Ikulu: Bible for 1 Corinthians, 1 John, 1 Peter, 1 Thessalonians, 1 Timothy, 2 Corinthians, 2 John, 2 Peter, 2 Thessalonians, 2 Timothy, 3 John, Acts, Colossians, Ephesians, Galatians, Hebrews, James, John, Jude, Luke, Mark, Matthew, Philemon, Philippians, Revelation, Romans, Titus
Formatted for Translators
©2022 Wycliffe Associates
Released under a Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International
License.
Bible Text: The English Unlocked Literal Bible (ULB)
©2017 Wycliffe Associates
Available at https://bibleineverylanguage.org/translations
The English Unlocked Literal Bible is based on the unfoldingWord® Literal
Text, CC BY-SA 4.0. The original work of the unfoldingWord® Literal Text
is available at https://unfoldingword.bible/ult/.
The ULB is licensed under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0
International License.
Notes: English ULB Translation Notes
©2017 Wycliffe Associates
Available at https://bibleineverylanguage.org/translations
The English ULB Translation Notes is based on the unfoldingWord
translationNotes, under CC BY-SA 4.0. The original unfoldingWord work is
available at https://unfoldingword.bible/utn.
The ULB Notes is licensed under the Creative Commons
Attribution-ShareAlike 4.0 International License.
To view a copy of the CC BY-SA 4.0 license visit
http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/
Below is a human-readable summary of (and not a substitute for) the
license.
You are free to:
-
Share — copy and redistribute the material in any medium or
format.
-
Adapt — remix, transform, and build upon the material for any
purpose, even commercially.
The licensor cannot revoke these freedoms as long as you follow the
license terms.
Under the following conditions:
-
Attribution — You must attribute the work as follows: "Original
work available at https://BibleInEveryLanguage.org." Attribution
statements in derivative works should not in any way suggest that we
endorse you or your use of this work.
-
ShareAlike — If you remix, transform, or build upon the
material, you must distribute your contributions under the same
license as the original.
-
No additional restrictions — You may not apply legal terms or
technological measures that legally restrict others from doing
anything the license permits.
Notices:
You do not have to comply with the license for elements of the material in
the public domain or where your use is permitted by an applicable
exception or limitation.
No warranties are given. The license may not give you all of the
permissions necessary for your intended use. For example, other rights
such as publicity, privacy, or moral rights may limit how you use the
material.
Matthew
Chapter 1
1Be kol gu yang bi ka'a bi ri bung a Babila ni, iYokoniya ya shi ate iSheyatiyel, iSheyatiyel ya shi ateh iZarubabel. 2Zarubabel ya shi ateh iAbihudu, iAbihudu ya shi ate iEliyakim, ni iEliyakim ya shi ate iAzuru. 3iAzuru ya shi ate iSaduku. iSaduku ya shi ate iAkimu, ni iAkimu ya ateh iAliyudu4Aram ya shi ateh Amminadab ya shi ateh iNashon ya shi ateh isalmoni. 5isalmon ya shi ateh iBo'aza gi ukwo iRahab, IBo'aza ya shi ateh iobida ai ukwo iRut. iObida ya shi ateh iyessi. 6Yessi ya shi ateh Agam iDauda. Agam iDauda ya shi ateh iSulemanu gi ukwo iUriya.7iSulemanu ya shi ateh iRehobo'am, iRehobo'am ya shi ateh iAbija, iAija y shi ateh iAsa. 8iAsa ya shi ateh iYehoshafat, iYehoshafat ya shi ateh iYoram, iYoram ya shi ateh iUziya.9iUziya ya shi ateh iYotam, iYotam ya shi ateh iAhaz, iAhaz ya shi ateh iHezekiya.10 iHezekiya ya shi ateh iManassa, iManassa ya shi ateh iAmon, ni iAmon ya shi ateh iYosiya. 11iYosiya ya shi ateh iYekoniya gi aweneziri ngah, ga kar gri be yang bi kaa bi ribung a Bibila.Ni be kol gu yang bi ka'a bi ri bung a Babila ni, iYokoniya ya shi ateh iSheyatiyel, iSheyatiyel ya shi ateh iZarubabel. 13Zarubabel ya shi ateh iAbihudu, iAbihudu ya shi ateh iEliyakim, ni iEliyakim ya shi ateh iAzuru. 14iAzuru ya shi ateh iSaduku. iSaduku ya shi ateh iAkimu, ni iAkimu ya ateh iAliyudu15I Aliyudu ya shi ateh iAliazara, iAli'azara ya shi ateh iMatana ya shi ateh iYakubu. 16iYakubu ya shi ateh iyusufu acii iMariya, anwuri ni anwabii Iyesu ni, anwuri be zila ashi Agam. 17Gu nuyia gi ibrahim kaa bi iDauda, be teh izam ukop niri naah, gi iDauda kaa bi ge kar gri be yang bi kaa bi aBabila ni izam ukop ni ri naah.18Idoh ri gu bi Iyesu Agam gu shi ni. Ayeh ngah, iMariyamu, sugu leh iziri gi iYusufu, be sang leh bi gu bal, ni be nyah kum ni a shi ni gufung Alum a sheshi. 19Aciingah, iYusufu, anyi digwapan ya, yare wa'u gu sohu uwah gi unyi. Ni a ya tibi gu tiba'u gi ututugu20A be sugu paa gi umeh ikol, ni alum akii ichi ya ba'u ma ai alellah, ya tohu ashi, iYusufu, awen iDauda, zan a be kong ribung au kyo'u akyel iMaryamu a shi a kyel. ukiri ushi gufung, akum gi ukwu'o alum a sheshi ya. 21A ribii awen, beri zilau ni intimah Iyesu, a ba winni be nyih ngah gu gi ileh ibibi amaa.22Gu shi nenubi ya shi gu shini iwii ge nyuh atimah Agwapan gu shi ripang a shi. 23Nung blah awenekyel ri kyu'o gufung a ri bii awen, be ri zillah intimah nga'a a shi Immanuel "Gun ka shi, Agwapan shi ge andil."24Gu nyeh iyusufu gi innah ni, ne ya leh iloh ri Alum a kii ichii a yah'u ni, ni a nyah kyu'o akyelagu. 25A bii awen a ni iYusufu ya re karba gi anwah. A Zillah intimah ngah ashi Iyesu.Chapter 2
1Ni be kol gu bi Iyesu gi aBetalami dibung a ayahudiya ni, gi ibung agam aHirudus, ni be zile nyuh zah abin unyii gi ri tirii nya ba aurshlima, na lirbi. 2Agam aYahudawa ri be bii ne shi be lehu iparah. 3Ni agam iHirudus a kong nenuu ne, ni ikol ngah ya bunge gusang inang, anuu ni nyi aUrushelima geduk.4Ihrudue nyuh chung ge diduk be nyul song gulul, ni be nyuh wal, ya hirbi bi, "ge shi mi be bi agam? 5Be nyah u gi a beitami ribung a yaduya, nenuu ni anyuh paah uki ri urii ba ni a wal Anwuh. 6 Baltalami ri bung a yahudiya, sang anweh shi afefien gi umeh nyuh song a yahu diya, gu shini gi unching ni anyiri gam ri wulu amwuri a ri pii be nyi alsra ila"7Ni ihuiudus nya zillah be nyuh zah gu lu unuil ai rin gang rizing gi inelleh ya hirbi ge kar ri be yi amar, a guni. 8A ya timah bi ge a baitalame ashi nung ga wa. ah mi awen ri ge shinshi. nung ge kumu, u ni nung bame ni uyal a indch ming ga le u iparah"9Gu kol gu kyiele agam, na be kam bi a nuu amar ri be yi giri tiri ga ni a kyuo bi gunsong ya ge kyen ga pan ukwuo ri awen a shiga ni. 10Nu gu yii amar a ni be ya leh ikol ikil ge kin kan.11Be nyah kana gesal, ya yi awen a gi ayeh ngah maryamu. be nyah hiliguh gunsong ngah ya leh u ipara. ni nyah ga kar ga ni be nyah bigri i kii ama a ya mire u ikii ri be bung u ni a ngah a zinariya gi alubban ni amur. 12Agwapan ya kiye bi gi umch alallah be zang be lul ukwuo altlrudus, ni be nyah illi bi utong amm a gi uzil uturah giri tog.13Nu be nyaa bi ni nu alum ichi andid ya toh iyusufu gi al allah, nyinyah kyuo awen a gi ayeh ngah nung ting nung kan ngah ribung amasar loh gu fa ge mel ge kar gri mi di yahng ni ni ihirudus shi ni ikol gu waa awen naa a pel u. 14Nu getuk ga iYusufu ya kyu'o awen'a gi ayeh ngah ya kanu ribung amasar. 15A'a loh gufah be mel gu kpuh Ihirudus. Gun krii ga shi gu mileh gu kyiele ichi gesal andil ga nyuu anyuh paa abin ri a ri bani, "Aming zilah awen mi ge amasar."16iHirudus ni a kpelleh ashi be nuyeh zah abin unyii be lel'u ni. ni ya nyah benang ge kinkan, ni anyah timah be pelleh be wene cii be wee ri be shi gi aBeitalami gi angang ni, be ngah ni be melleh be pallah sigri bi, gu nyah ga kar ri a kong gi ukwo ni be nyuh zah abin gu lu'unyi ni.17Ga kar ga ni gu paa ukiri uri ba gu lu'unyi Irimiya gumel. 18"Be kong ri zuleh riwii gumeh unum, di saa ni ri wii gu bong ikol, iRahila ya saa be wen ngah ni nyah tong'u gu balla'u, gu shine be sang bi gu.19Ga gar gri iHirudus a kpuh'u ni, ni alum akyii ichi gesal a kan ukwu'o iYusufu gi alellah ge aMasar ya toh'u ashi. 20Nyinyah nwuh kyu'o awen'a gi ayeh, nung kan ngan ribung alsraila, ni be nyuh wah ulang awen'a be pkiri bi. 21Iyusuf a nyiya ya kyu'o awen'a gi ayeh ba aisraila.22Ni gu kong ashi iArkilayus ya bung rigam ateh nteh iHirudus, giri bung a Yahudiya, ne ya kong riung gumel guga. Guntuni Agwapan a kyiele'u gi alallah ni, ni aya yag kannu ribung aGalilee. 23Ni a ya ge loh gi uzileh utong ri be zilah ashi aNazaret ni. Gun ka soh gu kyiele ge nyuu atarba Agwapan, ashi Be ri zillau ashi anyi aNazaretChapter 3
1Gi ibung ngah ni iyohanna gu salla gu lul a ba ne leh gu dam ga lumuh aYahudiya a shi. 2Nung ngar gukpah ni rigam gepan nyuu ba. 3Anwa shi anyiri Ishaya anyun paa ukiri ubil ni a paa, ashi, Riwii gu zilla ga lumuh ge leh ashi, Nung leh ichi gesal uturah ma, nung tugroh uturah ngah.4iyohana gu ngah a tebah alab a ngah nin- fung girakumi, nyal lab gebilih ngah ni ankulu, iyiuyah ngah agalla ya gi ritung ge lumuh. 6Aleh bi gu salla gu lul gi riyama a urdun, ga kar vugu abin abebi amah.7Ni a gu be yi afarisiyawa gi asadukiyawa gi be mamah, na wiri gushi ni be leh bi gu- salla gulul ni, ni a nyah toh bi ashi, "Anung be wen i wuge na kan, nyan ki'eh ngah gu ting benang gubii le? 8Nung mah be wen bri yigri guvuguh anung ni. 9Nung zan be kyu'o gi ilang anung ashi Ibrahim ya shi ateh anung. Ni aming paa nung, Agwapan shini rigam gu shini a nyung nuh Ibrahim be wen maa gi umeh igban ri.10Gi kper gri be gu soh gintam gi atirih ninkii'e. Ne nuu iyal ishishi ri ire maal iwen ishishi ni, be kpah i gu be teh gi ulah. 11Aming leh nung gu salla ulang ni imininbel, kaa bi guvuguh abin abebi. Ni anyuh bii gun- timimi ri leh ngah gu salla gu lul ni Alum di- Agwapan, ni ulah. 12 Gintiri guh biyere ngah shi gi anyii ngah, ari piyara------------------------ ni achung asoh gi umeh ginmeh ngah, ni ufeh ni ari kunnuh gu ni ulah gusang bra gu pel.13Ni Iyesu ba gi ribung aGalilee, ya kan'u riyama aUrdun gi ukwu'o iYohanna, gu shi ni a leh'u gusalla gulul. 14Ni iYohanna, wah guton'u ni aleh ashi, "Ami ri aming wah gu shi ni a nwu'u, leh mi gusalla gu-lul ni, ni anwu nyah ba ukwu'o me? 15Iyesu be ngar'u ma ashi, Blah gu shi ne ni gi kper gri, gu shi ni ididuk ripang kum gu shi. Ni iYohannaya ngar'u ma.16Gun timi gu sall gulul, ni Iyesu Ayah wulu ga gar ga gi umeh ni mininbel, ni ge pan be'i krii'u ma. Anyah yi Alum Agwapan sir mah ni gilibni, nyah sigri giri kii ngah. 17Blah, di zileh riwii ga pan teh ashi, Anwah shi awen gubibiya me. Anwuri a shiri mingulang ni ge kinkan.Chapter 4
1Ga gar gri alum a sing gi Iyesu kan'u umeh andang ge lumuh ni, gu shini gi chagra mag'u. 2Ni aloh gusang ya ikyiuyah ibung isoginaa ge tug ni ge wee, gun timi ni iyong ya fre'u. 3Ni anyuh milli ri ya ba, ya toh'u ashi. "Anwau ga shi awen Agwapan ni soh igbang iba getunkuna. " 4Iyesu ya toh'u ashi gi wal ashi sang ni getunkuna getak ni anyenyi ri leh ulang gu, -------------- ni gu kyiele ri gu willuh gi ukwo Agwapan ni.5Ni gi chagra ya kyu'o kan'u ge chachi utong di- Agwapan nya tibi'u ga pan gedog gu dah gulul. 6Ya toh'u a shi, nwu geh shi awen Agwapan ya ni, sigri ribung. Ni gu shi gi umeh iwal ashi, Arima belun be kii ngah be shi ge nwu'o be risag ni anyih amaa, indeh nwu na tulu'ung gi igbang.7Iyesu ya toh'u ashi Anu ni gu shi gi umeh iwal, zang be mag ichi ge sal Agwapan. 8Ni gi chagra ya villi kyu'o ga pan ge zile ge kong ge dol ge kinkang ya yigri'u ididuk agam gu lu'unyi ni alub emaa. 9Ya toh'u ashi, Miri mang ge diduk ikyi ri nwu ge lillugu nwu leh me iparani.10Ni Iyesu be toh'u ashi. Nuyang gu fri, gichagra Gushi gi umeh iwal, leh ichi gesal Agwapan ipara, anwa gen zung ngah nwu di lul. 11Ni ge kar ga ni gichgra ya re nyia'u, Ni be lum be kii ya re be leh'u ilam.12Ni Iyesu a kong ashi be fre Iyohanna ni, ni a nyah kannu ribung a Galilee. 13Nyah nwoh aNazaret, ya villi'u akafar nahum ni guloh ge frah gi ibile riyama aGalilee gi a mileh ribung a zaba aluna gi aNaftali.14Gu shi nenuu gu shini gu kyiel Ishaya anyu paa ukiri ubii ni ashi. 15Ribung aZabalu gi ribung aNaftali, gi ibile riyama, ni upiya guziri guleh aUrdun, aGalilee ka bi be nyie! 16Be nyiri be loh gi iting ni ya yi useh, ni be nyi bri be loh gi gikaa iwiwil gu kpuh ni, ushe ya segre be.17Ga kar ga ni, Iyesu lugu gu dam, ni aleh ashi, "Nun nwoh ikii guleh anung ni rigam gu lu'unyi ba ma gu"18A sing gi ibile gu ziri guleh aGalilee, ni abe yi be zile be weneziri be pallah, Isaminu ri be zilau a she iBitrus, gi aweneziri ngah iAndarawus, be sugu sulu alilig guziri ni be shi be nyuh fiereh ivong ba ni. 19iYesu ya toh bi ashi, Nung ba nung lul mi nung ri lugguh gu fiere be nyanyi ba. 20Gi kper a ni be nyah nwoh alilig amah na nyah lul'u.21Ni iYesu ya gun sang ni gu ising ni, ni a ya yi be zila nyi be pallah, be shi be weneziri ba. iYakubu awen iZabadi gi aweneziri ngah iYohanna be shi gumeh akwomi gi ateh amah iZabedi be sugu yallah alilig amah. Ni a nyah zila bi. 22Gi kper ga ni be nyah nwoh ateh amah gi akwomire nyah lul'u.23iYesu a kannah ididuk ribung aGalilee ne lulluh gi ada gu lulamah ni a paa iyal ishishi rigam ni a langnah ayuu gi gu lang ulang ri shi gi umeh ni be nyanyi. 24Iyal ngah nyah ziga gi umeh ribung aSuriya ni be nyanyi nyah bi'u ni be nyu sang ulang be nyuh piallah ne ayuu gililoh, ni be nyuh seh ipimpan, ni be nyuh shi ni inchagra, ni be nyuh kper ulah guziri, ni be nyuh seh anam. iYesu alangna ni bemba. 25Be nyanyi be mameh ya lul'u gu nyia gi ribang aGalilee, gi aDikafolis, ni aUrushelima, ni ribung aYahudiya gi upia aUrdunChapter 5
1Ni iYesu yi guchung ni be nyanyi ni, ni a nyah yang'u ge gekon yare sisila, be tarba ngah nyah ba ukwuo ngah. 2Aya lullu bi, ashi. 3Be nyi ni benkii be sha'ashi ba shi be nya- miri gi alum, ni rigam gepan shi rimaa ga 4Be nyi ne bankii be sha'ashi ba shi be nyi shi gi ikol ibibi, be ri shiri bi ikol.5Be nyi ni be kii be sha'ashi ba sang bi ni ri kii ri dol ni, be ri uggah ni gu lu'unyi. 6Be nyi ni be sha'ashi ba shi be nyibri be kuggoh iyong gi usugoh ileh ishishi ni, be ri fugu bi. 7Be nyi ni benkii be sha'ashi ba shi be nyi gu shini ge kubuh, be ri kum gu kong ge kubu. 8Be nyi ni ben kii be sha'ashi ba shi ba nyi ikol iwinwing be ri yi Agwapan.9Be nyi ni be kii be sha'ashi ba shi be nyu bi ni inna in shishi, be ri zila bi be wen Agwapan. 10Be nyi ni ben kii be sha'ashi ba shi be nyuh seh inpimpam ileh ripang ni, rigam ge pan shi bema ba.11Nung shi be nyi ni ben kii be sha'ashi ba gu shini be nyanyi togroh nung na mireh ngah riler, ta be kiyereh nung ni lal ileh ibibi, gu shi mi. 12Mung leh gufung gu kii gi ikol ikii gu sang lal, ni ribili anung shi ri leh gu ga pan. Nuu ya ni be nyanyi be mireh benuu paa uki ri uri bani riler ga kargri be zanmah nung gu shi ni13Nung ba shi betug gu lu'unyi, betung gi be vulu gi uchep ngah ni, be ri leh neni uchep a villi? Gu ra villi gi gu shini ilam gi ulu kii geshan, be ri nyeri bi gu na gyagna gi afrah na nyanyi. 14Nung ba shi betong dulli'u nyi, utong ri ushi ga pan uguk re nilli'u.15Be nyanyi ra suguh bi uleh ni be flah ni gingyie, be ri gagu gi ukwu'o gagrah ngah, gushi ni useh karba ge diduk ge sal'a. 16Billah ni useh amung sa'anah gun- song ni be nyanyi be nyanyi yi ileh ishishi aning be jhio ichi anung a shi ga pan ni.17Nung zang be paa ashi aming ba gu muru ge ta'anah gu be nyi guh paa ukiri ibii ni Aming ne bami gu lu'unyi gu muruh bi gu ya, gu shini gu dila. Niri pang a ming paa nung aming ba guh leh gi gu sila ya 18Ripang aming paa ngah, ka'a bi ge kar gri ribung gi ge pan ri nyah gi ufufien ta iwen gu kyiele ra vullu gi gu umeh ge ta'anah ge mel ididuk ukiri uri bani.19Anu'u anyi ri a ge kyia ififien gi umeh iwor ta a lullu be zila nyi gu leh nenuu ne, be ri zilau ni unfien gi umeh rigam gepan. A nyiri a ge lul iwor ta gu lullu bi ni, be ri zila'u ni unleh gi rigam gepan. 20Aming pa nung ashi ileh ri pang aming ire reseleh'e ileh ripang ni be nwuh wal gi afarisawa ni, nung sang nung ni gu kanarigam gepan.21Nung kong be we toh be yi uku'ukor, zang be pel anyenyi, anyiri a pel alogni a shi gi umeh upii geta'anah. 22Ni aming paa ngah anyiri a nyah be nang ni aweneziri ngah ni, a shi umeh upii getanah Ni anyiri a toh aweneziri ngah, Anwa shi anyi abel yah i' a shi gi umeh upii gu kyeng gun song na nyinin kung. Ni anyiri a toh aweneziri naah ashi, anwuh shi anliggah a shi gi umeh upii gu kanah gesal ulah ga pan.23Gu shi nenuu nwuh ga shinu guleh gumah gi- idalah ni anyuh ya kpuu ashi aweneziri shi ni ibong ulang ge nwuh. 24nwoh gu mang ai nung kan. zannah gu ge tibi gu kyiele nung re ba nwuh be mah uki gu mah'ng25Tibi gu kyiele gi anyiri a kyuong gasal getaanah, guting gu shi a mating gi anyih anya. ta'anah, anya- ta'aanah mah'ng gi anyi na nyu yag agam be ri teh'ng gi umeh ge sal ge sirah. 26Ripan aming pah ngah, nwuh sang gu wulu gufa gu sang paa ukiri a lul ni ge chinchan.27Anung kon be toh ashi nung be ting gujji. 28Aming pah ngah, anyiri a ge blah anyin-kyiel, ni ikol guwah gububi ni, a gu leh gujii ge anwa gi ikol ngah .29Nwuh ge yi iyii i wyah'ng ri sang gu kpah ni, winni'e gu nung tagu. Gu ri seleh gu tag a sii gi umeh asii'ng azing giri nam ni gu teh ididuk ri nam gi umeh ulah gepan. 30Gu ge shi ashi gu nyii iwyah'ng ri song gu kpah ni, kpah gi gu nung tagu. Gu ri seleh gu tag a sii azing giri nam ni gutah ididuk rinam gi umeh ulah gepan.31Be villi yah ashi, Anyiri a ge daa akyel ngah ni, a ma'u ankpag gu kap. 32Aming paa ngah anyiri a ge kab gi akyiel ngah, gu sang gu kpah gujii, a kyu'o gi anyuh leh gujii gu ka. Ni anyiri a ge kyu'o ni, a re leh gujii guka.33Nung villi kong ashi be nyi bri be shi gi ibung uku'ukwor ni, Nung zan be leh gu silli rilal, nung leh gu silli amung gi Ichi gesal amung. 34Aming paa ngah. 35Nu zan be silli ni ge pan ni getol Agwapan ga.36Ta ni a shi nung silli ni kii a nung, ni nung sang nung gu brah gu kigli inkininki anung inba insil tinkii. 37Gu shinu'u ne kyiele nung shi a'eh ta q o'o, ukii ri gu seleh nuu ni gu ngah rifen ga.38Nung kong ni be toh ashi, "iyii gi iyii" riziri gi riziri. 39Aming paah ngah, nung zang be ya inang gi anyii ikii ibibi, gu ge shi nuu ni, anyi ri age dup gi gigbok iwyah ni, kigli'u gizing a maa.40Alog ge shi gu kan ni aming ga sal ge ta'anah gu shi ni angar gu kigri aming, nung ma'u ukyu fallah anung. 41Anyiri age soh nung gusing a mil azing rigbana ni, ni aming aming sing apallah 42Nung mah anyiri a lirbi nung ni, ni a nung zang be daa anyuh wah getah gi ukwu anung.43Nung kong abin ri be toh ni, "Nwuh ri biya anyi utur ni nwuh tong anendug u. 44Ginka ni aming paa ngah nung biyah anyi utur, nung kyiele gi Agwapan gu shi ni be nyuh soroh nung impiya, nung ma bi nyih ri be togroh nung benkii be sha'ashi nung leh ileh upeh gi be nyuh tong nuu. 45Gunkari soh nung gu shi be wan ichi anung ri a shi ga pan ni. Anyi ne soh unum usnah anyi ikii ibibi gi anyi a sheshi ma, anyi ne tima in ibila gi anyi ripan gi anyumug be nyi.46Gun ka shi ashi nung ge biyah be nyi bii be biya ni, ri ningribili ni anung kum? sang nenu ni be nyuh ngah guyal be lee leh? 47Nung ge billih be weneziri anung getak, shi ni anung leh seleh anteg ni be nyie? sang nenu ni be ayuh iee leh? 48Gu shi nuu, Gu shi gu shini nung ba be kikeg, ni loh ri ichi ge sal anung a nyah ge pan a shi geki keg ni.Chapter 6
1Nung leh geshinshi gushini ileh ishishi aming zn be shi gu shi ni be nyanyi yii ya,nung ga leh nenuu ni, nung na kun nung ribilli giukwuo ichi anung ri a shi gapan ni. 2Anuu, nung ga shi ni gu mah gu mah ni, nung za'a be teh gu narah ilori be nyuh wah gu yigri ileh ma leh gi ikwo lul gi itira gu shi ni benyanyi duggoh bi. Ripang aming paa ngah, be gu kum ribilli amah3Nung ga nyuh leh gu mah ni, gu nyii ipil zang be zah ukiri uwyah leh ni. 4Gu mah aming ri be shi gi umeh ineleh Achi gesal anung ri ablah ineleh ni, ripaa ngah.5Nung ga nyeh gu kyiele gi Agwapan ni, Nung zang a be shi ni be nyuh sang ripang ni, be nyah ni be leh gu kyiele gi Agwapan gu kukegre gi ikwo lul amah gi igang itraa, gu shini be nyanyi yi bi. Ripang ming paa ngah be kum ribilli a maa gu ka. 6Anung, nung ga shi ni gu kyiele gi Agwapan ni, nung ganah ngata guda, nung kugru ri ya guga, nung lkyiele gi ichi anung ri a shi gi ineleh ne , ichi anung ri a blah ukii leh ri ishi gi ineleh ni, ari paa ngah. 7Nung ga shi ni gu kyiele gi Agwapan ni, nung zan be leh gu valloh gu sang ribilli iloh ri be nyanyi leh ni, gu yi maa be ri guggoh bi ni iwen a bin amah.8Ne huu, nung zang be leh ni benba ni, ni ichi anung zan abin gu wah anung ni anung re kullu'u. 9Gu shi nuu nung kyiele ne ni Ichi andil ri a shi ga pan ni. 10In timah'ng shin leh gu, Rigam ba gulu'unyi, ukyuh ri anwuh wa be leh gu lu'unyi iloh ri be leh'u ga pan ni.11Ma ya ukii ri dil ri yah gun bi ni. 12 Zang be blsh abin abebi andil iloh ri dil re blah ya abin abebi ri be zilah nyi leh yah mah ni. 13Zang a be nwoh ya dul kpah gi ileh na gam ninchangrah, Nung wini ya gu gi ukwu'o abin abebii. [ Ni ri gam ni rigbana ni gu bung rigam a ri nwu,o ga kaa bi ge kar gu sang amelleh. Gu kyeng ne nuu]14Anung ge jilli abin abebi ni be nyanyi gu ni, ichi anung ri a shiga pan ni jilli nung a nung gu. 15 Nung ge tong nung gu jilli abin abebi ri be zila nyi be leh ngah mani, ichi anung ri toh'u gu jilli nung abin abebi anung maa.16Ge wang nung ga shi ni gu loh iyong ni, nung zang be bung iyii ni be nyuh loh ge kpuh na nyuh sang ri pang leh ni be nyah ni be chung iyii amaa, gu shini be nyaayi yi ni be zah ashi be loh iyong, Ripang, ming paa ngah be gu ngar ribilli gu ka. 17Anung g sugoh loh iyong ni, nung tugguh ripep giri kii, ne nung niggeh iyii. 18Gu shini be nyanyi zan be kpele ashi nung loh iyong, ichi anung ri ablah ineleh ya kpah gu zah, a ri paa ngah.19Nung gang a be ching akii anung gukum gu lu'unyi, gi ukwu'o ri a bribug ni gu fobdibung bugroh guni, ukwu'o ri befugu ge jii ni. 20Ni gung ka ni, nung chung akii anung gukum a pan, ukwu'o ri abribung ni gufobdibung ra bang'u gu ni, ukwu'o ri be tuguh ra zang bi be jii ni. 21Gu shi ashi ukwu'o ri gukum shiga gu ni, ukwu'o ni ikol shi ga gu.22iyii ya shi ulah rinam. Anuu, iyii ga shi ishishi ni, ididuk rinam ya shi ni useh. 23Iyii ga shi ni ukugguh ni, ididuk rinam shi gi umeh umsep. Anuu, shi useh ri ushi gi umeh'ng shi umup ni. gu sinnih umub a shi ne ni! 24Kwu'o anyuh brah gu lul ning- chi gesal in pallah, o' a tong'u azing ne biya azing, o' a biyah azing ne surbu azing. Gu ra leh gi nung lul Agwapan gi gukum.25Anuu, ming paa ngaa, nung zan be soh ikol gu- shi nung, ukyi ri nung ri yab ta gu soh, ta rinam anung, ikii ri nung ri tirbi ni. Ulang re sele'u ikyu yah lel, rinam resele gi ikyuh tirbi? 26Nung bkah ninung ri inshi ga pan, be re tugruh bi, re larbabi, re chugruh bi gi ningineb, ichi anung shi a shi ga pan ni a yah ni benba. Ashi a nung ne seleh ngah bi gu shi gun- sang leh.27Anyang a gi umeh anung. gu shi aweneziri ngah, ri brah gu konnoh gu moh ilang ngah? 28 Shi soh nung bogroh ilang anung gi abin ikyu tirbi?, Nung blah infuguh ga lumuh, iloh ri be kwonoh ni, be re leh bi ilam ya re tirbibi akigri. 29Gun ka ni aming paa ngah, Isulaimanu gi umeh rigam ngah a re sung'u gusung azing gi umeh amaa.30Agwapan geh sung ifugu ge lumuh, anyiri ubi e kper ri, anbung ni be tireh gi umeh a keleh, ining iloh gu sung ni be ri sung nung, ina nyuh mah ripang gulalah? 31Anuu anung zang be bong ikol anung, ashi, shi ni andil ri yaa? ta shi ni andil ri soh? Ta, aning akigri ni andil ri tebeh?32Begyuh be nyah ni be wal iloh ikyii ri, ichi anung ga pan zah ahi nung wah'i. 33Nung wah rigam gun song ni ripang, ididuk ikyi ri beri mah ngah'i. 34Anuu, anung zang a be blah anbung, Anbung ri blah rikii ngah. Sununum shi ni ipimpan ngahChapter 7
1Nung zang be leh geta'anah gu shi ni be zang be leh ngah geta'anah. Ni iloh getaanah ri nung leh ni, gun-ka ni be ri leh ngah ma. 2Gintiri ri nung mag guni, ginka ni beri mag mah gu.3Shi soh nwuh blah, blah unweh'n ukii ri ushi gi iyii aweneziri, gusang kpuh gingbung ri gi iyii'ng ni? 4Ta nwuh ri leh neni nwuh toh aweneziri ashi, blah ni aming wining unwehri ukiri ushi gi iyii'ng, Niri piri pang ginbung shi shi gi iyii'ng. 5Anwuh anyuh sang ripang! Zannah guh wini gingbung ri gi shi gi iyii, nung ri re brah gu yi genshi shi aloh ri nwuh ri winni unweh'n uki ri u shi gi iyii aweneziri ni.6Nung zang be mah ning vah ukiri ushi ni di- gwapan ni. Nung zang'a be teh alede, a lug'uluguh ---- sang ne nuu beri kyagrah ni afrah, be kiglih be peh nung.7Kulluh, ni be ri mah ngah. Wah, nung ri kum. Kpan'nah ni be ri kri ngah mah. 8Ididuk anyiri a kwu'o ni, ari ngar, anyiri awah ni a ri kum, anyiri a kpannah ni be ri kii'u ma. 9Ta, aning anyi ni awen ngah akwu'o getankuna, ne yah ma'u igban?. 10Ta a kwu'o ivong, ne ma'u iwugel?.11Ne nuu anung ri nung shi be nyih ikii ibibi, nung zah ilori, nung ri mah be wen anung gu mah gu shu'ushi, aming suguh blah iloh ri ichi anung ri ashi ga pan ri mireh be kulluh'u ikyi ishishi?. 12Ne nu'u, ukiri nung wah be nyanyi leh ngah ni, nung leh bi nenuu, ni gunka shi ididuk getanaah ni gu lulluh ni be nyuh paa ukiri uirh bah ni.13Nung kanah giri yah ri moglosoh, ni ri yah gu kaa bi gukpuh shi gu pu'upil, uturah mi sang'u niler gu sing, be nyuh lul'u shi be mah meh. 14Ni ri yah gu kaa bi ulang shi ge moglosoh, uturah gu shi ni ri ler gu sing ya, be nyuh kum gi sang bi bemameh.15Nung be zah be nyuh paa abin gi ba ri lal, ben bri be nyah ni be wuluh ni gu shi beteen ni, ni ri pang be shi agbu'u ba nguh zaggah ba. 16Nung ri kpeleh iloh gu shi amah gi be "wen amah. Be nyanyi wilih a agbesa gi ri nam akan, ta anfug gi ri nam ri ngah di- gwapan?. 17Anuh ni ginki gishishi mireh iwen ishishi, ni ginki gi ibibi mireh.18Ginki gi shishi sang gi gu mah iwen ibibi, anuu ni ginki gi ibibi sang gi gu ma iwen ishishi. 19Ni ginki gri gi re mireh gi iwen ishishi ne, be kpah gi gu ni be teh gi ulah. 20Ne nuu, gi iwen amah ni be ri zah bi guh.21Sang ididuk anyuh leh mi ashi ichi gesal mi, ichi gesal me; ya ri kanah rigam gepan, in sang anyiri aleh ukwu wah ichi mi ri a shi gi umeh gepan ni. 22Gi unum'a be nyanyi gi be mameh ri leh mi ashi, ichi gesal me, ichi gesal mi, andil paa ya ukiri uri ba ni gi intimah'ng leh, dilre winnih yah inchagrah ni intimah'ng, dil ya re leh yah abin akatun amameh ni intimah'ng?. 23Ga kar ga ni a miri toh bi ashi, Ming re zah ngah'u! nung nwu'o mi, anung be nyi ileh ibibi!24Anuu, anyiri a kuggoh gu kyiele mi, ni a singgi gun ka ni, be ri mag'u ni anyi ri a shi ni gumah gu zah ni awuri a vianah gesal ngah ga pan igbang ni. 25Ni ibileh ya sigri, ni afuluchi nyang ba, uwuru ya nyah be dub gesal , ni ge yare kpah gi, gu shini be vianah gi ga pan igbang.26Ni anyiri a kong gu kyiele mi, nyah reh sing'u gun ka ni, be ri magu ni anliggah benyi ri a leh gu vianah gesal ngah ga pan ishii ni. 27Ibilah ya sigri ni afuluchi nyah ba, ni uwuru nyah babe dub gesal a, Ni ge nyah muruh gi, ya leh gi gumuruh gububi.28Ni ge kar Iyesu kol gu kyiele guh ni, ni be nyanyi nyah kpah beji ni gu lulluh ngah. 29Gushi a shi a lulluh bi ni ri gbana, sang ni be nyuh wal ni.Chapter 8
1Ni iYesu a singri kongni, nibe nyiya nyii ga mame bei lul-lu. 2Ni gi zile gigbul-lu nyiya ba ukwo nghaa, nigi bai kpa gun song nghaa, nigi bei to ashi, "Ichi unge biya ni, anwo gaa kwura mii." 3Ni iYesu nyiya nanna gu nyi ngha nyiya piyau, ne bei to ashi, "Ami ma ripang kura mi." Gi kper ra ne bai langna ne awa gu ngbullu nghaa.4iYesu tow ashi, "Aza nghabe to alog alebin. Kan ukwori unka angni, ge shigri riking gu kwo gi firist, ni uma guma upe giri iMusa so ni, nign ba ukigu yigri guu kwo amaa."5Nii iYesu akana akafar nahum ni, ne zile anyi ale nibe nyiu kon ulira nyiya ba be kwuwou 6ne bei toshi, Ichi, a genmii awa a ninana rinam nghaa rikpugi a shigu ma gu piyara ge kinkang! 7Ni iYesu bai tau ashi, "Ami bii imbe langna ne wa."8Ne nyie bei toshi, "Ichi ahmi inde mile ni gushini nu kana gu damii. To ni iwi gii agenmi ri langna. 9Gi ahmi maa shi anyin cii ya an wuri be mami rigbana rigam nibenyiya-nyii ni, ni Ami nyiya shi ni be nyu kon ulira ge anyimii be biri inge tobi ashi ashi nun ba, nibe bani, ni Ami tobi ashi nun kyeng ge fa nibe kyeng ni, Ami ga to agen mi ashi lee ukiya ne pan lee ni. 10Ni iYesu akong nenu ni, ne bei kong ushushi ni bei to be nyibiri be sing ge wani ashi, "Ripang Ami to ngha ashi, Ami sang kum ni anyi gu ma ripang neni gi Isra'ila.11Amin to ngha ashi, be nyi gaa mame riwulu geritiri giri len be sila be ya ikiuya gi Ibrashi gi Ishaku, gi Iyakubu gu me rigam gepan. 12Nibe wen di gam ma ni be fonno bi gume iting ilum. Ge fira nibe ri saa gu na larba aziri amaa." 13Ni iYesu bei to gi hfaa ashi kan, "Bila! gu be gilon guma ripang gulee ni," Gu me ge kar'ra ni ne agen nghaa nyiya langna.14Ni iYesu a kana gesal iBitrus ni, ne beiyi ajiyo iBitrus shigu nana gu sang ulang. 15Ni iYesu nyiya piya gu nyingha, ni gu yuu bei langna gi. Ne bai kaba nyiya kikeng lugu lullu.16Ni anle abani, nibe nyi nyiya ba nibe nyiya-nyii gibe mame be nyiu piya cagra. Ne bei sigri in cagra gu ni iwi ne nyuya langna nibe nyi anyuu. 17Nenu ya ni gukyele anabi Ishaya gu yigri guu ashi, "Anwa girikinghar a va gu yuu andil, nyi kiyo gu sang-ulang andil."18Ni iYesu benyi becung gibe mameni be kannau ni, ne bei tobi ashi be kanbi nibe juli bi unwura upiya riyama ri nghar Galili. 19Ni azile anyi gu wal nyiya ba be tou ashi, "Anyi gu song, Ami rilul duk ukwori unka'ang ni." 20Ni iYesu bei tou ashi, "iki imime shi gii ikpu amaa, ni nung ge pam shi ge andur ahmaa, ni Awen Anyenyi a sangu ni ukwori ariso rikigu ni."21Ne azile anyi gu me nibe nyi gu sing nghar nyiya tou ashi, "Ichi nwomi ni ami ge lang ate-mii." 22Ni iYesu bei tou ashi, "Lul mi, nun-nwo be nyibiri kpiribi ni be lang be zile amaa."23Ni iYesu a kana a girgi ni mininbel ni, ni be nyiu lee ilam nghar bei lul-lu. 24Ni uwuru ululle bei nyinya gume ri yama, ulig ni minibel la bei lugu see rigbana agirgie. Ni iYesu shigu kpiri inna. 25Ni be nyiu lee ilam nghar nyiya sonnow na bei tow ashi ichi, dirya ge adil ri kpiri ya."26Ni iYesu bei toshi, shi so nun kpa beji nenu? Anung be nyiu sang ripang? Ni bei kaba nyinyiya kaba kyengu. 27Ni be nyiya nyii bei kong ribung, na bei toshi iling ilo anyenyi yewiri anyiri uwuru gii imininbel kugu ribung nghar ni?28Ni iYesu a kigli gu ka gupag giri bung aGarasinawa, ni be nyuya pala be nyi nin cagra nyiya wulu ge kummu. Ni be wulu gu me ikugu ni ikal ipi gukon, ilori duk be nyi gu sing ra selebi gu utira ni. 29Nabei lugu saa na paa ashi, "Shi ni andil ri lee ne anwo a wen Agwapan? unba maya gu piya rinam ni ge kar andil san bagi lee?"30Nin kum Alade ge amame shigu pii, a sangi anung gi beba. 31Ni cagra in ya gun song ni gu kwo iYesu ashi "Unge winni ya gu ni, nu zin ni ya gume anam alade." 32Ni iYesu nyiya tobi ashi "Sin!" Ni incagra nyiya wulu bi julibi anam alade gii kper ra gediduk na bei tingbi kpabi gu ziri na bei kpiri bi gi mininbel.33Ni be nyu pii alade nyiya tingbi kanbi ume Utong nyiya ge paa ukiri uba ni gi be nyibiri incagra gu kana anam ama ni. 34Ni be nyi utong nghar nyiya wulu ge diduk be kum iYesu. Nibe yiu ni, Na bei kuwou ni anwo untong nghar.Chapter 9
1Ni iYesu bei Kana a girgi ni mininbel a sheshiyen nyiya kpee upiya juliu utong nghah. 2Na gyaa ba ne zile anyincii a wuri a wee gu fira ni, ne nana ga pan iguma. Nii ayi ripang amaa ni, ni iYesu nyaa to a nyiu wee gu fira a shi, "Awen kyeng niri pang, Ami winning uki ibibing gu."3Ni be zile be nyiu wal nya'a lugu pa'a be zile amaa ashi, "Anyiri shigu kyagra riga ri bung," 4iYesu nee aza ukiri ushi gi ikol amaa ni ne bei tobi ashi shi ba anung shigu lee iwi gume ikol anung? 5Gu ling ga sele, gu shini unto anyenyi ashi un nwon gu kpa ngha gaa, gigu shini unto anyi ashi nyin nyiya ni unsa'ang. 6Ama inde anung ri kpele ashi awen anye nyi shi ni ri gyana gu nwo anyenyi iki ibibiri alee ga nigu lo'unyiri, Nebei to a nyiu wee gufira, "Nyin-nyiya unkyoo iguma nu sa'ang."7Ne anyi iko nya sau. 8Ni gu chung ngha gu yi nenu ni ne bin na nyaa mabi rimen na nyaa lugu peme Agwapan an wuri a ma be nyanyi rignana ni. 9Ni iYesu ya gun song ni, ne nyaa yi a zile anyi be zila ashi iMatiyu ne pang liloo ne lee ilam gu ukwo gu nghah guyal. Ne bei tou ashi, "lulmi" nebeu nyiya lullu.10Ni iYesu shigu ya ikiuya ga sai ni Nibe nyiu ghaa guyal gibe nyu lee iki ibibi ga mame nyiya ba be sisila gen wa gi be nyign tarba ghaa. 11Nii Afirisawa gi nenu ni, "na bei to be nyu tarba ghaa."12Ni iyesu akong nenu ni, ne bai to ashi "ba nyi biri be shi be lang ni be re waabi a nyiu ler ni be nyeu sang ulang ba sai be nye ayuu. 13Anu kpele iwiri gi kpergiri, Ami dai in waa ulang ba ma ripang ba ami baya ge aki nibe nyiu lee iki ibibi.14Ni be wen gu tarba Iyahaya nyiya ba ukwo nghaa na bei tou ashi, ashi so andil gee aFarisiyawaandil loo iyong duguci gekar ni be nwo be wen ilam bere lee bi? 15Ni iYesu nyiya tobi ashi, "Be nyu lee ilam abiki ri lee ikom ibibi ni ici abiki shi giben ba lee? Ge kar bima ge kiri ici abiki ri nwo bi gu ni ge kar ga na bem ba ri lugu loo iyang gu.16Be sanbi ne anyiri ari tobe iki ipar ga pan ikor ni, ai ni kie ri pei isele ilori ishi ga pan ikor ni, ai ni kie ripei isele ilori ishi gu kukor ni.17Be sangbi ni ilori beri so bebag be par gu me nibe korni bege lee nenuni ni nigu zagrobi nibebag ga nyerebi, Segu shini be so Bebag bepar gi giwi gi par gun kaa ri so be loo gibe lang."18Ni iYesu shigu paabi nenu ni, ne azile a nyin lee ilam nyiya titing be kpa gun song nghaa ni abai toshi, "Awen mii a kpuu gi kpi-pker giri ba unbe tilau gu nyi geri nyinya." 19Ni iYesu nyiya lullu, gibe wen gutarba nghaa.20Na bai azile akyel a sulu beji agu lee bemele ukop nibe pala, ne nei ba ukwo iYesu ne bei piya ilen gu kigri nghaa. 21Ni agu toriki nghaa ashi "amige kum gu piya alap nghaa ni, ami za ashi amiri langna." 22Ni iYesu bai kyigli yiu ne bei toshi, Awen, kyeng niri pang, gign ma ripang gu langna ne nwo." Ni Akyel laa nyaa lang na gume ge karga.23Ni iyesu a juliu ume Gesal nghaa ni, ne beiyi be nyu tee iwulu ni, be nyiya nyii lee iwenebin. 24Ne bei toshi "nu kan nghaa gee Awen nekyel la sang kpuu ba, ashi gu kyiri inna baa." Na nyiya lugu gu kalau gu nghaa gu shini are zau ukiri a paa ni.25Ni be nyanyi wulu bi ni, ne nyiya kana gudaa ne bai fireu gu nyi ne awen na bei nyiya nebai fireu gu nyi ne awen na bei nyiya a kaba nyiny iya. 26Ni iyalla nyiya karba uko guu.27Ni iyesu ajuli ge fira a shigu silli ni nibe fug be pala nyiya lullu nibe soro isha ni be paa ashi "awen iDauda wolla gu!" 28Ni iYesu a mel gesal la ni, ni be fug ga bei ba uko nghaa iYesu nyiya toshi anung nghar ashi ami gaa lee nennu lee? Na be toshi eh ichi."29Ni iYesu nyiya piya iyii amaa ne nyiya toshi, "Bila gu kyeng nenu gu me gu ma ripang anung," 30ni iyii amaa nyiya penne. Ni iYesu bei tobi ge didir "ashi be zan be yaa alelog." 31Ni be ba gun pala ama bie wulu nyiya ziga iyallaa guu ton nghaa, gididuk.32Nii be ba gun pala ammaa nyiya kabi ni, ni bei ba ni azile anliga anyi nin cagra. 33Ni awin ni in cagra gu ni ne anliga nyiya lulu kele, nigu cung ni be nyiya nyiye be toshi, "be sang kumbi alebin nenu giri bung Israila ba!" 34Ni aFarisawa bei toshi, "Ukpana a gam ni cagra ne willi incagra guu "35Ni iYesu bei kana itong ikikung gii Ikikke ne lullu ge Ada gu peme ne lullu giri ki Rigam gesal Agwapan, ne langna ni be nyi anyuu, gibe nyiu sang ulang. 36Ni anyi be nyiya nyii be cung gekinkani ni kol nghan ya bong gi ni ilori be be see ribung amani, be shi nii inag gu sang anyiu pii ni.37Ne bei to be wen gu tarba nghaa "Gu larba gu shi gu mume ni be nyi ilam ma me ge shuen. 38Don ne nule ge didir nu kowo ichi gu larba nii a zinni be nyi ilam gu me gu larba nghaa.Chapter 10
1iYesu a zila be wengu tarba nhaa ukop nibe nyiya pala ukwo uzing nyinya mabi rigbana gu willi be lum bebabi gu gigu dabi gigu langna nibe nyi ayuu gi lilo gii duk alo gu yuu.2Gi kpergiri in turma ni be wen gu tarba nghaa ukop ni be nyiya pala shine nii; A nyi unjii, iSaminu (an wuri a zila ashi iBitrus, gi awen-aziri nghaa Andarawus gii iYakubu 3iFilibus gii iBartalamawus, gii iToma gii iMatiyu a ngha gu nghaa gu yal gii iYakubu awen iHalfa, gii iTaddawus; 4iSaminu, iBakaira wane, gii duk iYahuza Iskariyoti an wuri a leb iYesu gu ni.5Be nyu kob nibe nyiya pala ba bem ba ni iYesu a tuma, nyiya to bi ashi, "Anung za nghaa be kana ukwo naa nyiu sang usee, gii duk utong aSamaruyawa. 6Sai gu shini anung kan nghaa ukwo na tee biri be vulubi ni gibe sal Israila. 7Nuge shigu sing ni, nenung ziga gu kyele unlang nenung yaa ashi, Ragam gepan ri nyu ba.'8Ne nung langna nibe nyi aynu nenung nyunnu be nyibiri be gu kpiri bi ni nenung langna ni nin gbullu, ne nung willi incagra. Be ma nghaa ge nar, anung maa nun ma ge nar. 9Anung za anghaa be bung izinariya gii azurfa gii itaglla ginin pag anung, 10Nun zan nghaa be bung nin pag gu sing anung, nun zan be bung a kigri a pepal, gee atiga gii anyi gu lee ilam a waa ukiri ki nghaa.11Ge dug utong ule gii untong ushushuer ri anung nun kana ni, nun waa anyi amina gu me amaa, nenung sila gu kwoa sai gi kpergiri anung ri nyiya sila gu kwoa saigi kpergiri anung ri nyiya gu ni. 12Anung ge shini gu kana gesal ni ne nung wa rimen ni be nyu gesal laa. 13Bege shi ne anyi amina ni apang ri nghar nghaa bege sang bi ni to gu wa rimen anung raa nghar gi.14Gu kwo nibe nyibiri be tongbi gu nnghar nghaa ni, anung ge nyiya gu wulu gu tong nghaa, gi ge sallaa ni nenung dub gefung afira anun. 15Nenu ya ami paa nghaa, unum ge tana, ukiri ube ba geri bung asaduma gee aGwamrata ben to ashi ube me ge shuwen.16Bila, ami intima nghaa nibe tee ni gu me nibe akyaketai nenu ni bila nun ba benyi amana nii iwige ni gibe nyuu sang bogro guu nii ninlip ni. 17Anung lee amina gibe nyanyii! kulu shini be kyoo nghaa gun song rigam, nibe sarba nghaa nibang gume ada gu peme amaa. 18Beri kyoo bi gun song nibe nyuu paa be tana gibe gam giri kimi, nii anung yigri guza anung gun song amaa, gigu song nibe nyuu sang za.19Geshi ashi be ma nghaa ni, ne nung za ngha be bong ikol anung guu ni lori anung ri kyele ni, kowo ukiri anung ri to ni, gii beri ma nghaa ukiri anun ri to ga kar raa ni. 20Gii ba anung baa kyele ba, Alum ate anung ya ri kyele gu me anung.21Awen aziri ari ma awenaziri nibe pel, ate rima awen nghaa. Be wen ri lirabi gibe nyuu biribi har belee inna gukpu amaa. 22Be nyinya nyii ritong nghaa, giri ki nin tuma mii. A nyiri a nghal rinam nyiya mel amile ni apan rileng. 23Be ge lee nghaa rifen gu tongri ni, ni anung ting ngahaa nu kan nghaa uzile utong, ripang ami to nghaa ashi, anung sang nghaa ni gu kana utong Israila ni awen anyenyi san nghaa baw ba.24"Awen gu tarba are silliu a nyi gu lulluu, ni agen resilliu ici gesal nghaa. 25Gu mile gu shini be wen gu tarbaa nibe ba ni anyu lullu bi ni, ni, ni agen ba nii ici gesal nghaa ni. Be zila ici gesal iBa'alzabuba, ni bem ba ri bong be nyia sal nghaa.26Nenuu ya ni anung zan be kong beji gu kpa, gii sunu ukiri ushi ututugu ni uri wuluw unyi. 27 Ukiri ami paa nghaa gu tuttugu ni, nun yaa gu unyi. Ukiri nun kong guu nyi ni, nun zigau gikwo.28Nun za nghaa be kpa beji nibe nyu pele anam, ben biri be sanbi gu bira gu pel ulang ni. Segu shini kpa beji anyiri ari pel rinam ne fonno ula gume ula ni. 29Ge duk anyiri awaa gu nghar ulang nghaa ni, apang ri tag gu ni duk anyiri a tag ulan nghaa ya-a. 30Ge duk inkininki anung begu palla. 31Nung za nghaa be kpa beji, gigun song anung gu sele gu ngha ninung gu mume.32Ne nuya'a ni geduk anyiri a yigri mii gun song nibe nyiya nyii ni, ammi maa ri yigriu gun song nibe nyiya-nyii ni, ammi maa ri yigriu gun song Ici mii anwuri ashi guu me gepan ni. 33Ni anyiri aa nagrau ashi are za muu gume nibe nyiya nyii ni, ami rito ashi inde za muu gun song icimii anwuri ashi gume gepan ni.34"Nun zanghaa be to ashi ami bagu ma guloo gu shushi gaa gu lunyi ami de bami guma guloo gu lunyi ami de bami guma guloo guzam gaa see ginkyana. 35Ami ba yaa nibe fulu anye nyi gi Ici nghaa gun song ni awen akyel giriki aye nghaa, ni abal giri ki ayie nghaa. 36Anan dog rishi anyi yaa gume gesal.37A nyiri abiya ate nghaa gii aye nghaa sele mi ni apang sang gu ami aye nghaa sele mi ni apang sang gu ami yaa. Anyiri a biya awen nghaa gii awen bekyel nghaa nyiya sele mi ni, apang san gu amii yaa. 38Anyiri are kiyou agagla nghaa nyiya lul gun timi mii ni, apang are mileu gushi ge mi. 39Anyiri a biya rinam nghaa ni ari tag'gi. Ni anyiri a tong rinam nghaa giri ki mii ni ari kum gi.40Anyiri a nhar nghaa ge shinshi ni, apang a nghar mi gu ka. 41Anyiri aa nghar mi-i ni, apang a nghar aa tuma mi ni. Anyiri a-a nghar anyi ilam Agwapan ya ni apang shi ri nghar ribili gu nghar ru. Anyiri a-a nghar anyiu lee ripang don apan shi anyi ripang ya ni, apang ri nghar ribili gu lee ripang.42Ge duk anyiri a-ama ikop ni mininbel ge shuwen ni tuma nibe wen gu tarba birin, repang ami to nghaa ashi apan sangu ni ilori ari to nghau ashi apan sangu ni ilori ari tag gu nghar ribili nghaa ni."Chapter 11
1Ni-i iYesu akol gu mire be wen gu tarba ngha-a gu kyele guzam ni, ne bei nyo ukwoo, ne bei kan-nu itong nghaa gaa lullu bi ne pa-abi gu kyele ulang. 2Nii iYahaya kon nenu guda gu kiye ni ilo ikiri iYesu shigu lee ni, ne nei ma gu tuma gu kangi ukwo nibe wengu tarba nghaa. 3Ne bei tobi ashi. "A nwo shi anyu ba lee? tibi andil so ikol gelog lee?"4ni iyesu bei nghar ru ma ashi, "Nu kan nghaa nuge to iYahaya ukiri anun yi ni gii ukiri anung nu kong ni. 5Be fug be kum gu bila ukwo, be nyu sang afira be lugu sing, be shigu langna ninin gbullu, be nyu san koggo gu kyele be lugu kyele, be shigu nyullu be nyibiri be gu kiri bi ni be nyu waa shigu nghaa gu kyele gu zam. 6Gu shi gushishi gu kwo anyiri are kummu gu kpa giri ki mi-i ni.7Nibe nyibiri be sing gu sing ama ni, ni iYesu nyiya luguu paa gucung nghaa giri ki iYahaya. Ashi ne nung kan nghaa ge kumu gaa yi abung guu unwuru ya shigu pilli? 8Ge shang ni shine nung sing gu bila ga lumu a nyu tirbi nung sing gu bila ga lumu a nyu tirbi iki ikpikpulu? Ripang be nyu-u tirbi iki ikpi kpulu be loo yaa ga sal nibe gam.9ne anung shini anung sing gubila a nyiu paa ukiri ubii ni? Ripang ami paa nghaa sele anyiu paa ukiri ubii ni. 10Anyiri awa shi anyiri be wal giri ki nghaa ni bila, 'ami tarba anyiu tarba mii anwuri arikannu gun song nii age seer utira un wiri beri lul ni.'11Ami paa nghaa ripang, gu me nibe nyibri bekyel be biri ni, be sanbi ne anyi ale ni iYahaya gu salla gu lul. Ni a nyiri awaa shi ge shuwen gasal rigam ni a salleu unle. 12Gu nyiya gibung iYahaya angha gu salla gu lul be julibi gi kper giri, rigam Gepan shigu see inkwom, be nyi nin kwom waa gu kyo ogu gu ume rigbana.13Ge duk benyiu paa ukiri bii ni gige tana begu paa ukiri uri bani yiya gemel gekar iYahaya. 14Geshi anung ri nghar ni anyiri awaa shi iliya a wuri abii ni. 15Anyiri ashi ne atong gu kong ni ne pang kong.16Ami ri mag gu loo unyi ri ne shi? Gushi nibe wen ba shigu len ge tunga ni, be sissila sugu zila bezile 17nibele ashi andil tee ngha iwulu ni anung retag nghaa; andil shigu loo gekpu, anung resaa nghaa.18Gii iYesu are baw gnya getenkuna gigu see bebag na bei to ashi, ashi nin cagra.' 19Awen anye-nyi aba gu ya gigu so ni bei to ashi, 'bila, ashi anyu bira guya yaa gee anyiu see anyinsing nibe nyiu nghaa guyal gibe nyiu lee iki ibibi!' Ni gu za gu yigri ikigu lee amaa."20Ni iYesu nyiya lugu puru utong ngha'a un wuri a lee ilam gu ma ribung nghaa guni, don besa ngha nghar bi gukpa amaa. 21"Rilal, iBatsaida, ukori br lee ilam gu ma ribung ge ataya gii aSidon ilori be lee gume anung ni, bege shi ushi begu nghar gukpa nyiya tirbi anpe-e iki gigu tugu intong. 22Guri sangi ziler giri ki aTaya gii asidon gunum getana sele nghaa.23Anwo,iKafarnahum a nwo bila ashi beri dugon har gige pan? Beri Sigrin gu giri bung be kanbi ahades. Gii geshi ashi ge aSodom, begu lee iki gu ma ribung inyiri begu lee gu me anung ni, gu ga tek har unbee. 24Amidai to nghaa ashi gu rishi ge didir gu shini ribung asadom gubung getana ni anung."25Ga karga ni iYesu nyiya to ashi, "Ami dogon Ici gepan giri bung, ilori un nele be nyiu za nigu kpele ikiri ni anwo nyiya yigri be nyibri bere zabi ni, nibe wen be kyakye ni. 26e, ici unwiri ya lee ge shin shi gu-ukwong. 27Be nyomi iki gediduk gu ukwo Ici mii. Nenuu ni be sangbi ne anyiri aza awen nani sedai ici e, be sanbi ne anyiri aza ici ni see awen naa, ge anyiri a biya gu tou ni.28Anung ba ukwo mii ge diduk anun be nyiu see impiya giri bung ne akiyo adinding, ge ami ri ma nghaa gu peme. 29Nun kiyo iki gu lee mii anung lul-luge mi, ge ami shi anyi riki rishu ge amina gi kol mii nenu yaa ne anung ri kum gu peme gii ikol anung. 30Gii akarjuya nghaa a sangu riler akiyo mii sangu gedin ding."Chapter 12
