1Nyanyimo silsilah Yesus Kristus, oki Daud, oki Abraham. 2Abraham makailek oki Ishak, Ishak makailek oki Yakub, Yakub makailek oki Yehuda nan patuari – patuarina. 3Yehuda makailek oki Hezron, Hezron makailek oki Ram4Ram makailek oki Aminadab, Aminadab Makailek oki Nahazon, Nahazon Makailek oki Salmon. 5Salmon makailek oki Boas wia Rahab, Boas makailek oki Obed wia Rut, Obed makailek oki Isai. 6Isai makailek oki Raja Daud. Daud makailek oki Salomo wia keawu Uria.7Salomo makailek oki Rehabeam, Rehabeam makailek oki Abia, Abia makailek oki Asa. 8Asa makailek oki Yosafat, Yosafat makailek oki Yoram, Yoram makailek oki Uzia.9Uzia makailek oki Yotam, Yotam makailek oki Ahaz, Ahaz makailek oki Hizkia. 10Hizkia makailek oki Manasye, Manasye makailek oki Amon, Amon makailek oki Yosia. 11Yosia makailek oki Yekhonya nan patuari – patuarina nakare ni nuke wana Babel.12Nalane sea ni nuke wana Babel, Yekhonya makailek oki Sealtiel, Seatiel makailek oki Zerubabel. 13Zerubabel makailek oki Abihud, Abihud makailek oki Elayakim, Elayakim makailek oki Azor. 14Azor makailek oki Zadok, Zadok makailek oki Ahkim, Ahkim makailek oki Eliud.15Eliud makailek oki Eleazar, Eleazar makailek oki Natan, Natan makailek oki Yakub. 16Yakub makailek oki Yusuf kaawu ni maria, oki kimanaki Yesus oipatawaan Kristus. 17Pakasa waya mapuluempat suruna wia Abraham makar Daud, mapuluempat suruan wia daud makar sea luke wana Babel, nan mapuluempat susunan wia milukunea wia Babel makar yesus.18Kinatouan Yesus Kristus : tanu tumondong yai tanu mana, mama na tikunangan ni Yusuf. Kanyatane sia mahali ali nawak wia Roh Kudus tanu nisea raipa ma wali – wali tanu sangai awu. 19Ka Yusuf kaawakena, tou leos ate ndai paar mawehe ngarn wia ikamawua, wia sinam se tou, sia mapikir mawetengo memane munek.20Setelah sia manimbang – nimbang nutu Malaikat Tuhan nampak wia nisia ngorem nipih o mulila : Yusuf, oki daud, tia kou mainde maindo Maria tanu kaawumu, ka’ ioko wia ngorem tianena wia Roh Kudus. 21Sia mai katoaan oki tuama nan kou mela nganan sia Yesus kaa nisia juruselamat pakasa etou wia kalewoan.22Pakasa mamudi o rior malekepo em Firman Tuhan wia nabi. 23Nulitulit anak darah niitu maawalawak o katauan ioki tuama nam nisia ai mehe ngarm Imanuel – martina Opo maliwali nikita.24Tumendong niitunia tumori wia tetekelann, Yusuf sumiwo tanu impinerentak Malaikat Tuhan niitu wia nisia. Sia mindo Maria tanu leauwuna. 25Ndai timekel mawali – wali onisiro makar sia katou an oki tuaman nan Yusuf menke nganam sia Yesus.
1Ka tou me Yesus wana Bethlehem wana tanah Yudea. Tempo raja Herodes mai mo tou Majus wana tihimu mange na Yerusalem. 2O me moy – moy : wisa sia raja ne tou Yahudi itkan tu mou mi li noho nei mo bintang na wia tihimu o ni kauni mai ma kehidu nisia. 3Linga – nange ni Herodes ni itu kasenge me pakasa Yerusalem.4O papa enur en na waya imam kapala ahli trat tou Yahudi, oh kiwehean na tuturu uka nisea. Sa sia wisa i mesias. 5O sea lumila wia nisia, wana Bethlehemtana Yudea ke teinto mo nai tukis wia kitab nabi. 6O ni kou Bethlehem tana Yudea, ni kou ndai te paling rintek wia e pakasa ma perentah Yehuda, ka wia ni kou ma ani yesa pemimpin, maai ma pimpinn e tou ku Israel.7O minaka ingponek Herodes tumowa e tou majus tii o i rerekan rendai o sea moi wia nisia o sia wisa bintang tii loho. 8O reho na sea mange na Bethlehem lila na : “mangemo o selidiken ni leos i yoki tii. Sa sia kina ilekan nio mo ilami wia niaku, ka yaku kahi ma ange ma kundu nisia.9Linga nea mange lila ni raja o sea mange. O loho e nea mage i bintang li ndho nea mi wana tihimu marioro ni sea, o mena wia nesa tampa wia ni enaan ni yoki tii. 10Loho e nea mage bintang tii, o sumnagni waya nate nea.11O gumorem mange sea wia mbale nitu o loho e nea i yoki ka’ampit i Maria mama na osea ku mundu wia nisia,, wukaan ne tampa kapuyaan nea, o wehe me wia nisia, emas kemenyan dan mur. 12Ka’ni ngenangi wia nipi rai toro mareng wana Herodes. Mareng sea wana mbanua nea kimiit tokan lalan walina.13Mange mo e tou Majus, mapailiki Malaikat Tuhan wia i Yusuf. Wia nipi o lumila : “tumoor ro o alino i yoki tii o manana. Tumingkas wana Mesir. O mena wana akai ila kume nikou ka ‘Herodes menero yoki tii ka papaten na. 14O sia ma wangke mi i Yusuf indo na mi yoki na oi mamana mbengi te nitu o sea sumingkir na Mesir. 15O sea mena wana makar sia mate i Herodes. Tani niitu mamuali o lumekepe i Firman ni nati wana Mesir touurangku me Empung yoki ku.16Kailekan nange ni Herodes lineongan no ne tou Majus maka seso seso mome sia. O sia rumeho patem waya e yoki na Bethlehem o ntawina e yoki numuri rua taon o mawah, tana ka suat nendo pinahelekan wia e tou majus.17O rior ma lekepe Firman nai lila ni nabi Yeremia. 18Kalingaan saara nange na Rama. Name o mbeke ma’weke – weke kahel mahame i yokina. O sia rai paar iboren, ka misea raimo wia.19Mate mange i Herodes mapa loho mi i Opo Malaikat Yusuf laka nipina wana Mesir,, ilana. 20Tu moor ro indo no me yoki o i mama na, o mange mo wana tanah israel. Ka nisea ma papate yoki mu monatemo. 21mo ori i Yusuf indo nami i yoki, p mama na o sea mange na tanak Israel.22Taan lingana mange i Arkheleous mina muali raja Yehuda si mawel Herodes papa an, maindekan sia mange wana ka ti nuru ani wia nipi. O mange Yusuf na Galela. 23Ka’ lausange sea wana o sea mena wanan wanua maka ngaram nazaret. O nitu muali o rior lumekepe Firman nai lila me ne Nabi – nabi, ka nisia pa lilaan tou nazaret.
1Noras niitu osia lohoon Yohanes i malele witu tana rese yudea osia makataume. 2Marengo wia kaleosan, ka kerajaan Surga raimo ure sia mai. 3E nulit nisiamo i mai lila ni Nabi Yesaya Noras no – itu : wewehan i tou merekereki witu tana rese sadianako e lalan ni Empung, o ren daye nako lalane.4Yohanes nimake i lambung kaselaan o embulik ni onta o embanenan kuli, o kakaenena e komo, o pandonotena manisan talun. 5O sea mai e tou laker, eitu nisia, e wana Yerusalem, o e pakasan Yudea limendongi i Yordan. 6Mai sumerakan im baya peniwoniwonea enda i tewaang wia i Yopo Empung Osea leleen ni Yohanes wito so’soan Yarden.7Tempo ni itu sia lumele e laker parisi e tou o saduki e nimai mapalele Yohanes lumele ni sea “o sia lumila ni kamu suru loloi lewo, sei limila nikamu, tumingkas wia nukuman ni imange mai?” 8lohomange embuanan, masuat o kaleosan. 9O tia maharap, wia nateniu lumila, Abraham ipa – ipa naimi, niaku lumila wia nikamu, i Yopo Empung toro sumiwo paasan ne oki ni Ibrahim wia mbatu in.10Pati sinadiamo wia kalat i tinanem, saitu tinahem rai mawu a leos tongkeye, o tiame wana embana. 11Niaku lumele ni kamu on dano tou nimareng wia kaleosan. Tia nisia emanga mai lembe kakuasaana taan niaku : nisia lumele nimau o Roh Kudus naan embana. 12Ni hu embiamo lahasena, nisia imai meresi itampa papisian i gandum o kumpulena gandum gorem itu witu godong, taan nawu ipinisian rengisen wana baha endai mo kapatean.13Mangemo mai i Yesus witu galilea, mako witu Yordn, wana Yohanes lumlele ni sia. 14Taan i Yohanes kumelong ni sia lila ni Yohanes niaku toro leleenu. Ka kou nimai wia niaku? 15O sia mingkot i Yesus wia nisia “ wayamomako niitu mamuali, ka taintomo ni kita makikiit ikaparen ni Opo Empung, O Yohanes kumiit ni sia.16Mai pakaleleene i Tuhan Yesus osia kumaluri wia enggorem indano, tempo ni itu langit mawuka. O Yesus lumoho mange i Roh ni Opo Empung tumun pami masuat o eburung mombo tumeka wia natas i Ro’kos sena. 17Kalingan wia natas i maila yaimo i anakeku wia ni sia kau puseku, owianisia i kapaarena.
1Iniitu Yesus niali Roh witu numah wangko osia wowaan ni setang 2oniitu imapuasa nepat ngapuluh ngaando onepat ngapuluh wengi mai lowis niitu imaharemo i Yesus. 3Oniitu sia imawoa nisia o lumila wia nisia : sakou i anak ni Opo Empung, reho mako batu waya mamuali roti yai kahi. 4Taan Yesus nimingkot : nai patik, e tou matoutou dai ka roti ite, taan wia pakasa naina lila engkimaluar esia sumpina ni Opo Empung.5Okahi setang mahali nisia witu wanua suci o tapanan moko sia wia touana impanuwunn ni Opo Empung. 6Osia lumila wia nisea anak ni Opo, nawuwumi nawakemu wiambawa kawewehan limila tu moro nikou sia mai maperenta malaekat malaekatena dumopo nikou wia nafat lawas nea oitu naena rai katumbi witu batu.7Yesus lumila wia nisia wewehan kahi nai tulis : tia kou ma mawowa wia iopo Empungemu! 8Oisetang mahali nisia kahi witu natas ingkuntung ka santaian opapalohona nisia : nitu waya eng kakuasan ingkaotan yai paksa. Kerajaan koatan naan katek langana. 9Naan lumila wia nisia pakasa niai beheku nikou sakou maopo niaku.10Lumila i Yesus wia nisia tumou mako. Ku e setang ka nai palik kou memang maopo i empung, iopomu, owira nisiaite okou maeman!” 11tumuur niitu isetang tumelau nisia, olumohomako malaekat – malaekat mai sumelewir i Yesus.12Taan nitu Yesus iliminga, i Yohanes i tiniboyano, sumingkir rako sia witu Galilea. 13Sia itemelaumo inazaret osia maka punek witu Kapernaum, witu tembir indano, katoroan Zebulon o Naftali.14Oitu malekepo Firman naililamako ni nabi Yesaya : 15tana Zebulon otana Naftali kumelang witu tasik witu sabla sosoan yordan, Galilea wilaua walina. 16E tou menune munek wia karimbunan, elumoho terang wangko, owia nisea enimunek wia banua ekenelewan kasusahan oitu rumengka terang. “17niitu i Yesus ilimila mange maeman nangekamu ka kakuasaan sorga tawimokani.18O i Yesus ikimelang mengiingit indano Galilea, olumoho ruatou ematuari. I Simon e timotor Petrus, o Andreas batuarina nisea elimobo matombo seng witu damo kanisea malombo esera. 19I Yesus limila wia nisea : mai kumiit aku okamu siwongko malombo e tou. 20O sea marior rior tumelau lolombo nea o kumiit nisia.21Okahi sasia i Yesus mange witu mange, linohona kahi rua tou matuari i Yakobus yaki Zebedeus naan Yohanes patuarina mawaliwali papanea Zebedeus imatuitul lolombo asia groem ilondei i yesus tumowa nisea. 22Osea tumelau mako ilondei oi papana, okumiit nisia.23I Yesus malendo lendong witu pakasa ing Galilea; sia mawehe tuturu witumbale pahumtepan sumerah i injil kakuasaan ni Opo Empung omaapu pakasa isumakit kelemahan wia nantara mbanua niitu. 24Oitu kasera me sirita wia nisia witu pakasa siria o alineame wia nisia e pakasa ne toy lewo pahange angean nea, pendis mbaya sumakit o kasengso raan o tinahkenan, 25etou laker erumeoreong mengiit nisia, nisea mai wana Galilea oitana dekapolis, wana Yerusalem o wana Yudea witu sablah Yordan.
1tempo I Yesus limoho e tou laker, osia matasange witu natas inkuntung osia rumuhmun, osea mai emurid-muridNa wia ni Sia. 2Oi Yesus tumuur lumila osia mehetuturu kuanamo 3ma-pelapela etou lengei wia sinaru ni Opo Empung, kaniseamo emakapunya im pakolanoan. 4Ma-pelapela etou susah kanisea e iboren5ma-pelpela etou kasa rinda kaniseamo makapunya in kaoatan. 6Ma-pelapela etou maharem omareo in kaulitan kaniseamo yongipaka seso-sesoen. 7Ma-pelapela etou kaleosate, kanisea mo makailek ing kaleosan. 8Ma-pelapela etou, beresi natena, kaniseamo lumoho I Opo Empung.9Ma-pelapela etou mahaliali, kasengan kaniseamo pailaan yoki I Opo Empung. 10Ma-pelapela mo kamu pegiogion ka kaulitan kaniseamo makapunya in pakolanoan.11Ma-pelapelaite kamu, ka lantaran Niaku kamu peneroneroan opagiogioan o peniritaniritan wia pakasa in kalewoan. 12Sumenango o mapelapela ka sesewamu mbangko wana pakolanowan, ndai pe ginioan kamu, pinegiogioano nabi.13Nikamumo buras ing kaoatan samburass itii raimo teno, sapape in temoniu niitu? Dai wana bereguna tia mokanako o pe lee-leek netou. 14Nikamumo terang ing kaoatan, kota witu natas in kuntung ndai nai kasindek.15Okahi etou lumayas in solo oiwetamako witu rarem ing gantang, taan witu natas ing kakidian orior tumenang pakasa witu gorem imbale ni’itu. 16 Taintumo kahi terangemu tumerang ocumahaya witu sinaru ne tou osea lumoho pasiwosiwoniu leos, o mamuliakan I Opo empung witu pakolanoan.17Tia kamu mengenang-ngenang niaku maai omai mapopout in hukum torat kaapa buku ne nabi-nabi, Niaku mai ndai mai mapopout, taan mai malelekep. 18Niaku lumilame wia nikamu : Nuliulit saraipe nimaapu langit ong kaoatan yai nesa titik ndai papopouten wia hukkum torat.19Niitumo sei imapopout esaane perentah wia hukum torat maankan niitu rai war rendai, otumuru niitu wia etou walina. Nisia rumuhmun witu mbawa rendai wia gorem in pakolanoan; taan sei sumiwo otumuru pakasa pakasa imperentak in hukum torat, nisia rumuhmun witu tampa karantai witu gorem in pakolanoan. 20Oaku lumila wia nikamu : saitu nidop wa pengiitenu ndai lebe ulit wia nidop ne ahli-ahli torat oe tou parisi nu’ulit kamu ndai gumorem witu gorem in pakolanoan.21Lininganiumo enai Firman wia tua tia rior tia mapatetou, sei matetou I hukuman. 22Taan Niaku lummilame wia nikamu: seite I tou magalo I patuarina : hukuman sei ilumila I patuarina kafir! Nisia musti sarumako e mahkama agama, osei lumila yahil musti I wehemako witu naraka me-layalayas.23Ni’itumo sakou mehemange in persembahan niu witu natas I mesbah o kou kagenang I nesa wia nate ni patuarimu tumoro nikou. 24Telaumomako persembahanmu witu sinaru imesbah, omangemo maleosane oi patuarimu okou marengi malini impersempabah niu tii.25Mariorior maleosan kaampit e kapitemu kaurean kou mawali-wali onisia, wiapuser Ilalan, orior kou rai oweraku ni kapipetemu wia e hakim oe hakim iti’i rai mowerako nikou wia babuna okou pingkilenamako witu gorem inpenjara. 26Niaku lumilame wia nikamu: “nulit-ulit kou ndai kumaluari waname, sakou raipe limunas inutangemu.27Nikamu limingamo in Firman : tia masinah. 28Taan Niaku mailame nikamu : saitou lumoho e wewene mapaar nisia, siminamo onisia wiagorem inatena.29Sanberenemu leleos sumaleok nikou, roumomako oi tiamonako lembeleos wia nikou saesaano wia pakasa nawakemu mabinasa taan pakasa inawakemu gumorem witu naraka. 30Salawasemu leleos limelong nikou ketorenomako oitiamomako ka lembeleos wia nikou sanesate wia nawakemu mabinasa, taan pakasa nawakemu gorem witu naraka.31Naimo kahi I Firman : sei itumelau I kaawuna imusti mehe in surat cerai wia kaawuna. 32Taan Niaku lumila mange wia nikamu: sei tumelau kaawuna karna zinah nisia simiwomo I kaawuna siminah, sei ikumawang I wewene nai telau ni kaawuna nisia kangkahi bersinah.33Kamu limingame sapa nai Firman wia matuata tia masumpah in towo, taan timboyeno sumpahmu wia sinaru ni Opo Empung. 34Taan Niaku lumilame wia nikamu : tia masumpah leos langit, ka langit tahta ni Opo Empung. 35Leos ingkaotan, kang kaoatan lineekan I nae na kaapa demi Yerusalem karna Yerusalem mbanua ni wailan wangko.36Tia kahi kou masumpah karna rokosemu, kanikou daiwana kawasa mawuro kaapa mawuwuring in bu’uk kemu 37Saitu ulit kamu musti lumila ulit sarai kamu musti lumila rai sawewehane lumembemako ni’itu mbana me lewo o mai.38Kamu limingano in Firman : beren sawelan imberen o nipeng sawelan I nipeng. 39Taan Niaku lumilame wia nikam. Kamu raitoro sumangkal etou simiwo lewo wia nikamu, taan sei isumepe I gio leleosemu, wehe mako kahi nisia eng gio kawihimu.40Oe tou mararapot nikou karna mahewe ilambungemu, wehemo mako lambungenu. 41Osei mapaksa nikou kumelang kawakat I nesa mil, kumelango kaampitena kawakat in dua mil. 42Wehanako e tou makiki wehe wia nikamu. O tia matetolak etou mapipinjang wia ni kamu,43kamu limingamo in Firman : kaupusomako e kasuat tou okalilisomako e kapipetemu 44Taan Niaku lumilame wia nikamu: kaupusomako e kapipetemu o sombayango etou masiksa ni kamu. 45Karna taintumo kamu mamuali oki ni Opo Empung wana sorga I marengkami I endo wia etou lewo oe tou leos. Omatumpani inuran wia e tou benar oe tou rai benar.46Sakamu maupus etou maupus nikamu sapa bahagianu, dai ree I matagi impajak kangkahi simiwo in taintu? 47Taan sakamu mawehe in sisigi wiate e patuarimu sapa lembena om pasiwosiwon netou walina? Dai ree e tou rai makenal I Opo Empung sumiwo in taintu? 48Ni’itumo kamu musti lenas, tanu Opo Empung wana pakolanoan I lenas.
1Gena-genangen, sapa nai te’tek agama niu, wia sinarune tou, okamu kaloho’anne, sa kamu taintu, nikamu, rai’makailek kamang ni Eempung, wana pakolanoan. 2Ni’tumo, sa kamu mewehe’ tatamber, tia’pe pengila-ngila’, tanua siniwone tou rei’butul witu mbale ni Empung o witu lalan noki’ o nisia, palo’oren ne tou. Nyaku lumila’mage wia nikamu: Nuli-ulit, kamangen sela, kinailekanumo.3Ta'an, sa kou mewe-wehe tatamber, tia’ o pina’ilekete ni lawas kawihi, sapa siniwo lawas lele’osemu siwon nitu,. 4Tamberemu ni’itu, wehe ta’an pasinde-sindekete, o Yama’niu meloho-lohomi wana kasindekan, Sia memhemi kamang wia nikou."Tuturu masombayang.5Sa kamu masombayang, tia’ masombayang tanu tou rai’ lenas k Nesea paar maila’i sosombayangen nea tumo’or witu mbalai , o witu negkolani lalan’mbangko, kapa’ar nea, loho’onine tou. NiaKu lumila wia nikamu: Nuli-ulit sesewah nea, kinailekan neamo. 6Ta’an sa kamu sumobayang, muntep witu kamaremu, menet pepenet sumombayang wia Empung wana kasindekan, ka Nisiai meloho-lohomi wana kasindekan, mehemi kamang wia nikou. 7mbia sosombayangenu, tia’ rai’mo wana kala’usan, tanu, kanaramen ne taou rai’ maileki Empung. Paharapen neate, ka laker pengila-ngila wia sosobayangen, o ki'itan.8Ni’itumo, tia tanu nesea, ka Opo Empang mailek sapa paperlun niu, maan ni’itu raipe kiniwehe wia ni Sia. 9Masombayang tana'i," Opo Empung wana pakolanoan, pinaka lena-lenasen ngaran-Nu, 10maimo kerajaan-Nu wia koatan ya’i, tanua mbana pakolanoan.11Wehani kami, nendo ya’i kakaanen nami nimaka, pas-pas 12Na'an ampungantemi nikami wia kasumelokannami, tanu nikami kangkahi ni mampunge tou, simelok wia nikami; 13o kami ti’a pa’alin witu ngorem pemowa’an, ta’an reta’temi kami wia sik lewo’an. ni-Kou maka punyai keraajaan, kakawasa’an, o kawangu-wangunan, mahakari kaure-ure. Nulit14Sa nikamu mahampung kasumelokan ne tou, Yama’mu wana pakolanoan, mampunge kangkahi nikamu. 15Ta’an sa kamu rai’mahampung kasumelakan ne tou, Yama’mu kangkahi rai’ mahampunge kasumelokanniu."Matahang i kapa'aren16Sa kamu matahang i kapa'aran , nggiomu tia’ kaloho’ane rei’tekur, tanu tou rei’ maki'it kaleosan. ka nesea mawalaoi nggio nea o koloho’ane tou, nisea e timahangi kapa'aran. Nia-Ku lumila’me nikamu; Nuliulit nisea nimaileko sesewah. 17Ta’an sa kamu matahangi kapa"aran , wehanako lana bu’uk ro’okosemu o rumi’ambusako, 18o nikamu ra’i loho’on netou menaha-nahang i kapa"aran, taan i Opo Empung wanamange kasindekan. Na'an Opo Empung limoho’mi wana kasindekan, maeri nikamu.Rumasak Kasia'an wana Pakolanoan19Ti’a merasa-rasak, kasia’an wia koatan; ka wia koatan mot naane karat, e tumeri niana, na"an rongkit mongkari sinimpangan o romongkitako ni’itu. 20Taan, rasaken kasia’annu wana pakolanoan; ka wana pakolanoan, mot o karat ra’i tumeri niana, na"ane rongkit, ra’i mongkar o rumongkitako ni’itu. 21Ka wisa kasia'annu, mbitu kangkahi natemu.22Weren soloi nawak, sa tewang werenemu, pakasai nawakemu mamuali solo. 23Ta'an, Sa werenemu lewo, rimbunako pakasai nawakemu. Sa terang wia nawakemu rimbun, makarimbunrimbunnage karimbunan ni’itu. 24Ra’iwana tou toro mo'opo wia e rua tuang, ka sa taintu, yesa kali-lisenamokan, yesa kaupusena, o mupusokan e laeng. Nikamu mo’opo’ Yempung o tia mo’opo kasia’an."Tia Nikamu Malongka25Ni'tumo, nya-Ku lumila wia nikamu: Tia’ mata'tap’ wia penou-nouanniu o sapa pakakaanen o po nonot’ten, o tia kangkahi kainde lalambungan sapa pa’paken wia nawak niu. Rai’re’e! Penou-nouan’ lembeh pa’argan, taan’ne lalambungan? 26Loho’onome’ binatang malempa-lempar, nesea e rai’ makeror o mahupu’ o rai simadia tampa parasakan kakaanen, ta’an winehani ni Opo Empung wana pakolanoan kumaan. Rai’re’e!, kamu limembeh-lembehmi e binatang malempa-lempar nisea?27Sei wia nikamu, i nimenginde-ngindemako ni’itu, o toro maawesako sangalawas wia penou-nouanna? 28Na'an i lalambungan ka'kamu maindeinde ? Loho’onome wungang bakung timou wana kape'ra'an talun, kumura ni'tu matou, ni'tu rai mapa'yang o rai maluwir, 29Ta'an nya-Ku lumilamange wia nikamu Salomo wia pakasai kasenanganna, rai’ makasa make ka'rai kawangunani nesa’ane wia wungang ni’itu.30Awo, sa tain’tu Opo Empung mawehe lalambungani ndukut wana tana ka’pera’an, nendo ya’i wia, mbo’ondo tia’momako witu mbaha, Empung ni merongi tewang, wo’okani nikamu. Nikamupe lembeh lambungani ni yopo Empung, he!, kamu tou rai’ kasa ma’eman? 31Ni’itumo kamu, tia’ melongka-longka o lumila: Sapa pa’kakaanen nami? Sapa pono’noten nami? Lambung sapa pa paken nami?32Ka, Pakasa ni’itu, penero-nerone tou rai’ me’ileki Yempung wia koatan. Taan’ Yempung wana pakolanoan ma’ilek pakasai ni’itu. 33Ta’an, serono’ tampa pakolanoanni Yempung o tuturu’na, ka’pakasa waya ni’itu, yawes Namokan wia nikamu. 34Ni’itumo nikamu, nendo wo’ondo ti’a malongka ka mbo’ondo ni’itu, mbewehani kape’ndisanna laeng i. Kape’ndisani nendo ya’i, mbayaite nendo ya’i.
1Tia kamu mapones itou, okamu rai ponesen netou. 2Ka emponesan papaken niu nei pones nikamu, pinones pahukuran nikamu I nukuean wia nikamu.3Kakou maloho nesa lapis imberen ne patuarimu, taaan embalak wia gorem mberenemu ndai pailekenu? 4Kumura koutoro lumila wia epatuarimu, waya mako nyaku kumaluari nesa lapis wia mberenemu, padahal wewehan balak wia gorem berenemu. 5Heitou lenas kaluare mako balak wia mberen emu okou toro lumoho jelas. Okumaluarako I nesa lapis wia mberen ni patuarimu.6Tia kamu mawehemako barang kudus wia e asu. Otia mapingkilako mutiara wia etiey katia itu akonea I pelee-leek onae nea. Osia marengi mai kumusi nikamu.7Kiwehen, oitu wehena wia ni kamu. Serono, okamu makailek, tumengkoro okou wukaan pepenet. 8Ka seite itou makiwehe makailek o tumerima, o seite etou sumero I makailek oseite itou tumengkor, wia nisia em pepenet wukaan. 9Wewehan ree itou, inimehe watu wia I yokina sasia kummiwehe roti, 10kaapa mehe mako loloi, sasia kumiwehe sera’?11Ni’itumo sakamu tou lewo mailek mawehe intatamberan geleos wia pakasa e okimu wookani I yama wa pakolanoan sia meheme ileos wia nisea e makiwehe wia niSia. 12Pakasa ingkapaar niu waya, siwon netou wia nikou, siwona ko teintu kangkahi wia niseamo, nimatintik wana hukum torat ongkaol ne nabi-nabi.13Gumoremo tumoro mako impepenet-peset witu ka e lempar pepenet oloas lalan matoromako wana kaapuan, olaker netou tumoro mako witu. 14Kakiit peset pepenet orintek lalan matoro penou-nouan, o woote pira e tou makailek niitu.15Meti-etip wia sinaru ne nabi-nabi palsu e mai wia nikou, etanumokan e domba taan sea tanu pahange hange ne serigala. 16Mbuana im pasiwon nea, osea kakenalanea wewehan ree tou tumipu wuana inanggor wia kakayu kaapa wuana I ara wianelukut wuwunuan? 17Ni’itumo pakasa ingkayu leos mua bua’na leos ongkayu lewo mehe wuana lewo.18Ndai mamuali kakayun leos oitu mua’ wuana lewo kaapa kayu raitewang omua wuana tewang. Oh pakasa ingkayu ndai mawua wuana leos, tongkeyen oitiame wana mbaha. 19Pakasa pohong ndai mawehe mbuana e leos, tantu tongke'ien naan i lombo mange wana nggoremi mbaha. 20wia mbuana mo nikamu o mailek nisea.21ndai pakasa ne tou e marekei wia ni Aku : Opo, Opo ! muntep wia ngorem kalenoan, ta'an sia i simiwo kapa aran yama - ku wana kalenoan. 22Mainendo ka'akarana laker tou e marekei wia ni yaku Opo, Opo, rai reken kami manubuat wia ngara deMu, na'an maruke e setang wia ngaru neMu, na'an masiwo laker Mujizat wia ngara nemu kahi? 23Wia tempo ni itu mo niku tumerangange wia ni kamu na'an lumila : "Ni Aku rai pernah mailek ni kamu kumaluaro wia ni - Aku, ni kamu waya masiwo kalewaan!"24Pakasan ne tou malinga i mpai ia ku yain na'an ne masiwo, ni itu ni sia masuat na'an ne tou pande, e timoor mbalena wia natas imbatu. 25Tumondong ni itu tumumpa mi nurann o'itu mai so'soan o ni itu reges mehe mbale ni itu, ta'an mbale ni itu rai rimombe ka ni toor wia natasi mbatu.26Pakasan ne tou malinga pailaku yain na'an rai masiwo ni itu ni sia masuat tanu keso, e timoor imbale nea wia natas reseg. 27Tumondong ni itu tumummpa mi nuron o itu so'soan, o reges mehe mbale pe itu mokas mbale ni itu rumembe o katerianan nete rendai.28Makelarako ni lila ya'i kasenga laker tou ni itu liminga tu'turuna. 29Ka ni sia maturu ne sea tumu tou makaesa rai tanu e maileg i nntorat nea.
1Yesus lumingane wana toka, laker e tou maroyo-royong mengiit ni Sia. 2O mange mai itou esa sakitan kusta, mongkot wia ni Sia: “Haka, kou haka paar, haka toro tumahir nyaku.” 3O I Yesus mehemei lawassena, tumimboy I tou tii o lumila “Nyaku paar mamuali mo kou tahir”4O Yesus lumila sia nisea, gena-genangen, kou tia mange makatau wia ni sea sa sape ni mamuali yai, taan mangemo papaloho mako nawakkemu ni Musa, o papailekko mako wia ni sea.5maile mundepako I Yesus witu Kapernaum, o mai yesa tou pakii-kiitan ne suraro mahikiambit wia ni Sia 6“Haka, yongoseku meneke-nekel wana mbale, ka raimo toro kumelang o talau sp pendis” 7Yesus lumila ni sea “Nyaku nimaimo lumeos ni sia”.8Taan I pakii-kiitan ne suraro tii mingkot wia ni Sia. Nyaku ndai layak tumerima I haka witu gorem I mbaleku, lila mo mi maan waya nesa I lilami, o sia maleos I jongosseku. 9Ka niaku sandiri pareho rehate wia bawakku wewehan kangkahi I suraro. Sa aku lumila wia esaanone e suraro tii : mengemo, o sia mange, o wia I yesa pe tou kahi ndai, osia makomai kaapa wia I jongosseku paayangenuo nyai “Oitu paayangena”. 10Naide linganako ni Yesus matuas o ni itu, o sia maerang o lumila wia ni sea e makii-kiit ni Sia. Nyaku lumilame wia ni kamu, nuli-ulit kapercayaan na bangko ndai pe perna sumumpak wia esaane wia antara ne tou isarael.11Nyaku lumilame wia ni kou laker e tou mai wia sendangan o mai e Talikuran o rumuhmun kuman mawali-wali o I Abraham, Ishak, Yakub wana gorem I pakolanou. 12E oki waya kangkahi wana kerajaan ni itu dicampakan wana gorem karimbunan o rimbun rendai, wana me e mahame makarenget I nupeng. 13o I Yesus lumila mako wia I perwira tii : “marengo o nimamuali mo wia ni kou paemannanu.”14kalause Sia wana mbale ni Petrus o sia loholamaako ni Yesus manohang wewene ni Petrus menguli-ngulir sakitan pa go’go. 15Oitu timboyan ni Yesus lawan ni wewene tii oitu maapu me I pago’go osia tumoor, osia lumayan ni Sia.16Mawengi mako alineami e tou laker wia I Yesus e tinahakunan, kaampit I sanga lila I Yesus rumeho e roh-roh tii, o maleos waya etou sakitan. 17Ni’itu nimamualimo oitu lumekep e firman nai pakatan ni nabi Yesaya :”NiSia mo I ni muleng I kaleokhan o tinanggong I sumakittela”.18o I Yesus lumohome e tou laker limendongo ni Sia, o Sia rumeho mangemo wana sebelah. 19O sia mai I yesa tou ahli taurat o lumila wia ni sia “Yesus, nyaku kumiittite o nikou wisa se nakoaku.” 20Yesus lumila wia ni Sia. “ Srigala wewehan rurag, o e burung wewehan sasalaan, mareretai rookos nea”21Yesa tou o I yesaane wia I makii-kiit ni Sia lumila wia ni Sia “Opo Empung” wehantenai kaloasan aku mange kumubur I anakku”. 22Taan Yesus lumila wia ni sia : kumiittomi Niaku o waya mako e tou ni nate, kumubur e tou nea nimate.23oi Yesus sumeret wia nggorem londei oi makii-kiit NiSia kumiit nisia. 24Makomomai reges lewo wia lour ni’tu. Oi londei yitu nitu katawunan imbalolongan, taan Yesus timekel. 25Omako mai e makiit-kiit nisia makomongke NiSia, osea lumila : Tuhan, sawangante maapumo kita.26O sia lumila wia nisea : “ka’kamu mainde, nikamu ndaipe percaya?” osia tumoori Yesus rumuke reges o luor ni’tu, olour nitu menteng rendai. 27O sea maerang waya e tou tii, olumila : “Sei tou yai ka reges o lour malinga NiSia?”28Kalau’sako witu lawet, witu tanah’ne gadara makomai e tou rinasuke setang, sumungkulakoi Yesus. Nisea e kaindeingkani niitumo ndaiwana e taou kumelang witu. 29Ose ti’i rumekei, o sea lumila: sapa paurusenu wia nikami yako ni opo empung,? niKou maai yanii o mape’disi nikami, ndaipe horasena?”30Ndai rou wia niseai tii, kalakere tie’ menero kakaanen. 31Osea kumiwehe setang-setang wia nisea lilana: Akami pirintukemu, rehomo kami mere wanae tiei tii, ose lumila wia nisea: makomo osea gumerom wia teie laker. 32Osea mapanawu’me epakasa ne tiei witu wia siriani pasong, kagorem witu lour o mate witu goremi ndano.33Osea kumalaper e matayur tiei witu, okala’usako witu kota, oitu paasar nea pakasaani mbaya-mbaya osumuat e tou tinahkenani setang. 34Ose kumaluarie paksane witu kota, ose mako masungkul oi Yesus, osia paksane timulau tanah’nea.
1Tumondong nitu lumongkot i Yesus wia gorem londei o lumewet. O ka ambo mako sia wana kota Na sandiri. 2O alin ne tou wia Nisia yesa raimo makelang i timekel wia tetekelana. Loonako ni Yesus iman nea, o Sia lumila wia i tou raimo makelang tii: Paemaneno, hei yoki Ku, kasumeokanu niabiso.3O woopira ahli Torat lumila wia gorem nate nea: "Nisia i maujat Empung." 4Taan pailekentē ni Yesus nutek nea, o lumila: "Ka' kamu ma pikir i lewo wia gorem nate mu? 5Wisa lembe leos, lumila: Dosa mu ni ampungano, ka'pa lumila: tumooro o kumelango? 6Taan orior paileken niu, ka wia kaoatan yai yoki tou ma kawasa ma ampung in dosa - o Sia lumila wia i tou rai mo kakelang tii - tumooro, angkateno tetekelanu o marengo wana mbalemu!"7O i tou tii tumoor o mareng. 8O e tou laker limoho nitu kinaindean i memuliakan i Empung i nimehe kawasa teintu wia e tou. 9Makelar rako i Yesus mange witu, Sia lumoho i yesa tou ngaranena matius rimuhmun wia mbale ni cukai, o Sia lumila wia nisia kumiito Niaku. o sia i Matius o kimiit Nisia.10Tumondong nitu i Yesus mange kuman wana mbale ni Matius, o sea mai e laker pemungut cukai o tou berdosa o kuman mawali-wali o Nisia o e makii-kiit Nisia. 11Nendo e tou Farisi lumoho nitu, lumila mako sea wia makii-kiit Yesus: "kaa guru niu ma'kaan mawali-wali o e pemungut cukai o e tou berdosa."12Lingana ka ni Yesus o lumila: N'dai tou sehat maperlu i dokter, taan tou sakitan. 13O mangemo ajarenako arti firman yai: Eng kapaareKu mawehe nupus n'dai pawewehe, ka Niaku mai n'dai matowa e tou bēnar taan e tou berdosa."14Tumondong nitu o sea mai e makii-kiit Yohanes wia i Yesus o lumila: "Kaa ni kami o e tou Farisi tumahang nahrem taan makii-kiit Nikou n'dai? 15Yesus mingkot wia Nisea: Toro reken kaampit-kaampit ni bredegon menusa nusa kalaat bredegom tii mawali-wali nisea? Taan e nendo na mai i bredegon tii indon wia nisea o nendo niitu mo o sea tumahang nahrem.16N'dai wana yesa tou matatampal sangakisi roko' e n'dai pe kimures wia lambung ure ka sa teintu roko' nitampal nitu kumese lambung nitu, o lembe wangko kesena.17Teintu kangkahi anggor weru rai toro pumpun wia gorem someoy kuli' ure mo, ka sa teintu sompoy nitu makese o anggor nitu katia' o sompoy nitu maturas. Taan nanggor weru niisi nitou wia gorem sompoy weru kahi, o kasateintu kinapiaraan maruarua.18Nendo Yesus maila teintu wia nisea, o sia mai i yesa tou i wangko wia mbale pahuntepan, sumembah Nisia o lumila: "yokiku wewene ku tēkan mate, taan maimo retak mako lawaseMu wia natas na, orior sia tumou. 19O i Yesus mawongke o kumiit i tou tii mawali-wali o e makii-kiit Nisia.20Nendo nitu i yesa wewene i mapulu o rua mo taun kalaatna pape' disen parahaan kumentar tumawi mako i Yesus wia lowis o tumimboy tempok lambung Na. 21Ka lila na wia gorem natēna: "Maan timboyan kute lambung Na niaku maleos." 22Taan i Yesus sumui o lumoho nisia o lumila: "Keteketeran natemu, hei yoki-Ku, i manemu limeoso nikou." O nendo kan nitu nimaleoso wewene tii.23Mondolako Yesus wia mbale ni wangko wia mbale pahuntepan nitu o lumoho e masengo im peloit o tou laker rumungkea, 24Lumila mako sia: "mangemo, ka i yoki tii n'dai nimate, taan timekel." Taan nike'ke nea te Sia.25Karuke te mako e tou taker tii, o Yesus gumorem o tumimboy lawas ni yoki tii, o tumoor i yoki tii. 26O kaseramange nabar niitu wana pakasa daerah nitu.27Nendo Yesus malaus pakelangan Na wana, e rua tou pereng makii Nisia o merekerekei o lumila: "Kapusuen temi kami, hei yoki Daud." 28Kagorem te mako i Yesus wia nesa wale o sea mai e rua tou pereng nitu wia Nisia o Yesus lumila wia nisea: "maeman rēkēn kamu, saitu kasiwoanku?" sea migkot: "ya Tuhan, nikami maeman."29O Yesus tumimboy beren nea o lumila: "mamuali wia nikamu kumiit paemanemamu." 30O mawukame beren nea. O i Yesus tumegas minesang wia nisea, lila Na. "Sindek orior n'dai wana i yesa toupun mailek nyai." 31Taan kumaluara sea o sera nea sia witu pakasa daerah nitu.32Nendo e rua tou pereng nitu kumaluar, o alini wia i Yesus i yesa tou wowo i tina'kenan ni setang. 33Karukean nako i setang tii, o sia toro lumila i tou wowo tii. O mangēra-ngērang e tou laker, lila nea: "E teintu n'dai pē pernah loon ne tou wana Israel." 34Taan e tou Farisi lumila: "Eng kawasa ne wangko setang o sia rumuke i setang."35Niitumo i Yesus rumon wana pakasa kota o mbanua: Nisia mawehe tuturu wia gorem mbale wale pahuntepan o maabar Injil Pakolanoan Sorga o maapar pakasa sumakit o kalemean. 36Lumoho e tou laker tii, o ma'goi nate ni Yesus o maupus wia Nisea, ka nisea wendumo o nikawaya mo tanu domba-domba rai wana mapimpin.37O Sia lumila wia makii-kiit Nisia: Tuaian e laker taan e mapaayang e oki tē. 38Karna nitu kumiwehemo wia tuan i makapunya tuaian, orior Nisia kumirim e mapaayang i matutuai nitu.
1Yesus tumowa mapuluorua muridNa omehe kawasa wia nisea maruruke roh-roh lewo o maapu pakasa sumakit ongpakasa kalenean.2Nyaimo ngaran ne mapuluorua rasul witu katare Simon pailanea Petrus o Andreas patuarina, o Yakobus oki Zebedeus o Yohanes patuarina. 3Filipus o Bartolomeus, Tomas o Matius pemungut cukai, Yakobus oki Alfeus, o Tadeus, 4Simon tou Zelot o Yudas Iskariot I kimianat niSia.5Mapuluorua murid niutus ni Yesus o Sia mesangange wianesea: “Tia nikamu mange wia lalan bangsa walina kapa gumorem wiangkoto tou Samaria. 6Taan mangemowitu e domba-domba nikaliong wia e Israel. 7Mangemo o yabarako : Pakolanoan sorga tawimo8Leosenako etou sakitan; looren etou nimate; leosen etou kusta; rukemako e setang-setang. Kinailekanniu witu tanu entatamber. Niitu mokehemako kahi tanu talamber. 9Nikamu ndai toro mahali emas kaapa perak kapa tembaga wianu wawa’kes sirikmu. 10Nikamu ndaitoro mahali waku sa wia pakelangan, nikamu ndaitoro mahali lambung rua helai, sapatu, kapa didiki, ka itou mapa’yang patut makailek nupahna.11Ka sa m kanu wia kota kapa wanua, serente mako witu itou layak o menakmo wianiSia makar nikamu mange. 12Sa nikamu gumorem wiambale netou, wehemako normat wianisea. 13Sasea layak tumerima, normatenu niitu tumumpa wianatasna, sa ndai, normatemu niitu mareng wia nikou14Taan sawewehan itou ndai tumerima nikamu o rai malinga pailakmu kumaluaro o telaumako mbale ka’pa kota niitu o beresimako riawu wia naemu. 15Niaku lumila wianikamu : kaulitan wianendo paakiman ntanah sodom ong gomora maporak pemu lengen taan kota niitu.16Loon, Niaku nimutus nikamu tanu domba wiampuserni serigala, niitu mo nikamu pande tanu iloloi o tulus tanu merpati. 17Taan jumaga mako wia pakasa netou; ka wewehan sumerahkan nikamu wia emajehi agama o sea sumesah nikamu wiambale pahuntepan. 18Ka oniaku, nikamu niali wiamuka panguasa-panguasa o raja-raja mamuali kasaksian wia nisea o wia etou ndai mailek I Empung.19Sa nikamu weheneamako, tia nikamu makawatir engkumura ong sapa i palilaniu, ka pakasa waya niitu na pawewehani wianikou wia entempote niitu. 20Ka ndai nikamu i maila-ila, taan roh Bapamu, nisia i maila-ila wia ngorem niu.21Tou mawewehe e patuarinea papapaten, tentukan kahi esa anak wia I okina. O eoki rumahngu/ enarontako wia ematuari o mapate nisea. 22O nikamu kabincian nepakasa ne tou ka ngaraneku; taan etou timahang makar kaure-ureNa iselamatan. 23Sa sea meendie nikamu wiangkota esa, tumingkaso wanangkota laeng; ka Niaku lumila wianikou Ka sandaipe makelar nikamu lumoho kota-kota Israel yoki tou nimaimo.24I yesa murid ndai linembe wia iguruna, ka’pa eyesa pareho-reho wia I tuangena. 25Lekepo wia iesa murid sa sia manuali masuat tanu igurema o wia iesa pareho-reho sasia mamuali masuat tamu tuangena. Sa I makawale pailaan Beelzebul, lembepe kahi wiampakasa mbalena.26Niitu nikamu tiamainde wianisea, ka ndaiwana maanesa ndai parerngka o ndai wana maanesa I nikasindek o ndai pailekenta. 27Sapa mai kulila wianikamu wiangrimbun, lilamako niitu wiang nggorem terang; o sapa nikeuritako wia lungteagemu, pakataumako itu wia natas atap mbale.28O nikamu tia mainde wianisea itoro mapate nawak, taan irai makawasa mapate jiwa; katare kandemu niSia ka makawasa mapate leos jiwa o nawak wia ngorem. 29Ndairee I burung pipit niwangker rua ibus esaloie? Ka yesa ipus wia nisia ndai numawuk wiangkaoatan wia lewet kapaarani BapaMu. 30O nikamu, nibuuk wia rookosemu pakasa rineke 31sei itou maaku Niaku wia muka etou, sia kahi akungku wia muka Bapaku I wiang sorga.32sei itou maaku Niaku wia muka etou, sia kahi akungku wia muka Bapaku I wiang sorga. 33Taan seite sumangkal niaku wia muka netou. Niaku kahi sumangkal nisia wia muka ni Bapaku wiangsorga.34Tia nikamu sumangka, niaku mai maali ndane wiang natas kaoatan: Nyaku mai ndai mahali ndame, taan engkeles. 35Ka Nyaku mai matatampas i tou wiai amakna, oki wewene wia inakna, manohang wewene wia ina manohangna. 36O kapipet nea i pakasa ne tou wia mbalena.37Sei maupus anak kapa inakna lumembe i niaku, sia ndai layak wianiaku; o sei maupus yokina tuama kaapa wewene lumembe wianiaKu, sia ndai layak wianiKu. 38Sei ndai muleng salibna o kumiit Niaku, sia ndai layak wianiaKu. 39Sei matatahangte nyawana, sia kaliongan nyawana, o sei kaliongan nyawana ka Niaku, sia makailek.40Sei sumungkul nikamu, sia simungkul Niaku, sei simungkul Niaku, sia simungkul sia i nimutus Niaku. 41Sei simungkul yesa nabi i nabi, sia makailek mbawaer nabi, o seite simungkul yesatou bēnar imenang bēnar, sia makailek mbawaer tou bēnar.42O seite mehemako esamok ndano sejuk wia seite esa tou i rentek yai; ka sia murid Ka. Niaku lumila wianikamu: Kaulitan sia ndaik kaliongan mbaweraan.
1Makelarako i Yesus mensang wia mapulu o rua makiit nisiya mangemo sia wanamange sia o mai o mehe tuture o maabar Ninjil wia nggorem kota-kota nea. 2Wiya ngorem bui Yohanes luminga tentang papuayangen ni Kristus, 3Rumeho i makii-kiit moimako wiya Nisea: nikou mo maai niitu kaapa nikami maanae o tou laeng?4Yesus mingkot nisea: mangemo lila momako wiya Yohanes sapa lininga o linoho niu. 5tou pareng lumoho tou rai makelang kimelango tou kusta mamuali tahir, tou wengel luminga, tou nimate timou o wiya e tou lengei pinaka tau berita leos. 6O mapela-pela i tou mo ndai ketjewa o nolak niaKu.7Kaangetemako e makii-kiit ni Yohanes, o tumuur Yesus lumila e tou laker tentang, Yohanes: Sapam paangeniu wana padang gurun? lumohoe mbulu nihagoy reges makoomai? 8Sapan nange nie? limoho tou limambangan nalus? tou limambangan nalus tampana wia istana raja?9mpanangenitu wana? lumoho nabi? nulit, o nyaku lumila wianikou i limembe wiya nabi: 10Ka nisia nikatulis: lohono, Niaku rumeho utusanKu rumior nikou ia sumiap lalano Mu wia sinaruMu.11Niaku lumila wiya nikou ulit wiya nantara nea e nikatou wia i wewene ndai perna lohoen netou lembe wangko o i Yohanes pembaptis. Taan i rintek rendai wiya pakolanoan sorga lembe wangko wiya nisea. 12Nendo i Yohanes pembaptis mapaloho kaamboilekan pakolamoan sorga niengkol o tou i miningkol niitu macocoba makawasa.13Ka e pakasa nabi o kitab bernubuat makar Yohanes minapaloho. 14O sa kamu paar tumerimani siamo Elia i maai niitu. 15Sei wewehan lunteng, liminga!16Sapa ande kune wiya pawangke-wangkeran o rumekei wia kaampitaampitema. 17Ni rami sumengo peloit wiya nikamu taan nikamu ndai malayak-layak lumenggang Nikami kumentar kakantaren pinatean taan ni kamu ndai masesa.18Ka Yohanes nimai, sia ndai kimana o ndai nimonot, o sea lumila: nisia timahakenan setan. 19Tumendong nitu yoki tou mai. Sia kuman o numonot, o sea lumila lohono, Sia tou pelahap o numononot, kaampit ni pemunguteukai o e tou berdosa. Taan hikmat Allah ninenar o pasiwon-siwona.20Yesus tumuur kumecang kota-kota indaik bertobat maankan niitu Sia laker rendai simiwo mujisat-mujisatNa. 21Masilakamo kou Khorazim! masilakamo kou Betsaida! kasawitu Tirus o witu Sidon wewehan mujizat-mujizat i minamuali wiya puser niu, lato sea minabertobat i o menusa-nusa. 22Taan Niaku lumila wia nikou: Sa nendo paakiman tanggongan ni Tirus o Sidon lembe torak dari pada tanggonomu.23O nikou Kapernaum, Nikou i paatas makar wana langit? Ndai, nikou in tumpanea makar wana kaoatan o tou nimate! Ka sa loana Sodom minamuali mujizat-mujizat i minamuali wia puser niu, kota niitu timoore makar taekan. 24Taan Niaku lumila wiya nikou: wia nendo paakiman. Tinanggongna mbanua Sodom lembe porak tanggongan negeri Sodom maporak dari pada tanggonanu.25Sa nendo niitu lumilamo Yesus: niaku rumaejes wiya nikou. Bapa, Tuhan langit o bumi, ka pakasa waya niitu nisindekeMu witu e tou bijak o tou pande taan ninyata Numomi wiya tou rintek. 26Ya Bapa, niitumo berkenan wiya niKou. 27Pakasa ni yowero wiya niyaku o Bapaku o ndai yesa tou kumenal Anak selan Bapa o ndaiwana esa tou makenal i Bapa selain Anak o i tou wianisia Anak tii berkenan menyatakanya.28Maimo wiya niyaku pakasa e wenduleme beban wuter, Niyaku mawehe kalegaan wiya nikou. 29Wulengeno kuk niKupasang o majaro wiya niyaku, ka niaku lema lembut o rendah nate i jiwamu makailek ketenangan, 30Ka kuk nai pasang niitu enak o bebanku kahi porak.
1Witu ndo ni itu, wia ndo sabat, Yesus makelang witu numa i gandum ka maharem murid-murid Na matipu bulis i gandum o kakanen. 2Lumoho ni itu lumila mo e tou-tou Farisi wia nisia: “Lohonome murid-murid e mu masiwo wia rai toropasiwon witu ndo sabat”3Taan wingkoten ni Yesus wia nia sea: “Rai bacan ni e pasiwon ni Daud, kami sia o sea makiit kiit e maharem, 4Kumura sia ma gorem witu bale ni opo empung o kumura sea kumaan roti ni wehe e rai toro kaanen, leos torona naan o nisea makiit-kiit ni sia. Kaapa rai kepala-kepala?5Rai kamu maca wia gorem buuk torat, o wia ndo endo sabat, kepala-kepala malangkoy nukum sabat witu gorem Bait opo empung naan e rai simelak? 6Nyaku lumila wia nikou: wia nyai wewehan limembeme Bait opo empung.7Sa memang kamu mangarti toroan Firman yai i kapaar Na niitu mo belas kasihan orai pawehe, tantu kamu rai maukum e tou rai simelok. 8Ka Anak ne tou siamo Tuhan wia natas nendo Sabat”9Sia ni mange wana me, Yesus gumorem witu mbale ibadah nea. 10Witu wewehan esa tou e ni mate mo lawas sebela, sea ma wui wia nisia: Torote lumeos e tou witu ndo sabat? “Kapaar nea o sia o sea maseselak ni sia.11Taan Yesus lumila wia ni sea waya: Sa wewehan esa tou wia nelet niu makapunya esa Domba o Domba tiin kanawu witu gorem popot witu ndo sabat, raikan sia timbuyan na o kaluar nami? 12Raikan etou rou lebe narga taan i Domba? Ka tentu toro sumiwo leos witu ndo sabat”13O lila ni Yesus wia nisea: “Renet omi lawasemu” o sia renetnami o leoso lawasena nitu o maleos lamu lawas na laeng. 14O kumaluaro waya e tou Farisi tii maesaan o mapate ni sia.15A taan Yesus mailek toroan nea o kumaluar wana. O laker tou makiit Yesus sa sia lumeot ni sea waya. 16Sia kaampit kete rai mehe malilame sei sia. 17Odaimo Firman ni lilame ne nabi Yesaya.18”Lohon no, im Hamba Na, i kaupus Na o nisia jiwaku teriman: Nyaku mehe Roh Ku wia natas Na. Osia maulit nukum ne bangsa-bangsa.19Sa rai ma indoan orai marekey e tou rai malinga suara Na witu baya lalan. 20Bulu ni mapungkut nai kareta rai kinarangkutan Na, o sumbu ni maapu mo layasna rai ki napatean Na, kaambo sia sumiwo nukum ti i muntung. 21O wia cayas e Na bangsa-bangsa e ma arap”22Maimo alino wana Yesus yesa tou tinahkenan, tou tii rapa, wowo, o leosen nange ni Yesus, kaanbo e wowo tii mengila-ngila o lumoho. 23O amerang pakasa netou laker tii: “Sia yai, tanu Anak Daud.”24Ka linga tou Farisi, lumila: “Kaampit Beelzebul,” parior wia setan, sia rumuke setan.” 25Taan Yesus mailek pikiran rua o lumila wia ni sea, “Yesa kerajaan ni mapete-pete tantu mate o pakasa kota o keluarga rai nimapisa-pisa nimamuali tumahang.26Taintumo kahi sa setang rumuke setang, sia kahi ma wete-weteng o lumawang nawak nea sandiri: kumura mo kerajaan matahang? 27O sa Aku rumuke setang o kawasa ni Beelzebul, o kawasa ni siepe makiit-kiit o rumute me? Ka niseamo e mamuali hakimu.28Taan saaku rumuke setang, o kawasa ni Roh opo empung ma butu-butul kerajaan ni opo empung mai mo wia nikou. 29Taan kumura mo tou mamuali magorem bale esa tou e keter rumampok budel Na sa rai winakes na katare tou keter tii? Saitu winakes ma mo tare sia sumampok bale tii 30Sa sei rai mawali nyaku, sia malawang Nyaku o sia rai ma herur e mawali-wali Nyaku, sia ma tampa-tampas.31O Nyaku lumila wia nisea: Pakasa ni dasa naawiten netou niampungan taan mawiten sinaru Roh Kudus rai wana ampung. 32Sa se tou lumila makasa lumawang Anak ni tou sia ampungan ni wia kaoatan ti’i rai, o wia kaoatan mange mai, ndai.33Saitu esa pohong i lilaniu leos, ka leos kahi embuana. Ka buahna pohong ti paileken. 34Ka ni kamu turunan ne laloi lewo, kumura kamu makailek lumilame waya e bangun, taan kamu kangkahi lewo? Ka nai lila semua, kumaluar wia mate. 35Tou leos mapa loho me leos wia pasampangan wia leos tou e lewo kumaluare waya lewo, wia pasimpangan ne lewo.36Taan nyaku lumila me wia ni kamu: Nesa lila rai wana guna lila me e tou o wehan tanggong jawab witu ndo penghakiman (kaamboan). 37Sa kumiit lila mu woo pabenaren, o kumiit, lilamu kahi kou memang ukumen.”38Wia nendo ni itu lumila mo pira mailek taurat o tou Farisi wia Yesus: “Guru, nikami paar ma loloho tanda wiuni kou” 39Taan wingkotenNa wia ni sea: Poponi wia lewo orai setia makiwehe esa tanda. Taan wia ni sea rai pawewehan tanda laeng sarai tanda Nabi Yunus, 40Ka tanu Yunus ni mena wia poot ni sura telu ngaando o telu nga wengi, tentu mo kahi Anak ni tou imena wia poot itian, tedu ngaendo o telu ngawengi.41Wia ndo nurusan, tou ninewe tumoor mawali-wali o angkaten ni ka pa ukumen kahi, ka tou waya Ninewe tiin ma sadar ka liminga lililaan ni Yunus, o maulit-ulit e wia nyai lembe tanu Yunus!42Witu nendo paurusan, ratu wia tihmu tumoor mawali-wali angkatan yai o sia ukum mena kahi ka ratu yai mai wia tempat ingkaoatan o luminga tuturu Salomo, o kaulit-ulit e wia nyai limembe ni wia Salomo!”43Sa sia Roh lewo kumaluar wia tou sia kahi lumiong wana tampa-tampa rukus paenaan. Taan sia rai makailek. 44Osia lumila: Nyaku marengo wana bale ni enaan ku tiin. Mangemo sia ka maka ilek wale korong, beresi o pa sapu-sapuan wangun tiniro. 45Osia kumaluar mahali pitu roh laeng lebe lewo tanu nisia o sea gumorem maka punek witu. O wia kaapuan tou tii lebe teri wia kaadaan katare. Tentu mo kahi ni mamuali ni angkate na lewo.46Ka Yesus mailape wia tou laker tii mamana o patuari na waya timoor witu luar o mainakut ma loloho ni sia. 47O yesa tou lumila wia ni sia: “Lohoono, mamamu opatuari mu waya luar o mainakut ma loloho ni kou.”48Wingkoten ni Yesus etou e linilame birita wia ni sia “sei mamaku? O sei patuari waya?” 49O lilaNa o tumuru me e tou-tou na waya: “yai i mamaku o patuariKu? 50Sei sia maayang kapaar papaku witu sorga, siamo patuariku tuama, siamo patuariku wewene, siamo mamaku.”
1Wia nendo ni’itu kumaluaromi Yesus wia mbale niitu na’an rumuhmun wia pinggir lour. 2O sea mai tou laker makiit-kiitan o lumendong Nisia, osia sumeret witu londey na’an rumuhmun witu, sedangkan tou laker waya tumo’or witu pante.3na’an sia malila laker hal gorem paumpamaan wia nisea lilaNa: “I esa tou penabur kumaluar mange menabur. 4Iwaktu sia ma tanem sebagian bibit tii numawu wia pinggir lalan, o sia mai burung o kuman niitu makar ma’abis. 5Laeng nimawu wia tana embabatu-batu, irai laker tana’na i bibit tii kangkahi simurumi, ka tana’na nipis. 6Ta’an a iendo kimaluaro, limayumo sia na’an mamuali pera ka ndai wana kalat.7Laeng kangkahi numawu wia puser kerewit, osia sumela kerewit niitu o pesetena makar mate? 8na’an laeng numawu wia tana tewang o mawua: wewehan seratus kali lipat, wewehan enam puluh kali lipat, wewehan itiga puluh kali lipat. 9Sei maka lunteng, hendaklah sia luminga!”10O maimo murid-muride-Na na’an mawoi wia-Na: “Ka-kou mengila-ngila wia nisea wia paumpama’an?” 11Wingkot Yesus: “wia nikou winehan karunia for mailek rahasia kerajaan sorga, ta’an wia nisea ndai. 12Ka di sei makapunya wiana pawewehan, o sia kinalembean: ta’an sei irai makapunya sapa-sapa i biani sia paindonako wia nisia.13ni’itumo sebabena niaku mengila-ngila wia paumpamaan wia nisea; ka ma’an lumoho, nisea rai lumoho ma’an mahasate luminga, nisea rai luminga na’an rai mangarti. 14O wia nisea gumenapo nubuat Yesaya, imalengku: nikamu e liminga na’an luminga, ta’an nda mangarti, nikamu e lumoho na’an lumoho, ta’an ndai masoagol.15Ka nate’ ne tou yii timebalo, na’an luntengena buter malinga na’an mberenena kimeep nimakusi; supaya tia sea lumoho na’an mberenena na’an luminga na’an luntengena na’an mailek na’an natena, o sumuimi o niaku lumeosako nisea.16Ta’an sumenangomako berenemu ka limoho na’an luntengemu ka simongol. 17Sebab nyaku lumila wia nikamu; butul kahma laker nabi na’an tou toro pa’ar lumoho sapa linoho niu, ta’an ndai limohomako, na’an pa’ar luminga sapa i lininga nea, ta’an ndai liningana.18Ka niitu, linganako narti paumpamaan matanem tii 19Wia tou-tou e liminga Firman tentang kerajaan sorga, ta’an ndai mangartina, maimo i lewo na’an makahat i nai tanem wia nate tou tii; nitumo bibit i nai tanem wia pinggir lalan.20Bibit nai tanem wia tana wewehan batu-batu ialah tou e liminga Firman tii na’an tirurimamo na’an gembira. 21Ta’an sia rai kimalat na’an tahang tekante a mai patindasan na’an paaniyayaan ka Firman ni itu tou tii kangkahi mamurtadto.22I nai tanem wia puser kelarewiten e tou liminga Firman Tuhan niitu, o kakuatiran kaoatan nii na’an tipudaya kasia’an limompit Firman ni itu orai mawua. 23Inai tanem wia tana leos ialah tou malinga Firman nitu na’an mangarti, na’an ka niitu sia mawua wewehan seratus kali lipat, wewehan enam puluh kali lipat, wewehan tiga puluh kali lipat.”24Yesus nimehemange i paumpamaan laeng kahi wia nisea, lila-Na: “Hal kerajaan sorga ni itu masuat reken tou i matanem bibit leos ni numana. 25Ta’an e waktu tou waya timikel. Maimo musuna tumanem bibit ndukut wia nantara gandum ni itu, o mange. 26Ketika gandum tii sumuruh na’an mamulai berbulir, kimentaromo kahi maukut ni itu.27O maimo hamba-hamba makalima tii wiana o lumila: Tuang, raire’e bibit tewang, i nai tanem ni tuang wia numa ni tuang? Wisa omai maukit niitu? 28Sa wingkot ni tuang tii: esatou musuh i simiwomako. O lumila hamba-hamba tii wiana: o pa’ar tuang supaya nikami mange mu’wut ndukut niitu?29Ta’an sia lumila: tia, ka mungkin gandum tii kumiit mawu’wut i waktu nikamu mawu’wut ndukut ni’itu. 30Wayamomako seandua sumuruh mawali makar watu tumipu. Waktu ni itu niaku e lumila wia e matipu: kumpulenako rior ndukut niitu na’an wakesen berbekas-berkas o tutungan: o kumpulenako gandum niitu witu gorem lumbungeku.”31Yesus mabentangkan nesa palimpama’an laeng kahi wia nisea, lila-Na: “Hal kerajaan sorga ni itu palimpama biji sesawi, i’ni’indo na’an inaitabur ne tou wia numana. 32Memang biji niitu i paling rintek wia mbaya jenis bibit, ta’an a simurumo, sesawi ni’itu lebeh wangko ta’an sayoran laeng, bahkan mamuali pohong, sehingga burung-burung wia udara mai sumarang wia cabang-cabangena.”33na’an sia sumiritamange paumpamaan nii kahi wia nisea: “Hal kerajaan sorga niitu paumpama’anako ragi ini indo esatou paumpamaan na’an nai sember wia gorem tepung terigu telu sukat makar khamir seluruhna.”34Mbaya waya niitu nai totorako Yesus wia tou laker wia paumpama’an, na’an tampa paumpamaan nesa pun ndai nai totore-Na wia nisea. 35Supaya lumekepo Firman inai totoroko o nabi: “Nyaku pa’ar mawuka sumpinge-ku malila paumpama au, nyaku mailila mako hal i naikasindek sejak kaoatan pinamuali.”36O Yesus pun tumelaumange tou laker tii, o mareng. Murid-muride-Na mai na’an lumila wia-Na: “Jelasitemi wia nikami paumpamaan tentang ndukut wia numa niitu.” 37sia mingkot, lila-Na: “Tou e timabur bibit leos i Anak manusia; 38numah ialah kaoatan bibi leos niitu anak-anak kerajaan na’an ndukut anak-anak i lewo. 39Musuh i timanem bibit dukut ialah iblis. Waktu matipu ialah akhir zaman na’an e matipu ni’itu malaikat.40Maka masuat ndukut tii erureu na’an tutunganako wia mbaha, taintumokahi wia akhir zaman. 41Anak manusia irumehomako malaikat-malaikat Na na’an nisea kumumpulako mbaya sesuatu i menyesatkan na’an tou waya e masiwomako kalewoan wia gorem kerajaan-Na. 42Mbaya waya i papingkilako witu gorem nawu mbaha; wana mange mbewehan menesel na’an kare’nget nipeng. 43I waktu niitu tou-tou leos e mabercahaya masuat iendo wia kerajaan Bapa nea, sei maka lunteng, musti sia luminga.”44“Hal kerajaan sorga niitu naiumpama harta yang terpendam wia numa, itinutul ne tou, o sindekkena mako kahi. O sebab kapaarana mangemo sia mangker empunyana waya o tumeles numa niitu. 45Taintumo kangkahi hal kerajaan sorga niitu paumpama tou mawangker o menero mutiara I gaga. 46Katutulana mange mutiara I berharga rendai, sia kangkahi mange mangker mbaya kapunyaana o tumeles mutiara niitu.”47taintumo kangkahi hal kerajaan sorga niitu paumpama puket i nai wetamako wia pante, kumumpulako mbaya-waya jenis sera. 48O wutamo, puket niitu kahi kaoren netou wia katana’an o rumuhmuno sea na’an merurako sera tewang wia gorem pasu na’an sera erai tewang tia nea.49Taintumo kahi wia ka’akaran kaoatan: Malaikat-malaikat e mai mapisa mako tou lewo wia tou leos. 50O pacampakmako tou lewo wia gorem nawu mbaha; wanamomange mbewehan peneselan na’an kare’nget nipeng mangarti.”51Mangarti kamu waya itu?” sea jumawab: “Ya, kami mangarti. 52O sumepoto Yesus wia nisea: “ka niitu waya ahli taurat e nimakailek tuturu wia hal kerajaan sorga ni itu paumpama makawale i kimaluari kapunya’an weru na’an i lat wia pabendaharaana.” 53Setelah Yesus abiso masiritamako paumpaman-paumpaman witu sia pun witu o mange.54Kaambomomange witu tampa asale-Na, Yesus maturu tou-tou wia niitu wia mbale ibadat nea. O maherano sea na’an lumila: “wia pinakailekan-Na hikmat ni itu na’an kuasa matitiro mako mujizat-mujizat ni itu? 55Raire’en sia yii ianak ni mangayu? Rai re’en iama-Na makangaran Maria na’an patuari-patuari-Na: Yakobus, Yusuf, Simon, na’an Yudas? 56na’an raireen patuari-patuari-Na wewene waya wia mawali nikita? Jadi wisa pinakailekan-Na mbaya-waya niitu?”57O sea sumulu na’an tumolak Nisia, o Yeus lumila wia nisea: “esa tou nabi paormatente witu mbisa-wisa, kacuali wia tampa asalena sandiri na’an wia mbalena.” 58na’an ka ndai kapercayaan nea, ndai laker mujizat siniwo-Na wia niitu.
1Toro niitu mai nahbar sumuat iYesus wia i Herodes, raja wilayah. 2Olumila wia peyawina yaimo i Yohanes mabaptis, nisia timooro wia puser ne tou minate, ni’itumo engkawasa mapaayang wia nisia.”3Ka nulit Herodes rimeho masi sikop nisia iYohanes, pawakesen o maukum nisia, minahubungano eng kajadian ni Herodias, kaawu ni Pilipus patuarina. 4Ka i Yohanes pernah tumegor nisia tanai: “Dai leos kou maindo iHerodias!” 5Herodes paar mapa-pate nisia taan nisia mainde e tou laker ka palolohoon nea i Yohanes ka nisia i nabi.6Taan maimo sumiwo hari jadi iHerodes, osia mamaniari ianak ni Herodias wia puser mawe-wehe maka paaren wia nate ni Herodes. 7Aka-akaran i Herodes sumumpah mawewehe wia nisia sapate kapa’arana pakikiwehena.8Maimo sia eluzen ni mamana, i yoki wewene itti, olumila: wehemomi niaku e rokos ni Yohanes Pembaptis, wia baki. 9“O masusah uli-uli nate ni Raja, taan ka sumpahna. O maloho ekamu, osia mehe perenta mawehe mako sapa kapa’aranna.10O rehona kumetor iro’kos ni Yohanes witu nukuman. 11O itu alinea rokos ni Yohanes wia atas baki, o itu wehe wia anak itii o itu alina mako wia i mamana. 12Tumodongako niitu, e tou-tou waya ni Yohanes mababtis mangkat i mayat ni Yohanes o kabuaran. Osia mako mawewehe kabar wia iYesus.13maimo iYesus liminga ingkabar niitu. Osia sumingkir kumaluar witu, o matatampasaku kaampit londei witu tampa kapunekan. Taan e tou laker limingaite okumiit nisia o kumelang kimiit lalan katanaan witu kota-kota nea. 14Maimo tumana mi iYesus, osia lumoho e tou laker raimo karekenan, kinaagoian natena wia nupus wangko Na wia nisea osia lumeos isumakit nea.15Maimo mawengimo, e murid-murid Na mai wia nisia o lumila: “Tampa yai, kapunekan o nendo bengimo. Kehomo e tou laker iyai mareng, orior sea temeles kaka-anen wia kampung-kampung.16Taan Yesus limila wia nisea: Dai perlu sea mareng, kamu musti mehe kumaan wia nisea. 17O sumambal sea: “Embia nikamu yai, elima ite roti o e rua sera. 18Yesus lumila: alimi wia niak.19O sea rehona e tou laker tii, rumuhmun wia dukut, o itu indonami elima roti on dua sera tii, Yesus lumoho langit o kumiwehe kamang perintek-rintekena o i wehana wia i murid-murid Na o niitu pemete-metengana wia etou laker. 20Osea waya kumaan akar mawese, maimo itu eruren e pungkut waya iroki tilau, mapulu orua lolo. 21E kimiit kima-an intoro niitu, wo’o lima ngariwu tou rai nai reken e wewene o e oki-oki waya.22maimo lumangkoiako niitu, Yesus mari-rior marentah mako wia e murid-murid, lumongkot witu londey, o tumior wia nisia witu pante sablah, samantara niitu iYesus rumeho e tou mareng. 23Makomo niitu etou nainamo irehona mareng, iYesus sumosor wana kuntung, masosombayang nisiate sandiri. Maimo bengimo nisiate ina-asa witu. 24Londey ne murid-murid ni Yesus wo’omo pira mil karua’anna witu pante pahagoi imbalolongun wangko, ka reges wangko.25Wo’omo jam tiga wengi, osia mondoli iYesus wia nisea makelangite wia natas dano. 26Maimo koroniitu, murid-murid ni Yesus lumoho nisia makelang wia atas indano, nisea naika senge o rumekei: “isetang yai.” o sea mainde o mapaisawang marekei-rekei ka e mainde. 27Taan mario-rior sia lumila wia nisea: “Makapunek! Niaku yai, tia mahinde-inde.”28O i Petrus rumekey, o mingkot: “Tuhan sanikou iyai, rehome aku mako wana nikou kumelang wia atas indano. 29Mingkot Yesus: mimo! Osia tumumpa i Petrus wia londei, osia kumelang wia natas indano, ma ilekan oi Yesus. 30Taan, maimo sia mapendam ireges wangko mahembusomi wia nisia, maindemo sia, matuuro patenemo indano osia rumekei. Tuhan tulungenteme aku.”31Mario-rior iYesus mangkat lawasNa, tumimboi lawasna nisia o lumila: “E tou rai kasa maeman, ka kou bingo?” 32Osea lumongkot witu londey o mena reges. 33E tou waya witu londey ma’opo Nisia, o lumila tanai: “Kasa uli-ulit kou anak ni opo Empung.34Mondolange sea, waname pante sablah. O sea tumana witu genesaret 35Osia kakenalan ne tou witu, o pakatau mako wiaepakasa witu daerah witu. Ombaya ne tou sakitan niali mako wia nisia. 36Sea waya makiwehe orior kiitan ni Tuhan meosako intempok in jubahNa ombaya netou nimeosako minaleos waya.
1Maimo wopira tou Farisi na’an ahli taurat wana Yerusalem witu Yesus na’an lumila: 2Ku’a reken e maki’it-kiit nikou lumangkoi i kaharamen (Adat Istiadat) ne tu’a ta irior? Nisea ndai rimano lawas otare ingkuman? 3Ta’an wingkoten ni Yesus wia nisea: ka kamu kangkahin lumangkoi imperentah ni yempung ka kanaramen (Adat Istiadat) ne tu’a iriormu?4Ka i yempung berfirman: pa ormaten i ya ma mu na’an i mamaniu; na’an kahen sa sei ma keo i yamana ka apa imamana paleng yakumen mate. 5Ta’an kamu lumila: Sa sei lumila wia yamana ka’apa wia imamana sapa mbia nyaku torote kabergunaan ma krus nikou, naimo wehe parsembahan wia si yempung. 6Tou ti’in ndaimo wajib mahormarti yamana na’an inana sa taintu Firman ni yempung nai lohomi ndaimo sumiwo wia kanaramen (adat istiadat) ta sandiri.7Eh tou-tou munafik! Nulit to nubuat ni Yesaya sumuat nikamu: 8Mbanua ya’in maloor ni Aku, na’an sumpingena, ta’an natena ndou rendai wia Niaku. 9Percuma waya sea ma ibadah wia Nyaku, ka tuturu ipaturu nea e perenta ni tou.10O Yesus tu mowa e tou laker na’an lumila wia ni sea: 11Lingan na’an genangen: ndai muntep witu nggorem i nyanya makatulisen e tou, ta’an kumaluar wia nyanya, nitumo makatulisen etou.12O sea mai maya e makiit-kiit wia nisia o moi wia ni sia kou mailek impailaMu ti’in ni mamualimo watu kasumulan wia e tou-tou Farisi? 13Wingkoten ni Yesus: “Sapa tinanem ndai nai tanem i yamaKu wana sorga, mbuwuten makar kalatena. 14Waya pe mo mako sea ti’in e tou ti’in epereng mahalih e tou pereng. Sa e tou pereng mahali e tou pereng, ni seamo indua ka nawu wia nggorem impo’ot.15O si Petrus lumila wia ni sia: turutemi naandean ti’in wia nikamu 16Wingkoten ni Yesus: Kamu kangkahin ndape re’en mangerti? 17Ndai mailek re’en kamu sa sapa itu muntep witu nggorem inganga tumumpa wana nggorem impo’ot o mako tiami witu engkakus?18ta’an sapa kumaluar wia nyanga timuur wia nate na’an ni itumo malilis e tou. 19Ka wia nate rumengka inutek lewo, mapaten, kalontean, rumorongkit, tumotowo na’an e mahawit. 20Ni itumo maiulis e tou; ta’an kumaan na’an lawas ndai rimano ndai malilis etou.21O Yesus mange witu na’an sumingkir witu ntoro Tirus naan Sidon 22O sea mai yesa wewene Kanaan witu tampa ni itu naan lumila kaupus temi aku o empung oki ni daud, ka oki wewene tinahakenan ni setang na’an siksamo rendai. 23Ta’an Yesus ndai paar mingkot wia nisia leken ndean makiit-kiit wia nisia mai o kumiwehe wia ni sia. Rehomo mange sia mange, sia makiit nikita o marekei-rekei24Wingkoten ni Yesus: “Nyaku ni wehemi wia domba-domba nai kasero wia e tou Israel.” 25Ta’an wewene ti’in tumeper moopo wia ni sia o lumila: “yempung tukangente aku.” 26Ta’an Yesus mingkot: ndai toro miindo roti namosadia wia oki o pikilange wana yasu.”27Pila ni wewene ti’in “ulit empung, ta’an e asuh ti’in kuman intilau rimaambas wia meja ni tuangena. 28O sia mingkot i Yesus na’an lumila wia nisia; hei ibu (mama), mbangko paemananu mamuali ni itu wia nikou tannu sapa kapaaranu o tekankan okiena maleos.29O tumilaumo e mbanua ti’in, Yesus kumi itange impante ndano Galilea na’an sumeret witu natas intoka o rumuhmun witu. 30Tumondong ngako tou laker mawali-wali o mai wia nisia mahali-ali tou ndaimo kakelang, tou kento, tou pereng, tou wowo, na’an lakere kahin e laeng, o wehe nea mako witu nae ni Yesus na’an sia lumeos sako waya nisea. 31Maherang rendai tou laker ti’in lumoho tou wowo menyila-nyila tou kento maleos i tou ndaimo kakelang i makelango tou pereng malohomo, osea lumo’oi i yempung israel.32O Yesus tumowa e makiit-kiit wia nisia na’an lumila: nateku himahagoi ka maupus wia e tou laker ti’in. Ka telu mo nendo sia maki’it niaku na’an nisea ndaipe wana kakanen. Nyaku ndai paar rumeho nisea mareng na’an maharem, katia sea mapusing wia lalan. 33Pila ne makiit-kiiteNa wia ni sia: kumura reken wia tampa kakapunekan ya’in kita makailek roti o mbawesu o tou laker, taintu ka wangko ne kalaker nea? 34Pila ni Yesus wia nisea: pira roti wia nikamu? “pitu”, wingkoten, na’an wewehane kahin wopira serah rintek. 35O Yesus rumeho tou laker ti’in rumuhmun wia ntana.36Makomo itu sia mindo impitu roti na’an serah-serah tiin oh lumila lumoor, memete-mete na’an wehenamako witu e makiit-kiitNa o makiit ke ite Nisia mahemako witu kahin e tou laker. 37O sea waya kumaan makar imawesu tumondongako niitu etou merur ipinanggalo e roti telau, pitu pe wiolo wuta. 38E kimiit kuman e’epat ribu tuama, ndaipe kahin e wewene na’an e anak oki. 39O Yesus rumeho tou laker ti’in mareng. Sia sumeret londey na’an mange wana mbanua magadan.
1O sea maimo e tou Farisi o saduki i mawa'wa Yesus sea makiwehe orior Sia i mapaloho esa tanda wana sorga wia nisea. 2wingkoten ni Yesus: "samawingindo mo ka langit meha' kamu maila: Nendo ma wangun,3O witu memoondo kalangit meha' o rimbun, kamu maila: Nendo lewo rupa langit pailekeniu ma beda taan tanda-tanda o zaman ndai. 4Turunan i lewo o rai makii-kiit yai makiwehe era tanda. Taan wana nisea ndai wehana tanda ndai laeng tanda ni nabi Yunus o Yesus tumelau nisea o mange.5Witu nendo makii-kiit Yesus malawet lour, liniur neate ma hali roti. 6Yesus maila wia nisea: "majaga-jagamo o waspadamo wia ragi ne tou Farisi o saduki. 7O sea memiki-mikir yesa tou maila wana e laeng: "Niitu nailila Na ka nikita ndai mahali roti." 8O kailekannaka ni Yesus sapa pasiritanea sia lumila: "Ka kamu meniri-nirita soal ndai wana roti? Hei e tou rai kasa maeman."9Ndaipe kahi pangartian nia! Ndai mo kagenangan niu i lima roti nai wehe lima ngariwu tou niitu o wopira lo'lo roti nierurniu makelarake? 10Kaapae e pitu roti untuk epat ngariwu tou niitu.11Kumurate tare nikamu ndai mailek ka ndai roti maksud ku Nyaku lumilame wia nikamu: waspadalah wia rugi tou Farisi o saduki. 12Toro nitu tare sea mailek ndai kapaaran na orior sea mailek ilek wia ragi roti, taan wia tuturu ne tou Farisi o e tou Saduki.13Kaambote ni Yesus wana daerah kaesaria Filipi Sia muey wia makii-kiit Nisia: "Paila ne tou sei sia yoki tou niitu?" 14Wingkoten nea:"wewehan maila Yohanes pembaptis wehan kahi maila: Elia o wehan kahi maila: Yermia ka'pa yesa tou wia e nabi." 15O Yesus muey wia nisea: "Taan sapa pailamu, sei Nyaku yai?" 16O wingkoten ni Simon Petrus: "Nikou mo i Mesias Anak Empung i timou."17Lila ni Yesus wia nisia: "mapela-pelamo kou simon bin Yunus ka rai tou i limila niitu wia niitu wia nikou taan yama Ku i wana sorga. 18O Nyaku lumila me wia nikamu: Nikou mo Petrus o wia natas mbata karang yai Nyaku i matotoor jemaat Ku o alam maut ndai toro i makukuasa.19Nikou mo paweweheku kunci pakolanoan sorga sapa i wakesenu wia kaoatan yai i ka wa'kes an wana sorga o sapa i reta mu wia kaotan yai i ka'reta wana sorga. 20O larangen ni Yesus e makii-kiit Nisia orior tia pengila-ngila wia seitesia Nisiamo Mesias.21Nendo niitu Yesus tumurur lumila wia makii-kiit Nisia ka Nisia musti mange wana Yerusalem o tumanggong laker kapen'di'san wia pihak tua-tua, imam imam kepala o ahli-ahli taurat o paten o i toun witu nendo katehu. 22Taan ke'oreni ni Petrus i Yesus wia teperNa o sia tegorena, lilana: "Tuhan, satoro wa'akatako ni Empung e niitu!Ka niitu ndai matitimpa Engkau." 23O Yesus su mui mi o lumila wia Petrus: mangemo setang. kau nimamuali watu kasa'kelan wia Nyaku. Ka nikou ndai mapikir sapa pinikir ni Empung taan sapa wia pinir nie tou.24O Yesus lumila wia ma-kii-kiit Nisia: "seite e tou makiit Nyaku sia musti sumangkal nawakna i muleng salibna i kumiit Nyaku. 25Ka seite paar maluluput nyawana, sia i kaliongan nyawana; Taan seite kaliongan nyawanaka Nyaku kailekana niitu. 26Sapa bereguna i tou makapunya pakasa kaoatan taan kaliongan nyawana? o sapa i toro wehena pa sawel nyawana?27Ka yoki tou i mai gorem kawangunan yama pahiringen malaekat-malaekat Na; witu nendo niitu Sia i mawaer e tou kumiit siwona. 28Nyaku lumila wia nikou: kauli-ulit wia nelet tou nimai wia nyao wewehan i raipe ni mate sea raipe limoho yanak tou mai tanu i raja gorem pakolanoan Na."
1Nenem Nendo makomai Yesus mahali Petrus, Yakobus nan Yohanes patuarina, nan mawali – wali de nesia sia lumongkot wana esa kuntung eng karantaiyan wia niitu seate mengesa. 2Oi Yesus mawalow giona wia sinaruh mberen nea ; enggioltela tumerang tanu ionde nan lambungena mamulai putii sumena tanu katerang.3Maimo mapalohomi wia nisea Musa n Elia samantara masirita onisia. 4Lila Petrus wia Yesus “Empung, mimaka senange nimai wia e tampa yai so Kou paar, maan no rendouku wia nyai telu sabuah, esa iniou, esa i Musa nan Esa i Elia.5Nan kasengemi sia mengila – ngila tumupani rambuun nena in tumerang okumelewi nisia nan wia enggorom rambun niitu luminga suara ilimilar, Tainmo ioki kaupus wia nisamo nyaku mapaar linganome sia. 6Luminga niitu kakundume makiit – kiit na, nan nisea mainde tendai. 7Oi Yesus mai wia nisea nou tumumbi nisea olumila : tumoor o tia mainde. 8Nan mange kumoongi rookos nea, onisea ndai limoho esaan tou taan Yesus te mengea.9Toro niitu sea tumumpa wia kuntung niitu Yesus lumila wia nisea nikamu tia masirita elineho niitu wia esaan ndaipe anak manusia timoori wia nantara tou nimate” 10Omai makiit – kiit nesia moi wia nisia satentu kuareken ajli – ahli Taurat maila wia Elia imai rior?”11Mingkot Yesus nulil Elia maai o lalelenae pakasa niitu. 12O niaku lumila wia nikamu : Elia nemaimo, taan tou rai kumenal nisia o sumiwo nisea kumiit e kapaaran nea. Teentumo kahi i Anak Manusia masiksa kanisa. 13Toro niitu maileke makiit – kiit ne Yesus ka nisia lumila tanu Yohanes Pembaptis.14Tempo Yesus o murid – murid na mareng wana e tou laker tii mai mo yesa tou mahilekan o Yesus o kumundu. 15Ilana : “Opo kaupustemi yokiku, nisia kakura kanawu wia gorem i mbaha o mbia i goremn in ndano. 16Ni ali ko mome sia wia e maki – ikiit Mu, taan ndai ka leosan nea.17O sia lumila i Yesus : “e kou nangkotan ne rai ma eman o liong, paka pira pe mako yaku mena ka’ampit ni kamu? Paka pira pe mako yaku sumatar su maru me ni kamu? Ali no mi yoki tii wia nyai!” 18ka ampit i gahlo Yesus tu megor ni sia, o ka rou me i setang tii wia ni sia o yoki mina leos te ni itu.19Tumondong ni itu kai ikiit Yesus ni mai ka esa mako sea o nisia, o sea mai woinisia ka kami rai toro rumuke i setang tii? “ 20O sia lumila wia ni sea ka ni kamu ndai kasa maeman ka niaku lumila wila ni kmau, nukit kamu wewehan Iman ka sela mbiji sesawi te, ni kami toro lumila wana toka yai mera yai mange wana, otoka yai ka erah o ndai kan wana towo wia nisia. 21Tamu yai ndai roke kacuali sumombayang o muasa.22intoro niitui Yesus naam emakit nisia mawali wali witu Galilea, sia lumila wia nisea : i anak ni tou memang paowerako wia lawas ne tou. 23Onisea e mapapati nisia owitu nendo katelu nisia ibinangkito. Onate nemakiitkiit nisia e susa ulit.24iwaktu Yesus naan emakiitkiit nisia kaambo witu kapernaum maimo imakiwene bea bait Allah wia i Petrus olumila” okahi gurumu rai nimear bea rua dirham nitu?” 25Lilana : “memang maer naanka Petrus gumore mbale, Yesus rimiorako o sia moi : sapamo pinikiremu, Simon? Wia iseikahi e pakiikiitan ingkawaten yai mengiwehe bea om pajak? Wia erayatemna kuapo kahi etou laeng?26Mingkot i Petrus : wia ituo laengi olila ni yesus wia nisia” mamuali nimapereyo etouna. 27Taan onitu tiae nikita mamuali watu kasumulan wia nesea, inangemo mopas witu ndamo. Nan sera katare i niopar,
1Onoras ni itu o sea mae e murid-murid wia ni Sia (Yesus) omoi: “Sei I wangko wana Kerajaan Sorga?”. 2O Yesus tumowa I esa anak oki o wehena wana puser enea 3O Sia lumila: “Niaku lumila wia nikamu, nulit, sakama rai tumilau I kasumelokanu, omamuali tou I yanak oki yai, nikamu endai muntep wana enggorem Kerajaan Sorga.4Taan si sei I yate leos, o mamuali tou nisia mo I wangko wana Kerajaan Sorga. 5O sei sia simungkul I tou I anakoki yai wia enggorem ngaranku, nisia sumungkiul Nia Ku. 6Taan sei I majar selok I yesa anak wia e anak-anak oki yai e maeman Ni Aku, lebe leos nisia wa ‘kesen lehena om batu patopongan o lemesange wana enggorem I tasik.7Masilakomo koatan yai o nisea waya I mahajar I selok, ka I mahajar iselok musti wewehan taan masilakamo e’ tou e’ simiwo ni itu. 8Sa lawasemu masilakamo ni kou ketoreno mako, o tia momako itu, ka lebe leos kou muntep nidop o lawas pokol, kaapa kento, taan nikou witupe en dua lawas o naemu rua, nikoni lompome wana enggorem wana enggorem imbaha kaure-ure.9Kaapa emberenu masilakamo nikou, tuikeno mako o tiamomako, ka lebe leos nikou muntep wana enggorem nidop nesa weren, taan nikou lombomange witu enggorem imbaha naraka omberen rua.10O engenang enako tea maanggap reme e tou wia e anak oki yai ka Niaku lumila wi nikamu: Wewehan e malaekat ne wana sorga e’ malohomi I muka ni opo Empung wana Sorga. 11kai I Anak Manusia mai sumelamat e mai kasero.12sa nikou kumuramo niai? Sa wewehan e’ tou maka punya maatus e’ domba, wewehan I yesa I mai kasero, nikou tumilau e siaungapulu o sio wana toka, mange sumero I mai mai kasero. 13Ka maku lumila wia nikamu? Nuliulit sakamu tumutul I lembe wangko kapaarena taan e siou ngapulu o siou e rai kasero. 14Taintomo kahi I yamamu wana Sorga rai I kapaarena I yesa tou kahi e anakena yai o kasero.15Sa e patuari mu sumiwo kasumelokan, togoren sia wia nepat weren. Sa sia luminga nasihat mu nikou makailek nisia kahi. 16Sa sia rai luminga nikou, alino I esa tou kaapa rua tou kahi, ka kasaksian e rua kapa telu tou sairi, perkara niitu pasti mo.17Sa sia rai paar luminga nisea lila mi masalah niitu wia e jemaat. Oh sa sia ndai paar kangkahi luminga e jemaat, lohono nisia tanu e tou ndai mailek Opo kaapa esa pemungut cukai.18Niaku lumila wia nikou: “Memang sapa winakes niu wia kaotan yai, kawekes wana surga o sapa nai reta niu wia kaotan yai musti kaweta wana sorga. 19O Niaku lumila wia nikou: sa e rua tou wia nikou wia koatan yai masuat kumiwehe sapa ite, pakiwehen nea ni itu kiitan nea ni Bapak-Ku wana Sorga. 20Kawisa rua kaapa telu tou nimerur wia nggorem ngaran-Ku, witu niaku wia mpuser nea.”21O maimo I Petrus o lumila wia I Yesus: “Empung makar kapira niaku ma ampung e patuari ku sa sia sumiwo kasumelokan wia niaku? Makar makapitu?” 22Yesus lumila nisia: ndai? Niaku lumila wia nikamu: ndai makar kapitu, taan makar pitu ngapulu oh kapitu.23Kasa Kerajaan Sorga tanu I raja esa masiwo-siwo rerekenan o e hamba-hamba Na. 24Marekenou sia ni itu, sumaru mo mi I esa tou wia Nisia I esa ni mutang mapulu ngaribu talenta. 25Taan I tou tiin ndai mampu mayer I nutang na, o I Raja merentah wangkerou sia kaampit e oki o kaawuna o kaampit kapunyaan na pawawayer I nutang na.26O sia tumunduk su membah Nisia: sumabar re mako, pakasa I nutang ku wayaren ku. 27Oh mahagoi nate ni raja ni itu oh maupus wia I hamba ni itu, oh sia bebasen na oh gumoso I nutang na.28Taan tempo hamba kumaluar, nisia mahilekan oh hamba walina, I makautang maatus dinar wia nisia, nisia tumimboi oh kumemes lehe kaampit na ni itu, lilana: wayeren nutang nu? 29Oh tumunduk mo kaampit na oh kumiwehe wia nisia: sumabare mako, utang ku lunasen ku mokan.30Taan nisia timolak I owerna kaampit na ni itu wia nggorem penjara maka lunasen na utang na. 31Lumoho ni itu kaampit-kaampit na walina menesel rendai oh lumila me wia pakasa nimamuali wia I tuan nea.32Raja nisia rumeho nisea tumowa e tou ni itu oh lumila wia ni sea: Hai hamba lewo, pakasa I nutang mu nginoso kumo taan nikou kimiwehe wia niaku. 33Ndaikan nikou kangkahi musti maupus kaampit mu masuat oh niaku maupus nikou?34Magahlomo tuan ne na ni itu oh wehena wia e algojo-algojo, makar nisia mawayer pakasa nutang na. 35Maka Bapak-Ku wana Sorga memang siniwo ni itu wia nikamu sa kamu esa oh I esa ndai mahampung patuari niu kalekep I nate.”
1Noras makelarangi i Yesus wia nisia nimehe tuturu, Sia mange witu Galilea o makar witu daerah Yudea witu lawet i sosoan Yordan. 2na'an e tou laker ma'erur maki'it Nisia, o Sia lumeos e tou wana.3Etou Farisi mai wia Nisia memowa Nisia o sea memoi-moi, "Nulit re"en tuama tumela'u ka'awuna na'an mehe ka'apualitan? 4O Yesus mingkot na'an lumila,“Ndai re'e kamu nimaca Nisia, simiwo katare-tare tuama o wewene.5O Firman-Na, 'ni'itumo tuama timilau iyama'na o ina'na,mamuali esa oi ka'awuna, osea rua ni'tu mamuali sanga'awu 6Niitumo sea eraimo rua, taan nimamualimo esa. Niitumo sapamo siniwo ni Empung mamuali esa daitoro pawewetengen ni tou.7Sea lumila wia Yesus: “Sataintu, ka sia i Musa ni merentah mehe surat baare, sasia i'tou matitilau ka-awuna?” 8Yesus limila wia nisea, "Ka kaketean inatemu, Musa ninehe kaloasan wia nikamu tumilau kaawumu, taan, akare ingka-tare, dai taintu. 9Ta’an niaku lumila wia nikamu: a sei macere maka ka’awuna, kacuali ka’zinah, o kumaweng na’an wewene laeng, sia simiwo zinah.”10Murit-murit tii lumila wia-Nisia: “sa taintu halena hubungan nantara sangaawu, lebeh leos rai kumaweng.” 11ta’an Yesus lumila wia nesea: “ndai tou waya toro mangarti palila nitu, kacuali nisea e kinaruniate. 12ka, Wewehan tou e rai kimaweng ka sia memang timou taintu wia rahim ina'na, na’an wewehan tou e pinamuali taintu ne tou laeng, na’an wewehan tou e simiwo nawakena taintu ka kapaaranate oleh karna pakolanoan. Sei toro tumerima hal nana'i, ma'ano supaya sia tumerima nana'i”"Yesus Na'an Waseng oki"13O etou mali wo pira Waseng oki wia Yesus, supaya sia rumetamako lawase-Na natas nea na’an sumombayang ngako nisea. ta’an murit-murite-Na gumahalo wia setou t'ii. 14Ta’an Yesus lumila: “wayami Taranak ni itu, tiamo mahape-ape nesea mahai wia Nyaku; ka Waseng oki taintu makapunya i Pakolanoan . 15Makelar lawas ni Yesus Kamang wia taranak nitu, Sia mangeKumura Makailek Penounouan?16Esa tou mai wia Yesus na'an memoi," Ngguru Nguele"os sapa toro siwonku o nyaku makailek peanou-nouan makar wia ka'amboan. 17" O Yesus lumila wia si tou ni'tu, "Ka'akamu ma woi wia-Nyaku sapa tewang? Nesate leos. Ta'an, sa nikamu pa'ar gumorem wia penou-nouan leos, kumi'it i tuturu nit'tu18Tou ti'i memoi wia Yesus, "Tuturu wisa? "wingkoten ni Yesus ,Tia mapate tou, tia maselok lalan, tia marongkit, tia maila towo, 19pasigi'en matua, na'an lumeos kasuat tou tanu maleos nawakemu ."20Tare tumou lumila wia ni-Sia," Pakasa ni'itu kini;itanku, sapape kangkahi kurang? 21Yesus lumila wia nisia, sa kou pa'ar lenas mangemo wangker pakasa punyamu o wehe me ni'itu wia tou lengey, ka nikou makailek budel wana Pakolanoan, tumondonge o mai kumi'it nya-Ku." 22Ta'an, noras Taretumou ti'i luminga pa'ila nya'i, sia mange mareng gumenang budel'na laker.23Lila ni Yesus wia murid-muritNa: nya-Ku lumila nulitnwia nikou, ependis se tou makapunya magorem witu Pakolanoan 24Pakasa pame Nyaku lumila wia nikou,lebe perei unta lumawet wia po'pot wiwilit, ta'an e tou sia gumorem wia Pakolanoan ni Empung25Noras murit-murit limingamo tuturu, osea lumila," sataintu sei toro makailek penounouan? 26Yesus lumoho wia neseao lumila,wia tou tanu nyai dai kasa paemanen, ta'an wia Opo Empung nitu waya toro mamuali," 27Petrus lumila wi ni-Sia , " Loho'en nikami timilaumo pakasa waya o kumi'it ni-Kou . sapa pa kailekannami?2828 Yesus lumila wia nesea , "nya-Ku lumila nulit wia nikamu, i kumi'it nya-Ku wia koatan weru , noras-Na rumuhmun wia Tahta Pakolanoan -Na, nikou kangkahin ma ruhmun wia natas mapulu o rua tahta omawus w mapulu orua suku Israel.29Na'an, pakasa tou, timilaumo walena , patuari tuama, patuari wewene, ama, ina,taranak, numana, pasian i ngaran-Ku ,nesea makailek mareng kamang maka'atus lumepet na'an makailek lumepet penou-nouan makar wia ka'amboan. 30Ta'an laker tou ekimatare mamuali ka'lowis , o kalowis mamuali karior.”
1"Wewehan hal kerajaan sorga masuat na'an esa tou maka wale wo'ondo i pe rendai kumaluar menero e mapapa' yang witu numa anggorena. 2Setelah sia nimamualimo na'an e mapapa'yang tii tanu pasewo sedinar sanga endo, sia rumeho nisea mako witu numa anggarena.3Wo'on tuminting siow memo'ondo sia kumaluar kahi na'an lumoho. Mako wewehan kahi tou-tou laeng rai' mapa'yang witu pasar. 4Lila-Na wia nisea: mange kankahi kamu witu numa anggoreku na'an sapa i toro, paweheku wia nikamu. Na'an nisea kankahi mange.5Wo'on tuminting mapulu o rua na'an tuminting intelu mawingindo sia kumaluar kahi na'an sumiwo masuat o mintekan. 6Wo'on tuminting lima mawingindo sia kumaluar kahi na'an timutuli tou-tou laeng kahi, o lilana wia nisea: ka'kamu rai mapa'yang wia ni sanga endo? 7Lila nea wia nisia: kandai wana tou masewa nikami. Lilana wia nisea: mange kangkahi nikamu witu nama anggoreku.8O mbengimo tuang tii lumila wia mandorena: Towaanimi e nima'yang tii na'an waeranomako sesewa nisea, tumuleri wia ni sea nimuntep e nimuntep lolowis makar e nimentep rior. 9O sea mai e timuur ma'yang kira-kira tumiuting, lima na'an nisea nimakailek esa oiesa nesa dinar. 10Rior ako maimo sea e nimuntep katare, kuamate makailek lebeh laker, ta'an nisea mimakailekite esa- oiesa nesa dinar kahi.11Mai sea nimakaileko, nisea masulu-sulu wia tuang tii, 12Lilana: nisea e nimuntep lolowis yii nima'yangite satu jam na'an nikou pasuatenute nisea na'an nikami i sanga endo makar i mawengi nimayang ulit na'an timanggung kapaso rendai i endo.13Ta'an tuang tii nimingkot esa tou wia nisea: patuari, niaku ndai simiwo ndai ulit wiasinarumu, ndaire'en nikita nima'atorano sedinar sangaendo? 14Indonome mbowamu na'an mangemo: niaku mawe-wehepe mako wia tou e ni muntep lolowis tii masuat na'an wia nikamu.15Ndai re'en kapa'aranku mapapake kapuuyaanku kapa'arante i nateku? Ka'apa ato ma ate re'e kou, ka niaku leos rendai? 16Taintu mo kahi tou e lolowis e mamuali katare na'an e nai katare e mamuali i kalowis.17Ka i Yesus ma angemo wana Yerusalem, Sia tumowa pamulu o ruah murid detena nikaesa naan lumila wia ni sei wia puser kalan. 18Tekan ya'in kita mange wana Yerusalem naan oki ni tou pa wehe mo witu e imam-imam kepala naan ahli-ahli tourat. Na ni sea kinatenaan Sia nukuman patean. 19Na'an mowerako ni Sia wia e mbanua rai mailek i opo yempung. O Sia penero-penero pagio-pagio on neroan, pawiwelen naan. Saliben, naan witu nendo kateku Sia tare ibangliten.20O sia mai mama ne oki Zebedeus, naan e oki na ti'in witu e Yesus, o sea kumundu wia sinatuna o kumiwene sapame wia ni Sia. 21Pila ni Yesus: sapa ne'en kapaarannu? pilah na: mehemako perintah irior e rua okiku ya'rin toro rumumun nako witu nggorem pakolanaMu. i sea tou wia seblah kaleleosaneMu naan i esa tou kakin wia seblah kawihiMu.22Ta'an Yesus lumila; PilaNa: "kamu ndai mailek, sapa pakiwehenemu torote kamu numohnot i cawan panonotengku?. Pila nea wia ni Sia: "kami ntorote ya." 23Yesus lumila wia ni Sea "Cawaneku memang e nonote niu ta'an rumumun witu teper leleoseku na'an witu kawihiku Nyaku ndai wana hak mewehemi ni'itu pa wehe mako witu e tou-tou sei yamaku simadia mako. 24Sumongol luminga ni'itu maganalo rendai e mopuluh murid e laeng wia e matuari tiin.25Ta'an Yesus tumowa maka ni sea oh lumila: kamu mailek maprenta-maprenta imbanna maprentan eh rakyat ena naan lawas besi naan wawangko-wawangko kumelang ing kuasana na'an keras wia nisea. 26Ndai taintu wia nantara kamu, sai sei reken paar mamuali wangko wia nantara ni kamu torote sia mamuali malayan nikon. 27Nian sai sei reken paar mamuali parior wia nantara ni kamu malengkang sia mamuali babumu. 28Masuat tanu oki ni Tou, mai ndai palayanen taan mawehe in nawakeNa mamuali tumubug wia elaker tou.29Maimo i Yesus o ē makiit-kiit Nisia kumaluan nitu Yeriko, kou laker maro-yoro-yong makiit Nisia. 30Wēwēhan ē rua tau pereng rimuhmum witu pinggir lalan mailinga i Yesus malawet. Osea kumiwēhē: Tuhan anak ni Daud kaupus temi kami. 31Ta'an ē tou laker itii, timogor nisea orior sia mumek. Ta'an nisēa limembe marekēy maila: Tuhan anakni Daud, kaupus tini kami.32O sia mena otumowa nisia. Sia lumila: "sapa kapa'aranu siwong-Ku wia nikamu." 33Wingkatēnēa: "Tuhan orior wehenami toro lumoho: 34Minahgoi natē Yesus wia nupus, o sia miosako imberen nēa, dai wiē malo-lohomo o sēa kumiit Nisia.
1Oi Yesus naan murid-murid na lumausi kalausako Yerusalem witu Betfage makadow i zaitun, osea ireko ni Yesus erua tou muridna: 2Tuhuan mako “makomo wana mbanua wia sinaru niu, ombitu mako niu sumpakon keledai merey. Nai kawakes oi anakena wiaku tawina. Wukaon oi wetak keledai itii o aletemi keledai rua itii wia niaku 3O sawewehan tou keso nikamu pilamako paperlu ni empung taan mameke-meke ite warugana.”4Mbaya waya nimamuali oitu malekep Firman nai pakatan ne Nabi. 5Lila mako e puteri sion pohoon rajamu maimo wana ni kamu nesa masele seey ke simake wio keledai keledai paban perangonge.”6Osea mako e murid-murid o sumiwo taun noi papasiwo ni Yesus nesae. 7Nisea nimahali keledai merei i mawali-wali oi yoki na, o nialian nange nan lambunge nea naan Yesus si make wia natas sena. 8Tou laker e laker rendai simera mange lambung nea wia lalan, wewehan e maketor saang-saang wia nahatur naan i parai nea mange wia lalan.9Naan tou laker e makelang wia sinaru Yesus naan e makiit-kiit naan nisia wia lowis marekei lilla nea: Hosana wi i oki ni Daud. Kinamangomi sia e ni mai wia nggorem ngaran ni empung. Hosana wian tampa karantaian!" 10O i tempo ni itu sia gumerem witu Yerusalem ni marimboka pakasa imbanua ni itu o e tou lumila: sei ree i tou yai? 11Naan e tou laker ni itu mingkot: yaimo i nabi Yesus wia Nazaret mana Galilea.12Oi Yesus gumorem witu Bait Allah o rumeke pakasa ne tou e mawangker witu kintal Bait Allah. Oitu kolew namako meja-meja, e pasawelan wit ombangkoi ne mawangker pombo, 13O lumila wia nisea: “nai tulis: mbaleku empatotoran imbale pasombayangan taan siniwo niute tampa nerongkit.” 14Osea mai waya etou pereng oe tou kento wia nisea witu nggorem bait Allah osea leosena waya.15Taan pakiikiitan neimam-imam oe ahli-ahli torat lumoho eimujizat-mijizat siniwo Naitii oe pakasa ne okie rumekei witu nggorem Bait Allah: “Hosana bagi Anak Daud!” o nate ne mahgalo rendai, 16O sea lumila wia nisea: “Lininga Mu sapaipaila ne yoki tii?” ose lilaan ni Yesus: “Liningaku; ndai pe ree binaca niu: wia semur ne okie mehape oe yokie matotope sinadia numa paloolooran?” 17O sea telau Na omange kumaluar mbanua wana Betania osea sumangawengi witu.18Momoondope tei Yesus mengela-ngelang mawarengi wana banua, o sia tumeren i nahrem. 19Tawi ilalan sia lumoho pohon ara osia mange witu, taan sia rai nimakailek sapa-sapa wia eng pohon niitu, lumaengako i lalainate. “Osia lumila wia pohon niitu. “Nikou ndai mo mawua-wua akar ing kaure-ure!” O memehe-mehe mapera pohon ara tii.20Lumoho i nimamuali niitu o sea kasenge e makii-kiit i Yesus, o lumila “kumowal reken kasengemokan e pohon ara tii ni maperamo?” 21Yesus mingkot nisea, nyaku lumila me ni kamu “sa uli-ulit kamu ma eman o rai malongka kamu ndai te sumiwo i sapa siniwoKu wia pohon ara niitu, taan sa kamu lumila me wana toka tiin: sumeketto o kampingkil wana lour?” niitu e mamuali. 22O sapate kiwehe niu wia sosombayangeniu o kaampit i paemanan niu kamu timerima niitu.23O Yesus muntep te witu bait ni yempung, na’an sia mahajar witu i e mai mo eimam-imam kapala, naan etua-tua mbanua yahudi wia ni sia na’an moi: “naan kuasa wisa nikou masiwo waya niitu? na’an sei e ni mehe kuasa ni itu wia Nikou? 24Pila ni Yesus wia ni sea: “Nyaku kangkahin mawehe mange esa wowoi wia ni kamu naan sa kamu mingkot Nyaku. Nyaku kangkahin lumila mange wia ni kamu, na’an kuasa wisa Nyaku sumiwo ni itu waya.25Wisa omai Baptisan ni Yohanes? ka’apa wia e tou? Sea masirita wia nantara nea, na’an lumila: “a kita lumila wia sorga, sia lumila wia nikita, sataintu ka kamu reken ndai ma percaya wia ni sia? 26Ta’an sakita lumila: wia etou, kita mainde wia etou laker, ka mbaya e tou mailek i Yohanes ti’in nabi.” 27O sea lumila wia si Yesus: “ndai paileken nami,” na’an Yesus kangkin limila wia ni sea: “Sataintu, nyaku kangkahin endai lumila mange wia ni kamu, na’an kuasa wisa nyaku masiwo waya ni’itu.28Taan sapa paileknu, wia nyai: Tou esa makapunya rua oki tuama. Sia mange wia yoki matua o lumila: oki ku, mange o maayange yendo yai witu gorem pengumaan anggor. 29Wingkoten ni yaki tii: leos papa, taan sia rai ni mange. 30O tou tiin mange wana yoki karua lumila tain tukan kahe. Oyaki tii mingkoti: Nyaku rai paar osia memeol osia mangekan.31Sei wia puser ne rua tou tii mapaayang witu kapaar ni papana?” wingkoten nea: “wia kaapuan”. Lilana?” lila ni Yesus wia ni sea: “Aku lumila wia ni kamu, kaulitana e matagi tagi pajak o wewene-wewene nakal e kumatare mi wia nikamu gorem witu gorem kerajaan ni opo Empung. 32Ka Yohanes mai maturu lalan kaulitan wiani kou, kami kamu rai ma eman wia nisia. Taan e menagi-nagi pajak o wewene-wewene nakal rai ona eman wia nisia. Naan taintu kamu limoho me, ka tumondong kamu rai menesel o maulit wia ni sia.”33Linganeme nesa ande-andean laeng wewehan iyesa tuang in tana minuka ing numa anggor otumanem ihehen rimoon sia kimior lubang tampa mapuus anggur o tumoor memara pajagaan witu maimo niitu oi sewana kobong niitu wia matoyo, osia mange wana banua laeng. 34Maimo witumo noraso intumipu osia rumeho e tuama mako witu e timoyo itii maindo imbowana.35Taan e timoyo itii sumikop e rerehoana, pinate nea elaeng opingkilen nea imbatu. 36Maimo niitu ituangna rumeho kahi, e rerehoana walina, lebeh laker taan ingkatare taan nisia kangkahi siniwoan nia tanu ingkatare. 37Maimo witu kaapuan, sia rumeho anakena wia nisia lilana: anakku imusti pahinde-hinde nea.38Taan maimo e timoyo tii limoho ianak na, osea yesa o iyesa: Nisiamo makapunya, maimo sia patente; orior kapunyaanna, mamuali punyata. 39Sea sumikop nisia o pingkil nea witu luar kobong anggor osia patenea.40Sasia mai ituang numa anggor, sapa siwona wia e matoyo tii? 41Lila nea wia Nisia: “Nisia mabinasamako tou-tou lewo tii na’an numa anggorena ipasewana wia e mema’yang laeng, i mawehumako hasilena wia nisia witu nendona.”42Lila Yesus wia nisea: “ndaipe pernah re’en nikamu maca wia kitab suci: mbatu inai tia e bas-bas nimamualimo batu penjuru: hale nitu nimamuali wia kumiit Tuhan, enesa siniwo maerang wia mbereneta.43Ka niitu, niaku lumila wia nikamu, ka kerajaan opo empung paindone wia nikamu na’an pawehemo wia iesa bangsa i mawuamako wuah kerajaan niitu. 44i o aseisia numawu wia natas batu tii, sia i maturas na’an aseisia kanawu’an batu tii, sia ma tuhtu.”45Ketika imam-imam kapala na’an tou-tou Farisi luminga paumpamaan paumpamaan Yesus, nisea mailek, ka niseamo i pamaesute-Na. 46na’an nisea mainakut i ma timboi nisia, taan nisea mainde wia tou laker, ka tou laker tii maarab sia Nabi.
1O Yesus lumila wia enggorem pahandean wia nesia-nesia 2E pakolanaan songa tanu i yesa tou wangko me leos i karamean pakawengan ni anakena. 3O sia rumeho e jongosena tumowa e tou laker niyundangena witu pakawengan itu, taan e tou laker tii e rai paar emai.4O sia rumeho kahi e jongosena laeng, pasange namange: Lila mange wia nisea waya enimundang: Nulit kaka enen sinadia kumo, pakasan ne sapi o e binatang piaranku e rineretano, nisea waya e sinadiamo, maimo wia karamean yai.5Taan e tou laker mundang tii e rai paar mai. Wewehan minangeite tii e rai paar mai. Wewehan minangeite wana numa nea, e laeng nimange murus papayengena. 6O e laeng nimange tu mimboi e jongosenea, sumiksa o mate nesia waya. 7O sia magahlo i tou wangko tii rumeho e surarona mange mapu o mate nisea waya o rumengis i embanua nea.8Dintoro nitu sia lumila wia babuna: karamean kinaulengan yai sinadiamo taa etou e niundang intaekan rai pantas mako witu. 9Oniitu makomo witu pinanapatan ilalan oundangeno mangesa-ngesa etou epasungkulemu waname witu karamean pakawengan niitu. 10Osea mako epareho reho niitu naan nisea enimerur pakasa netou enai pasungkul wia lalan, etou tou lewo oetou tou leos oitu mawuta mako tampa pakawengan niitu detamu.11Iniitu ipawangko wangko gumorem omasungkul oetou niundang witu sia lumoho iyesa tou irai nimake lambung karamean. 12Sia lumila wia nisea epatuari kumuramo nikou gumoremi orai nimake lambung kinawengan? Taan tou witu nimunekite.13Osia lumila pakiitan wia epareho-rehona: wakeseno nae o lawasena olombimange tou niitu witu gorem karimbunan ememang rimbun owitumo mamuali mange makarenget nipeng 14Ka elaker etimowa tan eokite sinisir.15Tumondong mangemo e tou Farisi; Nisea mahilekan kumura nesea ma titimboi Yesus kaampit i wuwuian. 16Nisea rumeho e murid-murid nea mawali-wali e tou-tou Herodian mui wia Nisia: “Guru, pailekan naimai, nikou esa tou jujur oh kaampit i jujur majar i lalan Allah oh nikou udai mainde wia i sei te, ka nikou ndai masero ngaran. 17Lila mo wia nikami pimikire Mu: sapa torote maer pajak wia i kaisar kaapa ndai?”18Taan Yesus mailek nate nea lewo nesia oh sia lumila: “Kua kamu me mo’wa Niaku, e pakasa tou-tou putao bale? 19Papailek ko mi wia Niaku loid pajak ni itu.” Nisea mahali dinar esa wia Nisia.20Ka sia mui wia nisea: “Gambar oh tulisan nisei niai?” 21Wingkoten nea: “Gambar oh tulisan ni Kaisar.” lalu kata Yesus wia nisea: “Wehe mako kaisar sapa musti wehe niu wia i kaisar oh wia i Allah sapa memang pe wehe niu wia i Allah.” 22Luminga niitu maerango nisea oh tumelan Yesus oh mange.23Nendo ni itu mai mo wia Yesus e woopira tou Saduki, e wewehan pendapat ka ndai wana katooran. Osea moi wia nisia: 24Guru, Musa limila me, ka a esaan nange tou mate o ndai timilau mange yoki, patuarina i kumaweng naan ni kaawuna niitu o mototoor suruana wia e patuarina ni’itu.25Taan wia puser nami wewehan ne pitu matuari i katare kimawengo taan nimatemo. Taan nisia ndai si suruan, sia tumilau kaawuna o wehe mako wi patuarina. 26Tentukan kangkahi i kumarua naan i kumatelu makari kumapitu. 27Naan kaakarana, pakasa nea waya, wewene nitu kahi mate. 28Sei wia kapuseran ne pitu ti’i mamuali kaawu ni wewene ti’isa ka mamuali nendona katooran? Ka nesea waya ki ma awu mako ni sia.”29Yesus mingkotako nesea: nikamu nikalelong, ka nikamu ndai mailek kitab suci naan kuasa ni Empung! 30Ka mamboni nendo katooran ne tou ndai kimaweng naan ne ndai nikaweng nesea tumou masuat tanu malaekat wana sorga.31Taan katooran ne pakasen tou ni mate ndai reen kamu ni maca sapa Firman ni Empung, ka nisia simabda: 32Niaku mo empung Abraham, empung isak naan empung Yakub? Nisia ndai empunya tou nimate, taan empung e tou nidop 33Tou laker liminga niitu ma kerang naan tuturu Na.34Oe tou Farisi luminga ka Yesus simiwo mo e tou-tou Saduki tii munek o sea kumumpul. 35O Yesa tou wia nisea, i tou ahli torat, mawui ka mawoa ni sia. 36“Guru, nukum wisa i sela mbia nukum torat?37Ila ni Yesus wia nisea: “Upusen nako i opo empung mu o pakasa natemu, o pakasa nawak kemu, o pakasa kapinteran nu. 38Ni tu mo nukum i katare o pa porho.39O nukum i karua, o masuat ni itu, kaupuse etou, tanu kou maupus nawak mu sandiri. 40O ndua nukum tii mo kinagongan pakasa nukum torat o kitab para nabi.41Ka etou-tou Farisi e merur, Yesus moi wia nisea, olumila. 42Sapa papikirenu tanu Mesias? Iotu nisea sia?” lila nea wia nisia.43Oki Daud liana wia nisea: sa teintu, kumureken Daud o kaampit Roh toro kumiwa sia tuana, niitu sia lumila: 44Empung nimehe Firman wia opo ku: rumumuno wia sei leleosku makar katokol-tokolMu wehe wia mbawa naeMu.45Sai Daud lumila sia tuanna, kumura reken sia okina tu? 46Ndai wana esa tou entoro mingkotNa nan mulai nendo niitu ndai wana iesa tou embarani mawuwuei nesaane wia ni sia.
1O lumila mo Yesus wia tou laker o wia makii-kiit nisia lila Na: 2Ruh'rumunan ni Musa rinuh'munan no ne e tou Farisi o ahli-ahli Taurat. 3O niitu kiitano o siwono pakasa waya i tuturun nea wia nikou, tia pasisiwon niu pasiwon-siwon nea, ka nisia mawehe tuturu taan ndai pasiwonea.4Sea nimakes mbuwulengan wuter, o reta maka wia natas tongka ne tou, taan sea sandiri ndai paar i matitimboi. 5Pakasa paayangen i pasiwon nea mapaarte orior i lohoon ne tou: nesea nimake tali sembayang i lebar e lambung wero i;6sea paar rumuhmun wia tampa kaormatan gorem perjamuan o tampa paling muka wia mbale pahuntepan: 7Nisea paar pangormatan wia wawangkeran o paar patowaan Rabi.8Taan nikamu tia mo nikamu patowaan Rabi; ka yesate Rabimu o nikamu pakasa patuari. 9O tiamo kamu matotor seita yama seita yama wia koatan yai, ka yesate yama mu, yaitu sia mo i wana sorga. 10Tiamo kahi nikamu patotoren matiro-matiro, ka i yesate matiro-matiro wia nikamu, sia mo Mesias.11Seita sia wangko wia nelet niu, hendaklah sia mamuali sumeselewiremu. 12O seita i maangkat nawakena, sia i pawawa o seita sia i mawawa nawak, sia i pa'a-atas.13Masilakamo nikamu, hei ahli-ahli tourat o tou-tou Farisi, hei nikamu tou-tou munafik, ka nikamu madesak pepenet-pepenet pakolanoan sorga witu muka ni tou. ka nikamu sandiri rai gumorem o kamu minape sea mainakut ma gorem. 14Masilakamo kamu, hei ahli-ahli tourat o tou-tou Farisi hei kamu tou-tou munafik ka nikamu lumo'mot mbale mawene-wene o nikamu matawun mberen ne tou o sombayangen i lambo-lambot. ka o nitu ni kamu pasti makailek nukuman lebe wuter. 15Macilakamo kamu, hei ahli-ahli tourat o tou-tou Farisi, hei kamu tou-tou munafik, ka nikamu mengarungi lautan o mengela-ngelang katanaan, i makakapo esa tou mamuali penganut agamamu o nendo sia minakapo kamu simiwo nisia tou neraka, e maka rua lebe lewo taan nikamu sandiri.16Macilakamo kamu, hei matiro-tiro pereng, i maila: masumpa ka Bait Suci, sumpa niitu ndai sah; taan masumpah ka emas Bait Suci, sumpah niitu nima'kes. 17He nikamu e tou bodok o tou pereng sapa reken lebi penting mas kaapa Bait Suci mekukudu, mas niitu?18ma sumpah ka mezbah sumpah niitu ndai sah; taan masumpah ka persembahan i wia natasna, sumpah niitu nima'kes. 19Hei nikamu etou pereng, sapa i lebe penting, pawewehe kaapa mezbah kinudue empewewehe niitu?20Ka seite sumumpa demi mezbah, sia sumumpa demi mezbah o kahi wiampakasa waya niitu retal wia natasna. 21O sei sumumpah demi Bait Suci, sia sumumpah demi Bait Suci o demi Sia, i nimanek witu. 22O seite sumumpah demi sorga, sia sumumpah demi tahta Allah o kahi demi Sia, i bersemayan wianatasna.23Masilaka kamu, hei ahli-ahli Taurat o etou farisi, ka esawia mapulu eia selasih, adal nemis o jintan winaeraniu, taan i penting rendai wia nukum Taurat nianai niu, riimo niiitu: kaadilan ongbelas kasihan o kasetiaan. wo iesa siwomu o walina tia paabaien. 24Hei nikamu tiro-tiro pereng, pangka patapisen niu wianggorem ninitahiu, taan unta wia nggorem linonot niu.25Masilaka kamu, hei ahli-ahli Tuarat o etou Farisi, hei nikamu etou towo, ka cawan o pinggan bineresi niu siri luarena, taan wia se'kel nggorema mbuta kinahat o kasorodoan. 26Hei tou Farisi i pereng, beresinemako katare sekel nggorem cawan niitu, orior se'kel lewetna kahi maberesi.27Masilaka kamu, hei ahli-ahli Taurat o e tou Farisi, hei nikamu tou towo, ka nikamu tanu engkubur cinet emputih, wiang se'ket lewet memang paloon beresih, taan wiang se'ket nggorema mbuta nduhi-nduhi o laker kotoran. 28Teintu kangkahi kamu, eia se'ket lewet nikamu paloon benar wia beren netou, wia se'ket gorem kamu mbuta katowoan o kedurjanaan.29Masilaka mo kamu, hei ahli-ahli Taurat o tou-tou Farisi, hei kamu tou-tou munafik, ka nikamu simewo kuburan nabi-nabi, o mawawangun tugu e tou. saleh. 30O lumila: sa nikami timou wia zaman nenek moyang ta, a nikami n'dai kimiit o nisea wia gorem mapate e nabi-nabi nitu. 31Taan teintumo nikamu masaksi wia nawak niu sandiri, o nikamu mo keturunan e nimate nabi-nabi nitu.32Niitumo wutano mako kahi nukuran nenek moyangmu! 33Hei kamu e loloi, hei kamu keturunan loloi beludak! kumura reken kamu o kaluput nawak niu wia nukuman narak?34Ka nitu, loono, Niaku nimutus wia nikamu nabi-nabi tou-tou pande o e ahli-ahli Taurat: sanga paharua wia lewet nisea e paten niu o salipen niu, o e laeng sesa niu wia mbale-wale pahuntepan niu o aniaya niu wia kota o kota. 35Orior nikamu tumanggong akibat kinatiisan raha e tou rai wana selok tumuur wia i Habel, tou leos tii, makar wia Zakharia yoki Berekhnya, e pinate niu wia nantara tampa kudus o mezbah. 36Niaku lumila wia nikamu Nuli-ulit pakasa yai tanggongen ne angkatan yai.37Yerusalem, yerusalem nikou i nimate nabi-nabi o sea pingkilenu o mbatu e tou nireho wiya nikou! menoup-noup, niaku lelo maerue, Eoikimu, masuat i nouni koero maaerur eokina wiya mbawa lelemparena, taan nikamu rai paar. 38Lohomo mbalemu tii i tilaumo o mamuali punek. 39O nikau lumila wiya nikamu tumur taekan nikamu ndai lumoho niaku kahi, kaambo nikamu lumila di berkatilah Sia inimai winggorem ngaran ni Tuhan!
1raimo ni itu Yesus kumaluaro witu bale ni Opo Empung, o mange etouna. Waya o tumura mange wna bale ni Opo Empung. 2Sia lumila wia mi sea "i kamu llumoho me waya ni itu? Aku lumila wia ni kamu, nulit rai esa watu wia nyai maya, oreta wia natas batu la engi pakosana rome waya"3Kakitu Yesus rimuhmun wana natas toka Zaitun, maimo e touna waya wianisia o wenirita sandiri o ni sia. Lila nea, "lita mo mi wia ni kami sasia damuali sapa tanda kou maaimo tanda kaapuan i kasatan?" 4Wingkoten ni Yesus sea : mahilek o rai wana tou na susurah ni komu! 5Ka laker tou mu ai o make ngaranKu o lumi la nyaku mo Mesias, o ni sea mo masususah e laker telu6Kamu luminga nerut perang, kaapa sirita wia perang, o mahilek tia kamu ma bingo, ka pakasa ni itu musti mamuali, taan ni itu rai pe wia kaapuan. 7Ka banua tomoor lumawang banua, o kerajaan o kerajaan. ka wewehan nairem, o pemongtse wia pakasa tampa. 8Yaanpalasa ni itu taumi kinatarean kasusahan marana i banua weru9Ka witu nendo ni itu kamu yoner o kamusisan, o kamupasem o kaseso pakasa banua wia ngarem ne Ku. 10O laker tou e ma suhaka o sea maseso sumerakan o ma seso wia kalewoan, 11Laker e nabi towo, rumengko o ma oki genanang wia laker ni tou.12Ka maka laker mahawei kadurhakaan, ka matouber kalakeran netou ma eniel. 13taan sa etou tu mahang akar i kaanboan sia selamatean. 14O lupie Kerajaan ti inn pa lilanue wia pakasa i kabatan pali lamue wia pakasa banua, paraimo ni itu mai kapauan na"15Kasakama lusuho e mapapete liwo tumoroon witu tampa deas, kumiit i Firman wia ni lila ni nabi Daniel - pakasa ne ma baca ma wihe genang. 16Ka pakasa netou witu Yudea musti tumingkas mitange wana toka. 17E tou wana paregesan wana nata bale, tiamo eng tu tumpa menindo me pakakas wana bale na. 18De tou mana nume tiamo maindo i lau bung.19Macilaka e matua wewene e mahali - ali nawole kafpa e mo toto e oki witu nendo ni itu 20sumombayang e tumingkas newale ni itu tia kamawu wana naras nemueli o tia wana nendo Sabat. 21Ka wana masi ni itu mamuali kapendisan wangko tamu naipe perna peanenta uria ti numun i karatea kalamb teekan o rai mo mamuali sumasup. 22Saitu nendona rai wana makarian wia e pakasa e ti mou rai wana keselamatan, taan ke wewehan e tou i misio nendo ni itu tanu niakaranune23Wia nendo niitu tou lumila wia ni kamu : Lohoon, Mesias wia nyai kaapa Mesias wana i mange, tia kamu maehuam. 24Ka mesias mesias towo O nabi nbi towo e rumengko ka ni sea mo wewehe tanda tanda wangko o mujizat muizatsaitu reen taintu sea me lelelong e tou waya pinisia nea. 25Genang enes Nyaku limila mome katare wia ni kamu.26Ka sa wewehan tou limila la wia ni kamu : lohoonn sia wana padang gurun tia manege witu kaapia lohoon sia wana gorem bilik tia kamu maeoman. 27Ka masuatkan kerap sumura wana sendangan o weheme terangena ka amb wana talikuran haim tu mi kahi Anak manusia ma ai" 28Wisa wewehan bangkai witu nereruan ne Burung Nazar29Merior sarai mo kapendisann wia masa yai. Ngendo merim bun o serap rai nu mo tumerang e bintang - bintang rumaim bai waya langit. O kakuatan wana langit e magog30Witu nendo ni itu kalohoan tanda Anak Manusia wana langit pakasa e pengsa wia kaoatan e menesial kanisea lumoho tuak manusia tii mai wia natas i rambun, wia langit o pakasakawasa o kamulia an Na. 31O ni sia rumoho malaeke Nya kumaluar O sumunge sangkkala e wangko lengkuan na ka ni sia ma lewo e tou si nisia ena ka epal ti norran i kasatan, wia tempok i langit esa o tempok i langit laeng.32Indonemi niapar wia nianidem, i pohon Ara : Saitu saangena lianome o tumuwiro sumisu saitu pailaker nii, Ni itu mie noras raar tumanimo. 33Taintukan kahiraitu linohomiumo waya paileken nia ka nendo na tawimo witu me lelukan pepenet.34Nyaku lumila wia ni kou paulit niangkat tii nai katilu pakasa ni iku rai pe mamuali. 35Langit o karatan i katilau taan lila ku rai i katilau.36Taan wia nendo a nendo ni ito rai wana tou esa o mailek malaekat - malaekat wana pakolanuran rai wailak o Anak kahi mainlek waya le Bapa manguse.37Katanu ni lila wia Zaman nuh tentukan kahi wia Anak Manusia ma ai. 38Ka kumura sea witu zaman naipe damo wangko tii, kumaan o numonot, kumaweng okumaweng , kaambo wia Zaman ni Nuh gumorem witu bahtera. 39Sea rai mailek wehan Esa, Sa naipemai dano wangko ma apu ni sea waya, yaintu mo kahi mamuali wia anak manusia ma ai.40Nendo ni itu sawewehan rua tou wana numa yesa tou i alin, nyesa tou i katilau. 41Sawewehan rua tou wewene maputar gilingan batu, esa tou alin esa tou katilou. 42lembe ni itu tumaga jaga ka dai paileken nendo ni tuhan ta o mai.43Taan paileken niu mo nyai : sapaileken ni maka wale tempo kawira wia mbengi. Noat rongkit ana ai, tentu mo o jumaga jaga orai wayamubalemu pa bongkaren. 44Lembe ni itu kamumaana lumadia ka Anak manusia ma ai wia tempo rai paileken ta waya.45Sei sia rareho leo o pinter ni angkat ni tuangena mia natas o tou na waya o mawewehe me kumaan witu nendo nar? 46Senango i rereho tii ma kailek tuangena simiwo paayengena mi itu wia tuangena o nai. 47Nyaku lumila wia nikou : memang nulit tuang na tii ni mangkat ni sia mamuali jumaga pakasa i kaakoan na.48Taan sa rareho tii lewo olumila wia matena : 49Tuangku rai mahai - hai o sia tumuur niwei ereho - rereho laeng, o kummaan o mumonot ma wali - wali e tetelewen - tetelewen. 50O tuang rereho tii e mai witu nendo wia rai paileken,, o wia nendona rai kahi pinailek. 51O mapate ni sia o masi wo ni sia masuat o e tou - tou tumo towo. Wana mo me maka ilek peneselan o kareng et i ni peng".
1Wia nendo pakalonoan ni yandemi wia raraha mapulu e mimindomi soli solo nea omange sumungkul mempelai tuama. 2lima wianit sea e keso' o lima e mai lek. 3raraha - raaha keso tie mahali - ali soli, toan rai mawali - ali lama. 4taan raraha - raraha mailek tii mahali - ali solo o mahali - ali lana wia tampa na.5Taan ka mempelai tii laat e mai, mapeperenjo sea o kaperengn waya. 6Witu kapaharuan nemgi songolen nasuara ne tou lumile : mempelai mahai mo! pungkuleno sia7Raraha tii tumoor o waya o tumiro salonea waya. 8Raraha keso lumila wia raraha mailek, wewehan temi kami oki lana yai ka solo nai mi yai taniwo mapate. 9Taan wingkoten ni raraha mailek tii, ndaai katia raimo maawel kami, wia mi kamu leke leos kamu ninugemana pawetoung koran lana o tumelos witu.10Taan tempo ni itu dea manhange o mange tumeleos mai mo mempelai tii, o pakasa e simadia gu morem mawali - wali nitia witu pares paka kawengan o itu peneten e pepenet. 11Tumondong mai mo e raraha malina ti i, o lumila : tuang - tuang wukaan ne pepenet kami ! 12Taan sia lumile : nyaku lumila wiani kamu, maulit, nyaku rai mailek ni kamu. 13Wia ni kamu omahilek - ilek ka dai paoileken miu nendo kaapa e tempo na14Tanu pakolaman masuat tanu esa tou maange wana luar i banua e mototona e pa reho - reho o na wehe kapercayaan tudelana wia ni sea. 15yesa tou winehana lima loit yesa hali rua loit o yesa tou laeng kahi nusa. Sea waya kumiit kapaaran nea waya. o sia mangkat. 16mewehe - mehe mange e rereho tii lima kapaaran nea ti, sea kumelange loiy tii o maka ilek untung limma loit.17Rereho makailek rua loit tii o sumiwo, tentukan kahi ni muntung rua loit. 18Taan e rereho makai lek esa loit sia mange kumiar esa popat witu gorem tana o senduk ena loit ni tamangena.19Nure wia ni itu marengo tuang o rerehoan rerehoan ti o sea sumiwo rerekenan waya. 20Rereho ni makailek lima loit tii mahali lima loit lilana : tuang lima loit ni tuang pauliti wia niaku, lohoon nyaku makailek muntung lima loit. 21olumele tuang tii wia ni sea : leos rendai aniwo niu tii rereho ku leos ma ki iiykiti, nikou mmemang ma bi it - kiit wia pasiwonu oki. kou wehan ku mokan okumiit o wia kasenangan ni tuang e mu.22O maimo rereho tinerima rua loit, tuang paemanenku kou : lahoon nyaku maka ilek untung rua loit. 23Mai lila ni tuang wiani sia : leso kasa pini wo mu tii, ka pareho ku leos o makiit kiit ni kou ni komang leos ,ma wuleng pe meane wia garem pinaselokan aki. Nyaku meheme pemulengen wia pinatelokan sela. Gumoremo o kumiito wia kasenangan i tuangemu.24Nimai mo i rereho tii merima nesa loit o lumile : Tuang. pailekenku, e tou memanglewo e timowo wana tampa nai tinanemou o rai mi nurut wia tampa e rai tinanemou. 25Ka ni itu sia mainde o mange sumindek loit ni tuang ti i witu gorem tana tii, maka ilek e punya ni tuang.!26Wing koten tuang tii : ile kamu rerehoan lewo o keso, ke pai lekeniu mo, nya tiamipu witu tampa, wan arai ni ku tarem o ni nurut wana tampa wia rai niku tanem ! 27Lembe ni itu tiamo, memang loit eku wehe kumo wia e tou wa kelang iloit, o warengku nyaku tumeimo kaampit bungan e na.28Lembe ni itu indonome loit nyai wia ni sia o wehemo wia e tou makepuny mapulu loit tii. 29Kapakasa ne tou maka punya, wiani sia wehe mako o sia waka laker - lakerange. Taan sa rai maka punya, sapa ni itu wia ni sia indono wia ni sia. 30O lohoono erereho rai wana bereguna tii witu gorem karimbunan, o wemaung phubun. Wana mo kita makailek kependisan. O karanget i nipeng.31Sa sia yanak Im Empung mai wia gorlem kawangunian na o pakasa e malaikat ma wali - wali o ni sia, o sia semoun bayang witu natas tahta kawangunan nia. 32O pakasa Bangsa erurena nia mukane o sia weteng ena gesa tou witu yesa tou, masuat gembala wetengoko Domba o membe. 33O sea tampa na domba - domba wia leleosan na o e membe wia kawihina.34O raja ti i lumila wia ni sea wia leleosena maimo ke ni kamu kamangen ni Bapaku, makailel pakolanouan wia sionadia nikomu wia tinuwuran ikaratan. 35Ka saaku maherem, kamu suehe nyaku kumaan, sa aku mare kamu wehe nyaku numonot, sa aku tou luar kamu mehe ni nyaku enaan. 36Sa aku rai limarubung, kamu maheni nyaku lambung, sa aku dakijesu kamu elumoho nyaku, saatku wana garen bui kamu mage lumohi nyaku.37Ka tou waya leos tii e mingkat ni sia lilanan Tuhan sa kami lumoho ni kou mewehan, kami mehe ni kou kumaan, kaapa mareo kami meha ni kou numenot? 38Sa kami lumoho ni koa, tanu tou luano kami mehe ni kou enaan, kaapa sa langat, kami mehe ni ka lantug ! 39kumura kami lumoho nikou sakitan, kaapa wana tai kami mange lumoho ni kou. 40O raja ti in mingkot ani sea : Nyaku lumila wia ni kamu, sa ulit pakasa ni itu siwon niu, wia kaselokan ne tou mia patuariku, e ninemang susah ti i, kamu simiwo mo wia ni aku. .41O sea mange lumila wanan ni sia witu sebela kawihihua : rumou me wia nuukaku, ka ni kamu tou kimutuk, mangemo wana gorem baha kawe - were e sinadia wia setang o emaleekat - malaekatena. 42Ka nyaku maharem , kamu rei nimehemi Aku kumaan : Nyaku mareo , kamu rai mimehemi AKu numonot. 43Ka Nyaku mengesa tou luar rai ni mehe mi nyaku paenaan, ka nyaku rai limambung kamu rai ni mehemi nyaku lalambungen : Ka nyaku sakitan o wana buii, kamu rai mange lumoho nyaku.44Osea waya mingkot ni sia lilanea : Tuhan, kumura ni kami lumoho ni Kou maherem, kaapa mareo kaapa tanu luar kaapa rai limambung kapa sakita kaapa wia garem bui, kaapi kami rai maselewiren kou. 45O sia mengket ni sea : Nyaku lumile wia ni kamu nuli ulit pakasa ni itu rai kamu sumiwo selok e esa tou wia pewae nendai kamu nai ai miwome kahi wia ni Aku. 46E pakasa nea gumerem witu tampa pendis akar i k ure - ure, taan e tou leos gumarem witu ni dop akar i kaure - ure.
1Ka Yesus ni maapumo pengajaran na miitu, lumila mi sia wia e tou na waya : 2"Kamu mailek e dua ngaendo mokan e pelesir, Paskah ka yaki ne Empung paserakan mo i pasalibpen "3Witu nendo ni itu ninumero e Imam - Imam, e kepala e tua - tua na Yahudi witu tampa ni Imam Wangko maka ngaram Kayafas. 4Ni sea mauritame wia ma sikop i Yesus Kaampit towo lewo o mapate ni sia. 5Taan sea lumila : tia wia nendo pelesir, o rai wana rumangka kaributan wia nelet ne tou.6Ka Yesus wana Betania, wana bale ni Simon i lepra, 7maimo e tou wewene wia ni sia mahali - hali nesa buli - buli pualam pinumbunan bobou mahal, bobou tii nitia mange witu natas nokas ni Yesus, i rimuhmun makaan. 8Limoho e tou na waya bingomo o lumila : guna sapa ma royal? 9Ka bobou tii toromo mangker ka narega mehel o lait en toromo wehe wia e tou - tou susa.10Taan yesus mailek pianikir nea o lumila : ko kamu susa i wewene ti in, kamisa si ni wowo esa pasiwo siwon leas wia nyaku. 11ka tou - tou susa wiate nikou, taan nyaku rai salalu wawali - wali ni kamu.12Kami itu nai tia me lana ti i wia nawake ku i sia ni wo pakasia sinadia witu pakuburanku. 13Nyaku lumile wia ni kou nuliulit wisa te injil tii nai lilame wia pakasa kaoatan, sapa siniwome tii i lila mange ka mangenang ni sia.14Tanaong ni itu mangemo esa tou wana mapulu a rua tou na tii ngaranena Tudas Iskariot, wana Imam - Imam kapala. 15Sia lumile, sapa taro wehe niu wea Nyaku, o aku sumerekan wia nisia, wia ani kamu? Waeran nea sia telu ngapulu lait perak wia ni sia. 16O tumuwo ni itu sia sumero lalam leos o maserakan i Yesus.17Nendo ketera wia pelesir roti rai ni reis mai mo tou waya ni Yesus wia ni sia o lumila : "wisa kapaaremu kami masisiwo perjamuan paska wia ni kou/ " 18wingkaten ni yesus : mangemo witu banua si anu o lumila wia ni sea : pasang ni Guru nendoku tawiamo mai, witu goren bale mu Aku wia pelesir paska ma wali - wali, kaampit tou ku waya. 19O touna waya sumiwo tanu ni lilame ni yesus wia nisea o ma sasasia e paskah.20kando wangimo , Yesus rumuhunuen mawali - wali o e mopulu o rua tou na tii. 21Sementara sea makaan, sia lumila : " Nyaku lumila wia nikamu, memang sulit esa wia ni melet wia ni kamu maserakan nyaku " 22Kaampit nate susa lumila no sea mangesa - ngesa wia ni sia : "Dai nyaku, O Tuhan?'23Sea mingkot : sia mawali - wali nyaku sumosou lawasena witu gorem rerehenan tii siamo ma serahan ni Aku. 24Anak Manusia nulit mange tanu ni patik wia ni sia, taan masileke e tou ka Anak Manusia ni serahan. Wewehan lebe tewang, tanu e tou ni sa sia rai ka tou ni. sa sia rai ka tou mi. 25Yudas, si mower ni sia o mingkot, lila na : dai niaku, ya Rabi? lila ni yesus wia ni sia nikea memamng limila mako"26Kanisia makaan, Yesus windomi roti, kumiwehe kamang, pinetenamo waya o itu wehe na me waya wia e tou na o lumila : endoneme, kaani wo nyai mo nawakeku "27Ka dai mo ni itu indonami garem, sombayangana o wehe na mange wia nise o lumila nonatemo kamu waya wia gerem yai. 28nyai mo dahaku, daha perjanjian, nai tuas wia laker tou ka paampungan i dosa. 29Taan ni itu lumila me wia ni kou : tumurtaekan nyaku rai manonot kinai lekan wia pokok Anggur tii nendo Aku manonot, ni itu em beru mawali - wali kaampit ni kena witu garem pakolanosan ni Bapa Ku.30karaimo kinuantaro kakantarem paloloan mangemo Yesus kaampit e touna waya toka Zaitun. 31O lumila mo yesus wia ni sea : "Wangi yai kamu waya mahgoy kepercayaan niu ka Aka ka nai patik, Nyaku mapate gembala o kaampit e domba o sea ma weteng waya. 32Taan sa aku timooro nyaku kumantare wia ni ranum wana galilea.33Petrus wingkati "Maanno sea waya magoy kapercayaan ne ka nikou taan pakasa teni dai" 34Yesus lamile wi ni sia : "Nyaku lumile wia ni kou memang nulit yai, sa rai pe ni mekok i koko kou mimingkoto nyaku." 35Lila ni Petrus wia ni sia : "makasa pe aku mate mawali - wali ni kou, nyaku rai suwang kel wi kou" pakasa e tou laeng e lumila taintukan kahi.36Waimo kaambone Yesusu mawali - wali o touna waya witu tampa esa waka ngaram Getsemani osia lumila wia e tou na waya : Rumuhwuno wia nyai, dai laat Aku mange wanaime ma sombayang ? 37O sia mahali Petrus o rua okina Zebediues o ni sia, otumuro sia mendoon susa o mainde. 38Lila na sia ni sea, wateku memang susa tanu wa pale papendaenku. mena mo wia o mahilek - ilek ka ampit nyaku.39O sia mako oki kumundu o sumombayan, lila na "o papaku sa kumurawana, waya gerem tii kaende wia niaku, taan tia tamu kapaareku, taju kapaare mu" 40Ka ni itu sia mareng wana tou na waya o lahon na ti mekel waya. O sia lumila wia Petrus : Rai tumahang kamu jjumaga nesajam kaampit niaku? 41jumaga - jaga o sumombayango kamu rai kanawu witu gorem pewowaan roh kumiit, taan leona leone"42O sia mange kumarua o sumombayang, lilana Ya Bapaku garem ti i rai kumaluar, ka apa sa Aku numemot, mamuali mo kapaaran Nu. 43Ka sasia marengemi, sia makailek nisea e timekel ka berenea butero. 44Waya na mange sea witu o mange sumombayang kalelu na o ni itu o lumila wia ni itu kau.45Karaimo ni itu sia mai wia e tou na waya lumila wia ni sea, tumekelo taekan o sunaenangome, nendona niaku ka Anak Manusia ni mo serahkan wia lawal ne tou - tou lewo. 46Tumoro mai mo kita mange, O sia i senerahan ni nyaku tumawi mo.47Nando Yesus ma cirita pe, mai mo Yudas nepesa tou wia nantara ne mapulu orua tii, e amawali - wali sia e tou laker, tou mahali - ali keles o bi wi wei, ni reho ne wangko - wangko ko ri mokas o e tua - tua banua Yahudi. 48Tou simerahan ni sia e lumilame tanda tii wia misea Tou pa sionganku, siamo sia sikopuno sia. "49O menehe - mehe sia mako waka ilek Yesus o lumila : " Salam Rabi" O sia siongan ada. 50Taan Yesusu lumila wia ni sia "He Kaampit" ni itu mo kou mai? o muka momako tuminu bai Yesus o si kopena.51Taan esa tou wia ni sea makiit Yesus, rumenete la wasena, muwut i kelesena o sengenamange mereho Imam Besar o itu marangkut lutungena. 52Lua ni Yesus wia nisea, goremako keles ni itu wareng ako witu tampa na, sa sei, ma pake keles, i mate sia ku keles. 53Kaapa paharapenu ka nyaku rai maka ilek lumila wia Bapaku, o sia rior kumirem lebe wia mapulu wia suraro malaikat sumawang ni sia? 54Sa tentu, kumura palelekepan ni tulis wia kitab suci e lumila, ka memang mamuali tentu?55Nendo ni itu Yesus lumila wia laker ne tou : pahapanapahu aku penyamun, o kamu mai komplet o keles o biwiwel o masikap Nyaku? e nyaku susun nendo aku rymuhmun matuatu witu bait ni Opo Empung O kamu rau sumikop nyaku. 56Taan pakasa nyai mamulai o malekup, ka ni itu mi wia tuuk ne Nabi - nabi. O pakasa tou tii tumilau me sia o tumina kas ti nawak nea.57Ka timiumboayan neamo yesus, alni nea sumaru Kayafas, Iamam Wangko. Witu nimahewe e jago - jago Torat o tua - tua. 58O Petrus kumiit ni sia wia bakat kaambo witu pelas Imam Wangko,, O mako gomoron witu gorem sia mumuhmun witu nelet e ki mawal o lumoho kaapuan kaselokan tii.59Imam - Imam ti mokas, pakasa Mahkamah Agamam smureo sumaksi towo wia Yesus, O sia ukumen male. 60Taan sia rai makailek, taan ni mangket leker saksi towo. Taan kaapuan ni mangkat na tou. 61I limile, tou tii limila : Nyaku rai ma rorombe bait Allah. o matoor ulang wia telu nga endo.62I Imam Wangko ti i timore o lumila wia ni sia raikan ni kou ni mingkot tuduhan - tuduhan saksi - saksi tii wia ni kou? 63Taann Yesus makapunek, o lumila Imam Wangko tii wia ni sia : "Demi Opo Empung itimou, lila numi wiami kami kaapa ni kou Mesia, oki ni opo Empung kaapa rai." 64Wingkaten ni Yesus ni kou memang limila Nyaku memang lumila rimuhmumun sebelah keleos yang Mahakuasa mai wia natas rambun witu langit.65Ka Imam Wangko tii kumisi lambanugena o lumila sia mahambut Opo Empung, sapa guna kita sumero sakti taekan kamu lumiga na awile na. 66kumura kamu makailek? sea mingkot o lumila : sia nulit ukumen mate.67O sea rumura mi muka Na, o kumentey ni sia : tou - tou laeng niwel nisia. 68O lumila : "waano lumila wia ni kami e Mesias, sei sia ni miwel ni Kou?"69Kakiit ni itu Petrus rinuhan wituluar pe tegesan O mai mo nyesa tou rereho ne wewene wia ni sia, lilana : Nikou mo kahi mawali - wali kaampit Yesus, Tou Galelia tii. 70Taan sia simangkal te wia nueka laker tou lila na Naku rai mailek, sapa e kapaare mu.71Kasia mako witu pepenet wago, nysa rereho laeng lumoho ni sia o lumila wia tou wayae wia ni itu : tou yai ma wali - wali kaampit Yesus, Tou nasaret tii. 72Sia ni mingkote kaampit sumpa : :nyaku rai mailek tou tii.:73rai laat o moko tou waya e witu Petrus o lumila, nulit ni kou kahi nulito ni sea, ni itu kalahoan wia lilamu" 74o tumuro Petrus kumutuk o sumupa : "Nyaku rai mailek ni kamu" witu han ni itu kuminyo e koko. 75O genang eno ni Petrus sapa ni lila ni yesus wia ni sia : "Sa raipe kimiroy e koko : kou mingkot nyaku maka telu" O sia mange wana luar mahame kaampit ma susa.
1Ka nendoo tumuuro ma oat, pakasa imam kapala o matua waya bangsa Yahudi ni merur maesaan mapate Yesus. 2makes ni sia, osia alina nea oserahkan nea wia Pilatus, matua banua niitu.3Tempo ni Yudas i simerahkan ni sia, limoho ka Yesus ni nawuan nukumen mate, meneselo sia, o sia pawarengan loit, telur ngapulu perak niitu wia imam-imam o tua-tua waya. 4O lumila: "Nyaku maberdosa ka minehe daha ne tou e rai wana selok, taan wingkoten nea: sapa selok naimi wia ni itu? Witu nurusanmu mengesa." 5Oitu walengkey me loit perak tii witu Bait suci, osia mange witu ni itu mauntung nawak.6Imam-imam kapala mindo loit perak niitu o lumila: dai pa wehe ma gogorem loit tii witu gorem piti pa haruran, ka niitu lonit i ndaha." 7Kasea nima sirita mo mateles loit tii tana masiwo rueng pasisiwon tampa pakuburan ne tou luar. 8Ni itumo tana tii kaambonye do yai nai lila tanah daha.9Niitumo lekepo Firman ni lila ni nabi Yermia: "sea timerima telu ngapulu perak, niitu mo narga nulit wia e tou lumoho pinatiroan ni mamuali wia nulit e tou Israel. 10Oitu wehe rua mako loit tii wia maka tanah rueng, tanu nai lele ni Tuhan wia niaku."11O Yesus wia muka ne wangko Banua-o wangko Banua muey wia ni sia. "Nikoumo wangko ne Yahudi?" Wingkoten ni Yesus: "Nikou mengesa lumila ni itu." 12Taan wia natas timuru ni terus ange imam-imam kapala wia muka Na. sia rai nimingkot sapa-sapa. 13O lila ni Pilatus wia ni sia: "Raikan ni kou liminga kumura kalaker tinuru ne saksi-saksi tii wia nikou?" 14Taan sia rai ni mingkot naan esate lila, kaambo wangko banua tii e maerang.15Ka nimamualimo kanaremen wia wangko banua maperei esa tou wia nukuman wia susur nendo witu nendo pelesir wia nafas ne tou laker. 16Witu nendo niitu witu gorem nukuman yesa tou paileken kalewoana ngarana Yesus Barabas.17Ka nisea nimeruro wana Pilatus lumila wia ni sea sa sei kapaar niu bebasenku wia ni kamu, Yesus Barabas kaapa Yesus, i pailaan Kristus? 18Sia memang mailek ka ni mower Yesus ka maate. 19Ka Pilatus rimuhmun witu kadera pangadilan, kawuna ni masengi wia nisia: "Tia kou masambar wia e tou leos tii, ka orai ni sia nyaku rai susah maipi i kawengi.20Ka pi naksa mo ne imam-imam o tua-tua, tou laker maulit o makiwehe o Barabas pereieno o Yesus ukumen mate. 21Mangko banua lumila wia ni sea waya: sei wia nelet ne rua tou tii kapaar niu bebasen wia ni kamu? "lila nea: "Barabas. 22Lila ni Pilatus wia ni sea: "Sa tentu, sapakan siwonku O Yesus, i pailaan Kristus? "Sea waya lumila, sia musti salibpen.23Lilana: Taan kalewoan sapa e siniwoNa? "Maan sea ense rumekei. "sia musti salibkan." 24Ka Pilatus lumoho pakasa siwon taan teri waya taan tumuuro ka kacanan o maindo remo maleos lawasena witu muka tou laker o lumila, nyaku rai wana selok wia muka daha ne tou tii niitu tiroon niu sandiri!"25O Pakasa ne tou tii mingkot: maamo akar na tanggongku nai me o pakasa e oki naimi?" 26Osia pereiena Barabas wia nisea, taan Yesus siani kasa nea yower nea o salibpen.27Tumondong wangko banua mahali Yesus witu gedung pahali lan o tumowa pakasa e suraro merur rumon i Yesus. 28Sea rumou lambungena o make jubah ungu wia ni sia. 29Sea muneko siwon makate wuwunan o wehe nea wia rok natas rakasen Na, o wehan nea mako sia nesa mbulu witu lawasena leleos. Tumundung sia kumundu witu muka Na o menero-nero ni sia, lila Na: Normat e Raja ne tou Yahudi!"30sea ruraan Na e indonea bulu niitu wiwel nea wia rokosen Na. 31Ka raimo me nero-nero nisia, sea rumoume lambungena niitu wia nawakeNa, tumondong sea mahali ni sia witu luar o sia salibpen nea.32Mengelang-ngelang sea wia luar kota, o sea masungkul tou wana Kirene mawali-wali Simon tou tiin sea paksan muleng salib ni Yesus. 33O Kaambomome sea wia tampa esa e ngaranena Golgota, artina: jumpa tengkorak, 34O sia wehan nea mononot anggur sembaru maperlu ka ninonatan mo, sia raimo maninat.35Ka sinalib neamo sea waya-wayaan lambung o tumia undi. 36Osea rumuhmun witu jumaga ni sia. 37O wia natas rokosena winehan tulisan, limila alasan ka a sia ni ukum: Yesus Raja ne tou Yahudi"38Mawali ni sia si nalib rua penyamun yesa sebelah leleos o yesa sebeleh kawihi Na, 39Pakasa ne tou lumanglen wana mahawit ni sia o mahagooi rokos. 40Sea lumila: Hei nikou ma roron be Bait Suci o masisiwo sumoup witu telu ngaendo, sumelamat nawakemu sakou oki ni empung tumumpa nomi kou witu salib niitu.41tentu mokahi imam-imam kapala mawali-wali e jago torat o tua-tua menero-nero nisia o sea lumila. 42Tou laeng e selamaten, taan nawakena sandiri rai selamaten! Sia raja Israel? Leose sia tumumpa wia salib niituo kami mapercaya wia ni sia.43Sia wehemi harapan Na wia opo empung leos empung sumelamat ni sia, taan empung mapaar wia ni sia! ka ni sia i limila: Nyaku memang Anak ni opo empung." 44Nulit e penyamun-penyamun e sinalib mawali-wali ni sia simero ni sia tentukan kahi.45Tumuur tuminting mapuluh orua karimbunan kisue lew pakasa banua tii kaambo tuminting telu. 46Tawimo tuminting telu lumila mo Yesus kaampit suara rekey: Eli eli lama sabatani?" Toroana: Allahku, Allahku, kua kou tumilau nyaku? 47sumongol niitu pira tou etimoor witu o lumila: "Sia tumowa Elia!48Omerepet esa tou mai wia nisea: sia mindo wungang karang, sosowena wia anggur esem, o tunde na mange wia nesa batang bahe o mehe numonot Yesus. 49Taan tou-tou laeng lumila: "Tia leos kita lumoho sia alia mai maselamat ni sia." 50Yesus lumila kaampit suara rekei o mehe mako bawake Na.51O lohono, puser Bait suci ni mapaharua mo wia natas ka ambo bawa o ni mamuali mo pemongke, toka-toka watu ni mapaharuamo. 52Baya kubur-kubur ni mawuka o laker tou leos e nimake e tumoor. 53O satimoor i Yesus, sea kahi kumaluaro wia kubur, o gumorem witu kata leos o mapa loho nawakena wia laker ne tou.54Kapala ne suraro o prajurit-prajuritena jumaga Yesus mamuali toroinde, ka nisea lumoho pemongke o sapa ni mamuali o lumila: "Nulit sia yai yanak ni opo empung." 55Ka witu niitu laker wewene limoho wana bakat sea mo wewene-wewene makkit Yesus wana Galilea ma selewir ni sia. 56O wia nelet nea makailek Maria Magdalena o Maria mama ni Yakobus Yusuf, o mamane oki waya Zebedeus.57tumawimo bengi mai mo yesa tou kaya, tou Arimatea, maka ngaran Yusuf e ni mamuali tou ni Yesus kahi. 58Sia mange sumaru Pilatus o kumiwehe bangke ni Yesus, Pilatus nimerenta o mehe mako wia ni sia.59O Yusuf nendo bangke niitu, sinaputena kaampit kaeng lenan e putih beresi. 60Osia tekel na mange wia gorem kuburena weru kiniarena witu gorem toka watu, o saraimo niitu wolona mange nesa watu wangko witu pepenet kubur niitu, mangemo sia. 61Taan Maris Magdalena o Mari e laeng mena witu rumuhmun witu muka kubur ni itu.62Kawoondoan nendona niitu raimo nendo pasadiaan maimo imam-imam kapala o e tou-tou pan bi ma wali-wali sumaru Pilatus. 63Osea lumila: tuang, kami gumenang i penyesat tii nendo timou Na sia lumila: maapu telu ngaendo nyaku tumoor. 64Ka niitu parentanome o pinaga kubur niitu akar telu ngaendo: sa rai, tou na waya, wonamai rumongkit nisia, o lumila wia e tou waya, sia timou mo wia nelet ne tou ni mate, kaambo panyesat wia kaapuan, lembe teri mamuali wia kinatarean.65Lila ni Pilatus wia nisea: nyai jumaga-jaga wia ni kamu, o mange jagan kubur ni itu leos-leos. 66O mangemo sea kaampit buntuam nea majaga-jaga ni itu, sea ma cacap kubur niitu o pinaga.
