1Itunda ai umitangile u Musa hangi akitambulya nu ng'wenso kupuma mu kitala nika kutankanila, akalunga, 2"Ligitya ni ana ang'wa Israeli hangiuaile, "Mugoha wihi mukati anyu anga walete isongelyo ku Mukulu, walete anga upumiilo ku ikali niako, anga itule mitugo3Anga ize u upumyi wakwe ingi wisongelyo nila kuzigilya kupuma kidale, wikapumya nzagamba ningila i mamala. Ukumipumya pa mumpita nua kingiilila ku kitala nika kutankanila, iti itule ligombigwe ntongeela nia Mukulu. 4Ukuika i mikono akwe pitwe ni lisongelyo nila kuzigilya, hangi papo likatula ligombigwe kimikiili kakwe kuzipya wilingi ku nsoko akwe mukola5Papo ukutakilwa kusinza i ng'ombe ntsongeela a Mukulu. Ana ang'wa Aroni, Akuhani akuleta sakami nu kumiminzangila kitekeelo nilikoli pa mumpita nua kingiilila ku kitala nika kutankanila. 6Papo ukuaga isongelyo nila kuzigilya nu kulitamania utoompo.7Uugwa ana ang'wa Haruni akuikiila u moto mitekeelo nu kuikila i nkwi iti kukinyiila u moto. 8Ana ang'wa Haruni, akuhan akuikila i ntonge, itwe ni makuta, akuikita migula a nkwi ni ikoli migulya a moto nu ukoli mitekeelo. 9Ila i mala akwe ni migulu kusinja ukoja ku mazi. Uugwa u kuhani ukuzigilya kila i kintu nkimoli migulya itekeelo anga isongelyo nila kuzigilya. Yikaleta unyunkiilo uziza nangaluu kung'waane; yikatula isongelyo nilipumigwe ku oto ku nsoko ane.10Anga isongelyo ku nsoko isongelyo nila kuzigilya kupuma midale, nkolo ang'wi mbuli, kusinja wapumye nzagamba ni migila i mamala. 11Kusinja wikamusinza migulya itekeelo nilikoli nkika kuhukuma ntongeela a Mukulu. Ana ang'wa Haruni akuhani, akuminzangila isakami kila nkika itekeelo.12Uugwa wikamitemania utompo, palung'wi nitwe ni makuta akwe, kuhani ukuikita migulya a nkwi ni ikoli ku moto nuumoli mitekeelo, 13ila i mala akwe ni migulu akwe kusinja ogigwe ku mazi. Uugwa kuhani wikapumya ihi nu kuzigiligwa migulya itekeelo. Ingi isongelyo nila kuzigilya, likaleta unyunkiilo uziza ku nsoko a Mukulu, ikutula isongelyo nila Mukulu nilipumigwe ku moto.14Anga ize isongelyo lakwe ku Mukulu likatula isongelyo nila kuzigilya ingi nyunyi, papo ukuleta anga isongelyo lakwe ang'wi nkunda ang'wi nkuni la nkunda. 15Kuhani ukulileta kitekeelo, wikaligoga itwe lakwe, nu kulizigilya migulya itekeelo. Uugwa isakami akwe ikuhuuligwa migulya a nkika itekeelo.16Uugwa ukuheja intundu lakwe palung'wi nu ushapu wakwe, nu kuiika nkika a kukilya itekeelo, kipande nila mau. 17Uugwa ukutamula i manana akwe, ila shanga ukutemanula ntonge ibiili. Uugwa u kuhani ukumizigilya mitekeelo, migulya ankwi naza ikoli migulya a moto. Yikatula isongelyo nila kuzigilya, hangi ikuleta munyunkiilo uziza nangaluu ku Mukulu, yikatula isongelyo nila Mukulu nilipumigwe ku moto.
1Wihi anga wapumye isongelyo nila mbeu ku Mukulu, isongelyo lakwe kusinja litule utu uziza, hangi ukuhunula i makuta migulya akwe nu kuikila u ubani migulya akwe. 2Ukuhola isongelyo ku ana ang'wa Haruni, akuhani ni papo kuhani wikahola i isali ling'wi nila utu nu uza palung'wi ni makuta nu ubani. Uugwa kuhani wikazigilya isongelyo nilanso migulya itekeelo kutula ilumbi ku uziza nua Mukulu. Yikaleta unyunkiilo uziza nangaluu ku Mukulu, yikatula isongelyo nila Mukulu nilipumigwe ku moto. 3Utu wihi nuusagile wikatula ingi wang'wa Haruni ni ana akwe. Ingi welu nangaluu ku Mukulu nuupumigwe isongelyo ku Mukulu ku moto.4Uugwa nuikapumya isongelyo nila utu bila igai yihi nuupumigwe mu kigundikilo, yukutula mukate udabu nua utu uziza nu uhalinkanigwe ni makuta, ang'wi mukate nu ukaku niugila i iai, niiza usapatiigwe ni makuta. 5Anga upumyi nuako nua mbeu ikalangilwe na nkalango kihuka ingi kusinja itule utu uziza bila igai nu uhalinkanigwe ni makuta.6Wikagalania ku utompo ubiili nu kuhunula i makuta migulya akwe. Ili ingi isongelyo nila mbeu. 7Anga ize isongelyo lako nila mbeu litelekilwe mu nkalango, ingi kusinja litule lizipigwe ku utu nu uza ni makuta.8Wikaleta u upumyi nua mbeu nu uzepigwe ku intu izi ku Mukulu, wikaleta kung'wa kuhani, naza wikaleta ntongeea itekeelo. 9Papo u kuhani ukuhola ing'wi ni yisongelyo nila mbeu ni yilumbi nila Mukulu, ukuzigilya kitekeelo. Yikatula isongelyo nila kuzigilya ku moto, likaleta munyunko uziza ku Mukulu. 10Ni ikasaga isongelyo nila mbeu likatula lang'wa Haruni ni ana akwe. Likatula lyelu likondaniie kupuma upumyi ku Mukulu nipumigwa ku moto.11Isongelyo nila mbeu nlipumigwa ku Mukulu lileke kutula ni igai ang'wi uki anga upumigwa nakuzigilya ku moto ku nsoko a Mukulu. 12Wikamapumya ku Mukulu anga mapula ang'wandyo, ila shanga akutumilwa anga upumyi nua munyunko uziza nua moto migulya itekeelo. 13Wikaikila munyu ku kila upumilyo nuako nua mbeu. Ukleke kukepelwa u munyu nuilago nila Mukulu ku upumilyo nuako nua utu. Upumilyo nuako wihi shanga akukepelwa nu munyu.14Anga upumye u upumilyo nua mbeu nia mapula na ng'wandyo ku Mukulu, ukupumya mbeu ni mbihi naasigwe ku moto, hangi natulangilwe. 15Kusinja ukuika i makuta nu ubani migulya akwe. Aya ingi upumilyo nua mbeu. 16Kuhani ukupumya ipatyo nila mbeu nitulangilwe ni makuta nu ubani, anga isongelyo ni lilumbi nilipumigwe kuuza nua Mukulu. Ili ingi isongelyo nila Mukulu nilikupumigwa ku moto.
1Anga ize u muntu ukupumya isongelyo naza ingi upumilyo nua ulyuuku nila kikali kupuma kidale, nzagamba ang'wi nsungu, kusinja ukupumya kikali ni kigila i mamala ntoneela a Mukulu. 2Ukuika i mikon akwe migulya isongely lakwe hani ukukisinza ntongeela a mumpita nuakitala nika kutankanila. Uugwa ana ang'wa Haruni akuhani akauminzangila i sakami akwe ku nkika ni itekeelo.3Muntu anga wapumye isongelyo nila ulyuuku nilipumigwaa ku moto ku nsoko a Mukulu. Makuta nakumbile ang'wi nakaminkanila ni maintu ayo na mukati, 4mpigo ibiili ni makuta naimbile mu kilino hangi napilimile itima, palung'wi ni mpigo ukumapumya palung'wi. 5Ana ang'wa Haruni akumasonsa nanso kitekeelo palung'wi ni isongelyo nila kuzigilya, migulya a nkwi ni imoli mu moto. Yikaleya munyunko uza ntongeela aMukulu; likatula masongelyo nipumigwa kung'wakwe ku moto.6Anga ize isongelyo nila ulyuuku nila muntu lipumigwaa ku Mukulu ingi kupuma ku mitugo ingi mbuli ang'wi nkolo ingi ngoha ang'wi nsungu, ukupumya isongelyo nigila imamala. 7Anga ize ukupumya ng'waankolo ku nsoko isongelyo lakwe, ukumupumya ntongeela a Mukulu. 8Ukuika u mukono wakwe migulya itwe ni lisongelyo lakwe hangi ukumusinza ntongeela a kitala nika kutankanila. Papo i ana ang'wa Haruni akuminzangila isakami nkika ni itekeelo.9Muntu anga wapumye isongelyo nila ulyuuku anga isongelyo nila kuhumbeeligwa ku moto ku Mukulu. Makuta, makuta a mukila akuteng'wa papo pakupi ni ikupa nila kilino, ni makuta naimbile i mala ni makuta nakoli mu mala, 10ni mpigo yihi ibiili ni makuta naimbile namoli pakupi ni kilino ipu nilimoli pakupi nitima ni mpigo ukuipumya yihi. 11Nu kuhani ukumazigilya ihi ku moto kitekeelo anga isongelyo nila ndya nilihumbeeligwa pakupi ku moto ku Mukulu.12Anga ize isongelyo nila muntu ingi mbuli, papo ukulipumya ntongeela a Mukulu. 13Ukuika i mikono akwe migulya itwe nila mbuli hangi ukusinza ntongeela a kitala nika kutankanila. Papo i ana ang'wa Haruni akuminzangila isakami nkika yihi ni itekeelo. 14Muntu anga wapumya isongelyo ku Mukulu ku nzila a moto. Ukupumya makuta napilimile i mala, ni makuta ihi napilimile imala.15Ukuheja ga ni mpigo ibiili ni makuta napilimile, naza apilimile i kilino nipu ni litima palung'wi ni mpigo. 16Kuhani ukuzigilya ihi migulya itekeelo anga upumilyo nua ndya napumigwe ku moto, ingi isongelyo nila kuleta munyuko uziza nangaluu. Makta ihi ingi a Mukulu. 17Yikatula ilagiilyo nila ikali ku utuugwa nua antu ka nkika yihi ni mikazipya u likalo, kina shanga mukulya i makuta ang'i sakami."
1Mukulu ai uligitilye nu Musa nu kumuila, 2"Atambuile i ana ang'wa Israel 'muntu wihi anga witume u mulandu bila kulomeela, kituma kihi naza u Mukulu ulagiiye kuhita kutenda , hangi anga ize anga witume kihi ni shanga kigiigwe, natyatiie kusinjaa itung'we. 3Anga ize ingi u kuhani nu mukulu nuitumile u mulandu nu kuleta igazo ku antu, ukupumya nzagamba ni ngila imamala ku Mukul ku nsoko a mulandu nuitumile anga isongelyo nila mulandu.4Walete inzagamba ntongeela a mumpita nua kitala nika kutankanila ntongeela a Mukulu, kuika i mikono miguly a nzagamba, hangi ukumisinza i nzagamba nanso ntongeela a Mukulu. 5Kuhani nai uikiwe i makuta ukuhola isakami a nzagamba nu mumileta ntongeela a kitala nika kutankanila.6Kuhani ukunimika u lung'anza lakwe ku sakami nu kuminzangila nkua mupungati ntongeela nia Mukulu, ntongeela ipazia nila kianza ni kelu. 7Nu kuhani ukuika ngele a sakami nzagamba nanso migulya mpembe ni itekeelo nila kukuhiilya uvumba ntongeela a Mukulu, ku kitala nika kutankanila hangi ukumihunula ihi nisagile pihi itekeelo ni lisongelyo nila kuzigilya, nikoli kianza nika kingiilila ku kitala nika kutankanila.8Ukutema i makuta ihi a nzagamba nisongelyo ila mulandu, makuta naimbile i mala ni makuta ihi namoli ku mala, 9mpigo ibiili ni makuta namoli palung'wi ni menso, namoli pakupi ni kilino nikumbuilo ni litima palung'wi ni pigo nianso. 10Ukuheja ihi uu uu anga nihegigwa ku nzagamba nisongelyo nilipolya nila ulyuuku. Kuhani ukuzigilya utoompo nuanso kitekeelo ni lisongelyo nila kuzigilya.11Ndili nila nzagamba nu lusigo lhi nula nyama, palung'wi nitwe lake, migulu akwe, mala akwe nu upu wakwe. 12lusigo lihi nula nzagamba ukumahola kunzi a kisali kianza ni kelu, kianza ni ihunula i mau; akuzigilya nkika yihi migula a nkwi. Akuzigilya nkika yihi kianza ni ihunula i mau.13Anga ize iumbi lihi nila ana a Israeli anga itume mulandu bila kulomeela, ni iumbi shanga kukimbukiilya kina itumaa mulandu, nu kituma iti u Mukulu nulagiiye aleke kituma hangi kiona wagazaa. 14Nu mulandu niitumile ukumuke, iumbi likupumya ng'ombe nzagamba ndabu kutula isongelyo nila mulandu akumileta ntongeela a kitala ka kutankanila. 15Anyampala ni iumbi akuika i mikono ao migulya itwe nila ng'ombe ntongeela aMukulu, ni ng'ombe ikusinzwa ntongeela a Mukulu16Kuhani nuikiwe i makuta ukuleta isakami a ng'ombe ku kitala nika kutankanila, 17kuhani ukunimika u lung'anza lakwe ku sakami nu kuminzangila nkua mupungati ntongeela nia Mukulu ntongeela ipazia.18Ukuika ngele a sakami ku mpembe ni itekeelo ntongeela a Mukulu nimoli mu kitala nika kutankanila hangi ukumihunula isakami ihi pihi itekeelo ni lisongelyo nila kuzigilya, nilimoli ku mumpita nuakingiilila ku kitala nika kutankanila. 19Ukutema i makuta ihi nuumazigilya kitekeelo.20Iti uu nuikamutendeela i ng'ombe nanso, anga naza umitendee i ng'ombe nisongelyo nila ulandu, ukumitendeela uu uu i ng'ombe nanso, kuhani ukuazipilya ulamuli antu nianso akusamehelwa. 21Ukumihola i ng'ombe nanso kunzi a kisali nu kumizigilya anga naza umizigiiye i ng'ombe a ng'wandyo. Iyi ingi isongelyo nila mulandu ku nsoko i umbi.22Mutemi anga witume u mulandu shanga waze ulomee kituma king'wi nika ayo Mukulu Itunda nulagiiye kuhita kituma, 23hangi ukiona ugazi hangi anga ize u mulandu wakwe nuitumile ulilingile, ukulete ipolya lakwe mbuli ngoha ni ngila imamala.24Ukika u mukono wakwe migulya itwe nila mbuli nu kumisinza kianza niiza lisinzilwa isongelyo nilakuzigilya ntongeela a Mukulu. Ili ingi isongelyo nila mulandu. 25Kuhani ukuhola isakami isongelyo nila mulandu ku shala kakwe nu kumiika migulya a mpembe ni itekeelo kipolya nilakuzigilya, hangi ukuhunula isakami pihi a itekeelo nila kuzigilya.26Ukuzigilya i makuta ihi kitekeelo, anga uu i makuta nipolya nila lisongelyo nila ulyuuku, Kuhani wikituma ulamuli ku nsoko a mutemi kuniganila nu milandu akwe, nu mutemi ukutula wasamehelwa.27Anga ize wihi nua antu nia nakanda witume mulandu bila kulomeela, kituma intu naza u Mukulu ulagiiye kuhita kitung'wa hangi anga ize ukete kinkwaatya, 28papo mulandu wakwe nuitumile ukumuke kung'waakwe, papo ukuleta mbuli nsungu ningila imamala waktula ipolya ku nsoko a milandu akwe nuitumile.29Ukuika i mikono akwe migulya isongelyo nila mulandu nukusinza isongelyo nila ulandu kianza nika isongelyo nila kuzigilya. 30Kuhani ukuhola ngele ka sakami ku shala kakwe nu kuika ku mpembe ni yitekeelo ni lipolya nila kuzigilya. Saami ihi nisagile ukumihunula pihi itekeelo.31Ukumaheja i makuta ihi, anga naza uhegilye i makuta ku ipolya nila ulyuuku. Kuhani ukuzigilya kitekeelo iti kutula munyunko uziza ku Mukulu. Kuhani ukituma ulamuli ku muntu, hangi ukulekelwa.32Anga ize u muntu ukuleta ng'waa nkolo anga ipolya lakwe kisongelyo nila mulandu, ukulete nsungu ningila imamala. 33Ukuika i mikono mitwe ni lisongelyo nila mulandu nu kusinza kutula isongelyo kianza nilisinzila isongelyo nila kuzigilya.34Kuhani ukuhola ing'wi na sakami ni isongelyo nila mulandu ku shala kakwe nu kuika ku mpembe ni itekeelo ku nsoko isongelyo nila kuzigilya, hangi ukumihunula isakami ihi pihi itekeelo. 35Ukuheja i makuta ihi, anga nuloilwe i makuta a ng'waa nkolo wipolya ni lisongelyo nila ulyuuku nu kuhani ukulizigilya migulya itekeelo migulya isongelyo nila Mukulu nilipumigwaa ku moto. Kuhani ukuleta ulamuli ku milandu nai wtumile, nu ng'wenso ukulekelwa.
1Anga ize u muntu wikaatenda mulandu ku nsoko shanga utambue itai itungo naza utakiwe kupumya u ukuiili nua kituunga kutula iko naza utakiwe, wihengaa ang'wi walingaa i nkani yakwe, nuanso utakiwe upisiiligwa. 2Ang'wi muntu anga wakumpye kintu kihi naza Itunda ukitee kutula ing kibudu anga ize muimba nua kikali ka mihaka ang'wi muimba nua kikali ka kuding'wa ang'wi ni yagulaa anga ize u muntu nuanso shanga ulomee kutenia, nuanso ingi kibudu hangi ukete igazo.3Ang'wi watenia kintu kihi ni kishapu, ku kihi anga ize shanga ulingile, papo ukutula nigazo anga walinge iki. 4Ang'wi anga ize ukulapa bila kusiga ku mulomo wakwe kituma ubii, ang'wi kituma iza ku kihi iti u muntu ukayangiiye kulapa nuikalinga ukutula nigazo ku intu nianso.5Muntu wihi anga watule nigazo ku intu izi, kusinja walape ku wihi mulandu nuitumile. 6Papo nuikaleta isongelyo lakwe ni ligazo ntongeela a Mukulu ku milandu nuakondyaa kituma. Ukuleta nkolo nsungu ang'wi mbuli kupuma kidale lakwe kutula upumilo nua milandu, kuhani ukituma ulamuli kutula mulandu wakwe.7Anga ize shanga ukuhuma kugula ng'waa nkolo ukuleta anga isongelyo niaugazi, nkunda ibiili ang'wi nkuni ibiili nia nkunda ku Mukulu, ung'wi kisongelyo nila mulandu ni nzuya ingi isongelyo nila kuzigilya. 8Ukuileta kung'wa kuhani, na ng'wandyo ukupumya ku nsoko isongelya nila mulandu. Akumibunanga i nkingo akwe ila ukuleka lakwe kining'inile hangi shanga ukukiheja lukulu i nkingo akwe ku muili. 9Papo ukuminzangila i sakami akwe ku nkika ni yitekeelo, ni sakami nisagile ukumihunula pihi itekeelo. Ili ingi ipolya nila milandu.10Papo wikapumya nyunyi na kabiili anga isongelyo nila kuzigilya anga ni ilingasigwe, nu kuhani ukuzipya ulamuli ku nsoko a mulandu nuakondya kituma, nu muntu nuanso wikatula ulekewe.11Ila anga ize shanga uhumile kugula nkunda ibiili ang'wi nkuni nia nkunda ibiili, papo wikaleta anga ipolya nila mulandu wakwe ipatyo ni likumi nila utu utindu anga isongelyo nila mulandu. Waleke kuikila i makuta ang'wi ubani migulya akwe, ku nsoko ingi isongelyo nila ulandu.12Ukuleta kung'wa kuhani, nu kuhani ukuhola lukulu lung'wi nula utu anga ukimbukiilyi nua ukende nua Mukulu hangi ukuika migulya itekeelo nila kuzigila ku moto kunsoko a Mukulu. Ili ingi isongelyo nila mulandu. 13Kuhani ukuzipya ulamul ku mulandu wihi nuitumile muntu wihi, muntu uyu ukusamehelwa. Ni isongelyo nilisagile likutula lang'wa kuhani, anga ni lili isongelyo nila mbeu."14Mukulu akamutambuila u Musa, akalunga, 15"A nga ize muntu ukulekeela ilagiilyo nu kituma milandu nsuta ni makani melu a Mukulu, ila anga witume shanga ize ulomee ukuleta isongelyo ni ligazo ku Mukulu. Isongelyo ili likutula ingi nkambagu ni ngila i kinkwaatya kupuma midale; nsailo akwe lilo liilo ku mpia kuniganiila ni shekeli a kianza ni kelu, anga ize isongelyo nila kinkwaatya. 16Kusinja ukusukiilya ku Mukulu ku iko nutumue kuniganiila nu welu, hangi ukongeelya ing'wi a itaano nu kuminkiilya u kuhani. Papo u kuhani ukuika ulamuli ku nsoko akwe palung'wi ni nkolo isongelyo nila kinkwaatya, nu muntu ukutula walekelwa.17Anga ize u muntu witume mulandu ku kituma iko naza u Mukulu ai ulagiiye kileke kitung'wa, hata anga ize shanga ulingile, ukutula nigazo hangi ukulikenka igazo lakwe. 18Kusinja ukuleta nkolo ngoha ni ngila kinkwaatya kupuma midale, nitakiwe isailo nila mpia, anga isongelyo ni ligazo kung'wa kuhani. Papo u kuhani wikazipya ulamuli kuniganiila nu mulandu nuitumile. naza shanga ulingile ukutula wasamehelwa. 19Ingi isongelyo nila kinkaatya, hangi watulaa ni kinkwaatya ntongeela a Mukulu."
1Mukulu ai uligitilye nu Musa kumuila, 2"Anga ize u muntu witume u mulandu nu kubunanga ilagiilyo nsuta nu Mukulu, anga ize utulikile nu uteele ku munyakisali wakwe kutula ni kintu kituunga nika kuhita kutula nu uhuiili, ang'wi anga ize wakongelane ang'wi kia ang'wi umukapile u munyakisali. 3Ang'wi anga wakuge kintu kituunga naza munyakisali wakwe ulimiiye nu kuligitya uteele kutula nikanso, nu kulapa ku uteele ang'wi ku makani anga aya naza i antu ahumile kituma i milandu. 4Papo yikatula iti, anga ize witumile i milandu ni kinkwaatya, kina kusinja wakisushe ku kihi nuiile ang'wi kukongela ang'wi kukapa ang'wi kintu nikilimie nu ng'wenso kukuga.5Ang'wi anga ize ukongalanile kikani lihi, kusinja ukususha kikondaniie nu kongeelya ipatyo nila kataano kumusukiilya nudaiye, ku luhiku lulo nukigeeleka ni kinkwaatya. 6Ukuleta isongelyo nila kinkwaatya ku Mukulu; nkolo ngoha ni ngila imamala kupuma kidale lakwe kuniganiila ni nsailo akwe, anga isongelyo nila kinkwaatya kung'wa kuhani. 7Kuhani ukuzipya ulamuli ku nsoko akwe ntongeela a Mukulu, ukutula wasamhelwa kuniganila ni kihi naza kimutendile kutula ni kinkwaatya."8Papo u Mukulu ai uligitilye nu Musa kumutambuila, 9Mulagiilye u Haruni ni ana akwe, kuligitya, Ili ingi ilagiilyo ni lisongelyo nila kuzigilya kusinja itule migulya a makala itekeelo utiku wihi kupikiila kidau dau, nu moto nu itekeelo ukulongoleka kakila.10Kuhani ukutugala ng'wenda wakwe nua katani hangi ukutugala ng'wenda nua katani mukatiakwe. Ukupumya i mau nasagile niyakila u oto kuzigilya isongelyo nila kuzigilya migulya itekeelo, hangi ukuikila i mau ku mpelo itekeelo. 11ukutugula i ang'wenda awa nu kutugala ang'wenda angiiza iti kuhola i mau kunzi a nkango nu kutwala kianza ni kelu.12Moto kitekeelo ukulongoleka kakila. Uleke kulima, nu kuhani ukongeelya inkwi kila kidau dau. Ukukita migulya akwe isongelyo nilakuzigilya anga nutakiwe, hangi ukuzigilya migula akwe makuta isongelyo nila ulyuuku. 13Moto kusinja ulongoleke kakila kitekeelo, uleke kulima nangaluu.14Ili ingi ilagiilyo ni lisongelyo nila mbeu. Ana ang'wa Haruni ikapumya ntongeela a Mukulu kitekeelo. 15Kuhani wikahola lukulu nula utu utindu nu isongelyo nila mbeu ni makuta nu ubani niiza ukoli migulya isongelyo nila mbeu, ukuzigilya migulya itekeelo kuleta munyunko uziza nu ilumbiilyo nila kumuloeelya u Mukulu.16Haruni ni aka akwe ikalya isongelyo nilisagile, likuligwa bila kuikilwa igai kianza ni kelu. Akulya kitando nila kitala nika kutakanila. 17Shanga ikuaswa palung'wi ni igai. Numinkiiye anga nikika isongelyo lane nilipumigwe ku moto, ingi lyelu nangaluu, anga ize isongelyo nila mulandu ni isongelyo nila kinkwaatya. 18Kitungo lihi nilizile kukiila antu a utuugwa nuako, mitunja wihi mutuugwa kupuma kung'wa Haruni uhumile kulya ingi ipayo lakwe, niliholwa kisongelyo nila Mukulu ku oto. Wihi nukulikumpya ukutula ng'welu."19Mukulu ai uligitilye hangi nu Musa kumuila, 20"Ili ngi isongelyo lang'wa Haruni ni ana akwe naza ikapumya ku Mukulu ku luhiku naza kila ng'wana ukuikwa ikulyo; ipatyo likumi nila efa a utu utindu anga uu udu isongelyo nila mbeu ikinda lakwe kidau dau hangi ikinda lakwe mpindi.21Likuzipigwa ni makuta ku nkalango, ukumileta ize izipiigwe iasigwe ku mapuli wikapumya isongelyo nila mbeu iti kulete unyunkiilo uziza ku Mukulu. 22Ng'wana wang'wa Kuhani nu Mukulu nuikatula kuhani nu mukulu mu mupya kupuma mukati a ana akwe ukumipumya. Anga ilagiilyo nila kali na kali, ihi akuzigiligwa ku Mukulu. 23Kila isongelyo nila mbeu nilang'wa kuhani likuzigiligwa lihi. Shanga likulugwa lukulu."24Mukulu ai uligiilye hangi nu Musa, kumuila, 25"Lingitya nu Haruni ni ana akwe kina, "Ili ingi ilagiilyo ni lisongelyo nila milandu; Isongelyo nila milandu kusinja kusinzwa pa kianza ni kisongelyo nila kuzigilya ikusinzwa ntongeela a Mukulu. Ingi lyelu nangaluu. 26Kuhani nuikapumya ku nsoko a mulandu yuyo nuikalya. Ikuligwa pa kianza nikelu kitando nila kitala nikakutankanila.27Wihi nuikakumpya i nyama akwe wikatula ingi ng'welu hangi anga ize sakami ikugwila a ng'wenda ikuhombolwa pang'wanso pa ihunukiwe, nkika ni nzelu. 28Ila shungu anga kitelekelwe kikubadulwa, anga ize itelekewe mu kiseme ka shaba, kusinja kikuhutwa nukeligwa ku mazi.29Mitunja wihi mukati a akuhani uhumile kulya i nyama nanso ku nsoko ingi nzelu nangaluu. 30Hangi kutili isongelyo nila milandu likuligwa naza isakami akwe iletilwe ku kitala nika kutankanila kuzipya ulamuli ku kianza nikelu. Ingi kusinja lizigiligwe.
1Ili lili ilagiilyo ni lisongelyo nila kinkwaatya. Ku nsoko yiyo ingi isongelyo lyelu nangaluu. 2Ingi kusinja alisinze isongelyo nila kinkwaatya kianza nikitakiwe kusinzwa, hangi ingi kusinja akuminzangila i sakami akwe mpande yihi ni yitekeelo. 3Makuta ihi namoli mukati akwe akuhegigwa; makuta a mukila, makuta namoli nkika a mukati, 4mpigo izi ni ibiili palung'wi ni makuta namoli migulya akwe, amoli pakupi ni kilino, nayo nakumbile itima - nyama iyi ihi kusinja ihegigwe palung'wi ni mpigo nianso.5Kuhani ukuzigilya i mapuli aya migulya itekeelo itule ipolya nilitumilwe kung'wi Isekulu ku moto. Ili ingi isongelyo nila kinkwaatya. 6Kila mitunja mukati a ndugu nia akuhani uhumile kulya i patyo nilisongelyo ili. Ila ingi kusinja liligwe mukati a kianza nikelu ku nsoko ingi nzelu nangaluu.7Ni lyenso isongelyo nila mulandu ingi anga nilili isongelyo nila kinkwaatya. Ingi ilagiilyo lilo liilo likutumika ku ihi abiili. Ihi ingi nsailo ya akuhani ni iitumila kuzipya uulamuli. 8Kuhani nuipumya isongelyo nila kuzigilya ku nsoko a muntu wihi uhumile kuhola indili isongelyo nilanso ku nsoko akwe mukola.9Kila isongelyo nila mbeu ni ikalangilwe mu liko, hangi kila isongelyo anga lilo nilitelekwa mu nkalango ang'wi mu sufulia likutula lang'wa kuhani nupumilye. 10Kila isongelyo nila mbeu, ang'wi litule utu wumu ang'wi nu uhalinkanigwe ni makuta a zeituni likutula la ndugu ang'wa Haruni ku uniganiilu.11Ili lili ilagiilyo ni lipolya ni lisongelyo nila ulyuuku, naiiza i antu ikapumya kung'wi Isekelu. 12Anga itule u muntu wihi ukulipimya it kulagiila ilumbi kung'wi Isekelu, basi ukulipumya palung'wi ni polya nila mikate nizipigwe bila amira, ila ku makuta a zeituni nahalinkanigwe nu utu ila bila amila, ni mandazi nazipigwe nila amila, ila napuguhiwe makuta migulya akwe, nu mukate nu upepeele nu uzipigwe ku utu utindu nu uhalinkanigwe ni makuta.13Kisigo nila kupumya ilumbi, utakiwe ga nukupumya palung'wi ni isongelyo lakwe nila ulyuuku, mapuli a ikate niikiwe i amila. 14Ingi kusinja ukupumya ung'wi kila mpyani a masongelyo aya anga masongelyo naletilwe kung'wi Isekulu. Ni menso akutula a akuhani ni iminzangila i sakami isongelyo nila ulyuuku mitekeelo.15Muntu nukuleta isongelyo nila ulyuuku kisigo nila kupumya ilumbi ingi kusinja ukulya i nyama isongelyo lakwe luhiku nla kupumya ipolya. Shanga utakiwe kusaja kihi nikisongelyo nilanso ga ni kidaudau nika kabiili. 16Ila anga itule ipolya nila mapomilyo akwe isigo lakwe ingi ndagu, ang'wi kisigo ni lisongelyo nila nankanda, nyama akwe ikuligwa luhiku lulo luulo nupumilwe ipolya lakwe. Ila kihi nikisagiie ni kisongelyo lilo lihumile kuligwa luhiku nulutyatile.17Ga ni iti, nyama ihi nipolya nikusaga luhiku nula kataatu ingi kusinja isonswe moto. 18Anga itule ipuli lihi nila nyama nanso nipolya nkikusaga kikuligwa ku luhiku nula kataatu, shanga kikugombeka, ang'wi shanga kikupumigwa ku naza ukipumilye. Kikatula ingi kintu ni kakukila, nu muntu nukulya ukukenka igazo nila milandu akwe mukola.19Nyama ihi nikukumpya i kintu nikakibudu shanga kikuligwa. Ingi kusinja isonswe moto. Hangi kunsoko a nyama nikusaga, wihi ni ng'weli uhumile kuilya. 20Ga ni iti, muntu ni kibudu nukulya i nyama kupuma mipolya nila mapumilyo a ulyuuku naza ingiIsekulu itakiwe u muntu uyu watemelwe kuli kupuma ku antu akwe.21Anga itule muntu wihi ukukumpya kintu kihi ni kibudu - itule ingi ubii nuang'wa bina adamu, ang'wi nika kikali nikibudu, ang'wi kintu ka kituunga nikakibudu hangi kikete uubipilwa, hangi uugwa walye ing'wi nia nyama isongelyo nila ulyuuku nilipumigwe kung'wi Isekulu, kusinja u muntu uyu wadumuilwe kuli kupuma ku antu akwe.22Uugwa Isekulu akitambulya nu Musa, wazelunga, 23"Itambulye ni antu a Israeli hani uatambuile, 'shanga igombigwe kulya i makuta a nzagamba ang'wi a nkolo ang'wi a mbuli. 24Makuta a ikali yihi wazipye ing'wene du bila kutula ipolya, ang'wi makuta a kikali kihi ni kisapulanigwe ni kikali ka mihaka, ahumile kutumika ku masigo mangiiza, ila kulu kuulu shanga mikamalya.25Wihi nuikalya i makuta a kikali naza i antu ahumile kumapumya kutula ipolya nilizipigwe kung'wi Isekulu ku moto, muntu nuanso kusinja wadumuilwe kuli kupuma ku antu akwe. 26Shanga mikalya isakami ihi ku ing'wi itolanyu, ang'wi itule kupembelya ku nyunyi ang'wi kikali. 27Wihi nuilyaa isakami ihi, muntu nuanso kusinja wadumuilwe kuli kupuma ku antu akwe."28Ku lulo Isekulu akitambulya nu Musa nu kuligitya, 29"Itambulye ni antu a Israeli hangi uaile, 'Nuanso nuipumyaa ipolya ni lisongelyo la ulyuuku kung'wi Isekulu kusinja walete ipatyo ni lipolya lakwe kung'wi Isekulu. 30Mikono akwe mukola kusinja ilete isongelyo nilanso nilizipigwaa kung'wi Isekulu ku moto. Nu ng'wenso ukumalete i makuta nanso palung'wi nibulago, iti kina ibulago lihume kuhukwa kutula isongelyo nila kuhukwa ntongeela ang'wi Isekulu.31Kuhani wikaasa i makuta nanso migulya itekeelo, ila ibulago ilo likatula nsailo ang'wa Haruni nu utuugwa wakwe. 32Ingi kusinja wikapumya i kinama nila kigoha kung'wa kuhani anga isongelyo nilipimiie nipolya ni lisongelyo lako nila ulyuuku.33Kuhani uyo, ung'wi nua atuugwa ang'wa Haruni, nuipumyaa isakami ni makuta isongelyo - ingi kusinja wikalija kinama ni ka kigoha anga lukizo lakwe nu lisongelyo. 34Ku nsoko naholaa ibulago, ni kinama ni kisongelyo nila kuhukwa kupuma ku antu a Israeli utule uhanguilwa nuao, hangi winkiigwe Haruni ni ana akwe kutula ungizwi nuao nua nankanda.35Uwu wuwo ugizqi wang'wa Haruni nu utuugwa wakwe nu upumiie mu upumigwa nuuzipigwe kung'wi Isekulu ku moto, luhiku ulo u Musa nai uaikie ikulyo iti kumutumikila Isekulu ku mulimo nua kikuhani. 36Uwu wuwo ugizwi niiza Isekulu ai ulagiiye ahume kupegwa kupuma ku antu a Israeli, ku luhiku lulo nai uaikie i makuta a kipegwa atule akuhani. Nu enso wikatula ugizwi nuao nua kila luhiku ku utuugwa wihi.37Ili lilo ilagiilyo ni lisongelyo nila kuzigilya, ni lisongelyo nila makuta, ni lisongelyo ni lipolya ni ligazo, ni lisongelyo nila kuikilwa i kipegwa, hangi ni lipolya, ni lisongelyo nila ulyuuku, 38ingi malagiilyo naiza Isekulu umapumilye kung'wa Musa ku lugulu nula Sinai luhiku nai ulagiiye i antu a Israeli kupumya i mapolya ao kung'wi Isekulu kibambazi nilaa Sinai."
1Isekulu akitambulya nu Musa, wazelunga, 2"Alete u Haruni ni ana akwe palung'wi nu ng'wenso, ang'wenda ni makuta a kipegwa, nzagamba ku nsoko songelyo nila mulandu, nkolo ngoha ibiili, ni kitoto nka mukate nu ugila i amila. 3Itange u milundo wihi mu wingiililo nua kitala nika kutananila."4Ku lulo u Musa ukuzipya aga Isekulu naza ulagiiye, nu wenso u ilindo ai wizile palung'wi ntongeela a wingiililo nua kitala nika kutankanila. Uugwa u Musa akuila u milundo, 5"Iti uu nulagiiye Isekulu kitume."6Musa akamuleta u Haruni ni ana akwe nu kuoja ku mazi. 7Akamutugala u Haruni mujulungu nua mukati nukete ulipu nua kupikiila mu malu nu kumutunga u mukoha mu kilino kakwe, mujulungu nua kunzi nu ukete mikono milipu nu kumutugala i kizibau nikaipande ibiili munda nu ku mugongo nu kukitunga kupilima mu kilino kakwe ku mushipi nu upotigwe ku ukengo nu kukinyuhila mu muili wakwe8Uugwa u Musa akaika i mbogoshi mu kikua kang'wa Haruni, nu mukati a mbogoshi nanso akaikila Urimu ni Thumimu. 9Hangi uugwa akamutunga i ngala mitwe, nu migulya a ngala ku ntongeela, akaikila ibada nila zahabu; itule ngala nzelu, anga Isekulu nai umulagiiye nuanso.10Musa akamhola i makuta nanso na kipegwa, akakipuguhila i kitala nikanso nika kutankanila ni kila i kintu nikimoli mukai akwe nu kuibagula kunsoko ang'wi Isekulu. 11Akamaminzangila i makuta nanso migula itekeelo nkua mupungati, hangi uugwa akapuguhila i makuta itekeelo nilanso ni iseme yakwe yihi, ni sinia na kukalaila ni kitako kakwe iti kuibagula ku nsoko ang'wi Isekulu.12Akapungula ipatyo nila makuta a kipegwa migulya itwe lang'wa Haruni hangi uugwa akamupuguhila i makuta iti kumubagula. 13Musa aka aleta i ana ang'wa Haruni nu kuatuala kila ung'wi mujulungu nua mukati nukete ulipu nua kupikiila mu malu. Kila ung'wi ao akamutunga ku mukako mu kilino kakwe nu kuatunga14Musa akamileta i nzagamba nanso ku nsoko isongelyo nila milandu, nu ng'wenso u Haruni ni ana akwe akaika i mikono ao migulya itwe nila nzagamba naza amiletile ku nsoko isongelyo nila milandu. 15Musa akamisinza, hangi uugwa akahola utoompo nua sakami akwe ku lung'anza kakwe nu kuikila mu mpembe ni itekeelo, akelya itekeelo nilanso, nu kulibagula kung'wi Itunda, naza kituma nianso, Ai ulisakilye itekeelo kutula nkika a kuzipa kitumila ulamulwa.16Akahola i makuta ihi nai atulaa ipatyo nila mukati, ikumbuilo ilo ni litima, mpigo izo ni ibiili palung'wi ni makuta akwe, Musa akamiasa i nyama nanso ihi migulya itekeelo. 17Ila i nzagamba nanso, ndili akwe, nyama akwe nu upu wakwe, akamiasa kunzi a nkango, anga uu Isekulu nai watulaa umulagiiye nuanso.18Musa akamileta i nkolo iyo ni ngoha ku nsoko isongelyo nilakuzigila, nu ng'wenso u Haruni ni ana akwe akaikila i mikono ao migulya itwe nila nkolo nanso. 19Musa akamisinza i nkolo nu kuminzangila isakami akwe kila nkika itekeelo.20Nu ng'wenso akamitemania i nkolo mapuli mapuli hangi akalizigilya itwe lakwe palung'wi ni mapuli ni makuta. 21Akamoja ku mazi i maitu a mukati palung'wi ni migulu hangi akamizigilya i nkolo ihi migulya itekeelo. Ai latulaa ipolya nila kuzigilya hangi ai lipumilye munyunkiilo nua kuzipila, isongelyo ai lizipigwe kung'wi Isekulu ku moti anga uu Isekulu nai watulaa umulagiiye u Musa.22Uugwa u Musa akamileta i nkambagu nzuya, nkolo a kuikilwa ikulyo, nu ng'wenso u Haruni ni ana akwe akaika i mikono ao migulya itwe nila nkolo. 23Haruni akamisinza, nu ng'wenso u Musa akahola utoompo nua sakami nu kuika ku nsonge a kutwi nua kigoha wang'wa Haruni, migulya lung'anza nula gumba nula mukono wakwe nua kigoha, nu mu lung'anza nu lukulu nula mugulu wakwe nua kigoha. 24Aka aleta ni ana ang'wa Haruni, nu ng'wenso akaikila utoompo nua sakami a nkolo iyo ku nsonge nia akutwi ao nia kigoha, ku lung'anza nula gumba nu mu ng'anza niao ni nkulu nia migulu a kigoha. Uugwa u Musa akamiminzangila isakami nanso kila ipamnge ni litekeelo.25Nu ng'wenso akamahola i makuta nanso, makuta a ku mukila, makuta nai atulaa ipatyo nila mukati, ni makuta naimbile itima, mpigo izo ni ibiili palung'wi ni makuta akwe ni kinama ni ka 26kigoha. Akahola mikate ung'wi kupuma mu kitoto nika mikate ni migila i amila niiza ai ikoli ntongeela ang'wi Isekulu, akahola u mukate ung'wi nu ugila i amila, nu mukate ung'wi nu uzipiigwe ku makuta, nu mukate nu upapaalu nua keki hangi akaika migulya a makuta ni migulya a kinama ka kigoha nika nkolo. 27Akamiika ihi mu mikono ang'wa Haruni nu ku mikono a ana akwe nu kumihuka ntongeela yang'wi Isekulu kutula isongelyo nila kuhukwa.28Uugwa u Musa akamihola i mikate nanso kupuma mu mikono ao nu kumizigilya migulya itekeelo ku nsoko isongelyo nila kuzigilya. Ai yatulaa ingmasongelyo a kuikilwa ikulyo hangi ai ipumilye unyunkiilo nua kuloeelya. Ai yatulaa ingi isongelyo nai lizipigwe kung'wi Isekulu ku moto. 29Musa akahola ibulago nu kuhuka kutula isongelyo nila kuhukwa kung'wi Isekulu. Ai lautulaa ingi ugizwi wang'wa Musa nua nkolo nua kukilwa mikono kung'wa Akuhani, Anga uu Isekulu nai watulaa wamulagiilya nuanso.30Musa akahola ipatyo nila makuta na kipegwa ni sakami nai ikoli migula itekeelo, nu ng'wenso ukuminzangila aya migulya a ang'wenda ang'wa Haruni, mingulya a ang'wenda akwe mukola nu migulya a ang'wenda a ana ang'wa Haruni nai akoli palung'wi nu ng'wenso. Ku nzila iyi ai umubague u Haruni ni ang'wenda akwe, ni ana akwe ni ang'wenda ao ku nsoko ang'wi Isekulu.31Ku lulo u Musa akamutambuila u Haruni ni ana akwe, "Miteleki i nyama ntongeela a wingiililo nua kitala nika kutankanila, hangi pang'wanso nu mukate nu umoli mu kitoto nika kuikilwa ipolya, anga niilagiigwe, Kulunga, 'Haruni ni ana akwe akulya.' 32Lusigo lihi nula nyama ni mikate ukumazigilya ku moto. 33Hangi shanga mukupuma mu wingiililo nua kitala nika kutankanila kitungo nila mahiku mupungati, ni ikapikiila ga ni mahiku na kuikilwa mikono kung'waanyu. Ku nsoko ku matungo a mahiku mupungati, Isekulu wikaaikila ipolya.34Nai kitulikile luhiku nulanso - Isekulu ng'wenso ukilagiiye kitung'we iti kzipya ulamulwa ku nsoko anyu. 35Mukikie mu wingiililo nua kitala nika kutankanila mung'wi nu utiku mahiku mupungati, nu nyenye ambiili ilagiilyo lang'wi Isekulu iti muleke kusha, ku nsoko iti uu niilagiigwe. 36Ku lulo Haruni ni ana akwe ikazipya i makani ihi niiza Isekulu ai watulaa ualagiiye kilangu llang'wa Musa.
1Ku mahiku munana, uMusa akaitanga u Haruni ni ana akwe palung'wi ni anyampala a Israeli. 2Akamutambuila Haruni, "Hola i ndama ni noha kupuma midale ku nsoko isongelyo nila milandu ako, ni nkolo ni ngoha ku nsoko isongelyo nila kuzigilya, ihi abiili aleke kutula ni imamala, hangi uapumye ntongeela ang'wi Itunda.3Itambulye ni antu nia Israeli hangi uaile, "Holi ingulati ku nsoko isongelyo nila milandu ni ndama nu ng'waa nkolo, awa ni abiili atule nilika nila ng'waka ung'wi hangi bla imamala, ingi ku nsoko isongelyo nila kuzigiligwa; 4hangi holi nzagamba ni nkolo ngoha kisongelyo nila ulyuuku iti kuapumya ntongeela ang'wi Isekulu, nisongelyo nila mbeu nilihangilinkanigwe ni makuta, ku nsoko lelo Isekulu wikigeeleka kung'waanyu. 5Kululo akaleta ku kitala nika kutankanila yihi naiza uMusa ai ulagiiye, ni lyenso milundo wihi nua Israeli likahumbeela nu kimika ntongeela ang'wi Isekulu.6Uugwa uMusa akaligitya, "Iti uu Isekulu umulagiiye unyenye muzipye, iti kina ikulyo lakwe lihume kigeeleka kung'waanyu. 7Musa akamutambuila u Haruni, "Pembya pakupe ni Itekeelo hangi upumye isongelyo lako nila milandu ni isongelyo nila kuzigilya, hangi uzipye ulamulwa ku nsoko a antu iti kuzipya ulamulwa ku nsoko a antu iti kuzipya ulamula ku nsoko ao anga uu naza Isekulu wakondyaa lagilya."8Ku lulo u Haruni akamihumbeela itekeelo hangi akasinza indama iyo ku nsoko isongelyo nila milandu, niiza ai latulaa ku nsoko akwe mukola. 9Ni enso i ana ang'wa Haruni akamuletela i sakami nanso, nu ng'wenso akanimika u lung'anza lakwe mu sakami nu mumiika mu mpembe ni itekeelo,10Ga ni iti, ai umazigiiye i makuta nanso, mpigo, ni makuta naimbile itima migulya itekeelo kutula isongelyo nila milandu, anga uu Isekulu nai watulaa wamulagiilya u Musa. 11Hangi akamizigilya i nyama nanso palung'wi ni ndili kunzi a nkango.12Haruni akalisinza isongelyo nila kuzigilya, ni enso i ana akwe akaminkiilya isakami nanso, naiza umiminzangie mpande yihi ni itekeelo. 13Uugwa akaminkiilya isongelyo ilo nila kuzigilya, ipande ku ipande, palung'wi nitwe, nu ng'wenso wikaizigilya migulya itekeelo. 14Akayoja i nkika nia mukate palung'wi ni migulu nu kuizigilya migulya ipolya nila kuzigilya migulya Itekeelo.15Haruni akaleta ipolya nila antu - mbuli, uugwa akamipumya kutula ipolya ku nsoko ipolya nilao nu ng'wenso akamisinza, akapumya ipolya ku nsoko a milandu, anga naza utendile kung'wa uyo nua g'wandyo. 16Akalileta isongelyo nila kuzigilya nu kulipumya anga Isekulu nulagiiye. 17Akalileta isongelyo nila mbeu; akizulya ilupi nila mukono wakwe i mbeu nu kumizigilya migulya itekeelo, palung'wi nisongelyo nila dau nila kuzigilya.18Hangi akamisinza i nzagamba ni nkolo iyo ni ngoha, ipolya ku nsoko isongelyo nila ulyuuku, naiiza latula kunsoko a antu. Ni enso i ana ang'wa Haruni akaminkiilya isakami, naiiza umiminzangie kila ipande itekeelo. 19Ga ni iti, ai amatemile i makuta a nzagamba ni nkolo iyo ni ngoha, makuta a mu mukila, makuta naimbile i nkika a mukati, mpigo, ni makuta ayo naimbile i mapupu.20Akaihola i mapuli aya ai atemilwe akaiika migulya ibulago, hangi uugwa uHaruni akazigilya i makuta migulya itekeelo. 21Nu ng'wenso u Haruni akahuka i mabulago ni kinama nika kigoha kutula isongelyo nila kuhukwa ntongeela ang'wi Isekulu, anga uu uMusa nai watulaa ulagiiye.22Uugwa uHaruni akanyansula migulya i mikono akwe ntongeela a antu nu kuakembeta, uugwa akahulumuka pihi kupuma kianza nai ukoli ukupumya isongelyo nila milandu, isongelyo nila kuzigilya, ni isongelyo nila ulyuuku. 23Musa nu Haruni akingila mukati a kitala nika kutankanila, uugwa akapuma kunzi hangi nu kuakembeta i ant, nikulyo lang'wi Isekulu likigeeleka ku antu ihi. 24Moto ukasima kupuma kung'wi Isekulu nu kulampa isongelyo nila kuzigilya migulya itekeelo. Antu nai ihengile ikani ili, akazogolya nu kulala pihi.
1Nadabu nu Nabihu, ana ang'wa Haruni, akahola kila u muntu ki kuhiilo kakwe, akaikila mota mu kati akwe, hangi uugwa uvumba. Uugwa akapumya u moto ni shanga ugombigwe ntongeela ang'wi Isekulu, mot niiza shanga ualagiiye nianso kuupumya. 2Ku lulo u moto ukasima pihi ntongeela ang'wi Isekulu nu kualya, ni enso ikasha ntongeela ang'wi Isekulu.3Uugwa uMusa akamutambuila uHaruni, Iti uu Isekulu nai watulaa ukuligitilya nai uligitilye, 'Nikaukunukula u welu wane ku awo niazile ntongeela ane. Nu nene nikakuligwa ntongeela a antu ihi." Nu ng'wenso u Haruni shanga ai uligitilye lukani lihi. 4Musa akamitanga Mishaeli nu Elzafani, ana ang'wa Uzieli ihekulu wang'wa Haruni, nu ng'wenso akamutambuila, "nzuu kunu nu kuapumya i aluna ako kunzi a itando apume ntongeela a kitala."5Iti gwa akahumbeela nu kuahola akili atugae mijulungu ao nia ukuhani, nienso akaatwala kunzi a nkango, anga u Musa nai watulaa ilingasilye. Uugwa u Musa akamutambuila u Harauni ni ana akwe iauya ni abiili, Eliezari nu Ithamari. 6"Muleke kuleka kihenga insingi ni yitwe lanyu, hangi muleke kutaula i ang'wenda anyu, iti kina muleke kusha, ni kina Isekulu waleke kutakiila u milundo wihi. Ila aleki i anyandugu anyu, nyumba yihi nia Israeli ahume kuzipya ipolya nia mahongeelyo ku nsoko a awo niiza Isekulu ualimansiiye ku moto. 7Muleke kulongola kunzi kupuma ku wingiililo nua kitala nika kutankanila, ang'wi shanga uu mukusha, ku nsoko i makuta ang'wi Isekulu na kipegwa kako migula anyu." Kululo akituma anga ni iniganiie nu ulingaswa wang'wa Musa.8Itunda akitambulya nu Haruni, akaligitya, 9"Muleke kung'wa i magai ang'wi king'wegwa ni kitaki, uewe, ang'wi ana ao niakusaga palung'wi nu ewe, iti kina numikingila mu kitala nika kutankanila muleke kusha. Ili likatula ilagiilyo nila kali ku utuugwa wihi nua antu anyu, 10iti kutemanula kati a makani i melu ni makani a nakanda, ni kati a ugoolya nu uza, 11iti kina muhume kuamanyisa i antu nia Israeli ilagiilyo niiza Isekulu usigile kilangu lang'wa Musa.12Musa akitambulya nu Haruni ni ana abiili nai asagile; Eliazari nu Ithamani, Holi isongelyo nila mbeu nilisagile kupumiila nisongelyo nilitung'waa kung'wi Isekulu ku moto, nu nyenye lyii mpelo itekeelo bila amila, ku nsoko inge lyelu nangaluu. 13Kusinja mikalya kianza ni kelu ku nsoko nuanso ingi ugalanigwa wako uewe hangi ugalanigwa nua ana ao nua upumigwa nuitumilwe kung'wi Isekulu ku moto, ku nsoko ili lilo lilagiigwe numutambuile.14Ibulago ilo nikihukwaa ni kinama niiza kipumigwa kung'wi Isekulu, itakiwe muilye pa kianza ni kiziza paigombigwe kung'wi Itunda. Uewe mukola, ni ana ao ni ananso ako niamoli palung'wi nu ewe mukulya utoompo nuanso, ku nsoko ipumigwe kutula ugalania nuako hangi ugalania nua ana ao kupumiila ni ipolya ni lisongelyo nila muhangu nua antu a Israeli. 15I kinama iko nilipumigwe nibulago nikihukilwe, ingi kusinja iletwe palung'wi nisongelyo nila makuta nazipigwe ku moto, it kuhukwa ntongeela ang'wi Isekulu. Ni nyenso yikatula yako uewe ni ana ako kutula ugalanigwa wanyu ikali, anga ize Isekulu nulagiiye.16Uugwa u Musa akakolya kutula i buli iyo nisongelyo nila milandu, nu ng'wenso akalimbula kina ai watulaa wazigiligwa ku moto. Ku lulo aka aka atakiila u Eliazari nu Ithamari, ana ang'wa Haruni niasagile; akaatambuila, 17"Ku niki shanga mulie isongelyo nila milandu ku nkika a kitala, ku nsoko ingi nzelu nangaluu, hangi kunsoko Isekulu wamipumyaa kung'waanyu iti kuhola u ubii nua milundo, iti kuzipya ulamulwa ku nsoko ao ntongeela akwe? 18Goza, isakami akwe shanga iletilwe mukati a kitala, ku lulo atakiwe ku kulu kuulu kutula wakondyaa lya mu nkika a kitala, anga nai ndagiiye?19Uugwa u Haruni akamusukiilya u Musa, "Goza, lelo aza apumilye isongelyo nila milandu ni songelyo nila kuzigilya ntongeela yang'wi Isekulu, ni ikani ili uu litumilwe kung'waane lelo. Anga itula nalyaa isongelyo nila milandu lelo, Itii! anga aza itule yalaoeelya ntongeela ang'wi Isekulu?" 20Nu ng'wenso u Musa nai wigulye iti, akakola.
1Isekulu akitambulya nu Musa nu Haruni, akaligitya, 2"Ligityi ni antu a Israeli muaile, 'Izi zizo intu ni ikete u upanga naza muhumile kulya mukati aikali ni imoli migulya ihi.3Muhumile kulya kikali kihi ni kikete i mamogomogo nagalanukile ni hangi nikiheula. 4Ga ni iti, ikoli ing'wi nia ikali niiza ang'wi shanga iheula ang'wi kigila i mamogomogo natemanukile, unyenye muleke kuilya nianso, ikali anga ngamia, ku nsoko nanso iheula ila ngila i mamogomogo nagalanukile. Ku lulo i ngamia ingi kibudu kung'waanyu.5Ga ni mpimbi ku nsoko nanso iheula ila ngila imogomogo niligalanukile nkua ibiili, ga ni nyenso kibudu ku ng'waanyu. 6Ga nu munyangala; ku nsoko nuanso wiheula ila mugila i mamogomogo nagalanukile nkua ibiili, uyu nu ng'wenso ingi kibudu ku ng'waanyu. 7Ga ni ngulima; anga itule nanso ikete mamogomogo nagalanukile ila shanga iheulaa, ku lulo nanso ingi kibudu ku ng'waanyu. 8Muleke kulya kihi nika nyama niao. ang'wi musakumpye i miimba ao. Nianso ingi kibudu kung'waanyu.9Ni yenso ikali ni ikie mu mazi muhumile kuilya ingi izo yihi ni ikete i mapezi ni makulugamba, itule ni ikoli mu luzi ang'wi mu mongo. 10Ila iintu yihi ni igila i mapezi ni makulugamba ni imoli mu luzi ang'wi mu mongo, palung'wi nizo ni ilongola mu mazi ni intu ni imoli mu mazi - yikatula igazo ku ng'waanyu.11Ku nsoko yikayula igazo, musalye i nyama niao, ga ni miimba ao miko ikutula igazo. 12Kihi ni kigila i mapezi ang'wi makulugamba ni kimoli mu mazi ingi kusinja kitule igazo ku ng'waanyu.13Ni nyenso i nyunyi ni mukuibipilwa hangi ni shanga mutakiwe kuilya ingi sawa niatyatiie; mujulungu, kinkingoma, kinsenda, 14kinsenda ni mukauuku, mpyani ihi na a kinsenda, 15kila mpyani a nkungulu, 16kiputa - nzila, kitandula nda, Tambi, ni mpyani yihi nia kisenda.17Ingi kusinja ga nu hinkini nu muniino nu hinkini nu mukulu muaone kutula igazo, munandi, 18hinkini nu ng'welu nu mwari, 19Kungumbuli ni mpyani yihi nia koikoi, huduhudi ga ni mintali.20Maling'wana ihi nakete i manana ni igenda na migulu inne ku ng'waanyu ingi magazo. 21Ila muhumile kulya maling'wana na kete i manana anne ni ikugenda ku migulu inne nakulumila mihi nakete i malindiko. 22Hangi muhumile kulya mpyani yihi nia nkumbi, nsenene, gagaliguga, ang'wi ntitimo. 23Ila maling'wana ihi nilumaa nakete migulu inne ingi igazo ku ng'waanyu.24Nu nyenye mikatula kibudu kupika mpindi kupumiila ni ikali izi anga itye mikakumpya i miimba aa. 25Hangi wihi nuikakuga king'wi na miimba ao ingi kusinja wahombole i ang'wenda akwe nu ng'wenso wikatula kibudu kupikiila i mpindi.26Kikali kihi niiza kikete i mamogomogo nalekanukile naza ni shanga atemanukile lukulu ang'wi shanga iheula nikanso ingi kibudu ku ng'waanyu. Nuanso nuikumpya wikatula kibudu. 27Kikali kihi nikigenda ku ng'anza yakwe mu kati a ikali niilongola ku migulu ihi inne ingi kibudu ku ng'waanyu. Wihi nuikumpyaa u muimba anga nuanso ukutula kibudu kupikiila i mpindi. 28Hangi wihi nuiundula u muimba anga nuanso ingi kusinja wahombole i ang'wenda akwe nu kutula kibudu kupikiila i mpindi. Ikali izi yikatula kibudu ku ng'waanyu29Kutulikana ni ikali niagulaa migulya a mahalu, izi zizo ni kibudu ku ng'waanyu; lonzi, mpuku, mpyani yihi nia akihuli nia akulu, ngulukili, 30nkenge, kihuli nia mu makiligo, nu ombu.31Ikali izi yihi naza yagula, izi zizo yikatula kibudu ku ng'waanyu. Wihi nuiikumpya ukutula kibudu kupikiila i mpindi. 32Hangi aga itule ung'wi ao ukusha nu kugwila migulya a kiseme, kiseme nikanso kikutula kibudu, anga kitule kizipigwe ku mabada, ng'wenda, ndili, ang'wi igunila. Kitule kiseme ka mpyani kii hangi kitule utumilwi ki, ingi kusinja kukunimikwa mu mazi ni kenso kikutula kibudu kupikiila i mpindi. Uugwa kikatla kiza. 33Ku lulo kila ishungu niiza i kikali ni kikakibudu kikakigwila migulya akwe ang'wi mukatiakwe, kihi ni kimoli mu shungu nikanso kikatula kibudu, hangi ingi kusinja mikakibadula ishungu ni kanso.34Ndya yihi naiza ingi nzelu hangi nikigombigwe kuligwa, ila kingiilwe ni mazi kupuma mu shungu ni kibudu nikigwie, ni kenso kikutula kibudu. 35Ni kintu kihi ni kihumile kung'wegwa kupuma mu shungu anga nikanso kikutula kibudu. Kila kintu ni kikagwilwa migula akwe nu utompo nua muimba a nyama nanso na kibudu kikutula kibudu, ang'wi litule liko ang'wi nyungu nia kulugila. Ingi kibudu hangi ingi ksinja kitule kibudu kung'waanyu.36Ndiilyo ang'wi ilungu nia mazi a kung'wa nakilundiila ikusaga kutula yelu anga itule kintu ni ka kibudu anga ize kikagwila mumo. Ila anga itule wihi ukukumpya u muimba nua kikali nika kibudu ni kimoli mu mazi, nuanso ukutula kibudu. 37Anga itule utoompo nua muimba nika kikali nika kibudu kikugula i mbeu ihi ni ikoli ku nsoko a kutemela. Mbeu nianso yikatula ikili nziza. 38Ila anga ize i mazi akuikilwa migulya a mbeu, ni anga ize utoompo nua muimba ukugwila igulya akwe, ni nyenso yikatula kibudu kung'waanyu.39Anga itule kikali kihi nikuhumile kuligwa kikusha, nu ng'wenso wihi nuika kikumpya ukutula kibudu kupikiila i mpindi. 40Hangi wihi nuilizaa kihi nika muimba nuanso ukusingigwa kuhombola i ang'wenda akwe nu n'wenso uktla kibudu kupikiila i mpindi. Hangiwihi nuiundula u muimba anga nuanso ukuhombola i ang'wenda akwe nu kutula kibudu kupika i mpindi.41Kila kikali ni kagulya mgulya ihalu kikatula igazo; shanga kikutula kakuligwa. 42Kihi nikagulaa ku kikweha migulya a nda akwe, hangi kihi nikigenda ku migulu akwe ihi inne, ang'wi kihi ni kikete i migulu mukwilo - ikali yihi naza yagulaa migulya ihi, izi musailye, ku nsoko yikatula magazo.43Muleke kiikilya ikibudu akola ku kintu kihi nikakibudu ki kagula; muleke kiikilya ikibudu akola ku nyenso, iti kina muleke kugazangigwa ni nyenso. 44Ku nsoko Unene ingi nene Isekulu Itunda wanyu. Unyenye kusinja mutue elu, Ku lulo ni mutule mielu, ku nsoko unene ingi ni ng'welu. Shanga imutakile kigazanja ku mpyani yihi ni ilongola migulya ihi. 45Ku nsoko Unene ingi Isekulu, nai umuletile u nyenye kupuma ku Misri, iti ntule ni Itunda wanyu. Ku lulo kusinja mutule mielu, ku nsoko Unene ingi ni ng'welu.46Ili lilo ilagiilya kutula ikali, nyunyi, kila kintu ni kipanga ni kilongolaa mu mazi, hangi a kila kintu ni kagulaa migulya ihi, 47ku nsoko iko nikitakiwe kutemanulwa kati a niki kakibudu niko ni kelu, hangi kati a intu ni ikule nizo ni ipanga niiza uhumile kuligwa ni intu ni ikete u upanga nishanga ihumile kuligwa."
1Isekulu akamutambuila u Musa, 2"Itambulye ni antu a Israeli, uaatambuile, 'anga itule u musungu ukutula mulito nu kitunguila u ng'wana nua kigoha, nu ng'wenso wikatula kibudu ki itungo nila mahiku mupungati, ingi anga udu uu nuitulaa kibudu ku mahiku itungo lakwe nila ng'weli. 3Ku luhiku nula munana nyama akwe ni ipunde nila ng'wana muhumba likutalwa iganda.4Uugwa weligwa wang'wa nyinya nua kupung'wa i sakami akwe ukulongoleka kitungo nila mahiku ataatu. Shanga imutakile kukumpya kihi ni kelu ang'wi kuhumbeela kianza nika kitala kupikiila ni ikaula i mahiku a keligwa ku ng'waakwe. 5Ila anga ize wikitunguila ng'wana nua kisungu, nu ng'wenso ukutula kibudu ku matungo a wiki ibiili, anga nuili i matungo akwe. Uugwa weligwa wang'wa nyinya ukulongoleka ku mahiku makumimutandatu na mutandatu.6Mahiku a keligwa ku ng'waakwe ni ikahila, ku nsoko a ng'wana ang'wi munanso, ukusingigwa kuleta kung'wa kuhani ng'waankolo nua ng'waka ung'wi kutula isongelyo nila kuzigilya, ang'wi nkuni a nkunda ang'wi nkunda kutula isongelyo nila milandu, ntongeela a wingiililo nua kitala nika kuankanila.7Uugwa ukuapumya ntongeela ang'wi Isekulu nu kuzipya isongelyo nila ulamulwa ku nsoko akwe, nuanso ukeligwa kupumiila kuhuma ku sakami akwe. Ili lilo ilagiilyo kutula u musungu nuitunguila ang'wi ngwana mugoha nag'wi musungu. 8Hangi angize mugila u uhumi nua kupumya u ng'waa nkolo, nu ng'wenso wikaleta nkuni ibiili nia nkunda ang'wi nkunda, ing'wi ku nsoko isongelyo nila kuzingilya ni nzuya kutula isongelyo nila milandu, nu ng'wenso u kuhani wikazipya ulamulwa ku nsoko akwe; nu ng'wenso ukutula muziza."
1Ikekulu akitambulya nu Musa nu Haruni, akaligitya, 2Muntu wihi nuikigeeleka nu uimbwa ang'wi ipele ang'wi kimala ni limiligintaa migulya a ndili a muili wakwe, hangi litule lilekeeigwe nu ulwae nua ndili mu muili wakwe, ingi kusinja waletwe ku ng'wa Haruni kuhani nu mukulu ang'wi ung'wi nua ana akwe i akuhani.3Nu ng'wenso u kuhani ukupekula ulwae nuanso ku mu ndili a muili wakwe. Anga itule u malaika niamoli mu ianza ni likete u ulwae apilukaa kutula elu, hangi anga itule ulwae wapumilaa migulya a ndili, nuanso ingi ulwae nua kulekeelya. Nai yakila u kuhani kumupekula, wikamutanantya kutula ingi kibudu. 4Anga itule i kimala iko nilimiliginta ku ndili akwe ingi lyelu, nu kigeeleka ku ng'waakwe shanga lendile pihi ikilo mu ndili, hangi anga itule u malaika nua kianza nikikete u ulwae shanga ikailikile kutula nzelu, nu ng'wenso u kuhani ukumubagula mulwae ku mahiku mupungati.5Mu luhiku nula mupungati, kuhani nuanso ikamutula kumupekula hangi kihenga anga ize ku ulamuli wakwe ulwae nuanso shanga ubii, hangi anga ize shanga wenee, basi, u kuhani ukumubagula ku mahiku mupungati ikilo. 6Nu ng'wenso u kuhani ukumupekula hangi ku luhiku nula mupungati iti kihenga anga ize u ulwae wakomyaa shanga usapaie mundili. Anga ize shanga usapatie, basi, kuhani wikamutanantya kutula nuanso ingi muza. Ingi upele udu. Nu ng'wenso ukuhombola ang'wenda akwe, hangii uugwa nuanso muza.7Ila anga itule u upele nuanso wikatulaa wasapatilaa mu ndili niyakila kilagiilwa kung'wa kuhani ku nsoko keligwa ku ng'waakwe, ikamutaka kilagiila hangi kung'wa kuhani. 8Nu ng'wenso u kuhani wikamulingula iti kihenga anga ize upele nuanso wasapatilaa ikilo mukati a ndili. Hangi anga itule wikatula wasapatila, uugwa u kuhani ukumutanantya kutula kibudu. Nuanso ingi ulwae nua kulekeelya.9Anga itule ulwae nua ndili nua kulekeelya umoli ku muntu nua kituunga, nu muntu uyu utakiwe waletwe kung'wa kuhani. 10Kuhani ukumulingula iti kihenga anga ize ukoli uiimbwa welu mu ndili akwe, anga itule malaika yikatula yakailika kutula nzelu, ang'wi yatulaa ni nyama ntotu mu uimbwaa. 11Anga ize ikoli, basi, nuanso ingi ulwae wi osu nua ndili, nu ng'wenso ukuhani ukumutanantya kutula kibudu. Shanga ukumubagula ku nsoko nuanso wakondya kutula ingi kibudu.12Anga itule ulwae nuanso wapumila nu kugalimpa ikilo mu ndili, nu kumikunikila i ndili a muntu ku ulwae puma mitwe lakwe ga nu kumigulu, ilaudu ukigeeleka kung'wa kuhani, 13nu ng'wenso u kuhani wikamulingula iti kihenga anga ize ulwae nuanso wenela muili wakwe wihi. Anga itule wapumila iti, kuhani ukumutanantya u muntu nuanso nukete u ulwae kutula ingi muza. Anga itule wakailika kutula ng'welu, nuanso ingi muza. 14Ila anga itule i nyama ntotu igeelekile migulya akwe, wikatula kibudu.15Kuhani ukumigoza i nyama nanso ni ntotu nu kumutanantya kutula kibudu. Nuanso ingi ulwae nua kulekeelya. 16Ila anga itule nyama nanso ntotu ikupiluka kutula nzelu hangi, muntu nuanso utakiwe kulongola kung'wa kuhani. 17Kuhani ukumulingula iti kihenga anga ize nyama nanso akailika kutula nzelu. Anga ize atulaa iti nu ng'wenso u kuhani ukutanantya kina muntu uyu kutula ingi muza.18Muntu nuikatula ni mapute migulya a ndili akwe hangi lakomya, 19ni nkika i pute patulaa nu uimbwaa anng'wi kimala ni ka kumiliginta, ukauuku nu uhalinkanile nu welu, itakiwe kulagiilwa kung'wa kuhani. 20Nu ng'wenso ukulilingula iti kihenga anga ize likigeeleka lendile pihi a ndili, hanga anga ize a malaika nianso akailika kutula elu, anga ize iti, kuhani ukumutanantya kutula kibudu. Nuanso ingi ulwae nua kulekeelya, anga itule wikatula utugisigwe nkika nailikoli ipute nilanso.21Ila anga itule kuhani wikatula walilingula hangi shanga ukihenga iamalaika elu mukat akwe, hangi kina likoli pihi a ndili ila likuziziila, uugwa kuhani ukumubagula ku mahiku mupungati. 22Anga ize likenela kugalimpa mu ndili, uugwa kuhani ukumutanantya kutula kibudu. Nuanso ingi ulwae nua kulekeelya. 23Ila anga itule i kimala nikanso ni likumiliginta likusaga nkika akwe hangi shanga lisapatie, basi nilanso ibasa lipute, nu ng'wenso kuhani ukumutanantya kutula muza.24Ndili ni ikapya ni nyama ntotu atulaa nu ukauuku nu uhalinkanile nu welu ang'wi kimala kelu, 25Uugwa kuhani ukumilingula kihenga anga ize malaika ni ikoli mu kimala ni kanso yakailikaa nu kutula nzelu, hangi anga ize ligeeleka kulongola pihi a ndili ikilo, anga ize latulaa iti, basi nuanso ingi ulwae nua kulekeelya. Wapumilaa miamba nila moto, nu ng'wenso u kuhani ukumtanantya kutula kibudu. Nuanso ingi ulwae nua kulekeelya.26Ila anga itule u kuhani ukulilingula nu kihenga kina kutili malaika nzelu mu kimala, hangi kina shanga lendile pihi a ndili ila likuziziila, babsi, kuhani ukumubagula muntu nuanso ku mahiku mupungati. 27Uugwa utakiwe u kuhani kumulingula ku ukulu mu ndili, nu ng'wenso u kuhani ukumutanantya kutula kibudu. Nuanso ingi ulwae nua kulekeelya. 28Anga itule kimalanikanso kikusaga mu ndili ila likuziziila, ingi uimbwaa udu kupumiila nu kupya moto, nu ng'wenso u kuhani ukumutanantya kutula muza, ku nsoko shanga luguma ikilo nula kulwala.29Anga itule mitunja ang'wi musungu ukete ulwae nua kulekeelya mitwe ang'wi mu kidelu kakwe, 30Uugwa u kuhani ukumutanantya u muntu uanso ku nsoko a ulwae nua kulekeelya iti kihenga anga ize ulongoe mukati a ndili ikilo, hanga anga ize ikoli nsingi ni ndemu, nyiginyigi mukati akwe, anga itule yukigeeleka, uugwa kuhani ukumutanantya kutula kibudu. Nuanso ingi wagi, ulwae nua kulekeelya mitwe nu mukidelu.31Anga itule u kuhani ukulingula ulwae nua wagi nu kulinga kina ukutili pihi a ndili, hangi anga ize kutili nsingi ni ndwaalu muka ti akwe. uugwa u kuhani ukumubagula u muntu nuanso nukete ulwae nua wagi ku mahiku mupungati.32Mu luhiku nula mupungati kuhani ukuulingula hangi ulwae iti kihenga anga ize wasapatila. Anga itule kutili malaika ni ademu, hangi anga iyule ulwae ukoli uniganiilu ni ndili udu, 33basi, itakiwe muntu nuanso kuzulwa, ila nkika ni ikete ulwae shanga ikuzulwa, nu ng'wenso u kuhani ukumubagula u muntu nuanso nukete ulwae nua wagi ku mahiku mupungati.34Mu luhiku nula mupungati khani wikaulingula hangi ulwae iti kihenga anga ize walekaa kusapatila mukati a ndili. Anga itule wingeeleke kina shanga wendile pihi a ndili ikilo, uugwa u kuhani ukumutanantya kutula muza. Muntu nuanso utakiwe kuhombola i ang'wenda akwe, hangi uugwa wikatula muza.35Ila anga itule ulwae nua wagi wenelaa ku nkika nkulu mu ndili niakila u kuhani kutanantya kina watulaa muza, 36nu ng'wenso u kuhani ukutakilwa wamulingule hangi. Anga itule ulwae ukutula wasapatilaa mu ndili, kuhani shanga utakiwe kuduma i nsingi ni ndemu. Muntu nuanso indi wakibudu. 37Ila anga itule ku ugozi wang'wa kuhani ikigeeleka kina ulwae nuanso nua wagi wakilaga kusapatila, basi ulwae nuanso wakondaa kukomya. Nuanso ingi muza, nu ng'wenso u kuhani ukumutanantya kutula muza.38Anga itule mitunja ang'wi musungu ukete kimala migulya a ndili, 39uugwa u kuhani ukumulingula u muntu nuanso iti kihenga anga ize i imala nianso ingi melu kuziziila, niiza ingi ibasa udu nilipumie mu ndili. Nuanso ukoli iza.40Anga itule nsingi nia muntu mitwe, nuanso ingi ing'uulyu ila muza. 41Hangi anga itule i nsingi yakwe imehukile ipande nila ku ntongeela akwe, hangi anga itule nsansi a usu wakwe ikete ing'uulyu, nuanso ingi muza.42Ila anga itule ikoli nkomele nikete ukauuku nu uhalinkanile nu welu, migulya ing'uulyu lakwe ang'wi nsansi a usu wakwe, nuanso ingi ulwae nua kulekeelya nu upumie. 43Nu ng'wenso u kuhani ukumulingula iti kihenga anga itule uimbwaa nua nkika likukumpya migulya ing'uulyu lakwe ang'wi nsansi a usu wakwe ikete ukauuku nu uhalinkanile nu welu, anga itule kigeeleka ku ulwae nua kulekeelya mu ndili. 44Anga igeeleke iti, basi u mntu nuanso ukete ulwae nua kulekeelya nu ng'wenso ingi kibudu. Kulu kuulu ukuhani ukumutanantya kutula kibudu ku nsoko a ulwae nua mitwe lakwe.45Muntu nukete ulwae nua kulekeelya ukutugala ang'wenda ni itamukile, ingi kusinja nsingi yakwe ilekwe ng'walyi, hangi imutakile kukunikila u usu wakwe kupikiila ku mpula nu kuzogolya, 'Kibudu, kibudu. 46Nu ng'wenso ukutula kibudu mahiku ihi na ulwae wakwe nua kulekaalya. Ku nsoko ukete ulwae nu ukusapatila, itakiwe kikie wing'wene du kunzi a nkango.47Likoliitungo la kituunga ng'wenda nua muntu wilijaa uluee migulya akwe. Lihumile kutula ng'wenda, ang'wi la mauli ang'wi katani, 48ang'wi kintu kihi nikipotigwe ang'wi kuhilita kupumiila ni mauli ang'wi katani, ang'wi ndili ang'wi kintu kihi ni kizipigwe ku ndili. 49Anga itule nikia nishapuwe likete ung'ole nu udemu ang'wi ukauuku ku ang'wenda, ndili, kiseme nikipotigwe ang'wi kuhilitwa, basi nuanso ingi ulue nu ukusapatila, ingi kusinja wogigwe kung'wa kuhani.50Itakiwe u kuhani anga walingule i kiseme nikanso ku nsoko a uluwe; ingi kusinja wakibagule i kintu kihi ni kikete u uluwe ku mahiku mupungati. 51Nu ng'wenso ukuulingula hangi u uluwe ku luhiku nula mupungati. Anga itule ukutula wasapatila ku kiseme nikanso, basi ingi kihenga kina nuanso ingi uluwe nu ukete kulimilya, ni kiseme nkanso ingi ingi kibudu. 52Hangi u munya kukikaila ukusingigwa kukisonsa nu kukizigilya lukulu i kiseme nikanso ni kigeelekile nu uluwe mukati akwe, shanga ikeewe ingi kiseme ka kinya uli, ku iti u uluwe nuanso uhumile kusasha ulwae.53Anga itule u kuhani ukukilingula i kiseme nikanso nu kihenga kina u uluwe ukili kenela mu ang'wenda ang'wi mu kiseme ni kitumilwe ang'wi kipotigwe kupumiila ni mauli, katani ang'wi ndili, 54basi ukulagiilya akoje i kiseme nikanso ni kigeelekile nu uluwe, nu ng'wenso utakiwe kukibagula ku mahiku mupungati ikilo. 55Uugwa u khani ukukilingula hangi i kiseme nikanso ni kikete u uluwe niakila kutula kogigwa. Anga ize u uluwe shanga kikailikile ung'ole wakwe, anga ize shanga usapatie, kiseme nikanso ingi kibudu. Itakiwe kisonswe, shsngs ikeewe ingi pii u uluwe nuanso ukutula washapulaa.56Anga itule u kuhani ukukilingula i kiseme nikanso, hangi anga u uluwe ukuziziila niakila kutula kogigwa, basi ukukitamulania i kipande nikanso nikigazangigwe kupuma mu ng'wenda ang'wi kupuma mu ndili, ang'wi kupuma mu kiseme ni kitumilwe ang'wi kupotigwa. 57Anga itule u uluwe ukukilinkiila kigeeleka ku ng'wenda, ang'wi ku kiseme ni kitumilwe ang'wi kupotigwa, ang'wi ku kintu kihi ni kizipigwe ku ndili, basi, u uluwe ukutla wasapatila. Kiseme kihi ni kikete u uluwe ingi kusinja kisonswe. 58Ng'wenda ang'wi kintu kihi ni kitumilwe ang'wi kuhilitwa kupumiila ni mauli, ang'wi katani, ang'wi ndili ang'wi kintu kihi ni kizipigwe ku ndili - anga itule ukoja i kintu nu wenso u uluwe utule wahegaa, ni kikeme nikanso kusinja kogigwe nkua a kabiili, uugwa kikutula kelu.59Ili lili ilagiilyo nilitulikile u uluwe ku ng'wenda nua mauli ang'wi katani, ang'wi kintu kihi ni kipotigwe ang'wi kutung'wa kupumiila ku mauli, ang'wi kantani, ang'wi kintu kihi ni kizipigwe ku ndili, iti kina muhume kuitanantya kutula iza ang'wi kibudu.
1Isekeulu akitambulya nu Musa, akaligitya, 2"Ili likatula ilagiilyo ku nsoko a muntu nuakule mu mahiku a weligwa. Kusinja waletwe kung'wa kuhani.3Kuhani wikalongola kunzi a nkango kumulingula u muntu kihenga anga ize ulema nua ulwae nua ndili akomyaa. 4Papo u kuhani ukulagiilya kina muntu ni munya keligwa kusinja wahole nyunyi ninza ibiili, ni mpanga, ikota nila muelezi, katani nkauuku ni hisopo. 5Kuhani ukumulagiilya kubulaga ing'wi a nyunyi izo migulya a mazi ni melu nakoli mu shungu ni kilongo.6Papo u kuhani wikwmihola i nyunyi ni mpanga nikota nila muelezi, ni katani nkauuku ni hispo, yihi izi palung'wi ni nyunyi ni mpanga ukuinimika mu sakami a nyunyi nisinzilwe mu mazi ni maza. 7Papo u kuhani ukuminzangila i mazi aya nkua mupungati migulya a muntu nukeleigwa ku ulwae, hangi papo u kuhani ukumutanantya kutula muza. Papo u kuhani ukumilekela i nyunyi nimpanga ku nkika na kihenga.8Muntu nueigwe ukuhombola ang'wenda akwe, ukuzula i nsingi yakwe yihi, ukoga ku mazi, hangi papo ukutula ng'welu. Ni yakila nanso kusinja wapembye mu nkango, ila ukukie kunzi a kitala kakwe ku mahiku mupungati. 9Ku luhiku nula mupungati kusinja wazule i nsingi ni yitwe lakwe, hangi kusinja wazule i ndelu yakwe ni nkopyo. Kusinja wazule nsingi yakwe yihi, hangi kusinja wahombole i ang'wenda akwe woge mu mazi; papo ukutula muza.10Ku luhiku nula munana wahole i nkambagu nia ana ankolo abiili nia gila anga imamamla, ng'waa nkolo musungu nua ng'waka ung'wi ni mugila imamala, ni kataatu ni ikumi nila efa a utu nu uza nu uhalinkanigwe ni makuta anga isongelyo nila mbeu, ni ngele ing'wi a makuta. 11Kuhani naiza umeilye u muntu ukumimisha u muntu naza umeiye, palung'wi ni intu izo, ntongeela ang'wi Isekulu kianza nika kingiilila mu kitala ni kianza.12Kuhani ukuhola ung'wi nu a ana mukambagu nu kumupumya anga isongelyo ni ligazo, palung'wi ni ngele a makuta; ukuihuka kisongelyo nla kuhukwa ntongeela ang'wi Isekulu. 13Kusinja wabulagwe ng'waa mukambagu kianza niiza ni isinzila isongelyo nila mulandu ni isongelyi nila kuzigilya, ku nkika a kitala, ku nsoko isongelyo nila mulandu ingi ang'wa kuhani, anga nuitenda isongelyo niligazo ingi lyelu ikilo.14Kuhani wikahola ing'wi a sakami isongelyo ni liazo nu kumiika mu nsonge a kutwi nua kigoha nua muntu uyu nua keligwa, ku lung'anza nu lukulu nula mugulu nua kigoha. 15Papo u kuhani wikahola makuta kupuma ku kiseme nu kumapungula ku lung'anza nula mukono wakwe nua nkigi, nu kunimika lung'anza lakwe ku makuta nanso nakoli mu mukono nua nkigi, 16nu kuminzangila ing'wi nia makuta ku lung'anza nkua mupungati ntongeela ang'wi Isekulu.17Kuhani wikaika imakuta mu mukono wakwe nasagile mu mukono wakwe mu nsonge a kutwi nua kigoha nua muntu nu keligwa, migulya a lung'anza nu lukulu nula mukono nua kigoha. KKusinja waike i makuta aya migulya a sakami kupuma misongelyo ni ligazo. 18Anga ize ku makuta nasagile kina ku mukono wang'wa kuhani, ukuika migulya itwe nila muntu naza ukeligwa, nu khani ukutenda weligwa ku nsoko akwe ntongeela ang'wi Isekelu.19Papo kuhani ukupumya isongelyo nila milandu nu kuzipya ulamulwa ku nsoko akwe nueligwa ku nsoko kuhita kutula aza ku ng'waakwe, hani panyambele ikatula isongelyo nila kuzigilya. 20Papo kuhani wikapumya isongelyo nila kuzigilya ni songelyo nila mbeu migulya itekeelo. Kuhani wikazipya ulamulwa ku nsoko a muntu uyu, hangi papo wikatula muza.21Ku mpyani nanso, anga ize u muntu ingi musese hangi shanga uhumile kuhuma upumyi uwu, papo uhumile kuhola i nkolo ing'wi ni ngoha anga isongelyo ni ligazo nila kuhukwa, kuzipya ulamulwa ku nsoko akwe mukola, hangi ni likumi nila efa a utu nu uza nu uhalinkanigwe ni makuta anga isongelyo nila mbeu, ni kiseme ni kamakuta, 22palung'wi ni nkunda ibiili ang'wi nkuni ibiili nia nkunda, niiza uhumile kulija; nyunyi ing'wi ikutula isongelyo nila mulandu ni nzuya isongelyo nila kuzigilya. 23Ku luhiku nula munana kusinja nualete kung'wa kuhani ku nsoko a weligwa, pakingiilila ku kitala ni kianza, ntongeela ang'wi Isekulu.24Kuhani ukuhola ng'waa nkolo ku nsoko isongelyo, hangi ukuhola palung'wi ni ngele a makuta a mizeituni, hangi ukuinyansula migulya anga ukuileta kung'wi Isekulu. 25Ukumubulaga ng'waa nkolo ku nsoko isongelyo ni ligazo, hangi ukuhola ing'wi a sakami isongelyo ni ligazo nu kuika migulya a nsonge a kutwi a kigoha nua uyu nuakeligwa, migulya a lung'anza nu lukulu nula mukono wakwe nua kigoha, nu mu lung'anza nu lukulu nula mugulu, nua kigoha.26Papo u kuhani ukupungula ang'wi a makuta ku lung'anza nula mukono wakwe nua nkigi, 27hangi ukuminzangila ku lung'anza lakwe nula kigoha ang'wi a makuta naza akoli mu mukono nua nkigi nkua mupungati ntongeela ang'wi Isekulu.28Papo u kuhani wikaika ngele a makuta naiza akoli mu mukono wakwe mu nsonge a kutwi nua muntu nua muntu uyu nua keligwa, ku lung'anza nu lukulu nula kigoha, nu lung'anza nu lukulu nula mugulu nua kigoha, nkika zizo ziizo niiza uikile isakami ni isongelyo ni ligazo. 29Ukuika i makuta nasagile namoli mu mukono wakwe migulya ang'wa uyu nuakeligwa, kuzipya ulamulwa ku nsoko akwe ntongeela ang'wi Isekulu.30Kusinja wapumye isongelyo nila nkunda ang'wi nkuni a nkunda, ayo niiza u muntu uhumile kulija - 31ing'wi anga isongelyo nila mulandu ni nzuya anga isongelyo nila kuzigilya, palung'wi ni isongelyo nila mbeu. Papo u kuhani ukuzipya ulamulwa ku nsoko ang'wa uyu niiza wikeligwa ntongeela ang'wi Isekulu. 32Ili ingi ilagiilyo ku nsoko a muntu kung'waakwe ukoli ulema nua ulwae nua ndili, niiza shanga uhumile kuhuma ingele isongelyo ku nsoko nua weligwa wakwe."33Isekulu ai witambuuye nu Musa nu Haruni, wazeligitya, 34"Matungo nimikiza mihi a ku Kanaani naiza ni inkiiye anga isalo, hangi anga ize kuika ikunguguu ukenela mukati ito mihi a isalo lanyu, 35papo nuanso naiza wikaie ito ilo kusinja waze nu kumuila u kuhani. Kusinja walunge 'Ikigeeleka ku ng'waane kikoli kintu kituunga anga ize ikunguguu mukati itolane.'"36Papo u kuhani wikalagiilya kina apumye i intu yihi mukati ize wakili kulongola mukati kihenga ukaminkiilu nu ikunguguu, ngele kina kutili mukati a nyumba ni kikaikwa kibudu. Panyambele u kuhani kusinja walongole mukati kihenga mung'wanso mukati. 37Nuanso kusinja walingule ikunguguu kihenga angaize limoli mu makiligo na nyumba, hangi kihenga anga itule yukigeeleka udemu ang'wi ukauuku mu makombo a wigeeleko nui kiligo. 38Anga ize ito likete ikunguguu, papo u kuhani wikapuma kunzi ito nu kulugaila u luji nu lito ku mahiku mupungati.39Papo u kuhani ukusuka hangi ku luhiku nula mupungati nu kumilingula kihenga anga ize ikunguguu lenee ku makiligo a nyumba. 40Anga ize iti, papo u kuhani ukulagiilya kina amaheje i magwe naiza ikunguguu ligeelekile nu kugung'wa ku nkika a kibudu kunzi a kisali.41Nuanso ukulowa makiligo lihi na mukati a nyumba ipenkwe, hangi kusinja wahole i intu ni igazangigwe hangi ni ipenkilwe kunzi a kisali nu kuiguma mu kipango nishanga iziza. 42Kusinja amahole i magwe mangiiza nu kumaika ku nkika a amagwe nahegigwe, hangi kusinja atumile mahalu mangiiza kulamiililya i nyumba.43Anga ize ikunguguu lipembilye hangi nu kingila ku nyumba naiza i magwe ahegeigwe nikiligo ipenkilwe nu kulamiiligwa ipyaa, 44papo u kuhani kusinja waze waleke kingila mukati nu kulingula ito kihenga anga ize ikunguguu lenee mukati ito. Anga ize iti, nilanso ingi ikunguguu ibibi, nito ingi kibudu.45Nyumba nanso kusinja igwisigwe pihi. Magwe nanso, mabada, nu lukando lihi nula mukati ito kusinja ikenkwe kutwalwa kunzi a kisali mu kipango ni kibudu. 46Ku wongeelyi, wihi nukulongola mukati ito itungo nilugaiwe ukutula kibudu kupikiila i mpindi. 47Hangi wihi nulae mukati ito kusinja wahombole ang'wenda akwe, hangi wihi nulie mukati a nyumba kusinja wahombole ang'wenda akwe.48Anga ize u Kuhani ukingila mito nilanso kumilingula kihenga anga ize ikunguguu linee kito nai yakila ito kuugiiligwa, papo, anga ize ikunguguu lalimilaa, ukulitanantya ito nilanso kutula iza.49Papo u kuhani kusinja wahole nyunyi ibiili kulelya ito, ni ikota nila muelezi, ni mauli makauuku, ni hisopo. 50Ukumibulaga nyunyi ing'wi ao ku mazi maziza ku mumbu ilongo. 51Ukuhola ikota nila muelezi, hisopo, mauli makauuku ni nyunyi nimpanga, nu kuinimika mu sakami a nyunyi nikule, mu mazi maza, nu kuminzangila i nyumba nkua mupungati.52Ukulelya ito ku sakami a nyunyi ni mazi melu, palung'wi ni nyunyi ni mpanga, ikota nila muelezi, hisopo, ni mauli makauku. Ila ukumilekela i nyunyi ilongole kunzi a kisali mu migunda. 53Ku nzila iyi kusinja wazipye ulamulwa ku nsoko a nyumba, hangi ikutla nziza.54Ili ingi ilagiilyo ku mpyani yihi nia ulema nua ulwae nua ndili ni intu yihi ni ikusashwa ulwae anga nuanso, 55hangi ku nsoko a kaga, nu kikunguguu mu ang'wenda nito. 56ku nsoko a intu, ku nsoko a upele, imala, 57kulinga matungo ihi lwago ulu ingi kibudu ang'wi nali leigwe. Ili ingi ilagiilyo nila ulema nua ulwae ni ikunguguu.
1Isekulu ai witambuuye nu Musa nu Haruni, wazeligitya, 2"Aile i antu a Israeli, hangi tambula kung'waao, 'matungo muntu wihi kisonono kimugazangilye u muili wakwe kikupumya upila, ukutula kibudu. 3Ukibudu wakwe upumiie nu ulema nua kisonono. Itule muili wakwe ukupumya upila ang'wi waula, nuanso ingi ukibudu."4Ulili wihi nuilaila kikutula kibudu, hangikila i kintu naiza wikie migulya akwe kikutula kibudu. 5Wihi nukukumpya u ulili wakwe kusinja wahombole i ang'wenda akwe nu koga mu mazi, hangi nuatule wikibudu kupikiila i mpindi.6Wihi nuikiie mu kintu kihi niiza u muntu niiza ulemaigwee ni kisonono ai wikie, muntu uyu kusinja wahombole ang'wenda akwe nu koga ku mazi, hangi ukutula kibudu kupikiila i mpindi. 7Hangi wihi nukukumpya u muili nua muntu naza ulamaigwe ni kisonono kusinja wahombole ang'wenda akwe nu koga ku mazi, hangi watule kibudu kupikiila i mpindi.8Anga ize u muntu naiza ukihenga mazimazi anga yayo u muntu nua kituunga niiza weigwe, papo u muntu uyu kusinja wahombole i ang'wenda akwe hangi woge mu mazi, hangi ukutula kbudu kupikiila i mpindi. 9Kipalatu kakwe naza ize kikete mazi mazi a kisonono ukulikaila likutula kibudu.10Wihi nuikumpya kintu kihi nai katula pihi a muntu uyu ukutula kibudu kupikiila i mpindi, hangi wihi nuikenkaa i intu izi kusinja wahombole i ang'wenda akwe nu koga ku mazi; ukutula kibudu kupikiila i mpindi. 11Nai iza ukete mazi mazi anga nanso anga wamukumpye ze wakili kandya koga ku mazi maziza mikono akwe, muntu nukumpigwe kusinja wahombole i ang'wenda akwe nukoga ku mazi, hangi ukutula kibudu kupikiila i mpindi. 12Shungu kihi ni kilongo niiza ukete mazi mazi anga nanso anga wakumpye kusinja kibulagwe, ni kiseme iko nika kikota kusinja kogigwe ni mazi melu.13Matungo nukete i kisonono nukeligwa ku kisono kakwe, papo kusinja waalye ku nsoko akwe mahiku mupungati ku nsoko a keligwa kung'waakwe, papo wahombole ang'wenda akwe nu koga muili wakwe mu mazi nakuhuma. Papo ukutula ng'welu. 14Mu luhiku nula munana kusinja wahole i nkunda ibiili ang'wi nuni ibiili nia nkunda hagi waze ntongeela ang'wi Isekulu pa kingiilila mu kitala ni kianza; pang'wanso kusinja wapumye i nyunyi nianso kung'wa kuhani. 15Kusinja u kuhani wapumye, ing'wi anga isongelyo nila milandu i nzuya anga nila kuzigilya, nu kuhani kusinja wazipye ulamuli ku nsoko akwe ntongeela ang'wi Isekulu ku nsoko a kisonono kakwe.16Anga ize u muntu upumilwe ni manala, papo kusinja kusinja woge muili wakwe ku mazi; ukutula kibudu kupikiila i mpindi. 17Kila ng'wenda ang'wi ndili naiza migulya akwe ikoli i manala kusinja yogigwe ku mazi; ikutula kibudu kupikiila i mpindi. 18Hangi anga ize musungu nu mitunja ikalala palung'wi hangi ikoli kupung'wa ni manala kulongola ku musungu, kusinja ihi abiili oge ku mazi; akutula kibudu kupikiila mpindi.19Musungu nukutula ukuli mu luhiku la ng'weli, ukulongoleka kutula kibudu ku mahiku mupungati, hangi wihi nukumukumpya ukutula kibudu kupikiila i mpindi. 20Kihi nuilala migulya akwe matungo a luhiku la ng'weli kikutula kibudu; kila kintu niiza wikaila kikutula kibudu.21Wihi nuikumpyaa u ulili wakwe kusinja wahombole i ang'wenda akwe nu koga ku mazi; muntu uyu ukutula kibudu kupikiila i mpindi. 22Wihi niiza ukukumpya kihi naza wikaie kusinja wahombole ku mazi; muntu uyu ukutula kibudu kupikiila i mpindi. 23Itule migulya a ulili ang'wi kintu kihi migulya a pihi nuikikie, anga ize ukukumpya, muntu uyu ukutula kibudu kupikiila i mpindi.24Anga ize mitunja wihi walale nu ng'wenso, nu ukibudu nua musungu umukumpye, ukutula kibudu mahiku mupungati. Kila ulili naza wilaila u mitunja uyu kikutula kibudu.25Anga ize musungu upumilwe ni sakami ku mahiku mukwilo shanga itungo nila luhiku lakwe la ng'weli, ang'wi anga ipume ikilo itungo lakwe nila hedhi, itungo lihi nla mahiku na kutula kibudu, ukutula anga aza ukoli mu mahiku akwe a ng'weli. Nuanso ingi kibudu. 26Kila ulili nuilaila matungo ihi na kupung'wa ni sakami ikutula kung'waakwe iniganiie udu anga ulili nuilaila matungo a luhiku la ng'weli, hangi kila i kintu naza wikaila kikutula kibudu, anga ize udu u kibudu nua luhiku lakwe la ng'weli. 27Hangi wihi nukukumpya kintu kati a intu izi ukutula kibudu; kusinja wahombole ang'wenda akwe nu koga mukola ku mazi, hangi ukutula ukete kibudu kupikiila i mpindi.28Ila anga ze musungu weligwa mu upung'wa ni sakami, papo ukualya ku nsoko akwe mahiku mupungati, niakila a izo ukutula muza. 29Ku luhiku nula munana ukuhola nkunda ku ng'waakwe ibiili ang'wi nkuni ibiili nia nkunda hangi ukileta kung'wa kuhani pa wingiililo nua kitala nika kianza. 30Kuhani uyu ukupumya i nyunyi ing'wi anga isongelyo nila milandu ni nzuya anga isongelyo nila kuzigilya, hangi ukuzipya ulamulwa ku nsoko ang'wa uyu ntongeela ang'wi Isekulu ku nsoko a ukibudu nua musungu nuipung'waa ni sakami.31Izi zizo kusinja uabagule i antu a Israeli ku ukibudu nuao, iti shanga ikusha kupumiila nu ukibudu nuao, kushapula i kitala, niiza nikie pakati ao.32Uwu wuwo ulingasi ku kila niiza ukete kisonono, ku nsoko kila mitunja niiza i manala akwe akupuma nu kumuzipya kutula kibudu. 33Ku nsoko a musungu niiza ukoli ku mahiku akwe a ng'weli, ku nsoko a wihi nukete i kisonono, watule mitunja ang'wi musungu, hangi ku nsoko a wihi nuilala nu musungu ni kibudu.
1Isekulu ai witambuuye nu Musa - ili ingi niakila i nsha a ana abiili ang'wa Haruni, nai amuhumbee Isekulu hangi papo akasha. 2Isekulu ai umutambuie u Musa, "Itambulye nu Haruni heu nuako hangi umuile miko kupembya udu matungo ihi ku pelu nika pelu mukati ipazia, ntongeela a mukunikilo nua ulamuli nu ukoli migulya isandiko. Anga watende iti, ukusha, ku nsoko kigeeleka mu ilunde migulya a mukunikilo nua ulamulwa.3Iti uu u Haruni kusinja waze ku pelu ka pelu. Nuanso kusinja winile palung'wi nu mudama anga isongelyo nila milandu, nu mukambagu anga isongelyo nila milandu. 4Ingi kusinja watugale u mujulungu nua katani, hangi kusinja watugale mukati akwe ng'wenda nua katani, hangi kusinja watugale mushipi nu mukako nua katani. Awa ingi ang'wenda ni elu. 5Kusinja woge muili wakwe ku mazi nu kutugala ang'wenda awa.Kusinja wahole mi umbi nila antu a Israeli mbuli ibiili ngoha anga isongelyo nila milandu ni nkolo ngoha ing'wi itule ingi isongelyo nila kuzigilya.6Papo u Haruni kusinja walete ng'ombe anga isongelyo nila milandu, naiza ikutula ku nsoko akwe mukola, kuzipya ulamulwa ku nsoko akwe mukola ni ndugu akwe. 7Papo kusinja wahole mbuli ibiili nu kuiika ntongeela ang'wi Isekulu ku mumpita nua kingiilila mu kitala ni kianza.8Papo u Haruni kusinja wakue kula ku nsoko a mbuli nianso ni ibiili, kula ing'wi ku nsoko ang'wi Isekulu, nu kula i nzuya ku nsoko a mukinyiligwa. 9Papo u Haruni kusinja walete i mbuli naza imugwiie kung'wi Isekulu, nu kumipumya i mbuli nanso anga isongelyo nila milandu. 10Ila i mbuli naza kula a mukinyiligwa kusinja iletwe kung'wi Isekulu ize mpanga, kuzipya ulamulwa nu kumilekela ilongole mihaka, anga mbuli a kukinyiligwa.11Hangi kusinja u Haruni walete ng'ombe ku nsoko isongelyo nila milandu, naza ikatula ku nsoko akwe mukola, kusinja wazipye ulamulwa ku nsoko akwe mukola ni ndugu akwe, iti kusinja nuanso wabulage ng'ombe anga isongelyo nila milandu ku nsoko akwe mukola.12Haruni kusinja wahole u mpambala nuizue i makili a moto kupuma mitekeelo ntongeela ang'wi Isekulu, ni mikono akwe izue ubani uza, nu kuleta i intu izi mukati ipazia. 13Pang'wanso kusinja waike u ubani migulya a moto ntongeela ang'wi Isekulu iti kina ilunde kupuma mu ubani lihume kukunikila u mukunikilo nu ilago nila uhuiili nila ulamulwa. Nuanso wazipye nianso iti kina waleke kusha.14Papo kusinja wahole ngele a sakami a ng'ombe nu kuminzangila ku lung'anza lakwe ntongeela a mukunikilo nua ulamulwa. Kusinja waminzangile ngele a sakami ku lung'anza lakwe nkua mupungati ntongeela a mukunikilo nua ulamulwa.15Papo kusinja wabulage mbuli ku nsoko isongelyo nila ilandu naza ing ku nsoko a antu nu kuleta sakami akwe mukati mu pazia. Papo kusinja wamizipilye i sakami anga naza uzipilye mu sakami a nzagamba; kusinja waminzile migulya a mukunikilo nua ulamulwa ni ntongeela a mukunikilo nua ulamulwa. 16Nuanso kusinja wazipye ulamulwa ku nsoko a nkika ni nzelu ku nsoko a ntendo nia ugoolya nua antu nia Israeli, hangi ku nsoko a upiluki ni milandu ao ihi. Ga nu ng'wenso kusinja wazipye aya ku nsoko a kitala ni kianza, naza Isekulu wikie pakti ao, ku umoli nua ntendo nuao nua kibudu.17Kutili muntu nutakiwe kutula umoli ku kitala ni kianza matungo u Haruni ukingila kituma ulamulwa ku nkika ni pelu pa pelu, hangi kupikiila wapume kunzi hangi wamailya kuzipya ulamulwa ku nsoko akwe mukola ni ku nsoko a ndugu akwe, ni ku nsoko iumbi nila Israeli. 18Nuanso kusinja walongole kunzi itekeelo pang'wanso ntongeela yang'wi Isekulu nu kuzipya ulamulwa ku nsoko a nanso, hangi kusinja wahole ngele ka sakami a mbuli nu kumiika migulya a mpembe ni itekeelo lihi kupilima. 19Utakiwe waminzangile ngele a sakami migulya akwe ku lung'anza lakwe nkua mupungati kelya nu kulibagula lilo liilo kung'wi Isekulu, ila kupma ntendo nia ukibudu nua antu a Israeli.20Nuikamala kulamula ku nsoko a kianza kelu nangaluu, kitala ni kianza, kusinja walete mbuli mpanga. 21Haruni kusinja waike mikono akwe ihi migulya itwe nila mbuli iyi ni mpanga hangi walape migulya akwe ubii wihi nua antu a Israeli, upiluki nua wihi. Papo kusinja waike i milandu iyi migulya itwe nila mbuli hangi wamilekele ku uding'wi nua muntu nuihambile kumitonga i mbuli nanso mihaka. 22Mbuli kusinja ikenke migulya akwe mukola u ubii wihi kulongola nkika na kia. Uko muwii, muntu nuanso wamileke i mbuli ilongole ipolo.23Papo u Haruni utakiwe kulongola hangi umo mu kitala ni kianza nu kutugula ang'wenda nia katani naza uatugae nai yakila wakili kulongola nkika ni nzelu nangaluu, hangi utakiwe kulekai ang'wenda nianso papo. 24Utakiwe woje u muili wakwe ku mazi pa nkika ni nzelu, hangi watugale ang'wenda akwe nia uu; hangi kusinja wapume kunzi kupumya isongelyo nila kuzigilya ni isongelyo ku nsoko a antu awo, hangi ku nzila iyi ukuzipya ulamulwa ku nsoko akwe mukola ni kunsoko a antu.25Kusinja nuanso wasonse makuta a isongelyo nila milandu migulya itekeelo. 26Muntu uyu nukumilekela i mbuli mukinyiligwa walongole ipolo ukuhombola i ang'wenda akwe nukoja muili wakwe ku mazi; niakila nanso, uhumile kusuka hangi mu nkango.27I nzagamba nanso ku nsoko isongelyo a milandu ni mbuli ku nsoko isongelyo nila milandu, naza isakami akwe iletilwe kuzipya ulamulwa ku kianza kelu, kusinja italwe kunzi a nkango. Uko kusinja asonse, ndilo yao, nyama niao ni mabi ao. 28Uyu nukusonsa i nkika nianso kusinja wahombole i ang'wenda akwe hangi woge u muili wakwe ku mazi; niakila papo, uhumile kusuka hangi u nkango.29Lili likatula ilago ku nsoko anyu kina mu ng'weli nua mupungati, mu luhiku nu likumi nula ng'weli, mikatugntika akola hangi muleke kituma mulimo, itule mukolihi nua kutugwa ang'wi muziila nuikiie pakati anyu. 30Ili ingi ku nsoko ku luhiku ulu nula ulamulwa ukuzipigwa ku nsoko anyu, kumelya unyenye kupuma mu milandu anyu ihi iti mutule miaza ntongeela ang'wi Isekulu. 31Ili ingi lilo liilo ku wikali nua kusupya ku nsoko anyu, ingi kusinja mutunguntike akola hangi muleke kituma u mulimo. Ili likatula ilapo pakati anyu.32Kuhani nu mukulu, naza ukupuguhilwa makuta nu kuikwa ikulyo kutula kuhani nu mukulu ku lyoma lang'wa tataakwe, kusinja wazipye ulamulwa uwu nu kutugala ang'wenda a katani, nianso ingi ang'wenda elu. 33Kusinja wazipye ulamulw ku nsoko a kianza ni kelu nangaluu; kusinja wazipye ulamulwa ku nsoko a kitala ni kianza ni itekeelo, hangi kusinja wazipye ulamulwa ku nsoko a akuhani ni ku nsoko a milundo nua antu.34Ili ikali likaula ilapo ku nsoko ako, kuzipya ulamulwa ku nsoko a antu a Israeli ku nsoko a milandu ao ihi, nkua ing'wi ku kila ng'waka." Hangi ai ituile ikitung'wa anga Isekulu nai umulagiiye u Musa.
1Isekulu akamutambuila uMusa, 2"Itambulye nu Haruni ni ana akwe, ni antu ihi nia Israeli. Atambuile makani naza ulagiiye Isekulu; 3Muntu wihi nua Israeli nukubulaga i nzagamba ang'wi ng'aa - nkolo ang'wi mbuli mu nkango, iti kumipumya ipolya - 4anga ize shanga ukumileta ku wingiililo nua kitala nika kutankanila ti kumipumya ipolya kung'wi Isekulu ntongeela a kitala kakwe nika kutankanila, muntu uyu ukete kinkwaatia ka sakami nihunukile. Uhunue isakami, nu muntu uyu ingi ilago adumuilwe kahelu kupuma mukat a antu akwe.5Isigo ni lilagiilyo ili ingi kina i antu nia Israeli akuleta ipolya lao kung'wi Isekulu mu wingiililo nua kitala nika kutankanila, akuileta kung'wa kuhani ihume kupumigwa kutula upumyi nu ilumbiilyo kung'wi Isekulu, kimikiili ka kupumya ipolya kwelu ku mugunda. 6Kuhani ukuminzangila isakami migulya itekeelo lang'wi Isekulu ku wingiililo nua kitala nika kutankanila; ukumasunsa i makuta akwe iti kupumya unyunkiilo nua kuzipila ntongeela ang'wi Isekulu.7Ingi kusinja i antu aleke kupumya hangi ipolya lao ku adudu a mbuli, niiza ku nianso ituma anga asambo. Ili likatula ilago nila ikali ku nsoko ao ku utuugwa nua antu ao ihi.8Ingi kusinja uatambuile, 'Muntu wihi nua Israeli, ang'wi Muziila wihi nuikie mukati ao, nuipumyaa ipolya 9nualeke kuleta mu wingiililo nua kitala nika kutankanila iti kulipumya kung'wi Isekulu, mumtu uyu ingi kusinja wadumuilwe kuli kupuma ku antu akwe.'10Hangi muntu wihi nua Israeli, ang'wi wihi nua aziila nuikie mukati ao, niiza wing'wezaa i sakami; nikamudumuila kuli wapume mukati a antu akwe. 11Ku nsoko upanga nua kikali kihi umoli ku sakami akwe. Ni mipumilye isakami akwe ku ng'waanyu kuzipya ulamulwa migulya itekeelo ku nsoko a upanga wanyu, ku nsoko ingi sakami yiyo izipyaa ulamulwa, ku nsoko ingisakami nilamulaa ku nsoko a upanga.12Ku lulo ai niatambuie i antu a Israeli kina wimutili mukati anyu nutakiwe kulya isakami, ang'wi wihi nua aziila nuikie mukati anyu nuikalya isakami. 13Hangi wihi mukati a antu a Israeli, ang'wi wihi nua aziila nuikiie mukati anyu ingi kusinja wamihunule isakami a kikali nu kumituhiila isakami nanso ku lunkundi.14Ku nsoko upanga nua kila kintu umoli ku sakami akwe. Ingi ku nsoko ili ai niatambuie i antu a Israeli, ingi kusinja muleke kulya sakami a kintu kihi, ku nsoko likalo nila kila kintu ni kikete u upanga ingi sakami akwe. Wihi nuilizaa ingi kusinja wadumuilwe kuli.15Muntu wihi nuilizaa i kikali ni kikule ang'wi niiza kisapulanigwe ni ikali nia muwii, ang'wi muntu uyo ingi mukolihi nua kutugwa ang'wi muziila nuikie mukati anyu, ingi kusinja ukuhombola i ang'wenda akwe nu kioja mu mazi, nu ng'wenso ukutula kibudu kupikiilai mpindi. Uugwa ukutula muza. 16Ila anga ize shanga ukuhombola i ang'wenda akwe ang'wi kogigwa u muili wakwe, ingi kusinja wahole u mulandu wakwe."
1Isekulu akitambulya nu Musa, wazeligitya, 2"Itambulye ni antu a Israeli hangi uaile, "Unene yuyo Isekulu Itunda wanyu. 3Muleke kituma i makani niiza i antu a Misri itumaa, Kianza ai mukoli mikie u ng'wandyo. Hangi ingi kusinja muleke kituma i makani ayo ni itumaa i antu a ku Kanaani, ihi niiza numutwae unyenye. Muleke kutyata i ntendo niao.4Malagiilyo ane yayo nimikituma, ni malagiilyo ane yayo nimikaamba, ku nsoko Unene nene Nisekulu Itunda wanyu. 5Ku lulo ingi kusinja muikie u ulamuli wane ni malagiilyo ane. Ikatula muntu nuiambile, ukikie ku nsoko a nianso. Unene nenne Nisekulu.6Ileke kutula kung'waanyu nuikalala nu ng'wenso nukete i mpyani a pakupi nu ng'wenso. Unene nene ni Isekulu. 7Leka kumuhumya i minyala u tata nuako kulala nu iaako. Nuanso ingi iaako! Shanga utakiwe kumuhumya i minyala nuanso. 8Leka kulala nu wihi nua akima ang'wa tataako; Lekakumuhumya i minyala ku iti u tataako.9Leka kulala nu wihi nuing'wi mukato a aluna ako, ang'wi ingi ananso ang'wa tataako, ang'wi nuleilwe mitolanyu ang'wi kuli nu ewe. Leka kulala nu aluna ako. 10Leka kulala ni ananso a ng'waako, ang'wi ananso a munanso nuako. Nanso ikutula minyala ako mukola. 11Leka kulala ni ananso a musungu wang'wa tataako, nuanso ingi muluna nuako, hangi leka kulala nu ng'wenso.12Leka kulala nu muluna wang'wa tataako. Nuanso ingi muluna nua pakupi kung'waa tataako. 13Leka kulala nu muluna wang'wa iaako. Nuanso ingi muluna wang'wa iaako. 14Leka kumuhumya i minyala muluna wang'wa tataako kulala nu mukima wakwe. Leka kumuhumbeela kisigo nilanso; nuanso ingi nyokwe.15Leka kulala nu munanso - mukumulima nuako. Nuanso ingi musungu nua ng'waako; leke kulala nu ng'wenso. 16Leka kulala nu musungu wang'wa heu nuako; ileke kuza muhumya minyala nuanso ku nzila iyi.17Leka kulala nu musungu hangi nu munanso wakwe, ang'wi munanso nua ng'waakwe ang'wi munanso nua munanso wakwe. Nianso ingi aluna akwe nia pakupi, 18Leka kumutina muluna nua kusungu nuako kutula mukimako nua kabiili nu kulala nu ng'wenso matungo ikili musungu nuako nua ng'wandyo wakili mupanga.19Leka kulala nu musungu itungo lakwe nila ng'weli. 20Nuanso ingi kibudu kitungo nlanso. Leka kulala nu musungu nua munyakisali nuako ni kigazanja mukola kung'waakwe ku nzila iyi.21Leki kuapumyi i ana anyu iti kuakiilya mu moto, iti kina muapumye isongelyo kung'wa Moleki, ku nsoko muleke kuliikila ikiibudu i lina lang'wi Itunda wanyu. Unene nene Isekulu.22Leka kulala nu mitunja mungiiza anga nuilala nu musungu. Ikani ili litulaa ubii. 23Leka kulala ni kikali kihi nu kiikilya ukibudu kung'waakwe. Shanga itakiwe musungu kusigiila kulala ni kikali kihi. Nuanso ukutula ulimili.24Leki kigazanja akola ku nzila izi, ku nsoko ku nzila izi anyaingu agazangigwe, anyaingu niiza nikaazunsa apume ku nsoko anyu. 25Ingi ku nsoko ihi aikilwa kibudu, iti ai mpisiiye i milandu ao, ni nyenso ihi ikaaluka i ikali akwe.26Kululo, mutakiwe kumaamba i malagiilyo ane ni malago ane, hangi muleke kituma mpyani ihi na makani aya na ubipilwa, ang'wi Israeli mutuugwa ang'wi Muziila nuikiie mukati anyu. 27Ku nsoko ingi ubii uwu niiza i antu itumile, awo naiza ai ikie apa nai ikili unnyenye, ni itungili ihi agooligwa. 28Ku lulo, mutule akendegeeli iti kina ihi ileke kumuluka unyenye niakila kutula mamiikila kibudu, anga nai ialukile antu awo nai akoli ze ikili unyenye.29Wihi nuitumaa i makani aya na kubipilwa, i antu ni itumaa makani nanso na ubipilwa kusinja adumuilwe kuli kupuma mukati a antu ao. 30Ku lulo atakiwe kumaambiila i malgiilyo ane hangi muleka kituma king'wi a ntendo izi n ibipilwa naiza yitumilwe apo nai ikili unyenye. iti muleke kiikilya i kibudu akola ku nianso. Unene nene Isekulu Itunda wanyu.
1Isekulu akitambulya nu Musa, akaligitya, 2"Itambulye nu milundo wihi nua antu a Israeli hangi uatambuile, 'Ingi kusinja mutule elu, ku nsoko unene Isekulu Itunda wanyu ingi ni ng'welu. 3Kila muntu wamuike i nyinya wakwe nu tata wakwe. Hangi ingi kusinja muambe u wikali wane. Unene ingi Isekulu Itunda wane. 4Muleke kuapilukila i adudu niagila i nsailo, ang'wi kizipyila akola i itunda kupumiila ni mahuka. Unene nene Isekulu Itunda wanyu.5Nukupumya ipolya na masongelyo a muhangu kung'wi Isekulu, wikapumya iti kulija ugombigwa. 6Ingi ilago liligwe luhiku lulo luulo nulipumilye, ang'wi luhiku nulutyatiie. 7Anga ize kikusaga kintu kihi ga nu luhiku nula kataatu ingi kusinja kizigiligwe ku moto. Anga ize kikuligwa ku luhiku nula kataatu kikutula kibudu. Shanga kikugombeka, 8ila kila nukulya ingi kusinja wahole igazo lakwe ku nsoko wabunangilyaa ikulyo ni kelu kung'wi Isekulu. Muntu uyu ingi kusinja wadumuilwe kuli ni antu akwe.9Nu kuogola i maogola ihi ako, leka kuogola ga nu mumpelo mu mugunda nuako lukulu, ang'wi shanga ukilingiila u lusigo nula maogula ako ihi. 10Leka kilingiila kila zabibu kupuma ku mizabibu ako, ang'wi leke kulogota i zabibu ni ilagae pihi ku mugunda nua mizabibu. Ingi kusinja uileke ku nsoko a asese ni ku nsoko aziila. Unene nene Isekulu Itunda nuako.11Leka kia, Leka kuligiya u uteele. Leki kikongeli. 12Leka kulapa ku lina lane ku uteele nu kuliika kibudu i lina lang'wi Itunda nuako. Unene nene Isekulu.13Leka kumutunyiilya u munyakisali ang'wi kumiila. Leka kuambiila uusukiilya nuang'wa munyambada utiku kela ga ni kidau dau. 14Leka kumuzuma u gulu ang'wi kuika kinkwaatya ntongeela a mupoku. Kimikiili kakwe, utakiwe umogope Itunda nuako. Unene nene Isekulu.15Leka kusasha ulamulwa utule nua uteele. Leka kigeelya ukuiili ku muntu nua kituunga age ku nsoko udu nuanso ingi musese hangi leke kigeelya ukuiili ku muntu nua kituunga age ku nsoko udu nuanso igi muntu nua kulu kuulu. Ki mikiili kakwe, lamula mugulya a munya kisali nuako ku tai ane. 16Leka kulongola kunu nuko uzeligitya nkani nia ukinyili mukati a antu ako, ila duma kulusunja u likalo nula munyakisali nuako. Unene nene Isekulu.17Leka kumubipilwa muluna nuako munkolo ako. Mupatye u munyakisali nuako ku upolo iti kina leka kihanguila ku milandu ku nsoko akwe. 18Leka kilipilya u ukinyilya ang'wi kutula nikuo lihi nila muntu wihi nua antu ako, ila kimikiili kakwe mulowe u munyakisali nuako anga nuiloilwe uewe mukola. Unene nene Isekulu.19Amba i malagiilyo ane. Leka kuitugisa i ikali niako kutumila ikali nia mpyani ngiiza isia. Leka kuhalinkania mpyani ibiili isia nia mbeu nukutemela mu mugunda nuako. Leka kutugala ng'wenda nutumilwe kutumila usune nua ung'ole ubiili wisia nu uhalinkanigwe palung'wi.20Wihi nuilala nu munanso mutugwa nuligigwe nu mugoha mungiiza, ila niiza wakili kugunwa ang'wi kulekelwa ilyuuku, kusinja apisiiligwe. 21Shanga ikabulagwa ku nsoko munanso uyu shanga ai mulyuuku. Ingi kusinja muntu uyu walete isongelyo lakwe ni ligazo ku wingiililo nua kitala nika kutankanila - nkolo ngoha itule isongelyo ni ligazo. 22Uugwa u kuhani ukuzipya ulamulwa ku nsoko akwe ku nkolo anso ni ngoha ntongeela ang'wi Isekulu kupumiila nu milandu nuitumile. Ni milandu nanso nitendilwe kulekelwa.23Ni mikingila kihi nu kutemela mpyani yihi nia makota ku ndya, uugwa mikaalya inkali ni ipee kina ahitilwe kuligwa. Nkali lihaitwa kung'waako ku myaka itaatu. Shanga likuligwa. 24Ila ku ng'waka nua kanne nkali yakwe yihi yikaula melu, upumilyo nuikulyo kung'wi Isekulu. 25Ku ng'waka nua kataano uhumile kulya inkali, niiza ulilindiie iti kina ikota lihume kupa ikilo. Unene nene Isekulu Itunda nuako.26Leka kulya nyama ihi niiza isakami imoli mikati akwe. Leka kukolya ku ng'wau ku matungo nazile. Leka kuduma kuaungatila i auya ku nzila a ngulu nia kilogi. 27Leki kutyati logo nula kinyakilungu anga itikuzula kisunzu ang'wi kuzula i mpembe nia ndulu yanyu. 28Leka kudumula u lulimi nulako ku nsoko a ashi ang'wi kutema nsale migulya amuili nuako. Unene nene Isekulu.29Leka kumupisiilya u munanso nuako kumuzipya musambo, ang'wi uu uingu ukugwila mu usambo nihi ikizla ubi. 30Ukusunja u wikali wane nu kukulya i kianza ni kelu pa kitala kane nika kutankanila. Unene nene Isekulu.31Leka kuapilukila awo ni iligitya ni ashi ang'wi nkolo nia ashi. leki kuadumi, ga ni iti akumuikila kibudu unyenye, Unene nene Isekulu Itunda wanyu.32Ingi kusinja wimike ntongeela nia muntu nukete imbie hangi ukulye u umoli nua munyampala. Utakiwe umogope Itunda nuako. Unene nene Isekulu.33Muziila nukikie mukat anyu kihi anyu, leke kumutendeela lihi nibi. 34Muziila nuikie palung'wi nu nyenye ingi kusinja watule anga kukolihi Muisraeli mutuugwa nuikie kung'waanyu, hangi ilapo uulowe anga nuiloilwe uewe mukola, ingi ku nsoko uewe ai watulaa wimuziila kihi a ku Misri. Unene nene Isekulu Itunda nuako.35Nukugemeelya u ulipu, ulito, ang'wi widu leka kutumila i ngele nia ukongelwa. 36Tumila mizani na tai, magwe a kugemeelelya u ulito natai, efa natai, hini natai. Unene nene Isekulu Itunda nuako, nai ukupumilye kihi a utuugwa ku Misri. 37Ukumakela i malago ane ni malagiilyo ane ihi nu kumatenda. Unene nene Isekulu.
1Isekulu akitambulya nu Musa, akaligitya, 2"Atambuile i antu nia Israeli, 'muntu wihi mukati a antu a Israeli, ang'wi muziila wihi nuikie mukati a Israeli nuikamupumya ung'wana wakwe wihi kua Moleki, kulu kuulu ukubulagwa. Ingi kusinja antu ihi amutulange ku magwe.3Hangi nikagilya u usu wane ku muntu nuanso nu kumudumuila kuli kupuma mukati a antu akwe ku nsoko wapumyaa ng'wana wakwe ku a Moleki, iti kuligilya ukibudu i kianza kane ni kelu nu kuliikila ukibudu lina lane nilyelu. 4Hangi anga ize antu ihi akututya ku muntu uyu nukumupumya ung'wi nua ana akwe ku a Moleki, anga ize shanga akumubulaga muntu nuanso, papo Unene mukola nikakomaniilya u usu wane ku muntu nuanso ni ndugu akwe, 5Nu nene nikamudumuila kuli palung'wi ni wihi nukitendisaa musambo iti kituma usambo ni a Moleki.6Muntu uyu nuiapilukila ni itambulya ni ashi, ang'wi nawo ni itambulya ni nkolo iti kituma usambo nienso. Nikagondoola ku muntu nuanso; Nu nenenikamudumuila kuli wapume mukati a antu akwe. 7Kululo ielyi akola hangi mutule elu, ku nsoko Unene nene Isekulu Itunda wanyu.8Mikasunja i malagiilyo anu nu kutyata. Unene nene Isekulu nuimubagula unyenye mutule mielu. 9Wihi nuimuzumaa utataakwe ang'wi nyinya wakwe kulu kuulu muntu nuanso ukubulagwa. amuzumaa u tataakwe ang'wi nyinya wakwe, ku lulo ukete igazo hangi utakiwe kusha.10Mitunja wihi nuitumaa u ugoolya nu musungu nua mitunja mungiiza, wihi nuigoolya nu musungu nua munya kisali - u mitunja nuanso ni mugoolya nu musungu ni mugoolya ingi kusinja ihi abiili abulagwe. 11Mitunja wihi nuilala nu musungu wang'wi he iti kutankana nu ng'wenso kimuili wamuhumya minyala utata wakwe mukola. Ihi abiili; ng'wana nuanso nu musungu nuanso nuang'wa tataakwe ku kulu kuulu akubulagwa. akete igazo hangi atakiwe kusha. 12Anga ize u mitunja wikalala nu musungu nua ng'wana wakwe, ihi abiili; mitunja nuanso nu musungu nuansonua ng'wana wakwe kulu kuulu akubulagwa. Itumile ulimili. Akete igazo hangi atakiwe kusha.13Anga ize mitunja ukulala nu mitunja mungiiza anga nuilala nu musungu, ihi abiili akutula itumaa ikani ni ibi. Kulu kuulu akubulagwa. Akete igazo atakiwe kusha. 14Anga itule mitunja wikamutina musungu ni hangi wamutine u nyinya nua musungu nuanso, uwu ingi ubii. Ingi kusinja wasonswe ku moto, ihi abiili, mitunja nuanso nu musungu nuanso, iti kina shanga yilkatula nu ubii mukati anyu.15Anga itule mitunja ukulala ni kikali, kulu kuulu ukubulagwa, ingi kusinja mumubulage ni kikali nikanso ga. 16Anga itule musungu ukuhumbeela i kikali iti kulala nikenso, ingi kusinja mumubulage u musungu nuanso palung'wi ni kikali. Ku kulu kuulu ingi kusinja abulagwe. Akete igazo hangi atakiwe kusha.17Anga itule mitunja wikalala nu muluna wakwe, ang'wi ingi munanso wang'wa tata wakwe ang'wi munanso wang'wa nyinya wakwe - anga itule alae palung'wi, nilanso ikani nila minyala. Ingi kusinja adunuilwe kuli apume mu miho a antu ao. ku nsoko alae nu muluna wakwe. Ingi kusinja wakenke igazo lakwe. 18Anga itule mitunja ukulala nu musungu ku matungo a luhiku lakwe nula ng'weli, hangi atankanile nu ng'wenso ki muili, ukutula wakumbuula uhuula nua sakami akwe, ng'wandyo nua sakami akwe. Ingi kusinja ihi abiili adumuilwe kuli kupuma mukati a antu ao.19Leka kulala nu muluna wang'wa iaako, ang'wi muluna wang'waa tataako, ku nsoko ukuhuma kuhumya minyala i ndugu ako na pakupi. Ingi kusinja ukukenka igazo nilako mukola. 20Anga itule mitunja ukulala nu nyinya wakwe, ukutula wamuhumya minyala ihekulu wakwe. Niakusha, nikaapisiilya ihi abiili, hangi niakusha nikalihegelya kuli isalo nila ana ao niiza ai azesingiilya kupuma ku aleli ao. 21Anga itule mitunja ukumutina musungu wang'wa heu wakwe itungo u heu wakwe ukoli mupanga, nilanso ingi ikani la minyala. Wamuhumyaa minyala u heu wakwe, hangi nikahegelya kuli i nsailo ihi naiza i ana ao azeesala kupuma ku aleli ao.22Ku lulo itakiwe kuamba i malagiilyo malago ane ihi; ingi kusinja mumakele iti kina ihi iyo niiza kumuleta kikie ileke kumuluka unyenye. 23Muleke kugendeela ku ntendo nia anyaingu naiza nikaazunsa ntongeela anyu, ingi ku nsoko itumaa makani aya ihi, nu nene naabipilwa nianso.24Nu nene nikamutambuila unyenye, "Mikikaila ihi ao, nikamipumya kung'waanyu iti mikaile, ihi nihuma i maele nu uki. Unene nene Isekulu Itunda wanyu.nai umubague unyenye kupuma ku antu angiiza. 25Ingi kusinja muhutane ga ni kati niakibudu nawo ni aza, ni kati a nyunyi niakibudu nizi ninza. Muleke kibipya akola ku ikali ang'wi nyunyi ang'wi kintu ni kagula migulya ihi ni ka kibudu, niiza nikibague kutula kibudu.26Mikatula elu, ku nsoko Unene, Isekulu, ingi ning'welu, nu nene numubague unyenye kupuma ku antu auya, ku nsoko unyenye ingi miane.27Mitunja ang'wi musungu nuitambuila ni ashi ang'wi nuiligitya ni nkolo kulu kuulu ukubulagwa. Antu akumutulanga ku magwe. Akete igazo hangi atakiwe kusha.
1Isekulu akamutambuila u Musa, "Itambulye ni akuhani, ana ang'wa Haruni, nu ewe uatambuile, 'kutili ga nung'wi mukati anyu nuikiikilya u kibudu ku awo niikuza mukati a antu akwe, 2kwaala uyu ni muluna nua pakupi - nyinyaakwe, tataakwe, ng'wana wakwe, munanso wakwe, mulunaakwe, 3ang'wi muluna wakwe munanso numusanilye, ku nsoko mugila u mugoha - kung'waakwe uyu uhumile kiikilya ukibudu.4Ila shanga ukiikilya ukibudu nu kigazanja ku nsoko a ndugu ngiiza. 5Akuhani shanga akuzula imatwe ao ang'wi kuzula mumpelo a ndelu niao, ang'wi shanga akusanza i insale i miili ao. 6Akutula elu kung'wi Itunda nuao, ang'wi shanga kulihumya minyala i lina lang'wi Itunda nuao, ku nsoko akuhani ipumyaa isongelyo lang'wi Isekulu nila ndya, mukate wang'wi Itunda nuao. Ku lulo akuhani kusinja atule elu.7Shanga ikatina musungu ni musambo hangi nuikiwe u ukibudu, hangi shanga itakatina musungu nulekilwe kupuma ku mugoha wakwe ku nsoko abaguwe ku nsoko ang'wi Itunda nuao. 8Ukumubagula ku nsoko nuanso yuyo nuipumyaa u mukate kung'wi Itunda nuako. Ingi kusinja watule ng'welu, ku nsoko - Unene, Isekulu, nene ni nimelyaa unyenye - ga nu nene mukola ingi ni ng'welu. 9Munanso wihi nuang'wa kuhani nukiikila ukibudu kituma usambo ukihumya minyala mukola. Ingi kusinja wazigiligwe ku moto.10Muntu naiza ingi kuhani mukulu mukati a aluna akwe, naiza imakuta a kipegwa akondya kupunguilwa mitwe lakwe, hangi naiza wakondya kuikilwa ikulyo iti kutugala ang'wenda wao wawoo nia ukuhani nu mukulu, nangaluu shanga ukuileka ng'walyi i nsingi niakwe ang'wi shanga ukuitamulania i ang'wenda akwe. 11Shanga ukingila nagaluu kianza kihi niiza ukoli u muimba nu kiikila ukibudu, anga ize ga nu muimba wang'wihe ang'wi nyinya wakwe. 12Kuhani nu mukulu shanga ukuhega kipango nikelu ni ka kitala nika kutankanila ang'wi kuligilya ukibudu i pelu pang'wi Itunda wakwe, ku nsoko waikilwa ikulyo kutula kuhani mukulu ku kuikilwa makuta a kipegwa kang'wi Itunda wakwe. Unene nene Isekulu.13Kuhani mukulu ingi kusinja watine munanso kutula mukima wakwe. 14Shanga ukutina mushilwa, musungu nulekilwe ang'wi musungu ni musambo. Uhumile kutina musungu ni munanso kupuma ku antu akwe, 15ku lulo waleke kuaikila kibudu i ana akwe mukati a antu akwe. ku nsoko unene Isekulu, nene ni nimuzipya nuanso ni ng'welu."16Isekulu akamutambuila uMusa, akaligitya, 17"Itambulye nu Haruni nu kumutambuila, 'muntu wihi nua ndugu ako ku utuugwa nuako wihi nukete imamala mu muili wakwe, waleke kuhumbeela kupuma indya kung'wi Itunda wakwe.18Muntu wihi nukete imamala mu muili wakwe waleke kumuhumbeela Isekulu, 19muntu anga iti; mupoku ang'wi muntu nishanga uhumile kugenda, muntu nuagazangigwe u usu ang'wi kukepelwa ni nungo mu muili, muntu nukete u mugulu ang'wi mukono nu ukete ulema, 20Muntu nukete kikuku mu mugongo wakwe ang'wi nukete ilika iniino ang'wi munyiginyigi ni shanga nua nankanda, ang'wi muntu nukete imamala mu miho akwe, ang'wi nukete ulwae, nkomele, upele, ang'wi uyo naiiza mazagika akwe agazangigwe. 21Shanga ikutula nu muntu mukati a ndugu ang'wa Haruni kuhani nu mukulu nukate imamala mu muili nuikahumbeela kupumya i mukate wang'wi Itunda wakwe.22Uhumile kulya i ndya yang'wi Itunda wakwe, ang'wi itule ing'wi nia izo ni yelu nangaluu ang'wi izo ni nzelu. 23Ga ni iti, shanga ukingila mukati a pazia ang'wi kuhumbeela itekeelo, ku nsoko ukete imamala mu muili wakwe, iti kina waleke kuikila ukibudu i kianza nikelu pang'aane, ku nsoko Unene nene Iekulu nuimuzipya kutula mielu." 24Ku lulo u Musa akamutambuila i nakani izi u Haruni, ana akwe, ni antu aihi nia Israeli.
1Isekulu akitambulya nu Musa, kuligitya, 2"Ligitya nu Haruni ni ana akwe, atambuile ihuje ni intu ni nzelu nia antu a Israeli niakuibagula ku ng'waane, Unene nene Isekulu. 3Atambuile, 'Anga itule ung'wi nua atuugwa anyu ku utuugwa wanyu wihi ukuhumbeela i intu ni nzelu izo naiza i antu a Israeli aibague kung'wi Isekulu, matungo waze wikibudu, miko u muntu uyu wadumuilwe kuli apume ntongeela ane. Unene nene Isekulu.4Shanga ikutula ukoli wihi nua utuugwa wang'wa Haruni nukete ulwae nua ndili nua kulekeelya, ang'wi ulekeeligwa nu ukuhuula kupuma mu muili wakwe, nuikalya ipatyo lihi ni lipolya nilipumigwe kung'wi Isekulu kupikiila nuikeligwa. Wihi nuikumpyaa kintu kihi nikakibudu ku nzila a kukumpya u muimba, ang'wi kumukumpya muntu wihi nuipung'waa ni manala, 5ang'wi wihi nuikumpyaa kikali nuikamuikila ukibudu, ku lulo ukibudu wihi uhumile kutula - 6kuhani wihi nuikumpyaa kintu kihi ni shanga kiza ukutula kibudu kupikiila i mpindi. Shanga ukulya kihi nika intu ni nzelu, kwaala wogilye u muili wakwe ku mazi.7Lyoa ni lukuhaiila, papo ukutula muza. Ni akila kuhaiila uhumile kulya kupuma ku intu ni nziza, ku nsoko izi ingi ndya yakwe. 8Waleke kulya muimba wihi nu uunduwe ang'wi kikali nikitamulanigwe ni kikali ka muwii, naiiza kung'waakwe ukiikilya ukibudu. Unene nene Isekulu. 9Ingi kusinja akuhani atyate imalagiilyo ane, ang'wi shanga uu akutula ni kinkwaatya ka milandu hangi aza uhumile kusha kumbikila ukibudu. Unene nene Isekulu nikuazipya i enso kutula elu.10Kutili muntu kupuma kunzi a ndugu nia akuhani, aze amoli aziila ang'wa kuhani ang'wi atuung'wa akwe nia kanwa,nuikahuma kulya kintu kihi ni kelu. 11Ila anga ize ukuhani uyu uguile atugwa ku mpia yakwe mukola, mutugwa uyu uhumile kulya kupuma ku intu ni ibaguwe kung'wi Isekulu. Ni antu nia ndugu ang'wa kuhani ni atugwa niatugiwe mitolakwe, uhumile ga nu kulya palung'wi nu ng'wenso kupuma ku int izo.12Anga itule munanso wang'wa kuhani utinilwe nu muntu ni shanga kuhani, shanga uhumile kulya kihi nika uhanguligwa nua upumilyo ni welu. 13Ila anga itule munanso nuanso nuang'wa kuhani ingi muhimbi ang'wi ulekilwe, hangi anga itule mugila ng'wana, hangi ukugomoka kikie kito kung'wa tataakwe anga itungo nila muhumba wakwe, uhumile kulya kupuma ku ndya ni ang'wa tataakwe. Ila kutili wihi ni shanga nua ndugu a kikuhani nuikalekelwa kulya kupuma ku ndya niang'wa kuhani.14Anga ize u muntu ukulya ndya ni nzelu bila kilinga, nu ng'wenso ukumusukiilya u kuhani ku nsoko a njkanso; ukutakilwa kongeelya king'wi ka kitaano migulya akwe nu kukisusha kung'wa kuhani. 15Shanga itakiwe i antu nia ki israeli kuhita kukulya intu ni nzelu naiiza inyansuwe migulya nu kuletwa kung'wi Isekulu, 16uugwa akisasha akola kuhola i milandu niiza ikuazipya kutula ni igazo nila kulya indya i nzelu, ku nsoko unene nene Isekulu nuiazipya nianso elu."17Isekulu akitambulya nu Musa, wazeligitya, 18Ligitya nu Haruni ni ana akwe, nu ku antu a Israeli ihi. Atambuile, Muisraeli wihi, ang'wi muziila nuikiie ku Israeli, niakuleta ipolya - itule ingi kukondeelya ilapo, ang'wi ingi isongelyo nila nakanda, ang'wi akuleta kung'wi Isekulu isongelyo nila kuzigilya ku moto, 19anga itule aloilwe likailike, ingi kusinja apumye kikali kigoha ni kigila imamala, kupuma midale nila ng'ombe, nkolo ang'wi mbuli.20Ila shanga mukupumya kihi ni kikte imamala. Shanga kukisingiilya kimikiili kanyu. 21Wihi nukupumya ipolya ni lisongelyo nila muhangu kupuma kidale nila ng'ombe ang'wi nila nkolo kung'wi Isekulu iti kupikiilya ilapo, ang'wi anga ize isongelyo nila nakanda, iti ligombeke, ingi kusinja ileke kutula nu ulema. Ingi kusinja ilekekutula ni22Muleke kupumya lukulu ikali ni ipoku, ni ilemaiigwe, ang'wi ni ete ulema, ni ikete upele, nkomele ni ipimaa upila, ang'wi ni ikete umeme. Muleke kupumya awa kutula ipolya nila kuzigilya ku moto ni ipumigwe kung'wi Isekulu migulya itekeelo. 23Uhumile kumilete nzagamba ang'wi ng'waankolo ni mulema ang'wi nukakie kutula isongelyo nilanankanda, ila isongelyo anga ize nilanso ku nsoko kukondeelya ilapo, shanga likusungiiligwa.24Uleke kupumya kung'wi Isekulu kikali kihi ni kiikiwe iamba, kutulwa, ang'wi kuteng'wa i mazagika akwe. 25Uleke kituma aya kihi ako. Uleke kuleta mukate wang'wi Itunda nuako kupuma mu mikono a muziila. Ikali nianso ni ikete ikilema ni imamala mukati ao, shanga ikusingiiligwa lukulu ku nsoko ako.26Isekulu akamutambuila u Musa nu kuligitya, 27"Matungo u mudama, ng'waa - nkolo ang'wi ng'waa - mbuli nukutugwa, miko nuasage nu nyinya ku matungo a mahiku mupungati. Papo kandiilya luhiku nula munana nu kulongoleka, uhumile kusingiiligwa kutula ipolya nilizipigwe ku moto kung'wi sekulu.28Leka kumisinza i ng'ombe nsungu nu mudama wakwe ang'wi mbuli nsungu palung'wi ni kana kakwe ku luhiku lung'wi. 29Nukupumya isongelyo ang'wi ilumbi kung'wi Isekulu ukumipumya ku kunzila nigombekile. 30Ingi kusinja iligwe luhiku lulo luulo nikupumigwa. Shanga itakiwe kusaja kihi kupika kidau dau. Unene nene Isekulu.31Ku lulo itakiwe kuamba i malagiilyo ane nu kutyata. Unene nene Isekulu. 32Muleke kulihumya minyala i lina lane ni lyelu. Ingi kusinja ningwe kina ingi ni ng'welu ni antu a Israeli. Unene ingi Isekulu ni nimuzipyaa unyenye kutula elu, 33naiiza umuletile kupuma kihi a ku Misri iti ntule ni Itunda wanyu; Unene nene Isekulu."
1Isekulu akamutambuila u Musa; 2"Itambulye ni antu a Israeli, hangi uaile, 'Aya yaya mahiku ni makulu nalagiigwe ku nsoko ang'wi Isekulu, niiza ingi kusinja mumatanantye ku milundo nu welu, ingi mahiku makulu ane a nkua ku nkua.3Muhumile kituma ku luhiku nula mutandatu, ila luhiku nula mupungati ingi wikali nula kusupya lukulu. Uleke kituma mulimo ku nsoko ingi wikali ku nsoko ang'wi Isekulu nkika ihi ni mukikie.4Aya ya mahiku ni makulu nag'wi Isekulu na lagiigwe, Milundo nu welu ni mikamatanantya ku matungo nalagiigwe; 5Ku ng'weli nua ng'wandyo, luhiku nu likumi na kanne nula ng'weli mu welu nu uziziie nula uhaiili nua lyoa, ingi wikali wang'wi Isekulu. 6Luhiku nu likumi a kataano nula ng'weli wuwo wuuwo ingi luhiku nu lukulu nula mikate ni shanga uikiwe i amila ku nsoko ang'wi Isekulu. Ku matungo a mahiku mupungati mikalya mikate ni migila i amila.7Luhiku nula ng'wandyo ingi kusinja mibagule ku palung'wi, shanga mukituma u mulimo nua uu. 8Ku mahiku mupungati mikamuletela Isekulu upumyi nua ndya. Luhiku nula mupungati ingi milundo nu welu nilubaguwe ku nsoko ang'wi Isekulu, nu nyenye ku luhiku nulanso shanga mikituma mulimo wihi nua nakanda."9Isekulu akamutambuila u Musa, akaligitya, 10"Ligitya ni antu a Israeli uaile, 'ni mikapika mihi ni nikaminkiilya unyenye, hangi ni mikaogola indya yakwe, nu nyenye mutakiwe kumuletela u kuhani inkunku a matita a mbeu a nkali akwe na ng'wandyo. 11Nu ng'wenso ukulinyansula ilundo nila matita a mbeu ntongeela ang'wi Isekulu nu kulileta kung'waakwe, ku nsoko likugombigwa12Luhiku ulo ni mikalinyansula i lundo ilo nila matita a mbeu nu kulileta ku ng'waane, mukutakilwa kupumya ng'waa - nkolo mugoha nua ng'waka ung'wi hangi ni mugila imamala watule isongelyo nila kuzigilya kung'wi Isekulu. 13Upumyi nua mbeu wikatula ipatyo ni likumi nila efa a utu utindu nu uhalinkanigwe ni makuta, utule upumyi nuitumilwe ku moto kung'wi Isekulu, iti kupumya unyunkiilo uza nua kiloeelya, palung'wi nilanso yikatula nu upumyi nua king'wegwa nua magai, king'wi ka kanne nika hini. 14Shanga mukulya u mukate, ang'wi mbeu ni ikalangilwe ang'wi mbeu ngeni ga nu luhiku ulo naimuletile upumyi uwu kung'wi Itunda wanyu. Ili likatula ilagiilyo nila kali ku utuugwa wihi nua antu anyu, pihi apo nimikie.15Puma luhiku nai lutyatile nai lakila u wikali - nulanso ai latulaa luhiku nai muliletile Ilundo nila mbeu nu upumyi nila kuhukwa - alyi wiki mupungati akondaniie. 16Mikaalya mahiku makumi ataano, naiza izeetula mahiku nai akila wikali nula mupungati. Uugwa mikaleta mapumilyo a mbeu nimpya kung'wi Isekulu.17Mikaleta kupuma mitolanyu mikate ibiili nizipigwe kupumiila ibiili ni ikumi nia efa. Ingi kusinja izipigwe ku utu nu utindu hangi uhalinkanigwe ni amila; yikatula upumyi nua kuhukwa na lugano nula ng'wandyo kung'wi Isekulu. 18Mikamileta i mikate nanso palung'wi nu ana -ankolo mupungati nia ng'waka ung'wi hangi niagila imamala, nzagamba ing'wi ni mudabu ni nkambagu ibiili. Ikatula upumyi nua kuzigilya ku moto kung'wi Isekulu, palung'wi nu upumyi nuao nua mbeu nu upumyi nua ing'wegwa, upumyi nazipigwe ku moto nu kupumya unyunkiilo uza nua kuloeelya kung'wi Isekulu.19Ingi kusinja mupumye mbuli ngoha ing'wi ku nsoko a upumyi nua milandu, ni ana ankolo agoha abiili nia ng'waka ung'wi ku nsoko ipolya, atule upumyi nua muhangu. 20Ingi kusinja u kuhani waihuke palung'wi nu mukate nua lugano nula ng'wandyo ntongeela ang'wi Isekulu nu kuileta kung'waakwe kutula upumyi palung'wi ni nkolo ngoha ibiili. Ikatula isongelyo lyelu kung'wi Isekulu kunsoko ang'wa kuhani. 21Mikapumya utanantigwa luhiku lulo luulo. Yikatula nu milundo welu, hangi shanga mukituma milimo a nankanda. Ili likatula ilagiilyo nila ikali ku utuugwa nua antu anyu kianza kihi nimikie.22Ni mikaogola indya nihi anyu, Muleke kuogola mumpelo a mignda anyu lukulu , ang'wi muleke kuogola indya nia maogola anyu. Mutakiwe kumaleka kunsoko a aziila. Unene nene Isekulu Itunda wanyu."23Isekulu akitambulya nu Musa, akaligitya, 24"Itambulye ni antu a Israeli hangi uaile, "Luhiku nula ng'wandyo nula ng'weli nua ng'wandyo likatula luhiku nula kusupya ukendegeeli ku nsoko anyu, ukimbukiilyi palung'wi nu kukuwa ku mbutu nu wilingiilo 25welu,.Shanga mikituma mulimo nua nakanda, hangi ingi kusinja mupumye ipolya ni lizipigwe ku moto kung'wi Isekulu."26Uugwa Isekulu akamutambuila u Musa, wazeligitya, 27"Itungili, luhiku nu likumi nula ng'wli uwu nua mupungati, ingi luhiku nula ulamulwa. Yikatula nu milundo welu, hangi ingi kusinja mutuguntike nu kuleta kung'wi Isekulu upumyi ku moto.28Shanga mukituma i milimo ku luhiku nulanso ku nsoko ingi luhiku nula ulamulwa, iti kituma ulamulwa ku nsoko anyu ntongeela yang'wi Isekulu Itunda wanyu. 29Wihi nishanga wituguntika luhiku nulanso kusinja wadumuilwe kuli ni antu akwe.30Nuanso nuituma i milimo ihi ku luhiku nulanso, Unene Isekulu, nikamulimilya wapume mukati a antu akwe. 31Muleke kituma milimoihi ku luhiku nulanso. Ili likatula ilagiilyo nila ikali kupuma utuugwa wihi nua antu anyu kianza kihi nimikie. 32Luhiku ulu likatula wikali nua kusupya lukete kinkili, hangi ingi kusinja luhiku nula kenda nula ng'weli mutuguntike ku matungo a mpindi. Puma mpindi ga ni mpindi mukuamba u wikali."33Isekulu akitambulya nu Musa, wazeligitya, 34"Itambulye ni antu nia Israeli, aile 'Ku luhiku nulikumi na kataano nula ng'weli nua mupungati yikatula nu luhiku lukulu nula itala kung'wi Isekulu, Nu lwenso likikie mahiku mupungati.35Luhiku nula ng'wandyo yikatula nu milundo welu. Shanga mikituma milimo a nakanda. 36Ku matungo a mahiku mupungati mikapumya ipolya nilizipigwe ku moto kung'wi Isekulu. Luhiku nula munana yikatula nu milundo welu, nu nyenye mikapumya ipolya nilizipigwe ku moto kung'wi Isekulu. Uwu ingi milundo nu kete ukinkili, nu nyenye muleke kituma milimo ihi na nakanda.37Aya yaya mahiku nalagiigwe ku nsoko ang'wi Isekulu, naiiza mutakiwe kutanantya kutula ingi milundo welu nua kupumya ipolya ku moto kung'wi Isekulu, upumyi nua kuzigilya nu upumyi nua mbeu, ipolya nu upumyi nua ing'wegwa, kila ung'wi ku luhiku lakwe. 38Luhiku nu lukulu ulu likatula wongeeligwa ku wikali wang'wi Isekulu ni kipegwa kanyu, malapo anyu ihi, ni masongelyo anyu ihi na nakanda nimipumyaa kung'wi Isekulu.39Kutula luhiku nu lukulu nula itala, luhiku nu likumi na kataano nula ng'weli nua mupungati, ni mikatula milingiie mukati a nkali ihi, ingi kusinja muluike u luhiku nu lukulu ulu lang'wi Isekulu kitungo la mahiku mupungati. Luhiku nula ng'wandyo likatula la kusupya lukete u kinkili, ga nu luhiku nula munana likatula la usupyo nulukete u kinkili.40Luhiku nula ng'andyo mikakala nkali nimaza kupuma mikota, mikatema i malembele a mitende, ni ntambi nia makota minene nakete i matutu idu, ni matutu a mierebi kupuma mu ndiilyo nia mazi, nu nyenye mikalumbiilya ntongeela yang'wi Isekulu Itunda wanyu ku mahiku mupungati. 41Ku matungo mahiku mupungati kila ng'waka, mikilumbiilya luhiku lukulu ulu kung'wi Isekulu. Ili likatula ilagiilyo nila ikali ku utuugwa wihi nua antu anyu kianza pihi ni mikikie. Mikiloeelya luhiku nu lukulu ulu ku ng'weli nua mupungati.42Mikikie mu itala iniino iniino ku mahiku mupungati. Aisraeli akolihi nia kutugwa ihi akutakilwa kikie ku itala iniino iniino ku mahiku mupungati, 43iti kina atuugwa anyu, utuugwa nai yakila utuugwa, ahume kimanyisa nai niatendile i ana a Israeli kikie mu itala anga ize izi nai niatongee kupuma kihi a ku Misri. Unene nene Isekulu Itunda wanyu." 44Ku nzila iyi Musa akatanantya ku antu a Israeli luhiku nu lukulu nai alagiigwe ku nsoko ang'wi Isekulu.
1Isekulu akamutambuila u Musa, wazeligitya, 2"Alagiilye i antu a Israeli akuletele i makuta lukulu nasunsuigwe kupumiila ni mizeituni iti atumike mu muli, iti kina i muli ihume kakila ikali nu kuleta u welu.3Kunzi ipazia nilikoli ntongeela isandiko nila ulamli mukati a kitala nika kutankanila, Haruni wikakilya i ikali a muli ntongeela ang'wi Isekulu, puma kidau dau ga ni mpindi. Ili likatula ilagiilyo nila ikali ku utuugwa wihi nua antu anyu. 4Kuhani nu mukulu wikazipya i muli iikwe ikali ntongeela ang'wi Isekulu, muli nianso ni imoli mu kilingasiilyo nika zahabu nziza.5Mutakiwe kuhola u utu nu utindu nu kuasa ku mikate nanso ikumi na ibiili. Ingi kusinja itule ibiili ni ikumi nia efa a utu ku kila mukate. 6Uugwa mikamikita migulya a meza a zahabu nziza ntongeela ang'wi Isekul ku nkiili abiili, mikate mutandatu ku kila lukiili.7Mikaika uvumba nuuza mpelo a kila lukiili nula mikate kutula isongelyo nila kukuiila. Uvumba uwu wikasonswa ku moto ku nsoko ang'wi Isekulu. 8Kila luhiku nula wikali u kuhani nu mukulu kusinja wamikite ku ntendo yiyo i mikate ntongeela ang'wi Isekulu, itule kilingasiilyo ni lilago nila ikali. 9Isongelyo ili likatula ku nsoko ang'wa Haruni ni ana akwe, hangi ingi kusinja alye kianza pa yelu, ku nsoko ingi ipatyo nila upumyi kung'wi Isekulu nazipigwe ku moto."10Itungili ai ipumie kina ng'wana nua musungu mu israeli, naiiza u tataakwe ai watulaa Mu Misri, ai ulongoe mukati a antu a Israeli. Uyu ng'wana nua musungu Muisraeli wilea nu mitunja Muisraeli mu nkango. 11Ng'wana nua musungu Muisraeli walisense i lina lang'wi Isekulu nu kumuzuma Itunda, ku lulo antu akamuleta kung'wa Musa. Lina lang'wa nyinya wakwe ai witangwaa Shelomithi, munanso wang'wa Dibri, kupuma ndugu ang'wa Dani. 12Akamuika mu kadulumu kupikiila Isekulu mukola nuikataantya ulowa wakwe kung'waao.13Uugwa Isekulu akamutambuila u Musa, 14"Muhole kunzi a nkango uyu numuzumile Itunda. Awo ihi niamigulye ikaika mikono ao migulya itwe lakwe, hangi uugwa milundo wihi akumutulanga ku magwe.15Ingi kusinja uaganuile i antu a Israeli nu kuligiya, "Wihi nuimuzumaa Itunda wakwe utakiwe kukenka kinkwatya kakwe mukola. 16Nuanso nukulisensa i lina lang'wi Isekulu ku kulu kuulu ingi kusinja wabulagwe. Kulu kuulu, milundo wihi likamukua magwe, ang'wi watule muziila ang'wi Muisraeli mukolihi mutuugwa. Anga itule wihi ukulisensa i lina lang'wi Isekulu, ingi kusinja wabulagwe.17Nuyu nuimubulaga u muntu muya ingi kusinja ku kulu kuulu wabulagwe. 18Nuanso nuibulaga i kikali ni muya kusinja walipiile, upanga ku upanga.19Anga itule muntu ukumulemaalya u munyakisali wakwe, ingi kusinja watendeelwe uu uu naza umutendee u munyakisali wakwe; 20Ubuniki ku ubuniki, liho ku liho, lino ku lino. Anga ize usakilye luguma ku muntu, uu itakiwe kutendelwa ku ng'waakwe. 21Wihi nuibulaga i kikali ingi kusinja walipiile, hangi wihi nuibulaga u muntu kusinja wabulagwe.22Ingi kusinja mutule ni ilagiilyo ling'wi ku antu ihi, muziila nu Muisraeli mukolihi mutuugwa, ku nsoko Unene nene Isekulu Itunda wanyu." 23Ku lulo u Musa akitambulya ni antu a Israeli, ni enso i antu akamuleta mitunja uyu kunzi a nkango, uyu naiiza ai watulaa wamuzumaa Isekulu. Akamukua ku magwe. Antu a Israeli akalituma ilagiilyo lang'wi isekulu nai ulipumilye kukiila Musa.
1Isekulu akitambulya nu Musa mu lugulu nula Sinai, wazeligitya, 2"Itambulye ni antu a Israeli hangi uaile, "Ni mikingila mihi naiiza kuminkiilya, uugwa ihi nanso kusinja itung'we kutula kuambiila u wikali ku nzila ang'wi Isekulu.3Ingi kusinja mikatemela indya yanyu ku myaka mutandatu, hangi ku myaka mutandatu mikamihenguila i ntambi nia mizabibu anyu nu kilingiila u upuli wakwe. 4Ila ku ng'waka nua mupungati, Wikali nua kusupya nua kinkili kihi ikuambwa, ingi wikali kung'wi Isekulu. Shanga mukutemela i migunda anyu ang'wi kumihenguila i mizabibu anyu i ntambi yakwe.5Shanga mukimiila i maongola ihi mu nkali nia mizabibu nipumie mikola ku migunda anyu na mizabibu nishanga ihenguiwe intambi. Uwu ukutula ng'waka nua kusupya nu ukete ukinkili ku mahalu. 6Kihi ihalu ni shanga litendeewe u mulimo ni likapumya kitungo nla wikali kiko kikatula ludya lako. Uewe mukola, atugwa ako nia kigoha nawa ni akisungu, anyamilimo ako ni anwi ni aziilia ni ikie palung'wi mu ewe muhumile kilingiila indy. 7Ni kikali kako ni kakuding'wa ni kikali nika muwi ihumile kulya kihi ihalu nilipumyaa.8Ingi kusinja kung'waanyu kualya u wikali mupungati nua myaka, yaani, mupungati nkua myaka mupungati, izipye muhangu nua myaka makumi anne ni kenda. 9Uugwa mikakua luli nula mbutu kila nkika ku mahiku ikumi a ng'weli nua mupungati. Ku luhiku nula ulamulwa ingi kusinja mikakua mbutu kihi anyu.10Nu nyenye mukaubagula u ng'waka nua makumi ataano ku nsoko ang'wi Isekulu hangi mikatanantya ulyuuku kihi ihi ku ikali ihi. Yikatula nu yubile ku nsoko snyu, niiza ku nanso nsailo nia atugwa ingi kusinja isukigwe ku ndugu niao.11Ng'wa nua mupungati yikatula ni yubile ku ng'waanyu. Shanga mukutemela ang'wi kimiila i indya ni yipumila kikola, nu kilingiila nikitegetile mu mizabibu nishanga ihenguiwe i ntaambi. 12Ku nsoko nanso ingi Yubile nzelu ku ng'waanyu. Nu nyenye mikalya nkali niukukula nyenso kupuma mu migunda.13Ingi kusinja kuasushe kila ung'wi mu wikali wakwe ku ng'aka uwu nua yubile. 14Anga itule wikagulya ihalu lihi nila munyakisali nuako a15Anga itule ukugula ihi kupuma ku munyakisali nuako, komaniilya i ngele a myaka a ndya niiza uhumilwe kuogolwa kupikiila ng'waka nua yubile nzuya. Munyakisali nuako nukugulya ihi ingi kusinja waalye i myaka nanso ga. 16Myaka nikongeeleka kupikiila yubile ngiiza, ukongeelya i nsailo ihi, ni myaka nikutula misheenyu kupikiila i yubile nzuya ukusimya i nsailo, ku nsoko i ngele a maogola itulikanile ni ngele a myaka nai ikili i yubile nzuya. 17Muleke kikapa ang'wi kitendela u wii, kimikiili kakwe, mutakiwe kumukulya Isekulu Itunda wanyu.18Ku lulo gwa, ingi kusinja muambiile i malago, kukulya i malagiilyo ane nu kituma. Nu nyenye mikikie kihi uziza. 19Ni nyenso ihi ikuminkiilya i maogola akwe, nu nyenye mikalya i nkali yanyu hangi mikikie mumo iziza.20Kwaala mikalunga, Kuulya ntuni ku ng'waka nua mupungati? Goza, shanga kuhumile kutemela ang'wi kilingiila i nkali yitu." 21Nikalagiilya u ukende wane wize migulya anyu ku ng'waka nua mutandatu, ni nyenso ikupumya nkali nia kukondela ku myaka itaatu. 22Mukatemela ku ng'waka nua munana hangi mikalongoleka kulya inkali nia myaka nakila nu kupuma mu masalanka a ndya. Kupikiila maogola a ng'waka nua kenda ni ikapika, mukuhuma kulya kupuma mu kipegwa nikiikilwe ku myaka nakila.23Ihalu shanga likuguligwa ku mikaili nu mungiiza nua kikaila, ku nsoko ihi ingi nsailo ane. Nu nyenye mihi mi aziila hangi ikali itungo migulya ihi ane. 24Ingi kusinja mumisunje i tai ane na ukomoli ku nsoko ihi ihi ni mikikaila; mikatakilwa kulekela ihi igulwe hangi ni ndugu naiza uewe umiguile ihi nanso kupuma kung'waao. 25Anga itule Muisraeli miako ukutla musese hangi ku nsoko nanso ukugulya ing'wi nia nsailo yakwe, uugwa munyandugu wakwe nua pakupi uhumile kuza kumikomola i nsailo nanso naiza u munyandugu wakwe wamigulya kung'waako.26Anga itule muntu mugila i anyandugu nia kumikomola i nsailo akwe, ila anga itule walimbue hangi ukete uhumi nua kumikomola, 27uugwa ukualya i myaka puma ihi nanso naiguigwe nu kususha ku muntu nai umuguie i mpia naisagile. Nu ng'wenso uhumile kusukiila mu nsailo akwe mukola. 28Ila anga itule shanga uhumile kumisusha kung'waakwe ihi nai umiguiye, ni nyenso ihi nai umiguiye ikusaga ku wikaili nua uyu nai umiguile kupikiila ng'waka nua yubile. Mu ng'waka nua yubile, ihi ikusukigwa ku muntu nai umiguiye, nu ng'wenso u mikaili nua upumoo ukusuka mu nsailo akwe.29Anga itule ukugulya nyumba nikoli mu kisali nikipilimikiigwe ikiligo, nu ng'wenso uhumile kumigula hangi mukati a ng'waka niakila kugulya. Ku nsoko, ku ng'waka wihi ukutula ni tai ane na ukomoli. 30Anga itule nyumba nanso shanga ikukomoligwa nai ikili u ng'waka wihi, papo nyumba nanso nikoli mu kisali ni kipilimikiigwe ikiligo nila ikali nilang'wa uyu nuguile, ku utuugwa wihi nua utuugwa wakwe. Nyumba nanso shanga ikutula akusukigwa ku ng'waka nua yubile.31Ila i nyumba nia ku ijiji ni igila ikiligo kuipilima, ikualigwa kutula migunda ihi. Ihumile kukomoligwa, hangi ingi kusinja isukigwe ku ng'waka nua yubile. 32Ga ni iti, nyumba ni yikaiwe ni akuhani ku isali niao ihumile kukomoligwa matungo ihi.33Anga itule ung'wi nua akuhani shanga ukumikomolya i nyumba niguigwe, uugwa nyumba nanso niguigwe ku isali ni imoli, ing kusinja isukigwe ku ng'waka nua yubile, ku nsoko i nyumba a isali nia akuhani ingi nsailo niao mukati a antu nia Aisraeli. 34Ila migunda iyo nipilimile i isali niao shanga ahumile kuguligwa ku nsoko nanso ingi nsailo nia ikali a Akuhani.35Anga itule i mukolihi miako ukutula musese, ngele kina shanga uhumile kiaiilya, nu ewe ukusingigwa kumuaiilya anga uu nuzeemuaiilya u muziila ang'wi mungiiza wihi kupuma kunzi nuikie mukati anyu. 36Leka kumupumya usuluja ang'wi kugema kigenisa kupuma kung'waakwe ku nzila yihi, ila mukulye Itunda nuako iti kina mulunaako walongoleke kikie nu ewe. 37Shanga ukuminkiilya wilihwa nua mpia nu kumupumya usuluja, ang'wi shanga ukumuguila i indya niako iti kuluja usuluja. 38Unene nene Isekulu Itunda nuako, nai ukuletile uewe kupuma ku Misri, iti kina Nukinkiilye ihi a ku Kanaani, ni kina ntule ni Itunda nuako.39Anga itule mukolihi miako wikatula musese nu kigulya mukola kung'wako shanga ukumitumya u mulimo anga mutugwa. 40Mutendeele anga munyamilimo nua kanwa. Ingi kusinja watule anga uyo nuiaiilya nu ewe kitungo kupikiila ng'waka nua yubile. 41Uugwa wikahega kung'waako, ng'wenso mukola ni ana akwe palung'wi nu ng'wenso, hangi ukusuka ku ndugu akwe mukola nu mu wikailwa wang'wa tata wakwe.42Ku nsoko nianso ingi anyamilimo ane nai numuletile kupuma kihi a ku Misri. Shanga akuguligwa anga atuung'wa. 43Leka kutema migulya ao ku lugoha, ila utakiwe kumukulya Itunda nuako. 44Kipande nila atugwa nuako nua kigoha nu mutugwa nuako nua kikima, nuhumile kualija kupuma ku anya ingu niakupilimile, uhume kugula atugwa kupuma kung'waao45Uhumile hangi kugula atugwa kupuma ku aziila ni ikie mukati anyu, yaani, kupuma ndugu niao niamoli palung'wi nuewe, ana awo niatugilwe kihi ako. Ahumile kutula nsailo niako. 46Uhumile kutugisa atugwa nianso anga isalo ku ana ako hangi kukila uewe. iti kugula atugwa ikali, ila shanga muhumile kutema ku utaki migulya a ndugu yanyu ni ikoli mukati a antu a Israeli.47Anga itule muziila nuikie nu ewe kitungo ukutula mugoli, hangi anga itule ung'wi nua Israeli ukutula musese nu kigulya mukola ku ndugu nia aziila, ang'wi ku muntu nua kituunga ku ndugu, 48nai yakila u Muisraeli miako kutula wagulwaa. Uumile kusukigwa ku ulipwi. Anga itule uhumile kusukigwa. Muntu u mpati ku ndugu yakwe uhumile kumukomola.49Uhumile kutula ihekulu wakwe, ang'wi ihekulu nua ng'waakwe, nukumukomola nuanso, ang'wi wihi ni muluna wakwe nua pakupi kupuma ku ndugu akwe. Ang'wi, anga itule ingi ukete ulimbuli, uhumile kikomola mukola. 50Ingi kusinja wigombye nu muntu nai umuguile, atakiwe kualya i myaka puma ng'waka nai wiguiye ku muguli wakwe kupikiila ng'waka nua yubile. I nsailo iyo na ukomoli wakwe ialigwe kuniganiila ni ngele ka kinyamulimo nuilipwa u mutugwa nuanilwe, kilika nila myaka naiza uhumile kulongoleka kituma mulimo kung'wa uyo nai umuguile.51Anga itule yikatula ituile ni myaka mukwilo nisagile kupikiila ng'waka nua yubile, ukusingigwa kususha ilundo ikulu nila mpia ku nsoko a ukomoli niiza ingi uniganiili nua ngele a myaka nanso. 52Anga itule ikoli myaka misheenyu udu nisagile kupikiila ng'waka nua yubile, ukilinga nuyu nai umuguile iti kumipikiilya i myaka nisagile kupikiila ng'waka nua Yubile, nu ng'wenso ukusingigwa kulipiila ukomli akwe kuniganiila ni ngele a myaka.53Nu ng'wenso ukutendeelwa anga muntu nai wanilwe ng'waka ku ng'waka. Wika komaniilya kina shanga ukutendelwa ku utaki. 54Anga itule shanga ukmowe ku nzila izi, uugwa ukutumikila kupikiila ng'waka nua yubile, ng'wenso palung'wi ni ana akwe. 55Ku ng'waane unene i antu a Israeli ingi anyamilimo. Nianso ingi anyamulimo ane niiza niapumilye kihi a ku Misri. Unene nene Isekulu Itunda wanyu.
1Muleke kizipilya i adudu, ang'wi muleke kimisha ududu nua kuseswa ang'wi kipaandwa kigwe nila kikuilya, hangi muleke kimisha ikelu ligwe nila kuseswa kihi anyu ni mikamitugamila, ku nsoko Unene nene Isekulu Itunda wanyu. 2Ingi kusinja musunje u wikali wane nu kukulya i pelu pane. Unene nene Isekulu.3Anga itle mu kugendeela mu malagiilyo ane nu kuamba i malagiilyo ane nu kukulya, 4Nu nene nikaminkiilya unyenye i mbula mu matungo akwe; ni nyenso ihi ikapumya i nkali yakwe, ni makota a migunda ikupumya i nkali yakwe.5Upuli wanyu ukulongoleka ga ni itungo nua maogola nua mizabibu, ni maogola a zabibu akolongoleka kupikiila matungo a kutemela i mbeu. Nu nyenye mikalya mikate nu kikuta nu kikie iziza kianza ni mikazipya kisali kanyu kihi. 6Nikaminkiilya ulyuuku; mikalala bila kintu kihi kumuikilya mitumbo. Nika ihegelya kuli i ikali nia ulugu kihi, nia panga shanga akukila kihi anyu.7Mika azunsha i alugu anyu, ni enso ikagwa ntongeela anyu ku panga. 8Antu anyu ataano akuzunsa alugu igana ling'wi, hangi antu anyu igana ling'wi akuzunsa alungu magana anzogu ikumi; alugu anyu akugwa ntongeela anyu ku apanga.9Nikamukendegeela ku ukuili nu kumuzipya u nyenye mutuge nu kumukilinkiilya unyenye. 10Mikalya ndya ni iikilwe mu masalanka ku matungo malipu. Mikaheja i nkali ni iikilwe misalanka ku nsoko mutakile isalanka ku nsoko a maogola maziila.11Nikaika kitala kane pakati anyu, nu nene shanga nikatakigwa nu yenye. 12Nikagenda mukati anyu nu nene nikatula Itunda wanyu, nu nyenye mikatula antu ane. 13Unene nene Isekulu Itunda wanyu, nai umuletile kupuma kihi a ku Misri, iti kina shanga mukulongoleka kutula atugwa ao. Nabunanga mapindyo a majoki anyu hangi nikamuzipya mugende kugoloka.14Ila anga itule shanga mukuntegeelya unene, 15hangi kuhita kukulya i malgiilyo aya, hangi anga itule mikamahita i malago ane, nu kuibipilwa nangaluu i malagiilyo ane, ngele kina shanga uhumile kukulya i malagiilyo ane ihi, ila mikalibunanga ilago lane -.16---anga ine mukituma imakani aya, Unene nikituma ili kung'waanyu; Nikasasha mitumbo migulya anyu, ulwae nu utaki niikagazanja i miho nu kuheja u upanga wanyu. Mikatemela i mbeu yanyu ku uulyi, ku nsoko alugu anyu akulya i nkali yakwe. 17Nikaziza u usu wane kung'waanyu, hangi mikahung'wa ni alugu anyu. Antu niamubipiwe i atemi migulya anyu, hangi mikamanka angize shanaga ikutula ga ni wihi nukumuzunsa.18Anga itule shanga mikategeelya i malago ane, Nu nene nikamupisiilya itaki nkua mupungati ku milandu anyu. 19Nu nene nikabunanga u lugoha lanyu ku uhumi wanyu. Nikalizipya ilunde migulya lanyu itule anga ihuka nihi anyu anga shaba. 20Ngulu yanyu yikituma besho, ni makota anyu kihi shanga ikupa i nkali yakwe.21Anga itule mikagendeela nsuta ane hangi shanga mukuntegeelya unene, nikaleta ukuwi nkua mupungati ikilo migulya anyu, kuniganiila ni milandu anyu. 22Nikalagiilya ikali nia muwi ataki kung'waanyu, niiza yikamiila i ana anyu, kulimansiilya i mitugo anyu nu kumuzipya mutule miasheenyu ku ngele anyu. Itigwa mapanda anyu ikatula maelu,23Anga itule palung'wi ni makani aya kualija ila muleke kumagomba u niganiilya wane hangi mukilinkiile kulongoleka ku nkungumi kung'waane, 24papo nu nene ga nikagendeela nsuta anyu, nu nene mukola nikamupisiilya nkua mupungati ku nsoko a milandu anyu.25Nikaleta nyalahanda migulya anyu nuika apisiilya ku ngele ku nsoko a kulibunanga ilago. Nu nyenye mikilinga mu kisali kanyu, Nu nene nikalgiilya mung'wanso ulugu mukati anyu, hangi mikaholwa mu mikono a alugu anyu. 26Ni nikapikiilya ugalania ni ndya, asungu ikumi akuhuma kuluga u mukate nuako ku kiseme king'wi nika kulugila hangi akuutemela u mukate nuako ku ugemeelya. Nu nyenye mikalya ila shanga mukikuta.27Anga itule shanga mukuntegeelya palung'wi ni makani aya kumuhanga, ila mukilinkiile kulongoleka nsuta nu nene, 28uugwa nu nene nikalongola nsuta nu nynenye kikuo. Ga nu nene nikamupisiilya nkua mupungati kuniganiila nu mukwilo nua milandu anyu.29Papo ni mikalya i nyama ni ana anyu; mikalya nyama nia ananso anyu. 30Ni nikalimilya kianza kanyu nika migulya, kuigwisa pihi itekeelo lanyu nia kukuhiilya u uvumba, nu kuguma i miimba anyu migulya a miimba a adudu anyu, nu nene mukola nikamumela unyenye.31Nikapiula i isali yanyu kutula makumuulu nu kugazanja i pelu panyu. Nu nene shanga nikaloeeligwa nu munyunko uza nu aupumyi wanyu. 32Nu nene nikaganzanja ihi. Alugu anyu ni ikatula akikie mung'wanso akutumbwa nu ugazangigwa nuanso. 33Nu nene niaasapatilya u nyenye ku anya ingu, hangi nkapagula i nyalahanda ane nu kuatyatiila. Ihi anyu ikuhuligwa, ni isali yanyu ikutula makumuulu.34Ni nyenso ihi ikulumbiilya u wikali wakwe ku nsoko ikutula ahuligwa nu nyenye ize mukoli kihi a alugu anyu. Ku matungo anso, ihi ikusupya nu kiloeelya u wikali wakwe. 35Ila udu ikutula ihuigwe, ikutula nu usupyo, niiza likatula usupyo niliuilye palung'wi nu wikali wanyu nai matulaa mikie mukati akwe. 36Nu ku awo ni ikalekwa mung'wanso mihi a alugu anyu. Nikalagiilya mitumbo mukati a nkolo yanyu ngele a kina anga ize ingi ga ni magana anzogu a matutu udu niika puputigwa ku ng'wega akumitumbya. Nu nyenye mikagwa hata anga ize shanga ikutula nawa nia kumuzunsa.37Mikikumpya kila ung'wi migulya a muya anga udu iti ai matulaa mukumanka nyalahanda, anga ize shanga ikutula ga nukumuzunsa u nyenye. Shanga mikatula ni ngulu nia kimika ntongeela a alungu anyu. 38Nu nyenye mikalimiligwa mukati a anyaingu, ni nyenso ihi a alugu anyu akola ikumumila. 39Awo ni ikasaga mukati anyu akulmiilila ku milandu ao, uko mihi a alugu anyu, hangi ku nsoko a milandu ao, hangi ku nsoko ga ni milandu a atata ao akulimilila ga ni kahelu.40Ila anga itule akulapa i milandu ao ni milandu a atataao, nu upiluki nuao niiza kung'aao shanga ai ahuiili ku ng'waane, ga nu lugendo nulao ku ng'waane - 41niiza nai lunsakilye kutula nsuta ni enso, nu kualeta kihi a alugu ao -- anga itule i nkolo niao nishanga itawe i kidam ikutuguntika, 42hangi anga itule akuugombya u upisiiligwa ku nsoko a milandu ao, nu nene nikakimbukiilya ilago lane nu Yakobo, ilago lane nu Isaka, Ilagi lane nu Abrahamu; nikakimbukiilya ga nihi.43Ihi ni ikahuligwa ni enso, itigwa ikaloeligwa nu wikali wakwe nikusaga igumaniigwe ni enso. Akutakilwa kusukiilya kinkwaatya ku milandu ao ku nsoko ingi enso akola wawo ai amahitile i malago ane nu kubipilwa i malagiilyyo ane44Ila palung'wi naya ihi, ni ikatula mihi a alugu ao, Unene shanga kuahita nianso, ang'wi shanga kuabipilwa iti kualimilya lukulu nu kulipyaguila kuli ilago lane nai nilagile ni enso, ku nsoko Unene nene Isekulu Itunda nuao. 45Bali ku nsoko ao, nikalikimbukiilya ilago lane ni atataao, nai nialetile kupuma kihi a ku Misri mi miho a anya ingu, iti ntule ni Itunda nuao. Unene nene Isekulu."46Aya yayo malagiilyo, ulamulwa, ni malagiilyo niiza Isekulu ai uzipilye ku ng'waakwe ni antu a Israeli mu lugulu nula Sinai kukiila Musa.
1Isekulu akitambulya nu Musa hangi akaligitya, 2"Itambuilye ni antu a Israeli hangi uaile, 'Anga itule muntu wihi ukupumya ilapo lilo liilo nila kutula mulapwa kung'wi Isekulu, tumili nsailo ni ityatile;3I ngele yanyu nia nsailo ku mitunja nukete ilika nila kati a myaka makumi abiili ni myaka makumi mutandatu ihumilile kutula ni shekeli makumi ataan ampia, kuniganiila ilika nia shekeli nia kianza ni kelu. 4Mu musungu nuilika lilo liilo i ngele yanyu ni isalo itakiwe itule shekeli makumi ataatu a mpia.5Puma niakete ilika nila myaka itaano kupikiila myaka makumi abiili i ngele yanyu nia nsailo mugoha ikutula shekeli makumi abiilia mpia, nu ku usungu ingi shekeli ikumi nia mpia, 6Kung'wa nukete ilika nila puma ng'weli ung'wi kupikiila myaka itaano i ngele ni ikete isailo ku mugoha yikatula shekeli itaano nia mpia nu ku musungu shekeli itaatu nia mpia.7Puma nukete ilika nila myaka makumi mutandatu nikilo ku mitunja i ngele yanyu ni isailo ikutula shekeli nia mpia ikumi na itaano, nu ku musungu ingi shekeli ikumi. 8Ila anga ize u muntu nuipumyaa ilapo nila mulapwa shanga uhumile kusukiilya i ngele nanso nsailo, uugwa muntu uyu nukupumiiligwa kusinja ukutwalwa kung'wa kuhani, nu ng'wenso u kuhani ukumulinganisha uyu nupumiiligwa ku ngele nuhumile kupumya uyu nukupumya ilapo nila mulapa.9Anga itule muntu ulpilwe kupumya isongelyo nila ikali kung'wi Isekulu, hangi anga itule Isekulu ukugomba, uugwa ikikali nikanso shanga kikubagulwa kung'waakwe 10Muntu nuanso shanga ukulekelwa kukipumya mitekeelo ang'wi kukailwa i kikali nikanso, muziza ku mubi ang'wi mubi ku muziza, anga itule ukupumya kikali kimikiili ka muya, uugwa ikali nianso ibiili; iko ni kikupumigwa hangi iko nikikukailwa yikatula yelu.11Ga ni iti, anga itule muntu wihi walapaa kumupumiilya Isekulu ku kulu kuulu shanga ku ulaku, ku lulo, Isekulu shanga ukukigomba, nu ng'wenso u muntu nuaso ukutakilwa kukileta kikali nikanso kung'wa kuhani. 12Kuhani ukukilingasiilya, ku nsailo a usuluja nua ikali. Nsailo ihi u kuhani nuika ika migulya a kikali, nanso yiyo ikutula nsailo akwe. 13Hangi anga ize u mikaili uloilwe kukikomola, uugwa itaano nia nsailo ikongeeligwa mu uguli wakwe nua ukomoli.14Muntu nu kumibagula i nyumba akwe itule kipegwa kelu kung'wi Isekulu, uugwa u kuhani ukuika insailo akwe ang'wi itule nziza ang'wi mbibi. Nsailo ihi nikuikwa nu kuhani migulya akwe, papo ikutula nsailo akwe. 15Ila anga itule u mikaili wakwe nukumibagula i nyumba akwe uloilwe kumikomola, ukusingigwa kongeelya ipatyo nila kataano nila nsailo akwe mu uguli nua ukomoli wakwe, ni nyenso i nyumba ikutula akwe.16Anga itule ukubagula ipatyo ni lihi akwe mukola, uugwa i nsailo akwe ikutula ku uniganiili ku ngele a mbeu nitakiwe kutemelwa kihi nanso - homeri ing'wi na mbeu nia shayiri niiza isalisigwe ku shekeli makumi ataano ampia.17Hangi anga ize ukubagula mugunda wakwe ku ng'waka nua yubile, nsailo akwe na ang'wandyo ikusaga kutula yiyo yiiyo. 18Ila anga itule ukubagula u mugunda wakwe nilanso kimikiili ka ng'waka nua yubile, uugwa u kuhani ukutakilwa kunonogoola i nsailo akwe ku ngele a myaka nisagile kupikiila i ng'waka nua yubile, ni nsailo akwe kusinja isimigwe.19Anga itule muntu nukubagula u mugunda wakwe ukulowa kukila, kukomolya, nu ng'wenso ukutakilwa kongeelya ipatyo nila kataano mu nsailo, nu wenso u mugunda ukutula wakwe hangi. 20Anga itule shanga ukukomolya u mugunda, ang'wi anga itule wagulyaa u mugunda ku muntu mungiiza, shanga uhumile kulikomolya hangi. 21Ki mikiili kakwe, mugunda nuanso nuikalekwa ilyuuku ku ng'waka nua yubile, wikatula isongelyo kung'wi Isekulu, anga niuli u mugunda nu upumigwe lukulu kung'wi Isekulu. Nu wenso ukutula nsailo ang'wa kuhani22Anga itule u muntu ubague mugunda nuuguile, ila mugunda nuanso shanga ipatyo nila ihalu nila ndugu akwe, 23kuhani ukuzipya nsailo akwe kupikiila ng'waka nua yubile, nu muntu uyu kusija ukusukiilya isailo lakwe ku luhiku lulo luulo kutula kipegwa kelu kung'wi Isekulu.24Ku ng'waka nua yubile, mugunda ukusukigwa ku muntu uyo nai watula uguiwe, ku wikaili nua ihi. 25Nsailo ihi kusinja izipigwe ku ngele a shekeli nia kianza kelu. Gera makumi abiili ku shekeli ing'wi.26Waleke kutula ukoli mutuugwa nua ng'wandyo mukati a ikali, ku nsoko atuugwa ihi nua ng'wandyo nua ikali ikondile kutula ingi nsailo ang'wi Isekulu, itule nzagamba ang'wi nkolo, ingi ang'wi Isekulu. 27Hangi anga ize ingi kikali ni kakibudu, uugwa u mikaili wakwe uhumile kugula hani kuniganiila ni nsailo akwe, ni ipatyo nila kataano kusinja likongeeligwa mu nsailo nanso. Hangi anga ize kikali shanga kikukomoligwa, ni kenso kikuguligwa ku nsailo niikilwe.28Ikutula kutili ni kintu niiza u muntu ukupumya kung'wi sekulu, kupuma ku yihi nuikete, itule ingi ng'wana adamu ang'wi kikali, ang'wi ihi nila ndugu akwe, niiza kihumile kuguligwa ang'wi kukomolwa. Kila kintu nikipumigwa ingi kelu nangaluu kung'wi Isekulu. 29Kutili usukiilyi niilihumile kusukigwa ku nsoko a muntu nupumigwe iti kulimiligwa. Muntu nuanso ilapo wabulagwe.30Masongelyo ihi namoli mihi, itule mbeu nitegetile migulya ihalu ang'wi nkali kupuma mikota, ingi nsailo ang'wi Isekulu. Ingi nzelu kung'wi Isekulu. 31Anga itule muntu ukukomolya kihi ni kisongelyo lakwe, ukusingigwa kongeelya ipatyo nila kataano nila nsailo akwe.32Hangi ku kila kikali ni kikumi ni lidale nila ng'ombe ang'wi nkolo, wihi nuikila pihi a mulanga nua mudimi, ukubagulwa ku nsoko ang'wi Isekulu. 33Mudimi shanga ukuduma i kali ni iziza ang'wi i ibibi lukulu, hangi shanga utakiwe kukaila kikali king'wi ku kikali kingiiza. Anga itule ukukikaila ku mpyani ihi iyo, uugwa ihi abiili uyo nua ng'wandyo nuyu nukaiwe ikutula yelu. Kikali iki nikipumigwe shanga kihumile kukomoligwa."34Aya yaya malagiilyo naza Isekulu uminkiiye u Musa mu lugulu nula Sinai ku nsoko a antu a Israeli.
1Nkani yang'wa Nehemia ng'wana wa ng'wa Hakalia, ikawa kung'weli wa Kisleu, ku ng'waka wa makumi abiili, kukisali nuukulu nuwa Sushani, 2ung'wi wa anyandugu ane Hanani auzile ni antu ang'wi kupumila ku Yuda, unene nikaakalya indogoelyo a Ayahudi, niikakomya, Ayahudi naeasagie nae akole kung'wanso ni ndugoilyo a Yerusalemu.3Ikambila, "Ao nae akole kukisali nikanso nae aponile mukitungo amole mulwago nulukulu ni minyala kunsoko ikiligo la ku Yelusalemu wabomolwa ni mimpita akwe ategentee ku moto."4Ni tungo nae nigula makani aya, nikishie nu kulila, imahiku ae nendelee kuhongelya nu kiima nu kulompa nitongeela ang'wi tunda wa kigulu. 5Nikalunga, "Iwewe ingi mukulu, Itunda wa kigulu, Itunda ni wimukulu nu ukuilwa, nuwining'anilya Ilago nu ulowa kukila ikilo palung'wi nawa niakuloilwe nu kuamba malagilyo akwe.6Tegelya malompi ane hangi penzula miho ako uhume kija malompi a mutungwa ako kina itungele kulompa ntongeela ako ung'ung'wi nu utiku kunsoko a antu a Israeli atungwa ako. Unene nagomba milandu a antu a Israeli nikatendile kung'wako. Kihi unene ni nyumba ang'wa tata ane katenda milandu. 7Katenda milandu nangulu kung'wako. Singa kikaambila uuhumi, miko, nuuhukumilwa nae umulagiiye mutugwako Musa.8Inge kimbuka ulukani nae umuhukumie mutugwako Musa, 'anga mutende nulugila uhuili kumubalansanya, ni mahe ihi, 9ingi anga musuke kung'wane nukumatyata imalagilyo ane nu kituma kina antu ako ao enee pihe ilunde na a kuli une kuilingiila kupuma kung'wanso nukualeta nae nipatemanue alitendele ilina lane.'10Itungele nianso inge atugwa ako ni antu ako, nae uaguniye kungulu yako nkulu ni mukono ako nikete ngulu. 11Mukulu, kulompa, tegeelya itungele malompi aatungwa ako, nimalompi aatungwa ako niiza aloilwe kulikulya ilina lako. Itungele unihumile unene mutugwa ako ilelo, unkembele uliwa kuntongeela a muntu yu. "Ai nimung'wensi wa mutemi."
1Ku ng'weli wa Nisani, ku ng'waka wa makumi abiili ku mutemi Artashasta, autemanue divai nikahola divai nikamupa umutemi. Itungele nkili kukuilwa intongeela akwe. 2Ingi umutemi akambila, "Kuniki uusu wako ukete ukia? Sha wigee kina wimulwae. Iyi ingi ukia wa nkolo." Papo nikogopa nangulu.3Nikamuila umutemi, "Mutemi ikie kale na kale! Kuniki uusu wane uleke kutula nuukia? Anga itule kisale, pa ibiila ang'wa tatane, kung'wanso pa makumuulu, ni mimpita akwe agazangigwe nu moto."4Ingw mutemi akambila, "Utakile ntende uli?" Kululo nikamulompa Itunda wa kigulu. 5Nikamuila mutemi, "Mutemi angawaone iza angaitule mutugwaako watende iza mumiho ako uhumile untume ku Yuda kisale ka ibiila ya aatata ane nihume kuuzenga hange." 6Mutemi akasukiilya (u nkili nuyo ae wishie pakupe nung'wenso), "Ukishie mahiku anga usuke?" Mutemi akaona iza kuntwala nunene nikamupa mahiko.7Inge nikamuila umutemi, "Anga imoleelye umutemi, mpezi itutu kunsoko aakulu itumbe la mongo ahume kundekela nki ile muisale yao munzila a kenda ku Yuda. 8Hangi ize limole itutu kung'wa Asafu mulindi ila ihaka la mutemi ahume kumpa imiti ninye chembeele a mumpita itendo pakupe ni nyumba akamukulya Itunda. Nu kikihego la kisale nukunyumba nikishie." Kululo kunsoko mukono uza wa ng'wi Tunda au koli kung'wane, umutemi akampa ilompi lane.9Nikapika ku akulu kitumbi la mongo, nikaapa imatutu a mutemi kululo ae waatwala atongeeli ao niikua mbita nia nankila mpalase palung'wi nu nene. 10Sanbalati Mhoroti nu Tobbia mutungwa wang'wa Amoni nai igule lukumo ulu, ikaloeligwa nangulu kunsoko umuntu auzile na ntakile kugema kuaailya antu a Israeli.11Inge nikasuka ku Yelusalemu nikishia kung'wanso mahiko ataatu. 12Nikauka utiko nene ni antu asheehu palung'wi nu nene. Singa nikamuila muntu wihi iko Itunda wane nae uikile mu muyo wane kutenda Yelusalemu. Ite kutile mutugo palung'wi nu nene kuleka nuyo nae numunankiie.13Nikahega utiko ku mumpita wa kigeele kulimela kilungu ka nzoka nu mumpita wa kuhunula impaala, nukukagula makiligo a Yelusalemu nae abomowe ni ndoje ya mbao nae yigazangigwe nu moto. 14Itungo nikalongola kumumpita wa ndiilyo ya mutemi lyoma ai nyegenyege nangulu mutugo naenankiie kukila.15Kululo nikalongola utiku wuwo mpele igiile kukagula ikiligo, nikasuka kunyuma nikingiila umumpita wa kigeele na uu nikagomoka. 16Atongeeli shanga aealingingile nae nendile na naentendile singa ae niatambuie a Yahudi ni akuhani, ni akulu, niatongeeli nao niangiza nae itumile milimo iyo.17Nikaaila, Waona intandatu nukukete, Iyerusalemu ikale mumakumuula mimpitakwe agazangigwe nu moto. Kilanyi kuzenga upya ikiligo la Yelusalemu kuleka kutula ni minyala hange." 18Ai niatambuie kina mukono uza wa ng'wi Tundane aumola palung'wi nunene numunkani ya mutemi naumbiie. Ikalunga, "Kweni kuhega kenda zenga." Kululo ikakomisa mikonoao kunsoko amulimo nuuza.19Inge Sanbarati Mhoroni, nu Tobbia mtugwa wang'wa Mwamoni, nu Geshamu mwarabu nai igule mpola niyanso, ikakuheka nukuutukila, ikalunga, "Ukutenda uli? Ukilea numutemi?" 20Nikaasukilya, Itunda wa kigulu ukuupa ukende. Usese kiatugwa akwe kulongola kuzenga. Inge wimugila lyoma, kutile itai, hange kutile idai nilakiie Yelusalemu."