1Ga kiri ge kar raa, iYesu a kannu gu unum Aseber, ne bei lul rilam aya nibe nyu tarba ngha kug'go iyong, na bei lugu wulli ayaa nibe ya. 2Wii aFarisawa yibi ni, na nyiya to iYesu ashi, "Bila benyi gu tarbang shigu lee ukiri gukyele gukyele ribung gure mabigu lee gunum Asaber ni.3Ni iYesu nyiya tobi ashi, "Anung san palla nghaa ukiri iDauda a lee ni, ga kar giri ga kong iyong guni gibe cii biri beshi genwa ni? 4Ilori a kana gesal Agwapan, ya ya ge tankuna a nghaa alfarwa a wiri rigam ridabi guya ni gebe cii biri be shi gen wa ni. Inba be nyiu mire gu kyele gu lang giri bem baa gaa ya ni?5Anung re palla nghaa gume gu kyele rigam, gu num Asaber, be nyigu song gulul biri beshi gume guda gulul be lee unum Asaber gu kpa, nii bere lee bi gu kpa ni? 6Ami paa nghaa ripang ashi, anyiri a sele guda gulul unle ni.7Da anun ge za riki iwi rini, 'Ami waa azibi nyiya sele ipara, anung san-nghaa nigu lee bengu sang lee gukpa getana. 8Gii awen anyeyi awaa shi Ici Aseber.9Ni iYesu nyiya nwo ukoo, ne bei kanau guda gu lul amaa. 10Ni azile anyi an wuri gunyie gu weegi ni ya ba. Ni aFarisawa nyiya libi iYesu ashi, "Rigam riyaa ashi bere langnabi ni be nyiya nyii unum Aseber?" nibe kum gu fireu ni iki ibibi.11Ni iYesu nyiya tobi ashi, "Anyan nghaa gume anung a wuri age shi nige tee ge zing, nige nyiya kpa gume ukpu ullum gunum Asaber ni apang sangu winni gi ni? 12Beri leneni be mak Anyenyi gige gu lee abin azam gunum Aseber."13Ni iYesu nyiya to anyie ashi. "Nan na gu nying" ne nyiya nanna, nigu nyie nyiya juli gi bagu lang ilori unteg gunka shini. 14Ni aFarisawa nyiya wulu lugu par iki ibibi giri ki nghaa. Na bei lugu waa itira ri beri pellu guni.15Ni iYesu kpelepi ni, ne bei winni riki nghaa gu gume amma. Ni beyiya nyii gaa mame nyiya lullu ne nyiya langna nibe ba. 16Ni abei tobi ashi be za nghaa be to alog, 17ni guba ripang ukiri be yaa gume iShaya anyiu paa ukiri ubii ni anwur ato ashi,18"Bila agen mii a wuri in see ni, anwuri in biya ni, anwuri amire me ikol ikii ge kinkang ni. Ami riso ulum mii giri ki nghaa, ari lee ripang gi ukwo nibe gyu.19Are tallu ni are sagrau riwi, alog sangu kong riwi nghaa gu untira. 20Are wureu akiken ri agu yang ni; are paleu ibitilla ri iwaa gu kpuini, ah nyinie juli ni ge tana be nyiya ya rikor. 21Nenu nibe gyu rikum ribili gu-u."22Nenu ya ne azile anyi ashi afug ya, a lantong ya'a incagra shi giri nam nghaa na nyiya bane awa gu ukwo iYesu Ne anyiya langna ne awa, ne awa, ne bei kum gu bila ikwo, nyiya luguu kyele. 23Nibe nyiya nyii bei kpa beji na bei to ashi, "tibi anyiri yashi awen iDauda?"24Nii aFarisawa akong abin azam rini, na nyiya to ashi, "Anyiri willi incagra gu niri gbana iBahalzabuba agam nin cagra yaa." 25Ni iyesu agu kpele ukiri ushi gii ikol amaa ni, ne bei toshi. "Geduk rigam giri ri kab riki nghaa giri ki nghaa ni to ri sangi nigu keng, Ni utong ri ukab riki nghaa ni, usangu gu ken, geshi gisal gisal ge san nagi ni, geri muru gi.26Geshi ashi gicangra gi winni gicagra ni wa gi kab riki nghaa. Beri leneni ni rigam nghaa resila? 27Be ge shi ashi ami winni incagra niri gbana aBa'alzabuba, ni ukwo nyieng nibe nyu lul nghaa willi imma'a gu? Don nenuni na bemba ri lee nghaa ge tana gu.28Geshi ami willi incagra ni ulum Agwapan ya-ani, Ripang rigam Agwapan ri ba uko anung. 29Beri leneni ne anye nyi kana gesal anyi agbana nii anyang gu iki ni apang are yu labbu? nepang re yangu iki ga sal nghaa. 30Anyiri a sangu ge mi ni apang lebe nang ge mi guka, Ni anyiri are cung gu gemi ni apang muru gu yaa.31Nenu ya ni paa nghaa, Geduk iki ibili gigu ya amina beri nwo awen anyenyi gaa, Ni gu ya amina alum a win wung, be sang bi guu nwo apang gaa. 32Geduk anyiri akyele iwi ibibi giriki awen anyenyi ni beri nwo apanga, ni anyiri paa iwi ibibi alum a winwung ni be ra nwobi apangaa gu lunyi giri geduk gige pan.33Be gaa kigli ginki gi zam, ni wen nghaa folo, kobe kigli ginki giri gisangi izam ni iwen nghaa sang izam ni gibe kpele ginki gizam gii iwenna ya'a. 34Anung bewen iwige nii anun shi be nyi iki ibi yani, anung rile neni num paa abin azam? Gigu mile ikol nige nyu kyelegu. 35Ani amina gume ukiri a tibi gikol nghaa ni ne kyele abinazam guu, ni anyi abel ni iki ibibiri a tirbi gikol nghaa ni ne paa iki ibibi gu.36Ami paa nghaa unum getana, be nyiya nyii ri paa iki ibel ri be paa ni. 37Gii ume gu kyele anung, nibe ri winni nghaa, gume gu kyele anung niberi pele nghaa gu."38Ni be zile be nyu za iwor ge afarisawa na nyiya nghar na nyinya to iYesu, ashi, "Ichi, andil waa gu yi uki gu lilli nenu gu ukwong." 39Ni iYesu nyi ya tobi ashi, ibung ibibi gu mire uwa, be shigu waa gu yigri bi ge mag Be sang bi nige mag giri beri ma bi ni, se sang bi nige mag giri beri ma bi ni, se gemag iYunusa a nyu tarba Agwapan. 40Gi lori iYunusa a lee ibung iciya gibe tug be ciya gume gufung ifong, iloo yaa ni awen anyenyi rikol ibung iciya gibe tug be ciya gume ikol ribung.41Be nyi ribung aNineba be ba kyeng gu num ge tana gun kiri gu lungyi nibe re Pelle bi. Bem ba mari bang nibe kong gu kele guzam gu ukwo iYunusa. Nenu nubila anyiri a sele iYunusa a shiga.42iSarauniya rilen ri nyiyu gibe nyi gulunyi biri nee pale bi. Aba ge melle gulunyi don gu kong guza iSulaimanu, juli unbila, anyiri a sele iSulaimanu ni ashiga.43Ge shi alum abebi akab ge anyenyi ni, a nyine sele nyiya waa ukwo ri imininbel shega ni inde anwa ri peme, ni anwa re kum mu. 44Ne nyinya to ashi ami rijuli mi gesal mii ukwo ri ami inwulu gu ni. Nii anwa ajuliu ni, ne anyinya kum gesal laa be gu nyiere gi ge nyinya ba ge win'wung. Ne nyiya julige ba ni belum be toppaa an yiri ashi niri fen ge kingkang ni ni bem ba yiri ashi niri fen ge winwung. 45Ne nyiya juli ge ba ni belum be toppaa, an yiri ashi niri fen ge kinkang ni, ni bem ba riba nibe sissila gefiri. Ni ilogu lee nghaa gu para gu sele gu nghao unjie ububi. iloya niguri shi gulunyi rifen giri."46Ge kargiri iYesu ashigu kyele gibe nyiya nyi, Ni Aye gu biyu gide wen-aziri nghaa nyiya ba be kyeng ga tinni, be waa gu kyele gen wa. 47Ni azile anyi bei tau ashi, "Yi Anyu biying gibe wen-aziring be kyegre ga tinni, be waa gu kyele ge nwo."48Ni iYesu nyiya to anyiri aa tou gu tuma ni ashi, "Anyang shi anyu bii mi? Ni be nying ba shi bewena ziri mii." 49Ne bei nan na gunyi nghaa nyiya yagri bewen gu tarba nghaa ne bei tobi ashi, "Bila anyu bii me gibe wen aziri mii, Geduk anyiri a lee ukiri Ichi mii anwuri ashi gapan ni, anwaa shi awenaziri mii ge atong mee gee anyi bii mi. 50Geduk anyiri a lee ukiri Ichi mi anwuri ashi ga pan ni anwaa ge anyiu bii mi.Chapter 13
1Gu wa unum nii iYesu awulu gu mege sal nyiya sissila gibi le gu ziri gule ni. 2Nibe nyiya-nii nyiya cung kannau gibe mame, nebei kana ume akwomi nyiya sissila. Nibe nyibiri be chung ni nyiya keng gibile gu ziriya.3Ni iYesu nyiya tobi iki gi mime gume akeri. Nebei toshi, "Azile anyi gu tugru, a-akan nu nyiya ge lee gutugru. 4Nii aga tugru ni, ni izile ilo nyiya kpa ga pan utira, ne ni nung nyiya babe yagu. 5Ni izile ilo nyiya kpa gume igbang, ukwo ri nsangu ribung ni, gii kper-raa ni nyiya tar, niri bung nghaa sangi ri lum ni. 6Nii unum uta ni, ni nyiya koglou sobe ni anang nghaa a san nyi ga'a be nyiya koglou nyiya kper ri.7Izile ilo ikper gume akan, ni akan na'a nyiya fireu nyiya bung. 8Izile ilo ikper gu ukwo ribung rizam ni nyiya ma iwen, izile iwen atade, izile isog icunu, izile isog iciya. 9Anyi atong gu kong, bila apan kong.10Nibe wen gutarba ngha nyiya babe tow ashi, "iYesu, ashi so anwo lee gu cung nghaa gu kyiele niben ser gu kyiele?" 11Ni iYesu nyiya nghar bi ma ashi, "Bema nghaa remen gu kpele inele rigam gepan ni gu ukwo amaa bere mabi. 12Gii anyiri ashi ni, beri konno apang gaa, apang rikum ge kinkang niri pang ni gediduk anyiri a sang nghu ni, beri nghar gu uge diduk unwiri ashi ni.13Don nenu ni ami inkyele gibemba gume nibenser nibemba be kpele ni, geduk bere yibi ba. Geduk nibe kong ni, nenu be re kong bi, bele gu shini be kpele. 14Gu ukwo amaa ni alella agbana Ishaya a wulu gu, anyiri ato shi, "Gu nghal atong ni anung rikon gu ni anung san nghaa gu ukpele. Nigu yini, anung ri bila, ni anung sang nghaa guu kpele."15Gii ikol amaa igu kpai iting, igu kan inung gu kugo, nibe nyiya fung iyii amaa inde be sambe guu yi beni iyii amaa, kogu kong ni atong amaa, gigu kpele gii ikol amaa, inde beri juli nii ami langna nibemba.'16Ni iyii amaa ishi ingha ribili ga ya, don bemba gu kong. 17Ripang amin paa ngha, be nyu paa gu kyiele Agwapan gibe nyiya- nyii gibe mame be nyi amina, ba waa guyi ukiri anung yi ni, bere kum bi guyi be waa gu kong ukiri anung kong ni, bemba bere kong bi.18Anung kong benser gu kyiele giri ge nghaa anyi gu tugru. 19Ishiya alog akong gu kyiele rigam gepan are kpeleu ni, ni anyi iki ibibie ba nebe yang ikiri betugru gi ikol apang ikiri be tugru gi ikol apang ni. Gu kaa shi ilori be tugru ga pan utira.20Inyiri be tugru ga pan igbang, an waa shi anyiri akong gu kyele ni apang nyiya nghar ni ikol ikii gii kper raa, 21nenuu, are ken nghu ni rigbana gu umee, gu gekar ge shiwen nii ayi gu piya rinam gigu sou gun song gigu kyiele ni, ne bei kigli kpa.22In yiri be tugru gume akan ni inya shi, anyiri akong gu kyiele, ni udinding ggu lunyi gii gugu piyara gukum gu moglo gu kyele, a nyiya re birau gu ma iwen. 23In yiri be tugru giri bung rizam ni, inya shi, anyiri a kong gu kyele, ne nyiya kpele gu kyiele, anwaa shi anyiri ama iwen ge shinshi; izile ga caci atadee, izile isog icunu, izile isog iciya."24iYesu nyiya juli mabi azile benser gu kyele ne bei to ashi, "Beri mag rigam gepan ge azile anyiri a tugru ilo izam giri lam. 25Nibe nyiya nyii be kpinna ni, ni anyiri abug nyiya babe tugru abung gume iloa, nebei sing gekan nu. 26Nii igabe kwono so iwen ni, ni abu nghaa nyiya yigri.27Nibe gen rilam maa nyiya ba betow ashi, Ichi gisal, baa ilo izam ni anow untugru giri lam lee? Be lee nini abung ya shigri lam maa? 28Nebei to ashi, "Anandog ya lee nenuu, nibe gen naa nyiya tou ashi, "Inwaa ashi ri kan naa rige tab bi gu lee?29"Ni anyi rilam maa nyiya toshi, "Kulu gushini ukwo gu willi abung nghaa guni, ni anung willi alikama gu. 30Nung nwo bi be kwono gu zing nibe mel gekar gu larba gekar gu larba ni ami rito be nyiu larba, "Ashi nung willi abung nghaa ninum labbu gibe kakub nibe kunu guu, ni anung re nyiya nun re nyiya nun cung alikama nibe so gini mee."31Ni iYesu nyiya juli legu kyele gume inkrinkung gu kyiele nyiya to ashi, "Beri mag rigam gepan gii wen ikpung, anwuri azile anyi aa tugru giri lam ni. 32Inyiri iloo inyaa shi ge shuwen gekinkang gume ilo inya ge kwono ni, ne nyiya sele gedug anung ri ashi gume rilam mani nyiya ba a ginki nin nung gepan lugu loo ge ayag gaa.33iYesu nyiya juli yabi be zile benser gu kyele, "Beri mag rigam gepan gii ayisti anwuri anyinkyel anyine kiyo nyiya toguw ingog gaa gumag gu ciya se afugu."34Geduk ukiri iYesu aa yaa gucung nghaa gume nibe sergu kyele besang bi ni ukiri ayaa be unwuri are yabi gume nibenser gu kyiele ni. 35Gu shi nenu gu ukiri awen gutarba ngha ayaa ni uba ripang nii ato ashi, "Ami ripenne anyu mii n inkirinkung gu kyele. ami rito ikiri be nele nigu tungu lugu gulu nyi."36Ni iYesu nyiya nwo gu cung nghaa nyiya kannu gesal ni bewen gutarba iYesu nyiya ba be tou ashi, "Penne ya riki giri ki abung ri ashi giri lam mani." 37iYesu nyi ya anghar bi ma ashi, "Anyiri a tugru ilo izam ni anwaa shi awen anyenyii. 38Ri lam maa rika shi guloo unyi ilo izam ma inya shi bewen rigam, abun nghaa anwaa shi bewen rifen, 39anandog ri aa tugru ni anwaa shi agam nicangra, gu larba gaa shi amele gu loo unyi, nibe nyu larba bembaa shi belum be kii.40Don nenuu ni, niiukwori be cung abungu nyi ya kunu guu nula iloya nigu ri shige mile gu lunyi. 41Awen anyenyi ari tuma belum be kii nghaa nibe cung gediduk ikiri isoro gu lee Ici bibi ni gume rigam nghaa gibe nyi biri be lee ilam rifen ni. 42Beri fonno bi gume nin lim ula, ikori beri saa gigu larba aziri ni. 43Nenu nibe nyu ripan beri sana nii unum ni giri gam Ici nghaa bila anyi atong gu kong ne pan kong.44Rigam gepan shinii gu kum ni gu ngha utugu giri lam ni anyenyi gekum ni be pang nyiya nele, ne kannu gu me ikol ikii nyi ya geleb ikiri ashi nyi ya leb rilam gu. 45 Nenung rigam ge pan shine anyi ize ri awa igban iwingwung ni. 46Ne kumni izinging ni ilamni ne nya kannu ge lep kwogeshingna nya be lep bi.47Nenung rigam ge pan shini akoma ribe teh guziri gu lulle ni, nenya cung ikyi gililo. 48Ne mileuni benyu fiere ivongna nya tallau bau agug nebe nya sisla nya cung ishishi gume agumu ni, ibibi ni be nya nyere u.49Guri shine nung ge mile na mele be lum bekyii riba be kab benyi ikyi ibibi gebe nyiri pang. 50Beri fonno bigu dumu ukwori beri tre ge kpu nigu larba aziri.51Nun kpele ikyiri le?" Bewen gutarba ngna lirbiu ashi. 52"Ne iYesu betobi ashi," nenung gediduk anyu walri ba awengutarba rigam gepan ni ashi ne anyiu shini ge sal ne winni ikyi ikor ge ipar gume ginugu gutirbi ikilli." 53Ne iYesu kol gu kyele nikiri nkungni nebe nyau gukwo.54Ni iYesu be kaana ungan untongna nya tullu benyanyi gume guda guda gulull ne nung be kpabeji nibe pashi, "Geshi ne nyiri kum guza ge gu kyele ninkrinkung? 55Anyiri sang awen anyu sep ninkyi ya yale? Sang intima ayengna shi iMaryamu yale? Sang be weneziringna bashi iYakubu gi iYusufu gi iSaminu ni iYahuza le? 56Sang be fongna ba shi gendil le? Geshi ne nyiri kum gediduk ikyiri ale ni?57Benya bang ikol ama gu ukwo ngna nenung iYesu tobi ashi, "Anyu pa ukiri uri ba gunsongni asangnu nu ume giri bung nage benya salngna." 58Are leu ikyiu kper beji gufa nugu sang maripang ama.Chapter 14
1Ge kar ya ni iHirudus anya tol rigam, a kong iyal iYesu.2Na aya to be gen gna, "Anyiri ni iYohanna anyu sala gu lul ya le, anya gu kpa nie nugu megri shi ge me gna.3iHirudus a fre iYohanna nya lap, nya teu ge ada ge sra ne iHirudiya, akyel a aweneziri gna iFilibus. 4Atoushi gure folo gi un kyou a ashe kyel. 5Ne iHirudus pellu ni, a kugo ribung ni be nyayi, ilori be kyou ge alum asheshi ni.6Ne unum gu tak gu bi iHirudus ka nna ni, unwen ukyel iHirudus, a lak ge kar, nya so iHirudus ikol ikii? 7Ne nye ka isil ge gu shashi a kullu ukirii awani ari mau8Ne agu gnar iwor gu ukwu ayeh gna ni na nya toshi, Mami rikii iYohanna ayu sala gu lul ge perenti.9Agam a nya be nang ne gu kwo gna, amma gu shi ri a gu le nige be nyiri be shi gu ukwo gu tak gna ge nwani, ne ne be ma iwor bele nung.10Atma be wa rikii iYohana gu une uda ge sra. 11Be nya ba ni ri kiye gepirenti, nya nanna a wenna, ne nya ge ma ayeh gna. 12Ne be nyu tarba nyu tarba gna be ba, nya kyo ukumma ge lang. Be nya kanbi ge ya iYesu.13Ni iYesu kong ni, a wulu gu ume a komi kanu ringang. Ni ge kub ni nyi kong ni be nya lulu ne fra ge itong ge ililo. 14iYesu nyaba unsang ama nyi gu chung gu lulle. Akong a kubu ama ne be langna ni be nyu sang ulang gu umeh ma.15Ne anle ba be wengu tarbagna nyabe tou shi, ukwori ge lumu ga, ukwo gu kpa ge tuk, tba gu chung gri. be kan bi itong, be libi a kiye ma ikyinya.16iYesu tobi ashi, gu wulu ma gi kpekgri sangi niri bli nun mabi ukiri beri yanil. 17Be my a toushi andi shini atankuna ahuu ge ivong ipala. 18iYesu toshi, "Nun bagu",19Ni iYesu be so gu chung a be sisla ge pan a bung. A ky o a tankuna ge ivongi pala. Yvya bla ge pan, nya so ben kyashashi, nya fe, ne nya ma be wen gu tarba gna, Be wen gu tarba gna be mire gu chung. 20 Ge diduk ama be ya nya fugu. Ni be nyo kyo anvru atenkuna ge ivong, ni gi ye ukp nin pala in mile. 21Be nyiri be nya ni be chishe tade ukop su utra ri chuu, gu sang be kyel gibe wen.22Gu ukwo ne be tba be wen gu tarba gna na be kaa na akomi kyebi uwar a u piya nen nwa sugu ba idon agu tba gu chung gna. 23 Ne tba gu chung gna, ne be ya u ge ban ge kong ge a kyele ge Agwapan. Nige tuk ashi fra. 24 Gi kpekgi Akomi shi ge chachi Gu giri gu le, ashini ri ler gu singdon ilig imininbel shin shin gbana, ge uwuru shi ugbana.25Ga shashiya (ke ker a chi ya nige tuk) iYesu ba ukwuo ma ne sing ga pan ga ziri gule. 26Ne be wen gutarba yiu ne sing ge pan guziri gule ni be nya kpa be ji ni be pa ashi Akpeshe ya, be nya wii isha gu ume gi kong ribung. 27iYesu be kyele giben be ge kar a ashi, Nun le ikol igbana! Ami Nun za gna kong ri bung.28iBitrus gner ashi ichi, in anwu ni, tomi im ba ukwong ge pan ni mininbel. 29 iYesu toshi; "Ba" Ni iBitrus be wulu ge komi, ne sing ge pan ni mininbel kan ukwo iYesu. 30Ne iBitrus a yi uwuru, ne be kong ri bung. Ne lugu kallau umeh ni, nebe wi ishi, ashi ichi funu mi.31Ge lara ni iYesu be nana gu ny gna fre iBitrus, touhi. "Anwo nyu san mari pang shi sho nung sang nuga gnar)". 32Ne iYesu ge iBitrus be kana akomi ne uwuru benwo guting. 33Ne be wen gu tarba ni be shi gu umeh atomi ni, le iYesu gu kyiele ni be le ashi, ni pang anwu she anwene Agwapan gna.34Ni be kpe ni, ibe kana ribung i Janisarata. 35Ni benya ukwo be kpele iYesu ni, Ne be nya tarba ge ikwo, be ban ne diduk be nyu sang ulang. 36Be kullu don be piya, ungan gu kigri gna, ididuk be nyi be piyau ni be langna bi.Chapter 15
1Ni be zile afarisiyagi be lullu iwor be ba ukwo iYesu ge urshelima, me nya toushi ashi. 2Shisho be wen gu tarbang iwre i[ara nin gun chi? Ge bere kwara abi anyi nibere ya ikyiu ya. iYesu gnar bi ma ashi. 3Anun shisoh nun wre iwor Agwapan don ipara nun?4Agwapan toshi, "Ma atehgn ge Ayehgn guumube" Anyiri a ya gu bubi ge ateh ge ayeh ko ayeh ri kpuu. 5Nun to shi, Anyiri a to ateh ko ayeh, Gu wel ri unri kum gu ukwo mi gi kpegri ni gu ma ga gu ukwo Agwapan. 6Anyiri re wa gu ma be nyu biu gu meh. Gu wuri utra nun kigli gu kyele Agwapan abin abel don ipara nung?7Be nyu lul ri lal, di pang ne Ishaya pa gun song giri kyenung, ne toshi. 8Be nyi biri lul me ni ge nyu ga ikol a ma shi nungge mi. 9Be lul ni ge bin abel don be lulu iwor ni be nyayi ge gu za ma.10Ne be zila gu chung na nyayi gu ukwo, gna, nya tobi ashi, Nu kong nun pkele. 11Ukiri ukala ge nyu ni bu unwa bogro anyeyi, su ukri uwiri ge nyo anyeyi ni unwa bogro anyenyi gu.12Ni be wengu tarba gna be tou ashi " unza ashi be farisiyawa bere kong be ushishi gu kyele ri? 13 iYesu be gnar ashi, "Ukiri be tugru be ateh mi ya tugru ni be ri yilgu. 14Nun awo bi be fuk gu tal ya. Afuk ge talla afuk ni ge diduk ama ri kpa ge ukpu.15iBitrus a gner iYesu ma ashi, "pene ya gu za gri". 16iYesu toshi Anun ma sang kpele nun? 17Nun re bl nun ukiri uklla ge nyu ni nun nu uwiri ge nyu ka abi ufung nung ne u kalla ukpu ribung18Ukiri uwiri ge nyu ni uwiri ya ge ikol inya soro ri ligi ge ukwo nyi. 19Gu ume ikol ni ikybibi wiri gu, gu pel, guji, guji awene pal, gujiri, gu gnar riral ge gu logro. 20Akyiri inya soro anenyenyi rilig. Gu ya gi gu sang ni ge anyi gure sorou ri ligi.21iYesu be ulu tla ungan itong a taya ge asidon. 22Ne a zila akyel abakananiya a ba gu untong gna, ichi a wen iDauda, awen mi shi ge ipimpayan ni gi chagra. 23iYesu re tou uluki be wen gu tarba gna nya be kwulu ni be la ashi tbau, a lul ya isha.24iYesu toshi "Bere tmamigu ukwo alok sai be teh ri be vlu bi ge sal israila wa". 25A ba be li lugu gu un son gna ne pa ashi, ichi, wel mi. 26A gnar ashi, Gure folo gi be kojo a tenkuna nibe wen be fonno be wen ninvar.27Atoshi. Ee, ichi, be wennin va be ya anvru ri a kper getebur anya sal. 28Ni iYesu gnar ashi Akyel, gu ma ripang shini ri ler Gu ba ne un wani, Awen gna be langna kerari.29iYesu nwo ukwo ne be kanu utura ni gu ziri gulule aGalilee. Ne be yang u gug nya sisila fa. 30Gu chung gululle nya ba ukwo gna. Be bau ne be nyu sang afra, be fuk, be sang kugo, ge be sang ri gbana, ge kinkang, ge be agbi gbok be ba gun song iYesu ne be tangna ni bem ba. 31Nenun be nyayi kpabeji ilori be yi be nyu sang kyele sugu kyele, be a gbigbok be langna, be nya sang afra be sing, be fuk, bebla. Nibe nga ma Agwapan agna israila gu meh.32iYesu zila be wen gu tarba na gu ukwo gna na be toshi "Amin kugo a kubu gu chung gri, be shi ge mi ibung ichiya, be sangbi nu ukiri beri ya ni. Ina wami gu tba bi ni bere ya bi ikiyu ya, be za gna kpa suma a gu utra. 33Be wen gu tarba gna be toushi, 'Ge shi ne dil di kum a tenkuna ge ukwo ri kwo a lelok unwari uri mle gu chung gri ni". 34iYesu to be ashi, Atenkuna amang nun shi? Be toshi, " Atoppa ge be wen ivong iSangni ileh". 35iYesu nya so gu chung gna be sisila gi ti bung.36A kyo atenkuna atoppa ge ivong gna, ne be meh, ne nya wiire a tankuna nya ma be wen gu tarba gna, ne be wen gu tarba gna be ma gu chung gna. 37Be nyayi ge diduk ya nya su gu. Ne be nya chung anvru i kyin ya ri tekni, ningiye intoppa mile. 38Benjiri be yani be nyu tade ukop utri ir chuu ko be kyel gi be wen. 39iYesu tba gu chung gna ne be kana.Chapter 16
1Ne iFarisiyawa ge iSadukiyawa be gu mele a be kwulu a rigribi ge mak ga pan. 2iYesu be gnarbi ma ashi, anle ge leni, nun toshi be ri lege karge sheshi, ge pan ge ba ge sing.3Ni ge shiya, nuna toshi, Ge kar ra ri sang i ge sheshi, ge pan ge ba ge sing ge nya kol untong Nun za ilori ge pan shi ni nunne sa nun gu pa ge mak. ke kar. 4Ge kar ikyi bibi be nyu amana nu wa ge mak gri amiri yigri nun ni sai ga gna iYunusa. "Ne iYesu be kanu.5Be wen gu tarba gna ba ge unwura ungan, be ji li atenkuna ga. 6iYesu tobi ashi, "Numbla ne le ge seh ge a yitsi gaa afarisiyawa ge asadukiyawa". 7Ni be wen gu tarba gna be bu gu kyele gibezle ashi, "Ushini andi re baya ne atenkuna ya gu". 8iYesu ya gu kyele ne nya toshi, "An nun be nyu sang ri pang, shi sho nu kyele gu umeh nung ashi, andi re ba ya ne atenkuna le?9Nune kpele ge gu kpu ne atenkuna a chuu chuu ri be ya ni be nya tade ukop utra riri chuu ne nin giye inmang ne nun chung? 10Tibi atenkuna a toppa ne be nye tade ukop utra rinaa, nin giye in mang ne nung kyo?11Nu lei meni ne nu nne bra nung gu kpele ashi sang abin ne atenkuna ne mi kyele ge nunb ba? "Nu le ge seh ne nun bla a yiti afarisiyawa ge a sadukiyawa".12 Ni be nya kpele ashi are pabi ashi be le ge sah ne a yitsi a shi gu umeh atenkuna ya be, a pa ashi, be bla gu lulu afarisiyawa ge asadukiyawa.13Akari iYesu ba ungan a kaisariya na nya libi be wen gu tarba gna, ashi, "An yang ni be nyanyi pa ashi a wen anyanyi shi? 14Be nya toshi, Be zla nyi toshi iYahaya anya sala gu lul, be zlanyi iLiya, untek ga ashi Irimiya, ko anye zingu me be nyu pa gun song. 15Atobi ashi, "Amin she anyang gu ukwo nung? 16Ni iBitrus nya gnar ashi, anyun shi Agam, Awen Agwapan anya lang.17iYesu nya gnar ashi "Anye be nkyi a shashi ya anwo iSaminu awen ni iYunusa ko inam gi be ji ya yang unwuri, ichimi anyiri ashi ga pan. 18Amin pan anwu shi IBitrus ge pan igbang amiri viana ukwu lulu mi. ukwo kala ihades ra ya bi gu kon gun unka.19Mri ma uki ukri ukwo ge pan. Ukiri be lap gu lunyi ni, ne nung be lap ga pan, Ne ukiri be sigri gu lunyini ne nung be bigri ge ban. 20Ni iYesu be so be wen gu larba gna be ya koge nyang ashi anwa shi Agam.21Ge kar ga ni iYesu nyu lugu pa be wen gu tarba gna ashi ri gbana ne an wa kann a Urshelima, ari so ipimpam ge kinkang ge anyi nin gunchi gi be nyinin kung be nyu lul ukor be ri pellu, be nyonou ge unbung un chiya. 22Ne IBitrus be kyon girin gang nenya nyau upi ashi, " Anyiri shenung ge anwu, ichi, unkiri ra bangnu". 23Ni iYesu nya kyigli bla iBitrus nya toshi "Viling gu timi agam nichagra, Anwu so gu pkami anwu re song ikol ne ikiri ushi ungna Agwapan ni, sa ungna nyenyi.24iYesu nya to be wen gu tarba gna, "Anyiri awa gu lull mi ni ari tong me rikyi gna, a kyo agagla gna alul me. 25Anyiri awa afunu ulang gna ni atak ulang gna. Anyiri a tak ulang gna don amini arikum mu. 26Riling ri bli ne anye nyi rikum a ga kum gu lunyi ne nya tak ulang gna? Ashini anye yi ri ma ge ulang gna?27Awen anyayi ri bi ba gu umeh rigam ateh gna ge be lum be kyii gna. Ge kar ari pa koge nyang ge be ilo ikyiu le gna. 28Di pang min pa nung be zla nyi nye nun be kyegrefiri ni bere kong be gu kpu sai ba yi Awen anyeyi bi ge umeh ri gam gna.Chapter 17
1Ibung i chunu gu sele iYesu nya kyo iBitrus ge iYakubu ge iYohanna ge aweneziri gna kannu ge pan izine igban ididol gun zungama. 2 ilo gna kigii gun song ama. ipeh iya gna sana ne unum ni ne alalap gna gna be sana ge kii.3iMusa be ba gi iLIya ni be kyele gen anwa. 4iBitrus to iYesu ashi, "ichi gu folo nen dil shi gu ukwo ri ni, unge wa ni, amirile azana achiya don anwo, agin agna iMusa a zin a gna iLiya.5Ne su gu kyele ni ne a mel be sana nya flabi, ne iwii ge amel le ashi, Anyiri ya she Awen gu biya ni anwa she angu shiri mi ikol. Nun gnal along ge ukwo gna". 6Ni be wen gu tarba gna kong nung ni, be nya kpa fla iYema giri bung, be kong ri bung? 7iYesu be ba piya bi nya toshi, "Nun ninya, nun za gna kong ri bung". 8Ni be sak akye ma ni, bere yibi alelok sai iYesu gu zung gna.9Ni be sir ge igbang ni, iYesu be to bi ashi be zagna ya alok alalari, Awen anyenyi ge kpu ni nu re pa. 10Be wen gu tarba gna be libiu ashi, " shiso be nyu wal pa shi iLiya ya riba gun song?"11iYesu gnar ashi, Dipang, iLiya ri ba ari vili ni ikyi ge diduk. 12Amin pa nungi iLiya gu ba, nun ne kpele nung. Ne nung be len ukiri be biya ni. Ge ilo utra ri. Awen Anyayi ri so ipimpam ge anye ma.13Ne be wen gu tarba gna nya kpele ashi a kyele a ka, iYohanna anyu sala gu lul ga.14Nibe melukwo gu chung ni, a zle nyi nya ba ukwo gna, a lilugu gun song gna, nya toshi. 15Ichi kong akubu a wen mi, shi ni gu kper ula gu ziri, ase impimpam, anya ni kpa ge ume ula ge imininbel. 16Min ba nen wa ge ukwo be wen gu tarbang, bere bra bi gu lagna nen wa.17iYesu gnar ashi, be nyu sang ma ri pang ge ge kar sang sla ge ling ge karne min shi genung? Ge lingege kar ne mirilap ikol ge nung? Nun ba nen wa gu ukwo mi. 19Nibe wen gu tarba gna ba ukwo iYesu ge inele, be nya tau ashi, "shi so nen re bra ya gu la gna nen wa? 20iYesu be toshi "Nugu sang ri pang anung. Dipang amin pa nung, nunge shini mari pang ni iwen a mastadni, nun ri to igbang ri, kunnu gu firi, viling ufra, irikunnu, bu ukiri uri leng nung ni. 21(Ilorigi chagra gri re wiri ne nungsai ne gu kyele ge Agwapan ge gu wula ge iyong ).22Be loge Galili iYesu to be wen anyeyi ge anye ba nyanyi. 23Beri pellu, unbung un chiya ari nyiya. Be wen gu tarba gna kpabeji.24Ni be ba acapar nahum ni, be nyu gna uyal, anfa a shekel be ba ukwo ibitrus be nya toshi. Anyu lul anung mire anfa a shekel ge uyal. 25Nebe toshi "Ee" Ni iBitrus kana umeh ge sal ni. iYesu be hugu kyele ge anwa ashi shi shi ikol isaminu? Be gam gu lu nyi ge ukwo ayan ni be gna uyal ge ikilli? Ge uku be nyu sang tibi ge ukwo ni be sing.26Ni iBitrus be toshi, Gu ukwo ni be sing iYesu toshi, Wato be kyo gu palla ge ukwo ni be nyu sang gu ka?27Don di zangna za be nyu gna uya bele abin abebi, kan gu ziri gu lule, fonuo ilep, nu wini ivong ri ishi un song gu bani, un ge pene ge nyu ni uri kum a shekel kyo un ma be nyu gna uyal imi ge inwo.Chapter 18
1Ge kara ni, be wen gu larba iYesu be ba ukwo gna nya toshi, "Nya gna shi anye le ga pan? 2Ni iYesu be zla awen a fefien gu ukwo gna, nya sau ge chachi a ma. 3A toshi, Di pang amin pa nung gre re kigli nung nun ba ne bewen biri ni, ko ikori nung ni kana umeh ga pan.4Ne nung Anyiri a surbu ri kinga ne awen a fefien diri ni, anwa she anyele ge umeh ga pan. 5Anyiri a gna awen diri gin tima nini, a gnar mi. 6Anyiri aso anye zing gu umeh nibe wen biri be gnar abin abebi umel be fonou ge uziri gule gu lum.7Gu innyi ge kar gu tulu afra, ri gbana ga kar gri ba anyiri ilo bindiri ban gei kar gu ba. 8Gu nyin ko gu frang rison untlu afra ni, wa gu, untagui, Guri seleh unkana gun lang ne u gbigbok ko gu sang afra, ne be fonnong gu ume ulah usang amile ge anyinne afrang9Iying ri song gu the ufra, ne kobo gu untagu, Guri seleh un kaa na ne iyi izing, ne be fonnong gu ulal usang a mile, ne iyi ipala.10Nun so ikol nung za gna surbu be wen biri. Ge sunu bung ge pan, be lum be sheshi bla iyi ateh miga pan. 11( Awen Anye nyi ba gu fu nu ukiri u vlu ni )12Shi shi ge kol anung? Anyenyi ge shini be tulu tade, ne a zing nya vlu ni, ara nwou iso gu tolla nu utolla ge rin gang a gug ne ge wa anwia vlu ni? 13Age kum ni di pand in pa nung, ikol ikii gna ne a kum ge zin ga ni, ri sele unga isogi utolla ne utolla ri bere vlu bi ni. 14Ne nung, ba gu wa ateh nuri a shi ga pan, ya ne anye zing umeh ni be nyiri a kpu.15Aweneziri ng ge kpa ni, yau anwu gen anwa, a ge kong ni,un viline aweneziring gu ka. 16Are kong nu ni, kan gi be weneziri be pala ko be chiya be nyu magu za, gu ukwo kwo ni be nyu ma gu za, be pala ilo be chiya, be gnar ko ge iling iwi.17Age tong nu gu kong bini nun kong ukwo ukullu, age tong nu ni yu kong ge ukwo lull ni, nun kyo ne anyenyi ga anyu gna gu yalni.18Ri pang, amin pa nung ukiribe lap gu ulunyi ni, be lap ga pan, ukiri nung bigri ni be bigri ga pan. 19Amin ba nung, Benya pala be gnar be kullu ni, Ateh miri shi ga pan ni ari le nung ma. 20Ukwo ri be nya pala ko be nya chiya be chung gu umeh in tima nini, amin shi gu ume ma.21IBitrus nya ba to iYesu ashi ichi ri mang ne awenezirimi ri, kpa gu ukwoni ne min jili gu? A ge mel ri toppa? 22iYesu gnar ashi, Amire to miashi ri toppa, amma ri topp isogi toppa.23Nenung beri milli rigam ge pan ne azile a gam awa gu palla, gu kim gna gu ukwo nibe gen gna. 24Ne le meni, ni be nya ba neanye zing gu umeni be gengna anyiri a lulu a talanti a tade ukop nu ukop. 26Ne agen na be kpa gun song, lilugu gun song anya sa gna nya toshi, "Anyas sal mi, dele ikol ami ri pa gediduk ukiri amin gnar ni. 27Ne nun ne Anya sal gna be kong akubu, nya toshi anwa jili getari a lulu ni be nwo agon na,28Ni be nwo a en na ni, ne be ka nu ukwo azile agen ni a lulu ge ta di narii tade ni, A be freu gu utoh, nya moglou gu utoh, ashi pami ge ta ri amin lul ni. 29Ne aweneziri gna agen a kullu, ashi dele ikol ami ri pang gediduk ge ta ri amin gnar ni.30Amma a gen agnu song gna tong nu, Na nya so be fono aweneziri gna agen gu da ge sra sai a pa ge ta. 31Ni anteg ne be gen a yi ukiri u ba ni, ikol a ma nya bang ni ge kinkang Ne be nyakanbi ge ya Anya sal ama ukiri uba ni ge diduk.32Ne Anya sal nya be zilau, ya tou ashi, Anwo age ri fen, Amin jilin ge ta ge diduk ne anwu kulu mi ni. 33Kure folo gi ne anwung kong a kubung ni?34Anya sal gna kong be nang, na nya na nnau ge be nyu mire ipimpam sai ikol gu pa ge diduk betaribe lulu ni. 35Ne nung gna Ateh mi ga pan rile nung ma nung gere jili nung gu kpa ni be zile gu ume ikol ni.Chapter 19
1Ne iYesu kal gu kyele ni nya mro a galili nya ba amile a yahudiya, gu upiya, Gu jiri gulule urdun. 2Gu chuu gu lule nya lulu, ne nya lag na ne bemba gu ukwo.3Afarisiyawa nya ba ukwo ngna, ni be milleu, ashi Gu folo anyeyi kap ge kyele gna ne kwo ge cing agalili? 4iYesu nyar ashi, Nu ne palla nung, ashi anyiri alebini, a lebi achi ge akyel.5Anyiri alebeni atoshi unka so anyenyi ri kap ge ateh gna ge aye a gna, ne be karba ge akyel gna, gu pala ma ni be ba ri nam rizing. 6Be sang bi be pala, be shi ri nam rizing. Nenun ukiri Agwapan a karba ikol anye nyi kap.7Ni be nya tou ashi, shiso iMusa to ya ashi andil me an gu kap gu bal, nen dil da bi. 8Ne be tobi ashi, ikol igbana nung, unka so ni iMus gnar nunnwo be kyel anung. Bere to bi nung ge kar gu sele. 9Amin pa nung anyiri a nwo akyel gna, in ba ni guji ni, a nya kyo azla akyel ni, asugu le guji guka, Anyiri a kyo kyel ri be nwo ale guji.10Be wen gu tarba to iYesu ashi "Guge shi nung ni ge anyenyi ge akyel gna ni gure folo gi ne anyenyi kyo a kyel. 11IYesu be tobi ashi, Be koge nyang gna ri gnar gululuri, sai be nyiri gnarbi ma ashi be shigu gnar ni. 12Be nyiri be biri bi ni chi ni be shigu, ni be nyiri be biri bi be nyanyi kigli bi ninchi mini be nyiri be kigli a ky ema ninchi don gumeh ga pan ni. Anyiri ari gnar gu luluri, a gnar.13Ni be nya bau nibe wen a talla anyi gna ge a kyema, akyele ne Agwapan giben ba, amma be wen gu tarba gna bechoglo bi. 14iYesu to bi ashi, Nu nwo be wen be wawe nu za gnadi bi gu ba ukwo mi, ge gu meh ge pan shi u gna, ilo ma ya. 15Aso anyi gna ge akyema, ne be nwo ukwo.16Azile anyi a ba ukwo iYesu, a toshi, Anyu lulu, shi ni amirile ushishi nemi kum ulang gu sang amile? 17iYesu nya tou ashi, shiso nun libi mi ukiri ushi ushishi ni?.18Anye be tou ashi aling iYesu ga to, za gna pel zagna, le guji za gna gnar ri leh. 19Ma umeh ge ukwo tehng ge Ayehng nun biya be nyu long niri king ni.20Awene para be to shi, Amin gule ge diduk ikiri shini amin wale? 21iYesu ba, toushi "Un wa gu shini un mile mi kan ge libi ikiri unshi, num ma be sang ulukyi, urikum gu ma pan, nun ba un be lulmi. 22Awene para akong ukiri iYesu yau ni ne be kong ikol ibibi ne ashini gu kumi.23iYesu to be wen gu tarba gna, "Ripan amin pa nung guri san, ri ler ne gi ra kumi ka na a fra alura ne anyu kum kana ge sal Agwapan. 24Amin pa nung, guri san riler ne gi ra kumi kana afra alura ne nyu kum kana ge sal Agwapan.25Ne be wen gu tarba gna kong nung ni, be nya kpa beji niri pang, be nya toshi Anya gna ri kum gu funu? 26iYesu bla bi nya toshi, Gu ukwo ni be nyanyi gura pe gi, gu ukwo Agwapan ko geshi shi unwule ya. 27Ni iBitrus nya gnar ashi, "Bla, dil nwo kogeshi nya lul, shi andil ri kum?28iYesu nya tobi ashi, "Ripang amin pa nung, Anung ri mun lul mini, ge gu bi gu par, a kari awen anye nyi sisila ge ukwo nu le gna ni, nung ma ri sisila ge ikwo ile ukop ni pala. nun shari'ata ilum ukop ni pala igna israela.29A nyiri anwo be sal, be weneziri be chi, be weneziri be kyel, Ateh, Ayeh, be wen, ge alam, don intima mini, ari kum, gu konno rikol a tade ari lagla ne ulang usang a ml. 30Unle ri be shi gun songi gi kpekgri ni, be vilibi un timi, unle ri be shi gun timi ni be vilibi un song.Chapter 20
1Di gam ge pan shi ni azile anyiri lamini awulu ni ge shashiya nya wa be nyi bibi, be len ilam giri lam gna.2Nibe pa ikilliri apa be nyi ilama a dinary a zing gu wula, ne abe tma bi giri lam ge be le ilam.3Unchiya ne nyi be zile be nyu le ilam be kyegre ge nyu a kasuwa ko ilam. 4Ne be to be ashi, nu ba nun bae le ilam geri lam, duk ukiri ukeng ni, miri ma nung, Be nya kan be ge le ilam.5Nebe kono gu wulu ge kar unchunu, a kono gu wulu ge kar utolla, a kon o gu le ne nung. 6A kono gu le nung ge kar ukop nirizing, ne a wuluni ne be yi bezile nyi kyegre bere le bi uluki, ne be tobi ashi, shi so nun kyegre nune len ung uluki ge diduk gu wula? 7Ne benya tou shi, ko anyiri a kyo ya ilam ni, unka so, Ne be tobi ashi, Anung ma, nung kan nung ri lama.8Ne anle leni, ne anyiri lam a beto anyu palla ikilli, zila be nyi ilam a un pa bi ukiri ushi umma ni, yu mir be nyiri be nyiri be ba gun timi ni, kaa bi gun song. 9Ne be nyiri yule ikam ne anle be ba ni, be pabi gu kpu-kpu ge be nya u wulla. 10Ni be nyiri be yule. ilam ni ge shi ya be ba ni, be pani beri pabi gu sele be nyiri be ba gun timi ni, be ma go ge nyang a dinari'a zing.11Ni be ngnar ukiri ushi uma ni, ni be nya kyele gububi ge anyiri lama. 12Be toshi, "Be nyiri be ba gun timi ni, ke kar ge zing ga ni be le ilam gu, amin un mabi gu kpu- kpu gen dil, andi ri riga lo ni rile ilam gu ume upi'u num.13Anyiri lama ngnar anye zing ama ashi, Anyin sing mi, min rele nung gu vlu Andi pa kyeng amiri pamung ilori be palla ge weh ni ti bi ba ne nung? 14Nu ngnar ukiri ushi unung ni nun kan nung, Gu biya mi ga ne min ma be nyiri be ba gun timi ni gu kpu-kpu ge nung.15Gu san gi gu zam gu ukwo mi in le ukiri ikol mi biya ni ge ukiri aminshi ni? Ti bi nung kugo ri fimi ga ne aminle upeh ni? 16Ne nung nugu shi gu be nyun timi ri vilibi un timi, "(Be zla ge kinkang ge fiyen ni be seh)17Ne iYesu kau a urushelima ni, ne nya kyo ukop ni be pala ba gi ringang, ni be sing ni a be tobi ashi,.18Nun bla ri kaya aUrshelima beri ma Awen Anyenyi ge be nyinin kung be nyu lul ge be nyu wal. Beri shau iwor gu kpu. 19"Be ri mau ge be nyayi don be kalau, be sarbau ne be kpagnar ge agagla unbung unchiya, beri nyo gnou.20Ne anyeh ni bewen Izabadi nya ba ukwo Iyesu gibe wen agna. A lilugu gun song ngna awa gu wel gu ukwo ngna. 21Iyesu be tou ashi, "Shini unwa amin leng ma?" ne be toshi, Amin wa ashi uma be wen mi utra gu lo gerigam, anye zing ge unyi iyang anye zing ge unyi ipil."22Iyesu toshi, "Nu re zangnung ukiri nung kulu ni. Nun ri bra guso ge gintiri gri ami ri so ni ne gu sang mo?" Be nya tou ashi, "Andil ribra." 23Ni Iyesu be tobi ashi, "In gi tiri gri amire so yani, nun ri so. Amma gu lo ge unyi iyami ge anyi ipil mi ni, ba minshe anyu mashe be nyi biri Ateh leh don bemba ni. 24Ne be wen gu tarba ukop be kong nung ni bebong ikol ama gi be weneziri be pala ba.25iYesu zlabi gu ukwo ngna ne nya toshi, "Nun za ashi be gam ni be nyayi be melle be nyatal be nyi nin kung utong sugu yigri ubi rigbana.26curi sangi nenung gu umeh nung. 27Anyiri ashi ni ikol gu wa umeh gu umeh anung ni, a zama agen anung. 28Ne awene anyeyi re bau gu shi ni bele rigen ni, sai anwa lerigen. Ne ma ulang ngna gu pa don benyayige kin kang.29Nibe wulu ge ayeriko ni gu chung gu lulle be lulu. 30Be nyayi nyu utra Ni be fuk ga be kong ashi iYesu silli ni, ni be nya nyongno riwi ne be le ashi, "Ichi Awen iDauda kong a kubu andil. 32Ni iYesu be kyeng gu ukwo anya so be zila bi, ne be tobi ashi, shini nun wa inle nung ma? 33Nibe nya tou shi, Ichi, andi wal gu be ikwo. 34Ne iYesu kong ububi gu umeh ngna, a piya iyi ama, Ge kpera ni nya kum gu bla, be nya lulu.Chapter 21
1iYesu ge be nyu tarba gna be nyu mel a Urshelima ni be nya ba abetafa ji ge ukwo igban azaitun, ni iYesu tima be gu tarba ngna be pala. 2Atobi ashi, nun kanna untong ri ushi gu uninsong an ung ni, nu. ri yi gi zile gizigikige aholaki utolla. Nun bigri nu ba gu. 3Alok getonung alebin ni. nun toushi ichi ya wa. Anyi kwori tma ga ge didiri.4Bele unko don be mle gu pa gun song atma Agwapan. Atoshi. 6Ni be wan gu tarba be le ilori iYesu so bini. 7Be nya bani gizigiki ga aholaki, be nya tebau ikyi, iYesu be sisila ge pan ikyi.8Unle ne be nyanyi be vulu ikye ma ukyi gu utra, be zle nyi tem afub genin kyibe vugu gutra.9Gu chung ni be nyiri be shi gun song agna ni ge nyu shi gun timi ngna, be kono riwi ni be pa ashi, "Hossana ge Awen iDauda! Anyiben kyi a shashi ya shi nyiri abi gu umeh min tima Agwapan, Hossana ge ichi". 10Ne iYesu kana aUrshelima ne ikol ikyi kana utong ngna ni be pa ashi, Anyang wuri? 11Ni be nyayi be ngnar ashi "Anyiri ya shi iYesu a tarba Agwapan, ge a nazaret ngna aGalili.12Ne iYesu kana gu da gulul ni, nya da ge di duk be nyiu libi gi gu libi gu umeh gu dah gu lul. Ne nya muru atebur be nyu kigli ikilli ge be nyu libia tattabara gu. 13Atobi ashi, Usui gu wal, beri zila ge salmi ge sal gu kyele ge Agwapan, nun kyou gu teh be nyu kara. 14Ni be fuk gi be nyu sang afra be ba ukwo ngna ge gu dagukullu, ne nya langna.15Be nyinin kung usong gu lul gebnyulul ankpak iwal iwor Imusa be nyi ukiyie kper be ji ni a le ni be kong ilori be wen nyono iwi ama gu ume gu da gu lul ni be pa ashi, "Hossana ge Awen iDauda" ni be nya kong be nang. 16Be nya toushi, un kugo ukiri be nyiri pani? iYesu to bi ashi, "te", Nun sang pala nung ni, "ge be nyu awunu we ge be nyu ngnara nun so gu peme? 17Ni iYesu be De nwobi, nya wulu ge untogna kanu aBetanya nya na gu ukwo.18Be wulu kri nige shiga ne a vivliu, untong ni, ne be kong iyong.19Ne ayi gin inki anfuk ge nyu utra,ne be kanu ukwo, are kummu uluki sai aza Ne be togi, "Zan ngna konno gu le iwen har ge kar gu sang amile". Gu ukwo ne ginki anfuga be kogto gi.20Ne be wen gu tarba be yi nung ni, ni be nya kpa be ji, be nya toshi, shiso ni gingki afukgri gi koglo gi gi kpegri? 21iYesu Agnar bi ma ashi, 'Ripang amin pa nung, Nun ge shini gu maripangni nune yanung inang ni, Ukiri be le anfukgri ingbem ba, nun ge to ge tong gri, ninya un kpa gu ume gu ziri gule. ne nung gu ri kyeng gu. 22Ukiri nung kwo gu umeh gu kyele ge Agwapani, nunga ma ri pangni, nunri kum.23Ne iYesu kana gu da gu lul, ne be ninyung song gulul ge be nya kung, ni be nyayi be ba be kum nu ne sugu lulu, ne be toshi "Gellin ri gbana ne unle ilam ri gu? 24Iyesu ngnar bi ma ashi "Amin rilibung ri zing. Nun ge yamini, amiri ya nung tibiri gbana nyan ne minle abindiri.25Ge shini gu sala gu lul Iyohanna wulugu, ge pan tibi ge be nyanyi? Ni be nya gil akyi gu umeh ma, be oshi, "Di ge toshi ga pan ni, ari toya ashi, shi so di rie maya ri pang nen wa. 26Di ge toshi, gibe nyanyi, ri gugori bung ni be nyayi, be za ashi Iyohana she anyu pa unsong ngna". 27Ni be nya ngnar ru ma ashi, Di re za ya anwa be tobe ashi, Ami ma ra ya nungniri ling ribana ne amin le ikri28Shine nung tang ge ikol? zile anyi shini be wen be pala, A kannu ukwo an nyun songnashi, "Awen kan gele unbigiri lam". 29Awen nya gnar ashi, amira lenu, atang ge ikol ngna nya kigli ne nya kannu. 30Ne anyi kwo be kannu ukwo awen un palla nya yau ukyele uzing, Awiri a wena ngnar ashi amin kam, ateh, ni anya re kannu.31Anya ngna gu umeh ma le gu wa Ale ngna? Be nya toshi anyung song". Iyesu be to bi, ashi "Ripang ami panung be nyu gna uyar gi be kpe ri kana gumeh Agwapan gun song anung. 32 Iyohana ba nung ne gu utra gule ripang, ne nung re ma nung re pang, ni be nyu ngnar gu yal gi be kpe ma ri ripang ge anwa, ne nunyi ukiri uba ni nun re ma nun ri pang ne anw.33Nun kong gu zile gu yigri, Be le azle anyiri lam, Atugru ge rilam, , a kana umeh, a viana ukwo migni anyu bla unsong gu umeh ri lama, ne be viana ukwo ugum ne be ma ge be zle be nyiri lam. Ne be kanu u zle ri bung. 34Ne risa a nabi le ni, ne be tima be pala be gnar iki ri lama.35Be nyu wil ri lama fre be genna be niba bi, aye zing ngna be pellu, azing be fullu ne igbang. 36Ne anyiri lama kono gu tina be zile be gen ri be sele be ngnung song, ne be nyu wul le bi ilori be le be nyin untimi ni. 37Un ka sele ni, ne anyiri lama be tina awen ngna gu ukwo ma ne le ashi, "be ri lul awen ni.38Ni be nyu wile ashi be yi awen a ni, ni be nya to gu umeh ma ashi, "Anyiri ya shi anyu lga nenwa, nun ba, ripellu ni gnar ri lam a gu. 39Ni be nya kyou, nyi fonno geri ma, be nya bellu.40Anyiri lam a ge ba ni shini are le benyu wila? 41Be nya tou shi, "Ari pell be nyu wil ri fen gu utra ipimpam. ari ma rilam a ge be zla nyi be nyi beri pa, ge kar gri inabi bra guni.42Iyesu tobi ashi, "Nun sang pala nun iwal Agwapan le? Igbang ri be nyu viana tong bi ni inya shi igban gu le ilam. Gun gna Agwapan na gu ukwo Ichi ya, ukye u kper bejiya gi iyien dil.43Ne nung min pa nung, be ri ngnar ri gam gu ukwo nung, be ma zla nyiri be ra mabi ilama ni. 44Anyiri a kpa ga pan igban ri ni ari wi rew. " Ne anyiri igbang ngna kpa gi rinya ni, ari vru"45Ne be nyun usong gu lul afarisiyawa kong gu yi gri ni, be nya kpele ashi ben ba ne a le gu. 46Nibe wagu frau ni, be nya kong, bung ni gu chung, be kyou a tarba Agwapan.Chapter 22
1Iyesu konno gu kyiele gi bemba gu kyiele nin kirin kung ashi. 3Ne nya tima be gen ngha be zila be nyiri be balla gu tak gu lap gubal a ni, be tong bi guba.4Ne agama be konno gu tima be zila be gen ashi, nung pa benyiri be balla ni, Nung bila, amin gu tibi gu tak mi, Be gu wa inag ichi ge inakri Benyu lullu be gu kol gu le kwo ge shi pete be kung , Nun be ukwogutak gu lab gu bala.5Be nye re kyobi gu tima ne ri pang ne be nya kanbi okwo kaa ma. Azila nyi ri lam ngna azila my my ukwo libi ikyi gna gu. 6Untek ga ni be nya fire be gen agama, nyi sobi uwa be nya pelle bi. 7Ni Agam a long be nang. Ne nya tima be nyu kong utura ngha, nun pele be nyu pele ba fu, nung kunu untong ama gu.8Ne be to be gen ngha ashi Be gu kol gu tibi gu tak, be nyiri be ballabini bere kpabi gu ba. 9 Gushi Nenung nung kang nung ge nya utura nun balla amile unle nibe nyanyi beri kum gu ba gu tak ni. 10Be ge na kanbi utura be nya cung ge diduk be nyiri be kum ni, ni be nya shashi gi be nya babi. Gu da gu lap gu bala mile gi ni be sing,11Ni agama ba gu be yi gu tak ni, ne be yi azila nyiri are taben ikkyiu lap gu bal ni. 12Ne agama be toushi, Anyiri sing unle neni nun kana firi ne gu sang ikyiu lap gu bal, Anyi kwo tak ukyiu to.13Ne agama be to be gen ngha, Nun lab anyi kwori anyi gi afra, nun fonnou gume iting, ukwori be ri sa ne gu larba a ziri gu ni. 14Be zila benyanti name ni ge fien ni be cee ge kinkang unfiyen ni be se"15Ni farisiyawa be kanbi ge iee ikima ilori beri firen gu kyelegna ni. 16Be nya zinni be wen gu tarba ama gi aHirudiyawa. Benya tou iYesu ashi "Anyu lullu andil zashi anwushi anyi ripang, ya ni anwu ya lullu utura kigesal ni ripang. Anwu ne so'ong ikol gu paa alog ni anwu re yigring gu bia rikyii ga ka'a ni be nyanyi. 17Nun ya yashi shi gu tang ikol? Gu shi gu zam ba pa guyal ge ika. sar tibi ta o'o?"18IYesu be kpele rifen ama nebe toshi, "shiso nun melle mi, anun be nyiri lal? 19Nun yigrima ikilli gu yal" Ni be nya bau ne ikilli.20Iyesu tobi ashi "Iwiwil ge intima be nyang bebri?" 21Ni be nya to'u ashi, "Agha ikaisar" Ni iYesu be tobi ashi, "Nung ma ikaisar ikiri ishi ungha ikai sar ni, Agwapan ni ikiri ushi ugha Agwapan" 22Ni be kong nuu be nya kpa be ji be nya nwou nya kambi.23Unbung ngha ni be zila nyi asadukiyawa , be nyiri be toshi kwo gu nya gu kpuni, be nya be ukwo ngha. Be nya lirbiu, ashi. 24Anyu lullu iMusa toshi, anyenyi ge kpu'uni, ni a sang'u ni be wen, ri gbana ga ne aweneziri ngha lap gu bal ge akyel ngha ni abiri aweneziri ngha be wen25Be zila be weneziri be topps shi gu. Anyun song a lap gu bal ne be kpu'u. ni a re nwo'u be weni. Anwo aweneziri ngha akyel ngha. 26Ne aweneziri un pala ie nenuu ne nuu nwu unciya, kabi aweneziri un toppa. 27Gun timi ge diduk ama ne akyele be kpu'u. 28Gu nya gu kpu ni, akyel anyang gu me be nya toppa? Ge diduk be lap gu bal gi anwa.29Iyesu ngha ashi, "Nun vulu nung re za nung anpkog iwal ta rigbana Agwapan. 30 Gu nya gu kpu bere lubu bi gu bal, bere mire bi ge ukwu bal, Nenuu be shine Belum be kii ni ga pan.31Gu nya gu kpu anung re palla nung ukiri Agwapan ya nung ni, ashi. 32Amin shi Agwapan angha Ibrahim, Agwapan angha Ishaku, Agwapan angha iYakubu? Agwapan sangu. Agwapan ni be nyi bri be gu kpiri bi ni ya angha ni be nya lang ba. 33Ni gu cung a kong ne nuu ni be nya kpa be ji ni gu lullu ngha34Ni aFarisiyawa kon gashi Iyesu da a sadukiyawa ni, ni be nya cung akyema. 35Anye zing gu mema shi anyu za ge ta'ana ya gu, nya libiu ni a milliu. 36Anyu lullu, ining iwor ya shi ile gil ume ge ta'ana?37Iyesu nya to'u ashi, " Biya ki gesal Agwapan ni ge diduk ikol, gi ididuk ulang'ng ni gi diduk aminan. 38Uwuri un wa shi iwor ilille gu zanna39Iwor un pala shi ne nuw ni, biya azileng niri, king ni. 40Ge pen iwori yani gediduk getana ribe nyu bla unsong be gag.41Ge kar gri afarisiyawa be cung ukwou zing ni, iYesu lirbi bi. 42Atoshi "Shini nung tang ge ikol geri kyi Agam? Ashe awene nyan? "Betoushi, "Awen iDauda ya gu.43iYesu tobi ashi, " shiso iDauda gume alum a zilau ashi ichi ne pa shi. 44Icito icimi, sisila ge unyi iyani, amiri kigli be nandog gume afra mi.45iDauda ge zila Agam ashi ici ni neni neri shi awen iDauda? 46 Kwo anyiri a gnar umani, kwo anyiri a lirbiu ge unwa unum ni.Chapter 23