1Ka witu nendo sabat limangkoy, ma ena behena rumengka, witu nendo katare wia mingguni itu, mangemo Maria Magdalena o Maria laeng maloho kubur niitu. 2O mamuali mo pemongke wangko rendai ka yesa malaekat Tuhan timumpami wia langit o mai witu batu niitu o wolonena o rumuhmun wia natasena.3Mukana tanu kerap o lambungena putih tanu eis. 4O majaga jaga niitu menginde-nginde o mamuali tanu tou-tou nimake.5Taan malaekat tii lumila wia wewene wewene tii tia kamu mainde ka pailekenku kamu menero Yesus e sinalib tii. 6Sia rai wia nyai kanisia timoro, tanukan ni lila na mange. Mai, lohono tampa tinekelana. 7O mangemo rior o lilamo me wia e touna waya ka sia timoor wia nelet ne tou nimake. Sia rimioro wia nikamu mange wana Galilea, wana kamu lumoho nisia. Nuli-ulit nyaku limila mange wia nikamu.8Sea memang timilau kubur niitu, kaampit mainde, o serung wangko o tumingkas merepet-repet ke malilila mange wia e tou na waya. 9Raipaileken o sea masungkul Yesus o lumila: "narmat wangko wia ni kou." Sea tumawi ni sia o kumekep nae na o kumundu wia nisia. 10O lila ni Yesus wia ni sea "Tia mainde, mangemo lila mange wia patuari Na waya o sea mange wana Galilea, o wana mo me sea lumoho Nyaku.11Sea wia mo puser lalan, maimo pira tou wia majaga ni itu witu kota o malila mange pakasa nimamuali niitu wia imam-imam kapala. 12Ka nimake siritamo o tua-tua, o sea maesaan meheme pakasa loit wangko wia suraro-suraro tii. 13O lumila kamu musti lumila ka tou Na waya mai wengi-wengian marorongkit nisia sa kamu timekelo.14Ka sa nyai kalingaanne matua imbanua kami musti lumila kaampit nisia o kamu rai makailek ka pendisan sapa-sapa. 15sea tumerima loit niitu o sumiwo tanu ni pasang wia nisea. o cirita yai kasera wana tou Yahudi kaambo taekan.16Omapulu oesa tou Na tii mange wana Galilea, wana toka nai turu ni Yesus wia ni sea. 17Ka kinalohoannamo sia osea kumaluar wia ni sia, taan pira tou e liey-liey.18Yesus tumawime nisea o lumila: kapala-kapala wehan pakasa wana pakolanoan o kaoatan. 19Ka taintu mangemo, siwono pakasa nea mamuali anakeku o lalemo sea wia ngaran ni Bapa o yanak o Roh Kudus.20O turunumo sea masiwo pakasa niparentahme wia nikamu o pailekeno, nyaku kumaampit ni kamu pakasa nikamu kaambo witu kaamboan.
1Ni’nyamo kinatareani Injil ni Yesus Kristus yoki ni yempung 2tanua ni pantik wia nalkitabpi Nabi Yesaya: “Loho’onomi, niaKu rimeho’i rerehoangKu rumior wia ni’Kou, nisia ma’ange meitiro lalan-neMu; 3wewehane tou mereke-rekei wana padang gurun: Tiroono lalani yempung, paka rendaienange lalan’neNa”,4teintumo Yohanes Pembaptis rimengkamange wana padanggurun o rumekeiye: “Makiampungo o wehemomako nawakemu baptisen, ka nampunganokan yempung pakasa kasumelokanu”. 5Tumondongako niitu, o sea mai pakasane tou wana Yudea o e tou mahana wanamange Yerusalem wia Yohanes o sea makiampung, osea baptisen wanamange so’so’an maka ngaran Yordan 6toroni’tu Yohanes nimakei mantel buuk ni unta, o ne’eret kuli’, o paka’annena e korontungan o rina.7Nyaimo nipengila-ngila’na: “Tumondongako niaku, ni-Siai lembeh mailek wia pakasa-pakasa taan niaku; tumu’tuk o muka i, bawa’kes sapatuNate, niaku rai mamoali. 8Niaku maptis ni’kamu o dano, taan ni-Sia maptisi kamu o Roh Kudus.9Toroni’itu, osia mai Yesus wanamange Nazaret witu tana’ ne Galilea, ni-Sia binaptis Yohanes witu so’soan maka ngaran Yordan. 10Paka baptisenako Sia, o-Sia kumaluari witu ndano, o itu loho’onamange langit nimawuka, o Roh tanuai Merpati, timumpami wia natas ro’kose-Na. 11o kalingaan wana pakolanoan: “Nikou-Mo yoki kaupuse-Ku, nikoumoi kinapaarang-Ku.”12Toro ni’itu, Roh nimaali ni-Sia wanamange padanggurun. 13Wanamange padanggurun, ni’sia ni’mena wanamange nepat ngapulu’ ngaendo kaure, pinemowaan ni setang. Wanamange, ni-Sia mawali-walie binatang ma’waya-waya o weweha’ne malaikat menele-nelewir ni-Sia.14Mai timboianakoi Yohanes, osia mai Yesus witu Galilea oitu pakata’u name, nai nge’nge ni yempung, 15koan’namo: “Nendona nimalekeppo; Pakolanoan yempung tawimokan. Waloieno, o emaneno ni nge’nge ni yempung”.16Wanamange tembiri lour maka ngaran ni Galilea, Yesus mengelang-ngelang witu tembirena, o kalohoanamangei Simon oi Andreas patuarini Simon. Nisea e mata’an puket witu lour ka niseamo e tumata’an puket o meniko-nikope sera’. 17O sia mehe nge’-nge’nge Yesus wia nisea: “Mai, kumiito nia-Ku, siwongkumokan kamu, mapukete tou.” 18O sea tumilau i puket nea o kumiit ni-Sia.19Kalaus’sako’i Yesus, osia memehe-mehemamako’oki witu pa’akoanna, o sia loho’onamangei Yakobus yanak ni Zebedeus, na’ani Yohanes patuarina-e meniro-niro’i puket witu londei. 20 o sea towa’anne ni Yesus, osia tila’unea papana, i maka ngaran Zebedeus mawali-wali oe pasewanea witu londei.21O sea kalausange wana Kapernaum. Ku’tuuri nari sabat, osia gumoremako Yesus witu mbaleni Yempung o mehe tuturu wia nisea 22o sea mengerang-ngerang simongol paka weheni Yesus tuturu, ka tuturu-Na, tuturu ne tou mailek tantu pakasa-pakasa, ndai tanua e tou palinga-lingaan witu Yahudi (ahli turat).23Toro ni’tu, wewehani tou witu, tinahkenan. Nisia i mereke-rekei: 24 “Sapa kapaar’ pei’siwonnu, wia nikami, he Yesus tou Nazaret? Kou nimai, ma’ai ma’patei ni kami? Pa’ilekengku sei-Kou: Tou lenas wana Yempung omai.” 25 Taan Yesus ‘gimahlo-mako wia nisia, koana-Mo: “Maka punek, su’meketo kou wia nisia!.” 26osia siasani roh timahken wia nisia, osia makawehe mereke-rekei, osia sume’keti roh lewo wia nisia.27Pakasane witu, mengerang-ngerang, osea meniri-nirita pakasa siniwoni Yesus, koaneamo: “Tuturu weru sapa ni’nya, pakasane roh lewo reken, paperenta-perentanate, o malinga-lingate wia ni-Sia.” 28Oitu kasera mange wana pakasa mbanua Galilia, pakasa siniwoni Yesus witu mbale ni Yempung nitu.29Ka’kaluar natemi witu mbaleni Yempung ni’tu, Yesus oi Yakobus oi Yohanes, mako witu mbale ni Simon oi Andreas. 30 Toro ni’tu, manohang wewene ni Simon mawendu paha’goi, o meneke-nekel. O sia lila’nea mako wia Yesus: Manohang wewene ni Simon mawendu. 31O sia mako Yesus witu tampani wewene sakitan, toro ni’tu Yesus timimboi lawasena, osia wongkenamako. Ka wongkenatemako, benduna memehe-mehe maleos’ osia sumelewir Yesus oe maki’i-ki’iti ni-Sia.32Tarei’mbengi, alinemi waya pakasa ne sakitan tinahkenan, 33 osea meruri witu sinaru i pepenet pakasa ne tou witu, 34 o sea leosenamange waya pakasa ne sakitan, o rimuke mange i setang-setang; rai wehe-Na e setang-setang mu’wuka sumping, ka nisea kangkahi, ma’ileki Yesus.35Ko’ondoli behena momo ondope’ rendai, ko’toor temi ni Yesus memehe-mehe kumaluar, osia sumandiri witu tampa ndai’si’ tou, o sia kumi’ambit witu. 36 Taan Simon noe ka’ampitena nimakoite ma’inakut, sumero nisia; 37 ku tutul nea temako, o sea lumila: “Pakasa ne tou menero-nero niKou.”38Koano ni Yesus: “Maimo tae, kita mange wana tampa laeng, wana mange Kota-kota ni matawian, ka nyaku ma’ange mi lila’i tuturu ni yempung, ni’itu moaku ni mai. 39 O sia ru mon Yesus wana Galilea, o mengila-ngila tutur ni yempung witu mbale pahuntepan nea o rimuke setang-setang.40Wewehani tinenaan ni sumakit kutok, osia mai makiwehe wia Yesus sa toro, tulungenteimi. Nisia maki tulung tantu, osia kumiwehe wia Yesus: “Sa Kou paar, Koute toro lumeos sumakiteku.” 41 Nateni Yesus kimutikani, ka maupus limoho nisia, osia peosenamako, koano ni Yesus: “Kapaare-Ku kou maleos wia pemendamenu.” 42Ki’lila’te ni Yesus, pemendamena rai rinekenan ‘telu, ni’maleoso.43Osia reho-Na mangemo!, 44o gena-genangen, tia pengi-ngila e tou walina sapa nimamoali wia nikou, taan mangemo papalohomako nawakemu wanamange imam, o mehe mako tatamber ka, kou nimaleo’so, teintu koa mbia tuturu ni Musa, ni’itu paperlun ne tou45Taan, ni mangenate la’us wia e pakasa ne tou, sapa nimamo’ali wia nisia, oitu ka’sera, mahaka-akar, Yesus rai’mo toro gumorem kota, simero mokan tampa, ndai katouan tou taan, e tou, mahaite wia nisia.
1Toro ni’itu lumawet woo pira ngaendo, maimo Yesus wana Kapernaum, kalingaane tou, Yesus witumo mbale. 2Maimo mai e tou o rumasak e raimo wana tampaan simaru i pepenet, o Sia mehe tuturu’ nei pakatau’ ni yempung.3Wewehane woo pira tou, mange mai mahaki-akit esa tou rai’ makelang, pinopone epat tou 4taan nesea rai mamoali menetetako witu sianaruni Yesus, ka kina’apean ne tou laker, oitubb wukaan nea nai atep, osia wetaneamako tinekelana,5oitu kaloho’an ni Yesus iman pa’ate-atean ne tou yai, osia Yesus lumila’mako wia si tou rai makelang, oh utu anakeku, kaselokan peniwo-niwonu ndai rekenenm 6 taan mbitu mbewehane rimuh-mun, woopira ahli torat, mbia natenea! 7 Koa sia tou yai taintu paila, mahambuto yopo empung, sei toro mehe ampung wia kasumelokan, mbayai yopo empung imawehe ampung wia kasumelokanne tou,8taan paileken Yesus mbia nggoremi nate nea: Nisea mapikir taintu, o Sia lumilamako wia Nisea: Koana’ taintu wia nggorem nate niu? 9mbisa ree lembeh porak, lumila mako wia’i tou rai mamoali kumelang: Kaselokanu niapungano ka’apa tumooro, angkaten patekelannu o kumelango.10O iya pailekeniu mbia koatan, YESUS KUASA MAWEHE AMPUNG WIA KASUMELOKAN. 11 Osia lumila’mako: Kou lila’ankume, tumoor, angkateno tetekelannu o marengo witu mbalemu. 12 Osia tumoor, akitena tetekelanna, osia kumaluar wia sinaru ne tou witu. Pakasane tou witu, maherang o lumila: Nyaisamo ndaipe linohota.13Osia Yesus tumoromakoi niakaran lour kalakerne tou witu makowitu sia. Osia Yesus mehe tuturu. 14osia kumelang, lumawetako witu, Yesus masungkul o lumohomako Lewi yokini Alfius rimuhmun witu mbale cukai, osia lumila mako: Maimo, kumiito niaKu. Osia Lewi tumoor osia kumiit Yesus.15Osia kumaan witu mbalena, mawali-wali o se pemungut cukai o setou rai lenas naane laker taou mengi’i-ngi’it Yesus. 16 I toro niitu ahli-alhi Torat golongan Parisi lumoho o mehe genang kimaan mawali-wali oe taou rai lenas ose pemungut cukai ose ahli-ahli torat golongan Parisi, lumilamako wia se murid-murid: Ku’a sia kumaan mawali-wali o nisea.17Yesus lumingamako nai lila’ nea, osia lumila’mako! Rai tou reisa sumakit maperlu mahundam, taan tou wehan pemendamen. Niaku mai ndai matowa tou lenas, taan matowa e tou rai lenas.18Toro niitu e murid-murid Yohanes naane tou Parisi, matahangi naharem, osea makomai tou lumila Yesus: Kaa sea murid-murit Yohanes oe murid-murid Paris matahangi naharem, taanne muridte-Mu e rai? 19 osia Yesus mengkotako wia nisea: Torokan ka’ampiti predegom tumahangi naharem sa predegom mawali-wali kangkahi nisea? Sa pregom mawali-walipe nisea, ndai toro sea tumahangi naharem.20makasa mokan nendo nai tantu, predegom ai indon wia nisea, nendomo niitu, sea tumahangi naharem. 21Ndai wanai tou tumampali tiras weru witu karai tu’a mo,tantu tiras nai tampal, kumesei karai niitu, o maka selamo kese’na.22Taintu kangkahi, ndaiwanai toui mumpunako anggur weru wia kantong kulit tu’a. Ka sa taintu, nonoten nitu kumese sompoi, oitu katia, o ndaimowanai katila’u, Niitumo, anggur weru wehe wia sompoi weru.23Bewehan nendo pahasengane tou, Yesus mengela-ngelang witu numai gamdun, o toro niitu, nisea mengela-ngelang o murid Yesus maitingako gandum niitu. 24Ose lumilamakoe tou Parisi, lohoonomako e tou makiiti paareMu, masiwomoi ndai toro siwon nendo paasengan.25Mingkotomakoi Yesus: Pailekeniu siniwo ni Daud? Nisia kinapuan pakaanen? 26Osia muntep witu mbale ni yopo empung, toro niitu, Abyatari nimamoali imam besar, osea kumaan ni roti nei reta’ taan roti niitu, rai toro kaanene tou biasa, torote kumaan niitu, imam-imam, taan neite wiae makii,kiiti nisia?27Osia lumila, naio pantik: Nendo pahasengan, siniwo kaipian ne tou, ndai siniwi setou kaipiani nendo pahasengan. 28Niitumo, yokine tou nimamoali nendo pahasengan.
1Toro ni itu Yesus gimorem wia mbale pahuntepan witu wewehan itou ni mate e lawas na esa. 2Hisea meloho-loho Yesus, sasia ma leleos itou nisia wia nendo sabat, orior nisea makailek eng kasumelokkan na.3O Yesus wia itou ni mate lawas na esa niitu : “mai tumoor wiampuser!” 4O sia lumila wia nisea : “sapa reken toro siwon wia nendo sabat, sumiwo leos kaapa sumiwo lewo, su melamat nawak ni tou kaapa mate tou?” taan nisea memune-munek te.5Sia masusah ka ka ketèan natenea oh kaampit inggahlo sia lumoho ka lendong ngena oh wia ne sea o sia lumila wia i tou nisia wehemi lawas semu! Oitu wehenamako oitu maleos lawas sena iitu. 6o sea ku maluari waya epakasa e touparisi o sea maesaan o e tou herodian o ma papate Ni sia.7Toronitu Yesus o maki-ki’it nisia sume’ket tako tu lour, o laker tou wia galilea makiitnisia. O wia yudea. 8Naan Yerusalem, o idumea o lumawet tako yordan ombanua tirus naan sidon mai wia nisia e tou kalaker, kanisea liminga mo mbaya siniwo nawia e laker tou.9Osia rumeho e ma kii-kiit nisia sadiaan nako nyaku londei esa ka etoulaker, orior sea rai lumompit Nyaku. 10Ka nisia lumeos laker tou, o pakasa e tou sakitan mapese-pe setang mai wia Nisia o meosako Nisia.11O eroh-roh lewo lumoho Nisia, nisea kanawu o kakundu mako wia mu ka Na orumekey :”kou mo yoki ni Opo Empung”. 12Taan nisia limila te wia nia sea tia paila-ila sa Nyaku mo nitu.13Osia lumongkot tako I Yesus wia natasi ngkuntung. Osia tumowa e tou wisa I kapaarena o sea kangkahi mai wia Nisia. 14 Otantu namako mapulu orua tou ku maampit nisia orehona mange nu muwu Injil. 15 O wehanamange kawasa sea maruke e setang. 16 Mapulu orua nisea nitantu namomako I : simon, I winehana mako ngara sia Petrus,17Yakobus yoki ni sebedeus, oi Yohanes patuari ni Yakobus, o erua nisea ngaranana mako boanerges, nitu artinya yoki ni mawehetuturu. 18Tumondong nisia Andreas, Filipus, Bartolomeus, Matius, Tomas, Yakobus yokie ni Alfeus, Tadeus, Simon I tou Zelot. 19 Oi Yudas Iskariot, I khimianat Nisia.20Oi Yesus gumorem witu mbale esa. O mai waya tou laker rumempot Nisia, makar ing kuman sea raimo toro. 21 I nendo kalilingan ne patuari na, sea mai ma aime Nisia ka paila nea sia I sintingo kine. 22 Oe ahli-ahli torat witu Yerusalem omai lumila: ”sia itinah’kenano ni beelzebul,” o wangko ne setang sia maruke e setang.23Yesus timowa nisea, o lumila wia nisea wia perumpamaan: kumura reken I setang toro rumuke I setang? 24 Sa esa kerajaan mapete, kerajaan nitu ndai tumahang, 25asea nimatampasano ndai mo pailaan sangaawu.26O taintu mokahi ya sai setang mapalelamo malawang I nawakena sandiri asia nimawetengo, sia ndai tu mahang, ka makarowitu sia. 27Taan ndai wana esa toro gumorem wia mbale ne tou ente okumahat ingkasigaana sasia rai wa’kesanape. Tondongi ni itu oi tu indonawa wia nggorem mbale ni’itu.28Nyaku lumilanange wia nikou: nuliulik pakasa kasumelokan onaawiten o eokie ne tou kaampungane, en, pakasa naawiten penotonotoren nea. 29 Taan sai tou mojat Roh kudus, sia rai makailek ampung akari kaureure, kasimiwo kasumelokan osimiwo dosa kekal 30sia limila taintu ka paila nea sia I tinah’kenano roh lewo.31o sea mai mamana o patuari ni Yesus. Sea menoo-noor witu lewet, o sea rumeho mako tou tu mowa mako Nisia : 32wewehan tou laker rihmuhmun limendong Nisia, o sea lumila mako wia nisia :” lohoon, mamamu o e patuari mu witu mo lewet, o mainakut mahilekan o nikou.”33o sea wingkotenako ni Yesus :”sei I mamaku o sei patuari-ku?” 34o sia lumoho wia tou rihmuhmun limendong Nisia o lumila:’yaimo mamaku oe patuari Ku! 35 A sei sumiwo ingkapaar I Opo Empung, ni siamo e patuariku tuama, nisiamo patuariku wewene, o nisiamo mama Ku.
1Makasa Yesus masirita witu pinggir ilour osea mai e tou laker rumempat ni sia, o sia sumeret witu londeyu taan etou laker witu katanaan, witu tembir ilour. 2Sia mawehe tuturu laker mapake I ande-andean wia mi sea3Lingane, wewehan itou searimengkami kai mapaparut 4 Tempo nisia mapaparut imbibit wewehan rimambas witu pinggir ilalan, osea mai eburung oitu kanenea akar maapu. 5 wewehan rimambas witu tana lakerwatu o bibit nitu memehe-mehe ka tanana nipis.6ta’an rumengkami I endo maweles, omparera karai kimalat, 7walina rimambas wia kalewoan renday, omakekelewoano ni’itu oitu kopitena akar imate, orai minua,8o walina rimambas witu tanah leos, osia tumou somborrenday omua kinailekana wewehan telungapulu kali lumepat, wewehan menemngapulu kali lumepet, wewehan ma’atus kali lumepat.” 9osia lumila;”sei wewehan lunteng I palilingan, nisia musti luminga!”10Tempo nisia mengesangesa, emaki’iki’it nisia oemapuluorua murid Na maweie nisia, sapa nilila ni’itu. 11 Winakotena!” wianikou naimoweheme rahasia pakolanoan, taan wia etou walina pakasa niitu nai lila wia perumpamaan. 12 Orior maankan loho, sea erai mailek, maankan sea luminga taan erai mangarti. Orior sea rai mareng o malaikat kaampungan.”13osia lumila wianisea:”dai ree pangartianu perumpamaan yai? Satainti kumura kamu mailek pakasa imperumpamaan walina. 14 Imaparut itii maparut in firman, 15 pakasa netou wia tembir ilalan, wia tampa I Firman ipaila niseana malinga, in Firman, osia mai I setang oitu indona Firman taekan ildamako nisea.16taintumo kahi naiparut wia tana laker watu, niseamo tou liminga in firman mariorrior sea tumerima kaampit I mapela-pela, 17taan nisea rai kimalat otimahang taekante, saitu maimo kasusahan o kasiksaan karna Firman, sea e mamurtad.18De walina nai parut wia kalewoan, niitumo eliminga in Firman, 19 o kaindean in kaoatan yai, okatowoan, kasigaan, opakasa in ta kapaaran o wia walina gumoren kumpoti in Firman oitu nai mua. 20 Niakaran iniitu naiparut wia tana leos, nisiamo eliminga otumarima in firman omisamu wewehan etelu ngapulu kali lunepet, wewehan eenem ngapulu kali lunepet, owewehan emaatuskali lumepet, ka Yesus limawelo kahi o londey, e tou laker laker ma royo-royong mai meuri wia ni sia, ka ni sia wana tembir I lowe I nae21oi Yesus lumila wia nisea : “e tou mahali in solo dapawehe rarem ingantang, kaapa witu narem in tetekelan, taan iwehe witu natas in kakidian 22 ka, ndai wana I esa onai kasindek orai inyatami, orai wanai rahasia orai kawuka;” 23sei I wewehan lunteng I palilinga I musti luminga!”24o sia kahi lumila : “wehan genang sapa lininganiu! Nukuran I pahukur niu, e nukuren wia nikamu, o kahi niitu awes wia nikamu 25 ka isei makapunya, nisia iwehanako, taan sei iraiwana sapa-sapate, wia nisia indoni wia nisia.26oi Yesus lumila Tanaimo engkerajaan ni Opo Empung : tanu e tou minarut imbibit wia tana. 27 O witu nendowengimo osia tumekel. O witu nendo noato sia tumoor, ombibit itii kimaluaro suruna on suruna tii makarantaio, kumura niitu mamuali, ndai paileken ne tou. 28 Eng kaoatan sandiri kumaluar embuana, katare rendayna, ombulisena, tumendong pakasa imbene minawutamo wia bulis niitu. 29 Sakawisa buana niitu wowoso, etou mariorior mupu, kanoraso I mengupu.30osia kahi lumila!”Kaampit in sapa kita mabebedakan ing kerajaan ni Opo Empung, kaapa kaampit in perumpamaan wisa magagambar I niitu? 31 Eng kerajaan niitu tanute batuna in sesawi naiparut wia tanah memeang batuna itii kaakaren rintek wia pakasa imbibit wia kaoatan. 32 Taan sasia naimo I parutu nisia tumou lembe wangko wia pakasa laharen o kunaluar in saangena bangko waya, oe burung-burung wia udara e toro sumiwo in tampa nea wia rarem iniitu.33Wia kalaker imperumpamaan tanu niitu nisia lumila in firman wia nisea masuat om pangartian nea, 34sarai perumpamaan nisia raipaar lumila wia nisea, Taan sawia e murid-murid Na nisia lumila pakasa iniitu tanu pengesa-ngesa.35nendo niitu tempo I nendo bengimou Yesus lumila wia nisea I “maimo kita mange witu sebelah.” 36 Nisea timelaumo e tou lakeritii omange mahali I yesus kumaampit ni sea witu gorem ilondey tii mawuta indeno. 37Oitu mangemai reges lewo ombalolongan sumembur gumorem witu londey akar londey tii mawuta indeno.38Toro niitu I Yesus timekel witu londey lowis wia natas in tepe, oh sia wongken ne murid-murid Na, o lumila wia ni sia, “Guru, dai ree pandunge nu sakita macilakamo?” 39Osia tumeer, merenta ireges, o lumimla witu lour : “makapuneko tumenango!” oitu mena ereges o lour niitu minunek renday.40Osia lumila wia nisea: “ kakamu mainderenday? Kakamu rai maeman?” 41sea minainde renday olumila Itou esa wia e walina: “seiree itou yai, kareges olour malinga-linga wia ni sia?”
1O sea kalausse wana sebelah I lour, banua ne tou Geraso. 2te’kan tae Yesus tumumpa ni wia londey, o sia mai I tou esa tinahkenan ni roh lewo wana kuburan o mai mahilahan o ni sia3tou ni sia nimena waname o ndai wana I tou esa I toro maakes ni sia, maan kahi o rante. 4Ka sia I susurokan pa wakesen o parauten taan rantena parangkutenate o bawaakessena ni apunate : ni itu mo ndai wana tou esa kumeter rendai maanaram ni sia.5Nendo o bengi sia memoya-moya wana kuburan o wana toka waya o merekey-rekey o maikewe I nawakkena p mbatu. 6O sia lumohome I Yesus wana ndou, o sia kumalaper mahilahan ni sia omengoko-ngoko ni sia.7O ka ampit ngaran ni Opo Empung tia papeendisen naku. 8Ka Yesus ndai pe limila wia ni sia, o nikou roh lewo rumoumo wia I tou yai.9O sia moi wia I tou ti’i: sapa ngarannemu, mingkoti sia ngaranneku legion. Ka ni kami laker. 10Sia mainakut kumiwehe wia I Yesus rai toro rumuke e roh-roh ni sea kumaluar wana banua ni itu.11Wewehan wana me tembir I pasong laker rendai etiey menero kuman. 12 O e roh-roh ti’i kumiwehe wia ni sia, lilana ”i rehono mako kami merah wia gorem ne tiey waya ni sea waya mo mako kami gumorem wia ni sea.” 13 Yesus kumiit I kiniwehena, o sea kumaluar e roh-roh lewo o gumorem wia I tiey waya kawanan ne tiey e wona rua ngariwu ka laker nea ni mapa nawu wana tembir I pasong wia goum I lour oikalemes wia goremena.14O sea kumalapar e malayur e tiey ni sea o mange pakatau nimamuali ni itu wana banua o wana kampung-kampung ka lendou gena o sea kumaluari e tou mai lumoho sa sapa nimamuali. 15Sea mai wia I Yesus o lumoho I tou linahkenan rimumun I limambungo o I nimasadarro I tou nentekan linakenan I legion ti’i o sea mainde.16E tou waya limoho sandiri I minamuali ni I tou timahkenan ni setang, o e tiey waya ni sea. 17O sea dumesak I Yesus o sia tumilau I banua nea.18Tempo ni itu I Yesus simereso wia gorem I londey I tou nentekan tinahkenan ni setang makiwehe o sia torode mawali ni sia. 19 Yesus ndai mehe ni sia, taan ni sia lumila wia I tou ti’i: “warengo wana imbalemu, wana pakasa ne tou kawanua mu, o pakatan mako wia ni sea waya I siniwo ni Opo Empung wia ni kou, o kumurah sia maupus ni kou. 20 I tou ni sia tinun nimangemo, makatau wana banua ni Dekapolis mbaya sapa simiwo ni Yesus wia nawakkena o sea waya maerang.21Ka Yesus limawelo kahi o londey, e tou laker ma royo-royong mai o meruri wia ni sia, ka nisia wana tembir i loure, 22 o sia mai I yesa tou pakiikiitan mbale pahuntepan, I maka ngaran Yairus, o sia lumoho I Yesus o sia ka kundu wia sinaru I naena. 23 O makiwehe uli-ulit wana ni sia “i okiku wewene I mawendu tawi mate, maimo o mangemo reta wako wia natas sena e lawassemu, o rior sia maleos o tumou lawis. 24 O Yesus mange kaampit ni tou ti I, laker e tou ma royo-royong mengi it bi sia o mapese-pesetan wia tawiNa.25O witu ni itu wewehan I yesa tou wewene I mapuluh mo rua ngatanu kalaetanna menderita pendarahan. 26 Ni sia I menou-noupohan pa hundamen ne waya-wata tabib, niitumo hinaapuna mo waya mbuya I mbia nisia, taan sama sekali ndai wana I bereguna taan tae sebalikkena e kaadaan nena mahawessite sumakittena 27 Nisia limangamo I lila-lia I Yesus o wia puser waya ne tou laker o sia tumawi Yesus wia lowis o meos I jubahNa28Ka pailahna “maan naku meossite I jubahNa nyaku maleos. 29Tempokan meitu kangkahi oitu mena pendarahan o sia mendam nawakkena ni maleosso wia sumakitena.30Teintukan kangkahi, Yesus mailek mbewehan lake e kinaluari wia nawakkeNa o sia kumirit wia puserena tou laker o mai ”sei nimeos I jubahKu?” 31murid-murid Na : nimingkot “ni kou limoho kumurah e tou yai mapese-pesetan wia lawimu, o ni kou mawoi sei ni meos niaku?” 32 o sia lumoho makalendong ngena o ma loloho seimi simiwo I ni itu.33I wewene ni sia I ni mainde o magiger ka kinailekkan na mio sa sape nimamuali wia nawakhena, sumaru o kumundu wia sinaruh ni Yesus . O kaampit I nulit makatau mbaya niitu wia nisia. 34O sia lumila wia I wewene ti i : “e oki ku, paemananu simelamato ni kou mangemo ka leosoku o wia sumakittemu!”35I Yesus maila pe wia I tou patuari ni mahali-ali witu mbale pahuntepan o lumila “i oki mu ni matemo sapa pe paperlunu, kou menendu-nendu mokan I Yesus?”36taan I Yesus rai pandung I lila nea o lumila wia i paki i-kiitan wana mbale pahuntepan :”Tian mainde maemanno!” 37 O Yesus rai mehe i yesa tou kumiit : Petrus, Yakobus, Yohanes patuari ni Yakobus. 38 Kalausena mange wana mbale, ni pakii-kiitan wana mbale pahuntepan o waname sea lumoho e tou waya na ribut mahame maulit o suara rekey.39Gumorem mako sia, o sia lumila wia e tou waya ni sea, “ku’a kamu ma ribut o mahame?” I oki yai ndai ni mate taan timebel?” 40taan ni Sia maineate i ke’eke o sea I ruke Na waya e tou ni sea, o lila I papa o I mama ni oki iti’i o sea mawali-wali o ni Sia gumorem witu kkamar ni oki tii.41O timboyanu ka lawas ni oki ti’i, lila Na “Talita kum.” artina : “e oki, Nyaku lumilame ni kou tumooro!” 42 o sia tumoor I oki tii o kinelang, ka woiamo mapuluh o rua mo ngataun, waya e tou witu maerang. 43 Kaampit nulit sia mesangnge wia ni sea, ndai esa ndaiesa ane tou mailek I nyai o sia rumeho ni sea wehanno mako kuman I oki ti’i.
1I nendo niitu Yesus kumaluar witu osia kaampo witu tampa kinatouana. 2Etou sinisirena kumiit nisia. I nendo sabat sia tumuurmaturu mbale pahuntepan oejemaaat wangko maerang ka malinga nisia, osea lumila: wisa kinailekana impakasa niitu?. Kapinteran sapa pe kahi nei wehemi nisia, o mujisat-mijisat: eng teintu kumura reken oitu toro siwon I lawasena? 3Rai reen sia tii bas kayu,, oki ni maria patuari ni Yakobus, Yoses, Yudas oi Simon? O rai reen e patuarina wewene I mawali-wali nikita osea maseso’ orumeke nisia.4O Yesus lumila wia nisea: se nabi paandaten wisa nakoanea: kacuali witu tampa kinatowuana, wia nantara pakasa epatuarina o wia mbalena. 5Nisea raitoro sumiwo mujisat waname, kacuali lumeos etou mawedu kaampit rumeta mako lawasna wia natas nea. 6 Sia maerang wia ndai paemanan nea. Oi Yesus kumelang rumoon im banua, osia mehe mehe tuturu.7Sia tumowa e mapuluh orua tou, orumeho nisea marua-rua. Sia nimehe kawasa wia natas ne roh-roh lewo. 8Omesang ngange wia nisea, orior tia mahali sapa-sapa wia pakela-kelangan nea kacuali diki-diki, roti kangkahi tia; mbalun kangkahitia, loit wia gorem neeret kangkahi tia. 9 Torote make lalampin taan, tia mapapake rua karai.10Yesus limila : wia nisea sawia nesa tampa kamu tinerimamo sia nesa wale, menamo witu akar kamu lumaus witu tampa niitu. 11Oh sawewehan esa tampa rai paar luminga nikou, kumaluaro ni witu tangkaro mako nawu wia naemu tanu nei papagenang wia nisea12oh mangemo sea makatau wia etou harus bertobat. 13Oh nisea rumuke e setang laker, o kumusu etou mawendu kaampit ilana, osea mamleos.14I raja Herodes kangkahi limingamo tentang Yesus ka ngarana neimo kaisar, oetou maila Yohanes pembaptis timoumo wia nantara etou nimate oniitumo kawasa-kawasa ni’itu mapaayang wia goremena 15Ewalina maila sia tii Elia, walina kahi maila sia tii enabi masuat oe nabi in tempo.16Tempo Herodes liminga kajadian niitu, sia lumila rai nisia itii, sia Yohanes pinongkolana rokos na siamo iti mou sumoup. 17Ka nuli I Herodes so rimeho e tou sumikop Yohanes oi timorungku nisia wia penjara ka ongkajadian Herodias. Herodias kaawuni Pilipus patuari na. Ka niindomo ni Herodes mamuali kaawu.18Kai Yohanes pernah tumegori Herodes: Raitoro kou mindo kaawu ni patuarimu? 19 Niitumo Herodias dendam o wia Yohanes, omapapatemo nisia, taan raimamuali. 20 Ka, Herodes mahaku I Yohanes, ka pailekena Yohanes tou benar o lenas, niitumo sia pejaga-jagana. Taan sasia luminga Yohanes, ndai nimatantu natena. Maan sia mapendam senang o malinga nisia.21Akhirnya neikan kaambo wia Herodias wia nendo kinatouan ni Herodes. Simiwo perjamuan kaampit e wangko-wangko nea, perwira-perwira nea, oetou parior-rior witu Galilea. 22 Intoro niitu ioki wewene ni Herodias timampil, osia manari osia mapaaro nate ni Herodes o pakasa ne sakey nea. Raja lumila wia I raraha tii “ kiwehen wia niaku sapa kapaarmu, oitu iwehekume wia nikou.23Osia sumumpah wia nisia. Sapate kiwehennu imbeheku wia nikou, naan tae itu sangapaharua ing karajaanku? 24 I oki tii mange umuey, wia I mamana : “Sapa ntoro kiwehenku? Kiweheno rokos ni Yohanes pembaptis 25 marepe-repet sia mang wia raja : o kumiwehe nyaku paar, tekante wehenumi wia niaku rokos ni Yohanis pembaptis wia mbaki.26O sumakit rendai nate ni raja, taan ka eng sumpah na, okakiit e tamu-tamuna tii sia naipaar tumolak. 27 Raja marepe-repet rumeho esa pengawal, orior mindo I rokos ni Yohanes, mako itou tii osia pongkolana I rokos. 28Sia nimali rokos tii wia mbaki. Oi wehena mako wia I raraha tiin oitu wehena mako wia I mamana. 29Oh kalingaanako ne murid-murid Yohanes Osia mai mindo nawakena, osia akonea itekel witu kubur.30Tumondongako ni’itu, e rasul-rasul nisea mutari o kumumpul mawali-wali i Yesus o luma’usakoi wia ni-Sia pakasi pi’nayang o tuturu’ ninia wehe. 31Osia lumila wia nisea: “Mai kita mako witu tampa reisi tou o sumandiri mako, o maseng witu!” Ka kalakerne tou e mahai oe mahange, mahaka-akar maan kuma’an, nisea reimo toro. 32 O sea mange sumeret londei, sumero tampa pa asengan wanamange re’isa tou.33Taan laker tou limoho nisea nimange, o pina’ilekneate wisa paangean nea. Taa e tou e kimiit nisea, kimelangte mahakar rinioraneate e rombongani Yesus kala’us. 34Kala sua’te makoni Yesus, osea loho’onamange, kalakere tou, nateni Yesus kimutikani o maupus nisea waya, ka nesia tanuate e domba reisa tou mahali-ali. Osea wehan waya Yesus tuturu’35toro niitu, soremo tantu ka rimbuno, o sea maie maki’i-ki’it Yesus o lumila wia niSia: “Tampa ya’i tampane reisa tou, o makawengimo, “ 36rehomo mange sea mareng, osea toro mange tumeles ke’kaanen witu pakasa banu lawetannea”,37Koanamo: “Nikamu mehe nisea kumaan!, Koaneamo wi Yesus: Hawo’ nikami re’emange tumeles roti! 38Koaneamo kahi: Awo, sa nikami i mange tumeles roti, bayatei narga dua ratus dinar re’e pete’telesako nisea? Koanoni Yesus wia nisia: Pira roi wia nikamu? Loho’onako! Loho’onneamakoitu, koaneamo: Roti lima o sera, rua!,39Osea reho waya ni Yesus rumuh’mun waya, o merur ta’an mandiri wia natasi ndukut. 40 O sea rumuh’mun tanua ni’lila’ni Yesus, bewehan seratus, bewehan kahi lima puluh tou. 41 Oitu indonamako lima roti o sera e rua ni’tu, o Sia sumaru mangei langi o sumombayang, oitu pengimbi-ngimbi’ina roti ni’itu, oitu wehenamako wie maki’i-ki’it niSia, ka pewetengomako wia tou laker; teintu kangkahie sera, winetengako wia nisea waya,42o sea kimaan mahakari nimawesu-wesu’ 43 oitu erurenea waya roti tila’u, dua belan nihu mbuta waya, laenge kahi sera’ tila’u. 44 e kimaani roti ni’itu, lima ribu tou kalaker.45Tumondongako Ni itu, rejo Ni Yesus murid-murid tena sumeret londey o rumioro mako witu awet ke betsaida, osia rehona e laker tou marengo. 46 Aite matampasanako o nesea, o sia mako witu kuntung oh sumombayang. 47 Mawengimako londey bitumo puser lour, Taan Yesus wimenape mengesa-ngesa wia katanaan.48Lohoonamako e pendiso memole rae simeka I reges, mbona tuminting telu wengipe osia tumoro mako Nesea makelang wia natasindano oh malewateko wia Nesea. 49 Lohoon nea mako sia makelang wia natas maano, laneate sia hantu osea mereke-reke 50 ka nesea waya limoho, osea kasenge Taan matio-tior sia lumila “maka lounek” Niaku! Tia mainde.51O sia sumeretako witu londey, tutulena 52ka, oitu menteng reges. Ka mai mamuali mako kinanulian I roti Taan raike kahi mangarti o nate nea kemete53kalausako witu lawet Yesus oe murid-murid tumana witu genasaret. 54Maikumaluarako sea wia londey. Kakenalan nea Yesus I witu. 55 Osea mengala-ngalaper witu paleosoan umbanua, tou sabitan on tepe mako witu Yesus wisaite nalioana o rinalingaan neamo.56Wisaite nakona desa-desa, kampung-kampung. Reta nea mako e tou sakitan wana pasar osea makiambit wia Nisia, maan ta’a mbaya imeos o kite itou measako e Ni makos.
1In toro ni itu rombongan tou parisi oe ahli torat, wana yerusalem o mai, mahileken oi Yesus.2Sea lumoho, ewo’pira tou muridNa maka’an o lawas kawihi o rai pe kahi rimono. 3 Ka tou parisi masuat oe tou Yahudi, e laeng rai kuman arai rumano lawas nea, ka sea timimboy leos wia kanaramen matua nea 4 a sea marengi witumpasar seakahi tia kuman sa rai meresih pe mange nawak nea. Laker wwarisan mpatimbo-timboyen nea, tanu ma hoas cawan kendi o pakakas-pakakas tembaga.5O e tou parisi oe ahli-ahli torat muey wia Nisia : “kaasea murid-muridmu rai makiit tanu adat istiadat matu ta, taan kuman o lawas najis?”6osia mingkotako nisea : “nulit toh nubuat Yesaya tentang nikamu, o hei tou munafik! Nai pantik bangsa yai meloo-loor Niaku, sumping nea,padahal nate nea rou wia-Niaku. 7Ndai wana bereguna kamu ma ibadah wia niaku, ka tuturu paturu nea pa reho netou.8Pa reho ni Opo Empung rai palingan niu ka kamu timimboyte wia paandatan netou. 9 Yesus kahi lumila wia nisea : nulit kamu kapinter taan kamu rai malinga impareho ni Opo empung, orior kamu makailek o jumaga leos paandatan niu. 10 Kai musa limila mo : paandaten iyama mu oi ina mu! Ka, sei kumutuk ina oi yama’na e mate.11Taan kamu limila : sa sei lumila mako wia ina oiyamana sapa wia nikou en toro paken papiaraan nu, pinakemo engkorban wia I Opo Empung. 12 O kamu raimo sumiwo sapa-sapa wia ina o yama mu. 13Kateintu tuturu ni Opo Empung raimo papaken niu demi paandatan niu. O lakerekahi pasiwoniu kasuat niitu nitumo pakiitan niu.14Oi Yesus tumowa laker tou o lumila wia nisea: “kamu waya, yai lingan empailaku o genang-genangen.” 15 sapai te wia luar o gummorem wia yesa tou mamualinu majis nisia taan sapai te kumaluar wiai tou, ni’tumo numakis nisia. 16 Sei wewehan luntung I palilinga musti sia luminga.17Maite muntepako sia wia mbale esa kasia ma sisingkir wia laker tou, oe murid-muridna muey wia Nisia sapa arti perumpamaan niitu. 18 Osia lumila : nikamu kahi reen rai mangarti imapailaku? Rai reen pailekeniu empakasa waya sia luar onggumorem wiaitou rai mamuali numajis itou, 19 karai gimorem wia nate taan wianggorem po’otna oitu tiana wia kakus?” otei mo nitu sia lumila pakasa ingkakanen halal.20 IlaNa kahi : “sapangkumaluar wiaitou, nitumo numajis nisia. 21Kawianggorem natenitou, kumaluari waya pikiran lewo, 22 Persinahan, keserakahan, kalewoan, karakusan, kotowo, nate wangko, naawiten, kakelaan, kalihwenuan. 23pakasa I lewo nyai kumaluari wia nggorem onumajis e tou.”24Oi Yesus kumaluari witu omange wana daerah Tirus, sia gumorem witu bale esa orai kapaarena sawehan tou mailek, taan sakawisa sia mai daitoro ipasindesindek, 25 sedangkan imama makaanak wewene esa irinasuko ni Roh lewo, kinalingaanamo sia. Osia marior mai kumundu wia sinaru Na. 26 Wewene itii tou Yunani bangsa siro Fenisia, sia makiwehe wia I Yesus rukemako I setang wia anakena.27Oi Yesus lumila mako wianisia; “maano e oki mawesu rior, kandaitoro maindo I roti sinadia e oki.” oipingkilako wia e asu.” 28Taan wewene itii miningkot : “Nutit, e Opo Empung, Taan e asu witu rarem imeja enakan kahi intelau nai perambarambas neoki.”29Osia lumila I yesus wia I wewene tii : “karna lilamu tii taekan mangemo kai setang kimaluaro wia anakmu.” 30wewene tii mareng witu balena, osia tutulena I okina timekel witu tetekelan, oi setang kinaluaro wia nisia.31Timondongako ni’itu, Yesus tumilani daerah Tirus osia tumoroi mange Sidon o mange wana mange Galilea, wanamange Kapuserani Dekapolis. 32Wanamange Sia, nialiani tou wengel, o gagap o kumiwehe wia nisia kapa’arena Yesus rumeta mako lawasena wia ro’okosena.33Paka sandiri makoni Yesus sia wiae tou laker, mahakar sea nimo kasandirimo, sia gumoremako tu-tundu’na wia luntengena, osia rumura o mendamakoi lila’na. 34 Tumondongako ni’itu osia sumarumangei langit, osia mandeti na sengan Yesus o lumila : “Efata! Naetinya : nimawukamo! 35O itu mawuka luntengena, o mbitupe, nima’kesi lila’na rimetamo. Osia mengila-ngilamo.36Osia makapasaange Yesus wia tou kalaker witu, tia peniri-nirita wiae tou ta’an menyiri-nyiritai Nisia. 37Nisea maherang o menaca-naca, o lumila: “Nisia simiwo pakasa-pakasa mbangun, e wengel simiwo luminga, e wowo siniwona sumirita.
1Noras ni’itu, kasamo laker e tou laker witu, ka sea ra’imo wanai pakaanen. Osea towa’anakoni Yesus e murid-muridteNa, olumila: 2 NateKu nimahgoi, maupuso e tou laker omai, telumo ngaondo mengi’i-ngi’it niaKu, taan rei’wana pekekaanen. 3A sea rehoKu mareng witu mbale nea, taan ne maharem, kawantingo mako sea wia lalan, ka wewehane wanamange ndou’ omai. 4 Osea mengkotakoe murid-muridteNa: Kumura wia tampa punekite’ mehekumaani roti akari mawesu?5Osea woinako ni Yesus” Pira roti wia nikamu, osea mingkotako: Pitu’ 6Oseai rehonea etou lakeri’tii’ rumuhmun wiantana’ oitu indona pitu’ rotii tii’, sumusui syukur, oitu pengembi-ngembiinNa, wehenamakoe murid-muridtena, ka ppa wetengen, oituweheneamako e tou laker.7Wia nisea wewehan woo’pira sera’ i lour, omaite sumusuiyako imberkat wia natas, oseai rehona, sera’ yai’kangkahi pawetengen. 8Osea kumaan akari mawesu, makomomai e tou, oitu rasakenea, kembi’na iroti telau’pitu lo’lo’ kalaker. 9Nisea witu woo empat ngariwu tou, osea rehoni Yesus mareng. 10Osia merepet sumeret witu londei kaampit oe murid-muridtena, omaako wanamange tana tanah’ Dalmanuta.11Osea mako lumempoti e tou Parisi, omawoian o miwingkotan oi Yesusa, nisea memowa wia Nisia. Osea maikiwehe ma’an nesaite im papalohomi mbana pakolanoano mai. 12Osia ngumingal mbia nggorem inateNa olumila: “Kua’ anggkatan yai’ maikiwehe tanda? ilila’ kume nikamu, nuli-ulit wia e angkatan yai’ erai’toro wekhan tanda”. 13Osei tilau’Na, oSia sumeret londei, o tumoromako witu lawet.14aane murid-muridni Yesus e nimaliur makite roti. Mbia nisea nesaite roti mbitu londei. 15Osea nge’ngeani Yesus, osea lumila: Tumega-tegam, o ragi ni Parisi o ragini Herodes.16Osea meiki-mikir yesa lumila’mako wiae walina; “Ni’itumo itu lila’na ka nikita, ndai’mowanai roti. 17Kailekane ni Yesus sapa pemero-meroan, osia lumila: “Koa kami memero-meroani ndai’wanai roti?” Ndai’pekahi pangartianiu? Taan kimeteite nateniu?18Nikamu mbewehan mberen, ndaireen kalohoaniu, onikamu mbewehan lunteng, kaapa rai milinga? Ndai’mo kagenanganiu kahi. 19I tempoaku nimemete-metengi roti, pewehee lima limangariwu tou witu, pira lo’lo nimawuta e roti pingeto-ngetor rinasakeniu? Mingkotako sea: Mapulo’rua lo’lo.20Oin tempoi pitu roti pewehee epatngariwu tou witu, pira lo’lo nimawuta pinumpunani roti pinemete-metengo o rasakanniu? Ose mingkotako: Pitu lo’lo. 21Osia lumila wia nisea, ndaipe kahi pangartianiu?22Tomondongako niitu, kalausomakoi Yesus oe murid-muridteNa witu Baitseda, iniitu akitene tou, tou rapa’mak wana Yesus, osea makiambit wia nisia, satoro peosentemi sia. 23 Timboiani Yesus lawasni tou tii’ osia akitena kumaluari imbanua. Oitu rura’anamako mberenena, oi wetanamako lawasena wia natasena osia moi: “ndai’mo, mbewehano liho’mu”.24Osia lumohome wia sinaruna, lumila’mo sia: “ Niaku limoho’ tou, ka polohoongku, sea mengelang-ngelang, taan polohoon tanuate kakayun” 25 Reta’mako ni Yesus lawsena wia mberenena, nisia nuliulit moloho’mo, o leoso osia toromo moloho imbaya-waya e tumena. 26 Tumondongako niitu, rehomo ni Yesus marengo witu mbalena olumila: “Tiamo’ mogorem witu mbanua.”27O makomo iYesus mawali-wali oe murid-murid o tumoromakoi makalendongi imbannua Kaisarea o Pilipi. Wiape’ puseri lalan, ose woina e murid-murid, paila’ne tou, niaku Sei yai’. 28 Ose mingkot wewehane maila’ Yohanes pembaptis, o wewehan maila’ Elia, wewehane maila’ yesaane wiae nabi.29Osia moimako wia nisia: Taan sapa pailaniu, Seire’eaKu? Osia mingkoti Petrus: “Nikoumoi Mesia!” 30Osia pe’pekani Yesus, ndai’toro pakatau’sei kasuatinisia.31Tumu’uro Yesus mewe tututru’ wia nisea: Neimo tantu yoki’ netou tumanggongi kape’ndisan o rintukne tu’a-tu’a e yulunae wali’an oe ahli-ahli torat, osia patenea. Kateluan ngaendo, osia bangkit. 32Nimamoalimo yai’ nai pakarendaiena taan osia keorenakoni Petrus, osia kawelenamako osia perona.33Osia kumiritako Yesus o lumohomakoe murid-muridtena, osia gahloanai Petrus koanamo: Enyalah Iblis, ka nikouanai’ ndai maipikiri pemiki-mikireni Yopo Empung, taan memiki-mikiri paipikirene tou. 34Osia towaani Yesus e tou laker witu oe murid-muridtena, lumila’mako wia nisea; Seitei tou epaar kumiiti niaKu, nawakena sangkalena, o mulengi salib pena okumiit niaKu.35Ka’a sasei paar sumelamati mukurena ikaliangni mukurena, taan seite kailangani mukurena sumaut niaKu o Injil, a nisiamo ipakalawiren. 36 Sapa beregunai tou makaileki pakasaii koatan, taan kasereani mukurena. 37 Ka sapa itoro wehemako saweli mukurena?38Ka seite nimairang suatniaKu o suat niku paila wia makapuser ne angkatan yai’ erai’ setia o berdosa, Yoki ni Tou mairang kangkahi aitu mangemai, nisia sinaputi kemuliaani YamaNa, penepe-neperene malaikat Kudus.
1Lumila kahi sia wia nisea: “Niaku lumila wia nikamu. Sesungguhnya wia antara e tou yai wewehan e rau matē sebelum nisea lomoho ing karajaan Opo Empung i nimai o kawasa.” 2 Kaenem nendo tumundong nitu Yesus mimali Petrus, Yakobus o Yohanes o mawaliwali nisia simosor wana kuntung rantai. Nisea tē sandiri. O Yesus limaeng wia muka beren nea. 3 O lambung nea puti’ rendai o maserēserehgat. N’dai wana tou wia kaoatan nea yai o makailek lambung mengelantang tanu nea.4O loon wia nisea. Elia mawaliwali Musa, e rua tii masirita o i Yesus. 5O petrus lumila i Yesus: “Rabi, sēnang rendai nikami wia tampa yai. Toro nikami tumoor telu kemah, nesa Nikou, nesai Musa o nesa i Elia.” 6Nisia lumila tanai, ka n’dai paileken sapa en toro lila na, ka nisea maindē rendai.7O mai awan kumelew nisea o wia gorem awan o lingan suarau: “Yaimo i yoki kaupus lingan Sia.” 8O sekonyong-konyong waktu nisea lumoho rimoon nisea, nisea n’dai lumoho mako yesa kahi mawali wali nisea. Kecuali i Yesus te mengesangesa.9O waktu nisea tumumpa’mi wana kuntung nitu, Yesus minesang wia nisea, orior nisea n’dai toro sumirita sapa wia tou (yesa) sapa linoho nea tii: sebelum Anak Manusia bangkit wia e tou nimate: 10Nisea timiboi ni pesang yai o nisea memēromēroan wia nisea sapa nilila e bangkit wia e tou tou nimate.”11Tumondong nitu nisea muei wia Nisia: “Ka Sea ahli ahli torat limila, i Elia mai katare?” 12 Yesus lumila: “memang Elia i mai katare o memulihkan bayawaya. Taan kumura wia naitulis mengenai Anak Manusia, ka Nisia laker menderita o dihinakan? 13Taan Niaku lumila wia nikou: memang Elia minaimo o masisiwo nisia kumiit kapaaran nea, kimiit e nitulis tentang nisia.14Ketika Yesus, Petrus, Yakobus, na’an Yohanes marengi wia murit-murit laeng, sea lumoho tou laker rimempoti e murit-murit itu, na’an pira ahli Tourat sedang mapersoalkan sesuatu na’an nisea. 15Pada waktu tou laker tii lumoho Yesus, teremganlah nisea waya na’an bergegas masambut NISIA. 16Lalu Yesus moi wia nisea: “Sapa pa soalenie na’an nisea?”17lila ‘touna wia tou laker tii: “Guru, ianakku yii lalingku wia Nikou, ka sia kerasukan roh i malooloo nisia. 18Na’an setiap kali roh tii maserang ni sia, roh tii mawantingako wia tana’, o ngangana ma sewu, nipengena makerenget na’an nawakena mamuali ke jang, niaku kimiwehumo Usia murit-muritmu, supaya nisea muser roh tii, ta’an nisea ndai toror.” 19Maka lila Yesus wia nisea: “Hai nikamu angkatan e rai percaya, berapa lama lagi “NYAKU harus mena’ wia antara nie? Berapa lama lagi Nyaku harus sumabar terhadap nikamu? O lini ianak tii wia nii.20Lalu alin neami wia NISIA waktu roh niitu lumoho Yesus, ianak tii segera digancang-gancangkanya, na’an ianak tii ka palaeng wia tana’ na’an raguling-guling, sedang ngangana ma sewu. 21Lalu Yesus mawori wia papa ni anak tii: “Latto sia maalami nii?” Jawabena: “sejak masa rintekena. 22Na’an seringkali roh niitu maseretite wia borem mbaha ato pun wia gorem rano untuk mabinasakanna, sebab ni’tu jika Nikou toro sumiwo sesuatu, tolongintemi nikami na’an kaupusitemi nikami.23Jawab Yesus: “Lilamu: Jika Nikou toro? Ndai wana mustahil wia tou e percaya” 24Segera papa ni anak tii rumkey: “Nyaku percaya. Tolongen nyaku i rai percaya yi in!”. 25Ketika Yesus lumoho tou laker makin datang makerumun, sia mategar roh lewo tii na’an kete, Lila-Na: “Hai Nikouroh i masebabkan tou mamuali bisa na’an tuli, Nyaku maperintame nikou kumaluar wia pada naka tii na’an tia mautep wia nisia kahi!”26lalu kumaluar roh tii sambil marekey na’an magancang-gancang ianak tii na’an hebatena, anak tii palohoena masuat tou nimate, sehingga laker tou maila: “nisia nimatemo”. 27ta’an Yesus tumimboy lawas ianak tii na’an wongkenamako, lalu sia tumo’or sandiri.28Ketika Yesus witumo mbale, na’an murit-muritena mengesa nan Nisia moimo sea: “ka’ kami ndai toro rumuke roh tii? 29Jawabe-Na wia nisea: “Jenis nii ndai toro ruke kecuali na’a sumombayang.30Jesus oe murit-muritena mange o lumawlet Galilea, o Jesus rai paar oniitu paileken netou 31 Kanisia ima wehe tuturu murid murid tena sia lumila wia nisea Anak ni tou paserakan wia gorem ilawas ne tou o sea mapapate nisia o katelu ngaando sia Pinatemo o sia bangkitkan. 32 Sea rai mangarti nailila niitu taan maerang mawai mako wia nisea.33Mandolone Jesus o murid-murid Na wana kapernawun sa Jesus wana mo bale, Ia muney wia murid-muridnya, sapa paciritan niu wia tangan lalan? 34 Taan ni sea minaka punek ite, sebab witu pusen lalan jadi sea ma indoan lila sei paling wangko wia ni antara nisea. 35Lalu Jesus rumumun o tumowa e ka dua kelas nuwut te na, lilana wia ni sea sa’ sei tou mamuali katare sia mo mamuali i kelowis wia pakasa nea o pelayanan wia pakasa nea.36Jesus wia domi yoki Esa o tampa name wia puset nea tumonang o sia bekepani na o yoki o lumila wia ni sea. 37Sa sei sumantut nyesa o kitiin dalam nama ku Ia menyambut Aku. Menyambut aku, bukan sa sei si sambut, tetapi rar nyakou Dia yang mengutus Aku.38Lila ni Yohanes witu Jesus:”Guru kami lumoho i tou rai pengikuta ma ruke setan demi ngramone mu. O sia kelongan nami tou tiin ka ni sia rai pengikut te. 39Taan lila ni Jesus. Tia kamu kumetang wia ni sia, ka rai wana tou esa mawewehimi mujisat demi ngarauKu makailek ni itu o mengempat Aku.40Sa sei rai lumaurang kita sia wia pihak ta. 41Nyaku lumila wia ni kou mitsehit sa sei ni mehe mi kamu numormat se eangkir ramo, o niitu kamu adalah pengikut Kristus Ia rai kailang bawangan na.”42Seite sia menyesatkan i yesa tou wia anak anak oki emapercaya lebe leos nisia tanu esa batu kilangan i wakes wia lehena osia pingkil wia rarem ilour. 43 Olawasemu masiksa nikou panggalen nako ka niitu lebebe leos okou gumorem witu gorem hidup olawas pokol tan lawas utuh marua rua lawasemu oi pingkil witu naraka witu gorem baha rai kapatean. 44Witu tampa niitu ē witek n’dai matē, o baha n’dai mamuali matē,45sa naemu masesesat nikou pokolen niitu, karna lēbēh leos kou gumorem witu nidop maan kēnto, maan naēmu rua lēos, taan i pingkil wana naraka: 46Witu tampa nitu e witek e rai matē, o baha n’dai ma-patē patē.47O sa beren nemu masesesat nikou, sogēlen nako, ka lēbē lēos kou gumorem witu karajaan ni Opo Empung beren besa tē taan beren rua i pingkil wana naraka. 48Wisa bangkal nē witek witek n’dai matē o bahan n’dai maapuapu49Karna naya ē tou ē wurasan kaampit im baha. 50Buras mēmang leos, taan sa buras tii mamuali hambar sapa pē e patetenomu? Niitumo nikamu salalu wēwēhan wuras wia nawakemu salalu wēwēhan damē wia kasuat tou o ē walina.
1Wia niitu Yesus mangkat wana daerah Yudea na’an wana seberang sungai Yordan na’an witu pun toulaker mai rumempoti nisia: Na’an tanubiasa sia mahajar nisea kahi. 2 Maka, e nimaimo tou-tou Farisi, na’an i Yesus nisea mawoi wia-Na: “Apakah i tou ka’awu toro macerekan istrina?” 3Ta’an nai jawab-Na wia nisea: “Sapa perintah Musa wia nikamu?” 4I wingkot nea: “Musa nimehe ijin untuk macerekanna na’an sumiwo surat cere.”5Lalu lila Yesus wia nisea; “Justru ka kaketeran natemulah maka Musa timulisako perintah untuk nikamu. 6Sebab kinatarean kaoatan, opo empung simiwo nisea tuama na’an wewene.7Ka niitu tuama e tumelaume papana na’an mamana na’an maehesa na’an istrina. 8 Sehingga e rua nisea niitu mamuali nesa Daging. Taintumo nisea raimo kahi rua, ta’an nesa. 9Ka ni’itu sapa mo nai iesa opo empung, n’dai toro i ceremako ne tou.10Ketika sea wiamo mbale, e murid-murid mawoi kahi wia Yesus tentang hal niitu. 11 Lalu lila-Na wia nisea. “Aset sia macere istrina lalu kumaweng na’an wewene laeng, sia midop wia gorem pazina’an wia istrina ni’itu. 12Na’an jika i istri macerekan suamina na’an kumaweng na’an tuama laeng, sia masiwo zinah.13Lalu tou mali anak-anak rintek wia Yesus, supaya sia majamah nisea; a ta’an murid-murid Na magahlo tou-tou witu. 14Ketika Yesus lumoho hal niitu, sia magahlo na’an lumila wia nisea: “Ma’ano anak-anak itu mai wia niaku, tia pahape-hapean sea, ka tou-tou touni’itu e makapunya karajaan opo empung.15Nyaku lumila wia nikamu: Sesungguhnya sasia ndai masambut kerajaan opo empung masuat itou anakkoki, sia i rai muntep wia goremena. 16Lalu sia kume’kep e anak oki niitu na’an sambil rumeta lawas’Na natas nea sia maberkati nisea. Tou sia stenga mati mauntep kerajaan opo empung.17Waktu i Yesus mangkat ma teterus, pakelangan-Na, maimo itou matingka-tingkas masungkul nisia na’an sambil malutut wia sinaru-Na sia ma woi: “Guru leos, sapa harus siwonku o makailek nidop yang kekal?” 18Jawab Yesus: “Ka’kou malila niaku leos? Ndai wana esa toupun e leos selain wia i opo empung ite. 19Nikou tantu mailek mbaya perintah opo empung: Tia ma pateh, tia ma zinah, tia marongkit, tia malila saksi towo, tia makurangi hak ne tou, paormaten papamu naan mamamu.20Lalu, ila nitou nitu wia Na: “Guru, mbaya-waya niitu kiniitan kumo sejak nyaku mudape.” 21 Ta’an Yesus maloho nisia na’an mawehe upus wia nisia, na’an lumila wia nisia: “Nesa te kahi kakuranganu: Mangemo, wangker sapa kapunyaanu na’an wehe mako ni’itu wia tou-tou lengei, o nikou makailek harta wia sorga, kemudian maimo wia’i na’an kumiito niaku.” 22Luminga lila niitu sia nimamuali kecewa, lalu mange na’an sedih, ka laker hartana.23Lalu Yesus mapandangi murid-muridte Na wia keliling-Na na’an lumila wia nisea: “Alangkah sukarnya tou e makaloit muntep wia gorem kerajaan opo empung.” 24Murid-muridte-Na tercengang malinga patotore-Na niitu ta’an Yesus sumambung kahi: “Anak-anak-Ku, alangkah sukarnya gumorem wia gerem kerajaan opo empung. 25Lebeh muda seekor unta malawat lobang jarum ta’an i tou sia muntep wia gorem kerajaan opo empung.26Nisea makin gempar na’an matotor e tou wia e laeng: “a taintu sei reken itoto paselamaten?” 27Yesus mapandang nisea na’an malila: “wia e tou hal niitu ndai mungkin, ta’an ndai taintu wia opo empung, ka mbaya-waya adalah mungkin wia opo empung. 28Lumilamo Petrus wia Yesus: “Nikami nii timelaumomi mbaya-waya ka makiit nikou”!29Jawab Yesus: “Niaku lumila wia nikou, sesungguhnya setiap tou e karna nyaku na’an karena injil timelaumi mbalena, patuarina tuama atau patuarina wewene, mamana atau papana, anak-anak ena atau ladangena. 30Tou niitu tekan wia masa ni’i kahi akan makailek kembali seratus kali lipat: mbale, patuari tuama, patuari wewene, ma’anak, na’an numa, ma’an kiniit imbaya penganiayaan, na’an wia zaman imako mai sia akan materima nidop ing kekal. 31Ta’an laker tou e nai karior ta’an mamuali ka lowis na’an e kalowis mamuali wia rior.32Yesus na’an murid-murid Na e sementara makelangi wia Yerusalem na’an Yesus makelang wia muka. Murid-murid mapean cemas na’an kahi tou-tou e makiit nisia wia lowis mapean inde. Sekali lagi Yesus tumowa kedua belas murid Na na’an sia mulai malila wia nisea sapa i mamuali wia natas nawak-Na. 33Lila-Na: “Tekan nikita mange wana Yerusalem na’an Anak Manusia i paserahkan wia imam-imam kapala na’an ahli-ahli taurat, na’an nisea akan manawumi nisia hukuman mati, na’an nisea e maserahkan nisia wia bangsa-bangsa e rai kumenal opo empung. 34Na’an nisia i paholok-olokan, rinuraan, disesah naan pinate, na’an sesudah katela endo sia akan bangkit.35Lalu Yakobus na’an Yohanes, anak-anak zabedeus, matawimi Yesus na’an lumila wia-Na. “Guru, nikami ma’arap supaya nikou kirana makabulkan nesa pakikiwehen nami !” 36 Jawab-Na wianisea: “Sapa nai kehendak niu niaku sumiwo wia nikamu?” 37 Lalu lila nea: Perkenankanlah nikami rumuh’mun gorem kemuliaan-Mu kelak, i esa tou kahi sebelah kanan-Mu na’an i esa tou wia seblah kawihi-Mu.”38Ta’an lila Yesus wia nisea: “Nikamu ndai mailek sapa e mpakiwehen niu. Torokah nikamu numonot cawan e harus panonoten-Ku na’an pa babtis na’an babtisan yang harus pateriman-Ku?” 39Jawab nea: “Nikami toro.” Yesus malila wia nisea: “Memang, nikamu akan numo’not cawan i harus no’notenku na’an e pababtisen na’an babtisan i harus pateriman-ku. 40 Ta’an hal rumuhmun wia sebelah kanan-ku ato wia sebelah kawihi-Ku, niaku ndai wana hak mawewehe niitu im pawehe wia tou-tou wia e sei niitu sinadiamo”.41Liminga niitu e mapuluh murid e laeng e magahlo wia Yakobus na’an Yohanes. 42Ta’an Yesus tumowa nisea lalu lumila: “Nikamu mailek bahwa nisea e paila pemerintah bangsa-bangsa maperintah rakyatena na’an lawas keter, na’an wangko-wangko makekelangi kuasana na’an kete’ natas nea.43Ndailah taintu wia nantara nikamu e sei sea pa’ar mamuali wangko wia antara nikamu, hendaklah ni sia mamuali pelayananu. 44 Na’an e sei sea pa’ar mamuali e karior wia nantara niu, handaklah sia mamuali hamba untuk nisea waya. 45Ka anak manusia kahi mai ndai untuk pelayanen, melainkan untuk malayani na’an untuk mawehe nyawa-Na mamuali tebusan wia tou laker.46Lalu nimakaro Yesus na’an murid-murid Na wana Yerikho, na’an ketika Yesus kumaluar witu Yerikho, mawali-wali na’an murid-murid Na na’an tou laker yang berbondong-bondong, wehan esatou pengemis yang buta, ngarana Bartimeus, ianak Timeus, rimuhmun wia pinggir lalan. 47 Ke tika liningana ka i Yesus tou nasaret, mulaio sia maseru: “Yesus Anak Daud, kaupus itemi nyaku.” 48 Laker tou mategor nisia supaya sia munek. Ta’an maka keterite sia maseru: “Anak Daud, kaupusitemi nyaku!”49Lalu Yesus mena na’an lumila: “Towaani sia!” Nisea tumowa tou buta ni itu na’an maila wia nisia: “Keterite natemu, tumo’orah, sia matowa nikou.” 50Lalu sia mawuka i jubahna, sia segera tumo’or na’an mange mahilekan Yesus.51Woin Yesus wia nisia: “Sapa pakehendakemu supaya nyaku masiwo wia nikou?” Jawab tou buta tii: “Rabuni, supaya nyaku toro lumoho!” 52Lalu lila Yesus wia nisia: “Mangemo, imanemu sinelamato nikou!” Wia saat nitu juga malohomo sia, o sia kumiit Yesus wia pakelangan-Na.
1Ketika Yesus o murid-murid e Na e timawi i Yerusalem tawi Betfage, o Betania o terletak wana Bukit zaituni Yesus rumeho rua murid Na. 2 Dengan pesan: Mangemo wana banua witu sinaru mu. Sa kamu gumorem witu, kamu memang lumoho keledai esa muda tertambat raipe nakean ne tou. Reta’mo mange keledai o alimo mange. 3 O sa wewehan limila wia ni kou, ka a kamu sumiwo ni itu, wingkoten, Tuhan paperluna osia segra wareng na mi wia i.4Sea o mange o sea masungkul esa keledai muda tertambat witu muka pepenet luar wia pinggir lalan o sia retana. 5O pira tou e witu o lumila wia ni sea. Sapa maksud niu o rumeta ni sia? 6 Osea jumawab tanu ni lila ni Tuhan Yesus maka e tou ni itu ni maya me ni sea.7Osea niali keledai tii alin wana Tuhan Yesus o maatasi lambung nea o Yesus imuake wia natas ena. 8Laker tou e ni melar lambung wia lalan, wewehan kahi simera sa ngambiu osea mindo wia ladang. 9E tou kimelang witu muka o sea kumiit wia lowis lumila: “Hosana! Berkaton sia ni mai dalam nama Tuhan. 10Berkaten kerajaan tumondong, kerajaan ni papata Daud, Hosana witu tampa rantai redai.11Kaambone witu Yerusalem sia gumorem witu bait Allah, wana sia tuminjau pakasana, taan nendo tawimo ma wingi sia kumaluar niange tu Betani mawali e ke dua belas murid te Na. 12Kawoondoan na sesudah Yesus o kedua belas murid Nya tumilau Betania Yesus ni mendamo harem.13Wia ndou sia lumoho pohon ara daimo wana dong o sia sumawi o lumoho sa a sia makailek sapa witu pohon ni itu. Taan kaindoina mako witu sia rai makailek sapa-sapa selain daong-daong na ke ka waktu ni itu dai musim buah ara. 14O lilana pohon ni itu, tiamo kahi makakaan bua na selama-lamanya, dan murid-Nya pun liminga nisia.15Mondolome Yesus o murid-murid na wana Yerusalem. Yesus gimorem witu Bait Allah tumuuro sea remuko e tou-tou e ma wangker omatetelesan witu kintal Bait Allah. Meja-meja masawel loit rumuhmunan-rumuhmunan ne mawangker merpati ni kolew na mo. 16O ni sia rai mehe e tou mahali pakakas-pakakas limangkoy witu kinsal Bait Allah.17O nisia tumuru me, lila Na. Apakah rai ni tulis: Baleku nilila bale doa wia pakasa bangsa-bangsa taan kamu yai simiwo me seorang penyamun. 18 Kapala imam-imam o ahli-ahli torat luminga tentang ni mamuali ni itu, o ni sea mai makul ma papate ni sia, ka ni sia mainde wia ni sia. Lumoho pakasa ne tou laker takjub wia pengajaran Na. 19Ma ako im bengi sea yen maluar angil wia kota.20Memando pe i Yesus o murid-murid Na lumangkoy, sea lumoho pohon ara in taekan ni mapira mo akar i kalat-kalat Nya. 21Gimenango ni Petrus sa sapa, o sia limila wia i Yesus “Rabi Lohonomi” pohon ara yang kau kutuk itu ni mapera mo.22Jawab pen ni Yesus percayano i opo empung ! 23Yesus lumila wia ni kou: nulit sa hi limila witu gunung tiin: mangemo o tumumpa mo witu lour! Asal tia bimbang a natena taan percaya, ka sapa nilila ni itu mamuali ka jual ni itu mamuali wia ni sia.24Ka nyaku limila wia nikou sapate kiwehen niu o sombayange, mapercaya ka kamu timerimamo, ka soal yai weheme wia ni kamu. 25Sa kamu tumoor o sumombayang, makiampunge katare sa wewehan sesuatu wia natemu wia setou supaya Bapamu wana sorga makiampung i kasumelokan nea waya. 26Tetapi sa kamu rai mengampuni i Bapamu wana sorga rai mengampuni kasumelokan-kasumelokan nu.27I Yesus naan e murid-murid Na mondole wana Yerusalem, o Yesus mengelang-ngelang witu halaman Bait Allah, maimo wia ni sia imam-imam kepala, ahli-ahli torat o tua-tua. 28O muey wia nisia kuasa wisa kou melakukan hal itu? O sei sia ni mehemi kuasa wia ni kou? O kou sumiwo hal-hal nyai?29Jawabpen ni Yesus wia ni sea: Aku akan mehemi pertanyaan wia ni kou, wehani aku jawaban, nyaku lumila kuasa wisa aku sumiwo hal-hal ni itu. 30Babtisan ni Yohanes sisir: wia sorga kaapa wia e tou? Wehani jawaban aku.31Sea matitiroan wia kan ni sea, o lumila sa itu lila ta wia sorga, sia lumila, sa kamu tentu ka kamu rai mapercaya ni sia? 32Waan tuu kita lumila dari manusia? Ka ni sia mainde wia e tou laker ka pakasa nea bahwa Yohanes betul-betul seorang Nabi. 33O sea lumila wia Yesus: kami rai mailek maka lila ni Yesus wia ni sea: “Jika demikian aku rai lumila wia nikou o kuasa wisa Na simiwo hal-hal itu.
1Osia tumuur’ri Yesus sumirita wia nisea, wia sirita nisuatako: “Wewehan ni tou nimuka i numa tinanemani Anggur, oi’tu ron’nena mange i rehene. Nisia simiwo pompang pa pu’usani mbua’na anggur, o timoore mako kahi tampa pajagaan, tampa pajaan ni’itu, rinantai-rantai’ena. Oitu sewahnamako numa ni’tu wiae tou biasa menguma-nguma, o sia sumengkot. 2Toro ni’tu, noraso ne mei’tipu mbua’na, osia rumehomange yesa tou ma’hana’ana wia nisia, mangemi bewetengan witumange e nimuka o tumanem witu numa ni’itu. 3Taan, nirehomangei’ti’i, tinimboian neatemi, o winiwel neami, osia reho nea kumaluar witu, kumaluari witu sia, rai nimakailek sapa-sapa.4Osia rumeho mange kahi e mahana’ana laeng wana mange nisea. Nisia winiwel neate kahi, mahakar nimapela’ ro’okosena, o ni nea papaira-irang. 5Osia rumeho mange kahi maha’nae’na laeng. Nei reho mange ti’i, niange neate paten wanamange, o lakere kahi walina, wewehan winewel nea, o wewehan kahi e pinate nea.6Timila’u tekan yesamokan, nisia yokina i kaupusen’na, mahakar makauma rimeho mokan nisia, koanamo: “Yoki’Ku tantu pe’ormaten neate” 7taan, e menguma wanamange, nisea meniri-nirita: Nisiamo Ahli Waris, maimo sia paten’ta, o pakasai punyana, mamoalikan punyata8timboian-ne sia, osia patennea, osia lombo neamako witu sebla i pawe’we’ numai ni’tu. 9Tekan sapa reken pi’siwoni makaumai tinanemani anggur nitu? Nisia ma’ai o ma’pate-e pakasane tinoyo’ani numai ni’tu, o itu yerana mako numa ni’tu wiae tou laeng.10Ndai’pe re’e winehaniu genang nei pantik wia nalkitab: “Mbatu ni tia ne bas-bas, nimamoalimo watu pasara’an: 11ni’tu nimamoali lantaran yempung, makaherangen tantu siniwo yempung ni’itu. 12O sea ka’awesan e pa’ar mi’timboi’yi Yesus, ka pailekenea, nisea e paila’an Yesus i sirita ni’tu, taan nisea kina longkaan ka meloho-loho ka’laker, o sea mange, Yesus re’imo pinandung nea.13Kemudian i reho pira tou farisi na’an herodian wia Yesus o majerat Nisia na’an nesa pawoin. 14 Tou-tou niitu mai na’an lumila wia-Nya: “Guru, nikami mailek, Nikou adalah tou jujur, na’an Nikou ndai mainde wia sei pun juga, ka Nikou ndai meneromuka, melainkan na’an jujur mahajar lalan Opo Empung na’an mbaya kajujuran. Toro teken ma waer pajak wia kaisar aso rai? Naruskah nikami maer ato ndai?” 15Ta’an Yesus mailek kamunafikan nea, lalu lumila wia nisea: “ka’kamu mawowami Niaku? Alini wia’i e dinar supaya loho’engKu!”16O Alin nea. O sia moi wia nisea: “Gambar na’an tulisan ni sei nii?” jawab nea; “ Gambar na’an tulisan kaisar”. 17Lalu ilila Yesus wia nisea: “Wehemako wia kaisar sapa e wajib imbehe niu wia kaisar na’an wai Opo Empung sapa e wajib wehe niu Opo Empung?” nisea iuran rendai malinga Nisia.18Maimo wia Yesus e pira tou saduki, e mapendapat, ka ndai wana kebangkitan. Nisea mawoi wia Nisia. 19“Guru, Musa tumulis nii uta nikita: o i tou, e wewehan patuari tuama, mate’ na’an matela’u i esa tou istri ta’an ndai matelaume ianat, patuari harus kumaweng na’an istrina niitu mabangkitkan katurunan kahi patuari niitu.20Adalah nitu tou e matuari. Yang pertama kumaweng na’an i tou wewene na’an mate na’an ndai matela’u e keturunan. 21Lalu kumaruakahi kumawengi sia o mate na’an ndai matela’u e keturunan, taintu mo kahi na’an e kumatelu. 22 Na’an taintumo seterusena, kapituna ndai matelaumi katurunan na’an akhirena, sesudah nisea waya, wewene niitu pun mate. 23Wia nendo kabangkitan, bilamana sea bangkit, sei reken mamuali kaawu wewene tii? Ka e pitu tiin nimaualimo istri na.”24Jawab Yesus wia nisea: “nikamu lewo, justru ka ni kamu ndai mangarti kitab suci maupun kuasa Opo Empung. 25Ta’an apa bila tou bangkit wia antara tou nimate, tou raikimaweng na’an ndai naikaweng melainkan nidop masuat malaikat wia sorga.26Na’an kami tentang e binangkit tou-tou nimate, ndai reen nikamu nimaca kitab Musa, gorem cirita tentang semak duri, kumura lengku firman Opo Empung wiana: Nyakumo Opo Empung Abraham, Opo Empung Ishak na’an Opo Empung Yakub? 27Sia ndailah Opo Empung tou make, melainkan Opo Empung tou ma tou-tou. Nikamu butul-butul “lewo!”28O i yesa ahli torat malinga Yesus o e tou-tou saduki minaselokan o mailek, ka Yesus miningkot tepat wia nisea, mai wia Nisia o muei: Hukum wisa e lebeh wangun? 29Yesus mingkot: “Hukum e lebe wangun nyai: lingan, e tou Israel, Opo Empung ta, Tuhan itu esa. 30Kaupusako i Opo Empung, wia kaampit natēmu o wia kaampit jiwamu o kaampit akal budi, o wia kaampit kaketeran nu. 31O hukum karua nyai: Nupusen nake e kasuat e tou tanu nawakemu sandiri, n’dai wana hukum laeng lebeh wangun wia en dua hukum yai.”32O ahli torat lumila wia i Yesus: “Nulit rendai, guru, nulit nilila mu niitu. Ka Nisia esa, n’dai wana laeng kacuali Nisia. 33 Memang maupus Nisia wia kaampit natē o kaampit pengertian o kaampit kaketeran, o kahi maupus i kasuat e tou tanu nawakemu sandiri, lebe wangun ewia pakasa korban bakaran o karban sembelian. 34 Yesus limoho, kumura bijaksananya wiwinkot ni tou nii, o sia lumila nisia: “Nikou n’dai rou wia karajaan ni Opo Empung!” o yesa kahi n’dai berani mawuwuei sapa wia i Yesus.35Witu nendo makasa i Yesus mawehe tuturun wana bait Opo Empung, sia lumila: Kumura e ahli-ahli torat malila, mesias nisiamo i yoki ni Daud? 36 Daud sandiri pinimpin ni Roh Kudus limila: mapiara limilamo wia Tuanku (Tuhan Yesus); rumuhmuno wia sabla leleos ku, makar e kapipete ku wehe ku wia bawa nae mu. 37Daud sandiri lumila Nisia Tuan’na, kumura tarē Nisia yokina kahi?” Laker tou wangko kalakerna liminga Nisia mapaapaar rendai.38Wia pengajaran Yesus limila: “maloho-loho wia ahli-ahli torat, e paar mengēlang-ngēlang, memake-make jubah lambot opa’an matelima (paar paomaten wia pasat. 39 E paar maluhonun witu tampa wia muka im bale pa huntepan witu tanpa paoimaten wia penyamuan, 40E limo’mot bale ne janda-janda. Sedang nesea limeleu beren ne tou kaampit isombayang nea lambot-lambot; nisea waya yai, pasti kumerima hukuman wutez tendae.41Witu nendo makasa, Yesus limuhmun simaru impeti persembahan o mawehe genang kumula e tou laker mewehe mako witu peti laker tou kaya e mawehe ka kalayaan ne. 42 O mai i yesa ibu janda miskin o sia mehemako loit dua peser niitumo nesalait.43O sia tumowa murid-murid Na o lumila wia nesea. Niaku maila wia nikamu, uli ulit janda miskin yai mawehe lebeh lebeh laker, ta’an e tou mawehe pasembahan witu peti. 44Kanisea mawehe wia kalimpahan nea. Ta’an janda miskin tii mawehe kaampit talengeiana. Pakasa imbia nisia naina waya wehe: niitumo pakasa naikanya.
1I Jesus kimaluar nitu bait Allah o murid Na yesa lumil’a wia ni sia. “Guru lohru mo ne betapa keter batu-batu tini dan betapa tewang bangunan-bangunan tiin. 2O Jesus lumilame wia ni sia, lohon nu me gedung-gedung hebat tiin! Rai wana esa batu ni waya ni reta wia natas batu laeng pakasana i rombe me.3Jesus rimuhmun wana natas bukit zaitun ni masaruan o Bait Allah, Yohanes, o Andreas ni muey sandiri wia ni sia. 4Lila mo ni wia ni kami kumura ni mamuali o sapa tanda na, ka pakasa ni itu makare i kaapuan.5 Tumuuro Jesus lumila nia ni sea jumaga o rai wana i tou sumesat ni kamu. 6E tou laker anai make ngara ku, o lumila: Akulah Dia, o sea simesat o tou laker.7Sa kamu luminga dera perang tau kabar-kabar perang, tia kamu gelisa, pakasa ni itu mamuali taan daipe wia kaamboan. 8 Sebab bangsa akan bangkit melawan bangsa o kerajaan lumawang, kerajaan. O mamuali tanah goyang wia tampa-tampa o mamuali kaharema, pakasa ni itu katarean penderitaan, kaambo zaman weru.9Taan ni kamu mahilek-hilek, kamu paserakan wia e majelis Agama, o kamu wiwehen witu bale ibadah, o kamu sarume penguasa o raja-raja ka Nyaku tanu kesaksian wia ni sea. 10Taan Injil beritame katare wia pakasa bangsa.11Sa kamu alni o serahkan sia mainde kasapa lila niu. O lila mo me sapa ni karuniame wia ni kamu witu ni itukan, ka rai nikamu mengila-gila taan Roh Kudus. 12Patuari Esa si merakan e patuari na o paten, tentu mo matua (Bapa) terhadap anak e oki-oki marondak eia e matua nea o mapate ni sea. 13Kamu maseso’ pakasa netou ka ngaran taan tou timahang akar i kaapuan sea mo selamat.14Sakamu lumoho pembinasa cewo timoor witu tampa rai pantas, pakasa e mabaca tanu e ma wehe genang, ka tou-tou wia Yudea musti tumingkas wana pegunungan. 15Tou sementara diperangi naan wianates in bale tia mo matumpa i tia mo maindo sesuatu witu gorem bale na. 16O tou wia ladang tiamo ma erareng maindo lambung e na.17Lilaka mo e wewene yang sedang hamil kaapa e menyrui e oki wi masa niitu. 18 Sumom bayango, supaya pakasa niitu tia mamuali witu musim dingin. 19Ka waktu niitu mamuali siksaan tanu raipe mamuali tanu katare cinipte ni Opo Empung kaan bo taekan o itu rai wia mamuali. 20O sa rai pasingkaten ni Tuhan waktu nea maka dari pakasa e timou rai selamat. Taan tou-tou sinisirna Tuhan masingkat nendona.21O waktu niitu e tou lumila wia nikamu cohoou mesias wia yai, atau lohoon. Mesias wana nanaime. Tia kamu mapercaya. 22Ka mesias palsu o nabi-nabi palsu i mameul o sea sumiwo tanda-tanda o mujizat wehan maksud. Kiranya mungkin ma sesat e tou-tou pilihan. 23Mahilek-ilek kamu nyaku kimatare limila pakasa ma ka wia ni kamu.24Ta’an pada masa niitu, sesudah siksaan niitu, iendo akan mamuali rimbun wengi na’an bulan ndai macahaya. 25Na’an bintang-bintang e manawu’an wia langit, na’an kuasa kuasa langit akan gumoncang. 26Pada waktu niitu tou e lumoho Anak manusia mai wia gorem awan-awan na’an mbaya kakuasaan na’an kamuaan-Na. 27 na’an pada waktu niitu pun Sia i rumeho kumaluar malaikat-malaikat-Na na’an akan makumpul kau tou-tou pinili-Na wia ka epat penjuru Bumi, wia nujung bumi makar i nujung langit.28Keoreni pahajaren eia parum pamaan tentang pohong ara, a ranting-rantingena makme na’an mulai matunas, nikamu mailek, ka musim paso, Tawimo. 29Tainru kangkahi, a nikamu lumoho hal-hal niitu mamuali, ketahuilah ka waktuna tawi mo, wia mo ambang pintu.30Niaku lumila wia nikamu: sesungguhna angkatan nii ndai akan berlalu, sebelum mbaya-waya niitu mamuali. 31Langit na’an bumi akan lumalu ta’an pailaku ndai akan lumalu. 32ta’an tentang nendo ato saat niitu ndai esa tou pun yang mailek, malaikat-malaikat wia sorga ndai, na’an Anak pun ndai, “I BAPA Te”.33“hati-hati mo na’an majaga-jaga! Sebab nikamu ndai mailek bilamanakah waktuna tumiba 34na;an halena masuatite esa tou i makekelang, i timulaumu mbalena na’an maperintah me penunggu pepenet supaya jumaga-jaga.35Ka niitu jumaga-jaga mo, ka nikamu ndai mailek bilamanakah Tuan mbale niitu mareng, majelang wengi, ato wengimo, ato larut wengi, ato pagi-pagi buta. 36Supaya ka sia tiba-tiba mai tia kamu karioranami timekele’. 37Sapa i naikulila wia nikamu, pailaku wia tou waya: jumaga-jagamo!”.
1Hari raya Paskah o hari raya Roti tidak beragi rua nendo pe o tumuur. Imam-imam kepala o ahli-ahli torat masero lalan ka matitimboi o mapapate i Yesus wia tipu muslihat. 2Ka nisia limila: “n’dai toro wia nendo perayaan, orior n’dai tumimbul keributan wia e rakyat.3ketika Yesus wana Betania, wana bale ni simon si kusta o rimuhmun maka’an, o sia mai yesa wewene mahaliali e buli-buli pualam niisian lana narwastu murni o kamahal e harga na. Riorako niitu posokena mako e lēhē buli-buli nitu, naiserangna me lana nitu wia natas ro’kos ni Yesus. 4Wewehan tou i magalo o lumila, o maila esa o wia e laeng: sapa bereguna karoyalan mawehe lana narwastu yai? 5Ka lana yai toro mo tare niwangker telu maatus lebeh dinar o loit nitu toro mo niwehe wia e tou-tou lengei.” o galoan nea i wewene tii.6Taan i Yesus lumila: “waya mako sia. Ka’ kamu masususa nisia? Nisia simiwo mo e leos wia niaku. 7Karna e tou-tou lengēi salalu wia nikamu, o nikamu toro tumolong nisea, kawisa nikamu menghendakinya, taan Niaku n’dai salalu mawawali nikamu. 8Sia simiwomo e sapa toro siwon na wia Nawake-Ku linana namo sebagai persiapan ka penguburanKu. 9Niaku lumila wia nikou: sesungguhnya wisa tē Injil dibritakan wia pakasa kaoatan, sapa siniwo na yai, pasiritan kahi o gumenang nisia.10Tumondong nitu o mange Yudas Iskariot, i yesa wia mapulu o rua murid, wia imam-imam kepala ka maseserakan i Yesus wia nisea. 11 Nisea mapela-pela liminga o nisea jumaji wehan nea mokan loit sia. O sia sumero kasempatan leos o sumerakan i Yesus.12waktu nendo katare wia nendo raya Roti tidak beragi, nendo e tou mareret domba paskah, murid-murid Yesus lumila wia Nisia: “wisa tampa kapaareMu nakoan nami o suminap perjamuan paskah wia Nikou? 13Tumondong niitu o Sia rumeho e rua murid Na o lumila: mange wana kota; wana kamu masungkul o i yesa tou mahaliali kendi niisian rano kiiten sia. 14O lila mako wia maka wale eng ginoreman na guru minesang: wisa tampa sinadia wia Nisia o kuma’an Paskah mawaliwali oe murid-murid Na?15Tumondong nitu tou tii tumuru nikamu nesa tampa wana natas o sela, o lengkapo o sinadia mo witumo nikamu sumiap perjamuan paskah ta!” 16O sea mange e rua murid o mondol lange wana kota, o kailekan nea pakasa nilila ni Yesus wia nesea. O nisea sumiap i paskah.17Mai bengi nitu, mai i Yesus mawaliwali o e mapulu orua murid. 18Waktu nisea rimuhmun witu o maka’an Yesus lumila: “Niaku lumila wia nikamu, nuliulit i yesa wia nikamu i maseserakan Niaku, o nisia tii maka’an o Niaku.” 19Susa rendai natē nea yesa o i yesa lumila wia Nisia: “n’dai niaku Tuhan?”20Sia mingkot: “Tou tii nisia moi yesa wia nikamu e mapulu o rua yai, nisia i limendem roti wia nesa pinggan o Niaku. 21 Anak Manusia memang musti mange sesuai o nitulis tentang Nisia, taan masilaka i tou i maseserakan i Anak Manusia. Lebe bae i tou tii n’dai nikatou.22Samantara Tuhan Yesus o e murid-murid mata’an Yesus nindomi roti nitu wewehana wia nisea o lumila indone, nyanyimo nawakelu. 23 Maabisa o niitu, o sia mindomi cawan mengucap syukur oitu wehena mako wia nisia. O sea waya nimo’not cawan niitu. 24Oh sia lumila wia nisea: “yaimo daha’ku: daha perjanjian. Nai tia ta e laker tou. 25Nyaku lumila wia nikou: uli-ulit Nyaku daimo numo’not hasil pokok anggur, akan witu nendo aku numo’not imberu witu wajaan ni Opo Empung.26Ma’abisako sea mengantar-ngantar i hakantarem pujian, mangemo sea, witu euntung zaitun. 27O Yesus lumila wia nisea: kamu waya mah oi iman niu ka nai tulis: nyaku maisewel e gembala domba-domba o kaserah.28Taan sa Niaku bangkiten, Nyaku sumioi wia nikamu mange wana Galilea. 29O sia lumila i Petrus wia Nisia: “maan sea waya mahgoi man nea nyaku dai.30O sia lumila Tuhan Yesus wia nisia nyaku limila wia nikou. Easa ulit-ulit wia nendote yai, wengite yai, daipe kinizoi e lo’eo makazua, nikou simangkalo niaku maka telu. 31libih pe kahi maulit-ulit petaue maila. Maan aku musti mate mawali-wali Nikon, nyaku dai paar sumangkal Nikou: maan e kaampit nea walina limila taintu langkahi.32Mondolome Yesus o e murid-muridNa witu tampa nginaranan getsemani. Lumila i Tuhan Yesus wia murid-muridNa: “Rumuhmamo wiyai. Ka nyaku masosombayang. 33O sia mali Petrus, Yakobus, o Yohanes kamaampit nisia nisia mainde’mo ulit i ma giger. 34O sia lumila wia nisea, Nateku susah ulit, tanu mokan maapatemo. mena’mo wia i o jumaga-jagame.35O sia maju mako okie, mapakepahmē i nawakNa witu tana’, o sumombayang rior satoro tou-toupe mako wia nisia e mamuali wia nisia. 36Sia limila tanai: “ya aba ya bapa, dai wana i mustahil wia nikau. Indoonteme cawan yai wia niaku. Taan dai kapaaranku taan kapaanNu mamuali.37Maibisako kahi niitu o sia marengi, mai milek nisea kelu timekelo, lilaan ni Tuhan i Petrus, Simon temekeli reē kou? Dai reē toro kou ma-jaga jaga satu jam? 38Majaga momako o masombayang, orior kamu n’dai tenang pencobaan leoh meman makiit-kiit, taan en daging lemah. 39O sia mako sumaup o sia sumombayang kahi niitu.40Mai mo, o sia marengi kahi, mai lumoho ni sia e timekelo, ka emapeperengo ulit daimo paileken nea sapa wingkot nea wia Nisia. 41 Tumondongako niitu o sia kahi marengi katelu kahi lumila wia nisea. Tumekelo o masengo kamu yai. Cukupo Nyaimo norasku, laho’on, Anak manusia i serahkanno wia lawas ne tou-tou berdosa. 42 Tumono maimo kita mange ka Nisia maseserahkan Niaku wiamo tawi.43waktu Jesus sementara macirita, mai mo Yudas. Wia anatara e murid-murid Na.tini o ma wali-wali ni sia e sanga ampit e mahali ali keles o pontung ni reho ne iman-iman kepala o ahli-ahli torat o tua-tua. 44E tou simerakan ni Sia maka tanmue tanda wia ni sea, tou sionganku, siamo Sia, Yimboyano Sia o alino Sia dengan silamat. 45Sa Sia mi no kaambome witu sia langsung onaju maka ilek Jesus o lumila “Rabi lalu medinim Dia. 46O sea temimboy Jesus, o timboyan Na.47Yesa tou nia antara nea witu enimabu kelas na o retaname wia hamba iman wangko o itu marangkut luntengena. 48Lila ni Jesus wia ni sea: sangkamu Nyaku penyamum, ka kamu anak lengkap kelas o penjang Ia nia boy Nyaku? 49Taan susur nto nyaku eia puser niu ma ajar witu bait Allah, o kamu rai tu nimboy. Taan musti genapen ka ni tulis gorem kitab suci. 50O pakasa e murid iumilaume ni sia o sea tumingkas.51Yesa tou muda pe, o pada waktu ni itu ni make temi sehelai kain lenan in mawum nawakena kuamiit ni sia. Sea ma si tiin boy e. 52Taan sia rimedakan kaengena o, lumingkas dengan telanjang.53kemudian Yesus niali mahadap iman wangko, lalu kapala iman waya, tu’a-tu’a na’an ahli Taurat witu. 54Na’an Petrus kumiito Nisia dari rouh, makar wia gorem kintal iman wangko, na’an waname sia rumuhmun wia nantara pengawal-pengawal sambil berdiang tawi mbaha.55Iman-iman kapala, malah mbaya mahkama Agama menero kasaksian wia Yesus supaya sia toro hukumen mate, ta’an ndai tinutul ma. 56Laker kahi tou maulapkan kasaksuan palsu wia Nisia. Ta’an kasaksian-kasaksian niitu ndai sesei i esa na’an e laeng.57Lalu e piratou sumerert saksi malawang Nisia na’an tuduhan palsu nii: 58 “nikami limingamo tou yii maila: niaku akan rumo’at bait suci siniwo lawas e tou nii na’an dalam teluaendo to’orenku i laeng, i ndai siniwo lawas e tou. 59 Gorem hal nii pun kesaksian nea ndai sesuai esa na’an laeng.60Maka iman wangko bangkit tumoor wia puse-puser sidang na’an moi wia Yesus, lilana: “tidaklah Nikou mawehe jawab natas tuduhan-tuduhan saksi-saksi Injil terhadap Nikou?” 61 Ta’an Sia tetap munek na’an ndai majawab sapa-sapa. Iman wangko niitu mawoi wia-Na makasa pe’kahi, lilana: “Apakah Nikou Mesias, Anak wia i terpuji?” 62 Jawab Yesus: “ Niakumo sia, na’an ni kamu akan lumoho Anak Manusia rumhmun wia sei kanan i Mahakuasa na’an mai wia puse-puser awan-awan wia langit.”63Maka iman wangko niitu kumoya lambungena na’an maila: “untuk sapa nikita perlu saksi kahi? 64 Nikamu limingamo hujate-Na terhadap Opo Empung. Kumura pendapat niu? “lalu na’an suara bunder ni sea ma putuskan, bahwa Sia harus hukumen mate. 65 Lalu mulaio pira tou marura mako Nisia na’an makuntei Nisia sambil maila wi Nisia.” hai nabi, coban terka!” malah para pengawal pun mawiwel Nisia.66Waktu niitu i Petrus witu bawa wia halaman. O sia i yesa tou hamba wewene iman wangko. 67 O waktu i wewene witu limoho i Petrus i mararang sia nimangat mukana o sia lumila nikou kahi salalu mawali wali o i Jesus tou nasaret itu. 68Taan sia mingkot lumila niaku dai mailek o rai mangarti sapa e maksute mu o sia mangewana serambi muka o sia kumiroi i koko.69O niitu i hamba wewene niitu limoho Petrus kahi lumilamako kahi e tou-tou e witu: tou yai wewehan wona i yesa tou wiya nisea. 70Taan i Petrus simangkalite kahi rai kan ure e tou witu niitu lumila mako wia i Petrus nikou yai memang wona i yesa tou wia nisea kaapakahi nikou i tou Galilea!71O niitu tumuuro kahi Petrus kumutuk o sumumpa: niaku rai kumenal tou i paila i yai. 72Waktu niitu kumiroyako ikoko kumarua kahi o sia kangenang i Petrus wia i Jesus sia limila wia nisia sebelum i koko kumiroi maka rua nikou simangkalo niaku maka telu. O sia mame seseguan.
1Memo’ondope ulit imam-imam kepala mawali-wali e tua-tua ahli-ahli Torat o waya mahkamah agama minindomo persetujuan mawali-wali ma-aw i Yesus, o sea mali Nisia i serahkan wia Pilatus. 2 Pilatus muēi wia Nisia: “Nikoumo i raja ne tou Yahudi? Jawab Yesus: Nikou sandiri limila. 3O e imam-imam kepala mēhē laker tuduhan wia nisia.4Pilatus muei sumoup wia nisia lila’na: Dai zēē pa’ar kou mehe jawab? Lohooan laker ulit tuduhan nea wia Nikou. 5Ta’an Yesus zaipaan rumawab kahi akar Pilatus mairang.6Minamualimo kabiasaan wia mabebēnas i yea kau wia hukuman samako witu nendo wangko kumiit pakiwehem ne tou laker. 7 Intoro niitu wewehan i tou wia penjara makangaran Barabas mawali-wali e woopira e pemberontak. Nisea simiwo lampemberontakan o simiwo mapate tou. 8O sea mai e laker kou makiwehe orior taekan yai, kabia ta’an itu kiiten.9Pilatus jumawab wia nisea o muei” kamu pa’ar sia loebasenku i raja ne tou Yahudi? 10 Nisia memang maileko, e imam-imam kepala simerahkamo Yesus ka kedengkian. 11Taan e imam-imam kepala ma-hasut e tou laker makiwehe orior i Barabas i bebasen wia nisea.12Makasepe kahi i Pilatus jumawab o muēi wia nesia sataintu sapa toro siwonku wia itou paila’an niu raja ne tou Yahudi tii? 13O sēa kahi tumekii salinpen sia.14O sia limila i Petrus wia nesea. Taan sapa kaselokan simiwona. Taan lembeh itu sea malekei” salibpeno sia. 15Ka i Petrus pa’ar masesenang natene tou laker. O sia bebas-sena i Barabas buat nisea. Taan i Jesus disebabnya o iower pa-salibpen.16Kemudian suraro-suraro wali Jesus gorem isatana, ka niitu gedung pengadilan o tumowa e pakasa pasukan ni merur. 17Sea wehe jubah ungu wia ni sia. 18Kemudian sea mehe noremuat wia ni sia, lilame: “Salam wia raja ne tou Yahudi!”19sea niwel rokasena o buluh, o rumura mako ni sea kerlutut menyamba Nya. 20A susudes menero-nero wia ni sia o sea muke’me juba ungu wia ni sia o make mako lambungena wia ni sia. Kemudian Jesus alih witu luas o salib peng. 21 Waktu niitu lumangboy itou ngawau na Simon tou kirene papa ni Alexander o Rufus taemo mai wia luar kota o tou niitu pakoan nea mulang salib ni Jesus.22Sea mahali Jesus witu tampa, ngaran na Golgota, yang berarti tempat tengkorak. 23 Sea wehe mako anggur simeanboru mua wia ni sia taan ni te tolek Na. 24O sia salibpen nea, o sea ma bahagi pakean na tumia emai wia natas na, tumantu bagian nia masing-masing.25Ndo tuminting sirus kita mange sumalib. 26 O alasan ka sia ni hukum ni lila wia tulisa ni pasang wia niitu, “Raja orang Yahudi” 27ma wali o sia sinalib rua tou penyarum tou esa witu kanan na o esa niru sebela kiri na. 28Lo genapo Nas Alkitab limila: “lia i reken nelet ne tou-tou durhaka.29Tou-tou lumangkoy wana ma hujat ni sia o memutar-mutar rokas nea o lumila: he ni kou ma rorom be Bait Suci o ma babngan kahi lelu ngaando. 30Tumpa mo mi wia salib ni itu o selamatan nawakena.”31Tentumo kahi imam-imam kepala ma wali-wali ahli tourat ma sesero ni sia wia nantore nea sandiri lumila: tou laeng sinelamatena taan naurakemu rai si nelamaten na. 32Wangmo Mesias Raja Israel, tumumpa ni wia salib niitu, supaya sia rohruta o mapercaya.” Bahkan rua tou sinalib ma ma wali-wali ni sia menela Dia juga.”33Pada jam doblas, karimbunan maliputi daerah waya ni’tu malangsung makar jam telu. 34 Na’an pada jam klu sumeruhmo Yesus na’an suara keras: “Eloi, eloi, lat sabatani?” i artina: Opo Empung,-Opo Empung ka’kou tumela’ume Nikau? 35 Luminga niitu, e pira tou e timoor witu lumila: “Loho’en , sia matowa Elia.36Maka maimo i esa tou na’an mbunga karang, celupenamako wia gorem anggur mesem lalu tunde’na mako wia sebatang mbulu na’an mehe Yesus numo’onot serta lumila: “Baikla ana’antara na’an lumoho apakah Ellia mai o matumpame Nisia.” 37 lalu sumeruhmo Yesus na’an suara keras na’an maserahkan Nyawa-Na. 38Ketika ni’tu tabie bait suci nimabela rua wia natas makar imbawa.39Waktu kapal pasukan e timo’or maseka’an na’an Sia maloho Sia nimate taintu, lumila mo sia: “sungguh, tou yii ianak Opo Empung. 40Wewehankahi e pira wewene e maloho dari rouh, wia nantara maria makdalena, maria ibu Yakobus muda na’an Yoses, serta salome. 41 Nisea waya kimiit Yesus na’an malayani Nisia waktu Sia wana Galilea na’an wewehan kahi wia nitu laker wewena laeng e nimaimo wana Yerusalem mawali-wali na’an Yesus.42Sementara niitu nendo mawengimo, na’an rundo niitu wia nendo pasiapan, yaitu nendo ma jelang sebat. 43Ka nitu Yusuf tou Arimatea, i tou anggota majelis wangko i terkemuka, na’an kahi mengena-ngena kerajaan Opo Empung, maberanikan nawak mahadap pilatus na’an makiwehe mayat Yesus. 44Pilatus maheran waktu malinga bahwa Yesus nimatemo. O sia tumowa kepala pasukan na’an ma woi wia nisia apakah Yesus nimatemo?45Sesudah lininganamo katerangan kepala pasukan Sia makenan mawehe mayat tii wia Yusuf. 46Yusuf pun tumeles kaeng lenan, kemudian sia tumumpami mayat Yesus wia salib na’an o kafanena na’an kaeng lenan tii, lalu wita’an Sia wia gerem kubur inai klar wia garem bukit batu, o nougulingako enesa Batu wia pepenet kubur niitu. 47Maria mahdalena na’an maria ibu Yoses lumoho wisa Yesus nai wera.
1Setelah lumawet nendo sabatk, maria makdakna na’an maria ibu Yakobus, serta salome tumeles rampah-rampah o mange witu kubur na’an malana Yesus. 2Na’an pagi-pagi rendai wia nendo pertama minggu niitu, setelah i yendo rumengka, mangeo sea witu kubur.3Sea maila e tou wia e tou laeng: “sei i mako gumulingi, batu niitu wia nikita wia pepenet kubur?” 4Ta’an ketika sea lumoho wia tawi, tampakena, batu i memang wangko rendai niitu naimo ka guling.5Lalu nisea gumorem wia gorem kubur na’an nisea lumoho i tou muda i nimke jubah puti’ rumuhmun wia sebelah kanan. Nisea pun terkejut rendai. 6 Ta’an tou muda tiin malila wia nisea: “tia mainde’! Nikamu menero Yesus tou nazaret, i sinalib tii Sia binagkito Sia ndai wia nii. loho’en! Niimo tampa winelaran nea Nisia. 7Ta’an tekan mangemo lila mako wia murit-murit Na na’an wia Petrus: Sia rimi oro nikama witu Galilea: waname nikamu e lumoho ni Sia, masuat na’an naimo lila Na wia nikamu.”8lalu nisea kumaluar na’an dahsyat timena nisea. Nisea ndai limila sapa-sapa wia sei pun juga ka mainde. Na’an singkat nisea mawehe waya pesan niitu wia Petrus na’an la’ampit-ka’ampitena. Sesudah niitu Yesus sandiri na’an perantaraan-perantaraan murit-murit Na maberita wia sendangan-talikuran timur ke barat berita yang kudus na’an ndai terbinasakan tentang kaselamatan i kekal niitu.9Setelah Yesus binangkit pagi-pagi wia nendo pertama minggu niitu, Sia katare-tare manampakkan mapailek nawake Na wia maria magdalena. Dari padanya Yesus pernah muser pitu setang. 10 Lalu wewene tiin mange paberitahuna wia nisea e salalu mairingi Yesus, na’an i waktu niitu sedang makabung na’an mahame. 11Ta’an ketika nisea liminga bahwa Yesus timou na’an linohomo oleh na, nisea ndai ma percaya.12Sesudah niitu Sia matatampakan mailekako nawak wia suat e laeng wia rua tou wia nisea, ketika e rua wia pe pakelangan ke luar kota. 13Lalu marengi sea na’an paberitahukan nea wia ka’ampit-ka’ampit e laeng, ta’an nisea pun ka’ampit-ka’ampit tiin rai percaya.14Akhirena Sia matuturu nawak ei kasebelas tou tiin ketika sea sedang makaan, na’an sia ma sero’ i ndaika percaya na’an kadegilan nate nea, o ka nisea setelah kebangkitan Na. 15Lalu Sia malila wia nisea: “mengemo wana seluruh ka’owatan, berita mako Injil wia segala mahluk. 16Sei e percaya na’an babtisen akan i selamatkan, ta’an sei e rai percaya e hukumen.17Tanda-tanda nii akan menyertai tou-tou e percaya: nisea e mahure setang-setang demi ngarane-ku, nisea e malila wia mbahasa-bahasa in beru wia nisea. 18Nisea e tumimboy loloi, na’an sekalipun sea numo’onot racun maut, nisea ndai akan makailek cilaka, nisea e mawetamoko lawasena natas tou sakitan, na’an tou tii i maleos.19Sesudah Tuhan Yesus maila taintu wia nisea, ka angkato Sia wana sorga, ;a;i rumuhmun wia sei kanan Opo Empung. 20Nisea pun mangemo maberitakan Injil wia segala penjuru, na’an Tuhan kumiit mapa’ayang na’an mateguhkan firman niitu na’an tanda-tanda yang menyertainya.
1Elaker tou a nimainaku i masusung i sapa nimamu ali wiampuser nea waya 2Tou e mailila nea lola nisea kinateraan limoho imberen o pina ngengean i Firman ni opo empung 3Sapa ni mamuali intoro ni itu seroanku akal wisa kina tarean, o aku mindo karetas tulis aku waya 4O itu paileken niu sapa pahajar wia nikamu endai wana selok5Tempo i noras niitu i herodes kimuasa im banua Yudea wia e tou laler abia wewehan i esa tou makangaran zakharia salaka iman i kaawuna makangaran Elisabet. suru harun 6Nesea ndua eraiwana selok, wia sinaru ni opo empung, o nidop nia salalu makiit tuturu ni opo empung rai wana i kasumelokan. 7Taan ni sea nidua e raiwana i yoki ka semata amo awesan kangkahi i elesabet i rai mahanak zakharia winehan pa yangen wia sinaru ni opo empung salalu imam.8Nimamuali noras niitu se ma perentah i korban lekupan witu bale ni opo empung pakeoren lotere 9Kimeori lotere i zakharia. e jemaat witu luar o masombayang 10Tempo niitu noras patunuan likupan11Sementara zakaria mawehe korban wia e empung osia mai i malaekat i empung tumooor witu sei leleos meja patunuan 12Lumoho ni itu i zakaria imai kase nge o mamde 13Lila ni melekat zakharia tia kou manide14Lila ni malaekat sosombahyangeniu kiniitan no ni opo empung, o kaawumu makaileko oki tuama o ngaranannu sia Yohanes 15Nikou mapaar-paar o senang o e laker tou kumiit ni kou mapaar-paar16Kanisia sumela wia sinaru ni empung irai numo not naggor kaapa nononoten menelew kanisia wiape poot ni ina'na winutaono ni roh kudus nisia imai tantu mali etou laker Israel mareng empung i yopo nea 17Nisia rumior wia i opo empung wia Roh okuasa Elia sumiwo inate ne papa nea wia e anak nea, o nate ne tou lewo wia pikiran ne to leos o sumadia e tou se kaapaare na18Lumila zakharia wia i malaekat, kumura niaku mailek ni itu o mamuali? niaku matuamo o kaawuku matuamo 19Mingkot lmala ekat wia nisia niakumo gibrael masa leloir liopo empung oniaku maireho lujmila nikou lumaus i berita leos yai wia nikon 20Nikou mawowo eandai mo toro lumila kaambo mako i endo mahai, pakasa wa yano e mamuali, ka niko endai maeman ni aku, lohon nu mokan endo mahai sei si benar21Noras niitu e laker tou maana i zakharia lempo ni tu waya e tou nimaherang kami sia kaure ure i wana embale ni empung 22waktu sia kumaluari nisia raimoto ro lumilawia niseru waya. Lumoho izakharia taintu mo himawali, zakharia mawehe mokan isyarat mututul ka i wowomo 23Mai makalarako papaya ngena osia mereng wana embale nea24Endai lat i kaawuma i mahawak awako osia sumindek lima ngaserap, nawakena endai palohoon lilana 25niaimo siniwo ni opo empung wia niaku taan teekan Nisia paar rumou i pinasiwosiwon ku endai tewang wia muka ne tou.26Serapku ma enem opo empung rumaho i malaekat gabriel mange wana embanua witu galilea 27Makangaran Nasaret wanamange wewehan iwewene mangararaha pe, nisia matunangan oi Yusuf suru 28Ni Daud makangaran maria emaite muntep pako i malaekat witu embale ni maria osia lumila selamat nikou binerkati, empung mawali-wali 29O nikon, Maria i mai kasenge lumanga lila niitu osia moi wia natena sapa maksud i norematena wia niahu30Osia lumila i malaekat wia nisia tia mainde, kou e Maria, kanikou makailek kaseh kanu nia wia sinaru ni empung 31Nulit ni kou sabantar mabunting okou makailek ade tuama o niko mehe ngaran wia nisia Yesus 32Nisia mamali wangko, o patowaan ade ni opo empung, yang mahatinggi o yopo empung mehemi wia nisia kakuasaan ni Daud tua katare 33O Nisia mamuali ulunan wia epuyun ni Yakub akar kaure-ure o kakua saana endai wana kaapuan34Lila ni Maria wiai malaekat kumara itu o mamuali niaku endai pe wana i kaawu? malaekat 35Mingkot wia nisia Roh Kudus tumumpami wia natas ena o kawasa wia tampa karantaian u sumogkowi ni kou ka i yanaki tu moumi wia ni kou patowaan kaay36I yanale ni opo empung o nulit, Elizabet si patuarimu ni sia kangkahi i mahawa-awako i ade tuama wia endo tuamo o yenamo ngaserap sia i pai 37loan rai mahanak "Kai Yopo empung rai wana o rai butul" 38Lila ni maria mulit niaku yai e jongos ni empung mamialimo wia niaku tou lilania o malaekat tumilan nisia.39Tempo ndai ure mangkato i Maria kumelang mange wana toha tomoro me banua eta wana Yehuda. 40Witu sia muntep wia mbale ni Zakharia oli moruat wia i Elisabet 41Ali Elisabet limienga nouat ni Maria lumenteleko i oki loia nggoem lakim na oli Elisabet mawuta roh kudus42Ah lumuikei, berkatano nikow wia pakasa ne wewene ok berkaten lahim mu. 43Sei niaku Yai kaambo mama empungku mai malileka niahu? 44Memang kaulitan, tempo normat mu kaambo wia lintang ku, aki wia nggorenu lahim lesa lumentek kasenangan 45Oh sumenango nisia, i mapercaya , ka nai lila wia nisia mai wia Tuhan, pasti mamuali.46Osia lumile i maria: nasengan ku maloor ni opo, juru selamat teku. 47Naan nateku senang ka i yempung juru selamat teku48Ka nisia maloho kasaran babuna nulit rendai, mulai tekan paksa suruan elumile niaku wia kasenangan. 49Ka i timimbai i kuasa masiwo o meniwo-niwo im bangko wia niaku naan ngaran nena kudus50Naan kaupusanna ndai maapu uria natas se tou i mainde wia ni sia 51Naan kaupusan na ndai maapu wia natas se tou i mainde wia ni sia52Peeleasan ne tou timimboi i kekuasaan ni tumpana waya naan pakasan ne tou sar niangkattena 53Nisia limembe mako peleasan ni kaleosan wia e tow makarem naan mareho e tou sia mange naan lawas rai si sapa.54Nisia ma tulung Israel, babuna, ka nisia magenangngi nupus sena, 55Masuat ni taarena wia nene moyang ngeta wia abram naan sunan na imm pakure-ure56Maria wona mokan telu ngaserap urena mawali-wali elisabet, o sea mareang su moup wana mbale nea. 57Tumondongako niitu limekeppo serapi Elisabet o matou naan niSia nimatoumi Yoki tuama 58Toro niitu katawi na naan ne patuarina liminga kesa opo timuru mi berkat wangko wia nisia, nisia naan nesia ma wali wia kasenangan59O sia mai sumunati yoki i nendo ka walu naan nesea ni mehemi ngaran wia nisia zakaria ka masuat negara ni ya ma'na 60Tahan ina na lumila "tia, nisia wehan negaran Yohanes 61O sea lumila wia nisia " rai wana negarai tentu wia e patuari mu"62O sea mehe mako isyarat wia yama'na o ma woi negaran sapa pa wehe wi yoki na ni itu 63O sia ku me wehe pa tulisan, o sia tumulis kata na ngara nena ni itu yohanes" nesia waya ma kerang64In toro ni itu kem oitu ma wuka sumpingene naan lilana nileawetamo o sia siminta naan maloor i empung 65O sea kaindean waya etou makana witu limendong nitu, lakasa nimamuali witu ni mamuali sirita i pakasan nia toha Yudea. 66Pakasan ne tou liminga mangenang o tumila yoki yai mauali sapa sia sabantar? ka lawas si opo mawali nisia.67Zakaria yamaina , mbuta naan roh kudus, oh bernubuat lilana 68Lu moor ni opo empung israel ku nisia mahilek ke touna makali paweta wia nisia69Nisia timoumi intanduk kasebunatan wianikita wia nggorena turunen Daud babuna niitu. 70Masuat ti firmanmena i syak purbakala e sumping nasib na ing kudus 71La mawed nikita wia kapiiped ta naan pakasa lawa setou i maseso nikita72Ka maturu mi rahmatena wia nenek musyang ngeta naan mangenangi nitaar reua kudus 73Niitu ni yambut naan nililana wia Abraham yana leluhur rela nisia kimaruhiai wia nikia 74Ka nikita ninuoi weta wia lawas se kapipetita o nikita naimo mainde ka maibadah 75Wia kekudusan naan kaulitan o lua makawa eng kalambotan ni nielopeta76Naan nikou ohiku kapatotoren nabi empung wana karantaian ka nikou nia kelang niwor i opo ku masadia i lalan ne ra. 77Ka meweke wae toukasa pangartian o kaselamatan o berdasarkan pengampunan ing kalumewoan nea78Ka rahmat naan kaupusan ni empungete ka nisia malawat nikita endo memondo wana tampa rantai 79Ma terangi nesea eninunek wia nggorena karimbuna naan wia nggoren mi naungan maut waator ri naeta wia lalan ni ka sejalitaan80Loli niitu maka wangkomo naan maka keteroh rohna, taan nisia makanate wia padang gurun makar ri nendo sia ma turu i nawak kena wia e israel.
1in toro ni’ itu kaisar Agustus ki maluar im perentah, rumeho pakasan ning kawatan mange dumaftar. 2Nyaisamo pendaftaran katare rendai siniwo in toro ni itu kinerius miwamuali tonaas mbanua siria. 3Oh sia mange waya e tou dumafar i ngaran nea wanan tampa sandiri.4Tentu kangkahi i Yusuf mange wana mbanua Nazaret witu nggalika mange wana Yudea mbanua ni Daud nginaranan Bethelehem, kamsia patuari ni Daud. 5Nisia de maftar mawali – wali i Maria tunangan nena ka makali – ali mo i nawak.6Toro nitu ne sia witu nendo namo oh sia katouan ni Maria. 7Katou ani si yoki tuama, yoki matua sinaput.8Witu ntampa nitu wewekan gembala – gembala maliana wia padang majaga binatang papiaran im bengi nitu. 9Kasenge mi timooro yesa malaekat ni Op witun tawi nea naan kaloorann ni Opo tumerangi o simapit nesa sea minokan.10Oh i alaekat limila wia nesea tia mainde ka niako maila mnaga wia nikamu mbangko ulit kapaaran ne pa kasan ne tou. 11Nendo yain ti mou mo i juruselamat ni siamo i Kristus Opo im banua Daud. 12Nyaisa mo en tanda na wia ni kamu : ni kamu mengemahitekan yesa yanak i sinaputi lambung lewo naan ni tekel wia ntampa pa ka’anan ne binatang.13Oh ka senge limoho mawali – wali e malaekat laker ulit te suraro sorga m aloor i Empung oh lumila : 14Kalooran wea Empung wanan tampa karantaian naan ka senangan wia kaatan wia pusar re tou ma siwo leos wia ni sia.15Malaekat – malaekat mitu tumilau nesea oh mareng wana Sorga, e gembala – gembala ni’tu lumila wia i yesa tou oh wia e tou laeng “maimo kita mange wana mbetlehem lumoho sapa ni mamuali wana mange tanu ni lila i opo wia nikita. 16O sea marepe – repet mange naan mahilekou i maria O i Yusuf naan ni yoki ni iyi, i timekele wia tampa pa ka’anan ne binatang.17Nesea kimoko ni sia, nesea limila sapa ni lila mako wia nesea wia i yoki yai. 18Pakasan ne tou liminga ni ka senge sapa nilila e gembala – gembala ni itu wia ne sea. 19Taan Maria si mimpang pakasan ni itu waya wia natena oh pagenang – genangen na. 20Oh sea mareng e gembala – gembala ni itu oh meloor – loor ri Empung ka pakasan liningan nea naan li noho nea, mitu waya masuatnaan sapa nilila wia nesea.21Pas limekepo nendona, nendo ka naki nisia musti sunaten ni sia wi nehan ngaran Yesus, ni itu mo ni lila e malaekat raipe makali – ali nawak ngaran nena ni woi lila.22Li makepo nendo pentahiran kapaari nukum taurat Musa, nesea mahali ni sia wana Yerusalem oh pa oer wi Opo. 23Ma suat tanu ni tulis wia nukum mi Opo “pakasan ne oki tuama matua musti kudusen o i yowe wi Empung. 24Naan ma weke korban sapa kapaaran ni Firman wia ng ngorem nukum mi Opo, ni itu sangan par re burung tekukur ka apa rua ekor yanaki burung merpati.25Yesa tou wana Yerusalem maka ngaran Simeon, Nisia tou leos naan saleh maana e maibor re Israel, Roh Kudus wia natas sena. 26Wia nisia nimoi papailek ni Roh Kudus, ka nisia rai mate a sia raipe li moko i Mesias, ni sia mo ni urapi i opo.27Nisia mai witu mbale ni Empung naan Roh Kudus i Yesus yanak koki ni itu niali muntep pe matua ne sumiwo sapa nitantui hukum torat. 28Sia si mungkuli yanak ni itu tinimboyana oh maloor ri Empung lilana. 29Tikan, Opo maano babu mu yai mange wiang ngorem ka senangan masuat naan Firman ne MU.30Ka mberen neku limoho mo i kaselamatan wia ni kou. 31Sinadia mumo wia sinaru ne tou. 32Ni itu mo en torang ni ma muali o ni papaloho wia e bangsa – bangsa laeng naan ni ma muali kalooran wia e tou mu Israel.33Naan papa naan mama Na amat heran akan segala apa nikatakan tentang sia. 34Simon ni merkati nesea naan lumika wia Maria ina ni yanak ni itu “ kaulitan na yanak yain ni mo itantu ma na na wu kaapa ma to tou e toulaker wana israel naann mamuali esa tanda tumimbul mapa retan. 35Naan tanu kalewang limampati nasengan nu sandiri oh ma muali kalohoan pikiran nate e tou laker.36Kawitu kahi i Hana Yesa nabi wewene yohi i fanuel wia suku Asyer. Nisia tua mo numur rena makelarako ki maweng nisis ti mou pe pitu taong kala’atan na ma wali – wali kaawuna. 37Naan te’ekan sia janda mo naan numur re na walu ngapuhi o epat lalong. Nisia udai pernah tu mi iau imbah ni Empung naan nendo ombengi ma ibadah naanma puasa o ma sombayang. 38Naan toro nitu kahin maimo sia is mako witu naan mengucap syukur wana Empung naan masirita i yoki ni itu kapakasa e tou ma ena kumura Yesuralem o i ka weta.39Ka akelaro waya impasiwon meurut hukum torat, matengo sea wana mbanua pakanaan nea ni itu mo nasaret witu e ng galilea. 40Yohi yain maka Salomo naan maka ketero o pande naan wita i hikmat naan kasih karunia i Empung wia ni sia.41Matua ni Yesus saban taong mange wana Yerusalem ke tena i nendo Paskah. 42Ketika Yesus maumuro dua belas tahun mange sia wia sea wana Yerusalem masuat oi lazim wana hari raya nitu. 43Ma lekepatko i nendo na pasiwon ni itu, kumelango sea ma wa reng taan ndai pa iuken ne matua na Yesus onimo katillau wana Yerusalem. 44Ka pailekenea nisia makeleng ma wali – wali naan nesea sanga endo an no sea ki melang, ron mo kinelangan o’ sia seron nea wia patuari i mawali – wali naan ne tou pa ikken nea.45Ka ndai ti nutul nea sia, marengo sumoup sea wana Yerusalem om sumeru ni sia. 46Li mekepo telu ngaendo sea masero o sia tutulen nea witu nggorem mi mbale ni Empung, matase puser sia wia e alim ulama o ma songol ne sea. 47Pa kasan ne tou malinga ni sia ma erang ka pandean na naan pakasan ni po woin ji na wae pena waya.48Ma tua n a li moko nisia keran, osia moi ma ne wia i sia, ka kou si mi wo tentu wia ni kami? Ya ma mu naan niaku mainde mo a sero ni kon. 49O sia lumila kua kamu manero niaku? Rai pa i leken niu reen, niaku musti wia nggorem mo mbale ni yama aku? 50Taan nesea rai mailek sapa mililaku wia mesea.51Oh sea mareng ma wali – wali naan nesea mange wana nasaret : naan ni sia tetap papiaran nea pakasan ni mamuali ni sindek kite ina na wia nate. 52Naan Yesus maka selamo naan maka awesa ka pandean ina naan kawangkoan na oh ma kawei nupusi Empung naan ne tou.
1wia ntaong kalima belas pemerintah Kaisar Tiberius ntoro nitu Pontius Pilatus ni mamuali negeri Yudea o Herodes raja ntoro ni itu. Wilayah Galilea, Filipus patuari na, raja wilayah Iturea o Trakhonitis o Lisanias raja wilayah Abilene. 2Tempo itu i Hanas o Kayafas ni mamuali Iman Besar, o itu mai Firman ni Opo Empung wia i Yohanes yanak ni Zakaria wana Padang Gurun.3O sia mai Yohanes wana pakasa mbanua Yordan. O lumila maki empung o wele mo nawak ke mu baptisem o ampungenomi pakasa ing ka su melokan.4Tanu nai tulis wia Kitab ni Yesaya, wewehan suara mereke – rekei wana padang gurun sadiano me lalan ni yopo rendayeno me lalan na.5Pakasa i pasong warengan, pakasa toka palaren, o pakasa negnkolan rendagen. 6O rior pakasa tou lumoho kaluwiran wia si Opo.7Oh sia lumila wia e tou laker mi nai wia ni sia ka pa leken e ni kamu suru ne loloi lewoi sei ei mila wia ni kaunu tumingkas wia galo i tu mondong nitu.8Ni tu mo papailekome sapa mo si ni wo mu. Ka ni kou makiit ma piara. O tia memikir – mikir wia nae mu. Abraham papa neini taan niaku lumila ni kami Empung toro sumiwo pakasa batu yai mamuali yoki ni Abraham.9Si nadia mo pati witu kalat o nahaturna, pakasa pohon rai ma wua leos, tongkeyen waya, o tia me wana mbaha.10Tou laker ma woi wia ni sia, sa teintu sapa ntoro silo on nei mi? 11O sia sumambali sei wewehan rua lambung wetengan nange wia e rai wang. E sei rai wana ka anen siwon nage teintu.12Ni mai mo kahi e ma saap pakak, pa lelelee o sea mnei wia guru sapa ntoro siwon neimi. 13O sia sumambal ndai toro tumagi lu membe me ni tantu me wia ni kamu.14Naan suraro – suraro mo woi wia ni sia, naan ni kami sapa reken toro siwon neimi? Yohanes ni mingkot tako wia ne sea tia malahat o tia marugi. Maan no kina ikekan nu lumengkapi nawak kemu.15Ka e tou laker ma ena maarap, pakasa nea ma wue wia natena sei Yohames ka’apa sia Mesias. 16Mingkot te Yohanes o lumila wia pakasa nea yaku lemele ni kamu naan nando, taan nisia lembe welurehan luasa taan yaka. O ma wuka tali sapatuna yaku ndai waar. Ni Sia mo ma lele ni kamu o Roh Kudus kaampit mbaha.17Nihu sinadia namo usia lawas sena ma benesi wia tampa pa pision naan maenur gardu mena pangorem wia pembungena taan nawu pinisian nitu patutunun wia mbaha ndai ka patean.18O leker tutura walina Yohanes symirita me Injil wia e tou laker. 19 Taan ma ika mange sia Raja wilayah Herodes. Ka siniwo ni Herodes ka’awu ni patuarina o pakasa kalewoan waima eng siniwona. 20Raja tii maawes kalewoan na o goremena penjara i Yohanes.21Paka leleen na nge waya e tou leker, o sia leleen nage i Yesus. Sementara ma sombayang o mawuka mi langit. 22O tumumpami Roh Kudus tamu burung merpati, wia nalas na. Kalingaann suara wana langit :”ni Kou mo yoki kaupus ku, wia mo ni Kou kapaarku”.23Tempo Yesus tumuur papaangananna, wo omo tiga puluh taong tamu lila ne tou. Sia yoki ni Yusuf, Yoki Eli, 24yoki Matat, yoki Lewi, yoki Malkhi, yoki Yanai, yoki Yusuf,25yoki Matica, yoki Amos, Yoki Nahum, yoki Hesli, Yoki Nagai, 26yoki Maat, yoki Matica, yoki Simei, yoki Yosekh, yoki Yoda,27yoki Yohanan, yoki Resa, yoki Zerubabel, yoki Sealtiel, yoki Neri, 28yoki Malkhi, yoki Adi, yoki Kosam, yoki Elmadam, yoki Er, 29yoki Yesua, yoki Eliezer, yoki Yorim, yoki Matat, yoki Lewi,30yoki Simeon, yoki Yehuda, yoki Yusuf, yoki Yonam, yoki Elyakim, 31yoki Melea, yoki Mina, yoki Matata, yoki Natan, yoki Daud, 32yoki Isai, yoki Obed, yoki Boas, yoki Salmon, yoki Nahason,33yoki Aminadab, yoki Admin, yoki Arni, yoki Hezron, yoki Peres, yoki Yehuda, 34yoki Yakub, yoki Ishak, yoki Abraham, yoki Terah, yoki Nahor, 35yoki Serug, yoki Rehu, yoki Peleg, yoki Eber, yoki Salmon,36yoki Kenan, yoki Arpakhsad, yoki Sem, yoki Nuh, yoki Lamekh, 37yoki Metusalah, yoki Henokh, yoki Yared, yoki Mahalaleel, yoki Kenan, 38yoki Enos, yoki Set, yoki Adam, yoki Empung.
1winuta Roh Kudus, Yesus marengii wana me Yordan, oh sia alin ni Ro Kudus wana numa ure. 2Wana sia mena nendo oh wengi nepat napulu kaure wana sia cinoba ni iblis. Tempo ne itu ndai nimakakaan oh sia maharem.3Oh sia lilaan ni iblis : “sa kou oki ni Allah, siwon mbatu yai mamuali roti.” 4Wingkoten ni yesus wia Nisia : “nai tulis : tou timou ndai te kuman roti”5tumondong Yesus ali ne iblis wana karantaian oh papa ilek na wia i Yesus pakasa kaowatan. 6Lilaan ni iblis i Yesus : pakasan ni yai oh ka lembean na wehe ku nikou, kapakasa naimowee niaku oh pawewetengeku wia i sei kapaarku. 7Niitu mo sa kou mongkot niaku pakasa mamuali punyamu”8taan Yesus Lumila wia nisia : nai tulis nikou mongkot wia i Tuhan Allahmu, ka wia te Nisia ni kou ma emang!”9Tumondong alina yesus wana Yerusalem angena wana touwana bait Allah, oh sia lila ana : “sa Kou anak Allah, nawumange nawakmo wia oh mawa. 10Kanai tulis : “sa ni kou Allah merentah malaikat – malaikat Na tumulung ni Kou 11nisea sumambal ni Kou wia lawas nea, oh naemu rai kawangkeng wia mbatu12“Mingkot Yesus : “ nai tulis tia kou memo’ wa’ i Tuhan, Allahmu !” 13Kumawuse pemowaana oh sia mundur maana tempo leos.14Pahali alim ni Roh Yesus mareng witu Galilea. Kalingaan ni mareng witu. 15Tempo ni itu Yesus mehe tuturue wia tampa pa sombayangan witu oh pakasa ne tou maloor niSia.16Maimo Sia witu nazaret tampa sinelaa Na, oh kumiit kanaramen Na, nendo sombayangan muntep wia gereja, tu moor ba baca Alkitab. 17Wia ni Sia winehan buku nabi Yesaya, oh wukaan Na tumutul tulisan :18“Roh Tuhan wia Niaku, ka Nisia ni murap Niaku, lumaus berita leos wia e tou tou lengei, oh Nisia rumeho Niaku. 19Oh lumila e tou tawanan, oh e tou rapa lumoho waya, oh e tou hukuman ma ilek tahun rahmat ni mai mo.”20Tumondong Nisia menetol kitab ni itu, wehena wia i maperentah, oh rumuhmun lumoho ni sia. 21Oh Sia tumuru ni sea, lila Na : endo yai lekepo nats yai tempo kamu limingamo.” 22Pakasan ne tou Nisia kabenaran, mahereang lila Na wangun lila Na, oh Sia lumila :” Nisia mo oki ni yusuf ?”23Lumila mo Sia wia nisea : “ tantu mo kamu lumila naasareng wia Niaku : “hai tabib, leosen nawak mu sandiri.” Siwon te wia, wana tampa kinatouanmu yai pakasa ni ninga naimo ni mamuali wia Kapernaum !” 24Lila na kahi :” Niaku lumila wia nikou, kaulitan ndai wana Nabi ni ormat wiyan tampa kinatoauna.25Niaku lumila ni kamu, oh lilaku kabenaran. Tempo ni Elia laker wewene janda witu israel tempo langit ni mapenet kaure telu nga taun nenem serap oh tampa kahareman timena pakasa im banua. 26Ta an Elia nai reho ndai kaselokan ne tou nisea, taan wia eh wewene janda witu Sarfat, witu tanah Sidon. 27Tempo nabi Elisa laken sakitan kusta wana Israel oh ndae wana ni maleos, kecuali Naaman, tou Siria”28Luminga ni itu magahlo pakasa ne tou witu tampa ni itu. 29Nisea tumoor oh rumumun Yesus kumaluar wia mbanua pahalin wana ri ping toka, im banua, ma pipingkil wana toka ni itu. 30Ta an Nisia kumelang witu mpuser nea omange.31Mangemo Yesus wanang Kapernaum, wanua witu Galilea, maturu susur ih nendo pahasengan. 32Nisea kasenge luminga Nisia, ka tuturu Na wewehan kuasa.33Witu mbale sosombayangan wewehan ni tou esa tinah kienan. Oh sia merekei – rekei ulit. 34Hei Nikou Yesus tou Nazaret sapa urusan Nu oh ni kami? Nikou mai mapapate nikmani? Niaku mailek sei Kou : kudus wia i Allah. “35Ta an yesus tumogor, lila Na : munek, kumaluar wia tampa yae!” Oh setan rumeta nisia wia mpuserne tou laker oh sia kumaluar wia nisia ndai sinakitani tou nisia. 36Pakasan ne tou maeman, oh sumirita : “luar biasa lila ya i ! Ka mapit mbangko oh kuasa Yesus mehetuturu wia e setang lewo oh sia kumaluar.’ 37Ka siaro Yesus pakasa mbanua witu.38Tumondong Yesus tumelau mbale pasombayangan oh Sia mange wana mbale ni Simon. Manohang wewene ni Simon malaria, ni sia kumiwehe wia i Yesus tulungen. 39Yesus tumoor wia sebelah ni wewene nisia oh rumuke sumakit ni itu, sumakit mapawehe kumaluar wia i wewene nisia. Wewene yai tumoor oh sumelewir nisea.40Tempo muntep ni endo, pakasan ne tou mahali nisea wia i yesus pakasa ne tou sakitan, pakasa i sumakit. Nisia rumeta lawas Na wia natas nea oh lumeos nisea. 41Wia laker ne tou setang langsung kumaluar oh rumekei : “ni kou oki ni Alllah.” ta an nisia rumekei lumarang nisea, ndai Wehena sumirita, ka paileke neamo Nisia mo i Mesias.42Mahoati Yesus mange wana tampa sunyit taan tou laker menero Nisia, oh Sia mailekan oh mainakut tumahang Nisia oh ndai toro tumelau Nisia. 43Taan Nisia lumila wia nisea :”masuat mbanua laeng Niaku lumila injil kerajaan Allah ni itu mo Niaku nai reho.” 44Oh Nisia tumuru Injil wia nggorom mbale pasombayangan wana Yudea.
1Wia nendo niitu Yesus timoor wia lour ndano genesaret, toro niitu laker tou limendong a malina firman Tuhan 2Sia limoho rua londey loitu tembir lour. Elomolaur timanamo omeresin impukatnea 3Sia semaret wia enggorem niesaan londey niitu, witu londey ni simon, orumaho nisea rumou mange oki wia lour, osia ruhmumun wia natas londey mawehe tuturu wia lakar tou.4Makalia mange, sia lumula wia simon, mutari mangemo wia engkaurepan, olombomome empukemu pasikop eseraa. 5Simon lumila "Guru sangawengian nikami mainakut mapa-ayang taan nikami rai simikop sapa-sapa, taan kanikou timeho nyaku, olombokume pukat 6Oniitumo paka mange, osia sumikop seralakar, akar puket nea materi. 7Onisia tumowa pakasa kaamput mai wia londey laeng omai sumawong. osea mai mawali-wali mampun wia londey osea tawi katenem.8Lohoengmange niitu isimon petrus osia kakundume wia sinaruh ni Yesus o lumila Tuhan mangemo rumou mangi wia niaku kaniaku yai tou lewoo. 9Niitumo sia opakasa netau mawali-wali onisia nikasenge kahlakar seraa sinikop 10Niitumo yakobus o Yohanes, eoki ni sebedeus enimamuali kaampit ni Simon. lila ni Yesus wiai Simon, "Tia mainde tumuur entekan nikou mamuali menero etou. 11Pakakeoreneami elondey wia engkatanaan, osea tumelau pakasa waya okumiit Yesus12Toro niitu Yesus wia enggorem mbanua witu niitu wewehan rua tou kusta. Lohoenamange iyesus, kakundume sia okumiwehe tua setanutoro, tuan toro lumeos nyaku 13Owelarnamange lawasena, timboyena, olumila : Nyaku paar ni kou maleos "Toroniitu nimahilang sumakit kusta na.14Yesus limatang itou niitu tiapaturu wia paksa etou sia lumila, mangemo opapalohomome nawakemu wia imam omangemehe persembahan tanu nai reho nimusa i ninyatame wia nisea.15Taan kabar ni Yesus makaroume omaimo laker tou mareong-reong mai wianisia oluminga nisia opakasa sumakit nea nimaleos 16lomowisako sia wia tampa punek osumombayang.17Toro nendo niitu Yesus mawehe tuturu wia woopiratou Farisi oahli Torat rumumun luminga nisia ni sia mai wia pakasa wanua eng galilea oyudea owia yerusalem Kuasa Tuhan nimawali wali nisea o sia toro lumeos etou sakitan.18Omaimo ewropira tou nimopoh iesa tou lumpuh wia natas tetekelan nisea mainakut maalinisia muntup oretaname wia sinaru ni Yesus 19Kaanisea raitoro mangorem kakiit lakertou witu, osea lumongkot wana tetekelan wia puser netou laker wia sinaru ni Yesus.20Toroniitu Yesus limoho iman nea: osia lumila epatuari kasumelokanu niampungano 21Taan ahli Taurat oepakasa netou Farisi mapikir wia ngorem natena. Sei etou mahujat Allah yai? seitoro mehe ampung kaselokan sarai Allah mengasah?22Taan iyesus mailek ensapa pinikir nea. osia lumila wia nisea sapamo wia enggorom pikiran natemu? 23wisa lembe porak, lumila kaselokannu niampungano taan lumila tumoro o kumelango. 24Opailekenu wia kaotan yai Anak manusia berkuasa maapung kasumelokan, "Lumila sia wia itou lumpuh wia nikamu lilakumange tumooro angakaten tetekelanu o mareng wia embalemu25Toroniitukan timooro sia, wia sinanu nea, omangkot entetekelan omareng wia embalena olumoor iempung 26Paksa etou maeman olumoor lempung osea kaimolean, olumila : Endo yai nikami lumoho maka erangen.27Tumondong niitu Yesus mange wana nisea lumoho iesa to masaap pajak makangaram lewi rimumun wia embala nipajak Yeuss lumila wia nisia kumiit niaku 28Osia tumoor ilewi tumelau pakasa niitu kumiit ni sia.29Oilewi simiwo perjamuan witu embalina opakasa nemaki wehe pajak wia etou walina mawali-wali kumiit onisia. 30Paksa etou farisi oe ahli torat mengingai-nginai wia e murid-murid olumila, kakamu manonot oetou pajak oetou lewo? 31Mingkoti Yesus wia nisea nakai etou sehat mapelu tabib taan etou sakitan 32Nyaku mai nadai matowa etou leos taan etou lewot, satoro sea maneng wia kabenaran.33Tou-tou farisi niitu lumila wia iYesus murid-murid Yohanes matahang nahrem omasombayang, tentukangkahi e murid-murid etou farisi taan murid-murid kumaan onumonot 34Lila niYesus wia nisea torote kampit etuamu nireho tumahang natrem, taan memplai tuama mawali nisea 35Taan sai tempona, sasia memplai indo wia nisea niitumo tempona muasa36Sia lumila tamu perumpamaan wia nisea ndai wana esatou rumisi elambung ka werupe itatampal wia lambung tua. sateintu lambang weru marisi olambangtua rai makoyak, otatampal wia engkinisi wia lambung weru37Taintukan ndai wana esatou mumpun anggur weru wia kan tong tua supaya anggur weru mitu rumisi sompoi mitu anggur niitu tumia osompoi niitu maturas 38Taan anggur weru nisimpan wia sompoi weru 39Naai wana esatou memonot anggur tua paartumonot anggur weru kanisia lumila anggur tua niitu leos.
1Intoro niitu nendo pahasengan onitu Jesus kimelang luitu numa tinaneman inggandun etou makiit kiit nisia etimipu imbulis inggandum oitu kanennea oitu pisin nea olawas. 2taan woo pira tou pira tou parisi lumila kakamu simino witu nendo pahasengan osia i Jesus mikot nisea: okamu maca sapa siniwo daud intoro niitu sea intorniitu emakiitiit emanaremo,3O Yesus majawab nisea: “ndaikan binaca pasiwon di Daud, sia o sea kimiit Na maharem 4Kumura kamu magoremwitu mbaleniempung mindo roti pakanen, oitu kanena owewehan wia emakiit kiit, nisia kandati Roti niitu dai toro kanen toroite eimam imam? 5lila ni Jesus wia nisea iyanak ni opo empung wia natas indo pahasengan.6Intoro niitu nendo pahasengan laeng Jesus gimorem wiu bale pahuntepan osia mawehe tuturu wituwewehan iyesa tou nimatemo lawasena leleos 7Epakiitkiitan wia torat oetou parisi emengetip ngetip i Jesus sasia maleleos itou witu pahasengan osea maka lalan maseselok nisia 8Taan nisia imailek pinikir nea osia lumila wia itou lawasena niitu mawongkemo otumooroma wia puser losia mawonke osia tumoori.9Ijesus limila wia nisea niaku mawowoi wia nikamu sapatoro pasisiwon witu nendo pahasengan, sumiwo leos kaapa sumiwo lewo malalawir maselamat nasengannitou kaapa mapate nisia? 10Tumodang niitu nisisa lumoho makalendong wia nisea waya: osia lumila wia itou sakitan niitu wehemi lacuasemu tou nisia simiwo taintu omaleos lawasena. 11Oitu maigahlo nea mangahlo sea osea waya samirita sapa pasisiwonnea wia iJesus.12Intoro niitu mange iJesus witu kuntung osumombayang sanga wengi wengian nisia kumiwehe wia siopo empung. 13Mai maoatisiatumowa etouna wia o sumisir emabulo orua etinotorena mamuali rasul14Simon wehana ngaran Petrus naan Andreas patuari ni Simon Jakobus o Johanes Filipus o Bartolomeus. 15Matius o tamas jakobus ianak alfius di simon itimotor tou zelot 16Judas ianak jakobus naan judas iskariot inimamualitou lewo.17Osia tumumpa naan nisea osia menawitu tampa kapataran witu ni merur lakarendai emakiit kiit nisia lakertou walina enimai paksa judea owana jerusalem owitu pante tirurus osidon 18nisea nimai, mai malilinga ni sia osia mai lumeos isumakit nea niitu kahi wewehan gimoremo roh roh lewo enimakos. 19naan pakasa tou laker mainakut maambo nisia wewehan kuasa kimaluar nisia naan pakasa tou witu ineosena.20Niitu Jesus mawehe lumono mango emakiit kiit nisia asia lumila mapaapaarako kamu wia kalengeyam ka ni kamo maka punya tampa ni opo empung 21Mapaapaarko nikamu taekan emaharem kami kamu makawesumo mapaapaarako iri kamu taekan emahame kanikamu taekan kumeke.22Mapaapaarako nikamu, oka iangknitou otou maseso nikamu, okahi sea maoki ni kamu omasesero nikamu orai tumerima ngaranemu wecuahan ilewo. 23mapaapaaromako wia tempo niitu omengekengeke ka nuiliulit berkatemu bangko wana sorga; kakumiit niitu taintu kahi taintu kahi nenek tuamu nea enimapairang pakasa e nabi24tan masilakah kamu nikamu ekaya kawia goreming kasingaanu kamu makailek pangiboran 25Silaka kamu etarekan kamu wesu nikamu tumondong amharem silakamo nikamu intaekan emakekekani kamu tumundong masusa o mahame26silaka nikamu sapakasatou maloor nikamu kasuat niitu kahi nene tua niu masisiwo nabi-nabi erai ulit.27Taan wia nikamu emalingan niaku, niaku lumila kaupusako imaghalo nikou sumialo leoswia itou imaseso nikamu 28Kumiwehe berkat wia etou makutuk nikamu sumombayango wia etou emawehe mahawit nikamu29Sasei masepe namoesa wehe mako kahi wia misia namomu walina asei mamdo lambung kawangkoan waya mako oitu indona lambungmu 30Wehe mako pakasa netou emakiwehe wia nikou warengi tiamo pakiwehe sumoup sama punyamu niidonea31Atanukumura nikamu kapaarneaotou sumiwo sapa wianikou sindonomako niitu taintu wia niseo. 32Osakamu maupus itou emaupus nikamu, sapaimbaermu? oetoutou le wo kahi etumamber wia etoutou esimiwo leos wianisea 33Osanikamu sumiwo leos wia tou masiwo leos wia nikou, sapa imbaeremu? oetoutou lewokahi etumamber wia etoutou esimiwo leos wianisea. 34Osanikamu sumiwo leos wia tou masiwo leos wia nikou, sapa imbaeremu? oetoutou lewo kahi sumiwo taintu35Osanikamu mapinjang sapa sapa wia itou kami kamu materima sapame wia nisia sapa imbaereku? toutou lewo kahi mapinjamam wiaetou tou lewo dea wayamaterima kahi sumoup kalaker 36toan nikamu maupusako emangalo nikou osumiawo wia ikagalomu osiwonako leos wia nesia pinjanganako orai maarap warengi oberkatemu lembe kasela okamu mamuali anak ni opo empung wia karantaian kaileos wiaitou orai maile materima to lewo nisia ileos wia etou ria mailek mawehe taruma kase owia etou lewa.37Niitumo nikamu leos natemu masuat tamu jamamu iteos ate ileos ate.38"Tia kamu ma'akim o ni kamu rai akimen o tia kamu maukum, o kamu rai ukumen apungano orior kamu ampungani39Wehan no mako; o kamu wehani ; esa timbangan leos, nai lesek, o nai ngo'ngo o sumeurel o itu paluse wana ribaanmu. Ka nukuran pa'paken niu ma ukur ni itukan nukur wia ni kou 40Yesus lumila kahi esa ande andean wana nesea. " toro kan tou rapa mahali tou rapa? rai ree kamu kanalou wia po'pot?41Yoki esa ndai lumembe wia i guluna, taan i sei mina lekepo pelajaran na nisia masuat o i guruna 42Ka'kou maloho kembe loia benen ni patuarimu sedangkan mbalak wia benen nemu rai pailekennu43Kumura kou toro lumila wia e patuari mu paluari maano kaluar kume kember wia benenemu taan mbalak wia jorem benen nemu ndai pa loho e nu? e tou munatik, rou pe mako watu wia mbenen ne mu o kou lu moho leos, kou maka-kaluar kember wia i patuari mu. 44Karaiwana elutinanem leos omehemi wua orai leos, orai wana titonamem raileos omehe wua enggaleos45Kawaya tinanem kailekan wia embuana ka wia angka lewoan ndai mungkin tumipu wua arah o wa ndai mungkin tumipa wua anggur.46Etou leos kumaluan pakakas leos wia enggorem natena naan leos detou lewo kumaluar pakakas lewo wana anggorem lewo karena lila kumaluan wia sumpungemu mai wia natena." 47Kakamu maombali wianyaku opo-opo sedang nikamundai masiwo sapa nilaku? 48Sei itou nimai wia niaku man manlinga nililaku oma siwo paila papaikekanku mokam wiana nikamu kaampitisei sia49Nisia masuat oitou timor embale: tou nisia kinian pa ling rarem orumeta mange dasar rena wia natas ambatu maimo mawese ndano ososo tumenem embali niitundai bisa gumoyang, kambale siniwo membang katen taan sei limingamilaku, taan ndai masi nisia masuat itou imasiwo mbale wianatas etana ndai wana dasar sai mai soso, mbak mitu rumombe nan terina nitu sala.
1Tumondong niitu Yesus ni wenak mo maila ku melar berita witu sinaru netou laker ne Sia gumoren witu kapernaum.2Witu wewehan esa tou i wewehan esa tou parehoreho i paormatena, pareho tii i sakitan rendai. O tawimo mate. 3Kalingate ni perwira i Yesus o sia rumeho wopira matua Yahudi wiya Nisia maikumiwehe. Orior Sia mai lumoes parehorehoku. 4Sea mai waya Yesus o sea maulit kumiwehe tulungaNa lilakna sia toro tulungena Nu ka. 5Ka Nisia maupus bangsata, o Nisia. Ka nisiamo timanggong rimiro wale pahuntepan naimi.6Yesus mangemawali-wali o Nisia. Toronitu Sia raimorau wiya mbale ni perwira. Perwira tii rumeho kaampit-kaampitena o lumila wiya Nisia: Tuan tiamo masusa ka Niyaku dai layak tumerima Tuan wiyambaleku. 7Ka nita niyaku kangkahi nimanggap nawakaku ndai laak maii wiya nikou taan lilamomako sangarepu lila o pareho-rehoku tii maleos. 8Ka Niyaku nesa tou wilampawa, ka wiya mbawaku wewehan kahi e perayurit. sa Niyaku lumila wiya esa perajurit tii manige, o sia mange, o wia yesa kahi: mai! o sia mai, kaapa wiya i pareho-rehokee paayangeno mako nyai oh niitu paayangena.9Kalingaanako ni Yesus nilila niitu Sia maerang wia nisia, oh kamirite ini wiya etou laker emengiit ni Sia, Sia lumila: Nyaku lumila wiya nikamu iman kasela niitu daipe perng pasungkulen Ku maanekahi wia nelet ne tou Israel. 10Nende etou nirehotii marengi wanambale. Kailekanamako i pareho-reho tii mimakoso sumaup.11O Yesus nimangeni satu wia esa kota ngaranena nain. Makiit-kiit ni Sia mange mawali wali o Nisia naan e tou laker matondo-tondongan. 12Sa sia wiamon tawi pepenet sela kota wewehan tou nimate winuleng pakaluar yoki tuama yoki pengesan ni mamana i mawene-wene mokan. oh laker tou wia kota niitu mawali-wali imawene-wene tii. 13Kalohoni TUhan mawene-wene tii, Nimahgoy nateNa oh kaupusan Na, o Sia lumila wiya nisia tia maame! 14O Sia tumawi buwulengan niitu peosna Na mako naan emawuleng nimenak, Sia lumilae: Hei taretumoi Niaku lumila wiyaniko tumoori. 15O tumoori i tou tii oh tumuur mengila-ngila, oh Sia yowernamako wia imamana.16Pakasa ne tou nabi wangko irimengka momi wiam pusere ta oh i Empung. 17Naimo kaabar sirita tentang wiya i Yesus wanam pakasa Yudea, o wana pakasa daerah katawi niitu.18Kalingani Yohanes berita tenang pakasa sapa mimamuali Niitu wia makiit-kiitena. 19Sea tumowae rua tou wiya nantarana o rumeho Nisea moimako wiya Empung: nikoumo imaai. Niita kaapa nikani mananpe tou walina? 20Kaambotemako erua tii wiya Yesus, sea lumila: Yohanes pembaptis rumeho nikami moi nikamu: Nikoumo imaai niitu kaapa nikami maanape laeng?21Nendo niitu Yesus lumeos laker tou wampakasa sumakit o kapeelisan o wia roh-roh lewo, o soa nimehe penglihatan wiya laker tou pereng. 22O Yesus mingkot Nisea: mangemo o lilamako wiya Yohanes sapa liuohoe niu o liningamin: tou perang lumoho, tou kento kamelang tou kusta mamuali lahir, tou wengel luminga, tou nimate tinoor o wiya tou lengei nipakatau näbar leos. 23O mapar paor e tou rai mamuali susa o tumolak niyaku.24Kaangete rereho ni Yohanes niitu tumuuro Yesus lumila wiya tou laker niitu tentang Yohanes: sapa paangeniu wana padang gurun? lumohoe mbuluh pahagoi ireges mahange o mai? 25Sapa paangemu? lumohoetou ilimambung leos, o tou limambung tewang o nidup senang, tampana witu istana raja. 26Sapareken paangeniu? lumohoe nabi? nulit, taan niyaku lumilae wiyanikamu lumebemako nabi?27Na Nisia nikatulis: lo'on niaku rumeho erehe-reho ku orumior nikou, nisia semuadiya lalaNu wiakasaruMu. 28Niyakulumila wiyanikou: wiya antara e nikatou wia wewene ndai wana esa ilebe sela o i Yohanes taan paling rintek wiya pakolanoan ni Empung lebe sela wiyani sia.29Pakasa tou laker liminga pailekNa, Nikagorem e pemungut cukai, mahaku kaulitan ni EMpung, ka nisea imehe nawak nea binaptis ni Yohanes. 30Taan tou Farisi oeahli-ahli tau rat timolak kapaar ni Empung wia nawak nea, Ka nisea ndai paar baptisan ti Yohanes.31Lilae ni Yesus: o sapa iandekume e tou wia nangkitan yai, naan sapa sea niitu masuat? 32Sea niitu niandei tanu eoki rimuhmun wia pawangkeran o mererekeam nikami sumengko peloit wiya nikou. Taan nikamu ndai malengga lenggang nikami kumantar kakantaren susa, taan nikamu ndai mahamu.33Na Yohanes pembaptis mai, sia ndai m'kan roti o ndai mamoemot anggur, o nikamu lumila: sia tina;kenan ni setan. 34O sia mai Oki intou, Sia kuman o memo'not o sea lumila lo'ono, Sia tou orodo o numono'not kaampit ni pemungut cukai tou berdosa. 35Taan hikmat binenar ne pakasa tou itimerima niitu.36Esa Farisi nimandang i Yesus mai kuman wiya mbalena. Yesus mai wiya mbale netou Farisi tii. O sia rumuhmun o kuman. 37Wiya kota witu wewehan i esa wewene pailehenea i tou berdosa, kalingaanako niwewene, Yesus mai kuman wiya mbale tii, i Yesus makān wiambale nitou farisi niitu, maimo sia mahali-hali esa buli-nuli pualam wewehan wangian. 38mahamu sia osia mange tumoor wiya lowis ni Yesus witu tawi. naeNa, o wurukena naeNa naan leweng o lapen imbuukena, o sia sumiong naeNa o lumana mako mbobor wouna niitu.39Nendokan tou Farisi nimundang Yesus lumohoe niitu sia lumila wiya natena: sa Sia yai nabi, pailekeNa sei o tou sapa iwewene timimboi nisia yai Sia maelek. Ka wewene tii siamo. 40O Yesus lumila wiya nisia: Simon mbewehan pailaku wiya nikamu, mingkot Simon: lilaemomi, Guru.41Wewehan e rua tou nimutang wiya esa tou mareta toit, esa tou nimantang lima ngeatus dinar, ewalina lima ngapulue. 42Ka niitu ndai e kawaeraneao apusenamako natang nutang ne rua tou tii sei reken wia nantara nea i maupus i rendai nisia? 43Wingkotena nis Simon: paarapemku siya paling laker nutang mapus. Yesus lumila wia nisea nulit pailakmu niitu.44Sumeimi sia wia i wewene niitu Sia lumila wiya i Simon: linohonu mako i wewene tii? Nyaku gumorem wiya mbalemu, taan ndai winehanu rano Niaku pawuwuruk naeku, taan wurukena naan naeku luena o lapenamako ongbuukena. 45Nikou ndai simiong niyaku, taan nendona niaku gumorem sia ndai mahanae-enae sumiong naeKu.46Niaku ndai linana rokosku o lana, taan sia limanami naeku embowou. 47Niitumo niyaku lumila wiya nikou ndosana laker niampungano ka sia laker simio leos. taan e tou niampungan e oki, Nokite kahi sia sumiwo leos.48O Sia lumila wiya wewene tii dosamu Niampunganan. 49E nisea rimuhanmun kuman mawali-wali ni Sia, mikie wiya nade nea, sei sia yai o Sia toro maampung engdosa? 50Taan Yesus lumila wiya wewene tii, imanemu simelamet nikou, mangemo kaselamatan makiit.