1Eliashibu mukulu wa adimi, wakimika palung'wi nialuna aadimi, ikazenga mumpita wa nkolo. Ikalelyaa nukuika mimpitaakwe. Ikaikila mpilimo kuntongeela a munala wa ng'wa Hamea nu munala wang'wa Hananeli. 2Ntongela ao antu a Yeriko ae azengile, ni ntongeela ao Zakuri ng'wa Imri akazenga.3Ana ang'wa Senaa ikazenga mumpita wa nsamaki ikaikila impandwaa akwe ikaekela ndoje yakwe ni yuma yakwe ni mapindyo akwe. 4Meremoth akaandala lyoma nilityatie nuanso ng'wana wang'wa Uria ng'wana wang'wa Hakosi. Nukuntongeela ao Meshulamu wakanonya. Nuanso ng'wana wang'wa Berekia ng'wana wang'wa Meshezabeli. Pakupe nienso Sadoki akanonya, ng'wenso ng'wana wang'wa Baana. 5Ntongeela ao Watekoi ikanonya, inge atongeeli ao ikahita ituma mulimo nai alagiigwe ni akulu ao.6Yoyada ng'wana wang'wa Pasea, nu Meshulamu ng'wana wang'wa Besodeya, ikanonya mumpita wa kale. Aika empandwa nukuika ndoje yakwe ni yuma yakwe ni mapindilyo akwe. 7Ni enso, Melatia Mgibeoni, nu Yadoni Meronothi, antu aku Gibeoni nuku Mispa, akanoneelya migulya mai mukulu wa kisale ke itumbi la mongo ai wishie.8Ni ntongeela akwe Uzieli ng'wana wang'wa Harhaya, ung'wi wa atyana dhahabu akanonya. Ntongeela akwe Hanania nuwi mnonya makuta akunyunkiila. Ikazenga hangi Yelusalemu ikiligo nigale. 9Ni ntongeela ao Refaya ng'wana wang'wa Huri akazenga. Aiza mutemi mu kisale kiniino akisale ka Yelusalemu. 10Ni ntongeela ao Yedaya ng'wana wang'wa Harumafu akazenga pakupe nulikalo lakwe. Ntongeela akwe Hatushi ng'wana wang'wa Hashabneya akazenga.11Malkiya ng'wana wang'wa Harimu nu Hashubu ng'wana wang'wa Pahat Moabu, azenga lyima ingiza palung'wi nu munala wa tanuu. 12Ntongeela ao Shalumu ng'wana wang'wa Haloheshi mukulu a kisale kinino mu kisala ka Yelusalemu akazenga palung'wi ni ananso akwe.13Hanuni niakola kisaleka Zanoa akazenga mumpita wa kigeele. Ai azengile hange ikaikila ndoje yakwe ni mayuma akwe ni malugailo akwe. Ikazenga mapa magana ikumi kupikiila mumpita wa mpaala.14Malkiya, ng'wana wang'wa Rekabu mukulu wa kisale ka Beth-Hakeremu, akazenga mumpita wa mpaala. Auzengile nukuikila ndoje yakwe ni yuma yake ni malugailo akwe. 15Shalumu ng'wana wang'wa Kolhoze, mukulu wa kisale ka Mispa, akazenga mumpita wa ndiilyo. Azengile nukuukila kikunikilo miguulya akwe nukuikila mimpita akwe, ni yuma yakwe, ni malugalilo akwe. Akazenga upyaa ikiligo ku mpwani ang'wa Silowamu ku nzega a mutemi kupikiila uhumi wa kuntongeela kupuma kisale kang'wa Daudi.16Nehemia ng'wana wang'wa Azbuki, mutemi mu ng'wa kisale mu kisale ka Beth-suri, akazenga pang'wanso, kupumiila ibilila yang'wa Daudi, ntongeela ibilika nae lizengilwe ni antu, ni likalo la antu niakete ngulu. 17Ntongeela akwe Alawi ikazenga, palung'wi nu Rehumi ng'wana wang'wanBani ni ntongeela akwe, Hashaiba, mutemi wang'wa kisale ka Keila, ku kisale kakwe.18Ntongeela akwe antu a mahee ao akazenga, ikatula palung'wi nu Binui ng'wana wang'wa Henadadi, mukulu wa ng'wa kisale wa Keila. 19Ntongeela akwe akazenga Ezeri, ng'wana wang'wa Yeshua, mutemi waku Mispa, auzengile lojimingiza kuhonga miika imata, kunindo ikiligo.20Ntongeela akwe Baruki, ng'wana wa Zakai, wikazenga kuuliwa lyimingiza nindo ikiligo kuhinga kumumpita ku-wishi Eliashibu mukulu adimi. 21Ntongeela akwe Meremothi, ng'wana wang'wa Uria, ng'wana wang'wa Hakosi, wikazenga lyima ingiza kupumila mumpita wa nyumba ang'wa Eliashibu kupikiila kunyumba ang'wa Eliashibu.22Hangi ntongeela akwe akulu aadimi anto akisale nikanso pakupe ni Yerusalemu ikazenga. 23Ntongeela ao Benjameni nu Hashubu akazenga kuhonga kunyumba yao. Ntongeela yao Azaria ng'wana wa Maaseya, ng'wana wang'wa Anania, au zengile pakuoe ni nyumba kwe. 24Ntongeela akwe Binui ng'wana wang'wa Henadadi akazenga lyima ingiza kupuma pa likalo lang'wa Azaria kuhonga kikiligo.25U Palali, ng'wana wang'wa Uzia, akazenga pigulya pa nindo kikiligo nu munala nuwenee migulya kupumila mulikalo la migulya la mutemi mu lyoma la alindiili, intongeela akwe u Pedaya ng'wana wang'wa Paroshi akazenga. 26Lantongeela atugwa a mihekalu nae ishie ku Ofeli ikazenga kulunga ipande niitepeela mazi ipande la kilya munala nuwigela. 27Ntongeela akwe, Watekoi ikazenga kana ingiza kukinga kumunala mukulu nuukole kunzi ki kiligo la Ofeli.28Akulu aadimi akazenga pigulya la mumpita wa mpalase, kila ung'wi wao kukinga ku nyumba kwe. 29Ntongeela ao Sadoki ng'wana wang'wa Imeri, akazenga lyima lilo kuhonga ku nyumbakwe. Nintongeela akwe Shemaya ng'wana wang'wa Shekania, mulindila mumpita wa kukilya akazenga. 30Ntongeela akwe Hanania, ng'wana wang'wa Shelemia, nu Hanuni, ng'wana wa mutandatu kung'wa Salafu, ikazenga lyoma ingiza. Meshulamu ng'wana wang'wa Berekia akazenga kuhinga kumbele yakwe.31Ntongeela akwe Malkiya, ung'wi wa atyana idhahabu akazenga ku nyumba aatugwa amuhekalu niagulya maintu nai ahongile kumumpita wi geleza nuku mbele akumpelo. 32Agulya maintu a zahabu ni agulya maintu kumbele ni la migulya ku nindo nu mumpita wa nkolo.
1Sanbalati nae wigule kina kuuzenga ikiligo, akalipiilwa munkolo akwe, ng'wenso akataka nangulu, akaaheka ayahudi. 2Ntongeela a aluna akwe ni ikui mbita aku Samaria akalunga, "Ayahudi alema aaite akutenda ule? ahumile kunonelya kisali enso? Ahumile kupumya isongeelyo? Ahumile kumailya mulimo luhiku lung'wi? Ahumile kuleta magwe kupuma nae asonsewe moto? 3Tobia Mwamoni ae ipalung'wi nu nu ng'wenso, akalunga, "Angaitule mulula aza uzenankila migulya a iki niakukizenga auze bomola ne ikiligo ili ni la magwe."4Kutegeleke, Itunda itu, kunsoko usese kuutukilwa. Susha manang'ani ao muilakala yao enso nukuatenda atugwe mihe kina enso inge atugwa. 5Leka kukunika milandu ao, na leka kuheja milandu ao ntongeela ako, kunsoko abipilwa nao niakuzenga. 6Kululo ae kuzengile ihiligo ni kiligo lihi ai lihonga kewe nu ng'wa ulepu akwe kunsoko iantu ae atite nsula kituma mulimo.7Inge Sanbarati, Tobia, Waarabu, Waamoni, nia Ashdodi nae igulye kina mulimo wa unoneelyi wi kiligo wa ku Yelusalemu ae wendelee kina imoma nae abunikile mung'wanso makiligo nae abunikile atugwa gazabu ni nkulu ikakila munkolo yao. 8Ihi akanonya ianza palung'wi ikaza kikua ni Yelusalemu yikatendeka mabee mukate akwe. 9Inge kikalompa kung'wi Tunda itu kikaika alindiili anga ulindiili nsoko ao ng'ung'wi nu utiko nsoko a wilei wao.10Yikatula antu a Yuda ukalunga, "Ingulu yao nae akenkile miligo ikuleng'wa. Likoli nsingi ihalo lizuigwe ikulu, shanga kuhumila kuzenga ikiligo." 11Ni ake ito ikalunga, "Ni shanga akalunga ang'wi kiloela mpaka nukuzile kung'wao nukuabulaga nukimisha milimo."12Matungo nanso ayahudi nae ishie pakupe nienso ikapuma mpande yihi akaligigwa nusese nkua ikumi ikakupema kumainto nae atendile kung'witu. 13Kululo nikaaika antu mumima a pihe a ikiligo ku muma nii ng'walyi. Nikaika kila mukola nyumba azukete panga, ndilima, nuuta. 14Nikagooza, nikimuka, nikaaila akulu, niatemi, ni antu mangiza leki kogopi mukimbuki mukulu inga mukulu mukuilwa. Ateteeli anya ndugu anyu, ana anyu ananso anyu, asungu anyu, ni nyumba yanyu.15Nai yapikila abe itu nae igule kina makani ao nae amole niyilingikile kung'witu, ni Tunda ae waagazangilya makani ao kihi kikasuka kikiligo kila muntu kumilimo akwe. 16Kululo matungo nanso akeecho muatugwa ane ikituma milimo kuzenga ikiligo ang'wi ao ikaamba ndilima, ngula, mata, nukutugala makuanila kina atongeeli ikimika ku migongo aanto a Yuda.17Kululo atugwa wawo wao nai izenga ikiligo nukukenka miligo ai igiilya moma ao. Muntu wihi ai wituma milimo ku mukono ung'wi. 18Muzengi wihi au tugae panga pa lubalu lakwe ae wizenga uu. Uyu nae ukuile kalumbeda akishie pakupe nunene.19Ae niaie akulu niatongeeli ni antu angiza, milimo miza na nziza, kizengile pi kiligo kole nu muntu mungiza. 20Itumi mumankile ilyoma numukija luli la kalumbeta nu wilingiili kung'wanso. Itunda witu ukuukuila."21Kululo ae kitumila milimo nuanso, ang'wi ao ae akuhola ndilima kupuma kilya nikitamukile pi ng'ung'wi wihi inzota niyikupumila. 22Nikaa ila antu matungo nanso. Kila muntu nu mutugwa akwe alongolo uliku pakate a Yelusalemu, atule alindiili utiko ni atugwa itungo nilanso. 23Kululo si nene ang'wi aluna ane, ang'wi atugwa ane ang'wi antu alindiili nae atyatile kutili ung'wi wito nuukai ung'wenda wakwe, kila muntu auhoile maikuilo akwe kina anga ae walongole kunsoko akutepa maze.
1Yatula itunja ao ite ni asungu ao ikalila kungulu pa ayahudi auya. 2Kunsoko ae akole antu ang'wi nae ilunga, "Usese ni ana itu, ni ananso itu, kukole kiido. Inge kupantika ilo kuhume kulya kishie." 3Hangi ae akole antu ang'wi nae ilunga, "Kuambiilya kuantu migunda itu ni nyumba yito kulije iligwa ukate wa nzala.4Ni ang'wi ikalunga, "Kakopisilya mpia kulipa godi kumutemi kumigunda ito ni migunda a mizabibu. 5Kuite itungele miili itu ni sakami impyani ni anya ndugu ito, ni ana itu, ni ananso itu kuatugwa. Ananso ito ang'wi aile atugwa inge kiagila ngulu ya kuagulya kunsoko antu ang'wi akele migunda ito ni mizabibu ito.6Nikabipilwa nangulu nae nigule kililo kao ni makani aya. 7Yatula nikasigila kuuluite, nikaleta masemeelwa ku akulu niatigeeli. Nikaaila, "Unyenye mukuduma nyingeelyo kila ung'wi anyu kupuma kuanya ndugu akwe winyene." nikitangwa milundo ukulu kunsoko ao. 8Nikaaila, usese kuuhumi ae kuhumila kuakombola kupuma kuutungwa anyandugu ito a kiyahudi nae aguigwe mumahi, inge maaguiye anyandugu nialuna anyu niasungu kina maaguiye hange kung'wito!"9Hangi nikalunga nimukituma singa kiziza. Shanga mutakiwe ne kugenda muukuilwa wang'wi Tunda ito kuhume kugilya makani a mahe ni iza abeito? 10Unene ni aluna ane, ni atugwa ane, kiapa mpia ni ilegwa. Inge kuleke kuapumya nyingeelya ku mikono iyi. 11Asukilyi lelo yuyi migundao, mizabibu ao, migundao na mizeituni ni nyumba yao ni mpia nkeho, iligwa, divai ni mpya, ni makuta nae muahaeeye.12Ikalunga, "Kususha iko nae kuhoile kupuma ng'wandyo. Shanga kuuhuja kintu kihi kupuma kung'wao. Kutenda anga nuuliiye." Nikaitanga akulu aadimi nikaalaganilya atende anga nai ahaidile. 13Nikapumunta ung'wendane nikalunga, inge Itunda waheje inyumba ni nsao ya kila muntu mulemilwe kutendela ilago lakwe. Kululo wapumnte watule mugila anga kintu. Milundo wihi wikalunga "Amina" Ikamukulya Itunda ni antu ikatenda anga nae alapile.14Kululo kupuma matungo nanso nae mbikilwe kutula mukulu ao mihe a Yuda, kupuma ng'waka wa makumi ataatu, na ibeele ku mutemi Artashasta, myaka ikumi na ibeele, unene ni aluna ane shanga ae kukie ndya nae yipumiae kung'wa gabana. 15Inge akulu a kale nae ntongeela ane ae aaikie antu miligo milito, hange ikahola kung'wao shekeli makumi anee a mpia kunsoko a ndya ni divai ao a kila nsiku. Niatungwa ao ai ikaatendela ubi antu. Inge singa ae ntendile ite nsako akumogopa Itunda.16Ni kendelea kitums milimo ki kiligo singa ae kuguile ihe. Ni atugwa ane ihi ikilungila kuko kunsoko a milima nanso. 17Pa nilila ndya ae akole ayahudi ni akulu ao antu 150, kuleka nae azile kung'wito kupuma ku anya kilungu nae akuukengeza.18Maintu ihi nae aandawe mahiko ihi ae ng'obe ing'wi, nkolo mutandatu nae yitemenuwe, ni nyonyi mumahiko ikumi ni divai yihi ni yido. Ku makani aya iki shanga ae ntakile kipegwa ka ndya kang'wa gabana kunsoko ae widai ilitu nangulu ku anto. 19Nkimbuke ae itundane, kuukende kunsoko a ihi nina matendile ku antuawa.
1Matungo Sanbarati, Tobia, Geshemu Mwarabu ni abi itu angiza nae igule kina ae nzengile upya ikiligo hangi kina tile lyoma lihi nae lilekilwe ng'walyi, hangi shanga mbikie luje mumumpita, 2Sanbalati nu Geshemu akatuma antu akalunga, "Kilanyi kutunkane palung'wi pa kitunga welela pa Ono." Inge ae atakile kutendeela ubi.3Nikaatuma antu kung'wao, nikalunga, "Nikituma mulimo ukulu singa uhumi kuhulumuka. Niki milimo imike anga nikegakuza kung'wako?" 4Ikatuma lukani lulolulo ka nee nu nene nikaasukilya uu du ku matungo.5Sanbarati akatuma mutugwa akwe kung'wana ku nzila yiyo yiyo kataano nuukilisigwa nu wi ng'walyi mumi konakwe. 6Yikilisigwe, "Yitambue mumahii, u Geshemu nung'wenso akalunga kina uewe ni ayahudi maina hiya kukutupa kunsoko nanso nainazenga ikiligo. Kunsoko a nkanizi, wahumbeela kutula mutemi wao.7Nu wewe waatemanula iamanga, kutananya nkani yako mu Yerusalemu, ikalunga ukole mutemi kung'wanso ku Yuda!" Uhumile kutula nu uhueli kina umutemi ukija inkanizi. Kululo nzuo kitambuile.8Nakamutuma lukani nikalunga, "Makani anga nanso akile kutung'wa anga nuuliiye kunsoko mukoloako umasigiie. 9Kunsoko ehi ae aloilweakukaze ikaze asigie, "Akuleka mikonoaokituma milimo nanso, shanga yikutendeka." Inga itungela, Itunda ituna kumisa mikono ane.10Nikalongola kito kung'wa Shemaya ng'wana wang'wa Delaya, ng'wana wang'wa Mehetabeli, nautungilwe mito lakwe akalunga, "Sebu kutankane palung'wi kunyumba ang'wi Tunda, mukate a nyumba akulompeela kulugaile indoje a munyumba nanso. Kunsoko apembya akuulage. Utiko apembilye akubulage." 11Nikasukilya, "Muntu angunene nihumile na kumanka? Nu muntu angu nene nihumilane kingila ku nyumba akulompela kunsoko nihume kishie? Shanga kiingila."12Nikakesa kina shanga Itunda au umutumile inge autumie umanga kung'wane. Tobia nu Sanbarati ikamuhola utugwa. 13Ikamupa milimo kuntenda ntule nu oa kunsoko ntende iko nauliiye ntende milandu, kululo ae ahumile kumpa ilina ni be anihumye minyala. 14Itundane akimbuke Tobia nu Sanbarati ku ihi nae antendile. Hangi mukimbuke mumanga Noadia ni amanga niangiza nae agemile kuntenda nogope.15Kululo ikiligo likakondeela uluhiko la makumi abeele na itaano ku ng'weli nua Eluli, ntongeela a nsiku, makumi ataano na ibeele. 16Abe ito ihi nae igule nanso mahi ihi nae akupilimile, ikogopa na ikabunika myoyo nangulu mumikono ao enso. Kundogoelyo ae alinga milimo nanso aitendekile kuailigwa ni Tunda witu.17Itungo ele ikatuma makilisigwa edo kung'wa Tobia. Ni makilisigwa ang'wa Tobia ikaaziila. 18Kunsoko ae edo kung'wanso ku Yuda nae atugilwe kukilapo kakwe kunsoko ae mukwingwa wang'wa Shekania, ng'wana wang'wa Ara. Ng'wakwe Yehohanani ai waina musungu wang'wa Meshulamu ng'wana wang'wa Berekia. 19Hangi ikandigitya une kukiila ntendo yakwe ni nzinza mukumutambuila nkani yane. Makilisigwa ane aletilwe kung'wane kupuma kung'wa Tobia kunkangiilya.
1Matungo ikligo nae lakonda nindoje nakondya kimisha, alindili a mimpita ni umbi a alawi ae atemanulwa. 2Nikamupeza muluna ae Hanani atule ni malagiilyo ni makulu mu Yerusalemu. Palung'wi nu Hanania naeiza mimiili wa kisale, kunsoko au kete uuhueli hange aumogopile Itunda kulukulu kikila ido.3Nene nikamuila, leki kuluguli mimpita a Yerusalemu mpaka lyoa litende itaki. Matungo alindiili a mumpita akulindiila, uhumile kulugaila mimpita nukonyeelya. Temanula alindiili kupuma ao mishie ku Yerusalemu ni ang'wi pa wewe nuwilindiila, niang'wi kuatongeela a nyumba yao enso. 4Inge kisale ae kigale hange kikulu. Inye ae akele antu asheehu mung'wanso mukate na kutile inyumba nae yizengilwe hangi.5Itundane au ikile munkolo ane, kuilinga palung'wi akulu,niakulu ao niantu niakilisa mina ao munyumba yao. Nika liji mbugulu a utuugwa wao nianso nae asukile ng'wandyo kaona kina yakilisigwe mumo.6Awa inge antu akisale nae endile kupumila mumahumuulu ao nae ahamigwe matungoNebukadreza mutemi wa ku Babeli auhoile atugwa. Akasuka ku Yerusalemu nu ku Yuda. Kila muntu wendekitalakwe. 7Wikaza nu Zerubabeli, Yoshua, Nehemia, Seraya, Reelaya, Nahamani, Mordekai, Bilshani, Mispari, Bigwai, Rehumu nuku Baana. Ualigwa ku ana a Israeli yikatula iti.8Ana ang'wa Paroshi, 2,172. 9Ana ang'wa Shefatia, 372. 10Ana ang'wa Ara, 652.11Ana ang'wa Pahath Moabu, 12Kuana ang'wa Yeshua ni Yoabu, 2,818. 13Ana ang'wa Elamu, 1,254. 14Ana ang'wa Zatu, 845. Ana ang'wa Zakai, 760.15Ana ang'wa Binnui, 648. 16Ana ang'wa Bebai, 628. 17Ana ang'wa Azgadi, 2,322. 18Ana ang'wa Adonikamu, 667.19Ana ang'wa Bigwai, 2,067. 20Ana ang'wa Adini, 655. 21Ana ang'wa Ateri, ang'wa Hezekia, 98. 22Ana ang'wa Hashumu, 328.23Ana ang'wa Besai, 324. 24Ana ang'wa Harifu, 112. 25Ana ang'wa Gibeoni, 95. 26Antu kupumila ku Bethlehemu nu ku Netofa, 188.27Antu ang'wa Anathothi, 128. 28Antu aku Beth Azmaweth, 42. 29Antu aku Kiriath Yerimu, Kefira, na Beerothi, 743. 30Antu aku Rama nu ku Geba, 621.31Antu aku Mikmasi, 122. 32Antu aku Betheli nu ku Ai, 123. 33Antu aku Nebo, 52. 34Antu aku Elamu wa kabeeli, 1,254.35Antu aku Harimu, 320. 36Antu aku Yeriko, 345. 37Antu aku Lodi, Hadidi, nuku Ono, 721. 38Antu aku Senaa, 3,930.39Ademi ana ang'wa Yedaya (a nyumba ang'wa Yeshua), 973. 40Ana ang'wa Imeri, 1,052. 41Ana ang'wa Pashuri, 1,247. 42Ana ang'wa Harimu, 1,017.43Alawi, ana ang'wa Yeshua, aku Kadmieli, aku Binui, aku Hodavia, 74. 44Iimbi ana ang'wa Asafu, 148. 45Nae alugueloje wa ana ang'wa Shalumu ana ang'wa Ateri, ana ang'wa Talmoni; ana ang'wa Akubu, ana ang'wa Hatita, ana ang'wa Shobai, 138.46Atugwa amu nyumba akulimpeela ana ang'wa Siha, ana ang'wa Hasufa, ana ang'wa Tabaothi, 47ana ang'wa Kerosi, ana ang'wa Siaha, ana ang'wa Padoni, 48ana ang'wa Lebana , ana ang'wa Hagaba, ana ang'wa Salmai, 49ana ang'wa Hanani, ana ang'wa Gideli, ana ang'wa Gahari.50Ana ang'wa Reaya, ana ang'wa Resini, ana ang'wa Nekoda, 51ana ang'wa Gazamu, ana ang'wa Uza, 52ana ang'wa Pasea, ana ang'wa Besai, ana ang'wa Meunimu, ana ang'wa Nefusimu.53Ana ang'wa Bakbuki, ana ang'wa Hakufa, ana ang'wa Harhuri, 54ana ang'wa Baslith, ana ang'wa Mehida, ana ang'wa Harsha, 55ana ang'wa Barkosi, ana ang'wa Sisera, ana ang'wa Tema, 56ana ang'wa Nesia, ana ang'wa Hatifa.57Ana ang'wa Sulemani, ana ang'wa Sotai, ana ang'wa Sofeereth, ana ang'wa Peruda, 58ana ang'wa Yaala, ana ang'wa Darkoni, ana ang'wa Gideli, 59ana ang'wa Shefatia, ana ang'wa Hatili, ana ang'wa Pokerethi Sebaimu, ana ang'wa Amoni. 60Atungwa iki amunyumba akulompeela ni ana aantugwa ang'wa Sulemani, ae 392.61Aaa inge antu nae endie kupuma ku Tel Mela, Tel harsha, Kerub, Addon, nu ku Imeri. Inge shanga ae alingile kina enso ang'wi aluna aa tata ao ae ana a Israeli, 62Ana ang'wa Delaya, ana ang'wa Tobia ni ana ang'wa Nekoda, 642. 63Nu kupumila ku adimi ana ang'wa Habaya, Hakosi, nu Barzilai (akamuhola musungu akwe kupuma ku ananso ang'wa Barzilai nu Gileadi akitangwa ku lina lao).64Awa ae akuduma igeleke luiumo ku ihanguie ni ele lao ikalemeka kigeleka kululo ae ahegigwe kupuma kua dimi anga niiza ku anya milandu. 65Nu ng'wenso mukulu wang'wa gabana akaaila aleke kulekelwa alye ndya ya adimi kupuma mitekeelo ku wizaukigwa mudimi nukete uhumi.66Milundo wihi ae antu 42,360, 67kualeka atugwa ao niitunja niatugwa ao niasungu nao akole 7337. ae akole niitunja niasungu iimbi 245.68Mpalasi yao ai 736 mu idadi ao, ni nyumbu ao 245, 69ngamia ao 435, ni ndogwe ao 6,720.70Ang'wi aakola nyumba yaatata ao ae apumilye kipegwa kunsoko a milimo. U gabana aupumilye isongeelyo ka darkoni magana ikomi adhahabu masale 50, ni myenda 530 aadimi. 71Ang'wi ae kulu a nyumba aa tataao ikaapa mumbugulu yao ku milimo darkoni ni ya dhahabu magana makumi abeele, ni dhahabu ni mane 2,200 ya mpia. 72Antu ang'wi ae aapee darkoni ya dhahabu magana makumi abeele a mpia, ni myenda mitandatu nu mupungate ku adimi.73Kululo adimi, Alawi, alindiila mimpita, ni iimbi, antu angiza atugwa amunyumba akulompela, ni aisraeli ihi ikishia muisala yao. Kupikila ng'weli wa mupungati antu a Israeli ae ishie muisale yao."
1Antu ihi ikilunda anga muntu ung'wi mulyoma angwe niung'walyi ntongeela a mumpita wa mazi. Ikamulompa Ezra mukilisi walete mbugulu a malagiilyo ang'wa Musa, iko mukulu nae waalagiiye Israeli. 2Luhiko la ng'wandyo mu ng'weli wa mupungati, Ezra mkulu wa adimi, akaleta malagiilyo ntongeela a wilingisilyi, itunja ni asungu na ihi niakete uhumi wa kija nukulinga. 3Ikakendegela lyoma niling'walyi ntongeela a mumpita wa mazi akasima kupuma kidaudau kupikiila pang'ung'wi ntongeela aitunja masungu, wihi nauhumile kulinga ihi ikategeelya kisa imbugulu a malagiilyo.4Nu Ezra mukilisi akimika pigulya pa kihinbiile ka mbao ni antu a anonilye kunsoko lilo. Pa mpelo akwe ae imikile Matithia, Shema, Anaya, Uria, Hilkia nu Maaseya, ipande lakwe mukono wa kigoha nu Pedaya, nu Misbaeli, Malkiya, Hashumu, Hashbadani, Zekaria nu Meshulamu ae imikile ipande lakwe mkono wa kikima. 5Ezra akakunukula mbugulu ntongela aantuiki kunsoko ai wimikile pigulya a antu, naukunukue antu ihi ikimika.6Ezra akamusongeelya mkulu Itunda; mukulu ni antu, ikahumbula mikonao, ikasukilya, "Tai! Tai!" Ikinamya matwe ao, ikamukulya mukulu nduso yao yikengee pihe. 7Yeshua, Bani, Sherebia, Yamini, Akubu, Shabethai, Hodai, Maaseya, Kelita, Azaria, Yozabidi, Hanania, Pelaya nienso inge alawi, ikaailya antu kulinga malagiilyo, antu ikishie matumbe ao. 8Nianso ae asimile mumbugulu malagiilyo ang'wi tunda, ikalingasilya itai kuitambaao ikapumya ilingasilyo antu alelwe naamasomile.9Nehemia, gabana, nu Ezra mudimi, niakilisi aa lawi nai akualingasa antu ikaaila antu ihi, luhiku ulu inge leigwe kung'wea mukulu Itunda anyu. Leki kuhongeelyi nukulila. Kunsoko antu ihi ae akiile matungo nae igulye makani amalagiilyo. 10Nehemia akaaila longoli, mulye nikinonile, umukate ni mazi akang'wa hangi mutwali muntu numugila kintu, kunsoko luhiku ulu inge lukenda kumukulu witu. Leki kutula nuukea kunsoko ulowa wa mukulu ni ngulu yanyu.11Alawi ikaatenda iantu atule ategeelya, ikalunga, "Kilaji! kunsoko luhiko ulu lukende. leki kutula nuukea." 12Antu ihi ikenda kulya nu kung'wa nukugalana ndya, nukuina kuulowa nuukulu nsoka ae elewe nkani nae ahubiliwe.13Luhiku la kabiili atungeeli a nyumba yaaisekulu kupuma antu ihi, adimi ni alawi, ikilunda kung'wa Ezra, mukilisii ahume kulinga kupuma munkani ya malagiiyo. 14Ikaona niyikilisigwe mumalagiilyo kina umukulu nae umulagiiye Musa kina ana a Israeli ishie mihema matungo a luhiku nulukulu a ng'wela wa mupungati. 15Atakiwe apumye lukani kupumila munyumba yao yihi, nu kung'wanso ku Yerusalemu, ikalunga, longoli kunzi ihe a malugulu mulete matambi kupuma mu mzeituni wa mhaka, ni matambi a miti ni mikomu kuhume kunonya itala ya kiikiilya anga niyikilisigwe."16Kululo antu ikapuma ikaleta matambi, ikimuneelya mahema, kila muntu pigulya a uso mu italanyao, mumatando, mu maanza a nyumba ang'wi tunda pa yi ng'walyi kumumpita wa maze, nu mukiili wa mumpita wang'wa Efraimu. 17Inge milundo wihi wa ao nai asukile kupuma kukitungo ikamonya mahema ikishie mukatao. kunsoko kupuma nsiku yang'wa Yoshua ng'wana wang'wa Nuni kupikiila luhiko nulanso, antu a Israeli shanga ae anoneye uini kuluhiku ulu nulukulu. Nu ulowa wikatula ukulu nangulu.18Inge luhiku kuluhiko, kupumila luhiko la ng'wandyo kuhonga kumpelo akwe, Ezra akasoma kupumila mumbugulua malagiilyo ang'wi tunda. Ikatenda luhiko nulukulu ku mahiku mupungati nu luhiko la munana yikatula nu milundonuuza kuaambila malagiilyo.
1Luhiku la makumi abiili na ine ng'weli wuwo wuwo antu a Israeli ikilunda, enso ae afungikile enso ae atugae magunila, nao ikaikila lunkundi migulya mumatwe ao. 2Uutugwa a israeli ikikoma niageni ihi. Ai imikile nukukumuula milando ao ni ntendo ni mbii ya atata ao.3Ai imikile mulyoma lao, i kinda a lusiku ai awomile kupuma mumbugulu a malagiilyo a mukulu Itunda ao. Ni kinda lolya a lusiko ae akumuue nukinama ntongeela a mukulu Itunda ao. 4Alawi, Yeshua, Bani, Kadmieli, Shebaniya, Buni,nSherebia, Bani nu Kenani, ikimika pigulya la ngazi ikamitanga mukulu itundaao ku luli nulukulu.5Kululo Alawi, nu Yeshua, nu Kadmieli, nu Bani, nu Hashabneya, nu Sherebia, nu Hodia, nu Shebania, nu Pethalia, ikalunga, "Imiki mumukulye mukulu,m Itunda anyu kuli na kale." Likembetwe lina lako nikulu, nilikuigwe kukila ipegwa yihi nu ukuligwa wihi. 6U wewe wimukulu. Uwewe wing'wene. Uwewe witumile kigulu, ilunde la migulya nia malaikachia mbita mbita, nuukumbigulu ni kila kintu nikimola migulya akwe, nu luzi na ihi na amole mung'wanso, waipeza ihi upanga ni ikuimbita amalaika ikukulya.7U wewe inge wimukulu Itunda nae umutemanue Abramu, akamupunya kupumila ku Uri a Akaldayo, akamtanga Ibrahimu. 8Auine umoyo wakwe utigile ntongeela ako na wewe wikatenda palung'wi nu ng'wenso ilago la kuapeza atugwa akwe ihi a akaanani, nu Mhiti, nu Mwamori, nu Perizi, nu Myebusi, nu Wagirgashi. Waika ilago lako kunsoko uwewe ukete itai.9Ae uine lwago la atata itu ku Misri na wikija kililo kao mpelo a luzi la Shamu. 10Wewe autendile ukuilwa kung'wa Farao niatugwa akwe ihi, ni antu ihi a mihe akwe kunsoko auine kina a Misri ae atendile ku kukulya. Inge ae witendee lina nilimikile kupikiila ileliyi.11Wikatemanula luzi ntongeela ao, ikakila mukate a luzi migulya ihe ni nyumu, wikaaguma ao niamukate muluzi anga igwe mukati mumazi.12Uwewe ae uatongee ku kimpandwa ka moto utiku uhume kualikila munzila ahume kugenda kung'wanga wakwe. 13Au hulumukila kupumila migulya a lugulu la Sinai wikaligitya ni enso kupuma kilunde ukapeeza ilago nulukulu ni malagiilyo a tai, ilagiilyo nuluza ni malagiilyo.14Wikaatambuila luhiko lako la kukuligwa wikaapa ilago, malagiilyo, ni malagiilyo kukiila Musa mutugwa ako. 15Wikaapa ndya kupuma kigulu kunsoko a nzala ao, ni maze kupumila migwe, ku nyota ao. Wikaaila alongole amiteme ihe nae ualapie ku kilapo kuapaa.16Inge nianso ni atata ituae atendile milandu, ni enso ae ilugoha, shanga ae aambie malagilyo ako. 17Ai ahitile kutegeelya, shanga asigie ukuilwa nae utendile kung'wao, inge ikatula ilugoha , nu kukiila milandu ao ikaika mutongeeli nsako ahume kusukila utugwa. Inge u wewe wi tunda nuwizue kinya uwai nuukete ukende nu kinya uwai. Singa wimupepele kutaka wi idu kuulowa nuukulu; u wewe singa ae ualekile18Shanga aa ualekile napo nae akondya kupumya ng'wa ng'ombe ki shuma nai kisomewe ikalunga, "Uyu yuyu Itunda anyu nae ukuletile kupumila ku Misri," nae alimiie nangulu. 19Uwewe ku kinya uwai kako, shanga ae ualekile mumbuga. Kimpandwa kilunde kikaatongeela munzila shanga ai kialekile matungo a mung'wi, ni kimpandwa ka moto utiku ikaza keiija munzila nae atakiwe kugenda.20Ae uapee ng'wa ng'welu ako nu muza kuamanyisa ni nkwale yako wikahita kuaima muilakala yao, wikaapa mazi ku nyota yao. 21Ku myaka makumi anee ae uapee mumbuga, shanga ae auiye kintu kihi, imyenda yao senga ae yikulupae migulu ao singa ae iimbile.22Ae uapee utemi wa antu hange ukaapa ike mang'ong'onyelyo ihi a kole, kululo ikatema ihe a Sihoni mutemi wa ku Heshboni, ni he a Ogu mutemi waku Bashani.23Wikatenda ana ao atule idu anga nzota ya kilunde, ukaingilya mihe wikaaila atata ao ingile nukutema. 24Inge antu ikingila, ikamitema ihe, wika alemelya akala ihe nanso, akaanani ikaamba mumukono ao, palung'wi ni atemi ao, ni antu ike nsoko Israeli atule ni enso anga nae atakile.25Nianso akaiambila isale niyekete ngulu, nihe nikete uhumi, nianso ikahola nyumba niyikete maintu ihi ni maza, ilungu niyihimbilwe, mizabibu ni miti a mizeituni, ni miti a nkali duu. Kululo ae alie ikikuta nu kukondanila, ikalowa kuukende wako.26Inge akahita kuukela ikagumanilya. Ikamaguma malagiilyo ako nyuma a migongo ao. Ikaambulaga amanga ako nae nae aakanantilye akusukile uwewe enso ikatenda ubi nuukulu. 27Kululo wikaahangiila mumikono a bii ao nae uagilye. Ni matungo a lwago lao ae akuliie nuwewe wikaija kupuma kigulu ni nkua yido wikaagumiilya kupuma mikono a abii ao, nsako a kimya uwai kako ni kiido.28Inge nae kasupya ekatenda mabii hange ntongeela ako, nuwewe wikaaleka mu mikono a abii ao. Kululo abii ao ikaatema kung'wao mpaka naizekusukila nu kukuliila, wikija kupuma kigulu nkua yido wikaagunilya nsoko a kimya uwai kao. 29Ae uagindile ahume kusuka ku malagiilyo ako. Palung'wi niite atendile lugoha ikahita kutegeelya malago ako. Ae atendile milandu mu malago ako ni wimupeza upanga u muntu wihi niwima ambila, shanga ae amaambie shanga ae aitendele hangi hangi ae ahitile kumtegeelya.30Ku myaka du ukiloela nienso nukuaginda ku ng'wa ng'welu ako ku nzila a nya kidago ako. Palung'wi ni ite shango ae ategeeyo. Kululo wikaikila mumikono a antu a kisale. 31Inge ku kinya uwai wako nuukulu shanga ae ategeeyo. Kululo wikaaikila mumikono a antu a kisale.32Inge Itunda ito, Itunda ita nu mukulu nukete ngulu, nu wa kukanga wiika ilagi lako nu ulowa wako milandu ihi niyakupatile usese, atemi itu, ni adimi itu, nianya kidago itu, ni atata itu, ni atu ako ihi kupuma mahiko aatemi a Ashuru kutongela lelo wialya kina nkeenyo. 33U wewwe wi mukola tai ku yihi naakupatile. Kunsoko atendile kuuhuili, inge katenda milandu. 34Atemi itu akulu itu, adimi itu, ni atata itu, singa ae aambie malagilyoako, hangi singa ae akendegea malago ako ang'wi ntendo yako nae uatendee.35Nu muutemi wao nianso, matungo nae aloilwe ukende wako kung'wao, mihe nikulunikite ilig'wa nae uikile ntongeela ao, singa ae akutumikie ang'wi kuleka nzila yao ni mbii.36Itungele usese kiatugwa mihe nae uapee atata ito kuloelwa inkali yakwe niipegwa yakwe ni nziza, goza, usese kiatugwa. 37Maogolwa ni maza mi hito ihonga kuatemi nae aikile kung'wito nsoko a milandu itu. Atemi mu miili itu nu mumitungo anga nialoilwe. kukete lwago lukulu.38Kunsoko ihi aya kutenda ilago nulukulu ku kikilisa. Mumbungulu nilitungilwe ni mina aakulu ito, Alawi, ni adimi."
1Ao naeaekile emina ao mobalua naeikunekewe ae a Nehemia ng'wana wang'wa Hakalia gavana nea dimi naeaikilwa ae a Sedekia, 2Seraya, Azaria, Yeremia, 3Pashuri, Amaria, Malkiya.4Hamshi, Shekania, Maluki, 5Harimu, Meremothi, Obadia, 6Danieli, Ginethoni, Baruki, 7Meshulamu, Abiya, Miyamini, 8Maazia, Bilgai nu Shemaya. Awa aeadimi.9E walawi ae Yoshua ng'wana wang'wa Azaria, Binui wa ndogu ang'wa Henadadi, Kadmieli, 10nu Alawi eaoya, Shebania, Hodia, Kelita, Pelaya, Hanani, 11Mika, Rehobu, Hashabia, 12Zakuri, Sherebia, Shebania, 13Hodiya, Bani nu Beninu. 14Atongeli a antu ae a Paroshi, Pahath-Moabu, Elamu, Zatu, Bani,15Buni, Azgadi, Bebai, 16Adoniya, Bigwai, Adini, 17Ateri, Hezekia Azuri, 18Hodia, Hashumu, Besai, 19Harifu, Anathothi, Nobai, 20Magpiashi, Meshulamu, Heziri, 21Meshezabeli, Sadoki Yadua.22Pelatia, Hanania, Ana, 23Hoshea, Hanania, Hashubu, 24Haloheshi, Pilha, Shobeki, 25Rehumu, Hashabna, Maaseya, 26Ahia, Hanani, Anani, 27Maluki, Harimu nu Baana.28Neantu eaoya aeademi, nealawi, nealili amelango neembi neitumi neitekelo, nawa ehi naiikomile enso neantu amahe akesale, kilago la ng'witunda, neakema ao, neanaao, neanaa ananso, ehi neakete omanyi nuolengi. 29Ae iongile neanyandoguao, akolo ao, nukitunga, mumasateko nemalapyo nukugenda muma lagelyo ang'wi tunda, naepumigwe nu Musa. Omitumi wang'witunda, nukuambela nukuamba emalago ehi nang'witunda tata witu nuolamulwa wakwe nilago lakwe.30Aekigombilye inge singa kokondya kuapenze eanso itu eantu amihe ang'we kuhola eananso ao kuanaitu. 31Inge aekiee ang'we eantu amihe akuleta emaintu ang'we imaintu ehi nakugulya olohiku la sabato sanga kuogola kupuma kung'wao olohiku nula Sabato angue lohiku leki nuloza. Kila ng'waka wa saba kuteka emegonda itu kusupye iinge kupyagula emamelando ehi napumee inge ayahuei angeza.32Anga kugomba ilago la kupumya shilinge isongelyo kila ng'waka kunsoko awiaeli wanyumba ang'witunda witu, 33Kupumya indya ya okole, nisongelyo la ndya ne bahu, isongelyo la kutimwa mahiko a Sabato, alowa nupya nua ng'weli nuolowa wakosonswa, nisongelyo niza, ni songelyo la melandu kononywa oigombyi ne Israeli, palung'wi nemelemo na nyumba ang'wi tunda witu.34Ni ademi, Walawi, neantu ekakua ekula, kunsoko isongelyo la nkwe, ekula aepumilye ezeze nyanyu mooko witu mokate monyumba ang'wi tunda witu kumatungo naekilwe kila ng'waka. Inkwe nianso aeisonsilwe migolya lamadhabahu ang'wa tata itunda witu. Anga niandekile milago. 35Aekigombilye kupumya monyombo ang'watata maintu na ng'wandyo na pumee mumahalo itu, nemaintu ang'wandyo wa motekela ng'waka. 36Anga naeiandekilwe inge milago. Aekigombilye kutela monyumba ang'waitunda nekuademi emekeli neatugwa neang'wandyo neana itu ne metungo itu.37Kuupumya outu nua ng'wandyo nemasongelyo ituna maintu. Ne maintu akela mote, nitule nempyani makula kutala kuademi,. Monyumba niakupihila emaintu ang'wi tunda witu. Kuataela ealawi ipande likumi kupuma mihalo litu konsoko ealawikuhoela emasongelyo moisale yehinekituma emelemo. 38Modemi, motuugwa wa Haruni, inge lazima ezeinenealawi ematungo neakohola emasongelyo. Ealawi anonilye kuleta ipande lankwe lisongelyo monyumba ang'wi tunda witu munyumba niakupihila emaintu.39Kunsoko eana Israeli ne ana a Lawi, akuleta imasongelyo ni ndya, entule nepya, nemakuta monyumba na kupihila kulolo iintu nia paiza ikemekigwa, nipande la ademi neitumi, nealili amelango, neembi, sanga akuteka enyumba ang'witunda witu.
1Atongeli aantu aeikie ku Yerusalemu, neantu neageza ae akuile ekula ili kutala ong'we kati aantuikumi neakikie ku Yerusalemu. Kesale nekeza, neaoya tisa naeasagile mu isale niingeza. 2Neantu aeabalekewe ehi naeipumilye kwa nkolo eng'we kikie ko Yerusalemu.3Awa inge atongeli amekoa nae ikie Yerusalemu, inge uugwa muisale yang'wa Yuda kila muntu ae wikie mihe akwe wing'wene,aeepalong'we ne Israeli, ademi, Alawi, atongeli itekelo, neatungwa atongeli a Sulemani. 4Mu Yerusalemu aeikie akehuaana ang'wa Yuda neakeehu aana ang'wa Benyamini, antu ang'wa Yuda, aepalong'we nu Athaya, neana ang'wa Uzia, ngwana wang'wa Zekaria, ng'wana wang'wa Amaria, ng'wana wang'wa Shefatia, ng'wana wang'wa Mahalaleli, ng'wana wang'wa Peresi.5Ne Maaseya, ng'wana wang'wa Baruki, ng'wana wang'wa Kolhoze, ng'wana wang'wa Hazaya, ng'wana wang'wa Adaya, ng'wana wang'wa Yoyaribu, ng'wana wang'wa Zakaria, ng'wana wang'wa Mshelani, ng'wana wang'wa Baruki. 6Ana ehi neang'wa Peresi naeikie ku Yerusalemu ae 468. Ae masujaa.7Neanso wawo ae ana ang'wa Benyamini, Salu, ng'wana wang'wa Meshulamu, ng'wana wang'wa Yoedi, ng'wana wang'wa Pedaya, ng'wana wang'wa Kolaya, ng'wana wang'wa Maaseva, ng'wana wang'wa Ithieli, ng'wana wang'wa Yehaya. 8Ne baada akwe, Gabai nu Salai, antu 928. 9Yoeli ng'wana wang'wa Zikri ae mogozi ao; nu Yuda ng'wana wang'wa Hasenua ae mokolo wa kabeeli migolya lakesale.10Kupuma kuademi Yedaya, ng'wana wang'wa Yoyaribu, Yakini, 11Sereya ng'wana wang'wa Hilikia, ng'wana wang'wa Meshulamu, ng'wana wang'wa Sadoki, ng'wana wang'wa Merayoti, ng'wana wang'wa Ahitubu, mokolo wa nyumba ang'wi tunda, 12nea oya naetumile emelemo na ndogu, antu 822, nu Adaya ng'wana wang'wa Yerohamu, ng'wana wang'wa Pelalia, ng'wana wang'wa Amzi, ng'wana wang'wa Zekaria, ng'wana wang'wa Pashuri, ng'wana wang'wa Malkiya.13Neenso aeihanji akwe nae akulu amokesale itunja 242, nea Maasai ng'wana wang'wa Azareli, ng'wana wang'wa Azai, ng'wana wang'wa Meshilemothi, ng'wana wang'wa Imeri; 14neanya ndogu ao, 128 ikoi neanyalogoha, neakete ologoha, wazili wao nae otongee a Zabdieli, ng'wana wang'wa Hageoli.15Ne alawi Shemaya ng'wana wang'wa Hashubu, ng'wana wang'wa Azrikamu, ng'wana wang'wa Hashabia, ng'wana wang'wa Buni, 16nu Shabethai, nu Yozabadi, nae zaatongeli a alawi, naeemekee emelemo na kunzi anyumba ang'wa Itunda.17Aeza okole Matania, ng'wana wang'wa Mika, ng'wana wang'wa Zakri, ng'wana wang'wa Asafu, naeza momboi nae wandelye ilombi la malompi, nu Bakbukia, wakabeele mologendo neanya ndogu, akwe, nu Abda ng'wana wang'wa Shemaya, ng'wana wang'wa Galali, ng'wana wang'wa Yeduthuni. 18Mokesale kehii nekauza aeza alawi 284.19Ealili amelango Akubu, Talmoni, neihanji ao, naeza alili amelango, ituja 172. 20Nao naeasagile ea Israeli, neaadimi, nealawi, aeza akole moisale yehii neyang'wa Yuda. Kela montu aewikie milindelo lakwe ong'wenso. 21Itumi itekelo aeikie Ofeli, nuku Siha nu Gishpa naeeatongela.22Motemi nu mokolo migulya ialawi naeituma Yerusalemu aeza Uri ng'wana wang'wa Bani, ng'wana wang'wa Hashabia, ng'wana wang'wa Matania, ng'wana wang'wa Mika, ana aana ang'wa Asafu, naeza embi amelemo monyumba ang'wi tunda. 23Aeakole pihe momalagelyo kupuma komotemi nemalagelyo nemakulo naeapumigwe kuembi kila olohiko naeitakewe. 24Pethahia ng'wana wang'wa Meshezabeli, ng'wana wang'wa Zera, ng'wana wang'wa Yuda, aukole ipandela motemi kunkani yehi niaantu.25Kuhusu iisale ne megondaao, badala aantu ang'wa Yuda ekikie Kiriath-arba, niisale yakwe, nu Diboni, niisale yakwe, nu Yekabzeeli ni isale yakwe. 26Ae ikile mu Yeshua, Molada, Beth-Peleti, 27Hazar-Shuali, Beersheba niisale yakwe.28Neenso ekikie Siklagi, nu Mekona, nii sale yakwe, 29Enrimoni, Sora, Yarmuthi, 30Zanoa, Adulamu, niisale yakwe, nu Lakishi, nemegunda akwe, nu Azeka, ni ii sale yakwe. Kololo ekikie kupuma ku Bersheba mpaka mitongo lang'wa Hinomu. 31Antu ang'wa Benyamini kololo aeikie kupuma kugeba, kopuma ku Mikmashi nu Aiya, nu Beth-eli niisale yakwe. 32Aeikie Anathothi, Nobu, Anania, 33Hazori, Rama, Gitaimu, 34Hadidi, Seboimu, Nebalati, 35Lodi, nu Ono, itongo laalengi. 36Alawi nea ngeza aeikie ku Yuda eaoya ku Benyamini.
1Awa wawa ademi nealawi naeazile palong'wa nu Zerubabeli ng'wana wang'wa Shealueli, palong'we nu Yoshua, Seraya, Yeremia, Ezra, 2Amaria, Maluki, Hatushi, 3Shekania, Harimu nu Meremothi.4Aeza okole nu Iddo, Ginethoni, Abiya, 5Miyamini, Maazia, Bilgai, 6Shemaya, Yoyaribu, Yedaya, 7Salu, Amoki, Hilkia, nu Yedaya. Awa aeakolo aademi neihanji ao, monsiku izi ni yang'wa Yoshua.8Ealawi aeza Yeshua, Binui, Kadmieli, Sherebia, Yuda, nu Matania, naeza motongeli wa nyembo ya kulombelya, palong'we neihanji akwe. 9Bakbukia nu Uno, hanji ao, aeimeki kumpelo ao itungu la kituma.10Yoshua ae ihee akwe Yoyakimu, Yoyakimu aeza iheang'wa Eliashibu, Eliashibu aeze ihe ang'wa Yoyada, 11Yoyada amotugile Yonathani, Yonathani amotugile Yadua.12Monsiku izi niang'wa Yoyakimu awa aeza ademi, akulo anyandugu, Meraya aeza mokolo ang'wa Seraya, Hanania aeza motongeli wang'wa Yeremia, 13Meshulam aeza motongeli wang'wa Ezra, Yehohanani aeza motongeli wang'wa Amaria, 14Yonathani aeza motongeli wang'wa Maluki, nu Yusufu aeza motongeli wang'wa Shekania.15Inge kendelea, Adna aeza motongeli wang'wa Harimu, Helkai aeza motongeli wang'wa Meremothi, 16Zekaria aeza motongeli wang'wa Ido, Meshulamu aeza motongeli wang'wa Ginethoni, nu 17Zikri aeza motongeli wang'wa Abia wang'wa Miyaamini. Piltai aeza mutongeli wang'wa Maazia. 18Shamua aeza motongeli wang'wa Bilgai, Yehonathani aeza motongeli wang'wa Shemaya, 19Matenai aeza motongeli wang'wa Yoyaribu, Uzi aeza motongeli wang'wa Yedaya, 20Kalai aeza motongeli wang'wa Salu, Eberi aeza motongeli wang'wa Amok, 21Hashabia aeza motongeli wang'wa Yedaya.22Momahiku nang'wa Eliashibu, Alawi Eliashibu, Yodaya, Yohana, nu Yadua aeaza aandekilwe anga matwa anyumba yao, neademi aeandekilwe momahiku autemi ang'wa Dario wang'wa Persia. 23Ng'wana wang'wa Lawi neatongeli ao nea momatalao aeza akole mokitabu ka mahiku hadi ihiku lang'wa Yohana ng'wana wang'wa Eliashibu.24Akolo alawi aeza Hashabia, Sherebia, nu Yeshua ng'wana wang'wa Kadmieli, palong'we neihanji ao, naezaemekile kuntongela ao kumolomba nu kumolombelya, wekajibu mapumpukwa mapumpu, kwakohoela ilago lang'wa Daudi, montu wang'wi Itunda. 25Matania, Bakbukia, Obadiya, Meshulamu, Talmoni nu Akubu aeza alili amelango aeza akoleemekile monyumba neya masalanka neya melango. 26Aeatumikile momahiku na ng'wa Yoyakimu, ng'wana wang'wa Yoshua, ng'wana wang'wa Yosadaki, nemahiko ang'wa Nehemia, gabana nu Ezra modemi nu moandiki.27Moipumi wa ukuta wa Yerusalemu, eantu ae adumile alawi ga naeikie ikaleta ku Yerusalemu ili kulompa kuulowa, palong'wa nolombi nukemba ne ngoma ilimbane. 28Ikundi yaembi naeilondile palong'we kupuma kuwilaya naepilimile Yerusalemu nukupuma moisale neya Wanetofathi.29Aeakole kupuma Beth-gilgali nukupuma mo megunda a Geba nu Azmawethi, konsoko eaembi aeza itegemee moisale yao pakupe ne Yerusalemu. 30Ademi nealawi ekioja, hange ekaoja eantu melango ni kilipo.31Hange aenkete nea tongeli a Yuda kulongola migolya mikiligo, nunene kuteula mikutano abeele mekulo ao naealombile ong'wa aewendile upande kuleta migolya aukuta kuhonga impita lajaa.32Hoshaya nu ukehu wa atongeli ang'wa Yuda aeamshatile, 33ne badala akwe wekenda Azaria, Ezra nu Meshulamu, 34Yuda, Benyamini, Shemaya, Yeremia 35nu ng'wana wang'wa modemi ae akate tarumbeta nu Zakaria ng'wana wang'wa Yonathani, ng'wana wang'wa Shemaya, ng'wana wang'wa Mataniya, ng'wana wang'wa Mikaya, ng'wana wang'wa Zakuri, ng'wana wang'wa Asafu.36Ne hanga anyandogu ang'wa ang'wa Zekaria, Shemaya, Azareli, Milalai, Gilalai, Nethaneli, Yuda, Hanani, palong'we niseme yakembela niang'wa Daudi montu wang'witunda. Ezra moandeki aeokole kontongela ao. 37Nukumompita wandielyo aeendile moja kwamoja ne madaraja amokesala kang'wa Daudi migolya kupanda kikiligo. Migolya anyumba ang'wa Daudi kumumpita wa maze wa kokilya.38Neembi neageza naeza aloilwe ekenda ipande ingeza. Aeneatyatile migolya mikiligo pamoja nuukeha waantu, migolya amonala ainyago, inge mikuta nikolo. 39Ne migolya likelo la Efraimu, ni kelo la kale, ni kelo la nsamaki ne monala wa Hananeli na mnala wa Hamea, kikelo la nkolo, naekemeka momo lango wa alili.40Kulolo, milondelo abeele ao naeamolombile aeapata nafasi ao monyumba ang'waitunda, nunene hange nekahola nafasi ane nuokehu wa atongeli, palung'wi nunene. 41Neademi ikalo la enafasi yao, Eliakimu, Maaseya, Miyamini, Mikaya, Elioenai, Zekaria, nu Hanania nea kete ematalumbeta. 42Maaseya, nu Shemaya, Eleazari, Uzi, Yehohanani, Malkiya, Elamu, Ezeri. Eaembi aeembile nu Yezrahia anga emekili.43Aeapumilya emaintu makolu olohiko nulanso, ekalomba, kunsoko itunda aeoalombelye kilombi nikolo. Hange easungu neang'enya aealombile. Kululo ilombelyo la Yerusalemu ikigigwa kupuma kule.44Olohiku nulanso eantu aeashanguwe migulya monyumba ang'wa itunda kunsoko ameshango, maintu ang'wandyo, ne zaka, inge kuihanguila mokate ao. Ipande neletakewe, monkani yaademi nealawi, kela ng'waamuntu aushaguwe kituma emelemo memegunda pakupe niisale. Kunsoko o Yuda aeoloilwe migulya aademi nealawi naeakole emekole kontongelaao. 45Aeitumile ootumishi wang'witunda wao. Kuhuduma ainoni, kunsoko aamri ang'wa Daudi nu ng'wana wakwe u Selemani.46Kululo matungo akale, momahiku ang'wa Daudi nu Asafu, aezaakole emekeli aembeli, naaeza ikole inyembo ya olowa nemasongelyo kung'witunda. 47Momahiku ang'wa Zerubabeli ne momahiku ang'wa Nehemia, Israeli ehi aeapumilye ipande lakila mahiku kuembi nea lili akekelo. Ekaepa pampelo ipande la alawi, nealawi aeaekile ipande la ana ang'wa Haruni.
1Olohiku nulanso aeasomile ketabu kang'wa Musa moakotwa aantu ingeitule anga iandikilwe mokate akwe anga kutile Mwamoni ang'we Mmoabu aloilwe keza moihanji ang'witunda, mpelo. 2Eye aeza kunsoko sanga aeazile kuko aana Israeli ni ndya ya maze, aeza amohoe o Balaamu kugazanja Israeli. Ogwa Itunda witu wekalagelya kugazanja itule uza. 3Inge du naeikija ikani, aeaatengile ia Israeli kupuma kukila mogeni.4Inge kabla apa ng'wanso Eliashibu modemi akaekwa migulya la nyumba la nkunyumba lang'witunda witu. Aeukete empyani nu Tobia. 5Eliashibu aeamononeye Tobia eshumba nekekulu nsoko apo ong'wandyo aeaikile isongelyo ne ndya, uvumba, makala, ni kolyo likomi nela ndya, ntule ne makuta, nae aekilwe kunsoko alawi, neembi, alili a molango, ne meshango kuademi.6Ila imatungo nanso ehi sangaae kenda ku Yerusalemu. Kung'waka wa thelathini na mbele nua Artashasta motemi wa Babeli aenendile kumotemi. Kumatungu nekamolompa omotemi. Luusa la kuhega 7nanekasuka ku Yerusalemu. Nekalenga ne mabee nu Eliashibu naeuzetenda kumopa Tobia chumba kakononelya emahakama anyumba ang'witunda.8Ae nkete ikuo ube na nekaguma iitabu ya nyumba ang'wa Tobia kunzi anyumba akunonelya. 9Aenongile gwa anoni gwe ituo ya kunonigwa, nunene nekasusha mokate ao e makala na nyumba ang'witunda. Isongelyo nelandya neuvumba.10Nekaona inge ipande naeipumigwe kunsoko akuapeza ealawi anga azipumigwa kung'wao, ingegwa ahege kekalakala mitekelo, kela montu kulongola kumogunda wakwe, anaeaembi naeatendile naezehega. 11Kulolo nekaligitya ne maafisa nukulonga, kuneke enyumba ang'witunda alekwa? Aenealondee palong'we nukuaeka monafasi yao.12Inge ea Yuda ehi ikateta imasongelyo nindya, netule mpya ne makuta moitwe niakunonelya. 13Nekaeka anga atunza hazina migulya la hazina, Shelemia modemi, nu Sadoki moandeki, nealawi, Pedaya. Hanani, ng'wana wang'wa Zakuri, ng'wana wang'wa Matania, aeokete neahemba ao. Kunsoko aeaeligwa kutula ahueli, emelemo ae aeza kusambaelya iseme kuantu ao. 14Nkembuke Itunda wane, migolya laolo, ila oleke kuheja intendo ninza nae ntendile kunsoko anyumba ang'witunda wane, nuiaelye wakwe.15Insiku nianso nekaona antu ang'wa Yuda naeapandele entule molohiku la Sabato, mukuleta emadale andya nukuapakela ndogwe nentu, ne zabibu, nitini, nekela aina ameligo ne melito, naealetile ku Yerusalemu olohiku la Sabato. Nekaloelya kena aeakugulya ndya olohiku nulanso.16Antu kupuma kutili naeikie ku Yerusalemu aeeleta insamaki nekela aina amaintu, naekagulya olohiku la Sabato kuantu ang'wa Yuda nukukesale! 17Hange nekaada eatongeli ang'wa Yuda, iiauubeke nemo kuutenda, kugazanja aloiku la Sabato? 18Ii, neatata anyu saeetenda ne ite? Ii, Tunda witu sauletile ne nemabe aya kung'wita nu kukisaleeke? Inge waleta ikuo gwa mo Israeli. Kwako dalaha e Sabato."19Hapo naekikole ekiti kumolango wa Yerusalemu kabula a Sabato, ae neahamlishilye emelango elugaelwe, nasanga inonee kulugulwa badala a Sabato aembekile akehuu, aitumiane momolangoili emeligo ehi eleke kuletwa olohiko la Sabato. 20Itumi aasuluja neaguli akela aina amaintu, aeamankile kunzi a Yerusalemu kang'wee ang'wa kabeleee.21Ila aeneonyile, "Ae kamikie kunzi ikiligo? Anga motende oo hange kumoeka momekono." Kupumela hapo saazile olohiku la Sabato. 22Nekaeela ealawi kioja nukeza ulila omolango, ilikoja olohiko la Sabato. Nkembuke kuaele hange, intunda wane. Nukukeela ehuluma. Kunsoko auhueli wailago nelekole kung'wane.23Momahiku aya aemile ayahudi naezaatenile eakema ako Ashdodi, Amoni nu Moabu. 24Okeho wa ana ao naeeligitya entambu Ashdodi, ila sanga aeekondya kuligitya entambu aa Yuda, ila ntambu eng'we aantu angeza.25Nu nenenekitambuela neanso nunene nae neakoile, nukuatama badala ao nukuluta emasingi ao. Aenea lapeye kung'witunda,nekalunga, moleke kuapa eana ananso anyu, wala moleke kuhola eananso ao kunsoko anyu, wala onyenye. 26Ite, u Sulemani motemi wa Israeli sautendilene emelando kunsoko a songu awa? Mologendo la anye kelongu awaneedu saeza okole omotemi anga ong'wenso na auloilwe nitunda wakwe, itunda wekanonya watule motemi mo a Israeli ehi, ata oo eakema akwe neageni aeemotenda atende emelando. 27Iti, kuutula kutegeleka nukulenda uubeuo nukumogazanja itunda witu nukuahola easungu neageza?28Ong'we wa ng'wana wang'wa Yoyada, ng'wana wang'wa Eliashibu, modemi numokulu, aemokwe newa wakwe nu Sanbalati Mhoroni. Kulolo aenomohegilye kuntongela ane. 29Akukembushe itunda wane. Kunsoko akenda oshapula uudemi, nilago la uudemi nealawi.30Kulolo ae nomogilye kupuma kukila kentu nekegeni, nukumenonya ekazi naudemi, nealawi, kila omoya kumelemo akwe ong'wenso. 31Ae mpumilye isongelo lakwe nae oekilwe ne matunda ang'wandyo. Nkembuke, itunda wane, kuuza.
1Izi nkani yamumanyisi, ngwaa Daudi nu mutemi mu Yerusalemu. 2Umumanyisi ukulunga ite! Anga umuluke wi kuhi, anga ung'wega nuuza mu ng'wega, kela ekendu kehega nu kuleka makolyo duu. 3Nsailo ke iantu neilija kupuma muimulemo ehi neituma pihe alyoa?4Wileli ung'wi wenda, nu wileli nuungiza wizaa, kuite ihe isaga ikaliu. 5Ilyoa litoloka ne lyoa lihaila nukulongola kuukayi, nukusuka keanza nelitolokelo hangi. 6Ung'wega wikumka kutakama, ni nkua yehi wipilima munzila yakwe nukusuka hangi7Myongo ehi ehuma mubahali, kuite ebahali shagizula, keanza imyongo kunelongee, kuko ilongoe hange. 8Kela ekentu ketula kikatae, hangi kutile wehi nuhumile kukeligililya. Iliho shalikula neli nekaliine, sunga ukutye neke nekaligule.9Kehi nekikole kiko ikalukoli, kehi nekelendekile kiko kikulendeka. Kutile nipya pihe alyoa. 10Itee likole ikani lehi neantu ahumile kulunga, "Goza ile ipya? Kehi nekihole aikikoleu malugu edu, imatungo naeakole kunyuma itu. 11Kutile nuigeela kukembuke naekepumie imatungo akale. Nimakani naigee imahiku nakeile naya nakupumila imahiku akuntongeela nemenso shakukimbukwa"12Unene numumanyisi, hangi natula mumutemi muisilaeli a Yelusalemu. 13Aimbikile imahala ane mumanyi nu kuduma kuupolo kela ekentu nekekitung'wa pihe ilunde. Ile nelyenso mulemo ulito ni Tunda upee ianaantu kulitumila nilanso. 14Nihenga intendo yehi niyukutendeka piye alyoa, hangi goza ehi muluke inge kugema kuusunga ung'wega. 15Panaibedile shaihumile kugoolwa! Nekikitile shakukualigwa!16Niimie inkolo ane nukulunga, "Goza nalija upolo ukulu kukila awa naeikae ku Yelusalemu kuntongeela ane. Imahala ane ihengaupolo ukulu nuulengi." 17Namiika inkolo ane kulenga upolo nuula mahala nuupungu. Nalenga kina ile nelyenso gaa aikugema kuusunga ng'wega. 18Kunsoko muudu nuaupolo lukole lwago lidu, nuyu nuongeelya uhugu, wongeelya ukia.
1Nalunga munkolo, "Nzuu, kuugema kuulowa. Kuwuwo uulowa." Kuite goza, uwu nuwenzo ai ng'wega witungo. 2Nalunga muhueli, "Uwu upungu," nukuhusu ulowa, inonee ntuni?"3Nekikolenkelya munkolo ane kuhuma kupikiiela munsula ane kumagai. Nekalekela imahala ane itongeelwe nuupolo atezekile ainambie uupungu. Aindoilwe kuduma ikani niza kuantu kituma pihe ilunde imatungo amahiku alikalo lao.4Aelimeye makani makulu. Aenzengile enyumba kunsoko ane nukutemela emiti amezabibu. 5Aenunilye keluilu nikianza; nikatemela aina yehi niamatunda mukate akwe. 6Nekanunia malambo amaze nsoko akehila kehaka kuanza imiti naetemewe.7Nekagula iatugwa akigoha nawa niakisungu, ainkete atugwa naeatugiwe pautemi wane. Hange nekatula nketa madale makulo niikali niakupugwa, kukila umutemi wehi naulemile kunyuma ane mu Yelusalemu. 8Hange ainiilingiiye impia nezahabu, hazina amutemi ne majimbo. Nikalija eimbi ogoha neitunja kunsoko ane, nukiloelya kupuma kuana antu, atugwa niasungu.9Uu nekatula numukula numugole kukila hi naeakole pa Yelusalemu kunyuma ane, nuupolo wawe aiukole mukati ane. 10Kehi eki imiho ane naekeine insula shaainimagiiye shanga ainemegiiye inkolo ane muulowa wehi, kunsoko inkolo ane ailoilwe mumilemo ane ehi nuulowa aitunu kumilimo ane ehi.11Hangi nekagoza intendo yehi nemikono ane elimiiye numumilemo naenemitumile, kuite hange, kelaekentu amuluke nukugema kuusunga ng'wega ai kutile anga nsailo pihe alyoa. 12Hange nekapiluka kutemanula uupolo, nuula mahala nuupungu.Kundogoilyo kentu kii mutemi nupembilye kunyuma ane wilume, nekikile kitumilwe?13Hangi nikandiilya kulinga kina upolo ukete nsailo kukile uula mahala, anga uwelu nuuza kukile ekiti. 14Nukete uupolo witumile imiho akwe mitwe lakwe kihenga ikianza nuinzu, kuite umuula mahala wigenda mukiti, atezeulingile kina mpelo a aina ing'wi usungilwe kukila ung'wi.15Hangi nekalunga munkolo ane, "Nekekupumila kumuula mahala, kiko kekupumila nuku ng'waane . Ite ukote ubaguli kee ang'wi unene nkete upolo kukila?" Nikamailya munkolo ane, "Uwu nuwenso muluke udu." 16Kunsoko nukete uupolo, anga umuula mahala, shanga ukukimbukwa kumatungo malepu. Mumahiku napembilye, kela ikendu kekutula kewaa. Numupolo wekuza anga nueshaa umuula mahala.17Uu nikaubipilwa uupanga kunsoko amilemo ehi nitumilwe pihe alyoa aimbi kung'waane. Iye inge nsoko kela kentu muluke nukugema kuusunga ng'wega. 18Nekamabipilwa ehi naenilimeiye, nae nakondya kumituma pihe alyoa kunsoko kusinja nemaleke kumuntu nupembilye kunyuma ane.19Hange nyenyu nulengile kina ukutula ukete uupolo ang'wi uula mahala?Ila ukutula memiili kukila kintu pihe alyoa kuite umolemo wane nuupolo wane imazengile. Uwu nuwenso muluke. 20Kuite inkolo ane ikanza kisinsila mumilemo eki nenitumile pihe alyoa.21Kunsoko ihumile kutula numuntu nukituma imilemo kuupolo, ulengi, nuulangaeli, inge ukuleka kela ikentu nukete kumuntu nishawitumile lehi.Uu nuwenso muluke hangi atali nkulu. 22Kundogoilyo nsailoke umuntu nuelija nuitumile umilimo kigigimiilya nukugema munkolo akwe upikeeli nua milimo akwe pihe alyoa? 23Kukila uluhiku umulimo wakwe wakwe wauwai nuukia uu imatungo autiku inkolo akwe singaesupya. Uu nuwenso muuluke.24Kutile ikani niza kumuntu wehi kukila kulya nukung'wa nukizeila hange nekiza mumilimo akwe. Nekikenga kinaetai eye epumile kupuma kumukono wang'wi Tunda. 25Kunsoko nyenyu nuhumile kulya ang'wi ukuhuma kulija ulowa wehi kuleka nuang'wi Tunda?26Kunsoko wehi nukumuloelya, nuanso, Itunda weminkiilya upolo nuulengi nuulowa. Ateze kumunya milandu wiminkiilya mulemo kilingiila nukulila nsoko kina anunkeelye umuntu numuloeye Itunda. Uwu nuo wimpyani numuluki nukugema kuusonga ung'wega.
1Kunsoko kela ekentu nimatungo akwe, ne majila kukila utimeeli pihe ilunde. 2Akule matungo akulugwa ne matungo akusha, matungo akutemela ne matungo akipa natemewe, 3matungo akubulaga ne matungo aponia, matungo akuhambula ne matungo akuzenga.4Akole matungo akulema nematungo akuheka, matungo akuholangelya ne matungo akiginsa, 5matungo akuguma magwe ne matungo akilingiila imagwe, matungo akukumbasiila antu neangiza matungo akuhita kukumbasiila.6Akole matungo akuduma maintu nematungo akuhita kuduma, matungoakusunga maintu nematungo akumaguma, 7matungo akutamula ang'wenda ne matungo akuatuma, matungo akukilaja nematungo akuligitya.8Akole matungo akulowa ne matungo akubipilwa, matungo ambita nematungo aupolo. 9Nsailo ki umitumi nuimilija mumilimo akwe? 10Nihega umulimo ni Tunda uminkiiye iantu kutimiilya.11Itunda uekile kela ekentu kunonela kumatungo akwe. Hange uekile ukaleu mukati ankolo yao. Kuite umuntu shukumile kulinga intendo ni Tunda witumile, kupuma ung'wandyo sunga impelo.12Nengile kina kutile nekiza kumuntu wehi kukila kulowa nukituma nimaza muladi ukikie. 13nehangi kela ung'wi inonee walye nukunywa hange inonee kulinga ndogoilyo akuloelwa nimaza aya napumile mumilimo akwe ehi. Iki kipegwa kupuma kung'wi Tunda.14Nengile kina kehi nukituma Itunda kekusaga ikale. Kutile nekikongeeligwa ang'wi kuhegigwa kunsoko Itunda ng'wenso ukitendile, nsoko kina iantu amuhumbele kumukulya. 15Kehi nekekole aekakonda kutula kukote, nekukatula kikole kakonda kutula kikole. Itunda wiatenda iantu kuduma iintu niipihile.16Hangi nihenga kina pihi alyoa ubi ukoli kuanza nekilagilwe kutula netai, nekuanza katai nkuayedu kikete ubi. 17Nikalunga munkolo ane, "Itunda ukulamuula nukete itai numubi kumatungo napikiie kukela ikani nekela intendo.18Nikalunga munkolo ane, "Itunda wiagema iantu kualagiila kina nianso anga ikali."19Kunsoko impelo iana aantu nempelo aikali impyani usha a ung'wi mpyani nensha amuya. Ehi akele mekupo impyani. Kutile insailo kuantu kukila iikali. Kunsoko kutile kela ikintu kulekutula emehupo? 20Kela ikentu kinzu kianza kinywi. Kela kintu kepumile mulunkunde, hangi kela kintu kekusuka mulunkunde.21Nyenyu nulengile kina inkolo amuntu inzu migulya nenkolo aikali inzu pihe nihee? 22Kuite hangi nikalinga kina kutile niza kuwehi kukila kiloeelya imilimo akwe, kunsoko nelanso lilo ilago lakwe. Nyenyu nuhumile kumuleta hangi kihenga nekepumie kuleka nuanso?
1Hangi nikasiga kukiila lwago lehi nulukole pihe alyoa. Goza uliholi iaantu naeagigwe. Kutile nukumupe peelya kunsoko ao. Engulu ekole mumikono aawa nelesana, kuite iagigwi agila mupepeeli.2Uu kualumbiilya iantu niakule, awa neakondile kusha, singa niakikie, ang'wi awa niakole apanga. 3Ingawa, uza kukila ehi awa neabiili inge uyu neshawikae, uyu nushuine intendo yehi nimabi nakupumila pihe alyoa.4Hangi nekihenga kina kela intendo namulimo nekela mulimo nua masigo yekatula welu kumunya kesale nua muntu. Uu nuwenso muluke nukugema kuusunga ung'wega.5Umuula mahala wekunya imikono akwe nukuhita kituma imilemo, kuite indya yakwe umuile wakwe. 6Kuite bahu kuu nansailo palung'wi numulema nu ukembetwa kukila inkui ibiile palung'wi numulimo negema kuusunga ung'wega.7Hange nekasega hange kukila kukeila ubatili, muluke nuelima kukila pihe alyoa. 8Ikole mpilu amuntu nukole ung'wenso du. Kutile umuntu, kutile ung'wana sunga umuluna kutile empelo amulemo wakwe wehi, hange emiho akwe apeeye kulija uugole. Wikuilwa, "kiaja nukubipya uluwa wane kunsoko anywa nyenyu?"9Antu abiili akituma uzakukila nu ng'wi; kuupalung'wi ahuma kusingiilya kunyamulimo kwze kunsoko amulemo wao. 10Kunsoko anga ung'wi wagwe, umuya uhumile kumuusha umuhumba muya wakwe. Iteeze, ukia wimulyata ung'wenso nuing'wene du nugwie ang'wi kutile umuntu nuakumuusha. 11Hangi abiili anga alale palung'wi ahuma kulija uumbuku, kuite umuntu ung'wi ukuhuma ulekulija u umbuku angeze wing'wene?12Umuntu angeze ukole wing'wene wahuma kulemigwa ingulu, kuite abiile ahuma kenika mumbita, nuludigi nula nyole itatu shalukukaya kutineka.13Iza kutula wemuhumba muula kukela kutula we mutemi munyampala hange umupungu nushanga umanyile kutegeelya uu lang'wi. 14Iye tai ateze anga muntu muniino nuetula mutemi kupuma muketungo, ang'wi atize anga autugilwe muula muutemi wakwe.15Yatula , nihengile kelo ung'wi nai ukole mupanga nukupilima pihe alyoa akezisimya pihe kumuhumba munino naukile anga mutemi. 16Kutile empelo kuantu ehi nealoilwe kumukulya umutemi numupya, kuite uuduwao shaakumukulya nuanso. Itai kuite muluke nukugema kuusunga ung'wega.
1Sunga ulugendo lako nulongoe munyumba ang'wi Tunda. Longola kuko utegeelye. Kutegeelya iza kukila iapungu kuhita isongeelyo itungo shaalingile kina neakituma mulikalo mabi.2Leka kutula wemukayi kuligitya kumulomo wako, hange uleke kumelenda imkolo ako kuleta inkani lehi kukaya ntongeela ang'wi Tunda. Itunda ukule kilunde, kuite uwe ukole pihe, kuite inkani yako itule nshenyu. 3Ang'wi ukete makani idu akiluma nukaga, anaiyuke ukulija ndoti mbii. Hange anaiyuke ukuligilya nkani yedu niaupungu.4Anga uike iwazili kung'wi Tunda, uleke kutinia kituma, kunsoko Itunda shanga wilowa uupungu. Itume ike nazulapile ukituma. 5Iza kuleka kuika inazili kukila kuika inazili nushukumeheja.6Leka kuugombya umulomo wako kuusasha umu wako kituma umulandu. Leka kulunga kumulugwa nua mutongeeli. "Ikilapo nekanso aza kaubi." Kuite ntuni kituma Itunda watake kukiila ulapi nua uteele, kumusongeela Itunda wabipye imilimo amilomo ako? 7Kunsoko mundoti niedu, anga nikondile munkani niedu, ukole muluke nua ubatili. Uu umogope Itunda.8Nukumikenga umuula ukagigwa nukuhegeligwa itai nukutendelwa uubi muutemi nuako, uleke kukuilwa anga kina kutile numanyile, kunsoko akole antu nealamuli neegoza, akoli gaa naa nialongee neanso. 9Kuangeeli nuakutugisa ihe inge kele ung'wi ao, numutemi ung'wenso wihola uulugisi kupuma kumugunda.10Wehi nukulowa impia shanga ukukondya impia, hange wehi nukulowa uugole kwa yehi witaka kukila. Uu nuwenso muluke. 11Kulongoleka muupali kongeeleka, uu neakongeeleka iantu neakitumela. Ikole nsailo kii muwagole kumusali ang'wi kuugoza kumiho akwe?12Utulo nua mituma milemo muza, ang'wi ukulya inino ang'wi kukile, kuite ugole nua muntu numugole shaumugombilye nuansu kulala niiza.13Lekole ikani nibe kukila nenalihenga pihe alyoa nsao neekilwe kilulyo nawaneakete, ikumusakilya lwago ung'wenso. 14Imatungo umugole nulimeye ugole wakwe kubahati nembe, ung'waakwe numutugile, shawisageligwa kehi mumukono wakwe.15Anga umuntu nuetugwa wikifue kupuma munda ang'wa ia wakwe, kuu uu ukuhega mulikalo ulo wezewikefyu. Shukuhola kehi kupuma mumilimo akwe. 16Ikani elulya nibi lukulu, anga umuntu nauzile kusinja ukusuka uu uuu. Kuite nsailo kee umuntu wehi nuelija muitumi kunsoko ang'wega? 17Imatungo amahiku akwe ukulya mukiti hangi ukumelwa kukila nuu lwae nikuo.18Goza, ike nenekeine kina kiza kinonee inge kulya nukung'wa nukiloelya insailo kupuma mumilemo itu ehi, nekituma pihe alyoa matungo amahiku ayaneze Itunda akupee. Kunsoko uwu ulongoleki witu.19Wehi uyu ni Tunda uminkiiye insao nuugole nuuhumi nuakusingeelya nekakwe nukiloelya mumilimo akwe inge usengeeli kupuma kung'wi Tunda. 20Kunsoko nkua kazaa shukukimbuka imahiku alikalo lakwe, kunsoko Itunda ukumutenda magi ne makani nulumbiiye kumituma.
1Ukole ubi nawihenga pihe alyoa, hange ubi kuantu. 2Itunda uhumile kumupa umuntu insao nuugole nikulyo iniino kina shanga ukuulya kehi nukukiligilya insula ung'wenso kuite hange shanga ukumupa uhumi nuakiloetya. Kulega gwa ite umuntu numungiza witumila imaintu akwe. Uwu muluke lwago lubi.3Kang'wi umuntu watuga ana igana leng'wi nukikie myaka edu, nsoko kena imahiku amiaka akwe yedu, kuite ang'wi inkolo akwe shanga ikondanie kumeza hangi shukuikwa huu kuligwi, hange kulunga kena, ung'wana nulugilwe mhule iza kukela nuele. 4Ateze ung'wana nuanso nutugilwe bila nsailo nukukila mukiti, ne lina lakwe lukusaga lepihekile.56Ateze ung'wana nuanso shangauine ilyoa, ang'wi kulunga kentu kehi, ukete usupi ateze umuntu uyu shanga usupilye. 6Ateze ang'wi umuntu wikale miaka elfu ibeeli shukulenga kiloelya iintu niiza, wilongola kianza kung'wi anga umuntu wehi nuanso.7Ateze imilemo ehi namuntu inge kizulya mulomo wakwe shaukikuta. 8Elai nsailo kee nukete nuaupolo kukila umupungu. Ne nsailo kee nukete umuula ateze anga ulengile ulengi wakituma ntongeela yaantu?9Iza hugomba neke imiho eahenga kukela kuona nsula ike nensula nesinga ikilaga kuonela insula, nuwensoga muluke nukugema kuusunga ung'wega. 10Kehi eke nekekole, kakonda kupegwa elina lakwe, hangi uu umuntu nueli inge anga wakonda kulengika. Kuite yatula shainonee kilea nuyu numulamuuli mukulu nuaehi. 11Inkani yedu niyukuligitigwa, uu nemagila ana ndogoilyo azizongeeleko, kuite nsailo kee nekole kuantu? 12Kunsoko nyenyu nulengile ntuni nekiza kuantu mulikalo lakwe mumatungo aumeli wakwe, imahiku naigwe kukiila nianso ukukila anga umuluke? Nyenyu nuhumile kumuila umuntu ike nekepembilye pihe alyoa kuleka kukila.
1Elina niza bahu kukela uunyunkeeli nuansailo, bahu uluhiku lakusha kukela uluhiku lakutugwa. 2Bahu kulongola munyumba auhongeelye kukela munyumba awiloeli, kunsoko uhongeli wiza muantu ehi matungo ampelo aupanga, kuite neikie kusinja aikeile munkolo.3Uukia bahu kukila imaheko, kunsoko uuso waukia wiza ulowa munkolo. 4Inkolo amupo ikole munyumba auhongeelya, kuite inkolo amupungu ikole munyumba awiloeli.5Bahu kulegeelya ulang'wi nuamuntu numupolo kukela kutegeelya uwimbo nua mupungu. 6Kunsoko anga umulilo nua nija pihe kashungu, uuile imaheko amupungu. Uu nuwenzu muluke.7Tai ulugoha lemulenda umuntu numupolo kutula mupungu, ne lushwa ebipya inkolo.8Inge bahu empelo ikani kukila ung'wandyo, neantu neigigimeeli bahu kukila neilolya munkolo. 9Leka kukaya munkolo ako, kunsoko ikuo likie munkolo yaapungu.10Lekakulunga, "Kuneki imahiku akali aimaza kukila imahiku aya?" Kunsoko singa kunsoko aupolo kina ukokolya ikolyo eli.11Upolo uza anga emaintu ansailo nekusaile kupuma mualeli itu. Yukupumya nsailo kuawa neakulihenga ilyoa. 12Kunsoko upolo wepumya usungi anga uu empia nehuma kupumya uusungi, kuite kusija insailo amahala kena uupolo weminkiilya upanga ku wehi nuukete.13Isege intendo yang'wi Tunda: Nyenyu nuhumile kukondanielya kehi nukebidile?14Itungo lamatungo yukutula iza, ikie kuulowa mukianza kiko, kuite imatungo angatula mabi, sega ile: Itunda ugombilye ayaeke kutula akole, kunsoko eye, kutile muntu wehi nukulinga kehi nekipembilye kuleka nuanso.15Nihega makani edu mumahiku ane muumeli. Akoli iantu itai neakulimila kuleka gwa netai hangi ahole iantu niabi neikie likalo lulepu kuleka gwa kina abi. 16Uleke kutula wiatai kumiho ako uewe. Kuneke kibipya uewe?17Leka kutula umubi kukila ang'wi umupungu. Kuneke ushe akele kupikiila imatungo ako? 18Inone kina uambe upolo uwu, nekina ulekekuleka etai ilongole yakwe. Kunsoko umuntu nuemukulya Itunda ukukondaneilya imalago akwe ehi.19Uupolo ukete ngulu mukati amupolo, kukila iatemi ikumi neamuisali. 20Kutile umuntu nukete etai migulya ihe nuituma nemaza nukituma imelandu.21Lekakutegeelya kela ulukani nulukuligiligwa, kunsoko uhumile kija umitumi nuako ukuusosha. 22Uu uuu ulengile uewe mukati a nkolo ako waazumile neangiza nkua kazaa.23Aya ehi nemapikiiye kuupolo. Nekalunga , "Kutula nuupolo," kuite kukila naenzetula. 24Uupolo wekuli nikombo kukila. Nyenyu nuhumile kuulija? 25Nekapeula inkolo ane kumanya nukuduma upolo nu ubaguli nuatai, nukulenga kena uubi upungu ni kina uula mahala uhali.26Nekalija kulenga kina uuai kukila insha uu wele umusungu wehi inkolo akwe nizue imitego, ne nyabu ne hange imikono akwe miza. Wehi mumuloeeye Itunda ukupululigwa kupuma kung'waakwe, kuite umituma milandu ukuholwa nubg'wenso.27Sega ike nenekipumiiye," ulungile umumanyisi. Aekongeelya upumili ung'wi sunga nuuya nsoko kina ndije uulengi nuatai. 28Iye inge nkele kuduma, kuite nkele kupandika singa aindigilye umusungu anga nung'wi nukete etai mumakumi ikumi, kuite singa nekapandika umusungu muawa ehi.29Nalengaele: kina Itunda aumuumbile umuntu aimugoloku, kuite ekahega muugoloku ikaduma makaku edu.
1Muntu ke nukete uupolo?Nulengile imaumbe akete ndogoilyo ke mulikalo? Uupolo mukati amuntu wisasha uusu umine, nuukaku nua usu wakwe kukailika.2Kuusija kulikulya ilago lamuleni kunsoko ilapo lang'wi Tunda nekakumusunga nuanso. 3Leka kukaya kuhega ntongeela aukole wakwe, hange uleke kimika kugombwa ikani neshanga linonee, kunsoko umutemi ukituma lehi nukiketee insula. 4Ulukani nula mutemi nenda, kuite nyenyu nukumuuila ukulenda ule?5Wehi nuambile imalago amulemi wiheja mumabi. Inkolo amupolo ilenga uhongo nuaulimeeli ne matungo nakulongola. 6Kunsoko kela ikani likete usushi nuatai, ne matungo akususha, kunsoko ulwago la muntu lukulu. 7Kutile nulengile nekelongolekile. Nyenyu nuhumile kumuila ntuni nekazaa?8Kutile nukete uuhumi kunkolo wanigilye inkolo, hange mugila uuhumi muluhiku lansha, hange kutile kugombigwa mumbita nanso, sunga uubi shaukumuguna uyu nuewituma. 9Imakani aya ehi namihenga, nekaika inkolo ane mumilemo naeitumilwe pihe alyoa. Akole matungo kumuntu ung'wi nukete uhumi kumuyakikuo lakwe.10Uu nekaihenga iabi ikazeikwa welela. Naiahegigwe pakianza nikiza nukuikwa pakianza naiakuigwe neantu muisale naeitumile intendo nimbe. Neile gaa shainonee. 11Imatungo antendo nimbe shailamulwa kukaya, kupepeelya inkolo yaantu kituma uubi.12Ateze unatuma milandu wituma uubi nkua igana ling'wi hangi wikile kikie matungo malepu, nkeli nengile yukutula inonee kuawa neamukuiye Itunda, neakuiye uukole wakwe neaukete. 13Kuite shanga yukutula inonee kuantu neabi; umusungu shukulintekwa. Imahiku akwe anga kiza nekehega kukaya, kunsoko shumukuiye Itunda.14Ukole muluke ung'wi sunga unonee, ikani elulya nelitumeka munu mihe. Imakani epumela muantu nea tai anga nepumela muantu niabi, ne makani epumela kuawa neatai anga nepumila muabi. Nungile nele gaa muluke neshaunonee. 15Kuite nekatongelya ulowa, kunsoko umuntu mugila ikani niza pihe alyoa kukila akulya nuku ng'wa nukutule nuulowa, ulowa wuwo ukumutyata mumilemo akwe mumahiku akwe ehi aamulikalo lakwe ni Tunda umupee pihe alyoa.16Nikamiika nkolo ane ilenge uupolo nukulenga umulemo nuukitung'wa mihe, mulimo nuukitung'wa nkua yedu kuleka kuimba emiho utiku ang'wi mungwe. 17Hange nekasiga intendo yehi niyang'wi Tunda, nekina umuntu shuhumile kulenga imelemo nekitung'wa pihe alyoa. Bila kukela umuntu ukituma kulija usushi, shukumalija. Ateze umupolo uhumile kuhumiila uzile, kentu tai shumanyile.
1Kunsoko aisingile aya ehi mumahala ane kulenga kukiila antu nea tai naa neaupolo ni ntendo yao. Ehi ahole mumikono ang'wi Tunda. Kutile nulengile anga ulowa ang'wi kubipilwa lezile kuantu.2Kela ung'wi ukete impelo impyani. Mpelo impyani ulindie iantu nea tai nuubi, ukende neaza nawa nesinga aza, nuyu nuipumya isongeelyo nuyu nesinga isongeelyo. Anga uu iantu neakende akusha neakete imilandu nienso akusha uu uuu umuntu uyu nuuogopa kuika ikilapo nung'wenso ukusha.3Ikule mpelo nembi kukila kentu nekekulendeka pihe a lyoa, ne mpelo akela kentu. Inkolo amuntu izue uubi, nuupungu ukole munkolo yao imatungo neakikie. Uu kukila nelanso akulongoleka kuashi.4Kuite wehi nukulula palung'wi nawa ehi neapanga ukole uhueli, anga imbwa nempanga bahu kukela ihimba nekule. 5Kuite iantu neapanga, kuite awa neakule shanga aine kehi. Agile hangi ekumyamulimo kehi kunsoko ikumbukumbu ao eilwe.6Ulowa nuao, ubi nu welu waikilwe kuli matungo malepu. Shanga akulija kuanza mukentu kehi nekekutendeka pihe alyoa. 7Longola yako, lya umukate wako kuulowa nukung'wa imagai aka nenkolo aulowa, kunsoko Itunda ugombile kiloelya umulemo nuuza. 8Ang'wenda ako ezeelu mahiku ehi, nitwe lako lipake imakuta.9Ikie kuulowa numusungu numuloilwe mahiku ehi mulikalo lako nulauula, mahiku ni Tunda ukupee pihe alyoa imatungo ako nauule. Nekanso kinyamulemo kunsoko amulemo wako pihe alyoa. 10Kehe nukituma kumukono nuako, itume kungulu yako kunsoko kutile anga mulemo, ang'wi utemanuli, ang'wi uhugu, ang'wi upolo muukulu, mulugendo.11Nihega maintu ang'wao akupembeseelya pihe alyoa. Uwishindi shangaupumie anga muantu niakete imelugu. Imbila singa epumie kuantu neakumu. Umukate shanga upumie kuantu neamaha insao singa epumie kuantu neakete ulengi. Ugombi singa upumile kuantu neakete uuhugu. Kuleka gwaite imalungo akulija iiziila awaite ehi. 12Kunsoko kutile nulengile imatungo akwe nakusha, anga uu insamaki neambigwa munyabu ansha ang'wi anga uu enyonyi neambigwa mumuntego. Anga iikale iantu atungilwe mumatungo nemabi kukeela yayo ikaya kungwilwa.13Hange nihenga upolo pihe alyoa kundogoilyo nakung'wa aane agelekile nkulu. 14Aekikole kisale keniino neantu ashenyi mukati akwe, numutemi numuukulu akeza kensengelima nekisali nekanso hangi wikaupilima nukuzenga iilago kunsoko akuukua. 15Hangi mung'wanso aikole aula, umuntu numupolo, kukiila upolo wakwe wikauguna ikisale. Ila kuleka ite wikamukembuka umuula.16Uu, nekalunga, "Uupolo uza kuhila ingulu, kuite upolo nuamuntu nuula wimelwa, ninkani yakwe singayetegeeligwa."17Inkani yaantu neapolo aiiligitigwe polepole yukigigwa iza kukela ikiogo kamukulu wehi muapungu. 18Uupolo uza kukela iyegi yaikui, kuite umunyamilandu ung'wi uhumile kubipya edu nemaza.
1Anga ingi niikule yesasha kupumya unyinhi nua ugundu, uu uuu uupungu nuunino wihume uupolo nikulyo. 2Inkolo amuntu muupolo ihonga kulila, kuite inkolo amupungu ihonga nkigi. 3Imatungu umupungu nukugenda mubalabala, imasigo akwe apee, ikupikiilya kukela umuntu kena mupungu.4Anga ikuo la mukulu angalekumbuke kenyuma nuewe, lekakuleka umulema wako. Uupolo uhumile kupolya ulogoha nulukulu.5Ukole ubi nenuuine pihe alyoa, ipelu ligazo neleza a kupuma kumukulu. 6Iapungu inkeeligwa ilyoma la ukulu, imatungo iantu neahumile akinkeligwa mioma apike. 7Neihengile atugwa akunankila falasi, neantu neahumile akugenda anga atugwa migulya pihe.8Wehi nukukimba ikembo uhumile kugwilya nakwe, hangi pehi umuntu nukubunanga ukunja, inzoka ahuma kumubulaga. 9Wehi nukusesa igwe, wahuma kulemaaligwa nimenso. Nu muntu nukusesa imbao, wahuma kitwala muubi kunanso.10Ange ishuma neketu kegila anga ulaki, numuntu singa ukunola hangi kusinja watumile ingulu yedu kuite uupolo wepumya nsailo kudula. 11Anga inzuka angelume kabla shanga ilowa, kuite kutile insailo kumiloeli.12Inkani yamulomo nua muntu nukete uupolo ikete uaisiilyo. Kuite imelomo amupungu imumila ung'wenso.13Ange inkani nianziilya kuhuula mumalomo wamupungu, uupungu wepuma, nempelo amulomo wakwe wehuula upungu nuubi. 14Umupungu wiligilya inkani, kuite kulile nulengile nekepembilye. Nyenyu nulengile kukila nuanso?15Ulitutu nulamupungu letugalwa neenso, kuite singaa ine ata ibalabala nakendela mukisale.16Itunu lako ihe anga umutemi ako muhumba muniino, hangi anga alongeeli ako anza wiloeli kedaudau. 17Kuite wasagilwa ihe ang'wi umutemi ako ng'wana nuaza, hangi ang'wi iatongeeli ako eliza matungo nanonee, kungulu, hange singa kugala.18Kunsoko aukate paa wigwize. Nukunsoko nesinga witumea umulemo inyumba elija ng'wegege. 19Iantu inoneelya indya huulowa, imagai ilete ulowa mulikalo, nempia epikiilya uula kukela ikentu.20Leka kumuzuma umutemi, ateze imahala, hangi leka kuazuma neakete insailo kumbele nako nakulale. Kunsoko inyonyi niamigulya ehumile kuhola inkani yako. Kehi nekikete manana kekumile kusapatilya inkani.
1Twala umukate wako mumazi, kunsoko ukuulija hangi kukila mahiku edu. 2Hanguila umukate neantu saba, ateze nane kunsoko shanga ulengile nzago kee niipembilye migulya nihe. 3Anga imalunde nizue imbula, ilugula imenso pihe nihe. Hange anga umuti nuugwie kukengeela kutakama ang'wi kukengeela kuhukuma, pehi umuti pa ukugwila wibaa papo.4Wehi nueugoza ung'wega ihumile aleke kunankila, hange wehi nuegoza imalunde ihumile waleke kuogola. 5Anga uu nushuine inzila ang'wega, ang'wi uu ung'wana nuikula munda, uu uuu shanga uhumile kulenga umulemo wang'wi Tunda, nuumbile kela ikentu.6Ikedaudau temela imbeu ako, sunga impinde, itume umulemo kumikono ako anga uu niinonee kunsoko shuine neule nekepihiila, mpinde ang'wi kidaudau, ang'wi iye ang'wi iyo ang'wi yehi yukutula nzaa. 7Tai uwelu uza, hange kentu kakuloelya kunsoko imiho ihenga lyoa. 8Ang'wi umuntu ukikie imyaka idu, nuwiloelye ehi, kuite nuasige kumahiku napembilye nakiti, kunsoko yukutula yedu. Kela ekentu nekepembilye muluke nuukulimansiila.9Iloeelye muhumba, muhumba wako, nenkolo ako iloeelye imahiku auhumba wako, tyatiila aya nimaza nanholo ako, kehi nikikole ntongeela amiko aho ateze, ulengile kena Itunda ukuleta ulamuli kunsoko antu izi yehi. 10Heja ihuo kupuma munkolo ako, hange lekakukela uwai wehi mumuili wako, kunsoko uuhumba ningulu yakwe nuluke.
1Hange muhembeke umuumbi nuako mumahiku auhumba, nakele imahiku aukaku keza, hange nekaeli imyaka kupika nukulunga , "Une nemugila uulowa mung'wanso." 2Itume uu neke welu walyoa nu ng'weli ni nzota ikeli kuikilwa ikiti, ne malunde kusuka pakila embula.3Aya akulula malungo amilindi nua pa kulu ukulimansiilya, neagoha neakomu akutuna, neasungu niakusie kupela, kunsoko ashenyu, nawa nehungi ila munzuunki shanga akuona hangi.4Nanso akutula nemelango elugaiwe muisale, numulilo kusanga kukoma, imatungo neitunja akutumbwa kumulilo nua nyonyi, nu wimbo nualuli nula nanso kukila.5Akutula matungo neantu akogopa nuukile neatali nekole mubalebale, nematungo umolozi ukuhatula ampumbuulu, nemalungu engaga neyukisunta inye nso, nematungo insula nang'wandyo neekaleng'wa hange umuntu winzu kunyumba akwe nakali ne ahongeelya akusima mwisale.6Muhembuke umuumbi nuako nulukele uludigi lampia kuteng'wa ang'we ibakuli nelazahabu kulanduka, ang'wi igudulia kuuneka munjiilyo, ang'wi itololi lamazi kuuneka kuluzi, 7nulukeli ulunkunde kusuka kianza naelapumie, nenkolo kusuka kung'wi Tunda naumepumilye.8Anga ikuhi lamuluke, ukulunga umumanyisi, kela kentu muluke nuelimeli. 9Umumanyisi aukete upolo hange aumanyisilye iantu uhugu. Ausomile nukupikiila nukutunga imahumoedu munkilele.10Umumanyisi wikaduma kukilisa kulumela upikeeli nuing'walye, inkani yatai niyawimeka. 11Inkani yaantu neakete uupolo anga umchokoo. Anga imesumaali nikononteewe mukati, uu yile inkani nia mukulu mumilondo nua mahumo ao, namanyisigwe numudemi ung'wi12Ng'waane tula wikesa nekentu kukila, uunoni nua maintu duu, nemagila anga mpelo, nukusomakeedu yeleta lukatalu lamuili.13Impelo ikani kuleka kela ekentu wijeka, inge ite kusinja kumukulya Itunda nukuamba imilago akwe, kunsoko ile lele isanio lehi nela muntu. 14Kunsoko Itunda ukigeelya kela intendo muulamuli, palung'wi nehela kentu nekipihile nekiza ang'wi kebi.
1Ulu lukani la Mukulu naelimuzila u Hosea ngw'ana wang'wa Beeri mahiku ang'wa Uzia, Yothamu, Ahazi nu Hezekia, atemi nua Yuda, hange mumahiku ang'wa Yeroboamu ng'wana wang'wa Yoashi, mutemi nua ku Israeli. 2Imatungo u Mukulu nauligitilye hanza kukeela Hosea, akamuila, "Longola wihoelye umusungu mumuhosi. Ukutula neana neakupumela muuhozi wakwa. Kundogoilyo ihe ekituma ukosi ukulu kumuleka Umukulu."3Inge u Hosea wikalongola wikamutina munanso Gomeli Diblaimu, nung'wenso wikakenka inda wikatuga ng'wana migoha. 4Umukulu wikamuila u Hosea, "Milange elina lakwe Yezreeli. Kundogoilyo matungo makupi kumekua inyumba ang'wa Yehu kunsoko akuhunula sakami uko ku Yezreeli, unee kumala uutemi nuanyumba a Israeli. 5Yekupumela uluhiku nulanso nekubunanga uuta nua Israeli mung'wapo nua Yezreeli.6U Gomeri wikahola emeligo hangi wikatuga munanso. Uu Umukulu wikamuila u Hosea, "Mitange elina lakwe Lo Ruhama; kundogoilyo shanga kumuaisiilya hange enyumba a Israeli, ndeke kuasamila kunzila ehi. 7Ata uu kuaaisiilya enyumba ang'wa Yuda, nunekuaguna unene, Mukulu, Itunda wao. Singa kuaguna kuuta wege, mbita, falasi, ang'wi anankeli falasi.8Kuleka u Gomeri kumulesha Lo Ruhama, auligilye meligo nukutuga ng'wana mungiza nua kigoha. 9Uu u Mukulu wikalunga, "Mitange elina nela Lo Ami, kunso unye singa miantu ane, hange unene singani Itunda wanyu."10Ateze uali waantu nea Israeli ikutula anga umuhangahanga nuamubahali, neshanga ehumile kugemeeligwa ang'wi kualigwa. Yeekatula apo neakuilwa "Unyr singa muana ane" akuilwa, "Unye niantu ang'wi Tunda numupanga." 11Iantu aku Yuda ne antu aku Israeli akilingiila palung'wi. Neanso akuika umutongeeli ung'wi wao ung'wenso, nukupuma mihe, kundogoilyo yukutula luhiku lang'wa Yezreeli nulukulu.
1Aile ialuna ane eitunja, 'Antu ane!' nukua dada ako, ulagiwe keaisa."2Leti uusemi nuang'wa iaanyu, leti usemi, kunsoko nuanso singa mukimane, hane nunene singa nemugoha kwe. Nuauheje uukosi ntongeela akwe, nintendo yakwe niaukosi mumaele akwe. 3Angeze singa uu, kumutugula inguo kumulagiila ekefu kakwe anga uluhiku nautugilwe. Nunene kumutenda anga ibambasi, anga ihe nebepile, nune kumutenda washe kunsoko anyota.4Singa kutula nuukende kuana akwe, kundogoilyo nianso ana aukosi. 5Kundogoilyo uia ao waina mikosi, nu ng'wenso nuameligo witumile makani aminyala. Azulungile, "Kuatyaata ialowa ane, kundogoilyo akumpa mukate nuane ne maze, sufu ane nekilani makuta ane nuung'wi."6Kuite kukilima lukutu nulakugilya enzila akwe kumija. Kuzenga itando kunsoko akwe nsoko aleke kulija inzila Nuanso ukuatyatiila ialowa akwe, kuite nuanso shanga ukuapikeela. 7Nuanso ukuatyata, kuite shaukuapandika. Hange ukulunga, "Kusuka kumugohane nuang'wandyo, kundogoilyo aeiza kung'waane ikale kukila ulungeli."8Kundogoilyo shanga auine kena unene nene numupee uilo, magai nemapya ne makuta, hange ainumangeeye empia nezahabu naeaitumie kung'wa Baali. 9Kuite kukola uilo wakwe imatungo akuogola, ne magai ane mapya mumatungo akwe. Kuhola esufu ane nekelambala naukunekie ekepwi kakwe.10Uu lumutugula enguo miho a lowa akwe, hange kutile anga muntu nukumuguna mumukono nuane. 11Kumulesha uulowi wakwe wehi muwiloeli wakwe, ung'weli anga waakapuma, Sabato yakwe nu wiloeli wakwe wehi nuuekilwe.12Kubipya umuzabibu wakwe nu mtini wakwe, nauleiye, ike kinyamulimo nealowa ane naeampee; kuatenda ihaka, niikali nia mumegunda yukulya. 13Nunene kumukua kunsoko ang'wa Baali, wikaakilya uvumba, akeze wiekile ung'ole kupe yakwe nukuang'wenda akwe, nung'wenso wikaatyata ialowa akwe, wikaniwa." Uwu wuwu ulungi nua Mukulu.14Kuite ninzu kumupeelya, kumuleta mukibabazi nukumuila kumuaisiilya. 15Nune kumusukeilya emezabibu akwe, nu ng'wapo nua Akori anga ukiilo nua uhueli. Nuanso ukunsukiilya kung'wanso anga naewitumile mumahiku auhumba wakwe anga mumahiku naupumile mihe naku Misri.16"Yeekatula muluhiku nulanso" uwu wuwu ulungi nua Mukulu" kena ukunitanga, 'Mugohane; hange shanga ukunitanga hange unene, Baal wane.' 17Kundogoilyo kuheja emina nau Baali mumulomo wakwe; emina nao shanga aukembukwa hange."18"Uluhiku nulanso kiluma ilago palung'wi niikali mumigunda kunsoko ao, ninyunyi niamigulya, nemaintu nakuzelema pihe. Kuheja uuta, wige, nembila mihe nunee kutenda ulale kuuza."19Kutula nemugohako ikali. kutule nemugohako etai, ulamuli uhueli nuilago, nuuaisa. 20Kutula nemugohako kuuhueli. Nuewe ukunenga unene, Nemukulu.21Nulusiku nululanso, kususha'' iye yeye ntambu amukulu. ''kulisikiilya ilunde, nelyenso lukususha kihe. 22Ihe ekitumela uilo, magai nemapya nemakuta, nukususha Yereeli.23Kumulemela ung'wenso mihe kunsoko ane, hange kumulaila u Lo Ruhama. Nunee kumuiila Lo Ami, Uewe we Ami Ata ''Uewe we Tunda wane.
1Umukulu wekambila, ''Longola hange, mulowi umusungu, umugoha numuloilwe; kuite mukosi mulowe anga unene, nene mukulu, nenealoilwe iantu aisilaeli, aleze akupilukila adudu angiza nukulowa imekate azabibu. 2Kuite numuguiye unene kuipande makumi ataano nia mpia ne homeri ni letheki na shairi. 3Ainemuie, kusinja wihie palung'wi nunee mahiku edu. Shuhumile kutula wemukosi ang'wi kutula numuntu nemungiza wehi. kunzila yiyo-yiyo kutula palung'wi nunye''.4Kumdogoilyo iana aisraeli akikie mahiku edu ezeagila umutemi, muntu numukulu, isongeelyo, kumpandwa kamagwe, efodi ang'wi adudu amunyumba. 5Panyambele eantu aisraeli akupembwa ezekagata ntongeela amukulu nuukende wakuwe.
1Tegeeli ulukani la mukulu, unye antu aisilaeli. Umukulu ukete wisemeli kunsoko aikali neamihe, kunsoko kutile anga tai angwe uhueli nuilago, kutile anga ulengi nuang'wi Tunda miha. 2Kikole kizumi, ubulagi, nuukosi. Iantu abunanga imembe ehi, nesakami ikeza hange kukila isakami.3Kuite ihe ikuma, hange kukela umuntu naewikae mukati akwe ukulimansiila; ikale yamumegunda nenyonyi migulya, ga ninsamaki mubahali, yukuhegigwa.4Kuite ulekekugombwa muntu wehi kuza wasame; muleke kugombya umuntu wehi amulamuile umuntu numungize. Kuudogoilya unye nyenye meatongeeli, nekumusemela. 5Unye alongeeli mekakumpa matungo amung'wi; ianyakidagu akukumpa palung'wi nunye uutiku, nunee kumulimelya uia wako.6Iantu ane akubipa kunsoko auula mahola, kunsoko iatongeeli ahilile imahala, nune kumuhila muleke kutula meatongeeli ane ni Tundaako, nunee kiwa ianaako. 7Iatongeeli edu angeeleka, kuhila, aitumile milandu kung'waane. Aiakaie ikulyo lane kuminyala.8Akulya imilandu aantu anei neanso akete nsula kukela uubi nuaao. 9Yukutula mpyari kuantu anga iatongeeli kuakua ehi kumtendo yao: kuapa kenyamulimo kuntendo niao.10Akulya kuite singaakikula. Akituma uukosi kuite shangaakongeeleka, kunsoko enda kuli nu Mukulu.11Auloilwe uukosi, magai, ne magai nemapya, nahola uulengi nuao. 12Iantu ane elowa uilangi kuadudu ao nea mbao ne nilanga ao nakugendela kuinkiilya uunyakidagu kunsoko imasigo aukosi aakongela, hange atenda anga akosi kuleka kutula akueli kung'wi Tunda nuao.13Akupunya imasongeelyo mumalugulu nukulimanselya uuvumbe mumalugulu pihe amealori, aintugue ne miale, kunsoko umulule uza. Ingegwa ianaso anyu ituma uukosi, nea nanso anyu udosi. 14Une singa kuakua iananso ako itungo neasague kituma uukosi, sunga iananso ako ilungo neakiuma uukosi. Kundogoilyo eitunja gwa ipumilye kuakosi, nukupumya isongeelyo nsoko ahume kituma iutendo niaukosi neadosi. Uu iantu neshanga alengile akulimeligwa.15Ateze uewe, Isilael, wituma ukosi kuite u Yuda alekekutula nigazo. Unye muleke kenda Ku Gilgali, muleke kenda sunga kuBeth Aven. Hange muleke kulapa, ''Nuikie uMukulu''. 16Kundogoilyo ulsilaeli witumile lugoha, anga ung'wa ngombe nuelogoha. Itee uMukulu uhumile kumuleta mudobida anga nkolo kianza nekikete ilyoma?17UEfulaimu aiwatule palung'wi neadudu, muleke wing'wenedu. 18Ateze imatungo akagila kao kahegigwa akulongola kituma uukosi, iatongeeli ao elowa kukila eminyala nao. 19Ung'wega ukumutunga kumanana akwe; neenso akihenga eminyata kunsoko amasongeelyo ao.
1Tegeeli aya atongeeli! tuli mekisa, inyumba angwa Isilaeli! Tegeeli nyumba amutemi kumdogoilyo ulamuli uzile kung'waanyu meehi. matula mementengo uko kuMispa ne nyabu nesapaleigwe migulya a Taboli. 2Ialeki imeka kukila muubulagi, kuite kuakua ehi3Nengile uEfulaimu, nu Isilaeli shanga wipihile kungwaane. Efulaim, inge watula anga umukosi Isilaeli ubii. 4Inlendo yao singeyeagombilye kumupilukila Itunda ndogoilyo imasego aukosi akote mung'waao, hange singa akumulenga uMukulu.5Ulugoha nula Isilaeli lukuasemela. Kuite uIsilaeli nuEfulaim akukumpa kigazo lao nu Yuda gwa ukugwa palung'wi neenso. 6Akulongola palung'we ni nkolo yao ni ng'ombe yao kimuduma uMukulu, kuite singa akumuona, kunsoko wahega kung,waa. 7Aisinga ahueli kuMukulu, kunsoko akugile iawa singa halali. Inge uwiloeli nuupya kung'weli yukumulimelya ne migunda ao.8Kua impembe uko kuGibea, ne mpembe uko kuRama. Ululi nula helelo ka mbita uko kuBeth Aven: Kuukufyata, Benjamen. 9UEfraimu ukutula utia imahiku aulamuli. Muntambu niaIsilaeli nafanatya inupola niyukupumila.10Atongeeli aku Yuda anga ao neheja igwe lamimbi. Nimee kuhunule ulaki wane mung'waano anga imazi. 11UEfulaim walimeligwa, walimeligwa muulamuli, kuusoko wagenda anga nuloilwe kufyata adudu.12Kuite kutuka anga eshuma kung'wa Efulaimu, hange anga ugundu kunyumba ang'wa Yuda. 13UEfulaimu nauine uulwae wakwe, uYuda akaona wiaali wakwe(nkomele) UEfulaimu wekalongola kuAshuru; uYuda wikatuma iatuungwa kumutemi numukulu. Kuite singawikahuma kuaguna iantu ang'wi kuguna inkomele ako.14Kuite kutula anga ihimba kung'wa Efulaimu, hange anga ihimba kunyumba ang'wa Yuda. Nene, iii nene, kulimela nukulongola kuli, kumukola hange ikakutile anga muntu nukuaguna. 15Kulongola nukusuka pakianzakane, sunga alenge igazo lao nukuduma uuso wane, sunga andume kungalu mulwago lao.
1''Nzuu, kuseke kuMukulu; kumdogoilyo wakubunanga ityela, kuite ukuguna, wakulemaalya, kuite ukutahilya inkomele yitu. 2Pakila mahiku abiile ukuuiula, luhiku lakatatu ukuulumbula, nukikie nlongeela akwe. 3Nusee kumulenge uMukulu, kulongoleke kumulenga uMukulu. Keza kung'waakwe itai anga ike daudau, uzile kilaitu ange embula, anga embula ahongola nemekuila ihe''4Efulaimu nukutendele ule? Yuda nukulendele ule? uhueli wako anga ilunde lakedaudau, anga ulume nulihega kukaya. 5Kuite nabunanga ityeleityela kunuelomo anyakidagu, naabulaga kunkani yamolomo wane. Imalago ako anga uwelu numelekile.6Kumdogoilyo nkete nsola auhueli hange singa isongeelyo, nukumulenga Itunda kukela isongeelyo nelakulimansiilya. 7Anga uAdamu abumangile ilago, shanga aialueli kungwaane.8Giliadi kesale kekulu nekaabi neamigulu asakami. 9Anga imadale aahembi neamuntungie umuntu uu ealongeeli etula palungwi kituma uubulagi kunzila ashekemu itumile ubi nuaminyala.10Munyumba ang'wa Isilaeli nhenga ikari ibee. Ukosi nuang'wa Efulaimu umole papo nulsilaeli waekilwa uubi. 11Kumdogoilyo uewe, Yuda maogola abagulwa, nekusushauusali nua antu ane.
1Matungo ehe nenakile kuguna Isilaeli, umulandu nuang'wa Efulaimu ukukunukulwa, palung'wi nintendo nimbe niaSamalia, kunsoko akiluma uteele, umuhembi wingela, ni dale la hembi lebipya muisali. 2Shanga alengile munkolo yao kena nkembukile intendo yao nimbe. Inge intendo yao yeapilimile: ikole ntongeela ausu wane.3Kunsoko aubi wao amtenda umutemi watule nuulowa, nea ofisaa uuteele nuao. 4Ehi akosi anga ikungu nelesonsilwe numubaneki nueleka kukinyeela umoto kupuma ukukanda outu sunga ukugasa. 5Luhiku la mulemi witu, iatongeeli ekitenalisa alwae nukugala imagai. Aiuugoe umukono wakwe kuawa nae akumela.6Kunkolo anga ikungu, neanso etunga imepango nauteele. Utaki wao wilala uliku gaa, ikidaudau yakila migulya anga umoto. 7Ehi alija moto anga ikungu, nukualimansiilya awa neakule pihe ao, Ialemi ao ehi agwie; kutile anga nung'wi nukunitanga.8UEfulaimu ukihalenkania ungw'enso muantu. UEfulaimu inge mukate nuukile kukaya kupiulwa. 9Izeila aliza ingulu yakwe, kuite shangaulengile. Imaingi ambie isansila migulya lakwe, kuite shangaulengile.10Ulogoha nulaIsilaeli lukuakuela; ata uu, akeli kusuka kuMukulu, Itunda ao hange singa amudumile kulega nanso gwa ehi. 11UEfulaimu anga enkulu, baradhuli numugila emahala, wimitanga hulongola kumisiri, hange wiputa kulongola kuAshuru.12Angaenda, kusapalilya iantu ane kunsoko ao nunee lwagwisa anga inyunyi yanugulya. kuakua muulongoli nuao palungwi. 13Itumu lao! kumdogoilyo alimie kupume mungwaane. uube waezeila! neanso andeka unene! udoilwe kuaguna, kuite aialigitilye uteele nsoko ane.14Hange singa ikandeile kunkolo ao ehi kuite akuhongeelya muilanda yao. Akiilingiila kunsoko ailo ninagai nemapya, nienso akundeka unene. 15Ateze aiamanyisilye nukumiika mukomu imekono ao, inge akutunga mabi nsoko ane.16Akusuka, kuite singa akusuka kitolane, Nenkole migulya. Neanso anga uula nuugila uuhueli. Iaofisaa ao akugwa kuwige kunsoko aabi wamilomo. Iye iketula minyala ao mihe namisili.
1Ika impembe mumilomo ako! Inde ipembilye munyumbe aMukulu hunsoko iantu abawanga ilago lane hange aialekile ilago lane. 2Akundeela.'Itundaane, usese muIsilaeli kukulengile. 3Kuite uisilaeli uhilile nemabi, numulungu ukumutyata4Aikikile iatemi, kuite singa masego ane. Aatenda akulu, kuite ainemugila anga mpola, kumpia yao nezahabu ailendela adudu ienso nsoko ahegigwe kuli. 5Ung'waa ng'ombe wako wahitwa, Samalia, Ikua lane lukuuka nsoko aantu wawa, kumatungo kee akutula nemagazo?6Kumdogoilyo ududu uyu upumile kuIsilaeli; Musesi au mesesile; singa Itunda! Ng'waa ng'ombe wakuSamalia ukubunang'wa ityela. 7Kumdogoilyo iantu inankila uung'wega nukupula kumpupu. Imbeu niemekile ngila anga matwe; shanga yepumya uutu. Angezee ikikonda, iizeila akutya.8UIsilaeli wamilwa; itungeli akulale muantuu anga kentu nekigila anga ndogoilyo. 9Kumdogoilyo aiendile kuAshulu anga endulu namuwi kwee. UEfulaimu waika akibalua alowa kunsoko akwe ung'wenso. 10Ataeze kwe akibalua alowa muntambu, ilungele kuilingiila palungwi. Neanso akanziilya kalimela kunsoko akagigwa numtemi nuaakulu.11Kumdogoilyo uEfulaimu angeelya matekeelo kunsoko masongeelyo amilandu, kuite aina matekeelo kunsoko akituma milandu. 12Ainihumile kukiliso ilago lane kunguzao nkua makumi anzogu nikumi, kuite ikaona singaangakentu kikuilwa hung'waao.13Kunsoko asakami amasongeelyo ane, epumya nyama nukumilya, kuite unene, Mukulu, shanga kumugomba. Ilugeli kusiga nsoko aubi wao nukulamule imelandu ao. Akusuka kumisili. 14UIsilaeli wanewaa unene, muumbi wakwe, hange wazenga imazumba. UYuda waika ikomu iisale yedu, kuite kulagiilya moto muusali yakwe kubipya ingula yakwe.
1Lekakulowa, Isilaeli, kuulowa anga muntu numungiza. Kumdogoilyo singa aumukueli, wamuleke Itunda ako. Wanankeela kulepa kenyamulemo kumukosi musakafu yehi neyailo. 2Kuite Isakafu nemagai singa kumulesa. Imagaene mapya akumuhiela.3Shanga akulongoleka kikie mihe naMukulu, kuteka gwa ile, Efulaimu ukusuka kumisili, nuluhilungwi akulya indya nimbe kuAshulu. 4Shanga akumupumelya uMukulu, imasongeelyo amagai, hange singa akumuloelya. Sakami yao yukutuba kung'waao anga indya yapampaale ehi neakulya akiija. Kumdogoilyo indya yao yekutula yao udu. Shanga yakingela munyumba aMukulu.5Ukutende uli uluhiku nuluekilwe kuwilowelinuuele ilwe lukulu, uluhika la wiloeli wang'wa Yahuse. 6Kundogoilyo, gozaaumanke uubi, imisili ekuilingiila, ne nofu ikuakika. kumdogoilyo imalulyo ao mpia nia mpia akutula ninyenso, ne mamija akizula muitala yao.7Imahiku aulamuli apembilye; mahiku akulepa kenyamulemo ipembilye. IaIsilaeli ehi alengile imakani aya. Umunyakidagu mupungu neandu neamukuie aula mahala kunsoko aubiwako ukulu nealugu akulu.8Unyakidagu ng'wenso muliki wang'wi Tunda nuane nsoho ang'wa Efulaimu. Kuite umumpeto nuanyunyeze munzila yakwe yehi, nulugu ukole munyumba ang'wi Tunda akwe. 9Ibepilye ienso anga imahiku ang'wa Gibea. Itunda ukuakembusha uubi nuao, nung'wenso ukukua imelandu ao.10UMukulu ulungile, ''Naenemehangile elsilaeli, ai anga kuduma zabibu mukibambazi. Anga inkali ya ng'wandyo nia musimu mu mtini, neaine iatataanyu. Kuite akalongola huBaal Peori, neenso akiheja muadudu aminyala. Aiabi anga ududu naiamuloilwe.11Nukunsoko ang'wa Efulaimu, ikulyo lao lukupuma anga enyonyi. Ekakutile anga utugi, kutile kuushe imeligo, sunganakuhola emeligo. 12Ateze aleta ama, huahola nsoho waleke huoage anganung'wi.Ukia wao auganealeke!13Nihenga uEpuramu,anga eTiro, aulemewemulungulokuite uEpurahimu ukupunuya iana ahwe humuntu nuhuabu laga. 14Apee muhulu (ukuapa ntuni) Ape inde nekebepya imeligo ni nyonkelo nesingayupunya kupunya mizele.15Kunsoko aubi uzo wehi uhoku Gilyali, uu neneabipiwe Kunsoko antendo yao niani lanzlo, kuazunsekunzi munyumbe ane. Singa kualowi hange, iafisaa ehi au elekile.16U Efulaimu nulwae, ne meli ao umile, shanga akutuga inkali. Ataeze akete ana, kuabulaga iana ao nealoilwe. 17Itundaane ukuahita kunsoko shanga aiamukuiye akutula antu neasuuli mumahi.
1U Israeli muzabibu uza nuepeza inkali yakwe. Kunkali yakwe niyukongeeleka uu uuu akuzengwa imatekelo edu. Kunsoko ihe nakwe aitugisigwe kukila, aanoneeye iimpandwa yakwe. 2Inkolo ao auteele; itungele yeanonee kukenka imagazo ao. U Mukulu akubipya imatekeelo ao, ukubipya iimpandwa yao.3Kundogoilyo akulunga, "Kiagila anga mutemi, kundogoilyo shanga kumukuiye u Mukulu. Numutemi uhumile kualendela ntoni?" 4Akulunga nkani ntile nukituma ilago lauteele. Kuite itai ikiza anga imagugu nakete isumu mumyongo amugunda.5Eikali aku Samaria akagopa kunsoko a ndama yaku Beth Aveni. Iantu akwe aiahongeeye nsoko ao, anga naeitumile iatongeeli a dudu naeiloeye manso mu kutu wao, kuite akutile hange. 6Neanso akukulwa kulongola ku Ashuru anga isongeelyo kumutemi numukulu. U Efulaimu ukutula nemenyala nu Israeli ukutula nemenyala kuadudu akwe.7Umutemi nuaku Samalia ulunasiiligwa anga echipualukwe migulya ausu nua mazi. 8Kianza kamigulya nekaubi yukubepigwa. Uwu wuwu mulandu nuasilaeli! Makota ne mahaka akutula migulya amatekeelo ao. Iantu akumaila imalugulu, "Kukunekele use!" ne masukulu, "Kugweli!"9Uewe Israeli, witumile milandu kupuma imahiku ang'wa Gibea; kung'wanso wasaga. Itee, embita ekualija iana neabi uko ku Gibea?10Neneekataka, kuakua. Imahe akuunga palung'wi nienso nukuika muutungi uubi wao nkua ibiili. 11U Efulaimu ng'waa ng'ombe nukete umanyigwa nuloilwe kupula uilo, uu kuika pea munkingo akwe nenza. Efulaimu kuika pea, u Yuda ukulunda, u Yakobo ukuluta ipigo kunafisi akwe.12Itumele etai, ugoli inkali nia uhueli wilago, dibuuli ehe anyu neshanga elemewe, kunsoko matungo akumuduma Mukulu, sunga nuekiza nukuhumbula etai migulya itu. 13Mulemile uubi, maogole uula. Maliza inkali yauteele kunsoko auhuie muupangi wako nemualili ako needu.14Kuite mulipuko nua mbite ukuiuka muantu ako, niisali yako yehi nekete ingule ekubepigwa. Ikutula anga Shalmani naubepilye Beth Arbeli luhiku la mbita, imatungo uia aubunekile ityela ityela neana akwe. 15Kuite yukutula kung'waako, Betheli, kunsoko ubi wako ukulu. Matungo amung'wi umutemi nua Israeli ukutengwa lukulu.
1"Imatungo usilaeli nae akeli muhumba ainumuloilwe, hange nekamitanga ng'wanaane kupuma ku Misri. 2Anga uu naeitangilwe, uu aiahegile kung'waane ikahunula sakami kung'wa Baali, ikaduma uuvumba kuadudu.3Kuite unene inge mumumanyisilye u Efulaimu kugenda, nene aineahumbue kusilaha yao, kuite singa ikalenga kena neakee. 4Aineatongee kundigi nia keuntu, nekelungo kaulowa. Une aituile anga umuntu nukepewe ipea mumabubuli ao nekatuna nukualesa.5Itee, shanga akusuka mihe na ku Misri? Itee u Ashuru u singa ukulemyane kunsoko akuhite kusuka kung'waane? 6Uupaga ukungwa muisali yao nukubipya imapindilyo anduje yao, ikualimelya kunsoko autungi wao ienso. 7Iantu ane alamula kundeka; Ateze akitanga kuuyu nukule migulya, kutile umuntu nukuaailya.8Kuhuma uli kuuleka, Efulaimu? Kuhuma uli kutwala, Israeli?Nihumile uli kituma anga Adma? Nihumile uli kituma ange Seboimu? Inkolo ane ikaelekile mukati ane keaisa kane kehi kongeeleka. 9Singa kituma uutaki wane nuutaki; Unene singa kumulimelya Efulaimu hange. Kundogoilyo unene ni Tunda, hange singa nemuntu. Unene neng'welu pakati anyu, nune singanzile kikuo.10Ahunduma, Mukulu. Kululuma anga ihimba. Nunee kuhongeelya, neantu azile ezekagata kupuma kung'weli. 11Azile ezekagata anga nyunyi kupuma ku Misri, anga nkulu kupuma ihe na Ashuru. Kuatenda alije kikie mumato ao." Iye yeye ntambu a Mukulu.12Efulaimu ukumpilima kuntambu auteele, nenyumba a Israeli kuuteele, "Kuite u Yuda keli ulongolekile nunee, Itunda, hange muhueli kungwaane, Ng'welu.
1U Efulaimu ukilesa ung'wega nukuutyata ung'wega nuakukilya. Nuanso ekaliu wongeelya uu teele nukuonela. Akituma ilago nu Ashuru nukukola imakuta naku Misri. 2Mukulu gwa ukele wisemeli kung'wa Yuda nukumukua u Yakobo kuaya nuitumile; ukumulepa kuntendo yakwe.3Mumo munda u Yakobo wikamuamba umuluna wakwe ekentiginyo, nemuntu wakwe aiwigigimieye kung'wi Tunda. 4Aikishinda nu malaika wike mudula. Aukulila nukulompa kumakanda kakwe. Akatangana ni Tunda kuko ku Betheli, kuko Itunda wikaligilya nung'wenso.5Nuanso ng'wenso Mukulu, Itunda nuawikui ahwe" lilo lina lakwe. Inge gwa genda kung'wi Tunda nuako. 6Ambe uhueli nuidesi nuilago, hange nmulindiile Itundaako ikaleu.7Iasuluja akele ingele auteele mumekono ao ilowa kukongelana. 8U Efulaimu wikalunga, "Kutai unene nemugole kukila, ndigilye ugole kufalasi ane. Mumelemo ane ehi shanga akihenga uubi wehi mukati ane, kehi nekekutula mulandu."9Unee nee ne Mukulu, Itunda ako, kanziilya kunaaupumile mihe ku Misri. Kutenda wikie hange muketala, anga imahiku nawiloeli naaieukilwe. 10Aineaie ianyakidagu, hange neapee ndoti yedu kunsoko anyu. Kumukono waanyakidagu ampumilye mpyani.11Angeze ukole ubi kung'wanso ku Gileadi, kutai iantu shanga anonee. Gilgali akusinza ing'ombe; imalekeelo ao yukutula anga miundo amaji mubambazi yemegunda. 12U Yakobo wikamanka sunga ihe a Aramu; Israeli akituma imelemo kulija umusungu; nung'wenso wikadima idale la nkolo nsoko alije umusungu.13U Mukulu wikaaleta iaisilaeli kupuma ku Misri kukeela munyakidagu, nung'wenso wikaika hesa kuunyakidagu. 14U Efulaimu umutakilye u Mukulu kukila. Inge u Mukulu wakwe ukulekela isakami akwe, nung'wenso ukumusukeelya imenyala akwe.
1U Efulaimu wikaligilya, ailekole itetemeko. Aiwikuiye mu Israeli kuite wikatule nigazo kunsoko aubada angwa Baali, nung'wenso wikasha. 2Itungeli akiluma kukile nu kukila. Akunonia adudu anyuma kupuma mumpia yao, nea dudu kumpyania anga uu muulengi wao, ehi melemo amanyi. Indu akuligitya nsoko ao, "Iantu awa neepumya isakami nuhumelungela ung'wi ng;ombe.'3Kuite akutula anga imilunde akidaudau, anga ulume nulehega kukaya, anga ipuko nelepumeie mung'wega kupuma musakafu, hange anga ulyuki nukupumile mibomba.4Kuite une nene ne Mukulu, Itunda wako kupuma ku Misri. Singa ukumumanya. Itunda nemungiza inge unene; hange kukela unene, kutile umuguni nemungiza. 5Aenekulengile mumbuga, mihe ni bambazi. 6Imatungo naukole mundobida aiwikulile, nematungo naewikulile, inkolo ako ikahumbulwa. Kunsoko yeyo ukanewa.7Kutula anga ihimba, anga ikue kugondiila mumpelo anzila. 8Kumulimelya anga edubu nuhegeigwe iana akwe. Nunene kulamula ikua yao, nukung'wanso kumulimelya anga ihimba, anga au ekekale kamuwi nuakatamula ityela ityela.9Kumulimelya, Isilaeli; nyenyu nukuailya? 10Umutemi wako ukolepi, nsoko wakugune muisle yako yehi? Akolepi iakulu, neanso ambiie ite umpe umutemi neakulu? 11Nakupee umutemikuutaki wane, namuhola kukuolane.12Uubi nuang'wa Efulaimu uekilwe; igazo lakwe leikilwe. 13Ukutula nuuai wakitunguila, kuite ng'wana nuamupungu, kundogoilyo imatungo akutugwa, shukupuma anga munda.14Itee, kumuguna kumukono nuakibiila? Itee? kumuguna nenshaa? Uwe nsha ukole pi imapigo ako? Uwekubiila ukolepi uubipi wako? Keaisa kekupihwa nemiho ane.15Ateze u Efulaimu ukulija muluna akwe, ung'wega nuakukilya ukupembwa, ung'wega nua Mukulu ukukua kupuma mumbuga. Uukiilo nua mazi angwa Efulaimu kekuma, nuluzi lakwe lukutula lugila anga mazi. Umolugu wake ukia isalanga lakwe nela kela ikentu nekansailo.16I Samaria iketula nigazo, kunsoko amuleka Itunda nuakwe. Akugwa kuwige; iana ao neanino akubunangwa, neasungu ao nealito akulengwa mwegusi.
1Israeli, suka ku Mukulu, Itunda wako, kunsoko ugwie kunsoko aubi wako. 2Holi inkani palung'wi nunyenye musukeli u Yahwe. Mueli, Heja uubi witu wehi umagombe nemaza, nsoko kuhume kuupa inkali yamelomo itu.3Ashuru singa ukuuguna, shanga kuunankila ifalasi kulongola kumbita. Shanga kuhumile hangi imelemo amekono itu, unye niadudu itu, kundogoilyo kung'waako umuntu nemungile utata wilija uaise."4Kuaguna kupeluka kung'wao, nunee kumulowa kunkolo, kundogoilyo ikuo lane lukuheka kung'wakwe. 5Neekatula anga ulume kua Israeli, ukupumbuzuka anga iampumbulu nukuhola emeli anga imwerezi pihe pa Lebanoni. 6Imalaambi akwe akenela, uuza wakwe ukutula anga imezeituni, nuunyunki wakwe anga imwerezi la Lebanoni.7Iantu neikie pamulule wakwe akusuka, akuulwa anga uilo nea mpumbulu anga umuzabibu. uukulu wakwe anga imagai a Lebanoni. 8Efraimu, ntende ule hange nesanamu? Unene kususha nukumtunza. Unene anga mberoshi imatutu akwe mademu ikaleu, kupuma kung'waane yiza inkali niako.9Nyenyu numulugu nsoko walinge imakani aya? Nyenyu numalengile imakani aya nsoko waalenge? Kunsoko inzila nia Mukulu yimpyani, nawa neakete ihaki akugenda mukati ao, kuile neamukitile akugwa mukati akwe.
1Aya makani naiaku Israeli kina u Amosi ung'wi waadimi aku Tekoa, aiumasingiye muoni. Ausingiye makani musiku yang'wa Uzia mutemi wa ku Yuda, hangi mumahiku ang'wa Yeroboamu ng'wana wang'wa Yoashi mutemi waku Israeli miaka ibili izelikili itetemeko lihe. 2Auliye, "Itunda ukukoloma kupuma ku Sayuni ukukumbula ululi lakwe kupuma ku Yerusalemu. Ludimo la adimi lukukilaja ihetwe; insonge a Karmeli kikuma."3Ite u Itunda witambula: "Kumilandu itatu na Damaskasi, sunga muune, shakukaila utashi, kunsoko a mipue i Gileadi kumaiseme amayuma. 4Kutala umoto kitolang'wa Azaeli nukumisonsela kizindo ya Ben Hadadi.5Kuunanga imapindilyo naku Damaskasi nukumgumila kuli muntu nuikie mu Biqati Aveni, na hangu uyo umuntu nuiamba umulanga wa kitemi mu Beth Edeni. Niantu aku Shamu inzu kutung'wa sunga i Kiri," uhungile Itunda.6Ite u, Itunda wiligilya, kumilandu itatu naku Gaza sunga ene, shakuhaila utashi, kunsoko aiahoile uhung'wa iantu ehi, kuaika nugulya amukono wang'wa Edomu. 7Kulagilya moto mukuta wa Gaza, nukuisonsela ingome yakwe.8Kumugumila kuli uyu muntu muikie mu Ashdodi nu muntu nuiuamba umolanga wa kitemi kupuma Ashkeloni. Kuupiula umukono wane kate a Ekroni, nusago Wafilisti akukila, ulungile umukulu Itunda.910Ite u Itunda ukulunga: "Kumilandu itatu na ku Tiro, sunga hate ene, Shakukaila utashi kunsoko aiatae iantu ehi niaku Edomu, hangi aunanga ilago lao nilakimangi. Kutala umoto mukuta wa Tiro, nuenso ukusonsela ingome yakwe."11Ite u Itunda uligitilye, kumilandu itatu na Edomu, sunga ane, shakukaila utashi kunsoko aiumutyatie umulunakwa, kuwigi hangi kugumula kuli ikinyauwai kihi, ikuo lakwe likalongoleka kutula itaki, nutashi wakwe wikasaga ikali. 12Kutala umoto migulya ang'wa Temani, nukusonsela imato akitemi nang;wa Bozra."13Ite uu Itunda uligitilye, "Kumilandu itatu na antu ang'wa Amoni, sunga ine, singakukaila utashi, kunsoko atandula iasungu aku Gileadi niakete imaimbi, ahume kugalimpya imimbe ao.14Kakilya moto mukuta ya ku Raba, nuenso ukusonsela imato akitemi, palung'wi mukukulya iogo muluhiku la mbita, palung'wi ni dhoruba muluhiku la kimpupu. 15Umutemi wao winzu mutung'wa, ng'wenso nianino akwe palung'wi," ulungile Itunda.
1Ite uu Itunda wiligitya: "Kumilandu itatu na Moabu, sunga ine, singa kukaila utashi utashi kunsoko wasonsa moto makupa a mutemi waku Edomu mpaka kutula chokaa.2Kulagilya moto migulya a Moabu mukubulaga ingome ya Keriothi. Moabu ukusha muubi palung'wi niogo nululi la tarumbeta. 3Kumukanza umulandu wakwe, hangi kuabulage inanang'wa mtemi palung'wi nung'wenso, ulungile Itunda.4Ite uu Itunda uligitilye, "Kumilandu itatu nang'wa Yuda, sunga ine, singa kukaila utashi; kunsoko ahita ilagilyo lang'wi Tunda. Hangishaamabili imalagilyo akwe, utele wao waletelya kulimila, hangi niatatao uautyatile. 5Kulagilya moto migulya ang'wa Yuda, hangi ukumila ingome ya Yerusalemu."6Ite uu Itunda ukuligitya, kumilandu itatu na Israeli, sunga ine, singakukaila utashi, kunsoko agulya niagila ni magazo kuhela numuhimbe wa pea eng'wi na makubadhi.7Nienso itilata migulya amatwe alumbe anga akutilata mulunkundi nigulya ihe, akusuntilya kunyelya. Muntu ung'wi nutatakwe aialoe numunanso ung'wi hangi ugwa kiketa ilina lane nilyelu. 8Nienso ilambala pihe pakupi ni kila kizindalo muimpandwa dhamana hangi mitolang'wi Tunda wao ing'weza tuli yaawa niapumigwi utashi.9Nkili numulimansiye Mwamori pantongela ao kina ulipu wakwe aianga ulipu wa mierezi; aiukete ingulu anga u mialoni. Hangi nikakanza ikali yakwe nugulya nimiliakwe pihe. 10Hangi aineanankiye kupuma kihe a Misri nukuatongela myaka arobaini sunga mumutemi ihe na Amori.11Numukumbuiye ianyakidago kupuma mumo muana ng'wu atule ailapo kupuma muahumba anyu. Ehe shanga uu, iantu a Israeli? Ite uu Itunda uligililye. 12Ila mapepeye ialopi kung'wa ituli, nukuamulisha inyakidagu alekekutenda ikidagu.13Goza, kumutenda anga umutuka nuizue anailigo nihumile kumutilata umuntu. 14Umuntu nuimanka shukupata imankilo; Nukolingulu, shukongelya ingula yakwe ng'wenzo, hangi umikoi kiguna ng'wenzo.15Nuekunzauuta shukimika, umumankino, shukumanka mulongolya farasi shukiguna ng'wenso. 16Sunga eikoi niadudu akumanka ekefe muluhiku nulanso; ite uu Itunda uligitilye.
1Iji ulukani lang'witunda nauligitilye migulya anyu, antu a Israeli migulya a ndugu ehi nauapumilye kupuma kihee aku Misri. 2"Numubague unyenye udu kupuma mundugu yehi niyamunkubigulu. Kululo kumukasi kumelandu anyu ehi."3Ehe abele ahumile kugenda palung'wi angezeigombilye? 4Ehe ihimba ekoloma mihaka matungo ne kutile utungeli? Ehe ng'waihimba ukukoloma kupuma muilago yakwe angeze shuambile anga kentu?5Ehe nyonyi ekugwa mumumpeto pihe angezekutile anga keseme nekeekilye kunsoko kakwe? Ehe umumpeto ukupyatuka migulya pihe angezekutile anga kentu kakuamba? 6Ehe etarumbeta ikekuwa mumujini neantu alekekukekema? Ehe lwago lahuma keza mumujini angaluhite kuletwa ni Tunda?7Etai umukulu Itunda shangukituma ekentu singa uu uwakunukuie uoni eitumi akwe anyakidagu. 8Ihimba ikolomile; nyenyuneshamoa? Umukulu Itunda wakondya kuligitya nyenyunesinga nyenyu nushukutabiri?9Tanantya ulukungome kuko Ashdodi, nukungome yakihe aku Misri; lunga, "Ilingeli kumasukulu aku Samaria hange muone emabe ne makulu kung'wakwe, nuonyeli nukole kung'wakwe. 10Kunsoko shaalengile uwitumi wa tai ite u Itunda utambue ne ansoalindela ngulu nuukanzi mungome yao."11Ung'wa ite u Itunda utambue umulugu ukumipilimekilya ihe. Ukuiluta pihe ingulu yako ni ngome yanyu yukuholwa nauukashi." 12Ite Itunda utambue, Anga umudemi nueguna migulu ibiili udu mumulomo wi himba ang'wi lupii la kutwe, ungwa ana Israeli akuguneligwa awaniikie ku Samaria paung'wi ni pembe la kulaela, ang'wi nsongea ketenda."13Tegeli nukiloela migulya itolang'wa Yakobo ite u Itunda utambue, Itunda wa ikui. 14Kunsoko luhiku la ukashi wa milando ya Israeli, hange kuaadhibu mitekelo a Betheli. Nsonge amatekelo yukuteng'wa nukugwa pihe.15Kumibepya itolampepo palung'wi nito la hari. Ito la nsonge yukulimansela, nito nikulu yukuhega ugwa Itunda uleye."
1Lutegeli ulukani ulu, unye niminulugo yaku Bashani, unye nimukole misukulu laku Samaria, unye nimize atunyilya iahimbe, unyenimize atula iahielwa, unye nimiaila iagoha nyu; kuleteli ing'wi. 2Umukulu Itunda ulapile kuwelu wakwe, goza mahiku azile kitalanyu matungo niikamuheja kundaano, nuampelo anyu, ndoana akutegela nsie.3Mukupuma kukiila panaitobowe nukuta wa muji, kila ung'wi witu kendela lukulu kukiila hapo, hangi mukiguma ntongela a Harmoni ite uu uliye Itunda."4Longoli ku Betheli nubi, sunga ku Giligali mende mongelye imilandu, leti imasongelyo anyu kila kidaudau, izaka yanyu kumahiku atatu. 5Pumi imasongelyo nakusongelya palung'wi nindya; tananti imasongelyo nakulowa; atanantili, kunsoko iyi yiyi imoloeye, unye antu aku Israeli ite uu utambue umukulu i tunda.6Kumupa uza wa mino numuji anyu nukukepelwa nindya, muhi wanyu wihi. Mukili musuke kung'wane, itu uu Itunda uliye. 7Hangi nimigiye imbula kupuma kung'wanyu, matungo aiakili myeli itatu kukunguli. Kutende ikue migulya a mji, nukutenda ikue nuku mji nungiza. Muhi mihe ung'wi nu ihe aiikuile, muki nungiza nuihe hangi shaikuile aiyumu buu.8Aiapilimikiye miji ibili ang'wi itata, kenda miji mungiza kung'wa imazi, shanga ikenela. Akilishaikasukila une ulungile Itunda. 9Numukuila kumalwae nakuletekelya kuvu. Udu wa iyulyi, migunda anyu nazabibu milimi anyuu, ni mizeituni kunsonsa ihi kilishamasukila, ite uu itunda uliye.10Nailagilya itauni kitalanyu anga ku Misri. Nabulagi amanyu kuwigi, nukukenka i farasi yanyu, nukuleta unyunki munkambi yanyu nukuingilya mumpula yanyu. Kilishamasukila unene, ite uu ulungile Itunda. 11Nimelimansiye imiji mung'wanyu, anga imatungo Itunda naiulimansiye i Sodoma ni Gomora. Aimutule anga ikitinde nikityowe kupuma momoto; ikili shamansukila ulungile Itunda.12Kululo nitume lukani lube kung'waka, Israeli hangi kunsoko kituma lukani lube kung'wako, ihabe kuntankana ni tunda Israeli! 13Kunsoko, goza, nuanso nuezupye imalugulu gwa ng'wenso wezipya ung'wega, wemigeelya imasigo ang'waa muntu, wetenda ekidaudau kutula kiti, nukupambatilyo kianza kamigulya amihe. U Yahwe Itunda nua mbita, lelo lina lakwe."
1Tegeli ulukani nindilye anga kileto migulya anyu munyumba a Israeli. 2Umunanso wa Israeli ugwue singa ukuuka hange wamihega ihi akwe, kutile umuntu wa kumuusha.3Kululo ugwa Itunda uligitilye "Ikisale nupumile kunzi kuelfu akusaga igana, hange niendile igana akusuga ikumi kunsoko ito la Israeli."4Kululo uitunda uligiliye kito la Israeli, ndumi hange mukikie! 5Leki kumudumi u Betheli; hangi ang'wi giligali leki umuhinzo ku Bersheba. Kunsoko Gilgali inzuu kuu tugwa kutai nu Betheli singakintu.6Mudumi Itunda mikikie, hangi ukakela anga umoto munyumba ang'wa Yusufu. Ukulimanselya, nu kuulinka umuntu hata nung'wi kuulimwi mu Betheli. 7Iantu ao nipeula itai kutula lukani lwauai nukungwisa itai pihe!"8Itunda aumiumbile Pleidezi ni Orioni; upeue ikilu kutula kidaudau, witenda uluhiku kutula kitu nutiku, nukitanga imaze amu luzi, nuanso wimahunula migulya yihe, Itunda lilo lina lakwe! 9Nwanso wilete ubipya upumpugelya migulya agimiya ubepya wize mikito.10Imubepilwa wihi nuakanwya mumumpita wa mji hange imubepilwa wihii nuitambula itai. 11Kunsoko mukutilata pihi muula nukuhola ingano kupuma kitalakwe, niite muzengile nyumba amagwe natemilye, shanga mikikie munyumba nianso. Mwaloelwa ne migunda a mizabibu ila shanga mukung'wa magae akwe.12Kunsoko manyile mutite imilandu idu niite imitando anyu nemikulu unye mukuaonela nialite itai holi kipimbeselyo muapeule ialompi mumjini. 13Kunsoko kila muntu nutite imahala ukukilaga ihetwi kumatungo nansoi kunsoko matungo matungo amilandu.14Dumi nimaza singa nimabee inge mikie. U Itunda, Itunda wa akuambita ukutula nunyenye anga nimilye nwanso ng'wenso. 15Holi ube, muzipelye itai mumji. Ikutula Itunda, Itunda wa akumbita, ukiapia asagi ang'wa Yusufu.16Kululo ugwa Itunda ulilye, Itunda wa Itunda wa akuambita, mukulu, kikatula nikilo milili ihi nukulilya kisale kihii i ukia, ukia, ikaitanga ialimi mukia nawa niakamatiku kulila mukia. 17Mumugunda ihi ami zabibu kutula nikitelo, kunsoko nikakela pakatikati ao" ulelye Itunda.18Ole wanyu ninuutite insola aluhiku lwang'wa Itunda, neki mutite insola? Yikatula kiti singa welu. 19Anga imatungo umuntu nukumipona ihimba nukutankana nu njulii, ang'wa auingie munyumba nukuika umukono wakwe nugeele nukulung'wa inzoka. 20Uluhiku lwang'wa Itunda likatula kitine singo welu? Ukea singa ulowa?21Nahola, naimela uluhiku nulukulu lanyu. Namilela imilundo anyu na dini. 22Hataitule mumpumilya isongelyo la kulimansilya ne songelyo lautu, singakusengilya, hangi kuigoza imasongelyo apalung'wi naikale nizipile.23Nihegeli iogo la nyembo yanyu; singa kuitegelya induli ya mpembe yanyu. 24Kimikila akwe, leki itai akwe isemembe anga maze, ni tai anga ng'wapo nwisememba nsiku yihi.25Ite mandetela milando nimasongelya nakulimansilya mumbuga kumatungo amiaka makumi ane? 26Mukumuhumbula sikuthi anga mutemi anyu, nekiuni, nzota anyu adudu - nemumitendile kunsoko anyu.27Kuitegwa kumuhamilya kunkika akabili na ku Damaskasi, ulungile Itunda, ilina lakwe nitunda waikui.
1Ukia wao niidesilye ku Sayuni, ku enso ao niakokile kihe a lugulu la Samaria. Antu niakuigwe mu mahii, ni nyumba yao niya ku Israeli yiza kunsoko a kuaiilya! 2Atongeeli anyu ilunga, "kila ulongole Kalne mugoze kupuma kung'wanso longoli ku Hamathi, kisali nikikulu hangi longoli pihe a Gathi a Palestina. Inge ikola membe nkulu kukila membe anyu?"3Ukia wao ao niiaikile luhiko la uukuilwa nu kutenda utemi utule kisengele nyuma kuhugela pakupe. 4Alae migulya a ulele ya mpembe ya kusupya migulya a matuntu ao. Ikalya ana nkolo kupuma midale la amuga kupuma mitando.5Akimba mimbo a upungu mululi la kinubi, akatonga mu iseme yang'wa Daudi. 6Akung'wa u mvinyo kupumila misale nu kupuguhila imakuta enso ku makuta a marihamu. Inge shanga ameila kunsoko akuagigwa u Yusufu.7Kululo itungele akulongola ku utugwa palung'wi ni atugwa a ng'wandyo, ni maogo ao naiigolokilye akukila. 8Unene mukulu Yahwe, nalapa ku nkolo ane - oiza mkulu Yahwe wilunga Itunda wa akumbita, naisukula uugole wang'wa Yakobo; nabipilwa matando akwe. Kululo kuheja kisale nikanso palung'wi na ihi namole mung'wanso.9Nzila kina anga akole itunja ikumi nae asagie munyu mbiing'wi akusha. 10Itungo muluna wang'wa muntu nuanso nuzile kuhola miili ao - uyo nuwasomee ntongeela a kuuleta muimba pa nyumba anga walunge ku muntu munyumba, "Ukole ne umuntu palung'wi nu wewe?" Ule anga nuanso walunge, "Aa" Itungo ukulunga ikie twe kunsoko shu - ukuta lina lang'wa Yahwe."11Goza, Yahwe ukupumya ilagiilyo, ni nyumba ni nkulu ikikuwa nukutula unyinyo unyinyo, ni nyumba ni nino kutula utamukwa.12Impalase yikumanka migulya a mihulumikilyo wa magwe? U muntu ukulima ne kung'wanso ni ng'ombe? Ikele mapiula itai atula uhongoo ni nkali a tai kutula uwai. 13Unyenye ni mubilwe kukiila ku Lo Debari, ni milinga, "Shanga ae kuhoile ne Karnaimu kungulu yito usese?"14Inge goza, kuhumba kung'wanyu ihe, ni nyumba a Israeli - uu inge wilunga mukulu Yahwe, Itunda wa akumbita. Akumaja unyenye kupuma Lebo Hamathi kuhongeela ng'wa mongo wa Araba.
1Ite uugwa Umukulu Itunda Yahwe naundagie. Goza, aumbile idale ni kulu nela ngaga matungo akutegeta mimea, hange goza, aiutuile mmea wakumpelo imaogola amutemi. 2Imatungo naiamaile kulya inyenyinyenyi yeli hange nikalunga, mukulu Yahwe aiwamu Samaria ehe u Yakobo ukikie ule? Kunsoko nuanso munino nangulu." 3Yahwe wekakepya ikuo kwa ile" Shangayekapumila wikatambula.4Ite gwa umkulu Yahwe naundagie goza, mukulu Yahwe aiwitangile migulya a moto mutashi. Nu wenso wikumya udu, ikilungu pihe muungubigulu nu kulunga amilimansilye ihe hangi. 5Ila mikalunga, Mukulu Yahwe, leka ei Yakobo ukikie ule? Kunsoko nuanso munino nangulu." 6U Yahwe wikadila kuite ili singalikipumilya ulungile umukulu Yahwe.7Ite uugwa Yahwe naundagie, goza mukulu uimekile pakupe ne kiligo palung'we nu usune wakulimilya mumukono wakwe. 8Yahwe wekambila, "Amosi waona ntuni?" nekalunga, "Usune wa timazi." Hangi umukulu wikalunga, goza kuika uusune wa timazi ang'wi ao muantu ane Israeli singakuabipya hange.9Papigulya pang'wa Isaka yukubipigwa pawelu wang'wa Israeli yukulimansila hangi kuuka migulya ito lang'wa Yeroboamu ku wigi."10Hangi Amazia, uyo umutongeli wa Betheli wekalagilya impola kung'wa Yeroboamu kumutemi waku Israeli. Amosi witumile uhugu kung'wako pakate na ito la Israeli ihe shanga ihumile kukenka inkani ya izi. 11Kunsoko inge uugwa ukulunga Amosi, Yeroboamu ukusha kuutaki hangi Israeli ikulongola kuutugwa kupuma kihe akue."12U Amazia wekamuila u Amosi, "Muloti, longola, manka misukule ihe ang'wa Yuda, ne pang'wanso ulye ulundya nu kulota. 13Ilagwa uleke kutabiri hange apaite pa Betheli kunsoko pa welu pang'wa mutemi ne nyumba a mutemi."14Hange u Amosi wikamuila, Amazia, "Unene singa ne munyakidagu hange shanga ne ng'wana wamunyakidagu. Unene ne mudimi wa mitugo nu mutunzi wa mikuyu. 15Kuite Itunda wekamihola kupuma kudema imetugo nukumbila, longola, tabiri kuantu ane Israeli."16Ugwa ije ulukani lang'wi Isekulu, uwewe nu welunga;mlekakutabiri migulya ang'wa Israeli hange uleke kuligitya migulya anyumba ang'wa Isaka. 17Kululogwa Yahwe nuelunga, musungu wako ukutula mukosi mihe anaako neagoha ne ananso ako akugwa ku shege, ihe ako ekuping'wa nukugalanigwa; ukusha kihe ne najisi ne Israeli etai inzu kutugwa kupuma mihe akwe."
1Ikikiki numukulu Yahwe mundagie, Goza ikikapu ni kinkali ya hari! 2Wekalunga, ukuonantuni Amosi? Nikalunga nkapu ankali ya hari Hangi u yahwe wikambila, mpelo apika kuantu ane Israeli singa kuaalya hangi. 3Inyimbo ya mumatekelo yukutula kililo, muluhiku nulanso Ite u uliye umukulu yahwe iolu yukutula yedu kila nande akumiguma ihetwe.4Litegeli ili, unye nemumitilata muhimbe nukumuheja muula wihe. 5Ezelunga, ''malungo ng'weli nupya mikahilaugwa kuhumile kukulya mazao hangi? matungo uluhiku la sabato nulikahila ugura kukulye ingano? kutenda ikigemelyo nikinino nukongelya idau kizehongela kukigemelyo niaokongili. 6Ite ukuhumile uugulya ingano mimbi kumugula umuhimbe kitundu nu mula ku jozi ing'wi kubadhi.7Yahwe ulapile kugole wang'wa Yakobo; Itai shanihumile kiwa milimo ao sunga nung'wi. 8Ehe ihe singa ileuhagatame ku ile hangi kela ung'wi nuikie kilila? Ehi nanso akuuka anga umongo naili, nenyeso ikisumbula mugulya nakukepa hangi, anga umongo waku Misiri.9Luzi uluhiku nulakina u ng'wa ntambu amukulu yahwe kina kutenda ilyoalisime matungo amung'wi, hangi kuikila ikiti unkumbigulu matungo amung'wi. 10Kuipiula uwiloeli wangu kutula wilili ni numbo anyu ehi kutula usumenkili, kumutena nihi kutuga ingiwenda yamagunila ni ng'ulyu nugulya akelitwe kitumaya anga wilini kung'wana pekee nuluhiku la ululu mpelakwe.11Goza imalaiku apembilye uleyeb uMukulu Yahwe imatungo nenekaleta nzala miha, singa nza adya, hangi nyota amazi inge kija inkani yang'wa Yahwe. 12Ikasulasula kupuma nyanza sunga nyanza, akumanka kupuma hukuma kenda kung'weli kuduma lukuni lang'wa Yahwe, ingigwa singa akulupata.13Muluhiku nulanso anakisungu niaza nianakigoha akuzimela kunsoko anzala. 14Awanilapa kumilandu asamaria akugwa shakuuka hangi.
1Aimumuine itunda wimikile pakupe ne kizindalo, hangi wikalunga, makuiimatwe aimpandwa sunga imusingi ehingi eke. Unanga utompoutompo mugulya amatwe ao ehi nunene kumubulaga kuwigi apelo ao. Kutile sunga nung'wi ao nukumanka, kutile sangu nung'wi ao nukumankila, Ang'we ahimbe mu sheoli, ukoli umukono ioane ukuahola. 2Ng'we akunankela mugulya kenda kigulu kuko kuateta pihe.3Angeze akipiha migulya a karmeli, kuaduma uuko nukuahola, angeze akipiha muilungu ya nyanza singanuwaona, nemi lagilye inzoka nukualuma. 4Angeze inzu kulung'wa akutunyiligwa nilugu ao ntongela ao, kulagilya uwigekuka hangi ukuabulaga. kumalagila mino ane mugulya ao kuube singa ku uza.5Umukulu Itunda wa Ikoi, ng'wenso wepalapalya ihe ikayeyuka, ehi niikie mung'wanzo auilela, ehi akuhuimbuka angu umongo yukuholomila hangi anga umongo wa kuMisiri. 6Ng'wenso wiizenga iyumba yakwe kigulu nukandilya guba akwe migulya aunkumbigulu nuanzo witanga imazi amunyanza, nukumahunula migulya umuusu wa ukumbigulu, yahwe lilolina lakwe.7Ehe, unye singa anga iantu akeukushi kung'wane, eana a Israeli? Ite ungwa yahwe uleutambula. Ehe singaineanankene Israel kupuma uihe aku misiri, Wafristi kupuma Krete, nia Shami kupuma kukiri? 8Goza imiho amukulu yahwe akole mugulya autemi nua nilandu, kugazanja kupuma musu wa unkumbigulu, ang'wishanga uusingakugazanja lukulo ito lang'wa Yakobo ite ugwa Yahwe ukulunga.9Goza kulagilya nukumepela ito la Israeli mumo mundugu yehi anga umuntu nukupeta ingano mukisela, ungwa kutile sunga ung'wa sasaligwe nukugwa pihe. 10Atendi anulanglu ehi muantu ane akushaku wigi awanilunga, nakaja singa akupata ang'we kutankana nuse.11Mulohiko nulanso uuhumbula itekelo lang'wa Daudi nailigwie, nukumalunga imatambi makwe. kumahumbula imakumulo akwe, nukumizenga hangi anga isiku ya kale. 12Kena atemi amumasago aedomu izeile andugu ehi ilangilwe kulina lane ite gwa uYehova ukutambula nukutuma aya.13Goza imahiku apembile itegwa uYehova mkutambula matungo umulemi ukumankiila umukunguli umuya ukupaangila izabibu akuhulya magai newaza, nemafungu ahe akulya yayo.14Kuasusha kupuma kuutung'wa iantu aisilaeli. Akuzenge imakumulu aisale nukikie muuno, akutemela huuli nua mezabibu nukung'wa inagae, hange akulende iluilo nukulya inkali yao. 15Kutemela Anga mihe ao, shanga akupahange kupuma mihe naeneapee, ukulunga uYehova Itunda wako.
1Uoni wang'wa Obadia. Umukulu Itunda ulungile ite ku Edomu, "Kija impola kupuma kung'wa mukulu, hangi umutung'wa utung'ilwe mandugu, ukulunga, ukii, kuuke kung'wakwe mbita!" 2Goza, kumutenda nianino mundugu, mukudalahiwa nangulu.3Lugoha lanko lako lukukongile uewe, uewe kunaiwikie kuibelaya magwe, mito lakonilamigulya; nukulunga munkolako, nyenyu nukunsimya une pihe?' 4Hatize wimikile migulya anga inde, hangi kitiekako kiilowa pa nsota, kusimya pihe kupuma kuko, ulungile Yahwe.5Angeze eii azazile kung'wako, angeze iahegelani aza akuzile utiku (kina azuzealigwa ibe!) Shaza ahumile kia niukokonda? Angize ukilingila i zabibu azaakuhangile singaaza ezeleka nakunguwe? 6Kina Esau wakondya kukuwa, nikipoli kukwe naikipihilwe kiikilwe uli!7Iantu ehi naipatung'wi ako akutala kunzila sunga kunumbi. Iantu naiakite imatiliga palung'wi muewe akukongela nukudula. Awanikulindya yako aikile mutego pihe pihe ako. Kutile anga kulinga mukati akwe. 8Shanga inihumilene uluhiku nulanso ukulunga Itunda, kuwalimansilya eatu ni amahala kupuma ku Edomu nukulinga kupuma kilugulu lang'wa Esau? 9Iakuani ako iko sunenkila, Temani, kila muntu wagumilwe kuli kupuma kulugulu lang'wa Esau kubulagwa.10Kunsoko autaki nautendilwe kumunya ndugu wako u Yakobo, ukukunikilwa ni minyala nuewe ukuigumilwa kuli sunga i kale. 11Uluhiku nulanso aiwimikile, luhiku niageni aiahoile insao yakwe hangi aiageni mung'wanso mitalakwe, nukukui kura ku Yerusalemu, uwewe autuele anga ung'wi wao.12Leka kulowa uluhiku la mulunako, luhiku lasuka akwe, hangi lekakulowa kuantu ang'wa Yuda, luhiku laukanzi wao, muleke kikulya uluhiku laluago lao. 13Uleke kingila pa mulango atu ane luhiku la suku ao; uleke kulowa mulwago lao, hangi uleke kulimila ugoli wao, luhiku la ube wao. 14Uleke kimika muminsambwazila, kuagumila uuli iamankeli akwe hangi uleke kuapumya igeleke iasungu uluhiku la lwago.15Kunsoko uluhiku lang'wi tunda lukole pakupe ni ndugu yehi, anga nautendile, yukutendeka kung'wako; indendo yako yakusuke mitwe lako uwewe. 16Kuugwa naimung'we mulugulu lane nulwelu, u indugu yehi niyekang'wa lukulo akung'wa mukumila hangi yukutula anga aiekutile lukulu.17Milugulu la Sayuni yukutula nawa naeagunekile ivangi akutula elu, numitolang'wa Yakobo kusala iintu yao. 18Ite lang'wa Yakobo lukutula moto, nito lang'wa Yusufu welu wa moto, numito lang'wa Esau yukutula mpeli ni nyumu, nienso akuasonsa nuku alimansilya; izekutile anga aaligwa mito lang'wa Esau, kunsoko Itunda waligitya.19Ehi kupuma ku Negebu akusala ulugulu lang'wa Esau nawa niaku Shepela akusala ihe na Bafilisti. Neanso akusala ihe nang'wa Efraimu nihe na Samaria; nu Benjamini ukusala Igileadi.20Iahamili niambila i ijiiti na Israeli akusala ihi nakaanani sunga Sarepta. Iahamili aku Yerusalemu, miilila Sefaradi, akusala ekisali Kanegebu. 21Iaguni akulongola sunga mugulya mulugulu la Sayuni kutemya ihe na masukulu ang'wa Esau nuutemi ukitula wa mukulu.
1Ulu inge lukani lang'wa Yahwe naza luzile kung'wa Mika Mmorashti mu mahiku ang'wa Yotahamu, Ahazi, nu Hezekia, mutemi nua Yuda, lukani ulo nai uluine kutulika ni Samaria ni Yerusalemu.2Tegeleki, unye antu ihi. Tegeelyi, ihi ni yihi ni ikoli mihi. Leki u Yahwe wakuiilwe kung'wanyu, Mukulu kupuma mukizindaalo kakwe ni kelu. 3Goza, u Yahwe upembilye kupuma nkika ni akwe; wikasima pihi nu kupapambata nkika a pigulya pihi. 4Masukuulu akuhuluga na pihi akwe. Mpyapo ikutamuka mapigili mapigili anga mushumaa ntongeela a moto, anga mazi miiza ahunukile pihi a mitelemuko nu utaki.5Aya ihi inge kunsoko a upiluki wang'wa Yakobo, hangi kunsoko a milandu a nyumba a Israeli. Iti gwaa nsoko ai itulikile ntuni ku upiluki wang'wa Yakobo? Iti gwa ai itulikile Samaria? Itigwa ai itulikila ntuni kuu iikika a pigulya a pa Yuda? Itigwa shanga aiituile Yerusalemu?6"Nikamitenda i Samaria ilundo la ubipigwa mu mugunda, anga kitongo kutemeelela mizabibu. Nikamaluta i magwe i jengo lakwe kulongola mu ng'wapo, nikakumbuula i itako yakwe. 7I adudu akwe ihi nia kuseswa ikatula ngwa mapigili mapigili, ni ipefgwa yakwe yikasoswa moto. Kunsoko ipegwa yakwe nia usambo wilingiie, hangi anga kinyamulimo ka usambo kikusuka."8Kunsoko iyi nikalila nu kuhongeelya anga hinkini. Kunsoko i luguma lakwe shanga lukomyaa, kunsoko yapikaa kung'wa Yuda. Yapikiila u mumpita nua antuane, kupikiila ku Yerusalemu. 9Kunsoko iyi nikalila nu kuhongeelya nikalongola peku hangi kipwi; Nikahongeelya anga mulula nu kuhongeelya anga hinkiini. 10Leki kuleka kuaita kutula ku Gathi; leki kulili hangi, mu Bethi Leafra kupingilitya mukola mu lunkundi.11Kili pakupi nu likalo lang'wa Shafiri, anga kipwi ni minyala. Wikalo wang'wa Zaanani shanga lukupuma kunzi. u itongeelya nu ang'wa Beth Ezeli, kunsoko a usunja waholwaa, 12Kunsoko iikali a ku Morathi ilindiila nkani ni nzinza, kunsoko witumbi, kunsoko suka ipumie kung'wa Yahwe kupikiila pa mimpita a Yerusalemu.13Itungeeli mikoha impalasi ni yisentyaa i magali ampalasi. Likalo nula Lakishi. Uewe Lakishi, au watulaa ng'wandyo nua mulandu kua nanso a ku Sayuni, kunsoko milandu a Israeli ai igeelekile kitalako. 14Itigwa ukumupa kipegwa ka kulimiiligwa Moreshethi Gathi, kisalikang'wa Akzibu ukuahumya ukatai atemi a ku Israeli.15Hangi nikaleta uhumi kitalako, likalo lang'wa Maresha; uziza nua Israeli wikiza ku Adulamu. 16Tema ipala lako hangi zula i nsingi yako kunsoko a ang'hinya naza nukualoeelya. Zepya ing'uulyu lako mukola anga kinsenda, ku nsoko ana ako niikalongola mu utuungwa kupuma kitalako.
1Ukia wao awo anaako niasingiie u ubii, ku awo niasingiie mu ulili nu ao kituma uubii. Mudau akituma kunsoko akete ngulu. 2Aailwe i mugunda nu kumikepya, ai ailwe i nyumba nu kuihola, akukapa u muntu ni nyumba akwe, muntu ni isalo lakwe.3Kululo u Yahwe ukuligitya iti, "Goza, nahumbeela kuleta i kilila ku ndugu nanso, naiza shanga mukuipumya i nkingo yanyu. Shanga mukugenda kulugida kunsoko yikatula itungo la ubii. 4Muluhiku nulanso i alugu ako akimba wimbo kutula uewe, nu kuhongeelya ku uhongeelya a nua ukia, "Akimba, Usese a Israeli kalimi ligwaa lukulu, u Yahwe wikailaa i kitongo ka antu ane, itigwa ukuliheja uli kupuma kitalane? Wiomolania migunda itu ku upiluki." 5Kululo, unye antu ni agoli shanga nikatula utuugwa kugalania i kitongo kwa kukua ikulami ianza lang'wa Yahwe.6Leki kuloti akuligitya, "Shanga akulota; imakani aya usokigwa shanga uzile." 7Iti gwaa likutambulwa itai, nyumba ang'wa Yakobo, "Iti gwaa Ng'wau Ng'welu wang'wa Yahwe? Iti gwaa izi ntendo ya tai?" Makani ane shanga azipia ku kila ung'wi nugenda mu ugoloku? 8Iti itungo ikupi antu ane anyansukile anga alugu. Muutuguie u mujulungu, ng'wenda, kupuma awo ni ikila shanga isokigwaa, anga a asikali kusuka kupuma mu mbita kuiko niakisigiie ipolo.9Mualongooye asungu ane kuantu ane kupuma mu nyumba nzimza; mukuhola u ukendepwa kupuma mu ang'hinya awo nia niino ikali. 10Nyansuki nu kuhega, ku nsoko iki shanga kipango naiiza muhumile kikie, kunsoko a ugoolya wakwe; mulimuigwe ku ulimiiligwa lukulu. 11Anga muntu waze kitalanyu mu nkola a uteele nu kumukongela nu kuligitya, "Nikalota kitalanyu kutula magai ni magai ni mataki," aza uhumile kusigiilwa kutula munyakidagu kunsoko aantu awa.12Nikaaleta palung'wi ihi kulukuulu Yakobo. Kulukiiuhi nikailingiila ipolimia Israeli. Nikaaleta palung'wi anga nkolo miitando, anga idale la ikali muludimo. Yikatula ni iogo kunsoko a udu nua antu. 13Muntu nuibunanga wilugulaa nzila yao kunsoko ao kulongola ntongeela ao. Aduile kukiila mumpita nu kupuma kunzi, mutemi wao ukukila ntongeela ao. u Yahwe ukutula ntongela ao.
1Ndigitilye, "Itungili tegeelyi unye atongeeli ang'wa Yakono nu kuhuma ito nila Israeli. Iti gwa shanga iziza kitalanyu kumulinga itai ane? 2Unyenye ni mibipilwa imaza nuu kuulowa uubi, unyenye ni mikunguula indili niao, miili ao kupuma mu makupa ao. 3Nu kuatemania mu mapigili mapigili, anga nyama mu shungu anga nyama mu supulia ni nkulu.4Hangi unyenye ahumi mukulila kung'wa Yahwe, kuiti shanga ukumusukiilya. Ukuupiha uusu akwe kupuma kitalanyu itungo nilanso, kunsoko mitumile ntendo mbii."5U Yahwe uligitye iti kutula anyakidagu niiza niiatendaa i antu ane kuleng'wa, ku awo niialisa akututanantya, Ikutula ikoli ni nkinda, kuiti kuawo ni shanga iikila ikintu mu malangu ao. Akandya mbita kitalakwe. 6Kululo, yikatula utiku kitalanyu nu ugila nu muloto migulya anyu. Ikutula kiti iti kina muleng'wa kulagiilya. Lyoa likulongola pihi migulya a anyakidagu, nu luhiku lukutula kiti migulya ao. 7Akilao akuikwa mu minyala alaguli akuhalinkanilwa. Ihi akumumya i milomo ao kunsoko kutili isosho kupuma kitalane."8Kuite kitalane, nizuigwe ngulu kupuma kung'wa Ng'wau Ng'welu wang'wa Yahwe, hangi nizue itai ane nu uhumi, kumutambuila u Yakobo u utumuli nuakwe, nu Israeli u mulandu niakwe.9Itungili iji ili, unye atongeeli a nyumba ang'wa Yakobo, ni ahumi a nyumba a Israeli, unye niiza mubipiwe itai ane, nu kulimilya kila itai ane. 10Mukumizenga i Sayuni kusakami ni Yerusalemu ku ubii. 11Atongeeli anyu ilamulaa kuhongo, akuhani anyu imanyisaa ku kinyamulimo, ni anyakidagu anyu itumaa umuloto kunsoko ampia. Gani iti kili mukumusania u Yahwe nu kuligitya, "Iti gwaa wikutili u Yahwe palung'wi nu sese? Kutili u ubi nuikiza migulya a itu?"12Kululo, kunsoko anyu, i Sayuni ikuling'wa anga mugunda, i Yerusalemu ikulula nsingi a nzaga, ni kitanto ka kizindaalo kikutula anga kitanto kihaka.
1Kuite mumahiku a mpelo izile kutula kina lugulu nu la nyumba ang'wa Yahwe ukuikwa ikomu migulya a mahigulu mangiiza. Ukunyansulwa migulya a malugulu, ni antu akuelya.2Anyaingu idu akulongola nu kuligitya, "Pembyi, kwini migulya mu lugulu lang'wa Yahwe, munyumba ang'wa Itunda wang'wa Yakobo. Ukuumanyisa i nzila niakwe, hangi kuugendeela mu nzila yakwe." Kunsoko kupuma ku Sayuni ilagiilyo likapuma nu lukani lang'wa Yahwe kupuma ku Yerusalemu. 3Ukulamulwa mukati a antu nu kulamulwa kutulikana ni anyaingu idu nia kuli.Akukita i panga yao kululo plau ni ndilima yao kutula a zubu a kuhenguila. Ingu shanga likunyansula impanga ku ingu ang'wi kuhuma kumbita hangi.4Badala akwe, akikie kila u muntu pihi a muzabibu nuakwe ni pihi a mutini nuakwe. Kutili umuntu nuika asasha itumbe, kunsoko umulomo wang'wa Yahwe nua majeshi waligityaa. 5Kunsoko antu ihi akulongoleka, kila ung'wi mu lina lang'wa itunda wakwe. Kuiti usese kuulongoleka mu lina lang'wa Yahwe Itunda witu i kali na kali.6Muluhiku nulanso uligitilye u Yahwe, "Nikamulundiila nuisunsigwe, awa naiza niagilye. 7Nikamugomola nai usunkie mu lusigo, nu ng'wenso nai ugumilwe mu ingu nu ukomu nu nene, Yahwe, nikahumiilya migulya ao muma lugulu a Sayuni, itungili ni kali na kali. 8Anga kitalako, munara nua saa kunsoko idale, lugulu la munanso wa ku Sayuni uzile kitalanyu, uhumi wanyu nuakali ukusukigwa, utemi niiza uungatiwe nu munanso nua ku Yerusalemu.9Itungili, kuniki ukuzogolya kululi lukulu? Iti gwaa kutili u mutemi mukati anyu? Iti gwaa umuhugulyi nuako wakulee? Kuniki uuwai ukuambile anga musungu uyo nukutuga? 10Tula mu uwai wa kutuga iti utuge, munanso nua Sayuni, anga umusungu nukete uuwai. Kuitungili ukupuma kuwai akisali kikie mu mugunda nu kulongola ku Babeli, kung'wanso ukokomolwa. Kung'wanso u Yahwe ukuukomola kupuma mu mikono a alugu.11Itungili anyakidagu idu ilundiie migulya ako; akutambula, "waikilwe kibudu, miho anyu agozeele ku Sayuni" 12Munyakidagu ukitigitya "Shanga amalingile imasigo ang'wa Yahwe ang'wi shanga alingile isigo lakwe, kunsoko ailingisiie anga mapupi kupula mu kiuga."13Yahwe ukuligitya, "Iniike nu kupula mnanso waku Sayuni, kunsoko nikalizipya ipembe lako kutula ityeka hangi nikamazipya mamogomogo ako kutula shaba. Ukutulanga antu idu. Nikaika ikulyo u wii nuao kitalane nukola, Yahwe, isalo lao kitalane, mukuli wihi ihi."
1Itungili pembyi palung'wi mu nkuli niza kikua, mnanso nua a askali, a asikali a dagiilya ikisali, ku lukito ukumukua umulamuli nua Israeli mu ukunda.2Kuiti uewe, Bethlehemu Efrata, hata anga ize ukoli wimuniino mukati a ndugu yang'wa Yuda, kupuma kitalako ung'wi wikiza kitalane kuhumiilya i Israeli, naiza ung'wandyo wakwe inge kupuma matungo a kali, puma i kali na kali. 3kululo Itunda ukuinkiilya, ga nitungo lang'wa nuanso nukoli mu uwai kutuga ng'wana nu lusigo nula aluna akwe lukuasukila iaana ang'wa Israeli.4Ukimika nu kudima idale lakwe ku ngulu yang'wa Yahwe, ku ukuli nua kali wa lina lang'wa Yahwe Itunda wakwe. Akusiga, ku nsoko ukutula muhuguku ga ni mpelo ihi. 5Wikotula ulyuuku witu, matungo i Aashuru ni ikapembya mihi itu, matungo niakugenda kutunga itando litu, uugwa kikanyasuka nigulya lao adimi mupungati ni atongeeli munana migulya la antu.6Akusunja ihi a Ashuru ku a mpanga, ni ihi a Nimrodi mu mimpita akwe. Wikakukomola kupuma kua Ashuru, ni ikapembya mihi itu, ni ikingila mu miimbi yitu. 7Lusigo lang'wa Yakobo likatula mu makabila a antu idu, anga i masisila mu mata, naiiza shanga imulindiila u muntu hangi shanga ialindiila ianginya a anadamu.8Lusigo lang'wa Yakobo likatula mukati a nyaingu, mukati a antu idui, anga ihimba pakatikati idale nilankolo, itungo likukila pakati ao, wikaapambata migulya ao nu kuatamulania kutula mapingili mapingili, hangi shanga yikatula nu muntu nua kuaguna. 9Mukono nuako ukunyansulwa ku alugu ako, hangi ukuagazanja.10"Yikapumila luhiku nulanso, utambue u Yahwe, "Kina nikaigazanja i mpalasi niako kupuma mukati anyu hangi nikamabunanga i magali ako na mpalasi. 11Nikagazaja i mato mu Isali niako nu kuitaga inkango niako yihi.12Nikaubipya u ulogi mu mukono ako, hangi shanga akutula akoli iaguli hangi. 13Nikaabipya i adudu ako nia makulungu ni impandwa nia magwe kupuma mukati ako. Shanga ukipoelya hangi uukengo nua mikono ako. 14Nikipa i impandya niako nia Ashera kupuma niukati anyu, hangi nikabipya iisali yanyu. 15Nikasaniilya ku ikuo ni ikuo migulya la anyaingu naiiza shanga ategeeye."
1Itungili tegeleki iko it niiza u Yahwe wakiligitya, "Nyansuka nu kuganula u ulamulwa nuako ntongeela a malugulu; leka imalugulu ije u luli lako. 2Tegeleki u ugonji nuang'wa Yahwe, unye malugulu, nu nyenye itako ni igimya ni yihi. Kunsoko u Yahwe ugimilye palung'wi ni antu akwe, hangi wikikua mu mabalaza migulya a Israeli."3Antu ane, nitumile ntuni kitalanyu? Numutontilye nkua inga? Kuiili kung'wa ane. 4Kunsoko ai numuletile kupuma miihi a ku Misri nu kumuguna kupuma munyumba a utung'waa. Kualagiilya u Musa, Haruni, nu Miriamu kitalako. 5Antu ane, kimbukiilyi naiiza u Balaki mutemi nua Moabu nai utungile, ni iti naiiza u Balaamu ng'wana wang'wa Beori nai umusukiiye anga naiwatula ulongoe kupuma ku Gilgali, uugwa muhumile kulinga intendo nia tai ane ang'wa Yahwe."6Itii ndete ntuni kung'wa Yahwe ninongoe kumitekeela Itunda nukoli migulya? Itii nihumile kupembya kitalakwe ni isongelyo ni la kulimilya, palung'wi niamudama niakete ng'waka ung'wi? 7Itii u Yahwe wiloeeligwa ni magana a nzogu a nkolo ni ng'oha, ang'wi magana a nzogo ikumi na myongo a makuta? Itii numupumye mutugwane nua ng'wandyo kunsoko a mulando nuane, nkali a muili nuanso kunsoko a mulandu ane ukola? 8Ukutambuie, muntu, iko ni kibahu, niko niiza u Yahwe utakile kupuma kitalako; kituma itai ane, kulowa u ukende, nu kugenda ku uembeelu palung'wi ni Itunda nuako.9Luli lang'wa Yahwe lukutanatya mu-isali ga nitungili upolo wilapila i lina lako; ikie ukondaniie kunsoko a mutanga, hangi kung'wa uyo naiuikile. 10Ukoli ugoli mu nyumba nia abii, ni ngele a uteele nilanso ingee igaza ikilo.11Ize nihumile kumusingiila umuntu u muntu kina mugila igazo anga ize ukutumila ngele a kulongopa, palung'wi nu mupako nua ngele ukongelwa? 12Agoli izue uubipya, likalo lao lutambue u uteele, nu lulimi lao mu milomo au lukite ukongelwa.13Kululo nukukuile ki kuilo niliaalya, nakutendaa ikumuulu kunsoko amilandu ako. 14Ukulya kuite shanga ukikuta, kipwi kako kikusiga mukati ako.Ukuika imiligo kuli kuiti shanga ukusumbya hangi iko nukukisumbya nikakiheja ku mpanga. 15Ukutembela ila shanga ukuogola; ukikingila i zaituni ila shanga ukipugulila i makuta; ukutinya i zabibu ila shanga ukung'wa imagai.16Mbago naiizipigwe nu Omri iikilwe, ni ntendo yihi nia nyumba ang'wa Ahabu. Mukugenda kuusigigwa nuao. Itigwa nikakuzipya uewe kisali, ikumuulu, nu likalo nulako ikani nula ukunki, hangi ukukenka kimeli anga antu ane."
1Ituma lane! Kitalane anga maogola nauiile, ga ninzeswa niamaogola nia zabibu mu mugunda nua mizabibu; kutili hangi ka mugunda ni ka nkali nikakigeeleka, kutili imatini a malimbuko niiza nimaawa. 2Antu ni ahuiili alimiilila kupuma mihi, kutili u muntu ni mulingi mu ana adamu ihi. Ihi ikongelaa mu ulindila nua kuhunula isakami; kila umuntu wimudagiilya u mulunaakwe mukola kunyavu.3Mikono aoinge maziza ikilo kituma u ubi ahumi ikolya mpia, mulamuli wihambile kulushwa, nu muntu munya ngulu wiailaa ianya iko nuloilwe kulija. Iti uugwa ni inonia ku palung'wi. 4Muntu nuibahu kitalao inge anga mimpeto, mulingi nangahuu ingi anga ikota nitamija. Lapika u luhiku nai lutambuwe kunyuma niasunja ako, luhiku la ulamulwa. Itungili itungo la ubipigwa.5Leki kumuhuiili kila munyakisali; leki kumuika mutongeeli mu ahubauya ihi. Tuli akedegeeli kutulinkana niko ni mukutambula ga nu ku musungu niiza wikongela mu mikono anyu. 6Kunsoko ng'wana wimuhumya minyala ihe. Munanso winyansuka kikilya nu nyinya. Nu musungu nuang'wana mugoha wikilya nu mukwingwa kwe. Mulugu nua antu inge antu a munyumbakwe mukola.7Kuiti anga ize kitalane unene nikamugoza Yakwe. Nikamulindila Itunda nua ugunwa wane; Itunda wane ukunija. 8Leka kiloa migulya ane, mulugu ane, nikugwa, nikanyansuka, matungo ninikatula nikie mukiti, u Yahwe ukutula welu kitalane.9Kunsoko nitumile milandu kung'wa Yahwe, nikahola ikuo lakwe kupikiila nuikankuiila umulandu wane, nu kituma uulamuli kunsoko ane, ukundeta mu welu, hangi kumihenga ukunkomola mu tai akwe.10Hangi mulugu wane nuikaona nilanso, ni minyala ikumukunikila uyo naza untambuie, "U Yahwe Itunda nuako ukolipii?" Miho ane amugozile; ukupambalwa pihi anga ilolo mu isali.11Mahiku akuzenga makiligo ako ikapika; luhiku nulanso imimbi ikusuntwa kuli nangalii. 12Luhiku nulanso antu azile kitalako, kupuma ku Ashuru ni isali mu Misri, kupuma ku Misri ga nukumongo nu ukuli kupuma luzi kulongola ku luzi hangi kupuma lugulu kulongola kulugulu. 13Ayo i mahi ikatula ikomatue kunsoko a antu ni ikiee kung'wanso itungili kunsoko a nkali a ntendo yao.14Sunja i antu aku ku mulanga nuako, idale li isalo lako. Akikie akulo mihaka, pakati ihaka. Asunje mu Bashani ni Gileadi anga i mahiku a kali. 15Anga imahiku a matungo naimupumile kunzi a kisali ni ka Misri, nikamulagiila ukuilwa.16Anyaingu akihenga nu kutula ni minyala a ngulu yao yihi. Akuika imikono ao mu milomo ao; akuti ao akutula agulu. 17Akulampa ulunkundi anga nzoka, anga intu niyagula nugula ihi. Akupuma kunzi mu wipiho kuwoa; azile kitalako ku woa u Yahwe Itunda witu, hangi akitumba kunsoko ako.18Inge nyenyu ni Itunda anga uewe, uewe nuuholaa imilandu, uewe nuikiila migulya a utumuli nua lusigo nuli isalo lako? Shanga wiika ikuo lako ikali na kali, kunsoko uloilwe kuulagiila ilago lako nila uhuiili.19Hangi ukutula ni kinyauwai migulya itui; ukuupambata uubi pihi a migulu ako, ukumiguma imilandu itu ihi mu ndiwa nia luzi. 20Ukuminkiilya itai u Yakobo nilagiilyo la uhuiili kung'wa Abrahamu, nai ulapile ku atata itu mu mahiku akali.
1Ulu lukani lang'wa Itunda nai luzile kung'wa Sefania ng'wana wang'wa Kushi ng'wana wang'wa Gedalia ng'wana wang'wa Amaria ng'wana wang'wa Hezekia, mu mahuku ang'wa Yosia ng'wana wang'wa Amoni, mutemi nua ku Yuda. 2"Nikalimansiilya lukulu kila i kintu kupuma mu usu nu ihi.ili ikani lang'wa Isekulu mukola. 3Nikamulimilya muntu ni ikali; Nikalimilya nyunyi nia kilunde ni nsamaki nia muluzi, ubipigwa palung'wi nu ubi. Itigwa nikamugumila kuli muntu kupuma usu nuihi-ulu lukani lan'gwi isekulu.4Kupika ku mukono wane migulya a Yuda hangi ihi i akolihi nia ku Yerusalemu. Nikalimansiilya kuli kila lusigo lang'wa Baali kupuma nkika iyi ni mina a antu ni ikulya i adudu mukati a akuhani, 5antu niiza migulya a nyumba ikulya miili a kilunde, ni antu niiza ikulya nu kulapa kung'wi Itunda iti niiza hangi ilapa ku mutemi nuao. 6Nikaalimansiilya kuli ga nawo niiza apilukile kinyuma kupuma kumutyata Itunda, awo niiza hangi imuduma Itunda shanga ize akoiye usungigwa nuakwe.7Uwe wi kinkili ntongela ang'wa Isekulu Itunda! Kunsoko luhiku lang'wa Itunda lukoli pakupi, Itunda uzipiiye isongelyo hangi uabague i iziila akwe. 8"Likiza mu mahiku isongelyo nilang'wa Isekulu , itigwa nika akua i akulu ni ana a atemi, ni kila ung'wi nutugawe i ang'wenda a ki iziila. 9Mu luhiku nulanso nikaakua ihi awo niiza iputa migulya a kimpandwa , awo niiza izulya i nyumba ang'wa Isekulu nuao ku minyomo nu ukongeli.10Yikatula mu luhiku nulanso uwu utanantigwa wang'wa Itunda kina kililo ka kia kizile kupuma pa kiambo ka nsamaki, kizekua ng'wano kupuma ku kisali ka kabiili, nu luli nula lukindo lukulu kupuma mu masukuulu. 11Kuti u ng'wano; akola isoko nila kisali, ku ihi iasuluja akutula abipigwa, ihi awo niiza igemeelya impiaakutula alimansiiligwa kuli.12Yikatula mu luhiku nulanso nikamidua i Yerusalemu ku lumuli nu ku a kua itunja niiza ikatula ikie mu magai ao nu kuligitya mu nkolo niao, 'Itunda shanga ukituma kihi, ang'wi kiziza ang'wi kibi. 13Insao niao yikiza kiwa, ni nyumba niao yikatula yahuligwa ku ulimiligwa! Akuzenga i nyumba niao kuiti shanga akikie mung'wanso, nu kutemela i mizabibu kuiti shanga akung'wa imagai akwe.14Luhiku lukulu nulang'wa Itunda lukoli pakupi, pakupi hangi lukayangiiye kukagupa! Luli nula luhiku lang'wa Itunda likatula la kililo ka uwai nua ugimya! 15Luhiku nulanso likatula luhiku likuo, luhiku la ukia nu uwai, luhiku la kimpupu nu ulimansiiligwa, luhiku nula kiti nagi kiti ni kikulu, luhiku la malunde ni kiti kang'wa nduguila. 16Likatula luhiku la akinembu ni nkinda pitando mu isali nu ulowa ulipu.17Itigwa nikaleta kihila migulya a ana adamu, kululo akugenda pakupi anga agoha niapoku puma naiitumile i milandu kung'wi Itunda. Sakami ao ikuhunulwa anga lunkundi ni nkika ao na mukati anga imatinko. 18Hangi i mpia niao shanga ikuhuma kuaguna migulya ikuo ni lang'wa Itunda. Mukati a moto wilu wakwe mihi ihi ikulimansiiligwa, itigwa ukuleta ukondaniili, mpelo a kutumba ku ihi ni ikiie mihi.'
1Ilundiili palung'wi unyenye akola ianza nila kihenga hangi ilundiil, ihi ningila i minyala- ni ikili ilagiilyo kuhola u upipya nu luhiku nulanso kukila anga ipuko, 2nai ikili u u utaki nu ikuo nilang'wi Itunda kuza migulya anyu, nai ikili luhiku likuo nila mukulu kuza migulya anyu. 3Mudumi Itunda, unyenye antu ihi niategentiku mihi ni mikulyaa i malagiilyo akwe! Dumi i tai akwe, Dumi u utengentiku, ni kwaalamikasungwa mu luhiku nu likuo lang'wa Itunda.4itigwa iGaza ukugumaniiligwa, ni Ashkeloni ukupiulwa kutula ubii, Akuhegeligwa kuli Ashdodi itungo nila mung'wi, hangi akuipa i Ekroni!. 5Ukia ku niikie mpelo a luzi, engu nua Akerethi! Itunda waligityaa kitalanyu, Kanaani, ihi a Apilisti. Nikamulimansiilya kutili u mikali nuikasagiila.6Itigwa ihi na mpelo a luzi ikutula udimilo nua adimi nu ku matando a nkolo. 7Ihi na mpelo a luzi ikutula nsailo a lusigo a antu a nyuma ang'wa Yuda, Ni ikadimila i madale ao kung'wanso. Antu ao akulala i mpindi mu nyumba ang'wa Ashkeloni. Kunsoko Itunda nuao ukuasunja nukuagomola i atungwa ao.8Ai niyigule i nsasila nia a Moabu hangi akuatukila antu ang'wa Amoni mukati a ubipigwa matungo nai akuasensa i antu ane nu kikulya mu mimbi yao. 9Ku lulo, anga ni nikiie- ili ingi ilagiilyo lang'wa Itunda nua anyambita, Itunda nua Israeli, -Moabu ikupembya kutula anga Sodoma, ni antu ang'wa Amoni anga Gomora; kianza ka mbilazi ni kombo nila munyu, ikulungu nila kali na kali. Kuiti antu ane nia sagiie akuakenka akenkwa, ni antu a ingu nuane niasagiie akuhola isalo lao;10Ili ai lipumie ku Moabu ni Amoni ku nsoko a lugoha lao, puma nai aletee insasila nu kuatukila i antu ang'wa Itunda nu anyambita. 11Papo akumogopa Iitunda, kunsoko ukuasensa i alungu ihi nia mihi. Kila ung'wi kupuma nkika akwe, kupuma kila nkika nshemba12Ga nu nyenye a Kushi mukusha ku mpanga ane, 13nu mukano nuangwa Itunda ukumishambulia i takama nu kumilimansiilya i Ashuru, Itigwa i Ninawi ukugumaniiligwa nu kulimansiiligwa, kutula yumu anga ikulungu. 14Papo i madale a ikali akulala pang'wanso, kila kikali nika unkumbigulu, ihi aputanzila ni nungu yukusupya migulya a nkiili yao. Luli lukukigigwa kupuma mu nzuunki; nkungu ikutula mu mumpita; ukengo nua mielezi nuao impandwa ikutula i ikunukue.15Iki kisali kulumbiiligwa niiza wikie bila mitumbo, naina kiligitya munkolo akwe, Unene nkoli hangi kutili u muya nua kimyana nu nene'. Ku mpyani nai watula wa kutumba, kianza ka kulala ikali mukatia akwe. kila ung'wi nai iza wikiila kitalakwe wiusigiila nu kuhingisa i nkundi kitalakwe.
1Ukia mu kisali ni kipilukie! kisali ni kikete u minyomo kigooigwe. 2Shanga kitegeeye u luli nulang'wi Itunda, ang'wi shanga kisingiiye unoneeligwa kupuma kung'wi Itunda, Shanga umusanilye Itunda nuakwe.3Atemi ao ingi mahimba akululuma mukati ao. Alamuli ao ingi mbugi niia mpindini shanga iasaja kintu kniiza katula kitakunilwe idau akwe. 4Anyakidagu akwe akete lugoha ni itunja apiluki. Akuhani akwe aikila kibudu kianza ni kelu hangi atendeela minyomo ilagiilyo5Itunda ingi munya tai mukati ao. Shanga uhumile kituma i milandu. Kila dau limikiila itai akwe! Shanga likipiha mu welu, ga ni iti antu niagila i tai ane shanga amanyile kuhung'wa i minyala.6Nimagazanginye i mahi; matando ao agazangigwe. Nimatendila i maisali ao anga makumuulu, itigwa kutili ga nung'wi nuikiila kitalakwe. Isali yao igazangigwe ku lulo u muntu nuikiilaa. 7Nikaligitya, 'Tai ane mikanogopa unene. Singiilyi ulinguli hangi muleke kugumaniiligwa kuli kupuma mu isali nianyu ku ayo ihi nai nantula nimasigiie kituma kitalanyu, 'Kuiti ai atulaa ni nsula kandya kila luhiku kugazanja i ntendo niao yihi.8Kululo nindiili - ulu lukani lang'wa Itunda - kupika luhiku nai iza nikanyansuka kunsoko a alemaliigwa. Ulamuli nuane ingi kilingiila i anyaingu, kilingiila i ntemi, nu kuhunula migulya ao ikuo lane, uwai nuane wihi nu utaki, itigwa ihi ihi ikumilwa ku moto wikuo lan3e.9Papogwa nikainkiilya milomo myelu i antu, kuitanga ihi kulina nila Mukulu kuntumikila aze imikile iega ki ega. 10Kupuma itumbi la mongo nua Ethiopia ni ipolyaa - antu ane niasapatie - akulenta isongelyo kunsoko ane. 11Mu luhiku nulanso shanga mukuikwa mu mitumbo ku ntendo nianyu yihi naiiza mitumile kitalane, puma itungo ilo nikaheja kupuma kitalanyu awo nai iloeeye i nzagamba nianyu, hangi kunsoko shanga mikatula ni itungo ilipu kituma u liketo migulya a lugulu lane nu lywelu.12Kuiti nikamuleka anga mia pihi ikilo hangi antu niahimbi, hangi mikalija u umankiilo mu lina lang'wa Itunda. 13Mikali nua ku Israelishanga itungo ilipu shanga ukituma ubii ang'wi kuligitya u uteele, hangi kutili u lulimi uteele nu likigeela mu milomo ao; itigwa akudima nu kulala pihi, hangi kutili ga nung'wi nu kuatendeela kitumba."14Imbe munanso nua Sayuni! zogolya, Israeli. Ulumbe nu kulumbiilya ku nkolo ako ihi, munanso nua ku Yerusalemu. 15Itunda wahejaa u ulamuli nuako; wa azunsilyaa kuli i alugu ako! Itunda inge mutemi nua Israeli mukati anyu. Nangaluu shanga mukumogopa hangi u mulugu. 16Mu mahiku nanso akuligitya ku Yerusalemu, "Lekakitumba, Sayuni. Leka kumileka i mikono ako itole.17Ituga nuako ukoli pa kati anyu, munya ngulu nua kuaguna. Ukiloloeelya migulya ane hangi ku ulowa ukutula kinkile migulya anyu ku ulowa nuakwe. Ukutula nu ulowa migulya anyu hangi ukulumbiilya ku ulowa. 18Mu luhiku nulusanigwe mu ulowa.Nikaheja i kihila kupuma kitalanyu; shanga itungo ilipu shanga mukukenka i minyala kunsoko akwe.19Goza, Nkoli nakondya kuaila i aji anyu ihi. Mi itungo nilanso , Nikaaguna nialemae nu kuilingiiila ni igumaniiligwa kuli. Nikamutenda kutula ikulyo, hangi kukaila i minyala ao kutula itule ikulyo mihi ihi. 20Mitungo nilanso nikaatogeela, mitungo nilanso nika ilingiila palung'wi. Nikaatenda i anyaingu ihi ni ihi kumusania nu kumukulya , matungo ni mikihenga iti. Nikatula namususha", ukuligitya Itunda.