1iYesu kyele gu cung ge be wen gu tarba gna. 2Atoshi, "Be nya wal afrisiyawa be sisila ge ukwo ulo iMusa. 3Nenun ukir be so nung gu le ni, nunle ne nun lul ge shinshi. Nun zagna lulu ne ikyiuema, be pa abin bere lebi.4E, be nyani lap akyo alup, anwori ler gu kyo, ni be kyio be te gu tili ni be my anyi. Bemba ra bra bi gu sag ifonyi be kyio. 5Ikyiu le ma, be le shi be nyanyi yi, be ta nin pakiwal Agwapan ama gu pupil, ni be ko amile akigri ma.6Be wa ikwo unle ge sal gu tak, ge ikwo unle ge a da gu lu. 7ge gu billi guwa ge ukwo libi ikyi ni be zila bi ashi anya lulu.8Be sang bi gu zila nung ashi be nyu lulu, ge anung shini anyu lulu azing agna, gediduk anung be weneziri ni be zile ba. 9Nu angna zila alelok " Atehung" gu lunyi ge Ate azing ne nung shigu ashi ge pan. 10Be zangna zila nung be nyu lulu, ge anyu lulu nung shi zing, anwa shi Agam.11Anyiri a she lelle gume nungni ari she agen anung. 12Anyiri amari kyingna rigam ni beri men rigam.13Rilal anung be nyu wal ge afarisiyawa, benyiri lal. Nun fung benyanyi ukwo kana rigam ga pan, Nun re kana nung, nure nwo nung be nyu wa gu kana. 14 Rilal anung be nyu wal ge afarisiyawa, nun pele be kubu. 15Rilal, Nun sing upiyagu zirigule ge ribung nugu wa gu kum a nyu tarba azing, nun ge kum ni, nun kigliu unpala nung awen ula.16Rilal anung, be fuk gu tal, nung ri nun pashi age sini ne gu da gulul, kwo uluki, Anyiri asiline azinariya, gu da gulul ni, gu isil gna ri lap bu. 17Anung ben laga ni be fuki, anyangna sele unle, azinariya tibi gu da gu lul ri gu shini rigwapan azinariya ni?18Nenun, anyiri asili ne unsong gu dagulul ni, sang uluki ya gu, Anyiri a sili ne gu ma ri libiga pani isil ri firew. 19Anung be fuk, anya ngna she lele gu ma tibi gun song gu da gulul ri tirbi gu ma Agwapan?20Nung Anyiri a silli ne gun song gu da gulul ni asili anwa ge ididuk ukiri ushi giri kingnan. 21Anyiri a silin ge pan, asili ne ukwo sila Agwapan ge anyiri a sila ga panani. 22Ne anyiri asili ni ge panni, asili ne ukwulo Agwapan ge anyiri alo gapannani.23Rilal anung aFarisiyawa ge be nyu wal be nyiri lal! Nun nyani winni guma gu fien, ge a karkashi, ge alamsur, nun ta abin iwor gu ge dinding, gungnar gu kpa, ge kubu, ge gu ma ripan. Unka folo shini nun le, nun zangna ta antega gu. 24Befuk gutal, nun nyanidele anzing a fefien nun nya nwen irakumi.25Rilal anung be nyu wal ge aFarasiyawa benyi rilal nunnyani kwura untimi gintiri ge kwano gume mile ni gu ya amina ge rifen. 26Anwo afuka ba Ferise! unri yu kwira ume gintiri ge kwano ne untiri kum use.27"Rilal anung be nyu wal ge aFarisiyawa, be nyirilal' ushini ikviga ribe luguri bung ri kyini ne nung shi gu be nyu shishi gu bla gu nyi, gu me akubu nibe nyu kpuniri ligi gi lilo. 28Ne nung nun shigu gi iyi ni be nyanyi nunshi be nyu le bin ripang gume rilal ge ilam ibibii.29Rilal anung be nyu wal ge aFarasiyawa be nyiri lal! nun nyani viana ikwiga be nyu bila unsong, nun nyani dugo ikwiga ni benyule binri pang. 30Nung pashi dil geshi ibun unyi nincendil in di shinure guya getiri nugu nyere be ji ni benyu paunsong. 31Nenun nung ma gu za akye nung anung bashi bewen benyu pele benyu pa unsong .32Nun nya mile uki umele nince nung. 33Iwege, be wen ifige nun rile meni nunting gu kpu gesal ula.34Nenung, bila min tarba nung ne be nyubla unsong, gibe nyu jaikye gibe nyu wal. nun ripele be zile ma ne nun lap be zile ge gagla. Nunri niba be zile gunsong guda gulul anung nunri lulbi ge itong. 35Gunka riso alaki ni be ji gediduk be nyu le bin ripangri be nyere gu lunyi ri vili giri kye nung giri kyii iHabila kabi ri kyi iZakariya a wen iBakarakiya, anyiri nun pel ge caci guda gulul ge unsong guda gulul. 36Ripang min panung, ukiri ri sigri giri kyi nibe nyi ibun unyiri.37"aUrushelima, aUrushelima, anwuri unpel be nyu bla unsong un fulu be nyiri be jini gu ukwo ngni igbang! Rinam nemin wa gu cung be wen ilori gi nung nyani cung be wengna gume nin fu kgnani, untong! 38Gu kri min nwo nung ge sal gu muru gi. 39Amin tong ashi nung ra konno gu yimi, su bungri nun toshi, 'Benky ashashi ba shi anyiri a ba gu me intima icini.'"Chapter 24
1iYesu wulu gu da gulul nya fru utra gna. Bewen gu tara gna ba be sugu yigri'u gu viana gu da gulul. 2Agnar bima ashi, "Nung yi gediduk ikiri? min pa nung ri pang, kwo igban izingri be nwo ga pan aweneziri anwuri bera nwrubi guni."3Ge kar gri a sisila ga pan igban aZaituni, be wen gutarba gna ba ukwo gna ge inele benye toshi, "Shiri yigri ge mak gu bang ge a mile gu lunyi?" 4 iYesu ngnar ashi, "Nun so mina kolalok be sonung vulunung." 5unle riba gintima mi. Beri toshi, aminshi Agam, Nung so amina kol alok be sonung vulunung.6Nunri kong iyal ulira ge gu pa ulira, Nun so amina nun zangna kon ribung, rigbana ga ne ilobinri ba; ba gukol wagu. 7Benyanyi ri kongi be zile ni rigam ri kon giri gam, Berile iyong nigu lugo ri bung ge ikwo gililo. 8Gediduk abinri shi gu yu unsong gu bi yagu.9Nenung beri manung ge ipimpam nibe pele nung. Gediduk be nyanyi ri tong nung gin tima ni. 10Nenung unle ri tulu afra, nibe ya amina nibe zile, nibe tong bi be zile. 11Benyu pari lal ge kinkang ri nyiya nibe so ge diduk valubi.12Ikyi bibi ri konno, gu biya unleri shirigi. 13Anyiri a mur ge melle ni; ari kum gufunu. 14Beri legudam unwuri iyalishishi rigam gediduk gulunyi ne gu shi gu yigri guja ge diduk beny anyi. Nenung amileri ba.15"Nenung, nun geyi abin abebi anwu bong, unwuri anyu pa unsong iDaniel a kyele giri kye, A kyeng ge ukwo digwapan (Bila ne anyu bala iwal kpele), 16Bila ne benyiri be shi ge a Yahudi ya betinbi be kanbi ge pan igbang. 17Bila ne anyiri ashige pan ge sal ni azangna sigri gun kyio ukuki gume ge salngna. 18Anyiri ashi giri lamni ajanga viliu ge sal abe kyio gu lullegna.19Rilal binyiri be kyio awen, kwo benyu ngnarau ge ibungna. 20Nun kyele ge Agwapan kol gu ting anung beshi ge kar ge kinkang, gu ting anung beshi ge kar gevii kwo unbung asabar. 21berilei pimpam ge kinkang, gun kiri be sang le bi iloni, gu le gunyi kabi unbi, oo bera lebi ilo. 22Guge sangishi begu yebe ibungna guni, kwo anyiri ari lengni, Benkyashashi ribe nyiri be se ni be yebe ibungna gu.23Alelok ge tonung ashi bila "Agam awiri gu firi" "Agam a awira gufra" nun zagna mari'pang. 24Benyu parilal ge agam rilal beri ba nibe yigri ge mak ge abingu kpabeji, nibe lel unle kanbi, gu kpa, guri ge benyiri be seni. 25Nung min yanung ni ge kar suguba.26Nenung bege to nung ashi, 'awira ge lumu,' kwo 'awira ge umuda,' nung jangna maripang. 27Ilori unyi shi use ni gu sana giri tiri ge kabi rilenni, nenung ne gu ba Awen anyenyi ri shi. 28Ukwori ukiu kpu shigani, ukwo ni angullu cung gu.29Ge karra ne ibung ipimpam sele ni, unum ri shige mub upen ra sanau, amar rikper gapan, rigbana ge panri muru.30Ne ge mak awen anyenyi ri yigri ge usege pan, ne gediduk ilum ulunyi rile gu fung gu sil. Beriyi awen anyenyi bi ne alum geni gbana ge rigam unle. 31Ari tima belum be kyigna gu sa utima ugbana beri cung benyiri beseni gediduk agang ana, ge mile ge pan kanbi azile amile.32"Nun lulu ne ginki anfuk. Ayakgna ge tunnu ni a lugu mire ajani, nunri zashi abila nyu bar. 33 Ne nung nunge yi gediduk ikiri nenunja anyu ba, ashi ge nyu guda.34Amin panung ripang, ibungunyi ri ra sele, she gediduk ikiri ba. 35Gepan giri bung rilalgi, gu kyelemi ralal gi.36Ne unumri kwo ge kar gri kwo nyiri azani, kwo alum akyi gepan. kwo awen ate yari jar.37Ilori ibungi Nuhu shiguni nenung niguri shini guba Awen Anyenyi. 38Gi bung ri gusugu ba ibla a tufana, be ya nibe se, ne be libigu bal nibe mire gubal kanbi unbungri iNuhu kana a kome ni, 39bere jabi uliki ne ibila gube ya bigu Nenung ni guba Awen Anyenyi rishi gu.40Ni be nya pala ri shigiri lam, beri kyio anye zing ni be nwo anye zing guntimi. 41Bekyel be pala shigu ukwu kok beri kyio anye zing, beri nwo anyezing. 42Nenung nun le gu lo gu bila, ge nung re zanung unbung ri icenung ribani.43Nun za unwuri, anya sal ge za ge kar gri atugu ri ba guni, ari lo nugu za ara nwou gesal ngna be kaana. 44Nenung nun lo nugu za, ge Awen Anyeyenyi ri ba ge kar gri nun re zanungni.45Anyangna shi agen gu ngnari ashi nu ja, anyiri anya sal sou gu bila ne amabi ikyiuya gume ge kar? 46Anyiri ben kya shashi ya shi agenri, anyasal ri kumu gume ilam gna ge kar gri a vili guni. 47Amin panung ri pang anya sal ri lilau gapan gediduk ikyiri ashini.48Gugwshi agen ikyi bibi ge to gu mu ulangna, "anye salmi mo," 49nebe lugu niba unteg ni be gen na, alo ne ya ne so ge benyuse, 50anya sal agenna ri vili gun ubung ri agen na sangnu nugu zani. 51Anyasal gna ri kabbu ri pala, ge melle ari shi gu zing gibe nyiri lal be sou ge ukwori be sa nugu larba azirini.Chapter 25
1Ne rigam ge pan rishi ni bewene kyel ukopri be kyiobi ula ma gibe kanbi gu kum aciri be ri'labbi gu balni. 2Be luu gumema shini amina gu za, be cu shi beliga. 3Nibe wene kyel be liga be kyio ula ma bere kyio bi ri pep gu konno gu. 4Be wene kyel gu shi aminani be kyio gi'nugu ripep ge ula ma.5Ciri beri lapbi gubalni a mo, gediduk ama be lugu wa gu kpinna ne ne inna nya kyiobi gu. 6 Ni ge ciatuk nibe nya so isanna aciri beri lapbi gubal ni aba! nun wulu rige kummu.7Gediduk bewene kyel la be nya le ula ma. 8Be liga be to benye mina ashi, num maya ge fiyen gu me ripep anung ge ulandil sugu kpiriu. 9Benye mina toshi, ni ripep ra mile ya ge nungni nun kan nung ukwu libi gu nun lap akenun gma.10Nibe kan ukwo lep ripep ni, ne aciri beri lapbi gubalni aba, benyiri be gu kolni be kana ge anyu lab gubal guu kwo tak gu lab gu bal, ni be nya fla guda. 11Ge kar ge fiyen ni untek nibe wene kyel be vilinibe nya toshi, 'Anya sal, any asal, kiri ya ukwo.' 12Agnar ashi, 'Ripang amin panung aminre zanung.' 13"Nenug nun so ikol, nun re zanung unbung kwo ge kar.14"Gushini azile nyi kau ukwu sing giri zile ribung. A zile be gengna nya mabi ikyi ngna. 15Azile amau a talanti acuu, azile a mau apala, ne azile amau a talanti azing. kwoge nyang be mau amelle gu zangna, ne anyi kwo be kanu ukwo singna. 16Ge kara ne anyiri a ngnar a talanti a cuu ni a so ingna gu libi ikyi ne libi'gu, a kum ribili a zile atalanti acuu.17Nenu anyiri agnar a talanti apalani a kum ri bili azile apala. 18Ne ayenri a gnar a talanti azing ni akanu ge tum ukpu, nya lang ikilli anyasal gnar.19Ni ge kar leni anya salni be genba nya vili ge a palla ikillima. 20Ayenri agnar a talanti acuu ni, abene agna niri zile ri bili acuu. atoshi, Anyasal, unmami atalanti acuu gu kiri amin kum gu konno ribili azile atalanti acuu. 21Anyasal gna toshi, Gu folo agenri pan any u gnar! unle gu ngnar ge pan uki ge fiyen. Miri song ge pan ikyi ge kinkang, kana ume gu fungu kii a nyasal.22'Agenri angner atalanti a pala ni, ba nya toshi, 'Anyesal unmami atalanti a pala gu kiri amin kum gu konno ribili azile a pala. 23Icesal gna nya toushi, gufolo anwo agenri pang anyu gnar! ungnar ikyi ge fiyen. Minri song ge pan ikyi ge kinkang. Kana ume unfung gu kyi anyasal.24Ne agenri a gnar a talanti azing a ba nya toshi, Anyasal, aminza shi anyi ipimpam ya gu, unyani unlarba ge ukwori unre jigan guni. 25Amin kong ribung, nenung aming kanmi ge nele atalati gu kpu. Bila gnar ukiri unshi unwoni.26Anyusal gna gnar ashi, anwo anyi kyi bibi gesiri agen anwuu za ashi amin shenyu larba a gukwori minre tugru mini ne min cung gu kwori min ri ziga mini. 27Ure kan ni ikilli gu kwo tirbi ikilli, amin ge vilini nemin gnar, kyimi niri bili.28Nenung nun gnar atalanti gu kwo gna num ma anye talanti ukop ba. 29Anyiri ashini beri konnou ma ge kankang beri konno gu mau. Anyiri asnagnu ne uluki ukiri ushi ugna beri kar gu. 30Nun fonno agen ikyibibi ya anyu sang gukonno, gume iting ulum, ukwori be sa nugu lara azirini.31Gekar gri Awen Anyenyi ri ba gume rigam gna ge ididuk be lum be kyi gen wa, ne ari sisila geringan gna ungnar gam. 32Gun song gna be cung gediduk be nyanyi, ari kab benyanyi gibe zazing, ilori anyu bi nyani kab be te gi nin bungni. 33Ariso be le gunyi iya, nin bung gu nyi, pilgna.34Ge kar ga ne agane rito be nyi yasgna ashi, nunba anunri ici mi gu ma benky ashashi ni, nun liga neri gamri be tibi nung ne usugu kyungno gu lunyini. 35Amin kong iyong nun mami ikyiuya, min kong gu sugo nun mami imininbel, minre rising nun mami ukwo sisila. 36Minle gu sang ikyiu tabe nung tebe mi ikyi. Min le usang ulang nun lar nemi. Min shigu dage sira nun babe yimi.37Ne benyiu leabi ripang rigner be toshi, Ici unsong bung niri yin nungugo iyong niri nya mang ikyiuya? tibi unkugo usugo niri nya mang ikyiuya? tibi un kugo usugo niri nya mang imininbel guso? 38Ne unsonbung ni riyin gnun she sing niri nya mang ikyiu tebe? 39Usogbung niri nunsang alang gu da ge sira niri nya ba ukwong. 40Ne Agama ri gnar bima ashi. 'Ripang amin panung, ukiri nunlo ushi ge fiyen gume nibe wenezirini gu firini ami nenung le ma.'41Ari to be nyiri be shi gu nyi ipilni, nun nyanung gu ukwomi, anung be nyu yak gu kpu, nun kannung ume ula upige pan ri be tibi agam nin cagra ge nincagra gna, 42amin kong iyong nunre mami ikyiuya, amin kon gu sugo nunre mami imininbel; 43Ami lerising nunre mami ukwu lo; min sangu mi ne alab nure mami ikyru tebe, min sangmi unlang minshi guda gesira nunre lernung nemi.44"Ne bemba ri gnar ashi, Ici, usong bung niri ying nun kugo iyong tibi gusugo, tibi unle rising, tibi unsang ne alap, tibi gu sangulang, tibi gume guda gesira, nidire lengnu ilam?' 45"Ne anwari gnar a tobi ashi, 'Amin panung ripang ukiri nunre bra nung gule ufufiyen gume ikiri ni, nunre lelemi'ma. 46Benyiri beri kanbi ume ipimpam gu sang amile ni be nyu le bin ripang kabi ulang gu sang amile."Chapter 26
1Ge kar gri iYesu kol gu pa bi gu kyeleni, ne be to be wen gu tarba gna, 2"Nun za ashi uteg ibung ipala nugu tak gu gabe sal ba, beri ma Awen anyenyi gibe lap bu ge gagla."3Benyun song gu lul ge ni gunci gu me na nyanyi be cung guda anyele gulul anyintima iKayafar. 4 Be pailori beri fire iYesu gu ututugu ni be pellu. 5Nibe pa ashi, "Sang ge kar gu tak, kol gu puru be nya gumeni be nyanyi."6Ge kar gri iYesu shige a Baitanya gesal iSaminu gigbullu. 7Ge kargri a sisila ge ukwo yi ikiuya, ne azile akyel kana ne a kwalbari pep rishini ize a so iYesu giri kyi. 8Ne bewen gu tarba gna yinungni, nibe nya kong be nang, be nya toshi, "Shishi ilo gu kpa gri? 9Be shunu lep ripep ni ikilli ge imime ni be nyina miri."10Ne iYesu kyenja gutan ikol amani ne nya tobi ashi, "Shiso nun mire akyelri gu sala rikyi? Ale abin asheshi giri kyimi. 11Nun shige be nyina miri sununbung, amiri sang mi ge nung sununbung.12Ge kargri ashi ripep gri nammi ni, ale nun nugu langmi yagu. 13Ripang min pa nung, ukwori, beri le iyal ishishiri ge diduk gu lunyi, ukiri akyel ri leni beri lo nibe pa nibe kpu."14Aye zing gume ukop nibe pala, anyi intima iYahuza iskariyoti akanu ukwo be nyu song gu lul. 15Atoshi, shini nung wa gu mami, aminge nanna nung anwani?" Be nya yigriu azurfa ishogi ciya. 16Nege karga nebe luguwa ge kar gri ari mau gukwo ma.17Unbung unji gutak gu ga basal bewengu tarba ba ukwo iYesu ashi, "Geshi nunwashi be tibi unriya ikyiu ya gutak guga be sal?" 18Atoshi, "Nun kana umuntong nunri kum azile nyi nun toushi, "Gekar mige nyiu ba, minri ya ikyiaya gutak gu ga be sal gasal, gibe wen gutarbami."" 19Bewen gu tarba gna be le ilori iYesu sobini, be nya le ikyiuya gutak guga besal.20Nenle bani, nebe sisil ge yagi bewen gu tarba gna ukop nibe pala. 21Ge kargri be sugu ya gum! atoshi, "Ripang min panung, anye zing gume nung manemi." 22Bele gufun gusil, be nya lugu lirbiu gibe zazing, "min maripang sang ami, Ici?"23Nebe ngnar, "Anyiri a so gunyi gemi gintiri gi zingni anwari manemi. 24Awen anyenyi ri kanu ilori be walni giri kyingna ni. Rilal anyiri gu gu ukwo gna ni beri ma awen anyenyi! Gufolo gushini beri bibi anye." 25iYahuza ri ari mau gum atoshi, "Anyululu tibi amile?" "Atoshi, unya giri king."26Ge kar gri be sugu ya guni, ni iYesu be kyio atenkuna, aso benkya shashi, awire, Ama bewengu tarba gna atoshi, "Nung gnar, nun ya, unwuri shi rinam mi nga."27Nebe kyio gintiri nya peme, a mabi nya toshi, "Nun so, gediduk anung. 28Bejimibagu bengna iwor anwuri be nyeregu negu gnar gujili abin abebi ni be nyanyi ge kinkang. 29Amin panung, minra konomigu so imininbel agbasa risubunri amiri sou ge nung gume rigam Atemi."30Ne be tak anteni, nibe nya kanbi igbang aza tun. 31Ni iYesu be tobi ashi, "Gediduk anungri tulu afra ge tukgri giri kyimi, be guwal," miri nub anyu pi, agarke beteri murubi.' 32Bege nyon nomi ni miri ya gun song anung gu kabi aGalili."33iBitrus toushi, "Gediduk ri kpa giri kyigni amira kpami." 34iYesu be toushi, "Ripang amin pang, ge tuk gri gi kwonoge sugu teni, unri ya inang gu zamiriciya." 35iBitrus toushi, kwomiri kpunni ge muo, min sangmi guyi nang." Ne untek ni bewegutarba bemba be to nung.36Ni iYesu be kanu gibemba ne ukwori be zila aGetsaimani atobe wengu tarbagna. "Nunsisila gufiri amin kami unsong min ge kyelege Awapan." 37Akyio iBitrus gi bewen be pala ben gna iZabadi gen wa, nebe lugu le gufung gu sil ge ikol ibibi. 38Ne nya tobi ashi, "Ulang ni shi gume gu fung gusil ge kinkang kabi gu kpu. Nun kyeng gu fri nun yak gemi."39Apu kyagra kannu song ge fiyen, nebe kpa sughuri, Kyingna, a kyele ge Agwapan Atoshi, "Ici, guri leni bila ni gintiri gri selemi, nenung sang gu pa ikolmi ni berile, gunwo gu pa ikol." 40Aviliu ukwo nibewengu larba gna a kumbi ni be sugu kpirinna, ne betu iBitrus," Anwo, nun rabra nung gu bila gemi kwo ge kar ge zing? 41Nun kanno gu bila ne nung, nun kyele ge Agwapan ge nun zangna kpa gume gu mak. Alum agnar, rinam sangiri gbana."42Nebe viliu unbala a kyele ge Agwapan. Atoshi, "Ici mi guge shi gintiri ra sele gini ne min sogi, bila ne upa ikol gu shinung." 43Akonno gu vili, be kumbi nibe sugu kpirinna, ne iyema ba ge dinding. 44Nebe konno gu nwobi nya kannu. A vili gun nwun ciya asugu kyele ge Agwapan ne pa iwi ilogi zing.45Ni iYesu be kannu ukwo ni bewen gutarba gna atobi ashi, "Nu wagu kpiri nna nenun peme gikpegri? Bila ge kar ge nyu ba, be guma Awen Anyenyi ge anyi nibe nyi abin abebi. 46Nyinya rising. Bila anyiri ari mam guni anyu ba."47Asugu kyeleni iYehuza, anyezing gume ukop nibe pala, aba. Gu cung gu lule sing genwa gukwo nibe nyunsong gulul gibe gunci nibe nyanyi. Bebung nin kigyana ge ibang. 48Anyiri ari ma iYesu guni agu mabi gemak, ashi, "Anyiri aming Kibauni, anwa ne nun fireu."49Gekara amel ukwo iYesu nya toshi, "Gubilli, Anyululu," nebe kibau. 50 iYesu nya toushi, "Anyin sing, le ukiri uba ne nwo ni." Ne benya mee nya so anyema ge pan iYesu benya fireu.51Gu kwo, anyezing gume nibe nyiri be shigi iYesu ni nya sak unyi gna, nya talla ginkiyana gna kpa agen alalle agna anyun song gulul gutung. 52Ni iYesu be toushi, "Viline ginkiyana gume gin pag. gediduk be nyiri" be kyio ginki yana nigu ukwo ginkiyana nebiri kpubi. 53Tibi unpa gikol ashi mira bra mi guzila atemi, ne tima ne gikub nibe lum be kyi sele ukopnibe pala. 54Neni niberi mile iwal Agwapan ashi, rigbana ge ne ukiri ba?"55Ge kar ga ne iYesu be to gu cungna, "Nun be ne nin kiyana ge ibang nun fire mi ni be nyu pele be nyini? Amintu sununbung guda gu lul nemin lulu, nunre fire min. 56Gun kiri gu bani gibe mile ukiri be nyu pa unsong be walni." Nenung ge diduk be wengu tarba gna nya nwou be benya tingbi.57Benyiri be fire iYesuni be kanbi nenwa ukwo ikayafas anyunsong guda gulul, ukwo ri benyu wal ge nigunei nibe nyanyi be cungni. 58iBitrus lulu gu nunung, kabi agunnu anyuu song guda gulul. A kaana sisila ge benyu bila ukwo ayi ukiri uri bani.59Ge kar ga benyunsong gu da gulul gi gediduk beny anya nya lugu wa ge mak rilal giri kyi iYesu, gibe kum be pallu. 60Bere kum ukiu zing, kwone begu kum benyu ma guzari lal ge kinkang gunsong. Gunsong ne be zile nya pala nya wulu. 61Benya toshi, "Anyiri toshi miri bira gu muru guda gulul Agwapan, nemin vianau gume ibung iciya."62Anyun song guda gulu ninya nya toushi, "Unratong uluki? Ilingilo guma guja nibe pa giri king?" 63 iYesu so ge linlang. Anyunsong guda gulul toushi, "Min songnirigbana nintima Agwapan ushini ulang, tibi anwushi Agam, Awen Agwapan" 64 iYesu gnar uma, "Unya nige nyung, Amin yang, ge kar gri unriyi awen anyenyi a sisila gunyi iya gungna rigbana abi gepan amen ge pan."65Ne anyun song gu da gulul nya pe gu kigri gna, ne pashi, "A tugo Agwapan, shiso nun wa gu zile gu maguza? Bila, gi kpekgri nun kon gu tugo Agwapan. 66Shishi gu tang ikolanung?" Be ngnar ashi, "A folo gu kpu."67Benya curu nibenkyi ge iyi, be nya nibau, be nya sarbau ni ipar anyema, 68Benya toshi, "Neya gubla gusong, anwo Agam, Anyagna nibang?"69iBitrus lo gume ge gunnu, ne azile awene kyel agen aba ukwo gna ashi, "Anwun shige iYesu agna aGalili." 70Ayinang gun song ama gediduk atoshi "Amire zami ukiri unpa gukyele giri kyieni."71Ne awulu kan riya gudani, ukwo azile awene kyel agen ayiu na nya tobe nyiri be shigu kwoni, "Anyi kwori shi gu zing ge iYesu anye aNazare." 72Ne be ya inang, nisil ashi, "Mire zami anyiri."73Ge kar ge fiyen be kyegre ni benya ba ukwo iBitrus benya toushi. Ripang anwu shi anye jing gume ma, rilum ri kobong." 74Ne be lugu sili ilo gugna ge nyu gebebi, ashi, minre zami anyi kwori," Ge kara ne gi kwoo no be te. 75iBitrus kpu gu kyele ri iYesu ya ni, "Ginkwono ge sugu teni ungu yinang gu zami riciya." Ne be wulu getini nya sa gu kong u kpu.Chapter 27
1Nu ukwo shiya ni, be nyaa ka'akung gu lul gi be nyininkung ni be nya'anyi nyaa lab ge nyu ilo ri beri ta iYesu ne abin be kum gu pellu ni. 2Ni bei lap bu'nya'a ge ma iBilatus Agam e maa.3Nii Yahuza an wiri ne vuluu gu ni, ayi be sabau ge ta'na gu kpu ni,ne wa'a gu shini be nwow ga'a ni be nyar ikilli a sule isog ichiya ma'a. 4Ne bei to bi ashi, ''Amin kpahgun song anung,ni gu tag anyiri a song alebin ni ne abin.Ni bemba nyaa tou ashi,''Ba'a amina andil kong gu kong ge fa.'' 5Ne bei fonno ikilli maa gume guda gu lul,nei kannu gesoh di kyi-ngha ulik-pel di kii-ngha.6Be nyi gun song gu lul nya yang ikilli ma'a. Ni be toshi, ''Gu de kpa gi gu shini ni be so ikilli ni be jii gi nugu andil.'' 7Ne bei sila di-kyi abinna, ni be kolni ni be nya leb dibung gu lang be sing gu'u ni killie. 8Gunka so be zila di bung gaa ashi,''Dibung ni be jii.''9Ilori ni atima iIrimiya to ni ashi,''Ni be nya kyio iwiwen ikilli isog gi chiya in yiri benyi Isrela beso gi dikyi-ngha ni.'' 10''Ne be nya kyio ikilli ide beri leb di lam gi nugu guu ilori Ichi andil tobi ni.''11Gi kper gri iYesu kyeng gun song Agam, ne gama'a nyaa lirliu ashi, ''Anwu shi Agam aYahudawa yaa le?''iYesu nya nghar ru ma'a ashi,''Anwuu ya'a.'' 12Ne anye le gu lul Ayanfiudawa ge be nyininkung be bla gukpa ni ne nyaa tong nhu gu ligri. 13Ni Bilatus bei tou ashi, ''Unde kogong abin dri be pa'a gri kiing ni le?'' 14Ne nyaa de ligriu iwi inging, ni be jii nya kpa Agama'a.15Ge kar gu lee gu tak ma'a,be nya'a ne, winni anyi ge zing gu me ni be nyiri be shi gu dagu kugru ni,anwiri ni be nya'anyi be segle ni. 16Ge kar ga a zile atugu ale ashi gu da gu kugru anyiri be zila ashi Barnabas ni.17Ni be chung ni, ni Bilatus nya lirbi ashi,''In winni-ngha nyang gu me nanyan pa'ala bri?'' 18Aza ge chinchang ashi difimi gaso be fre iYesu ya ba ikwo-ngha gu. 19Anwu loo gaatol gu pa'a ge taana-ngha ni,ne kyel-ngha nya tima be ge tou ashi, ''Taama anyi-ngha ge abin anyi kwo ya ade kew alebin ni. Ne ami na'a alella abebi gri kyi-ngha."20Ge kar ga ni be nyu gun song gu lul gi be nyininkung gu lul-ngha lugu tullu untek ni be nyiri be chung gu kwo ni ashi, be wao gu shini be nwo iBarraba'a ni be pel iYesu. 21Ne Agama'a anyaa lirbi bi ashi, ''Anyang gu me ni be nyaa paala bri.'' Ne be tou ashi,'' iBarabas. ''22Ni iBilatus nyaa lirbi ashi, ''In lee ne nii nii iYesu ri be zila shi Kiristi nii?'' Ne be nghar ashi, ''Be labbu ga pan agagla.''23Ne viili lirbi ashi, ''Ashi soo, iling ilo abin abebi ne lee?'' Ni be konno gu so'oro ashi,'' Be labbu ge gagla.'' 24Nii Bilatus yii ashi,adaa kummu amina maa ni, inkomma'a kikoo ni,nei kyo imininbel kwira anyii -ngha gun sang ama'a ni bei toshi, ''Anyii mii shi ge winuung gu shii be jii anyi ri. Anung yii."25''Nwo bejii-ngha be keng ge kyii andil gi bewen andil.'' 26Ne bei winni iBarabbas ma bi, ne sarba iYesu ni gi wor ne nana buw be ge labbu ge pan agagla.27Ni be nyu kon ulira Agam nyaa kyio iYesu ka'ana bi ume ukwo ulule ilam digam, ni be nya'a chung ge kup ni be nyuu kon ulira. 28Ni be nya ka'ama ikiu bun-ngha gu. Ni be nyaa tebew gu kugri gu sing. 29Ni be nyaa lee ikal akan nyaa tebew gri kyi, ne be nyaa mau ubang gu nyi iya-ngha ne be nyaa lugu kuk gun so-ngha ni be ka'law ni be leew shi, ''Ulang zinni gun song Agam Ayahudawa.''30Be fulluw ben kyi gi yii ne be nyaa nghar uban unhep ni baw gu gri. 31Ne be kol gu ka lau ni, ne nyaa ka'ama gu kigri gu si-ngha gu ni be sou angha lap, ni be nyaa sing genwa ka'a ukwo labbu ge gagla.32Ni be wulu fre utra ni, ni be nyaa kum azilenyi awulu ge Sairene an wuri be zila shi Saminu ni,ne be nyaa sou digbana asing gi bemba inde adi weln iYesu gu gu'u kyio agagla ngha. 33Be mel uzile ukwo ri be zila shi Agolgota ni,''Ashi ukwo akpokoro di kyi gu ka.'' 34 Ni be mau bebag be ligri gi imininbel gi kan inag.Ne fugu ni,ne nyaa tong nhu gu so.35Ni be kol gu labbu ge gagla ni, ni be lugu pana gu kap alab-ngha. 36Ni be so be nyu loo ni yak gu. 37Gaapan dikyi-ngha ni be wal ashi,''Agam Ayahudawa ye wiri.''38Be nya'a lab be zile be nyu ka'ara be nyanyi genwa,azing gu nyi iya-ngha, ne azing gu nyi ipil-ngha. 39Be nyu sisilli,silli be togrou ni be wii akyi maa 40ni be lee shi,''Ana ri unto ashi undi muru ga kwu'o Agwapan andil gu ne nwu viili vigan gi, gu me ibung ichii ni winni di kying di yi-ng anwu shi awen Agwapan na ni, sigri gaapan agla.41Ilo ge zing ni be nyu song gu lul be silli ni be leew shi 42willi be zile be nyi an wiri ade brau, gu winni di kyi-ngha ba. Anwa shi Agam Ayahudawa a sigri ga pan a gagla ri di yi, ni di ma di pang ge awa.43Anyilli ge Agwapan, to'o Agwapan nghar ru gi kper gri,ing gubiya Agwapan ga'a ni, a lilee mang ashi, anwa shi awen Agwapan ya.44Ilo ya gi zing,ni be nyuu kaara be nyaanyi bri be labbi guu zing gi bemba ni togrow.45Be wuu loo ge kar ge chunu ge lee ni, ni gulu'unyi nyaa ba ge mup ge diduk ge mi gekar utolla. 46 ''Ni gekar utolla le ni, ni iYesu bei so gu nyi ge kinkang, ni be ngha shi; Eli, Eli lama sabahtani?'' Aya'a gu ka ashi, ''Agwapan mii Agwapan mii, shi so unta miguu?'' 47Be zile be nyiri be kye gre gu kwu'o ni be kong mi, ni be: lee shi, ''A su gu zila Iliya'a.''48Gi kpikper ga ne zile anyi bei kyio asoso luglu gume ni bebag be kpululu, nyaa gag gu bang nya'a sugu mirew ashi so 49untek ni be nyii be tou shi,'' Nwohw ge shebi kyeng ne andil yii shi Iliya di ba abe nghar gu le.50 Ni iYesu bei viili sou gun yii ne i talla infiyana gukpu.51Ge kper ga ni gu kik gu daa ukwo kyiele ge Agwapan nya kap ingbal ipaala, kyio ga pan be kpa bi ite-ngha, ni di bung nyaa loglo ni digbana, apang ya'a chui. 52 Ikwiga nya'a pellei,anam ai be nyi diGwapan ri be gu kpiri bi ni nya'a wulu kper gunyii. 53Ne nya'a wulu ka'ana ume utong ni iYesu gu kol gu nyiya gi kwiga, be ni ba nya'anyi ge kinkang nya'a blaa bi.54Ne nyi gu song ni be nyuu kon ulira at de bri bemba'a lee ilam gu lap iYesu ge gagla,gi be nyiri be kyegre gu ukwo ni beblaa iYesu ni, be kong gu loglo dibung ge abin gi ilori aba ni,ne nyaa kpa be jii ne be lugu lee shi,''Anyiri a'a shi awen Agwapan na'a ni di pang.'' 55 Bekyel bri be wulu gun ukong Agaliya lul iYesu inde be ri ler ne anwa ni, nyaa kegre guu nu'ung ni be bla.56Gume ni bekyel bri be ba ni, iMaryamu Magdalin,iMaryamu aye iYakubu gi Yusufu ne aye ni bewen Izebedi.57Ne anle lee ni, ne zile anyi gu kum anwiri be zila shi Yusufu anyee Arimatiya an wiri ashi gume na'anyu lul iYesu ni. 58Ne nyaa kannu ukwo Ibilatus nyaa ge kwu'ow ashi amahw ukum iYesu. Ni Ibilatus nyaa nghar ashi be mau.59Ni iYusufu nyaa naama ni utek kigri ukyii. 60Ne nya'a ge nghar iYesu'u gu me ikwiga-ngha in yiri atum ga pan gupang ni, ni kur igbang ilille nya'a fla ge nyu'u ikwiga gi 61iMaryamu Magdiyalina gi ge zile gi iMaryamu nya'a sila gutur ikujiga'a.62Be wulu kir ni, ne Afarisiyawa gi be song lul ama'a nya'a chung gu zing iBilatus. 63Ne bei nha shi,''Ulang zonni gun song, andil kpu ashi anyi di lalla ashi ge lang ni, ne nya'a toshi, anwa ga be kpuw ni,be ri lee ibung ichiya ni, ne anwa nyinya gi kwiga. 64Ni gu shi nenuu ni, ma ya'a digbana di nha gu so be nyu'u yak ikwiga'a be lee ibung ichiya, kanii bewen gu tarba-ngha gu bagra be ge jii ukumma gu, ni be paa be nya'anyi ashi a gu niya gi ikwiga, ge duk nun ukyiri di ba gun timi ni, udi see le unya gusong nha'a ubu'ubi.65Ni iBilatus nya'a to bi ashi, ''Nunkyio anyu'u yak. Nun ge a lee ilo ri nun bira ni, inde ulukyi da bahw ikwiga'a ba. '' 66Ni bei kanbi ge so anyuu yak ikwigaa.Chapter 28
1Ne anleh ijii lee ni nyu kaa bi atekap yu shiya ukwo ni, iMaryamu, nyaa kanbi ukwo yih ikwi gra. 2Ni di bung loglo ni, ne Alum ikyii Agwapan nya'a sigri ga pan, nya'a kugru igbang ri be flah ge nyu ikwiga ni nya'a sila ga panna.3Gu wulu nha nya shini gu fegle ge pan ni ne alap nha'a shi akyii ge pinpung ne tana ni. 4Be nyu yak ikwiga'a nya kong di bung nyea bah ni ikwiga'a nya kong di bung nyea bah ni ikum ni.5Ne Alum akyie nya'a toh be kyel ba ashi, "Nung zang be kpah bejii, Amin zah shi nun bah gu wa'a iYesu ri be lab bu ga pan agagla ni ya'a. 6A sang nhu ge fri, "agu nyiya gu kpuh iloh nibe ya'a ni. Num bah anung be yih ukwo ri bee be nhal guh ni. 7Nun nyiya ge didir nuge ya'a be wen gu tarba nha'a ashi agu nyiya gu kpuh. Nu blah a wira ashi gun song anung a kau Agaliya. Amin gu yah nha'a. Gefah ni nun di yiiw gu.8Be kyellaa nya'a nyiya ge didir nwuh ukwo ikwiga'a ni gu kpah bejii gi ikolikyii nya'a tiiting ga ya'a be wen gutarba nha'a. 9Ge kar gi ni iYesu karba gi be be kyellae ni, ne be nhah bi ashi, "Inbilli nha'a." Be kyella nya'a ting be fierew ge frah, nyah billius. 10Ni iYesu nya'a toh bi ashi, zang nha'a, "Nun zang nha'a kong di bung, nun tiiting nu ge ya'a be weneziri mii, ashi be nyiya be kan bi Agaliya ge fah na di yih mi gu."11Ne be kyel ba be sugu sing ni, ni be zile be yak bah, nya'a ka'ana umeh utong nya'a lugu pa'a be nyah ka'akung gu lul ukyi ri ubah ni. 12Ni be nya'a ka'akung gu lul nya'a sila gu zing gi be nyinikung, nya'a pa'a iyalla gu zing ni, na nyah mah be nyuu kon wira ge kingkang. 13Nibe nya'a toh abi ashi, "Ba kyil ni be pa'a ashi be wen yu tarba iYesu ba'a bah ni ge tuk nya'a jii ukum iYesu guu, ne sugu kpiri innani.14Iyalla ge mel ukwo iBilatus ni andil di kyiele gen anweh ilah ri ne alebin da bah nha'a." 15Ne kon ulika nya'a nhar ikilli, ni be ya'a lee ilor ri be bi ni. Iyal dri nya'a karba umeh Ayanhudawa gu, har unbii be wu'u pah, nenu'u yah.16Gi iloh ya'a dei, ne bewen gu tarba nha'a kan Agaliya, ge pan ge kong gri iYesu toh bi shi beh be kummu nha'a ni. 17Ni be yih iYesu ni, ni be nya'a billiu gu billi di gam, ne gu'u re shine nuu ni, be zile be nyih amah ga'a yah inang.18Ni iYesu nya'a bah ukwo ma'a, be kiele gi bem bah nya'a toh shi, "Digam ge pan gii di nhah gu lu'uyi be gu mah mi." 19Nung sing nun ge soh be nyuu gu lu'uyi be bah be nyu'u tanba. Nun salla gu lul, gu umeh nin inchi ni nhah awenaa ni nhah Alum Agwapan.Nun lulu be lul abin dri amin toh nha'a ashi nunlee ni. Amin shi gee nung sunu ubungi ka'a bi a mile gu lu'unyi.Mark
Chapter 1
1Gun kri ga shi gu luggu iyal ishishi Iyesu Kiristi,awen Agwapan. 2Ilohri be wal gi umeh ankpak atarba Ishaya ni,blah aming tarba awen gu tarba mi gun song,anwuri aba leh ng utura ni. 3De wii gu zila gumeh ge lumuh,'Anwa ri le'ng utura ma;leh utura usisug.4Iyohanna ba,alehsalla guluh gi umeh ge lumuh ne leh gudam gu ngar guh kpa gu shini bezang be blah abin abebi andil. 5Ididik ribung Ajudiya gi be nyi a Urshelima kan bi uku'o ngha. A leh bi gu salla gu lul gi umeh gu ziri Ajudiya,ni be vulu abin abebi amaa.6 Iyohanna a tebe gu kigri ni infung gi rakumi ya lab gebili ngah ni ankulu,ikyiuyah ngah ya shi agalla gi ritong.7A dam,ashi,'alog bii gun timi mi ashi ni ri gam seleh mi.Aming ne mileh mi gu bigri illig atigah ngha. 8Aming le ngah gu salla gulul ni inmiminbel,ni anyu bii guntimi mi be salla ngha ni alum Di-gwapan.'9Gu be shi gi ibung a Iyesu be wulu gi Anazaret a Galili,mi Iyahaya ya le'u gu salla gulul gumeh gu ziri a Urdun. 10 Ni Iyesu a wulu gi umeh nimiminbel ni, gepan ya kri,ni alum akii ya sigri gi ri kii ngha nii gilip ni. 11 Ni ri wii gapan,ya ngha ashi,'Anwa shi awen gu biya mi,anwuri ne shi mi ulang geshang.'12Alum asheshi akiou kanu umeh ge lumuh. 13 A shi gu umeh ge lumuh ibung isog inaah,gi chagra milli'u. A shi gi umeh ge lumuh gi inam ge lumuh,ni be lum be kii ya shi ge anwah.14Ni be fireh Iyahaya ni,I ya kana a Galili ne paa iyal ishishi Agwapan. 15 Ni a bi ashi,'Ge kar geleh , di gam Agwapan dil mireh gi,nung nwo ikii ibibi enung ni anung nghar iyal ishishi Agwapan.16Ga kar gri a silli yi ibile diyama a Galili ni,ni a be yi Isaminu gi Andarawus,aweneziri ngha na sullu alilig ama'a gi riyama be shi be nyuh fiyere ivong ba.Ni be shi be nyuh bala ba ni. 17 Iyesu ya cho bi ashi,''ba,lul mi,nung ri luguh gu fiyere be nyanyi ba.'' 18 Ga kar ga ni be nyah nwo alilig amaa nyah ya lul'u19Iyesu kunnu ge fiyien ni,ne ya yi Iyakubu awen Izabadi gi Yohanna aweneziri ngha;be sugu yallah alilig ama'a yume akwomi amaa. 20 Ne anhya zila bi,ne bi anhya nwo atek amaa Izabadi gi umeh akwomi gi be nyi ilam amaa,na nyah lul'u.21Ni be kana Akafanahum ni,unum Asabar,Iyesu ya kana guda gu lul gu lulleh gu shini a lullu bi. 22 Dinam amaa ya shiri gi ni gu lullu angha,gushini a lullu bi ne ri gbana ya sang ne a nyuh wiwul.23Gu umeh guda gu lul'a azila anyuh shini inchagra inbinbi shi ga, ni a be soh isha ni ri gbana. 24Ni leh a shi,shi inminang gi andil,Iyesu Anazaret?Nwuh ba gu be pelleh yaa ya le? Ming za anyiri anwu shi ni.Anuwu shi anyi di-gwapan angha Agwapan. 25Ami Iyesu be tallah alum abebi,''Soh ge lilang nung wulu'u gi umeh ngha.'' 26 Mi alum abebi ya soh isha ya re wulu'u gi ri nam ngha.''27Ni rinam ni be nyanyi ya shiri ge kinkan,ni be nyah lirbi be zile maa ukiri ubani,gu nin gu lullu gu par ga shi rigbana nun?Gun kri gu daa be lum bebabi,ni be nyah kong u. 28 Gekar ga ne iyal ngha bai zaggai karba ri bung a Galili.29Ni be nwoh guda gu lul ni,na bei kana bi gesal Isaminu gi Andarawus,na shi gunbi gi Iyakubu ni Iyohanna. 30 Ayie- bekyel Isaminu nana gu san ulang gu piya rinam.Ni be nyah ya Iyesu iyal'a. 31 Ne nyah ba, ya fire'u gu-nyih,nyah nugnu'u,ni gu piya rinam a ya nwoh'u, ne nyah luggu leh bi ilam.32Ni anleh, ni unum ukpah'u ni,ni be nyah ba'u ni be nyi gu san ulang ni be nyuh piyalla bi nin chagra. 33 Ge diduk be nyuh utong'a nyah chung gi ri yah guda. 34 A langnah ni nyuu yu'u gi be mameh ni be nyi ayu'u gilliloh nyah willih inchagrah insil,anyah re ma bi inchagra gu ligri gu shini be zau.35Anyah ga shashiya, ni atakab gu shiya ukwo, ya kannu ukwo ri alok sang 'u ga ni , gu fa ni nyah kyiele gi Agwapan. 36 Isaminu gi be nyibri be shi gi anwa ni nyah wa'u.37 Be nyah kum'u,na nyah toh ashi,''Ikwo ge nyan wa'ang.''38Ni anya toh ashi, billah ri kana'a uzile-ukwo, ka'a bi izile tong gu shi ututur, gu shini aming ge re dam ge fa. Gun ka soh ming ba gu firi. 39A Kan'u gediduk ri bung a Galili ne leh gu dam gi ada gulul ama'a willih inchagra.4240Gi zile gi gbullu gi ba ukwuo ngha.Ya kullu'u, nyah lilluguh.Ya toh ashi,'Nwu ri nghar ,nyu ri bra gu langnah ni ami.' 41 Ne ya kong ge kubu,Iyesu nya nannah gunyih nya piya'u ya toh'u ashi,'Aming nghar.'Anwu ba ge winwung? 42 Gi kper ga ugbulu'o ya nwu'o,ne nyah kum diwinwung.43Iyesu kiye'u ge kinkan, nyah tiba'u. 44 Ya ya'u ashi ,'A zan a be ya alog.'Anu'u sing ge yigri di kii ng gi ukwu'o gi chi-ku anung, nung kan nwuh ga ma kii ng gu shini a nwuh kum di winwung iloh ri Imusa ya ni gu soh gemag.45Ni gu wulu ngha,ne nyah lugguh pa'a be nyanyi , nyah ziggah gi ikwu'o.Gu ya soh Iyesu gu sang brah guh sing gu-buyah ngha.A nyah ya ge kyeng gi ukwu'o ri kwu'o alog ni,be nyanyi nyah ba u kwu'o ngha gi ikwu'o ge diduk.Chapter 2
1Ni gu villi angha ge Akafanahum gi be wen ibung,ni be ya kon ashi ga sal. 2 Be nyah mameh ya chung mileh ge wulu riya guda,ni Iyesun ya kyiele gi bemba.3Ga karga be zilanyi ya ba ukwu'o ngha ni be killih azileh anyu sang ulang ri rinam ngha ri kpu gi ni, be nyah na'ah wa kyo'u. 4 Ge kar gri be ri bra bi gu mel ututur ngha ni gu shini be nyi be gumah, ni be nyah yang ya wagla gu flah gu da'a ge sisug gi ikwu'o shi ngha.Ni be nyah kinnih ukpuh ni be nyah sigri anyu-kphuh rinam gi ukwu'o nana ngha.5Ni gu yi gu mah-ripang amaa,Iyesu nyah toh anyuh kpuh-rinam ashi,''Gu ku'ukor be gu jilli abin abebi gu.'' 6 Nenu be zila nyuh wal bri loh gi ukwu'o ni,nyah tang gi ulang amaa. 7 '' Shi so anyi ukwu'o ri di kyiele nenuu? aleh gu kpah! Nyang ri bra gu kura abin abebi Agwapan ya gen zung ngha?''8Ga karga ni Iyesu ya kpeleh gi alum ngha ukii ri gu shi amaa paah gi ilang amaa ni. Ni anyah lirbi bi ashi,''Shi soh nung tang gi ikol enung nenuu?'' 9 Shi shi ukah gu toh anyu gu-kpuh rinam ashi,'Be guh kura'ng abin abebi'n gu ta be toh'u ashi ,nyinyah ,kyou ukwu'o nana'ng,unkan'.10Nenung ya za ashi Awen Anyenyi shini rigbana gu kura-abin abebi gulu'unyi, a ya anyu kpuh-rinam . 11 ''Aming ya'ang,nyinyah, kyo ukwo nana'ng ,nung sa'ang ge sal'ng. 12 Gi kper a ne ya nyah kyo ukuwo nana'ngha, ya wulu'u ge sal'a gunsong a ma,ge diduk ama'a ya ma bi gu kpah beji,be nyah duggor Agwapan,''Be nya toh ashi dil sang yi ya iloh abin ri.''13A villi wulu ringan ginleng, ge kub ni be nyi ya ba bi ukwo' ngha, ne ya kullu bi. 14 Ni abe sugu silli ni,ni anya yi Ilewi awen Ihalfa loh gi ukwo'ngha guyal,ni bei toh'u ashi,'Lul mi.'A ya nyah ya lul'u.15Ge kar ri Iyesu a kana gesal Ilewi gu ya ikyiuya ni, be nyuh nghaa guyal ni be nyi abin abebi gi be mameh be ba ukwo' ngha gi bewen gu tarba ngha,be nyanyi be mameh ge kinkang be lul'u. 16 Be nyul wal bri be shi Afarisiyawa,be yi ashi Iyesu ya ikyiuya gi be nyi abin abebi gi be nyu nghaa guyal ,ne bei lirbi bewen gu tarba ngha ashi,''Shi soh a ya gi be nyi nghaa guyal gi be nyi iki ibibi?''Ni Iyesu kon ni ne ya toh bi ashi,''Anyiri ashi ulang ri nam ni a re wa'u avuggoh;anyu sang ulang ya wa'au.Aming ne bami gu zilah benyi ripang,ming ba gu ba ni be nyi abin abebi ya.''18Bewen gu tarba Iyohanna gi Afarisiyawa sugu wula iyong, ni be zilah nyi ya be lirbi bi ashi,''Shi soh bewen gu tarba Iyohanna ni bewen gu tarba Afarisiyawa wula iyong ni be nwu'o ri wula bi?'' 19 Ni Iyesu ya toh bi ashi,''Be nyi-sing acii apar,ri wula iyong ga kar gri acii apar shi gi benba le?''Be ge shi guzing gi acii apar ni be sang bi gu wula iyong.20Ibung bi ma ri be ri kyu'o acii apar gu gi ukwu'o amaa,gi ibung ngha ya, be ri leh gukpah. 21 Be ra kumbi anyiri a ri ta'a gu kigri gu par ne fulu bi gu zi gi gu kor, ni gu kigri pegreh gi,gu ri leh gu pegreh gububi.22Kwo any iri a ri shi imininbel agbasa gi umeh ginsum gi ikung,ginsum'u ri zong gi ni agbasa nyere bi, ga pallah ni imininbel agbasa ni ginsumu be ri tag bi.Gu ge shi nenu'u ni,soh imininbel,agbasa impar ginsumu gi par.''23Gi unum Asabar Iyesu nyah kan'u umeh alam ayaa,ni bewen gu tarba ngha ya nyah gu kaa alam ayah. Ni Afarisiyawa toh bi ashi,'' 24Nun blah,shi soh nung leh abin ri are kpah g u shini be leh gi unum Asabar ni?''25Ni nyah toh bi ashi,nung sang pallah ngha ukiri ri Idauda a leh ga kar ri a kon iyongni,anwa gi be anyi bri be shi ge anwa? 26 Iloh ri a kannah gesal ichi gesal,ga'a kar ri Abiyata ashi gi ci-aku gi kung ni, a ya getankuna ri ge shi ge ngha gi ci-aku.Gun kri gu re kpah gi gu shini alok ya .Gu shi nenu ne ya mi re be nyi bri be shi gen wa.27Iyesu toh bi ashi, be leh Asabe gu shi anyenyi ya sang ashi be leh anyenyi gu shi Asaber ya. 28 Kun ka shi nenu ni,awen anyenyi ichi gesal ya,ge Asabar ngha Asaber.Chapter 3
1Gu konnogu ni Iyesu nyah sin gu me guda gu hilg u shushuwen , gu konnogu be shi ne azile anyi a wuri gunyie gu wegi ni. 2 Ni be zila nyi kannun bu ukukka ge wa nibeyi ashi adi langna ne wa gu ubung a Sabar le nibe nyah mau ukpah.3Iyesu bai toh anyi gu weh nyeh ashi gyingyiah ge firi ga caci nibe nyanyii. 4 Ne bei toh be nyanyii,gu shi abin abebiya gu le abin azam gu num Asabar tibi gu le abebi,gu nghar-ulang tibi gu pell-ulang? Ni be soh ge ling-lang.5Ne bei chigli ya bilabi gu me ni be nang ne gu fuguu ni ikol di wendi-bibi amaa ne bei toh apang ashi,'' Nan-na anying'' ne bei nan-na,ne anyi-ngha bei langna. 6 Ni Afarisiyawa bei wulubi ge didir ge lugu kyiele ge be Hiridus nibe wah ilohri beri pel-luni.7Ni Iyesu bei wulu'u gi bewen ilam-ngha kannu guziri gu leh,nibe nyanyii ga mame bei wulu ge Galili ge Yahudawa 8 ge Urshelima ge Edom gusong ne Urdun gu kanna Taya ge Sidom, ni gu chung gu hilyeh gu kong ukiri aleni,na bei bu ukwo ngha.9Ne bei libi bewen gu tarba ngha be le'u a girgi ni mininbel ashu-shuen an wuri arah wureu guni.10 Ni bei langna nibe nyanyii ga mame gun kiri be-nyu yu'u ugbullu be kon ilohri be ri piyau ni.11Gi kper giri be nye alum abebi be yiu guni,be nyina kik-kugu gun song-nyah nibe soro isha niri gbana ni be toh ashi ,a wung shi awen Agwapan. 12 '' Ne be sobi ni ri gbana be zang soh be kpele'u.13Ne bei yang ge ban kong, ne bei zila be nyiri a wan'ni nibe bei bu uko ngha. 14 Ni bei seg-geleh be nyu kop ni be nya pala (benyiri ah mabi intuba ashi bewen ilam ngha ni) be nyiri beri sing ge wah ne tarba bi na pah gu kyele gu dam. 15Ne bei ma bi rigbana gu wil-li inchagra. 16 Ah segle be nyiu kop na nyah pala: Isaminu ne bei mau intima Ibitrus.17Iyaka a wen Izabedi gi Iyahaya aweneziri Iyakubu anyiri ahma bi intiba Ibuwanarjis bewen gu tara ge pan, 18ge Andarawus gi Filibus gi Ibartalamawus gi Matta gi Toma gi Iyakubu awen Ihalfa,gi Itaddawus gi Isaminu Ba-kananiye, 19gi Iyahuza Iskariyoti anyiri ari fuluguni.20Ne kannu ge sal ni , ni nugu chung bei be mile, uko gun kiri bere kumbi gu ya ikyiuya ni. 21Ni be nyi biyau be kon nenu ni, ni be bei wulu nibe ge kar-ru,na bei toh shi a sang'u ge mina-ngha. 22 Be nyu wal biri be ba ge Urushelima ni na be toh shi Iba'alzabu ba ya yang gu , ashi rigbana agam ninchagra ne willi inchagra gu.23Iyesu bei zilabi gu ko-ngha ne bei ya bi gu me iwi gu kyiele,''Beri leneni gi chagra winni gi chagra?'' 24Rigam ge kabbe sal be pala ni di sangu gu keng.25Gesal ge kab di pala ni, ge sangi gu keng26Gi chagra ga lira gi ni ri ki-ngha ni gi sangi gu bira gu keng rigbana-ngha ri lalgi, 27alag sangu gu bira gu kana gesal anyie rigbana ne yan iki-ngha ne pang are yu lab bu a pang ba ne pang re kyiya a yan iki ge sal-ngha.28Amin pah-ngha ge diduk gu vulu giri be nyanyi lehni beri filabi ga ge diduk ikii-bibi.29Anyiri a wari lal ge lum Agwapan be ra gwobu'u ga ikii-bibi apang ri lul-lu. 30Iyesu a toh nenu gi ilohri ben ba toh shi,'' A sang'u alum asheshi ya ni.''31Ne aye-ngha gi beweneziri bei ba be keng giri yuda,na bei tuma gen wa.32Nibe kanbi ge tou ashi, ayeng gi beweneziring be shiga tinni, be shigu wang.33Ne be nghar bi ma,''Be nyanba shi ayemi gi beweneziri mii?'' 34 Ni bei kigli bila be nyiri be sisila ya kannauni ne be toh shi,''Nun bila ge firi bem ba ayemi gi beweneziri mii!'' 35Anyiri a le ukiri Agwapan wa ni apang-ngha shi awenezirimi ge fong mi ge ayemi.Chapter 4
1Ne be lugu gu lullu gun gang guziri gu lulle , ni be nyanyii buame bei chung ya kannau.Ne wa bei kana kwelekwele gu me guziri gu lul-leh nyinya sisila gu meh ge diduk be nyiri be chung gu kor gugan guziri gu le. 2Ne bei lullubi iki gi mimeh gu me iwi,gu me gu lullu-ngha,ne bei toh shi,3'' Nunso ge linlang,'' Anyi gu wul akannu uku tugru ilo.4Ne aturuni,ni izile ilo bai kpa gu tira, ni ninung nya ba be yangu.5Ni zele ilo nyiya kpah gu pang,ukori ire kummi ribung gu ni, gi kper-ra ni bei kogloi,nenu ire kummi ribung ge kingkang nii.6Unum usan ni bai kogloi nenu annan-ngha a re kum'mi dibung. 7Izile ilo ikpah gu me akan ni bei kono,ne kanna be nyinya firei bung,ni nyieya re kummi iwen.8Izile ikpah gu ko ri bung di shishi,ni bei kono nyah leh iwen be yah kum ningye isog-iciya,isog icunu ya mu ma a tade nugu sele.9Ne be toh shi,''Anyiri ashi ne atong gu konni ne pang kong.''10Ge kar giri Iyesu a liga gun zun-ngha guni, be nyiri be liga gun gan-ngha ni gibe wen gu tarba-ngha ukop ni be pala be libi'u giri ki ku kyiele iwi,''11Ne be tohbi ashi,gu kwo anung be shigri-ngha rigam Agwapan gu me iwiwil, nyibiri be shi gu unyi ni be yigri be gu ume iwih12inde be gere bila be juli be bila ni be sang be gu yi,be gere kong bejili be kong ni be san be gu kpele,kulu gu shini be kigli ni be filabi ga.''13Ne bei toh bi ashi, anung sang kpele-ngha iwiri leh?Wa usombung ne nung ri kpele unteg-ga-gu?14 Anyi gu tugru ya a tugriu gu kyiele Agwapan. 15 Inyiri ikpa gu tira ga ni be ba shi nyiri be tugru gu kyiele Agwapan gi ikol amaa be ge kong ni, gi kper ra nigi chagra ba be kyio ukiri be tugri a kol-la ni.16Ilohya ni be nyiri be tugru gu ume igbang ni, be ba shi be nyiri be bah kong gu kyiele Agwapan ni be ya nghar ni kol ikiyi, 17 be ba geduk be sang bi ni riki,be sang bi ni rigbana, be yi impiya ni,ni be yakpa,18izile iwi ya shi in yiri ikpa gume akan ni,inya shi be nyiri be kong gu kyiele19ni ki gu lo'uyi gi gu lel gukum ginin tah izile iki-ngha be der uko,ni gu kele nya juli sang gi ri bili. 20Inyiri be tugru giri bung dizam ni, ben ba shi be nyiri be kong gu kyiele ni be nya-nghar ya leh ribili guni ben ba shi ni ribili isog iciya,be zilanyi isog icunu,be zilanyi atade,21ne bai tohbi ashi,be nyina ba ni bitila gume gesal ni be fila ni gingyeh ,tibi be nyina tibi gu fung uku nina le?Be nyina ba gu be labgu kori be tirbi gu ni. 22Ge diduk ukiri be nele ni be shi nu kpele'u ukiri ushi ututugu ni be shi nu ba nu wa ga ben.23Anyiri ashi ne atong gu kongni apang rikong.''24Ne bei tohbi ashi, nu so amina- anu gu kiri nu kong ni, gin tiri giri un mag gu ni gin ka nari mag ma,be ki konno ga. 25Anyiri ashi nu ki ni awa ni be kow ga, anyiri a sangu ni,ni be-nghar gu gu ko apang ni be konno a nyiri a shini,ne anyiri a sangu ge shang ni ukiri ashi ni be ri kiyo gu.26Ne bei toh shi, gesal digam Agwapan ge shi ne anyiri a tugru ilo-ngha giri bung 27apang akpinna, a sonno ni ge shiya ni ne bei yi ilo itar ya kwono apang re zau ilohri guba nenu ni. 28Di-gbug kono iki giriki-ngha,iloh ya injii 29Ni ilo i bira ni,ne bei kiyo ilebeji ya wagu ge didir, anya shi diwong di ba gu ka.''30Ne be toh shi,''Ashi ne dildi mak gu gi gesal di gam Agwapan,iling iwe gu kyiele ne dil di lul ni andil penne be nyanyi akii? 31 Gu shi iwen ikpung ni, iyiri be ge tugru ni ime ge shuen gu me ilo gu lo-uyi. 32Be ge tugru ni,iri kono isele ikiri be tugru giri namma ni,niya ya le ayag ge meme in de ni nung ge pan ri kum ikiri be wani wiwillah.33Gi iwi gu kyiele gi mime ni yiri ni a kyiele be iwi gi lohri be ri kpele guni. 34 Ge didug ga ba gu me iwi ya a kigilin regang ni,ne ya par bewen ilam gu tarba-ngha ge cincang.35Gu zile unum ne alle-aleh ni ne be toh shi,''Di yang ugugra.'' 36 Nibe be nyinya tebe kyiri be cung ni na bei kanbi gi benba gu me akwomi shi gen wa. 37 Ni gu luru ibila lul-le bei gu wuru ugbana be nyinya ni mininbel bei lugu gu fugru, ne kwomi be mileu.38Ni iYesu shi gun timi ge mille akwomi a sila ye pan getol ne shi gu kpiri inna, ni be bei sonnou na bei toh ashi adil ri kyiriy nu de bilang le? 39 Ne bei sonno ginna, ne bei gaba uwuru upi ne bei toh imininbel guziri gu le ashi,''Ken ge sep, nun soh ge linlang, nu uwuru bei keng,nu ko ge diduk bei soh ge linlang.40Ne be tohbi ashi, shi soh nun kpa beji?Dukgi kper giri anung sang ma-ngha ripang? 41Ni be bei kpa beji, na be toh be zile ma,''Aling anyenyi ye wiri, an wiri geduk uwuru gi imininbel guziri gu le mireu ulen-ngha?Chapter 5