1N'dai ure rumodng nitu Yesus kumelang rumon wia kota ke kota o wana mbanua o mbanua o membritakan pakolanoan ni opo Empung. Mapulu o rua makiit Nisia mawali-wali Nisia. 2O wopira wewene e lineos wia roh-roh lewo o m'baya waya sumakit. Siamo i Maria Magdalena patowaan ne i pinere i wia e pitu roh lewo. 3Yohana kaawu ni khuza masimpang ni Herodes, susana o laker e wewene walina. wewene tii e mase lewir e sangaeruran wia kasigaan nea.4Toro nitu tou laker ma tondotondong mai, e tou tou wana kota ke kota kumaapit oi Yesus, o sia lumila seamo esa ande-ande. 5Wewehan i yesa tou maparut, kumaluar ma parut kolokona. nendo sia maparut, mbalina rima m'bas wia se'ket lalan, oi lēēk ne tou o burung-burung wia natas kuman makar maapu. 6Mbalina rima'bas wia tana kawatuan o tumou mi nitu minaperateh ka n'dai minakailek rano.7Mbalina kahi ni ma m'bas ti wia puser kerewit o kerewit nitu tumou ma wali-wali o itu rimpitena makar mate. 8O mbalina rimambas wia tana leos tumoumi nitu mehe mbua maka atus lumepet. makaila mako nitu Yesus rumekei. Sei wewehan lunteng malinga musti sia luminga.9Makiit-kiit Nisia muei wia Nisia, sapa maksud ande-ande nitu. 10O Sia mingkot: Wia Nikou winehan karunia mailek sindek pakolanoan ni Empung, taan wia e tow-tow waling niitu nipakatau na wia ande-ande, orior maan seatuminteng n'dai o kalohoan nea maan sea sumongol n'dai pangartian nea.11Nyai mo narti ande-ande nitu. koloko nitu nisia mo i firman ni Empung. 12i riman bas wia se'ket lalan itu, nisia mo i tou i liminga mo, taan mai mo i iblis indo nia firman nitu wia gorem nate nea. Orior nisea n'dai maeman o n'dai selamatan. 13E rimam'bas wia, tana kawatuan nisia mo i tou, i liminga firman nitu, terimana naan senang, taan nisia nitu n'dai kimalat, nisea maeman n'dai ure o wia noras pawowaan nisea ma murtad.14E riman'bas wia kerewit nisia mo i tou, i liminga mo firman o wia patouana tumondong nitu o sea linompit i ninde o kasigaan o kasenangan i nidop, orior nisea n'dai minakailek mbua wowos. 15I rima'bas wia tanah leos, nisia mo i tou, i liminga firman nitu, nisimpang na wia nate leos, o rumengka mbua ketekunan.16N'dai wana tou solo o kelewena o tampayang o wehena mako wia m'bawa tetekelan, taan wehena mako nitu wia natas nae dian, orior pakasa tou gumorem witu mbale lumoho terangena. 17Ka n'dai wana maan nesa ni kasindek o rai katuru, o rai wana esa ni sindek o rai kailekan, o pakatau. 18Nitumo wehanako genang kumura kamu luminga. Karna sei i wewehan. Sia makailek, taan sei rai wana sapa, wia nisia paindon, o kahi sapa pailekena punya na.19Mama o e patuari ni Yesus mai wia Nisia. Taan nisea rai ni kaambo wia Nisia ka laker tou. 20Tou lumila mako Nisia: mamamu o patuari-patuarimu witu luar paar masungkul o Nikou. 21Taan Nisia mingkot wia Nisea: mamaku o patuari-patuarimu sea mo e liminga firman ni Empung o itu siwon nea.22Witu nendo esa Yesus sumeret wia gorem londei, mawali-wali o makiit-kiit wia Nisia. O Sia lumila wia nisea: mai mo nikita mange wana lewet lour sea mange. 23O nendo nisea mamengkot, i Yesus kinaperengan kasenge mokan timumpa mo reges wia lour, o londei kagoreman rano o nisea wia mo makaindeen.24O sea mai e makii-kiit Nisea mongkē mako Nisia lilana: "Guru, guru maremo nikita." O Nisia mawongke, o rintukena reges o dano mare'rep. O reges o dano nitu mena o lour munek. 25O sia lumila wia nesea: wisa paemananu? o nisea maindek o maerang o lumia i esa oi esa: sei sia tou yai, o sia merenta i reges o ndano o sea kumiit wia Nisia?26Tumana mako i Yesus o e makii kiit Nisia wia ntana ne tou Gerasa mbaname lewet Galilea. 27O Yesus lumongkot wia katanaan, ma mo yesa tuama wia kota niitu mahileken o Nisia; I tou tii tinahakenah ne setang-setang, o rendai sia n'dai mo malambung o rai mo mehena wia gorem mbale taan wiang pakuburan.28Kaloho na mako i Yesus, o sia rumekei o rumungku wia sinaru Na o lumila lebeh rekei: sapa nurusan Nu o niaku, hei Yesus yoki ni Empung paling rantai? Niaku kumiwehe wia Nikou, orior Nikou n'dai m'edis niaku. 29Nisia lumila tanai ka i Yesus rimeho roh lewo niitu kumaluar wia i tou nitu. Ka kalakeran i roh tii mengeongeor nisia, orior sia kajagaan, nisia rinante o wina'kes, taan rinangkut nate pakasa niwa'kes niitu, o sia niali ni setang wia tampa-tampa kapunekan.30O Yesus muei wia nisia: "sapa ngaranemu?" Sia mingkot: Legion," ka nisia ti'naha'kenan ne laker setang. 31O setang-setang niitu kumiwehe wia i Yesus, orior raikrehoma muntep witung gorem ri'ping patean.32Wana laker rendai tiei e masero kuman wana se'ket toka, o setang-setang niitu kumiwehe wia i Yesus, orior sia mehe kaloasan wia nisea gumorem wia etiei niitu. Kiniitan ni Yesus pakiwehen nea. 33O kumaluar e setang niitu wia i tou tii o gumorem wia e tiei-tiei niitu. Remongan tiei niitu, numawu se'ket ri'ping wianggorem lour o mate kalepepan.34Loonako majaga-jaga etiei niitu sapa nimamuali, o sea tumingkas, o turunea niitu witu kota o witu mbanua-mbanua katawina. 35O kumaluar e tou ka maloloho sapa i nimamuali. O sia mai wia i Yesus o sea masungkul i tou nitilaumo ne setang-setang niitu rimuhmun no wia na'e ni Yesus. Nisia limambungo o nimawenaaso. O maindemo sea.36E tou elimoho sandiri niitu tumuru wia nisea, kumura i tou tinahakenan ni setang nitu isinelamato. 37E pakasa emahena wanang daerah Gerasa kumiwehe wia i Yesus, orior Nisia tumilai nisea, ka nisea maindekmo rendai. O Nisia sumeret wiamgorem londey, o sumingkot sumaup.38O i tou ni tilau ne setang nitu kumiwehe, satoro sia mawali wali Nisia. Taan i Yesus rumeho nisia mange, lila'Na: 39Marengo wana mbalemu o ipakatau mako pakasa waya esini wo ni Empung natasna. Tou tii mange rumon pakasa kota o pakitauna pakasa sapa esiniwo ni Yesus wia nawakena.40Nendo Yesus marengi, tou laker simungkul Nisia ka pakasa nisea mengena ngena Nisia. 41O sia mai i yesa ngarane na Yairus. Nisia i wangko wia mbale pahuntepan. rumungku mako sia wia sinaru nae rai Yesus o sia kumiwehe wia Nisia, orior Yesus mai wana mbale na. 42Ka i yoki wewene pengesan, numurena woo mapulu o rua. tawi mate wia pakelangana mange witu Yesus pinesepeset ne tou laker.43Wewehan i yesa wewene mapulu o rua mo taun i pape'disano parahaan o n'dai kinaleosan ni sei kahi. 44Kumentarako sia o tumawi mako Yesus wia lowis o tumimboy tempok lambung Na o nendo kan nitu nimena mo parahaana.45O sia lumila i Yesus: "Sei timimboy Nikau? ka n'dai wana i minakarendai, Petrus lumila: "Guru e tou laker nimeruri o sime'se Nikou." 46Taan Yesus lumila: "wewehan i yesa tou timinboy Niaku, ka Niaku nimendam wewehan kawasa kimauar wia nawake ku."47Kalohoan nako ni wewene tii simiwona kinailekano o sia mai o gumiger, o rumungku wia si saru Na o sumirita wia e laker tou ka'sapa sia timimboy Nisia o nendokan nitu o sia maleos. 48O Sia lumila wia i wewene tii: Hei yoki ku, imanemu simelamato nikou, mangemo ka leoso!"49nendo na Yesus mailape, o sia mai i yesa wia patuari wangko wia mbale pahuntepan nitu o lumila: "yokimu nimatemo, tiamo kou ma sususa i Guru!" 50Taan lingingate ni Yesus o lumila wia yairus. Tia mainde, maemano, ka yokimu paleleosen.51mondolange wana mbale ni yairus, N'dai wehe ni Yesus yesa tou kumiit gumorem o Nisia, kecuali Petrus, Yohanes o Yakobus o ama ni yoki tii o inana. 52Pakasa tou mahame o meratapi yoki niitu. Taan Yesus lumila: mahame; nisia n'dai nimate, taan timekel. 53Nike'ke nea te sia, ka paileken nea i yoki tii nimate mo.54Yesus tumimboy lawas ni yoki tii o rumekei, lila Na: "Hei yoki tumooro. 55O marengi roh ni yoki tii o nendokan nitu o sia tumoor. O Yesus rumeho nisea, wehano kuman i yoki tii. 56O maerang matua ni yoki tii, taan n'dai wehe ni Yesus nisea lumila wia sei te sapa nimamuali nitu.
1O tawaan ni Yesus é mapulu o rua makii-kiit ni sia, o wehana keter o kuasa wia nisia makukuasa é setang o maleleos pakasa sumakit. 2O sia rumeho nisia ma berita karajaan Allah o maeleos e tou.3LilaNa wia nisia: “Tia ma ali sapa-sapa wia pakekelangan, tia maali diki-diki kapa walun, tukis ka, pa loid, kapa rua panggal lambung. 4O sa kamu tinerima mo wia gorem bale esa menamo witu kaambo kamu mange wia ni itu.5O sa wewehan tou ndai tumerima nikamu, kumaluaro witu kota nea o tengkap pako riawu wia naemu mamuali pe gena-genagen wia nisea. 6O sea mange o sea rumon pakasa mbanua o sea mengila-gila Injil, sambil mawehe tuturu ni Yesus o maleleos e sakitan wia pakasa tampa.7Herodes raja wilayah, liminga mo pakasa minamuali niitu. O sia kahi mapenda mo inde, ka wewehan mailla, i Yohanes i timou mo wia mpuser tou nimate. 8Wewehan kahi maila i Elia rimengkamo sumoup, o wewehan kahi maila i yesa wia nabi-nabi tempo timoumo. 9Taan taila ni Herodes: Ro’kos ni Yohanes pinanggal kumo sei reken Sia ya i tii, i liningaku simiwo niiitu? O sia mainakut o rior toro mahilekan o Yesus.10Ka warengena rasul-rasul ni itu sumirita wia Yesus sapa pinaayang nea, o sea alin ni Yesus sumingkir witu esa kota ngarana Betsaida, ni itu mo nisea te ma wali-wali Nisia. 11Taan kinailekante ne tou laker, o kumiit Nisia. sia tumerima nisea, o mengila-ngila wia nisea tentang Pakolanoan ni Empung o sea leoseNa e tou ma paar maleos.12witu nendo tumuuro ma wengi maimo ma kii-kiit wia nisia o lumila: Reh e tou laker tii mange, orior sea mange witu mbanua-wanua o kampung-kampung ka tawi niitu o sumero tampa tetekelan o kakanen, ka wiyai ni kita wia kapunekan. 13Taan Sia lumila wia nisea: sea musti wehaniu kuman! "wingkoten nea: mbia ni kami ndai lumebe wia lima roti o rua sera, kecuali sa kami mange tumeles kakanen e pakasa tou laker yai." 14Ka witu wewehan woma lima ngariwu tou tuamate. o soa lumila wia makii kiit ni Sia: Rehomo sea rumuhmun sinanya erueruran noki o laker lima ngapulu tou sanga erur.15Makii-kiit siwonea nitu o rumeho pakasa tou laker niitu rumuhmun. 16O iitu indonami lima roti o rua sera niitu, o sia sumaru wana langit, lumila rages berkat, o pengembi-ngembieNa roti niitu o weheNa wia makii-kiit ni Sia orior pe miti-mitingen wia tou laker. 17O sea waya pakasa kuman makar mawesu makelarako o eruren roti tela u pinengembi-ngembi kalaker ena mapulu orua lo'lo.18Witu nendo esa i Yesus masombayang mengesa, maimo e makii-kiit ni sia wia ni Sia: "Paila ne tou laker, sei Nyaku? 19Wingkotenea: "Yohanes Pembaptis, wewehan kahi maila Elia, wewehan e maila yesa wia nabi-nabi tempo timoumo.20Yesus muey wia nisea: "sa nikamu sei reken Nyaku? wingkoten ni Petrus: Mesias wia Opo Empung." 21O sea pe'pekan ni Yesus o kete, orior rai siritanea niitu seite sia. 22O Yesus lumila: "Anak manusia musti tumanggong laker kapen'disan o i tolak ne tua-tua imam-imam kepal o ahli ahli taurat, o paten o tinon witu nendo katelu.23Lilana wia nisea waya: "sei te e tou ma paar kumiit niaku, sia musti su mangkal nawakna mu kapendisan na leng salib na susur nend o kumiit Nyaku. 24Ka sei maselamat nawakna, sia i kaliongan nawakna. Taan sei kaliongan nawakna ka niaku sia sumelamat nisia. 25Sapa bereguna i tou makailek pakasa kawatan taan sia mapateite ka'pa marugite nawakna sandiri?26Ka seite mairang ka Nyaku o kapailaku Anak Manusia kahi mairang ka tau niitu. sa Sia mai wia gorem kawangunaNa o gorem kawangunan yama o malaekat-malaekat lenas. 27Nyaku lumilame wia nikamu: i uli-uli wia nelet tou ni mai wiyai wewehan e rai mate sasea raipe limoho pangolanoan ni Empung.28Won nendomo ka ualu i riorako pakasa tuturu niitu, Yesus niali Petrus, Yohanes o i Yakobus, o lumongkot witu natas toka ka masombayang. 29Nendo imasombayang, e gio Na limaengo lambungNa minamualimo puti sumena-sena.30O lohoonange rua tou masirita o Nisia i Musa o Elia. 31E rua nisea mapaloho i nawak gorem kawangunan. O lumila kumura i kaangeNa i pa lelepkepena witu Yerusalem.32Nendo i Petrus o e kaampit na kina tekelan o nendo sea kinawongkean sea lumoho Yesus gorem kawangunaNa. O rua tou i timoor witu tawiNa niitu. 33O nendo e rua tou tii i tumelau Yesus, Petrus lumila wia Nisia guru ma-pela-pela renday ni kami wia tampa yai. Leos toor naimi tarekan telu kemah, nesa punya Mu, nesa punya ni Musa, nesa punya ni Elia. Taan ndai paileken ni Petrus sapa nilila na niitu.34Nendo nisia maila niitu, maimo rambun tumawun nisea. O nendo nisea gumorem witu gorem rambun niitu, maindemo sea. 35O kalingaane suara wia rambun niitu o limila: "yaimo yanakeKu i sinisireKu, linganome Sia. 36Kalingate suara niitu, lohoone Yesus mengesa mokan. O makii-kiit niitu masih-sindekte, o witu nendo niitu sea ndai masisirita wia seite sapa nimamuali linoho niitu.37Witu kawoondoan nendo niitu nendo sea tumumpa wia toka niitu, kawoondaan maimo tou laker ma-tondong tondong mailekan Yesus. 38I yesa wia tou laker tii rumekei o lumila: "guru, nyaku makiwehe orior Nikou iumoho yanaleku, ka sia yanakku pengesan. 39Ma tempo-tempo sia serangen ni roh kesenge o sia rumekey o roh niitu me-nga'goi-nga'goi nisia kaambo semurna sumewu. ROh niitu mariksa teru nisia o tawi-tawi raipaar tumelai nisia. 40O nyaku kimiwehemo wia makii-kiit Nikou orior ruke nea roh niitu taan nisea rai mamuali.41O Yesus lubila: "He nikamu angkatan i rai maeman o i selok, pirape ngatempo Nyaku musti mena wia nelet niu o sumabar wia nikamu? alin yanakema niitu e mai." 42O nendo yoki niitu tumawimi Yesus o sia pemanti-manting ni setang niitu wia ntana o penga'go-nga'goi na. Taan Yesus tumegor roh lewo niitu ong kete o lumeos yoki niitu, o warengena wia yama na.43O maerango pakasa tou niitu ka kawangkoan ni Empung. Nendo pakasa tou niitu maerange kapakasa siniwo Na niitu, Yesus lumila wia makii-kiit ni Sia. 44"Lingane o wehan genang pakasa paila Ku yai, yoki tou i paower wia gorem lawas ne tou." 45Ndai pangartiannea sapa ni lila niitu, ka artina nikasindek wia nisea, kaambo ndai kailekan nea mapapahan. O sea mainde mawuwuei narti lila niitu wia Nisia.46O i tu remengka pipipetan wia nelet makii-kiit Yesus tentang sei lebe sela wia nelet nea. 47Taan paileken ni Yesus nutek nea. ka niitu sia mindomi yesa yoki rintek o reta nasia teper Na. 48O lumila wia nisea: "seite sumungkul yoki yai i wia ngaran Ku sia si mangkul. Nyaku sei sumungkul Nyaku sia sumungkul ni sia i rimeho Nyaku, Ka rintek rendai wia witu nelet nikamu waya siamo sela rendai.49Yohanes lumila: "Guru kami limoho i tou rimuke setang wia ngaraneMu, o sia yena neimi tou tii, ka nisia ndai mengiit nikita". 50Yesus lumila wia nisia: "Tia paana niu, ka seite rai masaru nikamu sia i kaam pit niu.51Witu tumawimo malekep nendona Yesus yangkaten wana sorga, o loho name mbereneNa ka maange wana Yerusalem, 52O sia kumi rim wopira pareho-reho rumior Nisia. O sea menge, o gumorem witu esa wanua tou samaria i masadia pakasa waya wia Nisia. 53Taan etou Samaria niitu rai paar merima Nisia, ka pakelangana matoro Yerusalem.54Nendo rua makii-kiit Nisia i Yakobus o i Yohanes, lumoho i niitu sea lumila: "Tuhan paar reken kou orior nikami rumeho mbaha tumumpa wana langit o mate nisea?" 55Taan sia sumuimi o tumegor nisea. 56O sea mange wana mbanua walina.57Nendo Yesus o makii-kiit Nisia malaus pake kélangannéa, lumilamo yesa tou wia puser lalan wia Yesus: "Nyaku makii-kiit Nikou, wisate nangeaNu." 58Yesus lumila wia nisia: "Srigala wewehan po'pot, o e burung wewehan sala'taan yoki tou ndai wana tampa paretaan ro'kos' Na.59O Sia lumila wia i tou walina: "Kumiito Nyaku!" taan tou tii lumila: Isinan temi nyaku mangepe ma kubur yama ku." 60Taan Yesus maila wia Nisia: "maan ni tou nimate kumubus tou nimate; taan kou mangemo o yabarome pakolanoan Empung wisate."61O i tou walina kahi lumila: "Nyaku makiit Nikou, Tuhan, taan isinan temi nyaku pamitan ne o patuariku. 62Taan Yesus lumila" seite tou paar i ma bajak taan limoho wia lowis, ndai laya untuk pakolanoan Opo Empung.
1Yesus rimeho pitu ngapuluh makiit o laeng rimeho nisea marua-rua rumior Nisia mabnua o tampa paakoan Na. 2Lilana wia nisea paupuan lakar taan e mapayang e oki te. o kumiwehe wia makapunya o sia mehemi mapayang maupu.3Mangemo ka nulit Nyaku rumeho nikamu tanu yanak ni domba wia puser ne serigala. 4Tia maali raragesan o mbalun o tia mawehe sigi wia i sei kalaat temu wia lalan.5Sakamu muntep witu mbale lila katare ndame makaleos wia mbale yai. 6o sakamu witu wewehan tou toro tumerima ndame makaleos o sigimu tilau wia natasena taa sarai sigimu marengi wia nikou. 7mena wia mbale niitu o kuman o nonoten sapa nai wehe ne tou wia ni kou. a sampayang makailek wawaeran o tia ma hera era wale.8Ka sakamu muntep witu nesa wanua okamu tumerima witu kaanen sapa nai tiro wia nikou. 9O'leosen etou sakitan witu o lila mako wia nisea pakolanoan Allah tawi mokan wia kou.10taa sakamu muntep witu nggorem i nesa wanua o kamu rai teriman witu mangemo witu lalan mbangko o lila niu mome. 11O nawu witu mbanuamu irimiket wia nae nami tangkarako wia sinarumu o pailekeniu nyai pakolanoan Allah tawi mokan. 12nyaku lumilame nikou yendo yai e sodom lembe porak tinanggong taan wanuamu.13Cilakamo nikou korasim! cilakamo nikou Betsaidah! ka sawana Tirus naan witu sidon mamuali mujizat-mujizat e minamualimo witu puser niu, la ato sea mina kapo naan mengasi. 14Taan nitu witu nendo paakimam, penanggongan ne Tirus naan sidon e lebe porak taan penanggongan niu. 15O nikou kapernaum, Nikou i palolongkot kaambo wana langit? Ndai, nikou patutumpa ka ambo wana kaowatan tou nimate!16Seite luminga nikamu, sia liminga Nyaku: O sei tumolak ni kamu, ni sia timolak Nyaku; o sei tumolak Nyaku, sia timolak Nisia i rimeho Nyaku.17Mai niitu e pitu ngapulu murid marengi pela o lumila: "Tuhan o e setang-setang takluk wia ni kami ka ngaran ne Mu. 18O Yesus lumila wia nisea Nyaku limoho iblis nimawu toung kilat wana langit. 19Ka ulit-ulit Nyaku ni mehe kawasa wia nikamu i malelek loloi o kalajengking kawasa i matahang kaketeram kasaru, orior wana ma cicilaka ni kamu. 20Maan teintu mokan tiamo mapelapela ka roh-roh nitu mainde wia nikamu, taan mapelapelamo ka ngaranemu neimo katulis wiang sorga.21Nendo kan niitu kahi Yesus mapela-pela wiang gorem Roh Kudus o lumila: "Nyaku rumages wia ni kou, Ama Tuhan langit o kaowatan, ka pakasa niitu nisindekeMu wiae tou bijak o e, tou pande, taan ni nituruMu wia e tou rintek ya Ama, niitumo i kapaar.22Pakasa naimowehe wia ni ku, ni Ama ku o ndai wana esa tou imailek sei i yoki selain Ama, o sei i Ama selain Yoki o i tou i wia nisia i Yoki niitu berkenan tumuru niitu.23Maimo niitu mi Yesus wia makii-kiit ni Sia nikaasa i lumila: "Mapela-pela mberene limoho sapa linoho niu. 24Ka Nyaku lumila wia nikamu: "Laker nabi o raja paar lumoho sapa e linoho niu, taan rai kalohoan nea, o paar malilinga sapa liminga niu, taan ndai kalingaan nea.25Witu nendo esa tumooto esa tou ahli tourat o mawo'wa Yesus lila na: "Guru, sapa toro siwongku o makailek nidop ndai ma apu-apu?" 26Sia wingkoten ni Yesus: "sapa ni katulis winggorem nukum taurat? sapa imbinacamu wana?" 27Wingkot nitou tii: " upusente i Tuhan, Allahmu, o nenteru natemu o nenteru jiwamu o kaketeran o pakasa akal budimu, naan kaupusentemako e kasuatemu tou masuat nawakemu sandiri. 28Lumilamo Yesus wia nisia: "LIlana niitu nulit, siwono tentu, orior kou tumou."29Taan sa mau'ulit nawakena tou niitu lumila wia Yesus o seite i kasuateku tou?" 30Wingkoten ni Yesus: weham esa tou itimumpa wia Yerusalem mange Yerikoh, sia numawu wana lawas ne penyamun-penyamun o rait te kumahat nisia minakar ma'apu-apu, o kahi wiwelen sia o lumangkoyako nitu manger tumilai nisia tawimo mate.31Kebetulan wehan esa tou iaman tumumpa limawet lalan niitu, sia lumoho tou tii, taan sia limawetite wia nisia wana lewet lahan. 32Tentumo kahi yesa tou lewi mai witu tampa niitu; o sia loona ituu tii, sia limawetite wia nisia wana lewet lalan.33Maimo mai yesa tou Samaria, i memang makelang wia tampa nitu: o sia ka tohoana i tou tii o itu mahgoi natena wia kaupusana. 34Sia mange wana nisia o melalap mpela-pelana, makelarange sia sirangena lama o nanggor. maimo sia seretena tou tii wana natas keledai pasereseretana sandiri o alina sia witu tampa patulitulian o sia nurusena. 35Kawoondoana sia mehemako rua dinar wia makapunya mbale patulitulian nitu, lilana: undam nako sia o saitu telesemu lumebe nyai, aiku mokan gantian, nendo nyaku marengi.36Sei i witu nelet telu tou yai, kasuat impailekenu wehan kasuat tou wia e tou e rimambas wana lawas ne tou lewo nitu? 37Wingkoten tou nitu: tou timurumo nate leos wana nisia. Yesus lumila wana nisia mangemo o siwono niitu.38Witu nendo Yesus o makii-kiit nisia wana pakelangan, mambome sia witu nesa wanua. Yesa tou wewene i maka ngaran marita timerima ni Sia witu mbalena. 39Wewene tii wewehan esa patuari i maka ngaran maria. Maria yai rimumum tawi nae ni Tuhan o raima ena-ena ma linga paila Na.40Taan marta masiasaite impaayangena. Sia tumawimi Yesus o lumila: Tuhan, ndai re'e kou pandun ku patuari mi naya mapayang mengesa? reho sia sumawang o nyaku. 41Taan Tuhan mingkoti nisia: Marta, marta kou kuati o masiksa nawak naan laker perkara. 42Taan nesaite e paperlun: mari simisir woma paling leos erai indon eia nisia.
1Witu nendo esa majasa Yesus sombayang witu esa tampa. Menamako sia ma sombayang, o sia iu mila i yesa ma kiit-kiit ni sia. Empung turu an temi kami ma sombayang, kasuat mi turu Yohanes wana e makiit-kiit nisia sia.2O wingkotena ni yenas: sa kamu ma sombayang milamo tanai: Opo wana natas, mberesi ngaranemu mahaimo kerajaanMu,3wehantemi kami susur nendo kakame neymi ya secukupnya, 4wehamtemi kami susur amen nendo kakanen yai neimi. Kami maan nitute, o ampungantemi kami pakasa kasume. Kan neimi, o kasuat kangkahi e tou ampungan neimi sasen sunelok warna ni kami. O tia pa alian kami wana gorem pa wowaan.5Sia lumila Yesus wana e makiit-kiit ni sia: sa wewehan wia antara nikita, kaaian ne kaampit, patuari pinjamantemi kami roti mbale ni kaampitna o lumila wia nisia maan mapaharua imbengi, kita mako wana e patuari 6Ka ikaampiteku esa wana pa kelakelangan itimuli wia mbaleku, o nyaku rai wana sapa-sapa pa kakaan nisia. 7ka rai wana kakaanen wana mbaleka pa wewehe kuman nisia. Ndai mungkin i maka wale ma ilahi, tia meranrang ka pintu welwkia timutupo, o e yokiku timekelo, o nyaku raimo ikatoor ma wewehen wana i patuari. 8Yesus lumila wana nesea, maan kahi sia ndai paar tumoor o mawewehemi wia nisia ka itou tii kaampitna, ka sikapena rai mapean nirang, sia tetap tumoor o mehemi sapa pa perluna.9Sia kai lumila wana ne sea: kumiwehemo, kamu langsung wehanani, sumeromo, kamu rior makailek tumengkoro, kamu wukana pintu ndai mungkin i yokikumiwehe sera wehaani ni papani lolonie nitumo imapiara wi nikita. 10Ka pakasa etou kumiwehe e makailek, o pakasa e tou sumero makailek o pakasa e tou tumengkor wana nisia pintu wukaan.11Papa tae sei wana antara niu sa e yokina kumiwehe sera o wehan temi ni papana loloin gumanti sera. 12Ato sasia kumiwehe tolor wehantemi kalajengking? 13Sa kita tou lewo mailek mawehe ileos wana i yokie nea apa lagi i mapiara wana sorga Dia akan mehemi Roh Kudus wana esei ma kiwehe wana Nisia.14Witu nendo esa, Yesus rimuke wia wana yesa tou i setang mawowo itou, kumaluarko i setang, itou wow masiritamo. o sea maerang e tou laker. 15Taan wewehan witu antara nea mahila, sia maruke e setang o kuasa ni belsebul, penghulu setan.16wewehan kahi e makiwehe esa tanda witu sorga wana ni sia ka ma cocoba ni Sia. Wia nisea taan ma wa'wa ni Sia. 17Taan pailekente ni Yesus nutek nea, o lumila: wisamo kerajaan mina pete-pete nulit mate, o pakasa rumah tangga mawete-weteng nulit maturas.18Sar Iblis nitu mina wete-weteng o sumaru nawakna sandiri ndai kumura pakolanoan nitu tumahang? nikamu lumila, kaNyaku ma ruke e setang nagkuasa ni Belsebul. 19Nitumo sa Nyaku nu muka e setang o kuasa ni Belsebul, o kuasa sapa makiit-kiit ni kou maruke ni sea? ka neseamo e mamuali hakimmu. 20Taan sa Nyaku ma ruke e setang o kuasa ni mapiara maka nulito wia ni kou parolanoau ni mapiara ni maimo.21Sa wehan esa tou keter, o tah-tahka jumaga mbalena sandiri, maaman waya kaakoana. 22Taan sa wehan esa tou i lebe keter taan ni sia sumerang o kumala ni sia, tantu i tou tii kumahat perlengkapan tah-tahka, yang di andalkannya, o ma weweteng e kinahatena. 23Sei rai mawali ni Sia, sia masaru Nyaku o sei rai merur ma wali-wali Nyaku, sia si masar nesea.24Sai roh lewo kumaluar wia i tou, sia kahi mengala-ngalang wanan tampa rukus masero paenaan, o ka ndai nimakailek, sia umila: nyaku marengo witu mbaleh ni ku tilaumi. 25Mangersia lo'ona mbale nitu sioapuan beresi o nikatiro wangun. 26O sia kumaluar o tumowa pitu roh laeng, e lebe lewo taan nisia, o sea gumorem munek witu. mako ka lolowisana pahang-hangean ni tou tii lebe teri taan pahange-hangeana katare.27Nendo Yesus, i mahilape, rumekeyi iwewene wia puser ne tou laker o'lumila wia nisia mapela-pelamo ina mawak-awak ni kou, o susu ni timoto ni kou. 28Taa Yesus lumila: "e mapela-pela siamo i malinga Firman Empung o mapiara nisia.29Nendo Yesus nieruroh ne tou laker, lumilamo Yesus; "Angkatan yai e angkatan lewo, sea makiwehe esa tanda taan wiani, sea rai winehan tanda kacuali tanda nabi Yunus. 30Ka tanu i Yunus minamuali tanda wia tou Ninewe, tentumo kahi i yoki ni tou mamuali tanda wia e angkatan yai,31Wia nendo paahakiman; ratu wana tihmu nitu tumou mawali tou wia angkatan yai. O Sia mai ma ukum ni sea. Ka iratu yai mai wana tempok kaowatan, i mai ma lilinga hikmat Salomo o kaulitana wia nyai lebe Salomo.32Witu nendo paakiman, etou Ninewe tumoor mawali angkatan yai o sea hukumen, ka etou Ninewe niitu makapo nitu nendo sea liminga pakatauan Yunus, o kaulitan wia lumebe Yunus.33Ndai wana esa tou i timutung solo o i retana witu rerem mbale kapa ndai wia mbawa gantang ta'an witu natas nae' diam, o rior pakasa e tou gumorem toro tumoho terangena. 34Mberenemu ni'tumo solo nawak kemu, sa mberenemu leos, teranglah pakasa nawakkemu, taan sa mberenemu lewo, rimbun,,nawak kemu. 35Ni itumo loon leos terang wia ni kou tia mamuali karimbunan. 36Sapakasa nawak kemu terang o rai wana tampa e rimbun, mpakasana mamuali terang. masuat tanu sa solo tumerangi nikou ongsenakna.37Nendo Yesus mena maturu, tou Farisi numot ni Sia i kuman wia mbalena. O sia gumorem wia mbale nitu, o rumumun kuman. 38Tou Farisi nitu lunoho sapa nitu o sia maerang, ka Yesus rai minous lawasena. nendo ndaipe kiman.39Taan Tuhan lumila wia nisia: "Nikamu e tou Farisi, nikamu malelenaste luar nono'notan o siri na. taan wiang goremmemu mbuta kinahat ing ka tewoan. 40Hei e tou welenga, ndairee nisia i simiwo luar na, o sia kahi isi miwo gorema? 41Taan wehemo mako goremena tanu tatamber o nulitena pakasa imamuali beresi wia nikou.42Taan masilakamo kamu hei e tou Farisi, ka nikamu ma waer seper mapulu wia selasi, inggu o waya-waya sayor, taan ni kamu ndai pandung eng kaadilan o nupus ni Empung, e nesa musti siwon o e laeng tia pa waya.43Masilakamo ni kamu, hei e tou Farisi kahi kamu paarte rumumun wana muka rendai witu mbale panun tepan o paar te paormaten witu pa wangke wangkeran. 44Masilakamo kamu, kanikamu masuat ongkubur indai ngi ngaranan e tou makelang wia natasena, rai pailekena."45Esa tou wia nelet ahli-ahli torat nitu mingkot o lumila wia ni sia: "Guru, o lumila tanai kou masero nikami kahi." 46Taan sia mingkot: "Cilakamu nikamu kahi, hei ahli-ahli torat, kanikamu rimeta mbu wulengan ka ndai kawuleng netou, taan nikamu sandiri ndai simampur mbuwulengan nitu o nesa tutunduk.47Cilakamo nikamu: ka nikamu masiwo kubur nabi-nabi, taan nenek moyang niu i minate ne sea. 48Ka ni'tu nikamu makarendai, ka nikamu mau ulit basiwo-siwon nenek moyang niu, ka nisea e minate nabi-nabi nitu o nikamu miwo kubur nea.49Ka nitu hikmat Allah lumila: Nyaku ma rereho wia nesea nabi-nabi o rasul-rasul o sangapahar na wia nelet nabi-nabi o rasul-rasul nitu o sea pe'ndisen. 50Orior e angkatan ya i ituntutan raha ne pakasa nabi e nika tuas tuur kaowatan siniwo, 51Tumuur witu raha Habel, makar witu ndaha ni sakharia i pinate wia nelet mezbah o mbale ni Empung, bahkan Nyaku lumila wia nikamu: pakasa nitu e kiwehen witu angkatan yai.52Cilakamo nikamu: hei ahli-ahli taurat, ka nikamu minindo kukusi pengetahuan: nikamu sandiri ndai gumorem o tou ma usaha ma gorem witu gorem ni kamu ma halang te."53Kaangeteni Yesus witu tampa niitu ahli-ahli taurat o e tou Farisi ndai maena-ena mengeti-ngetip o membanjiriNga o mbaya waya soal. 54Niitumo nesea mainakut mapancing nisia, o rior Sie katimboran nea dumasar wia sapa inililaNa.
1Sementara ni’tu beribu-ribu tou laker e kimumpul sehingga nisea ma peset-pesetan, lalu Yesus mulai mahajar pertama-tama wia murid-murid tena, lila Na “waspadalah wia ragi, ka kamunafikan tou farisi.2Ndai wana nesapun i kina ape’an o rai mawuka na’an ndai wana nesapun i nai kasindek o rai kailekan. 3Ka ni’tu sapa nai lila niu wia gorem rimbun kalingante wia terang, na’an sapa nai tena’ niu wia lunteng wia gorem kamar akan iberitami wia natas natep wale.4Nyaku lumila wia nikamu, hai ka’ampit-ka’ampitku, tia’lah nikamu mainde wia ni sea e torote memate nawak na’an kemudian ndai toro sumiwo sapa-sapa kahi. 5Niaku tumuru mokan nange wia nikamu sei i musti kainde niu, kainde mako sia, i nimate mako, wewehan kuasa mapingkilako tou wia gorem neraka, sesungguhnya niaku lumila wia nikamu, kaindemako sia!6Bukankah burung pipit wangker lima ekor ndua loit? Sungguhpun taintu ndai seekor pun wia nisea e kinaliuran ni opo empung. 7Bahkan bu’uk ro’kosemu pun rineken waya. Ka ni’tu tia mainde ka nikamu lebe berharga ta’an e laker burung pipit.8Niaku lumila wia nikamu: setiap tou ma’akui niaku wia muka ne tou, anak manusia kahi akan ma’akui sia wia muka malaikat-malaikat opo empung. 9Ta’an a sei masangkal niaku wia muka tou, nisia pasangkainte wia muka malaikat-malaikat opo empung. 10Setiap tou e maila sesuatu malawang anak manusia, nisia ka’ampunan; ta’an a sei mahujat Roh Kudus sia rai ka’ampunan.11Asia tou pahadapena nikamu wia majelis-majelis ato wia pemerintah-pemerintah na’an penguasa-penguasa, tia kamu makuatir kumura na’an sapa e harus palila niu o mabela nawakemu. 12Sebab wia toro ni’tu juga roh kudus majar nikamu sapa i harus lila niu,”13Itouesa wia tou laker witu lumila wia Yesus: “Guru, lilami wia e patuariku supaya sia meteng warisan wia niaku.” 14Ta’an Yesus lumila wiana: “patuari, sei i nimangkat niaku mamuali hakim ato pengantara natas nikamu? 15Ila Na kahi wia nisea: “Majaga-jaga na’an mahilek wia katamakan waya, ka na;an e tou malimpah-limpah kapunyaana, hidopena ndai pagantong wia e kakayaanna ni’tu.”16O sia lumila wia nisea nesa parumpamaan, lila Na wewehan tou kaya, tana’na laker rendai hasilena. 17Sia moi wia gorem nate’na: Sapa reken siwonku, ka niaku ndai wana tampa wisa niaku makailek pasimpangan hasil i tana’ku. 18O ila na: ni’imo pasiwongku; niaku rumombe lumbung-lumbungeku na’an niaku tumo’or lebe wangko na’an niaku o sumimpang wia goremna mbaya gandum na’an barang-barangeku. 19Sesudah ni’tu niaku ma lila wia jiwau: Jiwaku, wehan wia nikou laker barang, kinimpul ta’un-ta’un latena; masenge, kumane: numo’onote na’an ssumenange mako!20ta’an Firman opo empung wiana: hai nikou tou keso wengi ni’in juga jiwamu pa indoneme wia nikou na’an sapa naimo sadiamu, pawewehemu sei ni’tu sabantar? 21Taintumo mamuali na’an tou e makumpul harta wia nawak nea sandiri, jikalau sia rai kaya wia kasari opo empung.”22Yesus lumila wia murid-muridNa: “ka niitu Niaku lumila wia nikamu: Tia makuatir a nidopmu a sapa pakakanen nu, ta’an tia makuatir kahi akan nawakemu sapa papakenu. 23Ka nidop ni’tu lebeh penting ta’an pakakanen na’an nawak ni’tu lebeh penting ta’an lambung.24Palohonu burung-burung gagal e rai matanem na’an rai mahupu rai wana gudang ato lambung, ta’an demikian pawehan kuma ni opo empung. Mate karou kahma nikamu limembe burung-burung nitu! 25Sei wia nantara nikamu ka engkakuatirana toro mawes sehasta wia lalan nidopena? 26Jadi, ka nikamu ndai sanggup masiwo barang i paling rintek, ka’kamu ma kuatir hal-hal laeng?27Paperhatian wungang bakung endai ma pintal na’an ndai matenun, ta’an niaku lumila wia nikamu: Salomo gorem waya kemegahana pun ndai limampung tewang salah satu wia wungang ni’itu. 28Jadi a rukut wia ladang nendo yi’i wia na’an wo’ondo i tia wi gorem baha taintumo padandanem opo empung terlebih kahi nikamu, hai tou e kurang mapercaya!29Jadi, tia nikamu mapersoalkan sapa pakakanen niu ato sapa panonoten niu na’an tia macemas natemu. 30Samua ni’tu paseron bangsa-bangsa wia kaowatan eraai makenal opo empung, ta’an Bapamu mailek ka nikamu memang maperlu waya niitu.31Ta’an sumero kerajaan-Na, o mbaya-waya niitu i awesmokan kahi wia nikou. 32Tia mainde, hai nikamu kawanan rintek! Ka Bapamu telah berkenan nimehe nikamu kerajaan ni’itu.33Wangker waya punyamu na’an mehemako sedekah! Sumiwo wia nikou pundi-pundi irai toro mamuali tua nesa harta wia sorga irai mahabis irai toro tawin irongkit na’an rai toro terima ni rayap. 34Ka wisa nartamu berada, witu kahi natemu berada.”35“Hendaklah siri’mu tetap winakkes na’an pelitaMu tetap malayas. 36na’an hendaklah nikamu masuat na’an e tou-tou e mahanami tuanena mawarengi witu kinawengan, ka o sia mai o tumengkor pepenet, segera wuka’an pepenet wia nisia.37Bahagiamo e hamba-hamba e kinarioran ni tuarina majaga-jaga o sia mai, nyaku lumila wia nikamu: Sesungguhnya sia i ma’kes sirina na’an ma persilakan nisea rumuhmun kuman, na’an sia malayani nisea. 38Na’an a sia mai wia puser wengi ato wia pagi rendai na’an kailekan nea masiwo taintu, mabahagia kahma sea.39Ta’an pahileken ni’i: a sia makawale mailek kawisa i rongkit ma’ai, nisia rai tumelaume balena bongkaren. 40Hendaklah nikamu kangkahi sumadia-sadia, kai ianak manusia mai wia saat i rai pasangkan niu.”41Lila Petrus: “Tuhan, nikami kah pamaksudtemu na’an pa umpamaan ni’itu ato na’an tou waya?” 42Jawab Tuhan: “Jadi, sei mahurus bale e setia na’an bijaksana e pa angkaten ni tuangena mamuali kepala natas hambana waya ka mawewehe kuman wia nisea waktu ni’itu? 43Mabahagiamo hamba, e kailekan ni tuanena masiwo tugasena ni uru, ketika tuanena tii mai. 44Niaku lumila wia nikamu: Sesungguhnya tuanena tii i mangkat ni sia mamuali mandor wia milikena waya45a taan, a hamba tii lewo na’an maila wia gorem natena: Tuangeku rai mahai-hai o sia mulai mawiwel hamba-hamba tuama na’an hamba-hamba wewene, na’an kuman numo’not na’an telewen. 46O tuang hamba tii i mai wia nendo irai pasangkana na’an wia saat irai pailekena, na’an e mapapateh nisia na’an masiwo nisia masuat na’an tou-tou e rai setia.47Adapun hamba e mailek i kapa’ar ni tuanena, ta’an e rai nimehe pasiapen ato rai simiwo sapa nai kapa’ar ni tuanena, nisia i makailek laker wiwelen. 48Ta’an sasei rai mailek i kapa’ar ni tuanena na’an masiwo sapa i harus mahalimi wiwilen, nisia tumerima teh noki wiwelen. E tou-touna e wiana laker pawehan, wia nisea e laker patontuten, na’an wia i sei e laker papercaya mako, wia nisea e laker rendai kahi patuntuten.”49“Niaku mai mapipingkil waha wia kaoatan na’an betapakah pa’arapenku baha ni’itu limayaso! 50Niaku harus tumerima babtisan, na’an betapakah lengey nate’Ku, sebelum hal ni’itu malangsung!51Nikamu masangka, ka Niaku mai ma’ali damai wia natas bumi? Ndai, lilaku wia nikamu, ndai damai, ta’an patokolan. 52Ka mulai wia tekan wewehano patokolan antara lima tou wia gorem nesa wale, telu malawang rua na’an rua malawang telu. 53Nisea e saling masaruan, papana malawang nawakena tuama na’an ianak tuama malawang papana, mama malawang ianakena wewene, na’an ianak wewene malawang mamana, manohang wewene malawang ianak mantu wewene na’an ianak mantu wewene malawang manohang wewenena.”54Yesus lumila kahi wia tou laker: “Anikamu lumoho awan sumeret wia sebelah talikuran marior-rior nikamu lumila: Mahaimo nuran, na’an hal nitu memang mamuali. 55na’an a kamu maloho reges tihmu masengo, nikamu lumila: nendo ma paso rendai, na’an hal ni itu mamuali butul 56itai tou-tou munafik, tou kaowatan na’an langit nikmau mailek numilai sapa re’en nikamu ndai mailek manilai zaman ti’i.57na’an ka kamu kahi rai matantu mako sandiri sapa em benar? 58Ka a nikou na’an kasarumu mange ma menghadap pemerintah, pamiakuten maleosan na’an sia selama wia lalan, supaya tia kou seretana wia hakim na’an hakim sumerahkan nikou wia pembantuna na’an pembantu tii mingkil ni kou wia gorem penjara. 59Niaku lumila wia nikou: nikou ndai kakaluar wana mange, sebelum nikou mawaer nutangemu makar malunas.”
1Intoro niitu omai e wo’o pira tou wia i Yesus mahalimi i tehabar sumuat e tou-tou Galilea, daha-daha nea nai sembor di Pilatus ka’ampit daha nai wehe nea wia karagesan. 2Yesus limila wia nisea: “Pasangkanu e tou-tou Galilea yai lebeh wangko engkasumelokan nea ta’an kasumelokan netou Galilea walina, ka nisea nime’an inasib niitu? 3Dai lilaku wia nikou ta’an sakamu irai mabertobat, kamu waya mate tanu niitu.4Taan pasangkanu i mapulu o ualu tou kine’atewan imenara witu tawi siloam, lebe wangko kasumelokan nea taan kasumelokan ne tou walina i mahana witu tawi Yerusalem? 5Dai lilaku wia nikamu, taan sakamu dai mabertobat, kamu waya masusah wangko tanu nyai.6Lumangkoiako niitu Yesus lumila i ande-andean yai: “i yesa tou makapunya im pohong ara, witu numa tinamenana bua anggorena, taan irai timutul waa’na. 7Osia lumila wia imahurus ikobong anggor witu: Telumo ngataun nyaku mai manero-nero wua’na wia pohong ara yai, taan nyaku dai milek. Tongkeyen eng pohong yai! Sapa bereguna sia timou wia tana yai.8Sumambal itou tii: “Tuang, wayamo mako. Niitu tumoupe mako taun yai. Pelasengkumokan tana limendongena o mehe pupuk wia nisia. 9Wo’otai taon tumondong sia mehe wuana: sa’rai tongkeyen sia.10Wewehan nendo esa Yesus mawehe tuturu witu nesa wale pahuntepan witu nendo sabat. 11Witu niitu wewehan iwewene mapulu auwulu ni roh. Isia sakitan akar mawohko tu’urena raimo toro tumoor leos tuurena mina wohohkomo.12Osia kalohoan ni Yesus i wewene tii, Yesus tumowa nisia olumila wia nisia: “Eh mama sumakitemu leoso. 13Osia rumetakmako lawasena witu mama tii daikan ure timooro i wewene itu osia melo-loor i opo empung. 14Taan pakii-kiitan tii magahlo ka iyesus limeos tou witu nendo sabat, o sia lumila wia etou laker. Wewehan nenem ngaando nendo papa-ayangan. Niitumo maimo witu nendo paleleosan tia witu nendo sabat.15Taan iTuhan limila nisia tawa’i: “He tou lewo, waya netou wia nikamu, rumeta mako isapi kaapa kuda witu nendo sabat witu kurungan o mali witu tampa pano’notan? 16Dai: zee i wewene yai mapulumo onalu ngataun winakes nisetang, musti i weta wia bawa-kes, ka nisia puyuni Abraham?17San toro niitu, sia lumila tanai, waya ne tou maseso Nisia mairang, o e laker tou, mapa-apaar ka baya uiusan bangun siniwonamo waya.18Osia lumila i Yesus: “ande-ande sapa eng ka-kawasaan niopo empung o sapa toro i andekumako. 19Niitu ande-ande tanu batuna mostor mindo oitanem netou witu numa nea: batuna itii tumou omamuali pohong o e burung-burung wia natas sumala witu sa’angna waya.20O sia lumila kahi: “Kaampit sapa aku ma-ande-ande i kawasa ni opo empung? 21Nisea tanu ragi niindo ni wewene o itu kayo’ona wia tepong terigu telu mok akar niitu makoyak waya leos.22Maimo niitu, Yesus kumelang rumo-on wia kata-kata o wia kampung-kampung o mawehe tuturu olumaus impakelang-kelangan na witu Yerusalem. 23Wewehan itou maila wia nisia: “Tuhan piraite paselamaten? 24Lumila iYesus wia e tou waya itii mainakutako kamu maagorem witu pepenet kasusaan iti-i: Ka niaku wia nikamu laker etou mainakut magogorem, taan dai mamuali.25Sasia itimooro imaka wale o mineneto impepenet, kamu tumoor witu cuar. O meneng-nengkor i pepenet olumila tuang wukaan temi kami pepenet. Nisia jumawab: Dai pailengku kamu wisa kamu omai. 26Okamu lumila: kami kima-ano onumonot wia sazaruanu o nikou minehema tuturu wia nikami wia lalan o wia kota-kota. 27Taan sia limila wia nikamu: Dai pailekengku kamu wisa kamu o mai rumou kamu wia sazaruanku kamu waya meniwo-niwo ing cewaan.28Waname kamu makailek iname, makareet nipeng, sakamu lumoho, Abraham, Ishak oi Yakub ombaya ne nabi witu kawasa ni opo empung taan nikamu pingkil witu luar. 29Oetou wana tihmu, talikuran, sendangan amian. O nisea rumuhmun kuma’an witu kerajaan ni opo mepung. 30O uli-ulit wewehan eikalowis, wewehan ikarior.31Toro niitu osea mai etou-tou waya Farisi olumila wia iYesus kumaluar tilau tampa yai. Ka i Herodes ma-apate nikou. 32Lumila Yesus wia nisea: “Kumaluar lila mako wia binatang lewo, tii, nyaku maruke isetang o male-leos e tou iyendo taekan o woondo, witu katelu nga-ando makelar. 33Taan iyendo yai o woondo o ngasusa, nyaku musti lumaus pakela-kelanganku, ka dai toro e nabi paten sarai witu Yerusalem.34Yerusalem, yerusalem, nikou nimate e nabi-nabi o mapingkil nisea imbatu. E tou-tou wia nikamu. wo’o makapira aku maku-kumpul waya bawa i lelemparena taan kamu rai paar. 35Nuli-ulit balemu intelaumu o mamuali-punekokan taan nyaku limila nikamu, kamu daimo lumoho niaku akar kamu lumila berkateni sia iminai wia ngaran ni Tuhan.
1Bewehan nendo nari duminggu si Yesus nimako witu tou Farisi mako kumaan witu, pakasa netou nimako witu melur-lur nisia. 2Raikan laat nimakomomai tou sakitan tembung i dano witu muka Ni Yesus. 3Osia lumila Yesus wia emailek pataun oetou Farisi, toro kita lumeos itou sakitan witu nouduminggu kaapa rai?4Pakasa newitu nimakapunek waya osia timboyana lawas ni sakitan osia leosena osia rehona mareng. 5Seisiwianikamu irai mako kumeori ianakena kaapa sapina ni kawoko wia parigi maan niitu nariduminggu? 6Pakasa newitu eraiwana nimingkot.7Ka Yesus nimilek esakei, emainakut muruhmun witu tampa paormaten, sia lumila nande-andean wi e’sakei itii. 8Sei si tou tumowa nikou mako witu kinawengan tia muruhmun witu tampa paormaten ka wewehan tinowa ni tou tii lembe paormaten taa nikou. 9Osia tumowa nikou mai lumila nikou, wehanako tampa yai wia tou tii okeu rai mairang mako rumuhmun witu tampa wia bawa.10Sa wewehan itumowa nikou mako rumuhmun witu tampa wia bawa, maka ampor mai lumila nikou, kaampit maimo rumuhmun wia tampa i yai, yaniitu kou makailek noremat wia muka imberen nesakey laeng. 11Ka sei si maatas ngarana ya nisia i wia bawa sasia mawawa i ngarana ya nisia iwia natas.12Yesus lumila wia itimewa nisia, sakou tumowa mai witu pestamu endo kaapa pesta wengi, tia kou tumowa e kaampitemu kaapa patuarimu kaapa kakamu kaapa tuarimu kaapa katawimu ya wewehan, kanisea emaer tumowa nikou tumerima ibawaeran.13Taa sakou sumiwo pesta towaan etou lengei, etou wewehan kurang tou rai mamuali kumelang oe tou rai matulis. 14Okou senang kanisea rai wana isapa-sapa mawaer nikou, okou makailek wawaeran witu nendo tinooran ne tou maeman.15Luminga niitu lumilamo i yesa sakey wia iyesus mapapaar isinelewir witu pakolanoan. 16Taa Yesus lumila wia nisea, wewehan itou sumiwo pesta wangko nisia timowa elaker tou. 17Pesta daipe nai kelang sia rumeho e pareho-rehona lumila wia e pakasa ne tinowana maimo ka pakasa-kasa lekepo waya.18Taa nisea mawali-wali makiampung, niaku timeles ikatanaan malengkan ako ilekenkumi, niaku makiampung. 19Ya laeng lumila niaku timeles e lima par sapi tuama, niaku mako mowowa ni sea. Niaku kumiwehe ampung. 20E laeng lumila, niaku tekangkumaweng, niaku dai mamuali mai.21Osia mareng i pareho-reho itii mako lumila pakasa-kasa ni itu wia tuangena, ngumahlomo i maka ampar itii osia lumila wia i pareho-reho, mako marior-rior witu pakasa lalan, olalan pantol imbanua, oalini etou lengei oetou wewehan kurang o etou rai mutus o e’tou rai toro kumelang. 22Osia rumapot ipareho-reho itii wia ituangena, sapa nai lila ni tuang naimo ikelangenku, taa maan taintu bewehane tampa.23Lumilamo ituangena wia ipareho-reho itii, mako witu pakasa ilalan pakelangan, alimiwaya pakasa netou witu muntep wia baleku oia mawuta. 24Niaku lumila wia nikou raiwana si tou esa wia setou tinowaku womea wia pestaku.25Wewehan nendo esa elaker marior-riorkan ma kikiit i Yesus wia pekelangan, lumohomi sia, osia lumila wia nisea. 26Saesa tou mai wia niaku, erai magalo, ipapana. Oimamana oikaawuna oianakena oipatuarina tuama kaapa wewene onawakena nisia rai mamuali makikit niaku. 27Sasia rai muleng isalipena okumiit niaku nisia rai mamuali makiit-kiit niaku.28Sei wia nikamu matotor menara, ririor niitu rumekene iloit papaken saitu toro palekep i papayangeniitu. 29Sasia sumiwomo i tinuunan niitu orai malekep, katia pakasa ne tou milek niitu masero wia nikou. 30Lilana: tou tii nimulayo matoor, taan sia ndai sanggup makelarNa.31Wangko wisa sasia maako ma perang malawang wangko laeng orai rumuhmune orumekene emapulu ngariwu etouna sasea tumahang sumaru ikasaruna eruangapulu ngariwu etouna. 32Sarai sia rumeho, rerehoan kalaate; kapipetna wiape bakat mange lumila natoran maleosan. 33Taintumo nikamu akamu rai rumeta inawakemu wia kapunyaanu rai mamuali makikiit niaku34Buras niitu teno taa sasia mamuali tawar sapape toro tumeno nisia. 35Daimo wana iwereguna leos wia katanaan kaapa mamuali rerembur itana, niitu tia mokan netou. Sei si wewehan lunteng karengan sia luminga.
1Mapa ayang wia panjak ni mai wia i Yesus o tou berdosa luminga i Yesus. 2Maneso-neso e tou Farisi o jago-jago Torat, lilana sia tumerima tou berdosa o kuman mawali-wali ni sea.3Osea lumila Parandean wia ni sea 4Sei wia ni kamu wewehan ma atur domba sa wewehan kasero esa wia nisea rai timilau wia siow mapulu o siow wana padang gurun o mange sumero e ni kasero ka ambo ni sia kailekan? 5Sasia kailekan no sia reta me wia tongka na osia senang.6Sa kaambo mome bale sia tumowa e kaampit-kaampit o kateper-kateper na o lumila wia ni sea sumenango ma wali-wali ka domba ni kasero kinailekan no. 7Nyaku lumila wia nikou, tentumokahi kasenangan wana sorga esa tou berdosa lembe wia kasenangan, ka siow ngapuluh o siow e tou leos e rai ma perlu pertobatan.8ka apa wewene wisa maka punya mapulu perong o itu kailang nesa wia ni itu, rai simulu solo o sumapu bale o sumero leos akar i kailekan? 9O sa sei makailek, sia tumowa e kaampit-kaampit o e kateper-kateper o lumila sumenang ngo waya perong ni kasero kinailekan no. 10Nyaku lumila wia ni kou, tentukan nyaku sumenang wia malaikat-malaikat Allah ka esa tou lewo ni ma tobat.11Yesus lumila peme kahi: wewehan tou maka oki rua tuama. 12Lila ni taweng wia i papana; Bapa wehano mi aku wowa wia budelta mamuali punyaku, o papana mehe mako budel ni itu wia nisea.13Pira ngaendo mange mai yoki taweng tiin, mangker pakasa bowana osia mange wana banua rou, wana sia rumoyal wia bowana o me lio-liong. 14Ka ni apunamo waya rimengka mo kinalalean no wana banua ni itu osia tumuur ma susa.15O sia mange maayang wana tuangena wana banua ni itu. Tou ti’in ni reheme wana numa jumaga e tieyena. 16O sia ma paar ma isi pootena wia nampas e ni mamuali kakaenen ne tiey. Rai wana yesa tou mawewehe mako wia nisia.17O sia masadar wia kaadaan ilaname: Tentu kalaker ne tou mapaayang Bapaku kalaker-kalaker kakaan nemo sea taan nyaku wana, matemo Nahrem. 18Nyaku tumoor o aku mange wana papaku nyaku lumila wia ni sia: Bapa nyaku ma berdosamo wia sinaru sorga o kaampit sinaru ni Bapa. 19Nyaku rai mo tewang pilaan oki ni papa siwon aku tanu pasewan nipapa.20O, tumo’oro sia mange wana papana. Taan sia roupe, papana limoho mo me ni sia ni magoy natena, ka mau puso papana, tumingkas mange lumoho ni sia kambengen na sia o siongan na. 21Lila ni yoki tiin wia papana nyaku maberdosa mo wia sinaru i sorga o sinaru ni papa nyaku rai mo tewang lilaan ne oki ni papa.22Taan Bapa tiin lumila wia babu-babu ena. Perioro alini lambung leas paken no wia ni sia o pakeanno sisim wia tutundu na o sapatuan wia nae na. 23O indo no me sapa oki rembur ti in reretano sia o mai mo kita kumaan o mapela-pela. 24Ka yoki ku yai ni matemo taan timoukan sumoup. Ka ni sia hi no kasero taan ni marengkami o tu mu uro sea ma pela-pela.25Taan yanak ke na matua wana numa. O sia mareng wana tawi bale sia luminga lengkuan peloit o kakan taren mengale-mengale. 26O sia tu mowa esa rereho o muey wia ni sia sapa pangartian ni itu waya. 27Wingkoten rereho ti in. Tuari mu ni mareng o papa mu rimeret sapi oki rembur. Ka nisia maka ilekan mareng ka leos.28Taan magalokan yoki matua ti’i taan sia rai paar gumorem, o papana kumaluar o lumila wia ni sia. 29Taan sia mingkot papana lilana: Tinaun no nyaku makiit-makiit papa daipe wana lumangkoy lila nipapa. Taan nyaku raipe wana ni wehe ni papa naan esa te, oki ni membe wia kasenangan o e kaampit-kaampit e ku. 30Taan tekan mai yoki ni papa mange rumoyali budel ni papa mawali-wali e wewene-wewene looran o papa rimeret i oki ni sapa rem bun ni wehe ni sia.31Lila ni papa wia nisia: Okiku kou salalu mawali-wali nyaku o pakasa kapunyaanku nitu punyamu. 32Nikita mapela-pela mapaar-paar ka tuari mu ni mate mo taan timoukan sumoup, sia ni kasero ni marengkan ni sumoup.
1Tuhan Yesus lumila wia makii-kiit wia nisia wewehan i tou kaya maka punya itou masim-pasimpang nisia patudun mezoya-zoyal ibudel ni tou kaya itii. 2Oh sia towaana olumila wia nisia sapa liningaku wia nikou? Nikou musti mehe tanggong jawab wia siniwomi. Ka nikou daimo toro mamuali masimpa-simpang.3Osia lumila i masim-simpang itii wia natena sapape toro siwongku? Tuangeku nimaimo maku wia papaayangenku pasimpang mapapacol nyaku dai toro mengiwe-ngiwehe nyaku: maizang. 4Pailekenku sapa toro siwongku orior saaku raiino wia papaayengen wia masimpa-simpang, wewehan e tou toro tumerima niaku witu balena.5Osia tumowa i yesa o i yesa e minutang wia nisia. Sia lumila wiai katare-tare pira waya kalaker nutangemu wia itnangeku 6Sumingkot tou tii itou itii. E maatus tampayang lama. Osia lumila wia itou itii. Nyanyi mo surat utangemu, rumuhmuno osiwon eshiat utangemu walina taekante lima ngapulu tampayan. 7Maimo sia lumila wia ikarna pira kalaker inutangemu? Sumambal itou tii ma’atus ngawuleng enggandum sia lumila wia itou tii. Nyai surat utangmu, siwon surat utangemu walina nualunga wuleng.8O sia palo loorena i masingpa-simpang rai jujur itii kasimiwo kapandeanna ka oki waya wia kaoatan taekan lebeh pande oki wia terang. 9O nyaku lumila wia nikou wa kesen pakaampitan o paken isetang rai wangun ka isetang rai toro tumulung nikamu tinerima wia bale akar ingkaure-ure.10Seisia maki’i kiit wia urusan rintek, nisia kangkahi makii-kiit wia urusan-urusan wangko oseimo sia rai leos kangkahi wia urusan rentek, rai wangun wia urusan wangko. 11Niitumo sakamo rai makiit-kiit wia setang rai leos, sei tae mawewehe londel wia nikamu? 12Sakamu rai wia kapunyaan netou walina sei tae paar mawewehe ing kapunyaanu sandiri wia nikamu?13Itou rerehoan, rai bisa menglodi wia e rua tuang ka taintu i maseso i yeso o imaupus e walina. Nikamu dai toro mengabdi wia i opo empung o wia i setang.14Waya i niitu lininga waya ne tou Farisi, mapaarite iloit o nisea menezo-nezo ite Nisia. 15Osia lumila wia nesea kamu mabibiar inawak niu wia sazaruan netou, taan i opo empung mailek inatemu. Ka sapa empa erangen netou, kaseso nimapiara.16Buk impaataun hukum torat ong kitab-kitab waya ne nabi, nimakarite akar noras ni Yohanes, nakar in toro niitu engkuasa ni opo empung nailila ombaya netou mapaa’paar ma akahatanme magogorem. 17Lebeh gampang e langit o kaoatan ma abis, ta’an nesati titik wia buk pakane dai maitung.18Waya ne tou matilau ikaawu, o makakaweng e wewene walina, nisiamo imakiwewena; o seisia ikumaweng o e wewene nai tilau ni kaawuna nisiamo i maki tuama.19Wewehan i tou siga salalu memake-make ite lalambungan leos susur i nendo menena-nenangite wia kasigaana. 20Wewehan itou mengewe-ngewehe makangaran Lazarus, nawakena wuta ingkudis, timekel witu tawi pepenet imbale ni tou itu. 21Nisia ipaar marapainahrem nahremena, wia rimambas wia rarem meja ni tou siga tii mai e asu masila ingkudis ni Lazarus miskin.22Maimo mate itou lengei osia alin ne malaekat wana tampa ni Abraham. 23Tou siga kangkahi itii mate, osia kuburen samantara sia mapean inisia witu patean, sia lumoho atas, waname tou osia loho’ona i Abraham, o Lazarus rimuhmun wia kekepan ni Abraham.24Osia rumekey, papa Abraham, kaupustemi aku. Reho temi i Lazarus mai sasau itutuna wia dano o sumedapi e lilaku kanyaku siksa rendai baha yai.25Taan Abraham limila e anak genangen nikou temerima kasenangan nikou i matou-toupe taan Lazarus wia kasusaan o sumakit. Taekan sia winehana pangiboran taan nikou wia eng kasusaan. 26Lebeh niitu dai toro malalawetan nikou dai toro lumawet wiai taintukan nisia toro lumawet wana nikou.27Sataintu nyaku kumiwehe wia nikou e papa, orior kou irumeho nisia mange na bale ni papaku. 28Ka wewehane elima patuariku, toro mapa genangaku nesea kaampit nulit. Orior searai gumorem witu tampa siksaan.29Taan Abraham biakan nesea kasaksian ni Musa o Nabi; Leoso sea luminga kesaksian niitu. 30Jawab orang itu dai papa Abraham taan sa wewehan emai wia nisea waya wia nimate wia nisea mabertobat. 31Abraham lumila wia nesea sasea rai paar luminga inglila ni Musa o e Nabi Nisea waya. Nisea rai paar pa wewehan kabonaran wia Tuhan. Maan iesa bangkiten wia antara netou minate wia kalaker netou.
1Yesus ma ila wia e makiit-kiit wia ni Sia n'dai mungkin n'dai wana penyesatan, ta'an bahaya rendai i toi si miwo ni'itu. 2Lebeh bae tanu ni sia winakesan nako batu kilangan oh nai wakes wia lehe na oh pingkilange wana rarem i ndano, ta'an sia mehe penyesatan wia ne esa mange tou susah ya'in.3Pahileken nawakemu, sa wehan patuarimu sa miwo ing gou lewo, tegoren sia. 4Ta'an sa sia su miwo ndai tewang ka'apa gou lewo wia ni leou maka pitu esa yendo na'an maka pitu sia mai wia ni kou na'an lumila menesel pa keampungen nako sia.5Pila ne rasul-rasul wia si Tuhan 'awesani iman wia nikami. 6Pila ni Tuhan sa kamu wewehan iman nu mbangko biji ses sawi kamu toro lumila wia mpohong ti'in, mawewet nikou na'an kataben nibia rarem in ni ka o tungkil ndai o ni sia ku miit wia mperentah mu.7Sei wia nikamu wewehan tou pareho-reho ma payeko ka'apa ma herur e binatang pa piaran wia nisia, lumila wia si budak (pareho-reho) niitu tekan marengi wana numa; maimo kuman! 8indai tae sia lumila wia i pareho-reho na wakesen rerehenan nemu o mehemi wia nyaku kakanen o panono'ten makar nyaku makelar. oh nikou kuman naan nu monot.9Wewehan sia mehe mako makase banya wia si pareho-reho na ti'in, ka i paneho na ti'in si miwomo sapa papayanyena wia nisia. 10Tanu nikamu' sa kamu simiwono sapa papayangen' kamu lumila: ni kami tanu ne pareho-reho ndai wana kabergunaan kami mbayate su miwo sapa ntoro siwo nami.11Wia ke kelangan ni Yesus mbana Yerusalem makar i pasupuan Samaria na'an Galilea. 12Muntep witu m'banua, maimo e mapuluh tou lepera sumumpale wia si Yesus, nisea ni mena, tumbo'or wana ndaou. 13Oh Sea rumekei "Yesus Guru" kaupus rtemi kami!14Oh Sia lu moho oh lumila mangemo ipapa loho nawakemu wana se imam-imam; wia pe kekelangan ni maleoso waya Sia. 15Esa tou wia nisea waya lu moho ni ma leoso, mai sumoup oh marages ha'an karejey wia sia yempung. 16Oh ku mundu wia muka na'e ni Yesus oh sia kumiwehe wia ni sia (Yesus).17Oh Yesus lumila ndai e mapuluh ni ma leoso, wisa mo e siow tou ti'in? 18ndai wana wia ni sea mai sumoup oh lumo or range i yempung? ta'an ni tou laeng ya in! 19Oh sia (Yesus) lumila wia tou ti'in tumo'oroh oh mangemo iman nemu limuput to nikou.20Tou Parisi me moi kawisa kerajaan ni yempung o mai, lila ni Yesus' pila Na kawasa ni yempung mai ndai wana i tanda-tanda jasmani/lahiria. 21Na'an e tou nda toro lumila loho'en Sia wia i na'an wana i mange ka i kawasa ni yempung wia ni kamu wiya.22Na'an Sia lumila wia e ma kiit-kiit tena, mai intoro ni'itu kamu pa'ar lumoho in nendo ni itu i yanak ni tou, ndai toro kaloho aniu. 23Ma'an ne tou umila wiya ni kou; loho'en Sia wana i mange; loho'en Sia wia i ! tia kamu mange witu, tia kamu nu ki'it. 24Tanu suat kilapong maresik, wana tempok i langit esa oh tempok i langit ilaeng. Taintu i anak ni tou i nendo Sia mai.25Ta'an ni Sia ma tanggonge i laker rendai kasiksaan ma'an ndai pinake ne toro ni itu. 26Na'an masuat ni mamuali i ntoro ni Nuh, taintumo mamuali intoro ni anak ne tou. 27ni sea kuman na'an nu monot, ni sea ku maweng na'an pa kauengen, makar i nendo ni Nuh muntep, gumotrem witu londeg. o nitu mai ndano wango sea mate waya.28Taintu mamuali intoro ni lot' ni sea kuman na'an nu monot ni sea tu meles na'an mawangker ni sia ma tanem na'an tumo'or. 29Ta'an i nendo ni lot mange o kumaluar witu Sodom tumumpa mo mi nuran imbalan oh huran belerang mbana langit oh sea mate waya.30Taintu i anak ni tou intoro sia mapaloho ni nawake Na. 31Sa wewehan intoro ni'itu wana natas imbale, oh kapunyaana wana nggorem imbale, tia mu tumpa oh mi indo niitu, taintu e tou wia pengumaan tia sia mai.32Genangan i ka awu ni lot ! 33Sei mahurus nasengan na, ni sia kaseroan nasengana, ta'an sa sei ka seroan i naseneana, ni sia makailek katuputan.34nyaku lumila wia ni kou i mbengi ni itu, sawewehan rua tou wia nesa patekelan, esa tou i yalin oh laeng ti'lan. 35Wewehan rua tou wewene mawali-wali magiling, i yesa i yalin e laeng tila'u. 36Sa wewehan rua tou witu numa i yesa i yalim, e laeng tilau'u.37Pilanea wia si Yesus "wisa i yempung?" Pilana wia ni sia "wisa wewehan i nimate witu rimempot burung nasar.
1Yesus limela ande-ande oh timegas wia nesea oh rior nisea waya tia maseso-seso masombayang. 2Lila Na tanai, wia ngorem kota niitu wewehan hakim ndai mainde i Tuhan oh ndai maormat yesatou.3Wia kota niitu kai wewehan ijanda susurna mai wia i hakim oh sia lumila rapitente hakimku wia sinaru kasaruku. 4Kalatan tempona i Hakim ndai tumerima. O mai Sia lumila wia natena: man kahi nyaku ndai minde i Tuhan oh ndai maorhat yesa tou. 5Taan kaijanda yai masususah te niaku lebe leos benar kumo mako sia oh rior sia ndai mo mengai-ngai oh lowisna sumerang wehana niaku.6Tuhan lumila: genangen leos spa paila ni hakim lewo tii. 7Ndairee i Empung mabebenar etou-tou sinisir Na i oat ombengi matona ni Sia? oh Nisia ndai malambot-lambot nendo matutalang ni sea? 8Nyaku lumila wianikamu: Nisia langsung mabebenar ni sea, taan sasia mai i Yesu, wewehan reken tutu lena iman wiang kaotan?9O ewia piratou manggap namak nea ulit. O mapandang enteng etou walina: Yesus lumila ande-ande yai. 10Wewehan rua tou mange wianu Bait Allah masosombayang; i esa Farisi oe walina pemungut cukai.11I tou Farisi yai tumoor o sumombayang wianggorem natena tanai. O Empung, niaku mawehe rages wia nikou, ka maku moai masuat tanu pakasa etou walina, ndaik kumakahat, ndaik tou lewo, ndai maselok lalan o ndai tanu i pemungut cukai tii. 12Niaku matahang naharem makarua wia esa duminggu niaku mawehe sepermapuluh wiam pakasa sapa kinailekanku.13Taan i pemungut cukai tii timoor rumou-rou, o kahi mainde kumoho wia langit, taan sia miwete nawak na o lumila: o Empung kaupusenteni nyaku tou berdosa. 14Nyaku lumila wia nikamu tou yai mareng wiambale na tanu tou benar ka'i Empung, o tou walina ndai ka.. sei maatas nawak sia pa wawawale o sei mawawak nawak sia paatas.15O maimo etou mahali eoki nea rintek wia i Yesus o mapajamah wia nisia. lumohote niitu etou, pagahaloante ne makiit-kiit ni Sia. 16Taan Yesus tomowa nisea o lumila: wayamako eoki-tii maiwianiaKu, o tia mengape-ngape nisea ka niseamo etou makapunya pakolanoan ni Empung. 17Nyaku lumila wianikou: kaulitan yai asei ndai sumungkel pakolanoan Allah tanu yanak oki rintek, sia ndai gumorem wianiSia.18Wewehan esatou matiro-tiro mawoimako wia i Yesus, limila "Guru ileos, sapa toro siwonku o nyaku makailek nidof kaure-ure? 19Wingkotemi Yesus: Ka kou maila Nyaku leos? ndai..wana maanesa ileos kacuali i Empung te. 20Nikou tantu mailek pahasa nirehoni Empung: tia maselok lalan, tia mapate, tia marongkit, tia maila saksi tomo, paongkoten iyamamu oi inakmu." 21Lumila mako i tou tii: pakasa niitu kinitan kumo tempo nyaku mudape.22Lumingate mako niitu o Yesus lumila wianisia: wewehane kahi yesa harus pasisiwonu: wangkerowaya pakasa kupuyaannu o wetengennako wia etou lengei, o kou makailek budek wia sorga, o maimo o kumiit." wianiaku. 23Tempona tou tii luminga ipaila niitu, sia masusa, ka nisia siga rendai.24O i Yesus lumoho nisia o lumila: Pe'ndis renda itou tanu beruang megogorem wia gorem pekolamea Empung. 25Ka lebe gampang yesa unta gumorem wia po'pol imbiwilit taan yesa tou siga gumorem wiam pakolanoan Empung.26Oh enisea iliminga niitu lumila: "Sa tentu, sei itoro paseselamaten? 27Yesus lumila: "sapa ndai kasiwoan netou kasiwoan i Empung.28Petrus lumila: "nikani yai timelaumo pakasa kaakoan neimi o kumiit niKou." 29O Yesus lumila wia nisea: "Niaku lumila wianikamu, kaulitana etou ka... ongpakalanoan ni Empung tumelak mbalena, kaawuna ka'papatuarina matuana ka'pa eokina, 30i tumerima sumaup lumepet wian tempo niitu kahi, o wiang zaman mai nisia tumerima nidop kaure-ure."31Yesus tumowa mapuluorua e makii-kiit ni sia. o lumila wia nesea: tekan nikita mange wana Yerusalem, o epakasa naitulis ne para nabi tentang iyoki tou impalelekepen. 32Kanisia ipawewehemomako wia e bangsa-bangsa erai mailek i Empung, paseseroan pahinan o paruraen. 33O sea masesah o mate ni Sia, o witu nendo katehu sia tunole/tumoor.34Taan sea ndai mailek rendai pakasawaya niitu; sapa nailila niitu nisindek wia nesea o nesea ndai mailek sapa kaparan.35Tempo i Yesus tawino wana Yerikho, wewehan i esa tou pereng rumumun wia se'ket lalan o mengiwehe. 36Maimo, i toutii luminga laker tou malangkoi sia moi: sapa niitu? 37Lila nitou wianisia: "Yesus tou Nazaret malang toi."38O sia rumekei "Yesus oki Daud, kaupusentimi nyaku!" 39O sea emakelang wia muka/ katare tumegor nisia orior sia munek. Taan makalengkekte sia rumekei: "oki Daud, kaupusentimi niaku."40O Yesus mena o rumeho, alini i tou tii wiam Sia o maimo sia wiamontauwi Na, Yesus moi wia nisia. 41Sapa kapaaranu siwongku wia nikou? o sia mingkot: "Tuhan orior nyaku lumoho!"42O Yesus lumila wianisia: lumohomo kou, imanemu limeosonikon! 43O nendokan niitu sia lumoho, o kumiit nisia o lumoor i Empung. pakasa netou limoho niitu melpo-loor i Empung.
1Yesus gimorem witu banua Yerikho, okumelang mapawehe lumangkoy banua ni itu. 2Bitu wewehan esa tou muka ngaran Zakheus, matagi pajak, sia tou kaya.3Sia mainakut maloloho i Yesus tii, rai mamuali ka laker tou, ka nawak na pengket. 4Tumingkaso sia rumior wia tou laker o lumaput wia pohong Ara o lumoho i Yesus, malangkoy witu.5Ka Yesus kaambome witu, sia lumoho atas o lumila, “Zakheus, tumumpa mo mi rior ka yendo yai nyaku matuli witu bale mu.” 6Zakheus marior-rior tumumpa ka materima Yesus kaampit e kasenangan. 7Taan pakasa ne tou lumoho ni itu menero-nero lilana: Nyaku ni mena witu mbale ni tou berdosa.8Taan Zakheus tumoor o lumila wia opo Empung.” Opo Empung, sangapaharua punyaku, weheku wia e tou susah, taan sa wewehan ni indoku wia e tou pinaksa, warengku makaepat lumepet. 9Lila ni Yesus wia ni sia: yendo yai em mamuali kaselamatan witu bale mu ti’i. 10Kayoki nitou tini Yesus masero omaselamat e tou ni kasero.”11Pakasa e may linga ni sia witu, Yesus lumaus lila Na wia paandean, ka sia tawimo i Yerusalem ka papikiren nea kerajaan ni opo empung e kalohoan no me. 12O lila Na: wewehan tou luar ni mange wana banua rou pa urapen mamuali raja witu, ka sa rai mo warengo.13Sia matotowa e mapulu rerehona o mawehe mako loit timbangan wia ni sea lila na: Paken no ni itu ma wangker, kaambo aku marengi. 14Taan e tou-tou kawanua na maseso ni sia osia wehe me kaampit kumiit ni sia o lumila. Nikita rai paar tou ti’i mamuali raja wia nikita 15O ni mamualimo, ka ni marengomi ka sia ni urapo mamuali raja, o tumowa e rerehoan-rerehoan e winehana loit tiin o ma ilekkako kumura kinailekan nea nawangkeran nea waya.16Tou nimai katare o lumila: Tuang loit timbangan ni tuang esa ni mamuali mapuluh loit timbangan. 17Lilana wia tou tii, leos kasa siniwo nea ni itu e rereho leos kou memang paar wia paayang rintek ka ni mindomo kawasa wia natas mapulu kota.18Mai mo e karua o lumila: Tuang loit timbangan ni tuang e ni mamuali, lima loit timbangan. 19Lilana wia e tou tii: kou perentan nu e lima wanua.20O rerehoan ka telu mai o lumila: Tuang nyaimo loit timbangan ni tuang ka nyaku si mimpango wia leso. 21Ka nyaku mainde i tuang, ka tuang nikagorem tou kete, tuang mindomi sapa dai paileken ni tuang nai wehe ni tuang wia sapa rai ni tanem.22Lila na wia tou ti i: Hei rereho lewo, nyaku ma urus nikou kumiit lilamu sandiri. Nikou maileko ka memang tou kehe, sapa ni mindo o rai wana ni weheku o timipu orai ni tanem e mu. 23Saitu tentu, kaitu loit eku, kaitu rai ni wehe wia e tou makelang i loit? O kawarengku makailek pa indo ane o bungang ena.24Lilana wia pakasa ne tou ti moor witu: Indonome loit timbangan wia nesa yai wia ni sia o wehe nomi wia etou makapunya, mapulu loit timbangan ni itu. 25Lila nea wia ni sia: Tuang sia raimo makapunya mapulu loit timbangan.26Lila na: Nyaku lumila wia nikou: tou makapunya, wia nikou i wehan, taan setou rai maka punya wia ni sea e mindo ta o sapa wiya ni sia. 27Taan pakasa e kalewoku yai rai paar aku mamuali Rajana, Alusnomi sea wia i, paten no sea wia muka berenku:28Ka ni makaila mo pakasa ni itu, Yesus rumior o lumaus pakelangan Na mange wana Yerusalem.29Ka sia timawi mo Betfage o Betania rimeta wana kuntung o nginaranan Bukit Zaitun, Yesus rumehome e rua tou na. 30O mesang: “Mangemo wana banua witu mukamu tii: Witu nendo kamu gumorem witu, kamu makailek esa keledai oki nikawakes, ka raipe sinakeani ne tou. Reta mome keledai tii alin no mi wia i. 31Sa sei tou mawuy wia nikou: Ka a kamu rumeta nisia? Wingkoten tanai: Tuhan maperlu nisia.”32Mangemo sea i nireho tii osea makailek pakasa ni itu tanu nai lila Yesus. 33Kareta nea keledai tii, lumila a i tou makapunya keledai tii, kasia ni reta niu mo keledai tii? 34Lila nea “Tuhan maperlu ni sia.” 35Alin nea keledai ti ni wia Yesus o alasan nea lambung nea o sumawang wia Yesus sumake wia natas na. 36O sementara Yesus mahali ali keledai o sea sumera mange lambung nea wia lalan.37Katumawimo sia witu Yerusalem, witu lalan memeros witu Bukit Zaitun, tumuuro pakasa touna kumiit ni sia, senang o makantar wia opo empung suara rekey, o pakasa tanda-tanda lohon nea waya. 38Lila nea: Berkaten no sia e ni mai tanu Raja wia gorem ngaran ni Tuhan, nupus wangko wana sorga ka kasenangan witu tampa karantaian.39Pira e tou lewo e kimiit etou laker ti i, lumila wia Yesus: lilaan ne me e toumu waya: 40Lilaan Na Nyaku lumila wia ni kamu: sakamu maka punek, e batu yai rumekey.41Ka’Yesus tawimo ma loloho banua tii sia mahame me. 42Lila na: “Cilaka” tentu kaleosana witu ndo yai, nikou mailek sapa perlu wia nupus wangko na? Taan ni itu nai kasindek wia berena.43Ka niitu ni mai wia nendo na, e kasarumu lumendong nikou kaampit kubu. O lendongen kou o kapiten nea wia patotoroan. 44O sea mapapate nikou kaampit toumu wia neletemu sea rai mawaya nesa watu tumilau rumeta witu natas batu laeng, ka nikou rai mailek sa, opo empung lumangkou nikou.”45O Yesus gumorem witu bale ni opo empung tumuuro sia rumuke waya mawangker witu. 46Lila Na wia ni sea “Nai patik: Bale ku bale Doa. Taan nikamu pasiwon niu sampe ne tou lewo.”47Susur ndo sia ma ajar witu bale ni opo empung imam-imam wangko o e mailek-mailek torat, o tou-tou paormaten witu bangsa israel ma ulit o mapapate ni sia. 48Taan sea rai mailek kumura sea masisiwo, ka pakasa e tou winakes Na o paar na lilinga ni sia.
1Endo ni’itu i Yesus mahajar tou laker witu mbale ni empung na’an mabritakan injil, maimo imam-imam kepala naan mailek-mailek taurat oh e tua-tua witu. 2O sea lemila wia si Yesus; Lila mi wia nikami na’an kawasa wisa nikou masiwo ni’itu waya, na’an sei nimehe kawasa ni itu wia nikou!3Wingkoten ni Yesus wia ni sea; Nyaku kangahen mewehe na’an mo woi mange wia ni kamu. Pilahmi wia Nyaku: 4Lela’an ni Yohanes ni itu, wana sorga ka’apa wia etou?5Ni sea mapikir-pikire waya wia ni sea, o lumila: “a kita lumila wana sorga, Ni sia lumila: ka’ kamu ndai mapercaya wia ni sia? 6Ta’an sa kita ke mila, wia itou, pakasa ne tou ya’in mingkil ni kita na’an mbatu, ka paileken nea i Yohanes tanu ne tou nabi.7O ni sea mingkot tange, ni sea rai mailek m’bisa omay lelean ni itu. 8O pila ni Yesus wia ni sea, a taintu Nyaku kangkahin ndai luila ni kamu, na’an kawasa wisa nyaku simiwo ni itu.9O Yesus lu mila ande-andean wia e tou laker: i tou ni muka i numa anggur; o yitu sewa namange wia ande-andean osia mange wana mbanua laeng nendo kalaat rendai. 10O nendo namo ni itu, sia rumeho yesa tou babu witu si tumoyo ni itu, o sia mahemi na’an metengi, kinailekan inuma anggur ni itu wia ni sia ta’an e timoyo ni itu ni miwel ibabu tiin p rumeho mareng na’an lawas ndai wana i sapa.11O sia kahen ru meho i yesa tou babu laeng, ta’an babu ti’in winiwel na’an papairenge nea o rehonea mareng na’an lawas ndai wana sapa. 12Tumondong ni itu sia rumeho ibabu ku matelu, ta’an itou ti’in i pinela ne ami kahen, o pingkili wia luar inuma ni itu.13Oh pila ni tuang i numa anggur ni itu; sapa ntoro si wngku? Nyaku rumeho i yoki kaupus seku, wona tae kapa’ar nea. 14ta’an e matoyo ti’in lumoho i yokina ti’i, ni sea merur o sumirita, pilanea; ni sia makapunya imbowa; maimo patenta sia, o mbowa ni itu mamuali kapunyaanta.15O’sia pingkil neamange wana luar inuma anggur o’patenea. Tekan sapa siwon i tuang inuma anggur ni’itu na’an ni sea? 16Sia mai o patena waya e matoya ti’in o’wehena mako inuma anggur ti’in wia e tou laeng; sumengkol ni itu ni sea lumila tia ndakey ya!17ta’an Yesus lumoho ni sea o lumila; “Sa taintu sapa inarti nas ya’in: mbatu nae tia ne mapayang ni mamualimo watu tinuuran! 18Sa sei kanawu wia natas imbatu te’in ni sia maturas; na’an sa sei kawanan imbatu te’in nisia imatuhtu.19O emailek taurat na’an e imam-imam kepala maulit masikop ni sia i nendo ni itu, ka pi oileke nea, nisea mo ipamaksuten Na, na’an ande-andean niitu ta’an ni sea mainde e tou laker. 20Mailek-mailek taurat na’an e imam-imam kepala meloho-loho i Yesus. Nisea rumehomi wia ni sia i na’an tae tou leos o sea makailek kapauletan na’an mbouoi o wewehanamako sia wia e mahato-ator imbanua.21Tou waya ya’in mehe wowoi wia ni sia; “Guru pilekenami mbaya imbailahmu na’an tuturumu nulit, na’an nikou ndai masero muka, na’an kaleosan mahajar i lalan ni yempung. 22Torote kami maer pajak wia si kaisar ka’apa n’dai?23Ta’an i Yesus mailek i karucian nea te’in, o lumila wia nisea. 24Wehe ni wia ni aku e ndinar ni’itu: totou na’an tulisan ni sei wia ni sia? Pila nea; totou na’an tulisan ni kaisar!25Oh pila ni Yesus wia ni sea; sa taintu wehe wia i kaisar sapa entoro wehe niu wia i kaisar, na’an wia i empung sapa entoro wehe nia wia i yempung!” 26Na’an ni sea ndai toro makes ni sia wia nggorem pailaNa wia muka ne tou laker. Ni sea maherang wia sapa winekot namako, o sea munek.27O sea mai wia si Yesus e wopira tou saduki, ndai mangaku i kebangkitan ni sea moi wia Nisia: 28Guru Musa timulis intuturu yai wia ni kami i sa setou wewehan patuari tuama, mate ta’an kaawuna wia pe, ta’an sia ndai timilangmange yoki, patuari na musti kumaweng na’an ika awuna te’in na an mehe tuurunan ipatuarina ti’in.29Wia e pitu tou patuari, i katare kumaweng na’an iyesa tou wewene o sia mate ta’an endai ti milau mange yoki. 30na’an i wewene ti’in kawengen i kumarua. 31na’an i kumatelu, taintu menondong-nondongan hange makar i paka pitu patuari na ti’in, nisea waya mate ndai timilaumange yoki. 32Lastena wewene ti’in mate kahin. 33Kumura reken na’an wewene te’in tekan, sei wia e tou waya te’in e mamuali kaawuna i nendo katouan ka e pitumo ki maawu mi ni sia.34Pila ni Yesus wia ni sea; tou wia kaoatan ya’i kumaweng na’an pakawengen. 35Ta’an ni sea toro tumerima wia nggorem ingkaoatan laeng te’in na’an nggorem ingkebangkitan, wia e ton ni mate, ndai kumaweng na’an pa kawengen. 36Ka ni sea ndai mo kohoma mate, ka ni sea masuat tanu e malaekat-malaekat na’an ni sea e oki-oki ni empung, ka nisea wiamo kebangkitan.37Tentang binangkito etou-tou ne mate, Musa ni mehe mange rarem nas tanu, kerewit, m’bisa i Tuhan i patotoren nako empung ni Abraham, empung ni Ishak, na’an empung ni Yakub. 38Sia ndai empung ne tou ni mate, ka nisia empung ne tou timou, ka wia mukana, sia waya tou ne temou.39Sumonyal ni itu wopira mailek taurat lumila: “Guru pailamu ni itu nulit rendai 40Ka nisea ndaimo paar mo woi mange sapa-sapa wia si Yesus.41Yesus lumila wia ni sea; kumura tou toro lumila, i Mesias yoki ni Daud? 42Ka idaud e limila wia nggorem kitab Mazmur: “Tuhan nimehe Firman i tuanku, “rumuhmun wia teper leleos, 43Makar siwongku kapipetemu mamuali le’ekan ina’eku. 44O idaud tumotor ni sia tuangena, kumura reken sia mamuali okina?45Se tou laker sumonyol, Yesus lumila wia si maki’it-ki’it na 46Ju maga-jaga wia se mailek-mailek taurat e paar mangelang-ngelang e ni make i njuba weroi na’an pa’ar mahindo kahormatan witu mpasar, na’an pa’ar rumuhmun wia tampa imuka imbale pa ibadatan na’an wia tampa pahormatan wia perjamuan. 47Yang menelan imbale ne janda-janda na’an e mabingo imberen ne tou na’an ndoa ka lambot ni sea ni itu makailek i nukuman lebe wuter.
1Intoro niitu Yesus kumoongi, lohonamakoitu kaya mawewehemako irarangesan nea witu, kopar i rarangesan. 2Linohonamako kangkahi janda lengei nimehemako dua peser niitu kopor i rarangesan. 3O sia lumila, Niaku lumila wia nikamu kasaulit janda lengei iyai nimehemako lembe laker taa epakasa netou jai. 4Ka nisea nimehe rarangesan kimiit ikakayan nea taan. Janda itii nimehe kimiit i kalengeanyana, kaampit pakasa kapunyaana.5Wewehan pira etou masirita jumuat Bait Allah, maherang obale niitu ka pinerong ibatu tewang o laeng-laeng, barang raragesan lumilamo i Yesus. 6Japa niilekeniu witu niitu bewehan mai nendona, dai wana. yesa batu o mawaya-waya, mareta-reta wia natas batu, pakasa niitu rombeen waya.7Sapa reken tanda-tanda sa niitu mamualimo e makiit-makiit mui wia i Yesus, lilama tuang kawisa oitu mamuali. 8Mingkotosia mangenang-genang, okamu rai susa, ka laker e tou, mai nimake i ngarangku o lumila Niakumosia temponi itu daimo urei tiakamu maikiit nisea. 9Jakamu luminga i sumuat imperang, o emarontak tia kamu kasenge, ka mbaya niitu mamuali ririor, taa niitu dai pe tanda kaapuan ya maimo rior.10Sia lumila wia nisea bangsa-bangsa timooro lumawange bangsa laeng o i raya lumawang e raja laeng. 11O mamuali, pemokean rimber o baya intampa, bewehan sumakit merakit o naharem, o bewehan mamuali, walina-walina ya maka indėėn wana langit oami.12Taa lolowis niitu pakasa niu timboyan waya o ajaran, okamu yowen witu bale pa sombayangan o witu bale pahukuman, o kamu jaru e raja-raja oemaperanta ka ngaraneku. 13Ya niitu nimamuali tempomu wia nikou masasairi.14Sataintu wehe leos-leos wia gorem i Natemu okamu rai mengenang-genang e matutulung Nikou. 15Ka niaku kangkahi mehe nikamu lila leos, okamu raiwana. sumaru, kaapa sumangkal nikamu e mangalo nikamu.16Ya nikamu Jower, ne matuamu, o epatuarimu, o epamilimu o e kaampitemu, o pira etou, wia tawimu e papatem. 17Ya nikamu kagalo ne laker tou ka ngaraneku. 18Taa daiwana yesa buuk wia rakos rumambas. 19Sakamu tumahang ya nikamu makailek selamaten.20Sakamu lumoho i Yerusalem linendongan ne surara ya paileken niu. niitu parorobean niitu, tawimo. 21Ya tempo niitu etou witu Yudea tumingkas mange wana kuntu o etou witu kota menyingkir, o etou mahana witu tampa rou tia mogorem witu kota. 22Ka niitu moras i pawaera opalelekepan i pakasa nai patik.23Silaka wia ibu-ibu bunting, kaapa matoto e oki witu. tempo niitu, ka maimo, kasusaan wangko witu pakasa ibanua o gahlo Ni Tuhan wia etou waya itii. 24Ya nisea e mate waya o pedang, o sia akitem mako ukum witu pakasa bangsa-bangsa, o Yerusalem nai pelek-le o e bangsa-bangsa rai mengenal Allah, o malekep tempo ne bangsa-bangsa itii.25Ya bewehan tanda-tanda wia i yendo, oi serap o sumesena obia koatan, bangsa-bangsa e mainde obimbang mahilek nerut balolongan nilour. 26Tou ni mate ka emainde o mapendam-pendam nimilek i nimamuali wia kooatan ka kawasa i langit mahagoi waya.27Tempo niitu etou milek Anak Manusia mai si sinaputirambun kaampit kawasana o kawanguna kagueleosana. 28Sa niitu mamualimo, tumooro koongi mukamu ka kaselamatanu tawimo rendai.29Gitu lila ni Yesus Nande-andean wia sea genangen pohon ara kaapa kayu laeng. 30Sa kamu milek kayu-kayu tii, masurumo pailekeniu niitu noras raar yatawimo. 31Taintu kangkahi kamu milek sapa nimamuali pailekeniu kerajaan Allah tawimo.32Niaku lumila wia Nikamu kaampit nulit e waya yai erai mamuali luwewet sami itu raipe waya nimamuali. 33Langit okoatan yai lumangkoy taa lilaku dai wana wo lumangkoy.34Pajangan Nawakemu o natemu katia mawuta-wuta i pesata pora o tetelewen o kepentingan i koatan o Nendo Ni Tuhan rai paileken o mangemai tou betes. 35Ka nisia lumena epakasa Ni tou wia koatan yai.36Majaga-jaga omasombayang okamu makailek keter o lumuput wia pakasa i nimamuali, okamu tumahang tumoor witu sinaru Ni Tuhan.37Mako maendomi Yesus mehe tuturu witu Bait Allah, bengi niitu sia kumaluar, bermalam wana kuntung ngaran i kuntung itii bukit saitun. 38Boondope rendai, pakasa Ne tou laker mai wia Yesus witu gorem Bait Allah malilinga Nisia.
1Hari raya roti ndai beragi, i paila paskah, tawimo. 2Imam-imam kapala na’an ahli-ahli taurat menero lalan, kumura sea toro mate Yesus, ka nisea mainde wia tou laker.3O sia muntepako iblis wia gorem Yudas, makangaran Iskariot, totou wia mapuluorua murid. 4O sia mange Yudas wia imam-imam kapala na’an kapala-kapala majaga Bait opo Empung na’an marunding na’an nisea, kumura sia toro sumerahkan Yesus wia nisea.5Nisea senang randai na’an nimaesaano mawehe pirareken loit wia nisia. 6Nisia simetuju, na’an mulayi i ni’itu sia menero tempo i leos o maserahkan Yesus wia nisea pasindek-sindekite wia tou laker.7O lumausi nendo raya roti ndai beragi, yaitu nendo wisa e tou musti kumetor domba paskah. 8O Yesus rumeho Petrus na’an Yohanes, lila Na: “Mangemo, siapenako perjamuan paskah wia nikita supaya nikita kuman.” 9Lila nea wia-na: “Wisa re’en pakehendaken-Nu nikami ma’atorako niana?”10Jawabe-Na: “A nikamu muntep wia gorem kota, nikamu masungkul na’an totou i mahali-ali kendi ni isian dano. Kumi’it nisia gumorem imbale iniuntepana, 11O lila mako wia maka wale ti’i: Guru memoi wia nikou: wisa re’en pores tampa-Ku mawali-wali na’an murit-muriteku pakakanan paskah?12Osia tou ti’i tumuru mako wia nikou e pores wia natas i wangko i lengkapo, witumo nikamu musti tiro’onako.” 13O mangkato sea na’an nisea kailekan waya masuat sapa nai lila Yesus wia nisea, o sea mapersiapkan paskah.14Ketika mai sa’atena, Yesus rumuhmun kuman mawali-wali na’an rasul-rasule-Na. 15Lila-Na wia nisea: Niaku magenang rendai kuman paskah ni’i mawali-wali na’an nikamu, sebelum niaku nimapendis. 16Ka Niaku lumila wia nikamu: Niaku ndaimo kumanange kahi makar sia makailek kalekepana gerem kerajaan Opo Empung.17O sia mindo nesa cawan, mahucap syukur o lumila: “Indono ni’i na’an wetengako wia nantara nikmau. 18Ka Niaku lumila wia nikamu: Mulai wia tekan ni’i niaku ndaimo numo’onot kahi hasil i pokoh anggur makar kerajaan opo empung ni maimo.19O sia mindo roti, mengucap syukur, pengembi-ngembi’in o pa wehe mako wia nisea, lila-Na: “ni’imo nawake-Ku ipaserahkan wia nikamu: Siwon ni’i mamuali pagenang wia Niaku.” 20Taintu kangkahi siniwo-Na na’an cawan sesudah kuman; Sia lumila: “cawan ni’i adalah pa janjian weru oleh daha-Ku, i nai tumpa wia nikamu.21Ta’an lohon, lawas tou simerahkan Niaku, wehan mawali na’an niaku wia meja yi’i 22Ka I Anak manusia mange kahma masuat o i nai tetapkan ta’an kahma, nimacilakamo tou e kanisia sia paserahkan!” 23O tumu’uro sea mapersoalkan, sei wia nantara nea e masisiwo taintu.24Nimamualimo kahi patokolan wia nantara murid-murid Yesus, sei reken toro pa’anggapen wangko wia nantara nea. 25Yesus lumila wia nisea: “Raja-raja bangsa-bangsa mareho rakyat nea na’an tou-tou e mengelangange kuasa natas nea paila pelindung-pelindung.26Ta’an nikamu ndai kahma taintu, ta’an i paling wangko wia nantara nikamu hendalah mamuali sebagai i paling muda na’an pemimpin tanu pelayan. 27Sebab sei reken i lebe wangko: i rimuhmun makaan, ka’apa i maselewir? Ta’an niaku wia puse-puser niu sebagai pelayan.28Nikamumo i tetap mena’ mawali-wali na’an Niaku gorem mbaya-waya pencobaan i pahalamengkumi. 29Na’an Niaku matentukan hak-hak kerajaan wia nikamu, masuat Bapa-Ku matentukan wia Niaku. 30Ka nikamu eng kuman na’an numo’onot nesa meja na’an Niaku wia gorem kerajaan-Ku na’an nikamu akan rumuhmun wia natas tahta o mahakimi mapulu orua suku israel.31Simon, simon, lohon iblis i matuntut o mata’ap nikamu masuat gandum. 32Ta’an Niaku simombayango for nikou, supaya imanemu ndai gumugur, na’an nikou, o nikou tabaro keterenako patuari-patuarimu.”33Jawab Petrus “Tuhan, nyaku pa’ar muntep penjara na’an mate mawali-wali na’an nikou!” 34Ta’an Yesus lumila: “Niaku lumila wia nikou Petrus, nendo ni’i ko’ko irai kumokok, sebelum nikou makatelu sumangkal ka nikou kumenal Niaku.”35O sia lumila wia nisea: “Ketika Niaku mahurus nikamu na’an ndai mahali pundi-pundi wawalun na’an kasur, wewehan ni kamu kakurangan sapa-sapa?” 36Jawab nea: “nesa pun ndai.” Lila-Na wia nisea: “ta’an tekan ni’i, sei makapunya pundi-pundi, musti malinami, taintu kahi e makapunya walun; na’an sei rai wana makapunya musti sia mangker lambung ena o tumeles keles.37Ka Nyaku lumila wia nikamu ka nas kitab suci yi’i pa lekepen wia Niaku: Sia pa reken wia nantara pemberontak-pemberontak ka sapa nai tulis tentang nyaku sedang pengenapen. 38Lila nea: “Tuhan, ni’i rua keles.” Jawabe-Na: “Toromo”.39Lalu mangemo Yesus wana luar kota na’an BiasaNa mahange wana Bukit zaitun, murid-muridteNa kahi kumiit Nisia. 40Setelah lumaus wia tampa niitu sia lumila wia nisea: “Sumombayang orai nikamu kanawu wi gorem pencobaan.”41O sia rumouh, nawake-Na wia nisea kira-kira makar papingkilan i batu rouhna, o sia kumundu na’an sumombayang, lila-Na: 42“Ya Bapa-Ku, a nikou pa’ar, indonome cawan yii wia niaku; Ta’an ndai re’en kapa’ar-Ku, ta’an kapa’ar-Mu te i mamuali.”43O esa tou malaikat wia langit tumuru inawak wia-Na ka mawehe kaketeran wia-Na. 44Sia maindemo rendai na’an maka butul-butul masombayang. Peluh-Na mamuali masuat titik-titik daha, I Matius wia tana.45O sia tumo’or wia sombayange-Na na’an mareng wia murit-murite-Na, ta’an kinarioran-Na sea e timekel ka dukacita. 46Lila-Na wia nisea: “Ka’kamu timekel? Tumo’oroh na’an sumombayang, supaya nikamu ndai numawu wia gorem pencobaan.”47Waktu Yesus malila pe’ maimo esa rombongan tou, ta’an murite-Na makangaran Yudas, iesa tou wia mapuluorua murit tii, makelang wia muka nea, Yudas tumawimi Yesus o masiong Nisia. 48O lila Yesus wiana: “Hai Yudas, nikou simeraahkan ianak manusia na’an simiongan?”49Ketika nisea, e mawali-wali na’an Yesus, lumoho sapa reken i mamuali, lumilamo sea: “Tuhan tororeken nikami sumerang nisea na’an keles?” 50Na’an totou esa wia nisea sumerang hamba imam wangko i nimarangkut lunteng kananena. 51Ta’an Yesus lumila: “Hamo ni’itu.” O sia tumimboy lunteng tou tii na’an pinapaleosena.52Maka Yesus lumila wia imam-imam kapala na’an kapala-kapala pengawal Bait opo Empung o e tua-tua e ma’ai o matitimboy Nisia, lila-Na “pasangkanu Niaku yi’i penyamun, o nikamu nimai lengkap na’an keles na’an wawa’was? 53Padahal tiap-tiap nendo Niaku wia puse-puser niu, wia gorem Bait opo Empung, na’an nikamu ndai tumimboy Niaku. ta’an ni’imo saat niu, na’an kuasa kegelapan ni’itu.”54Lalu Yesus tinimboyano na’an niakito wia tampa ni’itu, sia kineor witu mbale imam wangko, na’an Petrus makiiti wia rou. 55Wia puse-puser halaman wale ni’itu tou simulu mbaha na’an nisea rumuhmun wia puser-puser nea.56Esa tou hamba wewene lumoho nisia rimuhmun tawi baha; sia meloho-loho, o lumila: “Tou yi’i kahi mawali-wali na’an Nisia.” 57Ta’an Petrus simangkal, ilana: “ndai, niaku rai kumenal Nisia!” 58ndai ka ure mako totou laeng lumoho ni sia o lumila: “Nikou kahi esa tou wia nisea!” Ta’an Petrus lumila: “ndai, niaku rai!”59na’an kira-kira se jam rumior totou laeng lumila niaku tegas: “kahma, tou yi’i kahi mawali-wali na’an Nisia, ka nisia kangkahi tou Galilea.” 60Ta’an Yesus lumila: “ndai, niaku ndai mailek sapa palilamu.” ni’itu te, malila pe sia, osia kumiroy ko’ko.61O sumuimi Tuhan lumoho Petrus, o gumenango Petrus ka Tuhan lumila wia nisia: “raipe kimiroy ko’ko nendo yi’i nikou makatelumo sumangkal Niaku.” 62Osia mange kumaluar na’an mahame na’an susah renday.63Na’an tou-tou e timahang Yesus, pasero-sero’an sia na’an pawiwelen sia. 64Nisea mape i muka-Na na’an me moi: “co lilami sei inimiwel Nikou?” 65na’an laker kahi mahawit i paila nea wia-Na.66na’an setelah nendo noato kumumpulo sidang e tua-tua bangsa Yahudi na’an imam-imam kapala na’an anhli-ahli taurat, o sea hadapenea sia wia mahkamah agama nea, 67Lilana: “A nikou Mesias, lilami wia nikami.” Jawab Yesu: “Ma’an kangkahi Niaku lumila mange nikamu, taan nikamu ndai akan mapercaya; 68na’an kangkahi Niaku moi sesuatu wia nikamu, ta’an nikamu ndai akan jumawab.69Mulai tekan anak manusia rimuhmuno wia sebelah leleos opo empung yang mahakuasa.” 70Lila nea waya: “a taintu, nikou ni;i anak opo empung?” Jawab Yesus: “nikamu sandiri maila, ka Niaku Ana opo Empung.” 71Lalu lila nea: “untuk sapa nikita maperlu kesaksian kahi? Nikita yi’i liminga mo wia nganga-Na sandiri.”
1O sia tumoor pakasan sidang ni’itu naan Yesus niali Sumeka Piatus. 2Witu sea mulai tumudu ni sia lilana: “Kenailekan nami mo ka tou yaisan I simesate bangsa nami naan kimelong ma waer pajak wia kaisar naan mengenai . nawake na sia lumila, Sia mo I Kristus ni’itu Raja.”3Pilatus ma woi nisia: ni kou reen Raha e’ tou Yahudi? Yesus sumambal, nikou sandiri limila ni’i. 4Lila ni Pilatus wia e rokos ne imam-imam naan pakasan ne tou laker ni’itu: “Niaku ndai timutuli kasumelokan wia I tou yai.” 5Taan maka keterite sia ma desak lilana: “Sia makasute rakyat naan tuturu na wana pakasan Yudea, sia timuuri wana Galilea o makan wia’i.”6Torona Pilatus simongol nitu Sia moi, Sia mo een tou Galilea. 7Naan torona nisia mailek, ka Yesus I tou wia wilayah Herodes, Sia kumirim ni Sisia sumeka Hirodes ka ntoro ni’itu kangkahi wana Yerusalem.8Intoro Herodes limoko Yesus mapela-pela, ka nuremo Sia paar maloho ni Sia, ka Sia mo kini luminga ni Sia. Nisia maarap maloho ku mura Yesus masiwo i mujizat. 9Sia mawehe lake pa woin wi Yesus, taan Yesus ndai nimingkot. 10Tekante ni’itu imam-imam kepala naan ahli-ahli Torat ni mako witu wuka naan mehe mange pakasa tuduhan wuter wia nisia.11O tumuur Herodes naan surarona mali’lis o menero-nero ni Sia, Herodes ni make mako i labung kaselaana wia Yesus o kumirim ni Simia sumoup wia I Pilatus. 12Naan nendokan ni itu o Sea makaampit Herodes naan ni Pilatus, kataeena ni itu makaampit.13Nitukan Pilatus ni merur e imam-imam kapala naan ulunan-ulunan o e rakyat. 14O lumila wia ne Sea: nikamu nimalimi tou yain wia niaku ka muturu I kaselokan lalan wia e rakyat. Linoho nim mo sandiri kaniaku nimeriksamo ni Sia, ni kamudu I kasu’melokanna taan ndai wana tinutule-ku wia ni Sia.15Naan Herodes kangkahin ndai, ka Sia kimirime ni Sia mareng wia nikamu. Nulit rendai ndai wana siesa siniwona stimpal naan hukuman I patean. 16Tekan niaku ma wiwee ni Sia O rumeta ni Sia. 17Ka Sia wajib rumeta mange esaan nange wia ne Sea ka mendo wangko ni itu.18Taan nesea rumekei mawali-wali “ruki mange Sia, weta mi Barabas wia nikami. 19Barabas yain muntep wia nggorem penjara, ka simiwo I kakacawan wia nbanua naan kapatean.20Ni makasape kahi Pilatus limika mange naan suara wangko wia nesea, ka nisia paar ma weta i Yesus. 21Taan nesea rimekei ite, o mingkotange lilana: “Salib peno sia! Salib peno sia.” 22Ku matelu Pilatus lumia wia nesea: “Kasumelokan sapa reken siniwo i tou yain ? Ndai wana kasumelokan sapa tinutuleku wia ni Sia, ndai pantas Sia o ukumen ni patean, tantu niaku ma ajar ni Sia orumeta ni Sia.”23Taan marekei sea o madesak naan ma tuntut, salibpeno Sia, naan ka akaran na nesea nimuntung ka rerekey nea. 24O Pilatus mehe kaputusan, o kaparan ki’itanako. 25Naan nisia me weta i tou kipaaran nea wia nggorem penjara ka simiwo kakacawan naan patean ni itu kapaaran nea, taan Yesus yower wia nesea o siwoanea I kaparaan nea.26Ntonona ni itu sea mahali Yesus, seatimahang ngi esa tou maka ngaran Simon wia Kirene, i tekan mai wia mbanua laeng, o ni itu weta mako salib wia natasi tongka na o wulengena naan kumiit i Yesus.27Laker endai tou makiit ni Sia; witu neletena laker wewene mahame naan ma weke ni Sia. 28Yesus kimirit tako nesia o lumila: “e mangaraka-mangaraka Yerusalem, tia mo kamu mahame ni Aku taan o hame amo nawakemu sandiri o pakasan ne okimu!29Ka lohoon, ka ambo mako in tempona tou lumila: mpela wangko wewene ndai mahanak naan ntian ndai mananak o totona ndai pernah tinotoan. 30O e tou tumoor lumila wana pakasan kuntung: wono-ranomi ni kami naan pakasan toka: kelewanomi nikami. 31Ka o sea sumiwo tentu naan kayu timou, sapa mamuali naan kayu ni ma pera.32Naan wewehan kangkahi rua tou pahalin, sesea rua tou lewo ni ukum patean mawali-wali naan ni Sia.33O sea mambo mange wana tampa ni ngaranan ro’kasena nduhi mokan, nesea simalib Yesus witu naan e rua tou lewo ni’tu, i sea wia leleosena o i esa wia kawihina. 34O Sia lumila I Yesus, Ya Ama paki ampungan temi sea, ka nesea ndai mailek sapa pasiwonea. O sea tumia pareis ka pawetenge nea lambung Yesus.35Laker tou timoor witu o sea waya lumoho. Pimpinan-pimpinan masero ni Sia, o lumila: “Tou laeng sinelamat-tena, maano Sia Sumelamatako i nawakena sandiri o Sia memang Mesias i sinisir Empung.”36O esuraro waya menero-nero ni Sia; nesea simusumako nanggor nesem wia ni Sia. 37Naan lumila: “Sa kou memang raja e rou Yahudi, selamatem nawake Mu. 38Wewehan kahi tulisan wia nata rokosena: “Yaisa mo i raja ne tou Yahudi.”39Yesa tou lewo I ni sangkong witu makawit ni Sia lilana: “Ndai reen nikou Kristus? Selamateno nawakemu naan nikami.!” 40Taan yesa tou ti megor nisia, lilana: “Kou reken ndai mainde wana i Empung, ni kou kangkahi timerima nuuman masuat? 41Nikita mo pantas nukumen, ka nikita tumerima nukuman kasuati siniwola, taan tou yain ndai simiwo I kalewoan.”42O sia lumila: “Yesus genangintemi ni aku, a kou mai tanu raja. 43Yesus lumila wia nisia: “Ni aku lumila me wia ni kou, nulit ni itu nendo kan yai ni kou mawali-wali maan ni Aku wana ngggorem Firdaus.44Toro ni itu wona tuminting I mapulu o rua o pakasan witu kinelewo I karimbunan makari tumintingn telu. 45Ka i yendo ndai mo si terangena, naan maape imbole suci ni ma pakarua.46O Yesus rumekei naan lilana lindeng rendai Ya Ama wia nggrem lawasemu ni aku sumerakan nasengan-Ku o makaila mange Sia tentu, o mowerange nasengana. 47O kapala e suraro lumoho sapa mo ni mamuali, ni Sia maloon Empung lilana: “Ulit, tou yai memang tou rendai.48Naan pakasan ne tou laker, ni mai merur witu o lumoho nitu, limoho sapa ni ma muali witu, marengo sea o mewiee-wiee nawak. 49Pakasan ne tou mailek Yesus wian tawina, ni kauntepe pakasan wewene makiit ni Sia wia Galilea, timoor karoume naan maloho me ni itu waya.50Wewekan i esa tou maka ngaran Yusuf, nisia nika gorem tou wangko, naan tou leos o rendai. 51Nisia ndai tinerima keputusan naan tindakan majelis ni’itu, asalena wana Arimatea, nesa mbanua Yahudi.52Nisia mange sumaru wia I Pilatus o kumiwehe bangkai Yesus. 53Makalerange otumpanamange bangkai mitu, sia saputena kaeng lenan, o sia tekel namange wia gorem kubur engkiniar wia gorem I toka mbatu, mbawa ndaipe pernah tinekelani bangkai.54Ni endo mitu enendo pasiapan sabat tawimo tumuur. 55O i wewene nimai mawali-wali o’ i Yesus wia Galilea, kimiitange o nisia lumoho kubur niitu sakumura ‘mayatena naitekel. 56O sea mareng sea su madia rarampah naan lana mur. Nan wia nendo pahasengan nisea maseng kumiit Hukum Taurat.
1Niitu memoandope rendai, nendo katare duminggu niitu nesea mange wana ng kubur maleali rampa-rampa memang sinadia mo. 2Nisea milek mbatu nimolowo wia kbur niitu. 3Oh sea gumorem ndai mo niilik nea mayat Empung Yesus.4Tempo niitu nisea meno noor bingo mo tumarekami wewehan e rua tou timoor witu tawi nea, nisea nimake lambung masena-sena. 5Nisea mainde rendai, o sea tumue’tuk I roekos, taan nea e rua tou tii limila nisia: “Kua kamu menero ni Aku menou-nou wia puser ni nimate?6Nisia rai wia nyai, Ni Sia timou mo. Genangen sapa nai lilana wia nikamu, tempo ni Sia wanape Galilea, 7Niitu Anak Manusia musti wehe wia e tou lewo oh sinalib, oh bangkiten i nendo katelu.8Oh sea kagenang pakasa lila ni Yesus, niitu. 9Marengomi sea wana ngkubur, nesia sumirita pakasa wia e mapulu esa oh pakasa e atuari nea walina. 10Wewene nisea mitu nisiamo Maria oh Magdalena, oh Yohana, oh Maria ina mama ni Yakobus. Naan wewene walina e mawali-wali makitau wia e rasul-rasul.11Taan wia nisea pakasa lila nea nianggap nea towo oh nesia ndai maperea wia pakasa wewene tii. 12Maan taintu tumoor I Petrus, merepet-repet mange wana ngkubur niitu. Lunoho me sia, nisia lumoho lambung n mbitu, oh sia mange, oh wia natena we ngande-ngande sapa nimamuali yai.13Nendo niitukan e rua tou ni Yesus mange wana mbanua esa makangaran Emaus, oh karou pitu mil wana me Yerusalem. 14Oh nisea menirita-nirita an,15maimo I Yesus sendiri tumawimi nisea, oh kumelangmawali-wali nisea. 16Taan wewehan te mape I mberen, nea oh sia mlai kinenal nea.17Yesus lumila nisea: “Sapa penirita-nirita mu pakela-kelangan?” Oh nisea mena nggio nea ndai wangun. 18Esa tou wia nisea, kleopas ngarana, mingkot: “Memang nikou tou laeng wia Yerusalem, ndai mailek sapa mamali wia nendo palowi yai?”19Lila na wia nesea: “Sapa nyai?” Wingkotan Yesus tou Nazaret. Ni Sia I nabi Esa, makuasa wia mpayengen totoren wia sinaru ni Empung oh wia pakasa e bangsa. 20Taan pakasa e wangko ne imam-imam oh e pimpinan naemi Nisia naimo serahkan naemi hukuman mati oh sinalib nea mo Sia.21Kami tempo maarab, ka Nisia mo mai ma peperei pakasa ne Israel. Taan niitu limangkoyo telu nga ando, niitu nimamuali.22Woo pira wewene wia nikami simenge : Memoondope rendai nimangemo wana ngkubur, 23Ndaimo limoho nawak ni Yesus nimate. Oh sea mehe berita, linoho nea malaikat-malaikat, limila Nisia timou mo. 24Woo pira kaampit naimi nimangemo wana ngkubur mange lumoho, memang nulit lila ne wewene yai, taan nisia raimo linoho.25Oh sia lumila nisea: “Hai kamu tou bodoh, ngerer nate niu makar kamu ndai maeman pakasa, nae lila ne nabi! 26Dai kan Mesias menderita pakasa akar ngumorem wana kemuliaan-Nya?” 27Oh terang Na wia nesea sapa nai tulis soal Nisia wia Kitab Suci, tuuren kitab Musa oh pakasa kitab nabi-nabi.28Nesea tumawimo imbanua pahangean, oh sea sumiwo tanu malaus pakelangan Na. 29Taan Nisia makiwehe pakasan nisea lilaha Na: “Tumilau nikami mawali-wali, kanendo mahakomo mawengi, I endo ta30wi mo muntep, oh Sia ngumorem tumelau mawali-wali nisea.” tempo Nisia rumuhmun kuman oh Nisia, mindo roti, lumila berkat, oh rumentek oh mehe wia nisea. 31Niitu nimawuka mberen nea oh nisea kumenal Nisia, taan Nisia mahilang wia mpuser nea. 32Lumila sea wia e walina: “Ndai nateta maleos, tempo Nisia maila wia nikita wia mpuser I lalan oh Sia tumerang kitab suci wia nikita?”33Oh sea tumoor mareng witu Yerusalem, witu nisea mahilekan kapulu oh esa. Nisea nimahelur mawali-wali oh kaampit nea. 34Lila nea: “memang Empung binangkito nima pailek wia I Simon.” 35Tumondong niitu e rua tou cumirita sapa nimamuali wia mpuser ilalan oh kumura Nisia tempo Nisia memete-mete roti.36Naan nisea menirita-nirita pakasa niitu, kasengemi Yesus tumoor wia mpuser na oh lumila nesea: “maleo-leosan no mako kamu!” 37Nisea kasenge oh mainde masangka Nisea limoho setan.38Taan Nisia lumila wia nisea: “Kua nikamu I kasenge oh kua tumimbul keraguan wia ngorem I nate niu? 39Lumohoon no lawas-Ku oh nae-Ku: “Niaku sandiri niai; pendamen Niaku oh lohoon, kai setang dai wana leona oh ruhi, masuat linoho niu wia Niaku.” 40kaidoani lumia tanai, Nisia mapailek lawas oh nae Na wia nisea.41Tempo nisea raipe mapercaya kasenangan na oh maerang, lumila Nisia wia nisea: “Wewehan nikamu kakaanen wia i ?” 42oh nisea nimehe mako wia Nisia sanga ketor sera nginoreng. 43Nisia ni mindo mako oh kuman wia sinaru saru nea.44Nisia lumila wea nisea: “Niai mo lila-Ku, nae Ku mo lila ni kamu tempo ni Aku mawali-wali pe oh nikamu, niitu mo musti lekepen pakasa nai tulis tumina ni Aku wia buku torat Musa oh buku nabi-nabi, oh Mazmur.45Oh Nisia muka pikiran nea, kaambo nisea maeman kitab suci. 46Lila Na wia nisea: “Nae tulis ta nae; Mesias memang masusah oh tumoor wia mpuser e tou nimate witu nendo katelu, 47Oh; wia ngorem ngaran Na berita pertobatan oh niampungan dosa musti pakatau wia pakasa ne tou, tumuur witu Yerusalem.48Kamu sairi wia pakasa yae. 49Niaku kumirim wia nikamu sapa nae janji ni Bapak-Ku. Taan nikamu mena wia mbanua yai ka ambo kamu lengkepen kekuasaan mae wana karantaian.50Oh Yesus mahali nisea kumaluar wanu makar tumawi I Betania. Witu Sia mangkat lawas Na oh berkaten nisea. 51Rumengan Nisia ma berkat nisea, Nisia tumelau nisea oh mangkat wana Sorga.52Nisea kumundo sumembah Nisia, oh nisea mareng witu Yerusalem kaampit kasenangan. 53Nisea salalu wia ngorem Bait Allah oh maloor-loor i Empung.
1Katare-tare Firman; Firman nitu mawali-wali o i opo empung o Firman nitu i opo empung. 2Nisia katare-tare mawali-wali o i opo empung. 3Pakasa nimamuali ka nisia o sa rai nisia ndai wana nimamuali wia e pakasa siniwo.4Wia nisia wewehan nidop o nidop nitu nterang ne tou. 5nterang nitu tumerang wia karimbunan o karimbunan nitu ndai kumuasa nisia.6Maimo esa tou ni utus ni mapiara, ngaranna Yohanes; 7Nisia mai nimamuali saksi ka masasaksi e nterang nitu, orior ka nisia pakasa etou maeman. 8Nisia ndai nterang nitu, taan nisia musti mehe kesaksian e nterang nitu.9Nterang kasa ulit, materangi e tou, mahai wia nggorem kaoatan.10Nisia wia mo nggorem kaoatan o kaoatan siniwona, taan kaoatan ndai kumenal Nisia. 11Nisia nimai wia kapunyaanNa, taan e tou kapunyaan Na ndai tumerima Nisia.12Taan pakasa e tou timerima nisia winehan Na kuasa orior mamuali oki Na ka pakasa e mapercaya wia nggorem ngaran Na. 13Pakasa etou manakki ndai wia ndaha o loona, ndai kahi wia numa kapaaran ni esa tuama, taan wia opo empung.14Firman nitu nimamualimo tou o nimunekko wia nelet ta, o nikita limohomo kamuliaan Na, nitumo kamuliaan nimehe wia Nisia tanu oki pengesan ni opo empung mbinutah kasih karunia o kabenaran. 15Yohanes nimehe kesaksian tentang Nisia o lumila: "Yai mo sia i pailaku: tumondongi nyaku mai sia i rimioromi nyaku, ka Nisia wiamo rior nyaku.16Ka wia kinawutaan Na nikita waya timerimamo kasih karunia o kasih karunia. 17Ka nukum torat niwehemi ni Musa, taan kasih karunia o kabenaran nimai wia. 18ndai wana i esa tou i limoho mapiara taan i oki nea pengesan ni opo empung, i wia kekekepan ni mapiara siamo i nimapaloi Nisia.19O nyaimo kesaksian Yohanes wia tou Yahudi wana Yerusalem rimeho e wopira imam o e pakasa Lewi wia nisia ka mawuwuei nisia "sei re sia? 20Nisia nimangku o ndai timowo, lilana: "Nyaku ndai mesias." 21Nitumo sea nimuei wia nisia: "sa tentu, sei re kou? Elia? "Osia mingkot: "ndai! "Nikoumo re i nabi maayi? "O sia mingkoti: "ndai".22O lila nea wia nisia: "sei re kou? ka nikami lumila wia nisea e rimeho nikami sapa lilamu e nawakmu sandiri?" 23wingkotnami: "Nyakumo tou i merekei-rekei wana padang gurun: Rendaien nako lalan nimapiara! tanu nimoilila ni nabi Yesaya."24O wia nelet e tou waya nireho nitu wewehan e pira tou Farisi. 25Sea mawuei wia nisia, lilana: kakou mabaptis, sakou ndai mesias, ndai Elia, o ndai nabi i maaai?"26Yohanes mingkot nisea, lilana: "Nyaku mabaptis ondano; taan wia puser niu timoor sia i ndai kenalen niu, 27Siamo nimai tumondong nyaku mawuwuka tali sapatuna nyaku ndai toro. 28Nitu nimamuali wana Betania wana lewet sosoan Yordan, wana pa baptisan ni Yohanes.29Kawoondoani Yohanes limoho Yesus mai wia nisia o lumila: "lohoon i Anak Domba Allah, i mararai kasumelokan kaoatan. 30Nisiamo sipemandungenku tanu ni kuilila: Tumodongi nyaku maaai i esa tou, i rimioromi nyaku, ka Nisia i wiamo rior nyaku. 31Nyaku kangkahi irior ndai kumenal Nisia, taan nitumo nyaku nimai mabaptis o ndano, orior sia papalohomi wia Israel."32O Yohanes mehemi kesaksian, lilana: "Nyaku limoho Roh timumpami wia langit tanu e merpati, o nisia nimena wia natas Na. 33O nyaku kangkahi ndai kumenal Nisia, i rimeho nyaku mabaptis, o ndano, i limilamo wia nyaku; sakamu lumoho Roh nitu tumumpa wia natas esa tou o mena wia natas Na, nisiamo i mabaptis o Roh Kudus. 34O nyaku limohomo nisia o nimehe kesaksian: Nisiamo i oki ni opo empung.35witu kawoondoana Yohanes timoor witu kaampit e rua tou. 36O sia lumoho i Yesus lumangkoy, lilana: Lohooni Anak Domba Allah!37E rua murid witu liminga sapa ni nailila o mange kumiit i Yesus. 38Taan Yesuss kumirite lowis. LohoonNa, kasea ree makiit Nisia o lila Na wia nisea: "Sapa peneron niu? "Lila nea wia Nisia: "Rabi Guru, wisa pahanaan Nu?" 39Lila Na wia nisea: "Maimo o lohoon niu."Sea mai o lumoho wisa pahanaan Na, o nendo nitu sea mena mawali-wali o Nisia, nendo nitu wo tuminting nepat.40Esa wia nisea rua liminga tanu nilila Yohanes o kumiit Yesus, siamo i Andreas patuari ni Simon Petrus. 41Andreas katare tare nimailekan o i Simon, patuarina, o sia limila wia nisia: "kinailekan neimi mo i Mesias (Kristus)" 42Sia i nimalimewia Yesus. Yesus lumoho nisia o lumila: "kou e Simon, oki ni Yohanes, kou ngarananku Kefas (Petrus)."43Witu kawoondoanna Yesus timantumo mako mange wana Galilea. sia nimasungkul oi Filipus, o llila Na: "Kumiitomi Nyaku!" 44Filipus tii i tou Betsaida, kota ni Andreas o i Petrus. 45Filipus nimasungkul oi Natanael o lumila wia nisia: "Tinutul neimimo sia, i nilila ni Musa wia kitab Torat o e para Nabi, siamo i Yesus, oki ni Yusuf tou Nasaret."46Lila ni Natanael wia nisia: "Torokan e leos mai wana Nasaret?" 47Lila ni Filipus wia nisia: "mai o lohoon!" Yesus limoho Natanael mai wia nisia, o lumila sumuat nisia: "loan, yaimo i tou isreal ulit ndai wana towo wia nisia!" 48Lila ni Natanael wia Nisia: "kumura kou kumenal nyaku?" mingkoti Yesus wia nisia: "karaipe Filipus tumowa nikou, linoho ku mo kou wia buwai Pohon Ara."49Lila ni Natanael wia Nisia: "Rabi, kou oki ni opo empung, kou Raja ne tou Israel!" 50Mingkoti Yesus, lilaNa: "Ka nyaku limila nikou: Nyaku limoho nikou wia bawa pohon Ara, o kou maeman? Kou kahi lumoho e lebe wangko o ni itu." 51O lilaan ni Yesus sia: "Nyaku lumila nikou, nuli-ulit kou maloloho langit mawuka o malaekat-malaekat Allah tumumpa o sumosor wia oki ni opo empung.
1Nendo katelu wewehan kinawengan witu kana wana Galilea, naan mama ni Yesus witu mange. 2Yesus naan ne makiit-kiit ni sia ni undang witu kinawengan.3Toro nitu Anggor noki mokan mama ni Yesus lumila wia nisia nisea kinaapuano Anggor". 4Yesus lumila wia nisia: mai masapa kou wia niaku ma? nyai ndaipe nendoku." 5Taan mama ni Yesus lumila wia eh masele-selewir: "Sapa ni lilah wia nikou siwono nitu."6Witume wewehan nenem sampe sinadia paoasan tanu adat ne tou Yahudi, tinampa-tampa goremena rua telu tutuasan. 7Yesus limilah wia eh masele-selewir witu "pumpunano sampe nitu wutan naan ndano." Oh nitu pumpunan nea makar mawuta. 8Oh limilamako ni Yesus wia ni sea: "mako oh alinomako wia eh kapala koki." Oh nitu alineamako.9Oh kapala koki meanako ih ndano nitu ih nimamualimo anggor nitu naan nitu ndai paileken wisa omai, taan eh masela-selewir eh ni malo ndano nitu pailekenea oh sia tumowa ih Bredegom. 10Oh sia lumila wia nisia: "Pakasaan ne tou selewirako anggor nomor satu mako nitu eh tou sedapo nimonot, oh wehe mako ih nomor dua; taan nikamu simimpang anggor leos makar tekan.11Teintumo siniwo ni Yesus witu kana wia Galilea ka ih kakatare wia ni turunami oh naan nitu ni lohonamomi kamuliaannya. Oh eh makiit-kiit nisia maeman wia nisia.12Tumondongngako nitu Yesus mako witu kapernaum, mawali-wali naan ni mamana naan eh patuari-patuarina naan eh makiit-kiit nisia, oh nisea mena witu pira hari te.13Toro nitu nendo wangko paskah ne tou yahudi tawimokan, Yesus mako witu Yerusalem. 14Gorem baleh ni empung sumpakanamako eh mawangker-mawangker lembu, kambing, domba, naan merpati, naan ne pasawelan loit eh rimuhmun witu.15Nisia sumiwo lilihti wia tali o rumuke ni sea waya wia mbaleh ni empung naan waya eh kambing, domba, oh lembu nea; loit nisawel nea niparutena waya wia tanah naan mja-mejanea ni suinamako. 16Wia eh mawangker-mawangker merpati oh sea lilahna mako." Indone waya nyai wi yai tia kou masiwo mbaleh ni papaku mamuali tampa pawangkeran."17Oh kagenanggo eh makiit-kiit nisia ka wewehan nitulis: nupus wia mbaleh Mu marengis niaku." 18Yesus sinaru ne tou yahudi "kuanamo sapa reken tanda toro turunumi wiami kami, sakou toro sumiwo tenintu?" 19Lilah ni Yesus wia nisea "rombean mbaleh ni empung nyai, katelu ngaando tinoorkumo sumoup.20Oh sea lumila eh tou timoorako mbaleh ni empung nyai oh nikou masiwo nitu wayate teluh ngaando? 21Taan maksudtena naan mbaleh ni empung nitumo nawakena sandiri. 22Tumondong ngako nitu, oh sia tumou taan eh tou nimate laeng rai, oh nitu kagenangan ne makiit-kiit nisia ka nitu ni namoih lilah, oh nisea waya ma eman ih kaol oh pakasa nailila ni Yesus.23Oh nisia witu Yerusalem toro nitu nendo wangko paskah, laker tou ma eman ih ngaranena, ka nisia e limohomo i tanda naililahna. 24Taan Yesus sandiri ndai ma emannako nawakena wia nisea, kanisea eh pailekena waya. 25Ka nisia rai ma perlu eh tou ma sai wia nisia tanu eh tou, ka pailekena wia nate netou.
1Wewehan itou Farisi makangaran Nikodemus, mapimpin agama Yahudi. 2Nisia nimai witu mapaharua bengi, wia Yesus o lumila: "Rabi, nikou pailekenami kou nimai tanu guru naireho ni empung, ndai wana yesa tou toro sumiwo in tanda-tanda tanu pasiwonu sarai pawali-wali ni opo empung:3O mingkot i Yesus wia nisia, tanai: "Nyaku lumila me wia nikou uli-ulit sa itou rai katoumi sumaup nisia rai toro lumoho ing pakolanoan ni empung. 4Lumila i Nikodemus wia nisia: "Kumura reken nyai, itou paakatoumi, sasia tuamo? Torope sia gumerem wia gorem poot ni mamana osia katouna mikahi?5Mingkot i Yesus: "Nyaku lumila me wia nikou, uli-ulit i tou sarai katoumi wia dano o Roh, sia rai toro gumerem wana pakolanoan ni empung. 6Sapa nai katoumi wia leona, ni itumo liona, o sapa nai katoumi wia Roh, ni itumo Roh.7Tia kou maerang nyaku maila wia nikou: kamu musti katoumi sumaup. 8Reges sumengomi wisa kapaarana, nikou luminga lengkuanna, taan nikou dai mailekenu wisa nakoanna, o wisa sia mai kaapa wisa nangena: "Taintumo kaadaan ne waya ne tou naika toumi wia Roh.9Nikodemus jumawab, sia lumila: "Kumurah nyai mamuali? 10Mingkot Yesus: "Nikou maturu e israel kakou rai mangarti baya inyai? 11Nyaku maila wia nikou, uli-ulit kami, maila ila, sumuat sapa pailekenami linoho nami, taan kamu dai tumerima pasai nami.12Kamu dai maeman nyaku maila-ila sumuat i kaoatan, kumura kamu maeman, saaku mangila-ngila wia nikamu sumuat im pakolanoan? 13Dai wana itou itoro lumongkot wana sorga, kacuali nisia, timumpami wana sorga, nisiamo Anak manusia.14O masuat tanu Musa, nimangkat rantai-rantai iloloi witu padang gurun, taintu kangkahi anak manusia musti angkaten ranta-rantai. 15Orior waya netou maeman wia nisia makailek nidop kaure-ure.16Kan taintu kawangko nupus ni opo empung wia kaoatan yai, aka-akaran sia minehemi Anak Na mae-esa, orior waya ne tou maeman wia nisia, dai macilaka, taan makailek hidop makar ingkaure-ure. 17Ka opo empung rimehomi anak Na, wia kaoatan, dai ingkaoatan, taan maseselaka. 18Seimo sia maeman wia nisia, rai ukumen kanisia rai maeman wia ngarani anak Na maesa-esa opo empung.19Nyaimo nukuman: "Terang nimaimo wia kaoatan taan e tou lebeh mapaar ing karimbunan, taan terang ka peniwo-niwon nea lewo. 20Ka sei sia masiwo-siwo lewo, maseso terang, o rai paar mai wia terang, orior pasiwo-siwona lewo di kalohoan. 21Taan seimo sia masiwo-siwo i leos, mai wia terang orior katumi waya pasiwo-siwon nea, simiwo nea wia gorem ni mapiara.22Lumangkoyako niitu, Yesus kaampit e makii-kiit nisia mako witu tanah Yudea osia mena wana mawali-wali nisea o mabaptis. 23Taan Yohanes kangkahi mabaptis witu ainun, makawati salim, ka witu laker rano, e tou-tou waya mahai witu mapabaptis. 24Ka intoro niitu i Yohanes daipe nai gorem witu nukuman.25Witu rumengka pipet ne murid-murid Yohanes o i yesa tou yahudi sumuat kasucian. 26Osea mai wia Yohanes o lumila wia nisia: "Rabi, itou mawali-wali nikou waname sosoan Yarden, o sumuat nisia nikou minehe sairi, nisia mabaptis kangkahi, laker e tou mahai wia nisia.27Mingkot i Yohanes: "Dai wana yesa tou toro maindo, sapaite nawake sarai nai yoweri wia nisia wana pakolanoan. 28Kamu sandiri toro mehe kaapa sumairi, niaku lumilame: Nyaku dai mesias, taan nyaku nai reho rumior wia Nisia.29Makapunya kimaweng wewene kimaweng tuama, taan i kaampit ni kimaweng tuama, i timoor tawina oi malilinga nisia, mapaa-paar malinga suara ni kimaweng. tuama tii niitu kapaarangku? Taeakan kapaarangku minawutamo. 30Nisia musti mahawes o mawangko, taan niaku makareinteko.31Sei nimai wia natas, sia wia natas, wia natas baya waya. sei sia wia kaoatan, nai kagorem wia kaoatan, o meniri-nirita i bahasa kaoatan. sei nimai wana pakolanoan wia natas baya waya. 32Nisia simairi sumuat sapa linohona, o sapa liningana, taan daiwana timerima impasairina. 33Seimo timerima impasairina, siamo mangaku, opo empung i kaulitan.34Ka sei nai rehomi ni opo empung, siamo mawehe i Firman Tuhan, ka opo empung, minehemi Roh-Na dai wana batas. 35Opo empung maupusi anak o nimowero baya waya wia Nisia. 36Seimo sia i maeman wia anak, makailek nidop kaure-ure, taan sei sia rai taat wia anak, nisia rai makailek nidop, taan gahlo ni opo empung mena wia natasna.
1O i Tuhan Yesus mailek se tou-tou Farisi e simongol limingamo ka nisia makailek limeleh murid lebeh laker taan ni Yohanes. 2maan i Yesus sandiri ndai limele, taan murid-murid tena, 3sia kahin tumilau i Yudea naan marengi sumoup witu Galilea.4Nisia musti lumawet imbanua Samaria. 5O sia lumaus sako witu mbanua Samaria, makangaran Sikhar teper intanah ni wehemako ni Yakub in nure wia yanakena, Yusuf.6Mbitu mbewehan imparigi ni Yakub. Yesus malalemo rendai wia pakelangan, oniitu sia rumuhmun witu tawi imparigi niitu. nendo ni itu mbowo tuminting rua ngapuluh. 7O sia mai sitou wewene samaria matimba rano pilani Yesus wia nisia "wehan temi nyaku numonot." 8Ka makiit-kiit nisia ni mangemo wana kota tumeles kakanen.9O Pila ni wewene Samaria tiin wia ni sia "maantu kou tou yahudi mikiwehe numonot wia niaku tou samaria? "ka e tou yahudi naai masembor naan e tou samaria. 10Mingkot Yesus wia nisia: sareken kou mailek ingkarunia ni empung naan sei reken sia limila wia nikou: "wehantemi aku nomonot niitumo kou kumiwehe wia ni sia, naan nisia nimehemo wia nikou ndano limoti.11Pila ni wewene tiin wia nisia: Tuhan, nikou ndai wana timba naan parigi yain rarem rendai, wisa reken kou makailek rano matou niitu? Nikou reen lebe wangko taan yama nami. 12Nikou reen lebe wangko taan i yama nami Yakub, i nimehemi imparigi yain wia nikami naan numonot sandiri wia nggorem mena, nisia naan enakena naan ternakena?13Wingkoten ni Yesus wia nisia: "sa sei numonot indano yain, sia mareope kahin, 14Taan sasei numonot indano niweheku wia nisia, sia ndai mareo makar ure-ure, ndano nai weheku wia nisia, mamuali weren indano witu nggorem nawakena, tumeru-terus sumimperar makar witu nidop ingkakekalan.15Pila ni wewene tiin wia ni sia "Tuhan, wehan temi nyaku ndano niitu, o aku ndai mareo naan ndaimo mai kahin wia nyai o tumimba rano." 16Pila Yesus wia nisia: "Mangemo, o towaeni i kaawumu o mai wia i.17Pila ni wewene tiin: nyaku ndai wana kaawu." Pilani Yesus wia nisia "butul pailamu, kakou ndai wana kaawu. 18Kakou wewehano kaawu, naan wia nikou ntekan, ndai kaawumu. nggorem niitu kou lumila rendai.19Pila ni wewene tiin wia ni sia, "Tuhan, kentara tekan wia niaku ka nikou setou nabi. 20Nenek moyang nami masembah wia natas ingkuntung tiin, taan kamu mailah, e Yerusalem intampa netou masembah,21Pilani Yesus wia nisia: maemano kou wia niaku o wewene, nendo na ka amboan ka nikamu sumembah yana ndai witu ingkuntung tiin naan ndai kangkahi witu Yerusalem. 22Nikamu ma sembah witu sapa ndai paileken niu, nikami masembah witu sapa paileken nami, ka keselamatan mai witu e bangsa yahudi.23Taan nendona otare mai naan lemauso tekan, ka maopo-opo nulit maopo i yama wia nggorem i roh naan kauletan kai yama kapaarena e maopo-opo intaintu. 24I empung niitu Roh naan sa sei ma opo nisia musti maoopo nisia wia nggorem i roh naan kaulitan.25Wingkoten ni wewene tiin wia nisia "nyaku mailek, ka mesias ma ai ka ipatotoren kahin Kristus. ka sia mai, sia mehe kabar niitu waya wia nikami. 26Pila ni Yesus wia nisia, nyaku mo sia menyirita-nyirita naan nikou27Nendo niitu maimo e makiit-kiitena o sea maherang ka nisia manyirita-nyirita oyesa: wewene, taan ndai wana esa tou lumila: "sapa reken kapaareMu? Kaapa: sapa reken pasiritaMu naan nisia?"28O wewene tiin tumilau in tampayangena witu o sia mange wana mbanua o sia lumila wana e tou waya witu. 29Mai lumoho! Mbanua mange mbewehan e tou mailek wia nyaku sapa mbaya pineniwo-niwokumi. Siamo wona i Kristus? 30O sea waya mange wana luar imbanua o sea mako witu i Yesus.31Kasasa kau niitu makiit-kiitena mali nisia, o lumila: "Rabi, kumano"! 32Taan sia lumila wia nisea:"Wia nyaku wewehan kakanen e ndai kenaleniu." 33O makiit-kiit tena lumila yesa naan elaeng "seimo reken nimake sapame wia nisia kakanen?34Pila ni Yesus wia nisea: kakanengku niitu masiwo ingkapaanNa i rimehomi nyaku naan makelar impapaanyangen Na. 35Ndai reen kamu limila: nepat ngaserap pokan o lumaus noras i mupu? taan nyaku lumila wia nikou: lohoen limendongemu naan lohoen e numa yain kimuniro naan bowoso ka patipueno. 36Tekan kau e matipu timerimamo imbawaer naan sia maherur imbuana for nidop wana kaapuan, o e matanem naan e matiupu mawali-wali mapaar-paaran.37Ka wia nggorem yain butuloh sirita: esa tou matanem naan e laeng matipu. 38Nyaku rumeho ingkamu o tumipu sapa endai pineniangkuteniu; e tou laeng maniangkut naan kamu mai tumipu sapa kinailekanea.39Naan laker tou samaria mbia mbanua niitu nimamualimo maeman wia nisia. ntawi nipaila ni wewene tiin, masairi sia maila wia nyaku sapa waya pineniro-niro kumi. 40O e tou samaria tiin kaambomi wia si Yesus, sea kumiwehe wia nisia, o sia menape wia nisea, o sia kahin mena witu rua ngendo kalatena.41naan lebe laker kahin e tou mamuali maeman wia pailaNa 42naan sea lumila wia i wewene tiin: "kami maeman, taan ndai wia sapa impailamu, kaleami sandiri sumongol nisia naan kami mailek, ka nisiamo ulit rendai i juruselamat ingkaoatan.43naan mako rua ngaendo niitu, Yesus mangkalomi wana mange, o mako witu Galilea 44Ka Yesus sandiri simairi mange, sa tou nabi ndai pasigien witu mbanuana sandiri. 45Tekan tae sia kalausi witu Galilea, tou waya Galilea sumungkul nisia, ka nisea waya limohomo sapa pinayangeNa witu Yerusalem kapaaran tiin, ka nisea sandiri kumiit witu kapaaren tiin.46O Yesus kahin marengi witu kana wia galilea, mbisa sia simiwo indano mamuali anggor naan witu kapernaum wewehan setou mapaayang intampa newangko yanakena sakitan. 47Ka songol nate mako i Yesus ni mai witu Yudea o Galilea mange mo sia wia nisia. o kumiwehe rior wia nisia mai naan lumeos i anakena, ka ianakena tiin tumawi mate.48O pila ni Yesus wia nisia: sakamu ndai lumoho intandana naan mujizat i kamu ndai maeman. 49Mapaayang intampa wangko tiin lumila wia nisia: empung i maimo katia sia matemo i anakeku." 50Pila ni Yesus wia nisia "mangemo ka i anak kemu timoukan!" tou tiin maeman naan paila o nailila ni Yesus wia nisea o sia mange.51Otare sia wia pe impuser ilalan pareho-rehona mai wia nisia o mehe berita ka yanakena timoukan. 52sia moi wia nisea tuminting impira i yanak tiin o maleos wingkoten nea, "kahawiin, katarinteng yendo tuminting inesa pagogona o maleos.53O kagenango i yamaha tein ka noras niitu i Yesus lumila wia nisia: e yanakemo timoukan." O sia tae maeman, nisia naan impakasan epatuarina. 54niitumo teken karus siniwo ni Yesus, osia mareng wana yudea witu Galilea.
1Waktu niitu wewehan nendo wangko ne tou Yahudi, o sia mange Yesus wana Yerusalem. 2Witu Yerusalem tawi pepenet gerbang domba em bewehan tambu, wia totoren ne ibrani pahila Betesda; wewehan lima loloangana. 3Wia loloangan-loloangan niitu timekel kalaker etou sakitan; etou rapa e kento o raitoro kumelang ma anah nagoian ndano tambu niitu. 4Lantaran laeng kahi malaikat ni Tuhan iu tumumpa wia tambu niitu oh magoi dano na; sei i kakatare tu mumpa wia nggoremena setelah ngaoina niitu, i maleos sapaiteh sumakitna.5I witu wewenan tuluhmo puluh oh waluh mo taon sumakitna. 6Waktu loon ni Yesus tou tii timekel witu lantaran pailekena, i tii latoh keadaana nitu, lilana wia nisia "paar kou maleos?"7Wingkoten ni tou sakitan tii wia nisia; "Tuhan dai wana tou mututumpa mako nyaku wia tambu niitu a ndanona mulaio pa hagoy, waktu niaku mulaio mahako witu tambu niitu, rimiorano ne tou laena." 8Pila ni Yesus wia nisia: "tumoor nangkaten tepemu oh kumelang."9Langsungteh noras niitu tou tii langsung maleos oitu angkaten tepena o kumelang taan nendo niitu nendo sabat.10E tou Yahudi langsung lumilah wia in tou tare maleos tii: "nendo yai nendo sabat nikou ndai toro muleng tepehma." 11Taan wingkotena mako wia nisea: "i tou limeos nyaku, sia limila wia niaku: angkaten tepemu o kumelang.12Nisea mui wia nisea: "sei tou limila wia ni kou: "angkaten tepemu o kumelang?" 13Taan tou in tare maleos tii ndai pailekena i tou tadi, lantaran Yesus ni mailango wia kalakeran ne tou wia tampa niitu.14Mako niitu Yesus masungkul o nisia wia mbaleh ni empung o mui wia nisia: "ni kou leoso hamo matiro lewoh, supaya ndai mamuali lebeh lewo pe kahi. 15tou tii kumaluar, o lumila wia e tou Yahudi, i limeos nisia Yesus.16Lantaran niitu e tou Yahudi maniakut ma siksa i Yesus, lantaran nisia masiwo niitu wia nendo sabat. 17Taan lilana wia nisea: "papaku mapaayang makar te hekan, niaku mapaayang kangkahi." 18Lantaran niitu e tou Yahudi lebe maniakut mapapake nisia, ndai cuma lantaran nisia ma tiada nendo sabat, taan lantaran lililaana i opo empung i papa na sandiri o maila nawakena masuat i opo empung.19O lilani Yesus wia nisea, pailana: "ilaku wia nikou, sebenarnya i oki ndai mampu mapaayang neesaan wia nawakna sandiri, a ndai loona papana maayang niitu; lantaran sapa paayangen ni papana, niitu kangkahin paayangen nianakna. 20Lantaran i papana maupu i anakna i turunah wia nisia samua pi naayang na sandiri, malah turunan wia nisia paayangen-paayangen lebeh pe selah kahi, paayangen-paayangen nitu supaya ni sea maherang.21Lantaran masuat papana tumou e tou ni matemo ni idop, taintu i ana mo tou sei i kapaarena. 22Papana dai wana pakiseloken taan ni maimo se rakana em pinaseloken tii wia i anak kena, 23Supaya semua e tou moormate i anak kena masuat nisea mo ormat ti papana. sei irai mo ormat i anakena, i rai mo ormat i papana i kimirim nisia.24Niaku wia nikamu: sunnguh sei ma songol empailaku o mapercaya nisia i rimeho niaku, makailek nidop pakalawiran, ondai ukumen lantaran nisia ni meramo wia patean mako wia patou-touan.25Niaku wia nikamu butul-butul nendona mahaimo o biamo, e tou nimate luminga suara nianak i opo empung, sei i luminga suara nianak i opo empung, sei i luminga i tumou.26Lantaran masuat i papana makapunya nidop wia nawakna sandiri, teintu kangkahi ni wehena wia i anakena nidop wia nawakna sandiri. 27nisia nimehemo kuasa sia nisia for mahakimi, karna nisia anak manusia.28Kamu ndai toro ma erang lantaran niitu, nendona pasti mai, samua eh tou kinuburo pasti luminga suarana. 29nisea e simiwomo gio leos e kumaluar o mangkat makailek nidop pakalawiren, taan nisea e simiwo kalewoan e mangkat for pa ukumen.30Niaku ndai toro tumiro sapa-sapa wia nawaku sandiri, nyaku ma ukum masuat o liningaku, o nukumanku jujur, lantaran nyaku ndai kumiit kapaaranku sandiri, taan kapaarana i rimeho niaku. 31O aku sumairi nawaku sandiri maka sairi nitu dai butul. 32Wewehan e laeng masairi tentang niaku, e pailekenku tentang niaku nitu butul.33Nikamu kimirimo i pareho witu Yohanes nisia i masairi e kabenaran. 34Taan niaku dai maperlu serewan ne kah suat tou, taan nyai Ilahku mange supaya kamu selamaten. 35nisia soloh malayas o materang nikamu paarte mapepean teh sementara teranganena.36Taan nyaku wewehan pasaire e lebe penting taan pasairi ni Yohanes, niitu paayangen ni serakan na papaku wia niaku, supaya paayangenku. Paayangen niitu papaayangenku tekan, o niitu mawehe seiri tentang niaku, i papaku i rimeho niaku. 37Papana i rimeho ni aku; nisia i sumerei niaku. nikamu dai pernah luminga suarana, mukana ndai pernah loon niu. 38O Firmana dai tumetap wia nawakmu, lantaran nikamu ndai mapercaya nisia i nirehona.39Nikamu masilidik buk waya suci, o kamu massangka lantaran nisia nikamu makapunya nidop pakalawiren maan kahi buk-buk suci itii mawehe sairi wia niaku. 40Taan kamu daipaar mai wia niaku for makailek nidop niaku.41Niaku ndai maperlu sajian ne tou. 42Tentang nikamu memang pailekenku wia gorem nate niu ndai wana nupus wia i opo empung.43Niaku mai wia ngaran ni appaku taan kamu ndai paar tumerima niaku; a wehan tou mai wia ngarana sandiri, nisia paling terima niu. 44Kumura kamu maeman, nikamu tumerima normat i tou oi tou laeng, i rai menero sigian nimai wia i opo empung ma esa esate?45Tia kamu masangka, niaku ma tutuduh nikamu wia i muka ni papaku; i timuduh nikamu i Musa, i Musa wia nisia nikamu mehe paharapan. 46Sa kamu memang maeman wia i Musa, tantu kamu kangkahi ma eman niaku, lantaran nisia i timulis niaku. 47Taan kamu dai percaya sapa nai tulisna, kumura kamu mapercaya sapa i niku lilah.