1Kitabu ka ukoo wang'wa Yesu Kilisto ng'wana wang'wa Daudi, ng'wana wang'wa Ibrahimu. 2Ibrahimu ae tata wang'wa Isaka, nu Isaka tata wang'wa Yakobo, nu Yakobo tata wang'wa Yuda nialuna akwe. 3U Yuda ae tata wang'wa Peresi nu Sera kung'wa Tamari, Peresi tata wang'wa Hezeroni, nu Hezeroni tata wang'wa Ramu.4U Ramu ae tata wang'wa Aminadabu, Aminadabu tata wang'wa Nashoni, nu Nashoni tata wang'wa Salimoni. 5Salimoni ae tata wang'wa Boazi kung'wa Rahabu, u Boazi tata wang'wa Obedi kung'wa Ruthi, u Obedi tata wang'wa Yese, 6u Yese ae tata wang'wa mtemi Daudi, u Daudi ae tata wang'wa Sulemani kumu sungu wang'wa Uria.7Sulemani ae tata wang'wa Rehoboamu, Rehoboamu tata wang'wa Abiya, Abiya tata wang'wa Asa. 8Asa ae tata wang'wa Yehoshafati, Yehoshafati tata wang'wa Yoramu, nu Yoramu tata wang'wa Uzia.9Uzia ae tata wang'wa Yothamu, u Yothamu ae tata wang'wa Ahazi, u Ahazi tata wang'wa Hezekia. 10Hezekia ae tata wang'wa Manase, u Manase tata wang'wa Amoni nu Amoni tata wang'wa Yosia. 11U Yosia ae tata wang'wa Yekonia nialuna akwe naiahoilwe kulongola ku Babeli.1214Nai aholwa kulongola ku Babeli, Yekonia ae tata wang'wa Shetieli, u Shetieli ai sekulu wakwe nu Zerubabeli. 13Zerubabeli ai tata wang'wa Abiudi, Abiudi tata wang'wa Eliakimu, nu Eliakimu tata wang'wa Azori. Azori ai tata wang'wa Zadoki, nu Zadoki tata wang'wa Akimu, nu Akimu tata wang'wa Eliudi.15Eliudi ae tata wang'wa Elieza, Elieza tata wang'wa Matani nu Matani tata wang'wa Yakobo. 16U Yakobo ai tata wang'wa Yusufu mugoha wang'wa Mariamu, kukeela ng'wenso u Yesu akatugwa, naewitangilwe Kilisto. 17Wileli wehi puma u Ibrahimu nu Daudi ae wileli wikumi na inne, kupuma u Daudi nukunolwa kulongola ku Babeli ae wileli wi kumi na inne, nu kumakuholwa kulongola ku Babeli kupika kung'wa Yesu ae wileli ikumi na inne.18Kutugwa kung'wa Yesu Kilisto aeitwile ite, Mariamu, auligigwe nu Yusufu, akaze akile kutankanya, akigeeleka ukete nda ang'wau ng'welu. 19Umugoha wakwe u Yusufu, ae muntu wa tai, singa akalowa kumuhumya uminyala u Mariamu. Akahia amuleke kenkunku.20Naukusiga ulukani nulanso, umalaika wang'wa Itunda akamizeela kukeela ndoti. Akalunga, "Yusufu ng'wana wang'wa Daudi, leka kugopa kumuhola u Mariamu anga msungu wako, nsoko inda nutite upatile kungulu ya ng'waung'welu. 21Ukitunguila ng'wana mgoha ni lina lakwe ukumitanga Yesu, kunsoko ukuaguna antu ni milandu ao.22Aya ihi aigelekile kukondanilya iko naikiligitigwe ni Tunda kukeela anyakidagu, akalunga. 23Gozi umunanso ukuhola nda nukitunguela ng'wana mugoha, ilina lakwe ukitangwa Immanueli, nsoko akwe "Itunda palung'wi nu sese."24Yusufu akauka kupuma mutulo akituma anga naulagiigwe nu malaika akamuhola akatula msungu wakwe. 25Palung'wi nayo nanso singa aeihugee, singa akatugwa ung'wana akamitanga lina lakwe Yesu.
1Nae watugwa u Yesu mkisale ka Bethelehemu a Uyahudi mumahiku ang'wa mutemi Herode, eantu nia manyi kupuma kilya na kuli ikapika ku Yerusalemu ikalunga. 2Ukolipi uyu nutugilwe umutemi wa Ayahudi? Aza kuina nzota akwe kukilya nusese kapika kumukulya. 3Matungo nu Herode aewija inkani izi akaambwa masigo makulu, i Yerusalemu ihi palung'wi nung'wenso.4Herode akailingiila iakulu ihi nawa neetunza inkani ya antu, akaakolya , "u Kilisto ukutugwa pee?" 5Akamuila, "ukutugwa ku Bethelehemu a Uyahudi, kunsoko uu aeyandikilwe nianyakidagu, 6Nue Bethelehemu, ihi ang'wa Yuda , singa wimunino muatongeeli ang'wa Yuda, kunsoko kupuma kitalako uzile mkulu nuziadima iantu ane Israeli."7Herode akaitanga iamanyi ankani kenkunku akaakolya ite matungo kelukulu inzota ai ezigela. 8Akaatuma alongole ku Bethelehemu, akalunga, longoli kiisa uende mumuetume ung'wana nutugilwe. Matungo angamamuona, ulete inkani nunene nihuma kuza kumukulya."9Nai amija umtemi, ikalongoleka numuhinzo wao, ni nzota iyo naeamiine kukilya ikaatongeela ikimika migulya apo nung'wana utugiwe. 10Nai amiona inzota ikalowa ikulu.11Ikingila mnyumba ikamuona ung'wana nutugilwe nu Mariamu unyinya wakwe. Ikamiloelya nukumukulya. Ikatungula imaintu nimaza naiatite ikamupa. 12Itunda akaahugulya kukeela ndoti kusuka kung'wa Herode, kululo, ikahega kusuka kihe ao kukeela nzila ngiza.13Nai akondya kuhega, malaika akamuzeela Yusufu kukeela ndoti akalunga, "Uka, muhole ung'wana nu nyinya wakwe mumankeele ku Misri. Musige kuko mpaka ninzemuila kunsoko u Herode wenda ukumupenza amubulage. 14Utiku wuwo u Yusufu akauka akamuhola ung'wana nu nyinya wakwe ikamankiila ku Misri. 15Akikie kuko mpaka u Herode ikasha. Iko naikilingiligwe numunyakidagu, "Kupuma ku Misri numitangile ung'waane."16Kululo u Herode, akalunga kina iantu awa niahugu antendela ubi, akalaka. Akalagiilya kubulagwa ehi iang'enya niagoha ku Bethelehemu niatite miaka ibiile ni pihe apang'wanso kunsoko aiwakondya kulinga kukeela antu ao niamanyi ankani.17Ingi nailakondigwa ulukani naeluligitigwe kukeela mnyakidagu Yeremia, 18Luli lukigela ku Ramah, kilelo nikinyauwai kikulu, u Raheli akazealila iana akwe, hangi akahita kupumbuligwa, kunsoko ikutile singaaziziona hangi."19U Herode naiwasha, umalaika akamuhanga u Yusufu kukeela ndoti kuko ku Misri akalunga, 20"Uka muhole ung'wana nunyinya wakwe, mlongole mihe a Israeli kunsoko awa naienda upenza upanga wa ng'wana akuza." 21U Yusufu akauka akamuhola ung'wana nu nyinya wakwe, ikolongola mihe a Israeli.22Ingi gwa nae wija kina Arikelau ae mutemi Yuda pang'wa tata wakwe u Herode. Akogopa kulongola kung'wanso. Matungo ni Tunda nae wamuhugula kukeela mundoti, akahega akalongola mukisali ka Galilaya. 23Hangi akalongola kikie mukisali nikitangwa Nazareti. Ike aekekondaniye iko naikiligitigwe kukeela nzila aanyakedagu, kina ukitangwa Mnazareti.
1I mahiku ayo u Yohana Mbatizaji auzile akazetanantya ulukani mumbuga ang'wa Yuda akazelunga, 2Leki imilandu kunsoko utemi wa kigulu ukole pakupe." 3Kunsoko yuyu nauligitigwe numunyakidagu u Isaya ikalunga, "Luli la muntu nukitanga mumbuga, leki uza inzila ya Mkulu, gooli kisa imapanda akwe."4U Yohana autugae mauli angamia hangi akitunga numusipi wa ndili mkileno kakwe indya yakwe ai ngaga nu uki wa mihaka. 5Hangi Yerusalemu, Yuda ihi, nikisali kihi nikepilimiye umongo wa Yorodani ikalongola kitalakwe. 6Aizabadisigwa mumongo wa Yorodani nukila itunu imilandu ao.7Sunga akatyatwa unuduu wa mafarisayo ni masadukayo kuza kubadisigwa, akaeela, unye wileli wa nzoka nikete sumu nyenyu numuhuguye kuutiga uubi nupembilye? 8Tugi imaintu nahegekile mumilandu, namuloeye Itunda. 9Leki kusige nukikolya kung'wanyu kutite u Ibrahimu anga tata witu, inge kumuila Itunda uhumile kumuukilya u Ibrahimu iana kupumila mumagwe aya.10Ihengo aikwa mumuli wa muti, kulule umuti nishawipeza indya ninza witeng'wa nukugung'wa mumoto. 11Kumubadiza kunzila amazi, nukumuhugilya muhueli. Kululo uyu nupembilye ukete ingulu kukila unene, hangi kuleng'wa lukulu kukenka ilatu yakwe. Nuanso ukuabadisa kukeela ng'waung'welu nu moto. 12Ipetelo nilakupelela ingano likole mumikono akwe, kilingila iyo ninza misalanka. Kululo gwa iyo nikite ipuko ikusonswa umoto uo nishawilima.13Sunga u Yesu akaza kupembelya kugalilaya akapika mumongo wa Yorodani akabadisigwa nu Yohana. 14Yohana akahia amugilye akalunga, unene ntakile mbadisigwe nuewe, nikawaza kitalane? 15U Yesu akasusha akalunga, "Gomba itule uu itungile. Kunsoko yatula kukondanilye itai ehi." Sunga u Yohana akamugombya.16Naiwamala kubadisigwa, u Yesu akapuma mumazi, Ilunde likaluguka kitalakwe. Akamuona ng'waung'welu wang'wi Tunda akazesima anga inkunda nukukilaja migulya akwe. 17Goza, luli ailupumie kilunde lukalunga, "Uyu ng'waane mlowa. ni ndoeigwe nangulu nung'wenso."
1Sunga u Yesu akatongeelwa nung'waung'welu akapika mumbuga ahume kugeng'wa nu mulugu. 2Pang'wanso ae wiimile kulya indya mahiku makumi anne utiku nu ng'ung'wi sunga akahungwa nzala. 3Mugemi akaza akamuila, "Angwe tai weng'wana wang'wi Tunda maile imagwe aya atule ndya." 4U Yesu akasukeelya akamuila, "Yandikilwe, u muntu singa uhumile kikie ni ndya du, uhumilye kikie nalukani nulupumie mumolomo wang'wi Tunda."5Sunga umulugu akamutwala mukisali nikiza nukumuika pigulya a nyumba ang'wa Itunda. 6Akamuila, "ang'wi wing'wana wang'wi Tunda, puta pihi nsoko yaandikilye, ukuaila iamalaika akwe akuuke uleke kugwa, hangi akuuhumbula na mikono ao. Sunga shukukumpa umagulu wako pigwe."7U Yesu akaaila, "Hangi yandikilwe, leka kumgema Itunda wako. 8Sunga umulugu akamuhola akamutwala migulya akamulagiila utemi wihi nugole akwe nuaunkumbigulu. 9Akamuila, Kupa aya ihi agunihuele nukunkulya."10Sunga u Yesu akamuila hega apaite uwe mulugu, kunsoko yandikilwe, mkulye Itunda wako, hange umitumile imilimo ung'wenso du. 11Sunga umulugu akamuleka, iamalaika akaza akituma imilimo akwe.12Matungo u Yesu naiwija kina u Yohana waambwa, akahega akalongola ku Galilaya. 13Akahega ku Nazareti akenda akatula kikie Kaperanaumu, nikole mpelompelo aluzila Galilaya, mumimbe ni hii ang'wa Zabuloni nu Naftali.14Iye aigeelekile kukondanilya iko naikiligiligwe nu munyakidagu u Isaya. 15Kululo ihi ang'wa Zabuloni nihi ang'wa Naftali kulonga kuluzi, itumbi la Yorodani, Galilaya aanyakilungu! 16Antu nikie mukiti auona uwelu nukulu, nao naikie mumululewa ushi, migulya ao alikilwa nung'waung'welu."17Pumeela matungo yayo u Yesu akandya kutanantya ulukani akazelunga leki imilandu kunsoko utemi wa kigulu wahugeela."18Naugenda mumpelompelo a luzi la Galilaya, akaaona anyandugu abiili, Simoni naiwitangwa Petro, nu Andrea muluna wakwe, ikazetega muluzi kunsoko aiavui a samaki. 19U Yesu akaaila, nzii ntyati, kumupa uhumi mukivua iantu. 20Sunga ikaleka inyavu ikamutyata.21U Yesu naikile ulongolekile numuhinzo akaaona anyandugu abiili hangi, Yakobo ng'wana wang'wa Zebedayo, nu Yohana muluna wakwe. Aaze akoli mibina palung'wi nu Zebedayo utata wao akaze tumainyavu yao akaitanga, 22Shanga ekisinsela ikalileka ibine nu tata ao ikamutyata.23U Yesu akagendeela i Galilaya ihi, akaze amanyisa mumapolyo ao, akazetanantya ulukani la utemi wa kigulu, hangi niantu akaza komya indwala. 24Inkani yakwe ikenela Isiria ihi, niantu ikaaleta ihi iantu awa niilwala indwala ni makendi, niatile iamintunga, niagwa nkolo nawa niatite igandi. U Yesu akaakomya. 25Iumbi ikulu la antu likamtyata kupumiila ku Galilaya nuku Dekapoli, Yerusalemu nuku Uyahudi nukupuma kitumbi la Yorodani.
1U Yesu naewaliona iumbi, akahega akalongola Mulugulu, naewikie pihi, iamanyisigwa akwe akaza kitalakwe. 2Akaligitya nukuamanyisa, akalunga, 3"Bahu awa nia kia amunkolo kunsoko utemi wa kigulu wao. 4Bahu niakite ikinyauwai, azizapumbuligwa.5Bahu awa niapolo, kunsoko azizamisala ihi. 6Bahu awa niakite inzala ni nyota atai kunsoko azizalisigwa ikute. 7Bahu awania hegelya imilanda nienso aziza hegeligwa. 8Bahu awa niankolo nza azemuona Itunda.9Bahu awa niakaminkanya, nsoko nianso azezitangwa ana ang'wi Tunda. 10Bahu awa neitumigwa usese kunsoko atai, nsoko utemi wa kigulu wao.11Bahu unye niantu akumutukila nukumitumya ubi, nukumligitya ubi nuteele kunsoko ane. 12Lowi nukulumbiilya kunsoko ikipegwa kanyu kikulu kigulu. Kunsoko inge uu aiaitumilya ubi ianyakidagu nia kali.13Unye mi munyu wa unkumbigulu umunyu iga ulimilye umulyo wake, ukutula ne munyu hange? Singa ukutula uza kukintu nikingiza inge ukugung'wa kunzi nukupambatwa nimigulu aantu. 14Unye miwelu wa unkumbigulu. Ihi nizengilwe mulugulu nishalipihile.15Iantu singa akakilya ulumule nukuluika pihi a nkapu, akumiika migulya, ikualika ihi niakoli munyumba. 16Leka uwelu wanyu welye kuntongeela aantu kunsoko aione intendo yanyu ninza hangi amukulye utata wanyu nuakigulu.17Leki kusigiili kina ainzile gazanja uzipiili nia anyakidagu. Singa zegazanja zilekondanilya. 18Kutai kumuila unkumbigulu nihi ihi ukile hangi kutile uzipiilya hata nung'wi, mpaka nuzetula wakondigwa.19Kululo wihi nuibananga ilagiilyo ninino nilamalagiilyo aya nukuamanyisa kituma niangiza uu ukitangwa munino muutemi wa kigulu. Inge gwa wihi nuiambile nukuimanyisa ukitangwa muutemi wa kigulu. 20Kunsoko numuie itai anyu igehite kumikelinkela itai a mafarisayo, shanga mukingile mtemi wa kigulu.21Amigulu ikali ailambuwe kina leka, "kubulaga" numubulagi wihi ukole mubii wa ulamulya. 22Hangi kumuila wihi ni shumuloilwe muluna akwe ukutula ukole mubii wa ulamulwa. Hangi muntu wihi nukumuila umunyandugu wakwe kina shufaile! ukutula mubii wianza. Nuyu wihi nuilunga uwe wimupungu, ukutula mubii wa moto wamu jehanamu.23Ang'wi ukupumya isongeelyo kuntongeela ikumbikilo, kunu aza mileile numunyandugu shamiungamie, 24Lileke isongeelyo pa ntongeela pi kumbikilo, uambi nzila ende miungamile hanza numunyandugu wako, usuke uzupumye gwa isongeelyo.25Kayi igombi numilei wako munzila nimukili mulongoe kianza, hakamuhite kigombya umilei wako uhumile akuleke mumikono angwa mlamuli hangi ugung'we kukitungo. 26Tai numuie shangaukulekelwa mpaka mulipe impia nimudaigwe.27Migule iligitigwe kina leka, "Kugoolya." 28Numuie kina wihi nukumugoza umusungu nukumulowa wagoolya munkolo akwe.29Ang'wi iliho lako nila mukono wako nua kigoha lenda kutwala muibe, liheje uligume kule nuewe, ikatula bahu muili unino ugung'we unukulu uguneke kugung'wa ku jehanamu. 30Ang'we umukono wa kigoha inda nsoko akukumpa uteme ugume kuli, sunga umuili nungiza uleke kugung'wa ku jehanamu.31Itambuwe kina wihi nukumuzunsa umusungu wakwe ampe ikilingisilyo kutai na ulamulwa. 32Une numuie wihi nukumleka umusungu wakwe nsoko a ugoolya, ukutula wituma usambo. Hangi wihi nukumuhugela anga wapegwa ulamulwa wa tai ukutula wituma usambo.33Hangi migule aitambuue kuantu ao niakali, leki kutambuli uteele, kululo twali itai anyu kumukulu. 34Une numuie, leki kutambula hata niniino, ang'wi kigulu, nsoko kung'wanso kung'witunda. 35Ang'wi mihi, nsoko wieka ituntu lakupambatilya impambatilyo yakwe ang'wi Yerusalemu, nsoko ingi kisali ni kamutemi numukulu.36Leka kulapa nitwe lako, kunsoko shukulipeula isingi ling'we litule lyelu ang'wi ilwaalu. 37Ingi gwa inkani yanyu, tai, tai, singau, singa u, kunsoko ayo nakangeelya ipuma kumulugu.38Migule iligitigwe kina, liho na liho ni lino na lino. 39Une numuie leki inkungumi nu muntu nu mubii, anga wakukua ikunda nilamkono wa kigoha mupiuele nilulya.40Ang'wi wihi nuloilwe kulongola nuewe kianza anga wakuhegelya inkanzu ako, muleke ni joho lao. 41Nuyu wihi nukuonyeelya kulongola muhinzo ung'we, longola nung'wenso mihinzo ibiili. 42Wihi nukulompa mpe, hangi uleke kumuhita uyu nutakile umukopise.43Migule iligitigwe mlowe umunyakisali wako, na umuhukilwe umubi wako. 44Kululo numuie, alowi iabi anyu, alompeeli awa nimutasha. 45Ingi gwa mutule miano wang'wa tata wanyu nuakigulu, kunsoko wialikila ilyoa iabi niaza. Hangi wikuisa imbula kuabi niaza.46Anga mualowe ao nizamualoilwe nye, mipata kintu kii? Aiahoela mpia shaituma ne itii? 47Anga mulamushe ianyandugu anyu du mipata ntuni kua uya? Ianyakilungu shaituma ne uu? 48Kululo ihumikile mutule mia tai, anga utata wanyu nuakigulu nukoli mutai.
1Tula miho uleke kituma intendo niyatai kuntongeela aantu nukielya kitalao, nsoko shukupata ukembetwa kupuma kung'wa tata nukole kigulu. 2Kululo nukupumya leka kukua impembe nukikulya anga ao niielya niakoli mumatekeelo numuisali, nsoko iantu aakulye, tai numuie asingiilya uziza wao.3Uwe nukupuma, umukono wako nuakikema uleke kulinga iko nikekitung'wa numukono nua kigoha. 4Ingi gwa ikintu kako kipumigwe kwa kinkunku. Pang'wanso utata ako nuiona unkunku ako ukuupa imaintu ako.5Hangi nukulompa, uleke kutula anga ao niielya, kunsoko ilowa kimika nukulompa mumatekeelo numumpelo ya isali, nsoko agozwe niantu. Tai numuie akondilye kupegwa ipegwa yao. 6Kululo gwa, angawahia kulompa ingile munyumba lugaila umulango ulompe kung'wa Tata ako nukole kunkunku. Pang'wanso utata ako nuiona unkunku ukuupa ikipegwa kako. 7Nukulompa leka kusukila sukiila inkani ningila insoko anga anyakilungu niituma, isiga kina akigigwa kunsoko amakani du niakumaligitya.8Kululo, uleke kutula anga nianso, kunsoko utata ao aiwalinga kina atakile ntuni nianso akazi akili kanu kulompa. 9Ingi lompa iti: Tata witu nukoli kilunde lina lako likuligwe. 10Utemi wako uze, ulowa wako witume mihi anga nuituma kilunde.11Ukupe indya yitu nia leliye. 12Ukulekele imilandu anga usese nikialekela awa naiakukosee. 13Uleke kuutwala muma geng'wa, ukupugamule numulugu.14Anga itule mukualekela iantu imilandu ao, nunyenye utata anyu nuakigulu nung'wenso ukumulekela. 15Ang'wi shamukualekela imilandu ao ka nu tata anyu shukumulekela imilandu anyu.1617Matungo ihi nakiima leka kigeeleke anga ao niilya, akunye imakelu ao anwe kina iimile kuntongeela aantu. Tai kuila asingiilya ipegwa yao. Kululo uewe niwiimile, paka imakuta itwe lako, hangi woje usu ako. 18Ingi shaikigeeleka kuntongeela aantu kina wiimile, ikutula kung'wa Tata ako nuakinkunku. Nu tata ako nuiona unkunku ukuupa ikipegwa kako.19Leka kiekilya ikiuto kako munu mihi akoli agazanji, nii ii niibunanga nukia. 20Iekelya ikiuto kako kigulu, kung'wanso kulile anga agazanji, hangi tile anga ii niakubunanga nukia. 21Kunsoko kuna kiuto kako kikoli, kuko ni nkolo ako izize ikoli.22I liho lumuli la muili. Kululo ang'wi iliho lako ipanga, muili wihi ukizuligwa welu. 23Anga itule iliho lako ibe, umuili wako wihi ukizula kiti nikibe. Anga itule uwelu nuukole mitalako wa ki ti nangulu, ikiti kikutula kikulu nangulu. 24Kutile ata nung'wi nuhumila kuitumila akulu abili, kunsoko ukumuhukilwa ung'wi nukumlowa numungiza, hangi ukipumya kumukulya ung'wi, nukuhita kumukulya umuya. Sha mukumtumi kila Itunda ni nsao.25Kululo kuila, heja uoa wako, kina ukulya ntuni, ang'wi ukung'wa ntuni, ang'wi umuili ako, ukutugala ntuni. Aya hii singa akilingie indya, nu muili ukilinkie utugali? 26Goza inyunyi nikoli migulya. Shaitemela, shaikungula hangi shayilingila nukuika misalanga, utata anyu nua kigulu wilesa, unye sha miazane kukila nianso?27Nyenyu nuhumile kiongeela ala uluhiku nulung'wi munu mihi upanga wakwe? 28Niki nimukula nuwoa nuakutugala? Si sigiila maua nitula mumagunda nitulakula, shituma anga milimo, hangi shanga akitugalya. 29Nkili kumuila kina ata Sulemani mugole wakwe wihi shautugawi ana nanso.30Ng'wi Itunda wiimatugalya imatutu na mumigunda nikie luhiku lung'wi numudau agung'we mumoto, aunye mkulaigaligwa uu, nimutite uhuili unino? 31Kululo leki kutula nuwoa, kina kuulya ntuni? Angwe kutendwa ule? angwe kutugala ntuni?32Kunsoko ianya kilungu akuduma yayo, nuTata nyu nuakigulu uineu kina mtakile yayo. 33Ingi gwa hanza upenzi utemi wakwe ni tai akwe nayi hii mukupegwa kitalakwe. 34Kululo leka kutula ninkiki nsoko amudau, aya namudau akizipiilya imenso. Kila uluhiku lutete ninkani yakwe.
1Leka kuakenkya ulamulwa, nuewe uzuleke kukenkigwa ulamulwa. 2Ulamulwa nuapeza, nue uziza lamuilwa. Ningele nuiapimila nuewe uziza pimilwa yiyo yiyo.3Kuniki nukugoza ikipande kamuti nikikoli muliho la mnyandugu ako, kunu shuine ikipande kigogo nikikoli muliho lako? 4Uhumile ule kulunga kumunyandugu ako, kilaja nukuhegelye igogo nikikoli muliho lako, kunu uewe igogo likoli muliho lako? 5Wimieli uewe; hangi heja igogo nilikoli muliho lako, hangi pang'wanso ukuhuma kuona iza nukuheja igogo la miti nilikoli muliho la munyandugu ako.6Leka kuipa mbwa iko nikigila imilandu, hangi leka kuigumila ingulima insailo kuutongeela ao. Uhumile kuigazanja nukuipambata namigulu, hangi akupilukila nukutamulanga inino inino.7Lompa, nuewe ukupegwa, duma nuewe ukulija, pindula nuewe ukuluguilwa. 8Wihi nuilompa wisingiilya, nuyu wihi nuiduma wilija, nu muntu wihi nuipindula wiluguilwa. 9Ang'wi ukoli muntu kitalanyu, ung'wana agalompe indya ukumpa igwe? 10Angwe ukumulompa nsamaki, nungwenso amupe nzoka?11Ang'wi unye nimiabe mumanyile kuapa iana anyu ipegwa niza, au Tata nukuli kigulu singaukuapa nangulu imaintu nimaza ao nimulompa? 12Kululo gwa, ayo nuilowa kitumilwa niako, nuewe uitumile iako uu. Kunsoko nuanso uzipilya numunyakidagu.13Ingili kukiila ikihepeelo nikipinyi. Kunsoko ikihepeelo nikigali ni nzila ningali ihongile kuubi hangi antu idu ikiila inzila nanso. 14Ikihepeelo nikipinyi, ikihepeelo nikipinyi ingi nzila nilongoe kuupanga hangi akehu niahumile kumiona.15Ihambe nianyakidagu niautelee, azile aze atugae ndili ya nkolo, nianso mbugi ni ntaki. 16Kuntendo yao mukualinga. Iantu ahumile na kukungula indya mumija, ang'wi itini mumibaruti. 17Kululo umuti nuuza wituga indya ninziza, nu muti nuubi wituga ndya nimbi.18Umuti nuuza shanga uhumile kutuga indya nimbi. Nu muti nuubi shaukutuga indya ninza. 19Muti wihi nishaukutuga indya ninza ukuteng'wa nukugung'wa mumoto. 20Kululo ukualinga kukiila ntendo yao.21Singa ihi nimbila, mukulu mukulu, akingila mutemi wa kilunde, aoiti du niituma ulowa wang'wa Tata nana nuakigulu. 22Antu idu azimbila uluhiku nulanso, mukumukulu kua lina lako, shaikuhegelye iamintunga kua lina lako, hangi kukiila lina lako shaikitumile ne nimakulu? 23Pang'wanso ziza aila kimazali, shanumulingile unyenye! Hegi kitalane, unye nimituma nimabi!24Kululo wihi niwija inkani yane nukuityata ukimpyana numuntu numuhugu nauzengile inyumba akwe migulya nigwe. 25Mbula ikakua, imazi akizula, nung'wega ukiza ukamikua inyumba pihi, kunsoko aizengilwe migulya migwe.26Uyu niwija ulukani lane, ahite kulukela, ikimpyanigwa numuntu numupungu nuzengele inyumba mihanga hanga. 27Mbula ikaza, mazi akaza, nung'wega ukaza ukamikua ikagwa, nungwi wake ukatula ukulu.28Ikapika matungo u Yesu naiwakondya kuligitya inkani nianso, umilundo ukakuilwa numanyisi wakwe. 29Kululo aiwiamanyisa anga muntu nukite uhumi, hangi singa anga aandiki ao.
1Matungo u Yesu naukusima pihi kupuma mulugulu, milundo ukulu ukamutyata. 2Goza, umunyambili akaza kuntongeela akwe, akalunga "Mukulu, ang'wi wihambile, uhumile kunzipya ntule nimuza. 3U Yesu akagoola umkono akwe nukumuamba, akalunga, "Nihambile utule wing'welu." Matungo yayo akazipigwa imbili ikahila.4U Yesu akamuila, "Goza uleke kumuila muntu wihi. Ambi nzila ako, hangi ulongole uewe ende umulagile umdimi, upumye nisongeelyo numusa au iagiiye, kunsoko awikengi wako."5Matungo u Yesu akapika Kapernaumu, munyangulu ung'wi akaza kitalakwe akamuuliza, 6akalunga, "Mukulu, umitumi ane ulae munyumba ukete ulwae wigandi hangi umuili utete uwai wakogopa." 7U Yesu akamuila, nzile nukumukamya."8Umunyangulu akasukiilya hangi akamuila, "Mukulu unene niantuni ni mpaka nize ningile munyumba ako. Tambula ulukani du numitumi ane ukukomigwa. 9Kunsoko une nimuntu ninkite uhumi ntete anino ane anyangulu, akanunge kung'wa uyu "Longola" wilongola nukumuya, nzuu nung'wenso wiiza, nukumitumi wane. Itume iti, nung'wenso ukituma uu. 10Matungo u Yesu naiwija aya, akakuilwa, akaila ao naiamutyatile, tai namuita nkili kuona umuntu nukite uhuili anga uyu mihi iyi na Israeli.11Idu azile akupuma kilya ning'weli, akikie palung'wi nu Abrahamu, Isaka nu Yakobo muutemi wa kigulu. 12Ingigwa iana autemi akugung'wa mukiti nikakunzi, pang'wanso izitula kililo kakasia namino." 13U Yesu akamuila umunyangulu, "Longola! Anga nauhuie, na itule anga uu kitalako, nu mitumi akagunika itungo lilo.14Matungo nu Yesu aupikile munyumba ang'wa Petro, akamuona umukwingwa ang'wa Petro nuakisungu ulae akazimulwae ndwala. 15U Yesu akamuamba umukono wake, nindyala ikahega, sunga akauka akatula muailya.16Naipikile impindi antu idu ikamuletela u Yesu antu idu naikaiwe niamintunga. Akaazunsa iamintunawa naialwae akaakomya. 17Kunsoko iyiye aakondigwe kuligitigwa nunabii Isaya, "Ung'wanso aukenkile ulwae witu hangi aukenkile upungukilwa witu."18Sunga u Yesu naiwaliana iumbi nailimupilimile, akaalagila ende nkigi ngiza na luzi la Galilaya. 19Sunga muika nkani ung'wi akaza kitalakwe akamuila, "Mumanyisi, kunuhongee." 20U Yesu akamuila, "Amulula atite imakombo, ni nyunyi niamigulya itite iuye, ung'wana wang'wa Adamu mugila uhongo wakulalisha itwe."21Mumanyisigwa ung'wi akamuila, "Mkulu, ngombye hanza nongole nende muika ibaba ane ukule." 22Sunga u Yesu akamuila, "Ntyate, hange uwaleke iashi aike iashi ao."23U Yesu naiwingie mibini, iamanyisigwa akwe ikamutyata mibini. 24Goza uluzi ukatula nimaingo makulu, ibini lika kunikilwa ni mazi, imatungo nanso u Yesu au iae. 25Amanyisigwa akaza kitalakwe akamupitya akalunga, "Tata kugune usese kakasha!"26U Yesu akaaila kuniki nimukogopa, unye nimutite uhuili unino? Itungo inino akauka akaupalya ung'wega nu luzi. Sunga ung'wega ukakilaga. 27Itunja ikakuilwa ikalunga, uyu muntu kii, uluzi niamintunga akumukulya?"28Matungo nu Yesu nauzile kunkika kihi na Magadala, itunja abiili naizaingiwe niamintunga ikatankanya nung'wenso akaze apumie muibiila akazenyomana ikulu, kutile muntu amihizazo nauhumila inzila nanso. 29Akitunta ikalunga, kukete ntuni kitalako, uwe ng'wang'wi Tunda? Waza kuunyoma umatungo itu akili kupika?30Ilundo ikulu nila ngulima ailikudima, singa aikuli napo naiakoli, 31amitunga azetukana kung'wa Yesu, akazilunga, ang'we ukuzunsa kupume, kutwale milundo la ngulima." 32U Yesu akaila, "Longoli!" Iamintunga ikamanka ikalongola mungulima. Ilundo lihi likasima kupuma mulugulu, kuhonga muluzi, yihi ikashila mumazi.33Eitunja nakuidima ingulima ikamanka. Naialongola mukisali ikaligitya ihi ayo napumie kuitunja ao naingigwe niamintunga. 34Kisali kihi kikaza kulankanya nu Yesu. Naiamuona, ikamupepelya alege mukisali kao.
1U Yesu akingila mibini, akaputa akapika kukisali naiaikile. 2Goza ikamuletela muntu naimulwae gandi akazilae migodoro. Naiwauona uhuili wao, u Yesu akamuila umuntu naimulwae wigandi, ng'waane tula nuulowa, imalandu ako walekelwa."3Iamanyisi ankani ikandya kitambulya enso na enso, umuntu uyu ukumela. 4U Yesu akalinga imasigo ao akalunga, Niki nimukusiga imabi munkolo yanyu? 5Nikiuli nikipepela kulunga, milandu ako alekelwa, ang'wi kulunga, imike igende? 6Kululo gwa mlinge kina ung'wana wang'wa Adamu ukite uhumi nukulekela iamilandu..." amaligitilye kung'wa uyu naimulwae wigandi, imike uhole igodoro lako, hangi ulongole kitalako."7Sunga umuntu nuanso akimika akalongola kitalakwe. 8Umilundo naiwaona aya, ikaambwa ikuilwa nukumulumbilya itunda nua pee uhumi nuanso. 9U Yesu naukeile pang'wanso akamuona muntu naiwitangwa Mathayo, naiwikie palung'wi niahoela mpia. Nung'wenso akamuela "Tyate" nung'wenso akamutyata.10U Yesu awikie munyumba ahume kulya indya, akaza ahoela mpia idu, niantu nianyamilandu ikalya palung'wi niamanyisigwa ang'wa Yesu. 11Ingi iamanya nkani naiaona nanso, ikaaila iamanyisigwa, "Kuniki umumanyisi wanyu, niki nukulya indya niahoela mpia palung'wi niamilandu?12U Yesu naiwija nanso, akalunga, "Iantu niapanga shamlakile umuganga awa nialwae wawo amuloilwe umuganga. 13Ingi gwa longoli mendo mimanyise itai akwe ntuni, ndoilwe ngulu kupuma kumukola singa masongeelyo" kunsoko ainzile, singa ainzile kuanyatai kila itunu, kunsoko aanyumilandu.14Sunga iamanyisigwa ang'wa Yohana akaza kitalakwe akalunga, kuniki usese niamanya nkani nikiima, aiamanyisigwa niki nishaima? 15U Yesu akaila, iatindikilya awinga ahumile nekutula nikinyauwai matungo numunyawinga ukutala palung'wi nienso? Ingi mahiku apembilya umunyawinga nuziholya kupuma kitalao, pang'wanso azizima.16Kutile umuntu nuikuila ikilaka ka ng'wenda nuupa mung'wenda nuakali, ikilaka kikutotoka kupuma mung'wenda nuutamukwa ukutula ukulu.17Kutile iantu niika umunyo nuupya mkiseme nikamuvinyo nikale, ang'wi akituma, ngozi itachanika, numuvinyo ukuhega, nindili ikugazika. Badala akwe wiikwe umuvinyo nuupya nindili nimpya hangi akutula maza.18Matungo nu Yesu akuila inkani izi, goza akaza muntu kuntongeela akwe akatugama, akalunga, "Munanso wane matungo makupi ukule, ingi nzuu gwa uikile migulya imikono ako nung'wenso ukukomya. 19Ingi gwa u Yesu akimika, hangi akamutyata palung'wi niamanyisigwa akwe.20Goza umusungu naiwipuma isakami matungo amiaka ikimi ling'wi nibiili, akaza pakupe nu Yesu akamuamba mipindo lakwe nilijoho. 21Kunsoko aulungile, "Anga niliambe ijoho lakwe, une kukomya." 22U Yesu akapiluka akamugoza, "Munanso, ipe umoyo, uhuili wako wakuguna, Ni matungo yayo yayo umusungu akagunika akapela kupuma isakami.23U Yesu akapika munyumba amuntu ung'wi mkulu, akaona iakua mpembe numilundo wantu ukazogolya. 24U Yesu akalunga, hega apo, kunsoko umunanso shukule ingi ulaeu. Nianso ikatula heka.25Iantu nianso naiapumigwa kunzi, akingila munyumba akamuamba umunanso kumukono akauka. 26Inkani izi ikasambaila ikisali kihi.27U Yesu naukoli mumuhinzo itunja abiili aboku ikamutyata. Ikalongoleka kitunta, akazilunga, kulumba, ukugune imilandu, ng'wa Daudi. 28Matungo u Yesu naiwapika munyumba iapoku nianso ikaza kitalakwe. U Yesu akaila, muhuie ne kina nkite uhumi nua kituma? Nienso ikamuila, Ee kuhuie Mkulu."29U Yesu akaamba imiho ao akalunga, itule uu kitalanyu, anga uhuili wanyu nuile. 30Ni miho ikaona, u Yesu akalagiilya akalunga, gozi muntu wihi aleke kumanya aya namupumie unyenye. 31Ingi gwa iantu awa niabili ikalongola kutanantya inkani izi nia ukuilwa ikisali kihi.32Itunja abiili aakugenda azeahongile yao, muntu ung'wi kimume aukete amintunga akatwalwa kung'wa Yesu. 33Niamintunga naiamuteela, ukimume nuanso akandya kuligitya. Umilundo ukaambwa ikuilwa ukalunga. Ulukani ulu izalukili kigele mihi iyi na Israeli. 34Ingi gwa iamanya nkani akazilunga kuakulu amintunga, ukuazunsa iamintunga."35U Yesu akalongola muisali yihi. Akatula manyisa mumatekeelo, akazitanantya lukani la utemi wa kigulu, nuhumi nuakuguna indwala yihi. 36Naiwaona umilundo, akauhumila kinyauwai, kunsoko aiagili nukubunika inkolo, aiatuile anga inkolo ningila umudimi.37U Yesu akaila iamanyisigwa akwe, indya ipie idu, itumi akenu. 38Kululo gwa kayi kulompi kumukulu nua indya izi niipie, ahume kutuma uhumi nia indya yakwe.
1U Yesu akaitanga iamanyisigwa akwe ikumi na abili akaapa uhumi wa kuzunsa amintunga niabi, kuakenela nukuheja indwala yihi.2Mina aitumi ikumi naabili sayala ng'wandyo, Simeoni (naiwitangwa Petro), nu Andrea muluna akwe, Yakobo ng'wa Zebedayo, nu Yohana muluna akwe. 3Filipo, nu Bartimayo, Thomaso nu Matayo muhoela mpia, Yakobo ng'wa Alfayo, nu Tadeo. 4Simeoni mkananayo, nu Yuda Iskariote, naumuhitile u Yesu.5Awa ikumi na abili u Yesu akaatuma, akaatuma akaalagiila akalunga "Muleke kulongola uko nikie ianyakilungu, hangi muleke kingila mu isali ya Samaria. 6Ingi gwa mulongole munkolo nailimie mito lang'wa Israeli. 7Nuko nimulongoe, muzitanantya nukulunga, utemi akigulu wahugela."8Aguni ialwoe, aushi uashi, anoni ianyambili azunsi iamintunga. Musingiyeu nunyenye pamiu. 9Muleke kukenka isao, mumbugulu yanyu. 10Leka kuhola imbugulu mumuhenzo anyu, ang'we wakukaila, ilatu ang'wi mulanga, kunsoko umitumi uloiwe ndya yakwe.11Kisali kihi nimukingile, mdume umuntu nimuhumile kikie, sunga nimuzizahega. 12Nimukingila pang'wanso lamushi, ang'we inonee pang'wanso, upolo wanyu usige hapo, 13ang'wi inyumba shinonee, muhege nuupolo wanyu.14Nao nishaakumusingilya mukulegeelya inkani yanyu, matungo nimukuhega munyumba ang'wi mukisali nikanso, kununti ulunkundi nula migula nyu kuko. 15Tai numuie, izitula iza iisali ya sodoma ni Gomola imahiku naulamatwa kukila ikisali nikanso.16Tuli miho, kumutuma anga nkolo midale la mbugi, kululo mulule miahugu anga inzoka hangi miapolo anga inzia. 17Mutule miho niantu, akumutwala mumaanza, hangi akumukua mumatekeelo. 18Hangi mukuletwa kuntongeela akulu nukuatemi kunsoko ane, anga wihenge wao nukuanya kilungu.19Anga makatungigwa, leki kutuli nuwoa kuuligitya ntuni, kunsoko iko nikakuligityakuupegwa imatungo yayo. 20Kululo singa nyenye mukuligitya, ng'waung'we wang'wa Tata anyu ukuligitya.21Uzimuluta umuluna akwe nukumubulaga, nu Tata kung'wa akwe. Ni ana kulemanya nia leli, mukuatwala munsha. 22Antu ihi akumuhukilwa kunsoko a lina lane, hangi wihi nukugimya sunga impelo ukugunika. 23Matungo nimukagigwa mukisali iki, mankiili mukisali nikityatie, kutai kumuila, singa mukutula menda muisali yihi nia Israeli azizakili kusuka ung'wana wang'wa Adamu.24Umumanyisigwa singa mukulu kukila umumanyisi wakwe, ang'we umutugwa azukoli migulya amukulu akwe. 25Umumanyisigwa ukutule anga mumanyisi wake, numutugwa kutula anga mukulu wakwe. Ang'wi akumitanga umukola nyumba Beelzebuli, aigwa singa akilinkie ao niakoli munyumba akwe!26Kululo leki kuogopi, kunsoko kutile ulukani nishaliziza kunukulwa, hangi kutile nulipihile nishalumanyikile. 27Iki nikumuila mukiti, mukiligitye muwelu, niki numukigulu kuauza muakutwe anyu, mukitanantye muzemkole migulya na nyumba.28Leki kuogopi ao nibulaga umuili inkolo amileke mpanga, ingigwa ogopi uyu nukubulaga umuili ninkolo amutwale kuulungu. 29Ia kasuku abiili shaiguligwa nee na mpia ninino? Kululo gwa kutile nuhumile kugwa pihi utata wanyu ahite kulinga. 30Ingi gwa nimasingi a matwe anyu aaligwa. 31Leki kutuli nuwoa kunsoko musanigwe kukila iakasuku nidu.32Kululo gwa uyu nukungomba ntongeele aantu nunene nzinzamugomba pantongeela ang'wa tata ane nukuli kuilunde. 33Uyu nukunihita paantu nunene nzemuhita pang'wa Tata witu nuakingulu.34Leki kulungi aindetile ulowa mihi, unene aindetile mbita. 35Ainzile kumuika muntu ikue nu Tata wakwe, umunanso nu nyinya, umukwinu nyinyi akwe. 36Ianyaulugu amuntu akutula wawania nia mitalakwe.37Uyu numuloilwe utata ang'wi uia akwe kukila ne nuanso shutakiwe nuyu numuloilwe umuhumba ang'wi munanso kukila une nuanso shutakiwe. 38Uyu nisinga ukukenka ikota la upanga nukuntyata shukuona utemi wa kigulu. 39Uyu nuiduma upanga wa mihi ukulimilye, kululo uyu nuilimilya uupanga kunsoko ane wipantika.40Uyu nukumusingilya wansingiilya nene, nuyu nukunsingiilya unene wamusingiilya uyu nauntumile unene. 41Nuyu nukumusingiilya uyu nua tai kunsoko muntu wa tai ukupegwa uuza wa muntu nua tai.42Wihi nukumupa ung'wi wa anino awa, ikikombe kakung'wela imazi nimaliuku, kunsoko nuanso mumanyisigwa, tai kumuila, nuanso shukuulya kunzila yihi uuza wakwe."
1U Yesu naiwakondya kualagiila iamanyisigwa akwe ikumi naabili akahega akalongola kumanyisa nukutanantya muisali yao. 2Nu Yohana akazukoli kukitungo naiwija intendo yang'wa Kilisto, aulaagilyo ulukani kukiila amanyisigwa akwe, 3hangi ikamukolya, "Uwe yuyu ne nupembilye, ang'wi mungiza nikumulindie?"4U Yesu akalunga, longoli mumuile u Yohana ayo nimumaine nayo nimuwigule. 5Iantu niapoku akuona, akitele akugenda, anyambili akogigwa, agulu akija, niakule akuukigwa kutula apanga hangi, niantu niakite insula akutanantiligwa ulukani nuluza. 6Hangi akembetwe uyu nunihuie unene.7Itungo naiahega iantu awa, u Yesu akandya kuligitya numilundo kunsoko ang'wa Yohana, aimendile ona ntuni mumbuga- muntu nutugae mienda nimiza? Ang'wi ifa nilikuhingisigwa nung'wega? 8Ite ntuni naimendile ona-muntu nautugae imyanda nimiza? Ingi tai ao niitugala imyenda nimiza ikue munyumba ya temi.9Ite amulongoe kugoza ntuni-Munyakidagu? Ee, humuila. Hangi ukilinkie umunyakidagu. 10Uyu yuyo nailindiwe, Goza, kumulagiilya umumboi wane kuntongeela auso wako, uyu nukunonelya inzila pantongeela ako.11Une kumuila itai, awa nialugilwe niasungu kutile numukulu kukila u Yohana Mbatizaji, kululo uyu nimunino ukutula mukulu muutemi wa kigulu kukila nuanso. 12Puma imahiku ang'wa Yohana Mbatizaji sunga nitungile, utemi wa kigulu wa ngulu, niantu nia ngulu ihola kua ngulu.13Kunsoko ianyakidagu niaziipilya ankani niazitambula kupika kung'wa Yohana. 14Ang'wi wihambile gomba uyu Eliya, naulindiwe. 15Nukite iakutwe akija ukija.16Nuipyane nintuni uwileli uwu? Ingi pyani ang'enya niakiginsa kiguilyo la maintu, niike nukiitanga, 17nu kuligitya akumukuila ikali shamakiginsa, aikuhongeelya shamukalila.18Kunsoko u Yohana nauzile singa akalya umukate, singa akang'wa umuvinyo, ukamuila ukete amintunga. 19Ung'wana wang'wa Adamu auzile kulya nukung'wa ikalunga, goza ingi mulii hangi mugala ntuli, muhumba muya wa ahoela mpia na niakite imilandu, ingi uhugu nintendo yigeeleka niakue."20U Yesu akandya kuikenela isali izo ni ntendo yaukuilwa naiyitumilwe, kunsoko akili kuleka imilandu (kila itunu). 21Ukia ako, Kolazini, ukia ako Bethsaida! Angi intendo ninkulu aizeyatendekile Tiro ni Sidoni, aya naitumilwe apa, azize alekile imilandu kali kutugala imagunila nukipaka imau. 22Izetula ugimya i Tiro ni Sidoni imahiku naulamulwa kukila kilalao.23Uewe Kapernaumu, usigile uzeukigwa mpaka kigulu? Ata uzesimigwa mpaka kuulungu. Anga ize intendo ninkulu aizeyilumilwe ku Sodoma, anga naiyitendekile kitalako, aizeikole sunga ni lelo. 24Ingi izetula bahu ihi a Sodoma kimika uluhiko la ulamulwa kukila uewe.25Imatungo nanso u Yesu akalunga nakulumbilya uwe Tata, Mukulu wa kilunde ni ihi, kunsoko aupihile inkani awa nia hugu nawa niamahala, uka kunukula kuantu nishaaine anga kintu anga ang'enya nianino. 26Tata kunsoko aikuloeye uu mumiho ako. 27Maintu ihi mambigwe nene kupuma kung'wa Tata. Hangi kutile numulingile ung'wana ingi. U tata du. Hangi kutile numulingile utata ingi ung'wana, nuyu wihi nung'wana ukite insula akukunukuilwa.28Nzi kitalane mihi nimulemeigwe nimiligo nimilito, une nze musupya. 29Tugali uhuili ane, mimanyise kitalane, kunsoko unene ingi nimuntu wa ukenge nuupolo wa nkolo hangi mkupantika uusupilyo wa nkolo yanyu. 30Kunsoko nakitalane maza ni miligo ane mipepele.
1Matungo nanso ailuhiku la Sabato u Yesu akakiila mumigunda. Ia manyisigwa akwe aiatite nzala akandya kubunanga uilo nukulya. 2Iafarisayo naiaona nanso ikamuila u Yesu goza iamanyisigwa ako akituma imilimo iyi nisinga itung'wa uluhiku nula Sabato."3U Yesu akaaila magemile ni kuona, u Daudi naiwitumile, matungo naukete inzala, palung'wi niantu naine. 4Naiwingie munyumba ang'wi Tunda nukulya, imikate iyo nisinga augombigwe palung'wi niantu naine. Kulya nanso aiagombigwe kulya iakuhani du?5Iza mukili ne kuona muuziipilya wa nkani uluhiku la Sabato, iadimi mitekeelo ituma ubi, musabato, kululo shaiiailigwa kina itumile ubi? 6Kululo kulunga kitalanyu kina uyu nu mukulu kukila itekeelo ukoli hapa.7Angamuze uulingile iko nikukiligitya kintuni, ndoilwe ulekelwa singa isongeelyo. Singa aimuzeakenkya iantu ulamulwa, 8Kunsoko ung'wana wang'wa Adamu yuyo Mukulu wa Sabato."9Sunga u Yesu akahega pang'wanso akalongola mitekeelo lao. 10Goza aukoli muntu amulwae wigandi la mukono, ia Farisayo ikamukolya u Yesu ikalunga. Iza tai ne kuaguna iantu uluhiku la Sabato? Kunsoko ahume kumsemela nukituma imilandu.11U Yesu akaila nyenyu kitalanyu nuhumile kuhita kumipumya mikombo inko nigwie uluhiku la Sabato. 12Nikiule nikiza nikikilinkie, kukila inkolo! kululo igombigwe kituma nimaza uluhiku la Sabato.13Sunga u Yesu akamuila umuntu nuanso, goola umukono nuanso, akaugoola ukakomya anga uuya. 14Kululo ia Farisayo ikapuma kunzi ahume kunonya nzila ya kumulimansilya, akenda kunzi akatula duma nzila akumubulaga ule.15U Yesu naiwalinga ili akahega pang'wanso. Antu idu ikamutyata, hangi akaaguna idu. 16Akaaligiilya kina singa ntakile manyike kuantu nia ngiza. 17Kina ikondaniligwe itai iyo nailigitigwe nu munyakidagu u Isaya akalunga,18Goza umitumi wane nainumuholanilye, mlowa wane kukiila ng'wenso. Inkolo ane iloeigwe kuika inkolo ane kitalakwe, hangi ukutanantya ulamulwa kuantu ihi mihi.19Shukusiga hangi singa ukupumya ululi lakwe, hangi tile umuntu nukija ululi lakwe munzila. 20Shukubunanga ulumuli, shukulimisa ulutambi nuipumya ilyuki sunga nuzeleta ulamulwa uhume. 21Nao nishaizaahuie azetula agimya kukiila lina lakwe.22Aukole muntu ai mupoku kuna aze kimume, aiwingiwe nu mintunga akatwala pantongeela ang'wa Yesu. Akamuguna, sunga umuntu nuanso akaligitya nukuona. 23Umilundo wihi ukakuilwa, nukulunga, "Ihumikile umuntu yu ng'wana wang'wa Daudi?"24Ingi gwa ia Farisayo naiija uukuilwa uwu, akalunga uyu shukenda azunsa iamintunga na ngulu yakwe, weenda azunsa kukiila mkulu wa amintunga. 25U Yesu akalinga imasigo ao akaaila utemi nuutemanukile, wigazika, ni kisali ang'wi nyumba nitemanukile singa imika.26Ang'wi umubi ukumuheja umubi, ingi ukigilya ung'wenso munkolo akwe. 27Ukimika ule utemi wakwe? Ang'wi nizunsa iamintunga kungulu ya mkulu wa amintunga, aiantu anyu iazunsa kungulu yang'wa nyenyu? Kunsoko aili azetula alamuli anyu.28Ang'wi kuzunsa iamintunga kungulu yang'wa ng'waung'welu wang'wi Tunda, ingi gwa utemi wang'wi Tunda wazaa kitalanyu. 29U muntu uhumile ule kingila mito la munyangulu nukia, ahite kumtunga hanza umunyangulu? Pang'wanso ukuhuma kia gwa imiantu nakule mung'wanso. 30Uyu nisingaiza kigombiliye singaizukoli palung'wi nunene, nuyu nishawilingiila palung'wi nunene wisambailya.31Kululo kulunga iti kitalanyu, milandu nuimeli iantu azizalekilwa imilandu, ingi gwa kumumela ung'waung'welu shuzizalekelwa imilandu. 32Muntu wihi nuipiula ukani la ng'wana wang'wa Adamu, wilekilwa imilandu ingi gwa uyu nuipiula inkani ya ng'waung'welu nuanso shawilekelwa imilandu, muunkumbigulu uwu nuo nuuzile.33Ang'wi unonye umuti kutula uza nindya yakwe nza, ang'wi uugazanje umuti nuludya lakwe, kunsoko umuti wimanyika kulu dya lakwe. 34Unye wileli wa nzoka miabi, muhumile uli kuligitya inkani ninza? Kunsoko ikimilo kimaligitya ayo nakoli munkolo. 35Umuntu numuza nikiuto nikiza nikankolo akwe kipumya nimaza, numuntu numubi mukiuto nikibi nikankolo akwe, kipumya nikibi.36Kumuila kina uluhiku la ulamulwa iantu azepumya intendo yao izo naiituma nisingaaiza nziza. 37Kua nkani yako uzeailigwa tai, hangi kuankani yako uzepegwa ulamulwa wako."38Iaika nkani ni Mafarisayo, akamuila u Yesu akalunga "Mumanyisi azakuloilwe kuona kilingasilyo kitalako" 39Ingi gwa u Yesu akasusha akaila, "Wileli nuabi nuausambo kikuduma kilingasiilyo. Kutile ikilingasiilyo nikikupumigwa kitalao, ingi kiki naikipumiigwe nu munyakidagu u Yona. 40Anga umunyakidagu u Yona naukole munda ansamaki mahiku atatu utiku nu mung'wi. Kuiti uu ung'wana wang'wa Adamu uzize ukole mukati ihi mahiku atatu mung'wi nuutiku.41Antu a Ninawi akimika pantongeela aulamulwa palung'wi nu wileli wa antu awa apegwe ulamulwa wao. Kunsoko aialekile imilandu pautananti wang'wa Yona. Goza ukole muntu mukulu kukila u Yona apa.42Musungu wa mutemi nuakutakama ukuuka muulamulwa palung'wi niantu awileli uwu,nukukipa ulamulwa. Auzile kupuma mumpele ihi kuza kija uhugu wang'wa Selemani, hangi goza ukole muntu mukulu kukila Selemani ukoli apa.43Matungo numintunga numubi nuimlekela umuntu, wikiila pana kutile imazi, wizeduma kusupya shawipaona. 44Sunga wilunga kusuka munyumba ane nazampumie, nusukile wihanga inyumba akondaniligwa kupyagulwa. 45Sunga wilongola kuityata nkolo ngiza mpungate nimbi kukila nuanso, yize yikie yihi apo. Hangi witula mubi kukukila nuang'wandyo. Ite uu uzetula muwileli uwu nubi.46Matungo u Yesu naukuligitya numilundo, goza, unyinya nianyandugu akwe akimika kunzi, akazeduma kuligitya nung'wenso. 47Muntu ung'wi akamuila, uyiaaka nialuna ake imikile kunzi, akaduma kuligitya nuewe."48U Yesu akamuila umuntu nuanso uiane nyenyu? Nialuna ane anyenyu? 49Akagoda umukono wakwe kuamanyisigwa akwe akalunga, goza awa ingi lane nianya ndugu ane! 50Kunsoko wihi nuituma ulowa wang'wa Tata ane nuakigulu, nuanso yuyo munyandugu ane ng'waitu nu iane."
1Uluhiku nulanso u Yesu akahega kitalakwe akikie pampelo a luzi. 2Milundo ukulu ukilingiila kuligitya nung'wenso, akingila mibini akikie, milundo wihi ukimika pa mpelo a luzi.3Sunga u Yesu akaligitya kwa mpyani, Goza, mutemeli aiwendile temela. 4Naukutemela imbeu ing'wi ikagwa mumpelo mpelo anzila inyunyi ikahoela. 5Ning'wi ikagwa migwe, singaikapata imahalu. Ikakaya kuheluka kunsoko mahalu aimakehu. 6Ingigwa ilyoa nailatoroka ikasonswa nsoko aingila nga mili hangi ikuma.7Imbeu ing'wi ikagwa mumija. Imiti nikite imiija ikalipa migula ikatunyiilya. 8Mbeu ing'wi ikagwa mumahalu ni maza, ikatuga mbeu, ning'wi ikakila igana ling'wi, ning'wi makumi mutandatu, ning'wi makumi atatu. 9Nukete iakutwi ije.10Iamanyisigwa akwe akaza akamukolya niki nukendaligitya kukiila mpyani? 11U Yesu akasukiilya akaila, lumbi nimpewe kulinga inkunku wa kigulu ianyu singa apewe. 12Kululo uyu nutite ukangeeligwa hangi uyu numugila ukuhegeligwa kaniki nazutite.13Ingi kuligitya nienso kua mpyani ingi nsoko akuona, aleke kuona itai, ataizeazija aleke kija nukulinga. 14Uunyakidagu wang'wa Isaya wakondanila kitalao, nuuliye kija mukija singamkulinga kugoza mukugoza shamukuona.15Inkolo ya antu awa ikoli mukiti, ikakukija, imiho ao akunikiwe, aleke kuona na miho ao, nukija kua kutwe ao, nukulinga kwa nkolo yao, kululo anga aiampilukile hangi anzeaguna."16Kululo gwa imiho anyu akembetilwe, nsoko akuona, niakutwe anyu akija. 17Tai kumuila, anyakidagu idu niaantu niatai akete insula akuona inkani izi nimukuiona, shaikahuma kuona, ailoilwe kija aya nimendija shaikija.18Ingi tegeeli impyani amutemeli. 19Uyu nuija ulukani nulautemi wa kigulu ahite kulinga, hapo umubi wiza hola iko nikitemiwe munkolo akwe. Iye yiyi mbeu nitemewe munzila.20Uyu nutemewe migwe yuyu nuikaya kija nukusingiilya kua ulowa. 21Iza akili mugila anga mili, wigimya matungo makehu. Anga hangwe ni nkani ni nkaku wikaya kugwa.22Uyu nautemewe mumiti na mija yuyu nuwija ulukani, kunu akazutyatile makani umunkumbigulu akalutunyiilya ulukani lang'wi Tunda lakahita kuluga indya ninza. 23Nautemewe mumahalu nimaza, yuyu nuija ulukani nukulija, nukululinga. Uyu yuyu nuituga indya, nukulongoleka kutuga kukila igana ling'wi ning'wi makumi atatu."24U Yesu akaapa mpyani ngiza. Akalunga, utemi wa kigulu wimpyanigwe numuntu nautemee imbeu mumugunda wakwe. 25Iantu naiatindila umulugu akaza akatemela iapungu pakati a ngano sunga akalongola yakwe. 26Ingano nakonda kupuma nukupumya indya yakwe, nia pungu akigela hangi.27Itumi amumugunda akaza akamukolya shautemee ne imbeu ni nza mumugunda wako? Latula ule gwa likite apungu? 28Akaila mulugu witumile iti. Eitumi ikamuila iti gwa utakila kende kumipe?29Umukola mugunda angalunge, aa imatungo nimukipa iapungu mukipa palung'wi ni ngano. 30Maleki akule palung'wi sunga imatungo akuogola kuligitya kuagoli ipi iapungu mutunge mapanzi mapunzi mumasonse ingano milingiile misalanka lane."31Hangi u Yesu akaapumilya mpyani ngiza akalunga, utemi wa kigulu wimpyani ni mbeu a haladali iyi nu muntu auhoile akatemela mumugunda wakwe. 32Imbeu iyi tai niino kukila mbeu yihi ninino. Kululo ilungile ikulu kukila indya yihi niambustani, ukutula mti, kina ni nyuni iziza tula zenga niitie mumatambi akwe."33Akaaila mpyani ngiza hangi, "Utemi wa kigulu anga igai naihoilwe numusungu nukuhalinkanya ininoinino itatu nia utu mpaka witikiilye.34Aya hii u Yesu akauila umilundo kukiila mpyani, inkani yihi aiwiiligitya kukiila mpyani. 35Iki aitule kina iko naikakondigwe kuligitigwa kukiila anyakidagu kihuma kipika apo naulungile kulugula ikimilo kane kwa mpyani, kuligitya ihi ayo napikilwe kupuma ung'wando wa unkumbigulu."36Sunga u Yesu akauleka umilundo akalongola kitalakwe. Iamanyisigwa akue akamutyata akalunga, kutemanuilye impyani iyi naapungu mumugunda." 37U Yesu akasisha akalunga, Nuitemela imbeu ninza ingi ng'wana wang'wa Adamu. 38Umugunda unkumbigulu, ni mbeu ninza awa ana autemi. Iapungu ana ang'wa uyo numubi, nimbeu izi nuitemee mulugu. 39Nuogoli mpelu aunkumbigulu niaogoli ia malaika.40Anga iapungu niilingiilwa nukusonswa umoto. Iti uu izitula mpelu aunkumbigulu. 41Ung'wana wang'wa Adamu ukualagiilya iamalaika akwe, hangi ukilingiila kupuma muutemi wakwe ni nkani yihi nailetekeye imilandu nawa ihi niituma uubi. 42Akuaguma ihi milungu la moto, kung'wanso kizeze kikoli kililo nikakusia na mino. 43Pang'wanso iantu niatai azizemili ginta anga ilyoa muutemi wang'wa tata wao. Uyu nukete iakutwe nije.44Uutemi wa kigulu wa hanga anga ikiuto nikipihilwe mumugunda. Umuntu akaona akakipiha mulumbili wakwe akalongola kugulya ihi nautite akaugule umugunda. 45Hangi uutemi wa kigulu wihanga anga umuntu numusuluja nuipenza insao. 46Matungo naiwamiona insao, akalongola akagulya ihi nautite, akamigula.47Uutemi wa kigulu wili anga inyavu nikoli muluzi, ni liingiila kila ikintu. 48Naizula inyavu ikamuluta kumpelo. Sunga akikie pihi akiliingila imaintu nimaza muiseme, nishanganzinza ikagungwa kuli.49Izizatula iti kumpolo ihi, aziza kumutemanula muantu niabi, kupuma muantu nia tai. 50Nukuaguma milungu la moto, kung'wanso izize ukoli uhungeelya wa kusiana mino.51Malinga ne aya ihi? Iamanyisigwa ikalunga "Kalinga." 52Sunga u Yesu akaila, muika nkani wihi nuatula mumanyisigwa wa utemi wimpyani numukolo nyumba nuipumya ikiuto kwakwe nikamaintu ni nimapya naya nakali. 53Ikatula u Yesu naiwakondya kupumya impyani yihi, akahega kung'wanso.54Sunga u Yesu akapika mukisali kakwe, akutula amanyisa iantu mumatekeelo, ingi gwa ikakuilwa ikalunga, umuntu yu auhoe pi u hugu wuu nukuilwa uwu? 55Umuntu singa ng'wana wang'wa mutamula mbao? U Mariamu singa nyinya? Nianyandugu singa Yakobo, Yusufu, Simoni nu Yuda? 56Nialuna akwe kuwatite apa pitaitu? Umuntu uyu umahoeepi aya hii?57Akaatasha sunga u Yesu akaila, umunyakidagu shanga wiulya ikulyo kuleka kitalao nukihi nao. 58Singa akahuma kituma ukuuilwa nuidu kunsoko aiagila anga uhuili nung'wenso.
1Kumatungo nanso Herode akija ulukumo lang'wa Yesu. 2Akaila eitumi akwe, "Uyu yuyu Yohana uhimbukile kupuma kuashi. Kululo ingulu izi ikole kitalakwe."3Kunsoko u Herode amuambile Yohana akamtunga akamuguma kukitungo nsoko ang'wa Herodia, musungu wang'wa Filipo nuluna wakwe. 4Kunsoko Yohana, amuie sunga tai nuanso kumuhola atule musungu wake. 5Herode auze mubulaga akogopa antu kunsoko aumuine Yohana kina munyakidagu.6Ingi gwa uluhiku lakutugwa Herode nailapika umunanso wa Herodia aiwiginsile muantu akamuloilya i Herode. 7Akapumya ilago akamuila ukumupa kihi nukulilompa kung'wakwe.8Naiwasigigwa nunyinya, akalunga kulompa itwe lang'wa Yohana mbatizaji." 9Umtemi akatula nimasiko makulu na malompi ang'wa munanso, nsoko ilago lakwe la aantu naiakoli palung'wi pandya, akaila leki itulike uu.10Akaaligity u Yohana aletwe kupuma kukitungo 11itwe lakwe likaletwa mukiseme umunanso akatwala kung'wa nyinya. 12Sunga amanyisigwa akwe akaza akauhola umuimba akautulila naamala akenda akamuila u Yesu.13U Yesu naiwija nanso akalongola kuna antu kutili. Ni lundo la antu nailija likamutyata na migulu kukisali naukoli. 14Sunga u Yesu akaza akauona ulundo ukulu. Akahumila kinyauwai akakomya indwala naiyiaja.15Naapika impindi iamanyisigwa akaza akalunga, iyi mbuga, uluhiku iahila. Asambailye aantu ende musali yao ende agule indya kunsoko ao.16U Yesu akaaila, "agila anga nsula akuhega api indya alye" 17Akamuila ingi kukite mikate itaano ni nsamaki ibiili du. 18U Yesu akalunga, "Mileti kitalane."19Sunga u Yesu akaupa ilago umilundo pihi mumala. Akahola mikate itaano ni nsamaki ibiili akagoza kigulu, akakembeta, akaige imikate akaapa iamanyisigwa. Iamanyisigwa akaugalanya umilundo. 20Akalya ihi akikuta sunga ikahoela indya yihi ikizulya imbugulu ikumi na ibiili. 21Ao naialia asigiiwe kuhugela magana nzogu ataano iasungu nia ng'enya ikutile mialo nilanso.22Itungo akaapi ilago iamanyisigwa ingile mibini, matungo nanso akilaga nimilundo. 23Naiilaga numilundo, akalongola mulugulu kulompa akaziwing'wene. Ai matungo ampindi akaziukoli wing'wene. 24Ingi gwa ibini alikoli pakati aluzi likazikenkwa ni maingo kunsoko ung'wega aiukulu.25Matungo nautiku wa kupitilya kane u Yesu akaahugeela, akaze igenda mumazi. 26Iamanyisigwa akwe naamuona ugenda mumazi. Ikogopa ikalunga, uyu mintunga ikazogolya kunsoko awoa. 27U Yesu akaaila tuli nu moyo leki kogopi ingi nene."28Petro akasusha akalunga, Mukulu ang'wi wewe mpi lago ngendi mumazi nze kitalako. 29U Yesu akalunga, "Nzuu" Kululo u Petro akahega mibini akagenda mumazi akalongola kuna Yesu aukoli. 30U Petro naiwaona imaingo, akogopa, akatula nyeheela mumazi, akitanga akalunga, Mukulu ngune!"31Itungo u Yesu akagoola umukono akamuhumbula u Petro akamuula, iwe nukite uhuili unino, niki nazawogopile? 32Kululo u Yesu nu Petro naingila mibini ung'wega ukahila. 33Iamanyisigwa naiakoli mibini ikamukulya u Yesu akilanga, "Tai uewe wi ng'wana wang'wi Tunda."34Naikondya kuputa uluzi. Akapika mihi na Genesareti. 35Iantu naiakondya kumumanya u Yesu akatwala inkani muisali, ikaaleta ihi nailwae. 36Akaminena ahume kuomba inguo akue, ihi naiambile inguo ikagunwa.
1Ingi Mafarisayo niaka nkani akiza kung'wa Yesu kupuma ku Yerusalemu ikalunga, 2Ku niki iamanyisigwa niakugazanja imalago anyampala? Kunsoko shaikalala imikona nikulya indya. 3U Yesu akasusha akaaila, "Au nye kuniki nimukugazanja uzipiilya nuamkulu kunsoko amalagiilyo anyu?4Kunsoko Itunda auliye, mkulye itata ako nuia ako; uyu nuiligitya ubii kung'wa tata akwe nuia kwe, tai ikusha. 5Ingi gwa unye mihunga wihi nuimuila utata akwe nuia akwe wihi uailigwa nauzepata kupuma kung'wane ingi likutula isongeelyo kupuma kung'wi Tunda. 6Umuntu nuanso mugila anga nsoko nakumukulya utata akwe. Kuiti malupugamukila ulukani lang'wi Tunda kunsoko amalagiilyo anyu.7Unye ni mielya, ikutula iza anga u Isaya nauine kitalanyu akalunga. 8Antu awaiti indankula unene na milomo ao, ingi inkolo yao ikoli kuli nu nene. 9Akunkulya nakanda, kunsoko akinda manyisigwa malagiilyo aantu."10Akaitanga umilundo nuantu akauila." tegeeli hangi mulinge, 11iki nukingila mumulomo wa muntu singa iza kibi, iko nikipuma mumulomo kiko kintwala nikatula nimubi."12Ingi iamanyisigwa ikamuhanga u Yesu ikamuila, uinene Mafarisayo naiiguli ulukani ulo abipiwe? 13U Yesu akaila, muti wihi nu tata wane nuakigulu nishauutemee ukipwa. 14Aleki ing'wene, nianso atongeeli apoku, ang'wi umuntu numupoku ukumutongeela umuya, ihi abiili akugwila mikombo.15U Petro akasusha, akamuila u Yesu kuile impyani iyi ilungila ntuni kung'witu. 16U Yesu akasusha, akaaila, nunyenye mukili ne kulinga? 17Unye shamuinene kina iki nikilongola mumulomo kukiila munda kenda niwa?18Ingi gwa maintu ihi nipuma mumulomo ipembelya munkolo, yaya umushapula umuntu. 19Kululo gwa munkolo mumo ipuma masigo ni mabi, ubulagi, ugoolya, usambo, wii, ntambu au teele niituki. 20Aya yaya umupeza umuntu uubi. Ingi gwa kulya nisinga ukalae imikono singa ukutwalwa muubi."21Sunga u Yesu akikoma akahega akalongola muisali ya Tiro ni Sidoni. 22Akaza musungu Mkanani kupuma kuko, akitunta akalunga, "Nihumile kinyauwai. Mkulu ng'wana wang'wa Daudi, umunanso ane ukagigwa niamintunga." 23U Yesu singa akasusha anga lukani. Iamanyisigwa akwe akaza akamupepelya akazilunga. Muheje mutwale uko nsoko ukuzogoelya."24U Yesu akaila akalunga, singa aintumi kunkolo izi nikole aintumilwe kunkolo nilimiie munyumba ang'wa Israeli." 25Ingi akaza kuntongeela akatuna, akalunga mukulu nzailye. 26Akasusha, akalunga singa iziza kuhola indya yang'wenya nukuigumila mbwa."27Akalunga ee mukulu, ingi ala mbwa ninino iliza indya nigwie mituntu ia mukulu ao. 28Sunga u Yesu akasusha akazilunga, musungu uhuili wako ukulu, utulike uu anganuloilwe, numunanso akwe aiwagunika imatungo yayo.29U Yesu akahega pang'wanso akalongola pakupe nuluzi nula Galilaya. Sunga akalongola mulugulu akikie kuko. 30Milundo ukulu ukaza kitalakwe, ukamletela akitele, apoku, akimumi, alema nia uya idu, naialwae, ikaika mumigulu ang'wa Yesu akaaguna. 31Umilundo ukakaulwa, ukimumi kuligitya akilema kutula apanga, akitela kugenda niapoku akazeona. Ikamulumbiilya Itunda wa Israeli.32U Yesu akaitanga iamanyisigwa akwe akalunga, nauhumila kinyauwai umilundo, kunsoko enda kine nene mahiku ataatu akili kulya kintu kihi. Singa kualanga ende kitalao singa aze alie. Aleki kugwa nanzala munzila." 33Iamanyisigwa akwe akamuila, pi nikuhumile kupantika indya niakulya mumbuga kikute umilundo uwu nukulu iti? 34U Yesu akaila mkite mikate inga? Akalonga mupungate, ni nsamaki ibiili ninino nkehu. 35U Yesu akapumya ilago umilundo wikie pihi.36Akahola mikate mupungate ni nsamaki akakembeta, akamiega akaapa iamanyisigwa. Iamanyisigwa ikaupa umilundo. 37Antu ihi ikalya akikuta akilingiila imaminyanguilwa andya akizulya mbugulu mupungati. 38Ihi naialia ai itunja magana anzogu anne iasungu nia ng'enya aikutile. 39Sunga u Yesu akaulaga umilundo ukalongola yao, nuanso akingila mibini akalongola ku Magadani.
1Mafarisayo ni Masadukayo ikamuhanga ukamugema u Yesu alagiile ikilingasiilyo nikakupuma kilunde. 2Kululo u Yesu akasusha akaaila, ang'wi impindi mukulunga singa iziza, kunsoko likoli ilunde ikauku.3Ni kidaudau mukulunga ung'wega ileliye shanga uziza, migulya imalunde makauku du, kugoza ilingasilyo niamatungo shamumanyile. 4Wileli nuubi hangi nika ugoolya kikuduma kilingasiilyo, kutili kilingasilyo kihi nikikupegwa, iko iti du ni kang'wa Yona. Sunga u Yesu akaaleka akalongola.5I a manyingwa akiza inkigi akaabiia, akatula iwa shangaahoile imikate. 6U Yesu akaaila, tuli miho nuteele wa Mafarisayo nia Masadukayo." 7Iamanyisigwa akatulikolyo ienso nukulunga. Kunsoko shaaza kuhoile imikate. 8U Yesu alilinga nilanso akaaila, unye nimukite uhuili nunino, niki nimasigo nukikolya unyenye, nukuhunga kina kunsoko shaaza muhoile imikate?9Shamulingile ne hangi shamukimbukile imikate iyo mintaano kuantumagana anzogu muntaano, ni mbugulu inga naimuhoee? 10Ang'wi mikate mupungate kuantu magana anzogu anne, ni mbugulu inga naimuhoile?11Yatulika uli kina shamulingile kina singa aikuligitya nunye kunsoko amikate? Igozi nuteele wa Mafarisayo ni Masadukayo. 12Sunga ikalinga kina singa aukuaila ikie miho nimikate iyi nauteele, kina ihambe nuuteele wa Mafarisayo ni Masadukayo.13Matungo u Yesu naiwapika ku Kaisaria iyi na Filipi, akakolya lamanyisigwa akwe akazelunga antu akulunga ung'wana muntu iza nyenyu? 14Ikalunga, niang'wi ilunga uyu Yohana Mbatizaji, niang'wi Eliya, niangiza Yeremia, niang'wi ang'wi anyakidagu. 15Akaila unye milunga une ninyenyu? 16Simoni Petro akasusha, akalunga, "Ue ingi wi Kilisto ng'wana wang'wi Tunda numupanga."17U Yesu akasusha akamuila, Bahu uewe Simoni Bar Yona. Kunsoko isakami numuili shangaikakulagiilaili. Ingi utata ne du nuakigulu. 18Nene kuila uewe Petro numigulya nigwe iliite ukulizenga itekeelo lane. Ni moma nakuulungu shakulilemya.19Kuupa iifungulo ya utemi wa kigulu, kihi nukukilugaila munkumbigulu, kikutula kalugailwa kigulu, hangi kihi iko nukukiluguila munkubigulu kikuluguilwa nukigulu." 20Sunga u Yesu akaapa ilago iamanyisigwa aleke kumuila muntu wihi kina ng'wenso ai Kilisto.21Sunga imatungo yayo u Yesu akandya kuaila iamanyisigwa kina itulikile alongole ku Yerusalemu, winzagigwa ni nkani yidu, mumikono aanyampala nia kulu amakuhani niaika nkani, kubulagwa nukuuka uluhiku lakatatu. 22Sunga Petro akamuhola kumpelo akamkenela, akalunga, ulukani ulu lutule kule nuewe, "Mukulu ili lileke kupumila kitalako. 23Ingi gwa u Yesu akapiluka akamuila Petro, "Suka kitalane mulugu uewe weenda ngilya kitalane, kunsoko shangaukee ulukani lang'wi Tunda, endu kee zizi niantu du."24Sunga u Yesu akaila iamanyisigwa akwe ang'wi muntu wihi nuloilwe kuntyata iime ihi namunkumbigulu, ahole uhuili wakwe, sunga antyate. 25Uyu nuloilwe kuuguna upanga wa mihi ukulimilya, nuyu wihi kumalimilya kunsoko ane ukamaguna. 26Ukupata nsao ki umuntu aga amipate ihi hi kunu alimilye upanga wake? Kintu kii nukuila nuupanga wakwe?27Kululo ung'wana wang'wa Adamu uzile nuukulu wang'wa Tata akwe nia malaika akwe, ng'wenso uze apa ikinyamulimo iantu kukiila witumi wao. 28Tai kumuila akoli apa ianyu niimikile singaaziza mionza insha sunga azizamuona ung'wa wang'wa Adamu nuzile muutemi wakwe.
1Mahiku mutandatu u Yesu akahola palung'wi nung'wenso Prtro nu Yakobo, nu Yohana muluna wakwe, hangi akahola akaatwala migulya mlugulu nululepu. 2Au kaiwe pa ntongeela ao, uso wakwe ukamiliginta anga ilyoa, nu nguo yakwe ikigela ikazemiliginta anga uwelu.3Pang'wanso ikapumila Musa nu Eliya akazeligitya nung'wenso. 4U Petro akasusha akamuila u Yesu, Mukulu, ukutula iza ne usese kutula ang'we uloilwe kuizenga itali itatumking'wi kang'wa kako, king'wi kunsoko ang'wa Musa ni king'wi kunsoko ang'wa Eliya."5Itungo naakuligitya ilunde lyelu likaguma mululi, likapumula luli milunde lukazelunga , "Uyu ingi ng'wana mulowa nindoigwe, mtegeeli." 6Iamanyisigwa akwe naiija nanso, akagwa undala pihi akogopa. 7Sunga u Yesu akaza akaamba, akalunga, uki hangi leki kogopi. 8Nienso ikahumbula imiho ao migulya singa ikamuona anga muntu, ikamuona u Yesu du.9Naikusima mulugulu u Yesu akaapa ilagilo, akalunga, "Muleki kupumya ukunukuilwa sunga nu ng'wana wang'wa Adamu nuzeuka kupuma kuashi." 10Iamanyisigwa akwe akamukolya kuniki iakilisi akulunga u Eliya akutongela kiza atule wang'wandyo?11U Yesu akasusha akalunga, u Eliya uzile itai hangi ukususha inkani yihi. 12Kululo numuie unye, u Eliya wahumile kiza, shaikamumanya, ikamulendeela inkani nialoilwe enso. Ni ite ung'wana wang'wa Adamu uzizagigwa mumikono ao. 13Sunga iamanyisigwa akwe ikalinga kina aukuligitya nkani ya Yohana Mbatizaji.14Naapika mumilundo wa antu, muntu ung'wi akamuhanga, akatugama pantongeela akwe akamuila, 15"Mukulu muhumile kinyauwai ung'waane, kunsoko izutite lyagu la kugwa nkolo, wiza aze gwa mumyongo nu mumazi. 16Ai numuletile kuamanyisigwa ako singa ikamuguna.17U Yesu akasukiilya, akalunga, "Unye wileli nishauhuie hangi nikigazikile kikie nunye sunga nali?" Muleti apa ninkoli. 18U Yesu akamupatya, nu mintunga akahega. Umuhumba akagunika imatungo yao.19Sunga iamanyisigwa ikamuhanga u Yesu kinkunku ikamukolya, kuniki kahita kuhuma kumuzunsa umintunga? 20Yesu akaaila kunsoko auhuili wanyu unino, tai numuie ang'wi mukutula nuhuili unino anga uluseke nula mbeu a haraali, muhumile kuila ulugulu hega apa ulongole uko, nuenso ukuhama kutili kintu kihi nikikulemeka kung'wanyu. 21Ingi gwa impyani iyi naa mintunga shehuma kuhega, ihega kukiila malompi nukiima. (shayigee muilingasilyo ninza nia kali).22Matungo naiakili akoli ku Galilaya u Yesu akaaila iamanyisigwa akwe, ung'wana wang'wa Adamu ukutula mumikono aantu. 23Hangi akumubulaga nu luhiku lakatatu ukuuka, iamanyisigwa ikahungwa kinyauwai.24Naiapika ku Kapernaumu antu ahoela mpia nusu shekeli akamuhanga u Petro nukulunga, umumanyisi anyu wilipa ne inusu shekeli? 25Akalunga ee, u Petro nai wingila munyumba akwe, u Yesu akaligitya nu Petro akalunga, ukusiga ntuni Simoni? Iatemi amihi ihoela impia, angwi kung'wa nyeni? Ang'wi kuantu nizaa temile kupuma kuageni?26Nu Petro nauliye, kupuma kuageni u Yesu akamuila kululo awa niakoli muutemi ahegigwe mulipi. 27Kululo kuleke kuitumya iahoela mpia, itume milandu, longola muluzi goma indoano, na umihole insamaki iyo na ng'wandyo, naiwalugula umulomo wakwe, ukuhanga mumo impia ing'wi. Imihole uape iahoela mpia kunsoko ane nuewe.
1 Matungo yayoyayo iamanyisigwa akaza kung'wa Yesu akamuila,Nyenyu numukulu muutemi akigulu? 2Yesu akamitanga umung'enya numunino,akamuika pakati ao. 3Akahinga, tai numuie, iga muhite kila itunu nukutula anga ang'enya nianino singamuzizahuma kingila ku utemi wa kigulu.4Kululo uyu nuituna anga ng'wana numunino, Umuntu nuanso mukulu kutemi nuakigulu. 5Nuyu wihi nuimu singiilya unge'wana numunino unsingiilyenene. 6Kululo wihi nukuhuma kukinyila kuantuawa nianino nizaahui kumuleka Itunda. Ikutula iza umuntu nuanso atungiligwe igwe la kusela munkingo agumilwe mulunzi nululundu.7Isatiko lanyu anyaunkumbingula kunsoko a nkani ya unkunyili, kunsoko aya aiwi azizaimatungo. Ingi gwa isaliko lakwe umuntu uyu nuziziza kumatungo ayo, naziziza kunsoko ane. 8Ang'wi umukono wako numugulu weenda kukinyila, Uteme uugume kuli nu ewe, hangi ikutula iza kitalako kingila kuupanga uzewimugila umukono ang'wi wimlema, kukila kungungwa kumoto uzazitite umikono nimigulu ihi.9Ang'wi iliho liko likutosha lipe uligume kuli nuewewe, ukutula iza uewe kingila ni liho lingwi kukola kwingila ni miho abiilikunu endu soswe moto.10Gozi mleke kumudalaha ung'wi wa anino awa.kunsoko kumuila kina kilunde akale amalaika ao mahiku ihi azeaulindie uunso wang'wa Tata ane nua kigulu. 11[Ambatiilya:Inkani niyigeelekile anga Akiili ya 11 ''Kunsoko ung'wana wa Adamu auzile kukiguna iko naikimilie,shanga iza yigeelekile muuno nelya nuza nuakali.]12Mukusiga ntuni? iga itule umuntu utite nkolo igana ling'wi ilimile ing'wi singi ukualeka ne ao ni makumi kenda mulugulu nukulongola kumupenza uyo nung'wi? 13Anga amuhole, tai kumuila, ukulumbilya kukila ao ni makumi kenda na kenda ni singa aialimie. 14Ingi iti singa ulowa wang'wa Tata anyu nuakigulu kina ung'wi waanino awa kulimansila.15Ang'wi ng'waanyu wakulea, longola ende umuhugulye uewe nu ng'wenso anga akije waina munyandugu ako. 16Anga wahita kuulegeelya, muhole muntu ng'wi ang'wi abiili palung'wi nue, kunsoko imilomo naantu abiili ang'wi atatu ihumile kukondanilya ulukani luzipe.17Anga wihita kumutegeelya liile itekeelo ulukani ulu, angawahila hangi kulilegeelya itekeelo, nuanso waina munya kilungu rumuhoela mpia.18Tai numuile kilu nimukukilungaila mihi nu kilunde kikulugailwa hangi kilu nimukukilugula mihi nukigulu kikuhugulwa. 19Hangi numuie kina antu abiili miumbi lanyu anga igombye lukani lihi mihi nialulompila nulanso utata ane nuakigulu ukituma. 20Kunsoko abiili ang'wi atatu nikie palung'wi kukiila lina lane, nunene nkoli palung'wi nienso.21Hangi u Petro akaza akamuila u Yesu, ''mukulu, umunyanduguani antashe kanga nune numulekee, ata mupangati? 22U Yesu akamuila, singakuila ang'wi mupugati, Ingi ata iti imakumi mupungati na mupungati.23Kunsoko nanso utemi wa kigulu wilika nuulemi uo nautakile kunonelya ialo la mutugwa wakwe. 24Naiwandya kunonelya ialo, umutugwe akwe ung'wi anudaiye makumi anzagu ikumi. 25Kunsoko aimugila anga nzila akulipa, unugole akwe akalagiilya aguligwe umusungu akwe, palung'wi niana akwe ni kintu kihi nautile uulipe wifung'we.26Umutugwa akagwa, akatugama pa ntongeela akwe, akalunga mukulu utule nuugimya palung'wi nune hangi kuulipa kila ikintu. 27Umugole wang'wa mutugwa nuanso akahungwa kinyauwai akalekanuka nayo ihi naumudaiye.28Ingigwa umutugwa naiwalekelwa numugole, akalongola akamuamba muntungwi akamgoga kunsoka amudailye dinari igana ling'wi, akamuila ndipe iko ninukudaiye. 29Umutugwa uyu naudaigwe akamuila nindiile kuupa udu aya nundailye.30Umuntu gwa uyu nuang'wandyo akahita, sunga akalongola akamutunga kukitungo, anga wazawamailya iko numudaiye amutunguile. 31Latugwa niangiza naiaona nikanso makipumie, Ikahung'wa kinyauwai kikulu, akaza ikamuila umugole ao kihi iko naikine kung'wanso.32Ingi gwa umgole uyo nua mutugwa akamitango akamuila ue mutugwa numbi, nakalekela uewe ideni lake lili kunsoko aumpepeye. 33Uewe gwa? singa au humile na kutula ni kinyauwai kumutugwa miako? Anga une nainukumie ikinyauwai.34Umugole akwe ataka akamutwala kuantu niaja iantu, akatula gigwa sunga ruzemaila ilipo naudaigwe. 35Iti ingi uu uTata ane nuakigulu uzimu tendeela, ang'wi ung'wianyu shuzemulekela imilandu umulana akwe kupuma munkolo yanyu.
1U Yesu naiwakondya kuligitya inkani izi, akahega ku Galilaya, hangi akalongola mumpolempole a Yudea kuntongeela amongo wa Jordani. 2Mihundo ukulu wa antu ukamutyata, ukapantika uguniki kuko.3Mafarisayo akamuhanga u Yesu, akamugema, akamuila, Ikutula taine umuntu kumuleka umusungu akwe kunsoko ihi? 4U Yesu asusha akalunga, ''shamusomile ne kina uyu nauauimbile ung'wandyo, auaumbile mitinja nu musungu?5Hangi akalunga, kunsoko iye umitunja ukumuleka utata akwe nu iakwe nukutula palung'wi numusungu akwe nianso abiili akatula muili ung'wi. 6Kuluko singa abiili hangi, aina muili ung'wi ingi gwa iko naukikamantilye Itunda, kutile muntu wihi nukukikamantula.7Ikamuiila niki gwa umusa aupamilye ilago li tutu nulakumuleka? 8Akaaila kunsoko aukaku wa nkolo yanyu, umusa akaagombya kualike iasungu ao ingigwa kupuma ng'wandyo singa aiza uu. 9Numuie kina wihi nukumuleka umusungu akwe angwe singa nsoko augoolya nukutina musungu mungiza, ukutula wagoolya, numitunja nukumutina umu sungu naulekilwe la ukutula wagoolya.10Amwanyisigwa akamuila u Yesu ang'wi uu yili umugoha nu musungu singa iziza kutina. 11U Yesu akaila ingi singa kila munti uhumile kusingiilya umanyisi uwu ingi aoiti dunia gombigwe kusingiilya. 12Kululo gwa akoli iantu naiaimilwe uhumi wa kituma ikimuili, kupuma niang'wi aiaimilwe uhumi nuanso niantu, niang'wi aimpya nilye age kunsoko itume lukani la kigulu, nuhumile kusingiilya umanyisigwa ausingiilye.13Sunga akatwaila ang'enya anino alume kuaikilya imikono ao nu kulompa iamanyisigwa akwe ikamupatya. 14U Yesu akaila, ''agombi'' iangenya nianino, laki kuagili kuza kitalame, kunsoko uetemi wa kigulu ingi wa antu anga wawa. 15Nung'wenso akaika imikono akwe migulya ao, sunga akahega pang'wanso.16Muntu ung'wi akaza kung'wa Yesu akalunga, ''mumanyisi, kintuni nikiza nini humile kituma sunga mpanlike utemi nuakali nakali. 17U Yesu akamuila, kuniki nukunkolya ikintu kinikiza? Ukoli ung'wi du numuza, ang'wi uloilwe kupantika uupanga ambiila uunonelya wa ng'wi Tunda.18 Umuntu nuanso akamukolya, unonelya kii? u Yesu akalunga, leka kubalaga, leka kugoolya, leka kia, leka kuligitya uleele. 19Akulye utata ako nuiako, hangi mulowe umanyakisali anga uewe nizawiloilwe.20Umuntu nuanso akamuila, aya ihi nimakondaniye.Nikiule ni mpee. 21U Yesu akamuila ang'wi uloilwe kukondanila, longola ende ugulye ihi uape iahimbe ukutula ni kiuto kihunde, sunga nzuu untyate. 22Umuhumba yu naiwija ayo nu Yesu naukumuila akahenga akazesiga masigo idu, kunsoko aiwilingie nsao yidu.23U Yesu akaila iamanyisigwa akwe; '' Tai numuiie ikaku umugole kingila muutemi wa kigulu. 24Hangi numuie ingi ipepeele ingami kukiila mibolomyo la sindano, kukila umugole kingila mutemi wa kigulu.25Iamanyisigwa naiija nanso, ikakuilwa nangulu nukulunga, ''Nyenyu gwa nuzegunika? 26U Yesu akaagoza akalunga, kuantu shalihumikile, kung'wi Tunda ihi nanso ahumile. 27Sunga u Petro akamusukiilya akamuila, Goza, kaleka ihi kakatyata uewe, kintu ki nikupantika kitalako?28Yesu akaila, ''Tai numuie,uyu nuantyatile unene muileli nupya mumatungo na ng'wana wang'wa Adamu, nuzizikie pakatikati pi tundu la ukulu wa mukola, nunye muzizikie migulya amatundu ikumi na abiili na ukulu kumapa ulamulwa makabila ikumi na abiili na Israel.29Sunga ung'wi anyu naulekile ito lakwe, aluna niagoha, nawa niasungu, Tata, ia, ana ang'wi mugunda kunsoko a lina lane, ukusingiilya kukila igana, nu kusala uutemi nuakali nakali. 30Idu awa niang'wandyo itungili, azetula anyuma, nawa nianyuma azizatula angwandyo.
1Kumdogoilyo utemi nuakilunde ukimpyananu muntu nukete umugunda, nai wiandiie ukedaudau nsoko akuaika anyamilimo mumugunda wakwe nuamizabibu. 2Nae igombya neanyamilemo dinalu ing'wi kumung'wi, wikaayuma ende kumugunda nua mezabibu.3Nai akeile masaa ataatu wikenda hange uu wikaaona itumi angiza aeimekule akeeze agila anga mulemo pake awiza kisoko. 4Wikaaila, ''Nunyenye gwa, longoli mumugunda nuamuzabibu, hange kehi nemutakile kumupa Uuu ekalongola kitumia umulemo.5Wikalongola hange naakela masaa mutandatu muma saa nemutandatu, wikituma uulukulu. 6Nkua yedu hange naepikile saa ikumi neleng'wi akenda nukuahanga eantu neangiza imekile akeze angila anga mulemo. Wikaaila, ''kuneke mumehile apa nuagile anga mulemo wehi kuluhiku lehi? 7Ika muila kunsoko kutile umuntu wehi nukupee umulemo. Wika aila nunyenye gaa lungoli mumugunda nua mezabibu.8Imatungo ampinde napikile, umuhola mugunda nua mezabibu wikamuila umemeeli wakwe, ''Itange eitumi wape ekinyamulimo, kandiilya nua musho sunga nua nguandyo. 9Nae ekiza awa nae aikilwe saa kumi ne ng'wi, kelaung'wi ausengiiye dinali. 10Nae ekiza eitumi ang'wandyo, aeasigike kena akupegwa kukele, kuite ekasingiilyegua kela ung'wi dinali ing'wi kela umuntu.11Nae ikasingiilya dunyamulimo kao, ikamisusumelya umukola mugunda. 12Ikalunga, ''Ee eitumi neampelo aeitumiile isaa Ing'wi udu muitumi mulemo kuite waempyania nusese use kukenkile imeligo kuluhuku lelinukupya mpasui.13Kuite umuhola nuugunda wihesusha nukulunga kung'wi wao, muhumbe miane, singa nutumile anga ubii. 14Itee? singa aelugombilyene nunene kudinali eng'wi?15Itee singa taine leung'wane kutuma anga nendilwe ninsao yane? Ang'wi iliho lako ibe nsoho une nemuza? 16Unu nua mwisho ukutula wang'wendyo nuyu nua ng'wandyo ukutula wa mwisho.17U Yesu nauhunankila kena kuyelusalemu awahoile iamanyisigwa akwe ikumi nuubiili kumpelo, numunzila wikaaila. 18Gozi kuunaikela kuyelusalemu, nu Ng'wana wang'wa Adamu uhukwa mumikono aakulu aakuhani neaandeki. Akumulamuila ensha. 19Hange akamupunya kuantu ne amahi nsoko kumumela, kumukua nukumutumbeka. Kuite uluhiku laka taatu ukuiuka.20Hange uia nua ng'wana wang'wa Zebedayo ae uzile kung'wa Yesu niana akwe. Wikatungama ntongeela akwe nukulompa kentu kupuma kung'waakwe. 21U Yesu wika nuila, ''utakile ntuni? Wikamuiila, ''Lunga kena iana ane neabiiliikie, ung'wi kumohono wako nua hegoha hange ung'wi kumokono wako nua kekema nuuitemi wako''22Kuite u Yesu wihasusha nululunga, ''singauine eke nukulompa. Itee?Uhumilene kung'wela ekekole nekung'wela? ekamuila''Kuuhuma'' 23Aaaila, ekehole kane mukuhingwela. Kuite kikie umukono wane nua kulela numokono wane nuakekema singa anga nene kumupa, kuite kuawa neanoneeigwe nutata wane''. 24Eamanyisigwa neangeza ikuminaeigule uu, iha ambwa ukea nea luna ao neabiili.25Kuite u Yesu wikaitanga ung'wenso nukuaile, ''Muleugile kena eahumu nea mihe amuduile, nea hulu ao ituma uuhumi kitalao. 26Kuite ileke kutula uu kitulanyu kuleka ite, wehi nakulowa kutula mukulu nulalanyu kusinjawatule mutumi wanyu. 27Nunyu nukulula wang'wendyo kusinja watu mitumi wanyu. 28Anga uu ung'wana nuang'wa Adamu singa ae uzitumilwa inge kituma, nukupunya uupanga wakwe kutule ukomoli waantu duu.''29Imatungo naeapumile kuyeliko, iimbe ikulu lekamityata. 30Hange ika aona apoku abiili ikie mumpelompelo anzila. Naeigule kena Uyesu ukukela, ekitanta mduli ekalunga, ''Mukulu, Ng'wana wang'wa Daudi ukugeze.'' 31Kuite iumbe likaakenda nukuaila kulagi. Ata uu, neanso ekahulya unduli kukile nukulunga '' Mukulu Ng'wana wang'wa Daudi kugoze.''32Hange u Yesu wikenuka wikailanga nukuaholya mutakile numulendele ulee? 33Ikamuila, ''Mukulku kena emiho itu apelye. 34Inge u Yesu wikalutwe nuukea, wika maambaemiho ao,inge uu ekasingiilya uhumi wakuona hange ikanityata.
1U Yesu neamanyisigwa akwa ekapika pakupi ne Yelusalemu hange ekalongola sunga kuBethfage, kulugulu nuka mezeituni, hange u Yesu wihaatuma iamanyisigwa abiili. 2Wikaaila, longoli kukesale nekakunlongeela, sunga mukumiona ndogwe etungilwe palungwanso, nung'wa ndogwa palung'wi nuyo. Itungueli nukuileta kung'waane. 3Anga muntu wihi wamuila kehi kua nelanso, mukulunga, 'Mukulu uitakile,' numuntu nuanso ukukaya kumugimbwa mize palung'wi nizo.4Ikani nelanso inge ilo naelekeiye kuanyahedagu kusinja ligeelekele.Wikaaila. 5Aeli iana akisungu akasayuni, egoza, umutimi wako upembilye kung'waanyu, mupolo hange unaulie mundogwe, nung'wa ndogwe mugoha, ng'wa ndogwe mudabu.6Hange iamanyisigwa ekalongola ekituma anga u Yesu naualagiiye. 7Ikamualeta undogwe nu ng'waa ndogwe, nukueka iang'wenda migulyaao, nu Yesu wikikie nung'wanso. 8Iidu mumilundo ekaila iangwenda ao munzila niauye ehatema imatambi kupuma mumahota nukaile munzila.9Iumbi naelemutongee u Yesu nawa naiamulyatile iha hulya mduli, nukulunga, ''Hosana kung'wana wang'wa Daudi ! Ukembelilwe uzile kulima lamukulu; Hosana migulwa kukila. 10U Yesu paekapika kuYelusalemu, kesale kehi kekitumba nukulunga, ''Uyu nyenyu? 11Iumbe lekalunga, ''Uyu Yesu munyakidagu, kupuma kunazaleti akuGalilaya.12Hange u Yesu wekingela mitekeelo ( ang'wi Tunda. Akaazunsa ehi hunzi naiakugulya nukugula mitekeelo. Wekapeula ga numeza neyaantu nae akukaila impia ne maintu naagulya nkume. 13Wikaaila, ''Iandekile, ''Ito lane lekutula ito nelakulompela, kuite unyenye mametenda ikulungu laii. 14Hange iapulu nea kilele ika miziila mitekeelo, nung'wenso wikaakomya.15Kuite kumatungo eakulu amakuhani neaandeki naiaine imakula naumiyumi, hange naeigule iang'enya ahuzugalya mitekeelo nukulunga, ''Hosana ng'wana wang'wa Daudi, ''ihaambwa makuo. 16Ikamuila, ''Wigulene nehe kulambulwa neantu awa? U Yesu wikaaila, ''Ee! kuite muikele kusoma, kupuma mumelomo ang'enya neadabu neakankamukete likimo lupikile. 17Hange u Yesu wikaaleka nuikulongola kunzi nakisale mu Bethania nukulala kuko.18Ikedaudau nausukile mukesali, aeukete nzala. 19Wikaleona ikota mumpelompelo anzila. Wikalehanga, kuite shanga wikalya angakentu, mung'wanso inge ematutu du. Akauele, Itule tile inkali kung'waako lukulu hange. ''Hange itungu lelo imtini wekuma20Amanyisigwa akwe naiaine, ikakulwa nukulunga, yatuleka ule umtini wuma nkua eng'wi? 21U Yesu wikasusha nukulunga, ''Tai kumuila, ang'wi mihutula nuuhueli muleke kuailya, shanga mukituma eke nekitumilwe kumtini udu, kuite mukuuila ate ulugulu , uholwe ugung'we mubahali, yukutula. 22Kehi nemukulompa kusola, kunu eze muhuie mukusengiilya.23U Yesu naupikile mutekeelo, akulu amakuhane anyampala antu ekamuhanga imalungo naukumanyisa nukukolya, kuuhumi ke ukituma imakani aya? Hange nyenyu nukupee uhumi uwu? 24U Yesu wihasusha nukuaila, nunene hange kumukolya ikolyo nen'wi. Ang'wi mukumbila, nunene uu kumuila kuuhumi ke nekituma imakani aya.25Ubadisigwa nuang'wa Yohana aeupumile pee, kulumdane ang'wi kuantu? Ikiholya ienso, akalunga, anga kulunge, aeupumile kilunde ukuuila, nehe mukahita kuhuila? 26Kuite anga kulunge, aeupumile kuantu, ''kogopile imaumbie, kunsoko ehi aine uYohana kena munyakedagu.'' 27Hange ekasusha kung'wa Yesu nukulunga, ''Shakuine'' Nung'wenso wikaaila gwa, ''Nunene singa kumuila kuushumi he kituma emakani aya.28Kuite mukusinga ntuni? Umuntu nukete iama abiili Wikenda kung'wi nukumuila, Ng'waane, longola witume umulemo mumugunda nuamezabebu. 29Lelo, ''Ung'wana wikasusha nukulunga, shaninzuu, kuite panyambele wikakaila imasigo akwe nukulongola. 30Nu muntu nuanso wikalongola kung'wana nuanso akasusha nukulunga ninzuu, Mukulu, huite shanga wekenda.31Nuule kuawa neabiili nuilumile anga nuTata wakwe nauloilwe? Ikalunga, ''Ng'wana nuangwandyo'' U Yesu wikaaila, ''Itai kumuila, iamanangwa neakosi ahingela muutemi wang'wi Tunda kuleka hanza unyenye hingela. 32Kundogoilyo u Yohana auzile kitalanyu kunzila nenguloku, kuite singa meka muhuela, mutungo ia manangwa nea kosi akamuhuela. Nu nyenye naimuine nelanso lekole, shanga mekaungana nsoko mieka mumuluile.33Tegeeli ikilingasiilo nekiuya, aukule muntu, umuntu aukele ieneo ikulu nelihi. Auteme imizabibu, unkakitiila, wikazipya nihiseme nekakukamula imagai, akazenga numuhala nualindi nukuliliha kuagaza zabibu. Hange wekenda kehengiza. 34Imatungu amaogola amizabibu naeuhugee, wikaatuma atuungwa ang'wi, Umuya ekamubulega, nu muya ung'wi ikamukua namagwe.35Kuite awe neelima izabibu ikazihola eihimi akwe, ihamuhua ung'wi, Umuiye eka mubalaga, nu muya ung'wi ikamukua namagwe.36Kumkua nengiza, umugole wikaatuma atungwi angiza, eeelu kukila awa neangwandyo, huite awa neelima akaaleda hange wudu. 37Nai akahila nanso umuhulu nuanso akamutuma latalao uug'waalawenukulunga, ahumukulyaumngwane.38 Kuite awa neelma emezabibu naeamwine umuhumba nuanso, Akiela, Uyu musali, Nzii, kumbulage nukuhola uusali. 39Uu ekamuhola, ekamugume kunzi na mugunda nua mizabibu nukumubulaga.40Itee umukola mugunda nua mizabibu nuzile, utenda uli ialemi amezabibu? 41Ikamuila, ''Ukuabipya iantu nuanso abi kunzila aulaki kukila, ne hange ukusalisha umugunda nua mizabibu kulumiangeza, iantu neahuli pa kunzila amezabibu neakahonda''.42U Yesu wikaaila '' Shamusomilene numaandeko,' Igwe nealatulile iaashi naina igwa ikulu nelaukundeki, Ile lepumile kumukulu, hange ukuleta ikuilwa kumiho iluu?43 Uu kumuila, Utemi wang'wi Tunda ukuholwa kupuma kitalanyu nukupegwa ihe nekee inkali yalawe. 44Wehi nuekagwa nugwe nelanso ukubungwa ninoo. Kuite kuehi nelelumugwila, lekumusia.45Ikulu amakuhani nea mafalisayo naeakija ilingasilyo yakwe, ikaona kena akulambulwa enso. 46Kuite kela naealoilwe kugoola mikono migulya lakwe, akagopa umilundo, kunsoko iantu aeamugozile anga munyakidagu.
1U Yesu autambue neenso mulengasiilyo nukulunga. 2'''Utemi wa kilunde wumpyani numutemi naoneneeye wiloelinua winga wang'waakwe. 3Wikaatuma eitumi akwe husila awa neaalehikweize muwiloeli nua winga, huite sengaikapika.4Umutemi wikaatuma hange eitumi angizawikalunga. ''Aeli ehe neanilwe,Gozi,nanonelyaindya.Nakwa neamudama neaginu asinzwaa,ne makani ehi ahondilile, Nzii hiloelye muwinga''.5Kuite iantu awa singaai akee lukulu uamwi wakwe. Neang'wi ikalongola kumigunda ao, nawa niangiza ikalongola mumaanza ao nabiashala. 6Niangiza ikaaja eitumi amukulu nukuabulaga. 7Kuite umutemi wikataka.Wikatuma ikua mbiteakwe akabulangwa eabulagi nukulimansiilya ikisalekao kumoto.8Hange wikaaila eitumi akwe, ''Uwinga ukondile, kuite ianwi shangaaza. 9Kuitelongoli muninsambwa nzile nemehulu, muane iantu needu anga uu neukuhuma aze muwiloeli nua winga.'' 10Eitumi akena munzila ninkulu nukuakalibisha iantu ehi nae aine, aza kuabi, Uu itando nila winga ieizula iageni.11Kuite umutemi nae wingie nukuagoza iaiziila, wikamuona muntu ung'wi akeze mugila ung'wenda nua winga. 12Umutemi akamukolya, Muhumba miane, azaupikile ule apakunu umugila ung'we nua winga?Numuntu nuanso shanga wikasushaketi.13Uu gwa umutemi akaaila eitumi akwe, Mutungi umuintu uyu imekono nemegulu mugumi kunzi kuhiti, kung'wanso nuuhole uleli nukusia muno. 14Kunsoko antu edu itangilwe, kuite awa niasaguwe ashenyu.15Uu iatalisayu ikahega nukuzipeilya amurambe uyehu munkani yakwe ung'wenso. 16Uuikaatuma iamanyisigwa ao palung'wi Helode Hange ikamuila uYesu, ''Mumanyisi, kulengile kenauewe wimuntu watai, hange kena ukumanyisa ita ang'wi Tunda etai shanga ukee mkani ningiza hange umugila anga ukweli nua antu. 17Kuite kuile, usegile ntuni? Itee? taine kilago kapunya ehodi nshenyu ang'wi alii?18U Yesu aulengile uubi wao wikalunga, Kuneki nemungema unye nemiamasue? 19Ndangiili empia netumeka mukodi.''Uu ikamutetela edinali.20U Yesu akakolya ''Ikelu ne lina ele lang'wi nyanyu? 21Ikasusha,''Yang'wa kaisari.'' Uu Yesu akabila,''Mupiukaisari nakwe nang'wi Tunda mupi Itunda.'' 22Naeigule ile ikakuilwa. Hange ikamuleka nukulongola yao.23Iluhiku nulanso ang'wi ao amasadukayo akiza kung'wa Yesu, awa neelunga kutile anga uiukiwaashi.Ekamukulya, 24akalunga,''Mumanyisi,Umusa aulugile, Angeze umuntu ukule singa utugile ung'wana, umuluna ukumusala umusungu nuanso nukumuligelya ung'wana nsoko amuluna wakwe.25Aeahote atuna mupungate. Nua ng'wandyo autenile wikasha shuutungile ung'wana.Aka mutekela umulune umusungu. 26Hange umulune wakwe wikalenda uu, hange nuyu nuaka taatu, yekatenda uu sunga yuyu nua mupungate. 27Nae ituma ite ehi, numusungu nuanso wikasha. 28Inge muuiuki umusungu nuanso ukutula wang'wanyenyu mualuna neanso nemupungate? kunsoko ehi ae amutenile.''29Kuite u Yesu ausuhilye nukulunga, Mukakoseela, Kunsoko shamumanyile Imaandeko sunga ningulu niang'wi Tunda. 30Kunsoko muuniuhi, iantu shaitena ang'wi hulenwa, kuleka ite iantu etula anga iamakika hilunde.31Kuite uiuki waashi mukele musomene niTunda auketambue kitalanyu, nukulunga. 32Unene ni Tunda nuang'wa Iblahimu, Itunda wang'wa Isaki, ni Tunda nuang'waYakobo?Itunda singa Itundawaashi,inge Itunda nua panga.'' 33Imatungo umulundo nuahija ile,ikakuilwa umanyisi wakwe.34Kuite emafalisayo niakija kena Uyesu wakilaja ea masadukayo,ekiiligeila ienso palug'wi. 35Ung'wiao, akeze munyilago, wika mukolya ikolyokumugema. 36Mumanyisi,ilago neleuke ni kulu kukele imalago ehi.37U Yesu akasusha,''kusinja umulowe umukulu kunholo ako ehi, nemahala ako ehi. 38Ili lilo ilagilyo ikulu hangi nilang'wandyo.39Hange na akabiili impyani ni yiyo. Kusinja kumulowa u munya kisali anga nuiloilwe u ewe. 40Imalago ehi neanya kidagu imeiwe nemalago yaya nabiili.41Ne mafalisayo naekili ilingile paluug'wi, U Yesu akaakulya ikolyo. 42Akalunga,''Itee? Musegile ntuni kung'wa Kristo? Nuanso ng'wa nyenyu? Neenso ekasusha,'' Ng'wana wang'wa Daudi.43U Yesu wikaasukeelya.''Kuuhuni kea udaudi ike ni nkolo ukumitanga mukulu, nukulunga. 44Mukulu auumuie Umukulu wane,'' Ikieumohono wanenuakegohe, sunga nekuatenda ialugu aho aikwepihe amegulu aho?''45Ang'wi Udaudi ukumitanga ukristo,''Mukulu''Ukutulang'waakwe ule? 46Kutile nae usuhilye ulukani hanga, hange hutile naugemile kumukolya imakolyo nendu kupuma uluhiku lulo nukulongoleka.
1Kuleka ite auligilye ne antu neamanyisigwa ahwe, 2''Iaandeki neamafalisayo ikaie ituntu lang'wa Musa. 3Kehi neakumuila kituma, itumi kunu mezeagoza. Kuita muteke kituma intendo yao, kunsoko neanso elunga imakani neshaituma.4Itai etunga meligo melito neanso hange mekaku humehenha, hange eahensha iantu mumeenga ao. Kuite neanso shaehugeela ata ninino kukenha. 5Inlendo yao yehi, ituma nsoko agozwe neantu. Kunsoko neanso igalipya imasandeko ao nukongeelya ukuulu nua upendi wang'wenda ao.6Neanso ilowa kikie muianza yakikulya muumalagone mumatuntu akakulya mukate amumasinagogi, 7nuhulamushigwa kukulyo nkani yakusoko, nukulang'wa, ''Amanyisi'' ne antu.8Kuite unye singainonee kitangwa''Miamanyisi'' Kunsoko muukete umumanyisi ung'wi, hange unye meehi mekiluna. 9Muleke kuuitanga muntu wehi apa mihe kena Tata wanyu, kunsoko mukete Tata wang'wi alua, nung'wenso ukole hilunde. 10Hange muleke kitangwa ''amanyisi'' kunsoko mukete umumanyisi ung'wi duu, inge Kristo.11Inge numukulu mulalanyu ukutala mutumi wanyu. 12Wehi nukihumbula ukusimigwa, hange wehi nukisimya ukuhumbulwa.13Kuite ukea wanyu aandeki nea mafalisayo, ateele! mukua lugaile iantu utemi nuakilunde. Nunyenyeshamuhumile kingela, shamuagombilye neakingela hutende ite. 14[Ambeshainkelele nie14 shanga wigee muusangi nuuza nuakali. usagi ung'wi wongeelya ankelele uukuleka ulukelili nua 12 nulukelele nua 14''Ukae wanyu unyeaandeki nea falisayo nemiateele kunsoko akuamileawa neashiwe neagohao'']. 15Ukae wanyu aandeki neafalisayo, ateele! Mukuputa itumbe labahali nukumutenda umuntu ung'wi wahuele kuaya nemukumanyisa .hangi nuekatenda anga unyenye, mukumulenda kabiili muntu nue [kumoto] jehanamu anga uu uuyenye nemile.16Ukae wanyu atongeeli nea poku, unye nemilunga, wehi nuelapa kitekeelo, singa kentu. Kuite nuelapa kilapo la zahabu ni lekeelo, ukulungwa nekelapokakwe. 17Unye apoku meapungu, nekeule nekekulu kukelakeuya, zahabune angwi itekeelo neliikilwe wakufu nezahabu kung'wi Tunda.?18Hange, wehi nukulapa kuzahabu, singa kentu. Inge nukulapa kisongelyo nelekole mung'waakwe, utungilwa nuulapi wakwe. 19Unye antu nemeapoku, nekeule nekekulu kukele ikiunya isongeelyona ang'wi adhabu neekwa wakufu imasongeilyo nepumigwa kung'wi Tunda?20Kuite, nuanso nuelopa kuzahabu wilapa kunelanso nukumaintu ehe nahole kung'wa akwe. 21Nung'wenso nuelapa mitekeelo, wilapa kunelanso kung'wenso nuekili akwe. 22Nung'wenso nuelapa kiluunde, wilapa pituntu la utemi ne lang'wi Tunda nukung'wenso nuikie mung'wanso.23Ukae wanyu, aandeki neafalisayo, ateele! kunsoko mukupunya ezaka kubizali, mnaanaa nechicha, kuita mukuleka imakani nemalito milego -tai ukende, nuuhueli. Kuite aya yemunonee kutula mutumile, hange singa kumaleka nemangiza muhile kumitumela. 24Unye atongeeli nemeapoku, nemukusuza umududu numuniino kuite mukuimela ingamia!.25Ukae wanyu, andeki neafalisayo, miateele! Kunsoko mukoja ikole kunzi ne sahani kuhunzi, kuite kunzi izue uubi hange kulile anga upolo. 26Unye aaafalisa nemiapoku, oji hanza ikole mukati ne mukati a sahani, nsoko inkika na kunzi etule nza nenyenso gaa.27Ukae wanyi, aandeke neafalisayo, meateele! kunsoko mukimpyana niibeela napakilwe ukenke, kunzi igela maza, kuite mukati izue imakupa naashi hange kela kentu neke bii. 28Uulukuli, nunye kunzi migee kena miaza ntongeele aantu, kuite kunzi mizue uteele nuubi.29Ukae wanyu, aandeki neafalisayo ,meateele! kunsoko mukuzenga iibiila na anyakidagu nukupambe iibiila yao awa nea tai. 30Unye milunga, anga aekikie mumahiku a tata itu, shanga aezekipalung'wi nao kuhunula usakami nuanya kidagu. 31Kuite mukihenga unyenye kena unye miana ao awa nae abulagile ianyakidagu.32Hange unyenye mukupikeelya kizulya pang'wanso niinonee umulandu nua Tata anyu. 33Unye nzoka, akete vipilibao, muuekile ule uulamuli nuakujehanamu?34Kuite, goza, kuatuma kitalanyu ianyakidagu, antuneakuligwa, neaandeki, Ang'wi ao mukuabulaga nukuaja. Ang'wiao mukuakua mumasinagogi anyu nukuazunsa nukupuma makesale king'wi sunga numuya. 35Upumeli kena kung'wa anyu ukupumela usakami wehi nua tai nauhunuwe mihe, kaziilya isakamiang'wa Habili nua tai sunga isakani niya Zakalia ung'waa Balaki, nae mumubulabile patakatifu nepa kezindaalo. 36Tai, kumuila, imakani aya ehi akuupata uwileli uwu.37Yerusalemu, Yerusalemu, uewe nukeze abulaga ianyakidagu nukuakua namagwe awa neatumilwe kung'wa ako! Nkua inga kumilingeela iang'enya ako palung'wi anga enkuku nilingeela iana akwe mumanana akwe, kuite singa wikagomba! 38Goza ito lako lasaga nuula. 39Nunee kuila, kandeelya, itungo lele nukulongoleka singa umona, sunga nuekalunga, "Ukembetilwe nuanso nuzile kulina nela Mukulu."
1U Yesu akapuma mitekeelo akalongola kwea. Iamanyisigwa akwe ikamuhanga nukumulagiila imajengo amatekeelo. 2Kuite akasusha nukuaila, "Itee, shamuine ne imakani aya ehi? Itai kumuila, kutile igwe nelekusaga migulya alulya nesha nukuhambulwa."3Hange pawikikie mulugulu nula Mizeituni, iamanyisigwa akwe ekamuhanga akeze ipihie nukulunga, "Kuite imakani aya akupumela nale? Kentu ke nekikutula kelingasiilyo kakuza kung'waako ne mpelo aunkumbigulu? 4U Yesu akasusha nukuaila, "Tuli nuugozi kena aleke umuntu kuakongela. 5Kunsoko edu azile kulina lane. Akulunga, "Unene inge nene ne Kilisto, hange akuakonga edu.6Muukija mbita ni mpola nia mbita. Gozi muleke kutula nuwoa, kunsoko imakani akupumela, kuite empelo ika ikeli. 7Kunsoko ihe ikauka kihe nzuya, nuutemi kuutemi uuya. Yukutula nenzala nematetemeko amahimuianza niakuli kuli. 8Kuite imakani aya ehi ng'wandyo udu wauai nuakutuga.9Uu akumupumya kunsoko magigwe nukubulagwa. Mukubipilwa ne mahi ehi nsoko alina lane. 10Uu edu akukumpa nukilekeelya nukibepilwe unyenye kua nyenye. 11Anyakidagu edu akupumela nukuakongela edu.12Kunsoko uubi ukongeeleka, ulowa nuantu du ukupola. 13Kuite uyu nukigigimiilya sunga empelo, ukuguneka. 14Izi inkani nenziza nia utemi yukutanatigwa unkumbigulu wehi kutula wihengi kumahi ehi. Uu empelo ekapika.15Kuite nemekaona uwibulugi nuubi, naeletambuwa numunya kedagu u Danieli lemekile pakianza neketakatifu (nukusoma nualinge), 16uu awa neakole ku Yuda amankiile mumalugulu. 17Nuyu nuakole migulya mumalo waleke kusima pihe kuhola kentu keke kupuma munyumba akwe, 18nuyu nuakole kumugunda aleke kusuka kuhola ung'wenda wakwe.19Kuite ukia wao neakete ung'wana nawe neakonsha mumahiku nanso! 20Lompi kena kumanka kung'waanyu ileke kutula matungo ampepo, ang'wi luhiku nula kusupya. 21Kunso ikalukole lwago lukulu, neze lukile lupumile kupuma kuumbwa uukumbigulu sunga nitungo gaa, singalezezigela hange. 22Anga imahiku nanso anga ae akugempigwe, kutile naeweze guneka. Kuite nsoko aasagulwa, imahiku nanso akukugempigwa.23Hange angeze muntu wehi ukumuila, "Goza, Kilisto ukole papa! Ang'wi, Ukilisto ukole uko muleke kuhuila inkani nianso. 24Kunsoko i Makilisto nauteele neanya kidagu auteele azile nukigeelya makula makulu naukuelwi, kunsoko akukongela, ang'wi yukuwezekana ata iasagulwa. 25Gozi, namuhugula nakele kupumela.26Kuite, anga amuila, "Ukilisto ukole kumbuga, muleke kenda kung'wanso kumbuga. Ang'wi, "Gozi, ukole munyumba muleke kuhuela inkani nianso. 27Anga uu nulumelika kupuma kilya nukumelika kung'weli, uu yeekatula keza kung'wana nuang'wa Adamu. 28Pehi nuukole umuimba, kung'wanso kuko indeeyilingeela.29Kuite matungo makupe kukela yekatula nulwago lukulu imahiku nanso, Ilya lukuikilwa kiti, ung'weli shaukupumya uwelu wakwe, inzota yukugwa kupuma kilunde, ningulu yakilunde yukuhingieka.30Uu ekelingasiilyo ka ng'wana wang'wa Adamu ekigela migulya, ni ntambu yehi ni amihe yako hongelya. Akumuona ung'wana nuang'wa Adamu upembilye mumalunde amigulya kungulu nuukulu nukulu. 31Ukuatuma iamalaika akwe kululi nulukulu alalumbeta, neensa akuulingiila palung'wi iasagulwa akwe kupuma nande ine nia mihe, kupuma mpelo ung'wini lunde sunga neye nengiza.32Imanyisi isomo kupuma mumtini. Anga itambee liketegela nukupumya imatutu, malenga kena iketiku kahugeela. 33Uu gwa, anga maona imakani aya ehi, mulenge kena wahugeela, pakupi pamulango.34Itai kumuila, uwitugi uwu shaukukila, sunga imakani aya igele. 35Ilunde nihi yukukela, kuite inkani yane shayukukila kwee.36Kuile kuluhiku nulanso nesasa kutile umuntu nuine, ata umalaika nua kilunde, ang'wi ung'wana, inge u Tata ung'wana wang'wenso udu.37Anga uu naeyeli mumatungo ang'wa Nuhu, uu yukutula keza kung'wana wang'wa Adamu. 38Kunsoko mumahiku nanso imazi naeakeli kigela iantu ae akulya nukung'wa, akutina nukutinwa kupika uluhiku lulo nu Nuhu aewingile musafina, 39hange shanga aealingile kentu kehi sunga emazi nai ahangile nukuchola ehi uu yukutula heza kung'wana wang'wa Adamu.40Uu antu abiile ika akole kumugunda, ung'wi ukuholwa, ung'wi ukulekwa kunyuma. 41Asungu abiili ikaa eze sia palung'wi, ung'wi ukuholwa, ung'wi ukusaga. 42Kuite, tuli meahugu nsoko shamuine luhiku ke nuzile u Mukulu wanyu.43Kuite mulenge kena, angeze umukulu nuito angize azuine itungo ke nuzile umuhembi, azuzekesha shanga azuzee leka ito lakwe kubunangwa. 44Kuite, inonee gwa mutule mukondile, kunsoko ung'wana wang'wa Adamu uzile itungo nesungamuine.45Ite nyenyu numulindie, mutugwa nukele imakala, umukulu wakwe umupee uuhumi kuawa neakole nuto lakwe, nsoko waape indya kumatungo nanonee? 46Ukembetilwe umitumi nuanso, u Mukulu wakwe ukumuhanga ukitume uu imatungo nuzile. 47Itai kumuila kena umukulu ukumuika mukela kentu nekakwe.48Kuite umutugwa ang'wi mubii ukulunga munkolo akwe, "Mukulu wane watinia," 49wandye kuakua eitumi akwe, hange wang'we nukulya palung'wi nuhugala. 50U Mukulu nua mutugwa nuanso uzile uluhiku numugila ata isigo, numitungu nushuine. 51U Mukulu wakwe ukumutema ipande ibiili nukumuika mulyoma ling'wi anga asambo, kung'wanso ikole kulila nukusia emino.
1Uu utemi wakilunde ukipyanigwa neawali nikuminaahole intala yao ekalongola kumupokela ubwana nuawinga. 2Antaano ao ae apungu nawa neangiza ataano aeaelewa. 3Eanawali neapungu ekahola intala yao, shanga ekahola emakuta. 4Hange aenawali awa neaelewa ekahola iseme yao nemakuta palungwi ni ntala yao.5Imatungo yayo Ubwana nuawinga naushelewe kupika, ehi akahung'wa tolo ekalala. 6Lakini utiku wakatekate akakakuta ngwano,''Goza, ubwana nuawinga! Pumi kunzi mumusingeelye.7Uu neenso enawali ehi akauka ekakakelya intala yao. 8Awa neapunga ekaaela awa neelewa, 'Mukongelye esehemu amakuta anyu kunsoko intala yitu yukulima.' 9Lakini awa neaelewa ekaasukilya ekaaela, 'Kunsoko shanga akutosilye unyenye nusese, kuite longoli kwa awaneegulya miguelye ekeasi kanyu nekemutosilye.10Imatungo naalongoe neanso kugula, Ubwana wawinga wekapika, ne matungo naakole tayali aeendile nang'wenso kushelehe awinga, numulango wikalugailwa. 11Baadae enawali neangiza naapikile ekalunga, ''Bwana, bwana, kulungwile.'' 12Lakini akaasukelya nukulunga,'Etai kumuela, shanga numumanyile. 13Kuite gozi, kunsoko shangamuihe ematungo luhiku ang'wi saa.14Kuite sawa numuntu nautakile kusafili kulongola ihe ngeza aeutangile eatugwa akwe nukuapa ugole wakwe. 15Ung'wiao wekamupa talanta itaano, uyu numungiza wekamupa ibeele, nuyuite wekamupa eng'wi. Kela ung'wiao aupokee kiasi kulengana nuuwezo wakwe, numuntu nuanso weka safili kulongola yakwe. 16Mapema uyu naupokee entalanta niitano wikalogola wekaelya, nukutugisa talanta itaano hange.17Uu uu nuyu naeupokee italanta nibeele, aeutugizilye ni nzuya ibeele. 18Lakini umutugwa naeupokee talanta eng'wi, wikalongola yakwe wikahemba ishimu pihe, ite wikamepiha empia ang'wa bwana akwe.19Na baada matungo malepu, Ubwana watungwa neanso wekasuka nukuzepelya emaesabu neenso. 20Umutugwa nuanso nausengeeye italanta niitano auzile wikaleta ningeeza itaano. wikalunga, Bwana, azumpee talanta iitano. Goza napata efaeda atalanta ngiza itaano. 21Ubwana akwe wikamuila,'' Hongera, mutugwa numuza nuuhueli! Umuhueli kuintu niino. Kuupa emadalaka migulya kuintu niidu. Ingele muiloelyi wang'wa Bwana ako.22Umutugwa nausengeye italanta niibeele wekeza nukulunga, Bwana, aumpee talanta ibeele.Goza napata faeda atalanta geza ibeele. 23Ubwana akwe wekamuela,''Hongeeli mutugwa numuza nuuhueli kumaintu nemakehu. Kuupa emadalaka migulya kumaintu needu. Ingile wiloelye mung'wa Bwana ako.''24Baadae umutugwa naupokee etalanta neng'we aewezie wekalunga,''Bwana, nengile kina uewe umuntu mutaki wevuna pang'wanso neshanga uhusekile. 25Unene nekogopa, nekenda yane nekapiha etalanta akopihe. Goza, ukete hapa nekako.''26Lakini ubwana wikamusukilya wekalunga. 'Uewe umutugwa mubee, aulengile kina nekala pang'wanso neshanga ntemee nukuvuna pang'wanso neshanganihusekile. 27Kuite aeizepie kuapa empia ane entu abenki, nematungo naensukile kung'wane aezemesengelya nane palung'wi nefaeda.28Apa muhegelyi etalanta nanso mumupe utugwa nukete talanta nikumi. 29Kila umuntu nukete nekakwe, okongeligwa ikulu ata ukuzidisheligwa. Lakini kwa uyu nemugila ekentu, ga nekenukete ukuhegeligwa. 30Mugumi kunzi kukiti umutugwa nuanso neshanga ufaile hange ikutula kelelo nukukelya emino.!31Ematungo ung'wa Adamu nuekeza nuutukufu wakwe, naealaeka ehi palung'wi nung'wenso, Uu ukikie migulya ituntu lakwe nuutukufu. 32Indugu yehi ikilingeela ntongeela akwe, nung'wenso ukuabagala eantu. Anga umudemi nuebagula inkolo nimbuli. 33Ukuieka inkolo mukono wakwe nuwakigoha, ite ukiekaimbuli mokono wankege.34Ite umufalme ukuaela awa nea mukono wakegoha, Nzii, nemukembetilwe nu Tata anyi, usali ufalme nauandalewe kunsoko anyu kupuma ukuekwa emesingi au nkumbigulu. 35Hange aenkete nzala mekampa indya;Ae nemugeni mukankalibisha. 36Ae nkole kepwe, mekantugala eang'wenda; Ae numulwae mekantunza; Ae nkole muketungo mukangoza!.37Uu awa neatai akumusukelya nukumuela, Bwana, Nale aekukuine ukete nzala kekakulesa? Ang'wi ukete nyota kekakupe maze? Hange nale nae kukuine umugeni kekaku kalibisha? Ag'wi ukete nyota kekakupa emaze? 38Ang'wi nale naekukuine umugeni nakekakukalibesha? Hange umugila anga lang,wenda kekakutugala eang'wenda? 39Ang'wi nale naeumulwae, ang'wi ukole muketungo kekeza kuugoza? 40Na umufalme ukuasukelya, etai kumuela, naemutendile apaite kung'wi anyandugu ane neanino, aemuntendee nene!.41Kuite ukuaela awa neakole umukono wakwe nuankege; Hegi kitalane unye nemukete emasatiko, Longoli kumoto nua kulenakale naeuandalewe kunsoko ang'wa shetani neamalaeka akwe; 42Kunsoko aenkete nzala shanga mekakumpa indya; Ae nkete nyota shanga kekakupa emaze; 43Ae nemugeni shanga mekankalibisha; Ae nkolekepwe shanga mekampa eang'wenda; Ae nemulwae ae ntungilwe kuite shanga mekangoza.44Au nawa neanso aku musukelwa nukulunga, Bwana nale naekukuine ukete nzala ang'wi nyota, ang'wi umugeni, ang'wi ukepwe ang'wi umulwae, ang'wiutungilwe, shanga kekakuhudumela? 45Ite ukuasukelya nukulunga,''Etai kumuela, eke neshanga aemuatendee awa neanino, shangaae muntendee anga nene. 46Awaite inzu kuazabu akale nakale kuite awa neatai upanga wakale na kale.''
1Imatungo u Yesu naumaile kutambula inkani yehi niyanso, akaaela eamanyisigwa akwe, 2"Mulengile kina baada amahiku abeele kuutula nesikukuu, nung'wana wang'wa Adamu ukupumigwa kuite wasulubiwe."3Baadaye eakulu amakuhani neanyampala neantu aeatankanile palung'wi pakate pamakao ang'wa kuhani numukulu, naewitangwa Kayafa. 4Kwa palung'wi ekupanga enjama akumuamba u Yesu kwa unkunku nukumubulaga. 5Kunsoko aalungile, "Ileke kutula matungo asikukuu, kuite ilekekuleta eghasia pakatekate aantu."6Imatungo u Yesu naukole ku Bethania munyumba ang'wa Simoni umukoma, 7naukole ukionyesha pameza, musungu ung'wi aewezile kitalakwe aukenkile mukebe nuwa alabasta naekete imakukuta naake ethama nkulu, na aeumahunuie migulya mitwe lakwe. 8Lakini eamanyisigwa akwe naaine ikani eleite, aabepewa nukulunga, "Kunsokoke easala eyeite? 9Ayaite ahumekile aguligwe kukeasi kekolo nukupegwa eaula."10Lakini u Yesu kunsoko aaulengile eleite, wekaaela. "Kuneke mukumusumbula umusungu uyuite? Witumile kentu kezakung'wane. 11Eaula mukete mahiku ehi, lakini shangamukutula mukole nunene mahiku ehi.12Kunsoko nauhunue imakuta mitwe lane aya migulya wa mwele wane, aewitumile ite kunsoko ukuekwa kung'wane. 13Kutai kumuela, pehi ulukani ulu nulekatambulwa pakate aunkumbigulu wehi, eketendo nukitumile umusungu uyuite, hange kekutambulwa kunsoko akumbukumbu."14Kuite ung'wiao nua awa nekumi nambele, naewitangwa Yuda Iskariote, akenda kwa akulu amakuhani, 15nukulunga "Mukumpa ntuni anganumusaliti?" Akamupimela u Yuda ipande thelathini niyampia. 16Hange imatungo yayo wekaduma enafasi akumusaliti.17Hata uluhiku lang'wando nuamekate neshanga eekewe igae, eamanyisigwa akwe aeendile kung'wa Yesu nukulunga, Pe nutakile kukuandaelye ulye indya ya Pasaka?" 18Wekaaela, Longoli kumujini kumuntu fulani namueli, Ung'walimu ukulunga, "Ematungo ane ahumbeela kumetimelya epasaka palung'wi neamanyisigwa ane, pakate panyumbako." 19Emanyisigwa akituma anga u Yesu naualageye, na andae indya ya Pasaka.20Naeipikile mpende, aewikie kulya indya palung'wi neamanyigwa kumi nambeele. 21Naakulya indya, wikalunga, "Etai kumuela ung'wi anyu ukunisaliti." 22Ekapyenenkela kule, kila ung'wiao akandya kumukolya, "Ite shanganene Mukulu?"23Akaasukilya, "Uyu nukutala umukono wakwe palung'wi nunene mukate mibakuli yuyo ukunisaliti. 24Ung'wana wang'wa Adamu ukuhega, anga naeyandekilwe. Lakini isateko lakwe umuntu nuekamusaliti ung'wana wang'wa Adamu! Azetula tazu kumuntu nuanso angae waleke kutugwa." 25U Yuda, nae uzemusaliti wikalunga, ite nene Labi? U Yesu wekamuila, "Ukutambula ulukani nulanso uewe."26Naatuile ukulya indya, u Yesu wikauhola umukate, akaukembeta, nukuega. Wikaapa eamanyisigwa akwe nukulunga, "Holi, mulye. Uwu wuwu mweele waane."27Wekahola ekekombe nukukembeta, akaapa nukulunga, "Wing'wi mehi kuekeite. 28Kunsoko uyu sakami wane nuilago lane, nekuhunulwa kwa ehi kumusamaha waanyamendu. 29Lakini kumuela, shangakung'wa hange inkali yamezabibu uwaie, hadi uluhiku ulo nenzeng'wa nepya palung'wi nunyenye pakate autemi wang'wa Tata ane."30Nakondilye kemba uwembo, ekapuma ekalongola kumulema wa Mizeituni. 31Hange u Yesu wikaaela, "Utiku wuwu mehi mukukumpa kunso ane, kunsoko yandekilwe, kumukua umudemi wikundi lankolo ninyenso ikusambaela. 32Lakini baada akuiuka kung'wane, kumutongela kulongola ku Galilaya."33Lakini u Petelo wikamuila, "Hata anga ehi akuhite kunsoko amakani nakuhanga, nakuupata, unene shanga kuhita. 34U Yesu wikamusukelya, "Etai kuela, utiku wuwu kabla ujogoo wakunkule, ukunihita nkua itaatu." 35U Petelo wikamuela, "hata kina impasile kusha nuewe, singa kuuhita." Neamanyisigwa neangeza ehi ekalunga uu, uu.36Baadaye u Yesu wikalongola neenso pang'wenso niitangwa Gethsemane nawikaaela eamanyisigwa akwe, "Ikie hapa ematungo neninzu uko kulompa." 37Akamuhola u Petelo neana abeele neang'wa Zebedayo na wikandya kupyenenkela nukusononeka. 38Hange wikaaela, "Enkolone ekete kenyauwai kekulu kule ata ekeasi kakusha. Sagi hapa mukeshe palung'wi nunene."39Wekalongola kuntongela inino, wikagwa kifudifudi, nukulompa. Wikalunga, "Tata ane, peza iwezekanile, ekekombe ekeite kenkwepe. Iteke kutula anga nentakile unene, hange kina nutakile uewe." 40Akaahanga eamanyisigwa wekaahanga alala tulo, kunso emiho aemalito. 41Keshi nukulompa kunso mulekekingila mumagemo. Inkolo akole radhi, lakini umweele udhaifu.42Akalongola yakwe nkua akabeele nukulompa, akalunga, "Tata ane kina ulukani ulu shangaiwezekanile kulekwepa lazima nukeng'we ekekombe ekeite, emapenzi ako atimele." 43Wekasuka hange wikahanga alala tulo, kunsoko emiho ao ae malito. 44Kuite wikaaleka hange wekalongola yakwe. Akalompa enkua akatuatu inkani zizo zizo.45Baadaye u Yesu wekaahanga eamanyisigwa akwe nukuaela, "Kele mukie ne nukusupya? Gozi ematungo ahumbeela, nung'wana wang'wa Adamu ukusalitiwa mumekono aanyamelandu. 46Uki kuhege. Gozi uyuite nung'wenso nukunsaliti wahugela."47Ematungo naukele ukuligitya, u Yuda ung'wi wa awa nenkumi na mbeele, akapika. Lulili lukulu lukapika palung'wi nung'wenso anga lepumele kwa akulu amakuhani neanyampala neantu. Ae azile nimpanga niidunkuli. 48Hange umuntu naeudee kumusaliti u Yesu auapee eshala, akalunga, "Uyu nenekamulungela, ng'wenso muambi."49Imatungo yayo wekiza kung'wa Yesu nukulunga, "Na wikamulungela. 50U Yesu wikamuila, "Muhumba meane itume ele nelekutile uu akeza, nukumugoolela emekono u Yesu, nukumuamba.51Goza, muntu ung'wi naukole palung'wi nu Yesu, wikagoola umukono wakwe, wikahopola upanga wakwe, na wikamukua umitumi wang'wa kuhani numukulu, nukumuamba ukutwe wakwe. 52Uu Yesu wikamuila, susha upanga wako pana aza uhoe, kunsoko ehi neetumila upanga akuangamizigwa kwa upanga. 53Ite mulungile shanganihumilene kumitanga u Tata ane, nung'wenso ukuntumela emajeshi zaidi akumi na mbeele na amalaeka? 54Lakini ite emaandiko awazekanile kutimeligwa, kuite uu ipasilwe kupumila?55Imatungo yayo u Yesu wikauela umilundo, "Ite mezile nemapanga neidunkuli kumamba kina uyu nuehegelanya? Kila imahiku aenikie mihekalu nukumumanyisa nashangaemumambile! 56Lakini ayaite ehe itumilwe ite emaandiko anyakedagu atimile. "Uu emanyisigwa akwe ekamuleka nukumanka.57Awa naamuambile u Yesu akamutala kung'wa Kayafa, u Kuhani nu mukulu pang'wanso eaandeki neanyampala aeilingie palung'wi. 58Kuite u Petelo aiumutyatile kunyuma kukuli kupikila mu itando nilang'wa Kuhani u Mukulu. Ai wingie mukate nukikie palung'wi nienso wihenga mukikapumila.59Kuite eakulu amakuhani nebalaza lehi aeakuduma ushahidi wauteele dhidi ang'wa Yesu kunsoko ahume kumubulaga. 60Kuite apumie amashaidi eedu, lakini shanga ekalija anga lukani lehi. Lakini baadaye eamashahidi abeele ekapumila pantongela. 61nu kulunga, "Umuntu uyu aulungile, "Mbezile kuunanga ihekalu lang'wi Tunda nukulezenga kwa mahiku atatu."62Ukuhani numukulu akimeka wikamukolya, "Shanga uhumilene kusukilya? 63Lakini u Yesu aewikie ukilagilye ihetwe. Ukuhani numukulu wikamuela, "Anga Itunda nuikie kuamulu ukuele, kang'wi uwe wi Kilisto ng'wana wa Itunda. 64U Yesu wikamusukilya, "Uwe utambue ulukani nulanso. Lakini kuela kupuma itungele nukendelea ukumuona ung'wana wang'wa Adamu wikie umukono wakulela nuukete ingulu na wikeza na malunde kigulu."65Uu gwa u Kuhani nu Mukulu wekatamulanga eng'wenda akwe nukulunga, "Wakufulu! Ite, kutakile hange ushahidi wantuni? Goza, uu wimeka ukukufulu. 66Ite mukusega ntuni? Ekamusukilya nukulunga, "Ugombigwe washe."67Hange ekamutye emate muusu nukumukua enkunde, nukumukua emakopi kumekono ao, 68nukulunga, "Wewe uewe Kilisto. Nyenyu nukukuile?69Ematungo nanso u Petelo aewikie kunzi pakate aukumbi numitumi nuakesungu wikamuhenga nukulunga, Newe ga aeukole palung'wi nu Yesu wa Galilaya." 70Lakini wekahita ntongeele ao ehi, wikalunga, singa nengile ekeite nemukutambula."71Nae ulongoe kunzi amulango, umitumi mungiza nuakesungu wakamuona nukumuela naakole pang'wanso, "Umuntu uyu aliakoli nu Yesu wa Nazareti." 72Wikahita hange kwakulapa, "Unene shanga numumanyile umuntu uyuite."73Ematungo makupe baadaye, awa naeimekile pakupe, ekameendela u Petelo nukulunga, "Kutai nuewe ga wiang'weao, kunsoko ata lafudhi ako ekuonyesha." 74Uu wikanza kuapa emasateko, "Unene shanga numumanyile umuntu uyuite" kuite ujogoo wekakunkula. 75U Petelo wekakumbuka inkani nauewe nu Yesu, "Kabla ujogoo wekakunkula wakunihita nkua itatu."
1Ematungo ekedaudau naapikile, eakulu ehi neamakuhani neanyampala aantu aalie njama dhidi ang'wa Yesu ahume kumubulaga. 2Aamutungile, aeamutongee, ekamupisha kung'wa Liwali Pilato.3Hange ematungo ang'wa Yuda, naeumusalitile, auinekina u Yesu wahukumilwa wikaambwa masego wekasusha epande thelathini niya mpia kwa akulu neamakuhani neanyampala. 4Wikalunga, "Nituma melandu kumesaliti usakami nengila anga mulandu." Lakini ekamusukelya, "Akuhusile ntuni? Magoze nanso uewe." 5Hange wikaguma pihe ipande nianso nesalani niya mpia mihekalu, wekahega yakwe wekigoga ung'wenso.6Umukulu wa Makuhani wekaihola ipande niyanso neampia nukulunga, "Singa inonene kuieka impia iziite muhazina, kunsoko agalama asakami." 7Ekikolya kwa palung'wi empia ekutumeka kuguila umugunda nelamufinyanzi nelakiieka eageni. 8Kunsoko eyeite umugunda nuanso ukitangwa, "Mugunda wa sakami" ata elelo yeye.9Hange ulukani naelutambuwe numunyakedagu u Yeremia lekatimila, kulunga, "Aeatumie ipande salasini niya mpia, egalama naepangilwe neantu a Israeli kunsoko akwe, 10na ae ametumie kumugunda wamufinyanzi, kina Mukulu naeundagie."11Imatungo yayo u Yesu wekimika ntongeela ang'wa liwali nuliwali wakamukolya, "Ite uewe umutawala wa Ayahudine? U Yesu wikamusukelya, "Wewe ulungile ite." 12Lakini ematungo nae usemewe neakulu amakahani neanyampala, shanga aeusukeye lehi. 13Hange u Pilato wekamuila, "Shangawigule anga mashitaka ehi kung'wako?" 14Lakini singa aeumusukeye ata ulukani nulung'wi, kuite uliwali wakizula uwoa.15Kumatungo na sikukuu ae desituli aa liwali kumutungula umutungwa ung'wi nusaguwe numilundo. 16Ematungo nanso aeakete mutungwa ung'wi sugu elina lakwe Balaba.17Kuite imatungo naeatuile kilundela palung'wi, u Pilato wekaakolya, "Nyenyu nemutakile kumutungule kunso anyu?" Balaba ang'wi Yesu nukitangwa Kilisto?" 18Kunsoko aeuine kina amuamba kunsoko amubepewe. 19Imatungo naeakoli ikie mituntu la ulamuli, umusungu wakamutumela lukani nukulunga, "Lekakituma lukani lehi kumuntu uyuite numugila anga ubee, kuite nsumbukile ikulu eleleye mundoti kunsoko akwe."20Uu eakulu amakuhani neanyampala aashawishilye emakutano amulompe u Balaba, nu Yesu abulagwe. 21U Liwali aiuwakoiye, "Nu uli kati a abiili muloilwe unene numulekele kitalanyu?" Ailigitilye "Balaba." 22U Pilato wikaaela, "Numutendele ntuni u Yesu nukitangwa Kilisto?" Ehi ekasukelya "Msulibishe."23Nung'wenso wikalunga, "Kuneke ikosake nuitumile? Lakini aeazidilye kukulya induli yao migulya ikulu, "Musulubishe." 24Kuite imatungo u Pilato auine shangauwezilye kituma lukani lehi, lakini badalakwe efujo ekanza, wikahola emaze wekakaala emekono akwe ntongeela amilundo, nukulunga, "Unene numugila anga ubee kusakami wa muntu uyuite numugila ubee. Magozi ayaite unyenye."25Antu ehi ekalunga, "Usakami akwe watule migulya itu neana itu." 26Hange wikamutungwila u Balaba kung'wao, lakini aeumukuile emesheleti u Yesu wekamukabidhi kung'wao alongole amusulubishe.27Hange easkale ang'wa liwali akamuhola u Yesu mpaka Praitorio numilundo nuamaskali ehi ekilundeela. 28Akamutugula eang'wenda akwe nukumutugala ung'wenda nualangi nkuuku. 29Hange akazepya etaji amija nukumueka migulya itwe lakwe, na amuekeye mwanzi kumukono wakwe nuakegoha. Aeakuieli imalu ao pihe ntongela akwe nukumuhonda ekalunga, "Salamu, Mutemi wa a Yahudi?"30Na amutyie emate, na aeahoile umuanzi ekamukua kitwe. 31Ematungo naeakumugema, ukumutugula ung'wenda nuanso ekamutugala eang'wenda akwe, ekamulongolya kenda kumusulubisha.32Naapumile kunzi, ekamuona muntu aeupumie ku Krene elina lakwe Simeoni, hange amulazimishilye kenda nenso kuite aukenke umusalaba wakwe. 33Naeapikile pang'wanso niitangwa Goligota, endogoelyo akwe ieneo li fuvu litwe." 34Amupee esiki nehangigwe nenyongo wang'we. Lakini naeumionzile, shanga wikaweza kumeng'wa.35Imatungo naamusulubishilye, ae agalanile e ang'wenda akwe kwa kuikuela kula. 36Na aeikie kwa kumugoza. 37Migulya mitwe lakwe aaekile mashitaka akwe ekasomeka, "Uyuite Yesu , mutemi a Wayahudi."38Ee nyang'anyi abeele ekasulubiwa palung'we nung'wenso, ung'wi mukono wakulela ung'wi mukono wankege. 39Awa naakeile ekamutanela, ekaze hingisa ematwe ao, 40nukulunga, "Uewe wewe nautakile kulizepya ihekalu nukulezenga kwa nsiku itatu, iokoe uewe! Angiza wang'wa Itunda, sima pihe uhege pa msalaba!"41Kumatungo ehali yeyo yeyo ekulu a makuhani aeakumukashifu, palung'wi neaandeki neanyampala, nukulunga, 42"Aeuaokoe neangiza, lakini shangauwezilye kiokoa ung'wenso. Nuanso Mutemi wa Ayahudi. Nuasime pihe kupuma mumusalaba, kunso aulungile, unene neng'wa Itunda kuite kumuhuela.43Aeumuhue Itunda. Leki Tunda wamuokoe angeza utakile kunsoko aeulungile, "Unene neng'wana wang'wa Itunda." 44Nawoite enyanyanyi namusulubishilye palung'wi nung'wenso ga atambue makani akumudhihaki.45Imatungo yayo nasaa sita ikatula kiti mihe ehi mpaka esaa tisa. 46Naepikile esaa tisa, u Yesu wikalela kusauti nenkulu, "Eloi, Eloi, Lama thabakithani?" wikamaanisha "Itunda ane, Itunda ane, mbona wandeka?" 47Ematungo nanso ang'we ao aeimekile pang'wanso aigulye, ekalunga, Ukumitanga Eliya."48Akamanka ung'wi kuhola sifongo nukizulya ekinywaji nekelulu, ekameeka migulya mumute ekamupa wang'we. 49Nao nasagile ekalunga, "Muleki wing'wene, leki kuone kina u Eliya weze muguna." 50U Yesu wikalela hange kwa luli nulukulu wekameheja enkolo akwe.51Goza, Ipazia li itekeelo ailitamukile nkika ibeele kupumila migulya kupikiila pihi. Ni ihi ikakagaka ni matalagwe ikatamuka ipande. 52Emakabuli akaluguka nemeele atakatifu edu nualae utulo akioka. 53Ekapuma mumakabuli baada aa uiuki wakwe, ekingila mumuji nuutakatifu ekigeeleka edu.54Uakida nuanso nawa naamugozee u Yesu ekaona itetemeko nemakani naakupumela, ekisula uwoa kule nukulunga, "Etai uyu aeng'wana wang'wi Tunda." Ekagoza kupuma kule. 55Aasungu edu amutyatile u Yesu kupuma ku Galilaya ahume kumuhudumela akoeakole pang'wanso ekagozeela kupuma kule. 56Mukatekate ao aeukole u Mariamu Magdalena, Mariamu mama akwe Yakobo nu Joseph, nu mama waana ang'wa Zebedayo.57Naepikile mpende awezile muntu mugole kupuma Arimathaya, nae witangwa Yusufu, kuite nuyu nuanso aemumanyisigwa wang'wa Yesu. 58Aewendile kung'wa Pilato wekalompa umeele wang'wa Yesu. Kuite u Pilato wekalagelya apegwe.59U Yusufu wekauhola umweele akautunga ung'wenda numuza, 60wekaulalesha mikabuli nipya naeulezepilye wekalechonga mumwamba. 61U Mariamu Magdalena nu Mariamu numungiza akole hapo aeikie kugozela ikabuli.62Uluhiku nautyatie kina uluhiku nula maandalio, e akulu amakuhani ne Mafarisayo aeilingee palung'wi kung'wa Pilato. 63Ekamuela, "Mukulu kukembukile kina imatungo nuanso numudanganyifu naeukele ukole mupanga, aulungile, Baada amahiku atatu ukiioka hange. 64Kululo lagilya kina ikabuli lelindwe salama mpaka uluhiku lakatatu. Kuite, eamanyisigwa akwe awezilye kezakumia nukulunga kuantu, "Wioka kupuma mwaashi. Nuudanganyifu wamwisho ukutula ubee kukela naakwanza.65U Pilato wekaaela, "Holi ealinzi. Longoli mitume muhali ausalama pamuwezeye." 66Kuite akalongola nukituma pikabuli kutula usalama ukole, igwe lekagongwa umuhuli nukueka ealinzi.
1Baadaye empende uluhiku la Sabato, elyoa naelakapuma kuhumbela luhiku lang'wandyo nulijuma, Mariamu Magdalena, nu Mariamu numungeza azele kulegoza ikabuli. 2Goza aelekole itetemeko ikulu, kunsoko umalaeka wang'wa Mukulu ausimile wekalepingilitya igwe, hange wekikaela.3Esula akwe ae ehanganga umeme, neang'wenda akwe ae elu anga etheluji. 4Ealinzi neanso ekizula uwoa ekatu anga eashi.5Umalaeka nuanso wekaalengasa easungu neanso wekalunga,'' lekikogopi kondogoelye mine kina mukumuduma Yesu, nausubiwe. 6Ukutile apaite, Lakini wioka anga naeumuie. Pembyi muone Ubwana pana aulae. 7Longoli halaka muaele emanyisigwa akwe, wiuka kupuma mwashi, goza wamutongeela ku Galilaya. Kung'wanso kukomukumuona. Gozi unene namuela.''8Easungu neanso ekahega pang'wanso pikabuli halaka ekaze akete uwoa ao niloeligwi ikulu, hange ekamanka kuaela eamanyisigwa akwe. 9Goza U Yesu wikatankana neenso nukulunga,''Salamu,'' Easunguneanso aeazile ekaamba emegulu akwe, hage ekamukulya. 10Ite U Yesu wekaaela,'' lekikogopi, Longoli muaele eanya ndugu akwe atongele Kugalilaya. Kung'wanso akumona.''11Ematungo nanso easungu naalongoe, goza baadhi aalinzekenda kumujini nukuaela aekulu amkuhani emakani ehinaapumie. 12Emakuhani naatankanile neanyampala kikoelya emakani nanso palug'wi neenso, Aeapumilye keasi kekulu nekampia kwa alinzi neanso. 13Ekaaela,'' Aeli neangiza ite, Eamanyisigwa ang'wa Yesu aeazile utiku ekia umweele wang'wa Yesu imatungo usese azakulae.14Hange etaalifa eye angemupikile uliwali, usese kuumushawishi nukumuhegelya unyenye emashaka ehi.'' 15Kuite easkali neanso ekaihola impia ninyanso nukituma anga naalagewe. Impola izi ikenela kule kwa ayahundi nayatuile uu mpaka elelo.16Lakini ametume neanso kumi na moja ekalongola ku Galilaya, kumulema nuanso naualagie. 17Neenso namuine, ekamukulya, lakini baadhi ao ekakisha.18U Yesu wekeza kung'waao wekaaela wekalunga ,'' Mpewe uhumi wehi muunkumbigulu nukilunde. 19Kuite longoli muaifanye indugu yehi itule amanyisigwa ane. Abadisi kulina lang'wa Tata. nele nela ng'wana nu ng'wa ung'welu.20Amanyisi kumaamba emakani ehi naenumuie, Goza unenkole palung'wi nunyenye mahiku ehi. mpaka empelo aunkumbigulu.
1Uwu ingi ng'wandyo nua nkani ninza niang'wa Yesu Kristo, Ng'wana wang'wa Itunda. 2Anga ni ikilisigwe nu munyakidagu uIsaya, "Gozeela, kumulagiilya u mutung'wa nuane ntongeela ako, ung'wi nuikazipiilya i nzila niako. 3Luli nula muntu nuitangaa mihaka, "Mikondeelyi i nzila a Mukulu; Igooli i nzila niakwe."4uYohana ai uzile, wazoja mihaka nu kutanantya wogigwa nua kila itunu ku ulekelwa nua milandu. 5Ihi ihi a ku Yudea ni antu ihi nia ku Yerusalemu ai alongoe kitalakwe. Ai atulaa akogigwa nu ng'wenso mu mongo nua Yordani, aze ila itunu ku milandu ao. 6uYohana ai watulaa utugae ng'wenda nua mauli a ngamia nu mukoha nua ndili mu kilino nikakwe, hangi ai watulaa ukulya ngaga nu uki nua mihaka.7Ai utanantilye nu kuligitya, "Ukoli ung'wi upembilye ze yakilaa unene munya ngulu ikolo kukila unene, hangi nimugila u unoneli ga nu kutuna pihi nu kutungula i mikoha a ilatu niakwe. 8Unene ai numogilye ku mazi, kuiti nuanso ukumoja unyenye ku Ng'wau Ng'welu."9Ai ipumie mu mahiku nanso kina uYesu ai uzile kupuma ku Nazareti a ku Galilaya, hangi ai wogigwe nu Yohana mu mongo nua Yordani. 10Itungo uYesu nai uhumbukile kupuma mu mazi, ai wihengile ilunde ligalanukile ng'walyi nu Ng'wau Ng'welu ukusima pihi migulya akwe anga i nkunda. 11Nu luli ai lupumiie milunde, " Uewe ingi Ng'wana nuane mulowa, Ndoeigwe nangaluu nu ewe."12Uugwa nkua ing'wi u Ng'wau Ng'welu akamusinja kulongola mihaka. 13Ai ukoli mihaka mahiku makumi anne, wazegeng'wa nu Mulugu, Ai watulaa palung'wi ni ikali nia mihaka, nia malaika ai amuaiiye.14Itungili ze yakilaa uYohana kuambwa, uYesu ai uzile ku Galilaya wazetanantya inkani ninza niang'wa Itunda, 15wazeligitya, "Itungo lakondaniila, nu utemi nuang'wa Itunda wahumbeela. Ili itunu nu kuhuiila mu nkani ninza."16Hangi wazekila mu mpelo a luzi nula Galilaya, ai umihengile uSimioni nu Andrea muluna wang'wa Simioni azegumila i nyavu niao mu luzi, kunsoko ai atulaa avua nsamaki. 17uYesu ai uatambuie, "Pembyi, ntyati, hangi kumuzipya avua antu." 18Ni nkua ing'wi ai alekile i nyavu hangi akamutyata.19Itungo uYesu naiwagenda kahelu iniino, ai umihengile uYakobo ng'wana wang'wa Zebedayo nu Yohana muluna nuakwe; ai atulaa mi ilinga akuzipya nyavu. 20Katungo akaitanga ni enso ai amulekile u tata nuao uZebedayo mukati ilinga ni anyamulimo nia kugulwa, akamutyata.21Nai akapika ku Kapernaumu, luhiku nula kusupya, uYesu ai wingie mi itekeelo nu kumanyisa. 22Aka ukuilwa u umanyisa nuakwe. ku iti ai watulaa ukuamanyisa anga muntu naiza ukete uhumi hangi shanga anga amanyi.23Itungo lilo liilo ai ukoli nu muntu mi itekeelo nilao nai ukete nu hing'wi, hangi ai uzogooye, 24wazeligitya, "Kukete ntuni nika kituma nu ewe, Yesu nua ku Nazereti? Uzile ku ulimilya? Nukulingile wi nyenyu. U ewe ingi Ng'welu wing'wene nuang'wa Itunda!" 25uYesu ai umukenee u hing'wi nu kuligitya, "Kilaga hangi upume mukati akwe!" 26Nu hing'wi ai umugwisilye pihi hangi akapuma kitalakwe itungo wazelila ku luli nula migulya.27Ni antu ihi ai akuiwe, iti gwa akikolya kila ung'wi, "iki ingi ntuni? Umanyisa ugeni ukete uhumi? Ga nukulagiilya ia hing'wi nienso aku mukulya!" 28Nu lukani kutula ng'wenso nkua ing'wi lukasapatila kila kianza mukati a mukoa wihi nua Galilaya29Hangi nkua ing'wi ze yakilaa kupuma kunzi itekeelo, ai ingi mi ito nilang'wa Simioni nu Andrea aze akoli nu Yakobo nu Yohana. 30Itungili mukwingwa nuang'wa Simioni ai watula ulae mulwae, ni nkua ing'wi ai amutambuie uYesu inkani niakwe. 31Iti gwa ai uzile, ai umuambile ku mukono, nu kumunyansula migulya; ulwae ukahega kitalakwe, hangi wakandya ku a aiilya.32Mpindi nanso itungo ilyoa lakondya kulimila, ai amuletee kitalakwe ihi nai atulaa alwae, ang'wi nai akete i ahing'wi. 33Kisali kihi ai kilingiie palung'wi pa mulango. 34Ai uagunile idu nai atulaa alwae a kila ulwae nu kupumya ahing'wi idu, ila shanga ai ulekee hing'wi kuligitya ku nsoko ai amulingile.35Ai u ukile dau maniabwa, itungo nai ikili kiti; ai uhegile nu kulongola nkika a kinkunku nu kulompa kuko. 36uSimioni ni ihi nai atulaa palung'wi nu ng'wenso ai amudumile. 37Ai amuligilye hangi akamutambuila, "Kila ung'wi uku uduma"38Ai uatambuie, "Kwini kianza kingiiza, kunzi mu isali ni ipilimikiiye, iti nihume kutanantya nuko ga. Yiyo nsoko aza nzile apa." 39Ai ulongoe waze ukiie i Galilaya ihi, waze tanantya mu matekeelo ao nu kuapatya ia hing'wi.40Munya mbili ung'wi ai uzile kitalakwe. Ai watulaa ukumusinja; ai utugamile nu kumutambuila, "Anga ize uloilwe, uhumile kunzipya ntule ni muza." 41Waze usuntilwe ni kinya uwai, uYesu ai ugooe u mukono nuakwe nu kumuamba, akamuila, "Ndoilwe, Utule u muza." 42Itungo ling'wi i mbili ikamupuma, hangi ai uzipigwe kutula muza.43uYesu akamukania itaki nu kumuila walongole itungo ling'wi. 44Ai umutambuie, "Kendegeela shanga uligitilye lukani ku wihi, kuiti longola, wiambye kung'wa kuhani, hangi upumye isongelyo ku nsoko a weligwa naiza uMusa ai ulagiiye, anga ukuiili kitalao."45Kuiti ai ulongoe nu kandya kumutambula kila ung'wi nu kenelya u lukani ikilo ga nu Yesu shanga ai uhumile hangi kingila mu kisali ku ulyuuku. Iti gwa ai wikiie kianza nika kinkunku ni antu ai azile kitalakwe kupuma kila nkika.
1Nai usukile ku Kapernaumu ze yakilaa mahiku masheenyu, ai ikumukile kina ai ukoli mi ito. 2Antu idu nangaluu ai atulaa ilundiie pang'wanso hangi shanga ai limoli i lyoma hangi, ga nilo nila pa mulango, nu Yesu ai uligitilye lukan kitalao.3Uugwa ang'wi a antu ai azile kitalakwe nai amuletile muntu nai watulaa ukule igandi; antu anne ai atulaa amukenkile. 4Itungo nai alemilwe kumuhumbeela kunsoko a iubi nila antu, ai agumue migulya a kianza pang'wanso nai ukoli. Hangi nai atula akondyaa kutobola ibolomyo, ai asimilye u ulili naiza u muntu nai ukule igandi ai watulaa ulae.5Nai wihengile u uhuiili nuao, uYesu ai umutambuie u muntu nai ukule igandi, "ng'waane, i milandu ako alekelwa." 6Kuiti ang'wi ao a amanyi awo nai akoli ikie pang'wanso ai ikoiye mu nkolo niao. 7"Uhumile uli u muntu uyu kuligiya iti? Uku kuna! Nyenyu nuihuma kulekela i milandu kwaala Itunda wing'wene duu?"8Itngo uYesu nai ulingile mu nkolo akwe nai atulaa akusiga mukati ao akola. Ai ua tambuie, "Ku niki mukusiga iti mu nkolo nianyu? 9Ni liuli ni ipepeele ikilo kuligitya ku muntu nu kule igandi, 'Milandu ako alekelwaa' ang'wi kuligitya 'imike, hola u ulili nuako, hangi uende?'10Kuiti iti alije kulinga kutula u Ng'wana nuang'wa Adamu ukete u humi nua kulekela i milandu mi ihi, ai umutambuie uyo nai ukule igandi. 11"Nukutambuie u ewe, nyansuka , hola u mukeka nuako, hangi ulongole kito nilako." 12Ai wimikile hangi nkua ing'wi akahola u mukeka nuakwe, hangi ai ulongoe kunzi a numba ntongeela a kila muntu, iti ihi ai akuiwe hangi akaminkiilya Itunda ikulyo, hangi akaligitya "Nangaluu, kukili kaya kihenga ikani anga ili."13Ai ulongoe hangi mpelo a luzi, ni iumbi lihi nila antu ai azile kitalakwe, hangi waka amanyisa. 14Nai watula ukukila ai umihengile uLawi ng'wana wang'wa Alfayo wikie mu nkika a kuhanguilya i kodi hangi akamuila, "Ntyate." Ai wimikile nu kumutyata.15Hangi itungo uYesu nai watulaa ukulya indya mu nyumba ang'wa Lawi, ahangulya kodi idu ni antu niakete i milandu ai atulaa akulya nu Yesu ni amanyisigwa akwe, ku nsoko ai atulaa idu ni enso ai amutyatile. 16Itungo i amanyi, naza atulaa Afarisayo, nai akihenga kina uYesu ukulya ni antu anya milandu ni ahangulya kodi, ai a atambuie i amanyisigwa akwe, "Ku niki ukulya ni ahangulya kodi ni anya milandu?"17Itungo uYesu nai wakija iti ai uatambuie, "Antu niakete u upanga mu muili shanga amutakile u mukiliki; Ingi antu nia lwae ing'wene wawo amutakile. Shanga ai nzile kuitanga i antu niakete itai ane, kuiti antu ni akete i milandu."18Amanyisigwa ang'wa Yohana ni Afarisayo ai atulaa akudilya kulya. Hangi ang'wi a antu ai azile kitalakwe nu kumuila, "Ku niki i aanyisigwa ang'wa Yohana ni Afarisayo idila kulya, kuiti i amanyisigwa ako shanga akudila kulya? 19uYesu ai uatambuie, "Itii niamoli mu winga ahumile kudila kulya itungo u mukulu nua winga waze utuile ukoli palung'wi ni enso? ku lihi u mukulu nua winga anga watule ukoli palung'wi ni enso shanga ahumile kudila kulya."20Kuiti mahiku apembilye itungo u mukulu nua winga nuika hegigwa kitalao, nu mu mahiku nanso ni enso akudilya kulya. 21Kutili u muntu nuihilita i kilaka ni kigeni nika ng'wenda mu ng'wenda nui taho, anga itule i kilaka kikutaluka kupuma mu nilanso, ni kigeni kitaluka kupuma mi itaho, hangi ikutula nu utamukwaa ubibi.22Kutili muntu wihi nuikitila i magai ni maza mu ntunda ni nkakilu, anga itule iti imagai akubadula i ntunda hangi yahi ibiili magai ni itunda ikulimila. Badala akwe, ika imagai ni maziza mu ntunda ni nziza.23Mu luhiku nula kusupya uYesu ai ukiile mu migunda ing'wi, ni amanyisigwa akwe akandya kuhola imatita ang'wi a ngano. 24Ni Afarisayo akamuila, "Goza, ku niki akituma i kintu naiza ingi nsuta ni ilagiilyo mu luhiku nula kusupya?"25Ai uatambuie, "Shanga ai musomile iko nai witumile uDaudi nai watula mu u ula nua nzala--Ng'wenso palung'wi ni antu nai akoli palung'wi nu ng'wenso? 26Iti nai ulongoe mu ito nilang'wa Itunda itungo nilang'wa Abiathari nai watulaa kuhani nu mukulu nu kulya u mukate nai uikilwe ntongeela--naza ituile nsuta a malagiilyo ku muntu wihi kulya kwaala akuhani-- hangi ai uinkiiye ga ni ang'wi a awo nai atulaa palung'wi nu ng'wenso27uYesu ai uligitilye, U luhiku nula kusupya ai litumilwe ku nsoko a ana adamu, shanga ng'wana adamu ku nsoko a luhiku nula kusupya. 28Ku lulo, u Ng'wana nuang'wa Adamu ingi mukulu, ga kuluhiku nula kusupya.
1Ni hangi ai wingie mukati itekeelo nu mung'wanso ai umoli muntu ukete mukono ukule igandi. 2Ang'wi a antu ai atulaa akumutyatiila ku ukupi kihenga kina anga ize ukuguna luhiku nula kusupya iti kina amusemele.3uYesu ai umutambuie u muntu nu kete u mukono ukule igandi. "Humbuka wimike pakati i umbi ili." 4Uugwa aka atambuila i antu. "Itii ingi taine kituma mulimo nu uza luhiku nula kusupya ang'wi kituma ni shanga tai ane; Kunguna likalo ang'wi kubulaga?" Kuiti akasaga ihi twi.5Aka agozeela ku ikuo, waze uhukilye ku nsoko a ukaku nua nkolo niao, hangi akamutambuila u muntu uyo, "Goola u mukono nuako." akaugoola nu Yesu akamuguna u mkono nuakwe. 6Afarisayo akalongola kunzi hangi itungo akazipya isui palung'wi ni Aherode ku ng'waakwe iti kumubulaga.7Uugwa uYesu, palung'wi ni amanyisigwa akwe, ai alongoe mu luzi, ni i umbi ikulu nila antu ai limutyatile ize lipembeeye ku Galilaya nu ku Uyahudi 8nu kupuma ku Yerusalemu nu kupuma ku Idumaya ntongeela a Yorodani ni kisali nika Tiro ni Sidoni, i umbi ikulu, nai likija kila i kintu nai watulaa ukituma, akapembya kitalakwe.9Hangi ai uatambuie i amanyisigwa akwe kuzipiilya u mulinga nu uniino ku nsoko akwe ku nsoko a iumbi, iti kina aleke kumutunyiilya. 10Ku nsoko ai ugunile idu, iti kila u muntu nai watulaa nu lwago ai watulaa ni nsula a kumupikiila iti wamuambe.11Pihi i ahing'wi nai amuine, ai agwie pihi ntongeela akwe nu kulila, nu kuligitya, "U ewe ingi wi Ng'wana wang'wa Itunda." 12Ai ualagiiye ku kukomangiila aleke kituma wakumuke.13Ai ulongoe migulya a lugulu, nu kuitanga nai ualoilwe, hangi akalongola kitalakwe. 14Aka aholania ikumi na abiili (nai uitangile itumi), iti kina atule palung'wi nu ng'wenso hangi wahume kualagiilya kutanantya, 15nu kutula nu uhumi nua kupumya i ahing'wi. 16Hangi aka aholania ikumi na abiili; Simioni nai uminkiiye ilina nila Petro,17Yakobo ng'wana wang'wa Zebedayo, nu Yohana muluna nuakwe u Yakobo, nai winkiigwe i lina nila Bonagesi, awo ingi, ana nia mulilo, 18nu Andrea, Filipo, Bartholomayo, Mathayo, Tomaso, Yakobo ng'wana wang'wa Alfayo, Thadayo, Simioni Mukananayo, 19nu Yuda Iskariote, naiza uku mugumaniilya.20Uugwa ai ulongoe ki ito, ni umbi nila antu akapembya palung'wi hangi, aleng'we ga nu kulya ga nu mukate. 21Familia akwe nai akija u lukani nulanso, akalongola kumuamba, kuiti akaligitya, "Waputwa ni mahala." 22Amanyi nai azile kupuma ku Yerusalemu ai aligitilye, "Uhalinkaniwe nu Beelzebuli," nu "Ku mukulu nua a hing'wi ukupumya i a hing'wi."23uYesu ai uitangile kitalakwe nu kuligitya ni enso ku mpyani, "Kinya uli uMulugu wahume kumupumya uMulugu? 24Anga ize utemi ukugalanuka ukola, utemi nuanso shanga uhumile kimika. 25Anga ize ito likugalanuka ikola, ito nilanso shanga lihumile kimika.26Anga ize uMulugu ukunyansuka nsuta akwe mukola nu kugalanuka, hangi ukutula wapika mpelo akwe. 27Kuiti kutili ga nung'wi nuhumile kingila mukati ito nila muntu ni munya ngulu nu kia i intu niakwe bila kumutunga u munyangulu hanza, hangi uugwa kilingiila ni kimoli mi ito.28Tai kumutambuila, milandu ihi nia ana a antu ikulekelwa, palung'wi nu ukuni naza akutambula, 29kuiti wihi nuika mukuna u Ng'wau Ng'welu shanga ukulekelwa lukulu, ila ukete ugazi nua mulandu nua kali na kali." 30uYesu ai ulitambue ili ku nsoko ai atulaa akuligitya, "Ukete hing'wi."31Uugwa u nyinya nuakwe ni aluna akwe ai apembilye nu kimika kunzi. Akamulagiilya muntu, kumitanga. 32Ni iumbi nila antu nai latulaa likie pakupi nu ng'wenso akamutambuila, "u ia ako ni aluna ako akoli kunzi, hangi akuuduma u ewe."33Ai uasukiiye, "Ingi nyenyu u ia ane ni aluna ane?" 34Ai uagozee nai atulaa ikie amupilimikiiye, nu kuligitya, "Goza, awa ingi a ia ane ni aluna ane! 35Wihi nuitumaa u ulowa nuang'wa Itunda, muntu nuanso ingi muluna ane, hangi ng'waitu, hangi ia ane."
1Hangi ai wandilye kumanyisa mu mpelompelo a luzi. Ni iumbi ikulu likilundiila likamupilimikiilya, akingila mukati i ilinga mu luzi, nu kikie. Iumbi lihi nai likoli mu mpelo a luzi mu nshemba. 2Hangi aka amanyisa makani idu ku mpyani, hangi akaligitya kitalao ku umanyisa nuakwe.3Tegeelyi, mutemeli ai ulongoe kutemela. 4Nai wakatula ukutemela, ing'wi nia mbeu ai igwie mu nzila, ni nyunyi ikapembya ikailya. 5Mbeu i nzuya ai igwie mu matalagwe, naiza kutili ni mahalu idu. Itungo ikanyala, ku nsoko ai ngila anga mahalu nakondaniie.6Kuiti i lyoa nai litolokile, ai inyaile, ku nsoko ai ngila anga mili, ikuma. 7Mbeu inzuya ai igwie pakati a mija. iMija ikakula nu kuitunyiilya, hangi shanga ikapa inkali yihi.8Mbeu i nzuya ai igwie mu mahalu ni maza hangi ai ipee i nkali itungo nai yukukula nu kungeeleka, inzuya ai ipee nkua makumi ataatu ikilo, ni nzuya makumi mutandaatu, ni nzuya igana." 9Hangi wakaligitya, "Wihi nukete i akutwi ni akija, nu ije!"10uYesu nai wakatula wing'wene, awo nai akoli pakupi nu ng'wenso nawo ni ikumi na abiili ai amukoiye kutula i mpyani. 11Akaligitya kitalao, "Kitalanyu minkiigwe kinkunku nika utemi nuang'wa Itunda. Kuiti ku niakoli kunzi kila i kintu ingi mpyani, 12iti anga agoze, uu igoza, kuiti shanga ihenga, hangi ku lulo niakija uu ijaa, kuiti shanga ilinga, anga ize shanga uu aza azee mupiluka Itunda ai uzee alekela."13Hangi akaligiya kitalao, "Itii shanga mulingile i mpyani iyi? Mukuhuma uli kulinga i mpyani ni ingiiza?. 14Mutemeli ai utemee lukani. 15Ing'wi ingi awo nai agwie mu mpelo a anzila, kianza u lukani naza lutemewe. Hangi nai igulye, itungo u Mulugu akapembya nu kuluhola u lukani naiza lutemewe mukati ao.16Hani ang'wi ao ingi awo nai atemewe migulya amatalagwe, naza, nai igulye u lukani, ku ukau akulusingiilya ku ulowa. 17Hnagi agila imili ihi mukati ao, kuiti igimya ku itungo ikupi. Halafu lwago nu wagigwa ni ipembilye ku nsoko a lukani, itungo ikumpyaa.18Hangi ang'wi ingi awo nai atemewe mu mija. Akulija u lukani. 19Kuiti unyong'wa nu ihi. ukongelwa nua nsao,ni nsula a makani mangiiza, wi ingiila nu kulutunyiilya u lukani, nu kuleng'wa kupaa inkali. 20Uugwa akoli awo naza atemewe mu mahalu ni maza. Akulija u lukani nu kulusingiilya nu kupa i nkali; ang'wi makumi ataatu, hangi ang'wi makumi mutandatu, hangi ang'wi igana ling'wi."21uYesu aka atambuila, "Itii iiza wileta u lumuli mukati ito nu kuluika pihi a nkapu, ang'wi pihi a ulili? Wiluletaa mukati nu kuluika migulya a ishupaka. 22Ku nsoko kutili kihi nikipihile naiza shanga kiku kumuka, hangi kutili i kinkunku naiza shanga kikuikwa kihenga. 23Anga ize ukoli nukete i akutwi a kija, nu ije!"24Aka atambuila, "Tuli miakendegeeli ku iko ni mukukija, ku nsoko u ugemeelya ni mukugemeelya, kiko ni mukagemeeligwa, hangi kikongeligwa kitalanyu. 25Ku nsoko nuanso nukete, ukinkiiligwa ikilo, hangi uyo nimugila, kupuma kitalakwe ikuholwa ga nizo nuikete."26Hangi akaligitya, "Utemi nuang'wa Itunda wimpyanigwe nu muntu nai utemee i mbeu mu mahalu. 27Nai wakalala u utiku nu kuuka i kidaudau, ni mbeu ikaheluka nu kukula, Ga ni uu shanga ulingile nai ipumie. 28Ihi ipumyaa i mbeu nkola; hanza matutu, alafu ulua, alafu mbeu niakagupaa. 29Hangi itungo imbeu ni ikatula ailyaa itungo witwalaa uzolo, ku nsoko i maogola apikiila."30Hangi akaligitya, "kuimpyanie u utemi nuang'wa itunda ni kintu kii, ang'wi kutumile mpyani kii ku uganula?. 31Ingi anga i mbeu a haradali, naiza ai itemewe ingi niino nangaluu kukila i mbeu yihi mihi. 32Ga, ni itungo naza itemewe, ikukula nu kutula nkulu ikilo nila mimea ihi mu shuli, hangi izipyaa ntaambi nkulu, ga ni nyunyi nia kilunde ihumaa kuzipya iuyi niao mu mululi nuakwe."33Ku mpyani idu ai umanyisilye hangi ai uligitilye u lukani kitalao, ku upikiilo nai uhumile kulinga, 34hangi shanga ai uligitilye ni enso bila mpyani. Kuiti itungo nai wakatula wing'wene duu, aka aganuila kila i kintu i amanyisigwa akwe.35Mu luhiku nulanso, itungo nila mpindi nai lipikiie, akaligitya kitalao, "Kweni i nkika a kabiili." 36Iti gwa akalileka i umbi, akamuhola uYesu, itungo nilanso yakondaa ai watula mukati ilinga. Malinga mauya ai atulaa palung'wi nu ng'wenso. 37Nu ng'wega utaki nua kimpupu ni maingu ai atulaa akingila mukati a mulinga nu mulinga ai wakondyaa kutula wizula.38Kuiti uYesu mukola ai ukoli mu shetri, ulae mu muto. Akamutambuila, azeligitya, "Ng'walimu, shanga ulingile kina usese kuusha?" 39Hangi akauka, akaukenela u ng'wega nu kuluila u luzi, "Itule ihi twii, ulyuuku." Ung'wega ukapela, hangi ai ituile nu ulyuuku ukulu.40Hangi akaligitya kitalao, "Ku niki mukitumba? Itii mukili miagila u uhuiili?" 41Akizuilwa nu woa ukulu mukati ao hangi akitambulya enso ku enso, "Uyu ingi nyenyu hangi, ku nsoko ga nu ng'wega nu luzi ikumugombya."
1Nai akapembya kupikiila nkika ingiiza a luzi, mu mukoa nua Gerasi. 2Hangi kupumpugila itungo uYesu naiwatulaa ukupuma kunzi ilinga, muntu nukete u hing'wi ai uzile kitalakwe kupuma mu ibiila.3Muntu uyu ai wikiie mu ibiila. Kutili nai uhumile kumugilya ikilo, kutili ga nu ku minyororo. 4Ai watulaa utungilwe matungo iduu ku mpingu ni minyororo. Kutili ga nu ng'wi nai ukete i ngulu nia kumukilya.5Utiku nu mung'wi waze ukoli mu ibiila nu mu malugulu, ai wilila nu kitemanga u ng'wenso mukola ku magwe ni migi. 6Nai wakamihenga uYesu ku kaheelu, akamankiila kung'wakwe nu kutuna ntongeela akwe.7Ai uleile ku luli lukulu, "Uloilwe nukutendele ntuni, Yesu ng'wana wang'wa Itunda nukoli migulya nangaluu? Ku usinja kung'wa Itunda mukola, leka kunaja. 8Ku nsoko ai watulaa wamuila, "Mupume u muntu uyu, u ewe hing'wi."9Nu ng'wenso ai umukoiye, "Lina nilako ingi nyenyu?" Nuanso akamusuliilya, "Lina nilane ingi Legion, ku nsoko kukoli kidu." 10Ai umusingilye hangi ni hangi waleke kuatwala kunzi a mukoa.11Itungili idale ikulu nila ngulima ai likoli likuding'wa migulya a lugulu, 12ni enso ai amusingilye, azeligitya, "Kulagiilye ku ngulima; kingile mu kati yao." 13Iti gwa ai uagombilye; ia hing'wi ai amupumile nu kingila mukati a ngulima, ni nyenso ai imankile pihi a lugulu kupikiila mu luzi, hangi kupikiila ngulima magana a nzogu a biili ikalimilila mu luzi.14Hangi awo nai atulaa akudima i ngulima ai amankile nu kupumya u lukani nula iko nai kipumie mu kisali nu mi ihi. Uugwa antu idu ai apumile kulongola kihenga nai kipumie. 15Uugwa ai apembilye kung'wa Yesu hangi ai amihengile u muntu nai wahalinkaniwe nu hing'wi nai ukete idale --wikie pihi, utugawe, hangi aze ukoli mu mahala akwe akondaniie, ni enso ai itumbile.16Awo nai atulaa ihengile nai kipumie ku muntu nai watulaa uhalinkaniwe nu hing'wi ai a atambuie nai kipumie kitalakwe ga ni kutula i ngulima. 17Ni enso akandya kumusinja wahege mu mukoa nuao.18Hangi nai wakatula ukingila mukati i linga, muntu nai watulaa uhalinkaniwe nia hing'wi ai umusingilye kina alongole palung'wi nu ng'wenso. 19Kuiti shanga ai umugombilye, kuiti ai umutambuie, "Longola ki ito nilako nu ku antu niako, hangi uatambuile aza ukutendee Mukulu, nu ukende naza ukinkiiye." 20Uugwa ai ulongoe nu kandya kutanantya i makani makulu naiza uYesu witumile kitalakwe mu Dekapoli, ni kila ung'wi ai ukuiwe.21Hangi itungo nai wakaputa hangi nkika i ngiiza, mukati ilinga, iumbi ikulu likilingiila kumupilimikiilya, nai ukoli mpelo a luzi. 22Hangi ung'wi nu a lukolongo ni i tekeelo, nai witangwaa Yairo, ai uzile, hangi nai umuhengile, ai ugwie mu migulu akwe. 23Akamusija ikilo ni ikilo, wazeligitya, "Munaanso nu ane nu muniino wahumbeela kusha. Ku usinja , pembya nu kuika i mikono ako migulya akwe iti kina wahume kulija upanga nu kikie." 24Iti gwa ai ulongoe palung'wi nu ng'wenso. ni i umbi ikulu ai limutyatile ni enso ai akumunyempa pakupi aze amupilimikiiye.25Ai ukoli nu musungu naiza i sakami akwe ai atulaa ipumaa ku myaka ikumi na ibiili. 26Ai wagilee nia kukonda pihi a akiliki idu hangi ai watumie kila i kintu nai watuile ni kenso. Ga ni iti shanga akagunika ku kintu kihi. kuiti badala akwe akakilinkiila kutula ni hali mbibi. 27Ai wigulye i nkani kutula uYesu. Iti gwa ai upembilye ku nyuma akwe itungo nai watulaa ukugenda mukati i umbi, nu ng'wenso ai utenilye u ng'wenda nuakwe.28Ku nsoko ai uligitilye, "Anga niatenie i ang'wenda ni akwe udu, nikatula ni mupanga." 29Nai utenilye, kupung'wa i sakami ikapela, hangi ai wigulye mu muili nuakwe kina ai wagunwaa kupuma mu lwago nulakwe30Hangi kupumpugiilya uYesu akalinga mukati akwe mukola kina ngulu imupumile. Hangi ai upilukile kunu nu kunu mi iumbi nila antu nu kukolya , "Ingi nyenyu nutenilye u ng'wenda nuane?" 31Amanyisigwa akwe ai amutambuie, "Ukihenga i umbii ili likutunyiiye likupilimikiiye, nu ewe ukuligitya, 'Ingi nyenyu nu ntenilye?'" 32Kuiti uYesu ai ugozile kunu nu kunu kihenga naiza watulaa witumile ili.33Musungu, waze ulingile nai kipumie kitalakwe, ai witumbile nu kukagata. Ai upembilye hangi ai ugwie pihi ntongeela akwe nu kumuila i tai ihi. 34Ai uligitilye kitalakwe, "Munanso, uhuiili nuako wakuzipya utule u mupanga . Longola ku ulyuuku hangi ugunwe kupuma mu ulwae nuako."35Nai watulaa ukuligitya, ang'wi a antu ai apembilye kupuma kung'a lukolongo nua itekeelo, azeligitya, "U munanso nuako wakuza. Ku niki kulongoleka kumunyoma u ng'walimu?"36Kuiti uYesu nai wakija naza akukiligiya, ai umutambuie u lukolongo nu itekeelo, Leka kitumba. Huiila udu." 37Shanga ai umugombilye wihi kitongelya nu ng'wenso kwaala uPetro, Yakobo, nu Yohana muluna nuakwe uYakobo. 38Ai apembilye mi ito nilang'wa lukolongo nui itekeelo nu ng'wenso ai wihengile unyong'wa, kulila kidu nu kuhongeelya.39Nai wakingila mi ito, ai uatambuie, " Ku niki mukusiga ikulu hangi ku niki mukulila? uMung'yinya akili kusha ila ulae." 40Ai amuhekile, kuiti nuanso, ai uapumilye ihi kunzi, ai umuhoile utata nua ng'wana nu nyinya ni awo nai atulaa palung'wi nu ng'wenso, hangi ai wingie mukati nai umoli u ng'wana.41Ai u uhoile u mukono nua ng'wana hangi ai umutambuie, "Talitha koum," naiza ingi kuligitya, "Munanso muniino, ku utambuila, uka." 42Kupumpugiilya u ng'wana ai u ukile nu kugenda. (ku nsoko ai watulaa ni ilika nila myaka ikumi na ibiili). Hangi kupumpugiilya ai a ambilwe nu ukuilwa ukulu. 43Ai ulagiiye ku ngulu kina kutili wihi utakiwe kulinga kutula ili. Hangi ai uatambuie aminkiilye u munanso nuanso indya.