1Ba kpeh gu pi ya shir a wiriu shiga a garasinawa. 2Ne iyesu su kliriu ga akomi, gabagazin yaba be yiu ne, ba klilui gu ma, u ikwigu a yih tun gun nah.3A ye lan ga ikwigu. ba a ayiri a buru farai no, ko ba sira. 4Ba lap kul ne ba sira ne ugan bu turuzinba, amma a biriu a sara ga ugam. ba a yiri agra u lapidu ni.5Atuk ne a idal qumai ikidgu ge igbang anyiko a so isha, an a perai ri nam ha gu ne igwana. 6Ne ayi yesu a klau gu nun nu a kabau ya lillugu gun sun a.7A sak ride a neri gwana ya yashi, ashi foow ge mi, Iyesu aidanne gwapam anha rigam min kon gin intema agwapan za amami impiya. 8Ge anyeshi, anleloh injarkra iduluu gu funmi.9A lirbu ashi, in timan shi yan? anwa ya gashi in tamam shi amaimai. 10A kulluu zan ba kapya ni idupar ribuni .11Gikup alade basu bil ga gumuu ga gau. 12Ba kuluu anido bi bakana rinam aladu Anida kuma angar bima gu. 13ginjarra ba kluluu ya kana rinam aladuu ba ma, a dubu a bala. Aladun ba shiri ga belle ga gwon ya kanau guma, mininbel.14Ba u pee aladu ba kana umeh untong kannan bama iyal abindiri a bani.ayanyi gaginkan ba kanbi gayi ukiri abani. 15Ni bababi guko iyesu ya yi ayinkoi ashine ginjarra allilau, gumai amina a akyerai ga alap, a be kong ribun16Bayi bari baba u balla ukiri a bani nin chackra ni basah ya kappa bayayi gukiri bayi ni giriki ukiri aba aladu ni. 17Bayiko ba kau a iclulu gupar ribung ama.18a yiri inchagra shine rigam giri ki hani ne ayi iyesu a kannau akomi a kanuu a kullau iyesu ya lullu. 19Inkiri iyesu don, uni. ga san gassalla nun, gu ko bayee num ga pahbi gukiri upehri ichindel allaima. 20A yinkon a kannau guma, adikafols aki na pah ukiri iyesu allaimani gadiduk gamma dukpa beji .21Ne Iyesu a kunnu gu akpe gu ziri ni mininbel ugupiya gumi komai gikup na kaunau, ringang ishil. 22Azillai ayin allailem ni ayiri ba sallah ashi iyayirus, aba uko rine ayibini a lilligu sun. 23A lau ne kulluu, ashi aidan mi samhu alan gba ashe a kaka nu ukpu, in kullum dei kania asalmi a tallau uyi kiriki inda ari launau. akum ulan." 24Anula ya lulluu bi bayayi gakinkan ba kawu ganwa ba mau.25A kyel udin adin abaji ama umaille gukup ne palla. 26A piyau ga kin kan ni ripan akaulu guko bayi mirai gukan a pel e killi kakigan, ara gum uln ba abinna sai u yara. 27A kon iyel iyesu ni ne allau qun tum a ne sin umai ayayini a biya uye alap. a ulu rika ya ya ashi ni ne allau gun tumi a ne sin umai ayayini a biya uye alapia. aulu rika ya ya ashi anula ga piya alap ani ari lannau .28 apiyau ni uwiri baji a ya ken wu a. 29A kon girinam a a lallau, gu piya ulang.30Nwanni iyesu ayi rigam a wulu gu ko a ne ya toshi an ya biya alap mi? 31Bawan utarba yagshi qumai lullai ayayirini un ya shi an ya bi yami? 32Unkani iyesu dullu ya yi ayiri abiyauni.33kyella ne aza ukiri a bauni ne aba gumai gu kyalla rinam nu yllilugu gun sun iyesu ni ya pau ripan. 34Ne ya yah ashi, u ma ripan alangna ne anwo, sin gagan ungum ulang ga wuyu."35Ne a kyelle ga akyellni ba yayi rishi quda qullui ba yashi awen akpu shiba inwo ri pilli an yu lullu?"36Ne iyesu akon gu kyelle amani, ne ya ba u qunson guda gulluu, za a kon ribun mariban napandang. 37A raiclon ko giyan alan ne awaba aulinni l bitrus ge yakubu ge yahaya awanne siri Iyakubu. 38Baba a sal ayi allailai basusa ni ikol ibibi.39Ne a kana gassalani ne yaya bayayi" shiba unun su borro qullah nigu sa? awenna ara akpupa a kpiri nna ya. 40Ne ya farai gu kally. a weri nem ba gaduduk ama. a salla allelai awanna ge aya ma ne bazilei yiri shi gamban ne yaba kanna gukori unwanna shig a ni.41Gu ko yani unwanna ya qushi akau a maille ukom ne pallaj gu koyani. 42Bayinko amaya ribun ga ginkah. 43A kyebl gakingan zah alan ba mau lkyiyya.Chapter 6
1Gidobi yaba gun tun ama, bawan gutarba ma ba lullu. 2Ne gun bun asabar yabam a kanna guda guko gkwapan ya lullu. bayiko ne bakon gullulu am, ballen bakon ribun, ne ya ashi akum i lau gulluluri gashi? alin llan gu zabin ya agwaoan amman nanu? 3Ayiri ba ayu sep inki ba yalle wanne imaryamu, awanne ziri yakubu ge yosi ge yahuza ge saminu san baulanne ziri ama ba idanne kyel an del shi giban ba ni? bara konbi gushinshi guma gulan ama ba don iyesu.4Iyesu ayeshi ba surbi bi atima gayya ba sai ge salgna un tonggna guci an. 5Ara barau gulle ulluki gu pah bajiba gu koba mayi afeten ne sanbi galanni atilan uti kiriki ya launar ne mba. 6Gusan mripam ama a man ribun ya ganelu iton ya kina lulluga.7A salla ba yu tarba, a biyu komb ne balla, ya tarbab ga paa pal, a mab rigwana ge ikini inchagra. 8A yabi azan akyau uluki don gusin a ba kyan ubang kandan ba za a kyan a yaba ko inpak ko ikkil goma inpak ama. 9Niba san a taqa ipandan kurshie ataibe gukirri apalla ge rinam ama.10Ayabi ashi inka bakana a ze nai asal ni ne nun lau lau ge salla har akaryu yannu. 11Inka num gannu azalle unelon barra agharr nun ni, ne nun sal ganfun gu faranum ne bane gamag goma na yun tong a.12Ba ya kanbi yaga pah ba ba yanyi ba nwo aben abbebi a ma. 13Ba winni inchagra gakinkan neya dugu bayanyi gakinkan dpep ne ya langna nen anwaagam Hiridus akonni, ni intema iyesu alle basau kakinka guko ko gangang. Bazilla, yi baya ashi i yahaya anyu sallah ullu ya sannau bayiri baido kpiribin inkaso a del la, abin akwabaji gu. 15Bazalleini bayashi, '' illiya,'' bazalanyi baya ashi anyi tama agwapan unidun kukur anwa ba.16Ni hirudus akonni neya toshi, iyahaya anyiri a kpaurikyi anwa a sannau. 17Adon Hirudus ye sau ne bafirai iyahaya ya lapbu qe salba sara don Hirodiya (akyell Ifilibus aidanesai'a), Ne a balluni.18Ne Iyahaya aya Hirudus ashiba ulla follau a bal akyell aidaniziri'aba. 19Anwa Hirodiya atibi ari pellu, urai laiba. 20Ne Hirudus akogu ribung Iyahayani, Ne aza'ashi anyi ribanga. gean'a digwapan yawu. Nannu yani Hirudus ara Wau ulluki baa Iyahayaba, anyine ya banna agakon iyahaya allai gudamni. anyiri lai nibabejibekyii anyine kon gu kyelle'a.21Nanu yani e Hirodiya anyine lai gukiri awa gullaini gakarri gunbun ubia gukilli iduni, Ne Hirudus allai abiki dun maya kakunri ballai ilamp rigam-ribun. bayi gunsun ri shigumai Agalili. 22Annen ne Hirodiya ne Hirodiya aba yaba laibe gutak,gutak ani gukwashi Hirudus ge genyu'a. Ne a gamma yaya uwanna ashi, "Lirbi duk kukiri inwani amiri laima"23A selli ashi, "duk gukiri gukiri anwani, miri laima ko miri kap gumgoldi gammini." 24A idullu yaga lirbi ayema, "ashine miri kyau ashi amami?" aye ya yashi rikyi iyahaya ayi guko salla gulur. 25Neya Filiu ne gadidir nni gumai guda gushung guko gagamma yayau ashi, ammi ulashi ummmmi riki iyahaya anyi lai gukosalla gulur gumai gupil.26Gagam alai Ikol ebinbi gakinkan awurika yaya baya kankun, aragwa wushine a tuniduba. 27Ne gagam ya a tebma bazillai asoja ya yau ashi gabani riki iyahaya. Ni isoja yaga winni riki iyahaya ge gasal ba sara. 28Ne aba ni ni gupilla yaba awanna yagama aye'a. 29Ne bayu tarba iyesu bakon iyallani, Ne yaba yaba kyau gukumia neya Fifal gumal ekuga.30Bayu tarba iyesu ba, ba guko agwapan, yaba pau gukiri ballai, ge gukiri ba lulluni. 31Neya taubi ashi bakan bi gulluko ne ba cicia gunsun ama, don ashi aga baimaiga, don ashi ayaye cin nakabi gu Fili, bara gumbi gupaimai kon'ushini bari yayani. 32Neya kanbi gukori bari cicila gummai akomai gunzun ama.33Bayayi ga mamai ba nhar gukelai ma neba cin gu cin ama neya idikribi gumai gunton, a nugu ting neya mai gadidir. 34Ne bababi gunson Iyesuni ayi gukup nayayini ne yakon gukup ma done ashine bataini a sanwu ni bayuu pia-- ni. Neya ferai gu lullu- bi abin a mammai35Ne anllai alleni, Bawani utarba Iyesu yaba yau ashi, guko yani ashiga rigan gashi gakar akannu.36A tarba bayiko don bakana guma nun itung ikukun ge itung afaifen ge ballaip kukyauyama37Ne ya mabi nhar ashi, " nun mabi aya ma baya." Ne ambaya ashishi, "bagayya ba gallap getnkuna bamabi baya llai? 38Neya yabi ashi, " egwalla anfuru ammam Nenun shine amba? Nuncin nugayi." Ne bayini Ne- ya ashi, egwalla ge chuu ya ge ivong apalla.39Ne atobi bayiko ashi, ba cicilla ga bung ashinu. 40Neyaya bi ashi ba cicilla gini kinu-- kup azillai shi azillai - kikup atadai azilla esaugi chuu. 41Ne - akyau egwalla getankuna, achuu ne Ivong a palla, a sack riki gapapan, asuu, yamma baidanni tarba Iyesu, geba kap a kankama niba yanyi gaduduk.42Gaduduk gama baya neya fugu. 43Baya chung anfuru ivong na. 44Bayinkori baya genkuna ba Bamai a tadai esuck gechuu45Gikpraa Neya ba bawwanu tarba iyesu bayan akomi bakanbi gunsun anwa rillulbi Ba kanbi shaida. anwa ya ken don Atiba ayayi. 46Ne bakanbini anwa yayan appan rigwan ba kullu agwapan. 47allei alleni nekomai idaga chachi genleng anwa kuma yakanidu geguk gin zuna'a.48Ne a leloppi guko peillabi nu uwuru yaba da, abi guko gusing. gumai gakar a karfe anar ga shaishiya niya Filliu, gukoma nerasing gumai gilleng, awagu sailai gun sun, ama. 49Nebayi yeyauni asing gappan gileng ne ya pani anapeshe yani, neya teesha.50Ne gaduduk gama Bayiuu, bakon ribun a feraibi. gukoya yani neya kyalle gibanba ashi, nun bunmi neri gwana! nunzan kon ribun!51A kana gumai akomai gebanba, nu uleluru ya kenwuru. Ne ya kon gupwabaji gakinkan. 52Bara kpelebi abin a egwalla ba. Ne baya gimai ekollama Ne filli bane guke ugwana53Ne Ba kpebini baba ribun ajanisarita neya sau akomai asara.54Neya wullubi ga komai ne bayayi ba kyell ashi iyesu ya. 55Bayayi baya ya wu gupak ribun ama, babani bayuu san galang gumai guki nanama gababi gukoma dukgu kori bakon ashi abimma.56Kokashi ne akannani guntong allaile guntong afefeng, ko, gumai ribun,a babani bayu san galang guko lirbi kii neba kullui ba peya alap'a duk bayi biri biyauni ba lanlanbiChapter 7
1Afarisawa bachun guko iyesu neba zillai ayi Walliwal babaga aurushalima.2Neya ashi bazilai gumai Bawanni Tarba iyesu baya genkuna ne gunyi riliki ama, anwashi, bara kurabi gunyi gashinshi ba. 3Don afarisawa gadiduk ne ahayudawa bara yabi aya bataraine ba kuro gunyima gashinshi basugu lullu ikkina ayinikun. 4In afarisiyawa ba uilli guko gullibi akki, ripan'a ni Banya neba salla ne kami - shine baya gikyauya. azillai abin kukurkur mawu launini, ni gusalla Agwatau Nenugu, neba zillai Innugu Azinariya har ni guda yaya.5Afarisawa balai uwalliwal ne ya lirbi Iyesu ashiba baidanni tarba Iyesu azillai abin kukurkur, donba yaya ba tarai ni ba kura guyinma niba?6Awan ya nhar bima ashi, ishaya allai allala ge bayu lai giba yibi, ne awal ashi, ba yayi bari suga laumi gayuu gura kanau ge kaulamai shi nunum nime. 7Abin abbel niba laimi kubiya gubel masugu yirimi gumai gu kiri ama,8Nun ta kukele agwapan niya jyau anu ya kaba abinna ayayi. 9Neyabi ashi, nunlai dikon indai ninun kunnu iwor agwapan, ne kachubi ashi asaunnu ni ilam nu biya rikinun ya saillai nunta aladu agwapan numba bun anun.10Koni imusa uwal ashi, "ma ayeng ge atang." Duk ayiri atogo ayeha ge atehangni ayiri aviri chuka ayehan ge atehangni agwawushine atuwa gu uko11Nunya ashi, duk anyiri aya nin bayu biu, duk uwai agwawushine nungum ne bazillai anunni agwawushine ashi giringan (ashi min Nanna agwapan). 12Don nunu yani, Num mau rigwana azan'a lai atehang ge ayeha wuzilai uluki. 13Nunyan gukyellai agwapan abin abel, Don apaarari nun nannabini. ne azelai abindiri llaura nununlai.14Afili salla guchung ni bayayi, ya yabi ya yabi ashi, nun gal gatung nanun yee. 15Ba azilai gukiri asau azilai yi ari buruu yigri nanida inka a kana gumai gufunhan. Nun yani, duk nanun yani, gukiri awulu gufunhani ari yigribi. 16Anyiri shine gutung gu gunni akon.17Ne Iyesu aido guchungg nibayayi, akanau gasal, ni bawani tarba Iyesu ba lirbuu ashishai kukiri apayani ashineni. 18Iyesu ya yabi ashi, ashi, nun sannuguza? Tibi nunra zanun ashi gukiri akanau gufun ayeyini dag atinni asanwu bura yigri na anwaba. 19Don arra burau gukana gikolhang ba, sai ashi akana gumai, aviri wigriu ne ukwa sing ritigi. ashi gawunwun.20Ashi,duk gukiri shi gumai ayeyini awari yigrinanwa. 21Don gumai ayeyini, gumai gikol hani, abin abebi, guk san shishi, gu girri gu paipai ayayi. 22Gunji, inta, refeng gulair ayayi refemi riki gidol, gulaga. 23Duk eke abebi, a wigri giri nam ayeyi, bayine yigri nanwa.24A yauu ya kanwu ribun a tyre ga sidon ga arawashi alau zaashi ashifaba. Bu nwa nacle yaba. 25Azle akyel an wuri awen gnashi alum abebi akye la gu kong guba Iyesu nebe lilligu gun usong gna. 26A kyela shi gi bung a Girka itiri gna shige afonishiya. A Kullu a winn alum abebi yagu u kwo awengna.27Ne be tou ashi Nwo be pill be wen kusang gi gam be kyo ikkyiuya na wen ba na ma ninja! 29Nya tou ashi "munya mungni, ge kan gi cagra gi ulugi giriki awen" 30Na Nya sau ge kum awengna nana ga pan ukuna, gi lagra gi wulugi girinam gna.31Nu wudu gun ungan asuri ila ungan a sidon, kabi diyama a Galilee gun gan a Dikafolis. 32Ba bau ne alan tongi be kwulun a tla nyingna giril kyi gna.33Ne be tallau gume na Nyayi kabil rigam, nebe so guyin gnage atong ngaa to benkyi gna, ne be piya rilup. 34Abe bla ge pan, nya taka infiyana nya tanashi "i fatha," ashi penne. 35Gu ukwo nebe mau gu kugo atong, ukiri ulap di lup gna ni unwou, Nebe lugu kyele ga shinshi.36A kyang bi ashi be zang ya ale eok. nu gu kpang gri a lebini, be pa ko geshi. 37Be kper bejii ashi, "Ale kogeshi ge shinshi aso be lantong kyele ne be nyu sang, kyele sugu kyele."Chapter 8
1Ge ibu-angha gekup na nyaanyi chung ko ikyuya,iYesu nyaa zila bewen gu tarba-ngha tobi ashi, 2 ''Ami kugo akubu ge gri,nenu be shi ge mi ibung iciya koikyuya.'' 3 Ami ge ti ba bi gi yong ni be ga kpa gu vulu amina gu utura,be zile nyi ba ikwo inung. 4Bewen gu tarba-ngha ge shi ne andil ga Kumanvru atankuna ale gu me ge lumu gri , anwuri a ga mile be yi bri ni?5Alibi bi,''Anuru atankuna'a amang nung shi?'' Be nya toshi, "a toppa." 6 Ne nya tobi ashi be sisila. A kyo anvru topp, a kol gu peme, ya wire anvru y to be wen ga trba ngn be kap be nyayi. be nya kap bima.7Be shini ivong iwiwe ge fiyen. Akol gu peme, ne nya tobe wen gu tarba ngna be kap be nyaji.8 Be ya be so nya fugu. Be nya chung antega. 9Nya mile ningye in toppa. 10Be chi be kol gakili guna gu ukwo. iYesu ya ibabi.Gu ukwo ne nya kana komi gi be nyu tarba ngna kanbi gu pak Adalmanuta.11Ne be fari siyawa nya ba be lugu ya inanng gena. Be ashi ayigri bi ge mak gri ge wulu ga pan ni, be wa gu melleu. 12Atalla infiyana ge rilum-ngha ne pabi ashi, ''Shi sho izam ri wa gem ko gu ya inang ami pa nung, ku ge mak gri beri ma izamri ni.'' 13Ne abe nwo bi ya kono gu kana akomi kaw ubiya ginleng.14Ge kar , bewen gu tarba-ngha be jili guu kyo avru.Ni anvru azing ya tek gu me akomi.15Amabi ikiye,''Nun kana amina nung ge yitsi aFarisiyawa ge yitsi-ngha iHiridus.''16Bewen gu tarba-ngha be lugu tang gu me ma,''Ne andil sang ya ne anvru ya le.'' 17iYesu za nu gun ka,ne nya tobi ashi,''Shi so nu tang ge abin sang anvru?''18Nun shi iyi, nun re bla nung? Nun shi ne atong nune kogo-ngha?Nun re kpiri nung? 19Ne ami wi re anvru gume ni be nyu ukigli gu chu. Ningye in mang ne nung kum antek? Ni be nya toshi,''Ningye ukop nin pala.''20Ne mi wi re anvru a topp gu me na nyanyi ukigli guna,ningye in mang ba ne nung kyo antek? Be toshi, ''Intoppa.'' 21Gi kper gri nung sang kpele nung.22Be ba a Baitsaida be nyu ukwo nya bau ne azile afuk,be nya kwou ashi, a piya'u.23 iYesu ya bung gunyi afuk ga,nya tallu kanu untimi untu-ngha.Ne ya cur benki-ngha ge iyi anyi kwo, ne nya kono gu tilla anyi-ngha giri kii anye ni, ne be libi'u ashi,''Un bla uluki le?''24Asag iyi nya toshi,''Amin bla be nyanyi be sing ne ninkini.''25 Ne nya kono gu tillau anyi gi iyi-ngha,anyi kwo be penne iyi-ngha,ne be lugu bla ikwo ge shinshi.26 iYesu nya tibau a sau gesal gu ukwo,atou ashi,''Zang kana ume utong.''27iYesu ge bewen gu tarba-ngha kana itong aKaisariya ungha Filibi.Ni be shi gu tra ni,ne be tibi bi,'' Shi ni be nyanyi paa ashi ami shi anyan? 28Be nya mau gu za ashi,iYohanna anyu salla gu lul.Be zile nyi toshi,''Iliya'',ni be zile nyi,''Anye zing gu ume atiman Agwapan.''29Alibi bi ashi,''Anung ni ,shi ne nung zila mi?''iBitrus nya toshi,''Anwu shi Agam.'' 30 iYesu ya tobi ashi be zang be ya alok a luki giri ki-ngha.31 be lugu lullu bi,ashi di gbana ga ne awen nyeyi so impimpam.Nin gun chi,gi be nyu wal ge nin ce aku,be ri tongnu,be ri pellu.Gu sele ibung iciya, ari nyiya ge be nyu kpiri bi.32A ya gu unyi.Ne iBitrus bei zilau ge ringan nya lugu nyereu upi.33Kwo na iYesu kyigli bla bewen gu tarba-ngha ukwo uzing na nya nyiya iBitrus upi ne pau ashi,''Villa untimi mi agam nin chagra, ne anwo lul ne ikyi na nyayi ya ingbem,kwo-ngha Agwapan.''34Ne nya zila bi kub ni be nyi ge bewen gu tarba-ngha ukwo uzing, nya tobi ashi,''Anyiri awa gu lul mi ni ari yi nang ri kii-ngha, a kyo a kaggla-ngha ne lul mi.''35Ne anyiri a wal ikol-ngha ni, ari kum gukpu.Ne anyiri a kum gu kpa-ngha ge mi ni ge iyal ishishi ni ari kum gu funu.36Shi ri ma anyenyi gu kum age kum gulunyi na nya tak ulan-ngha.37Ashi ne anyenyi ri ma ga ka ulan-ngha?38Anyiri a kugo uwami ge ukyiele mi ,gekar uji ge abin abebi izam gri,awen ne nyenyi ri sau uwa a ge ba ge unle ateg na ge belum be kii.Chapter 9
1A tobi ashi,''Dipang ami ya nung gume nung,nun kegre gu firi ni be ra yibi gukpu ni, be ni yi gesal Agwapan ba ni rigbana.''2kaabi ubung unchunu,iYesu sing ge iBitrus, ge iYakubu,ge iYohanna kanbi ge pan gekong gun zung ama.Ne be shi ye leu gun un song ama.3Alap-ngha be jara,ge pinpung sel gi gbatal gulunyi.4Ne Iliya ge iMusa nya wulu bi ma, ni be kyiele ge iYesu. 5iBitrus nya-nghar iYesu ma ashi,''Ichasal, gufolo nen andil shi firi ni, nenun bla ni ri viyana iwuwil achiya,anwo uzing,iMusa uzing,ne Iliya uzing.''6(Ne are zau ukiri ari ya ni,be kogo ri bung).7Ame wulu nya le iwiwil fla bi.Ne iwi be wulu ge pan ge amel,''Anyiri ya shi awen gubiya mi, ya kong gu kyiele-ngha.'' 8Ne be bla ungan amaa bere yibi alelok,iYesu ni be yii gunzun-ngha.9Ni be lugu sigri ge kong ni,ne nya so bi rigbana be zang ya alelok ne awen nyenyi nya gukpu.10 Nun bere yabi alelok,be kyiele gu ume maa,'' Shi shi gu nyinya gukpu?''Shi ne paa?11Be libi'u, "shi so be nyu wal toshi Iliya ya shi gu song gu ba"12 Atobi 'ashi , "Iliya ya shi gu so gu ba, aba tarbo akyi ge di duk. 13Ushi gu wal ashi a wen a myeny, ri so ge pimpam go ko ge shi ni be ritongmi? Amin ya nungi Iliya ba be le ukiri be wa gu le gen ni, ilori ushi ge iwa geri ki gna ni.14Mi be ba ukwo be we gu tar ba ni, be mya yi gi kup ni be nyanyi be kanna bi, be nyu wa sugu ya inang gi bembar.15Ni be yi Iyesu ni gi kupini be nyayi be kpa beji nil be ting kang bi a kwa gna, be nya billiu .16 A libi be wen gu tarba gna, " nun ya inang gi bemba?l17A file anyi gu me be kup nya mau gu z ashi, Anyu luku, amin ba ne a awen aci mi gu ukwong, ashinni alum a sorrou gu san bra gu kyiele.18 Anyani freiu te gri bung,ni ben fugu wiri ga nyu manna aziri,ne ba ge kpigaka,min to bewen gu tarba-ngha ashi be dau a wulu bere bira bi.'' 19A be ashi, uchi gu sang ma ri pang, ke kar ge mang ne mi shi ge nung? Ke kar ge mang ne ami ri dele ikol go nung? Nun ba nen nwa gu ukwo mi.20Be ba ne we ne chi gu ukwo-ngha. Ne alum a yi iYesu ni, ne nya so awe na u kper u kang. Awena kpa giri bung ni ben fugu wiri ge nyu gna. 21Iyesu lii ateh, " geling ge kar ne le nemung le? Ateh toshi, ge kr gu bi'u.22 Gu nyani teu gu ula, ge imininbel ni gu wa gu pellu, udil, nin well ya gu".23Iyesu taulashi, " undi bra ni? ko geshi rile ge anyiri a ma ri bang ni? 24Gekara ateh wenna wi'isha ahi " amin ma ri pang" well gu sang ma ri pang mi. 25Ne Iyesu a yi alum abebi bi u kwo ama ni, abe mya upi ashi , ani song niri gbana, wulung gu me gna, nun zan gna ikono gu ba kwo gna.26A wi isha, kpa awen na ukang ge kin kang ne nya wuluw. A wena le ne a kpu ni, uncle nya toshi, "A kpu".27 Nenu ni Iyesu be fre u nyi gna sag gu ge pam. awen be nyin ya kikeng.28Ne Iyesu wulu ge sal a ni be uwen gu tarba gna be libi'u ge ri gango ashi, shi so andil re daya? 29a tobi ashin ilori re wiriu sai nug kwo30Be wulu gu fani be nya selle kanbi aGalili. Are wau ashi alok za ukwo ri be shiguni. 31Ne lullu bewen gu tarba-ngha ni,atobi ashi,''Awen ate be ri mau ge anyi ni be nyanyi,beri pellu. ''Be ge pellu ni, ibung unchiya ari nyinya.'' 32Bemba re kpele bi gu kyiele-ngha,be kugo ri bung gu libu'u.33Ni be nya ba Akaparnahum.Ne kana gesal nya lirbi bi,''Shini nun kyiele ?''34Be so ge linlang. Be gu sing ni be nyi inang gu tra ashi a nya shi a nyele gume ma. 35''Ne a sisla ni ne nya zila be nyu ukop ni be pala ba nya tobi ashi,anyiri awa usongni, ari filiu untimi yume ididuk ge ume ni be gen.''36Anya kyo awen afefien ti bi gu chachi amaa,fre anyi-ngha,nya toshi, 37''Anyira anghar awen diri gin intima mi ni,anghar mi, anyiri ri nghar mi ni a nghar anyiri a tima mi ni38iYohanna tou shi,''anyu lullu, andil yi azile anyi sugu da alum abebi gume ni tumang,andil dau,ne a're lulya ni.''39iYesu toshi,nun zan-ngha dau, gi ko anyiri ari le ilam ilille gu me intima mi,ne to abin abebi gi ri kii mi ni.40Anyiri asan-nghu gendil ni ,ashi gen dil.41Anyiri a manung agboto ni mininbel gin intima mi ni ge nu shi ge Kiristi ni, dipang amin ya nung,ara takgu ri bili ilam-ngha.42Anyiri aso unwen ufifien ri ama ripang ge mi, akpani,gu folo shini be lap igban gu kok ge uto-ngha ni be tallau be te ge ume ishir. 43Gu nyin geso gu kpani,subagu, gufolo shini un kana gesal Agwapan nu gu nyi uzing,ge shini und kana gesal ula ne anye a palla. 44Be nyi wal ichang ni be melegu sele sang bi ne ichang ge ukwori alu ji re kpu ge ula re kpuni.45 Gu frang ge song unkpa ni, ebi siba gu,gu sele un kana gesal Agwapan ne gu fra uzing,neu shini unkana gesal ula ne afra a palla.Be nyu wal be mele gu sele sang bi ne ichang.46 Ukwori alu ji re kpuni,geula rekpu.47Iying ge song gu kpani pegrey gu,gufolo shini un kana gesal Agwapan ni iyi izing ne ushini unkana gesal ula ne iyi ipala, 48 ukwo ri'alujina re kpu ni ula ra kpu.49Ko ge nyan ne beu nu ula. 50 Betok shi be shashi,betok be sang be ne gu piyani,beri lene ni betok ba betok? Nun so betok gume nung, nu lo gu shini ikol gi be zileChapter 10
1iYesu nwo ukwo nya kanbi u agan a yuclea ge u kabi gu ziri aJodan, ni be kum gi kub nibe nyayi be kono gu ba ukwo ma. A sugu lullu bi ilori agu leu gu leni. 2Be farisawa ba gu melliu be nya libi ashi, "Iwor ishishi ya ne achi kap gubal ge a kyel gna le? 3Ni nya mabi gu za ashi; "Ashini iMusa nwo anyinchi wal ankpak gu le niri gbana? 4Be toshi, "iMusa nwo anyinchin wal ankpak gu kap gu bal a da akyel gna"5"Don di kyi gbana nung unka so ne ma nung in inyiri iwor. IYesu yabi." 6"Gu wulu unyi, 'Agwapan le be anyi chi'ge anyin kyel.'7Ne nun anyi chi ri nwo ate ge aye gna ne be kba be zle ge a kyelgna, 8gun pala ma ri ba inam izing. Be sang bi be nya pala ba, be ba anye inam izing. 9Ukiri Agwapan lab ni, kul anyeyi toshi ari pegre gu10Ni be shi gu me sal ni, be lirbiu game 11 ne gu kyiele, na nya tobi ashi,' Anyi ri a ka gu bal ge a kyel gna nya kyo a jile a kyel ni a le guji gu ukwo gna. 12Akyel a ge kab gu bal ge achinya, nya bal azile anyi ni a le guji".13Be nya ba ni be wen be kya-kye ma don a lullubi, ne be wen gu tarba gna be da bi. 14Amma iYesu kpele bi, ne be kong ububi nya tobi ashi, nwo be wen be kya-kye ba ba ukwo mi, nung jan da bi, ge sal Agwapan shini ge gna iloma.15Di pang in pa nung Anyi are ngna ge sal Agwapan ni be wen biri ni, be ra kana bi ukwo." 16Ne nya fre be wen a ge anye ma ne mire bi ben kyi ba shashi, ne talla anyi ge a kye ma.17Ni kan ukwu sing gna ni, a zile nyi libi ashi, "anyu lullu, shi ni ami rile ne min kum ikwo lo unwu sang a mile?" 18iYesu toshi, "shi so nung zila me ashi Amin shi a sheshi? kwo nye she shi sai Agwapan gun zungna. 19 Nun ga iwor: Za gna wa ri lee ukiri ne zang ni zagna lebin abebi, ma atehng ge ayeng gu meh."20Anyi, kwo to shi, "Anyululli ami gu le ge diduk, ne min wa awen pari." 21iYesu nilau ne be biya u ne be tou ashi, "ukyi ni nu kap be miri, un di shi ni gu kum ga pan. Nun ba un be lull mi." 22Ne kong nung ni, ikol gna be bong gni nebe sau ni ikol ibibis din ashi ni gu kum.23iYesu bla angams ne to be wen gu tarba gna, "Gu ri shini riler ne anyu kum kana ge sal Agwapan!" 24Be wen gu tarba gna be kpa be ji ge iwi gna. iYesu be kono gu ashi, Bewen, gushi ni ri ler nugu kana ge sal Agwapan. 25Gu sangi ri ler ne irakumi kana ge sal Agwapan."26Be nya kpa beji ge kinkang gi be zile, "Anya ri kum gu gnar? 27 iYesu bla, nebe toshi, "Gu ukwo anyeyi gurile, gura leu gu ukwo Agwapan." 28iBitrus be lugu kyele ge anwa, "Bla ri nwo kwo ge shi nya lull."29iYesu ya ashi, "Di pang amin ya nung, ko nyiri awo ge sal, ko aweneziri ko a fong, ko aye, ko ate, ko bewene, ko a lam, don ami ge iyal ishishi 30 ira ngnaru a kar a tade gu lunyi be sal ge be wene ziri, be fong , nin yeh, be wen, ge alam, ge ipimpam ne gu lunyi be gi ge kar nu sang a mileh. 31Be nyu song, kabi untimi, ne nyun timi ba unsong."32Beshi shi gu utura gu kabi aUrushelima nen wa shigu unsong ama. Be wen gu tarba gna, be kpa beji, ni be nyi bri be lul bi kpa besi. iYesu be zla be nyi kap nibe pala girin gan lugu pabi ukiri uri bauni. 33"Yi di kaya aUrushalima ni beri ma awen anyeyi gu ukwo ichi gu lullul gi be nyu wal be ritong nu kabi gu kpu, gibe gyu. 34Be ri kalai, cur ru niben kyi, sarbau nibe pellu, gume ibung ichiy ari nyiya."35Iyakubu ge iYahaya bewen iIzabadi, ba ukwo gna nya libi'u ashi, Ayulull, di'wa shini un leya gediduk ukiri andil libing ni." 36Atobe ashi, "shini nung wa ami le nung ma?" 37Be toshi, "Nwo ya di' sisla ge nwo gun unle, anyezing gu unyi iyanne anye zing gu unyi ipil."38iYesu gnar bi ma ashi, "Nu ne zan nung ukiri nun libi ni, nu ri bra gu so ge gboto ge gu sala gu lull re amiri salla ni?" 39Ne nya gnar ashi "Andil ri bra." iYesu nya tobi ashi, "Gu ubyoto ri amin so ni, nundiso, gu salla gu lull ri ami salla ni anung ri bra. 40Anyiri ari sila ge unyi iya mi ge unyi ibil mi ni, sang gu mi ga.y41Ne nkop ge wen gu tarba gna kong nung ni ne be nya kong be nang ni iYakubu ge iYohana. 42iYesu zila bi gu ukwo gna ashi, "Nu za ashi be ri be kyo bi ashi be nyiri zam be gyu i be tibi bi, gi be nya ka kung gu bung ri gbana giri kye ma.43Gu risang gi nung gu ume nung. Anyiri awa ashi a za a nye ale gumenung ni, anwa shi'aghen anung. 44 Ne anyiri awa unsong gu ume nung ni anwa she aghen anung gediduk. 45Awene anyeyi're bau gu shini be leu rigen an wa le ri ghen, ne ma ulanggna ge tah gu unle."46Be ba a iYariko, Ne anwo a yeriko ge be wen gutarba gna ge ikup ni be nyayi. Awene iTimaus, iBatimaus afuk a nyu kullu, sisila gu utra. 47Ne a kong ashi iYesuanye Nazarate, ne be lugu wii isha ashi, "iYesu, a wen iDAuda, kong a kubu mi" 48Unle talla anyu kullu atong, ni be pau ashi, so ge lillang, ni anwa be wi isha ge kinkang, "Awene iDauda, kong a kubu mi."49iYesu der nanya asauri gbana aba. Be nya zila a fuka aba ashi, "Le richi, Nyinya! A zilang." 50Ne ta gu kigri gna, ninya, be kum iYesu.51iYesu gnar u ma ashi, "Shi'nung wa in leng ma?" Afula be toshi a nyu lul, mi wa iyi me penne." 52Iyesu taushi, "kan, gu ma ripang gu langna ne anwo" ke kar ra ne be lugu bla ikwo ne be lullu gu utra.Chapter 11
1Gi kpek gri be ba aUrushalima, be shi u tur ge aBetefaji ge aBetani gige kong aZaitun, ni iYesu be tima be bala ge be wengu tarbagna 2nya tobi' ashi, "Nun kang nung untong ushi gu uwara upag ni. nun ge kana ni nun di yi gu fologi izigiki anwuri be san taba gu yang ni. Brigri'u nung bagu u ukwo mi. 3Alellok ge toshi shi ne nung le nung le? nuntou ashi. Ichendil rile wa ge didir tima gu gi kpek gri.4Be kanbi ge kum gu folo gi zigiki be ge ri yu da gu unyi ge umun tong ni be nya bigri. 5Be zla nyi kyegre ge ukwo, nya li bibi ashi shini nung le? gu bir gu folo gi zigiki? 6Be nya ya bi ilori iYesu tobini, be nye nya nwo bi be kang bi.7Be ba ne gu folo gi zigiki gu ukwo iYesu, be nya fla a legri a ma ge a pan na, ne nya sla ga ba na. 8Unle ni be nyi fla a kigri ama gu utra, 9ni be nyiri be lul ni iwii isha, "Hossana! Anyi ben kyi a shashi, anwa ba gu me intima Agwapan. 10Ben kya shashi ba shi gu ba se sal Agwapan. Hossana ga apan!11Ni iYesu kana aUrushalima, be kana gu da gulul, nya bla koge shi, Gi kpek gri ke kar gu sele, abe kanu a Betani ge be nyu kop ni pala. 12 Be wulu kri na be wulu ge aBetanya ni iyong be freu.13Ni abe yi ginki anfuk ge aza ge nung, ne be kanu tibi ari kum iwen. Ne a mel ukwo are yi'u uluki sa aza, ba ge kar iwen afuk san leu. 14 Ne be tosh "ginki afuk ashi ko anyu fili a ya iwen har kekar gu sang amle". Bewen gu gna be kong gu kyiele gna.15Be nya kan aUrushalima nugu kana ma, na nya da ba nyu lii bi ge gu liibi gu, ne nya zga ukwo be nyu kyigli ikilli, gibe tol be nyu libe a taitabaru. 16Nya da, ko nyu kyo uluki ulibi ge uda ukwo.17Ne be lullubi ashi, "Gu sangi gu wal le 'Beri zila ge sal me ge sal gu kwo ididuk be nyi'? Nun fili nung so u ba guteh na tugu?" 18Ni be nyu song gu lul ge nyu wal iwor iMusa be kong gu kyiele gna ni, ni be be wa gu pellu. Be nya kong ri bung gna don ididuk gu chung gna kper be ji gu lullu gna. 19ko ge aling anle, be nyani wullu gu untong.20Nige shiya ni be sillini be nya yi gin ki anfuk ga gi koglo ki. 21iBitrus a kpu, na toshi, "Anyu lullu bla ginki anfuk ga gi koglogi"22iYesu nya gnar bi'ma ashi, "nu ma ripang ge Agwapan." 23Di pang, min pa nung, anyiri' aga toshi igbangri nya un kpa gu ume ri'yama rile, are yan inang gu ume ikol gna, amma a ma ripang nenung gu kyen u ne, Agwapan rile.24Ne nung mi pa nung, koge shi nunge kyiele ge Agwapan, nun kwon, nun ma ripang ashi anwu kum, guri ba gu nung. 25Ke kar ri nung kyele ge agwapan a nwo ya ga ni be bele nun abin abebi, don ate nung, anwa ri nwo nung, anwa ri nwo nung anug abin abebi? 26(Nun gere nwo nung be nyayi abin abebi ama ni ice nu ga pan ra nwo nung abin abebi anung)27Ni be vi'vili aUrushelima ni, Iyesusing gu me gu da gu lull, ne be nyu song gulull ge be nyu wal gi nin gunci nya ba ukwo gna, 28Be nya tou ashi, ge ling ri gbana nun le abin diri gu? Tibi anya ya mang ri gbana gulei?29Iyesu be to bi ashi "amiri libi nung nung gnar mi ma, amiri gnar nung ma iYing ilo ri gbana remi'le abina. 30Gu salla gu lul ri iYohana leni, ge pan'na a wulu gu ta ge nyeyi ne a wulu gu? Nun gnarmi ma"31Ni be nya lugu ya inang gibe jile, ashi, di ge toshi ga pan na guni, ari toshi, shi so mung re mau ripang? 32Be nya toshi di getoshi a nyeji yani be taya don be kugo ri bung benyanyi, anyiri a ma ripang ashi iYohana shi Atma Agwapan na. 33Ni be nya gnar iYesu ma ashi, "Andil re zaya" iYesu ya tobi ashi Ne nung ami na ya gna ri gbana re aminle abin diri ni'r.Chapter 12
1Ni iYesu nya lugu yulubi ye milarai ashi " Be le agle nyi awuri a tukru ninshii ne be der ninshie yi kong ne bei tum upku uwuri awo di lee be bak guni. Ne a nya ma be yu wulu nin shii na bak. Ne anya kang u gu ching. 2 Ni ge kar ge lee ni ne nya tubu a gen nya yukwo na nyu wuluo ashi be mau awen nin shii ni be man. 3Be yu wuluo nya pre'u dabau na nya sau nya kayu gu sang ulushi.4Gu kono gu ne nya di tuba agile agen nya ni be nyu wuluo nya pire'u nya dobou nya sau gu ghugu na nya sau uwa. 5Ne nya di tuba agile ne awuri nibe nya pel'u. nibe gile gibelle, na nya le be ushu gu sing nibe dobo be gile na nya pele be gille.6Ne nya shi a ye sing a wuri awoo chak ni an wuri awoo ne adi tubani awen nyari a waa ge kinkangni. Awuo shi nya yiri a tubani a nya gu mile ni. ue nya st cho ashi, 'be di kong udinding awen mii.' 7 "Be yu wuluo nya cho beglema ashi Awen agung ia awuri, nun ba dil be pelu dong ishu ichinya iba indil.8Nibe nya pireu nya pelu nya tau gu, ya chini di lam'a. 9Wa'a shi ni a nyi di lam'a di lee? A di baa a be kunu be nyu wuluo gu ne nyia ne ma be gilanyi le lama'a.10Nung sang pala nyaa ankpak ri lee? Igbang ri ayu biyana a tong u ni iya zama igbang di shu go biana. 11Ushuri be lee giri ni uwulu u ukwo ichi ge pan yo, nya shi abin alelle ya nyu kwo dill. 12Ni be kwol gungkin ni, nibe nyie gu song na Jews nya ugu waa itira ri nya na di phire iYesu gu ni, dong be kpelle ashi a lee igala ngha shugu kwop bi guo. Bemba be shugu kper beji na nyiri be shi yiu. Kwuo ni. Dong anuu ni be ngha whuou a nhya kang'u13Ni be nhya tuba a Phansawa ge iTerodiawa nyu ukwo nhya ni be ge san di dal yi iyhi nhya. 14Ni be ba ni, ni be nhya chon ashi "A yu yulu bi nhyi, dil cha ashi uluslu ade fung u gu sauri a yok gbii ni, ni awhu de yingring gu biya di shu yu ume na yii. A yhu i yulu utra Agwapan yho yu di pang. Gu follo gu shini beyin pa'a iceasar gu yal ti be jang paa? Dil pa'au tii andil jaa paa? 15Tun ni iyesu ja ashi be shi equal ipala yi gu swelle ni, ne anya cho be ashi, "shi sa anung mihni?" Nun mam iwen a sule asing ne ami kee.16 yha bau sule a sing ue a nhya do be ashi. I iwiwul ayhang a shi yi ikilie? Be nhya chon ashi nhya iCeasar. 17 iYesu nhya cho bi ashi, nung ma iCeasar ishuri ishi nhya iCeasar ni, ne nung ma Agwapan ishiri nhya Agwapan ni, ni bambanya lee amamakiyi gu shalle.18Ne asadukaiwa ri be cho ushi beyi de kpiribi na nhyani nya ba ukwo nhya nya be liriu ashi, 19 "Ayu yulu, be nhyi iMusa a wal ya ma ashi 'Ing a yeyi ge kpungi ni, ne anhya wuo a chel nhya ni ne a nhya sang uh awen ni awen aziri nhya age suo achel nhyane biriu be wen ma?20Be shi bewenaziri be topalla, injii yo jana gu shina achel a ne ayha pkung gu sang awen 21Ni aweneziri umpalla nhya sua'u ne anhya pkung sang ne anhya pkung gu sang awen. ahyu utaa ya di sua achel nya yu utra gu sing ne ahya di pkung go sang awen 22be nhya toppalla be de mobi bayen. Ye milee nee achel nhya nya di uung." 23Yi gu nyiri na nya lang, ni be ga nya'a ni achel ga shi anya nhyang oo? Be weneziri be toppalla baa be sugu ne a nya shi achel ana'a.24iYesu nya chobi ashi ba ushin usa anung kper ni don a nung de zha nya anpkak gu wel Awapan gi di gbana Agwapan. 25Be ge nya yi gukpun in be da sua bi be chal kuma bemba da bal bi ba. Benba ba shi ni alumakii nhya asamariani.26Yi di shu na nyin be kpinbi na nya nhyaa in, nusang kan pallang ye ankpak iMusa le? yi iyari ge lubu giri ge kumu gini ne Agwapan a shuelle gen wuo ya injuni Ashi awoo shi Agwapan anya Ibrahim kuma ge Agwapan anhya Isaac ge Agwapan i Jacob. 27Anwo sangu Agwapan a nhya ikum oo ba amma anwyo shi Agwapan anya na nya lang yo, nung de pkelle nhya yo ba.28A nhye zing ume nayu wel nya ba nya be kong iyal ema'a. Nen anwo nya kpelle ashi iYesu a nhyar bi ma ge shinshi Ne awuo nya liri ashi ling a doka yo selle de gbanna yu ume adokoki anya Gwapan? 29 Ni iYesu nya chou ashi, nung kong Isreala, ichi andil ri ashi ya pan, ni awoo shi Agwapan kuma a shi gesing. 30You shigu bia ichi banadil Afirapan yi kwol gi zing yi ilang anung yi ggijuk di gbanna nung. 31 A doka umpalla awo shi nenii. Awhu shi gu bia a nyiri ashi yu utunturni iyari nbia di shung ni. ko agle a doka ni awuo aselle a palla ri ni.32Ni anyu wel nya be chou ashi, Geshinshi ayou yulu, Dipang ga ne whu cho ashi Agwapan shi sing oo kuma kuo agille ri a selleu ni. 33Gubia Agwapan ge jijunk the gbanna na nyi gi ge jijunk gu pkelle anyi gi gu bia a nyi shi ututur'u ni di shung ni gin ka'a selle gu mile ushu gu kunuri andil mire nii? 34Ni iYesu akyee ashi ama ansire asheshini ne anya chou ashi U sang uming gi ge sel Agwapan ba, Ne be kwol ni, ko nyin a di bia gu liri iYesu gu shuelle ni.35Akar din iYesu a sugu yulu beyi gu u ume gesal Agwapan gu ni ne anya tiri ishi, shisa, be nyu mel cho ashi Kiristi shi awen iDauda yo? 36iDauda the suanyhu nhya cho ashi. "Ichibana acho chibanani ashi kikila yi guyuu iyani sei ami say a nyin a de wain ni a zama ge tol a pirang. 37iDauda di shu nya a glami Ichibanna nya, be lee neni, Almasihu kuma a wuo zama awen iDauda? Benyi gi be mame be kong ushushi to shuelle nya.38Yu ume gu yulu nya Iyesu acho ashi, Nung mad ge aminan nung yi guo yulu na nyu wel ankpak be nyiri be biya gu chiri a kigri a nyir na waa gu shini be nyi bilibi yu me akasuwa. 39nibe wa'a iku nyiraa ikwikung yume uku yul gi be tol be sheshi u ukwo buki. 40Be kala be sal na chel binibe chie maa be gu kpiribi ni be nya le gu kulu agwapan gi ge kar a le dong gi be nyi bila bi. Be nyiri ba ni be di nyar gu kpa'a gu lulle.41Ni iYesu nya kikila nyi utur a kwali gu sire ikili gu wel ga sal Agwapan gu yu ume uku kuo ne nya sugu billa be nyin be sire ikili nume a kwau ikili. 42Ni gi glye gigunchel be kubu nya ba yabe sa a nini a palla yu ume a kwatti an nyin a kpagu ge a kobo asing ni.Anya glya be nyu yulung anya cho be ashi nung kye gin gyunchel giri gi sa'a ikili yu ume akirati ri nya selle ikwogenyang. kwogenyang a uha yu me ille ri beshini amma gin gunchel gin yu ume na miri nya ne amma gejijuk ikili ri ashini, nyiri ya ne achi libi ishusha gu ni.Chapter 13
1Ni iYesu a sufu nyiniu ya guda adua ni a nye sing yume na nyu "yulung nya lining ashi ayu yulu, bla igbang ishishi gi gu biana gushushi giri!" 2Ne anya chon ashi, " Unkye gu biana gu lulle giri? ko igbang izing ri innya di laga a pan iglye ni unyiri iya na da walla be gu ni."3Ne a kikla ya kong olives ge kong a'a bla a temple iBitrus, Yakab gi iYohaya gi Andrawus nya liriu ume utulugu, 4 "cho ya, ulung ubung oo ne abindiri di ba gu? She nen dil di kyee da ne andil cha gu?"5Ni iYesu nya lugu pabi ashi anung kulu kuli shini a leyok be bulu ny nhya gu. 6 Be yi gi ba mame di ba yi ume nin tubam ne be cho naya, ami shi anwus be glya nyi di kuwa kong be na kwua be bulubi gu.7Nung be kong iyal uha kuma gi gu wa'a dinal abin ilra ni igwal enung chang be bung ii ba ishuri doli ii ba'a amma amile sang baii ba. 8A bung di nyiri akong abung ni the gwom nyin be kong be gwom, Gu wuyi di longlo yi ikwo gi uime ni ishisha di sang yii gu. Ishuri di shi gu bung gu nhua gu nhya gu bii ni9Nung yak ashuo nung. Be di ma nhyau yu ukwo na nyu le be tana na dobo nyi nku yul. Nin dil torek yu unsong na gwom gi igwonnom yi ume nin tubami ne ge sheda ni nyu gunsong ama'a. 10Amma gu shuelle agwapan sai be paa gi har amile gu whuyi11Be ge bireng ni be nanang yu ukwo ama'a ni, jaa kpa beji gyi ushuri ni undi cho be ni, Domin, ye a kar yo, usluri undi cho ni be le mang, ba awhu di shielle ba anma a ruhn asheshi ahya Agwapan o di shuelle. 12Aweneziri de ma'a aweneziri ni be pel'u, ni ichi maa awen nkya'a beyen din nyia be kwon gi nin chii man ni be sabi ni be pelle bi. 13Be nyi di tong nhya don intubani Amma duk a nyiri a nyin a job igwol haramile ni anwo di tii ulang nhya.14"Uge kye gu kur atak yu ukwori ude kpau gu ni," (a nyhu palla ankpak ri a kpelle) "Be nyin be shi ye judea ni be ching be kang bi be kong, 15Ne a nyin shi ya pan guda ni apang jang sirig di bung umme ge sal ba ko kuma a shua ulushu yu umme ge sal'aa, 16Ne anyiri a shi yi lam ni a ja'a be kang u ge sal ne ge waa gu shua a kirri nhya.17Ge gkubu na chel etung gi be chel yu bung be wen be wee. 18Kulu a gwapan ashi guda bagi ye gekar usu. 19Ibung aa ya ni abin abebi ba fari gu yari i sang tabai gu faru ni tun a kardin a gwapan a le guwuyi gu ni har gi kparri, kuma guda konogi gu faru gu kuma yign song. 20Sa dia ichi gepan a yebe ibung aa gu ko a nyin ne awuo di leng ni. Amma sabo yi be nyin be gu werege sekle ni Be nyin a sekle in, a yebebi ibung aa gu.21Ing ayok ge chong ashi 'bla kye Almasihu a wura ni!' ko kuma kye, kye awura, gyang be ma di pang ba. 22In Almasihu niya di nal di nyiri kanu na le ishu gu mire amamaki don ni be lel benyi be gede ta be apra ni har gi be nyin be skle ni. 23Nun yak ashuonung mi in gu cho niya abin din kafin ge kar yagu le.24Amma gu tii inkwom ibung guttii unum di ba ge mub ni upen da mau ula nhya ba. 25Amar dir kyer ya pan' ne a gwanna ri a shi ye Samariyani adi loklo. 26 Akar yo na beyi di kye awen ayanyi ye amen gi 'alfurma' nhya gi di gbana. 27A kar yo ni anwo di chukru inmalaiku nhya gi be nyin be gu sekle ni yi iyunu unna, dege a mille a wuyi ge uii.28nung yulu alebin yu ukwuo gin shi alurimi. Ajaa ge wogroni ni ne aja apar nyye wulu ni ne anung ja ashi di kor di ba. 29Ne nu yo ne nung ge kye ni esuri faru ni, ne nung ja ashi abba a kegke, a nyuu mel di sha a kofa.30The pang, Ami paa nhya be nyin shi be lang ge kyerri ni beda kyiri bi sa abin din a faru. 31Gepan gi gu wuri di selle amma ewyi nii ida taba gu selle. 32Amma gu chu shi abin ubii ko gekar baa anyin ajani, ko ge Lum ri inshe ye samania ni ko awen aa, seidia Ichi awwo jaa.33Nun ya gi ishiyi iye Num bila ikuo don unde jang ge kar aa (agile a anpkak wel yi igreek be wel ashi num yyag ne nung le adua). 34 Gu shini a nyin a kany guching ni Apang a nwuo ge sal nhyaa ne nya yuo a gen nya gesal nya a lura gu ko ge nyang gi ilam nhya ne nya cho anyu yag ge salla ah ashi a jang kpuu inna.35Nenu yo, nung jaa kpuu inna don nun de jah nhya jaa kpuu inna don num de jah nhya uburri anya sal nya di bih gun, a ge biya ni ne bili yenle ko ge cha getuk, ko gu chee gunkono ni ya sha 36A ge baa gu jujula ni, jaa ba a be kum nu kpyiri inna. 37Ushun ne ammi paa nya ni anwi cho ikogenyang. Ning yak.Chapter 14