1Lumangkoi yako nitu mange Yesus wana lewet lour Galilea, niitumo lour Tiberias. 2Tou laker maremo-remong makiit nisia, ka nisea limoho kakuasaan ma leleos, i siniwona wia muka ne tou waya sakitan. 3Yesus kumantangange natas toka o rumuhmun e makiit kiit nisia.4O Paskah wia nendo wangko netou Yahudi tumawimo. 5Ka Yesus lumohome e rou o lumoho, tou laker maremo-remong mai wia nisia, lumila mo sia wia Pilipus: "wisa kita tumeles roti, osea yai kumaan? 6Witu mailila Na ka mawowowa nisia, ka nisia mengesa mailek, sa sapa pasiwon na.7Wingkoten ni Pilipus wia ni sia: "Roti marga rua ngatus simar rai malekep wia nisea naan no pakasa sea waya makailek sanga ketor oki te. 8Yesa tou makiit-kiit nisia siamo Andreas, patuari ni Simon Patrus lumila wia nisia. 9Wia nyai wewehan esa oki e makapunya lima roti simawoan o rua sera taan sapa tinaroan ni itu wia tou laker yai?"10Lila ni Yesus "Rehomomi e tou waya rumuhmun, ka witu tampa tii laker rukut. O rumuhmun no tou waya tii, wona lima ngariwu tuama kalaker nea. 11O Yesus mindomi Roti tii sumombayang o memele-meleng wia nisea e rimuhmun tentu mo kahi siniwona kaampit sera waya tii, kalaker wia kapaaran nea tii. 12Ka sea masesomo sia lumila wia makii-kiit ni sia, "Erurenomi kinetoran-kinetoran ni kalembe o rai wana i katia."13Sea waya merur niitu o itu pumprun nea wia mapulu orua lo'lo embuta wia kinetaran ka lima roti sinawoan lembe wia sea kinuaan. 14Tou waya tii limoho waya mujizat e siniwo Na sea lumila: "Sia tii uli-ulit Nabi i ma ai wia kaoatan." 15Ka Yesus mailek, ni sia maai o mahali ni sea osia paksan mamuali Raja, sia rumou me wana kuntung, mengesa.16Ka nendo marimbuno makiit-kiit Yesus mange wana lour, o sea sumeret wia londei. 17O lumawet wana kapernaum, ka nendo marimbun no Yesus raipe ni mai maloho nisea. 18Karegas-regas lour mahagoi ka reges nente.19Ka rai mo mawole, wana rua telu mil kawakat, sea lumoho Yesus makelang wia natas dano ka tumawi mo erendei tii o kinawi ndano sea. 20Taan ni sia lumila wia nisea: Nyaku mo yai tia mainde! 21Sea sumuat ako ni sia witu londei, o niitu mo daikan ure londei niitu kaambo pante paangean nea.22Witu kawoondoan e tou laker nimenape wana lewet, lumoho ka witu rai wana londei li malangako wia yesa i taekan ka Yesus rai kimiit sumeret londei mawali-wali i makii-kiit nisia te mangkat. 23Taan taekan te pira londei e mai wana Tiberias tawi niitu tampa nea witu pakaanan nea roti saraimo Tuhan matarumakaseh natas roti tii.24Ka tou laker limoho Yesus rai witu niitu o makiit-kiit rai kahi, sea sumurut ako witu pakasa londei niitu o mange wana Kapernaum ka masero i Yesus. 25Ka tou laker kinailekan nea Yesus wana lewet lour ni itu, sea lumila wia nisia: "Rabi kawisa kaambomi wia e?"26Yesus mingkot nisea: "Nyaku lumila nikamu nuli-ulit kamu timiro nyaku, dai kanikamu taan limohomo tanda-tanda taan ni kamu kiman roti niitu o kamu mawesu. 27Maayango, rai makakan e makailek ka binasaan, taan kakanen e matahang ka ambo nidop ka ure-ure e pawewehe ni yoki ni Anak manusia wia nikamu: ka nisiamo ulit pinaeman yana opo empung, kaampit tanda Na.28O lila nea wia nisia: "sapamo toro, siwon naimi rior kami maayang papaayangen wia kapaar ni opo empung. 29Wingkoten ni Yesus wia nisea: "yaimo paayangen ni opo empung, niitu mo kamu maeman wia nisia wia nireho ni opo empung."30Olila nea wia nisea: "Tanda sapa siniwo mu, oitu toro kalohoan nea o maulit wia nikou?" Paayeng sapa papaayangen Nu? 31Tou rior naimi e kiman roti wana wana padang gurun tanu nitulis sea winehan Na kuman roti wia sorga.32Tanu lila ni Yesus wia ni sia: "Nyaku lumila wia nikamu kasa ulit Musa e winehe nikamu roti wana sorga, taan e yama ku i nimehemi kamu roti nulit wia sorga. 33Ka roti wia i opo empung, niitu mo roti wana pakolanoan o nimehe nidop wia kaoatan. 34O lilana waya wia ni sia: "Tuhan wehan nomi kami terus roti.35lila ni Yesus wia nisia:Nyakumo roti hidop sa sei mai wia Nyaku sia raimo mareo-reo. 36Taan Nyaku lumilape wia nikamu:nuli ulit nikamu limoho Nyaku, nikamu rai maeman. 37Pakasa niwehemi ni Ama wia niaku, mai wia Nyaku, maaayi wia Nyaku o sei mai wia Nyaku, sia rai patitiaKu.38Ka Nyaku timumpami wana Pakalenoan rai masiwo siwo kapaaranKu taan masiwo siwo kapaaran i rimeho Nyaku. 39nyaimo kapaaranNa i rimeho Nyaku nitumo pakasa niwehenami wia niaku rai i kasero o nikamu tooronkumi kaambo kaapuan. 40Ka Nyakumo kapaaran ni Ama nitu o esa tou, i limoho oki o maeman wia Nisia makailek nidop kaure ure orior Nyaku mababangkit nisea wana kalowisan zaman.41Ka meneso-neso mokan e tou Yahudi wia nisia ka nisia limila: Nyaku mo roti timumpami wana pakolanoan. 42Lila nea: "Raikan nisia Yesus, yoki ni Yusuf, e ima o ama kenolenta?"43Wingkoten ni Yesus wia ni sea tia kamu meneso-neso. 44Rai wana esa tou toro mai wia niaku, sa sia rai kineari i yama i rimeho nyaku, o mi sia timou akar i kaamboan. 45Raikan patik wia gorem kitab ne Nabi-nabi, ka pakasa nea turun ni opo empung o esa tou i liminga mo o tumerima tuturu nimai wia niaku.46Niitu rai wana bereguna, ka wewehan tou limoho i yama, ni siate mai wia opo empung siamo limoho i yama. 47Nyaku lumila ni kamu: "kasa ulit ndai makailek nidop ka ure-ure.48Nyaku mo e roti hidop. 49Matua rioremu e kiman roti wana padang gurun o sea ni matemo.50Nyaimo roti timumpa ni wana: "sei kuman wia niitu, sia rai mate." 51Nyaku mo roti nidop e tiampami wana pakolanoan, sa wewehan tou kumaan roti niitu sia tumou akar kaamboan, e roti ni wehena niitu mo leonaku pawewehe ku wia kaoatan.52Tou waya Yahudi mapipet wana nelet nea o lumila: "kumura sia makailek ni wehena leona Na wia ni kita o pakanen." 53O lila ni Yesus wia nisea o lumila: Nyaku lumila ni kamu kasa ulit sa kamu rai kuman leona nyanake manusia o nomonot dahaku ni kami rai makailek nidop wia nawakemu.54Sa sei kumaan leonaku, o numonot dahaku, sia makailek nidop ka ure-ure o Aku ma bangkit nisea kaambo i kaamboan. 55Ka leonaku memang ulit-ulit kakanen o dahaku uli-ulit nonoten. 56Sa sei kuman leowaku o numonot dahaku sia mena o nyaku wia nisia.57Masuat tanu yama tumuru rameho nyaku nidop wia yama niitumo sa sei i kiman nyaku sumou ka nyaku. 58Nyaimo roti timumpa mi wana pakolanoan rai roti tanu e kiman ne matua rior osea mate. Sei kuman roti yai, sia tumuru akar kaure-ure. 59Pakasa nyai nilila ni Yesus wana Kapernaum ka sia timuru wana bale pahuntepan.60Ka rai mo simongol pakasana niitu laker e makiit-kiit. 61Yesus wia gorem nate Na mailek, o e makii-kiit nisia menulu-nulu wia lila niitu lumila wia nisea. "wewehan palila ni magoi ka paemanen nu?"62O kumura reen sakamu lumoho Anak manusia kumantang wana sampa kinataren nisia? 63Roh i mehemi nidop leona o masuat kan orai bereguna pakasa lila kuwia ni kamu niitu mo roh o nidop.64Taan wia nelet niu wewehan e rai maeman "ka Yesus mailek wia kalarepa sasei rai maeman sia mo mower nisia. 65O sia lumila: "Niitu nikumo lila wia nikamu" Rai wana yesa tou toro mai wia ni aku, sa yana rai ni wehemi wia ni sia."66Tumuur wia nendo niitu laker makiit-kiit nisia e ni mundur nawak orai mo kumiit nisia. 67O lila mi Yesus wia pangakuan Petroas e mapulu orua makiit nisia: "ka akama rai paar mange kahi?" 68Wingkoten ni Petrus wia ni sia: "Tuhan wia e sei kami mange? Lilamu memang lila e nidop kaure-ure. 69O kami maeman o mailek ka nikou mo yang kudus wia opo empung.70Wingkoten ni Yesus wia nisea. "Raikan nyaku sandiri simi sia nikamu mapulu orua yai? "Maan yesa tou wia nelet niu siamo setang." 71Maksud te Na Yudas, yanak ni Simon Iskariot, ka ni siamo maower i Yesus ka ni siamo mawer i Yesus, sia mengesa wia nelet e mapulu orua makiit-kiit tii.
1Makekelarako niitu Yesus kumelang rumoon Galilea, kasia rai paar tetap mena wia Yudea, ka wana mange tou-tou Yahudi maulit i mapate Nisia. 2Toro niitu tawimo nendo wangko tou Yahudi, yaitu nendo wangko pondok daong.3O lila patuari-paturari Yesus wia-Na: "mangkato wia nii naan mange wana Yudea, supaya murit-muriteMu kahi lumoho peniwo-niwon nim pasiwon-Nu. 4Lantaran ndai wana esa tou sumiwo sapa wia tampa kasindekan, o sia paar paakan wia sinaru ne tou waya. Sa nikou sumiwo hal-hal intaintu, lohomi nawake-Mu wia kaoatan."5K patuari-patuari-Na sandiri kahi ndai mapercaya wia Nisia. 6O wingkot Yesus wia nisea: "Nendo-Ku ndaipe wia taan nikamu salalu wehan nendo. 7Kaoatan ndai toro maseso nikamu, taan sia maseso niaku, ka niaku masaksi tentang nisia, bahwa papayangen papayangena lewo.8Mange nikamu wana pesta niitu, niaku ndaipe nimange witu mange, ka nendo-Ku ndaipe lekep." 9Taintumo lila-Na wia nisea, naan sia kahi mena witu Galilea.10Tou-tou Yahudi menero Nisia witu pesta niitu naan lumila "wisa reken sia?" 11taan makelar patuari-patuari Yesus mange witu pesta niitu, sia pun mange kahi witu mange masinde-sindek taan memune-munek.12Naan laker palingan patena wia nantara tou laker tentang nisia wehan e maila: "sia tou leos." wehan kangkahi e maila: "ndai, sia malelang tou." 13taan ndai wana esatou e berani malila terang-terangan tentang sia ka mainde wia tou-tou Yahudi.14Waktu pesta niitu sementara memehe, Yesus muntep witu Bait opo empung o mahajar witu. 15O maheran tou-tou Yahudi naan lumila: "kumura reken tou yii wewehan pengetahuan taintu ndai nimajar!" 16Wingkoten Yesus wia nisea: "tuturu-Ku ndai nimai wia naweke-Ku sandiri, taan mai nisia i nimutusi niaku.17A isei paar masiwo kapaara-Na nisia mailekako entah tuturu-Ku yii nimai wia opo empung, entah niaku melila-lila wia nawak-Ku sandiri. 18A i sea sia maila-ila wia nawakena sandiri, sia menero normat wia nawakena sandiri, taan asei sia menero normat wia nisia i sia butul naan ndai wana kabutulan wia nisia.19Rairena Musa i nimehe momako hukum taurat wia nikou? taan rai wana esa tou puu wia nantara niu i masiwo hukum taurat niitu ka'kamu maulit mapateh niaku?" 20tou laker tii mingkoti: "Nikou tinehkenan ni setang; sei reken i maulit mapateh nikou?"21Wingkoten Yesus wia nisea: "Nesa te pasiwon i pinasiwoku naan nikamu waya maherano. 22Jadi: Musa tumetapkan supaya nikamu sinunat sebenarnya sunat tii ndai nimai wia Musa, taan wia nenek moyangeta naan nikamu masunat tou wia nendo sabath!23Asia totou makailek sunat wia nendo sabat, supaya tia malangkoi hukum Musa, kakamu magahlo wia niaku, ka niaku maleosako nawak waya etou matau wia nendo sabat. 24tiamo mahakimi makiit sapa i palohoon, taan hakimen naan adil."25Woopira tou Yerusalem maila: "ndai reen sia yii i papaten nea? 26Naan lohoen, sia masepot naan rereite naan nisea ndai malila sapa-sapa wia nisea woo reen mahali-ali nikita butul-butul maileko, nisia i Kristus? 27taan tentang tou yii nikita mailek wana mbisa asale-Na taan asia reken Kristus mai, rai wana esa tou pun i mailek wisa nasale-Na."28Waktu Yesus mahajar wia Bait opo empung, sia sumeru: "memang niaku kenale niu naan nikamu mailek wana mbisa nasale-Ku; taan niaku ma'ai ndai natas kapaaran-Ku sandiri, taan niaku ni utus oleh nisia i butul i ndai kenaleniu. 29Niaku kumenal nisia, ka niaku mai wia nisia naan nisia mo i nimutus niaku."30Nisea maketer matimboy nisia, taan ndai wana esa tou pun i sumontong nisia, ka nendo-Na. 31taan wia nantara tou laker tii wehan laker e maeman wia nisia, naan nisea lumila: "Asia Kristus mai, toro reken sia sumiwo lebe laker mujizat wia i siniwomo oleh nisia nii. 32tou-tou Farisi malinga tou laker matenamako hal-hal niitu mangenai nisia, naan ka niitu imam-imam kapala naan tou-tou Farisi rumeho e majaga Bait opo empung for matimboy nisia.33Oi lila Yesus: "noki mokan nendo na niaku wia mawali nikamu naan abis niitu niaku maangemo wia nisia i nimutus niaku. 34Nikamu sumeromi niaku, taan ndai mahilekan maangemo wia nisia i nimutus niaku.35tou-tou Yahudi tii maila esa tou oe laeng: "wisreken pa angea-Na, ka nikita ndai toro mahilekan naan nisia wehan maksute-Na e maange nisea e mahana wia sesengkotan, wia nantara tou Yunani, o matuturu tou Yunani? 36Sapareken maksud pa sepot i nailila-Na yii: nikamu sumero niaku taan nikamu ndai masungkul naan niaku, naan: nikamu ndai toro mai wia tampa wisa niaku wia?"37Naan wia nendo lolowis, yaitu wia puncak parayaan niitu, Yesus tumoor naan maseru: "Aseisia mareo, tewang sia mai wia niaku naan numo'onot! 38Aseisia maeman wia niaku, masuat i nailila i kitab suci: wia gorem natena sumoso sosoan-sosoan ndano matou." (air hidup).39Pa maksudte-Na 'Roh' pa indon oleh nisea i maeman wia nisia: ka Roh niitu ndaipe nimai, ka Yesus ndaipe nimuliakan.40Wo'opira tou wia nantara tou laker, i malinga pasepo-sepot niitu, maila: "sia yii butul-butul nabi i ma'ai." 41e laeng lumila: "sia yii mesias." taan e laeng kahi lumila: "ndai, mesias ndai nimai wana Galilea." 42Ka Kitab Suci maila, I Mesias nimai wia katurunan Daud naan nimai wana kampung Betlehem, tampa Daud dulu mahana."43Oitu rumengka pasaruan wia nantara tou laker ka nisia 44Epira tou wia nantara nea e matimboy nisia, taan ndai wana esa tou pun e berani masontong nisia.45O penjaga-penjaga tii mange wia imam-imam kapala naan tou-tou Farisi, i limila wia nisea: "ka'kamu ndai nimali nisia?" 46Wingkot penjaga-penjaga tii: "ndaipe pernah esa tou tou lumila masuat tou tii!"47Wingkot tou-tou Farisi tii wia nisea: "wewehan nikamu kahi naikalelang? 48Wehan esa tou wia nantara pemimpin-pemimpin e maeman wia nisia, aso esa tou wia nantara tou-tou Farisi? 49Taan tou laker nii e ndai kumenal hukum taurat terkutuklah sea!"50Nikodemus, esa tou wia nisea, indulu i nimaimo wia nisia, lumila wia nisea: 51"Hukum taurate ta mahukum e tou, sebelum sia luminga naan sebelum tou maileki sapa i siniwo-Na mo?" 52Wingkot nea: "nikou kangkahi tou Galilea? Selidiken kitab suci o nikou mailek bahwa ndai wana nabi i mai wana Galilea."53Lalu nisea mareng, masing-masing wana mbale nea,
1Taan Yesus mange wana Zaitun. 2Memoondo rendai sia witumo Bait Allah, o pakasa e tou mai wia Nisia. Sia rumuhmun o tuturu nisea. 3O e ahli-ahli torat o e tou Farisi mali nisia i esa wewene i kinailekan nea i wewene makituama nisea rumeta mako wewene nitu wia puser.4O lumila wia Yesus: "Rabi, wewene yai kinasikopan i masiwo zinah. 5Musa wia hukum torat nimehe perintah wia nikita papingkilan e wewene wewene tentu. sapa toro lila nu mi sumuat nitu?" 6Nisea lumila nitu ka mowowa nisia, orior sea makailek kasumelokanNa ka maseselok nisia, taan i Yesus rimungku o tumulis o tutundu Na wia tana.7O kakiit sea memuei muei terus wia nisia, sia kangkahi tumoor o lumila wia nisea: "sei wia toro nikamu i ndai wana kasumelokan, satoro sia i katare mingkil watu wia i wewene tii." 8O sia kahi rumungku o tumulis wia tana.9Taan kakiit sea limingamo lila nitu, mangemo sea esa o i esa, tumuur e tua. Katantuanme Yesus okan o i wewene tii i nimena witu. 10O i Yesus tumoor o lumila wia nisia: "E wewene, wisa sea? Rai wana i nimukum nikou?" 11Wingkotna: "Ndai wana Tuhan." O lumila i Yesus: "Nyaku kangkahi ndai mukum nikou. Mangemo, o tiamo meniwo niwo lewo tumuur tekan."12O Yesus lumila kahi wia e laker tou, lilaNa: "Nyakumo terang kaoatan; sei kumiit nyaku, sia ndai kumelang wia karimbunan, taan sia i makailek nterang kaoatan." 13Lila ne tou Farisi wia i Yesus: "Nikou simairi nawagMu, sinairian Nu ndai ulit."14Mingkoti i Yesus wia nisea, LilaNa: "maan kahi nyaku sumairi e nawangeku sandiri, taan sairianku nitu nulit, ka pailekenku, wisa nyaku mai o wisa toroanku. 15Nikamu ma uurus kumiit nukuran ne tou, nyaku ndai mauurus i esa tou. 16Ka sa nyaku ma uurus, tantu nurusanku nitu nulit, ka nyaku ndaite mengesa, taan nyaku mawali wali o nisia i rimeho nyaku.17O wia Kitab toratnu nitulis, sairian ne rua tou nitu nulit. 18Nyakumo i simairi e nawagku sandiri, o kahi Bapa, i rimeho nyaku simairi sumuat nyaku."19O lila nea wia Nisia: "wisa i Amamu? "Wingkoti Yesus: "Leos nyaku o i Amaku ndai kenalen niu. Sakamu kumenal nyaku, nikamu kangkahi kumenal i Amaku." 20LilaNa waya nitu ni nailila tawi pasimpang simpangan, toro sia mawehe tuturu wia nggorem Bait Allah. O ndai wana esaan wia nisea i timimboi nisia, ka ndaipe norasNa.21O Yesus lumila kahi wia e laker tou: "Nyaku maangemo o nikamu masesero nyaku taan nikamu mate o kasumelokannu. Tampa pa angeanku, ndai toro aian niu." 22O lila ne tou Yahudi tii: "Ka sia woo mapapatemo nawag ka nitu ni Na ilila: tampa pa angeanku ndai toro aian niu?"23O sia lumila wia nisea: Nikamu nimai wia mbawa, nyaku wia natas; nikamu nimai wia kaoatan yai, nyaku ndai wia kaoatan yai. 24Nitumo tadi nyaku limila nikou, nikamu mate te o kasumelokan nu; ka sakamu ndai maeman, nyakumo sia, nikamu mate te o kasumelokannu."25O lila nea wia nisia: "sei re kou?" Wingkoten ni Yesus sea: sapa beregunana nyaku lumila nikamu? 26Laker e pailaku o mauurus nikamu; taan nisia, i rimeho nyaku, i nulit, o sapa liningaku wia nisia, nitu niku lila wia kaoatan." 27Nisea ndai mailek, sa nisia maila wia nisea i Ama.28O lumilami Yesus: "Sakamu limooro Anak manusia, tare mo kailekannu, sa nyakumo sia, o nyaku ndai simiwo sapa sapa wia nawagku sandiri, taan nyaku maila pakasa i niturumi ni Ama wia nyaku. 29O nisia, i rimeho nyaku, nisia mawali wali nyaku. ndai pawayaNa nyaku sandiri, ka nyaku masiwo sapa e kapaaranNa. 30Makalila mako nitu i Yesus, lakero tou i maeman Nisia.31O lila Na wia e tou Yahudi e maeman Nisia: "Sakamu mena terus wia Firmanku, nikamu uli-ulit makiit kiit Nyaku. 32O nikamu mailek kaulitan, o kaulitan nitu mabebebas nikamu. 33Mingkoti sea: "Nikami taranak ni Abraham o ndai pernah mamuali babu ne sei. Kumura kou toro lumila: Nikamu mabebebas?"34Lumila Yesus wia nisea: "Nyaku lumila nikamu, uli-ulit e tou simiwo selok, siamo i babu na. 35O i babu ndai mahana terus wia mbale, taan i oki mena terus wia mbale. 36Nitumo sa i oki tii mabebebas nikamu, nikamu kahi uli-ulit bebas."37"Pailekenku, nikamu taranak ni Abraham, taan nikamu mainakut mapapate nyaku ka FirmanKu ndai si tampa wia nikamu. 38Sapa linohoku wia i Ama, nitumo ni kuilila, o tentu kangkahi pasiwon niu e liminga niu wia Amamu."39Wingkoten nea sia: "Ama neimi i Abraham, lumila Yesus wia nisea: "Saulit nikamu oki waya ni Abraham, tantumo nikamu mapaayang papaayangen e pinaayang ni Abraham. 40Taan e papaayangen niu mainakut ite mapapate Nyaku; Nyakute esa i limila kaulitan wia nikamu, nitumo e kaulitan liningaku wia opo empung; papaayangen ni Abraham. 41Nikamu mapaayangte papaayangen ni Amamu sandiri." Wingkot nea: "nikami ndai nikatoumi wia zinah Ama neimi esa, nitumo opo Empung.42Lumilami Yesus wia nisea: "Sa i opo empung Amamu, nikamu tantu maupus nyaku, ka nyaku kimaluar o nimai wia opo empung. O nyaku nimai ndai kapaaranku sandiri, taan nisiamo i rimeho nyaku. 43Sapa sebabna o kamu ndai mailek e bahasaKu? Ka ndai pangartiannu FirmanKu. 44Iblis i nimamuali Amamu o nikamu paar sumiwo kapaaran kapaaran ni Ama mu. Nisiamo memate tou irior o ndai tumou wia kaulitan, ka wia nggorem na ndai wana kaulitan. Sasia lumila towo, sia limila kapaaranna sandiri, ka nisia i towo o ama ne pakasa towo.45Taan kakiit nyaku limila e kaulitan wia nikou, nikamu ndai maeman wia nyaku. 46Sei wia neletemu i toro tumurumi sa nyaku simiwo dosa? Sa nyaku lumila i nulit, ka kamu ndai maeman ni Aku? 47Sei i ni mai wia i opo empung, sia i malinga Firman Allah; nitumo kamu ndai malinga nisia, ka nikamu ndai nimai wia i opo empung."48Wingkotene tou Yahudi i Yesus: "Nulitto sakami lumila sa nikou tou Samaria o tinumpaanno ni setang. 49Mingkoti Yesus: "Nyaku ndai tinumpaan ni setang, taan nyaku maoormat i Amaku o nikamu ndai maoormat Niaku.50Taan nyaku ndai menero normat ku: wewehan esa i menero nitu o nisin kangkahi i mauurus. 51Nyaku lumila nikamu: uli-ulit sei i kumiit Firmanku, sia ndai meani patean makar kaure ure.52Lila ne tou Yahudi wia Nisia: "Tekan paileken neimi, Nikou tinumpamaan ni setang. Ka i Abraham nimatemo o kahi e nabi-nabi, taan nikou limila: sei e kumiit Firmanku, nisia ndai mean patean makar kaure-ure. 53Kou ree lebe wangko taan i ama ta Abraham, i nimate mo! Nabi-nabi kahi nimatemo; o i sei pasusuaten Nu nawangeMu?"54Wingkoti Yesus: "Sa Aku mawawangun nawangeku sandiri, tantu pawawangunen nitu nokite ndai si bereguna Amaku i mawawangun Niaku, sumuat lumila sei nikamu nisiamo i opo Empungmi. 55Nikamu kahi ndai kumenal Nisia, taan nyaku kumenal Nisia: O sa Nyaku lumila: Nyaku ndai kumenal Nisia, tantu nyaku i towo, masuat nikamu, taan nyaku kumenal Nisia o nyaku kimiit FirmanNa. 56Abraham amamu mapaa-paar ka sia i maloloho nendoku o linoho nu mo o sia mapaa-paar."57O lila ne tou Yahudi tii wia Nisia: "Namur Mu ndaipe ni mambo lima ngapuluh o nikou limohomo i Abraham?" 58Lila ni Yesus wia nisea: "Nyaku lumila nikamu, uli ulit rior i Abraham mamuali, Nyaku wiamo." 59O sea mindo watu mapipingkil Nisia; taan Yesus kasero o tumilau Bait Allah.
1Nendo kangkahi ni Yesus, sia lumoho i tou i pusit kinatouna. 2Makii-kiit nisia mueyo wia nisia: "Rabi, sei reken i simiwo dosa, tou yai sandiri kapa matuana, osia katoumi pusit?3Wingkoten ni Yesus: "ndai nisia o ndai kahi e matuang, taan ka paayangen-paayangen ni opo empung musti papailek wia goremna. 4Nikita musti maayang paayangen Na i rimeho nyaku, kalaatan i noat; i mai bengi, wisa ndai wana yesa tou toro maayang. 5Kalatan Nyaku wia gorem kaoatan, nyaku mo terang kawatan."6Ka lilaNa pakasa niitu, sia rumura witu tana o kayo en Narura niitu maan tana oi gosome witu mberenani tou pusit tii. 7O lumila wia nisia: "mangemo, oasano nawakmu gorem kolam siloam." Siloam artina: "i nireho, "osia mange tou tii, sia moas nawakna o mareng o mberenna malolohomo.8Taon e katawi katawina o nisea, i tempo kumenal nisia i minta-minta, maila: "ndai ree sia yai salalu mengiwehe-ngiwehe?" 9Wewehan i maila: "nulit siamo tii." Wewehan kahi i maila: "Ndai, taan sia masuat o nisia." Tou tii sandiri maila: "Nulit, nyaku mo niitu."10Paila nea wia nisia: "Kumura mberenmu o maloloho?" 11Wingkotena: "Tou i paila nea Yesus niitu kimayo ntana goromi wia mberenku o lumila wia nyaku: mangemo wana siloam o oasano nawakemu. O nyaku mange o kaoaseku nawakeku, nyaku malolohomo." 12O sea maila wia nisia: "wisamo sia?" Wingkoten: "ndai pailekenku."13O alin nea tou nan taekan pusit niitu wana etou Farisi 14I niitu nendo i Yesus kimayo ntana o nimuka mberen tou niitu, witimo nendo pahanaan (sabat). 15Niitumo e tou Farisi kahi i muey wia nisia, kumura mberenemu mamuali lumoho. Wingkotena: "goso Na me tanah kinayo witu mberenku o nyaku moas nawak ku, o taikan nyaku malolohonea."16O lila sanga paharua e tou Farisi niitu: "Tou yai ndai nimai wana opo empung. Ka nisia ndai mapiara nenda pahanaan (sabat)." Walina kahi maila: "Kumura i tou berdosa toro sumiwo mujizat e teintu?" O rumengka pipetan wia nelet nea. 17O lila nea kahi wia tou pusit niitu: "O nikou, sapa lilamu tentang nisia ka Nisia i ni muka mberenMu? "Sia mo i tou nabi." 18Taan e tou Yahudi niitu ndai maeman, intaekan sia pusit o werukan malolohomo kaambo sia tumowa e matuana.19Omuey wia nisea: "yaimo yanakemu, i paila niu i nisia katoumi pusit? so teintu kumura reken sia taekan malolohomo? 20"Wingkoten ne matuana niitu: Im paileken neimi, i nisia tii yanak neimi o nulit sia katou ni pusit. 21Taan kumura sia taekan malolohomo, ndai paileken neimi, o sei nimuka mberenna ndai kangkahi paileken neimu. Wueyenomako sandiri wia nisia, sia selamo, sia mailek malila i nawakna sandiri."22e matuana maila teintu, kanisea mainde etou Yahudi, ka etou Yahudi niitu minaesaanno e saite tou mahaku Nisia i Mesias i kucilen. 23niitu mo sebab e matuana maila: "sia i selamo wueyeno sandiri, wia nisia.24O towaan nea sumaup i tou nan taekan pusit niitu o lumila wia nisia: "Lila maka niitu kabenaran wia sinaru opo Empung: Paileken neimi i tou berdosa." 25Wingkoten na: sapa tou niitu tou berdosa, ndai pailekenku; taan enesa pailekenta; niitu i nyaku nantaekan pusit o taekan malolohomo."26Lila nea wia nisia: "sapa siniwo Na wia nikou? Kumura sia nimuka mberennemu?" 27Wingkotenna: Nikumo lila wia nikamu, o nikamu ndai paar luminga; kakamu i malilinga pekahi sumaup? Kakamu wona paar kangkahi mamuali murid Na? Kapa nikamu paar kangkahi mamuali murid Na? 28Kaampit masesero sea maila wia nisia: "Nikou murid ni tou niitu taan nikami murid-murid Musa. 29Pailekenneimi, i opo empung nimehe Firman wia Musa, taan tou nisia niitu ndai paileken neimi wisa sia omai."30Wingkoten nitou niitu wia nisea: "maerang kangkahi i nikamu ndai mailek wisa sia mai, sedang nisia nimukamo mberenku. 31Pailekenta i opo empung ndai paar luminga e tou berdosa, ndai laeng etou i saleh oe masiwo kapaarNa.32Tempope omai kaambomo taekan ndai pernah kalingaan. i wewehan tou i nimuka mberen netou i katoumi pusit. 33Sa etou niitu rai nimai wana opo empung, sia rai toro sumiwo sapa-sapa." 34Wingkoten nea: "Nikou yai katou uli-ulit gorem dosa o nikou i matuturu nikami?" Osia yure nea witu luar.35Lininga ni Yesus i nisia nei namo yure witu luar, tondong niitu sie masungkul o nisia o lumila: "maeman reken kou wia yoki tou? 36Wingkotena: "Sei sia Tuhan? Orior nyoka mapercaya wia Nisia." 37Lila ni Yesus wia Nisia: "Nikou ndaite limoho Nisia: "Taan nisia i masirita o nikou, siamo niitu! 38Lilana: "Nyaku maeman Tuhan." Osia rumungku sumembah Nisia.39Lila ni Yesus: "Nyaku mai wia gorem kaoatan i mahahakim, orior seite rai limoho toro lumoho, orior seite toro lumoho mamuali pusit." 40Lilila niitu lininga ne wo pira tou Farisi e witu niitu o nisea maila wia nisia: "sapa niitu nartina i nikami kangkahi pusit?" 41Biwingkot ni Yesus wia nisea: "sakamu pusit kamu ndai berdosa, taan ka nikamu maila: Nikamu limoho, niitu mena dosamu."
1Nyaku lumilame wia nikamu: kauli-ulit sei i muntep wia gorem kurungan domba o rai timoro pepenet, taan limaputite wia rerehen, siamo i tou rongkit o itou rumarampok; 2taan sei i muntep tumoro pepenet, siamo gembala domba.3Pepenet mbukaan ni majaga ka nisia o domba-domba luminga suarana o sia tumowa domba-dombana pengesa-ngesan kumiit ngarana o alina kumaluar. 4Sapakasa dombamu i nialinamo witu luar, sia kumelang wia muka nea o domba-domba niitu kumiit ndai nisia, ka sea kumenal suara na.5Taan i tou laeng pasti ndai kiitan nea, malasea tumingkas wia nisia, ka suara netou laeng ndai kenalen nea." 6Niitumo nai lila ni Yesus gorem nande ande wia nisea, taan sea ndai mangarti sapa maksud na sia limila teintu wia nisea.7O lila ni Yesus sumaup: "Nyaku lumila wia nikamu, nuli-ulit nyakumo pepenet wana domba-domba niitu. 8Pakasa tou i nimai rimior nyaku, e rongkit oe rumarampok, o domba-domba niitu ndai luminga nisea.9Nykumo pepenet: seite muntep lumangkoi nyaku, sia i selamat o sia i muntep o kumaluar o tumutul tampa ndukut. 10Rongkit mai i marorongkit o mapate o ma binasa: Nyaku mai orior sea orior sea wewehan nidop o wewehan niitu gorem pakasa kalimpahan.11Nyakumo Gembala i leos, gembala i leos imehe nyawana wia domba-domba na; 12Kawalian e tou pasewan e rai gembala oe rai makapunya domba-domba niitu sandiri, sa sea lumoho srigala niitu kumuntem o sumasar domba-domba niitu. 13Sia tumingkas ka sia i toute pasewan o rai mawehe genang domba-domba niitu.14Nyakumo gembala i leos o nyaku kumenal domba-domba Ku o domba-dombaKu kumenal nyaku. 15Masuat tou Bapa kumenal nyaku o nyaku kemenal Bapa, o nyaku imehe nyaku wia domba-dombaKu. 16Wewehan kahi wia nyaku domba-domba laeng, erai wia kurungan yai; domba-domba niitu musti tuntunenku kahi o sea i luminga suara Ku osea mamuali esa ngaerur maan esa gembala.17Bapa moupus nyaku, niitumo nyaku nimehe nyawa Ku ka materima niitu sumaup. 18Ndai wana i yesa maindo niitu wia i nyaku, ndai laeng nyaku i mehe kumiit kapaar Ku sandiri, nyaku e kuasa mawewehe niitu o i kuasa maindo niitu sumaup. Nyaimo paayangen tinerima ku wia Bapa-Ku.19Oitu rumengkami kahi pipipeten wia nelet etou Yahudi kalililaan niitu laker wia nelet nea maila: 20"sia rinasuko ni setang o palelaan; ka luminga Nisia?" 21E laeng maila: "Niitu ndai lililaan tou i rinasuk ni setang: Toro reken setang muka mberen netou pusit?"22Ndai ure nendo niitu kaambomo nendo wangko katabis Bait Allah witu Yerusalem: i niitu noras nemel. 23O Yesus mangela-ngelang witu Bait Allah, witu serambi Salomo. 24O etou Yahudi rumoon nisia o lumila wia nisia: "Pirape kalat kahi kou mawaya nikami tumou gorem kabingoan? Sa kou Mesias, lilami terang terangan wia nikami."25Yesus mingkot nisea: "Naikumo lila wia nikamu, taan kamu ndai maeman; paayangen-paayangen i siniwoku gorem ngaran BapaKu, niitumo i nimehe kasaksian i nyaku. 26Taan kamu ndai maeman, kanikamu ndai nikagorem domba-dombaKu.27Domba-domba Ku i luminga suara Ku o nyaku kumenal nisea osea kumiit nyaku, 28O nyaku mehe i nidop kaure-ure wia nisea o sea pasti ndai mabinasa kaambo kaure-ure o ndai wana i yesa makakahat nisea wia lawas Ku.29Bapaku, i nimehe nisea wia nyaku, lebe sela taan wia seite sia, o ndai wana i yesa toro kumahat nisea wia lawas na (Bapa). 30Nyaku o yama i esa. 31Makasa pekahi e tou Yahudi mindo mbatu i malalahwa Yesus.32Lila ni Yesus wia nisea: "Laker paayangen leos i nimai wana yama Kui ni papalohoku wia nikamu: paayangen wisa reen wia neletna i menyebabkan nikamu malalahwa Nyaku?" 33Wingkoten ne tou Yahudi niitu: "Ndai ko i mpaayangen leos o nikami malalahwa nikou, taan kakou ma hujat Allah o kakou, maan kou tou te etou matou-tou masusuat nawakMu, o opo empung."34Lila ni Yesus wia nisea: "Ndai ree nai katulis gorem kitab taorat niu: Nyaku nimehemo Firman: Nikamu mo Allah? 35Sa nisea, wia sei Firman niitu ni yambome, ni totor Allah taan Kitab suei ndai toro pabatalen. 36Paare kamu maila wia Nisia i kinudus ni yama o nai Na mo utus wia gorem kaoatan: Nikou mahujat opo empung? Ka nyaku limilamoo: Nyaku yoki ni opo empung?37Sa nyaku ndai sumiwo paayangen paayangen yama Ku, tiamo maeman wia nyaku, 38Taan saitu siwon ku, o kamu ndai paar maeman wia nyaku, paemanen e paayangen-paayangen niitu, orior toro kailekan o pangartian niu, i yama wia gorem nyaku o nyaku wia gorem yama." 39Makasa pe sea mawawa matimboi nisia, taan sia karou wia lawas nea.40Tondong niitu Yesus mange kahi wana sabla Yordan, wana tampa ni Yohanes tempo, o sia mena witu. 41O laker tou mai wia nisia o lumila: Yohanes memang ndai simiwo maan esa te tanda, taan pakasa i pernah nililani Yohanes ka tou tii niitumo nulit." 42O laker tou witu maeman wia Nisia.
1Wewehan yesa tou i sakitan, ngarana Lazarus, Nisia mahena witu Betania, mbanuani Maria oi tuarina Marta. 2Maria siamo wewene pernah limana nae ni Tuhan o lana mur o gosono o buukena.3O i Lazarus sakitan nitu i patuarina. E rua wewenw nitu nimehe abar wia Yesus: "Tuhan Sia ni kaupus mu sakitan". 4Kalingaan ni Yesus nabar nitu Sia lumila: "Sumakit niitu n'dai maali im patean, taan manyanyata kamuliaan ni Opo empung. Ka e sumakit niitu yoki Opo Empung dimuliakan."5Yesus memang mampus Marta o i kakana o i Lazarus. 6Taan kalinganNa mako i Lazarus sakitan, Sia sengaja nimenape rua nendo kahi witu tampa, wisa nienaan Na: 7Taan riorako niitu Sia lumila wia makiikiit Nisia: "Mai nikita mareng kahi wana Yudea."8Mkiikiit nitu lumila wia Nisia: "Rabi, weru weru yai e tou tou Yahudi ma wo'ma mapipingkil Nikou, paare reken kou mawawareng wana? 9Mingkot Yesus: :N'dai ree wewehan mapulu o rua tuminting wia nesa nendo? Sei i makelang wia nendo oat, naena n'dai karauf, karna nisia limoho terang kaoatan yai.10Taan sei i yesa tou kumelang wengi, naena karauf, karna terang n'dai wana wia gorem nawakna." 11Teintumo lila Na, O tumondong nitu Sia lumila wia niseaL "Lazarus patuari ta timekelo, taan Niaku ange wana ka mawowongke nisia wia tekel na."12O lumila makiikiit nitu wia Nisia: "Tuhan, Sa Sia timekel, maleos sia." 13Taan maksud ni Yesus timekel artina nimate, taan paileken nea Yesus maila i timekel artina kanaramen (ulit). 14Niitumo Yesus lumiia terangterangan: "Lazarus nimatemo.15Taan mahangkat tarumakase Niaku n'dai witu nendo nitu, ka miitumo lembe leos wia nikou, orior nikamu majar maeman. Maimo nikita mange tekan wia nisia. 16Tumondong niitu Tomas, i pailaan Didimus, lumila wia kaampit kaampitna, e makiikiit laeng:"Maimo nikita mange kahi O mate mawali wali o Nisia.17O mondoli i Yesus, kailekan Na Lazarus nepat nendo mo nikagoley wia gorem kubur. 18Betania witu tawi Yerusalem, woo rua mil karouna. 19Witu laker e tou Yahudi e nimai wia i Marta o Maria ka maiibor nisia ka e pinatean ni patuarina. 20Kalingaan ni Marta, ka Yesus mai, Sia mange mahilekan Nisia. Taan Maria mena wia mbale.21O lumila Marta wia i Yesus: Tuhan Sa'kou wia nyai, patuariku n'dai nimate. 22Taan taekan kahi pailekenku, ka Opo Empung i mawewehe wia Nikou pakasa kiwehen Nu wia Nisia." 23Yesus lumila wia Marta:"Patuari mu i pababangkiten."24Marta lumila wia Nisia:"Pailekenku ka Sia bangkiten wia nendo e tou-tou bangkiten wia maapu kaoatan. 25Yesus mingkot: "Niakumo kebangkitan o hidop:"Sei maeman Niaku, nisia tumou maankan Sia nimatemo. 26O pakasa tou timpu o maeman wia Niaku, n'dai mate kaureure, paemanenu reken niitu?27Mingkot Marta:"En Tuhan, niaku maeman, o Nikou mo i Mesias, yoki ni Empung Nisia i maai wia gorem kaoatan." 28O pakaila na mako teintu Sia mange tumowa patuarina Maria O kumewit wia nisia:"Guru wanaime O Nisia matowa nikou." 29Luminga niitu Maria tumoor o mange mahilekan i Yesus.30Taan waktu niitu Yesus n'daipe Nikalaus wia gorem mbanua nitu. Nisia wana pe tampa Marta nimahileken Nisia. 31Waktu tou tou Yahudi e mawali O i Maria witu mbale nitu ka maibor nisia, loonako i Maria mareperepet tumoor O mange wana luar, kiiten nea, karna pasangkan nea O nisia mange wana kubur ka mahame witu. 32Mondolako i Maria witu tampa ni Yesus O lumoho Nisia, rumungku mako Sia wia muka nae Na O lumila wia Nisia: "Tuhan Sa Nikou wia nyai, patuariku n'dai nimate."33Loonako ni Yesus Maria magame O kahi e tou tou Yahudi e mahai mawaliwali nisia O Masygullah nate Na. Nisia terharu rendai o lumila." 34Wisa ginoleyan niu nisia? Sea mingkot: Tuhan maimo o loonol". 35O mame i Yesus.36Tou tou Yahudi lumila: "Loone, Kaupus Na rendai Sia!" 37Taan e woopira tou wia nantara nea lumila: "Nisia i nimuka beren nitou pusit, toro reken kasiwoan Na nitu?"38O Masygullah kahi nate ni Yesus, O sia mange wana kubur nitu. Kubur niitu e nesa gua pinenet O Imbatu. 39Yesus lumila: "Angkaten batu nitu!" Marta, patuari ni tou nimate nitu, lumila wia Nisia: "Tuhan, nisia mawoumo, ka nepat nendo mo Sia nimate." 40Mingkot Yesus: "N'dai ree niku mo lila wia nikamu : Sa nikou maeman loon nu kamuliaan ni Opo Empung?41O angkaten nea mbatu nitu. O Yesus lumoho wia natas o lumila: "Aina, Niaku mahangkat tarumakase wia Nikou, karna Niaku lininga Numo. 42Paileken Ku, Nikou Salalu malingan Niaku, Taan karna e tou laker e timoor wia nyai rimon Niaku, Niaku limilame, orior nisea maeman, ka Nikou mo i rimeho Niaku."43O pakaila Na mako niitu, 44Tou i nimatemo nitu mai o kumluar, nae o lawas na wina Lazarus maimo kumaluari kese o kain kapan o muka na binungkuse o kain peluh. Yesus lumila wia nisea: "wukaan nuules nuules nitu o waya Sia mange."45Laker wia nantara e tou Yahudi nimai malawat Maria, O limoho sandiri sapa siniwo ni Yesus, maeman wia nisia. 46Taan wewehan e nimange wana e tou Farisi O Sumirita wia nisea, sapa siniwo ni Yesus.47O imam-imam kepala o e tou Farisi tumowa Mahkamah Agama merur O Sea lumila. Sapa toro siwennta ? Ka i tou tii Simiwo laker mujizat. 48Sa waya ta Sia, e pakasa tou maemano wia Nisia O e tou Roma e kumahat tampa suci ta o bangsa ta."49Taan i yesa wia nantara nea, i Kayafas, imam wangko e taun nitu, lumila wia nisea: Nikamu n'dai mailek sapa-sapa, 50O nikamu n'dai insaf, O lembe bereguna wia nikamu, Sa i yesa tou mate ka bangsa ta taan pakasa bangsa ta yai binasa"51Niitu ni lila na n'dai wia nawakna sandiri, taan tanu Imam Besar wia taun niitu sia bernubuat, i Yesus mate ka bangsa nitu. 52O n'dai e bangsa te nitu, taan kahi e maeerur o maeesa e yoki ni empung e nikasera. 53Tumuur wia nendo yai nisea nimahilekano ka mapapate Nisia.54Ni itumo i Yesus n'dai mo nimapaloho wia muka umum wia nantara ne tou Yahudi, Nisia mangkat witu wana daerah katawi padang gurun, wana nesa kota ngarana Efraim, O witu Sia mena ma-wali-wali makiikiit Nisia. 55E nendo nitu nendo raya Paskah tou Yahudi tawimo O laker tou wia mbanua nitu mange wana Yerusalem ka mabeberesi nawale sebelum paskah nitu.56Nisea masero i Yesus O tumoor wia gorem Bait Allah, nisea lumila i yesa wia e laeng. Kumura pendapatmu? maai reken Sia wia pesta?" 57waktu nitu imam-imam kepala O e tou Farisi e nimehe perenta O rior pakasa tou i mailek Sia wisa pahenaan Na pakitau ka nisea matitimboy Nisia.
1Neneme nendo Paskah O Yesus mai wana Betania, pahenaan ni Lazarus ni Yesus wia nantara ne tou nimate. 2Witu siniwoan perjamuan ka Nisia O Marta maselewir, O i yesa tou makaan ma-wali-wali O i Yesus Sia mo Lazarus. 3O ria mindomi sangapaharua kati lana Narwastu murni e mahal hargana, o gosona wia nae ni Yesus O lapena O buukena, o bou lana semerbak wia pakasa bale niitu.4Taan i Yudas Iskariot, i yesa makiikiit i Yesus, i maseserakano Nisia lumila. 5Kaa lana Narwastu yai n'dai niwangker telu ngaatus dinar O loitena wehe wia e tou-tou lengei? 6Niitu n'dai nililana ka nisia maloho nasib ne tou-tou lengei, taan karna nisia mo i yesa tou rongkit; nisia salalu mahindo loit ni simpang wia kas patimboyena.7O sia lumila i Yesus: "Maano Sia Sumiwo niitu magenang nendo Niaku kuburen. 8Karna e tou-tou ,engei salalu wewehan wia nikamu, taan Niaku n'dai salalu wia nikamu.9Laker rendai e ton Yahudi liminga ka i Yesus wana mange, o sea mai n'dai te karna Yesus, taan kahi ka maloloho i Lazarus, i tinou Na wia nantara e tou nimate. 10O imam-imam kepala mahilekan ka mappapate Lazarus kahi. 11Ka karna nisia laker tou Yahudi timilau nisea o maeman wia i Yesus.12Kawoondoan nitu e kaai ne tou laker masisieo pesta luminga, i Yesus wia mo puser lalan matoro Yerusalem, 13Nisea mindo in daodaong palem, o mange sumungkul Nisia o me-rekerekei: "Hosana! kamakamangen temi Sia i nimai wia gorem ngaran ni Tuhan, Raja Israel!"14Yesus timutul i yesa keledai peranggang o sia sumeret wia natasna, tanu nai patik: 15Tia mainde, hei Puteri Sion, loone, mahaimo i Rajamum riwuhmun wia natas ni yesa yoki keledai."16Katare e makiikiit Yesus n'dai pangartian nea niitu, taas sesudah Yesus dimuliakan, kagenangan nea, e nas nitu mengenai Nisia, O Siniwo nea mo kahi wia Nisia.17Tou laker ma-wali-wali O Nisia waktu Nisia tumowa Lazarus kamaluar wia kubur O touna wia nantara e tou nimate, nimehe kasaksian tentang Nisia. 18Niitumo e tou laker nitu mange sumungkul Nisia, ka lininga nea, Nisia masisiwo mujisat nitu. 19O tou-tou Faarisi lumila i yesa tou O e laeng: "Lo on niu sandiri, ka niamu memang n'dai berhasil, loone, pakasa kaoatan mai kumit Nisia.20Wia nantara nisea e nimange muntep wia nendo pahuntepan nitu, wewehan woopira tou Yunani. 21Tou-tou nitu mange wia Filipus, i mahena wia Betsaida wana Galilea, O lumila wia nisia: "Tuan, nikami paar mahilekan O i Yesus. 22Filipus mange makitau wia Andreas: Andreas o Filipus lumila kahi wia i Yesus.23Taan Yesus mingkot nisea, Sia lumila: Nyai mo nendo na Anak manusia dimuliakan. 24Niaku lumila wia nikamu: "Nuliulit Sa mbiji gandum n'dai ruma'bas wia tana O mate, niitu tetap nesate biji; taan Sa Sia mate, Sia makailek wua laker.25Sei maupus nawakna, nisia kailangan nawakna, taan sei rai maupus nawakna wia kaoatan yai, nisia mapepeihara ka nidop kekal. 26Sei sumelewir Niaku, nisa musti kumiit Niaku o wia enaan Ku, witu kahi enaan ne maselewir Niaku. Sei maselewir Niaku, nisia paormaten ni Ama.27Taekan jiwaku terharu O sapa pe lilaku? Ama selamatente Niaku wia nendo yai? n'dai, ka niitumo Niaku nimai wia gorem nendo yai. 28Ama, mulaikanlah ngaraneMu! :O lingane suara wia Sorga: "Niaku telah memuliakanNya, O Niaku kahi memuliakanNya. 29Tou laker timoor witu O limingame lumila, e niitu lengkuan guntur, wewehan kahi limila: I yesa malekat limilamo wia Nisia."30Yesus mingkot: Suara niitu liningamo n'dai karna Niaku, taan karna nikamu. 31Taekan nyaimo penghakiman natas kaoatan yai; Taekan kahi e makawasa kaoatan yai e papipingkil wana luar.32O Niaku, Sa Niaku o yatas nea wia kaoatan, keorenku pakasa tou mai wia niaku. 33Nyai lila Na mange ka menyatakan kumura cara Na Sia mapapate.34O Mingkot e tou laker nitu: Nikami limingamo wia hukum Torat, i Mesias tetap tumbu kaureure; kumura reken Nikou lumila, O Anak Manusia i paaatas? Sei reken Anak Manusia nitu? 35Lumila Yesus wia nisea: Noki mokan nendo kahi terang wewehan wia nantara nikamu. Kalaatan terang niitu wia nikamu, maeman wia nisia, orior karimbunan n'dai pailekena wisa paangeana. 36Maeman wia terang nitu, kalaatan terang nitu wia nikamu, orior nikamu mamuali yoki-yoki terang!". Makaila mako teintu, Yesus mange sumindek wia nantara nea.37O maankan Yesus maiseo laker rendai mujizat wia muka beren nea, taan nisea n;dai maeman wia Nisia. 38Orior lekepo firman nilila ni nabi Yesaya: "TUHAN, sei reken i maeman wia pemberitaan nami? O wia i sei reken lawas kakawasa ni Tuhan nipapaloho.39Niitumo Sea n'dai paar maeman, ka Yesaya limila mo kahi: 40Pinereng Na mo bereng O kinete mo nate nea, orior nisea Niaku n'dai lumoho o beren, o mawehe genang o nate, o sumui, orior Niaku lumeos nisea".41Nyai nilila ni Yesaya, karna nisia limoho mo (kamuliaanNa) O mengilangilamo tentang Nisia. 42Taan laker kahi wia nantara mapimpin i maeman wia Nisia, taan karna e tou-tou Farisi n'dai ni akune terangterangan, orior nisea n'dai kucilen. 43Ka nisea kapaar nea r pahongkohong kotan ne tou taan pahongkohongkotan ni Empung.44Taan Yesus rumekei lila'Na: Sei meman wia Niaku, nisia n'dai maeman wia Niaku, taan wia Nisia i rimeho Niaku; 45O sei limoho Niaku, nisia limoho Nisia i rimeho Niaku.46Niaku nimai mo wia gorem kaoatan tanu terang, orior pakasa tou e maeman wia Nisia, n'dai mena wia karimbunan. 47O Sei i yesa tou luminga lilaku, taan n'dai pasiwona, Niaku n'dai mamuali hakim na, ka Niaku mai n'dai maaakim kaoatan, taan maai maseselamat.48Sei timolak Niaku, O n'dai timerima lilaKu, nisia wewehano hakim na, niitu mo firman ni ku mo lila, niitu mamuali hakim na wana kaamboan. 49Ka Niaku ma ilaila n'dai nawak Ku sandiri, taan Ama, i rimeho Niaku, Nisia mo i minerenta Niaku O lumila sapa palilia Ku o palalausKu. 50O paileken Ku e perena Na nitu nidop kaureure. Niitumo sapa pa lilila Ku, i laus Ku kumura ni patik ni AMa wia Niaku.
1Nendo niitu nendo raipe nendoraya Paskah tumuur, pailekeno ni yesus, e nendo Na mbiamo maeramo wia, kaoatan mange wana Ama, tanu Nisia maupus rendai makiikiit Nisia taintu mo kahi taekan Nisia maupus Nisea makar wana kaamboan. 2Nisea e makaan ma-waliwali O kumewitako i setang wia goren nate ni Yudas Iskariot, yoki ni Simon, ka o mianat ma kikiamat Nisia.3Paileken ni Yesus, ka niwehwmo ni Ama'Na pakasa wia Nisia, O Nisia mai wia Empung O mareng wana Empung. 4O mawongke i Yesus O tilau Na lambun Na. Indonamo Sangakisi kain lenan o wa'kese Na wia Siri'Na. 5O Sia tumuasakoo ndano wia gorem nesa basi, O tumuur moas nae makiikiit Nisia. O loapena O roko kaon e nowa'kes wia Siri'Na nitu.6O mondolako Sia wia i Simon Petrus, O lumila mako Petrus win Nisa: "Tuhanku Nikou maooas naeku?" 7mingkot Yesus wia nisia: "Sapa pasisiwonKu, n'dai pailekenu taekan, taan pangartianu mokan tumondong." 8Petrus lumila wia Nisia:"Nikou n'dai moas naeku makar kaureure." Mingkot Yesus: "Sa Niaku n'dai moas nikou, nikou n'dai makailek wowa' wia gorem Ku. 9Petrus lumila wia Nisia: "Tuhan n'dai toro nae kute taan tawas kahi o ro'kosku!10Yesus lumila wia Nisia: sei i limelemo, nisia n'dai mo toro mooas nawak kahi taan oasen naena, ka nisia beresi mo waya, nikamu kahi beresi mo, taan raipe pakasa. 11Ka pailekenNa, Sei maseserakan Nisia, karna nitu Sia lumila, N'dai pakasa nikamu beresi"12Oasen Na mako nae nea, O pakenNa mako lambung Na O Sia mareng witu tampa Na. O Sia lumila wia nisea:"Pengertian niu Sapa Siniwoku wia nikamu? 13Nikamu maila Niaku guru O Tuhan, O lilamu niitu timena, ka memang Niaku mo guru O Tuhan. 14Niitumo ka Niaku minoas nae niu, O nikamu kahi musti maooasan nae niu; 15Ka niaku nimehe mo teladan wia nikamu, orior nikamu kahi sumiwo masuat w siniwoku wia nikamu.16Niaku lumila wia wikamu: nuliulit i yesa babu n'dai leimbe rantai o i tuangena o kahi i yesa pareho o i mareho nisia. 17Sa paileken niu mo pakasa nyai a sumenango kamu, Sa itu Siwon niu. 18N'dai pakasa mo nikamu Niaku lumila. Paileken ku Sei I SinisirKu. Taan limekepo nas yai: Tou i kiman, rotiku nimangkat to tu mire na wia Niaku.19Niaku lumila mange wia nikamu kahe taekan sebelum niitu mamuali, orior saniitu mamuali, paemanen niu mo, O Niaku mo Sia. 20Niaku lumila wia nikamu: nuliulit Sei i timerima tou nii reho Ku, nisia timerima Niaku, O Sei timerima Niaku, Sia timerima Nisia i rimeho Niaku.21Kumelar rako Yesus lumila taintu Nisia terharu rendai, O Sumaksi : "Niaku kumila wia nikamu, nuliulit i yesa wia nantara nikamu i maseserakan Niaku." 22Makiikiit nitu lumoho i yesa O e laeng, nisea ragu-ragu Sei i paila'Na.23Yesa wia nantara makiit Yesus, Siamo makiikiit i kaupus Na, Simander tawi wia Nisia, wia sabel leleosNa. 24Wia e makiikiit nitu Simon Petrus Simein o lumila : "wuegen Sei paila'Na nitu!. 25Makiikiit i rimuhmun tawi ni Yesus kumirirt o lumila wia Nisia : "Tuhan, Sei Sia nitu?"26Mingkot i Yesus : "Nisia mo nitu, wia nisia Niaku mehe roti nilendem Ku "pe mako" makaila mako teintu O sia mindomi roti, lendem Na mako O wehena mako wia i Yudas, yoki ni Simon Iskariot. 27Terimanako ni Yudas roti nitu, O Sia tahkenan ni setang O Yesus lumila wia nisia : "Sapa pasisioonu, siwono rior."28Taan rai wana yesa wia nantara nisea i rimuhmun makaan witu mailek, sapa maksud ni Yesus lumila nitu wia i Yudas. 29Karna i Yudas timimboy kas wewehan ma sangka, o Yesus mareho nisia sapa-sapa e paperlun wia perayaan notu, ka'pa mawehe sapa-sapa wia ton lengei. 30Terimanako ni Yudas roti nitu O mange, Nendu nitu mawengi mo.31Mange i Yudas, O Sia lumila i Yesus : Taekan Anak Manusia dipermuliakan O i Empung dipermuliaka wia gorem Nisia. 32Sa i Empung dipermuliakan wia gorem Nisia, empung kahi mempermuliakan Nisia wia gorem nawak Na, O mempermulakan Nisia nendo niitu. 33Hei yoki-yokiKu, n'doi mo ure Niaku ma-wali-wali nikamu. Nikamu masero Niaku O tanu nililaku wia e tou-tou Yahudi : wia tampa paangeanKu, n'dai toro nikamu mai, niitu mo kahi Niaku lumila me taekan kahi wia nikamu.34Niaku mehe mange perenta weru wia nikamu, orior nikamu maupuupusan tanu Niaku maupus nikamu teitu kangkahi nikamu maupuupusan. 35Sa teintu paileken ne pakasa tou, ka nikamu mo makiikiit Niaku, niitu mo nikamu maupuupusan."36Simon Petrus lumila wia i Yesus : "Tuhan, wisa nageanNu? mingkot i Yesus" wana tampa paangeanKu, nikou rai toro kumiit Niaku taekan, taan kawisa mokan nikou kumiit Niaku. 37Petrus lumila wia Nisia : "Tuhan kaa niaku raitoro kumiit Nikou terkan? weheku nawak ku wia Nikou. 38Mingkot i Yesus : "Nuliulit Niaku lumila wia nikamu : :N'dai pe kimiroy i ko'ko, nikou Simangkalo Niaku makatelu."
1N'dai toro masusa' natmu; maemano wia i Empung, maemano kahi wia Niaku. 2Wana mbale ni Ama'Ku laker tampa paenaan. Ka Sa n'dai teintu, Niaku himilamo wia nikamu. Ka Niaku maange witu masasadia tampa niu. 3Ka Sa Niaku minangemo witu O Simadia mo tampa niu, Niaku marengi O mahali nikamu wana tampaKu, orior wana tampa wisa enaanKu, nikamu kahi wana.4O wisa nageanKu, paileken niu lalan witu. 5Tomas lumila wia Nisia : "Tuhan, n'dai paileken naimi wisa paangeanNu; jadi paileken nami wisa lalan witu? (Jadi kumura nikami mailek lalan witu?) 6Yesus lumila wia nisea : "Niaku mo lalan Okaulitan o nidop. N'dai wana yesa tou mai wia Ama, o N'dai lumangkoy Niaku. 7Sa nikamu kumenal Niaku, nikamu kahi kumenal AmaKu, Taekan yai nikamu kumenal Nisia O nikamu limohho mo Nisia."8Filipus lumila wia Nisia : "Tuhan turu'me i Ama nitu wia nikami, niitu toromo wia nikami." 9Yesus lumila wia nisia :"Laato Niaku ma-wali-wali nikamu, Filipus, taan nikou n'dai ku menal Niaku? Sei limoho mo Niaku, nisia limoho mo i Ama; kumura nikamu lumila Turu'me' Ama nitu wia nikami.10N'dai paemanenu, O Niaku wia gorem ni Ama O Ama wia gorem Ku? Sapa nililaku wia nikamu, n'dai nililaku wia nawak Ku sandiri, taan Ama, i mi nunek wia gorem Ku, Nisia mo Simiwon papaayangen Na. 11Maemano wia Niaku, ka Niaku wia gorem ni Ama o Ama wia gorem Ku; kaapa setidak-tidaknya, maemano karna paayangen-paayangen nitu sandiri.12Niaku lumila wia nikamu :"Nuliulit Sei maeman wia Niaku, nisia sumiwo kahi paayangen-paayangen siniwo Ku, O kahi paayangen-paayangen lembe wangko wia niitu. Ka Niaku maange wia Ama; 13O Sapa kahi pawehen niu wia gorem ngaranKu, siwonKu, orior Ama dipermuliakan wia goren ni yoki. 14Sa nikamu kumiwehe Sapa wia Niaku wia gorem ngaranKu, SiwonKu.15Sa nikamu maupus Niaku, Nikamu kumiit pakasa perentaKu. 16Niaku makikiwehe kumiwehe wia i Ama, O Nisia mawewehe wia nikamu i yesa Penolong laeng, orior Nisia ma-wali-wali nikamu kaureure, 17Siamo Roh Kebenaran, Kaoatan rai toro mateterima Nisia, Ka kaoatan n'dai lumoho Nisia O n'dai kumenal Nisia. Taan nikamu kumenal Nisia, Ka Nisia ma-wali-wali nikamu O i munek wia gorem niu.18Niaku n'dai matitilau nikamu tanu yatin piatu. Niaku marengi wia nikamu. 19Noki mokan nondo O kaoatan n'dai mo lumoho Niaku kahi, taan nikamu lumoho Niaku, ka Niaku matoutou o nikamu kahi matoutou. 20Nendo mo nitu kailekan niu, O Niaku wia gorem ni AmaKu O Nikamu wia gorem Ku O Niaku wia gorem niu.21Sei timimboy prentaKu O Sumiwo niitu, Siamo mupus Niaku O Sei Maupus Niaku, nisia i kaupus ni AmaKu O Niaku kahi maupus nisia O mapaloho nawake Ku wia nisia." 22Yudas, i rai Iskariot, lumila wia Nisia :"Tuhan, sapa reken O Nikou mapaloho nawake Mu wia nikami, O rai wia kaoatan?23Mingkot i Yesus :"Sa i yesa tou maupus Niaku, nisia musti kumiit firmanKu O AmaKu i maupus nisia O Nikami mai wia nisia O munek ma-wali-wali nisia. 24Sei rai maupus Niaku, nisia rai makiit firmanKu; O Firman kininga niu nitu rai wia Niaku, taan wia Ama i rimeho Niaku.25Pakasa niitu lilaKu me wia nikamu, witu nendo Niaku ma-wali-wali pe nikamu. 26Taan penghibur, nisia Roh Kudus, i pareho ni Ama wia gorem ngaranKu, Nisia mo matuturu pakasa niitu wia nikamu O i magegenang nikamu e pakasa e ni lilaKu wia nikamu. Dame leos nitilauKu wia nikamu. 27Dame leos Ku niweheKu wia nikamu, O sapa niwehe Ku n'dai tanu niwehe ing kaoatan wia nikamu. N'dai toro masusa O magiger nateMu.28Nikamu limingamo, ka Niaku limilamo wia nikamu: "Niaku mange, taan Niaku marengi wia nikamu. Sa nikamu maupus Niaku a nikamu ma-pela-pela ka niaku mange wia Ama Ku, ka i Ama lebe sela taan Niaku. 29O taekan kahi Niaku lumila me wia nikamu, raipe nima muali nitu, orior nikamu maeman, Sa niitu mamuali. 30N'dai mo laker kahi Niaku mengilangila I nikamu, ka i kimuasa ing kaoatan yai mai Onisia n;dai makawasa nokite kahi natas nawak Ku. 31Taan orior kaoatan mailek, O Niaku maupus i Ama O ka Niaku simiwo pakasa niitu tanu ni perenta ni Ama wia Niaku, mawongkemo, maimo nikita mange wia nyai."
1Niakumo pohong anggor e leos o i Amaku mo pengusahanya. 2Pakasa saang wia niaku e n'dai mawua', kinetor na pakasa saang mawua ' bineresi na, orior sia lembe laker mehewua.3Nikamu nulit beresi mo karna firman e nililaKu mo wia nikamu. 4Mena mo wia goremKu o niaku wia gorem niu. Tanu pakasa saang n'dai mamuali mawua' wia nawakna sandiri, sa sia n'dai mena' wia pohong anggor, teintumo kahi ni kamu n'dai mua' sa nikamu n'dai mena wia gorem Ku.5Niaku mo pohong anggor o nikamu mo saang-saangena. Sei mena' wia goremKu o Niaku wia gorem na, sia mawua laker, ka wia luar Ku nikamu n'dai mamuali sumiwo sapa. 6Sei n'dai mena wia goremKu, nisia pingkil wana luar tanu saang o mapera, o eruren ne tou o pingkil wia gorem baha o tunun. 7Sa nikamu mena wia goremKu o firmanKu mena wia gorem niu, kumiwehe sapa te kapaar niu, teriman niu niitu.8Wia mo nyai amaKu dipermuliakan, niitu mo sa nikamu mua' laker a sa teintu nikamu mo makiikiit Niaku. 9Tanu i Ama maupus Niaku, teintu mo kahi Niaku maupus nikamu; mena' mo wia gorem nupus ku niitu.10Sa nikamu kumiit prentaKu, nikamu mena'mo wia gorem nupusKu, tanu Niaku makiit prenta AmaKu o mena' wia gorem nupus Na. 11Pakasa niitu lilaKu me wia nikamu, orior kasenanganKu wia gorem niu o kasengan ma wuta.12Nyai mo prentahKu, orior nikamu maupu upusan, tanu Niaku maupus nikamu. 13N'dai wana nupus lembe sela o nupus yesa tou i nimehe nawak na wia kaampit-kaampit na.14Nikamu mo kaampit-kaampit Ku, sa nikamu sumiwo sapa i ni perenta Ku wia nikamu. 15Niaku n'dai tumotor nikamu kahi babu, ka n'dai paileken ni babu, sapa pasiwou ni tuangena, taan Niaku tumotor nikamu kaampit, ka ni ku mo lila wia nikamu pakasa e liningaKu wia AmaKu.16N'dai nikamu simisir Niaku, taan Niaku mo simisir nikamu. O Niaku timetapo nikamu, orior nikamu mange o makailek wua' o wua' mu niitu tumahang, orior sapa kiwehen niu wia i Ama wia gorem ngaranKu wehe Na wia nikamu. 17Nyai mo prentaKu wia nikamu: maupusan i yesa tou o e laeng.18Sa kaoatan maseso' nikamu, genang genagen ka sia katare maseso' Niaku taan nikamu. 19Sa nikamu wia kaoatan, tantu kaoatan maupus nikamu tanu punyana. Taan ka kiit nikamu n'dai wia kaoatan, niitumo Niaku simisiro nikamu wia kaoatan: niitumo kaoatan maseso' nikamu.20Genangen sapa nililaKu wia nikamu: i yesa babu n'dai lembe rantai o i tuangena. Sa nisea gimio mo Niaku, nisea kahi gimio mo nikamu, sa nisea kimiito firmanKu, nisea kahi kimiito lila' niu. 21Taan pakasa niitu siwon nea wia nikamu karna ngaranKu. Ka nisea n'dai kumenal nisia, i rimeho Niaku. 22Sa Niaku n'dai minai o n'dai limila wia nisea, tantu nisea n'dai berdosa. Taan taekan nisea n'dai wana dalih wia dosa nea.23Sa sei maseso' Niaku, nisia maseso' kahi AmaKu. 24Sa n'dai siniwoku papaayangen wia puser nea tanu n'dai pernah siwon ne tou laeng, nisea tantu n'dai wana dosa. Taan taekan maan kahi nisea limoho'mo pakasa niitu, taan nisea maseso' maan Niaku o kahi AmaKu. 25Taan firman nai patik wia gorem kitab Taurat musti lakepen: Nisea maseso Niaku n'dai wana alasan.26Sa Penghibur i pareho Ku wia Ama mai, nisia Roh Kebenaran i kimaluar wia Ama, Nisia i sumaksi tentang Niaku. 27Taan nikamu kahi musti sumaksi, ka nikamu katare pe ma wali-wali o Niaku.
1Pakasa yai lila Ku me wia nikamu, orior nikamu n'dai kecewa o matotolak Niaku. 2Nikamu pakukucilen, o kahi mai nendona o sei tou mapapate nikamu sangka nea e pasiwon nea kapaar ni Empung.3Nisea masiwo teintu, ka nisea n'dai kumenal leos Ama o Niaku. 4Taan pakasa yai lilaKu me wia nikamu, orior sa mai nendona kagenangan niu ka Niaku limila mo wia nikamu. Nyai n'dai nililaKu katare wia nikamu, karna kalaatan yai Niaku ma wali-wali pe nikamu.5Taan taekan Niaku mange wia Nisia i rimeho Niaku, o n'dai wana yesa tou kahi wia nantara nikamu i nimuei wia Niaku: wisa nangeanNu? 6Taan karna Niaku limilamo niitu wia nikamu, niitumo nate miu ma susah. 7Taan nulit ni Ku lila wia nikamu: Niitu lembe bereguna wia nikamu, sa Niaku mange. Ka sa Niaku n'dai mange , Penghibur n'dai mai wia nikamu. Taan sa Niaku mange, Niaku rumeho Nisia wia nikamu.8O sa sia mai, nisia masasadar kaoatan wia dosa, kaulitan o penghakiman. 9wia dosa, karna nisea memang n'dai maemah wia Niaku: 10wia kaulitan, karna Niaku mange wia Ama o nikamu n'dai mo lumoho kahi Niaku, 11wia penghakiman, karna makakawasa kaoatan yai e niukumo.12Lakere e palililaKu wia nikamu, taan taekan nikamu raipe toro tumanggong. 13Taan sa nisia mai, i Roh Kebenaran, Nisia i mimpin nikamu wia gorem pakasa kaulitan; ka Nisia n'dai mengila-ngila wia nawak Na sandiri, taan pakasa niitu lininga Na o Nisia membritakan wia nikamu pakasa maai. 14Nisia i memuliakan Niaku, ka Nisia membritakan wia nikamu sapa tinerimaNa wia Niaku.15Pakasa punya ni Ama niitu punyaKu; niitu mo Niaku lumila: "Nisia membritakan wia nikamu sapa tinerima Na wia Niaku. 16N'dai mo ure (lat) o nikamu raimo lumoho Niaku kahi o n'dai lat kahi nikamu lumoho mo Niaku."17Luminga niitu e woopira wia makiit Nisia lumila yesa tou e laeng: "Sapa reken o sia lumila wia nikita: N'dai mo lat o nikamu n'dai lumoho Niaku o n'dai mo lat kahi o nikamu lumoho Niaku? O Niaku mange wia i Ama?" 18O lumila sea: "Sapa reken lila' Na: N'dai mo laat? N'dai paileken ta sapa maksud Na."19Paileken ni Yesus, ka wewehan pawuwueyen nea wia nisia, o nisia lumila wia nisea: "Ka' kamu masirita yesa tou o e laeng sapa nililaKu tarekan e n'dai mo lat o nikamu n'dai mo lumoho Niaku o n'dai mo lat kahi o nikamu lumoho mo Niaku? 20Niaku lumila wia nikamu: Nuliulit nikamu musti mahame o meratap, taan kaoatan menenanenang; nikamu menusanusa, taan kasusahan niu mamuali kasenangan. 21I yesa wewene menusanusa nendo nisia katouan, taan matou mako i yokina, n'dai mo genangen na kahi sapa pineana, karna mo pela-pela ka i yesa tou i timou mo wia kaoatan.22Teintumo kahi nikamu taekan sinaputo kasusahan, taan Niaku lumoho nikamu kahi o nate niu menenanenang o n'dai wana yesa tou kahi mararampas ing kasenangannu nitu wia nikou. 23O nendo niitu nikamu n'dai mo mawuwuei sapa wia Niaku. Niaku lumila wia nikamu: Nuliulit pakasa niitu e kiniwehe niu wia i Ama, wehe Na wia nikamu wia gorem ngaran Ku. 24Makar yai nikamu daipe kimiwehe sapa kahi wia gorem ngaranKu. Kumiwehe o nikamu makailek, o mawuta kasenangan nu.25Pakasa yai lila'Ku me wia nikou o bayangan. Sa mai nendona Niaku raimo kahi lumila nikamu o bayangan, taan nimakarendaio membritakan Ama wia nikamu.26E nendo niitu nikamu sumambayang wia gorem ngaranKu. O Niaku n'dai lumila wia nikamu, o Niaku kumiwehe nikou wia i Ama, 27ka Ama sandiri maupus nikamu, karna nikamu maupuso Niaku o maeman, ka Niaku mai wia Empung. 28Niaku mai wia i Ama o Niaku mai wia gorem kaoatan; Niaku tumilau kaoatan kahi o mange wia Ama.29Makiikiit Nisia lumila: Loon, taekan nikou nimakarendai lumila o Nikou n'dai nimake gambaran. 30Taekan paileken naimi, ka Nikou mailek pakasa niitu o n'dai perlu tou muei wia Nikou. Karna nitu nikami maeman, ka Nikou mai wia Empung. 31Mingkot Yesus wia Nisea: ' Maemano nikamu taekan?32Loon nendo na mai, o nimai mo, o nikamu papisan waya wia tampana sandiri o nikamu tumilau me Niaku mengesa ngesa, taan Niaku n'dai mengesa, ka i Ama mawali-wali Niaku. 33Pakasa niitu lilaku wia Nikamu, orior nikamu makailek dame leos wia goremKu. Wia gorem kaoatan nikamu minean gigioan, taan keteketeran natemu, ka kinalaKu mo kaoatan.
1I teintumo meilila ni Yesus. oh Sia lumohome wana langit o lumila: "Opo Empung, Nimakaro tempo na; peloo-looren naimo i anake mu, orior yanakemu, meloo-loor ni kou. 2Masuat oni kou nimehemo wia ni Sia kawasan wia natas pakasa ne matou-tou, teintu kahi sia i mawewehe pe-nou nouan akar ingkaure-ure wia pakasa neiwehe mu wia nisia.3Pyaimo empenou-nouanta akar ingkaure-ure, niitu ka nisea mailek ni Kou, ka nikoute i Aha Opo Empung benar. oh i mailek Yesus Kristus i nei reho Mu. 4Nyaku nimapalohomo nikou wia kaoatan olalan linekepako in paayangen e niwehenumange wia niaku oitu paayangenKu. 5Niitumo, Opo Empung, pe-loo-loorenu nyaku wia nikou sandiri oh kamuliaan wia ni Sia wia hadirat Mu ingkatare-tare naipe pe wana ingkaoatan.6Nyaku nimatoko i ngaranemu wia pakasa netou, eneywehenumi wia niaku wia kaoatan. Nisea tii e punya Mu onikou nimehemo nesea wia niaku. oh nisea kimiito ing tuturuMu. 7Tarekan paileken neamo, ka e mpakasa neiwehemu wia niaku niitu wia waya nikou omai. 8Ka pakasa tuturu Mu nei lilamu wia niaku neikumo ilila wia nisea o tinerima neamo, pailekeneamo nuli-ulit, ka Nyaku mai wia nikou, o sea maeman, ka ni koumo i rimeho ni aku.9Nyaku sumombayang ka nisea. Ndai ka engkaoatan Ku sumombayang, taan kanisea, neiwehenumo wia niaku, ka nisea e punya Mu waya. 10Oh pakasa punyaMu niitu punyaku oh punya Mu punya ku kang kahi, oh niaku pineloo-looro wia gorem nea. 11oh niaku kahi raimo wiang kaoatan, taan nisea wiape gorem ingkaoatan, o Niaku mai wia nikou. Opo Empung i benar-benar, piaranako sea wia gorem i ngarane Mu, Niitumo NgaraneMu eng neiwehenunia wia niaku, orior sea mamuali esa tanu nikita,12Kalaatani Nyaku mawali-wali nisea, Nyaku mapiara nisea wia NgaraneMu, Niitumo NgaraNu nei wehe numi wia nia Ku; Nyaku jimagamo nisea o rai wana i tou walina wia nisea, oh mate lumaengako nisia i timantumo mate, o rior malekep neitulis wia gorem im kaol. 13Taan tekan, Nyaku mai wia nikou o niaku lumilalame pakasa nyai sementara Nyaku wiape eng kaoatan, orior mawuta kapaaranKu wia gorem nawak nea. 14Nyaku nimehemone tuturu wia nisea oh kaoatan maseso nisea, ka nisea erai wiang kaoatan, masar tanu niaku rai wia kaoatan.15Nyaku rai makiwehe, orior Kou rai naindo nisea wia kaoatan, taan orior kou melindungi mereka wia kalewoan. 16nisea erai wia kaoatan, masuat tanu niaku rai wia kaoatan. 17Kuduseno mako sea wia kaulitan; Tuturu niitumo Kaulitan.18Masuat tanu nikou rimehomo niaku wia kaoatan, niitu kangkahi Nyaku rimehomo nisea wia gorem ing kaoatan; 19oh niAku kimuduso nawakeku wia ni Sea, orior sea kahi kudusen wia kaulitan.20oh ndai for nisea te yai nyaku sumombayang, taan kaampit e pakasatou, e maeman wia niaku ka entuturu nea; 21orior sea waya mamuali esa, masuat oh ni kou, oh Empung, wia goremeKu o Nyaku wia goremMu, osea kangkahi wia goremeta, orior kaoatan maeman, ka Nikoumo i rimeho Niaku.22oh niaku nimēhēmo wia nisea kamuliaan, eng neiwehemu wia niaku, orior sea mamuali esa, masuat o nikita wia nesa: 23Nyaku wiang gorem nea oh nikou wiang goremeku orior sea sempurna mamuali esa, orior kaoatan mailek, kani koumo i rimeho niaku onikou maupus nisea, masuat tanu nikou maupus niaku.24Opo Empung, Nyaku paar orior, wisa kangkahi nako anu Nyaku witu, sea kang kahi wia mawali-wali oni kou, Sea e neiwehemuno wia niaku, rior sea lumoho ing kamuliaan Na engmeiwehe numo wia niaku, ka nikou maupuso niaku, Ndai pe nimamu ah kaoatan yai.25Oh Empung i adil, nulit kaoatan ndai mailek ni kou, taan Nyaku mailek nikou, o sea yai mailek, ka Nikoumo i rumeho ni Aku. 26oh ni aku nimakatau mome ngaranku wia nisea oniaku maiilamome, orior nupus neiwehenumi wia niaku wia gorem nea, oh niaku wia gorem nea."
1Toro niitu Yesus limila pakasa niitu kumaluarako sia witu mawali-wali oe makii-kiit ni sia o sea mange wana lewet ing lour Kidron. witu wewehan esa taman o sia gumorem witu waman niitu mawai-wali oe murid-murid-nya. 2Yudas, i kimianat i Yesus, mailek kangkahi entampa niitu ka i Yesus salalu mengeru-ngeru witu tampa niitu ma wali-wali oe murid-murid nya. 3oh maimo i Yudas witu or tentara-tentara oe mejaga-jaga mbale ni Empung nei reho ne kapaara ne imam-imam oe pakasa netou parisi e mahali-ali waya sosoloan, sulu o senjata.4O Yesus i mailek pakasa i mamuali wia nawakena mako witu muka o lumila wia nisea: Sei sipeneron niu?" 5O wingkoten nea: "Nyaku mo Sia." Yudas i kimianat nisia timoor kangkahi mawali-wali onisea.6O sia lumila wia nisea: "Nyaku mo Sia" o sea mundur o kanawu wia tana." 7O sia mui kahi: "Sei peneron niu?" lila ni Yesus: Yesus wia Nazaret."8Wingkoten ni Yesus: "Neikumo lila nikamu, Nyakumo sia. Sanyaku peneron niu, wayamo mako sea mange." 9Teintumo orior lumekepo mako Firman e nei lila Na wia nisea: wia nisea o serakan niu wia niaku, rai wana i esa i wayaku ma binasa.10" O Simon oi Petrus, e mahali kēlēs, mahutut ing kēlēs, oitu i wehenamako wia ibabu ne imam besar oitu marangkut lunteng leleosna. 11Lumila i Yesus wia Petrus: "pumpunako wia tampana keles niitu." Ndai ree aku numonot wia cawan nei wehe ni Opo Empung wia nia aku?"12O e wangko ne suraro oe wangko-wangko. 13O sia alinea katare-tare wia i Hanas, ka Hanas nimamuali manohang ni Kayawas na toro niitu nimamuali imam besar, 14O i Kayawas nimehe tuturu wia pakasa e tou Yahudi: "Lebe pē lēos sa i yesa tou naate tiakan o pakasa ingkoatan."15Simon Petrus oi murid walina kumiit Yesus. I murid tii mailek i imam besar o sia gumorem, mawali-wali oi Yesus wia gorem ingkintal ni imam besar. 16Taan i Petrus nimenate wia luar tawi impepenet. O mai e murid walina, i mailek imam besar, nimurikit witu luar, meniri-nirita oe wewene majaga impepenet o mahali i Petrus gumerem.17O sia lumila i wewene majaga pepenet wia Petrus: Rai reen nikou yesa murid ni tou tadi? "Wingkoten ni Petrus. Ndai!" 18Toro niitu e jongos-jongos oe mejaga-jaga bait Allah, e tinutungo waha om bara ka toro niitu nemel, o sea tumoor makapunek witu Petrus kangkahi memune-munek mawali-wali nisea.19O tumuuro e imam-imam wangko mawuey Yesus, kumura tuturu Na 20Wingkoten ni Yesus wia nisea: Nyaku lumila uli-ulit wia kaoatan: Nyaku salau mawehe tuturu wia pakasa mbale pahuntepan om pasombayangan wia tampa paheru ran ne tou Yahudi." Nyaku raite masinde-sindek maila. 21Ka kou mawueyte wia niaku? Wueyen no wia nisea, elimingamo sapa neiku lila wia nisea. "Nulit pailekan nea sapa neikulila."22Kailana niitu i tou majaga timoor witu sumepe namo na osia lumila: Teintu neiwingkotemu wia i imam wangko? 23Wingkoten ni Yesus wia nisia: "Sa nyaku limila selok, turumi kasumelokan niitu, taan saitu ulit neiku lila, ka'kamu sumepe nyaku." 24Oi Hanas kumirim nisia winakesan ni Kayafas imam wangko.25Simon oi Petrus menoo-noore nimakapunek. Lila netou waya witu nisia: "Ndai kahi reen nikou yesa murid Na?" 26Sia sinangkalita, lilana ndai, LIla nitou ni babu ni imam wangko, yesa patuarimu kinetor an i lunteng ni Petrus." Ndai reen nikou linohoku mawali-wali onisia?" 27Toro niitu Petrus simangkulita o sia kumiroy i kokok.28O sea mali i Yesus wia Kayafas wana gedung pengadilan. Toro niitu pagipe, nisea sandiri rai gimorem wia gedung pengadilan itu, orior rai menajiskan diri, ka nisea makakn pasakah. 29Niitumo Pilatus kumaluar omatileka onisea o sia lumila sapa tuduhan niu wia i tou yai?" 30Wingkotenea wia nisia: Sasia raitou lewo, kami rai paar malimi nisia wia nikou!,31Lila ni Pilatus wia nisea: "Indomo mange sia o hakimen no sia kumiit hukum Tauratmu," Lila netou Yahudi tii, kami raitoro mapate tou." 32Teintumo orior lumekepo Firman Yesus, e neililana o kumura papalohona kumura sia mapate.33O sia marengi Pilatus wia tampa tinowaan nea nisia wana gedung pahadilan, o sia tumowa i Yesus o muei wia nisia: "Nikou mo jai reen i raja ne tou Yahudi?" 34Wingkoten ni Yesus: "Sapa neililamu niitu wia natemu sandiri, kaapa wewehan tou walina e limila niitu kou nikou tentang aku?" 35Lila ni Pilatus: "Sei reen nyaku tou Yahudi? tou mu sandiri o e pakii-kiitan ne imam kepala nimower ni kou wia niaku, sapa mo siniwomu?"36Wingkoten ni Yesus: "Palokanoan ku ndai wia koatan; sa pakolanoan Ku wia kaoatan yai, pasti e jongos-jongos ku limawango, orior Nyaku rai i yower wia e tou Yahudi, taan pakolanoan Ku ndai wia nyai." 37O i lila ni Pilatus wia ni Sia: "Jadi ni Kou mo reen i Raja?" wingkoten ni Yesus: : Nikou lumila, Niakumo i Raja, Niitumo Nyaku nimatou o niitumo Nyaku numai wia kaoatan yai, orior Nyaku mamuali paloo-looren wia kaulitan; Pakasa netou wia kaulitan luminga i suara Ku."38O sia lumila i Pilatus wia ni Sia: "Sapa reen kaulitan niitu?" makaila mako teintu sia, kumaluari kahi Pilatus mahi lekan oe pakasa ne tou Yahudi o lumila wia nisea: "Nyaku rai timutul kasumelokan sapa wia ni Sia. 39Taan wia nea nikamu wewehan kanaramen, ka sa wia paskah Nyaku marereta i tou wia ni kou. Paar reen kamu orior reta'ku Raja tou Yahudi wia nikou?" 40Sea merekē-rekei kahi: "Tia Sia, taan i Barabas!" i tou penyamun.
1Oi Pilatus mangemi Yesus oh rumeho tou sumiksa ni sia. 2Prajurit prajurit marinyam i nesa makota ojuasunuan oitu wehe nea wia natas irokas Na, sia linambuangan nea ilambung pars. 3Osia mamaju mako wia sinaru nea;" salam hei raja tou Yahudi !" sepeen nea wia giona.4Kumaluarako i pilatus olumila wia nisea:" lohooni nyaku mahali nesia kumaluar wia nikamu, orior kamu mailek ka niaku ndai minakailek kasumelokan sapa wia nisia." 5O kumaluar i Yesus, pina keano mahkota wuwunuan olambung ungu. osea lilaan ni pilatus : lohoono i tou tii !" 6Ka e rokos ne imam -imam oe mejaga - jaga ni sia, limoho ni sia osea mereke- rekei ": salipeno sia !" lila ni Pilatus wia neisea Indonesia o salipeno sia, ka niaku ndai nunakailek kasuanelokau sapa wia nisia."7Wingketen netou Yahudi niitu wia nisea : kami wewehan hukum, okuniit nukum niitu sia musti mate ka nisia mahanggapite nawak Na tanu yoki ni Opo Empung. 8Ketika Pilatus luminga ilila niitu, nemawas niudena, 9osia gunerena kahi wia tampa pahadilan o lumila wia Yesus nisa reen pahanaaNu ?" Taan i Yesus rai niming kot wia nisia.10Olumila i Pilatus wia nisia, "Ndai ree kou masisirita oniaku? Rai ree paileken Nu, niaku te itoro runeta ni kou? 11Wingkoten ni Yesus: Nikou naiwana i kuasa sapa sapa wia senaru Ku, ka kuasa tii rai niwehe wia natasemu niitu mo sia, i nimower ni Aku wia nikou, lebepe wangko pasiwo-siwonu.12Toro niitu Pilatus mainakut marereta' ni sia, taan pakasa ne touYahudi mereke rekei: sakou rumeta' nisia kou ndaimo kaampit ni kaisar. waya e tou mahaku nisia tanu i raja,nisia masasaru i Kaisar. 13Ketika Pilatus luminga lila niitu, osia rumeho mali i Yesus witu luar, osia rumuhmun wia kadera pahadilan, wia tampa maka ngaran Liast rolos, wia bahasa Ibrani, "Gabata."14Nendo niitu e nendo maako i Paskah, wootuminting imapuluh orua. Lila ni pilatus wia etou Yahudi tii: Yaimo i raja niu!" 15Osea rumekei waya "Enyahkan Dia! Enyahkan Dia! Rantongeno sia! Pila ni Pilatus wia nisea : "Torote nen nyaku nemantong i raja lumaeng ngako i kaisar! " 16Akhirnya Pilatus mowerako i Yesus wia nisea osia, rantongen. Yesus rinantong Nisea timerima i Yesus.17Sambil memuleng i rinantongan Nisia - sia mange kumaluar wanan tampa makangaran tampa tengkorak, wia bahasa Ibrani: Golgota. 18O witumo sia rinantong nea o mawali-wali oi nisia rinautong kang kahi rua tou wahina, wia sea seina, Yesus wia puser nearua.19Oi Pilatus rumeho paasanako Tulisan wia natas ingkayu rinautongan niitu, tinulis:" Yesus, tou Nasaret, Raja ne tou Yahudi. 20Laker tou Yahudi e nematja tulisan niitu, ka entampa wisa rimantong an i Yesus tampana wia tawi ingkota tulisan niitu netulis bahasa Ibrani, bahasa Latin dan o bahasa Yunani.21O lilaan ne imam - imam kapala e tou Yahudi wia i Pilatus: "Raitoro nikou itumulis : Raja tou Yahudi, taan ka nisia limila: Nyaku mo i Raja ne tou Yahudi." 22Jawab Pilatus Apa yang kutulis, tetap tertulis."23Sesudah e Prajurit - prajurit tii rumantongako i Yesus oindonea lambung ni Yesus oitu wetengenla mamuali epat wawo oi Prajurit esa makailek esa wowa jubah ni Yesus kangkali mendo nea. jubah niitu ndai winilit, wia natas omawa nesa te wiwilitan. 24Niitu mo sea mengila - ngila mokan wia i yesatou oe tou walina," Tiamo pawewetengenta mamuali pera panggal, taan leosokan wia nikita tumia undi matantu mako sea imakailek teintumo torana orior malekepo sapa mitulis wia gorem kitab Suci. Nisea memete meteng lambung ku wia puser nea osea tumia undi wia nata Jubah ni Yesus. pakasa niitu siniwomo ne prajurit - prajurit tii.25O witu tawi rinantongan ni Yesus timoor i mama ni Yesus oe patuari ni mama ni Yesus, Maria, oi kaawu ni klopas oi maria Magdalena. 26Ketika Yesus lumoho i mamana oe murid kaupus na, wia serna lumilamo sia wia i mamana: mama yaimo i yanake mu," 27Osia lumila wia e murid muridnya : Yaimo mamamu !"olimuuro nendo nutu, murid nisea turmerima ni wia gorem imbalena Yesus nimate.28Toro niitu ka paileken ni Yesus, ka mbaya-waya limekepo, osia lumila orior lumekepo neitulis wia Kitab Suci (Kaol), "Nyaku mareo!" 29Witu wewehan bekas mbuta inanggor esem. Onisea mencucukkan wungang karang, eneisosou nea wia gorem nanggor esem, wia sanga rangan hisop, o mengunjukkannya wia semur ni Yesus. 30Makanonote inanggor esem tii Yesus, osia lumila: "limekepo." Osia tumutuk omower inawake Na.31Ka nendo niitu nendo persiapan orior e nendo Sabat mayat-mayat tii mena neikarantong wia kayu rinantongan ka nendo pahasengan niitu e nendo wangko omaimo e pakasa ne tou Yahudi wia i Pilatus okumiwehe wia nisia orior nae netou waya tii repuun o mayat-mayat nea meitumpa. 32Omangemai e prajurit-prajurit osea rumepu waya i nae netou katare onae netou walina e rimantong mawali wali oi Yesus. 33Taan mondole sea wana i Yesus olohoonea Yesus nimatemo, sea rai rimepu nae ni Yesus.34Taan i yesa wia nantara ne prajurit tii kimembek nasengan ni Yesus ombengkou, omemehe-mehe sumoso kumaluar ndaha on dano. 35Opakasa netou limoho niitu, nimehe kesaksian yai o kesaksiannya nulit. opailekena nisiamo imahali-ali kaulitan, orior nikamu kangkahi maeman.36Ka engkajadian niitu nimamuali, orior lumekepo nei katulis wia Kaol: "Ndai wana iruhi ni Yesus eng parerepuunea." 37Owewehan kahi nats limila: "Nisea elumohomokan nisia i kinembek neamo."38Tondong niitu Yusuf wana Arimatea nisia murid ni Yesus, taan masinde-sindekite kai mainde wia e tou Yahudi makiwehe wia i Pilatus, orior sia toro tumumpami i mayat ni Yesus. O i Pilatus limolosi empakiwehenea niitu. Omangemai sia otumumpami imayat niitu. 39Nikodemus kangkahi nimai witu, nisiamo i katare-tare mai wengi repet wia Yesus. Sia mahali-ali lana mur sinemborolana gaharu, woo 50 kati eng kawuterana.40Nisea mange mindo i mayat ni Yesus, mengapaninya, ombuyang lenan, o membubuhinya kaampit rampah-rampah kumiit ingkanaramen ne tou Yahudi sa makukubur imayat. 41Witu tawi wisa rinantongan nea i Yesus. Wewehan entaman owia gorem taman niitu wewehan kubur weru eng wia goremena ndaipe pina kubur i tou. 42Ka nendo niitu nendo persiapan tou Yahudi, sedangkan kubur ndai rou tampana, niitumo sea retanea mayat ni Yesus witu.
1I nendo katare minggu niitu, im bengipe, mangemo i mana wana kubur niitu sia lumoho embatu niindomo wia kubur. 2Sia meningka-mingkas mange maitekan oi Simon Petrus oe murid walina e kau pus ni Yesus, olumila wia nisea:" Opo Empung mindomo netou wia kuburena oraipaile ken naimi wisa rinetaan nea nisia.3Osea mange i Petrus oe murid walina wana kubur, 4Sea indua mawali-wali matingkas, taan e murid-murid walina lembepe repet matingkas dari pada i Petrus rimioro makar wana kubur, Omange mai i Simon Petrus kangkali mengiit lowisena ogumerem wia kubur niitu, 5sia lumoho ingbuijang kapan mereta - reta wia tanah,6Omange mai i Simon Petrus kangkali mengiit lowisena ogumerem wia kubur niitu, sia lumoho ingbuijang kapan mereta - reta wia tanah, 7sedangkan embuijang peluh in tekan wia rokos ni Yesus ndai nei reta wia tawi imbujang kapan niitu, taan nei reta wia sei wia tampa paeng enimagulungo.8Osea gumorem kalia e Murid walina e rimioro neimo kaambo witu kubur niitu osea lumoho mako otae sea maeman. 9Ka kalaatano niitu sea raipe mangarti e nei ppuanpuan wia kaol e limila, ka nisia i paangkaten wia nantara netou nimate. 10Osea mareng e murid rua tii wana mbale.11Taan maria timoor wia tawi kubur niitu o mame. mahame sia mimako lumoho witu gorem kubur tii, 12O kalohoana rua malaikat pinakean lambung putih, i yesa ri muhmun wia rokos, oe walnia wia nae wia tanpa mayat ni Yesus nimate. 13Osea lumila e malaekat malaekat tii wia nisia:" mama,kakou mahame ?" wingkoten ni maria wia nisea Opo Empung mindomo ne tou o rai pailekenku wisa rinetaan nea."14makaila mako teintu sia kumirit wia lowis, olumoho i Yesus timoor witu, raipailekena, ka, ni siamo i Yesus. 15Pila ni Yesus wia nisea :" mama kakou mahome ? sei reen i peneronu ? maria masangka tou tii i majaga taman olumila wia Yesus ," Opo Empung nikkou inanuin do nisia, lumilami wia niaku wisa rinetaanu nisia orior nyaku toro makomi Yesus.16Lilaan ni Yesus wia nisia, maria !" lumoho wia i Yesus nggorem bahasa ibrani;" Rabuni ! " artinya Guru. 17Lilaan ni Yesus sea :" Raitoro kou tumimboy nyaku, ka Niaku raipe nimange wana i Opo Empung, taan mangemo wia e patuan ku waya olila mako wia nisea, ka tekante aku mangemo wana Opa Empung KU oi papamu, wana i Opo Empung KU oi Opomu. 18Maria magdalena mange olumila wia e murid- murid :" nyaku limohomo i opo Empung ! o ka nisia ilimeta mo pakasa waya niitu wia nisia.19E nendo nemawengimo enendo katare wia minggu niitu mereuro e murid murid Yesus wia e pakasa tou Yahudi, toro niitu maimo i Yesus otumoor wia puser nea o lumila:" Dame karengan wia nikamu !" 20O makailamako teintu, sia mapaloho lawas ni Yesus olambung Yesus wia nisea. Murid- murid tii mapela-pela kaloloho neate i Opo Empung.21O lumilape kahi makasa I Yesus :" dame karengan wia nikamu ! masuat tanu i Opo Empung, rimeho niaku, teintu mo kahi tiken nyaku rumehu ni kamu. 22O makailamako teintu, sia mengembusi nisea oleumila: Tarinano Roh Kudus. 23Sakamu mengampuni kasumelokan nitou, kasumelokanu ampungan, osakamu mapailek in peniwo niwon kasu melokanea tetap wewehan.24taan i Tomas itou wia e kapuluh orua murid tii i patotoren Didimus,rai mawali-wali nisea, inendo Yesus nimai witu. 25osea lumila e murid murid walina wia nisia;" Nikami limoho mo i Opo Empung ! taan Tomas leinilate wia nisea." saitu, raipe limhoku en tanda impaku wia lawaseNa, oaku naipe timundinie in tutundukku wia gorem i lambung Na, maan kumura kura nyaku rai maeman.26Kauwalu nendo tumondong, e murid murid Yesus witu mo kahi nggorem imbale niitu oi Tomas mawali - wali moori nisea kakiit pepenet nimakusimo waya, Yesus mai osia tu moor wiampuser nea oesia lumila : Dame sejahtera wia nikamu !" 27Tondongako neitu osia lumila wia i Tomas : wehemi kutundukmu wia nyai, olohoon lawasKU, Ulurkanlah lawasmu kutundekme wia nggorem lambung ku oraitoro kou orai maeman kahi,taan maemano."28Tomas mingkot ni sia: en opo Empung ku oh opoku ! 29lilaan ni Yesus sia kakiit kou limohomo niaku, percayamo kou mapela- pela mo nisea erai limoho. taan maeman."30Memang lakere entanda waleina enipa paloho ni Yesus wia sinaru imberen ne Murid muridnya en dai neikatulis wia kaol yai. 31Taan pakasa neikatulis wia nyai neimo i patok, orior kamu maeman,ka Yesus so i Mesias, yanak ni Opo Empung, orior nikami oi manemu makailek penou nouan wia nggorem ngaran ni Yesus.
1Tumondong nitu Yesus mapaloho nawak Na kahi wia makiikiit Nisia witu pante lour Tiberias o nisia mapaloho nawak tanu niitu. 2Witu pante nitu minerur simon Petrus, Tomas i pailaan Didimus, Natanael witu kana i wana Galilea, e okini sebedius o rua tou laeng makiit nisia. 3Simon petrus lumila wia nisea :" Niaku mange matitimboy sera." o sea lumila wia nisia : nikami kahi mange o nikou," o sea mangkat o sumeret wia londey, taan bengi nitu nisea n"dai nimakailek sapa.4Serta nendo maoato Yesus timoor witu pante; taan n'dai paileken ne makiikiit nitu, o nisea mo i Yesus. 5Yesus lumila wia nisea :" hei yoki-yoki wewehan wia nikamu makapunya lauk-pauk ? " sea mingkot : n'dai wana." 6O lumila Yesus wia nisea : welarako puketemu wia sabela leleos londey, o nikamu makailek. o welar nea mako o n'daimo kakeoran nea kahi karna laker e sera.7O makiit i kaupus ni Yesus lumila wia i petrus : Nisia Tuhan." serta kalingaan ni Petrus, O nisia mo i Tuhan, o tondong na mako lambung na, ka nisia n'dai limambung, o sia tumenem wia gorem lour. 8Makiikiit laeng mai o londey ka nisea n;dai tou wia katanaan, e kira-kira rua ma atus te hasta o ke oren nea em puket mbuta mo ne sera. 9Mondolako sea wia katanaan, loon nea api arang o wia natas na sera o roti.10Yesus lumila wia nisea:"Alini wo'pira sera, e tekan timboyen niu nitu." 11Simon Petrus sumeret wia londey o keoren na em puket nitu wia katanaan, mbuta ne sera, sela: maatus lima ngapulu o telu ipus kalakerna, o maankan laker taan puket nitu n'dai makese.12Yesus lumila wia nisea ;" maimo o mentemo." n'dai wana wia nantara makiikiit nitu o berani muei wia nisia;" sei kou ? ka paileken nea, nisia mo i Tuhan. 13Ku mentarako wia muka i Yesus o wehena mako wia nisea, o kahi sera'nitu. 14Niitu mo katelu Yesus nimapaloho nawak na wia makiikiit nisia sia binangkito wia nantara tou nimate.15Maka erite' mako Yesus lumila wia Simon Petrus :" Simon yoki ni Yohanes, kaupus semu reken niaku lembe wia nisea yai ?" Yesus lumila wia nisia:" Gembalakanlah Domba -domba KU. 16Yesus lumila kahi karua wia nisia:" Simon yoki ni Yohanes, kaupus mo reken Niaku ? " mingkot Petrus wia nisia:" Nulit Tuhan, paileken NU o niaku maupus Nikou. Yesus lumila wia nisia:" Gembalakanlah Domba domba KU17Yesus lumila wia nisia katelu :" Simon yoki ni Yohanes, kaupusemu reken Niaku ? o sedih nate ni Petrus ka i Yesus makatelumo lumila wia nisia ?" O sia lumila wia nisia: Tuhan pakasa paileken Nu, pailekenu niaku maupus Niaku. Yesus lumila wia nisia : gembalakanlah Domba domba KU. 18Niaku lumila wia nikou:" nuliulit waktu nikou mudape nikou mawa'kes siri'mu sandiri, o nikou makelang wayaante kapaaremu, taan sa nikou tuamo, wehenmu lawasemu o e tou laeng ma'kes nikou o alin nea kou wia tampa n'dai kapaaremu."19O nyai ni lila na ka menyatakan kumura Petrus sa mate o memuliakan Empung. pakaila Na mako nitu " o sia lumila wia petrus:" Kumiito Niaku.'20Kumiritako i Petrus, o loona mako i maklit kaupus ni Yesus, makiit nisea, nisia mo makiit makan mawali-wali nisea rimumun tawi ni Yesus o lumila:" Tuhan i sei reken sia maseserakan nikou?" 21Loonako ni Petrus makiit tii, sia lumila wia Yesus:" sapa reken mamuali wia nisia yai ?"22Mingkot Yesus:" sa kapaareku, orior nisia tumou pe makar niaku mai, ni itu n'dai paayangenu,taan nikou: kumiito niaku." 23O kaserah brita wia nantara patuari patuari witu o makiit tii n'dai mate, taan:" sakapaar ku orior sia tumou makar niaku mai, niitu n'dai urusanmu.24Nisia mo makut i nimehe kesaksian e pakasa yai i timulis o paileken ta, kesaksian na nitu nulit. 25lakere kahi hal-hal laeng e siniwo ni Yesus, taan sa pakasa niitu i tulise pengesa-ngesan, o agaknya kaoatan yai n'dai awes mamumuat pakasa kitab i patutulis nitu.
1Hei Teofilus, wia bukuku ih katare nyaku teinulis wia pakasana waya pinaayang naan niajari ni Yesus, 2Ka ambo nendo sia maangkat ih daipe niitu nisia ni mehe mo paerintahNa wia ih Roh Kudus wia rasul-rasul ih pinilina. 3Wia nisea sia tumuru mo ih nawak kena setelah kasusaana nimaapa, oh kahin laker tanda Nisia ka sia timon. Ka selama empat puluh nyaendo Nisia mengulang-ulang matuturu ih nawak oh malila wia nisea eng kerajaan ni Opo Empung.4Waktu nendo ni itu sia kuman mawali-wali naan nisea, sia lumarang nesea tumilanh Yerusalem, oh maturu nesea mena wia niitu janji Bapa, oh demikian lilama. ka ni kamu sumoyolo wia Niaku. 5Ka ih Yohanes ih nimaptis oh dano, dai ure nikamu baptiseno oh Roh Kudus.6Mawoimo sea eh kimumpul wia niitu: "Tuhan, toro Nikon wia masa nyai mapulikan kerajaan wia Israel?" 7Wingkoteka: "niko da toro mailek masa naan waktu, nitetapo ni Bapa sandiri ih maakit ingkuasaNa. 8Taan nikamu ma terima kuasa, sa Roh Kudus tumumpa wia natas nikamu, oh nikamu mamuali saksiku wia Yerusalem naan wia seluruh Yudea oh Samaria makar wia pakasa ih tempok koatan."9Setelah sia lumila teintu, ni mangkato sia limoho nea, oh rambun kumelew wia nisia wia palohoan nea. 10nendo sea melolo-loho wana langit nendo nisia pahangkaten niitu, kasenyemokani rua ton nimake putih tawi nea. 11oh sia lumila wia nisea: "hei eh tou Galilea, ka'kamu timoor limoho wana langit? Yesus yai ih ni kaangkat wana sorga timilau nikamu, ih mai sumoup eh teintu kengkahi tanu nikamu limoho nisia nimange wana sorga.12O sea marengi rasul-rasul nitu wia Yerusalem wana toka e paila toka zaitun, e kelangante sangaendo sabat rou'na wia Yerusalem. 13Ka ambo mako sea wia kota, lumongkote sea wana ruang natas, tampa nea tinuli sea nitu Petrus o Yohanes, Yakobus o Andreas, Filipus o Tomas, Bartolomius o Matius, Yakobus yoki Alfeus, o Simon tou selot o Yudas yoki Yakobus. 14Sea waya timekun o esa nate wia sombayang mawali-wali, oe wo pira wewene o Maria, mama ni Yesus, oe patuari ni Yesus.15Nendo-endo nitu tumo'ora Petrus wia mpuser patuari-patuari e minerut witu, wona sanga atus rua ngapulu tou lakerena, o lumila: 16"Hei patuari-patuari, memang lekepen nas kitab suci, e nituila ni Roh Kudus o perantaraan Daud tentang Yudas, minimpin tou-tou e timimboi Yesus nitu.17Irior sia gimorem bilangan neymi o mahindo wowa wia paayangen yai." 18Yudas yai i timeleso sanga weteng tana o upah kejahatannya o sia kanawu kakepa, o tianena makewe pakasa nggorem tiana katia wia luar. 19Niitu kinailekan waya ne pakasa penduduk Yerusalem, o tana' nitu sea mahila wia bahasa nea sandiri "hakal Dama", nartina tana' raha'-.20"Ka wehan nika tulis wia kitab Mazmur: waya mako pahenaana ma kingken, o waya mo mako rai wana mahena wia nggoremena; o: wayamako kadudukana nindon ne tou laeng.21Nitumo musti i awesomi wia nikami esa tou wia nesea ei salalu mahai maherus o nikami kalaartan Tuhan Yesus mawali-wali o nikami, 22nitu tumuut eia baptisan Yohanes makar nendo Yesus kaangkat wana sorga timilau nikami, o mamuali sairi o nikami i kebangkitan Na." 23O sea musulako rua tou: Yusuf patowaan barsabas o kahi maka ngaran Yustus, o Matias.24Sea waya masombayang o lumila: "Ya Tuhan, nikoumo i mailek nate pakasa tou, turumi sa sei i pasisireNu wia e rua tou yai, 25o makailek jabatan pelayanan, e kerasulan nitilaume ni Yudas i nikanawu wia tampa e cocok wia nisia." 26O sea tumia undi wia w rua tou nitu o i tinena undi siamo Matias o niitu sia i yawes wia bilangan mapulu o esa rasul nitu.
1Nikaambo nendo Pentakosta, pakasa tou percaya nimarur wia esa tampa. 2Ka sengimi tumumpami wia langit e lengkuan tanu sengoan reges wangko i nimutami pakasa wale, wisa nesea rimuhmun; 3O rumengkami wea nesea lili-lila tanu m'baha malayas isemperari o tumeka wia nesea masing-masing. 4O mawutamo nesea oh Roh Kudus, o nesea tumuur maila-ila wia bahasa-bahasa laeng, tanu ni wehe i Roh nitu wia nesea for pailana.5Nendo ni'tu wana Yerusalem ni munek tou-tou Yahudi e saleh wia pakasa bangsa wia wawa kolong langit. 6Katumpa lengkuan nitu, e mahuriri tou laker. nesea mawilong karna nesea masing-masing liminga rasul-rasul nitu mengila-ngila wia bahasa nesea sandiri. 7Pakasa nesea tercengang-cengang o maherang, o lumilai: "n'dai nesea e mengila-ngila nitu tou Galilea?8Kumura sakita masing-masing luminga nesea mengila-ngila wia bahasa ta sandiri, tanu bahasa i pinaketa wia m'banua ta sandiri: 9Nikita tou Partia, Media, Elam, penduduk Mesapotamia, Yudea, naan Kapadokia, Pontus naan Asia, 10Frigia naan Pamfilia, Mesir naan daerah-daerah Libia minatawian o Kirene, pendatang-pendatang wia Roma, 11baik tou Yahudi o, e makiit agama Yahudi, tou Kreta naan tou Arab, nikita liminga nesea maila-ila wia bahasa ta sandiri wia pasiwon-siwon wangko siniwo ni Empung."12Nesea waya tercengang-cengang o sangat termangu-mangu o lumila esa tou wia e laeng: "sapa nartina nyai?" 13taan tou laeng sumindir! nesea tinelewe o anggur nemis."14O mawongkemi Petrus o tumoor o e mapulus o esa rasul nitu, o sia rumekei lumila wia nisea: "Hei kamu tou Yahudi o nikamu pakasa e mahena wana Yerusalem pailekeno o genangen nikulila yai. 15Tou-tou yai n'dai telewen tanu sangkaan niu, ka nendo taekan tumintinge siow.16Taan niitumo ni patik ni Empung wia perantaraan nabi Yoel: 17O mamuali wia nendo nendo kaamboan niitumo firman ni Empung-o Niaku macucurame Roh Ku wia natas ne pakasa tou; o e yoki mu tuama o wewene bernubuat, o teruna-terunamu e makailek penglihatan-penglihatan, o e tou-tou niu e matua e makailek nipi.18Ka witu natas hamba-hamba ku tuama o wewene kucurahkan Roh Ku witu nendo nendo nitu o nisia e bernubuat. 19O Niaku ma sisiwo mujizat, wana natas, wana langit, o tanda-tanda wia mbawa, wia kaoatan: raha o mbaha o gumpalan-gumpalan terembun.20Yendo minaroba mamuali rimbun rendai oi bulan nimamuali raha sebelum nimai nendo ni Tuhan, nendo e wangko o mulia nitu. 21Sa sei e rumekei wia ngaran ni Tuhan i selamaten.22Hei tou-tou Israel, lingan lilaku yai: maksud ku, nisiamo Yesus wia Nazaret, i yesa tou naitantu ni Empung o i nilila wia nikamu o kaketeran kaketeran o mujizat-mujizat o tanda-tanda e siniwo ni Empung o niantaraan Nisia wia puser niu, tanu paileken niu. 23Nisia i niserakan ni Empung kimiit kapaar i o rencana Na, i sinalib niu o pinate niu o lawas ne bangsa-bangsa lewo. 24Taan i Empung timou Nisia o rimeta' Nisia wia patean, ka n'dai mungkin Sia mena' terus wia kuasa patean nitu.25Ka i Daud lumila tentang Nisia: Niaku lumoho terus wia Tuhan, ka Nisia timoor wia sabla leleos, niaku n'dai mahgoy. 26Niitumo nateku bersukacita, o jiwaku mapelapela; o nawakeku munek o tentram.27Ka Nikou n'dai simerakan niaku wia kaoatan tou nimate, o n'dai mawawaya tou kudusmu lumoho kebinasaan. 28Nikou nimehe pailiken wia niaku lalan katouan; Nikou malimpahi niaku o sukacita wia sinaru Mu.29Patuari-patuari, niaku toro lumila terang terangan wia nikamu tentang Daud, ama bangsa ta. Nisia nimate mo o kinubur, o kuburan na wewehane wia nikita makar nendo yai, 30Ka nisia tou nabi o nisia mailek, i Empung i timaar wia nisia o minangkat sumpah, ka Nisia i maruh rumuni yesa tou wia keturunan ni Daud sandiri wia natas tahta na. 31Karna nitu sia lumoho me wana muka o maila e tentang kabengkitan Mesia, kaila'na mako, ka Nisia ndai timilau wia gorem kaoatan tou nimate, o e daging Na n'dai minalami kebinasaan.32Yesus tii i tinou ni Empung, o tentang niitu kami pakasa nimamuali saksi. 33O makelar nisia niangkat o lawas leleos ni Empung o tumerima Roh Kudus e ni taar niitu, dicurahkan Nya sapa linoho niu o lininga wia nyai.34Ka n'dai Daud i simereto wana sorga, taan Daud sandiri maila: Tuhan limila mo firman wia Tuanku: 35Rumuhmuno wia sabla leleos ku, makar si wonKu e musuh-musuh mu mamuali paleekan nae mu. 36O e pakasa kaum Israel mailek rendai, ka i Empung i simiwo Yesus, i sinalib niu nitu, nimamuali Tuhan o Kristus."37Kalinga nea mako niitu nate nea terharu rendai, o sea muei wia Petrus o e rasul laeng: sapa e toro siwon nami, patuari-patuari?" 38Mingkot Petrus wia nisea: Bertobatlah o hendaklah nikamu masing-masing mehe nawakmu baptisen wia ngaran ni Yesus Kristus ka maampung dosamu, o nikamu makailek karunia Roh Kudus. 39O wia nikamu mo janji nitu, o wia e okimu o wia tou e rou' pe, niitu kalaker e tinowa ni Opo Empung ta."40O e kalaker nilila laeng kahi nisia nimehe nesa kesaksian o ulitulit. O sia mengecam o mawehe tuturu wia nisea, lila'na: "wehe nawak mu selamaten wia angkatan e lewo yai." 41E tou timerima lilana ni'itu ni mehe nawak o'baptisen on nendokan nitu kalakeran nea nimawose wona lelu ngariwu. 42Nesea ma tekun wia najaran ne rasul-rasul o wia persekutuan. O ne sea salalu maherur ka mengembi-ngembi o masombayang.43Ta'a mainde'mo sea waya, ka e rasul-rasul ma siwo mo laker mujizat on tanda. 44O pakasa e tou waya e ni mamuali minaeman tetap ma esa, pakasa impunya nea imamuali ka punyaan nea mawali wali , 45O salalu wehan wia ne sea e ma wangker kapunyaan na, lalu pemeteng-meteng na mako wia pakasa ne tou sesuai kaperluan masing-masing.46E matekun o esa nate nesea maherur susuri nendo wia nggorem Bait Allah. Ne sea mengembi-ngembi i roti wia mbale masing-masing o pa bergilir o kuman. Ma wali-wali o mapela-pela o bersih. 47Ka sak sakan melo'olo'or i Opo Empung. O nesea nai ka pa'ar pa kasa ne tou. O susuri nendo i Tuhan mahawes jumlah nea o e tou si nelamato.
1Witu nendo esa ma ako nendo masombayang, niitu tuminting telu mawingindo, kumantangmaako Petrus o Yohanes witu Bait Allah. 2Witu wewehan i tuama, i rai toro kumelang i katoumi niitumo sia musti wulengan. Susur nendo tou tii ni reta' tawi pepenet wangko Bait Allah, i ngarana gerbang Indah, i makiwehe tatamber wia tou e mahuntepi wia gorem bait Allah. 3Ka lohote nitou tii, i Petrus o Yohanes i ma untep wia Bait Allah, osia kumiwehe tatamber.4Sia tuusen nea o sia lumila Petrus: "Lumohomi nikami." 5O tou niitu tumuus wia nisea o maarap i makailek sapa-sapa wia nisea. 6Taan Petrus lumila: "mas o perak ndai wana wia nyaku, taan sapa punyaku, wehe ku wia nikou: wia ngaran Yesus Kristus, tou Nasaret niitu, kumelongon!"7O timboyana lawas leleos nitou niitu o sumawang nisia tumoor. E niitukan ketero nae o mberen nae tou niitu. 8Sia rumentek tumoro o kumelang mange o mai o kumiit nisea wia gorem Bait Allah, kumelang o mengompo-ngompo o maloor Opo Empung.9Pakasa tou niitu limoho nisia makelang o maloor Opo Empung, 10o sea kumenal nisia tanu tou i kanaramena rimuhmun ma kiwehe tatamber wia gorem indah Bait Allah, kaambo sea maerang o menganga-nganga i sapa i nimamuali wia nisia.11Ka tou tiii mengii-ngiitite Petrus o Yohanes, e pakasa tou laker i maerang renday niitu merur nisea witu setup i pailaanea setup salomo. 12Petrus limoho tou laker o lumila: "He tou Isareal, ka'kamu maerang i sapa nimamuali yai o ka'akmu tumuus nikami seoah-olah niakmi simiwo tou yai kumelang ka kuasa ka'apa kasalehan nami sandiri?13Opo Empung ni Abraham, Isak o Yakub, Opo Empung nene moyang ta telah memuliakan Hamba Nya, siamo Yesus i niniu yower o ni tolak wia sinaru ni Pilatus, naan kumiit kapaar ni Pilatus sia i retanate. 14Taan niakmu i timolako yang Kudus o benar o mapaar i tou mematetou tanu hadiah mu.15Teintumo sia, pakii-kiitan wia katouan, i pinateniumo, taan sia binang kito ni Opo Empung wia nantara tou nimate; o pakasa niitu a nikamimo sairi. 16O ka paemanen nami wia Ngaran Yesus, i Ngaran niitu mehe kaketeran tou linoho niu o kenalen niu nyai; o paemanen niitu i mehe kasembuhan wia tou yai wia sinar niu waya.17He patuari patuari, pailekenku i nikamu simiwomo teintu ka endai paileken, masuat o pakasa pakii-kiitan niu. 18Taan o lalan teintu Opo Empung i lumekep sapa i nai Na mo Firman i rior perantaraan nabi-nabi Nya, siamo Mesias i ni utus Na musti maalami siksa.19Kaniitu masadaro o matobato orior dosamu kaampungan, 20o wehan ni Tuhan nendo kasinangan i mautus Yesus, o i nai wehe nikamu i rior sebagai Kristus.21Kristus niitu musti mena wana sorga kaambo nendo pemulihan pakasa waya, masuat i nai Firman ni Opo Empung o perantaraan nabi-nabiNa i lenas i zaman i rior, 22Ndai ree' naimo lila ni Musa: Tuhan Allah matotou wia nikou yesa nabi wia nantara e patuarimu, masuat o nyaku: Linganange sia wia sapa waya i pa lililona wia nikou. 23O i mamuali, e pakasa tou i rai luminga nabi niitu, i abisen wia tou ta.24O pakasa nabi e pernah lumila, katuuri wia Samuel, o tondong na, i ninamo nubuat tentang zaman yai. 25Nikamumo e mawaris nubuat-nubuat niitu o makailek wowa wia perjanjian i ni wehe ni Opo Empung o nene moyang ta, nendo sia mehe Firman wia Abraham: o keturunannu pakasa bangsa wia kaoatan i makailek kamang. 26O wia nikamu mo katare-tare Opo Empung i mangkit hamba Na o nimutus Nisia wia nikamu, orior sia mehe kamang nikamu o ma pimpin nikamu pengesa-gesa mareng wia pakasa kalewoanmu."
1Tempo Petrus na'an Yohanes macerita wia tou laker, ne sea ni kasenge ni nai e imam - imm na'one kapala pengawal mbale ni Empung na'an tou waua Saduki. 2Tou waya ni itu magahlo rendai wia ne sea maturu e tou laker na'an mawehe brita, ka wia Yesus wewehan ka tou'an wia mpuser tou ni mate. 3Ne sea kina sinikopan na'an ni yower wia mbai makar kawosudoan name, kanen'do ni itu wengi'mo. 4Ta'an wia mpusere tou malinga tu'turu ni itu laker ni mamuali lima ngariwu tou tuama.5Mai mawo'ondo mako nendonapaki'it - ki'itan Yahudi na'an tua - tua pe ahli - ahli Taurat sumiwo rapat wana Yerusalem. 6Na'an Imam wangko Hanas na'an Kayafas, Yohanes ndan Alexander na'an pakasan ne tou laeng ni kauntep suruhne Imam wangko. 7O i Petrus na'an Yohanes ni sela mako wia sidang ni utu o tumu'ur pa priksan wia pawoinya'in : Na'an kuasa wisa ka'apa wia ngaran sei ni kamu marekei tentu ni itu?8O i Petrus mingkot, mawatu - watu na'an Roh Kudus : "Hei e paki'it ki'itan ne umat na'an tua - tua. 9A kami tek'kan pa priksan katabu kebijakan wia esa tou sakitan na'an materangkan i kuasa wisa tou ni itu line'os. 10Kapaileteniu waya na'an pakasan ne umat Israel, wia ngaran ni Yesus Kristus tou Nazaret, i sinalib niu mo, ta'an tinou mo sumoup ni Empung wia mpuser ne tou ni mate - ka Yesus ni itu mo tou ya'i timoor o sehat tekan wia mukan niu11Yesus ni itumo mbatu ni tia ne masiwo 0 siwo i mbagunan - ni itu mo kamu sendiri. Ta'an ni sia ni mamuali mbatu penjuru. 12Na'an kalawiran, rai wia i sei sia kahi a'rai wia nisia, ka wia mbawa i langit ya'i rai wana ngaran laeng ni wehe wia e tou o kita toro makaeleg kalawiran"13Tempo rapat ni itu limoho kawuaayaan Petrus na'an Yohanes na'an mai'leg o ne sea kumenal ne sea ndua e maki'it ki'it Yesus. 14Ta'an ka ne sea limoho tou lineoso ni itu timoor wia sebla rua Rasul ni itu, ne sea rai toro lumila sapa - sapa o mingket.15O sea kahi rumeno rasul - rasul ni itu tumela'u i ntampa pa'adilen, o sea mahilekan. 16O lumila : " tindakan sapa pa'a indonta wia e tou ya'in? ka linoho mo waya ne penduduk Yerusalem kalembemo sea simwo, mujizat na'an ni kita rai toro sumongkal. 17Kaampit ni itu rai laker mai'leg maimo kita, le'osseramokan sea paindeenta mo na'an kelongan sea, o sea rai masirita i sei maka ngorong ni itu. 18O sea ndua ni rehe muntep, sea pinotenta tia ma'ila - ila ka'apa maturu kahi wia ngarang ni Yesus19Ta'an Petrus na'an Yohanes mingkot wia ne sea : ni kamu sandiri ni mai wisa i nulit wia sinaru EMpung : kumi'it wia ni kamu ka'apa ku;muit wia Empung. 20Ka ndai mungkin wia ni kami o rai lumila sapa linoho nami na'an sapa lininganami "21Ne sea lembe kete malende Rasul - rasul ni itu, ta'an ka'akoran namange ne sea ni wetamo, ka wia pahadilen rai limoho lalal kumura ma'ukum ne sea kamainde e tou laker maloor - loor ngaran ni Empung kamaloho sapa ni mamuali. 22Ka e tou line'oso wia mujizat ni itu lembeno nepat ngapulu ngataon numureng.23Paka reta' mange sea mangemo i Petrus O i Yohanes wana e kaampit nea, oh ni sia sumurita pakasa waya i ni lila ne Imam - imam wangko oh pakasa ne tu'a ne'a. 24Tempo e kaampit nea sumongol ni itu, o sea rumekei ma wali - wali wana Empung, lila na : " en Ops Empung nikou mo si miwo ni langit naan koatan, lour naan pakasa ing goremena. 25Oh kaampit i Roh Lenas wia pinuseran ne ni pareho mu Daud. Oh ama nami ni kou limkla tana i : Ka'sea e suku - suku bangsa mengindo - ngindomi in dai si bereguna.26Penguasa wia koatan sumadia naan e wangko - wangko ka masaru i opo naan e niurapena.27Ka eng kaulitan nima kerur ro wia nggorem mbanua ya i Herodes naan Pontius Pilatus mawali e tou - naan e suku - suku Bangsa Israel ma saru i Yesus, pareho rehomu i lenas, i niurapemu, 28Mi sisiswo im pakasan ni itu i ni tantu mu ing katare kaampit oh kuasa naan kapaarmu.29Naan tekan, en Opo loho en temi kumura sea mainde mi kami naan wehantemi wia pareho - reho kaberanian ma wehe mage tuturu'mu 30wehemi lawase mu pa lele os se tou oh wehani tanda - tanda naan mujizat- mujizat o ngarani Yesus, pareho mu o lenas. 31Naan tempo ni sea sombayang hago yentemi tampa paheruran nea ni itu naan ni sea waya ma wuta naan Roh lenas o sea nu u'wu me i tu turu'mu naan keberanian.32Wewehan paheruran ne tou e ma ki it ni itu ni sea nesa ate, naan nesa mukur, naan ndai wana esa tou kahi e lumila, ka ndai wana wia kapunyaan na o ni'itu punya na sandiri, taan pakasa ni itu kapunyaan nea waya. 33Naan kawangkoan kuasa na Rasul - Rasul simairi mange in tinou ana sumoup ni Tuhan Yesus oh pakasa ni sea ti ou wia eng karunya e limembe - lembe.34Ka ndai wana esa tou wia kakurangan wia nelet nea, ka paksse ne tou maka punya tana' naan wale, nimangker ing kapunyaan ni itu o kaampit i narga winangeran ni itu niali nea. 35O itu i reta' nea wia sinaru i na'e e Rasul - rasul : o itu wetengen nea wia e susur re tou kumura pa paken nea.36Taintumo kahi o i Yusuf o e Rasul - rasul ti notor Barnabas, i paila e'oki pangiborab. esa tou lewi ni mai - wana siprus. 37Sia ni mangker im pangumaan, kepunyaan na, o mahali - i loite na ni'tu o reta' nea mako wia sinaru i na 'e ne rasul - rasul.
1Wewehan esa tou walina maka ngaran Anannias sia ni kaawuna Safira nimangker tama sangatampa. 2Ndai paeleken nikawuna sia temahang wia entinerimana niitu naan mbetengan walina niali naan nireta wia sinaru naena ni rasul.3Taan Petrus lumila : Anannias kuareken nateru punakete ni setang oni kou timowo Roh Kudus naan timahang bewetengan wia kinailekanu wia wi nangteron tana ni itu? 4Makar tama ndai ne wangker? ndaite niitutetap punyamu naan saniwangkere, ndaite hasilena tetap gorem kawasamu? kuareken kou marencana masesiwo niitu gorem natemu? Kou ndai timowo itou taan timowo e Empung. 5Maka linganamako lila niitu karambene Ananisa naan marengkut nasenganan maimo kaindean epakasa tou eliminga hal niitu. 6Omaimo waoira tou mudape : sea simaput inimate niitu aomuteng omukaluar inaann mange kumubur.7Wana telumo jam tumondong gumoremi kaawu ni Ananias, taan sia ndai mailek sapa enimamuali. 8Lila ni Petrus wianisia : lila wianiaku, pira narga winangkeranu tana niitu mingkot wewene ni itu "nulit tentu"9Lila ni Petrus : "kuare nikamu rua mawowa RohTuhan? lohoon, e tou tekan kumumburi kaawumu timoor wia sinaru pepenet onaan esa nimuleng ni kou kahi wia luar?" 10wewene niitu wia sinaru ni Petrus onaan marangkote nasengan de tou mudape gumoremi, sea lumoho sea nimatemo. osia wulengena sea wituluar naan okuburen wia sei kaawuna. 11omai kaindean rendai epakasa jemaat onaan pakasa tou eliminga hal itu.12Naan de rasul rasul mamuali laker tanda wia nelet toulaker pakasa tou maeman salalu maheruru wia empores slomo garam empawali walian engketer. 13Etou walina ndai wana mamuaya mawali nawali wia nisia naan sea maulit paarmeteng natou laker.14Naan makaina makaawu engkalaker netou maeman wia i Tuhan leos tuama de wewenen. 15Onesea mali etou sakitan kumou wia lalan wangko onaan takelange wia natas lalaina onaan tilam. orior sai Petrus lumawet, saande - ande sarap na timena selok esatou wia nisea. 16Taan kahi tou laker wia ewanua katawi Yerusalem mai masoyor noyong ommahali e tou sakitan enaan etou paraungen roh lewo naan nesea waya nimaleos.17Mailowisena tumuuro timam wangko demakiikiit nisia, siitu pakasa netou wana mazhab, tumindak kanisea memang maate. 18Nisea sumikot Rasul - rasul witu, okahi magogorem nisea witu gorem nukuman kota.19Taan imbengi yesa tou imalaekat neEmpung nimuka pepenet pepenet nukuman niitu omahali kumaluar lilana. 20Mangemo, tumooromi wia bait ni yempung o lila mako pakasa Firman patoutouan niitu wia e tou laker" 21Nisea malinga ningenge niitu, naan makomo memoondo gomeiemi nisia witu gorem imbait ni Opo Empung, okohi tumuur mehe tuturu witu niitu, tumoro niitu Imam wangko oe makiikiit nisia rumeho mahadil agama merur pakasa pakiikiitan tumu tua ne bangsa Israel, oniitu nisea rumeho mindo Rasul - rasul nisea wia nukuman.22Taan tmuur wangko wangko mai witu nukuman, nisea rai nimakailek niitu owitu. onisea mareng lumila mako. 23Lilanan : "nikami limoho nukuman kinusih memang nimek opakasa emajaga ewiya tampana wia muka pepenet, taann tumuur nikami muka mako, rai siyesa tou kahi olohoen wia goremena.24Tumuur wangko ne bengawal Bait niopo Empung oe Imam - Imam maroekerokos liminga imberita niitu, nisea mainde omawoi sapa nimamuali wia erasul rasul niitu. 25Taan maimo yesatou makailek nise ongkabar : "lohoen, etou e nainiu gorem nukumam, witu gorem bait niEmpung osea tumuru etou laker.26O sea mangemo wangko ne pengawal kaampit e tou-tou rua mange wana Bait Allah, oh maindo e rua rasul tii, taan ndai i malewo-lewo, ka nesea mainde, ande ande e tou laker mingkil nisea. 27Nisea makali e ma nisea oh i saru wia e Mahkama Agama. Imam besar mulai muei nisea, 28Lilana: "Kaampit i nggoklo kami kumelong kamu turuuru wia nggorem ngaran Na. Taan kailekan, nikamu nimutamo i Yerusalem kaampit i tuturu rua oh nikamu kaampit tumanggong i ndaha netou wia nikami."29Taan Petrus kaampit e rasul-rasul niitu mingkot, lilana: "Nikita musti kumiit wia Empung taan wia e tou. 30Opo Empung nenk moyang nikita timou mi sumoup i Yesus, i rai sangkong wia kayu salib i pinate niu. 31Nisiamo nai telaume ni Opo Empung maesa esa kaampit lawas leleos Na mamuali wangko oh Juruselamat kaambo Israe akat matokat kaambo makailek kaampungan dosa. 32Oh nikami mamuali sairi wia pakasa yai, nikami kaampit Roh Kudus, i rai karunia ni Opo Empung wia mpakasa netou i malinga linga Nisia.33Luminga lililaan niitu masusa rendai nate nea oh nisea paaro mapapate e rasul-rasul nitu.34Taan i esa tou Farisi wia nggorem Agama niitu, makangaran Gamaliel, i tou ahli Taurat e memang paor matem pakasa ne tou laker, tumou sumoup oh kumiwehe, kaambo e tou-tou niitu nai reho kumaluare taekan.35Malekepe niitu nisia lumila wia e sidang: "Pakasa ne tou Israel, pikiren leos leos, sapa pasisiwon niu wia e kasuat tou yai!" 36Memang i tempo rimengkamo i Teudas, i marugaku i nawakena i tou makaindeen oh nisia maka punya wona epat maatus tou makiit; taan nisia pinate oh mapisa merak e makiit nisia oh mailang. 37Lumangkoi nisia, tempo palekehan e tou, rumengkami i Yudas, i tou Galilea. Nisia mahali e tou laker wia patokolan, taan nisia kangkahi nimate oh matatas merah me wia e makiit nisia.38Kaambo niitu niaku lumila wia nikamu: Tia masisiwo sapa-sapa wia e tou yai. wayaamo nisiea, yaitu kapaar oh pasiwon nea mai wia i kasuat tou, memang mailang. 39Taan sa mai wana i Opo Empung, nikamu ndai toro ma apa e tou yai; kaambo ande-ande oh kailekan nokan, nikamu sumangkal i Allah. "Nasihat yai tinerima.40Nisea tumowa e rasul -rasul tii, oh sea siksaan nea oh kumelong nisea tumaru wia ngaran ni Yesus, maapume oh sea reta. 41Rasul-rasul tiin temelan e sidang Mahkama Agama kaampit i mpela, ka nisea memang musti siksaan i seseroan sebab ngaran Yesus. 42oh susur i nendo nisea lumaus najaran nea wia Bait Allah oh wia pakasa imbale ne tou kaampit mahajar injil summat i Yesus niseamo i Mesias.
1Toro nitu kalakeran ne murid maka aweso, o itu rumengka gahlo ne tou-tou Yahudi e mabahasa Yunani, wia e tou-tou Ibrani, ka bewekengan wia janda-janda ndai papandungen wia papaayangen susur nendo.2Ka, ka'adaan taintu minamuali mapulu orua rasul-rasul tumowa baya ne murid merur olumila: "Kami ndai kasa senang, ka nikami ndai kasa mapandung i Firman wia maselewir meja. 3Niitumo patuari, waya susireno mako e pitu tou wia nikamu, e palohoon leos, oe wuta i Roh o hikmat, orior kami, mangkat nisea, wia papaayangen yai. 4Orior kami toro mehe mako genang rendai wia sombayang o malayani i Firman Tuhan.5Usul niitu, tinerima leos waya ne jamaat, o sea sumisir Stefanus, itou wutanamo Roh Kudus o i Pilipus, Prokorus, Nikanor, Timon, Parmenas dan Nikanot, yesa tou makii-kiit agama Yahudi wana Antiokhia. 6Nisea waya nai sarumako wia e rasul-rasul, o rasul-rasul tii sumombayang o rumeta mako ilawas wia natas nea.7Firman ni opo empung maseramo, kalakeran ne murid witu Yerusalem mahawes kalaker, o mahawes kawangko, o kangkahi kalakeran ne imam besar nimower nawak nea o maeman.8Stefanus i wuta ing karunia ongkawasa, masiwo mujizat-mujizat on tanda-tanda wia waya e tou laker. 9Taan rumengkami e woo pira wia jemaat Yahudi e pailaan jemaat libertini anggota-anggota jemaat tii, e tou-tou waya witu Kirene o witu Aleksandria mawali-wali woo pira tou Yahudi wana Kilikia o witu Asia. E tou waya yai mawuwueyan kaampit10Taan nisea rai mampu lumawang i hikmatna o i Roh madorong nisia maila. 11O sea mapengaruh woo pira tou malila: "Kami limingamo nisia kimaluar lia mahojat i Musa o i opo empung.12Kaampit lalan taintu, o sea sumiwo kegerakan wia puser ne tou laker, kaampit e tua-tua o e ahli-ahli torat; o sea sikopen nea i Stefanus, sia alin nea sumaruh Mahkamah Agama. 13Osea riornea mako e masasairi towo maila: "Tou yai rai mena mengila-ngila, masesero, intampa kudus yai o Hukum Torat. 14Kanikami limingamo nisia maila, i Yesus tou Nasaret itii, marorombe intampa yai o masasawel kabiasaan nai tilaume ne Musa wia nikita. 15Pakasa ne tou rimuhmun witu gorem mahkamah agama tumekelako Stefanus, o sea lumoho gio ni Stefanus tanu limoho gio ni malaikat.
1Lila ni iman wangko: "Nulit re tentu? 2Wingkoti ni Stefanus:"E patuari waya o ama-ama, songolen nange opo empung i mahamulia i nimapalohomomi nawagna wia ema rior ni Abraham, toro sia witu pe mesopotamia, rior sia mena wia Haran, 3O berfirman wia nisia: kumaluari wia mbanuamu o wia e patuarimu waya o mangemo wana mbanua i patuturukumi wia nikou.4O kumaluari sia witu mbanua ne tou kasdim, o mena witu Haran. o mate mako amana, opo empung rumeho nisia merami witu mai wia tana yai, tampa pahanaannu tekan; 5O witu opo empung ndai niweheNa kapunyaan pusaka wia nisia, sangarangan tanu kahi ndai, taan nisia timaar pawewehan tana nitu wia nisia mamuali kapunyaanna o kapunyaan taranakna, maan kahi toro nitu nisia ndai wana oki.6Tanaimo Firman ni opo empung, taranakna e malelepu lepu te witu mbanua laeno sea pabababun o paaniaya nepat ngaatus taun kalaatena. 7Taan mbanua e mabababu nisea tii paukumengku Firman opo empung, o kumaluari witu sea maopo wia nyaku wia tampa yai. 8O i opo empung mehe mako wia nisia taaran sunat; o tentukan i Abraham makianak i Ishak, o sumunat nisia wia nendo ka ualu; o Ishak anakna i Yakub, o i Yakub anakna e mapulu orua opo tarior.9Ka maate, amata waya irior mangker Yusuf wana tana Mesir, taan opo empung mawali-wali nisia, 10O i retana sia wia pakasa penindasan o mehemi wia nisia kasih karunia o hikmat, ka sia simaru Firaun, raja Mesir. Firaun nimangkat nisia mamuali kawasa wia tana Mesir o wana pakasa istanana.11O mai makaideen kahareman tumena e pakasa tana Israel o tana kanaan o kapendisan wangko, o kiok e tua rior ta ndai ni makailek kakanen. 12Taan kasogolan ni Yakub, wia tana Mesir wewehan gandum, sia rumeho e tua rior mange wana. Nitumo niaian nea katare; 13Mai sea karua, Yusuf kumenal ako e nawagna wia e patuari na waya, o kailekan ni Firaun wisa i Yusuf omai.14O reho ni Yusuf sungkulen nako Yakub, amana o pakasa e patuarina, pitungapuluh olima kalaker nea. 15O sia mange Yakub: wana tana Mesir witu sia mate, nisia o e tua irior. 16Mayat nea niera wana Sikhem o ireta witu nggorem pakuburan tineles ni Abraham o loit perak niwehe ne pakasa oki hemor wana sikhem.17Taan makatawimo lumekep tinaaran i niwehe ni opo empung wia Abraham, makalakero e bangsa tii wana Mesir, 18Makar mai i Raja walina mapeperentah tana Mesir, i esa tou ndai kumenal Yusuf. 19Raja tii mapakete tipu daya wia bangsa ta, o maaniaya etua irior o rumeho tumia mako e oki mahape, orior e bangsa ta tii ndai lumaker.20Witu toro nitu o sia matou i Musa o sia tewang wia mberen ni opo empung telu ngaserab laatna sia piniara witu mbale amana. 21O sia itia, taan pinurute ni oki weweni ni Firman o rumeho rawaten sia tanu okiku sandiri.22O i Musa tinuru wia pakasa hikmat ne tou Mesir, o sia kumuasa wia lila o pasiwo-siwona. 23Witu numurna nepat ngapulu taon, rumengkami kapaaran wia natena mange malolohomi e patuarina waya, e tou Israel. 24O wona i esa tou ginio ni tou Mesir, o tulungenna o aparan na tou tii o patena e tou Mesir tii. 25Paarapena patuarina waya e mangarti, sa i opo nimake nisia maseselamat nisea, taan nisea e ndai mangarti.26Kawoondoanna rumengkami kahi sia pas e rua tou Israel matokol, o sia mainakut maleleos nisea, lilana: Patuari waya! Rai re kamu nyai matuari? Ka kamu magigioan. 27Taan i tou simiwo selok wia i kaampitna tii timolak i Musa o lumila: sei i nimangkat nikou mamuali pemimpin o hakim wia nikami? 28Kou ree mapapate niaku, masuat e kahawii nikou nimate tou Mesir tii?29Sumongol lilana tii, tumingaso i Musa o tumou tanu e timaup wana tana midian witu sia manakki e rua oki tuama. 30O lumangkoi ako nepat ngapahe taon mapalohomi i esa malaekat wia padang gurun kuntung Sinai tanu layas mbawa i kimaluari wana kuhun.31Musa maerang linohona niitu, naan o sia mange witu o lumohomako wia tawi, maimo suara Tuhan wia nisia: 32Niakumo opo empung nene moyangemu. Opo empung Abraham, Ishak naan Yakub, o gumigero Musa, naan sia ndai berani kahi lumoho nisia.33O firman opo empung wia nisia: Telaumomi sapatu wia naemu, ka tampa wisa tinooranu niitu, tana'ingkudus. 34Niaku nimehe mo genang leos ka sengsaraan umate-Ku wia tana Mesir naan niaku limingamo keluh kesa nea, naan niaku timumpamo i mareta mako nisea: ka niitu maimo, nikou i parerehoku witu tana Mesir.35Musa yii, i nai tolak nea, naan lumila: seireen i nimangkat nikou mamuali pemimpin naan hakim? Musa yii kahi ni i opo empung i pemimpin naan maselamat oe malaikat, i reho nimapaloho nawak wia nisia wia kekerewiten niitu. 36Nisiamo i nimali nisea kumaluar naan matiro mujizat-mujizat naan tanda-tanda wia tana Mesir, wia pante meha naan wia padang gurun, mapulu o epat taun laantena. 37Musa mo yii kahi i limila wia tou Israel: i esa nabi masuat niaku yii i pabangkiten opo empung wia nikamu wia nantara patuari-patuariMu.38Musa yiimo mamuali pengantara wia sidang jemaah wana padang gurun wia nantara malaikat i mafirman wia nisia wana gunung sinai naan nene moyangeta; naan siamo itumerima Firman-firman i hidop impailanamako wia nikamu. 39taan nene moyangeta ndai paar sumongol wia nisia, taan nisea matolak nisia gorem nate nea paar mareng wana tana Mesir. 40Wia Harun nisea lumila: siwono wia nikami e pira Allah e kumelango wia sinaru nami, ka Musa yai i nimimpino nikamu kumaluar wia tanah Mesir nikami ndai mailek sapa i nimamualimo naan nisia.41O toro niitu nisea masiwo iesa yoki lembu naan mapersembahkan pasembahan wia berhala niitu naan nisea mapela-pela tentang sapa i siniwo nea sandiri. 42O lowisan opo empung wia nisea naan wayanamako nisea maibadah wia bala tentara langit,tanu i nai tulis wia kitab nabi-nabi. Nikamu reken mapersembahmako wia niaku korban paketoren naan pasembahan latena nepat ngapulu taun wia padang gurun niitu, tou Israel?43ndai pernah taan nikamu mawuleng terung molokh naan bintang dewa refan, patong-patong e siniwo niu tii i pasemban. O niaku maali nikamu wana gorem patia'an, makar lewet babel.44Terung pasairian wia e nene moyangeta wia padang gurun, masuat i naiperintah opo empung wia Musa i masiwo nisia makiit contoh i linohonamo. 45terung tii i tinerima nene moyangeta naan i naan pimpinan Yosua nimali muntep witu tana nii, yaitu waktu tana nii wia bangsa-bangsa laeng e niapean opo empung wia sinaru nene moyangeta; taintumo makar wia zaman Daud. 46Daud nimakaileko kasih karunia wia sinaru opo empung naan sia makiwehe, orior sia wehan kalonggaran i matotor nesa tampa paanaan wia opo empung Yakub.47taan Salomo mo i timoor nesa wale wia opo empung. 48taan i mahatinggi ndai nimunek wia gorem sapa i siniwo i lawas netou, masuat i nailila ne nabi. 49Langit niitumo tahta-Ku, naan kaoatan nitumo tinooran nae-Ku mbale sapa reken impato'or niu wia Niaku, taintu Firman Tuhan, tampa sapa reken i nimamuali paana'ang-Ku? 50ndaireen lawase-Ku sandiri i simiwo waya nii?51He tou-tou e kete ro'okos naan erai sinunat nate naan lunteng, nikamu salalu masaru Roh Kudus, masuat naan nene moyangemu, taintumo kahi kamu. 52Seireken wia nabi-nabi e rai ginio ne nene moyangemu? Taan nisea mapate tou-tou e lebeh kimatare maberitamako pa'aian tou butul taan tekan ginio niu mo o pinate niu. 53Nikamu nimakaileko hukum taurat i naipalila ne malaikat-malaikat, taan nikamu ndai makiit."54Ketika anggota-anggota mahkamah agama niitu luminga pakasa niitu, tinunde rendai nate nea. O nisea simungkulako naan karenget nipeng. 55taan Stefanus, imbuta naan Roh Kudus, matinteng wana langit, o lumoho kamuliaan opo empung naan Yesus timoor wia sei leleos opo empung. 56Oi lilana: "Butul, niaku limoho langit nimawuka naan Anak manusia timoor wia sei leleos opo empung."57O mereke-rekey nisea naan sampil nimerop lunteng mawali-wali maserbu nisia. 58Nisea kumeor nisia kumaluar kota, o pingkilanako, naan saksi-saksi rumeta mako lambung nea wia sinaru nae itou muda i maka ngaran Saulus.59Samentara nisea papingkilenea Stefanus masombayang. Lilana: "Ya Tuhan Yesus, terimanomako rohku." 60Samantara kumundu sia maseru naan suara keter: "Tuhan, tia patanggung dosa nii wia nisea!" Naan i makaila mako niitu osia mate.
1Saulus kangkahi setuju, Stefanus mate i pinate. Toro niitu tumuur pasiksaan rendai wia e jemaat Yerusalem, nisea waya, ndai ka untep e rasul-rasul, e nikasera witu daerah Yudea oh Samaria. 2E tou waya saleh ku mubur mayat ni Stefanus oh ame an nea rendai. 3Taan i Saulus ma maniakut rendai ma papate e jemaah tiih, oh sia muntep wia mbale ni esa oh siesa, ku meor tuama oe wewene kumaluar, oh yower rako wia nisea oh yuntep wia penjara.4Ka seah kasera tiih eh rumon wia samua pakasaan mbanua lumila mange injil. 5Filipus mange witu e saan nange lumila mange kota witu Samaria o maila mange ih mesias wia e tou waya witu.6Maila mange wia tou laker pa lilamange ni Pilipus oh lumoho tanda-tanda em si siwoan ni nisea waya maasaan nate tu nerima sapa pa lilamange. 7Ka laker tinakenan roh lewo kumaluar roh-roh tiih oh rumekey kaketeran suara, laker kangkahi eh tou rai kakelang, kento e lineosena. 8Laker kasenangan wia kota niitu.9Wewehan ih makangaran Simon nisia masiwo sihir witu kota niitu, oh maerang e tou Samaria oh matuturu tanu e tou penting. 10Pakasaan e tou, wangko, rintek. kumiit nisia oh lumila "tou yai kuasa opo empung ih terkenal oh kuasa besar." 11Oh sea kumiit nisia, lantaran lato sia maerang nisia oh sihir pasiwoan.12Taan tehekan nisea maeman ih Pilipus ih masereye injil pakalenoan oh ngaran ni Yesus Kristus, oh sea, mehe nawak nea sandiri lebeen, eh tuama oh wewene. 13ih Simon kangkahi mamulai maeman, paka leleenako nisia mawali-wali oi Filipus, oh maerang limoho tanda-tanda oh mujizat-mujizat wangko ni mamuali.14Ka simongol ne rasul-rasul wana Yerusalem tanah Samaria timerimamo Firman Allah, kirim nea Petrus oh Yohanes mako witu. 15Ka ambo mako witu e rua rasul sumombayang, oh rior eh tou Samaria makailek Roh Kudus. 16Ka Roh kudus raipe timumpa wia yesame tou wia nelet nisea witu, ka nisea linelete wia ngaran Tuhan Yesus. 17Oh sea rua tumumpangange lawas wia natas nea oh sea tumerima Roh kudus.18Kaloho mako ni Simon wehe mi ni Roh Kudus ni mamuali ka Roh kudus." Mamuali ka e rasul-rasul tiih tumampas lawasna, nisia menawarkan loit wia nisea. 19O lumila; "wehani kangkahin nyaku kuasa nitu, oh rior nyaku tumumpana lawasku wia esa an mange tou, nisia toro tumerima Roh Kudus.20Taan ilah ni Paulus wia nisia "masilaka loitmu mawali-wali oh nikou, ka pikirenu, lantaran pikirenu, nikou toro tumeles karunia Allah oh loit. 21Ndai wana sapa leou mbia nggorem inurusan yai, ka natemu ndai rendai wia sinaru ni yempung. 22Ni itumo mapendiso wia kalewoanu yain o sumombayango wia i empung, o ampunyanaMi sei natemu tiin. 23Ka lohoengku e natemu yai ntanumo naperu ka pait ka kinawakesano ingkalewoanu.24Wingkoten ni Simon: niitumo kamu sumombayang nyaku wana i yempung, wia nyaku ndai reken mamuali sapa ni pailah niu tiin.25O rua tiin sumairi naan kumabare i Firman Tuhan, marengomi sea wana Yerusalem naan wia pakelangana niitu, sea kumabare ninjil wana laker mbanua i Samaria.26O lumila mako esa malaekat ni yempung wia si Filipus, lilana "tumoro o mangkato wana sei ihtihimu, kumiit ilalan o tumumpa wana Yerusalem mako witu Gasa lalan niitu punekete. 27Mangkato i Filipus i tou Etiopia, itou sida-sida wangko ne rokos pasimpangan srikandake, ratu mbanua etiopia e ni mange wana Yerusalem e nimuntep. 28Tekan itou tiin wia kekelangan mawareng o rumuhmun wia nggorem ingkeretana i mabaca ingkaol ni nabi Yesaya.29O pila ni Roh wia i Filipus: "Mangemo witu o teperen nako ingkreta niitu!" 30Filipus mako witu naan sumongol sida-sida tiin imabaca ingkaol ni nabi Yesaya. Pila ni Filipus: "Mailekekan ituang sapa pa bacan ni tuang tiin? 31Wingkotena: kumura reken naku o mailek, rai wana maturu niaku? Osia kewehena i Filipus lumongkot o rumuhmun witu seina/teperna.32Nas imbinaca niitu lumengku tanu nyai; tanu esa domba sia niali wana papotongan; oh tanu i nate domba i kaupusenokan nimuneko wia sinaru ne tou i muntung buuk kena, taintu mo nisia ndai nimuka i sumpingeNa. 33Wia kekelanganNa lumaso nukumanNa? "Sei reken i sumirita mako nasale Na? ka nasengena ni indomi wia koatan.34O pila ni sida-sida tiin wia i Filipus: "nyaku moi wia nikou, tanu sei reken nabi mailah taintu? tanu nawakena sandiri kaapa tanu e tou laeng? 35O tumuuro i Filipus: lumila naan sapame mbia nas ni itu sia lumila mange kumabarange injil Yesus wia nisia.36O sea lumausange impakelanganea o lumausako witu tampa wewehan rano o lila ni sida-sida tiin: lohoen mbitu wewehan rano i sapa reken maapa sa aku paleleen?". 37Wingkoten ni Filipus "Sa ituang maeman naan natemu, toro." wingkotena: "nyaku maeman, ka i Yesus Kristus i anak ni yempung. 38O tou etiopia tiin rumeho yenana ingkereta tiin, osea rua tumumpa witu ndano leos i Filipus oi sida-sida tiin, naan i Filipus lumele nisia.39Ka kaluar nea temi wia ndano, Roh Tuhan sumengemi tingkaseNa i Filipus naan i sida-sida tiin raimo linohona nisia lumaus impakelangana naan mapela-pela. 40Taan katurumi i Filipus wana asdod sia kumelang kumiit imbanua niitu meheme brita wia pakasan ingkota makar sia lumaus wana kaisarea.
1I ni itu nate ni Saulus melayas-layas O ma taadha ma papade e makii-kiit i yemprung, O sia mange sumaruh imam-imam nangko, 2e mange kumirvelu surat kuasa nia ni sea O aline wana e majelis-majelis Yahudi wana Damsyk, O sa sia masurungkul e tuama O e wewenw makiit i lalan ni yempung, ni sia tuminvi ni sea O mate ni sea wana Yerusalem.3Wia pakela-kelangngana mahange wana Damsyk, sia matawinone i banua ni itu, O itu mange mai e cahaya wana langit O mai lumendong ni Sia, 4O sia karombene wia tanah o lingana mara esa maila, wia ni sai, "Sauus, kaakou maaniaya ni yaku?5O sia mingkote i Saulus sei kon, "Empung? O sia lumila mi nyakumoi Yesus i nianiya-yamu ni itu. 6Taan tumooro o mangemo wana gorem i banua, wanae lila mokan ni kou, sa sapa pa sisiwonu. 7O sea malohoan waya pakasa e kaampittena esa pakela-kelangan, ka ni sea e liminga waya suara ni itu, taan e rai limoho esaane tou kangkahi,8i Saulus nimawongkemo o tumoor, o mukami i berennena, taan ni sia rai toro lumoho sapa-sapa: ni sia tinimbayan nea te O gumorem me wana Damsyk. 9Telu ngaendo kalaatanna ndai toro lumoho o telu ngaen do kalaatanna sia rai kiman o rai nimonot.10Wana Damsyk wewehan i yesa tou inakii-kiit i Yesus maka ngaram Ananias, tuteru ni yempung wia nisa wia goren i linohona."Ananias!" mingkotte sia, "Nyai karnaku, Empung:" 11Tuturu ni yempung, "Maimo, mangemo wana lalan maka Yesa ton wana Tarsus o mai i maka ngaran Saulus, sia tekan i masombayang. 12O wia goruu i linohona sia limoho, i Yesatou maka ngaran Ananias gimoreni wia gorem o rumeta i lawassena wia natassena, o sia toro lumohope kali.13"Mingkod i Ananias" Empung, wia laker e tou kiningakumo i tou kii lakerro lewo siniwo na wia e tou waya ma eman ni kou wana Yerusalem. 14O ni sai nimai wia ka winahani kuasa ne imam-imam wangko nea ma titinboy waya e tou matowa i ngaranneMu." 15Taan tuturu ni yempung wia ni sia : "Mangemo, ka i tou ti-i i siniir ku mamuali alat ma berita i ngaranne Ku wua e bangsa-bangsa walina O e raja-raja o e tou waya Israel. 16Nyaku sandiri ma tuturu ni sia, ka laker kasisaan pa tanggongngena ka ngaranneKu."17O sia mange i Ananias waname o sia gumorem witu mbale ni itu, sia muneta i lawassena wia natas ni Saulus, lilana, "Saulus patuariku, "Tuhan Yesus, i ni mapaloho i nawahkeNa wia ni kou wana lalan linangkoyamu, rimeko mi ni aku wia ni kou o kou toro luanoho kahi kaampit i Roh Kudus. 18O itu kangkahi tanu riumambasi relaput wia berennena, o sia toro lumoho kahi, tumoori sia o sia baptisen. 19O sia kuman, o sia kumeter" .Saulus ni mena pira ngaendo mawali-wali o e murid-murid wana Damsyk.20Niitu kangkahi sia meritame i Yesus wana mbale waya pa huaatepan, o kumila i Yesus anak ni Opo Empung. 21Waya e ton liminga i hal niitu maerang o maila: "Ndai ni sia i wana Yerusalem i ma binasa e sei te ma towa i ngaran ni Yesus o ndai ni sia i ni mai wia o mabitimboy o maali ni sea wana sinaruh ne imam-imam kepala?" 22Taan i Saulus maka lakerro pengaruhna o ni sia ha wilongngo ne ton waya Yahudi e mahana wana Damasyk, ka ni sia mawehe bukti i Yesus ni siauro i Messias.23Pira ngaendo mako ni itu e tou Yahudi marunding marencana mapapate i Saulus. 24Taan pasisiwonnea lewo ni itu pailekken te ni Saulus, nendo o bengi e tou waya yahudi, ma jaga waya i pepenet i banua, o sea toro mate nisia. 25Maankan teinda bengi makase e murid-murid na mali ni sia o tumunanpani ni sia wana natas i beton i bahna wia gorem i keranjang.26Kaambone wana Yerusalem i Saulus mawowama kahaampit o e murid-murid, daan ni sea waya maindele ni sia, ka ni sea rai maenan, sa nisia kangkah murid esa. 27Taan i Barnabas timerima ni sia o mali ni sia wana e rasul-rasul o sumirita wia ni sea kumurah i Saulus limoho i yempung wia puser i lalan i yempung maririta o nisai o kumurah kaberanianna ma hajar wana Damsyk wia goren i ngaran ni Yesus.28O i Saulus mawali-wali o ni sea wana Yerusalem, o haampid i kaberanian mahajar waia goren i ngaran ni yempung. 29Ni sia kangkahi masirita o masoalan o mawing hottan o e ton waya Yahudi e mabahasa te Yunani, taan ni sea tii mainakut mapapate ni isa. 30Taan kaile kannaho ne patuari waya e anggota jemaat e hal ni itu, o sia alinnea wana Kaisarea o wanamokane sia wowangan nea mange wana Taurus.31kalaatan ne jemaat wana pakasa i Yudea, Galilea, o Samaria e wia kasenangan, e jemaat ni sea tinoor o timon wia mainde i yempung. Kalakerran nea mahawes kawangkoan ka patulungen o pehiburen ni Roh Kudus. 32Ni itu i Petrus makelang maron: ma kunjung wia pahela helanganna ni itu sia tumuli kangkahi wana e tou waya Kudus wana hida.33Waname dimutulena yesa ton maka ngaram Eneas, i naluno ngataun mai katekel wia tete kelan ka i kento. 34Petrus lumila wia ni sia "Eneas, Yesus Kristus line ni kon sumoorro o tutulanno tetekelamun! Ni itu kangkahi o sia sumoor i tin ti i". 35Waya e ton lida o e saron limoho ni sia o sea mange wana i yempung.36Wana yope wewehan yesa ton murid wewene maka ngaran Tabita, wia goren i mbahosa Yunani Dorkas. Wewene ni sia laker masiwo i leos o mawehu tatamber. 37Taan waktu ni itu sia mawendu, o sia mate, o sia leleen, mayattena mai tekel wana petak atas.38Hida matawian o yope, hingane ne murid-murid i Petrus wana hida, o sea rumeho e rua tou mange wana ni sia o makikehe. "Maimo mange wana tampa naimi." 39O sia miroh i Petrus o mange mawali-wali o ni sea. Kalausuane wana, sia alinea wana petoh ata o waya e janda ni mai o tumoon wia tawina kaampit i mahame sea tumuuruh me siniwo ni Dorkas ni sia i menon-noyak.40Taan i Petrus rimeho te ni sea waya kumaluar o sia kumundu o sumombayang o sia lumoho mako witu i mayat ti i o lumila: "Tabita tumoorro!" O sia muka mi i berennnena i Tabita o lumoho i Petrus, o sia tumoor rumuhumu. 41Petrus tumimboy i lawassena o sumawang ni sia tumoor, o sia tumowane e ton waya kudus kaamupid ne janda-janda, o mapalohome ni sia, i wewene ti-i maton tonpe. 42Kinaamunalian ni itu kasiar wana panua yope lakerro e ton ma eman i opo Empung. 43Waktu ni itu i Petrus ni mena pita ngaendo wana yope, wana mbale ni yesa ton maka ngaran Simon, i ton penyamak kulit.