1Hangi akahega pang'wanso nu kulongola mu kisali kao, ni amanyisiga akwe akamutyata. 2Luhiku nula kusupya nai likapika. ai wandilye kumanyisa mu Itekeelo. Antu idu ai amigulye hangi akakuilwa. Akaligitya, Uligilye pii u umanyisa uwu?" Ingi upolo kii uwu nuinkiigwe?" Ukituma uli u ukuilwa uwu ku mikono akwe?" 3"Itii uyu shanga yuyo u mulanda mabada, ng'wana wang'wa Mariamu hangi muluna nuao ia Yakobo, Yose, Yuda nu Simioni? Itii i aluna akwe nia kisugu shanga ikie papa paapa palung'wi nu sese?" Hangi shanga ikaloeligwa nu Yesu.4uYesu aka atambuila, "U munyakidagu shanga wiulyaa ikulyo, kwaala mu kisali nikakwe ni mukati a aluna akwe nia mi ito nilakwe." 5Shanga ai uhumile kituma u ukuilwa pang'wanso, iti ai uaikiiye mikono alwae asheenyu aka aguna. 6Ai ukuiwe nangaluu ku nsoko a kuhita kuhuiila kitalao. Uugwa ai uigendee i ijiji nia kisali waze manyisa.7Ai uitangile awo i amanyisigwa ikumi na abiili akandya kualagiilya abiili a biili. Ai uinkiiye uhumi migulya a ahing'wi 8nu kualagiilya aleke kuhola kihi nialongoe kwaala mulanga udu. Aleke kuhola u mukate ang'wi mbogoshi, ang'wi mpia mu kilino; 9Kuiti atugale i latu, hangi shanga a mujulungu a biili.10Hangi aka atamuila, " Ito lihi ni mukingila, ikii papo kupikiila ni mikahega. 11Ni kisali kihi nishanga kikumusingiilya ang'wi kumutegeelya, hegi kitalao, kununti u lunkundi nula migulu anyu, itule ukuiili kitalao."12Ni enso akalongola azetanantya antu ile itunu nu kuleka i milandu ao. 13Ai a anuzunsilye i ahing'wi idu, hangi ai apuguhie i makuta i alwae hangi akagunwa.14uMutemi Herode nai wakija nanso, ku nsoko i lina nilang'wa Yesu ai latulaa lakumuka nangaluu. Ang'wi ai aligitilye, uYohana ni moganyi wiuka hangi ku nsoko nanso, iyi ngulu a ukuilwa ikituma u mulimo mukati akwe." 15Ang'wi ao akaligitya, "Uyu ingi Eliya," Ikili i auya akaligitya, "Uyu ingi munyakidagu, anga ung'wi nua awo anyakidagu nia kali."16Kuiti uHerode nai wakija aya akaligitya, "uYohana, nai numudumue itwe wiukigwa." 17Ndogoelyo uHerode mukola ai ulagiiye uYohana waambwe nu kutungwa mu kadulumu ku nsoko ang'wa Herodia (musungu nua muluna nuakwe uFilipo) ku nsoko nuanso ai watulaa wamutenaa.18Ku ndogoelyo uYohana ai umutambuie uHerode , "Shanga tai ako kumutina u musungu nuang'wa heu nuako." 19Kuiti uHerode ai wandilye kumubipilwa hangi ai watulaa uloilwe kumubulaga, kuiti shanga wikahuma, 20ndogoelyo u Herode aizaa umitumbile uYohana; ai ulingile kina ingi munya tai ane muntu ni ng'welu, hangi ai umulekile iziza. Hangi nai ulongolekile kumutegeelya akahusha nangaluu, kuiti ai wiloile kumutegeelya.21Nai lipikile ga ni itungo niligombekile anga itule lahumbeela u luhiku nula kutugwa uHerode aka azipiililya i aopisa akwe isiku kuu, nia mboi, nia lukolongo nia ku Galilaya. 22Uugwa u munaano nuang'wa Herodia akingila kiginsa ntongeela ao, akamuloeelya uHerode ni aziila nai ikie itungo nila ndya nia mpindi. Uugwa u mutemi akamuila umu nanso, "Nompe kihi nukiloilwe nu nene nikaki nkiilya.'23Akamulapila nu kuligitya, kihi nui kanompa, nika kinkiilya, ga ni ikinda nila utemi nuane." 24Akapuma kunzi akamukolya u nyinya nuakwe, "Nompe ntuni?" Akaligitya, "Itwe lang'wa Yohana nuojaa." 25Ni itungo ling'wi akingila ku mutemi akandya kuligitya, "Ndoilwe uninkiilye mukati a sahani, itwe nilang'wa Yohana Nuojaa."26uMutemi akahusha nangaluu, kuiti ku nsoko a ilapo nilakwe hangi ku nsoko a aziila, shanga ai uhumile kumuhitilya ilompi nilakwe. 27Iti gwa, umutemi akalagiilya i a asikali pakati a asunja akwe nu kualagiilya kulongola kuleta itwe lang'wa Yohana. uMusunja ai ulongoe kumutema itwe waze ukoli mu kitungo. 28Akaleta itwe nilakwe mu sahani nu kuminkiilya u munanso, nu munanso akaminkiilya u nyinya nuakwe. 29Hangi i amanyisigwa akwe nai akija nanso, ai alongoe ku uhola u muili nuakwe akalongola ku uika mu kibiila.30Ni itumi, ai ilundiie palung'wi ntongeela ang'wa Yesu, akamuganuila ihi nai itumile hangi nai amanyisilye. 31Nu ng'wenso aka atambuila, Pembyi akola i kianza nika kinkunku hangi kusupye ku itungo." Antu idu ai atulaa akupembya nu kuhega, shanga ai aligilye ga nilyoma nila kulya. 32Iti gwa akanankila i mashua akalongola kianza nika kinkunku i ng'wene duu.33Kuiti ai uihengile ni akuhega hangi idu aka alinga, ku palung'wi ai amankile ku migulu kupuma mu isali yihi, ni enso akapika ze ikili ni anso. 34Nai apilkile ku nkilimbwaa, ai wihengile i umbi ikulu hangi aka a aisiilya, ku nsoko ai atulaa anga i nkolo ni ngila anga mudimi. Hangi akandya kuamanyisa makani idu.35Itungo ai lilongolekile nangaluu, amanyisigwa akamuziila akamutambuila, "Apa ingi kianza nika kinkunku ni itungo lalongolekaa. 36Ualage alongole mu isali nia kisali ni ijiji iti ende iguilye indya."37Kuiti aka asukiilya akaligitya, "Api nyenye indya." Aka atambuila, "Kuhumile kulongola nu kugula i mikate nikete i nsailo a dinari magana abiili nu kuinkiilya alye?" 38Aka atambuila, "Mukete mikate inga? Longoli mugoze." nai aligilye akamutambuila, "Mikate itaano ni nsamaki ibiili.'3940Aka alagiilya i antu ikie mu madale migulya a mafwa ni matotu. Aka ikalinsha mu madale; madale a magana ni ku makumi ataano. 41Uugwa akahola i mikate itaano ni nsamaki ibiili, nu kugoza kilunde, akamikendepa uugwa aka inkiilya i amanyisigwa aike ntongeela a iumbi. Hangi uugwa ai ugalanilye i nsamaki ibiili ku antu ihi.42Ai alie ihi kupikiila akakondaniila. 43Ai ilingiie i mapuli a mikate nai isigile. Yikizula nkapu ikumi na ibiili, ga ni mapuli a nsamaki. 44Hangi ai atulaa agoha magana a nzogu ataano nai alie i mikate.45Itungo aka atambuila anankile mu mashua alongole nkuka i ngiiza, kupikiila ku Bethsaida, itungo Nuanso waze alaga anyianza. 46Nai akatula akondyaa kuhega, akalongola mu lugulu kulompa. 47Nai ikatula mpindi, ni mashua ao itungo ni lanso ize ikoli pakati a luzi, nu ng'wenso ai ukoli wing'wene duu mihi ni nyumu.48Hangi ai uihengile akagisha kukua i makasia ku nsoko a ng'wega ukuagilya. nai ihumbee i kidaudau aka alondoola, wazegenda migulya a mazi, hangi ai uloilwe kuakila. 49Kuiti nai akamihenga ukugenda migulya a mazi, akingiilwa nu mitumbo aze asigile ingi mintunga akakua ga ni ogo. 50Ku nsoko ai amihengile akizuilwa nu woa, Itungo akaligita ni enso aka atambuila, "Mutule akamatiku ingi nene! Leki kutuli nu woa.51Akingila mukati a mashua, nu g'wega ukaleka ku kunka, ni enso akakuilwa lukulu. 52Iti gwa shanga ikatula alingaa i ndogoelyo a iyo i mikate. Ndogoelyo i mahala ao ai akete ulingi uniino.53Ni enso kaputa kitumbi, akapika mihi a Genesareti imashua ikaika i nanga. 54Nai akapuma kunzi a mashua, itungo akamulinga. 55Akamanka kutanantya mu mukoa wihi hangi akandya kualeta i alwae ku ulili, kila nai igulye upembilye.56Pihi nai wingie mu ijiji, ang'wi mu isali, ang'wi mi ihi, ai a aikile i alwae kianza ni kisoko, hangi akamusinja waagombye kutenia ukunzilo nua ng'wenda nuakwe. Hangi ihi nai amutenilye ai agunilwe
1Afarisayo ni ang'wi a amanyi naza atulaa apembeeye ku Yerusalemu ai ilingiie kumupilima ung'wenso.2Hangi ai ihengile kina amanyisigwa ang'wi ao akulya u mukate ku mikono mishapu; naiza shanga ikalaigwe, 3(ku Afarisayo ni Ayahudi ihi shanga iliza kupikiila akalaye i mikono ao iziza; a ambiiye ulogo nula anyampala. Matungo 4i Afarisayo niagomokile kupuma kianza ki isoko, shanga ilizaa kupikiila oge hanza. Hangi akoli malagiilyo maulya naza akumatyata lukulu, anga itule ingi palung'wi nu koja i ikombe, masupulia, iseme nia shaba, ga ni matuntu ni itumila itungo nila ndya,)5Afarisayo ni amanyi ai amukoiye uYesu, "Ku niki amanyisigwa ako shanga ikii kuniganiila nu logo nula anyampala, ku iti akulya umukate shanga ize akalae i mikono?"6Kuiti nuanso aka atambuila, "uIsaya ai ulotile iza kutula u nyenye adosi, ai ukilisilye, 'Antu awa akunkulya ku milomo ao, kuiti i nkolo niao ikoli kuli nu nene. 7Akunintumila ikumbiko ni gila anga ndogoelyo, azemanyisa malagiilyo a ana adamu anga ulekeelya nuao,'8Malilekaa ilagiilyo nilang'wa Itunda maluambaa ku upepeele u logo nula ana adamu." 9Hangi akaligitya kitalao, "Malihitaa ilagiilyo nilang'wa Itunda ku utontu iti kina mu luike u logo nulanyu! 10Ku nsoko uMusa ai uligitilye, 'mukulye u tata nuako nu ia nuako,' 'nu ng'wenso nuiligitya u ubi migulya ang'wa tata nuakwe nu nyinya nuakwe kulu kuulu ukusha,'11Kuiti mukuligitya, 'Anga ize u muntu waligitye kung'wa tata nuakwe ang'wi nyinya, 'Uaiilya wihi naza mukusingiilya kupuma kitalane ingi itulyo nila Itekeelo," (nanso ingi kulunga kina, ipumiigwe kung'wa Itunda') 12iti gwa shanga imugombilye kituma lihi ku nsoko ia tata ang'wi a nyinya akwe. 13Mukulizipya ilagiilyo nilang'wa Itunda ku nakanda ku kuleta u logo nulanyu. Ni makani idu a kinya iti ni mukituma."14Ai uitangile i anyianza hangi nu kuatambuila, "Muntegeelye u nene, unyenye mihi, hangi muninge. 15Kutili kihi kupuma kunzi a muntu naiza kahumaa kumushapula u muntu ni kingiila kung'waakwe. Ila ingi iko ni kimupumaa u muntu kiko ni kimushapulaa. 16(Komaniilya; u lukiili ulu. "anga ize u muntu wihi ukete i akutwi akija, u ije" umutili mu mbugulu nia kali.)17uYesu nai wakaaleka i anyianza nu kingila mi ito, amanyisigwa niakwe akamukolya kutula i mpyani nanso. 18uYesu akaligitya, "Nu nyenye ga mukili ku ninga? Shanga mihengile kina kihi ni kimingiila u muntu shanga kihumile kumushapula, 19ku nsoko shanga kihumile kulongola mu nkolo akwe, kuiti kikingila mu nda akwe hangi kikukila kulongola ku shoo." ku lugano ulu uYesu ai uizipilye i ndya yihi kutula nzelu.20Ai uligitilye, "Ingi iko naiza kikumupuma u muntu kiko ni kimushapulaa. 21Ku nsoko kipuma mukati a muntu, kunzi a nkolo, ipuma masigo ni mabibi, ugoolya, wii, ubulagi, 22usambo, nsula ni mbibi, ubibi, ukongelani, kigoolya, wilu, ukunki, wiketi, upungu. 23U ubi uwu wihi wipuma mukati, kiko iko ni kimushapula u muntu."24Ai u ukile kupuma pang'wanso nu kuhega kulongola mu mukoa nua Tiro ni Sidoni. Ai wingie mukati hangi shanga ai uloilwe muntu wihi walinge kina ukoli papo, kuiti shanga ai ihumikile ku mupiha. 25Kuiti kupumpugiilya musungu, naiza u ng'wana nuakwe muniino ai ukete hing'wi, ai wigulye i nkani niakwe, akiza, hangi akagwa mu migulu akwe. 26uMusungu nuanso ai watulaa Muyunani, nua ndugu a Kifoeniki. Ai umusingilye nuanso amuzunse u hing'wi kupuma ku munaanso nuakwe.27uYesu akamuila u musungu, "Aleke i ang'yinya alisigwe hanza, kunsoko shanga izipie ku uhola u mukate nua ana nu kuigumila i mbwa" 28Kuiti u musunu akamusukiilya nu kuligitya, "Iti gwa Mukulu, ga ni mbwa pihi a meza iliza i ipoli nia ndya nia ana."29Akamuila, "Ku nsoko waligitya iti, ukoli ilyuuku kulongola. uHing'wi wamupumaa u munanso nuako." 30uMusungu ai ugomokile ki ito nilakwe hangi akahanga u munanso nuakwe ulae mu ulili, nu hing'wi ai watulaa wamupumaa.31uYesu ai upumile hangi kunzi a mukoa nua Tiro nu kukila ku Sidoni kutunga u Luzi nula Galilaya kupikiila nkika a Dikapolisi. 32Akamuleta hangi muntu nai watuile gulu hangi ai watulaa shanga uhumile kuligitya iziza, ai amusingilye uYesu waike i mikono migulya akwe.33Ai umupumilye kunzi a milundo ku kinkunku, hangi akaika i ng'yanza niakwe mu akutwi akwe, hangi ze yakila kutya i mati, ai utenilye u lulimi nulakwe. 34Ai ugozile migulya mi lunde, akahupa nu kumuila, Efata," nanso ingi kuligitya, "luguka!" 35Ni itungo lilo liilo akutwi akaluguka, hangi nai katulaa kimugiiye u lulimi kikabipigwa hangi akahuma kuligitya iziza.36Hangi ai ulagiiye aleke kumuila muntu wihi. Kuiti kupikiila nai ualagiiye, uu nai atanantilye i nkani nianso ku widu. 37Kulu kuulu ai akuiwe, nu kuligitya, "Witumile kila i kintu iziza. Waazipya ga nia gulu kija nia kimumi kuligitya."
1Mu mahiku nanso, ai likoli hangi iumbi ikulu, hangi ai agila ni ndya, uYesu akaitanga i amanyisigwa akwe aka atambuila, 2Niliaisiiye i umbi ili, alongolekile kutula nu nene ku mahiku ataatu hangi agila indya. 3Anga niasapatilye agomoke ku mato ao bila kulya ahumile kusha kisha mukanka munzila ku nzala. Hangi amg'wi ao apumile kuli nangaluu." 4Amanyisigwa akwe akamusukiilya, "Ku ulija pii i mikate a kenela kui kutya i antu awa mu nkika iyi nililekilwe?"5Aka akolya, "mukete mapuli anga na mikate?" Akaligitya, "Mupungati." 6Ai ulagiiye i umbi likie pihi. Akahola i mikate mupungati, akamulumba Itunda, nu kumibadulania. Akainkiilya i amanyisigwa akwe amiikie ntongeela ao, ni enso akamiika ntongeela i umbi.7Hangi ai akete ni nsamaki ni niino nsheenyu, ni ze yakilaa kulumba, ai ualagiiye i amanyisigwa akwe a agalanie iti hangi. 8Ai alie nu ku kondaniila. Hangi ai ilingiie i mapuli nai asigile, nkapu ni nkulu mupungati. 9Ai ahumbee antu magana a nzogu anne. Hangi ai ualekile alongole. 10Itungo ai wingie mu mashua ni amanyisigwa akwe, hangi akalongola mu nkika nia ku Dalmanuta.11Uugwa Afarisayo ai apumile kunzi nu kandya kikunguma nu ng'wenso. Ai aloilwe wainkiilye kilingasiilyo kupuma kilunde, ku kumugema. 12Akasiganiilya ku mukati mu nkolo akwe akaligitya, "Ku niki ulelwa uwu ukuduma kilingasiilyo" Kumutambuila unyenye itai, kutili kilingasiilyo ni kikapumigwa ku ulelwa uwu." 13Uugwa aka aleka, akingila mukati a mashua hangi, akahega kutunga nkika ingiiza.14Itungo nilanso amanyisigwa ai i ilwe kuhola i mikate. Shanga ai akete ni mikate kukila a ipuli ling'wi nai limoli mu mashua. 15Ai uahugue nu kuligitya, "Mutule miho nu kisunja ku usasu nua Afarisayo nu usasu nuang'wa Herode.16Amanyisigwa akitambulya enso ku enso, "Ingi ku nsoko kiagila i ikate." 17uYesu ai ulilingile ili, nu kuatambuila, "Ku niki mukitambuila kutula kuhita kutula ni mikate? Mukili kulinga? Shanga mulingile? I nkolo yanyu yatulaa mpepeele?18Mukete i miho, shanga mukihenga? Mukete akutwi, shanga mukija? Shanga mukimbukiile? 19Naza nimigalanilye i mikate itaano ku antu magana a nzogu ataano, ai muhoile nkapu inga nai yizue nia mapuli a mikate?" Akasukiilya, "i kumi na ibiili."20Hangi naza nimigalanilye i mikate mupungati ku antu magana anzogu anne, ai muhoile ikapu inga?" 21Akaligitya, "Mupungati." Aka atambuila, "Mukili kulinga?"22Akapembya ku Bethsaida. Antu awo ai amuletile mupoku hangi akamusinja 23uYesu amutenie. uYesu akamuamba ku mikono u mupoku uyo, nu kumutonga kunzi a kijiji. Nai wakatya i mati migulya a miho akwe nu kugoola i mikono akwe migulya akwe, ai umukoiye, "Ukihenga kihi?"24Akagoza migulya nu kuligita, "Kihenga antu akigela anga makota akugenda." 25Papo akagoola hangi i mikono akwe migulya a miho akwe, muntu uyo akapitya i miho akwe ai wihengile hangi, nu kihenga kila ikintu iziza. 26uYesu ai umulekile alongole ki ito hangi akamutambuila, "Uleke kingila mu kisali."27uYesu ai uhegile ni amanyisigwa akwe kulongola ijiji nia ku Kaiseria a ku Filipi. Waze ukoli mu nzila ai uakoiye i amanyisigwa, Antu akuligitya unene ingi nyenyu?" 28Akamusukiilya akaligitya, "Yohana nu ojaa. Auya akuligitya, 'Eliya' ni auya , 'Ung'wi nua anyakidagu."29Aka akolya, "Kuiti unyenye mukuligitya unene ni nyenyu?" uPetro akamuila, "U ewe ingi Kristo." 30uYesu aka ahugula aleke kumutambuila muntu wihi ku mutula u ng'wenso.31Hangi akandya kuamanyisa nia kina u Ng'wana wang'wa Adamu kusinja wagishe ku makani idu, hangi ukuhitwa nia lukolongo nia kuhani ni akulu, ni amanyi, ni elu a nkolo, hangi ze yakilaa a mahiku ataatu ukiuka. 32Ai uligitilye aya ku kihenga. Uugwa uPetro akamuhola ku mpelo hangi akandya kumupatya33Kuiti uYesu ai upilukile nu kuagoza i amanyisigwa akwe nu kumukenela uPetro nu kuligitya, "Kila ku kituli ni kane Mulugu! Shanga ukee i makani ang'wa Itunda, kwaala makani a antu" 34Uugwa akalitanga i umbi ni amanyisigwa akwe palung'wi, nu kuatambuila, "Anga ize ukoli muntu uloilwe kuntyata, nui kungume u mukola, wahole ikota nila mpaga nilakwe wantyate.35Ku nsoko wihi nuloilwe kuluguna u likalo nulakwe ukululimilya, hangi wihi nuika lulimilya u likalo nulakwe ku nsoko ane hangi ku nsoko a nkani ni nziza, ukuluguna. 36Ikumuaiilya ntuni u muntu, ku ulija u unkumbigulu wihi, hangi uugwa kulija uula nua likalo nulakwe? 37Muntu uhumile kupumya ntuni badala a likalo nulakwe?38Wihi nui nihumilwa i minyala ni makani ane mu ulelwa uwu nua ugoolya hangi mu ulelwa nua anya milandu, u Ng'wana wang'wa Adamu ukumuhumilwa i minyala nuikapembya mu utemi nuang'wa Tata nuakwe palung'wi ni a malaika ni elu.
1Hangi ai uligitilye kitalao, "Kulu kuulu kuligitya kitalanyu, ang'wi anyu akoli antu neimikile papa shanga ikalulya i nsha ze akili kuihenga u utemi nuang'wa Itunda uze upembilye ku ngulu." 2Hangi ze yakilaa mahiku mutandaatu, uYesu ai uahoile uPetro, Yakobo nu Yohana palung'wi nu ng'wenso mu lugulu, ing'wene duu. Uugwa akandya kukailika ntongeela ao. 3Ang'wenda akwe akandya kelya nangaluu, melu ikilo, melu kukila melyi wihi mihi.4Uugwa uEliya palung'wi nu Musa ai upumie ntongeela ao, hangi ai atulaa akuligitya nu Yesu. 5uPetro ai usukiiye akamutambuila uYesu, "Ng'walimu, Ingi iziza usese kutula papa, ni kuzenge itala itaatu, king'wi ku nsoko ako, king'wi ku nsoko ang'wa Musa ni kiuya ku nsoko ang'wa Eliya." 6(Ku nsoko shanga ai ulingile ntuni nika kuligitya, ai itumbile nangaluu.)7Ilunde ai lipumie nu kuakunikila, Uugwa luli lukapuma mu malunde lukuligitya, "Uyu ingi ng'wana nuane mulowa. Mutegeelyi ng'wenso." 8Kupumpugiilya, nai atula akugoza, shanga ai amihengile wihi palung'wi ni enso, kwaala uYesu duu.9Nai atula akusima kupuma mulugulu, ai ua lagiiye kuleka kumutambuila muntu wihi ayo ihi nai ihengile, Kupikiila uNg'wana wang'wa Adamu nui kiukigwa kupuma mu ashi. 10Uugwa ai amaikile i makani ao akola. Kuiti a itambuuye enso ku enso ingi ntuni i ndogoelyo akwe "kiukigwa kupuma ku ashi."11Ai amukoiye uYesu, "Ku niki i amanyi iligitya kusinja uEliya waze hanza?" 12Aka atambuila, "kulu kuulu uEliya ukupembya hanza kuguna i intu yihi. Ku niki ikilisigwe uNg'wana wang'wa Adamu kusinja walije ulwago lidu hangi amubipilwe? 13Kuiti kuligitya kitalanyu uEliya ai wakondya kuza, hangi ai amutendile anga nai aloilwe, anga iti u ukilisigwa nuiligitya kutula nuanso."14Hangi nai agomokile ku amanyisigwa, ai ihengile idale ikulu liapilimikiiye ni Asadukayo ai atulaa akikunguma ni enso. 15Hangi itungo nai ihengile, idale lihi ai likuiwe nu kumumankiila kumulausha. 16Ai uakoiye i amanyisigwa akwe, "Mukikunguma ni enso migulya antuni?"17Ung'wi nu ao mi idale ai umuusukiiye, "Ng'walimu, aza numuletile ng'wana nuane kitalako; ukete hing'wi naiza wimutendaa waleke kuhuma kuligitya, 18hangi wimusasha kukagata nu kumugwisa pihi, nu kupuma ipomboluu mu mulomo nu kukilisa i mino nu kugagambalaa. Aza nialompile i amanyisigwa ako kumupumya u hing'wi, kuiti shanga ahuma. 19Ai uasukiiye, "Ulelwa nishanga kihuiie, kikie nu nyenye ku itungo kii? Kihoeela nu nyenye kupikiila nali? Muleti kitalane."20Ai amuletile u ng'wana nuakwe. U hing'wi nai umihengil uYesu, kupumpugiilya ai umuikile mu ukagati. uMuhumba ai ugwie pihi nu kupumya ipomboolu mu mulomo. 21uYesu ai umukoiye u tata nuakwe, "Watulaa ni hali iyi ku itungo kii?" uTata akaligitya, "Puma ung'yinya. 22Itungo lulya wigwizaa mu moto ang'wi mu azi, nu kugema kumulimilya. Anga ize uhumile kituma kihi kuaisiilye nu ku uailya."23uYesu ai umutambuie, "Angaa ize ukoli ukondaniie? Kila i kintu kihumikile ku wihi nu uhuiie." 24Kupumpugiilya u tata nua ng'wana akalila nu kuligitya, "Nihuiie nzaiilye kuhita kuhuiila ku ng'waane" 25Matungo uYesu nai wihenga idale likumankiila kitalao, ai umukenee u hing'wi nu kuligitya, "U ewe hing'wi kimumi hangi gulu, ku ulagiilya muleke, leka kingila kitalakwe hangi.26Akalila ku ngulu nu kumaja u ng'wana nu hing'wi ai umupumile. Ung'wana ai wigee anga ukule, Uugwa idu ai aligitilye, "Wakuza." 27Kuiti uYesu ai umuhoile ku mukono akamunyansula, hangi u ng'wana ai wimikile.28Matungo uYesu nai wakingila mukati, amanyisigwa akwe akamukolya ku kimpinyimpinyi, "Ku niki shanga aza kuhumile ku mupumya?" 29Ai uatambuie, "ku kinya iti shanga ukupuma kwaala ku malompi."30Akahega pang'wanso nu kukiila ku Galilaya. Shanga ai uloilwe muntu wihi walinge ku amoli, 31ku nsoko ai watulaa ukuamanyisa amanyisigwa akwe. Ai uatambuie, uNg'wana wang'wa Adamu ukupikigwa mu mikono a antu, hangi akumubulaga. Nuikatulaa wakuza, ze yakilaa mahiku a taatu ukiuka hangi." 32Kuiti shanga ikalinga uganuli uwu, hangi ai itumbile kumukolya.33Uugwa ai apikile ku Karperinaumu. Matungo nai ukoli mukati i ito ai uakoiye, "Aza mukisija ntuni mu nzila?" 34Kuiti akatula ihitwi. Kuiti ai atulaa akikunguma mu nzila kina nyenyu nai watulaa mukulu kukila. 35Ai wikie pihi akaitanga ikumi na abiili palung'wi, hangi ai uligitilye ni enso, "Anga ize wihi uloilwe kutula wang'wandyo, ingi kusinja watule wang'wisho hangi munyamulimo nua ihi."36Akamuhola mung'yinya muniino akamuika pakati ao. Akamuhola mu mikono akwe, akaligitya. 37"Wihi nuimusingiilya u mung'yinya anga uyu ku lina nilane, unsingiiye ga nu nene , hangi anga itule muntu shanga unsingiiye unene du, kuiti ga nuyu nai undagiiye."38uYohana ai umutambuie, "Ng'walimu aza kumihengile muntu ukupumya hing'wi ku lina nilako hangi kamugilya, ku nsoko shanga ukutyatile. 39Kuiti uYesu akaligitya, "Leki kumugilyi, ku nsoko kutili nuikituma u mulimo nu ukulu ku lina nilane hangi uugwa panyambele waligitye lukani nu lubi lihi migulya ane40Wihi nui kutilye nsuta nu sese ukoli nkika itu. 41Wihi nuika kinkiilya i kikombe nika mazi a kung'wa ku nsoko ukoli nu Kristo, tai kumuila, shanga ukulimilya i kinyamulimo kikakwe.42Wihi nuika asasha awa ni aniino nianihuiie unene, aza izeetula iziza kitalakwe kutungiiligwa ulwala mu nkingo nu kugumilwa mu luzi. 43Anga u mukono nuako ukusashe uteme. Ingi ibahu kingila mu upanga bila mukono kukila kingila mu ulamulwa uze ukete mikono ihi. Mu moto ni "shanga wimimaa. 44'(Komaniilya; U lukiili ulu, Nkika naiza i ngunyi shanga ikuza nu moto shanga wilimaa." umutili mu mbugulu nia kali).45Anga u mugulu ukusashe, udumule. Ingi iziza kigila mu upanga wize wimulema, kukila kugung'wa mu ulamulwa ni migulu ibiili. 46(Komaniilya; Ulukiili ulu , "Kianza naiza i ngunyi shanga ikuzaa nu moto nishanga wilimaa" Umutili mu mbugulu nia kali).47Anga ize i liho likusashe lipe. Ingi iziza kitalako kingila mu Utemi nuang'wa Itunda uze ukete liho ling'wi, kukila kutula ni miho abiili hangi ugung'we ku ulungu. 48Kianza niimoli i ngunyi ni shanga ikuza, nu moto ni shanga wilimaa.49Ku nsoko kila ung'wi uku aswa nu moto. 50uMunyu ingi uziza , anga u munyu ulimilye i kinagunagu kakwe, uku utenda uli utule niki nagunagu kakwe hangi? Mutule nu munyu mukati anyu akola, hangi mutule nu ulyuuku ku kila ung'wi."
1uYesu ai uhegile i kianza nikanso nu kulongola mu mukoa nua Ayahudi ni kianza nika ntongeela a mongo nua Yordani, hangi anyianza akamutyata hangi. Ai uamanyisilye hangi, anga nai yatulaa ntendo akwe kituma. 2Hangi i Afarisayo akapembya kumugema hangi akamukolya, "Ingi taine ku mugoha kutemanuka nu musungu nuakwe?" 3uYesu aka asukiilya "uMusa ai umulagiiye ntuni?" 4Akaligitya, "uMusa ai ulekee kukilisa ibada nila kutemanuka hangi kumuzunsa u musungu."5"Ingi ku nsoko a ukaku nua nkolo nianyu yiyo ndogoelyo ai umukilisiiye ilagiilo ili." uYesu ai uatambuie. 6"Kuiti kupuma u ng'wandyo nua u umbwa, 'Itunda ai ua umbile mugoha nu musungu.'7Ku nsoko iyi u mitunja ukumuleka u tata nuakwe nu nyinya nuakwe ukuambinkana nu mukima nuakwe, 8hangi awo nia biili akutula muili ung'wi; ku nsoko shanga a biili hangi, ila muili ung'wi. 9Ku lulo nuika kiambinkania Itunda, u ng'wana adamu waleke kukitemanula."10Nai akatula mukati ito, amanyisigwa akwe akamukolya hangi kutula ili. 11Aka atambuila, "Wihi nuimulekaa umusungu nuakwe nu kutina musungu mungiiza, wituaa ugoolya ku ng'wakwe. 12Umusungu nu ng'wenso aga wamuleke u mugoha nuakwe nu kutinwa nu mugoha mungiiza, ukituma ugoolya."13Ni enso ai amuletee ang'yinya niao nia niino iti waatenie, kuiti amanyisigwa aka apatya. 14Kuiti uYesu nai ulilingile nilanso, Shanga akaloeligwa ni lyenso lukulu aka aila, "Alekeli i ang'yinya nia niino aze kitalane, hangi leki kuagilyi, ku nsoko niili anga awa u utemi nuang'wa Itunda ingi wao.15I tai kumutambuila, wihi nishanga uku usingiilya u utemi nuang'wa Itunda anga mung'yinya nu muniino kulu kuulu shanga uhumile kingila mu utemi nuang'wa Itunda. 16Uugwa aka ahola i ang'yinya mu mikono akwe nu kuakendepa waze aikiilya mikono akwe migulya ao.17Hangi nai wakandya muhinzo nuakwe muntu ung'wi ai umu mankiie hangi akatugama ntongeela akwe, aka mukolya, "Ng'walimu Mukende, nitume ntuni iti nihume kusala u upanga nua kali na kali?" 18Nu Yesu akaligitya, "Ku niki ukunintanga mukende? Kutili niiza mukende, kwaala Itunda wing'wene duu. 19U malingile i malagiilyo; Leka kubulaga, Leka kugoolya, Leka kia, Leka ku kuiila u uteele, Leka kukongela, Mukulye u tata nu ia nuako."20U muntu nuanso akaligitya, "Ng'walimu, aya ihi namakuiye puma nai nkoli ni muhumba." 21uYesu ai umugozee nu kumulowa. Akamutambuila, "Ukepewe kintu king'wi. Utakiwe kugulya yihi nuatuile ni nyenso nu kuinkiilya i aula, hangi ukutula ni itulyo kilunde. Uugwa upembye untyate." 22Kuiti aka hung'wa ukata kunsoko a uganulwa uwu; ai uhegile aze uhukilye, ku nsoko ai ukete nsao idu.23uYesu akihenga nkika yihi nu kua tambuila i amanyisigwa akwe, "Ingi kinya uli niyili ikaku ku mugoli kingila mu utemi nuang'wa Itunda! 24Amanyisigwa ai akuiwe ku makani aya. Kuiti uYesu aka atambuila hangi, "Ang'yinya, ingi kinya uli ni yili ikaku kingia mu utemi nuang'wa Itunda! 25Ingi itontu ku ngamia kingila mu nzuunki a lusinge, kukila muntu nu mugoli kingila mu utemi nuang'wa Itunda."26Ai akuiwe nangaluu hangi akitambullya, "Iti gwa nyenyu ukugunika" 27uYesu aka agoza nu kuligitya, "Kung'wa bina adamu shanga ihumikile, kuiti shanga kung'wa Itunda. Ku nsoko mung'wa Itunda ihi ahumikile." 28uPetro akandya kuligitya nu ng'wenso, "Goza kulekile yihi hangi kakutyata."29uYesu akaligitya, "I tai kumuila unyenye, kutili nualekilee ito ang'wi heu, ang'wi muluna musungu, ang'wi nyinya, ang'wi tata, ang'wi ana, ang'wi mugunda, ku nsoko ane, ni kunsoko a nkani ni nziza, 30naize shanga ukusingiilya nkua igana ikilo a itungili papa mi ihi; Ito, heu, muluna musungu, nyinya, ana, nu mugunda, ku lwago, nu unkumbigulu nu upembilye, upanga mua kali na kali. 31Kuiti idu niaile ang'wandyo akutula a ng'wisho hang ni aile a ng'wisho akutula a ng'wandyo."32Nai atula munzila, kulongola ku Yerusalemu, uYesu ai watulaa utongee ntogeela ao. Amanyisigwa ai akuiwe, hangi awo nai atulaa atyatile ku nyuma ai itumbile. Uugwa uYesu akaapumya ku mpelo hangi awo ni ikumi na abiili nu kandya kuatambuila naiza kikumupumila iti pakupi; 33Goza, kulongoe kupikiila ku Yerusalemu, nu Ng'wana nuang'wa Adamu ukupikigwa ku akuhani ni akulu ni amanyi. Akumulamula washe hangi akumupumya ku anyaigu. 34Akumukuna, akumutyila i mate, akumukua milanga, hangi akumubulaga. Kuiti ze yakilaa mahiku ataatu ukiuka."35uYakobo nu Yohana, ana ang'wa Zebedayo, ai azile kitalakwe nu kumutambuila, "Ng'walimu, kuloilwe ukutendeele kihi ni ku ukulompa." 36Ai uatambuie, "Muloilwe numutendeele ntuni?" 37Akaligitya, "Ukugombye kikie nu ewe mi ikulyo nilako, ung'wi mu mukono nuako nua kigoha nu muya mukono nuako nua ki kima."38Kuiti uYesu ai uasukiiye, "Shanga mulingile ni muku kilompa. Muhumilene kuking'wela i kikombe naiza kuking'wela ang'wi kugimya u wogigwa naza nikogigwa?" 39Akamutambuila, "Kuhumile" uYesu aka atambuila, " i kikombe ni nika king'wela, mu kuking'wela. Nu wogigwa naza kitalao nogigwe, muku ugimya. 40Kuiti nuikikie mukono nuane nua kigoha ang'wi nua kikima shanga nene nina kupumya, kuiti ingi ku awo naza kitalao yakondile kuzipiiligwa."41Awo i amanyisigwa auya ikumi nai akija aya, akandya ku atakiila uYakobo nu Yohana. 42uYesu akaitanga kitalakwe ku kuligitya, "Mulingile kina awo niasigile kina ahumi nia anyaingu i ahumaa, ni antu ao ni ahugu ia lagiila u uhumi migulya ao43Kuiti shanga itakiwe kutula iti mukati anyu. Wihi nuloilwe kutula mukulu kati anyu kusinja nua muaiilye, 44hangi wihi nuloilwe kutula wang'wandyo mu kati anyu ingi kusinja watule mutuung'wa nua ihi. 45Ku nsoko uNg'wana nuang'wa Adamu shanga aza uzile kuailigwa ila kuailya, nu kulupumya u likalo nulakwe kutula usukiilya ku idu."46Akapembya ku Yeriko. Nai wakatula ukuhega ku Yeriko ni amanyisigwa akwe hangi idale ikulu, ng'wana nuang'wa Timayo, Batimayo, mupoku nuilompaa, ai wikie mpelo ipamda. 47Nai wakija kina ingi Yesu Munazareti, ai wandilye kuzogolya nu kuligitya, "Yesu, Ng'wana nuang'wa Daudi, mbaisiilye!" 48Idu ai amupatilye u mupoku uyo, aze mutambuila wakilage. Kuiti ai uliile ku luli ikilo, "Ng'wana nuang'wa Daudi, mbaisiilye!"49uYesu ai wimikile nu kulagiilya witangwe. Ai amitangle u mupoku uyo, azeligitya, Kina mukomoli! nyansuka! Yesu ukuitanga." 50Akauguma ku mpelo u mujulungu nuakwe. akamanka ikilo, nu kupembya kung'wa Yesu.51uYesu akamusukiilya nu kuligitya, "Uloilwe nukutendele ntuni?" U mugoha uyo nu mupoku akasukiilya, "Ng'walimu, ndoilwe kihenga." 52uYesu akamuila, "Longola, u uhuiili nuako wakuguna." Papo paapo i miho akwe akihenga; hangi akamutyata uYesu mi ipanda.
1Itungo nilanso nai akapembya ku Yerusalemu, Nai akahumbeela ku Besthfage ni Bethania, mu Lugulu nula Mizeituni, uYesu ai ualagiiye abiili mukati a amanyisigwa niakwe 2hangi ai uatambuie, "Longoli mu kijiji kigozenkanile nu sese. Itungo ni mikingila mung'wanso, mikamuhanga ng'wa andogwe naiza wakili nankilwa. Mutunguili hangi mu mulete kitalane. 3Hangi anga wihi wamutambuila, "Ku niki mukituma iti?" mutakiwe kuligitya, ' Mukulu umutakile hangi itungo ukumususha papa."4Akalongola nu kumuhanga u ng'waa ndogwe utungilwe kunzi a mumpita mu kisali niking'walyi, ni enso ai amutunguie. 5Hangi ang'wi a antu nai akoli imikile pa ng'wanso hangi aka atambuila, "Mukituma ntuni, kumutungula u ng'waa ndogwe nuanso?" 6Ai a atambuie anga uYesu nai ua tambuie, hangi i antu aka aleka alongole.7Amanyisigwa a biili ai amuletile u ng'waa ndogwe kung'wa Yesu hangi ai aie ang'wenda ao migulya akwe iti uYesu wahume kumunankila. 8Antu idu akaila i ang'wenda ao mu balabala, ni auya ai aie ntaambi nai aitemile kupuma mu migunda. 9Awo nai alongoe ntongeela akwe hangi nawo nai amutyatiie ai azogooye, "Hosiana, Ukendepilwe nupembilye ku ilna nila Mukulu. 10Ukendepwe u utemi nu upembilye nuang'wa tata itu u Daudi! Hosiana kung'wa nu koli migulya"11Uugwa uYesu akingila ku Yerusalemu hangi ai ulongoe mi itekeelo hangi akagoza kila i kintu. Itungili, itungo ai latulaa lalongola, ai ulongoe ku Bethania palung'wi nawo ni ikumi na abiili. 12Luhiku nai lutyatile, itungo nai atula agomokile kupuma ku Bethania, ai watulaa ni nzala.13Hangi akihenga u mutini nai ukete matutu ku kahelu, ai ulongoe kugoza anga ize ai uhumile kulija kihi migulya akwe. Hangi itungo nai watula ulongoe ku nuanso, shanga akalija kihi kwaala matutu, ku nsoko shanga ai matungo a mutini. 14Ai u utambuie, "Kutili wihi nuikalya i nkali kupuma kitaalako hangi." Hangi i amanyisigwa akwe akija.15Ai azile ku Yerusalemu, nu ng'wenso ai wingie mi itekeelo hangi akandya kuapumya kunzi i agulya ni aguli mukati i itekeelo. Ai uipiue i meza nia akaila mpia ni matuntu a awo nai atulaa akugulya i nkunda. 16Shanga ai umulekee wihi kukenka kihi mi itekeelo nai kihumile kuguligwa.17Ai uamanyisilye hangi akaligitya, "Iti shanga ai ikilisigwe ne, 'ito nilane likitangwa ito nila ikumbiko ku anyaingu ihi?' kuiti malitenda ikulungu nila asapuilang'yi." 18Akuhani niakulu ni amanyi ai igulye nai watulaa wiligitya, ni enso ai adumile nzila a ku mubulaga. Ga ni iti ai amogopile ku nsoko i umbi ai likuiwe nu umanyisigwa nuakwe. 19Hangi kila itungo i mpindi nai ipikile, ai ahegile mu kisali.20Nai atula akugenda kidau dau, ai ui hengile u mutini wumile kupikiila mu mili akwe. 21uPetro ai ukimbukile nu kuligitya, "Rabi! Goza, ikota nila mutini nai u uzumile wumaa."22uYesu ai uasukiiye, "Mutule nu uhuiili mung'wa Itunda. 23Huiili kumuila kina kila nu iluilaa u lugulu ulu, ' Hega, hangi wigumile u mukola mu luzi, 'hangi anga ize mugila i nkankani mu nkolo akwe kuiti uhuiie kina nukiligitilye kikupumila, iti uu Itunda nuikituma.24Ku lulo kumuila; kila i kintu ni mulompile nu kukolya ku nsoko akwe, huiili kina mukusingiilya, ni yenso yukutula yanyu. 25Matungo ni mukimika nu kulompa, mutakiwe kulekela kihi ni mukikete ku wihi, iti kina uTata nuanyu nukoli kilunde amulekele ga nu nyenye u utumuli nuanyu. 26(Komaniilya; Ulukiili ulu, "Kuiti angamuhite kulekela, ang'wi uTata nuanyu nukoli kilunde shanga ukulekela i milandu anyu" umutili mu mbugulu nia kali).27Nai atulaa ku Yerusalemu hangi. Nu Yesu nai watulaa ukugenda mi itekeelo, akuhani ni akulu, amanyi ni anyampala ai azile kitalakwe. 28Ai amutambuie, "Ku uhumi kii ukituma i makani aya?" Hangi ingi nyenyu numinkiiye u uhumi nua kituma aya?"29uYesu ai uatambuie, "Nikamukolya ikolyo ling'wi. Ntambuili nu nene nikamutambuila ku uhumi kii kituma i makani aya. 30Itii, u wogigwa nuang'wa Yohana ai upumile kilundene ang'wi ai upumile ku ana adamu? Nsukiilyi."31Ai itambuuye mukati ao nu kikilya nu kuligitya, "Anga kuligitye, 'Kupuma kilunde,' ukuligitya, 'Ku niki gwa shanga ai ku muhuiie? 32Kuiti anga kuligitye , ' Kupuma ku ana adamu,'..." Ai aogopile i antu, ku nsoko ihi ai a ambiie kina uYohana ai watulaa munyakidagu. 33Uugwa ai amusukiiye uYesu nu kuligitya, "Shanga kulingile. Uugwa uYesu aka atambuila, "Uugwa nu nene shanga kumutambuila ingi ku uhumi kii kituma i makani aya.
1Uugwa uYesu ai wandilye kuamanyisa ku mpyani. Akaligitya, "Muntu ai utemee mugunda nua mizabibu, akaukitiila ikito, hangi akahimba ikombo nila kugundikila u muvinyo. Akazenga i kilingasiilyo hangi uugwa aka wiliha u mugunda nua mizabibu ku alimi nia mizabibu. Uugwa ai utungile muhinzo nua kuli. 2Itungo nai lipikile, ai umulagiiye munyamulimo ku alimi nia mizabibu kusingiilya kihi kupuma kitalao ing'wi nia nkali nia mugunda nua mizabibu. 3Kuiti ai amuambile, akamukua, hangi akamuzunsa bila kintu.4Akalagiilya kitalao munya mulimo mungiiza, akamuaalya kitwe nu kumutendeela makani a minyala. 5Ikili ai umulagiiye mungiiza, nuyu nu ng'wi akamubulaga. Ai a atendee ni auya idu makani anga yayo yaayo, aze akua ni auya kuabulaga.6Ai wakili ukete muntu ung'wi ikilo nua kumulagiilya, ng'wana mulowa. Nu ng'wenso ai watulaa wang'wisho nai ulagiigwe kitalao. Akaligitya, "Akumukulya u ng'wana nuane." 7Kuiti i ilihwa akitambulya enso ku enso, "Uyu ng'wenso musali. Pembyi, si ni kumubulage, nu usali ukutula witu8Ai amugilinkiiye, akamubulaga nu kumuguma kunzi a mugunda nua mizabibu. 9Ku lulo, Itii! Ukituma ntuni u mukola hiu nua mugunda nua mizabibu? Ukupembya nu kualimilya i alimi nia mizabibu nu kuwinkiilya u mugunda nua mizabibu ku angiiza.10Mukili kulija kusoma u ukilisigwa uwu? " Igwe naiza ia zengi ai alihitile, latulaa igwe nila kumpelo. 11Ili ai lipumile ku Mukulu, hangi ingi nila ukuilwa mu miho itu" 12Ai adumile kumuamba uYesu, Kuiti ai aogopile i anyianza, Kuiti ai alingile kina ai watulaa utambue i mpyani nanso ki italao. Iti gwa ai amulekile akalongola yao.13Uugwa aka alagiilya ang'wi a afarisayo ni a herode kitalakwe iti ku mugema ku nkani. 14Nai akapika, akamuila, "Ng'walimu, kulingile kina shanga ukee i masigo a wihi hangi shanga ulagiie ukuiili kati a antu. Ukumanyisa i nzila ang'wa Itunda mu tai. Itii! ingi tai ane kupumya i kodi kung'wa Kaisari ang'wi ishi? Itii! Kuhumile kupumya ang'wi ishi? 15Kuiti uYesu ai ulingile u udosi nuao nu kuatambuila, "Kuniki mukungema? Ninkiilyi i dinari nihume kumigoza."16Akaleta ing'wi kung'wa Yesu, Aka atambuila, Itii! ingi ikelu lang'wa nyenyu nu ukilisigwa nu ukoli apa ingi wang'wa nyenyu? Akaligitya, "Wang'wa Kaisari." 17uYesu aka atambuila, Minkiilyi u Kaisari i intu niang'wa Kaisari nu Itunda i intu niang'wa Itunda." Akamukuilwa.18Uugwa iAsadukayo, ni iligitya kutili u wiuki, ai akamutyata. Akamukolya, azeligitya. 19Ng'walimu, uMusa ai ukukilisiiye kina, 'Anga itule u muluna washe nu kumuleka u mukima ku nyuma akwe, Kuiti shanga ulekile ung'wana, muntu ukumuhola u mukima nua muluna nuakwe, nu kiligilya u ng'wana ku nsoko a muluna nuakwe.'20Ai akoli ni aluna mupungati, nu ang'wandyo ai uhoile u mukima ni hangi akasha, shanga ai ulekile u ng'wana. 21Uugwa nua kabiili ai umuhoile nung'wenso akasha, shanga ai ulekile u ng'wana. hangi nua kataatu ga ni iti. 22Hangi nua mupungati shanga akaleka u ng'wana. Mpelo akwe ga nu musungu akasha. 23Itungo nila wiukigwa, ni ikiukigwa hangi, Itii! Ukutula mukima wang'wa nyenyu? Kuiti awo i aluna ihi mupungati ai atulaa agoha akwe."24uYesu ai uatambuie, "Itii! Ili shanga nsoko kutula malimiligwaa, ku nsoko shanga mulingile u ukilisigwa ang'wi ngulu niang'wa Itunda?" 25Itungo nila kiukigwa puma ku ashi, shanga akutina ang'wi kingila mu utinwa, ila akutula anga i amalaika nia kilunde26Kuiti, kutula ashi naiza akiukigwa, Itii! Shanga ai musomile kupuma mu mbugulu ang'wa Musa, mu nkani ni yi tunku, iti Itunda nai uligitilye nu kumuila, 'Unene ingi Itunda nuang'wa Abrahamu, hangi Itunda wang'wa Isaka, hangi Itunda wang'wa Yakobo?' 27Nuanso shanga Itunda nua ashi, ila nua ni akoli apanga. Ingi i kihenga malimilaa."28Ung'wi nua amanyi akapembya nu kija i ntambu ao; ai wihengile kina uYesu ai uasukiiye iziza. Ai umukoiye, Itii! ingi ilagiilyo ni liuli nilikete u usanigwa ikilo mu ihi?" 29uYesu ai umusukiiye, "Nila kusanigwa ingi sili, "Ije, Israeli, Mukulu Itunda nuitu, Mukulu ingi ung'wi. 30Kusinja u mulowe uMukulu Itunda nuako, ku nkolo ako ihi, ku Ngwau ng'welu nuako wihi, ku mahala ako ihi, nu ku ngulu niako yihi.' 31Ilagiilyo nila ka biili ingi sili, 'Kusinja umulowe u munyakisali nuako anga nuiloilwe u mukola.' Kutili ilagiilyo ingiiza ni ikulu kukila aya."32uMumanyi akaligitya, "Iziza Ng'walimu! Uligitilye tai kina Itunda ini ung'wi, ni kina kutili nu mungiiza kukila nuanso. 33Kumulowa nuanso ku nkolo ihi, nu ku ulingi wihi nu ku ngulu yihi, nu kumulowa u munyakisali anga u mukola, ingi kusanigwa nangaluu kukila i masongelyo ang'wi ipolya nila kulimiligwa." 34Itungo uYesu nai wakihenga kina wapumya isosho nila upolo, akamutambuila, "Uewe shanga ukoli kuli nu utemi nuang'wa Itunda." Ze yakilaa pang'wanso kutili ga nung'wi nai ugemile kumukolya uYesu makolyo ihi.35Hangi uYesu ai usukiiye, itungo nai watula ukumanyisa mu itekeelo, akaligitya, "Itii! amanyi iligitya kina uKristo ingi ng'wana wang'wa Daudi? 36uDaudi mukola mu Ng'wau Ng'welu, ai uligitilye, 'uMukulu ai uligitilye ku Mukulu nuane, ikie mu mukono nuane nua kugoha, kupikiila niazipye i alugu niako kutula pihi a migulu ako.' 37uDaudi mukola wimitangaa uKristo, 'Mukulu' Itii! ingi ng'wana wang'wa Daudi kinya uli?" Hangi milundo ukulu ai umutegeeye ku ulowa.38Mu umanyisigwa nuakwe uYesu ai uligitilye, "Ikendegeeli nia manyi, niakete i nsula akugenda nia mujulungu nialipu nu kulamukigwa mu masoko 39nu kikie mu matuntu a akulu mu matekeelo nu mu siku kuu ku nkika nia akulu. 40Akulya ga ni mato a ahimbi hangi akulompa malompi malipu iti kina i antu aihenge. Antu awa akusingiilya u ulamula nu ukulu."41Uugwa uYesu ai wikie pihi pakupi ni isandiko nila masongelyo mukati a nkika itekeelo; Ai watula ukugoza antu nai atulaa akuikila i mpia niao mukati i sandiko. Antu idu i agoli ai aikie ngele nkulu a ampia. 42Uugwa musungu muhimbi muula ai uzile nu kuikila ipande ibiili, nsailo a senti.43Uugwa akaitanga i amanyisigwa akwe nu kuatambuila, Huiili kumutambuila, u musungu uyu nu muhimbi uikie ngele nkulu ikilo a ihi naza akondya pumya mu isandiko nila masongelyo. 44Kuiti ihi apumilye kupumiila nu widu nua upuli nuao. Kuiti u musungu uyu nu muhimbi, kupuma mu uula nuakwe, uikie i mpia yihi naza ai utakiwe kuitumila ku likalo nu lakwe.
1uYesu nai wakatula ukugenda kupuma mi itekeelo, ung'wi nua amanysigwa akwe akamukolya, "Ng'walimu, goza i magwe aya ni aku kuilwa ni mazumba!" 2Akamutambuila, Ukihenga i mazumba aya ni makulu? Kutili ga nigwe ni ling'wi nilika sagiila migulya a lingiiza ni shanga aza likugwa pihi."3Nu ng'wenso nai wakatula wikie migulya a lugulu nula mizeituni kituli ki itekeelo, uPetro, Yakobo, Yohana nu Andrea akamukolya ku kinkunku. 4"Kuile, i makani aya akutula nali? Ingi ntuni i kilingasiilyo nika makani aya kupumila?"5uYsu ai wandilye kuatambuila, "Tuli miakendegeeli kina mntu wihi waleke kumulimilya. 6Idu ikapembya ku lina nilane azeligitya 'Unene ng'wenso,' hangi akualimilya idu.7Ni mikija ulugu nu pwepwe nua uligu, leki kitumbi; makani aya atakiwe kupumila, kuiti i mpelo ikili. 8Ihi likunyansuka kikua ni ihi lingiiza, nu utemi nsuta nu utemi . Yikatula ni matetemeko nkika nia kuli ni kuli, hangi nzala. Uwu ingi ng'wandyo nua uwai.9Tuli miho. Akumutwala kupikiila mu maanza, hagi mukukuwa mu matekeelo. Mukimikigwa ntongeela a ahumi ni atemi ku nsoko ane, anga ukuiili kitalao. 10Kuiti i nkani ninza kusinja hanza itanantigwe ku anyaingu ihi.11Ni ikatula amuamba nu kuinkiilya , leki kitumbi kutula iko nimukaligitya. Mukati itungo nilanso, mukinkiiligwa ntuni nika kuligitya; shanga mikatula nyenye ni mikaligitya, ila Ng'wau Ng'welu. 12Munyandugu ukumusemela u muluna kubulagwa, u tata nu ng'wana nuakwe. iAna akimika nsuta a atata ao hangi kuasasha kubulagwa. 13Mukutakiilwa ni kila u muntu ku nsoko a lina nilane. Kuiti nuikagimya kupikiila i mpelo, muntu nuanso ukugunika.14Ni mikihenga utaki nua ubipigwa wimikile pang'wanso ni shanga utakiwe kimika (nukusoma nua linge), papo niamoli mu Yuda amankiile mu malugulu, 15nu ng'wenso nukoli migulya i ito nualeke kusima pihi ito, ang'wi kuhola kihi nikikoli kunzi, 16hangi nukoli mu mugunda waleke kusuka kuhola u ng'wenda nuakwe.17Kuiti ukia awo i asungu niakete inda nawa niakonsha mu mahiku nanso! 18Lompi kina ileke kupumila itungo nila ulyuuku. 19Kuiti yikatula nu lwago lukulu, naiza lukilikaya kupumila, puma Itunda nai u umbile u unkumbigulu, kupikiila itungili, ishi, ang'wi shanga ikapumila hangi. 20Kupikiila u Mukulu nuikakepya i mahiku. Kutili u muili nuikagunika, kuiti ku nsoko a asagulwa, nuika asagula, wikakepya i namba nia mahiku.21Matungo nanso anga ize muntu wihi wika mutambuila, 'Goza, uKristo ukoli apa!' ang'wi 'Goza, ukoli apo!' leki kuhuiili. 22Kuiti iAkristo nia uteele ni anyakidagu nia uteele akupumila hangi akupumya ilingasiilyo nu ukuilwa, iti kina, amukongele, nsigile ga ni asagulwa. 23Tuli miho! Nakondyaa mutambuila aya ze akili i matungo.24Kuiyi ze yakilaa u lwago nula mahiku nanso, i lyoa likuikilwa kiti, u ng'weli shanga ukupumya u welu nuakwe, 25i nzota yukugwa kupuma kilunde, ni ingulu ni ikoli kilunde yukuhingiika. 26Papo ni ikamihenga u Ng'wana wang'wa Adamu upembilye mu malunde ku ngulu nkulu ni ikulyo. 27Papo ukulagiilya i amalaika akwe hagi ukuilingiila palung'wi i asagulwa akwe kupuma nkika inne ni yihi, kupuma i mpelo nui ihi kupikiila i mpelo ilunde.28Ku mutini imanyisi. Anga itambi nili humile kupumya nu kuika u ukende mu matutu akwe, papo mukulinga kina i kipasu kikoli pakupi. 29Uu gwa yili, nimikihenga i makani aya anga apumile, lingi kina ukoli pakupi, ni mimpita.30Tai, kumuili, uwu u ulelwa shanga ukukila kuli ze akili imakani aya kupumila. 31Ilunde ni ihi yukukila, kuiti imakani ane shanga akukila lukulu. Kuiti kutula luhiku nulanso ang'wi saa, 32kutili nulingile, ga nia malaika nia kilunde, ang'wi Ng'wana, ila Tata.33Tuli miho, Gozi, ku nsoko shanga mulingile ingi itungo kii akupumila. (Komaniilya; U lukiili ulu, "Mutule miakendegeeli, Gozeeli hangi lompi ku nsoko ....." umutili mu mbugulu nia kali). 34Ingi anga umuntu nulongoe muhinzo; wakaleka ito nilakwe, nu kumuika u mutuung'wa nuakwe kutula muhumi nu ito, kila ung'wi nu mulimo nuakwe. Nu kumulagiilya u musunja kikie miho.35Ku lulo tuli miho! Kuiti shanga mulingile ingi nali u mukulu nu ito nuikagomoka ki ito, ihumikile ingi mpindi, utiku nuigingu, itungo nila nsambaligugu ni ikakunkula, ang'wi kidau dau. 36Anga waze kupumpugiilya, waleke kuhanga ulae. 37Iko ni kukiligitya ku kila u muntu; Huguki!"
1Ai yatulaa mahiku abiili duu ze yakilaa i siku kuu a pasaka nulu nula mikate Ni shanga I ikiwe i igai. Akuhani niakulu ni amanyi ai atulaa akuduma nzila akumuamba uYesu ku uhugu nu kumubulaga. 2Ku nsoko ai aligitya, "Shanga itungo lili nila siku kuu, antu aleke kuza kituma u minyomo."3Matungo uYesu nai ukoli ku Bethania mi ito kung'wa Simioni munyambili, hangi nai wakatula utungile mu meza, musungu ung'wi ai uzile kitalakwe waze ukete i nsupa a manyunkiilo a nardo nziza ikete nsailo nkulu nangaluu, ai umibunangile i nsupa nu kumadubunsha migulya itwe nilakwe. 4Kuiti ai akoli ang'wi ao nai atakile. Ai itambuie enso ku enso azeligitya, "Ingi ntuni insoko a ulimilyi uwu? 5Manyunkiilo aya aza azeeguligwa ku dinari magana ataatu ni ikilo, hangi apegwe i aula." Ni enso ai amupatilye.6Kuiti uYesu ai uligitilye, "Muleki wing'wene duu. Ku niki mukumunyoma? Witumile ikani iza kitalane. 7Mahiku ihi i aula muakete, hangi itungo lihi ni mukuhung'wa i nsula muhumile kituma ni maza kitalao, kuiti shanga mukutula nu nene itungo lihi. 8Witumile iko nukihumile, u upuguhie u muili nuane i makuta ku nsoko a uikwi. 9Tai kuimuili, kila i kianza i nkani ninza niuku tanantigwa mu unkumbigulu wihi, iko nukitumile u musugu uyu kikutambulwa ku ukimbukiilyi nuakwe.10Uugwa uYuda Iskariote, ung'wi nua awo ikumi na abiili, ai ulongoe ku akulu a akuhani iti kina walije kuminkiilya kitalao. 11Matungo i akulu a Akuhani nai igulye ili, ai iloile hangi akalaga kuminkiilya mpia. Ai wandilye kuduma ilyoma nila kuminkiilya kitalao.12Mu luhiku nula ng'wandyo nula mkate nishanga uikiwe i igai, itungo nai apumilye u ng'waa nkolo nua pasaka, amanyisigwa niakwe ai amutambuie, "Uloilwe kulongole pii kuzipiilye iti ulije kulya u ludya nula pasaka?" 13Ai ua lagiiye amanyisigwa akwe abiili nu kuatambuila, "Longoli mu kisali, nu mitunja naiza ukenkile i ntunda ukiona nu nyenye. Mutyati. 14Ito nuikingila, mutyati hangi mutambuili u mukola ito nilanso, ' Ung'walimu uligitilye, Kikoli pii i shumba nika aziila kianza ni nikalila i pasaka ni amanyisigwa ane?"15Ukumulagiila i shumba nika migulya kikulu ni kikete i iseme niize kikoli kikondile. Itumi u uzipiilya ku nsoko itu pang'wanso." 16Amanyisigwa ai ahegile akalongola mu kisali; ai ahangile kila ikintu anga nai watulaa uatambuie, hangi akazipiilya u ludya nula pasaka.17Matungo nai yatula mpindi, ai upembilye ni awo ikumi na abili. 18Hangi nai akatula akumihumbeela i meza nu kulya, uYesu ai uligitilye, Tai kumutambuila, umg'wi kati anyu nukulya palung'wi nu nene ukungumaniilya." 19Ihi akasiga ikulu, hangi ung'wi ze yakilaa u muya ai amutambuie, "Kulu kuulu shanga u nene?"20uYesu ai usukiiye nu kuatambuila, "Ingi ung'wi nua ikumi na abiili kati anyu, ung'wi naiza itungili ukuliilya ipuli mi bakuli palung'wi nu nene. 21Ku soko uNg'ana wang'wa Adamu ukulongola anga uu u ukilisigwa nu uligitilye migulya akwe. Kuiti ukia nuakwe u muntu uyo naiza kukiila nuanso u Ng'wana wang'wa Adamu ukugumaniilgwa! Aza izeetula iziza kunkilinkiila ku ng'wakwe anga ize u muntu nuanso ai uzeeleka kutugwa22Hangi nai atula akulya, uYesu ai uhoile u mukate , akaukendepa, nu ku uega. Akainkiilya wazeligitya, "Holi. Uwu ingi muili nuane." 23Ai uhoile i kikombe, akalumbiilya, hangi akainkiilya, hangi ihi akaking'wela. 24Ai uatambuie, "Iyi ingi sakami ane na wigombya, sakami ni hunuka ku nsoko a idu. 25Tai kumutambuila, shanga kung'wa hangi mu nkali iyi na muzabibu kupikiila u luhiku ulo ni nikang'wa nu upya mu utemi nuang'wa Itunda."26Nai akondya kimba u wimbo, ai alongoe kunzi mulugulu nula mizeituni. 27uYesu ai uatambuie, "Unyenye mihi mukibagula kuli ku nsoko ane, ku nsoko ikilisigwe, 'Nikamukua u mudimi ni nkolo yukusapatila.'28"Kuiti ze yakila ku iuka kitalane, nikamutongeela ntongeela anyu ku Galilaya." 29uPetro ai umutambuie, "Anga itye ihi ga akuuleka , unene shanga kuuleka."30uYesu ai umutambuie, "Tai nakutambuila, u utiku uwu, ze ikili i nsambaligugu ku kunkula nkua ibiili, wikatula wanihita nkua itaatu." 31Kuiti uPetro ai uligitilye, "Anga insinje ga nu kusha palung'wi nu ewe, shanga ku uhita."Ihi ai apumilye ilago lilo liilo.32Ai apembilye mu nkika nai itangwaa Gethsemane, nu Yesu ai uatambuie i amanyisigwa akwe, "Ikii papa itungo ni kikumbika." 33Ai uahoile u Petro, Yakobo nu Yohana palung'wi nu ng'wenso, akandya kuhung'wa kinya uwai nu kaga nangaluu. 34Ai uatambuie ung'yenyi nuane ukete kinya uwai nangaluu, ga insha. Sagi papa nu kelya."35uYesu ai ulongoe ntongeela iniino, akagwa pihi, akalompa, anga ize ihumikile, kina isaa iyi aza ize muhuga. 36Ai uligitilye, "Aba, Tata, Makani ihi kitalako ahumikile. Nihegelye i kikombe iki. Kuiti shanga ku ulowa nuane, ila ulowa nuako."37Ai ugomokile nu kua hanga alala, hangi aka mutambuila uPetro, "Simioni, itii walalane? Shanga wahuma kelya ga i saa ing'wi? 38Huguki hangi mulompe muleke kingila mu mageng'wa. Kulu kuulu i nkolo ikoli iziza, kuiti u muili ingi unementaalu." 39Ai ulongoe hangi nu kulompa, hangi ai utumie makani yayo yaayo.40Ai upembilye hangi waka ahanga alala, kunsoko miho ao ai atulaa malito hangi shanga ai alingile ntuni nika kumutambuila. 41Ai uzile nkua aka taatu nu kuatambuila, Mukili mulae nu kusupyaa? Yakonda! isaa apikaa. Goza! uNg'wana wang'wa Adamu ukugumaniiligwa mu mikono a anya milandu. 42Uki, kwini. Goza, uyo nuendaa ngumaniilya ukoli pakupi."43Itungo udu nai watula wakili ukuligitya, uYuda, ung'wi nua awo ni ikumi na abiili, ai upikile, ni idale ikulu kupuma kuakulu a akuhani, amanyi ni anyampala akete i mpanga ni idunkuli. 44Itungo nilanso u mugumaniilyi nuakwe ai watulaa uinkiiye kilingasiilyo, wazeligitya. Uyo ni nikamulungila, ng'wenso. Muambi nu kumutwala pihi a usunji." 45Itungo u Yuda nai upikile, kang'wi duu ai ulongoe kung'wa Yesu nu kuligitya, "Ng'walimu!" Hangi akamulungila. 46Uugwa akamuika pihi a usunji nu kumuamba.47Kuiti ung'wi kati ao nai wimikile pakupi nu ng'wenso ai uhopoe i mpanga akwe akamukua u munyamilimo wang'wa kuhani nu mukulu nu kumutema u kutwi. 48uYesu ai uatambuie, "Mupembilye kumamba ku mapanga ni idunkuli anga muhegelanyi? 49Matungo kila luhiku ai nkoli nu nyenye hangi nizemanyisa mi itekeelo, shanga ai mumambile. Kuiti ili litumikile iti ukilisigwa ukondaniile. 50Hangi awo ihi nai akoli nu Yesu ai amulekile nu kumanka.51Muhumba ung'wi ai umutyatile, hangi ai watulaa utugae u mugolole udu ai watulaa wikumbile kitaligiilya; ai amuambile kuiti 52ai uatigie akauleka u mugolole papo akamanka kipwi.53Nai akamutongeela uYesu kung'wa kuhani nu mukulu. Pang'wanso ai ilundiie palung'wi nu ng'wenso i akuhani ni akulu ihi, anyampala, ni amanyi. 54uPeto nu ng'wenso ai umutyatile uYesu ku kuli, kutunga mi itando nilang'wa kuhani nu mukulu. Ai wikie palung'wi ni asunja, nai atulaa pakupi nu moto akaze ota iti kulija upyu.55Matungo nanso akuhani niakulu ihi ni ianza lihi ai atulaa akuduma ukuiili kung'wa Yesu iti alije kumubulaga. Kuiti shanga ikaulija. 56Ku nsoko antu idu ai aletile ukuiili nua uteele ku ngwaakwe, kuiti ga nu ukuiili nuao shanga ukimpyana57Ang'wi ao ai imikile nu kuleta ukuiili nua uteele ku ng'waakwe; azeligitya, 58"Aza kigulye ukuligitya, 'Nikalibipya itekeelo ili nai lizipigwe ku mikono, nu mukati a mahiku a taatu nikikalizenga ingiiza ni shanga lizipigwe ku mikono." 59Kuiti ga nu ukuiili nuao shanga ukimpyana.60Kuhani nu mukulu ai wimikile pakati ao nu kumukolya uYesu, "Itii umugila isosho? Antu awa akukuiila ntuni kitalako?" 61Kuiti ai wikie ihi twii hangi shanga ai usukiiye kihi. Itungo u kuhani nu mukulu ai umukoiye hangi, "Itii u ewe ingi wi Kristo, ng'wana wang'wa Mukendepwa?" 62uYesu ai uligitilye, "Unene ng'wenso. Hangi wikumihenga uNg'wana wang'wa Adamu wikie mukono nua kigoha nua ngulu upembilye ni malunde a kilunde."63uKuhani nu mukulu ai utamue i ang'wenda akwe nu kuligitya, "Itii, kukili kuloilwe akuiili? 64Migulye i kimeli. Ulamuli nuanyu nu uli?" Hangi ihi ai amulamue anga ung'wi nai utakiwe insha. 65Ang'wi akandya kumutyila i mati nu kumukunikila u usu nu kumukua nu kumutambuila, "Lota!" A ofisa ai amuhoile nu kumukua.66Hangi uPetro nai wakatula wakili ukoli pihi mitando, munyamulimo ung'wi nua kisungu nuang'wa kuhani nu mukulu akapembya kitalakwe. 67Ai umihengile uPetro nai wimikile ukota u moto, hangi ai umugozile ku kumuhumbeela. Uugwa ai uligitilye, "Nu ewe ga aza ukoli nu Munazareti, uYesu." 68Kuiti ai uhitile, wazeligitya, "Shanga ningile hangi shanga manyile kutula iko nukuligitya!" Uugwa ai upumile akalongola kunzi itando. (Komaniilya; U lukiili ulu, "Hangi i nsambaligugu ikakunkula" umutili mu mbugulu nia akali).69Kuiti munyamulimo nua kisungu pang'wanso, ai umihengile nu kandya kuatambuila hangi awo naza akoli imikile pang'wanso, "uMuntu uyu ingi ung'wi ao!" 70Kuiti ai uhitile hangi. Panyambele iniino awo nai atulaa imikile pang'wanso ai atulaa akumumbuila uPetro, "Kulu kuulu u ewe ingi wi ung'wi ao, ku ndogoelyo ga nu ewe ingi wi Mugalilaya."71Kuiti ai wandilye ki ika u mukola pihi a kizumo nu kulapa, "Shanga numulingile u muntu uyu ni muku mutambula." 72Uugwa i nsambaligugu ikakunkula kabiili. Uugwa uPetro ai ukimbukiiye i makani naiza uYesu ai watulaa umutambuie; "Ze ikili i nsambaligugu ku kunkula nkua ibiili, ukunihita nkua itaatu." Hangi ai ugwie pihi nu kulila.
1Kidau dau maniambwa akulu a akuhani ai atankanila palung'wi ni anyampala ni amanyi ni ianza lihi nila anyampala. Uugwa akamutunga uYesu akamutwala kung'wa Pilato. uPilato akamukolya, "U ewe ingi wi mutemi nua Ayahudi?" 2Akasukiilya, "U ewe ukuligitya nianso." 3Akulu a akuhani akaganula u usemelwa widu migulya ang'wa Yesu.4uPilato akamukolya hangi, "Shanga ukusukiilya kihi? Shanga wihengile iti niaku usemela ku makani idu? 5Kuiti uYesu shanga ai umusukiiye uPilato, hangi nianso ai imukuie.6Ku u udu itungo nila siku kuu wimutunguila mutugwa ung'wi, mutungwa niize amulompile. 7Ai amoli atumuli mu kadulumu, mukati ao i abulagi mu kati a nai apilukile ni akutumikila u utumuli nuao. Ai ukoli muntu ung'wi nuitangwa Baraba. 8Iumbi ai lipembilye kung'wa Pilato, nu kumulompa witume anga nai witumile uko kunyuma.9uPilatto aka asukiilya nu kuligitya, "Muloilwe numutunguilye u mutemi nua Ayahudi?" 10Ku nsoko ai ulingile ingi ku nsoko a wilu akulu a akuhani ai amuambile uYesu nu kumuleta kitalakwe. 11Kuiti akulu a akuhani ai akinyiie i umbi ku kua i yogo ku luli kina watunguilwe u Baraba badala akwe12uPilato aka asukiilya hangi nu kuligitya, "Numutende ntuni u mutemi nua Ayahudi? 13Akakua iyogo hangi, "Maje!"14uPilato akaligitya, "Witumile ikani kii ni bibi?" Kuiti akakilinkiilya kukua iyogo ikilo ni ikilo "Maje.' 15uPilato waze uloilwe kuliloeelyai umbi, aka atunguilya uBaraba. Akamukua uYesu i mikoha uugwa akamupumya iti wagigwe.16Ia Asikali ai amutongile uYesu kupikiila mukati itando (ilo nilikoli mukati a nkambi) hangi ai ilingiile palung'wi idale nila asikali. 17Akamutugala uYesu mujulungu nua ung'ole nua zambalau, hangi akapotya i ngala amija akamutugala. 18Akandya kumukunka nu kuligitya, 'Milamu, Mutemi nua Ayahudi!"19Akamukua mi itwe ku mulanga nu kumutyila i mati. Akatugama ntongeela akwe ku kumukulya. 20Nai akondya ga nu kumukunka, akamutugula u mujulungu nua ung'ole nua zambarau nu kumutugala i ang'wenda akwe, hangi akamupumya kunzi kulongola ku maja. 21Akamusinja mukila nzila kumuaiilya, nai watulaa ukingila mu kisali kupuma ku mugunda. Nuitangwaa Simioni Mukirene ( tata nuakwe u Iskanda nu Rufo); Akamusinja kukenka ikota nila mpaga nilang'wa Yesu22Ia Askali akamutwala uYesu kianza ni kitangwaa Golgotha (ndogoelyo a mpyani iyi ingi Ing'ang'a litwe). 23Akaminkiilya magai na ahalinkanigwe ni manemane, kuiti shanga ai ung'wee. 24Akamaja hangi akagalana i ang'wenda akwe, akamakuila i kula kulamula i kipande nuikalija kila u asikali.25Ipikiie saa tatu kidau dau nai amagilye. 26Akaika migulya akwe ibada nilikilisigwe u usemelwa. "Mutemi ua Ayahudi." 27Akamaja palung'wi ni a himbi abiili, ung'wi ipande nilakwe nila kigoha nu muya ki kima ku ng'waakwe. 28(Komaniilya; Ulukiili ulu. "Nu ukilisigwa ukakondaniila nai uligitigwe " umutili mu mbugulu nia kali).29Nawo nai atulaa akukila ai amutukie, aze hingisa i matwe ao nukuligitya, "Aha! u ewe nuikalibunanga i itekeelo nu kulizenga ku mahiku ataatu, 30Igune mukola hangi usime pihi puma mikota nila mpaga!"31Ku ndogoelyo yiyo yiiyo akulu a akuhani ai amusensile azitambulya, palung'wi ni amanyi nu kuligitya, "Ai uagunile i auya, kuiti shanga uhumile kiguna u mukola. 32Kristo Mutemi nua Israeli, sima pihi puma mikota nila mpaga, iti kuhume kihenga nu kuhuiila." Hangi awo nai agigwe palung'wi nu ng'wenso ga ai amusensile.33Nai ipikile i saa mutandatu, kiti kikapembya migulya ihi ihi kupikiila i saa kenda. 34Itungo nila saa kenda, uYesu akazogolya ku luli lukulu, "Eloi, Eloi, lama sabaktani?" ize ituile ni ndogoelyo, "Itunda nuane, ku niki nuandeka?" 35Ang'wi a awo nai imikile nai akija akaligitya, "Goza, ukumitanga Eliya."36Muntu ung'wi akamanka, akizulya i siki misali nu kumiikila migulya amulanga, akaminkiilya iti wang'we. Muntu ung'wi akaligitya, "Lindiila kihenge anga ize u Eliya ukupembya kumusimya pihi." 37Uugwa uYesu akalila ku luli lukulu nu kusha. 38Ipazia ni li tekeelo likagalanuka ipande ibiili puma migulya kupikiila pihi.39uOfisa ung'wi nai watulaa wimikile waze umutungile uYesu, nai wakihenga wakuza ku kinya iti, akaligitya, "Tai u muntu uyu ai watulaa Ng'wana wang'wa Itunda." 40Ai akoli ga niasungu nai atulaa akugoza ku kuli. Mukati ao ai ukoli uMariamu Magdalena, Mariamu (nyinya nuakwe u Yakobo muniino wang'wa Yose), nu Salome. 41Matungo nai akoli ku Galilaya ai amutyatile nu kumuaiilya. Ga ni asungu angiiza idu ai ityatinkanilye kupikiila ku Yerusalemu.42Nai yatula mpindi, hangi kunsoko ai ituile luhiku nula wihambi, luhiku ze ikili u luhiku nula kusupya. 43uYusufu nua ku Arimathaya ai uzile pang'wanso. Ai watulaa munyianza nai ukuigwe muntu nu ulindiie u utemi nuang'wa Itunda. Ku ukamatiku akalongola kung'wa Pilato, nu kumulompa u muili nuang'wa Yesu. 44uPilato akakuilwa kina uYesu yakondaa wakuza; akamitanga u afisa uyo akamukolya anga ize uYesu wakuza.45Nai wakalija i kulu kuulu kung'wa Afia kina wakuza, ai umugombilye uYusufu ku uhola u muili. 46uYusufu ai watulaa wagula i sanda. Akamusimya puma mikota nila mpaga, akamutunga ku sanda, nu kumuika mukati a kibiila nai kihimbilwe mi italagwe. Uugwa akalipingiltya igwe mu mulango nua kibiila. 47uMariamu Magdalena nu Mariamu nyinya wang'wa Yose ai ihengile i kipango nai uikilwe uYesu
1Matungo u luhiku nula kusupya nai laula, uMariamu Magdalena nu Mariamu nyinya nuakwe u Yakobo, nu Salome, ai aguile manyunkiilo maziza, iti ahume kupembya nu ku upuguhila i makuta u muili wang'wa Yesu ku nsoko a uikwi. 2Kidau dau mania mbwa luhiku nula ng'wandyo nula wiki, ai alongoe mu kibiila itungo i lyoa nai litolokile.3Azitambulya enso ku enso, "Nyenyu ukulipingilitya igwe ku nsoko itu iti kingile mu kibiila?" 4Itungo nai agozile, ai amihengile muntu wakondya kulipingilitya igwe, naiza lituile ikulu nangalu.5Akingila mu kibiila nu kumihenga muhumba utugae mujulungu ng'welu, wikie ipande nila kigoha, hangi akakuilwa. 6Aka atambuila, "Leki kitumbi. Mukumuduma Yesu, nua ku Nazareti, naza wagigwe. Wiuka! Wimutili apa. Goza i nkika apo naza atulaa amuikile. 7Longoli, muatambuile i amanyisigwa akwe nu Petro nia kina wamutongeela kutunga ku Galilaya. Kung'wanso mukumihenga, anga nai watulaa umutambuie."8Akahega nu kumanka kupuma mu kibiila; ai akagatile nuku kuilwa. Shanga ai aligitilye kihi ku muntu wihi nsoko ai itumbile nangaluu.9(Komaniilya; Mbugulu nia kali ngila u Marko 16: 9-20) Dau ni nkulu mu luhiku nula ng'wandyo nula wiki, ze yakilaa kiuka, ai umupumie hanza uMariamu Magdalena, naiza kupuma kitalakwe ai umupumiiye a hing'wi mupungati. 10Ai uhegile nu kuatambuila awo naza atulaa palung'wi nu ng'wenso, itungo nai atulaa akusiga ikulu nu kupumya u liholi. 11Ai igulye kina ingi mupanga hangi wigeelekile nu ng'wenso, kuiti shanga ai amuhuiie.12(Komaniilya; Mbugulu nia kali ngila i Marko 16: 9-20) Ze yakilaa nanso, akipumilya ku mpyani isa ku antu angiiza abiili, itungo nai atulaa akugenda kupuma mi ihi. 13Ai alongoe nu kuatambuila i amanyisigwa ni angiiza nai asagile, kuiti shanga ai a ahuiie.14(Komaniilya; Mbugulu nia kali ngila u Marko 16: 9-20) uYesu panyambele akipumilya ku awo ni ikumi na ung'wi nai atulaa ipantamiiye mu meza, hangi aka akenela ku kuhita kuhiiila kitalao nu ukaku nua nkolo, ku nsoko shanga ai ahuiie awo nai amihengile ze yakilaa kiuka kupuma mu ashi. 15Aka atambuila, "Longoli mu unkumbigulu wihi, nu kutanantya inkani ninza ku intu yihi. 16Wihi nu uhuiie nu kogigwa ukugunwa, nu uyo ni shanga u huiie ukulamulwa.17(Komaniilya ; Mbugulu nia kali ngila Marko 16: 9-20) "Ilingasiilyo izi ikityata ni ihi niahuiie. Ku lina nilane akupumya i ahing'wi. Akuligita ku ntambu ngeni. 18Akuamba i nzoka ku mikono ao, hangi ga nu kung'wa kintu kihi nika kubulaga shanga kikualemaalya. Akuika i mikono ku alwae, nienso akutula apanga."19Ze yakilaa u Mukulu kuligita nienso, akaholwa migulya milunde hangi wikie mukono nua kigoha nuang'wa Itunda. 20Amanyisigwa akahega nu kutanantya kila kianza, itungo uMukulu ukituma u mulimo nienso nu ku lukaminkiilya u lukani ku miukuilwa ni ilingasiilyo ize yityatinkanilye ni enso
1 Ung'wandyo ai lukoli lukani, nu lukani ai latulaa palung'wi ni Itunda, nu lukani ai latulaa Itunda. 2Uyu, u lukani, Ung'wandyo ai watulaa palung'wi ni Itunda. 3I intu yihi ai itumilwe ku ng'wenso, ni anga ihite kutula ng'wenso kutili ga ni kintu king'wi nai katulaa kitumilwe.4Mukati akwe ai ukoli u upanga, nu uwo upanga ai watulaa welu nu a ana adamu ihi. 5Welu welyaa mu kiti, ang'wi i kiti shanga ukaulimisa.6Ai ukoli u muntu nai ulagiigwe kupuma kung'wa Itunda, niiza ilina ni lakwe ai watulaa Yohana. 7Ai wazile anga mukuiili kukiila kutula uwo u welu, iti kina ihi ahume kuhuiila kukiila ng'wenso. 8U Yohona shanga ai uwo u welu, ila ai uzile iti wakuiile kutula uwo u welu.9Iyo ai ayulaa welu nua tai naza utuile uzile mu ihi ni nyenso wimuikila welu kila u ng'wi.10Ai watulaa mihi, ni ihi ai iumbilwe kukiila ng'wenso, ni ihi shanga ai limumanyile. 11Ai uzile ku intu ni akwe, ni antu ni akwe shanga ikamusingiilya.12Ila ku awo ni idu nai amusingiiye, naza alihuiie i lina ni lakwe, ku awo ai uikiiye tai ane ni akutula ana ang'wi Itunda. 13Naza aleilwe shanga ku sakami, ang'wi ku ulowa nua muili, ang'wi ku ulowa nua muntu, ila kung'wi Itunda mukola.14Nu ng'wenso u lukani ai wizipiilye muili hangi akikie mukati itu, ka wihengilee ikulyo ni lakwe, ikulyo anga ni la muntu nu ing'wene nua kinyena nai uzile kupuma kung'wa Tata, wizue ukende nua tai. 15U Yohana ai ukuiie kutula ung'wenso, nu kitunta ku luli azeligitya, "Uyu yuyoo niza niligitya i nkani niakwe nizeligitya, "Uyo nuzile ze yakilaa unene inge Mukulu kukila unene, kunsoko iiza ukoli ze ikili unene".16Kunsoko kupuma mu ukondaniili nu akwe, usese kihi kusingiiye nankanda u uhumi ze yakilaa nia uhumi. 17Kunsoko ilagiilyo ai liletilwe kukiila Musa, u ukende ni tai ai izile kukiila Yesu Kristo. 18Kutili u ng'wana adamu nai umihengile Itunda matungo ihi, muntu wing'wene niiza inge Itunda, nuili mu kikua kang'wa Tata, umizipilye ung'wenso wamanyike.19Nu uwu wuwu ukuiili nuang'wa Yohana matungo i Akuhani ni Alawi nai alagiigwe kitalakwe ni Ayahudi kumukolya "uewe inge nyenyu?". 20Bila kisinsila hangi shanga ai uhitile, ila ai usukiiye, "Unene shanga Kristo". 21Uu gwa akamokolya, "ku lulo uewe inge nyenyu itungili?" Uewe inge Eliya?, Akaligitya, "Unene shanga" Akaligitya, uewe inge munyakidagu? Akasukiila "A aa".22Uu gwa akamuila, "uewe inge nyenyu iti kina kuinkiilye isusho naza akulaagiye?, Ukikuiila uli uewe mukola?" 23Akaligitya, " Unene inge luli nu lakwe nui lilaa muwii, "Migooli i nzila a mukulu! anga munyakidagu Isaya nai uligitilye."24Uu gwa ai akoli ni antu alagiigwe kupuma pang'wanso kupuma ku Afalisayo. Akamukolya nu kuligitya, 25:ku niki ukoja gwa angize uewe shanga wi Kilisto ang'wi Eliya ang'wi munyakidagu?26uYohana ai uasukiiye azeligitya, :Nukoja ku mazi, Ga ni iti, mukati anyu wimikile muntu ni shanga mumulingile. 27Uyu yuyo nupembilye ze yakilaa unene, Unene ni mugila uhumi nuakutolya i mikoha a ilatu niakwe, 28Makani aya ai atulikile uko ku Bethania, itumbi nila Yordani, kianza naiza uYohani ukoli ukoja.29Luhiku nai lutyatile uYohana akamihenga uYesu upembilye kung'waakwe akaligitya, Goza ung'waa nkolo wang'wa Itunda nuiuhola umulandu nua unkumbigulu! 30uyu yuyo naindigitilye inkani niakwe nizeligitya, Nuanso nupembilye kituli kane inge mukulu kukila unene, kunsoko ai watuile zeikili unene, 31Shanga ai numulingile ung'wenso, kuiti aiitulikile nanso kina akunukulwe mukati a Israeli, kina ainzile nikazeoja ku mazi,32uYohana ai ukuiie, "Ai nihengile uNg'wau Ng'welu ukusima kupuma kilunde mpyani a nkuni nu kusiga migulya akwe. 33Unene shanga ai numulingile, kuiti nuanso nai undagiiye iti noje ku mazi ai untambuie, "uyo nize ukihenga Ug'wau Ng'welu ukusima nu kikie migilya akwe, Nuanso yuyo nuojaa ku Ng'wau Ng'walu, 34Nihengaa nu kukuiila kina uyu ige ng'wana wang'wa Itunda,"35Hangi luhiku nai lutyatile uYohana aiukoli wimikile nia manyisigwa akwe abiili, 36ai amihengile uYesu ukugenda nu Yohana akaligitya, "Goza, uNng'waa nkolo nuang'wa Itunda"37Amanyisigwa abiili ai amigulye uYohana ukuligitya aya akamutyata uYesu. 38Hangi uYesu ai upilukile nu kuihenga iamanyisigwa awo amutyatile, nu kuaila, "Muloilwe ntuni?" Akamusukiilya, Rabbi, ( ndogoelyo akwe ng'walimu;) wikiee pii?" 39Aka atambuila, "pembyi nu kihenga. "Uugwa ai alongoe nu kihenga i kianza nai wikiee; akikie palung'wi nu ng'wenso u luhiku nulanso, kunsoko aiyatulaa yapikiila saa ikumi iti.40Ung'wi nua awo ni abiili nai amigulye uYohana ukutambula ni uugwa kumutyata uYesu ai utuile inge Andrea, muluna akwe uSimoni Petro. 41Akamihenga muluna akwe uSimioni nu kumutambuila ,"Kamulijaa uMasihi" (niiza impyanigwe Kristo). 42Akamuleta kung'wa Yesu. uYesu akamugoza nu kuligitya, Uewe wi Simioni ng'wana wang'wa Yohana" wikitangwa Kefa" ( ndogoelyo akwe 'Ptro')43Luhiku nai lutyatile itungo uYesu nai wahia kuhega kulongola kuGalilaya, ai umuligilye uFilipo nu kumuila, "Ntyate unene." 44uFilipo aiwatulaa mukola ihi nua kuBethasaida, kisali kang'wa Adrea nu Petro. 45uFilipo ai umuligilye uNathanaeli nu kumuila, Kamulijaa uyo naiza uMusa ukilisilye inkani niakwe mu malagiilyo nu Unyakidagu, Yesu ng'wana awng'wa Yusufu, kupuma kuNazareti.46uNathanaeli akamuila, ''Itii kintu ni kiziza kihumile kupembelya kuNazareti?" uFilipo akamuila, "Nzuu nu kihenga." 47uYesu akaamihenga uNathanaeli upembilye kung'waakwe nu kuligitya, "Goza uMuisraeli tai taai ni mugila u ukongelwa mukati akwe|" 48uNathanaeli akamuila, "Uningile kinyauli unene?" uYesu akamusukiilya nu kumuila, Aza ikili uFilipo kuitanga naza ukoli pihi pi ikota, aza nakihengaa."49uNahanaeli akasukiilya, "Rabi uewe wi Ng'wana wang'wa Itunda| Uewe wi Mutemi nua Israeli"| 50uYesu akasukiilya akamuila, Kunsoko nukuiie aza 'nukihengile pihi i kota' itii wahuiila? ukihenga ntendo nkulu kukila izi." 51uYesu akaligitya, "Huiili huiili kumuili mikihenga ilunde likuluguka, nu kuihenga iamalaika akunankila nu kusima migulya a Ng'wana wang'wa Adamu."
1Ze yakilaa mahiku a taatu, ai ukoli winga uko ku Kana a Galilaya nu Nyinya wang'wa Yesu ai ukoli kuko. 2uYesu ni amanyisigwa akwe ai atulaa anilwe mu winga.3Itungo nai auilwa i magai, u nyinya wakwe uYesu akamuila, "Agila i magai." 4uYesu akasukiilya, Musungu ni kanso kintuile ntuni unene? Itungo ni lane likili kupikiila," 5uNyinya nuakwe akaaila, "Kihi nuikamuila itumi."6U ugwa ai ikoli ni ntunda mutandatu ni a magwe pang'wanso nai iekilwe kunsoko a ku kalala mu mahiku a Ayahudi, kila ing'wi ai ikete wizulyo nua nzio ibiili, itaatu. 7uYesu aka aila, Izulyi imazi intunda nia magwe, "akizulya ga nu migulya. 8Uugwa aka aila awo ianya mulimo, "Holi ngele itungili nu kutwala ku mua aiilya nu mukulu nua meza. "'Akituma anga naza ualagiiye.9Muaiilya nu mukulu ai umaluilye imazi ayo nai atulaa akailikaa nu kutula magai, ila shanga aiulingile kapumile (kuiti ianyamulimo naza atepile imazi ai alingile kai apumile). Uugwa akamitanga umukulu nua winga nu 10kumuila, kila ung'wi wandya kuagiza i antu imagai ni maziza ni anga agale wiagiza imagai ni shanga maziza. Kuiti uewe umaikile imagai ni maziza kupikiila itungili"11U ukuilwa uwo nua ku Kana a kuGalilaya, ai watulaa wuwo ng'wandyo nua mpyani nia ukuilwa nuang'wa Yesu, azekunukula ikulyo nilakwe, itigwa ia manyisigwa akwe akamuhuiila.12Ze yakilaa izi, uYesu, Nyinya nua kwe, aluna akwe ni amanyisigwa akwe ai alongoe mu kisali nika Kapernaumu nu kikie kuko ku mahiku masheenyu.13Uugwa ipasaka a Ayahudi ai ahumbeela, itigwa uYesu akalongola ku Yerusalemu. 14Aka ahanga ia gulya a ng'ombe, nkolo, ni nkunda mukati Itekeelo. Ga nia kaila mpia ai akoli ikie mukati Itekeelo.15Uyesu akanonia umikoha ukete makundo, aka apumya ihi nai amoli mukati Itekeelo, ize ihanguie ng'ombe ni nkolo. Akahunula impia ni ya akaila mpia nu kuipiula i meza niao. 16Ku agulya kunda aka aila, "Pumyi i intu izi kuli ni kianza iki, leki kulitendi ito ni lang'wa Tata nu ane kutula kianza ki soko"17Amanyisigwa akwe akakimbukiilya kina ai yatulaa ikilisigwe, "Wilu nu ito ni lako likundya." 18Akulu ni a Ayahudi akasukiilya, akamuila, Inge kilingasiilyo kii nu kulagiila kunsoko ukituma imakani aya?" 19uYesu aka asukiilya, Ligumuli Itekeelo ili nu nene kulizenga ze yakilaa mahiku ataatu."20Uugwa Akulu a Ayahudi akaligitya, "Ai ikuhoile miaka makumi anne na mutaandatu kulizenga Itekeelo ili nu ewe ukuligitya ukulizenga ku mahiku ataatu?" 21Ga ni iti, nuanso ai utambue itekeelo aze usigiie muili nuakwe. 22Iti gwa panyambele ze yakilaa kiuka kung'waakwe kupuma kuashi, ia manyisigwa ni akwe akakimbukiilya kina ai uligitilye nianso, akahuiila uukilisigwa ni ntambu naiza uYesu wakondilyee kumiligitya.23Uugwa nai watulaa ku Yerusalemu matungo a pasaka, itungo nila sikukuu antu idu ai ahuiie i lina ni lakwe. nai ihengile i ilingasiilyo ni a ukuilwa nai witumile. 24Kuiti uYesu ai mugila u uhuiili ni enso ku nsoko ai ualingile i ana adamu i hi. 25Shanga ai utakile muntu wihi kumuila kutula ni ili i ana adamu kunsoko ai ulingile nai kimoli mukati ao.
1Uugwa ai ukoli nu Afarisayo nai iza ilina nilakwe Nikodemo, ung'wi nua anyampala ni i anza nila Ayahudi. 2Muntu uyu ai umuhangile uYesu utiku nu kumuila, "Rabi, kulingile kina wi ng'walimu kupuma kung'wa Itunda, ku ndogoelyo kutili u muntu nu humile kituma izi yihi Itunda aze wikutili palung'wi nu ng'wenso."3uYesu akamusukiilya, "Huiila huiila, shsnga uhumile u muntu kingila mu utemi nuang'wa Itunda anga wahite kutugwa nkua a kabiili." 4uNikodemo akaligitya, "Umuntu uhumile uli kutugwa aze mnyampala? Shanga uhumile kingila munda ang'wa nyinya nuakwe nkua a kabiili nu kutugwa, itii uhuile uli?"5uYesu akasukiilya, "Huiila huiila muntu anga wahite kutugwa ku mazi nu ku Ng'wau Ng'welu, shanga uhumile kingila mu utemi nuang'wa Itunda. 6Ni kitugilwe ku muili inge muili, hangi nikitugilwe ku nkolo inge nkolo.7Leka ku kuilwa kunsoko aza nakuilaa, inge kusinja kutugwa nkua aka biili. 8Ung'wega wikunkaa pihi ku uloilwe nu luli nu lakwe mulijaa, kuiti shanga mulingile kuupumiie nuko ku ulongoe. Uugwa ni yili i hali a kila nutugilwe nu Ng'wau Ng'welu.9uNikodemo akasukiilya, ku kuligitya, "Makani aya ahumikile uli?" 10uYesu akasukiilya, "u ewe wi ng'walimu nua Israeli shanga ulingile ga ni makani aya? 11Huiila, huiila, nu kuuila, iko ni kukilingile kuuki kuiila ku iko ni kuki hengile. kuiti shanga mukusingiilya u ukuili nu itu.12Anga ize namuilaa imakani aya apa mihi shanga mu huiie, muhumile uli kuhuiila anga numuile imakani na kilunde? 13Ndogoelyo kutili nai unankie migulya kupuma kilunde kwaala ng'wenso nai usimile, uNg'wana wang'wa Adamu.14Anga uu uMusa nai umiyansue inzoka mi bambazi, u uu uNg'wa nu ang'wa Adamu kusinja wanyansulwe, 15iti kina ihi ni ika muhuiila alije u upanga nua kali na kali.16Ku ndogoelyo iyi Itunda ai u uloelwe u unkumbigulu, kina akamupumya u ng'wana nu akwe nu ing'wene, iti kina muntu wihi nu muhuiie waleke kulimila ila watule nu upanga nua kali na kali. 17Ku nsoko Itunda shanga ai umulagiiye ung'wana nu akwe mihi iti aulamule u unkumbigulu, ila kina u unkumbigulu ugunike mung'wa akwe. 18Nu muhuiie nuanso shanga ukulamulwa. Nuanso ni shanga umuhuiie yakondaa walamulwaa ku nsoko shanga ulihuiie i lina nila Ng'wana wing'wene nuang'wa Itunda.19Iyi yiyo nsoko a ulamulwa, nia kina u welu ai uzile mu unkumbigulu, kuiti iana adamu akalowa kiti ikilo a welu ku nsoko ntendo ni ao ai yatulaa ya ubii. 20Kila muntu nuitumaa u ubii wibipilwaa u welu ni iti shanga uzile mu welu iti kina intendo niakwe ileke kuikwa ng'walyi. 21Kuiti, nuanso nuitumaa i tai wizaa mu welu iti intendo niakwe igeeleke kina yitumilwe ku ikulyo ni lang'wa Itunda.22Ze akilaa aya , uYesu palung'wi ni amanyisigwa akalongola mihi a Yudea . Kung'wanso ai utumie itungo palung'wi ni enso hangi ai watulaa ukoja. 23Itungili ga nu uYohana ai watulaa ukoja uko ku Ainea pakupi ni Salam ndogoelyo ai akoli ni mazi idu pang'wanso. Antu ai atulaa akupembya kitalakwe nu kogigwa, 24ku nsoko uYohana ai watulaa wakili kugung'wa mu kadulumu.25Uugwa ai ipumie wikungumi mu amanyisigwa ang'wa Yohana ni Ayahudi kutula siku kuu nia weligwa. 26Akalongola kung'wa Yohana akamuila, "Rabi, nuanso naza mine nu ng'wenso kitumbi nila mongo nua Yordani, Ng'wenso nai ukuiie i nkani ni akwe, goza, ukoja ni ihi akulongola akumutyata."27uYohana akasukiilya umuntu shanga uhumile kusingiilya kintu kihi kwaala anga ize winkiiigwe kupuma kilunde. 28uNyenye akola mikuiila kina aindigitilye kina, 'unene shanga ni kilisto; badala akwe ai ndigitilye, 'ndagiigwe ntongeela akwe.'29Nuanso nuine nu mutiziila ingi mukulu nua winga. Itungili umuhumbamuya nuang'wa mukulu nua winga, nuimikaa nu kutegeelya wiloeelya lukulu kunsoko a luli nula mukulu nua winga. Uwu itungili ingi ulowa nu ane ni ukondaniie. 30Utakiwe kukilinkiila nu nene ntakiwe kukepa.31Nuanso nu pembeeye migulya, ukoli migulya a ihi. Nuanso nua unkumbigulu upumiie mu unkumbigulu hangi wiligitya makani a kinya unkumbigulu. Nuanso nupembeeye kilunde ukoli migulya a yihi. 32Nuanso wikuiila ayo nuihengile nu kigiilya, kuiti kutili nuisingiilya u ukuiili nu akwe. 33Nuanso nai usingiiye u ukuiili nuakwe ukomaniigwe kina Itunda ingi watai.34Ku nsoko nuanso nai ulagiingwe ni Itunda wiligitya makani ang'wa Itunda. Ku nsoko shanga wiminkiilya uNg'wau ng'welu nua ngele. 35uTata wimulowaa ung'wana hangi uminkiiye i intu yihi mu mikono akwe. 36Nuanso numuhuiie uNg'wana ukete u upanga nua kali na kali, Kuiti ku ng'waakwe ni shanga ukumukulya uNg'wana shanga ukuihenga u upanga nua kali na kali, ila ikuo ni lang'wa Itunda liambinkanaa migulya akwe.
1Uugwa uYesu nai walinga kina iAfarisayo ijaa kina uYesu ai watulaa ukumanyisa nu kuoja ikilo ni lang'wa Yohana 2(Anga itule uYesu mukola ai watulaa shanga ukoja ila amanyisigwa akwe). 3ai upumile ku Judea nu kulongola kuGalilaya.4Iti ai ituile ingulu kukiila ku Samaria 5.Nu kupikiila mu kisali nika Samaria, nikitangwaa Sikari, pakupi ni kitongo niiza uYakobo ai uminkiiye u ng'wana nuakwe uYusufu.6Ni kilungu ni kang'wa Yakobo ai kikoli pang'wanso. uYesu ai watulaa wakatala kunsoko a muhinzo akikie pakupi ni kilungu. Ai yatulaa matungo a mung'wi. 7Musungu ni Musamalia ai uzile kutepa i mazi, nu Yesu akamuila, "Ninkiilye imazi ng'wee." 8Kunsoko i a manyisingwa akwe ai atulaa endaa yao mu kisali kugula indya.9uMusungu nuanso akamuila, "Itulikile uli uewe Muyahudi, kunompa unene musungu ni Musamalia, kintu ni ka kung'wa?" kunsoko iAyahudi shanga i halinkana ni Asamalia. 10Uyesu akamusukiilya, " Anga ize ulingile u uhumi nuang'wa Itunda, nuyo nukuuila ''ninkiilye i mazi,' aza uzee mulompa, hangi aza uzee kinkiilya mazi a upanga."11uMusungu akamusukiilya, "Mukulu wimugila i ndoo a kutepela, ni kilungu ingi kilipu. Ukuligilya pii imazi na upanga.? 12Itii uewe wi mukulu, kukila utata witu uYakobo, naiiza ukinkiiye i kilungu iki, nu ng'wenso mukola ni ana akwe palung'wi ni mitugo akwe akang'wa imazi a kilungu iki?"13uYesu akasukiilya, "Wihi nui ng'wezaa imazi aya ukuhung'wa inyota hangi, 14kuiti nuanso nuikang'wa imazi ni nikaminkiilya shanga ukuhung'wa inyota hangi. Badala akwe imazi ni nikaminkiilya akutula ndiilyo nikuhuma ikali na kali."15uMusungu uyo akamuila, "Mukulu, kumalompa imazi nanso iti ndeke kuhung'wa inyota, hangi ndeke kaga kuza apa kupepa imazi." 16uYesu akamuila, "Longola umitange u mugohako, uugwa usuke."17uMusungu akamuila, "Ni mugila mugoha." uYesu akasukiilya, "Uligitilye iziza, 'Nimugila mugoha;' 18ku ndogoelyo watuilee ni agoha ataano, nuyu nug'wi niiza ukete itungili shanga mugoha wako. Mu ili uligitilye itai!"19uMusungu akamuila, "Mukulu nihengaa yakina uewe ingi wimunyakidagu. 20aTata itu ai ipoelyaa mu lugulu ulu. Kuiti unyenye miligityaa kina iYerusalemu kiko kipango niizaa iantu atakiwe kipoelya."21uYesu akamusukiilya, "Musungu, nihuiile, itungo lipembilye niize shanga muku mukulya u Tata mu lugulu ulu ang'wi ku Yerusalemu. 22Unyenye antu mikikulyaa nikukilingile, ku nsoko u ugunwa wipumaa ku Ayahudi."23Ga ni iti, itungo lipembilye, nitungili likoli hapa, itungo ni ikulyaa itai akumukulya uTata mu nkolo ni tai, ku nsoko uTata wiadumaa iantu ni a mpyani nanso ku antu akwe ni imukulyaa. 24Itunda ingi Nkolo, hangi awo ni imukulyaa atakiwe kumukulya ku nkolo ni tai25uMusungu akamuila, "Ningile kina u Masihi upembilye, (nuitamgwaa Kristo). Nuanso nuikiza ukuutambuila yihi." 26uYesu akamuila," Unene nukuligitya nu nene yuyo."27Itungo lilo liilo i amanyisigwa akwe akasuka. Ni enso ai akuiwe ku niki ai watulaa ukuligitya nu musungu, kuiti kutili nai ugemile kumukolya, "Uloilwe ntuni?" ang'wi "Ku niki ukitambulya nu ng'wenso.?"28Iti u musungu akaleka intunda akwe nu kulongola mu kisali nu kuatambuila i antu, 29"Pembyi mihenge muntu naza umbiie imakani ane ihii nai nitumile, itii ihumikile watule ng'wenso Kristo?" 30Akapuma mu kisali akapembya kitalakwe.31Matungo a mung'wi amanyisigwa akwe akamusinja azeligitya, "Rabi lya indya." 32kuiti nuanso waka aila, "Unene nkete u ludya ni shanga mulumanyile unyenye." 33Amanyisigwa akiila, kutili naza wamuletelaa kintu kihi kulya," Itii aza aletaa?"34uYesu aka aila, "Uludya nu lane ingi kituma ulowa nu akwe ng'wenso nai undagiiye nu kukaminkiilya umulimo nuakwe. 35Itii, shanga miligityaa, 'Ikili myeli itaano ni maogola akutula akondaa?' Kumutambuila gozi i migunda ni ikoli ikondile ku maogola| 36Nuanso nui ogolaa wisingiilya i kinyamulimo nu kilingiila inkali kunsoko a upanga nua kali na kali, iti kina nuanso nuitemelaa nu ng'wenso nui ogolaa alowe palung'wi.37Ku nsoko i ntambu iyi a tai, 'Ung'wi witemelaa nu muya wiogolaa.' 38Aza numulagiiye kuogola naiiza shanga muki nyomekee, Auya itumaa milimo nu nyenye mingie mu ulowa nua milimo ao."39Asamalia idu mu kisali ni kanso ai amuhuiie ku nsoko a mpola a musungu uyo nai watulaa uku kuilaa, "Naza untambuie imakani ihi nai nitumile." 40Iti Asamalia nai azile ai amusingilye wikie palung'wi ni enso nu kikie kitalao ku mahiku abiili.41Hangi idu ikilo akamuhuiila ku nsoko a lukani lakwe. 42Akamuila u musungu uyo, "Kuhuiie shanga udu ku makani ako, ku nsoko usese akola kigulye, ni itungili kamanyaa kina kulu kuulu ng'wenso ingi muguni nua unkumbigulu."43Ze yakilaa imahiku nanso na abiili, akahega nu kutunga ku Galilaya. 44Ku nsoko ng'wenso mukola ai watulaa watanantya kina u munyakidagu mugila ukulu mihi akwe mukola. 45Nai wapembya kupuma ku Galilaya, iAgalilaya ai amusingiiye. Ai atulaa ihengile i makani ihi nai witumile ku Yerusalemu mu siku kuu, ku nsoko ni enso ga ai atulaa amoli mu siku kuu.46Ai uzile hangi ku Kana a Galilaya uko kai umakaie imazi kutua magai. Ai ukoli ofisa naiza ng'wana nuakwe mulowae uko ku Kapernaumu. 47Nai wakija kina uYesu ai wapumaa ku Judea nu kulongola ku Galilaya, ai ulongoe kung'wa Yesu nu kumusinja wasime wamugune u ng'wana wakwe, naiza watulaa pakupi kusha.48Uugwa uYesu akamuila, "Unyenye ana muhite kihenga i ilingasiilyo nu ukuilwa shanga muhumile kuhuiila. 49Mutongeeli akaligitya, "Mukulu sima pihi ze ikili ung'wana wane kusha. 50"uYesu akamuila, "Longola ung'waako mupanga." umuntu uyo akahuiila lukani naiululigitilye uYesu51Nai watula ukusima, anya mulimo akwe akamusingiilya nu kuuila ng'wana nu akwe ai watulaa mupanga. 52Iti aka akolya ingi itungo kii aza uligilye ibahu. Akasukiilya, "Igulo itungo nila saa mutandatu ulwae naza umulekile."53Uugwa utata nu akwe wakalinga kina ingi itungo lilo liilo uYesu naza uligitilye, "Ng'wana nuako ingi mupanga." Uugwa nuanso naa ni anya mito lakwe akahuiila. 54Iki ingi kilingasiilyo ka kabiili nai witumile uYesu nai upumiie ku Yudea kulongola ku Galilaya.
1Ze yakilaa pang'wanso ai ikoli i siku kuu a Ayahudi, nu Yesu ai unankie kulongola ku Yerusalemu. 2Nu kung'wanso ku Yerusalemu ai ikoli ikunu mu mumpita nua nkolo, nai kitangwaa ku ntambu a Kiebrania Bethzatha, ni kenso kikete nkigo itaano. 3Ilundo ikulu nila alwae ai limoli, apoku, a kitele, ang'wi nia kule igandi ai atulaa alae mu nkigo nianso. (Komaniilya; Makani a lukiili nula 3 shanga igeelekile mu mbugulu ni nziza niya kali,) "Aze alindiie imazi kuhigintulwa." ku kulu kuulu itungo la ki tuunga malaika ai wisimaa mukati ang'wa Mukulu nu kumahigintula i mazi. 4Ku iti, uyo naiza ukutula wang'wandyo kingila mukati ze yakilaa i mazi kuhigintulwa ai watendwaa mupanga kupumiila ni kihi nai katulaa kamuambaa ku itungo nilanso.5Nu muntu ung'wi nai watulaa walwae ku itungo la myaka makumi ataatu ni mu nana ai ukoli mukati a nkigo. 6uYesu nai wakamihenga ulae mukati a nkigo ni zeyakilaa kulinga kina ulae pang'wanso ku itungo ilipu uYesu ai umuiie, "Itii uloilwe kutula wimupanga?"7Umulwae uyo aka musukiilya, "Mukulu nimugila muntu, nua kumbika mi ikunu itungo imazi nakuhigintulwa, Itungo ni kugema kingila muntu mungiiza wintongeela." 8uYesu akamuila, "Nyansuka hangi uhole ikipalatu kako nu kulongola."9Nkua umuntu nuanso akakomigwa, wakahola u ulili nuakwe nu kulongola. Nu luhiku nulanso ai latulaa luhiku la kusupya.10Iti gwa i Ayahudi akamuila u muntu uyo nai ugunilwe, '"Lelo luhiku nu la kusupya, shanga ugobigwe kukenka i kipalatu kako," 11Akasukiilya, ng'wenso nu nungunile yuyo umbiie, kenka i kipalatu kaoko u kulongola.12Akamukolya, "Inge nyenyu naza ukuiie "Hola igodolo ni lako hangi ulongole?" 13Ga ni uu, Uyo nai upangataigwe shanga ai umulingile, kunsoko ai akoli ni antu idu mu kipango ni kanso.14Ze yakilaa papo u yesu ai umuhangile u muntu nuanso mi tekeelo nu kumuila, "Goza wapangataala! uleke kituma i milandu hangi uleke kuligigwa ni ikani ni ibi ikilo". 15Muntu nuanso akalongola nu kuapindula i Ayahudi kina u Yesu yuyo naza umupangataaye.16Iti gwa, kunsoko a makani nanso Ayahudi ai amunyomile u Yesu kunsoko ai witumile makani aya luhiku nu la kusupya. 17U Yesu akaaila, "Tata nu ane ukituma u mulimo ga ni itungili nu nene kituma milimo" 18Kunsoko nanso Ayahudi ai akilinkiila kumuduma iti amulage shanga udu kunsoko akubunanga luhiku la kusupya, ila ku kumitanga Itunda, Tata nu akwe, Azi tendisa kina ilikaa ni Itunda.19U Yesu akasukiila, "Huiili, Huiili, ung'wana shanga uhumile kituma kintu kihi kwa ala iko niiza umihengile Tata nu akwe uku kituma, kunsoko kihi u Tata nu kituma kiko nu ng'wana wi kitumaa. 20Kunsoko u Tata umuloilwe u ng'wana, hangi ukumulagiila kila i kintu nu kituma hangi ukumulagiila makani makulu kukila aya iti kina mukilinkiie ku kuilwa".21Kunsoko u Tata umuloilwe u ng'wana, hangi ukumulagiila kila i kintu nu ku kituma hangi ukumulagiila makani makulu kukila aya iti kina mukilinkiie ku kuilwa". 22Kunsoko u Tata shaga wimulamulaa wihi, ila uminkiiye u ng'wana ulamuli wihi. 23Iti kina ihi amukulye u ng'wana anga uu u ng'wana nu mukuiye u Tata, Nuanso ni shanga umukuiye u ng'wana shanga umukuiye u Tata naza umulagiiye.24Huiili, huiili nuanso nuijaa lukani lane nu kumuhuiila nuanso nai undagiiye ukete u upanga nua kali na kali hangi shanga ukulamulwa, Badala akwe, wakilaa kupuma mu ushi nu kingila mu upanga.25Huiili, Huiili, kumuila itungo lipembilye ni itungili limoli naza i ashi akija u luli nula ng'wana nuang'wi Itunda, hangi ihi ni ikija a kikie.26Kunsoko anga uu u Tata nu ili nu upanga mukati akwe mukola. 27Anga uu uminkiiye u ng'wana kutula nu upanga mukati akwe, hangi u Tata uminkiiye u ng'wana u uhumi iti kina aulamule kunsoko inge ng'wana wang'wa Adamu.28Muleke ikuilwa ku ili, kunsoko itungo lipembilye naza i ashi ihi ni amoli mi ibiila akija u luli nu lakwe. 29Ni enso akupuma kunzi, ku nai itumile i maza ku u ukigwa nua upanga, hangi nai itumile u ubi ku uukigwa nua ulamulwa.30Shanga nihumile kituma kintu kihi kupuma kitalane mukola, anga ni kija, uugwa ni keenda lamula nu ulamuli nuane inge nua tai ane kunsoko shanga kuduma u ulowa wane, ila ulowa wakwe nai undagiiye. 31Anga ni kuiile mukola, ukuiili nuane shanga ukutula wa tai. 32Ukoli mungiiza nuikuiila kutula unene hangi ningile ku tai ane ukuiili nu ku kuiila inge nua tai.33Malagiilya kung'wa Yohana nu ng'wenso wamikuila itai. 34Ga ni iti, u ukuiili nineenda usingiilya shanga upumile ku ana Adamu, kumaligitya aya iti muhume kugunwa. 35U Yohana ai watulaa inge ntala natuilee ikakila nu kelya, hangi ai matulaa mukondile kumuloeelwa ku itungo ikupi u welu nuakwe.36Uukuiili ni nuukete ingi ukulu kukila nu ang'wa Yohana, ku milimo u Tata naza uninkiiye kumikondeelya, milimo nanso ni niitumaa inkuiila kina u Tata undagiiye. U 37Tata nai undagiiye ng'wenso mukola ukuiie kutula unene. Izaa mukili kigiilya u luli nulakwe ang'wi kihenge u luli nu lakwe itungo lihi. 38Kutili lukani nu lakwe anga likie mukati anyu kunsoko shanga mumuhuiie ng'wenso nai ulagiigwa.39Mukuulingula u ukilisigwa ize musigile mukati akwe umoli upanga nua kali na kali, ni ayo u ukilisigwa akukuiila inkani ni ane hangi. 40Shanga muloilwe kupembya kitalane iti mulije u upanga nua kali na kali.41Shanga kusingiilya ikulyo kupuma ku antu. 42Ku iti ningile kina kutili u ulowa nuang'wa Itunda.43Nazile ku lina ni lang'wa Tata nuane, shanga mukahuma kusingiilya. Anga mungiiza waze ku lina ni lakwe aza muzee musingiilya. 44Iti muhumile uli kuhuiila unyenye naza mukusingiilya ikulyo kupuma ku kila ung'wi anyu kuiti shanga mukuduma ikulyo nilipumiila kung'wa Itunda nuing'wene?45Leki kusigi unene nikamusongeela ntongeela ang'wa Tata. Nuikamusongeela u nyenye inge Musa, niiza unyenye mu ikila u uhuiili nu anyu kitalakwe. 46Anga ai mutule mumuhuiie u Musa, aza muze nihuiila nu nene kunsoko ai ukilisilye nkani kutula yane. 47Anga ize shanga muhuiie u ukilisigwa nuakwe mikahuma uli kuhuiila i makani ane?
2Ze yakilaa i makani aya, uYesu ai ulongoe nkika nia luzi nula Galilaya, hangi litangwaa Luzi nula Tiberia. 1I anza ikulu ai latulaa limutyatile ku nsoko ai ihengaa ilingasiilyo nai witumaa ku awo nai atulaa alwae. 3uYesu ai unankie migulya kupikiila nkika nia migulya a lugulu nu kikie kuko ni amanyisigwa akwe.4(Ni Pasaka, Siku kuu a Ayahudi ai atulaa ahumbeela). 5uYesu nai unyansue imiho akwe migulya nu kihenga iumbi ikulu lipembilye kitalakwe, akamuila uFilipo, "Kikalongola pii kugula i mikate iti awa ahume kulya?" 6(Kuiti uYesu ai umaligitilye aya kung'wa Filipo kumugema ku nsoko ung'wenso mukola ai ulingile nuikituma).7uFilipo akamusukilya, "Ga i mikate a nsailo a dinali magana a biili shanga i kukondaniila ga ni kila ung'wi kulija ipuli ga ni niino." 8uAndrea, ung'wi nua amanyisigwa akwe muluna nu ang'wa Simioni Petro akamuila 9u Yesu, "Ukoli muhumba apa ukete mikate itaano ni nsamaki i biili, kuiti i kuaiilya ntuni ku antu ni idu kinya iti?"10uYesu aka aila, "Ikalinshi i antu pihi" (ai ikoli mafa idu pang'wanso). Iti gwa agoha apikiie magana a nzogu a taano akikie pihi. 11Uugwa uYesu akahola imikate iyo ni itaano akasongelya akaomolania awo nai atulaa ikie. Ku uu akaomolania i nsamaki kupikiila uu nialoilwe. 12Antu naza ikutile, ai uaiie i amanyisigwa akwe, "Ilingiili imapuli a ipoli, nasagiie iti kina kileke kulimila kihi."13U ugwa akilingiila nu kizulya nkapu ikumi na ibiili, mapuli a mikate itaano a shyiri-mapuli nai asagigwe nao nai alie. 14Uugwa i antu nai ihengile ikilingasiilyo iki naza witumile akaligitya, "Tai uyu yuyo munyakidagu nupembilye mu unkumbigulu." 15uYesu nai wakalinga kina ai atulaa alowa kumuamba iti amuike kutula mutemi nu ao, ai wibague, hangi nu kulongola mulugulu ng'wenso wing'wene du.16Nai ipikile impindi, amanyisigwa akwe akasima kulongola muluzi. 17Akanankila milinga hangi ai atulaa akuputa kutunga ku Kapernaumu. (Kiti ai latulaa lingilaa nu Yesu ai watulaa wakili kuza kitalao). 18Itungo ni lanso ng'wega utaki ai watulaa uku kunka, nu luzi ai latulaa lulongolekile kugazika.19Hangi i amanyisiga akwe nai atuaa akukua i mabini anga makumi abiil na ataano ang'wi makumi ataatu, akamihenga uYesu ukugenda migulya a luzi ku humbeela ilinga, hani akitumba. 20Kuiti aka atambuila, "Ingi nene| leki kitumbi." 21Hangi ai atulaa akondaa kumukenka mu mulinga, ni nkua ilinga ai lipikiie mihi kianza nai atulaa alongoe.22Luhiku nai lutyatile, ianza nai watulaa wimikile nkika a luzi ai ihengile kina kutili ilinga ningiiza kwaala ilo naza uYesu ni amanyisigwa akwe ai atulaa shanga ali nankie kuiti i amanyisigwa akwe ai atulaa alongolaa yao akola. 23(Ga ni iti, ai ikoli ing'wii a milinganai ipumiie ku Tiberia pakupi ni kianza nai alie i mikate ze yakilaa u Mukulu kupumya isongelyo).24Matungo i anyianza nai alinga kina shanga Yesu ang'wi amanyisigwa akwe nai akoli kung'wanso, i enso akola ai anankie mukati a milinga akalongola ku Kapernaumu azemuduma uYesu. 25Ze yakilaa kumulija nkika ngiiza na luzi akamukolya, "Rabbi aza uzile nali kunu?"26uYesu aka asukiilya , aka atambuila, Huiili, huiili, mukunduma unene, shanga kunsoko aza mihengile ilingasiilyo, ila kunsoko aza mulie mikate nu kikuta. Leki 27kitumili u mulimo u ludya nulibipaa, ila itumili u ludya ni likiee ikali na kali ulo niiza ung'wana nu ang'wa adamu wika minkiilya, ku nsoko Itunda uikile ugomola migulya akwe."28Uugwa akamuila , "Ki ntuni ni kutakiwe kituma iti kituma imilimo ang'wa Itunda?" 29uYesu akasukiilya, "Uwu wuwo mulimo nuang'wa Itunda; kina mumuhuiile nuanso nai umulagiiye."30Uugwa akamutambuila, "Ingi kilingasiilyo kii nuikituma, kina kuhume kihenga nu ku uhuiila? Ukituma ntuni? 31aTata itu ai alie manna mibambazi, aga niiza ikilisigwe, "Ai uinkiiye kupuma kilunde iti alye."32Uugwa uYsu aka asukiilya, Huiili, huiili, shanga Musa nai uinkiiye umukate kupuma kilunde, ila Tata nu ane yuyo nui uinkiilya u mukate nua tai kupuma kilunde. 33Ku nsoko u mukate nu ang'wa Itunda igi uwo nuisimaa kupuma kilunde nu kuinkiilya upanga u unkumbigulu' 34Uugwa akamutambuila, "Mukulu kinkiilye u mukate nuanso matungo ihi."35uYesu aka atambuila, " Unene wuwo mukate nu a upanga, nuanso nuzile kitalane shanga ukulija inzala nu ng'wenso nunihuiie shanga ukuhung'wa inyota lukulu." 36Ga ni iti aza numutambuie kina, manihengaa, hangi mukili shanga muhuiie. 37Ihi naza uTata ukuninkiilya azile kitalane, hangi wihi nuzile kitalane shanga kumuguma kunzi lukulu.38Ku nsoko nsimile kupuma kilunde, shanga ku nsoko akituma ulowa nuane, ila ulowa nukwe naza undagiiye. 39Nu uwu wuwo ulowa nuakwe nai undagiiye, kina ndeke kumulimilya ga nung'wi nua awo naza uninkiiye, ila nika ausha uluhiku nula mpelo. 40Ku nsoko uwu wuwo ulowa nuang'wa Tata nu ane, kina wihi numugozee ung'wana nu kumuhuiilaa walije u upanga nua kali na kali; nu nene nikamuusha u luhiku nula mpelo.41Uugwa iAyahudi akisusumya kutula ng'wenso ku nsoko ai uligitilye, "Unene ni mukate nu usimile kupuma kilunde. 42"Akaligitya, "Uyu shanga Yesu ng'wana nuang'wa Yusufu niiza utata nuakwe nu nyinya nuakwe kualingile? Itulikile uli itungili ukuligitya, ''Nsimile kupuma kilunde'?"43Uyesu akasukiilya, akaaila, "Leki kisusumyi nyenye ku nyenye mukati anyu akola. 44Kutili muntu nuzile kitalane ni shanga ukulutwa nu Tata nuane nai undagiiye, nu nene nikamuusha u luhiku nula mpelo. 45Kunsoko ikilisigwe mu unyakidagu, 'Akumanyisigwa ni Itunda, ' kila nai wigulye hangi wimanyisilye kupuma kung'wa Tata, wizaa kitalane.46Shanga kina ukoli muntu nai umihengile uTata, kwaala ng'wenso nupembeeye kung'wa Itunda- umihengile uTata. 47Huiili, huiili nuanso nuhuiie ukete u upanga nua kali na kali.48Unene ni mukate nua upanga. 49atata anyu ai alie i manna mi ibambazi, nu kusha.50Uwu wuwu mukate nu usimile kupuma kilunde, iti kina muntu nukulya ipuli ni lakwe iti waleke kusha. 51Unene ingi mukate nuikiee naza usimile kupuma kilunde. Anga muntu wihi walye ipuli nila mukate uwu, ukikie ikali na kali. Mukate ninikau pumya ingi muili nuane ku nsoko a upanga nua unkumbigulu."52iAyahudi akataka akola ku akola nu kandya kikunguma azeligitya, "Muntu uyu ukuhuma uli kuinkiilya u muili nuakwe kuulye?" 53Uugwa uYesu aka atambuila, Huiili, huiili, anga muhite kulya u muili nua ng'wana nuang'wa Adamu nu kuming'wa isakami akwe, shanga mukutula nu panga mukati nyu.54Wihi nuilizaa u muili nuane nu kung'wa isakami ane ukete u upanga nua kali na kali, nu nene nikamuusha u luhiku nula mpelo. 55Ku nsoko u muili nuane ingi ludya nula tai, ni sakami ane ingi king'wegwa nika tai. 56Nuanso nuilizaa u muili nuane nu kung'wa isakami ane wikiee mikati ane, nu nene mukati akwe.57Anga uTata munya upanga nundagiiye, ni anga ni nikiee kunsoko ang'wa Tata, nu ng'eanso ga ukikie kunsoko ane. 58Uwu wuwo mukate nuisimaa kupuma kilunde, shanga anga iti ia tata nai alie akasha. Nuanso nui ulizaa u mukate uwu ukikie ikali na kali. 59uYesu ai umaligitilye aya mukati itekeelo nai watulaa ukumanyisa uko ku Kapernaumu.60Uugwa idu a amanyisigwa akwe nai igulye aya, akaligitya, "Ili imanyisigwa ikaku ingi nyenyu nuhumile kulisingiilya?" 61uYesu kunsoko ai ulingile nia kina amanyisigwa akwe ai atulaa akisusumilya ikani ili, akaaila itii ikani ili likumukila?62Uugwa i kutulika uli ni mikamihenga u ng'wana nuang'wa Adamu ukusima kupuma kai ukoli ze ikili? 63Ingi Ng'wau ng'welu yuyo nuipumyaa u upanga, u Muili shanga wigunaa kintu kihi. I makani nai nimaligitilye kitalanyu ingi Ng'wau ng'welu hangi ingi upanga.64Ikili akoli antu mu kati anyu ni shanga ahuiie." ku nsoko uYesu ai ulingile puma u ng'wandyo uyo niiza shanga uhumile kuhuiila nu ng'wenso niiza ukumugumaniilya. 65Aka atambuila, ingi ku nsoko iyi ai numutambuie kina kutili u muntu nuhumile kupembya kitalane kwaala winkii igwe nu Tata."66Ze yakilaa aya i amanyisigwa akwe idu akasuka kinyuma hangi shanga akityata nu ng'wenso. 67uYesu aka atambuila awo ni ikumi na abiili, "Itii nu nyenye malowaa kuhega?" 68uSimioni Petro akamusukiilya, "Mukulu kulongole kung'wa nyenyu ku iti uewe ukete makani a upanga nua kali na kali. 69hangi kahuuie nu kulinga kina uewe wi ng'welu nuang'wa Itunda."70uYesu akaaila, "Itii u nene shanga ai numuholanilye u nyenye, ni ung'wi anyu mulugu? 71Itungili ai watulaa ukutambula kutula uYuda, ng'wana wang'wa Simioni Iskariote, ku nsoko ai watulaa ingi ng'wenso utuile ung'wi nua awo ikumi na abiili, niiza yuyo ukumugumaniilya uYesu.
1Hangi ze yakilaa a makani aya uYesu ai utungile muhinzo iti mu Galilaya, ku nsoko shanga ai uloilwe kulongola ku Uyahudi ku nsoko i Ayahudi i atulaa akuzipya masigo a kumubulaga. 2Itungili i siku kuu a Ayahudi na itala, ai atulaa pakupi.3Uugwa i aluna akwe nai amutambuie, "Hega i kianza iki ulongole ku Uyahudi, iti kina amanyisigwa ni ako uu uuu ihenge intendo nukituma. 4Kutili nuitumaa lihi ku kinkunku anga itule ung'wenso mukola uloilwe ku kumuka ng'walyi. Anga itule ukituma imakani aya, igeeleke mukola ku anya unkumbigulu."5Ga ni aluna akwe shanga ai amuhuiie. 6Uugwa uYesu ai uatambuiie, "Itungo ni lane likili kupikiila, kuiti itungo nilanyu nkua yihi likoli likondile. 7Unkumbigulu shanga uhumile kumubipilwa u nyenye, ila umbipiwe unene ku nsoko ku ukuiila kina intendo ni akwe ingi ubii.8Nankili kulongola ku siku kuu; u nene shanga ninzu ku siku kuu iyi ku nsoko itungo ni lane likili likondaniile." 9Ze yakilaa kulingitya imakani nanso kitalao, ai usigile ku Galilaya.10Ga ni iti, aluna akwe nai atulaa alongolaa ku siku kuu, uugwa nu ng'wenso akalongola, shanga ku kihenga ila ku kinkunku. 11Ayahudi ai atulaa aku muduma mu siku kuu nu kuligitya, "Ukoli pii?"12Ai ukoli nu witambulyi widu mu kati a anyianza migulya akwe. I auya ai aligitilye, "Ingi muntu mukende," I auya ai aligitilye, 'Ishi, wialimilya i anyianza," 13Ga ni iti kutili nai utambue kihenga migulya akwe aze uogopile i Ayahudi.14Itungo i siku kuu nai apikiila pakati, Uyesu ai unankie kulongola mi Itekeelo nu kandya kumanyisa. 15iAyahudi ai atulaa akukuilwa nu kuligitya, "ku kinya uli u muntu uyu ulingile i makani idu? Shanga wimanyisilye nangaluu," 16uYesu aka asukiilya nu kuatambuila, '"Umanyisa nuane shanga wane, ila ingi wakwe ng'wenso nai undagiiye.17Anga itule wihi ukulowa kituma u ulowa nuakwe u ng'wenso, ukulinga kutula umanyisigwa uwu, anga ize apumiie kung'wa Itunda, ang'wi anga itule kutambula kupuma kitalane mukola. 18Kila nuitambulaa napumiie kitalakwe mukola widumaa ikulyo ni lakwe, ila kila nuidumaa ikulyo ni lakwe nuanso nai umulagiiye, muntu nuanso ingi munya tai, nu mukati akwe kutili kuhita kituma itai ane.19uMusa shanga ai uminkiiye unyenye ilagiilyo? Kuiti kutili ga nung'wi mi italanyu nuitumaa ilagiilyo. Ku niki muloilwe kumbulagaa? 20i Anyianza akasukiilya, "Ukete hing'wi. Nyenyu uloilwe ku ubulagaa?"21uYesu akasukiilya nu kuaila, "Nitumile mulimo ung'wi, nu nyenye mihi makuilwa ku nsoko akwe. 22uMusa ai uminkiiye iganda (shanga kina lipumiie kung'wa Musa, ila nilanso lipumiie kua tata), nu mu luhiku nula kusupya mi mutwalaa kiganda muntu.23Anga itule uku singiilya iganda mu Luhiku nula kusupya iti kina ilagiilyo ni lang'wa Musa lileke kubunangwa, ku niki mukuntakiila unene ku nsoko numitumile u muntu kutula mupanga lukulu mu Luhiku nula kusupya? 24Leki kulamuli kuniganiila nu wigeeleki, ila lamuli ku tai ane.25Ang'wi ao kupuma ku Yerusalemu akaligitya, "Shanga yuyu niakuduma kumubulaga? 26Hangi goza, ukutambula i kihenga, hangi shanga akuligitya kihi migulya akwe. Shanga ihumile itule kina i atongeeli alingile itai kina u muntu uyu ingi Kristo, ihumilene itule? 27Kulingile uyu muntu upembeeye pii. uKristo nuikiza, ga ni iti, kutili nuikalinga pii nuikapuma."28uYesu ai watulaa ukitunta ululi nulakwe mi Itekeelo, aze manyisa nu kuligitya, "Unyenye mihi muningile unene hangi mulingile ku mpembeeye. Shanga ai nzile ku umi nuane, ila ng'wenso nai undagiiye ingi wa tai, hangi shanga mu mulingile u ng'wenso. 29Nu mulingile u ng'wenso ku nsoko mpembeeye kitalakwe hangi ai undagiiye."30Ai atulaa akugema kumuamba, kuiti kutili ga nung'wi nai unyansue u mukono nu akwe migulya akwe ku nsoko i saa akwe ai ikili kupika. 31Ga ni iti, idu mu anyianza ai amuhuiie. Akaligitya, "uKristo nuikiza, ukituma ilingasiilyo idu kukila nuitumile u muntu uyu?" 32iAfarisayo ai aigulye i anyianza akipwepweela i makani aya kutula u Yesu, ni akulu a Akuhani ni Afarisayo akalagiilya ia afisa iti kumuamba.33Uugwa uYesu nai uligitilye, Ikili likoli itungo ikupi nkoli palung'wi nu nyenye, Ni panyambele nikalongola kung'waakwe ng'wenso nai undagiiye. 34Mukunduma ni iti shanga mukunihenga, uko ninongoe, shanga muhumile kuza."35Ku lulo iAyahudi akitambulya enso ku enso, "uMuntu uyu ukulongola pii kina kuleke kuhuma kumihenga? Ukulongola ku nia sapatiee mu Ayunani nu kuamanyisa i Ayunani? 36Ingi ikani kii ili nuli ligitilye. 'Mukunduma shanga mukunihenga; uko ninongoe shanga muhumile kupembya'?"37Itungili mu luhiku nula mpelo, luhiku nu lukulu nula siku kuu, uYesu ai wimikile nu kitunta ku luli, azeligitya, "Aga itule wihi ukete nyota, nu aze kitalane wang'we. 38Nuanso nu ni huiie unene anga u ukilisigwa nu uligitilye, kupuma mukati akwe ikuhuma imyongo a mazi a upanga."39Kuiti ai umaligitilye aya kutula Ng'wau Ng'welu, naiiza i enso ni amu huiie akumusingiilya; Ng'wau Ng'welu ai watulaa wakili kupumigwa ku nsoko uYesu ai watulaa wakili ku kuligwa.40Ang'wi a anyianza, nai akija imakani aya, ai aligitilye, "Tai uyu ingi munyakidagu." 41i Auya ai aligitilye, "Uyu ingi Kristo," Kuiti i auya ai aliditilye, "ntuni, uKristo uhumile kupuma ku Galilaya? 42U ukilisigwa shanga uligitilye kina uKristo ukupumiila mu ndugu ang'wa Daudi nu kupuma ku Bethlehemu, kijiji naiza uDaudi ai ukoli?43Iti gwa, pang'wanso ukamyansuka utemanuki mu kati a anyianza ku nsoko akwe. 44i Auya mukati ao ai azee muamba, kuiti kutili nai ugooe u mukono migulya akwe.45Iti gwa awo i a ofisa akasuka ku akulu nia Akuhani ni Afarisayo, ni enso aka atambuila , "ku niki shanga mamuleta?" 46iAofisa akasukiilya, "Kutili u muntu nai wakaiye kuligitya anga uyu ze ikili."47Papo i Afarisayo nai aka asukiilya, "Nu nyenye ga malimiligwa? 48Ukoli wihi mu kati a atemi numuhuiie, ang'wi wihi mu Afarisayo? 49Ila awa i anyianza ni shanga alingile ilagiilyo - azumilwe."50uNikodemu aka atambuila (nuanso ai umuhangile uYesu i kali, aze ung'wi nua Afarisayo). 51"Itii ilagiilyo litu likumulamula umuntu kwaala utegeeigwe hanza nu kulinga nukituma?" 52Ai asukiiye nu kumutambuila, "Nu ewe ga upembeeye ku Galilaya? Duma hangi wihenge kutili u munyakidagu nupembeeye ku Galilaya."53(Komaniilya; Ang'wi a makani na Yohana 7: 53-8: 11 amutili mu mbugulu ni nziza nia kali). Hangi kila u muntu ai ulongoe kitalakwe.
1(Komaniilya: Goza ulingasi nua Yohana 7: 53 - 8: 11 pang'wanso pigulya). uYesu ai wendile mu lugulu nula mizeituni. 2Dau kidaudau akiza hangi mi Tekeelo, ni antu ihi akamuhanga; akikie nu kuamanyisa. 3iAmanyi ni Afaisayo akamuletela musungu nai uambilwe mu ntendo a ugoolya. Akamuika pa kati.4(Komaniilya; Goza ulingasi nua Yohana 7: 53 - 8: 11 pang'wanso pigulya). Papo akamutambuila uYesu, "Ng'walimu, musung uyu uambilwe mu ugoolya, mu ntendo lukulu. 5Itungili, mi ilagiilyo, uMusa ukulagiiye kuatulanga magwe i antu anga awa, ukuligitya uli migulya akwe? 6Ai aligitilye aya iti kumutega iti kina alije ikani nila kumusemela, kuiti uYesu akatuna pihi akakilisa mu mahalu ku lung'anza lakwe..7(Komaniilya; Goza u ulingasi nua Yohana7: 53 - 8: 11 pang'wanso pigulya). Nai alongolekile kumukolya, ai wimikile nu kuatambuila, "Nuanso ni mugila umulandu mukati anyu, watule wang'wandyo kumutulanga i magwe." 8Akatuna hangi pihi, akakilisa ku lung'anza lakwe.9(Komaniilya; Goza u ulingasi nua Yohana 7: 53 - 8: 11 pang'wanso pigulya) Nai akija nanso, ai ahegile ug'wi ung'wi, kandiilya nai munyampala. Mpelo akwe uYesu ai ulekilwe wing'wene du, palung'wi nu musungu nai ukoli pakati ao. 10uYesu ai wimikile nu kumutambuila "Musungu, naza akusemee akoli pii? "Kutili ga nung'wi nu kulamuee?" 11Akaligitya, "Kutili ga nung'wi Mukulu," uYesu akaligitya, "Ga nu nene shanga kuulamula. Longola inzila ako; kandiilya ino nu kulongoleka uleke kituma u mulandu hangi."12Hangi uYesu akatambula ni antu akaligitya, " Unene ingi welu nua unkumbigulu; nuanso nuintyataa shanga ukugenda mu kiti; ila ukutula nu welu nua upanga." 13Afarisyo akamutambuila, "Ukikuiila mukola; ukuilii nu ako shanga wa tai."14uYesu ai usukiiye akaatambuila, "Anga ize kikuiila mukola, ukuilii nuane ingi tai. Ningile i kianza ni mpumiie nu uko ni nongoe, kuiti unyenye shanga mulingile kumpumile nuko kunongoe. 15Unyenye mukulamula ki muili; unene shanga kumulamula wihi. 16Unene anganamule, ulamuli nuane ingi tai ku nsoko shanga nkoli ning'wene du, ila nkoli palung'wi nu Tata nai undagiiye.17Uugwa, nu miilagiilyo ni lanyu ikilisigwe kina ukuiili nua antu a biili ingi tai. 18Unene ng'wenso niki kuiila, nu Tata nai undagiiye uku nkuiila."19Akamutambuila, "uTata nuako ukoli pii?" uYesu akasukiilya, "unene shanga muningile ga nu Tata nuane shanga mumulingile; anga aza itule muningile unene, aza muzee mulinga nu Tata nuane ga." 20Ai utambue imakani aya aze ukoli pakupi ni tulyo nai watula ukumanyisa mi Itekeelo, hangi kutili ga nung'wi nai umuambile ku nsoko itungo ni lakwe ai latulaa likili kupika.21Uugwa aka atambuila hangi, "Nongoe yane; mukunduma nu kusha mu milandu anyu. uko ku nongoe, shanga muhumile kupembya." 22Ayahudi akaligitya, "Ukulinga mukola, ng'wenso naiza uligitilye, 'uko ku nongoe shanga muhumile kupembya,?"23uYesu aka atambuila, "Mupumiie pihi; unene mpumiie kigulya, Unyenye mia unkumbigulu uwu; unene shanga nia unkumbigulu uwu. 24Ku lulo, ai namutambuilaa kina mukushaa mu milandu anyu. Kwaala muhuiile kina UNENE YUYO, mu kusha mu milandu anyu,"25Ku lulo akamuila, "Uewe wi nyenyu?" uYesu aka atambuila, Ayo nai numutambuie puma u ng'wandyo. 26Nkete makani idu na akuligitya nu kulamula migulya anyu. Ga ni iti, nuanso nai undagiiye ingi wa tai; ni makani nai nigulye kupuma kitalakwe, makani naso kumatambula ku unkumbigulu," 27Shanga akamulinga kina ai watula ukutambula ni enso kutula uTata.28 uYesu akaligitya, Ni mika munyansula migulya uNg'wana nua muntu, papo mukulinga kina UNENE YUYO, ni kina shanga kituma kihi ku umi nuane. Anga uTata nai umanyisilye, kutambula i makani aya. 29Nuanso nai undagiiye ukoli palung'wi nu nene wakili kundeka nig'wene duu, ku iti nkua yihi kituma ayo namu loeeye." 30Itungo uYesu ukuligitya imakani aya, idu ai amuhuiie.31uYesu akaligitya ku awo iAyahudi nai amuhuiie, "Anga itule mukikie mu lukani lane, uugwa mukutula mia manyisigwa ane i tai, 32nu nyenye mukumilinga itai, ni tai ikumuika ilyuuku," 33Akamusukiilya, "Usese ingi ulelwa wang'wa Ibrahimu ni kulu kuulu kukili kutula pihi a utugwa nuihi; ukuligitya uli , "Kuuikwa ilyuuku?"34uYesu ai uasukiiye, Huiili, huiili, kumuila, wihi nuitumaa u mulandu ingi mutung'waa nua mulandu. 35uMutung'waa shanga wikiee mito matungo ihi; ung'wana wikiee mahiku ihi. 36Ku lulo, anga itule Ung'wana wamuike ilyuuku, mukutula alyuuku itai lukulu,"37Ningile kina unyenye mi ulelwa wang'wa Ibrahimu; mukuduma kumbulaga ku nsoko lukani lane lugila ilyoma mukati anyu. 38Kuligitya imakani naiza nimihengile palung'wi nu Tata nu ane, nu nyenye u uu mukituma i makani naiza migulye kupuma ku a tata anyu."39Ai asukiiye nu kumutambuila, "Tata itu ingi Abrahamu," uYesu aka atambuila, anga aza mutule ana ang'wa Ibrahamu, aza muziituma imilimo angwa Ibrahimu. 40Ga ni itungili mukuduma kumbulaga, muntu nai umutambuie i tai kina ai nigulye kupuma kung'wa Itunda. Abrahamu shanga ai witumile iti. 41Mukituma milimo a atata anyu." akamuila , "shanga ai kuleilwe mu ugoolya, kukete utata ung'wi, Itunda."42uYesu aka aila, "Anga itule Itunda ingi Tata wanyu, aza muzee ndowa unene, ku ndogoelyo mpumiie kumg'wa Itunda; ni uu shanganzile ku umi wane, ila ng'wenso undagiiye. 43Ku niki shanga mumaligile imakani ane? Ku nsoko shanga muhumile kugimya ku mija imakani ane. 44Unyenye mi ang'wa tata nuanyu, u mulugu, hangi mukuduma kituma insula nang'wa tata nuanyu. Ai watuilee mubulagi puma ung'wandyo hangi shanga uhumile kimika mu tai ku nsoko itai imutili mukati akwe. Nukuligitya u uteele, ukuligitya kupumiila mu upumoo nu akwe ku nsoko ingi muteele hangi tata nua uteele.45Ga nitungili, ku nsoko kuligitya nituile itai, shanga munihuiie. 46Ingi nyenyu mukati anyu nuku nkuiila kina nkete mulandu? anga itule kuligitya nili itai, ku niki shanga munuhuiie? 47Nuanso nuang'wa Itunda wimijaa imakani ang'wa Itunda; unyenye shanga mukija ku nsoko unyenye shanga mi ang'wa Itunda."48Ayahudi akamusukiilya nu kumuila, "shanga kuligitilye tai kina uewe wi Musamaria hangi ukete hing'wi?" 49uYesu akasukiilya, nimugila u hing'wi; kuiti nu mukuiye u Tata nu ane, nu nyenye shanga munkuiye.50Shanga kuduma ikulyo ni lane; ukoli ung'wi nuidumaa nu kulamula. 51Huiili, huiili, kumuili, anga itule wihi ukuluamba u lukani lane, shanga ukihenga insha lukulu."52Ayahudi akamutambuila, "Itungili kalingaa kina ukete hing'wi. Abrahamu ni anyakidagu ai akule; kuiti ukiligitya, 'Anga itule u muntu ukuluamba u lukani nu lane, shanga ukululya insha'. 53Uewe shanga wimukulu kukila utata itu Abrahamu nai ukule, shanga? Ga ni anyakidagu ai akule, Uewe ukitendisa kina nyenyu?"54uYesu akasukiilya, "Anga itule kikulya mukola, ikulyo lane ingi nankanda; ingi Tata nuane nuenda nkulya - uyo ni mukumutambula kina ingi Itunda wanyu. 55Unyenye mukili kumulinga nuanso, kuiti unene numulingile nuanso. Anga itule nikaligitya, 'shanga numulingile,' nikatula anga unyenye, muteele. Ga ni iti, numulingile ni makani akwe nimaambile. 56uTata nu anyu uAbrahamu ai ulumbiiyee nuikihenga u luhiku nu lane; ai ulihengile hangi ai ulumbiiye."57Ayahudi akamutambuila, "Ukili kupisha i lika nila myaka makumi a taano, nu ewe wamihengaa u Ibrahimu?" 58uYesu aka atambuila, "Huiili, huiili, kumutambuila, ze ikili u Abrahamu kutugwa, UNENE NKOLI," 59Uugwa akahooela i magwe alije kumukua, kuiti uYesu ai wipihiiye nu kupuma kunzi itekeelo.
1Itungo, anga uYesu nai watula ukukila, ai umihengile muntu mupoku puma kutungwa kung'wa akwe. 2Amanyisigwa akwe akamukolya, " Rabi, nyenyu nai witumile u mulandu, muntu uyu ang'wi aleli akwe, watungwa mupoku?"3uYesu akasukiilya, "Shanga muntu uyu ang'wi aleli akwe nai itumile u mulandu, ila milimo ang'wa Itunda ilije ku kunukulwa ku kiila kung'wakwe. 4Kutakiwe kituma i milimo akwe nuanso nai undagiiye itungo ni ikli mung'wi, Utiku upembilye itungo niize kutili nukuhuma kituma u mulimo. 5Matungo nimoli mu unkumbigulu, unene ingi welu nua unkumbigulu."6Ze yakilaa uYesu kuligitya imakani aya, ai utyie imati mu mahalu, akazipya ilolo ku mati nu kumupaka umuntu nuanso mu miho ni malolo. 7Akamuila, longola woge mu kilungu nika Siloam (ikulingasigwa anga 'nai ulagiigwe')." Ku lulo umuntu uyu ai ulongoe, aka kalala, nu kusuka, ukihenga.8Anya kisali a muntu nuanso na awo nai amihengile u ng'wandyo anga mineneelyi ai aligitilye, Itii| uyu shanga yuyo muntu naiwatuilee wikie nu kulompa?" auya ai aaligitilye, "Ingi ng'wenso," 9Ni auya ai aligitilye, Aa, ila wimpyani nu ng'wenso," Kuiti aiwatulaa ukuligitya, " Ingi nene."10Akamutambuila, "Itungili imiho ako apitigwe uli?" 11Akasukiilya, muntu nui atangwaa Yesu aza uzipilye ilolo nu kumpaka i miho ane nu kumbila, ' Longola ku Siloam ukalale.' Ku lulo aza nongoe, nu kukalala, nu kulija kihenga hangi." Akamutambuila, "Ukoli pii?" 12Akasukiilya, "Shanga ningile."13Akamutwala umuntu uyo nai watuilee mupoku ku Afarisayo. 14Kunu ai yatulaa luhiku nula kusupya itungo uYesu naza uzipilye ilolo nu kumapitya imiho akwe. 15Papo hangi iAfarisayo akamukolya aza uligilye uli kihengaa. Ai uatambuile,"Aza uikie ilolo mu miho ane, ni itungili nahumaa kihenga."16Ang'wi a Afarisayo akaligitya, "umuntu uyu shanga upumiie kung'wa Itunda ku nsoko shanga uluambile u luhiku nula kusupya." Auya ai aligitilye, "Ihumikile uli muntu mnya milandu kituma i ilingasiilyo anga izo?" Ku lulo ikatula nu utemanuki mukati ao. 17Papo nai amukoiye u mupoku uyo hangi, "Ukuligitya ntuni migulya akwe ku nsoko umapitilye imiho ako?" u mupoku akaligitya , "Ingi munyakidagu." 18Ga ni tungo ili Ayahudi shanga ai ahuiie kina ai watuilee mupoku nu ng'wenso walijaa kihenga kupikiila nai aitangile i aleli akwe nuanso nai uligilye kihenga.19Ai a akoiye i aleli, Itii, uyu ingi ng'wana wanyu ni mukuligitya ai utugilwe mupoku? uhumile uli itungili kihenga? 20"Iti gwa aleli akwe akamusukiilya, "Kulingile kina uyu ingi ng'wana witu ni kina ai uleilwe mupoku. 21Kinya uli itungili ukihenga, shanga kulingile, nu ng'wenso numupitilye i miho akwe, shanga kumulingile. Mukolyi ng'wenso. Ingi muntu mukulu. Uhumile kitambuilya u mukola.22Aleli akwe ai aligitilye i makani aya, ku nsoko ai aogopile i Ayahudi. Ku iti i Ayahudi ai atulaa akondyaa kigombya kina, anga itule wihi ukulapa kina uYesu ingi Kristo, Ukubagulwa ni Itekeelo. 23Ku nsoko iyi, aleli akwe ai aligitilye, "Ingi muntu mukulu, mukolyi ng'wenso."24Ku lulo ku nkua a kabiili, ai amitangile u muntu nai wakaiyee kutula mupoku nu kumutambuila, "Minkiilye Itunda ikulyo. Kulingile kina u muntu uyu munya milandu." 25Papo muntu uyu ai usukiiye , "Atule ingi munya milandu, unene shanga ningile. Kintu kimg'wi ni nikilingile: ai izaa nimupoku, ni itungili kihenga."26Papo nai amutambuie, " Ukutendee ntuni? Aza umapitilye uli i miho ako?" 27Ai usukiiye, "Nakondyaa kumutambuila, nu nyenye shanga mutegeeye| Ku niki mutakila kija hangi? Nu nyenye shanga muloilwe kutula amanyisigwa akwe ga, shanga uu? 28Ai amutukie nu kuligitya, "Uewe ingi wi mu manyisigwa wakwe, kuiti usese ingi kiamanyisigwa ang'wa Musa. 29Kulingile kina Itunda ai witambuuye nu Musa, kuiti ku muntu uyu, shanga kulingile uko ku upembeeye.30uMuntu uyo akasukiilya nu kuatambuila, Ku niki, ili ingi ikani nila kukuilwa, kina shanga mulingile ku upembeeye, hangi ikili umapitilye imiho ane. 31Kulingile kina Itunda shanga wiategeelya i anya milandu. kuiti anga itule u muntu wihi ukumukulya Itunda nu kituma u ulowa nuakwe, Itunda wimutegeelya.32Puma kandya ku unkumbigulu ikili kukaya nangaluu kigigwa kina wihi umapitilye miho a muntu nai utugilwe mupoku. 33Anga itule u muntu uyu shanga upumiie kung'wa Itunda, shanga aze uzii ituma kihi." 34Ai asukiiye nu kumutambuila, "Ai utugiwe mu milandu nangaluu, nu ewe uku umanyisa u sese?" Papo nai akamuzunsa kupuma mi itekeelo.35uYesu akija kina amuhejaa mi Itekeelo. Ai umuligilye nu kumutambuila, "Umuhuiie u ng'wana nua muntu?" 36Akasukiiya nu kuligitya, "Ingi nyenyu, Mukulu, iti nu nene ndije kumu huiila?" 37uYesu akamutambuila, "Wakondyaa kumihenga, nung'wenso nukitambulya nu ng'wenso yuyo." 38Umuntu uyo akaligitya, "Mukulu, Na huiila," Uugwa akamukulya.39uYesu akaligitya, Ku ulamuli nzile mu unkumbigulu uwu iti kia awo ni shanga ihengaa alije kihenga ni awo ni ihenga atule apoku." 40Ang'wi aAfarisayo nai atulaa palungwi nu ng'wenso akija imakani nanso nu kumukolya, "Nu sese ga kiapoku?" 41uYesu aka atambuila, "Anga aza ize matulaa miapoku, shanga aza muzee tula ni milandu. Ga ni iti, itungili mu kuligitya, 'Kihengaa,' u mulandu nuanyu wiki kiie."
1Huiili, huiili kumutambuila, uyo ni shanga ukingila kukiila mumpita nua itando nila nkolo, kuiti winankila ku nzila ingiiza, muntu nuanso ingi mii hangi muhimbi. 2Nuanso nuingilaa ku ku mulango ingi mudimi nua nkolo.3Ku ng'waakwe u musunja nua mumpita wi muluguilaa. Inkolo yijaa u luli nu lakwe hangi wi yitangaa inkolo ku mina ao nu kuipumya kunzi. 4Nuika ipumya kunzi izo ni akwe, wi itongeela, ni inkolo yi mutyataa, ku nsoko ilingile u luli lakwe.5Shanga ikumutyata u muziila kuiti badala akwe yukumuhuga, ku nsoko shanga yilingile induli nia aziil." 6uYesu ai uligitilye impyani iyi kitalao, kuiti shanga ikamalinga imakani aya naiza utuile ukuligitya kitalao.7uYesu ai uligitilye ni enso hangi, Huiili, huiili, kumutambuila, Unene ni mumpita nua nkolo. 8Ihi nai antongee ingi ii hangi ahimbi, kuiti i nkolo shanga ai iategeeye.9Unene ingi mumpita. Wihi ni ingiila kukiila kitalane, ukugunwa; ukingila mukati nu kupuma, nu ng'wenso uki ligilya u ludimo. 10Umii shanga uzile kwaala kia, kubulaga, nu kulimilya. Nzile iti kina alije u upanga nua kali na kali hangi atule nuenso widu.11Unene ni mudimi nu mukende, uMudimi nu mukende wipumyaa u upanga nu akwe ku nsoko a nkolo. 12uMunya mulimo nu anilwe, ni shanga mudimi, naiza inkolo shanga nsao yakwe, wihengaa i mbugi ipembilye nu kuimanka inkolo. 13Ni imbugi yi iambaa nu kuisapatilya. Wimankaa ku nsoko ingi munya milimo nua kanwa hangi shanga uikee inkolo.14Unene ni mudimi nu mukende, hangi nialingile ni ane, ni enso ni ane aningile unene. 15uTata uningile, nu nene numulingile uTata, nu nene niupumyaa u upanga nuane ku nsoko a nkolo. 16Nkete i nkolo inzuya naza shanga yi itando ili. Nianso ga, ntakiwe kuileta, ni nyenso yukija u luli nulane iti kina itule ikoli idale ling'wi nu mudimi ung'wi.17Iyi yiyo nsoko uTata undoilwe: Nu upumye u upanga nu ane halafu nu uhole hangi. 18Kutili nui uholaa kupuma kitalane, kuiti unene mukola niu pumyaa. Nkete u uhumi nua ku upumya, hangi nkete u uhumi ga nuku uhola. Nilisingiiye ilagiilyo ili kupuma kung'wa Tata."19Utemanuki ukapumila hangi mu Ayahudi ku nsoko a makani aya. 20Idu ao akaligitya, "Ukete hing'wi hangi ingi muhali. Ku niki mukumutengeelya?" 21Auya akaligitya, "Aya shanga makani a muntu nu halinkaniwe ni ahing'wi. uHing'wi uhumile kumupitya i miho u mupoku?"22Uugwa ikaza i siku kuu a kuika u wakfu iYerusalemu. 23Ai yatulaa itungo nila ulyuuku, nu Yesu ai watulaa ukugenda mi Itekeelo mu kianda ni kang'wa Selemani. 24Uugwa iAyahudi nai akamupilimikiilya nu kumutambuila, "Kupikiila nali ukuuika mu witumbi? anga ize uewe ingi Kristo, kuile kihenga.25uYesu akasukiilya, "Nakondyaa kumutambuila kuiti shanga muhuiie. Milimo nikituma ku lina ni lang'wa Tata nuane, nianso iku kuila migulya ane 26Ga ni iti shanga mu huiie ku nsoko unyenye shanga mi nkolo yane.27Inkolo ni ane yukija u luli nulane; Ni ilingile, ni nyenso yukuntyata unene. 28Ni yinkiiye u upanga nua kali na kali; shanga yukulimila nangaluu, hangi kutili ga nung'wi nuika isapula kupuma mu mikono ane.29uTata nu ane, nai uninkiiye nianso, ingi mukulu kukila ni angiiza ihi. hangi kutili ga nung'wi nukete u uhumi nua kuasapula kupuma mu mikono ang'wa Tata. 30Unene nu Tata ki palung'wi." 31Akakenka i magwe iti amutulangwe hangi.32uYesu aka asukiilya, "Nakondya kumulagiila milimo idu ni miza kupuma kung'wa Tata. Ku milimo ni uli mu nanso muloilwe kuntulanga imagwe?" 33iAyahudi akamusukiilya, "Shanga ku ukutulanga image ku mulimo wihi nu uziza, kuiti ku kukunka, ku nsoko uewe, nuili wi muntu, ukitendiisa kina Itunda."34uYesu aka asukiilya, "Shanga ai ikilisigwe mu malagiilyo anyu, 'Aindigitilye, "Unyenye mi itunda?" 35Anga itule ai uitangile mi Itunda, ku awo naza Lukani nu lang'wa Itunda ai liaziie (nu Ukilisigwa shanga uhumile kubunangwa), 36mukuligitya migulya a uyo naiza u Tata umupumilye nu kumulagiilya mu unkumbigulu, 'Ukukunka,' ku nsoko ai ndigitilye, ''unene ni ng'wana wang'wa Itunda'?37"Anga itule shanga kituma i milimo ang'wa Tata nuane, muleke kuni huiila. 38Ga ni iti anga itule kituma i milimo, anga itule shanga munihuiie, huiili i milimo iti kina muhume kulinga uTata ukoli mu kati ane nu nene nkoli mukati ang'wa Tata." 39Akagema hangi kumuamba uYesu, kuiti akalongola yakwe kupuma mu mikono ao.40uYesu akalongola yakwe hangi ki itumbi nila Yordani nkika naiza uYohana ai watulaa ukoja u ng'wandyo, nu kikie kuko. 41Antu idu akapembya kung'wa Yesu. Ai alongolekile kuligitya, "uYahana tai shanga ai witule i ilingasiilyo yihi, kuiti imakani ihi nai umaligitilye uYohana migulya a muntu uyu ingi a tai." 42Antu idu akamuhuiila uYesu pang'wanso.
1Uugwa muntu ug'wi ilina nilakwe Lazaro ai watulaa mulwae. Ai upembeeye ku Bethania, Kijiji kang'wa Mariamu nu muluna nuakwe uMartha. 2Ai watulaa Mariamu yuyo yuuyo nai umupuguhie uMukulu nu kumupyagula i migulu akwe ku nsingi ni akwe. naiza mulunaa akwe Lazaro ai watulaa mulwae.3Papo i luna awa ai alagiiye u lukani kung'wa Yesu nu kuligitya, "Mukulu, goza uyo nu muloilwe ukulwala." 4uYesu nai wakija akaligitya, "Ulwae uwu shanga wansha, kuiti, badala akwe ingi ku nsoko i ikulyo ni lang'wa Itunda iti kina ng'wana nuang'wa Itunda walije kukuligwa mu ulwae uwu."5uYesu ai umuloilwe u Martha nu muluna nu akwe nu Lazaro. 6Nai wakija kina uLazaro ingi mulwae, uYesu ai wikie mahiku a biili ikilo ku kianza nai ukoli. 7Uugwa ze yakilaa a ili ai uaiie i amanyisigwa akwe , "Kweni ku Uyahudi hangi."8Amanyisigwa akamutambuila, "Rabi, Ayahudi ai atula akugema ku utulanga magwe, nu ewe uloilwe kusuka kung'wanso hangi?'" 9uYesu aka atambuila, I matngo a mung'wi shanga ikumi na abiili? Muntu nukugenda u mung'wi shanga uhumile ku kumpa, ku nsoko ukihenga ku welu nua mung'wi.10Ga ni iti, anga itule wika genda utiku, uku kumpa ku nsoko u welu ukutili mukati akwe." 11uYesu akaligitya imakani aya, ni ze yakilaa imakani aya, aka atambuila, "Muhumba miitu uLazaro walala, kuiti nongoe iti kina ndije kumuusha kupuma mu tulo."12Uugwa i amanyisigwa akamutambuila, 'Mukulu, anga itule ulae, ukuuka. 13Itungo ili uYesu ai watulaa ukuligitya nkani nia nsha ang'wa Lazaro, kuiti nianso ai asigiie ukutambula migulya a kulala tulo. 14Uugwa uYesu akatambula nienso kihenga, "uLazaro wakuzaa,15Nkete u lowa kunsoko anyu, kina aza nikutili ku ng'wanso iti kina mulije kuhuiila. Kwini kung'waakwe." 16Uugwa uTomaso, nai witangwaa ituti, ai uatambuie i amanyisigwa auya, "Nu sese ga kweni kushe palung'wi nu Yesu."17Itungo uYesu nai wakapembya, ai uhangile kina uLazaro wakondya kutula mukibiila mahiku anne. 18Ni nyenso iBethania ai ikoli pakupi ni Yerusalemu anga kilomita makumi anne na ataano iti. 19Idu mukati a Ayahudi akaembya kung'wa Martha nu Mariamu kuahongeelya kunsoko a muluna ao. 20Papo uMartha nai wakija kina uYesu wapembyaa, ai ulongoe kutankana nu ng'wenso, kuiti uMariamu akalongoleka kikie mi ito.21Papo uMartha akamutambuila uYesu, "Mukulu, anga aza utule papa, uheu nuane shanga azaa uzeesha. 22Ga ni itungili, ningile ya kina lihi nuikalompa kupuma kung'wa Itunda, ukuinkiilya." 23uYesu akamutambuila, uheu nuako ukiuka hangi."24uMartha akamuila, ningile kina ukiuka mu wiuki nua luhiku nula mpelo." 25uYesu akamuila, "Unene ingi wiuki nu upanga; nuanso nu nihuiie, anga itule ukusha, ga ni iti ukutula ukikie; 26nu ng'wenso nuikie nu kunihuiila unene shanga ukusha, uhuiie ulu?"27Akamutambuila, "Ee, Mukulu nihuiie kina uewe ingi wi Kristo, Ng'wana nuang'wa Itunda, ng'wenso nu pembilye mu unkumbigulu." 28Nai wakondya kuligitya ili, akalongolaa yakwe kumitanga u muluna akwe uMariamu ku ki mpinyimpinyi. Akaligitya, uNg'walimu ukoli apa ukuitanga." 29uMariamu nai wakija aya, ai unyansukile ku upepele nu kulongola kung'wa Yesu.32Nu ng'wenso uYesu aiwatulaa wakili kuza mukati a kijiji, ila ai watulaa ukoli ikianza nai utankanie nu Martha. 30Uugwa Ayahudi nai akoli nu Mariamu mi ito ni awo nai atulaa akumuhongeelya , nai akamihenga ukunyansuka ku upepeele nu kupuma kunzi, ai amutyatile; aze asigiie kina ulongoe ku kibiila iti kina wende walile kuko. 31Uugwa uMariamu, nai wakapika pang'wanso uYesu nai ukoli nai wakamihenga nu kugwa pihi a migulu akwe nu kumuila," Mukulu, anga aza utule ukoli papa, muluna ane shanga aza uzeesha."33uYesu nai wakamihenga ukulila, ni Ayahudi nai azile palung'wi nu ng'wenso ai atulaa akulila ga, ai uhongeeye mu nkolo nu kuhusha; 34akaligitya, "Mumulalikilye pii? akamutambuila, Mukulu, Pembya ugoze." 35uYesu akalila.36Papo iAyahudi akaligitya, "Goza nai umuloilwe uLazaro|" 37Kuiti i auya mu kati ao akaligitya, "Shanga yuyu, muntu nai umapitilye i miho ang'wa uyo nai watuile mupoku, shanga aza uhumile kumuzipya u muntu uyu waleke kusha?"38Uugwa uYesu, aze ukuhongeelya mu umi nuakwe hangi, akalogola mu kibiila. Itungili ai latulaa ikulungi, ni igwe li ikilwe migulya akwe. 39uYesu akaligitya, Liheji igwe. "uMartha, muluna nuakwe uLazaro, nuanso nai ukule, akamuila uYesu, "Mukulu, ku itungo ili, muimba ukutula waolaa, ku nsoko wakondya kutula muimba ku mahiku anne." 40uYesu akamuila, "Unene shanga aza nukuiie kina, anga uhuiile, ukihenga ikulyo ni lang'wa Itunda?"41Ku lulo akaliheja igwe. uYesu akanyansula imiho akwe migulya nu kuligitya, "Tata, nukulumbile ku nsoko untegeeye. 42Aza ningile kina wintegeelya nkua yihi, kuiti ingi ku nsoko a milundo nuimikile ku mpilimikiilya kina ndigitilye aya, iti kina alije kuhuiila kina uewe undagiiye."43Ze yakilaa kuligitya aya, ai uli ile ku luli lukulu, "Lazaro, puma kunzi|'" 44Mushi ai upumule kunzi utungilwe i mikono ni migulu ku sanda ni kiikila, nu usu nu akwe ai utungilwe mukako" uYesu aka atambuila, "Mutunguili mu muleke walongole."45Uugwa iAyahudi idu nai azile kung'wa Mariamu nu kihenga uYesu naza witumile, ai amuhuiie; 46kuiti ang'wi ao ai alongoe ku Afarisayo nu kuaila imakani naza witumile uYesu.47Uugwa akulu a Akuhani ni Afarisayo akilundiila palung'wi mu kianda nu kuligitya, Ku utenda ntuni? uMuntu uyu ukituma ilingasiilyo idu. 48Anga itule ku umuleka iti wing'wene duu, ihi aku muhuiila; iArumi akupembya nu kuhola yihi i kianza kitu ni ihi itu."49Ga ni iti, muntu ung'wi mu kati ao, Kayafa, nai watuile Kuhani Mukulu ng'waka nuanso, aka atambuila, 50"Shanga mulingile kihi lukulu. Shanga musigile kina izipie ku nsoko anyu kina muntu ung'wi utakiwe kusha kunsoko a antu kukila ingu wihi kulimila."51Aya shsnga ai umaligitilye kunsoko akwe mukola, badala akwe, kunsoko ai watulaa kuhani mukulu ung'waka nuanso. ai ulotile kina uYesu ukusha kunsoko a ingu, 52hangi shanga kunsoko a ingu ling'wene duu, ila uYesu walije u uu kuilingiila i ana ang'wa Itunda naza asapatie nkika nia kuli kuli. 53Ku lulo kandiilya u luhiku nu lanso nu kulongoleka akanonia nzila a kumubulaga.54uYesu shanga ai ugendile hangi kihenga mu Ayahudi, ila ai uhegile pang'wanso nu kulongola ihi nikoli pakupi ni ibambazi mu kisali ni kitangwaa Efraimu. Pang'wanso akikie ni amanyisigwa. 55Ila i Pasaka a Ayahudi ai atulaa pakupi, ni idu aka nankila kulongola ku Yerusalemu kunzi a kisali ze ikili i pasaka iti alije ki elya akola.56Ai atulaa akumuduma uYesu, nu kutambula kila ung'wi nai atulaa imikile mi Itekeelo, "Mukusiga ntuni? kina shanga uzile mu siku kuu?" 57Itungo ili i akulu a akuhani ni Afarisayo ai atulaa apumyaa ilagiilyo kina anga itule ung'wi ukulinga kina uYesu ukoli, utakiwe kupumya impola iti kina alije kumuamba.
1Mahiku mutandatu ze ikili ipasaka, uYesu ai wendile ku Bethania, kai ukoli uLazaro, nuanso nai umiukilye ku puma mu ashi. 2Ila akamuzipilililya indya nia mpindi kuko, nu Martha akamuaiilya, itungo nilanso uLazaro ai watulaa ung'wi ao nua awo nai ikie mu ndya palung'wi nu Yesu, 3Hangi uMariamu akahola i ratili a manyukiilo nai azipigwe ku nadro nziza, ikete nsailo nkulu, akamupuguhila uYesu mu migulu, nu kumupyagula i migulu ku nsingi ni akwe; ito lihi likizula u unyunki nua manyunkiilo.4uYuda Iskariote, ung'wi nua awo ia manyisigwa akwe, naiza yuyo nuika mugumaniilya uYesu, akaligitya. 5Ku niki i manyunkiilo aya shanga aza aguigwe ku dinari magana ataatu nu kinkiiligwa i aula?" 6Nu ng'wenso ai uligitilye nanso shanga kuaisiilya aula, ila ku nsoko ai waatuilee mii; ung'wenso yuyo ai watuile uambiie i mbugulu a mpia hangi ai watuilee wiholaa ing'wi nai aiekilwe mung'wanso kunsoko akwe mukola.7uYesu ai uligiyilye, muleke waike nukete ku nsoko a luhiku nula uikwi nu ane. 8i aula mukutula nienso mahiku ihi, kuiti shanga mukutula nu nene mahiku ihi."9Iti gwa i umbi ikulu ni la Ayahudi nai alijaa kulinga nia kina uYesu ukoli kuko, ni eso akapembya shanga kunsoko ang'wa Yesu duu. Ila amihenge nu Petro nai umiulilye kupuma mu ashi. 10Ni enso i akulu a kuhani akazipya lukani iti amubulage u Lazaro; 11ndogoelyo kunsoko ayo imakani akwe idu mu Ayahudi ai alongoe yao nu kumuhiila uYesu12Nu luhiku nula kabiili lakwe i umbi ikulu ai lizile mu siku kuu. Nai akija kina uYesu upembilye ku Yerusalemu, 13ai ahoile i ntambi nia makota a mitende nu kupuma kunzi kulongola kumusingiilya hangi akakua iyogo, "Hosiana| Ukendepilwe nuanso nu pembilye ku lina nila Mukulu, Mutemi nua Israeli."14uYesu ai umuligilye u ng'waa ndogwe akanankila; anga uu nai ukiliseigwe. 15Leka kitumba munanso nua Sayuni; goza, uMutemi nuako upembilye, unankie ng'waa ndogwe."16Amanyisigwa akwe shanga ai amalingile imakani aya apo u ng'wandyo; kuiti uYesu nai wakakuligwa, papo nai akimbukiiye nia kina imakani aya ai ukiliseigwe nuanso nia kina itumile imakani aya kitalakwe.17Uugwa idale ilo nila antu nai akoli palung'wi nu Yesu itungo nai umitangile uLazaro kupuma mu kibiila, aka kuiila ku auya. 18Hangi ai ituile ga ni kunsoko iyi kina idale nila antu ai alongoe kumusingiilya ku nsoko ai igulye kina witumile ikilingasiilyo nikanso. 19iAfarisayo akitambulya i enso ku enso, Goza, itungili shanga muhumile kituma kihi; goza, u unkumbigulu walongolaa kitalakwe."20Itungili ang'wi a Ayahudi ai atulaa mu kati ao mu awo nai atulaa alongoe kipolya mu siku kuu. 21Awa ai amuhangile uFilipo, naiza upumiie ku Bethsaida a ku Galilaya, akamulompa aze ligitya, "Mukulu, usese kukete nsula kumihenga uYesu." 22uFilipo akalongola akamutambuila uAndrea; uAndrea nu Filipo akalongola nu kumutambuila uYesu.23uYesu aka asukiilya, Isaa apika ku nsoko a ng'wana nuang'wa Adamu ku kuligwa. 24Huiili, huiili, kumutambuila, imbeu a ngano anga ileke kugwa mi ihi nu kusha, ikiee uu ing'wene duu, ila anga ishe, ikupa nkali idu.25Nuanso nululoilwe u likalo nu lakwe ukululimilya; ila nuanso nu lubipiwe u likalo nu lakwe mu unkumbigulu uwu uku uhuja ga u upanga nua kali na kali. 26Muntu wihi anga wanzailye unene, nu antyate, nu nene kunkoli, papo nu munyamilimo nuane nuikatula ukoli. Muntu wihi nuikanzaiilya, uTata ukumukulya.27Itungili i nkolo ane ahusha: nu nene ndigitye uli? 'Tata, ungune mu saa iyi" kuiti ingi ku isigo ili nimipikiie i saa iyi. 28Tata, ulikulye i lina ni lako." Uugwa luli lukaza nu kuligitya "Nalikulyaa nu nene kulikulya hangi." 29Ila ianza nai limikile pakupi ni enso akija, akaligitya nia kina yatula nu mulilo, Auya ai aligitilye, "Malaika witambuuye nu ng'wenso."30uYesu akasukiilya nu kuligitya, Luli ulu shanga luzile ku nsoko ane, ila kunsoko anyu. 31Itungili ulamulwa nua unkumbigulu uwu ukoli; Itungili u mukulu nua unkumbigulu uwu ukugung'wa kunzi.32Nu nene anga nyansulwe migulya ihi, kualuta ihi kitalane." 33Ai wituntile nanso azelagiila ingi nshile kii nuikasha.34Ianza likasukiilya, "Usese kigulye mi lagiilyo nia kina uKristo ukikie i kali na kali. Nu ewe kuligitya uli, 'Ng'wana nuang'wa Adamu kusinja wanyansulwe migulya'? uyu u ng'wana nua muntu ingi nyenyu?" 35Ila uYesu aka atambuila, "Welu ukoli palung'wi nu nyenye itungo iniino. Longoli nsoko mukete u welu, iti kina i kiti kileke kumuhumiilya. Nuanso nui longolaa mukiti shanga ulingile kulongoe. 36Mukili mukete u welu." uYesu ai umaligitilye ni hangi akalongola yakwe akipiha aleke kumihenga.37Ga ni iti uYesu aiwitumile ilingasiilyo idu kinya nianso ntongeela ao, akili shanga akahuiila. 38iti lipikiile ikani ni lang'wa Isaya, nai uligitilye; "Mukulu, ingi nyenyu nai uhuiie inkani yitu? Nu mukono nua Mukulu ukunukuiwe nyenyu?"39Yiyo nsoko ni anso shanga ai ahuiie, ndogoelyo uIsaya ai uligitilye hangi, 40"Uapokuuye imiho, nu kuitenda nkaku i nkolo ni ao; aleke kihenga ku miho ao nu kulinga ku nkolo ni ao, nu kugunika nu nene nikaanguna."41uIsaya ai uligitilye imakani nanso kunsoko ai wihengile ikulyo nilang'wa Yesu nu kuligitya inkani niakwe. 42Ga ni iti, ga i akulu idu ai amuhuiie uYesu; kuiti ku nsoko iAfarisayo, shanga ai alapile iti aleke kubagulwa ni Itekeelo. 43Ai iloile ikulyo ni ana adamu kukila ikulyo nilipembeeye kung'wa Itungo.44uYesu akanyansula ululi nu kuligitya, "Nuanso nunihuiie unene, shanga unihuiie unene duu ila nu ng'wenso nai undagiiye unene, 45nuanso nunihengile unene umihengile nuanso nai undagiiye.46Unene nzile anga welu mu unkumbigulu iti kila muntu nu nihuiie unene waleke kikie mu kiti. 47Anga itule umuntu wihi ukija imakani ane kuiti waleke kumaamba, unene shanga kumulamula; ndogoelyo shanga ainzile iti nu ulamule u unkumbigulu, ila nuugune u unkumbigulu.48Nuanso nui nihitaa unene hangi shanga wimagombaa imakani ane, ukete nui mulamulaa; lukani nulanso ni nululigitilye lulo nulikamulamula uluhiku nula mpelo. 49Ndogoelyo unene shanga ai ndigitilye ku umi nuane du. Ila ingi Tata nai untwae, ng'wenso mukola ai undagiiye ni nikamatambula nu kumaligitya. 50Nu nene ningile nia kina ilagiilyo nilakwe ingi upanga nua kali na kali; ila nanso nikuligitya unene - anga uTata nai umbiie, uu gwa kulingitya kitalao."
1Itungili ze ikil i siku kuu a pasaka, ku nsoko uYesu ai ulingile kina isaa akwe apikiila naiza ukupuma mihi iyi nu kulongola kung'wa Tata, aze wakili ua loilwe i antu akwe naza akoli mihi, ai ualoilwe impelo. 2Nu mulugu ai watulaa wakondyaa kuikwa mu nkolo ang'wa Yuda Iskariote, ng'wana nuang'wa Simioni, kumugumaniilya uYesu.3uYesu ai ulingile kina uTata waikaa i intu yihi mu mikono akwe ni kina upumiie kung'wa Itunda ni ai watulaa ulongoe hangi kung'wa Itunda. 4Akauka mu ndya nu kaila pihi u ng'wenda nuakwe nua kunzi. Uugwa ai uhoile i taulo nu kitunga mkola. 5Uugwa akaikila imazi mi ibakuli nu kandya kuakalalya i migulu i amanyisigwa akwe nu kuapyagula ni taulo naiza ai witungile ng'wenso mukola.6Wakiza kung'wa Simioni Petro, nu Petro akamuila, "Mukulu, Uloilwe kunkalalya i migulu ane?" 7uYesu akasukiilya nu kumutambuila, "Nikulituma shanga ulilingile itungili, kuiti ukulinga panyambele," 8uPetro akamutambuila, "Shanga ukunkalalya imigulu ane nanguluu." uYesu akamusukiilya "Anga itule shanga kuukalalya, shanga ukutula ni kipango palung'wi nu nene," 9uSimioni Petro akamutambuila, "Mukulu, leke kunkalalya i migulu ane duu, ila ga ni mikono ni itwe ni lane."10uYesu akamutambuila, Wihi niiza wakondya koga shanga uloilwe koga kwaala i migulu akwe, hangi watulaa ng'welu u muili nuakwe wihi, unyenye matuilee mielu, kuiti shanga mihi." 11Kunsoko uYesu ai ulingile uyo nuika mugumaniilya; iyi yiyo nsoko ai uligitilye, shanga mihi matuilee mielu."12Matungo uYesu nai watulaa waakalalya i migulu ao nu kutula waholaa ung'wenda nuakwe nu kikie hangi, ai uatambuie, "Itii mukilingile iko naza nu mutendee? 13Mukunintanga unene "Ng'walimu" nu Mukulu iti mukuligitya tai, ndogoelyo uu yili. 14Anga itule unene Mukulu nu ng'walimu, nu mukalaaye i migulu anyu, nu nyenye ga mutakiwe kuakalalya i ianyu imigulu. 15Kunsoko naminkiilya impyani iyi kina unyenye ga mutende anga unene ni nitumile kitalanyu.16Huiili, huiili, Kumuila, umutugwa shanga mukulu kukila umukulu nuakwe; ang'wi uyo niiza ulagiigwe ingi mukulu kukila uyo numulagiiye. 17Anga itule ulingile imakani aya, ukendepilwe anga witume. 18Shanga kuligitya kutula unyenye mihi, kunsoko nialingile awo naza niaholanilye - ila kuligitya aya iti kina u ukilisigwa uhume kukaminkiiligwa; Nuanso nuilizaa u mukate nuane unyansuiye i kintiginyo kakwe.19Kumutambuila ili itungili ze ikili kupumila iti kina ni likapumila, muhume kuhuiila kina unene NG'WENSO. 20Huiili, huiil, kumuila, nuinsingiilya unene wimusingiilya naiza kumulagiilya, nu uyo nuinsingiilya unene wimusingiilya uyo nai undagiiye unene."21Matungo uYesu nai ukumaligitya aya,ai unyomekile mu nkolo, ai ukuiie nu kuligitya, Huiili, huiili, kumutambuila kina ung'wi mu kati anyu ukungumaniilya." 22iAmanyisigwa akwe akigozenkania, aze akuiwe ingi kunsoko ang'wa nyenyu aza uligitilye.23Ai ikoli mu meza, ung'wi nua amanyisigwa akwe wipantamiiye mu kikua kang'wa Yesu uyo naiza uYesu umuloilwe. 24uSimioni Petro ai umukoiye u mumanyisigwa uyu nu kuligitya, "Kuile ingi nu uli naiza kung'wakwe ukutambula." 25Mumanyisigwa uyo nai wipantamiiye mu kikua kang'wa Yesu nu kumutambuila, "Mukulu, ingi nyenyu?"26Uugwa uYesu ai usukiiye, "Ingi kung'waakwe uyo ninika liilya intonge a mukati nu kuminkiilya," Iti gwa nai watula waliilya umukate, ai uminkiiye uYuda ng'wana wang'wa Simioni Iskariote. 27Ni ze yakilaau mukate, uMulugu ai umingiie. Uugwa uYesu akautambuila, Iko naza uloilwe kituma kaya ukitume.28Itungili kutili umuntu mu meza ai ulingile nsoko ang'wa Yesu kuligitya ikani ili kung'waakwe. 29Ang'wi ao ai asigile kina, ku nsoko uYuda ai uambile imbugulu a mpia, uYesu ai umutambuie, "Gula i intu ni kuitakile kunsoko a siku kuu," ang'wi kina utakiwe kupumya kintu ku aula. 30Ze yakilaa uYuda kusingiilya u mukate, ai ukaiye kupuma kunzi hangi ai yatulaa utiku.31Matungo uYuda nai watula wahegaa, uYesu ai uligitilye, "Itungili u ng'wana nuang'wa Adamu wakuligwa, hangi Itunda wakuligwa mu ng'waakwe. 32Itunda uku mukulilya mu ng'waakwe mukola, hangi ukukaya kumukulya. 33Ang'yinya aniino, nkoli palung'wi nu nyenye itungo iniino, Mukunduma, ni anga nai niatambuie i Ayahudi, 'Kunongoe, shanga muhumile kupembya,' itungili kumutambuila nu nyenye ga.34Kuminkiilya ilagiilyo igeni, kina milowe; anga unene naza numuloilwe unyenye, uu nu nyenye ga mutakiwe kilowa unyenye ku nyenye. 35Kunsoko a ili iantu akulinga kina unyenye mi amanyisigwa ane, anga itule mukete u ulowa ku kila ung'wi nu muya."36uSimioni Petro ai umutambuie, "Mukulu, ulongoe pii?" uYesu akasukiilya, "Nkika ku nongoe ku itungili shanga ukuhuma kuntyata, kuiti ukuntyata panyambele." 37uPetro akamutambuila, "Mukulu, ku niki ndeke ku utyata ga ni itungili? Unene kulupumya u likalo nula ne ku nsoko ako." 38uYesu akasukiilya, "Itii uku lupumya u likalo nulako kunsoko ane? Huiila huiila kuutambuila, i nsambaligugu shanga ikukunkula ze ikili kunihita nkua itaatu."
1Leka kulekela inkolo ako kutula mu lwago. Umuhuiie Itunda ni huiile ga nunene. 2Mi ito nilang'wa Tata nuane lukoli u likalo lidu nula kikie; anga aza ihite kutula iti, aza izee natula nakutambuila, ku nulanso nongoe kuzipiililya kianza kunsoko ako. 3Anga nongole nu kumu zipiililya i kianza, nikapemya hangi kumusingiilya kitalane, iti ikianza ni nkoli nu nyenye ga mutule mukoli.4Mulingile i nzila ku nongoe, 5uTomaso ai umutambuie uYesu, "Mukulu, shanga kulingile i kianza kulongoe; Itii! ku uhuma uli kulinga inzila? 6uYesu ai umutambuie, "Unene yiyo nzila, tai nu upanga; kutili nu uhumile kupemya kung'wa Tata kwaala kukiila kitalane. 7Anga aize muningile unene, aize matulaa mamulingaa nu Tata ga; kandiilya itungili nu kulongoleka mamulingaa hangi mamihengaa u ng'wenso."8uPhilpo ai umutambuie uYesu, "Mukulu, kulagiile uTata ni iti ikutula yakondya." 9uYesu akamutambuila, "Shanga natulaa palung'wi nu nyenye ku itungo ilipu, hang ukili shanga uningile unene,Philipo? Wihi nuanihengilee unene wamihengaa uTata; Kinya uli ukuligitya, 'kulagiile uTata?10Shanga muhuiie kina unene nkoli mukati ang'wa Tata, nu Tata ukoli mukati ane, Makani ni kumaligitya kitalanyu shanga kumaligitya ku isigo nilane mukola, badala akwe, ingi Tata nuikiie mukati ane nukituma u mulimo nuakwe. 11Nihuiili unene, kina nkoli mukati ang'wa Tata, nu Tata ukoli mukati ane; Ga ni iti nihuiili unene ku nsko a milimo ane kulu kuulu.12Huiili, huiili, kumuila, nuanso nunihuiie unene, milimo iyo ni nitumaa, ukituma ga ni milimo iyi; nangi ukituma ga ni milimo mikulu ku nsoko nalongolaa kung'wa Tata. 13Kihi anga mulompe ku lina nilane, nikituma iti kina uTata wahume kukuligwa mu ng'wana. 14Anga mulompe kintu kihi ku lina nilane, nilanso kituma.15Anga mundowe, mukuamba i malagiilyo ane. 16Hangi nika mulompa uTata, Nu ng'wenso ukuminkiilya u muaiilya mungiiza iti kina ahume kutula palung'wi nu nyenye i kali na kali. 17Ng'wau Ng'welu nua tai. u Unkumbigulu shanga uhumule kumusingiilya nuanso ku nsoko shanga umihengile, ang'wi kumumanya nuanso. Ga ni iti unyenye mumulingile nuanso. Kuiti wikiie palung'wi nu nyenye nu kutula mukati anyu.18Shanga kumuleka ming'wene; Nikasuka kitalanyu. 19Ku itungo ihelu, u unkumbigulu shanga ukunihenga hangi, kuiti unyenye mukunihenga. Ku nsoko ni kiie, ga nu nyenye mukikie. 20Mu luhiku nulanso mukulinga kina unene nkoli mukati ang'wa Tata, ni kina unyenye mukoli mukati ane, ni kina unene nkoli mukati anyu.21Wihii nui ambaa i malagiilyo ane nu kituma, yuyo ung'wi niiza undoilwe unene; hangi niiza undoilwe unene wikalowa nu Tata nuane, Hangi nikamulowa hangi nikigeeleka unene mukola kitalakwe." 22uYuda (shanga Iskariote) akamuila uYesu, "Mukulu, Itii ingi ki ntuni kikupumila kina ukigeeleka mukola kitaitu ni shanga ku unkumbigulu?23uYesu ai usukiiye akamutambuila, "Anga ize wihi ukundowa, ukuluamba u lukani nu lane, nu Tata nuane ukumulowa, hangi kikapembya nu kuzipya likalo litu palung'wi nu ng'wenso. 24Wihi niiza shanga undoilwe unene , shanga wiambaa u lukani nulane. Lukani naza mukija shanga lane ila lang'wa Tata naza undagiiye.25Nimaligitilye imakani aya kitalanyu, itungo ni nkili kikie mukati anyu. 26Ga ni iti, uMupoeelyi, Ng'wau Ng'welu, naiza uTata ukumulagiilya ku lina lane, ukumumanyisa i makani ihi hangi wikamutenda mukimbukiilye ihi naiza nimaligitilye kitalanyu. 27U ulyuuku, kuminkiilya ulyuuku nuane unyenye, shanga kuminkiilya uwu anga unkumbigulu nuipumyaa. Leki kuzipyi inkolo nianyu kutula nu lwago, nu woa.28Ai migule iti nai numutambuie, 'Nongoe yane, hangi nikasuka kitalanyu, 'Anga aza ize mundoilwe unene, aza muze mukete ulowa kunsoko nongoe kung'wa Tata, kunsoko uTata ingi mukulu kukila unene. 29Itungili nakondyaa kumutambuila ze ikili kupumila iti kina, itungo anga lipumile, muhume kuhuiila. 30Shanga kutambula nu nyenye makani idu, kunsoko mukulu nua ihi iyi upembilye, Nuanso mugila ingulu migulya lane, 31kuiti kina u unkumbigulu ulije kulinga kina numuloilwe uTata, nitumaa iko uTata nukundagiilya unene, anga iti nai uninkiiye ilagiilyo. Nyansuki, hangi kupume i kianza iki.
1Unene ni muzabibu nua tai, nu tata nuane ingi mulimi nua mizabibu. 2Kila itambi mukati ane niiza shanga lipaa i nkali wi lihenguila, ni kila itambi ni llipaa inkali wilelyaa iti kina lihume kupa ikilo.3Unyenye yakondaa kutula mielu kunsoko a lukani naza nakondyaa kumutambuila. 4Mikie mukati ane, nu nene mukati anyu. Anga itambi ni shanga lihumile kupaa ling'wene, anga lihite kutula mu muzabibu, ga ni iti unyenye, anga muhite kikie mukati ane.5Unene ingi ni muzabibu; unyenye mi ntambi. Nuikiie mukati ane nu nene mu kati akwe, muntu uyu wipezaa nkali idu, kunsoko anga ize shanga nene shanga muhuile kituma ikani lihi. 6Anga itule muntu wihi shanga ukusaga mukati ane, ukugung'wa anga itambi nukuma; antu ilingiila i ntambi nu kugumila mu moto, nu kulimila. 7Anga itule mukikie mukati ane, hangi anga imakani ane ikie mukati anyu, lompi lihi ni muloilwe, nu nyenye mukutendelwa.9Mu ili uTata nuane ukuigwe, kina mipezaa nkali idu ni kina ingi mi amanyisigwa ane. 8Anga uTata nuane nai undoilwe unene, Ga nu nene namulowaa unyenye; ikii mu ulowa nuane.10Anga itule mikaamba i malagiilyo ane, mukikie mu ulowa nuane anga ni mambiie i malagiilyo ang'wa Tata nu ane nu kikie mu ulowa nuakwe. 11Ni maligitilye i makani aya kitalanyu iti kina iloeelya nilane litule mukati anyu ni iti kina iloeelya ni lanyu litulike kutula likondaniie.12Ili lilo ilagiilyo nilane, kina milowe unyenye ku nyenye anga nai numuloilwe unyenye. 13Kutili u muntu nukete u ulowa ukulu kukila uwu, kina walupumye u likalo nu lakwe ku nsoko a ahumba uya.14Unyenye mi ahumba iane anga itule mukituma ayo ni neenda mulagiilya. 15Shanga kumitanga atugwa, ku nsoko u mutugwa shanga ulingile iko nuitumaa u mukulu nuakwe. Numitangile unyenye ahumba iane. ku nsoko namukumuila i makani ihi naiza nigulye kupuma kung'wa Tata.16Shanga ai muniholanilye unene, ila unene ai numuholanilye unyenye nu kumuika mulongole mupe inkali, ni nkali yanyu ilije kikie. Ili likoli iti kina kihi ni mukulompa kung'wa Tata ku lina ni lane, ukuminkiilya. 17Makani aya kumulagiilya, kina milowe kila muntu nu muya.18Anga ize u unkumbigulu ukumubipilwa, mulinge kina ai umbipiwe unene ze ikili kumubipilwa unyenye. 19Anga aza mutule mia unkumbigulu, u unkumbigulu aza uzee mulowa anga mia kitalao; Kuiti ku nsoko shanga mia unkumbigulu hangi kunsoko ai numuholanilye kupuma mu unkumbigulu, ingi kunsoko ili u unkumbigulu wimubipilwa.20Kimbukiilyi ikani naiza numutambuie, 'uMutugwa shanga mukulu kukila umukulu nuakwe, 'Anga itule ai anagilye unene, akumaja nu nyenye ga; Anga izee ai a ambile u lukani nulane, ai azee amba nulu nulanyu ga. 21Akumutendeela makani aya ihi kunsoko a lina ni lane kunsoko shanga amulingile uyo numulagiiye. 22Anga aza itule shanga aza nzile nu kuatambuila, shanga ai azeetula itumile u mulandu; kuiti itungili agila u winegi ku milandu ao.23Nuimbipilwaa unene wimubipilwaa nu Tata ga. 24Anga itule shanga nitumile u mulimo mukati ao naiza kutili nung'wi nai witumile, ai azeetula agila u mulandu; kuiti itungili itumile ihi abiili ihengile hangi ambipiwe unene nu Tata nuane. 25Ili likupumila iti kunsoko lukani lukondaniile naiza lukilisigwe mi ilagiilyo ni lao; 'Ambipiwe unene bila nsoko.'2627Itungo u mupooelya nuazaa, naiza numulagiiye kitalanyu kupuma kung'wa Tata, uyu yuyo, Ng'wau ng'welu nua tai, naiza ukupembelya kung'wa Tata, ukunkuiila. Ga nu nyenye muku nkuiila kunsoko matulaa palung'wi nu nene puma ung'wandyo.
1Numutambuie imakani aya iti muleke kutakigwa. 2Akumupumya kunzi a Matekeelo; Kulu kuulu isaa ipembilye niiza kila nuikamubulaga ukusiganiilya kina ukituma mulimo uziza ku nsoko ang'wa Itunda.3Akumutendeela aya ku nsoko shanga amumanyile u Tata ang'wi shanga amanyile unene. 4Numutambuie imakani aya iti kina itungo anga lipike nila aya kupumila, muhumile kukimbukilya ni kinya nai numutambuie muhume kitalao. Shanga numutambuie kutula i makani aya ung'wandyo ku nsoko ai natulaa palung'wi nu nyenye.5Anga itule, itungili nongoe kung'wa uyo nai undagiiye; kuiti kutili mukati anyu nukunkolya , "Ulomgoe pii?" 6Ku nsoko nimaligitilye imakani aya kitalanyu, kinya uwai kizue mu nkolo yanyu. 7Ga ni iti, kumutambuila itai; ku ndogoelyo anga nihite kuhega, u mupoelya shanga uzile kitalanyu; kuiti anga nongole nikamulagiilya kitalanyu.8Anga waze, u mupoelya nuanso uku ukaminkiilya u unkumbigulu kutulika nu ulamulwa. 9Kutulika ni milandu, ku nsoko shanga ai anihuiie unene, 10kutulika ni tai ane, kunsoko nongoe kung'wa Tata, shanga mukunihenga hangi; 11ni kutulika nu ulamulwa kunsoko u mukulu nua unkumbgulu uwu walamuwe.12Nimakete idu nakumutambuila, kuiti shanga mukumalinga itungili. 13Kuiti, nuanso, Ng'wau ng'welu nua tai, anga waze, ukumutongeela mu tai a ihi; ku nsoko shanga ukuligitya ku nsoko akwe mukola; kuiti ihi nuikija, ukumaligitya imakani nanso; hangi ukumakaminkiilya kitalanyu imakani ni ikapembya. 14Nuanso wikankulya unene, kunsoko ukumahola imakani ane hangi ukumatanantya kitalanyu.15Intu yihi nuikete uTata ingi yane; ku lulo , naligityaa kina uNg'wau ng'welu ukuhola imakani ane nu kumakaminkiilya kitalanyu. 16Ikili itungo ikupi, shanga mukunihenga hangi; ni ize yakilaa itungo ikupi hangi, mukunihenga."17Ang'wi a amanyisigwa akwe akitambulya, "Ingi ntuni nu kuutambuila, "itungo ikupi, hangi shanga mukunihenga hangi,' ni, uugwa, itungo ikupi mukunihenga,' ni, 'ku nsoko nongoe kung'wa Tata?" 18Ku lulo akaligitya, "Ingi kintu kii nukuligitya, 'Ikili itungo ikupi'? Shanga kulingile nukuligitya."19uYesu ai uine kina ai ahung'waa nsula kumukolya, nu ng'wenso aka atambuila, Mukikolya akola kutula ili, ni ndigitilye, 'Ikili itungo ikupi, shanga mukanihenga hangi; ni ze yakilaa itungo ikupi mukunihenga'? 20Huiili, huiili, kumutambuila, mukulila nu kuhongeelya, kuiti u unkumbigulu ukulumbiilya, mukutula ni kinya uwai kuiti kinya uwai kanyu kikupiluka kutula iloeelya. 21uMusungu witulaa ni kinya uwai itungo nuitulaa nu uwai kunsoko itungo nila kitunguila lapikaa; kuiti nuikitunguila ung'wana, shanga wikimbukiilya hangi u uwai kunsoko a iloeelya ni lakwe kina ng'wana watug'waa mi ihi.22Nu nyenye ga mukete kinya uwai itungili, kuiti nikamihenga hangi; ni nkolo nianyu yukiloa hangi kutili nuikahuma kuliheja iloelya ni lanyu. 23Luhiku nu lanso shanga mikankolya i makolyo. Huiili, huiili, kumutambuila, Anga mulope lihi kung'wa Tata, ukuminkiilya ku lina nilane. 24Kupikiila itungili mukili kulompa lihi ku lina nilane; lompi, nu nyenye mukusingiilya iti kina iloeelya nilaanyu likondaniile.25Nitambuuye nu nyenye ku ntambu ni shanga ilingikile, kuiti isaa ipembilye niiza shanga kitambulya ku ntambu ni shanga ilingikile kuiti badala akwe nikamutambuila kihenga kutula uTata.26Luhiku nulanso mukulompa ku lina nilane, hangi shanga kumuila kina nikalompa kung'wa Tata ku nsoko anyu; 27Kunsoko uTata mukola umuloilwe ku nsoko manihuiie kina mpumiie kung'wa Tata. 28Ai mpumiie kung'wa Tata nu kupembya mu unkumbigulu; hangi, kuhega mu unkumbigulu nu kulongola kung'wa Tata."29Amanyisigwa akwe akamutambuila, "Ukihenga, itungili ukuligitya i kihenga hangi shanga ukutumila ihalityo. 30Itungili, kalingaa kina ulingile imakani ihi, ni shanga uloilwe muntu wihi wakukolye imakolyo. Kunsoko ili kahuiila kina upembeeye kung'wa Tata. 31uYesu aka asukiilya, "Itungili mahuiila?"32Goza, isaa ipembilye, ee ni kulu kuulu apikaa, niiza mikasapatila kila ung'wi nu ku kitalao mukundeka umukola. Kuiti shanga nkoli ni ng'wene duu kunsoko uTata ukoli nu nene. 33Kumutambuila imakani aya iti kina mukati anyu mutule nu ulyuuku. Mihi mukete lwago, kuiti ipii i nkolo, nauhumaa u unkumbigulu.