1Gu chak ibung ipala kafi a biki gu gagla ge a buki anya a brodi gu sang nyini. Di shu di linle nhya a priest be ya wa'a u tra unwuri benba di jujii iYesu ni be pre'u ni, ni be ge pal'u. 2Don be gai shigu paa ashi, "kul yu umme a bukie ida inkon ge nyabi yu umme nanyi ni"3Ni iYesu a shi ye Bethany ni ya sal gi igbulu Isimon a kar din a kyikla gu ye atabul ne a glye achel nya ba yi ge tedu ge nya tylare a nhya ikili ge kinkang. Ni achel ga nya birgi ge tentu ne anya cii iyesu a tularee yi di shuu nhya. 4Amma benyi be sluo gu benbin be nyya be nang ni be shuele yu umme ama'a ashi, "Shi sa be bong ikili gu nenu? 5Be ge nyam be nep atura ri gu yi ikili adinari atade taa nibe maa be nyi na miri, ni be nya purung.6Ni iYesu nya cho bi ashi,nung wuou, shi sa anung pyalau gu? A lee mi abing a shehi. 7Nung di shi be nyi na min ko ge lee kar ge nung, duk akarri nung bia ni nung ge nyani aming wel bi gu amma ammi di sang mi ge nung koge alea kar. 8A chel diri agu le ushuri anwo abrani a gu tugu dinammi iyani be di lang mi ni. 9In cho gha di bang dug ukori be paa gu shulle a grapa gu yi guyuuyi ni ushuri achel diri ale mimaa ni be di paa iyalla, in gu shini bedi kuirin gumi."10Ni Iyahuda Iscarioti anye sing yu umme na nyu kop yi be palla nya kar uu ukwo ge chelu iyari age lop iYesu gu ni. 11Ri ge cheku'u gi kong ni ne benba nya kong ushushi nebe ngha chou ashi be di mau ikili, ne anwuo yi lugu wa'a itirari inya ne a di bulu gu ni.12Ubung unsing ga ge kar atankuna Ye shi ni uwaa ya gu ni dil ge gyara ulo zha ushusha atanhuna a karri be pel ginbung gi ngha gu le gutany gu gala, ni be nyu yull bei chwu ashi "Yeshini uwaa ya'a gushini dil ge grara ukwuo, anyu di zha di zha ishugha ingha gu tak gu galla fu. Me anwuo ngha do be nyhu yulu be palla ashi. 13Nung kana umu utong ge anung di kia a glye anyi ne bung gi ngha ninmininbel. 14nung di yulliu. Ge sel giri a ge kana ne nung cho ichi ge sala'a ashi, Ayu yulu a cho ashi.15Guda ri ammi di zha ishisha ngha gutag gu gagla gi me nyu tra mii ge adi nyicri nyha gu daa ge papan gu kiri nii be gu werege sa betol yo gu ni kung gyara ya'a guda ma'a. 16 Be nyhu tra be nyhia nyha kana umme utong, ni be nyha kum koge leebin ennyin a cho bi ni ushu gu sing ni bemba nyhugyara zha ishusha ngha gutak gu galla17Ne anle abani, nan awuo bu baa gabe nghu tra ngha u kop yi be palla'a. 18A karri be shigu zha ushuzaha gun, ni iYesu ngha cho be ashi, "In cho ngha di pang akwai a glye anyhi a mun anwuo zha ushizha ge amni in awuo di bulu nii gu." 19Ni ge jijuk ama'a ngha kon ikon ibibi ni bemba ga zazing nyha tiriu ashi inji ba'a mii be?"20iYesu nyha yar be ma'a gu ne annyha cho be ashi "Aye zing yi ume na beyu kop yi be palla, a nyhin ne sire gu yuu ngha yu umme ginlin ge ammi ni. 21Awn a nghi di kag u ni be wel yi di shu nghaa ni! amma a nyhiu a di leb mi gu ni gusa'a bii uko ngha, gun follo inda bede biu bi ni22ni be shugu zha ishuzhani, iYesu ngha shua a tankuna ngha saa be shu be shashi yogu ne a nhya wureu Ne angha mabi ne ban cho be ashi, "Nung nghar Di nam mi di kiri." 23Ne ngha shua gri tin ngha sa be shu be shashi ne ngha mabi ni be nyha sa ge jijuk ama'a. 24 A nyha cho be ashi "be jii nii be biri be nyha isil ibar. be jii biri be di nyhiu gu sobo yi be nyhi ge kinkang ni. 25 Min cho ngha di pang, Ami daa di sani iwan gun shiri ba, sa ubung oo umuri ami de sa gu ya sal di gwon Agwapan26Ni be tag anche in, na bei kang be gegong izetung. 27Ni iYesu, ngha cho be ashi. Ge jijuk anung di ching ngha'a ming wuo mii don be gu wel "Ammi di dup ayu pii ni nin bung nyha zagabi."28Amma anmi be nyha mi amni di shuo gu song anung ne nung ge kum mi ye Galilee. 29Ni iBitrus bei chon ashi, "Ko da koge nyhang de shing'u ni Ammi daa ching miu."30Ni iYesu nyha cou ashi ibii ee, ubii ee, ya tuk giri, kafi gin kono yagu che di palla ubii in ne anyhu ungu nagra min de chiya. 31Ni iBulus bei chou ashi "ko do in di kpu ni ge nyhu ni amni da narnghar uu ba" ge jijuk amma ngha cho abin ge zing.32Ni be nyha ba ukwo ri be gila ashi Gethsemane, ni iYesu, nyha aGetisamani cho be nyhu tra nyha, "nung kikla ye firi ne nung yag mi ne mi ne le shulle ge Awapan." 33 Ne a nyha shua iBitrus, yabub, gi iYahanna ne bei infu kogo di der. 34Anyha cho be ashi, "Ikwol mii i pire ula ni amii di kpu kpu mimi. Nung kyiklya ye fri nenung kam."35Ne ayi puu kunu ni iYesu nyha gka yi di bung ne anyha shuelle ge Agwapan ashi inko gu waa ga shi ni gu kum ni, ne ge kar ga seleu. 36Amma ben ni ushuri ammi waa ni sei dei uwuu. Me anyha cho ashi, Abba Ichi ko ge lebin agenyani ba wyumi mii gin tin giri gu kur ushu ri ani iraa mi sai dei uwu'u gin tin giri gu kur ushu ri ami waa ni sai dei uwu'u.37Ne a nyha billi nyha ge kum bi na kpuri inna ne anyha cho iBulus, "iBulus, ung kpuri inna ne anyha cho iBulus? Nyhu sang u bira gu yak a kar ge sing le? 38Nung yag ne nung shuelle ge Gwapan iwhyari nung da kpa nyha yume gu pia ulang ishetan ni, Ikol nya wa gu le, amma di nam aa sang gi di gbana." 39Ne anya di kang nu uku shuelle ge Agwapan ne anyha le anjani yi iwii izung.40Ne agu be bili ni ne a nyha be kum bi na kpin inna dou uzhii enaa ishi ge dinding yi inna. Be de jabu ushirri be di chou ni. 41Anyha bici di ta'a ne nyha cho bi ashi nung wa gu kpin inna nung ne nung pilile? "Gumile ge gar a'a ge ba bila bedi ta awen enyenyigu yu umme na nyu lee ishu ibibi. 42Nung nying di ching, bla a nyhin a di bulu migu ni a ba'a."43Ne a sugu shuelle ni ni Yahuza a nye sing you umme na nyu kop ye be palla nyaa kana, ni be nyi gi be le Ijung na yulluu gi nin nwang gi be bang, be wulu yi ukwo gi cha eku, gi be bang, be wulu yi ukwo gi nin nwang gi be bang, be wulu yi ukwo gi cha eku, gi be bang, be wulu yi ukwo gi che eku, gi be nyu wel, "A nyin ammi di kubau ni anwuo ne nung di pire ne nung ge dar uu." 44 Gi kegri a nyu buluu gu a maa bi gemale ashi A nyin amni kubai ni a pang yo. Ne anung pireu ni nung ge kirruu. 45Ge kar gri iYahuza aba gu ni, nei kag u ucho iYesu ne anya chon ashi "Ya ichi gu song" ne enyo kubau. 46Ni bei nya pireu.47Amma anye sing yu umme ne nyin be tegre yi di gang ni a wunni gin nwang nyha nya ya suba gu tong gu ngha gen gi che oku maa gu. 48Ni iYesu nya cho be ashi, "Nung wulu nibe nyhu ga pire atugu nii gi ning nwang gi be bang ne anung be pire mii? 49Ne ammi shi ge nung ko gi ulung ubung ni ne me yulu nyah u da gu kulu gu lulle, nung de pire milu ba, Amma be le abin diri don an kpak ri be wel ni be mileu." 50Duk be nyiri be shi gi iYesu ni be nyah wuo'u ne be nya gijing.51A gle awen apar, a wurl a ciebe gu kirri umme awuri a kana ya bili nyha ni an nwo yul iYesu. Ne be jii be pireu ne 52ne aba ching u nyah wuo gu kirree ye ayuu amnia'a ne a nyah cicing a bili ge bel.53Be nyah tal iYesu ukwo gi che eku. Be nyin be shi gi gi che eku ni benba shi be nyu wel, be yankung, gi anche eku. 54Ni iBulus nyaka fulu'u yi ban tentan u nunung aa ushi in ge sal ge che ekne ni. Anwuo nyah kikla yu umme na nyu nyak, be nyin be shu yu we'e ulla.55Gi kpegri ge che eku ge be nyi the gwom shugu wua be nyi be bili be di mure gi suuru ge tiri ni be pel iYesu. Amma nyeh de kunbi aleyok ba. 56Be nyi gi be lee be biyi nyah be mire gu guuru gi tiri yu nyah di lal.57Nibe gila'nyi yume ma'a ya nyie titeng nibe wa'agu yigri ripan ni, naya wa-rilal ya choshi. 58Dikong ni-pa'ashi, ami ri-muru guda guyul Agwapan giri anyinyi yo biana ni, nemi biana gunkire ba anyinyi yo re-biana ni yume ibung ita'a. 59Ko gu shuelle ama'a ma gu shi ge tento.60Ge che ellu ge leng u umme nnah anyi ne abei tiri iYesu, "U sang gu nghar ne? shi ni e nyin pa'a yi chi shung." 61Ne anyah wua nyha ge linlong. Ni gi che eku yadi kono gu liriu gu ashi, "A wuu shi Almasihuele?" 62iYesu ya nya nyar ashi "Ami kuma undi kye awen ayenyi iye gekar giri a di kikla gu ugu yuu di gwannani ne bii ye a men ge pan."63Ge che aku nya pe'e a kirri nyah gu ne anya cho ashi, "Dil wua be gla nyi gu mire gu wua be gla nyi gu mire gu guru ge tiri le? Nung kong go. 64Nung kong gu waa Agwapan dilal shi ne adil waa kuma. Shi ni andil di lee?" Gejijuk ama'a be nyah wag genyu ashi be pel uu. 65Be gla nyi lugu suluu be shu nebe dobou na pau ashi "cho ya ushuri bii yu song ni!" A log a gbanna'a be dobau.66Akar yo ni iBulus shi yu umme ge sel aa ne awen echel a nya gi che eku nyah ba nya be kyeu. 67Ne a kye iBulus sugu wye ulla ni, ne anyah duluu ne anyeh, "Cho ashi a wuu shi ge a Nazarene iYesu." 68Ne a nwuo nyeh nagrau a nyah cho ashi "Ammi de cha mi kuma amiri de gwelle ni abn diri unpa'a ni." Ne awulu kaan the zha ge sal a ni69Agen awen echel aa nyah de kyeu ne anyah de lugu paa be nyiri be tegre yu ukuo ni, "Anyiri shi anyi a sing yi umme amma you." 70Ne anwuo ya di nageau kuma. Kyi kper ke fiin ni bi nyin be tegre yu ukuo ni lugu paa ashi iBulus, "dil ma di pang a yu shi a nyeh zing yu umme ammaa yoo don anynshi aBagahle yoo"71Ni ge kar gri ni anyah lugu sih "Ammi de cha ni anyiri anung paa giri ni." 72Gin kwuono ya che u tra di palla. Ni iBulus nyah kpu abin dri iyesu a chou ni, awuu di narm miu uta di ta'a. Me a nyah kpa yi di bung ne anyah sa'a.Chapter 15
1Ga shaha gi che eku be kro gi be gunchi gi be nyu wel ankpak gi gu chung ge paara gungha a Yahudawa. Ni bei yuru iYesu na nyah kar karbi yen enwo be nyah be maa iBilatus. 2 iBilatus nyah tiriu "A nyu shi Agwom Ayahudawane?" Ne anyah chou ashi "A wuu cho ne nuu." 3 Nin ge che eku in shugu kill uu eshu ye bin je meme.4iBulatus nyah di liriu, unde chung alle bin le? Billa abin diri be paa ashi u lle nii. 5iYesu kuma ade chou iBulatus allebin kumaba. Abin aa nyah mii iBulatus gu kpa beji.6Ko gele a kar gu tak iBulatus ayani birribi a nyin a shi ya shirami, a nyin Bamba waa ni, 7ye foo kwa a gle anyiri be yuop wuni be glyau ashi iBarnabas an wuri ashi yu umme na nyin be lee a zanga zanga ni har be nyeya pel a layuk. 8Ni be nyii nyah ba ukwuo iBulatus ashi a lebi abin diri agu leu gu lee bi maa ii.9Ni iBilatus nyah cho bi ashi, Nung wua gu shini ami wuo ngha a Gwom na aYahudawa ma gu le? 10Domin awuo ja ashi gi che eku a shigu kigo digbing gunkaa sa be man iYesu. 11Ni gi cheeku nyah sire gu nyhu ashi be nyhi sa be wuni iBarabas12iBilatus ngha di bili nghar bi ashi, "Shi ne anuri di le ye Agwom aYahudawa?" 13Be nya loklo be nyu ashi "Be gag u yin ginshi!"14Ni iBilatus bei liribi ashi, "Iting ibibi ne allee?" Ni be gu kono gu sire gu nyu ashi "Be gag uu." 15IBilatus a waa gu shini a ma be nyu gu kong ushushi, ne a nyah wuo bii iBarabbas maa, Ne a nyah sa ni bebie dobo iYesu yi ge bang ne anyah ma biu ni be ge gag u yi ginshi.16Alung agbana anya sau unsong nyeh kana umme gesal gu (uku wua u lulle unya igomneti) ni be ba gla ge jijink a sojoji in anyaah shi yi illam ye foo ni. 17Ni be nyah sa iYesu gu kkigri unbimber insing ge agarura ni be bai wua akan nyah le ikal yu ni are wani ni na ba nyah sau maa. 18Ni be nyii nyah lugu leu abaa gu biliu ne asoja ni, na paau ashi "Ulang zini unsong Agwam aYahudawa!"19Ni be nyii dobou yi gebang na suluu be shu. Ni be kol gu saru abin nyah gu ser abin. 20Ni be kol gu ser u abin ni, na bei wuni gi kigri unbiniber using ge agarura gu na nyah chebeu gu nyahar gu kigri ma, ni bei wuniu ni bege gag u. 21A gle anyi a shigu Sili (anwuri be gla ashi iSaminu, Bakurane ichi Iskadari gi iRufus), ashi a bii ye akanye, ni e nya sau a slua ikong gu segre.22Ni asojoji nyah ba yi iYesu yi ukori be gla ashi aGolgotha ni woto iko di shu. 23Ni be nya mau bebak ben biri bi ligri gi amur ni, ne anya tingu gu sa'a. 24Ni be yag gah u yi ikon gu susegre ni be nyah kab a kigri nyaha ni be nya tono igbang don be kyie a nyiri ne anwuo di shua aling a gwerri gu kigri nyah ni.25Be gai gag u a ge kar shi ika'a itaa. 26Yi u gle ukong ni be nyah wel ushuri ika'a yi u gle ukong ni be nyah wel ushuri nwuo ni be cho ashi gu kpaa nyha ni "Agwom aYahudawa." 27Gen wuo nibe nyah gag be gle be tugu a sing yi guyuu ipil ne anye sing yi guyuu iyia. 28Iyal gusong ri be paa ni inya gai baa ashi be pallau umme na nyu sang yul adokoki.29Be nyiri be sili yi ukiri ni benba maa be ser yu abin, na logo ashi amaa na paa ashi "Ayhuri uncho achi indi wur guda gu shuelle ge Gwapan gu ne ayhu biana gi yi ibung itaa. 30Wuni di shung nung sigri a pan ikong gu susegre.31Iwua gi sing kuma ni inche eku in tegre nin ser abing yi umme ammaa gi be wuu wel anpkak ni be paa ashi a bigri be gla nyi amma ada birau gu bigri di shu nyha. 32Muny bla Almusihu, Agwom anyha aIsra'ila a sigri yi ukong gu sisegre ne dil nen dil ma dipang be nyin be gag bi ge nyho ni maa bemba maa nyha di chagrau.33Ni ge kar ge yhigri dichunu ni ukwo nya kpak de tuk ya crow di bung aa gu shi ni utolla ullea ni. 34 Ye karfe utolla ni iYesu nya loglo ge nyhu ne anyha shu ashi "Eloi Eloi lama sabachthani" gu kgiri gun kaa shi ashi Agwapan mi, Agwapan mi, Shi saa unta mi gu" 35Be nyiri be tegre yu ukeou ne ya "cho ashi nury bla, ashigu zla Iliya."36Mi agle annyi nyah chiching ge shua a shi kura be tin, sa yu umme in beinber inlinleme ne anya mau a nyah saa ne paa ashi bila di kye tei Iliya di ba ne abe sirriu gu ni 37iYesu nyah sa'a ya di wuii di linle ne anyah kpungh. 38Ni a kgri anyi be der gudaa gu shuelle ge Agwapan gu ni nyah pegre gi ya pan har icichang.39Ne alung agwanna an wuri a teng ne bla iYesu ne a kye eyan ni akpungh ni ne anyah cho ashi "Umme de pang a nyiri a shi awen Agwapan yo." 40Be chel be shuo gin bembeeri be iMaria Magdalene ashuo gi iMaria ayeh iYahanna gi Joses. 41Me ashi ye galillee ni be chel be yuluu ni be nyan be lee be indima. Be zile be chel gi be mame be yuluu nya kang be aUrushelima.42Ni anle abanni, dong gu shi unum gu le ashini woto ulum kafin u num Asabar, 43Ni iYusufu anyeh Arimatiya nyah baa, Anyih na ji be shii yu imme na nyi digwom anwuri a shugu yag ge kar gu baa diGwon/amulki Agwapan. Ayah le ikol igbana nya kang u ukwo iBilatus nyah ge liriu de nam iYesu. 44 iBilatus nyah kpa beji iyuari har iYesu agu kpungh ni,ni a bei gla alung agbananya nyuu ashi inka iYesu a gu kpungh ni.45Ni alung agbana a chou ashi iYesu agu kpungh ni ne anyah ma i Yusufu di nam iYesu. 46iYusufu a gai bayi a yadi a shii ne anyah sigri yi di nam iYesu nia ikon gu gagla. Ne a nyeh kana di nam nyah yu imme ikwaga ri be tum iyu umme igbang ya ni. ne abie jini igbang ilille ye der ikwaga gu. 47iMaria Magdalene ge iMaria aye Joses be kye ukwo ri be lang iYesu gu ni.Chapter 16
1Ni unum Asabar usele ni, ni iMaria magdalene gi Maria aye iYakubu gi iSalomi, nyah lep di pep ni bege tugu ukum iYesu guu. 2Ga zhazha unum unjii ye pu zhana ibung itupalla, be nya kar bi uko ikwaga ni unum shugu wiiri.3Be shugu paa be gle amma ashi "Nyang di giri jaa igbang aa ma'a yi di zha ikwaga?" 4Ni be bla ge pan ne, ni be nyah kye ni be gu talla igbang aa gu, igbang aa i shi ilille.5Ni benyah kana ikwagaa na nyah kye gle awen apar a chiebe issue ishii awua yi guyu iyua, ni benba nyah kpa beji. 6Ne anyah cho be "Nung ja kpa bejii, nung wa'a iYesu a wuri be yob ye gagla ni,A gunya! a sang'u firi, bla ukwo ri be nyal ukum nyah gu ni. 7Amma anung ching, nung ge chi be yu wuluu gi iBitrus. 'A shi u usong anung kawu di bung aGalili. Ye foo ne nung di kye'u gu unyari a cho nyha ni.'"8Be nyah wulu bi umme ikwaga, yu inme gu kpa be ji ne nam amma zulla be nyah de ligri bi ge yok yu utra don be ga kpa beji.9Ge shasha nyu umme i bung utupalla, nee nyah ni, ne anyah ni, ni maria Magdalene yo be janu kyeou anwuri ni ayuniu inchagra in toppalla. 10Ne anyah kang u nyah ge cho be nya tra nyha ge kar ga nibe wa gu sa'a. 11Be kong ashi agu nya'a kana ashi ge lang.12uibei kwol abin din ni, ne anyah di wulu be gle nyia palla maa gu bembiri bee kaabi u gle utong ufufin ni. 13Ni be nyah kang bi nya ge cho unchak na nu tra iYesu anma ni benba nya de mabi dipang ba.14iyesu nya kol ni a nyah wulu be nyu kop ye oyezing a kar din be shi gu zha eshuzha gu ni, ne anya ourubi iwhari nibemba shi ikol igbana gusang ma di pang don bemba bede ma bi pang ashi awuo a kpungh nyah ayaah ni. 15Ne anya cho be ashi, "Nung kana gu wuyi ge jijuk, nung ge dau iyal ishishi ge jijuk ishuri Agwapan a le ni. 16Duk anyiri a nyhar iyal nya ni, ni be nya salau gu sala gu yul ni, a'pang di funu'u ni anyiri ade nyhar yu iyal ishishi ni Agwapan da nghar u apang ba.17Be mak bin di ching gi be nyhiri be ma di pang ni, yi umme nin tuba mi be di mil inchakra gu, be de shuelle yi illum i par. 18Be di firi iyogo ye ayhu amma ng be ge saa ulushu ungwuri ge nnyia ni upelbi ni u lushu da baa bi be di nyhal a yuu ammaa yi be nyiri be sang bi be lang ni, ni be langna.19Ni ichi gesal a kwol gu shella gi bemba ni, ni be nyah shuau gu kang be gepan gu ne anjah kikla yi guyu iwyah Agwapan. 20Be yu tra nyha be nyia yan kang bi ko gi luuko nibe paa gu shuelle Agwapan. Ni ichi gesal ya kang u gi bemba iyari duk ukwo ri be kang bi ni be mak biri a cho ashi be di yul be ni nyia kuwa yulbi.Luke
Chapter 1
1Benyayi ge kinkang be bragu wal gi ikiri imili gu umendil ni, 2ilori be nan naya ni be nyiri be shini gu rigri gu za ni iyi ma be nyu tarba ya. 3Ne nung ami ma amin ge kol gu bala ge shinshi ni ge ilo abin diri ni gun song ne min yi nu gu folo in wal ikiri gu lul gu be gle unwo unle itiyofilos, 4gu shinung ge ilori ungari pang ukiri be lulun ni.5Ge ibung rigami Hiridus agam Iyahudiya azile anyun song gulul intima shi Izakariah ge ungan Abisa; akyel ngna shigi ume bewen be kyel angha gu chi Iharuna ya intima ngna she Alisabetu. 6Gediduk ama gun pala ma be le abin ri pang gun song Agwapan, be nyu san galen bin gu sing ama gediduk iwor ichi. 7Besang bi ne be gu kura bi.8Ge kar Izakaria shi gun unsong Agwapan, ne ilam ngna igna anyu a song gu lul ge alada ilam agna. Ge lada be gu seh be nyu song gu lul re ari le ilam ni be seh u gu kana ukwo ukuwo ichi a kunu a turare. 9Gu chung ni be nyayi sugu kyele ge Agwapan gu ukwo ge kar ri be kunu aturare. 10Gu chung nibe nyanyi sugu kyele ge Agwapan gu ukwo gekar ribe kunu aturare.11Ge ke kara alum ashe shi ngna ichi a yigri rikyi ngna ge ukwo ngna a kyegre ge ringam iyah ge idala a turare. 12Izakariah kpa beji ne yiu ni a kong ribung. 13Alum akii tou shi "Zangna kong ribung Izakariya be kong gu kong gu kwuwong. Akyel Alisabetu aribi awen un zila intim ngna Iyohana.14Unri pemeh ni ikol kyii unle ri peme ni gu bi ngna. 15Ari shi anyele gung song Ichi ara sou imininbel agbasa ge uki uso gu piyara ari mile ni alum aseshi gu be gu fung aye ngna.16Be nye a Israila riba gibe leri kigli ge Ichi Agwapan ama. 17Ari sing gun song ichi gu umeh alum rigbana Iliya, arile nungg ge kigli ikol ninchi ge pewene ama ge be nyi sang kugo abin ikyiu pa be sing gu umeh utra be nya sheshi ale ichi nibe nyanyi unwri ribe leu ma ni.18Izakariya to alum asheshi ashi "ami ri za unwa neni? Ami rigu kwra mine akyel mi shi ni be meleh ge kinkang." 19Alum akii a nghar ashi "Amin shi Ijibraila anyiri akyegre gun song Agwapan. Be tima mi in be yang iyal ishishi. 20Anwu ra kugong atong unna brang gu kyele su unbungri rikiri mileni. Gu ba nun ne ume mang ripang ni iwii mi anyiri a ri mile gekar mi".21Nibe nyanyi sugu yak Izakariya be kpa beji ilori a mo ge kinkang gu umeh guda gu kullu. 22Awulu are brau gu kyele gi be mba. Be kpele ashi anyi alalla gekar ri ashi gu da gu kullu ni. A ya gu song nugu lebi ge mak are kyele u. 23Gekar ilam ngna lalli ni ngna kanu gesal.24Ni ibung gna ne akyel ngna Alisabetu nya kum gu fung anele rikyinya ipen ichuu. A toshi, 25"Unwuni ya shi ukiri Agwapan le nai ni a bla mi akyo uwa migun song be nya nyi."26Gume ipen ichunu, be ima alum Ijibrailu geukwo Agwapan kabi ujileun tong a Galili gin intima a Nazaret, 27kabi azile awene kyel ribari mau ge azile nyi anyi intima Iyusufu, gu chi Idauda ya be zla awenekyella Imariyamu. 28A be ukwo ngna "In billing anwuri unshi ni gu ngnar ge cinkang ichi shige nwo." 29Akpa beji ni ilo iwii ri ne be tang ge ikol ngna iling ilo gu billiya shi ne nung.30Alum akyi tou ashi, "Zangna kong ribung Imaryamu ge anwun shi ni gu ngnar ge kinkang ge ukwo Agwapan. 31Bla unri kum gu fung unri bii awen unri mau intima 'Iyesu.' 32Ari shini unle be to ashi awen Agwapan ga pan ichi Idauda. 33Ari le rigam gediduk gesal Iyakubu gekar gu sang amle rigam ngna sang amile."34Imariyamu to alum asheshi ashi " Be le neni urile nun ne ami re zami anyinchi ni?" 35Alum akii be ngnar ashi Alum asheshi ri sigri griking, ri gbana anya pan ri flang ne nung be ri zila anyi asheshi ri anwu ri bani awen Agwapan.36Bla awenegiring Alisabetu a kum ri pala ge ri kung ngna. Ipen ngna shi chunu gu kri anwa anwiri be zlau Ibakarariya ni. 37Ko ukiri ura leu mi ge ukwo Agwapan. 38Imaryamu toshi, "Ami agen ichi gu kum mi ilori un tima ni" Ne alum akii be nwoun.39Ni Imaryamu be nyia ge didir gu umeh ibung ngna kau ribung igbana kau uzile ribung ge Yahudiya. 40A kana gesal Izakariya nya yi Alisabetu. 41Ne Alisabetu kong gu billi Imaryamu ni ne awen ri ashi giu fung agna be fullu, be mile Alisabetu ne alum asheshi.42A sagri wii nya toshi, 'Anyi gu sala gu lul ya shing gu umeh ni be kyel anyi gu sal gul ya shing gu umeh awen gu fung. 43Shi banri inkani ayeh ichi miri ba uko mi. 44Bla ne min kong gubi llin ni ne awen gu fung mi be fullu ni ikol ikii. 45Anyi ben kia shashi ya shi anyiri a ma ripang ashi ikiri be sili ge ukwu ichi ni iri mle.46Imaryamu toshi, "Ikol me dugo ichi, 47alum asheshi mi dugo ge Agwapan anye ufunu.48Abla ufien agen ngna bla gi kpergri ge diduk be lum be sheshi ritomi ashi anyu ben kyia shashi . 49Anyiu mire anle leni abin ge kinkang intima ngna shi anye sheshi.50Ayang ngnar ripang izam kaabi izam benyi ri be mirew gu meh ni. 51A yigri rigbana ngna ge anyi ngna a zigabi ne ri kyi rigbana ngna ne gu tang ikol ngna.52An kugu be nyu sal ge ikwo ma be ma gumeh ge be kugu. 53Ama be nyi iyon ikinya ge ikyi ishishi ne nya tima be shi ne usang utuki.54Awel a Israila be gen ngna be kpu be kong a kubu. 55(ne to betehn dil ni) ne Ibrahim ge gu chi ngna ge bung gu san amle56Imaryamu kyeng ge Alisabetu ipen ichiya nya viliu gesal ngna. 57Gekar gubi Alisabetu ge bani abe bi aweb a chi. 58Benyu tutur ama ge be weneziri ngna ni nya pemeh gen anwa.59Ge unbung un ninna ni be ba gu le akaciya awena. Be shunnu zlau Izakariya nin intima ateh. 60Ayeh ngnar ashi oo be ri zlau Iyohana. 61Be nya tou ashi, "Kwo alelok gume uchi ngna ri bezla ni iribiri intima ni62Be nya le ge mak ge ateh ngna ilori a wagu ma intima ni. 63Ateh tibi ukiu wal ne be wal "intima shi Iyohana." Gediduk kpa be ji.64Ge kar ra ni ge nyu ngna be penne niri lup ngna be bigri gi. A kyele ne pemeh Agwapan. 65Ri bung fre be nyiri be shi gen wa ni. Gediduk abindiri fuglu gediduk agug itong a Yahuda. 66Be nyiri be kongni be so gi ikol ama ne pa "Shini awendiri ba? Anye ichi shi gen enwa.67Ateh ngha iZakariya amelle ne Alum akyi ne paa abin unsong ashi, 68"Gu pemeh shi ge ukwo ichi Agwapan ne Israila a ba gu wel ne kol gu funu be nyi ngna.69A nyong no gu tima gu funu ngna gu ukwo andil gesal agen gna Idauda. 70(a kyele ge nyu alum ampi tarba ge kar gu sele. 71Gu funu ge ukwo be nandol andil ge anyi be nyu sang biya ya72Arike nung ne kong a kubu nin chendil ne kpu isil ishishi andil, 73gusli ri a kkyele ge ibrahim ichendil. 74Asli gu maya gu wulu ya ge anyi be nandog andil re lulu ni gu sangri bung, 75gu di Agwapan gu bungri pang gu umel ibung andil.76Ee, anwu awen be ri zlang ashi anyu bla gun song ge anya pan anyiri shi gun song ichi nun piara utra un iara be nyayi gu ba ngna, 77gumagu bung ripang ngna gu funa ge ukwo ni nyi gna gu jili abin abebi ama.78Unwiri rile ge ukong akubu Agwapan gun wuri unum ge ban ba wel yagu, 79uri sana giri kye be nyiri be sla ge iting ge iwiwil gu kpu ni. A sing gendil gu utra gu shiri ikol.80Gi kpergri awen na kwono nya ba agbana gu umeh alum ne ashi ga lumu ne sugu ba gu ukwo ni be nye a Israila.Chapter 2
1Ge ibung ngna, Ikaisar Agustas ama gutma be kyi na pa be ripalla be nyayi gediduk be nya ulunyi. 2Gunkashi palla gun song ribe le ge kari ikiriniyu shigiri gbana a Suriya ni. 3Nenung ko nyang viliu untong ngna ngna gibe wal intima ngna.4Iyusufu nya nwo ri bung a Nazaret kanu untong a Baitalami, ri a shige Iyahudiya ni, unwuri be zla shi ribung Idauda, nen nwa shi uchi benya sal Idauda. 5A kan nu fra ge wal intima ngna ge Imaryamu, anyiri ato kni ne shi ni ri pala.6Bashifra ke gar gu bi awen ngna gele. 7Abi awen, awen a kung ngna a nama uge shinshi ne anpeh alap, a sou ge umeh ugbal gu yi iyiuya inam ko guda ge ukwo sigri ama.8Ge unungna benyu pi lo gu unyi ni be bla gi kub nibe teh ma ni getuk. 9Ge kar ga, ne alum akii ichi yigri ri kyi angna gu ukwo ma rigamichi nya sana kanna bi nibe nya kpa beji ge kinkang.10Ne alum akii be to bi ashi, "Nun za ngna kong ribung amin ba nun ne iyal ishishi iri bani ikol ikii ge be nya nyi ge diduk. 11Unbi be bi nung anyu funu gu umeh ribung Idauda! Anwa shi Agam Ichi! 12Unwuri ya shi ge mak ri be ri manung ni: Nu nun riyi awunu we be namau ge anpeh alap a nana ge ugbal ikyiuya inam."13Ge kar ra ne gu chung gu lule ga pan ge be lum bekii be sugu pemehIchi nibe le ashi, 14"Rigam shige ukwo Agwapan ga pan ina nshishi shigu ulunyi ge umeh na nyanyiri a kugo ushishima."15Ge kar ri alum akii be nwo bi kan ni bi ge pan ne be nyu pi nya to be zle niri a Batalami ri yi ukiri ubani inyiri Ichi yigri ya ni. 16Be nya gedidir nya kanbi ukwo Imaryamu ge Iyusufu be yi awen na nana gume ugnal inam.17Ne be yi nung ni nibe nya pane nyaya yi ukiri be yabi ge abin awen na ni. 18Gediduk be nyiri be kong ni nya kpa beji ge kinkang ge ukiri be nyu piya bi ni. 19Imaryamu tang ge ikol ngna ge abin ri a kong ni asugu tang gu lum ikol ngna. 20Be nyu pibe vili bi ni be ma digam ge gu dugo ge gediduk ukiri be kong be yi ilori be ya bini.21Negu mel ibung ininna ni, ge kar gu le awen na a kaciya ni, ne nya ma intima Iyesu, intima bri alum asheshi mau ni be sugu biu ni.22Ne ibung di gwapan gu sele ge iwori Imusa Iyusufu ge Imaryamu ba nen nwa guda gu kulu ge a Urshelima be na nau ge Ichi. 23Ilori be wal ge iwor Ichi ni, "Be ri zlau awen a kung shi giri gang ichi." 24Be nya nanna ipara ma ilori be ya ge iwor Ichi ni, "nin lub i pala ge atattabara pala."25A zile anyi shige Urshelima, intima Isiman, anyu le abin ripang anyu lul. A yak anyu shiri a Israila ulang alum asheshi shi gen wa. 26Be yigriu ma ge ukwo alum asheshi ashi ara kpu ari yu yi Ikristi angna Ichi.27Uzile unbung Isiman ba umeh guda gu lulu ge gu tal a lum asheshi. Nebe nyu be ba ne awena gu umeh ni Iyesu gu ka be le ukiri iwo wani, 28ni Isiman nya ngnaru ge anyi ngna ya dugo Agwapan nya toshi, 29"Gi kpergri bla ne agen kanu ne inna inshishi, Ichi gu umeh iwing.30Ge iyimi yi gu funung, 31Un wiri un le gun song ni be nyanyi ge diduk ni: 32Gu sana ga ge alaka ni be nyanyi ne rigam be nye Aisraila."33Ateh awen na ge ayeh be kpa beji ke kinkang ne ikiri be pa bi ni. 34Isiman ben kya shashi nya to ayeh ngna Imaryamu, "Kong ge shinshi awen diri ri shi gu kpa gi gu nyi ya ni be nyanyi ge kinkang ge Israila ni ge makgri be tong bi - 35Gin kiyana yi sanna ikol ilori gu tang ge ikol ni be nya nyi ri yigri."36Azile atma Agwapan angna intima Annatu shigu ukwo ashi awene Ifanuyila ge lum Iashiru. Agu kurau a shige ci ngna be mele be toppa nugu bal angna, 37a lo ge lo a kubu be mele isogi ninna ni ina. Are nwou gu sing guda gulul asing gu lul ichi ge tuk ge tuk gi gewe. 38Gekar ga a kanu ikwo ma ne peme Agwapan, a ya gediduk be nyiri be yag nyu ngnar Aurshelima.39Nebe kol gediduk ukiri be wa shi be le ge iwor ichini be vilibe a Galili kan bi ri bung ama a Nazaret. 40Awen na kuwono a ko gu za upeh ichi shi giri ki ngna.41Benyu biu nya ni kanbi nen anwa a Urshelima suna ga mele ukwo utak gu ga be sal. 42Ashi ni be mele ukop ni be pala be kono gu kanbi gekar gu tak ipara. 43Nibe be kol gediduk ibung gu tak gani be lugu wau gu sarabi gesal. Awen na Iyesu kyeng ge Aurshelima be nyu biu be zabi. 44Be pani ashi antek nibe nyiri be sing gu zing ni be sing unbung uzing, be nya lugu wau gu ume uci ngna ge be nyin singna.45Nibere yi biu ni be nya vili bi a Urshelima be sugu wau gufa. 46Ibung iciya ne be nya kummu ge umei guda gulul alo gume ni be nyu lulu, a kugo bi ne lir bi. 47Ge diduk benyiri be kong ni be kper beji gu za gu ngnar ngna.48Nibe yiu nibe nya kpa beji kekinkang. Aye ngna toshi, "Awen ni shiso nun lemi nung? unkong, ateng ge ami di gu wang ikol andigu bung ngni." 49Agnar bi ma ashi, "Shiso nung wa mi? Nure za nung ashi rigbaba ga ne amin kyeng gesal ate mi le? 50Bere kpele bi ni wiri na.51A vili bi gesal ge bemba kabi a Nazaret ne mire bi ume. Aye ngna tibi gediduk ikiri ge ume ikol ngna. 52Iyesu ya gun song ne guza ge ume, a kum gu ngnar ge ukwo Agwapan gibe nyayi.Chapter 3
1Gume ge mele ukop nebe cu Itibariyus Ikaisar shini rigam, Ibilatus Ibabuntus a bung Iyahudiya, Ihiridus bung a Galili, a weneziri gna Ifilibus she a gam ge ungam Aituriya ge Atirakonitis, Lisaniyas agam ungan Abiliya, 2Ge ibung ukukor a Hanana ge a kayafa be shibe nyun song gu lu gu kyele Agwapan ba ukwo Iyohana aweni Izakariya, gu ume gu lumu.3A sing gume ungan ri be kanna guziri gu le a urudun a dam gusala gu lul gu ngnar gu kpa ne gu jili ibibi.4Ilori be wal ge ume ankpagu pa gun song Ishaya, "Riwi a zile nyi zila ume ge lumu, gu le utra ici, ge kikek.5Beri fla koge ling ansing be zong koge lin igbana ni beri muru kogeling agug beri togro itra ri igullu ni beri fla itra nibe kpong, 6be nyanyi gediduk riyi gufunu Agwapan."7Ni Iyohana kono gu ga gu chung ni be nyianyi ri be sing a salabi gu lul ni , "Anung be wen iwige niben nkan nya ngna talla nung atong nu ting be nang gu bi?8Nun ma be Iwenri iri ma gu ngnar gu kpa nun zangna lugu pa gume akye nung andil shini Ibrahim icendil amin pa nung Awapan ga nyongno Ibrahim bewen gu ume igbangri.9Gi kpergri begu so gintamgiri tiri nin ki ne nung gin ki gri gre magi iwen ishshi ni beri te gigri bung ni be fono gu mu ula".10Ni benyiri be shi gu ume gu chung ngna be libiu ashi, "Andil rile nini?" 11Angnar bi ma ashi, "Azile nyi ge shini alap a pala ni ne ma anyiri asangnu ni uzing ne anyiri ashi ikiu ya ni a le nung."12Me nyu ngna gu yal beba ashi be sala be gul be nya tou shi, "Anyu lul, shini andil rile?" 13A tobi ashi, "Nun zangna ngnar ikilli isele ilori be son nung ni."14Be zile be nyu kon u lira libiu ashi, "Andil ni? Diri le neni?" Angnar bi ma ashi, "Nun zangna kar a lelok ikilli nung zangna ta alelok rilal, nun kyeng ge ikilli ilam a nung."15Beshi gu ni be nyanyi sugu yak gu ba Agam, ko ge nyang sugu tan ige ikol ngna ge Iyohana tibi anwa shi agam. 16Iyohana agnar bima gediduk ashi, "Gumi amin le nun gu sala gu lul ne imininbel azile nyi bi a selemi rigbana ami re mile mi gu bigri ilik a tiga ngna. Anwa ri sala nung gu lul ne alum asheshi ge ula.17Upil gu bere ngna shige anyi ngna ari nyere a dara gubere ge shinshi ne chung alikama gu ume gime ngna. Ari kunu inkub ba ne ula gu sang kpu.18Ne ikiye ile nele be nyanyi gu dam iyal ishinshi. 19Iyohana nya upi ge agam Ihiridus ge kyo akyel aweneziri ngna, Ihiriduyas ge antek ikyiri Ihiridus leni, 20ni Ihiridus nya konno uzile ukoi ubibi, aso be kuguru Iyohana gume guda ge sra.21Be shi ga ne gekar ri be le gediduk benyanyi gu sala gulul be nya le Iyesu gu sala gu lul, gekar ri a kyele ge Agwapan ni ge pan be penne, 22Alum asheshi bai sigri ri u ne ginlup ni, ne iwi be wulu gapan, "Anwun shi awen gu biya mi, min kogo ushinshi ni."23Be shiga ni Iyesu giri ki ngna ne soma ni ashi ni be mele iso giciya anwa awen na (ni bebla ni) Iyusufu ya a wen Iheli, 24aweni Imatat, awen Ilawi, awen Imaliki, awen Iyana , awen Iyusufu.25Awen Imatatiya, awen Amos, aweni Inahum, awe Ihasli, awen Inajjaya, 26aweni Ima'ata awen Imatatiya, awen Ishimaye, awen Iyuseke, awen Yoda.27Awen Iyowana, awen Iresa, awen Izerubabel, awen Ishiyaltiyel, awen Iniri, 28awen Imalki, awen Iaddi, awen Ikosama, awen Almadama, awen Ier, 29awen Iyosi, aweni Aliyeza, awen Iyorima, awen Imatat, aweni Ilawi.30Awen Isaminu, awen Iyahuda, awen Iyusufu, awen Iyohana, awen Aliyakim, 31awen Imalaya, awen Imainana, awen Imarata, awen Inatan, awen Idauda, 32aweni Iyese, awen Obida, awen Iboaz, awen Isalmon, awen Inashon.33Awen Aminada, awen Adimi, awen Arama, awen Ihezura, awen Iferesa, awen Iyahuza, 34awen Iyakubu, awen Ishaku, aweni Ibrahim, awen Tera, awen Inahor, 35awen Iserug, awen Ifeleg, awen Abiru, awen Ishela.36Awen Ikainana, awen Ishem, awen Arfashada, awen Ishem, awen Inuhu, awen Ilamek, 37awen Imetusela, awen Inuhu, awen Iyeret, awen Imahalel, awen Ikainana, 38awen Ienok, awen Ishitu, aweni Adamu, awene Agwapan.Chapter 4
1Alum Agwapan a mile giri nam Iyesu a vili ge uziri ulule a Uru itun ne alum Agwapan be sing genwa gume ge lumu, 2ibung isogina agam min cangra magu ge ibungna are yau iyiu ya iyong ifreu ge mile gekar.3Agam ni cagra tou ashi "anwu ge shiawen Agwapan ni so igbangiri Ikigli a tenkuna." 4Iyesu nya ngnar ashi, "Sang ne atenkuna ne anye nyiri le ulan."5Ne agam nin cagra kyo kanu azile agug a dol, nya yigri gediduk gu kum gu lunyi ge gakar ge fafien. 6Agam ni cagra nya tou ashi, "Ami ri mang rigbana rigam gediduk ikiri gi ididuk ume ama, miri le nung ne bemi gediduk in le rigam ama amin shi ri gbana guma anyiri ri amin biyani. 7Nenung inga lulugu un lulmi ge diduk rishi unwo."8Iyesu ngnar ashi, "Gushi gu wal digba ga nun lul ici Agwapan nunri lul gun zung ngna anwa nun ri leu rigeni.9Ni agam ni cagra be kyo kanu Aurshelima ge papan guda gu lul ne nya tou ashi, "Un shi awen Agwapan ngna ni fonnon riking gri bung. 10Iyesu tou shi be wal ashi, 'Ama ba lum bekii ngna iwor gu ygang ne be yag, 11Be yi nyong nong ga pan ge anyenna ung tlung gu fra ga pan igban."12Iyesu gnar ashi beya, "Zangna melle ici Agwapan," 13Ne agam ni cagra kol gu melle Iyesu ne be nwou ge zile ge kar.14Ni Iyesu ya viliu Agalili milene rigbana alum iyal ngna kani ko geshi ge ungangna. 15A lulu gu ume gu da gululu ma ne ko ge nyan dugon.16Uzile unbung a ba Anazaret ribung gri be bung nu guni ilori begule bi gu lemi akana ume guda gu lul asugu pa gun song, a nya ki kyeng a sugu pala gukyele Agwapan. 17Be na nau ankpak iwal anyu pa un song Ishaya a penne ankpak iwala nya yi ukwo ri be wal ni,18"Alum ici shi giri kimi a tugu mi indam iyal ishishi ge be nyi na miri, atima mi in pa gu kum yi ki nibe be libi bini ge gu pene iyi ni be fuk in peme benyi ikol ibibi, 19ami ri pa gu biya ici."20Ne be fla an kpak wal la ny a ma anyu le ilam gu da gu lul ne be s, sila gedi duk be nyiri be giu ume gu da gu lul be kpuu iyi. 21Ne be lugu kyele gi bem ba, unbi gu kyele gri gu kana atong ge anung." 22Gediduk be nyira ya ni ged duk ama Iyusufu tu ya ti bi ba nung na.23Iyesu tobi ashi, num ri yami ben set gu kyele a wago langna un le gu untong gu firi." 24A icono go tosh ripang arnin ya nung, unyu pa unsong be ngna biu ge un tong ngna.25Amin to nung ri pang be nyu ligri shigu ge kin kang ge alsraila ge ibun ungi liya ge kar gri be fla ge pani be mele be ciya ne gu kap ga ci nu gu sang ibla ge kar ra ni be le iyong gekin kang ge di duk ri bung ngna. 26Bere tima bi iliya gu ukwo be tima ge ukuo akubu ashi ge azarifat gu utur ne asidon. 27Nin gibullu ge kin kong ge a israi la ri bung ung ilisha be langnani bi ne lok ne i na aman anye suri ya ne lang na nen anwa gun zung ngna.28Gediduk be nyiri be shi gu ume gu da gu lul ni be nya be nang ni be kong gu kyele ma. 29Be nya zininu gu unyi ri bung ngna beng kanbi nenya ge anyu igban be viana gu unlong ngna ni ge panna be wa gu fonnu gi ri bung. 30A sing ge ka ama nya kannu.31Ne be kreu kan a kafar na hum zile ri bung ge a galili a zele asabar asu ga lulu be nyayi ge ume uk wu lu. 32Be kpa be ji ge kin kan ne gu lulu ng na gu kyele ngna shi ni ri gbana.33Azile nyi gekar gume ukwo ulul shi ni alum abebi be sanni riwi ri lirle, 34"shi foya ge anyu, Iyesu anye a Anazaret? Unba gu pelle ya yale? Amin zan! Anwun shi di gwapan ungna Agwapan!"35Iyesu nya gi cagra upi ashi, Soge linlang! "Wulung gu ume ngna!" Ni gi cagra fonno anyi kwo gri bung ni ga caci ma a wulu gu ume ngna gu sang kugu gu. 36Gediduk be nyi be kpa beji ni pa abin nagu ume ma. Be toshi, " Iling ilo gu kyele ya shine nung? A so a lum a bebi wulu ni rigbana negu mle. 37Nenung lugu pa iyal ngna gediduk gu kanna ungangna.38Ni Iyesu nwo ukwo gulul nya kana gesal Isiman. Gekar ga ane Isiman gu biya rinam ne nya kulu giri kyi agna. 39Ne Iyesu kyen gu uganri kyin gna nya nya gu piri nam ngna ubi ne nya langnau. Gekar ga ne be lugu lebi ilam.40Ne anle be nyanyi ba Iyesu ni be nyu sang ulang ge ililo. A talla anyi ngna nya langna ne bemba. 41Ni cagra wiri bi gume na nyanyi ge kinkan, be sa nibe pa ashi "anwun shi awen Agwapan!" Iyesu nya nin cagra upi nya da bi gu kyele be za ashi awa shi Agwapan.42Ni ge shiya, a kannu rigan gu zile ukwo ri kwo alo gani be nyayi ge kinkang sugu wau be nya ba ukwori ashi gani. Be le ilori ara nwobi ni. 43A tobi ashi, "Rigbana ga min pa iyal ishihi ngna Agwapan ge itong ge kinkang, ukiri be tima ni gu fri ni uwa." 44Nebe ya gun song ne gu dan gume guda gu lul ge upupil Ayahudiya.Chapter 5
1Gekar gri be nyanyi chung gu ukwo Iyesu ni be kugo gu kyele Agwapan, a kyegre gin leng a Janisarata. 2Aye akomi apala kyegre a nyu ginlengna be nyu fire ivong wiri ge ume akomi ma nibe kura a lilig ama. 3Iyesu kana azing gu ume akomi angna Ibtrus ne be sou ashi a pu kunnu a komi kau ume ni mininbel, nebe si Sila nya lulu be nyayi gu ume a komi.4Ne kol gu kyele ni a to Isiman ashi, "Kunnu akomi kan ukwo olum nun so a lilig anung gu fiere. 5Isiman gnar ashi, "Ici, andil gu le ilam getuk gri gediduk kwo uluki gu kyeleng ri so amiri fonno a liligna." 6Nibe le nung ni be nya freye ivong kekinkang ne alilig ama be peu. 7Nibe kuwo benyinsing ilam ama re be shi ge akomi a zingna ni be ba be wel bi gu. Be nya ba mile akomi a pala ni ivong be sugu kala bi ume nin mininbel.8Isiman Ibitrus, yi nunn ni ne nya liligu gun song Iyesu ne pa ashi, "Nwo mi ge sep ici, ge amin shi anyi abin abebi ya." 9A kpa beji ne gediduk be nyiri be shi gen anwa ni ge ilo ivong ile ri be fiere. 10Be shi gi Iyakubu ge Iyohana be wen Izabadi be nyin sing ilam Isiman. Ni Iyesu nya to Isiman ashi, "Zangna kong ri bung ka un song un ri lugu fiere be nyanyi." 11Mine ba ne akome ge ri bung ni be nya lul lu.12Anye zing gu ume ribung na azile anyi shi gi gbullu ashi ge ukwo. Ne ayi Iyesu ni a be suglu ri kyi ngna giri bung ne kulwo ashi, "Ici unga biya ni unri dugo mi." 13Iyesu nya sag anyi ngna piau ne pa ashi, "Amin biya amin dugong". Gekar ra ne u gbullu be nwou.14A sou a zangna ya a lelok, abe ngnar ashi, "Sing ge yigri ri kin ge anyun song gu lul nule ipara nugu dugo ng, ilori i musa aso be le ni gi gu ri gu za gu ukwo a ma.15Iyal ngna vugulu gu unung, gu chung ni be ny an yi kelh kang ba ulwo ngna be ilongnu be kum gu langna ge ayu ama. 16A tallau kanu u kron alenlok sangnu gani ne kyele ge agwapan.Un bung u zing asugu lulu be Farsiyawa ge be nyu lulu iwor inwsa shi gu ukoo be njiri ba ba ge itong ri ikanna a galili ge a ya hu chi ya hu ch ya ge ri bung a uru shebima. ri gba na ici gu lang na shi ge an wa.18Ge kar ga be jila nya nyi be sing ge a zile nyi a gbi gbok ge igima , be wa ilori be ka ana ne an wa be ngna lu gu unsong iyesu ni. 19Bere kum bi utra ri be ri kana ni ni gu chung ne be nya yang ge pan igimangna ge caci nibe nyanyi gu song Iyesu.20Ne ayigu mari pang ama ni Iyesu toshi, "Anya sal be jili abebin gu." 21Benyu wal ge Afarisiyawa lugu kieye nibe pa ashi, "Anyang wiri asugu pa ri lal giri kiye Agwapan? Anyang ribra gu jili abin abebi inba Agwapan ni gun zungna?"22Ni Iyesu kpele ukiri be tang ge ikol ama ni ne agnar bi ma ashi, "Shi so nun pari lal gume ikol anung?" 23Un lingna shi ni gu yebe gu bege toshi min jili abin abebin gu ge be toshi ninya sing ge kan? 24Nun za ashi Awen Anyeyi shi ni ri gbana gu jili abi abebi gu lunyi amin tong ashi, "Ninya kyo igmang un kan gesal."25Gu ukwo anyinya gun unsung ama nya kyo igima ri anana gu ni nya viliu gasal ngna ne digam Agwapan. 26Koge nyan kpabeji ne be mire rigam Agwapan. Be kugo ribung nebe pa shi, "Unbiri yi uki kperbeji."27Ne be ikyi ya ni Iyesu be wulu gu fra ne be yi anyu ngna uyal anyi intima Ilewi a lo gu ukwo ngna gu yal anya tou shi "Lul mi." 28Ni Ilewi be nwo kogeshi nya lul lu.29Ilewi le akan kama ikiuya gasal ngna nebe nya uyal ke kinkang shiga gebe zila nyiri be lo gun unsong atebur ikinya nibe ya ikiuya gi ben ba. 30Be Farisiyawa gibe nyu wal lugu kyele gebe wengu tarba ngna ashi, "Shiso nunya ne nun se gibe nyu ngna uyal gibe nyi abin abebi?" 31Iyesu ngnar bi ma ashi, "Be nya lang re wabi a vugo, be nyu sang ulang ngna wa avugo. 32Min re bami gu zla be nyu le ripang min ba gu zila be nyi abin abebi be gnar gu kpa.33Be tou shi, "Be wen gu tarba Iyohana be wilage iyong ge gu kyele ge Agwapan ne be nyu tarba Afarisiyawa le nenung. Be wengu tarbang yagu se." 34Iyesu tobi ashi, "Azile anyi ri so be nyinsing anyu kyo akyel apar bele u wulagi ge kar gri anyu kyo akyel apar ashi gi bemna ni? 35Ibung bima unwuri be nyinsing anyu kyo akyel gi kyo anyu kyo akyel gu ukwo ama ge ibun ngna ni be wula ge iyong."36Ni Iyesu be kono gu ma bi gu zile gu za ashi, "Kwo anyiri ari pegre gu tugri ge gu kigri gu par a le ilam gu ata ge ukigri gu kor ni a gale nun ni ari pegre guki gri gu para gu ne gu tu kigri gu kigri gu par gura folo gi ge utu kigri gu kigri gu kor.37Kwo anyiri ari so agbasa ge gi nugu gi kor ni. Aga le nungni agbasa ri zong ni nu go gu ne agbasa ri nyerei nin nugu ribong bi. 38Rigbana ga ni be so agbasa a parge nin nugu in par. 39Kwo anyiri ari wa gu so agbasa a par ni ne agu so akora kongni ari toshi, "A kor a sele a par."Chapter 6
1Ge zile asabar Iyesu silli ume ri lam aya be wen gu tar ngna su wire ake ni be tugu ge anye ma ni ba ya. 2Be zila nyi gu ume Afarisiyawa toshi, "Shiso nun le ukiri ure kpau be le gun ubung asabar ni?"3Iyesu ngnar bima ashi, Nun re pala nung iwal ukiri Idauda a le ge kar gri akugo iyon ni le anwa gibe nyiiri besing gen anwa ni? 4A kanu ge sal Agwapan a kyo aten kuna ge kar ga ne nya ya gu ume ne nya cire be shi genwa ni be ya kwo ne be nyu song gul ya shunu yani. 5Ne nya tobi ashi, "Awen anyenyi ya shi ici asabar."6Gu zulung unbung a sabar a kana ume ukwo gu lul nya lulu be nya nyi gu fra. Azile anyi shi gu fra gu nyi gu zing na gu wegi. 7Anyu wal ge Afarisiyawa sugu bilau be yi tibi ari langna ne zile nyi unbung a sabar nebe kum ilori be tugou ni ukiri arau folou ni. 8Aza ukiri be tang ge ikol ama ni nebe to anyu we gu nyi. " Ninya kyeng gu ga caci nibe nnyanyi." Ne anyi kwo be nyinya ge ukwo.9Iyesu tapi ashi, "Min libi nung gu folo gun unbung asabar gushi gu shishi bele upe tibi fi fen, be funu ulang tibi be pellu? 10Abila bi gediduk, nebe to anyi kwo ashi, "Nanna anyin a le nenung ne anyin gna be langnau." 11Be nya kong be nang ke kinkang, be nya tang gi be zile ama ilori be ri le ni Iyesu.12Ge ibung ngna a ba ge ban ni gban ari dam. A ya gun song ne gu kyele ge Agwapan ni ge tuk. 13Ni ge shiya, ne nya zila be wen gu tarba ngna gu ukwo ngna ne nya se ukop nibe pala gu me ma, be nyi azile bi be wen gu tarba.14Intima ni be nyu tarba ya shi Isiman (anyiri zla ashi Ibitrus ni) ge aweneziri ngna Andrawus, Iyakubu, Iyohana, Ifilibus, Ibatamawus, 15Imatta, Itoma, Iyakubu awen Ihalfa, Isiman anwuri be zile ashi Izatot, Iyahuda, awen Iyakubu, 16ge Iyahuda awen Aiskarioti anyiri a mug.17Ni Iyesu be kreu igbang gi bemba be nya kyen gu se be wen gu tarba ngna ge kinkang shi gu ukwo, gibe nyanyi ge kinkang ge Iyahudiya ge Aurshelima ge nyu Riyama a taya ge a Sidon. 18Be ba gu kongnu ne be gum gu langna gediduk ayu ama be nyiri be kugo ne alum abe bini be kum gu langna. 19Gediduk gu chung nibe nyanyi be le ilori be ri piau ni ni rigbana gu langna ni bemba gediduk.20bila be wen gu tarba ngna ne nya toshi, "Be nyen kya shashi ba anung be nyi na miri ge rigam Agwapan ri nung ga. 21Be nye kya shashi ba anun be nyi iyong, ge nung ri fugu, be nye kya shashi anung be nyu sa gi kpergri ge nung ri kalla.22Be nyen kya shasha ya anundri be nnyanyi tong nung ni be gigri nung gu kap be pa intima nungri fen ge awen anyenyi rile ikol iki gu num. 23A nung ri ful ni ikol ikii ripang nung ri kum ri bili rile ga pan, nenun ne be kaa ni be kaa be le be nyu tarba Agwapan.24Rilal anung be nyu kum, nun gu kum gu billi ge kpu nung. 25Rilal anung be fugu gi kpergri ge nung ri kong iyong gu song. Rilal anung be nyu kala gi kpergri ge nu riloge kpu ne nung sa gun song.Rilal anung be nyanyi dugo nung, ne nungg ne be kaa nibe kaa ama le be tarba agwapam ri lai.27Amin pa nung be nyu kugo mi nung biya be nenduk anung nun le abin asheshi gibe nyiri be tong nung ni. 28Nun ma ben kya shashi gi be nyu to gro nung nun kyele ge Agwapan gibe nyu kiu nung unyi.29Anyiri a bang nung gin kiri gi gbokni, nung kigliu gi zingna anyiri a kyo uki uflang zangna dau ne gu kigring. 30Nu ma anyiri a kuwo nung ni alelok ge kyo ukiri ushi nung ni nu zangna sou a vili gu.31Ukiri un wa ashi be nya nyi lengma ni le bi ma nenung. 32 Un ge biya benyu biyan gri gu zung ama ni shini guri leng? Be nyi abin abi biya benyu biya bi. 33Nu gele upe gi be nyu le nung upe gunzung ama ni shi gu ri le nun, be nyi abin a bebi le nung. 34Nun ga ba geta ikyi ge benyiri unso ikol beri pang ni shi shiri bli anung gufri? Be nyi abin abebi mire be nye abin abebi beta be soro ikol be pa bi ge geki keg gu ma ama.35Nun biya anandog a nung nung yi gri bi upe nun mabi geta nun zangna so ikol be ri pa nung ge ribili nung nung rishi ume, nun rishi be we anyu dugo, anwa gri kyi ngna a yingri ge kubu ge be nyu sang peme ge be nyiri fen. 36Nun shi be nyu kung a kubu icen nun she anyi kon a kubu ya.Zangna le a tana ge be ra leungnu ge tana nun zanya pel ge anung be ra pel nung. Nun jili be zila nyi beri jili aben abebi anung.Nu mere be zila nyi beri ma nung ge kinkang gu melle gu mile nugu nyergi gu nyer gi ga pan a kol anung. Uki umelle nun ma.39Ne kono gu mabi gi zile gu za. "Afuk ri tall fuk? A gale nung ni pala ma beri kpa gu ume ukpu gu sangi nun le? 40Agen re silliu anyu lull anyi ri kum ikiye gekinkang ni ari ba ne anyu lullu gna ni.41Shiso nun bla unwen ukiri ushi gi iyi aweneziringni, ne unre birang gu yi gin gbung ukong ri ishigi iyingni? 42Shiso nunri to aweneziring, aweneziri bla nin winning unwen ukiri ushi gi iying ni, ne anwa giri king unne biran gu yi gin gbung ukong ri ishi gi iying ni? Anwo anyi ri lali yu wini gin gbung ukong gri shigi iying ni nun ri yi ushishi ilori unri wini unwen ukiri ushi gi iyi a weneziringni.43Gin ki gi shishi re biriu ansha iwen ne ansha gin kire biriu iwen ishishi. 44Be za kwo ge ling gin ki gu ukwo iwen ri imire ni. Be nyayi re kwire bi iwen anfuk ge ri nam akan o be va agbasa giri nam rikan.45Anye amina ge gu kum ikol ngna nyani ma iwen ishishi ne anyiri fen gu ume gi tibi ikol ngna ne rile rifen gu. Ge ume ikol ngna ne ge nyu ngna ri kyelegu.46Shi so nung nyani toni ashi, "Ichi, Ichi, nun re lul nung gu kyele ni? 47Anyiri a ba ukwo mi ya kong iwini ne nya lulli ni minri ya nung ilori ashini. 48Ashi ne anyiri ashi gu viana ge sal a tum gu lum gu ume ribung ne nya viana iven ga sal ge pan igbang ne imininbel nya nub gesal ne gure loglo gi ni be viana ge shinshi ni.49Anyiri a kong iwimi ni ne nya tongnu gu lul ni ashi ne anyiri a viana ge ribung gu sang ven ne afulunci nub ge sal a ni gu ukwo ge murugi gu muru shi gule gu.Chapter 7
1Ne iYesu kol gu kyele ngna ni ge tong nibe nyanyi ni, ne be ka'ana Akaparnahum.2Gi kpegri anyiu yak shi ni agen ri a biyau ni, a sangnu alang kan gu kpu. 3Ne anyi lama kong abin iYesu ni ne be mau gu ukwo nibe nyi ni nkung Ayahudawa ashi aba be langna a gen gna. 4Ni be ba ukwo iYesu ni, nenya lirbi'u ne gu so ikol ashi, "A mile gu shini leu ukiri, 5a biya ri bun andil ne anwa viana ya guda gu kullu."6iYesu sing gi bemba. A sang kannu ge salla, ne anyi ilama be tima be nin singna ashi, "Ichi, zangna bong ikol, ge aminre mile mi ushini unka'ana gesal mi. 7Unkaso minre bira mi gu ba ukwong, nenung ya iwi ge agen mi ri langna. 8Ge amin lul anyu song yagu, ne be nyu konulra lulmi. Min to anyiri, kan ari kannu, ne azila villi, ari villi, ne agen mi, pe ukiri, arile."9Ne iYesu be kpa beji ngna, a kyigli bla gi kub nibe yiri lulluni nya to be ashi, "Min to nung be sangbi ne ila anyu mari pannung ge Ayahudawa." 10Ni be tarba villi ge sal ni benya kum agen na gu langna.1516Ge diduk gema be kpa beji, benya lugu ni ba ankpak Agwapan, ashi, "Be nyangna anyu tarba Agwapan gu mendil "Agwapan bla be nyingna." 17Intima iYesu vugulu gediduk Ayahuda ge itongri shi guteturni.18Bewen gutarba iYohana be pau gediduk ukiri a'leni. 19zla be wen gu tarba ngna be pala nya tmabi gu ukwo ici ashi, "Anwun bii, ta ribla ale lok?" 20Nibe kunu tutur ge iYesu ni beci toshi, "iYohanna anyu salla gulul atma ya gu ukwong ashi, "Anwunshi anwun bi ta ribla alelok?"21Gekar ga a langna nebe nyu sangulang ge benyu shini alum abebi, be fuk amabi gubla. 22iYesu ngnar bi ma ashi, "Nunge kannung ni, nung ya iYohana ukiri nung yi ge ukiri nun kong ni. Be fuk kurbu gu bla, be kugu kurbu gu sing, ningbullu kum gu langna, be langtong kum gu kong, be nyiri be kpiri bi ni be nyono bi ni be kum ulang, ni be nyina miri kum iyal ishishi. 23Anyiri are tinwu gu kugomi ge ikyiu lemi ni ishini ben kyi beshashi."24Nibe tarba iYohana kanbi ni, iYesu be lugu pa gi kub ni benyi giri kyi iYohana, "Shini nun kan nung gelumu ge yi? Uwuru peme a zale? 25Shini nun wulu gu bla? Anyenyi lebe alap akyi? Bla be nyiri be tebe kyi izam nibe lo ge ikwo ishishi ni be shige ipara agam. 26Shini nun wulugu bla? A tarba Agwapan? E, min to nung, gu sele a tarba Agwapan.27Anyiri nibe wal giri kyi ngna. Bla, amin tma a tarba mi gun song anung. 28Amin nung, gume nenyiu bi anyin kyel be sanbi ne nye lene iYahaya ni, nung anyiri ashi afefiyen gesal Agwapan ni a seleu unle."29(Ni gediduk ama kong nu ni, ge be nyu ngna uyalni, be nya toshi Agwapan gu leripang, nun begu kumgu salla rigam ne gu salla rigam iYohana. 30Be nyun song gu lul ge be nyu za getana tongbi gu shi Agwapan gu kwoma, ne be sang kumbi gu salla rigam gu ukwo iYohana.)31Shini miri fulu gibe nyge kargri? Be shineni? 32Beshini bewen len ge benizeh, be sisla nibe zla be zilema, ni be pa'ashi, dil teh nung iwulu nun tongnung gu tak, dilteh anteh gekpu nunre sa nung.33iYahaya anyu salla gulul are yau aten kuna are sou be bak iwenginki ne nunya toshi ashi nin cagra. 34Awene nyenyi sing nigu ya gu song ne nung nya toshi, 'Bla, ashi ge wiwog anyu piara, anyin sing be nyu ngna uyal ge nyu fulu. 35Guna gu ja gu shi ni getana nibe wen gna gediduk."36Anye zing gume na nyu sang ma ripang zla iYesu beba ya ikyiu ya ghenwa. Ne iyesu ka'ana gesal anyu lul rilalni, a tongnu gu sisla ne ya ikyinya. 37Azile akyel ri a shini abin abebi gun tongna ni. Ne akpele ashi iYesu tongnu gu sisla gesal la ni ne beba ne benyi alabasta ge gi kukru nanyi. 38Ne kyeng giringang afra ngna ni, ne sah, ne be lugu nebe afrangna nibe ziri ngna nebe piyara ne inkininkyingna ne so afra ngna nebe tuguw nebe nyi ge afra ngna.39Ne anyu lul ria zila iYesu yi nungni, ne be tangi ikol gna ashi, anyiri geshi atarba Agwapan ni ashunuza iloh akyel ri a piyau ni, ashi ni abin abebi. 40iYesu ngnar na nya toushi, "iSiman, min shini ukiri amiri yangni," Atoshi, "Ya anyu lullu."41iYesu toshi, "Anyu mire beta tul benya pala geta. A lul anye zing atade cu'u ne, ne nyira atade isogi cu'u. 42Ni bere brabi gu pau ni ne nya jili bi ma gu. Gume ma nya ri sele gu biyau? 43iSiman ngnar ashi, "Min bla shi anyiri asiliu gu ge kinkang ni." iYesu toushi, "Unle getana ge shinshi."44iYesu kigli gu kwo akyel'la nya to iSiman ashi, "Unyi akyel ri. Amin ka'ana ume gesal unre mamiu imininbel gu kwa afra mi, anwa nebe aframi ne be ziri ngna ne nya kwara gu ne inkinyi ri kyi ngna. 45Unre kbami, ne ge kar gri min ka'ana gu ni, are nwou gu kba afra mi.46Are song be nyi giri kyimi, anwa so benyi ge afra mi. 47Min tong abin abebi ngna alengna be viliu magu ge abiya gekinkang. Anyiri ajili gu ge fiyen ni a biya ge fiyen."48Ne nya toushi, "be jili abin abebing gu." 49Be nyiri be kyeng ukwo uzingni be pa gumema asshi, "Anyang wuri ashe nyu jilia abin abebi gu? 50iYesu to akyela ashi, anyin kyel, "Guma ripang gu so unleng. Kan gume inna inshu.Chapter 8