1Wana Kaisarea wewehan i Yesus tou maka ngaran Kornelius, i yesa ton tuang mbangko ne pasukan i pailaan pasukan Italia. 2Ni sia i rindah, ni sia o e pakasa witu mbalena e mainde se i opo Empung o ni sia mawehe laker tatumber wia e umat Yahudi o salalute masombayang wia i Opo Empung.3Wia goren i nusa palohoouma, wona tuminting i telu ma ingindo terang rendi linohona i yesa ton malaikat ni Opo Empung gimorena witu mbalena o lumila me wia ni sia, "Kornelius!". 4Sia lumoho me wana i malaikat o kaampit i ninde na o sia lumila, "Wewehan sapa, Opo Empung ?" mingkotti i malaikat : "Mbaya sosombayangennu o maimu wehe tatambar linongkoto wana hadirat ni Opo Empung o Opo Empung magenang ni kou. 5O tekan rehomone pira tou mange wana yope o suumungkul i yesa ton i maka ngaran Simon o i pailaan Petrus. 6Ni sia ni menuumpang wana mbale ni yesa ton penyamak kulit i maka ngaran Simon i mahana wana pinggir i pante."7Tilaume ni malaikat i masirida o ni sia ni itu to waanname e rua ton pa reho-rehona o yesa ton prajurit i rindah o e ton waya salalu mawali-wali o ni sia. 8O sia maka terangnge waya i ni itu wia ni sea, sia rumeho ni sea mange wana yope.9Kowoundoan nendo ni itu e telu tou ti-i matawi-mome i banna yope, wona tuminting i mapuluh o rua katarinteng ni endo, o sia lumongkot i Petrus wana natas i mbale o sunnountayang. 10Sia mapendamo maharem o paarro makakaan, taan kakanen pasiadiane, kekennokan rohna rriroono i kuasa ilahi. 11Hokoon na me langit ni mawukamo o tumumpami nesa benda tanu roko lempar i sumangkong wana nepat ruhuna, i mai tumpah me wana tanah. 12Wia goremnena tiuntulan rupa-rupa binatang e maka nai epat, biantang malangkou o e burung-burung.13Kalinga an name nesa suara o mailami : "Tumooro, e Petrus, ketoreno o kaanneno." 14Taan ningkote i Petrus."Ndai Opo Empung, ndai ka nyaku ndai pe kiman sapa-sapa e haram o ndai tahir. 15Hingoname kahi kumarua suara mailami usia ni sia :"Sa sapa mai njotani ni Opo Empung halal ndai toroh kou nyumata ni itu harian. 16Ilah yai nimanuali maka telu o itu angkatene benda ni itu wana langit17I Petrus me-moi-moi wia goren i natena sa sapa arti i palohoen wia linohoku ni itu. Sementara ni itu nimaimo kalausi witu sinaruh i pepenet e tou waya mai rehome ni Kornelius o mausaha maloloho sa wisa mbale ni Petrus. 18Sea tumowame yesa ton o moime, sei i Simon pailaan Petrus i ni manumpang witu mbale tii.19O waktu i Petrus megen genang i kinohona ni itu, kumilah mi i Roh:"Wewehan e telu ton meneroh n kou. 20Tumooro, tumempahmo wana bawah o mangemo mawali-wali o ni sea, tia mawilo-wilong:"Ka nyaku rimehorni ni sea mai wiyai." 21O sia tumumpami i Petrus wana mbawah o lumila wia e ton waya ti-i. "Nyaku mo i peneron nin, sapa peneroan nin ni aku ni mai wiyai?".22Mingkote sea :"Kornelius, i yesa ton tuambangko o leas ate o mainde i Opo Empung, o pailekken leos wia ne pakasa ne bangsa Yahudi, o nimakailek pernyataan ni Opo Empung o perantaan ni yesa ton malikat kudus, o sia tumowa ni kou mange wana mbalena o malilinga sa sapa i padilana." 23O sia kumi wehw ni sea mapa eengi witu kawoondoan nendo ni itu sia tumoori o mange mawali-wali o ni sea, wao pira e patuari wana yope ni mai mawali o ni sia.24O kapira ngaendo mako ni itu o sea kalause wana Kaisarea, I Kornelius maenamo ni sea, o ni sia timowamo e patuarima waya o e kaampit tena nimerur.25Yumeume i Petrus, o sia mai i Kornelius sumungkul ni sia, o kumundu wia sinaru i naena, o sia sumembah i Petrus. 26Taan i Petrus rimendai yi ni sia, lilana: "Tumooro, nyaku toule kahi."27O kaampit i meniri-nirisa o ni sia, o sia gumorem lumohome laker e ton ni maherue. 28O sia lumila wia ni sea:"Pailekku nin kumurah ka keteannea ma kelong wia e esa anne ton Yahudi ma kakaampit o e ton waya rai Yahudi apa ma gogorem wia mbale nea. Taan i Opo Empung timuruh ni yaku, nyaku ndai toro lumila e ton najis ka apa e rai tahir. 29Ni itu nyaku ndai kaberatan ka nyaku tinowame, o mai wiyai. Tekan nyaku paar mailek sa sapa penowaan niu ni yaku."30Mingkolaku i Kornelius:"Nepat ngaendo mako ni itu masuat o nendo tekan, tuminting i telu wawingindo, nyaku masombayang wana mbole." Hohoonno 31kan wewehan no yesa ton tinooe wia sinaruku, lambuugugena mangkilat o sia lumila: Kornelius sosombayangnemu liningano ni Opo Empung o tataruberremu maimo papa genang wia sinaruhNa. 32Rehoannome ton wana yope ma susungkul i Simon i patowaan Petrus, sia nimanumpang wana mbale ni Simon, i ton penyamak kulit, o mahana waa pinggir i pante. 33Ni itumo nyaku memehe-mehe rumeho ton mangewa wana ni kon, o kaorupit e nate leos ko ni maimo.Tekan kami waya wiyamo waya nyai wia sinaruh ni Opo empung walilinga sapa nai reho ni Opo Empung wia ni kon."34O i Petrus tumuur liumila, lilana:Nuli-ulit nyaku mailehko, i Opo Empung rai masisi-sisir ton. 35Waya e ton wia bangsa wisa o sea o mainde ni sia, o masiwo i kaulitan makiit i kapaaranNa.36Ni itu mo tuturna mai rehoNa laussange wana e ton Israel, ni itu tuturu maberiba me i ndamai sejahtera, ni Yesus Kristus ka ni sia mo i yempung ne pakasa ne ton. 37Pailekkeu nin mbaya i nimamuali wana pakasa i tanah Yudea tumenuri wana Galilea, ndaimo baptisan o meritame i Yohanes. 38I Yesus wana Nasaret o mai:kumurah i Opo Empung ni murap ni Sia o Roh Kudus o kaluteran i kuasa, ni Sia kimelang me rooroon o masiwo i leos o maleos e pakasa ne ton e kumuasa ni setang, ka i Opo Empung mawali-wali o ni Sia.39O ni kami saksi wia mbaya siniwoNa wana tanah Yudea maan wana Yerusalem: O ni sea nimate ni Sia o rumantang ni sia wia kayu salib. 40I Yesus tinoor ni Opo Empung widu nendo katelu o Opo Empung mailek sa Sia mapaloho i nawakkeNa, 41ndai wia e pakasa nebangsa, taan wia e saksi-saksi, i ndaipe ni itu tinurumo ni Opo Empung, kami i komaanno, o ni moonotto mawali-wali o ni Sia, ni Sia tinoorromi wia antara ne tpn ni mate.42O Sia tumungassw wia ni kami meritane wia pahasa e bangsa o sumaksi, ka ni Sia mo mai i tantu mi ni Opo Empung mamuali Hakim wia e ton waya maton-ton o e ton waya ni mate. 43Ka ni Sia mo waya e nabi sumaksi, sa sei ma eman ni Sia , ni sia makailek kaampungan i dosana, ka ngaramNa.44Maida pe ni itu i Petrus tumumpami i Roh Kudus wia nasas waya ne ton e malilinga i berita ni itu. 45O waya e ton maeman wia golongan ne sinunat e mawali-wali o i Petrus: mai kasenge limoho, ka karunia Roh Kudus mai-i palusi wi natas ne bangsa-bangsa walima kangkahi,46Ka ni sea liminga e ton waya ti-i mengila-ngila o bahasa Roh, o maloor i Opo Empung o i Petrus humila. 47"Torote e ton makekelong e mambaptis e ton waya yai ondano, ka ni sea timerimamo i Roh Kudus masuat o ni kita?" 48O sia rumeho ni sea baptisen wia gorem i ngaram ni Yesus Kristus. O sea kumiweku i Petrus, satoro sia menape pira ngaendo kahi mawali-wali o ni sea.
1E rasul-rasul o e patuari waya wana Yudea liningamo, e bangsa-bangso walina kangkahi timerimamo i suturu ni Opo Empung. 2Kalaussi ni Petrus wana Yerusalem, e ton waya wia golongan sinumat malawangan i pailekken O ni Sia 3O sea humila :"Ni kon gimorenmo wana mbale ne ton waya rai sinunat o kimanno mawali-wali o ni sea."4Taan ni Petrus timerang waya ni itu mengesa-ngesa, lilana: 5"Nyaku ma sombayang wana na yope, sekennokan rohku binungkuso i kuasa ilahi o aku lumoho nesa palolohoen: nesa benda e bentukkena tanu roko lempar i simangkong wana nepat ruhuna mai i tumpami wana langit makar wia sinaruhku. 6Nyaku humoho ni itu o wia goremmena nyaku humoho waya e rupa-rupa binatang maka nae epat o e binatang mawaya-waya o binatang malangkou o e burung-burung.7O aku hemingame i suara mailami wia niaku tumoorro e Petrus, ketorreno o kaaneano! 8Taan niaku limilate: Ndai, Empung, ndai, kandai pe pernah esaane i haram o ndai tahir gimorem wia gorem i ngangaku. 9Taan maka rua mo suara wana pakolanom lumila mi wia ni aku. Sa sapa mai i nyatami halal ni Opo Empung ndai toro kou nyumata ni itu haram. 10Ni itu umanuali makar maka telu, o ni itu waya kineou mareng wana langit.11O ni itu kangkahi telu ton timoon witu muka i mbale, witu ni manumpangaa naimi, ni sea mai rehomi wia niaku wana Kaisarea o mai. 12O i roh lumila wia niaku: Mangemi kaampit nea o tia mawilong. O e enem patuari yai kumaampit ni aku o kamu gumorem wana gorem i mbale ni ton ti-i. 13O sia sumirita wia ni kami, mumurah sia limoho yesa malaikat limora witu gorem i mbalena o lumila wia ni sia. Rehoanuone ton wana yope i measusungkulle i Simon i pailaan Petrus. 14Ni sia malalausse i nesa berita wia ni kamu, o masselamat ni kon o e pakasa wana gorem i mbolemu.15O nyaku ma tuturre masisirita, tumumpani i Roh Kudus wana natas nea, masuat i rion wia natasseta. 16O aku ka genangi lila ni yempung: Yohanes ma baptis o ndano, taan ni kamu baptisen i Roh Kudus.17Sa i Opo Empung mawehe karunia Na nia ni sea masuat o wia ni kita, waktu ni kita mamulai mo ma lenan i Yesus Kristus, kumurah aku ma kekelong ni Sia? 18Sea huminga me i ni itu, sea tumenang, o lumoor i Opo Empung, lilana:"Wia e bangsa-bangsa walina kangkali i Opo Empung kumaruniami i paemanan i mahali wia tonan."19Ni itu lakerro e patuari waya mai kasasar ka penganiayaan ni mamuali wia i Stefanus ni ukum oinate. Ni sea mai kasasar ni makar wana Fenisia, Siprus o Antiokia, taan ni sea maberitate i Injil wana e ton Yahudi. 20Taan wia ni sea wewehan e pirah ton Siprus o e ton Kirene mai kalause wana Antiokia o mengila-ngila kangkahi wia e ton waya Yunani o ma berita i Injil, sa i Yesus ni siamo i Yempung. 21O maka lakerro e ton nimamuali ma eman o mareng wana i yempung.22O it kaambome berita tentang ni sia tii wana e jemaat wana Yerusalem, o jemaat ti-i mutusse i Barnabas mange wana Antiokia. 23O sia mai i Barnabas o lumoho i Kasih Karunia ni Opo Empung, o sia mapela-pela. Sia ni mehe nasihat wia ni sea, o sea waya tumahang sumetia wia i yempung. 24Ka i Barnabas i ton leas, mawuta-wuta i Roh Kudus O ma eman. Kalaker e ton ni alina wana i yempung.25O sia mange wana Tarsus i Barnabas, mange masesero i Saulus, o masungkul o ni sia, o sia alina wana Antiokhia. 26Ni sea ni mena wawali-wali o e jemaat witu sangataun kalaaten nea o maturuh e ton laker waname Antiokhia o e murid-murid ti-i katare-tare sea pailaan Kristen.27Waktu ni itu o sea mange mai e pira nabi wana Yerusalem mange wana Antiokhia. 28I yesa ton wia ni sea i makangarau Agabus timoor kampit i kuasa Roh, O sia humila, pakasa i kuatan tenan i naharem wangko. Ni itu i mamuali kangkahi i tempoh zaman ni Klaudius.29 O mindo keputusan e murid-murid rumasak bantuan. wayaan te ke mampuan nea yesa o yesa o itu kirim neame wana e patuari waya mahana waname Yudea. 30O itu kangkahi siwonnea o sea kumirime wia e penatua-penatua, mai weheme wia i Barnabas o i Saulus.
1Kira-kira i tempo ni itu i raja Herodes matuurro matindak keras wia e pira ton wia e jemaat. 2Sia mareho mate i Yakobus, patuari ni Yohanes, o parang.3Kalohona i hal niitu kasemangi nate ne, ton Yahudi, o itu laussena pasiwona ni itu o muneho tuurahang i Petrus. Nendo ni itu hari raya Roti ndai penakean ragi. 4Timboyame i Petrus, i Herodes rumeh tahangen sia i jinaga ne epat reyu, esa regu e epat perajurit Kapaarrena, maapume paskah o sia alina wana sinaruh ne laker ton.5O sia tahangen i Petrus wana gorem i tahanan. Taan e jemaat mainakut masombayang ni sia wana i Opo Empung. 6Mawengi mako ndai pe i Herodes nimali ni sia wana sinaruh ne ton laker, i Petrus timekel wia nelet ne rua ton prajurit, winakes o ndua rante. Ndai te e prajurit-prajurit pengawal e makawal wana muka i peperet.7O sia tumoorri i yesa ton malaikat ni yempung witu tawi ni Petrus o cahaya timerang i petak ni itu. I malaikat maka i Petrus mamawongke ni sia, lilana, "Tumoorro o itu rumambas rante wia lawas ni Petrus. 8O sia lumila i malaikat ti-i wia ni sia "Waakesseno e pinggangngemu O pakeno sapatumu!" O itu siwona. O malaikat ti-i lumila wia ni sia "Takeno lanabungngemu o kumiittomi,9ni nyaku!" O sia kumiit i malaikat kumaluar o ndai pailekkena, sa sapa simiwo ni malaikat ti-i muli-ulit ni mamenali, sia masangkah te sia linoho nesa palohoten. 10O sea lumangkoiji i tampa kinawal katareo tampa kinawal karua o sea kaambome wana pepenet wangko e mbesi matorome wana banua, pepenet ni itu nimakuka sandiri ka ni sea. Kaambome wana luar o sea kumelang makar wana tempok i lalan o sia kelan ni malaikat11O masadari nawakkena, i Petrus lumila: "Tekan pailekken kumo nuli-ulit i yempung i sinelamat ninyaku wia lawas ni Herodes o waya e paharapen ne ton Yahudi". 12O ndai ureh sia ni mikirroko o sia mange wana mbale ni Maria mama ni Yohanes i pailaan kang kahi Markus. Witu laker e ton nimerur o masombahyang.13O sia sumengkorri witu pepenet wangko, o sia mai i yesa wewene maka ngaran Rode, maloloho sa sei i matengkor. 14Ni sia memehe-mehete mailek i suara ni Petrus, taan kakiit nisia mapela-pela sia ndai nimuka i pepenet wangko ni itu o sia memehe-mehe te gumoren wana gorem mange makitan, i Petrus wanamo muka i pepenet wangko. 15Hilanea wia i wewene ti-i, "Kou peliuren". Taan ni sia maila te uli-ulit teintu hila nea, "Sia ti-i malaikattena".16Taan i Petrus menengko-nengkosite, o sia muka makoi pepenet o lumoho ni sia, o sea maerang. 17Taan i Petrus simeinnite o lawassena, o sea munek, o sia sumirita sa kumurah i yempung nimali ni sia kumaluari wia tahanan hilana: Inila mange hal yai wana i Yakobus o e patuari ta waya. O sia kumaluari o mange wana tampa walina.18Kawoondoan ni itu maributto e perajurit-perajurt Ni sea memoi-moian ro sa sapa ninamuali wia i Petrus. 19I Herodes rimehomo sumeroh i Petrus, taan ni sia rai tinutul. O i Herodes rumeha meriksa waya e pengawal-pengawal ti-i o mate ni sea. O sia mange wana Yudea, o Kaisarea, o mena witu.20I Herodes ma gahalo rendai wia e ton Tirsus o Sidon. Mahilekkan nako waya sea o sea mange sumaruh ni sia. Ni sea kinaelurannea i Blastus, i pegawai istana raja, kumiit, o sea kumiwehe maleosan, ka banua nea ninahailek kakanen wia wilayah ni raja. 21O nesaendo mai i tantu, i Herodes ni make o i lambung kerajaan o sia rumerhunun wana natas i tahta o mapidato wia ni sea.22O e rakyattena mapela-pela ma balas ni sia: "Nyai suara ni yempung o ndai suara ne ton". 23Ni itu kangkahi o sia sepeenni ni malaikat ni yempung ka ni sia ndai maonuat i Opo Empung. Sia ni mate kinar ne lemban.24Tuturu ni yempung mai mo kasiar o maka lakerro lingan ne ton. 25Barnabas o i Saulus nimarengngomi wana Yerusalem ke nimaapumo tugas pelayanan nea. Ni sea ni malimi i Yakobus, pailaan kangkali Markus.
1Intoro niitu witu gorem jemaat Antiokhia wewehan e nabi o e pangajar-pangajar, i Barnabas o i Simeon o i patowaan Niger, o hukum tou Kirene, o i Manahem, pimiara mawali-wali o i raja wilayah Herodes oi Saulus. 2Witu nesa endo, samantara sea masiwo ibadah wia i Tuhan o mapuasa lumila i Roh Kudus, sandiri mako i Barnabas o i Saulus wia niaku, ka wewehan papaayangen naikumo itantu mako wia nisea. 3Osea maasa o sumombayang osea rumeta ilawas nea wia natas rokos nea indua osia reta nea kumaluar.4Kakiit nai reho ni Roh Kudus, Barnabas oi Saulus sea kumaluar mako witu mokan sia o sumengkot witu Siprus. 5Kaondol nea mako witu salamis, osea sumiar i Firman ni opo Empung, witu bale wale waya pahuntepan ne tou Yahudi maan i Yohanes mawali-wali nesea mabantu-bantu nisea.6Nisea rimoon kawangkoan im pulau niitu, makar witu pafos witu sea mahilekan o itou Yahudi, makangaran Ber Yesus, nisia i tou tukang sihir o i nabi palsu. 7Nisia kaampit ni Gubernur witu pulau niitu sergius paulus, itou pinter rendai i gubernur tii, tumowa i Barnabas o i Saulus, ka i paar malilinga i Firman ni opo empung. 8Taan Elimas taintu ngarana wia bahasa Yunani i tukang sihir itii, menahang-nahang nisea, o mainakut maengkol i Gubernur witu paemanana.9Taan i Saulus kangkahi iwuta i Roh Kudus, osia tumekel lako imberen. 10Osia lumila: "e anak ni setang, nikou wuta ite itipu lewo, nikou musuh-musuh ite waya kabenaran dai mena kou menelok nelok ilalan kaulitann ni Tuhan.11Taekante lohono lawas ni opo empung mai tumena wia nikou. o nikou mamuali pereng berenemu woo pira nga-ando kou dai maaloloho dai toro lumoho iyendo. Daikan we berenna sinaputo ing kelen o rimbun, osia meringka-ringkap menezo tou matitimboi nisia. 12Lumoho isapa nimamuali osia maeman i Gubernur maerang rendai impangaparan ni opo empung.13Maimo i Paulus o e kaampitna waya tumilau im pafos o sumengkot witu perga Pamfilia taan Yohanes timilau mo nisea, nimarengo witu Yerusalem. 14Witu perga sea o lumaus impakela-kelangan nea o sea kaambo mako witu Antiokhia Pisidia witu nendo sabat, sia mako witu bak pahuntepan osea rumuhmun witu. 15Makelarakonimacah i hukum torat, ong kitab-kitab waya ne-nabi nabi e pakii-kiitan witu bale pahuntepan tii rumeho nisia muei wia nisea. patuari-patuari sa e patuari-patuari waya wewehan paa pasa-ang mawawangun o maibor e umat ya-i ya, wehenomi."16Osia tumoor Paulus, omehe mako sein kaampit ilawasna o lumila: "E tou-tou Israel, o nikamu waya i mainde i opo empung, 17Lingane! Opo empung ne umat israel yai, sumisir e nenek moyangta simiwo umat yai mawangko, nisea mahana wana Mesir kanisea etoute limepu. Ka'ampit lawas leos sia minali nisia kumaluar witu banua niitu. 18Kaurean i nepat puluh ngataun, sia simabar wia talakuan nea witu padang gurun.19Mai sia maabisako e pitu bangsa witu tana kanaan, o itu pe-mete-metengen Na tana ti-i wia nisea nimamuali budel nea. 20Kaurean wana i nepat nga-atus ngataun, maimo ni-itu o wewehani hakim, akar witu zaman ni Nabi Semuel.21Makomo ni-itu sea kumiwehe raja wia i opo empung, osia mehemi wia nisea i Saul anak ni kisy wia suku ne Benyamin epat ngapulu ngataum kaurena. 22maimo Saul naimo singkir opo empung, mangkat i Daud mamuali raja nea wia Daud opo empung limila: Nyaku minakailako Daud i kapaar nateku o masiwo ingkapaarangku.23wia turunanNa, tanu nainamo janji, opo empung timooromi itou paselamat wia e tou Israel, Nisiamo Yesus. 24Ma'ana ingka'aiNa, Yohanes simiaro wia e bangsa Israel o rior sea mabertobat o mehe nawak nea babtisen. 25Maimo i Yohanes daimo ure papaayangena makelar, sia lumila: nyaku dai nisia pasangka niu, taan nisia i mai tumondong Niaku, mawuwuka intali sapatuna nyaku dai mampu.26E patuari-patuariku leos e nai kagorem keturunan ni Abraham o e tou mainde i opo empung, e nahbar kaselamatan iti-i naimo wehe wia nikita. 27Ka etou mahana wana Yerusalem o e pakii-kiitan, raipaar ma aku i Yesus, mawewehe ukuman mate, kanisea magegenap pako ilila ne-nabi nabi empabasan susur endo sabat.28Taan maan sea rai minilek selok, mamuali alasan mauukum mati, taan nisea kimiwehemo wia Pilatus, orior sia paten. 29Maimo sea kumelarako imbaya nai tulis sumuat Nisia, osia itumpami wia kayu Salib, osia tekel nea mako witu gorem kubur.30Taan i opo empung timoumi nisia wia puser ne tou nimate. 31Kaurean woopira ka ando sia mapaloho wia nisea imakii-kiit nisia witu Galilea mako witu Yerusalem. Niseamo waya taekan minamuali saksiNa wia e umat yai.32O nikami taekan masiar ingkabar makapaaren wia nikamu sumuat in janji nai wehe wia e nenek moyangeta. 33Engkinelaro ni opo empung wia nikita, turunan nea, wia timoori i Yesus tanu nai tulis wia mazmur karua. Anankku kou! Niaku minakianako nikou witu nendo yai. 34Opo Empung timoor Nisia, wia puser ne nimate raimo i yawer sumaup witu kabinasaan. Baya iniitu rai papanyatami ni opo empung wia Firman yai nyaku makekelar en janji suci entoro paemanan e naikumo iwehe wia i Daud.35Kanisia i limilamo wia mazmur laeng nikou dai awaya e tou sucimu lumoho ing kasusa'an wangko. 36Ka iDaud simiwomo ingkapaaran ni opo empung witu norasena osia mate nai tekel witu tawi nenek moyang moyangna nulit sia nai ower wia kasusaan. 37Taan Yesus timoori ni opo empung dai taintu.38Jadi pailekeno, e patuari patuari ka nisia pakitaum ka nisia kamu kinaampungan dosa. 39Wia goremena, waya nikou maeman, makailek kaloasan wia kasumelokan dai toro kalekan ni itu wia hukum ni Musa.40Ka niitumo, majaga-jaga orior rai mamuali wia nikamu, sapa nai lila wia kitab-kitab ne Nabi-nabi. 41Genangenako, e kamu mehina-hina, kamu kasenge o ma abis kaniaku simiwo impapa-ayangen witu noras niu e nesa papa-anyangen dai percayan niu saitu lila wia nikamu.42maimo i Paulus o i Barnabas kumaluar sea kiwehen lumila sumuat i pokok niitu, witu nendo sabat tumondong. 43makelarako nimuntep laker e tou yahudi makii-kiit i agama yahudi e mainde i opo empung, kimiit i Paulus o i Barnabas, rua rasul itii mahajar nisea o mawehe tuturu orior sea tumetap ma-idop wia nupus wangko ni opo empung.44witu nendo sabat tumondong olingan, tawi pakasa ne witu kota tii ni nimeruro mali-linga iFirman ni opo empung. 45Taan mai yahudi lumoho etou laker, e wutamo e irihati osea mahojat mabantah sapa nai lila ni Paulus.46Taan kaampit berani i Paulus o i Barnabas lumila: "memang wia nikamu Firman ni opo empung i pakiitanmako wia nikamu lebe dulu taan kamu timolakite o mahanggap nawak niu, dai layak makailek inidop kawie-wie niitu kami nimangemo witu bangsa-bangsa laeng. 47Ka, nyaimo nai perentah wia nikami nyaku timantumo nikou mamuali terang wia ebangsa-bangsa e rai makenal i opo empung orior kou mali keselamatan makar itempok i kaoatan.48Luminga niitu, mapaa-paar baya netou rai mailek i Tuhan osea ma-awangun infirman ni opo empung: obaya netou nai tantu witu nidop ka-ure ure minamuali waya maeman. 49O itu kasiar efirman ni opo empung witu limendong i daerah ni itu.50etou tou waya Yahudi ma'inde e wewene pario-rior e mainde i opo empung i pawangko witu kota tii nisea ma-lekentuti penganiayaan magigo wia i Barnabas o i Paulus, maruruke nisea witu banua niitu. 51Taan i Paulus oi Barnabas simapatu mako nawu wia nae nea tanu mapa gegenang wia e tou waya itii. omako witu Ikonium. 52O e murid-murid witu Antiokhia e wuta waya i mapaar-paar kaampit i Roh Kudus.
1O i ikonium rua rasul tii gumorem witu bale pahuntepan ne tou Yahudi, Osea mawehe tuturu taintu rupa, akar e kalakeran o kawangkoan ne tou o e tou Yunani nimapercaya waya. 2Taan e tou Yahudi timolak in tuturu nea, nimosok i nate ne tou rai kumenal i opo empung, o masiwo nisea magahlo wia e patuari-patuari i tii.3Paulus oi Barnabas nimena woo pira nga-ando witu. Nisea mawehe tuturu, kaampit kaberanian, kanisea maiman i opo empung o i opo empung minehe kaketeran wia tuturu, sumuat i nupus wangko o minehemi kuasa o mawehe tanda-tanda mujizat. 4Taan e tou laker witu banua tii nimapaharuanamo. wewehan mabela wia Yahudi, wewehan mabela wia e rua rasul itii.5Osea tumuuro e tou rai mailek i opo empung, e tou waya Yahudi, mawali-wali, o e pakiitan-pakiitan nea masi-siwo gerakan nea maasiksa o ma-apingkil e rua rasul tii imbatu. 6maimo niitu kailekanako ne rua Rasul tii, osea sumingkir witu banua-banua likaonia, witu histra on Derbe, witu lumendong daerah niitu. 7witu sea osea sumiar Injil.8Witu Listra wewehan itou esa, irimuhmun ite, ka dai wana keter naena i lumpuh engkinatouanami dai pernah kumelang. 9wia nisia o mehe genang wia nisia, ka nisia maeman ulit wia, kanisia toro leosen wia sumakitena. 10Osia lumila i Paulus kaampit suara laker. Tumo'or leos wia natas naemu! Osia tumoor o rumentek osia kumelang me-mareng mareng.11Maimo e tou laker lumoho i sapa siniwo ni Paulus, osea rumekei wia bahasa likaonia: "e mukur-mukur timumpa wia nikita, tanu kaadaan ni tou." 12Barnabas pailaan nea zeus, naan Paulus pailaan nea Hermes ka nisia maila. 13Osia mai i mukur ni imam zeus, en tampana bitu luar imbanua, mahali-hali waya e sapi tuama, ongkarangan waya wungang. witu pepenet gerbang kota, maa-wewehe raragesan kaampit waya e tou laker wia e Rasul-rasul iti-i.14Luminga mako niitu, Barnabas o i Paulus rumesek mako i lambung nea, o rumentek witu puser netou laker, osea rumekey. 15He kamu waya kakamu masiwo intaintu nikami tou biasa tanu nikamu. kami wiyai makikitanme i injil wia nikamu, orior kamu timilau peniwon-niwon niu dai ti'i o mareng wia i opo empung matou-tou, i siniwoni i langit, ong kaoatan, olow ombaya bia gorem na waya. 16wia noras limangkoi langkoiako, nai waya ni opo empung wayane bangsa-bangsa kumiit lalan nea sandiri.17Taan dai sia orai mapaloho ingkaleosan wia rupa-rupa kawangunan mawehemi uran wana langit o mawehemi oras karemburan wia nikamu, mawehemi kapaaran inatemu wia kaka-anen ong kapaar-paaran. 18Na'an e rasul maila tanai, tawi sea rai bisa kumelong wia etou laker tii, mawewehe karegesan wia nisea.19Osia alinea Rasul Paulus witu luar imbanua, ka pasangka nea Rasul Paulus nimatemo. 20Taan maimo e murid-murid timoor limendongi nisia, osia tumoor o gumorem witu banua, maima kawoondoan osea mangkat mawa-wali wali kaampit Barnabas witu Derbe.21Paulus oi Barnabas, masiar i Injil witu banua ni-itu, Osea mailek laker murid. Osea mareng wana Listra, Ikonium o Antiokhia. 22Witu tampa niitu, nisea nimehe kaketeran wia nate ne murid-murid tii o mehemi tuturu nisea orior sea tumekun wia paemanan o lumila wia nisea, wia magogorem wia pakolanoan, musti makailek kasusaan wangko.23Wia baya ne jemaat-jemaat, e rasul-rasul, e timetap, e penatua-penatua wia jemaat, o maimo sea sumombayang o muasa, osea mower e penatua-penatua wia i opo empung i minamuali tampa hapercayaan nea. 24Nesea kimelang rimoon i pisidia o sea mondole witu Pamfilia. 25Witu sea o simiar i Firman ni opo empung witu poga o mako witu atalia witu pante. 26witu niitu sea o sumengkot mako witu Antiokhia: witu tampa niitu sea, nai rior nai owere wia nupus wangko ni opo empung wia matu-tuur impapaayangen empakekelaren nea.27Nea kaoondol nea mako witu otowa-an nea e jemaat merur, osumirita baya siniwo ni opo empung ka perantaraan nea, nisia minuka mo pepenet wia e bangsa laeng, witu paemanan. 28Witu sea minena ure mawali-wali o e murid-murid witu.
1Wo'o pira tou nimai witu Yudea witu Antiokhia o mehe pengajaran wia e patuari-patuari witu: "sakamu rai sunaten kumiit i adat nai tilaume ni Musa, kamu toro selamaten. 2Taan i Paulus o i Barnabas kimeras malalawang ipangajaran nea. Kaapuan niitu, oi tantumako, orior i Paulus o i Barnabas o wo'o pira tau witu jemaat, mako witu e rasul-rasul o e penatua-penatua witu Yerusalem sumirita soal niitu.3Nisia nai entar nea ne jemaat akar i luar imbanua osea kumelang, limangkoi Finisia o Samaria witu tampa-tampa niitu sea sumirita sumuat impertobatan ne tou-tou waya rai mailek i opo empung. niitu waya nimehe kapaaran wia nate ne patuari-patuari waya witu. 4Kaondolnea witu Yerusalem, nisea sinungkul ne jemaat-jemaat o e rasul-rasul o e penatua-penatua, osea sumirita ibaya siniwoni ni opo empung wia perantaraan nea.5Taan e woo pira etou wia golongan Farisi, e maemano, nimai olumila: "Etou-tou waya rai Yahudi, musti sunaten musti sia di wajibkan kumiit i hukum ni Musa. 6Osea sumiwo topak e rasul-rasul penatua-penatua masisirita insoal niitu.7Maimo wo'omo pira jam sea maca menawe-nawelan pikiran masirita persoalan iti-i, osia tumoor i Petrus o lumila wia wia nisea: "O patuari-patuari, kamu mailek ing katare-tare, in tuuran i opo empung sinisir niaku, wia puser niu waya, orior wia perantaraan semureku e bangsa-bangsa laeng luminga imberita injil, osea maeman. 8O i opo empung mailek inate netou, i nipalohomo ingkapaaraNa ka imatelerima nisea ka nisia mimehemomi Roh Kudus kangkahi wia nisea, tanu nikita. 9O nisia sama sekali ma bebeda wia nisea onikita binerina mo nate nea wia paemanan.10Sataintu, kakamu maa wawa opo empung witu mawewehe mako wia kundu nemurid dai mampu kawulengan nea leos e opo ta waya leos nikita waya? 11Sebaliknya, kita maeman ka nupus wangko ni Tuhan Yesus Kristus kita minakailek kaslamatan tau nesea kangkahi.12Osea munek waya baya ne umat tii, osea luminga masirita baya tanda o mujizat siniwomi ni opo empung wia parantaraan wia puser ne bangsa-bangsa walina.13Maimo Paulus o i Barnabas maabisako maila, lumila mo Yakobus: "e patuari-patuari lingane'me nyaku. 14Simon simiritamo i rior i opo empung, timurumo i nupusNa wia e bangsa-bangsa laeng, witu sinisir e esa umat wia puser nea waya wia ngaranNa.15wia niitu masuato kaampit lila-lila waya ne nabi-nabi tanu nai tulis 16tumondongako niitu nyaku musti marengi o tumoor sumaup interung ni Daud nai karombek, ongkina rombekan niitu, tooreng sumaup ong keterengku. 17O rior etou laeng sumero i Tuhan baya bangsa-bangsa e rai mailek i Tuhan, e totorenku sea e lilaan ku sea epunyaku tanaimo e Firman ni opo empung isimiwomi waya i nyai. 18Empailekeno wiape tinuurani i rior.19Niitumo kumiit ingkinailekangku, e nikita dai toro malelentuti ing kasusaan wia bangsa laeng, e nimareng wia i opo empung. 20Taan nikita musti tumulis surat wia nisea, orior sea rumou wia kakaanen sinameko ne berhala-berhala wia percabulan wia kona ne binatang e nimate rimo mesan ilehe on daha. 21Ka tempope irior e hukum Musa nai siar wia baya ingkota akar taekan e hukum tii pabacaan wia susur in nendo sabat wiia embale waya pahuntepan.22Maimo e rasul-rasul o e penatua-penatua kaampit e pakasa e pakasa jamaat mindo katantuan sumisirako e woopira tou, paar re witu Antiokhia mawali-wali Paulus o i Barnabas, kaapa Yudas ipaila'an Silas sea dua tou palolohon wia waya e patuari-patuari. 23Wia nisea ni oweran in surat limila tana-i: "Tabea wia e rasul-rasul o e penatua-penatua, patuarimu, o wia patuari wia Antiokhi, silia o Kilikia e bangsa-bangsa laeng.24Kami limingamu, wewehan e tou, rai minakailek im pasang nami e balina mimah go nate niu wia pangajaran nea. 25Niitumo kaampit nate leos kami timantumo, sumisir o rumeho woo pira tou wia nikamu, mawali-wali o i Barnabas Paulus e kaupus nami. 26e tua tou, e uli-ulit minehemo inasengan nea kangaran ni Tuhan ta Yesus Kristus.27Okami rimehamo i Yudas, o i Silas kaampit lila, makata'ume impasang nai tulis yai, kangahi wia nikamu. 28Ka nyai, katantuan ni Roh Kudus ong katantuan nami, orior wia dai, toro wulengan talous laker muatan lebe ing kaperluan. 29Nikamu musti rumau-rou mako wia kaka-anen naimo ower wia berhala, wia daha wia liona ne binatang e nimate kinemesan lehe o wia kasamekan sakamu miara inawak wia baya i nya-i kamu simiwomo i leos, selamat.30Maimo mawetenge, Yudas oi Silas mangkat mange wana Antiokhia witu sea tumowa pakasa ne jamaat merur, o mowerako in surat wia nisea. 31Maimo sia maca insurat tii, mapaar-paar ka wia gorem surat, mawewe pangiboran. 32Yudas oi Silas, kangkahi e Nabi, taat rendai minehe tuturu wia e patuari-patuari itii o nimehe kaketeran inate nea.33Mai sea, wo'ona pira nga ando nimena witu, e patuari-patuari witu, rumetame nisea kaampit dame, sea mareng wana nisea e remehomi, 34Taan i Silas timantu, ma'ana ite witu. 35Paulus o i Barnabas minena woo pira nga ando witu Antiokhia nisea ma wali-wali o e laker tou laeng, mahajar o masiar imberita Firman ni Tuhan.36Taan kinelanganako boo pira nga-ando, lumila i Paulus wia Barnabas leoso kita mareng witu e patuari-patuari ta witu baya ingkota, mange ma loloho nisea e siniasanto in Firman Tuhan, kumura kaadaan nea. 37Barnabas paar mali kangkahi i Yohanes, patotoran Markus; 38Taan Paulus terang-an limila, dai leos kaampit e tou timilau nisea witu Pamfilia, rai paar ma'ayang mawali nisea.39Niitu nimali pipet telew, akar sea maweteng, Barnabas nimalikan Markus, kaampitena, sea sumengkot mange wana Siprus. 40Taan i Paulus sinisir i Silas, maimo sea naimo ower ne patuari-patuari wia nupus wangko ni Tuhan. 41Osia mangkat rumo-on in Siria ong Kilikia o mawehe keter wia e jemaat-jemaat witu.
1Paulus nimai kangkahi witu Derbe o witu Listra witu wewehan murid maka ngaran Timotius: mamana itou Yahudi, nemamualimo kou maeman, i papana itou Yunani. 2Timotius iti'i linoho leos ne patuari-patuari witu Listra o witu Ikonium. 3Kapaar ni Paulus, orior sia kuma'ampit nisia, wia pakela-kelangan Paulus rumeho sumunat nisia, ka e tou-tou waya Yahudi witu daerah tii ka waya ne tou mailek nisia papana itou Yunani.4Witu pake-kelangan marorou witu kota-kota, Paulus oi Silas makita-ume ingkatantuan nendo ne Rasul-rasul o e penatua-penatua witu Yerusalem kaampit pasang, orior e jemaat-jemaat waya kumiit. 5Niitu moe jemaat-jemaat wia paemanan o mahako mawangko, o mahawes kalakeran nea.6Nisea limangkoi in tana Frigia antana Galatia, ka Roh Kudus limelong wia nisea, raitoro sumiar Injil witu Asia. 7O kaambo mako witu nisia sea ma-awa'awa magogorem witu daerah Bitinia, taan Roh Kudus kimelong wia nisea. 8mai sea lumangkoi witu nisia, o sea kaambone wana Troas9Maimo mawengi mako kalohoan ni Paulus erai papaileki nisia wewehan etou Makedonia timoor witu, olumila wia nisia tana'i: "lumaweti wiyai tulungeni kami!" 10Maimo i Paulus lumoho, ilinohona niitu, mario-rior kami sumero kalempotan, kumelang mako witu Makedonia, ka e nai papaloho tii, kami mindo mako kesimpulan, i opo empung tinowa nikami sumiar Injil wia e tou-tou waname.11Okami kumaluar witu Troas o tumerus sumengkot mako wana samotrake, mai kawoondoan kami mondole wana Neapolis. 12witu kami mange wana Filipi, kota katare-tare witu bagian Makedonia yai, nesa kota papasiaran netou Roma. Witu kota niitu kamu menenak woo pira nga-ando. 13witu nendo sabat kami kumaluar witu pepenet gerbang kota. Kami kumiit impinggir sosoan, o kami makailek tampa pasombayangan ne Yahudi, kinadugaan nami wewehan witu, maimo rimuhmuno, o kami sumirita wia e wewene waya minerur witu.14Yesa wia e wewene witu, maka ngaran Lidia, kimiit malilinga Nisia mawangker roko ungu witu kota Tiatira, i maopo i opo Empung, nimuka natena, akar itu wehe na wia natena sapa nailila Paulus. 15Maimo sia baptisen mawali-wali o e witu pakasa gorem balena, osia mundang nikami, o lumila: "sakamu limoho, niaku uli-ulit maeman wia opo empung, maimo makope witu baleku nisia mapaksa akar kami tumerima nisea.16Mako witu nendo tumondong, kami mahange witu bale pasombayang, okami mahileka, oi yesa wewene pareho-reho, wewehan roh penenung, wia papaayangena tii, e tuang-tuang ngena makailekan kauntungan wangko. 17Sia mengi-it ngiit i Paulus o nikami wia lowis o marekey, tanai: "e tou-tou waya yai, e hamba-hamba ni opo empung wana karantaian nisea masiar wia nikamu, lalan kaselamatan. 18E soal niitu siniwona woopira kaando taan mai Rasul Paulus raimo tahang pengganggu-ganggun, osia kumiit olumila wia roh tii wia ngaran ni Tuhan Yesus, nyaku rumuke nikou kumaluar wia wewene yai dai ure kimaluar roh-roh tii.19Maimo e tuang-tuang ni wewene lumoho, paharapan nea, hasil nea mailango, osea sikopene i Paulus oi Silas seret nea witu pasar pasasaru nea e kimuasa. 20O alinesea e rua tii isaru nea sea wia e wangko-wangko witu kota osea lumila tanai: "etou-tou yai ma-akacau ingkatata yai ka nisea tou Yahudi. 21Nisea mawehe pangajaran inahdat istiadat, nikita in tou Roma daitoro tumerima ka'apa maki-kiit."22O kangkahi e timooro etou laker ma-atantang nisea. O wangko-wangko banua tii rumeho rumese lambung pineles nea o pawiwelen nea, 23maimo sea makapira mo mawiwel nisea, osea pingkil witu penjara. i pakii-kiitan witu penjara pinerenta juma leos nisea. 24Kumiit imperentah niitu, kapala penjara gumorem nisea, witu gorem witu puser, o wakesen nea nae wehe witu torungku keter.25Taan woomo mapaharua bengi, Paulus oi Silas sumombayang o mengantar-ngantar, ingkakataren ma'opo i empung oe tou-tou witu nukuman malilinga nisea. 26Taan minamualite tanah goyang luar biasa, akar wia siat-siat impenjara, nimahgoi waya; o intorokan niitu mawuka waya empepenet okaweta waya e naiwakes nisea.27Osea kasenge i kapala minawongke timekel, lumoho pepenet-pepenet waya impenjara minawuka, osia mutut ingkalewangena, ma-apapate inawakna, ka pasangkana, e tou-tou witu nukuman, tinaingkaso waya. 28Taan i Paulus limila kaampit suarana rekey, lumila: "Tia masisi laka inawak niu, ka nikami waya wiakan.29Kapala penjara tii rumeho, malilimi solo, osia tumingkas kaampit magiger, sia kumundu wia muka ni Paulus o Silas. 30Sea alina mako witu luar o lumila: "Tuang-tuang, sapa toro siwongku, o aku makailek selamat." 31Sambalen nea: "maemano mako wia i Tuhan Yesus Kristus, o kou makailek selamat nikou o wia gorem balemu.32Osea sumiar imfirman Tuhan wia nisia o e wia gorem balena 33Jamkan niitu nisia o e keluargana mehe nawak nea babtisen. 34Osea alina mako witu balena o wehan nea kumaan. Nisia mapaar-paar nisia keluarga maemano wia Tuhan.35Maimo naato, e wangko kota rumeho e mapaa-paayan kota mange witu kapala penjara kaampit pasa-ang: "weta'mo mako erua tou tii. 36Kapala penjara tumerusako im pasa-ang tii wia Paulus o i Silas. E wangko-wangko wia kota, rimeho weta momako kamu, nitumo kamu kumaluaromako marengo kaampit sselamat!"37Taan Paulus limila wia etou-tou tii: "Dai ni adil, nisea miniwelo nikami warga negara Roma, wia muka umum o kami pingkil witu penjara, yai sea makakaluar nikami mapune-punek? Dai toro taintu! 38Mapaa-paayang tii malimako lila niitu, wia e wangko-wangko kota. Maimo sea luminga i Paulus o i Silas e tou Rom, osea mainde. 39Osea mai kumiwehe maaf o mali rua rasul tii kumaluar o kumiwehe orior sea kumaluar witu kota tii.40Maimo sea tumilau penjara, o mako witu bale ni Lidia o mahilekan kaampit e patuari-patuari witu, o mehe pangiboran wia nesea, o mangkat kumaluar e rua Rasul tii.
1Paulus oi silas nimindo lalan timoro witu amtipolis o apolonia o sea kaambo mako witu tesalonika. witu wewehan wale esa pahuntepan. ne tou Yahudi. 2Tanu kanaramen ni Paulus sia magorem witu mbale pahuntepan. telu ngaendo sabat matondong tondonganako ni'itu sia masirita onesea wia kitab Suci.3Nisia materangako wia nisea omaturu mako bahwa i mesias musti tumahang siksa o bangkiten wia antara etou ni mate, o sia lumila;" yaimo Mesias, I Yesus I paila ku wia nikamu. 4E wopira tou nimaeman o seo kumaampit oi Paulus oi Silas oteintu kalaker e tou Yunani e mainde wia Opo Empung , o raite oki e wewene - wewene pariorior.5Taan etou waya Yahudi maseso nate nea osinawangan ewopira tou lewo o tou nakal - nakal wana'pasar sea sumiwo keributan o kumacaw kota ni'tu o sea mako tumondong witu mbale ni yason, ka kapaar nea mako pasarusarunako I Paulus oi silas witu urusan ne tou laker. 6kakiit sea rai kinailekan erua tii, o sia timboyanea i yasan o wo'pira patuarina witu sinaru saru ne wangko-wangko wiang kota,osea rumekey, ilanea etou waya makacaw empakasa kaotan nimai mo kahi wia. 7Oi yason timerima nisea mena wiambalenah. pakasa waya ni sea sumangkal ing kapaaran nikaisar olumila,wewehan esa raja laeng siama Yesus.8Oe tou laker oe wangko-wangko nea waya nang kota lumiga pakasa waya ni'tu osea raima tenang. 9Kakiit nisea nimakaileko wia yasan oe patuarinawaya laeng,o sea reta neami.10Taan mbengite ni'tu man'orior epatuari waya witu rumeho Paulus oi Silas mangewana mberea. kaambo makowitu sea osea mange witu mbale pa huntepan netou Yahudi. 11E tou Yahudi witu kota ni'itu lebe leos natenea taan e tou Yahudi witu tesalonika, ka nisea timerima Firman opakasa kerelaan nate nea o sea sumelidikigkitab suci seo mailek,sasea mailek apa pakasa waya ni'tu nurit teintu. 12Laker wiantoro niceo enimaeman oraite oki e wewene epaloho - lohoan oe tuama - tuama Yunani.13Taan mai kai lekanako netou Yahudi wana tesalonika mailek bahwa juga wana wewehano pemberitaan Firman Allah ni Paulus. osea maikahi wana. 14Taan oreho nepatuari wana i Paulus ...mengewana pante laut, taan Isilas oi Timotius ni mena pe wana berea oe tou makiikiit Paulus. 15Etou makiikiit Paulus kinaampitan nea sia makar wana wana atena . osea marengi o mesang ngange wia Silas oi Timotius o rior sea merepet tange mai wia nisia.16I Paulus maana nisea witu atena, nisia masusah kasah lohoena wana kota ni'ku wuta mo waya oe patong - patong waya paelotan. 17Toroni'tu sia wia mbale pa huntepan masawelam pendapat oe tou Yahudi,oe tou maide Opo wana natas, oe tou wana mpasar, susurinendo seite sia ika sumpakkan.18Oe wopira kahi ewute - utekan, ewia golongan epikuros ostoa masirika o nisia o wewehan maila sapa kahi palilila ni peleter nya'i ?' Taan elaeng maila: sia nyai i mahaliali dewa - dewa erai kenalen kasia i maila injil ni Yesus o kebangkitan nya.19Osia alinea mange sumaru sidang areopagus olumila : torote kami mailek tuturu weru wisa empaturu mu nyai ? 20kanikou mapalinga nikami tuturu wana ndai kanaramen nitu mo kami paar maiilek sapawana arti nyai,' 21etou atena oe tou rai kenalan mahana witu rai wana tempo malilila oluminga pakasa itu turu.22I Paulus mange tu moor wana natas areopagus olumila:' hei tou Atena nyaku lumoho kamu wia pakasa hal, kamu mauintep pite wia e dewa - dewa. 23Ka waktu nyaku mengela-ngelang wia kota niu, o meloho - loho pakakas-pakakas pa pujan niu o nyaku sumumpak esa mesba e wewehan ni tulis witu: wia Opo Empung i rai kenalen sapa mpa sembah niu i rai kenalen ni tu mo ipaila ku mange wia ni kamu.24Topo empung isimiwo ingkaotan o mpakasa wia nggorem na, ni sia mo i Tuhan wia natas langit ong kaotah, rai ma hena wia kuil-kuil pasiwo ne lawas ne tou. 25O kahi rai pa wehe o lawas ne tou,tanu mokan sia rai wana sapa - sapa, padahal sia mo i mowehe nidop onasengan wia pakasa waya e tou.26wia te esa tou nimamualimo esa bangsa o umat e tou rior mena pakasa - pakasa kaotan osia tumantu mo mako pakasa wia nisea osipat-sipat pahenaan nea. 27Orior sea sumero nisia o kumemu o sumumpak kako nisiai rai rou wia nikita waya.28Ka wia nisia kita tumou ,kita mahgoi,kita wia tanu lila ne punjaga - punjagamu ka kita nyai turunan ne Opo Empung kahi. 29ka kita wia turunan ni Opo Empung, kita rai toro mikir keadaan ilahi masuat mas operak atau watu,ciptakan kesenian o ka jagaan ne tou.30O rai ma loho saman ka bodohkan, ka tekan Opo Empung maila wia e tou wisa waya pakasa nisea musti tila u waya pakasa pasiwo-sion rai ulit. 31Ka ni tan tu namomako endo esa ma huhukum kaotan, o nitan ku namo mako nisia, tumondongako nisia limila wia pakasah e tou mbukti ni'tu dan membangkitkan nisia wia antara e tou nimate.32O sea luminga engkebangkitan e tou nimate, o wewehan e ma sesero, o e lang maila :' laeng kali mokan kami luminga impaila emu. 33Oi Paulus mange tingkasana sea. 34Taan e wopira tuama sumembor onisea,o mercaya nisia i yesa dionisius i anggota majelis areopagus. oi yesa wewene i maka ngaran damaris oe tou laeng mawali-wali nesea.
1Paulus witu Atena o sia mange wana Korintus. 2Witu Korintus sia sumumpak kako i tou Yahudi maka ngaran akwila, berasal dari pontus. sia tekan mai wana italia oi prikila, kaawuna. kai kaisar klaudius mehe perintah orior pakasa waya e tou yahudi tu milau i roma. oi Paulus tumuli wia mbale nea. 3kakiit empa pa ayangenea masuat, o sia mena mawali onesea. nisia maayang ma wali-wali,ka nisea masuat baas kemah.4O tiap endo sabat i Paulus maila wia mbale pa huntepan o maulit maila e tou Yahudi o e tou Yunani. 5Endo i silas oi Timotius mai wiamakedonia, Paulus dan sepenuhnya maila mange i Firman wisa sia mawehe mange kesaksian wia etou Yahudi bahwa Yesus nisia mo i Mesias. 6Taan e tou mahgahloh nisia o mahajat nisia, oi pi'piknamako nawu wia lambungena o sia lumila wia nisea : maan no ndahaniu i kapalus sako wia ro'kos mu sandiri. nyaku bersih, rai wana selok tekan te nyaku mange mo wia e bangsa - bangsa laeng."7O sia kumaluar witu, mange wana mbale i makangaran Titius Yustus, i mahuntep wia Yopo Empung, O mbalena mateperante om balepahuntepan. 8Taan i kriprus i kapala wia mbale pa huntepan,i ni maeman wiai Tuhan oe pakasa wia nggorem mbale na. o laker tou wia Korintus liminga impaila ni Paulus, ni maeman o weheneamako nawak nea pa babaptisen.9mbengi esa lumilami i Tuhan wia I Paulus. linoho ni Paulus I Tuhan maila na mainde pakawehe. ilila Firman o tia kou munek. 10Ka nyaku mawali-wali o nikou o rai wana i tou,maanesa, imake ke mu o masisiksa nikou. ka laker e umat ku wiang kota nyai. 11oi paulus mena witu, kalaatan ni Paulus maana witu ngesangataun o nenem ngaserap sia maturu i Firman Allah wia puser nesea.12Taan kai galio nimamualimo gubernur witu akhaya, O sea tumoor waya e tou Yahudi o mawali - wali,sumaru i paulus, o sia alinea witu muka pengadilan 13ilanea :' sia nyai ma u it ma'e'eman etou o rior muntep wia i Yopo Empung o wia lalan rai masuat o hukum torat.14I Paulus tekan malilia,o sia lumila i galio wia e tau Yahudi ni'tu : Hei tou Yahudi, sareken nirapotaniu tumena engkasumelokanu ong kalewoonu tantu nyaku tumerimah lapuranu. 15Taan saitu mamulite kapipetan ika semuremu o ngaranemu o hukum nimamuali wia ni kamu, nyai uruseniu sandiri-nyaku tia mamuali hakim wia nikamu.16O ruke na waya witu nggorem pengadilan. 17o e tou waya witu mangetumondong sostenes, i kapala witu mbalepa huntepan, o wiwelenea sia witu muka pengadilan ni'tu.Taan nisia niwa ya te be ni galio18Wo pira ngaendo i Paulus ni mena witu korintus, o sia mila mako wia e patuari witu, o sia sumengkot mange na siria, o sia kumunting ngange mbuuk kena wana kreng kea. kanisia jimanjimo priskila oi akwila mawali o nisia. 19O sea kaambo mako witu Efesus. o tingkasanako ni Paulus i priskila oi akwila. nisia sandiri muntep wia mbale pahuntepan osumirita o e tou Yahudi.20Paar nea sia mena laat witu, taan sia rai ni mene. 21o sia lumila wia ni sea:' marengokani nyaku wia nikamu, sakapaare ni Yopo Empung osia mangewana Efesus.22O sia kaambo mange wana kaisarea o sia lumongkotako witu ndarat. o sia moormatako wia jemaat, osia mangkat mangewana Antiokia. 23Laat sia nimena wiku, wopirangaendo. o sia kahi mange rumon pakasa tanah galitia otrigia ka maku kuat inate ne pakasa murid.24Tare ni'ku osia mai tu efusus i tou Yahudi i maka ngaran Apolos, sia i tou Aleksandria sia i fasih rendai wia masirita, o mailek rendai wia soal kitab suci. 25Sia timerimamoh tuturu lalan ni Tuhan. o sia karatin rendai masirita o ma teliti i tuturu ni Yesus. taan sia mailekite i babtisan ni Yohanes. 26Siaikaberani mawehe tuturu wia mbale pahuntepan. o lingan ni priskila oi akwilasia osia alinea witu mbalenea sia. o sia jelasanea makaleos ku mura e lalan ni Opo wana natas.27Kai Apolos paat lumangkoi witu Akhaya,epatuari witu efesus kumirim mange surat wia patuari witu orior sea sumungkul nisia,asia ni mamuali bereguna wia e to maeman wia i Yopo Empung. 28Ka'raimaseso sia maila wia e tou Yahudi witu pasarusarune ne laker tou, o mawehe mako bukti wia kitab Suci yang mana i Yesus ni siamo i mesias.
1Apolos wiku pe Korintus, taan i Paulus kimelango rimono mange wana mbanua kasindekan osia mambomonge wana Yesus. 2O sia mila mangewia nisea, raimo timerimamoh Roh Kudus,kamu enendo ni kamu ni mamuali maeman ?' Taan wingkotenea mako sia'rai pe, tae mo nyai ya kami luminga wewehan reen Roh Kudus.'3Oi Paulus lumila wia nisea' ateintu baptisan wisa kiniit niu.ila nea mako sia baptisan ni yohanes. 4O ilani Paulus , ,baptisan ni Yohanes niitu baptisan ne tou tae mo matobat, osia lumila wia tou laker, sea musti maeman wia nisia ini mai, tumondong ngako ni sia-sia mo i Yesus.5Kanisea liminga mo im paila ni Paulus, o sea waya wehenawak nea. o sea baptisan wia ngaran ni Tuhan Yesus. 6O retaanange lawas ni Paulus wia natas nea,o tumumpahmi Roh Kudus wia natas nea O sea tumuur sumirita wia mbahasa Roh o sea ma nubuat. 7Sea e mapuluh orua woha kalaker ne.8Kalatan ni Paulus witu telu ngaserap sia ma besuk witu mbale pa huntepanwitu. Osia i ka berani maturu nisea. O mpasirita na sia ma ulit mawehe tuturu orior sea wia kerajaan NI Opo Empung. 9Taan wewehane ewo'pira tou kakete nate nea. sea tia luminga, e lalan ni Tuhan e paape enea te tae witu pasaru-sarun ne laker tou ni'tu mo i tilauna sea, o wetengena mako Murid-murid na wia nisea o susurinendo i Paulus sumirita witu nggorem kulia Tiranus. 10Niitu siniwona rua ngataun kalaatan, o pakasa e tou witu asia luminga Firman Tuhan leos e tou Yahudi o e tou Yunani.11I Paulus pinake ni Opo Empung masiwo i maka erangen olaeng kasah . 12E tou mahali leso o roko^ bekas pinake ni Paulus o paretanamako wia natas ne tou sakitan , omaabisako sumakit nea osea kumaluar waya e roh-roh lewo.13E wo pira e tou melewo witu Yahudi nisea makelang maron mbanua niitu, mawowa maila ngaran ni Tuhan Yesus .nisea kinauasa ni roh lewo ,osea morekei ,lilanea;Yaku samumpah ,masumpah ni kamu wia ngaran ni Yesus em pailani Paulus. 14Nisea e masiwo niitu epitu tou.E o ki ni imam kepala Yahudi imaka ngaran Skewa.1517Taan i roh lewo tii lumila:"i Yesus kenalengku , i Paulus pailekkengku,taan nikou ,sei kou?" 16OI tou lewo tii sumerbu nisea o menggagahi nisea o pakasa ni sea kinala nate .osea tumingkas witu mbale ne tou tii,sea matingkas e ni motai yo o epepelamokan .(,,,,,,)blm dterjemahkan ayat 17(,,,18Laker wia nisea enimaieman o mai lumila wia pasaru-saruan ne tou laker,osea kahi ppernah sumiwo tanu niitu. 19Laker kahi wian toro nisea e pernah sumiwo sihir, o eruren nea buku-buku oi tu tunun nea witu pasarusarun pakasa mberen ne tou.Nargai mbuku-mbuku niitu saitu parerekenan lima ngapuluh maribu loit perak . 20Gara-gara nyai oitu kaserah Firman Tuhan o makin berkuasa.21O pakasa waya niitu maksud ni Paulus sia mangewana Yerusalem tumoro witu Makedonia o Akhaya, osia lumila :"sa aku ni mangemo witu ,nyaku mako pe lumoho ni Roma". 22O sia rumeho mako e rua tou kaam pi tena,i Timotius oi Erastus.O ila na rumioro kamu witu Makedonia ,ka nyaku mae e nape mako wopira ngaendo wia Asia.23Kira-kira nendo mo niitu mamuali kapipetan i lalan ni Tuhan. 24Kai wewehan esa tou maka ngaran Dimetrius , i tou nisia baas perak ,i masiwo wale-wale ni Dewi Artemis wia perak. 25Nisia nimenur nesea mawali-wali oe mapaayang laeng witu perusahaan nitu, osia lumila: "O patuari-patuari waya pailekeniu, engkasenanganta nyai hasil waya perusahaan nyai!26Taekan kamu sandiri lumoho o luminga, kumura i Paulus, rai te wana Efesus, taan pakasa mo waya wia Asia sia mabuju o masesat laker tou. O maila sapa siniwo lawas ne tou sia rai dewa. 27A tentu rai te perusahaan nikita wia nggorem bahaya. O pahihinan netou taan mbale ni Artenis i dewi wangko ta, wia mbahaya o kailangano ngaranna. Oi Artemis mengesa, Artemis i pasembah pakasa Asia pakasa koatan ni ma oba-obato i kailangano kaormatana.28Luminga nitu sea, omai nggahloh nea! O sea rumeke-rekey, o lumila: sela kaseh Artemis dewa ne tou Efesus!" 29Pakasa ingkota mamuali kacaw o sea rame-rame mai merur e kalaker wia gedung kesenian. O alinea Yason oi Aristhakus. erua nisea tou Makedonia oe kaampit makelang oi Paulus.30I Paulus maange wia mpuser netou taan sia rai wehe ne murid-murid na. 31Oe wopira e wangko, makaampit oi Paulus, e wia Asia. O mai mesangngange wia nisia orior nisia tia mako gumorem wia gedung kesenian niitu. 32Toronitu e tou nimerur wia nggorem gedung nitu, mereke-rekey. e laeng maila nyai, e laeng maila niitu, ka e nimerur nitu e ribut tokan waya, o kalakeran nisea erai mailek, ka sea ni merur.33Oi yesa tou makangaran Aleksander ni tondo mako ne tou Yahudi mako tumuka. Sia nimakailek sirita wia e tou laker a sapa ni mamuali osia sumeinange o lawasena osia mawewehe mange penjelasan i mabebela wia pasaru-sarune rakyat witu. 34Taan mai kailekanea mako sia itou Yahudi osea rumekey mawali-wali. Kalatan nea marekey woo dua jam. I wangko kasa Artemis dewi tou Efesus!"35Taan i panitera kota mehe ketenangan wia tou laker witu o lumila: "Hei tou Efesus! Sei i wia kaotan nyai i rai mailek ingkota Efesus, e mapiara leos kuil dewi Artemis, i pawangko-wangko nea oi patong na i timumpami wia langit? 36E niitu rai toro sangkalen ka kapaaraniu tumenang. O rai toro mario-rior maindo impaar omatitindak. 37Kakamu nimalimomi e tou mai wia i maan sea rai rimampok kuil dewi nikita orai mahojat ngaran na.38O kahi Dimetrius oe bas-bas na wewehan i paililila nea wia e tou, rai reen wewehan pa urusan wana pengadilan o wia i Gubernur, jadi i yesa oi yesa mehemako sapa impalilila. 39O awewehan impailaniu engkapaarniu. Leos impalilaniu en tiro e nomako wia sidang rakyat yang sah. 40Ka kita nyai wia nggorem bahaya, kapatutudun o kita simiwo papipetan nendo nyai, karai wana ipaiila kita mabebenar e parempo-rempotan eng kacau balau nyai. 41O naan paila ni itu sia bubarkan e parempo-rempotan ne rakyat nitu.
1O tumenangako eng papipetan witu, oi Paulus tumowa e makii-kiit nisia o ente enamako note ne. Osia lumila mako osia mange wana Makedonia. 2Sia kumelang wia daerah nitu, o kalaker tuturuna oentenamako nate nepatuari waya witu. Osia kaambo mako witu ntanah ne Yunani. 3Telu mo ngaserap sia nimena witu, osia maangemo wana siria. Taan e tou Yahudi witu nimasirita i papapatena mosia. Nitu mo sia mawawarengo sumoup witu Makedonia.4Sia ipawali-wali ni sopater yoki ni pirus wia Berea. O Aristarkus oi sekundus. erua nisea dari tesalonika sai garus dari Berea oi Timotius oe rua tou Asia, i Tikhikus oi Trofimus. 5Sea erimioro mange o paanaanea kami nan Troas. 6Taan enendo limangkoi nyako hari raya roti rai winehan ragi nikami sumengkot, wana Filipi epta ngaendo. O kami kaambo mange wana Troas kami masungkul onisea kalaatan kami nimena witu pitu ngaendo.7katare ngaendo wia minggu nitu nendo kami ni merur o memete-mete eroti i Paulus masirita o e patuari witu, kasia maangkato kawoondoana sia masirita nitu makar tengah malang. 8Witu natas wia nieruran neimi kalaker eng solo tinutungan witu.9Wewehan i yesa tou mudape, imakangaran Eutiklaus i rihmumun wia tetemboan kakiit i Paulus kalaat kasah masirita, itou mudah pe tii mapeperang o kaseh oi sia tuu katekelan rendai. Osia kanawu mi wia tingkat katelu makar nan bawah. Osia angkaten netou, taan i nimatemo. 10Taan i Paulus tumumpah mange nambawah. Osia kepaanamako itou muda pe tii opolo namako sia, osia lumila: "maka punek kanisia raipe ni mate.11Oi Paulus mange sumoup wana natas osia memete'mete roti osia kuman makakanako sia, i laa te hahi sia menirita-rita, makari kumaluar oi yendo. O kohoma sia mangkat. 12Otoro nitu o alinea mange i tou i raikan nimate tadi wana mbale nea osea waya mapendam kasenang.13Kami rimioro mange wanang kapal o sumengkot na Asos , kai majejemput ti Paulus kakiit ni pesang namako mange . ka sia sendiri i makekelang temnge kumiit ingkatanaan. 14O sia ma sungkul o ni kami wana Asos , o sia alineimi wanang kapal ,o kami tumerus sumengkot wana mitilene.15Witu kami terus sumengkot o kawoondoanako kami ni mamuko ano o Pulo khios nendo tumondongi kami mange wana samos .sanga endo kami oi kaambo mange wana milekus. 16I Paulus limilamo , sia rai matutuli wana Efesus.orior nendo na rai maapu wana Asia.Ka sia i maririorte.ka kapaarena sia wana mo Yerusalem nendo hari raya Pentakosta.17O sia rumeho esa tou wia miletus mange wana Efesus.O lumila wana penatua jemaat o rio sea mai wana miletus. 18O ka ai nea,o sia lumilawianisea: Pailekeniu ,kumura nyaku timou wia antara ni kamu,akar nendo nyai oi ka ambo ku mi wia Asia. 19Dengan segala rendah nate nyaku ni mamuali pelayan Tuhan wia pelayanan niitu nyaku salalu mengame-ngameO laker kasa maalami pergumulan wia pihak ne tou Yahudi ,e mapapate niaku. 20Maan teintu mokan taan nyaku rai pernah sumiwo e rai wangun wia ni kamu.Pakasa waya lilaku mange o turu ku mange wia ni kamu leos niitu wia muka laker ne tou o wia parempo-rempotan wia mbale niu. 21Ya ku masaksi wia e tou Yahudi , o Tou Yunani orior sea ma tobat wia Yopo Empung o ma eman wia Tuhan kita Yesus Kristus.22Taan nyai tanu winakes ni roh nyaku mange wana Yerusalem o rai pai lekengku sosapa mamuali wia nawakeku wana. 23O sapa nai nyatami ni Roh Kudus wia kota ke kota wia niaku ka penjara o kasiksaan maana niaku. 24Taan nyaku rai ma genanginawak keku maan noki .Asalesike nyaku i kaambo mako garis terakhir .O sumelesai yako pelayanan e ni tugas wia ni aku ni Tuhan Yesus wia ni aku o ma wehe kasaksian tentang janji ni Opo Empung.25Taekan pailekeng kumo .yang mana kamu rai mo lumoho ngioku yai , ka pakasa ni kamu ni angeangkumo waya mahange maila ingkerajaan ni Opo Empung. 26Niitu mo nyaku nendo nyai ma wewehe mange kasaksian wia ni kamu nyaku beresih, nyaku rai wana selok wia seite i pa bibinasaan . 27Ka niaku rai ma wendu maila mange sapa kapaaran ni Yopo Empung wia ni kou.28Nitu mo jagan ma leo-leos nawakemu . o jagan leos pakasa kaampit, ka nikamu no nikantu mange ni Roh Kudus mamuali penilik majajaga e jemaat ni Opo Empung e ni indona naan Raha ni Yokina sandiri. 29Pailekengku sanyaku ni mangemo e srigal-srgala lewo mai gumorem wia mpuser ni kamu o rai wana upus kaampit niitu . 30Ka wia antara nikamu mengesa mai e wo pira e malimi tuturu palsu nea sea mulit matatarik murid-murid wia lalan kabenaran o kumiit nisea .31Ka ni tu Jumaga-jaga o genangen leos bahwa nyaku telu ngataun kalaatan,nendo ombengi rai maena-ena nyaku ma ttegorange wia ni kamu waya . Ma hame nyaku tiisokan lueku mai mange wia ni kamu . 32O taekan kamu serahkan ku mange wiai Tuhan o wia Firman kasih karunia imawehu kuasa i mabangun kamu o maanugrahkan kamu wia bagian i matantu miwia pakasa e tou e kinudus namo.33Perak o emas , olambung rai pernah kapaarku wia te sei-sei niitu. 34Kamu sandiri mailek , o lawaseku sandiri nyaku mapaayang ,ka memenuhi ing kebutuhan o kebutuhan kaampit-kaampit wia pakela-kelanganku. 35Wia mpakasa waya ,winehangkumo tuturu wia nikamu ka mapa yang teintu nikita musti ma bantu e tou lemeh o genangenta empaila ni Tuhan Yesus ,ka ni sia sandiri limila :lebeh leos mawehe taan materimah"36Kalilila nate mako niitu ,o sia kumundu o sumombayang mawali-wali o ni sea. 37Osea mame waya, makar sea sesenguan.okekepenai i Paulus sea menou-noupan ma siongnisia. 38Pakasa ni sea senaang kasah,lebe-lebe ka nisia limilo mo,nese rai mo lumoho enggiona.osia yentar nea mange kaambo wanang kapal.
1Kumawusako in perpisahan wuter itii kami memehe-mehe sumengkot tumoro mako witung kos, kawoondoan inendo niitu kami mondolako witu Rodos, witu mokan kami o mako witu patara. 2Witum patara o kami makailek kapal, malelewet witu Tenisia. Kami sumeret kapal niitu omange.3Tumondong i niitu lohoone Siprus witu sangewihwi, taan linangkoi naimite omako witu Siria. Kaapuan i niitu kami mondolako witu Tirus, ka muatan ingkapal musti ehgan witu mbanua niitu. 4Witu kami kumunjung e murid-murid omena witu kalatan im pitu ngaendo o i Roh kumewit wia e murid-murid o mawehe tuturu wia i Paulus, orior sia raitoro mange witu Yerusalem.5Taan lumangkoiako tempona, okami mange lumausako im pakela kelanganaimi. Pakasa nemurid murid kaampit e kaawu oe oki nea mimentara nikami makar wiru lewet imbanua: o witu pinggir i lour kami kumundu o sumombayang. 6O kami maperemisi kami sumeret kapal, o sea mareng wana mbale nea.7Witu Tirus o kami mondolako witu Ptolemais, witumo minakaro pasengko sengkotan dimi. Kami sumigi mako wia patuari waya witu omena sangaendo kaampit nisea. 8Kawoondoan iniitu okami mangkat omondolako witu witu Kaisarea. Kami gumerem witu baleni filipus i makabar Injil itii. nisiamo esaane wia epitutou, sinisir witu Yerusalem. O kami mena witumbalena. 9Filipus wewehan e epat anak dara minakailek karunia manu buat.10Mai piramo ngaendo kami minena witu o mai witu Yudea i esa nabi maka ngaran Agabus, 11o sia mai witu nikami, o itu indona bawakes impinggang ni Paulus. O sia makes inae olawasena sandiri o sia lumilakes impinggang yai, e wakesen ne tou Yahudi witu Yerusalem, oi owerako witu lawas ne bangsa bangsa walina.12Luminga i niitu kami mawali wali oe murid murid witu tampa niitu makiwehe, orior iPaulus raitoro mako witu Yerusalem. 13Taan i Paulus miningkot: "kakamu mahame karna niitu kamu mahaeor inateku? ka niaku yai ndaite rela wakesen taan kaampit inate witu Yerusalem ka ngaran ni Tuhan Yesus, 14kakiit sia raipaar tumerima tuturu naimi, okami menyerak o lumila; " mamulimo kapaar ni Opo Empung!"15Kakiit pinamo ngaendo kami mahana witu Kaisarea. O kami tumutul omange wana Yerusalem, 16woupira e murid murid witu kaisarea e kimiit ma wali wali o nikami, sea mahali nikami mako witu mbale ni tou ma kangaran manason, nisia lato witu siprus oureno manimualil murid. Kami maana witu mbalena.17Mondolako kami witu Yerusalem, pakasa nepatuari simungkul nikami kaampit i mapela pela, 18kawoondoan i nendo niitu o sia mange i Paulus mawali wali nikami o mako mahilekan oi Yakobus: pakasa ne penatua witumo waya. 19Paulus simigi mako nisea, o sumirita kaampit injelas sapa siniwo ni Opo Empung wia e bangsa bangsa walina, wia papaayangena.20Luminga niitu o sea mamualikan i Opo Empung, o sea lumila wia i Paulus; "O patuari lohoono mariwu riwu e tou Yahudi e maemano nisea waya e mapiaramo i Hukum Torat. 21Taan nisea luminga tentang nikou, ka nikoumo mahayar pakasa ne tou Yahudi e mahana kaampit e bangsa bangsa walina marereta i hukum Musa, ka nikou limila orior sea rai sumunat e oki nea o tia ma tou-tou kumiit ing kanaramenta,22Jadi kumuram taekan? Tantumo sea luminga kanikou minarengomi wiai. 23Niitumo, siwonomako sapa pailanami yai: wai nikami wewehan e epat tou jimanji. 24Alino se mawali wali o nikou, siwonomako pentahiran inawakemu mawali wali o nisea otanggongen no mako biaya nea, o rior sea lumukur imbuukenea; opakasa ne tou mailek, pakasa in berita lininganea tentang nikou ndai waya ulit. Taan nitou salalute mapiara i hukum taurat.25Taan e bangsa-bangsa walina maemano nai naimo tulis pakasa in pinahilekan naimi, sea musti makati inawake nea witu kakanen nai sembah e setang, wia daha wia leona ne binatang pinate kinonesan o wia kasundalam." 26Witu nendo tumondongako niitu Paulus mahali e tou laker kumiit nisia o sia tumahir i nawakena mawali wali o nisea, o gumorem witu bale ni Opo Empung o lumila, saka wisa pentahiran malekep ompersembahan i sembah mako wia nisea mengesa ngesa.27Witu pitu ngaendo tii tawimo maapu, e tou Yahudi witu Asia o mai. limoho i Paulus witu nggorem imbale ni Opo Empung o sea mahasut e tou laker tumimboy nisia. 28O sea merekerekei: " o tou Israel tulungente tou moyai wisa nakoana i mahajar pakasa netou malawang in bangsata o masangkal i Hukum Taurat. Ontampa yai! o taekan sia mahali e tou Yunani witu gorem in bale ni Opo Empung, o manajis in tampa suci yai!" 29Kanisea limohomo i Trofimus witu Epesus, mawali wali oi Paulus witu banua, o sea masangka Paulus minali nisia gumorem witu bale ni Opo Empung.30O itu mangempar pakasa imbenua o sea mai rumempot e tou, sumikop i Paulus o linea witu lewet imbale ni Opo Empung, tempokan niitu pakasa impepenet inggerbang bale ni Opo Empung pinenet. 31Sementara sea marencana mapapate nisia mondolako kabar wia i wangko nepasukan, pakasa i Yerusalem minagempar.32Wangko nepasukan mariorior mahgoi kaampit i prajurit prajurit oe perwira perwira mako mahilekan oe tou laker. Tempo nisea limoho nisia oe prajurit prajurit itii, o sea mena mawiwel i Paulus. 33Wangko nepasukan tii tumawi mako i Paulus sumikop o rumeho makes nisia kaampit rante rua. O muei sei sia, o sapa siniwona.34Taan wia kalaker ne tou tii wewehan emarekey nisia tanai wewehan kahi e marekei nisia taintu. Kakiit rungkea rendai ndai pailekena sapa minamuali niitumo sia rimeho alin i Paulus witu markas. 35Kaambo witu nahran Paulus linelei ne prajurit prajurit ka e tou laker menondo nondoan. 36Maroyoroyong makiit nisia, o mererekei; "Rukemako sia".37Tempo i Paulus paalino gumerem witu markas, o sia lumila wia i wangko ne pasukan; "Torete oku lumilame i nesa wia ni kou? "wing kotena: " Pailekenu bahasa Yunani? 38Jadi kou ndai tou mesir, werukan yai simiwo im pembrontakan o mahali e epar ngariwu pengacau mahali ali senjata witu padang gurun?39Paulus miningkot: "Niaku tou Yahudi, witu Tarsus tou witu mbanua terkenal witu klikia; pakiwehenku o aku toro lumila wia e tou laker itii." 40Maimo i Paulus naimowehe ni wangko ne pasukan, mako tumoor witu nahran o sumein i lawasena wa e tou laker itii tempo keadaan puneko o sia tumuur lumila wia nisea, wia bahasa Ibrani pailana.
1"Oh patuari patuari oe ama ama, songlena, sapaipailaku nikamu tanu naapar i nawakeku." 2Tempo e tou laker liminga nisisa maila wia bahasa Ibrani, sea minakapuneko sia maila.3"Niaku tou Yahudi, nai ka tou witu Tarsus wituntana Klikia, taan sinela wia banua yai tinuru kaampit i mahite ilek wia pimpinan ni gamalel wia hukum ne nenek moyangeta, orior aku mamuali tou rajin mapaayang wia i Opo Empung tanu nikamu waya tempo niitu. 4Niaku simiksa e makiikiit ilalan ni Opo Empung akar sea mate; tuama oe wewene sikopengku o sea yowerako witu gorem in sel, 5Eniitu leos Imam Besar kaapa e majelis tua tua toro mehe sairi, wia nisea niaku mindi niaku minali in surat surat pawewehe e patuari witu Damsyik daku mange waname masisikop pakasa e makiikiit ilalan ni Opo Empung e kinailekan witu o malinisea witu Yerusalem o hukumen.6Taan wia pakelakelanganku waname, niitu aku tumawimome Damsyik tempo niitu lambotoiendo kasengemi enterang masilau imberen wana langit omai limendongo niaku. 7oaku karombe wiantana oaku luminga ensuara maila wia niaku Saulus, Saulus kakou masiksa niaku? 8Wingkotengku sei kou, e Opo Empung? pailana niakumo i Yesus tou Nasaret, pasiksanu.9Nisea e mawali wali niaku limoho interangitii taan suara maila wia niaku dai palinganea. 10O aku lumila: Opo Empung sapan toro siwonku paila ni Opo Empung wia niaku. Tumooro omangemo wana Damsyik, wanamange lila mokan wia nikou. Pakasa impapayangen nai tantu ndko wia nikou, 11kakiit niaku rai toro lumoho kan terang kimewur inberen, oe kaampit oe kaampit makelang oniaku timimboy ilawaseku omali niaku witu Damsyik.12Witu wewehan i makangaran Ananias, itou lenas makiit in hukum torat oi touleos wia puser ne tou Yahudi witu, 13Nisia nimai tumoor wian tawiku dumila: Saulus patuariku wukaano berenemu o lumoho! Torokan niitu aku lumoho otumuus wia nisia.14I Opo Empung nenekmoyangeta timantumomako nikou orior mailek ing kapaaranNa, olumoho inulit oloninga insuara kumawari witu semureNa. 15Kanitou musti mamuali sairiNa wia sinacu nepakasa netou sapa linohomu o sapa liningamu, 16Kakou ragu ragupe taekan? tumoro owehemonako naejakemu baptisen o pakasa kasumelokanu sinulimo olumila wia ngaran ni Opo Empung,17Saaku marengomi witu Yerusalem, toroni itu nyaku sementara masombayang witu bale ni Opo Empung, rohku sinaputo ing kuasa Ilahi. 18Niaku limoho ni Sia, imaila wia niaku: mariorior, telaumo Yerusalem, kan dai terimanea sairimu tentang Niaku.19Wingkotengku: O Opo Empung pailekenea niakumo minako witu bale esa o mako witumbale walina ogumoremako nisea emaeman nikou witungorem insel o sumesah nisea, 20Ontempo indaha ni Stefanus, sairimu itii nai tuas, niaku witu o sumetuju in siniwonea oaku matayur ilambung ne minate nisea. 21Taan paila ni Opo Empung wia niaku: mangemo, ka Niaku mauutus nikou wana mbakat witu e bangsa bangsa walina.22Erakyat liminga: Paulus akar impailana; taan tumondong ngako iniitu, o sea tumuur rumekey, pailanea: "uremako itou tii wia nkaoatan: Nisia irai pantas tumou!" wia ngorem: markas. 23Nisea memehe mehe rumekey omapingkil ilambungnea omasera mako iriawu wia natas. 24Niitumo iwangko nepasukan minerentah alin i Paulus witu markas o rumeho meriksa o sumiksa nisia, orior kailekan kasea e tou laker tii merekerekey taintu wia nisia.25Taan tempo i Paulus naimo tekelako o pasisiksan, o sia lumila wia iwangko ne petugas: "Torote kamu sumiksa e tou warga negara Rum, orai niurus?" 26Luminga ilila niitu perwira itii rumapotako wia i wangko ne pasutan o lumila: "sapa pasisiwonu? tou tii warga negara Rum."27Osia mai i wangko nepasutan witu i Paulus o lumila: "Lilamami kasa ulit kou warga negara Rum?" wingkoten ni Paulus nulit." 28Osia lumila i wangko ne pasukan: "Kewarga negaraan tii tineleseku kamahal: "wingkotenako ni Paulus: "Taan niaku makahak i niitu kakinatouanku." 29Sea emasiksa nisia memehe mehe mundur: oi wangko nepasukan kinaindeano, kaikinailekanamo, i Paulus nai rehona wakesen, i tou Rum.30Taan i wangko ne pasukan tii paar na maiek kaampit in teliti: sapa nai tuduh netou Yahudi wia i Paulus. Niitumo witu kawoondoan i nendo niitu oi rehona indonomi i Paulus witu sel operentana. Orior imam imam oe pakasa mahkama Agama merur, osia alina i Paulus mai witu markas oisarumange nisea.
1Lai menuunuus e anggota anggota mahkama Agama, Paulus lumila: "o patuari patuari, makar inendo yai niaku tetap ma tou tou kaampit inate beresih o murni wia sinaro ni Opo Empung. 2Taan: Imam wangko Ananias rumeho e tou timoor witu ntawi ni Paulus pipalenako semur ni Paulus. 3Paulus mawawaer iniitu o lumila wia nisea: " i Opo Empung okan i mipal nikou, e beton linet imputih! Roh rumuhmun wia i o mahahakim niaku kumiit in Hukum Torat, taan nikou masangkal i hukum Torat, kaperentamu mapipipal niaku.4O pakasa netou witu lumila: "Nikou mahejek Imam wangko ni Opo Empung?" 5Mingkot i Paulus: "O patuari patuari ndai pailekengku, sasia Imam wangko memang nai tulis: kau raitoro lumila i lewo wia i tou mapimpin in bangsamu!"6Kakiit pailekena, e walina wia nisea nai kagorem tou saduki, oe walina nai kagorem golongan orang Farisi' keturunan orang Farisi; niaku nai sarumako wia w mahkama yai, kani aku ma arap ingkebangkitan ne tou minate." 7Tempo nisia limila taintu, oitu mamuali papetean ne tou Farisi, oe tou saduki, o minawetengo e tou laker itii. 8Karna e tou saduki limila, ndai wana inkebangkitan, o ndai wana i malaekat kaaparoh, taan endua niitu pinengaku ne tou Farisi.9O itu mamuali wangko, woopira e ahli Torat wia golongan ne Farisi mako witu omasangkal kaampit ingkeras. O maila: "kami dai timutul kaselokan maan nesa wia itou yai! waoomo wewehan Roh kaapa malaekat limila wia nisia. 10O mamuali papetean wangko, akar i wangko ne pasukan kinaindeano, katia sea marerese i Paulus, Niitumo sia maperentah e pasukan tumumpami wia bawah oindoni i Paulus wia puser nea oalinako witu markas,11Tumondongako imbengi niitu Opo Empung mai tumoor wia teperena olumila wia nisia: "ketereno mako natemu, ka kumura kaberanianu simairi tentang Niaku witu Yerusalem, taintumo kahi kou mange somairi witu Roma.12Mai nendo o ato e tou Yahudi simiwomo komplotan omasum pak kaampit imakutuk inawaknea. Kanisea erai kuman onumonot, saraipe paten i Paulus. 13Kalaker nesimiwo komplotan tii lembe epat ngapulu tou.14Nisea minange wia e wangko ne Imam Imam oe tua tua ne bangsa Yahudi o lumila: "Kami simumpahmo o kimutul i nawak naimi kami raipe koman o numonot sasiaraipe pinate i Paulus. 15Niitumo kamu musti mawali wali kaampit e mahkama Agama lumila mako wia nikamu, tanu nikamu mapeperiksa imperkarana lembeh teliti, o nikami siapo mapapate nisia sebelum kaambomako wia nikamu."16Taan i pahanaken ni Paulus, ioki nipatuarina wewene, liminga tentang i paadangen nea itii, O sia mai witu markas sia wineha nea kalonggaran gumorem, o itu pakataunamako wia i 17Paulus. Paulus timowa iesaane wia e perwira olumila wia nisia: "Alin i oki tii, witu e wangko nepasukan, kawewehan i nesa paililana wia nisia,"18Perwira itii malimako nisia wia i wangko nepasukan: o lumila; "I Paulus tou tahanan tii, timowa niaku o kumiweke orior aku mali i oki tii wia nikou, kawewehan paililana nikou." 19"I wangko ne pasukan tumimboy ilawas nioki tii, omali nisia witun sei o muei: "Sapa paililamu niaku?"20Wingkotena; "etou Yahudi minahilekano makikiwehe wianikou, orior woondo kou sarumako i Paulus witu e mahkama Agama, oe mahkama itii makailek keterangan lembe teliti wia nisia. 21Taan nikou raitoro luminga nisea. Kalembe ne epat ngapulu tou wia nisea e maana maadang nisia, sea simumpahmo o kimutuk inawakenea, sea erai kuman orai numonot, sasea raipe minate nisia; taekan sea simiapo maanamokan ing keputusanu,"22Oe wangko ne pasukan rumeho i anak itii mareng o perentamako wia nisia: "Tia pailila wia isei sanikou limila inyai wia niaku." 23Tondong i niitu wangko nepasukan tumowa e rua perwira o lumila; "sadianomako eruangaatus prajurit mange wana Kaisarea kaampit e pitu ngapulu makuda kuda oe rua ngaatus tou e mahali ali senjata lembing, witu tuminting i siou wengi yai. 24Sadianomako pira e kelenay paseseretan ni Paulus o aline sia kaampit in selamat wia e pawakiwakil witum banua Feliks.25Osia tumulis in surat wia goremena tanu tumondong yai; 26Normat ni Klaudius lisias wia e pawakilwakil im banua. 27Tou yai tinimboyan ne tou Yahudi tempo nisea mapapate nisia, oaku mai oe pasukan macecegah o marerera nisia, kaliningaku sia warganegara Roma.28Maiilek sapa alasanea rimapot nisia, niaku simaru mako nisia, wia e mahkama Agama nea. 29Kanyatamako wia niaku, nisia nainea rapot ka Hukum Torat nea, taan ndai wana tuduhan, sasia ukumen mate o seler. 30Wia niaku naimopakatau, wewehan ekomplotan mengile-ngilekan mapapate nisia, Niitumo niaku mariorior rumeho alin sia wana nikou.31Prajurit-prajurit mindo i Paulus masuat inaiperentak wia nisea, mbengi niitu sia alinea witu Antipatris. 32Kawoondoan inendo niitu nai wayanea e tou makuda-kuda? oi Paulus lunaus im pakelakelangana, osea mareng witu markas. 33Kaondolneamako witu kaisarea e tou ma kuda kuda mehe mako in surat wia e pawaki wakil im banua o mowerako i Paulus wia nisea.34Makabacamako in surat tii i pawakiwakil imbanua tii muei i Paulus, witu propinsi wisa kinatouana osia lingana i Paulus witu Kilikia. 35Osia lumila: "Niaku mapeperiksa imperkaramu, sasea rimapot nikou minondolomi wiai: "Osia rumeho tahangen i Paulus witu istana Herodes.
1Lumangkoiako lima ngaendo osia mai Imam wangko Ananias mawali wali ewoopira tua-tua i esa i pengalera makangaran tertulus. Nisea simaru ipakiikiitan imbanua olumausako irinapotanea i Paulus. 2Paulus tinowa sumarumako i Tertulus. Tumur rumapotako nisia pailana: "Feliks yang mulia, kakiit papaayangenu kami memean terus ingkasenangan, ongkabijakanu. laker renday kaleosan siniwo ne bangsanami. 3Pakasa niitu wisa nakoanaimi terimanaimi kaampit in tarumakaseh.4Orior rai laker tempo maapu wia nikou, pakiwehengku, orior kou luminga nikami taekan kaampit kamurahan inatemu enai kasiar itii. 5Naimonyatani wia nikami, tou yai sakitan sampar. Itou simiwo ingkakacauan wia pakasa netou Yahudi wia pakasa ing kaoatan o beradap, nisiamo i tokoh witu sekte tou Nasrani. 6Nisia imawawa malanggar in kakudusan im bale ni Opo Empung. Niitumo simikop nisia omakim nisia kumiit in Hukum Torat naimi.7Taan iwangko nepasukan Lisias mai lumegah nisia o kumahat nisia kaampit ing kakerasan wia lawas naimi. 8 O rumeho erimapot mai sumaru nikou, sakou inesa meriksa nisia, kailekanu waya pakasa inaituduh naimi nisia. 9Oh kahi pakasa netou Yahudi simetuju irinapotan itii o lumila perkara itii memang taintu.10Pakiikiitan im banua itii simein wia iPaulus, nisia i toro lumila, osia lumila i Paulus "Pailekengku tinauno kaurean kou minamuali Hakim wia e bangsa yai." 11Nikou toro tumantumako ndai lembe wia mapulus o rua ngaendo limangkoiako oaku mai witu Yerusalem mai mauntep. 12Ndai pernah aku kailekan netou omapipet kaampit e tou walina omasiwo ingkeributan. Leos witu ngorem im bale ni Opo Empung, kaapa witu bale pahuatepan kaapa wia banua walina. 13Onisea rai minakailek bukti wia nikou sapa naitudu nea mako wia niaku.14Taan niaku mengkume wia nikamu. kaniaku masembah i Opo Empung i nenekmoyang naimi, kaampit makiit i lalan ni Opo Empung, niitumo lalan patotoranea sekte. Niaku maeman wia pakasa niitu, naitulis wia Hukum Torat owia kitab ne Nabi-nabi. 15Niaku mawehe harapan wia i Opo Empung, tanu nisea. wewehan kebangkitan pakasa netou minate leos e tou benar kaapa e tou rai benar. 16Niitumo niaku mainakut tumou kaampit inate beresih o murni wia sinaru ni Opo Empung oe kasuat tou,17Oh kaurean impirangataun niaku minai sumaup witu Yerusalem omahali kamaali inaiwehe ne bangsaku omasesembahkan i persembahan persembahan. 18Tempo niaku masiwo pakasa niitu e woopira etou Yahudi witu Asia omai mahilekan oniaku witu nggorem im bale ni Opo Empung, o aku minkatahiro ina wakeku rai wana eto laker oraiwana ikaributan. 19Niseamo esumaru nikou wiai olumila i rinapotanea. Sasea makapunya inesa wia niaku.20 Niitumo maano etou minerur wiai tadean, tumutu sapa kasumelokan tinutulnea, tempo niaku nai sarumako witu mahkama Agama. 21Kaapa wona wewehan esa naiku lila, tempo niaku timoor wia pusernea, Niitumo kebangkitan netou minate oaku inendo yai nai sarume wia nikamu."22Taan i Feliks mailek rendai ilalan ni Opo Empung, timangguh im perkara nea olumila: "Kaondoltemi ni wangko ne pasukan Lisias wia i, niaku maindomo keputusan wia perkaramu," 23O sia rumeho eperwira tii tahangen i Paulus, taan kaampit in tahanan ringan, oraitoro kumeloong ekaampitena maselewir nisia.24Mai witu piramongaendo mai i Feliks kaampit ikaawuna Dursila tou Yahudi sia rumeho towaan i Paulus, o luminga wia nisia tentang paemanana wia i Yesus Keristus. 25Taan tempo i Paulus maila tentang ingkabenaran, makuasa inawak o pahakiman maai, Feliks kinaindean o lumila " Toromo omangemo taekan: sawewehan tempo leos, niaku rumeho tumowa nikou.26Toro niitu nisia maharap, oi Paulus mawewehe loit wia nisia. Niitumo sia makalaker tumowa nisia o menirinirita kaampitena. 27Taan mai malekepo dua ngataunu Feliks sinawelan ni Perkius Festus, o maiindo i nate netou Yahudi, nai wayana i Paulus witunggorem in sel.
1Telu ngaando toro niitu kaambo witu daera niitu osia mange i Festus witu kaesarea witu Jerussalem. 2E witu epakiikiitan epawangko wangko ne tou Jahudi e pariorior nai saru nisia olumila mako imperkara ni Paulus. 3Wia nisia osea kumiwehe tanu Anugerah marugi i Paulus, i niitu orumeho i Paulus mai witu Jerusalem ka nisea emasiwo i lewo o mapat nisia wia puser ilalan.4Taan Festus lumila memang Paulus itahangen witu kaesarea oalin sia sandiri satoro omariorior wareng wana mange. 5Lilana kaniitu leosena tou waya yai etinuru wiampuser mu kumiit mange mawali wali oniaku olumila mako perkara wia nisia sawewehan kasumelokana."6Festus nimena rai limemebe wia nualu kaapa mapulu ngaando wit Jerusalem onitu sia mareng wana kaesarea mai kawoondoan nendo niitu osia sumarumo inurusan paadileno, orumeho sumaru mako i Paulus. 7Mai kaambo mako Paulus witu pakasa netou Yahudi enimai witu Jerusalem etimoor limendong nisia osea waya lumila laker kasumelokan mawuter tumoro nisia endai mamuali nisea makarendai. 8Kasuimako paulus maapar inawakena, lilana: niaku nanoki rai wana kasumelokan leos wia hukum Torat tou Yahudi kaapa tumor imbait Allah kaapa wia emaperenta.9Taan Festus imapaar maindo inate netou Yahudi, olumila i Paulus, ilana: sapa kou simadia mange wana Yerusalem, okou mange adilen wana mange wia sinaruku tumoro imperkara yai? 10Taan lila ni Paulus: niaku taekan tumoor wia i wiya sinarumopaadilen ni maperenta o wia i mo niaku hakimen, tanu nikou mengesangesa mailek ingkaulitan, nokiite niaku rai simiwo selok wia e tou Yahudi.11Oniitu saaku uliulit simelok osimiwo tanu kasumelokan oitu toro oaku makar mate, niaku paar mate taan, sapa siniwo nea maseselok wia sinaruku taan daie ulit, dai wana iyesa tou maindo impaar maserakan niaku tanu peila Anugerah wia nisea. Oaku matas impaseseken wia emaperentah. 12O sea kahi maesaan pakasa ne maurus/ pengadilan Fetus lumila: nikou iyatas namimo wia i kaisar niitumo nikou memang mange sumaru imaperenta."13Wo o pira ngaando limangkoi maimo wangko Agripa oi Barnike witu kaesaria omasisiwo osumungkul ipaormate wia i Festus. 14Kanisea pirangaando kalatena mena witu, Festus masiritamo inurusan ni Paulus wia i Raja witu, lilana: "wia i wewehan i yesa tou itinahang inai telau ni Feliks intoro niitu osia mange. 15Intoro niitu niaku wana Yerusalem, epakiikiitan epawangko wangko oe tumua tua tou Yahudi malila mako inurusan nitou nisia okumiwehe osia hukumen. 16Niaku mingkot nisea, taan dai ree silaka wia pakasae e tou Roma maserakan i yesa tou paurusen tanu mamuali Anugerah oraipe nai saru mako pakasa ne tou emaseselok owinehano tempo omaapar nawakena wia paseseloken niitu.17Oniitu nisea kumiit mawali wali oniaku nimai mai kawoondoan ne ndona niaku marior rior masisiwo nurusan ingkaulitan, orumeho sumarumako e tou witu. 18Taan tumoro nesea epaurusen etimoor limendong nisia, nisea raie lumila sapa kasumelokana tumoro siniwona lewo tanu pinikireku rai timena. 19Taan nisea enima selokan paaten wia nisia wia tumoro paemanen nea, o tumoro i yesa tou maka ngaran Jesus, iraimo wia mati, taan Paulus limila o nulit, taan nisia i timo. 20Kaniaku tatap kumera niaku memang maperiksa peniwo niwona tanu niitu, niaku mawai mako apa sia paar mange wana Yerusalem, o nurusana lekepen witu.21Taan Paulus natasena nurusan. Sia kumiwehe, osia mena wia goremi sel osia maana, makar empekara na tantumi ni maperenta. Oniitu niaku rumeho tahangen sia makar niaku makailek kumirim nisia wia e maperenta. 22Lila ni Agripa wia i Festus: niaku paar malinga i tou nisia sandiri." Lila ni Festus: "Woondo nikou malinga nisia."23Mai kawoondoan nedo niitu o sia mai Agripa oi Barnike onimake impawangko wangko osea gumorem witu tampa paurusan mawali wali oepawangko wangko ne pasukan oe pakasa ne tou parior rior witu kota niitu, Festus meheperenta, oh i Paulus isoalen. 24I Festus lumila: "O Raja Agripa o pakasa e witu wiyai mawali wali onikami. Iohoeni e tou yai epatudun nepakasa ne tou Yahudi leos ne wana Yerusalem kaapa newiyai. Nisea a enimai wia niaku o sea merekei-rekei nisea e meila, enisia iraitoro tumou makar ure.25Taan lilana wia niaku tanisia rai simiwo sapa empawawaer o paukumen omate okanisia natas nea nurusan wia i kaisar niaku maputus okumirim nisia sumaru imaperenta. 26Tan daie wana isapasap oulit musti itulisku wia emaperena temor nisia, niitumo kahi niaku masarumako nisia wia i. Wia nikamu waya, tumoro nikou, i Raja Agrip, oniitu, sasia paperisano, oaku mailek matulis sapame. 27Ka niitu pinikireku dai mamuali okumirim i tou yai itinahang orai katuru pengila ngila paseselok nisia.
1Lila niagrip: wia nikou winehan kaloasan o maapar inawakemu; i Paulus nimehe tuturu olawasna, o sia mehe maapar tanu tumondong. 2O Raja Agripa, niaku nimedam senang, kainendo yai niaku tiniromo o mawehe tumanggong o lumila wia sinarumu o sinaru nepakasa impatudu ompeila ne tou Yahudi tumoro i nawakemu. 3Poko niitu kanikou mailek nuli ulit nahndat kanaramen o tumoro ne tou Yahudi. Kanitu niaku kumiwehe wia nikou, o nikou malilinga niaku o sumabasabar.4Pakasa netou Yahudi mailek ulit lalan nidopku tumuur niaku mudape, kaniitu katare niaku timou wia puser ne bangsaku wana Yerusalem. 5Iniitu uremo sea mailek niaku o wona seapaar nisea paar mawehe masaksi, oniaku kaniaku timou tanu e tou parisi kumiit imazhab i memang kete wia agamata.6Ota ekan niaku musti sumaru perkaramo paadilen kaniitu niaku maarapite maleke nai taar, ena imo wehe ni Opo Empung wia e tua tumuami nikita. 7Oepaanaanta nisea emapulu o rua sukuta, intoro niitu nisea nendo o mbangi e sumiwo omuntep olembe maeman. Oka oka paarapan niitumo, e Raja Egripa, niaku tinudu netou Yahudi. 8Kua kamu mapikir rai ulit i Opo Empung mababangkit i tou nimate?9Maan kumukura kahi niaku mengesa masangka memang niaku uliulit otumindak omapero ngarani Jesus wana nazaret. 10Empaselokan niitu siniwoku kahi wana Yerusalem niaku raite omagogorem laker tou maeman wia gorem impenjara itoro niitu niaku nimakailek kuasa wia epakikiitan eparokorokos, taan niaku kahi kumiit, sanisea ukumen paten. 11Wia gorem bale pahuntepan niaku kakura mapendis nisea oma paksa osumangkal impaemanena wia gorem inggahlona i seso rendai niaku kumiit nisea, o kahi makar witu kota kota laeng."12"Owia gorem impahangeangeana taintu, iniitu niaku ongkuasa embuta impapaayangen wia eiman iman epawangko wangko ewia gorem pakelakelangan wana Damsik. 13Kasengemokan, o Raja Agripa, iniitu katootoor niendo niaku lumoho wia puser ilalan niitu terang elembe katerang taan katerang niendo, timumpami wana langit tumoro niaku oe kaampit kaampit wia pakelakelanganku. 14Nikami waya rimombe wia tana oaku luminga tanu suara limila mako wia niaku wia bahasa Ibrani: Saulus, saulus, kua nikou mawiwel niaku? pendis nikou mapalu witu galah rangsang.15Taan niaku mingkot: seikou, Opo Empung? Lila ni Opo Empung: niakumo Yesus, i nianiayamu niitu. 16Taan taekan, mawongkemo o tumooromi. Oaku mapailek inawakeku wia nikou maturu nikou mamuali matiro tiro saksi wia pakasa entu moro linohomu wia niaku otumoro sapa kahi empapailekeku wia nikou kahi. 17Niaku kahi tumampasako nikou wia e bangsa yai o wia ebangsa bangsa walina. Oniaku kahi rumeho nikou wia nisea. 18O mawuka imberen nea, onisea sumui wia karimbunan mai wia terang o wia kinuasa ni iblis o wia i Opo Empung osea oiman nea wia niaku makailek kaapungan indosa omakailek imnowa wia gorem sapamo nai tantumi wia e tu tou ekinudusnamo.19Kaniitu, ya Raja Agripa, wia linoh omu ewana sorga niitu rai wona oaku rai luminga. 20Taan katare tare niaku malilame wia pakasa ne tou Yahudi o Damsik, wana Yerusalem owana pakasa Yudea, o kahi wia bangs-bangsa laeng, memang nisea musti maeman omareng wia i Opo Empung osumiwo impapaayangen intumoro impaemanen niitu. 21Ka niitumo pakasa netou Yahudi masikop niaku wia Bait ni Opo Empung o mawowa mapate niaku.22Taan otulungen ni Opo Empung oaku makailek nidop makar taekan o mawehe tuturu wia e tou rintek o e tou sela. O sapa naiku lila niitu rai laeng wia tumoro wia daipe nai panuwu nuwu nepakiikiitan okahi imusa. 23Onitu, okahi i Jesus musti pendis ulit okanisia ikimatare omemang tumoori wia puser ne tou nimate, osia kahi musti numuwu interang wia e pakasa yai oe wia pakasa ne tou walina."24Intoro niitu i Paulus katare lumula niitu waya okahi i timangg olumila impinaayangena. Lumila i Festus orekei rendai: "nikou palelaan, e Paulus! kapinteranu rendai yai simiwo nikou palelaan." 25Taan i Paulus nimingkot: "niaku rai palelaan, i Festus itimur! niaku lumila ingkaulitan ka pinikirekuleos! 26Raja kangkahi mailek pakasa impasoalen niyai kaniitu nioku mapawehe lumila ingkaulitan wia nisia. Niaku maeman, wia niitu rai wana isapame wia pakasa iniitu oraipe liningana, kapina selokan yai daipe nimamuali wia tampa roumako.27Maemano mako nikou, raja Agriapa, wia pakasa nabi? niaku mailek, kanikou maeman wia nisea." 28Mingkot i Agripa: "tawi tawi ite paemanenu niaku mamuali tou sarani!" 29Lila ni Paulus: niaku masombayang wia Empung, omusti kaapa kaure ure daite tanu nikou ite, taan pakasa netou laeng enimerur wiai omai maliling mako impalililaku mamuali masuat tanu niaku, kaapar winakes wakes iyai."30O sia bangkiten i raja oipakiikiitan witu banua oi barnike oepakasa ne tou erimuhmun mawali wali nisea. 31Tumuro nisea kumaluar, o sea lumila wia iyesa tou kapa ewalina: tou tii rai simiwo sapame opaukumen impatean kaapa paukumen paselen." 32Lilani Agripa wia Festus: "i tou yai memang itoromo ireta sasia rai iatas nurusan wia ikaisar."
1Maite putusenako, o kami kahi sumengkot wana italia o kahi i Paulus, oe pira tou tinahang e laeng nai mo saru mako wia e yesa tou isuraro imako ngaran Yulius wia esuraro nikaisar. 2Kami sumeret wia nesa kapal wia Adramitium okahi mange wana susuaan susuaan witu kalambot pante Asia okami mako. Aristarkus i tou makedonia witu Tesalonika, mawali wali nikami.3Mai kawoondoan nendo niitu nikami tumuli wana Sidon. Yulius imaseso Paulus o sia magahlo otoroite mange lumoho e kaampit kaampitena, okahi nisea masisiap ingkaperluan nea. 4O kahi niitu Reges lewo okami sumengkot witu niitu okumiit im pante Siprus. 5O kahi mengiit ilour wia rior Kilikia o Pamfilia, kaamba kami wana mira, witu katoron likia. 6Witu wangko ne suraro makailek nesa kapal witu Aleksadria imaange wana Italia. Nisa maera nikami witu kapal niitu.7Kaurean impira ngaando wia lour nikami tawi tawi raitoro mange opendis rendai nikami matawi knidus. Kanitu reges raileos nikami mengiit impante kreta lumawet intajung salmon. 8Daimo nikami opendis rendai limaweti tanjung niitu, kaambomako nikami witu nesa tampa ngarana pasuaan tewang, tawi ingkota lasea.9Intoro niitu daimo lakero tempo enimailang intoro niitu mapuasa daimo nimenamo oraimo nimabahayamo omalaus impasengkotan. Kanitu Paulus imangenge nisea, lilana. 10Patuari waya niaku lumoho, niai pasengkotenta memang kapendisan rendai orugi wangko, daite kahi wia naimuat ongkapal, taan kahi wia patoutouanta." 11Taan iperwira wiru maeman wia ikamudi oematiro tiro okahi okahi nai lila ni Paulus.12Kapasuaan niitu rai tewang o paanaan witu kaurean inemel, o kalakeran wia nesea lebe paar osumengkot terus omawowa maabo ingkota Feniks o mena witu kaurean timumpa nemel. Kota Feniks tanu nesa susuaan pulo kreta, enimawuka tumorome im Barat daya otumorome imbarat laut. 13Intoro niitu reges mengerernger masengomi wia selatan. nisea masangka, wona ulit nisea raimo timantu o kaamboan. Nisea mabongkar isau, osumengkot rendai mengiingiit impante kreta.14Taan dai ure kalat maimo tumumpa ematoronie pulo niitu reges lewo empatotoran reges "Timur laut." 15Kapal niitu naiwayana kairai tumahang masaru ireges wia muka kaniitu kami mapasusuatite wayaan oiwaya naimi kapal naimi wayaan imamuali. 16Maimo niitu okami sumoso makar witu pante nesa pulo okie ngarana kauda, owitu kami pendis rendai nikami mailek matiro imesin ingkapal niitu.17O maite sekoci niitu iatasako wia natas ingkapal, nisea timiro impakakas osumawang o mawakes kapal niitu ontali. O sea mainde ikadampar witu beting Sirtis, nisea timumpamo ilayar oiwaya neamoko kapal niitu wayaan intoroana. 18Kanikami memang ulit kinaindean ireges lewo, omai kawoondoan nendo niitu nikami tumuur tumia inai seret wia kapal o lumour.19O mai nendo katelu nikami tumia impakakas ingkapal olawas nea sandiri. 20Maimo kapira ngaando kaure leos iyendo kaapa ebintang rai palohoen, oreges lewo enete rendai ni mapawehe mainde nikami, mai lowisena rangkuto pakasa impaarapan nami omakailek malempot inawak naimi.21Oka nisea woopira kalatena rai kiman, tumoori Paulus wia kapuseran nea olumila: "Patuari waya, sakita wona tuturuku kiiten onikita rai sumengkot witu kreta, kita memang sumenang wia kapendisan okala yai! 22Taan taekan, wia gorem kapendisan yai, niaku mawehe tuturu nikamu, o kamu musti mawes nate, ka rai yesa tou kahi wia nikamu o masilaka kaapa kapal yai.23Tan inengka wengi i yesa tou imalaekat iyempung, i wia yempung ipaemanengku tanu kapunyaana, timor wia seiku, 24Osia lumila: tia mainde, e Paulus! nikou musti sumaru emaperentah okasa ulit omberkat ni yempung, opakasa netou e wia mawali wali onikou wia kapal yai musti selamaten ka nikou. 25Ka niitu sumabasabar natemu, patuari waya! kaniaku maeman wia si Empung, ka pakasa musti mamuali masuat tanu enaimo papailek wia niaku. 26Taan nikita musti suamako kapal yai witu wona nesa Pulo."27Wengi kapulu oepat raimo nimambomo okami rai nimaloi pemehan imbalolongan witu pante Adria. Taan wona mapaharua imbengi e anak wiangkapal mapendam, wona nisea e tawimo katanaan. 28Onisea meroy imbatu maukur, onulit dano witu ruangapulu ngarep kararem. Okahi makope okie nisea memikimikir kahi okaturumi mapulu olima ngarepa. 29O karna maide, okami kakandas wia nesa embaru karang (burias) nisea tumia nepat enjangkar wia burita, onikami maarap pengiwengiwehen nendo repet maoat.30Taan kahi eanak matiro tiro ingkapal mainakut omatingkas inawak wia kapal. O sea tumumpa mako sekoci, omarereprt wona nisea okahi marereta boopira jangkar wia muka. 31Kaaniitu i Paulus ilumila wia e eangko nesuraro oe wawana: sa nisea rai mena wia kapal, nikamu rai wono maselamat. 32Mai esuraro nisea ketorenea tali sekoci oitu i waya nea sumoso.33Iniitu nendo wona maoato, i Paulus maaroi pakasa netou okuman, lilana: raimo mapulu o epat ngaando kaure nikamu mengena ngena ite, timahangi nahrem orai kiman sapa sapa. 34Kanitu niaku mehe tuturu nikamu, okamu kumane. Tumoro niitu paperlun tumoro ingkaselamatanu. Dai wana i yesa tou wia puser niu okailangan nesa wia buuk irokosemu. 35Raimo limilamo taintu. osia nimindomo roti, osia mangkat tarumakase wia iyempung wia sinaru nea waya, pengembingebien, o tumuur kuman.36Oniit ketero nate pakasa tou witu, onisea kahi kumankan. 37Kalaker naimi waya wia kapal niitu rua ngaatus pitu ngapulu oenem mukur. 38Mai kuman wesu, nisea tumia inaiseret gandum wia laut omaporak ingkapal niitu.39Omai nendo tumur maoat, nisea limoho nesa katanaan nimarite impantena. Maano nisea rai kumenal katanaan niitu nisea limilamo o makailek wona masusua ingkapal niitu witu niitu. 40Nisea rumenta intali jankar, osea tumelau mako injangkar niitu wia kararema ilaut. raimo niitu nisea rumeta intali kamudi, ipas layar topangoitu reges sumengo ingkapal niitu tumoro impante. 41Taan nisea limawet busung iresak, okumandas kapal niitu. Ririorena nimakareta orai toro magoi olowisena turaso winehan imbalolongan enente.42Intoro niitu esuraro suraro kaparnea omapate etinahang osea raie wana i yesa tou kahi omatingkas inawakena olumilip. 43Taan wangko ne suraro niitu paarena maselamatako i Paulus. Kaniitu sia mararaung impinikir nea, omaperenta mako, oniitu pakasa netou epande lumilp lebe rior lumendem wia laut omatasi wia katanaan, 44Oniitu etou laeng mengiit omapake papang nimapete pete wia kapal. Taintumo nisea waya selamaten matasi wia katanaan.
1Niitu nikami kaambo maleo leos witu pante, tumuro nikami mailek, engkatanaan niitu empulo malta. 2Erimumun impulo niitu ememang maleoleos wia nikami. Nisea Elimayas imbaha wangko omaaroi nikami waya mako witu kamatuur nuran oudarana nemel.3Intoro niitu i Paulus mapurut i saang saang rintek oi wehena mako wia natas imbaha kumaluari iyesa loloi lewo kakapasoan imbaha niitu o sia kumiki ilawasena. 4Intoro niitu pakasa ne tou witu limoho iloloi witu maerang wia lawas ni Paulus, osea lumila i yesa tou wia ewalina: tou yai memang ulit i tou memate tou, ka, maan kahi sia ilimempot wia pante, sia rai wayamako tumou ingkawangunan engkaulitan.5Taan i Paulus imawayong iloloi niitu wia gorem imbaha o sia memang pendis waya waya. 6Maan nisea mapikir, onisia musti osumega kaapa sia mate karombe sumenge witu niitu. taan raimo lat mengena ngena nisea lumoho, memang rai wana sapa sapa enimamuali wia nisia, omai kasuimi nisea makapikiran, onisia itou meniro.7Dai rou ontampa niitu wewehan tana punya ni kapala daera empulo niitu. Kapal daera witu ngarana Publius. nisia simungkul nikami omehe kuman nikami ongkaleosena kaurean itelu ngaando. 8Intoro niitu papa ni Pubilus niakatekel kaisakitan imaemel masendi raha. Paulus gumorem witu kamarena: sia sumombayang osia mehe lawasena wia natasna olumeos nisia. 9Oraimo nimamuli niitu maimo kahi e tou sakitan laeng wana pulo niitu osea kahi leosena mako. 10Nisea memang maormat nikami tan niitu nikami maangemo, nisea simadia impakasa empaperlun nami.11Telu nga serap tumondangi nikami nimange witu nitu sumeret nesa kapal wana aleksandria engkaure noras inemel sumuae wana pulo niitu kapal niitu nimake koude Dioskuri. 12Nikami tumuli witu sirakusa omena witu telu ngaando kaure.13Witu niitu nikami kumiit impante, o maambo witu Regium. Sangaando temondongi sumengomi regesitihmu owitu nendo karua kaambo nikami witu putioli. 14Witu nikami masungkul enaikagorem jamaat, oatas niundang nea nikami mena pitu ngaando mawali mali nisea. oraimo nikami mange wana Roma. 15Patuari waya ewana emalilinga tumoro i ihwal nikami onisea nimai mahilekan onikami makar witu Forum Apius o Tres Taberne. Oi Paulus lumoho nisea mahangkat tarumakase wia imapiara oketer rendai natena.16Iniitu nikami naikaambo wana Roma, i Paulus i toro mena wia gorem imbale mengesangesa mawali wali i yesa tou suraro imajaga nisia. 17Telu ngaando tumondongi Paulus tumowa tumowa e tou pariorior bangsa Yahudi omai nisea rumasak, Paulus lumila: patuari waya, maan kamu niaku rai simiwo kasumelokan simaru bangsata kaapa simaru inahndat nene tuata, maan niaku sikopen wana Yerusalem oiwehemako wia e tou Roma. 18Tumuu niaku woin, nisea makapikir marereta niaku karai wana nan noki kasumelokan sapa wia niaku otoro tanu nukuman paten.19Memang taan e tou Yahudi enimero okanitu pinaksa niaku iatas nurusan wia emaperenta, taan rai o malila emapendis e bangsaku. 20Niitumo sebapena niaku kumiwehe oaku lumoho nikamu olumila wia nikamu, kaniitu nisea paarapan ne Israel oaku wakesen intali yai."21Taan kahi nisea lumila wia nisia: "nikami rai tumerima surat wana Yudea en tumoro nikou okahi rai yesa tou kahi wia e patuarita nimai mawehe sapa sapa olewo tumoro nikou. 22Taan nikami paar malinga wia nikou, kumura pinikiremu ka tumoro imazhab yai nikami mailek, o wisa wisa me nisia makailek kasaru.23Okahi nise timantumo nesa endo tumoro i Paulus witu nendo nai tantu iniitu maimo nisea witu patotoran lakerendai witu tampa pahanaana. nisia itimerang osia mehe kasaksian wia nisea tumoro ingkakuasaan ni Opo Empung; okumiit intiniro ni Musa o kitap ne nabi nisia imainakut maeman tumoro i Yesus. tumoro niitu mapa wehe tumur memoondo makar mawingindo. 24Dewehan enimakailek impaemanen okapalilana wewehan taintukan rai maeman.25Oitu mahaga nieruran niitu orai wana ingkinatoron wia puser nea. Taan i Paulus nisia limilape lilana nesa yai: "niitmo Firman naimoilila Roh Kudus wia nene tuata onieletan nabi Yesaya: 26Mangemo wia ebangsa yai olumila mako: nikamu memang luminga o luminga, maan rai mangarti nikamu memang lumoho o lumoho, maan rai mailek. 27O nate bangsa yai memang kimurambero, olunteng nea buter malilinga, omberena nimereng nima enet; oniitu tia sea lumoho omberena o malinga o luntengena o mailek onatena oitu ikasui makar niaku maleos nisea. 28Kaniitu nikamu memang mailek, kalawiran embi aite iyempung nyai nailila wia e bangsa bangsa laeng onisa musti lu minga. 29Onisa Paulus lumila taintu, mangemo e tou tou Yahudi niitu olaker paselokan pinikir wia puser nea. 30Oi Paulus rua nga taun buta mbale sinewana sandiri niitu; nisia timerima ne tou enimai wia nisia. 31Oulit rendai orai wana isapa sapa nisia manuwu ingkuasa niempung otumuru intumoro Tuhan Yesus Kristu.27O nate bangsa yai memang kimurambero, olunteng nea buter malilinga, omberena nimareng nimapenet; oniitu tia sea lumoho omberena o malinga o luntengena o mailek onatena oitu ikasui makar niaku maleos nisea.28Kaniitu nikamu memang mailek, kalawiran embiaite iyempung nyai nailila wia ebangsa bangsa laeng onisa musti luminga. 29Onisa Paulus lumila taintu, mangemo e tou tou Yahudi niitu olaker paselokan pinikir wia puser nea.30Oi Paulus rua ngataun buta mbale sinewana sandiri niitu; nisia timerima netou enimai wia nisia. 31Oulit rendai orai wana isapa sapa nisia manuwu ingkuasa ni empung otumuru intumoro Tuhan Yesus Kristus.
1Dari Paulus, hamba Kristus Yesus. Tinowa mamuali Rasul o dikuduskan untuk mabebera Injil Allah. 2Janji nitu nijajinla ndaipe o parangara an Nabi-nibina wia kitab-kitab suci. 3Tentang i anakNa. Kumit daging nai kanak wia kapaaran Daut.4Taan kumiit Roh kekudusan ninjata nea wia bangkitan Na wia andaka e tou nimate, nitumo nisea i anak Allah makawa, Yesus Kristus Tuhan ita. 5 O nirantaraaNa ni kami tumerima kasih karunia o pangkat Rasul ma pimimpin pakasa bangsa, orior ni sea mapercaya ka wia NgaranNa. 6Ni kamu kahi nikagorem wia nantarana, nia onikamu tinowa mamuali punja ni Kristus.7Wia Ni kamu pakasa E Nimena witu Roma, ka Ni Kaupus Ni Allah, ka tinowa o nimamuali tou Kudus: kasi karunia makiit Ni kamu o damai sejatera wia Allah, Bapa ta o wia Tuhan Yesus Kristus.8Katare tou nyaku mahangkat tarumakase wia Allah wia Yesus Kristus Ka ni kamu pakasawaya, ka ni kasian berita tentang imanumu wiya pakasa kaoatan. 9Ka ialah liwayanku o segenap nateku wiya pinaka tai Injil anakna, nisia sayiku, wia sombayangku nyaku salalu gumenang nikamu. 10Nyaku sumombayang satoroang kehendak Allah nyaku ahirnya makailek tempo untuk makujungi nikamu.11Ka Niaku paar lumoho nikamu untuk mawewehe karunia Rohani wiya ni kamu guna makeketen ni kamu. 12Orior nyaku wia nanantara nikamu kumiit kaibor wia iman ta pakasa, leos o imanmu o imanku.13Patuari waya nyaku paar, orior nikamu mailek nyaku paan rendai paan rendai mai wia nikamu tan makar tekan – nyaku mewan halangan – ka wia puserniu nyaku makailek buah. Tanu wia puser ni bangsa ndai Yahudi o laeng. 14Nyaku nimutang leos wia tou Yunani o wia tou ndai Yunani, leos wia tou terdidik o wia e tou ndai terdidik. 15Nitumo nyaku paar ma makakabark Injil wia nikamu juga yang maluna wia Roma.16Niitumo nyaku wewehan keyakinan wia kokoh wia Injil. Ka Injil wewehan kaketeran Ni Allah i simelamat pakasa e tou parcaya, katare-tare tou Yahudi, taan kahi madaya tou Yunani. 17Ka wia goremnea nyata kabenaran Allah, kimelango wia iman o mimpin wia iman, tanu o nuitulis: e tou bēnak tumou oh iman.18Ka murka Allah nyata wia sorga natas wia pakasa kafasikan oh kelaliman erie tou ematin dai kebenaran ong ndalima. 19Ka sapa ni mapailekomi pailekan tentang Allah manjata wia insea, ka Allah telah menyatakan wia Nisea.20Ka sapa ndai kinlohoan wia ni sia, ing i Na i kekal o na keilaheanNa, kilalohaan wia nulele wia karyaNa tempo kaampitnea kaoatan nimamuali, oni sea ndai mamuali berdalih. 21Ka maan kahi sea maileke Allah, sea ndai mamualiakan Nisia tanu Allah atau mahrngkat tarumakase wia nisia. Sinui mutek nea ni mamuali wuta ndai bereguna onate nda ma keso mamuali rimbuni.22Nisea simiwo seolah-olah sea wuta nimuta hikmat, taan sea telah mamuali keso. 23Nisea simawel kamuliaan Allah in dai ana wia gambar taan masuat wia e tou i fana masuat, burung-burung, bintang-bintang, wewehan nai loat binatang-binatang e malangkoo.24Ka niitu Allah maower wia kapaaranea nate nea taan kacemaran orior sea cecemar kakotoran nawak nea. 25Niitumo sea sumawel kabenaran ni Allah antowo ka in kamajasawel kabenaran on towo omemuja, o masemba mahluk o maliliur i macipta harus i papujinta kaure urena. Amin26Ka niitumo Allah simerakan sea wia hawanafsu wia makairangen, ka kaawu-kaawu nea masasawel persetubuhan wangan on dai wangan. 27Niitumo kahi kaawak-kaawak persetubuhan i wangan o i kaawu-kaawu Nea o melayas-layas wia berahini sea etou o etou elaeng o sea sumiwo kemesuman, tuama-tuama maan tuama-tuama, kaonitu ni sea matening wia nawak nea balasan in cumocok kasesalan na.28Ka ni sea ndai ma perlu ma akui i Allah o Allah semerakan nisea wia nutek nea kinutuk o sea masiwo ndai pantas.29Binuta o pakasa kalaliman, kalewoan, kesetakahan, kebusukan, mbuta o dengki, papatean, kapipetan, tipu muslihat ang kefasikan. 30Nisea wia pengumpat, penfitna, pembenci Allah, kurangajar, congkak ndai patu wia e ma dua. 31Ndai wana lakal, ndai setia, ndai tongkoupusen, ndai kumenal belas kasihan.32Niitumo maan sea mailek tentutan hukum Allah, otiot e tou masiwo nitu waya, patut hukume mati. Sea ndai te masimiwo sandiri, taan nika setuju o nisea kahi masisiwo.
1Niitu mo, etou, sei kou, e nimukuman tou walina, nikou sandiri ndai bebas wia kaselokan. Ka ma ukum e tou walina, nikou mukuman i nawak sandiri, ka nikou nikumkuman nawak sandiri ka nikaum ninukum tou walina, mewiwa-niwa i masuat. 2Taan ni kita mailek, hukum Allah makelang oh kajujuran wia natas wia masiwo niitu.3Nikou, e tou, nikou ni makim nisea simiwa niitu, nikou sandiri masiwo niitu, kawehan sinang kamu, ka nikou lumuput wia hukuman Allah? 4Paar kou wia maanggap kakayaan kamuraan Na, kasabaran Na, oh kabebasan nate Na? Ndai paileken nu ka kasabaran Allah maali nikou eia pertobatan?5Taan kou nate kete ndai paar bertobat, nikou mengumpul murka wia nawak mu sandiri wia tempo murka oh hukuman Allah i adil i papa ilek. 6 Nisia maer pakasa ke tou makiit pasiwona. 7 Niitumo nidop kekal wia nisea sabar masiwo leos, sumero kamuliaan, kahormatan, ndai mabinasa.8Taan murka oh geram wia nisea e masera kapaar sandiri, taan ndai malinga wia kabenaran, taan malinga eia kelaliman. 9Kapendisan oh kasesakan timena ke tou tumou meniwo-niwo i leos, katare-tare tou Yahudi oh e tou Yunani,10taan kamuliaan, ka normatan oh damai sejahtera kailekan pakasa netou masiwo leoas, katare-tare tou Yahudi oh e tou Yunani. 11 Niitumo Allah lai menisir kasuat tou. 12 Ka pakasa e tou berdosa ndai make hukuman Taurat maapa tanoa hukuman Taurat; oh pakasa e tou berdosa wia mbawa hukuman Torat pahakimen o hukuman taurat.13Ka ndai e tou luminga hukuman Taurat, bēnar wia simaru ni Allah, taan e tou masiwa hukuman Taurat e benarkan. 14Paksa e bangsa-bangsa laeng lai wana hukum Taurat oh nai tondo nawak sandiri sumiwa sapa tinumutut hukum taurat, maan sea ndai wana hukum taurat, nisea mamuali hukum taurat nia nawak nea sandiri.15Ka kaampit niitu nisea timure, oh taurat, ndai tulis wia nate nea oh suana nate nea tumuru sumaksi oh nutek nea matuo tuderan, oh ma bekelaan. 16Niitu tuni mbuat witu nendo, kawisa i Allah, masuat oh Injil nai berita leo me, maakim pakasa e simindele wia nate ne tou wia Kristus Yesus.17Taan, sa nikamu lumila nikamu tou Yahudi oh sumandar wia hukum Taurat, sumenang wia i Allah, 18oh mailek kapaar Na, ka minajar wia unggorem hukum Taurat, kailekan wisa leos oh wisa ndai leos, 19oh maeman ka nikou ma tuntut tou lapa, oh matenang wia nisea oh wia rimbunan 20Mandidik e tou kasi, oh emaajaran wia e tou muda, ka wia hukuman Taurat nikou maka ilek pakasa kapinteran oh kabenaran.21Jadi, kumura kou maajar e tou laeng, oh ndai maajar nawakemu sandiri? Nikou nimajar: “Tia ma longkit,” kua nikou sandiri marongkit ka kou? 22Nikou limila: “Tia bersina,” kua nikou sandiri maksima? Nikou sandiri ma likis pakasa berhala, kua nikou sandiri o lumangkit mbale ne berhala?23Nikou bermegah wia natas hukum Taurat, kua nikou sandiri menghina Allah oh malamanggar hukum Taurat niitu? 24Tanu nai tulis: “ka nikamu mo ngaraem Allah ni ajar wia nantara bangsa-bangsa laeng.25Sunat memang kerēguna, anikamu makiit hukum taurat, taan sanikamu lamnggar hukum taurat, sunat temu ndai siberguna. 26 Maka, e tou lai simunat mawehe genang tentutan tuntutan hukum taurat, ndai tee sia ni mamat e tou sinunato? 27Sa taintu e tou ndai simunat, taan masiwo hukum taurat, mahakimi nikamu, maka punya hukum ndai tulis oh sunat, taan emalumanggar hukum taurat.28Pengila ngila Yahudi ndai e tou tou lahiriah Yahudi, oh paila sunat, ndai sunat nai langsung secara lahiriah. 29Taan e tou Yahudi asli nisia mo ndai kantera ka Yahudiana oh sunat, niitumo sunat wia nate secara rohani, ndai secara hurufia. Oh pujian wia nisia ndai mai wia manusia, taan mai wia i Allah.
1Sa taintu, sapa kalebean ne tou Yahudi oh sapa berguna sunat? 2Laker ndai, oh wia pakasawaya. Katare-tare: wia nisea mo pinercaya firman Allah.3Kakumura, sa wia nisea wewehan ndai setia, mamuali kah ndai setia mapapant kesetian Allah? 4Kasengan ndai ! Taan simui: Allah nitu kinar, oh pakasa ne tou towa, tanu nai tulis: orior ni kou nyata kencar wia pakasa firman Allah Mu, oh muntung, sa Nikou hakimen.5Taan sa kaselokan ta tumutu wia kebenaran Allah, sapa i lila ta? Ndai adil Allah nyaku lumila tanu e tou sa sia i sapa ilele murka Na? 6Sasa skali ndai! Sa taintu, kuumura Allah maakim kaoatan?7Taan sa kebenaran Allah towakan makawes wia kau uliaan Na, kua kiilaan nihakimi taan e tou berdosa? 8Ndai ulitkah ndai titnahan netou maila: nilata maila sumiwo i lewo, oh leos tinimbal loia nisia.” Tou nisea toromo makailek humkuman.9Jadi kumura? Wewehan wia nikita kalebeanta lana kalebean e tou walina? Pakasa ndai, ka wia natas nikita timuda mo etou Yahudi, kaampit tou Yunani, pakasa nisea wia mbawa kanuasa dosa. 10Tanu nai tulis: ndai wana i kenar, esa tou pun ndai.11Ndai wana itou pinter, ndai wana i tou menero Allah. 12Pakasa ne tou sineleweng, nesia waya ndai sibereguna, ndai wana wasiwoa leos, esa taan ndai wana.13Tikoko wia tamu kubur ngimanga, lila nea me ugelu-ugelur, sumping nea wewehan bisa. 14Semur ma masouta sumpah palsu,15nae nea upet matumpah in daha. 16 Kaanconau oh kelekepan ma timelaan wia lalan ula, 17oh lalan leos ndai kenalan nea; 18Ma inde wia i Allah ndai wana wia nisea.”19Taan pailekan ta, pakasa nei patik wia kitab taurat nai tora wia nisea i timou wia mbawa hukum taurat, oh kasumbat wawa e semur oh pakasa i kabatan nu mawa wia mbawa hukum Allah. 20Ka ndai wana esa tou binenar wia Allah ka ma siwo hukum torat, ka wia hukum taurat e tou mailek in dosa.21Taan taekna, maan ndai wana hukuman Taurat kabenaran Allah nei mo nyata, masuat tanu nai sairih wia nggorem Kitab Taurat wia kitab-kitab nabi, 22Niitu kabenaran Allah ka iman wia nggorem Yesus Kristus nai wehe pakasaa ne tou parcaya. Ka ndai wana i beda.23Ka pakasa na tou simieo dosa oh kina ilanga no kamuliaan Allah, 24oh kasih karunia, benenar kaampit cuma-cuma ka timabas wia nggorem Kristus Yesus.25Yesus Kristus nei mo i tantu ni Allah mamaadil lalan madadamai la iman, wia nggorem ndala Na. Nilai simiwo Na ma tuturu keadilan Na, ka nisia mo waya ndosa-dosa siniwo iror tempo Na. 26Kapaar Na ma tuturu kaadilan Na wia tempo yai, oh nyata, ka Nisia bēnar oh Nisia mabe e tou, ma percaya wia i Yesus.27Sa teintu, sapa sebab oh kou mangko nawak? Ndai wana! Sapa ndasar? Masadan pasiwonsiwon? Ndai, taan madasa wia uken! 28Nikami maeman, sa itou binenar ka iman, oh ndai masiwo tanu hukum Torat.29Wewehan Allah i Allah te tou Yahudi? Ndai reen nisia Allah kangsa bangsa newalina? Nulit. Nisia mo Allah bangsa-bangsa walina! 30Terangena, sa wewehan esa Allah, wehe kabenaran leos e tou-tou simunat ka iman, kaampit e tou lai suimnat oh kaampit iman.31Sa taintu, toro kami niout hukum taurat ka iman? Pakasa ndai toro! Maseng, kami tumeguh niitu.
1Jadi sapa lila ta i Abraham, bapa leluhur jasma nikita? 2Ka Abraham binenar ka posiwa-siwa na, oh nisia makailek alasan sia sumonubong, taan ndai wia sinaoru ni Allah. 3Oh sapa nai lila wia uas Kitab Suci? Mapercayamo Abraham wia i Tuhan, oh i Tuhan rumeken wia nisia tamu kabenaran.”4Sa wewehan e tou mapaayang, gaji na ndai paneken tamu hadiah, taan tamu kapunyaan. 5Taan sa wewehan rai mapaayang, taan parcaya wia Nisia ni i minenan e tou durhaka, iman nea kai reken mamuali wia kabenaran,6Tanu i Daud lumila, sumenang e tou oi binenar ni Allah ndai ka pasiwo-siwou Na! 7“Sumenang ngi e tou niampuungan wia pasiwo-siwo ka, oh kinelewan oh dosa-dosa na; 8sumengung ngo e tou ka kaselokan wea ndai nineken ni Tuhan wia nisia.9Wewehante lila senang yai mamuali te, wia e tou si munat? O wia etou ndai aimunat? Ka naimo lila naimi, sawia i Abraham iman nirekan wia kabenaran. 10Wia kaadaan kumura niitu nai niken? Ndai pe on dai mo sia simunat kaapa rai mo? Ndai siwuato, taan ndai pe.11Oh tanda sunat niitu tinerima mo tanu materai kabenaran en dasar iman, nai turuna, ndai pe simnunat. Tain toumo sia mamuali bapa pakasa ne tou percaya e tou rai simunat, oh kabenaran nai leken wia nisia, 12Oh mamuli bapa ne tou bersunat, oh netea raite simunat, taan makiit kinelangan iman Abraham, bapa leluhur ta, wia tempo nisia raipe simunat.13Kandai i hukum taurat nei mo janji wia i Abraham oh e keturunan nea nisia makailek kaoatan, taan ka kabenaran, berdasarkan iman. 14 Ka sa nisea maarap wia hukum taurat, makailek wewetangan nai janji ni Allah, ndai si kereguna iman oh mapaat janji niitu. 15Ka hukum taurat membangkitkan kutuk, taan wisa ndai wana hukum taurat, oh witu ndai wane pelanggaran.16Ka niitumo kabenaran berdasarkan ka iman oh mamuali kasih karunia, oh janji niitu toro mamuali wia turunan Abraham, ndai te wia nisea timou wia hukum Taurat, tan oh nesea timou wia iman Abraham. Ka i Abraham mamuali bapa nikita waya, 17tanu nau tulis: “Nikou siniwa ku mo mamuali kajia laker ke bangsa-bangsa” wia sinaru ni Allah, oh wia Nisia nisia percaya nitumo Allah tinou e tou ni mate mo oh mamuali kaapit firman Nya ndai wana mamuali wewehan.18Naan ndai wana tinimboyan ma arab, taan Abraham nimarap oh percaya, oh nisia mamuali bapa laker bangsa kumiit nai tulis: “wia firman taintu mo laker e turunan mu.” 19Iman nea ndai nima weles, maan nisia maileke ka nawak na leme lea dai, ka neumur na tawi mi maatub, taon oh raluim Sara nima penet to.20Taan wia janji Allah nisia ndai bimbang ka ndai percaya, taan nisia kimeten wia nggoreim iman na oh sia me muliakan Allah, 21Nima wata e percaya, ka i Allah makawasa sumiwo sapa nai janji Nya. 22Niitu mo nyai nai reken wia nisia tanu kabenaran.23Lila lila mo yai, niitu “niai nai reken wia nisia,” ndai nai tulis wia Abraham te. 24Taan rai tulis; ka wia nikita kahi Allah rimelen ka nikita mapercaya wia Nisia, kanimangkit Yesus, Tuhan ta, wia puset nantana tou nimate, 25 Niitu Yesus, kaimo i serakan ka kosumelokan ta oh kinangkit ka kabenaran.
1Ka niitu, nikita wia kabenaran iman kita turuou wia damai sejahtera kaampit Allah ka i Tuhan, Yesus Kristus. 2Ka Nisia nikita makaileke lalam gumorem wia iman wia kasih karunia yai. Wia nggorem kasih karunia yai nikita tumoor oh sumeuang wia pangarapen tumei a kamuliaan Allah.3Oh ndai te niitu. Nikita tare sumenang oh wia nggorem penderitaan, ka paileken ta sengsara ni itu turunimkul kelekanan, 4 ketekuanan mahali sabar oh sabar mamuali pangarapan. 5 Oh pangaharapan ndai mawehen ka wilongan, ka kasih Allah ni curah hamomi i wia nggorem nate wia Roh Kudus ni karunia ni wia nikita.6Ka tempo kita welese, Kristus nimate mo kanikita e tou durhaka tempo niitu nai tantu ni Allah. 7Ndai te gamppeng e tou mapapate pa wewehe e tou benar. Taan pawehe e tou leos oh tou berani mate.8Taan i Allah timuru i leos na wia nikita, ka Kristus nimate mo wia nikita, tempo nikita wia pe ndosa. 9Lebe-lebe, ka nikita taekan wiamo kabenaran ndaha Na, pasti kita selamaten wia murka Allah.10Oh niitu, tempo neusu pe, pinadame kaampit Allah ka pinatean Anak ke Na, lebe nikita, taekan pinadame, pasti selamaten wia hidop. 11Ndai mokante! Nikita sumenang wia Allah o Yesus Kristus, Tuhan ta, Tuhan ka Nisia nikita temerima perdamean niitu.12Niitu mo, masuat in dosa nggimoremo wia kaoatan ka esa tou, oh dosa nitu kahi maut, teintukan maut niitu limengkai wia pakasa ne tou, ka pakasa ne tou simiwo mo in dosa. 13Ndaipe wia hukum Taurat, wewehano dosa wia kaoatan. Taan dosa niitu dai pareken sa rai wana hukum Taurat.14Maan taintu patean makawasa tempo pe ni Adam kaambo tempo ni Musa oh wia natas nea, e nai simiwo eu dosa wia kalakuan matuat ni Adam, e masuat Nisia i mahai mo. 15Taan karunia Allah ndai masuat pelanggaran ni Adam; sa pasiwon-siwon ni esa tou, pakasa ne tou nimawa mo wia kuasa keanut oh karunia Allah on kanumjanakai lakereNa wia pakasa ke tou, ka i esa tou, niitu mo Yesus Kristus.16O kasih karunia ndai timbang oh dosa ni esa tou. Ka penghakiman wia natas nesa palenggaran niitu mahali hukuman, taan penganugrahan karunia wia natas laker pelanggaran niitu mamuali pembenaran. 17Ka endosa ni esa tou, patean kimu esa wia i esa tou. Lebeh benar kahi wia nisia, e timerima mo kalimpahan kasih karunia oh anugra kebenaran, tumuou oh makawasa ka i esa tou ka niitu, Yesus Kristus.18Niitu mo. Masuat i nesa pelanggaran pakasa ne tou maka ilek hukuman, teintumo neta pasiwosiwon kabenaran, pakasa ne tou makailek pambenaran kehidupan. 19Jadi masuat pelanggaran i esa tou, pakasa ne tou nimamuali mo tou berdosa, triutu mo ketaatan ni esa tou mamuali tou benar. Palasa tou mamuali benar.20Taan hukum Taurat nai awes, oh pelanggaran lumaker; oh wisa dosa mahawes laker, wita kasih karunia mamuali laker neudai, 21Oh, masuat ndosa mimuasa wia alam maut, taintumo kasih karunia ku muata ka ing kabenaran tumou hidop kekal, ka Yesus Kristus, Tuhan ta.
1Sa taintu, sapa mo lila ta? Torote nikita tumekum luminga wia ndosa, oh mawes kasih karunia? 2Pakasa ndai! Ndai ne nikita minate mo kandosa, kumura nikita tumou pe wia nggorem na? 3Kaapa ndai paileken nia, pakasa nikita waya binagtis o wia nggorem Kristus, binaptiso wia i Kristus, oh kamuliaan Nya?4Kaampit niitu nikita kinukuro mawali-wali kaampit nisia em kaptisan wia kamatian, oh, masuat i Kristus kinangkit wia nantana ne tou nimate, ong kamuliaan Bapa, taintu mo kita tumou wia nidop wen. 5Anikita nimamuali me esa, oh sapa o masuat wia kamatian Na, nikita mamuali esa kaampit masuat oh kebangkitan Nya.6Ka mpaileken ta, e tou wia kumiit sinalib on dosa ta mailang kawasana, oh nikita ndai toro mamuali pareko-reko wia ndosa. 7Taan seimo i nimate mo, nisia kebaso wia ndosa.8Sa nikita nimatemo kaampit Kristus, nikita percaya, oh nikita tumou kaampit Nisia. 9Ka mpaileken tamo, i Kristus, tempo Dia binangkit wia nantana ne nimate, ndai mo mate:patean ndai mo makawasa wia natas Na.10Ka pinatean Na, mamuali patean in dosa, pakasa oh kaure-ure, oh patou-towan Nya mamuali katou an wia i Allah. 11Teintu mi nikamu lumolo: ka nikamu kimate mo wia ndosa, taan nikamu teimou wia Allah wia nggorem Kristus Yesus.12Niitumo ndosa tiamo maperenta wia wawakelmu yang fana, o niitu mo nikamu kia kumiit kapaaran na. 13 Tia mo nikamu sumerakkan pakasa i nawak niu wia endosa, wia papaken tanu senjata kelaliman, taan wehemo nawakemu wia i Allah tanu e tou, in tempo nimate, taan taekan timou mo. Oh serakkan pakasa nawak mu wia i Allah, mamuali senjata kabenaran. 14Ka nikamu ndai mo perentau ke eu dosa, taan nikamu ndai mbawa hukum Torat, taan wia mbawa kasih karunia.15Oh kumura? Sapa kita toro sumiwa dosa? Ka nikita ndai mo wia Taurat, taan wia mbawa kasih karunia pakasa ndai! 16Sapa ndai paileken niu? Sa kamu sumerakkan nawak, nia wia i esa tou tanu hamba supaya malinga-linga nikamu hamba i tou nita i palinga-lingaan mu, leos wia ndosa, oh mimpin wia nukamu wia pinatean, kaampit ketaatan mahali nikamu wia kabenaran?17Taan syukurlah wia i Allah! Tampah nikamu babu dosa, taan nikamu tekan pakasa e nate ma kiit pengajaran in ni terus wia nikamu mo. 18Kamu binenaso wia ndosa oh mamuali babu kabenaran.19Niaku limila wia kasuat in tou ka kakarangan mu. Masuat oh nikamu simerakkan pakasa inawak niu mamauali hamba keeluasan oh kadarhakan mali nikamu wia kedurhakaan, taintumo ni kamu taekan musti sumerakkan pakasa i nawak mu mamuali hamba kabenaran e nimahali nikamu hamba kabenaran e nimahali nikamu wia pengadusta. 20 Ka tempo nikamu hamba dosa, nikamu bebas loia kabenaran. 21Sapa kuana tininpu nia wia initu? Pakasa niitu simiwa ni kamu mairang taekan, ha pakasa waya nitu, mo pinatean.22Taan taekan, kamu binebase wia ndosa, oh kamu nimamuali mo hamba Allah, nikamu niimakailek wia na nimali wia kakudusan mamuali kalowisan nitumo nidop eng kekal. 23Ka wawaer ni dosa niitu mo patean; taan karunia Allah paka lawiren mawali-wali i Yesus Kristus, Tuhan kita.
1Sapa ndai paileken wiu, patuari waya, niaku limila wia nisea e mailek hukuman-hukuman makawasa wia natas ne tou en tempo tou tumou.2Ka i kaawu in nesa winakes i hukum wia kaawakena tempo nisia matou tou. Taan sakaawak niaku nimatemo, bebaso sia wia hukum ni makas kaawak na niitu. 3Kaambo kaawak na matou tou pe, nisisa i lila bersinah sa sia mamuali kaawa ne tuama tuama wailna, taan kaawak nimatumo, nisia bebaso wia hukum, o nisia ndai mo bersina, sa mamuali kaawa tuama-tuama newalina.4Niitumo, patuari ku waya, nikamu kangkali kinatemo wia hukum taurat wia tubuh Kristus, o nikamu mamuali punya ke tou walina, niitu kapunyaaNa, i timou wia nantana i ke nimate mo, kita nimuan wia Allah. 5Ka tempo nikita matou-tou pe wia leona, hayanapsu dosa, pinengaru hukum taurat, maayang wia anggot nawak ta, oh nikita mawua wia maut.6Taan taekan nikita binebasa wia hukum taurat, ka nikita nimatemo nisia, i kiuweng nikita kaambo nikita lasuayas wia kaadan weruan Roh ondai wia kaadaan ure kumiit huruf hukum taurat.7Sa taintu, sapa mo lila ta? Sapa hukum taurat niitu dosa? Pakasa ndai! Kasui, hukum taurat niaku maileko in dosa. Ka niaku sandiri ndai mailek sapa kapaaralu, sa hukum taurat ndai limila: “Tia mahewe!” 8taan wia perintah niitu dosa toro mehe tempo tumomi wia nawakeku hukum taurat dosa minate mo.9Tempo niaku tumou ndai wana hukum taurat. Taan mai niitu mai timou, 10Kasui niaku ni mate. Oh perenta mehe tumou, nyata mahali niaku wia patean.11Ka wia perentah niitu, dosa makaileke kesampatan tumipa niaku oh perenta niitu nimate niaku. 12Ka hukuman taurat adalah kudus, oh perenta niitu kudus, benar dano leos.13Sa taintu, wewehan kaleosan ku mamuali patean wia niaku? Pakasa ndai! Taan kawlitan, niitu mo dosa, oh dosa nirwake i leos ma ai patean wia niaku, o peunta niitu nyata memang dosa. 14Ka pailekenaku, hukum taurat, e rohani, taan niaku memang bersifat leoma nei wangker wia mbawa kawaesa dosa.15Sapa simiwo ku ndai pailekengka. Ka ndai sapa kapaar ku pasiiwonku, taan sapa kalilis e ku, niitu mo pasiwongku. 16Sapa pasiwongku ndai kapaaranku nyaku, setuju hukum taurat nitu leos.17Sa taintu ndai mo niaku masiwa taan dosa wia nggorem ku. 18Ka pailekeng ku, wia niaku, wia nggoremku tanu i tou, ndai wane i leos. Memang kapaaran wia niaku, taan ndai hal masiwo sapa e leos.19Sapa i kaparaanku, nitu e leos, simiwaku, taan sapa ndai kapaaranku, niitu mo lewa, peniwa niwangku. 20Niitu mo sa aku sumiwa ndai kapareka, taintu ndai mo niaku masiwo, taan berdosa wia munek wiagoremku. 21Taintu mo tinutue ku wia hukum yai: saaku mapaar sumiwo sapa leos, oh lewo wia niaku.22Mamang wia memang wia nateku paar hukum Allah, 23Taan wia pakasa i nawak nyaku lumoho hukum walina i mainakut sumaru hukum akal budi ku oh sumiwo niaku tawanan hukum dosa wia pakasa nawak ke ku.24Niaku tou cilaka! Sei toro lumeta niaku wia nawak maut yai? 25Syukur wia Allah! Oleh Yesus Kristus, Tuhan ta. Ka kaampit akal budi ke nyaku malayani hukum Allah, taan kaampit nawak oh masenganku niaku lumayan hukum dosa.
1Tentumo tekan ndai mo wana pahukumen sa esa wia mo nggorem i Kristus Yesus. 2Roh, i timou nikou binenas na mo nikamu wia gorem ni Kristus hukum dosa o hukum maut.3Wisa rai kasiwoan ē hukum Taurat ka rai si daya o daging, siniwomo ni Mapiara. O lalan ni utus okiNa sandiri gorem daging, e masuat o daging i kinuasa dosa ka dosa, Nisia nimawumo hukuman atas dosa wia gorem daging, 4orior pa tuntuten ni hukum Taurat lekepeni wia nikita, e rai timou kumiit daging, taan kumiit Roh. 5 Ka nisea e timou makiit daging, mengenang genang tepeniwon niwon i nisea e timou makiit Roh, mengenang genang tepeniwon niwon ni Roh.6Ka kapaaran daging nitomo maut, taan kapaaran Roh nitumo timou o damai sejahtera. 7Ka kapaaran daging nitumo kapipetan o i Mapiara, ka nisia rai mainde e hukum Allah; nyai memang rai mungkin wia nisia. 8Ka e nisea timou gorem daging, rai mungkin kapaar ni pairasa.9Taan nikamu ndai timou wia gorem daging, taan gorem Roh, sa i Roh Allah munek wia goremmu. Taan sa sia rai wana Roh Kristus, sia rai punya ni Kristus. 10Taan sa i Kristus wia goremmu, maka nawagta nimatemo ka e dosa, taan Roh adalah patok touan ka kabenaran.11O sa i Roh Na, i binangkit na mo Yesus wia pinuser ne nimate, Nimunek wia gorem memu, ka nisia ni mangkit i Kristus Yesus wia pinuser ne nimate, patotoun Na kahi nawagemu e terimo nitu e Roh Na, i ni munekko wia gorememu.12Nitumo e patuari waya, nikita nima mualimo tou nimutang, taan ndai wia i daging, orior tumou kumiit daging. 13Ka sa kou tumou kumiit daging, nikou matemo; taan sa o i Roh nikamu mapapate e pasiwo-siwon nawagemu, nikamu tumou.14Pakasa e tou e pinimpin ni Roh Allah, sea mo e oki ni Mapiara. 15Ka nikamu rai timerima Roh perbudakan i simiwo nikou mamuali toroinde, taan niamu tiremia mo Roh i simiwo nikou mamuali oki ni Mapiara. O i Roh tii nikita tomowa: “Ya Abba, ya Bapa”.16Roh nitu simaksi mawali wali o Roh ta, ka nikita oki waya ni Mapiara. 17O kakiit kita nimamualimo oki, nikita kahi nimamualimo ahli waris, maksudna pakasa e tou berhak tumerima janji-janji ni Mapiara, e mateterima mawali wali i Kristus, niitu sa kita pendis so wawali wali o Nisia, orior dipermuliakan mawali wali.18Ka kayakin ku, kapendisan kaoatan yai rai toro pababandingan o kamuliaan i panyanyatami wia nikita. 19Ka kaleloan pakasa e tou maana nendo oki ni Empung panyanyata mi.20Ka pakasa e tou tinakluk wia kasia siaan, ndai kapaarangan sandiri, taan o kapaaran Na i timakluk Nisia. 21Taan gorem paarapan, ka e tou tii sandiri pa memerdekan wia perbudakan kabinasaan o gumeren witu kamerdekaan kamuliaan e oki ni Mapiara. 22Ka pailekenta, makar tekan pakasa e tou mawali wali mangingal o mawali wali mapendam sumuakit maaanakko.23Ndai te nisea, taan nikita i terima mo karunia sulung Roh, nikita kang kahi mangingal wia nateta kasasakan maana paangkaten mamuali oki, niitu kabebasan nawagta. 24Ka kita sinelamat gorem paarapan. Taan paarapan e palohoon, ndai te e paarapan; ka kumura e tou maarappe sapa linohona? 25Taan sukita maarap e ndai palohoonta, nikita maana nitu o tekun.26Tentu mo i Roh masasawang nikita wia kalengean ta; Ka ndai pailekenta kumura reken masosombayang; taan i Roh sandiri masombayang for nikita wia i Empung e ngingalan rai katotoranta. 27O i Empung maselidik nateta, mailek e kapaaran ni Roh, niitu ka nisia tanu kapaaran ni Opo Empung, sumombayang for e tou kudus.28Paileken ta tekan, i Mapiara makiit mapaayang wia pakasaan for mahalimi kaleosan wia e maupus Nisia, niitu wia nisea e timowa tanu kapaaran ni Empung. 29 Ka pakasa e tou sinisirNa ing katare tare, nisea mo e nitantuNa mi ing katare tare orior mamuali tanu gio ni oki Na, orior sia i okina tii, mamuali tua wia e laker matuari. 30O e nisea nitantu wa mi ing katare tare, nisea kang kahi i tinowaNa. O e nisea e tinowaNa, nisea kahi e binenarNa. O nisea i binenarNa, sea kang kahi dimuliakan-Nya.31Nitumo sapa reken toro lila ta tentang pakasa nitu? Sa i Empung wia pihak ta, yei itoro lumawang nikita” 32Sia, i rai maupus oki Na sandiri, taan i nimower for nikita waya, kumura reken o Sia rai kimaruniami pakasa wia nikita mawali wali o Nisia?33Sei tare toro gumugat e tou pinilih mo ni Mapiara? Mapiara, i nimenar nisea? Sei tae i toro mahuhukum nisea? 34Kristus Yesus i ni matemo? O umembe nitu: i binangkit to i rimuhmun kahi wita seblah lekos ni Mapiara, i ni mamuali tahu pembela ta?35Sie tare i toro meweweteng nikita wia kaupusan ni Kristus? Penindasan kapa kesesakan kapa penganiayaan, kapa kahareman kapa ketelanjangan kapa bahaya kapa keles? 36 Tanumo ni tulis: “kakiit nikou nikami wia bahaya maut kalambotan i yai, nikami nianggappo tanu-tanu domba-domba sinembeli”.37Taan wia pakasa nitu nikita limeembe pe ni e tou ni mutang, o nisia i maupus nikita. 38Ka paemanenku leos itu maut, kapa tumou leos e, kapa pemerintah-pemerintah, leos e nendo tekan kapa nendo tumondong, 39kapa kuasa- kuasa, leos e wia natas leos kahi e wia bawa kaapa e tou walina, rai toro maweweteng nikita wia nupus ni Empung, i wia gorem Kristus Yesus, Tuhan kita.