1uYesu ai umaligitilye i makani aya, uugwa akanyansula i miho akwe kutunga kilunde nu kuligitya, "Tata, isaa apikiila; mukulye u ng'wana nuako iti nu ng'wenso akukulye u ewe. 2anga iti nai uminkiiye i ngulu migulya a yihi ni ikete u muili iti ainkiilye u upanga nua kali na kali awo ihi nai uminkiiye3Uwu wuwo upanga nua kali na kali; kina akulinge u ewe, Itunda nua tai hangi wing'wene, nu ng'wenso nai umulagiiye, uYesu Kristo. 4Ai nukukuiye apa mihi, nu kukondaniilya u mulimo nai uninkiye nuitume. 5Itungili, Tata, unkulye unene palung'wi nu ewe mukola ku ikulyo ilo nai nkoli ni lyenso palung'wi nu ewe ze ikili u unkumbigulu kuumbwa.6Ai nilikunukue i lina nilako ku antu nai uninkiiye apa mi ihi. Ai atulaa antu ako; kuiti ai waninkiilya unene. ni enso aluambilaa u lukani nulako. 7Itungili alingile kina kila kintu nu ninkiiye u nene kipumiie kitolako, 8ku makani ayo nai uninkiiye u nene - Nakondya ku inkiilya enso i makani nanso. Ai amasingiiye ni tai akalinga kina unene mpumiie kitalako, nu kuhuiila kina uewe yuyo ai undagiiye.9Kualompeela enso. Shanga ku ulompeela u nkumbigulu ila awo nai ununkiiye ku nsoko i enso ingi ako. 10Intu yihi naiza ingi yane ingi yalo, ni izo nuikete uewe ingi yane; nu nene nikukulyaa mu nianso. 11uNene nimutili hangi mu unkumbigulu, ila nianso amoli mu unkumbigulu, unene itungili napembyaa kitalako. Tata nu ng'welu, akulye ku lina nilako ilo nai ukinkiiye usese iti kina ni enso atule nu ung'wi, anga unene nu ewe ni kukete u ung'wi.12Nai natulaa ni enso, ai niasungilye ku lina nai uninkiiye; Ai naasunjaa, hangi kutili ga nung'wi ao nai ulimie kwaala ng'wana nuaa mulimili, iti kina ukilisigwa ukondaniile. 13Itungili napembyaa kitolako; kuiti kumaligitya aya mu unkumbigulu iti kina iloeelya ni lane likondaniile mukati ao akola. 14Nainkiilya ikani nilako; u unkumbigulu waabipilwaa ku nsoko i enso shanga a unkumbigulu, anga iti unene ni shanga ntuile nia unkumbigulu.15Shanga kualompelya kina uaheje mu unkumbigulu ila uasunje nu uyo u mubii. 16Nianso shanga ihi anga iti unene ni shanga ntuile nia mu unkumbigulu. 17Uaike mu ikulyo kitalako mu kola mu tai; lukani nulako lulo tai.18Ai undagiiye mu unkumbigulu, nu nene na alagiilya mu unkumbigulu. 19Kunsoko ao unene mukola kipumyaa kitalao iti kina ni enso ipumye ki tolako ku iyo itai.20Shanga wawa duu ni kualompelya, ila ni awo ni ikahuiila kukiila lukani nulao 21iti kina ni enso atule nu ung'wi, anga iti uewe Tata, nuili mukati ane nu nene mukati ako. Kualompelya iti kina ni enso ga ahume kutula mu kati itu iti u unkumbigulu uhume kuhuiila kina uewe yuyo ai undagiiye.22Ikulyo ilo nai uninkiiye unene - nainkiilya enso, iti kina ahume kutula nu ung'wi, anga iti usese ni kili ung'wi - 23Unene mukati ao, nu ewe mukati ane, iti ahume kukondeeligwa mu ung'wi; iti u unkumbigulu ulinge kina kulu kuulu uewe yuyo nai undagiiye, nu kualowa, anga iti uewe nuizaa undoilwe, unene.24Tata, iko nai uninkiiye unene - Nkete nsula kina ni enso ga ahume kutula palung'wi nu nene kianza ni nkoli iti ahume kihenga ikulyo nilane, ilo nai uninkiiye: ku nsoko uewe ai undoilwe unene ze ikili kuumbwa u musingi nua unkumbigulu.25Tata munya tai ane, u unkumbigulu shanga ai ukulingile uewe; kuiti unene nukulingile uewe; hangi alingile kina ai undagiiye. 26Nilizipilye ilina nilako likumuke kitalao, hangi kulizipya likumuke iti kina u ulowa uwo naiza ku nuanso ai undoilwe unene uhume kutula mukati ao, nu nene nihume kutula mukati ao."
1Ze yakilaa uYesu kuligitya imakani aya, ai uhegile ni amanyisigwa akwe kulongola ku ng'wapo nua kidron, naize ikoli inzega, naize ung'wenso ni amanyisigwa akwe akingila mukati akwe. 2Itungili uyo uYuda, nai walowaa kumuhulyaa, nu ng'wenso ai ulingile nkika nanso, kuiti uYesu ai watulaa wilongolaa inkika iyi nkua kitungaa aze ukoli ni amanyisigwa akwe. 3Nu ng'wenso uYuda, ze yakilaa kutula walijaa idale ni la asikali ni a ofisa puma ku akulu a akuhani, akapembya aze akete ni muli, tochi ni yigi.4Nu ng'wenso uYesu, iti aze uilgile kila ikintu nai katula kikitung'wa kung'wa akwe, akapumila ntongeela nu kuakolya, "Ingi nyenyu ni mukumuduma?" 5Nienso aka musukiilya, "Yesu Munazareti." Nu ng'wenso uYuda nai umugumaniiye, ai watulaa wimikile palung'wi ni awo i asikali.6Ku lulo nai waatambuila, "Unene ng'wenso" ai asukile kinyuma nu kugwa pihi. 7Hangi aka akolya, "Ingi nyenyu ni mukumuduma? Ni enso akamusukiilya hangi "Yessu munazareti."8uYesu aka asukiilya, "Nakondyaa kumuila kina Unene ng'wenso; ku lulo anga ize mukunduma nene, aleki awa i auya alongole." 9Aya ai atulaa iti lukani ulo lukaminkiile; apo nai uligitilye; "Mu awo nai ununkiiye, shanga numulimiiye ga nung'wi."10Uugwa uSimioni Petro, naiwatulaa ni mpanga, akamipyagula nu kumutema kutyi nua kigoha umunya milimo nuang'wa Kuhani nu mukulu. Ni lina nilakwe u munya milimo nuanso ai latulaa Malko. 11uYesu akamutambuila uPetro, "Susha i mpanga ako mu hala akwe. Ku niki ndeke kuking'wela i kikombe iko nuninkiiye uTata?"12Uugwa idale ilo nila asikali ni ajemedari, ni anyamilimo a Ayahudi, ai amuambile uYesu nu kumutunga. 13Nienso akamutonga hanza kupikiila kung'wa Anasi, ku iti ung'wenso ai watulaa mukwingwa nuang'wa Kayafa, naiza yuyo ai watulaa Kuhani nu mukulu ku ng'waka nuanso. 14Itungili uKayafa yuyo ai watulaa uinkiiye isigo i Ayahudi nila kina utakiwe muntu ung'wi washe ku noko a antu.15uSimioni Petro ai umutyatile uYesu, ni u umu manyisigwa nu muya. Nu munyisigwa uyu ai watulaa umanyikile kung'wa Kuhani nu mukulu, nu ng'wenso akingila palung'wi nuYesu mi itando nilang'wa Kuhani nu mukulu; 16kuiti uPetro ai watulaa wimikile kunzi a mumpita. Uugwa uyo umu manyisigwa nai watulaa umanyikile kung'wa Kuhani nu mukulu, ai upumile kunzi akalongola kitambuila nu musungu uyu munyamilimo nai watulaa ukusunja u mumpita nu kumingilya uPetro mukati.17Uugwa mutugwa uyo nai watulaa ukusunja u mumpta, akamutambuila uPetro, "Itii uewe shanga wi ung'wi nua atyatiili a muntu uyu?'" Nung'wenso akasukiilya, "Unene shanga." 18Ni awo i anyamilimo ni akulu ai atulaa imikile ikianza nikapa ng'wanso; akota moto ku ndogoelyo, ai ukoli ulyuuku, ni iti ai atulaa akota moto iti alije ilugute, Nu ng'wenso uPetro ai watulaa ni enso, ukota moto aze wimikile.19Kuhani nu mukulu akamukolya uYesu migulya a amanyisigwa akwe nu umanyisigwa nuakwe. 20uYesu akamusukiilya, "Nuutambuie kihenga u unkumbigulu; Unene ai manyisilye nkua ku nkua mu matekeelo ni itekeelo ni ikulu kianza naiza i Ayahudi ilingiila. Nunene shanga ai ndigitilye kihi mu kinkunku. 21Ku niki ai munkoiye? Akolyi nai antegeeye migulya a iko nai ndigitilye. iAntu awa alingile imkani ayo nai nimaligitilye.22uYesu nai wakondya kuligitya nanso, ung'wi nua akulu nai watulaa wimikile akamukua uYesu ku mukono nuakwe ni uugwa akaligitya, 23"Itii, uu nutakiwe kumusukiilya umukulu?" Nu ng'wenso uYesu akamusukiilya, "Anga ize ndigitilye ikani lihi ibibi uugwa utule wimukuiili ku nsoko a ubii, ni anga ize numusukiiye iziza ku niki ukunkua? 24Uugwa uAnasi nai wakamutwala uYesu kung'wa Kayafa kuhani nu mukulu aze utungilwe.25Itungili uSimioni Petro ai watulaa wimikile ukipupya iluguti u mukola. Ga ni iti antu awo akamutambuila, "Itii, ga nu ewe shanga ung'wi nua amanyisigwa akwe?" Akahita azeligitya, "Unene shanga." 26Ung'wi nua anyamilimo ang'wa Kuhani nu mukulu, Naiza ai watulaa muluna wang'wa uyo u mugoha naiza uPetro umutemile u kutyu, ai uligitilye, "Itii, shanga u ewe naza nukihengile uko ku nzega?' 27uPetro akahita hangi, ni nkua i nsamba ligugu ika kunkula.28Uugwa akamuhola uYesu puma kung'wa Kayafa kupikiila mu Praitorio. Ai yatulaa dau mania mbwa. Enso akola shanga ai ingiie ilo iPraitorio iti aleke kishapula nu kumilya i pasaka. 29Ku lulo uPilato aka ahanga nu kuligitya, "Ingi usemelwa kii nu umutuile umuntu uyu?" 30Akamusukiilya nu kumutambuila, "Anga aza ize umuntu uyu watule shanga mituma ubibi, shanga azaa kuzeemuleta kitalako."31uPilato aka atambuila, Muholi unyenye akola, mende mumulamule kuniganiila ni lagiilyo nilanyu." Ni enso i Ayahudi akamutambuila, 'Ilagiilyo shanga likulekee usese kumubulaga muntu wihi." 32Ai aligitilye aya iti lukani nu lang'wa Yesu lukondaniile, lukani naiza watulaa wakondyaa ligitya migulya a mpyani a nsha akwe.33Uugwa uPilato akingila mu praitorio akamitanga uYesu; akamutambuila, "Itii, uewe wi mutemi nu Ayahudi?' 34uYesu akamusukiilya, '"Itii, uewe ukunkolya ikolyo ili ku nsoko uloilwe kulingaa ang'wi ku nsoko angiiza akulagiiye iti unkolye unene?" 35Nu ng'wenso uPilato akamusukiilya, "Unene shanga ni Muyahudi, ang'wi shanga?" Ingu nuako ni a kuhani akulu wawo niakuletile kitalane; uewe witumile ki ntuni?36uYesu aka sukiilya; "Uutemi nuane shanga nua unkumbigulu uwu, anga ize u utemi nuane azautule ni patyo mu unkumbigulu uwu atung'waa ane aza aze ninkuilya iti ndeke kupumigwa ku Ayahudi. Ku tai u utemi nuane shanga upumile apa" Ila 37uPilato akamutambuila, "Itii, uewe gwa wi mutemi?" uYesu akasukiilya, "u ewe yuyo ukuligitya kina unene ni mutemi, ku nsoko iyi unene ai ntugilwe ni ku nsoko iy unene nazilee mu unkumbigulu iti ntule numukuiili nua tai. Wihi nuailee wa tai iyo witegeelya u luli nuane.38uPilato akamutambuila, "Itai ki ntuni?" Nu ng'wenso nai wakondya kuligitya aya akalongola ku Ayahudi nu kuatambuila, "shanga kihenga mu muntu uyu kihi. 39Unyenye mukete logo nulanyu nu ukuntenda nu mutunguile ung'wi itungo nila pasaka. Itii muloilwe numutunguile mutemi nua Ayahudi." 40Uugwa akakua iyogo azeligitya, shanga yuyu, kutunguilye uBaraba." nu ng'wenso uBaraba ai watulaa muhegelanyi.
1Uugwa uPilato ai umuhoile uYesu nu kumutandika. 2Awo i a asikali akahoeela i mija nu kunonia i ngala. akamiika migulya itwe nilang'wa Yesu nu kumutugalya u ng'wenda nua ung'ole wa zambarau . 3Akamuziila nu kuligitya, "Uewe mutemi nua Ayahudi ni uugwa kumukua ku ikono ao.4Uugwa uPilato ai upumile kunzi nu kuatambuila i antu, "Goza namuletelaa u muntu uyu kitalanyu iti mulinge kina unene shanga aza mine igazo lihi mukati akwe." 5Kululo uYesu akapuma kunzi; ai watulaa utugae ngala a mija nu ng'wenda nua zambarau. Uugwa uPilato aka atambuila, "Gozeeli u muntu uyu apa!" 6Kululo itungo uKuhani mukulu ni akulu nai akamihenga uYesu, akakua iyogo azeligitya, "Majee, majee." uPilato aka atambila, "Muholi unyenye akola mende mumaje, ku noko unene shanga nihenga igazo mukati akwe.7Ayahudi akamusukiilya uPilato, "Usese kukete ilagiilyo, nu ki ilagiilyo nilanso, utakiwe kusha kunsoko nuanso ukitendisa kina ng'wana wan'gwa Itunda." 8uPilato nai wakija imakani aya aka kilinkiila kitumba, 9akingila mu Praitorio hangi nu kumutambuila uYesu, "Uewe upumiie pii? Ga ni iti, uYesu shanga akamusukiilya.10Uugwa uPilato akamutambuila, "Itii, uewe shanga ukuligitya nu nene? Itii, uewe shanga ulingile kina unene nkete u uhumi nua kuutunguila nu uhumi nua kuaja?" 11uYesu akamusukiilya, "Shanga aza uzeetula ni ngulu kung'waane anga aza uhite kinkiiligwa kupuma kigulya. Kululo, muntu numpumilye kitolako ukete mulandu ukulu."12Kupumeiila mi sosho ili, uPilato akalowa kumuleka ilyuuku, kuiti iAyahudi akazogolya azeligitya, "Anga ize ukumuleka ilyuuku uugwa uewe shanga wi muhumba muya wang'wa Kaisari; Kila nuitendisaa kina mutemi wiligityaa nsuta ang'wa Kaisari." 13uPilato nai wakija imakani aya, akamuleta uYesu kunzi uugwa akikie mituntu nila ulamuli kianza iko nikikumukile anga sakafu, kuiti ku Kiebrania, Gabatha.14Luhiku nula kuzipiilya i pasaka nai lapika, anga itungo nila saa mutandatu. uPilato aka atambuila iAyahudi, Gozeeli u mutemi nuanyu suyu papa!" 15Akazogolya, "Muheje, muheje, maje!" uPiato aka atambuila, "Itii, numaje u mutemi nua nyu?" Nu ng'wenso uKuhani nu mukulu akasukiilya, "Usese kiagila u mutemi kwaala Kaisari." 16Uugwa uPilato nai wakamupumya uYesu kitalao wagigwe.17Nienso akamuhola uYesu,nu ng'wenso akapuma, aze u ukenkile ikota nila mpaga nilakwe mukola kupikiila mu kianza ni litangwaa ing'ang'a litwe, ku ki Ebrania litangwaa Golgota. 18Papo nai amagilye uYesu palung'wi nu ng'wenso agoha abiili, ung'wi nkika iyi nu muya nkika iyi, nu Yesu pakati ao.19Uugwa uPilato akakilisa logo nu kuluika migulya a ikota nila mpaga. Pang'wanso ai ikilisigwe; YESU MUNAZARETI, MUTEMI NUA AYAHUDI; 20Idu a Ayahudi ai asomile ulogo nulanso kuiti kianza ni kanso nai wagigwe uYesu ai yatulaa pakupi ni kisali, Logo nulanso ai lukilisigwe ku Kiebrania, ku Kirumi nu ku Kiyunani21Uugwa akulu a akuhani a Ayahudi akamutambuila uPilato, 'Leka kukilisa, 'Mutemi nua Ayahudi; ila nuanso ai uligitilye unene ni mutemi nua Ayahudi." 22Nung'wenso uPilato aka asukiilya, "Ni namakilisa namakilisa."23Ze yakilaa ia asikali kumaja uYesu, ai ahoile i ang'wenda akwe nu kuagalania mu malundo anne, kila asikali ilundo ling'wi, ku uu nu mujulungu, Itungili u mujulungu uyo shanga ai uhilitilwe ila ai usukilwe wihi puma migulya. 24Uugwa akitambulya enso ku enso, "Kuleke kutamulanya, ila kukuile kula iti kihenge ukutula wang'wa nyenyu. "Ili ai lipumie iti u ukilisigwa uwu ukaminkiliigwe, uwo nai ukilisilye ai agalanile i ang'wenda ane. nu mujulungu nuane akaukuila kula."25iAsikali ai itumile imakani aya. uNyinya nuang'wa Yesu, muluna nuang'wa nyinya, Mariamu musungu nuang'wa Kleopa nu Mariamu Magdalena - iasungu awa ai akoli imikile pakupi nikota nila mpaga nilang'wa Yesu. 26uYesu nai wakamihenga unyinya nuakwe palung'wi nu mumanyisigwa uyo nai umuloilwe aze imikile pakupi, akamutambuila u nyinya , "Musungu, goza, ihenge u ng'wana nu ako suyu papa!" 27Uugwa akamutambuila u mumanyisigwa uyo , "Goza, suyu papa u ia ako." "Pumiila i saa yiyo u mumanyisigwa uyo akamuhola kulongola kitalakwe.28Ze yakilaa ni lanso, Uu uYesu aze ulingile kina ihi akondya kuhilinkiila iti kukaminkiilya u ukilisigwa, akaligitya, "Nahung'waa nyota." 29Kiseme ai katulaa kizue siki ai kikoli ki ikilwe pang'wanso, ku lulo akaikila isifongo ni izuee i siki migulya a lukito nua hisopo, akamuikiilya mu mulomo nuakwe. 30Nung'wenso uYesu nai wakalulya nanso, akaligitya, "Yaulaa" Uugwa akatunia itwe ni lakwe, akaminkiilya inkolo akwe.31Ku nianso ai yatulaa matungo a unoneelya, ni kunsoko i miili shanga ai itakiwe kusiga migulya a makota a mpaga matungo a luhiku nula kusupya (ku nsoko u luhiku nula kusupya ai latulaa la kusanigwa), ayahudi ai amulompile uPilato kina migulu ao awo nai atulaa agigwe ibunangwe, ni kina i miili ao isimigwe. 32Papo i a asikali nai akapembya nu kubunanga i migulu a muntu nua ng'wandyo nuyu nua kabiili nai watulaa wagigwe palung'wi nu Yesu. 33Nai amupikiile uYesu, ai amuhangile yakondaa kutula wakondyaa kusha, Ku lulo shanga ai abunangile i migulu akwe.34Ga ni iti, ung'wi nua asikali ai umuhomile uYesu mu lubalu ku ndilima, ni nkua akapuma mazi ni sakami. 35Nu ng'wenso nai wihengile ili upumilye ukuiili, nu ukuiili nuakwe ingi i tai. Ng'wenso ulingile kina nukiligitilye ingi ka tai iti nu nyenye ga muhuiile.36Makani aya ai atuile iti ikani ilo nai liligitigwe lihume kupikiila, "Kutili ga nu ung'wi nuakwe nu ukubunangwa." 37Hangi ukilisigwa u uya wiligitya, "Akumugozeela nuanso nai amuhomile."38Ze yakilaa imakani aya uYusufu nua ku Arimathaya, ku nsoko ai watulaa mumanyisigwa wang'wa Yesu, kuiti ku kinkunku ku kuitumba iAyahudi, ai umulompile uPilato kina wauhole u muili nuang'wa Yesu. Nu ng'wenso uPilato akamulekela. Ku lulo uYusufu akapembya nu kuuheja u muili nuang'wa Yesu. 39Nu ng'wenso uNikodemu naiza apo ung'wandyo ai umutyatile uYesu u utiku nu ng'wenso akapembya, uNg'wenso ai uletile u uhalinkanigwa nua udi, upikiie ulito nua latili igana ling'wi.40Ku lulo akauhola u muili nuang'wa Yesu akautunga mu sanda ni nzelu palung'wi ni manyunkiilo ayo, anga nai izaa ntendo a Ayahudi itungo nila kuika. 41Kianza naiza uYesu ai wagigwe ai ikoli nzega; mukati a nzega nanso ai kikoli kibiila kigeni naiza kutili anga muntu nuakaiye kuikwe mung'wanso. 42Uugwa, kunsoko ai yatulaa luhiku nula uzipiilya ku Ayahudi, nu ku uu i kibiila ai kikoli pakupi, uu akamuika uYesu mukati akwe.
1Dau ni nkulu luhiku nula ng'wandyo nula wiki, ze ikili kiti, uMariamu Magdalena akapembya mu kibiila; akihenga igwe nilanso lahegigwaa mu kibiila. 2Ku lulo akamanka intambo kulongola kung'wa Simioni Petro nu ku nuanso u mumanyisigwa mu ngiiza naiza uYesu ai umuloilwe, uugwa akamutambuila, "amuholaa uMukulu mu kibiila, nusese shanga kulingile ku amulalikilye."3Uugwa uPetro nu uyo u mumanyisigwa mungiiza akapuma, kulongola mu kibiila. 4Ihi ai amankile ntambo ku palung'wi; uyo u mumanyisigwa u muya akamanka ntambo kulia uPetro nu kupika mu ki biila wang'wandyo. 5Akimika ni uugwa kugozeela mu kibiila; akihenga isanda iyo ni nzelu ilae, kuiti shanga akingila mukati.6Uugwa uSimioni Petro nu ng'wenso akapika akingila mukati a kibiila. Akihenga i sanda iyo ni nzelu ilae pang'wanso 7nu mukako uwo nai ukoli kitwe wing'wene shanga ai ulae palung'wi ni sanda iyo ni nzelu ila ai watulaa ulae mpelo wing'wene duu8Papo u mumanyisigwa uyo u muya akingila mukati a kibiila; akihenga nu kuhuiila. 9Ku lulo kupikiila itungo ni lanso ai yatulaa akili kulinga u ukilisigwa kina ai isingigwe uYesu wiuke hangi mu ashi. 10Uugwa i a manyisigwa akalongola hangi kumatalao11Ga ni iti, uMariamu ai watulaa wimikile mu kibiila ukulila, nai wakatula ulongolekile kulila ai wimikile hangi akagoza mu kibiila. 12Akihenga amalaika abiili akete ikelu lyelu ikie ung'wi ku mitwe nu muya ku migulu kianza naiza uYesu ai watula ulae. 13Ni enso akamutambuila, "Musungu, ku niki ukulila?" Nung'wenso aka atambuila, "Ingi ku nsoko amuholaa uMukulu nuane, nunene shanga ningile kuamuikile."14Nai wakondya kuligitya nanso, ai upilukile nu kumihenga uYesu aze wimikile. Kuiti shanga ai umanyile anga ize nuanso ai Yesu. 15Nu ng'wenso uYesu akamutambuila, " Ia, kuniki ukulila? ukumuduma nyenyu?" Nu ng'wenso kunu aze usigile kina ingi musunja nzega akamutambuila, "Mukulu, anga ize ingi wewe numuhoile, ntambuile kumuikile, nu nene kumuhola."16uYesu akamutambuila, "Mariamu." Nu ng'wenso akapiluka mukola nu kumutabuila ku kiaramu, "Raboni," iti gwa ili ingi kuligitya, "Ng'walimu." 17uYesu akamuila, "Leka ki kilisiilya, kunsoko nkili kuluma kulongola kung'wa Tata; ila ulongole ku aluna ane uatambuile kina nikaluma ku longola kung'wa Tata nuane naiza ingi Tata nuanyu ga, Itunda nu ane hangi Itunda nu anyu. 18uMariamu Magdalena akapembya nu kuatambuila i amanyisigwa, "Namihengaa uMukulu." ni kina umutambuie imakani aya.19Hangi nai ikatula mpindi, luhiku nulanso, luhiku nulang'wandyo nula wiki, ni milango ize ituile ilugaiwe kianza i amanyisigwa nai akoli aze ai tumbile i Ayahudi, uYesu ai upembilye nu kimika pa kate ao nu kuatambuila, "Ulyuuku utule kitalanyu." 20Nai wakondya kuligitya aya aka alagiila i mikono akwe nu lubalu nu lakwe. Ni enso i amanyisigwa nai akamihenga uMukulu ai iloile.21Uugwa uYesu aka atambuila hangi, "Ulyuuku utule nu nyenye, anga iti uTata nai undagiiye unene, ku u uu nu nene kumulagiilya unyenye." 22uYesu nai akakondya kuligitya nanso, Aka aikiilya ingulu aka atambuila nianso, Singiilyi u Ng'wau Ng'welu. 23Ihi ni mukualekela i milandu, alekelwa; ni awo ni mukuatungilya akutungiligwa.24uThomaso, ung'wi nua awo ikumi na abiili, nai witangilwe Didimas, shanga ai ukoli ni amanyisigwa auya uYesu nai uzile. 25Awo i amanyisigwa i auya akamutambuila panyambele. "Kamihengaa uMukulu." Nu ng'wenso aka atambuila, "Anga nihite kihenga i mabasa a misumali mu mikono akwe, nu kuikila ing'anza niane mu mabasa nanso, ni hangi kuikila u mukono nuane mu lubalu nulakwe shanga kuhuiila."26Ze yakilaa i mahiku mu nana amanyisigwa ai akoli ku shumba hangi, nu ng'wenso uThomaso ai ukoli palung'wi nienso, Matungo i milango ai atulaa ilugaiwe uYesu akimika pakati ao, nu kuligitya, "Ulyuuku nu utule nu nyenye." 27Uugwa aka mutambuila uThomaso, leta u mukono nuako hangi uuikile mu lubalu nu lane; ang'wi uleke kutula ni shanga uhuiie ila nu uhuiie."28Nu ng'wenso uThomaso akasukiilya nu kumutambuila, "Mukulu nu ane hangi Itunda nu ane." 29uYesu akamuila, Kunsoko wanihengaa, wahuiila. Akendepilwe awo ni ihuiila, shanga ku kihengaa."30Uugwa uYesu ai witumile i ilingasiilyo idu ntongeela a amanyisigwa, naiza ikili kukilisigwa mu mbugulu iyi 31ila izi ikilisigwe iti kina muhume ku huiila kina uYesu yuyo Kristo, ng'wana nuang'wa Itunda, ni kina ni mikahuiila mutule nu upanga mu lina nilakwe.
1Ze yakilaa imakani ayo uYesu akiika kihenga hangi ku amanyisigwa mu luzi nula Tiberia; iti uu nai wigeelekile mukola, 2uSimioni Petro ai ukoli palung'wi nu Thomaso nui tangwaa Disimas, Nathanaeli nua ku Galilaya, ana ang'wa Zebedayo ni amanyisigwa angiiza abiili ni ang'wa Yesu. 3uSimioni Petro aka atambuila, "Unene nalongola kuvua nsamaki." Ni enso akamutambuila, Ga nusese, kunankile nu ewe." Akalongola akanankila mu mashua, kuiti u utiku nuanso wihi shanga ikalija kihi.4Ni kidau dau nai ukela, uYesu ai wimikile mu nshemba, ni enso i amanyisigwa shanga ai amumanyile kina ai watulaa Yesu. 5Uugwa uYesu aka atambuila, 'Ahumba, mukete kihi nikakulya?" ni enso akamusukiilya, "Ishi." 6Aka atambuila, Simyi inyavu nkika a kigoha a mashua, nu nyenye mukulija i ngele." Ku lulo akasimya i nyavu ao shanga ikahuma kuluta hangi kunsoko a udu nua nsamaki.7Uugwa uyo u mumanyisigwa naiza uYesu umuloilwe akamutambuila uPetro, "Ingi Mukulu." Nu ng'wenso uSimioni Petro nai wakija kina ingi Mukulu, akitunga u ng'wenda nuakwe (ndogoelyo shanga ai watulaa witungile iziza), uugwa akigumila mu luzi. 8Awo i amanyisigwa ni angiiza akapembya mu mashua (kuiti shanga ai ukoli kuli ni nshemba, ipikiie migulu igana ling'wi pumiila ku nshemba) ni enso ai atulaa akuluta i nyavu nai yatulaa yizue i nsamaki. 9Nai akapika ku nshemba, akihenga moto nua makala pang'wanso migulya akwe ai ikoli nsamaki nu mukate.10uYesu aka atambuila, "Leti ing'wi nia nsamaki naza muvuile itungili iti." 11Uugwa uSimioni Petro akanankila nu kukweha inyavu iyo nai atulaa izue insamaki ni nkulu, ngele a nsamaki 153; ga ni iti anga itule aza idu, inyavu iyo shanga ai itamukile.12uYesu aka atambuila, "Pembyi mulije ikitikolo." Kutili ga nung'wi nua amanyisigwa nai ugemile kumukolya, "Uewe wi nyenyu?" Ai alingile kina ai watulaa ingi Mukulu. 13uYesu akapembya, akahola u mukate uwo, uugwa akainkiilya, akituma uu nu ku nsamaki izo. 14Iyi ai nkua aka taatu kung'wa Yesu kigeeleka kihenga ku amanyisigwa akwe ze yakilaa kiuka kupuma ku ashi.15Ze yakilaa kutula atikolaa, uYesu aka mutambuila uSimioni Petro, "Simioni ngwana wang'wa Yohana itii, undoilwe u nene kukila awa?" uPetro akasukiilya, "Ee, Mukulu , Uewe ulingile kina unene nukuloilwe." uYesu akamutambuila, "Lisa iana ankolo ane," 16Aka mutambuila nkua aka biili, "Simioni ng'wana wang'wa Yona, itii, undoilwe?" uPetro aka mutambuila, Ee, Mukulu, uewe ulingile kina nukuloilwe, uYesu aka mutambuila, "Dima inkolo niane."17Aka mutambuila hangi nkua a ka taatu, "Simioni, Ng'wana wang'wa Yohana, itii undoilwe?" Nu ng'wenso uPetro ai usigile ikulu iti nai umutambuiie nkua aka taatu, "Itii, U ewe undoilwe?" Nu ng'wenso aka mutambuila, Mukulu uligile yihi, ulingile kina nukuloilwe," uYesu aka mutambuila, Lisa inkolo niane. 18Huiila, huiila, ku utambuila, nai ukili wimuhumba ai wiziie kutugala i ang'wenda mukola nu kulongola kihi ku loilwe; kuiti nuikatula wi munyampala, ukugoola imikono ako,nu muya uku utugalya i ang'wenda nu ku utwala ku shanga uloilwe kulongola."19uYesu ai uligitilye aya iti kulagiila ingi mpyani kii a nsha ang'wa Petro niize wikamukulya Itunda. Ze yakilaa kutula waligityaa aya, akamutambuila uPetro, "Ntyate."20uPetro akapiluka nu kumihenga u mu manyisigwa uyo naiza uYesu umuloilwe aka atyata- Uyu yuyo nai watulaa wipantamiiye mu kikua kang'wa Yesu itungo nila ndyaa nia mpindi nu kumukolya uYesu. "Mukulu, ingi nyenyu nuika kugumaniilya?" 21uPetro ai umihengile ni hangi akamukolya uYesu, "Mukulu, Umuntu uyu wikituma ntuni?"22uYesu akamusukiilya, "Anga ndowe wasage kupikiila ni nikapembya, ni lanso likutuile ntuni?" "Ntyate" 23Ku lulo ikani ili likenela mukati a awo i aluna, kina u mumanyisigwa nuanso shanga wikasha. Kuiti uYesu shanga ai umutambuie uPetro kina, u mmanyisigwa uyo shanga wikasha, "Anga ndowe ung'wenso wasage kupikiila ni nikapembya ikutuile ntuni?"24Uyu yuyo mumanyisigwa nuipumyaa u ukuili nua makani aya, hangi yuyo nai ukilisilye imakani aya, hangi kulingile kina u ukuiili nuakwe ingi tai. 25Akoli makani idu naiza uYesu ai witumile. Anga kila ling'wi ai likilisigwe, nsigiie kina u unkumbigulu shanga ai uzeekondela kuieka imbugulu naize ikukiliswa.
1iMbugulu a kali ai nimikilisilye, Theofilo, nizeligitya ihi uYesu nai wandilye kituma nu kumanyisa, 2kupikiila luhiku naiza uNg'wenso ai usingiigwe migulya. Ili ai lituile ze yakila kupumya ilagiilyo kukiila Ng'wau Ng'welu mu itumi nai watula uaholanilye. 3Ze yakilaa u lwago nu lakwe, uNg'wenso ai wigeelekile kitalao aze mupanga ga nu ukaminkiilyi widu uku kuiila. Ku mahiku makumi anne ai wigeelekile kitalao, nu kitambuila kutula utemi nuang'wa Itunda.4Nai watula ukutankana palung'wi nienso, ai ualagiiye aleke kuhega mu Yerusalemu, kuiti alindiile ku nsoko a wigombya nuang'wa Tata, naiza, ai uligitilye, "Ai migule kupuma kitalane 5kina uYohana ai wogilye nangalu ku mazi, kuiti mikoja ku Ng'wau Ng'welu mu mahiku aya ni masheenyu."6Hangi nai atula atankana palung'wi ai amukoilye, "Mukulu, iti ili lili itungo nuika asukiilya ia Israeli u utemi?" 7uNg'wenso aka atambuila, "Shanga ibahu kitalanyu kulinga itungo ang'wi matungo naiza uTata usigiie ku ukulu nuakwe mukola." 8Kuiti mukusingiilya ingulu, itungo uNg'wau Ng'welu nuikapembya migulya nilanyu, nu nyenye mikatula mia kuiili ane pihi mu Yerusalemu nu uYahudi wihi ni Samaria kupikiila impelo ihi."9uMukulu uYesu nai wakondya kuligitya aya, aze atuile agozee migulya, uNg'wenso ai unyasuwe migulya, ni ilunde likamukunikila aleke kumihenga ku miho ao. 10Matungo nai agozee ki lunde ku ukendegeeli aze ulongoe, kupumpugiilya, antu a biili ai imekile pakati ao atugae ang'wenda elu. 11Akaligitya, "Unyenye antu nia ku Galilaya, ku niki mi mikile apa mugozee kilunde?" Uyu uYesu nu ulumile migulya ki lunde ukusuka ku mpyani yiyo yiiyo anga naza mumihengile ulongoe ki lunde.12Uugwa akasuka ku Yerusalemu kupuma mu lugulu nula mizeituni, naza lukoli pakupi ni Yerusalemu, lugendo nula luhiku nula kusupya. 13Nai akapika akalongola mu ghorofa naiiza ikiie. Ni enso uPetro, Yohana, Yakobo, Andrea, Filipo, Thomaso, Batholomayo, Mathayo, Yakobo Ng'wana wang'wa Alfayo, Simioni Zelote nu Yuda Ng'wana wang'wa Yakobo. 14Ihi ai akaminkanile anga muntu ung'wi, ku ukamatiku ai akoli alongolekile mu malompi. Palung'wi ni enso ai akoli asungu, uMariamu nyinya nuang'wa Yesu, ni a heu akwe.15Mu mahiku nanso uPetro ai wimikile pakati a anya ndugu, anga antu 120, akaligitya, 16Anya ndugu, ai yatulaa kusinja kina u ukilisigwa utimiligwe, naza ikali uNg'wau Ng'welu ai uligitilye ki Ilangu nilang'wa Daudi kutulika nu Yuda, naiza ai uaganuie awo nai amuambile uYesu.17Ku nsoko nuanso ai watulaa ung'wi itu hangi ai usingiiye ilundo nilakwe nila usukiiligwa mu uwu u uaiilya" 18(Itungili u muntu uyu ai uguile i kipango ku iko nai ukisingiiye ku ubi nuakwe ni pang'wanso ai ugwie aze utongeeye itwe, u muili ukatamuka ni mala akwe ihi akatula ng'walye akahunuka. 19Ihi nai ikiie ku Yerusalemu ai igulye kutula ili, uugwa i kipango nikanso kikitangwa ku ntambu ao, "Akeldama" nianso ingi "mugunda nua sakami.")20Mu mbugulu a malumbiilyo ikilisigwe, 'Lindiila ikianza kakwe kitule ikumuulu hangi ileke kugombigwa muntu ga nung'wi kikie pang'wanso,' nu 'Lekela muntu mu ngiiza wahole ilyoma nilakwe nila utongeeli,'21Nilanso ingi ingulu, ku lulo, ung'wi nua itunja naza ukaminkanile nu sese matungo a Mukulu uYesu nai upumile nu kingila mukati itu, 22kandiilya mu wogogwa wang'wa Yohana ku pikiila u luhiku ulo nai upuilwe migulya, kusinja watule mu kuiili nua ukunukulwa palung'wi nu sese. 23Akaika ntongeela ao agoha abiili, Yusufu nuitangwaa Barnaba, nai iza witangwaa ga ni Yusto nu Mathia.24iEnso ai alompile azeligitya, "Uewe, Mukulu, nu lingile i nkolo nia antu ihi, uu ika ng'walyi nu uli kati a awa ni abiili naiza umuholanilye 25kuhola i lyoma mu uaiilya nua itumi, niiza uYuda ai witumile u ubii nu kulongola nkika niakwe." 26Akakua kula kunsoko ao, ni kula ikamugwila uMathia naiza ai uaigwe palung'wi ni awo i itumi ikumi na ung'wi.
1Nai ikapika luhiku nula Pentekoste, ihi ai akoli palung'wi kipango king'wi. 2Kupumpugiilya ukapumila mulilo kupuma kilunde anga ng'wega utaki. ukizulya ito lihi nai amoli ikiie. 3Papo ikapumila nimi, anga nia moto,igalanukile, ikatula migulya ao kila ung'wi ao. 4Ni enso ihi akizuligwa nu Ng'wau Ng'welu nu kandya kuligitya ku ntambu ingiiza, anga uu uNg'wau Ng'welu nai ua kendepile kuligitya.5Itungili ai akoli Ayahudi nai atulaa ikiie ku Yerusalemu, akulya Itunda, kupuma kila ingu pihi ilunde. 6iMililo iyi nai igigwe, idale nila antu likapemya palung'wi hangi ikaze akete u witumbi ku nsoko kila u muntu ai uigulye akuligitya ku ntambu akwe mukola. 7Akalangula nu ku kuilwa, enso ai aligitilye, "Tai, awa ihi nia kuligitya shanga Agalilaya?8Ku niki usese ku uija, kila u ng'wi ku ntambu ni ku tugeeigwe ni nyenso? 9Aparthia ni Amedi ni Aelamu, ni awo ni ikiie ku Mesopotamia, Uyahudi, ni Kapadokia, nu mu Ponto ni Asia, 10mu Frigia, Pamfilia, mu Misri, ni nkika a Libya ga ni Kirene, ni aziila kupuma ku Rumi, 11Ayahudi ni alokole, Akrete ni Arabu, ku uija akuligitya mu ntambu ni yitu kutula mulimo nua uhumi nuang'wa Itunda."12Ihi ai atulaa alangula nu ku limangiiligwa; ai itambuuie enso ku enso, " Iki kikete ndogoelyo kii?" 13Kuiti i auya ai akunile azeligitya, "Awa izuigwe ku magai mageni."14Kuiti uPetro akimika palung'wi ni awo ni ikumi na ung'wi, akitunta, aka atambuila, "Antu a Yudea ni ihi ni ikiie apa mu Yerusalemu, ili likumukile kitalanyu, tegeelyi ku ukendegeeli i makani ane. 15Antu awa shanga agaile anga ni musigile, ku nsoko isaa izi ingi kidaudau saa tatu,16Kuiti ili ai latulaa latambulwaa kukiila munyakidagu uYoeli. 17Yikatula mu mahiku a mpelo; Itunda uligitilye, nikahunula u Ng'wau Ng'welu nu ane ku antu uhi, Ana anyu ni ananso anyu akupumya unyakidagu, ahumba anyu akihenga muloto, ni anyampala anyu akulota ndoti.18Uu uu migulya a anyamilimo ane ni anyamilimo ane nia kisungu mu mahiku nanso, nikahunula u Ng'wau Ng'welu nuane, nienso akulota. 19Nikalagiila ukuilwa migulya milunde ni kilingasiilyo pihi mihi, sakami, moto, nu utunki nua lyuki.20Ni lyoa likukailwa kutula kiti nu ng'weli kutula sakami, ze ikili kupembya i siku kuu hangi naukuilwa nua Mukulu. 21yikatula nia kina kila ung'wi niiza wilitanga i lina nila Mukulu ukugunika,'22Antu a Israeli, tegeelyi imakani aya; uYesu nua ku Nazareti, ng'wana adamu nai ukaminkiigwe nu Itunda kitalanyu ku ntendo nia uhumi nu ukuilwa, ni ilingasiilyo naza Itunda kukiila ng'wenso pa kati anyu, anga unyenye akoli ni mulingile. 23Kunsoko a masigo nai asigiiwe puma ng'wandyo, nu uhugu nuang'wa Itunda, ai upumigwe, nu nyenye, ku mikono a antu niabipya, ai mimagilye nu kumubulaga, 24naiza Itunda ai umunyansue, akauheja u uwai nua nsha kitalakwe, ku nsoko shanga ai ihumikile kitalakwe kuhumiiligwa nu wenso25Iti gwa uDaudi ukuligitya kutula u ng'wenso, 'Ai numihengile nu Mukulu mahiku ihi ntogeela a usu nuane, ung'wenso ukoli mukono nuane nua kigoha iti gwa shanga kuhumbeeligwa. 26Ku lulo i nkolo nane ai atulaa nu ulowa nu lulimi nulane lukuloeeligwa. Ga nu muili nuane ukikie mu ukamatiku.27Shanga ukuleka u umi nuane ulongole ku ulungu, ang'wi shanga ukulekela u Ng'welu nuako kihenga i kiolu. 28Uewe uikile kihenga kitalane i nzila a upanga; uku ntendeela nizule ulowa ntongeela a usu nuako,'29Anyandugu, nihumile kuligitya kitalanyu ku ukamatiku kutula Tata nuitu uDaudi; nuanso ai ukule nu kuikwa, ni kibiila kakwe kikoli palung'wi nu sese ga ni iti lelo. 30Iti gwa, aiwatuile munyakidagu hangi ai ulingile kina Itunda ai walapaa ku ilapo ni lakwe, kina ukuika ung'wi mu utuugwa nuakwe mi ituntu nila ukulu. 31Ai wakayaa kihenga, hangi akaligitya kutula wiukigwa nuang'wa Kristo, 'ang'wi aiwatulaa shanga ulekilwe ku ulungu, ang'wi muili nuakwe shanga ai uoile.'32Uyu uYesu - Itunda ai umiukilye, naiza usese kihi ingi akuiili. 33Ku lulo, anga watule unyansuwe mu mukono nua kigoha nuang'wa Itunda, hangi angaitule wasingiilya ilago nila Ng'wau Ng'welu kupuma kung'wa Tata, nuanso ai udubunkilye ilago ili, naiza unyenye mukihenga nu kija.34Kuiti uDaudi shanga ai ulumile kulongola ki lunde, kuiti ukuligitya, 'MUKULU ai uligitilye ku Mukulu nuane, 35"ikie mukono nuane nua kigoha, kupikiila ni nika azipya i alugu ako kutula ituntu kusoko a mugulu ako. 36Ku lulo ito lihi nila Israeli ni lilinge ku kulu kuulu kina Itunda umuzipilye Nuanso kutula Mukulu hangi Kristo, uyu uYesu naiza mu magilye."37Itungili nai akija nianso, akasonswa munkolo niao, akamuila uPetro ni itumi i auya, Aluna , kitume ntuni?" 38Nu Petro aka atambuila, "Ili itunu hangi Mogigwe, kila ung'wi nuanyu, mu lina nilang'wa Yesu Kristo ku nsoko a ulekelwa nua milandu anyu, hangi mukusingiilya ikipegwa nika Ng'wau Ng'welu. 39Kuiti kitalanyu ingi wigombya, nu ku ana anyu nu ku awo ihi niakoli kuli, antu idu ku ngele Mukulu Itunda nuitu nuikaitanga.40Ku makani idu ai ukuiie nu kua sinja; ai uligitilye, "Iguni mupume mu ulelwa uwu nu ubibi." 41Uugwa akamasingiiltya i makani akwe hangi akogigwa, papo akongeeleka mu luhiku nulanso anga umi magana a nzogu ataatu. 42Akalongoleka mu umanyisigwa nua itumi numu muhangu, mu ku uega u mukate nu mu malompi43Woa ukapembya mu kila umi, nu ukuilwa widu ni ilingasiilyo yikitung'wa kukiila itumi. 44Ihi nai ahuiie ai akoli palung'wi nu kutula ni intu niao ku palung'wi, 45hangi ai aguiye i intu nu usali nuao nu komolania ku ihi kimpyana nu u ula nua kila ung'wi.46Iti gwa mahiku ze yakilaa mahiku ai alongolekile azeatulaa ni isigo ling'wi mi itekeelo, hangi ai auegile u mukate mu ito, hangi ai ihanguie indya ku ulowa nu uliuki nua nkolo. 47ai amulumbiiye Itunda hangi aze akete u ugombigwa ni antu ihi. uMukulu ai uongeeye mahiku ku mahiku naza atulaa akugunwa.
1Itungili uPetro nu Yohana ai atulaa atungile mi Itekeelo matungo a malompi, saa kenda. 2Muntu nua kituunga, kitele puma kutugwa, ai watulaa ukukenkwa kila mahiku hangi ai watulaa ukulalikigwa mu mulango nui itekeelo nuitangwaa uziza, iti ahume kulompa isongelyo kupuma ku antu nai atulaa atungile mi itekeelo. 3Nai wakaihenga ia Petro nu Yohana akuhumbeela kingila mi Itekeelo, ai ulompile isongelyo.4uPetro, akamugondoola, palung'wi nu Yohana, ai uligitilye, "kugoze usese." 5uKitele aka agoza, aze usumbiiye kusingiilya kintu kituunga kupuma kitalao. 6Kuiti uPetro akaligitya, "i mpia ni zahabu unene nimugila , kuiti iko ninkete kukipumya kitalako. Mu lina nilang'wa Yesu Kristo nua ku Nazareti, genda."7uPetro akamuhola ku mukono nuakwe nua kigoha, hangi akamunyansula migulya: itungo ling'wi i migulu akwe ni inungo nia makupa akwe ikalija ingulu. 8Azeputa migulya, umuntu ukitele ai wimikile nu kandya kugenda; akingila mi itekeelo palung'wi nu Petro nu Yohana, azegenda ,azeputangila, nu kumukulya Itunda9Antu ihi ai amihengile ukugenda nu kumukulya Itunda. 10Akalinga kina ai watulaa yuyo muntu naiza watuilee wikiie wazelompa isongelyo mu mulango nu uziza nui itekeelo; ai izuiwe nu ukuilwa nu kukuilwa ku nsoko a iko nazakipumie kitalakwe.11Kinya iti nai watulaa ua ambiie ia Petro nu Yohana, antu ihi ku palung'wi akamankiila mi itando ni litangwaa nilang'wa Sulemani, aze akuiwe lukulu. 12uPetro nai wakihenga ili, nuanso aka asukiilya i antu, "Unye antu a Israeli, ku niki muku kuilwa? ku niki mukumatunja i miho anyu kitaitu, anga kina kamuzipyaa uyu wagende ku ngulu yitu akola ang'wi malompi itu?."13Itunda nuang'wa Ibrahimu, hangi wang'wa Isaka, hangi wang'wa Yakobo, Itunda nua aTata itu, umukuiye u munyamilimo nuakwe uYesu. Uyu yuyo naiza unyenye ai muminkiiye nu kumuhita ntongeela a usu wang'wa Pilato, ga ni iti nuanso ai watulaa walamula kumuleka ilyuuku. 14Ai mumuhitile uNg'welu hangi Munya Tai ane, ni badala akwe mikalowa u mubulagi walekwe ilyuuku.15Unyenye ai mamubulaga u utemi nua upanga, naiza Itunda ai umiukilye kupuma mu ashi - u sese kiakuiili nia ili. 16Itungili, ku uhuiili mu lina nilakwe, u muntu uyu naiza mukumihenga nu kulinga, ai witumilwe kutula ni ingulu, uhuiili niiza kukiila kung'wa Yesu uminkiiye nuanso upanga nu ukondaniie, ntogeela anyu unyenye mihi.17Itungili, anyandugu, mulingile kina ai mitumile mu upungu, uu nai itumile ga ni atongeeli anyu. 18Kuiti makani niiza Itunda ai wakaya kumutambuila ku malangu a anyakidagu ihi, kina uKristo uyu ukagisha , itungili wamakondaniilya.19Ku lulo, ili itunu hangi mupiluke, iti kina i milandu anyu ihume kuhegigwa lukulu, isigo apembye i matungo na kulumiila kupuminkana nu umoli nua Mukulu; 20ni kina wahume kumulagiilya u Kristo naiza wasaguwe kunsoko anyu, uYesu.21uNg'wenso yuyo niiza kusinja i ilunde limusingiilye kupikiila itungo nila kusukiiligwa i intu yihi, naiza Itunda ai uligitilye ikali ku malangu a anyakidagu ni elu. 22Kulu kuulu uMusa ai uligitilye, 'uMukulu Itunda ukunyansula munyakidagu anga nene kupuma mu aluna anyu. Mukumutegeelya kila ikintu naiza ukumutambuila unyenye. 23Ikupumila kina kila muntu niiza shanga witegeelya ku munyakidagu nuanso ukulimiligwa lukulu wapume mu antu.'24Iti gwa, ni anyakidagu ihi pumiila uSamweli ni awo nai atyatile ze yakilaa u ng'wenso, ai atambue nu kutanantya i mahiku aya. 25Unyenye ingi ana a anyakidagu hangi i lago naiza Itunda ai ulitumile palung'wi ni Isekulu, anga nai uligitilye kung'wa Ibrahimu, 'mu mbeu niako i ndugu yihi nia mihi ikukendepwa,' 26Ze yakilaa Itunda kumunyansula u munyamilimo nuakwe, ai umulagiiye kitalanyu hanza, iti amukendepe unyenye kupiluka kupuma mu ubii nuanyu."
1Matungo uPetro nu Yohana nai atula akuligitya ni antu, akuhani ni asunja ni i tekeelo ni asadukayo ai a atyatile. 2Ai atulaa atakisha nangaluu ku nsoko uPetro nu Yohana ai atulaa akuamanyisa i antu kutula uYesu nu kutanantya migulya a kiukigwa kung'waakwe kupuma ku ashi. 3Aka a amba nu kuaika mu kadulumu kupikiila kidaudau nai kityatile, ku nsoko ai yakondaa kutula mpindi. 4Kuiti antu idu nai atulaa ijaa u lukani ai ahuiie; ni ngele a agoha nai atulaa ahuiie ai isigiiwe kutula magana a nzogu a taano.5Ga nai yapika kidaudau luhiku nai lutyatile, kina akulu ao, anyampala ni amanyi, ku palung'wi ai ilundiie ku Yerusalemu. 6uAnasi kuhani nu mukulu ai umoli, nu Kayafa, nu Yohana, nu Iskanda, ni ihi nai atulaa aluna ang'wa kuhani nu mukulu. 7Nai akatula a aika uPetro nu Yohana pakati ao, ai a akoiye, "Ku uhumi kii, ang'wi ku lina kii mukituma ili?"8Uugwa, uPetro, aze wizue u Ng'wau Ng'welu, aka atambuila, "Unyenye akulu a antu, ni anyampala, 9anga ize usese u luhiku nula lelo ku ukoligwa kutula ntendo ni nkende naza litumilwe ku muntu uyu nu mulwae - ku kinya uli u muntu uyu utendilwe mupanga? 10Ebu ni likumuke ili kitalantu nu ku antu ihi mu Israeli, kina ku lina ni lang'wa Yesu Kristo nua Nazareti, naiza ai mumagilye, naiza Itunda ai umi ukilye kupuma ku ashi, ingi ku nzila akwe kina u muntu uyu ukimika apa ntongeela anyu aze ukete upanga.11uYesu Kristo ingi igwe naiza u nyenye azengi ai mulimeile, kuiti naiza laikilwe kutula igwe ikulu nila kumpelo. 12Kutili u ugunwa ku muntu mungiza nuatula wihi. Kundogoelyo kutili ilina ingiiza pihi i lunde nai inkiigwe i antu, naiza ku nilanso ku humile kugunwa."13Itungili nai akihenga u ugimya nuang'wa Petro nu Yohana akalinga kina ai atulaa ingi antu a uu niagila u ulingi, ai a akuiwe, akalinga kina uPetro nu Yohana ai atulaa palung'wi nu Yesu. 14Ku nsoko ai amihengaa u muntu uyo nai uponigwe wimikile palung'wi nienso, akatula agila ni kakutambula kutula iki.15Kuiti nai atula akondyaa kualagiilya i itumi kuhega ntongeela ianza. ai itambuiie enso ku enso. 16Ai aligitilye, ku uatenda uli i antu awa? Ingi tai kina ukuilwa nuitumikile ku kiila enso wakumukaa ni kila ung'wi nui kiee mu Yerusalemu; shanga kuhumile kulihita nilanso. 17Kuiti, iti kina ikani ili lileke kenela mukati a antu, ebu kuakanie aleke kuligitya hangi ku untu ihi ku lina ili. 18Ai aitangile uPetro nu Yohana mu kati aka alagiilya nangaluu aleke kuligitya ang'wi kumanyisa ku lina nilang'wa Yesu.19Kuiti uPetro nu Yohana ai asukiiye nu kua atambuila, "Anga ize inonee mi miho ang'wa Itunda kumija unyenye kukila Itunda, lamuli akola. 20Ndogoelyo usese shanga kuhumile kuleka kuligitya imakani naiza kumaine nu kumija."21Ze yakilaa kuakania nangaluu uPetro nu Yohana, ai a alekile alongole. Shanga ai ahumile kulija i nsoko ihi na kua aalya , ku nsoko antu ihi ai atulaa akumukulya Itunda ku iko nai katulaa katulikaa. 22uMuntu nai watulaa wasingiilya u ukuilwa nua uguniki ai upikiie ilika la myaka makumi anee ikilo.23ze yakilaa kualekela ilyuuku, uPetro nu Yohana akapembya ku antu ao nu kuaganuila ihi naiza i akuhani akulu ni anyampala ai atulaa a atambuie. 24Nai akija, ai ituntile ku palung'wi kung'wa Itunda nu kuligitya, "Mukulu, uewe nai u umbile ilunde ni ihi nu luzi ni kila ikintu mukati akwe, 25u ewe naiza, ku Ng'wau Ng'welu, ku ilangu ni lang'wa tata itu uDaudi, munyamulimo nuako, ai uligitilye, "Ku niki i antu a ingu itumile u minyomo, ni antu amasigiila i makani nishanga anonee?26iAtemi ihi ikitile ku palung'wi, ni ahumi ilundiie ku palung'wi ku Mukulu nu ku musagulwa nuakwe."27Igi kulu kuulu, ihi uHerode nu Pontio Pilato, palung'wi ni antu a ingu ni antu a Israeli, ai ilundiie ku palung'wi mu kisali iki ku munyamulimo nuako nu ng'welu uYesu, naiza ai umupuguhie i makuta. 28Ai ilundiie ku palung'wi kituma ihi niiza u mukono nuako nu ulowa nuako ai umalagiiye puma u ng'wandyo ze ikili kupumila.29Itungili, Mukulu, gozeela u ukangi nu ao, hangi uakendepe i anyamulimo niako kululigitya u lukani nu lako ku ugimya wihi. 30Iti kina nu kugoola u mukono nuako kuguna, i ilingasiilyo nu ukuilwa ihume kupumila kukiila i lina nila munyamilimo nuako ni ng'welu uYesu." 31Nai akakondya kulompa, nkika naiza ilundiie ku palung'wi ikahingisigwa, ni ihi ikizuligwa u Ng'wau Ng'welu, hangi ai atambue u lukani nulang'wa Itunda ku ugimya.32Ngele nkulu a awo nai ahuiie ai atulaa ni nkolo nu Ng'wau Ng'welu ung'wi; hangi kutili ga nung'wi ao nai uligitilye kina kihi nai usaile ai katulaa kakwe mukola; badala akwe ai atulaa ni intu yihi muhangu. 33Ku ngulu nkulu i itumi ai atulaa akutanantya u ukuiili nuao kutula wiuki nua Mukulu uYesu, nu ukende ukulu ai watulaa migulya ao ihi.34Ai kutili anga muntu wihi mukati ao nai ukepewe i maintu, ku nsoko antu ihi nai akete i mabada a iwanja ang'wi ito, ai aguiye nu kuleta i mpia nia intu nai atulaa aguiye. 35nu ki ika pihi a migulu a itumi. Nu ugalanigwa ai witumilwe ku kila muhuiili, kuniganiila ni kila ung'wi nai u uiwe.36uYusufu, mulawi, muntu kupuma ku Kipro, ai winkiigwe i lina Barnabasi ni itumi (nanso ai impyanigwe, ingi mukende nu upoeelya). 37Aze ukete mugunda, ai u uguiye nu kuleta i mpia, akaiika pihi a migulu a itumi
1Iti gwa, muntu ug'wi nai witangwaa Anania, nu Safira musungu akwe, ai aguiye ipatyo nila nsailo, 2nu kupiha ipatyo nila mpia nai aguiye (ga nu musungu akwe ai ulilingile ili), nu kuleta ipatyo nilisigile nu kuika mu migulu a itumi.3Kuiti uPetro ai uligitilye, "Anania, ku nik u mulugu umizuiye inkolo ako kuligitya uteele ku Ng'wau Ng'welu nu kupiha ipatyo nila mugunda? 4Itungo nai watulaa likili kuguligwa, shanga ai latulaa nsailo ako? Hangi zeyakilaa kuguligwa, shanga ai likoli mu ulamuli nuako? itulikile uli usige ikani ili munkolo ako? Shanga uakongee anga ana adamu, ila umukongee Itunda." 5Mu kija imakani aya, uAnania ai ugwie pihi nu kutinanga inkolo. Nu woa ukulu ai uaziie ihi nai aligulye ili. 6Ahumba akapembya ku ntongeela nu kumuikila mu sanda, nu kumutwala kunzi nu kumuika.7Ze yakilaa masaa ataatu iti, u musungu nuakwe ai wingie mukati, aze shanga ulingile naza katulaa kipumie. 8uPetro akamutambuila, "Ntambuile, anga aza ize muguiye u mugunda ku nsailo nanso." Akaigitya, "Uu, ku nsailo yiyo."9Iti gwa uPetro akamutambuila, "Ikutulika uli kina migombilye ku palung'wi ku mugema u Ng'wau Ng'welu nua Mukulu? Goza , i migulu a awo naza amu ikile u mugoha nuako ikoli pa mumpita, hangi aku ukenga nu ku utwala kunzi." 10Kupumbugiilya akagwa mu migulu ang'wa Petro, akatinanga inkolo, ni awo i ahumba akapembya mu kati akamuhanga wakondyaa kusha. Akamukenka nu kumutwala kunzi, nu kumuika pakupi nu mugoha nuakwe. 11Woa ukulu ukapembya migulya a itekeelo lihi, nu migulya a ihi nai igulye i makani aya.12Ilingasiilyo idu nu ukuilwa ai yatulaa yukupumila mukati a antu ku kiila mikono a itumi. Ai atulaa palung'wi mi itando nilang'wa Sulemani. 13Kuiti, kutili u muntu mungiiza nui nsuta nai watulaa nu ugimya nua kuambinkana ni enso; ga ni iti, ai inkiigwe ikulyo migulya a antu.14Ga ni ahuiili idu ai atulaa akongeeleka ku Mukulu, ingele nkulu a agoha ni asungu. 15ngeli kina ga nai akenkile u ulwae mu kisali, nu kualalisha mu ulili nu mu makoshi, iti kina uPetro anga watule ukukila u mululi nuakwe uhume kusima migulya ao. 16Ga ni pan'wanso, ngele nkulu a antu ai apembilye kupuma isali ni ipilimikiiye iYerusalemu, aze a aletile i alwae ni ihi nai ahalinkaniwe ni nkolo ni nshafu, ni ihi ai agunilwe.17Kuiti u kuhani nu mukulu ai unyansukile, hangi ihi nai atulaa palung'wi nu ng'wenso ( naza ingi a makumbiko a asadukayo); hangi ai izuiwe nu wilu 18akagoola i mikono ao kua amba i itumi nu kua ika mukati a kadulumu nila mu hangu..19Ni matungo a utiku u malaika nua Mukulu akamilugula i milango a kadulumu nu kuatongeela kunzi nu kuligitya. 20Longoli, mimike mi tekeelo nu kuatambuila i antu imakani ihi na upanga uwu." 21Nai akija ili, ai ingie mi tekeelo matungo a maniambwa nu kumanyisa. Kuiti, u kuhani nu mukulu ai uzile ni ihi nai akoli nu ng'wenso, nu kitangiisa i anza lihi ku palung'wi, ni anyampala ihi nia antu a Israeli, nu kua lagiilya mu kadulumu iti kualeta i itumi.22Kuiti i anyamulimo nai akalongola, shanga ai a ahangile mu kadulumu, ai asukile nu kuaganuila,. 23Kuhangile i kadulumu ilugaiwe iza, ni asunja imikile pa mulango, kuiti nai katula ku ulugula, shanga kihenga u muntu mukati."24Itungili itngo u jemedari nua itekeelo ni akuhani akulu nai akija i makani aya, ai ingiiwe nu woa ukulu ku nsoko ao, azesiga likutulika uli ikani ili. 25Uugwa ung'wi akapembya nu kuatambuila, "iAntu naza muaikile mu kadulumu imikile mi itekeelo nu kumanyisa i antu."26Iti gwa u jemedari ai ulongoe palung'wi ni anyamulimo, nu kualeta, kuiti bila a kituma u minyomo, ku nsoko ai a itumbile i antu akuhuma a akue ku magwe. 27Nai akondya kualeta, ai a ikile ntongeela a ianza, uKuhani nu mukulu aka akolya, azeligitya, 28"Aza kulagiiye muleke kumanyisa ku lina ili, hangi mukili mumizuiye i Yerusalemu ku umanyisa nuanyu, nu kuhung'wa nsula a kuleta isakami a muntu uyu migulya itu.29Kuiti uPetro ni itumi aka sukiilya. "Kusinja kumukulye Itunda kukila i antu. 30Itunda nua atata itu ai umiukilye uYesu, nai mumubulagile, ku kumutumbika migulya i ikota. 31Itunda ai umukuiye mu mukono nuakwe nua kigoha, nu kumuzipya kutula Mukulu hangi muguni, kupumya upeli ku Israeli, nu ulekelwa nua milandu. 32Usese ingi akuiili nia makani aya, nu Ng'wau Ng'welu, naiza Itunda umupumilye ku awo ni imukulyaa."33Ianyi anza nai akija iti, ai a ambilwe ni ikuo akalowa kuabulaga i itumi. 34Kuiti u pharisayo nai witangwaa Gamalieli, ng'walimu nua malagiilyo, nai ukuigwe ni antu ihi, ai wimikile nu kualagiilya i itumi aholwe kunzi ku itungo ikupi.35Iti gwa aka atambuila, "Agoha nia Israeli, tuli ahugu nangaluu ni iko ni mukusigiila kua tendeela i antu awa. 36Ku nsoko, ikali niaki ilee, uTheuda ai wimikile nu kitendiisa kutula muntu mukulu, ni ngele a antu, apikiie magana anne ai amutyatile. Ai ubulagilwe, ni ihi nai atulaa amukuiye ai asapatie nu kulimila. 37Ze yajilaa u muntu uyu, uYuda mu Galilaya, ai uhumbukile i mahiku nanso nia kukilisigwa ualigwa, aka aluta i antu idu ku kituli kakwe. Nu ng'wenso ga ai ulimie ni ihi nai atulaa amukuiye ai asapatie.38Itungili ku mutambuila, ihuji ni antu awa hangi mualeke i akola, ku nsoko, anga i masigo aya ang'wi mulimo uwu ingi wa antu ukugung'wa. 39Kuiti anga utule wang'wa Itunda, shanga mukuhuma ku ugilya; muhumile ga ukuhanga muki kilya ni Itunda." Iti gwa, ai alutilwe ni imakani akwe.40Uugwa, ai aitangile i itumi nuku a kua nu kualagiilya aleke kuligitya ku lina nilang'wa Yesu, nu kualeka alongole yao. 41Ai ahegile ntongeela a ianza aze iloile ku soko a aligwa kutula akagisha nu kuhita ku kuligwa ku nsoko a lina ni lanso. 42Ku lulo, kila luhiku, mukati i tekeelo nu kupuma mi ito kupikiil ito ai alongolekile kumanyisa nu kutanantya uYesu kina Musagulwa.
1Itungili mu mahiku aya, matungo i ngele a amanyisigwa nai ikatulaa i kongeeleka, u witushi nua Ayahudi nia ki Yunani ai landilye ku a Ebrania, kunsoko ahimbi ao ai atulaa akiwa mu womolang'yi nua kila luhiku nua ndya.2Itumi ikumi na abiili ai aitangile u milundo wihi nua amanyisigwa nu kuligitya, "Shanga iziza kita itu kululeka u lukani nulang'wa Itunda nu kua aiilya mu meza. 3Ku lulo anyandugu, holang'yi, agoha mupungati, kupuma mukati anyu, antu akende, ni izue u Ng'wau Ng'welu nua upolo, naza kuhumile kuinkiilya u uailya uwu. 4Nu sese, ku ulongoleka ikali kulompa nu mu uailya nua lukani.5Uganuli nuao ukaliloeelya ianza lihi. Iti gwa ikamuholania uStefano, muntu nuizuee uhuiili nu Ng'wau Ng'welu, nu Filipo, Prokoro, Nikanori, Timoni, Parmena, nu Nikolao, muokole kupuma ku Antiokia. 6Ahuiili ai a aletile i antu awa ntongeela a itumi, nai alompile ni panyambele aka aikiilya i mikono ao.7Iti gwa, lukani nulang'wa Itunda likenela; ni ngele a amanyisigwa ai ikiile kongeeleka uko ku Yerusalemu; ni ngele nkulu a akuhani aka ukulya u uhuiili.8Nu Stefano, nai wizuee u ukende ni ngulu, ai watulaa ukituma ukuilwa ni ilingasiilyo ikulu mukati ao mu antu. 9Kuiti pang'wanso akanyansuka ang'wi ao a antu atyatiili itekeelo ni litangwaa itekeelo nila Mahulu, ni la a Kirene hangi la Aesksnderia, ni ang'wi kupuma ku Kilikia ni Asia. Antu awa ai atulaa akikolenkeelya nu Stefano10Kuiti, shanga ai ahumile ki kilya nu upolo nua Ng'wau Ng'welu naiza uStefano ai watulaa ukutumila mu witambuili. 11Uugwa ai uapembeseeye ang'wi a antu ku kinkunku kuligitya, "Kigulye uStefano ukuligitya makani a kimeli kung'wa Musa ni kung'wa Itunda."12Ai a asingilye i antu, anyampala, ni amanyi, nu kumuhanga uStefano, akamuamba, nu kumuleta ntongeela i anza, 13aka aleta ia kuiili nia uteele, azeligitya, "umuntu uyu shanga ukuleka kitunta i makani ni mabii ku kianza iki ni kelu ni ilagiilyo. 14Ku iti kumigulye ukuligitya kina uyu uYesu nua ku Nazareti ukubipya i nkika apa nu kuikaila i ntendo nai kinkiigwe nu Musa." 15Kila ung'wi nai ukoli mi ananza, akatunja i miho akwe kumugozeela uStefano, ni enso akihenga u usu nuakwe ai watulaa anga usu wang'wa malaika.
1uKuhani nu mukulu akaligitya, "makani aya ingi a tai?" 2uStefano akaligitya, Anya ndugu ni a tata ane, ntegeelyi u nene; Itunda nu ikulyo ai umupumie u tata nuitu u Abrahimu matungo nai ukoli ku Mesopotamia, ze wakili kikie ku Harani,' 3akamuila, 'Hega mi ihi ako ni anya ndugu ako hangi ulongole mi ihi ni nikakulagiila.'4Iti gwa akahega mihi a Ukalidayo akikie ku Harani, kupuma papo, ze yakilaa u tata nuakwe kusha, Itunda akamuleta mi ihi iyi, ni ikiie itungili. 5Shanga ai uminkiiye kihi anga usali nuakwe, ai kutili ipatyo ga nila kuika u mugulu. Kuiti uAbrahamu ai upewe ilago ze ikili ga nu kulija ung'wana kina ukupegwa ihi anga isalo ni lakwe nu ulelwa nuakwe.6Itunda ai wituntile nu ng'wenso iti, nia kina ulelwa nuakwe ai uziikie mi ihi a uziila, ni kina i akola ihi nia kuko akuatenda kutula atugwa ao nu kuatenda ibibi ku itungo nila myaka magana anne. 7Nu Itunda akaligitya, nikaulamula u ingu niiza ukumutenda aholwa, ni i zeyakilaa nia pang'wanso akupuma nu kumpoelya mu nkika iyi.! 8Hangi akaminkiilya uAbrahamu ilago nila kidamu, itigwa u Abrahamu akatula tata wang'wa Isaka akamutwala i kidamu luhiku nula mu nana; uIsaka akatula tata wang'wa Yakobo, nu Yakobo akatula tata nua isekulu itu ikumi na abiili.9iIsekulu ni itu akamuonela wilu uYusufu aka mugulya mu ihi a ku Misri, nu Itunda ai watulaa palung'wi nu ng'wenso, 10hangi akamuguna mu lwago nu lakwe, nu kuminkiilya kipegwa nu upolo ntongeela ang'wa Farao mutemi nua ku Misri. uFarao akamuika watule muhumi migulya a Misri nu migulya a ito ni lakwe lihi.11Uugwa ikatula ni nzala nkulu nu lwago lidu mu ihi a Misri ni Kanani, ni a tata itu shanga ai aligilye indya. 12Kuiti uYakobo nai wakija ikoli idya ku Misri , ai ualagiiye i atata itu ku nkua ang'wandyo. 13Mu muhinzo nua kabiili uYusufu akilagiila ku aluna akwe, anyandugu ang'wa Yusufu akakumuka kung'wa Farao.14uYusufu aka alagiilya i aluna akwe alongole kumuila uYakobo tata nuao waze ku Misri, palung'wi ni anya ndugu akwe, kuhanguila antu ihi ingi makumi mupungati na ataano. 15Iti gwa uYakobo akasima ku Misri; Uugwa akasha ng'wenso palung'wi ni atata itu. 16Akaholwa ga nu ku Shekemu akaikwa mu kibiila naiza uAbrahamu ai ukiguile ku ipande nia mpia kupuma ku ana ang'wa Hamori uko ku Shekemu.17Matungo a ilo ilago naiza Itunda ai umulagile uAbrahamu nai lahumbeela, antu aze atulaa ongeeleka uko ku Misri, 18matungo nanso ai u ukile mutemi mungiiza migulya a Misri, mutemi ni shanga umulingile u Yusufu. 19uMutemi uyu nu mungiiza waka akongela i antu itu nu kuatenda ibibi i a tata itu, nu kuaguma i ana ao ni adabu iti aleke ki kie.20Mu matungo nanso uMusa ai utugilwe; ai muziza ntongeela ang'wa Itunda, akalelwa myeli itaatu mi ito nilang'wa tata nuakwe. 21Itungo nai ugumilwe, u munanso nuang'wa Farao ai umuhoile akamulela anga ng'wana nuakwe.22uMusa ai umanyisigwe umanyisigwa wihi nua ku Misri; ai munyangulu mu nkani nu mu ntendo. 23Kuiti ze yakilaa kutimilya myaka makumi anne, ikamuziila mu nkolo akwe kuagendeela i anyandugu akwe, ana a Israeli. 24Nai akamihenga mu Israeli ukutendeelwa ubii, uMusa ai umuguniiye nu kususha u ubii nai watula ukumuonela ku kumukua u mu Misri: 25aze usigile kina i anya ndugu akwe akulinga kina Itunda ukuaguna ku mukono nuakwe, kuiti shanga ikalinga.26Luhiku nai lutyatile akalongola ku ang'wi a Aisraeli nai atulaa akilea; wakagema kuahunga; azeligitya, 'Akulu, Unyenye ingi mi ndugu; mbona mukilea nyenye ku nyenye.? 27Kuiti nai umuleile u munyakisali nuakwe akamugumiila kuli, nu kuligitya, 'Nyenyu nu kuikile wi muhumi hangi wi mulamula antu? 28Uewe uloilwe kumbulaga, anga naza umubulagile u Mumisri igulo?"29uMusa akamanka ze yakilaa kija ayo; akatula muziila mu ihi a Midiani, naiza akatula tata nua ana abiili. 30Ze yakilaa myaka makumi anne kukila, malaika akamupumila mu ibambazi nila lugulu nua Sinai, mu lulimi nula moto mukati i kundui.31Matungo uMusa nai wakihenga u moto, ai ukuiwe iko nai ukihenga, hangi nai ugemile kukihumbeela iti kukigoza, luli nila Mukulu likamuzila luzeligitya, 32Nene Itunda nua atata ako, Itunda wang'wa Abrahamu, hangi wang'wa Isaka, hangi wang'wa Yakobo; uMusa ai ukagatile hangi shanga akagema kugozeela.33Mukulu akamutambuila, Tugula i ilatu niako, inkika nuimikile ingi kianza kelu. 34Nihengaa u lwago nula antu ane niamoli ku Misri; Nijaa kulwala kitalao, nu nene nasimaa iti niagune; itungili pembya, nikakulagiilya uewe ku Misri.'35Uyu uMusa naiza amuhitile, itungo nai aligitilye, 'nyenyu nukuikile kutula wi muhumi hangi mulamuli nuitu?' - ai watulaa yuyo ng'wenso Itunda ai umulagiiye atule muhumi hangi muguni . Itunda ai umulagiiye ku mukono nuang'wa malaika naiza ai umupumiie uMusa mi ikundui. 36uMusa ai uatongee kupuma ku Misri ze yakilaa kituma u ukuilwa ni ilingasiilyo mu Misri nu mu luzi nula shamu, nu mu ibambazi ku itungo nila myaka makumi anne. 37Ingi uMusa yuyo nai uatambuie i antu a Israeli kina, 'Itunda ukumunyansuilya munyakidagu kupuma mukati a anyandugu anyu munyakidagu anga nene'38Uyu ingi muntu niiza mu i anza mi ibambazi nu malaika naiza ai utambue nu ng'wenso mu lugulu nula Sinai. Uyu yuyo muntu naiza ai watulaa ni atata itu, uyu ingi muntu naiza ai usingiiye u lukani nulukete u upanga nu kuinkiilya usese. 39Uyu ingi muntu naiza i atata itu ai ahitile ku mukulya; ai amugumiie kuli, nu mu nkolo niao ai apilukie ku Misri. 40Mu itungo nilanso ai amutambuie uHaruni. 'kuzipilye i itunda ni ika kutongeela. Uyu uMusa, nai watulaa uku utongeela kupuma kihi a ku Misri, shanga kulingile nai kimihangile,'41Iti gwa ai azipilye ndama ku mahiku nanso nu kupumya isongelyo kung'wa nuanso u dudu hangi akiloeelya ku nsoko a mulimo nua mikono ao. 42Kuiti Itunda ai uapiue nu kuinkiilya ipoelye i nzota nia kilunde, anga nai ikilisigwe mu mbugulu a anyakidagu, 'Itii, mampumilyaa unene i masongelyo a ikali nai muisinzile mi ibambazi ku matungo a myaka makumi anne, ito ni lang'wa israeli43Makigombaa i kitala nika kutankanila ni kang'wa Moleki ni inzota niang'wa Itunda refani, nu mululi ni mu uzipilye nu kuipoelya enso; hangi kumutwala kuli ikilo ni Babeli.'44aTata anyu ai akete i kitala nika kutankanila nika ukuiili mu ibambazi, anga Itunda nai ulagiiye nai utambue nu Musa, kina ukukizipya ku mpyani a iko nai ukihengile. 45Iki ingi kitala naiza a tata itu ku itungo ni lao, ai aletilwe mu ihi nu Joshua. Iki ai kipumie matungo nai ingie kusala u ingu naiza Itunda ai uazunsilye ze yakilaa u umoli nu a a tata itu. Iki ai kituile iti kupikiila luhiku u Daudi, 46naiza ai uligilye u ugombigwa mu miho ang'wa Itunda; nu kulompa kuduma likalo kung'wa Itunda nuang'wa Yakobo.47Kuiti uSelemani ai umuzengee ito Itunda. 48Ga ni iti Nukoli kigulya shanga wikiie mu mato nazengilwe ku mkono ; iki iti anga u munyakidagu nai uligitilye. 49Ilunde ingi ituntu nilane nila ukulu, ni ihi ingi nkika a kuikila migulu ane. Ito la mpyani kii Mukunzengela?, uligitilye Mukulu; ang'wi ingi pii i nkika ane na akusupilya? 50Shanga mukono nuane nuitumile izi i intu yihi?'51Unye antu niakete nkingo nkaku ni shanga mutawe i kidamu mu nkolo ni akutwi, kila nkua mimukingila u Ng'wau Ng'welu,' mukituma anga i a tata anyu nai itumile. 52Ingi munyakidagu kii mu anyakidagu naiza i a tata anyu shanga ai amagilye?. Ai a abulagile i anyakidagu ihi nai apumie ze ikili u upembelyo nua Ung'wi munya Tai ane; ni itungili matulaa ahugi hangi abulagi akwe ga, 53unye antu nai musingiiye ilagiilyo ilo nai lilagiigwe nu malaika kuiti shanga ai muliambile."54Uugwa i anyi anza nai akija imakani aya, ai asonsilwe i nkolo niao, akamukilisilya i mino uStefano. 55Kuiti nuanso, aze watulaa wizue u Ng'wau Ng'welu, ai ugozile kilunde ku ukendegeeli hangi akihenga ikulyo nilang'wa Itunda,' nu kumihenga uYesu wimikile mukono nua kigoha nuang'wa Itunda. 56uStefano akaligitya, "Goza nihengaa ilunde lalugukaa, nu Ng'wana wang'wa Adamu wimikile mukono nua kigoha nuang'wa Itunda."57Kuiti i anyi anza akazogolya ku luli nula migulya, akakiila i akutwi ao, aka mumankiila ku palung'wi, 58akamuguma kunzi a kisali nu kumukua i magwe; ni akuiili akatugula i ang'wenda ao nia kunzi nu kuika pihi pakupi ni migulu a muhumba nuitangwaa Sauli.59Nai atulaa akumukua i magwe, uStefano ai ulongolekile kumitanga u Mukulu nu kuligitya, "Mukulu Yesu, singiilya i nkolo ane,". 60Akatugama nu kitanga ku luli lukulu, "Mukulu, leka kua ailya u mulandu uwu. "Nai wakaligitya aya, akatinanga inkolo.
1uSauli ai watulaa ukoli mu wigombya nua nsha akwe. luhiku nulanso papo nai wandilye kuaja nsuta ni itekeelo nai likoli ku Yerusalemu; ni a huiili ihi nai asapatie mu isali nia Yudea ni Samaria, kwaala i itumi. 2Antu a kinyauwai ai amuikile uStefano nu kuzipya u hongeelya ukulu migulya akwe. 3Kuiti uSauli ai ulimeile nangaluu itekeelo. Ai ulongoe ito ku ito nu kuakweha kunzi asungu i agoha, nu kuagumila mu kadulumu.4Ahuiili naza atulaa asapatie ai akili akulutanantya u lukani. 5uFilipo akasima mu kisali nika Samaria nu kumutanantya uKristo Yesu6Ze yakilaa i anyianza kija nu kihenga i ilingasiilyo nai witumile u Filipo; akaika ukendegeeli migulya a iko nai uligitilye. 7Kupuma papo i antu idu nai igulye, ahing'wi ai a apumile i antu kunu akulila ku luli lukulu, hangi idu nai akule igandi ni akitele ai agunilwe. 8Hangi ai ukoli ulowa ukulu mu kisali.9Kuiti ai ukoli muntu ung'wi mu kisali nikanso i lina nilakwe Simioni, naiza watulaa ukituma ulogi; naza ai u utumie kua kuila i antu a ingu nua Samaria, itungo wazeligitya kina nuanso ingi muntu nua kusanigwa. 10ia Samaria ihi puma nu muniino ga nu mukulu, akamutegeelya; akaligitya; "umuntu uyu igi iyo i ngulu ang'wa Itunda naiza ingi mukulu." 11Akamutegeelya, ku ndogoelyo wa akuie ku itungo ilipu ku ulogi nuakwe.12Kuiti itungo nai ahuiie kina uFilipo ai utanantilye migulya a utemi nuang'wa Itunda nu migulya a lina nilang'wa Yesu Kristo, ai ogigwe, agoha ku asungu. 13Nu Simioni mukola ai uhuiie: ze yakilaa kogigwa, akalongoleka kutula nu Filipo; nai wakihenga i ilingaasiilyo nu ukuilwa nai watula ikitung'wa, ai ukuiwe.14Matungo i Itumi niaku Yerusalemu nai akija kina ku Samaria asingiilya u lukani nulang'wa Itunda, aka alagiilya uPetro nu Yohana. 16Matungo nai atulaa akusima aka alompeela; kina amusingiilye u Ng'wau Ng'welu. 15Kupikiila itungo nilanso, u Ng'wau Ng'welu ai watulaa wakili kuasimiila ga nung'wi ao; ai atulaa ogigwa udu ku lina nila Mukulu uYesu. 17Uugwa uPetro nu Yohana aka aikiilya i mikono, ni enso akasingiilya u Ng'wau Ngwelu.18Matungo uSimioni nai wakihenga kina u Ng'wau Ng'welu wapumigwa kukiila kuikigwa i mikono ni itumi; akalowa kuinkiilya mpia, 19Akaligitya, "Ninkiilyi ingulu iyi, iti kila ni nikamuikiilya u mukono wasingiilye u Ng'wau Ng'welu."20Kuiti uPetro akamutambula, i mpia niako palung'wi nu ewe ilimililee kuli, ku nsoko usigile kina i ipegwa ni ang'wa Itunda iligigwa ku mpia. 21Umugila ipatyo mu ikani ili, ku nsoko inkolo ako shanga ngoloku ntongeela ang'wa Itunda. 22Iti gwa ile itunu u ubii nuako nu kumulompa Itunda kwaala ukulekelwa i masigo na munkolo ako. 23Ku ndogoelyo kihenga ukoli mu uhungu nua uwai ni kitungo nika mulandu."24uSimioni akasukiilya nu kuligitya, "Mulompi uMukulu ku nsoko ane, ku nsoko i makani ihi ni mumaligitilye ahumile kumpumila.25Matungo uPetro nu Yohana nai atula akuiila nu kutanantya u lukani nula Mukulu, ai asukile ku Yerusalemu ku nzila yiyo; ai atanantilye i nkani ninza mu ijiji idu nia a Samaria.26Uugwa u malaika nua Mukulu akitambulya nu Filipo akaligitya, "Elye hangi ulongole takama mu nzila ni longoe pihi a Yerusalemu kutunga ku Gaza." (Nzila iyi ikoli mu ibambazi). 27Akelya nu kulongola. Goza, ai ukoli muntu nua ku Ethiopia, Towashi ukete uhumi ukulu pihi a kandase; malkia nua Ethiopia. Nai uikilwe migulya a itulyo nilakwe lihi; nu ng'wenso ai watulaa walongolaa ku Yerusalemu ki kumbika. 28Ai watulaa ukusuka wikie mu mutuka nuakwe ukusoma mbugulu a munyakidagu uIsaya.29Ng'wau Ng'welu akaligitya nu Filipo, "Humbeela pakupi nu mutuka uwu uambinkane nu wenso. 30Iti gwa uFilipo akalongola i ntambo, akamija ukusoma mu mbugulu ang'wa Isaya; akaligitya, Itii, ulingile nu kukisoma?" 31uMuethiopia akaligitya, "nikahuma uli muntu anga wahite kuntongeela?" Akamusinja uFilipo wanankile mu mutuka nu kikie palung'wi nu ng'wenso.32Itungili ilundo nila ukilisigwa nai utuile ukulisoma uMuethiopia ingi ili, ai utongeewe anga ng'waa nkolo kulongola ku usinzilwo kusinzwa ai ukilagile ihi twii, shanga ai ukunukua ilangu nilakwe; 33ku kinya uwai kakwe ulamuli nua kwe ai uhegigwe; Nyenyu ukuganuila u ulelwa nuakwe? u likalo nulakwe lahegigwe mihi."34Uugwa u towashi akamukolya uFilipo, nu kuligitya, "nukulompile, ingi munyakidagu kii naiza utambuwe inkani niakwe, ingi kutula ng'wenso, ang'wi nia muntu mungiiza?" 35uFilipo ai wandilye kuligitya, ai wandilye ku ukilisigwa uwu nuang'wa Isaya kumutanantilya nkani yang'wa Yesu36Aze akoli munzila, akapika pa mazi, utowashi akaligitya, "Goza, akoli i mazi apa ntuni ni kikingie ndeke kogigwa", 37(imakani aya, ' Iti gwa uMuethiopia akasukiilya, "nihuiie kina uYesu Kristo ingi ng'wana wang'wa Itunda." amutili mu mbugulu nia kali). Papo uMuethiopia akalagiilya u mutuka wimike. 38Ai alongoe mukati a mazi, palung'wi uFilipo nu towashi, uFilipo akamoja.39Matungo nai akapuma mu mazi, Ng'wau Ng'welu nua Mukulu akamutwala uFilipo kahelu; utowashi shanga akamihenga, akalongola i nzila akwe waze ulumbiiye. 40Kuiti uFilipo akapumila ku Azolo, ai ukiile mu mukoa uwo nu kutanantya nkani ninza mu isali yihi kupikiila nai wakapika ku Kaisaria.
1Kuiti, uSauli,ai ulongolekile kuligitya u utumbani ga nuwu nua nsha ku amanyisigwa a Mukulu, akalongola kung'wa kuhani nu mukulu 2nu kulompa ibada kunsoko a matekeelo uko ku Dameski, iti kina anga wamulije muntu nukoli mu nzila iyo, atule mugoha ang'wi musungu, wa atunge nu ku aleta ku Yerusalemu.3Ga nai watula ulongoe muhinzo, ai ipumie kina nai wahumbeela ku Dameski, kupumpugiilya ika melya pihi pihii welu kupuma kilunde,' 4nung'wenso wakagwa pihi hangi akija luli lukumutambuila, "Sauli, Sauli, mbona ukunaja unene?"5uSauli akasukiilya, Wi nyenyu u ewe Mukulu? uMukulu akaligitya, "Unene ng'wenso Yesu nuku ntasha; 6Kuiti nyansuka, ingile mu kisali, nu ewe ukutambuilwa nu takiwe kituma. 7iAntu awo nai akugenda palung'wi nu Sauli akakilaga ihi twii, aze ategeeye u luli, shanga ikihenga u muntu.8uSauli akanyansuka mu ihi nai kunukue i miho akwe, shanga akahuma kihenga i kintu, akamuamba u mukono akamuleta kupikiila ku Dameski. 9Ku mahiku ataatu shanga ukihenga, shanga ukulya, ang'wi kung'wa.10Uugwa ai ukoli u mumanyisigwa ku Dameski i lina nilakwe Anania, uMukulu ai uligitilye nu ng'wenso mu muloto, 'Anania." Nu kuligitya, " Goza, nkoli apa, Mukulu. 11"uMukulu akamutambuila, "Nyansuka ulongole mu kisali nikitangwaa Nyofu, nu mu ito nilang'wa Yuda ukolye muntu kupuma ku Tarso, nuitangwaa Sauli; ndogoelyo umoli ukulompa; 12hangi aza umihengile mu muloto u muntu i lina nilakwe Anania ukingila nu kumuikiilya i mikono migulya akwe iti kina walije kihenga.13Kuiti u Anania akasukiilya, "Mukulu, nijaa inkani nia muntu uyu ku antu idu, ku ngele kii nukuatendeela ubi i elu nia uko ku Yerusalemu; 14Apa ukete u uhumi kupuma kung'wa kuhani nu mukulu kumuamba kila ung'wi nuenda litanga i lina nilako. 15Kuiti uMukulu akamutambuila, "Longola, ku ndogoelyo nuanso ingi kiseme kihoilwe kitolane, walihole ilina nilane ntongeela a anyaingu ni a temi ni ana a Israeli. 16Ndogoelyo nikamulagiila nili idu nakumutulika kagigwa ku nsoko a lina nilane."17uAnania akalongola, akingila umo mito; Akamu ikiilya i mikono akaligitya, Munya ndugu Sauli, uMukulu uYesu, naza ukupumie mu nzila naza watulaa upembilye, undagiiye ulije kihenga hangi wizuligwe u Ng'wau Ng'welu. 18Kupumpugiilya ikagwa kupuma mu miho akwe intu anga makulugamba, akalija kihenga, akimika,akogigwa; akalya indya nu kulija ingulu. 19Akikie palung'wi ni amanyisigwa uko ku Dameski ku mahiku idu.20Matungo yayo yaayo akamutanantya uYesu mu matekeelo, azeligitya kina u ng'wenso ingi ng'wana wang'wa Itunda. 21Hangi ihi nai igulye ai akuiwe nu kuligitya, "Shanga yuyu nai uabipilye ihi nai itangile i lina ili uko ku Yerusalemu? Hangi apa aza uzile ku isigo nila kuatunga nu kuatwala ku akuhani." 22Kuiti uSauli ai uaiigwe kutanantya nu kuatenda i Ayahudi nai ikiie ku Dameski ahalinkanilwe nu ku kaminkiilya nia kina uyu yuyo Kristo.23Ze yakilaa mahiku idu, Ayahudi akaika ulamuli palung'wi iti amubulage. 24Kuiti isigo lao likakumuka kung'wa Sauli. Akamutugila pa mumpita mung'wi nu utiku alije kumubulaga. 25Kuiti amanyisigwa akwe akamuhola utiku akamusimya kukiila mi ikiligo, akamusimya pihi mu nkapu.26Nu Sauli nai wapika ku Yerusalemu, ai ugemile kihanguila ni amanyisigwa; kuiti ai atulaa akumogopa, shanga akahuiila kina ung'wenso ingi mumanyisigwa. 27Kuiti uBarnaba akamuhola nu kumutwala ku itumi, Nu kuaganuila kinyauli uSauli ai umuine u Mukulu mu nzila nu Mukulu nai uligitilye nu ng'wenso, ni kinyauli uSauli nai utanantilye ku ukamatiku ku lina nilang'wa Yesu uko ku Dameski.28Ai utankanile ni enso nai akingila nu kupuma ku Yerusalemu. Akitunta ku ukamatiku ku lina nila Mukulu uYesu, 29azikolenkeelya ni Ayahudi nia Kiyunani, kuiti azegema nkua ku nkua kumubulaga. 30Matungo ia luna nai alinga ikani nilanso, akamuhola kupika ku Kaisaria, nu kumutwala alongole ku Tarso.31Uugwa itekeelo lihi mu Uyahudi, Galilaya ni Samaria, ai latula nu ulyuuku, hangi likazengwa, nu kugenda mu woa nua Mukulu ni ipoelya nila Ng'wau Ng'welu, itekeelo likakula ku kongeeleka ingele. 32Uugwa ai upumie uPetro nai ukoli ukupilima pilima nkika yihi nia mukoa, aka asimiila ahuiili ni ikie mu kisali nika Lida.33Akamihenga kuko muntu ung'wi i lina nilakwe Ainea, muntu uyu watuilee mu ulili myaka munana; ndogoelyo ai watulaa kitele. 34uPetro akamuila, " Ainea, uYesu Kristo akugune; Uka hangi witandikilye u ulili nuako," Nkua yiyo akauka. 35Ni atu ihi nai ikiie ku Lida ni Sharoni nai amihengile u muntu uyo, ai amupilukie u Mukulu.36Ai akoli nu mumanyisigwa Yafa nuitangwaaTabitha, niiza limpyanigwe anga "Dorcas." Uyu musungu ai wizue mulimo ukende ni ntendo nia ukendepwa nai witumaa ku a ula. 37Ai ipumie mu mahiku nanso ai ulwae nu kusha; nai amukalalya, ai amunankiiye shumba nika migulya nu kumulalisha.38Ku iti i Linda ai atulaa pakupi ni Yafa, ni amanyisigwa ai igulye kina uPetro ai ukoli kuko, ai a alagiiye antu abiili kitalakwe, aze musinja, "Pembya kitaitu bila kutinia." 39uPetro akauka nu kuhega palung'wi ni enso. Nai wakapika, ai amuletile mu shumba nika migulya. Ni ahimbi ihi ai imikile pakupi nu ng'wenso azelila, azemulagiila ia mujulungu ni ang'wenda naza uDorcas ai uahilitiiye itungo nai ukoli palung'wi ni enso.40uPetro aka apumya ihi kunzi a shumba, akatugama akalompa, uugwa akaupilukila u muili, akaligitya, "Tabitha, uka." Akalugula i miho akwe hangi nai wakamihenga uPetro akikie pihi. 41Uugwa uPetro akaminkiilya u mukono nuakwe akamunyansula, hangi nai wakaitanga i ahuiili ni ahimbi, akainkiilya kitalao aze mupanga. 42Ikani ili likakumuka i Yafa ihi, ni antu idu akamuhuiila uMukulu. 43Ai ipumie uPetro akikie mahiku idu ku Yafa palung'wi ni muntu nuitangwaa Simioni, muzipya ndili.
1Ai ukoli nu muntu nua kitungaa mu kisali nika ku Kaisaria, lina nilakwe ai witangwaa Kornelio, ai mukulu wi idale nila Kiitalia. 2Ai watulaa mukulya Itunda hangi ai umukuiye Itunda ni ito nilakwe lihi; ai upumilye mpia idu ku Ayahudi hangi ai ulompile kung'wa Itunda mahiku ihi.3Matungo a saa kenda nia mung'wi, akihenga muloto Malaika nuang'wa Itunda upembilye kitalakwe. uMalaika akamutambuila, "Kornelio! 4uKornelio akamugoza u malaika hangi ai ukete u woa ukulu nangaluu akaligitya "Iki ki ntuni mukulu?" uMalaika akamutambuila "Malompi ako ni masongelyo ako ku aula yanakilaa migulya anga ukimbukiilyi mu umoli nuang'wa Itunda." 5Itungili lagiilya i antu alongole ikisali nika Yafa kumuleta muntu ung'wi nuitangwaa Simioni naiza witangwa ga ni Petro. 6Wikiie hangi munonia ndili nuitangwaa Simioni naiza ito nilakwe likoli mpelo a luzi."7Ze yakilaa uMalaika nai watula ukuligitya nu ng'wenso kuhega, uKornelio akaitanga i anyamulimo ni a mito nilakwe abiili, nu a asikali nai watulaa ukumukulya Itunda pa kati a asikali nai atulaa akumuaiilya. 8uKornelio ai uatambuie ihi nai apumie nu kualagiilya ku Yafa.9Luhiku nai lutyatile itungo nila saa mutandatu aze amoli mu nzila hangi ahumbeela mu kisali, uPetro akanankila migulya mu kitala kulompa. 10Ga ni hangi akatula ni nzala nu kusiga i kintu ka kulya, kuiti itungo i antu akuluga indya, akalagiilwa muloto, 11akihenga ilunde laluguka ni kiseme kikusima ni kintu kituunga anga ng'wenda mukulu ukusima pihi mu mahalu mu nkigo niakwe yihi inne. 12Mukati akwe ai ikoli mpyani yihi nia ikali ni ikete migulu inne nizi ni yagulaa migulya a mahalu, ni nyunyi nia milunde.13Hangi luli lukaligitya kitalakwe, "Uka, Petro sinza nu nkulya." 14Kuiti uPetro akaligitya "Shanga iti, Mukulu ku nsoko nkili nkaye kulya kintu kihi ni kizumi hangi kishapu. 15Kuiti u luli lukapembya kitalakwe hangi ku nkua akabiili "Nukeilye Itunda leka kukitanga kizumi ang'wi ki shapu." 16Iki ai kipumie nkua itaatu, ni kiseme iko kikatula kaholwaa hangi milunde.17Ni matungo uPetro aze ukoli mu uhalinkanilwa migulya a muloto nuanso ndogoelyo akwe ntuni, Goza, antu nai atulaa alagiigwe nu Kornelio akimika ntongeela a mumpita, azekolya i nzila a kulongola mu ito. 18Hangi akitanga nu ku kolya anga ize uSimioni nuitangwaa ga ni Petro anga ize ai watulaa wkiie pang'wanso.19Itungo nilanso uPetro nai watulaa ukusiga migulya a uwo u muloto, Ng'wau Ng'welu akaligitya nu ng'wenso, 20"Uka hangi usime pihi nu kulongola ni enso. Leka kitumba kulongola ni enso, ku nsoko nialagiiye." 21uPetro akasima pihi kitalao nu kuligitya, "Unene yuyo ni mukumuduma. Ku niki mupembilye?"22Akaligitya, "Akida ung'wi i lina nilakwe Kornelio, muntu nua tai ane hangi wilowaa kumukulya Itunda , ni antu imutambulaa ikende mu ingu wihi nua Ayahudi, utambuiwe nu malaika nuang'wa Itunda ku ulagiilya iti ulongole mi ito nilakwe, iti wije u lukani kupuma kitalako." 23uPetro aka asingiilya kingila mukati nu kikie palung'wi nu ng'wenso. Kidau dau nai kityatile akauka akalongola palung'wi ni enso, ni anya ndugu asheenyu kupuma ku Yafa akityata nu ng'wenso.24Luhiku nai lutyatile ai azile ku Kaisaria. Nu Kornelio ai ukoli ualindiie; hangi ai watulaa waitanga palung'wi anya ndugu akwe ni ahumba uya akwe nia pakupi.25Matungo uPetro nai ukingila mukati, uKornelio akamusingiilya nu kutuna kupika pihi mu migulu akwe ku ikulyo. 26Kuiti uPetro akamunyansula nu kuligitya "Imike; ga nu nene mukola ingi ni bina adamu."27Matungo uPetro aze ukoli ukitambuila nu ng'wenso, ai ulongoe mu ito akahanga i antu ilundiila palung'wi. 28Aka aila , Unyenye akola mulingile kina shanga ilagiilyo nila Ayahudi kihanguila ang'wi kugendeelwa nu muntu niiza shanga nua ingu uwu. Kuiti Itunda undagiie unene kina shanga ntakiwe kumitanga muntu wihi ingi muzung'waa ang'wi mushapu. 29Hangi yiyo ndogoelyo mpembilye bila kikungumya, nai ndagiigwe ku nsoko a iko. Kululo numukolye ku niki mulagiigwe ku nsoko ane."30uKornelio akaligitya, "Mahiku anne nakiile, itungo anga lili aza nkoli kulompa itungo nila saa kenda mung'wi mukati ito nilane; Nihenga ntogeela ane muntu wimikile ukete ni ang'wenda elu. 31Akantambuila. "Kornelio malompi ako igigwa nu Itunda , ni masongelyo ako ku aula yatulaa ukimbukiilyi ntongeela ang'wa Itunda. 32Kululo lagiilya muntu ku Yafa nu kumitanga muntu ung'wi nuitangwaa Simioni waze kitalako, naiza hangi witangwaa Petro. naizaa wikiie ku muzipya ndili ung'wi nuitangwaa Simioni naiza ito nilakwe likoli mu mpelo a luzi. 33(Komaniilya ; U lukiili ulu, Nu ng'wenso nuikapemya ukuligitya nu nyenye," umutule mu ukilisigwa nua kali.)34Uugwa uPetro akalugula u mulomo nuakwe nuku ligitya "Tai, nahuiila kina Itunda shanga uhumile kutula nu ukuili. 35Badala akwe, kila ingu u muntu wihi nuimukulyaa nu kituma i ntendo nia tai ane ugombekile kitalakwe.36Ulingile u lukani nai u upimilye ku antu a Isreli, nai watulaa ukutanantya lukani nu lukende nula ulyuuku kukiila Yesu Kristo naiza Mukulu nua ihi - 37nu nyenye akola mulingile i kintu nai kipumie, naiza kipumie ku Yudea ihi hangi ai landiiye ku Galilaya, ze yzkilaa u wogigwa naza uYohana ai utanantilye. 38i kintu nai katulaa kimutule uYesu Kristo iti Itunda nai umuikie i makuta ku Ng'wau Ng'welu nu ku ngulu. Ai ulongoe nukituma u ukende nu kuaguna ihi naiagigwe nu mulugu, ku nsoko Itunda ai watulaa palung'wi nu ng'wenso.39Usese ingi akuiili a makani ihi nai witumile mi ihi nia Uyahudi nu mu Yerusalemu- uyu ingi Yesu nai amubulagile nu kumutumbika mikota. 40Uyu muntu wang'wa Itunda nai umiukilye luhiku nula kataatu nu kuminkiilya kukumuka, shanga ku antu ihi, kuiti ku akuiili nai aholanigwe ze ikili ni Itunda. 41-usese akola, nai kalyaa nu ng'wenso nu kung'waa nu ng'wenso ze yakilaa kiuka kupuma ku ashi.42Ukulagiiye kutanantya ku antu nu ku kuiila kina uyu yuyo naiza Itunda ai umuholanilye kutula mulamuli nua nia panga nawa niakule. 43Mu ng'wenso anyakidagu ihi akuiile, iti kina kila nukuhuiila mu ng'wenso ukusingiilya ulekelwa nua mulandu kukiila i lina nilakwe."44Matungo uPetro ulongolekile kuligitya aya, Ng'wau Ng'welu akaizulya ihi nai atulaa akutegeelya u lukani nulakwe. 45Antu awo niatulikile ni idale nila ahuiili nai atawe ikidamu- awo ihi nai azile nu Petro- ai akuiwe, ku nsoko a kipegwa nika Ng'wau Ng'welu nai uhunuwe ga nuku anyaingu.46Ku nsoko ai igule awa anyaingu akutambula ku ntambu ingiiza nu kumukulya Itunda. uPetro akasukiilya. 47"Ukoli muntu wihi uhumile kugilya i mazi iti i antu aleke kogigwa, Antu awa amusingiilya uNg'wau Ng'welu anga usese?" 48Uugwa akalagiilya ogigwe ku lina nilang'wa Yesu Kristo. Panya mbele akamulompa wikiie nienso ku mahiku kituunga.
1Itumi ni anya ndugu awo nai akoli uko ku Yudea nai igulye kina anyaingu alusingiilya u lukani nulang'wa Itunda. 2uPetro nai wakiza uko kuYerusalemu, idale ilo nila antu nai atalwa ikidamu akandya ku musosha, Azeligitya, 3"Wa ambinkana nia antu nishanga atawe ikidamu nu kulya nienso!"4Kuiti uPetro ai wandilye kuganula i kintu mu kati; azeligitya, 5"Aza nkoli kulompa mu kisali nika Yafa, nihenga muloto nua kiseme kikusima pihi anga ng'wenda mukulu ukusima kupuma mi ilunde ku nkigo niakwe inne. kikasima kitalane. 6Nikakigoza nu kusiga migulya akwe. Nikihenga ikali nia migulu inne niyikiie mi ihi, ni ikali nia mihaka ni ikali ni yagulaa ni nyunyi nia kilunde.7Uugwa nikija luli lukuligitya nu nene, "Uka, Petro, sinza hangi ulye!" 8Nikaligitya, "Shanga uu, Mukulu, mu mulomo nuane shanga yakaiyee kingila kintu kihi ni shanga keigwe ang'wi kishapu" 9Kuiti u luli lukansukiilya hangi kupuma kilunde, iko Itunda nukitanantilye kutula ingi kelu, leka kukitanga ingi kizung'wa, 10Iki ai kipumie nkua itaatu, ni kila kintu kikaholwa kilunde hangi.11Goza, itungo nilanso antu a taatu ai atulaa imikile ntongeela ito ilo nai kumoli; alagiigwe kupuma ku Kaisaria kupembya kitalane. 12Ng'wau Ng'welu akantambuila kulongola nienso, hangi ndeke kuhutana nienso. Awa agoha ni mu tandatu akalongola palung'wi nu nene hangi ai kulongoe mi ito nila muntu ung'wi. 13Ai ukutambuie iti nai umihengile u malaika wimikile mukati ito nilakwe azeligitya, "Ndagiilye ku Yafa numulete uSimioni niiza ilina nilakwe i lulya ingi Petro. 14Ukuligitya u lukani kitalako mu uwu ukugunika uewe ni ito nilako lihi."15Nai nandilye kuligitya nienso, Ng'wau Ng'welu wakiza migulya ao anga kitaitu u ng'wandyo. 16Nkimbukile i makani a Mukulu, nai uligitile, "uYohana ai wogilye ku mazi, kuiti mukoja ku Ng'wau Ng'welu."17Hangi anga Itunda upumilye isongelyo anga nai ukinkiiye usese nai kumukuiye u Mukulu uYesu Kristo, unene ingi nyenyu, kina nihume kumukingila Itunda? 18Nai akija imakani aya, shanga ikasusha, ila akamulumbiilya Itunda nu kuligitya, Itunda upumilye ila itunu kunsoko ni awa anyaingu ga."19Uugwa ahuiili naza u lwago ai landiiye mu nsha ang'wa Stephano ai asapatie kupuma ku Yerusalemu- ahuiili awa akalongola kaheelu, kupikiila ku Foinike, Kipro ni Antiokia. Ai a atambuie kutula lukani lang'wa Yesu wing'wene ku Ayahudi nu sese ku muya nuili wihi. 20Kuiti ang'wi ao ingi antu kupuma ku Kipro ni Krene, ai azile ku Antiokia nu kuligitya ni Ayunani nu kumutanantya uMukulu uYesu. 21Nu mukono nua Mukulu ai watulaa palung'wi ni enso, ni antu idu akahuiila nu kumupilukila uMukulu.22Makani ao akapika mu akutwi ni i tekeelo nila ku Yerusalemu; hangi akamulagiilya uBarnaba walongole kupikiila ku Antiokia. 23Nai wakapembya nu kihenga i ipegwa niang'wa Itunda ai wiloile; nu kua kinyila ihi kusaga nu Mukulu mu nkolo niao. 24Ku nsoko ai watulaa muntu mukende hangi wizuiwe nu Ng'wau Ng'welu nu u huiili ni antu idu akongeeleka mu Mukulu.25Panyambele, uBarnaba ai ulongoe ku Tarso kumihenga uSauli. 26Nai wakamulija, akamuleta ku Antiokia. Ikatula ku ng'waka wihi akilundiila palung'wi ni itekeelo nu kuamanyisa antu idu. Ni amanyisigwa akitangwa akristo ku nkua a ng'wandyo uko ku Antiokia.27Nu mu mahiku aya anyakidagu akasima kupuma ku Yerusalemu kupikiila ku Antiokia. 28Ung'wi ao ingi Agapo uu lina lakwe, akimika aze ulagiiwe nu Ng'wa Ngwelu kina nzala ntaki ikupumila mu unkumbigulu wihi. Iki ai kipumie itungo nula mahiku ang'wa Klaudio.29Ku lulo, amanyisigwa, kila ung'wi nai ukendepilwe. ai alamue kutwala u aiilya ku anyandugu niakoli ku Uyahudi. 30Ai itumile iti; Ai atumile i mpia ku mukono wan'gwa Barnaba nu Sauli.
1Itungo nilanso mutemi uHerode wakagoola u mukono nuakwe ku ang'wi a awo niapumile mu milundo iti kuaja. 2Akamubulaga uYakobo muluna wang'wa Yohana ku mpanga.3Ze yakilaa kihenga kina ia loile i Ayahudi, akamuamba nu Petro hangi. Iki ai katulaa itungo nila mikate nishanga i gahiigwe. 4Nai wamuamba, akamuika mu kadulumu nu kuika madale anne a asikali iti kumusunja, ai usigiie kumutwala ku antu ze yakilaa u luhiku nula kusupya.5uPetro wakaikwa mu kadulumu, kuiti i malompi akitung'wa ku ngulu ni ilundo ku nsoko akwe kung'wa Itunda. 6Utiku ze ikili uHerode wakili kulongola kumupumya, Utiku nuanso uPetro ai watulaa ulae pakati a asikali abiili, waze utungilwe ni minyororo i biili, ni asunja ntongeela a mumpita ai atulaa akusunja i kadulumu.7Goza, u malaika nua Mukulu kupumpugiilya wakamupumila nu welu ukelya mukati. Akamukua uPetro mu lubalu nu kumuusha wazeligitya, "Kaya uka." uugwa i minyororo nai watulaa utungilwe ikatunguka kupuma mu mikono akwe. 8uMalaika akamuila, "Tugala i ang'wenda ako hangi tugala i ilatu niako." uPetro akituma uu. uMalaika akamutambuila, Tugala u ng'wenda nuako hangi untyate."9Iti gwa uPetro akamutyata uMalaika nu kupuma kunzi. Shanga ai uhuiie nai kitumilwe nu Malaika anga ize ka tai. Ai usigile ukihenga muloto. 10Ze yakilaa kukila i sunjo nila ng'wandyo nili nila kabiili, akapika mu mumpita nua shuma nua kingiilila kulongola mu kisali, ukaluguka u wenso ku nsoko ao. Akapuma kunzi akasima mu isali, nkua uMalaika akamuleka.11uPetro nai wakilinga, akaligitya, "Itungili nahuiila kina uMukulu aza umulagiiye umalaika nuakwe iti kumpumya mu mikono ang'wa Herode; nu ku masigo a antu idu ni a Ayahudi." 12Ze yakilaa kulinga aya, wakiza mu ito nilang'wa Mariamu nyinya nuakwe uYohana niiza Marko; Akristo idu ai ilundiie akulompa.13Nai wakapindula pa mumpia nua kukingila, munyamulimo ung'wi munaanso nuitangwaa Roda wakapembya kulugula. 14Nai wakalinga ingi luli lang'wa Petro, ku ulowa akaleng'wa ku ulugula u mumpita; badala akwe akamanka mukati a shumba; nu kuapikilya kina uPetro wimikile ntongeela a mumpita. 15Iti gwa, Akaligitya kitalakwe, "Uewe wi muhali" kuiti ai ukomangiie kina itai ingi ng'wenso. Akaligitya "Uyu ingi malaika nuakwe."16Kuiti uPetro ai ulongolekile kupindula, hangi nai alugue u mulango, akamihenga nu kukuilwa nanguluu. uPetro aka akilaja ku mukono ihi twii nu kuatambuila kinya uli uMukulu naza umupumilye kupuma mukadulumu. wakaligitya. 17Apikilyi i makani aya uYakobo ni aluna akwe." Uugwa akahega akalongola nkika ingiiza.18Nai ikatula mung'wi, ikatula nu ukia ukulu kati a asikali, kutulikana ni naikipumie kung'wa Petro. 19Ze yakilaa u Herode kumuduma hangi shanga wakamihenga wakaakolya i asunja nu kulagiilya abulagwe. Akalongola kupuma ku Uyahudi nu kupikiila ku Kaisaria nu kikie kuko.20uHerode ai watulaa ni ikuo migulya a antu a Tiro ni Sidoni. Akalongola ku palung'wi kitalakwe. Akatula ni kihumbashuya nu Blasto mu ailyaa nua mutemi, iti wa a aiilye. Uugwa akalompa u ulyuuku, ku nsoko ihi ao ai isingiiye indya kupuma mi ihi a mutemi. 21Luhiku nai lusigiiwe uHerode ai utugae ang'wenda a kitemi nu kikie mi ituntu ni lakwe nila kitemi, nu kuatanantilya.22Antu akakua iyogo, "Ulu ingi luli lang'wa Itunda iti shanga luli lang'wa bina adamu!" 23Itungo kupumpugiilya umalaika akamukua, ku nsoko ai watulaa shanga uminkiiye Itunda ikulyo; akaligwa ni makindi nu kusha.24Kuiti lukani lang'wa Itunda likakula nu kusapatila. 25Ze yakilaa u Barnaba nu Sauli kukondeelya u uailya nuao akapuma pang'wanso akasuka ku Yerusalemu, akamuhola nu Yohana naiza i lina nila kulelwa ingi Marko.
1Itungili mi itekeelo nila ku Antiokia, ai akoli ang'wi a anyakidagu ni a ng'walimu. Ai atulaa Barnaba, Simioni (nai witang'waa Nigeri), Lukio nua ku Krene, Manaeni (muluna ni shanga nua sakami nuang'wa Herode mutongeeli nua mukoa), nu Sauli. 2Nai atulaa akumukulya uMukulu nu kudila kulya, uNg'wau Ng'welu ai uligitilye, "Nkomatuilyi kumpelo uBarnaba nu Sauli, itume u mulimo naza ni itangie" 3Ze yakilaa i itekeelo kudila kulya, kulompa, nu kuika i mikono ao migulya a antu awa, aka aleka alongole.4Ku lulo uBarnaba nu Sauli ai amukuiye u Ng'wau Ng'welu nu kusima kutunga ku Seleukia; Kupuma kung'wanso ai atungile u muhinzo mu luzi kutunga i kizonzo nika Kipro. 5Nai akatula mu kisali nika Salami, Ai alutanantilye u lukani nulang'wa Itunda mu matekeelo a Ayahudi. Ai atulaa palung'wi ga nu Yohana Marko anga muailya nuao.6Nai akalongola mu kizonzo kihi kupikiila ku Pafo, ai ahangile muntu nua kituunga mulogi, Muyahudi munyakidagu nua uteele, naiza i lina nilakwe ai latulaa Bar Yesu. 7uMulogi uyu ai wihanguie nu Lawi Sergio Paulus, nai watulaa muntu munyamahala. Muntu uyu ai uanile uBarnaba nu Sauli, ku nsoko ai uloilwe kija u lukani nulang'wa Itunda. 8Kuiti Elima "uyo u mulogi" (iti uu i lina nilkwe nai limpyanigwe) ai ua kingie, ai ugemile kumupiula uyo u liwali wapume mu uhuiili.9Kuiti uSauli nai witangwa Paulo, ai watulaa wizuigwe u Ng'wau Ng'welu, akamukunkuila i miho 10nu kuligitya "Uewe ng'wana nua mulugu, wizuigwe ni mpyani yihi nia uteele nu unyeku. U ewe ingi wi mulugu nua kia mpyani nia tai ane. Shanga ukuleka kuipiula i nzila nia Mukulu, ni igolokile, itii ukuhuma?11"Itungili goza, u mukono nua Mukulu ukoli migulya ako, hangi ukutula wi mupoku. Shanga ukihenga ilyoa ku itungo" nkua ing'wi ikunguguu ni kiti ai igwie migulya a Elimas; akandya kupilima papo wazelompa antu amutongeele kumuamba u mukono. 12Ze yakilaa u liwali kihenga nai kipumie, ai uhuiie, ku nsoko ai ukuiwe ku umanyisigwa kutula Mukulu.13Itungili uPaulo ni ahumbauya akwe ai alongoe muhinzo mu mazi kupuma ku Pafo hangi akapika ku Perge mu Pamfilia. Kuiti uYohana ai ua lekile nu kusuka ku Yerusalemu. 14uPaulo ni ahumbauya akwe ai atungile u muhinzo kupuma ku Perge nu kupika ku Antiokia a ku Pisidia. Uko ai alongoe mi itekeelo luhiku nula kusupya nu kikie pihi. 15Ze yakilaa kusoma i ilagiilyo nu unyakidagu, atongeeli ni itekeelo ai ualagiiye utung'waa wazeligitya, "Anya ndugu, anga ize mukete u utuung'wa nua kuhumya insula antu apa, muligitye."16Ku lulo uPaulo ai wimikile nu kuanyansuila u mukono; ai uligitilye, "Itunja a ku Israeli nu nyenye ni mimukulya Itunda, tegeelyi. 17Itunda nua awa i antu nia Israeli ai uaholanilye i a tata itu nu kuazipya antu idu nai ikie mi ihi a Misri, nu ku mukono nuakwe kunyansulwa ai uatongee kunzi akwe. 18Ku myaka makumi anne ai uagigimiiye mi ibambazi.19Ze yakilaa kumabipya i maingu mutandatu mi ihi a Kanaani, ai uinkiiye i antu itu ihi ao ku usali. 20Maintu aya ihi ai apumie ikilo i myaka magana anne ni makumi a taano. Ze yakilaa i intu izi yihi, Itunda ai uinkiiye alamuli kupikiila uSamweli munyakidagu.21Ze yakilaa aya, antu ai alompile u mutemi, iti Itunda ai uinkiiye uSauli ng'wana wang'wa Kushi, muntu nua ndugu ang'wa Benjameni, kutula mutemi ku myaka makumi anne, 22Uugwa ze yakilaa Itunda akamuheja mu utemi akamunyansula uDaudi kutula mutemi nuao. Ai ituile ingi kutula uDaudi kina Itunda ai uligitilye, 'Namulijaa uDaudi ng'wana nuang'wa Yese kutula muntu nuiloeigwe ni nkolo ane; naiza ukituma kila ikintu nikindoile,'23Kupuma mu ndugu a muntu uyu Itunda umiletee i Israeli muguni, uYesu, anga nai ulagile kituma. 24Ili landiiye kupumila, ze ikili uYesu kupembya, uYohana ng'wandyo ai utanantilye wogigwa nua kila itunu ku antu ihi nia Israeli. 25Nu ng'wenso uYohana nai wakatula ukumailya mulimo nuakwe, ai uligitilye, 'Musigile unene ni nyenyu? unene shanga ingi uyo. Kuiti tegeelyi, nupembilye kituli kane, nimugila u uhumi nua kutolya i ilatu nia migulu akwe,'26Anyandugu, Ana andugu ang'wa Abrahamu, ni awo naza mu kati anyu mi mipoelya Itunda, ingi ku nsoko itu kina ikani nila ugunwa lilagiigwe. 27Ku awo ni ikie ku Yersalemu, ni atemi ao, shanga ai amulingile ku kulu kuulu, ni ang'wi shanga ai alulingile u lukani nula anyakidagu naza lisong'wa kila luhiku nula kusupya; ku lulo ai apikiiye u lukani nula anyakidagu ku kumulamula insha uYesu.28Anga itule shanga ai aligilye i nsoko ni nziza ku nsha mukati akwe, ai amulompile uPilato wamubulage. 29Nai akamala imakani ihi nai akilisigwe kutula nuanso, ai amusimilye kupuma mikota nu kumulalya mu kibiila.30Kuiti Itunda akamiusha kupuma mu ashi, 31Ai wigeelekile ku mahiku idu ku awo nai alongoe palung'wi nu ng'wenso kupuma ku Galilaya kulongola ku Yerusalemu, Antu awa itungili ingi akuiili nia antu.32Iti gwa ku umuletela nkani ni nkende kutula ilago nai inkiigwe i isekulu itu. 33Itunda ai uikile imalago aya kitaitu, ana ao, mu nilanso ai umiukilye uYesu nu kumususha hangi mu upanga. Ili ga likilisigwe mu malumbiilyo a kabiili; 'Uewe ingi ng'wana nuane, lelo natulaa ni Tata nuako,' 34Ga ni kutula i tai ingi kina ai umiukilye kupuma kuashi iti kina muili nuakwe uleke kubipa, uligitilye iti; 'Nikakinkiilya u welu nu ukende kulu kuulu nuang'wa Daudi.'35Iyi yiyo nsoko waligitya ga mu malumbiilyo ni ma ngiiza, 'Shanga ukulekela u ng'welu nuako kihenga i kiolu.' 36Ku nsoko ze yakilaa u Daudi ku uaiilya u ulowa nuang'wa Itunda mu ulelwa nuakwe, ai ulae, akalalikigwa palung'wi ni a tata akwe, hangi ai uihengile u ubipigwa. 37Kuiti nai wiukigwe nu Itunda shanga ai uihengile u ubipigwa.38Iti gwa ni ilingike kitalanyu, anya ndugu, ku kiila muntu uyu, ulekelwa nua milandu watanantigwa. 39Ku nuanso kila nu uhuiie wia iligwaa tai ane ni makani ihi niiza ilagiilyo nilang'wa Musa shanga ai lizee inkiilya i tai ane.40Iti gwa ila tuli miakendegeeli kina i kintu nai akiganue i anyakidagu kileke kupumila kitalanyu; 41Goza, unye adi ni mimelaa, hangi mende mukuilwe hangi mende mulimiligwe; ku iti kituma u mulimo mu mahiku anyu, Mulimo niiza shanga muhumile ku uhuiila, anga ga nu muntu wikumuganuila."42Matungo uPaulo nu Barnaba nai akahega, antu aka alompa aligitye i makani aya luhiku nula kusupya nu luzile. 43Matungo ianza nili tekeelo nai likaula, Ayahudi idu ni aokole akomu ai a atyatile uPaulo nu Barnaba, naza aligitilye ni enso hangi ai a asamiiye alongole mu ukende nu ang'wa Itunda.44Luhiku nula kusupya nai lutyatile, pakupi kisali kihi ai kilingiie kija u lukani lang'wa Itunda. 45Ayahudi nai akihenga iumbi, ai izuiwe nu wilu nu kuligitya makani nai akingie i intu nai itambuwe nu Paulo hangi ai amutukie.46Kuiti uPaulo nu Barnaba ai atambue ku ukamatiku nu kuligitya, "Ai yatulaa ingulu kina lukani nu lang'wa Itunda luganulwe hanza kitalanyu. Kunsoko mukulu suntiilya kuli kupuma kitalanyu nu kiona kina shanga muhiiye kutula nu upanga nua kali na kali, kendegeeli kuapilukila i anyaingu. 47Anga niiza uMukulu ukulagiiye, azeligitya, 'Numuikile unyenye anga welu ku antu a ingu, kina mulete u ugunwa ku nkika yihi ni yihi."48Anya ingu na akija ili, ai iloile nu kulu lumbiilya u lukani nula Mukulu. Idu nai aholanigwe ku upanga nua kali na kali ai ahuiie. 49Lukani nula Mukulu ai lenee ihi ihi50Kuiti Ayahudi ai a asingilye nai ipumilye ni asungu ni angulu, ga ni atongeeli a kisali. Aya ai akinyie u lwago kung'wa Paulo nu Barnaba hangi ai a agumile kunzi a mimbi nia kisali. 51Kuiti uPaulo nu Barnaba ai akununtile u lunkundi nula migulu ao. Uugwa akalongola mu kisali nika Ikonia. 52Ni amanyisigwa ai izuiwe nu ulowa palung'wi nu Ng'wau Ng'welu.
1Ikapumila mukati a Ikonia kina uPaulo nu Barnaba ai ingie palung'wi mukati i tekeelo nila Ayahudi nu kutambula kinya iti idale ikulu nila antu a Ayahudi ni Ayunani nai ahuiie. 2Kuiti Ayahudi nishanga ai akuiye ai a akinyiie i mahala i anyaingu nu kuatenda kutula abii kua anya ndugu.3Ku lulo ai ikiie kuko ku itungo ilipu, azeligitya ku ukamatiku ku gulu nia Mukulu, kunu wazepumya u kaminkiilyi kutula lukani nula ukende nuakwe. Ai witumile iti ku kupumya ilingasiiyo nu ukuilwa yitung'we ku mikono a Paulo nu Barnaba. 4Kuiti kianza kikulu nika kisali kikagalanuka; ang'wi a antu akatula palung'wi ni Ayahudi, ni ang'wi palung'wi ni itumi.5Matungo anyaingu ni Ayahudi nai agemile kuapema i atongeeli ao kuatendeela ubi nu kuatulanga i magwe uPaulo nu Barnaba, 6Akalilinga nilanso nu kumankiila mu isali nia Likaonia, Listra ni Derbe ni nkika ni ipilimikiiye pang'wanso, 7nu kung'wanso ai atanantilye i nkani niza.8Nu kung'wanso ku Listra ai ukoli nu muntu ung'wi nai wikiie, ai mugila ingulu mu migulu akwe, mulema kupuma munda ang'wa nyinya nuakwe, wakili wakaye kugenda. 9uMuntu uyu ai umigulye uPaulo ukuligitya. uPaulo akamukunkuila imiho nu kumihenga kina ai watulaa nu uhuiili nua kugunwa. 10Iti gwa ai ulugitilye kitalakwe ku luli nula migulya, "Imike ku migulu ako" Nu muntu uyo ai uputile migulya nu kandya kugenda.11Iumbi nai lihengile nai ukitumile uPaulo, ai anyansue i nduli niao, azeligitya mu luli nula Kilikaonia, "alungu akusimiila ku mpyani a ki ana adamu." 12Ai amitangile u Barnaba "Zeu," nu Paulo "Herme" ku nsoko ai watulaa mutambuli nu mukulu. 13uKuhani nua Zeu, naiza itekeelo nilakwe ai latulaa kunzi a kisali, ai uletile muzagamba nua ng'ombe nu muntungi nua ulua kupikiila mu mumpita nua kisali, uNg'wenso ni iumbi ai aloilwe kupumya isongelyo.14Kuiti i itumi, uBarnaba nu Paulo, nai akalija ili, akatamulania i ang'wenda ao nu ku ukau akalongola kunzi mi iumbi, azelila 15nu kuligitya, "U nyenye antu, ku niki mukituma imakani aya? Nu sese ga ki ana adamu ni akete i kiwai anga ni kanyu Ku umuletela nkani ni nkende, kina mupiluke kupuma mu intu izi ni shanga izepile nu kumutunga Itunda nuili mupanga, nai u umbile ilunde, ihi nu luzi ni kila intu ni imoli. 16Mu matungo nakiile, ai ualekee i anyaingu kugenda mu nzila niao akola.17Kuiti ikili, shanga ai uhengile bila mukuili, mu nilanso ai witumile iziza hangi akainkiilya i mbula kupuma kilunde ni matungo a maogola, wazeizulya i nkolo nianyu ku ndya nu ulowa," 18Ga nu ku makani aya, uPaulo nu Barnaba ku lwago ai aligiiye iumbi ku apumilya isongelyo.19Kuiti ang'wi a Ayahudi kupuma ku Antiokia nu ku Ikonia ai azile kulipema i umbi. Akamukua magwe uPaulo nu kumukweha kupika kunzi a kisali, aze asigile aiwatulaa wakuza. 20Ga ni iti amanyisigwa ai atulaa imikile pakupi nu ng'wenso, ai u ukile, akingila mu kisali. Luhiku nula ka biili, akalongola ku Derbe nu Barnaba.21Ze yakilaa kumanyisa nkani ninza mu kisali ni kanso nu kuazipya amanyisigwa idu, akasuka ku Listra, kupikiila ku Ikoniamu, ni kupikiila ku Antiokia. 22Ai alongolekile kukaminkiilya u umi nua amanyisigwa nu kuakinyila kulongoleka mu uhuiili, akaligitya, "Kusinja kingile mu utemi nuang'wa Itunda ku kiila lwago lidu."23Nai atula a ahola ku nsoko ao anyampala a kila milundo nila ahuiili, hangi aze atulaa alompaa nu kudila kulya,ai ainkiiye ku Mukulu, naiza i enso amuhuiie. 24Uugwa ai akiile mu Pisidia, ai apikile mu Pamfilia. 25Matungo nai atambue i makani mu Perga, ai asimile kulongola ku Atalia. 26Kupuma kuko ai anankie meli kupikiila ku Antiokia nize atulaa ipumya ku ukende nuang'wa Itunda ku nsoko a mulimo niize itungili ai atulaa aukondeelya.27Nai akapika uko ku Antiokia, nu ki kilingiila u milundo nua palung'wi, akapumya i mpola nia makani naiza Itunda witumile kitalao, ni kinya nai ualuguie u mumpita nua uhuiili ku antu ni anyaingu. 28Ai ikie ku itungo ilipu ni amanyisigwa.
1Antu a ki tuunga ai asimile kupuma ku Uyahudi nu kuamanyisa i aluna, azeligitya, "angamuhite kutalwa i kidamu anga ntendo ni ang'wa Musa, shanga muhumile kugunwa." 2Matungo uPaulo nu Barnaba nai atulaa nu wikungumi nu witambulyi palung'wi ni enso, anyandugu ai alamue kina uPaulo, Barnaba ni auya kituunga alongole ku Yerusalemu ku itumi ni anyampala ku nsoko a ikolyo ili.3Kululo, kulagiiligwa kitalao ni itekeelo, ai akiie ku Foenike ni Samaria azetanantya kupiulwa insula ku anyaingu. Ai aletile ulowa ukulu ku anya ndugu ihi. 4Nai akapembya ku Yerusalemu, ai asingiiigwe ni itekeelo ni itumi ni anyampala, hangi ai apikilye i mpola nia makani ihi naiza Itunda witumile palung'wi ni enso.5Kuiti i antu akituunga nai ahuiie, nai akoli mi idale nila Afarisayo, ai imikile nu kuligitya, "ingi ingulu kuatwala ikidamu nu kualagiilya aliambe ilagiilyo ni lang'wa Musa." 6Iti gwa i itumi ni anyampala ai imikile palung'wi kulisiga ikolyo ili.7Ze yakilaa u witambulyi ulipu, uPetro ai wimikile nu kuligitya kitalao, "Anya ndugu mulingile kina itungo iziza nilakilaa Itunda ai witumile uholania mukati anyu, kina ku mulomo nuane Anyaingu igiilye u lukani nula nkani ninza, nu kuhuiila. 8Itunda, nuilingile i nkolo, ukuiie kitalao, ukuinkiilya uNg'wau Ng'welu, anga nai witumile kitalanyu; 9hangi shanga ai uzipilye utemanuli kati itu ni enso, waze yituma i nkolo niao nziza ku uhuili.10Ku lulo ku niki mukumugema Itunda kina muikile kinyuli migulya a nkingo nia amanyisigwa naiza ga i atata itu ang'wi u sese shanga ai kuhumile ku gigimiilya? 11Kuiti ku huiie kina ku ugunwa ku ukende nua Mukulu uYesu, anga nai atulaa."12uMilundo wihi ai ukilagilye nai atulaa akumutegeelya uBarnaba nu Paulo nai atulaa akupumya i mpola nia ilingasiilyo nu ukuilwa naiza Itunda ai witumile palung'wi ni enso kati a antu a anyaingu.13Nai akaleka kuligitya, uYakobo ai usukiiye wazeligitya, "Anyandugu ntegeelyi. 14uSimioni waganula iti hanza Itunda ku ukende ai ua aiye i anyaingu iti kina wiligilye kupuma kitalao antu kunsoko a lina nilakwe.15iMakani a anyakidagu igombilye ni ili anga nilikilisigwe. 16Ze yakilaa i makani aya nikasuka kukizenga hangi ikitala nikang'wa Daudi, naikagwizaa pihi; nikanyansula nu ku sukiilya ubipigwa nuakwe, 17iti kina antu nai asagiie amudume uMukulu, palung'wi ni antu a ingu nai itangilwe kulina nilane.' 18Iti uu nuiligityaa u Mukulu nai witumile i makani aya nakumukile puma ikali nia kali.19Iti gwa, u usiji nuane ingi, kina kuleke kuinkiilya ulwago i antu i anya ingu niakumupilukila Itunda. 20Kuiti kukilise kitalao kina ihuje nu ubipigwa nua adudu, nsula nia usambo, hangi ni igogilwe, ni sakami. 21Kupuma u utugwaa nua anyampala akoli antu mu kila isali ni itanantya nu kumusoma u Musa mu matekeelo kila luhiku nula kusupya."22Ku lulo yikigeeleka kutula ia loeeye i itumi ni anyampala, palung'wi ni itekeelo lihi kumuholania uYuda nai witangwaa Barnaba, nu Silas nai atulaa atongeeli i tekeelo, nu kualagiilya ku Antiokia palung'wi nu Paulo nu Barnaba. 23Ai akilisilye iti, "Itumi, anyampala ni anya ndugu, ku anya ndugu a anyaingu niakoli ku Antiokia, Shamu ni Kilikia, Milamu.24Ai kijaa kina antu a kituunga naza shanga ai kuinkiiye ilagiilyo nilanso, ai apumaa kitalanyu hangi akumajaa ku umanyisigwa nuiletaa u lwago mu umi nuanyu. 25Ku lulo yigeeleka ikende kitaitu kihi kuholania antu nu kualagiilya kitalanyu palung'wi ni alowa itu Barnaba nu Paulo, 26antu nai agilye u likalo nulao ku nsoko a lina nila Mukulu uYesu Kristo27Ku lulo kamulagiilya uYuda nu Sila, akumutambuila makani yao yaayo. 28Ku nsoko ai yigeeleka ikende ku Ng'wau Ng'welu nu kitaitu, Kuleka kuika migulya anyu muligo ukulu kukila imakani aya naiza a kusinja; 29Kina mupiluke kupuma mu intu ni ipumigwa ku adudu, sakami intu nia kugogwa, nu usambo. Anga miki ika kuli ni izi, ikutula ikende kitalanyu. Mu lamu."30Iti gwa nai asapatiligwa, ai asimiie ku Atiokia; ze yakilaa kilingiila u milundo palung'wi, ai ainkiiye ibada. 31Nai akatula asomaa, ai iloile kunsoko a kukinyilwa inkolo. 32uYuda nu Sila, ni anyakidagu, ai a akinyie inkolo i aluna ku nkani idu nu kuakinyila ingulu.33Ze yakilaa kikie itungo nila kituunga kuko, ai asapatiigwe ku ulyuuku kupuma ku anya ndugu ku awo nai a alagiiye. 34(Kuiti ai yigeelekile ikende uSila kusaga kuko) 35Kuiti uPaulo ni auya ai ikie ku Antiokia palung'wi ni auya idu, naize akumanyisa nu kutanantya lukani nula Mukulu.36Ze yakilaa mahiku kituunga uPaulo ai uligitilye kung'wa Barnaba, "Ni kusuke itungili nu kuagendeela i aluna mu kila kisali naikatanantya u lukani nula Mukulu, nukuihenga ni ili. 37uBarnaba ai utakile ga nu kumuhola palungwi nienso uYohana nai witangwaa Marko. 38Kuiti uPaulo ai usigile shanga iza kumuhola uMarko, nai ualekile uko ku Pamfilia hangi shanga ai ulongolekile ni enso mu mulimo.39Uugwa pang'wanso ikapumila wikungumi ukulu ku lulo ai atemanukile. nu Barnaba akamuhola uMarko nu kulongola muhinzo ku meli kupikiila ku Kipro. 40Kuiti uPaulo ai umuhole uSila nu kuhega, ze yakilaa kinkiiligwa ni anya ndugu mu ukende nua Mukulu. 41Hangi ai ulongoe kukiila ku Shamu nu ku Kilikia, waze makomisa i matekeelo.
1uPaulo nai wakapembya ga nu ku Derbe nu ku Listra; hangi goza, pang'wanso ai ukoli nu mumanyisigwa nuitangwa Timotheo, ingi muhumba nai utugilwe nu nyinya nua kiyahudi naiza ingi mu huiili nu tata nuakwe ingi Mugriki. 2Antu aku Listra ni Ikonia ai amukuiie iziza. 3uPaulo ai umuloilwe akuile iti muhinzo nu ng'wenso, uugwa akamuhola ku mutwala i kidamu ku nsoko a Ayahudi nai akoli uko kuiti ihi ai amulingile kina u tata nuakwe ingi Mugriki4Nai akatula alongoe ai akiile mu isali nu kupumya i malago ku matekeelo iti kina i malago nanso ai akilisigwe ni itumi ni anyampala uko ku Yerusalemu. 5Iti gwa i matekeelo aka komisigwa ku u huiili nao nai ahuiie akongeeleka ku ngele kila luhuku.6uPaulo ni auya akalongola ku Filigia ni Galilaya, kuiti u Ng'wau Ng'welu nuang'wa Itunda ai uagiiye kutanantya u lukani uko kijimbo nila Asia. 7Nai akahumbeela ku Misia, ai agemile kulongola ku Bithinia, kuiti u Ng'wau Ng'welu nuang'wa Yesu aka agilya. 8Ku lulo akakila i Misia akapembya kupikiila kisali nika Troa.9Muloto ai umupumie uPaulo utiku, ai ukoli muntu nua ku Makedonia wimikile, ukimitanga nu kuligitya "Pembyi mukuaiilye kunu ku Makedonia." 10uPaulo nai wakihenga u muloto, itungo ki kizepiilya kulongola ku Makedonia, aze ulingile kina Itunda ai ukitangile kulongola ku atanantilya inkani ninza.11Iti gwa kikahega kupuma ku Troa, kikalongola kukilinkania ku Samothrake, nu luhiku nai lutyatiie kikapika kisali nika Neapoli. 12Kupuma papo kikalongola ku Filipi naza ingi king'wi a kisali nika Makedonia, kisali nikangulu mu wilaya nu uhumi nua Kirumi hangi ki kikie mahiku kituunga. 13Luhiku nula kusupya, aikulongoe kunzi a mumpita ku nzila a mongo, nkinka naiza kusigiie yikatula ni kianza nika kitumila i malompi. Ki kikie pihi nu kuligitya ni ana kisungu nai apembilye palung'wi.14Musungu ung'wi nuitangwaa Lidia, mugulya nzambarau, kupuma mu kisali nika Tiatira, munya kumikumbikila Itunda, ai ukutegeeye, Mukulu ai umulugue i nkolo akwe nu kuikila ukendegeeli i makani nai atambuwe nu Paulo. 15Ze yakilaa kogigwa, ng'wenso ni ito nilakwe lihi, ai ukusingilye wazeligitya "anga ize manihenga kina unene ingi ni muhuiili mu Mukulu, uugwa kumusinja mingile nu kikie kitalane." Akakusinja nangulu.16Ikatula kina, nai katula kulongoe kianza nika kulompa, munanso ung'wi nai watulaa nu hing'wi nua ulingi akatankana nu sese. ai wimuletela u mukulu nuakwe nsailo idu na kulota. 17Umusungu uyu ai umutyatile uPaulo palung'wi nu sese, akakua iyogo nu kuligitya, "Awa i agoha ingi anyamilimo ang'wa Itunda niiza Mukulu, niakumutanantilya unyenye i nkani nia ugunwa." 18Ai witumile iti ku mahiku idu, kuiti uPaulo waze watakigwa ni ntendo nanso, ai upilukile kinyuma nu kumutambuila u hung'wi, "Ku ulagiilya ku lina nilang'a Yesu umupume mukati akwe." Nu ng'wenso nkua ing'wi wakapuma nu kumuleka.19Akulu akwe nai akihenga nia kina isigo nila nsailo niao lahega, ai a ambile uPaulo nu Sila nu kuakweha misoko ntongeela a anya uhumi. 20Nai aka apisha ku a lamuli, ai aligitilye, "Awa agoha ingi Ayahudi hangi akusasha minyomo ukulu mu kisali kitu. 21Akumanyisa makani naiza shanga ilagiilyo usese kumasingiilya ang'wi kumatyata anga Arumi.22Iumbi lika anyansukila nsuta uPaulo nu Sila nu kuatugula nu kulagiilya anyukwe iboko. 23Ze ya kilaa kunyukwa iboko idu, mu kadulumu nu kumulagiilya u asikali nua kadulumu kuansunja ikende. 24Ze yakilaa kusingiilya ilagiilyo nilanso, uasikali nua kadulumu ai uagumie mu shumba nika mukati a kadulumu nu kuatunga i migulu ao mu nkika nai uaikile.25Itungo nila utiku wigingu, uPaulo nu Sila akatula akulompa nu kimba mimbo akumukulya Itunda, kunu ia tungwa auya aze a ategeeye, 26Kupumpugiilya, ikapumila itetemeko ikulu nu musingi nua kadulumu ukahingisigwa, i milango a kadulumu ikaluguka, ni minyororo a atungwa ihi ikatoligwa.27uMusunja nua kadulumu ai u ukile kupuma mu tulo nu kihenga i milango a kadulumu iluguwe; itigwa wakahola i mpanga nuakwe ndogoelyo ai walowa kibulaga ku nsoko ai usigile i atungwa ihi akondya kutigana,. 28Kuiti, uPaulo wakazogolya ku luli lukulu, wazeligitya, "leka kilemaalya ku nsoko kihi kukoli i kianza apa."29uMusunja nua kadulumu ai ulompile i ntala iletwe hangi wakingila mukati a kadulumu ku ukau, wazekagata nu kitumba, waka agwila uPaulo nu Sila, 30nu kuapumya kunzi a kadulumu nu kuligitya, "Akulu, nitume ntuni ndije ku gunika?" 31Ni enso akamutambuila, "Mu huiile uMukulu uYesu nu ewe ukugunika palung'wi ni ito nilako."32Ai ituntile u lukani nula Mukulu kitalakwe, palung'wi ni antu ihi nia mi ito nilakwe. 33uMusunja nua kadulumu ai uahoile utiku wuwo nu kuoja nkika nai alemaae, nuanso palung'wi ni antu nia mi ito nilakwe itungo akogigwa. 34Waka aleta uPaulo nu Sila mi ito nilakwe nu kuatengela indya. Nu ng'wenso akatula nu ulowa ukulu palung'wi ni antu a mi ito nilakwe ku nsoko ai amuhuiila Itunda.35Nai ikatula mung'wi, alamuli ai alagiiye lukani ku uyo u musunja nua kadulumu azeligitya, "Wa alekele i antu awo alongole." 36uMusunja nua kadulumu akamupindula uPaulo migulya nkani nianso nia kina, "iAlamuli ai alagiiye lukani ndekele muhege; iti gwa pumi kunzi hangi mulongole ku u lyuuku."37Kuiti uPaulo waka aila, "Ai akukuile pi galagalo, antu naza ingi Arumi shanga aku ulamula hangi ai alamue ku ugumila mu kadulumu; halafu itungili aloilwe ku upumya ku kinkunku? Ishi, shanga ikuhumika, Enso akola aze ku upumya nkika apa." 38iAsunja aka apindula i alamuli migulya a makani nanso, i alamuli akitumba nangaluu pang'wanso nai akalinga kina uPaulo nu Sila ingi Arumi. 39iAlamuli akapembya nu kuasinja apume, hangi nai aka apumya kunzi a kadulumu, ai a alompile uPaulo nu Sila apume kunzi a kisali ni kao.40Ku lulo uPaulo nu Sila akapuma kunzi a kadulumu akapembya mi ito nilang'wa Lidia. uPaulo nu Sila nai akaihenga i anya ndugu, ai akinyie inkolo hangi uugwa kuhega mu kisali ni kanso.
1Hangi nai akakila mu isali nia Amfipoli ni Apolonia, ai azile kupikiila kisali nika Thesalonike naza likoli i tekeelo nila Ayahudi. 2Anga ni yili ntendo ang'wa Paulo, wakalongola kitalao, nu ku itungo nila mahiku ataatu nia luhiku nula kusupya ai witambuuye nienso migilya a ukilisigwa.3Ai watulaa uku akunukuilya u ukilisigwa nu kuaganuila kina, ai imutakile uKristo wagishe ni uugwa kiuka hangi kupuma ku ashi. Ai uatambuie, "Uyu uYesu nikumutambuila i nkani niakwe yuyo Kristo." 4Ang'wi nia Ayahudi ai apemekile nu kihanguila nu Paulo nu Sila, palung'wi ni Agiriki akulya Itunda, asungu idu aokole ni idale ikulu nila antu.5Kuiti ang'wi a Ayahudi ni shanga ahuiie, nai izuiwe nu wilu, ai alongoe ki isoko nu kuahola ang'wi a antu ni abibi, akalundiila iumbi nila antu palung'wi, nu kusasha minyomo mu kisali, uugwa akaligilinkiilya ito nilang'wa Jason, aze aloilwe kua amba uPaulo nu Sila iti kualeta ntongeela ya antu. 6Kuiti nai aka aulya, ai amuambile u Yasoni ni ang'wi a anyandugu auya nu kuatwala ntogeela a aofisa nia kisali, azekua iyogo, "Awa i agoha naza aupiue u unkumbigulu apika kupikiila kunu ga. 7Agoha awa naza asingiigwe nu Yasoni akulitumuila ilagiilyo lang'wa Kaisari, akuligitya ukoli mutemi mungiiza nuitangwaa Yesu."8Iumbi ni a ofisa nia kisali nai akija i makani nanso, ai ingiiwe nu mitumbo. 9Ze yakilaa kutula akondya kuhola i mpia nia nsailo a usunja kupuma kung'wa Yason ni auya, ai a alekee alongole.10Utiku nuanso anya ndugu ai amulagiiye uPaulo nu Sila ku Beroya. Hangi nai akapika kung'wanso akalongola mi itekeelo nila Ayahudi. 11Antu awo ai atula akete u ulingi ukulu kukila i antu awo nia ku Thesalonike, ku nsoko ai akete nu ukondaniili nua kusingiilya u lukani ku mahala ao, nu kupukania u ukilisigwa kila mahiku iti kihenga anga ize imakani nai aganuwe uu nili. 12Ku lulo idu ao ai ahuiie, aze amoli asungu niakete u upemi ukulu nua Kigiriki ni agoha idu.13Kuiti Ayahudi nia ku Thesalonike nai akalinga kina uPaulo ukutanantya lukani lang'wa Itunda uko ku Beroya, ai alongoe kuko nu kukinyiila ni uugwa nu kandiilya minyomo ku antu. 14Ku ukau, i aluna akamutwala uPaulo ku nzila a luzi, kuiti uSila nu Timotheo akasaga pang'wanso. 15Awo i anya ndugu nai amutwae uPaulo ai alongoe nu ng'wenso kupikiila ku Athene, nai akamuleka uPaulo kuko, ai asingiiye i malagiilyo kupuma kitalakwe kina , uSila nu Timotheo apembye kitalakwe ku ukau ni ihumikile.16Ni itungo nai ualindiie uko ku Athene, nkolo akwe ikatakigwa mukati akwe ku iti nai wihengile i kisali nai kizue i adudu idu. 17Itigwa akitambulya mu itekeelo ni Ayahudi awo nai amukiye Itunda nu ku awo ihi nai utankanile ni enso kila luhiku mi soko.18Kuiti ang'wi a alingi nia a Aepikureo ni Astoiko akamukungiilya. Ni auya akaligitya, "Ingi ki ntuni ukukiligitya uyu u muligitya nu mudabu? iAuya akaligitya, "Yigeelekile ukutanantya nkani niang'wa Itunda muziila." ku nsoko ukutanantya nkani yang'wa Yesu nu wiukigwa.19Akamohola uPaulo nu kumuleta ku Areopago, azeligitya, "Kuhumile kulinga uwu umanyisigwa uziila nuku uligitya? 20Ku nsoko ukuleta makani maziila mu akutwi itu. Ku iti kuloilwe kulinga makani aya akete ndogoelyo kii?" 21(Ni antu ihi nia ku Athene palung'wi ni aziila ni amoli kitalao, itumila itungo nilao ang'wi mu uligitya nu kutegeelya migulya a ikani ni iziila.)22Ku lulo uPaulo akimika pakati a antu nia ku Areopago nu kuligitya, Unyenye antu aku Athene, kihenga kina ingi antu a ikumbiko ku kila mpyani, 23Kuiti mu ukili nua ki talane nu kugoza i intu nianyu nia kipoelya, nihengile makani nakilisigwe mu ling'wi ikumbikilo lanyu, likuligitya "KUNG'WA ITUNDA NI SHANGA UKUMUKILE." Itigwa, nuanso ni mukumipolya ize shanga mulingile, yuyo niku mupikilya unyenye.24Itunda nai u umbile ihi ni kila i kintu ni kikoli mukati, kunsoko ingi Mukulu nua ilunde ni ihi, shanga uhumile kikie mu matekeelo nazipigwe ni mikono. 25Hangi shanga wi ailigwa ga ni mikono a ana adamu anga kina uloilwe kintu kitalao, kuiti u ng'wenso mukola wi inkiilya antu upanga ni mihupo ni intu ingiiza yihi.26Ku kiila muntu ung'wi, ai uzipilye u ingu wihi ni antu ni ikiie migulya a usu nui ihi, hangi waka aikilya matungo ni mimbi mu nkika ni ikiie. 27Ku iti, atakiwe kumuduma Itunda, ni tai amupikiile nu kumulija, hangi ku kulu kuulu wikutili kuli ni kila ung'wi nu itu.28Ki talakwe kikie, kigendaa nu kutula nu upanga nuitu, anga iti mutungi nuanyu ung'wi nua ilumbiilyo nai uligitilye 'ki atuugwa akwe.' 29Ku lulo anga itule usese ingi atuugwa ang'wa Itunda, shanga kutakiwe kusiga kina u itunda ingi anga zahabu, ang'wi shaba, ang'wi magwe, adudu nu sesilwe ku ulingi ni masigo a antu.30Ku lulo, Itunda ai ukilagiiye i matungo ayo na upungu, kuiti itungili ulagiiye antu ihi kila kianza ile itunu. 31Iki ingi ku nsoko uikile luhiku nuika milamula ihi ku tai ane ku muntu naiza ai umuholanilye. Itunda ai upumilye i kulu kuulu na mumtu uyu ku kila muntu pang'wanso nai umiukilye kupuma kuashi.32Ni antu a Athene nai akija inkani nia kiukigwa ku ashi, ang'wi ao akamukuna uPaulo, ila i auya akaligitya, "Ku ukutegeelya hangi ku nkani nia ikani ili." 33Ze yakilaa pang'wanso, uPaulo aka aleka. 34Kuiti ang'wi a antu ai ihanguie nu ng'wenso akahuiila, waze umoli uDionisio Mwareopago, nu musungu nuitangwaa Damari ni auya palungwi ni enso.
1Ze yakilaa imakani nanso, uPaulo ai uhegile ku Athene kulongola ku Korintho. 2Uko akamulija Muyahudi nuitangwaa Akwila muntu nua kabila nila Ponto, ung'wenso nu musungu nuakwe nuitangwaa Prisila ai apembilye kupuma uko ku Italia, ku nsoko uKlaudia ai ulagiiye i Ayahudi ihi ahege ku Roma; uPaulo akapembya kitalao; 3uPaulo akikie nu kituma i milimo ni enso kunsoko nuanso witumaa mulimo nuipyani niyi nao. Enso ai iza azepya mahema.4uPaulo akitambulya ni enso mi itekeelo kila luhiku nula kusupya. Ai uapemile i Ayahudi palung'wi ni Agiriki. 5Kuiti uSila nu Timotheo nai akapembya kupuma ku Makedonia, uPaulo ai usuntilwe nu Ng'wau Ngwelu kua kuiila i Ayahudi kina uYesu yuyo Kristo. 6Matungo i Ayahudi nai amukua nu kumukuna, iti uPaulo wikapununta u ng'wenda nuakwe ntongeela ao, nu kuatambuila, "Sakami anyu ni itule migulya a matwe anyu akola; Unene nimugila ikinkwaatya. kupuma itungili nu kulongoleka, kuahanga i anyaingu."7Iti gwa akahega kupuma pang'wanso akalongola mi ito nilang'wa Tito Yusto, Muntu nai wimukulya Itunda . Ito nilakwe ai likoli pakupi ni itekeelo. 8uKrispo, mutongeeli nu itekeelo palung'wi ni antu a mi ito nilakwe akamuhuiila uMukulu. Antu idu nia ku Korintho nai amigulye uPaulo ukuligitya ai ahuiie nu kogigwa.9uMukulu akamutambuila uPaulo utiku kukiila ku nzila a muloto, "Leka kogopa, kuiti ligitya hangi leka kukilaga. 10Ku iti unene nkoli palung'wi nu ewe, hangi kutili nuikagema kuumela, ndogoelyo nkete antu idu mu kisali iki." 11uPaulo akikie kuko ku itungo la ng'waka ung'wi ni myeli mutandatu wazemanyisa lukani nulang'wa Itunda mukati ao.12Kuiti uGalio nai wakatendwa muhumi nua ku Akaya, Ayahudi ai imikile palung'wi nsuta nu Paulo nu kumutwala ntongeela a ituntu nila ulamuli, 13aze ligitya, "uMuntu uyu wiapemaa i antu kumukulya Itunda nsuta ni malagiilyo."14Matungo uPaulo nai wakatula uloilwe kuligitya, uGalio aka atambuila i Ayahudi, "Unyenye Ayahudi, anga aza itule utumuli ang'wi ubipya, aza izeetula tai kuitumila u mulimo. 15Kuiti ku nsoko ingi makolyo, natulikile imakani ni mina , ni malagiilyo anyu, uugwa lamuli nyenye akola. Unene nimugila insula kutula mulamuli ku nkani nia makani nanso."16uGalio akalagiilya ahege ntongeela ituntu nila ulamuli. 17Iti gwa, akamuamba uSosthene, mutongeeli nu itekeelo, akamukua ntongeela ituntu nila ulamuli. Kuiti uGalio shanga ai ukee nai akitumile.18uPaulo, ze yakilaa kikie pang'wanso ku itungo ilipu, ai ualekile anya ndugu nu kulongola na meli ku Siria palung'wi nu Prisila nu Akwila. Ze ikili nu kuhega pa bandari, ai uzue insingi niakwe ku nsoko ai watula walapaa kutula munazili. 19Nai akapika ku Efeso, uPaulo ai umulekile uPrisila nu Akwila pang'wanso, kuiti ung'wenso mukola akingila mi itekeelo nu kitambulya ni Ayahudi.20Nai amutambuie uPaulo wikie ni enso ku itungo ilipu, nuanso ai uhitile. 21Kuiti wakahega kitalao, aka atambuila, "Nikasuka hangi kitalanyu, agaitule ingi ulowa wang'wa Itunda." Ze yakilaa pang'wanso, wakahega ku meli kupuma ku Efeso.22uPaulo nai wakasima ku Kaisaria, ai unankie kulongola kulilamusha itekeelo nila ku Yerusalemu, uugwa akasima pihi ku itekeelo nila ku Antiokoa. 23Ze yakilaa kikie ku itungo ilipu pang'wanso, uPaulo ai uhegile kukiila nkika nia ku Galatia ni Frigia nu kuakinyila inkolo i amanyisigwa ihi.24Muyahudi ung'wi nuitangwaa Apolo, nai utugiwe uko ku Alexandria, ai upembilye ku Efeso. Ai ukete nu ulingi mu kuligitya hangi muhugu mu ukilisigwa. 25uApollo ai watulaa ulagiiwe mu umanyisigwa nua Mukulu. Ku kinya uli nai ukete nu ukamatiku mu nkolo, ai wiligityaa nu kumanyisa ku uziza imakani namutuile uYesu, ila ai ulingile udu u wogigwa nuang'wa Yohana. 26uApolo akandya kitamulya ku ukamatiku mi itekeelo. Kuiti uPrisila nu Akwila nai akamija, ai azipilye kihumbashuya nu ng'wenso hangi akamuganuila migulya a nzila niang'wa Itunda ku uziza,27Nai wakahung'wa insula kuhega kulongola ku Akaya, anyandugu ai amukinyie inkolo nu kuakilisilya ibada i amanyisigwa niakoli ku Akaya iti ahume kumusingiilya. Nuikapikiila, ku ukende ai ua aiiye nangaluu awo nai ahuiie. 28Ku ngulu niakwe ni mahala, uApolo ai uakiile i Ayahudi mu kihenga wazelagiila kukiila ukilisigwa niya kina uYesu yuyo Kristo.
1Ikatula kina uApolo nai wakatula ku Korintho, uPaulo akakila matumbi a migulya nu kupika kisali nika Efeso, hangi wakahanga amanyisigwa kituunga kung'wanso. 2uPaulo aka atambuila, "Itii, ai mumusingiiye uNg'wau Ng'welu nai muhuiie?" Aka mutambuila, "Aa, shanga ai kuhumile ga nukija kutula uNg'wau Ng'welu."3uPaulo akaligitya, "Itungili unyenye ai mogigwe uli?" Akaligitya, "Mu wogigwa nuang'wa Yohana." 4Uugwa uPaulo akasukiilya, "uYohana ai wogilye ku wogigwa nua kila itunu. Aka aila i antu awo kina atakiwe kumuhuiila uyo naiza uzeepembya zeyakilaa nuanso, kuiti, uYesu.5Antu nai akija u lukani ulu, akogigwa ku lina nila Mukulu uYesu. 6Hangi ikatula uPaulo nai wakaikila i mikono akwe migulya ao, uNg'wau Ng'welu wakiza migulya ao nu kandya kitunta ku ntambu nu kulota. 7Jumla ao ai akoli agoha apikiie ikumi na abiili.8uPaulo ai ulongoe mi itekeelo akaligitya ku ukamatiku ku matungo a myeli itaatu. ai utuile utongee u witambuliyi nu kualuta i antu kutula imakani natulikile nu utemi nua ang'wa Itunda. 9Kuiti i Ayahudi auya ai atulaa ilugoha hangi ni shanga ijaa, ai andilye kutambula ubii kutula i nzila ang'wa Kristo ntongeela iumbi. Uugwa u Paulo ai ulekenukile ni enso hangi aka abagula i ahuiili kahelu ni enso. Nu ng'wenso ai wandilye kuligitya kila luhiku mu kianda nika Tirano. 10Iki ai kilongolekile ku myaka ibiili, ku lulo ihi nai atulaa ikii mu Asia ai igule u lukani nila Mukulu, ihi i Ayahudi ni Ayunani.11Itunda ai watulaa ukituma makani makulu ku mikono ang'wa Paulo, 12kina ga ni alwae ai akomigwe, ni ahing'wi ai a apumile, itungo nai ahoile u mukako nu ng'wenda nai ipumile mu muili nuang'wa Paulo.13Kuiti ai amoli Ayahudi akuhiilya a hing'wi ai alongoe muhinzo kukiila i kipango ni kanso, ai alitumie i lina nilang'wa Yesu ku nsoko a utumili nuao akola . Aze atambuila awo nai akete i ahing'wi; Azeligitya, "Kumulagiilya mupume mu lina nilang'wa Yesu naiza uPaulo ukimutanantya." 14Nai itumile aya ai atulaa ana mupungati ang'wa kuhani nu Mukulu nua Ayahudi, uSkewa.15Ahing'wi aka asukiilya, "uYesu kumulingile, nu Paulo kumulingile; Kuiti unyenye ingi a anyenyu?" 16Uyo u hing'wi mukati a muntu waka aputila i akuhiilya a hing'wi nu kuakilya i ngulu nu kua kua. Uugwa akamanka kupuma ito ilo aze ikipwi nu kuaaligwa. 17Ikani ili likakumuka ku ihi. Ayahudi ni Ayunani, naza ikiee uko ku Efeso. Akatula nu woa nangaluu, ni lina nila Mukulu likakila ku kuligwa.18Hangi, idu a ahuiili ai azile hangi akihanguila hangi azepumilya intendo nimbi nai itumile. 19Idu ai atulaa akituma ukiliki akilingiila i mbugulu niao, akaisonsa ntongeela a kila muntu. Itungo nianso nai aka allya insailo nia intu nianso ai yatulaa ipande magana a nzogu makumi a taano niya mpia. 20Iti gwa ulukani nula Mukulu likakondaniila ku ugali nangaluu mu ngulu.21ni ang'wa Paulo kukondaniilya u uailya nuakwe uko ku Efeso, Ung'wau Ng'welu aka atongeela kulongola ku Yerusalemu ku kiila ku Makedonia ni Akaya; Akaligitya, Ze yakilaa kutula kung'wanso, intakile ki henga ni Rumi ga." 22uPaulo waka alagiilya ku Makedonia i amanyisigwa akwe a biili, uTimotheo nu Erasto, naza atulaa amuaiiye. Kuiti nuanso mukola wakasiga ku Asia ku itungo.23Itungo lilo ai ipumiie minyomo ukulu uko ku Efeso kutula inzila iyo. 24Mutyani ung'wi i lina nilakwe Demetrio, naiza uzipilye i a dudu nia mpia ni itunda uDiana, ai wiletaa usuluja ukulu ku atyani. 25Uugwa akailingiila i atyani nia mulimo nuanso nu kuligitya, "Akulu, mulingile kina mu usulsja uwu usese kingilya mpia idu.26Mihengile nu kija kina, shanga udu apa ku Efeso, ila pakupi Asia ihi, uyu uPaulo wa apemaa nu kuapiula i antu idu. Ukuligitya kina kutili i itunda naiza azipigwe ku mikono. 27Hangi shanga udu ikoli ulugu kina usuluja nuitu ukutula shanga utakiwe hangi, kuiti ga ni itekeelo nilang'wa itunda nu musungu niiza mukulu uDiana uhumile kuholwa kutula mugila anga ndogoelyo. Hangi aza uzee huma ga nukulimilya u kulu nuakwe, nuanso naiza ku Asia ni ihi limukulyaa."28Nai akija aya, ai izuiwe ni ikuo nu kuzogolya, azeligitya, "uDiana nua ku Efeso ingi mukulu," 29Kisali kihi kikizula minyomo, ni antu akamanka palung'wi mukati a kianda nika miginso, aka a amba ia nyamuhinzo auya nu Paulo, Gayo nu Aristariko, naiapumile ku Makedonia.30uPaulo ai uloilwe kingila miumbi nila antu, kuiti i amanyisigwa ai amugiiye. 31Ga ni, ang'wi a afisa nia mukoa nu Asia naza atuile ahumbauya akwe akamutwaile lukani ku ngulu nu kumulompa waleke kingila mu kianda nika miginso. 32Ang'wi a antu ai atulaa akuligitya i kintu iki ni auya ikani ilo, ku nsoko iumbi nila antu ai latulaa lahalinkanilwa. Idu ao shanga ai ahumile ga nu kulinga ku niki ai azile palung'wi.33Ayahudi akamuleta uIskanda kunzi iumbi nila antu nu kumuika migulya ntongeela a antu. uIskanda akapumya ilingasiilyo ku mukono nuakwe nu kupumya uganulwa ku antu. 34Kuiti nai akalinga kina ung'wenso ingi Muyahudi, ihi akazogolya ku luli lung'wi ku itungo nila saa ibiili, "uDiana ingi mukulu nua Aefeso."35Ze yakilaa u talishi nua kisali ku likilaja i umbi, ai uligitilye, "Unyenye agoha nia ku Efeso, ingi nyenyu ni shanga ulingile kina i kisali iki nika Efeso ingi musununja nui itekeelo ni lang'wa Diana nu mukulu ni iyo ipisha nai igwie kupuma kilunde? 36Kihenga gwa kina i makani aya shanga ahumikile, kutakiwe kutula nu ulyuuku hangi leki kitumi kihi ku ukau. 37Ku ndogoelyo muitangile i antu awa apa pi ibalaza naza shanga i ii itekeelo ang'wi shanga anya kumukuna itunda nuitu nu musungu.38Ku lulo, anga ize uDametrio ni atyani niakoli palung'wi nu ng'wenso akete mitumbo ku muntu wihi, i mabalaza akoli ng'walyi ni aliwali amoli. Ni aletwe ntongeela a lukani. 39Kuiti anga ize u ewe udume kihi kutula makani ni mangiiza, akitung'wa mi ianza nila tai taai. 40Ku tai kukoli mu ulugu nua kusigwa ibii kutula minyomo luhiku ulu. Kutili nsoko a ushapu uwu, hangi shanga kuutula nu uhumi nua kuganula. 41Ze yakilaa kuligitya aya, aka asapatilya ai anyianza.
1Ze yakilaa u minyomo kuhila, uPaulo akaitanga i amanyisigwa nu kuakinyila. Uugwa kualaga nu kuhega kulongola ku Makedonia. 2Nung'wenso nai wakondya kukila mikoa nanso hangi ai watula ukuakinyila i ahuiili, akingila mu Uyunani. 3Ze yakilaa ung'wenso kutula pang'wanso ku itungo nila myeli itaatu, ushaala ai uzepigwe ki talakwe ni Ayahudi nai watula ukuhumbeela kutunga muhinzo ku nzila a luzi kutunga ku Shamu, iti akasiga kusuka kukiila ku Makedonia.4Nai akuie nu ng'wenso kupikiila ku Sopatro, ng'wana nuang'wa Pirho kupuma mu Berea; Aristariko nu Sekundo, ihi kupuma mu ahuiili nia ku Athesalonike; uGayo nua ku Derbe; Timotheo, Tikiko nu Trofimo kupuma ku Asia. 5Kuiti antu awa akondyaa kutongela hangi ai atulaa akulindiila uko ku Troa. 6Ku nzila na luzi kupuma ku Filipi ze yakilaa luhiku nula mikate ni shanga i ikiwe igai, nu mu mahiku a taano ki ka apikiila ku Troa. Ki kikie kuko ku mahiku mu tandaatu.7Ga nu luhiku nulang'wandyo nula wiki, nai kukoli kilingiie palung'wi iti ku uega u mukate, uPaulo ai witambuuye ni ahuiili. Ai watulaa ukuzipya kuhega mudau akwe, itigwa akalongoleka kuligitya kupikiila u utiku wigengu. 8Ai ikoli intala idu mu shumba nika migulya naiza kilundiie palung'wi.9Mi ibolomyo ai ukoli wikiie muhumba ung'wi i lina nilakwe Utiko, naiza ulemeigwe nu tulo mulito. Ga nu Paulo nai watula ukutanantya ku itungo ilipu, u umuhumba uyu, aze ulae, akagwa pihi kupuma mu gorofa a kataatu hangi ai ukugilwe aze ukule. 10Kuiti uPaulo wakasima pihi, ai wigooe ng'wenso mukola migulya akwe, akamu ungatila. Uugwa akaligitya, Leki kuhung'wi ukata, ku nsoko ukoli mupanga."11Uugwa akanankila hangi mu golofa nu ku uega u mukate, akalya. Ze yakilaa kitambuila ni enso ku itngo ilipu kupikiila maniambwa, akahega. 12Akamuleta uyo u muhumba aze mupanga akiloelya nangaluu.13Usese akola ai kutongee ntongeela ang'wa Paulo ku meli hangi kikatunga ku Aso, naza usese kuzipilye kumuhola uPaulo kuko. Iki kiko ung'wenso mukola ai uloilwe kituma, ku nsoko ai uzipilye kulongola kukiila mihi ni nyumu. 14Nai wakapika uko ku Aso, kikamunankilya mu meli kikalongola ku Mitilene.15Uugwa usese kikahumbuka kupuma kung'wanso nu luhiku nula kabiili ai kupikile nkika a kabiili na kisiwa nika Kio. Luhiku nai lutyatile, kikapikiila ku kisiwa nika Samo, nu mudau akwe kikapika kisali nika Mileto. 16Kunsoko u Paulo ai watulaa walamula kutunga muhinzo kukiila ku Efeso, iti kina waleke kutumila itungo ilipu lihi mu Asia; ku ndogoelyo ai watula nu upepele nua kukaya ku Yerusalemu kunsoko a luhiku nula Pentekoste, anga ai ihumike nuanso kituma iti17Kupuma ku Mileto akalagiilya antu kupika ku Efeso hangi akaitanga anyampala ni itekeelo. 18Nai akapika kitalakwe, aka atambuila, unyenye akola mulingile puma u luhiku nula ng'wandyo nai mpambatile apa ku Asia, iti nai nkoli kitalanyu matungo ihi. 19Nitumile ku Mukulu ku ulyuuku wihi hangi ku liholi, nu lwago nai lumpatile unene ku isui nila Ayahudi. 20Mulingile iti naiza shanga ai nigiiye kutanantya kitalanyu kintu kihi naza kituile ka kusanigwa, ni iti unene nai numumanyisilye kihenga ga ni kulongola ito ku ito. 21Mulingile iti unene nai nongolekile kualanga i Ayahudi ni Ayunani migulya a kila itunu kung'wa Itunda nu u huiili mu Mukulu nuitu uYesu.22Ni itungili, gozeeli, unene, nize nkoli nu muhuiie u Ng'wau Ng'welu kutunga ku Yerusalemu, ndeke kumalinga i makani niiza akumpumila unene kung'wanso, 23ila ku nsoko u Ng'wau Ng'welu winkuiila unene mu kila kisali hangi wiligitya kina i minyororo nu lwago zizo inindiie. 24Kuiti unene shanga ai nsigile kina u likalo nu lane ingi ku nzila ihi na nsailo kitalane, iti nihume kumalinkiilya u lugendo nu lane nu uaiilya nai nsingiiye kupuma ku Mukulu uYesu, kukuiila u lukani nu luza nula ukende nuang'wa Itunda.25Ni itungili, goza, ningile kina ihi, mukati ao mu awo nai nongoe kuatanantilya u Utemi, shanga mukunihenga u usu hangi. 26Ku lulo kumu kuiila lelo yiyi, kina nimugila igazo ku sakami a muntu wihi. 27Ku ndogoelyo shanga ai nigiiye kumutanantilya u ulowa nuang'wa Itunda.28Ku lulo tuli akendegeeli migulya anyu unyenye akola, ni migulya idale lihi niize u Ng'wau Ng'welu umuikile unyenye kutula miasunja. Tuli miakendegeeli ku usunja umilundo nua Mukulu, naiza uliguile ku sakami akwe mukola. 29Ningile kina ze yakilaa kuhega kitalane, mbugi ni ntaki yukingila mitalanyu, hangi ihite kuliaisiilya idale. 30Ningile kina ga nu mukati anyu akola, ang'wi a antu azile nu kuligitya makani a mulimili, iti kualuta i amanyisigwa a atyate enso.31Ku lulo mutule miho. Kimbukiilyi kina ku myaka i taatu shanga ai nihumile kuleka kumanyisa kila ung'wi anyu ku liholi utiku nu mung'wi. 32Ni itungili unene naminkiilya kung'wa Itunda, nu kulukani nula ukende nuakwe, naiza luhumile kumuzenga nu kuminkiilya isalo palung'wi ni enso ihi niaikilwe ikulyo kung'wa Itunda.33Shanga ai nkete nsula a mpia, zahabu, ang'wi a ng'wenda . 34Mulingile unyenye akola kina i mikono iyi ininkiiye u lwinzo nulane mukola nu lwinzo nula awo nai akoli palung'wi nu nene. 35Mu makani ihi ai numinkiiye mpyani a iti ni mutakiwe ku a aiilya ia nyeku ku kituma i milimo, ni iti ni mutakiwe ku kimbukiilya i makani a Mukulu uYesu, makani naiza u ng'wenso mukola ai uligitilye; "Ingi ibahu kupumya kukila kusingiilya."36Ze yakilaa kuligitya kinya iti, ai utugamile akalompa palung'wi ni enso. 37Ihi akalila nangaluu nu kumugwila uPaulo mu nkingo nu kumulungila. 38Ai ahumilwe kinya uwai ikilo nila ihi ku nsoko a iko naiza watulaa ukiligitilye, kina nangaluu shanga akihenga u usu nuakwe hangi. Uugwa akamutindikiilya mu Melikebu.
1Matungo nai katula kalekanuka ni enso, nu kutunga muhinzo mu luzi, ai kupikiie moja kwa moja mu kisali nika Kosi, nu mudau akwe kikapikiila kisali nika Rodo, nu kupuma kung'wanso kikapikiila kisali nika Patara. 2Nai kuligilye i meli nikuputa kulongola ku Foenike, ai kunankie kikatunga umuhinzo.3Nai kikapika ntongeela a kisiwa nika Kipro, kikakileka nkika a kisungu, kikatunga u muhinzo kupikiila ku Siria, kikaika i nanga mu kisali nika Toro, ku nsoko kung'wanso kuko i meli ai atulaa isimiligwe i miligo akwe. 4Ze yakilaa kuihenga i amanyisigwa, ki kikie kung'wanso mahiku mupungati. iAmanyisigwa awa akamutambuila uPaulo ku kiila ku Ng'wau ng'welu kina u ng'wenso waleke kupambata ku Yerusalemu.5Nai kapikiilya ga ni mahiku nanso, u sese kikahega kulongola yitu. Ihi palung'wi, ni asungu ao ni ana ao, ai akutindikiiye munzila yitu kupikiila nai kikapuma kunzi a kisali. Uugwa kikatugama mu nshemba, kikalompa, kikilaga kila ung'wi. 6Kikanankila i meli, kunu nienso akasuka ku mato ao hangi.7Nai kikamala ga nu muhinzo nuitu kupuma ku Tiro, kikapikiila ku Tolemai. Pang'wanso ai kika alamusha i anyandugu, nu kikie nienso ku luhiku lung'wi. 8Mudau akwe kikahega kikalongola ku Kaisaria. uSese kikingila mi ito nilang'wa Filipo, mutanantya nua nkani ninza, nai watulaa ung'wi nu awo ni mupungati, nu sese ki kikie palung'wi nu ng'wenso. 9Muntu uyu ai ukete ananso anne a mudama ai ilotaa.10Ze yakilaa kikie kung'wanso ku mahiku kituunga, akasima kupuma ku Uyahudi munyakidagu ung'wi nuitangwa Agabo. 11Nuanso ai uzile kitaitu hangi akauhola u mukoha nuang'wa Paulo. ku uwu ai witungile migulu ni mikono akwe mukola nu kuligitya, "Ng'wau Ng'welu wiligityaa itii," "Ayahudi nia ku Yerusalemu akumutunga u muntu niiza mukola hiu nua mukoha uwu, ni enso akuminkiilya mu mikono a antu ni anyaingu."12Nai kikija i makani nanso, usese ni antu nai atulaa ikie i kianza ni kanso ai kumusingilye uPaulo waleke kunankila kulongola ku Yerusalemu. 13Uugwa uPaulo ai usukiiye, "Mukituma ntuni, mukulila nu kunihumya ukata mu nkolo ane? ku ndogoelyo nkoli nkondaniie, shanga kutungwa udu, kuiti ga nukushila kuko ku Yerusalemu ku nsoko a lina nila Mukulu uYesu." 14Ku iti uPaulo shanga ai uloilwe kupeng'wa, ai kulekile nu kuligitya, "Uugwa ulowa nuang'wa Itunda utumike."15Ze yakilaa i mahiku nanso, ai kuhoile i mpinda yitu nu kunankila ku Yerusalemu. 16Ze yakilaa i amanyisigwa kupuma ku Kaisaria ai ityatile nu sese ga. Akamuleta muntu ung'wi nui tangwaa Mnasoni, muntu nua ku Kipro, mu manyisigwa nua kali, naiza kikie nu ng'wenso.17Nai kikapikiila ku Yerusalemu, anyandugu ai akusingiiye ku ulowa. 18Mudau akwe uPaulo ai ulongoe palung'wi nu sese nu Yakobo, ni anyampala ihi nai akoli. 19Ze yakilaa kualamusha, ai uinkiiye i makani naizaa Itunda witumile mukati ao i anyaingu kukiila uaiilya nuakwe.20Matungo nai akija nanso, akamulumbiilya Itunda, hangi akamutambuila, "Wihengaa, munyandugu, akoli magana a nzogu anga ahuiie mukati a Ayahudi. Nienso ihi akete nsula kuamba ilagiilyo. 21Atambuiwe kutula u ewe, kina ukumanyisa i Ayahudi ni ikiie mu anyaingu kulekanuka nu Musa, ni kina ukuatambuila aleke kuatwala i kidamu i ana ao, hangi aleke kutyata i ntendo nia kali.22Kutakiwe kitume ntuni? Kutile u mintumbo aki giilya kina u ewe wapikiila. 23Iti itume iko usese ni ku ukutambuila itungili; kukete antu anne naza aikile ndagu. 24Ahole i antu awa hangi wielye mukola palung'wi ni enso, nu kualipilya u ugulwa nu ao, iti ahume kuzula i matwe ao. Uugwa kila ung'wi walije kilinga kina imakani nai atambuiwe kutula u ewe ingi a uteele. Akimanyisa kina u ewe ga utyatile ilagiilyo.25Kuiti ku makani a anyaingu naza atulaa ahuiili, ai kukilisilye nu kupumya i malagiilyo kina atakiwe kihuja ni intu naza ipumigwe isongelyo ku a dudu, ni sakami, kupumiila ni iko naza kigogilwe, hangi ihuje nu usambo." 26Uugwa, uPaulo aka ahola i agoha, nu luhiku nula kabiili, akielya u mukola palung'wi ni enso, akingila mu Itekeelo, kutanantya i tungo nila mahiku na kielya, kupikiila isongelyo lipumigwe ku nsoko a kila ung'wi ao.27Mahiku nanso ni mupungati nai ahumbela ku ulinkiila, ze yakilaa i Ayahudi kupuma ku Asia akamihenga uPaulo Mitekeelo, ni anyianza akataka, hangi akamugoela u mukono. 28Ai atulaa akuzogolya, "Antu a Israeli, kuaiilyi, Uyu ingi yuyo muntu nuenda amanyisa i antu kila nkika i makani niiza nsuta ni antu, ilagiilyo, ni kianza iki. Wa aleta ga ni Ayunani mu Itekeelo nu kuika kibudu kianza apa ni pelu. 29Ku nsoko u ng'wandyo ai atulaa amihenga uTrofimo Muefeso aze ukoli palung'wi nu ng'wenso mu kisali, ni enso ai asigiie kina uPaulo ai wamuletaa mitekeelo.30Kisali kihi ai katulaa nu ukunguali, ni antu akamanka palung'wi nu kumuamba uPaulo. Akamupumya kunzi i Itekeelo, ni milango nkua ikalugailwa. 31Nai ikatula akugema kumubulaga , inkani ikamupikila u mukulu nua anya mbita nia usunji kina i Yerusalemu ihi ai atulaa izula minyomo.32Itungo lilo aka ahola i asunja nu mukomoli akalimankiila iumbi. Matungo i antu nai akihenga u mukulu nua idale nila asunja, akaleka kumukua uPaulo. 33Uugwa u mukulu nu idale ai umuhumbee nu kumuamba uPaulo, hangi akalagiilya watungwe minyororo ibiili. Akamukolya nuanso ingi nyenyu hangi ukituma ki ntuni.34Ang'wi ao a antu mi umbi ai atulaa akubunuka i kintu iki ni auya kingiiza. Ku nsoko u mukomoli shanga ai uhumile kuatambuila kihi ku nsoko a iyogo ilo, akalagiilya uPaulo waletwe mukati itando. 35Uugwa nai wakapika mu munankiilo, akaholwa nu asikali ku nsoko a minyomo nu i umbi. 36Ndogoelyo i umbi nila antu ai limutyatiie nu kulongoleka kukua iyogo, "Muheji uyu."37uPaulo nai watula ukuletwa mukati itando, ai umutambuie u mukulu nu idale, "Nihumilene nukutambuile kintu?" Umukulu uyu nu idale akaligitya, "itii ukutambula Kiyunani? 38Itii, u ewe shanga wi uyo u Mumisri naiza u ng'wandyo ai utongee u upiluki hangi ai uhoile i a kilemu magana a nzogu anne mu wii?"39uPaulo akaligitya, "Unene ni Muyahudi, kupuma kisali ka Tarso a ku Kilikia. Unene ni munya ihi nua kisali ni kikumukile. Numulompile, mundeke nitambulye ni antu." 40Itungo u mukomoli nai umulekee, uPaulo akimika pa munankiilo hangi akapumya kilingasiilyo ku antu ku mukono nuakwe, Itungo nai ikoli ihitwii nangalu, akitambuila ni enso ku Kiebrania. Akaligitya,
1"Anyandugu ni a tata ane, tegeelyi u uguniilyi nuane ni nikawituma kitalanyu itungili." 2Anyianza nai akija uPaulo ukuligitya ni enso ku Kiebrania, aka kilaga. Akaligitya.3Unene ni Muyahudi, ntugiwe kisali ka Tarso kipango nika Kilikia, ila aindigiiye i kimanyi mu kisali iki, mu migulu ang'wa Gamalieli. Ai manyisigwe kunuganiila ni nzila nziza nia malagiilyo a atata itu. Unene ni munyangulu kung'wa Itunda, anga u nyenye mihi ni mili ilelo. 4Ai niagilye ku nzila iyi kupikiila insha; nika atunga agoha ni asungu nu kuagumila mu kadulumu. 5Ga nu kuhani nu mukulu ni anyampala ihi ahumile kupumya u ukuiili kina ai nsingiiye ibada kupuma kitalao ku nsoko a anyandugu niakoli ku Dameski, kitalane unene kutunga u muhinzo kulongola kung'wanso. Ai ituile nialete antu ku Yerusalemu ku nzila iyo iti atungwe nu kulingwa njuguda.6Ai ipumie kina pang'wanso nai natula nkoli muhinzo nu kuhumbeela ku Dameski, itungo nila mung'wi kupumbugiilya welu ukulu ukapumila kilunde ukandya kunelya. 7Nikagwa pihi hangi nikija luli lukumbila, 'Sauli, Sauli ku niki ukuntasha?' 8Nikasukiilya, 'u ewe wi nyenyu, Mukulu?' Akantambuila, 'Unene ni Yesu Munazaeti, naiza u ewe ukuntasha.'9Awo nai akoli palung'wi nu nene ai ihengile u welu, ila shanga ai igulye u luli nulang'wa uyo nai uligitilye nu nene. 10Nikaligitya, 'Nitume ntuni, Mukulu?' uMukulu akantambuila, Imike hangi wingile mu Dameski; kung'wanso ukutambuilwa kila i kintu nutakiwe kituma.' 11Shanga ai nihumile kihenga kunsoko a welu nua welu uwo, uugwa nikalongola ku Dameski ku kutongwa ni mikono nua awo nai akoli nu nene.12Kung'wanso nikatankana nu muntu nai witangwa Anania, ai watulaa muntu nai uambile ilagiilyo hangi munya ku kuligwa ntongeela a Ayahudi ihi nai ikiie kung'wanso. 13Akapembya kitalane, akimika ntongeela ane, nu kuligitya, Munyandugu Sauli, ulije kihenga. 'Ku itungo lilo liilo nikihenga.14Akaligitya, 'Itunda nua atata itu ukuholanilye u ewe ulije kulinga u ulowa nuakwe, kumihenga uyo ni munya tai ane, nu kija u luli nulupembeeye milangu nilakwe. 15Ku nsoko ukutula wi mukuiili kitalakwe nu kuantu ihi migulya a naza umihengile nu kigiilya. 16Uugwa itungili ku niki ulindiie? Uka, wogigwe, woje i milandu ako, uzelitanga i lina nilakwe.'17Ze yakilaa kusuka ku Yerusalemu, hangi nai natula kipolya mukati itekeelo, ikapumila kina nikinkiiligwa muloto. 18Nikamihenga ukuntammbuila, 'kagupa upume mu Yerusalemu ku ukau, ku nsoko shanga augombile u ukuiili nuako kutula unene.'19Nikaligitya, 'Mukulu, enso akola alingile ai nia tungile mu kadulumu nu kuakua awo nai akuhuiie mu kila itekeelo. 20Ni sakami ang'wa Stefano mukuiili nuako nai ihunuwe, Unene ga ai nkoli nimikile pakupi nu kugomba hangi ai natulaa kusunja ang'wenda a awo nai amubulagile.' 21Kuiti ai untambuie, 'Longola, ku nsoko unene nika kulagiilya ulongole kuli ku anyaingu."22Antu akamulekela waligitye migulya a lukani ulu. Kuiti panyambele akitunta nu kuligitya, "muheje u muntu uyu mi ihi; ku nsoko shanga iziza wikie." 23Nai akatula akitunta, nu kuguma i ang'wenda ao nu kupekula u lunkundi migulya, 24u mukomoli nu mukulu akalagiilya uPaulo waletwe mitando. Akalagiilya wakoligwe kunu wazekuwa i mikoha, iti u ng'wenso mukola walinge ku niki ai atulaa akumuzogoelya iyogo kinya iti.25Ga ni iti nai atulaa amutunga ku ndigi, uPaulo aka mutambuila u akida uyo nai wimikile pakupi nu ng'wenso, "Itii! ingi tai ane kitalanyu kumukua u muntu niza Murumi hangi wakili kulamulwa?" 26U akida uyo nai wakija i makani aya, akalongola ku mukomoli nu mukulu nu kumutambuila, wazeligitya, " Uloilwe kituma ntuni? ku ndogoelyo u muntu uyu ingi murumi."27uMukomoli nu mukulu akapembya nu kumutambuila, "Ntambuile, itii, u ewe wi munya kisali nua ku Rumi?" uPaulo akaligitya, "Uu." 28Umukomoli aka asukiilya, "Ingi kukiila ngele nkulu a mpia uugwa ai ndigilye u unya kisali." Kuiti uPaulo akamutambuila, "Unene ni murumi nua kutugwa." 29Uugwa awo nai akoli ihambile kulongola kumukolya akahega nu kumuleka itungo lilo liilo. Nu mukomoli nu ng'wenso akitumba, nai wakalinga uPaulo ingi Murumi, hangi ku nsoko wamutungaa.30Luhiku nai lutyatile, u mukomoli nu mukulu ai uloilwe kulinga i tai kutula usemelwa nua Ayahudi kung'wa Paulo. Iti gwa akamutunguila i nyuli niakwe akalagiilya i akulu nia akuhani ni anza lihi litankane. Akamuleta uPaulo pihi, nu kumuika pa kati ao.
1uPaulo aka agozeela kung'wandyo i antu ianza nu kuligitya, "Anyandugu ane, nikie ntongeela ang'wa Itunda ku nsula nziza kupikiila lelo iyi." 2uKuhani nu mukulu uAnania aka alagiilya awo nai imikile pakupi nu ng'wenso amukue ilangu nilakwe. 3Uugwa uPaulo akamutambuila, "Itunda uku ukua nu ewe, ikiligo nai lipoguhiwe inswakaala. Wikie ukunamula ku ilagiilyo, nu ewe ukundagiilya nkuwe nsuta ni malagiilyo?"4Awo nai akoli imikile pakupi nu ng'wenso akaligitya, "Iti uu nu kumutukila u kuhani nu mukulu nuang'wa Itunda?" 5uPaulo akaligitya, "alunaa ane, unene shanga azaningile kina uyu ingi kuhani nu mukulu. Ku nsoko ikilisigwe, shanga ukuligitya ibibi migulya a mukulu nua antu ako."6uPaulo nai wakihenga ya kina i nkika ing'wi ni ianza ingi Asadukayo ni auya ingi Afarisayo, akitunta nukuligitya, anyandugu ane, unene ni Mufarisayo, ng'wana nua Mufarisayo. Ingi ku nsoko iyi nsumbiiye ku ukamatiku u wiukigwa nua ashi nikulamulwa nu enso." 7Nai wakamaligitya aya, Wikungumi ukulu ukapumila mukati a Afarisayo ni Asadukayo, ni ianza likagalanuka. 8Ku iti iAsadukayo iligitya kutile u wiukigwa, malaika ang'wi ng'wau ng'welu, ila i Afarisayo iligitya aya ihi akoli.9Minyomo ukulu ukapumila hangi ang'wi a amanyi nai akoli nkika a Afarisayo akimika nu kisija, azeligitya, "shanga kihengile kihi ni kibibi kung'wa muntu uyu. Uli anga u Ng'weu ng'welu ang'wi malaika uligitilye nu ng'wenso?" 10Itungo nai lipumie ikolyo ikulu, mukulu nu idale ai witubiule kina uPaulo ai uzee tamulanigwa mapuli mapuli ni enso, iti gwa akalagiilya i anyidale asime pihi nu kuhola ku ngulu kupuma ku anyianza ni ianza, nu kumuleta mi itando.11Utiku nai utyatile uMukulu ai wimikile pakupi nu ng'wenso nu kuligitya, "Leka kitumba, Ku nsoko unkuiie mu Yerusalemu, iti ukupumya ukuiili ga nu mu Roma."12Nai ukela, ang'wi a Ayahudi ai azipilye ilago nu kitanga kizumi migulya ao akola; ai aligitilye kina shanga ikalya ang'wi kung'wa kihi kupikiila ni ikamubulaga uPaulo. 13Ai akoli antu makumi anne ikilo naza azipilye isui ili.14akalongola ku akulu a akuhani ni anyampala nu kuligitya, "Ki ika akola mu kizumi kikulu, kuleke kulya kihi kupikiila kamubulaga uPaulo. 15Iti gwa itungili, ianza limutambuile u mukomoli nu mukulu wamulete kitalanyu, anga kina mukulamula usemelwa nuakwe ku uziza. Kitaitu usese kukoli kihambile kumubulaga ze wakili kupika apa."16Kuiti ung'wana nua muluna musungu wang'wa Paulo wakija kina likoli isui, akalongola akingila mukati i itando nu kumutambuila uPaulo. 17uPaulo akamitanga u akida ung'wi akaligotya, "Muhole u muhumba uyu kung'wa mukomoli; ku nsoko ukete lukani nula kumutambuila."18Uugwa u akida akamuhola u muhumba uyo akamutwala kung'wa mukomoli nu mukulu akamutambuila, "uPaulo u mutungwa uyo aza unintangile wandagiilya nukuletele u muhumba uyu kitalako. Ukete lukani nula ku utambuila." 19uMukomoli uyo nu mukulu akamuamba ku mukono akibagula nu ng'wenso ku mpelo, nu kumukolya, "Ingi kintu kii nuloilwe kuntambuila?"20Umuhumba uyu akaligitya, "Ayahudi igombilye ku ulompa umulete uPaulo mudau mi ianza anga kina aloilwe kulija nkani niakwe ku uziza ikilo. 21Uugwa u ewe uleke kugomba ku ndogoelyo antu makumi anne ikilo akumutungila. Itungile ku kizumi, aleke ga nu kulya ang'wi kung'wa kupikiila ni ikamubulaga. Ga ni itungili akoli akondaniie, aze alindiie ugombigwa puma kitalako."22Uugwa umukomoli uyo nu mukulu akamuleka u muhumba walongole yakwe, ze yakilaa kumulagiilya "waleke kumuila muntu wihi nia kina wamuganuila aya." 23Akaitanga i a akida abiili akaligitya azipiilyi i a asikali magana abiili kulongola ku Kaisaria ni a asikali anankila mpalasi makumi mupungati, nawa niakete i ndilima magana abiili, mukuhega zamu a kataatu a utiku. 24Aka atambuila kuika ikali ikondile naiza uPaulo uku mutumila nu kumuhola iziza kung'wa Feliki uGavana.25Akakilisa ibada ku kinya iti, 26Klaudio Lisia kung'wa Liwali mukuligwa uFeliki, mulamu. 27Umuntu uyu aza uambilwe ni Ayahudi atula pakupi kumubulaga, uugwa nalongola ni idale nila asikali nu kumuguna, nazandigilye inkani nia kina ung'wenso ingi munya ku Rumi.28Aza ndoilwe kulinga ku niki amusemee, iti gwa namutwala mi anza. 29Nihenga kina aza watulaa usemewe ku nsoko a makolyo a malagiilyo ao, ang'wi shanga aza usemewe lukani lihi nu luzipie kubulagwa ang'wi kutungwa. 30Uugwa yakumuka kitalane kina likoli isui ki talakwe, iti gwa ku ukau namulagiilya kitalako, nu kualagiilya niamusemee alete ga nu usemelwa nuakwe ntongeela ako. Ilaga."31Uugwa awo i a asikali akakela ilagiilyo; akamuhola uPaulo akamutwala ga nu ku Antipatri utiku. 32Luhiku naza lutyatile, i a asikali idu aka aleka awo ianankila mpalasi alongole palung'wi nu ng'wenso, nianso akasuka yao mitando. 33Ni anankila mpalasi nai akapika ku Kaisaria, nu kuminkiilya u liwali ibada, akamuika uPaulo ntongeela akwe.34Nu ng'wenso u liwali akalisoma ibada, ai umukoiye uPaulo ai upembeeye i jimbo kii, nai wakalinga nia kina ingi muntu nua ku Kilikia, 35akaligitya, "Nikakija u ewe ni ikapembya awo nia kusemee," akalagiilya waikwe mu ikulu ang'wa Herode.