1Guba ashi iYesu sing itong ililo, adam ne pa iyal ishishi ingna ipara Agwapan. Be toper shigenwa, 2ne azile akyel ri alangna gi nin cagra ge guyuni. iMariya ribe zla ashi iMadalin ni, anyiri be winni nin cagra in topper gume gna ni. 3iJoana akyel iSuza, anyi ilam iHiridus, iSusana gibe zlanyi ge kinkang gume ikyie ma, nibe well be gu.4Ni gi kub nibe nyi sugu chungru nibe nyanyi sugu bi ukwo ngna gi itong inung ni na nya pa alala. 5Anyi lam gu wul kannu gu tugru iloh ne atugru ni, izle kpa gun gan utra nibe nya kyagrai, ni nung be tang gu. 6Izle kpa gu pang ni ikwo noni, nibe kolgloi, ne kwo ri bungni.7Izle kpa gume akan, nibei kwono ge akama inya chugbu. 8Ne izle kpa giri bung rizam nya le iwen utra atade unle. Ne iYesu toh ikyiri ni, ne nya zla bi, "Anyiri ashi ni atong gu kugon, akong.9Bewen gu tarba ngna libi'u gukpele alalla. 10Atoshi, "uza inele ipara Agwapan be mang, nibe zlanyi ni amin pa ge alalla, ne amin yi bere bla bi, nigu kong bera kpele bi.11Gi kpegri bla ni manung guza gu pa alalla ri iloh shi iwi Agwapan. 12Inyiri ishi gutra ni be mba shi benyu kong ni, ne agam ni cagra nya be kyo gu gume atong ameh bera ngnar bi gibe kum guleng. 13Inyiri shi gu pangni bemba shi, be ge kong ni, ni be ngnar ni kol ikyi. Be sang bi niri tiri beri gnar nige kar ge fiyen, ge kargu magni beri kpa.14Ilori ikpa gume akpa gume akan ni be shi be nyiri be kong iwi ni, be ge kanbini, beri cugbu bi gu wa gu kum ge gu wa ikyiu ulunyi, ne iwen ginkyie ma sangnu kwono. 15Ilori ikpa giri bung rizamni, bembri bashi, be kong iwi niri pang ni ikol ishishi, be bung geshinshi nya biri iwenginkyie ri kol itoh nugu del ikol.16"Anyenyi sangnu bung ibitila ne fla ne gintiri kwo a tibi giten ukuna. Aritibi gu ukwo tirbi ula ikwoge nyang ka'ana ne yi useh. 17Kwo ukyiri beri nele nibe ra zabi ni, kwo inele ri bera zabi ni useh ni. 18Nenung nun kong geshinshi, anyiri ashi ni, beri konou gu anyiri asangnuni, kwo gu pagi kol ngna ashi ashini be ngnar gu ukwo ngna."19Ne ayen gna gibe weneziri ngna bagu yiu, bere kumbi gu yi'u nege kubni be nyi. 20Be yau ashi, "Ayeng gi be weneziring kyegre gunyi be wagu ying."21iYesu ngnar bima ashi, "Ayemi gibe weneziri mi bashi shi be nyiri be kong gu kyele iwi Agwapan."22Uzulungbung a ka'ana akome gebe wen gu tarba ngna, nebe tobi ashi, "Di kaana uwura unpiya guziri." Be nya ka'ana akome. 23Ni sing nebe kpinna. Ga kambi be nya guziri, imininbel be lugu kalla akome, be shugu me ipimpam.24Be wengu tarba iYesu ba ukwo ngns sonnou ashi, "Anyunsong andil! Anyunsong andil! diri kpiriya. A sonno, nyaso ge kembi gi gu lugo guziri gu kyeng. 25Ne nya tobi ashi, "Gu ma ripang anung ni? Ne be nya kong ribung nibe nya kpa beji, nibe lirbi be zle, "Nyang wuri, asorigbana ni gekembi gi imininbel lul ukyele ngna?26Be kana akome kan'bi ungana Gerasenes, gu upiya aGalili. 27Ne iYesu kyia ribung ni, ne nya karba ge azle nyiri a wulu ge untongna ashinin cagra, agumo nugu tebe alapi are lou gibe sal alou gume ikwaga.28Ne yi iYesu ni, nenya sa kpagribung unsong iYesu ni riwi rilille, "Shununri lemi, iyesu awen anyapan Agwapan? Min kwong zangna somi gun song." 29Ne iYesu go so be lum bebebi wiribi gume anyinkwo. Be gu fiyereu kekar ge kinkang, kwoni be labu ne itam ni be der runi, ne nye telle gu nibe dau a kannu ge lumu.30iYesu libiu shishi intimang? Atoshi. "Gekub," ne ni cangra gu kaanu. 31Be nya lugu kullu ashi azangna dabi.32Gi kpegri gikub a'lede dugu pi'i gu ungan ge kong nincagra kullu ashi anwobi be kaana ume ama, nebe mabi rimen. 33Nincagra wulubi gume ngna nya kaana ume a'lede, ne gi kub a beting kanbi iteng gu ziri nya lul imininbel.34Nibe nyu pi a'lede yi ukiri ubani, benya tingbi ge pa guntun giri bung. 35Benyenyi wu be yi ukiri ubani, benya ba ukwo iYesu be kum anyiri nin cagra wulu gume ngna ni alo gunsong iYesu atebe alab gume amna ngna nibe nya kpabeji.36Be nyiri be yini yabi ilori nin cagra kaana ume anyi kwo ne nya langnani. 37Gediduk benyu tong aGenesens toh iYesu avulu gu ukwo ma, ge be kpabeji nugu kong ribung. Ne nya kaana akome viliu.38Anyiri nicagra wulubi giri nam ngna ni a kullu a nwou, iYesu dau ashi, 39"Villing ge sal unga pa ukiri Agwapan lengni." Anyi kwo kannu, ne pa gediduk utongna ukiri iYesu leu ni.40Gi kpegri iYesu villi, gikub ni benyi sou asong, be yag gu ba ngna. 41Azi lenyi be zlau ashi iJairus, ashi gume benyun song gu lul, akpa gunsong iYesu ashi aba gesal ngna. 42Anwen ngna ge zing be mele ukop nibe pala wagu kpu, iYesu shigu tra gi kub nibe nyanyi kannau.43Azle kyel shifa agu sulube ji be mele ukop nibe pala apeli killi ngna gediduk, are kumu anyu langna benwa. 44Aba ringang iYesu nya piya ringang gu kigri ngna, ge kar'a beji kyeng.45iYesu toshi, "Anyagu? nyiri a piyami ni. Nibe na ngnar bi gediduk ni iBitrus toshi, gikub ni benyi shi genwu be kannang. 46iYesu toshi, "alelok piya me, minza rigbana wulu gume mi."47Ne akyela kpele shi bere yibiu ni, aba nugu kyal rinam gun song ngna, gun song nibe nyanyi, ne nya pa ilori a pigauni. 48Nenya toushi, "Awen bekyel mi, gu ma ripang song ulang. Kan ni inashu."49Ne awa gu kyeleni, azlenyi aba gesal anyun song gulul ashi, "Awenebekyel akpu." Zangna bung ikol anyu song andil." 50Ne iYesu kong ninu, nenya gnar ijarius ashi, " Zangna kong ribung, ma ripang, ge arilangna."51Ne ba gesal ni, are nwou alelok kaana genwa, anwo iBitrus ge iYahaya ge iYakubu, ge ateh awen ngna ge ayeh. 52Be sugu me ikol ilbibi nibe sage kpu ngna, nenya tobi ashi, "Nun zang ngna be sa," are kpu a kpiri nna yagu." 53Benya kaalau, be zashi agu kpu.54Ne be freu gu nyi nya zlau ashi, "Awen nyinya." 55Alum ngna be villi, nenya nyiya ge karga. A tobi ashi be mau ulukyi aya. 56Benyu biu nya kpabeji, ne nya tobi ashi be zangna ya alelok ukiri uba ni.Chapter 9
1Azla ukoop nibe pala ukwazing ne nyamabi rigbana ge uso rigbana be willi ninchagra ni be langna ayu. 2Atuma bi gu dam ipara Agwapan ne langna nibe nyu sangnu lang.3A tobi ashi, "Zankyo uku kyi gu sing anung, kwo ubang, kwogin pag, kwo atenkuna, kwo ikilli, kwo alap. 4Ge sal gri nun kaana ni nun lo nu yag gekar gu nyi.5Ukwo ribe re ngnar mungni, nun ge nwo unto ngnani, kpang be vuru afra nung giri kyema." 6Ne benya kanbi silli gum itong, mi be pa iyalishinshi nu gu langna benyi kwogeshi."7iFirauna kong gediduk ukiri u bani ne nya kpabeji, akon be toshi iYahaya nyi yagakpu, 8be zlenyi toshi ilisha wulu, ni be zlenyi toshi, azile atarba Agwapan gu kukor ya villi. 9iHiridus toshi, "Min kpa rikyi iYohana. Nyang wuri amin kugo abingna?" Ne nung awa gu yiu.10Ne beweng tarba ngna villi ni be pau gediduk ikyiri be leni, nebe kyoubi, gume inele kan bi untong ri be zila ashi aBatsaidani. 11Ne gi kub ni benyi kong nuu ni, benya lullu. A ngnar bi ne nya kyele gibemba ge abin ipara Agwapan, ne nya langna be nyiri bewa gu kongni.12Unbungna wa gu bane amile, ni ukop nibe pala bukwo ngna ashi, "So gi kubni benyi be kanbi itong ififiyen ge itong ile ri iKannai ni, bewa ukwu na ge ikyiuya, ge ukwori sangnu uluki. 13Ato bi ashi, "Nun mabi ulukyi be ya." Benya toshi, "Dil sangna ni ukyiri usele atenkuna chu ge ivong ipala, shushini rikana gelep ikyiuya nibe nyiri gediduk," 14(Be chi shi be nye tade ukop ne chu.) Atoh bewen gu tarba ngna ashi, "Tobi ashi be sisla gibe kakub isogichu."15Be nya le nung, be nya sobe nyanyi sisla. 16A kyo atenkuna achu ge ivong ipala, a bila ge pan ukwo Agwapan nya so atenkuna benkyashashi nya wire anvuru, nya ma bewen gutarba ngna be ma gikub mibe nyi. 17Be ya gediduk nya fugu, ukiri utek ni be chung ningye anvuru atenkuna ukop ne pala.18Guba ne iYesu sugu kyele ge Agwapan gun zungna ni, be wengutarba, shi gen wa. A libi bi ashi, "Shini ge kub a toshi aminshi. 19Be ngnar ashi, "iYohana anyu salla gulul, be zile nyi ashi iLisha, nibe zile ashi anye zing gume be tarba Agwapan gu kukor ya nyiya."20Ne nya tobi ashi, " Ne anung ni nun toshi amin she anyan? iBitrus nggnar ashi, "iKristi ngna Agwapan." 21A kpang bi be zangna ya alelok, 22ashi "Awen anyenyi riso ipimpam ikyi ge kinkan ni be nyinin kung nibe nyun song gulul ge be nyu wal ri tong nwu, nibe ri pellu, unbung un chiya neri nyi ya."23Ne nya tobi gediduk ashi, "Alok gewa gululmi ni, ari tongnu rikkyi ngna ne kyo a gagla ngna sunun bung ne lulmi. 24Anyiri awa ulangna ni ari tagu ne anyiri a tag ulangna giri kyimini ari tibiu. 25Shi folo gu shini anyenyi kum gulunyi ne tag, ri kyi ngna?26Anyiri akong uwah mi gi iwi mi, anwane awene Agwapan ri kong uwa ngna age ba nu upeh gu upeh ateh gi be lum rigwapan. 27Min ya nung ripang, be zile kyegre firi be ra kong bi gu kpu ni be sugu yi ipara Agwapan.28Ibung ininna ni iYesu ya iwiri ni a sing ge iBitrus ne iYohana ni iYohana ni, iYakubu kanbi ge pan ge kong ukwu kyele ge Agwapan. 29Ne sugu kyele ge Agwapan ni, iloh ipi iyi ngna kigli, alap ngna be ba ge ping-pung.30Benya pala kyele genwa, iMusa ge iLiya, 31be wulu gu dugo, nibe pa abin gu nyi ya ngna, unka ne anyu kol gi aUrushelima.32Gikpegri iBitrus gibe nyiri be shi genwani inna ilup gu kyio bi gu, ni be sonno mi, bemba gibe nyiri be shi gi bemba ni beyi udugongna gibe nya pala kyeng genwa. 33Nibe nyabi gu ukwo iYesu ni, iBitrus toushi, "Anyu lulu, gufolo niri shi firi, bila niri le azana chiya, azing shi anwo, azing shi angna iMusa, ne zing shi angna iLiya." (Are zau ukyiri a pani.)34Ne pa nung ni, a'men be wulu fla bi, nibe nya kong ribung nibe kaana ume a'menani." 35Riwi be wulu gume a'men na nya toshi, "Awenmi ye wiri, "Anwuri be sehni, nun kugou." 36Ni ri wi kwol gu kyele ni, be nya yi iYesu gun zungna. Benya so ge linlang, bere yabi ale lok ukiri be yi gume ibung nani.37Be wulu krini, ni be villi ge kongni, gikub ni be nyi karba genwa. 38Belo ne zilenyi gume ge kuba san ashi, "Anyu lul, min kullung bila awen mi anwa she wen mige zing. 39Unyi, alum kaanau ne vuglu amina ne awisha, anya ne sou ukang ni ben fugu wiri ge nyu ngna ure waugu nwou ne sou adana ge kinkang. 40Min kullu be wengu tarbang be winniu gu, bera brabi."41iYesu magu za ashi, "Anung be nyu sang ma ripang uchi sang ma ripang, geling kar nemin shi ge nung nun re kpele miu? Ba ne wene nung fri." 42Ne wen a bi mani, ninchagra nubu gri bung luglou ni gu yu kper ukang. Ni iYesu be nya gichagra upi ne nya langna awena, ne nya ma awena gu ukwo ateh.43Gediduk ama kpa beji ne uleh Agwapan. Be shu gume ukper beji ukiri aleni, ato be wengu tarba ngna ashi, 44"Bla ni iwiri kaana ume atong anung. Beri vulu awene nye nyi ge nyi nibe nyanyi ge nyi nibe nyanyi." 45Bere kpebi gu kyele ngna, gu nele bi ma, bera kpele bi gu za, nu be kugo ribung gu libi gu kyele.46Ne inang be kaana gume ma ashi nyashi anye le gume ma. 47Ni iyesu za amina mani nya ti bi awen afefiyen giringang ngna 48nya tobi ashi, "Anyiri a ngnar awen diri gume intima mini a agnar mi, ne anyiri angnar mi ni, angnar anyiri atmami ni. Anyiri ashe fefiyen gume nung ni anwa she nyele le."49iYohana ngnar ashi, "Anyulul andil yi azlenyi willi ninchagra gume nin tmang ne dil nya da'au are lullu gendil." 50Nun zangna da'au," iYesu yabi, "Anyiri are tong nung ni ashe nungna."51Ni ge kargu kyiou gu leni, ne nya so rikyi kau aUrushelima. 52Atma me nyu tarba gun song, be kanbi ge kaana untong ufifiyen aSamariya kaabi gu chung amna guba iYesu. 53Be nyiri be shi gu kwo ni bere so bou asong, ashi aso iyingna akau aUrushelima.54Ne iYakubu ge iYahaya be wengu tarba iYesu yi nungni, be nya toshi, "Ichi, unwashi riso ula baga pan nu kunu bi gu? 55Ni iYesu kyigli nyabi upi, 56Nibe nya kanbi uzilun tong ufifiyen.57Ni be sing gutra ni, azlenyi tou shi, "Andil lul ukwori unkan ni." 58iYesu tou shi, "Be gbur shini ikpu, ne ninung ge pan shini nidur, Awen nyenyi sangnu nu kwo ngnal riki ngna."59Ne nya to azlenyi ashi, "Lulmi." Atou shi, "Ichi, bla ne minge lang ateh mi." 60Ne nya tou shi,nwo be nyu kpu lang be nyu kpu. Anwo, sing ge pa gu nunung gu pupil ipara Agwapan."61Ne zlenyi nya toshi, "Ami ri lul Ichi, bla nemi yu tma benya salmi. 62iYesu mau gu za ashi, "Kwonyiri aso unyi gi itam gu wul nanya bla untimi amle ipara Agwapan."Chapter 10
1Guti ishu'a ni Ichi pan wuni ba yi sogi topala ya tuba bi be yah be pepal di gile ribung di awo wagu ka ni. 2Ya chobi "Gulira shigu lai ba yi lilam shi ge fifiyen. Nenu awo wa gu shini kwoge nyan lai gu kulu ge kinkang ma Agwapan gulira, a tuba be yu lira yiri lamah.3Nu wulu ge chini, nu kye, ami tuba ngah yibe nibe chiyeni yu mai na, niva ge lubu. 4Nu jah shuwa gin pak ikili, gin pak gu chik, kwo ataga, jah bili alayog yu tura ba.5Koge lin gesal di unkana ni, indi chobi ushishi uwal ge sal giri gu. 6Ukori awoni kwal ushishi shuwo ni ne nu di bung rishi ushishi. Ukori ububi shuwoni anuwo uko rishi ububi. 7Nu kikla ya sala nu yazau nu sa, ayiri alilam a yazah iwongah. Nu za yul ge sal ge sal ba.8Kwo gi utong nu kana ni sa ushiri ba ma'ani 9lanna yi bayu sa'ulan. Nu chobi gu shele agwapan shi ututur.10Untong ri unkana bara ngnar nu ni, kange chini ge panu utura nu chobi, 11duk ge pung ri shuwu yu utong, piragu, gigu shule Agwapan gu ba ututur. 12Mi chong ngna be yiri pang riba uton na be peme.13Gu san ripang, kora sinu, gu saripang, iBaitsaida! Ishu'u lai nu yume iSidon, shigu shini kwori shu, ya bani ishu gi bachele na'ar. 14Nugu shine nu inum ge tana iTaya gi iSidon rikum gu peme. 15iKafarnahum pashi bari shuwa be kanbi ge pan gu, arija bari ba yewo ribu ba.16A yiri akogo ni akogo mi ayiri tong ni atong mi, ayiri awo tong mi ni a tong ayiri a tuba mini.17Ba yi isogi topala ri ba bili yugu peme Anyapan, ba lum be bebi ba mari pang in tuba ngnar. 18iYesu chobi, "Ami bila Ichi ni chagra sugu kwarya pan ye useh. 19Kye mi mang ri gwom ukap iyogo ge inangh ga jiju rigwom ishu ibibi re lee nu ulushi ba. 20Jan be peme ingwen ashi be mang alum ajejam, peme ashi intiman inkana gesal Agwapan."21Gekar ge zing peme ashi alum ashiyi choshi, "Ari kulu Agwapan yapan giri bung, ama gu kwaile gu sele iyuari ba wan ba fafiyen shi ni. Dipang Ichi ndil ri wal yagu yu gu pagah.22"Ge jijuk ishu'u Inchi rima ayiri ajah awona ajah Ichi, be yiri beja Ichi ni ashi awena, ashi ayiri awana wagu shini gu shini ajah Ichi yi ripang."23Ne chigli ge kinkili ni be tuba ya cho ututugu ashi, "Beshu ba shashi ba yiri be kye ushiri awo akye ni. 24Ami cho ngna ashi, ba yu utra gibe gwom bari ba be wa gu shiri nu kye ni ama bana kye bi, beba kon ishiru nun kon ni bara kon biba.25Teng mi yah ushiri be pah ya shini, mi yah immilibi, cho iAyu'yulu, shini awo rilai akum ulang ge jijuk.26 iYesu ya cho ushiri bagu yop ya chini ni shi sa udil biri. 27Ne ya chobi, nuri wa Agwapan, yi ikwol, ulang, rigbana gir nam gi be yu ya'ah iyuari ubiya rishun ni. 28iYesu ya chobi un ngnar ushiri mi lirin geshishi. Le a nun yu'ah gi langnun.29Ni agile ayu yulu ya cho iYesu yah shi ayu yuah nglai?" 30iYesu ya cho shi agiley asugu kawu iyiya ye aUrushelima kawu aJeriko. Na ya kwa vu kwo yume natugu, beya karu ishugu ya dobowu ulang gu yu kpu.31Yu me gu chin ni gile yu pa gushele ayapan ya kye na ya sele yiri gang. 32A gile aBalawi a sugu chin na ya kyeu ne ya sele yiri gang.33Agile yi ripang ya chin ba ukori ushu'u ni na ya kye na ya pireu. 34Ne ya shule ga wo, ya shuwa, pirau di nam ngna gi ukori be kugu'u ni sawu inka, naya bilawu. 35Inum gu yulgu na ya shuwa aDinari a pala ya ma ayi ukwo ashi abilau ayiri ma a pel ikili gu in ulushu uchak ni awo riba abe pah.36Yu mena ya ta'a ri yah shi ayu yuah ututur ga wo yu me be tugu be ta'a? 37Awo ya cho shi, ayiri ayigri gu walu guni, iYesu ya cho shi, kan uge lee ushu gu zing.38Gi kpegri bewa gu chin guni, ba ya kana ugulu utong, ya kum agile chel ba gilau ashi iMatta ya ngnar bi ya sal ngnaa. 39Ashi aweneziri be gilau ashi iMariya awo shi ayiri akikila yiri gan iYesu na ya kon ishuri apani.40Ama iMatta sugu shi ilam gu chuli ishuzha amabi. Ne ya ba ukwo iYesu yabe chobi. Ya Agwapan kuni shiri nu kon ububi ashi aweneziri mi awomi gu shine mi bla gi gun zun mi? Chou ashi aba be wel me gu. 41Ama ni Agwapan ya cho be, iMatta uwala gu ye shu ge kinkang. 42Ushu zing fri unwo shi iMariyamu awini ushu ujam, ba ra shuwa bi gu yu kwo ngnaa.Chapter 11
1Uglu ubung nii Iyesu asugu shuelle ge Agwapan ni yi ugle ukwo me bai kol ni ne anye zing yi ume na nyu tra nyah bai cou ashi, "Ichi gesal yulu yaa gu shualle ge Agwapan iyuari Iyohana a yulu be nyu tra nyaa ni.2Mi Iyesu bai co bi ashi, Ichi be nyi kye uyup gi digwapan nin tubang bla ni di gwom ba.3Ma nyaa ishu zcha andil duk unmun. 4Jili ishu ibibin dil lee ni Iyuari andil jili iko ge nyang ri alle nyaa abin ni nung ja be saya yi me lel awon nin cagra.5N Iyesu nyaa co bi ashi ali anyi yo yu umme nung anu ni anyincing nyaa ne kang u ukwo nyaa ya ca tug age cou ashi ayincing sami ge taa ge nyaa atan kuma a taa, 6Agle ayincing mi a ba yi utra ge amin sang mi ushin amin a mau ni? 7Ne anyin a shi yi umme gudani adi cou ashi ja be pak ni be gu kungru di zan ge sal a gu ni bewen ni ge aminin mang atankuna ba. 8Amin cong ko agede nyau a mang atankuna ashi anywu shi anyincing nyaa ni don gu sang uwang gi gu dagiang a di nyaa ne amang atanjuna ge ameme iyari nyuu waa ni.9Amin di co nyaa liri gi bedi na nyaa nung wa ge anung di kum nung kpangna gi be di kiri nyaa ma.10Don dug anyiri a leri ni a di nhar ne anyiri a waa ni a kuru ne anyiri a kpangna in be di kinu waa.11Alin ici yo yu me nung in awen nyaa ge liru ivong ni ne apang mau iyogo yi utal ivong? 12Tii a ge liri di kpan ni undu mau enang le? 13Dong annu anung ri anung ishu ibibi ni ca inyari an nung mire bewen anung ishu ishishi ni bedi lee meri Ichi andil an wuri shi ya paan ni di maa alum digwapan yi be nyiri be liriu ni.14Gi kpegri Iyesu a sugu wiri gi cagra gin linlang gu ni gi cagra gi wulugi ni a nyiri a shi ge linlang nyaa ni ayaa lugu shuelle ni benyi ya kpa beji. 15Ni be glanyi nyaa co ashi yi agwom nin cagra ne wuli incagra gu.16Be gla nyi yaa mak u ashi a yigri bi ge mak gen ki ge wulu ya pan ni. 17Ni Iyesu zaa ushiri shi yi ikwol amaa ni ne yaa co bi ashi, "Ko gi di ling di gwom gri be kap ni be glanyi zca inang gi be gleni di gwom gaa shi ba agibi ni gesal giri ge kuon gi be gle ni gedi kpa gi.18In ka gi cagra gi kap ge sal nyaa ni adilee neni ni digwom nyaa teng? Anung paa ashi ami wili incagra gu yi di gbana Agwom incagra. 19Mi ge willi incagra gu yi agwom incagra in ya shi yo ni beyu yul nyaa willi bi gu? Don nenu bemba di shi beyu lee nyaa be tana. 20Nenu ing ammi wuri incagra yi i foyu Agwapan ni di gwom Agwapan di ba uko nung.21A nyi agbana ge sung di shu nyaa yi ishu kong ulura ni ne anyaa yang gesal nyaa ni ishi gesal nyaa shi ge chichek, 22nenu yo ni anyiri shi agbana nyaa selleu abbami adi jeleu, a nyiri a selle di gbana adi ceu ne kama ishu lira nyaa gu inyiri apang ta apira gu ni, ne anyaa yang ishu a nyia gu. 23Duk anyiri sang nu ge amin ni ashi aneriok ni yo ni duk anyiri de angruu ge ami ni a zaga gu yo.24Akar diri in cagra inbimbi in wulu bi gu yri di nam anyi ni ri di selle ikwo ri sangii inbininbel ni ne nyaa waa uku peme, aye kum uzing ni ne anyaa co ashi amiri di bilimi gesal ni ukwo ri ani wullugu ni. 25Ne abili ni ne anyaa be kum ni begu nyere gu daa ge winning ne be nya tii gi ge shinshi. 26Ne gi nyaa kang gi nyaa selleu ni ni be nyaa be wua gen wo.27Ni gu nya ba ne akol gu paa abindiri in agle acel nyaa loglo di yui nyaa ko geyang ne nya co Iyesu ashi, "Benshu beshashi ba shi gupung ri gu bing ni gidi bare giri ayu nyahra ni." 28Ne anwo nyaa cou ashi, "Ami mako nenu benshu beshashi yi ukwo nanyiri be kong gu shuelle Agwapan ni bemba nya tii gini."29Ni ba nyi be zcha gusong gu koo ni, ni Iyesu nya lugu paa bi ashi, "Ijam ri shi ijam ibibi ya. I wa gemak be daa mabi geli gemak sadei gemak ge nyha Iyunusa. 30Iyuari Iyunusa a geri ba gemak ga be nyi Aneneba nenu yo ni awen ayenyi adi ba gemak yi ijam ri.31Acel agwom nyah anle di nyhaa ye akar ge tana gu wuyi gi ijam ri ne abeng be gu don a bei wulu ye amile gu lunyi nya be kong amina Isulemanu ni agle nyi awui asele Isulemanu ni.32Benyi Aneneba be di teng ge tama gi yri ri na mabi gu kpa don bemba be ni bemba be yingri gu kpa amma ye akardiri Iyunusa anung kye uglushu uwuri usele Iyunusa ni shi yefri.33Ko anyin age kol gu sa ulla yi ipitilla yi ne annyal nyelle ni ko kuma yi umme gri jili ama ya gipan agnigul don be nyiri be kana gesal la ni be kye ulla. 34Ishing ya shi ulla di nam Ishing ge shi ishishi useh di mile dinam nenu yoni ge sabg yi ishishi nii iting ya di mile di nam. 35Dong anuu anung mier ye amina anung inyari usiyeri anung shini sang uu iting ya. 36Indang di nam gejijung di mile gi yi usee ni, ni ko uli ungagri ushi yi umme iting ni dinam dishi ni betang yi ulla yi dinam gijijung ni.37Ne akwol gu shuelle ni agle Anfarisiye ya lu gu jcha isujcha ni Iyesu bai kang u uku jcha isujcha. 38Ne Anfarisiye ya le ammamki inyari Iyesu ade nagau ayu nyaa ni.39Ne nu ni ichi bana nyaa cau ashi, "Gi kpagiri anung Afarisiyawa nung kura ge chini a ludee gi gintiri ni umme nung umileu yi ukpuu gubing gi abin ebebi. 40Anung be nyi gu sang amina! Sang anyi ge zing o lee umme gi ge chini le? 41Nung maa Agwapan ushiri ushi unyaani yi ishuri shi yi umme ni ge jijung ishu di shing ge winwung.42Atir ye anung Afarisiyawa nung nyhaa guyal gi addoya gi sksrkeshi gi kwogi illing iyha ajcha anyha alanubu ne anung nyha ta dipang gi gubiya gu nyha Agwapan gu follo gu shini anung lee dipang yi gu yigri gubiah gu nyha Agwapan gusang gushini ne nung de lee nghaa aglebin.43Atir ge anung Afarisiyawa anung waa be toshi bengha gu sang yi ukwo gu yul ge gu bli n nyhaa kwokung yi umme akasuwa. 44Atir ge anung anung shini ikwagari bede sabi bemak yo niba unjin benyi jing apamaa gu shang jani."45Aglenyi anyiri shi anyi alele yo yi gu lee betana anyu yulu ushuri unco ni u caga yaa. 46Ni iYesu ngha cobi, "Atir ge nung be yu yulu gule betana dong anung sa benyi ashuya adinding anyin along be gu shuani ne nung de piya nghaa yi ifoyhu anung.47Atir ye anung dong anung biyana ikwaga na tira Agwapan ni bakaa nung baa be pele bi. 48Anung ba shi be nyiri be shi be sheedu ne nung ngha nghar ushuri be kaa nung be lee ni gidi minpang be kaa nuung ba pele bi ne anung nya biyana ikwagaa.49Don ideliliri gu kpelle Agwapan chuo ashi, 'Ami di tubabi yi betra Agwapan gi be tra iYesu kuma bemba di yigriu di gbana ni be pelle be pelle be gla nyi maa.' 50Ijam ri na di bung yi ge jijunk beyi na tra Agwapan ri begu nyiriguni tung akar ri be juong igbang gu biyana gu wuyi guni, 51yigu nyiah yi beji Habila har bemel beji be ngha Izakriya awuri be gayi pellu ya jchachi idla gu kwo di idang ipar. Ee, amin chong, ijamri be di bung bi.52Atir gi anung be nyu ja ge kinkang yi umme be tana don anung yang ishu kiri ukwo gu jcha gu ne nung nyaa de kana nghaa gidi shu anung ba ne anung nghaa daa be nyiri be waa gu kana ni.53Ni iYesu a nghwo ukuo ni, ne be nyu wel gi Afarisiyawa bei lugu nagra biu ni be jcha inang ge awo yi abin ge memegu. 54Beya yua na kam u ni be pire ulushu ya yu nghaa.Chapter 12
1Yi gekar ge fiyen akarri beyi a tade ukop gayi cung gu har na nyaa pla be gle ye apra ni ne anguah lugu paa be nyu yuluu ashi gu jana dei nung mai de amina nung yi ayisti anyhaa Afarisiyawa wato gu sang paa dipang.2Amina ba ushuri ni be nyi yiligu ni uwuri ni beda panabium ba ushuri be yili unwuri be da jabi ni. 3Anuu yo duk ushuri unpaa yi iting ni be di kong u yi usee ni duk ushuri un paa yi ututugu ni ya lume ni be di paau yapan guda.4Amin chu nghaa beyinching mi, nung jaa kpa beji na nyuri di pel di nam anung ni bege kolni be sangbi ushuri bega yani be lee ni. 5Amin di tal atong anung gi anyin anung di kpa beji nghaa ni kpabeji anyiri age kol gu pel ni ashi di gbana gu shini a frong yi umme ulla ri udde kpiiriuni. Eeh, amin co nghaa nung kpabeji nghaa.6Ni inyip in cu bede libigu ye akaba a pala lee? Duk ne anuu ko gizing bede jilibi gu yi gusong Agwapan. 7Ne nuyo inshinshu di slu anung be pala bi nung ja kpabeji. Anung sele ni inyip gi immime.8Ammi co nghaa duk anyiri a yigri shi ashi ge mi yi uko na nyiri, awen anyenyi di yigring apang yi gusong imaleku Agwapan, 9Ne nuyo anyiri a nagra miu yi gusong na nyiri, ammima di nagra apang yi gwong imalallu Agwapan. 10Duk anyiri a paa iywiri isang yi ge awen ayenyi bedi yafe apang magu ayuna duk anyiri a wadilal ya ta alum digwapan beda yafebi apang ma gu.11Bege ba ye awuu yi uko guda gu kuwo Agwapan gi uko na nuu lee be tara gi uko na nyi digwom nung jaa be kpabeji iywuari anung di shuelle ni nung dar di shuo nung in ba ko kuma ushuri anung di co ni. 12Gi alum digwapan di yulu nghaa yi ge kar gaa ushuri nenung di paa ni.13Ni agle nyi yi umme nanyi nyaa cou ashi, "Ayu yulu jcho aweng ezinmi ashi akap a gado andil gemi." 14Ni Iyesu bei cou ashi, "Anyi jiu injang sami gu shi anyu paa betana ko kuma anyu gyara gu wuya ya jchacu anung?" 15Ne bei jchi be ashi, "Nung yag ashuonung inyari anung da kana nghaa umme gubiah gunghaa dipibi imba "don ulang anyeri ude mileu yi ishuri immimeri inyaa ne ashiniba."16Ni Iyesu bei paabi, "Parable" ashi, "Zhe gle dilam anyi gukum di lee ge shinshi, 17Ne anyaa lee atunani nghaa ashi, 'Shine ammi di lee ammi wuri amin sangmi ukori ammi di tii ajchari yoni?' 18Ne anyaa di jcho di shu nghaa ashi, 'Ushuri ammi di lee ni uwuri ammi di nunu ni mee mi gu ni inbiana in kwen kung, ye foo yo ne ammin di tii ajcha ni gu gi anchag ishumi. 19Ammi di jcho ulengmi ashi, "Illang anyu shi ushu iyijam inyiri ammi tiing inyiri anyu di jcha yi bemele gu bii in peme jcha saa kong ge chan."20Ni agwapan nyaa cou ashi, 'Anlaga benyi yatugri bewaa ulang ya pan ni ishuri ni aywu gu chugru gaa in inghaa yang aa ni di baa?' 21Nenuyo ni be glanyi shigu bembin be chugru gukum ge kinkang yi guweyi i be ya sangbi yi gukum ya sal Agwapan."22Ni Iyesu nyaa jcho benyi gu tra nghaa, "Dong nenu ammi jcho nghaa nung jaa kong alabin ye abin ilang anung ushuri anung bi jalami gi di nam anung yi ishuri anung di jirini. 23Illang uselle ishu jaha ni dinam di selle akigri.24Nung bila ninung hankaka inde wulubi ni kuma inde lirabi. Nin kuma sangbi ni immee gu bir ajcha ni Agwapan nyaa mireh ishujcha anung shi ye amunya ya sele ninung! 25Ayhang yo yi umme anung ge yani akono gi kar ge zing yi ulang nghaa yi gu yigri nyiya amina? 26Nenuyo, inka anung da bia nghaa gu be ushu ufifen nenu ni shi sa anung di sag amina anung ye ancang abi aa?27Nung bila aja anyiri a mire ifureni inyan a konomi. Bede wulubi ni bede shiibi duk nenu ami jcho nghaa ko Isulaimanu yi umme di ade firu a kigri inyanri ajaa shini. 28Inka Agwapan ge sang abung yi ge lubuni anwuri ashi alang ubii nen abung be nya sau yi umme ula adile nani ne ade sung nghaa anung be nyu sang naa dipang!29Nung ja be waa ushiri anung di mjcha ko ushuri anung di saa ni ba nung jaa nywuo ikol anung inyieja. 30Don duk abung gu yunyi waa ishuri ri ichi anung ta ashi anung waa ishuo.31Anma anung waa digwom nghaa gi be gi bedi kono nghaa ishuri yo gu ge jijunk. 32Nung ja kpabeji ge garki ge fafien ni ichi anung shi ikol ishii ne anuma nghaa digwom aa.33Nung libi ishu anung gu ne nung mire benyiri besang bi ullushini. Nung lee ashu anung nin pakri inda kurabini-gukuum ya pan gu kiri guda lalgini yi ukwori atugu da bau ututuraani ni abibuk daa piyabini. 34Dong ukwori gukum shiyoguni ye foo ni ikwol di shiyogu.35Nung yebe unyir akirgri anung gu ni anung sa ulla yi ibitila nung. 36Nenung shini be nyiri be shugu yak idibana maa ga bili yi uku tak gu balni inyari age bili abe dap di dijcha gu kana gesal aami bedi kiriu de jcha nagu.37Be shu be shashi yi be yu lii ilamri bembiri ichibanna adi ba abe kpum bi na shigu yak ye akiri abguni. 38Ichi gesal aa ge bili yi guyak umpala gu nghaa getuk ko kuma yi guyak untaa gunya getuk ne akum bi na shi yi umme guyak ni benshu beshashi gibe nyiri akumbi.39Amma anung kpelle anyiri ashi inda ichi gesal jcha ge kar ri atugu di baa gisal nghaa guni ada nyhuo gesal nghaa ni be jogro ni be kana. 40Nung yop inenche nung do anung de jcha nghaa ge karri awaa anyenyi di bagu ni.41Ni Ibitrus nyaa cho ashi, "Ille dikinkong biri umpaa girini umpaa yaa yo tii um paa ikogenyang yole? 42Ni ichi bana ya cho bi ashi, "Yang shi anyiri a ma di pang ne anyaa shi amina gu jing yi beyi anuri ichibana nghaa di sau gu bila begla be nyulee illam nyaa ne amabi ishujcha amaa yi ge kar giri ge kpaguni? 43Ben shu beshashi ge anyu le illam yo anwuri ichi gesal nghaa a ba nyabe kumu ne lee illam nghaa yi akari a baaguni. 44Ammi cho nghaa di pang ichi bana nyhaa di sau a bilau ge jijunk ishu nyhaa.45Amma inka ayu le illam ge cho yi umme ikol nghaa, 'Ichi bana mi a mou yi gu bili' ne ayaa lugu dobo be jii gi be chel bembiri bele illam gu zing ni ne anyaa lugu jchaa ne asii ne lugu piarani. 46Ichi bana na nyu lii lam yo diba yi unumri ade sireu ikol ashi adi baguni yi ge kar giri ade jau guni ne abe waa'u ge angan gberre ne asau yi ukwo umme na nyiri be sagbi di pang ni.47Ne ayu lee illam yo ya ja ushuri ichi gesal nghaa waa ni, ni anyhaa de seeu ushuri a waa ni bedi dabou yi ibang gi immime. 48Ammi a nyiri ade jauni ne anya lee ushuri ukpaduni bedi dabou ge fien ibang gu dabou di shi ge fien. Nenu yo duk anyiri be mau gekinkang ni yi uko amaa na di waa ge kinkangu nenu yo duk anyiri be mau gubiah yi ishu immime iyiri iselle ni bedi lirig apang.49Ammia ba gu sa ulla yo yi guwhunyi iyari ammi waa ta illa ugu lugu jcha ni. 50Nenu yo ammi shi gusalla gu yul gun kiri bedi salla mini gi iyhari ami koop udinding ni bede kwol gi ni!51Nun paa ashi ammi pa yi inna inshinshi bale yi gu yhuyile? O'o, ammi jcho nghaa, ammi ba yi gu kapga. 52Yi gu nya ye firi kabi gusang be nyaa juu di shi yasal gezing, nibe shigi kukap benyaa taa lee di pibi gi be nya pala ni kuma na nyaa pala lee dipibi gi be nyaa taa. 53Bedi kap ichi le di pibi ge awen ne awan lee di pibi gi ichi nghaa aye lee dipibi gi awen bechel ngahaa ni awen bbechel lee dipibi gi aye nghaa, ni ayee bechel lee di pibi ge abal nyhaa ni abal lee di pibi gi ayee bechel nghaa.54Ni Iyesu ashugu paa be nyi kuma ashi, "Nung ge kie ni amen nyhiri yidi tirni nenung lugu paa ashi, Ibla di chop ni nen yo ni gu nya baagu. 55Ni uwuru gei lugu pli ni ukau di yenni nenung jo ashi, 'Unum di sana nenu yadi ba. 56Be nyu ya alal nunja iyhari nung ge paa ushuri gu whuyi gi ge pan nung lee neni nung de ja nghaa inyuari anun anung di paa ushuri shi yi umme gi kpegri ni?57Shi sa anung lee be tana ushuri shi ushushi ge anung ni? 58Nung ge shi yi utra gu kaa nyhaa ukwo ayu sra betana ge anyiri nung shi inkon ge apang ni yi utra ni rung lee iyuari nung di kwol gu suelle ge apang iyhari apang da talang yu yi ukwo anyi getana da shuang ne akangu ukwo anyi gusong gu ni anyi gusong ade jining yu yi umme. 59Ammi paa nghaa nung da bra nghaa gu wulu ye foo sei anung paa ko geling ikiri be yul nghaa ni.Chapter 13
1Ye akar yo ni be glanyi ya chou abin agalilawari Ibilatus a ligri beji nghaa gi ipara. 2Ni Iyesu nyhaa nyhaar be maa ne anyaa jcho be ashi, "Nung paa ashi ben biri Agalilawa be selle unchak Agalilawa yi lee ishu ibibi yole iyuari be piyabi yiri utra ri ni. 3O'o, ammi chou nghaa nung gede nwuo nghaa ishu ibibi nung ni anung ma di para nenu yoo.4Tii benyi ukop ya ninnaa ri be nyiri gubiana gu dol gu kpa ya paan amaa ya pelle bi ye abiluwan gha ni nung paa ashi bemba be selle ikoge nyang gu lee ishu ibibi ye Urushalima le? 5O'o, ammi ncho nenuyo anung gede peme nghaa yi gule ishu ibibi anung ni ge jijunk anung di kpiri nyhaa.6Ni Iyesu nyaa paa bi benser gu shulle ashi, "Aglenyi atuguru ginshi adurumi yi umme dilam nghaa ne aya ba guwaa iwengenshi ye adurumi ne anya de kumu ulushi yoo. 7Ne anyie nya cho anyu bla ninshie, 'Kee yi umme na melle be taa ni ching ni waa iwen ninshi yi di tri adurumiri nin inde kunumi ulushu. Kpagi uche yidi bung. Shi di sa u wuogi ni gi bong the bung aa gu?'8Ne ayu bla ninshie bei chou ashi, "Ichibana, yuogi ge mele giri ne ammidi tumgi ammi sagi injong. 9Gige sa iwen ge melle gu bini geshinshi inka gide sagi iwen ni nibe kpagi beje yidibung!"10Gikpergri Iyesu a shugu yulu yi gule guda guyulu gufufien yi ubung asabar. 11Angle chel ashi yi ukwo anyuri be melle beninnaa ashi anchuri asau a sangi di gbanna niba. Achel aa a gubu ne ade birau gu teng ge cisuk.12Ni Iyesu a kieuni, ne abei glau ne anyaa chou ashi, "Anyinchel, unkpum di shung yi gu sang digbannang." 13Ne anyhaa sa ayhu nghaa yi di shun nghaa, yi gekargaa a chel oo be kum di gbana ghaa ne anyhaa mar Agwapan digwom. 14Amma benyiri beshi ye ukwo gu yulu ufufien aa ni be nya lugu kogo benang gi Iyesu ashi, shisa a langna ye anyi unum Asabar."15Ni Iyesu nya nharbi ma gu ne anya jcho be ashi, "Be nyu waa di lal! Nung de jing nyhaa yiri ninbung ko nin zigiki anung unum Asabar ne nung ge maa bi ibinibel nin saa le? 16Nenu yoo akli Ibrahim a wuri inchagra in wunin benelle be nung ukop yi ninaa, shidisa bede bigri biugu yi ubung Asabar?17Ne acho abindiri ni duk be nyiri be lee di pibi genweni be nyaa kong uwaa amma duk be nyiri be shiyoguni be nya yigri gupung gushii yi ishu di gwom ri alleeni.18Ni Iyesu nyaa jcho, "Digwom Agwapan shi neni yo, ammi di phigi ge shii yo? 19Gu shini iwen ignung ni inyiri aglenyi a shua nya fono yi umme di lam nghaa ni iyhaa kwuow nyaah ba girishi gi liulle ni ninung ge pan ya be naga nin dur amaa ye ayak aa."20Nenu yo ne anyaa di jcho bi cii shi, "ni ammi di pli digwom Agwapangu? 21ge shini ayisti ni anwuri achel di shua a ligri gi inkong alkama a kwanu ataa yar a kana ge jijung inkwog aa."22Ni Iyesu bei ching yi umme itong ne yulu benyi ne ching kau Aurushalima. 23Ni anglenyi ya jchou ashi, "Ichi bana, benyi ge fien na di funu le?" Ne anwo nyaa jcho be ashi, 24"Nung kwuon iyauri anungg di kana yidi jcha di fien ni don ammi jcho nyhaa benyi ge kinkang di waa gishini be kana amma beda bra bi gu kana.25Ge kar ge zing ga anyi gesal aa adi nyaa ne a kuggru di jcha ge sal aa nenu yo ne nung di teng ya chini nenung dabo de jcha nenung paa ashi, 'Ichibana, Ichibana, wuoya di kana.' Anwo di nghar ne jcho nyhaa ashi, "Ammi de jcho nghaa, 'Ammi de jchami ukwori anung wulu yo gu ni ba.' 26Ne nung di nghaau ashi, "Andil jcha ne ndil cii yi usong ne ayhu yulu yi itra andil. 27Amma anwo di chigli nyhaa ma ashi, "Ammi jcho nghaa, 'Ammi de jchami ukwori anung bii yoguni. Nung nyaa nyghaa yi uturmi nung ri anung lee ishu ibibini!'28Gu saa gi gu lra azin ubungyo gekar giri nung de kiye Ibrahim, Ishaku, Iyakub gi ge jijuk be nyu paa ishuri di ba yi gusong ni yi digwom Agwapan nibe fono nyhaa ya chini. 29Benyi di whiri yi ate shu ge ate pra yi di tri gi yen ni be kikla ye ataburi yi umme digwom Agwapan. 30Nung jcha anyiri benyin nung bla ashi benba sang bi ulushuri bembaa di shi gu jana ni be nyiri nung bla ashi bembaa shi ishuoni bemba di shi amile.31Yi gekar ge zing be gle aFarisawa nyaa chou ashi, "Kang uyo ukwori gi iHiridus waa gu pel. 32Ni iYesu nyaa cho bi ashi, "Nung jing nuge cho agbu yo, "Bla ami di wili incagra inbimbi gu ne ami langna yi benyi ubii gen anbung yi unum untaa ne ammi mel ukwori ammi tii indi mel ni." 33Yi kwo gi allee bin, gu kpagu gushi ni ammi cha gu song ubii, abung gu yul gu tun ni bede nghar bi ashi atuba Agwapan na pel yu achini aUrushalima.34Urushalima, Urushalima, awhu pelle be tra Agwapan ni utaa be nyiri be tra bi yi ukon yi igbang iyuari ami waa gushini ami dugru bewen iyuari gi nung gi nyuari gi chung bewen nyhaa yi umme ablu nghaa ni, amma ayu de waang. 35Kie beta gesal gu. Ami chong unda kie miu se anyhu cho ashi, "Benshu be shashi yi anyiri a baa yi untuba Ichi gesal ni."Chapter 14
1Guga baa yi ugle unum Asabar ni anyaa kang uku jcha ishujcha gesal Agwom Afarisiyawa ni benyi tegre na kam u. 2Ni kuma yi gusung nghaa ni aglenyi anyu yuu guyuu gu nyaa, "fara." 3Ni iYesu nya lin be nyu jcha be tana gi aFarisiyawa, "Gu shi yi umme getana gu shini be nagna ye ayenyi yi ubung ye nyenyi yi ubung Asabar tii oo?4Ni be nya de ligribi ba. Ni iYesu nya pre apang nyaa langna ye pang, ne anya sa apang nya uu. 5Ne anya jobi ashi, "Nyang oo yiu umme nung ri ashi awen ko gizigiki gin kiri gi kpa yu umme ukpu ni mininbel yi ubung Asabar anwuri apang da wanau gu a wuni gi ubung Asabar nya ni? 6Be nyade brabi gu ngyar gu shuelle.7Ni iYesu a kpelle inyuari be balla bi gutag be sugu see betol bekwakung ni, 8ayok ge balang ashi uba gutag gu bal nyaa ni ja be kikla yi getol ge lalle ba khur ushini agle anyi awuri be ballau a selleng unlle ni a baa. 9Akar ri anyiri a balla nyghaa gun palla nung be baagu ni ade cho ashi, "Ma anyiri getol ni yi umme uwaa ne ayhu di nyiya yi umme uwaa nin uge shua ushu nywa ufifien.10Ne nu yo bege ballang gutag yi uluko ni chin ni uge kikla yi uku ywua ufifien iyuwua ri anyiri a balang gutag aa be ba ni ari cho ashi, "Ayinjung, kang ge papan." Nenu yo ni bedi sag ge papan yi gusong na nyiri be shi ye tabur ge awhu ni. 11Duk anyiri a sag dishu nghaa ni be di sigri apag gu ni duk anyiri a sigri dishu nghaa guni beri sak gu ge papan.12Ni iYesu nya cho anyiri a balau gutagaa ni ashi, "Unge nyaa gu balla benyi gu zha ishuzha ni ko gefien ko ge kinkang ni jan balla be yin chin yo ba, ko be wenezirin ko be nyi shi ge nyu ko kuma benyi shi ututur bembiri beshi gukum ni ne bemba ma ri paa getana ni bemba ri ballang gu zha ishuzha.13Amina uge nyu balla benyi gu zha ishuzha, ni unballa be nyi na miri be nyu sang apra gibe nyiri beri blabi ni (bepok), 14ge anyu ri ngnar beshu be shashi, don gi bera bra bi gu paang ba. be ba paang yi gu nyaa na nyi gu lee abing dipang.15Ne agle nyiri a kikla gibemba ye taburni a kong abin diri ni ne anya cho iYesu ashi, "Benshu beshashi ge anyiri anwo di ja atankuna yi digwom Agwapan. 16Ni iYesu ya cho ashi, "Agle nyi a chuli ishuzha illille ne anya balla be nyi gibe mamme. 17Ni gekar gu zha ishuzha gele ni ne anyaa gila benyiri abala bi gu zha ishuzha ni "Nung baa gi kogeshi agu lee."18Ni ge jijuk ama bai lugu mire iyal gu sang kum ipak guba, anyi gu jana cho ashi, "Ami nlep dilam, ami waa gu shini amin kang mi geke, mi ra brami gu baa. 19Ni agle nyi ya na cho ashi, "Ami lep nin zigiki inpa'la yu ko anyi kuma ami kaa mi ukwo gu mak bi, ami na brami guba. 20Ne agle anyi na cho ashi,"Amin mi shua achel mina brami guba.21Agen aa nyaa ba yabe cho ichi bana nyaa abin diri, ni ichi-bana gesal nya kong be nang ne anya cho agen acho ashi, "Wulu ukang umme itra ge a layi umme utong ge didir nung ba yi benyi namiri be nyu sang apra gi be nyiri bede balabi gu ching ni, gi be pok gi benyiri bera blabi guching ni. 22Ni agen nya ya cho ashi, "Ichi bana, ishuri uncho ashi dil ke ni andil gu lee, duk ye nuu, ni uko ya jak.23Ni ichi-gesal nya cho bi ashi, "Nung kang nyaa itra ikwukung, gi umme anching ne anung sa be nyi biri beshiyo guni ashi be ba inyuari ni gesal mi ri mile gi ni. 24Ami cho nyaa gejijuk be nyiri ami balla bi gu zha ishuzha anlle ni, mi ko anyi zing amaa ra piyau.25Gi kpegri benyi gibe mame baa shigu ching ge woo, ne anya chigli bla bi ne anya cho be ashi, 26"Inka ayok ge ba ukomi ne apang nya de tong uu ichi, aye, achel, bewen, beweneziri gi be yong, har ma gi unya ullang, apang ra brau gu shi ayu tra mii. 27Duk anyiri ra shau agagla nya ya yulmi ni ara brau gi shi atrami.28Inyang yo yi umme nung ge waa gushi ni abiana anduru ne ra kukwo ne a palla ikili ri ashi ni ne akie inka ashi ikili ri imile gu kol gubiana ni? 29Imba nenu ni, apang gi kol gu sa igbang gu jana gubian ni ne are brau gu kwol gubianna, duk benyiri be kie ni beri lugu ser u abin, 30na paa ashi, "Ayiri a jana gu bianna, amma are brau gu kwol."31Tii aling agwom o awuri a kau uku kwon ulira ge agle Agwom ara kiklau ne a gile atung gi beyu mireu gu shuelle inka age yani a bra gu kuon ge anwura Agwom r ashi be nyu kwon a dubu isog ipala gibe nyhaa benyi gukwon adubu ukop. 32In sang nenu ni tun ni be yu kwon bra shi gibe nung, ari tuba bejing tun nibe shi gibe nung ne aliri bi iyuani beri le ni be jaa kwon ni ba. 33Nenu yo duk anyiri are tau ishu nyhaa gu ge jijuk ni ara brau gu shi ni ashi ayu trami.34Bechok be follo, amina bechok ge sang be gujeb ni beri leneni be gla bi ashi bechok? 35Besang bi yi illam yiri bung har ma yi ukwo ninjong. Beri tabi gu, anyiri ashi atong gu kongni a kong."Chapter 15
1Gi kpegri ge jijung beyu ngyaa guyal gi beny kper be shugu bii ukwo iYesu ni bebe kogo ushuri ne adi paa bi ni. 2aFarisiyawa gi benyu wel, nyhia lugu yina gi be gle amma ashi, "Anyiri ngyhaa benyu kper har ma ne a zha ishuzha gi bemba."3iYesu nghaa paa gu ser abin gingi bemba, 4"Aling anyi yo yi umme nung, agge shi be chiye a tade ni ge chiye ge zing ya bulugi ne ana nwon isog utolla yi ge zing ya lubu ne a kang ngnu uku waa ge zing ga, se apang akum gi? 5Ne apang akum gi ni, ne apang ya kubagi ye aklinyhaa, ne ile gubung gushi.6Apang nya billi ge sal ni, ne abe gla beyinching ngnaa gi be nyaa sal ututur ngyhaa ne paabi ashi anung baa anung be welmi gu yi gupung gu shii, don ami inkum gechien mi giri ge bulugini. 7Ami cho ngnaa nenu ikwol ishii di shi yapan dishu ayu lee di bii a zing ri a chigriu yi shu ibibi nghaa, selle beni isok utolla ri be shii.8Tii alink achel yo ashi iwen ikili ukop ni izing nya bulu yi ni, ne de sau ulla yi umuk, ne anyaa nyere guda ngnaa sei akum iwen ikili? 9Ne age kum iwen ikili ngnaa ni ne gla beyin ching ngnaa gibe nyi yuwa ututur nghaa ne paa be ashi, nung ba nung be wel mi yi ikwol ishii iyuari iwen ikili mi kpayi, nemi ya kum izun mi ni. 10Nenu yo kuma ami cho ngnaa ashi ikwol ishii shi yi gusong belum be shii be ngnaa Agwapan yi di shu anyu kper azing ri a chigli amaa di shu ngnaa alugu lee abin asheshi.11Ichi, mami gumii gukum yi ume ishung, inyiri ami di zha agado inka un ge kpung ni, 12ni ichi maa nyaa kabbi gukum nghaa maa.13Ni be nya de moobi ba, ni awen awee ya chung ishu nghaa ne be kang'u utong unun-nung, ni yefo ne abeyi pelle gukum ngnaa gu yi gu ywua gu yiuna gu bel. 14Ne apel kwogeshi ri ashigu ni, ni iyong isil be kpau yiri bungngnaa, ne abe lugu shi yi ume gu waa gu welgu.15Ne anya ge maa di shu ngna be nyaa shuau yi ilam gi di lam agle nyi dibung ngna anwuri a sau yi ume di lam nyaa iyuari ari pi'i aledu ni. 16Ta azha ishuzha aledu yi gu pung gu shii tun ni ko anyiri adi mau ulushu ni.17Nenu yo ne awen aa abiliu umme amina ngna ni, ne abe cho dishu nyaa, "Begen ichi mi be mang ba shi ishuzha gu zha nyaa mille bigu, amma ke ami wuri mi shigu kpirimi yi yong! 19Ammi de kpani gu shini ammi shi awen ba, shuami ammi ba ni azing yi umme na ghen ni."20Nenu ne awen a'weh a nyaa ya nwo utong nyaa ya biu ukwo ichi nyaa, ne waa ge nung gu ni, ni Ichi nyaa be kieu ne awaa ge nung gu ni ne be kong ge kubu nyhaa, ne abe chiching kannu ukwo ngna ne anyaa preu anyaa kubau. 21Ne awen nyaa ya cho ichi ngnaa, 'Ichimi, ammi kpa yi gusong Agwapan yi gusong, ammi de kpa mi gushini be gla mi ashi awen.'22Ni ichi nyaa ya cho beghen ngna ashi, 'Nung ba yi gu kigri gu shushi ge didir, nung be chebau ma, ne nung sau gi kela yi guywu nghaa ne nung chiebau ataga ma ye apraa gnaa. 23Nung ge kwol ni, ne nung ge ba yi ge chie giri di pii umme gesal ni ne nung be whagi. Bila andil tag ne ndel lee ikwol ishii.24Ni awen mi akpuu gi kpegri ashi ge lang. A ge bulu'u gi kpegri be kumu ni be lugu tag.25Gi kpegri awen akung ngna a sang nu ya sal ne ashiu gelubu. Ne abili ya mel ututur gesal ngna ni ne anyaa kong gu tag gi anaara. 26Ni awen akhung ngnaa be gla agle aghen ichi maa ne ya liriu ashi shini anwho kogo giri. 27Ne aghen ya chou ashi, 'Awenezirin abili inkani iching a pel ginbung giri andil pii yasal ni, ashi iyuari awenezirin a bili ni, ashi akong ikwol ishii yi gubili ngna.'28Awen ekung nghaa nya kong benang ne ya tong u gu kana gesal ngna, ni Ichi ma ya wulu ya be gelau ashi a ba kanna gesal. 29Ni awen ekhung a be nyar ne ya chou ichi ma ashi, "Bla nun ke, be mele gibe mamme ne ammi leeng di ghen, kuma ammi sang taba mi gu zha inang ge nwu, ne anwu sag taban gu mami uwen gin bung uwuri ni min pii kong ge zha gibe yinching mi ni, 30amma ne awen aba ni, an wuri a gu zaga gukum gu yi ukwo na pkeh, ne anyu ngna pellu magu ge chiye giri andil pii ya sal ni.31Ni ichima be chou ashi, 'Awen yaa, anwu shi ge mi kogi geling gekar, ni kuma duk ushuri min shi ni anwu shi'u. 32"Gu follo gu shini andil lee gupung gushii ni ikwol andil shini, iyuari awenezirin abe kpu'u ne ya bili ashi ge lang, a gayi bulu ne andil ya kumu ni.'Chapter 16