1Niaku limila kaulitan wia gorem i Kristus, niaku rai timowo. Lila nateku kumiit sumaksi wia Roh Kudus, 2o niaku masusah rendai o salalu masakit nate.3Bahkan, niaku paar kutuken o katampas wia i Kristus ka e patuariku waya, kaum sebangsaku witu kedagingan. 4Ka nisea e tou Israel, se niangkota mamuali oki, o nisea timerima mo kamuliaan, o perjanjian-perjanjian, o hukum taurat, o ibadah, o janji-janji. 5Nisea mo e turunan ni Bapa-bapa leluhur, i timurung Mesis wia kaadaan Na tanu e tou, wia natas pakasa waya. Nisia mo Opo Empung i palootooren makar kaure ure.6Taan tentu firman ni Opo Empung ndai te magagal. Ka ndai pakasa e tou nimai wana Israel i ton Israel, 7o kahi ndai pakasa nai kareken turunan Abraham i oki Abraham, taan: “E nimai wia Ishak e paiila turunan nia”.8Wartina: ndai e oki kimiit daging i oki ni Opo Empung, taan e oki perjnajian e nilila turunan ulit. 9Ka firman yai wewehan janji: “Tanumo nendo yai Niaku maaai o i Sara i makailek esa oki tuama.”10Taan rai te nitu. Lembe pe katerang i Ribka i makali ali nawang wia i esa tou, wia Ishak Bapa leluhur ta. 11Ka e nendo e oki nita rai pe ni katou o raipe simiwo e leos kapa e lewo, orior rencana ni Opo Empung sumuat e sinisirNa tineguhmo, ndai timuur i peniwo niwon, taan timuur wia panggilanNa. 12Lilila wia Ribka: “e oki ni tua e mamuali hamba ni oki muda,” 13Tanumo ni katulis: “Niaku maupus Yakub, taan maseso i Esau.”14Satentu, sapa toro ilila? Apa i Opo Empung ndai adil? Mustahil! 15Ka Nisia fimirman wia i Musa: “Niaku mawewehe belas kasihan wia esei niaku paar mawewehe belas kasihan o niaku Niaku mamumurah nate wi e sei naiku paar mamumurah nate.” 16Kai niitu rai nikagantong wia kapaaran ne tou kapa pasiwon ne tou, taan wia kamuraan nate ni Opo Empung.17Ka kitab suci limila wia i Firaun: “Nitumo mababangkit nikou yaitu orior Niaku mapaloho mako kawasanku wia nikou, orior ngaranKu dimasyurkan wia paksa kaoatan.” 18Nitumo Sia mawehe belas kasihan wia e sei Na o Nisia matetegar nate ni sei i kapaaran.19Tekan nikamu mailila wia niaku: “satentu, sapa pe kahi i paki selok Na?” 20Seire nikamu, e tou, ka nikamu mabantah e Opo Empung? Torokan e siniwo tumila wia i simiwo: “kaaku siniwo mu tantu?” 21Apakah i tukang periuk rai si hak witu tana’pulutan, for masisiwo wana gumpal e masuat tanu benda for papapaken wia tujuan e mulia o tanu benda walina for papaken wia kinanaramanno?22Nitumo, sa mapailek murka Na o mapaturu kawasan Na, Opo Empung mawehe kasabaran e wangko wita sinaru benda-benda kemurkaan Na, e siniappo for kabinasaan. 23Justru for manyanyatami kasigaan kamuliaan Na natas benda kaupus-upusan Na e sinisp na mo for kamuliaan, 24nitumo nikita, e tinowanamo ndaite wia nantara e tou Yahudi , taan kahi wana nantara bangsa-bangsa walina,25tanu kahi nifirmanneNa wia kitab nabi Hosea: “E rai umatku totorannako sea umatku o erai kekasih totorannako sea: kekasih.” 26O witu tampa, wisa e paiilaan nako nisea; “Nikamu yai rai umatku,” wanna me lila mako wia nisea; “e oki ni Opo Empung e timou.”27O Yesaya rumekei sumuat Israel: “maan tentu kalaker e oki Israel tanu resak wana lour, taan e tilaunate e paseselamatan. 28Ka sapa mo nai firmanne Na, pasisiwon ni Mapiara wia natas kaoatan, sampurna o tuuro. 29O masuat nei lila ni Yesaya irior: “Ande ande i Empung pakasa kaoatan rai timelau turunan wia nikita, nikita nimamualimo tanu Sodom i masuat tanu Gomora.30Satentu, sapa toro lilata? Nyai: Ka e bangsa walina e rai makiit kaulitan, nimailekko kaulitan, yaitu kaulitan karna iman. 31Taan: e Israel, nulit ulit makiit nukum e maaalimi kaulitan, rai nimambo wia nukum nitu.32Kaitu rai? Karna Israel mengiit ndai karna iman, taan karna pasiwo siwon. Nisea nikasandung wia watu sandungan, 33Tanu mai tulis: “nulit ulit, Niaku rimeta witu Sion nesa watu sentuhan o nesa watu sandungan, o sei i maeman wia Nisia, ndai papairang-irang.”
1Patuari waya, kapaaranku o sosombayangku wia i Mapiara tanai, orior nisea selamten. 2Ka niaku toro mehe sumairi sumuat nisea, ka nisea ulit ulit mainakut wia i Empung, taan ndai pangartian e nulit. 3Taan, ka kiit nisea rai mailek eng kaulitan ni Opo Empung o kakiit sea mainakut matotoor kaulitan nea sandiri, maka nisea ndai mainde wia kaulitan ni Empung.4Ka i Kristus kalekepan i hukum taurat, akar kalekepan kinailekan ne waya e tou e maeman. 5Ka i Musa timulis sumuat kabenaran karna i hukum taurat:”E tou simiwo nitu e tumou ka ni itu”.6Taan kualitan karna iman limila tanai: “iia pa ila wia natemu: sei e malolongkot wana sorga? “yaitu: for maaalimi Yesus tumumpa, 7kapan: “sei e matutumpa wia jurang maut?” yaitu: for maali Kristus lumongkot wia antara e tou nimate.8Taan sapa lilana? Nyai: “Firman nitu tawi wia nikou, nyai wia gorem semurmu o wia gorem natemu.” Nitumo Firman iman nilila neimi. 9Sa nikamu mahaku semurmu, ka Yesus nisiamo i Tuhan, o maeman wia gorem natemu, bahwa Opo Empung binangkit Na mo siar, wia nantar e tou minate, maka nikamu paseselamaten no. 10 Karna o nate e tou maeman o binenar, o semur e tou mahaku o selamaten.11Karna kitab Suci limila: “Sei te i maeman Nisia, e rai papairan irang. 12Ka rai nimalaengan wia antara e tou Yahudi o e tou Yunani. Karna Opo nesa nitu siamo i Empung wia pakasa ne tou, i siga wia e pakasa tou i matowa Nisia. 13Ka, sei te tumowa ngaran ni Mapiara, i selamaten.14Taan kumura sea toro tumowa Nisia, sa sea rai maeman wia Nisia? Kumura sea toro maeman wia Nisia, sa sea rai liminga Nisia sa riwana e nunuwu Nisia? 15O kumura sea toro nunuwu Nisia, sa se rai nireho? Tanu mo nitulis: “Kawangun rendai e mahai mahai ali kabar leos!”16Taan ndai pakasa e tou limingamo kabar nitu. Yesaya sandiri limila: “Empung, sei i nimaeman wia nunuwu neimi?” 17Nitumo, Iman timimbuli wia liningaku, o liningaku wia firman Kristus.18Taan niyaku mawueg: wewehangka e rai liminga? Nulit sea limingamo: “Suara nea nimakarbo i pakasa kaoatan, o lila nea nimakarro ujung bumi.”19taan niaku mamuei: “wewehan reen e Israel timanggap nitu? Katare tare Musa limila: “Niaku simiwo nikamu cemburu wia pakasa ne tou e rai umat o memaso-maso galohmu wia e bangsa bebal.20O kaberani i Yesays limila: “Niaku telah berkenan timutul nea e rai masero Niaku, niaku nimipalohomo wia nisea e rai mawueng niaku.” 21taan e Israel sia maila: “Kalaatan ni Endo Niaku ni mulur ro lawasku wia e bangsa e rai taat o e ma bantah.”
1Maka nikau muey: wewehangka i Empung wona i timolak umat Na? Pakasa ndai! Ka niaku sandiri kahi tou Israel, wia turunan ni Abraham, wana suku Benyamin. 2Opo Empung rai timolak e umat Na e sinisirNa. Kapa nikamu rai mailek, sapa nilila kitab suci sumuat Elia, toro nitu sia niwehe pipet e Israel wia i Opo Empung. 3“Empung, e nabi-nabi Mu pinate niamo, mezbah-mazbahMu tinuras nea mo; niaku mokan sandiri i matou tou o nisea paar mawuwuwut nasenganku.”4Taan kumura Firman Allah wia nisia? “Niaku timilaupe pitu ngariwu tou for Niaku, e rai pernah sujud masembah Baal.” 5Nitumo wia nendo yai wewehan mahana e tilau mokan, kumiit e sinisir eng kasih karunia.6Taan sa nitu mamuali ka kasih karunia, maka ndai mokan te ka pasiwo-siwon, ka sa tentu, eng kasih karunia nitu ndai kahi kasih karunia. 7 Hano kumura? Israel ndai nimakailek sapa pakiitenna, taan pakasa e tou pinilih e nimakailekko. O e tou walina e timegar nate nea, 8Tanumo nitulis: “Opo Empung simiwo nisea kaperengan leos, nimehe mberen o itu rai mamoho o lunteng e rai malilinga; makar i nendo tekan.9O i Daud limila: Maano jamuan nea mamuali jerat o perangkap, penyesatan o wawaer wia nisea. 10O maan ni mberen nea marimbun, makar nisea raimo maloloho o siwono ruur nea terus-menerus mabongko.11Nitumo niaku mawuey: wewehan ree e ni kasandung o ka nawu? Pakasa ndai! Taan o pasiwon siwon nea kaselamatan nimambne wia e bangsa walina, orior sumiwo nisea cemburu. 12Ka sa pasiwo siwon nea wewehan arti kasigaan wia kaoatan, o kakurangan nea kasigaan wia bangsa-bangsa walina, lumembe mako nitu kahi kasempurnaan nea.13Niaku lumila nikamu, nei bangsa-bangsa rai Yahudi. Justru ka niaku i Rasul for e bangsa rai Yahudi, niaku mahanggap nitu kamuliaan papaayangenku, 14niitu sa aku toro mababangkit e cemburu wia gorem nate ne bangsa ku kumiit daging o toro sumelamat e pira tou wia nisea.15Ka sa penolakan nea mehe arti perdamaian wia kaoatan, torokan penerimaan nea wewehan arti walina dari pada timou wia nantura tou nimate? 16Sa itu roti katare i kudus, tantu pakasa adonan kahi wia kudus, o sakahi kalat i kudus, tantu e saangena kahi kudus.17Nitumo sa wewehanno saang rinepu o nikamu suruna i liar cinangkok ko wia nantarana o nimakailekko bewetengan wia gorem kalat zaitun i wutamo sering, 18Tiamo nikamu masula wia saang-saang nitu! Sa kamu masula, genang-genang, ka rai nikamu i timopang kalat nitu, taan kalat nitu i timopang nikamu.19Nikamu wona lumila: wewehan saang-saang rinepu, orior niaku cangkokken wia nantara tanu suruna. 20Leos so! Nisea rinepu ka e rai kasa maeman, o nikamu rimendai kasa karna iman. Tiamo i ta sula, taan maindemo. 21Ka sa i Opo Empung ndai maupus e saang ulit, Nisia kangkahi i rai kan maupus nikamu.22Nitumo wehangenag kaleosan ni Opo Empung o kahi kaketeran Na, yaitu kaketean wia e tou nimawumo, taan natas nikamu kaleosan Na, yaitu sa nikamu tetap wia ka leosan Na, sa rai, nikamu kangkahi pa keketoren no.23Taan sea kahi pacacangkokkene sumoup, sa sea rai timetap wia e ndai paemane nea, ka i Opo Empung kimuasa for macacangkok nisea sumoup. 24Ka sa nikamu kinetoro tanu e saang wia pohon zaitun liar o ndai masuat o kaadaanmu nitu nikamu cinangkokko wia pohon zaitun sejati, lumembe maku nitu nisea yai, i kimiit kinatuan nea e pacacangkokken wia pohon zaitun nea sandiri.25Nitumo e patuari waya, orior nikamu tia maanggap nawegmu pande, kapaarku orior nikamu mailek rahasia yai: sangapahurua wia e Israel e nimamuali mo tegar makar malekep jumlahna wia e bangsa walina i gimoremo.26O lalan nitu pakasa e Israel paseselamaten, tanumo nitulis: “wia Sion i mai i penebus, sia mai masisingkir pakasa kefasikan wia i Yakub. 27O nyaimo ni ku janji wia nisea, sa niaku mahahapus dosa nea.”28Tanu Injil nisea mo e kapipet ni Opo Empung karna nikamu, taan tinu sinisie nea i kekasih Allah karna nenek moyang. 29Ka i Opo Empung ndai menesel kasih karunia o totowaan Na.30Ka masuat nikamu tempo rai taat wia i Opo Empung, taan tekan nimakailek kaleosan o ndai palinga lingaan nea, 31Nitumo kahi sea tekan e raimo malinga-linga, orior o kakosan i kinailekkano, sea kahi e makailek kaleosan 32Nitumo i Opo Empung kinurungnamo pakasa e tou wia e rai malinga linga, orior sia toro mapaloho kaleosan Na wia nisea waya.33O kararen rendai kasigaan, nikmat o pengetahuan ni Opo Empung! Nulit ndai kaselidikan pakasa pinutus Na o nulit ndai kinaamboan pakasa lalan Na! 34Ka, sei i mailek pinikir ni Empung? Kapa sei nimamualimi penasehat Na?35Kapa sei i pernah mehe sesuatu wi Nisia akar sia sinawelan Na? 36Ka pakasa nitu nimai wana Nisia, o Nisia o wia Nisia: wia Nisiamo kamuliaan makar kaure ure!
1Karna nitu patuari waya, demi kamurahan ni Opo Empung niaku matuari nikamu, orior nikamu mali mange nawangkemu tanu persembahan yang hidup, eng kudus, o kapaar Na wia Opo Empung; Nitumo ibadahmu e sejati. 2Tiamo niamu mamuali kasuat o kaoatan yai, taan waloyen no mako o werun nako kalakuan nu, orior nikamu toro mabebeda wisa kapaar ni Opo Empung: sapa i leos, i kapaar ni Opo Empung o i sampurna.3Tinuuran kasih karunia i niwehemi wia niaku, Niaku lumila wia setiap tou wia nantara nikamu: Nikamu tiamo ta tinggi e pemiki mikiren dari pada e toro pikiren mu, taan mikir ro e toro pikirenmu,orior nikamu toro kumuasa nawagke mu kumiit in ukuran iman, kinaruania Na moni wia nikamu masing-masing.4Ka masuat wia awag esa nikita wewehan laker anggota, taan ndai pakasa i anggota nitu wewehan papaayangen masuat, 5Nitumo kahi kita, maan kahi laker mamuali esa awag wia gorem Kristus; taan nikita yesa o i yesa, ni mamualimo touna wia i esa o e walina.6Nitumo kita wewehan karunia nimalae-laengan kumiit kasih karunia i nimehemi nikita: sa karunia nitu for manunubuat, leos nikita sumiwo nitu masuat o iman neta. 7 Sa karunia for malalayan, leos nikita lumayan; sa karunia for maaajar, leos so nikita maaajar; 8 Sa karunia for mehe nasehat, leos so nikita mehe nasehat. Sei e mawete weteng sesuatu, leos so sia suniwo nitu o nate i ikhlas; sei e mawehe pimpinan, leos so sia sumiwo nitu o karajinan; sei e timuru e kaleosan, kaleos so sia sumiwo nitu o mapaar paar.9Nitumo nupus nitu tia penowo-nowo! Rumou mako wia lewo o siwono e leos. 10Nitumo nikamu maupus upusan tanu matuari o mari rioran wia mewehe normat.11Tia kine karajinanmu luntur, maanmo rohmu lumaya layas o layenneno i Empung. 12Mapela pelamu kou wia paarapen, sumabar-sabar wia kapendisan, o tumekunno wia sosombayangen! 13Tulungen te mako pakasa tou kudus wia kakurangan o painakuten nako nawagmu for salalu mawehe tumpangan!14Berkaten nako se e mahaniaya nikamu, berkata nako o tia makutuk! 15Mapela pelano o e tou mapela pela, o mame mako o e tou mahame! 16Nitumo nikamu esa ate esa pikiran wia nidopmu mawali wali; tia mo nikamu megenang genang pakasa perkara e rai kaamboan, taan tumoromo mange nawagmu wia pakasa perkara e sederhana. Tiamo mahanggap nawagmu pande!17Tiamo mawawae kalewoan ong kalewoan; siwonomako sapa e leos wia pakase tou! 18Satoro rendai, sa itu kagantong wia nikou, tumoumo wia maleo leosan wia pakasa ne tou!19Patuari waya, e kaupusku, tiamo nikamu sandiri matutuntut e wawaeran, taan wehan nako tampa witu murka ni Opo Empung, ka nai tulis: wawancara nitu hak ku. Niaku mo i matuntut waweran, Firman Empung. 20Taan sa kapipetemu maharen, wehannako sia kuman; sa sia mareo wehan nako sia numonot! O masiwo tentu nikamu nierur niumo bara i mbaha wia natas rokosna. 21Tiamo nikamu makalah wia kalewoan, taan kalan nako kalewoan o kaleosan!
1akasa ne tou musti malinga wia i maperenta wia natas na, ke ndai wana maperenta, oh lai mana lestu wia i Allah; oh pakasa ne maperenta kai tantu ni Allah. 2Niitu me sei lumawang i pemerenta, nisia malawang perentah ni Allah, oh sa sia makiit, wehe hukuman wia nawak ka sandiri.3Sa sei sumiwa lewo, nisia tia mainde wia e maperenta kecuali masiwa leos. Paar kan kamutumou lai mainde wia i pemerintah? Sumiwo mo i leos, oh nikamu makailek pujian wia nisea. 4 Ka pemerintah hamba Allah wia kaleosanku. Taan sa nikau sumiwo lewo kainde mako sia ka ndai sia-sia maperentaku tumimboy sambed. E maperenta sea mo hamba Allah, oh mawaer murka Allah, wia nisea masiwo lewo. 5Niitu mo nikita lumawang i nawak, ndai te ka murka Allah, taan ka kapaaran suara nate nikita.6Niitu mo sebabnya Nikamu mamaer pajak. Ka nisea mahurus niitu neseamo e pelayanan Allah. 7Waena nako wia pakasa netou sapa pa wawaeng niu: pajak wia tou ulit tumenima pajak, cukai wia e tou makajannya cukai; lata takut wia etou berkat tumekina i takut, eormat wia etou berkat tumerima hormat.8Tia nikamu nuntang sapa nikita wia e tou-touna, taan nikamu berkasih-kasih ka pakasa ne tou masiwo leos wia kasuat tou, nisia limekepa hukum taurat. 9Ka firman: tia bersina, tia memate tou, tia marongkit, tia mahewe oh firman walina wisa pe niitu, pinakasa mo wia firman yai, niitu mo: kaupusi kasuat tou masuat oh nawak sandiri! 10Kasih ndai masiwo lewo wia kasuat tou, niitu mo kasih kalekepan hukum taurat.11Nijai siwon niu, ka nikamu maileke tempo taekan, Niitumo tempo sia mai kaimo wia nikamu oh mawong ke nikamu wia tingjekel. Ka taekan kaselamatan tawi mo wia nikita, in tinu mpo nikita ma percaya mo. 12Nendo wengino lepet, tawi mo maoat. Niitu mo kita tumelan pasiwo-siwon wia kegelapan oh make alat senjata trang!13Maimo kita tumou wia kasopanan, tanu wia noat, tia wia pesta pora oh patelewen, tia wia cabul oh kapaar sandiri, tia wia patokalan oh iti hati. 14Taan paken Tuhan Yesus Kristus tanu alat senjata terang oh tia nako niak nawak mu oh mapupuas kapaaran.
1Terimamomaki e tou leme imane daimo tyermiorita pikirana. 2Yang sitou yakin, o sia toro kamu pakasa kakanenea, taan tou leme imane ekimante laharen.3Sei i kiman, tiamo menghakimi e tou makan, ka i Allah timerimamo tou tii. 4Sei kamu maakim budak e tou lain? Entakka sia timoor, endaka sia nimawu ni itu urusan ni tuama sandiri. Taan sia tetapi tumor. Ka Mapiyara yimaga ni sia timoor sandiri.5Esa tou simangka nendo esa lebe ulit taan witu nendo laeng, taan elang simangka pakasa nendo masuat saya. Niitumo pakasa tou butul-butul pertjaya wia natena sendiri. 6Sei si simimboy witu satu hari sea nitantu, sumiwo kapar Mapiyara sei makan, sia sumiwo wia Tuhan. Ka sei makan ka Nisea mahangkat turumakase eia Allah. Taan sei rai maka. Sia sumewo kapaar ni Tuhan, taan sia mahangkat tarumakase wia Allah.7Niitumo dai wana setou o wia nantara nikita timou untuk nawakna sandiri, taan dai wanasetou e nimate untuk nawakna sandiri. 8Niitumo sa kita timon. Kita timou untuk Iampung. Taan sakita mate, kita mate untuk iampung. Jadi leos timou kaapa mate, kita pakasa punya ni Empung. 9Niitumo nekoumo keKristus inimate taan timou sumoup, orior sia mamuali i Empung, leos natas tou-tou nimate, leos nita natas e tou-tou dimou.10Taan nikou, kaapa tou maakimi patuarimu? Ka kaapa nikou mahina e patuarimu? Niitumo kita pakasa harus sumaru tahta pengadilan Allah. 11Ka wewehan itulis: Nyaku timou, taintumo firman Tuhan, pakasa tou harus berlutut wia makanea taan pakasa tou harus memuliakan Allah.12Niitumo pakasa e tou wia nantara nikita Na mawehe tanggongan jawap tentang nawak sandiri wia Allah. 13Niitumo tiamo kita saling maakimi lagi! Taan lebe bae kamu makiit palohoen nyai. Tia kita sumiwo patuari ta numawu atau kasumul!14Nyaku tou dan yakin gorem Tuhan Yesus, bahwa dai sesuatu yang haram nawakna sandiri hanya buat tou yang pahangapen, ka sesuatu wiyamo haram. 15Niitumo saka masakiti nate ne patuarimu kasesuat Nya nikou kuman, nikou dai tumou ka kumiit tinataat kasih. Tiamo kou mabinasa patuari ka kakaneniu, ka Kristus telah nimate untuk nisia.16Sapa e leos, nikamu punya, teyimo kamu pawaya difitna. 17Niitumo karedjaan Allah daimo soal kakanen o nonokoten. Taan soal kabenaran, damesejatera o sukayita oleh Roh Kudus.18Sasei melayani Kristus tanemo yai, sia kapaar ni Allah o paormaten ne tou. 19Niitumo maimo kita kejarta sapa mai damai sejatera dan berguna untuk saling membangun.20Tiamo kamu tumuti papayangen Allah ka kakanen! Pakasa niitu suci. Taan silaka tou, ka kakanena ni tou laen kasumul! 21Niitumo kamu tiya kuman daging atau numonot anggur, atau sesuatu yang mamuali watu kasumulan se patuarimu.22Tumimbo wiya keyakinan Na nikou punyata itu, bagi nawakmu inaba sanaru ni Allah. Berbahagiala sia, ka dai ni hukum nawakna sendiri wiya nika nianggapna leos untuk siniwona. 23Sa sei se ragu-ragu sasea kuman, sia niekum, ka sia dai sumiwo bedasarkan iman. Dan segala sesuatu dai berdasarkan iman adalah dosa.
1Nikita, keketeren, musti tumanggang kalemaan ne tou e lai keter oh tia kita sumero kasenangan ta sandiri. 2E netou wia nantara inkita musti sumero kasenangan wia kasuata wia kasenangan oh kakosan na.3Ka Kristus kalangkahi, ndai masero kasenangan Na sandiri, taan tanu nai tulis: Pakasa lila cercaan nea, macerca nikou, kimenalo niaku. 4Pakasa lai tulis in tempo, lei mi itulis nimamuali pelajaran wia nikita, oh kita teguh matimboi wia pangharapan oh ketekunan ong pangibaran wia Kitab Suci.5Kumiwehe wia Allah, sumber katekunan oh penghiburan, kumarunia terukuman wia nikamu, masuat kapaar Kristus Yesus, 6oh kaampit neta ate oh neta lila nikamu memuliakan Allah oh i Bapa Tuhan kita Yesus Kristus. 7Niitumo terimamo esa nan o waling masuat oh Kristus, juga telah timelina nikita, o kamuliaan Allah.8Paileken ku nietumo, ka ing kabenaran Allah Kristus nimamuali parelio-lelio nea tou bersunat makukuat in janji nei Namo wehe ma wia nenek moyangla. 9Nan untuk memungkinkan bangsa-bangsa maka, wia nisea memuliakan Allah oh rahmat Na, tanu nai tulis:10“Niitumo niaku memuliakan Nikou wia nantara bangsa-bangsa oh kumantar mazmur ngarau miu.” 11Oh tumondongi niitu: “bersuka citalah, hai bangsa-bangsa, degan umatNya.”12Oh kahi: “Pujilah Tuhan oni kamu pakasa bangsa-bangsa maan no pakasa e suku bangsa memuji Dia.”13oh tumoudang niitu lila ni Yesaya: Tanuk wia nakatur Isai tuminbal nan Nisia tumoar oh merenta bangsa-bangsa menarah harap.14Samerot Allah, mawehe pengharapan, luluekepi nikamu, pakasa sukacita oh damai sejahtera wia iman nikamu, maka ong kaketeran Roh Kudus nikamu mahawes awes gorem pengharapan.15Patuariku, niaku sandiri maeman nikamu, nikamu kangkahi mawute kaleosan oh pakasa kapinteran oh mampu ma welu tuturu. 16Taan, kasih karunia, naimo i wehe Allah nikamu niaku, wana oh wiai kaampit kaberanian timuliso wia nikamu mapa genang nikamu.17Niaku toro mamuail pelayanan Kristus Yesus pakasa wia bangsa-bangsa ndai Yahudi wia gorem pemberitaan injil Allah, pakasa bangsa ndai Yahudi terima ni Allah mamuali persembahan kapaar Na, oh simuci ni Roh Kudus. 18Ka wia i Kristus niaku toro sumenang wia pelayanan ku wia i Allah. 19Niaku ndai berali lumila e balina, kacuali wia sapa siniwa ni Kristus ka niaku, oh mimpin e bangsa walina wia ketaatan, wia lila oh pasiwou,20oh kawasa tanda-tanda oh mujizat oh kawata Roh. Taintumo kelangan limendong wana Yerusalem makar. Ilirikum niaku maka nitu nyaku injil Kristus. 21Mumanggap tanu nan wia pemberitaan kehormatanku, oh niaku dai simiwa wia tampa-tampa wia Kristus kinenal netou, maan nyaku ndai sumiwa wia datar,22Taan masuat kai tulis: Nisea, daipe peruah tumezima berita tantang Nisia pasti lumoho Nisia, oh natea, dai paruah luminga, pasti mailek. 23Niitumo niaku salalu kalelong maange wia nikamu.24Taan taekan, ka niaku dai mo wana i tampa papaayangan wia tampa yai oh niaku tinawuo paar mangewana, banua yai kanya priamo ngtanu ndai pemas mau ma kukunjung nikamu. 25Niaku maarap wia perjalanan ku mange Spanyol nia toro tumuli wia tampa,o makilekan oh nikamu, oh kamu tora mali niaku wana me, sehingga nikamu menta wanamu, onyaku mamenikmati mahilekan onikamu.26Taan taekan niaku wia fe pekelangan, kakange wana Yerusalem, ka makali kantuan wia e tou kudus. 27Ka Makedonia nan Akhaya, nimindomo keputusan mai masunmbana sapate wia e tou miskin wia nantana ne tou kudus wana Yerusalem.28Keputusan nitu memang niinfo nea, taan niitu memang paayengen nea. Sa e bangsa-bangsa laeng, ni makaileko bagian wia e bangsa Yahudi, oh netea musti bangsa Yahudi i harta duniawi nea. 29Sa aku simiwo mo i paayanganiku oh suinezahkan no i kapunyaan bangsa-bangsa laeng wia nisea, niaku mangemo wanaSanyol lumangkai wana nikamu.30Pailekengku, saaku mai lumoho nikamu, niaku sumiwo masuat wuta berkat Kristus. 31Taan ka i Kristus, Tuhan kita, oh kaampit kasih Roh, niaku tumuru nikamu, patuari waya, supaya mainakut oh niaku sumombayang wia Allah untuk niaku. 32 Oh niaku kaapit sukacita mai wia nikamu kapar ni Allah, makailek kesehatan mewali-wali oh nikamu.33Allah, mawehe damai sejahtera, mawali nikamu waya! Amin.
1niaku makiweh welan uggenang i Febe, patuarita malayani wana umat keberatan, 2Nitumo nikamu sumungkut nia sia wia nggorem ni Tuhan, kumura e tou tou Kudus, oh wehe nisea bantuan sa paperlun nea. Ka nisia sandiri nimehe mo bantuan wia e laker tou, oh niaku sandiri.3Lila te mako lila leos wia i Priskil oh Akwila, oh e kaampit ku mapaayangan wia Kristus Yesus. 4 Nitea nai mo petan nyawanea wia nidopku. Wia nesea ndai te niaku ni wehe taruma kaseh, taan pakasa me jamaat ndai Yahudi. 5Normat wia e jemaat wia lubale nea sandiri. Normat wia Epenetus, patuari kanpus ka rendai, nesea wana katare maua daerah Asia wehe i Kristus.6Normat wia i Maria, ka i minaayang maulit wehe nikamu. 7Normat wia Andronikus oh Yunias, patuari wia kaoatan, pernah pinenjuara ma wali-wali oh niaken, e tou wangko wia mputer ne ratul e nimamualimo Kristus tumondong niaku. 8 Normat wia Ampliatus i kaupus ku wia i Tuhan.9Normat wia Urbanus, kaampit uami mapaayangan wia i Kristus,oh normat wia Stakhis, i kaupusku: 10Normat wia Apeles, i paling sabar wia i Kristus. Normat wia nisea, nai gorem wia mbale ne Aristebulus. 11Normat wia Herodian, kaampit wia kaoatan. Normat wia nisea wia nggorem in bale ne Narkisus, wia nggorem wia i Tuhan.12Normat wia Tripena oh Triposa, i nimaayan banting tulang wia paayangan Tuhan. Normat wia i Pris, i kaupusku, ka i nimaayangan banting tulang wia malayang i Tuhan, oh normat wia i mamaka, oh niaku matuari mamaku. 13Normat wia i Rutus, tou pinili wia i Tuhan, oh normat wia i mama ka, oh niaku masuat mamaku. 14Normat wia Asui Kritus, Flegan, Hermes, Patrobas, Hermas oh patuari ne awaya mawali-wali nisea.15Normat wia Filologus, oh i Yulia, Nereus, oh patuari na wewene, oh Olimpus, oh pakasa ne tou kudus mawali-wali nisea. 16Mahormatan nako kamu oh masiongan kudus. Salam wia nikamu pakasa ke jamaat Kristus.17Taan niaku mehe tuturu nikamu, patuari waya, oh kamu malile-ilek wia nisea, oh nimalalahan paselo-selokan oh godaan. Ka kiitu umou wia nise! 18Ka e tou-tou taintu ndai malayan Kristus, Tuhan kita, taan maator i nawak sandiri. Kaampit lila nea endai war oh lila nea leos tumipu e tou leos ate nea.19Berita wia kaleosan ku liningan mo ke laker tou. Niituma niaku senang ka nikamu. Taan kapaarku kamu bijaksana wia wisa timoro sapa leos, oh bersi wa sapa lewo. 20Semoga Allah, mawehe e damai sejahtera , repet mancor i iblis wia mbawa nar mu. Kasih karunia Yesus, Tuhan kita, mawali nikamu!21Normat eia nikamu nimai wai i Timotius, kaampit ku, oh wia i Lukius, Yason oh Sosipater, kaampit ku eia kaoatan. 22Normat wia nggorem ni Tuhan wehe nikamu u Tertius, nitumo niaku, timulil surat niitu.23Normat wia nikamu nai wehe ni Gayus, nimehe mberkat wia niaku, oh pakasa nr jemaat. Normat wia nikamu numai wia i Eratus masimpang kakayaan in bama, oh mai wia i Kwartus, patuari ta. 24Kasih karunia Yesus Kristus, Tuhan kita, mawali nikamu pasa waya! Amin!25Bagi Dia, berkuasa kumeter nikamu, kumiit injil winangumku oh paila, o kaampit Yesus Kristus, masuat oh nai lila pasinde-sindek, nei puuek ka ure-ure tempo. 26Taan tekan neimo papa ilek makiit kapaar ni Allah kekal, neimo paila wia kitab para uabi pakasa netou, wia kaoatan supaya nisea mahali nesea wia liucun.27Summat Nisia, Allah ma esa-esa sumiwa nisia, oh Yesus Kristus: pakasa kemuliaan akar ka ure-ure Amin.
1Paulus ka kapaaran Yempung, tinowa mamoali Rasul Yesus Kristus o wiai sostenes patuarita. 2Nai wehe wanae jamaat Yempung witu Korintus, niseamoe linenasako Yesus Kristus o tinowa’ mamoali waya lenas na’an pakasa ne tou, wisate pahena’an nea e maila’me wia ngaran ni Yesu Kristus, nisiamo Yempun nea o Yempungeta. 3Kasih Karunia o kasenangan waya wia Yempung yama’ta o wia Yempung Yesus Kristus nimemali-mali nikamu.4Rai’marangku-rangkut maila’mange wana Yempungeku ka nikamu, ka Yempung nimehemi Kasih karunia wangko wia nikamu ka Yesus Kristus. 5Ka wia niSia nikamu nima siga’mo wia mbaya-way: wia pakasa li’lila’ o pakas ka pinteran. 6Masuat o lilila’ wia Yesus, inimoipaka wanti mako wia nikamu.7Ni’tumo nikamu rai’ kaapuan maan nesaite karunia, wia mengena-ngena nai pu’turu’ Yempungngeta Yesus Kristus. 8Nisia kangkahi mehe kamampuan wia nikamu mahakari ka’apuan, mahakari nikamu rai’ malenas inedomo Yempungeta Yesus Kristus. 9Yempungi timowa’ nikamu mako witu paheru-eruran mawali-wali oi Yokina Yesus Kristus.10Ta’an niaku mehemange tuturu wia nikamu e patuari, mbia ngarani Mapiarata Yesus Kristus, o nikami nesaite pa ne’enan o paila’ o rai’wana paselo-selokan wia nikamu, ta’an teintukang-kahi o nikamu nente paesa’esa’an o nesa nate o pikiran. 11Kae patuariku waya, niaku simongolo wiae tou e patuari ni Kloe tentang nikamu, ka mbewehan paselo-selokan wia nikamu.12Kapa’aranku nyai: mbayai nikamu maila’: Niaku mapiha’te wia Paulus, ka’apa niaku wiae Apolos, kaapa niaku wiai Kefas, ka’apa niaku wiai Kristus. 13Wewehan re’en Yesus winetengo? Ka’apa Paulus sinalib ka nikamu? Kaapa nikamu binaptis wia ngarani Paulus?14Niaku lumila’ tarumakaseh ka rai’ wana esa toui wia nikamu binaptiseku. 15Rai’ wana tou toro lumila’: Nikamu binaptis nimakei ngaraneku 16patuari ni Stefanus, niakui nimaptis nisia, kecuali nisea, rai’ pailekengku, wo’owona wewehane e binaptiseku.17Ka niaku nai rehoni Yesus rai’ mabaptis, ta’an milila’i injil; o ni’itu rai’ nimake pakaila’ kapinteran o Salibni Yesus tia’ papikiren rai’baraguna.18Ka nai lila’ lantaran salib, kabodokane tou mabinasa, ta’an mbia nikitai selamat, nailila’ ni’itu kaketeran ni Yempung. 19Ka naimo pantik: Kapinterane tou pinter, mpatengku o kaleosane tou pande, poutengku.20Wisae tou pinter? Wisae aai’re’e Yesmpungi simiwai hikmati koatan yai’ mamoali kobodokan? 21Lantaran kapinterani koatan mbiai Yempung, rai’ suminu’ Yempung ka’kapainterana, oi Yepung pa’ar sumelamati nisea e maeman kabodokani lilila’ kaol.22E tou Yahudi pa’arin tanda oe tou Yunani menero kapinteran. 23Ta’an nikami maila’i Kristus isinalib: nitoromange e pakasa tou Yahudi nimamoali kapualitan oe tou rai’ Yahudi nimamoali kabodokan.24Ta’an niseae tinowa’; e Yahudi oe rai’ Yahudi, Kristusso kaketeran Yempung o kapinteran Yempung. 25Ka, kabodokani Yempung lembehpe’ sela kapinterana ta’ane tou o payahni wiai Yempung lembehpe keter ta’ane tou.26Nggenangen e patuari waya, kumura nikamu; nendo nikami tinowa: sa reken kiitakoe tou, rai’ lakere tou pinter, rai’ lakere tou toro paki’itan, rai lakere tou pa’ormaten. 27Taan e bodok wia koatan, sinisiri Yepung ma mapairan-irange tou pinter, o sapaite payah wia koatan, sisiren Yempung mapaira-irange sapaite keter.28O spaite rai’ pa ormaten na’ane rai pareke-reken wia koatan, sinisiri Yempung mahakari spaite ndai barguna, sinisiri Yempung mo poutako sapaite barguna. 29O rai’ wana maanesaite tou e molo’or nawakena wiai Yempung.30Taan, mbiai Nisia nikamu toro wiai Kristus Yesus, lantaranoi Yempung oitu mamoali kapinteran wia nikita. Nisiai timenamako o limenasako o timubusakoi nikita. 31Tanuamo nai pantik: Seitei muturui kasula’an, nisia mu sula’ kai Yempung.
1Teintu kan aku, niaku ni mai wia ni kamu patuari waya, nyaku ndai ni mai kaampit i lila waya tewang ka apa kaampit i hikmat ma lawse o masosairi i Opo Empung wia nikamu. 2Ka niaku nimindomo keputusan ka ndai mailek sapa wia naleniu limaengngako i Yesus Kristus, ka ni Sia i sinalib.3Niaku kangkahi ni mai mo wia ni kou kaampit i kelemahan ku o mainde rendai o magiger. 4Leos lilaku o paberitaku ndai mai ku lawse kaampit i hikmat mayakin, taan kaampit i keyakinan o kaketeron i Roh. 5O pa emanan niu rai maarap wia hikmat ne tou, taan wia kaketeran ni Opo Empung.6Maankan teintu hami meritami hikmat wia kalangan ma e mantappo i hikmat e ndai wia e koatan yai, o ndai wia e mahusa i koatan yai, a e makuasa-kuasa e para rai. 7Taan pa keberita nai mi e hikmat ni Opo Epung e mai kasindek o mai papepet-pepet ka ndai pe i kuasan nimamuali, sinadiamo ni Opo Empung kamuliaan ta.8Ndai wana e makuasa i koatan yai kumenal ni Sia, ka sa sea kumenal ni sia ni sea rai simalib i Yempung i mulia. 9Taan tanu mai tulis: "sa sapa linoho o mberen o ndai liminga i lunteng, o ndai kinaluar wia gorem i nate ne tou mbaya sinadia ni Opo Empung wia nisea e maupus ni Sia.10 Ka wia i Opo Empung e nyimatami ni sia wia Roh, ka Roh maselidik waya i pakasa, ndai te hal-hal i mai kasindek wia nawak ni Opo Empung. 11Sei i wia puser ne tou i mailek, sapa linutul wia gorem i nawak ne tou limaengngako i Roh ne tou sandiri wia i Opo Empung? Teintumo ndai wana i tou mailek sapa tinuntul wia i nawak ni Opo Empung limaeng nyaku i ROh ni Opo Empung12Nikita ndai tinerima i roh i koatan, taan roh nimai wana i Opo Empung, o kita mailek sapa mai karuniami ni Opo Empung wia ni kita. 13O ka ni kami matakser hal-hal rohani wia ni sea e wewehan Roh, kami maila i tentang karunia-karunia ni Opo Empung o lila waya, ndai nai turu wia ni kami o hikmat ne tou, taan o Roh.14Taan e tou makiit tite i koatan tinerima sa sapa nimai wia Roh ni Opo Empung, ka hal niitu, ni sea wia kahesaan, o ni sia ndai pangartian na ka niitu toro te nilaiyen secara rohani. 15Taa e tou rohani manilai waya ni itu, taan ni sia sandiri ndai ni nilai ne tou walina. 16Ka "sei mailek i pikiran ni Yempung o sia toro manasehat ni sia?" Taan ni kami makapunya i pikiran ni Kristus.
1Ka niitu, e patuari waya bitu nendo nitu ndai itempo sumurita wia nikamu tanu etu maeman, tuan tanu etou makiit i koatan, eraipe tanu e paemanan wia empung. 2Pupusan sapa naiku wehe wia nikou, ndai kakanen bete, ka nikamu ndaipe tumerima nitu taekan.3Ka nikamu toupe etou makiit kowatan. Ka, sawia nikamu wewehan nate wangko oh mengindo-ngindoan ndai reen nitu tumuru nikamu tou koatan oh nidop niu tanu etou koatan? 4Ka sawewehan tou lumila: "Niaku wia nerur Paulus, oh laeng lumila: "niat wia i Apolos, ndai reen nitu tumuru, nikamu tou koatan ndai maeman? 5Kaapa Apolos? Kapa Paulus? e tanu sumelewir empung e nikamu mamuali maeman, yesa-yesa tumutul lalan nai wehe ni empung wia nisea.6Niaku tumanem, Apolos masewu, taan opo empung mawehe tumou. 7Ka nitu rai timanem kapa sumewu e tumantu, taan opo empung mawehe tumou.8Leos itumanem oi sumewu masuat; oh yesa-yesa makailek wowa kasuat pinayangna. 9Ka nikami makaampit mapayang oi opo Empung, nikamu katanaan opo empung, pahanaan opo empung.10Kasuat nupus niwehe i opo empung, e niwehena wia niaku, niaku kasuat tou mailek masiwo wale imailek rendai meta tuunan, oh tou walina mapayang wia natas na. taan yesa-yesa tou e mawehe genang, kumura sumiwo wia natasna. 11Karai wana yesa tou i mate tuunan walina tanu tuunan naimo weta, nitu empung.12Endie tou matoor wia tuunan yai oh mas, perak, batu permata, kayu, ndukut perah kaapa dahami, 13Kawisa mange papayangen yesa oh yesa kalohoan ka nendo ni empung mapaloho kaampit mbaha oh kumura papayangen yesa yesa tou nujin mbaha nitu.14Sa papayangen naitoor nitou tumahang uji i makailek kamang. 15Sa papayangen marenges i mahailek karugian, tan nisia i nesa selamaten, taan tanu wia gorem imbaha.16Dai reen paiteken niu, e nikamu mbale ni opo empung oh Roh ni opo empung mena wia nikamu? 17Sa wewehan tou mateteni imbale ni opo empung, ipendiren ni opo empung nisia. Siakahi i pendisen ni opo empung ka imbale ni opo empung lenas oh mbale opo empung nitu kamumo nitu.18Tia weweha tumowo nawakna sandiri. Se wewehan wia nikamu sangka nawakna pade kapa koatan yai, waya mako sia makero oh sia rior mapinter. 19Ka pinteran kaota yain e kakesoan i opo empung. Ka nai patik: "ka nisia i tumimboi tou pande wia ka pandeana." 20Oh wia tamba walina: Empung mailek pikiran waya ne tou pande; pakasa ndai wereguna."21Ka nitu tia wewehan tou mapela nawak na wia itou, ka pakasan impunya waya punyamui. 22I Paulus, Apolos, naan Kefas, oh koatan, penou nouan naan patean, oh tempo taekan, kaapa tempo pahakon pakasaan pasa punya niu. 23Taan nikamu punya ni empung oh i mapiara punya opo empung.
1Taintumo etou malohomi nikamu: tanu e pareho-reho ni Kristus, wia nisia pinercaya impapepepepekni opo empung. 2O kaakaranako nitu tinuntut wia e masele-selewiran inteintu ka nisea kanyata mako toro percayan.3Wia niaku noki rendai pangartian saaku paakimen niu kaapa aku paadilen netou nawakeku sandiri ndai kahakimanku. 4Nulit nyaku ndai mailek iesaane, taan ndai niitu o waku binenar. Nisia ni makimi niaku, nisia mo i yempung.5Kaniitu tiama akim araipe tempo na, indaipe i yempung nimai. nisia kangkahi timerangi nai kasindek witu karimbunan, osia mapalohome sasapa parencanan wia nggorem nate. Ka yesa o yesa tou makailek lolooren wia yopo empung.6Patuari-patuari, naikulila yai naiku pakarendai yako wia niaku o wia i Apolos, ka nikamu, orior teladan nikami kamu majar sapa artinya impaila: "Tia malelembe wia sapa maipatik, orior raiwana wiantoro nikamu mabebela inawak kaampit i lalan maopote iyeso oi yesa. 7Ka sei reken mapikir rako nikou o kapenting, o sapa mpunyamu, ndai teriman nu o saitu teriman nu kakou mapepela inawak kemu, okou tanu ndai paar tumerima?8Kamu wesumo, nikamu nimasiga mo, sarai nikami ni kamu nimamuali mo siga, o leos rendai saitu ulit teintu, o kamu nimasiga mo, o ni kami kangkahi ni masiga mo o nikamu. 9Ka sakumiit ni aku, yopo empung, nimehemi nikami, para rasul, tampa i wawa rendai tanu masuat e touwaya intinenamo nukuman paten, kakami nimamuali mo panontonan ne pakasa kaoatan; wia malaekat-malaekat owia etou.10nikami keso ka i Kristus, taan nikamu pinter wiai Kristus ni kami lemah, taan nikamu keter nikamu mulia taan nikami hina. 11Akari yai kami maharem, mareo, potai, winiwel o nidop naimi masengko-sengkot,12nikami masiwo impapaayangen i lawas engkawuter. Sakami pa awiten nikami maberkatite; akami pa gio-gion, nikami sabar, 13Sakami patowo nikami mawingkotete i leos; nikami nimamuali tanu lihwoka ingkaotan, masuat kotoran wia mbaya kaotan, tanu mpakasa waya makar tekan.14nyai naitulis, ndai mapairairang nikamu, taan marerendai dai nikamu tanu e yoki u i kaupus ku. 15Taan maankan kamu makapunya e mariwu-riwu maturu wia nggorem Kristus, nikamu rai makapunya laker ama ka niakumo wia nggorem Yesus Kristus nimamuali ama niu, ka injil naikulila mange nikamu. 16Niitumo nyaku maweheme tuturu wia nikamu: kumiit impasiwongku.17Ka niitu mo o aku kumirime wia nikamu i Timotius, nisiamo i yokiku kaupusku o malinga-linga wiai Tuhan. Nisia i mapagenanggenang nikamu wia nidop impakiitengku wia nggorem Yesus Kristus, tanu nai kuturu wisatenakoan wia nggorem pakasa jemaat. 18Taan wewehan e wopira tou enimamuali mo sombong ka nisea masangka, niaku ndai mo marengi wia nikamu.19taan niaku mario-rior mai wia nikamu, saitu kapaar ni Tuhan. Oitu pailekengku, ndai tanu mpailila ne tou sombong tii, taan kumiit ingkaketoran nea. 20ka kerajaan ni yopo empung ndai timoor wia kawasa. 21Sapai kapaaraniu, musti nyaku mai wia nikamu? kaampit ingsambok kaapa kaampit inupus, o kaampit inate maleos-leos.
1Memang etou liminga wewehan percabulan wia puser niu, e percabulan taintu, tanu ndai kailekan maankan wiantoro ne bangsa-bangsa rai kumenal i opo empung, niitumo wewehan etou matou-tou kaampit e kaawu ni papana, 2Maan taintu kamu sombong, ndai ree toro kamu masusah o makati wia etou masiwo-siwo iniitu wia puser niu?3Ka niaku maankan secara badani dai wia, taan secara rohani niaku wia masuat oniaku wia nimawumomange i nukuman wia nisia, simiwomomako tanu niitu. 4Sakita mineruro wia Roh, nikamu mawali-wali pniaku kaampit ing kawasa ni Yesus empungeta. 5Tou tii musti owertamako wia nggorem ingaran ni Opo Empung wia i iblisu oitu mabinasa nawakena, orior Rohna selamaten witu nendo ni Empung.6Kalolooranu ndai leos ndai ree pailekeniu ragi kaoki, rumeis inkukis kalaker? 7Tiamomako ragi ure itii, orior kamu mamuali sesemboran ingkukis weru, kanikamu memang raiwana iragi, ka i anak Domba Paskah ta pinotongo, nisiamo i Kristus. 8Niitumo maimo kita melesir dai kaampit iragi ure ndai kahi kaampit iragi rai wangun ong kalewoan, taan kaampit iroti raiwana iragi, niitumo balenasan ong kabenaran.9Wia surateku naikumo tulise wia nikamu, orior kamu rai masembosembor oe tou cabul. 10Papikirenku ndai pakasa ne tou cabul wia kawatan yai kaapa pakasa netou sesel, oe tou towo, kaapa pakasa netou maopo esetang, kasataintu nikamu musti tumelau ing kaoatan yai,11Taan enaiku tulise wia nikamu niitumo orior kamu rai masembosembor kaampit etou maankan sia maila inawakena patuari, niseamo etou cabul, sesel maopo isetang, i mahawit, tetelewen, oe towo, kamu raitoro kuman mawali-wali. 12Ka kaampit i wewenang sapa, oaku mahahakim nisea, owitu luar ne jemaat? Dairee kamu mahahakim e wia gorem ne jemaat? 13Nisea mahana wia luar ne jemaat e hakimen ni opo empung, rukemako etou meniwo-niwo ilewo wia puser niu.
1Ka wewehan tou wia antara nikamu, eh nimaselokan naan eh tou walina, ma'ako masero ih kaulitan wia eh tou-tou eh rai butul, naan rai wia eh tou-tou kudus? 2Ka kou rai mailek, eh tou-toumo kudus tiin eh mahakim ih koatan? Oh ka penghakiman ih koatan wia nggorem ih lawasemu, kakou rai toro ma urus ih perkara-perkara ih rai wana arti? 3Rai reen mailek kamu, ka nikitamo ma hakim malaekat-malaekat naan kasumelokan-kasumelokan wia nggorem ih nawakena susur ih nendo.4anitu teontu ih kumuno ma urus ih kasumelokan-kasumelokan, oh nitu wehenumako wia nisea eh rai wana arti wia jamaat? 5Nitu mo pailaku wia nikou kah. Mapairang nikou, Raiwana eh tou wia antara nikamu eh wewehan hikmat, eh rai mailek ma urus ih kasumelokan-kasumelakon ne patuari-patuarina? 6Wewehan ih yesa patuari maako masero kaulitan wia eh patuarina laeng, taan ih minakote wia eh tou-tou eh rai ma'eman?7Wewehan kahin perkara wia antara nikamu ih yesa wia eh tou laeng ni mamualimo kekalahan wia nikamu. Ka nikou raipaar ma susah wia karaibutulan oh nikamu rai paar kahi marugu. 8Taan nikou sandiri simiwo karaibutulan oh nikamu sandiri maalimi karugian, oh netu siwomo wia eh patuari-patuarimu.9Kaapa nikamu rai reen mailek, eh tou-tou rai adil rai makailek sapa wia gorem ih pakalenoan ni Empung? Tia ma sesat! eh tou cabul, eh mo'opo ih berhala tou kurangngajar, banci, oh tou pemburit, 10Rongkit, tou talewo, tetelewen, sumasirita ih rai rendai oh eh kotowo eh rai mailek sapa wia gorem ih pakalenoan ni Empung. 11Oh wo'opira tou linenasako, oh nikou kinudusoinako, oh nikou binutulomako wia gorem ngaran ni Tuhan Yesus Kristus naan wia gorem ni Empung ngeta.12Niitu waya halal wia niaku, taan niitu rai waya wana ih guna, niitu waya halal wia niaku, taan nawakkeku rai niwaya wia pasio-sioan ih nitu waya. 13Kakanen nyai pa gorem wiampoot oh mpoot ih pagoreman ih ka kaenen: taan eh rua tiin eh pabinasan ni Empung. Taan nawak rai pawehe wia percabulan, taan ih pawehe wia ih Tuhan, kaih Tuhan wia nawaketa.14Empung ih timoumi ni Tuhan, oh motoumi nikita waya wia kuasana. 15Ka itu rai pailekeniu, nawakemu nitu wia gorem ni Kristus? Oh paindong kumange eh makiit ih Kristus pa owerekumako wia percabulan? Taan raikan pernah!16Oh kaitu raipaileleniu, taan ih sei nimakes ih nawakena wia wewene wanti mamuali nesa nawak naan nisia? Oh nitumo palilah ni Nas: "Ka nisea indua mamuali nesa leona." 17Taan sei numakes ih nawakena wia ih Tuhan, mamuali nesa mukur naan nisia.18Roumako nawakemu wia percabulan! Waya ih osa laeng ih siniwo ne tou, nimamuali wia luar ih nawakena. Taan eh tou simiwo ih percabulan simiwo ih dosa wia nawakena sandiri.19Ka'apa raipailekeniu, nawakemu nitu mbaleh ni Roh Kudus ih nimunek wia nikou, Roh kudus ih pinakalekemu wia ih Empung, oh nikou raimakapunya nikou sandiri? 20Ka nikou tineleso naan narga tentu oh pinakawaurano lunas: ka nitu mawangko ih Empung naan nawakemu!
1O tekan pakasa wayai ni’itu Nai tulis niu wia niaku. Mbangun wiae tuama sa sia rai’ kumaweng. 2Taan sa gumenangakoi peniwoniwon rai’toro (cabul) mbangun sae tuama wewehan ka’awu sandiri oe wewene wewehan ka’awu sandiri.3E ka’awu tuama musti murusako maleo-le’os wiae ka’awu nea. 4Ka’awu wewene, rai’toro ma’apa-apari nawakena sandiri, ta’an kaawunu kaawu tuamate, tentumo kangkahie kaawu tuama, rai’toro maapa-aparako nawakena sandiri, taan kaawunate.5Nikamu tia’ merou-rou’an ngari saitu kinapaaran niu sandiri o rai’ure, onikamu makailek tempo mo sombayang. Aitu rai’mo, mako mawali-wali sumoup oi setang rai’ mapengaruh i nikamu ka nikamu rai’ mapu tumahang napsu. 6Ni’nyamo naiku lila’wai nikamu o toro, rai mitiro’ 7Maan ni’tu teintu, lembehpe’ wangun sae tou tanua niaku; taan e tou nimakailek wiai Yempung karunia ni’tu, e walina nyai, walina ni’tu.8Taan etou rai kimaweng oe pakasane mbalu niaku makiwehe: mbangun wia nesea sa kumiit’ tanua niaku9Taan sa nisea rai mamoali tumahangakoi nawak nea sandiri, tawimo nisea kumaweng. Ka lembehpe’ toro nisea kumaweng marengis ka tinenai napsu10Pakasa ne toue kimawengo, niaku—rai’ rai’niaku taan Mapiarai nimerentahmi, o e kaawu wewene raitoro me-ceraiakoi kaawuna. 11O sasia nimaceraiyo, nisia musti musti meneutu-neintute rai’wana kaawu tuama kaapa mareng sumoup oi kaawuna tuama. O kaawu tuama, rai’toro cumerai kaawu wewene.12E tou laeng, niaku rai’ Mapiara, limila’: Sa wewehan maan nesaite tou kimaawune tou rai’lenas oi wewene nisia paarte mawali-wali maan nisia, nisia rai’toro pe-cerai-yen. 13O sa wewehane kaawu tuama kimaawue wewene rai’lenas, o ituama nisia paar mawali-wali nisia, wewene nisia rai’toro menceraiyako tuama nisia. 14Ka e kaawu tuama e rai lenas, linenasakoni kaawuna wewene o kaawu wewene e rai’lenas, linenasakoni kaawu tuama. Sa rai’taintu, tantu e okimu, e oki rai beresi, taan teka, oki nisea waya, oki lenas.15Taan sae tou rai’lenas niitu macerai, wayamomako sea maan macerai; mbia niitu waya e patuari tuama oe patuari wewene rai’ nika gorem, taan Yepung timowa’ nikamu o nikamu tumou wia kasenangan. 16Ka kumura kou ma-ilekako e kaawu wewene, rai’ meselamatakoi kaawumu tuama? Kaapa, kumara reken kou mailekkako, e kaawu tuama, kou rai’ meselamatakoi kaawumu wewene?17Tumondongakoi niitu, pakasane tou musti tumou tanua nikapaari Yempung wia nisia tanua kangkahi nisiai tinowa’ ni Yempung. Ni’nyamo naiku pantik wiae pakasane jamaat. 18Sa tou tinowa isinunato, nisia tia’ ma’inakut mopopoutakoi sunat niitu. O sae taou tinowa rai’pe sinunat, nisia rai’toro paar sunaten. 19Ka sinunato kaapa raipe sinunat rai’penting. I penting tantu, makii-kiiti pakasa nai pantik ni Yempung.20E tou, wangun sa meneuntu-neuntumako tanua nisia tinowa ni Yempung. 21Yongos ree kou otowaani Yempung? Niitu rai’ sapa-sapa! Taan sa kou makailek kasempatan bebasen, paken kasempatan niitu. 22Kae yongos e tinowa ni Mapiara wia papa’yangen-Na, etou bebas o punyani Mapiara. Teintumo kangkahi tou bebas e tinowa ni Kristus, 23Nikamu tineleso, o nargana pinakawaero. Niitumo, nikamu rai’tori mamoali yongosne tou. 24Patuari waya, e tou musti mena wia sinaruni Yempung tanua nisia tino katare.25Tekan e mangararaha. Sa nisea, niaku rai nimakilek tuturu’ ni Yempung, taan niaku mehe sapa pinikireku tanuae tou toro pinercaya, ka timerimai kaleosani Yempung. 26Pinikireku, genangku ka nendo rai’ure, mbangun wiae taou sa teintute kumura nisia.27Naimoka wa’kes ree’kou wiai wewene? Tia’ ma’inakut o mapisa’an! Kaapa, nikou rai’ nikawa’kes wiai wewene? Nikou tia’ menero-nero wewene. 28Taan sa nikou kumaweng, nikou rai’ nikaselok. Sai mangararaha kumaweng, nisia rai’ selok. Taan etou nesea, tenaani kasumakitani nawak, o niaku moroumakoinikamu wia kasumakitani niitu.29Patuari waya, ni’nyamo pahakongku: Nendo raimo ure! Niitumo nendo timilau’ yai’ e tou wewehan kaawu wewene, musti mipikir tanuate rai’wana kaawu wewene; 30Oe tou mahame, tanuate rai’mahame oe tou mapela-pela’ tanuate rai’ mapela-pela’ oe tou timeles, tanuate rai’ wana tineles. 31Saitu lila’mako: etoue memake-makei sapaite paila’makoi koatan, tanuate rai’ memake-makemako niitu. Ka koatani pe’ilekenta tekan, mapout.32Kapaareku o penou-nouaniu rai’ mapenda-pendam. 33E taou wewehan kaawu wewene, memiki-mikirete sapa mbia koatan, kumura reken mesesenangakoi kaawuna wewene. 34O niitumo papikirena nimawete-wetengo. E wewene raiwana kaawu oe oki e mangararahamo, mikirakoi sapaite mbiai Mapiara o nawak naane mukur nea lenas. Taan ewewene wehan kaawu epakiri sapaite mbia koatan, kumura nisia toro sumenangi kaawuna tuama.35Ninya’waya nailila’kume ka, kawangunan niu sandiri, rai’ ma’apeape’ nikamu sapaite kapaaran niu, taan tumondongakoi niitu, nikamu sumiwoi karendaian o kawangunan o rai’wana ma’hape-ape’ ma’yang wiai mapiara.3638Taan sa wewehane tou meipikir nisiae rai’ simiwoi mbangun wiae mangararaha, sai mangararaha nisia nimaka tua’mo osia memenda-mendam, nisea musti kumaweng, wangun sasia kumaweng sasia paar. Niitu rai selok. 37Sa wewehanne toue rai’pinaksa simiwoi taintu, nisia rumenda-rendaiyako tantu wia natena o rendai toro nimaparako kapaaranai.39Kaawu wewene kinawakesan sa kaawuna matou-toupe. Sai kaawuna nimatemo, nisia periyo ma kaweng o seitei kapaarena, taah' tou nisiai ma-eman. 40Taan sa kiitakoi, nisia lembeh senang sa sia meneintu-neuntute o pinikireku, niaku kangkahi mbewehan Rohni Yempung.
1Tanu kona derma ne mahopo-opo nitu pailekenta: "nikita waya wewehan ih kapinteran." Kapinteran taan nitu masiwo eh tou namali kelah taan kakosa nawongke. 2Ih wewehan tou moyangka, ka nisia wewehan "kapinteran", oh kapinteran ndaipe kenaamboanna. 3Taan eh tou maleos ih empung, nisia kimenal ni Empung.4Tanu nebati maikaan ih leoma derma ne mahopo-opo pailekenta: "ndai wana eh mahopo-opo wia koatan naan raiwan empung laeng wia yesa empung." 5Taan nulit wewehan tanu nilila: "ni empung", tanu wana sorga, ka'apa wia koatan oh nitu butul kalaker empung oh kalaker ih Tuhan tanu niitu. 6Taan wia nikita yesate ih opo empung, ih Bapa, ka ihniwehenami nimai tanu sesuatu siniwomo oh winisia nikita menou-nou, oh yesate ih Tuhan, niitumo Yesus Kristus, oh kanisia sanesa nitu siniwongmo oh kanisia nikita menou-nou.7Taan rai samua eh tou wewehan kapinteran nitu. Wehan tou, ka ehkinawakosane wia eh mahoopo-opo. Naikanih leona nitu, oh leona nitu paderma wia eh mahopo-opo. wia ngorem ih natenea tantu eh suak, oh wia ngorem ih nate nea nitu sineringan nea.8Ka'kaenen rai maali nikita tumawi wia ih opo empung, nikita rai nimarugi sapa-sapa ah kita rai kumaan oh nikita ndai wana yuntung sapa-sapa, ah kita kumaan. 9Taan jagano, oh kabebasanu nyai rai mamuali batu sandungan wia nisia eh suak. 10Ka ah wewehan eh tou lomoho nikou eh wewehan "kapinteran", eh rimuhmun na kaan witu kuil ne mahopo-opo, taan eh rai tou suak wia natena tantu nitu eh kimeter ka eh kimaan ih leona ni derma ne mahopo-opo.11Tanu lalan nitu eh tou suak, nisea eh patuarimu, oh wianisia Kristus ih nimate, ih nimarengis ka "kapinteran." 12Ah kou tanu nitu berdosa wia eh patuari-patuarimu oh mehepela wia nate tantu niseamo eh suak, nitumo kou simelok rendai wia Kristus. 13Ka tanu niitu ih kakaenen mamuali batu sandungan wia eh patuariku, niaku katatomako raimo paar kumaan leona nitu, oh maka raimo mamuali batu sandungan wia eh patuariku.
1Ndai ree nyaku? Ndai ree nyaku tou perei. Ndai ree nyaku limoho i Yesus opo ta? ndai ree kamu pailaaan papa ayanganku wia nggorem ni Opo ta? 2pakasaan kaweteng tou laeng, nyaku pailaan nea ndai Rasul. Taan kaweteng niu nyaku pailaan ne Rasul. ka pe nou-nou an nu wia rarem ni Opo nihila di patik wia karasulan ku.3Nyaimo pasairian ku wia ni sea w memero niaku. 4Ndai ree kami maka punya kapunyaan eng ka kanen o no no not? 5Ndai ree kami maka punya kapunyaan pa akiten Yesa ane kaawa wewene Kristen, wia pakelangan nami tanu si niwo ni rasul-rasul laeng naan patuari-patuari ni Opo naan ketas? 6Ka'pa niaku te naan Barnabas site ka i rai makapunya kapunyaan ka pinereian wia papa'yangen i lawas?7Sei ree i ni maki pa piten o wia natas i nurusana sandiri? sei ree e timanen witu numa anggorno rai kumaipi mbua na? Ka'pa sei ree ma piara kalaker e domba o e rai ma no'not susu ne domba ni'itu? 8Sapa paila ku yai rai tanu kapikiran ne tou. rai ree nukum Torat kahi limila tana i?9ka wia nukum Musa wewehan ni tulis tia kou- maberangus semur ni sapi ! sementara pa pa'yang ! sapi ree i pawehan genang ni empung? 10ka'pa nikita reen pa torang nami? En, kapunyaan ya i ni patik, ni itu mo e mapa jeko ka, paarapan pi indoan im bewetengena. 11jadi a kami ni matutome in bibit ROhani wia ni kamu limembe-membe mo mako, sa kami ma upu e, bua na wia ko atan wia nikamu?12Sa tou laeng maka punya kapunyaan ka ma arap pite kapunyaan ni'itu wia ni kamu, ndai ree ni kami maka punya ing kapunyaan lebe wangko? Taan ni kami tinianggong im pakasa na waya, kaha kami mi siwo se semper wia nu nu wu injil Kristus. 13Ndai ma ilek reen kamu, ka ni sea e maselewir wian tampa lenas makailek pangidopen na wian tampa lenas ni itu. 14Teintukan kahi i opo timantu mi, wia ni sea ka nisea ma nu wu i injil. o tumou wia pa nuwuan ni Injil ni itu.15Ni itu mo nyaku ndai paar ma pake esa ane wia kapunyaan ni itu. Nyaku ndai tu mulis ni itu waya, ka nyaku kangkalhi sini woan nea teintu ! Ka mate pe kapaaranku taa.. ! 16mate reen katewanganku ndai toro kaliurang nea kngkahi !Ka sana ni aku mu'wu i injil,, nyaku ndai wana kakelong ma loor na walw kwku sandiri, Ka ni itu paila kaulitan wia niaku. Ma si laka nyaku, sa nyaku ma nu'wu i injil.17Sa itu pasiwong ku tanu kepaaran ku sandiri, pa nuwuan ni itu ma muali wia pa' yangen ni itu mamuali tangginganku. 18sa teintu sapa pa waer wia niaku? pa waer wia niaku ya i ka maka toro ma nu' wu i injil ndai pa waeran, o mahakit ni aku nda ma pake ing kapunyaanku tanu ma nuwu i Injil.19Mate ree nyaku perei wia kalakeran ne tou nawak keku ni ma muali pa reho - reho ne laker tou, o nyaku toro mu untungako e laker tou. o nyaku toro mu untungako e laker tou. 20Tentu kangkahi e tou yahudi. Nyaku mamuali tanu tou Yahudi : ka Nyaku ma untung e toi - tou Yahudi se tou - tou ni mi idop wia mbawa i nukum torat. Sa aku toro mu untung ni sea e ti mou wia mbawa i nukum torat.21Sa e toun - touna rai ti mou wia mbawa nukum torat, niaku ma muali tanu e tou wia mbawa i nukum torat. maann niaku rai timou wia luar i nukum i empung, ka ni dopeku wia mbawa nukum Kristus. Ka niaku toro makailek kauntungan wia ni sea e rai ti mou wia mbawa i nukum torat. 22Tanu e tou - tou leme niaku ma muali leme tanu ni sea o aku toro sumelamat ni sea wia kalemean. Ka niaku ma muali mbaya waya wia ni sea o aku toro ma untung wo o pira tou wia ni sea. 23Nyai i waya sini woku ka injil, ka niaku makailek mbeweteng wia ngoremena.24Rai reen paileken niu, wia ngorem patandingan kumiit waya ma tingkas taan yesa tou i mahailek berkat? ni itu mo tumingkaso taintu o kamu makailek kahi. 25Sei tou kimiit wia ngorem pa tandingan kunusa i nawah kena sandiri. Ni sea simiwo teintu ka maindo i makota ndai bereguna, taan nikita makailek i makota kaure - ure. 26Ni itu mo niaku ndai tumingkas a rai wana pa toroan, naan nyaku ndai ma kuntei e ndai wana kina toroan ma miwel. 27Taan niaku ma hajar i nawak keku o kimuasa im baya waya, o ma kelar ma nu'wu i injil wia e tou laeng, ka tia naan niaku sandiri ni tolak.
1Kapaaran ku, kaambo nikamu mailek, patuari waya ka matuata i rior pakasa pajagan wia mbawa i rambun oh kauesea pakasa limawet to wia lour. 2Sapaar mamuali kumiit i Musa o sea pakasa kinaptiso wia nggorem i rambun oh wia nggorem i lour. 3Nesea waya kiman no i kakanen Rohani masuat. 4Pakasa nisea nimonoto nononotem rohani masuat, ka nesea ninonot wia mbatu karang rohani e makiit nisea, oh mbatu karang niitu sia mo i Kristus.5Maan taintu mokan Allah ndai paar wia mbowa wangko wia nisea, ka nisea pinate wana padang gurun. 6Pakasa niai nimamuali contoh wia nikita mamuali palinga lingaan, kaambo nikita ndai mapaar i lewo masuat oh siniwo nea.7Kaambo nikita ndai mamuali kumiit beropo-opo hala masuat e woopira e tou wia nisea, tanu nai tulis: "oh ruruhmu no e tou niitu mumonot oh kuman; tumondong nisea tumooro sea kaampit kasenangan. 8Tiamo kita sumiwa i percabulan, tanu pasiwon ne walina wia nisea, kaambo nendo makasa nimatemo ma ngapulu oh telu ngarilou tou.9Tiamo makasa ma wowa i Tuhan, masuat i simiwo ne woo pira tou wia nisea, kaamba nisia mate tinongko ni loloi. 10Oh tiamo mengingangingal, masuat oh pa siwon ne tou walina wia nisia, kaambo nisea pinate ni malaikat memate tou.11Pakasa niai timena nisea mamuali pa loholohoan oh i tulis mamuali page nangan wia nikita i matou tou tempo niitu, wia tempa kaamboan mbia mo. 12Niitu mo sei i maarep, ka nisia timoar rendai, makile ilek akar nisia nisia ndai kauawu! 13Pakasa pemowaan i nialami niitumo pemowaan, pemowaan biasa, i ndai lumembe kaketeran ne tou. Ka i Allah setia oh kaampit niitu Nisia ndai waya nikamu pacobaan lumangkoikaketera ku. Tempo kamu winawang Na memang mehe lalan kumaluar, akar nikamu mampu turuanggong niitu.14 Niitu mo pakasa ne patuari ku e kaupusku, rumou wia meniro wia i berhala. 15Niitu mo, Niaku lumila nikamu tanu pakasa e tou pinter. Genangeno leos tapi Nai ku paila! 16Ndai reen cawan pengucapan syukur, memang pawali walian kaampit ndaha Kristus? Ndai reen mberot i pinete mo mamuali pakesaan oh i tubu Kristus? 17Kamemang mberot nesa, oh nikita, maan laker, taan nawak esa ka nikita waya makailek wetengan wia nggorem mberot niitu.18Wehan genang e tou Israel kumiit lenuo: Ndai reen e kuman sapa-sapa oh rai ower makailek wewetengan wia nggorem pelayanan mezbah? 19Sapa e kaparanku wia lila tai? masiwo i berhala esaan niitu? Kaapa berhala niitu nesa?20Ndai ! sapa i kapaaran ku niitu, e pawewehe nea wia e roh lewo, ndai wia i Allah. Oh niaku ndai paar, oh nikamu ma esaan kaampit i roh lewo. 21Nikamu ndai toro numonot wia cawan Tuhan oh kangkahi wia cawan roh lewo. 22Kaapa nikita paar tumou kasesoan ni Tuhan? memang nikita lebeh keter oh Nisia?23"Pakasa toroite." Nulit, taan ndai pakasa niitu berguna. "Pakasa niitu toroite," Nulit, taan ndai pakasa mahawes. 24Ndai wana i esa tou i masesero kalembean sandiri, taan pakasa ne tou sumero kamutungan tou walina.25Nikamu toro kumaan, pakasa i pawangker wia pasar leona, maan ndai lumawon kapaaran nate leos. 26Memang: "Kaoatan oh pakasa wia nggorem punya waya ni Tuhan." 27Sa nikamu undangen ni esa tou kuman, i rai maeman, oh undangan niitu ni indomu, kanen no sapa sinadia nea wia nikamu, maan ndai linoho sapa ndai kapaar i nate beresi.28Taan sa sei i tou lumila nikamu: "Niitu persembahan berhala !" tia nikou kuruan niitu ka nisia limila niitu wia nikou oh kaampit kekelong nate beresi. 29Kapaaran ku wia kekelong ndai kekelong nate beresi neu sandiri, taan kekelong nate beresi e tou walina niitu. Memang wona wewehan e tou lumila: "Kumura kapereianku musti tantu mi oh kekelong ne tou walina? 30Sa niaku lumila syukur wia sapa kinanku, kua e tou lumila lewo sumuat kinane ku?31Niaku nimingkot: sanikou kimau kaapa nimonat kaapa nikou simiwo i mbalina, siwano niitu pawewek kawanganan Allah. 32Tia mo kamu masisiwa sumakit wia nggorem nate ne tou, leos Yahudi oh Yunani, kaampit jemaat Allah. 33Masuat oh niaku mainakut sumenang nate pakasa ne tou wia pakasa, ndai ta maku sandiri taan oh kasuat ne tou, akar nisea makailek kaselamatan.
1Mamualimo makiit, masuat tanu nyaku kahiu mamuali makiit Kristus. 2nyaku musti lumoor kaa gorem pakasa waya nikamu memang mapangenang nyaku onaan keter tumumboi wia nikou. 3taan kapaaranku, onikamu maulek entumori yai kaerokos wia apakasa tuama Kristus, erokos wea ewewene etuama onaan erokos ni Kristus, erokos ewene sia tuama anaan erekos ni Kristus empung. 4pakasa tuama emasombayang demanuwu ereko pinorongan, seseroan wia natas nea.5Taan pakasa wewene emasombayang omanuwu orokos ondai pinorangan seseroan wia nelet, ka sia masuat de wene rinoopong embuukena. 6ka sawewene ndai par potongan rookosnea, so musti sia kahi kumunting baukena, taan kahi wia wewene wewehan seseoran, sabuukena. kuntingen eroopongen sumusti rookosena porongan.7Ka etuama ndai toro rookesuma porongan: sia tumenangi masuat onaan kawangunam ni empung. 8ka ituama ndai nindo wia ewewene, taan wewene nindo wia etuama.9naan tuama ndai siniwo kaa wewene, taan wewene siniwo ka etuama. 10Niitumo wewene musti make tanda erookos de malaikat.11maan teintumo, goren empung ndai wana wewehe sarai tuama maan ndai wama tuama saraiwana wewene. 12kamasuat tanu wewene nindo wia tuama, teintumo kahi tuama nikatoumi wia wewene onaan pakasa waya ninndo wia opo empung.13pikirena sandiri: torote wewene sumombayang wia opo empung orookos ndai nimorang? 14ndai te alam sandiri nyimata wia nikou nimamuali seseroan wia tuama sasia makawuuk lambat. 15taan memang wewehan kaormatan wia wewene sasia makawuuk lambot? kaa mbuuk newewene wia wewene mamuali poporong. 16ka sawewehan etou masangkal, nikami de jemaat-jemaat Allah ndai makailek engkanaramen teintu.17Gorem titiman entumondong nyaku ndai mailek ma loor nikamu, ka paheru-herunamin ndai mahalimi kaleosan, toan mahalimi kalewoan. 18ka kare-tare niaku luminga, satumondong nikamu merur tanu jemaat weehan paselo-seloan wia relet nikamu onaan noki olaker nyaku maleman. 19ka wia nelet memang wewehan paseloan, okanyatami tumondong sei wia neletmu otumahang pemoowaan.20sanikamu merur, nikamu ndai merur okumaan perjamuan Tuhan. 21ka wia perjamuan nitu pakasa tou kumaan rior kakaamen sandiri ewehan tou maharen unaan walina telewen. 22memangnya nikamu ndai wama wale sandiri pakakanan opanorotan. oparkan nikamu maseno jemaat Allah onaame mapairing erai wana sapa-sapa? sapa nilaku wia nikamu? lumoor nikamu? gorem yai ndai maloor.23Niitumo sapamo nilayku wia nikou, kinailekankumo wia i Tuhan kaitu mo wia Tuhan Yesus, wia embengi entempo sia nioua omindo toti. 24Onaan tilaan nitu sia tumarukase natasna: Sia nemete-mete onaan lumila nyanyimo nawakemu niserahkan mia nikamu: siwono yai mamali wia nyaku.25Teintumo kasih sia nindomi cawan, kelalarako kumaan, olulimila cawan nyai tataran wom minetrai osahaku siwono yai susul nikamu menonot mamuali, ngenganangen wia niaku. 26Nikami kuman roti onaan sunonot cawan yai, nikamu tumutumi patean Tuhan kaam sia mai.27ka sasiu isai wan kumaan roti kaapa sunonot cawan ni Empung sia madosa tubuh onaan daha empung. 28kaniitu pakasa ton ma nawakena mangasa onaan kaweru mitu sia kumaan roti onaan numomut wia cawan ni itu. 29ka se itu kumaan onaaan numonot olai kumiit nawak empung, sia mai mukuman natas nawakna. 30Nitumo laker wia nelet nikamu eleme onaan sakitan, onaan ndai okite e minate.31sanikita mawoona nawakna sandiri, nikuma ndai tumulin nikita. 32Taan sanikita tumesima nukuman wia Tuhan, nikita tinunu, orikita ndai pahukuman mawali-wali ingkaaotan.33Niitumo patuani-patuaniku sanikamu mekou a kumaan, paamaam mi etou oe walian. 34Sawewehan etou mahasen, leoso sia ku mana riai wia imbalena, otia nikamu memo ohukumen. pakasa walina empatitiroan sa nyaku mangengi.
1Tekan tentang Roh, niaku paar, patuari-patuari, ka nikamu mailek kabenaran. 2Nikamu mailke, ka waktu nikamu raipe mailek empung, nikamu eai mapikir kimeor wia opo-opo wowo. 3Ka niitu niaku paar maeman nange wia nikamu, rai wana esa anange tou i melila-lila Roh empung, toro lumila: "Kutokene i Yesus!" Naan rai wana esaan nange tou itoro mangaku: "Yesus nisia mo opo rai laeng i Roh Kudus.4Wewehan rupa-rupa karunia taan nesa Roh. 5Naan wewehan rupa-rupa maselesir, taan esa opo. 6Naan wewehan masiwo i kakerana, taan empungite esaan nange simiwo niitu waya.7Taan wiai tiap-tiap ne tou kinarunia penyataan Roh ka kapentingan mawali. 8Ka wia esa tou mawehe karunia maila-ila naan hikmat, naan wiai laeng Roh kasuat mawehe karunia maila-ila naan pengetahuan.9Ka wia esa tou, Roh masuat mawehe iman, naan wia elaeng sia mawehe karunia i maleoso salutan. 10Wia i esa tou Roh mawehe kuasa maturu i mujisat, naan wiae laeng mawehe karunia ma nubuat, naan wiae laeng kahi nisia kahi mawehe karunia maleos roh, wiae esa tou nisia mawehe karunia maila-ila naan mbahasa roh, naan wia e laeng nisia mawehe karunia ma tapsir i mbahasa roh niitu. 11Ka pakasan yain waya pinaayangi Roh esa naan masuat, i mawehe karunia e tou secara khusus, tanui kapaaran Na.12Ka tanu masuat nawak ni itu nesa naan anggota-anggota na laker, naan sapatu niitu, maan itu laker, taan tanu nesa awak, tentukan kangkahi Kristus. 13Ka wia nggorem nesa Roh nikita waya, leos tou Yahudi; kaapa sia tou Yunani, leoso babu, kaapa tou bebas, eh binabtis mamuali esa nawak naan nikita waya winehan nononot wia nesa Roh.14Ka nawaketa kahin rai ni ka sandiri wia nesa anggota, taan wia natas laker anggota. 15Alueken nea lumila: "Ka niaku rai lawas, niaku rai ni ka untep nawak, ka nitu rendai reen rai ni kagorem nawak? 16Naan areken lunteng lumila: "kaniaku rai weren, ka niaku rai ni ka untep nawak? 17Ah reken nawak yain waya mberen, wisa empalingan? Ah reken ni itu waya lunteng, wisa mo pa siongan?18Taan empung ni mewe ni wia anggota, masing-masing secara khusus, nesa tampa wia nawak, tanu i kapaaran Na. 19Ah reken niitu waya nesa anggota, wisa mo nawak? 20Memang laker nawak, taan nesate nawak.21Ka mberen ndai toro lumila wia lawas: "niaku rai ma perlu nikou. "Naan rokos rai toro lumila wia nae." Niaku rai maperlu nikou." 22Malahan justru naggota-anggota nawak i pahohohen paling leme, niitu paling pa perlun. 23Naan wia anggota-anggota nawak impolohonta rai pa ormaten, pawehanta perkataan khusus. 24Niitu rai pa butumi anggota-anggota ta in tewang. Empung simusungi nawaketa tentu, wia anggota-anggota ta rai tewang winekan nako penghormatan khusus.25Oh rai mamuali maperbage wia nggorem nawak, taan anggota-anggota nimalaengan niitu mawehekan genang. 26Ka niitu ah esa anggota mapendam sumakit, pakasan ni anggota nendo waya sumakit; sa yesa anggota pa ormaten, pakasan anggota nea i kasenangan. 27Nikamu waya nawak Kristus naan nikamu sandi-sandi anggota na.28Naan empung timetapako e wopira tou wia nggorem jemaat: katare na Rasul, kumarua nabi, kumatelu e guru. Tomondongena sia makailek karunia maturu mujizat, e maleos, e maselewir, e ma pimpin, naan malila wia mbahsa roh. 29Sea waya reen rasul, kaapa nabi, kaapa guru? Wewehan reen sea waya makailek karunia maturu i majizat,30Kaapa maleleos kaapa maila-ila wia mbahasa roh, kaapa ma tapsir mbahasa roh. 31Jadi kumese mo ma tatuli karunia-karunia i paling katare. Naan niaku maloloho mange wia nikamu labuni katare rendai.
1Maan kahi niaku mailek meilia opakasa imbahasa netou ombahasa ne malaekat, taan sa niaku rai mailek i leos. niaku masuat ong kimbal opasambalen kimbal rintek. 2maan niaku maka punya karunya omasiulo oniaku mailek pakasa inai sindek omaka punya pakasa impailekena; omaan kahi niaku maka punya iman lekep o maeramako intoka, taan saniaku rai wani ikasi, niaku masuat ulit rai berguna. 3omaan kahi niaku memete meteng pakasa embia niaku , okahi mehe mako nalkeku otunum, taan kahi rai wana bereguna wia niaku.4Leos niitu sumabur, leos niitu wuruk ate osia rai kadangkean nisia rai tongkugahhan. nisia rai maloor inawakena orai lolooran. 5nisia rai masisiwo indai tewang orai masero kauntungan nawak sandiri. nisia rai tongkohlan orai masimpang ingkasumelokan ne tou laeng. 6Ni sia rai mapaapaar ka dai kaulitan, taan nisia mapaapaar ka kaulitan. 7nisia mapenet pakasa niituwaya, paemanen pakasa niituwaya, maarap pakasa niitu waya sumabar tumangong pakasa niitu waya.8Leoas dai wana ikinaakaran; nai patik nimalekepo liliaan ni roh memang kaena; pakasa paileken memang maapu 99. ka kapandeanta rai lekep kanunuwuta rai timena. 10taan sa lekep kaamboni, rai lekep niitu maapu.11Oniaku na nake, niaku meleila tanu eanakoki niaku masirita tanu eaak koki. taekan raimo niaku nimamualimo maileko niaku tumelaumo pahangeangean nanake niitu. 12taan taekan niaku lumoho gorem seremin tanu gambar luhlu, tan tiape nikta olumoho o nimasekaan. taekan niaku mengesa mailek orai lekep taan tiape niaku o mailek olekep tanu niaku mengesa pailekeno. 13Taintumo mena katelu tumoro yai niitumo iman, aleos o menang sela wia nelet niitumo leos.
11. Ki’itenomako kale’osani ni’itu o ma’inakutomako kou makailek karunia-karunia Roh, palingi rendai, karunia mahotbah. 2Sei’i maila-ila’ wia bahasa ni roh, rai’ maila’mako wiae tou, taan wiasi Yempung. Ka, rai’wana ma’an nesa tou ma ileki bahasana; lantaranoi Roh osea lumilai hal-hal ni pa-pune-punek. 3Ta’an sei’i mahotbah, niasia mengila-ngila’ wiae taou, nisiai mawongke o mohibor. 4Ta’an sei’i maila-ila’ wia bahsa roh, mawongketei nawakena sandiri, ta’an sei’i mahotbah, niasiai mawongke’e jamaat.5Kapaareku, pakasaniu waya, maila-ila’ wia bahasa roh, taan, lumembemakoi ni’itu, nikamu motbah. Ka’ etaou mahotbah lembeh pa’argan ta’an netou maila-ila’wia bahasa roh, toro sa nisiakani tumerka mako ni’itu mahakare jamaat toro winongke.6Sa taintu e patuari, sa aku mai wia nikamu o mail-ila’ wia bahasa roh, sapa berguna ni’itu wia nikamu, sa aku rai’ lumila’ mange wia nikamu, sapa nai papaloho’ ni Yempung /tinau’/hotbah/tuturu’?7Tanuate reken ne alat-alat rai’wanai mukur, ta’an malengku tanua peloit o kecapi. Kumura reken ne tou toro mailek kakanteren sapa paleongen; peloit ka’apa kecapi sa ndua ni’itu rai malengku’te masuat? 8Ka’apa, terompet ra’i malengku toro, sei tae toro sumiapako merang? 9Teuntukan kangkahi nikamu e mengila-ngila wia bahasa ni roh: sa kamu rai mapakemako lili’la pangartian, kumura tae tou toro mangarti mako sapa ni li’la niu? Rai wana sapa Lili’la niu ni’itu paila wia udara10Ndai pa’ileken kumura kalaker, lakerekan ne bahasa wia koatan; ma’an taintu, rai’wana maan nesa lengku’na o ra’i pangartian. 11Ta’an sa kamu ra’i mailek bahasa ni’itu, niaku mamoali tou laeng wia nisia i mapake bahasa ni’itu, nisia kangkahi tou laeng wia niaku.12Teintukangkahi nikamu: Nikamu ma’inakut ma’indo o makailek karunia-karunia Roh, ta’an lumembemako ni’itu, nikamu musti m ma’inakut makei ni’itu mowongke e jamaat. 13Ni’itumo, sei e maila-ila wia bahasa roh, nisia musti sumombayang o wehani karunia temerka mako ni’itu. 14Ka, sa’aku sumombayang makei bahasa roh, berarti roh hekui masombayang, ta’an pikirangku ra’i masombayang.15Ni’itumo, sapape reken toro pisiwongku? Niaku mosombayang wia roh heku, ta’an niaku kangkahi mosombayang o pikirangku; niaku kumantar o molo’or wia roh heku, ta’an niaku kangkahi ma kantar o molo’or wia pikirangku. 16Ka, sa kou maila’mange tarumakaseh o roh kemute, kumura reken ne tou e salalu mengai-ngai mosongol toro lumila’: nulit, wia nimuili’la tarumakseh? Rai’re’e, naimu li’la nda’i pailekena?17Ka, na’an pakaila’mu tarumakaseh ni’itu tewang rendai, ta’an, tou laeng ra’i winongke makoi ni’itu. 18Niaku maila’ tarumakaseh wiasi Yempung, ka, niaku mengila-ngila’ wia bahasa roh, limembehmi waya nikamu. 19Ta’an wia paheru-eruran ne jamaat, tawimo aku lumila’ lima lili’la’ o pangartian ka, mu’turu’ e tou laeng, dari pada mariwu-riwu lilila’ wia bahasa roh.20Patuari waya, nutek niu, tia’ tanuae anakoki. Musti mamoali anakoki wia kalewoan, ta’an patu’an-tu’an wia nutekmu! 21Nai pantik witu Hukum Taurat: e tou wewehan bahasa laeng o semure tou laeng, niaku maila’ wia bangsa ya’i, ta’an, nisea ra’i pa’ar sumongoli niaKu, lilila’ ni Yempung22Karunia bahasa roh ra’i tanda ne tou maeman, ta’an e rai maeman, sa karunia mahotbah rai tandane tou o rai maeman, ta’an maeman. 23Ni’itumo, sa pakasane jamaat mai merur mawali-wali, o yesa-oyesa maila-ila’ wia bahasa roh o sea gumoremi e tou laeng ka’apa e ra’i maeman, ra’i re’e sea lumila’; nikamu palela’an?24Ta'an sa pakasa niu mahotbah osea gumoremi e tou rai maeman ka’apa tou weru, nisia ka’emanan ne paksa ne witu ka’apa pineriksa pakasa nea; 25Pakasa nai sindek wia natena mbukaani, mahaka-akar sia mahongko-ongkot wia Yempung o mangaku: “Nulit, Yempung wia waya nikamu.”26Sa taintu, kumura tekan e patuari waya? Sa kamu merur, kabiasa’ana baya ne tou mehemako sapatentoro: Yesa kakataren, laeng tuturu’ ka’apa nai wuka ni Yempung ka’apa karunia bahasa roh ka’apa karunia tumerka mako bahasa roh ni’itu, ta’an pakasai waya ni’itu musti paken mowongke e jamaat. 27Sa wewehan ne maila-ila’ wia bahasa roh, teteintun; rua ka’apa, kalakeromako, telu tou, ta’an mengesa-ngesa, o musti wewehane tou laeng materkamako ni’itu. 28Sa ra’i wana e tou materkamakoi ni’itu, nisea musti makapunek wia peheruran ne jamaat, o torote maila-ila’ wia nawakena na’an wia i Yempung.29Sa e Nabi-nabi, rua ka’apa telu tou e maila-ila’ e laeng luminga mako sapa naili’la. 30Ta’an, sa wewehan nesa tou rimuhmun witu o makailek naiwuka’mi, ikatare musti makapunekete.31Ka, pakasa niu toro humotbah menawe-nawelan, o nikamu toro majar o makailek kaketeran. 32Karunia nabi, simerahkan wiae nabi-nabi. 33Ka Yempung ra’i pa’ari raimo ma’ilekan, ta’an kasenangan.34Masuatete wia pakasane jamaat-jamaat tou lenas, pakasane wewene musti makapunek sa wia peherurane jamaat. Ka nisea ra’i toro lumi’la. Nesea musti menu’tu-nu’tukte o makapunek, tanua nili’la wia Hukum Taurat. 35Sa nisea pa’ar maileki ma’an nesaite, nisea toro moimako wiae ka’awunea witu mbale. Ka ra’i toro sa wewene mili’la wia paherurane jamaat. 36Awo, mbewehan re’e Lili’la Yempung nai tu’ur wia nikamu? Ka’apa lili’la Yempung nimaite wia nikamu?37Sa wehane tou ma penda-pendam nawakena nabi, ka’apa e tou nimakailek karunia rohani, nisia musti makapiki-pikir, ka sapaite naiku li’la wia nikamu, tuturu’ ni Yempung. 38Ta’an sa sia ra’i mehemako genang wia ni’itu, nikamu ti’a milingamakoi nisia.39Ni’itumoe patuariku waya, painakut’tentako nawakemu, makailek karunia mahotbah, o ti’a maperomako e tou mengila-ngi’la wia bahasa roh. 40Ta’an, pakasawayai ni’itu, musti kumelang ka kinatiro’ano o tewang.
1Otaekan ne patuari, nyaku mapangenange kamu wia injil e nai ku sirita wia nikamu en tinerimah nilimo, o wia nggorenna kamu timoor ketere. 2o injil nitu kamu sinelamat, asal nikamu ketertumimboi wia niku tanu nai ku lila wia nikamu kacuali a kamu magi- gio te paemananiu.3pemandungen rendai nai kumo ilamange wia nikou, sapate wia niyaku ka I Kristus ni mate ka pakasa ing kasumelokanta kasualing kaol. 4 O sia naimo kiar, osia tumou sumoup wia nendo ka telu kasuating kaol.5Osia mapaloho wiai Kefas o wia mapulu orua makiit-kiit nisia. 6tumondongako nitu sia mapaloho wia e lebe limanga atus patuari pakasa kalakeran wia nisea matou toupe o maka tekan, taan ewopira wia nisea e nimatemo. 7tumondongako nitu sia mapolowiai Yakobus, o wia pakasa rasul.8O paling kaakaran waya Sia mapaloho wia niaku, tanu wia e yokie tekan katoumi raipe pe nendona. 9kanyakumo i paling paakiin wia e pakasa rasul o nyaku rai lenas pailaan rasul, ka nyaku simiksama e jemaati topo empung10Taan kakit nupus wangko ni Yopo empung, nyaku wia, tanu nyaku nyai wia nupus wangko, o Anugrah ni wehewa wia niaku sai pa giogion, ks nysku ni mssysng lebeh keter taan nisea waya, taan rai nyaku ka nupus wangko nitopo empung mawali-wali oniaku. 11nitumo, leos saku, o nesea, tentumo kami maturu, 0 teintumo kamu mamuali maeman.12Sakami lumila me i Kristus Timou wia mpuser ne tou nimate, kumura reken wewehan wiantoro nikamu maia, rai tumou etou ni mate? 13Araiwana timou sumoup etou nimate, Kristus kangkahi irai timou. 14taan sai Kristus rai timou, ra wana mbereguna impailaneimi, o rai wana bereguna paemanan niu.15on toro nitu kami kabukti, matowo wia topo empung, ka mengenai Nisia. kami lumila mange nisia timou i Kristus padahal sia rai tinouna, ka sai tu butul, e tou nimatu erai timou. 16ka abutul e tou ni mate rai tumou, taintukan Kristus kahi rai timou. 17o sai Kristus rai timou rai bereguna paemanan niu, o kamu ma idope wia ngorem kasumelokanu.18Taitumo siksan e tou eni mate wia nggorem Kristus. 19sakita wia nggorem nidop nyaimehe, maarap, wia Kristus, ni kita motou paling soe wia mpakasa e tou20taan enulit nitu I Kritus timou wia ntoro e tou nimate, o sia nimamuali tua wia ntoro etou nimate. 21ka tanu mpatean mai kai Yesa tou, tain tumo kahi kinamualian tou nimalemai wiai Yesa tou.22Ka masuat tanu pakasa ntou, mate wia nggorem paesa-esaan oi Adam, taintu mo kahi pakasa e tou" sumoup wia paesa-esaan oi Kristus. 23Taan pakasa ne tou ku miit tumondong Kristus i mbuah Tua, linawetako nitu sea e nimomuali kapunyaanya wia nendo ing ka ai na.24O mai kaapuana, a mai Sia sumerahkan kerajaan wia Yopo Empung, apuNa mange waya pakasa pamarintahan,kekuasaan,kekuatan.25ka Sia ma titimboi i pemerintahan tanu Raja akari Yopo Empung rumetah pakasa malewo-lewo ni Sia wio mbawa nae Na. 26Kapi petna lolowis ibininasana, ni'tu mopatean.27Ka pakasa mbaya-waya ni namo takluk nawia mbawa nae Na.Taan ai tui pai Lilila,impakosa mbaya-waya ni namo takluk, katerangno Sia. Sandiri i timakluk pakasa waya wia mbawa nae ni Kristus ni'tu rai muntep wia nggorem na. 28Taan sapakasa mbaya-waya ni takluk namo mbia mbawa Kristus,Ni Sia sandiri yoki akan menaklukan nawak kena wia mbawa Ni Sia.Ni Sia sandiri timakluk impakasa mbaya wawia mbawah Na,orior Yopo Empung mamuali pakasa wia nggorem pakasa.29 Arai taintu,sapa reken mbereguna pa siwo-siwone tou e binaptis wia e tou nimate mo ? 30O kami kahi kakami'reken susur nendo mahi nawak neimi wia nggorem bahaya ?31 Patuari-patuari, susur nendo nyaku masaruan om patean .Taan kalooran ku wia nikamu nggorem Kristus Yesus, Tuhan nikita ,nyaku lumila mange ,nyai nulit rendai. 32Aitu maarapite wia pinemiki mikirene tou,nyaku ni malawangi binatang i kalewo,wia Efesus. Sapa mbereguna nitu wia niaku ?.Sa tou ni mate rai timow O mai mo kita kuman o nu monot, kawoondo kita mate.33 Tia kamu lewo: Pasembo-semboraniu lewo tumeri Pasembo-semboreniu Leos 34Roba no mako Leos,O tiamo meniwo-niwo lewo !Wewehan wia nikamu e rai mailek i Yopo Empung-nyai.Lilakumange , o rior kamu mendam mairang.35 Taan wona wewehantow mawowai :"Kumura e tou ni mate patotoun ? O kaampit nawak kumurah Sea marangi ?. 36E tou keso ! Sapaenai mu parut , endai tumou o matou-tou sasia rai matepe katare.37 O nai mu parut endai rendai nyana tinanem entumow ,taan embatuna rai wana kulina, tanu mbatuna gandum kaapa mbatuna walina. 38Taan Yopo Empung mehe mako wia nisia tanu nawak tanu kumiit ingkapaarona :Nisia mehemako wia mpakasa mbatuna nawakena Nesa. 39Ndai pakasa Leona masuat - Leona ne tou sera .Laeng taan Leona ne binatang o leona ne burung Laeng,O laeng leona ne.40 Wewehan nawak Sorgawi o wewehan nawak kaotan 'taan kamuliaan inawak sorgawi ni malaengan o kamuliaan inawak kaotan. 41Kamuliaan ni yendo ni malaengan ongkamuliaan ni serap, ong'kamuliaan ni serap ni malaengan ongkamulian bintang-bintang,ongkamuliaan ni bintang esa ni mabedaan oe bintang walina.42Tainta mo kahi katouan ne tou timou sumaup e nai parut wia kabinasaan i timou wia rai kabinasaan. 43Nai parut wia karai raian tumou wiang kamuliaan .Na parut wia karai ka ra i ra ian,tumou wiarig kaketeran. 44E nai parut e'nawak Raipe wi neru tumou mi enawak mbi nerumo ,sawewehan kahi nawak winerumo .45Tanu nai tulis:"I tou katare, Adam nimamuali tou imatou-tou",taan kaakaran nitu Adam mamuali Roh timou tou. 46Katare taremai ndai pe wineru,O mai winerumo,o Sia mangemaihahi,winwrumo.47 E tou katare riawu sia mamuali ikausur kaotan ,tou karua witu sorga o mai. 48Mahluk-mahluk raipe wineru tanu nisia wia nawuwiantanah o mai o mahluk-mahluk sorgawi masuat o ni Sia wia Sorga o mai. 49Tanu nikita nimake mo kasuat i raipe wineru,taintu mokahi kita make ka suat i winerumo.50Patuari - patuari nyai mo pailila ku mange nikamu, nitu leona o ndaha ndai makailek wowa witu nggorem kerajaan ni Topo Empung o e binasa rai makailek wia nggorem insapa rai binasa. 51Nuliulit nyaku nyata me wia nikamu nesa nai pepek ni kita waya rai mate, taan nikita waya waloyen,52ndai kina pipitan mberem tempoi nafiri lumengku kaakaran, ka nafiri lumengku pakasa neminate e loun tinou wia ndai toro mabinasa o nikita waya waloyen. 53karna e mabinasa ya i musti make endai toro mabinasa oe mate nyai musti make endai toro mate.54Lumangkoinyako ni'tu emabinasa ya i dai toro mabinasa oe ni mate ya i make indai toro mate, o ni malekepo Firman Tuhan nai patik Empatean ni lomoto ingkemenangan. 55Hei patean wisa kauntungan mu ?" hai patean wisa bisa mu ?56Bisa patean ni' tumo kasumelokan o kawasa kasumelokan ni'tu mo kasumelokan, hukum torat. 57Taan syukur wia Yopo Empung , i nimehemi wia nikita kauntungan ni Yesus ristus, Yopo Empung ngeta.58Kakiit tain tu e patuari ku kaupusku, tu moor keter, tia mahgoi, o rumajin-rajin wia mpapaayangen ni Yopo Empung ! kapai lekeniu, wia pakasa paesa esaanu kaampit i Tuhan, mbinaanduan nia ndai percuma.
1E paeruran loit netou lenas, oh kamu simiwo naiku penuru-nuru wia e jemaat-jemaat Galatia. 2witu nendo katare susuri duminggu kapaar wia nitamu yesa oh yesa sapa mo kinailekan niu pakawelanako oh pasimpang witu mbale, tiapaerurenokan saaku mange.3saaku wanamo, niaku rureho etou waya paharapen niu toroh, oh kaampit pinatikan terusako witu Yesrusalem malila nako niwehemu. 4saitu memandung renelai, oh niaku mange, tantu oh nisea mange mawali-wali niaku.5niaku mange moka wana nikau, saaku lumangkoi Makedonia, kaniaku lumangkoi Makedonia. 6kaniaku maana mako witu Korintus ndai kasa ure oh nikamu. kaapa rai niaku maan akari noras kaemelan, oh kamu toro tumulung niaku mateterus pakekelanganku.7ka taekan niaku ndai paan lumoho nikamu tanuite limangko yako taintu. kapaareku maan kaure mako mena oh nikamu, sawehe ni empung. 8Taan niaku maan witu Efesus okari nendo wangko Pentakosta. 9kawiain laker kalonggaran niaku mapayang im papayangenku wuter ndai toro telau, maan sea kalaker maalang.10sa Timotius mange wana nikou, painakuten paka puser wia nikamu rai wana inda, kanisia mapayang impa payangen ni EMpung, masuat oh niaku. 11oh tia wewehantou ma oki nisia taan telungente sia oh sia temerus pake kelangana wia ndai wana rumahape, oh sia marengi wia niaku, ka niaku wiai ma ana nisia marengi wawali-wali e patuari-patuari laeng. 12Nanu ni patuari Apolos: pemare-marengenku matutu oh mawali-wali e patuari-patuari laeng mai lumoho nikamu, taan kasa rai paar mailekan, witu nendo pahakon witu moras leoas, imai moka.13tumega-tegang ! oh tu moor witu paemanan oh tumuama-tuama oh kumeter-keter. 14Tiroon papayangena witu ka ampit inupus.15wewehan pakiwehen wianikamu, epatuari paileken niu, Stevanus oh sepatuari etou katare-tare nima pendis witu Akhya, oh nisea mehe i nawak nea witu mayang wia etou laeng. 16oh malinga-linga wia etou taintu oh pakasaan netou nimayang nima wendu-wendu mo.17niaku mapaar-paar kai Stefanus nimai, fortu natus oh Si Akhaitus, ka nisea lumekep indai pailekenu; 18ka nisea timondo i kur ku oh mukur niu Nisea mo setou waya papandungen.19sigi wia nikou wia jamaat-jamaat witu Aasia rintek . Akwila, Priskila oh jamaat witu mbale nea maka tau mako ingkalaker sigi wia nikamu. 20sigi wangko wia patuari waya, lausako sigi itou wia e walina kaampit siong lenas.21lawasku timulis niai: Sigi ni Paulus. 22Erai ma upus i Empung ikutoken, empung mai. 23Nupus wanko ni empung wawali-wali nikamu. 24Nupus ku mawali nikamu waya gorem Kristus Yesus.
1Wia Paulus, i nai kehendak ni Opo Empung mamuali rasul Kristus Yesus, naan wia Timotius patuari ta, wia e jemaat Opo Empung wana Korintus naan tou waya kudus wia pakasa Akhaya. 2Nupus leos naan damai sejahtera wia Opo Empung Bapa ta, naan wia Tuhan Yesus Kristus mengiit nikamu.3Terpujilah Opo Empung, Bapa Tuhan ta Yesus Kristus, Bapa', buta o nupus naan Opo Empung sumbar mbaya pahiburan, 4i mahibur nikami wia mbaya paderitaan nami, sehingga nikami sanggup mahibur nisea, i mbehan wia bermacam-macam paderitaan naan pahiburan i tinerima nami sandiri wia Opo Empung.5Taan masuat naan nikami makailek wowa berlimpah-limpah wia kassengsaraan Kristus, taintumo kahi oi Kristus Nikami makailek penghiburan lake-laker. 6A nikami maderita, hal niitu mamuali pahiburan naan kaselamatan niu; a nikami pahiburan, ka hal niitu adalah ka mahibur nikamu, sehingga nikamu makailek kaketeran untuk naan sabar maderita kasengsaraan i masuat naan i derita nami kahi. 7Naan paarapan nami wia nikamu adalah teguh, ka nikami wia kasengsaraan nami, nikamu kangkahi kimiit mindo wowa wia pehiburan nami.8Ka nikami paar, patuari-patuari, supaya nikamu mailek i paderitaan i paalamenami wia Asia rintek winuleng i nai tanggung wia natas nami kawangko rendai naan buter rendai, sehingga nikami nimaputus asamo kahi akan nidop nami. 9Bahkan nikami mapendam, seolah-olah nikami naimo tantumi nukuman mate taan hal niitu mamuali, supaya nikami tia mawehe kapercayaan wia nawak nami sandiri, taan wia te Opo Empung i mabangkitaho tou-tou nimate. 10Wia kapatean i ninde rendai sia ndaimo naan maselamatako nikami: wia Nisia nikami mawehe paharapan nami, ka Nisia maselamatako nikami kahi,11Ka nikamu kangkahi mawali masawang masombayangko nikamu, supaya laker tou mengucap syukur natas karunia i pinakailek nami berhak laker renday doa nea untuk nikami.12Niimo i pamegah nami, yaitu ka suara nate nami mawehe kasaksian wia nikami, ka nidop nami wia kaowatan nii, khususena wia hubungan nami naan nikamu, kinuasai i katulusan naan kamurnian wia Opo Empung ndai i hikmat duniawi, taan i kaketeran nupus leos Opo Empung. 13Ka nkami timulisite wia nikamu sapa i toro bacan niu naan papangartian, naan niaku maarap, mudah-mudahan pamangartian niu rendai. 14Masuat i pinamangartianumo sebagiana wia nikami, yaitu ka wia nendo Tuhan Yesus nikamu mamegah mako natas nikami masuat nikami kahi mamegah mako natas nikamu.15Madasarako kayakinan yii niaku pernah marencanamako mabesukako nikamu katare, supaya nikamu toro tumerima nupus leos makarua. 16Rumiorako Niaku paar materusako pakelanganku wana make donia, o wia makedonia marengi kahi wia nikamu, supaya nikamu sumawang niaku wia pakelanganku wana Yudea.17Jadi, wehan niaku masiwo sarampangan wia marencana mako hal nii? ato wehan niaku masiwo rencanaku niitu makiit kapaaranku sandiri, o wianiaku mawali wewehan "en" naan "ndai"? 18Demi Opo Empung i setia, janji nami wia nikamu ndai kahma mawali "en" naan "ndai".19Ka Yesus Kristu, Anak Opo Empung, i naimo siar nami usia puser puser niu, yaitu olehku oi Silwanus naan Timotius, ndaikahma "en" naan "ndai", taan naikasui wia goreme-Na wehante "en". 20Ka Kristu adalah "en" wia mbaya janji Opo Empung. Niitu sebabena ka Nisia nikita lumila "Nulit" untuk mamuliakan Opo Empung.21Ka Sia i timengumomako nikami mawali-wali naan nikamu wia i Kristus, adalah Opo Empung i nimurapomi, 22nimeteraio tanda punya-Na natas nikita naan i nimehe Roh Kudus wia gorem nate ta sebagai jeminan wia mbaya i naimosadiamako for nikita.23Taan niaku tumowa Opo Empung mamuali saksiku- SIa kumenal niaku-, ka sebabena niaku ndai nimai wana Korintus ialah for mahiokako nikamu. 24Ndai kahma nikami paar maperintahmako sapai harus papercayaniu, ka nikamu timoor rendai wia imanemu, sinuimako, nikami paar kumiit maayang for sukacitamu.
1Nyaku ni mindo kaputusan wia gorem nateku, ka nyaku rai mo marengi wia ni kou wia kasusahan. 2Ka, sa aku masususah natemu, sei pe kahi sumiwo nyaku mamuali senang sarai ni sia niwehe kasusahan ka nyaku.3 Ka niitu mo ti noroan i suratku nyai, o niitu nyaku marengi, tia aku masusah ka ni kamu o aku musti sumiwo i kasenang. Ka nyaku pinikirkumo wia pakasa ni kamu, ka kapaaran ku masuat kapaaran niu waya. 4Nyaku tinulis wia ni kamu kaampit nate o mainde-inde o susa rendai o mahame maulit, taan paileken niu kumura kawangkoan kasih wian ni kamu waya.5Taan sa wewehan e tou ma siwo kasusahan, ka ndai nateku e si nusana, taan nate niu simusa name taan nate niu waya, kaapa paling oki - o kamu rai me lembe-lembe, nate ni pira tou wia nelet niu waya, 6tanu w tou taintu toromo lilaan kami itu tanu bagian wangko wia ni kamu. 7Ka ni kamu kaputari musti makiampunge o mali pangiboran na, o sia rai mate wia kasusahan ta lous muter.8Ka Nyaku yai mehe tuturu, o kamu nuli-ulit mehe me ni sia. 9Ka niitu mo tinoroanku timulis surat wia ni kamu niitu mo manji ni kamu, sa kamu ulit waya wia pakasa niitu waya.10Ka sei sia ampungan niu i kaselokan sia ampungana waya. Ka sa aku maki ampunge, tanu nyaku wewehan musti yampunganKu, tantu niitu siwon ku ka ni kamu wia muka ni Kristus. 11O setang rai makailek kauntungan wia ni sia, ka pai leken ta toroan na.12Kaambo mange aku wana Troas ka malila mange Injil Kristus, Aku makailek, ka i Tuhan ni muka mo lalan wia paayangen wana. 13Taan nateku rai mapendam punek, ka nyaku rai maka punya patuariku Titus. Ka nyaku kumiwehe ne mangemo wana Makedonia.14Taan makase wia Opo Empung, wia gorem ni Kristus, mahakit ni kami witu lalan kasenangan Na. Kaampit nielekan naimi, Sia sumena mange kawangunan o maiek ni sia waya. 15Ka wia Opo Empung nami ma wou leos wia Kristus wia puser nea e paselamaten wia nutek nea e pa binasa..16Wia e kaapuan kami e mawon patean wia e mapate e wia timuran mawou kinatowan wia matotou. Taan sei paar make-kelang paayangen yai? 17Kani kami rai tanu e tou laker laeng menero kauntungan wia Firman Allah. Ka leos ena wia gorem ni Kristus kami lumila tanu niitu wia tinorom leos wia perentah ni Opo Empung o wia muka Na.
1Toro reen kami ma loloor nawak sandiri? ato perlu reen kami tanu tou laeng, mututuru lolooren wia ni kamu ato ni kami? 2Ni kamu memang pinatik (surat) loloren wia ni kami ni tulis wia gorem nate nami, ki nenal oh pabacaan ne tou waya. 3Lantaran ki mantaramo ni kamu memang pinatik (surat) Kristus, ni tulis wia pareho-rehoan nami, ni tulis ndai oh tinta, taan oh Roh ni Opo Empung; timou dai wia loh-loh batu taan wia loh-loh daging tia gorem nate ne tou.4Taintu ka sela kepercayaan nami wia yopo empung lantaran Kristus. 5A makiit nawak nami sandiri dai mampu marereken marerekan mengesa-ngesa tanu mokan papayangen sandiri; ndai kemampuan nami pareho-rehoan ni Opo Empung. 6Ni sia mo si miwo ni kami mampu memulai pa reho-reho wia tinaaran weru, ndai wia tuturu hukum ni tulis taan wia Roh; taan hukum tia ni tulis mapapate, taan Roh ma to tou.7Pa reho-rehoan ma hakit wia patean ni tanem kaampit huruf wia loh-loh batu. Maan taintu kemuliaan ni Opo Empung mawali watu wia ni wehe mi, lantaran maan kahi ma ilang, terang wia muka ni Musa taiintu terang, nitu mo beren ne tou Israel dai mampu mo loloho ni sia, jika pareho-rehoan nitu mai wia kemuliaan taintu. 8Le be pe kahi selah kemuliaan mawali-wali tinaaran Roh.9Witu pa reho-rehoan ma hali wia pahukuman niitu mulia, lebe pe kahi tewang pareho-rehoan mahali wia ka leosan. 10Sapa lalu pa pikiren ta tetewangen, pa banding wia ke muliaan, wia natas waya, ndai wana bereguna 11lantaran ni mailang nitu mawali-wali oh kemulian, lebeh-lebeh pe kahi ndai mailang ma wali-wali oh kemuliaan.12Lantaran ni kami ma percaya paharapan tantu nitu mo kami su miwo ma wuta beranian, 13ndai tanu i Musa, sia kimungkung muka na, supaya beren ne tou waya Israel ndai toro lu mono mailang terang e sementara te.14Taan pikiran nea ni mamualimo sumpul, lantaran makar yendo yai ni kungkung nitu tetape ki mungkung ni sea, asea maca pataaran ure nitu dai ni wuka lantaran Kristus te itoro muka nito 15malahan makar nendo yai, tiap kali sea maca kitab Musa, wehan kukungkung ki mungkung nate nea. 16A memang nate yesa tou mareng sumoup wia in Tuhan, ki mungkung wia ni sia nindon wia nisia.17Ka yempung ni siamo ih Roh, wisa wewehan Roh ni Opo Empung, wiitu wewehan kebebasan. 18Ni kita mamuali seremin kemuliaan ni empung oh muka dai ki na kungkungan lantaran kemuliaan nitu ni mai wia si yempung imemang Roh, niitu mo kita ni mamuali ma suat oh kamatena, wia kemuliaan lebeh selah.
1Wia nupus ni Opo Empung, kami timerimamo in papa'ayangen ya'i. Niitumo kami dai tawar nate. 2Ta'an nikami, imbaya impasiwo-siwon wia kasindekan makai irangen; kami dai masiwo nakal liwo, on doi matotowo w firman Tuhan. Ta'an sawelako niitu, kami materangako kabenaran kaampit niitu kami minowero nawak nami niitu timbangenako nitou laker wia saru-saruan ni Opo Empung.3Sa Injil paberita nami kinapenetan kahi, ni-itu kinapenetane. Wia nisea wia makailek kasiksa'an. 4Wia waya e tou-tou rai maiman pikiran nea, pinerengo ni po'opoannea wia i noras taekan, akar sia rai' toro lumoho interang Injil, sumuat ingkawangunan ni Kristus, nimamuali gambar ni Opo Empung.5Ka, dai nawak nami, pasision nami, taan i Yesus Kristus nisia Tuhan, o nawak nami dai nikami ta'an minamuali babu ka, kapaaran ni Yesus. 6Ka i Opo Empung, limila'mo: Wia gorem i rimbun rumetik terang. Nisiamo simiwo terangeNa cahayana wia nateta, o rio kita makailek terang wia pengetahuan sumuat kawangunan ni Opo Empung kinaloho'an wia gio muka ni Kristus.7Taan harta yai punya nami wia gorem pasiwoan tana pulut orior kantara kalohoan, kaketeran menga-wengawes, wia ti waya i Tuhan, dai wia nikami. 8Wia baya-waya yai, kami patindisen, ta'an dai kimakopitan kami daimo wana akal, taan daimo wana masusah. 9Kami pasiksan, taan dai nai tilau sandiri, kami nai pingkil taan dai nima cilaka. 10Kami salalu mahali impatian ni Yesus, wia nawak nami, orior nidop ni Tuhan Yesus, palohoon wia nawak nami.11Ta'an nikami i matou-toupe yai, nai teru-terusi nai yower wia patean karna Yesus, orior nidop ni Yesus kentara paloho'an wia nikami wia kaoatan yai. 12Niitumo patian salalu mengi-it ngiit wia nawak nami ompaton-towan salalu wia nikamu.13Ta'an ka-nikami maka punya roh paemanan mawali-wali tanu nau tulis: "Nyaku maiman, niitumo nyaku mengila-ngila o nikami kangkahi maeman, nitumo kami kangkahi mengila-ngila. 14Ka nikamu mailek, Nisia timo ori i Tuhan Yesus, i tumoori nikami kangkahi mawali-wali o i Yesus. O nisia maasasaru mawali-wali o nikami wia nawakna. 15Ka baya nyai waya, minamuali, kanikamu, orior nupus kaure-ure, maka laker itou maeman niitumo maka lembeh-lembehmo ucapan syukur wia katewangan ni Opo Empung.16Niitumo nikami ndai sumesek nate taan maan kahi manusia lahiriah yai makomo maapu, taan manusia batiniah winerumo wia nendo esa kaambo nendo esa. 17Taan kapendisan porak tekan yai, mapaayang wia nikami kamuliaan kaure ure limembeme, lumembe mako wangko wia kapendisan neimi. 18Ka nikami ndai mewehe genang e kalohoan, taan ndai kalohoan, ka kalohoan ndai ure, taan ndai kalohoan nitumo kaure ure.
1Ka pailek ken nami, sa itu terung tampa pahana anta wia koatan mbongkaren i Yempung si madiamo tampa pahana anta wana sorga for nikita, ntanu tampa kaure-kaure, ndai siniwo ntanu lawas ne tou. 2Kaurean nikita wia nggorem i nterung ya'i, kita makelak, ka nikita paar mapake intampa pahanaan sorgawi wana natas intampa pahanaan ta tekan ya'i. 3Niitu mo kita make ilambung naan tia kailekan limengat.4Ni itu kaurean kita mahana wia nterung yai kita makelai moutero penahangen ka nika paar ma pake ilambung weru, taan ndaipe ni tilau ilambung ure. O nimateri yain lomoten ni hidop yain. 5Taan i yempung tae si madia mako nikita i niitu naan mengaru niakan koh, wia kita ntanu jaminan naimo sadia mako wia nikita.6Ni itumo nate nami sabar, ka nikami sadar, o tare kami tumitau ni nawak yain, kami tae rou wia i Tuhan (Yempung). 7Ka nidop nami ya'i, nidop maeman ndai ma loho. 8Taan nate nami taban naan kapaar nami merah wia nawak ya'i tumetap wia si Yempung.9Niitu mo kami ma niangkut, leos kami mena wia nggorem i nawak ya'i, naan kami munek wia marena o iluarena. O kami kapaare Na. 10Ka nikita waya musti sumeka in tahta pengadilan Kristus imbaya ne tou makailek sapa intoro kailekana ntanu sapa i peneniwo-niwo na wia nggorem inidopena ya'i le'oas ka apa lewo.11Kami mailek sapa inartina kainde wia si Yempung' ka niitu kami maniangkut ma yaki ne tou. Wia si Yempung nate nami kentara terang naan nyaku maharap nate nami kenatara kangkahi wia pa timbangen niu. 12Ni itu mo kami ndai paar melo'or-loor nawak nami o pakasanage wia ni kamu, taan ni kami paar mewehe kasempatan wia ni kamu o ma loor ni kami, o kamu to inasaru e tou-tou e ma loor i nawak taan ndai i nate.13Taan sa kami ndai makuasai i nawak, ntanu niitu wia nggorem papayangen ni Yempung, naan kami makuasai nawak- ka niitu ntanu kepentingan niu. 14Ka nupus ni Kristus ki muasau ni kami, ka pinamangartianna mi mo, ka sa si yesa nimatemo for laker tou, o sea waya mate mo. 15Naan i Kristus nimatemo for laker tou, o sea e timou, ndai mo timou wia nawak nea sandiri, taan ni sia i ni mate mo, tumoori sumoup for ni sea.16Niitumo kami ndai paar manilai se tou o mahukur e tou. Naan sakami pernah manilai i Kristus wia ukuran ne tou i tekan kami ndai mo manilai ni Sia taintu. 17Niitumo sa sei wia nggorem ni Kristus, ni sia mo simiwo weru, i nure limangkoyo, nulit-nulit mberu ni maimo.18Niitu waya nimai wia si Yempung wia nantara ni Kristus o kadameanta naan i nawakeNa naan ni mehe kapercayaan papayangen kadamean ni itu wia ni kami. 19Ka i Yempung di mame ingkoatan naan nawakeNa, o Kristus tae ndai rimeken ingkasumelokan nea. Ni sia nimehe kapercayaan ingkabar kadamean niitu wia ni kami.20O nikamu ya'in rerehoan ni Kristus' ntanu i Yempung mawehe tuturu wia ni kamu naan nantara nikami; inggorem ngaranni Kristus kami kumiwehe wia nikou: wehe nawakemu dumame naan si Yempung. 21Ni Sia ndai mailek inggorem lewo siniwoNa mamuali goulewo ka ni kita, o wia nggorem meNa nikita binenaro ni Yempung.
1Tanu kaampit-kaampit esa paayangen, nikami meheme tuturu wia nikamu, orior tia pasiwoniu nupus wangko ni Opo Empung, tinerima niu mamuali sia-sia. 2Ka firman ni Opo Empung: witu nendo nyaku mapaar, kou i inagan Ku, o witu nendo Nyaku ma selamat, kou tolongenku." Nulit-ulit nendo yai i nendo perkenanan niitu; nulitulit, nendo yai i nendo penyelamatan niitu. 3Mbia hal sapa te itu nikami ndai mawewehe sebab tou tersandung, orior paayangen nami ndai pasisiroan.4Warengi wia gorem pakasa hal nikami matuturu, i nikamimo pelayan Opo Empung niitumo: wia matatahang o mbuta kasabaran wia kapendisan, kesesakan o kesukaran. 5Wia matanggong sumakit, gorem penjara o kerusuhan, wia winenduan wia ma jaga-jaga o rai makan o manonot, 6Wia kamurnian nate, pengetahuan, kasabaran o kemurahan nate, wia Roh Kudus o nupus i ndai munafik; 7O pemberitaan kabenaran o kakuasaan Opo Empung; o mapake senjata-senjata kaadilan i maserang kaapa mabebela.8Nendo ormaten o nendo pa seroan; nendo pasinde kaapa nendo palooren, nendo paarapan tumotowo, taan papercayan, 9tanu tou rai kenalen taan terkenal; tanu tou i rai mure mate, o nuli-ulit nikami timou; tanu tou winiwel, taan ndai ni mate; 10tanu tou ma susah, taan salalu memela-mela; tanu tou lengei, taan ma sisiga laker tou; tanu e tou rai wana sapa maan nikami wewehan pakasa waya.11He tou Korentus! kami limilamo terang-terangan wia nikamu nate nami winuka lempa-lempar. 12O nikamu wewehan tampa i sela gorem nate nami, taan wia nikami nite kasadia tampa rintek wia gorem nate niu. 13Niitu mo taekan, orior timbal balik nyaku lumila tanu wia e Oki Ku-: wukaano nate niu i lempa-lempar!14Tiamo kamu ma asar e paar rai seimbang o e tou i rai maeman. Ka sapa reken masuat kinailekan nantara kabenaran o kadurhakaan? Kaapa kumura noat maesa o bengi? 15Sapa reken masuat kinailekan nantara Kristus o Belial? sapa bagian ne tou maeman o e tou rai maeman? 16Sapa nubungan mbale ni Opo Empung o e opo-opo? ka nikitamo mbae ni Opo Empung i ma tou tou makiit Firman ni Opo Empung yai: "Nyaku i munek mawali-wali o nisea, o tumou wia puser nea, o nyaku i mamuali Opo Empung nea, o nisea i mamuali tou Ku.17Niitumo: kumaluaro kamu wia nantara nea, sumandiri maka nawakmu wia nisea, Firman Tuhan, o tiamo kamu ma titimboy sapa i najis, o nyaku tumerima nikamu. 18O nyaku i mamuali ama mu, o nikamu i mamuali oki-oki Ku tuama o oki-oki Ku we'wene. Ngaimo Firman Tuhan yang Mahakuasa.
1Patuari-patuariku e nikaupus, kanikita yai minakaileko janji-janji nitu. Maimo kita meresi nawak kita wia pakasa pencemaran jasmani o rohani, o saitu teintu menyempurnakan kakudusanta gorem ninde wia mapiara.2Wehani tampa wia nikami, wia nggorem nate niu? nikami ndai perna sumewo selok wia esa tou kahi ndai esa tou katii nii rugi neimi, o ndai wana esa topun sineroan neymi muntung. 3Nyaku lumilame tanai, ndai ma weweheme hukuman wia ni kamu, ka tadi nimo lilaku, ka nikamu minakaileko tampa witu nggorem nate neymi, o rior kita sehidup semati. 4Nyaku memang timerustrang wia nikamu; taan nyaku kahi memang memegahkan nikamu. Nggorem pakasa kasusahan neymi nyaku kinaiboran o kasenangangku maka lake-laker.5Nendo kami ka ambo witu Makedonia, kami wai makailek katenangan wia nawak neymi. Witu mbisa-wisa nikami mean ka susahan: wia luar pinapieetan, o wia nggorem kaindean. 6Taan mapiara, maibor tou rendah hati, i miniboro nikami ka ai ni Titus. 7Ndai te kina aina, taan kahi paiboran e pineanena witu puser-puser niu, ka nisia limilamo wia ni kami kaleloan niu, papeanennu, kanlitanu ma bela nyaku, o make awe-awe kasenangangku.8Maan kahi nyaku simiwo natemu sumakit o surat teku niitu, taan nyaku rai menesel, nyaku memang perna meneselinya, ka nyaku lumoho, ka surat ni itu si makit natemu. Sedangkan ndai lat nendona-, 9Taan taekan nyaku senang, ndai karna nikamu o sumusa, taan o kasusahanmu simiwo nikamu bertobat. Kasusahanmu nitu memang ka paar ni mapiara. Maan noki te kahi nikamu ndai karna nikami. 10Ka dukacita (kasusahan) kumiit kapaaranni Mapiara, mawehe wua pertobatan o mahili kaslamatan o e rai peneselen taan dukacita, e wia kaowatan yai, makailek patean.11Ka wehan genang bahwa justru kasusahan menurut kapaaran ni mapiara nitu mengerjakan wia nikamu kaulitan sela o kahi mabebela nawak, kasesoan, kaindean, kaleloan, kegiatan, penghukuman! witu nggorem pakasa niitu nikamu minehe bukti bahwa nikamu ndai wana kasumelokan wia nggorem perkara nitu. 12Ka nitu, sanyaku tumulis surat wia nikamu ka ndai karna e tou simiwo selok, ato ka e tou e menderita simiwo selok, taan supaya karelaanmu wia nikami mamuali ulit wia nikamu wia sinaru nimapiara.13Kanitumo nikami mamuali teribor, o selain pangiboran e kinailekaneymi nitu, nikami lebe kahi senang o kahi kasenangan Titus, ka nikamu waya ni mehe senang natena. 14 Nyaku memegakan nikamu wia nisia, o nikamu ndai minehe peneselan niaku. Nikami salalu mahila sapa e nulit wia nikamu, nitu mo kahi kemegahan neymi wia sinaru ni Titus memang nulit.15Oh 'nupusna mahawer sela wia nikamu, sa sia gumenang kamalinga-linga niu, kumura nikamu sumungkul ka aina o ninde o gentar. 16 Nyaku sumenang, ka nyaku minehe kepercayaan wia nikamu nggorem pakasa.
1 Patuari-patuari, nikami malilila mange wia nikamu tanu Kasih Karunia ni wehena wia jamaat-jamaat Makedonia. 2Maan winowaan o m'buter gorem pakasa waya kapendisan, senang nea meluap o maan kahi nisea lengei rendai, taan nisea siga' wia gorem kamurahan.3Niaku sumakisi, ka nisea e' minehemo kasuat kamampuan nea. 4O kapaaran nea sandiri kumiwehe o rumeho wia ni kami, orior ni seha kahi makailek kasih karunia o mindo wo'wa wia gorem pelayanan wia e tou kudus. 5Nisea ni mehe laker wia sapa n'dai kinapikiran naimi. Nisea ni mehe nawak nea, katare-tare wia Empung, tumondong nitu ka' kapaaran i Empung kahi wia nikami.6Niitumo nikami rumiho wia Titus, orior sia mako lumohomi nikamu o kumelarako pelayan kasih nitu tanu ni sia i, timuur. 7Niitumo kasuat nikamu siga gorem pakasa waya, gorem iman, gorem kapaila-ila, gorem pengetahuan, gorem kaulitan kamasawang, o gorem kaupusanmu wia nikami - ni itu mo kahi nikamu siga o gorem pelayanan kasih yai.8Niaku lumila niitu n'dai tanu perenta, taan, ka matuturu usaha tou-tou laeng ka masawang, nyaku paar ma wowa ka iklasan nupus niu. 9Ka nikamu maileko kasih karunia Tuhan ta Yesus Kristus, ka nisia nima lengey karna nikamu, maan kahi sia siga; o rior nikamu mamuali siga karna kalengeyan Na.10Nyai mo pa ileken ku tentang ni itu, nitu e, wona berfaedah wia nikou, memang ta'un ne limangkoy nikamu timuuro simiwo ni itu o mindo keputusan o kumelar kahi ni itu. 11O taekan lekepeno mako paayangen nu niitu! mo pasiwonu masuat o kapaaranmu, o siwonako niitu o sapa wia nikou. 12Ka sanikamu paar mawehe, sapa niwehemu teriman, sa niwehemu niitu berdasarkan sapa wia nikou, n'dai berdasarkan sapa n'dai wia nikou.13Ka nikamu winehan beban n'dai orior tou-tou laeng makailek kaporakan, taan o wehan keseimbangan. 14Niitumo yai kalebean niu mencukupkan kekurangan nea, orior kalebean nea tumondong mencukupkan kekurangan niu, orior wewehan keseimbangan. 15Ka wehan naitulis: "i tou e minerur laker, n'dai kalebean o tou e minerur oki n'dai ka apuan.16Tarumakase wia Empung, ka karna nikamu mengaruniakan ulit-ulit e taintu kahi wia gorem nate ni Titus ka masawang nikamu. 17Memang sia timerima tuturu naimi, taan gorem kaulitana nitu, e selanitu sia o kapaaranna mange wia nikamu.18Mawali wali o nisia nikamu nimutus patuarita, i terpuji wia pakasa jamaat karna pa, paayangena gorem pemberitaan ninjil. 19O n'dai ni itu te! o nisia kahi tinuru' mo ne jamaat jamaat ka ma wali-wali ni kami wia pelayanan kasih yai, e siniwo nami ka kemuliaan Tuhan o tanu bukti kapaaran nami.20Ka nikami ma hihindar wia niitu: ka wehan tou e macela ni kami gorem pelayanan kasih e siniwo nami o hasilena sela. 21Ka pinikir naimi e leos n'dai te wia sinaru ni Tuhan, taan kahi wila sinaru ne tou.22Ma wali-wali ta, o nisea ni kami mi nutus esa tou laeng kahi, i patuari ta, o makapira mo wo'waan naimi o kanyata selalu ma berusaha ma sawang, o taekan sia ma berusaha rendai karna ta selaan kepercayaan na wia nikamu. 23Titus i kaampiteku i mapaayang ma wali wali o niku ka nikamu: patuari-patuari nami e laeng tii e utusan ne jamaat-jamaat o nesa kemuliaan wia Kristus. 24Karna nitu teru me wia ni sea wia sinaru jamaat-jamaat bukti nupusmu o bukti kawangunan ku wia natasmu.
1Tanu pelayanan wia tou-tou kudus raimo perlu kahi nyaku tumulisange wia ni kamu. 2Kapaaran natemu pailekenkumo, tanu niaku memegahkan ni kamu wia tou-tou Makedonia lila'ku: "Akhaya i si miap pe taun limangkoy oh pinaayangemu nimamuali keter wia tou laker.3Niaku rimeho e patuari tii, rior kawangunan naimi wia gorem nyai natas niu tia kailekan ulit mamuali sia sai taan orior nikamu ulit-ulit sumiap-siap tanu lilaku. 4Orior sa tou-tou Makedonia mai mawali-wali oniaku, tia kailekkan orior nea ni kamu raipe siap, onikami raih lumila ni kamu mean nirang wia pa emanan naimi nitu. 5Ka nitu nyaku ni mendam tumondo patuari-patuari nitu o mange rumior niaku, oh sea rumior tumiro niwehe e ni taar wia nikamu sebelumnya orior ni sadia tanu bukti kemurahan netemu, o ndai tanu ni mehe o pinaksa.6Genangan nyai: tou e minarut noki, makailek noki kahi sei ni maru laker, ma kailek laker. 7Nitumo sei-sei mehe ka suat natena, tia susah nate o pinaksa te. Ka i Empung maupus e tou mawehe o senang.8I Empung sanggup mengawes ngawes pakasa kasih karunia wia ni kamu, o rior ni kamu rai ka, apuan wia pakasa nitu, o tare lembe wia pakasa kebajikan. 9Tanu ni tulis: "sia maweteng-weteng, ni sia ma wehe wia tou lengey, kaulit tan makar kaure-ure."10Sia si madia koloko wia i minarut, o roti pakaknen, ni sia kahi si madia koloko wia ni kamu, ni sia limepet-lepet ka ambo o mehe tumou wua-wua kaulitan nu. 11Ni kamu pa si-siga'en gorem pa kasa kamurahan nate, i ma tarima kase wia si Empung ka ni kami.12Ka pelayanan kasih niwehe nyai ndai te palelekep kaperluan tou-tou kudus, taan kahi maawes tarima kaseh wia si Empung. 13O kakiit, ni kamu tahang pawowaan wia paayangen nitu nesea ma muliakan Empung karna kataatannu wia pengakuan ninjil Kristus o kamurahan natemu gorem maweteng o pakasa waya o pakasa tou. 14Sedangkan wia gorem sombayang nea, nesea kahi, malelo ni kamu o karna kasih karunia Empung mawuta wia natasmu. 15Tarima kaseh wia si Empung karna karunianya n'daimo katotoran.
1Nyku, Paulus, i tou ndai maindesa masaruan muka oni kamu, ta'a ndai mainde masaru nikamu sa ni maro'uan, nyaku mehe-mehe genang nikamu demi Kristus si lemah lembut o ramah. 2Nyaku makiwene wia ni kamu: ndai toro kamu mapaksa nyaku o matuturu kaberanianku wian tawi, tanu nyaku paar mati ti ndak kete wia e tou tertentu ma'an pa sangka nea, nikami ti moo secara duniawi.3 Memang ni kami wiape koatan ta'a ni kami ndai ma berjuang secara duniawi, 4ka senjata nami wia perjuangan ndai senjata duniawi, ta'a senjata linekepi o kuasa Opo Empung, ta'a toro maturas im benteng-benteng.5 Ni kami marepuk siasat ne tou o marombek pakasa sleleng ni toor ni kasulaan ne tou ma tantang e mailek Opo Empung. Nikami matahang pakase impikiran menaklukanya wia Kristus, 6Ta'a nikami simiapo kahi ma hu hukuni pakasa in kalewoan, sa kaleosan ni kamu mamualimo sempurna.7 Loho eno mako ingkalohoan wia muka imberen niu! sa wehan tou nuli-ulit maeman, sa nisiamo kapunyaan ni Kristus, mapikiro mako sia wia gorem natena, ni kami kahi kapunyaan ni Kristus masuat ni sia. 8Saniaku lembeno bermega atas kuasa, ni wehe ni Tuhan wia ni kami ima siwo ondai matuturas ni kamu, wia hal nitu nyaku ndai makailek nirang.9 Ta'an nyaku ndai paar kalohoan seolah-olah nyaku menginde-nginde ni kamu wia surat-surat ni aku. 10Ka lila ne tou, surat-surat nea memang tegas o kete, ta'a sa masaruan muka si kapna leme lila-lila'na ndai wanna arti.11 Ta'a se tou-tou malila teintu masadar ka pasiwon nami, sa masaruan muka, masuat tanu palilaan nami wia surat-surat nami, sa ndai masaruaan muka. 12Pendapat Paulus wia nawakna (pendapat Paulus tentang dirinya) memang nikami ndai berani magogolongkan i nawak o mababanding i nawak wia ne tou tektentu e melo'or-lo'or nawak sandiri. Nesea mahukur nawak na wia ukuranea sandiri o mabanding nawakna o nawak nea sandiri. Memang keso rendei sea!!13 Ni'tumo kami ndai pa'ar masusula kumangkoi batas, melainkan tetap wia nggorem supuh-supuh daerah pa'ayangen ni pasek ni Opo Empung wia ni kami, o kumehre wia ni kamu kahi. 14Sebab sa mabritakan Injil Kristus ni kami ni makaro tu ni kamu sehingga ni kami ndai ma langkoi supuh daerah pa'ayangen nami, seolah-olah ndepe ni makar tu ni kamu.15 Kami ndai malolo'or impa'ayengen siniwo ne tou laeng wia daerah pa'ayeangen wia ndai pinasek wia ni kami. Ta'a nikami mahasap sa, imanmu lebe tu mou, ni kami imakailek inormat lebe sela wia nantara ni kamu, sa pa bandungen daerah pa'ayangen ni pasek wia ni kami. 16Ya kami timou, supaya kami toro ma btirakan Injil wia ndaerah-daerah lebe rou na'an daerah niu ondai malolo'or atas hasil pakasa kina'amboan netou laeng wia ndaerah-pa'ayang en oni pasek wia ne sea.17"Ta'an sa sei masula, ni tumo masula wia i Tuhan". 18Sebab ndai tou e malolo'or in nawak e tahang uji, ta'a e tou pa lo'oren ni empung.
1Lebeh leos niitu, sa kamu sabar wia kekesoanku eh rintek niitu memang nikamu sabar wia niaku! 2Ka nyaku majulus wia nikamu majulur ilahi. Ka yaku ni kumotunangan wia nikamu esa tuama nikaakit ni kamu tanu perawan suci wia Kristus.3Taan nyaku mainde, katia pikiran niu ihkalelong wia kesetiaan ni kamu yang sejati wia Kristus. Masuat tanu hawa kineso ni loloi niitu ongkalicikana. 4Kani kamu sumabaro, sa wewehan esa tou mai maberita Yesus oh nimalaengan tanu pemberitaan nami Yesus oh nimalaengan pemberitaan nami, kaapaa mawewehe nikamu oh roh nimalaengan oh ihtinerima niu kaapa injil nimalaengan oh ihtinerima niu.5Taan menurut pendapateku maan nokiite nyaku dai kumurana wia rasul-rasul oh dai wana kasuat niitu. 6Sa nyaku dai kasa mailek maila-ila taah wia pengetahuan ndai teintu; ka nikami nimapailek ko mako wia nikamu wia pakasa ih nendo oh wia pakasa waya.7Sapa nyaku simewo selok, sa aku mawawa ih nawak oh maangkat ni kamu, ka niaku maberita in injil ih Opo Empung wia nikamu ni wehe te teintu? 8Jemaat-jemaat laeng rimapok kumo ka nimindomo tunjangan wia ni sea oh nyaku toro malayani nikamu! 9Sa nendo nyaku doi wana wia puser niu nyaku dai masususa yesa tou pun, ka sapa ih kurang wia niaku, panekepen ne patuari-patuari eh nimai wana Makedonia.10Demi kaulitan Kristus wia gorem nawakkeku tegas kume, ih kawangunanku dai toro pa alangen ni seite sia wana daera-daera Akhaya. 11Ka ah dai toro? kaapa nyaku dai maupus nikamu? pa ileken ni Opo Empung.12Taan sapa siniwongku, ih tetap pasiwongka ka maalang ni sea eh masero kasempatan guna mawehe mange, ni sea masuat oh nikami wia toro pawangunen. 13Ka eh ton niitu sea mo rasul-rasul palsu, eh mapaayang ruci, eh maasar tanu rasul-rasul Kristus.14Hal niitu dai motoro maerang ka ih iblis kang kahi maasar tanu malaekat terang. 15Jadi dai wana hal ih ganjil, sa pelayan-pelayanan maasar tanu pelayan-pelayan kabenaran kasudahan nea masuat oh siniwo nea.16Soup kumekahin: tia eh wewehan ton ih maanggap niakut keso sa nikamu maanggap teintu oh sa kamu kahi manggap teintu terima no nyaku eh tou keso oh rior nyaku kahin toro tanu sumenangi ohki. 17Sapa nikupoila, nyaku lumila me dai tanu ih tou malila kumiit Firman Tuhan, taan tanu ih tou keso ih maopo, ih nisia toro masusula. 18Ka laker eh tou masusula tanu ih kaulitan nyaku paar masusula kahin.19Ka nikamu paar sabar wia eh tou keso, ka nikamu begitu bijaksana: 20Sa nikamu sabar, eh tou majojongos nikamu, sa tou masesep nikamu, sa tou makakuasa nikamu, sa tou masesepe ni kamu. 21Mairang rendai nyaku maakui, ka wia kasuat ni itu ni kami talaluso lemeh, taan eh tou laeng berani ih masusula sesuatu, nyaku kangkahi-nyaku lumila me wia kakesoan-beriani kangkahin!22 Sapa sea tou Ibrani? nyaku kangkahi tou Ibrani! Sapa sea tou Israel? nyaku kangkahi tou Israel! sapa sea tou keturunan Abraham? nyaku kangkahi keturunan Abraham! 23Sapa sea pelayan Kristus? nyaku maila tanu tou palelaan-nyaku pe kahi lebeh! nyaku kalakeran mawendu-wendu: kalakeran wia gorem imbui; pa siksan wia luar batas; kalakeran wia mo patean.24Maka lima nyaku pasiksan ne tou Yahudi, empat nyapulu kurang esa pukulan, 25maka tolu nyaku sinambok, makasa nyaku piningkil oh batu, maka telu meani ih kapal kimandas, sanya endo sanya wengi nyaku melentut-lentut wia puser ih lour. 26wia pakelangaku nyaku sering paancemen bahaya so, so oh bahaya eh rongkit, oh bahaya wia eh tou Yahudi oh eh wia en tou rai Yahudi; bahaya wia kota, bahaya wia padang gurun, bahaya wia puser ih lour, oh bahaya wia eh patuari palsu.27Nyaku maka laker mawendu-wendu; oh mapaayang wuter; laeng kahi nyaku dai timekel; nyaku maharen oh mareoh; laeng kahi nyaku dai makan oh mahnohnot kinaemelan oh dai limambung, 28daimo lumaker lila kahin urusanku susur ih nendo nia pipiara pakesa eh jemaat. 29Sa wewehan tou mapendam lemeh, dai reeh nyaku kahi kumiit mapendam lemeh? sa wewehan tou ni kasuhmul, dai kahi nateku maturas oh kasusaan?30Sa nyaku masosombayang, sa nyaku memang masusula maka nyaku ih masusula wia ih kalemehangku. 31Opo Empung, sia moih yamah wia Yesus, Tuhanta, ih palooren kaambo ih kaure-ure, mailek, ka nyaku ndai timowo.32Wana Damsyik, wali negeri raja Aretas mareho makawal kota eh tou Damsyik ih matitimboi nyaku. 33Taan wia ih gorem ih lohlo nyaku ni tampa wia esa papahaan wia luar temboh kota oh niitu nyaku nikareta wia lawas sena.
1Ni nyaku maloor maan niitu rai wana i berguna maan teintu nyaku ma beberitame i linoho ku waya o mai nyatami simerinta ku wia i Yempung. 2Pailekken ku i yesa tou Kristus: mapuluh o epat ngatanu i limangkoi yako woo wia gorem, i nawak o ndai pailekken ka apa wia luar i nawak ndai pailekkenku, i Opo Empung mailek ni sia, i tou tii kasengemokan ni angkat to wana tingkat ka telu wana sorga.3Nyaku kangkahi mailek i tou tii, woo wia gorem i nawak ka apa wia luar i nawak nyaku ndai mailek: "i Opo Empung i mailek ni sia. 4Kasengeinan kahi ni angkat wana Firdaus o sia luminga lila waya ndai kailaan ndai toro i toto ne tou. 5Wia i tou nyaku maloloon, taan wia nawakkeku sandiri ndai maloloor kinaeng wia ka lemahanku.6Ka sa aku ma loloore kahi nyaku ndai tou kesoh kahi ka niaku maila i keku, o rai wana i tou maruken ni aku lembe wia linoho nea wia ni aku kaapa liminga nea wia ni aku. 7O aku rai ma sombong i nawakkeku, ka kenyataan-kenyataan i luar biasa niitu, aku wehani esa wuwuru wia gorem i dagingenku, o aku wehani pareho ni setang ma gogodah ni aku, o aku rai toro ma loor i nawakkeku.8Wia niitu nyaku maka telu mo lumila ne wia i Yempung, o i pareho ni setang tii kumaluar wia ni aku. 9Taan i Yempung ni mingkot ti temi wia niaku "toromo nupus o karunia ku wia ni kou, wia te gorem kelemahannu e kuasa ku mamuali lenas." Niitu aku lebeh, mapaar-paar o maloor wia kelemahan, o kuasa ni Kristus tumuru pahmi jumaga ni aku. 10Ka niitu aku senang o rela wia gorem i kelemahan i kasiksaan wia gorem i ka pendisan wia gorem pa haniayayaan o kesesakan ka i Kristus ka sa aku lemah nyaku kumeter.11Nulit nyaku ni mamualimo kesoh, taan ni kamu no maksa ni aku: Niaku sebenarnya palooren niu, ka maan aku rai wana i oki maan oki te wia gorem waya i hal niitu ndai kalah wia e tumuro-tumuro e mailek ulit. 12Mbaya i sapa mabukti ni yaku i yesa tou rasul, simiwomo wia puser niu kaampit i kasabaran o tanda-tanda mujisad-mujisad o kuasa-kuasa. 13Ka wia gorem i hal wisa kamu palowi-lowis kasuat, o e jemaat-jemaat walina, laeng wia hal niitu ka nyaku sandiri ndai wana i tanggongngan wia ni kamu?14Ka tekan maka telu mo aku paar mailekkan o ni kamu, o niaku ndai wia tanggongngan niu ka ndai budellemu peneroirneku, taan ni kamu sandiri. Ka ndai e oki waya e marasak i kaakoan ne matua nea, taan e matua matiro e oki nea. 15Niitu mo nyaku paar ma kokorban i kaakoanu o ma kokorban i nawakkeku ka ni kamu. o aku maupus ni kamu, ka aku rai kaupus.16Lebe bae nyaku sandiri ndai maasar tanu tanggongngan niu, taan kamu maila wia gorem i kapandeanku wia lewo timanem ni kamu wia lewo. 17Kua aku nimindomo kalebean wia ni kamu o esa an ne wia ni sea, i mai ku reho wana ni kamu? 18Nyaku kimiwehe i Titus mange i o mawali-wali. O ni sea nyaku rumeho e patuari walina ku a i Titus ni mindo kutung wia ni kamu? Ndai kamu i ndua timon kumiit i roh i masuat o ndai kami sumiwo tanu cara masuat.19Nuremo kamu wona masangka, ni kami mahapar i nawak wia sinaruh niu. Wia si naruh ni Opo Empung o i Kristus kami maila waya i ni itu patuari-patuariku kaupusseku, mamuali mawongke i pa emannan niu.20Ka ni aku mainde ka sa aku mai, kailekkan ndai tanu kamu ndai tanu kapaaran ku o ni kamu kailekkan niu aku ndai tanu kapaar ran niu. Nyaku mainde wewehan paselo-selokan, ma atean, magahalo, kapaaran i nawak sandiri kasombongan, o kaributtan. 21Nyaku mainde, ka saaku mai hahi y Opo Empung ma oki ni aku wia sinaruh niu o nyaku masusah wia e dosa o ndai pe kahi ni ma tobat, o kecemaran, percabulan, o ndai masuatan siniwo nea.
1Nyai makaelumo aku mai wia nikamu: kaampit in keterangan ne rua kaapa telu tou sumairi wia nesa paseloselokan. 2Wia nisea, witun tempo limangkoiako simiwo i lewo, oe wia pakasa ne tou walina, nai kumoilila katara o aku lumilape makasa, taekan tempo niaku minawakatan o nikamu tanu tempo kinaaiku karua, oniaku ndai maupus nisea witua tempo aku maipe kahi,3Karna kamu paar wewehan bukti, kai Kristus mailila lumangkoi niaku, o Nisia rai lemah wia nikamu taan makawasa wia puser niu. 4Maankan sia sinalib karna kelemahan, taan nisia tumou ka kawasa ni Opo Empung, Nulit kami lemah wia nisia, taan kami tumou ma wali-wali o Nisia ka kawasa ni Opo Empung.5Periksanomako nawakemu inesa, sakamu ketero wia paemanan. Perksanomako nawakemu: kaapa kamu rai maeman: i nawakemu sa i Kristus Yesus wia nggorem inawakemu? ka sarai taintu kamu rai tumahang ujian, 6Taan niaku maarap kampaileke niu, ndai nikami ndai tumahang i ujian.7Kami masombayang wia i Opo Empung, orior kamu rai sumiwo lewo ndai karna nikami: nyi matamu tumahang ujian, orior kamu yai toro sumiwo i leos, maankan nikami sandiri ndai tumahang ujian. 8Kani kami ndaitoro, sumiwo sapa sapa masaangkal ing kabenaran.9Kani kami mapaapaar, sakami lemah onikamu keter, o nyaimo pasombayang naimi orior kamu mamuali lenas. 10Niitumo makasape yai niaku tumulise wia nikamu tempo niaku minawakatan o nikamu, orior saaku wia puser niu. Niaku ndai maksa tumindak keras kumiit in kawasa e nai Anugerami ni Opo Empung wia niaku, matotoor orai marorombe.11Kaapuan e patuari, sumenango, painakuten nawakemu orior lenas. Terimanomako pakasa in tuturuku: kamu musti esa ate o esa utek. Onidopemu wia Damai sejahtera; oi Opo Empung sumber i nupus, on Damai sejahtera mawali wali o nikamu! 12Sumigi mako wia i tou oe tou walina kaampit in siong lenas. Normat wia epakasa ne tou lenas wia nikamu.13- 14Nupus wangko ni Tuhan Yesus Kristus, o nupus ni Opo Empung o paesa esaan ne Roh Kudus ma wali wali nikamu waya.
1Niaku Paulus, seorang Rasul, dai tou biasa, oh memang dai tou biasa maankan oleh Yesus Kristus, o Empung, Ama kita, yang telah membangkitkan Dia wia antara ne tou ni mate. 2Oh pakasa né matuari é mawali wali ni nyaku wia Jemaat-jemaat di Galilea:3Kasih Karunia ni mapiara oh kamu nia kasenangan ni Ama kita, Opo Empung o wia impung Yesus Kristus. 4Siamo simerakan nawak-Nya ka posa-posa, ta ka marereta ni kita wia kajahatan wia kalewoan, makar ku miit kapaaran Opo empung o ama ta. 5Wia ni sia mapiara kamulian makar kaore ure nulit.6Niaku maeran, ka ni kamu repet ni mutar wia ni sia, nupus ini Kristus oh tomowa ni kamu, o ku miit Injil lain, 7mi itu dai sebenarnya Injil. Kaheweran e tou makakatau ni kami ka tujuan nea maputar bale Injil Kristus.8Taan maan kami atau tou maleekan wana sorga lumila kamu wewehan Injil wi malae ngan oh Injil mai lila wia ni kamu, terkutuklah. 9Tou mei lila i rior, taŷkan lila pe mako makase: sya wewehan tou lumila maku wewehan Injil, ya nimaheraan o tenerima ni yai, terkutuklah sia. 10Jadi kumura: taekan sa tentu symero kapaaran wia tou kapa oh Opo Empung? Tarekan komowa berkengan wia tou? Sai tentu nyaku paare kumowa berkenan wia tou, kapaan wia kasuat tou satentu niaku dai hamba Kristus.11Sebab niaku mawehekeputusan wia ni kamu, patuari waya, ka Injil yang maekulilamaku ni itu daÿ Injil ne tou. 12Ka niaku daÿ menerima wia kasuat tou, oh dai wai o dai kasuat tou mengajarkan wia niaku, taan niaku temerima wia penyataan ni Yesus Kristus.13Sebab limingamu soal hidupku tempo dulu wia agama Yahudi: dai wana kenaakeran niaku mahaniaya Jemaat ni Opo Empung oh mainakut mabinasa ni sea. 14Oh wia gorem agama Yahudi niaku jau lembeh majuh taan ka laker kaapit masuat oh wia niaku di antara bangsaku, tanu nei tou memang rajin mapiara adat istiadat nene moyang.15Taan waktu Ia, yang telah simisin niaku wia pe kandungan ni mamaku o niaku towaan na wia kasih Karunia-Nya, 16berkenan menyatakan Anak-Nya wia niaku, o rior niaku mengabarkan Dia wia antara bangsa-bangsa ē rai tou Yahudi, maka sesaat pun niaku dai ki wehe pertimbangan wia kasuat tou. 17o niaku dai ni mange wana Yerusalem o mahhelekan ni sea é ni mamuali mo Rasul sebelum niaku, taan niaku mange wana tanah Arab o witu mange mareng wa Damsyik18Oh, telu nga taun, mange niaku mange wana Yerusalem kumunjungi Kefas, oh niaku manumpang lima belas endo witu balena. 19Taan niaku dai limoho esa tou wia rasul-rasul laeng, kacuali Yakobus, patuari Opo Empung Yesus. 20Wia simaau wi Empung mai tulis: kumange nulit nyaku dei berdosa, timowo Lalu niaku mange wana naerah baerah Siriah oh Kilikia.21Lalu niaku mange wana naerah baerah Siriah oh Kilikia. 22Tetapi mukaku dai kenalan ne jemaat-jemaat Kristus wana Yudea. 23Kanesea li mingate, tempo lalu mahaniaya ne sea taan taÿ kan makabar o Iman, yang pernah pabinasa. 24Taan taé kan maloor Opo Empung ka niaku.