1Ze yakilaa mahiku a taano, uAnania kuhani nu mukulu, ang'wi a anyampala nu muligitya ung'wi nuitangwaa Tertulo, akalongola pang'wanso. Antu awa aletile usemelwa kutula Paulo kung'wa gavana. 2uPaulo naza wimikile ntongeela ang'wa gavana, uTertulo akandya kumusemela nu kuligitya kung'wa gavana, "ku nsoko ako kukete ulyuuku ukulu; nu ku muloto nuako wiletaa upiluki uziza mi ihi nilitu; 3uugwa ku ilumbi lihi kisingiilya kila i kintu nuitumaa, Milamu mukulu Feliki.4Kuiti ndeke ku ukatalya ikilo, ku inena untegeelye makani masheenyu ku uaiilyi nuako. 5Ku ndogoelyo kamulijaa muntu uyu munya lugida, hangi ukusasha iAyahudi ihi kupiluka mi ihi. Hangi ingi lukolongo nua mazindaalo a Anazorayo. (Komaniilya; Ipatyo nila makani a lukiili ulu 24; 6, 6Ni hangi ai ugemeeye kuli ikila itekeelo kibudu itigwa kamuamba' umutili mu mbugulu ni nziza nia kali). (Komaniilya; U lukiili ulu7Lisiasi, afisa, ai uzile nu kumuhola ku ngulu mu mikono itu, umutili mu mbugulu ni nziza nia ukilisigwa nua kali). 8Anga umukolye uPaulo kutula makani aya, ukuhuma ga nukimanyisa ingi kintu kii kumusemee." 9Ayahudi ni enso akamusemela uPaulo, azeligitya kina aya makani aza atulaa atai.10uLiwali nai wakamunyansuila u mukono uPaulo waligitye, uPaulo ai usukiiye, "Ningile kina ku myaka idu watuilee wi mulamuli nua ingu uwu, hangi nkete ulowa kitambuilya mukola kitalako. 11Uhumile ki ikilya kulu kuulu kina akili kukila mahiku ikumi na abiili ikilo puma naza nankie kulongola kipolya ku Yerusalemu. 12Hangi naza anihangile mi itekeelo, shanga aza nikungumile nu muntu wihi, hangi shanga aza nitumile anga minyomo mi anza, ang'wi mu matekeelo ang'wi mukati a kisali; 13hangi ang'wi shanga ahumile kuika kulu kuulu kitalako u usemelwa nia ku usemela kitalane.14Ila kulapa ili kitalako, nia kina ku nzila iyo naiza akitanga i mazindaalo, ku nzila yiyo yiiyo ku mutumikila Itunda nua a tata itu. Unene ingi ni muhuiili ku ihi nakoli mi ilagiilyo nu ukilisigwa nua anyakidagu. 15Nkete ugimya wuwo wuuwo kung'wa Itunda naza ga nao nienso au lindiie, kupembya ku wiuki nua ashi, ku ihi anya tai ane hangi ni agila i tai ane ga; 16nu ku ili, kituma i milimo iti ntule ni isigo nigila i kinkwaatya ntongeela ang'wa Itunda ni ntongeela a antu kukiila makani ihi.17Itungili ze yakilaa myaka idu nzile kuleta uaiilya ku ingu nuane nu uaiilya nua mpia. 18Nai nitumile iti, Ayahudi kituunga nia ku Asia akanihanga mukati a sherehe nai a kielya mukati itekeelo, bila idale nila antu ang'wi minyomo. 19Antu awa naza atakiwe kutula amoli ntongeela ako itungili iti hangi aligitye iko niakikete migulya ane anga ize akete lukani lihi.20Ang'wi antu awa akola nia ligitye ingi utumuli kii naza awihengile kitalane naza nimikile ntongeela i anza nila Ayahudi; 21kwaala ku nsoko a kinu king'wi naza nikiligitilye ku luli naza nimikile pakati ao, " ingi kunsoko a wiuki nua ashi unyenye mukunamula."22uFeliki ai watulaa wapinduwee iziza kutula i nzila, hangi akalidilya i anza. Akaligitya, "Lisia mukomoli nui kiza pihi kupuma ku Yerusalemu nikapumya ulamuli ku usemelwa nuanyu." 23Iti gwa akamulagiilya u akida wamusunje uPaulo, ila watule ni lyoma hangi waleke kutula ukoli ga nu muntu nua kuagilya i ahumba uya niakwe aleke kumuaiilya ang'wi kumiumba umbila24Ze yakilaa mahiku kituunga, uFeliki akasuka nu Drusila musungu nuakwe nai watulaa Muyahudi, akalagiilya antu kumitanga uPaulo nu kutegeelya puma kitalakwe nkani nia uhuiili mukati ang'wa Kristo uYesu. 25Ila uPaulo nai wakatula ukitambulya nu ng'wenso kutula tai ane, kutula ni ngele nu ulamuli nuikapembya, uFeliki akalija woa akasukiilya, "longola kuli ku itungili, ila anga ndije itungo hangi, nikakitanga."26Itungo lilo liilo, ai usumbiiye kina uPaulo ukuminkiilya mpia ku lulo ai umitangile nkua ingiiza akalingitya nu ng'wenso. 27Ila myaka ibiili nai akiile, uPorkio Festo akatula Liwali ze yakilaa uFeliki, ila uFeliki ai uloiwe kielya ku Ayahudi, iti gwa akamuleka uPaulo pihi a usunja.
1Uugwa uFesto nai wakingila mukati i jimbo nilanso hangi ze yakilaa mahiku ataatu akalongola kupuma ku Kaisaria kupikiila ku Yerusalemu. 2uKuhani nu mukulu ni Ayahudi ni asanigwe ai aletile usemelwa kutula Paulo kung'wa Festo. hangi ai aligitilye ku ngulu kung'wa Festo. 3Hangi ai amulompile uFesto Fadhili migulya a makani ang'wa Paulo alije kumitanga ku Yerusalemu iti ahume kumubulaga mu nzila.4Kuiti uFesto ai usukiiye kina uPaulo ai watulaa mutungwa mu Kaisaria, ni kina ung'wenso mukola ukukaya kusuka kung'wanso. 5Ai uligitilye, "Kululo, awo naza ahumile, ahumile kulongola uko nu sese. Anga ize kikoli kintu kibibi ku muntu uyu, mutakiwe kumusemela."6Ze yakilaa ki kie mahiku mu nana ang'wi ikumi ni ikilo, wikasuka ku Kaisaria. Nu luhiku nai lutyatile wakikie mi ituntu nila ulamuli nu kulagiilya uPaulo waletwe kitalakwe. 7Nai wakapika, Ayahudi kupuma ku Yerusalemu akimika pakupi, Akapumya usemelwa widu ulito naiza shanga ikahuma ku ukaminkiilya. 8uPaulo ai witambuiye nu kuligitya, 'Shanga ku lina nila Ayahudi, shanga migulya itekeelo, ni shanga migulya ang'wa Kaisari, nitumile u ubi.'9Kuiti uFesto ai uloilwe kielya ku Ayahudi, ni lulo aka musukiilya uPaulo ku kuligitya, 'Itii, uloilwe kulongola ku Yerusalemu nu kulamulwa nu nene kutula i makani aya kuko?' 10uPaulo ai uligitilye, 'nimekile ntongeela i ituntu nila ulamuli ni lang'wa Kaisari naiza ntakiwe kulamulwa. Shanga nia tumuie i Ayahudi, anga u ewe nulingile ibahu.11Anga itule ntumue hangi anga itule nitumile ni ashanga inonee insha, shanga nihitile kusha. Kuiti anga u usemelwa nuao shanga kintu, kutili u muntu nuhumile kuninkiilya kitalao. Kumulompa uKaisari.' 12Ze yakilaa u Festo kuligitya ni i anza akasukiilya, "ukumulompa u Kaisari; ukulongola kung'wa Kaisari."13Ze yakilaa mahiku kituunga, u mutemi u Agripa nu Bemike ai apikile ku Kaisaria kituma wiumbaumbi kung'wa Festo. 14Ze yakilaa kikie papo ku mahiku idu, uFesto ai winkiiye usemelwa nuang'wa Paulo ku mutemi; Akaligitya, 'Muntu ung'wi aza ulekilwe papa nu Feliki anga mutungwa. 15Naza natula ku Yerusalemu akuhani ni akulu ni anyampala a Ayahudi ai aletile usemelwa migulya a muntu uyu kitalane, ni enso ai akoiye migulya a ulamulwa ku ng'waakwe. 16Ku ili unene aza niasukiiye kina ku ntendo nia a Roma kumupumya muntu ku kielya badala akwe, u musemelwa utakiwe kutula ni lyoma nila ku gugana ni asemi akwe nu kitambuilya ku usemelwa nuanso.17Ku lulo, nai akiza palung'wi apa, shanga ai nihumile kulindiila, kuiti luhiku nai lutyatile ai nikie mi tuntu nila ulamuli nu kulagiilya u muntu nuanso waletwe mukati. 18Itungo i asemi naza imikile nu kumusemela, nikasiga kina kutili u usemelwa nu ukulu nu uletilwe kitalakwe. 19Badala akwe ai akete u wikungumi nua kituunga palung'wi nu ng'wenso kutula kizindaalo ni kao ni kutula uYesu naiza ai watulaa wakule, kuiti uPaulo ukudaya kina ukoli upanga. 20Ai natulaa nkunikiwe kinya kudumiila ikolyo ili, hangi nikamukolya anga ize ukulongola ku Yerusalemu kulamulwa kutula makani aya.21Kuiti uPaulo nai wakitangwa waikwe pihi a usunja ku nsoko a ulamuli nua mutemi, ai ndagiiye waikwe ga ni nikamutwala kung'wa Kaisari. 22uAgripa ai witambuie nu Festo, "aza nzeelowa ga nu kumutegeelya u muntu uyu." "uFesto, akaligitya, "mudau ukumutegeelya."23Iti gwa mudau akwe, uAgripa nu Bernike ai apikile ni sherehe idu; ai apikile mi itando ni a afisa ni idale, ni antu nia asanigwe mu kisali. Nu Festo ai upumilye ilagiilyo, uPaulo waletwe kitalao. 24uFesto akaligitya, "Mutemi Agripa, ni antu ihi naza amoli apa palung'wi nu sese, mu mihengile u muntu uyu; muhangu wihi nua Ayahudi uko ku Yerusalemu ni apa iti ga aloilwe ni asije, ni enso ikazogolya kitalane kina waleke kikie.25Ai nihengile kina shanga ai witumile lihi nilinonee insha; kuiti ku nsoko wamitangaa u mutemi, ai namue kumutwala kitalakwe. 26Kuiti nimugila i kintu ni kikaminkiie nika kukilisa ku mutemi. Ku nsoko ili, numuletile kitalako Agripa, iti nihume kutula ni kintu nika kukilisa kutula usemelwa. 27Ku nsoko kihenga kigila i ndogoelyo kumutwala u mutungwa hangi bila kulagiila u usemelwa nu umukinyiie.
1Iti gwa, uAgripa akamutambuila uPaulo, 'Ugombigwe kitambuilya.' Uugwa uPaulo akagoola u mukono nuakwe akitambuilya iti. 2"Kiona ni munya ulowa, Mutemi Agripa, iti kituma u usemelwa nuane ntongeela ako lelo ku usemelwa wihi nua Ayahudi. 3Lukulu, ku nsoko u ewe ingi wi mulingi nua ntendo nia Ayahudi ni makolyo. Iti gwa kulompa untegeelye ku ugimya.4Tai, i Ayahudi ihi alingile iti nai nikie puma u ugalimanga nuane mu ingu nuane uko ku Yerusalemu. 5Aningile puma u ng'wandyo hangi atakiwe kugomba kina ai nikiie anga Mufarisayo, ikumbiko ni likete u uambiila tai utaki mu kizindaalo ni kitu.6Itungili nimikile apa namulwe ku nsoko unene naligozee ilago naiza Itunda ai ulitumile ni atata itu. 7Ili ingi ilago naiza i ndugu yitu ikumi na ibiili ai isumbiiye kusingiilya anga amipoelye Itunda ku ngulu utiku nu mung'wi. hangi kunsoko a uhuiili uwu, mutemi Agripa, kina i Ayahudi akunsemela. 8Ku niki wihi kati anyu usigile ingi ikuilwa kina Itunda wi iusha i ashi?9Itungo ling'wi ai nsigile mukola kina ai nziituma makani idu ku lina nilang'wa Yesu nua ku Nazareti. 10Ai nitumile aya mu Yerusalemu; Ai niatungile i ahuiili idu mu kadulumu, hangi ai natulaa nu uhumi kupuma ku akulu nia akuhani kituma iti; ni matungo niakubulagwa, ai nikua kula kitalao. 11Nkua idu ai niapisiilya mu matekeelo ihi hangi ai ngemile kuazipya auhite u uhuiili nuao. Ai nkete ikuo nangaluu migulya ao hangi ai niazunsilye ga nu mu isali nia uziila12Matungo nai natulaa kituma aya, ainongoe ku Dameski, nize nkete u uhumi nu ulagiiligwa kupuma ku akuhani ni akulu, 13nai nikatula munzila matungo a mung'wi, Mutemi, nikihenga welu kupuma kilunde nai watula utaki kukila i mpasu hangi ukelya ku upilimikiilya unene ni antu nai atula atungile u muhinzo palung'wi nu nene. 14Usese kihi nai kikagwa pihi, ai nigulye luli lukitambulya nu nene luzeligitya mu ntambu a Kiebrania; 'Sauli, Sauli ku niki ukunaja? Ingi ikaku kitalako ku ukua ilambi u mushokoo.15Papo nikaligitya, 'U ewe ingi nyenyu, Mukulu?uMukulu akasukiilya, ' Unene ingiYesu naiza ukunaja. 16Itungili humbuka wimike ku migulu ako; nsoko ku isigo ili unene nigeeleka kitalako, nukuhoie kutula wi munya mulimo hangi mu kuiili migulya a makani naiza ulingile kutula unene itungili ni makani ni nikakulagiila panyambele; 17hangi Nikakuguna kupuma ku antu ni anyaingu niize ku ulagiilya, 18kupitya i miho ao nu kuaheja mu kiti kulongola mu welu nu kupuma mu ngulu nia mulugu amupilukile Itunda; iti alije kusingiilya kupuma kung'wa Itunda ulekelwa nua milandu nu usali naza nia inkiiye awo nai niabague ku uhuiili nu ukoli kitalane.19Iti gwa, mutemi Agripa, shanga ai nihumile kupiluka u muloto nua kilunde, 20kuiti, ku awo niakoli mu Dameski hanza, ni uugwa ku Yerusalemu ni ihi ihi nuku Yudea, hangi ga ku antu ni a mahi mangiiza, ai ntanantilye kina ile itunu nu kumupilukila Itunda, itume i ntendo ni itakiwe kila itunu. 21Ku nsoko iyo i Ayahudi ai amambile mi itekeelo, akagema kumbulaga.22Itunda unzaiiye kupikiila itungili, iti gwa nimikaa nu ku kuiila ku antu nia nakanda nu ku awo niakulu migulya a ayo naiza anyakidagu nu Musa ai aligitilye akupumila ni shanga ingiiza; 23kina uKristo kusinja ukagigwa hangi ukutula wang'wandyo kiuka kupuma mu ashi nu kutanantya u welu ku Ayahudi nu ku anyaingu.24uPaulo nai wakamala kitambuilya, uFesto ai uligitilye ku luli lukulu, 'Paulo, u ewe wi muhali! kilingi kako kakutendilee utule wimuhali. 25Kuiti uPaulo akaligitya, Unene shanga ni muhali, mukulu Festo; kuiti ku ugimya kuligitya i makani nai a tai ntili. 26Ku nsoko mutemi ulingile kutula i makani aya; ni iti, kuligitya ku ulyuuku kitalakwe; ku nsoko ili shanga ai litumilwe anga ku mpelo.27Itii, uhuiie i anyakidagu, Mutemi Agripa? Ningile kina uhuiie. 28uAgripa akamuila uPaulo, 'Ku itungo ikupi uhumile kumpema unene nu kuntenda ni Mukristo? 29uPaulo akaligitya, "Kumulompa Itunda kina, ku itungo ikupi ang'wi ilipu, shanga u ewe du, ila ihi ga niantegeeye i lelo, atule anga unene, kuiti bila minyororo iyi na kadulumu."30Uugwa u mutemi ai wimikile, nu liwali, nu Bernike ga, ni awo nai akoli ikie palung'wi ni enso, 31nai ahegile mu ugalagalo, ai itambuie enso ku enso nu kuligitya, 'Muntu uyu shanga utakiwe insha ang'wi kitungo. 32uAgripa akamuila uFesto, "Muntu uyu aza uhumile kuikwa ilyuuku anga aza wahite kutema u rufaa kung'wa Kaisari."
1Nai ilamuwe kina itakiwe kutunga muhinzo ku mazi kulongola ku Italia, ai aminkiiye uPaulo ni atungwa angiiza kung'wa afisa ung'wi nua idale nila Kiroma nai witangwaa Julio, nua idale lang'wa Agustani. 2Kikanankila i meli kupuma ku Adramitamu, naiza ituile itunge muhinzo mu mpelo mpelo a nshemba a Asia. Iti gwa ki kingila mu luzi. uAristaka kupuma ku Thesalonike a ku Makedonia akalongola palung'wi nu sese.3Luhiku nai lutyatile kikasimya u ludigi mu kisali nika ku Sidoni, naiza uJulio ai umutendee uPaulo ku ukende nu kumulekela kulongola ku ahumbauya akwe kusingiilya u ukende nuao. 4Kupuma papo kikalongola mu luzi kikatunga u muhinzo kupilimikiilya i kisiwa nika Kipro naiza katuile kiku kingama u ng'wega, ku nsoko u ng'wega ai watulaa ukugilinkiiye. 5Ze yakilaa kutula katunga u muhinzo mu mazi nakoli pakupi ni Kilikia ni Pamfilia, kikapembya ku Mira, kisali nika Lisia. 6Pang'wanso u afisa uyo nu idale nila Kiroma, akamihanga i meli kupuma ku Alexandria naiza ituile ikatunga muhinzo kutunga ku Italia. Akakunankilya mukati akwe.7Ze yakilaa kutula katunga u muhinzo ku uembeelu ku mahiku idu ni panyambele kikatula kapika ku lwago pakupi ni Kinidas, u ng'wega shanga wikakulekela hangi kutunga i nzila nanso, itigwa kikatunga u muhinzo mu mpelo mpelo a mululi nua ku Krete kize ku ukigamile u ng'wega, kuhumbeela ni Salmone. 8Kikatunga u muhinzo mu nshemba ku ukaku, kupikiila kianza nai kitangilwe Fari Haveni naiza kikoli pakupi ni kisali nika Lasi.9Ai katulaa kaholaa matungo idu nangaluu, ga ni itungo nila kuhita kulya nila Kiyahudi ai latulaa lakila, ni itungili ai yatulaa ulugu kulongoleka nu muhinzo. Iti gwa uPaulo aka kuhugula, 10nu kuligitya, "Agoha, kihenga u muhinzo naiza kuloilwe ku uhole ukutula nu ubii nu u ulya widu, shanga udu ku miligo ni meli, kuiti ga nu ku likalo litu." 11Kuiti u afisa nu idale nila Kiroma akamutegeelya ikilo u mukulu nuakwe nu mukola hiu nua meli, kukila i makani ayo naiza akutambulwa nu Paulo.12Ku nsoko i bandari shanga ai atulaa kipango kitontu kikie itungo nila ulyuuku, ia baharia idu akasija kutunge u muhinzo kupuma pang'wanso, iti ku mpyani ihi anga kuhume ku kipikiila i kisali nika Foenike, kikie pang'wanso itungo nila u ulyuuku. Foenike ingi bandari uko ku Krete, hangi igozee hukuma kilya ni takama kilya. 13U ng'wega nua takama nai wandilye ku kunka ku uembeelu, ia baharia akasigiila alija iko naiza atulaa akiloilwe. Akipa u ludigi nu kutunga u muhinzo mpelompelo a Krete pakupi ni nshemba.14Kuiti ze yakilaa itungo ikupi ng'wega utaki, nuitangwaa nua hukuma kilya, ukandya ku ukua kupuma itumbi nila kisiwa. 15Matungo i meli nai ihumeeigwe nu kuleng'wa ku ugilinkiilya u ng'wega, ki kigombya ni hali yiyo kikatwalwa muhinzo nu wenso. 16Kikamanka kukiila u ng'wega nuanso nkika nai atulaa ikuukingila ung'wega nua kisiwa nikitangwaa Kauda; ni ku lwago nangaluu ai kuligilye ku uguniilya u mutumbwi.17Ze yakilaa kutula kamilutaa, ai atumie ludigi kumitunga i meli. Akitumba kina kuzeehuma kulongola mu kipango nika mahalu idu nika Syiti, iti gwa akasimya u ludigi hangi ai alongoigwe mu mpelo mpelo. 18Kika kuwa ku ngulu nangaluu nu kimpupu, itigwa luhiku nai lutyatile ia baharia akandya kuguma i miligo kupuma mu meli.19Mahiku a taatu, ia baharia akandya kumapumya i mazi ku mikono ao akola. 20Matungo naiza ilyoa ni nzota shanga ai yukalikie ku mahiku idu, ikili u kimpupu mukulu ai ukukuile, ni isumbiilyo kina kikagunwa ai li limie.21Ze yakilaa kutula alongolaa matungo malipu bila ndya, pang'wanso uPaulo akimika pakati a abaharia akalingitya, "Agoha, mutakiwe muntegeelye, hangi shanga aza kuziipa u ludigi kupuma ku Krete, iti kulija aya u ulugu nu ulimili. 22Ni itungili kumupoeelya mipe inkolo, ku nsoko shanga ikutula nu ulimili nua likalo kati anyu, kwaala ulimili nua meli du.23Ku nsoko utiku nuakilaa malaika wang'wa Itunda, naiza Itunda uyo unene niakwe, ga ni hangi naiza nimipoelya - malaika nuakwe ai wimikile pa mpelo ane 24nu kuligitya, "Leka kitumba Paulo. Kusinja wimike ntongeela ang'wa Kaisari, hangi goza, Itunda mu ukende nuakwe ukinkiiye awa ihi naza atungile u muhinzo palung'wi nu ewe. 25Iti gwa, agoha, ipi i nkolo, ku nsoko nu muhuiie Itunda, kina ikutula anga nintambuiwe. 26Kuiti kusinja kuaalike ku kukuwa mu ing'wi nia isiwa."27Nai ipikile u utiku wigengu, nai ikatula kulongoigwe kunu nu kunu mu luzi nula Adratik, anga u utiku nu igengu iti, abaharia ai asigile kina ahumbeela kihi ni nyumu. 28Ai atumie mililo kugemela kina ulundu nua imazi nu kulija mita makumi a taatu ni mutandatu, ze yakilaa itungo ikupi akagemela hangi akalija mita makumi abiili ni mupungati. 29Ai itumbile hanza kuhumile kukumpa matalagwe, iti gwa akasimya i nanga inne kupuma mu nkika a kuikila i nanga hangi akalompa kina idau aza izee kaya kuza.30Awo i abaharia ai atulaa akuduma mpyani a kumigumaniilya i meli nanso hangi akasimya mu mazi i boti ni niino niino nia kugunila u likalo, hangi akitendisa kina akuguma nanga kupuma mu nkika a kuntongeela a boti. 31Kuiti uPaulo akamuila u asikali uyo nuidale nila Kiroma ni asikali awo, "Shanga mukuhuma kugunika kwaala antu awa niakusiga mu meli," 32Uugwa i asikali awo akatinanga i ndigi nia boti izo nu kulekwa iholwe ni mazi.33Matungo u welu nua kidau dau nai watula ukupumila, uPaulo aka asinja ihi ageme kulya iniino. Akaligitya, "Ulu luhiku nula ikumi na inne mulindiie shanga mukulya, mukili kulya i kintu. 34Iti gwa kuminena muhole indya iniino, ku nsoko iyi ingi kunsoko a kikie kitalanyu; hangi kutili ga nu lusingi lung'wi mu matwe anyu nulukulimila. 35Nai wakondya kuligitya nanso, akahola u mukate akamulumba Itunda ntongeela a miho a kila muntu. Uugwa akau ega u mukate akandya kulya.36Uu gwa ihi akakuiligwa inkolo ni enso akahola indya. 37Ai katulaa antu 276 mukati a meli. 38Nai akondya kulya nu kikuta, ai amizipilye i meli kutula mpepeele ku kuguma i ngano mukati a luzi.39Nai ikatula mung'wi, shanga ai amilingile ihi ni nyumu, kuiti akihenga kipango kihi ni nyumu nai kingie mukati a mazi nai katula ni mahalu idu. Akitambulya anga ize ahumile kumilongolya i meli kutunga pang'wanso. 40Iti gwa akaitolya i nanga akailekela mu luzi Mu itungo lilo liilo akaitolya i nanga nia itanga nu kumihumbula i nkika a kuntongeela kutunga mu ng'wega, iti gwa akatunga mu nkika a mahalu idu. 41Kuiti akapembya kianza naiza ukiilo ubiili nua mazi utankanie, ni meli ikatunga mu mahalu. Ni nkika iyo na ntongeela a meli ikakigama pang'wanso shanga ai ihumile kupuma , Kuiti i kipango nika ntongeela a meli kikandya kubunika ku nsoko a utaki nua maingu.42Isigo nila asikali awo ai latulaa la kuabulaga i atungwa, iti kina kutili nai uziipumpa nu kutigana. 43Kuiti u asikali uyo nu idale nila Kiroma ai uloilwe kumuguna uPaulo, iti gwa akimisha i masigo ao; nu kulagiilya awo nia humile kipumpa, apute kupuma mu meli hanza nu kulongola kihi ni nyumu. 44Uugwa i agoha ni angiiza akutyata, i auya migulya a ipande nia mabada ni auya migulya a intu ingiiza kupuma mu meli. Ku nzila iyi ikapumila kina ihi kuupika iziza kihi ni nyumu.
1Nai kikapikigwa iziza, kikalinga kina i kisiwa kitangwaa Malta. 2Antu akola kisali a pang'wanso shanga udu kina ai akinkiiye ukende nua nakanda, ila ai a ikiiye u moto nu kuusingiilya kihi, ku nsoko a mbula nu ulyuuku nai atula ilongolekile.3Kuiti uPaulo nai wakatula wilingiila i miligo a nkwii nu kuikila mu moto, nzoka ni niino nikete uhungu akapuma mu nkwi nianso ku nsoko a uwo u upyu, hangi akipalingiilya mu mukono nuakwe. 4Antu akola ihi a pang'wanso nai akihenga kikali kining'iniie kupuma mu mukono nuakwe, akitambulya enso ku enso, "Muntu uyu kulu kuulu ingi mubulagi naiza utiganile mu luzi, kuiti tai ane shanga imulekee kikie."5Kuiti u ng'wenso akakigumila i kikali iko mu moto hangi shanga ia uligilye u ulugu wihi. 6Ni anso ai amulindiie waimbe u ulwae ang'wi kupumpugiilya awagwe nu kusha. Kuiti ze yakilaa kumugozeela ku itungo ilipu nu kihenga kina kuitili ikani naiza shanga nila nakanda kitalakwe, ai akaie ni masingo ao nu kuligitya ai watulaa itunda.7Uugwa kianza ni kanso pakupi ai ikoli ihi naiza atuile nsailo a mukulu nua kisiwa, muntu nui tangwaa Pabilo. Ai ukusingiiye nu ku ukendepa ku mahiku ataatu. 8Ai ipumie kina u tata wang'wa Pabilo ai uambilwe nu ulwae nua kupanza. Nu paulo nai umuhangile, ai ulompile, akaika i mikono migulya akwe, nu kumuguna. 9Ze yakilaa ili kupumila, ga ni antu angiiza pang'wanso mu kisiwa nai atulaa akuawa ai alongoe nu kugunwa. 10Antu aka kukulya ku ikulyo lidu. Nai katula kuihamba kutunga u muhinzo, ai akinkiiye izo nai kuiloilwe.11Ze yakilaa myeli i taatu, ai kutungile u muhinzo mukati a meli a Iskanda naiza atulaa ikuilwe mpepo papo mu kisiwa, naiza ia lukolongo akwe ai atulaa aluna abiili mintuti. 12Ze yakilaa kutula kasimaa mu kisali nika Sirakusa, ai kikie papo mahiku ataatu.13Kupumiila papo ai kutungile u muhinzo kikapika mu kisali nika Regio. Ze yakilaa luhiku lung'wi ng'wega nua takama kupumpugiilya ukapumila. hangi ze yakilaa mahiku abiili kikapika mu kisali nika Putoli. 14Kung'wanso ai kuahangile ang'wi a anyandugu hangi aka kusingiilya kikie kuko mahiku mupungati. Ku nzila iyi kikapembya ku Rumi. 15Kupuma kuko awo i anyandugu, Ze yakilaa kutula ijaa inkani ni itu, ai apembilye ku usingiilya uko ku soko nila Apias ni dalimu itaatu. uPaulo nai wakaihenga anyandugu awo ai umulumbile Itunda aki ikilya ukamatiku.16Nai ki kingila ku Roma, uPaulo ai ulekewe kikie wing'wene palung'wi nu asikali uyo nai watulaa ukumusunja. 17Uugwa ai yatulaa ze yakilaa mahiku a taatu uPaulo ai uitangile palung'wi i agoha awo nai atulaa a lukolongo mu kati a Ayahudi. Nai akapembya ku palung'wi, ai uligitilye kitalao, "Anyandugu, palung'wi ni kina nkili kituma utumuli wihi ku antu awa ang'wi kituma nsuta ni ntendo nia atata itu nai akutongee, nikapumigwa anga mutungwa kupuma ku Yerusalemu kupikiila mu mikono a Arumi. 18Ze yakilaa kunkolenkeelya, ai ahumilwe i nsula kundeka ilyuuku, ku nsoko ikatula kutili nsoko kitalane unene ni intakile upisiliigwa nua nsha.19Kuiti awo i Ayahudi nai aligitilye nsuta a nsula ao, nikisinja kutema rufaa kung'wa Kaisaria, angaitule shanga ai yatulaa anga kina kuleta usemi migulya a anyaigu ane. 20Ku nsoko a kutema kitalane u rufaa, iti gwa, ai nompile kuihenga nu kuligitya nu nyenye. Ingi ku soko a iko naiza u Israeli ukete ukamatiku ku nikanso, natungwa ni kitungo iki.21Uu gwa akamuila, "Kukili kaya kusingiilya ibada kupuma ku Yudea ku utula u ewe, ang'wi kutili muluna nuazile nu kupumya upikiligwa ang'wi kuligitya lukani lihi nu lubi kutula u ewe. 22Kuiti kuloilwe kija kupuma kitalako usigile ntuni kutula idale ili nila antu awa, ku nsoko ikumukile kitaitu kina likuligitya nsuta kila kianza.23Nai atulaa abague u luhiku ku nsoko akwe, antu idu ikilo ai amuhangile i kianza nai watulaa wikie. Ai uligitilye ikani ilo kitalao nu ku kuiila kutula utemi nuang'wa Itunda. Ai ugemile kuapema kutula uYesu. ku mpyani yihi ibiili kupuma mu malagiilyo ang'wa Musa nu kupuma ku anyakidagu, kandiilya kidau ndau kupikiila mpindi. 24Ang'wi ao ai apemekile kutula makani ayo nai atambuwe, itungo i auya shanga ai ahuiie.25Nai aki igwe kilinga enso ku enso, ai ahegile ze yakila uPaulo kuligitya ikani ili ling'wi, "Ng'wau Ng'welu ai uligitilye iza kukiila uIsaya munyakidagu ku atata itu. 26Ai uligitilye, 'Longola ku antu awa uligitye, "Ku akutwi anyu mukija , kuiti shanga mukulinga; Nu ku miho anyu mukihenga kuiti shanga mukumanya.27Ku nsoko a nkolo nia antu awa yatuile nyeku, akutwi ao ijaa ku lwago, atutilye i miho ao; iti kina aleke kulinga ku miho ao, nu kija ku akutwi ao, nu kulinga ku nkolo niao, nu kupiluka hangi, hangi ai nzee aguna."28Ku lulo, mutakiwe kulinga kina uwu ugunwa nuang'wa Itunda watawee ku anyaingu, hangi akutegeelya." (Komaniilya; ulukiili ulu, 29"Itungo nai watula ukuligiya i makani aya, i ayahudi ai ahegile, aze atuile nu wikungumi ukulu mukati ao," umutili mu mbugulu ni nziza nia kali).30uPaulo ai wikie mi ito nilakwe nila kugula ku myaka ihi ibiili, hangi ai uasingiiye ihi nai azile kitalakwe. 31Ai watulaa ukutanantya u utemi nuang'wa Itunda hangi ai watulaa ukumanyisa makani migulya a Mukulu uYesu Kristo ku ukamatiku wihi. Kutili nai umugiiye.
1Paulo, mitumi wang'wa Yesu Kilisto naiwitangilwe kutula mituma milimo, nukimikigwa kunsoko ainjili ang'wi Tunda. 2Iyi yiyi aaiuaie ikali kukiila unyakidagu akwe mumaanko nimaza. 3Ingi yuyu naing'waakwe nautugilwe kupuma mukoo wang'wa Daudi nautugilwe ikumuili.4Nuanso autanantigwe kina ng'wana wang'wi Tunda. Kungulu nia nkolo ninza kuuki washi Yesu Kilisto mukulu witu. 5Kukiila ng'wenso kasingiilya ukende nuitumi nua ugombi wa uhuili nua mahi ihi kunsoko alina lakwe. 6Muma hi aya, ingi nunye mitangilwe kina miatu ang'wa Yesu kilisto.7Ibarua iyi ingi kua ihi niakoli Kurumi, ni Tunda ualoilwe, nailangilwe kina antu niaza niagila imilandu, nuukende utule kitalanyu, nuupolo kupuma kung'wi Tunda, Tata witu nu mukulu Yesu Kilisto.8Ng'wandyo, namumba Itunda wane mung'wa Yesu Kilisto kukiila nyenye mihi, kunsoko uhuili wanyu ukutanatigwa unkumbigulu wihi. 9Kunsoko Itunda mikengi wane, ninimitumila munkolo ane kulukani lang'wana akwe, anga niza nimikila kuata imina ao. 10Mahiku ihi nilompa imalompi ane kunzila yihi sunga nihume kupata kulowa wang'wi Tunda kuza kitalanyu.11Kunsoko nkete insula akumuona nikume kumpa unyenye ipegwa nia munkolo, nihume kumkamatisha. 12Ingi kipumbulya palung'wi nunye, kua nzia akila uung'wi witu, naneniyo nanyu.13Itungili anyandugu singandoilwe muulye kija inkani, nizandoilwe muulye kiza kitalanyu, ingi iza ngiigwe sunga nitungili, aindoilwe itula iti muhume kutula ninda kitalanyu anga imahi nimangiza. 14Ndaigwe nia Yunani, niageni, niahugu nia pungu. 15Kululo kunkigi ane unene ngombile kutanantya ulukani lang'wa Yesu kitalanyu unye nimukoli kung'wanso Kurumi.16Singa kuluhumilwa iminyala ulukani lang'wa Yesu, kunsoko uhumi wang'wi Tunda nuileta uguniki kua uyu nuhuie, kung'wa Muyahudi nu kung'wa Muyunani. 17Kunsoko uhuili wang'wa Tunda wakunukula kupuma uhuili nu huili anga niyandikilwe, umunya tai ukikie kuauhuili.18Nsoko utaki wang'wi Tunda wigeeleka kupuma kilunde nsoko au bi wihi nua antu nuakumigilya itai. 19Kunsoko aya ihi namanyikila kung'wi Tunda akunukulwa kitalao, nsoko Itunda waalagiila.20Inkani yakwe nishayigela kiisa, yigee kupuma naukuumbwa unkumbigulu. Amanyikile kukiila maintu naakumbwa. Imakanu aya au humi wakwe nuamahiku ihi nung'wandyo wakwe. 21Naiamulinga Tunda shaikamukulya anga Tunda nukumsingiilya, ikalimila muteele ninkolo yao ikizula upungu ikatula ni kiti.22Ikiitanga kina ahugu, sunga ikitula apungu. 23Akaukaila ukulu wang'wi Tunda nimugila uugazanji kumpya ni kelu la muntu numugazanji, niya na nyunyi, niye naikali, nizi niyagula pihi.24Kululo itunda akaaleka atyate insula ya nkolo yao nia ubi sunga kitegelya ikulyo nila miili ao. 25Kunsoko aiapiue itai ang'wi Tunda kutula uteele, ikatula makulu nukumatumikila imaintu kukila Itunda nauaumbile nuikuligwa mahiku ihi. Amina.26Kunsoko iyi itunda akaateka atyate insula yao nia minyala kunsoko iasungu ao aiakaie uitumili nuamiili ao ni Tunda auaumbili nianso ikapiula. 27Ingi niitunja nienso ikapiula uitumili kuasungu ao, akapatwa ninsula nimbi ya itunja kua itunja nisinga inonee hangi Tunda akaapa ulamula nua ubi wao.28Kunsoko aiahitile kutula ni Tunda muma hala ao, akaaleka atyate imahala nisinga maza, ituma ayo nisinga amuloeeye Itunda.29Izue uubii wihi, nsula nuubi, izue uwilu, ubulagi, wileu,, wikongi ni masigo nimabi. 30Ikatula kitambula uubi, kitegeta nukumuhukilwa Itunda. Niakete uwilei, widai, nu kiona kina enso kila kintu, anonelya mabi niagila ikulyo kua leli ao. 31Nianso agila uuhugu, abunangi malagiilyo, agila uulowa nuang'wandyo hangi agila ikinya uwai.32Alingile u imalagiilyo nang'wi Tunda kina awa niituma intendo izi ni mbi ulamulwa wao kunsha. Kululo gwa singa ituma udu inkani izi, ingi iza igombilyo nao niituma inkani nianso.
1Kululo wimugila uiteteli uewe ni wiapeza iantu ulamulwa, kunsoko ayo niwialamuila niangiza uewe niaza peza iantu uulamulya wituma nkani zizo zizo. 2Ingi kulingila kina ulamulwa wang'wi Tunda ingi watai kuantu niituma inkani anga nianso.3Kululo uewe siga ili, ue nualamula ao niituma inkani nianso, kunu nuewe wituma zizozizo, kulunge uziza uutiga ne ulamulwa wang'wi Tunda? 4Ang'wi usigile inino kuuza nua udu wa uza wakwe, kutiya upilya wakwe nu gimya wakwe? Singa ulingile kina uuza wakwe. Unonee kuumanyisa uungami nuamunkolo.5Kunsoko aukaku wako ninkolo ako ningila uugombi ukiikilya uewe imbago nia ubi kuluhiku ulo nula ubi. Ingi uluhiku ulo nulaukunukulwa pa ulamuli wa tai nuang'wi Tunda. 6Nuanso uzepumya ukinya mulimo anga intendo yako naiwituma muunkumbigulu. 7Awa naituma iza intendo yao yaapeza lukumo luza ikolyo nukuhita kugazika. Uzeapa utemi wamahiku ihi.8Kululo ao niagila itai, nishaigombi itai ilowa uubi ulaki wang'wi Tunda upembilye. 9Itunda ukuleta uubi nuagi kumuntu naiwitumile imilandu, kung'wa Muyahudi hanza nukung'wa Muyunani.10Kululo lukumo nuluza, ikulyo nuupolo ukiza kumuntu nuitumile nimaza, kumu uyahudi hanzo nu kumuyunani. 11Kunsoko kutile anga wiguniili kung'wi Tunda. 12Kunsoko anga naiauiye bila ulamulwa akulimila singa azeakoli mulamulwa anga wawa niidu naiauiye niakite uulamulwa azizapegwa uulamulwa tai.13Kunsoko singa iji aunonelya nuatai pantongeela ang'wi Tunda. ingi ao niituma unonelya niazepegwa itai. 14Kunsoko iantu amunkumbigulu, niagila unoneelya, akituma kunkani ya unoneelya, nianso aile unoneelya ankolo yao hangi nianso agila anga unoneelya.15Kua ili akulagiila intendo niitakiwe munoneelya wa nkani wandikilwe munkolo yao, hangi inkolo yao yeenda singa, nimasigo ao akenda asemela ienso, 16hangi Itunda ayo azipumula mumahiku ni Tunda uzeitamula inkunkuni ya antu ihi kunsoko alukani lakwe naigula nulang'wa Yesu Kilisto.17Kulunge gwa weendi itanga wi Myahudi, naiwikie muzeepilya wawa nkani lumbiilya kikulya kung'wi Tunda. 18Ulinge ulowa wakwe, nukusiga inkani nishayimpyani ni ninyanso, anga walagiligwa nu nanelya wa nkani. 19Kulunge kina ueweukite ugimya uewe hangi wimutongee wa apoku, wilu mulikua ao nikuli mukiti. 20Mumanyisi wa apungu, mmanyisi wa ang'enya hangi utite munonelya nua uhugu nua tai.21Uewe gwa nuimutanantilya numungiza, uewe sha wimanyisa nuewe? Ue nuitanantya kuleka kia uewe wia ne? 22Ue nuiluga leka kugoolya, wigoolya ne?23Ue nuikulya milago shawimuhumya ni Tunda iminyala kubunanga ilago? 24Kunsoko ilina lang'wa Itunda likuhumigwa minyala kuantu nishanga ahuie kunsoko anyu, anga naiyandikilwe.25Kunsoko kutalwa kukidamu ni ka tai inonea anga wizugombile kilago, kuhulo uewe ang'wi wimubunangi ilago kutwala kukidamu kung'wako izeze nakanda. 26Ang'wi umuntu nisinga utawi kukidamu ulongolekile kukie milago. Kuhita kutwalwa kukila kitalakwe ukutula kina singa utawe kukidamu? 27Nuyu nisinga utwawe kukidamu puma ung'wandyo, singa ukutula lamula anga akondyo kuamba ilago? Iye ingi kunsoko akoli naandikilwe kilago kunu akili mubunangi wi lago.28Kunsoko uyu singa Muyahudi nukoli muhali akunzi, hangi kukidamu singa uko nia koli kunzi du kimuiili. 29Kululo nuanso Myahudi nuamkati ni lago nila munkolo mung'wang'waung'welu, singa miandiko. Ulukumo la muntu anga uyu shalipumiila anga kuantu lipumaa kung'wi Tunda.
1Umuyahudi ukiongeelya ntuni? Ukupata ntuni kukidamu? 2Inonee nangulu kunzila yihi, ng'wandyo wa ihi layahudi aapewe ukunukuilwa kupuma kung'wi Tunda.3Ikutula uli gwa Iauyahudi niang'wi aiagila uhuili? Kuhita kuhuila kung'wao uuza wang'wi Tunda utule wanakanda nee. 4Kutile kuee leki Tunda igeleke kutula watai, ataize kila umuntu utaale. Anga naiyandikilwe kina uhume kutula wimunya tai minkani yako, hangi uhume kukila kupuma muulamulwa.5Ingi igaitula ubii witu wigeelekila mtai ang'wi Tunda. Kulunge ntuni. Itunda singa mubi na nuipumya utaki wakwe, iti gwa, ukoli uu ne? Kuligitya kunsoko akiuntu. 6Kutile lukulu, ukutula ule itunda kuupa uulamulwa unkumbigulu?7Kululo ang'wi tai ang'wi Tunda kukiila uteele wane, ukigeeleka kukiila ng'wenso, kuniki nkili kupegwa ulamulwa anga nimunya milaandu? 8Kuniki kulunga anga naikutungeigwe niantu kina kenda lunga, kitume nimabi nimaza aza"? uulamulwa wao ingi wa tai.9Kuileteela ntuni, kutile lukulu. Kunsoko usese kihambile kuasemela Ayahudi nia Yunani ihi palung'wi akoli mumilandu. 10Iyi ingi anga naiyandikilwe, kina kutile ata nung'wi nukete itai.11kutile ata nung'wi nulingile. Kutile umuntu ata nung'wi nukumupenza Itunda. 12Ihi agaza, ihi palung'wi aulya ana uza. Kutile nuituma nimaza, ata ng'wi.13Imakolomelo ao ingi ibiila niying'walyi inemi yao yakong'wa. Inkungu ya nzoka ikoli pihi amilomo ao. 14Imilo yao yizue masatiko nuu wai.15Imigulu ao ikete ntambo yakuhunula. 16Ugaziki nuuhita kuhuila ukoli munzila yao. 17Iantu awa akili kulinga inzila aupolo. 18Kutile anga wao kung'wi Tunda kuntongeela a miho ao.19Kulengile ayo ihi naligitilgwe nilago iligitigwa kuantu niakoli pihi ilago. Nsoko imilo ihume kukunikilwa, nuunkumbigulu wihi uhume kupegwa uulamulwa ni Tunda. 20Iyi ngi kunsoko kutile muili nuuzepegwa itai kuntendo niyi lago ntongeela amiho ao. Kukiila ilago wiza uhugu wamilandu.21Kululogwa itungili itai ang'wi Tunda igeeleka pana kulili ilagiilyo, aikengilwe kuamalagiilyo nia nyakidagu. 22kululo ingi tai ang'wi Tunda kukiila uhuili mung'wa Yesu Kilisto kuantu ihi niahuie. Kunsoko kutile uiholani.23Kunsoko ihi itumile milandu, nukukepelwa muukulu wang'wi Tunda. 24Apewe natai nakanda ukende akwe kunzila au guniki nukoli mung'wa Kilisto Yesu.25Itunda aumupumilye u Yesu Kilisto autule muungami kunzila au ungami nua sakami akwe. Aumupumilye Ukilisto anga wikengi wa tai akwe. kunsoko akuheja milandu natongee kitung'wa. 26Ahume kulagiila itai akwe namatungo aya, atule muntu watai, nukuailigwa itai nuanso numuhuie Yesu.27Ikolipi gwa kikulya? Yalugailwa kunzi, kilago ke? kilago la ntendo? Ingi kilago ni la uhuili. 28Kululo kumailya umuntu wipegwa itai kua uhuili singa kuantendo ni yilago.29Ang'wi Tunda izi Tunda wa Ayahudi du ne? Ang'wi singa izi Tunda wa antu nia mihi? Ingi iza wa antu ihi nia mihi. 30Anga itule tai Itunda izu ng'wi ukua ailya tai niauza kua uhuili, nao nisinga atawe kukidamu kunzila.31usese gwa kuliheja ni lago kua uhuili? Shanga kuheja use kuulikonda niilya ilago.
1Kuulunga ntuni hangi kina Abrahamu,tata witu nukimuili, wigelaa? 2Ang'wi Abrahamu aupewe itai kunsoko antendo, auzetula ni nsoko akikulya, ingi singa kuntongeela ang'wi Tunda. 3Iti imaandiko akulunga uli? Abrahamu aumuhuie Itunda, kilalakwe ikatula muntu wa tai.4Kumuntu nuitumile umulimo, ikinyamulimo kakwe shakialigwa kina ukende, ingi izi daigwa. 5Kululo kumuntu nishawituma umulimo kunu umu huie uyo uku nukumupa itai nishanga muntu wang'wi Tunda uuhuili wakwe umuntu uyu waalikwa kutula watai.6U Daudi ingi waligitya ukembetwa wa muntu ni Tunda wimuailya itai panakutili intendo. 7Akalunga akembetwa ao nuubii wao nualekelwa ni milandu ao akunikilwa. 8Akembetwe umuntu uyu ni Tunda shukumuailya imilandu.9Iti gwa ukembetwa uwu ingi kuao ni tawe kukidamu du, ang'wi nao nishatawe kukidamu? Kunsoko kuulunga. Kung'wa Abrahamu uuhuili wakwe aikuaigwe kina watai. 10iti auaigwe uli? Matungo nu Abrahamu aukoli mukidamu, ang'wi aakili kutwalwa kukidamu? Singa aikoli kutwala kukidamu, ingi kuhita kutwalwa kukidamu.11Abrahamu ausingilye kulingasiilyo ni kakudamu. Iki ai kilingasiilyo ni kitai nikauhuili naakili kutwalwa kukidamu. Kuumailyo wa kilingasiilyo iki, ingi akutula tata wa antu ihi niahuiie ata izeakoli mukidamu. Iyi ingi ikualigwa tai kitalao. 12Iyi hangi ainoneeye kina Abrahamu atule tata wa kidamu singa udu kina ao niapumie mukidamu, ingi nao niaityatile impambatilyo yang'wa tata witu Abrahamu. Nuwu wuwu uhuili naukite kuantu nishaatawe kukidamu.13Kunsoko singa ai miko kina ilago ailipumiigwe kung'wa Abrahamu nuwilehi wakwe. Ilago ili kina azetula asali amihi ingi kuleka ihi atuile kukiila tai au huili. 14Kunsoko ang'wi ao nia miko wawo asali uhuili watula nakanda ni lago labipa. 15Kunsoko imiko ileta kubipilwa kululo apo nikutile imiko, ikulyo iza kutile.16Kunsoko aiyi iti ili lipumila kua uhuili, ingi litule laukenda, iliitigwa litule ilago niligeelekile kuwileli wihi, hangi aleki kutula wawa du nialingile imiko, naoga niauhuili wang'wa Abrahamu. kunsoko uyuite tata witu kihi. 17Anga naiyandikilwe, "Nakuika uewe kutula tata wa mahi idu. Abrahamu aukoli mung'wa uyo nauhuie, ingi Itunda uyu nuiapeza uupanga iashi nuitanga inkani nikutile ihume kigela.18Palung'wi ninkani yidu niakunzi, Abrahamu akimika muhuili wang'wi Tunda mumakani ihi na mahiku napembilye. Kulola akatula tata wa mahi idu anga nailigitigwe. Uu ukutula uwileli wako. 19Nuanso singa aimunino ikiuhuili. Abrahamu akalunga kina umuili wakwe aiwakondya kusha aiwagomba nikululika kusha inda anga Sara.20Kunsonko autite ilago lang'wi Tunda, Abrahamu singa akisinsila kuhita kuhuila ingi akizuligwa ingulu ya uhuili akamukulya Itunda. 21Aumanyile kina iko naupewe ilago ni Tunda aukete ingulu yakuikondamilya. 22Kululo iyi ikialigwa kitalakwe kina tai.23Ingi gwa singa andikilwe kitalakwe du,ingi aiaigwe kitalakwe. 24Ingi aiyandikilwe kunsoko itu, kuantu ao naiaikiigwe ialo la kualigwa; usese nikuhuie kung'wa uyo naumukilye umukulu witu Yesu kupuma kuashi. 25Uyu ingi yuyu naupumiigwe kunsoko amagazo itu nu kuukigwa kuhuma kupegwa itai.
1Kunsoko kapegwa itai kunzila auhuili,kutite uupolo ni Tunda kunzila ang'wa mukulu witu Yesu Kilisto. 2Kua kukiila ng'wenso kwa nzila auhuili muukende uwu kitalakwe kuimika. Kuloilwe kunsoko auhuili nukupee Itunda kunsoko amahiku napembilye, nikuihanguila muukulu wang'wi Tunda.3Sunga uu du ingi kulowe muagigwi witu. Kunsoko kuine kina uagigwa wituga wimiki kuawa niilindiila. 4Uulindiili witugo ugombeki nu gombeki wituga ugimya kunzila na mahiku napembilye. 5Uugimya uwu shawikepya insula kunsoko ulowa wang'wi Tunda uhunuiwe munkolo yetu kukiila ng'waung'welu uyu naupumigwe kitaitu.6Ungi apo naikukili kiagila ingulu, imatungo ikapika, Ukilisto akasha kunsoko aunyamilandu. 7Ingi ibi umuntu kusha kunsoko amuntu ni munya tai; kululo ihumikile umuntu kugema kusha kunsoko amuntu numaza.8Ingi Tunda walagiila uulowa wakwe kitaitu kunsoko naaikili kukoli mumilandu Ukilisto aukule kunsoko itu. 9Ingi gwa agakutule kapegwa itai kukiila sakami akwe kuugunika kukiila lilo kupuma muutaki wang'wi Tunda.10Kulola gwa ang'wi imatungo naikialugu kikakamantanigwa ni Tunda kunzila ansha ang'waakwe hangi anga kakondya kukamatanigwa kugunika kunzila aupanga wakwe. 11Singa uu du, ingi kuloilwe kung'wi Tunda kukiila Yesu Kilisto, kukiila ng'wenso kasingiilya uiungamili uwu.12Kulola gwa ang'wi kukiila muntu ung'wi imilandu aingie mihi, kua mila iyi isha aingie kukiila milandu. Ni nsha ikenda kuantu ihi kunsoko ihi aitumile imilandu. 13Kupuma ung'wandyo nuamiko, imilandu aikoli muunkumbigulu, kululo imilandu singa ialigwa pana kutile imiko.14Ingi insha ai temile kupuma kung'wa Adamu ikapika sunga kung'wa Musa, nao ga nisinga ailumile imilandu, kunsoko ang'wa Adamu nauuiye ikulyo, mpyani ang'wa uyo nuuziza. 15Kululo ang'wi uu, isongeelyo la nakanda singa angi gazo, angwi gazo la muntu ung'wi idu aiakule, uukende wang'wi Tunda ni kipegwa nikikoli kuukende wake muntu ung'wi yesu Kilisto kongeelekile kunsoko kuantu ao niidu.16Kululo isongeelyo singa ailizile kung'wa uyo naiwitumile imilandu, kunkigi ningiza, ikipegwa kanakanda nikiza kuuailigwa nuatai aikizile kumagazo nidu. 17Ingi gwa kukiila igazo la muntu ung'wi, insha ikenela kukiila ung'wi, ingi gwa ao nikusingiilya uukende nuidu palung'wi nikipegwa nikatai akuamba uutemi kukiita upanga wang'wa Yesu Kilisto.18Ingi gwa, ang'wi kukiila igazo la muntu, antu ihi akatwalwa muulamulwa, kukiila witumi ung'wi nuatai ikahuma kuleta tai naupanga kuantu ihi. 19Kuhita kutula nikulyo kumuntu ung'wi idu akatula akoli mumilandu, kululo kukiila ikulyo la muntu ung'wi, idu akutula akoli mtai.20Kululo imiko aingie palung'wi igazo lihume kusambaila. Apo nimilandu aiongeelekile kutula idu, Uukende ukatula widu kukilinkila. 21Iyi ingi aipumie kina, anga imilandu naihoile utemi wa insha, uuingi nuukende uhumile kuhola utemi kukiila tai kunsoko a upanga nuakilunde kukiila Yesu Kilisto Mukulu witu.
1Kulunge ntuni gwa? Kulongoleka kikie mumilandu ukende wongeeleke kutula widu? 2Singa uu. Usese naikushie mumilandu, kuhumile ne hangi kikie mumilandu? 3Shamulingile ne ao naiabadisigwe kung'wa Kilisto aiabadisigwe kukiila nsha akwe.4Aikuikilwe palung'wi nung'wenso kukiila ubatizo wa sha. Iyi aitulikile anga Ukilisto nauukigwe munsha kukiila ukulu wang'wa Tata. Ingi nusese kuhuma kugenda muupanga nuupya. 5Kunsoko anga naikukamantanigwa palung'wi nung'wenso kumpyani ansha akwe, hangi kukamantanigwa muuki wakwe.6Usese kuine iti umuili witu nuakali aiwagigwi palung'we nung'wenso, ingi umuili wa milandu uhume kugazangigwa, iyi ingi aizile kuleka kulongoleka kutula kianya milandu. 7Uyu naukule watuile munya tai kunsoko walakanukile ni milandu.8Ang'wi aikule palung'wi nu Kilisto. Kuhuie kina kuzikie palung'wi nung'wenso. 9Kumanyile kina Ukilisto auukile kupuma kuashi, singa ukutula mushi hangi, kitalakwe insha ahiile.10Insha akwe ai sha amilandu, aukule kang'wi kunsoko aantu ihi. Kululo kuupanga uwu nuikie, wikie kunsoko ang'wi Tunda. 11Kunzila yiyoyiyo, nunyenye inonee mualigwe kina miashi amilandu, kiapanga kukiila Itunda nu Yesu Kilisto.12Kunsoko nanso leka kumigombya imilandu ikie mumuili wako, ihume kuikulya insula yakwe. 13Leka kuupumya umuili wako mumilandu anga iseme ningila itai, ingi ipumya uewe kung'wi Tunda, anga niapanga kuhega muushi. Hangi pumi imiili anyu anga iseme nia tai kung'wi Tunda. 14Leki kugomba imilandu umuambe, kunsoko mikutile mumiko, ingi mukoli muukende.15Ntuni gwa? Kitume ne imilandu kunsoko kikutili pihi amiko, ang'wi pihi aukende? Singa uu. 16Shanga muine kitalakwe nimipumilye anga metumi ingi nyenye muzetula meitumi akwe, nuanso nimunonee kumukulya? Iyi ataize kiasese amilandu nikutwae muushi ang'wi usese nuakuli kuutwala mutai.17Ingi akuligwe Itunda kunsoko kunsoko ai kianya milandu, itungili ukete ikulyo munkolo yanyu kua umanyisigwa uo naimupewe. 18Malekewe kupuma mumilandu, hangi matula miatugwa atai.19Kuligitya iti kiuntu kunsoko ansula miili anyu. Anga naimupumilye imiili anyu ku ubi, itungili pumi imiili anyu kutula atugwa atai muhume kegigwa mele. 20Apo naimianya milandu, aizamulekewe kuli ni tai. 21Imatungo nanso, amuukete lielya kii, kwa nkani izo itugili nimenda inonela iminyala kuiona? Kunsoko impelo ankani izi ingi nsha.22Kululo itungili mapegwa uulekelwa mahega mumilandu hangi matula meitumi kung'wi Tunda, mkete ndya kukiila wigigwa wang'wi Tunda nukupikiila upana nua kali nakali. 23Kunsoko ikipegwa kamilandu ingi nsha nuuza wang'wi Tunda upanga nuakali nakali kung'wa Yesu Kilisto Mukulu wetu.
1Ang'wi aluna ane (shawilengile kunsoko kuligitya niantu niamimanyile imiko), kina imiko imikaila umuntu nikili mupanga?2Kunsoko umusungu nutinilwe witungwa ni miko amugoha wakwe nikile mupanga, umugoha wakwe aga she ukutula wahega mumiko na kulinwa. 3Kululo gwa umugoha wakwe angatule mupanga, hangi umutinile musungu mungiza ukitangwa mugoolya, ingi gwa umugoha wakwe agosha nuanso ukutula wahega mumiko, nuanso singa ukutula mugoolya kikie numugoha mungiza.4Kululo aluna ane amuukilwe kuashi kunsoko a miko kunzila amuili wang'wa Kilisto, itulikile iti muhume kukamantanigwa kitalakwe. Kung'wa uyu nauukile kupuma kuashi kunsoko kuhume kumulugile Itunda indya ninza. 5Naikili kukoli ikimuili, insula ya milandu aieujikitwe mumiili anyu kunzila a miko nukumitugila insha indya.6Ingi itungili kalunguilwa kupuma mumiko. Kahegeka muushi uo naiwi kugilya, kuhume kituma muupya nuang'waung'welu, nu sese kuhegeka miandiko nila kali.7Kulunge uligwa? Imiko iza milandu? Kutile. Angainihite kulinga imilandu, angaizesinga kunzila amiko. Kululo singa ainezelinga kulowa anga imiko aihite kulunga leka kutula nuulowa nuubi. 8Ingi imilandu aihoile lyoma ilo nililago ikaleta insula yihi kitalane nikulowa, kunsoko imilandu igiulye imiko akuza.9Unene ainimupanga ung'wandyo naikutile imiko, kululo nailaza ilago, imilandu ikapantika uupanga, nune nikasha. 10Ilago ilo nailizeleta uupanga likapiluka kutula nsha kitalane.11Kunsoko imilandu aihoile lyoma lilago hangi ikankonga. Kukiila ilago nilanso ikambulaga. 12Kululo imiko iza miziza, ni lago iziziza hangi atai, hangi iza nza.13Iti gwa iyo nai nza ikatula nsha ane kitalane? Ileke kutula iti lukulu. Kululo imilandu ihume kigeeleka kina milandu lukulu, kukiila ilo niza. Aitetile nsha kitalane. Iye ingi kina kukiila ilago ili, imilandu aongeelekile kutula mbinangulu. 14Ingi kuine kina imiko uandilyo wakwe izaiza munkolo, kululo unene iza ni muntu wa kimuili. Naguigwe musese wa milandu.15Kunsoko singa ningile iko nenikiawa shanikituma iko nizaniki ihukiwe kiko niluma. 16Kululo anga nitume iko nishanikilowa, ikutula nimigombile imiko kwia kina miza.17Ingi gwa itungili singa nene itungili ingi nkolo ane ikinda tuma nilanso, ingi milandu nikie milalane. 18Kunsoko ningile kitalane, mumuili wane, shalikie ulukani nuluza. Kunsoko insula akintu nikiza ikoli kitalane ila gwa shakumipata.19Kunso ilo niza nineliloilwe shanendalituma, ingi gwa ilo nibi nisineliloilwe lilo nilituma. 20Itungili ang'wi kituma ilo nishaniloilwe, singa nene nig'wene nizanazituma, ingi imilandu iyo nikie kitalane. 21Namanya kina ikoli imiko kitalane nakuhia kituwia nimaza, kululo uubi ukoli kitalane.22Kululo namilumbiilya imiko ang'wi Tunda kunsoko au huili wane. 23Ingi namiona imiko nishimpyani numuili wane. Ikukua ulugu ni miko nimipya mumahala ane. Ikuntwala unene ntule nimusese wa miko amilandu nikoli mumuili wane.24Unene nimuntu wa ukia nyenyu nuzenguna numuili uwu nua nsha? 25Kululo namulumbiilya Tunda. Kukiila Yesu Kilisto Mukulu witu. Kululo gwa. unene kuma hala ane kumitumila imiko ang'wi Tunda hangi ikimuiili kumitumila imiko amilandu.
1Kululo gwa kutile ulamulwa nuamilandu kuantu ao niakoli muung'wa Kilisto Yesu. 2Kunsoko imiko na gwa ng'waung'welu wa upanga uyo nukoli kung'wa Kilisto Yesu ambikile une kuli ni miko na milandu ni nsha.3Kunsoko aiko ni miko ailemilwe kituma kunsoko aingila anga ngulu, Itunda aiwitumile. Aumulagiiye ung'wa akwe wing'wene kumpyani amuili wa milandu, atule isongeelyo lamilandu, hangi alongole amepe imilandu ulamulwa nua kimuili. 4Aiwitumile iti nsoko imalagiilyo na miko ahume kukondaniligwa kitaitu. Usese nishakimatyata aya nakimuili, ingi kua kutyata aya nang'wa ng'waung'welu. 5Awa niutyata umuili, isiga yaya namuili, kululo ao niityata namunkolo, imasigo yaya namunkolo.6Kunsoko insula amuili ingi nsha, ingi insula amunkolo upanga nu upolo. 7Iyi ingi kunsoko insula iyi namuili iza awilei kung'wi Tunda, kunsoko iza ngila angi kulyo kumiko nang'wi Tunda hangi shikuhuma kumikulya. 8Ao niutyata umuili shaakumuloelya Itunda.9Kululo gwa mikutili ikimuili ingi mukoli kinkolo. Ang'wi tai ung'waung'welu wang'wi Tunda wikie kitalanyu, kululo ang'wi umuntu mugila ung'waung'welu nuang'wa Kilisto, nuanso singa wakwe. 10Ang'wi Ukilisto ukoli kitalanyu. Umuili ukule kunsoko amilandu, ingi inkolo mpanga kunsoko ankani ya tai.11Anga itule inkolo ang'wa uyo naumuushilye u Yesu kupuma kuashi wikie kitalanyu, nuanso yuyu naumuushilye Ukilisto kupuma kuashi ukumipa hangi imiili na ushi, upanga kunzila nang'wa ng'waung'welu wakwe, nuikie kitalanyu.12Kululo aluna ane, usese kudaigwe, ingi singa kimuili kina kikie kunsoko kimuili. 13Ang'wi mikie kunsoko amuili, mahugeela kusha, angwa mikie kung'wa ng'waung'welu, maileka intendo niakimuili nunyenye mukutula miapanga.14Anga wawa niidu nitongeelwa nung'waung'welu wang'wi Tunda, awa ingi ana ang'wi Tunda. 15Kunsoko singa aiimusingiiye inkolo au sese hangi shamukogopa. Sunga mukasingiilya inkolo akula miana kukiila nanso kilila "Abba, Tata!"16Ung'waung'welu ng'wenso wikonga palung'wi ni nkolo yetu kina kiana ang'wi Tunda. 17Ang'wi kiana, ingi gwa kiashi hangi asali ang'wi Tunda. Nu sese kiasali palung'wi nu Kilisto, ang'wi kuaga nung'wenso nsoko kuhuma kukuligwa palung'wi nung'wenso.18Kunsoko nuuaiyie uagi nuamatungo uwu kina singa kintu, iga nimpyanie nuukulu nuuzekunukulwa kitaitu. 19Kunsoko maintu idu azizalindiila kunsula ni nkulu kukunukuilwa kuana ang'wi Tunda.20Kunsoko maintu ili aikilwe muugaziki, singa kua kulowa ng'wenso, ingi kunsoko akwe ng'wenso nauiikila pihi amalago akwe. Nila muhuili. 21Uumbi wakwe nuenso ukulekelwa nakupumigwa musese nuagaziki, nukingiligwa mulekelwa nuakulu wa ana ang'wi Tunda. 22Ingi kulingile kina imaintu ihi ingi ilwala nukaga nuwai palung'wi ni tungili.23Singa uu du, ingi nuse ung'waung'welu numpya nuingie kitaitu ingi nusese kulwala munkolo yitu, kulindiie kutula kiana, ingi uguniki wa miili itu. 24Kunsoko aulindiili uwu aikugunilwe. Kululo ikintu naikilindiiwe anga kigela kutili ulindiili hangi kunsoko nyenyu uyu nuikilindiila iko nuikiona? 25Ingi iga kukilindiile ikintu nishakikiona kukilindie kua uhuili.26Anga naikuumbilwe, ung'waung'welu nung'wenso wikuailya mugila ngulu witu. Kunsoko shakumanyile kulompa anga ninonee. Kululo ung'waung'welu ng'wenso wikulompeela kwa kulwala nishai humikile kuligitigwa. 27Nu ng'wenso nuilingula mumyoyo wilinga imahala namunkolo, ingi wilompa kunsoko aantu ao niahuie anga uulowa wang'wi Tunda.28Nusese kuine kina ao ihi niamuloilwe Itunda, nuanso ukituma nkani yihi palung'wi kuanza ao ihi naitangilwe kunsoko akwe. 29Kunsoko ao ihi auamanyile kupuma ung'wandyo, hangi auaholanilye kupuma ung'wandyo impyanigwe nimpyani nu ng'waakwe, ahume kutula mulelwa wa ng'wandyo mualuna nidu. 30Nao nauaholanilye kupuma ung'wandyo, nienso auitangile hangi. Nao nauitangile nianso akaailya akate itai. Nao nauaiye itai akaakulya.31Kulunge uli gwa kunkani izi? Itunda ang'wi ukoli kukinge itu. Nyenyu nukukilinkila usese? 32Uyu nishukumuleka ung'waakwe ung'wenso, ingi aumupumilye kunsoko itu usese kihi ukuhita ule kuupa inkani ninza palungwi nung'wenso.33Nyenyu nukua semela eimikigwa ang'wa Tunda? Itunda ng'wenso mukola kuapa itai. 34Nyenyu nuzeatwala milipo? Ukilisto Yesu ng'wenso naukule kunsoko itu, palung'wi nanso ihi akaukigwa. Hangi ukate uutemi palung'wi ni Tunda pani kulyo likoli, hangi ng'wenso wikulompeela usese.35Nyenyu nuzekutemanula nu lowa wang'wa Kilisto? Ubi? Ang'wi ndwala, uagigwi, nzala, ang'wi kifwe, ang'wi ubi wa shigu? 36Anga naiyandikilwe, "Kuzizabulagwa mung'wi pi aikuaigwe anga inko yakusingwa.37Kukiila aya ihi usese kumahumile kukiila uyu naukuloilwe. 38Kunsoko nahuma kulinga tai kina nsha ang'wi upanga, ang'wi amalaika, ang'wi maintu nakuli, ang'wi ngulu. 39Ang'wi nakoli migulya, ang'wi nakoli pihi ang'wi kintu kilu, singa kikuhuma kuutemanula usese nuulowa wang'wi Tunda, uyu ni Kilisto Yesu Mukulu witu.
1Kuligitya itai mung'wa Kilisto, singa kuligitya uteele, imasigo ane akoli palung'wi nu ng'waung'welu. 2Kina ukoli ukia ukulu nuuwai nukilinkie munkolo ane.3Ainihumile kulompa mpegwe isatiko nukuikwa kuli nu Kilisto kunsoko aluna ane, nialuna ane niakimuili. 4Nianso Aisraeli. Niatulikile kutula ana, au kulu amalagiilyo, ni songeelyo la miko, kumukulya Itunda ni lagiilyo. 5Nianso atongeeli nu Kilisto uzile kua ikulyo kuutugala umuili uwu. Nuanso Tunda wa maintu ihi. Hangi akuligwe mahiku ihi. Amina.6Ingi singa kina imalagiilyo ang'wi Tunda alemilwe kupika. Nsoko singi antu ihi niaakoli kihiaku Israeli, iza muisraeli lukulu. 7Nukung'wa Abrahamu singa ai wileli wakwe lukulu. Kululo kukiila wileli wang'wa Isaka ukitang'wa.8Iyi ingi, iana amuili ingi singa ana ang'wi Tunda. Kululo iana nii lago agizilwe anga ana awileli. 9Kunsoko ingi ulu lukani lilago, "Kumatungo aya nzile, hangi u Sara ukupegwa ung'wana."10Ingi singa lili du, nu Rebeka naiwapantika inda kumuntu ung'wi, Isaka tata witu. 11Kina iana aiakili kulelwa, hangi akili kituma lukani lihi nulu za ang'wi nulubi, ingi isigo lang'wi Tunda lihume kutula nu hola ni limike. Hangi singa kua ntendo, ingi kunsoko ang'wa uyo nuitangile, 12ailigitigwe kitalakwe, "Umukulu ukumitumila numunino." 13Anga naiyakondigwa kandikwa: "Nimsigile u Yakobo, une u Esau shanumuloilwe."14Kulunge uli gwa? Ukoli wioneli ne kung'wi Tunda? Kutile. 15Kunsoko ukulunga kung'wa Musa, zeee nkete kinyauwai kung'wa uyo ninzize nkite ukinyauwai, hangi nzenzo nkete ukende kung'wa uyo ninzempa ukende. 16Ingi gwa singa anga kunsoko ang'wa uyo nulakile, hangi singa kunsoko ang'wa uyo nuimanka, ingi kunsoko ang'wi Tunda uyu nuilagiila nakanda.17Kunsoko imaandiko alungile kung'wa Farao, kina ainukimikilye kunsoko iyi nihume kulagiila ingulu yane kitalako, Ilina lane litanantigwe ihe ihi. 18Ang'wi uu uyu nuilowa kupegwa nakanda wipegwa nakanda ikinyauwai nuyu nuilowa kupegwa, wimupeza yaya nakutula wilugoha.19Sunga ukulunga kitalane, kuniki nkili neenda ona igazo? Nyenye naulemig'we nimasigo akwe? 20Ue ng'wamuntu ue wi nyenyu nukumusukiilya Itunda? Kintu naikiumbilwe kimuile ne uyu naukiumbile ite unene? 21Ang'wi umuumbi mugila ingulu nia kuhola uulolo nukeehu nukuumba kiseme king'wi kitule kikulyo nikiuya kitule kigila ikulyo.22Ntuni gwa naituile Itunda akahia kuteta utaki wakwe, nulagiila uhumi wakwe, akatula nugimya wilu akagumanilya ayo ihi naahumile kitung'wa kua ubi? 23Ingi anga niwitumile iti kina alagiile udu nua ukulu wakwe kuiseme niahumile kulekelwa, izo naiwakondilye kuinonelya kunsoko ukulu? 24Ingi sese naikitangile, singa iantu aku Ayahudi du, nao nishamumanyile Itunda ne?25Anga nauliyo kung'wa Hosea: "Kuitanga iantu ane awa naisinga antu ane, nu mulowa wakwe uyu nishaiwimlowa. 26Hangi ikutula apo nauliiye kitalao, unye sha miantu ane, pang'wanso akitangwa ana ang'wi Tunda numupanga."27U Isaya nung'wenso wenda pumya uhuli kua Israeli akazelunga, ialo la ana ang'wa Israeli ata lizelidu anga imahalu na muluzi, wawa naiasagie du azegunika. 28Kunsoko utata ukuluhola ulukani lakwe nula mihi, hangi ukukaya kulukondya. 29Anga u Isaya nauliiye ung'wandyo, anga Itunda wa uhumi nishaukulekee uwileli kunsoko itu, aikuzetula anga Isodoma, hangi aikuzitung'wa anga i Gomora.30Kulunge uli gwa, iantu ao nishaiduma itai, aka lija itai, tai kua uhuili. 31U Israeli palung'wi nukumilyata imikononi tai, shaiamisigile nukukela imiko nanso.32Kuniki ikatula iti? Kunsoko shanga ai akumipenza kwa uhuili, ingi nantendo akakumpa migwe nala ukumpi. 33Anga naiyakondigwe kandikwa, "Goza, nalilalya igwe la kukumpa mu Sayuni nu migwe nila kuulya. Uyu nukuhuila kua ili shuzizila iminyala."
1Aluna ane ayanondoeye munkolo ane kung'wi Tunda, kunsoko akugunika kung'wao. 2Kunsoko naza kumuila kina akazanile kunsoko ang'wi Tunda ingi gwa singa kunsoko auhugu. 3Kunsoko shaamanyile itai hangi akupenza ienso itai ienso, aiagila ikulyo la tai kung'wi Tunda.4Kunsoko Ukilisto ng'wenso mpelo amiko kukiila tai a muntu wihi nuhuie. 5Kunsoko u Musa wandikile tai iye nukupumiila mu miko: "Umuntu nukoli mtai na miko ukikie kukiila tai yiyi."6Kululo itai nipumie muuhuili ilunga ite, "Uleke kulunga munkolo ako, nyenyu nukuluma kulongola kilunde? 7Iyi ingi kumusimya u Kilisto pihi. Hangi uleke kulunga, "Nyenyu nukusima mikombo?" (Iyi kumuhumbula u Kilisto kupuma kuashi)8Kululo ikulunga uli, ulukani lukoli pakupi nuewe, mukimilo kako numumoyo wako nulanso ingi lukani la uhuili nikuulutanantya. 9Kunsoko kumulomo wako ugombile kina u Yesu tata hangi uhuie munkolo ako kina Itunda amuukilye kupuma muashi ukugunika. 10Kunsoko inkolo amuntu ihuila nukupantika itai nukuamulomo wakwe wigomba akapantika uguniki.11Ingi gwa ulukani luhiiye, "Wihi nuhuie shuzepantika iminyala." 12Kunsoko kutile impyani kina uyu muyahudi nuyu Muunani kunsoko utata yuyo yuyo wa antu ihi, hangi mugole wa antu ihi niimitanga. 13Wihi uyu nulihuie ilina lang'wa Tata ukugunika.14Ikutulika ule ahume kumitanga nuanso nishaamuhuie? Hangi ikutulika ule kumuhuila uyu niakile kumija? Hangi akija ule ana ahite kutanantiligwa. 15Akuhuma uli kutanantya ulukani aga ahite kulung'wa Anga naiyandikilwe, imigulu ao miza kuantu ao nitanantya inkani ni ya ulumbi ni makani nimaza.16Kululo ihi singa ulukani lang'wa Yesu kunsoko. U Isaya wilunga, "Utata nyenyu naiwigule ulukumo litu?" 17Kululo uhuili wiza kunsoko nukija kukiila lukani lang'wa Kilisto.18Kululo kulunga, "singa aigule nee?" Ingi aigule. "Induli yeneela ihe ihi, ninkani yao yasambaila mumpelo ihe ihi."19Kululo kulunga, Iaisraeli singa aialingile nekiiza u Musa ukutambula, "Kuapa nsula kuantu ni singa amihi iye, kunzila niningila uhugu, nukuasongeela sunga atake."20U Isaya ingi mugimya hangi wilunga, "Ainigelekile kuantu ao nishaipenza, nekigela kuantu ao nishaiantakile." 21Kululo Uisraeli ukulunga, "Mahiku ihi aingooe imikono ane kuantu ao niagila ikulyo nao nia kaku ankolo."
1Kukolya , Itunda auahitile ne iantu akwe? Ingi singa auahitile, ingi nunene ni Mwisraeli nua ukoo wang'wa Abrahamu, nui kabila lang'wa Benyamini. 2Itunda singa auahitile iantu akwe, aualingile kupuma ung'wandyo, iti shamulingile iandiko nuliliiye kung'wa Elia, naumulompile Tunda kuantu akua Israeli. 3Utata waabulaga ianyakidagu ako, neenso akumulanga imakumbikilo ako. Nasaga ning'wene hangi akupenza upanga wane.4Isukiilo lang'wi Tunda likulunga ntuni kitalako? "Naika kunsoko ako antu magana nzogu mupungati awa nishaumukulya Itunda wa unkumbigulu" (Baali). 5Kululo nimatungo nitungili akoli niasagiile kunsoko au holanigwa nua ukende.6Kululo agaitule kuaukende, singa hangi kua ntendo, ang'wi ukendo singa utulo hangi ukende. 7Ntuni gwa? ulukani nu Israeli aukuluduma, singa akalupantika, ingi iaholanigwa kakipantika, niang'wi ikapegwa kiti aleke kuona. 8Anga niyandikilwe: "Itunda uapee nkolo au tu, imiho aleke kuona, nia kutye aleke kija sunga ni leliye."9U Daudi nung'wenso ukulunga, "Leka imeza yao itule nyavu, mntego,nuakukumpa kunsoko awilei wao. 10Leka imiho ao apegwe ikiti aleki kuhuma kuona. Ulongole wendua tunye imigongo ao mahiku ihi."11Ingi gwa kulunga, akumpaa nee sunga agwiiza ileka kutula iti itunu. Ingi gwa kua kuleng'wa kitalao, uuguniki wapika kuantu nishaahuie, ingi nienso ahume kupegwa uwilu nuansula. 12Ang'wi kuleng'wa kitalao nsoko augole waunkumbigulu, hangi ang'wi kuulya kitalao kunsoko augoli wa anyakilungu ukondaniili kitalao ukutula ugeile uli?13Itungile kuligitya nunye nimiantu amihe. Kunsoko naina nimitumi wa mahi mangiza, nainikuilya uitumi wane. 14Ang'wi kuapa nsula ao niamuili ung'wi nunene. Ang'wi niang'wi kua guna.15Ang'wi kuhitwa kitalako wigombi wa mihi kusingiiligwa kitalao ikutula ule upanga kupuma kuashi. 16Ang'wi indya yang'wandyo iza kiuto nikiza, uu nili nila utu. Ang'wi umuli iza kiuto imataambi nimenso uu.17Ang'wi imataambi ang'wi aatemilwe anga uewe itaambi nila muzeituni nuamihaka, nautemewe pakati ao, angwe aiwihanguie palung'wi nimihi augoli wa mizeituni, 18leka kilumbiilya kunsoko amataambi, ang'wi ukilumbiilya, singa wewe wimiailya imili, imili ikuailya wewe.19Kululo ukulunga imatambi aatemilwe kunsoko nihume kutemelwa. 20Tai ingi: Kunsoko akuhita kuhuila aiatemilwe, kululo uewe aiwimikile kunsoko auhuili wako, uleke kutula kihumbula migulya inonee kogopa. 21Kunso Itunda singa aumalekile imatambi na ng'wandyo, nuewe singa ukuhumila ikinya uwai.22Goza gwa intendo ninza niang'wi Tunda nizi nintaki, uulaki auzile ku Ayahudi kunsoko naiagwie, kululo kuangiza, uuza wang'wi Tunda wiza kitalako ang'wi ukikie kuuza wakwe. Angaitule shanga uu nuewe ukuhitwa.23Ang'wi singa akulongoleka kuhita kuhuila kitalao, akulemelwa hangi, kunsoko Itunda ukete uhumi nuakuatemela hangi. 24Kunsoko ang'wi anye amutemilwe kunzi kunsoko ang'wi ung'wandyo aimia muzeituni wamihala ni hangi ang'wi anutemewe ung'wandyo wa muzeituni nuza, ang'wi aikukila i Ayahudi, naatuile anga mataambi ang'wandyo kuhuma kutemelwa hangi mukati amizeituni ao?25Aluna ane singantakile mulinge unkunku uwu, hangi muleke kutula nimahala nakusiga kitalanyu. Unkunku uwu upumie ukaku ku Israeli sunga kuukondaniili nua unkumbigulu nuuzile.26Kululo Israeli ihi akugunika anga naiyandikilwe: "Kupuma Sayuni uzile Muguni ukuuheja uubi kupuma kung'wa Yakono. 27Nili likutula ilago lane palung'wi nienso. Matungo ninzaheja imilandu ao."28Kua lukumo nula lukani, atula alugu kunsoko anyu kululo kunsoko alukumo nulakung'wanso kimikigwa atula alowa kunsoko a Tata anyu. 29Kunsoko ikipegwa nu witang'wi wang'wi Tunda shawi kailika.30Kunsoko ung'wandya aimamulekile Tunda kululo itungila mausingiilya ulekelwa wanakanda, kunsoko akumuleka Itunda kitalao. 31Kunzila yiyo yiyo i Ayahudi amulekile Itunda, kunsoko aimusingiiye ulekelwa nienso akusingiilya uulekelwa. 32Kunsoko Itunda ualungile iantuihi muubi, ingi ahume kuahumila ikinya uwayi.33Anga niza ukulu uugole wakwe nimahala nu hugu wang'wi Tunda, shawilingika nu lamulwa wakwe ni nzila yakwe shayipenzeka. 34Nyenyu naumilengile insula ang'wa Tata? Ang'wi nyenyu naiwimusija?35Ang'wi nyanyu naumupee ikintu ung'wandya nung'wenso ukulipwa hangi? 36Kunsoko maintu ihi apumie kitalakwe ikoli kua uhumi wakwe, hangi ukusuka kitalakwe, ukulu ukuli kitalakwe ikali na kali. Amina.
1Kululo kumulompa anyandugu kua ukende wakwe Tunda, pumi imiili anyu itule isongeelyo ni panga, niza niligombekile kung'wi Tunda. Ili lili ukuilyo lanyu nilikite insoko. 2Hangi leki kulyatiili na munkumbigulu uwu, ingi mupiulwe nukutula miapya ni masigo anyu. Itumi uu muhume kulinga ulowa wang'wi Tunda nuziza, nakumuloilya nuukondanili.3Kululo kulunga, kunsoko aukende naimpewe kina muntu wihi nukoli mung'witu, shunonee kusiga nakoli migulya akwe kukila ninonee kusiga, ingi unonee kusiga kua mahala anga Itunda numupee kila umuntu kua uhuili.4Kunsoko kutite ipango idu mumuili ung'wi ingi singa ipango yihi ikete mulimo ung'wi. 5Uu ingi nusese nikidu kimuili ung'wi kung'wa Kilisto, niungo king'wi kumuya.6Kukite ipegwa niyilekee kukiila ukende naimupewe. Ang'wi ikipegwa kamuntu unyakidagu itulike kua uhuili wakwe. 7Anga itule ikipegwa ka muntu uaili nitume. Ang'wi numungiza ikipegwa kakwe kumanyisa ingi amanyise. 8Ang'wi kipegwa kamuntu ipumbulyo, ingi apumbulye ang'wi ikipegwa kamuntu kupumya, itume uu kua ukende anga itule kipegwa kakula mutongeeli atule nuukenge, anga itule kipegwa kakuona kinyauwai ingi itulike kutula ilumbi.9Ulowa uleke kutula wakielya, uhukilwi uubi, muambiile nimaza. 10Kukiila ulowa wakiluna, ilowi nyenye kua nyenye kukiila ikulyo, mipe ikulyo nyenye kua nyenye.11Mukagupe, muleke kutula miatolo, aya namunkolo. Mutule ninsula, kung'wa Tata mitumili. 12Lumbi mutule nugimya kumahiku napembilye, muzemulindie kumukulya nukimika mumalompi. 13Muze mukoli mumalompi naahuili, ipenzi inzila yidu niakulagiila ukende.14Alompeeli ukembetwa awa ihi niimaja. Muakembete muleke kuapa imasatiko. 15Lumbiili nawa niza alumbiye, lili palung'wi nao niilila. 16Migombyo palung'wi unyenye kwa nyenye mleke kutula mzidaya, kululo agombi awa niakili adabu ikinkolo. Muleke kutula nuuhugu nua mumasigo anyu du.17Muleke kumulipa muntu wihi kua kintu nikibi kua ubi. Itumi inkani ninza mumiho na antu ihi. 18Anga yahumika, anga naiiekilwe kitalanyu, mutule nuupolo niantu ihi.19Alowa leki kilepishi naimigaziiye, pugamuki uutaki wang'wi Tunda. Kunsoko yandikilwe, "Uilipishi wane, nzeelipa ulungile utata." 20Ang'wi umulugu wako ukete nzala, mulise. Agize ukete nyota mung'wense anga witume iti wamukensha makala amoto mitwe lakwe. 21Leka kuhung'wa nuubi, uhume uubi kua uza.
1Muntu wihi atule ni kulyo kuutemi nuukoli migulya akwe, nuutemi wihi upumie kung' wi Tunda. Nuutemi wihi uikilwe ni Tunda. 2Uyu nukugilya uutemi nuanso,ingi ukugilya utemi wang'a Itunda, nao niugilya akukusingiilya ulumulwa wao ienso.3kunsoko iatemi singa ikangilyo kuantu niituma nimaza, ingi kuituma mabe. Uloilwe kuluta kugopa ne uutemi? Itume nimaza ukulumbiiligwa. 4Ingi mitumi wang'wi Tunda kitalako kunsoko amaza, ang'wi ukituma aya nimabe. Ogope, kunsoko shukukenka upanga nitile insonko. Ingi mitumi wang'wi Tunda. Nuipumya utaki kuantu niituma uube. 5Inonee kutula nikulyo, singa kunsoko autaki, ingi kunsoko nayo nakoli munkolo ako.6kukiila iyi ukulipa impia, kunsoko iakola uhumi ufumi ang'wi Tunda awa nia longolekile kituma ulukani ulu. 7Mulipi wihi uyu numudaye, ang'wi mpia mumupe impia, ang'wi ahoela mpia ahoele, nuakogopwa, ogopwe, nuikulyo apegwe ikulyo.8Leki kudaigwa kitu kihi numuntu, ingi milowe unyenye kua nyenye. Kunsoko uyu nizumuloilwe umunyakisaliwake wamikondanilya imiko. 9Kunsoko, shukugoolya, shukubulaga, shukia, shukulowa, ang'wi likoli ilago nilulya likaminkanigwe nili, ukumulowa umunya kisali waka anga uewe nuilowa. 10Uulowa shamuaalya umunya kisali nua muntu kululo ulowa ingi wuwo ukondaniili wa miko.11kunsonko iyi iti mulingile kina apika imatungo nakuhega, mutulo, kunsoko. Uuguniki witu wa hugeela nangulu kukila imatungo ayo naikuhuie ung'wandyo. 12Utiku walongoleka nu ng'ung'we wahugeela, kuike kumpelo intendo nia kiti, hangi kutugale ishigi ya welu.13Hangi kulongoleke muuza, kuzekukoli mu welu, singa muulumbili nuaubi ang'wi ugala magai. Hangi kuleke kulongoleka muugooli a ng'wi nsula nisinga ihumile kugiligwa, hangi singa muwisongeeli nu muwilu. 14Ingi kumutugale u Kristo hangi kuleke kuika ilyoma kunsoko amuili, kunsula yakwe.
1Musingili wihi nakili kukoma ikiuhuili, muleke kupumya ulamulwa nuamasigo akwe. 2Umuntu nukite uhuili ukulya kihi, uyu numungiza nakili kukoma ukulya inyenye du.3Umuntu nuiliza kila ikintu, aleke kumudalaha uyu nishawiliza kila ikintu, nuyu nishawiliza aya ihi aleke kumupa ulamulwa uyu nuiliza imaintu ihi. Kunsoko Itunda wakondya kusingiilya. 4Uewe winyenyu, nukumupa uulamulwa uyu niza mitumi wa mutungwa wa muntu mungiza? Ungi pantongeela amukulu wakwe kina wimika ang'wi wigwiza, kululo ukuukigwa kunsoko utata uhumile kumisha.5Umuntu wilukulya uluhiku lung'wi kukila ukulya, numungiza wikulya imahiku ihi kina impyani, ingi kila umuntu ikagule ung'wenso mumahala akwe. 6Uyu nizuambile uluhiku, uzuambile kunsoko ang'wa Tata, kunsoko wimupeeza masongeelyo Itunda, uyu nishawiliza wigilya kulya kunsoko ang'wa Tata, nung'wenso wipumya isongeelyo kung'wi Tunda.7Ingi kutile nuikie kua nkolo akwe, hangi kutile nuikuza kunsoko akwe ung'wenso. 8Ang'wi kukete uupanga, kiapanga kunsoko ang'wa Tata, ang'wi kuusha, kuusha kunsoko ang'wa Tata, kululo ang'wi kutula kiapanga ang'wi kuusha kinsao yang'wa Tata. 9Kunsoko iyi Ukilisto aukule hangi nukutula mupanga hangi, kina atule Tata wa aihi kuashi nawa niapanga.10Kululo gwa niki nukumutwala muulamulwa umuluna wako? Hangi niki nukumudalaha umuluna wako? Ingi use kihi kuzizimika pantongeela ni tuntu la ulamulwa kung'wa Tunda. 11Kunsoko yandikilwe, anga ninikie, "Uuliye utata," kitalane malu ihi azetugama, ninema yihi izepumya ulukumo kung'wi Tunda."12Kululo muntu wihi uzepumya ialo lakwe kung'wi Tunda. 13Kululo kuleke kulongoleka kikensha ulamulwa ntongeela akwe temanula iti, kutile nukuika igiiligwa ni miutego kumuluna wakwe.14Ningile hangi nagomba kung'wa Tata u Yesu. Kina kutile ikintu nikibi ikenso, ingi kung'wa uyu nusigile kina kihi kibi, kunsoko kitalakwe kibi. 15Ang'wi kunsoko andya umuluna wako ukisusumya, shuku genda hangi muulowa. leka kumugazanja nandya yako umuntu nai nsoko ang'wa Kilisto aukule.16Kululo gwa uuza wanyu uzeleka kuligitigwa kua ubi. 17Kunsoko uutemi wang'wi Tunda singa kukiila ndya ni ng'wegwa, ingi kukiila tai, upolo, nu kulumba mung'wa ng'waung'welu.18Kung'wa uyu nuimitumila Ukilisto kua iti ugombekile kung'wi Tunda hangi ugombekile nukuantu. 19Kululo gwa, kutyate inkani nia upolo ninizi niyi muzenga umuntu nimungiza.20Uleke kugazanja umulimo wang'wi Tunda kunsoko andya, kutai maintu ihi iza maziza, ingi iza ibi kumuntu uyo nuiliza ikamusababisha kugaza. 21Iza kuleka kulya inyama, ang'wi kung'wa intuli, ang'wi kihi nikihumile kumutasha umuluna wako.22Uhuili uwu nuutite, ieke kitalako nukungwi Tunda. Wakembetwa umuntu uyu nishanga ukikesha uulamulwa wakwe ung'wenso kua iko nukigombile. 23Uyu nukete uwoa wapegwa uulamulwa aga alule ukulya. Kunsoko shi pumie muuhuili. Hangi kitu nishakipumie muuhuili ingi mulandi.
1Usese nikukete ingulu inonee kukenka imilandu iyo naanyamilandu hangi singa inonee kielya kung'witu. 2Kihi mung'witu amuloelya umunya kisali akwe, ingi ikutula lukani luza nulakumzenga.3Ingi Ukilisto singa aukielya ng'wenso, intongeela akwe ikatula anga naiyandikilwe. Ituki izo naiakulukie yampantika nene. 4Kihi naikitongee kandikwa, aikandikilwe kunsoko akuumanyisa, ingi gwa kukiila ulindiili nu kukiila kupegwa ngulu ni maandiko aikuzetula kimiho.5I Tundu nuaulindiili hangi nuaupumbuli ampe imasigo nimaza na mpyani ang'wa Kilisto. 6Ingi kua nkolo ing'wi nu mulomo ung'wi muhume kumukulya Itunda, Tata witu Yesu Kilisto. 7Kululo misiingiilye nyenye kwa nyenye, anga u Yesu Kilisto naukusingiiye. Kunsoko Itunda ahume kukuligwa.8Kululo kulunga kina Ukilisto waikilwe kutula mitumi wa miko kukiila lai ang'wi Tunda. Aiwitumile ite ahume kuona imalago aya naiapumigwe nia tata itu, 9niantu kumukulya Itunda kua ukende wakwe, anga niyandikilwe, "Kupumya lukumo mumahi nang'wi, nukimba kulina lako."10Hangi iliiye lowi unye antu amumahi palung'wi niantu akwe. 11Ni hangi mulumbiili utata unye mahi ihi; leka iantu amihi amukulye ng'wenso."12Hangi u Isaya uliiye, "Lizetula likoli itina la ng'wa Yese, hangi ung'wi uzeukigwa kutula mutemi wihi Niantu azetula nuuhuili kukiila ng'wenso."13Ingi gwa Itunda wa uhuili amizulye ulumbi wihi nuupolo kua kuhuila, muhume kutula nuhuili, kukiila ngulu yang'wa ng'waung'welu.14Aluna ane, nkaminkiigwe unene mukola ku nkani nianyu nia kina unyenye nu nyenye mizue ukende, mizuigwe ulingi wihi, hangi mahumaa kihugula.15Kululo kumandikila inkani izi kua kukomangiila kitalanyu muhume kukimbuka ukende naimpewe ni Tunda. 16Ukende uwu aimpewe nlume kutula nimitumi wang'wa Yesu Kilisto naulagiigwe kuantu. Naiwipumilye anga mudimi wa lukani lang'wi Tunda. Ainihumile kituma iti, kipumya kung'wane itule ngombilwe itule yogigwa ni Tunda kukiila nzila ang'wang'welu.17Kulolu ilumbi lane likoli kung'wa Yesu Kristo ni pa ntongee ang'wi Tunda. 18Singa kugema kuta ulukani nishawitumile Kilisto ku kazi ane, iantu ahume kutula nikulyo kunkani ukuntendo. 19Kungulu ya ilingasiilyo ni makuuilwa, nukuangulu yang'wa ng'waung'welu. Iyi ingi ai kupuma Kuyerusalem, nukupilimiila ku Iliriko, nihume kuhola kunzi ukondanili ulukani lang'wa Yesu Kilisto.20Kunzila iyi unene singa ninzutanantya ulukani uko nu Kilisto watongee kutanantigwa nsoko ndeka kuzenga inkani nia muntu mungiza. 21Kululo anga naiyandikilwe, "Kukiila ngwenso agila anga lukumo lakwe auzila kuaona, nao nisingaaiamigule akumulinga.22Kululo gwa aingieigwe mara du kuza kitalanyu. 23Ingi gwa itungili nimugila ilyoma hangi mihi iyi, hangi miaka idu iza ndoilwe kitalanyu.24Mahiku ihi ninendo ku Hispania nihuila kuaona ninkiile nukutwalwa kunzila yane nunye, anga natula nalumbiilya palung'wi nunye kumatungo nanso. 25Itungili nauka ku Yerusalemu kua ailya ahuiili.26Nsoko ainonee iantu Makedonia nawa nia Akaya kuahanguilya iahimbi awa niahuie kung'wanso ku Yerusalemu. 27Ingi aitulikile kua ulowa wao, hangi tai, atula adaigwa ao. Ang'wi awa nisha ahuie atula palung'wi nienso munkani nia munkolo nienso adaigwa kuaailya imaintu nialoilwe kupata.28Kululo imatungo anga nakondyo iti nukutula nukondaniili wa ndya izi kitalao. Unene kukuila nunyenye kulongola ku Hispania. 29Ningile kina imatungo ninzile kitalanyu, nzile nukondanili nua ukembetwa wa Kilisto.30Aluna ane, numulompile kukiila Tata wetu Yesu Kilisto, nukua ulowa wang'wa ng'waungwelu, kagupi palung'wi nune mumalompi anyu kunsoko anyu ntongeela ang'wi Tunda. 31Lompi nihume kugunika kupuma kua antu ao niagila ikulyo ku Yudea, nuitumi wane ku Yerusalemu uhume kusingiiligwa nia huili. 32Lompi nihume kuza kitalanyu nilumbi kukiila ulowa wang'wi Tunda, kulume kusupya palung'wi nunye.33Ni Tunda wa upolo atule palung'wi nunye mihi. Amina.
1Namuika kitalanyu ng'waitu u Fibi adada witu, niza mitumi kitekeelo nilikoli Kenkrea, 2muhume kumusingiilya kukiila tata. Itumi uu kua nulanso nula uza nua ahuili hangi mimike palung'wi nung'wenso kua lukani lihi nukutula uloilwe kupata kunsoko waina mitumi waantu idu nukunsoko ane hangi mitumi.3Mulamushe u Priska nu Akila, itumi amilimo palung'wi nune kung'wa Kilisto Yesu. 4Kua upanga wane ikagazanja upanga wao, kupumya isongeelyo kitalao. Hangi singa unene du nukumatekeelo ihi namihi, 5Lilamushe itekeelo nilikoli kitakeo. Mulamushe Epanieto mulowa wane, numulelwa wang'wandyo kung'wa Kilisto ku Asia.6Mulamushe u Mariamu naukagupile kituma imilimo kunsoko anyu. 7Mulamushe Androniko nu Yunia anyandugu ane, naiatungilwe palung'wi nunene, nawa naiahuiwe muitumi hangi naiatongee kumulinga Ukilisto asese kazekukili kumulinga. 8Mulamshe Ampliato, mulowa wane kung'wa Tata.9Mulamushe Urbano, mituma milimo palung'wi nune kung'wa Kilisto, nu Stakisi mulowa wane. 10Mulamushe Apele, nugombilwe kung'wa kung'wa Kilisto. Alamushe ihi ao naiakoli mito lang'wa Aristobulo. 11Namushi Herodioni, ahumba iane, namushi antu niamito ang'wa Narkiso niakoli kung'wa Tata.12Namushi Trifaina nu Trifosa, niakagupile kituma imilimo ang'wa Tata. Mulamushe u Persisi mulowa, nuitumile imilimo nidu kung'wa Tata. 13Mulamushe u Rufo, naiwimikigwe nu Tata nu ia wakwe palung'wi nuia ane. 14Mulamushe Asinkrito, Flegoni, Herme, Patroba, Herma nia aluna ihi niakoli nienso.15Mulamushe Filologo nu Yulia, Nerea nu muluna wakwe nu Olimpa nia huili ihi niakoli palung'wi nienso. 16Alamushe ung'wiung'wi kua kualungila kuaza. Matekeelo ihi nang'wa Kilisto amulamusha.17Itungile aluna ane kutuna kusige kiisa iantu akutemanuka, akutemela ni nkani nimbi. Enda atemanuka nayo naikumanyisigwe. Piluki muhege kitalao. 18Kunsoko iantu anga awashanga imitumila Ukilisto tata itumila inda yao. Kua nkani ninza, nia uteele akuikonga inkolo ni ngila imagazo.19Kumpyani ni kulyo lanyu mapika mihi kululo nalowa kitalanyu, itungili nalowa kitalanyu mutule nimahala ni maza, muuleke kutula nimagazo pantongeela aubi. 20Itunda singa ukutinya kumulimansiilya umulugu kumpambatilyo yanyu. Uukende wang'wa Tata Yesu Kilisto utule palung'wi nunye.21Timoteo, mitumi palung'wi nune amulamusha nu Lukio, Yasoni nu Sospeter ahumba iane. 22Nene Tertio, ainandikile ibada ili, numulamukilye kulina lang'wa Tata.23Gayo, naunoneeye nukitekeelo lihi numulamukilye Erasto, muiki wa mpia wa muki sali, amulamushe, palung'wi nu Kwarto nai muluna. 24(Ambiila: Muusako nuang'wandyo ulukiili ulu likutili. Goza Warumi 16:20. "Ukende wang'wa tata Yesu Kilisto wikie palung'wi nunye mihi. Amina.)25Itungili kitalakwe yuyu nukete uhumi nuakuimisha mulukani numuma manyiso nang'wa Yesu Kilisto, nukunukuilwa nuaunkunku uo naupihiluwe kumatungo malipu. 26Kulilo itungili yakondigwa kukunukulwa nukumanyika nukandikwa nianyakidagu aya namalagiilyo ang'wi Tunda nua mahiku ihi, nukua ikulyo la uhuili muma hi ihi?27Itunda wingwena nuama hala akwe. Ukulu utite ng'wenso kukiila Yesu Kristo ikali na kali Amina.
1U Paulo, naewilangilwe nu Yesu Kilisto kutula mutume kuulowa wang'wi Tunda, nu Sosthene muluwa witu. 2Kitekeelo nilang'wi Tunda nilikole kukorintho, kuawa niaikilwe wakfu mung'wa yesu Kilisto, neitangilwe kutula antu neatakatifu. Kuuaandekila ga nawa ehi neelitanga elina lamukkulu witu u Yesu Kilisto mukianza kehi, Mukulu nuao nuyu nuulu. 3Ukende nuupolo utule kung'waanyu kupuma kung'wi Tunda utata witu nu Mukulu witu u Yesu Kilisto.4Mahiku ehi numusongeeye Itunda nuane kunsoko anyu, kunsoko aukende wang'wi Tunda nu Yesu Kilisto awapee. 5Watendile kutula agole kukila nzila, muutambu mpalung'wi nimahala ehi. 6Watendile agole, anga uwikengwi kukiila kung'wa Kilisto kina ugombilwe kutai mumo mitalanyu.7Kuite gwa shamukuhielwa uupegwe yakenkolo, anga nimukete insula nakulindiila ukunukuilwe nua Mukulu witu u Yesu Kilisto. 8Ukumukomisa unye gwa, sunga impelo nsoko muleke kumelwa muluhiku nula Mukulu witu u Yesu Kilisto. 9Itunda shawikalika naumitangile unye muupalung'wi nuang'wakwe, u Yesu Mkulu witu.10Itungeli kumupepeelya akaka niadada ane, kukiila elina nila Mukulu witu u Yesu Kilisto, kina ehi agombe, hange kina itule kutile uwikomi mung'waanyu. Kumupepelya kina mihanguile palung'wi kisigo ling'wi nuupikeeli ung'wi. 11Inge iantu amito nilawa Klowe ambila kina ukole wikani nulongolekile mitalanyu.12Nkete ndogoilyo siye: Kela ung'wi wanyu wilunga, unene niang'wa Paulo," ang'wi, "unene niang'wa Apolo," ang'wi niang'wa Kefa" ang'wi "unene niang'wa Kilisto." 13Itee, Ukilisto utemanukilene? Itee, Upaulo aewagigwe kunsoko anyune? Itea, aemubadisigwe kulina lang'wa Paulone?14Nimusongeeye Itunda kina singa aembadisilya wehi inge Ukilisto du nu Gayo. 15Iye naeyezetula kina kutile wehi nauzelunga mbadisigwe kulina lane. 16(Aeniabadisilye ga nawaniamilo nilang'wa Stephania. Kukila pang'wanso, singanengile ang'wi aenamubadisa muntu numungiza wehi).17Kunsoko u Kilisto shanga auntumile kubadisa inge aekutanatya inkani ninziza. Shanga auntumile kutanantya inkani niikulyo lakuuntu, nsoko kina engulu nikota lampaga nilang'wa Kilisto ilekekuhegigwa.18Kunsoko ulukani likota lampaga upungu huawa niakusha kuite kuawa ni Tunda ukuaguna, ngulu ang'wi Tunda. 19Kunsoko iandekile, "Kubipya ikulyo lao awa niakete kubipya ulingi wao nuamahala.20Ukolipe umuntu nukete ikulyo? Ukolipe nukete umanyisi? Ukolipe umutambuli umupepeli nuamuunkumbigulu uwu? Itee, Itunda shamaaupiunene ikulyo nilamuunkumbigulu uwu kutula upugu? 21Kupuma uunkumbigulu nikulyo lakwe shaeumulengile Itunda, aeyemunonee tunda kuupungu wao nuautananti nsoko waagune awa niakuhuela.22Iayahudi ekolya ilengasiilyo niamakula nukuayunani eduma ikulyo. 23Kuite kuumutanantya u Kilisto naeupagekilwe, naekimeli kuayahudi muupungu kuayunani.24Kuite awanaeitangilwe ni Tunda, Iayahudi nia Yunani, kuu mutanantya u Kilisto anga ngulu nikulyo lang'wi Tunda. 25Kunsoko u upungu nuang'wa Itunda, ukete upolo ikila nua ana adamu, nu unyeku nuang'wa Itunda ukete ngulu ikilo nua ana adamu.26Gozi uwitangi nuang'wi Tunda kung'waanyu, akaka niadada ane. Singa aemiedu tai naemukete ingulu. Singamiedu tai nemutugilwe muukulu. 27Kuite Itunda ausague imaintu nimapungu namihe nsoko akuhumye iminyala aya nakete ikulyo. Itunda ausague aya nimanegetu nikamihe kukihumya iminyala nikikete ingulu.28Itunda ausague iki nikikole pihe nikinikimeilwe munumuhe. Ausague nimaintu nisinga aiaaigwe kina maintu nukimatenda singa kintu imaintu nakete insailo. 29Autendile ite nsoko itule kutile wehi nukete insoko akihumbula ntongeela akwe.30Kunsoko aeki Itunda nukitendile, itungo ile mukole mukati ang'wa Yesu Kilisto, nutendekile ikulyo kunsoko itu kupuma kung'wi Tunda. Naetai itu, utakatifu nukomolwi. 31Anga wigeeli, anga ulukani nululungile, "nukikulya, wikulye Mumukulu."
1Naenkole kitalanyu akaka niadada ane, singaaenzile kunkani niakupepeelya nukukulya anga naentanantilye itai naeipikile nang'wi Tunda. 2Aenamue kutula singamine kehi naenkole palung'wi nunyeinge u Yesu Kilisto udu nung'wenso aewagigwe.3Hangi aenipalung'wi nunyenye muunegetu, nemuwua, nukukagata kukila. 4Nulukani lane nukutanantya kung'waane singa anga aenkani yakupepeelya nukukulya. Kulekaite, aeyukumigelya ung'wang'welu nengulu, 5nsoko kina uhueli wanyu uleke kulula ikulyo laantu, inge mungulu niang'wi Tunda.6Itungo ile kuulitambula ikulyo muantu niakulu, kuite singa ikulyo nikumihe eye, ang'wi nilaatemi niamatungo aya, niakukila. 7Kuleke ite gwa, kuuletambula ikulyo lang'wi Tunda mutai nipihile, ikulyo nelipihile Itunda naulisague naeakili apike imatungo naukulu witu.8Kutile wehi nuautemi kumatungo aye nuleine ikulyo ele, anga aieze alengile kumatungo nanso, singa aieze maja Umukulu nuaukulu. 9Kuite anga uu niandekilwe, "imakani nikutile eliho nilimaine, kutile ukutwi numigulye, imasigo shangaasegile, makani ni Tunda umanoneeye kunsoko aawa niamuloilwe nuanso.10Aya makani ni Tunda umakunukue kitaitu kukiila ng'waung'welu, kunsoko ung'waung'welu weduma kela ikintu, ga nemakani amukati ang'wi Tunda. 11Kunsoko nyenyu nulengile imasigo amuntu, inge inkolo amuntu mukati akwe? Uu gwa, kutile nuine imakani amukati ang'wi Tunda, inge inkolo ang'wi Tunda.12Kuite shanga aekusingiye inkolo namihe, kuite nkolo naepumile kung'wi Tunda, nsoko kina kuhume kulenga kuwidesi imakani naekupewe ni Tunda. 13Kuulunga imakani aya kunkani, nikulyo lamuntu shaalehumile kumanyisa, kuite inge nung'wa ung'welu nuemanyisa. Ung'waung'welu wipambanula inkani yakinkolo kikulyo nilakinkolo.14Umuntu nesinga wakenkolo singaukusingiilya imakani na nkolo ang'wi Tunda, kunsoko nanso upungu kung'waakwe. Shangaukumalenga kunsoko ilengika kinkolo. 15Kuuyu nuakinkolo wilamula imakani ehi. Kuite wilamulwa nawa niangiza. 16Nyanyu nukumile kumalenga imasigo a Makulu, nuhunule kumumanyise nuanso? Kuite kukete masigo ang'wa Kilisto.
1Nunene, kaka niadada ane, singa aentambue nunyenye anga miantu akinkolo, kuite anga miantu amuili. Anga niang'enye nianiino mung'wa Kilisto. 2Aenumung'wensilyo maele hange singa nyama, kunsoko aemuhitile kulya inyama. Sunga nitungu gaa muhitile.3Kunsoko unye keli miamuili. Kunsoko uwelu nukilolya keli yukigeeleka mitalanyu. Itee, shamukikie anga muili, Hange itee? Shamukugenda anga antuune? 4Kunsoko ung'wi wilunga, "Numutyatile Paulo" Numuya wilunga, "NUmulyatile Apolo, Shamikie anga antu nee? 5U Apolo nyenyu? nu Paulo nyenyu? inge itumi ang'wa yuyu nemumukuie, kukela uyu nu Mukulu aumpee umulemo.6Unene aentemee, u Apolo wikihila imazi, kuile Itunda ukukulisa. 7Kuite, singa nutemee ang'wi nuehie imazi ukete kehi. Kuite Itunda ukukulisa.8Itungo ile nutemee nuyu nuehie imazi ehi epalung'wi, hange kela ung'wi ukusingiilya ikinyamulimo kakwe anga muitumie umulimo wakwe. 9Kunsoko usese keituma mulimo wang'wi Tunda, unye mukiluilo kang'wi Tunda, minyumba ang'wi Tunda.10Kunsoko aukende nuang'wi Tunda naempegilwe ange muzengi numukulu, aembikile ikitako, numungiza wikazenga migulya lakwe. Kuite umuntu watula wikesa nukuzenga migulya lakwe. 11Kunsoko kutile numungiza nukumile kuzenga ikitako nikingiza kukila nikizengilwe, nuanso Yesu Kilisto.12Itungo ile, ang'wi ung'wi wanyu ukuzenga migulya lakwe kuzahabu, mpia, magwe nansailo, ikota, mafa, ang'wi matutu, 13umulemu wakwe ukukunukulwa, kuwetu nua mung'wi ukumigeelya. Kunsoko ekigeeligwa kumoto. Umoto ukugema uuza nua mulemo nuakela ung'wi nuitumile.14Anga kehi umuntu nuzengile kekusaga, nuanso ukusingiilya ikipegwa nikiza. 15Kuite ang'wi umulemo nua muntu ukulimansiila kumoto, ukulija asala. Kuite ung'wenso lukulu ukugunwa, anga uukinega mumoto.16Shamuine kina unye menyumba ang'wi Tunda ni kina inkolo ang'wi Tunda ikie mukati anyu? 17Ang'wi umuntu ukumebipya inyumba ang'wi Tunda, Itunda ukumubipya umuntu nuanso. Kunsoko unyumba ang'wi Tunda ntakatifu, mutule uu.18Umuntu waleke kukongela ung'wenso, ang'wi wehi mitalanyu uine ukete ikulyo mumatungo aya, watule anga "mupungu," uu ukutula nikulyo. 19Kunsoko ikulyo nelamihi eye upungu ntongeela ang'wi Tunda, kunsoko iandekilwe, "Neaambisa niakete ikulyo kuhila yao. 20Nehangi "Umukulu uine imasigo ao niikuligwa mabi."21Kuite umuntu aleke kisania antu! Kunsoko imaintu ehi anyu. 22Ang'wi Paulo, ang'wi Apolo, ang'wi Kefa, ang'wi ihe, ang'wi likalo, ang'wi nsha, ang'wi maintu nakole, ang'wi niikatula amole, 23ehi anyu nunyenye miang'wa Kilisto, nu Kilisto wang'wi Tunda.
1Ite uu umuntu wakualye use, anga keitumi ang'wa Kilisto neilhiwa niaunkunku wa tai ang'wi Tunda. 2Mueli ite, nilitakewe muilihwa inge kina atule akuhuelwa.3Kuite kung'waane unene inge kintu kiniino kukila, kutula kulamulwa nunyenye angwi ulamulwi nuakiuntu. Kunsoko singa kilamuiilya nunene gaa. 4Singakilamuilya uneneeudu, ite kutile anga ndogoilyo kina unene nkite tai. Itunda winamuilya.5Kuite gwa, muleke kutambula lehi kulamula imatungo angeze akili kupika, nuakile kiza Umukulu. Ukumaleta muyelu imakani nipihile muhili nukukunukula uulimeili nuamunkolo. Uu kukila ung'wi ukusengilya lukumo lakwe kupuma kung'wi Tunda.6Itungo ile, akaka niadada ane, unene lukulu nu Apolo nkiiteye inzila iye kunsoko anyu. Inge kina kupuma kitaitu mukusaga kumanya indogoilyo antambu, "Uleke kenda kukila anga nikiandekilwe." Iki inge kina kutile anga nung'wi wanyu nukihumbula kumuya. 7Indogoilyo nyenyu nuine kuhita kimpana kung'wanyu numuya? Ukete ntuni nusinga usingieye nekanda? Ang'wi wasingilya nekanda, kuniki mukihumbula anga shanga mutendile itee?8Akonda kulula mukete ehi aya nemutakile! Yakonda kulula miagole! Manza utemi nukikie lukulu kukila usese! Tai, numutakie utemi uza inge kina kutemye palung'we nunye. 9Kuite nsegile Itunda ukuekile usese anga keitumi kualagiila impelo nalukilili nuakandamana hange ang'wi iantu nae alamuewe kubulagwa. Katula anga kilumbi muunkumbigulu, kuamalaika niantu..10Use kiapungu kunsoko ang'wa Kilisto, kuite unye mukete ikulye mung'wa Kilisto. Kiakia, kuile unye mukete ingulu. Mukuiigwe kuite usese kumeilwe. 11Inge nitungo ele kukete nzala ni nyota, kiagila iang'wenda, kukete mapigo, nikange kiagila anga wikalo.12Kuituma imilemo kungulu, kumekono itu usese. Nekumeilwe, kukakembeta. Imatungo nikuagigwa, hakigigimeilya. 13Nekuutukilwa, kikasusha kuupolo. Kakula, hange kukile kuaigwe kulula anga kuhitilwe nuunkumbigulu nemumakani ehi.14Singa nimaandekile imakani aya kumuhumya munyala unye, kuite kumusukila unyenye anga mianino ana nenemoloilwe. 15Hatize anga mukete amanyisi makumi anzugu mung'wa Kilisto, miagila iatata nudu. Kunsoko natula nitata wanyu mung'wa Yesu Kilisto kukiila utananti. 16Ite kumupepeelya mumbige unene.17Iyi yeyi nsoko akumtuma u Timoteo, mulowa nuane hange mung'endya numuhueli Mumukulu. Ukumukembusha inzila yane mung'wa Kilisto, anga ninimanyisa kukela ikianza hange kela itekeelo. 18Itungo ile ang'wi anyu akihumbula, akutenda anga singa nzile kung'waanyu.19Kiute nzila kitalanyu pakupe, anga Umukulu walowe. Ulu niikiza nkani yaoudu neendi humbula, Kuite kumiona engulu ao. 20Kunsoko utemi wang'wi Tunda wikitile munkani inge mungulu. 21Mutakile ntunii? Neze numulanga nee kitalanyu ang'wi kuuluwa nikunkolo naupolo.
1Kigulye mpola kina ukole ukosi mitalanyu, iaina naukosi wikitile ata kuanyakilungu. Kukete uupolo kina ung'wi wanyu ukulala numusungu nuang'wa tata wakwe. 2Nunyenye mukikulya! Kuleka mutule miakia? Uyu nutendile ite inonee wahegigwe mitalanyu.3Ingawaje niketile palung'wi nunye kimuili kuite nkole nunyenye ikinkolo, namulamula nuanso nutendile ite, anga azankole. 4Nimukutankana palung'wi muliwa la Mukulu u Yesu Kilisto, ninkolo ane ikole papo anga kungulu ya Mukulu witu u Yesu, namulamuila umuntu nuanso. 5Namuika umuntu uyu kumulugu inge kina umuili wakwe ubepigwe, nsoko inkolo akwe ehume kugunwa kuluhiku nula Mukulu.6Kihumbula kung'waanyu singa kentu kiza. Shamuinene igae nisheenyu yebipya ekintu kehii? 7Mielye unyenyenigae nikale, inge kina mutule idonge nipya, inge kina mutule memukate nesinga ugaheigwe, kunsoko, Ukilisto, ung'wankolo witu nua pasaka wakondile kusenzwa. 8Kuite kiloelye ikaramu singa kuigae niakale, ingae niatendo nimbe nuushapu. Kuleke ite, kkiloelye namkate nesinga ugahiye nuaupolo nitai.9Aemandekile mubalua ane kina muleka kihanguila niagoolya. 10Nimugila anga ndogoilyo nagooli amunu mihe eye, ang'wi nawa niakete insula, ang'wi ahembi, ang'wi akulya aadudu kikie kuli nao, inga aeyeze anonela muhege mihi eyi.11Kuite itungu ile kumuandikila muleke kihangula nuwihi nukitang'wa kaka ang'wi dada mung'wa Kilisto, kuite ukikie muugoolya, ang'wi witukilana, ang'wi muhembi, ang'wi mukulya adudu, ang'wi witukilana, ang'wi wigalaa. Hange muleke kulya nuyo umuntu nuehanga ngaa ite. 12Kuite gwa, kikuilya uli kulamula niakole kunzi niekeelo? Kuleka ite, unye shamualamue niakole mukati nitekeelo? 13Kuite Itunda ukualamula niakole kunzi. "Muheji umuntu numushapu mitalanyu."
1Ung'wi wanyu nukete kemeli numuya, nukenda kuulamuli nuaantu nesinga ahueli kukila ntongeela nahueli? 2Shamulengilene kina iahueli akuulamula unkumbigulu? Ang'wi mukulamula uunkumbigulu, shamuhumile kulamula imakani nimaninoo? 3Shamulengile kina kualamula iamalaeka? Kuugemeeli kee nuakukila, kuhumile kulamula imakani nalikalo uluu?4Ang'wi kuhumile kulamula imakani nalikalo ulu, kuneki nemusema nukutwala ntongeela kuawa nishaemika mitekeelo? 5Kutambula aya kuminyala anyu. Kutilene nukete imahala muung'waanyu nukondile kuika imakani aya kisa kumuntu numuluwa? 6Kuite anga uu niele itungo ile, muhueli ung,wi wenda kuulamuli nsoko amuhueli muya, nuusemi nuanso wiikwa ntongeela amulamuli numugila anga uhueli.7Itai inge kina kikole kimeli muahueli nakondya kuleta uusumbuli kung'waanyu. Kuneki muhite kaga nayanimabi? Kuneki mugombile kukongelwa? 8Kuite matenda uubi nukuakongela niangiza, nao nianso gaa akaka niadada anyu!9Shamulengile kina awa nisha atai shanga akusala utemi nuakilunde? Lekikuhueli uuteele, uukosi, akulya adudu, agoolya, niafiraji, nialawiti, 10iii, abi, agala ntule, akembi, atukelani, kutile munu nukusala utemi nuakitunde. 11Nawa ae ang'wi ao aenyenye. Kuite makonda keligwa kuite makona kogigwa, kuite makonda kubagulwa mualuna kuite mutumile tai ntongeela ang'wi Tunda kulna nila Mukulu u Yesu Kilisto nung'waung'welu nuang'wi Tunda witu.12Maintu ehi magila anga ubi kung'waane, "Kuite singa kila ekentu kiza. Imantu ehi magila anga ubi kung'waane" Kuite singakikuntemya anga niking'wi kao. 13Indya eze kunsoko anda, ninda kunsoko andyo, kuite Itunda ukuiheja yehi. Umuile singa umbilwe nsoko audosi kuleka ite, umuile inge kunsoko a Mukulu, nu Mukulu ukuitumila umuile.14Itunda amuiukilye u Mukulu nusese palung'wi ukui usha kungulu yakwe. 15Shamuinene kina imiili anyu unganeshilye nu Kilisto? Muhumilene kuipumya iungo niang'wa Kilisto nukende kuikinyinkani nuukosi? Shangaihumikile.16Shamuine kina nukinyinkanile nuukosi waina muiile ung'wi nuyo? Anga ulukani nululungile, "Abiili akulule muile ung'wi. 17Kuite nukukinyinkana nu Mukulu ukulula nkolo ing'wi palung'wi nuyo.18Umanke uugoolya! "Kela umulandu newiutenda umuntu inge eze kunzi amuili wakwe. Kuite uugoli, umuntu witenda umulandu uwu mumuili wakwe ung'wenso.19Shamuinene kina imiile anyu inge itekeelo kung'wa ung'welu, nuikie mukati anyu, uyu naemupewe kupuma kung'wi Tunda? 20Kina aemuguilwe kunsoko. Kuite mumukulye Itunda kumiili anyu.
1Kumakani naemunandekie: Aeakole matungo neiza umugoha waleke kulale numusungu wakwe. 2Kuite kunsoko amagenywa duu naugoolya kelemugoha atule numusungu nuakwe, hange umusungu watule numugoha kwe.3Umugo yemununee wamupe umusungu etai akwe namundoa, anga uu numusungu kumugoha kwe. 4Singa musungu nukete uhumi kumuele nuakwe ingemugoha. Hange uulukulu mumugoha nuyo mugila uhumi kumuili wakwe inge musungu ukele.5Muzeleka kiima nimulae palung'wi, inge migombilye kumatungu nimaza. Tendi uu nsoko mulije imatungo nakulompa. Hange muhumile kisukiila hange palung'wi, nsoko kina umulugu aleke kumugema kunsoko akuulya ikatekate. 6Kulunga ite aya imakani kuulowa hange singa ilago. 7Nkete inaula kele ung'wi atule anga unene nenile. Kuite kela ung'wi ukete ikipegwa kakwe kupuma kung'wi Tunda. Uyu ukete ikipegwa ike, nuyo ukete ikipegwa eko.8Kuawa nishaatenilwe niajane kulunga kina, iza kung'waao asage aleke kutinwa, anga uu nineli unene. 9Kuite kang'wi akuleng'wa kigilya, yianonee atenwe. Kunso nianso bahu kutenwa kukila insula kupapatika.10Itungo ile kuawa niatenilwe kuapa ilago, singanene, inge Mukulu. "Umusungu aleke kileka numugoha kwe. 11Kuite ang'wi ukileka kupima kumugoha asage uu aleke kutenwa ang'wi isushe numugoha kwee hange umugoha waleke kumupa umusungu nuakwe italaka.12Kuite kuawa neasagile, kulunga - unene, singa Mukulu, kina ang'wi muluna wihi ukete musungu nushuhuie ugombile kikie nuyo, shainonee amuleke. 13Ang'wi umusungu ukete mugoha nushuhuie, ang'wi ugombile kikie nuyo waleke kumuleka. 14Kumugoha nushuhuie ukogigwa nsoko auhueli nuamusungu. Numusungu nushuhuie ukogigwa nsoko amugoha nuhuie. Ang'wi shauu iana anyu akutula shaaza kuite kutai ogigwe.15Kuite umiako nuushuhuie anga wahege nuende. Kundogoilyo eye ukaka ang'wi dada shuukutungwa niilapo yao. Itunda ukitangile kikie nuupolo. 16Ulengi ule kang'wi umusungu, ang'wi ukumuguna umugoha? Ang'wi ulengile ule kang'wi umugoha, ang'wi ukumuguna umusungu?17Kukela ung'wi udu wikie mulikalo anga nuMukulu nuapee, kila ung'wi anga niTunda uitangile nianso. Uwu ulageeli wane kumatekeelo ehi. 18Ukole nautawe kidamu wikitangwa muuhueli? Aleke kugema kuheja ikilengasiilyo nekakidamu kakwe. Ukole wehine nuitangilwe muuhueli shawendile kukidamu? Shainonee wende kukidamu. 19Kuile ang'wi wendile kukidamu ang'wi wakile wende kuhidamu kutile anga lwago. Nelikete ulwago kugomba imalago ang'wi Tunda.20Kela ung'wi wasage muwitangwi naewitangilwe. niTunda kuhuela. 21Aewimutugwane itungo niTunda naukitangile? Leka kusiga kunilanso. Kuite kang'wi ukuhuma kutula widesile, tenda uu. 22Kung'wi nuitangilwe nu Mukulu anga mutugwa inge muntu midesi mu Mukulu. Anga uu, ung'wi nukole midesi naewitangilwe kuhuela inge mutumi wang'wa Kilisto. 23Makondile kugulwa kunsailo, kuite muleke kutula nua tungwa aantu. 24Akaka niadada ane, mulikalo lehi kukila ung'wi witu naekitangilwe kukuela, kusage anga uu.25Itungu ile, awa ehi niakile kutina kwee, nemugila ilago kupuma kumukulu. Kuite kumupa masigo ane anga ninile. Kukiaisa kamukulu, niihuelekile. 26Kuite, nsegile ite kunsoko akunyonywa, inonee umugoha wasage anga uu nueli.27utungilwe numusungu kukilapo nikawileni? Uleke kulowa uwidesi kunelanso. Ukete widesi kupuma kumusungu ang'wi ukile kulinwane? Leka kuduma umusungu. 28Kuite anga utine, shawitumile anga mutandu. Hange ang'wi umusungu shanga utenilwe anga watinwe shanga witumile anga mulandu. Akile awaneitenile akete winyomu nuakela iaina. Nunene ndoilwe numuheje kuanya.29Kuite kulunga ite, akaka niadada ane, imatungo makupe. Kupumiila ino nukulongoleka, awa niakete iasungu ikie anga agila. 30Ehi niakete ukia akite anga agila anga ukia, nawa nialoilwe atule anga shanga aloilwe, hange ehi niakugula kentu kehi atule anga shanga asaile kintu kehi. 31Hange ehi neituma naunkumbigulu, atule anga shaitumile niyo. Kunsoko imalumbe amihe akete impelo akwe.32Ndoilwe mugoha nimidesi kuwinyomi wehi. Umugoha nuakili kutina witumi imulimo namukulu, namna nakumuloelya nuanso. 33Kuite umugoha nutenile wituma imakani amihe, namna akumuloelya umusungu, 34utemanukile. Umusungu nushuutenilwe ang'wi bikila wipalung'wi nimaintu naMukulu, namna nakitemanula numwiili hange nikinkolo. Kuite umusungu nutenilwe wituma imelimo namihe, namuna akimuloelya umugoha kwe.35Kulunga ite kunsailo anyu unyenye, hange singa kumugema unye. Kulunga ite kunsoko tai, inge kina muhumile kieka ukondi kumukulu eka kutile kigilya kehi.36Kuite ang'wi umuntu usigile shuhumile kumitumila kikulyo uunanso wakwe, kunsoko masigo akwe angulu kukila, leka itene nuyo anga nuloilwe. Singa mulandu. 37Kuite ang'wi ulamue shuukutena, hange kutile anga lisinjo, hange ang'wi uhumile kunigilya insula akwe, ukituma iza ang'wi shukumutena. 38Ite, nukumutena umunanso wakwe witumile iza hange wehi nukusagula kuhita kulina ukituma iza kukila.39Umusungu utungilwe numugoha imatungo nukole mupanga. Kuite anga umugoha washe, ukole widesi kutenwa numuntu wehi nukumulowa, kuite Mumunkulu udu. 40Ikile kulamula une, ukuluma uloilwe kukila anga wikie anga nueli. Hange nsigile kina gwa nkete unkolo ang'wi Tunda.
1Itungo ile kukiila ndya nupumigwe isongeelyo kuadudu: kulengile kina "use kehi kukete usigi. Usegi weleta ntogo, inge ulowe wezenga. 2Angeze muntu wehi usigile kina ulengile ikani fulani, umuntu uyu wakile kulenga anga neyemununee walenge. 3Kuite angeze ung'wiwao anga wamulowe Itunda, umuntu uyu wigeelekile kung'waakwe.4Inge kuhusu nukulya indya nupumigwe isongeelyo kuadudu kulengile kina "ududu singa kintu munu mihe eye." 5Kundogoilyo akole edu neitangwa adudu angeze kilunde ang'wi mihe, anga uu neile "adudu niakulu edu." 6"Ateze kitaitu ukole Itunda ung'wi udu nung'wenso Tata, intu yehi ipumile kung'waakwe, nusese kikie kung'waakwe nu Mukulu ung'wi Yesu Kilisto, nuanso kitaitu maintu ehi akole, hange kung'wenso nusese kukole."7Ata uu, ulugu uyu weketile kukela muntu. Kuleka ite, neangiza aeipalung'wi nikulyo laadudu apo pakali, nitungo gaa akulyaindya zizi anga kentu kepumigwe isongeelyo kuadudu. Isigo nelao apeuwe kunsoko aunegetu.8Kuite indya shanga yukuigeelya usese kung'wi Tunda. Usese singa kiabi kukila anga kukite kulya, ang'wi ukukende kukila ang'wi kuulya. 9Kuite mutule nuahuguku kina uwidesi wanyu uleke kutula nsoko akumela uyu numunegetu muuhueli. 10Embu siga kina umuntu ukuine uewe nukete uukugu, ukulya indya mitekelelo laadudu. Isigo lakwe umuntu uyu shayukulengeka sunga ung'wenso nuyo kulya iintu niipumigwe isongeelyo kuadudu?11Kuite kunsoko aulengi nuako nuatai kuupuma nuadudu, ukaka ang'wi udada nuako numunegetu, nung'we gaa aushiwe nu Kilisto kunsoko akwe, ukulimeligwe. 12Uu, nukituma umulandu kung'wa kaka nukung'wa dada ako nukumalemaalya imasigo ao nimanegetu, mukituma mulandu kung'wa Kilisto. 13Kuite angeze indya yukusasha kumumelya ukaka ang'wi udada, shakulya inyama kwee, nsoko ndeke kumusasha ukaka ang'wi udada wane wagwe.
1Unene singa nidesilene? Unene singa nimuluung'wane? Unene singaaenemuinene u Yesu Mukulu witu? Unye singa nkali niamulimo wanene Mumukulu? 2Angeze unene singa nemutuung'wa kuangiza bahu gwa nemuluung'wa wanyu unyenye. Kundogoilyo unyenye meigeeli niautuu wane Mumukulu.3Uwu inge ukueli wane kuawa neankendegee unene. 4Kukolya itee? Kiagilane itai nakulya nukung'wa? 5Kiagila itai nakuhola umusungu nuhuie anganetenda iatuung'wa niangiza, nialuna a Mukulu, nu Kefa? 6Ang'wi unene ning'wenedu nu Barnaba naeyumunonee kituma umulimo?7Nyenyu nuituma umulimo anga mulindi kunsoko yakwe ung'wenso? Nyenyu nuetemele umuzabibu waleke kulya inkali yakwe? Ang'wi nyenyu nuedima iumbe waleke kung'wa imaele akwe? 8Itee kulunga aya kuuhumi nuakiuntu? Ilago nelyenso shangalitambue nayaa?9Kunsoko iandikilwe milago lang'wa Musa, "leka kumemumya ing'ombe umulomo nikilya indya." Itai kina apa Itunda umikee ng'ombene? 10Ang'wi itee shutambuene aya kunsoko ituu? iandekile kunsoko ilu, kunsoko uyu nuelima enafaka yemunonee kulema, kuuhueli nuyu nueagola yemunonee waogole kumasigo napalung'wi nemaogola. 11Angeze aekutemee intu yakenkolo mung'waanyu, Itee! Lukani lukulu kitaitu kuogola imaintu amuili kupuma kitalanyu?12Ang'wi niangiza aealigilye itai eye kupuma kitalanyu, Itee! Use singa kukilane? Ata uu, shanga aekumidaiye etai eye. Kuleka ite, aekigigimieye imakani ehi kuleka kumelwa munkani niziza niang'wa Kilisto. 13Shamuinene kina ehi neituma imilimo nitekeelo elija inelya yao kupuma nutekeelo? Shamuinene kina ehi neituma umulimo pakizindaalo elija kinino aeki nikipumigwe pakizindaalo? 14Kunsoko yiyoyiyo, umukulu aulagiiye kina ehi niakutanantya inkani ninziza kusinja alije kikie kunsoko azizo inkani ninza.15Kuite singa numudaiye etai eye ehi. Hange singakuandeka aya nsoko ikani lehi letuleke kunsoko ane. Baku unene nshe kukila umuntu wehi kukaelika kunu nukikumbula kung'waane. 16Ndogoilyo angeze kutanantya inkani ninza, nimugila insoko nakikulya, kunsoko kusinja nitume uu. Hange ukia wane angandeke kutanantya inkani nianza.17Kundogoilyo anganitume ite kuulowa wane, nkete ikinyamulimo. Kuite ang'wi singakuulowa, nkile nkete mulimo nempewe kina numilihwa. 18Inge ikinyamulimo, kane ntuni? Kina nekutanantya, kupumya utananti ezekutile ingalama hange ezakutile anga ulimeeli nuatai ane ninkete munkani ninziza.19Kundogoilyo ateze nkole muwidesi kuaehi, aenumutugwa waehi, nsoko kina nihume hualija needu kukala. 20Kuayahudi aenkole anga muyahudi, nsoko nialije iayahudi. Kuawa niakole pihe nilago, aeanga ung'wi wao nukole pihe ilago nsoko nialije awa niakole pihe nilago. Aenitumile ite ateze unene udu aenekilile pihe nilago.21Kuawa neakole kunzi nilago, aenkole anga ung'wi wao nukole kunzi nilago, ateze unene udu aenekitile kunzi nilago lang'wi Tunda, inge pihe nilago lang'wa Kilisto. Aentendile ite nsoko nealije awa niakole kunzi nilago. 22Kuawa niaukia aenumukia, nsoko nealije awa niakia. Nkole muaya ehi kuantu ehi, nsoko kunzila yehi nihume kuaguna ang'wiao. 23Nunee kituma imakani ehi nsoko akani ninziza, nsoko nihuma kutula palung'wi muukembetwi.24Shamuinene kina muntambo ehi neikilya imanka, kuite nuisingilya ikinyamulimo ung'wi? Ite manki nsoko mulije ikinyamulimo. 25Umiginsi wigilya kuehi nukule mugemeli. Nianso etenda ite nsoko alije ingala nikibipa, kuite usese kuumanka nsoko kulije ingala nesingeikibipa. 26Kuite une singakumanka insoko ezetile, ang'wi kukua nkundi anga kukua ng'wega. 27Kuite kuaja umuili wane nukutenda anga mutugwa, nsoko kina anganaatanantilya niangiza, unene udu ndeke kukitwa.
1Ndoilwe unye mulenge akak niadada ane, kina iatata itu aeakole pihe ilunde hange ehi aeakiie mubahali. 2Ehi ekabadisigwa kutula ang'wa Musa mulunda mukati numukati mubahali, 3hange ehi ikalya indya zizo zizoo niakinkolo. 4Ehi ekang'wa ekeng'wi kiko kikoo nikakinkolo. Ndogoilyo aeang'ee kupuma migwe lakinkolo naeliatyatile, nigwe nilanso aeKilisto.5Kuite Itunda singaaeuloeigwe kukila nawa niang'wao nemeimbaao ikasapatiligwa mumbuga. 6Inge imakani aya ehi aekilengasiilyo kitu, nsoko usese kuleke kutula antu ansula niembi anga nianso naeitu.7Muleke kukulya iadudu, anga niang'wi ao naeile. Eye anga niandekile, "Iantu aeikie pihe akalya nukung'wa, hange ikauka kiginsa kunsula yaukosi. 8Kuleke kituma ukosi anga niidu ao naetumile. Ikasasha luhiku lung'wi antu makumi ambiili nuu tata elfu kunsoko yiyo.9Hange kuleke kumugema Ukilisto, anga niidu ao naeitumile ikabepigwa ninzoka. 10Hange gwa muleke kisusumya, anga niidu ao naeisusumilye nukubepigwa numalaeka waashi.11Inge imakani aya aeatendekile anga ilengasiilyo yitu. Akaandekwa nsoko akukenela usese - nekupikewe nempelo nakali. 12Kuite kela nukiona wemekile nuatule nukilangaila waleke kugwa. 13Kutile geng'wa nelemupatile unye nesinga kawaeda aantu. Inge Itunda watai. Singa ukumuleka mugeng'we kukila muukumi wanyu. Palung'wi nigeng'wa nuanso ukumupa mumulango nuakupumile nsoko muhume kudula.14Kuite gwa, alowa ane, lemanki ikulyo nelaadudu. 15Kutambula nunyenye anga antu neakete imahala, nsoko mulamule kuaya nekumatambula. 16Ikekombe nikakukembeta nikukikembetile, singa upalung'wi nuasakami ang'wa Kilisto? Umukate uo nekuuega, singa upalung'wi nuamuili wang'wa Kilisto? 17Kunsoko umukate ung'wi, usese nikiidu kiamuili ung'wi. Usese kehi kuusingiilya umukate ung'wi kupalung'wi.18Agozi iantu akuisilaeli. Itee awa ehi neeliza izabihu singa ipalung'wine pakizindaalo? 19Kulunga ulegwa? Kina ududu kentunee? Ang'wi kina uludya nulupumigwe isongeelyo kududu kentune?20Kuite kutunga kumaintu nanso niapumilye isongeelyo iantu anyakilungu niamihe, kina akupumya imaintu aya kuahing'wi hange singa kung'wi Tunda. Nunee singantakile unyenye kutula mepalung'wi niaking'wi! 21Shanga mukung'wela ikekombe ka Mukulu nikekombe kaahing'wi. Shanga mukutula palung'wi mumeza a Mukulu nemeza nahung'wi. 22Ang'wi kuumupa Umukulu wetu? Kukete ngulune kukilanuanso?23Imaintu ehi anonee, "kuite singa ehe agombigwe. Maintu ehi anonee" kuite singa ehi neeakulya eantu. 24Kutile anga nung'wi nukuduma nimaza nakweudu. kuleka gwa ite, kukela ung'wiao azuzeeduma nimaza namiakwe.25Muhumile kulya kela kintu nekikuguligwa kinsoko muleke kukolyakolya kunsoko amasigo. 26Ndogoilyo, Uunkumbigulu nsao a Mukulu, hange ehi nuuizue. 27Numuntu nushuhuie anga wanutanga kulya hange malowa kulongola, mulye kehi nukumupe muleke kukolya imakolyo namasigo.28Kuite umuntu anga wamuile, "Uludya ulu lupumigwe isongeelyo nianyakilungu," leki kulya. Eye kunsoko akwe numuiya, hange kunsoko amasigo. 29Nunee singa nimaie anga masigo anyu, inge masigo amungiza. Kundogoilyo kuniki uwidesi wane ulamulwe nimasigo amuntu mungiza? 30Angeze unene kutumela indya kilumbi, kuneke tukilwe kukentu nensongeeye kukenso?31Kuite gwa kehi nemukulya ang'wi mukung'wa, ang'wi kehi nemukituma, itumi ehi kunsoko aukulu wang'wi Tunda. 32Leki kuakoseshi Iayahudi ang'wi Iayunani, ang'w Itekeelo lang'wi Tunda. 33Gemi anga unene nenegema kualoelya iantu ehi kumakani ehi. Shanga kuduma anga nsailo ane unene, inge naangiza. Nunee kituma ite nsoko alije uguneki.
1Ntyati unene, anga unene nenemotyatile ukilisto. 2Itungo ite kumukulya kunsoko munkimbukile mumakani ehi. Kumukulya nsoko mumaambile imapoke anga uu naenimaletile kitalanyu. 3Inge ndoilwe mulenge kina Ukilisto itwe lakale umugoha nung'wenso umugoha itwe lemusungu, hangekina Itunda itwe lang'wa Kilisto. 4Kukela umugoha nukulompa ang'wi nukupumya ikidagu wezeukunekie itwe ukulehumya minyala itwe lakwe.5Kuite kela umusungu nukulompa ang'wi kupumya kidagu itwe lakwe singa ukunekie ukulekunya munyala itwe lakwe. Kundogoilyo impyani nukuzulwa. 6Angeze anga umusungu shukukunekila itwe lakwe, nuazule isingi lakwe letule ikupi. Ndogoilyo angeze minyala umusungu kuzula isingi lakwe, inge wakunekile itwe lakwe.7Inge shainene umugoha kukunekila itwe lakwe, kunsoko nuanso mpyani aukulu wang'wi Tunda. Kuite umusungu ukulu wamugoha. 8Ndogoilyo umugoha shanga aupumie anga kumusungu. Inge musungu aupumie kumugoha.9Hange umugoha shanga aeimbilwe nsoko amusungu. Inge umusungu aeuumbilwe kunsoko amugoha. 10Iye yiye nsoko umusungu yemunonee kina kutula nekilingasiilyo kauhumi kitwe lakwe, kunsoko ang'wa malaeka.11Ataa uu, mu Mukulu, umusungu wekelile nuinyenye sunga numugoha, ang'wi migoha umusungu wezewikutile. 12Ndogoilyo anga uu umusungu aupumile kumugoha, kuuu uu umugoha aupumile kumusungu. Nemaintu ehi epuma kung'wi Tunda.13Lamuli unyenye. Itee inoneene umusungu amulompe Itunda itwe lakwe ezeliwazi? 14Itee akupumo udu wenso shaumumanyisilye kina umugoha angeze ukete imasingi malepu minyala kung'waakwe? 15Itee upumo shaumumanyisilyene kina umusungu angeze ukete imasingi malepu ikulyo kung'waakwe ndogoilyo upegilwe imasingi nanso nimalipu anga ketambala kakwe. 16Kuite angeze umuntu wehi uloilwe kikunguma kuile, use kiagila anga upeuli nuungiza, singa imatekeelo nang'wi Tunda.17Kumalagiilyo nalongolekile, unene singa kumukulya ndogoilyo nemukilingiila, singa kulija inge nukuukulya. 18Ndogoilyo ang'wandyo, kija kina nimutankanile mitekeelo, ukole utemanuki mung'waanyu, hange inino kuhuela. 19Kundogoilyo kusinja ukole uwisumbuli mung'waanyu nsoko kina awa niagombigwe igeelekele kitalanyu.20Kundogoilyo nemukutankana, nemukulya singa ludya la Mukulu. 21Nemukulya kela ung'wi wilya uludya lakwe ung'wenso iauye ezeakile kulya, atayuyu ukete nzala, nuyu ugaile. 22Itee kutilene imato nakulila nukung'wela? Itee mulimeilene itekeelo lang'wi Tunda nukuasokoolya niagila ikintu? Ntambue ule kitalanyu? Numukulyene? Singa kumukulya kueleite.23Ndogoilyo aesingiiye kupuma kumukulu iki naenuupee unyenye kina Mukulu u Yesu, uutiku wuwo naeamuhitile, aeuhoile umukate. 24Pangakasongeela, wikaubuna nukulunga, "Uwu wuwu muili wane, ukole kunsoko anyu. Tendi uu kunkimbula unene.25Hange uu uuu wikakola ikekombe panga wikalya, nukulunga, "ikikombe iki ilago lane nipya kusakami ane. Tendi uu nkue yedu numukung'we, kunkimbuke unene. 26Kukela itungo nemukulya umukate uwo nuku king'ela ikekombe, mukumitanantya nsha a Mukulu sunga nuzizizila.27Kuite gwa, kukila nukulya umukate, ang'wi kukig'wa ikikombe nikanso nika Mukulu neshainonea ukutula walija igazo kumuili nisakami a Mukulu. 28Umuntu wikolye ung'wenso hanza, uu wazenakulya umukate, nukung'wa ikekombe. 29Ndogoilyo nukulya nukung'wa singa ezewihoiye hanza, wiliza nukung'wa ulamuli wakwe ang'wenso. 30Eye yeye nsoko aantu edu mung'waanyu alwae nawa nianegetu, hange ang'wiao mung'waanyu akule.31Kuite angakigoza usese shakuulamulwa. 32inge gwa nekulamulwa nu Mukulu, kuusukilwa, nsoko kuleka kulamulwa palung'wi nuunkumbigulu.33Kuite gwa, akaka neadada ane, nemutankanile muhume kulya, ulindeeli. 34Umuntu angeze ukete nzala, nualye kulolakwe, nsoko kina nimutankanile palung'wi ileke kutula ulamuli. Nukumakani nimangeza nemuandekile nzeemulagiila anganaza.
1Ipegwa niakinkolo nnulakiwe, akaka niadada ane singa ndoilwe muhite kulenga. 2Muleengile kina naemianyakilungu aemumanyisigwe kuatyata iadudu nisingaeligitya, kunzila yehi aemumanyisigwe kunyenso. 3Kuite gwa, ndoilwe mulenge kina kutile wehi nukutambula kunkolo ang'wi Tunda wikalunga, "U Yesu uzumilwe." Kutile wehi nukutambula, U Yesu Mukulu" inge kung'waung'welu udu.4Inge upegwa ilekanukile, inkolo gwa yeyo yiyo udu. 5I milemo nunyenso nemyenso ilekamukile, Umukulu inge yuyoyuyoo udu. 6I milemo nenyenso edu, kuite Itunda yuyo ng'wenso nuituma imilemo ehi kuehi.7Inge kela ung'wi wipegwe uluguilwa nuankolo kuaailya ehi. 8Kondogoilyo umuntu wapegwe inkolo lukani lakukulya, numuya lukani la mahala kunkolo yiyo yiyoo udu.9Kumuya ukumupa uhueli unkolo nyenso yiyo, nukumuya kipegwa kakuponia kunkolo ing'wi. 10Kumuya ntendo niangulu, numuya kinyakedagu. Nukumuya ukumi nuakulenga inkolo, umuye aina yedu niantambu, nukumuya kumanya intambu. 11Kuite inkolo yiyo yiyoo nikituma imilimo ehi eye, kumupakela umuntu ekipegwa anganusague nuanso ng'wenso.12Kundogoilyo anga uu umuili nuung'wi, nuwenso ukete iungo duu, niungo yehi inge yamuili wuwo wuwo udu, uu lukulu nu Kilisto. 13Kundogoilyo kunkolo eng'wi usese keehi aekubadisigwe kutula mueli ung'wi, kina kiayahudine ang'wi keayunani, kina kiatugwane ang'wi keidesi, hange kehi aekung'wee inkolo eng'wi.14Kundogoilyo umuili singa keungo king'wi, inge yedu. 15Angeze umugulu ukulunga, "kunsoko une singanemokono, une singa nipalung'wi numuili," ite singa yeunonee umuili kuhita kutula palung'wi. 16Hange ang'wi ukutye ukulinga, "kunsoko unene singa neliho, unene singanipalung'wi numuili," ite shayelinonee umuili kukila kutula palung'wi. 17Ang'wi umuuli wehi ukutula liku, ae - ezeikolepi kijaa? Ang'wi umuili wehi ae - eze kutye, ae - ezeikulipe kunywisha?18Kuite Itunda ae uekile kela ekeungo kamuili pang'wa akwe anga naupangile ung'wenso. 19Hange anga yehi aeeze keungo king'wi, umuili ae - eze ukulepi? 20Kuite itungo ele iiungo yedu, kuite umuili ung'wi du.21Iliho shalehumila kuuila umukono, "nimugila anga ukeli nuewe, nitye shalehumuile kuuila umugulu, "nemugila uukeli nunyenye. 22Kuite iiungo niamuili neyigee kutula ngila anga kusanigwa kesa, inge isanigwe kukila. 23Niiungo niamuili nikulungile isanigwe ininoo kuipee kusanigwa kukila, niiungo yitu nimbimbimbi ikete uuza kukila. 24Nitungo ele iiungo yitu niiza ngila anga ukeli nuakupegwa ikulyo, kunso yakonda kutula nikulyo. Kuite Itunda uikinyinkanilye iiungo yehi palung'wi, hange uipee ukulyo kukila izi nesingaikuigwe.25Autendile ite nsoko itule tile uwikomi nuamuili, inge iiungo yehi yikele kuulowa nua palung'wi. 26Nitungo ekeiungo keng'wi anga kilemaale, iungo yehi yilemaala palung'wi. Ang'wi itungo ekeungo keng'wi anga kekuligwe, iungo yehi yelowe palungwi. 27Itungo ile unye memuili wang'wa Kilisto, nikeungo kele ung'wi duu kumuya.28Hange Itunda uekile mitekeelo ng'wandyo amitume, kabiili anyakidagu, akatatu amanyisi, hange nawa ehi neetendo intendo ninkulu, hange ipegwe yakuponia, nawa niiailya nawa neituma umulemo nuakutongeela, hange ehi neakete iaina niedu niantambu. 29Itee use kehi kemetumene? Use kehi keanyakidagune? Use kehi kiamanyisine? Itee use kehi ketenda imatendo amakulene?30Itee use kehi kupegilwe kuponia ne? Use kehi keligitya kunenene? Use kehi kuimanyilene intambuu? 31Numi kukila ipegwa niikulu. Nunene kumulagiila inzila nenza kukila.
1Kulunge kina kunene kuntambu akeuntu niye naamalaika. Kuile ang'wi numugila uulowa, anga ishaba nilila ang'wi uupatu nuijika. 2Hange kulunge kina nkete kipegwa kakinyakidagu nuulengi nuatai neyipihile nimahala, nikina nkete uhueli nuakuhamya imalugulu. Kuite ang'wi nemugila uulowa, unene singa kentu. 3Hange kulunga kina kupumya insao yane yehi nukualesa iaula, nehange kupumya umuili wane upye umoto. Kuite ang'wi numugila uulowa, shayukunzailya anga kentu.4Uulowa wigigimiilya nukupumya. Uulowa singa wikulya ang'wi kilolya. Ugila ulogoha, 5ang'wi uulei. Shawiduma imakani akwe, shawikaya kuona uuwai, ang'wi kualya nimabii. 6Shawilowa uubi. Kuleka ite, wilowa mutai. 7Ulowa wigigimiilya mumakani ehi, wihuela imakani ehi, ukete ugimya mumakani ehi, nukikie mumakani ehi.8Ulowa shawihila. Angeze kikole kidagu, ukukila wehi. Angeze ukole uneni ukuhila. Angeze akole mahala akukila. 9Kunsoko kulengile inino nukutenda ikidagu ininoo. 10Kuite iye nekondile, iye neshangekondile ikikila.11Nae nemung'enya, aenamue anga numung'enya. Penanekatula nemuntu mukulu, nikaika kuli imakani aking'enya. 12Kunsoko itungo ele kuuone anga mukioo, anga esula mukiti kuite imatungo nanso kuuona usu nu usu. Itungo ele nengile ininoo, kuite kumatungo nanso kulenga kukila anga nunene nenengekile kukila. 13Kuite itungo ele imakani aya nataatu akusaga: kuhuela, uhueli nuupembilye, nuulowa. Kuile lekole nikulu kukila aya inge ulowa.
1Utyati uulowa ninsula nakukila kuipegwa niakenkolo, kukila lukulu mulije kupumya ikidagu. 2Ndogoilyo nuanso nuenena kuntambu shawiligilya neantu inge wiligilya ni Tunda. Ndogoilyo kutile nuelenga kunsoko ukuligilya makani nipikile munkolo. 3Kuite uyu nuepumya ikenyakidagu, witambula neantu nukuazenga, nukuapa umoyo, nukudua iza. 4Nuanso nukunene kuutambu wizenga ung'wenso kuite nuanso nuepumya ekenyakidagu welezenga itekeelo.5Itungo ite nkete nsula kina unye mehi munene kuntambu. Kuite kukila aya, insula ane kina mupumye ikinyakidagu. Nuanso nuepumya ekenyakidagu inge mukulu kukela uyu nuenena kuntambu (kuala angeze ukole numanyile), nsoko kina itekeelo lehume kuzengwa. 6Itungo ele ite akaka neadada ane niza kitalanyu nukunena kuntambu, kumuailya ntoni? Sikukondya, inge kutambula nunyenye kunzila aukunukuilwa, ang'wi kunzila amahale, ang'wi kinyakidagu, ang'wi kunzila akumanyisa.7Angeze imaintu nemagila uupanga anga pilembe ang'wi kenubi neshayepumya utuli nutulekanukile, yukulengeka ule keseme ke nekekiginswa? 8Kundogoilyo angeze ebalagumu ekupumya ululi neshalulengekile, umuntu ukulenga ule kena matungo akihamba kubi kumbita. 9Uu nunyenye. Anga mupumye kululeme ulukani neshalatai, umuntu ukutenga mukuligitya ntuni? Ikaamukuligilya, kutile nukumulenga.10Kutile angakuailya kina ikole ntambu yedu mihe, hange kutile anga nengwi nengila indogoilyo. 11Kuite angeze singamine indogoilyo antambu, ikanumezeela kung'wa uyu nukunena, nuyu nukunena ikamizeela kung'waane.12Uu nunyenye. Kunsoko mukete nsula kukila kuona uwigeeli nuankolo, mulowe kina kukila lukulu kulezenga itekeelo. 13Uuu, nuanso nukunena kuutambu nualompe wapegwa kulinja. 14Kundogoilyo anganompe kuntambu, inkolo ane ilompa, kuite imahala ane magila inkali.15Ntende uli? Kulompa kunkolo ane, kuite gwa hulompa nukumahala ane. Kimba kunkolo ane, hange kemba nukumahala ane gaa. 16Ang'wi shanga uu, umukulye Itunda kunkolo, nuanso numizeila ukiteka ule, "Huuela" nukupumya isongeelyo, angeze shuine nutungile?17Kundogoilyo inge tai uewe ukusongeelya uza, kuite numungiza shanga ukuzengwa. 18Numusongeeye Itunda kunsoko kunena kuntambu kukila unye meehi. 19Kuite mitekeelo bahu nene nkani itaano kuulengi wane nsoko ndije kuamanyisa niangiza, kukila kunene nkani ikumi elfu kuntambu.20Akaka nia dada ane muleke kutula nuang'enya kusiga kitalanyu. Kuleka ite, kutula palung'wi nuubi, mutule anga ang'enya neadabu. Kuite kusiga kung'waanyu mutule miantu niakulu. 21Iandekilwe milago, "kuantu antambu nengeza nukumilomo nungiza kutambula neantu wawa. Atezeuu shanga akunija," ukulunga u Mukulu.22Uuu, une nekelengasiilyo, singa kuawa niahuie, inge kuawa neshaahuie. Kuite kupumya ikenya kidagu inge kilengasiilyo, singa kuawa nesheahuie, inge nsoko ao niahuie. 23Ee, angeze itekeelo lehi lilingie palung'wi hange ehi anene kuntambu, neauya nishaakuie ingie, itee shamuhumile kulungan3e kina mukete alungu?24Kuite angeze iantu akupumya ikinyakidagu nuyu nushuhuie ang'wi mizeela wingila ukupepeligwa naya ehi numigulye. Ukulamulwa nayo nakutambulwa. 25Unkunku wakwe nuamunkolo aeyeze lugulwa. Wigeeli wakwe, auzengwa keeundala nukumukulya Itunda. Auzekili kina Itunda ukule pakati itu anyu.26Ntyatile ntuni gwa, akaka nuadada anee? Nemukutankana palung'wi, kela ung'wi ukete zabuli, umanyisi, uukunukuli, ntambu, ang'wi kutafisili. Itumi kela ekentu mulezenge itekeelo. 27Ang'wi wehi ukunene kuntambu, ezeakole abiili ang'wi atatu, hange kela muntu muzamu. Numuntu kusinja watafisiri nikikutambulwa. 28Kuite ang'wi kutile umuntu nuakutafisili, inge ehi ikie akilaje mukati nitekeelo. Inge hela ung'wi wao waligilye ung'wenso udu ni Tunda.29Hange anyakidagu abiili ang'wi ataatu anene, niangiza ategeelye nukumanya nekiligiligwe. 30Kuite nuikie anga wakunukuilwe ikani muwitumi, uyu nazaukunena wakilage.31Kunsoko kela ung'wi wanyu uhumile kupumya ikidagu uung'wi hanza numuya hange insoko kina kela uung'wi akume kumanya hange ehi ahume kutiwa umoyo. 32Kunsoko inkolo yaanyakidagu ikole pihe augozi nuanyakidagu. 33Kunsoko Itunda singa Itunda nuaubili, inge waupolo anga uu nieli mumatekeelo naahueli.34Yeauonee iasungu akilage mitekeelo, kunsoko singa agombigwe kuligitya. 35Ang'wi kukole kehi akulija insula kumanya, inge akolye iagohoo kito. Kunsoko minyala umusungu kuligitya mitekeelo. 36Itee ulukani lang'wi Tunda aelupumile kitalanyune? Itee lemupikie unyenye udune?37Ang'wi umuntu ukiona munyakidagu, ang'wi wakinkolo yemunonee wamalenge imakani nekumuandekila kina malagiilyo a Mukulu. 38Kuite anga wahite kulenga aya, muleki walekekulenga.39Uuu inge akaka neadada ane, lowi kukila kupumya ekenyakidagu, hange muleke kumuigilya wehi kunena kuntambu. 40Kuite imakani ehi atendeke kuuza nukutalatibu
1Itungo ile kumukembusha, unye akaka nunye adada kunsoko ankani ninziza naenumuie, naemuisingiiye nukimika nizo. 2Inge munkani zizi mukagunwe, ang'wi amuluambile kisa ulukani naenumuie unye, inge gwa aemuhue nikanda.3Anga en'wandyo naenemisingiiye kusania nikaleta kitalanyu anga uuu: kina kupumiila mumaandeko, Kilisto aukule kunsoko amilandu itu. 4Kupuma mumaandeko wikaekwe, nihange kina wikaiuka luhiku nulakataatu.5Nikina aumupumie u Kefa, hange kuawa nikumi nuubili. 6Hange auapumie kitungo leng'wi iakaka niadada kukila imagana ataano. Uduao kile akole apanga, kiute ang'wi ao alae tulo. 7Hange aumupumie u Yakobo, hange kuamutume ehi.8Empelo ehi, wikampumila uneno, anga umung'enya nutugilwe kumatungo nesinga apikile. 9Kunsoko unene nemunino muamutume. Shainonee kitangwa mutume, kunsoko aenelagilye itekeelo lang'wi Tunda.10Kunsoko aukende nuang'wi nkole anga uu ninile, nuukende wakwe kung'waane shanga aenakanda. Kuleka ite, aenitumile kenyangulu kukila ehi. Kuite shanga aenene inge ukende nuang'wi Tunda nuukole mukati ane. 11Kuite anga eze nene ang'wi enso, ketanantya uu nukuhuila uu.12Itungo ite Kilisto autanantigwe anga uiukile kuashi, ituleule ang'wi anyu mulunge kutile uuiuki nuashi? 13Kuite ang'wi kutile uuiuki nuashi, inge gwa nu Kilisto gwa shaauilukile. 14Hange ang'wi u Kilisto shaauilukile, ite utananti witu wanekanda, nuuhueli witu wanikanda.15Hange kuigeleka kina keilengasiilya yauteele kung'wi Tunda, kunsoko aekumihengile Itunda kuuteele, kutunga amuiue u Kilisto, kunu shumuiue. 16Ang'wi angeze eashi shaeiulwa, nu Yesu gwa shaauiwe. 17Hange ang'wi u Kilisto shaauiuwe, uhueli witu wanekanda hange mukile mukole mumilandu anyu.18Ite ga nawa niakule mung'wa Kilisto gwa alimela. 19Angeze mulikalo luluudu kiagimya kumatungo nazile mukati ang'wa Kilisto, antu ehi, use kialamulwi kukila antu ehi.20Kuite itungo ile u Kilisto uiukile kupuma kuashi, nkali yang'wandyo kuawa naeakule. 21Kunsoko ensha aezile kukiila muntu, kukiila muntu, gwa uiuki waashi.22Kunsoko ang'wa Adamu ehi akusha, uu gwa mung'wa Kilisto ehi akutula apanga. 23Kuite kela ung'wi muulowa wakwe: Kilisto, nkali yang'wandyo, ne hange awa neang'wa Kilisto akutendwa apanga kumatungo akeza kung'waakwe.24Uuu yukutula mpelo, pang'wanso Ukilisto angawaueka uutemi kung'wi Tunda Utata. Uwu inge nuekamala utemi wehi nuuhumi wehi nungulu. 25Kunsoko kusinja ukutemya sunga nuika aika iakigu akwe ehi pihe ampambatilyo yakwe. 26Umulugu nukumailya kubepigwa inge sha.27Kunsoko "uekile kela kintu pihe ampambatilyo yakwe" kuite niyukulunga "uekile hela kintu, inge ng'wa lya kina eye singa-anga-anga awa neaekile kela kintu pihe nakwe nuanso. 28Itungo imaintu ehi aekilwe pihe akwe, hange Ung'wana ung'wenso ukuikwe pihe akwe nuanso nae umaekile emaintu pihe akwe. Ite yiikapumela nsoko kina Itunda. Utata watule ehi mumaintu ehi.29Ang'wi gwa akutendaule awa naiabadisigwe kunsoko aashi? Ang'wi eashi shakuiulwa lukulu, kuneki hange akubadisigwa kunsoko ao? 30Hange kuneki kukole muubi kela itungoo?31Akaka nia dada ane, kukeela kikulya kunywaane kunsoko anyu, nenkite mung'wa Yesu Kilisto Mkulu witu, ukutanantya ite: nekezesha kela uluhiku. 32Yukunzailya ntuni muiloeli nuakiuntu, anga aenikuile niikale niitaki uko ku Efeso, ang'wi iashi shaakuiulwa? Leka gwa kulye nukung'wa, kunsoko mudau kuusha.33Lekikukongelwi: " Imaumbe nimabi ebipya intendo ninza." 34Mutule nikisa mikie mutai! Leki kulongoleki kutenda imilandu. Kunso ang'wi anyu agila imahala nang'wi Tunda. Kulunga ite kuminyala anyu.35Kuite umuntu numungiza ukulunga, "Iashi eiuka ule? Nienso izeziza numuili nuule? 36Uewe umupungu kukila! Ike nukelemee shakihumile kanza kukula sunga keshe hanza.37Nikenukutemela singa muili nuikakula, inge mbeu nepuneliile. Ihumile kutula ngano, ang'wi kentu kingiza. 38Kuite Itunda ukumipa umuili anga nuloilwe, hange kela embeu numuili wakwe ung'wenso. 39Miili ehi singi mpyani. Inge, ukole muili ung'wiwaamuntu, numuili uuya wakikale, numuili uuye wa nyunyi, numuili uuya kunsoko ansamaki.40Hange gwa ikole miili akilunde nimiile amihe. Kuite uukulu nua muili nua kulunde inge aine ung;wi nuukulu nuamihe ungiza. 41Ukole ukulu ung'wi walyoa, nuukulu ung'wi wang'weli, nuukulu ung'wi wanzota. Kunsoko enzota ing'wi ikete utemanuki nenzota nengiza muukulu.42Ite uu yeli gwa uuiuki nuashi. Neketemee kikupipa hange nikiliite shangakikubipa. 43Kitemewe kumatumizi akawaeda, kekiliisigwe kuukulu. 44Kitemewe kuunegetu, kikuliisigwa kungulu. Kitemewe kuupumo nuamuile, kekuliisigwa kumuili nuankolo. Ang'wi ukole muili nuakuupumo, ukole umuili nua kinkolo gwa.45Ite gwa iandikile, "Umuntu wang'wandyo Adamu autendekile nkolo nekikie." U Adamu nua mpelo autendekile nkolo nekepumya uupanga. 46Kuite nuankolo shaauzile hanza inge nuakuupumo, nehange nuankolo.47Umuntu nua ng'wandyo wamihe, auzipigwe kukinkundi. Umuntu nua kabiili upumile kilunde. 48Anga uu uyu nuzepigwe kulunkundi, uu gwa awaneazepigwa kulunkundi. Anga uu umuntu nua kilunde nueli, uu gwa awa nee kilunde. 49Anga uu nekukenkile ikilingasiilyo neka muntu nualunkundi, kuukenka gwa nekilingasiilyo neka muntu nua kilunde.50Itungo ile kumuila, akaka nae dada ane, kina umuili nusakami shanga yukusala utemi nuang'wi Tunda. Ang'wi nuakubipa kusale uwu neshanga ukubipa. 51Goza! Kumuila unyenye kenkunku katai: shakulale kehi, inge kehi kuukaelika.52Kuukaeleka numatungo, kututya nukupitya kuliho, kumpembe nakumailya. Kunsoko impembe ikilila, niashi akuiulwa kumiili ao neshanga ikibipa hange kuukailwa. 53Kuite uwu nuukubipa kusinja utugale uwu neshawakubipa, nuwu nuakusha kusinja utugale uwu neshangawakusha.54Kusinja imatungo aya nuakubipa anga utugale uwu neshanga wakubipa, nuwu nuakusha utugale uwu neshawakusha, uu ezile entambu neandikilwe, "Insha amilwa nukuhung'wa." 55Isha, uu duli wako umolepi? Isha ukolepi uwai wako?56Uwai nua nsha milandu, nengulu amulandu ilago. 57Kuite ilumbi kung'wi Tunda, nuekupeza uuduli usese kukiila Mukulu witu u Yesu Kilisto!58Kuite gwa, alowa akaka nea dada ane, tulimiakomu muleke kuhingieka. Miku ehi itumi umulimo nua Mukulu, kunsoko mulengile kina umulemo wanyu ku Mukulu singa nekanda.
1Itungo ile uhangueli nuutakewe miahueli, anga nemulagiwe mumatekeelo aa Galatia, uu uuu mutakiwe kituma. 2Muluhiku nulang'wandyo nula wiki, kela ung'wi wanyu waike kentu kehi kuleka kusaja, anga nemuhumile. Tendi uu nsoko kina ileke kutula nuuhangueli imatungo nenzile.3Hange nekupika, wehi nemukumsagula, kumuntuma palung'wi nebalua kupumya isongeelyo lanyu uko ku Yelusalemu. 4Hange ang'wi inonee unene kenda gwa, akulongole palung'wi nunene.5Kuite nzile kitalanyu, imatungo nekukila ku Makedonia. Kunsoko kukiila ku Makedonia. 6Ang'wi nahume kikie nunyee ang'wi ukuma imatungo nampepo, nsoko kina muhume kunzaiilya mumuhinzo nuane, pehi nenomile.7Kunsoko singa nsegile kumuona kumatungo makupe. Inge nihuie kikie nunyee kumatungo udu, ang'wi u Mukulu ukungombya. 8Kuite kikie ku Efeso sunga ipendekoste. 9Kunsoko ukiilo ugale utuguwe kunsoko ane, hange akule alugu eedu niakungilya.10Inge itungo u Timoteo nuzile, muoni kinaukole nunyenye muleke kogopa, ukituma umulimo nua Mukulu, anga nekituma. 11Muntu wehi waleke kumela. Mumu ailye munzila yakwe muupolo, nsoko kina wahume keza kungwaane. Kunsoko nsegile waze palung'wi nialunda. 12Itungo ile kutakelwa numuluna witu u Apolo. Aenumutiile umoyo kukila kuagendeela unye palungwi nialuna. Kuite wikalamula waleke keza itungo ile. Atauu, uzile imatungo anga walija ilyoma.13Mutule miho, imeki kisa, mitume anga miagoka, mutule ningulu. 14Inge ehi nemukumatenda mumatende muulowa.15Mulelingile ito nilang'wa Stephano. Mulegile kina aeahueli ang'wandyo uko kuakaya, hange kina aeiekile ienso muwitumi nua uhueli. Nitungo ile kumupepeelya akaka nea dada ane, 16tuli nuupolo kuantu anga ao, nukukela muntu nukuailya imilimo neituma milimo palung'wi nuse.17Hange ndoilwe kiza kung'wa Stephano, Fotunato nu Akiko. Imekile pakianza naza unyenye yemunonee kutula pang'wanso. 18Kunsoko ameloelya inkolo ane niyi nanyu. Kuite itungo ile, alingi iantu anga awa.19Imatekeelo a Asia atumile milamu kung'waanyu. Akila nu Priska amulamukilye mu Mukulu, palung;wi nitekeelo nelekole mito lao. 20Akaka nia dada anaehi amulamukilye. Ilamushi kuulungeli nuutakatifu.21Unene, Paulo, kuandika ite kumukono wane. 22Ang'wi wehi shumuloilwe u Mukulu, inge ikizumi ketule kung'waakwe. Mukulu witu, nzuu! 23Ukende nua Mukulu utule nunye. 24Uulowa wane utule palung'wi nunye mung'wa Yesu Kilisto.
1Paulo, mutuung'wa nuang'wa Yesu Kilisto kualowe ang'wi Tunda nu Timoteo muluna witu, kitekeelo lang'wi Tunda nelikole Kukorinto, nukuahueli ehi mu neakoe mumukoa wehi nua Akaya. 2Ukende utule ukole kitalanyu nuupolo kupume kung'wi Tunda Tata witu nuMukulu u Yesu Kilisto.3Nuakuligwe Itunda nu Tata nua Mukulu u Yesu Kilisto. Nuanso Tata waikende ni Tunda nua ulowe wehi. 4Itunda wekuanji usese munzago yitu yehi, nsoko kina kuhume kuafaliji awe neakoli mulwago, kuuafaliji neangize kufalaja yeyoyeyo ni Tunda aukiilie kuufaliji usese.5Kunso anga uu ulwago lang'wa Kilisto longeeleka kunsokoitu uu uuu nefalaja itu ongeeleke kukiila Kilisto. 6Kuite ang'wi kuagigwa, kunsoko afalaja anyu nuugunwe wanyu. Ang'wi kufalijiawe hange, kunsoko afalaja anyu. Efalaja anyu ekituma milimo kuulimeeli nemukutula palung'wi mulwago kiugigimeeli anga usese gwa nekuagigwe. 7Nuugimya witu kung'waanyu ukole. Kulengile kinaanga uu nemupalung'wi nulwago, kuu uuu mipalung'wi nefalaja.8Kunsoko shakutakile unye mutule miapungu, aluna, kukiila lwago naekukete uko ku Asia. Aekuonewe kukila nekuhumile kukenka, anga kina kiagila anga uhueli nua kikie hange. 9Tai, aekukete ulamuli wansha mitaitu. Kuite nianso aeyukutenda usese kulekekuika uhueli pigulya litu usese, kuleke ite kuike uhueli witu kung'wi Tunda, nueiula iashi. 10Aekugunile usese kupuma mungwanso muushi, nukuuguna hange. kuekile ugimya witu kung'wiakwe kina ukuuguna hange.11Ukutenda uu anga uu unyenye gwa nemukuailya kumalompi anyu. Iteedu akupumya ilumbi kukiila sesa kunsoko akukuilwa nuukende, naekupewe usese kukiila malompi naantu edu.12kuulingela lele: Uwihengi wisigolitu, kunsoko inge kisigo niza, nuuza wang'wi Tunda kina aekendile usese mihe. Kutendile ile lukulu nunyenye, hange singa kikulyo launkumbigulu kuleka gwa ile inge nuukende wang'wi Tunda. 13Shakimuandekila kehi neshamuhumile kukisoma ang'wi kukilenga. Nkete ugimya. 14Kina makulenga iniino. Hange nkete ugimya kina muluhiku lomukulu u Yesu kuukila nsoko anyu kunsoko alogoha lanyu, anga uu nemukulula kitaitu.15Kunsoko aenkete uugimya kunsoko aile, aendoilwe kulenga kitalanyu hanze nsoko kina muhume kusingiilya nsailo nakugendeelwe nkue akabiili. 16Aekusiga kuagendeela itungo nenongoe ku Makedonia. Hange aentakile kumugendeela imatungo nensukile kumakedonia, nehange unye kuntuma unene imatungo nenomile kuu Uyahudi.17Naekusiga inamna eye, itee aekuailya? Itee? Kupanga imakani kuliganeelya niwilekanuli nuakiuntu, nsoko kina nunge "Eee, eee," hange Aah, aah" kitungo ling'wi? 18Kuite anga uu Itunda nuili mutai, shakelunga yehi "Eee" ne "Aaa."19Kunsoko ung'wi ilina, u Yesu Kilisto, nae Silvano, Timoteo nunene aekumambilye mitalanyu, agwe, "Eee" ne "Aah" Kuleke ite nuanso matungo ehi inge "Eee" 20Kunsoko ulang'wi wehi nuang'wi Tunda eze "Eee" mung'waakwe Uuu gwa kukiila ng'wenso kuulunga "Huueli" kuukulu wang'wi Tunda.21Itungo ile Itunda nuekueka usese palung'wi nunye mung'wa Kilisto, hange aukutumile usese. 22Aeuekile ugomola mitaitu hange aukupee ngwaaung'welu munkolo yitu anga uhkueli aeki nikuupegwa panyambele.23Kuleke ite, kamupepeelya Itunda kunihenga unene kina nsoko naefanyilye ndeke kiza kukorinto inge kinandeke kumulemeelya unyenye. 24Iye singa nsoko akugema kigeelya uuhueli wanyu nuunanee kutula. kuleka ite, kuituma palung'wi nunye kunsoko aulowa wanyu, anga nemimekile muhueli wanyu.
1Kute aenamue inino mung'waane unene kina singaae nzile hange kitalanyukuuwai. 2Anga naemumusakeye unyenye uuwai, nyenyu naeuzendoelya unene, kuite yuyu naeulemeigwa nunene?3Aemandikile anga neenitumile nsoko kina itungo nenzile kitalanyu ndeke kuaaligwa nawa naeantendile ndoeligwe. Nketa ugimya kunsoko anyu meehi kina ulowi wane inge ulowi wuwowuwo nemukete unyenye miehi. 4Kunsoko aenumuandekie unye nsoko alwago lukulu, nulwagola nkolo, nukuliholi ledu. Singa aentakile kumusakiilya unye uuwai. Kuleka ite, aendoilwe mulenge uulowa nuamuhati nenukete kunsoko anyu.5Ang'wi ukole wehi nusakilye uuwai, singa usakilye kung'wane du, kuite upikeeli unino - singa kueka utaki kukila - kitalanyu unye mehi. 6Uwu ulamuli wamuntu uyu kuawa needu ukondile. 7Kuite itungo ile kuleka uulamuli, inonee kumusamila nukumupa inkani ninza. Itumi uu nsoko kena waleke kuleng'wa nuukia nuedu.8Kuite ukumutia moyo higeelya uulowa wanyu muegusi kunsoko anyu. 9Eye yiyi nsoko nakuandeka, nsoko kina nihume kumugema nukulenga kina ang'wi mukugomba kela ikentu.10Ange mumusamile wehi, nunene gwa kumusamila umuntu uyo. Ike nekikole kisamile - ang'wi samie keki - kesamiwe kunsailo anyu kuukole nuang'we Kilisto. 11Iyi kena umulugu waleke kutendela uteele. Kunsoko usese singakiapungu. Kumupango wakwe.12Umulango aeuluguwe kung'wane nu mukulu naenzile kukesali ka Troa kutanantya inkani ninza niang'wa Kilisto pang'wanso. 13Ata uu, aenemugila uupolo nuankolo, kunsoko singa aenumuhongile umuluna wane u Tito pang'wanso. Uu nekaaleka nukusuka ku Makedonia.14Kuite walumbwe Itunda nai mung'we Kilisto nkua yehi wekutongeela usese muuduli. Kukiila sese kesa palilya unyunki nuuza nua mahala akwe kunkika yehi. 15Kunsoko usese kung'wi Tunda, inge keunyuki uza nuang'wa Kilisto, ehi muawe neagunilwe nemuawe neakulimeligwa.16Kuantu neakulimeligwa, inge unyunki kupuma nsha sunga insha. Kuawa neakuguneka, inge unyunki nuuza kupuma upana sunga upanga. Nyenyu nukimeka mumaintu aya? 17Kunsoko usese singa anga antu neangiza neegulya ulukani lang'wi Tunda kunsailo. Kuleke ite, kuuza nisigo, kuutambula mung'wa Kilisto anga uu nekutumilwe kupuma kung'wi Tunda, ntongeela ang'wi Tunda.
1Itee manza kikulya unyenyene hange? Shangakulolwe ibada lakielya kung'waanyu, ang'wi kupume kung'waanyu, ang'wi anyu, itee kusingigwene? 2Unyenye lukulu nibada litu nelabaguwe, neandekilwe munkolo yilu, nelengekile nukusong'wa neantu ehi. 3Hange mukigela kena unye mibada kupuma kung'wa Kilisto, nepumigwe nusese neandekilwe singa kuwino ingekunkolo ang'wi Tunda nukole mupango. Shanga iandikilwe migulwa laibada niamagwe, inge muibada ya nkolo yaantu.4Nuwu inge ugimya nekukete kung'wi Tunda kukiila Kilisto. 5Shakikuie usese kudaya kehi kupuma kitailu. Kuleka gwaite, kihuela use kupumile kung'wi Tunda. Inge Itunda naukutendile kuhume kutula kiatungwa ilago nipya. 6Itago ele singa libada inge lankolo. Kunsoko ibada lebulaga, kuile inkolo epumya uupanga.7Itungo ele umulemo nuansha naeusesilwe kuuandeki migulya amagwe aezile kuukulu kena iantu akuisilaeli shanga aiagozile ung'wi ung'wi muusu nuang'wa Musa. Kunsoko eye uukulu nue usu wakwe, ukulu naeukulimansiila. 8Itee, umulimo nuang'waung'welu shanga ukutula nuuukulu kukilane?9Kunsoko anga uwitumi nuaulamuli aeukete ukulu, nkuainga lukulu uwitumi nuatai wehile lukulu muukulu! 10Inge tai kena, eke naekelendile ukulu hauza kigila uukulu hange kukuligwe ite, kunsoko aukulu nuukelinkie. 11Kunsoko anga keke naekekeile aekekele uukulu, kuugeelike kueke nekikole kekulula nuukulu.12Kunsoko hihuie uu, kukete ugimya kulela. 13Kuhetile anga Musa, nauekee ugole muusu wakwe, nsoko kina iantu akuislaeli aleke kulimensiila lukulu kumpelo naukulu naeweze hegeka.14Kuite ulengi miao aeuambilwe. Sunge uluhiku lulu utaji wuwowuwoo heli usagile kuusomi nuilago lakale. Shanaiekilwe ng'walye, kunsoko inge kung'wa Kilisto udu ekuhegigwa kule. 15Kuite ata elelo, kumatungo eki u Musa nuesong'wa, uutaji wikie munkolo yao. 16Kuite umuntu nuemupelukila u mukulu, uutaji wehegigwe.17Itungo ile umukulu inge nkolo. Nekole inkolo a mukulu, ukole widesi. 18Itungo ele usese keehi, palung'wi nuusu nesinga iekiwe uutaji, yeuona ukulu nua Makulu. Kepeulwa mukali awigeeli wuwowuwo nuaukulu kupuma muwihengi ung'wi nua ukulu kulongola kungiza, anga niele kupuma kumukulu nenkolo.
1Kuitegwa, kunsoko kukete witumi uwa, hange anga uu nikusingiiye uukende, shanga kuusuke ekenyuma. 2Kuleka ite, kuihilile inzila yehi niaminyala nizi neyipihile. Singakikie kuwelu, hange singa kulitumela niibe ulukani lang'wi Tunda.3Kuile angwi uutananti witu wipihile, wipihile kuawa nialimie udu. 4Kuusaguli wao nuao, itunda nuaunkumbigulu uwu uapokuuye uulengi wao neshaukuie. Uwigeeli wakwe, shanga akuone uwelu wautananti nua ukulu wang'wa Kilisto, nekilingasiilyo kang'wi Tunda.5Kunsoko singa kiutanantya use, inge Kilisto Yesu anga Mukulu, nusese anga keitumi anyu kunsoko ang'wa Yesu. 6Kunsoko Itunda ng'wenso nae ulungile, "Uwetu ukumileka kupuma mukili." Wamileka munkolo yitu, kupuma muwelu nuamahala naukulu nuang'wi Tunda kuumole nuang'we Yesu Kilisto.7Kuite kukete wiekeli suu muiseme yaulolo,nsoko kena ilengike kena engulu nenkulu kukela inge nang'wi Tunda hange singa itu. 8Kuaga mukala ehi, kuite shakulemigwa. Kuona uaeli kuite shakizuwe nukumala insula. 9Kuagigwa kuite shakulekilwe. Kuugung'wa pihe kuite shanga akulimansiilya. 10Mahiku ehi kunkenkile mumuile witu ensha ang'wa Yesu, nsoko kena uupanga wang'wa Yesu wigelegwa mumeili itu.11Usese nekiapanga mahiku ehi kupumigwe kusha kunsoko ang'wa Yesu, nsoko kina uupanga wang'wa Yesu wigele mumeile itu nakeuntu. 12Kunsoko eye, ensha ekituma umulemo nutaitu, inge upanga ukituma umulemo mitalanyu.13Kuite kukete inkolo yeyoyeeyo nauhueli anga kiki nekiandekilwe. Aenikuie, kuite nekalunga. "Nusese gwa kukwie nukuite gwa kuulunga. 14Kulengile hena uyu naumuiue uMukulu u Yesu ukuiulagwa usese palung'wi nunyee kuukole wakwe. 15Kela kentu nsoko anyu nsoko kena, kuukende nuulongolekile kigela kuantu needuu, isongeelyo longeeleke kuukulu nuang'wi Tunda.16Ite shanga kuusuke ekenyuma. Ataeze kunzi kuubepa, mukali kuutendwa upya luhiku sunga uluhiku. 17Kuugeng'wi uwu nuukupe, ulwago ulu lupepeele lukuunoneelya usese kunsoko aukale nuulito nuankulu nuukeile ugemeeli wehi. 18Kunsoko shakugozile imaintu nigee, inge kunsoko amaintu neshangaigee. Imaintu nekuhumile kumaone itungo udu, inge imaintu neshangaigee. Imaintu nekuhumile kumaona itungo udu, inge imaintu neshanga igee akale.
1Kulengile kene anga umuula nuaunkumbigulu nekikie mung'wanso wibipa, kukete ito kupuma kung'wi Tunda. Inge ito neshalenonigwe kumekono akiuntu, inge ito lakale, umonulinde. 2Kunsoko mito ele kilwale, kezaa kukete nsula kuimbwa nulikalo litu kilunde. 3Kezaa kukete nsula kunsoko kuele kunsoko akutugala singa kuigela kutula kekefue.4Kutai lukulu itungo nekukole mito ele, kealwae kulemeigwa. Shakutakile kulugulwe. Kuleka gwa ite kuloilwe kutugalwa, nsoko kena eke nekekule kehume kumilwa nuupanga. 5Uyu naeukunoneeye usese kukentu eke inge Itunda, naeukupee usese inkolo anga kilingasiilyo haikinejipembilye.6Kuite gwa mutule nuugimya mahiku ehi. Mutule miho (mogoze) kena imatungo nekukole mito ekemuili, kukole kuli nu Mukulu. 7Kunsoko kuugendei keuhueli, singa kuakuona. Kuite kukete ugimya. 8Inge iza kutule kuli kumuili mito palung'wi nu Mukulu.9Kuite kuituma kutula isego litu, anga ezekukole kito angwi kuli, kumuloelye nuanso. 10Kunsoko kusija keehi kuuona ntongeela itunda la ulamuli nelang'wa Kilisto, nsoko kena kela ung'we wao wahume kusengilya eki nekegombekile kumakani nazatendekile kumuili, angeze kuuza ang'wi kuubi.11Kuite, kuulenga uwoa nua Mukulu, kuaaluta eantu, uu nekile, yegeelekile ng'walyi ni Tunda. Nihuie kena malengagwa mumasigo anyu. 12Shakugema kumupepeelya unye hange kuugoza usese angwi kiatai. Kuleka gwa ite, kuumupa unyenye nsoko akitogola kunsoko ilu, nsoko kena kuhume kutula nukususha kuawa neakilogola kukiila wigeeli kuite singa ike nekekole munkolo mukali.13Kunsoko angeze kapulwa numahala, inge kunsoko ang'wi Tunda. Hange anga kupuma mumahala itu napikiie, kunsoko anyu. 14Kunsoko ulowa nuang'wa Kilisto ukuulula, kunsoko kuhuieela: kena muntu ung'wi aukule kunsoko aantu ehi, nukuuu ehi akule. 15Nu Kilisto aeukule kunsoko aantu ehi, nsoko kenaawa neikie aleke kikie hange kunsoko aoenso. Kuleka ite kusinja ikie kunsoko akwe huuyu naukule hange wikaiulwa.16Kunso eye, kanziilya itungo leli nukulongoleka shakunilamula umuntu anga uugeeli wakwe nua keuntu, alezeapo pang'wandyo aekumugozile u Kilisto kuugozi wuwu. Kuite itungo ele shakumulamila wehi kundogoilyo eye hange. 17Kuite angeze muntu wehi ukole mukati ang'wa Kilisto, nuanso keumbe kepya. Imakani nakali akeile. Goza aina mapya.18Imaintu aya ehi apumile kung'wi Tunda. Aeukuhungila usese kung'waakwe ung'wenso kukeela uKilisto, hange wakupeza witumi nuakuhunga. 19Ite ukulunga, mung'wa Kilisto, Itunda ukuuhunga uunkumbigulu wakwe ung'wenso, singa kualya ulutumo lao mung'waao. Uhumile kitaitu ulukani lautungi.20Kuite kusaguwe anga keemeli ang'wa Kilisto, anga kina Itunda aukituma ulongoleki kukiila sese. Kumupepeelya unyenye kunsoko ang'wa Kilisto: mulanulwe kung'wi Tunda! 21Aeuutendile u Kilisto kutula isongeelyo lamilandu itu. Nuanso ng'wenso shaae witumile imilandu. Aewitunule ite nsoko kukume kutula tai ang'wi Tunda kukeela ng'wenso.
1Nukuite kitume milimo palung'wi, kumupepeelya unye muleke kusingililya ukende nuang'we Itunda nekanda. 2Kunsoko ulungile, imatungo nagombekile aenekusa kung'waanyu, nukuluhiku lakugunwa nenumu aenumuaeye. "Goza, epaino inge matungo nagombekile. Goza itungo eleluhiku lakugunwa. 3Shakueka igwe lakugilya ntongeela amuntu wehi kunsoko shakuutakie uwilumi witu wize kulukumo nulubi.4Kuleka gwa ite, kuigoza usese kuntendo yitu yehi, kena keitumi ang'wi Tunda. Keitumi akwe kuudu nuakugomba kagigwa, nzago, ukaku nualikalo, 5kukuwa, itungo, ubulugwi, kituma imelemo kukinyangulu, kuulya utulo uutiku, nemunzala, 6numuwelu, upolo, ukende, nukugwa ung'welu, nemulowe nua tai. 7Keituma akwe mulukani latai, kungulu ang'wi Tunda. Kukete milahilo atai kunsoko amukono nuakigoha nuwu nuankigi.8Kuituma umulemo kuukuligwa nukumelwa, kugiligwa nukupegwa lukumo. Kusemewe kena keeteele kunu kea tai. 9Kuituma umulemo anga shanga kutengikile hange kulengekile iza tai. Kuituma umulemo anga kiakunsha hange, Goza! kukeli kuikie. Kuituma umilemo anga kuulamulwa kunsoko antendo yitu kuite singa anga nialamuewe kunsa. Kuituma umulemo anga kukete ukia, kuite mahiku ehi kukete ulowa. 10Kuituma umulemo anga heaula, kuite kuugolipya neangiza. Kuituma umulemo anga kenashakuulija anga kentu inge kumbi kela kentu kitu.11Kuligitilye etai ehi kitalanyu, Iakorintho, ninkolo yanyu ilugukile kuugale. 12Inkolo yanyu singa igiigwe nusese, inge nugiigwe nuusegi wanyu unyenye. 13Itungoele kikila kutai kuligitya anga kuang'enya - kiguli inkolo yanyu kuugale.14Muleke kutula palung'wi nawa nesinga akuie. Kunsoko ukole upalung'wi kee kuawa nea tai nawa neashapu? Hange ukole upalung'wi kee kuwelu nekiti? 15Wigombi kee Ukilisto nuhumile kutula nuwenso nu Beliari? Ang'wi nuanso nuhuee ukete nekiule nekeniino palung'wi ninyu nushuuhuie. 16Hange ukole wigombi kee nuukole mutekeelo lang'wi Tunda niaduduu? Kunsoko use kitekeelo lang'wi Tunda numupanga, anga uu Itunda nautambue. Kikie mung'waao nukugenda nienso. Kutula ni Tunda wao, nienso akutula antu awe.17Kuite, pumi mung'waao, hangi mulemanuke nienso ulungile umukulu. Muleke kuambe nikibi, hange kumusingiilya unyenye. 18Kutula neTata wanyu, nunyenye mukutula meanaane niakigoha naa niakilima," Ulungile u Mukulu nuakale.
1Alowa ane, kusoko kukele ulagwi uwa, alikielye usese kikani nilekumile kuushapula imiili ninuinkolo. Hange kuudume uwelu kuuwoa nuang'wi Tunda.2Leki ilyoma kunsoko anyu! Kukeli kumutumuile muntu wihi. Shakumulemaaye muntu wihi. Shakigolepilye kunsao amuntu wihi. 3Akulunga ele singa kunisusumilya. Kunsoko nalungekena mukole mitaitu, kitaitu usese kuusha palung'wi nukikie palung'wi. 4Nkete ugimya ukulu mung'waane, hange kitogola kunsoko anyu. Nizuwe nuulowa sunga mulwago litu lehi.5Aekizile Kumakedonia, imiili itu aemegila anga usupi. Kuleka ite, aekagile kunkika yehi kukuwa embita kunkika akunzi nu woa kunkika namunyumba. 6Kuite Itunda, nuekuila inkani ninza kuawa neamaile insula aeukuie iza kung'wa Tito. 7Singa aekiza kungwaakwe udu kena Itunda aukuie iza aeituile gwa uuza uo uiito nausingiye kupuma kitalanyu. Nuanso aukuie ulowa nuukulu nemukete ukia wanyu, hange naza mukete uuaeli kunsoko ane. Uu natula nuulowa kukila.8Ateze ibada lane aelemusakeeye kusega, unene singa kukuila engali, kuite kukuela engali itungo naenune ibada nelanso aelemutendile unyenye mekatula nuukie kuite aemukete ukia matungo makupi. 9Itungo ele ndoilwe, singa kunsoko amulide lwago, kuite nsoko aukia wanyu wikamuhugeelya kuungama. Aemuligigwe nuukia wang'wi Tunda, uu aemagigwe singa nekanda kunsoko ilu. 10Kunsoko uukia wang'wi Tunda wileta kuungama wipikeelya uguni eze kulile anga ngali. Uukia wamihe, ata uu wileta nsha.11Ugozi uukia wang'wi Tunda aeutugisilye upikeli kee nuukulu mungwaanyu. Aeule uupikeeli naeukulu mung'waanyu kigeela kena aemiagila anga igazo. Aeuli uwai wanyu naeukulu, woa wanyu, ensula anyu, kinyangulu kanyu, ne nsula anyu kugoza kena itai inonee igele! Kukela ikani migeelya unyenye kutula miagila anga igazo. 12Ateze aemuaandikie unyenye, singa aenumuandekie nsoko alutumo, hange singa kumuntu nuagigwe nuudobu, mandikile nsoko kena etai, ankolo yanyu kunsoko anyu itu ehuma kulengika kitalanyu ntongeela amiho ang'wi Tunda.13Kunsoko eye kena huelwe iza. Muwongeeli nuakuelwa uza witu usese kuloilwe gwa, ata kukila ulowa nuang'wa Tito, kunsoko enkolo akwe aeiloeigwe nunyenye meehi. 14Kunsoko ang'wi aembogoe kung'waakwe kukeela nyenye, aenemugila anga minyala. Kensengelima kakwe, ang'wi udu kela lukani naekululigililye kitalanyuaelatai, uwihumbuli wanyu wilu kukeela nyenye kung'wa Tito neigeeye kena tai.15Ulowa wakwe kunsoko anyu ukulu kukila anga uunukembukile ugombi wanyu wihi, naimumusingeeye nuanso kuwoa nukukagata. 16Ndoilwe kunsoko nkete ugimya nuukondile mukati anyu.