1iYesu ya konno gu toh be wen gu tarba ngha ashi, "Be shi ni azile anyi gu shi ni gu kum ri ashi ne atima ni, be nyah be yah'u ashi atima ngha nyer'u ni qukum. 2Ni anyu shi ni gukum a nyaa zilau yu ya too'u ashi, iyal ashi ni anung kuggoo giri king? Yigri mi ukiri nwu gu lee ni, ni nwu na villi nwu leh ilama.3Ni atarba nyaa too g umeh ulang ngha ashi, 'shi ni anung ri leh, ici gesal mi ri ngha abin gu tarba gi anyii mi? Aming wuri, ming sang mi ni ngbana gu wul ni aming kuggoh uwah gu kwu'o. 4Aming zah ukuri aming ri lee ni be ge winni me gu gi ilam gutarba ni; gu shi ni be nyanyi nghar mi gi besal amah.5Ni atarba ya nyaa zilla benyi bri ki gesal ngha lul geh taa ni. Ni anyaa lirbi anyuh zannah ashi, 'amang ni kigesal nung lul?' 6Ni nyaa too shi, 'nimugu ri pep a taade, Ni a nyaa maa'u ankpag ya too'u ashi nghar ankpag ri, sisila, gedidir nwu wal isog ichu. 7Ni anyaa lirbi azileh, ' amang ni be lul? a ya tou ashi, nimpag a alikama a ta'ade; Nu anyah too'u ashi, ''nghar aukpag'n, wal isog i ninnah.'8Ni icigesal nyha nya duggoh'u atarba gu sang mpang gi amina ngha. Ni be wen unbii gu kii amah gi be wen unbii be seleh be wen useh amina. 9Anung pa'a ngha nung lee inyunshing gu kum gusang, gu shuni gu ba be lal gi ni, ni be nghar ngha gi besal gu sang lalamah.10Ayiri ashi ni ripang gi ukii ugufien ni,anyi ri pang ya gi alleh. Anyi gu sang ripang gi ukii ufufien ni, anyu sang ripang ya gi alleh. 11Anung g re lee ngha ripang ni gukum gu sang ripang ni, nyang ri nghar ngha mi gukum ripang? 12Anuu nung ga re leh nung ripang ni ikilli alogni, nyang ri mah nung iklli ri ishi inung ni?13Andil sang ya ni agen ri ari lul nung ici ge nasal be pallah, o akung'u a zing ni a biyah azing, ta a lul azing ne surbuh azing. Nung na brah ngha gu lul Agwapan gi iklli.''14Afarisiyawa ri be shi ni gubiyah ikilli be kong ilo'o abin ri, be nyha kalla'u. 15Ni anyha'a to'o bi ashi. ''Nung ba so'o akii anung rigen gunsong na nyhanyi,Agwapn ya zah ikol anung. ukiri be nyanyi mire'u unlee ge kinkang, ukii ipur ya'a gi ukwu'o Agwapan.16Iwor imusa gi amkpag na nyuh paa ukirii ba ni shiga kaa bi gu villi iyohana. gu nyaa ga kar ga nibe paa iyal ishishi rigam Agwapan ni kwo ge nyang ri kii gi umeh. 17Anu'u gurishi gu ben gepan gi ri bung nyah gi, ni gu shiri ni ge mag ga fafien ge zing gu nyha iwoi nya gi.1818Anyiri a ge nwo'o akyel nyha nyaa yko'o a zile mi a lee gujii, ni anyiri a kyo'o akyel ri aci ngah nwoo ni a leh ileb gujii.19''azileh anyi gu shi ni gukum, a kigri gu kong ushuish ang ha ikilli a lee gu biya gu biyah ikol ngha sunung bung. 20Be nyha tibi azile anyuh sang rigbana giri yai gesal ngha. nyi ni-tumah ila'zarus an wuri ididuk ri nam nghaa shi adanah yani. 21Anwah soro ikol gu fuguh gi anvuruh ri a kper gi uwu ya ayaa anyi shi ni gu kum ni gu shini mnuah sing gu lii adanna ngha.22Be lo'o ni nyi'u sang rigbana ya kpu'uni be lum kyii nyaa be kyu'o ya kan bi gusong ibrahim gu. Anyi gu shi ni gu kum nyaa re kpu'u, ni be nyaa lang'u, 23Ashi gi umeh ulah ne seh ipimpam, ni nya sag ri kii ya yi ibrahim gi unuunung, gi ilazarus gi ikol ngha.24Nia nyaa zila ashi.''Ateh ibrahim, kong gekubuh mi, nung timaa ilazarus a soh antang ifohnyii ngha gi inminibel a shiri mi rilum,mii ipimpam ri aming seh giumeh ulah ri.'25Ni irahim yah to'u ashi, Awen, be kpu'u ga kar gu l'unyi, nwul seh gu lu'unyi ng ni nwuh ya nghar iki ishishi, ni ka'azarus nyaa see impiya. Gi kper gri usuushi nia shi ga guh ge fieh, ni anwu seh ipmpam. 26Sang anu'u ukpu'u ulum shi ga ka'a anung gu shi ni be nyuh wah gu kpeh be babi ukwu o anung ra brah bi, ni alog zang kpeh gi ukwu'o anung ba bi ukwu'o andi.27Ni anyi gu kum ya to'o ashi, Aming kullu'u ng, Ateh ibrahim, timah'u gasal aeh mi. 28Ni aming shi ni be weneziri be cii be chi'uh, a galeh bi gu kyiele gu tung gu shi ni be ba ukwo ipimpam ri.29Ni ibrahim ya toh'u ashi, 'Be shi ni imusa ai be nyuu paah ukyiri ukyiri ubii ni, be kongbii, 30Ni anyi gu kuni nyah toh ashi, o'o Ateh ibrahim, alog gi be nyi bri be gu kpiri bi ni ga kang bi ukwu'o a mah ni, be ri nwu'o iki ibibi a mah.' 31Ni ibrahim ya to'u ashi, gunge shi a shi be re kong bi imusa gi be nyuh paah ukii ri ubii ni, gu kpuh ni, be rah tallah bi amina'a amma.'''Chapter 17
1Ni iYesu ya too be tarba nha ashi, kwu'uo inang itira gu soroo ya gu kper shi gu. rilal anyi ri a shi utura amaa ni. 2Gu ri foloo gu shi ni gag'u igbang gukog gi utoo ngha, be fonno'u gi uwel ri yamma, ni gu shi ni ashi utura gu kpa be nyaa kyake bri.3Nu bla akii anung, aweneziring ga kpa ni, kiye'u, a ge yigri gu kpa ngah ni, jilli gu kpa ngah. 4A ga lee'ng gu kpa utura ritoppaa ga wee ni, ni a nyah be yigri gu kpa nyha utura ri toppaa ashi ''Aming lee gu, kpa,, gu kpa gu nung nwu'o ma.5Ni be tarba iYesu ya to'o ici gesal ashi, konno ya gu mari pang. 6Ici gesal to too ashi, ''Anung ga shi ni ripang ni iwen ikpang ni, nung too ankpee ashi, 'yilli, nung tugruu bi gi umee ri yama, ari tee nung ri kii.7Gu shi nuu ni, anyang, a ge shi ni agen gu wul'u ta gu pii betee, ni gu villi ngah gaa lumu, ri too'u, 'Be maa nwu be sisila nwu ya ikyiuya? 8Ara too'u ashi, ba be lee mi uki ri ami ri yaa ni nung be yag ni nwu le mi ilam ge mel gu kol gu ya aya ni gu see mi.Guntimi ni anwu ya nya soo?9Asang'u gu pemee agen'a gu shimi ateh ri kii gi ikii ri be too'u alee ni,ta ari lee ne nu'u? 10Ne nuu anung ga lul ukiri be toh nung lee ni, ni anung too ashi, dil shi be gen ba be nwu sang ri billi. Andil re lee ukuri ushi rigbana ga geshang.11Uzulu bung a sugu sing kaa'u a urshelima, ya'a nyiya ka'a'u a mile ribung amile ribung asamariya gi agalilii. 12Ga kar gri a sugu kalla uzile utong ni, ni be zile nungulu meci upo be karba'u gu kikegre gi unu nung gi anwa. 13Ni be nya sag ri wii ashi ''iYesu, ici gesa, kang gekubu andil.''14Ni gu yi bi, ni a nya too bi ashi,''Nung sing nung ge yiri akii enung gi ukwo ni be nyi sang gu lul anung '' Gu ya shi be sugu sing ni, be langna be. 15Anyi ge zing gi umeh, ni gu yi a lagna'u ni,ne nyah villi be luggu duggoo Agwapan ni ri wiiri gbana. 16Ashi anyi asamariya ya.17iYesu ya lirbi'u ashi, sang be nyi ukop ni be lanua ni ben ba lee? Auteg ukop'a shi ge shi?'' 18Kwo anyiri avilli be duggo Agwapan ni sang asing ri gen zung ngha?" 19Ni a nya too'u a ashi, ''Nyinya, kan guma ripang gu lang ni anwu.''20Ni be nyi afarisiyawa nya lirbi'u ge kar gri rigam Agwapan ri ba gu ni, ni iYesu ya nghar bi maa ashi, ''Rigam Agwapan sang gi ni ge kar gu lah. 21Be sang bi gu ngha ashi, 'Ga krii ta ga kra! nuu rigam Agwam shi ga caci anung.''2222 ''iYesu ya be wen gu tarba ngha ashi, ''Ibung bii ma ri anung ri wa gu yii mum uzung gi umeh ibung awen anyenyi, anung sang ngha gu yii. 23Nenu ni beri ngna shi, 'Bla fra! Bla fri! ama nung jan be kangna uluko ni nun jang be yul bi, 24Ilori usee u nya ni uanaa gi rinkri ringam gepan ka'abi gen kra riagm ni, ne nuu ni awen anyenyi ri shi gi umun gu ba ngha.25Ripan a ri soo ipimpam gi liloo, be nyanyi gu lu'unyi umbii ri be bee tang bi'u. 26Ni gu be shi gi ibung inuhu ni, ne nun gu shi gi ibung gu ba awena anyenyi. 27Be yaa be mel unum ri inunh na mire abullu be mel unum ri inuhu a kama akwonu ni imininbel inlee ni, nya pelle bi gediduk.28Anun ya ni gu be shi gi ibung ilutu, be yaa, na see be leb be libigu, be leh gu tugru gi avianna. 29Gu shi nuu unbung ri ilutu, a wulu gi asaduma ,be nyaa shi nya ula gi guta'a ge pan gapan nyaa pel bi ge diduk.30Anuu ni gu ri shi gi unuu gu ba awwn anyanyi. 31Gi unum'a anyiri ashi ga vog guda ni a zama be sigri nyama ikii ngha gi umee gesah.Ne nuu anyiri ashi giri lam ni azang be saa.32Nung kpuu akyel ilutu. 33Anyu wa ulang ngha ri tag'u ni anyiri atag ulang ngha ni ari kum'u.34Aming paa ga tug ga be ri kum be nya-palla gi ukwo nanaa uzina be ri kywu'o anyezing na nwo azing. 35Be ri kum ni be kyel be nwo azing.'' 363737''Beyi be nya pallah giri lam, be ri kyuo anye zing na nwo azing''Chapter 18
1A paa bi inkrikung gu kyiele ashi gu kpaa gu shini be loh ni be kyiele gi Agwapan gu sang ribribung. 2A ngha ashi, gi uzile utung be lee azile anyu pa'a getana gu sang kper beji Agwapan, ya re blau ulup ni be nyanyi.3Uzulu ubung azile akumuh be kyiel gi utong ngha ri aloo ni asing ukwo ngha ni a leeu ashi, wel mi gu ni aming kum gu bung ripang gi ri kii anendung mi. 4Gi gu moo ni are waa gu wel a kyel a, gun timi ni a too gi ulang ngha, kwo ni aming re kper mi beji Agwapan ni, yare bla mi ulup ni be nyanyi ni, 5anu'u gu shi akumu ri a pilli me ming ri wel u gu shi ni a kum gu bung ri pang ngha, ilori ara loh ni a sing gu pilli mi."6Ni ici gesal ya too ashi, "Nung kong ukiri anyu paa getana gu sang ripang ri too. 7Gu kper gri Agwapan ra paau bebibiyah ngha ri be sa'au ge ting ni ge weh riler amaa? Ari tal rinam ni gu wel bi gu? 8Aming paa ngha ari paa bi riler amaa gedidir. Ga kar gri AwenAnyenyi ri ba gu ni, aba kum ripang gi gulu'unyi?"9Avilli paa inzile inkrinkung gu kyiele ri gi be nyi bri be nghar ni akii amaa ashi be shi be nyi ripang ba ni, ni gu shini be surbu anteg ni benyanyi, 10"Be zila nya palla be kanaa guda gu kwuo gu le gu kyiele gi Agwapan -anyi azing shi anFarisawa ya, anyi azing yare shi anyu ngha gu yal ya.11Ni anFarisawa anya kiken, nya kyiele gi Agwapan ya paa ni gi ri kii ngha, Agwapan, aming pemeng, gu shi ni aming sang mi ni anteg na nyanyi ribe shi be nyu lee imug, be nyu sang lee ripang, be nyu lee guji, ta ni anyu ngha guu yal ni. 12kwo gi aming ibung itopa ming loo iyong ri palla. Ming mire Agwapan untal ngha gi ukiri aming kum ni.13Ni anyu ngha gu yal krgre be tatanm ya re wa'u gu sag iyii ngha gepan, aloh ne dibba ikog ngha, ni alee ashi, 'Agwapan kong ge kubu mi, aming anyi lee ikii ibibi ya.' 14Aming paa nung, anya a saa'u gesal ni ikol ishishi, sang ni anyi zing ngha, ne nuu anyiri a ge tibi rikii ngha giri gam ni be ri nyer'u gu, ni anyiri a nyer ni ri kii ngha ni beri tibi'u ggi ri gam."15Ni be nyanyi ya ge ba ni be wen be wee amaa gu shi ni a pia bi, ni be wen gu tarba ngha yi nenuu ni, ni be nya talla amina maa. 16Ni iYesu nya zilaa bi gi utur ngha, ya too bi ashi, "Nung nwo be wen be kyaken be ba ukwu mi, nung zana be daa bi. Gi rigam ge pan shi ri maa ga. 17Ripang aming paa ngha, anyiri a ri nghar'u rigam Agwapan ni unwunwen ni, ripan a sang'u ni gu kana'u geshang."18Azile anyu gusong ni be nyanyi a lirbu ashi, "Anyu bung ripang, shi ni aming ri le ming kum ulang gu sang lal?" 19iyesu ya too ashi, "shi soo anwu zila mi ani ripang? Kwo ale anyu lee ripang inba Agwapan ni getag. 20Anwu be zaa iwor-zang a be lee gujii zang'a be pel anyenyi, zang'a be jiri, zang'a be waa rilal ashi anwu zaa ukiri anwu re zang ni, maa ateng gi ayeng ulub amaa." 21Ni snyi gung song ya too ashi, "Aming be lee ididuk anyaa ni aming shi gi ri wen apar mi."22Ni iyesu kong nenu ni, ni a ya too ashi, "Uki uzing getag ya uggang. Gu shi gu gbana ga nwu leb ididuk gukum, nwu kab be nyuu sang rigbana, nwu ri shi ni gukum ga pan-ni anwo re be lul mi." 23Ni anyi gu kum a kong nenu ni, ni ulang ngha ya bong gi ni ripang ni a shi anyi gu kum ya gekum kang ni.24ni iYesu yi ulang ngha ubong gi ni, ne ya tou ashi, "Gushi ni riler gu shini anyi gukum kanaa rigam Agwapan! 25Gu rishi riler anyu kum akana gesal Agwapan."26Ni be nyi bri be kong gu kyele ga ni nya tou ashi, "Gu ge shi nenu ni nyang ri kum gu funu?" 27iYesu nya too bi ashi, "Ukiri ri usoo gigbana anyenyi ni, anwo bra gu lee ga gi ukwu agwapan."28Ni iBitrus nya tou ashi, "Ni, andil nwo gukum andil, nyaa lul." 29iYesu nya tou ashi, "Riprinpang, ming paa ngha, kwo anyiri ari nwo ge sal, ta akyel ngha, ta beweneziri ngha, ta be nyu biu, ta be wen ngha, gu lul Rigam Agwapan, 30Ni a be tag gukum gumaa gapang gumaa gulunyi ri ni ulang gu sang amelle gu lunyi gu bi."31Gu timi gu shi ni a cung ukop n ri palla ga ni, ya tou bi ashi, "Dil bri di sing kaa ya aUrushelima, ididuk ukii ri be gu paa giriki Awen Anyenyi gi anyi na nyu paa ukiri uri ri bani ri ba ripang. 32Be ri vullu'u gu gi begyu, be kalla'u, surbu'u be curu'u ni ben kyi. 33Beri sarba'u ni giwor, be pelu gi unum unchiya ari nyau gi ikwiga."34Anuu be ri kpele bi kwo uzuzing gi abin ri, gushi ni abin a shi gi umeh inele gi kwo amaa, be re kpele bi ukii ri be yaa ni.35Ni aba akaka ni aYariko ni, ni azile afug loo gi rigang utura, ne kulluu. 36ni gu kong riwii na nyanyi silli ni, ni a nya lirbi a shi shi ya. 37Ni be nya tou ashi iyesu aNazaret ya silli.38Ni afug nya sag riwii ni rigbana, ashi, "iYesu, awen iDauda, kong ge kubu mi." 39Be zila nyi ri be shi gunsong nya talla'u amina, ni be leu ashi a soo ge linlang. Gekar ga ni a nya sag riwii ni ripang ge kinkang, ni alee ashi, "Awen iDauda, kong ge kubu mi."40Ni iYesu nya kyeng, ya too be ba ni anwa gi ukwo ngha. Ni afug a ba utur ngha ni, iYesu nya lirbi'u ashi, 41"Shi ni anwu waa aming lee'ng?" Ni anya tou ashi, "Ichi gesal mi, aming wa ming kum gu bla ikwo."42Ni iyesu ya tou ashi, "Nghar gu bla ikwong guma ripang gu langna ni anwuu." 43Ge kar ga a ya kum gu bla ikwo. ya lul iYesu, ni a mire Agwapan rigam ngah, ni ididuk nibe nyi ya duggo Agwapan.Chapter 19
1iYesu a kanaa nya sugu silli gi ime aYeriko. 2Ni azile nyi ya shi gi ukwo be zilau ashi iZakka. Anye alee na nyu ngha guyal y, ya shi anyi ni gukum ya.3A sogu kagra gu shini a yi iYesu shini, are brau gu yi, gu shini be nyanyi be gimaa, ni a ya shi akekub ni. 4Ni a ya nya gu titing ge yang'u ginkii anfug gu shini anwa yi'u, ni iYesu shi guu selee gu fa ni.5Ga kar gri iYesu mel ukwuo ni, ya bla gepan ya tou ashi, "iZakka sigri ma gedidir, ni rigbana ga aming sigri gesal." 6A nya sigri gedidir, nya ngha'u ni ikol ikii. 7Ni be nyanyi be yii nenuu ni, nibe nya nyina, ashi, a kannu ukwuo anyi shi no ikii ibibi."8iZakka ya kiken ya too ic gesal ashi, "Yi, Ici gesal, aming ri ma be nyi na miri gukum mi, in aming gu mug alog gi ikwoo geshini, ami ri villi apang gu ni gunka utura rinaa." 9iYesu ya tou ashi, "Unbii gufunu gu kana gesal gri, ni anwa shi awen Ibrahim ya ni. 10Awen anyenyi aba gu wa'a ya ni afunu be nyi ribe gu vullu bi ni."11Ni gu kong nenuu, a ya gunsong ni gu kyele, ni anya paa bi gu zile gu kyiele nin kirinkum, gu shini a gu nyu mel aUrushelima, nibe nya paa ashi rigam Agwapan ri ba gaa kar ga. 12Ni a nya too ashi, "Be shi ni azile agam an wuri a kannu ri zile ribung ri rinung ni gu shini a ge nghar rikii ngha rigam ma ni are villi.13Ni anya zila be gen ngha ukob, nya ma bi apam ukob, nya too bi ashi, "Nung kii anyi ni iya ni ami re villi." 14Be nyi ngha be ong bi'u nibe nya tima be nyi ni intima amaa, ashi, 'Andil ra nghar ya gushini anyi ukwo ri gu bung rigam andil.' 15Gu be shi ashi ga kar ri a villiu, gun timi gu shini a kum rigam, ni anya ma gutuma be zilau begen ri a ma bi ikili ni, gushini a za ribili ri be kum gu kii anyi ri be lee ni.16Anyu unzing a ba ukwo ngha, ashi, ' Ici gesal, a pam uzing ngha a lee ribili apam ukob.' 17"Ni anyi rigam'a ya tou ashi, 'Ge shinshi, agen amina. Ni anwu le ripang gi ukii ufufien ni, beri mang rigam itong ukob.'18Angha umpalla a ba, ya too ashi, 'Apam ri uma mini Ici gesal, a lee ribili apam acuu.' 19"Ni anyi rigam ya tou ashi, 'Leh rigam itong icuu.'20"Azile aba, ya too ashi, 'Ici gesal, nghar apam amin tibi'u gi gen shinshi gi ume akyuo, 21ai amin kong ribung ngna gu shini a nwu shi aanyi a bii ya, anwu yang ikiri anwu ne tibi ni, ni anwu larba ukiri nwu ne tugrung ni.'22"Anyi rigam ya tou ashi, 'Ni iwii ni amin re leeng getana gu, anwu agen abebi. Anwu za ashi amin shi anyi ribii ya, ming yang ukiri ami ne tibi mi ni, ami larba ukiri ami ne tugru mi ni. 23Shi soh anwu ne ge tibin ikili gu ukwo ri be tirbi ikili ni, gu shini amin ge villi ni amin be nghar ni ri billi?'24Anyi rigam nya too benyi bri be kegre gi ukwuo ni ashi, 'Nung nghar apam ri a shi gi ukwuo ngha ni, nung ma anyi apam ukob.' 25Ni be nya tou ashi, 'Ici gesal, ashi ni apm ukob.'26Amin paa nung, anyiri age shi ni gukum ni be ri ngha be konno'u gu, ni anyiri a sang'u ni be ri ngar unteg uwuri ashi ni. 27Gu shi nuu ni be nendug, ben bri be re wa bi gu shini amin bung rigam giri kii ama, be ba ni ben ba gefri be pel bi."28Ni gu ya gu kyele ni ne ya yagunsong gu sing kaa'u aUrushelima.29Be sugu shi ni gekar gri a lalla aBaitfaji ga pan ugug ri be zila ashi aZaitun, ni a nya zila bewen gu tarba ngha be palla, 30ashi, "Nung kan nung ume itung ri ishi gun song anung. Gekar gri nung ge kanna ni, nung ri kum awen apar gizigiki ri alog sang yang'u ni. Nung bigri nung ba gu ma. 31Alog ge lirbi nung ukiri usoo nung bigri ni, nung tou ashi, 'Ici gesal ya waa."32Be nyi bri be timah bi ni be ya kan bi ya ge kum awen apar gizigiki'e ilori iYesu yaa bi ni. 33Ga kar gri be bigri awen apar gizigiki gu ni, ni be nyi ginka ya lirbi ashi, "shi soo nyung birgri dizigiki'e?" 34Be nya too ashi "Ici gesal ya waa gi." 35Ni be nya ba iYesu ma gu. Nya nghal alab a ma ga pam awen apar gizigiki ni be nya tilla iYesu ga pan'a. 36Ni a sugu sing ni, ni be nya nghal alab a ma ga pan utura.37Ni a nyu mel gu kree ugug aZaitun ni, ni ididuk gggu cung ni be wen gu tarba ngha nya lugu ikol ikii ni be duggo Agwapan ni ri wii ri gbana ni ididuk abin gu mire ribung ri be yii ni, 38ashi, "Benkyii be shashi ugga ge agam ri a bi gi ume nintima ici ni! Inna inshishi ga pan gi ringzam ri di sele rigam ni!"39Be zile aFarisawa gume gu ching ni be nyi ya tou ashi, "Anya sal, nya be wen gu tarbang upii." 40iYesu ya too bi ashi, "Amin paa ngha ripang be ge soo ge linlang ni, igban ri soroo ishaa."41Ni ge kar gri iYesu a ba akakaa ni, ni anya saa ga pan utong, 42ashi, "Nung ga za unum ri ni, ta, ibin ri a bii nung ni inna inshuu ni! Ni ge kper gri ni be re waa bi gu shini anung yii.43Gi unum ri ba'a ma, uwuri be nendug ri vianna ivuu kan'na beri kper ma gi angang. 44Beri kpang be shi giri bung gi be wen. Be ra nwuo bi ili gbang gi ri kii aweneziri amaa, gu shini anwu re waa gu za gekar gri Agwapan a waa gu funu guni."45iYesu a kanna ukwo gu lul ni anya luggu gu daa be nyu lee izee ni a lee bi, 46ashi, "Gu shi gi ume iwal ashi, 'Gesal mi ri shi ukwo kyele gi Agwapan ya, ni anung ya kigli gi ba gusing na nyu lul ikii gu sang ilang."47iYesu aloh ne lullu su nung num gi umeh ukwo lul. Ni be nya kakung gun song gulul gi be nyu wal ni be nyi gunsong gu lul gi be nyu wal ni be nyi gun song nibe nyanyi wa gushini be pel'u, 48ni be nya re kum bi utura gu lee ne nun ni be nyanyi sugu kuggo'u ge kinkang.Chapter 20
1Be loh uzulu bung iYesu be shi gi ume gulullu gi umeh guda gulul ni guiya ishishi ni be nya ka kung gusang ni be nyi gulul ni be ngu wal nya ba ukwo ngha gi nin guncii. 2Be kyeile ya too ashi, ''Too ya ni ning nbgana nianwu lee abin ri gu? ta inyang ya maa'ng ri gbana gri.''3Ni ya nghari bi maa ashi, Aming ri lee ngha gulirbi paa mi iloh. 4Gu salla gu lul ri iyohana lee ni ga pan ga ta gi be nyanyi?''5Ni be nya inang gi be zila amaa ashi ''Andil ge ngha a shi ga pan ni aritoo ashi shi soonung re maa ngha ripang gi anwa? 6Ni andil ge too ashi gu be nyhanyi bani be nyanyi ri fuiiu ya ni igbang be za gi ilang a ma ashi iyohana anyu paa abin ri ari ba ni ya.''7Ni be nya nghar ashi ben ba re zaa bi ukwo ri ushi ga gu ni. 8Ni iYesu ya too bi ashi, ''Ne nuu ya ni aming sang mi gu ya nung ta ining itoo ngam ni le aning le abin a guu.9Ni a nya villi yapa bi gu zile gu kyiele ning kinkung, azile nyi be nghalla ri lam iwen gimki agbasa, ni anya ma be zila nya wul gu ni be palla'u ya kannu rizile ribung ya ge moo. 10Ni ge kar gularba mel ni ne nya tima azile agen ngya gi ukwo na nya wul ba,gu shi ni be ma'u gi ume ukiribe gu laiba igri lam ani.11A nya villi tima azile nge ni be nya re mbba ya so'u wwa nya da'u anyil a bel. 12Ni ya re villi tima agen a ngha unuya ni be nya kuggu'u gu ya fonno'u ga tinni.13Ninayi rilam iwen gbesa aya to ashi, shi ni aming ri lee? Ami ri tima awen gubibiya mi. Ta be ri yi ulp ngha .' 14Ga kar gir be nya wul ba wul ba be yi'u ni be nya paa gung ma ashi awuri ya shi anyu be nghar'u. Bla ri pel'u in de dil ri ligga gu.'15Be nya fonmoh'u gunyi riiam'a ni be nya pel'u shi ni ici gesal rilam iwen ginki agbesa ri lee ni bemba? 16A ri be pelle be nyu wul ba ni a ma be zila a.''Ni be kang nenu ni, ya too ashi , Agwapan sag gu.''17Ni iYesu ya bla bi ya too bi ashi shi ni gu kyiele Agwapan a paa? Igbang ri be nya vianna be tong bi ni, be villi ni in ya gi akinnog gu vianna'? 18Anyi ri age kpa pan igbang ni a ri zugro'u nu anyiri igbang kpa gi ri kii ngha ni ari viviuru'u ya.''19Ni be nyu wal gi be nya kakung ni be nyu sang gu lul nya wa gu fre'u ga kar ga gu shi ni be za ashi a le gukyeile inkirikung ga gi ri kii amma ya ni be nya kong ribung ni be nyanyi. 20Be sugu kam'u ni be nya tima be nyu suggo ribung ben bri beshi ni be nyu ripang gu shini be kum'u gu kpaa gu kyiele'ng gu shi ni be ma'u gi anyi ri a ri sibba ge tanaa gi rigam anyi lul ni agam ale.21Ni be nya lurbi ashi, agwam andil za ashi anwu anwu pa ni nwu lillu ukii ri u shi gi utura ni, kwo anyi ri a paa'n anwu toh ni anwu lullu ripang utura Agwapan. 22To shi a rigbana ga ri paa guyal andil gi ri bung akaisar o'o?''23iYesu akpele rifen ama ni a too bi ashi, 24Yigri me adinari iwiwal gi iwalanyang ni be sooga.''25Ni iYesu ya too bi shi, gu ge shi nung ni nung ma ikaisar uki ri ushi ungha i kaisar ni,ni nung ma Agwapan ma ukii ri ushi ungha Agwapan ni. 26Ni be nyu wal gi be nyu kakung ni be nyi gu shi guni song ni be nyu lul re kum bi iwii ibibi gi gu kyiele ngha gun song ni be nyanyi ni, ni be nya pka be ji ni gu too ngha ni be nya re too bi alebin .27Ni be zila nyi asadukiya nya ba ukwo ngha be nyiri be gu too ashi kwo gu nya gukpu ni. 28Be ya lirbi'u ashi , agam imusa be wal ya ashi awenziri anyenyi ge kpu'o ni anyu shi ni akye ya sang'u ni awen ne ,ni aweneziri nghabe wen ma.29Be zila be weneziri be topaa a ngha unzing gu le gubal ni anya kpu'u kwo awen. 3030Anun ni angha upalla . 31Angha un toppaa re nwo'u awn ya be kpu'u. 32Gun timi ni akyel'a ya kpu'u. 33Unbung gu nya ni be niyri be gu kpiri bi ni a ba akyel a nyang ya gu ni gun toppa ama be bal'u ni.''34iYesu nya too bi ashi,''Ina wen gulu'unyi ri le abullu be nya miri bi gi aullu. 35Ni be bri izam ni be mile gu kum gunya ni be gu kpir ni be ra bal bi ta gu ma gu bal ni beng ba. 36Be ralilli be pku bi ni be shu gu kpukpu ni be lum be kii ni ya shi be wen Agwapan ba ni be shi wen gu nya gu kpu ba ni.37Ni abin ni gi nyiribe gu kpiri bi ni, imusa a yigri gi gi ume ge lumu gi ukwo ri alee gu zila ici ge sal Agwapan gi Agwapan angha ishaku ni Agwapan angha iyakubu. 38Kper gri asang'u Agwapan na nyibri be gu kpiri bi ni agha na nya lang ba gu ,gu shi ni ge diduk ama lo gi be lang gi ukwo ngha.''39Be zila be nyu wl nya nghar'u ma ashi agam nwu ngar ge shinshi .'' 40Nu be ra villi be lir'u ilo gu kyiele ga .41Ni iYesu ya lirbi bi ashi ne ni ben ba too iYesu ashi awen iDauda ya? 42Ni iDauda ri kai ngha be too gi ume ankpag azabura ici gesal a too ici gesal mi ashi sisila gi anyi iwya mi . 43ge mel ge kar gri amung ri soo be nendug gi iten afra.' 44iDauda a zila ikiristi ici gesal a lee ne ni be shi awen iDauda lee?''4545Ge diduk be nyanyi be kong ni a too be wen gutarba ngha, 46nung be za be wal be bri be biya gu sing akigri akekung ni ni be villi wa gushi be billi bi gi ukwauolibi ni ikwo lob ikukung gi ume ikwo lul ni ikwo ikukung gi ikwo lee ipara. 47Ni be kara be sal ni be kumu ni be fil akii ama gi utura unghir gu kyiele gi Agwapan. Gun kri nung ri soo gu siba ge ta'ana ge ngha ri gbana.Chapter 21
1iYesu sag iyii ni anya yi be nyi shi ni gukum sullu gu mire ama gi ukwo tirbi. 2Ni aya yi azile akumu ri a shini be miri ni a tee anini a palla gi umee. 3Ni a nya too bi ashi, "Ripang anung paa ngha, akumu gu shu ni bemiri a tee ya selle nung. 4Ge diduk nung ma gi ume gukum anung. Ni akumu ri ni, gi ume na miri ngha, a tee amile ikilli gu loh gu lu'unyi ngha.5Ni iloo ribe zila nyi be kyele gi ukwu gu lul ni, iloo ri be sungu ni igbang ishishini, ni ikii gu mumire, ya too ashi, 6"Abim ri nung bla gri ni, unum ri kwo igbang izing ri iri sila gi ri kii aweneziri ngha inyiri be ra muru bii ribung ni."7Ni be nyaa lirbi'u ashi, "Agam uning unum ni anyiri riba guu? Shi ri shi ge mag gu nyu ba abin ri?" 8iYesu ya nghar u ma ashi, "Nung kanna nung amina anunng inde be ra lel nung. Ni unlee ri ba gi ume intima mi ni be lee ashi, 'Ami'i' ni ge kar ge gulee. Nung ranga be lul bi. 9Ga kar gri nung kon abin gu kon-ulura gi inkwom ni, nung zang'a be kpa beji, rigbana ga iloo abin ri yuu ba, guntimi ni gu ra ba gi ga kakar."10Ni ge kar gani iYesu too bi ashi, "Abung ri nyia gi abung, rigam ri nya gi rigam. 11Gu luggo ri bung ri gbana ri shugu, gi ikwo gi mime, be ri loh iyong ni aloba. Be ri lee ilee gu kper beji ni be mag be kakung ri ba ga pan.12Abin ri ge sugu ba ni be ri fire ngha, be ma nung ipimpam, nibe mire nung gi ikwo lul gi be sal gu kugru be nyi, beri ba ni anung gunsong nagam gi be nyu lul gi bemba ba gi intima ni. 13Gun ka rishi nung ge kar ge mag.14Ne nung tibi gi ilang anung ilori nung na ngha bi ma ni ge kar. 15Ami ri maa ngha iwii ni guzah, gung kiri be nendug anung ra bra bi gu le inang ta gu shini be zila nung be nyi rilal ba.16Gibe nyu bii ni be weneziri ni uci ni be nyin sing be ri vullu ngha gu be pel be zila nyi anung. 17Kwo ge nyan ri tong tong ngha gu shi intima ni. 18Kwo inkininki ri kii anung ri inri kpu bi ni. 19Gi ume ikol isuu anung ni anung ri kum ri bli gu loh anung.20Ga kar gri nung a yi be nyu kon wura be kanna aUrushelima ni, ni anung za ashi gu kpa mi gu nyu ba. 21Ni be nyi bri be shi gi aYahudiya ni, nya ting yang bi igug, be nyi bri be shi ga ca'aci utong ni be kan bi, gu ting gu shini be nyi gu shi itong angan be kanna ume. 22Ni ibung ya shi ingha gu palla ge ta'a ba gu, gu shini ididuk ukiri be gu wal ni gu ba.23Rilal ni be nyu shi ni gufung ni be nyu nghara gi ibung'a! Ni be risoo inpiya rilee gi ri bung'a, ni be nang ka'a bi ukwu ni be nyanyi. 24Be ri kpa gi isinsan gin kyana ni be kan bi ni bemba gi ume rigen a bung gediduk, be gyuu ri kyagra aUrushelima, ka'a bi gu mel gekar gu mel nagyuu.25Be ri yi bemag gi ume unum gi upen ni amar. Gu lunyi ni, be gyuu ri soo inpiya, amina ama ri ligri ni inunu ri yama ni ikingha ni imininbel. 26Be nyanyi ri kpu inna inung ni ri bung ni gu kpiri abin ri a ri ba gu lun'uny ni. Ni be ri logloo agam gepan.27Gekar ga nibe ri yi Awen Anyenyi bii ma gi ume a'men gi rigbana ni ri gam rigbana. 28Gu mel gekar ari abin ri ri ba luggu gu bii ni. Nyinya, nung sag akii anung ge pan, ni gufunu anung nyu ba ma gu."29iYesu ma gu zile gu kyele nunkirinkum, "Blaa ginki anfug, ni ateg nin kii. 30Ga kar gri be luggu gu cuu aza ni, nung ri ni akii anung ashi abla nyu lee. 31Ne nung ya gu, nung ga yi abinri bii ni, ne nung zaa ashi rigam Agwapan bi nyu ba ma.32Ripang, ni amin paa ngha. ibung'a amin paa ngha ga ni ra sele gi ni ukiri amin paa ngha ri ba. 33Ge pan gi ri bung ri selee, ni gu kyele mi ra sele gi.34Anung bla akii anung, gu shini nung ne kum ngha ikol ilup ni gusel be bag ni gu piara be bag ni inpiya gu loh gu lu'unyi. Ni gewee ri ba gu sang zaa. 35Ni ge dabara ni. Ni gu ri ba giri kii ikwo ge nyang ri a shi alang gi iyii ididuk gu lu'unyi ni.36Nung loo gu loo gu za suna ge kar, ni amin kyele gi Agwapan gu shini anung kum rigbana gu ting ididuk abin ri a bii ri ni, ni ilori nung ri kyen gunsong Awen Anyenyi ni."37Ni ge wee abe sugu lullu gi ume gu da gulul, gu kyuo ge tug ni anya ne kannu igbang ri be zila ashi iZaitun. 38Ge diduk ni be nyanyi be loo na sing ukwuo ngha ga sha'ashia gu shini be kon'u gi ukwo lul.Chapter 22
1Nigu tak ge tankwuna ge kigo nyueu bah ni, eya wiri ni be zila shi gu takgu gaa be sal ni. 2Ni be nya gun song gu lul gi be nyu'uza gu wal iwor ma'a nya wa'ailah ri be ri pel iYesu ni, ni be nyaa ting bi nyaanyi.3NeAgam ni chagra nya'a ka'ana ikol eyahudawa daan wuri be zila ashi iskairitini, an wuri ne shi anyigezing gu umeh ni b wengu tarba ukop ni be paala ba. 4Eyahuwa nyaa kaanu ukwo nibe nya'a ka'a ka'kung gu lul gi be nya'a ka'akung ni be gi bemba ilah adi wel bi gu, be uluh iYesu gu.5Ne be nya'a kong ikol ikiyi na nyaa mau ikili. 6Nenyaa nhar ne nyah blah intra bri ne di nanna bi iYesu ge a ni gu ume gi kup ni be nyaanyi bri be chung ni.7Ubung gu tak gu yeh ge tenkwuna ge kige u bah ni, unbung gu wa'a be tlu ipa'ara ge duk ni. 8iYesu nya tima bii iBitrus ge yOhana ashi ''nung kan ngaa nung ge ge lee yan ikiu yahli gu tak gu gaa be sal nah amba nyaa lir biu ashi, '' 9un waa ashi andil geh lee ikyiu yah ge shi yaa.''10Ne be nyah nhar bi maa ashi, nun blah nun gaa kaana umeh utong ni azile nyih kyiu gin pak anku he nhun ver inminebal do Karna he nung, nun lul nun kanna ge sal nhaa. 11Ne nun too shi Ici ge sal andil di yah ikyiu yah ge shi yaa?12A diyigri nhaa gu dah ge pan gu kri be lee gi ge shin shi ni, ne nung lee ukwoo fari.'' 13Ni be nyah kan bi ge kum ikwogeshi iloh ri a toh bi ni.14Ni ge kar ge lee ni, ne uyaa sila ge wen gu tarba nha. 15Ne nyah bi ashi '' amin wah gu yah ge wngno gtak gri ge nun ni de piyah mi. 16Amin paa ngha misang mi ni gu viili in geh gi gii kper, inde gu kyielesaw di mel gaa pan .17Ni iYesu nyah kyio agboto ne bei peeme mei toh shi,''nun nha nun so ge didug. 18Amun paa nhaa ni sang mih ni gu viile in so gu meh iwen gin kyih di iamma unbana ri di de soh disigri gu ni ni de soh.''19Ne bei sak ge tenkwuna ne nyah wire gi nyaa mire bi mi bei peemeh ne bei nei toh bi ashi ''di nan mir di kah di kri ni be sunu maki gu mah gu mah anung ni. Nun lee nenuu inde anung di kpiri mil.'' 20Ilah yah yaa gi zing ni be kol gu yah ayah ni ne nyah kyan agboto nei toh bi ashi ''A gboto ri sgi isil iarra gu mah ni be jii mii baa be ri shi gu shi anun.21Nun nhal amna gu nyi anyiri adi rulu mi gu ni ashi guzing ge amih gu ukwu yah ikyiuyah.22A awen nyinyi sunu kannu ibh ri ni be gu tibi ni, di lal anyiri ni guu nyih nhaa na di vuluw gu ni.'' 23Ne be nyinya ligu pa'a gumu maa anyang gu meh shi nenun.Ge kar gah ni inang nyah ka'ana ge chili ma'a ashi anyang gu meh ma'a ya'a shi anyang aleh ma'a.24Be gam ni gyuh shi be nyah kakung be gu ukwo ni be nyi ma'a, ni be nyiri be shi ni ji gam ge ayie ma'a ni be zila bi ashi be nyuulee abin ashe shi yaah. 25Ne ya cho bi agam na nyi awo shi agm ema gediduk, ne nyiri shiri regbanna ama ni awo lee ikii ishe shi.26Anung bah ilah ni de shi gu ukwo amuna gu ukwo anung griyiri ne shi anyi alah gu umeh anug ni a bah ne aweninwe anung ni ge duk anyiri ne anwah ashi gun song anung ge didu ni a lee di gen nu untek ni be nyie. 27Gu umeh anung anyang shi anyeh aleh anyiri nee lo'o ge tebur ne yak gu yari ayah ni tah amyiri ne sugu lee di gee ni? Gu uko anug bla'a anyiri lee a seele anyiri a la'a ge teburra ni.28Nun yih amih ri in shi gu zing ge anung ni in shi ne nyriri nunwa lee nha'a di gen ni. 29Amin ma'a nhaa di gan ilori ne ateh mia mami gu sone di geimma ni, 30inde anung di yah ne see ge tyebur mii ga'a sal di gammin ne anung dilo'o gi be di gam ne pa'a be wen ilum ukop mipaala inha isirela.31iSeminu, isaminu ,lo'o nua zah ashi agam ni ni chagra wang ide adi segbleng ni wen alkama ni. 32Amin gu kwo gu kwuong ashi gu mah di pang dah pkah gi. Nun villi ni nun be wene ziring di gbaana.33Ni ibitus be nya tow shi ''Ici andil amih lab gu shiri gu shini be kugru gu zing ge nwoh imar ka'abi gu kpuh.'' 34iYesu nyah nhar ma'a ushi ibitrus amin tong maa ashi gin ko ano sugu tee ni ne nwu gu nagra muu utrh di chiya ashi anwu zah mi.''35''Ni ami gaa tima nhaa ne ami yaa daa nhaa gu bung gin pak ikili gigin pak alab ne tiga nii nung gaa lak ulukyi le? 36Ni iYesu nyah tobi ashi gi kper gri ashi amyiri ne shi ne gin pak ni akyio ni zung nhaa gi gin pak ukyiu yah negi nhuu kyiu salla gi gu kwira Anyi ri sang nhuni gin kyiaring ni a lep ukyiu falla nhaa gu ne lep gi zile.37Amin to nhaa ashi ukyi ri be wal gri kyi mii ni wali kuu ba.'' 'Be pallaw gu umeh ne be nyuu sang kigo abin' In pa'a nhaa ashi , ''ukyi ri di ba gri kyi mii ni, usnuba kwo inang.'' 38Nan anba nyaa tow ashi, ''Ici andil nin kyiama in pa'ala bimbri'' nei to bi ashi ''In ba'ale.''39Ni iYesu nya yang nhu ge kong azaitun ilohri agu lee ni, ni beween gu tarba nhaa yaa lullu. 40Ni be ga'a mel ni, nei to bi ashi, ''nung kwo Agwapan indel nun da kpa nha'a ge ilel Agam ni cagra.''41Ni iYesu ya kunnu gu susong gu nhu ununung gu fo'ono igbang ne nyuh kigulu lugu kwulu ate nhaa. 42Ashi, ''ate unga'a biya ni, nun sak anboto ri gri kyi mii.Ne mu yaa dai be sang lul gu mii, gu nwo'o ga shi .''43Ne Alum akyii nyaa sigri guri song nha'a in ele adi konno di gbanna. 44Ne a sugu shi gu wmeh ikol ibibi ni ne nya'a lugu kwuo te ntra di pang ge kikang nin dong nha nya lugu tap nibe jii ba sugu slu gi ah bung ni.45Ne nyiya gu ukwuo nha ni niei kamnu ukwo ni bewen gu taeba nha ne ya kum bi ni be sugu kpiri inna ni ikol ibiibi. 46Ne nya libi ashi, ''Ashiso nun kpiri inna? Nun nyiya nun kwou ide nun na kana nha'a ileb asng ni incagra.''47Awuu kyiele ni, ni gi kub ni be nya'anyi ya wulu gi yahuda nyi ge zing gu umeh na nyu kop ni be nya pa'ala ba, anwa yang gun song am'a. Ne kunnu gun song iYesu ashi ad kabaw. 48Ni iYesu nyaa tow shi, iyahuda un duu vulu awen anye nyi guni gu kabaw yaa le?''49Be nyiri be shi gi iYesu ni be nya libiw shi, ''Ici gun song andil, di lugu tem ni nin kyianale?'' 50Ne nyi ge zing gu umeh ma'a ya taama gin kyiana ya siba gu tong iya agen anye le gu unsong gu lul maa. 51Ni iYesu tobi ashi, '' gu ka gumile'' nei piya gu tong nayie, ni bei langnaw .52Ni iYesu be nya libi anyu gu song gul maa' gi be nya'a kakung gu yak gu da gu lul ne be nyini kung gu lul ama'a, be bri ni be ba gu ba nha ni. ''Nun ba gu fre atugu alelle ya'a le, gi ni kyaiana gi nin wor anklu? 53Ge kargri ami shi ge anung gu da gu lul sunu ubung ni, nun de tla anyii anung ge amiba. Ge kar anug ga'a kri gi di be gam umup.''54Ne be nya frew, sing ge awa kan bi umeh ge sal anye ale gu lul amma gu. iBitrus nya sing sing ne lul bi. 55Ni be kol gu so ula ga caaci umeh ge salla ni, iBitrus nya sila ga caaci ma'a.56Azila kyel nya yiw ne sila gu see ula'a, akyella nya sag iyiil nya bia iBitrus mei be nha ashi, ''Anyiri mang shi gen wa'' 57Ni iBitrus nya nagraw ne to shi, ''Anyinkyel ami de za mi anyiya.'' Be piya gi kper ni, ne zile nyi nya nyi nya yiw ne shi. 58''Amwu shi anyi ge zing gu umeh maa'' ni iBitrus nya tow ashi, ''Ba ameye ba.''59Be lee ge kar ge zing gun song ni ne zila nyi nya keng ni ri pang ashi ''Gu shi di pang ashi anyiri shi, gu zing gen wa, gu shi ni a shi a nye Galili ya.'' 60Ni iBitrus nya nhurru maa a shi, ikyi pi un pa'a nenun ni, ne gin koone nya tee.61Ni iYesu bla iBitrus, ni iBitrus nya kpu ukyi ri ici ge sal nhaa be yaw ni ashi, Gin ko'ono gu sugu tee ni, ne anwu gu naara muw utran di chiya. 62Ni iBitrus nya wuluu ge sa'a ge kingkang.63Be nyi ri be yek iYesu ni nya ni baw ni be ka'a law. 64 Ni be nya fla iyii iYesu ga'a, ni be nibaw ni be lew shi, ing un bla ni, ya'a angiri ne dub ni?'' 65Be nya zile ebin abebi gri kyi iYesu, nya bang nhu intima guu.66Ni ge wee leeni, nuinkung mai nya chung gi be nya kaakung gu lul ni, be gu za gu wal maa.Ni sing genwa nya kanna bi gun song gu chung maa gu. 67Ni be nya libiu ashi, ''ing anwu shi iKiristi ni, nun to yaa. ''Ne nyaa nhaa bi ashi'' In gaa to nha ni, nun da nhar nhaa ba. 68Ne miri lirbi nhaa, nung nhar mun ma'a.69Ge kper gri ka'a bi gun song, Awen anye nyi sunu gla gu nyi iyiya digam Agwapan.'' 70Nanya libiw diduk maa ashi, waa anwu shi, ''Awen Agwapan na le?'' Ni iYesu nyaa to bi ashi ''Anung bato nenuu, amii shi Awen nha yaa.'' 71Ni be nyaa lugu lee shi, Ashi so andil wuu wa'a anyu be to di pang? ''Andil ge kyie andil di kong ga'a nyu nha'a.''Chapter 23
1Nule gue hunhaa bayae, nee yabaa ge iYesu gunsong iBilayus. 2Bayaa furru tau, ashi, dilza ashi anyiko ri sunguu lar ribung dil, ushi gu tara nee maa iKaisar u yal, ashi anwa giriki haa ashi iYesu Kristi Agam.3iBilatus a lirbi ashi, mishiya anwoo shii agam iYahudawa? Ni iYesu ya ngha ashi, "Nenu nung yaa." 4Ni iBilatu ayaa bayi aka kung iFiristoci ne gu chung ni bayayi gakinkang." Ara kumu rigwa ko iwen izing gu ko anyiri baa. 5Bila ashi, "a yagra rikii nee ayayi nun gululu nee ididuk iYahudiya, baya gule gi iGalili ne ya kanbi gan nwo gu koo."6Ni iBilatus akon ni, ne ya lirbi tibi anyun koo bi ge aGalili. 7Ni aza ashi guma rigam iHiridus, ne ya zinni iYesu gu ko iHiridus, ge anwa riki ngha ashi, guma iUrushelima giri bung nghaa ni.8Ne iHiridus ya ga iYesu ne mile, ne ikol asheshi gakinkang ni anwa gu ka dun gukukor. 9Awoo akon iyal ngha, yawa ashi anwaji abin nun mira ribung anyiri ne ari laini. 10Baya kwakung aFaristoci ge bayuu idal ngha ba ken, ye launa togrow angna ri gbana.11iHiridus ge bayu ripan ni ne ya togrow, ne ya kalau ne ya tibwau alap asheshi, ne bili tima iYesu gu ko iBilatus. 12Ni iHirudus ne iBilatus ba, baa bayin sing gukoo (Ge shii bayuu sang biya bazila.)13iBilatus a zalau baye kakung aFiristoci ge bayuu rigam gu chung nii bayayi 14ne ya tou bi ashi, "nunba nee anyi kori ne ashi, nun bami ne ashii anyi gusung anhaa iki abebi ni, amin tibu minshi lipiu gun sung ngha, amin ra vuluu ni koga sheng gu ma ne kukiri nun togro ni.15Balau koo iHiridus man, avii villiyaa, nunza ashi ba gukirii ali nee alai gutuuni. 16Don nanun ni ammiri kyau ammina neemin nwou. 17(Riwa yaani iBilatus iwenni anyii gazing gumai bayii bir. Balani gakar idin.)18Gaduduk gaama basuu ishar, ashi, "Basing nee anyikogri, nee nwoo yaa a barnaba." 19iBarnabas shi anyeyi yaa anwurii basan gumai gudaa gukurru bayayii don isagra ikol gumai tung gee ubailai ayayi.20iBilatus bayari kumu gushi ni awuni iYesu. 21Ne nu ne ya sa'a icha choshi palu" Palu. 22A chobi nenu gu chori ta'a shi sa, shshi abine ababiri ayiri alai nii mire kye abebi ri alai uwuri beri pelu ni. Nura shewu ni, Ami ri wo'u.23Nenu nebe yuwa nibe wa iyuari beri paluni, ni riyyi ma ya tala amina iBilatus. 24Ni iBilatus ya kon gu kulu ama. 25Ne ya wuni ayiri be wa gu shine awo mabi yu ukwu kurru be ba palu. Nenu ne ya mabi iYesu iyari beba wa ni.26Nibe wuni ge chimi, yiri gan iSimon aga'a kriya aba yeri gile ribung, nibe ya lewu agala a shuwa, yul iYesu.27Ge kwup na yi gi be "chel" ya sa'a ge kubu ngaa, ya yulu iYesu. 28Nenu iYesu ya chili ya chobi, "Bawa nechel aJurusalem, nu ja'a sami ba, nu sa'a ashu'u nung gibe wane nu.29Nu kye abung bima bari chosi albarka na yiri bare biri bi gi be yiri be "Bara" ma re mire bi "Bebarani." 30Beri lugu pa'a ashi ge "kog" ge kpa yiri shuma, gi ugog upilabi. 31Nibe lai abindiri ni gishi wa gi suni? Shiri ba ngi gu kwalagini?32Be gile be "Tugu" be "Pala" be shu'abe ge wo ya pel bi.33A ye zig shiri riya'a ge ye zig yi "Ipil." 34iYesu choshi "Ichi pila bi magi bare jabi ushuri be laini." Nibe yayi ya shuwa ishu'u ya kap.35Nibe yayi ya nya'a lugu bila, nibe be gwom ya lugu la'au ashi awal be yi gu awal di shu'ah gu awo'ah ashi awani Agwapan diri ba wani ni.36Nibe ye abira agwana ya kumu ya shuwa nbilibe nmimala ya ma'u. 37Choshi nwa wu shi, agwom aYahudawa ni awuni rishu'a. 38Be shi gile amark yiri shu'a, "Agwom aYahuda awuri."39A ye zig yi be tuguri be gani, ya wulugu choshi, "Sa'a awu shi awane Agwapan lai? Wal rishugu ge adil." 40Nenu be gele yi ya choshi, a wude chin Agwapan, "Tun" Awu shi atura gu zig gedil bari kwal gedil gejijug. 41Adil di nghar gu kwa ndil ugu shuri dil lai ni. Nenu ayi'u are lai alushu ba.42Ne ya choshi iYesu jah jiligu ba nde aka gi pan ni. 43iYesu ya chowu, "Ripang mi chong ubi yi udi shi ge mi ya sal Agwapan.44Gekar ri chunu ge tug ge ba ge jiju ribung nghar ya mel ge kar utolla . 45Ni unum uchili ge tug, ni ukwu yul Agwapan yaba ikwo ipala.46Gu sa'a yu gwun riyyi iYesu ya choshi, "Ichi gepan yu mai ayun ne mi kum alum." Ya choshi akpu. 47Nibe kye ushuri alai ni, ne ya kulu Agwapan, choshi, ripang ashi ashi yeri pan.48Nibe yi beba ya kye ushiri alai ni nibe chigli lugu dobo abarama. 49Nenu ge jijug ba yiri jawu ni gi be chel ya yulu ye aGalili, nya yu nunug bila ishi'u.50A gile yi be gilawu ashi iYusufu, ayiri ashi yo yu maina ye chung. Ashi a yigrii ripang ya yul Agwapan. 51Are wa'u ushu ri be chung ni, utong aYahudawa, a sugu pila gu pla Agwapan.52Ne ya kum iBilatus ya liri'u "beji" iYesu. 53Ya shu'a yigri bung, ne ya pal'u yi shu gijam, gi di "Lim" aghari be wa yi ngwani yi ukori be san pla be ayok ni.54Ugulu num be sugu chung abini ukwu yul beri lugu laini. 55Be chel diri be ba gi iYesu ye aGalili ya yulu kye ifoyi'u gi iyuari di nama be pla ni. 56Nibe ya bili ya ge wa aturare ga be nyu unum Asabar ne be ya peme iyuari be tini.Chapter 24
1Ga shasha un bung Aladi ,nibe nya ba ukwu ikwiga mi be nya bung kyiu tugu inka nin nya inshimshi in ni be lee ni. 2Ni be nya kugru igbaang ri be rfia di yaa ikwiga gu ni 3ne be nyaa kaana ne be ya de yi bi ukum ici andil ga ba.4Be wuu wa gu ligri amina gri kyi abin dri a ba ni gusang za,ne be nyaa paala yaakang gun song amma ne alab sisana. 5Ni be kyell a be suglu akyi maa gi ri bung ni gu kpa be jii mi, nibe nyia yaa ta be kyellaashi. Ashi so mung sugu waa anyi ri be gu umeh ni be nyi alang gu umeh ne be nyiri be gu kwiri bi ni?6Ne kol gu nyiya ni, nunza nha be jiili gu ileh ri apua nha a ne wage ga lili yani ashi, be sunu ma awenne. 7Anyenyi ge nyi ni be nyi abin abebi, ni be labbu ge gagia akol ibung ciya ni ne nyiya gu kpuh.8Ni be kyielaa nya kpu iwii gu kielle nhaa 9Nibe nya be nya kan bi ukwo mu be nyuu ukep ne nyie azinzn be nee paa bi ge didug ukyi riuba ni. 10iMaryamu magdalina gi iMaryamu aye iYakubu gi be kyelbri be shigi bemba niya kan bi ge paa be wengu tarba iYesu abinnagi ge didu.11Ne ben wen gu tarba nhaanya kogru bi ashi gu kyiele ni di gbanaa ba, ge elug naa nya dema bi dipang ba. 12Ni guri shi nenun ni, ni iBitrus ya nyiya ni gu ting yakanu ikwiga, amel ni ne ya lilugu nya sugu dulume kwigaa,ne yayi ukyu kyii. Ni iBitrus ne ya sau ge sal nha ne nha nya nime tang iyal ukyi ri uba nigu ume gu kper be jii.13Ubung nha ni nya paala gu ume maa, sugu ing be kaabi uzila utong be zila shi imawus un wiri unung mha amel azing nha ni ge urusgalima ni. 14Be sing ni be paa iyal gu mumaa abin dri ba ni.15Besugu umer iyalle maa gi kyi abin dri a ba ni be lirbi bezile ni iYesu nya kunmu nya ba ukuka gi bemba. 16Ge kar ga ni iyii maa ya dae pennei be, ny6a pkeele lew buw ba.17iYesu nyaa to bi ashi ''aling abin ya ba'' nun sing nu paa iyalla''?ni be nya kyeng gu kwo nyaa susu yigri ikol ibibii. 18Anyi ge zing gu ume maa am wiji be zila shi iKyiliyobas nyaa nhar nhu maa ashi ''anwo gun zung gu ume ni be shi ge urshelima ni de zaw abin ri a ba ge faani.19Ni iYesu nyaa vili lirbi bi ashi ''iling iloh abin na ba''? nebe nhar maa` a shi abin ge meme ri a ba gri kyi iYesu anye nazarit ne shi a tima Agwapang ni anyi ilam kikung gi gu kukung gu wulu gu ukwo Agwapang ni gi be nyaayi ni. 20Gi ilo ri be nyaa kaakung gu lul gi be gam andil be maw a shi be sabaw ge taana ne be lebbu ge gagla inde a di pkuw ni.21Dug ne nuu indil waa ashi anwa angiri adi nhar isrila a te ga gu. I Bbung gu kri gu shini abin dri di paa gri ni ba gu.22Umbi ma be zila be kyel bri be shyi gen andil ni be ma yaa di bung ni be kan bi ikwigan aga shashiya ni. 23Nibe ree yi bi ukum ng ni, na nyaa ba ni iyal ashi, bemba maa be lum be kyii be yigri gu umah alla ashi ge lang. 24Be zile chii bri be shi ge andil ni nyaa kan bi i kowhai ni yaa yi di pang gaa iloh ri ni be kyalla paa ni. Bemba mang ya di yi ikum maa ba.25Ni iYesu yaa to bi shi, ''anung nyaanyi be nyi uyiyin ge be nyu sang ma di pang'' ge abin dri be to Agwapang ni! 26Gu san gi ri gbana ne Agwam so ipim pam geilor ikiri ne kaan rigamnga? 27Gu song ge iMusa kaabi ididuk be bengu tarbi. iYesu penne bi iyi geduk giri kyi nga ge diduk iwae.28Ni be uyumel utong na ni, ukworu be sing ni iYesu lene ari sele bi. 29Be nya sau rigbana ashi, ''sisila gendil ge anle nyu ba unum nyu lallu,''ni iYesu be kannu ge sisila gi bemba.30Gubaashi, asisila gi bemba a ya ikyiuya nebe kyo ata nkuna nya so ben kya shashi nya wire nya bi. 31Niiyema be penne ni be nya kplau ne be wulu7 gu ukwo ama. 32Beto be gle ma ashi ikol andil re kperiula gu ume ge kargri a kyale gendil gu ukri ni ngapenne ya anpak iwal Agwapang .33Benya be ge karga, be nya viliba a urshelima, be nya kum uko ne aging ngnagi bemba. 34Atoshi, ''iribang ici shi nya nya yigri ri king ga u kwo iSiman. 35Ne be paebin nya ni, ni iYesu gigri, ri yigri bi guya ilori a wiri atenkuma.36Nibe pa ukiri ale ni,ni iYesu be kyeng gu ume ma, nebeto bi ashi, inna inshin shi ge akye nung? 37Be nya kpa beji, be kong ribung ge kinkang, ni be pami anwulu ya ni.38iYesu tobi ashi, shiso nun kong ikol ibibi? shiso ni gu lirbi nyeri gume ikol anug? 39Bila anyi mi gha aframi , ami giri kyimi. Piya mi nung yi, alum sannu miri nam ge kubu ilori nung yi ami nshi ne nya. 40Be ya nung ni, nebeyigri bi a nya ngra ge afra ngna.41Ni be mile ni gu fung gu kini ge gu kpabe ji, iYesu tobi ashi, nun shinin iknyale?'' 42Benya mau ivong ri be fo ni. 43Ne nya ngaar ya ya gu song ama.44Ne be nya tobi ashi, ge kargri amin shi ge nung ni mi ya nung ashi ukiri be wal ge iwor imusa ge betarba Agwapan ge anteh rigbang ga nibe mile.''45Ne nya panne amina ama be kpele ankpak iwa Agwapan. 46iYesu tobi shi,''Bewal ashi, agam ri so ipimpam, ari nya gige gu unbung unciya. 47Nun dam gu ngna gu kpa ne gu jili abin abebi gtume mintima ngna ge dduk be nyayi, nun yule aurshelima.48A nung shi be nyu nyar gu za ge abinri ge diduk, 49Bila toma isil atemi ga akye nung. nung yak ge ri bung beyu flanung nirigbana ga pan.''50Ni iYesu be kanu gi bemba, ge mel ututur ne be ta nyani.Ne be sag anyi ana nya ma bi bekya shashi. 51Ge kar gri, asugu mire bi ben kyashashi ni,bi anwobi ni be nya kyou kanbi ge pangu.52Ne be nya lew ipra nibe nya vilibi a urshelima ge ikol kii ge kinkang. 53Sunun ubung beshi giume gu da gu lul ne soro benkya shashi Agwapan.John