1Hai lumangkoy ta ko mapulu opat na taun, nyaku mangekahi witu Yerusalem o Barnabas O Titus ni oliku kan kahi. 2Niaku mi mange ki mi it t minamuali. O wia ni sea mai ku lila sapa mai lila ni. O wia ni séa ku bentangkan woi ku wéhé wie nai bangsa-bangsa Yahudi wia cirita ma ini saudiri wia palo lohoen. O rior nai percuma, nyaku ma i kumuat o mi nai ma kut.3Maan kahi Titus kaampit aku, sie tou Yunani, nai pi naksa sia sumumat sandiri. 4Memang pi maksa me patuari-patuari towo o gumorem, sia ma sindek o minadang ka pereyan wia mi kita we ham Yesus, o rior lalan mia dai pa sia-sia mia. 5Makar kawisa kami dai paar mundur ma kiit kiit wia ni sia, o rior kumi it kauditan Injil o rior mena salalu wia ni kamu.6O mengenai ni sia é ni anggap paloloon kumura ni rumun nia ni katare, ni itu daipenting wia ni aku, ka opo empung rai maloho muka kumura sea palolohen dai nu pemaksa sesuatu yang laing wia ni aku. 7Taan sebaliknya, o sia lu moho, roio ni aku, ri mercaya mo mia lila pemberitaan Injil, é tou rai si munat, masuat wia Petrus untuk tou e si nunat. 8Nimehe mi sia keter wia Petrus Rasul, wia pakasa we tou é si munat. Sia kankahi nimehe keter wia ni aku o tou rai si munat.9O sia lu moho Kasih Karunia ni wehw mi wia ni aku, Yakobus, Kefas o Yohanes palohoon tou Sokoguru Jemaat. Mi ma iwéhan lawas. Wewe ni aku o Barnabas tou tanda wewe han Persekutuan, o rior kami mange wia tou-tou rai simunat o ni sia tou simunato. 10O rior kami salalu gumenang pekasa i tou lengey o memang ni itu mo kaulitan pa inakuten pa sisi wonta.11Tempoh Kefas minai witu Antiokia, niaku berterang-terang si mangkalite ka ni sia silok. 12Ka kiit rai pé pira tou wia kalangan Yakobus mai, o sia mai kumaan mewali wali o paturai patuari é rai simunat, taan setelah sia mai, sia ni mundur rekan diri o ni nakot wia ni séa ka maindé wia paturai paturai é sinunat.13O tou tou Yahudi é walina kangkali kimiit berlaku munafik, o ni sia akar Barnabas sandiri kimiit wia kemunafikan néa. 14Taan tempoh niaku lumohon, kalakuan néa dai masuat o kabenaran Injil, niaku lumila wia Kefas wia simou néa pekasa: taan kou, tou Yahudi, timou masuat kafir rai tou Yahudi, kumura tou toro maksa é patuari é rai sinunat o tou Yahudi?15Kumiit kinatowan naimi tou Yahudi o rai tou berdosa wia bangsa walina. 16Paileken niu, ka rai wana esa tou é binenar ka makiit hukum torat, taan wayaté iman wia Kristus Yesus. Ni itu mo kami kangkahi percaya mo wia Kristus Yesus, o rior kami pabenaren i iamn wia Kristus o rai masiwo hukum torat. Ka: dai wana esa tou é bininar ka makiit hukum torat.17Taan sa nikami sandiri, sementara kami mai nakut benaren wia i Yesus Kristus katurumi pakasa é tou waya berdosa, kumura ni itu berarti, ka i Kristus pelayan dosa? Maan makan wisa dai. 18Saku sumiwo sumoup sapa pe kahi siwonku tumondong, niaku lumilame mawakku sandiri tanu limangkoy hukum torat. 19Ka niaku mi mate mo ka hukum torat kakiit hukum torat, o rior niaku tumou kumiit Opo Empung (Allah). Niaku sinalipo mawali wali oi Kristus.20Maan niaku ma tou tou taan dai mo niaku sandiri i timou, taan Kristus i timou wia ni niaku. O nawakeku tékan wia goram daging, adalah timou ka iman wia Anak Allah ka i maupus niaku o simerakan mawak Nya ka niaku. 21niaku dai matolak Kasih Kasrunia Allah. Ka ande-ande wewehan kabenaran ia hukum torat, dai wana berguna Yesus ne mate wanang kayu salib.
1Hei pakasa netou Galatia bodok, sei i pegenang-genangan niu? rai reen imapiare i sinalib tii sia neimo gambar wia sinaruma? 2Niitu te empailekenku wia nikamu: Kumura kamu timerimamo Roh kakiit simiwo hukum Taurat. Ka’pa maeman wia neisurat wia Injil. 3Ka’kamu kabodok teintu? Kamu timuuro mailek ing Roh. Paarkan kamu tekan mengakhiri wia daging?4Percuma waya nialam tani kalaker niitu, kua percuma? 5Jadi kumura tekan; kumura nisia mawehemi Roh wia nikamu. Kalaker tentu o simiwo mujizat wia ni kamu, sumiwo tentu kakiit kamu simiwo hukum Taurat kapa kamu maeman wia nilila Injil.6Kaniitumo Abraham maeman wia Allah. Niitu Allah mareken soal niitu wia misia tanu kebenaran. 7Jadi linohoniu sasea tumou wia iman niseamo e anak-anak Abraham. 8O engkaot, daipe paileken, bahwa Allah mabebenar e tou ndai Yahudi kakiit iman, nimo karior meilela Injil wia Abraham: Nűtumo pakasa kabaran kaoatan (bangsa) pa berkati. 9Niitumo sea matou-tou wia Iman, niseamo paberkata mawali wali si Abraham oi beriman itu.10Kakiit pakasa tou, ematou tou wia pepa ayangen hukum Taurat wia bawa kutuk. Ka nikatulis kakutukan etou rai setia me niwo niwo neisurat wia hukum Taurat. 11Ka dai wana tou binenar wia sinaru ni Mapiara (Allah) kakiit simiwo hukum taurat memang ulit, ka: e tou leos e tumou wia iman. 12Taan tinuuran hukum Taurat dai iman, maankan sei sumiwo, itumou ka nisia.13Kristus timebuso nikita wia kutuk hukum Taurat kaampit lalan mamuali kutuk ka ni kita, wewehan nikatulis: kakutukan itou minantong wana kayu salib. 14Yesus Kristus simiwomo nyai, orior wia goremenu berkat Abraham makar wia e bangsa-bangsa walina, nitumo, orior oleh i mane kita tumenerima Roh eng nijanji niitu.15Patuari waya, leos itu siwo tamako esa contoh wia nidopeta susur nendo. Suatu wasiat yang telah disahkan, maan kahi sia wia e tou, raitoro batalen ka’pa awesan nisei. 16Adapun wia i Abraham nilila pakasa janji niitu o wia e turunan na. Dai nilila “wia e turunan na” seolah-olah dimaksud laker tou, taan wayate esa tou: o wia keturunan nu, siamo mapiara (Kristus).17Kapaareku ialah: Janji yang sebelumnya sinatimo ni Mapiara (Allah), raitoro batalen ni hukum Taurat, emberu wiamo nepat ngaatus telu ngapuli taum tumondong, akar janji niitu nimarai kaketeran. 18Ka sapa mo nitantu mi ni Mapiara (Allah) niitu wiamo hukum Taurat, sia niindo sia rai mahana dari janji, taan justru ka oleh janjilah i Mapiara (Allah) telah menganugerahkan kasih karunia-Nya wia i Abraham.19Sa teintu, sapa maksud hukum Taurat? Sia niawesan kakiit pakasa kasumelokan – akar mai keturunan yang dimaksud wia janji niitu – o nisia nilila o perantaraan pakasa malaekat wia lawas ni tou perantara. 20i yesa mahali-ali raite niwakilt ni esate tou, sēdangkan i Mapiara (Allah) yesate.21Sateintu, nimalaengan hukum Taurat o pakasa janji ni Mapiara (Allah)? Maan makar wisa dai. Ka ande-ande niwehe tanu sapa-sapa entoro tumou, memang kaulitan niindo wia hukum Tuarat. 22Taan Kitab suci kimunango wia pakasa sapa wia bawa kakuasaan in dosa, o rior sarai iman gorem ni Yesus Kristus janji itu niwehe wia nisea e mapercaya.23sebelum iman itu mai nikita wia bawa pengawalan hukum Taurat, o kimerung makar Iman itu neimo inyata. 24Jadi hukum Taurat nimamuali tuturu, wia nikita makar Kristus mai, o rior kita benaren iman. 25Tekan iman niitu nimaimo, niitumo kita daimo wia bawa i natoran penuntun. 26Ka, nikamu waya nimamuali anak ni Mapiara (Allah) ka kiit iman ni Yesus Kristus.27Ka nikamu waya linelemo wia gorem ni Mapiara (Kristus), telah mapakemo Kristus. 28Wia soal yai daiwana tou Yahudi kapa tou Yunani rai wana hamba, kapa tou merdeka, rai wa i tuama ka’pa wewene, ka nikamu waya niesamo wia i Yesus Kristus. 29O sakamu memang punyamo ni Mapiara (Kristus), maka ni kamu kangkahi keturunan ni Abraham o hak ko tumerima janji ni Mapiara (Allah).
1Maksud nyai ialah: itou tinurungan warisan raipe umur, maan okite rai sibeda sia oi hamba, nuli-ulit sia mo itu an wia paksa waya; 2Taan nisia i wia bawa neiwakil o pengawasaan makae wia nendo neitantu ni amana.3Teintumo kahi kita: kalatatanta raipe umur, nika mainde kengkahi wia roh-roh wia kaoatan. 4Taan mai lumekepako nendona, oi Mapiara rimeho anake Na, nimatou wia wewene esa o mainde wia hukum taurat. 5Sia nireho for matetebus nisea, e mainde hukum taurat, orior kita terima mamuali oki na.6O kakiit ni kamu ninamualino oki, ni Opo Empung rimeho roh anak Na wia gorem mateta, oh tumowa: “Ya Aba, ya Opo Empung!”. 7Jadi teka kou daimo hamba, taan oki; sakou oki namo nikoa kaingkahi minamuali ahli waris ni Mapiara.8Tempo waktu nikaou raipe mailek i mapiara, kou pe giongionte ne Opo Empung. 9Taan tekan kakiit kou maileki Mapiara, ka’pa leos, niitu kou pailekeno ni Mapiara, kumura kamu mawarenge wia roh-roh kaoatan e lemé olengey o e paare kahi tumuut pagion-pagion ni roh kaoatan?10Kou mehe genang wia nendo nitantu, serap, nendo nitantu o taun-taun. 11Niaku mainde sa pemendu-menduanku rai si berguna.12Niaku keuniwehe wia nikou, patuari waya mamuali tanu niaku, ka niaku kahi nimamu, alimo masuat anikou. Diipe pinahala alam kumi sapa dai wangun wia nikou. 13Paileken niu, kaniaku katare-tare Injil wia nikamu kaniaku mapendam sumakit wia. 14Maan teintumokan nawakeku yai, mamuali cobaan wia nykou dai pinahanggapeniu hina omakalilisen, taan sinungkul niu niaku, tanu e malaekat Allah, masuat kang sunambut Kristus Yesus.15Kasenangan rendai kou toro niitu, taan tékan wis mo kasenanganmu? Ka niaku toro sumaksi sumunat nikaou, satoro tundeen berenmu wehemi niaku. 16Saaku lumila kaulita wia nikaou niaku nimamualimo kapipetemu?17Nisea mainakut makekeor nikou, taan dai tulus nate, ka kapaar nia kou katampas okou mainakut kumiit nisea. 18Memang leos saetou mainakut makekeor etou walina wia, taan susur i nendo daite saaku witu.19Hei oki ku waya, kakiit nikamu niaku mapendamo tanu emaanak makar gio ni Kristus mamuali kaulita wia nikou. 20Kaleloku rendai mawali wali onikaou tekan otoro sumirita, kaniaku raimo ilalan walina masasara nikou.21Lila mame wia niaku, tou ku paar tuo wia bawah hukum tourat, dai re kau simongal hukum torat? 22Dai re wewehan mai tulis, ka Abraham wewehan ruanak oki, i esa tuo wia wewene ka nimamuli hambanya o esa tou wia wewene ya merdeka? 23Taan jo oki wia wewena ku nimamuali hambanya niitu kimiit daging o oki wia wewena ka merdeka niitu memang janji.24Nyai memang satu umpama. Ka rua wewene niitu memang dua kaputusan ni Opo Empung: o nesa timuur waname kuntung sinai o etimou e oki oki perhabaan, seamo Hagar. 25Hagar siano kuntung sinai witu tanah Arab – oki sia waname Yerusalem iyenda yai kasiatimou wia perhambaan o e oki oki na.26Taan Yerusalem sorgawi wewehan wewena e merdeka, o niseamo e matuata wewene. 27Ka meng mai mo tulis: “mapelapela mo kou e mandul yang dai perna katouan! O mapaarpaar bersorak-sorailah, e nekou rai perna mean sumakit kinatoan! Ka nikau mai ilau ni kaawuna ka maitelau ita e wuna sea makailik lembe laker anak taan ne wewehan kaawu.28O nikou, patuari waya, kou masuat tou si Ishak wewehan e oki oki janji. 29Taan kaindomi tempodulu, kou, diperanakan kimiit daging, menganiaya ka diperanakan kumiit i Roh, niitumo akar nendo yai.30Taan sapa mailila nas Kitab Suci? “Ruke mome hamba wewene niitu mewali e okina, ka e oki hamba wewene merdeka ni itu.” 31Niitumu patuari waya, nikita dai oki oki hamba wewene, taan e oki oki wewene merdeka.
1Orior kita maulit merdeka, Binebas so ni Kitapiara (Kristus) kita. Nitumo tumoor leos o tia mo mapapake kuk perhambaan. 2Nulit, niaku Paulus, lumila nikamu: sakamu sumunat nawagmu, Kristus rai sibereguna wia nikamu.3Pakasa ku pe lumila nikamu sei te sumunat nawagna, sia musti kumiit e hukum taurat. 4Kon rimetamo wia i Kristus, satakona maarape kebenaran hukum taurat kou tumou wia luar kasih karunia.5Ka i roh, o iman ta, maana kebenaran wia paarapan ta. 6Ka e tou wia gorem Yesusk Kristus sumat kaapa ndai si arti, ka iman tate mapaayang o nupus. 7Tempo kou matanding eleos, sie maalang nikau o kau ni kumiit kebenaran? 8Paharoyen nea ndai kumiit nitu ndai nimai wia, i Mapiara i timowa nikamu.9Nokite ragi rimeis so adonan. 10Wia Mapiara pailekenku kou, rai wana pendirian walina. Taan sa wewehan makakacau nikou, sia tamanggung hukum, sei te sia.11Oh kahi niaku, patuari waya, suaku lumilape, simunat kaanku pahaniaya ne? Sa tentu salib ndai mamuali batu sandungan. 12Leos so neitu sei i mengendak niaku nikou kumabirian sandiri!13Patuari waya, kamu tinowana for merdeka. Taan tia pasisiwon kemerdekaan nitu for kou tumou wia dosa, satora layanen e ton o leos. 14Ka pakasa hukum taurat nimamuali esa wia Firman, ni itu: “Leos leos pakasa e tou tanu kou mamapuas nawagkan sandiri!”. 15Taan sa kamu makikikian o ma lomot lomutan mailek ileh tia kamu minapatean mo.16Maksud teku ni itu: tumou mo wia Roh, o kamu rai akar kumiit kainginan i daging. 17Ka kabaaran daging, minaheraan i kaperan ni Roh o kainginan Roh dai minaheraan o kainginan daging ka rua rua na i ni itu etan ni maselakan ni aku kamu susur té dai masiwo sapa wia ni kamu kapaan. 18E taan sa kamu méhé mawak kamu pimimpinan i Roh, ni kamu dai timou wia bawa i hukum torat.19Pasiwon-siwon wia daging nyimatamo, ni itu: percabulan, kecemaran, hawa nafsu, 20Masembah berhala, sihir, mapipit, maselokan, iri hati, mahagalo, ma pentingan ngikemawak sandiri, cidera, roh peruntak, 21I dengki, tinelew, pesata pora, o laeng-laeng. Wia muka pakasa ni itu papagenang wia ni sia e simiwo in tempo - dait re sia te sumiwo – dait tumo sawewehan pa siwo taintu, o rai makeilek tampa kerajaan Opo Empung.22Taan buah Roh nyaini: Leos, nupus, damai sejahtera, o sabaar, kemurahan, i leos, o setia, 23kelemahlembutan, matahan mawak. Dai wana hukum limawang i ni itu. 24Sei té ma mu ali milik Kristus Yesus, sia si malip daging, o pakasa hawa mapsu o kapaaran na.25Sa kita tumou to wia Roh, leos nidop pe ta kangkahi papimpinen ni Roh. 26O tia kita gila hormat, wia kita saling mapipet o kadangkian.
1Patuari waya sawewehan si tou kinailekan siniwo suatu pelanggaran, maka nikamu yang Rohani, musti kumontun ni tou wia lalan kualitan wia roh lemah lembut, sambil jamaga nawak mu sandiri, o rior kamu rai tenan pencobaan. 2Masa sawangan metanggung kasusaan ni itu mo kamu! Kumiit hukum Kristus.3Sawewehan sitou mesangka, oh nisia berguna, pada hal mi sia kangkawi rai berguna, sia matipu nawakna sandiri. 4Butulena pakasa ne tau pa pikiran papayangna sandiri; o sea toro masombong maloho keadaan nea sendiri oh rai maloho tou laeng. 5Pakesa ne tou mawuling tangungannya sandiri.6Oh betulen sia, i materima tuturu wia Firman, maweteng pakasa waya bianisia oh wia ne tou é mawewe tuturu itu. 7Ria sesat! Opo Empung dai kaparna nawakenya peleoleongan ka sapa mo maimu keror ni itu nako upuun. 8Sa sei wia kamu makeror wia dagingna, ni sia mupu wia kabinasaan wia degingena kasapa mai nu keror wia Roh, sia mo amange mupu hidop akan kaore ure wia Roh.9Ria mu kita maseseseó masiwo leos kasia maimo nendona na ngemo ta upuun, sakita dai maleme. 10Ni itu mo, kawewehan waktu wia nikita mai mo kita sumiwo leos wia ne pakasa ne tou, katare wia kaampit kaampit ta seiman.11Lohani, kuwura kawangkoan huruf huruf mai kutulis wia ne kou oh wia lawaseku sendiri. 12Kanisea secara tubuh badani paar sombong nawak sendiri, seemo mainakut paksa dikau untuk bersunat, cuma ka wewehan kapaar, o rior sea rai menderita ka salib Kristus. 13Tak nisea yang menyunatkan nawaknya, baimo mapiara hukum torat. Taat ni sea mapaar nite, o rior kou menyunat kan diri. O rior sea bermegah wia pasiwo siwoni wia nawakemu.14Ia niaku pakasa pe me dai paar masombong, sarai wia salib Tuhan kita Yesus Kristus, ka wia ni sia kaoatan telah disalipkan nyaku oh niaku wia kaoatan. 15Ka bersunat oh rai bersunat dai wana gunanya, taan mamuali sinewo weru, ni itu mo berguna. 16O pakasa ne tou, é mawehe nawakena sendiri dipimpin opinatok yai, umumpamu doan damai sejatra oh ramat wia nisea o natas Israel punya di Opo Empung (Allah).17Tumondong ni itu tiamu wewehan tou wewete susa nyaku, kawia nawaku wewehan tanda tanda punya Yesus. 18Kasih Karunia ni Opo Empung wia Yesus Kristus kumiit roh kou, patuari waya. Amin.
1Dari Paulus, Rasul Kristus Yesus oleh kapa’aran ni Empung, wia etou kudus di Efesus, tou percaya wia Kristus Yesus 2Kasih Karunia o dama sejahtra dari Allah, Bapa nikita o dari Tuhan Yesus mawali nikita.3Terpujilah Allah oi Bapa Tuhan Kita Yesus Kristus ka wia Kristus ni mehenu karunia wia nikita pakasa berkat rohani wia ngorem sorga. 4Ka wia ni sia Allah sinisir nikita sebelum kaowatan siniwo, o nikita mamuali kudus o ndai cacat wia sinaru Na5Dalam kasih sia tumantumi nikita katare oleh Yesus Kristus untuk mamuali eokikNa, kapaaran kehendakNya 6supaya terpujilah kasih karunia Nya yang mulia, yang binerkatNa wia nikita wia ngoremNa, yang dikasihiNa7ka wiani sia o melalui daha’Na nikita makailek penebusan yaitu niampunganNa kasumelokan ta’ menurut kakayaan kasih karuniaNa, 8yang niweheNa wia nikita wia pakasa kapinteran9Ni sia menyatakan rahasia kehendakNa, karena rencana kasadiaanNa dari katare nitantuNa mo mi wia Kristus 10Ni sia magegenap ndoNa maesa ewia sorga owia koatan ka ni sia adalah kepada wia waya-waya11Nyaku lumila wia ngorem Kristus, nikita makailek bagian, ka’ nikita jinanjiNa mo sesuai dangan maksudNa o nikita ma’ayang masuat kapa’aranNa 12supaya pangarapan nami katare mamuali puji-pujian untuk kemuliaanNa13Wia ngorem Yesus, nikamu limingamo firman tentang Injil kasalamatan. Ketika nikamu parcaya nikamu pawewehan metrai Roh Kudus ka niita menang janjiNa wia nikamu 14Roh Kudus nitu memang punyata ka niitu memang jaminan bagian ta’ supaya nikita makailek pakasa waya yaitu paampunan supaya nikita mamuali punyaNa untuk kemuliaanNa.15Setelah linganku imaniu wia ngorem Tuhan Yesus o kaleosanu wia etou parcaya 16Nyaku ndai mahena-ena matarima kasih ka nikamu oh nyaku kahi megenang-genangte nikamu wia sombayangku17oh pakiwehem ku wia i Tuhan Allah Yesusu Kristus supaya ni sia wehe-Na-mi wia i ni kou Roh hikmat oh wahyu supaya mailek dengan benar ih Yesus 18an supaya nisia sumiwo beren natenu terang, agar pangartiannu pangarapan supaya yang terkadung Wia patowanNa; kawangko Rendai bagian kemuliaan yang nitantuNa mi wia etou kudus19Kajagoan kuasaNa wia nikita ka macocokan oh kaketeran kuasaNa 20yang pinaanayangenNa wia ngorem Kristus dengan matoumi i sia wia ngorem netou minate oh rimumunako ni sia wia sei kanan Na wia sorga. 21Rou karantaianNa dari pakasa ne pemerintah o emakuasa oh kakuasaanna oh karajaan o tiap-tiap ngaran paileken ndaite wia koatan nyai saja taan wia koatan mai22Oh pakasa, niretakNa mo wianbawa nae ni Kristus, ni Sia niweheNa wia e jemaat mamuali wangko wia pakasa waya wia 23Jemaat adalah nawakNa, yang linekepNa, oh nimehe pakasa waya.
1ikamu erior nimatemo ka peniwoniwoniu. 2kamu matou-tou ka makiit lalan kaoatan yai, ka nikamu malinga-linga wia emakuasa wia natas, nitumo roh te’kan ma’ paayang wia emakuasa wia etou lewo 3Nitu tanai’ erior nikita waya nikareken o nisea waya, kakiit kami matotou wia kedagingan mo makiit kapa’aran oh pikiran kami lewo. Memang nikami nikangorem wia nisia tou kutuken masuat tanu oewalian4Taan Allah yang kaya oh Rahmat, oleh kasihNya sela nilakuna wia nikita, kakiit nupusna wia nikita. 5Timoumi nikita mawali-wali oi kristus, maan kita nimatemo kasumelokanta, ompusnan nikamu sinelamato. 6Wia Yesus Kristus sia timoumi nikita mawali-wali onisia mane wana sorga, 7Supaya nendo tumondong turuna nikita o kaleosanNa wianikita Yesus Kristus8Kaleosan nikamu sinelamat kalman nitu ndai wendumu, taan nitu niwehe ni Allah 9Nitu ndai wendumu tia tou wanuna menombong-nombon nawa. 10Ka kita siniwo ni Allah, diciptakan Kristus Yesus majiwo papaayangen leos, sinaaia katauan ni Allah kapaarena nikita tumou iya sia.11Nitu mo ngenangen entempo nikamu tou-tou ndai yahudi jakumiit daging, paila netou-tou rai si sunat, kanisia ngimangaran nawak nea “sunat” niitu sunat lahiria, pinaayang o lawas netau. 12Tempo nitu nikamu ndai pe ia Kristus, ndai nikangorem Israel ondai. Kinawetenan wia ti niro o NitantuNa, tia ndai wana paarapan ndai wia Allah o wia kaotan.13Taan tekan wia goreng Kristus, nikamu, entempo roau, tekan nenima tawimo ondaha Kristus. 14Nitumo nisiamo damui sejatrah tah’ nipawali-wali mimesamo rua pihak oh rimombemi kendir paweteng nitumo papipetau. 15Nisia ni mate tanu tounisia nimout hukum torat om pakasa ni reho oni tantu untuk simiwo mama-ma mamauali esa tou wou wia hawakNya, nitu sumewo damai sejahterah. 16Limeos mamuali esa nawak wia Allah oh salib, ni mout paselok-selokan wia salib itu.17Sia mai malila eu damai sejahterah wia nikamu endou oh damai sejahtera wia nisea etawi. 18Kakiit ni nia nikita, rua pihak wia esa Roh makailek lalan ngumorem wia i Bapa.19Ni kamu ndaimo tanu orang asing o pendatang, taan makaampito de tou-tou kudus dan mapatuanan wia i Allah. 20Siniwo wia natas dasar wia para rasul o para nabi, o Kristus Yesus tanu watu penjuru. 21Wia ninia nimuali A perkasa wale tiniro wangun nimamulai bait Allah kudus, wai Tuhan. 22Wia nisiwu nikamu kani ninaisiwo pahanaan Allah wia i Roh.
1Nitumo niaku yai Paulus nai reho neh tou penjaran, karna Rai mengenal Allah. 2Memang nikamu simingamo gerenja sumiwo kasih karunia Allah. Pinercaya wianiaku kani kamu.3Numura rahasia ni turu niaku, wahyu masuat oh nei tulis, wia natas kampengketan. 4Saitu baca niu nikamu mailelek wisa pangartianku rahasia Kristus. 5Tempo dulu ndai nei lilawia oki tou, taju jaan jaenan nei neituru wia Roh wia i Rasul-rasul dan nabi-nabi yang kudus.6Niitu mo joun ndai Yahudi. Ka berita injil, kimiit mamuali ahli waris oh grojota nawak, kumiit janji niweeh janji Kristus Yesus. 7Nia injil niaku miaku mamuali pelayan kumiit neiwehe kasih karunia. Niwehe niaku masuat papayengen kuasaNya.8Ni yaku memang hina wia puser tou kudus, bunerkat kasih karunia, memberitakan wia tou ndai yahudi kekayaan Kristus, ndai sinangka. 9Matuturu sapa pasisi wou rahsia lutemo dulu nikadiadek wia i Allah sumiwo pakasa waya.10Taekan linilasa pakasa hikmat A wia pemerenta ohh penguasa wia suurga. 11Masuat maksud abadi, siniwo na wia i Kristus Yesus Tuhan ta’12Wira ni sia nikita makaliek keberanian o lalan gumoren wia Allah mawuta kepercayaan wia iman ta’ wia ni sia. 13Ni i’ tu mo nyaku kimewehe wiani kou supaya ni kamu tia tawar nate lumoho kapendisanku kani kamu, kapendisanku dan kemuliaanMu.14Ni tu mo niaku malinga-linga wia i Bapa 15Wiani sia pakasa tumumpa wian sorga oh wian ratas kaowatan tumeriama ngorranna 16Niaku sumombayang o ni sia, komiit kakayan o kemuliaanNya, kumeter o meneguhka ni kamo oleh RohNya wia gorem batin nu.17Kaampit kuasaMu Kristus menah janate nu ohh kamu kumalat, kumiit dasar wia kasih. 18Nyaku simombayang, o kamu mawali-wali owe pakasa tau kudus mailek, lempar oh lambos oh rantai, raoem kasih Kristus. 19Oh mailek kasih nitu, maan lumangkay perkasa kapiateran. Niyako sumombayan, supaya kamu wutau wia pakasa kawutaan Allah.20Wia mo ni sia, toruu sumiwo laker dari nei sombayang ta’ ato pikiran, masuat ni nyata dari yang kuasa wo panayangen wia nikita 21Wiani sia kemuliaan wia an jemaat wia Kristus Yesus turunan sampai akhir zaman. Amin.
1Niitumoh tuturuku wiai kamu, niaku pinenjara kai Tuhan oh hidopmu tanu e tow tinowa masuat totowaan niita. 2Satoro nikamu leosnate, lemah lembut, sabar, oh wia kaleosannu matulung-tulungen 3Mainakut miara mawali-wali Roh winahas engkasenangen4Esa nawak, oh esa Roh, tanu nikamu tinowa, esa pangarapan yang niisia wiani isi ngorem towaan wia nikou 5Esa Tuhan, Esa iman, esa baptisan 6Esa Allah oh Bapa wiampakasa, Allah wia natas pakasa, wia ngorem pakasa, oh pakasa o ngorem pakasa7Taan wia nikita binerkato kasih karunia kumiit mei wehe Kristus 8Niitu mo ayat limila: Tatkala nisia nimangkat wana kaamboan, nisia mahali e tawanan-tawanan; nisia nimila pawehe wia etou.9Memang nisia ni mangemo wana kaamboan, taan nisia timumpa asia kaaoatan, rarem rendai 10Nisia timumpa mo, taan winataso wana kaamboan ma wute pakasa waya11Nisia mo nimehe rasul-rasul oh nabi-nabi maila Injil maan gembala-gembala oh pangaja-pangajar. 12Malengkap tou kudus wia paayangen sumelewir, nawak Kristus 13kaambo nikita esa iman oh kapinteran leos anak Allah, tua mo, mangiit Kristus14O nikita ndaimo tanu anak oki, pelenggang-lenggang reges lewo, leleangen lewo ne tou luwir, lumelong 15Taan tahano tumimboi wia kawulitan, wia kaleosan o tumou wia pakasa wia oki’Na, Kristus, o rokos. 16Wia mo nisia pakasa nawak, niator leos, wina’kes mamuali esa sinelewir waya, masuat paayangen ta’ makailek patou-touan, sumiwo nawak leos.17Niitumo neiku lila oh nei soupku wia nikamu wia Tuhan: sia mo tumou tanu nesia rai mailek Allah oh nutuk rai barguna. 18Pailekena ya rimbun, ndou wia nidop. Esa kaampit Allah, kalesoan wia nesea kadangkean 19Pemendamenea tumpul, kaambo nisea sumerahkan nawak kapaaran maayang pakasa kalewoan20Taan nikamu ndai teintu. Kamu nimaajaro kumenal Kristus. 21Ka nikamu limingamo tentang nisia makailek pangajaran wia nisia kumiit kabanaran Yesus 22Nikamu, nima timoumi katare oh tumelau tou ure, simungkul kalekepan kaseindekan23o nikamu winerun wia Roh oh nutekemu 24Onimake tou weru, simiwo kumiit tanu kapaar Allah wia Kaulitan, kakudusan nulit25Ka niitu tia makotowa, olumila leos wia tou walina, kanikita masuat 26Sa kamu magahlo, tia sumiwo lewo 27tia siendo muntep, gahlomu ndaipe minaapu, tia wehan nako tampa iblis28Tou rongkit, tia ma’rongkit, sumoup kumeter maayang leos paken lawas sandiri. Oh sia mailek wia etou susah 29Tia mailek kotor kumaluar wia semur, taan lumila leos mawawangun wisa perlu, oh sea luminga, o makailek berkat 30Tia sumusa RohKudus Allah, sumegel kaambo kalawiran31Ka paitem, kegeraman, ngalon, matokol, malewoan, pingkil tia wia antaranu,o pakasa kalewoan 32mai kita waya, kasenangan, maampungan, tanu Allah wia Kristus, nimehe pangampungan wia nikamu.
1Niitu mo kumiit Allah, masuat oki leos. 2Tumou wia leos, tanu Kristus Yesus maupus nikamu o simerahkan inawak Na wia nikita tanu persembahan ongkorban mawoy nidop wia i Allah3Taan percabulan laker lewak ongkarakusan pa natemako ndai toro, nitu musti teintu wia tou kudus, 4Teintumo malila kotor, o ndai wana berguna oh parapak- nitu waya ndai wangun- maan lumila mako sukur5Ngenangen leos, rai wana tou sundal, tou wangkar,mengundam, makailek tama wia kerajaan Kristus o Allah 6Tia kamu kaliong wia pila rai malilek sapa ndai berguna, ka niitu mai kutuk Allah wia i tou lewo 7niitumo tia mewali-wali nesea8Entempo nikamu wia rimbunan, taan taekan nikamu wia wiai terang. Niitumo tumou tanu eoki terang 9Wia terang nimawua keleosan, kajujuran o kaulitan 10ujin nako sapa kapaaran ni Tuhan. 11Tia makiit maindo wia penewon-niwon karimbunan, ndai makailek sapa-sapa, taan lengatemako pasiwo-siwon niitu. 12Lumila ite mako sapa pasiwon nea , wia kasindekan maka irangen13Pakasa linengaten terang nitu wiai pakaloho-lohon ompakasa palohon-lohon nitumo enterang 14Niitumo nai lila: Tumou eni kamu timekel, tumoor wia puser nimate wia Kristus tumerang wia natas niu.15Niitumo, wehan genang, kumura kamu nidop, tia takabal, taan tumuru i adil, 16paken leos nendo, yai kanendo yai lewomo. 17Tia ma bodo-bodok, taan mainakut o pangartianta’ kapaar ni Tuhan.18Tia kamu telewen o anggur, ka anggur nitu masiwo hawa nafsu , taan nikamu witu wutau Roh 19Lumila lila mako kamu wia kaampit, wia mazmur oh kakantaren rohani. Kumantar o sumenang i Tuhan enteru nate. 20Mehemako taruma kaseh wia pakasa wia i Tuhan Yesus Kristus Wia Allah oh Bapa ta’ 21Wawamako wia etou wia kasuat tou, omainde wia Kristus.22Ekaawu malinga-linga wia kaawak oh i Tuhan, 23Kaawak rokos nikaawu tanu Kristus rokos wia jemaat. Siamo sumelamat nawak 24Tanu jamaat luminga wia Kristus, tentumo kaawu wia kaawak pakasa waya25Ekaawak kaupus mako kaawu tanu Kristus maupus jemaat, o simerahkan nawak wia nisea 26Ma wawangun, masusuci omalele on dano oh Firman 27Tentumo sia matatampa wia jemaat muka nawak Na o cemerlang ndai wana lewo kaapar cacat kaapa masuat nitu, taan jemaat mamuali kudus o wangun28Kaawak maupus kaawu tanu nawak sandiri, sei maupus kaawu maupus masuat nawak sendiri. 29Ndai wana tou maseso nawak sendiri, taan tumira, miara marawat masuat Kristus wia jemaat 30Nikita yai anggota nawakenNa31Niitumo tuama tumelau ma’tuana mewali-wali oi kaawuna, Nesea mamuali esa leona 32Rahasia wai mbangko, taan maksudteku tanami nitu pawali-wali Kristus o e jemaat 33Kumura mokan nikamu kahi masing-masing: kaupusako kaawumu tanu nikou mamaksa okaawu mormaten i kaawak.
1Pakasa eh oki, kumiit matua niu wia i Tuhan, kai musti i taintu 2Paormaten i papa oi mama, nyai perenta penting, masuat wia janji niai 3Supaya kamu sumenang, lambot umur wia kaoatan4Oh kamu papa-papa tia wehe gahlo wia nate neokimu, taan ajaren wia tuturu Tuhan5Pakasa ne babu, kiiten tuanmu wia kaotan mainde oh gugup, nate leos masuat kamu taat wia Kristus 6Tia te wia sinaru nea tou okou masenang nate netou, taan tanu babu Kristus kaampit nate leos masisiwo kehendak Allah, 7O kapaaran nate sumelewir tanu e tou malayan i Tuhan ondai wia ntou 8Paileken niu, kita ni tou, o hamba, oh tou bebas, nisia sumiwo leos, makailek wawaer wia i Tuhan.9Kamu om-om siniwo teintu, rumou wia nisea owumako genangen Tuhan nea, Tuhan nea wana sorga o Nbisia rai sia menisi-nisir.10Lowisna, nikamu keter wiai Tuhan, wia ngorem kaketeran kuasa Na 11Pakenako pakakas sanjata Alah, oh nikamu tumahang masasaru to nisetang12Ka’ pawenduanta’ nda’te masasaru ndaha oh leo’na, taan masaru eh kompania, masaru eh makuasa , masaru tonaas-tonaas koatan rimbun, masaro roh-roh lewo wia natas. 13Niitumo indonako waya pakasa pakakas senjata Allah, oh nikamo toro sumaru wia nendo lewo nitu tetap tumoor, oh kinelaren niu mo pakasawaya14Niitumo rumenda-rendai, masiwo kaulitan oh lumambung kebenaran, 15Naemu sumelop kapaaran lumila Injil damai sejahtra 16Pakasa tempo pakenako palangka iman, ka lalangka niitu toro mapapate pakasa titiwa waha ne tou lewo17oh indonako kekelew kaslamatan oh sambel Roh niitumo Firman Allah 18Pakasa sombayangen oh pangiwehen. Paka tempo sumombayang wia Roh oh jumaga-jaga wia sumombayangennu wia pengiwehenu ndai mahena-ena wia pakasa etou kudus19Wia niaku, sanyaku muka semur, winehanami lumila kabanaran oh nyaku rai mainde maila rahasia Injil 20Oh eh pinalayanku neiutus pinenjara, sumombayang oh raiinando maila, kumura nyaku lumila.21ikamo kai mailek kaadaan ihwalku, Tikhikus, patuarita’ oh e kaampit o malayan oh makiit wiai Tuhan, nipakatau waya wia nikamu 22Nyai mo nirekoku wianikamu, oh paileken niu hal ihwal namioh nisia maibor natemu23Damai sejahtra oh kasih oh iman wia i Allah Bapa oh Tuhan Yesus Kristus mwali-wali wia nikamu waya. Kasih Karunia makiit pakasa etou, oh e mapaupusi Tuhan Yesus Kristus om kasih ndai maapu.
1Wia Paulus en Timotius pareho-reho ni Kristus Yesus wia pakasa ne tou Kudus gorem Kristus Yesus wana Filipi, o pakasa e pemimpin jamaat o daikon. 2Kasih karunia dan damai sejahtera wia Empung papata waya o wia Empung Yesus Kristus mawaliwali ni kamu.3Nyaku mengucap syukur wia Opo Empung setiap kali nyaku gumeneng ni kamu. 4O setiap kali nyaku sumembayang ni kamu pakasa nyaku salalu masombayang dengan mapela-pela. 5Nyaku mengucap syukur Opo Empungku ka pakasa persekutuan niu yang berita injil itu. Tumuur wia nendo katare makar teekan nyai. 6O tou nyai nyaku maulit rendai, niitu sia timuru papaayangen leos wia puser niu, pemehe mehen papaayangen makar kaamboan witu nendo Kristus Yesus.7Memang teintu monyaku mapikir wia ni kamu waya, ka ni kamu wia nateku, kani kamu waya kumiit mailek bagian dalam mupus nai wehena wia niaku, leos nyaku wana bui o nyaku mabela dan meneguhkan berita injil. 8O Opo Empung sia sairiku kumura nyaku dengan kasih mesra Kristus Yesus megenang-genang ni kamu waya.9Nyaimo sembayangku satoro kasihMu selalu mahawes dalam pengetahuan yang nulit dan dalam segala macam pengetahuan dan pengertian. 10Sehingga nikou mailek sumisir i leos supaya ni kamu suci dan dai wana walulang witu maako nendo ni Kristus. 11Wuta wuwana kebenaran e pinaayang ni Yesus Kristus untuk memuliakan o mapuji Opo Empung.12Nyaku paar patuari-patuari, o nikamu mailek, sapa nimamuali wia niaku justru telah menyebabkan kemajuan injil. 13Sehingga telah jelas pakasa istana pakasa ne tou waline, nyaku wana bui ka Kristus 14O kalakeran ne patuari wia Empung mi makaileko kapercayaan ka bui mo nyaku o mahawes kaberanian maila i Firman Opo Empung dai mainde.15Wewehan tou maberita Keristus ka kadangkean o ma seselokan o wewehan e maberita Empung tujuan nea leos. 16Sea maberita Kristus karena kasih, ka ni sea mailek nyaku wia i ka mabela injil. 17Taan ne waline, ka waline keperluan nea sandiri tujuan nea dai iklas, pasangkanea ma wuwuter tanggongan wana gorem bui.18Taan dai kumura, ku muramo juga Kristus pa beritan leos o towo maupun dengan jujur, o niitu mo nyaku ma paar paar. 19Ka paileken ku bahwa kesudahan pakasa nyai keselamatanku o sosombayangen niu o tinuling Roh Yesus Kristus.20Kaleloan o paharapan nyaku gorem pakasa hal dai mailek nirang, taan tou kan tempohari, teintukan teekan, Kristus dengan nyata dimuliakan wia gorem nawakku, leos patoutowanku o pateanku. 21Niitumo patoutowanku wia Kristus mate wewehan kauntungan.22Taan sa nyaku musti tumou wea kawatan nyai berarti nyaku maayang mehe wuana, jadi wisa sisirenku, nyaku dai mailek. 23Nyaku padesaken en dua pihak, nyaku paaromareng munek mawali wali o Kristus, niitu memang lebeh leos. 24Taan lebeh perlu untuk mena wia kawatan yai ka nikamu.25Dan gorem kepercayaan yai maileko nyaku, nyaku akan mena mo ma wali wali pe nikamu waya supaya nikamu lebeh maju o ma pa paar gorem kapercayaan niu. 26Sehingga kawangunen niu gorem Kristus Yesus salalu mahawes ka nyaku, sa nyaku maengo wana ni kamu. 27Teintu mo ni dopniu masuat injil Kristus, sa nyaku mai, nyaku lu moho, sa nyaki rai mai nyaku luminga bahwa kamu tegu tumor gorem nesa Roh, sehati sejiwa maberjuang untuk kapercayaan limentut wia berita injil.28Dai wana kaindean maan okite wia musumu, wia ni sea waya wewehan tanda kebinasaan, taan ni kamu tanda keselamatan kami niitu maite wia Opo Empung. 29Niitu mo wia ni kamu berkat daite mapercaya wia Kristus, melainkan juga pendis mai ni Sia. 30Gorem kapendisan nure toun tempo dulu kamu li moho wia niaku o teekan kamu luminga tentang nyaku.
1Jadi wia Kristus wewehan teturu wewehan pangiboran kasihwewehan paeruran roh wewehan nupus rendai dan belas kasihan. 2Nitumo sempurnano mako eh kasenanganku kaampit nyai, nitumo kamu maesaesaan wia nate o pikiran, onesa nupus, nesa jiwa o nesa patoroan.3Oh rai toro masero kapaaran sandiri otia pe loor looren witu ndai wana berguna. Oh nitumo nikita rendah hati orior tou walina selebe penting taan nikita. 4Dai toro setou ma wehete genang wia kapentingana sandiri, taan kapentingan ne tou walina.5Nitumo kamu wia nidop niu wali-wali mawe pikiran o maparasaan o kinailekan wia Kristus Yesus. 6Maankan wia gio ni Opo Empung dai maanggap masuat kaampit Opo Empung tanu kapunyaan yang musti tahangan. 7Melainkan kimosong nawakNa sandiri oh minendo tanu hamba, oh mamuali tanu setou. 8Oh kaadaan tanu se tou, ni Sia rimendahkan nawak, Na Sandiri, makar sia mate wana kayu salib.9Nitumo I Opo Empung timinggikan Dia oh kumaruniai Wia ni Sia, ngaran Wia natas pakasa ngaran. 10Wia ngarani Yesus kimundu pakasawana langit o wia natas koatan o wia bawa koatan. 11Oh pakasalila mengaku: “Yesus Kristus Bapa nisiamo si Empung,” wia kamuliaani Opo Empung, Bapa!12Oh patuari ku kaupus ku leos, kamu malinga-linga nitumo payangen terus kaselamatan niu kaampit mainde oh ma ngiger-ngiger dai tanu tempo nyaku mawali-wali taan lembe pe mako nitu taekan nyaku dai mawali-wali. 13Si Opo Empung mapayang wia ni kamu, leos kapaaran o papaayangen kumiit karetaan Na.14Si wono mako nitu kaampit tia ma sulu-sulu oh me mi pe mipet 15oh nikamu dai ber aib oh bernoda tanu eoki ni Opo Empung o dai bercela wia puser ne angkatan reko nate oh se sesat oh rior materang wia ni sea tanu se bintang-bintang wia koatan 16oh tu mimboi wia firman kehidupan, oaku toro bermegah witu nendo ni Kristus, nyaku dai percuma berlomba lomba o rai pendis-pendis17maankan dahaku simerahmo witu korban oh ibadah imanmu, nyaku ma paar-paar o ma pela-pela kaampit nikamu waya. 18Oh nikamu kahi ma paar-paar ma oh mapela-pela kaamit nyaku.19Taan wiai Tuhan Yesus kapaarku kumirime si Timotius wana nikamu orior nateku temunang oleh kabar tentang hal ihwalmu. 20Karaiwana esa tou wia nyaku, emaesa-esaan o mapikir kaampit nyaku, oh ma ulit-ulit oh ma we ngenang wia kapetingannu; 21kapakasa nea ma serote kaparaanea sandiri ndai kepaara ni Kristus Yesus.22Ka peilekeniu kasetiaana niujimo, oh nisia timulungo nyaku eia pelayanan injil, tanu seoki timulung si papana. 23Ni siamo paarapanku ipapakirim me rior, nitu jelas so wia nyaku kumura lalana i perkaraku. 24Taan wia Opo Empung, nyaku maeman, kanyaku sandiri maimo.25Nitumo paarapaku makikirime Epafroditus wia ni kamu, oh patuariku o kaampitku mapayang, o kaampit seperjuangan ku eh naniutus, melayani nyaku wia kaperluanku. 26Kanisia ma lelo nikamu waya, oh susahmo natena, kaliminga niu mo sia sakitan 27oh nulit sia sakitan o tawi mate, taan Opo Empung meupus ni sia, o raite nisia oh niaku kangkahi, orior ka susahanku dai maewes.28Niitumo niaku ma rior-rior kumirim nisia, oh riou kamu lumoho nisia, kamu ma paar-paar o kumurang kasusaanku. 29Nitumo sungkuleno sia wia Empung. Kaampit ima paar-paar oh hormateno mako e tou tanu nisia. 30Ka papayangen ni Kristus niSia tawi mate niSia minetarumo nawak kena mawewuta sapa pe kurang wia pelayananniu wia nyaku.
1oh patuari waya, ma pela-pela mo mako wia Empung. 2Tumulise wia nikamu dai wuter wianyaku o mawe kapastian wia nikamu. 3Mahi ilek-ilek wia se asu, mahilek-hilek wia papa yangen nea lewo, mahilek-hilek wia penyunat-penyunat palsu.4Kani kitamo tou bersunat, yang beribadah oleh Roh Allah, dan bermegah wia i Kristus Yesus orai maweh kaparcayaan wia hal-hal lahiriah. 5Maankan nyaku wewean alasan mawewehe kapaarcayan wia hal-hal lahiria. Maan wewehan tou walina masangka toro mehe kaparcayaan wia hal-hal lahiria, nyaku pekahi i lembe.6Sinunat witu nendo kawalu wia bangsa Israel, wia suku Benyamin, oh tou Ibrani assli, tentang sikap wia hukum Torat nyaku Farisi. 7Nyaku mo penganiaya jemaat, tentang kabenaran dalam mentaati witu hukum torat nyaku ndai bercacat.8Nyaku rior tanu kauntungan wia nyaku, taekan paanggapen rugi wia Kristus 9Paksaan nitu nianggap ku rugi, ka pangenalan wia Kristus Yesus, Empungku, lembe pe mulia pakasanitu. Ka ni Sia, nyaku rimetamo pakasa nitu oh paangapengku liwoka, oh rior nyaku makailek i Kristus. 10Oh mena wia ni Sia dai karna kabenaranku sandiri taan ma mentaati wia hukum torat, taan kaampit kabenaran oh kaparcayaan Wia Kristus, nitu mo kabenaran nai anugerah ni Opo Empung, makiit kaparcayaan ta. 11Engkapaaranku niitumo kumenal nisia ongkawasa kebangkitaNya oh pahem keruanda wia kasiksaannya witu niaku mamuali tanu nisia wia pinateanNa12orior niaku witu kaemboan makeilek kebangkitan wia puser netou minate 13Niaku dai mapikipikir omakailek in iitu, kaapa sempurnama taan niaku mikikiit saaku makailek matitimboy nisia kaniaku tinimboyano ni Yesus Kristus 14oh patu ariku niaku sandiri dai mepikir oniaku timimboyo nisia taan nyai pasiwanku kaniaku maliliur sapa wia lowiseku o maarakan inawakwku sapa wia rioreku15oh marepetrepet witu patoraan ohmakailek hadiah niitumo panggilan sorgawi wia opo empung oh wia Kristus Yesus. 16Niitumo maimo nikita in sempuna mapikir tanaitaan leanes pikiranniu tentang nesa niitu inyatan ni Opo Empung wia nikamu.17Taan leoso pangartian I kenamboano laustamako kumiit i lalan patoraanta. 18Oh patuari kumiito impasiowasiwonku, oh wehan genang sea, matoutou tanu nikami eminamuali tanu pasiwosiwonu 19ka mekalakero lilaku nikamu oh naiku nyata kahi intaekan kaampit imaheme, lakertou matoutou tanu musuh in salib Kristus20kaambannia niitumo kabinasaan i Empung nea niitumo potnea kamoliaanea niitumo aib nea empikiran nea timorote witu pikiran kauwolan 21karna kewargaan ta wana gorem in sorga oh wiamo niitu kita maana i Yesus Kristus tanu juruselamat.
1Niitumo epatuari kaupuseku oepalelonku, kasenanganku oh mahkotaku tumooro kahi kaampit in keter ulka i Tuhan epatuariku kaupuseku. Tuturu on tuturu kaapuan. 2Euodia wehankume tuturu oi sintike wehankume tuturu orion maesa-esaan wia i Tuhan. 3Oh pakiwehenku wia nikou kengkahi e sunsugos, kaampiteku setia, tulungente sea wia pekabaran injil mawali-wali di klemens oe kaampiteku mapaayang ewelina ngaranea waya nai patik witu buku kehidupan.4Sumenango terus wia Tuhan, makasape aku lumila, sumenango wia i Tuhan. 5Niitumo kaleosan inatemu paileken ne pakasa ne tou i Tuhan i maimo. 6Tia kamu mainde tentang niitu, taan nyatamako wia pakasa inkapaaremu wia i empung wia sembayang oh paki wehen kaampit I ucapan syukur. 7Damai sejahtera Allah, limangkoyo pakasa pikiran, mapiara inateom pikiranu wia Kristus Yesus.8Jadi kaapuan ini itu ehpatuariku, pakasa in kaulitan, pakasa i mulia, paksa i renday, pakasa in suci, pakasa im patotoran kebajikan, toro pujin, pikirenomaku waya niitu 9Oh sapa niajaro niuma, oh sapa tinerima niuma, oh apa linoho niu wia niaku siwoniumo mako niitu, oh sapa liningan niu wia niaku siwonomako niitu, oh i empung sumber damai sejahtera, i mawali wali ni kamu.10Niaku ma pala-pala wia Tuhan, ka kaapuan pikiranu om perasaanu tumou sumaup wia niaku, memang wewehan terus perhatianu taan nikou ndai wana i tempo kou. 11Pailakume nyai ndai karna kekurangan, kaniaku ninajaro macucukup inawakeku wia pakasa in keadaan. 12Pailekenku sapa kekurangan oh pailekenku sapa eng kalebean wia pakasa niitu, oh wia pakasa imperkara, oh ndai wana i esa oh mamuali rahasia wia niaku, leos wia kaharenan oh leos wia kawesuan, maankan wia kekurangan, 13pakasa imperkara tanggongenku wia ni sia, I minehe kaketeran wia niaku,14leos kangkahi siniwomu, kanikamu minindomo bahian wia kasusaanku, 15kamu sendiri mailek e tou Filipi, tempo niaku taekan matutuur makabar injil, tempu niaku minangkati witu Makediania, nai wana jamaat maan nesa simiwo oh rumeken i nutang on piutang wianiaku, kacuali wana ni kamu. 16Kawitu Tesalonika, kamu makasamo oh makarua kumirim in bantuan wia niaku. 17Taan pautamanku ndai pemberian niitu taan buahna ka makalakero kauntungantu.18Jai aku timerimamo pakasa paperlunku wia ni kamu, taan lumembemi niitu. Niaku kalebean, ka niaku timerimamo in kirimaniu, wia Efrapoditus nesa persembahan maulou sedap en korban en kapaar oh berkenan wia Opo Empung. 19I Opo Empung i macucukup pakasa keperuanu, kumiit in kasigaana ong kamuliana wia Kristus Yesus. 20Dimuliakanlah Allah oh Opo Empungeta akar kaure ure Amin21Lousomako normateku wia e tou kudus wia i Kristus Yesus normat wia nikou wia e patuari e minawali wali oniaku 22Normat wia nikou pakasa etou kudus, wuntulite nisea ewitu tanah kudus, 23Kasih karunia Tuhan Yesus Kristus kumaampit i Rohmu.
1Wia ih Paulus Rasul Kristus Yesus, kh kapaar ni Opo Empung, o Timotius patauarita. 2Wana e patuari kudus, oh eh maeman wia Kristus wana Kolose. Kasih karunia oh damai sejahtera wia Opo Empung Amata mawali ni kamu. 3Kami selalu mataruma kase wia Opo Empung, Ama Tuhanta Yesus Kristus, selalu kami masombayang nih kamu.4alininga niuhmou imanmu wia Kristus Yesus oh tentang nupusmu wia pakasa tou kudus. 5Oleh karna pengharapan sinadia ni kamu wana sorga, tentang pengharapan niitu, lininga niu mo wia Firman kebenenaran, niitumo Injil. 6Ih nimambomo wana ni kamu, Injil niitu nimua limaker wana pakasah kaoatan, teintumo kan kahi wia nelet niuh timuuer nih kamu liningah oh ih mena kasih karunia nih Opo Empung oh kabutulanna.7Pakasa nyitu paileken niumo wia Eprafas, kampit pelayan kaupus naimi, oh sani kamu siamou pelayan Kristus Yesus setia. 8Siamou sinirita wia kami nupusmu wia Roh.9Nihitumo timuur nendo nih kamu liminga niitu, nih kami dai maenaena masombayang nikamu. Kami makiwehe orior nih kamu tumerima pakasa hikmat, pangartian ih mbutul, oh mailek kapaar nih Tuhan dengan sempurna. 10Oh rior nidopemu layak wia sinaruna oh berkenan wia ni Sia pakasa waya. Oh nikamu nimehe wua wia pakasa payangenu leos oh tu mou wia pengetahuan leos tentang Opo Empung.11Oh kineter pakasah kaketeran oh kawasa kemuliaan Na ih matatanggong pakasa dengan tekun oh sabar. 12Oh matarumah kase oh mapela-pela wana Ama, ih limayak nikamu makailek wowa wia sapa nai tantu wia eh tou kudus. Wia gorem kerajaan oath.13Ni Sia rimeta nihkita wia gorem kuasa karimbunan oh ni memerah nikita wia gorem kerajaan oki kaupus Nah. 14Wia goremna nikita nimakaileko penebusan, nihtumo penganpunan dosa.15Siamou gambar Nih Opo Empung rai pa loloon ih Tua limebe wia pakasa siniwoh. 16Kwiate nih Sia siniwo pakasa waya, iwana sorga owia kaoatan, ih paloloon oh dai paloloon leos singgah sana, ka’pa kerajaan leos pemerintah kapa penguasa, oh pakasa waya siniwo ka ni Sia oh untuk Nisia. 17Sia katare wia pakasa waya, oh pakasa waya wia Nisia.18ia mo Rokos Nawak, yaitu Jemaat. Sia kahi Itua, ikatare timou wia nelet tounimate, sia mo pakatare-tare wia pakasa waya. 19Pakasa kepenuhan Opo Empung berkenan munek wia Nisia. 20Ka oh Nisiamou, Sia dimame pakasa waya oh nawakna, leos wia kaoatan ka’pa iwana sorga, tondong Nihsia simiwo pendamaian oleh ndaha salib Kristus.21Oh nikamu irior timou rou wia Opo Empung oh nimipet ni Sia wia nate oh pikiran seperti yang nyata wiapasiwonu lewo. 22Tekan pinadamenamo wia nawak jasmani Kristus wia pateana oh tinetapnamo kamu kudus, dai wana cela, dai wana cacat wia sinaruna. 23Nyitu mou nih kamu musti tumekun wia iman, tetap teguh ndai gumoyang oh tiamesong wia pengharapan Injil, ilininganiu oh ih nikabar wana pakasa alam wia bawa langit, oh nyaku yai Paulus minamualimo pelayan.24Tekan nyaku mapaapar ka nyaku toro menderita ka ni kamu. Oh gumenap wia dagingku sapa ih kurang wia penderitaan Kristus, Nawakna, niitumou Jemaat. 25Nyaku nimamualimo pelayan jemaat niitu sesuai oh paayangen nei percaya ni Opo Empung wia nyaku, ih mateterus FirmanNa dengan sepenuhnya wia ni kamu. 26Niitumo rahasia nikasindek wia abad ke abat oh wia turunan keturunan, taan tekan neinyatamu wana eh tou kudusNa. 27Wia nisea Opo Empung paar mailame betapa kaya oh muliaNa rahasia niitu wia nelet bangsa-bangsa lain, niitumo Kristus wia pusermiu, Kristus siamou pangharapan akan kemuliaan.28Siamo pasisirita naimi, saesa-esa tou nasihaten neimi oh esa-esa tou turuun nemi wia gorem pakasa hikmat, ih mapimpin esa-esa tou wana kesempurnaan wia Kristus. 29Niitumou pa usahanku oh pagumulenku, oh pakasa tenaga sesuai oh kuasaNa, nimaayang, oh keter wia gorem nyaku.
1Ka kapaarku oh pailekenniu kumura kawuter perjuangan siniwoku wia nihkamu., oh nisea wana Laedokia, oh pakasa reipe mailek nyaku. 2Oh rior natenea terhibur sea maesa wia nupus, oh nisea makailek pakasa ih kekayaan, keyakinan, pengertian, oh mailek sia, ni Opo Empung, siamou Kristus. 3Kawiamou nih sia nikasindek pakasa harta Hikmat oh kapinteran.4Nyai lilaku mange, ohreimo wana tou mabobodok nih kamu wia sirita-sirita tewang. 5Kamaan nyaku daimo mawali-wali nih kamu, taan wia roh niahku mawali-wali nikamu nyaku mapela-pela limoho tertip nidop niuh oh katahangan iman niuh wia Kristus.6Nih kamu timerimamo Kristus Yesus Tuhan ta; nyitu mo nidop niuh mena terus wia nisia. 7Niitumo nih kamu kumalat wia Nisia, oh tumoor wia natasNa, Nih kamu musti mawes kumeter wia iman naih wehe tuturu wia nih kamu oh nateniu musti laker mataruma kase.8Mahile ilek orior ndai wana tumawan ni kamu maan tuturuNa dai wana berguna oh dai ulit kumiit tuturu turun temurun oh roh-roh kaowatan oh ndaik kumiit Kristus. 9Kawia te ni Sia nimunek secara jasmania pakasa kepenuhan keAllahan.10Nih kamu winutamo wia Nisia, Nisimou kapala neh pakasa pemerintah o penguasa. 11Wia Nisia nikamu sinunato dai sunat siniwo ni tou taan o sunat Kristus, terdiri dari penanggalan nawak berdosa. 12Ka maan nisia nih kamu kinubur wia baptisan o wia Nisia nih kamu kumiit binangkit. Maan oh kepercayaannu wia paayangen kuasa Nih Opo Empung timou Nih sia wia etou nimate.13Nih kamu kahi, maan katare nimate kapasiwo siwoniuh oh kahi nih kamu daik sinunat secara lahiria tinoumo ni Opo Empung mawali-wali Nihsia, timondong Nihsia nkimehe ampung pakasa pasiwo-siwonta. 14Oh nih mapus ih surat utang yang oleh katantuan-katantuan hukum malapur oh minancam nikita. Oh niitu naih Na rou maan Naihna paku wana kayu salib. 15Nih Sia kimahat e pemerenta-pemerenta oh eh penguasa-penguasa oh sea siwoNa tontonan laker tou wia gorem kemenanganNa wia natas nea.16Nih tumou dai toro wayaniu eh tou maukum nih kamu mengenai kakanen oh nononoten ka’pa (mengenai) hari raya), serap weru ka’pa hari sabat; 17niitu waya mbayate bayangan bayangan wia sapa i musti maai, sedang wujudNa siamo Kristus.18Tia pa waya niu e kemenangan mu paggagalen netou ma towo-towo (merendahkan diri) o ma ibadah wia malaekat serta (bernilai-nilai) nawak maan pikiran-pikiranNa (yang duniawi). 19Cedang nisia daik timimboi wia kapala, wisa pakasanawak, i tinombol o winakes mamuali esa maan urat-urat oh sendi-sendi, makilek pertumbuhan IlahiNa.20Sakamo nimatemo mawali-wali maan i Kristus orimetamo wia roh-roh dunia, ka kamu simerakan nawakemu wana rupa-rupa peraturan seolah-olah nidop niuh wiape kawoatan: 21Tea pantimboyan nyei, tea papeanan nyai, tea pasampuren nyei, 22Nitu waya toute pakakas materi nemapake oh makit tite parentah-parentah oh tuturu-tuturu ne tou. 23Peraturan-peraturan yai man palohoon mbuta oh hikmat oh ibadah siniwo sandiri, tou merendahkan diri, masiksa nawak, daiwana berguna itu selain mampupuas nidop wia kaoatan.
1Nii tumo kamu mai toor oh i Kristus seron perkara wana natas wisa Kristus rimuh mun wia sebelah kanan ni Opo Empung. 2Pikiren perkara wana natas dai wia kawoatan. 3ni kamu nimatemo oh tumou simindek mawali-wali Kristus, wia i Opo Empung. 4Sa Kristus wia nidipta mapa loho nawak wia nikita, oh mapa loho inawak mawali-wali oh Opo Empung yang kamuliaan.5Niitumo pateno mako waya wia nawakemu oh waya sapa wia koatan pasiwo-siwon kenajisan, kapaaran, oh kapaaran lewo, keserakaan masuat oh maopo e berhala. 6Niitu waya maka gahalon wia i Opo Empung, o etou maselok. 7Oh kamu sumiwo intanu niitu, oh kamu tumou oh nisea. 8Tehkan tiamo mako waya niitu oh gahalo, geram, lewo, fitnah, oh sirita-sirita lewo, kimaluar wia semuremu.9Tia mo kamu menowo-nowoan, kakamu timilaumo in tou ureh oh kalakuanna. 10Oh nimakemo tou weru oh terus menerus binerumo, ni makaileko empaileken leos, kasuat i gambar khalikNa. 11Wia hal yai dai wana tou Yunani, oh tou Yahudi, oh tou bersunat, oh tou dai bersunat. Tou Barbar, oh tou Skit kapa tou bebas, Kristus wia waya gorem i ni itu.12Ni itu tou sinisir ni Opo Empung i ki nudusNa oh kinaupusanNa, pakeno mako kaupusan, kemurahan, kerendahan i nate, kelemah lembutan, oh kesabaran. 13Sumabaro mako kamu e tou walina oh amungan mako ne sea, se nimehe elem wia e walina, masuat oh Opo Empung nimapuni ih kamu, kamu sumiwomo mako i teintu. 14Oh wia natas nitu waya pakeno kasih, ih nimakes, nimesa, oh limekep.15Nitumo nupus ni Kristus merenta i natemu ka nitumo timowomou mawali-wali esa awak oh bersyukurlah. 16Paila nih Kristus baya kakayaanNa wia nikamu waya ih hikmat naituru oh mategor yesa tou oh walina, oh kamu kumantar mazmur, oh puji-pujian, oh kumantar i rohani. Kamu mawehe taruma kaseh wia si Opo Empung, wia gorem natemu. 17Waya pasiwoniu kampit i lila k apa pasiwo-siwon waya niitu wia ngaran ni Tuhan Yesus. Oh mawehe tarumah kase wia nisia i Ope Empung amahta waya.18Eh Kawu-kawu wewene, malinga-linga wia sekawumu tanu wia si Opo Empung. 19Eh, kawu-kawu tuama, koupus i kawumu otia makasar-kasar wia nih sia. 20Eh, pakasa neoki linga-lingan e matuamu, waya tuturu kaniitumo tewang wia Opo Empung. 21Eh, papa-papa tia pawehan sumakit i nate neh okimu osea tia tawar nate.22Eh, hamba-hamba malinga-linga wia si tuangmu, wia koatan yai, tia sinarunea, oh masesenang nisea, taan onate leos k maindek i Opo Empung. 23Sasapa pasiwoniu siwono kapaaran natemu, tanu wia i Opo Empung on dai tanu wia etou. 24Pailekenniuw wia Opo Empung kamu makailek bagian ka maitantu wia nikou tanu upah. Kristus ituang nikou pareho-rehona. 25Sei simiwo kaselokan, nisia tumanggong kasumelokann ni itu. Ka i Opo Empung dai maloho i tou.
1Eh, tuang-tuang masiwo-siwo momeleos oh jumujur-jujur ria pareho-rehomu, gena-genangen nikou wewehan kankahi Tuan wana sorga.2Sumomba-sombayang oh mailek-ilek oh mawehe terima kasih. 3Sombayangome kami, orior Opo Empung muka mi l lan wia pemberitaan nai mi, orior kami toro sumirita rahasia Kristus, lantaran ni Sia nyaku dipenjar. 4Niitumo nyaku mila mange sakumura naitantu.5Tumoumo me buta oh hikmat wia e touluar, pakenako waktunya nyai. 6Niana mou sako lumilak on nupus, rei toro matowo, orior kamu ma ilek, mawehe wiwingkot wia pakasa netou.7Pakasa i pengalamanku paililaku wia i Tikhikus, patuarita koupusta, tou paling leos kaampitku wia i Opo Empung. 8Nisia nerehoku wia ni kamu orior kou ma ilek e pengalaman nai mi oh sia mehe pangibioran wia natemu. 9Nisia nirehoku kampit ni Onesimus, pattuarinemi i setia oh leos, esa wia nikou. Nisia mou malilila wia nikamu pakasa waya i mamuali wia nyei.10abea wia ni kamu dari Aristarkus, kampiteku wia penjara, oh i Markus pahanaken ni Barnabas. Terimano sia sasiamai wia nikou. 11Owia Yesus, ningaranan Yustus niseate telu kampitku wia ne antara sinunat nimamuali kampit ma payang wia kerajaan sorga. Nisea mou mangibor nyiaku.12Tabea niwehemi nikamu ni Epafras. Nisiamo yesa hamba Yesus Kristus, nisia masombayang nih kamu, orior kamu tumoor leos tanu ematua e ma-eman leos kapaar ni Opo Empung. 13Nyaku toro mehe kasaksian kasia masusa rendai wia nikamu. Oh wia Laodekia oh Hierapolis. 14Tabea wi we hemi ni Lukas si tou leos oh i demas.15Lause tabea naimi wia e patuari wana Laodekia. Ohwana Nimva oh e Jemaat mana balenea. 16Sasurat yai naimo baca wia nih kamu, painakuananten baca nabge wia e jemaat Laeodekia. Oh surat ne Laodekia baca nange wia nikamu. 17Oh lilamange wia Arkipus: Whan no genang orior pelayanan tinerimamu wia i Opo Empung kelangenome leos.18Tabeaku wianikou Paulus. Tabea ya i tinuliseku oh lawaseku sandiri. Genangen bawakesku. Nupusku mawali me ni kamu.
1I Paulus, Silwanus o Timotius wia jemaat tou-tou Tesalonika wia i opo empung o wia i Tuhan Yesus Kristus. Kasih karunia o nupus leos mawali-wali ni kamu.2Ni kami salalu matarumakaseh wia i opo empung karna nikamu waya o maila nikamu wia sombayang nami. 3Ka nikami salalu magenang paayaangen iman niu, o ka upus-upusan niu o katahangan pangarapan niu wia i Tuhan Yesus Kristus wia muka ni opo empung eta.4Paileken nami nikamu patuari-patuariku kaupus ni opo empung ka nisia simisir nikamu. 5Ka e Injil nilila naimi n’dai kapaaran naimi te taan niitu waya karna i Roh Kudus o memang ulit o keter. Paileken niu nikami mapaayang mawali-wali nikamu karna nikamu.6O nikamu nimamualimo malinga-linga wia ni kami o i Tuhan. Ka waktu ni kamu tinindas im buter nikamu daimo mainde ka nikamu limingamo tuturu Firman Tuhan karna i Roh Kudus. 7Nikamu nimamualimo pakiit-kiitan wia e pakasa tou percaya wana Makedonia o Akhaya.8Ka wia nikamu Firman Tuhan bergema ndai te wana Makedonia o Akhaya, taan iman niu wia si opo empung nikasiaro wana pakasa tampa, orior nikami daimo toro malilila sapa wia niitu. 9 Ka nisea sandiri masirita tentang nikami kumura nikami sinungkul niu o kumura nikami sinungkul niu o kumura nikamu minareng wia berhala-berhala wia i opo empung untuk melayani opo empung matou-tou o ulit. 10 Nikita ma ena kedatangan Anak-Na wana sorga nisia tinou ni opo empung wia e pakasa ne minate nisiamo i Yesus, maseselamat nikita wia murka wana kaamboan.
1Kamu sandiri patuari-patuari waya, memang mailek kinaondolan nami wia nikamu dai sia-sia. 2Taan uliulit kami, lebe dulu niitu pina gio-gio o pina hina-hina wana Filipi taan tulungan ni opo empung wia nikami kami winehan kabaranian malila i injil ni opo empung wia nikamu witu perjuangan wuter rendai.3Na entuturu nami wia ni kamu dai lewo, on dai kaampit matitipu lewo. 4Taan sebaliknya kai opo empung dimake nikami mawewehe kaapa malila i injil wia nikamu niitumo kami maila, dai mawehe paar wia kasuat tou taan mawewehe paar wia opo empung mauuji nate ta waya.5a ni kami dai te wia semur ni itu waya paileken niu o ni kami dai kaampit sombong nai kasindek opo empung nimamuali saksi. 6O nikami dai paar peloor-looren ni kasuat tou leos wia nikamu, leos wia tou walina. Kami toro sumiwo taintu kami rasul-rasul Kristus.7Taan nikami mapailek ing kaleosan nami o’kawangunan nami tanu i yesa mama, majaga o mapiara anakna. 8Taintu kami wia nupus nami wangko wia nikamu, daite mawewe injil ni opo empung wia nikamu, taan hidop kami sandiri kaampit niu ka nikamu kaupus kami rendai. 9Niitumo patuari-patuari waya, pagenange niupe empapaayengen o bendu kami samantara kami mapaayang leos oat o wengi rior dai mehe wendu wia ni kamu kaapa wia seisei me.10Kami mawehe injil i opo empung wia ni kamu kamu waya nimamuali saksi, taintu kangkahi opo empung, o memang rendai epaemanan e adil dai wana cacat kami wia nikamu waya i maeman. 11 Kami mailek memang uli-ulit kami tanu i papa wia e anak-Na minehemo tuturu o mawehe keter wia natemu yesa o yesa. 12 O makiwehe kaampit maulit, orior nidop niu kumiit ikapaaran ni opo empung itumowa nikamu wia pakolanoan o wia kawangunanNa.13Naan ka niitumo nikami ndai nimarangkut-rangkut mahali tarumakaseh kahi wia Opo Empung, ka nikamu timerimamo Firman ni Opo Empung i nai berita nami ni itu, ndai nai lila ne tou taan memang maulit-ulit taintu-tanu Firman ni Opo Empung, nimaayang kahi wia nggorem nikamu ma eman.14Ka nikamu, patuari-patuari, nimamualimo makiit jemaat-jemaat Opo Empung witu Yudea, jemaat-jemaat wia nggorem Yesus Kristus, ka nikamu kahi nimasusahmo wia kaampit-kaampit kawanuamu mbaya waya i dinerita nea wia e tou-tou Yahudi. 15Maan tou-tou Yahudi tii e nimatemo mako i Tuhan Yesus naan para nabi naan gimiomi nikami. Sapa i berkenan wia i Opo Empung ndai papeduli nea naan tou waya pamusuh nea, 16Ka nisea pahape-hapean nea nikami ma beritakan Firman wia bangsa-bangsa lain for kaselamatan nea. Taintumo kangkahi sea terus menerus mahawes dosa nea makar malekep jumlahna naan tekan gahlo timimpamo nisea nimawuta-wuta.17Taan nikami, patuari-patuari, i rai lat niikarouw wia nikamu, rou wia mberen, taan ndai rou wia nate, butul-butul, naan genang wangko, nimaberusahamo for maai maloho nikamu. 18Ka nikami nimiato for maai maloho nikamu - nyaku, Paulus, lebeh wia makasa -, taan setang nimape nikami. 19A isei paharapan nami ato kapaar nami ato mahkota wangun nami wia sinaru Yesus, Tuhan ta, wia waktu kaian na, arai nikamu? 20Nulit, kamumo kamuliaan nami naan paar nami.
1Kami raimo tumahang ka nimindomo keputusan menamo sandiri wana Atena. 2Kami kimirimo i Timotius mange maayang wia si opo empung. 3Ka rai wana si gumoyang iman kasusahan-kasusahan paileken niu sandiri kita ni tantu mo wia ni itu.4Sebab waktu kita mo mawali-wali o ni kamu kita malammi kasusahan- ka ni itu paileken ta mamuali. 5Nitu mo nyaku ni kirim tia ma susah-susah karena paileken wewehan penggoda katia usaha ta rai wana hasil.6Taan yai Timotius mahalimi kebar gembira iman mu o kasihmu mamuali kenang-kenangan o kita masungkul waya. 7O kami kahi wia peneselan o kasusahan o itu mamuali pangiburan ta waya oleh iman.8Taekan kami tu mou mo karena wia i Tuhan. 9Sapa pe waer na mi wia opo empung ni mehemi kasenangan wia ni kita. 10Nendo o bengi kami sumombayang maulit o kami mahilekan waya ka mahawes wia iman na mi waya.11Ni itu mo sia opo empung ta wia Tuhan Yesus. Tuhan Yesus ma wuka lalan wia ni kita. 12Ni itu mo sia simiwo ni kamu malaker o mahawes mailek i Kasih wia e tou o masuatkan ni kou. 13Ni itu mo kumeter natemu o rai wana i kotor o beresi wia sinaru ni opo empung ta wia kai ni Tuhan Yesus wia pakasa ne tou leos. Akar Tuhan mai wia kaoatan wia ka kudusan Na.
1Akhirnya patuari waya, ni kami kumiwehe naan tumuru wia nikamu wia opo empung: nikamu liminga wia nikami kumura nikamu matou supaya kapaar ni opo empung, niitu kiniitan niu mo, taan siwonako niitu butul-butul. 2Nikamu mailek wisa naituru nami wianikamu wia natas ngaran ni opo empung.3Niimo nai kehendak ni opo empung: pengudusanmu, ka supaya nikamu rumouh wia pencabulan. 4Supaya nikamu masing-masing mindo esa wewene mamuali kaawu sandiri naan tumou wia pengudusan naan pahormatan. 5 Ndai wia kapaaran hawa nafsu, masuat o e tou-tou ndai mailek i opo empung. 6Naan supaya wia hal-hal nii e tou tia ma siwo e patuarina lewo atau pasemperan sea ka i opo empung ma balas waya nai, masuat naan nai lila nami naan i tegas wia ni kou.7Opo empung tumowa nikita ndai maisiwo i cemar, tanu musti sumiwo ing kudus. 8Asia tumolak nisia rai timolak tou, taan timolak opo empung nimehe roh Na yang kudus wia ni kou.9Tou kasih patuarian ndai perlu i tulis wia ni kou, ka ni kou sandiri ni majaro ma leos-leosan wia opo empung. 10Nitu nikama sumiwo kai wia e patuari waya samua mbanua Makedonia. Taan nikami mehe tuturu wia nikamu, patuari waya, supaya nikamu lebeh mahulit-ulit ma siwo mako niana. 11Naan anggapeno suatu kehormatan for ma hidop tenang, a ma urus persoalan-persoalan sandiri naan mapaayang naan lawas masuat naan nai pesan nami wia ni kamu. 12Sehingga nikamu midop tou e tou-tou sopan wia mberen ne tou luar naan ndai magantong wia ni sea.13Terusena ni kami ndai paar, patuari waya, ka nikamu ndai mailek ni sea e ni matemo, supaya nikamu tia ma dukacita masuat o e tou-tou laeng e rai wana pengharapan. 14Ka a kamu ma percaya, i Yesus nimate naan Binangkito ka nikita kangkahi ma percaya ka nisea ni mate wia ngaran ni Yesus ni sea e kumpulen ni opo empung mawali-wali naan nisia. 15Ni’itu lila nami wia nikamu naan Firman Tuhan: nikita ma tou-tou pe, wia pe sampe kaaian ni opo empung, sekali-kali ndai rumiori ni sea nimakemo.16Ka waktu tanda nai wehe nitu waktu penghulu malaikat melila-lila naan sangkakala ni opo empung malengku, i opo empung tumumpa mi sandiri wana sorga, naan nisea nimate wia ngaran ni Kristus e Bangkiten rior. 17Terusena, a nikita ma tou-tou pe timelau pe, angkaten mawali-wali naan ni sea wia nggorem awan masungkul i opo empung wana angkasa, nitumo nikita selama-lamanya mawali-wali naan i opo empung. 18 Nitumo hiburenako e tou laeng naan nai pa lila wiyai.
1Taan wia zaman o masa patuari waya patulis wia nikamu. 2Ka nikamu sandiri mailek uli-ulit onendo ni Tuhan ma ai tanu e rongkit sa wengimo. 3Sakamu lumila pakasa semuanya damai dan aman kasenge mokan kamu tinenamo in kabinasaan tanu wewene hamil tinenamo sumakit melahirkan nisea rai lumempot.4Taan ni kamu patuari waya raimo wia karimbunan sehingga nendo kasenge mokan kamu tanu rinongkit. 5Kani nikamu waya toumo wia katerangan kaapa yoki terang kita rai sia karimbunan. 6O niitu leosena tia kita tia tumekel tanu e tou walina taan kita jumaga-jaga o sadar. 7Karna nisea menekel-nekel witu bengi o e tou oni sea etetelewen sa wengi.8Taan nikita peila tou-tou oat leosite kita sadar Berbajuzirahkan iman dan nupus dan berketopongkan paharapan kaselamatan. 9 Karena opo empung rai tumantu nikita o tenaan murka taan nikita makailek kaselamatan wia i Yesus Kristus Tuhan kita. 10O sia raimo nimatemo untuk nikita okita jumaga-jaga apa kita timekel kita hidup mawali-wali onisia. 11O niitu ngengeanako e tou walina dan saling membangunlah nikamu tanu e uliten nitu tiroen niu.12Nikamu makiwehe wia nikamu patuari waya o kamu maormat nisea e nimaayang maulit wia pinahalet e mahali-ali nikamu wia Tuhan o matogor nikamu. 13O nikamu nuli-ulit sumuun nisea wia kasih karena papaayangen nea tumoumi terus wia gorem ma ilek ilekan o e walina tumo mako terus dalam damai e tou o e walina. 14Nikami kangkahi mawehe tuturu wia nikamu patuari waya tegorenako sea e matou-tou o e ndai tertib senanagen e raimo wana paaten tiroenako sea e rai wana i keter sabaren nako sumaru pakasa netou.15Wehan nako genang o tia wewehan tou e mawaer lewo o lewo, taan painikuten niitu o leos, wia nikamu tuma taasa o sumaru pakasa netou. 16Mapaar ulit Bersukacitalah senantiasa. 17 Tetapo sumombayang. 18Mengucap syukurlah wia pakasa hal niitumo kapaar ni opo empung wia Kristus Yesus wia nikamu.19Tiamo papaten Roh. 20Otia paanggapen wawa nubuat-nubuat 21Ujinako waya o timboyan ileos 22Rumoumako nawakemu wia pakasa kalewoan.23 Semoga damai sejahtera menguduskan nikamu pakasa waya dan semoga Roh jiwa o nawakemu kaurusan sempurna o rai wana i kurang sia mai Yesus Kristus Tuhan kita. 24Sia timowa nikamu asia makiit kiit okahi linekepena.25Patuari waya sombayangi kami. 26Lila mange normat naimi wia sepatuari ciong kudus. 27 Demi ngarani opo empung makiwehe o niitu ulit wia nikamu o niitu surat yai bacan nako surat yai wia patuari waya. 28Kasih Karunia Yesus Kristus Tuhan kita menyertai kamu.
1I Paulus, Silwanus o Timotius wia jamaat tou-tou Tesalonika wia i opo empung eta o wia i Tuhan Yesus Kristus. 2Kasih Karunia o dame leosni opo empung mawali-wali nikamu.3Nikami musti salalu matarumakaseh wia i opo empung, karna nikamu patuari-patuari, o musti tentu ka iman niu terus mahawes o nupus niu i esa oi esa terus keter wia nikamu. 4O wia gorem jamaat-jamaat ni opo katahangan niu o iman niu wia pakasa penganiayaan o penindasan pinean niu. 5Suatu bukti tentang penghakiman opo empung i limila orior nikamu layak mamuali tou karajaan ni opo empung nikamu taekan layak karna karajaan nitu.6Ka ulit rendai wia i opo empung e mawawaer i penindasan nea wia nikamu. 7O ma wewehe kelegaan wia nikamu e tinindas, o kahi wia nikami. Witu nendo Tuhan Yesus wana gorem sorga mapaloho nawakena mawali-wali o malaekat-malaekat tena, gorem kuasa Na, wia gorem baha e malaya-layas. 8O maindo waer wia nisea e rai paar makekenal opo empung rai paar makikiit Injil Yesus Tuhan ta.9Nisea yai kelangana nukuman kasusahan dai ma apu-apu, nirou wia Hadirat Tuhan o wia kawangunan kaketeran Na. 10Sa nisia mai wana nendo witu untuk dimuliakan wia e tou-tou kudus Na o kasenang ne pakasa tou leos, ka tuturu niali naimi wia nikamu pinercaya niumo.11Ni itu mo nikami dai mahena ena masombayang karna nikamu, o rior opo empung e ta menanggap nikamu layak wana totowaan Na o kaketeran Na menyempurnakan kapaaranu untuk sumiwo leos o menyempurnakan pakasa paayangen iman nemu. 12Sehingga ngarani Yesus Tuhan ta dimuliakan wia gorem niu o nikamu wia gorem Na, kumiit Kasih karunia opo empunge ta o Tuhan Yesus Kristus.
1Tuhan ta Yesus Kristus ma ai ma kumpul ni kita o Yesus o patuari ta waya. 2Supaya kamu rai ma bingo o susah ma an Ilham Roh na an no pemberitaan surat ni lila wia ni kami. Pareke-rekenan wia nendo ni Tuhan o mai.3Tia pa wewehe e tou nawakemu pa bobodoken sebab nendo yai mai katare murtad o kita lumila wia i tou durhaka i pabibinasan. 4Lawang ma atas wawak wia pakasa ni lila kaapa sembanta opo empung o rumuhmun witu mbale ni mapiara o lumila nawak wia opo empung.5Rai gumenang kamu rai mailek kamu salalu paila waktu aku mawali-wali ni kamu? 6O sia pailekeniu sapa timahang ni sia menyatakan nawakena wia tinantuan witu nawakena. 7Mbaya rahasia kedurhakaan timuur ro maayang taan taekan wewehan ne timahang sa wewehane timahang ni itu singkir ange waya.8Waktu ni itu e pendurhaka ni munculo ni taan Tuhan Yesus mapate ni sea wia hasengan wia semur e na sisia mai mo. 9Maimo si pendurhaka ti i wia kerajaan ni setang mehe ni rupa-rupa tanda mujizat-mujizat towo. 10Rupa-rupa towo lewo wia etou waya o ma binasa ka ni sea rai materima kasiang o kabenaran o rai sumelamat ni sea.11Niitumo mapiara mehemi kesesatan waya karena menyebabkan mapercaya te intowo. 12Pakasa ne tou hukumen rai ma percaya kabenaran ka paarte kalewoan.13Kamu memang mengucap syukur wia opo empung o kamu patuari waya o kapaar ni Tuhan. Opo empung ka kamu sinisir o selamaten wia Roh i kimudus ni kamu wia kebenaran o percaya. 14O ni itu sia timowa ni kamu wia injil o kabenaran o kita toro ma ilek kebenaran wia Tuhan Yesus, Tuhan kita. 15O ni itu tumoro leos timboyano tuturu wia ni kami leos wiya pikiran o ti mulis.16O nisea Tuhan ta Yesus Kristus o Allah Bapa kita o wia berkatna ni mehemi nikita Anugrah pengiboran leos harapan leos wiya ni kita. 17Wia pangiburan o kumeter i nate mu wia paayangen o lila leos.
1Riorako nitu patuari waya, pasombayangako kami, orior i Firman ni opo empung makailek kamajuan dimuliakan tanu nimamuali wia ni kamu. 2O rior kami e kaweta wia e tou maka-kacau, o e tou masisiwo lewo ka ndai wangune pakasa tou wewehan minaka ilek iman. 3Taan i Tuhan setia nisia imehe kaketeran witu natemu imapiara nikamu wia kalewoan.4O nikami maeman wia i Tuhan, sapa nami wia nikamu e siwon niu o memang siwon niu. 5Satanu toro i Tuhan tumuru i natemu witu nupus wangko o kasabaran ni Kristus.6Taan kami mange-ngeme wia nikamu patuari-patuari waya wia ngaran ni Tuhan Yesus Kristus, o rior kamu lumou mako wia patuari rai paar masiwo papaayangen o rai mailek najaran tinerima niu wia nikamu. 7Ka kamu sandiri mailek kamu makikiit teladan nami ka kamu dai malas mapaayang wia nikamu. 8O rai makan roti ne tou kaampit percuma taan kami mainakut o mawendu-wendu nendo ombengi orior dai mehe mamuali wendu wia nikamu. 9Bukan kami dai wana ihak wia niitu taan kama kami pa’ar mamuali contoh wia nikamu orior kamu kumiit.10Ka kami kangkahi tempo kami mahana mawali-wali nikamu kami minehe peringatan wia nikamu sasei kai mapaayang taan sibuk wia dai wana berguna rai toro kumaan. 11Kami limila ka kami liminga wewehan e tou dai wana tertib hidup raipaar mapaayang. 12E tou waya taintu nge’ngean a wehan nami tuturu wia i Tuhan Yesus Kristus, o rior sea tenang mapa’ayang papa’ayangen o sea kuman kakanen nea sandiri.13O kamu patuari-patuari waya tia maseso-seso masiwo leos. 14Sa wewehan e rai paar malinga sapa paila nami wia surat yai, tandaan sia tia memali-mali o rior sia mairang. 15Taan tia paanggapen sia tahu musuh, taan tegoren tanu e patuari.16O nisea Tuhan, wewehan damai sejahtra mawehemi damai sejahtra’Nya memehe wia baya-waya wia nikamu Tuhan memali nikita waya. 17Normat wangko wia niaku nyaku Paulus normat wangko naiku tulis lawasku sandiri nyaimo tanda wia suratku. Tanaimu tinulisku. 18Nupus wangko ni Kristus Yesus Tuhan ta waya memali-mali nikamu waya.
1Wia Paulus, rasul Yesus Kristus makiit perintah opo empung, Juruselamat ia, naan Kristus Yesus, tuur pengharapan ia. 2Wia Timotius, i anak yang sah wia gorem i iman: Kasih karunia, rahmat naan damai sejahtera dari opo empung naan Kristus Yesus, i opo ia mawali-wali naan nikou.3Waktu nyaku mateterus pengelang-ngelanganku witu mbanua Makedonia, nyaku madesak nikou supaya nikou mena wana Efesus naan manasehate tou-tou tertentu, supaya nisea tia ma ajar ajaran laeng. 4Atau sibuk naan dongeng naan silsilah ndai nima rangkut-rangkut o ni mamuali te persoalan belaka, naan ndai tertib tumou keselamatan nai wehe ni opo wia iman.5Tujuan tuturu niitu ialah kasih timimbul wia nate yang suci wia nate nurani yang murni naan wia iman yang tulus ikhlas. 6Taan wewehan e tou ndai lumaus wia tujuan niitu naan e sesat wia lila ndai wana guna. 7E nisea hendak mamuali maajar hukum taurat taan ndai pangartian ne sapa nai ila nea sandiri naan pokok-pokok secara mutlak nea. 8Ni kita mailek bahwa hukum taurat nitu tewang a tepat pinake.9Naan karusafan e hukum taurat nitu ndai for e tou tena, taan for e tou durhaka naan e tou lalim, o e tou fasik naan e tou berdosa, e tou duniawi naan e rai wana agama, e e tou pembununh pa nama e pembunuh waya pakasa. 10O e tou cabul naan pemburit, e rongkit, e matowo, tou ma kan sumpak naan seterusnya waya-waya ma tantangan naan tuturu sehat. 11 Ma dasari injil wia opo empung yang mulia naan maha bahagia masuat naan naiower wia niaku.12Nyaku bersyukur wia nisia, i memehe keter wia nyaku, yaitu Kristus Yesus opo ta. Ka nianggapeNa nyaku makiit-kiit naan mempercayakan pelayanan nii wia niaku. 13 Nyaku tadinya tou penghujat naan tou penganiaya naan tou paso, taan nyaku naimo kaupus Na, ka niitu waya siniwo kumo ka ndai paileken ka wia luar iman. 14 Malah kasih karunia opo ta niitu naimo karuniakan naan limpahna wia niaku naan iman naan kasih wia Kristus Yesus.15Nai ila ni’i betul nan patut pateriman tantu: “Kristus Yesus ma’ai wia ka’oatan for maselamatkan tou berdosa, na’an wia antara nea nyaku mo yang paling berdosa. 16 Niitu mo nyaku nai kaupus, agar wia gorem nawaku ni’i, sebagai tou yang paling berdosa, Yesus Kristus tumuru waya kasabaraNa. Ni’itu mo nyaku nimamuali contoh wia ni sea na’an rumiorako percaya wia nisia naan makailek hidop yang kekal. 17 Hormat naan kemuliaan sampai selama-lamanya wia Raja samua zaman, opo empung i kekal, i rai paloho’on, i esa, Amin.18Tugas ni’i pa weheku wia nikou, Timotius i anakku masuat na’an nai nubuat tentang nawakmu, supaya nai keter o nubuat ni’itu nikou memperjuangkan perjuangan e leos na’an iman na’an nate nurani yang murni. 19 Wo’o pira tou e timolak nate nurani nea yang murni ni’itu, naan ni’itu mo kimandaso iman nea. 20 Wia antarana Himanius naan Alexander, naimo weheku wia setang supaya jera sea mahujat.
1Katare aku meheme nasihat ma atas permohonan Doa akhir o taru makase waya wia pakasa ne tou. 2 Pakasa e raja-raja o pakasa e wangko-wangko o kita waya hidup tenang dan damai dalam kesalehan o normat. 3Niitu mo leos o berkenan wia opo empung o juruselamat ta waya. O kamu ma pikir pakasa ne tou selamaten o makailek ta waya. 4 O kamu ma pikir pakasa ne tou selamaten o makailek pengetahuan o kaleosan.5Karena opo empung esa, esa kahi sia nimamuali pengantara opo empung o nikita o e tou ni itumo e tou o Yesus Kristus. 6 Yang sia simerakan nawak na mamuali tebusan pakasa ne tou, ni itu kesaksian waktu nitantumi. 7 Pakasa kesaksian ni itu mamuali pemberita o rasul kaketeran yai nulit sia rai to mowo tanu pengajar tou rai yahudi wia Tuhan o kabenaran.8Wo ni itu kapaarku, supaya wisa waya tou tuama ma sombayang ei mangikat lawas suci rai magahlo o rai ma soro-soro. 9 Niitu mo kapaar ne wewene supaya sia ma wawangun yang cocok, maan normat o sederhana, bukana tia pa kepang-kepangen tia mapake mas kaapa e mulia kaapa lambung mahal-mahal. 10 Maano sia ma wawangun wia leos tanu sea layak wia e wewene wia peribadatan.11Maan no wewene naka punek o tumirima ajaran yang patuh. 12Nyaku rai mehe kesempatan wia e wewene mengajar o rai ma wewene maperentah e tuama o maka punek.13Ka simiwo katare Adam, tumondong Hawa. 14 O ni itu rai Adam gimoda taan wewene si ginoda o kanawu wia dosa. 15 Taan wewene selamaten, ka timoumi i yoki, asal taat wia iman o kasih o kudus o pakasa kesederhanaan.
1Nulito lila yai, i tou mapaar jabatan mamimpin jamaat: mapa’ar papaayangen wangun. 2 Niitumo pemimpin jamaat musti i tou rai wana cacat kaawu ni esa wewene, mo matahang hidupnya bijaksana sopan paar ma wehe-wehe tampa wia e tou pande mahajar etou. 3 Rai manonot, rai magahlo, taan tou leos paar mawewe damai rai roko loit.4Tou mahator keluarga wia leos disegani mamaten ne anak-anak na waya. 5Sasia itou dai mailek maator keluarga sandiri, kumura sia toro maurus e jamaat o ni opo empung.6Kumura sia toro ma urus e jemaat oi opo empung e sia tou taekan bertobat o rior rai mamuali sombong o sia rai hukumen ni iblis. 7Musti sia wewehan ngaran wangun wia luar jamaat o rior sia rai gugaten ne tou o sia kanawu wia jerat ni iblis.8Taintuan kangkahi e diakon-diakon musti tou paormatan rai toro ma mulu-mulu rai mapaar mano’not anggur rai serakah. 9 Ta’an e tou mapiara i rahasia iman witu gorem natena suci. 10 Nisea kangkahi ujine lebe dulu, o sia tetapen wia pelayanan nitu o ternyata sea wana cacat.11Taintumo kangkahi e kaawu-kaawu nea wewene musti sea etou pa’amaten dai toro maejek musti matahan nawak toro papercayan wia baya-waya. 12 Diakon musti ka’awu ni esa wewene, mailek mahurus anak-anak o e keluarga ka’ampit leos. 13 Ka nesea e melayani kaampit leos, makailek rumuhmunan leos, osea wewehan iman wia Kristus Yesus osea sumaksi kaampit kaleosan.14Baya-waya nyai tulisku waya nikamu, maan aku maarap paar makukunjungi nikou. 15Jadi saaku kalat pailekenumo kumura e tou wia keluarga ni opo empung yakni jamaat ni opo empung matou-tou matombol o wia dasar kaulitan.16O ulit-ulit agung rendai e rahasia pa’opo’anta waya nisiamo minapa loho nawak Na wia rupa ne tou biasa nai ulit-ulit wia Roh. Minapailek wia malaekat-malaekat nai lila wia e bangsa-bangsa, e rai mailek i Tuhan opo empung e papercayan wia kaoatan e minangkat wia kemuliaan.
1Taan i Roh tegas limila i nendo-nendo tumondong, wewehan tou i ma murtad o kumiit Roh-roh penyesat o ajaran ne setang-setang. 2Ka tipu daya e matowo-towo, o nate nea minake cap mea.3Nisea niitu limarang e tou-tou kuman kakaanen e siniwo ni opo empung supaya dengan pengucapan syukur kinan ne tou percaya o e mailek i leos wisa benar. 4 Ka pakasa e siniwo ni opo empung niitu leos, o pakasa niitu n’dai wana e haram, sa tinerima dengan ucapan syukur. 5 Ka pakasa niitu kinudus Firman Allah opo empung o e sombayang.6O salalu mengingatkan pakasa niitu wia e patuari-patuari ta. Nikou mamuali tou pelayanan Yesus Kristus i leos. Di nidik wia soal-soal pokok iman ta o wia ajaran sesat e kini itemu selama yai. 7Taan rou mako takhyul o dongeng ne nenek-nenek tua latin nako nawakemo mahuntep. 8 Latihan badani wewehan batas gunana, taan mahuntep nitu wewehan guna wia pakasa hal. Karna mengandung janji wangun i nidop yai o i nidop tumondong.9Nilila yai nulit o musti teriman ta waya. 10Ni itu mo nikita menduo mainakut, karna nikita menaruh pengharapan ta wia opo empung i ma tou-tou Juruselamat pakasa ne tou terutama nisea e tou percaya.11Lila mako o ajaran nako pakasa nitu. 12 N’dai wana tou ma anggap nikou wa’wa karna nikou mudape mamuali contoh wia e tou-tou percaya wia kapaila-ilanu, wia kalakuanu, wia nupusemu, wia kesetianu o wia kesucianmu. 13 Sementara nitu, makar niaku mai mainakut wia ma baca kitab-kitab suci, o membangun o mewehe tuturu.14N’dai toro mamalas-malas mapapaayang karunia wia nikou e niwehe mo wia nikou oleh nubuat o tinumpangan lawas ne sidang penatua. 15 Wehan nako genang pakasa niitu, tumou wia gorem na supaya kemajuanmu pakalooloon wia pakasa tou. 16Loon leos nawakemu o loon leos tuturumu. Tumaha-tahang wia pakasa niitu, karna sumiwo tentu nikou sumelamat nawakemu sandiri o pakasa tou luminga nikou.
1Tialah nikou keras wia matu’a, ta’an tegoren sia sebagai Bapa tegoren e tou-tou muda e patuarimu. 2Wewene-wewene tua sebagai ibu na’an wewene-wewene muda sebagai tuarimu dengan penuh kemurnian.3Hormaten janda-janda e butul-butul janda. 4A sia i janda wewehan anak atau puyun, hendaknya nisea ni’itu tumuur majar mabakti wia e keluargana sandiri naan mabalas budi matu’a naan nene nea, ka niitu berkenan wia opo empung.5Sedangkan i janda i butul-butul janda, i nai tale’u tou sandiri, mehe harapana wia i opo empung naan ma tekun wia permohonan naan doa noat wengi. 6Ta’an e tou janda hidop sea naan berlebe-lebean, ni sia nimatemo selagi hidop.7Paperingatako hal-hal ni’i juga wia janda-janda itu supaya ma idop naan ndai ma cela. 8Ta’an a wewehan tou e rai mapiarakan sanak patuarina, apalagi e tou waya wia mbale, tou na murtad ndai lebeh wuruk dari tou i rai beriman.9I nai daftar janda, ni sea e rai kurang dari enam puluh taong, e makasa te kuma’awu. 10Na’an e terbukti e simiwo papaayangen Leos, tou pengasuh anak, mawehe tutulian, ma lap na’e patuari waya seiman, ma tolong tou e wia kesesakan pendeknya i nisea ma pake segala kesempatan e meniwo leos.11I tolak madaftar janda-janda e lebeh muda ka nisea mahasa kagairaan o kebirahian e maceraikan nisea wia Kristus, ni sea pa’ar kumaweng. 12 Na’an ma tolak, kaesetiaan nea i semula wia Na, nisea mengaikan hukuman natas nawakna. 13 Lagipula na’an kumaluar muntep mbale ne tou, nisea ma biasa, nawak bermalas-malas naan ndai te bermalas-malas ta’an meleter naan macampur soal tou laeng na’an ma’ila hal-hal ndai pantas.14Ka niitumo kapaarenku orior e mawene-wene mendape ku maweng sumoup, makailek oki, matiro-tiro rumah tanggana o tia mawehe-wehe pipet wia kasaru o melewo-lewo ngaran ta. 15 Ka wo'pira janda nikasesato kimiit iblis. 16 Sa esa tuama kapa wewene imaema wewehan anggota patuari ninajanda mo, hendaklah sia sumawang nisea orior sea ndai mamuali tanggongan wia jemaat. Orior katulungn ne jemaat nisea i ulit-ulit janda.17Penatua-penatua i leos kapapaayangana pantas paormaten makarua lumepet, kataremako nisea ombedunea manuwuk o maajar/ emawewe tuturu. 18Ndai ree kitab suci maila: "kou tia memberangue semur lembu i ma mengirik," o kahi "yesa imapayang pantas makailek gajina."19Tia patēteriman tuduhan wia yesa penatua kacuali padukungan nerua kapa telu tou saksi. 20Tegorentemako e nisea simimoo dosa wia muka pakasa netou orior e walina mainde.21Wiamuka ni Empung o Yesus Kristus o malaikat-malaikat sinisirena pesangkumange lengkaulitan wia nikamu: Emanem tuturu yai ndak maprasangka o tumindak wia pakasa waya nda mapihak. 22Tia kou marepet-repet matumpang tangan wia esa tou o tia kakii-kiit wian dosa ne tou laeng. Jagan kamurnian nawakemu.23Tia kahi o ndamote panonoten, taan yawesako nanggor oki, ka pacernaanu wehano ganguan o nawakemu sering lemek. 24Dosa nepira tou menyolok seakan-akan rimior nisea wiam pengadilan, taan indosa nepiratou kahi weru mamuali nyata riorako niitu. 25Tentumo pasiwo-siwoon leoas niitu segra kalohoan, o sarai tentu,sia ndai toro mena terus nikasindek.
1Pakasa e tou timanggong buter pabudak-budaken niitumo paileken kute tuang nea memang makailek pakasa normat ongaran opo empung tuturu ta tia pahange ange ne tou. 2Sa i tuang nea itou percaya tiamo sia rai mo paargan ka ne matuari dalam Kristus musti satoro sia sungkulen nea onitu leos kahi ka nisia inimailek imberkat papaayangen nea siamo patuari imaeman ose kaampit turuunako genangenako nisea waya.3Sawewehan yesa tou mai maturu tuturu laeng orai kimiit nailila leos onitu nai lila ni Tuhan neta Yesus Kristus orai kimiit tuturu wia pahuntepanta. 4 Nisia paila itou lewo mailek kendati rai mailek sapa-sapa, sumakitena niitu menero-nero hal maputar i lila o niitu mamuali naate terimo lila lewo mapikir lewo. 5Nima selokan wia setetou daimo kahi kina pikiran leos o kinailangan ing kaulitan woo wona muntep wewehan tanu sumber keuntungan.6Nulit mahuntep nikita sa mawali-wali mapeantoro mawehe berkat. 7 Kanii kita rai ma hali sapa-sapa wia gorem ingkaoatan o nikita kahi rai makailek mahali sapa-sapa kumaluar. 8Sa wewehan kakanen o lambung toromo.9Taan nisea e paar masingga kanawu wia pencobaan wia gorem jerat wiagorem paka saing kalewoan raiwana guna o matetenem i tou wia gorem. Keruntuhan dan kebinasaan. 10Kalat pakasa kalewoan niitu paar iloit ka mengiit iloit, wopira tou nai kaselok wia iman oma siksa nawakena o pakasa duka.11Taan nikou e tou opo empung rumou mako pakasa niitu kiiten kauliten ibadah sumetia maleos-leos sumaba sabar leos kelembutan. 12Tumandingo wia leleongan iman wia nulit omainakut tumou makar kaamboan. Kaniitu kou tumowa onitu kou diikrarkan ikrar witu leos wia sinaru nelaker maloho.13Wia sinaru ni opo empung i nimehe tumou wia pakasa waya o wia sinaru ni Kristus Yesus yang telah mengikrar ikrar witu nulit. Niitu wia sinaru ni Pontius Pilatus i rekei kume wia nikou. 14Kumiitako nailila yai orai bercacat orai wana cela o witu nisea noras Tuhan ta Yesus Kristus mapaloho i nawakena wuta makapaaran wangko wia natas ne wangko o tuan wia pakasa ne tuan.15Waktu niitu naimo tantumi i mahurus imengesa ngesa omawuta-wuta makapaaren wangko wia natas ne wangko o Tuan wia pakasa ne tuan. 16 Ni siamo imengesa ngesa irai paar kumiit wia patean Bersemayam wia terang rai toro taalin. Ni yesa tou rai toro lumoho nisia ulit tou rai kailekan maloho ni sia nisiamo normat ong kuasa eng kekal. Amin17Papagenang ngako wia setou tou sigha wia kaoatan yai osea tia tarantai paaten otia maarap witu pakasa wia dai masuat dai tantu tanu kasigaan lumaengako wiai opo empung witu gorem kasigaan mawehe wia nikita pakasa niitu waya untuk dinikmati. 18Lilamako osea sumiwo leos mamuali senang wia gorem kebajikan paar mawehe o maweteng. 19O ka taintu mako rumasakako suatu harta tanutinuuran ontewang wia nawakena witu tempo wia rior omaambo touan wia kaulitan.20O Timotius piaranako sapantoro paemanen wia nikou. Rumou mako wia lila en towo orai ulit o pemero meroan wia sapa peila waya im paileken. 21O nitu wewehan pira tou e mawehe tuturu mako ka taintu ema selokite wia paemane.n kasih karunia mawali wali nikamu.
1Paulus, rasul Yesus Kristus e kapaaran opo empung e malilila janji tentang hidop wia Kristus Yesus. 2Timotius, yoki ku i kaupus: kasih karunia, o dame leos wia opo empung o Kristus Yesus, Tuhan ta mawali-wali nikou.3matarumakaseh wia opo empung yang kulayani dengan hati nurani e m’beresi tanu siniwo ni nenek moyangku o slalau niaku magenang nikou wia pakiwehenku, leos oat kapa wengi. 4sa niaku kagenang e luemu nikatia, niaku paar lumoho nikou mareng orior mawuta kapaaranku. 5niaku kagenang e iman niu e tulus ikhlas nitu iman katare-tare hidup wia nenek lois o wia mama-mu eunike o niaku yakin kahi wia nawakemu sandiri.6niitumo genang kume wia nikou untuk mengorbankan karunia Allah e wia nikou o penumpangan lawas ku natasmu. 7opo empung mawewehe wia nikita dai roh mainde, taan roh membangkitkan kaketeran, nupuso ketertiban.8n’dai toro mairang-irang masaksi i Tuhan ta o n’dai toro mairairang karna niaku, i tou nukum men karna nisia, taan kumiit menderita bagi injil-Nya e kaketeran opo empung. 9i sumelamat nikita o timowa nikita wia panggilan kudus. N’dai tanu pasiwon ta, taan tanu maksud o kasih karunia-Nya sandiri, e niwehe na wia nikita wia Kristus Yesus wia kinatarean zaman. 10taekan dinyatakan sasia maimo Juruselamat ta Yesus Kristus, o karna injil rinepu namo kuasa maut o mendatangkan nidop dai maapu. 11injil yai niaku tinetapo minamuali pemberita, tanu rasul o tanu guru.12niaku menderita pakasa yai, taan niaku dai mairang ka paileken ku wia i sei niaku maeman, o niaku yakin ka nisia berkuasa mapelihara sapa niwehe Na wia niaku makar nendo ni Tuhan. 13pakasa e liningamu wia niaku tanu contoh tuturu leos o siwonako niitu wia iman o nupus wia Kristus Yesus. 14harta wangun e niwehe Na wia nikita, wia Roh Kudus i minunek wia nikita.15e pakasa nisea e wana Asia Kecil minareng wia niaku i Figelus o Hermogenes. 16minehe rahmateNa wia kelarga onesifarus i menoup-noup kesenangan nateku. Nisia dai mairang mahilekan niaku wia gorem penjara. 17wana Roma nisia mainakut sumero niaku o minahilekan no kahi o niaku. 18Tuhan mapaloho e rahmatNa wia nisea makar nendoNa. Laker rendai pelayanan sinewona wana Efesus nikou lebeh mailek taan niaku.
1ni itu e okiku, mamuali keter kasih karunia wia Kristus Yesus. 2liningamu wia nyaku wia ne laker saksi, percayano ni itu wia e tou waya pinercaya, o e mailek ma ajar e tou walina.3kasusahan tanu prajurit leos wia Kristus Yesus. 4prajurit i ma berjuang rai ma pusing nawak e na o soal pangidopana supaya sia pake ni komendan na. 5olaragawan esa te maka ilek mahkota juara sa ma tatanding kumiit aturan-aturan Na.6petani maayang ulit o hasilna kai piara kumatare. 7genang sapa lilakume Tuhan mehemi wia ni kou pangartian wia pakasa waya.8ni Yesus Kristus timoumo wia antara ne tou ni mate katoumi wia keturunan ni Daud, ni itu mo ni lila wia injil na. 9ni lila injil nyaku menderita, o winakes tanu tou lewo, taan Firman Allah rai winakes. 10ni itu nyaku sabar tumanggong waya ni itu wiya pakasa ne tou sinisir ni opo o ni sea maka ilek keselamatan wia Kristus Yesus wia kemulianNya yang kekal.11lila nyai: “Sa kita mate, o nisia kita kahi tu mou, o ni sia: 12kita tumahang, kita kahi ku miit werenta ni sia, sakita sumangkal ni sia, sia kahi sumangkal ni kita. 13rai setia, taan sia terus setia ka ni sia rai mamuali sumangkal nawak Na.14lilana waya o lila na waya o uli-ulit wia sinaru ni opo empung, o sea tia ma putar bale, ka pakasa ni itu rai bereguna ka ni itu mehe makacau e tou wia lilinga. 15kita waya wia sinaru Ni opo empung tanu nyaku rai mairang o jelas mawehe niu lila wia kabenaran nitu.16mo mako wia lila rai wana guna orai suci wia ma maaweste kafasikan. 17nea masampar tanu sumakit kanker wia naan tara nea ginorem itimerus o filitus. 18wia simelek kabenaran o maajar wia kebangkitan nea o tumerus o ni itu tu meri iman sebagian ne tou.19ni wehe ni opo empung ka teguhen o tanda na yaitu: mapiara kumenal wisa punya Na sa sei tumowa mapiara o tumilau kalewoan. 20gorem bale na mangko, raite parobatan mas o perak, taan wia kayu o tanah katare pinake wia kemuliaan o, laeng pi nake wia rai mulia. 21si tou ma su suci nawakena wia hal-hal yang lewo siamo mamuali perabot im bale wia maksud yang mulia, sia kinuduso wia padang o layak pinakeni turu nya o ni sadia paayangen yang mulia.22wakatome kapaar ne muda, kiiten keadilan, kesetiaan kasih o damai o mawali-wali e limila wia Tuhan kaampit nate leos. 23soal-soal wia penero-neron o bodok o rai layak. Pailekennu Tuhan soal-soal mawewehe ka pipetan.24se hamba Tuhan rai toro mapipet, taan harus ramah wia e tou waya o cakap maajar, sabar. 25lemah lembut seatoro tumiro e tou pamalawang, ka wona Tuhan kesempatan wia nisea o mabertobat o mali ni sea wia maali i kabenaran. 26kaampit ni sea mamuali sadar ka ni mo kareta wia towo ni setang, kani itumo ni makes ni sea wia kapaaran nea waya.
1niu wia hari-hari terakhir ma’ai masa yang sukar. 2akan macintai nawak na sandiri na’an mamuali hamba loit. Nisea ma membual na’an masombongkan nawak, nisea e mamuali pemfitnah, nisea e marontak wia matu’ana’an ndai mailek ma terima kasih, ndai ma pandung agama. 3mailek mengasihi, rai pa’ar ma damai, pa’ar majelekkan e tou, rai toro makekang nawak, lewo, rai pa’ar i leos. 4mahianat, rai ma pikir lambot, malagak mailek, lebeh ma kiit hawa nafsu ta’an makiiti opo empung.5lahiriah ni sea makelangi ibadah nea, ta’an e hakekatena ni sea mapungkiri kaketerana rou mako sea ni’itu. 6wia nantara ni sea wewehan tou-tou e maseludup witu mbale ne tou laeng na’an majerat wewene-wewene leme e sarat na’an dosa na’an kinakaasaan e mbaya-waya nafsu. 7salalu pa’ar paajaren, ta’an ndai pernah reken pakenalena kabenaran.8na’an Yanes na’an Yambres matantang i musa, ni seamo ma tantang i kabenaran. Akal nea keso’na’an iman nea ndai tahang uji. 9pasti mo sea ndai i lebeh maju, ka tou wia hal Yanes na’an Yambres, kabodohan nea kahi nima nyata mo wia tou waya.10kou kimiito tuturuku, cara hidopku, pendirianku, imaneku, kasabaranku, nupuseku, na’an ketekunanku. 11kimiito maderita penganiayaan na’an sangsara tou paderitanku wana Antiokhia na’an wana ikonium na’an wana listra waya penganiayaan ni’itu paderitanku ta’an Tuhan naimo weta na nyaku wia niitu. 12e tou e pa’ar ma hidop beribadah wia gorem Kristus Yesus e menderita aniaya. 13e tou lewo na’an towo e mawes lewo, nisea masesatkan na’an pasesaten.14ni kou tumimboi ite wia kabenaran tinerimamu na’an ni kou musi yakin, na’an salalu magenang e tou nimajari ni kou. 15kahi ka ni kou rintek ke maileko i Kitab Suci kantoro mawehe hikmat wia nikou naan ma tuntun ni kou wia kaselamatan ka iman wia Kristus Yesus.16nai tulis nai ilham opo empung memang manfaatena ka ma ajar, ka manyatakan kasumelokan, ka maleosi kalakuan na’an ma taru e tou wia kabenaran. 17mo tiap-tiap tou kapunyaan opo empung linengkapi na’an a papa’yangku leos.
1muka ni opo empung o Kristus Yesus o menghakimi i tou matou-tou o nimate, niaku ma pasang ulit-ulit wia nikou demi penyataan-Nya o demi kerajaan-Nya: 2mo mako Firman sumiapo leos kapa n’dai leos nendona lila mako sapa en selok, tegoren o turuunakou wia pakasa kasabaran o tuturu.3sa mai nendona, n’dai mo toro mateterima tuturu leos, taan nisea e minerus guru-guru menurut kapaaran na o maseseso wia kapaaran lunteng na. 4e malilinga wia kawangunan o mawuka wia dongeng. 5tahatahangen nawakemu wia pakasa hal, sumaba-sabar menderita siwonako papaayangen pemberita injil o siwono sapa papaayangenu.6nawake ku, daha’ku timuuro pacurahme tanu persembahan o patean ku daimo ure. 7kimelaro pertandingan e leos, niaku kinaamboan kumo garis akhir o niaku ma piara mo iman. 8nisadiamo wia niaku mahkota kebenaran niwehe wia ni Tuhan wia ni aku, hakim leos makar nendo Na taan dai wia te niaku wia pakasa e tou mapaar sa nisia maimo.9o mai wia niaku. 10i Demas ma paaro ing kaoatan yai o timilau mo niaku. Nisia minange mo wana Tesalonika. Kreskes minangemo wana Galatia o i Titus minange wana Dalmatia.11Lukas ite i minena o niaku. Jemputenako i Markus o alini wia nyai, ka paayangena kapaareku. 12nikumo kirim wana Efesus. 13nikou mai alini lambungku ni tilau wana Troas wana bale ni karpus o buk bukeku. Lebeh nitu perkamen.14tukang tembaga simiwo laker lewo wia niaku. Opo empung maer peniwo-niwon na. 15musti mahilek-ilek wia nisia, karna nisia dai mapaar tuturu ta. 16niaku mabela dai wana tou timulung niaku, pakasa timilau niaku. Sa toro niitu n’dai toro beban wia nisia.17i opo empung mawali-wali niaku o kimeter niaku, o rior wia perantaraan injil nailila waya wia pakasa e tou rai yahudi liminga. Niitomo niaku nikareta wia semur ni singa. 18opo empung i rimeta niaku wia pakasa pikiran lewo. Nisia i sumelamat niaku gumorem wana karajaan sorga. Wia nisia kawangunan n’dai ma apu-apu! Amin19wia Priska o Akwila o wia keluarga onesiforus. 20mahena wana Korintus o wana Trotimus nitilauku sia sakitan wana miletus. 21mai sa n’dai pe noras nemel. Normat wia ebulus o pudes o linus o klaudia o pakasa e patuari. 22empung mawali-wali rohmu, nupus o leos na mawali-wali nikamu!
1Wana i Paulus pareho-reho ni Opo Empung rasul Yesus Kristus mapiara iman, ne tou sinisir ni Opo Empung mailako pengetahuan kaulitan linoho wia ibadah ta 2O madasar pengharapan e hidop kekal daipe kinatarean i iman maimo i janji ni Opo Empung wia i ria timowo. 3Tempo na mo sia paaro manyatakan Firman ne Na wia pemberitaan i injil nai mo percaya wia niaku maswat o nai perentah ni Opo Empung juru selamat ta4Wia i Titus anakkeku sah kiwiit i iman neta mawali-wali kasih karunia o damai sejahtera wia i Opo Empung Bapa Yesus Kristus juru selamat te ta mawali-walo o ni kou. 5Nyaku timilau nikou wia kreta o maksud nyai o kou sumiwo sa sapa toro tiroon, o kou tumetap kan i naturan-naturan waya masuat o pesanku wia ni kou.6E tou waya nai bercacat e maka punya esa kaawu o e oki na timou beriman dai toro ma tuduh ka nidop dai masuat onidop dai tertib. 7Ka tanu mahaton i bale ni Opo Empung e tou penilik jemaat dai toro bercacat dari sombong, dai pemberang dai numononot dai tong koh gahalon dai serakah.8Taan paar ma wehe tampa, paar i leos bijaksana, adil, saleh, mailek ma kuasai i nawak. 9O tumilau i lila betul o masuat o ajaran sehat, o sia sanggup ma wehe nasehat i tou madasarkan ajaran ni itu o sanggup meyakinkan, penentang-penentangNya.10Kalekenan ne tou Simon dai mo tertib lebeh-lebeh e matimbay i hukum sunat o hila sia-sia nea, menyesatkan pikiran. 11O tou masuat o ni itu penetan i semur ne ka ni sea makalan laker keluarga o mahajar i dai nai o makailek untung wia makairangen.12i esa tou wia kalangan ne nabi nea sandiri limila, dasar tou kreta tumotowo, binatang buas, pelahap o wawu. 13Kesaksian ni itu nulit tegoran nea tegas o sea mamuali sehat wia iman.14O nai mengindahkan dongeng-dongeng Yahudi o hukum-hukum ne tou limowis wia kaulitan o ton nai beriman.15E tou suci waya, e suei ta a e tou najis, leos akal o suara hati nea najis. 16Ni sea nimangku kemenal i Opo Empung o pasiwo-siwon nea o sea samangkal nia sia nisea keji, o durhaka o dai sanggup sumiwo i leos.
1Ni itumo kou lila maho, sapa najaran sehat. 2Tuama-tuama tua, ni itumo di dopemu sederhana, terhormat, bijaksana, sehat wia iman, wia kasih o wia katekunan.3Tentumo e wewene-wewena tua, nisea musti tumou tanu e tou beribadah, tia mafitnah o tia mamuali hamba anggur, taan pande mehe tuturu leos. 4O mahajar e wewene-wewene mudah maupus I kaawu o e anak-anak kena. 5Nidop bijaksana o suci, o rajin matiru rumah tanggana, leos ate o taat wia i kaawuna, o firman ni Opo Empung tia pa hujaten ne tou.6Teun tumo kahi e tou mudah pe, lilaan sea o rior sea mailek makuasai nawak, wana pakasa waya. 7O siwonako nawak kemu sandiri teladan wia masiwo leos, niitumo kou jujur o sungguh-sungguh wia pangajaran nu. 8Sehat o ndai bercela wia pemberitaannu, o i lawan nemu mairang, karna ndai wana hal-hal lewo i toro pa sisirita nea nikita.9Hamba-hamba niitumo taat wia tuan nena, wia pakasa hal o berkenan wana nasea, tia ma bantah. 10Tia matowo, taan selalu tulus o setia, o nesea memuliakan ajaran ni Opo Empung juru slamat teta.11Karna kasuh karunia ni Opo empung i simelamato pakasa ne tou nyata mo. 12Ni Sia timuru nikita o kita tumilau kefasikan, o kapaaran-kapaaran wia kaoatan, o kita tumou bijaksana, adil, o beribadah wia kaotan tekan. 13O kita maena penggenapan, pengharapan ta, o penuh bahagia o penyataan kemuliaan ni Opo Empung, maha besar, o juru selamat teta, Yesus Kristus.14I simerakan no nawak Na wia nikita, ni mebas nikita wia kalewoan o menguduskan i nawak Na, o e umat kepunyaan Na sandiri, o rajing masiwo i leos.15Lila mo mange waya, turu eno mange, o yakin neon mange e tou wia pakasa kewibawaan nu, tia wewehan tou maanggap ni kou wia wawa.
1I genang wia nisea o sea malinga-linga wia pemerentah o e tou berkuasa, taat o siap masisiwo pakasa paeyengen leos. 2Sea raitoro ma fitnah, raitoro mapipet, nisea musti salalu ramah, o bersikap lemah lembut wia pakasa ne tou.3Tempo kangkahi kita hidup wia kejahilan: ndai taat, nai kalelong mina muali hamba wia rupa-rupa nafsu o lapaaran, hidup dalam kejahatan o kedengkian, keji saling membenci.4Taan serta kanyata mako kemurahan ni Opo Empung juru selamat kita o nupus na wia tou, 5Toro mo niitu sia si melamat nikita nelai karena pasiwo siwonta leos e siniwota, taan karena rahmateNa o permandian kelahiran kembali e pembaharuan pinaayang ni roh kudus.6O ni Na mo limoa wia nikita, oleh Yesus Kristus juru selamat kita. 7O rior nikita, sebagai orang yang dibenarkan oleh kasih karuniaNya, wewehan hak mateterima hidup kekal, masuat o pengharapanta.8Perkataan yai nulit kapaareku o nikou yakn mehe keter. O rior ni sea e percaya mo wia Opo Empung sungguh-sungguh mainakut masisiwo e paayangen leos. Niitu mo i leos o berguna wia tou.9Taan wa kataka persoalan peneron-neron o selok, persoalan silsilah, paindoano semut o pawiwingkotano mengenai hukum taurat, ka niitu waya ndai wana guna o sia-sia belaka. 10Itou rai percaya makasa maka ruamo wehanu nasehat, ma’kato wia nisia. 11Pailekenu e tou teintu e uliulit sesat dosa nakan mukum nisia sandiri.12Kakirim kute Artemas oi Tikhikus wia nikou, mainakut mai wia nyaku wia Nikopolis, ka nyaku nimindomo keputusan mena witu selama musim dingin. 13Tulungan te maleos-leos Zenas, ahli taurat niitu, oi Apolos wia kekelangan nea, o sea rai kakurangan waya-waya14O rior lumekep kaperluan nidop susur nendo, o nidop nea tia dai mawua.15Salam ne pakasa tou mawali-wali nyaku wia nyai o lausange salameku wia nisea e maupus nikami wia iman. Kasih karunia mawali ni kamu waya.
1Wia i Paulus, i tou ni hokum ka Yesus Kristus o i Timotius patuari ta, wia Filemon kaupus u. Ka ampiku mapaanyang. 2Wia aptia patuari wewene nai mi, oh i Arkipus. Ka ampit ta ma usaha, oh e jemaat wia mbale mu. 3Kasih karunia oh damai sejahtera ni weheni, ni Opo Empung, Bapa oh wia Yesus Kristus mawali me nikamu.4Nyaku mengucap syukur wia Opo Empun,. Susur nyaku nyumenang ni kou. Mbia sosombayangku. 5Li ninga ku mo kaleoan nu wia e tou kudus, oh iman mu wia i Opo Empung. 6Nyaku ma sombayang oh rior wia mpa wali-wali nio oh iman kiit ma’nyang impaileken, bia leos, mbia ni kita wehe Opo Empung. 7Mbia kaleosan nu nyaku minakaileko ka senangan o keten. Ka nate ne tou kudus ni hibor nu mo patuari ku.8Ni ana mo maan tae nyaku wia Kristus nyaku wewehan kebeban penuh. Mapeperentah ni kou, sapa ntoro siwon nu. 9Taan nyaku ngimenang kaleosan nu lebe bae nyaku ku miwehe wia ni kou. Nyaku, Paulus maka tua mo. Oh tekan mbia penjara ka Opo Empung.10Pa ila ku tene ni kou, i nyoki kina ilekan ku wia penjara, Onesimus. 11Tempo sia ndai berguna usia ni kou oh wia nyaku. 12Ni reho kun i sia mareng wia ni kou, ni sia anakeku. 13Sebenarnya ni sia pata’tahangeku wia nyai. Ma masawe ni kou , oh malanyani nyaku. Selama nyaku wia penjara injil.14Taan sarai pinehelekanta, nyaku rai paar so miwo oh rior sapa leos siwon nu, taan tia pa paksan taan wia kapaaran nu sendiri. 15Ni ana mo ni sia ni toume wia ni kou, oh rior ni kou tu menerima ni sia, selama-lamanya. 16Ndai kante tanu hamba, taan lubembene hamba, ni sia tanu patuari leos. Wia nyaku tento mo teintukan kahi wia ni kou. Leos wia ka suat tou teintukan kahi wia i Opo Empung.17Sa’kou mailek nyaku kaampitmu seiman, tanu nyaku sandiri. 18Taan sa sia ri mugi mp ni kou oh wewehan utang wia ni kou, wehe momi nyaku tenggongengku mokan. 19Nyaku Paulus jumenin tulisan lawasku sandiri, waerenku oh rior, rai toro ila ku me. Tanggongen nu mo waya, ka nikou wewehan utang wia ni aku, ni tumo nawak mu sandir 20Oh patuari ku samerot kou ma berguna wia nyaku, oh wia Yesus Kristus.21Oh kapercayaan mbia ka taatan nu. Tulis ku me wia ni kou pileken ku. Lenbe wia paki wewenku nyai oh itu siwonu. 22Oh ntoro nitu sadia mo menge tampa wia nyaku ka arapenku oh sombayayangen niu, nyaku warenge wia ni kamu.23Salam wia ni kou dari Epafras, ka’ampirku pimenjana karna Yesus Kristus. 24Oh wia Markus, Aristarkus, Demas, oh Lukas, ka’ampitku mapa’anyang. 25Kasih karunia Tuhan Yesus Kristus ma waline roh nikamu.
1Onitu kimatare zaman katare opo empung sumoup kahi wia nisea pahange angean nea malila wia moyangeta pinuseran ne nabi-nabi. 2 Intoro niitu zaman kalolowisan niitu sea limila wia nikita puser ne anakena timuru tanuwewehan hak tumerima in pakasa imbia, kinisia opo empung nisiamo simiwomi kaoatan yai. 3Siamo nimalimi interang kamuliaan ni opo empung ong gambar ulit ni opo empung osimawang pakasa wiawaya nan firmana. Ka mawuta-wuta ing kapendisan osia lekepo masiwo penyucian ilewo kaapa dosa, osia rumuhmun sabelah leleos ni paling wangko wia tampa karantaian.4Dou lebe rantai wia e malaekat-malaekat tanu ngaran nai karunya endou lebe tewang wia ngara neawaya. 5Karna wia isei wia kalaker ne malaekat-malaekat oaku lumila anakeku kou i nikou siwongku anakeku i yendo yai.6ontoro niitu sia mahali-ali kahi ianakena i tua wia kaoatan osia lumila: Pakasa malaekat ni opo empung musti sumembah nisia. 7oniitu malaekat-malaekat sia limila osia sumiwo malaekat tena mamuali reghes lewo.8Taan tumoro ianakena sia lumila: Takhtamu, e opo empung dai maloi mapawehe makar ingkaureure dan tongkat kakuasaanmu wewehan tongkat kabenaran. 9Nikou maupus kaadilan o maseso ingkalewoan kaniitu opo, opomu sia mengurapi nikou o lana tanu tanda maka baaren, linembemako kaampit-kaampit sekutumu.10O wia kinatare, e opo empung nikou i rimeta in darar ingkaoatan o langit niitu siniwo lawasemu. 11 Pakasa niitu em maapu waya taan nikou wia terus, o pakasa niitu waya mamuali materi tanu lambung. 12 Tanu lambung musti gulungenu sea o tanu pasawelan nea soupen taan nikou masuatite oe wangko murai wana niakaran.13O wia isei re wia nikamu malaekat osia lumila rumumune wia le leosku makar siwongko kamusumu mamuali karasakan naemu? 14Daire nisea waya peila roh-roh melayani o nai reho melayani nisea o musti makailek kaselamatan.
1Niitu mo teliti rendai nikita magenangi sapa sinongol eta, tia nikita ka so’so wia mbawa arus.2Ka Firman e nailila naan perantaraan malaikat-malaikat tetap papaken, na’an setiap kasimelokan na’an ndai taat makailek balasan yang setimpal. 3 Kumura reken nikita ma lelempot, a nikita masia-siakan kaselamatan e wangko ni’itu, nai i rior berita ni Tuhan na’an o nisea e limingamo, wia nikita na’an cara toro pa percayan kangkahi. 4 Opo empung mateguhkan kesaksian nea o tanda-tanda na’an mujizat-mujizat na’an o mbaya-waya panyataan kakuasaan na’an karunia roh kudus, nai pe mete-meteng Na kakiit kapa’ar Na.5Ta’an ndai wia e malaikat-malaikat i tinakluk Na mo e kaoatan i ma ai, e paseritan ta ni’i. 6Wewehan tou pernah mawehe kesaksian wia gorem suatu nas, ilana: sei e tou sehingga nikou magenang nisea, ato anak tou, sehingga nikou maindahkan nisea?7Ta’an nikou simiwomo waktu singkat lembeh wawa ta’an e malaikat-malaikat, na’an e pinorongano na’an kamulia’an na’an hormat. 8 Mbaya waya naimo i takhluk mu wia mbawa i na’e Na. Ka a matakhluk mbaya-waya wia ni sea, ndai wana nesa pun pakecualiNa, e rai matakhluk wia ni sia. Ta’an tekan nii ndaipe linohota, mbaya waya naimo i takhlukan wia sia.9Ta’an nisia, ka e waktu ndai lat nimamuali noki lebeh wawa ta’an e malaikat-malaikat, i Yesus, Lohonta, ka o karna kapendisan maut, di mahkotai na’an kamuliaan na’an hormat, ka na’an kasih karunia opo empung sia maalami maut wia e tou waya. 10Ta’an memang sesuai na’an ka’adaan opo empung ko bagi bagi nisia na’an oleh nisia mbaya waya siniwomo, ka opo empung e nimali laker tou wia kamuliaan, ka masempurnakan i Yesus, e nimimpin nisea wia kaselamatan, na’an kapendisan.11Ka ni sia e makuduskan na’an nisea e kinuduso, nasal nea waya wia nesa; nitumo sebab pena sia ndai mairang ma totor nisea patuari. 12Lila Na: “Nyaku e maberita mange ngaran-Ku wia patuari-patuari’Ku, na’an memuji-muji nikou, wia puser-puser jemaat.13Na’an kahi: “Nyaku mawewehe kapercayaan wia Na” na’an kahi: “Butul kahma, niimo nyaku na’an anak-anak e naimo wehe ni opo empung wia niaku. 14 Ka e anak-anak niitu adalah anak-anak wia daha na’an daging, niitu sia kahi nimamuali masuat na’an nisea o makailek wowa gorem kaadaan nea, supaya a kinapateana nisia mamusnakan nisia, i setang, i ma kuasa natas maut. 15 Na’an supaya o lalan taintu nisia ma bebebas ni sea e seumur nidop ena wia gorem pahambaan ka mainde wia maut.16Nulit kahma, ndai malaikat-malaikat e kaupus Na, ta’an e keturunan Abraham e kaupus Na. 17 Niitu mo sebab pena, wia waya hal nisia harus pasuaten na’an patuari-patuari Na, supaya sia mamuali iman wangko e mawehe kaupus na’an e setia wia opo empung ka madamaikan dosa bangsa waya. 18Sebab o ka nisia sandiri i menderita mo ka pencobaan, ka nisia toro ma tolong tou pa cobaen.
1Ka niitu e patuari waya yang kudus makailek bagian tinowami wana imam sorgawi, lumoho me Rasul-rasul o iman wangko yang ni akui, yaitu Yesus. 2O setia wia nisia yang menetapkan Nya tanu Musa setia pakasa bale Na. 3Ka ni itu linoho layak makailek kemuliaan wangko taan i Musa masuat o ahli bangunan lebe nihormati dari pada bangunan-nya. 4Ka pakasa bangunan bale siniwo ne ahli bangunan pakasa ni itu siamo opo empung.5Ka Musa paling setia pakasa bale ni mapiara ka nisia ma wehe kesaksian wia berita berita tumondong. 6Taan Kristus setia tanu anak yang mengasihi bale Na, o balena ni itu nikita mo, sakita kaambo pada akhirnya o kita teguh tumimboy wia kepercayaan o harapan yang kita megahkan.7Ka ni itu ni lila ni Roh Kudus: wia nendo yai kamu luminga suara-Nya 8Tiamo kete natemu masuat wia kegeraman wia percobaan wana padang pasir.9Wisa nenek moyang cimoba nikou wia lalan ena uji nikou, maano sea lumoho pasiwo-siwo empat puluh tahun linangkoi. 10 Niitu mo sebabna nyaku murka wia niangkat tini e lumila: salalu ni sea sesat hati osea rai kumenal lalan ku. 11O niaku sumumpa wia murka-ku: sea rai gumorem witu tampa nienaanku.12Jumaga mo e patuari waya ka wia ni kamu oral makailek e nate na lewok o rai mapercaya ka ni sia i murtad wia opo empung yang hidup. 13Naan tuturu e tou wia e laeng susur nendo, wia torope pa lila “nyendo yai”. Orai wana e saan ni kamu mamuali paso nati na karna towo lewo i Dosa.14Karna nikita ni maka ileko bagian wia gorem ni Kristus o ni kita tahan tu mimboy makar kaamboan na, wia keyakinan iman ta wia semula. 15Tetapi sa pernah ni lila; wia yendo yai, sakamu luminga suara Na, tia mo kete natemu tanu wia kegeraman.16Seimo sea ma angkati gahlo ni opo empung, naano sea luminga suara Na? Rai nisea kimaluar wia Mesir o ni ali pimpinan Musa? 17Sei sia ja murkai nepat ngapuluh kaurena? Rai ni sea simiwo i Dosa, o mayatena berkelimpangan di padang pasir? 18O sei sia ni sumpah Na, ka ni sea rai gumorem witu tampa perhentian Na? Rai ni sea e rai taat? 19Maan no tu lohen ta kami sea rai mamuali gumorem ka rai maeman waya.
1Lembe ni itu mahilek-ilek o tia we asehan tou simembor ni kamu yang pinikir ka tilau, naan no ti naaran gumorem witu perhentian-Nya. 2Karna wia ni kita ni lila kabar kapaaren tanu wia ni sea, taan Firman ni lila rai wana guna wia ni sea. Karna dai timou mawali-wali e iman kaampit ni sea liminga nea.3Ka nikita ber-iman, gumorem witu tampa tanu ni lila na: “Supaya Aku sumumpa wia murka-Ku.” Naan no paayangen-Nya kelaro wia tinuuran ni kaoatan. 4 Ka wia nendo kapitu pernah ni lila wia Nas: “O opo empung ni mena witu n’do kapitu wia pakasa paayangen Na. 5 O wia nas ni itu bacanta u Ni sea rai gumorem witu tampa perhentian-Ku”.6Jelaso o pakasa ne tou gumorem mo waya witu tampa ni itu. Sedangkan ni sea lebe dulu bi neritaan kabar makapaaren ni itu, rai gumorem ka sea rai taat. 7Sa ni itu sia timetapo ne sa n’do yaitu yendo yai, ka ure-ure berfirman o parantaraan Daud, taan ni lila wia niatas: “Wia nyendo yai luminga suara Na o tia pakete-kete natemu.”8O tanu Yosua ni mali ni sea gumorem witu tampa perhentian, pasti opo empung rai mengila-ngila laeng wia n’do taekan laeng. 9Ka yai wewehan esa ndo perhentian, n’do ka pitu wia umat ni opo empung. 10Sasei gimorem witu tampa perhentian-Nya nisia sandiri ni mena’ma wia pakasa papa ayangena, masuat o apo empung ni mena witu paayangen Na. 11O ni itu wangun kita berusaha gunakan wita tampa perhentian ka tia wewehan yesa tou kanawu ma kiit contoh rai taat wia ni itu.12Ka firman ni opo empung lahir o keter e lebe telew wia kales teteluwan rua manapun: sia tumunde ta loud gorem o sia mapisa we jiwa o Roh. Buku-buku e susun wia toro lumoho tu wia laeng pikiran wia nate ta. 13Rai wana i esa makhluk nai kasindek wia sinaru Na, ka pakasa ni itu kalohoan o kailekan witu muka Na, o wia ni sia kita mehe tanggong jawab.14Ka ni kita taekan wewehan iman wangko ulit kani sia limangkahi pakasa langit: siamo Yesus anak ni opo empung lebe ni itu kita tumimboy wia pengakuan iman ta. 15Sebab iman wangko punyata rai iman wangko yang rai kumiit memandang kelemahan-kelemahan ta, warengi masuat ni kita. Sia cinobaan rai simiwo ni dasa. 16Karna ni itu maimo wia penuh keberanian tumawi tahta kasih karunia. O kita tumirima rahmat makailek kasih karunia o makailek pertolongan witu ndo na.
1Niitu mo e imam besar, sinisir wia e tou, o nai tantu wia e tou wia hubungan nea wia opo empung , orior nisia mehe persembahan o korban karna dosa. 2 Nisia musti mangarti e tou-tou lewo o e tou-tou nikaliong, karna nisia sandiri laker kasumelokan. 3O musti mehe korban karena dosa, n’dai te wia e umat taan wia nawakena sandiri.4N’dai wana tou maindo kehormatan niitu wia nawakena sandiri taan tinowa karna opo empung, tanu nimamuali wia Harun. 5Niitu mo kangkahi Kristus n’dai mapepela nawake-Na sandiri minamuali Imam Besar, taan di Muliakan ni opo empung ka nisia limila wia nisia. YokiKu kou ! Nikou minamualimo oki ku taekan.6Tanu firman Na wia nesa ayet nikou mo imam makar wana kaamboan, wia niwehe peraturan Melkisedek.7Wia nidop Na tanu e tou, nisia masombayang mahame wia nisia, maseselamat nisia wia maut, o karna kesalehan-Nya ni papalinga namo. 8O maan kangkahi nisia yoki, nisia kangkahi minanjar taat wia sapa minamuali wia nisia.9O tumondong niitu kinaamboana mo kesempurnaan-Nya, nisia minamuali pokok keselamatan wia pakasa e tou e malinga-linga wia nisia. 10O nisia tinowa minamuali imam besar ni opo empung, wia peraturan Melkisedek. 11pakasa niitu laker palilala naimi, susah pajejelas karna nikamu ngerer lat malilinga.12Ka maan kan nikamu wia sudut waktu, toromo mamuali pengajar, nikamu pa aajarene wia asas-asas pokok wia penyataan opo empung, o nikamu perlupe susu n’dai kakaanen kete. 13Ka i sei maperlupe susu nisia dai mailek tuturu wia kaulitan, ka nisia tanu pe e oki. 14Taan kakaanen kete, pawewehe e tou tuamo, ka wewehan pancaindera yang terlatih i mailek maloloho leos kapa lewo.
1Niitu maimo, telauta asas-asas pertama wia ajaran tentang Kristus naan beralih wia perkembangan e’buta. Tiamo nikita maweta kahi i dasar patobatan wia pasiwon-siwon o sia-sia, naan n’dasar kapercayaan wia opo empung. 2Ni’itu mo ajaran tentang mbaya-waya pababtisen, paretaan lawas, pabangkitan tou-tou nimate na’an hukuman kekal. 3Na’an ni’itu mo pasiwonta sabantar, a ni’itu wehe ni opo empung.4Ka ni sea pernah tinerangi natena, e pernah me’an karunia sorgawi, na’an e pernah makailek wowa wia garem Roh kudus. 5 Na’an e ni me’an Firman e leos wia opo empung na’an karunia-karunia, kaoatan yang akan datang. 6Ta’an e murtad kahi, ndai mungkin e weruni makasa kahi taintu, ka ni sea makapo, ka ni sea ma salibkan kahi i anak opo empung wia nawak nea na’an ma sero’ni sia wia muka umum.7Ka tana i mahesep rano uran i salalu ma tumpa wia natas na, na’an mahasilkan tataneman, berguna wia ni sea e mapa’ayang ni itu, tumerima berkat wia opo empung; 8Ta’an a en tara ni’itu mahasilkan semak wawuna na’an dukut wuwung, ni sia ndai maberguna na’an tawimo wia kutuk, i ma’abis wia patutungan.9Ta’an, hai patuari-patuari e ka’upus, a ma’an nikami lumila taintu tentang nikamu, nikamu yakin, ka nikamu makapunya sesuatu i lembeh tewang, i makandung kaselamatan. 10Ka opo empung o rai kahma adil, o sia lumiur i papa’ayangenu na’an nupusmu i nai turumu wia ngaran Na wia pelayanan nu wia tou-tou kudus, e pasiwon niupe makar tekan.11Ta’an ni kami pa’ar supaya nikamu masing-masing maturu mako kabutuhan masuat na’an untuk mamuali mawo pa’arapenu suatu milik i pasti, makar wana akhirena. 12A tia nikamu mamuali ngerer, ta’an mamuali pengi-ngiitan nea o iman na’an kasabaran makailek wowa wia sapa nai i janji ri opo empung.13Ka ketika opo empung nimehe i janji Na wia i Abraham, nisia i simumpah demi nawak’Na sandiri, ka rai wana e tou o rumantai i wi nisia. 14 Lilana: “Sesungguhnya niaku maberkati nikou lake-laker na’an e masiwo nikou laker rendai. 15 Abraham ma’ana na’an sabar na’an taintu nisia makailek sapa nai i janji wiana.16Sebab e tou masumpah demi e tou lebeh rantai, na’an sumpah ni’itu mawali suatu kaketeran wiana, i maakhiri bantahan waya. 17Ka ni’tu uta lebeh mayakinkan e wewehan hal materima i janji ni’itu e kepastian putusan-Na, opo empung i i ni ma’akes nawak-Na na’an sumpah. 18Supaya o ndua kanyataan e nadai masawe-sawel, tentang wisa opo empung rai mungkin matowo, nikita masero palindungan, makailek dorongan keter ka majankau paharapan, nai weta wia mukata.19Paharapan ni’itu e sauh keter, na’an aman wia jiwata, i nai labu makar wia lowis tabir. 20I wisa Yesus gimoremo sebagai perintis wia nikita, ketika sia, kimiit peraturan Melkisedek, mamuali imam wangko makar selama-lamanya.
1Ka i Melkisedek i Raja Salem na’an imam opo empung i maharantai; ni sia mange masongsong Abraham keteka Abraham nimarengi wia kimala e raja-raja, na’an ma berkati nisia. 2Wiana pun Abraham nimehe sepersepuluh wia samuana, menurut arti ngarana Melkisedek adalah pertama-tama raja kabenaran, na’an kahi raja salem, yaitu raja damai sejahtera. 3Sia ndai wana pa; ndai wana ma; ndai wana silsilah, nendona ndai berawal na’an nidopena ndai mahabesar, na’an ka nisia pinamuali masuat na’an i anak opo empung sia tetap mamuali imam makar selama-lamanya.4Camkanlah wangko rendai touna, i wiana Abraham, ma’tua i opo ta, mawehe sepersepuluh im bia rampasan waya i leos rendai. 5Na’an sea wia anak-anak lewi, e nimakailek jabatan imam makailek tugas, maturut hukum taurat, o mapurut persepuluhan wia tou israel, kani’itu wia patuari-patuari nea, ma’an nisea kangkahi nii e keturunan Abraham. 6Ta’an melkisedek, ndai keturunan nea mapungut persepuluhan wia Abraham na’an maberkati nisia, ma’an sia i makapunya janji.7Memang ndai toro sangkalen ka i lebeh wawa i benerkati o e lebeh rantai. 8Na’an wia nii e tou-tou fana makailek persepuluhan, na’an waname sia e teutan sia winehan kesaksian ka sia timou. 9 Ta’an toro i lila, ka wia perantaraan Abraham i paangaten kahi persepuluhan wia lewi, e ma berhak makailek persepuluhan. 10Ka sia wia pe gorem nawak matua opana, ketika Melkisedek masongsong matu’a opona ti’in.11Ka ni’itu, pa andayenako o imamat lewi i cimapayo kasempurnaan-ka i imamat ni’itu umat israel i timerimamo taurat sapa sebabpena toro pe ma perlu tou walina patetapen mamuali imam wangko maturut peraturan Melkisedek na’an e tentang sia ndai palila maturut peraturan Harun? 12Ka, a sia imamat malaeng, na’an sandirina rumobah kangkahi hukum taurat ni’itu.13Ka sia, i nai maksud wia nii, muntep suku walina; wia suku nii ndai wana i esa tou pun e pernah malayani wia mezbah. 14Ka e kinailekano waya ne tou. I opota berasal wia suku Yehuda na’an mengenai suku ni’itu Musa ndai pernah maila sapa-sapa tentang imam-imam.15Na’an hal ni’itu rouh lebeh nyata kahi, a patetapen i tou imam laeng makiit cara Melkisedek. 16 E mamuali imam rai madasar katantuan-katantuan tou ta’an madasarkan nidop e ndai toro mate. 17 Ka tentang sia nai wehe kasaksian: “Nikou kahma imam i selama-lamanya, kumiit peraturan Melkisedek.”18Ta’an nesa hukum nai kaluar i dulu nai batal ite, ka hukum ni itu ndai wana kaketeran na’an ka ni’itu ndai wana guna. 19Ka hukum taurat masuat ndai mahali kasempurnaan ta’an tekan patimbul pengharapan e lebe tewang, e matawi mako nikita wia opo empung.20Na’an masuat reken hal nii ndai mamuali ndai sumpah memang sea nimamualimo imam ndai sinumpa. 21Ta’an sia na’an sumpah, nai ucapkan o sia i mafirman wia-Na: “Tuhan simumpamo na’an sia ndai akan menesel: nikou i imam e selama-lamanya.”22Ni’itu mo kahi Yesus i pajamin wia nesa perjanjian i lebeh keter. 23Na’an laker rendai e nisea nimamualimo imam, ka ni sea niape ano o maut ka tetap majabat imam. 24Ta’an, ka sia tetap selama-lamanya, imamat-Na ndai toro pa wehe wia tou laeng.25Ka ni’itu sia sanggup kahi maselamatkan na’an sampurna tou waya ka o sia ni mai wia opo empung. Ka sia tumou senantiasa e mamuali mahakit nisea. 26Ka imam wangko kasuatena i paperluanta: yaitu i saleh, ndai selok, ndai sering, i nai pisah wia tou-tou berdosa na’an rantai tingkat-tingkat sorga.27E ndai tou imam-imam wangko laeng, e tiap nendo harus mapersembahkan korban i ndosana sandiri na’an abis ni’itu taremo i ndosa umatena, ka hal niitu siniwo Na momako makasa untuk selama-lamanya, ketika sia ma persembahkan nawak-Na sandiri sebagai korban. 28Ka hukum taurat matetapkan tou-tou e liniputi kelemahan mamuali imam wangko, ta’an sumpah, i naiucapkan kemudian ta’an hukum taurat, tenetapo Anak, i nimamualimo sampurna makar selama-lamanya.
1Tujuan baya pasisirita yai: nikita makapunya imam wangko taekan, rimuhmun witu sablah leleos takhta maha besar wana surga. 2O i malayani ibadah itu tampa kudus, kaapa witu kema sejati e nai toor ni Tuhan, dai i kasuat tou.3Ka pakasa ne imam wangko nai tantu mawehe korban persembahan ka niitumo i Tuhan Yesus perlu wewehan sapa-sapa ipa wewehe persembahan. 4 Saka nuite nisia, wia kaoatan yae nisia i rai mamuali imam ka wiai wewehano e tou-tou mawehe persembahan kumiit hukum taurat. 5 Pelayanan nea e gambaran o bayangan e sapa waya wana sorga, tanu sapa nai lila wia i Musa. Nisia matotor ing kema: Genangen “Tanai e firman Na nikou masisiwo waya niitu kumiit contoh nai turume nikon witu natas ing kuntung niitu.6Ta’an taekan sia minaileko pelayanan lebeh leos kanisia minamualimo pengantara wia perjanjian lebeh wangun kahi, nai dasar wia janji e lebeh-lebeh kahi o lebeh rantai. 7Satanai perjanjian ing katare dai wana i cacat daimo naiseso tampa karua.8O nisia timogol nisia osia lumila: sauli-ulit, e mangemai norasna: “Taintumo Firman Tuhan”. Nyaku masisiwo perjanjian weru o sekaum israel kaampit kaum yehuda. 9Oai tanu perjanjian siniwoku wia e nenek moyang nea: Nyaku timimboi lawas nea minali nisea kimaluar witu tanah mesir. Karna nisea e rai setia wia perjanjianKu aku tumolak nisea, taintu mo Firman Tuhan.10Nyaimo e perjanjian siniwoku wia israel ma’abisako i nazar niitu. Taintumo Firman Tuhan. Wehan kumokan imatoran sea wia akal budi nea o tulis kumokan wia gorem imatea oniaku mamuali opo empung nea o nisea mamuali umateku.11O nisea daimo maajar ta warga nea kaapa e patuari nea. O lumila pakenal i Tuhan. Nisea waya wangko o oki e kumenal waya niaku. 12Nisea wehan kaupus rendai wia kasumelokan nea daimo pagenangenku dosa-dosa nea.13Kanisea maila-ila perjanjian weru. Nisia timerangkang katare-tare minamualimo tua, sapamo nimualimo tua, sapa minatuam minalewo’mo tua daimo ure parorou.
1Memang pinajanjian i katare kahi maka punya peraturan-peraturan untuk ibadah na’an untuk tampa kudus siniwo lawas ne tou. 2Ka wewehan nai siap e nesa teterung, yaitu bagian i paling muka na’an witu mbewehan nae kaki dian na’an meja na’an roti sajian. Bagian nii nilila tampa yang kudus.3Wia lowis tirai kumarua wewehan e nesa tarung kahi i nai lila tampa yang mahakudus. 4 Witu mbewehan mezbah patutungan ukupan dari emas, na’an tabut perjanjian, na’an seluruhna sinalut na’an emas, wia gorem tabut perjanjian ni’itu nai simpang buli-buli emas niisian manna, tongkat harun e pernah matumbu na’an loh-loh watu i tinulisan perjanjian. 5Na’an wia natas ena kumarua kerub kamuliaan i manaungi tutup padamaian. Ta’an hal nii ndai toro paciritan tekan secara terperinci.6Taintumo no carana tampa yang kudus niitu ni ator. Ka imam-imam senantiasa muntep wia gerem terung wia rior niitu ka masiwo ibadah nea. 7Ka wia gorem terung kumarua i imam besar ite gumorem makasa sanga ta’un. Na’an harus na’an daha i persembahkanna ka nawakna sandiri na’an ka pelanggaran-pelanggaran i pinenowo e umatena na’an ndai sadar.8Nii mo roh kudus manyatakan, ka lalan mahange wana tampa e kudus ni itu ndaipe nimawuka selama terung i pertama niitu wia pe. 9Niitu e khiasan masa tekan. Tou niitu pasembahkan korban na’an pasembah e rai toro masempurnakan nisea e mapersembahkan na makiit nate nurani nea. 10Ka niitu waya, wia samping kakanen nonoten na’an mbaya-waya pabasuhan, peraturan-peraturante e ma idop insani, ma berlakute makar lumausi waktu pabaharuan.11Ta’an Kristus nimaimo sebagai imam wangko i hal-hal i leos ma’ai: Sia i limaweti terung i lebeh sela, na’an i lebeh sampurna, i ndai siniwo i lawas ne tou, artina i rai nimuntep cinipta nii. 12Na’an sia nimuntepo makasa untuk selama-lamanya wia gorem tampa i kudus ndai na’an mahali daha domba tuama na’an daha ianak lembuh, ta’an na’an mahali daha-Na sandiri. Ka na’an niitu sia nimaka ileko kalepasan yang kekal.13Ka a daha domba tuama na’an daha lembu tuama na’an percikan nawu lembu muda makuduskan sea e najis, ka sea e sinuci secara lahiriah. 14Betapa lebehna daha Kristus, ka o roh i kekal simembah kanno nawak-Na sandiri wia opo empung sebagai persembahan i rai bercacat, ka masucikan nate nuranita wia perbuatan-perbuatan i sia-sia, ka nikita toro ma’ibadah opo empung i hidop. 15Ka niitu sia i pengantara wia suatu pajanjian i mberu, ka nisea e tinowamo tora ma terima wowa kekal, nai janji, ka ni sia ni matemo ka ma tebus pelanggaran-pelanggaran i siniwo mo selama pajanjian i katare.16Ka wisa wehan wasiat, witu harus paberita mako tentang pinatean i simiwo wasiat niitu. 17Ka e wasiat a itu sahmo, a simiwo wasiat niitu nimatemo ka sia ndai berlaku, selama simiwo wasiat ni itu ma tou-toupe.18Ni’itumo sebab pena, maka pajanjian i katare ndai nai sah arai daha. 19Ka sesudah Musa maberitakan waya perintah hukum taurat wia umat waya, sia nimindo raha ianak lembuh nan raha domba tuama serta rano, na’an bulu meha na’an hisop, lalu maperciki kitab niitu sandiri na’an umat waya. 20Sambil maila: “niimo raha pajanjian i nai tetapkan opo empung wia nikamu.21Na’an kahi terung na’an alat waya i ibadah nai percikena e cara taintu na’an daha. 22Na’an amper e mbaya waya naisucikan makiit hukum taurat na’an daha, na’an tanpa.23Ka mbaya-waya i malambangkan sapa i bia sorga haruslah tahiren secara demikian, ta’an benda-benda sorgawi sandiri o persembahan-persembahan i lebeh tewang ta’an ni’itu. 24Ka kristus ndai mauntep wia gorem tampa kudus siniwo lawas tou i hanya masuat gambarana kahi wia i tantuna, ta’an wia gorem sorga snadiri i mahadap hadirat opo empung guna kapentinganta.25Na’an sia ndai muntep untuk masou-soup masembahkan nawak-Na sandiri, tomange imam wangko tiap ta’un mauntep wia gorem tanpa kudus na’an daha i ndai dahana sandiri. 26Ka a taintu sia harus manou-noup maderita sejak kaoatan pinamuali, ta’an tekan sia hanya makasa te kahi manyatakan nawak-Na, wia zaman akhir ka ma apus dosa o i korban-Na.27Na’an masuat na’an tou patetapkan untuk nimate ka makasa te kahi, na’an abis ni’itu pahakiman. 28Taintumo kahi Kristus hanya makasa te kahi makorbankan nawak-Na i matanggong dosa laker tou, sesudah niitu sia i manyatakan nawak-Na makasa kahi tanpa matanggung dosa wia maanugerahkan kaselamatan wia ni sea, e maana nisia.