1Kuloilwe unyenye mulenge, akaka nia dada kuukende wang'wi Tunda nuupumilye mumatekeelo a Makedonia. 2Matungo nigeng'wa nikulu nelalwago, udu nuaulowa wao nuongeeleki nuauhimbe nuao waluga ugole ukulu nuaukende.3Ung'waao kihenga kina aeapumilye anga naiahumile, hange ala nukukila naiahumile. 4Nukuulowi nuao ienso kuupepeelya kuudu, aeakulompile kunsoko aupalung'wi muitumi uwu kuahueli. 5ite singa yigee anga naikusegile, kuleka ite, ng'wandyo aeipumilye ienso ku Mukulu. Hange akipumya ienso kitaitu kuulowa wang'wi Tunda.6Ite aekumupepeeye u Tito, naeukondile kanziilya umulimo uwu, kuleta muukondi ukende uwu mung'waanyu. 7Kuite unyenye mukete maintu edu - muuhueli, muntambu, mumahala, kenyangulu, nukuulowa wanyu kunsoko anyu. Ite kendegeeli unye kena mukete ukende du mutendo eye.8Kulunge ile singa ilago. Kuleka ite, kukinga ile nsoko akugemeelya lukulu nua ulowa wanyu kuugemeelya munsula aantu needu. 9Kundogoilyo mulengile ukende nua Mukulu witu u Yesu Kilisto. Ateze aemugole, kunsoko anyu muhimbe nsoko kena kukiila uhimbe wakwe muhume kutula miagole.10Mikani ele kumupa usigi nukumuailya. Ng'waka ung'wi nuukeile, shanga aemanzilye udu kituma ikani. Kuite aensumbeye kulituma. 11Itungo ele lipikeeli. Anga uu udu naekusumbeye nisego lakituma, hange, itee, aemuhumile gwa kuleleta mumaeli mugeeli nua uhumi wanyu. 12Kunsoko mukete nsula akituma entendo eye, inge ikani iza hange legombekile. Kusinja lemeke migulya aile nukete umuntu, singa migulya laeki numugila umuntu.13Kunsoko umulemo uwu singa kunsoko kina neang'wi ahume kulija ubahu nu nyenye muhume kulemeeligwa. Kuleka ite, itule sawasawa. 14Udu wanyu imatungo nitungeli ukuaelya kueke nulakile. Ite uu gwa nsoko kena udu nuao ahume kuailya uula wanyu hange kena atule sawasawa. 15Ite inge anga niandekilwe "Nuanso nukete nedu mugila anga kentu kehi nekesagile nung'wenso nukete keninoo mugila anga uula wehi.16Kuite walumbwe Itunda, naiuekie mukati ankolo ang'wa Tito inkolo yeyo yeyoo nakinya ngulu kakukela ninkete kunsoko anyu. 17Kunsoko singa anga udu ausingiiye imalompi itu, ingegwa aukete kinyangulu palung'wi nemalompi nanso auzile kitalanyu kuugombi wakwe ung'wenso.18Kumutumile palung'wi nuyo umuluma nukukuligwa mumatekeelo kunsoko amulemo wakwe nuakutanantya inkani ninzinza. 19Singa uu udu, kuite gwa ausaguwe nematekeelo kulongola nusese kulekenka muianza yedu ikani ele nelaukende. Ite inge kuukulu nua Mukulu ung'wenso kunsula itu nakuaelya.20Kuinega itule kena inonee kisusumya kukeela sese nukukeela ukende uwu nekuukenkile. 21Kuuhola ukendegeeli kituma nekekukuligwa, singanga ntongeela a Mukulu udu, kuite gwa ntongeela aantu.22Hange kumutuma umuluna nemungiza palung'wi nienso. Kamugemela nkua yedu, hange kamuona ukete nsula nsoko amilemo du. Ata itungo lele ukete kinyangulu kukila kunsoko augimya nuukulu nukete mukali anyu. 23Kumpola niang'wa Tito, nuanso wipalung'wi nunene hange mituma nutemo miane kunsoko anyu. Anga kualuna itu, akutung'wa nematekee3lo. Ikulyo kung'wa Kilisto. 24Ite alageeli uulowa wanyu, hange mualagiile mumatekeelo nsoko awiloli witu kunsoko anyu.
1Kukeila muwitumi kunsoko ahueli, inone lukulu kung'waane kunuandekila. 2Nengile munsula anyu, nai nilogoee kuantu nia kumakedonia. Aeneaiye kene u Akaya ugombile kupumiila ung'waka naeukeile. Insula anyu aatia moyo eduao kituma.3Itungo ele, natuma ialuna nsoko kena uwilogoli wilu kukeela nyenye uleke kulula nekanda, nensoko kena azamezee konda, aemezeetula anga naenungile. 4Ang'wi shanga uu, ang'wi muntu wihi nuakumakedonia angawize palung'wi nunene nukumuhanga shamugombile, aekeze hung'wa nunyala - sunga kulunga lehi kunsoko anyu - kunsoko nemugimya kukila mungwaanyu. 5Ite aenune kina nsanilye kuapepeelya aluna kiza kitalanyu nukituma unoneeli nuakukaya kunsoko azawadi naemuiwe. Ite inge uu nsoko kena itule ikondile anga ukembetwi, hange singa anga kentu nekilagilwe.6Isego inge sile, umuntu nuetemele usheenyi wiogola usheenyi gwa, hange wehi nuetemela usheenyi wiogola usheenyi gwa, hange wehi nuetemela kisigo lakukembelwa wiogole kukembetwa gwa. 7Inge hange kela ung'wi apumye anga uu nusigile munkolo akwe. Inge nung'wenso alekekupumya kuukia ang'wi kusingigwa. Kunsoko Itunda wimulowa uyu nuepumya kuulowa.8Ni Tunda uhumile hongeelya uukembetwi kunsoko anyu, kunsoko kena, kukela itungo, mumakani ehi, muhume kongeela kela entendo ninza. 9Anga uu niandekile: "Wauhola ugole wake nukuapa iahimbe. Itai akwe isaga ikale."10Nung'wenso nuepumya embeu kumutemeli numukale kunsoko andya, ukupumya gwa nukongeelya embeu anyu kunsoko akulowa. Nuanso ukongeelya imaogola atai anyu. 11Mukugolepa kukila nsoko kena muhume kutula meakende. Ite yukuleta ilumbi kung'wi Tunda kukiila sese.12Kituma uwitumi uwu singa anga yukutomolya udu uula nuahueli. Wongeelya intendo yedu gwa neyilumbi kung'wi Tunda. 13Kunsoko kugemeeligwa kung'waanyu nukigeela kuwitumi uwu mukumukulya Itunda gwa kugomba nukutambula kung'waanyu inkani ninziza nian'wa Kilisto. Mukumukulya Itunda gwa kuukende nuaupegwi wanyu kitolao hange kela ung'wi. 14Amuketee nsula, hange akulompa kunsoko anyu. Akutenda ite nsoko aukende ukulu nuang'wi Tunda nuukole mung'waanyu. 15Ilumbi letule kung'wi Tunda kukepegwa kakwe nesinga keligilyika!
1Unene ne Paulo, unene kumupepeelya kuupolo nuang'wa Kilisto. Unene nemupolo itungo nenhole ntongeela anyu, kuite nkete ugimya kitalanyu itungo nenkole kuli nunye. 2Kumulompa unye kena, itungu nenkole palung'wi nunye, shangakutula nuugimya itungo nekuagilya awa neasegile kena kikie kemuile.3Kunsoko ataeze anga kuugenda kimuili, shanga kikua embita kimuili. 4Kunsoko iyege nekutumela kikuila singa yamuili, kuleka ite ikete ngulu ung'wi Tunda kubipya ukulu. Yukuheja lukulu udui nuakubepya.5Inge kuubepya kehi nekikete uuhumi nekikulya ntongeela ang'wi Tunda. Kuuletenda mateka kukela uhumi nukumugomba Ukilisto. 6Hange kuulija ugombinuakulamula kela intendo nimbe, nkua udu ugombi wanyu nuukutula wakonda.7Goza eki nekikole ng'walye ntongeela anyu ang'wi wili ukupepeleka kena nuanso wang'wa Kilisto, nuikembushe nuanso ung'wenso kena anga uu udu nuile wang'wa Kilisto, ite uu nusese kile gwa. 8Kunsoko atanitogole inino udu kukeela uhumi witu, nu Mukulu aupumilye kunsoko ilu kumuzenga unyenye singa kumubipya, singa kuona imenyala.9Singa ndoilwe ele ligele kena kumutumbaunye kumabada ane. 10Kuite antu ang'wi elunga, "Ibada yakwe itaki hange ikete ngulu, kuite nuanso munegetu ekumuili Inkani yakwe singa inonee kutegeligwa."11Embu iantu anga awa nealengile kena lehi nekutambula kibada itungo nekukole kuli, inge anga uu ite nekika tende itungo nekukole pang'wanso. 12Shakinzu nkuli du anga kilingeile usese ang'wi kigemela usese nawa neikulya ienso. Kuite neigemeelya ienso kukela ung'wi wao, agila anga mahala.13Usese, ata uu, singa kuitogola kukeela membi. Kuteka ite, kutenda uu udu mumembi izi ni Tunda ukupimie usese, membi niigeile kuli anga nianyu niele. 14Kunsoko usese shanga aekiongeeye naekumizee unyenye. Ae kiang'wendyo kupika kuukuli anga nuanyu kunsoko ang'wa Kilisto.15Shanga kiloiye kukeela membi kumilemo aangiza. Kuleke ite, kuhuie uhueli wanyu uukuli wakwe kena ikianza kitu nehamelemu kekugalempigwa lukulu hange keli mumimbi lukulu. 16Kuhuie kuile, nsoko kena kuhume kutanantya ulukani ata mumekoa kukila nanyu. Shanga kuutogola kukeila milimo nekitung'wa muianza nungeza.17"Kuite wehi nuitogole, nuitogola Mumukulu." 18Kundogoilyo singa uwo nuigeela ung'wenso ukigela. Inge uyu nu Mukulu wimigelya.
1Kupepelya kene munindeele unene muupungu. Kuite kutai mukunindeila unene. 2Kunsoko nukete uwelu kung'waanyu. Nkete welu kung'wi Tunda kunsoko anyu kupuma naenemuie muwileni nuamusungu ung'wi. Aenumuie kumuleta unyenye kung'wa Kilisto anga munanso numuza.3Kuite nogopile kena kuuli, anga enzoka naeimukongee u Eva kuuteele wakwe imasigo anyu ahumile kupeulwa kule kupuma mikulyo lukulu niza kung'wa Kilisto. 4Kunsoko kukelengasiilyo kena muntu wekiza nukutanatya u Yesu mungiza singa anga uyu nekumitanantilye. Ang'wi kukilengasiilyo kena musengeelye utananti ungiza shanga - uwu nae musingeiye. Mulindeile imakani nanso iza ikondile.5Kunsoko kusaga kene unene singa nepalung'wi muawe nea pihe kuawa neakitangwa aluung'wa neaza. 6Kuite ateze unene singa manyisigwa kupumya ulusimu, kutile ite mumahala. Kukela lehi kumakani ehi kutendile ite kulengika kung'waanyu.7Itee, aenitumile mulandune kisimya unene nsoko unyenye muhume kuhumbulwa? Kunsoko aetanantya kuwidesi inkani ninziza niang'wi Tunda kung'wa anyu. 8Aeneahegeeye imatekeelo nemangiza kusingeilya uaeligwa kupuma kitalao nsoko kene aenihumile kumitumila unyenye. 9Imatungo nae nkole nunyenye aenkole muula, singa aenumuhumieye wihi. Kunsoko uula wane aeukondigwe nea luwa naeazile kupuma kumakedonia. Mukela kentu nigiiye unene kuleka kutula nemuligo kunywaanyu, hange kulongoleka kutenda uu.10Anga itai nang'wa Kilisto neli mukali ane, kunu kikulya kung'waane shanga yukukilegigwa munu muakaya. 11Kunekee? Kunsoko singa numuloilwene? Itunda uine numuloilwe.12Kuute ehe nekituma, kitumagwa kituma nsoko kene nihume kugilya lyoma a awa neahete insula ilyoma kena anga nekile mukeko kikoo neakiloelya. 13Kunsoko iantu ao inge atuung'wa auteele hange itunu neakulongopa. Akipiula ienso ang'wa Kilisto.14Neli singa ikuelwa, kunsoko ata umulugu wipiule ung'wenso anga malaika nua welu. 15Iye kutile anga ikuelwa nikulu anga itumi akwe gwa kipiule ienso anga itumi atai. Ugeeli wakwe yukutula anga intendo yao nieli.16Kutunga hange: Inge waleke kutula muntu wehi nukusiga unene nemupungu. Kuite anga mutende,nsingilye unene anga nemupungu nsoko nihume kikulya iniino. 17Iki nekulunga kunu kihuela kuwikumbuli nuakemuile nuku Mukulu. Kuite kuligitya anga nemupungu. 18Kunsoko iantu edu itogola ike muili, kitogole gwa.19Kunsoko aemuhoilwe nuulowa kuupungu, unyenye lukulu mukete mahala! 20Kunsoko mukukolwa numuntu anga wauike muutung'wa, anga musashe wisapateli mung'waanyu, anga wamutumele unye kunsailo akwe, anga wieke migulya, angwanga wamukue muusu. 21Kulunga kuminyala itu kena usese kiaitula heanegetu lukulu kituma ite. Ikele hange wehi anga wabunange - kuligitya anga nemupungu - nunene goa kitogola.22Itee, neanso Ayahudi ne? Nunene inge uu. Itee, neanso Aislaeli ne? Nunene inge uu. Itee, Neanso utuungwa wang'wa Ibulahimu ne? Nunene inge uu. 23Itee, neanso itumi ang'wa Kilisto ne? (Kutambula anga mpulilwe ne mahala) Unene inge kukela. Nkule ata mumelemu nemikaku lukulu, kule kukile niitungo, kukuwa nekutile anga ngele, nukuluta pakupe nensha.24Kupuma kuayahudi nsingeye nkua itaano, "mapigo makumi anne kuheja ling'wi." Nkua itaatu aenkuilwe milanga. 25Nkue eng'we aenkuilwe magwe. Nkue itatu mponee inino kusha mumeli. Ntumie utiku nu mung'wi mubahali neng'walye. 26Nekatula nemilinzo apakupi pakupi, kuponela ininoo mumiongo, kuponela iniino mualugu, kuponela iniino muantu ane ienso, kuponela iniinoo kuantu amakikupuma kuponela iniino muisale, kuponela iniino kupuma mualuna nealeele.27Aenkule mumulemo ukaku hange mulikalo nulukaku, muuliku widu shanga aenelala, munzala ne nyota, kua yedu kufunga, mumpepo nekipwi. 28Kuleke naye nemangiza, ukole usukung'wi nuakela luhiku kunsoko ane imasigo ane kunsoko amatekeelo. 29Nyenyu numunegetu, nunene singe nemunegetune? Nyenyu nusakilye numungiza kung'wa mumilandu, nunene shanilwalane mukati?30Ang'wi kusinja nitogole, kitogole kukeela ehe nekulagiila unegetu wane. 31Itunda nu Tata nu Yesu nu Mukulu nuanso nuekuligwa ikale, ulengile hene unene singa kukongela (kulongopa).32Uko kudameski, mukulu nua mukoa pihe amutemi Areta aekuunga ikesale nekakudameski nsoko akumamba. 33Kuite nekaikwa munkapu, kukiila kidilisha kukeila mikiligo, nekaponela inino kuhega mume kono akwe.
1Kusinja nitogole, kuite kutile nekekongeeli ligwa nelo nelanso. Inge kulongoleka mumaono nema nuukunukuilwa kupuma kumukulu. 2Numulengile umuntu ung'we mung'wa Kilisto mumyaka ikumi leng'wi numunane nekiile - nemuile, ang'wi kunzi amuili, unene singamine, Itunda uine - ausapuwe migulya milunde lakataatu.3Hange nengile kena umuntu uyu - angeze kumuili, ang'wa kunzi a muili, unene singa mine Itunda uine - 4aeuhoilwo migulye sunga kuparadiso nukija imakani awelu kukila kumuntu wehi kuletambula. 5Kunsoko amuntu anga uyu kitogola, kuite kunsoko ane unene singa kitogola, kuleka unegetu wane.6Anga ndowe kutogola, singe aenamupungu, kunsoko ae kuligilya etai. Kuite kuleka kitogola, nsoko kena waule nua kusinga lukulu nanso kukela nekekigeela mung'waane, ang'wi kija kupuma kung'waane. 7Singa kitogola gwa kunsoko aukunukuilwa nua ukuilwe kuile singa kutula nelogoha, elija ae leikilwe mumueli wane, muluung'wa nua mulugu kumbuluga unene, singa ae nzetula nuwihumbuli.8Nkua itaatu ae numupepeeye umukulu kunsoko aeli nsoko nuanso waheje kupuma kung'waane. 9Nung'wenso wikambile, "Uukende wane ukondile kunsoko ane. Kunsoko engulu igela muunegetu. Uuu, azanzee sumbiilya lukulu kitogola lukulu munegetu wane, nsoko kena uuhumi nuang'wa Kilisto uhumi wikie mung'waane. 10Kuite nkondile nsoko ang'wa Kilisto, munegetu, mutukelwi, mulwago, mukagigwa, mumasigo. Kunsoko itungu nenkole muunegetu, hange nkete ngulu.11Unene naina nemupungune! unyenye aemunsingilye kueke, kunsoko angeze ae munkuiye umenunyenye. Kunsoko singa ae numuula lukulu kuatuungwa - aza ateze une singa kintu. 12Ilengasiilyo yatai ni niyaatuung'wa ae itendekile katekate anyu kuigigimeeli, ilengasiilyo niaukuilwa nintendo nu nkulu. 13Kuule nae mutuile miasanigwa nea pihe kukela imatekeelo nasagile, singa ae nemuligo kitalanyu? Munsamile kigazo ile.14Goza unene nkondile kiza kitalanyu nkua itaatu. Singa ana kutula nemuligo kitalanyu, kunsoko singa ndoilwe, nekanyu. Numutakile unye. Kunsoko iang'enya kuika usagi kunsoko aleli. Kuleka ite ialeli yianonee kuike uusagi kunsoko ang'enya. 15Kulowa lukulu kutumila nukutumilwa kunsoko amoma anyu. Ang'wi nealoilwe kukela, inonee mundowe uninoo?16Kuite ang'wi uu, singe kumuhumiilya muligo unyenye kunsoko kena unene nemuhugu kukela, unene yuyu nae umuambile unye yatula anga ae nemuligilye kuuteele. 17Itee, ae nihoile kitumela nsailo kuwehi nae numutumile kitalanyu? 18Ae numupepeeye u Tito heza kitalanyu, hange nekatuma numuntu umuya palung'wi nuyo. Itee, u Tito ae umitumie nsao yedune? Itee singa ae kugendile inzila yiyoyiyo ne? Itee, singa ae kugendile impambatilyo zizo zizo ne?19Musigile kena imatungo aya ehi ae kuinena usese udu kungwaanyu? Ntongeela ang'wi Tunda nukung'wa Kilisto, aekenda tambula kela ekintu nsoko akumuzenga unyenye.20Kunsoko nogopile kena nene ikiza nikumile numuulye unye anga uu insula ane. Nogopile kena muhumile muleke kundija unene anga nemukete insula. Nogopile kena muhumile kutula nuudui, wetu, wigeli nuautaki, nsula au winyene, witegeli, logoha, nuwilei. 21Nogopile kena nekusuka hange. Itunda wane uhumile kumpa upolo ntongeela anyu. Nogopile kena nikumile kulija ukia widu kuawa nei tumile imilandu kuleka itungo ile nawe nesinga ae aungamile uube, muukosi nemakani ansula neematenda.
1Iye nkua aka taatu keza kitalanyu "Kela usemelani kusinja uzengwe nuwigeeli nua kueli abiili ang'wi ataatu. 2Nakondya kulunga kuawa nei tumile imilandu nukuangiza ehi imatungo nae nkole kungwanso nkue akabiili, kulunga hange: Nenekiza hange sunga kumigigimiilya.3Kumuila unye ele kunsoko muhuduma uhueli kena Ukilisto ukutambula kukeela nene. Nuanso singa munegetu kitalanyu, kuleka ite, nuanso ukete ngulu mukati anyu. 4Kunsoko ae upagekilwe kuunegetu, kuite ukole mupanga kungulu yang'wi Tunda. Kunsoko usese gwa keanegetu mukati akwe, kuite kuita kuikie nuyo kungulu yang'wi Tunda muuang'wi anyu.5Igoze uewe uone ang'wi wimukono muhueli. Igemeelye uewe. Shamukulengana kena u Yesu Kilisto ukole mukati anyu? Nuanso ukole, ang'wi shanga uu mukile higeeligwa. 6Hange nkete ugimya kena unye mukulenga kena usese shanga ae kuhitilwe.7Itungo ile kulompa kung'wi Tunda kena muleke kuhume keki nekibi. Singa kulompa kena kuleke kuhuma kigeela kukeile migeng'wa, kuleka ite kuigela anga kulengilwe igemo. 8Kunsoko usese singa kuituma keki hensengelima katai, kuite nsoko atai udu.9Kunsoko kuloilwe imatungo nekukole keanegetu nunye mukete ingulu. Kuulompa gwa kena muhume kutendwa mupikeeli. 10Kumaandeka imakani aya imatungu nenkole kule nunyenye, kunsoko kena imatungo nenkole palung'wi nunye singa ndoilwe kigeelya uutaki kung'waanyu. Singa ndoilwe kigeelya uhumi nua mukulu nae umpee unene nemuzenge hange siga nemubipye pihe.11Ite gwa, aluna nea goha nawe nia sungu, lowi itumi imelemo nsoko akususha mupegwe umoyo, migombye unyenye kua nyenye, nukie mupolo, hange ni Tunda nua ulowa nuupolo ukulula nunyenye palung'wi. 12Ilamushi kela ung'wi kulungeli nua welu.13Ahueli ehi atumile nulamu, amulamukilye. 14Ukenda nua Mukulu u Yesu Kilisto, ulowa wang'wi Tunda, nuu palung'wi nuang'weug'welu utule palung'wi nunye mehi.
1Unene ni Paulo mutuung'waa. Unene shanga nimutuung'waa kupuma ku ana adamu ang'wi kukiila ku ana adamu,kuiti kukiila kung'wa Yesu Kristo ni Itunda Tata nai umiukilye kupuma kuashi. 2Palung'wi ni aluna ihi nu nene, kumakilisilya imatekeelo a ku Galatia.3Ukende utule kilanyu nu ulyuuku nu upembeeye kung'wa Itunda Tata witu nu Mukulu uYesu Kristo. 4Nai wipumilye mukola kunsoko a milandu itu iti kina akugune ni matungo aya na ubii. Kupuumila nu ulowa nuang'wa Itunda witu hangi Tata. 5Kitalakwe itule ikulyo i kali na kali.6Ni kenda kuilwa kina mukenda kaya kupilukila mu nkani ninza ingiiza, nienda kuilwa kina mukupilukila kuli kupuma kung'waakwe ng'wenso nai umitangileku ukende nu ang'wa Kristo. 7Kutili nkani ninza ni ingiiza, kuiti akoli antu ang'wi ni akumusasha unyenye ulwago nu kulowa kukaila nkani ninza ni ang'wa Kristo.8Kuite ga anga ize usese ang'wi amalaika kupuma kilunde wikatanantya kitalanyu nkani ninza isa nu ulo nai kutanantilye kitalanyu, nu a zung'we. 9Anga nai kaligitya un'gwandyo, ni itungili kuligitya hangi, ''Anga ize ukoli muntu nuikatanantya kitalanyu inkani ninza isa nizi naza muisingilye, nu azung'we''. 10Ku uu itungili kuuduma ukamikiilyi nu a antu ang'wi Itunda? Anga ize nongolekile kugema kualoeelya ana adamu unene shanga ni munyamilimo wang'wa Kristo.11Muluna, ndoilwe unye mulinge kina nkani ninza naza niitanantilye shanga ipumiie ku ana adamu. 12Shanga ai ni nusingiiye kupuma ku muntu, ang'wi shanga manyisigwe, Badala akwe , ai ituile inge ku ukunukulwa nu ang'wa Yesu Kristo kitalane.13Makonda kija migulya u likalo lane nu la kunyuma mu ikumbiko ni la ki Yahudi, iti nai natuilee kulaja ku utaki ilekeelo lang'wi Itunda kukilinkiila uugemeeligwa nu kulilimilya. 14Ai natulaa nongolekile mi ikumbiko ni la Kiyahudi kukiliila i a luna ane idu Ayahudi. Ai natulaa ni kinyangulu lukulu mu logo nu la aTata ane.15Ku ite Itunda ai uloeeigwe nu kumbagula unene kupuma mu nda ang'wa ia. Ai unintangile unene kukiila ukende nu akwe. 16Kumukaminkiilya ng'wana nu akwe mukati ane ili kina numutanantye ung'wenso mukati a antu nia mahi. Hangi shanga ai ndumile anga usigigwa nu a muili ni sakami. 17Hangi shanga ai nankie kulongola ku Yerusalemu ku awa nai atulaa atung'wa ze ikili une. Badala akwe nikalongola ku Uarabuni ni panyambele kusuka ku Damesiki.18Uugwa kukila i miaka itaatu ai nankie kulongola ku Yerusalemu kumiumba umbila u Kefa, ni kikie nu ng'wenso mahiku ikumi na ataano. 19Kuiti shanga nikihenga i atung'waa ni auya kwaala Yakobo, muluna nu a Mukulu. 20Goza, ntongeela ang'wa Itunda, shanga kukongela ku iko ni kukikilisa kitalanyu.21Uugwa nikalongola ku mikoa a Shamu ni Kilikia. 22Shanga ai ntuile manyikile ku miho ku matekeelo a ku Uyahudi ayo nai atulaa mu ng'wa Kristo. 23Ku iti ai atulaa akigiilya udu, ''Nuanso nai watulaa ukuaja itungili ukutanantya uhuili nai watulaa ukuugazanja''. 24Ai atulaa akumulumbiilya Itunda kunsoko ane.
1Ze akila imyaka ikumi na inne nika longola hangi ku yerusalemu palung'wi nu Barnaba. Nikamuhola ga nu Tito palung'wi nu nene. 2Ai nongoe ku nsoko Itunda ai wikaminkiiye kitalane kina ai ntakiwe kulongola. Ai mbikile ntongeela ao nkani ni nza naza niitanantilye ku antu a mahi (kuiti ai ntambue ku kimpinyimpinyi ku nai atambulikile kina atongeelia a kusanigwa) ai nitumile izi iti kukomanilya kina ai natulaa shanga mankile, ang'wi ai mankile nankanda.3Ku iti ga uTito, nai watulaa palung'wi nu nene, ai watuile mu Yunai, Usingigwe kutalwa kiganda. 4Ikani ili ai lipumiie ku nsoko a aluna ni a uteele nai azile ku kimpinyimpinyi kudumiila uulyuku na katulaa nu wenso mung'wa Kristo Yesu. Ai akete nsula kuuzipya usese kutula atung'waa ilagiilyo. 5Shanga ai kipumilye kuakulya ga nu ku saa ing'wi, iti kina nkani ninza ni ya tai isage shanga ize ikailikile kitalanyu.6Ku iti awo nai atambue kina ai atulaa shanga ai ahanguie kihi kitalane. Kihi nai atulaa akukituma shanga ai kituile ni ndogoelyo kitalane Itunda shanga ugombile ukuiili nu ana adamu. 7Badala akwe, ai unihengile kina nihuiiwe kuitanantya inkani ni nza ku awo naza shanga atawe kiganda. Ai ituile anga uPetro watanantye nkani ninza nia tai ku nai atawe kiganda. 8Ku ndogoelyo Itunda nai witumile u milimo mukati ang'wa Petro kunsoko utuungwaa ku awo nai atawe kiganda ai witumile ga umilimo mu kati ane ku antu ni a mahi.9Itungo uYakobo, Kefa nu Yohananai akumukile kina ai azengileIlekeelo, ai alingile u ukende nai ninkiingwe unene, ai akusingiiye mu uhanguili unene, nu Barnaba. Ai itumile izi iti kina kulongole ku antu ni a mahi, hangi iti kina ahume kulongola ku awa ni atawe kiganda. 10Ai akuloilwe ga nu sese kuakimbuka i aula. Unene ga ai natulaa nkete insula kituma ikani ili.11Matungo uKefa nai wakiza ku Antiokia ai numugiiye ikihenga ku nsoko ai watulaa walimangiila. 12Ze ikili i antu kitunga kupembya kupuma kung'wa Yakobo, u Kefa ai watulaa ukulya ni antu ni a mahi. Ku iti iantu awa nai akiza, ai ulekile nu kuhega kupuma ku antu ni a mahi. Ai watulaa witumbile i antu nai atakile i kidamu.13Lulo luulo i Ayahudi auya ai aambinkanile nu udosi uwu palng'wi nu Kefa. Wigeeli nu akwe ai otuile ga nu Barnaba ai uhoilwe nu udosi nu ao. 14Ku iti nai nihengile kina ai atulaa shanga atyatile nkani ninza ni a tai, ai numutambuie u Kefa ntongeela ao ihi, ''Anga ize unyenye inge mi Ayahudi ku iti mikaie ntendo ni a antu a mahi badala a ntendo ni a Yahudi, Ku niki mukuasinja i antu ni amahi kikie anga Ayahudi?''.15Usese naza ki Ayahudi kia kutugwa hangi shanga ''antu a mahi ni anya milandu ''. 16linga kina kutili nui ailigwa i tai ku ntendo ni a ilagiilyo. Badala akwe i ailigwa tai ane ku uhuiili mukati ang'wa Yesu Kristo. Ai kuzile ku uhuiili mukate ang'wa Kristo Yesu iti kina kialigwa tai ane ku uhuiili mukate ang'wa Kristo hangi shanga ku ntendo ni a malagiilyo. Ku ntendo ni a malagiilyo kutili umuili nu ika aligwa tai ane.17Kuiti anga ni kuumuduma Itunda ku kualya itai ane mukati ang'wa Kristo, keenda ihanga akola ga kina anya milandu, itii uKristo ai uzipigwe mutung'waa nu a milandu? shanga iti!. 18Ndogoelyo anga nzenge isumbiilyo ni lane migulya a kuika ilagiilyo, isumbiilyo naza nakondaa kuliheja, kilagiila u mukola kina kubunanga ilagiilyo. 19Kukiila ilagiilyo ai nkule ki ilagiilyi Kululo ntakiwe kikie kunsoko ang'wa Itunda.20Nagigwe palung'wi nu Kristo, shanga nene hangi ni nikie, ila Kristo nuikie mukati ane. Likalo ni nikie mu muili nikie ku uhuiili mukate ang'wa ng'wana wang'wa Itunda, nai iza umuloilwe nu kipumya kunsoko ane. 21Shanga nu uhitile u ukende nu ang'wa Itunda, ndogoelyo anga itai ane ai ikoli kukiila ilagiilyo, Uugwa u Kristo ai uzeetula ukule na nkanda.
1Unye Agalatia ni miagila imahala, iti gwa nyenyu nai umulogile, unyenye naza u Yesu Kristo ai uikilwe kihenga ntongeela a miho anyu. Kina wagigwe?. 2Unene ndoilwe kulinga ikani ling'wi kupuma kitalanyu, Iti gwa ai mumusingiye Ungg'wau ng'welu ku ntendo ni a malagiilyo, ang'wi kuhuuila iki nai mukigule?. 3Itii gwa unyenye inge miapungu ngele iyi? iti gwa unyenye inge miapungu ngele iyi?, Iti gwa ai mandilye mu ng'wa ng'welu iti mumale mumiili?.4Iti gwa ai magile ku makani idu na nkanda, anga tai ai atulaa a nankanda?. 5Iti nuanso mupumyaa ung'wau n'wgelu kitalanyu nu kituma i ntendo ni angulu kati anyu witumaa ku ntendo ni a malagiilyo ang'wi ku kigiilya palung'wi nu uhuiili?.8Abrahamu; ''Ai umuhuiie Itunda aka aligwa kina munya tai''. 7Ku ndogoelyo yiyo yiyoo lingi kina, awo naza ahuiie inge ana ang'wa Abrahamu . 6Uukilisigwa ai ultile kina Itunda aza uze a aiilya tai ane antu a mahi ku nzila a uhuiili, nkani ninza ai itanantigwe hanza kung'wa Abrahamu; ''Ku ewe mahi ihi akukendetwa ''. 9Iti panyambele awo naza akete uhuiili akembetwe palung'wi nu Abrahamu, naza watulaa nu uhuiili.10Awo naza asumbiiye intendo ni ya malagiilyo akoli pihi a uzung'wa, ku kina ikilisilwe, ''Uzumilwe kila muntu niiza shanga uambinkanile ni makani ihi na kililigwe mu mbugulu ama lagiilyo kituma ihi''. 11Itungili inge ikihenga kina Itunda shanga ukumualya tai akwe ga nung'wi ku malagiilyo, ku nsoko, ''Munya tai ane ukukie ku uhuiili''. 12Ilagiilyo shanga lipumiie mu uhuili ku iti badala akwe , ''Niiza witumaa imakani aya ku malagiilyo, ukikie ku malagiilyo''.13Kristo ai ukugunile usese kupuma ku uzung'wa nui ilagiilyo itungo nai wizepilye kizug'wa akunsoko itu. Kunsoko ikilisigwe ''Uzumilwe kila muntu nuikakong,wa migulya ikota''. 14Isigo ai lituile kina ukende naza watulaa kung'wa Ibrahimuaza uzee tula ku antu a mahi kung'wa Kristo Yesu, Iti kina kuhume kusingiilya u wigombya nua ng'wau ng'welu kukiila uhuiili.15Muluna, kutambula ku mpyani aki binaadamu, ga ni itungo naza wigombyaa nu wakinadamu wakondile kuikwa ukomu kutile nuhumile kuleka uu ang'we kongeelya. 16Itungili i malago ai aligitigwe kung'wa Ibrahimu nu ku ulelwa nu akwe. shanga ai iligitigwe anga ''ku uutugi'' kusigiilya idu, ila badala akwe ku ung'wi wing'wene, ''ku utugi nu ako'' ni iza inge Kristo.17Itungili kiligitya iti, ilagiilyo naza lizile myaka 430 panyambele, Shanga lihejaa ilagiilyo ni la kunyuma nai liikilwe niItunda. 18Ku nsoko anga ize uusali ai ize uzile ku nzila a malagiilyo, shnga ai uzee tula hangi uzile ku nzila a wigombya. Ku iti Itunda ai uupumilye nankanda kung'wa Ibrahimu ku nzila a wigombya.19Ku niki itungili ilagiilyo ai lipumgwe? Ai longeeigwe kunsoko a milandu, kupikiila mulewa nu ang'wa Ibrahimu waze ku awo naza kitalao ai ai watulaa ulagiilwe. Ilagiilyo ai liikilwe kuukinyila kukiila u malaika ku mukono nua mulamuli. 20Itungili u mulamuli usigiiwe ku kilinkiila a muntu ung'wi, Ila Itunda inge ung'we wing'wene du.21Ku lulo iti gwa ilagiilyo likoli nsuta ni ilagiilyo ni la ng'wi Itunda?. A! a! kunsoko anga ize ilagiilyo nai atulaa ipumugwe ai atulaa nu uhumi nu akuleta u upanga, tai ane ai iziigela ki ilagiilyo. 22Ku iti badala akwe, Uukilisigwa ulugaie makani ihi pihi a milandu. Itunda ai uzepilye izi iti kina wigombya nu akwe nua kuuguna usese mu uhuiili mung'wa Kristo Yesu uhume kigeeleka ku awo ni akuhuiila.23Ku iti ze ikili nu uhuiili kung'wa Kristo kuza, ai katulaa katung'waa nu kutula pihi ilagiilyo kupikiila uze uukunukulwa nu auhuiili. 24Ku lulo ilagiilyo ai lizepigwe mutongeeli witu kupikiila Kristo nai akiza, iti kina kualigwe tai ane ku uhuiili. 25Itungili kunsoko uhuiilin wazilee kutili hangi pihi a mugozeeli. 26Kunsoko unyenye mihi inge mi ana ang'wi Itunda kukiila uhuiili mung'wa Kristo Yesu.27Ihi naza mogigwe mu ng'wa Kristo, Mumutugae Krusto. 28Kitili Muyahudi ang'wi mu Yunami, mutuung'wa ang'wi mulyuku, mugoha ang'wi musungu, kunsoko unyenye mihi inge ung'wi mung'wa Kristo Yesu. Anga ize unyenye inge mi ang'wa Kristo Yesu. 29Uu inge uutugwa nuang'wa Ibrahimu, Asali ku ngulu ilaggo.
1Kuligitya kina kunsoko umusali inge ng'wana, mugila ikilo nu mutugwa, anga itule ga nu mukola hiu nua nsao yihi. 2Badala akwe, ukoli pihi a mugozeli nu mukuiili kupikiila itungo nai liikilwe n Tata nu akwe.3Ga ni iti ga nu sese, nai katulaa kiang'inya, ai kuambiiwe mu utung'wa nua malagiilyo na ng'wandyo na unkumbigulu. 4Kuiti itungo ni lizipie nai lipikile, Itunda ai umutumile ung'wana akwe, mutugwa nu a musungu, mutugwa pihi ilagiilyo. 5Ai witumile izi iti kuaguna awo nai akoli pihi ilagiilyo, iti kina kusingiilya i hali akutula anga ana.6Kunsoko unyenye inge mi ana, Itunda ai umulagiiye ung'wau ng'welu nua ng'wana nu akwe mukati a nkolo yitu. Ng'wau ng'welu nuitangaa, ''Abba, Baba''. 7Kunsoko iyiy uewe shanga wi mutugwa hangi ila ng'wana. Anga ize inge ng'wana, uu gwa uewe inge wi musali kkiila Itunda.8Ze ikili ga, itungo shanga ai mumulingile Itunda, ai mutuile mi atungwa ku awo niiza ku upuumoo shanga alungu nangaluu. 9Ku iti ingili kina mumulingile Itunda, ang'wi kina mulingikile ni Itunda, kuniki mukusuka hangi mumalaagiilyo ni manementaalu ni ng'wandyo ni magila anga kinya uwai? Iti muloilwe kutula atung'wa hangi?.10Muambile ku ukendegeeli lihiku ni menso lukulu, upumili nua mieli, matungo, ni miaka. Nikenda itumba kunsoko anyu. 11Nikenda itumba kina ku kinya kituunga ni agilye nankanda.12Kumupepeelya, aluna, mutule anga ni nili, kunsoko ga natuilee anga ni mili. Shanga ai muntumuie. 13Ila mulingile kina, ai itulikile inge kunsoko a ulwae nua muili kina ai ntanantilye nkani ninza kitalanyu ku nkua a ng'wandyo. 14Ga ni iti i hali ane a muili ai imukile mu ugeng'wa, Shanga ai mumeile ng'wi kuni hita. Badala akwe ai munsingiiye anga u malaika nunang'wi Itunda, anga ai matulaa Kristo Yesu mukola.15Ku lulo, ukoli pii itungili uulowa nu anyu? Kunsoko kukiila kitalanyu kina, anga ihumikile, ai muzee komola imiho anyu nu kumpa unene. 16Iti itungili, itii natulaa ni mulugu wanyu kunsoko kumuila itai?.17Akuduma ku nsula, inge shanga ku ukende, aloilwe kumutemanula unyenye nu nene iti muatyate. 18Inge iziza ikali kutula ni nsula kunsoko ni yili nziza, hangi shanga udu matungo ni nize nkoli palung'wi nu nyenye.19Ana ane aniino, kulwala uwai kunsoko anyu hangi kupikiila Kristo wiumbe mukati anyu. 20Aza nzee lowa aza ize nkoli pang'wanso palung'wi nu nyenye itungili nu kupiula ululi nu lane. Kunsoko nkete witumbi migulya anyu.21Ntambuili unyenye naza mukete isula kutula pihi ilagiilyo, shanga migulye ilagiilyo nili ligitilye?. 22Kunsoko ikilisigwe kina Abrahamu ai ukete ana akigoha abiili, ung'wi ku musungu uyo nu mutugwaa nu muya nu musungu ni mulyuuku. 23Ga ni iti, uyo nua mutugwa ai utugilwe ku muili udu, ila uyo nua musungu nu mulyuuku ku wigombya.24Makani aya ahumile kuganulwa kutumila mpyani, kunsoko asungu awa impyani ni malago abiili, Ung'wi ao kupuma kulugulu nula Sinai. Witugaa ana ni atugwa. Uyu inge Hajiri. 25Itungili u Hajiri inge lugulu nu la Sinai ukoli ku Arabuni. Wimpuanigwa ni Yerusalemu ni itungili, kunsoko inge mutugwa palung'wi ni ana akwe.26Ila Yerusalemu niiza ikoli migulya inge ndyuuku, hangi iyi yiyo nyinya nu itu. 27Kunsoko ikilisigwe, ''Lowa uewe musungu nuili wimugumba, uewe ni shanga witugaa. Nyansula ululi hangi ukue iyogo ku ulowa uewe niiza wimugila u wizeeli nua kutuga kundogoelyo idu inge ana ang'wa nu aileemugumba, kukulinkiila ni awo ni ang'wa uyo niiza ukete mugoha''.28Itungili aluna, anga u Isaka, unyenye inge ana a wigombya. 29Ku itungo nilanso naza u muntu naiza ai atugilwe ku ngulu nia muili ai umagilye uyo nai utugilwe ku ngulu nia ng'wau ng'welu, ku itungili inge lulo luuloo:.30Ukilisigwa wiligitya uli, ''Muheje umusungu mutugwa palung'wi nu ng'wana nu akwe nua kigoha, kunsoko ung'wana nu a musungu nu mutugwa shanga ukusala palung'wi nu ng'wana nua musungu nu mulyuuku''. 31Ku lulo, aluna, Usese shanga ana nua musungu nu mutugwa, ila inge nua musungu nu mulyuuku.
1Inge kunsoko u Kristo ai ukinkiiye u lyuuku iti kutule ki alyuuku, Uugwa, imiki ikomu muleke kuambigwa hangi mu mumumpeto nua utugwa. 2Goza, unene Paulo, kumuila kina anga itule mikatalwa kiganda, u Kristo shanga ukumuaiilya ku nzila ihi nanso.3Hangi, kumukuiila kila mugoha nu endile kiganda kina utakiwe kipumya nangulu ku malagiilyo ihi. 4Mabaguwe kuli nu Kristo, awo ihi, ''Numukualigwa tai ane'' ku malagiilyo. Mugwie kuli nu ukende.5Ndogoelyo, ku nzila a ng'wau ng'welu, ku uhuiili kulindiie u ugimya nua tai ane. 6Mu ng'wa Kristo Yesu kutalwa kiganda ang'wi kuhita kutalwa kiganda kutili ndogoelyo ihi. 7Inge uhuiili wing'wene nuitumaa umulimo kukiila ulowa uugwa wisiigiila kintu. 8Ai matulaa mi mankaa ntambo iziza. Nyenyu akamugilya kumikulya itai?. U upeng'wi nua kituma nianso shanga upumile kitalakwe ng'wenso nui mitanga u nyenye.9Igai ishenyuu igazanja ipuli lihi. 10Nkete usumbiilya nu nyenye ku Mukulu kina shanga mukusiga ku nzila ingiiza ihi. Wihi nuanso nuikamulimilya ukukenka uulamulwa nu akwe ng'wenso mukola, Wihi nuanso.11Aluna, anga ize nongolekile kutanantya ikidamu, ku niki nkili kagigwa? ku ikolyo ili, iko niiza inge ikito nila ikota ni la mpaga kihumile kubepigwa. 12Inge ulowa nu ane kutula awo ni akumutongeela ibii aki hoola i kola.13Itunda umitangile, aluna, mu ulyuuku, iti muleke kuutumila u ulyuuku nu anyu anga lyoma ku muili, Badala akwe ku ulowa muzii aiilya unyenye ku nyenye. 14Kunsoko ilagiilyo lihi likondaniie ku ilago ling'wi; ni nyenso inge, ''Inge kusinja umulowe umunyakisali nu ako anga uewe mukola''. 15Kuiti anga muze itakuna nu kilya, igozeeli kina muleke kibipya unyenye ku nyenye.16Kukligitya, gendi ku nkolo, ni ang'wi shanga mukuikondaniilya insula nia muiili. 17Kunsoko u muili ukete nsula nkulu kung'wa ng'wau ung'welu, nu ng'wau ng'welu ukete nsula nkulu kikilya nu muili. Izi yuki kunyuma kila ing'wi nu muya, mapumilo i nge kina shanga mukituma iintu ni mukete insula ku ituma. 18Ku iti anga u ng'wau ng'welu umutongee unyenye, mikutili pihi ilagiilyo.19Itungili intendo nia muili yigeelekile. Ni yenso inge, usambo, ushapu, wii. 20Ipolya ni la adudu, ulogi, ulugu, wilea, nsula, kuhung'wa iko, wikingumi, utemanuki, nua matekeelo, 21Wilu ulaku ugala ntuli ni makani mauya anga aya. Nu mu huguuye unyenye, anga nai nu muhuguuye un'wandyo, kin awo ni akituma imakani anga nanso shanga akusala uutemi ua ang'wi Itunda.22Ku iti inkali ang'wau ng'welu inge ulowa, ulyuuku, ugimya, uza nua nkolo, untu nu uziza, uhuiili. 23Upolo, hangi ngele; kutili anga ilagiilyo kikilya ni makani anga ayo. 24Awo ni ang'wa Kristo Yesu au wagilye umuili palung'wi nu umila mati ni nsula ni ao ni mbii.25Anga ize kuikie kung'wau ng'welu hangi kugende ku ng'wau ng'welu. 26Kuleke kutula kia kidaya, kuleke kidumiilya kila ung'wi ku miakwe, Ang'wi kuleke ki onela u wilu.
1Aluna anga itule u muntu uambilwe mu ubii, unyenye ni mia ng'wau ng'welu, mulagiigwe kumususha u muluna nuanso ku nkolo a ulyuuku. Munu muze mukendegee akola muleke kugeg'wa. 2Mikenkelye i miligo, nu kululo muku likondaniilya ilagiilyo ni lang'wa Kristo.3Anga itule u muntu wihi ukihenga ingi wi bahu kunu shanga kintu, ukikongela u mukola. 4Kila ung'wi naugemeelye u mulimo nu akwe, Uugwa ukutula ni kintu mukola wing'wene ni ka kikulya, shanga kiniganiilya u mukola nu muntu wihi. 5Ndogoelyo kila u muntu ukuhola u miligo nuakwe mukola.6Muntu nai umanyisigwe u lukani kusinja amuhanguile i maziza ihi u ng'walimu nu akwe. 7Leki kukongelwi; Itunda shanga we senswaa, kila nuku kitemela u muntu kiko ukukiogola ga. 8Kila nui temelaa imbeu mu upumuumo nuakwe nua milandu, wikagola u ubepigwa ku iti nuanso nuitemela imbeu ku ng'wau ng'welu, wikaogola upanga nua kali na kali kupuma kung'wa ng'wau ng'welu.9Kuleke kukatala kituma imaza, ndogoelyo ku matungo akwe kuuogola anga itule shanga kuuhung'wa u ukata. 10Iti gwa, matungo ni kikatula ni lyoma, kitume ni maziza ku kila ung'wi. Kitume ni maziza ku kilinkiila lukulu ku niamoli mukati a uhuiili.11Gozeeli u ukulu mumabada nakilisilwe ku mukono nu ane mukola. 12Awo ni aloilwe kituma uziza ku isigo ni la muili wawo anya kusingigwa atalwe kiganda. akituma iti kunsoko aleke kingila mu lyago nu likota ni la mpaga ni lang'wa Kristo. 13Ndogoelye ga nao ni atawe ki ganda akola shanga aambile ilagiilyo. Badala akwe aloilwe unyenye mutalwe kiganda iti ahume kilolya ku miili anyu.14Ileke kupumiila nilolye kwala kikota ni la mpaga ni la Mukulu nu itu uYesu Kristo. Inge ku ng'wenso u unkumbigulu ai wagigwe ku ng'waane nu nene ku unkumbigulu. 15Kunsoko shanga ikeewe kutalwa ki ganda ang'wi kuhita kutalwa kiganda kutula inge kintu. Badala akwe ulelwa nu upya inge wa ngulu. 16Ku ihi anya kikie ku ilagiilyo ili, atule nu ulyuuku nu ukende utule migulya ao ihi, ni mugulya a Israeliang'wa Itunda.17Puma itungili muntu wihi waleke kunyoma, ndogoelyo nkenkile logo nulang'wa Yesu mu muili nu ane. 18Ukende nua Mukulu witu Yesu Kristo utule ni nkolo ni anyu, Aluna. Amina.
1Paulo, mutugwa wa ng'wa Kristo Yesu ku ulowa nu wang'wi Itunda. Ku awo nai abaguwe kunsoko ang'wa Itunda ni akoli ku Efeso hangi niiza inge ahuiili kung'wa Kristo Yesu. 2Ukende utule kitalanyu nu ulyuuku nu upembeeye kung'wi Itunda Tata nu utunu mukulu u Yesu Kristo.3Itunda hangi Tata nu a mukulu nu itu Yesu Kristo nu apegwe ikulyo. Hangi ng'wenso nai ukukendepile kukiila ukende nua ki ng'wau ng'welu, mu kianza ka kilunde mukati ang'wa Kristo. 4Ze ikili kuumbwa uunkumbigulu, Itunda ai ukuholanilye usese niiza kuhuiie mung'wa Kristo. Ai ukuholanilye usese iti kuhume kutula elu ni shanga kitukwaa ntongela akwe.5Ku ulowa Itunda ai uholanilye u ng'wandyo ku uhola anga ana akweku nzila ang'wa Yesu Kristo. Ai witumile izi kunsoko ai uloeegwe kituma iko nai ukete i nsula. 6Mapumiilo akwe inge kina Itunda ukukuligwa ku ukende nua ikulyo ni lakwe. Iki kiko nai ukinkiiye nankanda ku nzila a mulowa nu akwe.7Ku nsoko mu mulowa nu akwe, kukete ligunwa kukiila sakami ni akwe. ulekelwa nua milandu. kulikete ili kunsoko a ugoli nua ukende nu akwe. 8Ai wutumile ukende uwu kutula widu kunsoko itu mu upolo nu umanyi.9Itunda ai witumile ikumuke kitaitu iyo itai nai ipihile na masigo, kupumiila ni nsula nai igeelekilemukati ang'wa Kristo. 10Itungo imatungo akondaniie ku ukondaniili nua masigo akwe. Itunda ukuiika palung'wi kila i kintu ni ka kilunde niki nika migulya ihi mukati ang'wa Kristo.11Mung'wa Kristo ai katulaa kaholanigwa nu kusigiilwa ze ikili imatungo. Iyi ai ituile inge kupumiila ni masigo ang'wa nu itumaa i intu yihi ku isigo nila ulowa wakwe. 12Itunda ai witumile nianso iti kina kuhume kutula kukoli ku ilumbi nila ikulyo ni lakwe. Ai katulaa kiang'wandyo kutula nu ugimya mukati ang'wa Kristo.13Ai ituile ku nzila ang'wa Kristo kina ai migule lukani nula tai, nkani ninza nia ugunwa nu anyu ku nzila ang'wa Kristo. Ai ituile ku ng'wenso ga kina mahuiie nu kuikilwa u logo nua ng'wau ng'welu nai wigombigwe. 14Ung'wau ng'welu yuyo ukuiili nua usali witu kupikiila uhuiili nu ikigeeleka. Iyi ai ituile inge ku ilumbi nu ukulyo ni lakwe.15Kunsoko iyi, Puma itungo nai nigule lukani kutula uhuiili nu anyu mukati ang'wa Mukulu Yesu nu kutula ulowa nu anyu ku awo ihi naza abaguwe kunsoko akwe. 16Nkili kuleka kumulumbiilya Itunda anyu nu ku ata mumalompi ane.17Kulompa kina Itunda nua Mukulu nu itu Yesu Kristo. Tata nu ikulyo, wika minkiilya nkolo a upolo, ukunukulwa nua umanyi nu akwe. 18Kulompa kina miho anyu na munkolo aikilwe welu ku nyenye kulinga inge nu u uli uugimya nua kitngwa kitalanyu. Kulompa mulinge kina u ugimya nuikulyo nila usali nu akwe mukati nua awo nai abaguwe kunsoko akwe.19Kulompa kina ulinge u ukulu nu ukilinkiie nua ngulu ni akwe mukati itu niiza kuhuiie. Uwu ukulu inge kupumiila nu kituma milimo mu ngulu ni akwe. 20Iyi inge ngulu nai itumile milimo mukati ang'wa Kristo matungo Itunda nai umuukilya kupuma ku ashi nuku mikalinsha mu mukono nu akwe nua kigoha mu kianza ka kilunde. Ai umikalnsilye u Kristo migulya kuli nu utemi, ngulu, uhumi, ukulu ni kila lina nilitegwaa. 21Ai umikalinsilye Yesu shanga kintu ku itungo ili ku iti ku itungo nilipembilye ga.22Itunda uikilagilye i intu yihi pihi a mugulu ang'wa Kristo. Umuzepilye ng'wenso itwe migulya a intu yihi mi Itekeelo. 23Inge itekeelo kina lilo muili nu akwe ukondaniili nu akwe niiza wizuligwa i intu yihi mu nzila yihi.
1Anga uu nai matulaa mukule mu utumuli ni milandu anyu. 2Ai ituile mu aya kina hanza ai mulongolekile kuniganiila ni matungo na unkumbigulu uwu, ai matulaa mukugendeela ku kuutyata u utemi nua ngulu nia migulya. Iyi yiyo nkolo akwe nuitumaa umulimo mu ana nia kupihika. 3Usese kihi apo ung'wandyo ai katulaa mukati ao mu awa ni shanga ahuiie. Ai katulaa kuituma ku mpyani a nsula mbibii nia miili itu. Ai katulaa kuituma ulowa nua muili nu umanyi nu itu. Ai katulaa ku upumoo ana nia ikuo anga i auya.4Kuiti Itunda inge nua ukende widu kunsoko a ulowa nu akwe ukulu nai ukuloilwe usese. 5Matungo nai katulaa ki ashi mu utumuli nu itu, ai ukuletile palung'wi mu likalo nu luza mukati ang'wa Kristo. Inge ku ukende kina mugunilwe. 6Itunda ai ukiukilye palung'wi nu kuu zipya kikie palung'wi mu kianza ni ka kilunde mukati ang'wa KristoYesu. 7Ai ukuzipilye izi iti mu matungo nazile ahume ku ulagiila u ugoli ukulu nua ukende nuakwe. Wikulagiila usese izi ku nzila a ukende nu akwe mukati ang'wa Kristo Yesu.8Ku ukende mugunilwe ku nzila a ulyuuku. Hangi iyi shanga ipumile kitalanyu. Inge isongeelyo ni lang'wi Itunda. 9Shanga ipembeeye ni ntendo, Mapumiilo akwe, aleke kutula ukoli ung'wi ao nua kikulya. 10Kunsoko usese ku mulimo nu ang'wi Itunda, kuumbilwe mung'wa Kristo Yesu kituma ntendo nkende, Inge ntendo izi naza Itunda ai uzupiiye puma imatungo a kali ku nzila itu iti kugende mu nanso.11Ku lulo kimbukiilyi kina apo ikali ai matulaa antu a mahi ku kinyamuili. Mitang'wa, ''Miagila ikidamu'' ku iko nikitangwaa kidamu nika muili ni kitung'waa ku mukono nu ang'wa bina adamu. 12Ku itungo ni lanso ai matulaa mubaguwe nu Kristo. Ai matulaa mu aziila ku antu a Israeli. Ai matulaa aziila ku ilago ni la wigombya. Ai matulaa miagila ikulu ku uhiu Ku itungo ni lizile. Ai matulaa bila Itunda mu unkumbigulu.13Ku iti itungili kung'wa Kristo Yesu unyenye naza apo ng'wandyo matulaa kahelu ni Itunda maletwaa pakupi ni Itunda ku sakami ang'wa Kristo. 14Kunsoko ng'wenso yuyo ulyuuku nu itu ai witumile abiili kutula ling'wi, ku muili nu akwe ai uugazangilye ikiligo ni la utemanulwa naza latulaa likutemanue, nuanso u ulugu. 15Kina ai uligeeye papo ilagiilyo ni li lago ni la nzila iti kina waumbe muntu ung'wi mupya mukati akwe. Akazipya ulyuuku. 16Ai witumile izi iti kumalamula madale abiili na antu kutula muili ung'wi kung'wi Itunda kukiila ikota la mpaga. Ku nzila i kota ni la mpaga ai uubulagile u ulugu.17U Yesu ai uzile nu kutanantya u ulyuuku kitalanyu unyenye nai matulaa kuli nu ulyuuku ku enso awo nai atulaa pakupi. 18Ku ndogoelyo ku nzila ang'wa Yesu usese kii abiili kukete i lyoma kung'wa ng'wau ng'welu ung'wi kingila kung'wa Tata.19Iti gwa, unyenye antu a mahi shanga anya mihinzo ni aziila hangi. Ila inge akola ihi palung'wi ni awo nai abaguwe ku nsoko ang'wi Itunda hangi atuung'wa mi ito ni lang'wi Itunda. 20Muzengilwe migulya a musiingi nua atuung'waa ni anya kidagu. Kristo Yesu mukola ai watulaa ai watulaa igwe ikulu ni la ku mpelo. 21Mu ng'wenso i jengo lihi litunganigwe palung'wi nu ku kula anga itekeelo mu kati a Mukulu. 22Inge mukati akwe unye nu nyenye mukuzengwa palung'wi anga kianza ni ka kikie kung'wa Itunda mu ng'wau ng'welu.
1Ku nsoko a iki unene, Paulo, inge ni mutugwaa wang'wa Yesu Kristo kunsoko anyu, Mahi. 2Hangi nihuiie nia kina migulyee migulya a milimo nua ukende nua ng'wi Itunda nai uninkiiye ku nzila anyu.3Ku mukilisilya kupumiila ni mpyani a ukunukulwa naza ukunukuwe kitalane. Uwu inge itai nai wipihile naza nu ukilisilye ku ukupimi ibada i lulya. 4Nu kusoma kutula aya, ukuhuma kulijya u upolo nu ane mu utai uwu nu i pihile kutula u Kristo. 5Ku ulelwa nu ungiiza u tai uwu shanga ai witumilwe umanyike ku ana a antu, iti ku itungili waikilwe kihenga ku ng'wau ng'welu ku atungwaa nai abaguwe nu unyakidagu.6Uu tai uwu nu ipihile inge i antu nia mahi ni anya muhangu i itu ni atungwaa i itu nia muili. Inge anya muhangu palung'wi nu wigombya nu ang'wa ki Kristo Yesu kukiila nkani ninza. 7Hangi ku ili nazipigwe munyamilimo ku isongeelyo ni la ukende nu ang'wi Itunda nai upumigwe kitalane ku kiila witumi nua ngulu akwe.8Itunda ai upumilye isongelyo ili kitalane, ga ni ni kutula unene inge muntu muniino nua ihi ku awo nai abaguwe kunsoko ang'wa Itunda. Isongeelyo ili inge uatakiwe kutanantilya imahi nkani ninza ni ikete u ugoli ni shanga wipekulwa nu ang'wa Kristo. 9Utakiwe kuatanantilya antu ihi migulya a ntuni inge isigo la ng'wi Itunda nua kimpinyimpinyi. Uwu ige isigo naza latulaa lipihilwe ku miaka idu na kiile, hangi Itunda niiza uiumbile i intu yihi.10Ila ai latulaa kina, kukiila itekeelo, I atemi ni ngulu mu nkika ni yi ilunde alije kulinga nkika idu ni a upuumoo nua upolo nu ang'wi Itunda. 11Aya aza azepumila kukiila isigo ni la kali na kali naza likondaniiye mukati ang'wa Kristo Yesu mukulu nu itu.12Kunsoko mung'wa Kristo kukete ugimya nu uhumi nua kingila ku ugimya kunsoko a uhuiili witu kung'wa akwe. 13Ku lulo kumulompa muleke kuhung'wa u ukata kunsoko anyu. Aya inge ikulyo ni lanyu.14Kunsoko iyi kutugama kung'wa Tata. 15Ni iza ku ng'wenso kilandugu kilunde nu migulya ihi Itangilwe lina. 16Kulompa kina walije kumukendepya, kupumiila nu ugoli ni ikulyo ni lakwe amuzipye ukomu ku ngulu kukiila ng'wau ng'welu nu akwe, na iza ukoli mukati anyu.17Kulompa kina u Kristo wikie mukati a nkolo ni anyu kukiila uhuiili. 18Kulompa kina mutule ni itina nu musingi nua ulowa nu akwe. Mutule mu ulowa nu akwe iti muhume kulinga palung'wi ni ihi nia huiie ni yili uugali, nu ulipu, nu unyansuku, nu ulundu nua ulowa nu ang'wa Kristo. 19Kulompa kina mulinge kina u ukulu nua ulowa nua ang'wa Kristo, naza ukilinkiie u ulingi. Mitume aya iti mizuligwe nu ukondaniili wihi nu ang'wi Itunda.20Hangi itungili kung'wakwe ng'wenso nu uhumile kituma kila ikani kukilinkiila ni ihi ni kuumulompa ang'wi ni ku umasigiila, kukiila ngulu nakwe ni ituma milimo mukati itu. 21Kung'waakwe ng'wenso itule ikulyo mukati i Itekeelo nu mung'wa Kristo Yesu ku ulelwa wihi nua kali ni kali. Amina
1Ku lulo, anga mutungwa kunsoko a Mukulu, kumusinja mugende kuniganiila nu witangwi naza Itunda umitangila. 2Mikie ku kutuna pihi nu ukulu nu upolo nu ugimya. Muzi hooeela mu ulowa. 3Itumi ku kinyangulu kuuika u ung'wi nua ng'wau ngwelu mu kitungo nika ulyuuku.4Ukoli muili ung'wi nu ng'wau ng'welu ung'wi, anga nai iza matuilee ga mitangilwe nu kulukuulu na upoeelya ling'wi ni la witangwi nu anyu. 5Hangi ukoli mukulu ung'wi, uhuiili ung'wi wogigwa ung'wi. 6Hangi Itunda ung'wi hangi Tata nua ihi. Ung'wenso ukoli migulya a ihi. ung'wenso ukoli migulya a ihi, nu mukati a ihi.7Ku kila ung'wi nu itu winkii igwe u uhumi u uhumi kuniganiila ni ngele a uhumi nu ang'wa Kristo. 8Inge anga u ukilisigwa nu uligitilye: "Nai ulumile migulya nangulu, ai uatongee i a holwa mu utungwaa, akapumya u uhumi ku antu''.9Inge ntuni indogoelyo a ''Ai ulumile'' Kwa ala kinga ai usimile ga ni nkika nia pihi nia ihi?. 10Nuanso nai iza ai usimile inge muntu yuyo yuyoo niiza ga ai ulumile migulya a ilunde lihi. ai witumile izi iti u ukoli nu akwe utule mu intu yihi.11U Kristo ai upumilye u uhumi anga itii: atung'waa, anyakidagu, ainjilisti, adimi ni a ng'walimu. 12Ai witumile izi kua aiilya i ahuiili kunsoko a milimo ni a uaiilya, kunsoko a kuuzenga muili nu ang'wa Kristo. 13Ukituma izi kupikiila u sese kihi ku pikiile u ug'wi nua uhuiili nu uhungu nua ng'wana wang'wa Itunda. Ukituma izi kuhume kung'adila anga awo ni apikiie u unyansuku nu ukondaniie nu angwa Kristo.14Iki inge iti kina kuleke kutula hangi anga ang'yinya, kuleke kiputigwa kunu nuko, Iti kina kina kuleke kuholwa ni kila mpyani a ng'wega nua umanyisigwa, ku ulugu nua antu mu uhugu nua ukongelwa nu ulimie. 15Badala akwe, kutambule i tai mu ulowa nu kukila kukilinkiila mu nzila yihi mukati akwe niiza yuyo itwe, u Kristo. 16Kristo ukaminkaniilye, ku palung'wi, muili wihi nua uhuiili, ukaminkanigwe palung'wi ni kila nungo iti kina muili wihi ukule nu kizenga u wenso mu ulowa.17Ku lulo kuligitya ili, hangi kumusinja mu Mukulu muleke kugenda hangi anga antu a mahi ni akugenda mu shanga ilu nua mahala ao. 18Akitiwe kiti mu masigo ao. Azunsigwe kupuma mu upanga nu ang'wi Itunda ku upungu nu ukkoli mukati ao kunsoko a ukaku nua nkolo ni ao. 19Shanga ijaa i minyala. Ilekee akola ku ulaku mu ntendo ni nshapu, mu kila mpyani nia ubii nua nkolo.20Ku iti, Izi shanga ai mumanyisilye kutula u kristo. 21Nsigile kina migulye kutula ng'wenso. Nsigile kina matuilee mukumanyisigwa mu ng'wenso, anga udu i tai ni koli mukati ang'wa Kristo. 22Kusinja mutugule imakani ihi na kigendi nu lugendo ni lanyu nu la kali, inge untu nua kali, nu i olaa kunsoko a nsila nia ukongelwa.23Tuguli u untu nuanyu nua kali iti kina muzipigwe apya mu nkolo ni mahala anyu. 24Itumi izi iti muhume kutugala untu upya, nu itongile ni Itunda, Uumbilwe mu tai ane nu welu nua tai.25Kululo, uikie kuli u ukongelwa, ''Ligityi itai, kila ung'wi nu munyakisali nu akwe'' kunsoko udu ki anyamuhangu ku kila ung'wi ku miakwe. 26Mutule ni ikuo, ku iti muleke kituma umulandu'' i lyoa lileke kuhaiila ize mukoli mimkuo ni lanyu. 27Leki kuminkiilyi u mulugu i lyoma.28Wihi nuiaa kusinja nualeke kia hangi. Badala akwe inge kusinja witume mulimo. Witume i milimo ni kete i nsailo ku mikono akwe, iti kina ahume kumuaiilya u muntu nu kete u lwinzo. 29Ntambu ni mbii ileke kupuma mu malangu anyu. Badala akwe, imakani kusinja apume mu malangu na nonee ku lwinzo. Kuinkiilya nsailo awo niategeeye. 30Hangi leki kumuhumyi i kinya uwai u ng'wau ng'welu nu ang'wi Itunda. Inge ku ng'wenso kina maikiigwe ugomola ku nsoko a mahiku na ugunwa.31Kusinja muuike kuli u wai wihi, u utaki, ikuo, wilea. ituki, palung'wi ni kila mpyani nia ubii, Tuli miakende unyenye ku nyenye. 32Mutule nu iaisa . Milekele unyenye ku nyenye, anga lilo Itunda mu ng'wa kristo nai umulekee unyenye.
1Ku lulo mutule antu a kumutyata Itunda, anga ang'yinya akwe nua loilwe. 2Mugende mu ulowa, uu uuu anga u Kristo nai ukuloilwe uses, ai wipumilye mukola ku nsoko itu. Ng'wenso ai watulaa isongeelyo ni ipolya, kutula unyukiilo nu uzaa nua kumuloeelya Itunda.3Ugoolya ang'wi u ubii wihi ni nsula mbibii kusinja ileke kutambulwa mukati anyu, anga niitakiwe ku ahuiili. 4Ang'wi u bipilwa uteke kutambulwa, ntambu nia kipungu, ang'wi myete na kuhumya minyala, niiza Ibahu badala akwe utule ukoli u ulumbiilyi.5Muhumile kutula ni kulu kuuluu ni kina ukoli ugoolya, ubii ang'wi ni nsula, nuanso wikumbikila ia dudu, mugila isalo lihi mu utemi nu ang'wa Kristo ni Itunda. 6Muntu wihi nualeke kuukongela ku nkani ntile, kunsoko a makani aya ikuo ni lang'wi Itunda lipembilye migulya ni la ana ni shanga ikilajaa. 7Uugwa uleke kihanguila palung'wi nienso.8Kunsoko unyenye ung'wandyo ai matulaa kiti, ku iti itungili matulaa alyuuku ku Mukulu. Uugwa gendi anga ang'inya nia lyuuku. 9Kunsoko i nkani nia welu ihanguie uuzaa wihi, tai ane ni tai. 10Duma iko ni kikuloeelya ku Mukulu. 11Uleke kutula ukoli umuhangu mu milimo a kiti ni migila anga nkali, badala akwe miike ng'walyi. 12Kunsoko imakani makitung'w ni enso mu kiti inge minyala ikulu ga nu kumaganula.13Makani ihi, na kupihuulwa nu welu, itulaa ng'walyi. 14Kunsoko kila ikintu ni kipihuiwe kutulaa mu welu, uugwa wiligitya izi, ''Uka, uewe nu lae, hangi humbuka kupuma mu ashi nu Kristo ukelya migulya ako''.15Uugwa tuli nu uhugu iti ni mukugenda, shanga anga antu niagila u ulingi. 16Liguni itungo kunsoko imahiku inge. 17Muleke kutula apunga, badala akwe lingi ntuni u ulowa nua Mukulu.18Leki kugali ku magai, witongeela mu ugazanja, badala akwe mizuligwe nu ng'wau ng'welu. 19Itambulyi nu kila ung'wi nu anyu ku malumbiilyo, ni ikulyo' ni mimbo nia mu nkolo. Imbi nu kikulya ku nkolo ku Mukulu. 20Mahiku ga pumya ilumbi ku makani ihi mu lina ni lang'wa Kristo yesu Mukulu nu itu kung'wi Itunda Tata. 21Ipumyi akola kila ung'wi ku muya ku ikulyo ni lang'wa Kristo.22Asungu, ipumyi ku agoha ni anyu, anga ku Mukulu. 23Kunsoko umugoha inge itwe ku musungu, anga u Kristo nuili itwe ku itekeelo. Inge muguni nua muili. 24Kuiti anga Itekeelo ni lili pihi ang'wa Kristo. uu u uu iasungu kusinja itume uugwa ku agoha ni ao mu kila ikani.25Agoha, alowi iasungu anyu anga uu uKristo nai uliloilwe itekeelo hangi akipumya u mukola kunsoko akwe. 26Ai witumile nianso iti itule tyelu. nai uleilye ku kuloja ku mazi mu lukani. 27Ai witumile izi iti kina wahume ki inkiilya umukola itekeelo lyelu, kutili ikimala ang'wi ubii ang'wi kintu ni kimpyani ni aya, badala akwe inge lyelu ni igila nu milandu.28Ku nzila yiyo yiyoo, agoha atakiwe kualowa i asungu ao anga i miili ao. Nuanso nu muloilwe u musungu nuakwe wiloilwe u mukola. 29Kutili ga nung'wi niiza u ubipiwe u muili nu akwe. Badala akwe wiuzipya nu kuulowa anga u Kristo ga nai uliloilwe itekeelo. 30kunsoko usese inge kianya muhangu nia muili nu akwe.31"Kunsoko iyi umugoha ukumuleka u tata nu akwe nu nyinya nua akwe nu ki tunginkana nu musungu nu akwe, hangi nianso ni abiili akutula muiili ung'wi''. 32Uwu ai ituile wipihile. Kuiti kuligitya kutula u Kristo ni Itekeelo. 33Kuiti kila ung'wi nuanyu kusinja nua mulowe umusungu nuakwe anga u mukola, nu musungu kusinja amukulye u mugoha nuakwe.
1Ang'inya simi pihi ku aleli ni anyu mu Mukulu, ku ndogoelyo iyi inge tai ane. 2''Mukulye u Tata nu ako nu ia nu ako (ndogoelyo iyi lulo ilagiilyo ni la ng'wandyo ni ukete wigombya). 3''Iti itule bahu kitalanyu hangi muhume kikie likalo luliipu migulya ihi''.4Nu nyenye a Tata, muleke kuahumya ikuo iang'inya nu kuasakiilya ikuo, badala akwe, Aleli mu uhuguligwa ni malagiilyo a Mukulu.5Nye atungwa tuli nu lwijo ku akulu ni anyu nia apa mihi ku ikulyo ikulu nu ukagati ku woa nu upumiie mu nkolo ni anyu. Mutule nu lwijo kitalao anga lulo ni mu mukuiye u Kristo. 6Ikulyo ni lanyu lileke udu pang'wanso i akulu ni anyu ni akumugoza iti kualoeelya. Badala akwe, tuli nu lwijo anga atungwa ang'wa Kristo. Itumi u ulowa nua ng'wi Itunda kupuma mu nkolo ni anyu. 7Atumikili ku nkolo nianyu yihi, kunsoko mukumutumikila Mukulu hangi ang'wi shanga bina adamu, 8Mutakiwe kulinga kina mu kila ntendo ninza u muntu nu kituma, ukisingiilya isongeelyo kupuma ku Mukulu, Anga itule inge mutungwa ang'wi muntu mulyuuku.9Nu nyenye akulu itumi zizo ziizoo ku atungwa anyu, leki kuatumbi ize mulingile kina nuanso nuailee mukulu nua ihi inge yuyo nu koli kilunde. Ize mulingile kina kutili u ukuli nua uteele mukati akwe.10Panyambele, Tuli ni ngulu mu mukulu nu mu uhumu nua ngulu ni akwe. 11Tugali i yigi yihi ni ang'wi Itunda, iti kina mulije kimika nsuta nu ulugu nua mulugu.12Kunsoko i mbita itu shanga a sakami ang'wi a nyama, ila inge kikilya nu utemi ni ngulu nia ng'wau ng'welu ni ahumi nia unkumbigulu nua ubii ni kiti, kikilya nia hing'wi mu nkika nia kilunde. 13Ku lulo, Tugali i yigi yihi ni ang'wi Itunda, iti muhume kimika ikomu ki kilya nu ubii mu itungo ili ni bii. Ze yakilaa kumala kila i kintu, mukimika ikomu.14Panyambele imeki ikomu, itumi izi ze yakilaa kutulaa matungaa umushipi mu tai ni tai ane mu kikua. 15Itumi izi ize matulaa mutugae u ukondaniili mu migulu anyu nua kutanantya nkani ninza nia ulyuuku. 16Mu kila hali ize muhoile inguta nia ulyuuku, niiza ikuuhumya kumilimisa i miyi na uyo umubii.17Tugali i nkompila nia ugunwa nia panga nia ng'wau ng'welu, niiza inge lukani nu lang'wi Itunda. 18Palung'wi ni malompi ni ipolya, lompi ku ng'wau ng'welu kila itungo, ku ulomeeli uwu tuli miakendegeeli kila itungo ku ugimya wihi ni malompi kunsoko a ahuiili ihi.19Lompi ku nsoko ane, iti ni nkiiligwe u utungwaa ni nikalugula u mulomo nu ane. Lompi kina ni alingase ku ugimya i tai ni pihile kutula nkani ninza. 20Inge kunsoko a nkani ninza unene ni balozi nai ntungilwe i minyororo, iti kina mukati ao ndigitye ku ugimya anga ni ndigwe kuligitya.21Kuiti unyenye ga mulinge imakani ane ni mpyani ni nongolekile. Tikiko muluna nu ane mulowa hangi munyamilimo ni muhuiili mu Mukulu, wikamupikiilya kila i kintu. 22Numulagiiye kitalanyu ku isigo ili lyenso ikulu, iti kina mulinge i makani kutula usese, Ahume kumupoeelya i nkolo ni anyu.23Ulyuuku nu utule ku aluna, u ulowa palung'wi nu ulyuuku kupuma kung'wi itunda. Tata nu mukulu u Yesu Kristo. 24Ukende nu utule palung'wi ni ihi ni amuloilwe u Mukulu u Yesu Kristo ku ulowa wuwo ni shanga wikuzaa.
1Paulo nu Timoteo itumi ang'wa Kilisto u Yesu, awaniabaguwe mung'wa Kilisto niakiie ku Filipi palung'wi neemili, agozi. 2Ukende utule nunyenye nuupolo nuupumile kung'wi Tunda Tata nuitu nu Bwana witu u Yesu Kilisto.3Numusongeye Itunda nuane anga numukimbuke unye mehi. 4Kila ilompi lane ayi kunsoko anyu mehi kila nukulompa, ingi nilowa nukumulompela. 5Nkite masongelyo iduu kunsoko apalung'wi wanyu munkani ninza kupumiila luhiku la ng'wandyo sunga nilelo. 6Nkete ikulukulu kina nuanso naiwanzilye umulimo nuuza mukatii anyu ukulongolya kuumala sunga uluhiku nulang'wa Bwana u Yesu Kilisto.7Inge uu kung'waane kija ite kung'waanyu mehi kunsoko numuikile munkolo ane. Kuite unye matula meeane muukende mukitungo kane ukuueli nuulagile nuane munkoni ninza. 8Itunda mukueli wane, ite nkite insula kunsoko anyu mihi ulowa nuawamukati ang'wa Kilisto u Yesu .9Haki kulompa kina: ulowa wanyu wongeeleke kukiila mahala nuulingi wehi. 10Kulompa kunsoko ite mutule nuuhumi nuakugemeelya nukusagula imakani nibahu kukila kuite kumulompeela gwa ite mutule miaza shangaeze mukete kimeli kehi muluhiku iang'wa Kilisto. 11Kuitegwa mizuligwe ninkali niyatai niyigeela mung'wa Yesu Kilisto, kuukulu nikolyo lang'wi Tunda.12Itungile aluna ane, ndoilwe mulinge kina, imakani nakupila kung'wane naitumile nkani ninza ilongoleka ikulu. 13Yiyo ndogoilyo itungo yane mung'wa Kilisto, ulengekile kualindi niakulu ehi nukukila ung'wa muntu gwa. 14Nialuna iidu mung'wa mukulu, kunsoko atungo yane, ikapeng'wa nukugema nukugema kutanantya kaze agila uwoa.15Iauyaao amutanantya itai ukilisto kuumeli nuwilei, niitegwa niangeza kisego niza. 16Awa neemutanatya ukilisto kuulowa alingile kina mbikilwe apa kunsoko akukuila utanantyi. 17Ingi iidu akumutanatya ukilistokuing'wene kumasego nimabeisiga kina akuletekelya lwago iane mumunyololo ane.18Kululoo? Shangankee, ang'wi inzila ikatula ulugu ang'we tai, ukilisto ukutanantigwa kuite ndoeigwa hangi ndoilwe. 19Kunsoko ningile kina ite ikaleta kuluguilwa kung'wane, ikani ile likapumila kunsoko amalompi anyu nakuailya nung'waung'welu Yesu Kilisto.20Kimpyana nuisumbyeli wane nuakulukulu nitai nikina shangakutula niminyala ang'wi ugimya wakwe wehi, anganaiza mahiku nitungele, nsumbiiye kina Ukilisto ukunansulwa mumueli wane, agaitule numupanga ang'wi numushi. 21Kundogoilyo kung'wane unene kikie inge Kilisto nukusha inge nsailo.22Kuite anganikie mumuieli yetuga nkali mumulimo wane, kululo shangaimine nileule nilakosagula. 23Ndogoilo nisukung'wa ikulu nimasego aya na mweeli. Nkete nsula akuleka umweli nukutula palung'we nu Kilisto kintu nikiza inge kansailo ikulukulu. 24Ganiite kuaga mumiile uwu inge lukani lamuhimu ikulukulu kunsoko anyu.25Kunsoko nkete ikulukulu migulya aile, ningile ninikasaga nukulongoleka kutula palung'wi nunyenye mihe kunsoko aunoneli nuwahueli wanyu. 26Nilikaleta uulowa wanyu nuukulu mung'wa Kilisto u Yesu kunsoko ane ikigeeleka, aukulu wane palung'wi nunyenye. 27Mutakiwe kikie ulikalo lanyu mulugendo nuluza nulutakiwe munkani ninza niang'wa Kilisto, nije kina mimekile ikomu kunkolo ing;wi, muzikilya uhueli nuankani ninza kupalung'wi.28Hangi muleke kutumbwa nikintu kihe nulukutendwa nianya ulugu anyu ila kitalanyu ingi kilingasiilyo kaugunwa kupuma kung'wa Itunda. 29Kundogoilyo unyenye mikeigwe kunsoko ang'wa Kilisto, shangakumuhuela du, ila ganukigigwa ganung'wenso. 30Kundogilyo mukete winyomi wuwowuwoo anga numuihangile kitalane hangi migule nukete ga milelo.
1Angeze ikole mung'wa Kilisto. Angeze wiloeli muulowa wakwe. Angize ukole upalung'wi nuang'waung'welu. Angeze ukole ukende nuuasiiselya. 2Ukaminsili uulowa wane kutula palung'wi, nukila ulowa ung'wi mutule anga ung'wi munkolo, nukutula nisigo ling'wi.3Muleke kituma kung'wi nukikolya. Kuala musimie niangeza ibahu kukila unye. 4Kila ung'weanyu waleke kugoza uula wakwe wing'wene, ingegwa wagoze nuula wauya.5Mutule nimasigo inga nukete u Yesu Kilisto. 6Ingi nuanso Itunda udu. Kuitegwa shukee kutula Itunda nikintu kuambikana nikenso. 7Badalakwe, wikisonya ung'wenso. Auhoile iue lamitumi. Wikigeela kupyani aauuntu. Akigela muntu. 8Nuanso aiwisimilye nukugomba sungainsha, insha nikota la mpaga.9Ingi ite gwa Itunda wakamusunga kukila. Akamupalina nikulu kukila mina ihi. 10Awitumile ite utule anga mulina lang'wa Yesu kila ilu litune. Imalu aawa niakole kilunde nawa niakole pihe ehi. 11Hangi aiwitumile itekunsoko kila ululume lulunge kina u Yesu Kilisto mukulu udu, ukulu wang'wi Tunda utata.12Kuitegwa alowaane anganemegomba mahiku ehi, singanganinkolodu, kuite itungile nukukela ikulu hataize nukutile une mitume muugunwa wanyu unyenye niakuogopa nukukagata. 13Kunsoko ingi Itunda ukituma mulimo wang'waanyu, kunsoko akumuailya masigo, nukituma makani namunonee nuanso.14Itumi imakani ehi muleke kilalamikila nukubisha. 15Itumi uu kunsoko muleke kumelwa nukutula miana ang'wi Tunda niahueli niagila anga utukwi, itumi uu kunsoko mutule lumule la mihe, kuutungwa nualeki nuube. 16Luambi lukulu ulukani laupanga itegwa ntule ninsoko akukulya luhiku lang'wa Kilisto. Inge kulinga kina singaemankile imilugu nekanda hangi singainagile nikanda.17Kuite hatize kukegenwa angi songelyo pigulya pakiandalo muitumi nuauhueli wanyu, kuulowa, hangi nuulowa palung'wi nunyenye mihi. 18Anga uu nunyenyegaa muloilwe, hangi muloilwe palung'wi nunene.19Kuite uhueli mumukulu u Yesu kumutuma u Timoteo kitolanyu uupakupedaa, muhume kupegwa ngulu namunkolo panga nalinga imakani anyu. 20Kunsoko numugila numungiza nukete uloieli anga nuakwe, nukete imasigo atai kunsoko anyu. 21Neangiza ehi nazanzee atuma kitalanyu akuduma imakani aodu, hangi singa nkani niang'wa Yesu Kilisto.22Kuite mulengile insailo akwe, kunsoko anga umung'nya nukumitumila utata akwe, uu aiwitumile palung'we nunene. 23Kuite nihuie kumutuma akaye, anganinge udu ntuninikikupumila kung'wane. 24Kuite nkete itai mumukulu unene lukulu nzile pakupidaa.25Kuite nsigile nukumusania mumulele kung'wanyu, u Epafuladito. Nuanso mulunaane hangi mituma milimo ane hangi mulindi miane, mutungwa hangi mitumi wanyu kunsoko amalompi ane. 26Kunsoko aiwogopile hangi ausumbiye kutula palung'wi palung'wi nunyenye mehi kunsoko aimigule kinamulwae. 27Kundogoilyo itai ainumulwae lukulu pakupi insha kuite Itunda aumuaisiye, hangi ukende nuanso singa aiukole, kung'wakwe du, inge gwa aukole uholi nukung'wane gaa, kunsoko ndeke kutula nuukia migolya aukia.28Itegwa kumususha ung'wenso kumanyiika kulekela kukaya, inge anga mamuona hangi mulowe palung'wi nunene ikanahegeligwa kuiilya. 29Musengeelyi u Epafuladito mumukulu kuulowa wehi. Muakulye iantu anga ung'wenso. 30Kunsoko aukole kunsoko amulimo wang'wa Kilisto kina aiwahugeela kunsha. Auponee inino mulikalo lakwe kunsoko akuguna unene hangi akituma iki naulagiigwe kituma nukunintumila une kumukono nuuhueli nunene.
1Apagwa alunaane mulowe mumukulu. Singakuona kumuandikila hangi inkani zizozizo imaka aya akumupa usungwi. 2Huguki pambwa. Huguki niituma milimo nimibe. Huguki nawa neisanilye kumiile ao. 3Kunsoko usese kugombile iganda. Usese kugombile kumukulya Itunda kuailigwa nung'waung'welu. Nikilingeela mung'wa Kilisto Yesu , hangi naza kuagila ugimya mumiile.4Ata uu, angeze ukole muntu nukwie umuiile uu unene mbezilye kituma uu lukulu. 5Ingi aintawe kiganda luhiku la nane, aintungilwe mundugu a Isilaeli. Niandugu ang'wa Benjameni. Nuueblania. Kumipikilya itai ni lago lang'wa Musa, ai nifalisayo.6Kungulu yane ainilagilya itekeo. Kugomba itai nilago, ainumugila anga lawama kilago. 7Inge mumakani ehi nainumaine kina ansailo kung'wane ainumaaiye anga mpaala kunsoko akumulinga u Kilisto.8Kutai numaiye imakani ehi kina magila anga nsailo kunsoko auza wakumulinga uKilisto Yesu Mukulu wane. Kunsoko akwe nimalekile imakani ehi, nimaaiye anga impaala inge numupate uKilisto. 9Hangi niigelekile mukate akwe. Nimugila itai nane anga nene kupumila milago, inge nkete itai iyi nigeela muhueli wang'wa Kilisto, nuupile kung'wi Tunda, nikite umusingi muhueli. 10Itungeele ntakile kumulinga nuanso ningulu yauioki wakwe palung'we nulwago lakwe. Ntakile nkailwe nu Kilisto mupyani ansha akwe. 11Bahu nihume kutula muuhueli muiuki waashi.12Singa tai kina nakondya kija imakani aya nakondanila mung'wanso, inge kilekulompa nihume kulija ehi nazigeeleka kung'wa Yesu. 13Aluna ane, singansigile kina nalija imakani aya. Inge kituma ikani ling'we. Kewa nakunyuma nimagozeele nakuntongeela. 14Kigigimilya kupikila isego sunga ndije nsailo nakitangwa ni Tunda mung'wa Kilisto u Yesu.15Kehi nikukuie uuguni, inonee kusiga ite. Hangi angize niang'wi akusega masego nsoko amakani ehi Itunda ukukukumukila kung'wanyu. 16Hata uu muunali upikiele kulongoleka wuwo.17Aluna ane, mumbige une. Agozi kesa awa naoolongola kumpyani anga nitu. 18Lidu neikie wawa ninimuila kua yedu, nitungili kumuila kuliholi, iidu akikie anga alugu wang'wa Kilisto. 19Impelo aoube. Kunsoko Itunda ao inda, nulugoha lao lukulu muminyala ao. Akusega imakani amihe.20Inge uwizeeli witu ukole milunde, u Yesu Kilisto kumulindie muguni witu u Yesu. 21Ukukaila imeeli tu nimigila uhumi kutula anga umwiili wakwe nua ukulu kuhumi wuwowuwo nuemuhumya kukania maintu ehi.
1Kuite alowa ane, naize numusumbiye, naiulowa ningala ane. Imeki kisa mumukulu, unye ahumba alowa. 2kuupepelya uewe Eudia, kupepelya ga nue Sintike, musushe ukupi nuaupolo wanyu. Kunsoko unyenye e miihi miabiili aimiungile mumukulu. 3Kutai, mumupepelye gwa ung'wenso ituma milimo iane, muailye iasungi awa kunsoko aitumi palung'wi nunene muutamani inkani ninza niyamukulu kezekukoli nu Kelementi palung'we niitumi niangiza niamukulu, imani nao nainandikiwe mumbugulu naupanga.4Mumukulu mahiku ehi. Hangi kulunga, mulowe. 5Upolo wanyu ulengekile kuantu ehi. Umukulu wahugeela. 6Muleke kisumbula kulukani leji. Itumi imakani anyu ehi kunzila naulukuluku, kulompa nikusongelya. Nimaitaji anyu dengeke kung'wi Tunda. 7Upolo nuamukulugwa ninkulu kukila ulengi wehi, ikasunga ikulu nimasego anyu kuualigwa wang'wa Yesu Kilisto.8Impelo, aluna ane. Masigi lukulu imakani ehi nakete ita ukuligwi, ikulu welu, ulowa, naya nakete upikiligwi nuuza upolo, palung'wi naya natakewe kukuligwa. 9Muitumile inkani izi numumanyisigwi, nimusingilye nija naya naua nimumaine kung'wane nukung'wa Tata witu nua upolo ukutula nunyenye.10Nkete ulowa ukolo du kung'waanyu mumukulu, kunsoko unye migeela hangi isigo lakutula kung'wanyu nsoko aulompi wane hatize singamupatile ilyoma lakunzailya. 11Singa kulunga ite inge mpate kintu kunsoko auula wane kunsoko auuta wanyu. Kunsoko nalenga kugomba muhali yehi. 12Ningile ulikalo lakuhielwa nulikalo lakutula nimaintu ga mumazingila ehi aya unenifunzile kinkunku kukulya imahikutungilwe hangi nukulya imahiku naanzala, yaani nedu nukutula nuula. 13Nihumile kutuma aya kuaailigwa nung'wenso nuemupeza ingulu.14Ata uu ainitumile iza kunzailya une munzago yane. 15Unye Afilipi mulinge kina ung'wandyo wankani ninza nainihegile ku Makedonia, kulite angilekeelo nailintindikie mumakani natakewe kupumya nukusingelya inge unyenye udu. 16Ganapaga nainkule Kutesalonike, unye aimuntumie umusaada singa kang'we kunsoko auula wane. 17Muleke kugela kina kulompa musaada. Inge kulunga gwa mulije inkali nikete nsailo kung'wanyu.18Nasingilya maintu ehi, nitungele nizuigwe nimaintu idu, nsengeye imaintu anyu kupumiila kung'wa Epafuladito. Inge maintu maza akunyunkiila ihanganga imanukato. Nago mbekile nanso ehi isongeelyo namuloeye Itunda. 19Kunsoko nanso, Itunda wane ukumizulya uula wanyu kutula ugole nua ukulu wakwe mung'wa Yesu Kilisto. 20Ilungile kung'wi Tunda nu Tata witu ukule ukulu wakale na kale hueli.21Imelamu ane imupikile kila muhueli mung'wa Kilisto u Yesu. Alowa ninkoli nienso apa amupee milamu amulamukilye. 22Ga niahueli ehi apa akumulamusha, palung'wi nawa niamunyumba ang'wa Kaisali. 23Nitungele ukende wamukulu witu u Yesu Kilisto utule ukole munkolo yangu.
1uPaulo, Mutung'waa wang'wa Yesu Kristo ku ulowa nuang'wa Itunda, nu Timotheo muluna nuitu, 2ku a huiili ni aluna ni ahuiili munng'wa Kristo niakoli ku Kolosai. Ukende utule kitalanyu, nu ulyuuku kupuma kung'wa Itunda Tata nuitu. 3Kuupumya ulumbi kung'wa Itunda, Tata nua Mukulu itu uYesu Kristo, nu kumulompeela nkua ku nkua.4Kigulye u uhuiili nuanyu mung'wa Yesu Kristo nu ulowa ni muukete ku awo ihi nai abaguwe kunsoko ang'wa Itunda. 5Mukete u ulowa uwu kunsoko a isumbiilyo nila tai ni liikilwe kilunde kunsoko itu. Ai mijaa kutula isumbiilyo nilanso nila tai ze ikili mu lukani nula tai, Nkani ninza, 6naiza luzile kitalanyu. Nkani ninza izi itugaa nkali hangi yenelaa mu unkumbigulu wihi. Yatulaa kituma iti ga mukati anyu puma luhiku nai migulye nu kimanyisa kutula ukende nuang'wa Itunda mu tai.7Izi zizo nkani ni nziza nai mimanyisilye kupuma kung'wa Epafra, mulowa nuitu munyamilimo miitu, naiza munyamilimo nu muhuiili nuang'wa Kristo ku badala itu. 8Epafra ai witumile ukumuke kitaitu u ulowa nuanyu mu Ng'wau Ng'welu.9Ku nsoko a ulowa uwu, puma uluhiku nai kigulye iti, kukili leka kumulompeela. Katuile kulompa kina mikizuligwa nu uhugu nua ulowa nuakwe mu upolo wihi nu ulingi nua nkolo. 10Katuile kilompaa kina mikagenda mu ugimya nua Mukulu mu nzila ni izipie. Katuile kilompaa kina mikapaa nkali mu kila ntendo ninza ni kina mikatula mu uhugu nuang'wa Itunda.11Ku umulompa muhume kuikilwa i ngulu mu kila uhumi kuniganiila ni ngulu ni ikulyo nilakwe mu ugimya nu ugigimiilya wihi. 12Ku ulompa kina, ki iloelya, mukupumya ilumbi kung'wa Tata, nai umitumile unyenye muhume kutula ni ipatyo mu usali nua ahuiili mu welu.13Wakugunilee kupuma mu uhumi nua kiti nu ku uhamilya mu utemi nua ng'wana nuakwe mulowa. 14Mu ng'wana nuakwe kukete u uguniki, ulekelwa nua milandu.15uNg'wana ingi mpyani ang'wa Itunda ni shanga wigelaa. Ingi mulelwa nua ng'wandyo nua u umbwaa wihi. 16Ku nsoko ku ng'waakwe intu yihi ai iumbilwe, izo ni ikoli kilunde nizo ni ikoli mihi, intu ni yigeeleka nizo ni shanga yigeeleka, anga itule ingi ya ukulu ang'wi ngulu ang'wi uhumi ang'wi anya ngulu, intu yihi ai iumbilwe nu ng'wenso ku nsoko akwe. 17uNg'wenso izaa ukoli ze ikili i intu yihi, nu mu ng'waakwe intu yihi iambinkanile palung'wi.18Nu ng'wenso yuyo itwe nila muili ingi itekeelo, nuanso ingi ng'wandyo hangi mulelwa nua ng'wandyo kupuma mukati a ashi, iti, ukete lyoma nila ng'wandyo mukati a intu yihi. 19Ku nsoko Itunda ai uloeeigwe kina ukaminkiili nuakwe wihi wikie mukati akwe, 20nu kulamula i intu yihi kung'waakwe ku nzila a ng'wana nuakwe. Itunda ai witumile u ulyuuku kukiila sakami a ikota nila mpaga ni lakwe. Itunda ai ulamue i intu yihi kitalakwe mukola, anga itule ingi intu nia mihi ang'wi intu nia kilunde.21Nu nyenye ga, ku itungo ling'wi aimatuile aziila kung'wa Itunda hangi ai matulaa mialugu akwe mu mahala ni ntendo nia ubii. 22Kuiti itungili wamulamue unyenye ku muili nuakwe kukiila nsha. Ai witumile iti kumuleta unyenye ni mielu, ni agila u usokigwa nangi bila kimala ntogeela akwe, 23anga mulongoleke mu u huiili, nai makomigwaa nu kutula miakomo, kutili kuhegigwa kuli kupuma mi isumbiilyo nila ugimya nila nkani ninza nai muigulye. Izi zizo nkani ninza nai itanantigwe ku kila muntu nai u umbilwe pihi i ilunde. Izi zizo nkani ninza naiza ku nanso unene, Paulo , natuile ni munyamilimo.24Itungili niloeye u lwago nu lane ku nsoko anyu. Nu nene nakondeelya mu muil nuane ni kikepile ku ntendo niang'wa Kristo ku nsoko a muili nuakwe. naza ingi itekeelo. 25Unene ingi munyamulimo nua itekeelo ili, kuniganiila nu witumi nai ninkiigwe kupuma kung'wa Itunda ku nsoko anyu, kulizulya u lukani nu lang'wa Itunda. 26Uwu ingi tainua ki nkunku nai watulaa upihilwe ku myaka idu nu ku ulelwa. Kuiti itungili wakunukulwa ku ihi ni ahuiie mu ng'waakwe' 27Ingi ku awo naza Itunda uloilwe ku kunukula kuyili u ugoli nua ikulyo ila ki nkunku nila tai iyi mukati a Anyaingu. Ingi kina uKristo umoli mukati anyu,ugimya nua ikulyo nilizile28Uyu yuyo ni ku umutanantya. Ku umukania kila muntu, nu kumumanyisa kila muntu ku upolo wihi, iti kina kumulete kila muntu ukondaniie kung'wa Kristo. 29Kunsoko iyi, Unene nkamatikile nu kukazana kuniganiila ni ngulu niakwe ni itumaa mulimo mukati ane mu uhumi
1Ku nsoko ndoilwe mulinge iti niiza ntuile nu lwago lidu ku nsoko anyu, ku ihi niakoli ku Laodikia nu ku ihi naza akili kihenga u usu nuane mu muili. 2Kituma u mulimo iti kina nkolo niao ihume kupoligwa ku kuletwa palung'wi mu ulowa nu ku ugoli wihi nua widu nua kulu kuulu nikondile nua uhuguku, ku kuulinga i kinkunku nika tai ang'wa Itunda, naiza ingi uKristo. 3Mu ng'wenso matulyo ihi na upolo nu uhuguku upihilwe.4Kuligitya izi iti kina wihi waleke kumutendeela isue ku utanantyi nu ukete upembeseelyi. 5Ni anga ize nimutili palung'wi nu nyenye mu muili, kuiti nkoli palung'wi nu nyenye mu nkolo. Ni loile kihenga i nzila nianyu ni nziza ni ngulu nia u huiili nuanyu mung'wa Kristo.6Anga nai mu musingiiye uKristo Mukulu, gendi mu ng'wenso. 7Mukomigwe mu ng'wenso, muzengwe mu ng'wenso, mukomigwe mu uhuiili anga udu nai mumanyisigwe, nu kutungwa mi imbiilyo lidu.8Gozeeli nia kina muntu wihi aleke kumuambya ku ulingi ni nkani ntili nia ukongeli kuniganiila nu usingiilya nua kibina adamu, kuniganiila ni ntendo nia kinya ingu, shanga kuniganiila nu Kristo. 9Kunsoko mu ng'wenso ukondaniili wihi nuang'wa Itunda wikiie mu muili.10Nu nyenye mizuigwe mu ng'wenso, uNg'wenso ingi itwe nila kila uhumi nu unyangulu. 11Mu ng'wenso ga ai mutwawe kidamu ni shanga kitung'wa nu bina adamu mu kuhegeligwa muili nua nyama, kuiti ingi mu kidamu nikang'wa Kristo. 12Ai muikilwe palung'wi nu ng'wenso mu wogigwa. Nu kunzila a uhuiili mu ng'wenso ai miukigwe ku uhumi nuang'wa Itunda, Nai umiukilye kupuma muashi.13Hangi nai matulaa makuza mu utumuli nuanyu nu kuhita kutalwa i kidamu mu miili anyu, ai umitumile apanga palung'wi nu ng'wenso nu ku ulekela i milandu itu ihi. 14Ai uputile u ukimbukiilyi nua udaigwa nai ukilisigwe, ni nzila nai yatulaa nsuta nu sese. Ai uihegilye yihi nu kuikononteela mi ikota ila mpaga. 15Ai uihegilye i ngulu nu ukulu. Ai umaikile kihenga nu kituma kutula ilumbi nula ukilyi ku nzila a ikota nila mpaga nilakwe.16Ku lulo, muntu wihi waleke kumulamula unyenye kulya ang'wi kung'wa, ang'wi kutula luhiku nula siku kuu ang'wi ng'weli ugeni, ang'wi luhiku nula kusupya. 17Izi ingi miluli a makani napembilye, kuiti nikamukati ingi Kristo.18Muntu nu tuile wihi aleke kuhegeligwa ilumbi nilakwe ku kuhung'wa nsula a uliuki nu kipoelya u malaika. Muntu nua kinya iti wingilaa mu makani naza umihengile nu kupembeseeligwa ni masigo akwe na muili. 19uNg'wenso shanga wiliambiila itwe. Ingi kupuma mu itwe kina u muili wihi kukiila nungo niakwe ni makupa ikinyinkanigwa nu kuambinkanigwa ku palung'wi; nu kukula ku ukuli nuipumigwaa nu Itunda.20Anga itule ai ku kule palung'wi nu Kristo ku ntendo nia mihi, mbona mu kikie anga mukitumigwa ku ihi; 21"Leki kuambi, ang'wi kululya, ang'wi ku kumpya" 22Aya ihi alagiigwe ku nsoko a ubipya nu upembilye nu utumili, Kupumiila nu ulagiilwa nu umanyisigwa nua ana adamu. 23Malagiilyo aya akete upolo nua makumbiko nazipigwe ku ing'wene nu uliuki nu lwago nula muili. Kuiti ngila anga nsailo ku nsula nia muili.
1Anga itule hangi Itunda umiukilye palung'wi nu Kristo, madumi imakani na akigulya kuiza uKristo wikiie ku mukono nua kigoha nuang'wa Itunda. 2Sigiili kutula imakani a kigulya, shanga kutula makani a mihi. 3Kunsoko makulee, nu likalo nu lanyu lapihilwe palung'wi nu Kristo kung'wa Itunda. 4Matungo uKristo nuikigeeleka, naiza ingi likalo nu lanyu, Papo nunyenye ga mukigeeleka nu ng'wenso mu ikulyo.5Kululo mapihi i makani namoli mihi ingi, ugoolya, ushapu, nsula ni mbi bii, masigo ni ma bi bii, ni nsula, naiza ingi ikumbiko nila adudu. 6Ingi kunsoko a makani aya ikuo nilang'wa Itunda lipembilye migulya a ana niagila u lwijo. 7Igi kunsoko a makani aya ga nu unyenye ai mugendee ku nanso nai mikiie mukati ao. 8Kuiti itungili ingi kusinja mumaheje i makani aya ihi. Ingi, ikuo, utaki, nsula ni mbi bii, ituki, ni makani ni mashapu ni pumiila mu malango anyu.9Leki kikongeli nyenye ku nyenye, ku nsoko mautugulaa u untu nuanyu nua kali ni ntendo niakwe. 10Matugalaa untu ugeni, naza witung'waa ugeni mu uhugu kupembelya ni mpyani a uyo naiza mu umbi. 11Mu uhugu uwu, kutili uMuyunani nu Muyahudi, kutalwa kidamu nu kuhita kutalwa i kidamu, mumanyi ni shanga mumanyi, mutung'waa, ni shanga mu tung'waa, kuiti badala akwe uKristo ingi makani ihi.12Anga mi aholanigwa ang'wa Itunda, Elu hangi alowa, tugalii u untu nu ukende, uzaa nkolo, uliuki, upolo nu ugimya. 13Iho eeli nyenye ku nyenye. I a isiilyi kila muntu nu muya. Anga ize u muntu ukete isosho ku muya, amulekele kunsoko yiyo yiyoo naiza uMukulu nai umulekee unyenye. 14Ikilo nila makani aya ihi, Mutule nu ulowa, naza kiko kinsaasha ka ukondaniili.15Ulyuuku nuang'wa Kristo umutongeele mu nkolo nianyu. Ai ituile ingi kunsoko a ulyuuku uwu kina ai mitangiwe mu muili ung'wi. Tuli ni ilumbiilyo. 16Nu lukani nulang'wa Kristo likie mukati anyu ku ugoli. Ku upolo wihi, imanyisi nu kisija u nyenye ku nyenye ku malumbiilyo, mimbo, ni mimbo a munkolo. Imbi ku ulumbi i nkolo nianyu kung'wa Itunda. 17Hangi kihi ni mukituma, mu makani ang'wi, mu ntendo, itumi ihi ku lina nila Mukulu uYesu. Mi nkiilyi i lumbi Itunda Tata kukiila uNg'wenso.18Akima, liuki ku itunja anyu, anga ni izipiie ku Mukulu. 19Nu nyenye itunja, alowi i a kima anyu, hangi muleke kutula miataki ki italao. 20Ang'yinya, akulyi i aleli anyu mu makani ihi, ndogoelyo uu ni imuloeelya uMukulu. 21a Tata leki kuasakulyi i ana anyu, iti kina aleke kuambwa nu ukata.22Atugwa, akulyi i akulu anyu mu muili ku makani ihi, shanga ku u ailigwa nua miho anga antu nia kiloa udu, ila ku nkolo nia tai. Mogopi Itunda. 23Kihi ni ukituma, itumi kupuma mu imi nuanyu anga ku Mukulu hangi shanga ku ana adamu. 24Mu lingile kina mikasingiilya kipegwa nika usali kupuma ku Mukulu. Ingi uKristo Mukulu ni mukumitumila. 25Ku nsoko wihi nuitumaa ni shanga taiane ukusingiilya ulamuli ku ntendo ni shanga taiane naza witumile, hangi kutili uguniiligwa.
1Akulu, pumyi ku atugwa i makani ni taiane nu ulingi. Mulingile kina mukete ga nu Mukulu kilunde.2Longoleki kutula akomo mu malompi. Ikii miho mu nilanso ku ilumbiilyo. 3Lompi palung'wi ku nsoko itu ga, iti kina Itunda alugule i mimpita kunsoko a lukani, kitunta i kinkunku nika tai ang'wa Kristo. Kunsoko a ili natungilwe minyororo. 4Hangi lompi kina nihume kuliika kihenga anga ni isingigwe kuligitigwa.5Longola ku upolo ku awo ni akoli kunzi, hangi muligunie itungo. 6iMakani anyu atule nu ukende matungo ihi, nu kulungila u munyu matungo ohi, iti kina muhume kulinga iti ni imutakile kumusukiilya kila u muntu.7Ku makani na antuile unene, uTikiko ukituma akumuke kitalanyu. uNg'wenso ingi muluna mulowa, munyamilimo nu muhuiili, hangi mutugwa mi itu ku Mukulu. 8Kumulagiilya kitalanyu kunsoko a ili, kina muhume kulinga i makani kutula u sese ga ni kina ahume kumukinyila. 9Kumulagiilya palung'wi nu Onesmo, muluna itu mulowa nu muhuiili, hangi ung'wi anyu. Akumutambuila kila i kintu nai kipumie apa.10Aristarko, mutungwa miane, ukumulamusha, ga nu Marko muyala nuang'wa Barnaba nai musingiiye u ulingasi kupuma kitalakwe, "Anga waza kitalanyu, musingiilyi" 11Nu Yesu ga nuitangwaa Yusto. Awa ing'wene du ni anya kidamu ingi ituma milimo iane ku nsoko a utemi nuang'wa Itunda. Atuile ipoeelya kitalane.12Epafra ukumulamusha, uNg'wenso ingi ung'wi anyu hangi mutugwa wang'wa Kristo Yesu. uNg'wenso witumila ngulu mu malompi kunsoko iti kina muhume kimika ku ukomo nu kigeeleka ikaminkanu mu ulowa wihi nuang'wa Itunda. 13Kunsoko kumukuiila, kina witumaa milimo ku ngulu kunsoko anyu, ku awo niakoli ku Laodekia, nu ku awo niakoli ku Hierapoli. 14uLuka uyo u mukiliki mulowa, nu Dema akumulamusha.15Alamushe i aluna ane niakoli ku Laodekia, nuku Mimfa, ni itekeelo ilo ni likoli mi ito kitalakwe. 16Ibada ili ni likatula likusong'wa mukati anyu, lisong'we ga nu kitekeelo nila a Laodekia, nu nyenye ga mu komaniilye mukulisoma ibada kupuma ku Laodekia. 17Ligitya kung'wa Arkipo, "Goza uwu u uaiilya naiza u usingiiye mu Mukulu, kina utakiwe ku utimilya."18uMulamo uwu ingi ku mukono nuane mukola - Paulo. Kimbukiilyi i minyororo ane. Ukende nu utule nu yenye.
1uPaulo, Silwano nu Timatheo ku Itekeelo nila ku Thesaloniki mung'wa Itunda Tata nua Mukulu uYesu Kristo. Ukende nu ulyuuku utule nu nyenye.2Ki ipumya ilumbi kung'wa Itunda kila nkua ku nsoko anyu mihi, matungo ni kuumuta mu malompi itu. 3Kimikimbukiilya shanga kukondya ntongeela ang'wa Itunda Tata i ilimo anyu nu uhuiili, kinya ngulu nika ulowa, nu ugimya nu ukete i kinyangulu kunsoko a panyambele mu Mukulu uYesu Kristo.4Anyandugu ni muloilwe ni Itunda, kulingile u witangwi nua nyu. 5Ni kinya inkani ninza ni itu nai izile kitalanyu shanga ku nkani duu, ila ga nu ku ngulu, mu Ng'wau Ng'waelu, nu mu kulu kuulu. Ku mpyani yiyo, mulingile ga nu sese ai katulaa antu a mpyani kii mukati anyu kunsoko anyu.6Ai matulaa antu a kuigiilya usese ku Mukulu, anga nai musingiiye u lukani mu lwago ki iloeelya ni lipembeeye kung'wa Ng'wau Ng'welu. 7Ni mapumilo akwe, mikatula mpyani ku ihi mu Mekadonia ni Akaiya naza ahuiie.8Ku nsoko kupuma kitalanyuu lukani nulang'wa Itunda lekondaniie pihi. nu sese ku Mekadonia ni Akaiya ing'wene du. Badala akwe, ku kila kianza u uhuiili nua nyu kung'wa Itunda lukondaniile pihi. Ni mapumilo akwe, shanga kukete nsula kuligitya kihi. 9Kunsoko enso akola akupindula u upembyi nuitu ai watulaa wa mpyani kii kati anyu. Akuganula nai mu mupilukie Itunda niiza mupanga hangi nua tai. 10Ai apumilye i nkani kina mu mulindiie u Ng'wana nuakwe kupuma kilunde, nai wiukigwe kupuma ku ashi. Nu uyu ingi Yesu, nui kuika ilyuuku kupuma mu ikuo nilipembilye.
1Ku nsoko unyenye akola mulingile, aluna ku upembyi nuitu kitalanyu shanga ai wanankanda. 2Mulingile kina u ng'wandyo ai akagilye hangi ai akiutendele ku minyala uko ku Filipi, anga ni mulingile. Ai katulaa nu ukamatiku mung'wa Itunda kitunta inkani ninza niang'wa Itunda ga nuku lwago lidu.3Ku ndogoelyo u ulangi nuitu shanga upembeeye nu ubi, ang'wi mu ushapu, ang'wi mi isue. 4Badala akwe, anga iti nai kugombekile ni Itunda nu ku huiilwa inkani ninza, uu ni kuitunta. Kuitunta, shanga ku aloeelya antu. kuiti kumuloeelya Itunda. Ng'wenso wing'wene yuyo wipukaa inkolo ni itu5Ku ndogoelyo shanga ai kutumie i makani a kisenkeneelya matungo ihi, anga ni mulingile, ang'wi kutumila makani anga kisingiilya ku nsula, Itunda ingi mukuiili nuitu. 6Ang'wi shanga ai kudumile ikulyo ku antu, ang'wi kupuma kitalanyu ang'wi ku angiiza. Ai kuhumile kudaya kuguniiligwaa anga itumi ang'wa Kristo7Badala akwe ai kutuile kiapolo kati anyu anga nyinya nuiapolya i ana akwe mukola. 8Ku nzila iyi ai katulaa nu ulowa kitalanyu. Ai katulaa alyuuku kumuhanguila shanga udu inkani ni nziza niang'wa Itunda ila ga nu likalo nu litu akola. Ku nsoko ai matulaa mi alowa itu. 9Kunsoko a luna, mukimbukile u mulimo nu lwago nulitu. Utiku nu mung'wi ai katulaa kuituma u mulimo kuleke kumulemeelya wihi. Matungo nanso, ai kuatanantiiye inkani ninza niang'wa Itunda.10Unyenye miakuili, ni Itunda ga, ingi ku ikulyo nila mpyani kii, ni bila usokogwa nai kugendile akola ntongeela anyu ni muhuiie. 11Iti uu, mulingile ingi ku ndogoelyo kii ku kila ung'wi anyu, anga uTata nuili ku ana akwe nai kumukomangiie nu kumuhumya insula. ai ku kuiie 12kina itakiwe kulongoleka anga nuili u witangwi nuanyu kung'wa Itunda, nai umitangile mu utemi ni ikulyo nilakwe.13Ku nsoko nanso kumu lumbiiye Itunda ga kila matungo. Ku nsoko itungo nai musingiiye kupuma kitaitu u lukani nulang'wa Itunda nai muligulye, ai musingiiye shanga anga lukani nula ana adamu. Badala akwe, ai musingiiye anga itai nili, lukani lang'wa Itunda. Ingi lukani ulu niiza litumaa mulimo mukati anyu ni muhuiie.14Ku iti uyenye, aluna, mutule antu a kutyatisha i matekeelo ang'wa Itunda nakoli ku Uyahudi mung'wa Kristo Yesu. Ku nsoko nu nyenye ga ai magigwe ku makani yayo yaayo kupuma ku antu anyu, anga nai yatulaa kina kupuma ku Ayahudi. 15ai atulaa ingi Ayahudi wawo nai amubulagile uMukulu uYesu palung'wi ni anyakidagu. Ingi Ayahudi naza akuzunsilye kupume kunzi. Shanga amuloeeye Itunda hangi ingi alugu ku antu ihi. 16Ai akugiiye kuleke kuligitya ni anyaingu iti alije kugunwa. Mapumilo akwe ingi kina alongolekile ni milandu ao. Mpelo ikuo nilang'wa Itunda lazilee migulya ao.17uSese, aluna, ai katulaa kibagula nu nyenye ku itungo ikupi, kinya muili, shanga mu nkolo. Ai kitumile ku uhumi nuitu nu ku nsula nkulu kihenga u usu nuanyu. 18Kunsoko ai kalowa kupembya kitalanyu, nene Paulo, ku nkua ang'wandyo ni nkua inzuya, kuiti u mulugu ai ukugiiye. 19Ku kihuiila kitaitu ingi ntuni ku panyambele, angwi iloeelya, ang'wi ngala akiloelya ntongeela a Mukulu itu uYesu itungo nila kupembya kitalakwe? Itii shanga nyenye ikilo anga ni ili iauya? 20Kunsoko u nyenye ingi ikulyo ni iloeelya ni litu.
1Ku lulo, nai katulaa shanga kuhumile kugimya ikilo, ai kusigile kina ai ituile iziza kusaga kuko ku Athene king'wene duu. 2Kikamulagiilya uTimotheo, muluna itu hangi munya milimo nuang'wa Itunda mu nkani ninza niang'wa Kristo, kumuika ikaku nu kumupoeelya kukaminkana nu uhuiili nuanyu. 3Ai kitumile aya iti kisigo aleke kutula umoli wihi nua ku nkukankuka kupumiila nu lwago ulu, kunsoko akola mulingile kina kakondya sagulwa ku nsoko a ili.4Ku tai, itungo nai kukoli palung'wi nu nyenye, ai katongela kumuganuila nia kina ai katulaa pakupi kulija u lwago, nayo ai apumie anga nai mulingile. 5Ku nsoko ili, nai natulaa nemilwe kugimya hangi, ai ndagiiye iti kusiga ndije kulinga migulya a uhuiili nuanyu. Anga itye u mugemi ai watulaa bahu wamugemaa, nu mulimo nuitu utule nankanda.6Kuiti uTimotheo ai uzile kitaitu kupembelya kitalanyu nu ku uletela inkani ni nkende migulya a uhuiili nu ulowa nuitu. Ai ukutambuie ni yakina mukete u ukimbukiilyi nu uziza migulya itu, ni kina mukete nsula kuihenga anga niiza usese kihung'waa nsula kumihenga unyenye. 7Ku nsoko a ili, aluna ai kipoelya nangaluu nu nyenye ku nsoko a uhuiili nuanyu, mu lwago nu wagigwa nuitu wihi.8Ku itungili kikie, anga mi mike ikomo ku Mukulu, 9Ku iti ingi ilumbi ni niuli kuminkiilye Itunda ku nsoko anyu, ku iloeelya lihi ni kukete ntongeela ang'wa Itunda migulya anyu? 10Kulompile nangaluu utiku nu mung'wi iti kuhume kihenga u usu nuanyu nu kumongeelya ni kikepile mu uhuiili nuanyu.11Itunda itu hangi Tata mukola, nu Mukulu itu uYesu wakutongeele i nzila yitu kupike kitalanyu. 12Nu Mukulu amuike mongeeleke nu kukila mu ulowa, muze miloilwe nu kualowa i antu ihi, anga ni kimutendeela unyenye. 13Nu itume izi iti kuikomya inkolo nianyu itule shanga nu utukwi mu welu ntongeela ang'a Itunda nuitu hangi Tata nuitu mu upembyi nua Mukulu uYesu palung'wi ni elu akwe ihi.
1Panyambele, aluna, ku umukinyila nu kumusinja kung'wa Yesu Kristo. Anga nai musingiiye u ulingasiilyi puma ki taitu mpyani ni mutakiwe kugendeela nu kumuloeelya Itunda. Ku nzila yiyo ga mugendeele nu kituma ikilo. 2Ku nsoko mulingile ingi ulingasi kii nai kuminkiiye kukiila Mukulu uYesu.3Kunsoko nanso yayo ulowa nuang'wa Itunda: u weligwa nuanyu - kina mu uhuge u ugoolya, 4Kina kila ung'wi anyu walinge i mpyani a ku ungatila u musungu nuakwe mukola mu welu nu upolo. 5Leka kutula nu musungu kunsoko a nsula a muili (anga anyaingu ni shanga amulingile Itunda). 6Waleke kutula umoli u mutu wihi nuika puta i mimbi nu kumusasha u muluna nuakwe ku nsoko a lukani ulu. Kunsoko uMukulu yuyo mukola kususha ikuo ku makani ihi aya, anga nai katulaa katongelaa kuakania nu kua kuiila.7Ku nsoko uMukulu shanga ai ukitangile ku ushapu, ila ku welu. 8Ku lulo nuilihitaa ili shanga wiahitaa i antu, ila wimuhitaa Itunda, nuiminkiilya uNg'wau Ng'welu nuakwe.9Kutula ulowa nua aluna, Kutili i nsula a muntu wihi ku ukilisilya, kunsoko mumanyisigwe nu Itunda kilowa nyenye ku nyenye. 10Kulu kuulu, ai itumile aya ihi ku aluna niamoli ku Makedonia ihi, kuiti ku umusinja, aluna, mitume ga ni ikilo. 11Ku umusinja muhung'we nsula kikie likalo nula utigi, kukela i milimo anyu, nu kituma i mulimo ku mikono anyu, anga nai kumusingilye. 12Itume aya iti uhume kugendeela iziza nu ku upolo ku awo niamoli kunzi a u huiili, iti uleke kukepelwa nu winzi wihi.13Shanga kuloilwe unyenye mulinge nishanga tai, unye aluna, migulya a awo ni alae, iti muleke kisusumya anga angiiza ni agila anga kulu kuulu kutula itungo ni lipembilye. 14Anga itule ku uhuiie kina uYesu ai ukule nu kiuuka hangi, iti uu Itunda ukualeta palung'wi nu Yesu awo nialae insha mu ng'waakwe. 15Ku nsoko a ayo ku umutambuila u nyenye ku lukani nula Mukulu, kina usese ni kukoli kiapanga, ni kikatula kukoli itungo nila kupembya kitalakwe uMukulu, kulu kuulu shanga kika atongeela awo nialae mu nsha.16Ku nsoko uMukulu mukola ukusima puma mu malunde. Ukupembya nu luli lukulu, palung'wi nu luli nulang'wa malaika nu mukulu, palung'wi ni kinembu kang'wa Itunda, ni enso nai atulaa akuza mung'wa Kristo aki uka hanza. 17Uugwa usese ni kiapanga, ni kusagile, ki kihanguila mu malunde palung'wi ni enso kumusingiilya uMukulu migulya. Ku nzila iyi ku utula nu Mukulu mahiku ihi. 18Ku lulo, mi poeelye nyenye ku nyenye ku mukani aya.
1Itungili, ku makani a itungo ni matungo, aluna, kutili i nsula kina kintu kihi ki kilisigwe kitalanyu. 2Ku nsoko u nyenye akola mulingile ku tai tai ni yakina luhiku nula Mukulu lupembilye anga u mii nuipembyaa utiku. 3Apo ni itambula ikoli, "Ulyuuku nu upanga", papo u ubipigwa wiazila ki mpumpugiili. Ingi anga u utugi nui muhangaa unyinya ni mulito. Shanga ikahuga ku nzila ihi.4Kuiti unyenye, aluna mikutili mu kiti ga nu luhiku ulo lu muziile anga mii. 5Ku ndogoelyo unyenye mihi ingi mi ana a welu hangi ana a mung'wi. uSese shanga ki ana a utiku ang'wi mukiti. 6Iti gwa, kuleke kulala anga auya ni ilala. Ila kelye nu kutula kiahugu. 7Ku nsoko ni ilala, ilala utiku ni enso ni igala, igala utiku.8Ku nsoko usese ingi ana a mung'wi, kutule ahugu. Kutugale i ngula a uhuiili nu ulowa, ni nkompila a shuma, niiza kuku kuuulu nua ugunwa nu itungo nili pembilye. 9Ku nsoko Itungo shanga ai ukuholanilye u ng'wandyo ku nsoko a ikuo, ila ku kulije ugunwa kunzila a Mukulu uYesu Kristo. 10uNg'wenso yuyo nai ukushiie iti kina, anga kutulle miho ang'wi kulae, kuikie palung'wi nu ng'wenso. 11Ku lulo, ipoeelyi nu kizenga nyenye ku nyenye, anga niiza yakondile mitumaa.12Aluna, ku umulompa mualinge awo ni itumilwa mukati anyu ni awo niamoli migulya anyu ku Mukulu ni awo ni imusija. 13Ku umulompa mualinge ga nu kuinkiilya u ukulu ku ulowa ku nsoko a mulimo nuao. Mutule nu ulyuuku mu kati anyu unyenye akola. 14Ku umusinja, aluna: muahugule nishanga alongoe mu lugendo, akinyili nia humilwe u ukata. A ailyi ni anyeku, hangi mutule agimya ku ihi15Gozeeli waleke kutula umoli wihi nui susha u ubi ku ubi ku muntu wihi. Badala akwe, itumi nimakende ku kila ung'wi anyu nu ku antu ihi. 16Iloeelyi mahiku ihi. 17Lompi shanga kupikiila impelo. 18Mulumbiilyi Itunda ku kila ikani, kunsoko uwo wuwo ulowa nuang'wa Itunda kitalanyu mung'wa Yesu Kristo.19Leki kumuhumyi uwai u Ng'wau Ng'welu. 20Leki ku umeli u unyakidagu. 21Magemi i makani ihi. miliambe ni ikende. 22Ihuji ni kila wigeeleki nua ubi.23Itunda nua ulyuuku amukondaniilye mu welu. Nkolo, umi nua muili i ikwe kutili utumuli mu upembyi nuake uMukulu nuitu uYesu Kristo. 24uNg'wenso nai umitangile ingi ng'welu, nu ng'wenso yuyo munya kituma.25Anyandugu, kulompeeli. 26Alamushi i aluna ihi ku ulungili nu welu. 27Kumusinja mu Mukulu kina ibada ili lisong'we ku aluna ihi. 28Ukende nua Mukulu itu uYesu Kristo utule palung'wi nu nyenye.
1uPaulo, Silwano, nu Timotheo, ku matekeelo a Athesalonike mung'wa Itunda Tata nuitu nu Mukulu uYesu Kristo. 2Ukende nu utule kitalanyu nu ulyuuku nuipumaa kung'wa Itunda Tata nuitu nu ku Mukulu uYesu Kristo3Ikutakile usese kumulumba Itunda mahiku ihi ku nsoko anyu, aluna, Ndogoelyo izi zizo ni ikutakile, ku nsoko u uhuiili nuanyu uku kula lukulu, nu ulowa nuanyu ku kila umuntu wongeeleke ku widu. 4Iti usese akola ku uligitya ku unyangulu migulya lanyu m matekeelo ang'wa Itunda. ku utambula inkani nia isumbiilo nilanyu nu uhuiili ni mukete mu lwago lihi. Ku utambula ku nkani nia lwago ni mugimiiye. 5Iki kiko kilingasiilyo nika ulamulwa nua tai ane ang'wa Itunda. Mapumilo a aya ingi kutula u nyenye mualigwe kutula mianya kingila mu utemi nuang'wa Itunda naza kunsoko akwe mukagigwa.6Ku nsoko ingi tai ane kung'wa Itunda kuasukiilya ulwago awo ni imajaa unyenye, 7nu kuinkiilya u uulowa unyenye ni magigwa palung'wi nu sese. Ukituma iti itungo nila ku kunukulwa kitalakwe u Mukulu uYesu kupuma kilunde palung'wi nu malaika nua uhumi nuakwe. 8Mu lulimi nuala moto ukualipya ubibi awo nishanga amulingile Itunda ni ao ni agila u lwijo mu nkani ninza nia Mukulu witu uYesu9Akagisha ku ulimiligwa nua kali na kali aze atuile abaguwe nu ukoli nua Mukulu ni ikulyo nila ngulu niakwe. 10Ukituma itungo nuikapembyaa iti ku kuligwa ni antu akwe nu ku akuila ihi nai ahuiie. Ku nsoko u ukuili nuitu kitalanyu ai uhuiiwe kitalanyu.11Ku nsoko iyi ku umulompa unyenye mahiku ihi. Kilompaa kina Itunda nuitu amualye kutula ai musigiiwe kitangwa. Ku ulompa kina wahume kupikiilya kila i nsula a ukende nua kila mulimo nua uhuiili ku ngulu. 12Ku ulompa imakani aya mulije kulikulya i lina nila Mukulu Yesu. Ku ulompa kina mulije ku kuligwa nu ng'wenso, kunsoko a ukende nuang'wa Itunda nuwu nua Mukulu uYesu Kristo
1Itungili kutula kupembya ku Mukulu itu uYesu Kristo nu kuilingiila palung'wi nung'wenso; ku umulompa unyenye aluna itu, 2kina muleke kunyong'wa ang'wi kagigwa ku upepeele, ku nkolo, ang'wi ku lukani ang'wi ku ibada ni ligeelekile kutula lipumile kitaitu, ize liligitilye nia kutula luhiku nula Mukulu yakondya lapikaa.3uMuntu nua leke kumukongela ku mpyani ihi. Kunsoko shanga lizile kupikiila uwo u ugwi nuikapumila hanza nu muntu nua ugumaniilyi wakunukulwe, uyo ung'wana nua ubipya. 4Uyu yuyo nuikingila, nung'wenso winyansulaa umukola aze mukingila Itunda ni kihi ni kipoeligwa. Ni mapumilo akwe, wikiie mu itekeelo nilang'wa Itunda nu ikilagiila ng'wenso kutula anga Itunda5Itii, shanga mukimbukile kutula nai nkoli nu nyenye ai numutambuie migulya a makani aya? 6Itungili mulingile iko ni kimukingilaa, Iti kina wahume ku kunukulwa ku matungo nu maziza nuikapikiila. 7Kunsoko i kinkunku ni kang'wa uyo u muntu munya kupiluka ukituma mulimo kupikiila itungili, iti udu ukoli nuimukingila itungili kupikiila nuika pumigwa munzila8Uugwa uyo u munya kupiluka nuikakunukulwa, naiza uMukulu uYesu wikamubulaga ku mihupo a ilangu nilakwe. Mukulu wikamuika shanga kintu kihi ku ukunukulwa nua upembyi nuakwe. 9Upembyi nuang'wa uyo munya kupiluka wikatula nsoko a mulimo nua mulugu ku ngulu yihi, ilingasiilyo nia ukuilwa nua uteele, 10nu uteele wihi nu ukete u wii. iMakani aya aze amoli ku awo niakulimila, ku nsoko shanga ai ausingiiye u ulowa nua tai ku nsoko a kugunwa kitalao.11Ku nsoko nanso Itunda ukuatumila mulimo nu ukete u ubi iti ahuiile u utele. 12Mapumilo akwe ingi kina ihi akulamulwa, awo naza shanga ahuiie i tai ila nianso iloeelya mu wii.13Kuiti kutakiwe kumulumba Itunda kila nkua kunsoko anyu aluna ni muloilwe nu Mukulu. Kunsoko uMukulu ai umuholanilye unyenye anga lugano nula ugunwa ku welu nua Ng'wau Ng'welu nu uhuiili ku iyo itai. 14Iki kiko nai umitengie unyenye, kina kukiila nkani ninza muhume kuli lija ikulyo nila Mukulu nuitu uYesu Kristo. 15Ku lulo, aluna, imiki ikaku, Ulingi uwo ulogo nai mumanyisigwe, ku lukani ang'wi ku mabada itu.16Itungili, uMukulu nuitu uYesu Kristo mukola, nu Itunda Tata nuitu nai ukuloilwe nu kuinkiilya ipoeelya nila kali na kali nu ugimya nu ukende ku nsoko a likalo nu lupembilye kukiila ukende, 17a mu poelye nu kuiika ikomu i nkolo nianyu mu kila lukani nu mulimo nu uza.
1Ni itungili, aluna, kulompeeli, kina u lukani nula Mukulu luhume kenela nu ku kuligwa, anga ni yili ga nu kitalanyu. 2Lompi kina kuhume kugunwa kupuma mu ubi nua antu ni apiluki, ku nsoko shanga ihi akete u uhuiili. 3Kuiti uMukulu ingi muhuiili, naiza ukumukomisiilya unyenye nu kumusunja kupuma kung'wa uyo u mubii.4Kukete ugimya mu Mukulu kunsoko anyu, kina mukituma hangi mikalongoleka kituma imakani naiza ku umulagiilya. 5uMukulu wahume kutongeela inkolo nianyu mu ulowa nu ku ugimya nuang'wa Kristo.6Itungili ku umulagiilya, aluna, ku lina nila Mukulu uYesu Kristo, kina muhuge kila aluna niiza wikie likalo nila ukata ni shanga kupembelya ni ntendo naiza muisingiiye kupuma kitaitu. 7Ku nsoko unyenye akola mulingile ingi ibahu kitalanyu ku utyatisha usese. Shanga ai kikie mukati anyu anga awo naza agila u lwijo. 8Hangi shanga ai kulie indya nia muntu wihi bila kulipila. Badala akwe, ai kitumile i milimo utiku nu mung'wi ku milimo ni mikaku hangi ku lwago, iti kuleke kutula muligo ku muntu wihi kitalanyu. 9Ai kitumile iti shanga ku nsoko kiagila u uhumi. Badala akwe, ai kitumile izi iti kutule mpyani kitalanyu, iti kina muhume ku utyatisha usese.10Matungo nai katulaa palung'wi nu nyenye ai kumulagiiye, "Anga itule ung'wi anyu shanga uloilwe kituma u mulimo, nua leke kulya." 11Kunsoko kuija kina ang'wi akulongoleka kutula akata mukati anyu. Shanga akituma i milimo kuiti badala akwe ingi antu niagila i masigo. 12Itungili awo nienso ku ulagiilya nu kua langa mu Mukulu uYesu Kristo, kina kusinja itume i milimo ku upolo nu kulya indya niao i akola.13Kuiti unyenye, anyandugu, Muleke kusha i kisha mu kanka ka nkolo mu kituma niiza tai tai. 14Anga itule muntu wihi shanga uloilwe kukulya u lukani nu litu mu mbugulu iyi, mutule ahugu nu ng'wenso hangi muleke kutula nu muhangu palung'wi nu ng'wenso, iti kina ahume kuhung'wa minyala. 15Leki kumuhoeli anga mulugu, kuiti muhuguli anga munyandugu.16uMukulu nua ulyuuku mukola waminkiilye u ulyuuku itungo lihi mu nzila yihi. uMukulu watule nu nyenye mihi. 17Uwu ingi mulamu nuane, Paulo, ku mukono nuane mukola, naiza ingi logo mu kila ibada. Iti uu nikilisa. 18Ukende nua Mukulu nuitu uYesu Kristo uhume kutula nu nyenye mihi.
1Paulo, Mitumi nuang'wa Yesu Kilisto, kendenkania mlago lang'wi Tunda numuguni witu Yesu Kilisto numugimya witu, 2kung'wa Timoteo ung'wanane nuatai muuhueli: Nekanda, ukende nuupolo nuupumile kung'wi Tunda Tata nukung'wa Yesu Kilisto Mukulu witu.3Anga naenukupepeeye naenihegile nikenda kumakedonia, usage kuefeso inge kina uhume kuahama iantu angwi alekekumanyisa umanyisi nuungiza. 4Hange alekekulegeelya imakumo nuupangi nuaulangi nimagila impelo. Aya isasha kikunguma kukila kuaaelya kulongolesha umupango nuang'wi Tunda nuauhueli.5Inge gwa isigo nelilago ile ulowa nuupumile munkolo ninza, muusigi nuuza numuhueli nuatai. 6Ang'wi aantu aliuiye isigo ikaleka uumanyisigwa uwu nukupilukila uligiti nuekepungu. 7Aloilwe kutula amanyisi amalago, kuile shaaine niakulutambula ang'ei niakulukazela. 8Kuite kuine kina ilago iza angwi umuntu ukulitumila mutaitaii.9Kulengile kina, ilago singaaileikilwe kunsoko amuntu nukele etai, inge kunsoko aunangi ilago niapiluki, antu nesinga akueli hange niakete imilandu agila Itunda hange ashapu (Adobu). Iikilwe kunsoko ao niibulaga Atata niaia ao, kunsoko aabulagi. 10Kunsoko akosi, kunsoko aantu niigoolya, kunsoko aawa niiteka iantu nukuatenda atugwa, kunsoko aateele, kunsoko aihengi auteele hangi wihi nukule kensengele nyuma nuulagili nuauhueli. 11Ulagiili uwu utakanile ninkani ninziza niaukulu wang'wi Tunda nuekembetwa naza kung'wao ehuiwe.12Numulumbeye u Yesu Kilisto Mkulu witu. Aeumpee ngulu, kunsoko aeumbaiye unene kulula numuhueli, hange wikambika muwitumi. 13Aeni muntu numumeli, maji hange muntu numulei. Kuite nikapegwa ukende kunsoko aitendile kuupungu singaainikuie. 14Kuite ukende nuang'wi Tunda witu wizue uuhueli nuulowa nuukole mung'wa Kilisto u Yesu.15Uutung'wa uwu wauhueli hange unonee usingiligwe niantu ehi, kunsoko u Yesu Kilisto auzile muhe kuguna niamilandu. Une numubii kukila ehi. 16Kuite kunsoko eye une aepegilwe ukende nuukati ane unene, kanziilya ehi, u Yesu Kilisto wigeelye ugimya wehi. Autendile ite anga kilingasiilyo kuehi neikamuhuela nuanso kunsoko aupanga nuakale. 17Nitungeli kumutemi numugila empelo, nisingaukusha nisingukigela, Itunda ung'wenso, itule ikulyo nuukulu nuakale nakale. Hueli.18Kuleika ilagiilyo ile ntongela ako Timoteo, ng'waane. Kutenda ite kuning'aniilya nuunyakidagu naeupumigwe apo pang'wandyo kunsoko ako. Inge utule mumbita ninza. 19Tenda uu inge utule nuuhueli ni sigo niza. Ang'wiao niantu amahitile aya ikaulimilya uuhueli. 20Anga ite Himenayo nu Alekizanda ninamupeza umulugu amanyisigwe alekekumumela.
1Kuite gwa ung'wandyo nuaaya ehi, inonee malompi nedua, nemaombezi, nilumbi atendeke kunsoko aantu ehi, 2kunsoko atemi nawa ehi niakete uuhumi, kina kuhumekikie mulikalo nulaupolo nuukilagi muuhueli wihi nikulyo. 3Ile iza hange legombekili ntongeela ang'wi Tunda muguni witu. 4Insula akwe nuanso iantu eki aguneke hange alinge itai.5Kunsoko ukole Itunda ungwi, hange ukole muhungi ung'we nung'wi Tunda nukuantu inge u Yesu Kilisto. 6Aewipumilye ung'wenso anga mukomoli kuaehi, anga muheng'wa kumatungo napikile. 7Kunsoko eye, une unene aentendilwe numutuungwa nuankani ninziza hange numitumi, kutambula itai. Singakutambula iuiteele. Une nimumanyisi waantu nianyakilungu muuhueli nuatai.8Inge gwa, ntakile iagoha kela kianza alompe nukuhumbula imikono ezekutile anga ikuo nukuailya. 9Uu uu, ntakile iasungu ikunekile eang'wenda negombekile, kikulyo nukigilya. Ezeagila imasingi nasukile, ang'wi zahabu, ang'wi lutu, ang'wi angwenda niansailo nkulu. 10Hange nakile atugale iang'wenda niakuakumbaiasungu niitambule uuchaji kukeila intendo niza.11Umusungu nuamanye mukianza kaukulu hange nukugomba ehi. 12Singa numugombilye umusungu kumanyisa, ang'wi kutula nuuhumi kumogohekwe inge wikie nukianza kaukilaji.13Kunsoko uadamu aeuumbilwe ng'wandyo, ueva wikimalinkilya. 14Uadamu singaaukongewe, kuite umusungu aukongewe lukulu nukupiluka. 15Ata uu, ukugunwa kukiela kutuga eana, ang'wi akulongoleka muuhueli nuulowa hange numuogigwi nimahala nimaza.
1Intambo eye auhueli: angeze muntu ukete nsula akulula memeili, ukete nsula nziza. 2Kuite gwa umemeeli aleke kulula wakumelwa. Inge kusinja wattule mugoha nuamusungu ung'wi. Inge kusinja watule nuakatekati, upolo, nuautalatibu, mulende; Inge kusinja watulenuuhumi nuakumanyisa. 3Wezeleka kutumila imagae (ntule), inge numuliuku nukete uupolo. Kusinja waleke kulowa impia.4Inonee kuimiila iza iantu amunyumbakwe ung'wenso, nianaakwe yianonee kumugombwa kumakulyo ehi. 5Indogoilyo angeze umuntu shuulingile kuemiila iantu amunyumbakwe ung'wenso, ukulilela uli itekeelo lang'wi Tunda?6Aleke kutula muhueli numupya, kunsoko kina waleke kikumbula nukugwa muulamuli anga umulugu. 7Kusinja hange atule nulukumo nuluza kuehi niakole kunzi, nsoko walekekugwa muminyala numulego nuamulugu.8Mashemasi, uu nieenso yeanonee kutula agombilwe kukuligwa, alekekutula nintambu ibiile. Aleke kutumela imagae (ntule) kukila ikatekati ang'wi kutula ninsula. 9Wahuma kukendegeela kisigo niza etai iyo nauhueli naekumbuwe. 10Hange atule agombilwe hanza, ekiuye ahume kituma kunsoko agila anga kumelwa.11Niasungu uu lukulu atule akete ikulyo. Aleke kutula akueli. Ezeakole katekati hange akueli kunkani yehi. 12Iashemasi kusinja ezeagoha niamusungu ung'wiung'wi kusinja ahume kuemiila iza iana ao nawe ni amunyumba yao. 13Kunsoko awa niakutumeka iza upata wimeki nuuza nuugimya nuukulu muuhueli nukole mung'wa Yesu Kilisto.14Kumaandeka imakani aya kung'waako, hange nikuie kiza kung'waako pakupi tai. 15Kuite angeze kutinia, kuandeka nsoko uhume kulenga ezeuli kenda munyumba ang'wi Tunda, inge mitekeelo nilang'wi Tunda numupanga, kimpandwa nuaeligwa nuatai.16Hange shayukukingileka kina tai aii Tunda nuukunukuwe ukulu: "Aewigeelekile mumueli wikagombwa nung'wang'welu, wikigela nukung'wa malaeka, wikatanantigwa mung'waso muanyakilungu, wikakegenwa munkumbigulu, hange wikaholwa migulya muukulu.
1Itungele ung'wang'welu ukulambula ng'walye ng'walyee kina imatungo napembilye iantu ang'wi akuleka uuhueli nukutula ekisa kutegeelya inkolo niekongelana nuumanyisi nuakehing'wi 2neikamayisigwa kuuteele. Nuumeli. Imasigo ao akukailwa.3Akumugilya kutena nukusingilya indya ni Tunda auiumbile itumilwe mung'wao kilumbi niahuee nawamelengile itai. 4Kunsoko kila ikintu Itunda nukiumbile kiza. Kulile iki nehuusingilya kilumbi kegombilwe kuhitwa. 5Kunsoko kikogigwa kukiila lukani lang'wi Tunda nukunzila amalompi.6Ang'wi ukumaika imakani aya ntongeela aalune, ukutula wemitumi numuza nuang'wa Yesu Kilisto. Kunsoko uginile kulukani lauhueli nukuumanyisigwa nuuza nuutyatile. 7Kuite mahite imahuumo namilie aya niamaloilwa iasungu niakombi. Kuleka ite, wimanyise uewe nuuhueli. 8Kundogoilyo uwigemi nuamuile unonee inino, inge uuhueli unonee kukila imakani ehi. Ikendegeela ilago kulikalo litugo ile nulikalo nuluzile.9Ulukani ulu lakuhuelwa hange lulu lugombwe ekulu. 10Kunsoko eye kuaga nukituma mulimo kugulu nukukila. Kunsoko kukete ugimya kung'wi Tunda numuupanga numuguni waantu ehi, kuite kuahueli.11Umatambule nukumamanyisa imakani aya. 12Umuntu wehi waleke kuumela uhumbe wako, Badalakwe, utule wiakuegwa niantu ehi niahueli, kuntambu, mulugendo, muulowa, muuhueli, nuwelu. 13Singa niniikiza, saga muusomi, nemuulangi, nukumanyisa.14Uleke kukimela ikipegwa nikikole mukati ako, naiupegilwe kukiile kidagu, kuekiiligwa imekono nianyampala. 15Umakele imakani aya. Wikale mumo kukula kung'waako itule wigele kuantu ehi. Amba kukila mulugendo lako nukumanyisa. 16Saga mumakani yaya. Indogoilyo akituma ite ukiguna uewe nawaniakutegeeye.
1Lekakumukenela umugoha numunyampala. Inge mutie umoyo anga Tata ako. Anga nueatia umoyo iakumba niakigoha anga kina aluna ako. 2Uatie umoyo iasungu niakombi anga aia ako, nianso anga adada ako kuuza wehi.3Akulye niashiewe niagoha ao, awa niashiewe etaitaai. 4Kuite ang'wi nushiewe ukete ana ang'wi inzukulu, aalekehanza amanye kupumya ikulyo kuantu amunyumbao ienso. Aleke aape nialeli ikinyamolimo nikiza, kuite inge inonee ntongela ang'wi Tunda.5Kuite nushiewe taitaai suyu nulekilwe win'wene du. Nung'wenso wezuekile imasigo akwe kung'wi Tunda. Mahiku ehi wikae musela nimalompi utiku numung'wi. 6Ata uu, umusungu uyu nuikie muusambo ukule, hateze ukole mupanga.7Hange umatanantya aya imakani aya kina ezeagila nukumelwa. 8Ila ang'wi umuntu singaukuitumila eatuma alewe, lukulu awa niakole munyumba akwe, wauhita uuhueli hange mube kukela umuntu nushuhuie.9Inge gwa umusungu waandekwe muauya anga mushilwa wezeukete myaka nisingaekipungua makumi mutandatu, hange musungu nua mugoha ung'wi. 10Wezeulengikile kuntendo ninza, watule wezuakee iana, ang'wi wakuile mukende kuageni, ang'wi wogilye imigulu ahueli, ang'wi auaaiye naeagigwa, ang'wi aewipumilye kumilemo ehi namiza.11Kuite kuashilwa niahumba, ukite kuchanguela muashilwa auya. Kunsoko angaingele munsula amuile mung'wa Kilisto, akulowa kutinwa. 12Kunzila eye ingila migazo kunsoko ebumanga kipumya kung'wao anga pang'wandyo. 13Hange gwa ingila muitumi nuaunegetu. Neanso epilima ito nito. Singa udu kina anegetu, inge emelana, hange ingeila imakani auya. Nianso itambula imakani nishayianonee kumatambula.14Kuite gwa unene ndoilwe iananso atinwe, atuge iana, imiile imalo ao, nsoko aleke kumupa umulugu ilyoma nilakusemela kutuma umulandu. 15Kunsoko ang'wiao amupilukie umulugu. 16Ang'wi ukole musungu wehi ukete ashilwa, inga waailye, nsoko itekeelo lilekekuhumiligwe, nsoko lihume kuaailya awa niashilwa taitaai.17Inge ianyampala awa niisinga iza aaligwe kina anonee kukuligwa nkua yehi, lukulu kuawa neituma kumanyisa ulukani lang'wi Tunda. 18Kunsoko imaandeko atungile, "Uleke kumemunya umulomo ing'ombe nikilya inolya." hange "Umitumi unonee kipegwa kakwe.19Leka kusingiilya uusemelwa kuanyampala inge itule akole akueli abiili ang'wi atatu. 20Akenele iatumuli ntongeela aantu ehi nsoko niang'wi niasagile kang'wi akogopa.21Nukulagiiye kungulu ntongeela ang'wiTunda, nintongeela ang'wa Yesu Kilisto, niamalaika niatunulwe, kina ulangaile imalagoaya uleke anga ubaguli, nikina uleke kutuma ikanilehi kwakubagula. 22Uleke kukaya kunuekilya umuntu imikono. Uleke kutuma umulandu nua muntu numungiza. Yukunonee kigoza uewe utule wimiza.23Shainonee kung'wa imazi du. Inge gwa, ung'we imagae mashenyi kunsoko anda nuulwae ukole nuakila itungo. 24Imilandu naantu ang'wi igeeleka kwe, nukuatongeela kuulamuli. Kuite imelandu eng'wi ilyala kunyuma. 25Kuu uwu, imelimo ing'wi nimiza ilingika kwe, kuite nemingiza shekepikika.
1Awa ehi niakole pihe nijoki anga atugwa ahoeele iakulu ao anga niakete ikulyo lehi, yeanonee itume uu nsoko elina lang'wi Tunda nuumanyisigwa uleke kulukilwa. 2Iatugwa niakete iakulu niahuie aleke kuamela kunsoko nianso aluna. Kuleke nianso manyisa nukutanantya imakani aya.3Ang'wi muntu fulani ukumanyisa kuuubi hange shuusingiye imalengaso itu aya nakuelekile, nae nkani nia mukulu u Yesu Kilisto, ang'wi shanga akugomba imanyiso niletongeela muuhueli. 4Umuntu uyu ukikumbula hange shuine lehi. kuleka gwa, ukete ulei nuwikungumi munkani. Inkani izi yetuga welu, wilei, wisensi, usuki nuubi, 5hange kiogo nikama tungotungo muantu imahala ao abepile. Amelekile itai. Asigile kina uuhueli nzila augole.6Itungeli uhueli nukugomba nsailo nkulu. 7Kundogoilyo singaeukuzile nikentu munu mihe. Hange shakuohola kentu kehi kupuma munu mihe. 8Kuleka nianso, kukoneleke nindya niang'wenda.9Itungeli awa niakulula akete insao igwiza mumagenywe, kukiila ukutegwa. Igwiza kuupungu nuedu ninsula mbi, hange mumaintu ehi neiatenda iantu apike muulimeli nuubi. 10Kunsoko kulowa impia inge ng'wandyo nuakila uubi. Iantu niakete insula nanso, alimeigwe kule nuukueli hange isonsile ienso kuukia nuedu.11Kuite uewe muntu nuang'wi Tunda, mamanke imakani nanso. Mityate ekulu, utaua, uhueli, ulowa, wigigimeeli, nuupolo. 12Ikue embita nenza nauhueli. Ambiela upanga nuakale nuilangiwe. Inge aensoko seye kina aupumilye uwihengi ntongeela aakueli udu kuiiki nekiza.13Kuupa ilago ele ntongeela ang'wi Tunda nuezusokilye imaintu ehi ikie, hange ntongeela ang'wa Yesu Kilisto, nauligitilye itai kung'wa Pontio Pilato. 14Kendegeela ilago kuutimeeli, wezewimugila kuaiilya, singa ukia kumukulu witu u Yesu Kilisto.15Itunda ukigeelya uezi wakwe kumatungo yayo - Itunda, ukembetilwe, ngulu zizodu, Mtemi muamukulu, Mkulu nukuligilya. 16Ung'wenso du ukikie nikale hange nuikie muwelu nishawihugelwe. Kutile umuntu nuhumilekumuona hange nuhumile kumugoza. Kung'waakwe itule ikulyo nuuhumi nuakale. Huela.17Aile iagole niamunkumbigulu uwu alekekikumbula, hange aheje uuhueli muugole, nesinga watai. Kuleka nianso, yeanonee kue kumuhuela Itunda. Nuikupeza uugole wihi nuatai nsoko kulowe. 18Aile iatenda maza, agolipe mumilimo nimiza, atule akende, nukugomba kupumya. 19Kunzila eye akiekilya kitako nikiza kumakani nazile, nsoko kina ahume kuamba likalo ulyenso20Timoteo, kisunge iki nupegilwe iheje nuudui nuakipungu nuwikungumi nuakigilya nueze wauteele wiheja uhugu. 21Iantu ang'wi itanantya imakani aya, neite aulya uuhueli Uukende ulule ukole palung'wi nue.
1Paulo muutung'wa nuang'wa Yesu Kilisto anga Itunda nuloilwe, uulukulu anga ilago nilaupanga nuukole mukati ang'wa Yesu Kilisto. 2Kung'wa Timoteo ung'wana numuloilwe: Nekanda, nuukende nuupolo kupuma kung'wi Tunda Tata nu Yesu Kilisto Mkulu witu.3Numusongeeye Itunda, uyu nikumitumela kisigo niza anga uu naeatendile iatata ane, ange nkimbuke ninkole mumalompi ane. Utiku nu 4mung'wi nkete nsula akuuona, inge gwa wizule uulowa. Nulukimbukile uliholi lako. 5Aenekeze kimbushigwa uuhueli wako nueli, apo naeng'wandyo aikie kung'wa nyukulu nuako u Loisi nuia nuako u Yunisi. Hange ngila itai kina uhueli nuanso wikie mukati ako gwa.6Iye inge nsoko nakukimbusha kukiusha ekipegwa kang'wi Tunda nikikole mukati ako kunzila akuekiiligwa imekono nane. 7Kunsoko Itunda singukupee inkolo nawoa, inge angulu nuulowa nikulyo.8Kuite ulekekuonela iminyala nua Mukulu witu, sunga ganuwu nuane unene Paulo mutungwa nuakwe. Inge utule palung'wi mulwago kunsoko autananti uu lukulu angauhumi wang'wi Tunda. 9Inge Itunda aukugunile nukuitanga uitangi nuutakatifu. Shanga aewitumile itensoko amelimo itu inge angaukende nuunonelya wakwe nuanso. Aukupee imakani aya mung'wa Kilisto Yesu aeakili imatungo kanza. 10Kuite itungo ele uguni nuang'wi Tunda wakunukulwe kiza kumuguni witu u Yesu Kilisto. Ukilisto wikamipelwe insha nukuleta uupanga nisiga ukupela kuwelu nuankani niza. 11Kunsoko yiyi nikabagulwa kulula nimutananti, mutumi hange nemumanyisi.12Kunsoko yiyi kaga gwa, kuite singa minyala soko numulengile ninamukuela. Nkete itai kina nuanso ukumile kukigoza iki nenakiika kung'waakwe sunga uluhiku lulo. 13Ukimbuke umufano nualukani nulauhueli naewigule kupuma kung'waane, palung'wi nuuhueli nuulowa nuukole mukati ang'wa Yesu Kilisto. 14Magoze imakani nimaza naeukupee Itunda kukiila ung'waung'welu nuikie mukali itu.15Ulengile kina, neikie mu Asia aeanalekile> Mumbi ele akole ia Figelo nia Hemogene. 16Umukulu walisamile ito lang'wa Onesiforo kunsoko nkua yedu aundoeye hangi shangaaunionee iminyala ekitungo kane. 17Kuleka gwa iti, naukole ku Roma aundumile kungulu hange wikandija. 18Itunda nuamujalie kumupa ukende kupuma kung'waakwe uluhiku nutanso. Anga naunzaiye naenkole ku Efeso uwe ulengile iza.
1Kuite uewe ng'waane, upegwe ngulu muukende nuukole mung'wa Yesu Kilisto. 2Nimakani naewigulye kung'waane muihengi naeiidu, umaike kuantu niahueli niahumile kumanyisa niauyagaa.3Tula palung'wi nunene mulwago, anga mulindi numuza nuang'wa Yesu Kilisto. 4Kutile umulindi nuituma imatungo yayo yayoo wezeukete nimilimo nimingiza nalikalo nulemunu inge kina wamuloelye umukulu wakwe. 5Hange ang'wi muntu ukishinda liaza, singa ukupegwa ingala anga waleke kutyata ulengaso.6Kusamilye kina umukulima nukete ebidii watule wang'wandyo kugauilwa imazao akwe. 7Tapazali nikinikukilinga, kundogoilyo Umukulu ukupa kulenga mumakani ehi.8Mukimbuke u Yesu Kilisto, kupuma ukiugwa nuang'wa Daudi, naeuiukile kupuma muashi. Ite anga ulukani lane nukutananti inkani ninza, 9inge kunsoko nanso kagigwa sunga ukutungwa iminyololo anga nimugazi. Kuite ulukani lang'wi Tunda kuminyololo. 10Kuite gwa, nigigimieye imakani ehi kunsoko aawa ni Tunda auasague, ingegwa nienso gaa alije uuguni nuukole mung'wa Yesu Kilisto palung'wi nuukulu nuakali.11Intambu iye akuhuelika: Angeze aekukule palung'wi nung'wenso, kuikie nung'wenso goa. 12Anga kigigimilye, kuutemya palung'wi nung'wenso gaa anga kumuhile nuanso, nung'wenso gaa ukuhita usese. 13Ang'wi singa kuutula kiahueli, nuanso ukusaga kutula muhueli, indogoelyo shuhumile nuanso kihita."14Longoleka kuakimbisha imakani aya. Alange ntongeela ang'wi Tunda aleke kikunguma minkani. Kunsoko kutile anga nsailo mukani ele. Kigeela kueli ukole ubepi kuawa niakutegeelya. 15Tula nikinyangulu kigeeleka kina ugombigwe kuang'wi Tunda anga mituma mulimo numugila insoko nakumelwa. Litumele ulukani latai mukulukuulu.16Iheje mumwanzo nakiukumbigulu, nanso ongeelya nukukila uubi. 17Imyanzo ao ikisapalila anga inkomele shanga ipola niakole mung'wanso inge Himenayo nu Fileto. 18Awa antu niauiye itai. Ilunga kina uiuki wakonda kigela. Akupiula uhueli nuaantu ang'wi.19Ata uu, ikitako nikikumu nikang'wi Tunda kilungile,nuukete uandeki uwu, Umukulu ualengile awa niakwe, hange kila nueleteza ulina lamukulu waleke uubi." 20Mito nilakigole, singa kina ikole useme niazahabu neshaba udu. Inge gwa ikole niiseme niamakota nipihe. Niing'wi yao kunsoko akitumila mikulyo hangr ung'wi yao singa yitumilwa mumakulyo. 21Angeze umuntu ukioja ung'wenso kupuma muitumelwi nesinga wikulyo, nuanso keseme nekikete ikulyo. Uekilwe ikulu, ukete nsailo kumukulu, hange unoneigwa kukila mulemo nuuza.22Imanke insula niauhumba. Umetyate itai uhueli ulowa nuupolo palung'wi nawa niimitanga Umukulu kumoyo nuuza. 23Kuite uhite uupungu nimakolyo ao naupuuzi. Kuite ulengile kina ituga witei.24Umitumi nua Mukulu shayemunonee kilea, kuleka aya yemunonee kulula mupolo kuantu ehi, numanyile kumanyisa, nukigigimiilya. 25Inge wasinje waamanyise kuupolo awaniimugilya. Itai Itunda wahume kuapa kuungama anga amilinga itai. 26Ahume kulija uulengi hange nukiheja mumuntengo nuamulugu, nae akule amateka nung'wenso kunsoko aulowe wakwe.
1Kuite ulenge ele: Mumahiku nampelo yukutula matungo makaku. 2Kunsoko iantu akutula iloilwe ienso, alowa mpia, neikulya neakete uwiloli, neakete uwing'eng'i, shanaakuiye ialeli ao niagila anga ikumbi hange ashapu. 3Niagila ulowa nuaupuumo, neshaatakile kikie nuupolo niauya, akinyeli, asongeeli, neshahumile kigilya, neakete epujo, neshaatakile nimaza. 4Ikatula nukuhitana, elogoha, neiloilwe ienso hange alowa usambo kukila kumulowa Itunda.5Kukunzi akutula anga ang'wi Tunda, kuite akumihita engulu akwe. Iheje muantu nianso. 6Kunsoko ang'wi ao inge agoha neingila mumato naantu nukupepeelya asungu niapungu. Awa asungu neizuwe nimilandu hange niitongeelwa ninsula niakela kela iaina. 7Iasungu awaite imanyisa imahiku ehi, kuite kwee shaakupikiila uulengi nuatai.8Anga uu nua Yane nu Yambre aeemikile kumuhita u Musa. Kunsoko eye amanyisi awa niauteele imika kumuhita itai. Antu niabipile mumasigo ao, shagombekile kutula nuuhueli. 9Kuite shaakulongoleka nikuli. Kunsoko uupungu wao ukuikwa muweguse kuantu ehi, anga naewile nuaantu ao.10Kuite uewe uutyatile uumanyisa wane, mulugendo lane, isigo lane, uhueli wane, wigigimeeli wane, ulowa wane nuuhumi wane, 11Iwago, uuwai naeumpaatile uko ku Antiokia, Ikonia nuku Listra. Aenigigimiiye ulwago. Umukulu aungunile mung'wanso nanso ehi. 12Ehi nialoilwe kikie mulikalo lakumukulya Itunda mung'wa Yesu Kilisto akagigwa. 13Iantu niabi neikongelana akutula abi kukila. Akuakongela iauya. Nienso goa akongewe.14Kuite uewe, saga munkani naewimanyisilye nukuikuela mutai. Kunsoko ulengile wimanyisilye kung'wa nyenyu. 15Ulengile kina kupuma uung'enya wako aulengile umaandeko nimatakatifu. Aya akumile kuukulya kunsoko auguni kunsoko auhueli mung'wa Yesu Kilisto.16Kela iandeko liekiwe mekupo nang'wi Tunda. Lenonee kumanyisa umanyisi nuansailo, kupepeelya, kuzipiilya ulutumo, hange nukumanyisilya mutai. 17Iye kina umuntu nuang'wi watule ukondile, wezeupegilwe uhumi wehi kunsoko akituma kela umulemo nuuza
1Kuupa ilago ile nilikete ulito ntongeela ang'wi Tunda nu Yesu Kilisto, nuezize alamula niapanga nawe niakule, hange kunsoko akukunukulwa kung'wake nuutemi wakwe. 2Tanantya ulukani. Utule ukole muukondi kumatungo e nanonee nayanisinga anonee. Aile iantu imilandu ao, kenela, kazila, kuugimya wehi nukumanyisa.3Kundogoilyo imatungo iantu niika hita umanyisigwa nuatai. Kuleka ite, ekidumilya amanyisi niakumanyisa anga ensula ao. Kunzila eye iakutwi ao akutule asukasukilwe. 4Akuleka kutegelya umanyisigwa nuatai, nukupilukila imahumo. 5Kuite uewe utule umuhueli mumakani aya ehi, igigimielye mumakaku, itume umulemo nuautananti, uigeelye uitumi nuako.6Kundogoilyo unene nakonda kukegenwa. Imatungo nakuhega kung'waane ahugeela. 7Nahumane etai, ulugendo nalumala, uhueli nuulindile. 8Ingala natai eikilwe kunsoko ane, numukulu, nuilamule itai, uzize mpa uluhiku nulanso. Hange singaunene du. Inge ehi nialindie kunsula kigela kung'waakwe.9Witahidi ukaje kiza kung'waane. 10Kunsoko u Dema wandeka, uuloilwe uunkumbigulu nuilugele hange wendile ku Thesalonike, u Kreseni wikenda ku Galatia, nu Tito wikenda ku Dalmatia.11U Luka du nukole palung'wi nunene. Umukole u Maliko wize kung'waane kunsoko nuanso wamihumi kung'waane muwitumi. 12Namulagiilya u Tikiko ku Efeso. 13Izoha ilo naelilekile Troa ku Karpo, nuzile ulelete, palung'wi nimbugu iza kukila izinia ndeli.14U Alekizanda muzipya yuma autendee nimabi edu. Umukulu wiikamupa ikinyamulimo anga intendo yakwe. 15Nuewe gaa uhuguke nung'wenso, inge auigi kukila inkani yitu. 16Muukueli wane nua ng'wandyo, kutile anga muntu wehi naewimikile palung'wi nunee, kuleka ite kila umuntu wikandeka. Itunda waleke kumuailya igazo.17Kuite Umukulu wikimeke palung'wi nunene, wikampangulu nsoko kina kukiela kung'waane, lukani lutambulwe kuutimeeli nianyakilungu apegwe kija. Aengunilwe mumilomo nuuhimba. 18Umukulu ukuniheja muntendo yehi numbi nukunguna kunsoko autemi wakwe nuakilunde. Ukulu ulule ukole kung'waakwe ikale nikale Huela.19Mulamushe u Priska, Akila mito lang'wa Onesiforo. 20U Erasto ausagile uko Kukorinto, kuite u Trifimo ainumulekile ku Mileto akeze muilwae. 21Kaya wize kabla nitungo ku mpepo, u Eubulo ukuulamushe, ga nu Pude, Lino, Claudia nialina ehi. 22Ukende utule nuewe. Ituma watule nenkolo ako.
1Paulo mitumi wang'wa Itunda hangi mutung'wa wang'wa Yesu Kilisto, kuuhueli wasagulwa ang'wi Tunda nuuhugu wa tai nuileta utaua. 2Akole muuhuili wa upanga wa kale nakale sunga Itunda nisingawiligitya uteele aulagile kuupuma ikale. 3Kumatungo yayo aulupimilye ulukani lakwe mu mbugulu aumpee une kutanatya. Aizepee kitumo ite kwilago lag'wi Itunda muguni witu.4Kung'wa Tito ng'wana watai muuhueli witu. Ukende nuuasilya, nuupolo kuupuma kung'wi Tunda tata nuukung'wa Yesu Kilisto muguni witu. 5Konsoko eyii ite nikakuleka ku Krete, ingi umazipilye imakani ehi naakele kukonda nukuika ianyampala, akanisa kwa kila kisale anga nainukulagiye.6Munyampala nuuitekelo walekekutula wimelwa, mugoha wa musungu ung'wi, nukete eana ahueli neshanga itegwa kumakani nimabe hangi alekekutula agila anga adabu. 7Ingi muhimu kumugozeeli, mu nyumba ang'wi Tunda, alekekutula nikimilwi. Azesinga muntu wiogo ang'wi singawigiilya. Singa wikaya kutaka walekekutula mugala ntule, aleke kutula muntu nuweta wilea, aleketula nsula.8Apagwainge: watule muntu musingeeli, mulowa numuzalazima atule muntu nuketi imahala nakondanei, nukete itai muuhueli wang'wi Tunda, nuuimila ung'wenso. 9Nuhumile kemiila umanyisigwatai namanyisigwe, wahume kuapa nsula na munkolo kumanyisigwe, wahume kuapa nsula na munkolo kumanyisigwa nuuza, hange wakume kuanonelya ehi niakumugilya.10Kunsoko akule endu asukile nyuma, hangi awo niabadisigwe. Hangi nkani yaupungu. Niaputalya nakuatongela aintu muulimili. 11Inonee kuagilya iantu anga nianso. Akumanyisa ayo nishanonee kunsailo aminyala, nukubipya eantu ao ehi.12Ung'wi ao muntu nukete mahala, wikalunga, Wakrete akote uteele nuugila mpelo, abi hangi ikale niitaki, akatahangi alaku. 13Ingi inkazi yatai, ite gwa uagilye kungulu, ahume kutambula itai muhuueli.14Uewe ulekekihangwila mumahumo nisingaatai, akiyahudi ang'wi malago aantu, niisusha ikenyuma itai.15Kuawa ehi niaza, maintu ehi ni maza. Kuawa ehi niabe nawaga niagila uuhueli kutile nikiza. Kunsoko imasego ao nusinganilye wao wabipile. 16Akulunga amumanyile Itunda, lakini kuntendo yao amuhitile. Nianso anyamilandu nishanga agombile. Nishangaahoiwe kuluka ni lehi nuluza.
1Lakini uewe utambule aya nihugie nintambu ako nauhueli. 2Ianyampala atule nuukepyi, heshima, busara uhueli nuuza muulowa nuugimya.3Uu uu niasungu nianyampala ikie muigeleki nuupolo anga antu nialangaie singa ategetani. Aleke kutula atugwa antule. 4Inonee kumanyisa nimaza, kunsoko akuzepelya iananso kumahala nukualowa iagoha ao palong'we neana ao. 5Inonee kuamanyisa kutula nimahala, ezeelo alangaile niaza mumato ao, hangi atule nuliijo kuagoha ao, ienso. Inonee kituma imakani aya kunsoko ulukani lang'wi Tunda lulekekutukilwa.6Kunkani zizozizo muaalye iahumba niagoha atule nimahala. 7Kunzela yanyu yehi mieke unyenye kutula meingwi mumilimo nemeza, nukumanyisa, lagiilye kugomba nukukulya. 8Mudue mumbugulu nekete uugenu ningila idoa, kunsoko ehi niakugilya ahung'we minyala kunsoko mugila nulube nulukutambulwa kung'wanyu.9Aatung'wa aite eakulu ao kukilakintu. Inonee kualoolya singa kilutania nienso. 10Shangainonee kia, apagwa inonee kigeelya uhueli wihi nuuza, kuuite kenda inzela yao yehi anonelye umanyisigwa witu kukeela Itunda muguni witu.11Kunsoko u ukende nuang'wa Itunda wigeelekile ku antu ihi. 12Ikumanyisa kuhita imakani nisinga ang'wi Tunda ninsula aunkumbigulu. Ikumanyisa kikie muupolo, mutai nimunzila ang'wi Tunda mumatungo aya. 13Itungo nikusigiiye kusengilya uhueli witu nilekete uukende, uwigeeli wa ukulu wang'wi Tunda witu mukulu hangi muguni witu u Yesu Kilisto.14U Yesu aiwipumilye ung'wenso kunsoko itu, kunsoko akuleepilye kupuma mumilandu, nuukutenda kielu kunsoko akwe, antu niagombigwe niakete insula akituma milimo nimiza.15Matambule nukumasingilya imakani aya, akenela kunguluyehi. Uleke kugomba muntu uuihi wakumele.
1Uakimbushe kusima kuatongeeli, uhumi kugomba, nukutula tayali kumulimo wihi nuuza. 2Uakimbushe alekekumutendela muntu wihi nimabi inege nukibisha, aape elyoma iantu niangiza kitu uulamuli kulagilya kusima kuantu ehi.3Kuite nusese aikukite masigo mabi hangi aikilugoha. Aikukole muulimeli, aekatendile kiatungwa kunsula yiolu niyawidesi. Aikikae muwilu nuubi aikabepilye nukibepelwa.4Kunsoko amatungo akuaisiligwa ni Tunda muguni witu nuulowa wakwe kuantu wikigeela, 5singae kuntendo yitu niyatai niaikitumile, inge aukugunile kuukende wakwe. Aukugunile kwakuoja kwakuutuga hangi nukuutenda hangi keapya kung'wang'welu.6Itunda wamulagile ung'waung'welu kuudu kunsoko itu kukiila Yesu Kilisto muguni witu. 7Aie witumile eti kunsoko, kuaiiligwe tai, kuukende wakwe, kutule palungwi muupanga wa tai nuwakalenakale.8Ulu inge lukani la uhueli. Nimutakile mumatambule kwa ngulu wihi inkani izi, kunsoko awa niamuhuiee Itunda atule nimasego, nsoko amilemo nimiza naumiikile tongela ao. Makani aya maza hange akete nsailo kuantuehi.9Inge minege nuudui nuupungu, nanasoba wikungumi, nimigongano, nimalago. Makani nanso magila anga ndogoelyo sunga insailo. 10Muhiti wihi nukumuletekelyo wisapatilyi mung'wanywu. Baada akuahugula ung'we kang'wi abiile, 11mulinge inge iantu niihanganga ite, amilekile itai hangi mutuma milandu ikinyamilimo ung'wenso.12Niinikamutuma kung'wako Alitemi ang'wi Tikiko, kawize kunu kung'waane. Nikopoli inge nagomba kikie mumatungo ampepo. 13Kaya umutume Zena mutaalamu kumalago no Apolo, kuhita kuhiilwa nikintu.14Iantu itu inonee amanye kidumilya mumilimo mumilimo nimiza nukukimbusha muula alekekutula alekekutula akuite gwa alekekutula shanga ituga inkali.15Ehi mahole palung'wi nunene akulamusha. Alamushe niakuloilwe muhuili.
1Paulo mutungwa wang'wa Yesu Klisto, hangi indugu nu Timoteo kung'wa Filimoni, molowa muhumba miitu hangi mitumi mulimu palung'we nusese, 2nukung'wa Afia dada witu nu kung'wa Arkapas meitu nukiteekelo nilukutukilwa mito lako. 3Uukende utule nunyee nuupolo nuupumile kung'witunda tata witu nukung'wa mukulu u Yesu Klisto.4Matungo iihi numusongeye idunda nuukuta mumalompiane. 5Nigulye uulowa nuuhueli nutite kung'wa mkulu u Yesu kunsoko auhuli ehi. 6Kulompa itee wihangueli nuuhoeli wanyu, utule uza kumanye kela lukani nuluzepie pa ng'wanyu nukung'wa Kilisto. 7Ingi nainandoilwe nuupolo, kunsoko aulowa wako, kunsoko inkolo yaahueli yakendakilagigwa nuewe mulana.8Kuite gwa nkete uugimya wihi mung'wa Kilisto, kuuila uwe witume kehi nuuhumile kituma. 9Ingi gwa kunsoko aulowa, kuleka gwa ite kuupepelya nene, nene numunyampala, nitungelega ntungilwe nsoko ang'wa Kilisto u Yesu.10Kuupepelya nsoko ang'waane Onesmo, nene numutungile muutugwa wane. 11Kunsoko pang'wandyo shanga akuloeye, ingi itungile uukuloeye uewe nunene. 12Namulagilya ung'wenso nukete inkolo anga nane lukulu kusuka kung'wako. 13Azansigile azuzasaga palung'we nunene, ili wanintumile badalako, matungo nukole mukitungo nsoko ainjili.14Ingegwa singa azaneloilwa kitume lukani lehi bila kugombiigwa nueewe. Nitumile ite kunsoko lukani nuluza, lulekekitung'wa kunsoko akumiiligwa, kunsoko auloilwe uewe kituma. 15Ang'we nsoko aubague nuewe kumatungo aituile ite nsoko utule palong'we nong'wenso matungo ehi. 16Nsoko itee alekekutula mutungwa hangi, inge bahu lukulu amutungwa, anga muluna muulowa, hasa kung'wane kukila kung'wako, mumwele nukung'wa mukulu.17Ne itegwa kang'wi unihoee unene anga nipalung'wi, anga nazuze nsigilya unee. 18Kuite angeze umukosee lukani lehi, kang'we uzumudaiye kentu kehi, kedai nekanso kitalane. 19Nene Paulo nuukuandika kumukono wane unene une kuulipa. Singa kulunga kung'wako ingi nukudaiye mulikalo lako itai. 20Hange muluna, lekampate uulowa wa mukulu kupuma kitalako niloeye munkolo ane kong'wa Kilisto.21Nkete uhuili kutula ni ikulyo nilako, nukuukilisilya nize ningile kina ukituma ga ikilo nianso ni nukulagilye. 22Matungo yayoyayo zepelya shumba kaageni konsoko ane inge itegwa nihuie kuukeila malompi ako, kuugendelela matungo makupe.23Epafla mutungwa miane mung'wa Kilisto Yesu akuulamusha, 24anga uu nukituma uMaliko, Alistalko, Dema, Luka, ituma milimo palung'wi nunene. 25Ukende wang'wa Bwana u Yesu Kilisto utule palung'we ni nkolo ako. Huila.
1Matungo nakiile Itunda ai witambulya ni isekulu itu kukiila anyakidagu nkua idu nu kunzila idu. 2Kuiti mu mahiku aya nikukete, Itunda witambuuye nu sese kukiila Ng'wana, naiiza ai umuikile kutula musali nua intu yihi, hangi naiiza kukiila ng'wenso ai umbile ga nu unkumbigulu. 3Ng'wana nuakwe ingi welu nua ikulyo nilakwe, ntendo ing'wene na upumoo nuakwe, hangi nuinoneelya i intu yihi ku lukani nula ngulu niakwe. Ze yakilaa kukondaniiligwa u weligwa nua milandu, ai wikie pihi mukono nua kigoha nua ukulu uko migulya.4Watuile bahu kukila i a malaika, anga iti i lina nai ulisaile nili bahu ikilo kukila i lina nilao. 5Ku ndogoelyo ingi kung'wa malaika kii nai wakaiye kuligitya, "Uewe wi ng'wana nuane, lelo natulaa ni tata nuako?" Ni hangi, "Nikatula ni tata kitalakwe, nu ng'wenso ukutula ng'wana kitalane?"6Hangi, itungo Itunda nai umuletile mutugwa nua ng'wandyo mu unkumbigulu, wiligitya, "Amalaika ihi ang'wa Itunda kusinja amukulye." 7Kutula a malaika uligitilye, "Nuanso naiza wizipya ia malaika akwe kutula ng'wau ng'welu, ni anyamilimo akwe kutula nimi nia moto?"8Kuiti kutula Ng'wana wiligitya, "Ituntu nilako nila ukulu, Itunda, ingi la kali na kali. Mulanga nua utemi nuako ingi mulanga nua tai ane. 9Wamilowaa i tai ane nu kubipilwa u ubunangwi nua malagiilyo, ku lulo Itunda, Itunda nuako, wakupuguhila i makuta a iloeelya kukila i iako."10Pang'wanso u ng'wandyo, uMukulu, ai uikile i kitako ni kihi. Ilunde ingi mulimo nua mikono ako. 11Ikulimila, kuiti uewe ukulongoleka. Yihi yukukakila anga u ng'wenda . 12Ukuipunyangiila anga u mujulungu, ni nyenso yukukailika anga u ng'wenda. Kuiti uewe ingi yuyo yuuyo, ni myaka ako shanga ikuleka."13Kuiti kung'wa malaika nu uli Itunda ai uligitilye matungo ihi, "Ikie mukono nuane nua kigoha kupikiila ni nikaazipya i alugu ako kutula ituntu nila migulu ako?" 14Itii, a malaika ihi shanga nkolo nai ilagiigwe kua aiilya nu kuaika awo ni ikausala u uguniiligwa.
Ku lulo ingi kusinja kuike i ntongeeli ikilo ku ayo nai kigulye, iti kina kuleke kubagulwa kuli ni menso.2Ku ndogoelyo anga itule utung'waa nai uligitigwe nu malaika ingi tai ane, ni kila mulandu nu upiluki wisingiilya u upisiiligwa udu, 3ku ulija uli kuhuga anga kuhute kukela u ugunwa uwu nu ukulu? Uguniki naza ng'wandyo ai utanantigwe nu Mukulu nu kukaminkiiligwa kitaitu ni awo nai auigulye. 4Ga ni Itunda ai ukaminkiiye ku ilingasiilyo, ukuilwa, ni ku ntendo nkulu kuli kuli, nu ku ipegwa nia Ng'wau Ng'welu nai uigalanilye kuniganiila nu ulowa nuakwe wing'wene.5Itunda shanga ai uiikile u unkumbigulu nu upembilye, naza kuuligitilya i nkani niakwe, pihi a amalaika. 6Badala akwe , antu a kituunga akuiie ku kianza nika kituunga azeligitya, "Muntu ingi ntuni, uhume ga nu kumukimbukiilya? Ang'wi ng'wana nua muntu, ga nu kumukulya?7muntu kutula muniino kukila i a malaika; umutugae ngala a ikulyo nu ukuligwa. [Komaniilya; Mu mbugulu nkola nia ng'wandyo, u lukiili ulu umutili. "Hangi umuikile migulya a mulimo nua mukono ako.] 8Uikile. kila i kintu pihi a mikono ako "Kululo Itunda uikile kila i kintu pihi a muntu. Shanga ai ulekile kintu kihi naiza kikutili pihi akwe. Kuiti itungili iti shanga kukili kihenga kila i kintu kize kikoli pihi akwe.9Ga ni iti, kuihenga naiza watuile uazipilye ku itungo, pihi kukila u malaika - Yesu, naiza, kunsoko a lwago nu lakwe ni nsha akwe, utugawe i ngala ikulyo nu ukulu. Iti gwa itungili ku ukende nuang'wa Itunda, uYesu uluiye i nsha kunsoko a kila muntu. 10Ai ituile izipie kina Itunda, kunsoko kila i kintu kikoli ku nsoko akwe ni kukiila ng'wenso, ai utakiwe kualeta ang'inya idu mi ikulyo, ni kina ai utakiwe kumuzipya lukolongo mu uguniki nuao kutula ukondaniie kukiila lwago nu lakwe.11Ku ndogoelyo ihi a biili uyo nui ikila ikulyo ni awo naza aikiwe ikulyo, ihi apembeeye mu upumoo ung'wi, Itunda. Kunsoko iyi uyo nuiaikila ikulyo kung'wa Itunda shanga wihung'waa i minyala kuitanga aluna. 12Ukuligitya, "Nikatanantya i lina nilako ku aluna ane, nikimba kutula u ewe kupuma mu kati a milundo."13Hangi ukuligitya, "Nikahuiila mu ng'wenso." Ni hangi, "Goza, apa nkoli ni ana ang'wa Itunda umpee" 14Ku lulo, ku nsoko ana ang'wi Itunda ihii i hanguilaa u muili nu sakami, ga ni iti uYesu ai uhanguie intu zizo ziizo, iti kina kukiila nsha walije kumunyesha uyo naiza ukete u uhumi migulya a muimba, naiza ingi Mulugu. 15Iki aikatulaa iti waike ilyuuku awo ihi naza kukiila woa nua nsha ai ikie likalo nulao lihi mu utuung'wa.16Ku kulu kuulu shanga a Malaika ni wia aiilya. Badala akwe, wia aiilya utuugwa wang'wa Abrahamu. 17Ku lulo, ai ituile kusinja u ng'wenso watule anga anyandugu akwe mu nzila yihi, iti wahume kutula kuhani nu mukulu munya uwai hangi muhuiili ku intu yang'wa Itunda, ni iti kina watule nu uhumi nua kupumya u ulekelwa ku milandu a antu. 18Ku nsoko uYesu mukola wagile, nu kugeng'wa, ukete uhumi ku a aiilya awo niakugeng'wa.
1Ku lulo, anya ndugu eligwa, anya muhangu nia witangwi nua kilunde, musigile uYesu, Mutuung'wa hangi Kuhani nu Mukulu nua ulapi nuitu. 2Ai watulaa muhuiili kung'wa Itunda nai umusague, anga uMusa nai watuile muhuiili ga nu mito lihi nilang'wa Itunda. 3Ku nsoko uYesu wa aigwe kutula ni ikulyo ikulu kukila nai ukete uMusa, ku nsoko uyo nuizengaa ito nuialigwa kutula ni ikulyo ikulu kukila ito ikola. 4Ku nsoko kila ito lizengwa nu muntu nua kituunga, kuiti uyo nuizengaa kila kintu ingi Itunda.5Kulu kuulu uMusa ai watulaa muhuiili anga munya mulimo mi ito lihi nilang'wa Itunda, wazepumya ukuiili kutula makani nu ikatambulwa itungo nilipembilye. 6Kuiti uKristo ingi ng'wana mu wimiili nu ito nilang'wa Itunda. Usese ingi ito nilakwe anga kukaye kuambiila mu ki huiila ni nzagamba a kihuiila.7Ku lulo, ingi anga u Ng'wau Ng'welu nuiligityaa, "Lelo, anga wijaa u luli nulakwe. 8Leka kuzipya i nkolo ako kutula nkaku anga i Aisraeli nai azipilye mu upiluki, mu matungo a ugeng'wa mu wii.9Ili ai latulaa itungo naza i a tata itu ai ampilukile ku kungema, hangi itungo, ku myaka makumi anne, ai ihengile i ntendo niane. 10Ku lulo shanga ai ndooeigwe nu ulelwa nuanso. Nikaligitya, "Akulimila kila nkua mu nkolo niao, hangi shanga alingile i nzila niane. 11Ingi anga iti nai ndapile mi ikuo nilane; shanga akingila mi iloeelya nilane."12Mutule miakendegeeli, anyandugu, iti kina ileke kutula ikoli ikolo nimbi na kuhita kuhuiila ku ung'wi nuanyu, nkolo naza ikulongola kuli ni Itunda ni mupanga. 13Badala akwe, Misambiilye kila luhiku kila ung'wi nu muya, iti kila nitangilwe lelo muhung'we nsula, iti kina ung'wi mukati anyu waleke kutendwa kutula mukaku ku ukongelwa nua milandu.14Ku ndogoelyo katuile kianya muhangu ang'wa Kristo anga itule kuuambinkana nu ukamatiku nuitu ku ngulu mu ng'wenso kupuma u ng'wandyo kupikiila i mpelo. 15Kutula ili yakondyaa kuligitigwa, "Lelo anga mulutegeelye u luli nu lakwe, muleke kuzipya i nkolo nianyu kutula nkaku, anga iAisraeli nai aizipilye ku itungo nila upiluki."16Ingi a nyenyu awo nai amigulye Itunda nu kupiluka? Shanga ai atuile awo ihi naza uMusa ai watulaa waatongeela kupuma ku Misri? 17Hangi a nyenyu naza Itunda ai uatakiie ku myaka makumi anne? Shanga palung'wi ni awo nai itumile i milandu, naza i miili ao naikule ai ilae mi ikungulu? 18Hangi a nyenyu nai ualapie Itunda kina shanga akingila mi iloeelya nilakwe, anga ize shanga wawo naza shanga amigulye nuanso? 19Kuihenga kina shanga ai ahumile kingila mi iloeelya nilakwe ku nsoko a kuhita kuhuiila.
1Ku lulo, kutakiwe kutula akendegeeli iti kina kati anyu waleke kutula ukoli ga nung'wi nuikigeeleka kulemigwa kupikiila ilago ni ilongoleku nila kingila mu usupyo nuang'wa Itunda. 2Kuiti katulaa ni nkani nziza kutula usupyo nuang'wa Itunda naza utanantigwe kitaitu anga i Aisraeli nai atulaa nu lwenso, kuiti u lukani nulanso shanga ai lua aiiye awo naza aligulye ze tile kuambinkanigwa u uhuiili nu lwenso.3Ku usese, naza kakondyaa huiila-usese ki mukati ni ku ingila mu usupyo uwo, Anga niukuligitigwa, "Anga nai ndapile ki kuo nilane, Shanga akingila mu usupyo nuane." Ai uligitilye ili, ga ni iti milimo ihi nai umizipilye ize atula akondeeleka puma u ng'wandyo nua unkumbigulu. 4Ku iti wakondyaa kuligitya nkika a kituunga kutula luhiku nula mupungati, "Itunda ai usupilye luhiku nula mupungati mu ihi nai witumile." 5Hangi wakondyaa ligitya, "Shanga akingila mu usupyo nuane."6Ku nsoko nanso, puma usupyo nuang'wa Itunda ikili ingi itulyo ku nsoko a ang'wi kingila, hangi puma i Aisraeli idu naza ai igulye nkani ninza kutula usupyo nuakwe shanga ai ingie nsoko a ugila lwijo. 7Itunda ai uikile hangi luhiku la kituunga, litangwaa, "Lelo." Nuanso ai ulongeeye u luhiku ulu nai uligitilye nu Daudi, naiza ai uligitilye ku itungo ilipu ze yakilaa nai aligitigwe u ng'wandyo, "Lelo anga mije u luli nu lakwe, muleke kuitenda i nkolo nianyu kutula nkaku."8Ku iti anga uYoshua nai uinkiiye u usupyo, Itunda shanga ai uzeeligitya migulya a luhiku lungiiza. 9Ku lulo ikili ukoli wikali nula usupyo nai lutanantigwe ku nsoko a antu ang'wa Itunda. 10Ku iti nu ingila mu usupyo nuang'wa Itunda ga nu ng'wenso mukola wasupyaa kupembelya mu ntendo niakwe, anga Itunda nai witumile mu nuanso. 11Ku lulo kutule ni nsula a kingila mu usupyo uwo, iti kina waleke kutula ukoli nuikagwa mu mpyani a upiluki nai itumile.12Ku ndogoelyo u lukani nulang'wa Itunda lupanga hangi lukete ngulu hangi lukete wingi kukila i mpanga ihi nikete u wigi ku biili. Hangi likinyaa ga nu kupikiila kugalanula u ung'enyi nua nNgwau ng'welu, ni nungo mu ongwe. Hangi nuluhumile kulinga i masigo a nkolo i nsula akwe. 13Kutili nai kiumbilwe ni kipihile mu usu nuang'wa Itunda. Badala akwe, kila i kintu ingi kulu kuulu hangi ng'walyi ku miho a ung'wi naiza ingi kusinja kupumye u ualigwa.14Ze yakilaa kutula nu kuhani nu mukulu nai wingie mi ilunde, uYesu Ng'wana wang'wa Itunda, ku ukamatiku kuambiile u uhuiili nuitu. 15Ku nsoko ki agila u kuhani nu mukulu naiza shanga uhumile kuhung'wa i aisa ku nsoko a unyeku nuitu, kuiti nuanso naiza ku nzila yihi watulaa ukugeng'wa anga usese, kwaala nuanso naiza mugila u mulandu. 16Ni kupembye ku ukamatiku mi ituntu nila ukulu nua ukende, iti kina kusingiilye ukende nu kulija u ukende nua ku uaiilya matungo na kusiga.
1Kuiti kila u kuhani nu mukulu, nuholanigwe kupuma mukati a antu, uholanigwe kimika badala ao mu intu ni yikigendi ni Itunda, iti wahume kupumya ku palung'wi isongelyo ni ipolya ku nsoko a milandu. 2Uhumile kipusha ku upolo ni apungu ni ikungumi ku nsoko ga nu ng'wenso mukola upilimikiigwe nu unyeku. 3Ku nsoko a ili, ukete mulimo nua kupumya isongelyo ku nsoko a milandu akwe anga nuitumaa ku milandu a antu.4Hangi kutili u muntu nuiholaa ikulyo ili ku nsoko akwe mukola, kuiti badala akwe, kusinja witangwe ni Itunda, anga nai utuile uHaruni. 5Ga nu Kristo shanga ai wipee ikulyo u ng'wenso ku kitendisaa mukola kutula kuhani nu mukulu. Badala akwe, Itunda ai uligitilye kitalakwe, "Uewe wi ng'wana nuane, lelo natulaa ni Tata nuako."6Ingi anga nuiligityaa ga nu kipatyoo ingiiza, "Uewe ingi wi kuhani kali na kali ze yakilaa i pyani ang'wa Melkizedeki.7Matungo ni itungo nilakwe mu muili, ai ulompile nu kulompeela, ai umulopile Itunda ku liholi, ku nuanso nuhumile kumuguna kupuma mu nsha. Ku nsoko a utuna pihi nuakwe kung'wa Itunda, ai wigigwe. 8Anga itule ai watulaa ng'wana, ai wimanyisilye kija ku makani nai amagilye.9Ai ukondaniigwe nu ku nzila iyi ai utendekile ku kila u muntu nu muhuiie ku nsoko a uguniki nua kali na kali. 10ku kubagulwa ni Itunda anga Kuhani nu Mukulu ze yakilaa u ludimo nulang'wa Melkizedeki. 11Ku kete idu nakuligitya kutula uYesu, kuiti ingi ikaku kumuganuila ku nsoko unyenye ingi miakata akija.12Aga itule ku itungo ili aza mutakiwe kutula ang'walimu, ikili ukoli usanigwa nua muntu kumumanyisa umanyisigwa nua ng'wandyo nua ntendo nia lukani nulang'wa Itunda. Mutakiwe maele hangi shanga ludya nu lukaku. 13Kunsoko wihi nuing'wezaa i maele duu mugila u wizeeli mu lukani nula tai ane, kunsoko wakili mung'yinya. 14Ku ipande i lulya, ludya nu lukaku ingi ku antu niakulu, awo naza kunsoko a wizeeli nuao kutemanula i tai ane nu ubii amanyisigwe ku ulinga u uza nu ubi.
1Ku lulo, anga kuleke nai kimanyisa u ng'wandyo kutula u lukani nulang'wa Kristo, kutakiwe kutula nu ukamatiku kutunga ku ukomu, kuleke kuika hangi i kitako nika kila itunu kupuma mu milimo ni migila u upanga nu uhuiili kung'wa Itunda, 2ang'wi i kitako nika umanyisigwa nua wogigwa, nu kuaikiilya i mikono, u ukigwa mu ashi, nu ulamulwa nua kali na kali. 3Hangi ki kituma iti anga itule Itunda ukulekela.4Ku nsoko shanga ihumikile ku awo naza ai aulijaa u welu u ng'wandyo, naza alulyaa i kipegwa nika kilunde, nu kuzipigwa kutula anya muhangu a Ng'wau Ng'welu, 5hangi naza alulyaa u uziza nua lukani nulang'wa Itunda nu ku ngulu niyi tungo nilipembilye, 6ni uugwa akagwa-shanga ihumikile kuasusha hangi mu wila itunu. Iki ingi ku nsoko amagilye u Ng'wana nuang'wa Itunda nkua ibiili ku ung'yenyi nuao, azemutenda kutula kiseme nika kimeli mi igalagalo.7Ku nsoko i halu ni lisingiiye i mbula ni ikuaa nkua ku nkua migulya akwe, hangi likapumya nkali nia kusanigwa ku awo nai itumile u mulimo mi ihalu, lisingiilya ukende kupuma kung'wa Itunda. 8Kuiti anga itule lipezaa mija ni mahaka, igila hangi insailo hangi likoli mu lwago nula kuzung'wa. Mpelo akwe ingi kulimiligwa.9Anga itule ku utambula iti, ahumba i itu alowa, ku upeng'wa ni makani maziza natulikile unyenye ni makani natuile ugunwa. 10Ku nsoko Itunda shanga mii wiwee ga nu mulimo nuanyu nu ku ulowa nai malagiila ku nsoko a lina nilakwe, ku ili ai mua aiiye i ahuiili hangi mukili mukoli mukuaiilya11Hangi kuhumilwe nsula lukulu kina kila ung'wi anyu wahume kulagiila unyangulu wuwo wuuwo kupikiila i mpelo ku kulu kuulu nua ukamatiku. 12Shanga kuloilwe mutule miakata, kuiti mutule atyatiili a awo ni isalaa ilago ku nsoko a uhuiili nu ugimya.13Ku ndogoelyo Itunda nai uminkiiye uAbrahamu ilago, ai ulapile ku ung'yenyi nuakwe, ku nsoko shanga ai uzeelapa ku muya wihi nukoli mukulu kukila nuanso. 14Ai uligitilye, "Kulu kuulu nika kukendepa, hangi nikawongeelya u utungwaa nuako ikilo." 15Ku nzila iyi, uAbrahamu ai usingiiye iko nai ulagilwe ze yakilaa kulindiila ku ugimya.16Ndogoelyo i ana adamu ilapa ku nuanso nukoli mukulu kukila nianso, nu kitalao i mpelo a wikilyi wihi ingi ilapo ku kumakaminkiilya. 17Itungo Itunda nai ulamue kulagiila kihenga ikilo ku asali ni ilago kunsoko isigo lakwe niziza ni shanga likailika, ai ulikaminkiiye ku ilapo. 18Ai witumile nianso iti itu ibiili ni shanga ihumile kukailika, naiza mu nianso Itunda shanga uhumile kuligitya u uteele, usese nai kumankiie u ugunwa kulije kukinyilwa kuambiila ku ngulu isigo ni li ikilwe ntongeela itu.19Ku kete ugimya uwu anga lukingi nu lukomo hangi nula kusanigwa ni nkolo ni itu, ukamatiku naza ukingila nkika a mukati kituli ki ipazia. 20uYesu ai wingie nkika iyo anga mutongeeli nuitu, nai wakondya kutulika kuhani nu mukulu ga i kali na kali ze yakilaa i ntendo nuang'wa Melkizedeki.
1Ai itulikile iti uMelkizedeki, mutemi nua Salemu, Kuhani nu ang'wa Itunda nukoli migulya, nai utankanile nu Abrahamu waze usukile kupuma kuabulaga i atemi nu kumukendepa. 2uAbrahamu ai uminkiiye king'wi ni ki kumi nika kila kintu nai watulaa wakihola. Lina nilakwe Melkizedeki" ndogoelyo akwe "mutemi nua tai ane" ga ni hangi "mutemi nua Salemu" naiza ingi "mutemi nua ulyuuku." 3Mugila u tata, mugila nyinya, mugila aleli, mugila ng'wandyo nua luhiku ang'wi mpelo a likalo nulakwe. Badala akwe, ukusaga kuhani nua kali na kali, anga ng'wana wang'wa Itunda4Itungili siga kinya iti muntu uyu nai watula mukulu. Muleli witu uAbrahamu ai uminkiiye king'wi ni ki ikumi nika intu ni iziza nai uihoile mu wikui. 5Ni kulu kuulu, i ndugu ang'wa Lawi nai asingiiye i ofisi nia ki kuhani ai atuile ni lagiilyo kupuma mu malagiilyo kuhangulya king'wi mi ikumi kupuma ku antu, naiza ingi, kupuma ku aIsraeli auya, palung'wi ni kina i enso, ga, ingi ndugu kupuma kung'wa Abrahamu. 6Kuiti uMelkizedeki, naiza shanga ai wa ndugu kupuma kung'wa Lawi, ai usingiiye king'wi ni kikumi kupuma kung'wa Abrahamu, nu kumukendepa, nuanso nai ukete ilago.7Pang'wanso shanga ihitilwe kina u muntu nu muniino wikendepwa nu Mukulu. 8Ku ikani ili u muntu nuisingiilya king'wi ni ki kumi ukusha luhiku lung'wi, kuiti ku ikani lingiiza ung'wi nai usingiiye king'wi ni ki kumi kung'wa Abrahamu ikaganulwa anga nuikiie. 9Nu ku mpyani a kutambula, uLawi ai usingiiye king'wi ni ki kumi, ai usukiiye ga ni king'wi ni kikumi kung'wa Abrahamu, 10ku nsoko uLawi ai ukoli mu itundulu niang'wa Tata nuakwe uAbrahamu itungo uMelkizedeki nai uguganile nu Abrahamu.11Itungili anga ukondaniili ai uhumikile kukiila mu ukuhani nuang'wa Lawi, [itigwa pihi akwe antu isingiilya ilagiilyo], ai ikoli nsula ki ikilo kung'wa kuhani mungiiza kunyansuka ze yakilaa i ntendo ang'wa Melkizedeki, hangi shanga kitangwa ze yakilaa uzipiiligwa nuang'wa Haruni? 12Ku lulo u ukuhani anga ukailike, kutili i nsoko ilagiilyo ni lyenso kukailika.13Kung'wa ung'wi naiza i makani aya ai atambuwe kutula ndugu ingiiza, kupuma kitalakwe kutili nai witumie pa kizindaalo. 14Itungili ingi ng'walyi kina uMukulu nuitu ai upumiie mu uYuda, ndugu naiza uMusa shanga ai utee kutula akuhani.15Hangi aya ni kuuligitya ingi kihenga lukulu anga itule u kuhani mungiiza wikapumila ku mpyani ang'wa Melkizedeki. 16uKuhani uyu nu mupya shanga ug'wi naiza watulaa kuhani migulya a kitako ni ka magiilyo na akigendi nu utuugwa nua antu, kuiti mu kitako nika ngulu nia likalo ni shanga luhumikile kugazika. 17Iti gwa u ukilisigwa uku kuiila kutula nuanso; "Uewe ingi wi kuhani kali na kali ze yakilaa i ntendo ang'wa Melkizedeki."18Ku nsoko ilagiilyo nai litongee ai liikilwe ku mpelo ku nsoko ai latulaa iementaalu hangi shanga lizipie. 19Iti gwa ilagiilyo shanga ai kintu ki kondaniie, Kwaala, ai ukoli ukamatiku uziza ku nuanso kuu muhumbeela Itunda.20Nu ukamatiku uwu nu uziza shanga ukupumila ze tile kuligitilya ilapo, ku ili i akuhani ni angiiza shanga ai ahoile ilapo lihi. 21Kuiti Itunda ai uhoile ilapo itungo nai uligitilye kutula uYesu, "Mukulu ulapile hangi shanga ukukaila i masigo akwe,' u ewe ingi wi kuhani i kali na kali."22Ku ili ga nu Yesu uzile kutula wilihwa nu ilagiilyo nili bahu. 23Ku kulu kuulu, i nsha igilya i akuhani kuailyaa i kali na kali. Iyi ingi ku nsoko ai akoli i Akuhani idu, ung'wi ze kukilaa u muya. 24Kuiti ku nsoko uYesu wikii i kali na kali, u kuhani nuakwe shanga wikailika.25Ku lulo ga nu ng'wenso uhumikile kutula ukondaniili ku kondaniilya kuaguniilya nia kumuhumbeela Itunda kukiila kitalakwe, ku nsoko nuanso wikiie itungo lihi wazelompa ku nsoko ao. 26Ku lulo ukuhani nu mukulu nua mpyani iyi utakiwe kitaitu. Ni mugila u mulandu, igazo, ng'welu, nubaguwe kupuma ku anya milandu, hangi watulaa migulya kukila ilunde.27Nuanso ai mugila anga nsula, mpyani a akuhani ni akulu, kupumya ipolya kila luhiku, hanza ku mulandu nuakwe mukola, ni panyambele ku milandu a antu. Ai witumile iti nkua ing'wi ku ihi, nai wipumilye u ng'wenso mukola. 28Ku ilagiilyo wiaholaa antu nia nementaalu kutula akuhani ni akulu, kuiti lukani nu li lapo, nai luzile ze yakilaa ilagiilyo, ai umuhoile ung'wana, nai umuikile kutula mukaminkiilu i kali na kali.
1Itungili ikani naiza kuulitambula ingi ili; kukete u kuhani nu mukulu nai wikie pihi mu mukono nua kigoha nu ituntu ni la ngulu ki Ilunde. 2Nuanso ingi munyamulimo mu kianza ki kelu, kitala nika tai naiza uMukulu ukiikile, shanga muntu wihi nuakusha3Ku ndogoelyo kila ukuhani nu mukulu wiikwa kupumya isongelyo ni ipolya; ku lulo ingi kusinja kutula ni kintu nika kupumya. 4Itungili anga uKristo ai watulaa migulya ihi, nuanso shanga ai uzeetula kuhani ikilo pang'wanso. Ku nsoko ai atula akondyaa awo nai apumyaa i ipegwa kuniganiila ni lagiilyo. 5Ai aaiiye kintu naiza katulaa mbugulu hangi mululi nua intu nia kilunde, kuniganiila uMusa nai uhuguigwe ni Itunda matungo nai utakile kuzenga i kitala. "Ihenge" Itunda wakaligitya, "kina zipya kila i kintu kuniganiila ni mpyani naza ulagiiwe migulya mulugulu."6Kuiti itungili uKristo usingiiye u uaiilya bahu ikilo ku nsoko nuanso ga ingi muhungi nu i ilagiilyo ni ziza, naiza lakondyaa kukaminkiiligwa ku ilagiilyo niza. 7Iti gwa anga ilagiilyo nila ng'wandyo ai lihite kutula ni gazo, uugwa shanga ai izeetula ni nsula kuduma ilagiilyo nila ka biili.8Ku nsoko itungo Itunda nai ulingile i magazo ku antu ai uligitilye, "Goza, mahiku apembilye, 'uligitilye Mukulu, itungo ni nikazipya ilagiilyo nipya palung'wi ni ito nila Israeli, ni ito nilang'wa Yuda. 9Shanga likatula anga ilagiilyo nainzipilye ni a tata ao mahiku naiza niahoile ku mukono kuatonga kupua mihi a Misri. Ku nsoko shanga ai alongolekile milagiilyo nilane, nu nene shanga ai niakee hangi,' wiligitya Mukulu.10Ku nsoko ili lilo ilago nikazipya ku ito nilang'wa Israeli ze akila i mahiku nanso,' uligitilye uMukulu. 'nikaika ilagiilyo nilane mu masigo ao, hangi nika makilisa mu nkolo niao. Nikatula ni Itunda wao, ni enso akutula antu ane.11Shanga ikimanyisa kila ung'wi nu munyakisali nuakwe, hangi kila ung'wi nu munyandugu, nuakwe, wazelingitya, "Mumanye uMukulu," itigwa ihi akumanya unene, kupuma muniino kupikiila nu mukulu ao. 12Uugwa nikalagiila u ukende ku ntendo niao ni ngila i tai ane, hangi shanga nika kimbukiilya i milandu ao hangi."13Ku ligitya "Ngeni," ulizipilye ilagiilyo nila ng'wandyo kutula ikulu kulu. Hangi nilanso naiza ulitanantilye kutula ikulu kulu likoli likondaniile kulimila.
1Itungili ga ni lagiilyo nila ng'wandyo ai likete ipatyo mi ikumbiko apa mihi ni ntendo ni yi ipolya. 2Kuiti mu kitala ai kikoli i shumba kizipiigwe, shumba nika kunzi, ai kitangilwe kianza ni pelu. Mu lyoma ili ai kikoli ni shangato nika lumuli, meza ni mikate ni akambya.3Nu ku kituli ni ki pazia ni la kabiili ai kikoli ni shumba kiuya, ai kitangilwe kelu ikilo. Ai limoli ni itekeelo ni lipolya kutunkiilya u uvumba. 4Ai likoli ga ni isandiko nili ilago, naiza latulaa lizepingwe ku zahabu ntili. Mukati akwe ai likoli ni bakuli nila zahabu likete i mana , mulanga nuang'wa Haruni nai wategetaa i matutu, nayo i mabada na magwe na amalagiilyo. 5Migulya isandiko ni lilago maluli a maserafi nia welu akunikie i manana ao ntongeela i ituntu nila ulamulwa, naiiza ku itungili shanga kuhumile kuganula mu kati.6Ze yakilaa i intu izi iti kutula yakondyaa kuzipiiligwa, I Akuhani ku ntendo ingilaa ku shumba nika kunzi ni ka kitala kupumya u uaiilya nuao. 7Kuiti u kuhani nu mukulu wingilaa i shumba iko nika ka biili wing'wene nkua ing'wi kila ng'waka, hangi shanga kuleka kupumya ipolya ku nsoko a ung'yenyi, ni milandu a antu naza itumile ize shanga asigiie.8Ng'wau Ng'welu wi kuiila kina, inzila na kianza ni kelu ikilo ikili ku kunukulwa ku iti i kitala iko nika ng'wandyo kikili kimikile. 9Iki ingi kilingasiilyo ni ki tungo ili ni litungili. Yihi isongelyo ni ipolya naiiza ipumigwa itungili shanga ihumile kukondaniilya i nsula a munyakipolya. 10Ingi ndya ni ing'wegwa ying'wene ihanguiwe mu mpyani a ntendo ni yikumbiko nila kioja. Yihi izi ai yatulaa ntendo nia muili nai yatulaa izipeigwe kupikiila lipike ilagiilyo ni iziila nilikaikwe pa kianza ni kakwe.11uKristo ai uzile anga kuhani nu mukulu nua makani ni maziza naiza azilee. kukiila ukulu nu ukondaniili nua kitala kikulu naiza shanga kizipigwe ku mikono a antu, naiza shanga nua unkumbigulu uwu nai u umbilwe. 12Ai yatulaa shanga ku sakami a mbuli nu mudama, ila ku sakami akwe mukola kina uKristo ai wingie nkika ni nzelu ikilo nkua ing'wi ku kila ung'wi nu ku kuiila u uguniki nuitu nua kali na kali.13Anga ize ku sakami a mbuli ni amu zagamba nu kuminzilwa ku mau a mudama mu awo ni shanga elu nai abaguwe kung'wa Itunda nu kuzipya i miili ao melu, 14itii shanga ikilo itungili isakami naiza kukiila Ng'wau Ng'welu nua kali na kali ai wipumile u mukola bila kinkwaatya kung'wa Itunda, ku oja i masigo itu kupuma mu ntendo ni yikule kumuaiilya Itunda ni mupanga? 15Ku nsoko yiyo, uKristo ingi mutuung'wa nui ilagiilyo ni iziila. Iyi yiyo nsoko i nsha a alekee ilyuuku ihi ni aile i ilago nila ng'wandyo kupuma mu utumuli nua milandu ao, iti kina ihi nazaitangilwe ni Itunda ahume kusingiilya ilago nila usali nuao nua kali na kali.16Anga ize likoli ilago ni likiee, ingi kusinja kukaminkiiligwa ku nsha a muntu uyo nai ulizipilye. 17Ku iti ilago litulaa ni ngulu kianza ni kikupumila u ubulagwi, ku nsoko kutili ingulu itungo munya kulizipya anga watule ukikie.18Ga ni iti gwa shanga lilo ilago nila ng'wandyo ai latulaa laikwa ze tili isakami. 19Matungo uMusa nai watulaa wapumyaa kila ilagiilyo nila malagiilyo ku antu ihi, ai uhoile isakami a ng'ombe ni mbuli, palung'wi ni mazi, mukako nu ukauku, ni hisopo, nu kuaminzila i gombo ikola i antu ihi. 20Uugwa ai uligitilye, "Iyi ingi sakami ilago naiza Itunda uminkiiye ilagiilyo kitalanyu."21Ku mpyani yiyoo yiiyo, ai umiminzie i sakami migulya a kitala ni iseme yihi nai itumiwe ku u aiilya nua ukuhani. 22Hangi kuniganiila ni malagiilyo, pakupi kila ikintu kikeligwa ku sakami. shanga kuhunula isakami kutili ulekelwa.23Ku lulo ai ituile kusinja kina u miluli nua intu nia kilunde kusinja yeligwe ku ili ipolya nila ikali. Ga ni iti, i intu nia kilunde ikola itakiwe keligwa ku ipolya nila bahu ikilo. 24Ku iti uKristo shanga ai wingie mu kianza ni kelu lukulu nai kizipigwe ni mikono, naiza ingi mululi nua intu kulu kuulu. Badala akwe ai wingie kilunde ikola, kianza naiiza itungili ukoli ntongeela a usu nuang'wa Itunda ku nsoko itu.25Shanga ai wingie uko ku nsoko akwe nkua ku nkua, anga nuitumaa u kuhani nu mukulu, naiiza wingilaa i kianza ni kelu ikilo ng'waka ze yakilaa ng'waka palung'wi ni sakami a muya, 26anga ize iyo ai tai, uugwa aza izeetula kusinja kitalakwe kagigwa nkua idu ikilo puma u ng'wandyo nua unkumbigulu. Kuiti itungili ingi nkua ing'wi kupikiila i mpelo a myaka nai wikunukue kuuheja u mulandu ku ipolya ni lakwe mukola.27Anga ni yili ku kila muntu kusha nkua ing'wi, hangi ze yakilaa nianso wipembyaa ulamulwa, 28uugwa iti uKristo nu ng'wenso naiiza ai upumigwe nkua ing'wi kumiheja i milandu a idu, ukupumila nkua aka biili, shanga ku isigo nila kagila i milandu, ila ku ugunwa ku awo ni amusumbiiye ku nsula.
1Ku iti malagiilyo ingi mululi nua makani ni maziza napembilye, shanga ayo naile kulu kuulu. Malagiilyo nangaluu shanga ihumile kua kondaniilya awo naza akumuhumbeela Itunda ku nzila i ipolya lilo liilo naza i akuhani nai alongolekile kupumya ng'waka ze yakilaa ng'waka. 2Ang'wi shanga uu mapolya nanso shanga ai azee huma kukilaga kupumigwa? Ku ki nsaasha ni kanso ni ipolyaa, anga atule eligwaa nkua ing'wi, shanga ai azeetula nu ulingi ikilo nua milandu. 3Ila mi ipolya nilanso ukoli ukimbukiilyi nua milandu nai itumilwe ng'waka ze yakilaa ng'waka. 4Ku nsoko shanga ihumikile ku sakami a amuzagamba ni mbuli kumiheja i milandu.5Itungo uKristo nai uzile mihi, ai uligitilye, "Shanga ai muhumilwe nsula a masongelyo ang'wi mapolya, badala akwe, ai muzipiiye u muili ku nsoko ane. 6Shanga ai mutuile ni nsailo mu masongelyo ihi na kulimiligwa ang'wi ipolya ku nsoko a milandu. 7Hangi ai ndigitilye, "Ihenge, apa kituma ulowa nuako, Itunda, anga nai ikilisigwe kuntula unene mu mbugulu."8Ai uligitilye anga nai iligitigwe apo pigulya; "Shanga ai muhumilwe nsula ipolya, masongelyo, ang'wi ipolya nila kulimiligwa ku nsoko a milandu, ang'wi shanga ai wihengile iloeelya mu kati akwe" Ipolya naiza lipumigwe kuniganiila ni malagiilyo. 9Uu gwa ai uligitilye, Ihenge, nkoli papa kituma ulowa nuako." Uikile ku mpelo i ntendo niyatulaa ya ng'wandyo iti kukaminkiilya izo nia kabiili. 10Mu ntendo nia kabiili, kakondyaa bagulwa kung'wa Itunda ku ulowa nuakwe kukiila kipumya ku muili nuang'wa Yesu Kristo nkua ing'wi ku matungo ihi.11Ingi tai, kila kuhani wimikaa kuailya luhiku ku luhiku, wazepumya ipolya lilo liilo, naiiza, ku yihi, nangaluu shanga ai izeehuma kumiheja i milandu. 12Kuiti ze yakilaa u Kristo kupumya i ipolya nkua ing'wi ku milandu kali ihi, ai wikie mukono nua kigoha nuang'wa Itunda, 13wazeulindiie kupikiila i alugu akwe aikwe pihi nu kuzipigwa ituntu ku nsoko a migulu akwe. 14Ku nsoko ku nzila a upumigwa ung'wi wa akondaniilya ikali na kali awo naza abagulwa ni Itunda.15Nu Ng'wau Ng'welu ga wikuilaa kitait. Ku nsoko wiligitya hanza, 16"Ili ingi ilago ni inkazipya palung'wi ni enso ze yakilaa i mahiku nanso; wiligityaa u Mukulu; nikaika i malagiilyo ane mukati a nkolo niao, hangi nikamakilisa mu mahala ao."17Uu gwa ai uligitilye, "Shanga ikamikimbukiilya hangi i milandu ni ntendo niao ni ikule.' 18Itungili i kianza nu ukoli u ulekelwa ku awa, kutili hangi ipolya lihi ku nsoko a milandu.19Ku lulo, anyandugu, kukete ukamatiku nua kingila i kianza ni kelu ikilo ku sakami ang'wa Yesu. 20Nanso ingi nzila naiza umilugue ku nsoko itu ku nzila a muili nuakwe, mpya hangi mpanga nikiie mu pazia. 21Nu ku nsoko kukete ukuhani nu mukulu migulya ito ni lang'wa Itunda, 22nu kumuhumbeele ni nkolo a tai mu ukondaniili nua kulu kuulu nua uhuiili kize kukete ni nkolo ni iminziwe uwelu kupuma ugazanja nua masigo nu kutula ni miili itu nogigwe ku mazi ni melu.23Uu gwa kuambiile ku ukomu mu wila itunu nua ukamatiku nua usumbiilya nuitu, shanga kupiluka, ku nsoko Itunda nulagile ingi muhuiili. 24Ni kukili nkiile kusiganiilya kinya uli kuumusamiilya kila ung'wi kulowa ni ku ntendo ni nziza. 25Ni kuleke kilundiila palung'wi, anga ni itumaa niangiiza' Badala akwe, kisamiilya kila ung'wi ikilo ni kilo, anga nimukihenga u luhiku lahumbeela.26Anga kituma masue kulongoleka kituma i milandu ze yakilaa kutula kasingiilya u umanyi nua ntai, Ipolya i lulya nila milandu shanga likusigiila hangi. 27Badala akwe, likoli isumbiilyo ling'wene nila ulamulwa nua witumbi, nu utaki nua moto naza ukualimilya i alugu ni ang'wa Itunda.28Wihi naiza umahitile i malagiilyo ang'wa Musa wikuzaa bila ukende ntongeela a ukuiili nua akuiili a biili ang'wi a taatu. 29ngele kii ikilo naupisiiligwa usigile kimutuile kila ung'wi naiza umumeile u ng'wana wang'wa Itunda, wihi numitendee i sakami i lango anga kintu ni shanga kelu, sakami naza ku nyenso ai umiikile ukuligwa kung'wa Itunda - wihi naiza umutukie u ng'wau ng'welu nua kende?30Ku nsoko kulingile naiza uligitilye, "Ikuo ingi lane, nikasukiilya." Ni hangi, "Mukulu ukualamula i antu akwe." 31Ingi ikani nila kutumba muntu kugwila mu mikono ang'wa Itunda ni mupanga!32Kuiti kimbukiilya i mahiku nakilaa, ze yakilaa kuikilwa mu welu, ingi kinya uli ai muhumile kugimya uwai nu utaki. 33Ai matulaa maikwa kihenga mu usenswi nua ituki nu lwago, hangi ai matulaa anya muhangu ni awo niakiie u lwago anga nulanso. 34Ku nsoko ai matulaa ni nkolo a iaisa ku awo nai atulaaa atungwa, hangi ai musingiiye ku ulowa u upisiiligwa nu isalo nilanyu, muze mulingile kina unyenye akola ai matulaa nu usali wibahu hangi nua kikie kali na kali.35Ku lulo leki ku ugumi u ukamatiku nuanyu, nu ukete isongelyo ikulu. 36Ku nsoko muloilwe ugimya, iti kina mulije kusingiilya naiiza Itunda ukilagile, ze yakilaa kutula makondyaa kituma u ulowa nuakwe. 37Ku nsoko ze yakilaa itungo iniino, ung'wi upembilye, uzile i ikulu kuulu hangi shanga ukutinia.38"Munya tai ane nuane ukikie ku uhuiili. Anga ize ukusuka kinyuma, shanga kuloeeligwa nu ng'wenso." 39Kuiti usese shanga anga awo ni isukaa kinyuma ku kulimila. Badala akwe, usese ingi ang'wi a awo ni kukete u uhuiili nua kuisunja i nkolo itu.
1Itungili u uhuiili ingi kulu kuulu nukete u muntu itungo nu sumbiiye i kintu ka kituunga ku ukamatiku. Ingi kulu kuulu a kintu naiiza ikili kigeeleka. 2Ku nsoko iyi i isekulu itu ai akaminkiie ku uhuiili nuao. 3Ku uhuiili kulingile kina u unkumbigulu ai u umbilwe ku ilagiilyo nilang'wa Itunda, iti kina iko ni ki kigela shanga ai kizipigwe kupumiila ni intu naiiza ai yatulaa yukigeeleka.4Ai ituile ku nsoko a uhuiili kina uHabili ai umupumiiye Itunda ipolya nila kuzipila kukila nai witumile uKaini. Ai ituile ku nsoko iyi kina ai ulumbiigwe kutula muya tai ane. Itunda ai umulumbiiye ku nsoko a masongelyo nai umaletile. Ku nsoko nanso, uHabili wakili witambuaa, anga ize wakulee.5Ai ituile ku uhuiili kina uEnoko ai uhoilwe migulya hangi shanga aiwihengile insha. "Shanga ai wigeelekile, ku nsoko Itunda ai umuhoile" Ku nianso ai iganuwe migulya akwe kina ai umuloeeye Itunda ze yakilaa kuholwa migulya. 6Anga ize kutili u uhuiili shanga ihumikile kumuloeelya Itunda, ku nsoko nupembilye kung'wa Itunda kusinja wahuiile kina Itunda wikiie ni kina wi inkiilya isongelyo awo ni imudumaa.7Ai ituile ingi ku uhuiili kina uNuhu, waze uhuguwe ni Itunda kutulinkana ni makani naiza shanga ai atuile igeelekile, ku ikulyo nila kinya Itunda ai uzipilye i safina ku nsoko a kuliguna i to nilakwe. Ku kituma iti, ai uulamue u unkumbigulu nu kutula musali nua tai ane naiiza ipembyaa kukiila uhuiili.8Ai itule ingi ku u uhuiili kina uIbrahimu, nai witangilwe ai wigulye nu kulongola kai utakiwe kusingiilya aga usali. Ai upumile shanga waze ulingile kianza kii nai watuaa ulongoe. 9Ai ituile ku u uhuiili kina ai wikie mihi ilago anga muziila. Ai wikie mu nsalamida palung'wi nu Isaka nu Yakobo, asali auya ni ilago lilo liilo. 10Iki ingi ku nsoko ai usumbiiye ku kilija i kisali naza u munya ku kisiga nu muzengi nuakwe ai uzeetula Itunda.11Ai ituile ingi ku uhuiili kina uIbrahimu, nu Sara mukola, ai asingiiye i ngulu nia kuusha i miligo anga itule ai atulaa anyampala lukulu, ku nsoko ai amuine Itunda kina muhuiili, nai iza ualagile ng'wana nua kigoha. 12Ku lulo ga nu kupuma ku muntu uyu nu ng'wi nai iza watuile uhumbee kusha akatugwa ana ni shanga akualigwa. Ai atuile idu anga i nzota nia kilunde hangi idu anga i nkuku nia mahalu mu nshemba a luzi.13Awa ihi ai akule mu uhuiili ze shanga asingiiye ilago, Kwaala, aze atulaa ihenga nu ku ihumbeela ku kahelu, ai alapile kina ai atulaa aziila hangi ahumi migulya ihi. 14Ku awo ni iligitya i makani anga aya i ikaa kihenga kina idumaa ihi ao agozo.15Ku tai, anga ai atule akusigiila ihi nai iza apembeeye, ai azeetula ni lyoma nila ku sukinkania. 16Kuiti anga ni yili, amihumiwe nsula ihi ni ibahu, nai iza, ingi a kinyilunde. Ku lulo Itunda shanga wihung'waa i minyala kitangwaa Itunda nuao, ku nsoko uzipiiye kisali ku nsoko ao.17Ai ituile ingi ku uhuiili kina uIbrahimu ze yakilaa kugeng'wa, ai umupumilye uIsaka, Uugwa, ingi ng'wenso nai iza ai usingiiye ku ulowa ilago, ai umupumilye u ng'wana nuakwe nuing'wene, 18nai iza migulya akwe itambuwe, "Kupuma kung'wa Isaka utuugwa nuako ukitangwa." 19uIbrahimu ai ulingile kina Itunda ai ukete u uhumi nua kumuusha uIsaka kupuma ku ashi, hangi ku kutambula ku ntambu a maluli, ai umusingiiye.20Ai ituile ingi ku uhuiili kina uIsaka ai umukendepile uYakobo nu Esau kutulika makani napembilye. 21Ai ituile ingi ku uhuiili kina uYakobo nai wakatula mu hali a kusha, ai uakendepile kila ung'wi nua ana ang'wa Yusufu. uYakobo akipolya, waze wipantamiiye migulya a mulanga nuakwe. 22Ai ituile ingi ku uhuiili kina uYusufu itungo nilakwe nila mpelo nai lihumbiie, ai utambue migulya a kupuma ku ana a Israeli ku Misri nu kualagiilya kuhola palung'wi ni enso i makupa akwe.23Ai ituile ingi ku uhuili kina uMusa, nai wakatugwa,ai upihilwe ku myeli itaatu ni aleli akwe ku nsoko ai amihengile kina ng'wana mudabu nai watula muziza, hangi shanga ai atumbilwe ni ilagiilyo nila mutemi. 24Ai ituile ingi ku uhuiili kina uMusa, nai wakatula muntu mitunja, ai uhitile kitangwaa ng'wana nuang'wa munaanso wang'wa Farao. 25Badala akwe, ai usague kihanguila mu lwago palung'wi ni antu ang'wa Itunda badala a kiloa u usambo nua milandu ki itungo. 26Ai usigile i minyala a kumutyata uKristo kutula ingi ukamatiku ukulu kukila i matulyo a ku Misri kunsoko ai ukunkuie i miho akwe mi isongelyo ni litungo nilakwe nilipembilye.27Ai ituile ingi ku uhuiili kina uMusa ai upumile ku Misri. Shanga ai witumbile ku ikuo nila mutemi, ku nsoko ai ugimilye kugoza kung'wa ni shanga wigelaa. 28Ai ituile ingi ku uhuiili kina ai umiambile i pasaka nu kuminzila i sakami, iti kina u muganzanja nua mutuugwa nua ng'wandyo waleke kuhuma kuakumpya i atuugwa ang'wandyo nia kigoha nia Israeli.29Ai ituile ingi ku uhuiili kina ai akiile mu luzi nula shamu anga mihi ni nyumu. Matungo i Misri nai agemile kukila, ai amiilwe. 30Ai ituile ingi ku uhuiili kina ikiligo nila Yeriko ai ligwie pihi, ze yakilaa kulipilima ku mahiku mupungati. 31Ai ituile ingi ku uhuiili kina uRahabu uyo u musambo shanga ai ulimie palung'wi nawo naza shanga ai atuile a lwijo, ku nsoko ai watulaa waasingiilya i apuka nkani nu kuaika iziza.32Hangi ndigitye ntuni ikilo? Ndogoelyo i tungo shanga likondaniie kuganula nang'wa Gigeoni, Baraka, Samsoni, Yeftha, Daudi, Samweli, hangi nia anyakidagu, 33naza kukiila uhuiili ai ai kiiye i ntemi, ai itumile i tai ane, hangi akalisingiilya ilago. Ai amagiiye i malangu a mahimba, 34ai alimisilye i ngulu nia moto, ai ahugile i nsonge nia mpanga, ai agunilwe kupuma mu ndwala, ai atulaa akomoli mu wikui, hangi ai asakilye i madale a aziila kumanka.35iAsungu ai asingiiye i ashi ao ku nzila a u ukigwa. Auya ai agigwe, shanga akugomba kulekwa ilyuuku iti kina ahume kulija u wiziili nua u ukigwa nui bahu ikilo. 36Auya ai agigwe ku usenswi nu kukuwa, ee, ga nu ku utungwa nu kuikwa mu kadulumu. 37Ai atulangilwe magwe. Ai adumuwe ku ipande nia misumeno. Ai abulagilwe ku mpanga. Ai alongoe ku ipalatu nia nkolo ni ipalatu nia mbuli ai atulaa inzi, aze alongolekile mu uwai hangi aze tendeelwa i mabi. 38( nai iza u unkumbigulu shanga ai utakiwe kutula nu wenso), azeyunguya mihaka, mu malugulu, mu makulungu, mu makombo a mu mahalu.39Anga itule antu ihi awa ai agombilwe nu Itunda ku nsoko a uhuiili nuao, shanga ai asingiiye nai ukilagile. 40Itunda ai utongee kuinkiilya i kintu ni kibahu, iti kina shanga sese nai kuzeehuma kukondeeligwa.
1Ku lulo, ku nsoko kupilimikiigwe ni ilunde ikulu nila ahuiili, ni kugume kila ikintu ni kikuhumiiye palung'wi ni milandu nai iza ikugilinkiiye ku upepeele. Kukue i ntambo ku usumbiilyo mu wikilyi nai uikilwe ntongeela itu. 2Kumatunje i miho itu kung'wa Yesu, ni mandiilyi hangi munya kukondeelya u uhuiili nuitu, na iza ku nsoko a ulowa nu uikilwe ntongeela akwe ai uugimiiye ikonta nila mpaga, waze umeile i minyala akwe, hangi wakikie pihi a mukono nua kigoha nua ituntu ni likulyo nilang'wa Itunda. 3Ndogoelyo musigiili nuanso nai ugimilye i makani i ikuo kupuma ku anya milandu, kungwaakwe mukola iti kina muleke kukatala ang'wi kusha kisha mukanka inkolo nianyu.4Mukili kunyomeka ang'wi kagisha muzikilya nu mulandu ngele a kuuilwa i sakami. 5Hangi miilwe uko kukinyilwa i nkolo naiza imutungilye anga ana a kigoha; "Ng'waane, leka kumahola ku upepeele i masukiilo a Mukulu, ang'wi muleke kuhung'wa ukata ni mukuhuguligwa nu ng'wenso." 6Ku nsoko uMukulu wimusushaa wihi nai iza umuloilwe, nu kumupisiilya kila u ng'wana nai iza wimusingiilya.7Gigimiilya i mageng'wa anga kusukilwa. Itunda witumilwa nu nyenye anga nuitumilwaa ni ana, ndogoelyo ingi ng'wana nu uli nai iza u tata nuakwe shanga uhumile kumususha? 8Kuiti anga ize kutili kusukigwa, kai iza usese kihi kuhanguie, iti gwa unyenye ingi mia kibudu hangi shanga ana akwe.9Ikilo nila yihi, ai kukete i a tata itu nia kinyihi nai aku ususha, hangi ai kuakuiye. Itii shanga ikutakile ga ni ikilo kumukulya uTata nua kinkolo nu kikie? 10Ku kulu kuulu atata itu ai akupisiiye ku myaka misheenyu anga nai yigeelekile iziza kitalao, kuiti Itunda shanga wikupisiilya ku nsailo itu iti kihanguile u welu nuakwe. 11Kutili upisiiligwa nu uloeeye ku itungo nilanso. Witulaa nu uwai. Ga ni iti, panyambele witugaa nkali nia ulyuuku nua elu a nkolo ku awo nai amanyisigwe ni menso.12Ku lulo nyansuli i mikono anyu ni itoile nu kutenda i malu anyu ni imbyoto kutula akete ingulu hangi; 13gooli u ukiilo nua upambatilyo nuanyu, iti kina wihi nuaile mulema shanga ukutongwa mu ulimili kuiti walije kugunika.14Dumiili u ulyuuku ni antu ihi, ga nu welu nai anga ize shanga wuwo kutili nuikamihenga uMukulu. 15Mutule miakendegeeli iti kina waleke kutula ukoli nuikabagulwa kuli nu ukende nuang'wa Itunda, ni kina lileke kupembya itina ila uwai nilikategeta nu kusasha u lwago nu kupiula idu. 16Ihengi kina kutili u ugoolya ang'wi muntu nishanga ng'welu anga u Esau, nai iza ku nsoko a ulyi ung'wi ai uguiye itai akwe na utuugwa. 17Ku nsoko mulingile kina panyambele, nai uhumilwe i nsula a kusala u ukende, ai uhitilwe, ku nsoko shanga ai uligilye i lyoma nila kila itunu palung'wi nu tata nuakwe, ga ni iti ai udumila nangaluu ku liholi.18Ku nsoko shanga ai muzile mu lugulu naza uhumile ku kumpigwa, Lugulu nu wakie u moto, kiti, kihumya ukata nu kimpupu. 19Shanga ai mupembilye ku nduli nia akinembu, ang'wi ku makani napembeeye mu nduli nai iza isakilye kila niigulye aleke kulompa kihi kuligitigwa ni enso kitalao. 20Ku nsoko shanga ai ahumile kugimya iko nai kilamuwe; "Anga itule ga ni kikali ni kikumpya u lugulu kikuwe ku magwe.' 21Nika kitumba ikilo nai wihengile uMusa ai uligitilye, "Nitumbaa nangaluu ngele a kukagata."22Badala akwe, muzile mulugulu nula Sayuni nu mu kisali ni kang'wi Itunda ni mupanga, Yerusalemu na kilunde, nu ku a malaika magana a nzogu ikumi nia kuina. 23Muzile mu milundo nua atugwaa ang'wandyo ihi nai asagiie kilunde, kung'wa Itunda ni mulamuli nua ihi, nu ku nkolo nia elu naza akondaniiligwa. 24Muzile kung'wa Yesu ni muhungi nu ilago niziila, nu kusakami nai iminzilwe nai iza iganulwa iziza ikilo kukila i sakami ang'wa Habili.25Goza kina uleke kumuhita ung'wi nai iza wiligitya. Ku nsoko anga ize shanga ahugile nai amuhugile ung'wi nai uahugue mi ihi, ku kulu kuulu shanga ku uhuga anga itule kupiluka kuli kupuma kung'wa uyo nui kuhugula kupuma kilunde. 26Ku itungo nilanso u luli nulakwe ai ligigwe mihi. Kuiti itungili ulagile nu kutambula, "Ikili nkua ingiiza hangi shanga kuhingisa ihi ing'wene duu, ila ni ilunde ga."27Makani aya, "Nkua ing'wi hangi," ikulagiila kulimiligwa ku intu izo ni ikagatigwa, izi ingi, intu izo nai iza iumbilwe, iti kina intu izo nishanga i kagatigwa isagiile. 28Ku lulo, kusingiilye u utemi naiza shanga wikagatigwa, kiloeelye mu hali a kumukulya Itunda ku kumugomba palung'wi nu kutuna pihi mu ikulyo. 29Ku ndogoelyo Itunda nuitu ingi moto nuiliza.
1Uugwa ulowa nua kinyandugu nu ulongoleke. 2Muleke kiwa kuasingiilya ia ziila, ndogoelyo ku kituma iti, ang'wi a asingiiye i amalaika ize shanga alingile.3Kimbukiilya ihi niamoli mu kadulumu, anga kina ai mukoli nienso kuko palung'wi ni enso, hangi anga ize i miili anyu ai itendilwe anga enso. 4Uugwa witeni nu ukuligwe ni ihi nu ulili nua witini nu uzipigwe kutula uziza, ku ndogoelyo Itunda ukualamula i asambo ni agoolya.5Uugwa inzila nianyu nia wikalo itule ndyuuku mu ulowa nua mpia, Mutule meikuti mu intu ni muikete, kuiti Itunda mukola ai uligitilye, "Shanga kumuleka unyenye nangaluu, ang'wi kumugumaniilya unyenye." 6Uugwa kikute iti kuligitye ku ukamatiku, "uMukulu ingi muaiilya nuane; Shanga kitumba. uNg'wana Adamu uhumile kuntendeela ntuni?"7Asigiili awo nai amutongile, awo nai aligitilye u lukani nulang'wa Itunda kitalanyu, hangi kimbukiilyi i mapumilo a ngendo niao; Tyatishi u uhuiili nuao. 8uYesu Kristo ingi ng'wenso igulo, lelo, hangi ga ni kali na kali.9Uleke kutongeelwa nu umanyisigwa nui kuli kuli nua kiziila kuiti ingi iziza kina inkolo izengwe ku ukende, hangi shanga ku malagiilyo kutula ndya nanso shanga aku a aiilya awo ni ikie ku nanso. 10Ku kete i matekeelo nai iza awo ni iaiilya mukati a kizindaalo agila i tai ane a kulya. 11Ku nsoko i sakami a ikali, napumigwe ipolya ku nsoko a milandu, ai iletilwe nu kuhani nu mukulu mukati a kipango ni kelu, kuiti i miili ao ai isonsilwe kunzi a nkango.12Ku lulo uYesu nu ng'wenso ai wagile kunzi a mumpita nua kisali, iti kina kuika wakfu antu kung'wa Itunda kukiila sakama akwe. 13Ni ku lulo kweni kitalakwe kunzi a nkango, kuze kukenkile i kimeli ni kakwe. 14Kuiti kiagila u likalo nulikiie mu kisali iki. Badala akwe kudume i kisali naza kipembilye.15Ku kiila uYesu mutakiwe nkua ku nkua kipumya isongelyo nila kumukulya Itunda, kumulumba kina nkali a milomo itu lilape i lina nilakwe. 16Hangi uleke kiwa kituma ni maziza nu kiaiilya nyenye ku nyenye, Ku nsoko ingi ku isongelyo anga ize nanso yiyo Itunda wiloeeligwa ikulu. 17Iji nu kisimya ku alukolongo anyu, kuiti alongolekile kumusunja ku nsoko a ung'yenyi nuanyu, anga awo ni ikapumya u aligwa. Iji iti kina i a lukolongo anyu ahume kumusunja ku ulowa, ni shanga ku kinya uwai, nai iza shanga ikumuaiilya.18Kulompeeli, kuiti kukete i kulu kuulu kina kukete isigo iziza, kukete i nsula a kikie likalo nula ukulu mu makani ihi. 19Hangi yihi nikamukinyila ikilo mitume izi, iti kina nihume kusuka kitalanyu itungo nila pakupi.20Itungili Itunda nua ulyuuku, nai iza umuletile hangi kupuma mu ashi u mudimi nu mukulu nua nkolo, Mukulu nuitu uYesu, ku sakami a ilago nila kali na kali. 21Ukuminkiilya u uhumi ku kila ikani niza kituma u ulowa nuakwe, wazituma i milimo mukati itu nikoli miziza ni iloeeye mu miho akwe, kukiila uYesu Kristo, kitalakwe itule ikulyo i kali na kali. Amina.22Itungili nika kusamiilya, munyandugu, kihoeela nu lukani nula kusamiilya nai iza ku ukupi ai nulukilisilye kitalanyu. 23Linga kina u munyandugu nuitu uTimotheo walekelwaa ilyuuku, nai iza palung'wi nu ng'wenso nikamihenga anga ize uzile apa ikupi.24Lamusha i a lukolongo ako ihi ni ahuiili ihi. Awo niapembeeye ku Italia akulamukilye. 25Nu ukende utule nu nyenye mihi.
1Yakobo mutugwa wang'wi Tunda nu mukolo u Yesu Kilisto, kundugu makumi abiile nasapatiye milamu. 2Muale kutula ulowa nuwidu, aluna ane, nimukukiila munzago niyakununikunu. 3Meze mulingile kugeng'wa kuuhueli wanyu mepegwaugimya.4Uleki, ugimya ukondye imilimo akwe, kina mulume kunonelya kisa, singa muuleke kuhielwa lehi. 5Kang'we ukole muntu ntogeela anyu utakile upolo, walompe kupuma kung'wi Tunda, nuepumya kuukende hangi singa wikenela kuehi niimulompa hangi wiapeza upolo.6Ingi lompa kuuhueli, uleke kuailya, kunsoko nuiiailya, wipyanigwe nimaingu nenyanza wiholwa nung'wega nukugung'wa kunu nukunu. 7Kutai umuntu angauyu waleke kusegeela kina ilompi lakwe lukusingeligwa nu mukulu. 8Muntu uyu ukete masigo abiili, singa ukandanie munzila yakwe yehi.9Muluna numuluna inonee kikulya kunsoko akimekakung'wakwe migulia, 10matungo yayoyayo muluna numugole kukiila kisimia kung'wakwe, kunsoko wikahega anga umpumbulu nuamung'wapo mumugunda nukeile. 11Ilyoa litoloka nuupiu wikasonsa nukumisa mimea niampumbulu igweza nuuza wakwe wikuza. Uu uu niantu niagoli izizebipa mumilimo.12Ukembetilwe umuntu numugimia mumageng'wa kunsoko anga wadula ingegwa wikasingilia ngala naupanga, naulagile kuawa niamuloilwe Itunda. 13Muntu wihi shainonee kutambula nukole migeng'wa, ingegwa ile lipumile kung'wi Tunda. Kunsoko Itunda shanga wigeng'wa nimabe, ni Tunda ung'wenso shawimugema wihi.14Kila muntu wigeng'wa ninsulakwe nimupepelya nukumuluta kupumila kuli. 15Papo anga insula amilandu ikenke iimbi, umulandu wituga sunga anga umulandu anga wakonda lukukulu wihiela muusha. 16Aluna ane alowa lekikikongi.17Kela izawadi niiza hange kela izawadi nikondanie kupuma kilunde, isima pehi kupuma kung'wa kung'wa Tata nuawelu, kwee shawikailika anga umulule nuipeloka. 18Itunda ausague kuupa use upanga kulukani la tai, kuhume kutula anga kiang'wandyo kuutugwa muintu yakwe.19Mulengile ite aluna ane alowa. Kela ung'wao yemunonee watule mupepelyi kija, waleke kukaya kuligitia nukutaka. 20Kunsoko utaki waantu shangaukituma itai ang'wi Tunda. 21Kuitegwa iki kule impaala yamilandu nuubi wehinuukole kila upande lusingilyi kwa kusima ulukani nulutemewe mukateanyu uhumi kuuguna inkolo yanyu.22Lugombi ulukani muleke ukija du, mukikongela munkolo yangu unyenye. 23Kunsoko wehi nukija, wahite kulitumila umilimo wihanganga umuntu nuwigoza uusu wakwe uwenso mukioo. 24Wegema uusu wakwe, wekalongola matungo makupe wakiwaa neimpyani. 25Inge umuntu uyu nuigoza kikendegeela milago nilikami nseigwe, ilago lawidesi, nukulongoleka kugomba, singa kunsoka noanso miji nuewa, umuntu nuanso ukukembetwa nukituma.26Anga umuntu wihi wakusige ung'wenso kuite muntu wikumbiko. Hangi shuzepeeye ululime lakwe wikongela inkolo akwe nikumbeko lakwe nikanda. 27Ikumbiko niza nigila uubee ntongela ang'wi Tunda witu nu Tata ingi sile. Kuaailya ialekwa nao niashewe niagoha ao mulwago lao, nukisunga ienso nuube wihi.
1Aluna ane mulekekutyata uhueli wang'wa Bwana u Yesu Kilisto, Bwana a ukulu, kuakuila antu antu. 2Anga muntu wingile mumilondo wanyu utugae litendele lidini ningala ninza, hangi wingila numuula nukete ingala nishapu, 3nukigeelya kumukela kukela kuuyu nukete ingala ninza nukulunga, itunu uewe ukile sapa niiza inge nukumuilaumula uewe imeke apa ang'we ikie pihe pa migulu ane. 4Ite, shangamukisemelane unyenye, nukutula mialamuli unyenye mumasego nemaba?5Sitegeeli aluna ane alowa, ikolyo singangaa usaguene iatuka amunkumbigulu kutula agoli muuhueli nuusali wa utemi naulagiye awa niamuloilwe? 6Inge muamile iaula! Ikolyo singa agoline nimijaa unye, hangi singa ensone niimulutanga muulamulani? 7Ikolyo singangaagoline niilitukila ilina niza, mulina nilanso nuitangiwe?8Atize uu, ang'wi mugombile ilago lakitemi anga nilandekile munkilile, ukumulowa umunyakisale anga uewe, mukituma uzaa. 9Angeze mukuaila antu antu mukituma mulandu, musemewe nilago kina miaungi lago.10Kunsoko wihi nugombile ilago lehi, wasuka wakumpa mulugendo lakwe mino udu, watule nigazo lakubunga, ilago lihe. 11Kunsoko Itunda aulongile, lekakugoolya, yuyo hangi inge naulungile, ulekekubulaga. Kan'wi shukugoolya muubulagi umole, wakondya kubananga ilago lang'wa Tunda.12Ingigwa muligitye nukigombya angamumole, pakupe nukusemelwa nilago lakidesa. 13Kunsoko ikinyamulimo kizaa, singakuaisiilya kwa awaniagila ikiasiilya, ukende wikulya muulamuli.14Ukole uzaake aluna ane, angize muntu ukulunga ukete uhueli kunu mugila intendo? Ikolyo, uhueli nuwanso ukumugunane? 15Angeze muluna ang'wi wakisungu, muula wa ng'wenda ang'we wandya kukila luhiku. 16Ung'wee wanyu wekamuetila, longola nuupolo mote umuto mulye uza, shanga maapa iauilwa wao nuamumiile, itegwainonee ntuni? 17Ulu yele muhueli udu, angize ugila anga ntendo ukule.18Ukole umuntu uhumile kulunga, ukete uhueli, nunene nkite ntendo, ndagiili uhueli nuugili intendo, nunene kuulagila uhueli wane ni ntendo yane. 19Uhuie kina Itunda ung'wi, ukoli iza, ni ahing'wigaa ahuee uu nukugopa. 20Ikolyo uuloilwe uwe muntu numupungu kuite nukule muuhueli nuugilaintendo nishangaunonee?21Ikolyo singa tata wanyune u Ibrahimu auaigwe tai, kuntendo naumupumilye ung'wakwe u Isaka pigulya kizindaalo. 22Mulenge kina uhueli wakwe witumile pilago palung'wi ni ntendo yakwe, numuntendo yakwe, uhueli wakwe apikie isogo lakwe. 23Inkani yigeeka niilungile, u Ibrahimu aumuhuie Itunda hangi wika aligwa kutula ukete itai. Kuitegwa u Ibrahimu wikitangwa muhumba muya wang'wi Tunda. 24Ung'wao kina kuntendo umuntu wialigwa itai, snga uhueli du.25Anga uu lukulu, ikolyo singangae Rahabu ne numudosi naugwee mutai kuntendo, itumi nukuatawala kunzila ngizaa? 26Kunsoko anga umuueli angaualye inkolo wikuza, uu lukulu nuuhueli nugilaintendo ukule.
1Aluna ane, singa inonee mihi kutula miamanyisi, mulinge kina mizize singelya kinyamilimo kikulu kukila. 2Kunsoko kehi kitumila kunzila yeetu. Ange wehi shanga wikumpya munkani yakwe, nuanso muntu nakondile. uhumile kulaagila kumwili wakwe wihi.3Itegwa kang'wi kuuika ilijamu afarasi mumilomo ao akugombile, hangi kuhueli kuupiula imilomo ehi. 4Hangi mulinge kina iimeli, ingawa nkulu kusukung'wa nung'we ga nuukulu, hangi kuhumile kupeula imiile ao ihi.5Kuu uu anga kelume, kintu kiniino mumwili, wisumbula pakulu du. Sigozi kote kehaka nikikulu kihumile kusonswa ninzae nino niyamoto! 6Ululime nulwensogaa moto, ukumbigulu wa ulugu, uikilwe mumo muingo ya miile itu, inge wikanza umwiili wihi hangi wiikwa migulya mumoto munzila yalikalo, nuwenso wikansoswa numoto nuwakuulungu.7Kila ikikali kamihaka, nyunyi, niikugenda pehi nekekali kamuluze iza ikaiwe ni antu. 8Inge kutile umuntu anga nung'wi, nuhumile kululagila ululime, ingi ubi nisinga wikilaga, nuwizoe kizume nuubulagi.9Kululimi kimukulya umukulu nu Tata witu, hangi kululeme lulo keazuma iantu niaumbilwe, kupyani ang'wi Tunda. 10Kumulomo wuwo wuwo witambula nkani yakukembetwa nukuzung'wa. Aluna ane emakani aya singangaanonee.11Ikolyo, uluzi lung'wi lahuma kupumyane imaze nimaza nayanimaluluu? 12Aluna ane ikolyo ikota la mutini lahumane kutuga inkali yamuzeituni, ang'wi umuzabibu ukutugane inkali niamutini? Anga injilyo namazi nimalulu shikipumya imazi nisinga malulu.13Nyenyu mung'wanyu nukete uupolo nuumanyi? Ebu umuntu uyu walagiile ulikalo nuluza mumilimo akwe nuupolonuupumie mumahala. 14Angize mukete wilu nuutaki mumasigo yawinyene munkola yanyu, muleke kuhumbula kuligitya uuteele nukuligitya itai.15Uwu singa upolo nuupumile kigulya, inge upumile muunkumbigulu, singa akinkolo, akiheng'wi. 16Kunsoko paukole uwetu niwitengi ukole, ukole wibulugi ni ntendo nimbe. 17Upolo nuupimie kigulya, kwanza uza, hangi wilowa upolo, uupoelu nimahala, nizue ukende nuuhuili nuuza singawi kuila anga antu antu ni tai. 18Ni nkali yatai yetemelwa muupolo kuawa niituma inkani ya upolo.
1Wilei nuhutani mung'wanyu upumile pee? Shangauukie munsula yanyunee nimbe nuukuleta imbita muihangwili wanyu? 2Mukite insula ike nimiagila. Mukubulaga nukiduma ikenimiagila uhumi kutula nikenso. Mukikua nukilea, hangi mukile mupate kunsoko shangamunulompile Itunda. 3Mukulompa shanga mukupegwa kunsoko mukulompa mupegwe mitumile munkani nimbe, inge muhume kitumila munsula yanyu nimbe.4Unye asambo! Shamulingilene kina ishumbashuya nuunku mbigulu kina ulugu kung'wi Tunda. 5Ang'wi mulingile inkilele inge ngila anga ndogoelyo niilungile kina ung'waung'welu nukule mukate itu ukete wilu ukulu kunsoko itu.6Ingi Itunda wipumya ukende kukila, yeyo ndogoilyo inkeele ilungile, Itunda wimugilya nulugoha, inge wemupeza ukende uyu nuisima. 7Iti ipumyi kung'wi Tunda, mugilyi umulugu nung'wenso ukumanka ukuhega kung'wanyu.8Humbeeli pakupe ni Tunda, nung'wenso ukumuhumbila pakupenunyenye. Kalali imikono anyu, unye nimiamilando, hangi melye inkolo yanyu, unye nimeailya. 9Tuli nuukia muhongelye, hangi mulile! Peuli imaheko anyu atule ukea nuulowa wanyu utule uhongelya. 10Misimye unyenye ntongeela ang'wa Bwana, uzizamuhumbula migolya.11Muleke kitambula nyenye kwa nyenye, muluna, umuntu nukutambula nimabe kumuluna ang'we akumusemela milagolang'wi Tunda. Angamulisemele ilago, shangamugombile ilago inge mulisemee. 12Inge ung'wedu numupumya ilago nitai, Itunda, ng'wenso ukete uhumi nuokuguna nukulimilya uwe wenyenyu nukumulamuila umunyakesali?13Sitegelyi, unye nimilunga, Leloang'we mudau kinzu mukisale ike, nukikie ung'waka uwu, nukuduma nukutugisa nsao. 14Nyenyu nulingile kina ntuninikapumila mudau, nulikalo lanyu ntuni gwaa? Kunsoko mimyani nikuhi nuigeela matungo makupi sunga wikalimila.15Angaaza mulunge, angeze ulowa wang'wa Bwana, kuikie nokituma ike neko. 16Inge itungiile mekaaona mumasego anyu. Uwioni wihi uujuinge ube. 17Kuitegwa uyu numanyile kituma nimaza sunga shaikituma kung'wakwe nuanso mulandu.
1Nzii inoino, unye nimeagole, leli luli la migulya kunsoko alwago nulupembilye kung'wanyu. 2Ugole wanyu wakanzwa ningala yanyu alumagwa niaminkebele niikanza. 3Imadini anyu nimpia yanyu yaulya indogoilyo, nuube wakwe ukikenga mung'wanyu nukulimilya imiili anyu onga umoto. Miekeye ugole wangu mumahiku ampelo.4Upemi waanyamilimo awaniogola mumigunda anyu akulila! Nikikole kaawa niogola mazao anyu kupikiila muakulwi an'wa Bwana numikui. 5Mikie mukilolya mihe nukiloielya unyenye udu mukiginisa munkolo yanyu kuluhiku lakusinzwa. 6Mumulamuie nukumubulaga uyu nutai waleke kumukua.7Kuite inge igimyeli, muluna sunga ukiza uu Bwana, anyayuyu. Nuielima wilindila maogola akwe nemaza, mumugunda, wilindiila akizewigigimieye kunsoko akwe, sunga imbula ang'wandyo niye na mpelo ikue. 8Nunyenye migigimielye, itungi inkolo yanyu, kunsoko kiza kung'wa Bwana yahugeela.9Muluna lekikisusumieli, unyenye kwa nyenye, kunsoko muleke kusemelwa. Goza umulamuli wimikile paukiilo. 10Kumpani, muluna, mugoze mulwago niigigimiieli nuanyakida dagu nautambue kulina lang'wa Bwana. 11Goza kuitanga eigigimieli, banu,. Migule uigigimieli wang'wa Ayubu hangi nulingile indogoilyo ang'wa Bwana, kung"wa Ayubu kuite u Bwana wizue kioisa nuukende.12Kukila ehi aluna ane muleke kulapa, ang'wi milunde ang'we pihe ang'wi ilapo ningeza. Inge ite kwe iee anyu itule ee ni aa anyu itule aa itule itee muleke kugwila muulamulwi.13Ukole muntune mung'wanyu nuketeulwangoo? Inoneeulompe, ikolyo muntu wihi eze muhugukunee. Nuwaambi ikulyo. 14Ukolya ukole wihine mung'waanyu numulwaee? Nuwaitange ianyampala niitekelo alompe kunsoko akwe, amupuguhile imakuta kulina lang'wa Bwana. 15Nimalompi auhueli akumukomya umulwae, numukulu ukumuusha. Ni hangi angiza witumile mulondu, Itunda ukusamila.16Kuitegwa muungame imilandu anyu unyenye kwa nyenye, nukulompela kila ung'weao numiakwe kunsoko muhume kukomya imalompi namunyatai. Ituga ugeeli ukulu. 17U Eliya aiemuntu nuwamasigo anga nitu, aulompile kungulu kina imbula ileke kukua, ikadela kukua mihe kumatungo amiaka itatu ni myeli sita. 18Nu Eliya wikalompa hangi, nigulu likahunula imbula migulya ihe nihe ikapumya imaogola.19Aluna ane, kang'wi wihi mung'wanso mung'wanyu akumileka itai, inge numuya wamususha. 20Ingi nualinge kinaitee wihi nuimulingasa umunyamilandu kuhega munzila yakwe niyamagazo ukumiponya inkolo akwe kupuma muushi nukuukunikila udu wa milandu.
1Petelo, Mitumi wang'wa Yesu Kilisto, kua kila nzila nia usambailo, kua iholanigwa, naiakoli ku Ponto ihii, Kugalatia, Kapadokia, Asia ni Bithinia. 2Kunsoko auhugu wang'wi Tunda. Tata, kua kogigwa nung'waung'welu, kikulyo lang'wa Yesu Kilisto, nuku sansangilwa Isakami akwe, Ukende utule kitalanyu, nupolo wanyu wongeeleke.3Itunda Tata wa Mukulu witu Yesu Kilisto akembetwe Mukulu nuaupegwa wakwe nuanakanda, au kupee kutugwa upya, kuugimya nuusali kukiila uuki wang'wa Yesu Kilisto kuhega muashi, 4usali nishaukulimansila, shaukutula nikisoita hangi shaukukepa uikilwe kilunde kunsoko anyu. 5Kuuhumi wang'wi Tunda mukusungigwa kukiila uhuili nuuguniki uo nunoneigwe kukunukulwa numatungo ampelo.6Lumbiili kua ili, atizemulita kinyauwai itungili. Kitalanyu mumageng'wa aya. 7Iyi ngi kunsoko uhuili wanyu uhume kugeng'wa , uhuili uo nukite insao kukila idhahabu iyo niliimila mumoto nigema uhuili witu. Iyi ipumila kunsoko uhuili witu uhumi kutuga intendo ninza, ukulu nikulyo nila muuki nuang'wa Yesu Kilisto.8Shamumuine kunu mumuloilwe, shamumuine itungili kunu muhuie kutalakue hangi mukite ulumbi nukilinkie, nukua ulumbi nuizuig'we nuukulu nuakigulu. 9Itungili mukusingiilya impelo au huili wanyu, uguniki wa nkolo yanyu. 10Ianyakidagu akuduma, nukukolya uulya nua uguniki uwu, kuukende nauzetula kitalanyu.11Akaduma kulinga izezewiule uuguniki uu nauziziza. Akaduma hangi kulinga matungo ki ung'waung'welu wang'wa Kilisto nukoli mitalao aukuligitya ntuninienso. Ili ailupumila matungo naizawazeaila ung'wandyo kina uagigwi wang'wa Kilisto nuukulu nuuze mutyata. 12Ikakunukulwa kuanyakidagu kuza aitumila munkani zizi, hangi singa kunsoko itu, ao mahumo na nkani izi kukiila ao naialetile ulukani lang'wa Kilisto kitalanyu kunzila ang'wa ng'waung'welu nautumilwe kupuma kigulu, inkani izi ingi ataiamalaika akulowa kukunukulwa kitalakwe.13Kululo tungi ilino niamahala anyu, mutule miapolo mumasigo anyu, mutula nuugimya nuukendo uo nauletilwa kitalanyu imatungo nakukunukuilwa u Yesu Kilisto. 14Anga iang'enya niakete ikilyo, muleke kutungwa ni nsula izo nai mutyatile imatungo naimukili miagila imahala.15Kululo anga naimilangilwe nuyu numuza, nunye, mutule miaza, ni ntendo yanyu yihi muikali. 16Kunsoko yandikilwe, mutule miaza, kunsoko unene ni muza. 17Ang'wi mukitanga "Tata" uyu nuilamula itai kuitumi wa kila umuntu, itumile imatungo na muhinzo ako muuza.18Mulingile kina singa ai mpia ang'wi dhahabu, maintu nigazika ayo nimugunilwe kupuma muntendo yanyu nia upugu, izo naimimanyisilye kupuma kua tata anyu. 19Kululo mugunilwe nasakami iyi ni kulyo lang'wa Kilisto, anga na nkolo ningila uwilu ni bado.20Ukilisto aukoli ka nu ng'wandyo wa unkuloigulu aukili, ingi gwa itungili imahiku aya nampelo wakunukulwa kitalanyu. 21Mumuhuie Itunda kukiila ng'wenso, ni Tunda aumutyatile kupuma kuashi hangi naumupee ukulu kina uhuili wanyu nugimya wanyu utule kung'wi Tunda.22Mitumile inkolo yanyu kutula nzelu kua ugombi nua tai iyo, kunsoko au lowi nuakinyandugu nuugoloki, kululo ilowi kungulu kupuma munkolo yanyu. 23Malelwa kulukangala laka biili, singa kumbeu nigazika, ingi kupuma kumbeu nisinga igazika, kukiila upanga nulukani lang'wi Tunda nulusagiie.24Kunsoko, imiili ihi anga imatutu nuukulu wakwe anga iua niti tutu. Itutu linyala iua ligwiza. 25Kululo ulukani la mukulu lisiga ikalinakali ulu ailukani nailutanantigwe kitalanyu.
1Kululo iki kuli uubi wihi, wieli, wilu, nu kihukilwa. 2Anga iang'anya niadabu, mlowe imaele nimaza nakinkolo, ingi gwa muhume kukula muuguniki. 3Ang'wi malulya kina umukulu muza.4Nzi kitalakwe nizi gwe nipanga nilikie nili hitilwe niantu, nilanso liholanigwe ni Tunda hangi iza kitalakwe. 5Unye ingi milianga imagwe nakete upanga nizengwa migulya anyumba na kinkolo, kunsoko audimi nuuza niipumya imasengeelyo na kinkolo nagoombigwe kung'wi Tunda kukiila Yesu Kilisto.6I andiko liliiye iti "Goza, mbikile mu Sayuni igwe nila kumpelo nikulu naili holanigwe hangi niza, hangi wihi nuhuie kukiila ng'wenso shukuona iminyala".7Kululo ikulyo ingi lanyu kitalanyu unye nimuhuiie. Ingi gwa igwe naelihitilwe niazengi, ili latula igwe nikulu nilakumpelo. 8Igwe lakukumpa, ni talagwe lakukumpa nianso ikumpa, niiluhita ulukani, kua ilo naiahalanigwe kitalao.9Ingi unye miukoo naiuholonigwe uudimi nuakitemi, ihi ninza naavitu niautemi wang'wi Tunda, kunsoko muhume kutanantya intendo yaukuilwa niang'wa uyu naumuhegilye mukiti, nukuza muwelu wakwe nuikuilwa. 10Unye ung'wandyo shaimiantu, kululo itungili miantu ang'wi Tunda. Unye shaimusingiiye ukende, itungili masingiilya ukende.11Alowa numitangila, anga akila nzila niasuuli kiima kupuma munsula nia milandu, izo nikendi kua ninkolo yanyu. 12Inonee kutula ni ntendo ninza kuanya kilungu, anga atula akumutambulila kina mitumile nkani nimbi, akuamba imilimo anyu nimiza nukumukulya Itunda kulu hiku nulakiza kitalakwe.13Tula ni kulyo kuantu nikuligwa nianaantu. Kunsoko amukulu, ingi umutemi anga umukulu. 14Ang'wi iakulu aiatumilwe kuakua nukuapisiilya iituma mabi, nukualumbiilya ao neituma nimaza. 15Kunsoko ulowa wang'wi Tunda, kua kituma nimaza mukuukilaja uligitya nuanakanda kuantu niapungu. 16Anga antu nimukite ulekelwa, leki kitumila ulekelwa wanyu anga mufuniko kumabi, ingi mtule anga miitumi ang'wi Tunda. 17Tuli ni kulyo kuantu ihi, alowi ianyandugu. Mogopi Itunda mumupe ikolyo umutemi.18Atugwa api ikulyo iakulu anyu, kuaikolyo lihi, singa iakulu ao niaza udu, nao niapolo hangi nao niabi. 19Kunsoko lukumo luza ku wihi uyu nukugimya uwai kumatungo nukagigwa panakutili itai kunso augombi wakwe kung'wi Tunda. 20Ntuni nikoli kutula ukoli muitumi nuamilandu kuna uze weendelee kukuwa? Kululo ang'wi mitumile ni maza kunu muzagigwa kuaulamulwa, ulu lukumo luza kung'wi Tunda.21Kua ili aimitangilwe, kunsoko Ukilisto nung'wenso aiwagigwe kunsoko anyu wamulekela mpyani kunsoko anyu kutyata mpambatilyo yakwe. 22Nuanso shaiwitumile imilandu, hangi amugila anga ukongani wihi mumulomo wakwe. 23Naukutukilwa shanga akasukiilya, singa aiwogopile kagigwa aiwipumilye ing'wenso apegwe ulumalwa nuatai.24Ingi ngwenso au kenkile imilandu itu mumuili wako mikola la mpanga, sunga kuhege mumilandu, hangi kikie kunsoko atai. Kua kukuwa kung'wakwe unye magunika. 25Mihi naiza mazepa magila anga nkolo nilimie ingi itungili masuka kumudimi numimiili nuankolo yanyu
1Kumila iyi, unye nimiasungu, inonee kipumya kuagoha anyu unyenye, ataeza niang'wi shaaugombile ulukani, kukiila ntendo ya sungu ao ahumile kulutwa ata ize kutili ulukani. 2Kunsoko nianso azezeaiona intendo yanyu ninza palung'wi nikulyo.3Iyi itung'wi singa kinonelya kua kunzi kusogota masingi, maintu nimaza ang'wi nguo nia mampilu. 4Kululo ntongeela akuwe itume kua uza nua munkolo, nukukilinkila ikulyo nuupolo wa munkolo, uwu nuuza paulongeela ang'wi Tunda.5ia sungu niaza ainoneeye ienso kunzila iye. Aiatite uhuili kung'wi Tunda hangi aiapee ikulyo iakoha ao. 6Kuanzila iyi u Sara autite ukulyo kung'wa Ibrahimu, nukumitanga ng'wenso. Mukulu wakwe. Ni tungili unyenye miana akuwe, ang'wi mukituma ayo nimaza, hangi shamogopile nimabi.7Kunzila yiyoyiyo unye itunja inonee kikie niasungu anyu kunu muze mulingile kina iasungu anyu agila anga ngulu, iga mualinge kina nianso anga asingilya eitu niamasongeelyo au panga. Itumi uu imatompi anyu aleke kugieligwa.8Sunga unye mutule nimasigo apalung'wi, nialite ikinya uwai, ulowa anga muluna, niakite ikulyo, nawa niapolo. 9Leki kulipi ubi kua ubi, kituki kwa kituki, ingi gwa mulongoleke kukembeta, kunsoko iyi amitangilwe uuhuma kusala ukombetwa.10Uyu nukuulowa umahiku ihi, nukuona luhiku luza. Ikutula iza aluailye ululimi lakwe kumabi ni milomo akuwe kuligitya uukinyili. 11Hangi apiluke nukuleka nimabi, nukituma aya nimaza. Adume upolo nukutatya. 12Imiho ang'wa Tata imuona umunyatai, niakutui akwe ijaa imalompi akwe, ingi gwa usu wang'wa Tata singa wiagoza ao niituma uubi.13Nyenyu nukumualya anga mulule mukituma nimaza? 14Anga mutule mukaga kunsoko atai. Makembetwa. Leki kogopi kuayo nianso niza amogapile leki kutula nu woa.15Ntongeela akwe, mnuueke Kilisto munkolo yanyu anga muntu numuza. Mahiku ihi muzamihambile kumusukiilya umuntu nukumukolya unyenye kuniki muhuie kung'wi Tunda. Itumi uu kuupolo ni kulyo. 16Mutule nuhuili nuuza, sunga iantu awa niutukila upanga wanyu kung'wa Kilisto ahume kuhung'waiminyala kunsoko akuligitya uteele kina aimituma mabi. 17Iziza nangulu, ang'wiTunda uloilwe, kina mikenda ga kunsoko akituma nimaza kukila kituma nimabi18Ukilisto aiwagile kang'wi kunsoko amilandu. Nuanso aimunya tai, aiwagigwe kunsoko itu, naikiagila itai, kina akulete kung'wi Tunda. Aukupe kimuili. Kululo aiwitumile upanga munkolo. 19Ku kiila ng'waungwelu, akalongola kuitanantilya inkolo izo nikoli kukitungo. 20Aiagila ukilyoimahungo na ng'wandyo ugimya wang'wi Tunda nau ualindie imatungo ang'wa Nuhu, mahiku nauzengi wa safina, ni Tunda augunile antu akehu-nkolo munane kupuma mumazi.21Iki kilinga siilyo nikikumuguna unyenye utungile, singa anga kaja ubi kupuma mumuili, kululo anga ilombi la kituma uza kung'wi Tunda kukiila uuki wang'wa Yesu Kilisto. 22Nuanso ukoli mukono wa kigoha nua ng'wi Tunda. Aulongoe kilunde iamalaika, nuhumi ni nguluimukulye ng'wenso.
1Kululo gwa, Ukilisto aiwagile kukiila muili wakwe, tugali ishigi ni nsula yiyoyiyo nuanso aiwagile kukiila muili walekanukile nimilando. 2Umuntu uyu shukulongoleka hangi kikie munsula ya muili, ingi kuulowa wang'wi Tunda, kuwikali wakwe nuusagiie.3Kunsoko imalungo ayo nakeile akondile kituma imakani ayo nianya kilungu aloilwe kuituma, kulya imaintu aantu, nsula nimbi, ugala ntuli, ulaku, ulumbiili wakinyakilungu, nimakulyo aanyakilungu nakumutasha Itunda. 4Iona ikuilwa nisingamukihanguila kituma inkani palung'wi nienso, ingi iitula muligitya inkani ni mbi kitalanyu. 5Aziza pumya ialo kitalakwe kung'wa uyu nuilamula awa niapanga nawa niakule. 6Kunsoko iyi injili aitanantigwe ku ao niakule, ata eize aiapewe uulamulwa nua miili ao anga antu, ingi ahume kikie ni Tunda nung'waung'welu.7Impelo ankani yihi ipambilye, kululo mutule nuuhugu nua tai, hangi mutule ninzila ninza kunsoko amalompi anyu. 8Ntongeela ankani yihi, kagupi kutula nuulowa kuantu ihi, kunsoko uulowa shawiduma kukunukula imilandu aangiza. 9Ilowi unyenyie kwa nyenye hangi mze miakende muleke kibipilwa.10Anga unyenye naimusungiilye iipegwa, itumili kiailya, anga miimili niaza niaipegwa niidu niipumigwa nakanda nitunda. 11Ang'wi umuntu ukuligitya itule anga nkani yang'wi Tunda, ang'wi umuntu ikituma, itule anga uhumi nupewe ni Tunda, ingi gwa kwa nkani yehi ahume kukuligwa kukiila Yesu Kilisto. Ukulu nuuhumi utule nungwenso ikali na kali. Amina.12Alowa leki kuali igeg'wa niliza kumugema anga kintu kipya, ata ize kumugema anga kintu kipya aikizigela kitalanyu. 13Kululo nimulongolekile kiziila muuagig'wi wang'wa Kilisto, lumbiili hangi mulumbe palung'wi nukulumbiilya muukunukuilwa nua ukulu wakwe. 14Ang'wi mutukiwe kunsoko alina lang'wa Kilisto. Makembetwa, kunsoko ang'wang'waung'welu nua ukulu, nung'waung'welu nuang'wi Tunda ukikie kitalanyu.15Kululo aleko kigela uyu nukagigwa anga mubulagi, mii, mitumo mabi, ang'wi uyu nuituma inkani niauya. 16Kululo ang'wi umuntu ukagigwa anga muhuili, aleki kuhung'wa iminyala, amukulyie Itunda kulina lilo.17Kunsoko imalungo apika na ulamulwa kandiilya munyumba ang'wi Tunda. Ang'wi ikandiilya kitaitu, ikutula ule kuantu nisingaiza alu huie ulukani lang'wi Tunda? 18Ang'wi umunya tai wigunwa kukiila makaku, ikutula ule umuntu numugila itai nu munya milandu? 19Kululo ihi niakaga kunsoko au lowa wang'wi Tunda, aieke inkolo yao kumuumbi ahume kituma nimaza.
1Nialompile ianyampala niakoli kitalanyu, Mianyu hangi mikengi wa wagigwi nuang'wa Kilisto hangi muhuii nuakulu nuuzakunukulwa. 2Kululo kumusambiilya unye anyampala, lidimi idale lang'wi Tunda nilikoli kitalanyu. Ligozi singa kunsoko munonee kululika ili, kunsoko muloilwe uu, anga Itunda nuloilwe, ugozi singa kunsoko akulowa mpia nia minyala, ingi kua kulowa. 3Muleke kuhumbula kuantu awa nienda muimie kitalanyu,nimenda adima, mitume nimaza ahume kumutyata. 4Pang'waso umudimi numukulu nuzimikigwa muzepegwa ikinyamulimo nikaukulu nishakilimilya uza wakwe.5Uu nunyie ahumba nimianino tulinikulyo kuakulu anyu, nunyie mihi tugali ikulyo nukiailya nyenyie kuanyie, ingi Itunda wiagilya niilugoha, kululo wiapeza uukende niakote ikulyo. 6Kululo tuli nikulyo mumukono wang'wi Tunda nuukite ingulu, ahume kumumbula kumatungo akwe. 7Leti imiligo ihi namilandu kitalakwe ingi nuanso ukuukele nukusupitya.8Tuli nima hala hangi muhule miho, umulugu anyu uyo umubi, anga ihimba nikukoloma izeduma imuambe umuntu. 9Pugamuki kitalakwe, tuli ningulu muuhuili wanyu. Mulinge kina ianyandugu anyu niakoli muunkumbiguli akukiita wagigwi anga wuwo.10Ni Tunda nuaukende wihi auitangile kingila muukulu wakwe nuakalinakali kung'wa Kilisto anga magig'wa matungo makupi, ng'wenso ukumimisha nukumupa ingulu. 11Uutemi utule nung'wenso kitalakwe mahiku ihi. Amina.12Numuhuie Silwano anga muluna ane numuza, hangi namukisila ibada unyekua ukupi kukiila kitalakwe, kumusisikiilya hangi kumuila kina iko ninikiandikile ingi ukende watai nuang'wi Tunda, miki kitalakwe. 13Ahuili niakoli kubabeli nai aholanigwe palung'wi munye, amulamukilye nu Maliko ng'waane umulamukilye. 14Ilamushi kua ilungilo nila ulowa. Uolo utule kitalanyu nimukoli mung'wa Kilisto. Amina.
1Simioni Petro, Mutung'waa wang'wa Yesu kilisto, Ku awo nai asingiiye u uhuiili wuwo wuwoo nua nsailo anga nai kuusingiiye usese, uhuiili nu ukoli mukati a tai ane niang'wa Itunda nu muguni witu uYesu Kilisto. 2Ukende utule kitalanyu; Ulyuuku wongeeligwe kukiila uhugu nuang'wa Itunda nu Mukulu witu Yesu.3Kukiila uhugu nuang'wa Itunda kalijaa imakani akwe ihi kunsoko a ipolya nua wikali, Puma kung'wa Itunda nai ukitangile kusoko a uziza nui ikulyo ni lakwe. 4Ku nzila iyi ai ukuhumilye nsula a ilago ikulu ni la nsailo. Ai witumile ili iti kuunonia ki asali a upumoo nuang'wa Itunda, ku iti ni kulongolekile kuuleka u ubii nua ihi iyi.5Kunsoko iyi, kagupi kituma kongeelya u uziza ku nzila a uhuiili nuanyu, kunsoko a uziza, uhugu. 6Kukiila uhugu, ngele ni kukiila ngele usupyo, ni kukiila usupyo, welu. 7Kukiila welu ulowa nua muluna nu kukiila ulowa nua muluna, ulowa.8Anga ize imakani aya amoli mukati anyu, aze alongolekile kukula mukati anyu, iti gwa unyenye shanga mukutula miagumba ang'wi antu nishanga itugaa inkali mu uhugu nuang'wa Mukulu witu uYesu Kilisto. 9Kuiti wihi ni mugila i makani aya, wihengaa makani a pakupi uduu; nuanso ingi mupoku, wiwaa uweligwa nua milandu akwe na akali.10 Ku lulo, aluna ane, kagupi kituma iti kilingasiilya nu usagulwa nua witangwi ku nzila anyu. anga ize mukituma aya, shaga mukikwatya. 11Iti gwa mukiligiilya widu nua mulango nua kingiila mu utemi nua kali na kali nua Mukulu witu hangi muguni uYesu kilisto.12Kululo unene nikatula nkondile kumukimbusha i makani aya itungo, anga ize mulingile, ni tungili matulaa miakomu mu tai. 13Nsigile kutula nkoli iziza kumuusha nu kumukimbukiilya migulya a makani aya, ze ntuile moli mu kitala iki. 14Ku ndogoelyo iyi ningile kutula shanga itungo ilipu nikakiheja ikitala ni kane, anga uMukulu uYesu kilisto nai undagiie. 15Nikakagupa kutula nu ukagupi kunsoko anyu iti mukimbukiilye imakani aya ze yakilaa unene kuhega.16Kunsoko usese shanga ai kutyatile u uganulwa nai wingiigwe ku logo pang'wanso naikumuganuie migulya a ngulu nu kikumuula ku Mukulu witu uYesu kilisto, ila usese ai katulaa akuiili ni ikulyo ni lakwe. 17Nuanso ai usingiiye ikulyo nu ukulu puma kung'wa Itunda Tata pang'wanso ululi nai ligigwe kupuma mi ikulyo ikulu luzeligitya. "Uyu ng'wenso ng'wana nu ane, mulowa wane niiza ndoeigwe nu ng'wenso" 18Ai kuligulye ulu lupuumie kilunde pang'wanso naikukoli nu ng'wenso mu lugulu ulo nu lwelu.19Kukete ikani ili nila unyakidagu nai likamiinkiie, niiza ku lyenso mitumaa iza kulitumikila. anga lumuli nu leilye mu kiti kupikiila kelya ni nzota nia dau ni yigeeleka mu nkolo nianyu. 20Lingi aya kina, kutili unyakidagu nuikilisigwa kunsoko a kiloeelya ku munyakidagu mukola. 21Kunsoko kutili unyakidagu nuiuzile ku ulowa nua ng'wana adamu, Kwaala ng'wana adamu ai upewe ngulu nu Ng'wau ng'welu nai utambue puma kung'wa Itunda.
1Anyakidagu nia uteele ai igeelekile ku a Israeli, ni a ng'walimu ni uteele akupembya ga nu kitalanyu. Ku kimpinyi mpinyi akuleta umanyisa nua uteele ni enso akamuhita uMukulu nai uaguile. Akiletela u ugazanja nua kukaya migulya ao akola. 2Idu akutyata nzila ni ao nia minyala kukiila enso akamisensa inzila a tai. 3Ku ubi nua nkolo akuanuna i antu aze tumila makani a uteele. Ulamulwa nuao shanga ukutinia, ugazanja ukuatyata.4Ndogoelyo Itunda shanga ai ualekile ia malaika nai apilukile.Ila ai uagumile ku ulungu iti atungwe i minyororo kupikiila ulamulwa nui ika ahangiilya. 5Uugwa Itunda shanga ai uugimiiye unkumbigulu nua kali. Ila, uNuhu, mukola witagwi nua tai ane, palung'wi ni auya mupungati, itungo nai ulekee ukimpupu migulya a unkumbigulu nu upilukile. 6Itunda ai uilamue i isali nia Sodoma ni Gomora ngele a kutula mau nu ubipigwa iti itule mpyani a kunsoko a abii mu mahiku na tyatiie.7Kuiti nai witumile ni lanso, ai umugunile uLutu muntu nua tai ane, nai utuile uhumigwe kinya uwai ni ntendo ni mbii ni nshanga ityataa i malagiilyo nang'wa Itunda. 8Kunsoko umuntu uyu nua tai ane, nai wikie nienso mahiku ku mahiku azemaja inkolo akwe kunsoko a ayo nai umigulye nu kumihenga. 9Ku lulo Mukulu ulingile kinya kuaguna antu akwe itungo nila wagigwa ni kinya kuagimiilya i abii kunsoko a ulamulwa mu mahiku a mpelo.10Ku kulu kuulu iyi yiyi tai ku awo nia longolekile kikie mu nsula ni muili uwu nu ku umela u kulu. Antu nia iti akete ugimya mu masigo ao. Shanga itumbaa kuasensa ielu. 11Anga itule a malaika akete uhumi ni ngulu kukila i ana adamu, Kuiti shanga ahumile kuleta ulamulwa ki italao ku Mukulu.12Kuiti izi ikali ni igila imahala izepigwe ku upumoo nua kuambwa nu kulimiligwa. 13Akuaaligwa ku kinyamulio nika ubi nu ao. Mung'wi wihi ikiee ku usambo. Izue u ushapu nu ubii. Iloeelya u usambo nu ukongelwa ni akiloeelya nu ewe. 14Miho ao akumbasiwe nu ugoolya; shanga enela kituma u mulandu. Iapembaa nu kuagwisa iahuili nia dabu mu milandu. Akete nkolo ni yizue nsula, ingi ang'yinya nia zumilwe.15Amilekilee inzila a tai, Alimiie nu kutyata nzila ang'wa Balaamu ng'wana nuang'wa Beori, naiuloilwe kulija ulipwa nua wii. 16Kuiti ai upatigwe kunsoko a utumuli nuakwe . Ndogwe nai atuile kimumi ikuligitya mu luli nula bina adamu, ai ugiiye ikihali nika unya kidagu.17Ku antu awa ingi anga i ndiilyo ningila anga mazi. Ingi anga malunde nakulimiligwa nu ng'wega. Ilunde ilito liikilwe kunsoko ao. 18Iligitya ku liketo lutili. Iagwisaa iantu ku nsula a muili.Iapembaa i antu niakugema kuamanka awo ni ikiee mu utumuli. 19Ia lagaa antu ulyuuku matungo enso a kola igi atuung'waa nia milandu a wii. Ndogoelyo ung'waana adamu witendwaa kutula mutuung'waa nua iko nikimuhumiiye.20Nuanso nui hujaa nu ushapu nua unkumbigulu ku kutumila uhugu nua Mukulu hangi muguni uYesu Kilisto, ni hangi wisukilaa u ushapu nuanso hangi, hali akwe itulaa mbibe kukila iyo nai ang'wandyo. 21Aza izipiie antu nianso aza ahite kumilinga inzila a tai ane kukila kumilinga ni uugwa hangi kumaleka imalagiilyo ni melu nai inkiilgwe. 22Ihalityo ili litulaa ni tai kitalao. "i mbwa imasukilaa imaluki akwe. Ni ngulima nogigwe isukaa hangi mu malolo."
1Itungili, kuukilisilya uwe, mulowa ili ibada nila kabiili iti ku ukimbukiilya mu mahala, 2iti kina uhume kukimbukiilya makani nai aligitigwe ze ikili ni anya kidagu ni kutula ilagiilyo nila Mukulu witu hangi muguni ku kutumila i itumi.4Ulinge iti ng'wandyo, kina ia hugi aziiza mu mahiku a mpelo; kumuhuga unyenye, aze alongolekile iniganiie nu ulowa nu ao. 3Hangi azeligitya, "Likoli pii ilago ni la kusuka? aTata itu ai akule, kuiti intu yihi ai ituile uu puma ng'wandyo nua u umbwaa.5Akitendisa kiwa kina ihi ni ilunde aiyandilye kupumiila ni mazi ikali nia kali, ku ikani ni lang'wa Itunda , 6ni kina kukiila lukani ni mazi akatula unkumbigulu ku mahiku nanso, Ize ituile izue mazi ai ibepigwe. 7Kuiti itungili ilunde ni ihi i ekilwe ku lukani lulo luulo kunsoko a moto. IIekilwe kunsoko a luhiku nula ulamulwa nu ulimiligwa nua antu ni shanga ang'wa Itunda.8Iki shanga kihumile kuhuga utung'waa nuako, alowa, kina luhuku lung'wi ku mukulu ingi anga i miaka magana anzogu ling'wi, Ni miaka magana a nzogu ling'wi ingi anga luhiku lung'wi. 9Shanga kina Mukulu witumaa ku uembeelu kupikiilya ilagiilyo, anga ni isigiiwe kutula. Kuiti nuanso ingi mugimya kunsoko anyu, nuanso u, mugila nsula ga nung'wi walimile, Kuiti ukete nsula kupumya itungo iti ihi alije kila itunu.10Anga itule, luhiku nula Mukulu lukupembya anga umii, ilunde likakila ku kukuta ung'wano.Iintu yukulimiligwa ku moto. Ihi ni intu ni imoli ikukunukulwa ng'walyi.11Kunsoko i intuihi yukulimiligwa ku nzila yiyi. Itii ukutula muntu nua mpyani kii? Wikie ki elu nu likalo nu ki itunda. 12Ikuloeigwe kulinga nu kumanya upepeele u upembyi nua luhiku nualang'wa Itunda. Luhiku nulanso ilunde likalimiligwa ku moto, Ni intu yuku huluganigwa mu upyu utaki. 13Kuiti kupembelya ni ilago ni lakwe, kulindiie ilunde igeni ni ihi ngeni naiza anya tai ane akikie.14Uugwa alowa kunsoko kusumbiiye intu izi, kagupa kutula wimukendegeeli nu kuhita kusokigwa nu kutula nu ulyuuku palung'wi nu ng'wenso. 15Hangi komaniiilya u ugimya nua Mukulu witu mu ugunwa, anga mulowa heu itu uPaulo, nai umukilisiiye unyenye, kupembelya nu ukulu niiza ai winkeeigwe. 16uPauo ukuganula aya ihi mu ma bada akwe, akoli maintu nize makaku kumalinga, Antu niagila nu upolo nu ukomu aibipilye i intu nianso Ni anga niakituma ku ukilisigwa, kutunga ulimiligwa nuao.17Iti gwa, alowa kunsoko mulingile nanso. Isunji akola iti kina muleke kulimiligwa nu ukongelwa nua uteele nu kulimilya u uhuiili. 18Kuiti mukule mu ukende nu uhugu nua Mukulu hangi muguni uYesu Kilisto, NI itungili ikulyo likoli nu ng'wenso itungili ni kali na kali. Amina.
1Iko nai kimoli puma u ng'wandyo -kiko nai kukigulye, kiko nai kukihengile ku miho itu, kiko nai kukigozile, ni mikono itu ikiambile - kutula Lukani nula upanga, 2Nu uwo u upanga ai witumilwe kukumuka ng'walye, hangi kuihengile, nu ku uloeela, nu kuatanantilya u upanga nua kali na kali, naza ukoli kung'wa Tata hangi ai uzepigwe kukumuka kitaitu.3Iko nai kukihengile nu kigiilya kuukitanantya kitalanyu ga. iti kina muhume ki hanguila palung'wi nu sese, nu muhangu nu itu palung'wi nu Tata nu Ng'wana nuakwe u Yesu Kilisto. 4Hangi kumukilisilye i makani aya unyenye iti kina iloeelya ni litu litule likondile.5Uwu wuwo ulagiiligwa nai kuigulye kupuma kitalakwe nu kumutanantilya; Itunda ingi welu nu mukati akwe kutili i kiti ga ni kiniino. 6Anga kuligitye kina kukete muhangu nu ng'wenso hangi kigendaa mu kiti, kuukongela hangi shanga kuituma itai. 7Kuiti kuzegenda mu welu anga nu ili mu welu, kihanguie sese ku sese, ni sakami ang'wa Yesu Kilisto. ng'wana nuakwe ikelyaa kupuma milandu ihi.8Anga kuligitye kiagila milandu, Kuikongela i akola, ni tai imutili mukati itu. 9Kuiti anga kile itunu ku milandu itu. Nuanso ingi muhuiili ni tai ane kuulekela i milandu itu nu kuelya nu ubii wihi. 10Anga kuligitye kina kukili kituma imilandu, kuumutendya nuanso kutula muteele, nu lukani nu lakwe lukutile mukati itu.
1Ana ane alowa, kumukilisilya i makani aya kitalanyu iti muleke kituma i milandu, kukete mukuili nuili palung'wi nu Tata, uYesu Kilisto niiza ingi munya tai ane. 2Nuanso mukinyinkang'ni witu ku mulandu itu, hangi shanga ku milandu itu ing'wene, kuiti ga ku unkumbigulu wihi, 3Ku ili kalingaa kina kumulingile nuanso, anga kusunje i malagiilyo akwe.4Nuanso nuiligityaa, "Numulingile Itunda." kuiti shanga uambile i malagiilyo akwe, ige muteele, ni tai imutile mukati akwe. 5Kuiti wihi nuiambaa u lukani nulakwe, itai mu muntu nuanso u ulowa nuang'wa Itunda ukondeeigwe, Mu ili kulingile kina kukoli mu kati akwe. 6Ng'wenso nuiligityaa wikiee mukati ang'wa Itunda utakiwe mukola kulongoleka anga iti uYesu Kilisto nai ulongolekile.7Alowa, shanga numukilisiiye unyenye ilagiilyo igeni, ila ilagiilyo nila kali naiza makondilye kutula ni lyenso puma ng'wandyo, Ilagiilyo nila kali ingi ikani niiza nai muligulye, 8Ga ni iti kumukilisilya unyenye ilagiilyo igeni, niiza inge tai mung'wa Kilisto nu kitalanyu, kunsoko i kiti kikukilaa nu welu nua tai ukoli ukondile ukelya.9Nuanso nuiligityaa ukoli mu welu hangi umubipiwe u muluna nuakwe ukoli mu kiti ga nitungili. 10Nuanso numuloilwe u muluna nuakwe wikiee mu welu hangi kutili ikani lihi nilihumile kumutasha. 11Kuiti nuanso numubipiwe u muluna nuakwe ukoli mu kiti; nuanso shanga ulingile pi ulongoe, kunsoko ikiti kimapokuuye imiho akwe12Kumukilisilya unyenye, ana alowa, Kunsoko mulekewe i milandu anyu kunsoko a lina nilakwe. 13Kumukilisilya unyenye a tata, kunsoko mumulingile nuanso nuailee puma ung'wandyo, kumukilisilya unyenye, ahumba, kunsoko mamuhumilee uyo u mulugu. Kumukilisilya unyenye , ang'yinya ni aniino,, kunsoko mumulingile uTata. 14Kumukilisilya unyenye, ia tata, kunsoko mumulingile nuanso nuailee puma u ng'wandyo. Kumukilisilya unyenye, ahumba, kunsoko mukoli ikomu, nu lukani nulang'wa Itunda likiee mukati anyu, hangi mamuhumaa uyo u mulugu.15Leki kumilowi ihi ang'wi makani akwe niiza ili mi ihi. Ga ni iti uyo nukumilowa ihi, ulowa nua kumulowa uTata uutili mukati akwe. 16Iti gwa kila kintu ni kimoli mi ihi - i nsula a muili, nsula a miho, nu lugoha nu la upanga- shanga ipuminkanilye nu Tata kuiti ipembeeye mi ihi. 17Ihi ni nsula niakwe ikilaa, Ila nuanso nuitumaa u ulowa nuang'wa Itunda nuanso nikie ikali na kali.18Ang'yinya ni aniino, ingi matungo a mpelo niiza migulye kina u mukingila Kilisto upembilye, ga nitungili ia kingila Kilisto azilee, ku hali iyi kulingile kina inge matungo a mpelo. 19Ai endile yao kupuma kitaitu, iti gwa shanga aizaa a kitaitu. Anga iti ai atule a kitaitu ai azeelongoleka kutula palung'wi nu sese. Kuiti matungo nai alongoe yao, nikanso ai kilagiie shanga ai izaa a kitaitu20Kuiti muikiwe i makuta nu uyo ni ng'welu, nu nyenye mihi mumilingile itai. 21Shanga ai numukilisiiye unyenye kunsoko shanga mumilingile itai, ila kunsoko mumilingile hangi kutili u uteele nua tai iyo.22Nyenyu ni muteele, ila ingi mg'wenso nuikingila kina uYesu ingi Kilisto? U muntu uyu ingi mukingila Kilisto, pang'wanso nuku mukingila uTata nu Ng'wana. 23Kutili nui mukingila uNg'wana watule nu Tata. Wihi nui mulapilaa u Ng'wana ukete uTata ga.24Anga ize kunsoko anyu, iko nai mukigulye puma ng'andyo leka kilongoleke kutula mukati anyu. Anga ize iko nai mukigule puma ng'wandyo kiki kie mukati anyu, ga, mukikie mukati a Ng'wana nu Tata. 25Ni ili ingi ilago nai ukinkiiye usese; Upanga nua kali na kali. 26Numukilisiiye aya unyenye kutula awo naza azeemutongeela unyenye mu ulimili.27Hangi kunsoko anyu, imakuta ayo nai mumasingiiye kupuma kung'waakwe ikiee mukati anyu, hangi shanga mukusiga muntu wihi kumumanyisa. ila anga i makuta akwe akumumanyisa kutula makani ihi ni ingi tai ni shanga uteele, hangi ga ni anga makondyaa kumanyisigwa, ikii mukati akwe. 28Ni itungili, ang'yinya alowa ikii mukati akwe, iti itungo nuikapumila, kuhume kutula nu ugimya hangi shanga kihumya minyala ntongeela akwe mu upembyi nuakwe. 29Anga ize mulingile kina nuanso ingi tai ane, mulingile kina kila ung'wi nuitumaa itai ane utugilwe nu ng'wenso
1Ihengi ingi ulowa kii ukinkiiye uTata, kina kuitangwa ana ang'wa Itunda, ni iti uu nikili, Ku nsoko iyi u unkumbigulu shanga ukulingile ku nsoko shanga ai umulingile nuanso. 2Alowa usese itungili ingi ki ana ang'wa Itunda, hangi ikili kukaminkiiligwa kinya uli kikatulika. Kulingile kina uKristo nuikigeeleka, kikimpyana nu ng'wenso, kuiti kikamihenga anga nuili. 3Ni kila ung'wi niiza ukete u ugimya uwu kutula matungo napembilye nai utugigwe kitolakwe, wielyaa mukola anga ung'wenso nuili ng'welu.4Kila muntu nulongolekile kituma i milandu wibunanga malagiilyo, Kunsoko i milandu ingi kubunanga malagiilyo. 5Mulingile uKristo ai wigeeigwe iti kumiheja i milandu lukulu, Nu mukati akwe kutili imilandu. 6Kutili ga nu ug'wi nuikie mukati akwe nu kulongoleka kituma i milandu. Kutili umuntu ga nu ngwi nuikie mu milandu aze watulaa wamihenga ang'wi kumulinga ung'wenso.7Ang'yinya alowa, leki kugombi kulimiligwa nu muntu wihi. Nuitumaa i tai ane ingi munya tai ane, anga iti uKristo nu ng'wenso nuili munya taiane. 8Nuitumaa i milandu ingi wa mulugu, ku nsoko u mulugu ingi mituma milandu puma ung'wandyo. Kunsoko ili u Ng'wana nu ang'wa Itunda ai wigeeigwe iti wahume kubipya i milimo a mulugu.9Wihi nai utugilwe nu Itunda shanga witumaa i milandu, kunsoko i mbeu niang'wa Itunda ipezaa mukati akwe. Shanga uhumile kulongoleka kituma i milandu ku nsoko utugilwe nu Itunda. 10Mu ili ana ang'wa Itunda ni ana a mulugu alingikile. Wihi ni shanga witumaa ni kili ka tai ane. shanga wang'wa Itunda, ang'wi nuanso niiza shanga uhumile kumulowa u muluna nuakwe.11Ku iti ulu lulo lukani nai muligule kupuma ung'wandyo, kina kutakiwe kilowa sese ku sese, 12shanga anga uKaini naiza watuile mubii nu kumubulaga u muluna nuakwe. Hangi ku niki ai umubulagile? kunsoko intendo niakwe ai yatulaa mbibi, hangi izo nai ya muluna nuakwe ai yatulaa nia tai ane13Aluna ane, leki ku kuilwi, angaitule u unkumbigulu ukumubipilwa. 14Kulingile kakondilyee puma mu nsha nu kingila mu upanga, ku nsoko kualoilwe i aluna. Wihi niiza mugila u ulowa wikie mu nsha. 15Muntu wihi niiza umubipiwe u muluna nuakwe ingi mubulagi. Hangi mulingile kina u upanga nua kali na kali shanga wikie mukati a mubulagi.16Ku ili kuulingile u ulowa, kunsoko uKristo ai u upumulye u upanga nuakwe kunsoko itu.Nu sese ikutakile kulupumya u likalo nu litu ku nsoko a aluna. 17Kuiti wihi nukete i intu, hangi ukumihenga u muluna nuakwe. muula, kuiti wi migilya i nkolo akwe ni akinya uwai kunsoko akwe; Itii, u ulowa nuang'wa Itunda wikiii uli mukati akwe? 18Ana ane alowa, kuleke kulowa ku milomo ang'wi ku nkani ntili ila mu ntendo ni tai.19Mu ili kulingile kina usese kukoli mu tai, ni inkolo niitu ikaminkiiligwa mu ng'wenso. 20Anga itule i nkolo ni itu ikuulamula, Itunda ingi mukulu kukila i nkolo ni itu, nu ng'wenso wilingaa i makani ihi. 21Alowa, anga i nkolo yitu shanga ikuulamula, ku kukete u ugimya kung'wa Itunda. 22Hangi kihi ni kuulompa ku usingiilya kupuma kitalakwe, ku nsoko kumaambiie i malagiilyo akwe nu kituma i makani nazipie ntongeela akwe.23Hangi ili lilo iagiilyo nilakwe - nia kina ikutakile ku huiila mu lina nila Ng'wana nuakwe uYesu Kristo nu kilowa sese ku sese - anga nai ukinkiiye ilagiilyo nilakwe. 24Nuikulyaa i malagiilyo akwe wikiie mukati akwe, nu Itunda wikiie mukati akwe. Ni kunsoko iyi kulingile kina wikiie mukati akwe, Ku Ng'wau Ng'welu uyo nai ukinkiiye.
1Alowa, leki ku huiili kila nkolo, kuiti igemi inkolo mihenge anga ize ipembenkanilye ni Itunda, ku nsoko anya kidagu idu nia uteele apembeeye mu ingu. 2Ku ili muku mulinga uNg'wau Ng'welu nuang'wa Itunda - kila Nkolo ni ikalapa kina uYesu Kristo uzile mu muili ingi ang'wa Itunda, 3hangi kila nkolo ni shanga ilapaa kung'wa Yesu shanga ang'wa Itunda. Iyi ingi nkolo a mukingila Kristo, naiiza mumigulye kina ipembilye, ni itungili yakondaa kutula ikoli mi ihi.4Unyenye ingi miang'wa Itunda, ana alowa, hangi makondyaa kuakilya kunsoko ung'wenso nukoli mukati anyu ingi mukulu kukila ung'wenso nukoli mu unkumbigulu. 5Ni anso ingi a unkumbigulu, ku lulo niakukiligitya ingi ka unkumbigulu, nu unkumbigulu wiategeelya. 6Usese ingi kiang'wa Itunda, uNg'wenso numulingile Itunda wikutegeelya usese, uNg'wenso ni shanga wang'wa Itunda shanga wikutegeelya. Mu ili kilingaa i nkolo a tai ni nkolo a uteele.7Alowa, kilowe sese ku sese, ku iti u ulowa ingi wang'wa Itunda, ni kila ung'wi nuilowaa utugilwe ni Itunda nu kumulinga Itunda. 8uNg'wenso nishanga wilowaa shanga umulingile Itunda, kunsoko Itunda ingi Ulowa.9Mu ili ulowa nuang'wa Itundaai ukunukuwe mukati itu, kina Itunda ai umulagiite ung'wana nuakwe nuing'wene mu unkumbigulu iti kikie kukiila Ng'wenso. 10Mu ulowa uwu, shanga kina ai kumuloilwe Itunda, kuiti ng'wenso ai ukuloilwe, nu kumulagiilya u ng'wana nuakwe watule usukiilya nua milandu itu.11Alowa, anga ize Itunda ai ukuloilwe usese, ku u kutakiwe kilowa sese ku sese. 12Kutili ga nung'wi nai umihengile Itunda, Anga kilowe sese ku sese, Itunda wikiie mukati itu nu ulowa nuakwe wikondaniiligwa mukati itu. 13Mu ili kulingile kina kikiie mukati akwe nu ng'wenso mukati itu, kunsoko ukinkiiye uNg'wau Ng'welu nuakwe. 14Hangi kihengaa nu kukuila kina uTata umulagiiye uNg'wana kutula muguni nua unkumbigulu.15Kila nuilapaa kina uYesu ingi ng'wana wang'wa Itunda, Itunda wikiie mukati akwe nu ng'wenso mukati ang'wa Itunda. 16Hangi kulingile nu ku uhuiila u ulowa nu ukete Itunda mukati itu. Itunda ingi ulowa,nu ng'wenso wikiie mukati a ulowa nu kikiie mukati ang'wa Itunda, nu Itunda wikiie mukati akwe.17Mu ulowa uwu wakondaniiligwa mu kati itu, iti kutule nu ugimya luhiku nula ulamulwa, kunsoko anga ung'wenso nuili, nu sese uu kili mu unkumbigulu uwu. 18Kutili u woa mukati a ulowa. Kuiti u ulowa nu ukondile wiuguma uwoa kunzi, ku nsoko u woa wikigendi nu ulamulwa. Kuiti ung'wenso nuitumbaa shanga ukondaniigwe mu ulowa.19Kilowa kunsoko Itunda ai ukuloilwe hanza. 20Anga ize ung'wi wikaligitya, "Numuloilwe Itunda" kuiti umubipiwe u muluna nuakwe, ingi muteele. Kunsoko ni shanga umuloilwe u muluna nuakwe, nuimihengaa, shanga ujumile kumulowa Itunda ni shanga wimihenga. 21Hangi ili lilo ilagiilyo ni kulikete kupuma kitalakwe: Wihi muimulowa Itunda, utakiwe kumulowa ga nu muluna nuakwe.
1Wihi nu huiie kina uYesu ingi Kristo utugilwe nu Itunda. Hangi wihi numuloilwe ung'wenso naiza upumile kung'wa Tata wialowaa ga ni ana akwe. 2Ku ili kalingaa kina kualoilwe i ana ang'wa Itunda - ni kimulowaa Itunda nu kituma imalagiilyo akwe. 3Iti uu ni kimulowa Itunda kina kiambaa i malagiilyo akwe. ni malagiilyo akwe ingi mapepeele.4Ku nsoko kila nai utugilwe nu Itunda wiukilyaa u unkumbigulu. Hangi uwu wuwo ukilyi nua ku ukilya u unkumbigulu, U huiili nuitu. 5Ingi nyenyu nai uukiiye u unkmbigulu? Ingi uyo nu huiie kina uYesu ingi Ng'wana wang'wa Itunda.6Uyu yuyo nai uzile ku mazi nu ku sakami- uYesu Kristo. Shanga ai uzile udu ku mazi ila ku mazi ni sakami. 7Ku nsoko akoli ataatu ni ikuiila: 8Ng'wau Ng'welu, mazi ni sakami. Awa ni ataatu igombyaa. (Komaniilya; Imakani aya, "Tata, Lukani, nu Ng'wau Ng'welu" shanga igeelekile mu mbugulu ni nziza nia kale.)9Anga ize kiusingiilya u ukuiili nua ana adamu, u ukuiili nuang'wa Itunda ingi ukulu kukila nuanso. Kunsoko u ukuiili nuang'wa Itunda ingi uwu- kina ukete u ukuiili nui kigendi nu Ng'wana nuakwe. 10uNg'wenso nu muhuiie uNg'wana nuang'wa Itunda ukete u ukuiili mukati akwe mukola. Hangi wihi ni shanga umuhuiie Itunda umuzipilye kutula muteele, ku nsoko shanga uhuiie u ukuiili naza Itunda u uletile kutula Ng'wana nuakwe.11Nu ukuiili ingi wuwu - kina Itunda ai ukinkiiye upanga nua kali na kali, nu upanga uwu umoli mukati a Ng'wana nuakwe. 12Numukete u ng'wana ukete u upanga. Nu mugila ung'wana nuang'wa Itunda mugila u upanga.13Nu mukilisiiye aya muhume kulinga kina mukete upanga nua kali na kali - nu nyenye ni muhuiie mu lina ni la Ng'wana nuang'wa Itunda. 14Hangi uwu wuwo ugimya ni ku ukete ntongeela akwe, kina anga kulompe kintu kihi kuniganiila nu ulowa nuakwe, wikijaa. 15Hangi anga ize kulingile kina wikijaa - kihi ni kimulompaa kulingile kina kukete iko ni kumulompile.16Anga u muntu nuimihengaa u muluna nuakwe ukituma u mulandu ni shanga witwalinkiilya insha, imutakiwe kulompa nu Itunda ukumi nkiilya u upanga. Kuligitya ku awo naza umulandu nuao ingi uwo nishanga wiletekeelya insha - ukoli u mulandu nui twali nkiilya insha - shanga kuligitya kina utakiwe kulompa kunsoko a mulandu nuanso. 17Upiluki wihi ingi mulandu - kuiti ukoli u mulandu ni shanga witwalinkiilya insha.18Kulingile kina nutugilwe nu Itunda shanga witumaa i milandu. Ila nutugilwe nu Itunda wi ikwaa nung'wesno iziza ikali, nu uyo u mubii shanga uhumile kumulemaalya. 19Kulingile kina usese ki ang'wa Itunda hangi kulingile kina u unkumbigulu wihi ukoli pihi a utemi nua uyo u mubii.20Ku iti kulingile kina uNg'wana nuang'wa Itunda ai uzile hangi wakinkiiye u ulingi, kina kumulingile nuanso nua tai ni kina kumoli mukati akwe nuanso nua tai, ga nu mu Ng'wana nuakwe uYesu Kristo. Ingi Itunda nua tai nu upanga nua kali na kali. 21Ang'yinya alowa, ihuji ni a dudu.
1Kupuma ku munyampala kulongela ku musungu ni muholwa ni ana akwe, naza nialoilwe mu tai ni shanga unene duu, ila ni ihi awo nia milingile itai, 2kunsoko a tai ni moli mukati itu hangi ni ikikie palung'wi nu sese i kali na kali. 3Ukende, upolo, ulyuuku ikutula nu sese kupuma kung'wa Itunda Tata nu kupuma kung'wa Yesu Kilisto, ng'wana nua Tata katikatai nu ulowa.4Ndoilwe nangaluu kina nai ningile ang'wi a ana alongoe mu tai, anga uu udu nai kusingiiye ilagiilyo kupuma kung'wa Tata. 5Ni itungili kuusinja uewe, musungu, shanga kina kuuandikila ilagiilyo igeni, ila lilo iti ila nai kukoli ni lyenso pumiila ung'wandyo, kina kutakiwe kilowa usese ku sese. nu uwu wuwo ulowa, kutakiwe kulongoleka, kuniganiila ni ilagiilyo ni lakwe. 6Ili lilo ilagiilyo, anga naimigulye pumiila u ng'wandyo, kina mutakiwe kulongoleka mu lilo.7Kunsoko ia kongili idu asapatie mu unkumbigulu, hangi shanga ikulya kina uYesu kilisto ai uzile mu muili, Uyu yuyo mukongili hangi mugilya kilisto. 8Ikendegeeli akola kina shanga milimilya imakani ayo naika kondya kitumila mulimo, kuiti iti kina muhume kusingiilya kipegwa ni kikondile.9Wihi nui longolekaa ntoneela nu kikie mu umanyisigwa nuang'wa kilisto, mugila Itunda. Nuanso nuikiie mu umanyisigwa ukete uTata nu Ng'wana ga. 10Anga umuntu upembilye kitalanyu hangi shanga wiletaa imanyisigwa ili, Leki kumusingiilyi mi ito ni lanyu hangi leki kumulamushi. 11Kunsoko nuimulamushaa wihanguilaa mu ntendo niakwe ni mbibe.12Nkete makani idu ni a kumukilisilya, hangi shanga ndoilwe kumakilisa mitutu nu ung'ole. Kuiti nsigiie kupembya kitalanyu nu kutambula usu ku usu, kina iloeelya ni litu lihume kuzipigwa likondile. 13Ana a muluna nu anyu musagulwa akumulamusha.
1Yuda, mutuung'wa wang'wa Yesu kilisto, nu muluna nuakwe uYakobo, ku awo naza itangilwe, ni alowa mung'wa Itunda Tata, ni nai aikilwe ang'wa Yesu kilisto; 2ukede nu ulyuuku nu ulowa yongeeligwe kitalanyu.3Alowa,itungo naza ntulaa kituma ukamatiku kumukulisilya unyenye kutula ugunwa witu kihi, ai insingilye kumukilisilya ku nsoko kumusija iti kikilya ku uhuiili u uhuuili niiza aiwatulaa winkiigwenkua ing'wi duu ku ahuiili. 4Kunsoko antu a kituunga i ingiiye ku kimpinyi mpinyi mukati anyu - antu naza aikiwe logo kunsok a ulamulwa - antu ni shanga eligwa naza ikailaa u ukende nu ang'wa Itunda witu kuu wii, nu kumuhita uMukulu witu wing'wene nu Mukulu uYesu kilisto.5Itungili ndoilwe kumukimbukiilya unyenye anga ize likoli itungo ai mulingile ku ukondaniili kina uMukulu ai uagunile i antu kupuma ku Misri, kuiti panyambele kualimilya awo nai shanga amuhuiie. 6Nu malaika naza shanga asungilye u ukulu nuao akola kuiti akaleka u likalo nu lao Itunda waaikile mu minyololo a kali na kali, mukati a kiti, kunsoko a ulamulwa nua luhiku ulo nu lukulu.7Anga iti iSodoma ni Gomora ni isali ni yiipilimikiiye, naiza yiingiye inkola mu usambo nu kutyata nsula ni shanga nia upuumo. Ai alagiiwe anga mpyani a awo naza agisha mu ulamulwa nua moto nua kali na kali. 8Ga ni iti, ku nzila yiyo yiiyo alota ndoti awa ishapulaa ga ni miili ao, nu kuhita u unyangulu, hangi ni ituntaa u uteele kung'wa mukuligwa.9Kuiti ga nu Mikaeli malaika nu mukulu, itungo nai watulaa ukikilya nu mulugu nu kikolenkeelya nu ng'wenso kunsoko a muili nuang'wa Musa, kuiti badala akwe ai uligitilye , 10"Mukulu wakupatye" Kuiti antu awa iletaa uteele ku kinya kihi nishanga akilingile. Ni iko nishanga akilingile - iko naiza i ikali ni igila imahala ilingaa ku kupepwa aya yayo ai aagazangilye. 11Ukia nu ao ku nsoko agendile mu nzila ang'wa Kaini, nu kuutyata uutumuli nuang'wa Balaamu. Alimiilie mu upiluki nuang'wa Kora.12Awa inge matalagwe mu ilooelya nuanyu nu a ulowa, akilooelya tili ni minyala, akilisa udu ienso. Ingi malunde ni magila imazi, nikenkwaa nu ng'wega, ingi makota nalagae ni magila inkali ni ikule nkua akabiili, ni ipilwe i mili. 13Ingi maingu a luzi akete iyogo azepumya i minyala ao akola, Ingi nzota ni yikupilimikiilya niiza u wilwaalu nua kiti uikilwe kunsoko ao ikali na kali14Enoko, nua mupungati mu ulelwa nuan'wa Adamu, ai ulotile kutula enso, wazeligitya "Goza; uMukulu upembilye ni magana ku magana a eligwa niakwe, 15iti witume ulamulwa migulya a kila muntu, nu kingilya utumuli ni shanga imukulya Itunda migulya a ntendo ni ao yihi nai akondyaa kituma mu nzila ni shanga ya weligwaa, nu ku makani ihi na utaki niiza ni shanga eligwa nu kumakani ihi nishanga a utaki niiza ni shanga eligwa amaligitilye ku ng'waakwe" 16Awa ingi wawo niisusumya, ni itushaa niiza ityataa nsula ni ao niya ubii, ni iketaa nangaluu, naza ku nsailo ao ikongelaa iauya.17Kuiti unyeye, alowa, kumbukiilyi i makani naiza aligitigwe ikali ni alagiiligwa ang'wa Mukulu uYesu kilisto. 18Ai aligiilye kitalanyu, "Mu matungo a mpelo yikutula ni antu ni isensa naza ityataa nsula ni yao ni shanga ya weligwa." 19Antu awa ingi atemanuli, ahumeigwe ni nsula ni ya upumoo, hangi agila u ng"wau ng"welu.20Kuiti unyenye, alowa, anga ni mizengaa mu uhuiili nu anyu ni welu nangaluu, ni anga nimilompaa mu ng'wau ng'welu, 21ikendegeeli mu ulowa nuang'wa Itunda nu kulindiila u ukende nua Mukulu itu uYesu kilisto niiza wi wikupeza u upanga nua kali na kali.23Lagiili u upolo ku awo niakete u wisinsili. 23 22Aguni auya ku kuasapula kupuma mu moto. ku auya lagiili kinya uwai ku woa muze mubipiwe ga nu ng'wenda nuikiwe idoa nu muili.24Itugili ku ng'waakwe nuhumule kumusunja muleke ki kwatya, nu kumusasha mimike ntongeela a ikulyo ni lakwe, tili ubii nu kutula nu ulowa ukulu, 25kung'waakwe Itunda wing'wene muguni kukiila uYesu kilisto Mukulu nu itu, ikulyo litule kung'waakwe, ukulu, uhumi, ni ngulu ze ikili i mtungo ihi, ni itungili ga i kali na kali. Amina.
1Uwu ukunukuli wang'wa Yesu Kilisto ni Tunda, amupee kualagila itumi akwe imakani nai ibidili apumile, kupipeika. Amu matendile alingike kumutuma umalaika wakwe kumitumi wakwe u Yohana. 2U Yohana aupumilye uwihengi nuakila kintu nauine niihusile nulukani lang'wi Tunda nuwihengi naupimigwe kutakilwa nu Yesu Kilisto. 3Ukembetilwe wihi nukusoma nukukili nawaehi niakija inkani nuakinyakidagu uu nukukulya aya naandekilwe munu, kunsoko imatungo ahugeela.4Yohana, kumateekelo mupungate nakole kuasia: ukende utule ukole nunyenye nuupolo nupimile kung'wakwe nukoli, naiezukile, hangi nuuziza, hangi kupumila munkolo mupungati niaholi ongeela ni tuntu lakwe ni la utemi. 5Hangi kupuma kung'wa Yesu Kilisto nuanso nuuhueli, numuhueli, kutugwa ng'wenso tangi kuawa niakule, hangi mukulu nua mutemi nua mihe eye. kung'waakwe nuanso nuizukuloilwe hangi ukuikile kidesa kupuma mumilandu itu kusakami akwe. 6Wakutendile kutula kiutemi imiele ang'wi Tunda hangi nu tataakwe - kung'waakwe kutula ukulu ni ngulu niakale na kale. Huela.7Goza napembya nimalunde; kila iliho likumuona, palung'wi nawa ehi naiamuhomile ni ndogu yehi niyamihe izezee hongelya kung'wakwe ee huela. 8Une ni "Alfa hangi Omega," ulungile umukulu Itunda nuanso nukole hangi niaizukoli, hangi nupembilye, nukete ingulu.9Une, Yohana - muluna ane, hangi niituma palung'we nunyenye munzago hangi muutemi wigigimyeli nuatai nuukole mung'wa Yesu, ainkole mukisiwa kang'wapatimo kunsoko alukani lang'wi Tunda nuwihengi nuutakiwe kung'wa Yesu. 10Ainkole kinkolo muluhiku nulamukulu. Ainigule kunyuma nane luli lamigulya anga la talumbeta, 11ikalunga, "maandike mumbugulu aya nukumaona hangi umatwale mumatekeelo mupungate, kenda kuaefeso, kenda kuasmilna, kenda kuphiladelphia, hangi nukulaudikia.12Nikapiluka nije luli lang'wa nyenyu naukuligitya nunene naimpilukile nikaona kenara kazahabu kantala mupungate. 13Pakatikati akinala kantala aiukoli ung'wi wihangangaa ung'wana nuang'wa Adamu, utugae ngala ndepu aipikile pihe kumigulu akwe, numusipi nua zahabu aiupilimile ikikua.14Itwe lakwe nimasingi akwe ainzelu anga sufu nzelu anga seluji, ni miho akwe aihangangaa ikilimi nula moto. 15Impambatilyo yakwe aiyehangangaa ishaba niisile kukila, anga ishaba nakonda kukiiligwa mumoto, nuluhi lakwe ailihangangaa ululi nula mazi nidu nukuluma kwa kukaya. 16Aiuambie nzota mupungati mumukono wakwe nuakigoha, nukupumila mumulomo wakwe aukole upanga utaki aikite utaki ubeeli. Uuso wakwe aiukikiliginta anga impasu nintaki.17Nainumuine nikagwa pamigulu akwe anga umuntu nukule. Akaikila umukono wakwe nuwakulila migulya lane nukulunga, "Lekakogopa! Unene nitangi hangi nikwangu. 18Hangi nimikie. Ainkulie inge goza, kikie nikali! hangi nkete ifungu niansha nuupanga.19Kuite, maandike numaine, nokole ilungile, naya niikapumila anga aya akila. 20Kundogoilyo nipihile munzota mupungati niitakiwe naiuiine mumukono wane nuwakigoha, nikinala kazahabu nikantala mupungate amaileka nimatekeelo mupungate, nikinala nikantala mupungate inge yayo imatekeelo mupungate.
1Kung'wa malaika nuitekeelo la kuefeso uandike. Izi inge nkani yang'wa uyu nuambie inzota izo nimupungate munkono wakwe nuwakigoha. Nuanso nuigenda muinala ya zahabu niyantala mupungate ukulungaite. 2Ningile nukitendile nikinyangulu kakoni milimo nuigigimieli nuako nuatai kina singaukitendya nao niabe, hangi waagemile ehi niitanga kina atuugwa kumbe singa enso, igeelekile kina ateele.3Ningile kina ulindeie sunga nuigigimieli. Hangi wakieela eedu kunsoko alina lane, hangi kukatala ukile. 4Kuite ile lele nilekete kunsoko ako wauleka ulowa wako nuwang'wandyo. 5Kuite gwa kimbuka paaugwie wendo uungame hangi nukutenda intendo naiwitenda kupumila ung'wandyo. Angauhite kuungama, nzile kung'wako hangi kukiheja ikindakako kehege pakianza kakwe.6Kuite uewe ukikete ike, umabapewe aya nazaanikolai niomitumile, ga nune numabipiwe. 7Anga uze ukete ukutwe, tegeelya aya nung'waung'welu naza akumaila imatekeeelo. Hangi kung'wenso nukumahuma niikamupa ikibali kakulya pikota nilaupanga nuukulu muparadiso nang'wi Tunda.8Kung'wa malaika ukole kitekeelo nilakusmirna uandike izi inge nkani yang'wa uyu nitangi hangi kwangu naukule nukutula mupanga hange. 9Ningile ulwago lako hangi nuula wako (ingi ue umugole) nuutele wao niitanga ayahudi (inge singa enso) kumbe isinagogi lang'wa Shetani.10Uleke kogopa ulwago nelekakupata. Goza! Uibilisi uloilwe kumuguma iaoya anyu migeleza nsoko muhime kugeng'wa , hangi mukagigwa mahiku ikumi. Tuli nuuhueli sunga ensha, nii kapuma ingala naupanga. 11Ang'wi ukete ukutwe tegeelya ung'waung'welu nukumaila imatekeelo. Nuanso nuwkahuma shangaukupata uube wansha nakabeli.12Kung'wa malaika nuitekeelo la Pargamo andike: Aya yaya nutambue uyu nukete ishenge nikitaki, nukete uwegi ubeele. 13Mine ekeanza nuiikie ikaanza nikikole ituntu la utemi nilamulugu. Ga niuu uewe uliambile du ilina lane, hangi shangawaukana uhueli wako nuukule kung'wane, ga nimahiku ayo nang'wa Antipasi mihengi wane, muhueli wane, naubulagilwe mung'wanyu, pang'wanso papo umulugu wikie.14Kuite nkete makani mashenyu kunsokoako, ukete kuang'wanso antu niaambile umanyisigwa nuang'wa Balaamu, nuanso naumumanyisilye Balaki kuika inkigo ntongeela amaisilaeli, uhumile kulya indya niipumigwe isongeelyo kuahing'we nukuulungu. 15Mukianza kikokiko, ganue ukete niauyaao niaambile umanyisigwa nua Nikolai.16Ungamagwa! Hangi anguhite kituma ite, kukaya kiza, hangi kuusha mbita kung'wao uwege ukupila mumulomo wane. 17Angize ukete ukutwe, tegeelya ung'waung'welu nukulitembula itekeelo. Nuanso nuakadula, niikamupa ga ingwe nilyelu niliandikilwe lina nipya migulya ligwe. Lina nishalimanyilwe ila yuyu nukulisingilya udu.18Kumalaika nuitekeelo lang'wa Thiatira andike. Izi zizi nkani niyang'wi Tunda, nuanso nukete amina akwe anga lulime lamonto, nimpambatilyo anga ishamba nikuluhusiwe kukila. 19Ningile ite ikinuitumile ulowa wako nuhueli hangi nukuaelya nuigigimieli nuakowigee, hangi kina ike nukitumile kuupikela inge kukela ike naukitumile pang'wandyo.20Kuite nkete ite ile kunsoko ako umigigimieye umusungu, uyezebeli nuanso nukuitanga munyakidagu nu musungu, kuumanyisi wakwe, ukuakongelaeitumi ane kugoolya. Nukulya indya niipumigwe isongelyo kuwa dudu. 21Ainumupee imatungo nuukuungama, kuite shangugombile kuungama uube wakwe.22Goza! Nikaungama mukitanda kandwala nawanituma uusambo nung'wenso mulwago nulutaki, angize shanga uu aungame kuiki naukitumile. 23Kuakua ianaao ashe hangi imatekeelo ehi akulinga kina unene nilangaila imasigo ninsula kumupa kila ung'wi wanyu anga intendo yakwe.24Kuite ung'wi anyu numusague mu Thiatira, kuawa ehi nishaambile umanyisigwa uwu, hangi nishaamumanyile iki niang'wi itanga umanyisigwa amulugu, kulunga kitalanyu, singa kuika muligo wihi migulya lanyu. 25Kikani lehi, yemupasile mutule muakomu sunga ninikasuka.26Wehi nuikadula nukituma ike nainitumile kupikiila sunga impeelo, kung'waako nuanso uhumi mundugu. 27Ukumutawaala, kumulanga nuashuma, anga mabakuliaulole wikamubunanga ininoinino. 28Nu nene nikaminkiilya inzota iyo na ki daudau. 29Angeze ukite ukutwi legeelya eke nung'waung'welu nukumatambuila imatekeelo
1Kung'wa malaika witekeelo lakusardi, yang'wa yuyu nuambie inkolo izo nimupungate niyang'wi Tunda ni nzota mpungate. Nungile ike nuitumile ukete lukumo kina umupanga, kuite ukule. 2Uka uzipilye nasagie, kuite akole pakupi kusha kunsoko singaniine intendo yako ikondaniie pamiho nang'wi Tunda wane.3Kuite, kembuka, naumasigiye nukija magombe nukila ituma. Ite anguhite kuuka, nzile anga umuhimbi, hangi shanga ukulinga itungo nileule ninikiza kung'waako. 4Kuite akole mina mashenyi naantu musardi niang'wi shangaiashapue inguo yao. Akugenda palung'wi nunene, atugae inguo nzelu, kunsoko agombilwe.5Nuanso niakuhuma wikakumbwa ngala ni nzelu, hangikwee, shangakuliheja ilina lakwe kupuma mumbugulu naupanga, hangi kulita elina lakwe ntongeela ang'wa Tata wane hange ntongeela amalaika. 6Angeze ukete ukutwe, tegeelya ung'waung'welu nukung'wa malaika nuitekeelo.7Kung'wa malaika nuitekeelo, kung'wa philadelfia andeke. Nkani naiya mtakatifu nitai - nukete ifunguo yang'wa Daudi, wilugula hangi kutile nukulugaila, wilugaila hangi kutile nuhumile kulugula. 8Ningile ike nuikitumile. Goza nukuikiiye ntongeela ako mumulango nulugue inge kutile nuhumile kuulugula. Ningile ukete ngulu nshenyi, ite ugombile ulukani lane hangi shawakana ilina lane.9Goza! Ehi niakole misinagogi nilamulugu, awa niilunga ayahudi kumbe singa enso, kumbe ekongelana. Niikaatenda aze akusujudu ntongeela amigulu ako, hangi ekalinga kina ainukuloilwe. 10Kunsoko utunzile ilago lane ikizewigigimieye kutai, kusunga ganimatungo ako nakugeng'wa ayo napembilye muunkumbigulu wihi, kuagema awa ehi niakee mihe. 11Kukaya kiza. Ambeela kukila eke inge watule kutile umuntu nukuhegelya ingala ako.12Niikamutenda uyu nukuma kutula kimpandwa mitekeelo lang'wi Tunda wane, lina lakisale kang'wi Tunda wane (Yerusalemu mpya, nukusima pihe kupumiila kilunde kung'wa kilunde kung'wi Tunda wane), nelina lane ipya. 13Uyu nukete ukutwi, nuije ehi nung'waung'welu nukulunga kumatekeelo.14"Kung'wa malaika nuitekeelo nilakulaudikia andike: Kunkani yakwe nuanso numuhueli, nuakutegemelwa hangi mukueli numuhueli, mutemi nuaunkumbigulu nawang'wi Tunda. 15Mine kihi nukitumile, hangi singa uewe singawiampeepuang'wi singa wimupyu,, nsumbiye kina wizatula wiampepo ang'wi wimupyu. 16Ite, kunsoko uewe umupyupyu singa umupyu ang'wi wiampepo, kuluuka upume mukilakala kane.17Kunsoko ukulinga, "Une ninungile, nukutula ninsao yedu hangi singandoilwe kehi." Kuite shangaulingile kina uewe umuula kukele, umukia, umuhembi mupoku nuikwepwa. 18Tegeelya nukusegye une: Gula kung'wane ezahabu nogigwe numoto ite ulije ugole niang'wenda nielo niakumiligenta. Ite wikumbe ulekekigeelya iminyala akipwi kako, nimakula naiwipaka muilomo ako uhume kuona.19Wehi ninumuloilwe, nimulagila nukumumanyisa ninonee kikie kuite gwa, tula wiatai nukuungama. 20Goza nimekile pamulango nukuupendola. Wihe nukija ululi lane nukumulugwila umulango, kupembya nukingila munyumbakwe, nukulya indya nung'wenso, nung'wenso palung'wi nunene.21Nuanso nuikahuma, kumupa itai kikie pihe palung'wi nunene pigulya lituntu nilautemi, anga unene nainihumile nikikie pihe palung'wi nutata wane pigulya lintuntu nilautemi. 22Uyu nukete ukutwi, nuwije eke nung'waung'welu ukumaila imatekeelo.
1Naiakee imakani aya nikagoza, nikaona kina umulango auluguwe kilunde. Ulo uloli lang'wandyo, ikaze ligitya nunene anga itarumbeta, ikalunga nzi kunu, kuulagila aya niikapumila angakela imakani aya. 2Nkua eng'wi ainkale ikinkolo, aimine aikole ni tuntu lautemi leikilwe kilunde, numuntu ulikaie. 3Ung'wi naulikae aiwigee anga igwe nila yasipi niakiki. Aiukole nuuta nuambula aiupilimiye ituntu nilautemi. Uuta nua mbula awigee anga zumaridi.4Kulipilimikilya ituntu la utemi aiakole imatuntu autemi nimangiza ishilini nanne, hangi aikie matuntu autemi aikie ianyampala ishilini nanne, akumbilwe ang'wenda elu ni ngala sahabu mumatwe ao. 5Kupumila mituntu lautemi aipumile nzahe nialopito, numugugumo nulupeto ntala mupungate aiyakiee ntonge ela ituntu la utemi, ntala ainkulu mupungate yang'wi Tunda.6Hangi ntongeela ituntu lautemi aikole mpola, aigee anga ikioo. Ehi kupumila ituntu lautemi aikole niakete upanga anne, naiizoe imiho kuntongeela nukunyumba.7Keambe nikang'wandyo ukete upanga welu anga ung'wang'ombe, kumbe nuakatatu ukete upanga akete uusu anga umuntu, nuyu nukete upanga nuaka ne aiihanganga inde nilumile. 8Iumbe ine niikete upanga kila ung'wiao aukete manana mutandatu, izue imiho migulya nipihe akwe. Utiku numung'wi shaikilaga kulunga, ukulu, ukulu, numukulu Itunda mutemi nuaintu yehi, naizukole nuyu naukole hangi nuyu nuzizeza.9Kila imatungo iumbe nikete upanga aipumilye ukulu, ikulyo nuulumbi ntongeela ang'wa uyu naiwikie mituntu nilautemi, nuanso nukie kalinikali. 10Ianyampala makumi abeeli, aiaminamie ienso ntongeela ang'wa akwe naulikae ituntu la utemi. Aiatunile pihe pang'wakwe nuikie ikale nikale nukulunga. 11Uewe ustahile muukulu witu ni Tunda witu kusingilya ululu nikulyo ningulu. Kunsoko auiumbile iintu yehi hangi anga nuloilwe uewe, aiakole hangi aiaumbilwe.
1Hangi nikaona mukono wakwe nuakulila nuang'wa uyu naiwikie mituntu la utemi, gomba naileandekilwe kuntongela nukunyuma, hangi ailekete ugomola mupungati. 2Ainumuine malaika aukete ingulu akizetanantya kukila nalukulu, nyanyu nuyumunonee kulugula igombo nukubunanga uugomola wakwe.3Kutile anga muntu kilunde ang'we muunkumbigulu ang'we kuulungu nauuhumile kulugula igombo ang'we kusoma. 4Aindeile kuawa kunsoko, singaaiwigee wehi naiyemunonee kulugula ang'we kulesoma. 5Kuite ung'we waa anyampala wikambila "Leka kulila. Goza! ihimba naendogu ang'wa Yuda, itina lang'wa Daudi, udoile, hangi uhumile kulelugula igombo nuugomola wakwe numupungati."6Kate naituntu la utemi nawanipanga anne niang'we anyampala, aimine ng'wankolo akizewimikile, akizewigee anga ubunangilwe. Aukete mpembe mupungate ni miho mupungate izi inge nkolo mupungate niyang'wi Tunda niitumilwe muunkumbigulu wehi. 7Wikalongola wakahola igombo kupumila mumukono wakwe nuakigoha nuang'wa uyu naiwikie mituntu lautemi.8Pina wikahola igombo, nilaupanga wanne nianyampala, makumi abiile nuune ikatuna pihe ntongeela ang'wa nkolo. Kila ung'waao akete nikinubi nibakuli la zabibu nilizue uuvumba nanso malompi auhueli.9Aekemba wembo upya. Unonee kuhola igombo nukulugula ugomola wakwe. Kunsoko ausenzilwe nukusakami wakwe akamuguilya Itunda eantu akila ndogu, ntambu niashenyi mihe. 10Wikaatenda atemi hangi atongeeli akumitumila Itunda itu, akulema migulya lehi.11Hangi nikagoza nukija nduli yamalaeka edu kupilimikilya ituntu lautemi eidadi ao ai 200,000,000 nawa niapanga nianyampala. 12Ikalunga kululi, "Unonee ung'wankolo nausenzilwe kusengelya uhumi, ugole, upolo, ngulu, ikulyo, ukulu, nukukuligwa.13Nikakija kehi naikiumbilwe naikikole kilunde numu unkimbigulu numukate niihe numigulya na bahali, kela ikintu kikazelunga, "Kung'waakwe nuanso nuikie mituntu lautemi nukung'wankolo, kutula lukumo, ikulyo, ukulu ni ngulu niakulema ikali na kali." 14Niaupanga anne ikalunga, "Huela! " nianyampala ikatuma pihe nukukulya.
1Nikagoza imatungo ung'wankolo naulugue ung'wi nuaugomola eyi nemupungate, nikija ung'we ao niapanga anne akazelunga, kululi nulipyani nulupito, "Nzuu!" 2Nikagoza aikoli falasi nzelu! Naumunankie aukete ibakuli hangi wikapegwa ngala. Aeupumie anga umuduli nuduli nsoko wadule.3Imatungo ang'wankolo nautugue ugomola wakabeele nikija nuaupanga nuakabeeli wikalunga nzuu! 4Hangi efalasi ninzuya akigela nkauku anga umoto nauninkae augombigwe kuheja upolo muunkumbigulu, kina iantu isinze. Uyu naumunankie aupewe shege nikitaki.5Imatungo ang'wankolo nautugue uugomola uo nuuakatatu nikija nuwaupanga nuakatatu wikalunga, "Nzuu!" Nekaona falasi nzelu, hangi nauminankie aukete ngele mumukono wakwe. 6Nikija ululi nailigeleekile kung'we wao niakete upanga wikalunga, "kebaba kangano nidinali ing'wi. Kuite uleke kumakanza imakuta na divai."7Imatungo ung'wankolo naulugue uugomola wakane, nikija ululi la awa nianne ikalunga, "Nzuu!" 8Hangi nikaona efalasi akijivu. Nauminankie aukitangwa elina lakwe nsha, nukuulungu aimutyatie aupewe uhumi migulya a nkolo niamihe, kubulaga kukiila shege, kunzila, nukulwala, nukuikale yamihaka niamihe.9Imatungo ang'wa nkolo nautugue ugomola wakataano, aimine pihe pakizindalo inkolo yao awa naiabulagilwe, kunsoko alukani lang'wi Tunda hangi kulinga uwihengi naiauambile kutai. 10Ikalela kululi nulukulu, "kupuma nale, mutemi waintu yehi, mtakatifu ni tai wikaalamula neikie migulya ehi nukumikomolya isakami itu? 11Hangi kila ung'we ao aupewe mujolungu ng'welu hangi wikailwa kina inonee kulindila inino sunga nuekakondanila ualigwa nuukondile nuaitumi auya nialuna ao niasungu nawa niagoha niikakondanila nikabulagwa, anga uu nianso naiabulagilwe.12Imatungo ung'wankolo naulugue ugomola wamutandatu nijagoza hangi ailikole itetemeko ikulu. Ilyoa likatula ilwalu pii anga igonila la singa, nung'weli wehi wikatula anga isakami. 13Inzota yakilunde yekagwa pihe, anga ikota nilelagalya inkali yakwe matungo ampepo nuehingisigwa nukimpupu. 14Anga likahega anga igombo nilipingilitigwe. Kila umulima ni siwa aiihegigwe mahali pakwe.15Hangi iatemi ehi niantu alukumo ni ajemedari, agole, nianulu, hangi kila ung'wiao naimutungwa nuwidesile u akipiha mumakulungu nimumagwe numumagulu. 16Ikamaila imalugulu nimagwe, "Kulugweeli! Kupihi pa usowakwe uyu nuiwikie pituntu lautemi nukupima muulaki. 17Kunsoko eye nuluhiku nulukulu nulaulaki wao wahugiila, hangi inge nyanyu nuhumile kimeka.
1Kukila udu aya nikaona malaika anne imekile munindo inne niyehi, aiagiiye eahing'wi anne niamihe kungulu kunsoko inge ang'wega itule kutile mihe, migulya mubahali ang'wi mikota lehi. 2Nikaona numalaika umuya akeza kupuma kilya, naukete ugomola wang'wi Tunda numupanga. Akalila kulili lukulu kuamalaika anne naeagombigwe kubepya ehinibahali. 3"Muleke kubepya ehi, bahali ang'wi makota sunga panga kueka uugomola muusu mumatwe aitumi ang'wi Tunda witu."4Nikija utimili wa awa naiaikilwe ugomola, 144,000 naiaikilwe ugomola kupuma kila ndugu naantu aislaeli. 512,000 kupuma mundugu aya Yuda niaekilwe ugomola, 12,000 kupuma mundugu ang'wa Rubeni, 12,000 kupuma mundugu ang'wa Gadi. 612,000 kupuma mundugu ang'wa Asheli, 12,000 kupuma mundugu ang'wa Naftali, 12,000 kupuma mundugu ang'wa Manase.712,000 kupuma mundugu ang'wa Simioni, 12,000 kupuma mundugu ang'wa Lawi, 12,000 kupuma mundugu ang'wa Isakari. 812,000 kupuma mundugu ang'wa Zabuloni, 12,000 kupuma mundugu ang'wa Yusufu hangi 12,000 kupuma mundugu ang'wa Benjamini naukuilwe uugomola.9Anga kila imakani aya, nikagoza, aiikole iiumbe ikulu kutile umuntu nuhumile kuiilya kupuma kilaihe, ndogu nejamaa nintambu - imekile ntongeela ituntu la utemi hangi ntongeela ang'wa nkolo. Aiatugae amujulungu elu hangi aiakete nimatambe amitende mumikono ao. 10Hangi aiakitanga kululi lamigulya: "Uuguni wang'wi Tunda nuikie mituntu lautemi, nukung'wankolo.11Iamalaika ehi aiemekile kupilima ituntu lautemi hangi kuapilima eanyampala ao palung'wi nao niaupanga anne, akaluma pihe, nihe hangi ikaika uusu migulya nihe ntongoela ituntu lautemi hangi ikamukulya itunda. 12Ikalunga "Huela, Kulya, upolo, ilumbi, ikulyo, uhumi ni ngulu yang'wi Tunda witu ikale nikale. Huela."13Hangi ung'wi wao nuanyampala wikakankolya, "awa anyenyu niatugae eamijolungu nielu, hange apumile pe? 14Wikambela, "Bwana mukulu, ulengile uewe," wikambila hangi, awa wawa niapumile mulwango nulukulu ile iamejolongo ao nukuitenda nzelu kusakami ang'wankolo.15Kunsoko eye, akole ntongeela ituntu lautemi nilang'wi Tunda hangi akumukulya ung'wenso utiko numung'we mitekeelo lakwe. 16Shanga akuona inzala hangi, sunga ni nyota hangi. Ilyoa shangalikuansonsa, sunga upyu nuakusonsa. 17Kunsoko ung'wankolo nukole pakatekate nituntu lautemi mudemi wao, hangi wikaatongeela munjilyo ya maze, ni Tunda wikaapyagula uliholi mumiho ao.
1Imatungo ang'wankolo naulugue uugomola nuwamupungate, yekatula ihetwe kilunde pakupe enusu saa. 2Hange nikaona iamalaika mupungate imekile ntongela ang'wi Tunda, ekapegwa tarumbeta mupungate.3Wekiza numuya umalaika, uambie ibakuli la zahabu lekete uvumba, wimikile pakizindaalo. Wekapegwa uuvumba nuuya kunsoko ite apumie palung'wi nimalompi auhueli ehi pakizindaalo nikazambalau ntongeela intuntu lautemi. 4Ulyoki nulauvumba, palung'we nimalompi auhueli, lukanonenkela migulya ntongela ang'wi Tunda kupuma mumukono wang'wa malaeka. 5Umalaeka nilauvumba ibakuli nilauvumba weki zezulya umoto. umoto kupuma pakizindaalo. Hangi wikalegoma pihe migulya nihe, hangi yekapumila induli niampeto, nzahi niyampito nimatetemo nihe.6Awo eamalaika nimupungate niakete impembe mupungate ekatula akondile kuikua. 7Umalaika nuang'wandyo wikamikua impembe akwe, ikapumila mbula amagwe numoto nuhalinkanile nusakami. Ikagung'wa pihe muunkumbigulu inge niang'we apyee, imakota ang'we nimafu nimatotu ikapya.8Umalaika nuakubeele akakua impembe akwe, nekentuanga umulima nuukulu naukupya numumoto ukagung'wa mubahali. Ipande nilabahali lekatula sakami. 9iintu ing'wi niipanga niyamubahali yekasha, nimeli inzuya yekabipa.10Umalaika nuwakatatu wikakua impembe akwe, ninzota nkulu ekagwa kupuma kilunde, ikazeemelekile angaitoshi migulya amumyongo ing'wi ao ninjilyo niyamaze. 11Elina nilanzota aipakanga. Imaze nang'we ekatula pakanga, neantu edu ekasha kunsoko amaze naimalulu.12Umalaika nuakane wikakua impembe akwe, ipande la lyoa lekakuwa, palung'wi palung'wi nipande lang'weli ni nzota ing'wi yao gaa. Kuite ipande laintu izi yapiluka kutula kiti hangi ipande, theluthi amung'we nitheluthi autiku aekutile anga welu.13Aingozile, hangi nikija inde nailumile umo migulya, akizitanga kululi lukulu, "Ukia, ukia, ukea kuawa neikie mihe, kunsoko akutumbwa nimpembe niisagie inge ahugeela kukuwa numalaika wakatatu.
1Hangi umalaika wakatano wakakua empembe akwe. Nikaona nzota kupuma kilunde naigwie munu mihe inzota ikapegwa uluguli wikombo nililongoe mikombo nigila anga mpelo. 2Wikalugula ikombo nigila anga mpelo, nulyoki likanankela migulya lakazelipangile kupuma mukate nikombo anga elyoki nulupimile mitanulu nikulu. Ilyoa nugulya yekakaeleka yekatula kiti kunsoko alyoki naelukupuma mikombo.3Mukate mikombo ingaga yekapuma keza migulya namihe nienso aiapewe ingulu anga zizi niyankume niamigulya ehi. 4Aeaiwe aleke kubipya emafa, na mihe ang'wi umumea wehi nuutotu ang'wi ikota, inge eantu du nishanga akuilwe uugomola wang'wi Tunda muntongeela ausu wao.5Shangaiagombigwe kuabulaga iantu nianso, kuaja udu kunyeeli eataano. Uwai wao ai anga wuwu nuwakulung'wa inkume niimuluma umuntu. 6Mumahiku nanso eantu akumiduma ensha, inge shang akumelija. Akulija ensula nakusha, inge ensha ekumanka.7Ingaga aiyempyani nefalasi neinonee igwe kumbita mumatwe aikete kintu anga ngala nazahabu nukuusu ai hanga iantu. 8Aiakite imasingi anga iazungu nimino ao aiehanganga nihimba. 9Aiakete ikua angaikua yayuma ni ndoli niyamaba ao aihanganga. Ululi nulamagale nidu nambita nifalasi niyukumanka kulongola kumbita.10Aiakete imekila nikeluma anga enkume mumekila ao aiekole ingulu niakubepya eantu kumyeli ataano. 11Aeakole nung'wenso anga mutemi migulya ao malaika nuwamikombo nigila empelo. Elina lakwe iikieblania inge Abadoni, ekeyunani ukete lina Apolioni. 12Ukia nuang'wandyo wakila. Goza! anga ile lakela uzile hangi ukia wakabeele.13Umalaika nuamutandatu wikakua impembe akwe, nikija ululi lupumie panindo akizindaalo nikole ntongeela ang'wi Tunda. 14Ululi lukamuila umalaika nuamutandatu naukete impembe, "Alekele iamalaika anne niatungilwe mumongo mumongo nuukulu nua afrati. 15Iamalaika anne aiaikilwe kumatungo yayo ikulu, uluhiku nulanso, nung'weli nuanso, nung'waka nuanso, ailekewe aabulage iaoya ao niantu.16Utimili nuaikui aiamole migulya afalasi aiakole 200,000,000. Nikija utimeli nuao. 17Eti inge uu azamine ifalasi mundoti yane nawa naiamankie migulya ao. Ikua yao aiikauku anga umoto, bluu niye niyelu niisheeye. Imatwe afalasi aimpyani ni matwe nihimba, numumilomo ao aiupumile moto, lyoki ni salfa.18Antu ang'wi ekabulagwa ni mapigo aya natatu, moto, nisalfa naipumile mumilomo ao. 19Kunsoko ingulu afalasi aikole mumilomo ao mumikela ao - kunsoko imekela ao aihanganga inzoka, hangi aiakete imatwe naiamitumie kuika inkomele muantu.20Eantu niasagile, awa nisinga aiabulagilwe nimapigo aya, shaikaungama kuntendo yao naitumile, hangeshaikaleka kukulya iahing'wi niadudu nia zahabu, hela, shaba, magwe nimakota - maintu nishamuhumile kumaona, kija kang'wi kugenda. 21Hangi shaikaungama ubulagi wao, ulogi wao, nuukosi wao ang'wi ninzila yao niyawii.
1Hangi nikaona malaika numuya numukulu akizesima pihe kupuma kilunde. Aeutungilwe milunde hangi aiukole utaa nuambula mitwe lakwe. Usuu wakwe aiwihanganga ilyoa, ni migulu akwe aie ihanganga ikepandwa moto. 2Aiuambie igombo ninino mumukono niailelugue, ung'we auuikile umugulu wakwe nuwakuliela migulya amubahali numugulu wakwe nuwankege migulya lihe ninyumu.3Hangi wikitunta ululi lamigolya anga ihimba nimatungo naiwituntile kululi mpito mupungate yekakuamika. 4Imatungo impito mupungate naikwanukile, ainahugeela kuandika, kuite nikija ululi kupumila kilunde likezelunga, "Sunga itule kinkunku ehi nimpito mupungate. Usiandike."5Hangi umaleika nainumuine wimikile migulya amubahali numihe ni nyumu, auhumbue umokono wakwemigulya milunde 6nukulapa kung'wa uyu nuikie ikale na kale nauumbile ilunde naya ehi nakole, unkumbigolo naya ehi, hange bahali naya ehi nakole: "Ikakutile hange. 7Kuite kuluhiku nulanso, imatungo aamalaika mupungate nuamalaika nuekahugeela kukua impembe akwe, kuite uakunku wang'wi Tunda ekawakonda, anga nutanantilye kuitumi akwe eanyakidagu."8Ululi nainigule kupuma milunde lekambela hangi longola, hola igombo nininao nailigeeigwe nilekole mumukono wang'wa malaeka naiwimekile migulya abahali mumihe ninyumu. 9Hangi nikalongola kung'wa malaika nukumuela wampe igombo nininoo. Wikambela, "Hola igombo ulye lekamitenda enda etule nuwai, kuite mumulomo nuako lekatula lemulyo anga uuke."10Nikahola igombo inino kupuma mumulomo nuane, kuite anga nalya enda nane ekatula auwai. 11Hangi induli ing'we yekambela, "Yekunonee utabili hange kuantu needu, mahe, ndogu niatemi"
1Aimpegilwe nawanzi nukutula anga mulanga nuakugemeelya. Aembewe. "Itega hangi genda ugemelye itekeelo lang'wi Tunda nekezindaalo. nawaniakukulya mung'wanso. 2Kuite uleke kugemeelya ekeanda kakunzi nekitekeelo kunsonko apegilwe antu nianyakelungu, ekalita ekesale nikitakatifu kumatungo angw'eli makumi anne nuubeele.3Nikaapa ahueli anne abeele uhumi nuakutabili kumatungo amahiku 1260, ekaatugae emagunila. 4Iahueli awa inge makota abeele namizeituni nemenala ebeele nimekile ntongeela amukulu nuaunkumbigulu. 5Anga muntu wehi ukulamula kuazulu, umoto wepume ela mumilomo ao nukuazulu ialugu ao. Wehi nukulowa kuazulu ukusinja kubulagwa kunzila yeye.6Eahueli awa akete uhumi nuakulugaila ilunde ingeembula eleke kukua imatungo niakutabili. Akete ingulu niakukailwa imaze, atule sakami nukumikua ihe kukila imampilu nipigo imatungo ehi nialoilwe. 7Imatungo angapike amale uwihengi nuao, ekekale kehi kekupuma mikombo nigila empelo akituma embita nianso akuahuma nukuabulaga.8Emeeli ao ekulala mumutaa nuwakesale nekekulu kumpani ukitangwa Sodoma ni Misili, pang'wanso umukulu nuao autumbekilwe. 9Kumahiku atatu nenusu ang'wi ekapuma muanluu ntambu, kabila hange kila itaifa akugoza emeele ao hange shakupumya kuekwa mukebeela.10Awa neakie mihe akulowa kunsoko ao nukulumbeelya, sunga akipa nizawadi kunsoko anyakidagu neabeele aagilye awa naeakole mihe. 11Kuite anga yakela nsiku itatu ninusu imehupo naupanga kupuma kung'wi Tunda ekigeela neenso akimeka kungulu ao. Akutula nuukulu awa niakuaona. 12Hangi akija luli lukulu kupuma kilunde akuaela, nzii kunu, "nianso ekalongola migulya kulikalo milunde neansoealugu ao ekaagozee.13Musaa nanso ikalekole itetemeko ikulu nelihe eng'wi amumahe ikumi, Ekagwaw. Antu elfu mupungate akubulagwa nimatetemeko nao niakusaga apanga akogopa mupa Itunda nuakilunde uukulu. 14Uukea wakabeele wakela; Goza uukea nuwakatatu upembilye ukaiye.15angi umalaeka nuamupungate wikakua impembeakwe, ninduli nkulu yekatambula kilunde nukulunga. Uutemi nuamihe wainautemi wamukulu wehi hange wang'wa Kilisto nuakwe. ukutema ekale nakale.16Hangi anyampala makumi abeele nune aiikie mituntu nilautemi, ntongeela ang'wi Tunda aiagwie ienso pihe mulonkunde, nuuso wao aiukunamile nienso ekamukulya Itunda. 17Ikangi, "Kupumya esongeelyo litu kung'wankolo mukulu Itunda mutemi waintu yehi naukole nuyu nukole, kunsoko wahola engulu yako nukanza kutemya.18Ianyakilungu ikataka, kuite ikuo lako lazaa imatungo akapika iashi kulamula nuewe kuapokela eitumi ako enyakedagu, ehueli nawa niakete uwoa nua lina lako. Ehi niabeele singaawezilye anga kentu awa nianyangulu. Nimatungo ako apika nakuabuya awa naebepya ihe.19Hangi itekeelo lang'wi Tunda nuakilunde lekalugulwa nisandiko lawigombyi nuakwe likigela nitekeelo lakwe. Aiikole nzahi ya welu, mugugumo wampeto, itetemeko lihe nimagwe ambula.
1Kelingasiilyo kekulu kekigela kung'wanso kilunde musungu nauambilwe ni iyoa, akezeukete nung'weli pihe pamigulu akwe, nengala nanzota ikumi, ing'wi nuubele migulya mitwe lakwe. 2Aukete uube hange ukeze lela kunsoko auai wakutuga muupyu wakitunguiela.3Nikiuya kilingasiilyo kekigela kilunde, Goza! Yikatula ikole nzoka kauku nkulu ekete matwe mupungate ni mpembe ikumi, hange aikole ngala mupungate mumatwe ao. 4Umukela wakwe aiulutie ipande la nzota kilunde nukuigoma pihe muunkumbigulu. Inzoka akimeka ntongeela amasungu naiwahugeela kutuga, inge anga imatungo akutuga, emumele ung'wakwe ao.5Aulungile ng'wana, mung'enya wakigoha, nuakatema imahe ehi kumulanga nuashuma umung'enya wakwe wekapulwa migulya kung'wi Tunda hange kituntu lakwe nilautemi. 6Numusungu wikamanka mumbuga, ekianza nekanso Itunda aiwanonelya pang'wanso kunsoko akwe, inge wahume kualigwa mahiku 1,260.7Itungo yekatula nembita kilunde. Mikaeli niamalaeka akwe, ekikua nenzoka pihe niamalaeka akwe akikua nuyo. 8Kuite inzoka aigila anga ngulu yakukondya kudula inge gwa yekatula kutile ilyoma hange kilunde kunsoko akwe niamalaeka akwe. 9Izoka nikulu enzoka iyo nakale nitangwe ibilisi ang'wi Shetani nuekongela - ihe wikagung'wa pihe mihe niamalaika akwe ekagung'wa pihe palung'wi nuyo.10Hangi nekija luli lukulu kupuma kilunde: "Itungeele ugunwa wazaa, ngulu, nuutemi wang'wi Tunda witu nuuhumi wang'wa Kilisto nuakwe. Kunsoko umusemi nualuna ehi wagung'wa pihe - naeuasemee ntongeela ang'wi Tunda witu utiko numung'we.11Aeamusemee kusakami ang'wankolo nukulukani lawihengi nuao, kundogoelyo shangaealoilwe ulikalo laosunga ensha. 12Kuite lumbeelyi, unye kilunde, hange ehi neikie neikie mukate akwe. Kuite ukia wehi nibahali kunsoko umulugu wasima kung'waanyu. Wizue ikuo nitaki, kunsoko ulengile kina ukete matungo mashenyidaa.13Imatungo izoka, naeleine kina lagung'wa pihe wikamutyata umusungu naiwitugile ung'wana numugoha. 14Kuite umusungu wekapegwa manana ande abeele makulu, kuitegwa ahume kuluma nukupika pang'wanso nainoneigwe kunsoko akwe kuko kumbuga, keanza nekanso kekumile kumusunga, kumatungo, matungo nanusu matungo, kianza nishalehumile kupika izoka nelanso.15I nzoka ikahunula emaze kupuma mumulomo wakwe anga umoto, inge alete ekarika nakukapilya. 16Kuite ihe ekamuaelya umusongu, ekamaha umulomo wakwe nukuumila umongo ulewe nizoka kupumila kumulomo wakwe. 17Hangi izoka likamutakila umusungu nuyo wikahenga nukituma embita kuutugwa wakwe wehi - kuawa niagombile imalago ang'wi Tunda nukuambela wihengi nuang'wa Yesu. 18Izoka lekimeka hange migulya amehanganga muluguo la bahali.
1Hange nekaona kekale kekapuma mubahali. Aieukete mpembe ikumi nimatwe mupungate. Mumpembe yqkwe aikole ngala ikumi numitwe lakwe aeikole nkani. 2Eke ikakale nainukiine inge anga ihue. Emegulu akwe anga edubu, numulomo wakwe anga ihimba izoka ile lekamupa ingulu, numituntu lakwe nilautemi nuhumi nuangulu kukela nukutema.3Itwe lakekale king'wi kao iekigeeleka kutula ninkomele nkulu naizesasha inshakwe. Kuite inkomele akwe akapola, nihe ehi ikakuelwa nukukityata ikekale. 4Hangi ikalikulya izoka ndogoelyo kekapegwa uhumi ekekale eke. Ikakekulya ekekale kwe, hange ekalongoleka kulunga; nyenyu anga kekale? hange nyenyu nukikua neko?5Ikekale kekapegwa melomo ketambule inkani yakikulya nukutukila. Aeugombigwe kutula nuuhumi kumyeli makumianne nuubeele. 6Kuite ikekule kikamaha umulomo wakwe nukuligitya ituki kumutukila itunda, akaletukila elina lakwe, pang'wanso naewikie nawa neikie kilunde.7Ekekale kekapegwa lyoma kituma mbita neahueli nukuahuma, hange wekapegwa uhumi kikila ekabila, antu, ntambu, nihe. 8Eehi neikie muunkumbigulu akumukulya nuanso kukela ung'weao elina lakwe nesingalandekilwe, kupuma ihe nauumbewe, mumbugulu naupanga, inge nekang'wankolo, nausensilwe.9Angeze ukole wehi nukete ukutwe uategeelye. 10Angeze ung'weao uhoilwe utugwa, nukutugwa winzu. angeze ung'weao ukubulaga kushege, kushege kiko ukubulagwa, uwu witangwi nuaupolo hange wigigimyeeli kuawa niatakatifu.11Hange nikaona kekale nekiuya kepembilye kupuma mihe. Aekekete mpembe ibeele anga enkolo hange kekaligitya anga izoka. 12Wikalageela uhumi wehi kukekale eke nekang'wandyo nuukole wakwe, nukituma mehi nawa neikie mung'wanso, kukulya ekekale nekanso nikang'wandyo, uyu nenkomeleakwa aipoile.13Wikituma makula du, sunga wikautenda umoto wikasima pihe kupuma kilunde wikigela ntongeela aantu. 14Kilengaseelyo augombigwe kituma, wikaakongela awaneikie mihe, akazeaela azipye eadudu kikulyo lakikale naekelemaigwe kuwege, kuite kekili kukikie.15Aiugombigwe kupumya emihupo kung'wa dudu kekali kehume kutambula nukusasha awa ehi niahitile kukulya ekekale abulagwe. 16Hange wikasinja kukila ung'we ao, numugila ensailo, nuyu nuangulu, mugole numuhimbe, nuidesile numutugwa kusengeelya ugomola kumokono wakigoha ang'wi nuusu wao. 17Inge shangaeagombekile kuhela muntu kugulya ang'wi kugula, inge kusinja wezeukete ugomola nuanso hangi nelina lakekale nikanso ang'wi ulimeeli nualina lakwe.18Pang'wanso papo ukole uupolo. Nuanso nuukete eemahala, nuaelye utimeli nuakekale eke,ndogoelyo naewitumile nuakiuntu. Nuutimeli wakwe inge namba 666.
1Nikagoza hange nikaona ng'wankolo winaekile ntongeela ane migulya mulugulu nula sayuni. Paalung'wi nung'wenso ai 144,000 naeakete elina lakwe nelina lakwe utata akwe ailiandekilwe kuntongeela nuusu nuao. 2Nikija ululi kupuma kilunde aiekijika anga mululumo nua mazi nedu nululi lukulu nulalupeto. Ululi naenigule inge anga iekua impembe yao.3Ikazemba wimbo upya ntongeela nituntu lautemi hange ntongeela ao awa niakete upanga neanne nianyampala. Kutile anga nuauhumi nuakumanya uwimbo nuanso inge wawadu 144,000 niakomowe kupumila mihe. 4Awa wawa nisingangaa ikanzile ienso kuasungu, kundogoilyo aisungile ienso kuntendo yausambo, Inge wawa naiamutytile ung'wankolo pehi naekeze nkali yang'wandyo kung'wi Tunda hange nukung'wankolo. 5Kutile anga utele naeutambuwe mumilomo ao shangaiemeilwe.6Nikamuona malaeka numuya akazewimekile mumalunde, naukete impola niyakilunde kunkani ninza kuatanatelya neikie mihe kukela ihe, ndugu, nambu niantu. 7Wikaitanga kululi nulukulu, "mugopi Itunda hangi mupi uukulu. Kundogoilyo ematungo auamuli ahugela. Mukuli ung'wenso, nuanso nijeelyo yamaziwa.8Malaeka numungeza - malaeka wakabiile - wikatyata wikalunga, "Ugwie - ugwie Babeli nuukulu, nuang'wensilye ianyakilungu imagae naukosi, megaenanso ikaleta utaki kung'waakwe.9Malaeka numungeza - malaeka wakatatu wekaatyata wikalunga kululi, "Nulukulu wihi nuekakulya ekekale nekanso nududu wakwe, nukusingilya ugomola kuntongeela ausu wakwe kang'wi kumukono. 10Nung'wenso ga ukung'wa imagae nautaki wang'wi Tunda imagai nanso aeazipegwa nukukunulwa singaeahalinkanigwe nikikombe kautaki wakwe. Umtunuekang'wa ukagigwa numoto hange numoto nuakebiliti ntongela amalaeka akwe niakuigwe hange btongeela ang'wankolo.11Nulyuki nulaube wao ukalongola ikale nekale hange agila anga kusupya mong'we ang'wi utiku awa neekolya ikekale nudubu wakwe, hange kila umuntu nuusingeye ugomola nualina lakwe. 12Uu witangwi wakulindela nukigigimelya kuakueli awa neze amagombile imalago ang'wi Tunda nuuhueli wang'wa Yesu.13Aigule ululi kupuma milunde ekalunga, "Andekeaya; Bahu eashi neashie kung'wa Bwana, "Ee" alungile ung'waung'welu, "wahume kusupya kupumela mumikomo ao, indogoilyo intendo yao nukuatyata."14Aingozile nikaona ailekole ilunde lyelu, hange naewikie milunde aiung'wi aewipyani nung'wana witu. Aukete engala azahabu mitwe lakwe numuundu utaki mumukono wakwe. 15Malaeka mungeza wakeza hange kupuma mitekeelo hange wikitanga kululi lukenda kung'wa uyu naiwikie milunde: Hola umuundu wako wandye kuogola. Kunsoko imatungo akuogola apika, ndogoilyo imaogola apika namihe akonda. 16Hange uyu naukole milunde auekeeye umuundu wakwe mihe, nung'wenso aukete muundu utaki.17Umalaeka numuya wakiza kupuma mitekeelo nila kilunde, nung'wenso aukete umuundu utaki. 18Hange akele numalaeka numuya wekiza kupuma pakizindaalo, numalaeka naukete uhumi kumoto. Akamitanga kululi lukulu umalaeka naukete umuundu nuutaki, " Hola umuundu nuutaki hange wilingele imatambe amizabibu kupuma mumuzabibu nuihe, kunsoko azabibu yitungele yaelya.19Umalaeka wakatwala umuundu wakwe munu mihe hange wikilingeela imaogola azabibu yamihe hange wikaptya mipipa nikulu nilamagae ikuo lang'wi Tunda. 20Ipununtelo lamagae aeletulangile kunzi akesale nusakami wikahunuka kupuma mung'wanso mukimo kahatamu afalasi kustadia 1,600.
1Hangi nikaona nikiuya ekelengasiilyo kilunde, kikulu nikekete ikuilwa. Aeakole amalaeka mupungate, neakete mapigo mupungate, aemapigo ampelo kunsoko ayayo utaki wang'winda Tunda aiwapika.2Aemine eke naekepumie kumpola yabilauli eye nihalenkanigwe numoto, ekimeka kumpelo nabahali pang'wanso awa naeadoile kukekale nsoko alina lakwe. Aeaambie inubu naeapewe ni Tunda.3Aeakemba wembo wang'wa Musa, mitumi wang'wi Tunda, nuwembo wang'wankolo. Emelemo ako mekolu hange aukoelwa, Mukulu Itunda nuezautemile yehi. mukueli ninzila yakwe yatai, mutemi nuamahe. 4Nyenyu nukuleng'wa kuogopa uewe numukulu nukulekulya elina lako? Kunsoko uewe du numutakatifu. Mahe ehi akupembwa nukukulya ntongeela ako kunsoko uewe umuza nintendo yako ilengekile.5Anga kila imakani aya aengozile, hange pang'wanso itakatifu kukila, pang'wanso aeukole usupwo nuawihengi, naiutuguiwe kilunde. 6Kupuma pang'wanso pautakatifu kukila akiza amalaeka mupungate naeakete mapigo mupungate, atugae nguo nza, kitani naekimetu numusipi nuazahabu kupilima muikua yao.7Ung'we wao kuawa niapanga anne wikapumilya kuamalaeka mupungate mabakuli mupungate nazahabu naeizue ikuo lang'wi Tunda nuikie ekale na kale. 8Pang'wanso itakatifu kukila ulyoki aeluzue kupuma muukulu wang'wi Tunda hange kupuma muuhumi wakwe. Kutile anga nung'we nauhumile kingela sunga mapigo mupungate niamalaeka mupungate naeakaapikeela.
1Nikija luli lukulu lukitanga kupuma pangw'anso naeitakatifu hange ikalunga kuamalaeka nemupungate, longola uhunule mihe mabakuli mupungate nikuo lang'wi Tunda.2Umalaeka wang'wandyo aiwendile nukuhunula ibakuli lakwe mihe, enkomele nembee nekete uwai nuutaki akeza kuantu neakete ugomola wakikale, kuawa naeakuiye eadudu akwe.3Umalaeka wakabiile wikahunula ibakuli lakwe mubahali, ikatula anga usakami nuamuntu nukule, hange kila ekeumbe nikipanga nikamubahali kekasha.4Umalaeka wakatatu wekahunula ibakuli lakwe mumongo numunjiilyo ya maze, yekatula sakami. Umalaeka wakatatu wekahunula ibakuli lakwe mumongo numunjiilyo ya maze, yekatula sakami. 5Nekija umalaeka nuamaze wekalunga, "Uewe umuhueli - kang'we ukole hange aukole, mtakatifu kunsoko uletile ulamuli uwu. 6Kunsoko aeahunue usakami nuahueli nianyakidagu, wikaapa ienso kung'wa usakami, kiko keanonee." 7Nekija ekezindalo kikasusha, "Ee! Umukulu Itunda nutemile muintu yehi, ulamuli wako watai ninkulu.8Umalaeka wakane wakahunula kupuma mibakuli lakwe mulyoa, hange lekapegwa uhumi nuakuasonsa iantu kumoto. 9Ekapesigwa nuupyu nuakogopwa, hange ekalumela ulukani lang'wi Tunda, nukete ingulu kumapigo ehi. Ikahila kuungama nukumupa nuanso uukulu.10Umalaeka wakatano wikahunula kupuma mibakuli lakwe mituntu lautemi nilakekale, nekiti kekakunekela utemi wakwe. Aeasiile emino kuwai nuutaki. 11Ikamutukila Itunda nuakilunde kunsoko awai wao ninkomele yao, hange akele alongolekile kuhita kuungama kumahiku naeitumile.12Umalaeka nuamutandatu wikahunula kupuma mibakuli lakwe mumongo nuukulu, nuaflati, nimaze akahila kwee kunsoko kunsoko ahume kuzipelya inzila naatemi niapembilye kupuma kilya. 13Nikaona nkolo itatu mbee naiyigee anga ntundu niakupuma kunzi umulomo nuizoka ile, ikekale eke, numunyakidagu wauteele. 14Inge nkolo yaheng'wi neyeika ilengasiilyo nimakula. Aeenda kuatemi amihe ehi ahume kuilingiila palung'wi kumbita kuluhiku nulukulu lang'wi Tunda nutemile imaintu ehi.15(" Goza! Nzile anga umuhembi! Bahu uyu nukole mumukesha, nuelangaela eang'wenda akwe nsoko waleke kenda kunzi wikipwe nukugoza emenyala akwe.") 16Ikaaleta palung'wi pang'wanso neitangwa ekeebrania amagedoni17Umalaeka nuamupungate wikahunula kupuma mibakuli lakwee umo migulya. Hange luli lukulu lekijeka kupuma patakatifu nukupuma pituntu lautemi iekeze lunga, "Yahila!" 18Aeikole nzahi ya welu nulupito, mululumo, nkindo yalupeto, nitetemeko lakutumba - tetemeko ikulu lihe neezekili kupumilamunu mihe kupuma iantu naazie kupuma mihe, ite inge itetemeko ikulu kukila. 19Kesale kekolo kekatemanuka mpande itatu, neisale niamahe yekagwa. Hange Itunda wikamukembusha ubabeli numukulu, wikakipa ikesale nikanso ekikombe nekizue imagai kupuma mikuo lakwe nitaki.20Kila ung'wa ihe ikasengeelya imalugulu shanga akigela kwee. 21Imbula nkulu amagwe, aekete ulito watalanta, kupuma kilunde ikasima muantu, ekamuzuma Itunda kumapigo ambula amagwe kunsoko ipigo ilo aeibe kukila.
1Ung'wiao nuamalaeka mupungate auzile nuukumiila. Nzuu, kulagila ulamuli nuamukosi numukulu nuikie mumaze nedu, 2neatemi ihe ituma makani augoolya nung'wenso hangi nimagai naugoolya wakwe neikie mihe agaigwe.3Umalaeka wikanihola kinkolo sunga wikampisha kumbuga hange nekamuona musungu wikie migulya mukikale kikauku naekizue imina aituki. Kikale aikikete matwe mupungate nimbe ikumi. 4Umusungu aeukumbilwe ng'wenda wazambalau niyenenkauku imatumbe akwe azahabu magwe ansailo, nelulu mumukono wakwe aeuambie kekombe kazahabu naekizue maintu nakutosha naushapu waugoolya wakwe. 5Migula ausu wakwe liandikilwe lina la sili BABELI NUUKULU, IA WAGOOLYA NUYU NUAMAINTU NAUBE WEHI.6Nikaona umusungu uyu augaile sakami auhueli nisakami waawa naeakule kunsoko ang'wa Yesu. Imatungo nae numuine, nekaambwa ukuelwa ukulu. 7Kuite umalaeka wika mbela, "Kuneki ukuewe? Kuutambuela endogoelyo amusungu nekikale nikikumuhola, ikekale nekansu nikikete imatwe mupungate nimpembe ikumi.8Ikekale naukiine aekikole, wiketile nitungo nele, kuite ukole ukondile kumankila kupuma mikombo nigila impelo. Hangi ukulongoleka nuushapu. Kuawa naeikie mihe, neminao shangaeandikilwe mumbugulu aupanga kupuma ukuilwa igwe iaunkumbigulu akukoilwa neekakiona ikekalen aeki hoile, kina kikete nitungo, kuite kekole pakupe kiza.9Uwitangwi uwu kunsoko amahala nakete upolo. Imatwe mupungate inge malugulu mupungate papo umusungu aewikae mumo. 10Nayo nanso gaa atemi mupungate. Atemi ataano ang'wi, ung'wi ukole, numuya wakile keza, imatungo nuekiza, ukikie matungo maninodaa.11Ikekale naekikole, kuite itungele wikitile, nung'wenso mutemi wamunana, kuite ung'wi wao nuatemi mupungati, hange ulongoe muube.12Impembe niiumi naeuiine inge atemi ikumi neakele kusengelya uutemi, kuite akusengilya uuhumi anga atemi kusaa ing'wiing'wi nekekale. 13Awa akete wisiji ung'wi, hangi akumupa ingulu nuuhumi ikekale eki. 14Ekituma embita nung'wankolo; kuite ung'wankolo ukuadula kunsoko mukulu waakulu hange mutemi waatemi - hangekukila ng'wenso kukitangwa, ahueli."15Umalaeka wikambela, "Imazi ayo naeumaine, pang'wanso naewikie umukosi uyo inge intu, utiku mahe nentambu.16Impembe nikumi naeuiine - nukukiila kenso kikale akumubepelwa umukosi uyu. Nienso ekatenda kutula mukia hange wikipwe akumulya umwiile wakwe, hange akulimansilya. 17Indogoilyo Itunda uaekile ienso kukenka utimeli wakwe kuigombyi nuakukipa ikikale engulu kumutema sunga inkani yang'wi Tunda nuyukukondaniilya.18Umusungu uyu naumuine inge kesale nekikulu nuutemile muatemi amihe.
1Naakeile imaintu aya nikamuona malaika numuya ukusima pihe kupuma kilunde. Nuunso aukete uhumi ukulu, nuhe aiemelikilwe nuukulu wakwe. 2Wikalela kululi nulukulu, wikalunga, "Wagwiza, kagwiza, ikesale iko nekikulu Ibabeli! Aina kianza kakikie iahing'wi, hange pang'wanso kila enkolo nimbe ikie, nipang'wanso yaina kila ushapu ninyunyi niyeleta uube. 3Kunsoko emahe ehi ang'weza imagai nansula aukosi wakwe nuemuletela ikuo. Eatemi ehi agoolya nung'wenso.4Hange nikija ululi langeza kupuma milunde ikalunga, hegi kug'wanso antu ane, insoko muleke kihangwela mumilandu akwe, ninsoko mulekusingiilya emapigo akwe ehi. 5Imelandu akwe ilundie migulya anga kilunde, ni Tunda wakimbuka imelandu akwe nemebe. 6Mulepi anga naulepile niang'wi, hange mumulepe kabeele anga naewitumile, mukekombe naukihalekanilye, kuhalinkanya hange kabeele kunsoko akwe.7Anga naiwikuiye nuanso ung'wenso hange aiwikae muusambo, mupi inzago niyendu nuukia kunsoko witunga munkolo akwe. Nikie anga umalaeka hange singamushelwa, hange singakuona uhongelya. 8Kuite gwa muluhiku lung'wi imapigo akwe akumulemelya, ninzala,. Ukulimansiligwa kumoto, kunsoko amukulu Itunda ukete ingulu, hange mulamuli wakwe.9Eatemi amihe naeagooye nukihangwila palung'wi nuyo akulila nukuhongeelya niikaluona ulyoki lakuzigila kung'wakwe.10Akimeka kule nuyo, kuwoa wauwai wakwe azekengaukia, ukia wakisale nikikulu, Babeli, kesale nekete ingulu! Kusaa eng'wi ulamuli wako wazaa.11Asuluja amihe ehi nukuhongelya kunsoko akwe, kunso kutile nung'wi nukugula insao yakwe hange. 12Insao yazahabu, mpia magwe ansailo, lulu, kitani ninza, zambalao, halili, nkauku, aina yehi niyamakota nauwinki nuuza, kila keseme nikampembe andovu, kila kiseme nikeze pigwe kikota niza, shaba, shuma, igwe. 13Mdalasini, iungo, uvumba, manemane, ubani, mvinyo, makuta, utu nuuza, ngano, ng'ombe ninkolo, farasi nimagale, niatungwa, ninkolo yaantu.14Inkani nauikete insula kungulu yako ahega kupuma kuwang'wako. Usambo wako wehi nuukengo wahega, shangaukigela kwe.15Iasuluja amaintu aya aealigilye uugole naauloilwe nuanso ukimeka kule kupuma kung'waakwe kunsoko awoa wauwai wakwe, akulela kululi lakuhongeelya. 16Akulunga, "Ukia, ukia uo nuukulu nuukumbilwe kitani ninza, zambalao, niye ninkauku, nukulembwa kuzahabu, nukumaintu nansao nilulu." 17Musaa ing'wi ugole wehi nuanso wikahega.Kila nahoza nuameli, kukila bahali, hange ehi niamumaze, hange ehi neituma milimo mubahali.18Aealeile naeaine ulyoki nulakuzigilya kungwakwe, ezelunga, "Kisaleki nikipya nikisale eki nekikulu?" 19Ikaguma ulunkunde mumatwe ao, hangi ekalila "ekahung'wa nuliholi nukuhongelya," Ukia, ukia kisale kikulu kianza kehi, aeakete meli mubahali aeagole nsoko ameli akwe. Kusaa ing'wi ekalimansiligwa. 20Lowi migulya akwe, ilunde, unye ahueli itumineanyakidagu, kundogoelyo Itunda waleta ulamuli wanyu migulya akwe.21Umalaeka nuangulu auhumbue igwe anga igwe nikulu nilakusela auligumile mubahali, wikalunga, "kunzila eye, Babeli uyu numukulu, ukugung'wa pihe kulogoha hangi shangaukigela kwee. 22Luli lainanda, niakui, iginsi apelembe, nitalumbeta shaa kusiga hangi kitalanyu. Ang'wi umumanyi wehi shangaukigela kitalanyu. Ang'wi ululi lutule shangalukijeka hange kitalanyu.23Uwelu wa ntala shaukumileka mukate akwe. Loli lang'wa Bwana numugoha bibi numusungu niawinga shayukigigwa hangi mukole nako, indogoelyo asuluja ako aeakulu ihe, hange amaha, akongewe kuulogi. 24Mukate akwe sakami waanyakidagu niakueli aigee nusakami nuaihe naeabulagilwe migulya nihe.
1Pamekakila nanso nikija luli anga mulilo ukulu niiumbe nikulu laantu kilunde ekalunga ilumbi, Uuguni ukulu, ningulu inge yang'wi Tunda witu. 2Ulamuli wakwe watai lukulu, kunsoko wamulamula umukosi numukulu numubipiye ihe kugooli wakwe. Witumile kilipo kusakami aitumi akwe, naeumihunue ung'wenso.3Kunkua akabiile, ikalunga "Ilumbi! Ulyoki lepuma kung'wake ikale na kale." 4Ianyampala ao makumi abiile nuunne nimaintu anne nuupanga ikaluma nukukulya Itunda nuikie mituntunlautemi. Aeakulunga, Hueli, Ilumbi!5Papo ululi likapuma mituntu lautemi, ikalunga "Mukulye Itunda witu unye itumi akwe mihe, unye nimuze mekua, ihe niagila umuhimu naaniagila ingulu."6Papo nikija ululi anga luli liumbe nikulu nilaantu, anga loli lamugugumo nuamaze nedu, hangi anga mugugumo walupito ikalunga, "Ilumbi!" Mkulu Itunda witu, mutemi waawa ehi, nuezutemile.7Nukulumbiye nukuolowa nukumupa ukulu kunsoko awinga nuuli wang'wankolo wazaa, nubibi wawinga ukondile. 8Wikagombigwa kutugalwa kitani nikiza nikekumetameta kitani nikiza igebge ntendo niyatai lukulu niyauhueli.9Umalaika wikatambula unene, "Maandike aya: Akembetilwe nianilwe kuwenga wang'wa nkolo." Kuu uwu wikambila, "Izi nkani yatai nang'wi Tunda. 10Aentunile ntongeela amigulu akwe nikakulya. Kuite wikambila, "Uleke kutenda ite! Une numitumi miako nualuna ako nuambile uwihengi nuang'wa Yesu mukulye Itunda, kunsoko uwihengi nuang'wa Yesu nkolo akinyakidagu."11Hangi nikaona ilunde lakaluguka, hange goza yekatula ukoli farasi nzelu! Nuyu nai umunankie aeukitangwa muhueli hange watai. Lamula itai nukituma embita. 12Imiho akwe anga ululeme lamoto, numigulya itwe lakwe ukete ngala yedu. Ukete lina nilaandekilwe migulya akwe nusholimanyile muntu wehi inge ung'wenso duu. 13Utugae ng'wenda nunimikilwe musakami nilina lakwe aaukitangwa lukani lang'wi Tunda.14Imajeshi akilunde ae amutyatie migulya afarasi ninzelu, aeatugawe kitani ninza, nzelu hange nza. 15Mumulomo wakwe kepuma shege nikitaki nikelima nsilya imahe, nung'wenso wikamusunga kumulanga, kekuo nitaki kung'wi Tunda, wizutemile migulya nihe. 16Nung'wenso uandekilwe migulya lang'wenda wakwe numukinama kakwe lina. MUTEMI WA ATEMI HANGI MUKULU WAAKULU.17Aemine malaeka akeze wimekile mulyoa. Auitangile kululi nulukulu inyonyi yehi niyeluma migulya, "Nzii ilingeeli mehi palung'we paludya nulukulu nulang'wi Tunda. 18Nzii muliye inyama amutemi, nyama ajemedali, nyama aantu niakulu, nyama afalasi nianankila falasi hange nyama aantu ehi, neidesile niatugwa, niagila umuhimu nawaniagila ingulu."19Ainekeine ikekale niatemi ihe palungwi nimajeshi ao. Aeipangile kunsoko ambita hange ung'wi naunankie efalasi nijeshi lakwe. 20Ikekale kekaambwa numunya kidagu wakwe nuauteele naiwigeeye ilingasilyo muugole wakwe kuilingasilya auakongee awa niasigeeye ugomola wakikali nawa naiakuiye ududu wakwe. Ehi muubiile akagung'wa akizeapanga milule la moto nuakiigwe nikibiliti.21Awa naeasigile akabulagwa neshege naikipumile kumulomo wang'wa ung'wi wao naunankie migulya la falasi. Inyunyi yehi aiilie imeimba namiile ao.
1Hange nikaona makika akusima kupuma milunde akeze akete nifunguo yikombo nigila anga mpelo numunyololo ukulu kumuko wakwe. 2Aeuliambile izoka ilo, nzoka nikale, ibilisi ang'wi Shetani, nukumukulya myaka elfu. 3Aemugumile mikombo nigila anga mpelo, akalitunga nukuliikila ugomola migulya lakwe. Iye aeituile insoko kina alekekumakongela imahe hange kupikela myaka elfu nuekikie. Anga yakila pangwanso, ukolekelwa widesi kumatungo mashenyi.4Hange aimine matuntu autemi. Naeamikae ingi wawa naeapewe uhumi nuakulamula. Uu lukulu amine ifalasi niawa naeatemilwe imatwe kunsoko awihengi wang'wa Yesu nukulukani lang'wi Tunda. Nesinga aiakikuiye ekekale ang'wi udubu wakwe, hange aeahitile kusengeelya ugomola nuusu wao ang'wi mumukono. Ikapembya muupanga, hangi ikapembya palung'wi nuuKilisto kumyaka elfu.5Eashi nueasigile shaakiza kuupanga sunga myaka elfu ikahila. Uyu inge uiuki wang'wandyo. 6Mupegwe nuutakatifu inge muntu wehi nukumuhola enafsi muantu anga awa. Yukulula niakuhani ang'wi Tunda nuKilisto nukutemya nuyo myaka elfu.7imatungo myaka elfu niikatimela, umulugu wekaluguelwa kupuma mukitungo kakwe. 8Ukupuma nukuakongola. Iamataifa munindo inne niyamihe - Gogu nemagogu - kualeta palungwe kunsoko ambita. Akulula idu anga umuhanganga wamubahali.9Aeindile migulya mutambalale nihe ikamipilimilya enkambe naahueli kosale kaulowa. Kuite umotowekiza kupuma kilunde nukulagiilya. 10Mulugu ushetani nae u kongee, augumilwe mkati a moto nilakeigwe nikibiliti, mungwanso kikali numunyakidagu nuwautele aeagumilwe. Akagigwa mung'wi nuutiku ikale nakale.11Hange nikaona ituntu lautemi kikulu kelu nuyu naewikie mung'wanso. Ihe ni lunde yekamanka kuli kuhega kuukulu wakwe, kuite aeagila angalyoma nianso kulongola. 12Aenuaine niakule - angulu nawa nisingo amuhimu imekile pituntu lautemi, nimbigulu yikalungulwa. Hange ekalugulwa - imbugulu aupanga. iashi ekalamula kukela eki naekandekilwe mumbugulu, ikinyamulimo kao iki naeitumile.13Ebahali ekaapumya eashi naeakole mukate akwe. Nshanialungu aeapumilye iashi naeakole mukati akwe hange iashi ikalamulwa anga uu naiitenda. 14Insha nuulungu yekagung'wa mukate niule la moto. Iyi insha akabiili - ilule la moto. 15Ang'wi ilina lawihi shangaligee mumbugulu aupanga, augumilwe milule la moto.
1Hange nikaona ilunde ipya nihe mpya, kunsoko ilunde lang'wandyo nihe nang'wandyo yakeile, nibahali ekutile hange. 2Nikakiona kisale kitakatifu Yerusalemu nempya, naeisimile pihe kupuma kilunde kung'wi Tunda, nuuziipigwe anga ubibi alusi nunoneigwe kunsoko amugoha.3Aenigule luli lukulu kupuma mituntu lautemi ikalunga Goza! Ulikalo lang'wi Tunda lukole niantu, nung'wenso ukikie palung'we nusese. Akutula antu akwe, nung'wenso Itunda akutula nienso hange ukutula Itunda wao. 4Ukuapyagula uliholi lehi kupuma mumiho ao, ikakutile angansha hange, ang'wi kuhongelya, ang'wi kukila, ang'wi uwai, imakani akale akeile.5Nuanso naewikie migulya mituntu lautemi wikalunga, "Goza! Kumatenda imakani mehi kutula mapya." Aulieye, Andeke ile kunsoko inkani izi yakulukulu nitai." 6Aumbie, "Imakani ayaite aiakeile! Une ni Alfa hange ne Omega nitangi hange nikwangu. Kuwihe nukuhung'wa inyota kumupa wang'we bila uguli kupuma munjiilyo yamaze naupanga.7Nuanso nuekadula ukumasala aya ehi, hange kutula ni Tunda wakwe, nung'wenso ukutula ng'waane. 8Kuite anga uu niyele kuawa niao, nisha ahuie abepilani, abulagi, agoolyi, alogi, akulya adudu, hange niateele ehi, ikianza kao kikutula milule la moto nuakibiliti nuesonsa. Nanso yeyo nsha akabiile.9Ung'we nuamalaeka mupungate wikeza kung'wane ung'wi naukete mabakuli mupungate naiizue mapigo mupungate nampelo nukulunga, "Nzuu apa. Kulagila ubibi alusi, musungu nung"wankolo. 10Hange wikanihola kule ikinkolo kulugulu lukulu hange lulipu hange wikandagiila kisale nikitakatifu, Yerusalemu, ukusima pihe kupuma kilunde kung'wi Tunda.11Yerusalemu aeukete nuukulu nuang'wi Tunda, hange uzaa wakwe aeanga kito niansailo, anga igwe nilakeoo nikiza nikayapisi. 12Aeukete ikiligo ikulu, ulepu aukete milango kumi na mbiili palung'wi niamalaeka kumi na mbeele mumilango itaatu, inkika nakutakama milango itatu, ninkika nakung'weli milango itaatu. 13Inkika nakilya milango itatu, inkika nahukuma milango itaatu, ninkika nakutakama milango itaatu, ninkika nakung'weli milango itaatu.14Imakiligo nakisale aeakite emisingi ikumi na mbiili numigulya lakwe aeakole mina kumi na mbiile naalungwa kumi na mbiili nang'wankolo. 15Ung'wi ao nauligitilye nune aukete ugemeeli wamilanga aeizipigwe kuzahabu kunsoko akugemeelya kisale, imelango akwe nimakiligo akwe.16Ikesale aekeikilwe mukate amilaba; ulepu wakwe aewipyani nuugale wakwe. Augemeeye ikesale kuigemelyi nuamilanga, stadia 12,000 kuulepu ulepu wakwe, ugale, nekimo aiyimpyani. 17Uu uuu augemeeye nikiligo lakwe, ukomu wakwe ae dhiraa 144 kuugeeli nuakiuntu (nuo nuanso gaa ugemeeli nuamalaeka).18Ikiligo aelezengilwe kuyapisi nikisale nekekete zahabu nenza, anga ekioo nekiza. 19Imesingi nikiligo aepambilwe kela eaina nigwe lansailo. Nelang'wandyo aeyapisi nelakabiili aeyakuti samawi, nilakataatu ae kalkedon, nilakanne zumaridi. 20Nilaakataano sardoniki, nilamutandatu akili, nilamupungate krisolintho, nilamunana zabarajadi nilakenda yakuti namanjano nilikumi krisoproso, nilikumineng'wi hiakintho, nela kumi nambiili amethisto.21Imelango kumi na mbiili ailulu kuminambiili, kila umulango aeuzepigwe kupuma mululu ing'wi. Isale niinino niakisole aezahabu ninza, nigee anga kioo nikiza. 22Singa aemine itekeelo lehi mukati nakisale, kunsoko Itunda numukulu, nutemil iintu yehi nung'wankolo inge itekeelo lakwe.23Ikesale shangaaekeloilwe anga lyoa ang'wi ng'weli kunsoko akumileka migulya lakwe kunsoko ukulu wang'wi Tunda aeumelikile migulya lakwe nito lakwe ng'waankolo. 24Imahe akugenda kuwelu wakisale kiko. Iatemi amunkumbulu akuleta ukuulu wao mukati akwe. 25Imilango akwe singa ikilugailwa, imelango namung'wi ikatile anga utiku pang'wanso.26Akuleta ukulu nilikulyo lamahe mukati akwe, 27hange kutile nikishapu nikekingila mukate akwe ang'wi wehi nuanso nukituma ikani lamenyala ang'wi uteele singa ukingila, inge wawadu neminaa andekilwe mumbugulu aupanga nikang'wankolo.
1Hange umalaeka wikandageela mongo nuamazi naupanga, mazi naeakumelegenta anga nuabilauri. Ae akuhuma kupuma pituntu lautemi nilang'wi Tunda nile nilang'wankolo. 2Kukeela pakatekate akisale nikenino, pakesale. Kukela ninde amongo aelikole ikota laupanga, nuukutuga aina kumi nambiile niyankali, hange letuga kila ung'weli. Imatutu ni kota kunsoko akumigwa eanyakelungu.3Hange ikakutile anga kezume kwee. Ituntu lautemi nilang'wi Tunda nelenilang'wankolo. Ikalekole mukate akisale, neitumi akwe akumitumila. 4Akumuona uaso wakwe nelina lakwe lekutula migulya ausu wao. 5Ikakutie anga utiku kwee, hange ikakutile anga uula nuawelu nuantala ang'wi lyoa kunsoko Itunda mukulu ukuamilekela migulya lao. Neenso ikidesa ikale na kale.6Umalaeka wikambela, "Inkani izi yakuhuelwa hange tai. Itunda numukulu nuankolo yanyakidagu aeumutumile umalaika wakwe kualagiila itumi akwe nekekapumila ite pakupe. 7Goza! nekakaya keza! Ukembetilwe uyu nuekaikulya inkani yakidagu nikambugulu eye!"8Une, Yohana, nene ainigule nukuona emakani aya. Naenigule nukuona, aengwie pihe unene ntongeela amigulu ang'wamalaeka kumukulya, umalaeka naundagie imakani aya. 9Wikambila, "Uleke kutenda ite! Une numitumi miako, palung'wi nealuna ako anyakedagu, palung'wi nawaniekulya inkani yambugulu eye. Mukulye Itunda!"10Wikambila, "Ulekekuekila ugomola inkani yakidagu nikambugulu eye, endogoelyo imatungo apika. 11Numugila etai ukulongoleka kutula mugila angatai. Numushapu mumanyisigwa, nualongoleke kutula mushapu keumanyisigwa. Nukete etai, nualongoleke kutula ukete itai. Numutakatifu, nualongoleka kutula mtakatifu.12Goza! Kukaya kiza. Ikinyamulimo kane kikole palung'wi nunyenye, kumupa kila ung'wi ao anga keko naiwirumile. 13Une ni Alfa hange ni Omega, Tangi hange Kwangu, ng'wandyo nimpelo.14Akembetilwe awaite ni ojaa iang'wenda ao insoko kina apegwe ekulu nakulya kupuma pikota laupanga nukingila mukisale kukiila pamulango. 15Kunzi ikole mbwa, alogi, agoolya, abulagi, akulya adudu nuyu nuloilwe kihenga uwihengi nuauteele16Une, neYesu, namutuma umalaeka wane kuatambuela imakani aya mumatekeelo. Une nimulinuautugwa wang'wa Daudi. Nzota nakidaudau nemelegenta.17Nkolo nubibi nuwinga watunga. Nzuu! Nuyu migule walunga, "Nzuu! Wihi nukete inyota, nuaze, hange wihi nukete enzula, naapate imazi aupanga nikanda.18Kumuila kila umuntu nukija inkani niakidagu niyambugulu eye. Ang'wi wihe nukungeelya imapigo naandikilwe mumbugulu eye. 19Ang'wi muntu wihi nukuiheja inkani mumbugulu eyenakidagu, Itunda ukuheja ikeanza kakwe mikota laupanga hange mukisale nikitakatifu, impola yakwe niiandekilwe mukati ambugulu eye.20Nuanso nuihengile inkani izi ukulunga, "Ee! Kukaya kiza." Huela! Nzuu, uYesu mukulu. 21Ukende ukulu nuang'wa Yesu utule kukila muntu. Huela.