1Wia hukum torat minamualite bayangan wia keslamatan riorako niitu, o n’dai hakekat wia keslamatan niitu sandiri. Karna niitu korban masuat o susur taun n’dai mahena-hena memehe-mehe hukum taurat dai ma-sesempurna nisea e ma’ai maindo wowa wia gorem na. 2Ka sa niitu toro, e tou daimo toro mawewehe korban, ka nisea simewo ibadah niitu dai sadar kahi wia dosa tumondong niitu disucikan makasa te makar kaure-ure. 3Taan ni itumo oleh korban-korban nitu susur taun e tou ni papagenang karna wewehan dosa. 4Ka n’dai wana daha lembu ragar kapa daha ni domba ragar i maapus in dosa.5Karna nitu waktu nisia gumorem wia kaoatan nisia limila: Korban o persembahan n’dai kapaare mu taan sinadia numo nawak wia niaku. 6Wia korban bakaran o korban maapus in dosa n’dai kapaare mu. 7O niaku lumila: nulit, niaku maai; wia gulungan kitab wewehan nitulis tentang niaku, ka ma sisiwo kapaarmu o opo empung.8Wia natas nisia maila: Korban o persembahan, korban bakaran, o korban penghapus dosa n’dai kapaare-Mu o nikou n’dai berkenan wia niitu maankan niitu niwehe kimiit i hukum torat. 9 Oriorako niitu sia lumila: Nulit niaku mai ka masisiwo kapaarenMu “Katare niapus Na, orior karua rumendai. 10Karna kapaar Na yai mo ni telah dikuduskan makaseta makar kaure-urean ka persembahan nawak ni Yesus Kristus.11Riorako niitu pakasa imam susur nendo simiwo papaanyangen nea o penounoupen mawehe korban masuat, memang n’dai toro maapus in dosa. 12Taan nisia riorako niitu i nimehe nesa te korban karna dosa, nisia rimuhmun makar maure-ure wia sebelah leleos ni opo empung. 13O nisia taekan mengena-ngena nendo na, ka e kapipeta Na mamuali paleeleekan nae Na. 14Ka i yesa te korban nisia simempurnamo makar ma ure-ure wia nisia e kinudus Na.15O niitu Roh Kudus kahi mawehe kesaksian wia nikita, ka minehe kesaksian wia nikita. 16Niitumo tumundong nitu nisia lumila: “Nyaimo perjanjian e siwonku wia nisea tumondong niitu, “Nisia limila kahi: Niaku mawewehe hukumKu wia gorem nate nea o timulis wia akal budi nea.17O niaku kahi n’dai magenang dosa-dosa, o kasumelokan nea. 18Niitumo sa pakasa niitu wewehan pengampunan, n’dai toro mawewehe korban karna dosa.19Jadi patuari-patuari, wia daha ni Yesus, kita yai wuka ungkaberanian toro gumorem witu tampa kudus. 20Ka nisia nibukamo ilalan weru o nidop wia nikita himawet tabit e nawakna sandiri. 21O nikita maka punya iyesa tou imam wangko i kapada imbale ni opo empung. 22Niitu maimo kita sumaru opo empung kaampit nate tulus ikhlas o paemanan iman e kete, ka nateta bineresi wia nateta lewo, o nawakta bineresimi kaampit indano beresih.23Mai kita keter tumimboi wia pengakuanta wia paarapan ka nisia jimanji setia. 24O maimo kita ma-mangartian waya o dumolong waya mawali-wali kaampit nupus wia papaayang leos. 25Tia kita marorou i nawakta waya wia pahile-ilekanta waya wia paopoanta tanu biniasa ne woopira kou, taan maimo kita memeha-mehan tuturu, o kita lebeh-lebeh gumiat wia pasisiwon maana i nendo ni Tuhan makatawimo.26Ka sakita sangaja masiwo indosa, sakita minakaile-ileko i pengetahuan wia kabenaran, e ndaimo wana i korban maabis indosa. 27Taan embia, empatean maka indeen witu penghakiman ombaha emakaindeen rendai ematutumu e tou waya durhaka.28Sawewehan e tou matolak i hukum ni Musa, nisia iukumen mate dai wana iupus wia keterangan nerua telu saksi. 29Lebeh-lebeh pe wuter ulit nukuman pawewe wia nisia, imailek i anak ni opo empung, maanggap najis en daha perjanjian yang kudus o mahina-hina i Roh Kasih karunia.30Kanikita kimenalo nisia ilimila ean balasanku nyaku i hak. Nyakumo ma-atuntut impembalasan kahi: i Tuhan ma-ahakimi umatNa waya. 31Ngeri ulit saitu kawehe wia lawas ni opo empung matou-tou.32Genangen entempo limangkoy yako, nikamu timerimamo interang, kamu laker menderita ka kamu timahang wia perjuangan wuter ulit. 33 Leos itempo kamu siniwo nea panontonan wia cercaan o penderitaan, leos untempo kamu minindo bahagian witu penderitaan nea, nisea siniwaan nea taintu. 34Memang kamu nimindomo bahagian wa penderitaan etou-tou waya ukuman oh e harta niu rimampas kamu. Kamu timerima nitu kaampit mapa-paar ka paileken niu kamu makapunya e lebeh leos olebeh tumetap sifatna.35Niitumo tia kamu maweweta impaeman niu ka bangko upah maana. 36 Sebab kamu maperlu ketekunan, orior sakamu simiwo mome kapaaran ni opo empung, kamu makailek sapa naima janji. 37 Sebab noki mokan rendai norasena. Oh ni sia ma’ai daimo ma’atunda ka ondolanNami. 38Taan e touku leos e matou-tou ka beriman sasia maundur inawakena, daimo kapaarku sia.38Taan e touku leos e matou-tou ka beriman sasia maundur inawakena, dai mo kaparku sia. 39Taan nikita, dai waya tau mau’undur o mabinasa taan tou-tou waya maeman o makailek hidop.
1Iman wewehan dasar wia pakasa iniitu waya nikita maarap wia palohoen pakasa niitu waya dai linoho. 2 O ka imana nai wehemako kasaksian wia nenek tua ta. 3Karna imaneta mangarti wia kaoatan yai i siniwo nami ka mailila ni opo okita sapamo linoho en nimamuali wia endai e linoho.4Karna iman ni Habel i nialina wia opo o lebe tewang wia nai korban Kain o lalan niitu sia makailek kasaksian wia nisia niitu nulit karna opo berkenan wia persembahanna oniitu okarna iman sia malila, sasia ni matemo.5Karna iman Henok niangkat osea rai makailek patean, osia rai kailekan, karna i opo maangkat nisia. Kanisia raipe niangkat, o makailek kasaksian oulit wia i opo. 6 Taan rai wana iman rai toro tou teriman wia i opo ka seite imaeman wia opo wewehan wia bahwa ni opo mawehe wawaeran wia tou uli-ulit manero nisia.7Karna iman oi Nuh o nai turu ni opo wia pakasa niitu raipe palohoen o kumiit masisiap bahtera o maseselamat e keluarga nea o karna iman niitu ni mukumo ingkaotan okinailekan omakailek kabenaran kumiit wia imanea.8Karna iman ni Abraham taat sia timowa mange witu banua em paterimana mamuali milik kapunyaanna omange orai lumila mailek tamba pakaoan. 9Karna iman sia munek witu tana nai janji mako niitu sawoo tanu tana asing o witu enaan nea witu berkemah i ishak oi Yakub o kumiit mamuali ahli waris nailila wia nisia nesa niitu. 10 Oniitu mengena-ngenamo imbanua im bewehan dasar rinencana mokan siniwo ni opo.11Karna iman nisia oi sara makailek keter malaker e anak oe puyun maan numur limangkoi karna sia maarap sia, i mawehemi i janji setia. 12Niitumu sebab pena osia wia nesa tou memang nimate tembok nai kasera katurunana mawangko tanu e bintang wia langit otanu resak wia pinggir pante orai karekenan kalakerena.13Gorem iman sea waya nii e nimatemo sebagai tou-tou e rai ni makailek sapa inai janjikan niitu, ta’an e wia te rou palohona na’an malambai-lambai wianisia na’an e maakui, ka nisea e tou asing na’an pendatang wia kaoatan nii. 14Ka nisea e malila demikian manyatakan, ka nisea na’an kagenang menero suatu tanah air.15Na’an ka sekirana gurem hal niitu sea magenang e tanah asal, i naimo tela’u nea, maha sea cukup makapunya kasempatan mareng witu. 16Ta’an tekan sea mmagenango tanah air i lebeh tewang yaitu tanah air sorgawi ka niitu opo empung ndai mairang patotor opo empung nea, ka sia i simiapo sebuah kota bagi nisea.17Ka iman maka Abraham, tatkala sia cinoba mapersembahkan ianakena yang tunggal. 18 Walaupun wiana naimolila mako: “katurunan e nimai wia Ishak ite e paila mako katurunannu.” 19 Ka sia mapikir, ka opo empung makuasa ma bangkitkan tou-tou ma’an wia nantara tou nimate, na’an waname sia seakan-akan telah timerimamo sia ulang.20Ka iman maka Ishak, sambil maloho rou witu muka mawehe berkatena wia Yakub na’an Esau. 21 Ka iman maka Yakub, ketika tawimo waktuna imate, maberkati e rua anak Yusuf, o sumembah sambil masandar wia ro’kos tongkatena. 22Ka iman maka Yesus majelang matena maberitakan tentang keluargana tou-tou israel na’an mawehe pesan tentang duhi-ruhina.23Ka iman maka Musa, setelah sia limahir, naisindek selama telu serab o e matu’a na, ka sea maloho, ka anak itu elok rupana na’an sea ndai mainde im perentah raja. 24 Ka iman maka Musa, setelah selamo, matolak palila anak putri Firaun. 25 Ka sia lebe pa’ar maderita sengsara na’an umat opo empung ta’an i sementara mape’ani kasenangan wia dosa. 26Sia maanggap pahinaan ka Kristus sebagai kasia’an i lebeh wangko ta’an harta waya mesir, ka paloloho ona pa arahna wia upah.27Ka iman maka sia i timelaumomi mesir na’an ndai mainde akan murka raja, sia timahang masuat na’an sia limoho i rai kaloho’an. 28Ka iman nea e simiwo Paskah o rinesikan daha ka papate e oki-oki rai timumbi ni sea.29Ka iman sea limangkoi lour meha o masuat limangkoy i tanah pera, taan o tou-tou mesir timenem ka ni sea ni mowa mange. 30Ka iman o rumombe mange tembok e Yerikho, ka kota tiin limendong pitunga endo kaurena. 31Ka iman i Rahab, wewene sombong tii, rai kumiit mate mawali-wali o pakasa ne tou-tou durhaka, ka sia si mambut e rerehoan nea leos.32O sapape palilila kume? Ka nyaku rai wana waktu, ka nyaku mo ma ciciritame i Gideon, Barak, Simson, Yefta, Daud o Samuel o pakasa e Nabi. 33 Kaampit iman kimalame kerajaan-kerajaan, makiit kebenaran, makailek sapa ni taare nimenet semur ne singa-singa. 34 Ne mate baha wangko, nisea ni kareta wia berena i keles o makailek kaketeran wia kalemean, o ni mamuali mo keter wia peperangan o wiwelen mundur e tentara-tentara asing.35Wewene-wewene timerima mo e tou-tou e ni matemo, ka e binangkito taan e tou-tou laeng mawayamo nawak nea pasiksan, orai paar tumerima pembebasan, ka ni sea makailek kebangkitan wia leos. 36 Wewehan e sineroan o didera, kaampite winakes o pinenjarakan. 37 Ni sea piningkil, ginergaji, pinateo keles, sea mengembara o limambung okan kulini domba o kuli ni membe wia penderitaan kakuarangan, kasesakan, kasiksaan. 38Kaoatan yai wangun wia ni sea, sea kimelang wana padang pasir o wia pegunungan, gorem-gorem lubang-lubang o wia antara ing kuntung-kuntung.39Sea rai makailek sapa nijanji me, naan no iman nea ni wehekan wia ni sea wia kesaksian leos. 40Ka opo empung simadia lebe tewang wia ni kita, sarai ni sia kita rai makailek kasempurnaan.
1Karna nikita wewehan laker saksi, tanu awan rimoon nikita, maimo nikita tumilau pakasa i beban o dosa, e salalu mararaung nikita, o maririoran wia perlombaan niwehe wia nikita. 2 Maimo nikita sumiwomo kaampit beren o tumoro wia Yesus, i minimpin nikita wia iman, o nimali iman ta nitu wana kesempurnaan o mengabaikan kehinaan terus minoleng salib sawelen kasenangan e sinadia wia nisia, o taekan rimuhmun witu sablah leleos wana tampa ni opo empung. 3Genagen salalu sia, i tekun timanggong bantahan buter niitu wia nawak Na wia e tou-tou lewo, orior nikamu n’dai ma lemah o putus asa.4Wia pemikiran niu malalawang i lewo nikamu n’daipe makar timiis daha. 5O nimaliuro nikamu e tuturu nailila wia nikamu tanu wia e oki: “Hei yokiku, n’dai toro pahanggapen te gampang tuturu ni Tuhan, o n’dai toro putus asa sa nisia gimenangako nikou: 6Ka i Tuhan miniwel e tou e kaupuse Na, o nisia menyesah e tou niaku Na mo tanu oki.7Sa nikamu tumanggong ganjaran; opo empung sumiwo nikamu tanu e oki. Wisa kinailekan e oki rai pawiwelen ni papa na? 8Taan, sa nikamu dai wana ganjaran, musti wulengen na tou, o nikamu n’dai oki, taan e oki-oki gampang.9Riorako niitu wia papa ta sebenarnya nikita makailek ganjaran, o nisia pa ormaten ta; sa tentu nikita musti lebeh taat wia i mapiara pakasa roh, orior nikita toro nidop? 10 Ka nisea timuru nikita wia tempo pengket nikiit wia sapa nianggap nea leos, taan nisia nimiwel nikita wia kawangunan ta, orior nikita makailek wowa wia kakudusan Na. 11 Memang pakasa ganjaran e niwehe na n’dai mean senang, taan kasusahan. Taan reoraka niitu nisia makailek wua kaulitan o mawehe dame wia nisea e linati na.12Niitumo keteketeren e lawas leme o kundu goyah. 13O rendaien nako lalan pakelangan naemu, o e kento n’dai karesok, taan e maleos.14Mainakut midop dame wia pakasa tou o kiiten e kekudusan ka sa n’dai wana kekudusan n’dai wana tou lumoho mapiara. 15 Pajaga-jaganako orior n’dai wana tou rumou wia nupus karunia ni opo empung, orior n’dai tumou kalat pait lumentut i kerusuhan o makakotor laker tou. 16N’dai toro wewehan mamuali cabul o wewehan nafsu rendah tanu e Esau, minangker hak kasulungan-Nya ka nesa piring kakaanen. 17Ka paileken niu, riorako niitu, waktu nisia mateterima berkat niitu, nisia n’dai tinerima, ka nisia n’dai wana kesempatan marorobah kasumelokan na maan kan nisia sumero o makar tumiis lue.18Niitumo nikamu n’dai mamuali mai wana kuntung sampurna baha melaya-layas, wia kekelaman, karimbunan o reges lewo. 19 Ka lumengku sangkakala o lumengku suara simiwo nisea liminga makiwehe, orior n’dai mo kahi masisirita wia nisea. 20Ka nisea n’dai tahang malinga tuturu yai: “O sa binatang sumampur i toka, nisia musti pingkilen o m’batu. 21O sangat mengerikan palolohoan niitu, o i Musa lumila: Niaku mainde rendai o magiger rendai.22Taan nikamu minaimo wana bukit sion, wana tampa ni opo empung, Yerusalem sorgawi o wia mariwuriwu malaekat, wia paremporempotan rame. 23O wia e jemaat e tua, e ngaran nea nikatuliso wana sorga, o wia i opo empung, o menghakimi pakasa tou, o wia roh-roh tou-tou leos e minamuali mo sampurna. 24O wia Yesus, pengantara pataaran weru, o wia daha pemercikan o lumila lebe keter e daha ni Habel.25Majaga-jaga orior nikamu n’dai toro matolak nisia i limila. Ka sa nisea, matotolak nisia o lumila firman opo empung wia kaoatan, n’dai luput, sapa pe kahi nikita, sa nikita mareng wia nisia i limila wana sorga? 26Nendo niitu suara Na gumoyang kaoatan, taan taekan nisia nimehe janji: makasa pe kahi niaku n’dai te kaoatan gumoyang taan langit kahi.27Ungkapan makasa pe kahi tumuru wia perobahan wia sapa e toro gumoyang, karna nisia minamuali orior mena trus wia sapa n’dai gumoyang. 28 Niitumo, karna nikita timerima karajaan n’dai gumoyang, maimo nikita mataru makase o mahuntep wia opo empung kumiit wia kapaare Na, kaampit normat o mainde. 29Ka i opo empung ta baha o marengis.
1Piaranako leos e nupus papatuarian. 2Tia kamu maline mawehe tampa wia pakasa ne kou, ka wia masisiwo wo pira tou, dai paileken nea elimayano e malaekat.3Genangenako etou waya wia nukuman, ka ni kamu sandiri kangkahi tou wia nukuman. O genangenako e tou-tou peniwo-niwonea makiit kapaaran nea, ka nikamu kangkahi matou-toupe wia kaoatan yai. 4Niitumo kamu waya, paormaten leos engkinawengan niu, o tia kamu mako-kotor intetekelan, ka e tou-tou waya sundal o e meniwo inlinah e hakimen ni opo empung.5Tiamo kamu mamuali hamba uang cukupeno mako nawakenu witu sapamo wia nikou. Ka i opo empung i limilah. “Ka nyaku butul-butul dai mawa-waya nikou. Oniaku dai mati-tilau nikou. 6Niitumo kaampit ipaemananeni kita toro lumila. Opo empung matantang niaku, nyaku dai mainde. Sapa tare entoro siwon ni kasuat tau wia niaku?7Genangenako e pakii-kiitan niu, e mawehe-wehe firman ni opo empung wia nikamu. Wehanako genang leos akar ingka’apuan nidopnya oindoannako contoh leos iman nea. 8Yesus Kristus tetapte masuat, leoste tanu ingkahawii leos endo yai akar ingkaure-ure.9Tia kamu pasesaten irupa ajaran asing ka sebab leosna waya, e nate niu, ingkineter kaampit ing kasih karunia, taan dai witu rupa-rupa kaka-anen dai mawewe berguna wia nisea. Mengiit inaturan kakaanen taintu. 10Kita maka punya i nesa mezbah o e tou-tou waya malayani ingkemah, saitoro maakari ensapa bia goremeno. 11Ka nawak ne binatang endahana niali nai gorem witu tampa kudus ne imam-imam besar tanu korban paapu indosa. Entinunu witu luar perkemahan.12Niitumo i Tuhan Yesus in menderita witu luar pintu gerbang kota. I kimudus eumat Na wia daha Na sandiri. 13 Niitumo maimo kita mai wia nisia witu luar perkemahan o tumanggong kahinaanNa. 14 Niitumo wiai ni kita dai wana tampa pahana’an tetap kita sumero ingkota yang ma’ai.15Niitumo, maimo kita wia nisia terus mawewe persembahan korban syukur wia i opo empung, yaitu i lila semur ma-wangun ngaran Na. 16 O tia kamu maliur, masiwo-siwo leos o mawehe-wehe bantuan, ka korban no taintu kapaar ni opo empung. 17 Makii-kiito mako wia e pakiit-kiitan o tumundukmo wia nisea, ka niseamo ma jaga-jaga in jiwamu, tanu tou-tou waya matanggong wia nikamu. Witu lalan niitu nisea mapaayang kaampit senang dai kaampit ing keluh kesah, sebab niitu dai mahali keuntungan wia nikou.18Pasombayangako terus kami; ka kami yakin nate nurani nami leos, ka wia baya waya kami mapa’ar i hidop wangun. 19O nyaku sandiri maweweheme tuturu, orior ni kamu sumiwomako niitu, orior mareng rior wia nikamu.20O i opo empung damai sejahtera wia daha perjanjian ing kaure-kaure e minalimo nikamo mareng, wia puser ne tou minate gembala agung waya ne domba nisiamu i Tuhan Yesus Tuhan ta. 21Orior sia lumengkapi nikamu, wia baya leos wia masisiwo papaayengena witu kapaaranna wia Yesus Kristus. Wiamo nisia engkawangunan akar ingkawe. Amin22Oniaku mawewehe tuturu wia nikamu patuari-patuari orior elila-lila on tuturu ya sambutan niu kaampit nate leos, maan nyai pengket suratku yai wia nikamu. 23Pailekenniu i Timotius, patuarita minangkato sasia nimaimo, nyaku makukunjungi nikamu mawali-wali o nisia.24Lilamo mako hormatku wangko wia waya e pakiit-kiitan niu o bayane kou waya kudus terimanako e normat wangko wia e patuari-patuari witu itali. 25Nupus wangko mawali-wali nikamu waya.
1Wia Petrus, rasul Yesus Kristus, wia e tou tumou, nikasera witu Pontus, Galatia, Kapadokia, Asia kecil onan Bitinia. 2Etou sinisir pinili masuat kapaar ni Allah, Bapa nikita, kinu’dus ni Roh, oh malinga-linga wia Yesus Kristus oh tumerima resikan ndahaNa. kiranya kasih karunia oh damai sejahtra mahawes malaker wia nikamu.3Terpujilah Allah oh Bapa Tuhan kita Yesus Kristus, ka rahmatNa rela itimoumi nikita mareng wia tinowan Yesus Kristus wia puser tou nimate, wia nidop wuta pangarapan, 4Oh materima wewetengan ndai ma wuleng, orai wangun orai maweles, inikasindek wana sorga wehe nikamu. 5Kanitu nikamo, piniara wia ngorem kaketeran Allah ka imanmu sementara nikamu mangenangen kasalamatan sinadiamo paloloho wia nendo ure6Mapela-pelamo kaniitu, maan taekan yai nikamu makailek masusah-susah, oleh rupa-rupa cobaan. 7Maksudteku wia ampakasa yai mabubukti kamurnian imanmi, wiarouk karantaian waya wia emas, i tana, niujimo kamurnian om mbaha, oh nikamu makailek pujian oleh kemuliaan, kahormatan, wia nendo Yesus Kristus imapailek nawak Na.8Maan nikamu ndaipe pernah lumoho Nisia, nikamu maupus nisia. Kamu maheman wia nisia, maan nikamu taekan ndai maloho wia Nisia. Nikamu mapela-pela ka sukacita mulia, o ndai kailaan, 9Kanikamu nimambomo cimapai wia iman mu, niitu kasalamatan jiwamu. 10Kaselamatan niitu sinelidik oh tineliti e Nabi-Nabi,isimiwomo nubuat ing kasih karuni nai impawewehe wia nikamu.11Nisea timeliti tempo kumura o wingkumura ingkapaaran ni Roh Kristus, wia ngorem nea, niitu Roh katare simaksi wia kasusaan tumena i Kristus, pakasa kemuliaan mengiit ni itu. 12Nai nyatamo wia nisea , nisea ndai malalayan nawak sandiri, taan malalayan nikamu wia pakasa waya inililanamo tekan wia nikamu wia pinuseran nea oh Roh kudus, imai reho wia sorga, mailakmi berita injil wia nikamu, kaniitumo kapaar niu paileken ne malaikat-malaikan.13Niitu kaleosan nu, siapeno mako akal budimu, waspadalah oh wehemomako pangarapan niu pakasa wia natas kasih karunia i niwehenami wianikou wia intempo penyataan Yesus Kristus. 14Tumou tanu e oki malinga-linga oh tia kumiit hawa nafsu ikimuasa nikamu niantempo kabodokan niu.15Taan nikamu musti mamuali kudus wiampakasa nidop niu masuat Nisia kudus, itimowa mo nikamu. 16Ka ni tulis: Nikamu kudus, ka niaKu kudus. 17Sa nikamu lumila Nisia Bapa, Nisia ndai lumoho namo niu manghakimi pakasa netou, kumiit pasiwoNa, niitumo nikamu tumou wia ngorem kaindean wia kalatan nikamu tumampa wia kaoatan yai.18Pailekan niu, ka nikamu winaera, wia patou-touan nia sia-sia punya nia nenek moyangemu, niitu ndai barang fana, ndai emas oh perak, 19taan ondaha yang mahal, Niitumo ndaha Kristus, masuat ndaha nioki domba ndai beresi o ndai wana cacat.20Nisia sinisir o tempo kaoatan ndaipe siniwo, taan ka nikamu ni sia mapaileko nawak Na wia zaman akhir. 21Wia Nisia nikamu parcaya wia i Allah, timou wi sumoup nisia wia empuser nimate, kaam leo simambut nisia, oh limawu oh pangarapan nu katuju wia i Allah.22Ka nikausue mineretimo waloade oh makiit wia kabenaran, kaamba kawuu toro maamal kasih mapatuarian yang tulus iklas, niitumo nikamu maulit-ulit maleos leosan wia pakasanate niu. 23Ka nikamu nitoumi sumoup ndai wiambibit yana, taan om bibit ndai fana, wia firman Allah, imatou-tou, ongkekal.24Ka pakasa e matou-tou masuet indukut oh pakasa kawangunanNa masuat imbuwugang ndukut mapera, embungang marambas. 25Taan firman Tuhan tetap makar kaure-urena. Nyai mo Firman wai lila sujud wia nikamu.
1Niitumo tia mako pakasa kalewoan, penipuan, kamunafikan, kadangkian dan fitnah. 2Taan mamuali mo tanu e oki teikaun katoumi, i mapaar ni dano susu asli oh rohani oh wia nisia nikamu tumou makailek kalawiran. 3Sa nikamu ulit-ulit niweano kaleosan ni Tuhan.4Oh maimo wia nisia, batu tumou , nei tia ne tou, taan pinili oh niormat wia hadirat ni Allah. 5Maan no nikamu pinake tanu tumou mbatu pa sisiwon wale rohani wia imamat kudus, mawewehe persembahan rohani ka Yesus Kristus kapaar ni Allah.6Ka naitulus wia kitab suci : memang, niaku rimeta witu Sion watu sinisir, esa watu penjuru ka mahal rendai, oh sei percaya wia nisia, jai papa inang.7Niitumo nikamu, e maeman, sia mahal, taan sa nisea rai maeman. Waatu neimo i tia ne bas ma bangun nimamuali watu penjuru, oh nimamuali watu sumu’lan oh watu sandungan. 8Nesea nai kasandung, wia nisea ka malinga-linga wia firman Allah, oh niitu nisea neimo sadia.9Taan nikamu mo tou pinili, imamat yang rajani, bangsa yang kudus, tou kepunyaan Allah sendiri, oh nikamu lumila berita pa siwo-siwon sela wia nisia, itinowa nikamu, kumaluar wia rimbun wia katerang na yang ajaib. 10Tempo nikamu ndai umat Allah, taan taekan nimamualimo umat-Na, e tempa ndai kaupus taan taekan makailek kaupusan.11Patuariku waya leos, niaku timuru nikamu, orior tanu pendatang o perantau rumou nawak wia kapapaaran leona mainakut malalawang jiwa. 12Timboyennako kumura nidop leos wia puser ne bangsa-bangsa rai Yahudi, oh sa sea sumero nikamu tou lewo perasaan, toro lumoho wia pa siwo-siiwo nu leos oh wangun e mamuliakan Allah, ni sia wia entempo nisia malawat nisia.13Kumiitako ka Allah, wia pakasa lambaga ne tou, leos wia raja timimboi kakawasaan selak rendai. 14Maan e wakil nai reho ma hukum e tou meniwo-niwo lewo, ma hormat tou masiwo leos. 15Nyaimo kapaar ni Allah, nikita sumiwo leos onikamu nimawowo, kaseselan,ne tou bodok. 16Tumou tanu e tou bebas, tia tanu nisea sumelok e tou bebas kineleu i kalewoan nea, taan tumou tanu babu Allah. 17Pa ormaten pakasa netou, kaupusmako e patuari mumainde mako wia Allah, hormaten i Raja.18Enikamu babu-babu, kumiit wuta i kaindean wia tuan mu, ndaite, wia kaleosan oh mangindo, taan kaampit e tou lewo. 19Ka kasih karunia, sa i tou sadar kapaar ni Allah timanggong kapeendisan ndai toro tangongena. 20Ka tora te lila nitu pujian, sa nikamu mapeendis wiriwee ka nikamu siniwo dosa? Taan sa nikamu simiwo leos, oh nikamu mapeendis niitumo kasih karunia Allah.21Ka niitu nikamu tinowa, ka i Kristus mapeendis ka nikamu taan tinelaumo contoh wia niikamu, o nikamu e kumiit lalanNa. 22Nisia rai simiwo dosa, oh wiles ndai wana semur Na. 23Waktu nisia niawit, nisia rai ni waer oh maawiten; tempo sia mapeendis, Nisia rainimancam taan nisia sumerahkan wia nisia nimurus oh kejujuran.24Nisia sandiri ni muleng dosa kita wia ngolem nawak Na wia kayu salib, oh nikita, nimatemo wia ndosa, tumou wia kaulitan. Oh ndahak Na kamu niwa leos. 25Tempo nikamu kaliong tanu i domba, taan taekan kamu nimarengo wia e gembala nimiara jiwamu.
1Nitumo nikamu e kaawu, malinga-linga wia ekaawakniu, sawewehan e rai wiampuserna malinga-linga wia firman, nesia kai ndai wana paiila, dimenangkan o kalakuan ni kaawuna. 2Kasea lumoho, kumura murni ongkasalehan nidop ni kaawumu wia nisea.3Peperongenu tia tanu lahiria, o tia ngaol-ngaol embuuk, tia mapake peperong emas o mempake lambung wangun. 4Taan peperong tanu tou batinia o ni kasindek om peperong endai maabis omai wia roh ilemah lembut o nyaman, kamahal rendai wia mberen ni Allah.5teintumo e wewene-wewene kudus en tempo sama penong, nisea ewewene-wene mawehe pangarapan wia Allah; nesia malinga-linga wia kaawakna. 6tanu isara malinga-linga wia Abraham onemehe ngaran wia tuana. Nikamu nimamuali oki-okina, sanikamu masiwo leos o ndai mainde e ancaman.7Nitumo nikamu e kawak-kaawak, tumou bijaksana be kaawakniu, tanu kaum e ote leme! Paormaten nisea tanu kaampit pewaris wi kash karunia, nitu patou-touan orior sombangenu ndai kasemper.8Lowisena nikamu waya esa lila, esa genang, maupus patuari-patuari, tongko upusen renda nate. 9Tia memaer-maer engka leoan angka lewoan kaapit nawiten o naawiten, tanu susimako o nikamu mamuali berkat, kaa nitu mo nikamu tinowa, oh nikamu makailek berkat, ka:10Sei maupus hidup o paar lumoho ndo leos, jagan leos lilamu wia kasaru en lewo e maan sumping wia lila-lila nekotowo. 11Nisia musti rumou wia lewo o sumiwo e leos, musti sumero kadamaian o manaikut makailek. 12Ka beren ni Tuhan tumoro wia e tou leos, o lenteng ngila wia permohonanne wia emakiwehe upus. Taan gio ni Tuhan matantang e tou masio lewo.13Seimo e masiwo-siwo lewo wia nikamu, sakamu setia masiwo leos? 14Taan maan nikamu harus sumiksa kakaulitan, nikamu akan bahagia, niitumo tia kamu mainde sapa kainde nea o tia gentar.15Taan kuduskanlah Kristus wia natemu tanu Tuhan! Masadia-sadia wia pakasa tempoo tumanggong jawab wia etou matanggong jawab wia nikamu soal pangarapan o wia nikamu taan nitumo nikamu lemah lembut oh normatan. 16Kaampit nateku leos lumila nisea, enisea maseso’ nikamu enidopmu leos wia Kristus, mamuali irang ka kesoan nea niitu. 17Lebebae nikita mapeendis ka masiwo leos , saniitu kapaarani Allah, taan mapeendis masiwo e lewo.18Kai Kristus nimateite makase ona kakaselokanta’ sia i benar etou rai benar, orior kanisia maali nikita wia Allah; si pinate wiangorem kaadaanNa tanu ntou, ka timoumi kumiit Roh. 19ka wia ngorem Roh nitu sia mange mawehe kabar Injil wia e roh-roh wia ngorem tahanan. 20Nitumo roh-roh wia nisea em tempo wiamtempo Nuh rai malilinga-linga wia i Allah, sau Allah mangana kasabaran tempo Nuh masasadia bahtranya, wisamo nekile, nualu e tou sinelamatkan o dano bah nitu.21Nitumo nikamu entekan diselamatkan ong kiasan, nitu babtisan kapaarena ndai maberesi kenajisan jasmani, taan makiwehe nate leos wia i Allah kabangkitan Yesus Kristus. 22Rimumun wia leleos ni Allah, osia mange wana sorga, ndai pakasa ne malaikat, kawasa engketeran kinalah Na waya.
1Kai Kristus nimalamamomi kasiksaan nawak, nikamu kahi musti male-lengkap nawak niu oh metek tanunitu ka eseimo mimalami kapendisan nawak, nisia nimenakmo masiwo dosa, 2oh nendo teleu yai tia papakeniu wia kapaaran ne tou, taan kumiit kapaaran ni Allah.3ka lakero nendo pinakeniu masisiwo kumiit kapaaran ne tou rai mailek i Allah. Nikamu timou wialaker pasiwo-siwon, kapaaran, telewen, merame-rame, menonowot, oh emasembah wia linorang. 4Ka niitumo sea mangerang, nikamu ndai ginorem nawak mawali-wali onisea wia ngorem tampa ndaileos oh nisea mafinah nikamu. 5Taan nisea kahi musti mawewehe tanggung jawab wiane sia, i sini sia simiapo mahahakim etou matou-tou h etou minate. 6Niitumo Injil mililaknamo wia etou minate, oh nisea, masuat o epakasa netou, dihakimi secara nawak, taan kaampit Roh nisea tumou oh kehendak Allah.7Kalekepan empakasa tawimo. Niitumo kuasan nawakenu oh matenang, oh nikamu kasombayang. 8Taan paling penting: kaupuslah etou walina, ka samaupusteintu maiilang lakerendai dosa. 9Wehan nako tampa tou oe tou walina taan tia magahalo-gahalo.10Layanennako tou oe tou walina, masuat ongkarunia wia etou-tou na nia mapaayang leos dari kasih karunia Allah. 11Sawewehan tou mai’ila, taan lumila tanu etou maila fiman Allah; sa wewehan emalayan, musti sia sumiwo ongkaketeran niwehemi ni Allah, oh nisia dimuliakan wia ampakasa kai Yesus Kristus. Ni Sia makapunya kemuliaan ong kuasa kaure-ureNa. Amin12patuariku waya, tia nikamu maerang awewehan kasaksian tanu mai mbaba wiani kamu niitu ujian, tanunde wewahan ininamuali luar kabiasaan wiani natas niu. 13lebeh leos, sumenang wiansapa kinailekenta’ wia sengsara ni Kristus, o nikamu sumena-senang wian tempo nisia mapaloho kamuliaanNa. 14Sumenangte kamu, maan nikamu pasiksan ka ngaran ni Kristus, ka Roh kamuliaan, niitumo Roh Allah wianikou.15Tia wia nikamu wewehan oma pe’endis ka gara-gara mawunua kapa marongkit, kapa elewo, kapa emeraung-raung. 16Taan, sasia mape’endis kanimamuali tou kristen, ndai toro mairang, taan sia mamuliakan Allah wia ngaran ni Kristus.17Ka tekan ndonamo penghakiman patuturen, oh pakatarean penghakiman wia mbale Allah pangesa. 18Ka pengakiman niitu patutuuren wia nikita kumura lowisna wia etou e rai maparcaya wia Injil Allah? Oh etou wia angkaulitan tawi-tawi ndai selamaten i sapa mamuali wia etou fasik oh etou masiwo lewo? 19Kaniitumo leos wia nisea harus mape’endis ka kehendak Allah, mewehe jiwana, masiwo leos terus wiai cimipta.
1Nyaku mewehe tuturu pakasa Penatua wia puser nikamu, nyaku mamuali kaampit ne penatua o sairi kapeendisan ni Kristus, imakailek wewetengan wia kamuliaan i panyatanami kelak. 22Gembalakanlah kawanan o Domba Allah wia nikou, o tia kaampit papaksan, taan kaampit sumarela masuat i kapaarNa, naan nisia masero kauntungan, taan mawehe nawak. 33Tiamo nikamu masiwo-siwo nikamu maperenta o nisea epinercayakan wia nikamu, taan niitumo nikamu mamuali contoh wia kaampit e Domba nitu 4Niitumo nikamu, sa sia i Gembala Agung mai, kamu tumerima mahkota kamuliaan ndai maweles.5Niitumo nikamu, kahi etou muda, tumu’tuko wia e matua. O nikamu waya, rumendah inawak wia e tou walina, ka: “Empung sumaru tou e sombong, taan maupus e tou leos nate”. 6Niitumo nikita rendahkanlah nawakta’ wia mbawa lawas i Tuhan e keter, orior nikamu niatasNa wia entempona. 7Sarakanno pakasa kaindean wia Nisea, ka Nisea maurus nikamu.8Sa’daro o majaga-jaga! Musuh niu, nisiamo i Iblis, magelang-gelang maroon tanu isinga marekei-rekei menero etou osea palolomoten. 9Sarumako sia o iman keter, ka paileken niu, pakasa patuari mu wia pakasa kaoatan matatanggong kapeendisan masuat.100Oh Opo Empung, laker pakasa kasih karunia, i tumowa nikamu wia Kristus witu kamuliaanNa i kekal, malelengkap, meneguhkan, makaketer oh kimeter nikamu, o tempo nikamu peendis ndai ure. 11Nisiamo makapunya kawasa makar i kaure-ure! Amin.12Kaampit parantara Silwanus, nianggapku tanu e patuari ka ni makailek kaparcayaan, i nyaku timulis pengket wia nikamu ka mawehe tuturu o meyakinkan nikamu, ka nyai o Kasih Karunia ulit wia Opo Empung. Tumoor angkeketeran wia i ngoremna. 13Normat wia nikamu waya o e kaampit ka nisea pinilih wia i Babilon, naan kahi Markus yanakeku. 14Wehenomako normat e tou walina o siongan angkudus. Damai sejahtra kumiit mewali-wali wia nikamu pakasa wia ngorem i Kristus. Amin.
1Wia Simon Petrus, babu ohan rasul Yesus Kristus, wianesa mawali-wali nikami nimakailek iman kakaadilan Niopo Empung oh juruselamatta’, Yesus Kristus 2Kasih karunia oh damai sejahtra mai wiani kamu ka kapailekenu wiai Siopo Empung oh Yesus, Tuhanta’3Ka kawasa Ilahi na, nikitawinehanauromi pakasa in berguna oh mamuali tou saleh ka pailekanta wiani sia, itimowani nikita kawasa na imulia ajaib 4Kaampitlalani tita nisia nimehe mominikita janji-janji wangun ong sla rendai. Oh nikamu toro mindo bagian wia kodrat Ilahi, oh karau wiang kapaaran koatan imaukum koatan5Niitumo nikamu maulit-ulit menero imanmu kebajikan, oh wiang kebajika kepintaran 6Oh wiang kapintaran makawasa nawak, oh wiang makawasa nawak ketekunan, ong ketekunan kesalehan. 7oh maan wiang kesalehan maopuswiaepatuari, o wia kauopusaniu wia epatuari maopus wia pakasa netou8Kasa apakasawaya niitu wia waya nikou, nikamu siwona mamuali giat oh moberhasil wi kumura kapailekannu wiai Yesus Kristus, Tuhanta. 9Taan sasei reiwana waya-waya, nisia mamuali rapah on picik, ka kinaliuranamo, empasiwo-siwonaen katare niapuso.10Niitumo patuarikuwaya, maulit-ulit masero on tinowaan oh sapa kapaarannu keter. Kasaniitu siwonia nikamu ndai kesandung. 11Sateintu nikamu pawewehan hak wutah magogoren wiang kerajaan kekal. Karajaan empung oh juruselamatta Yesus Kristus12niitumo kapaaranku magenangan ka wianikamo empakasa waya, maan niitu pailekeniumo oh nikamu keter wia kaulitan tinerimaniu 13Nianggapku niitu memang papaayangenku mawehe genang wia nikamu wia pakasa waya niitu wia tempo nyaku ndai tinelau nawaku nyai 14Kapailekenku, nyaku ndaimolat matetelau kemah nawaku yai, tanu linilanami Yesus Kristus, Empungta wianiaku 15Taan nyaku mamakut sa anyaku mimangemo, nikamu magena-genangan pakasa waya.16Kanikami ndai makiit masirita-masirita tou isapan tutunduk netou, tempo nikamu meilakmako wianikou kawasa kanian i Empungta, Yesus Kristus mamuali i raja, taan nikami mamuali saksi mberen wia kawangkoanNa 17Nikami masasaksi kumura sia timerimah kaormatan oh kamuliaan wiai opo Empung, Tempo ni mai wianisia nisia dari yang maha mulia; nimila : nyaimo ioki kaopusku, wianisia Nyaku berkenan 18Lengkuan niitu linganaimi nimai wiasorga, tempoh nikami mewali-wali oh nisia wanaatas kuntung yang kudus19Niitumo nikami tineguhka ong firman nailila ni para nabi. Leosrendai anikamu mawehegenang tanu mawehegenang. Wia solo materang wia karimbunan, makar fajar menyingsing oh ibintang Timur tumimbul asumena wia natemu, 20Niitumo arior pailekeniu, nubuat-nubuat wia kitab suci ndai toro patafsiran makiit kapaarnu 21Ka ndai wana nubuat siniwo ong kapaaran netou, taan rineho oh Roh Kudus etou mailak atas ngarani opo Empung.
1Kumuramo e nabi-nabi tiruan antempo wiampuser tou ni Opo Empung , nitumo wia puser nikamu wewehan eguru-guru tiruan. Nisia mangongorem tuturu-tuturu lewo omaapu, onisia masesero e penguasa e timubus nisea kaapit lalan niitu maimawewehe kalekepan wia nawaknea 2Laker etou kumiit kapaaran nidopnea, kinawasa hawa napsu maan nisealalan kaulitan paawiten 3Kai kasarakahan ne e guru-guru towo niitu, sea meinakut masarua nuntung wia nisea onsirita-sirita iapan tutunduk nea. Taan empasiwon-siwon nia niitu hukumen lako sinadia ongkabinasaan ndaimo katunda4Kai Opo Empung ndai maupus malaikat-malaikat e masiwo lewo taan mingkilako nisea wia ngorem naraka kasateintu mawewehema wia ngorem popot rimbun o masisi nisea kaambo-amboan. 5O naam si Opo Empung rai maupus koatan purba, taan simalametik Nuh limila kaulitan niitu makaampi e pitu tou walina, tempo Nisea nimehemi dano bah wia natas koatan etou fasik 6onan Opo Empung maapu kota Sodom ong Gomora ombaha, oh niitu maapu o sumiwo mamauali pagenang-genangen wa nise matoutou fasik wia tampa mahai7Taan sia simelamat i Lot, tou benar, ndai maena-ena mape’endis ongpangidopan netou rai mailek hukum opaarte makiit hawa nafsune, 8Ka etou benar yai mena wia pasa nisea onan susur nendo lumoho o luminga pasiwo-siwonea i lewo nitu, orior jiwanea yang benar nitu mapeendis 9Nikanyatamiomi i Empung mailek maseselamat etou benar wia pemawaan o mailek masisindek tou lewo opapeendisen wia nendo pangakiman10Katare nisea makiite kapaaran hawanafsunea kapaar macecemar nawak o maolok pemerintahan ni Opo Empung. 11Nisea berani rendai, oh sombong,o ndai maindek maujat kamuliaan12Padahal malaikat-malaikat sendiri maan kahi sea keter o lembeh makawasa wia nisea, ndai mapala lila-lila hujat, sae malaikat-malaikat kumiwehe hukuman natas nisea wia sinaru ni Opo Empung. 13Taan nisea masuat oe binatang panakasaan welenga masuat oe binatang enitoutemi pasikopen opaapun, nisea nimujat sapa endai pailekenea, oma peniwosiwon nea lewo nisea kai sandiri maabis tanu binatang siru, 14omai sumungkul patouan lewo tanu neiwaerkalewoan nea melioliong susur nendo, nianggap nea nitu kasedapan. Nisea tanu sampah o noda, oe tineleu wia hawanafsu nea, sanisea rimumun kumaan o numonot mawali-wali onikamu.15Weren nea wuta nafsu sina inisea rai maseso meniwo-niwo lewo onisea mahelur etou leme. Natenea nimalatino wia angkasarakahan. Nisea mo etou kinutuk! 16Kanisea timelaumo lalan kaulitan, o sea kaliong, osea kumiit lalan ni Bileam, eoki ni Beor , ipaar tumerima pawaeran wia pasiwoan i lewo17Taan i Billeam nimailek tuturu kete wia e kalewoanna, kai Keledai beban i wowo malila o semur ne tou omaape kakabalan nabi niitu. 18Guru-guru tiruan niitu tanu mbanti pagigaran ninapera tanu rambun nairuke tou-tou wia nisea nimakasa tanu tampa wia gorem karimbunan rendai 19Kaisea mangila-ngila lililaan sombong, congkak ongkosong ndai wana barguna o mapakete hawa nafsu, cabul, o mapipikat etou tou weru mareremeta nidop wia kaliongan.20Nisea timantu kabebasan wia etou walina,padahal nisea sediri adalah babu-babu kalekepan, ka sei ikinala ne tou nisia babu ni tou niitu 21Kasa niseaengkapailekei nea wia pengenalan oi Empung oh juruselamat nikita, Yesus Kristus, rimetamo nawak wia kakacemaran kaotan, taan nikalibatako wia goremena, lowisona lembe lewo ongkatare. 22Kaniitu wia nisea lebe leos, sanisea ndai mailek lalan. Kaulitan dari pada mailek, taan tempo mai mareng sumoup wia parentah kudus pakilana wia nisea Wia nisea masua sapa nilila pribahasa em kabanaran yai iasu ni mareng wia luana, onan itiey mareng lumele wia lontang.
1Patuari-patuari leos, nyai suratna karua, niku tulis wia nikou. Wia nggorem rua surat niitu niaku mainakut matotou pangartian yang murni o pagenang-genangen, 2orior nikamu gumenang sapa nilila en tempo neimo lila ne nabi-nabi kudus oh magenang-genang perintah ni Empung oh juruselamat nei moninuwu ne rasul-rasul wia nikamu.3Ketare musti pailekan niu niitu, ka witu nendo-endo lolowis, eh tumimbul eh sumesero, kaampit seseroan nea, eh tou-tou timou makiit kapaaran hawanafsu nea. 4Se limila; ‘wisa mo janji maila, komai? Ka tempo amak-amak leluhur nikita mimate, pakasa waya niitu tanu tempo dulu, tanu tempo koatan siniwo, in kaowatan’,5Nisea simengaja ndai paar mailek, sa o Firman Allah langit wia mo tempa dulu, eh kaoatan nimai onaan ndano onaan dano, 6Ka o wia ndano niitu kaoatan i rior i nimaapu mo, ni abis ndano bah 7Taan ong firman niitu langit kaampit kaoatan taekan piniara om mbaha oh nei sindek wia nendo pahakiman oh kabinasaan tou-tou fasik8Taan patuari waya kaupus ku, wia esa yai ndai toro kaliuran, ka wiasimaru Mapiara esa nendo masuat oh saribu taon oh saribu tahun, oh saribu tahu tanu esa nendo 9Empung ndai lelong ma wehe janjiNa, maan wewehanetou maanggap niitu kalelongan taannisia sabar wia nikamu, ka nisea mapaar orior ndai wana mabinasa, taan oseawaya sumui oh matobat10Taan nendo ni Empung maitanu erongkit. Nendo niitu langit mailang oh nengker luar biasa oh unsur-unsur kaoatan marengis wia layas embaha anaan kaoatan pakasa wianatasna maapu waya.11Kasa, pakasawaya nyai maancor tanu teintu, memang suci oh saleh nikamu musti tumou 12Enikamu maanak maperepet nendo ni Opo Empung. Nendo niitu langit maapu wia nggorem niu baha oh unsur-unsur kaoatan maancor ka layasna 13Taan masuat oh janjiNa, nikita maanak langit weru oh kaoatan weru, wisa kinasilekan kaulitan.14Niitumo, patuariku waya kaupusku, kaampit maana impakasa, nikamu mainakut, oh nikamu kailekan ndai wana cacat o nda wana sering wia sinaruNa, wia padamean oh nisia 15Anggapeno kasabaran ni Empung ta’ niitumo tempo wianikou, oh kou selamaten, tanu i Paulus, patuarita kaupusku, timulis wia nikamu, kumiit hikmat nai karunia ni wia nisia. 16Niitu siniwona wia pakasa ngorem suratna, sa sia maila perkara-perkara nyai wia ngorem surat-suratna niitu wewehan ka susa pangartian, oh pakasa etou rai mailek oh rai teguh iman, masusui mamuali kabinasaan nea sendiri, masuatte’ oh siniwo nea wia tulisan-tulisa walin17Taan nikamu, patuarikuwaya pailekan wia mo niitu tempo ndaipe nyai. Niitumo ma lilek-lilek eh kamu rai ka ngorem wia kalelengan ne tou rai mailek hukum, oh ndai mailang titimboyennu wia teguh 18Taan tumoute wia ngorem kasih karunia oh wia ngorem pengenalan wia i Empung oh juruselamat ta, Yesus Kristus. Wia Nisia kamuliaan, taekan kaambo kaure-ure.
1Sapamo em bia tempo kata-zetare liminga naimo, ilinoho naimo, kaampit beren, naimo sairi, pinendam raimo o lawas nami, sumuat i Firman hidup nitu itulis nami wia nikamu. 2Nidop itii naimo papailek, o kami limohomo o taekan kami ma-asairime omahhila wia nikamu sumuat i nidop ing ka ure-ure emawali-wali kaampit i opo empung, naimo papailek wia nikamu.3Sapamo limoho nami, sapa liminga nami, ilalanami wia kangkahi nikamu, orior kamu makailek paesa-esan o nikami paesaan nami, o mamuali paesaesan kaampit i opo empung o ianakNa Yesus Kristus. 4O baya waya nyai tulis nami wia nikamu, orior mapaar wia nikami lekepo.5Nyaimo e nabar, lininga nami wia nisia o wehe ni wia nikamu, opo empung wia terang, wia nisia daiwana imbun. 6Sakita lumila wewehan paesa-esaan onisia, taan kita wiote kaumbunan nikita makowo, kita dai masiwo-siwo ingkaulitan. 7Ta’an sakito matou-tou wia katelangan tanu nisia wia terang nikita waya makailek paesa-esan yesa o yesa, odahona ni Tuhan Yesus Anakena maberesi kasumelokanta.8Sakita lumila, kita dai wana iselok, maiupu nawakta sandiri kaulitan dai wia nikita. 9Sakita mangaku insumeloketa, nisia setia o ndai akar sia makiampungi ing kasumelokanta. O meresimi imbaya kalewo anta. 10Sakita lumila, orai masiwo-siwo lewo, kita masiwo Nisia matowo. O kabenaran ni Tuhan dai wia nikita.
1Oki-oki ku waya-waya, nyai tulisenku wia nikamu o kamu rai sumiwo Dosa. Naan rai esa tou sumiwo Dosa, kita makapunya esa tou ni melet wia Bapa, siamo Yesus Kristus, i leos. 2Sia mo ma wehe dame wia pakasa nikita wia dosa o raite dosa ta waya dosa pakasa ne wia kaoatan. 3O nyai mo tanda na, ka ni kita kumenali opo empung, saka kita kumiit perenta-perenta Na.4Sa sei lumila: Aku kumenal ni sia, taan sia rai kumiit perenta Nya, siamo to tumotowo, o witu gorem na rai wana kabenaran. 5Sa sei kumiit Firman Na, tu gorem, tou ti nulit rai mo samporna wia ni wehemi ni opo Empung; ka ni itu mo kita mailek, ka kita witu gorem e Na. 6Sasei lumila, o nisia wia gorem Na, sia musti tu mou masuat o Kristus memang timou.7Patuari-patuari wia leos, rai perentah weru ni tulis na wia ni kamu, taan parenta ure wia ni kamu wia kina tarean. Parentah ure tiin ni itu mo Firman lininga niu. 8Naan parentah weru nai tulis wia ni kamu, o ni nyatami nulit wia gorem Na, o wia gorem niu. Ka karimbunan ni maapu mo ka nulit terang palohon no me.9Sasei lumila, nisia witu gorem terang, taan maseso epatuari na sia mo wia karimbunan ka ambo me taekan. 10Sasei maupus e patuarina sia tetap wia terang o wia gorema rai wana penyesatan. 11Taan sei maseso e patuari na sia ni kagorem wia karimbunan o matou te wia karimbunan. Ndai pailekena wisa nako ana, ka karimbunan tiin ma rapa berena.12Nyaku tumulis wia ni kamu, he oki-oki dosa niu ni ampungan no ka wia ngaran Na. 13Nyaku tumulis wia ni kamu, he Bapa-Bapa, kani kamu ki menalo Nyaku, ka wia ti’nurana katare. Nyaku timulis wia nikamu, netou muda-muda ka ni kamu kater wia Firman ni opo empung nikapunek wia ni kamu, ka ni kamu kinalamei lewo. 14Nyaku tu mulis wia ni kamu e oki-oki ka nikamu mailek i Bapa, Nyaku tumulis wia ni kamu e Bapa-Bapa ka nikamu kemenal nisia wia timuran Na nyaku tumulis wia nikamu hei tou pe muda-muda ka ni kamu keter wia Firman ni opo empung ni munek wia gorem niu o kimalame e lewo.15Tia mo kamu mawehe wia kaoatan ka sapa wia gorem ena. Kasitou mawehe wia kaoatan, ka kasih ni Bapa rai wana wia gorem ena o tiin. 16Ka pakasa wia gorem i kaoatan, yaitu kaparan i nawak o kapaarn beren kaampit kasombongan nidop nda i wia Bapa, taan ni itu mai wia kaoatan. 17Kaoatan yai ma apu, o kapaaran na, taan e tou makiit kapaaran ni opo empung, taan ni sie tumou maka ure-ure.18E oki-okiku yendo yai yendo ka lowis tanu wia lininga niu mako yesa anti kris i mai, taekan timooro laker antikris. Niitu tanda na, o endo yai niuli-ulit nendo yai nendo nai katilau. 19Memang sea timou wia neliketa, taan sea rai ma butu-butul kagorem wia nikita ka sa sea butul-butul ma gorem wia onketa o sea butu-butul gumorem wia nikita. Percayan nu sa sea tuun rai ma wali-wali ni kita, taan saitu mamuali, niitu mamuali ka loho-lohoan, o rai pakasa nea ma butul-butul ka gorem wia ni kita ka rai pakasa nea gumorem wia ni kita.20Taan kamu makai leko pengurapan wia e yang kudus, ka ni itu kai lekan niu mo waya. 21Nyaku tumulis wia ni kou, rai kamu orai mailek kabenaran, taan memang kamu mailek ka nikamu kahi mailek, ka memang rai wana towo tinuwan kaleosan.22Sei sia tumotowo tiin? Raimi sia simangkal ka Yesus siamo Kristus? Sia mo antikris, ka ni namo simangkal i Bapa kaapa Anak. 23Ka sa sei simangkal Anak, sia kangkahi rai makapunya Bapa. Ka sa sei ma paar i Anak, sia kahi makapunya Bapa.24O nikamu sapa lininga niu wia katerena, niitu musti mena wia gorem niu. Sa sapa lininga niu wia katarene, niitu musti mena witu gorem niu, ka nikamu tetap mena witu gorem ni Anak, o wia gorem ni Bapa. 25Nyaimo nai paar, nitaware Na mengesa wia nikita ni itumo nidop kaambo i kaure-ure. 26Pakasa niitu nikumo tulis wia ni kou, ka niitu timoro pakasa ne tou te ma totowa ni kamu.27Ka niitu wia gorem nawak niu memang wehan pengurapen e wia tinerima niu wia ni sia. Ka kamu dai toro ajaren ne tou walina. Taan kumura mo ni urapen Na, maturu ni kamu wia pakasa na – o tuturu Na niitu benar rai selok – e kumura sia katare ma ajar ni kamu, tentumo kapaar niu o mena witu gorem e Na. 28O taekan, e oki kou waya, mena wia gorem ni Kristus, sa kumura ka sia mapa loho nawak Na. 29Sa kamu mailek, ka sia mo benar pakasa niu musti mailek, ka e tou, e simiwo e kabenaran, timou wia ni sia.
1Loho’en, taintu ka wangko nupus nai wehe ni yama ta wia nikita, o tare kita paila’an e oki ni yempung, naan nulit to kita oki ni yempung. Ni’itumo koatan ya’in ndai mailek nikita, ka koatan ndai mailek ni sia. 2Patuari ku wia nupus, tekan ya’in nikita oki ni yempung, ta’an ndai pe paileken sapa mamuali wia nikita witu rior; ta’an kita mailek sa Kristus mapolohomi i nawak kena, nikita mamuali tanu ni sia. Ka ni kita lumoho ni sia nggoremNa, ka ulit. 3Sa e tou meweh arab wia ni sia, mubutul i nawak masuat tanu ni sia, ka butul.4Sa e tou sumiwo ingdosa lewo, lumangkoi i nukeem ni yempung, ka gou lewo ti’in lumangkoi i nukeen ni yempung. 5na’an kamu mailek ka nisia ni mapalohomo inawakeNa, o sia rumou i ka gou lewoan, ka wia nggorem Na, ndai wana inggou lewo (dosa). 6Niitumo sa e tou wiamo nggorem Na, ndai sumiwo inggou lewo, naan sa etou salalu sumiwo inggou lewo, endai lumoho na’an ndai kumenal ni sia.7Oki-oki ku tia pa waya esa tou ma susah ni kamu sa wewehan ma siwo ingka ulitan , ni sia ulit tame re’ken i Kristus ka nulit. 8Sa sei i salalu masiwo inggou lewo, timuur wia i iblis, ka i iblis ma siwo inggou lewo wia tinuuranNa. Ni itumo i oki ni yempung mapaloho inawake Na. O itu patena pe niwo-niwon ni iblis ti’in.9Sa sei timou wia i yempung, ndai sumiwo inggou lewo kahin ka bibit i yempung wia pe nggorem na, na’an sia ndai toro sumiwo inggou lewo, ka nisia timou wia si yempung. 10Nyaimo tandana e oki ni yempung na’an oki ni iblis; sa e tou ndai sumiwo i ka rendaian, indai tumuur wia si yempung, taintumo kangkahin sa sei inai maupus e patuari na.11nya’mo nabar si nongol niu wia kenatuuren, niitu kita musti ma upus-upusan; 12ndai tanu ikain, timuur wia kenalewoan ka ni mate i tuarina, naan sapa reken sebabena osia patena? Ka sapa pa siwona lewo, naan pasiwon i tuarina mbutul.13Tiamo kamu maherang, patuari waya, sa koatan maseso nikamu 14nikita mailek, ka nikita ni merahmo wia rarem imaut, ka nggorem ni nidop, ni itu mo kit maupus e patuarita sa wewehan ndai maupus, nisia mena wia nggorem imaut. 15Sa itou maseso ipatuarina, nisia itou memate tou naan kamu mailek, ndai wana esa tou makapunya nidop ing kaure-ure wia nggorem inawakena.16Niitumo kita mailek i nupus ni Kristus, ka ni sia ni mehemo inawakeNa wia nikita. Ni itumo kita musti mehe i nawak kita wia e patuarita. 17Sa sei wewehan imbutul ingkaotan na’an lumoho e patuariana wia kasiksaan ka indai wana sapa ta’an kimusite i loloangan natena wia e patuari na ti’in, kumura reken nupus ni yempung o tumahang wia nggorem inawakena? 18Oki-oki ku waya kiya nupus ndai na’an kapatotor kaapa na’an lila, ta’an na’an pasiwon na’an nggorem kabutulan (kalenasan).19Niitumo pailekenta, ka nikita timuur wia kalenasan. Niitu mo kita torote matenang inate ta wia sinaruan ni Yempung. 20Ka kita pa tuduna, yempung lebe wangko ta’an nateta mailek i ni itu waya. 21Patuari ku e kaupus, sa nateta ndai matudu nikita, o kita wewehan keberanian nulit tumeperi iyempung. 22na’an sapa te pa kewehen ta, kita makailek wia ni sia; ka nikita sapa imparehona na’an sumiwo sapa ka paareNa.23Nyaisa mo parehona ti’in: o kita ma ulit e ngaran ni Yesus Kristus, okina, na’an enikita maupus-upusan wia sapa impareho o niwehemi ni Kristus wia nikita. 24Sa sei sumiwo sapa imparehoNa, nisia timilau wia inggorem ni yempung, na’an yempung wia inggorem mena. na’an niitumo kita mailek, ka iyempung wia nggorem meta ka niitu roh ni karuniami wia nikita.
1Patuari-patuariku yang kekasih, tia mapercaya i mbaya roh, ta’an ujinako roh-roh ni’itu, a sea nimondoli wia opo empung; ka laker nabi-nabi palsu e timimbul na’an nimange wia kaoatan waya. 2Taintumo nikita makenal Roh opo empung; mbaya roh i nimengaku, bahwa Yesus Kristus nimaimo sebagai tou berasal wia opo empung. 3na’an mbaya roh irai mangaku Yesus ndai ma’asal wia opo empung, Roh ni’itu roh ni antikristus, na’an tentang nisia liminga niumo ka nisia na’an tekan nii sia wiamo wia gorem kaoatan.4Asaleniu wia opo empung, taranakeku na’an nikamu kimalamomako, nabi-nabi palsu ti’i; ka roh wia gorem niu, lebeh wangko ta’an roh wia gorem kaoatan. 5Asal nea wia kaoatan; ka niitu nisea malilate hal-hal duniawi na’an kaoatan malinga nisea. 6Nikami berasal wia opo empung; a sei kumenal opo empung sia luminga nikamu; osei rai berasal wia opo empung sia rai luminga nikami niitumo tandana roh kabenaran na’an roh i simelok.7Patuari-patuariku yang kekasih maimo nikita mahupu-hupusan, ka kaupus ni’itu asalena wia opo empung; na’an e tou e mahupus, limahir wia opo empung na’an kumenal opo empung. 8E sei rai mahupus sia rai kumenal opo empung, ka opo empung i yupus.9Gorem hal ni’imo nupus opo empung panyataan wia puse-pusereta, yaitu i opo empung nimutuso iAnake-Na i esate wia gorem kaoatan, o nikita tumou o Nisia. 10ni’imo nupus ni’itu: ndai nikita nimaupusi opo empung, ta’an opo empung i nimaupus nikita na’an i nimutus ianake-Na i padamai wia dosa-dosata.11Patuari-patuariku, i kaupus a i opo empung taintu mahupus nikita, taintumo nikita kangkahi mahupusan. 12Rai wana esatoupun i peruah lumoho opo empung, o nikita mahupus-hupusan, opo empung tetap wia goremeta, na’an nupuse-Na sempurna wia goremeta. 13Taintumo nikita mailek, ka nikita tetap wia gorem opo empung na’an nisia wia goremeta: Sia i kimarunia nikita makailek bagian wia Roh-Na. 14na’an nikami limohomu na’an sumaksi, ka i Bapa nimutuso ianake-Na mamuali Juruselamat dunia.15A sei mangaku, i Yesus i Anak opo empung, opo empung tetap wia goremena na’an nisia wia gorem opo empung. 16Nikita kumenalo na’an mapercaya i nupus opo empung wia nikita. Opo empung adalah nupus, na’an asei tetap wia gorem nu sia tetapite wia gorem opo empung na’an opo empung wia goremena.17Wia hal ni’imo nupus opo empung sempurna wia goremeta, yaitu a nikita wewehan kaberanian mapercaya wia nendo pahakiman, ka masuat na’an nisia, nikita kangkahi wia gorem kaoatan yii. 18Wia gorem nupus ndai wana kainde: nupus isempurna i lumenyap kaindean: ka kaindean wewehan hukuman na’an a sei mainde, nisia ndai sempurna wia gorem nupus.19Nikita mengupus, ka opo empung lebe rior maupus nikita. 20A esatou lumila: “niaku maupus opo empung, “ta’an sia maseso patuarina, nisia i tumotowo, ka a sei rai maupus patuarina ilinohona, rai mungkin maupus opo empung, irai palohona. 21na’an perintah yi’i tinerimata wia Nisia: A sei maupus opo empung, sia harus kangkahi maupus patuarina.
1E tou e maulit i Yesus siamo Kristus, nai ka tou wia opo empung, sa e tou ma wehemi nisia o timoumi, mehemi nisia o katou mi wia ni sia. 2Nyai mo tanda na, ka kita maupus eoki ni opo empung sa kita maupus i opo empung, ka masiwo perenta-perenta Na waya. 3Ka nyaimo nupus ni opo empung ni itumo ka ni itumo kita ma kiit-kiit perenta Na waya, perenta-perenta Na waya ni itu buter.4Ka pakasa timou wia opo empung kimala i kaoatan. Ka nyaimo kauntungan kimala ikaoatan wia ndai paileken ta iman ta. 5Sei sia kimala me kaoatan, sa rai nisia mailek ka Yesus tiin yoki ni opo empung?6Yaimo sia ni mai kaampit i ndano o daha siamo Yesus Kristus, ndai te ndano, taan ndano kaampit ndaha – o Roh kudus ni mehe o sumairi me, ka roh memang timena. 7Katelu e sumai se me, wia gorem sorga Bapa Firman o Roh Kudus, ka e telu ti’i memang esa. 8Ka wewehan e telu simairi me wia kaoatan: Roh, o dano, o daha, katelu nea memang esa.9Kita timerima sinairian ne tou, taan sairian ni opo empung lebe keter. Ka tentumo sinairian ni wehemi ni opo empung wia i nyAnak e Na. 10Sa sei maulit wia Anak ni opo empung, sia makapunya sinairian ni itu wia gorem nawakna: Sa sei rai ulit pero wia opo empung, sia sumiwo ni sia mamuali tumo towo, ka ni sia rai maulit e rai sumairi ni wehe ni opo empung wia Anak na.11Nyai mo sinairan ni itu: opo empung ni mehe mi tumou akar kaure-ure wia nikita o wia gorem ni Anak Na. 12Sa sei makapunya Anak sia makapunya hidup, sasei rai makapunya Anak sia rai maka ilek tumou.13Pakasana ni kutulis wia ni kamu, o maulit wia ngaran Anak ni opo empung, mailek o maka punya, tumou akar ka ure-ure. 14Yaimo kaberania maulit wia ni sia, ka itu timerima sosombayangan nea, kanikita kimiwehe esa-esaan wia ni sia kimiit wia kapaareNa. 15Ka saitu paileken ta, ka sia materima ka pailekenta, o kita makailek pakasa ni itu e wia kiniwehe wia ni sia.16Sa wewehan tou limoho patuari na simiwo lewo ka lewo erai mahali mi patean, mai mo sia sumombayango ni opo empung o Yesus ka mawehemi tumou wia nisia, ka nisea e sumiwo lewo rai mahali me patean. 17Pakasa kalewoan ni itu lewo taan wewehan lewo rai mahali mi patean.18Pailekenta pakasa ne tou timou wia opo empung rai simiwo i lewo, taan sia timou wia i opo empung limendong ena, sa e lewo rai tinimboyan na. 19Paileken ta ka timuur wia opo empung o pakasa ikaoatan wia bawa kuasa ni tou lewo.20Taan paileken ta, ka Anak ni opo empung e mai mehe nupus wangko o mangarti wia ni sia, o kita mailek i benar o kita wia gorem i benar, wia gorem ni anak Na Yesus Kristus. Siamo opo empung o benar o timou akar e kaure-ure. 21E oki-okiku, mahilek wia pakasa e mangelat waya.
1Wia penatua o ibu i sinisir o eoki-yokina e paling kaupus ku ulit ndai te nyaku maupus nikamu, taan o e pakasa ne tou i kumenalo kabenaran. 2O pakasa abenaran nimena wia nikita o wali nikita makar e kaamnoan. 3Kasih karunia, rahmat, o damai sejahterawia i Opo Empung, o wia Yesus Kristus, Anak Bapa, i mawali nikita wia gorem kabenaran.4Nyaku mapela-pela renday, ka kailekang kumako, e sanga paharua wia eokimu ti mou wia, gorem kabenaran, o masuat o perentah tinerimata wia i Opo Empung. 5O tekan nyaku makiwehe wia ni kou, ma, ndai te tanu nyaku matulis perentah weru wia nikou, taan kumiit, perentah i wia nikita katare, o nikita maupus-upusan. 6E nyaimo maupus niitu, nikita tumou kumiit perintah Na, nyaimo perintah niitu, niitumo kamu tumou wia gorem kasih, kumura sinongol niu wia katarena.7Ka lakero e penyesat kimaluari, o nimangemo wana pakasa i kaoatan. E rai mengaku Yesus Kristus ni maim o tanu e tou, ni seamo e penyesat o antikris. 8Jumaga-jaga, o kamu tia kailangan sapa pinaayang, niu niitu, o rior e nupamu wutah.9Waya e tou rai mena wia gorem tuturu kristus, taa e kimentar kimaluar wia niitu, ndai makapunya i Opo Empung, sasea menawia gorem ajaran niitu, nisia maka punya Bapa o Anak. 10Sa wewehan ou mai wia nikou, sasia mai wia nikou, ndai ni malimi ajaran nyai, ndai toro teriman wia gorem mbalemu, tia pa wehan tabea wia nisia. 11Sa sei mehe wia nisia, sia makailek pasiwo-siwona wana lewo.12Butuullo lakero tinulisku wia nikou, nyaku ndai paar sumiwo kartas o tinta, taan kapaareku mai sandiri wia nikou o sumirita masaru-saruan o nikamu, o rior sukacitata kakiitan. 13Tabea wia nikamu wia eoki patuarimu e sinisir.
1Wia penatua mange wia Gayus i kaupusku, dia wia kabenaran: 2Patuariku kaupusku, nyiaku sumombayang, oh kou maleos-leos oh sehat-sehat waya ya pakasa niitu, masuat oh jiwamu leos-leos ite. 3Ka niaku senang rendai ka e patuariku nimai omehe kasaksian wia nidopmu, wia kabenaran, ka memang kou midop wia kabenaran. 4Wa nyaku dai wana kasenangan lebeh wangko taan luminga, eh okiku waya nimidop wia kabennaran.5Patuariku kaupusku, nikou timIndak tanu eh tou percaya, wisa siniwomu waya eh patuari maan sea tou waya asing. 6Nisea nimehem mo kasaksian wia sinaru neh jemaat wia kaleosan nu. Leos rendai pasinowu sanikou timulung nih sea wia lalan neah, Oh nesa cara ih kapaar oh nesa cara ih kapar nih Opo Empung. 7Ka oh ngaranna nisia nimangkato erai timerima sapa-sapa wia eh tou waya erai kumenal ih Opo Empung. 8Nikita wajib tumerima eh tou teintu rior kita toro mindo bagian wia papa ayangen neah wia ih kabenenaran.9Nyaku timulis some oki wia eh jemaat. Taan dio trefes ih paar mamuali tou parior-rior wia nisea waya rai paar ma akui nikami. 10Niitumou sabyaku mai nyaku maki-kiwehe wean genang pakasa siniwo ih siniwona. Kanisia meleter mawehe teme lila lewo wia nikami. Oh dai pe puas wia niitu. Nisia kankai dai paar tumerima patuariuna sasea mai taan malarangi te eh tou paar tumeriwa eh jemaat.11Patuariku leos rai toro tumiru ih lewo taan ih leos. Taan sasia masiwo lewo rai lumoho ih Opo Empung. 12Tanu ih Demetrius pakasa eh tou mawehe kasaksian leos kong kabenaran sandiri mawehe kasaksian leos, maan ni kami mawehe leos wia nisia oh paileken na kasaksian neimi ulit.13Laker kasa patulis nemi nikou oh tonta oh pena. 14Kapaarku nyaku masungkul nikou oh sumirita masaru-saruan. 15Syaloom mawalime nilou! Salam wia patuarimu. Laus some salamku wana eh patuari yesa oh yesa.
1Wia Yudas, pareho reho ni Yesus Kristus o patuarini Yakobus, wia nisea e timowa, e niwehe wia Allah Bapa, nikaupus ni Yesus Kristus. 2Rahmat, damai sejahtera o kaupusana leinembe mako wia nikamu.3patuari waya e kaupuseku, kasasakan niaku uli-ulit ma inakut matulis wia nikamu tentang keselamatan waya, niaku tanu pereho-reho, o tinulis nyai wia ni kamu o mehemi tuturi wia nikamu, orior kamu mainakut waya mempertahankan iman e nimo ilela wia e tou-tou kudus. 4Ka katureimi wewehan tou neikatantu igumorem masere-serep wia toro niu, niseamo elaato nitantumi nukumen. Nisea mo waya etou fasik emakiselok, kasih karunia ni Opo ta untuk sinampetan gahlo nea, oi masangkal i Penguasa o Empungta, Yesus Kristus.5Taan, maan kahi pailekan niumo waya niitu o daimo karagumu, niaku paar mapagenang kamu ka nulit i Empung e tou Na wanatanah Mesir, taan pakasape kahi bininasana nisea erai maeman. 6O niSia timahang emalaekat e rai malinga-linga wia susupuan kakuasan nea, taan etimelau eiu pahana-ana’an nea, o tinorungkuan wia gorem karimbunana kaoatan kaambo nendo wangko penghakimana.7Masuat o Sodom o Gomora o pakasa i kota leineudong niitu, o tanu kasuat niitu masiwo percabulan o mengiit waya kapaaran rai wajar, i tinanggongngo kependisan mbaha kekal tanu nigenang wia pakasa netou. 8Maan teintu pakasa etou mengipi-ngipi nyai ema cemar nawak nea o sesero i kuasa ni Opo Empung o e mahojat imulia wana sorga.9Taan iwangko malaekat, Mikhael, witu gorem peinaselok-selok mapipet oi iblis kai mayat ni Musa, rai berani mahakikimi iblis o naawiten, taan linila: “Satoro Mapiara rumuke nikou!” 10Taan teintu sea mahojat pakasa ndai paileken nea o justru sapa paileken ne wia nalurina masuat oi binatang rai wana yakal, niitumo nima li kabinasaan nea. 11Nimasilakamo sea, kanisea kimiit lalan kine langan ni kain o kanisea, ka mbawaeran, timenemako wia kasesatan ni Bileam, o sea mabinasa ka kadurhakaan kasuat ni Korah.12Niseamo yai sumenang wia perjamuan nupusmu, o nisea rai mahira-irang makāān o waya maaley nawakena sandiri; nisea tanu rambun rai sirano, limangkoi sinengo reges; nisea tanu pohong-pohong wia noras musim gugur e dai mawehe wuana, pohong-pohong e nimawuwut makar i kalatena o nimatemo karengan. 13Nisea tanu mbalolongan i lour rimber, yang membuihkan keaiban nea sandiri, nisea tanu bintang-bintang e wia nisea sindiamo tanpa karimbunan kaoatan makar kaure-ure.14O tanuka nisea Henokh, turunan kumapitu ni Adam, nimubuato, lilana: “Nulit ulit i Empung mai oe mariwu-riwu tou kudus Na, 15emai mahahakim pakasa etou o e mananawu ni nukuman wia etou fasik, ka pakasa peniwo-niwon, e peniwo-niwon nea, o pakasa lila nista, o pengila-ngila ne tou berdosa e fasik tii wia Mapiara”. 16Nisea tii etou magahlo-gahlo o e manginga-ngingal e pahange-angean nea, nidop makiit gahlona, taan semur nea mengila-ngila e ndai toro i pengila-ngila o nisia sumila etou ka makailek keuntungan.17Taan nikamu, patuari kuwaya e kaupusku, genang-genangen sapa meilila irior wia nikamu ne rasul-rasul i Empung ta, Yesus Kristus. 18Ka nisea linilamo nikamu: “maako i kaamnoan wewehan mai e sumesero e tumou kumiit i gahdo nea”. 19Seamo e mapepete kakinuasamo ne kapaaran-kapaaran kaoatan yai o etimou rai si Roh Kudus.20Taan nikamu, patuari e kaupusku loongkene nawake mu sandiri wia natas tinuuran imanemu ḛ suci rendai o sumombayang wia gorem Roh Kudus. 21Piara leos nawakemu wia nupus ni Empung kasảsa’kan maana rahmat ni Empungta, Yesus Kristus, akar nidop kaure ure.22Turu’te mako kaupus-upusanmu wia ni sea e bimbange, 23Selamatente mako sea okahateni sea wia mbaha. Taan tureitemoka kaupu-upusan pawali-wali o kaindean wia walina kahi, o kalilisenokan lambung nea kacinemaro waya kapaaran-kapaaran i dosa.24Wia nisia, i kuasa majaga, orior tia kamu kaselok o enimali nikamu raiwana noda o wuta i kasenangan wia sinaru kamuliaan Na. 25Empung mengesa, Juruselamat ta, ni Yesus Kristus, Empung ta, wia ni Sia wewehan kamuliaan, kebesaran, kekuatan o kuasa i rior pakasa i toun i tēkan akar kaure-ure. Amin.
11Niimo Wahyu Yesus Kristus i nai Karuniami Opo Empung wia Nisia, o ipaturu Na wia hambahamba-Na sapa i tare mamuali. na'an oe malaika'te-Na e nai utuse-Na, Sia imilamomako wia hamba-Na Yohanes. 2Yohanes isimaksimo tentang firman Opo Empung naan tentang kasaksian inaiwehe ni Yesus Kristus, ni itu mbaya-waya i liniohonamo. 3Berbahagialah i nimacamumako na'an nisea e limingamomako kata-kata nubuatan nii, na'an e makiit sapa i nai tulis wiagoremena, ka waktuna tawimo.4Maiwia Yohanes wia kapitu jemaat e wia Asia rintek: nuputleos na'an damai sejahtera mawali-wali nikamu, mai wia Nisia i wiamo na'an i mbe wehano na'an imahaipe, na'an wia kapitu roh i wia muka tahta-Na. 5Na'an mai wia Yesus Kristus, saksi yangsetia kinatarean bangkit wia nantara tou nimate na'an e makuasa natas raja-raja kaowatannii. wia Nisia, i maupus nikita na'an i rimetamomako nikita wia dosa ta oleh darah-Na. 6Na'aninimamualimomako nikita mamuali nesa kerajaan, mamuali imam-imam wia Opo Empung,Bapa-Na, wia Nisimo kamuliaan, na'an kuasa makar selama-lamanya Amin.7Loho'on Sia mai na'an awan-awan na'an mberen waya akan lumoho Nisia, nisea kang kahi e kimembekko Nisia, na'an e tou waya wia kaowatan e rumatapi Nisia, ya, Amin. 8"Niaku mo Alfa na'an Omega, firman Tuhan Opo Empung i wiamo na'an i mbewehano na'an i mahaipe, yang mahakuasa."9Niaku, Yohanes patuari na'an sekutumu wia kalengeian, wia kerajaan na'an wia ketekunan, ma'anaYesus, wia pulau, maha ngaran Patmos o ka firman Opo Empung na'an kesaksian i nai wehe ni Yesus. 10Wia nendo ni Tuhan niaku kinuasai roh na'an niaku malinga wia lowiseku mbewehan suara lengku rendai, masuat lengku sangkakala, 11lilana: "Sapa linohomu, tulisako wia gorem nesa kitab na'an kirimako wia kapituh jemaat yii: witu Efesus, witu Smirna, witu Pergamus witu Tiatira, witu Sardis, witu Filadelfia na'an witu Laodikia."12O niaku sumui ka maloho suara i mailawia niaku, na'an setelah niaku sumuimi, tampaklah wia niaku, pituh kaki Dian dari emas. 13Na'an wia puse-puser kaki dian tii wewehan tou masuat Anak Manusia nimake jubah lembot tena makar wina'ke san wawa'kes pinggang dari emas.14Ro'kos na'an mbu'ukeNa puti' masuat rendaibulu putih metah, na'an mberen-Na masuat rendai nyala baha. 15Na'an na'e-Na mengkilap masuatrendai tembaga mawaha wia gerem patutungan; suara-Na masuat lengkai air bah. 16Na'an wia lawas leleose-Na sia timimboy pituh bintang na'an mai wia nganga-Na kumaluar sebilah pedang tarem bermata dua, na'an muha-Na bersinar-sinar masut matahari yang terik,17Ketika niaku lumoho Nisia, niaku sumungkor wia muka nae-Na masuat na'an tou nimare; ta'an Sia rumenta, lawas leleose-Na wia nataseku, o Sia lumila; "tia mainde! Niakumo i katare na'an i akhir, 18na'an i hidop. Niaku nimatemo ta'an loho'on Niaku hidup, makar selama-lamanya na'an Niaku timimboywaya kuhusi maut na'an kerajaan maut.19Ka ni'itu tulisako sapa i linohomumo, i nimamuali tekan maupun i sabantar mamuali sesudah nii. 20Na'an rahasia kapituh bintang i linohomamo wia lawas leleose-Ku, na'an kapituh kaki dian emas niitu: kapituh bintang ni'itu ialah malaikat kapituh jemaat na'an kapituh kaki dian niitu ialah kapituh jemaat.
1"Tulisako wia malaikat jemaat witu Efesus: Niimo firman mai wia nisia, i timimboi kapituh bintang tii wia lawas leleose-Na na'au makelang wia nantara kapituh nae e diau emas itu, 2Niaku mailek mbaya papa'yangenu: baik jerih payahmu maupun ketekunanmu. pailekkenku, ka nikou ndai toro sumabar wia tou-tou lewo, ka nikou winowaanumo sea e maila nawak nea rasul, ta'an yang butulena ndai taintu, ka nikou kinailekanumo sea timowo.3Na'an nikou tetap sabarite na'an menderita oleh karena ngaraneKu; na'an Nikou ndai makenal laleh. 4Ma'an taintu Niaku macela nikou, ka nikou timelaumo kaupuse i katare. 5Ka niitu genangen betapa goremo nikou nimawumo? Tumobatto na'an siwono kahi sapa, katare siniwomu. ka arai taintu, Niaku ma'ai wia nikou na'an Niaku mindo mange kahi DianeMu wia tampana, a nikou rai ma bertobat.6Ta'an nii i wehan wia nikou, yaitu nikou maseso mbaya pasiwon e makiit Nikolaus, e kasesu Ku kang kahi. 7Sei wehan lunteng, hendaklah sia luming mako sapa i nailila Roh wia jemaat-jemaat; seisia muntung, sia wehangku kuman wia pohong katonan imbia taman Firdaus Opo Empung.8"Na'an tulisako wia malaikat jemaat wana Smirna: niimo firman wia i katare na'an i lolowis, i nimatemo na'an timou ulang: 9Niaku mailek kalenge yaunu na'an kamiskinannu - ta'an nikou sia'- na'an sa'li nea, i malila nawakena tou Yahudi, ta'an embutukna ndai taintu: naika sui' nisea jemaat ni iblis.10Tia mainde wia sapa i harus pa deritanu! butukna iblis maping lilako pira tou wia nantara niu wia gorem bui o nikamu pacoban na'an nikamu makailek kalengeian selama mapuluh endo. Satoro nikou setia makar mate, na'an Niaku makaruniame wia nikou mahkota kahidupan. 11Sei wehan lunteng, satoro sia liminga sapa i nai lila Roh wia jemaat-jemaat; seisiamuntung, sia rai mape'dis sapa-sapa wia kaptean kumarua."12Na'an tulisako wia malaikat jemaat wana Pergamus: Niimo firmane Na, i nimake pedang tarem naan werenan rua: 13Niaku mailek wisa kou nimunek wanamange wana tampa tahta iblis; naan nikou tumimboy wia ngarane-Ku, na'an nikou ndai sumangkal imanemu wia Niaku, ndai kang kahi wia zaman Antipas, saksi-Ku, e setia wia Niaku, e pinate wia muka Niu, wisa i iblis nimena."14Taan Niaku wewehan pira kaberatan wia nikou: wia nautaramu wehan pira tou e menganut tuturu Bileam, e mawehe tuturu wia Balak o maselokako tou Israel, supaya sea kuman pasembahan berhala naan sumiwo zinah. 15Taintu kang kahi wehan wia nikou tou-tou e matimboi wia tuturu ne makiit Nikolaus.16Ka niitu mabertobato! arai' taintu, Niaku ma'aimo wia nikamu naan Niaku merang nisea naan keles wia ngang-Ku nii. 17Sei wehan lunteng, satoro sia luminga sapa inai lila Roh wia jemaat-jemaat. Seisia muntung, wia nisia wehanku mako wia bisa i nai kasindek, na'an Niaku kumarunia mako wia nisiawatu puti', i wianatasena tinulisan ngaran weru, i rai paileken nea waya, i timerimate maileke.18Naan tulisako wia malaikat jemaat wana TiaTira: niimo firman Anak Opo Empung, emberena-Na tiatemi tinutungan baha naan nae-Na tiatemi tembaga: 19Niaku mailek waya papaayangenu: Leos nupusemu maupun imanemu, leos palayanenu maupun katekunanmu. Niaku mailek ka papaayangenu i lowis lebeh laker taan wia engkatare.20Taan Niaku ma sero' nikou, ka nikou nimayamako wewene Izebel, i timotor nawakena nabiah, maturu naan maselokako hambahamba-Ku sumiwo zina naan kuman pasembahan-pasembahan berhala. 21Naan Niaku nimehemomako sia waktu o mahertobat. Taan sia rai paar bertobat wia zinahna.22Loho'en, Niaku mingkilako nisia wia natas patekelan e tou sakitannaan sea e masiwo zinah naan sia pingkil Ku mako wi gorem kasukaran wangko, a sea rai mabertobat wia pasiwo-siwon wewene tii. 23Naan oki-okina patengku naan, jemaat waya emailek, ka Niakumo i mates batin naan nate ne tou, naan ka Niakui i mabalasako wia nikamu tiap tou makiit pasiwona.24Taan wia nikamu e tou-tou laeng wana tiatira, e rai makiit tuturu tii naan e rai maselidiki sapa pa totor nea seluk beluk iblis, wia nikamu Niaku lumila: Niaku ndai paar matanggung beban laeng wia nikamu. 25Taan sapa i wia nikou, timboyano niitu makar Niaku mai.26Naan asei muntung naan sumiwo papa'yangen-Ku makar kinalausana, wia nisia i karuru nia Ku kuasa hatas e bangsa-bangsa: 27Naan sia ma perintah nisea naan tongkat besi: nisea e turasen masuat tembikar tukang periuk - masuat tou inerimaKu wia Bapa-Ku. 28Naan wia nisia i karuniaKu bintang timur. 29Sei wehan lunteng, satoro sia luminga sapa i nai lila Roh wia jemaat-jemaat.
1"Naan tulisako wia malaikat jemaat wana Sardis ; niimo firmane NA, i makapunya kapituh Roh Opo Empung naan kapituh bintang tii: IA NIAKU mailek mbaya papa ayangenu : nikou maila matou - tou, padahal nikou nimate ! 2Tumdoro, naan kumetero sapa Itimelau pe I tawimo o mate ka ndai wana nesa wia papaayangenu kinailekan KU sempurna wia sinaru Opo Empunge KU.3Ka miiku genanagen kumura nikou timerimamo naan limingamo, kiitan niitu naan matobato ! ka a nikou ndai jumaga-jaga, NIAKU maai masuat rongkit naan nikou ndai mailek wia nendo wisa NIAKU lohonokan mai wia nikou. 4taan wana sardis wehan piratou e rai macemarako lambungena; nisea e kumelang naan NIAKU wia lambung puti, ka nisea e toro wia niitu.5Asesia muntung, sia, make lambung puti itaintu; NIAKU ndai mapusako ngarana wia kitab kehidupan,ta'an niaku mangakumako ngarana wia kasaru BapaKU naan wia kasaru para malaikate-NA. 6Sei wehan lunteng, hendaklah sia lumingamako sapa I nailila Roh wia jemaat - jemaat."7" Naan Tulisako wia malaikat jemaat wana Filadelfia; niimo Firman nimai ingkudus, imburul, i timimboy kukusi Daud ; asia muka, ndai wana I toro menet ; asia menet, ndai wana I toro muka'. 8NIAKU mailek waya pa'paayangennu; lohoen, NIAKU imukamo pepenet wia nikou, indai toro peneten seite sia. NIAKU mailek engkau teranu ndai takura, taan nikou maki ia I firmane KU naan nikou ndai masangkal ngarane KU.9Lohoen, bira tou wia jemaah iblis, i nisea e timo tor nawak nea tou Yahudi, taan imbutulena ndai taitu, taan matowo, I pawehe- KU wianikou. sesungguhnya NIAKU rumehomako nisea mai naan sumungkur wia sinaru na'emu naan maakui, ka NIAKU maupus nikou. 10Ka mikou makiiti Firman - KU ka tuur maana NIAKU, nihumo NIAKU kangkahi malindungi nikou mai wia nendo pacobaan I mahaipe natas kaowatan waya O mawowa I nisea e nimunek wia bumi. 11NIAKU maaimo. timboyan sapa I wia nikou, supaya ndawana esa tou mindo i mahkotamu.12Seisia muntung sia I pamualingKU sokoguru, wia gorem Bait Suci Opo Empunge-KU naan sia ndaimo toro kumaluari kahi wia niitu, naan wia nisia I TuliseKU mako ngaran Opo Empunge-KU, ngaran kota Opo EmpungeKU, yaitu yerusalem baru, I timumpami wana sorga wana Opo Empung naan ngarane- KU imberu. 13Sei maka lunteng, hendaklah sia lumingamako sapa i nailila Roh wia Jemaat - jemaat."14" Naan Tulisako wia jemaat wana laodika; niImo Firman wia amin, saksi I setia naan butul, katare wia siwiwo Opo Empung ; 15NIAKU mailek waya pa'payangenu : nikou ndai nemel naan ndai paso: entewangine anikou nemel ato paso' ! 16jadi ka nikou suam suam kuku, naan ndai nemel ato paso', NIAKU lumua'mako nikou wia ngauga -KU17Ka nikou limila : Niaku sia' naan niakusimiamo mako nawakeku naan niaku ndai kakurangan sapa-sapa naan lantaran nikou ndai mailek bahwa nikou melarat, naan malang, lengei, buta naan limengat, 18Ka NIAKU maweke tuturu nikou, supaya nikou tumeles wia NIAKU emas I nimurnimo wia mbaha, agar nikou mamuali sia' naan kangkahi lambung puti', supaya nikou makemako, O rai kalohoan kou ndai limambung I mapairangite ; naan kahi lana I malumas mberenemu supaya nikou toro lumoho.19seite sia kaupuseKU, sia tegoren-KU naanwiwelen-KU ; ka niitu relamako natemu naan bertobatomako ! 20Lohoen, NIAKU timoor wia sinaru pepenet naan matengkor : a wewehan tou luminga suara-KU naan mukamako pepenet NIAKUmauntep makailekako naan sia mawali - wali naan NIAKU.21Seisia muntung sia I ruhmune-KU mawali - wali naan niaku wia natas tahta-KU, kumuramo NIAKU kahi nimuntungo naan rumah mun mawali-wali naan Bapa- KU wai natas tahta- NA. 22Sei wehan luateng, hendaklah sia luminga sapa I nailila Roh wia Jemaat-jemaat.'
1Owia wana mitu niaku lumoho: memangkahu indulu I lingakumo, lumita wia niaku masuat lengku sangkakala lilana: sumereti wiani’i naan niaku umurung mako wia nikou sapa mamuali mako sesudah ni I. 2O niaku kinuasomo I Roh naan lohola, enesa tahta timoor wia surga, naan tahta witu rimuhmun esa tou. 3Naan Sia I rumuhun wia tahta ni itu palohoentiatemi Permata Yaspis naan permata Sardis; naan suatu pelangi limendongi tahta ni itu gilang-gemilang tiatemiZamrud rupana,4naan rimon tahta ni itu wehan rua mapulu o epat tahta naan wia tahta ni itu rimuhmun rua mapulu o epat tua-tua, e mimake lambung putih naan mahkota emas wia ro kos nea. 5Naan wia tahta miru kumaluar kilat naan langkep guruh I mameuderu6Naan wia sinaru tahta ni itu wehan lautan kaca tiatemi kristal; puse-puser tahta ni itu naan wia rinonena wehan nepat mahluk mberenite waya, wia sebelah muka naan wia sebelah lowis.7Adapun mahluk katare masuat naan lembu oki, naan makluk kumatelu maka punga muka masuat muka ni tou, naan mahluk kuma epat masuat naan burung nasar i malempare. 8naan kumaepat mahluk ni itu masing-masing lelemparan nenem, rinongena naan wia sebelah goremena buta naan mberen, naan e ndai mahana-ana nisea menoasa noat nan bengi : "Kudus, kudus, kuduslah Tuhan opo empung, mahakuasa waya imbio mo naan imbia naan i mahaipe"9naan tiapite makluk-mahluk ti i ma mempersembahkan kakantaren, naan hormat naan ucapan syukur wia nisia masembah sia irimuhmun wia natas tahta ni itu naan, timou makar kaure-ure. 10O kumundumo karua nga pulu oepat tua-tua ti i wia sinaru na irimuhmun wia nataas tahta ni itu naan nisea masembah sia i matou-taou maker kaure-kaure naan niseae maping lilako mahkota na wia sinaru tahta ni ita, sambil malila: 11"Ya Tuhan naan opo Empung nami, nikou layak materima puji-pujian naan hormat, naan kuasa ka nikou simiwomomako mbaga-waya; ni ita mbia naan siniwomako
1O maku lumoho wia lawas leleos sia irimuhmun wia natas tahta ni ita sebuah gulungan kitab, itinulisan sei grem naan sei luarena naan nimeteraian naan pituh meterai. 2naan niaku limoho esatou malaikat i gagah i maseru naan suara keras lilana." seireken i toro muka gulungan kitab itu naan muka meterai-meteraiena ?"3taan ndai wana esa tou pun e wia sorga ato e loia bumi ato e wia bawa bumi, e toro muka gulungan kitab ni itu ato e toro lumoho sebelah goremena. 4maka mamemo niaku naan sedih rendai, ka ndai wana esa tou pun i nianggap layak i malouka gulungan kitab ni itu oto pun maloho sebelah goremena. 5o lumilamo esa tou wia tu'a -tu'a tii wia niaku:" tia nikou mahame ! sesungguhnya singa wia suku yehuda, yaitu Tunas Daud, nimuntungo, sehingga sia toro mawuka gulungan kitab ni itu naan muka kaputih meteraiena."6maka niaku lumoho wia puse-puser tahta naan kaepat mahluk tii naan wia puse-puser Tua-Tua tii timoor seekor anak Domba masuat kinetoro maka tanda pituh naan maka weren pituh: niitumo kapituh ROH OPO EMPUNG i nai utus wia kaowatan waya. 7O sia mai anak Domba tii naan tumerima gulungan kitab niitu wia lawas NISIA irimuhmun wia natas tahta niitu.8ketika sia mindomako gulungan kitab niitu, tersungkurlah kaepat mahluk naan kumarua mapulu oepar Tua-Tua tii wia sinaru anak Domba tii, masing - masing timimboy nesa kecapi naan nesa cawan emas, buta naan kemenyan : ni itumo doa Tou - Tou Kudus.9naan nisea kumantar erusa kakantaren werulilanea : " nikou layak tumerima gulungan kitab niitu naan muka meterai - meteraiena : ka nikau kinetoro naan ndaha-mu nikou timeleso nisea bagi OPO EMPUNG wia tiap. tiap suku naan bahasa naan kaum naan bangsa. 10naan nikou simiwomo nisea mamuali nesa kerajaan naan mamuali imam -imam, wia OPO EMPUNG eta naan nisea maperintahmako tou raja wia bumi."11maka niaku lumoho naan luminga suara laker malaikat rimoon tahta mahluk-mahluk naan Tua -Tua tii: jumlah nea berlaksa laksa, naan beribu-ribu laksa, 12lilana naan suara keras : Anak Dombaikinetor tii layak tumerima kuasa , naan kekayaan naan hikmat, naan kaketeran, naan normat,naan kamuliaan, naan puji-pujian."13naan niaku luminga waya mahluk waya e wia sorga naan e wia kaowatan naan e wia mbawa kaowatan naan e wia laut naan e wehan wia goremenawaya, lumila : wia NISIA irimuhmun wia natas tahta naan wia Anak Domba, adalah puji-pujian naan hormat naan kamuliaan naan kuasa maker selama - lamanya !" 14naan kaempat mahluk tii lumila:"Amin." naan Tua-Tua tii jatuh tersungkur naan masembah.
1o niaku lumoho Anak Domba tii muka i kakatare wia kapituh meterai tii, naan niaku luminga i kakatare wia kaepat mahluk tii lumila naan suara tia temi lengku guruh: "mai !" 2naan niaku lumoho: sesungguhna wewehan iesa kuda puti naan tru i simake timimboi nesa panah naan wiana kinaruniami nesa mahkota. o sia maju sebagai nimuntung i marebut kauntungan.3naan ketika Anak Domba tii muka meterai i kumarua, niaku luminga mahluk i kumarua lumila:" mai ! " 4naan majumo iesa kuda laeng, iesa kuda meha padam naan tou i simake kinaruniami kuasa untuk maindo damai sejahtera wia natas bumi, sehingga nisea ma patean, naan wia nisia kinaruniami nesa keles wangko.5naan ketika Anak Domba tii muka meterai, kumatelu, maku luminga mahluk kumatelu lumila: "mai !" naan niaku lumoho : sesungguhnya, wehan iesa kuda wuring naan tou, simake timimboi nesa timbangan wia lawasena. 6naan niaku luminga tiatemi wehan suara wia puse-puser kaepat mahluk tii lumila:" seeupak gandum sedinar, naan telu cupak jelai sedinar. taan tia pa terin lana naan anggur niitu."7naan ketika Anak Domba tii muka meterai ing kaepat niaku luminga suara mahluk ing kaepat lumila :" mai !" 8naan niaku lumoho: sesungguhnya, wehan seekor kuda nijou kunir naan tou i simake makangaranmaut naan kerajaan maut makiit nisia wana bumi untuk mapate naan pedang, naan kahareman naan sampar naan binatang - binatang buas e wia kaowatan.9naan ketika Anak Domba tii muka meterai ing kalima,niaku lumoho wia mbawa mezbah jiwa_jiwa nea e pinatemo o ka firman OPO EMPUNG naan o ka kasaksian i nisea miliki. 10naan nisea sumeru naan suara ke'ras, lilana :"laate kahi, ya penguasa yang Kudus naan butul nikou naai mahakimi naan naaimabalasako daha nami wia nisea inimunek wia koowatan ?" 11naan wia nisea masing masingwinehan selulai jubah puti naan wia nisea nailila, ka nisea harus masenge olei waktu kahi makargenap jumlah kaampit-kaampit pelayan naan patuari - patuari nea, e papaten masuat tou nisea.12Maka niaku lumoho, ketika Anak Domba tii muka materai i kumaenem, sesungguhnya mamualigempa bumi yang dasyat naan iendo mamuali wuring tiatemi karung wuuk naan bulan mamuali mehawaya tiatemi ndaha. 13naan bintang - bintang wia langit mera'mbas - ra'mbas wia natas kaowatan tia temi pohon ara magungurako bua-buana i matape, a sia, yahgai i reges repet. 14maka menyusutlah langit tiatemi gulungan kitab ginulung naan kaesongo gunung - gunung naan pulau - pulau wia tampana.15Naan Raja - raja wia kaowatan naan ewangko - wangko serta perwira - perwira, naan tou- tou sia serta tou - tou berkuasa, naan samua budak serta tou merdeka sumindek wana gorem gua - gua naan nautara batu - batu karang wia gunung. 16naan nisea lumila wia gunung - gunung naan wia batu - batu karang tii:" runtuhlah timimpa nikami naan sindekite nikami sinaru NISIA, i rimuhmun wia natas tahta naan sinaruh murka Anak Domba tii." 17Sebab nimaimo hari wangko murka nea naan seireken e toro tumahang?
1Tumondong niitu niaku limoho e epat malaekat timoor wianepat toroan koatan o sea tumahang nepat reges koatan, o rai wana reges masengo wia katanaan, ka'apa wia lour ka'apa wia pohongpohong. 2O niaku lumoho esa tou malaekat laeng rimengka wia tampa pahondolan ni yendo. Nisia mahali segel empung: kinatouan; na'an sia rumekey suara lengku rendai wia e epat malaekat i tinugasan mateteri koatan naan lour. 3Lilana: "Paterin koatan kaapa lour kaapa pohong-pohong ka ni kami raipe simegele pereho-reho ni empung kami wia tuntung nea!"4O niaku sumongol kalakeran nea i simegel lako wia pakasa suku turunan Isreal. 5Wia suku Yehudamapulu o rua ngariwu wia suku Ruben mapulu orua ngariwu. 6Wia suku Asyer mapulu o rua ngariwu, wia suku Naftali mapulu o rua ngariwu, wia suku Manasye mapulu o rua ngariwu.7wia suku Simeon mapulu o rua ngariwu, wia suku Lewi mapulu o rua ngariwu, wia suku Isakhar mapulu o rua ngariwu. 8Wia suku Zebulon mapulu o rua ngariwu, wia suku Yusuf mapulu o rua ngariwu, wia suku Benyamin mapulu o rua ngariwu.9Tumondong niitu niaku limoho: kaulitana, tanu nimerur sela tou laker irai nikareken kalakeran wia pakasan bangsa o suku, o kaum, naan bahasa timoor wia sinaru takhta o wia sinaru yoki i Domba, nimake Jubah puti o timimboi: lalai'na palem wia lawas nea. 10O suara lengku rendai sea rumekei: "Keselamatan wia empung nami i rimuhmun wia natas takhta nana wia yoki i Domba."11O pakasan ne malaekat timoor limendong i takhta o etua-tua naan e epat makhluk ni itu, ne sea kimundu wia muka takhta ni itu o masemba empung. 12O lumila "Nulit! Lolo'oren naan katewangan, o kapinteran naan sukur, naan no ormat naan kakuasaan naan kaketeran.13O Yesa tou wia si melete tua-tua ni itu lumila wia ni aku: "sei reen sea e ni make jubah puti ni itu naan wisa sea o mai?" 14O aku lumila wia ne sea: "Tuangeku, tuang mailek." O sia lumila wia ni aku: "ne sea yai tou-tou kimaluar wia kasusahan imbangko; naan ne sea kimemeso jubah nea o mamuali puti wia nggorem ndaha ni Domba oki.15Ka ni itu sea timoor wia muka takhta ni empung o maselewir nisia nendo o mbengi wia tampa pasombayangan. Naan ni sia i rimuhmun wia natas takhta niitu limahwa mbale Na wia natas nea. 16Ne sea rai mapendam makarem naan mareokahi, o yendo naan paso rendai ndai pendamen nea kahi. 17Ka oki ni Domba wia puser takhta niitu majaga ni sea o ma hali ni sea wia gi garan ni ndano ka tou'an. O empung ma'apus pakasan lue'na wia mberen nea."
1Tempo oki ni Domba ni muka segel kapitu, niitu nima puneko wana sorga, tuminting sanga paharua kaurena wona. 2O niaku lumoho pitu malaekat, i timoor wia sinaru empung, naan ne sea winehan pitu sangkakala.3sia mai esa malaekat laeng, o sia mange tumoor witu ntawi mezbah naan nesa pedupaan mas. O wia ni sia winehan laker kemenyan naan ni persembahkan namako mawali-wali naan sombayang ne pakasan tou lenas wia natas mezbah mas simeka tahkta ni itu. 4itu kumaluar terembun kemenyan mawali-wali naan sombayang e tou-tou lenas ni itu wia lawas malaekat ni itu mange sumeka wi empung. 5malaekat ni itu mindo pedupan niitu, nimumpun nako imbaha wia mezbah naan nimingkilange wanakoatan. o itu lumengku nengker, mawali-wali kerap naan pemongke.6Naan pitu malaekat simimboi impitu sangkakala ni itu simadiamo masengo sangkakala. 7Oh malaekat katare sumenge sangkakala o itu mamuali nuran eis, naan mbaha, sinembori ndaha; naan niitu waya nipingkil wana koatan; o itu marengis sangapatelu i koatan naan sangapatelu im pohong-pohong o marengis waya ndukut-ndukut mata.8O malaekat kumarua sumengo sangkakala na naan wewehan tanu toka wangko, melayalayas ka mbaha o itu pingkilange wana nggorem ni lour. Naan sanga patelu wia lour niitu ni mamuali ndaha. 9O sea mate sanga patelu wia e mahkluk wewehan nasengan wia nggorem lour o mate waya sanga patelu pakasan kapal.10O malaekat kumatelu sumengo sangkakala na naan esa lintang wangko rimambas wia langit, melaya-layas tanu sido, naan nisia timena sanga patelu wia mbaya sosoan naan giggaran waya indano. 11Ngaran ni binatang nitu Apsintus. Naan sanga patelu wia ndamo waya mamuali Apsintus, naan laker tou nimate ka ndano niitu, ka nimamualimo pait.12O malaekat ku maepat sumengo sangkakala na naan kinawiwelan sanga patelu wiayendo naan sanga patelu wia serap naan sanga patelu bintang-bintang, o mako sanga pateluwia niitu mamuali rimbun naan sanga patelu wia nendo terang ndai terang o tentu kangkahinnendo wengi.13O nyaku lumoho: niaku luminga esa ipus burung nasar limempar wia puser langito lumila naan suara rekei, masilaka, mailaka, masilakamo sea i nimunek wia natas koatan kalengku i sangkakala katelu malaekat laeng, i masengo pe sangkakalana."
1O Malaikat ka lima sumengo sangkakala na, oh niaku, lumoho i sumesena esa rumambas wana langit mai wia natas kaoatan, oh wia nisia winehan i kukusi riping patean. 2Tumondong wukaan na pepenet i papat patean witu, oh itu natas terembun wia e popat niitu, tanu terembun wia pasengoran i ndano makalaka sela, o i endo oh langit rimimbun ka terembun papat niitu.3Oh kumiit terembun niitu ndai sa rengkaan pakasa ne komo, wia natas kaoatan oh wia nisea winehan kuasa masuat oh e kalajengking wia kaoatan. 4Wia nisea linilaan, kaambo nesea ndai toro tumeri i ndukut wia kaoatan kaapa tinanem kaapa pohon-pohon, taan wayate e tou ndai sinegel ni Allah wia tuntung.5O nesea tinantuan ndai toro mate tou, taan torote mendis nesea lima ngaserab, kawal, oh pendis yai masuat kapendisan kalajengking, sasia kumiki i tou. 6Tempo niitu pakasa ne tou sumero i patean, taan nisea ndai masungkul niitu, oh nisea paar mate, taan patean tumingkas wia nisea.7Oh kasuat e pakasa ne kowo niitu masuat e kuda e sinadia mapeperang, oh wia natas i rokos nea wewehan nesa masuat mahkota emas, oh namo nea masuat namo netou. 8Oh mbuwuk nea masuat oh mbuwuk ne wewene oh nipeng nea masuat nipeng ni singa, 9Oh mbiwer nea masuat oh lambung ziraku, oh lengkuan lelempar nea masuat lengkuan kereta-kereta pengorem ne kuda laker, e matingkas witu toro peperangan!10Oh nipus nea masuat oh e kalajengking oh mbewehan bisana, oh wia nggorem i nupus nea tii wewehan kuasa nea ma wewehan e tou, lima ngaserab ka ure. 11Oh i raja maperenta nisea masiwo i malaikat riping patean; ngaran na wia bahasa Ibrani sa itu mo Abadou oh bahasa Yunani niitu mo Apoliou. 12Kacilakaan katare limaweto taekan tumondongi dua pe.13Tumondong malaekat kaeneu sumange sangkakala na, oh niaku luminga nesa lengkuan suara kumaluar wia kaepat sanga mezbah emas wia sinaru ni Allah, 14Oh lumila wia e malaekat i kaewu i timimboy sangkakala niitu: "Retamo e epat malaekat e nai wakes wia tawi sosoan sela Efrat niitu." 15Oh sea i reta e epat malaekat e sinadia wia tempo oh nendo, serab oh taun e mapapate sanga patelu wia pakasa ne tou.16Oh pakasa ne tentara niitu kalaker rua ngapulu ngarilou laksa e tantara mahai kuda; niaku liminga kalaker nea. 17Taintu mo niaku limoho oh kinalohoanku yai pakasa ne kuda oh e tou e simake; nisea nimake lambung zarah, i meha rengis oh kelao oh kurir walelang keliurna; rokos ne kuda kuda tiin masuat rokos ne singa, oh wia sumurna makaluar waha oh terembun oh walelang.18Kalaker telu hukuman yai pinate sanga patelu ne tou, i mbaha oh terembun oh walelang, i makaluar wia sumur na. 19Kahebatan ne kuda-kuda yai kailekan wia nggorem semurna oh wia nggorem nupus nea. memang nupus nea masuat oh i loloi; nisea wewehan rokos oh kaampit i rokos nea niitu sea matiwa katerian.20Taan e tou walina, e rai minate i kasilakaan niitu, ndai kangkahi maeman wia pasiwo siwon lawas nea: nisea ndai mena ma sembah roh lewo oh e berhala berhala siniwo wia mas o perak, oh tambaga, mbatu oh kayu e rai lumoho kaapa luminga oh kumelang, 21Oh nisea ndai matobat masiwo patean sihir, cabul oh rongkit.
1Onaan niaku limoho esatou malaikat walina iketer timumpahmi wanasorga, sanaput rambun, onaan pelangi wia natas rokosena onamona masuat tanu endo enaena tanurendai tombol baha. 2Gorem lawasena sia timimboi kinulilitan esa buku rintek eniwuka. Sia lumek enaena laleos wia natas lour onae kawihina wia natas kaoatan,3Naan sia rumekei onsuara lengku masuat tanu singa mengauni naan makarekeiyako sia epitu guru niitu mapalingamo suarana. 4Makailamako epitu guru niitu naan niaku tumulis, taan niaku luminga esuara wana sorga blumila. Segeleno sapa enaila ne pitu guru niitu onaan tia nikou matulis.5Onaan malaikat elinoho timoor wia natas lour onaan wia natas kaoatari nimangkat lawas leleosena wana langit. 6Onaan sia imasumpah demi siamatou-tou maker kaure-ure, simiwo langit opakasa goremena, onaan kaoatan pakasa goremna, onaan lour onaan pakasa goremna, olilana: naimo wana kaesongan kahi. 7Taan satempomo lengkuan sangkala wia malaikat kapitu, niitumo sasia sumengo sangkakala, maimo melelekep titiroan rahasia Allah.8Onaan lengkuan eliningku wana langit niitu, lumilamo wia niaku, lilana: ''Mangemo, indoni kinulilitan Kitab enimawuke wia lawas ni malaikat; itimoor wia natas lour onaan wia natas kaoatan niitu. 9Oniaku mange wana malaikat niitu onaan kumiwehe wia nisia, oninisia mehemi engkinulilitan Kitab niitu wianiaku. Liana wia niaku: ''Indono naan kaameno sia; sia sumiwo entianmu mapean pait, taan wia gorem semurmu sia mapean emis tanu madu.10Oniaku mindomi Kitab niitu wia lawas ni malaikat niitu, onaan kumaan wia goiem semurmu sia mapean emis tanu madu, taan maka kanako niaku tianku mamuali pait papeanen, 11mai sia lumila wia ''Nikou musti numuwu kahi wia laker tou onaan kaum naan bahasa onaan Raja''.
1Tumondongi winehanako wia niaku nesa wulu tanu tetekan pahukur wona ,o meila tanutumondong :"tumoori o ukureno Bait suci ni Opo Empung nan mezbah naan nisea masombayang wiitu goremena. 2Kacuali kahi pelataran Bait suci wia sanga wihwi luar,tia mo nikou maukurako ,kanitu sia i winehan wia e bangsa-bangsa laeng onisea musti meleek-leek kota suci nepat nggapuluh o rua ngaserap kaurena."3O niaku memang mehe paayangen wia rua sairiku , onisea benubuat okahi masuso ,mariwu ruangaatus nenem ngapulu ngaando kaurena. 4Nisea wewehan ruangaatu i saitun o rua tampa i solo enai toor wia sinaru ni Empung kimauasa ing kaoatan. 5Osa wewan tou mawehe sumakit nisea ,kumaluar mbaha wia semur nea rumengis pakasa musuh nea ,Osa wewehan tou okahi masakit ni sea memang tou niitu memang paten tanu niitu.6Nisea makapunya kuasa mapenet i langit ,okahi raitoro tumumpa nuran kaure nea bernubuat ;onisea makapunya ing kuasa wia pakasadano oitu pawaloyena mamuali raha , o musti rumasak ing kaoatan ompakasa-kasa inimamuali , susur rite nisea mapaar ni sia. 7Oapakahi nisea kahi malekep kako sairi nea, o e binatang erimengkami witu rieping patean,maana nisea omakala mako okahi mapate nisea.8Ombangke nea ireta wia natas lalan wangko banua sela , opatotoran rohani tinotor Sodom o Mesir , maan wisa kahi Yempung nea sinalipo. 9O pakasa wia pakasa bangsa o suku ombahasa oekaum,limoho imbangke nea kinuburo10O nisea enimunek wia natas ingkaoatan e senang omapaapaarendai natas nea niitu omapesta okahi kumirim matamberan ,ka rua nabi niitu kahi tanu pinendis wia pakasa tou enimunek wia natas kaoatan. 11Telu ompaharua ngaando tu mondongi gumorem ngako i Roh katouan wia i Yempung witu gorem nea, okahi nisea binangkit onisea waya tou limoho nisea mamuali ulit mainde. 12O pakasa tou witu luminga tanu suara e rekei wana sorga limila wia nisea ;;"lumongkotomi wiyai!" olumongkoti nisia wana langit , i sinongkow irambun sinaksian ne kasaru nea.13Intoro niitu nimamuali pemongke wangko neta rendai o sanga papulu wia mbanua niitu rimombe ,opitu ngariwu tou ni mate opemongke niitu opakasa ne tou laeng memang mainde ,osea lumoor i Yempung i wana sorga. 14Silak kumurua raimo limaweto :lohoeni ,silakamo katelu memang mahaimo.15Okahi malaekat kapitu simengo sangkalana,o kalingaan suara rekei wia goren sorga , lilana ;"maperenta wia natas kaoatan tiniboyan ni Opo Empung eta onisia niurepana onisia maperenta tanu Raja makai kaure-ure."16Okarua ngapulu oepat tua-tua erimuhmun simaru i Yempung wia natas tahta nea , kumundu o sumemba i Yopo Empung ;olumila: 17Nikami mahangkat 16 tarumakase wia nikou e Opo Empung ,i maha kuasa , wia osewiamo kahi ka nikou e ni mangko kakuasaanu em bangko otumuur maperenta tanu Raja.18Opakasa nebangsa memang mangahlo tan gahlomu memang mai omai oniitu wia pakasane tou nimate o haki memen o memang mawehe wawaeran wia preho -rehomu,nabi-nabi oepakasa netou lenas owia nesea emainde wia ngaranemu wia pakasa netou rintek oetou tou-tou sela okahi maapu sesei materi kaoatan19Oitu mawukame Bait suci niempung wana sorga ,okalohoan piti nai janjina wia gorem Bait suci niitu omamuali kilat olengkuan nengker opemongke o nuran eis rimber.
1O kaloho’anange en tanda wangko wana langit: Wehan wewene esai kinungkungani yendo, oi serap wia mbawa’ na’ena’ o wehan nesa mahkota ne mapulo rua bintang wia natas ro’okosena. 2Nisia mahawa-awake o nisia mangingal, ka pe’ndis rendai ma-ka’kanak osia me’reke-rekei ka sumakit.3O kaloho’anange nesape kahi tanda wana langit; o loho’onome i naga merah padamka sela’ ro’okosena pitu’ o susungena mapuluh’ o wia natasi ro’okosena mbewehan pitu makota. 4O nipusena, simaputako sanga patelu bintang wana langit, o sea pingkilena mange witu natasi koatan. O Naga nisia, timo’or nimasaruan oi wewene ma’kanak ti’i, ka mo-lo’moti yanakena; sa sia nimo ka’naki.5O sia kuma’naki yesa yoki’na Tuama, ima uruse pakasane bangsa o biwiwel besi; kasenge’mokani, yonki’na nisia, niamo kahaten o sia tingkas wanamangei Yempung na’anwitu ruruh’munanNa. 6Wewe nisia timingkas wanamange tampa rei’sa tou (padang gurun) niasia sinadia’ano ni Yempung tampa, nage pu’urusani-Sia wia mariwu rua-ngaatus nenem ngapuluh’ nendo kaurena.7Mamoali wana Sorga patokolan wangko. Mikhael na’ane malaekatena, matokolsimarui Naga, o naga nisia, patulungene malaekat-malaekatena. 8Ta’an nisea rai mamoalitumahang; o nisea raimo wana tantu tampa wana sorga. 9O naga wangko nisia ka’apa loloituamo, ipaila’ iblis ka’apa Setang e simesatako pakasai koatan, nai pingkil wana bawa’; nisianai pingkil wana koatan, mawali-wali oe malaekat-malaekatena.10Oaku sumongolange suara karekei wana mange Sorga tanai’: “Tekan mbiamo keselamatan o kuasa o papimpineni Yempungeta o papa’apa’aranNa iniurapenNa ka’ nainamo pingkil wana bawa’ e melapo-lapore patuarita, malapori nikita nendo ombengi wiasi Yempung.11Nisea kimalahmako nisia ka daha’ni Anak Domba o lili’la’ nai lila’ nea. Ka nisea rai’ maupusi mukur nea mahakari pakolanoan (alam maut). 12Ni’itumo, memela-mela’mo e sorga o pakasai nikamu waya e wanamange. Silaka nikamu e koatan o lour! Kai setang timumpamomange wana nikamu nisia kainde’engkani rendai, ka pa’ilekena nisia ra’imoure’.13Mako maileki’i naga nisia ka, naimo pingkil wana natasi koatan, osia ki’itenai wewene kimanakako Yoki tuama ni’itu. 14Iwewenei nisia, winehanako rua lelempari burung nasar wangko rendai, osia toro lumempar mange wana tampana witu padanggurun, ka mbanamange nisia piniara, nimarou’an o tampani loloi’nisia, mahakari nesa masa o ruamasa o sangapah’rua masa.15Tumondongako, loloi nisia rimeputi rano wia semurena, tanua kawangkoi so’so’ tomoromakoi weweni ti’i ka nisia pa ayur witu poso’so’an ni’tu. 16Ta’an koatan nimai sumawange wewene nisia. Nisia nimuka’ semurena o lumo’mot so’so’an i ni reputi nagawia semurena. 17O sia gumah’loi naga nisia wiai wewene ti’i, osea angena tokolene keturunanawalina e maki’i-kiiti tiniro’ni Yempung na’ane wewehan nai li’lani Yesus. 18O nisia nimeno’ono’orete wana lour.
1Oh aku lumohome yesa binatang kimaluari wana gorem ih lour,naaka sunge mapuluh oh maka rookos pitu,wia natas ih sungena waya tinutulan ih mange puluh mahkota oh mbia rookos sena tinulisan ih ngaran waya ne mahujat. 2Binatang i linohoku ni itu masuat oh eh Macan tutul,oh naena masuat oh nae ni Beruang oh semurrena tanu semur ne Singa.Oh Naga ti,i nimeku wia nisia keterrena,Oh tahta na oh kakuasaan na eh wangko.3Kalohoan ku mangge esa wia rookos nea masuat oh tinena ih pela ,makainde ih wia ni doppena,kapala nitu makaindeen ih nidoppena ni maleos.Pakasa ih koatan maerang oh kumiit ih binatang tiin. 4Oh sea maoja oh sumembah ih Naga tiin, ka sia nimehe kawasa wia ih binatang tiin oh sea maajo sumembah ih binatang tiin, oh lumilah"sei si masuat tanu ih binatang yai?" oh sei si toro merang lumawang ni sea?"5oh wia i binatang tiin winehan semur,mawuta-wuta i kasombongan oh maojat,wia ni sia wewehan kangkali kawasa masisiwo nepat ngapuluh oh rua serap kalda kawurean na. 6oh sia muka i summerena ma huhujat ih iOPo Empung,mahujat i nggarana oh terung pahanaanNa oh ni sea waya eh mahana wana sorga.7oh sia lino"asan ma peperang ma lalawang eh tou waya lenas ma kakalah ni sea ; oh wia ni sia winehan kawasa,wia eh suku, umat oh bahasa oh e bangsa. 8O waya e tou makana wia natas i koatan maajo sumembah wia ni sia waya e tou ngaran na ndai mai tulis wia koatan siniwo wia gorem i mbuk penou-nouan,oh eh oki ni domba kinetor.9Sa sei wewehan lunteng lumingga! Sa sei mai ih tantu pa kukurungngen,ni sia i kurunggen, 10sa sei mai tantu papaden ni keles sia ih paten oh keles pemandungangna wia nyai kasabaran, oh paemanan ne tou waya lenas.11oh aku lumoho i yesa binatang laeng kimaluari wia gorem i koatan oh wewehan ih sunge rua masuat oh eh oki ni domba oh ni sia masirita tanu yesa Naga. 12O mbaya i kawasa ne binatang ih katare-tare ni itu siniwo wia sinaruh i berennena ni sia semebab ih pakasa ih koatan o waya eh mahana nitu masembah e binatang katare-tare eh pela parah na maleosso.13o sia sumiwo i tanda-tanda dahsyat,oh sia tumumpami i mbaha wana langit wia koatan wia sinaruh i beren ne tou waya. 14Ni sia simesat ni sea e mahana wia koatan o tanda-tanda i mawehe nisia pasisiwon simaruh i beren ni binatang ti-i .oh sia remeho ni sea, e mahana wia koatan , o sia tu moor i patong, ma oremat i binatang e pinela ih parang,taan e menou-nouhan ti-i15Oh wia ni sia wewehan kawasana wewehan katouan wia i patong ni binatang ti-i o sia sumirita kangkahi o tumindak tanu ni itu , oh e tou waya rai sumembah i patong binatang tii , paten. 16O si ni mehe sebab, wia waya eh tou , oki ka apa eh sela , sia kaapa e susah , merdeka ka apa pareho-reho ,winehan tanda wia lawas leleossena ka apa wia tutungugena. 17O ndai eh sa -anne tou ,i toro tumeles ka apa mangker lumaengngi ni sea ,ih ni make ih tanda-tanda ni itu , ngaran nibinatang ti-i ka apa bilangan ih ngarannea18Pemandungen wia nyai hikmat , sa sei ih pinter rumeken ih rerekenan ni binatang ti-i , ka rerekenan ni itu , rerekenan ni yesa tou oh rerekenan yai nenem ngaatus o nenem.
1E niaku limoho nulit rendai, anak Domba timoor witu toka sion mawali-wali NISIA maatus epat ngapulu opat ngariwu tou oh wia tuntung nea pinatikan ngaran NA oh ngaran Papa na. 2Oh niaku sumongoi suara witu langit kasuat neras ndano bah oh ingkasuat i nnras nengker wangko lilit, oh suara esinongoleku witu kasuat lengku maleong waya kecapi oh ma petek kecapi nea.3Nisea makantar ing kakantaren weru wia sinaru tahta oh wia sinaru epat makhluk oh tua - tua, oh rai wana yesa tou mailek mayar kakantaren nitu wayaite maatusnepat ngapulu epat ngariwu tou e tinubus wia kaoatan nitu. 4Nisea e tou waya rai paar rumou nawak nea oh se wewene - wewene, ka nesea weresi kasuat oh se raipe sinapa. nisea e tou waya makiit Anak Domba nitu wisaitue nakoan-NA, nisea tinubus wia nantara e tou nai korban - korban tua wia siopo Empung wia i Anak Domba. 5Oh wia nga nga nea ndai wana towa: nisea rai wana saap.6Oh niaku lumoho yesa tou malaikat laeng malempar wana puser langit oh wia nisia wewehan injil akari kaur-ure palalaus wia nisea e ni mena wia natas kaowatan oh wia se pakasaan bangsa oh suku bahasa oh kaum, 7Oh nisia rumekei suara lengku: mainde wia si Opo Empung oh ma Opo nisia, ka wiamo nukuman Na, oh Poopoono Sia ini mamuali langat ongkaoatan oh. loar oh pakasaan gigaran.8Oh yesa tou malaekat watina, malaekat kumarua, mengiit nisia oh lumila: rimombe mo, rimombemo babel, kota wangko nitu, intime wel e pakasaan bangsa oh nanggor raranguan lewana.9oh yesa tou malaekat walina,maleakat katelu, mengiit ni sea, oh lumila suara lengku; sa tou moopo binatang oh patang na nitu oh tumerima tanda wia tun tungna kaapa lawas na, 10E nisia inumonot nangkor i nggahlo Yopo Empung, e sina dia ndai sinembor cawan gahlo NA ; oh nisia pendisen i mbaha oh belerang wia sinaru malaikat imbenen malaikat-malaikat lenas oh wia simaru imbenen Anak Domba.11Oh terembun imbaha menolis nisea nitu imuwung makaatas akari kaure-ure, nendo oh mbengi nisea ndai wana kaasengan epa pendisen, nesek maopo binatang oh epatong nea nitu, sei ipaar intanda ngarana. 12E peman dungen wiai katitegan etou waya lenas, e kimiiti kapaar opo Empung oh Imam wia Yesus.13Oh niaku simongoi suara witu sorga maila patik; mapaar-paar ton waya nimate enimate wia i Empung, tumuur taekan yai. ''Nuli'', lila ni Roh, oh nisea toro maseng wia kaweneluan nea, ka pakasa isiniwo nea mawali nisea.14Nisia simesat nisea e mahana wia koatan o tanda-tanda i mawehe nisia pasisiwon simaruh i beren ni binalang tii. Osia rumeho nisea, e mahana wia koatan, osia tumoor i patong, ma ormat e binatang e pinela i parang, taan e me non-non han tii. 15O wia nisea wewehan kawasa mawewehe hatoran wia i patong ni binatang tii osia sumirita kangkahi o tumindak tanu niitu, o e tou waya rai sumembah i padang binatang tii paten. 16O si nimehe sebab, wia waya e tou oki ka apa e sela, sia kaapa e susah, merdeka ka apa pareho-reho, winehan tanda wia lawas leleossena kaapa wia tundungagena.17O ndai e sa anne tou, i toro tumeles kaapa mangker, lumaengngi nisea, i ni make i tanda niitu, ngaran ni binatang tii ka-apa bilangan i ngaranena. 18Tenandungen wia nyai hikmat, sa sei i pinter rumeken i rerekenan ni binatang tii, ka rerekenan niitu, rerekenan ni yesa tou o rerekenan yai nenem ngaalus o nenem ngapuluh o enem.19Oitui wayongange ni malaekat kelesena reko’ni’itu wana natasi koatan o kumetor bua’na pohong naggor wana koatan na’an nimingkilange ni’itu wana paggilingan wangko, ni’itumo gah’lo ni Yempung. 20O bua’na naggori ni’itu, giniling wanamange luari kota nea, o wia gilingani niitu, sumo’so’mi daha, karantaiena mahakari semuri kuda o karou’ana rua ngaatus mil.
1O nyaku lomoho esa tanda laeng wia langit, wangko o makaerangen : pitu malaekat o pitumalapetaka kaapuan, ka o ni’tu maapu mange gahlo ni Opo Empung.2nyaku lumoho inesa tanute seramin I lour sinembur waha, o witu tembir lour kaca nitu, timoor e tou e kimalah I binatang oi patong na oi, patotoran ngaranena, wia nesea wewehan kecapi ni Topo Empung.3Onisea makantar ingkakan taren pakantaren ni musa, I nyongos ni Opo Empung, o kakantaren Anak Domba, lengkuana: wangko o paerangen pakasa papaayange NU, ya Tuhan, Opo Empung I maha Kuasa ! ulit rendai o mbenar,pakasa lalane mu, ya raja pakasa bangsa ! 4Sei reken I rai maide,ya Tuhan, o rai maloo- loor ngaran ne mu ? ka Nikou,ka ni kanyata momi ingkabenarannu.” Pakasa penghakimane mu.” tuju malaekat dengan tuju cawan murka Allah pitu malaekat kaampit empitu cawan gahlo ni Yopo Empung.5On toro nitu nyaku lumoho tou mawuka imbaitsuci terung pasairian wana pokolanoan. 6O pitu malaekat o epitu silaka wangko nitu, kumaluariwitu mbait Suci, o nimake lambung lenan emputih beresi ong kasena kasha, ombia mbiwerenakinulilitan I neeret emas.7O yesa wia e epat mahluk nitu mehemako wia e pitu malaekat ti pitu cawan dari emas wutah gohlo ni Topo Empung I timou akari kaure-ure. 8O Bait Suci ni’tu mbuta interembunka kamuliaan Yopo Empung o ka kuasaana,ndai wana yesa tou itoro gumorem witumbait Suci, saraipe ni makar empitu malapetaka ompitu malaekat ni’tu.
1Oh aku luminga sura rekei witu ngorem in Bait Suci maila wia epitu malaikat :"mangemo oituasomako empitu cawan gahlo ni Opo Empung wia natas ing koatan."2Oh sia mange malaikat katare oitu tuas namako cawannera wia natas ing koatan :oitu tumou kupes lewo omakaindeen wia pakasa ne tou e nimake tanda wia ibinatang tii.o maopo i patongena.3Oi malaikat karya tumuasako in cawanena wia natas i lour ; ondanona ilour nimamualimo raha, tanu rahane nimate osea mate waya pakasa e mahaseng o matoutou wia lour .4oi malaikat katelu tumuasako in cawanena wia natase in pakasa in sosoan , o pakasa ing pagigaran ,pakasa ni itu ni mamuali raha. 5O aku luminga i malaikat makawasawia natas indano maila; "Timenamo tou,nikou wia owiamo, nik0u ilenas ni mawumi i nikuman yai . 6Ka ni seamo etimuas i raha pakasa ni tou lenasoe pakasa ne Nabi nikou kahi ni morot iraha wia nisea ; niitu toro wia ni sea . 7Oaku luminga mesbah tii maila; " O Opo Empung,wailan wangko , nulit on timena pakasa in pahakimaNu."8oi malaikat ka epat tumuasako in cawanera witu natas ni endo wia nisia winehan kawasa marerengis etou kaampit in baha . 9E tou rinengis impaso imbaha -e mahujat ingaran ni Opo Empung i makawasawia silaka wangko erai minaloi maloor ni sia .10oi malaikat kalima tumuasako in cawanena witu natas in tahta binatang i tii ong karajaana nimarimbun osea mengiki-ngiki i wia nea ka sumakil renday . 11Osea mahojat i Opo Empung wana pakolanoan,kasumakit renday o karna kupesnea ,taan sea rai mloi wia pasiwosiwonea.12Oi malaikat kaenem tumuasakoin cawannena wia natas in sosoan wangko ,sosoan efrat.Oitu mapera ndanona,orior sadiano lalan ne raja-raja wana tihmu o mai. 13Oaku lumoho nitu semur ni Naga owitu semur e ni binatang,owitu semur ne nabi palsu,osea kumaluari telu roh najis e minusur e pekak. 14Niitumo e roh-roh setang simiwo in pasiwosiwon makaerangen,osea mange mahilekan o e raja-raja wia pakasa ing koatan , omaerur ni sea mapeprang witu nendo wangko, niitumo nendo ni Opo Empung i Mahakuasa.15"Lohoono,niaku mai tanu e rongkit, sumenango sia e matengamtengam ominehe genang i lambungena, orior rai potai omengelan-ngelang orai palolohoan kairairangana. 16Osea erurenea waya wituntampa, ne bahasa Ibrani,patotoran in Harmagedon17Oi malaikat kapitu tumuasako in cawannena wana natas , owitu nggorem in Bait suci palinganosuara rekei witu tahta niitu- maila:"kinasiwoano. 18Oitu rumasike kilat oitu merasi nengker wangko , oitu mamuali pemongkean wangko tanu ndai pe pernah mamuali,kawrean netou wia kaowatan .Taintumo kahebat in pamongkean niitu. 19Omapete^ kota wangko nimapatelu ,oitu mabongkar kota ne bangsa-bangsa ne tou rai mailek i Opo Empung .Oitu kagenangan ni Opo Empung en Babel wangko ka pa wewenane in cawan ma,wuta-wuta i nanggor kageraman in galona .20O pakasa in pulau-pulau minailango ,oraimo palolohoon pakasa in toka. 21O nuran es wangko kawuteranamaatus pon nimawumi wana langit tumena etou, oetou mahojao i Opo Empung ka malapetaka inuran es,malapetaka itii bangko renday
1Maimo yesa tou wia eh pitu malaikat, ih nimalimi pitu bokor nitu oh sia lumilah wianyaku: ''Mai wiyai, nyaku maturu mako wianikamu putusan wia wewene wanti rendai, ih laker rendai rano. 2Lantaran nisia eh Raja-Raja wia koatan eh simiwo waya cabul, naan eh pakasa ne wia koatan eh tinelewo naan anggor percabulannya''.3Wia Gerem ih mukureku nialina witu padang gurun.Oh nyaku lumoho yesa wewene i rimuhmun wia natas ni binatang ih mehah rusip, i wutamo naan tulisan ne ngaran-ngaran hujat. Binatang tiin wewehan pitu ro'kos naan mapuluh sunge. 4O i wewene tiin nimake Ro'ko rusip naan Ro'ko kermisi ih pinerong naan emas, permata naan mutiara, naan wia lawasena wewehan nesa bokor emas wutamo naan waya i kekejian naankenajisan percabulan. 5Naan wia tuntungena tinulisan nesa ngaran, ohnesa nai pepek: ''Babel wangko, mama ne wewene-wewene wanti naan wila kekejian i koatan''.6Oh nyaku lumoho eh wewene ni sea eh tinelewo naan daha ne tou-tou lenas naan daha ne sairi-sairi ni Yesus. Ka lohoku ih nitu nyaku maerang rendai. 7Oh sia lumilah malaikat tiin wianyaku: ''ka kou ma erang?ni bintang ih nimuleng nisia, bintang tiin pitu rokosena naan mapuluh sugena.8Wewehan eh binatang linohomu, eh wlamo, taan eh raikanwia, nisia kumaltari, wia jurang maut. Oh sia mako witu kabinasaan. Eh wana pe koatan oh niseamo eh rai nitulis wia gorem ih kaol penounouwankasiwo ih koatan, naan ma'erang nisea ma'erang limoho, ka ih binatang tiin wia mo, taan ih raikanwia, oh sia mai tumuruhme sumoup.9Ih nulit wia nyai nutek nibewehan ih uhaiyena :Ka"pitu ih rokos nitu tanu ka"pitu ih toka,wia natasena rinuhmunan ni wewene. 10Kapituna nitu kapitu niraja;lima wianisea eh nikanawuhmo, yesa wiamo taan eh laeng raipe wia,taan asia malkan,nisia maana witu taan ndai laat.11Binatang pernah wiakan taan tekan ih raikan wia,nisiamo ih raja kanualu taan yesa wia eh pitu yain ni mako witu kabinasaan12Oh mapuluh sunge ih linohomu nitu niseamo eh mapuluh raja,eh raipe timuur ka nesa jam oh sea tumerimah ih kuasa mamuali raja,mawali-wali naan binatang tiin. 13Nisea e masongol-songolan,wia kaketeran naankakuasaan nea oh nitu wehe nea wia ih binatang tiin. 14Nisea maako ma perang ma saru ihAnak Domba,taan ni sea eh kinalate ni Anak Domba,kanisiamo ih Tuang wia natas ni tuang naan raja wia natas ni raja. Ni sea eh nimuntung ka mawali-wali naan nisia, ka niseamo eh tinowa,naan sinisir"ohniseamo eh setia"15Oh sia lumilah wia niaku:"waya-waya ih ndano lino ho mu,wia rinuhmunan ni wewene wanti, niseamo eh bangsa-bangsa naan e masarakat,oh kaum naan bahasa16Naan mapuluh sunge ih linohomu nitu naan ih binatang nitu maseso wia ih wewene wanti oh siasiwonea makaipunek naan umengat,oh nitu kaan enne dagingena oh nitu tununea. 17Ka nate nea tinerangomi ni empung oh nitu siwo nea tanu kapaaranna, oh masongol-songolan, Naan mawehe mako perenta wia ih binatang tiin,makar ih Firman ni Empung kina akarano.18Naan ih wewene linohomu tiin, nisia ih kota wangko,eh maperenta wia natas raja-raja wia koatan".
1Tumondong niitu niaku limoho esa tou malaikat laeng tinumumpami wana sorga. Nisia makapunya kekuasaan sela (wangko) oh kaoatan nimamuali terang ka kahebatan na. 2Oh sia rumekey kaampit suara keter, lilana: " Rimombe mo, Rimombemo bakel, wamea sela niitu, nisia mamuali tampa pahanaan roh-roh lewo, oh tampa pasindekan pakasa roh o najiz oh tempatpasindekan pakasa kurung najis oh kali lis, 3Ka pakasa e tou wia kaoatan nimonoto anggur kapaaran cabul na oh raja-raja wia kaoatan simiwamo cabul kaampitena, oh belante-belante wia kaoatan mina kaya mo kaampit kapaaran wa."4Tumondong niitu niaku liminga mengemo rumonwana nisia oh nikamu tia maindo wewetengan wia nggorem dosa-dosa wia, oh nikamu tia kumiittenaan bahaya-bahaya na. 5Kaampit in dosa-dosa na linokon wo makar i langit, oh i Allah nggi meuang pakasa kalewoan na. 6Waeran kaleo wia nisia, masuat simiwona nimaer nikamu. oh loek mako wia nisia makarua lumembe wia paayangen na, semboren kako wia nisia makiwehe lumepet wia nggorem cawan pasemboren na;7Wehe mako wia nisia siksaan oh papatean,kalaker kawangunan oh kasenangan, pakasa pineanan na mo. ka nisia limila wia natena: Niaku makar ruruhmunan tanu i ratu, niaku ndai balu, oh niaku ndai wana pateam. 8Niitu mo pakasa kutukan wia nisia mai wia nesa endo, niitu mo sumakit oh papatean oh kaharemen; oh nisia tumuru wia mbaha, kai Tuhan Allah, i niukum nisia, wia kaketeran."9Oh e kompania-kompania wia kaoatan, e simiwo mo i cabul oh timou wia kakayaan kaampit nisia, menang mahame kaampit susa, sasea lumoho terembun i mbaha tumunuh nisea. 10Nisea musti tumoor roh roh ka mainde siksaan nisea oh nisea lumila: "Cilaka, cilaka kou, e wauna sela,Babel wauna keter, ka wia nesa te tanu simiwo mo penghakiman niau!".11Oh belante-belante wia kaoatan makame ohmerur ka nisia, ka ndai wana i tou e tumeles wangkeran nea. 12Niitu barang-barang pawangker luas oh perak, permata oh mutiara oh leinan leos oh kaeng abu-abu, sutra oh siwon, oh meha kaliiur, rupa-rupa barang kayu oh siwon mawou sedap, rupa-rupa e barangkeran gading oh siwon, rupa-rupa kayu taan mahal, wewehan tembaga, kesi oh pualan, 13Kulie kemis oh ramparampa. bobour, mur oh kemenyan, anggur, lana topong niulek gandum oh siwon, sapi, domba,kuda oh kereta, budak oh mukur ni tou14Oh nisea lumila: "Minaapumo buah-buah i kapaar nate mu, oh pakasa mbangunan oh mahal, mina ilanga wia peloho-lohohn mu, oh ndai mo tutulen mu."15Nisea ni me mangker pahasa ni itu w mina kaya mo sebab nisea, e tumoor roh-roh ka e mainde e pendisen kaampit mahame oh mangingal, 16Nisea lumila: "Cilaka, cilaka,mbauna sela, e nimake lambeng leinan wangun, oh ambang abu-abu oh lambung meka oh pinorong i luas, permata oh mutiara, ka tempo satu jam i te kakayaan kalaker niitu nimaapumo." 17Oh pakasa e nakoda oh masengkot oh tou-tou kapal oh pakasa ne nalayan, tumoor roh-roh.18Sea lumila, tempo sea lumoho terembuu i mbaha rumuku nisea, lila na: "mbanua wisa i masuat kaselani yai?" 19Oh nisea marut i naweu wia natas i rokos nea oh rumekei, kaampit mahamue oh mangingal, limila: "cilaka, cilaka, wanna sela, ka nisia pakasa ne tou, e makapunya kapal wia lour, e nima kayamo ka mbarang ka mahal, ka tempo satu jam i nima lekepo. 20Sumenango wia natase na, hai sorga, oh nikamu, e tou-tou kudus, rasul-rasul oh nabi-nabi, ka i Allah nimehe mo hukuman wia natase na ka nikamu."21Oh i esa tou malaikat i keter, nimangkat batu esasela mbatu kilangan, oh pingkilena wia lour, lila na: "Teintumo Bakel, wanua sela niitu, menang i pingkil maulit witu mbawa, oh nisia ndai mo tutulan. 22Oh suara-suara maleong kecapi oh e pakasa makautar oh e menengo-nengo i peloit oh torompet ndai mo palingan wia nggorem mu, oh i esa tou mailek i kakantaren, ndai mo tutulen wia nggorem ma, oh suara kilang ndai mo kalingaan wia nggorem ku.23Oh terang i solo ndaimo tumerang wia nggorem nea, oh suara ni bredegom oh i keroit ndaimo kalingaan, wia nggorem nea. Ka pakase e mawangker e wangkowangko wia kaoatan oh sihir niajarenemo pakasa ne tou nai kaliong." 24Wia nggorem nea tinuetul ndaha ne nabi-nabi oh e tou kudus, oh ndaha pakasa ne tou, e pinate wia kaoatan.
1Tumondong niitu niaku liminga matuae suara rekei wia nieruran ne tou sela tou laker wana sorga, lila ne: "Haleluya! Kalawiran oh kawangunan oh kompaina wia lawas Allah nikita waya, 2ka kaulitan oh katerenan pakasa Nisia madil nikita, sebab Nisia ni madili i loute sela niitu, i tumeri kaoatan wia kalontean na; oh nisia nimaer ndaha ne patuari patuari Na wia natas nelonte niitu."3Oh maka rua mo nitea lumila: "Haleluya!! 4Oh e rua ngapulu o epat e tua-tua oh e epat e tou ka kundu o sumemba Allah i rimukuman wia natas takta niitu oh nesea lumila: "Amin, Haleluya."5Kalingaan no lila nesa suara mai wana tahta niitu: "Pujila Allah nikita, pakasa nikamu patuari Na, kaumo ma inde Nisia, e rintek oh sela!"6Tumondong niitu niaku luminaga tanu suaranieruran sela e tou laker, tanu lengkuan soso wangko oh masuat i nengker luar biasa karekei, lila na: "Haleluya! Karena Tuhan, Allah kita, yang Mahakuasa, nimamuali mo raja.7Mai mo kita sumenang oh me leo-leong oh mangko Nisia! Sebab nendo kinawengan Oki ni Domba ni mambo mo, oh i beroit kelarosimadia. 8Naan wia nisia winekan berkat kaambo make lambung leiren leosi masewa-sewa memang putu keresi!" (Leinen leos niitu memang peniwoniwon ne tou lenas).9Oh sia lumila wia niaku: "Tulis mako: sumenango nisea e niundang wana perjamuan kawengan Oki ni Domba," LIlana wia niaku: Lila niitu kabenaran, pakasa lila mai wia i Allah." 10Oh niaku kakundume wia muka i nae na oh sumembah nisia, taan nisia lumila wia niaku: "ria mo sumiwo i taintu! Niaku mo i hamba, masuat oh nikou oh pakasa ne patuari niu, maka punya sairi ni Yesus. Sembahlah Allah! Sebab kesaksian Yesus niitumo roh nubuat."11Tumondong niakulumolo sorga nimawuka: kau litan, wewehan kuda puti esa: oh 12Nisia simake maka ngarau: " I malinga-linga oh kabenaran," Nisia ni makimi oh merang wia keadilan. 13Cek mberen Na tanu mokan layas i mbaha oh wia natas i rokos Na wewehan laker nuah kota wia niitu tinulisa ngaran esa ndai paileken ne tou, kacuali Nisia sandiri. Oh Nisia nimake juba i naimo tumeru wia ndaha oh ngaran na niitu:" Firman Allah."14Oh pakasa tentara wana sorga kumiit Nisia; Nisea simake kuda puti oh nimake lambang leinen leos puti keresik. 15Oh wia semur Na kinaluar nesa keles tarem i memang miwel pakasa e tou. Oh Nisia memang mahali nesea kaampit penangkis kesi oh Nisia memang mawor anggur wia tong anggur, kiitumo kagah loan kutuk Allah, yang Mahakuasa. 16Oh wia mautel Na oh paa Na tinulisan ngarem esa, niitu mo: "Raja segala raja oh tuan wia natas pakasa ne tuan."17Tumondong niaku limoho esa tou malaikat timoar wia nggoremu i endo oh sia mingkot suara rekei wia pakasa e burung malempat wia niai oh merur kumiit wia perjamuan Allah, perjamuan selak, 18Kaampit nikamu sumera leona pakasa ne raja oh leona pakasa ne panglima oh leona ne nimate oh leona pakasa ne kuda oh leona ne pakasa simake wia i kuda oh leona pakasa ne tou, leos e lebas kaampit e mapaayang, e rintek oh sela.19Oh niaku limoho binatang niitu oh pakasa kompania wia kaoatan maan tentara-tentara nisea nime'wero ma sisiwo perang sumare e simake kuda niitu oh e tentara Na. 20Oh sea katimboyan e binatang nisea kaampit mawaliwali kaampit nisia nabi towo. e simiwo i tanda-tanda wia muka mberen na, oh kaampit niitu oh liongena e pakasa tinerima tanda wia i binatang niitu oh nisia simembah mo i patongka. Oh maa nisea nai pingkil matou tou wia nggorem lour i mbaha i melaya-layas kaampit belerang.21Oh kaampit tou walina pinate oh kalewang, i kiinaluar wia semuur e simake wia i kuda niitu; ohpakasa ne burung wesu i leona nea.
1Tumondong niitu niaku limoho i esa tou malaikat tinurupa ni wana sorga tinu inuboi kunci oki rieping patean oh nesa rante sela wia lawas na; 2Nisia timinmuboou i naga, i loloi tua nisea nisea mo iblis oh i setang. oh nisea wakesna makar mariwu nga tanu kaure ure, 3Tumondeng pingkilena wia nggoremo liping patean, oh kume lew rieping patan kaampit sumegel wia natas na, kaampit nisea lumelong pakasa ne tou, akar maapu mariwu tanu niitu: Tumeondong niitu nisia i wuta taan noki tempo na.4Tumondong niaku lumoho tahta-tahta kaampit e tou e rimuhmun wia natas na; wia nisea ni oweran kuasa na adili. Niaku limoho mukur nea, e pinokolo rokosna ka sinaire wia Yesus oh kaampit firman Allah; e ndai mapercaya binatang oh e patong na oh rai percaya tandanya wia rokos oh lawas nea; oh nisea tumon sumoup oh merenta masuat i raja mawali-wali kaampit Kristus akar mariwunga tanu kawure.5Taan pahasa ne tou nimatemo e walina ndai binangkit akar i nendo marinoa taan ndaipe nimaapu niitu. Nigaimo binangkitan katare. 6Kasenangan oh kakndusan na, e nimakailek wetengan wia nggorem kinangkitan katare. Tumondong karua ndaimo maperenta, wia natas nea taan nisea mamuali imam-imam Allah oh Kristus, oh nisea merenta masuat i raja mawali-wali kaampit Na, mariwu tanu kawure.7Kawure mariwunga tanu niitu maapun, iblis i weta wia penjara na, 8oh nisia manga lumelong pakasanetou wia nepat toroan lalan wia kaoatan, niitu mo gong oh magong, kaampit merur nisea mapeperang oh kalaper pakasa nea masuat oh kalaker i resak wia lour.9Oh sea sumeret wia pakasa tampa wia kaoatan oh sea lumendong wia lelekauan ne tentara e tou leos kaampit mbanua kaleosan taan wana langit tumumpami mbaha rumengis nisea, 10oh iblis, e limelong nisea, kai pingkil wana lour i mbana oh belerang, niitu mo tampa ne binatang oh e nabi palsu.Nisea pasiksaan nendo oh mbengi makar ka ure-ure.11Tumondong niaku limoho nesa tahta puti sela oh Nisia, i rimuhmun wia natas na. wia sinaru Na mailange kaoatan oh langit oh ndai mo kinailekan tampa niitu. Niitu niaku limoho paka ne tou nimate, sela oh rintek, timoar wia muka tahta niitu. 12Tumondong wukaan pakasa i kitab. Kaampit wukaan kitab walina, niitumokitab patowan ta. Oh pakasa tou nimate adilen kumiit pasiwo-siwon nea, masuat nai tulis wiakitab niitu.13Kaampit i lour mower e tou nimate wia nggorem na, oh patean, oh kaselaan patean mower pakasa e tou nimate wia nggorem na oh nesea hakimen mengesa-ngesa kumiit simiwona. 14Tumondong patean oh patean wangko i pingkil wia nggorem lour i mbaha. Niitu mo patean karna: lour i mbaha. 15Oh pakasa e tou ndai tinuntul ngaran na rai tulis wia kitab patonanniitu, nisia mingkil wia nggorem lour i mbaha niitu.
1Tumondongi niaku lumoho langit weru oh kaoatan weru, ka memang langit katare oh kaoatan katare limangkoiyo, oh lour kangkahi ndai mo wana. 2Oh niaku limoho wanna kudus, Yerusalem weru timumpanui wana sorga, wanane i Allah, i pinerong tanu i keroit simawel pasusungkul i kaawu na.3Oh niaku luminga suara rekei rendai wana ne tahta limila: "Lohoon no kema Allah wia mpuser ne tou oh Nisia memang mena na wali-wali kaampit nea. Nisia memang mamuali tou Na oh Nisia mamuali Allah nea. 4Oh Nisia memang sumeka pakasa i lue wia mberen nea, oh pataan ndai mo wana; ndai mo wana pahenoranu kasukan, naan name maulit, kaampit kadukaan, sebab pakasa i nure niitu linangkoyo."5Nisia i rinumuhmun wia natas tahta niitu lumila: "Lohoon no, Niaku simiwo pakasa niai weru!" Dan firmanNya: "Tuliso, ka pakasa lila yai memang timena oh kaulitan." 6FirmanNya kahi wia niaku: "Pakasa nimamualimo. Niaku memang Alfa dan Omegai katarean oh kalolowisan. eh tou mareo e whangKu momonot i tatanker mae wia nggigarau patonan.7Sei i muntung, nisia makaileke pakasa niai, oh Niaku memang mamuali Allah na oh nisia mamuali oki Ku. 8Taan pakasa e tou toroinde, e tou ndai maiman, e tou kalilis, oh e tou nimate tou, e tou sundal, e tou meniruo, oh mengali ngali e setang oh pakasa ne towo, nesea e makaileke wewetengan nesea wia nggorem i lour wia layas i mbeha oh belerang; niai mo patean karua."9Maimo i esa tou wia nautara e pitu malaikat i timuru kai pitu cawan, i maweta i pitu bahaya lolowis niitu, oh sia lumila wia niaku, lila na: "Mai wia, niaku matuturu wia nikou i keroit, mempelai Anak Domba." 10Oh nisia wia nggorem i roh makali niaku wia natas intoka esa sela oh rantai oh nisia tumuru wanna kudus niitu, Yerusalem, tinurupani wana sorga, wana i Allah.11Wanna niitu mawuta i kemuliaan Allah oh layasena masuat i permata paling wangun, masuat permata Yaspis, terang keresih tanu kristal. 12Oh ketou na sela oh rautai oh pepeuet gerbang mapulu oh rua kalaker; oh wia natas na wewehan e mapulu tinulisan ngaran mapulu oh tua suku Israel. 13Wia sebela tihmu wewehan telu pepeuet gerbang oh wia sabela amian telu pepeuet gerbang oh wia sabela talikuran telu pepeuet gerbang.14Oh ketou wanua niitu maka punya tutumbalan mapulu oh nea oh wia natas na tinulisan i ugalan ne rua ugapulu rasul Anak Domba niitu. 15Oh nisia, i mengila-ngila wia niaku, makapunya diki-diki pahukur mas oh siwon, papakean ma ukur mbauna niitu kaampit pepenet-pepenet gerbang kaampit ketou nitu.16Mbanua niitu nepat ruhuna, kalanibotan masuat oh kalemparan na. Oh nisia mukar mbanua tii kaampit dikidiki niitu: mapulu oh ma ngariwu sadia; lambat kalemparan oh karautaian masuat. 17Tumondong nisia mukur beton na: maatus nepat ngapulu oh epat hasta, kumiit ukuran ta intow, oh masuat nukuran malaikat.18Beton niitu permata yaspis oh siwon; oh mbanua niitu mas asli oh siwon, tanu seremin mua ni. 19Oh tumbalan-tumbalan beton mbanua niitu pinerong kaampit rupa-rupa permata. Tumbalan katare mbatu yaspis, tumbalan karua mbatu nilam, tumbalan katelu mbatu mirah, tumbalan ka epat mbatu zamrud. 20tumbalan kalima mbatu unam, tumbalan ka enemmbatu sardis, oh tumbalan ka pitu mbatu ratna cempaka, oh ka uwalu mbatu beril, oh kasiow mbatu krisolit, oh kapulu mbatu krisopras, ka puu oh esa mbatu lazuardi, oh kapulu oh rua mbatukecubung.21Oh kapulu oh rua pepenet gerbang niitu mapulu oh rua mutiara: pakasa pepenet wewehan nesa mutiara oh lalau-lalau mbanua niitu mas murni oh siwon masuat i kaca bening. 22Oh taan niaku ndai limoho BaitSuci wia nggorem na, kai Allah, Tuhana yang Maha kuasa, niitu mo Bait Suci Na, taintumo Anak Domba itu.23Oh mbanua niitu ndai mapale i endo oh i serapmateterangi i mbanua ka memang kahebatan Allah tumerange oh i Oki Domba tiin mamuali solona. 24Oh pakasa ne tou wia kaoatan kunulang wia katerangan na oh raja-raja wia kaoatan mahali kapunyaan nea wia Nisia; 25Oh pepenet-pepenet gerbang na ndai pa peneten wia nendo, ka sa wengi ndai mo wana, wana ne,26Oh kapunyaan oh normat pakasa ne tou pahalinu wia nisia. 27Taan ndai nggumorem wia nisia pakasa ilewo, kaapa e tou snimiwo i lewo kaapa intowo, taan nesea maka ngarau nai tulis wia nggorem buku patonan Anak Domba niitu.
1Tumondong nisia tumuru niaku sosoan indano patouwan, oh leno tanu Kristal oh masoso kumaluar wia tahta Allah oh tahta Oki ni Domba niitu. 2Wia nimaka puser i lalan mbanua niitu witu pinalawetan i sosoan dano niitu, wewehan tahun patowan i mawua maka pulu o ma, susur i serap makasa; oh lalaina tahun niitu papaken maleos pakasa netou.3Memang ndai mo wana i lakuat. Tahta Allah oh tahta Anak Domba tumondong wewehan wia nggorem na oh pakasa e mapaayang wia nisia e sumombayang wia nisia. 4Oh nesea memang lumoho nggioNa, oh ngaran na i tulis wia tuntung nea. 5Oh wengi ndai mo mana waname, oh nisea ndaimo pelu terangan i solo, oh terang ni endo, ka i Tuhan Allah memang tumerang nisea, oh nesea e marenta tanu i raja makar kawure-wure.6Tumondong Nisia lumila wia niaku: "Lililaan yai timena oh nulit, oh i Tuhan, Allah ni mehe roh wia e pakasa Nabi, i remehomo e malaikat Na mapailek e pakasa pareho-reho Na sapa memang repet mamuali." 7Kaulitan Niaku repet mai. Sumenango pakasanetou e makiit lila oh niwuwu wia kitab wiai!"8Oh niaku, Yohanes niaku mo i liminga oh limohopakasa niai malekep niaku luminga ohlimoho, niaku kakundu me wia sinaru i nae ni malaekat, i timuru pakasa niitu wia niaku, kaampit sumemba nisia. 9Taan Nisia lumila niaku: "Tia sumiwo intaintu! Niaku mo i hamba, masuat nikou oh pakasa e patuari mu waya, pakasa e nabi oh pakasa nisea e makiit lila wia kitab yai, sembahlah Allah!"10Tumondong sia lumila wia niaku: "Tia sumegel pakasa lila wia kitab yai, ka tempona tawimo. 11Seite sia masiwo i lewo, i lauto masiwo i lewo; seimo i kurangajar nisia mo i kurangajar, oh sei i kabenaran lauto nisia sumiwa kabenaran; seimo i kudus maano sia kumudus i nawakena!"12Memang nulit Niaku repet mai oh Niaku mahali i nai waer Niaku i pawawae e pakasa netou kumiit i pasiwo-siwona. 13Niaku mo i katarean oh Kalolowisan, i katarean oh i tumondong, i tuuran oh kalolowisan."14Sumenango nesea i kimemes lambung na. Nesia makailek betengan kapunyaan wia natas pohon-pohon pa patonan oh gumorem lumawet wia pepenet gerbang wia nggorem mbanua niitu. 15Taan pakasa ne asu oh pakasa ne hobatan e tou sombong, pakasa ne tou menate tou, oh e menowa setang oh pakasa ne tou mampus intowo, kaampit pasiwoon na, mena wia luar.16Niaku Yesus rimehomo i malaikat Ku mange sumairi sumuat niai wia nikou oh pakasa ne jemaat. Niaku mo i suru, litomo suru ni Daud, sumesena sendangan masena wangun."17Roh oh beroit lumila: "Maimo!" oh seimo i limingamo, lumilamo sia: "Maimo!" oh seimo i mareo, maimotare, oh seimo i paar, mindomo rawo patoran wayan kapaar!18Niaku sumari wia pakasa netou e liminga pakasa i lila wia mumuwu wia kitab yai: "Seite itu mengawe-ngawes wia lila yai, memang Allah maloes wianisia cilaka-cilaka i nai tulis wia kitab yai. 19Seite i tou kimurang i lila wia kitab yai, Allah nuindokapunyaan na pohon patouan oh wanna kudus, tanu rai tulis wia kitab yai."20Nisia sumairi wia pakasa niai, nailila: ya, Niaku repet mai!" Amin, maimo Tuhan Yesus 21Kasih Karunia Tuhan Yesus menyertai kamu sekalian! Amin!