Chapter 1
1Gume gu zama iwii shiga, iwii ishi ge Agwapan, iwii ya ni Agwapan ya. 2Anwa ripan ashi gi Agwapan gi zanna. 3Ge diduk ikwo geshi gi ukwo ngha ni be le'u, kwo ukuri be re lee bi gi ukwo ngha ni.4Gi ume ngha ni ulang shi gu ni ulang ya shi use ya gi ididuk be nyanyi. 5Usee u sana gi ume umub ni umub re talla'u.6Azile nyi shigu anwuri Agwapan a tima ni, anyi nuntima iYahaya. 7A ba gi untal anyu ma ripang gi ri kyi use, gu shini ikwo ge nyang ma di pang gi utura ngha. 8Sang iYahaya ya shi use'e, aba ya gu shini a ya ripang use.9Gu kri ga shi usee ngha ripang angha gu mire usee gi ididuk na nyanyi, ribe bi ume gu lu'unyi.10Ashi gi ume gu lu'unyi, ni be ya le gu lu'unyi gi utura ngha, ni gu lu'uni re za bi'u. 11A ba ukwo be ngha, ni be ngha bere nghar bi'u.12Ni ididuk be nyi bri be nghar'u ni ya villi ma ripang gi intima ngha ama bi rigbana gu shi be wen Agwapan. 13Be nyi bri be biri bi sang gi beji, ta gu ngha ri nam, ta gubiya anyenyi, ni ukwo Agwapan.14Iwii in kiglii rinam nya sisila gi ume andil. Andil ri rigam ngha, rigam rizing gri di wulu gi ukwo ici ni, mile ni upe gi ripang. 15iYahaya ya ripang giri kyi ngha ni azila ni ri abi gun timi mi ni, a sele mi, gu shi ni a zanna mi gu shi."16Gu shi nu'u gu mile ngha ni andil nghar upe giri kyi upe. 17Ni getana wulu gi ukwo iMusa. Upe gi ripang wulu gi ukwo iYesu Agam. 18Kwo ge kar ri alog gu yii Agwapan ni, anwo ri anwa shi agwapan gen zung ngha, anwa ri a nyilli gi Agwapan gi ikog ici, anwa yigri'u.19Gun kri ga shi gu kyiele iYahaya gakar gri aYahudawa be tima ni be nyu gunsong gu lul ni aLawiyawo kaa bi ukwo ngha gu shini be lirbi'u, "Anwu shi anyang?" 20Anya yabi icinchang, ni a nya re yau innang ni a nghaa bi ma ashi, "Sang ami shi agam'a." 21Ni be nya lirbi'u, "Gu ge shi nuu ni anwu shi anyang? Iliya ya shing?" A too a shi, "Sang a mi," ni be nya lirbi'u. "Anwu shi anyu paa ukyi ri ubii ni?" Ni abe nghar bi ashii, "o'o"22Ni be nya too ashi, "Anwu shi anyang, gu shini dil villi ni gu kyiele gi be nyi bri be tima ya ni? Ashi ni anwu paa gi ri kyi'ng?" 23A too ashi, "Aming shi ri wii ga gu, din kri di zilla gi ume gelumuu ni nung tugro utura ici gesal, ni ilori anyu paa ukiri ubii Ishaya a yaa ni."24Gi kper gri be tima be zile nyi ri be wulu gi ukwo aFarisawa nibe nya lirbi'u ashi, 25ni ashi soo anwu le gu salla gu lul nuni ge sang agam ni, ta Iliya, ta anyu paa ukiri u bii ni?"26iYahaya nya nghar bi ma ashi, "Aming le gu salla gulul ni imininbel, gi ume anung alog kegre anyiri nung ne za ngha'u. 27Anwa ri abi gun timi ni, an wuri ulig atiga ngha mi sang mi gu bra gu bigri." 28Anyiri be lee gi aBaitanya ya, gun timi upiya aUrdun, gi ukwo ri iYahaya le gu salla gu lul ni.29Be wulu kri iYahaya nya yi ni iYesu bi ukwo ngha, ni anya too ashi, "Nung bla, ifullu Agwapan anwuri atang abin abebi gu lu'unyi ni! 30An wa shi anyiri aming yaa ngha shi, "Anwa ri abi gun timi ni a sele ni, ni a zanna mi gu shi.' 31Ami ne za mi'u, gu shi ni be yigri'u gi aUrushelima ga so ming le gu salla gu lul ni inminbel."32iYahaya ya ashi, "Aming yi Alum sir ma ni gilib ni ga pan, ya sisila gi ri kyi ngha. 33Aming re kpele mi'u, ni anwa ri a tima mi gule gu salla gu lul gi ume inmininbel ni a ya mi ashi, 'Anyiri nwu ge yi alum a sigri ya sisila giri kyi ngha ni, anwa shi anyu le gu salla gu lul ni alum di gwapan. 34Aming yi, ya villi ya ripang ashi anwa shi awen Agwapan."35Ne nuu, ni gu shua ukwo, ni iYahaya kyegre gi be palla gume ni be tarba ngha ni, 36ni be nya yi iYesu silli, ni iYahaya ya too ashi, "Bla ifullu Agwapan!"37Ni be wen gu tarba ngha be palla be keng gu ya ngha ne nuu ni, ni be nya lul iYesu. 38Ni iYesu kigli ya yi nibe lul'u ni, ni a nya too bi ashi, "Shini anung wa?" Ni be nya to ashi, "Rabi" (Anyu "Lullu"), "anwu loo ge shi ya?" 39Ni a be too bi ashi, "Ba nung be yii. Nibe nya be yi ukwo ri a looo ga ni, be nya sisila gi anwa gunbung ngha, ni ge kar gu dub ukob ya ni.40Anyi ge zing gi ume ni be nyi bri be kong gu kyiele iYahaya ni nya lu'u iYesu ni anwa shi iAndarawu, aweneziri iSiman iBitrus. 41A luggu gu wa aweneziri ngha iSiman ya too ashi, "Andil kum Agam (An wuri be zila ashi, Kiristi"). 42Aba ni anwa gi ukwo iYesu, iYesu bla'u ya tou ashi, "Anwu shi iSiman awen iYahaya. Beri zillang ashi iKefas," (gun kashi, iBitrus).43Ni gu shu kwo, ni iYesu sugu wa gu kaa aGalili ni, ni a nya kum iFilibus, ya tou ashi, "Lul mi." 44iFilibus iwisili awen iBaitsaida ya, utong iAndarawus gi iBitrus. 45iFilibus nya kum iNatana'lu nya tou ashi, "Andil kum'u anwa ri iMusa a be wal'u gi ume iwor gi be nyu paa ukiri uri ba ni:iYesu awen iYusufu, anye aNazarat."46Ni iNatana'ilu nya tou ashi, "Be ge nya ni be kum uluki uzam gi ume aNazarat le?" iFilibus nya tou ashi, "Ba nwu ba yi." 47Ni iYesu ayi iNata'ilu bi ukwo ngha ni, ni a nya kyiele giri kyi ngha ashi, "Bla, anyi aIsraile ri prinpang anwuri kwo ilel gi ume ngha." 48iNata'ilu ya tou ashi, "Anwu le neni ya za mi?" Ni iYesu nya tou ashi, "Gakar gri iFilibus a suggu zillang gu ni, gakar ri anwu shi gi ritri anfug gu ni, ni aming ying gu."49Ni iNata'ilu nya tou ashi, "Rabbi, anwu shi awen Agwapan ya! Anwu shi Agam aIsraila ya!" 50Ni iYesu nya tou ashi, "Gu shini aming yang ni, aming ying giri tiri anfug, nwu ma ripang? Nawu ri yi abin ri a silli anyiri unle ni." 51Ni anya tou ashi, "Ripang aming paa ngha, nwu ri yi ni be pan be kri, belum be kii Agwapan ri yagra ni be sir gi ri kyi Awen anyenyi.Chapter 2
1Ibung iciya sele, gubal gu shi akana angha aGalili, aye gu bi iYesu shi gi ukwo. 2Be zila iYesu gi be wen gu tarba ngha gu ukwo bal'a.3Ni inmininbel agbasa lal bi ni, aye iYesu ya tou ashi, "Be sang bi ni inmininbel agbasa. 4iYesu nya tou ashi, " Anyin kyel, shi so nwo ba ukwo mi? Ge kar mi sang lee gi." 5Aye ngha nya too be nyi ilam ngha ashi, " Nung lee ukiri a ya ngha lee ni."6Nin sumu inmininbel igban icunnu gi gagu gi ukwo ri aYahudawa lee ilam ipara digwapan ama gu ni, kwo gi anung yan inmininbel aduroom azing. 7iYesu too be ashi, "Ni be nye melle bi ibilee. 8Ni anya too be nyu lee ilam'a ashi, "Nung vaa gi ume nung mire be nyi gunsong ge ben'a." Ni be nya lee ne nuu.9Anyi gunsong ge-ben'a lene imininbel bri in kigli bi agbesa ni, ni are za'u ukwo ri in ba gu ni (be nyi ilam ri be togro inmininbel a za'a). Ni anya zila aci apar'a 10nya tou ashi, be nya ni be mire agbasa inzam gu zanna, na re mire adedoo guntimi gu shini be gu soo inzam'a gu. Ni anwu nya tibi inzam'a mel gekar gri."11Gun kri ga shi gemag gu ngha unzing ri iYesu lee gi akana angha aGalili, ya villi yigri rigam nga, be wen gu tarba ngha nya ma ripang gi anwa.12Be nya fani, iYesu, gi aye ngha ni bewen gu tarba ngha nya kan bi aKafarnahum, ya loo gu fa ge vaa be wen ibung.13Ge kar gu gaa beji a ngha aYahudawa a nyu mel, iYesu selle ka'u aUrushelima. 14A nya kum be zila nyi sugu libi inag gibe tee ni atantanbara, ni be nyu su'el ikili loo gi ukwo.15Ni a nya leng giwiwor ni illig nya da'a bi gi ume guda gu lul, ge duk ni betee ni inag. Ni a nya zigga ikili ni be nyu su'el ya ligri betol ama gu. 16A too be nyu libi atatabara ashi, "Nung wulu ni ikiya gufiri. Nung zang be kigli gesal Ici mi ukwo izee."17Be wen gu tarba ngha nya kpu ashi be wal ne nuu, "Gu wa gu lee mi gasal ri yami gu." 18Ni benyi gunsong aYahudawa nya nghar'u ma ashi, "Ining ilo ge mag nwu ri yigri ya, gu shini a nwu lee ilo abin ri ni?" 19iYesu ya tou ashi, "Nung muru guda gulul gri gu ni aming ri viana gi gi ume ibung iciya."20Ni be nyi gunsong aYahudawa ya too ashi, "Gu kyuo be mele isog-inna ni ri cuunu na re kol gu vianna guda gulul gri, nwu ri kyuon ibung iciya getag gu vianna gi?" 21Gu paa guda gulul gu ngha rinam ngha ya. 22Gun timi gu shini be nyungnuu gu kpu, ni be wen gu tarba ngha nya re kpkpu ashi a be yabi nenuu, be nya ma ripang gi iwal ni iwii ri iYesu be ya ni.23Ne nuu, gakar gri ashi gi aUrushalima gakar gu gaa beji ni, gakar be nya nyi gi be mame nya ma ripang gi intima ngha, gakar gri be yi be mag ri a lee ni. 24Ni iYesu ya re biya'u bi ni a za bi gediduk ni, 25gu shini are wa'u alog pa'au gi ri kyi anyenyi, ni a za ukiri ushi gi ume ngha ni.Chapter 3
1A zile anyi aFarisiyawa ri be zila'u ashi iNukodimu ni a shigu, anyi gunsong ya gi ume aYahudawa. 2Anyi kwo aba ukwo iYesu ni ge tug nya tou ashi, "Rabbi, andil za ashi anwu shi a nyu lullu ya an wuri unba gi ukwo Agwapan ni, ni kwo anyu le ilo nibe mag bri nwu lee ni gu sang gi ashi Agwapan shi gu zing gi anwa."3iYesu nya nghar'u ma ashi,"Ripang, ripang, be gare villi bi be bi anyenyi ni, a sang'u gu yii rigam Agwapan." 4Ni iNikodimu nya tou ashi, "Be ri lee neni be villi be bii anyenyi ni agu kura'u? Ari bra gu villi a kanna'u gufung aye ngha nibe bii'u, ari bra?"5iYesu ya tou ashi, "Ripang, ripang, be ga re bi bi anyenyi ni imininbel ni alum ni, a ra bra'u gu kanna rigam Agwapan. 6Ukiri be bi gi utura ri nam ni, rinam ga, ni ukiri be bi gi utura alum, alum ya.7Zang be kpa beji ashi aming tong ashi, 'Rigbana ga be villi be bii'ng. 8Uwuru nya ni upeme gu pag ri gu biya ni, nwu ni anuu kong gu piya ngha, ni anwu re zang ukwuo ri u wulu gu ni ta ukwuo ri u kau ni. Anuu anyi ribe bii'u ge Alum."9iNikodimu nya tou ashi, "Gu ri le neni gu shi ne nuu?" 10iYesu nya tou ashi, "Anwu shi anyu lullu ya gi alsraila ni anwu re zang anyiri abin'a?" 11Ripang, ripang, aming paa'ng, andil paa ripang abin ri dil yii ni. Gu shi nenu, nung re nghar ngha gu paa andil.12Aming ga ya'ng abinri ashi gi ume gu lunyi ni anwu re mang ripang ni, nwu ri le neni nwu ma ripang ni ge paa anyiri ashi gapan ni? 13Alog sang nya yang'u gepan sang anwa ri a sigri ga pan ni: Anwa shi Awen anyenyi.14Ni ilori iMusa sag iwuge ga lumu ni, nun ya gu shi rigbana be nyugnu Awen Anyenyi, 15gu shini be nyi bri be ma ripang gi anwa ni be kum ulang gu sang amelle.16Ni Agwapan a biya gulunyi ge kinkang, nya ma awen ngha ge zezing, gu shini anyiri a ge ma ripang gi anwa ni azang be kpu'u, ni a kum ulang gu sang lal. 17Ni Agwapan are tima'u ni Awen ngha gi ume gu luunyi gu shini a pel guluunyi ga gu, gu shini gu luunyi kum gu funu gi ukwo ngha ya. 18Anyiri a ge ma ripang gi anwa ni ra kpu'u, ni anyiri are ma'u ripang gi anwa ni be gu pel'u gu shi ni are mau ripang gi intima anyiri anwa shi Awen Agwapan ni.19Gun kri gashi rigbana getaana, ni usee bagu luunyi, ni be nyanyi nya biya iting sele usee, ni ile rifien ama. 20Nenu, nyiri ale ile rifien nya togu usee ni, ni are singu ukwo ri usee shi ga guni guting gu shini ile ngha yigri. 21Anyiri ale ile ripang sing ukwo usee ilori be ri yii'u ge kinkang gu shini ile ngha gi ume Agwapang yigri.22Be kol nuu ni, iyesu gibe wen gutarba ngha be kan bi ume ribung aYahudiya ge fra ni a puu sisila gi bemba nya villi le gusalla gu lul. 23iYahaya gu ngha ale gu salla gu lul'a Ainon utur iSalim ni imininbel shi gu fa gekinkang ni. Be nyanyi be sing ukwo ngha ne be lee bi gu salla gu lul. 24Ni gekar ga be sang kugru bi iYahaya.25Ni inang ya ga kaa bewen gutarba iYahaya gi azile nyi ayahuda giri kyi ipara digwapan. 26Be nya kan bi ukwo iYahaya ashi, "Rabbi, anyiri ashi ge nwo guntimi upiya gu ziri gu lee aUrdun, anwu silli'u, bla, alee gu salla gu lul, nibe nyanyi ge diduk sing ukwo ngha."27iYahaya ligri ashi, "Anyenyi sangu bra gu kum ulu kii gu sang be mau ga pan ni. 28An nung ri kyi anung ri silli ashi aming to ashi, 'Sang ami shi Agam gu shi ashi be tima mi ya ming zanna'u gu ba.'29Akyel apar shi a ngha aci apar ya. gi kper gri anyin sing aci apar. Ikol ikii mi ilee gu shi ne nuu. 30Rigbana ga a konno, ni aming yebe mi.31Awa ri a wulu ga pan ni a sele ikwo ge nyang. Anwa ri ba gu luunyi ni, a ngha gu luunyi ya nuu a kyiele gu kyiele gu lunyi ga. Anwa ri a wulu ga pan ni a shi ga pan ikwo ge nyang. 32Aya ripang ukiri anwa kong ya re yi ni, ni kwo anyiri a nghar gu silli ngha ni. 33Anyiri a nghar gu silli ngha ni a nghar ashi Agwapan ripang ya.34Gu shi nuu anyi ri Agwapan atima ni a kyiele ni iwii Agwapan. Gu shini are mag'u Alum gu mi melle. 35Ici biya awen, nya ma ikwo ge shi gi anyi ngha. 36Anyiri a ma ripang gi Awen'a ni ashi ni ulang gu sang lal, ni anyiri a tong'u gu tee rikyi gi awen'a ni ara yi'u ulang ari yi be nang Agwapan ri kyi ngha.Chapter 4
1Ni iYesu kpelle ashi aFarisiyawa be kong ashi a kurbu be wen gutarba ni alee gu salla gu yul sele iYahaya ni 2(kwo ni sang iYesu rikyii ngha le gu salla gu lul ni, be wen gu tarba ngha ba), 3ni anya nwo iYahaya nya villi'u aGalili.4Ni gu nya ba'u rigbana a yag aSamariya. 5Amel uzile utong aSamariya, ribe zila ashi asika, utu uye ri iYakubu be ma awen ngha iYusuf ni.6Ukpu niminbel iYakubu shi gu fa. Ni iYesu ler'u ni gusing ni ne nya sisila gi ibile ukpu ninminbel'a. Ungan ge ci ge wee ga. 7Azile kyel, atilli-aSamariya a ba gu be vaa inmininbel, ni iYesu be tou ashi, "Mami imininbel mi so." 8Nibe wen gutarba ngha be kana ume utong gu leb ikyuya.9Ni attili-aSamariya nya tou ashi, "Neni anwu ri a anwu shi anye aYahuda ni ri lirbi mi inmininbel gu so, ni ami shi attilli aSamariya?" Ni aYahudawa re lee bi gi aSamariiyawa. 10Ni iYesu ya nghar a kyel'a ma ashi, "Nwu ga za gu ma Agwapan, gi anyiri a leng ashi, 'mami inmininbel guso, nwo shi nu gu kullu'u, ni a villi a mang inmininbel ulang."11Akyel a be tou ashi, "Anyu lullu, anwu euri nwu sang ukii va ni, ni ukpu nimininbel a shi ulum. Nwu ri kum inmininbel gu so ge shi? 12Anwu ne seleng ate andil iYakubu, ta anwu selle'u, anwa ri amaya ukpu nimininbel a ni, anwa ri kyii ngha be so gi u mee anuu ni be wen ngha ni inag ngha?"13iYesu nghar'u ma ashi, "Anyiri a ge so imininbel bri ni ari villi a kong gusoggo, 14ni anyiri a ge so inmininbel ri mi ri ma'u ni a sang'u gu villi a kong gusuggo. Gu ge shine nuni, inmininbel bri miri ma'u ni ri shi iyii ni inmininbel gi ume ngha unwuri uri wiri ni inmininbel ulang gu sang lal."15Akyel a be tou ashi, "Alullu, ma mi inmininbel ba ilo ri ming sang mi gu villi ming kong gusuggo ni ami ri sang mi gu villi ming ba gu fri gu va inmininbel. 16iYesu ya tou ashi, "Sing nwu ga zila acing nung ba guzing."17Akyel a be nghar'u ma ashi, "Ming sang mi aci." Ni iYesu ashi, "Nwung ya ripang ni a nwo too ashi, 'Ming sang mi ni aci,' 18ni anwu gu bullu be ci ge mel be cuu, anwuri anwu shi gi anwa gi kper gri ni sang acing ya. Ukiri anwu ya ni ripang ya."19Akyel a be tou ashi, "Anyu lullu, Amin yi anwu shi anyu paa ukiri uri bani ya. 20Ninci andil in be le ipara ama ga pan gekong ri, ni anungta too ashi aUrushalima ya shi ukwo ri gu kpa gu ni be nyanyi le ipara ga gu."21iYesu nya tou ashi, "Anyi kyel, nou ma ripang ge mi, ashi gekar bima gu shi ni nung na bra ngha gu le ici ipara gi kongri ta gi aUrushalima. 22Anung lul ukiri nung ne za ngha'u. Andil lul ukiri dil zani ya, ni gufunu gi be aYahudawa ni gu shi gu.23Kwo ni, gekar bi ma, ge bele, uwuri be nyu lee ipara ripang rile ici ipara gi ume alum ni ripang ni, ni ilo ni be nyi bri ni ici wa be shi be le'u opara. 24Agwapan Alum ya, nibe nyanyi bri be le'u ipara ni, rigbana ga be le ipara gi ume ripang."25Akyel a be tou ashi, "Ami za Agam bi (anwuri be zila ashi Kristi ni). Ge kar gri a ge bani, aba yigri ya ikwo geshi." 26iYesu nya tou shi, "Ami shi'u a wuri akyele ge nwu ni."27Gakar ga, be wen gu tarba ngha be villi. Be nya sugu kper beji gu shini iYesu kyele gi anyi kyel, ni kwo anyiri a lirbi ashi, "Shini anwu wa?" ta, "Shi so nwu kyele gi anwa?"28Ni a kyel a nya nwuo nin wii ngha, nya villi'u ume utong nya too be nyanyi ashi, 29"Nung ba nung be yi azile nyi ri a paa mi icincan ukiri anung gu le ni. Apang sang Agam ya gu ta nani?" 30Ni be nya nwo ume utong nya ba ukwo ngha.31Gakar ga, be wen gutarba ngha sugu kullu'u ashi, "Anyu lullu, ya ni." 32Ni anya tobi ashi, "Aming shini ikyuya ri nung ne za ngha alebin gi iya ni." 33Ni be wen gu tarba be too be zile ama ashi, "Alog are ba'u ni ukyu-ya, ta alog aba gu?"34iyesu nya too bi ashi, "Akyu ya mi inya shi gu le ile anyiri atima mi ni, ni aming kol ilam ngha. 35Sang anung nya ni anung le ashi, ipen inna ya ligga na mel gu larba? Aming paa ngha, nung sa iyii nung yi alam, be gu ba gu larba. 36Anwa ri a larba ni a nya ne nghar ribilli ne villi cuung ikii ri lam a ka'a bi ulang gu sang amelle, ne nuu ni anyu tugru ni anyu larba ri le gufung gu kii gu zing.37Gu shi ne nuu gu me gu kyele ashi, 'Azile tugru, ni azile larba. 38Aming tima ngha nung ge larba ukiri nung re ilam ngha ni. Be zila nyi be lee ilam, ni anung nya kana ume inpiya ama.39Unlee anung aSamariyawa ri shi gi ume utong ni be ma ripang gi anwa ni iyal ri akyel a ma ni gu ma ripang ni ashi, "A paa icincang ukiri aming gu lee ni." 40Gakar gri aSamariyawa aba ukwo ngha gu ni, ni be nya kuwou aloo guzing gi benba, ni anya loo mel ibung ipala.41Ni be zila nyi gi be mame nya ma ripang gu kyiele ngha. 42Ni be nya too akyel a ashi, "Andil ma ripang, sang gi gu kyieleng ya, andil akyii andil kong, gi kergri andil kpele ashi ripang anwa shi anyu gu funu gu luunyi."43Gu sele ibung ipala, a ya nya'u gi ukwo kan'u aGalili. 44Ni iYesu rikyi ngha too ashi, be re bla bi unle anyu paa ukiri uri bani gi ri bung ngha. 45Ni a ba aGalili ni, aGaliliyawa nya soo'u asong. Be nyi ididuk uki ri ale gi aUrshalima gi ukwo ipara, ni benba be kan ipara ni.46Ni anya villi'u akana a ngha aGalili ukwo ri a kigli imininbel nya so agbasa gu ni. Azile anyu le ilam gesal rigam anuwuri awen ngha le gu sang ulang gi aKafarnahum ni. 47Ni gu kong ashi iYesu a nwu aYahudiya nya villi'u aGalili ni, ni anya kan'u ukwo iYesu gushi ni a ge kuwo'u a sigri a be langna ni awen ngha ri a shi ga nyuu gu kpu ni.48iYesu tou ashi, "Nung gare yi nun bemag gi ilam gu kper beji ni nung na ma nung ripang." 49Anyu le ilam'a ya tou ashi, "Anyu lullu. Sigri ma ni awen mi re kpulu'u." 50iYesu nya tou ashi, "Sing. Awen shi alang gu." Anyie nya ma ripang ni gu kyiele ri iYesu ya'u ni, ni a nya kan'u.51Gakar gri abe sugu sir ribung guni, be gen ngha nya karba'u nibe le ashi, awen shi alang gu. 52Ni a nya lirbi bi ge kargri a luggu kurbu ulang gu ni. Nibe nya tou ashi. "Gunle gakar untoppa ni gu piya rinam ri nwou."53Ni atee nya kpele ashi gakar ga ya ni iYesu be tou ashi, "Sing, awen shi alang." Gu shi nenuu, anwa gi ididuk gesal ngha nya ma ripang. 54Gun kri ga shi gemag ge ngha unpalla ri iYesu ale gu timi gu nya gi aYahudiya ka'a bi aGalili ni.Chapter 5
1Be nya ni na shi ni ipara angha na nyi iYahudawa, ni iYesu nya kan'u aUrushalima. 2Gi ume aUrushalima gi utur ri ya getong na tee gi zile ginleng shi ga gu, be zila ginleng'ng ashi aBaitasda ni ilum aIbraniyawa, di shi ni akap a cuu. 3Gu chung nibe nyanyi be mame be nyu yuu, befug nibe nyu tugru ni be nyi bri be wee bi ni be nana gi ukuo (be yag gu shini be vuglu imininbel). 4Ni alum akii ici gesal ya ne sigri gi ume ginleng ngha vuglu imininbel a, anyiri a zanna gu pia inmininbel a ni ri langna gi ilo gu yuu ri a shi ni.5Azile nyi yuu ri a gulee bemele isog-iciya ri a nana a nyu ginleng ngha ni. 6Ni iYesu yi'u ne nana gi ukwo ni ne ya kpele ashi agu moo gi ukwo, ni a nya tou ashi, "Nwu wa gu langna le?"7Ni anyu yuu ya too ashi, "Alullu, ming sang mi ni anyiri ari soo mi gi ume ginleng ngha sang ge kar gri immininbel in loglo ni. Gekar ri miri kagra gu ni, ni alog ya zanna mi." 8iYesu ya tou ashi, "Nyinya nwu kyuo uki nanang nung kan."9Gakar ga ni anyie ya langna, ya kyuo uki nana ngha ya kan'u. Unum a be shi unum asabar ya.10Ni aYahudawa nya too a nyiri be langna ni anwa ashi, "Asaber yashi unbii, gu re kpa gi gu shini a nwu kyuo uki nanang." 11Ni a nya nghar bi ma ashi, "Anyiri a langna ni ami ni, anwa too me ashi, KYuo uki nanang, nung kan."12Ni be nya lirbi'u, "Aming anyi ya toong ashi, "Kyuo uki nana nwu kan?" 13Ni gu shine nuu ni, anwa ri be langna ni anwa ni, re za'u ta anyang ya langna ni anwa, ni iYesu gu bagra nya'u ni, ni be nyi shiga gi ukwo.14Gun timi, iYesu nya kum'u gume gu da gu lul. nya tou ashi, "Uwu yi, nwu langnang. Nu, zang be konno gu le gukpa gu shini alebin ri asele anyiri ububi kum." 15Ni anyi ya nya ya ge ya aYahudawa ashi iYesu ya langna ni anwa.16Gu shine nuu ni aYahudawa lugu soroo iYesu rigban, ashi a lee ilee gi unum asabar. 17iYesu nya nghar bi ma ashi, "Icimi wu lee ilam be mel gikper gri rikyi mi lee ilam." 18Gu shi ne nu, aYahudawa nya villi wa gu shini be pel'u sang gushi a le ilam gi asabar ya gushi a too ashi, Agwapan shi ateh ngha ya, gu ya nenu ya shi ashi a kyou rikyi ngha gukpukpu ni Agwapan ya ni.19iYesu nya nghar bi ma ashi, ripang, ripang, aming paa ngha, Awen re le'u uluki genzung ngha, insang uwuri anyi ni Ichi alee ni. 20Ni Ici biya Awen'a ni a villi yigri'u ididuk ukiri anwa lee ni a ri villi a yigri'u abinri isele inyiri ni, gu shini nung kpa beji.2324Ripang, ripang, anyiri a kuggo gu kyiele mi ni, ni nya ma ripang gi anyiri atima mi ni, ashi ni ulang gu sang lal be sang bi gu villi be pel'u ni agu tara gu kpu ge mel ulang.25Ripang, ripang, aming paa ngha, gekar bi ma gu be mel ge kar gri be nyi bri be gu kpiri bi ni ri kong ri wii Awen agwapan be nyi bri be kong ni ri leng.26Ni ilori ici shi ni ulang gi ume ngha ni, ne nuu ama Awen ngha gu shini ashi ni ulang gi ume ngha. 27Ici avilli ma Awen rigbana gu siba getana gu shini anwa shi Awen Anyenyi.28Anung zang be kpa beji anyiri ni ge kar bi ma unwuri benbri be shi gi ume ikugga nii ri kong ri wii ngha, 29beri wulu: ben bri be gu lee ilee ishuishi ni ka'abi gu nya ulang ben bri be gu le lee ilee rilee ibibini ka'abi gu nya getana.30Aming re balla mi gu le uluki ri kyii mi ilori ming koggou ni, nenuu ni aming lee getana, ni getana mi shi ge ngha ripang ga, ni sang gu le rikyi mi ni anung lul, gu ngha anyiri a tima mi ni. 31Aming ga ri silli giri kyi mi ni, gu silli ri sang gi gu shi silli ga. 32Azile nyi shugu ri a legu silli gi ri kyi mi, ming za ashi gu silli ri alee gi ri kyi mi ni ripang ga.33Nung tima kang bi ukwo iYahaya anwa lee gu silli ripang. 34Geduk nuu gu silli ri aming nghar ni sang gu ngha anyenyi ga gu. Ming ya anyirii abin gu shini nung kum gu funu. 35iYahaya shi ula ri uya ni ya, ungha gu mire usee gu nung nghar nung le gu fung gu kii ni usee ngha gu ngha ge kar ge fien.36Nu gu sili gri aming shi ni gung ka ni gusele gu ngha iYahaya rigbana. ni ilee ri ici ama ni ming le ni, iya ilee ri aming lee ni inya lee isil mi ashi, Ici ya tima mi. 37Ici ri atima mi ni, anwa ri kyi ngha silli mi. Nung sang kong ngha ri wii ngha gu ta yi iloo ngha. 38Gu kyiele ngha re loo gi gi ikol anung, ni anung re ma nung ripang gi anyiri a tima mi ni.39Nung palla ankpag, gu bla anung gi ume ama ni anung ri kum ulang gu sang lal, gu sng za ashi anya silli me. 40Ni anung sang nung ni iko gu ba ukwo mi gu shi ni nung kum ulang.41Aming re nghaa mi guyuo gibe nyanyi, 42ni aming za ashi nung sang nung ni gubiya Agwapan gi ikol anung.43Anung ba gi ume intima Ici mi, ni anung ya re nghar mi. Alog ge ba ni intima ngha ni, nung ri ngha'u. 44Nung ri le neni nung ma ripang, anung ri nung ngha gujuo gi be zile ni, ni anung re wa'a nung gujuo ri gu wiri gi ukwo Agwapan ni?45Nung zang be paa ashi anung ri togro ngha gi ukwo Ici. Anyu togro ngha anwa shi iMusa, anwuri nung soro ikol gi anwa ni. 46Nung ge ma ripang gi iMusa ni, nung ri ma ripang gi ami ni abe wal giri kyi mi. 47Anung ga re ma nung ripang gi uki ri a wal ni, nung ri le neni nung ma ripang gu kyiele mi?Chapter 6
1Gingtimi anyiri, iYesu nya pee'u riyama aGalili. 2Nibe nyanyi gibe mame nya lulu ni be bla be mag ri alee gi be nyu sang ulang ni. 3Ni iYesu nya yang'u ge pan ge kang nya sisila gi be wen gu tarba ngha4(ni gekar ipara, gekar ipara aYahudawa nyu mel.) 5Ni iyesu sag rikyi yayi gi jkub gu cung ni be nyibi ukwo ngha, ni anya too iFilibus ashi, "Geshi ni andil ri kum getankuna ribe nyanyiri ya ri leb geshi?" 6(Aya ne nuu ya gushini a mag'u ni anwa ri kyi ngha za ukiri ari lee ni.)7Ni iFilibus nya nghar ma ashi, "Be tenguna adinary apalla ra mile'e gu fee ilori ikwo-ge-nyang ama ri kum ni. 8Anyi ge zing gi ume nibe wen gutarba ngha, iAndarawu, aweneziri iSiman iBitrus, ya tou ashi, 9"Yi azule unwen uwuri ni minkub natanguna icuu gi ivong ipalla. Ni ashi ni inyiri ri lee be nyanyi be mame ni?"10iYesu nya too ashi, "Nung soo be nyanyi be sisila." (Ukwo shini abung). Nibe cii nya sisila, be mel ni atadee isog icuu ni. 11Ni iYesu nya kyuo ge tanguna, nya peme, ni anya kab be nyi bri be loo ni. Nenuu ne kab ivong giilori iri mile bi ni. 12Nibe nyanyi nya ya villi fuggu, ni anya too be wen gutarba ngha ashi, nung cung an cugru ri a teg ni, gushi a re bugru'e."13Nibe nya melle ningye ukob ni apalla ni angegle be tanguna acuu a teg anyiri be nyanyi ya ni. 14Ni be nyanyi be yi gemag gri alee ni, ni be nya too ashi, "Ripang anwuri yashi anyu paa uki ri ubii ne anwuri a bii ume gu luunyi ni. 15Ni iYesu kpele ashi be wa gu be kyuo guni rigbana nama'u rigam ni, ni ya nya villi'u gepan gekong ri kyi ngha.16Ni anle lee ni, ni bewen gu tarba ngha nya kire bi riyama. 17Be nya kana bi ume akome, be nya kpee be riyama ka'a bi aKfarnahum. (Ga kar ga ukwo ken bii ge mub, iYesu sang be mel'u ukwo ama). 18Uwuru ugbana ya nyere ni ri yama ya luggo.19Ni bewen gu tarba gu pii ni amil isoog ipalla ni acuu ta isogiciya, nibe nya yi ni iYesu sing ga pan ri yama ya nyu mel akwomi, nibe nya kpa beji. 20Ni a nya too bi ashi, "Ami! Nung zang be kpa beji." 21Ni be nya re kyuo gu shini be nghar'u gi ume akomi, ni ga karga ni akwomi mel ribung gri be kaa bi ni.22Gu shi-ya ukwo unteg ni be nyanyi ribe kegre guntimi upiya riyama ni ya yi ni akwomi azing ya shi ga gi ukwo, iYesu re villi kanna'u ume gi bewen gutarba ngha, nibe wen gu tarba ba kan bi gunzung ama. 23Ni azile akwomi ri a ba gi aTibariya ututur ukwuo ri benyanyi be ya betanguna ni ici gesal abe peme ni ba shiga gu.24Ni ga karga ni benyayi ya re kpele ashi iYesu gi be wen gu tarba ngha sang bi gi ukwuo, benba akyii ama ba nya kana akwomi nya kan bi aKafarnahum ukwuo waa iYesu. 25Nibe kum'u gi upiya riyama ni, nibe nya tou ashi, "Alullu, ge ming ge kar ni anwu ba gu fri?26Ni iYesu nya nghar bi ma ashi, "Ripang, nung wa mi ya, sang gu shi ni anung yi be mag ba gu, gu shini nung ya betanguna ya fuggu ya. 27Nung nwo gu piala ngha gu wa ikyuya ri ibogro'i ni, nung wa ikyuya ri ira lal'i ni inyi iri kan'i ni anung gi ulang gu sang lang lal iyiri Awen Anyenyi rima nung, ni icigesal Agwapan a gu soo gu nyi ngha gani.28Nibe nya tou ashi, "Shi ni andil ri lee, gushi ni andil le ile Agwapan? 29iYesu nya nghar ashi, 'inyiri ya shi ilam Agwapan: Gun ka shi ashi nung ma rpang gi anyiri anwa tima ni."30Nibe nya tou ashi, "Ge ming ge mag nwu ri lee, gushi ni andil yi ni andil ma ripang gi anwu? 31Shini anwu ri lee? Bekaa andil be ya amanna gi andang gelumu, ilori be wal ni, "Ama bi be tanguna ga pan be ya."32Ni iYesu nya too bi ashi, "Ripang, ripang, aming paa ngha sang iMusa ya be ma ngha betanguna ga pa, icimi ya be ma ngha betanguna be ngha ripang ga pan. 33Getanguna Agwapan ya sir ma ga pan anwuri a mire gululunyi ulang ni." 34Nibe nya tou ashi, "Alullu, luggu gu mire ya ilo ni betanguna bri sunung bung."35iYesu ya too bi ashi, "Ami shi getanguna gu mire ulang, anyiri a ba ukwo mi ni a sang'u kong iyong, anyiri a maripang gi ami, ni a sang'u gu kong gusuggo. 36Ni aming gu ya ngha ashi, ripang anung yi mi, gu shi ne nuu, nung re ma nung ripang. 37Anyiri ici a ma mi ni ari ba ukwo mi, anyiri a ge ba ukwo mi ni ming sang mi gu da'u kwo gefien.38Ni aming sigri ga pan, sang gu shini aming lul gu biya mi ga, gu biya anyiri ri a tima mi ni. 39 Gun kri ga shi gubiya anyiri atima mi ni, aming zang be tag kwo azing gi ume anyiri anwa ma mi ni, gushi ni aming nyungnu bi gi unum amile gu shi. 40Gun kri ga shi gubiya Icimi, anyiri ayi Awen ngha na ya anghar'u ni ri kum ulang gu sang amelle ne mi ri nyong no ubung amelle."41Ni aYahudawa ya nya gu nyina gi ri kyi ngha, gushini a too ashi, "Aming shi ge tanguna gri ge sigri ga pan ni." 42Nibe nya too ashi, "Sang iYesu Awen iYesufu a wuri, anwuri Ateh ngha gi Aye ngha dil za bi le? Beri le neni a too ashi, Aming sigri ga pan?"43iYesu nya nghar bi ma ashi, nung zang be ya inang gi be zile. 44Alog ra brau gu kan ukwo mi in sang ashi Ici ri atima mi ni ya tallau, Aming ri villi mi nyungnu'u gi unum amile gu shi. 45Be gu wal gi ume ankpag gu wal anabawa ashi, 'Gediduk anung Agwapan ri lullu nung.' Anyiri a ge kong nya lullu gi ukwo Ici, anyine ba ukwo mi.46Sang ashi alog gu yi Ateh, insang anyiri a ba gi ukwo Agwapan-anwa yi Ate. 47Ripang, ripang, anyiri ama ripang ni, ashi ni ulang gu sang lal.48Aming shi getanguna ga ngha ulang. 49Ninci anung be ya amanna ge dan gelumu, nibe nya kpiri bi.50Getanguna gri ge sigri ga pan ni ga kri, gu shini anyenyi ge ya gi ume ngha ni ara kpu'u. 51Aming shi getanguna ge ngha ulang ri a sigri ga pan ni. Anyiri a ge ya gi ume getanguna ni, ari kum ulang gu sang lal. Getanguna riami ri ma gri ni rinam mi ga gu funu guluunyi."52Ni aYahudawa be nya be nang gi be zile ama ni be ya nya luggu inang, ashi, "Be rile neni anyi kwo ri bra gu maya inam rinam ngha dil ya? 53Ni iYesu betoo bi ashi, ripang, ripang, nung gare ya nung inam ri nam Awen Anyenyi ni, nung re villi soo nung bejii ngha ni, nung sang nung ni gu kum ulang gi ume anung.54Anyiri a ge ya inam mi ni ya villi soo bejii mi ni ashi ni ulang gu sang amelle, ami ri nyungnu gi unum gu lal guluunyi. 55Ni inam ni shi ikyuya ripang ya, bejii mi ukyu soo ya gu ngha ripang. 56Anyiri age ya inam mi ni, ya villi soo bejii mi ni aloo gi ume mi, ni ami gi ume ngha.57Ni ilori Ate alang a tima mi ni, anung shi unlang gu shi Ate, anuu anyiri a ya inam ni, ni ari shi alang gushi mi. 58Anwuri ya shi getanguna ri ge sigri ga pan ni, sang ilori ninci anung be ya nya kpiri bi ni. Ididuk anyiri a ge ya getanguna ni ari leng ka'a bi gekar gu sang lal. 59iYesu abe yabi anyiri akyele gi ume guda gu lul gu lee gakar gri abe sugu lullu gi aKafnahum.60Ni gu kong nenu, unle nibe wen gu tarba ngha ya too ashi, "Gu kyiele gri shi ri gbana, nyang ri bra gu kong gi? 61iYesu, gu shini aza gi ume ikol ngha ashi bewen gutarba ngha be nyin na nu ni, ni anya too bi ashi, "Gun kri gu ba nung gu kpa ga le?62Nung ga beyi Awen Anyenyi yagra'u ukwo ri abe shi gu gukukor ni? 63Alum ya mire ulang; rinam sang gi rile ribili iwii ri anung paa ngha ni alum ya ni ulang.64Be zila nyi anung shi gu be bri be re ma bi ripang ni, ni anyiri ari nagra mi ni. 65Aya ashi, "Gun ka soo aming ya nung ashi, kwo anyu bra gu bu ukwo mi, insang ukwo Ate."66Gu shi nenuu ni, unle ni bewen gutarba ngha nya villi bi ni guntimi, be re villi be ya sing gi anwa. 67Ni iYesu ya too ukop nibe palla a ashi, "Nung re wa ngha gu kan nung le ta sang ne nuu? 68iBitrus nya nghar'u ma ashi, "Ici gesal mi, ukwo anyang ni andil ka'a ya? Anwu shi ni gu kyiele ulang gu sang lal. 69Andil ma ripang ya villa za ashi anwu shi anyi digwapan angha Agwapan."70iYesu ya tou ashi, "Sang ami see ngha ukop ni be palla le anyi zing anung shi gichagra ya?" 71Gun ka shi ashi a kyiele giri kyii iYahuda awen iSiman iSkariyoti, anwa shi azing gi ume ukop nibe palla ba ya anwuri ari ma iYesu gi anyi ni.Chapter 7
1Guntimi anyi abin na iYesu ya nya kii gi ume aGalili, ni are wa'u kana ume aYahudiya gushi ni aYahudawa wagu pel'u. 2Gekar ipara azana aYahudawa a nyu ba.3Nibe weneziri ngha ya tou ashi, "Nyinya nwu kan aYahudiya, nibe wen gutarban gun ma be gu yi ile ri nwu lee ni. 4Alog re le'u alebin gi inelee age wa gu shini ikwo ge nyan za'u ni. Ni anwu le abin ri nuu ni yigri ri kyiing gi unyi gunlunyi.5Ni beweneziri ngha gung ma bere ma bi ripang gi anwa. 6iYesu ya bi ashi, "Ge kar mi sang legi, ni anung ni su nungbung gekar anung ga. 7Guluunyi sang gi gu shini anung paa ashi ile ngha sang a asheshi.8Anung kan ngha ukwo ipara, ami re kami ukwo ipara ni gekar mi sang mel gi. 9Ni a ya bine nuu ni, ni a nya kyeng gi ume aGalili.10Ni beweneziri ngha be kan bi ukwo ipara ni ne nya kan'u, gu bibar. 11Ni aYahudawa wa'u gi ukwo ipara, ni be ashi, "Aming?"12Akyiele gima giri kyii ngha gi umw na nyanyi. Be zila nyi le ashi, ashi anyi asheshi ya. Ni be zila nyi le ashi, "o'o, a vuu amina ni be nyanyi gu." 13Gu shini ne nuu alog re bra'u gu ligri giri kyii ngha gi nyi gu ting aYahudawa.14Gekar gri ipara imel geci gu ni, ni iYesu nya kana guda gulul ya luggu lullu. 15aYahudawa luggu kper bejii ni be lee ashi, "Be le neni anyi kwuo ri a kum gu za ge kinkang ne nuu? Awuri are kan'u ge lullu." 16iYesu be nghar bi ma ashi, "Gu lullu mi sang gu mi ga, gu ngha anyiri atima mi ni ya."17Alog ge wa gu lee gubiya ngha ni, ari kpele gu lullu gri ta gi ukwo Agwapan ni gu ba gu, ta gu ngha ri kyii mi ga. 18Anyiri a kyele ri kyii ngha ni, awa rigam ri kyii ngha guka, anyiri a ge wa rigam anyiri anyiri atima mi ni, anyi ya shi anyu ma ripang ya, ile ripang shi gi ume ngha.19Sang iMusa a ma ngha iwor le? Ni gu shi nenu kwo anyu le iwor a, shi soo anung wa gu pel mi?" 20Gu cung ni be nyi ya nghar'u ma ashi, "Nwu shi ni inchagra. Nyang wa gu pel?"21iYesu nya nghar bi ma ashi, "Aming le ilam izing, ge diduk anung kpa beji gu. 22iMusa a ma ngha agbala (sang gi ukwo iMusa yagu, gi ukwo ni be ka'ah nibe ka'ah anung ya), ni gi unum asabar ni anung soro agbala'a.23Anyenyi ge nghar agbala gi unum asabar gu ting gu wure iwor iMusa, ni ashi soo nung kuggo be nang ni gu shini a ming langna ni anyenyi gi unum asabar? 24Nung zang bele getana gubla iyii, nung le getaana ge ngha ripang."25Be zila nyi ama wulu gi aUrushalima ya too ashi, "Sang anyiri ya shi anyiri benba wa'u be pel le? 26Nung bla akyiele gi uye, ni kwo anyu ligri. Gu sang gi gu shi gu shini be nya taana za ashi anwa shi Kristi, ta sang ne nuu? 27Ni gu shine nuu, andil za ukwo ri anyi'e a wulu gu ni. Ni gekar gri Kristi ri ba ni, alog ra za'u ukwo ri a wulu gu ni."28iYesu akyiele ni ri gbana gu me guda gulul, ni a lullu ni alee ashi, "Nung za mi ya za mi ya za ukwo ri aming bi guni. Aming ne ba mi ni ya anyi ripang ya, anung re za ngha'u. 29Aming za'u ni ukwo ngha ni aming ba gu ni, ni anwa ya tima mi.30Be kagra gu fre'u, ni kwo anyi ri abra bi gu nama'u ni gu nyi gu shi ni gekar ngha sang mel gi. 31Gu shi nenuu be zila nyi be mame gi ume gu cung'a be ma ripang gi anwa ya too ashi. "Gakar ri Kristi a ba guni, ari le bemag benbri be sele anyiri leni?" 32aFarisawa nya kong itutugu be paa gi ri kyii iYesu ni, ni be nya kakung gulul ama gi aFarisawa nya tima nibe nyanyi nibe fre'u.33Gakar ga ni iYesu be too bi ashi, "Gekar ge fien mi ri shi ge nung, ni aming kan ni ukwo anyiri atima mi ni. 34Nung ri wa mi nung ra yii mi'u ukwo ri aming ka'a mi ni nung sang nung gu mel."35Ni aYahudawa be too be zile ama ashi, "Ge shi ni anyi kwo ri ka'u unwuri andil ra bra ya gu kum'u ni. 36Age kan'u ukwo aHelinawa bri be mullu bini a lullu aHelinawa? ining iwii ni apaa nenuu, nung ri waa mi nung sang nung gu yii mi, ukwo ri ming ka'a mi ni nung sang nung gu bra gu mel?"37Gi unum gu gu ule gu kol ipara, iYesu nya kikeng ya kyiele ni rigbana ashi, "Alog ge kon gusuggo ni, a ba ukwo mi a soo. 38Anwa ri ama ripang gi ami ilori iwal shi ni, gi ume ngha aziri ni imininbel ulang ri wiri."39A ya ne nuu gi ume Alum anwuri be nyi bri be ma ripang gi anwa ni ri nghar; be sang mabi Alum ni, gu shini be sang mabi iYesu rigam.40Be zila nyi gi ume gu cung'a, gu kong iwii ya, ya too ashi, Anwuri ripang anyu paa ukiri ubii ni ya." 41Ni be zila nyi ya too ashi,"Anwuri shi agam ya." Nibe zila nyi too ashi, "Agam ri wulu gi aGalili yale? 42Sang iwal be too ashi agam ri wulu gi ume ucii iDauda gi aBaitalami le, gi utong ri iDauda a wulu?"43Nibe nya kum gu kab gi ume gu cung a gushi ngha. 44Nibe zila nyi a ma be frie'u ni kwo ni alog re nama'u ni gu nyi ni.45Gakar gri be nya gbana be villi ukwo be nya kakung gunsong gu lul gi aFarisawa ni, be nyin bri be too ashi, "Shi soo nung re bea ngha ni anwa?" 46Be nya gbana ya too ashi, "Alog a sang kyiele'u nenuu."47aFarisawa ya nghar bi ma ashi, "Be re vuglu amina anung ge duk le? 48Ta alog gi ume be gam a ma ripang gi anwa, ta a nyezing gi ume aFarisawa? 49Ni gu cung gri gure za gi getaana ni be cige ba."50iNikodimus too bi ashi (anwa ri aba ukwo iYesu gu kuukor, anyi zing gi ume aFarisawa), 51"Getaana andil gere daa gi gu le alog getaana, gu sang kong gi ukwo a pang gu za ribii ri alee ni ni le? 52Ni be nya nghar'u ma ashi, "Anwu ri kyii'ng nwu wulu gi aGalili tibi? Bla ni anwu yi kwo a le nyu paa ukii ri uri ba ni ri uri wulu gi aGalili ni."53Gufa ni ikwo ge unyan nya sa'u gesal ngha.Chapter 8
1iYesu a kan'u gekong aZaitu. 2Ni ge shaishiya ya villi'u guda gu lul, be nyanyi nya ba ukwo ngha aSisila gu lullu bu. 3Nibe nyu wal gi aFarisawa nya ba bi ni a zile akyel ri be kum'u gu jii ni. Be nya so'u ga caci.4Nibe nya tou ashi, "Alullu, akyel ri be kum gu ume ile guji. 5Gu me getana, iMusa a ma ya rigbana gu taa ilo ni be nyanyi ba, shi anwu ri ya giri kyi ngha?" 6Be ya ne nuu gu shini be mag'u ni be kum abin ri be ri kiere'u gu ni, iYesu nya wuggu nya wal ni ifonyi ngha giri bung.7Ga kar ri be ya gunsong ni gu lirbi'u ni anya kuken ya too bi ashi, "Anyi ri a ge sang ni gu kpa gi ume anung ni, a zanna gu taa'u ni igban." 8Ya nya villi lilugu, nya wal ni ifonyi ngha gi ri bung.9Ni be kong nenuu ni, nibe nya wiri bi gun zini-zing, gu nya gi anyi ale ama. Gu kol nibe nwo iYesu ya genzung ngha gi akyel ri a shi a caci a ma ni. 10iYesu nyinya ya lirbi'u ashi, "Anyi kyel be nyi bri be togrong ngha ni? Alog a re pel'u le? 11"Kwo alelog Ici gesal mi" iYesu ya tou ashi, "Ami gumi ina pel'u. Sing nwu kan, gu nya ga kar gri zang be villi nwu le gu kpa."12iYesu villi kyiele gi be nyanyi ashi, "Aming shi usee guluunyi, anyiri a ge lul mi ni, a ra sing'u gi ume umub, ari kum usee ulang. 13aFarisawa be tou ashi, "Anwu mire isil gi ri kyiing, isil ngha sang ripang ga."14iYesu nghar bi ma ashi, "Aming ga soo isil giri kyii mi ni, isil ripang ga, ni aming za ukwo ri aming wulu gu gi ukwo aming ka'a mi ni, ni anung re za ngha ini ukwo ni aming wulu gu, nung ya re za ngha ukwo ri aming kaa mi ni. 15Nung le be ta'ang gu biya rikyii, ni anung ya re le mi ale log getaana. 16Kwo ni gare le getana ni, getana ripang ga, ni sang aming genzung mi, ami shi Ate ri atima mi ni.17Ripang, gi ume iwor anung be wal ashi isil na nya palla ripang ga. 18Aming le ge ta'ana guka, ni Ateh ri atuna mi ni a soo isil mi.19Ni be nya tou ashi, "Aten ngha shi geshi?" iYesu nya nghar bi ma ashi, "Nung re za mu nung rile neni nung za Ateh mi, nung ga za mi ni nung ri za Ate mi." 20A ya iwii ri gi utur ginmee ga kar gri abe sugu lullu gu me gu da gu lul ni, ni alog are frie'u ni gekar a sang mel gi ni.21A villi too bi ashi, "Miri kan mi, nung ri waa mi nung sang nung gu yii mi, nung ri kpu nung gi ume ikii ibibi anung. Ukwo ri aming kaa mi ni, nung sang nung gu bra gu mel." 22aYahudawa be ya ashi, ari pel ri kyii ngha yale, gu shini a too ashi ukwo ri aaming kaa mi ni nung na bra ngha gu mel le?23iYesu yabi ashi gi ribung ni anung wulu gu, ni ami ni ga pan ya gu. Anung shi be ngha gu luunyi ri ya. 24Gun ka soo aming ya ngha ashi nung ri kpun nung gume ikii ibib anung.25Ni be nya villi lirbi'u ashi, "Anwu shi anyang?" iYesu nya too bi ashi, "Uki ri a ming gu ya ngha gu zanna ni. 26Aming shini abin gememe anyiri mi ri ya ngha ni, ming villi ming le nung getana gun ka gushi nuu, anyiri atima mini, anyi ripang ya, anyiri a ming kong gu ukwo ngha ni, anya ni anung paa gu luunyi." 27Bere kple bi ashi akyiele giri kyii Ateh ya.28iYesu ya ashi, "Gakar gri nung ge nyung nu Awen Anyenyi ge pan ni gekar ga ni anung re kpele ashi AMI, ni aming ne lee ni alebi gu shi mi, 29ashi guzing gi ami ni a nya re nwo mi genzung mi, ni sunung bung aming le abin ri a shi'u ikol ni. 30Gakar gri iYesu paa abin ri guni, be mame be ma ripang gi anwa.31iYesu ya benbra aYahudawa ribe ma ripang gi anwa ni ashi, "Anung ga kyen gume gu kyiele mi nung shi be wen gutarba mi be ngha ripang ba. 32Ni anung ri za ripang, ripang ri ngha nung." 33Ni be nya nghar'u ma ashi, "Andil shi ucii Ibrahim ba gu ni andil sang le ya rigen alog, nwuri le ne ni nwu to ashi, 'Beri nghar ya?"34iYesu nya too bi ashi, "Ripang, ripang aming paa nung, anyiri ale ile ikii ibibi ni agen ikii ibibi ya. 35Agen ni, are lo'u gasal ge mel ibung gu luunyi, ni awen loo gasal gediduk ibung gu luunyi. 36Gu shi nenuu, gu ge shi ashi awen a nghar ngha ni nung shi be nyu sang ri bii ba gi ripang.37Aming za ashi nung shi ucii Ibrahim ba, nung wa gu pel mi gushini iwii mi sang'i ni ukwo loo gi ume anung. 38Aming paa ikii ri aming yi mi gu ukwo ateh mi, ni anung le ikiri nung kong gi ukwo ateh nung."39Nibe nya nghar'u ma ashi, "Ibrahim ya shi ateh andil." iYesu nya too bi ashi, "Nung gashi be wen Ibrahim bani nung rile abin ri Ibrahim ale ni. 40Gu kri gi kpegri nung wagu pel mi, anyi ri a ya nung ripang gri akong gu ukwo Agwapan ni. Ibrahim a re le'u nenuu. 41Anung le ile ateh nung . Be nya nghar'u ma ashi, "Be re biri ya'u gi ume ile gujii, andil shi ateh gezing. Agwapan."42iYesu too bi ashi, "Gu ge shi ashi Agwapan Ateh anung ya ni, nung shi nu gu biya mi, ni aming ba gi ukwo Agwapan ya ni aming wuri, ni sang guba gushi mi ni anung ba ni, anwa tima mi. 43Ni shi soo nung re kpele ngha'u gu kyiele mi? Gu shi ashi nung sang nung gu bra kong gu kyilel mi ga gu. 44Anung shi be ngha ateh nung ba, agam nincagra ya, ni anung wa gu lee gubiya ateh anung. Ashi anyu pelle be nyi ba gu zanna ni a re kegre'u gi ripang ni kwo ripang gi ume ngha. Gakar gu paa ri lal ngha a kyiele ile ngha ya ni anwa be shi anyi ri lal ya gu ni ateh rilal.45Ni anung paa ripang nung re ma ngha ripang gi ami. 46Anyang ya gi ume anung ri a gu kum mi gu me gu le gukpa? Ming ge paa gi ami? 47Anyiri ashi angha Agwapan ni a nya ne kong gu kyiele Agwapan ni anung sang nung be ngha Agwapan ba ni."48aYahudawa be nghar'u ma ashi, "Andil re paa ya ripang ni andil too ashi a nwu shi anyi aSamariya ya nya villi shi nincagra?" 49iYesu ya nghar ashi, "Ami sang mi ni incagra, ming duggo Ateh mi ya, ni anung ya re duggo mi."50Aming re wa me ulup gu shi mi, anyiri a wani shi gagu ne le getaana. 51Ripang, ripang aming paa ngha, anyiri a ge lul gu kyiele mi ni, ara yiu gukpu."52Ni aYahudawa nya tou ashi. Gu kpegri andil za ashi anwu shi nincagra. Ibrahim gi be nyu paa ukiri bani, be kpiri bi, ni anwu ya too ashi, anyiri a ge lul gu kyiele'ng ni a ra yiu gukpu. 53Anwu ne seleng ateh andil Ibrahim rigam alog a re kpu'u, a nwung sele'u le? Be ni anwu pa ukiri uri bani be kpu bi. Nyang ni anwu pa ashi nwu shi."54iYesu nghar bi ma ashi, "Aming ga ma ri kyii mi rigam ni rigam mi shi di bel ga, ateh mi ya mami rigam'a. An wuri nung too ashi anwa shi Agwapan anung ni. 55Ta anung re za ngha'u ni aming za'u. Aming ga too ashi mi ne za mi'u, ming shi ni anung ni gu ka, anyi ri lal. Gu shi ashi, ami za'u ya lul gu kyiele ngha. 56Ateh nung Ibrahim ale gu fung gu kii ni gu yii unum mi; a yi gi ya villi lel ikol ikii."57aYahudawa nya tou ashi, "Anwu sang mel be mele isog icuu ni, nwu gu yi Ibrahim?" 58iYesu ya bi ashi, "Ripang, ripang, aming ya ngha be sugu bi Ibrahim ni, A MI'E" 59Be nya yang igbang be ri ta'au gu, ni iYesu nya nelle rikyii ngha, ya wulu'u gume guda gu lul'a.Chapter 9
1Ni iYesu silli ni, ni ya yi azile anyi ribe bi'u ni ufug ni. 2Ni be wen gu tarba ngha nya lirbi'u ashi, "Alullu, nyang le gukpa, anyi'e ya ta be nyu bi'u gushi ni be bi'u afug ni.?3iYesu nya nghar bi ma ashi, sang anyi'e ya ta be nyu biu ba le gukpa, gu shini ilam Agwapan yigri gi ume ama. 4Rigbana ga dil le ilam anyiri atima mi ni ge wee. Getug bi ma ri kwo anyu bra gu lee ilam. 5Gakar gri a ming shi gu luunyi ni, aming shi usee gu luunyi.6Ni iYesu paa ayiri abin ni, ni nya curu ben kii gi ri bung, nya lii ribung ni benkii ngha, ni nya tuggu gi iyii anyie gi ribung a. 7Ya tou ashi, kan, ge nigge iyi'ng gi ginleng aSiloam (ashi "Gutima"). Ni anyie ya kan'u ya kura, nya villi ne bla ikwo.8Nibe nyu loo ututur ngha nibe nyanyi ri gu ku'ukor be gu yi'u gu moo ne kullu ni ya too ashi, "Sang anyi ri ya ne kullu rile? 9Be zila nyi ya too ashi, "Anwa ni." Be zila nyi ya too ashi, "O'o be lel be zile ya." Ni awna ya too ashi, "Ami shi anyi'e".10Ni be nya tou ashi, "Be lee ne ni ya penneng iyoii? 11Ni anya bi ma ashi, "Anyiri be zilau ashi iYesu ga ni ya fullu ribung ya tuggu mi gi iyii ya too mi ashi, sing nwu kan gu ziri Siluwan mi ga kura. Ni ami ya luggu bla ikwo." 12Be nya tou ashi, "Ashi ge shi?" "Ami ne za mi."13Ni be nya kyuo anyi ashi afug gu ku'ukor ga ni gi ukwo aFarisawa. 14Unum Asabar ya ni iYesu be fulu ribung ngha nya penne'u iyii gu. 15Ni aFarisawa villi sugu lirbi'u ilori a kum gu bla ikwo ni. Ni a ya too bi ashi, "Asoo mi ribung gi iyii, aming kura, gi kpegri aming bla ikwo."16Be zila nyi gi ume aFarisiyawa ya too ashi, "Anyi kwo ri sang gu kwo Agwapan ni a ba gu ni are ting'u unum Asabar. "Be zila nyi ya too ashi, "Be ri le ne ni anyi ikii ibibi ri le ilo ni be mag bri?" Ni gu kab nya kana ge ci ama.17 Ni be nya villi lirbi afug ashi, "Shini anwu paa giri kyi ngha ni a penneng iyii ni?" Afug ya too ashi, "Ashi anyu paa ukiri ubii ni ya."18 Be mel gi kpegri aYahudawa re nghar bi ni ufug ngha gi gu bla ikwo ri akum ni, ni be nya zila be nyu bi anwa ri a kum gu bla ikwo ni.19Be nya lirbi be nyu bi'u, "Anwuri yashi awen anung ri nung too ashi be biu ni ufug ni le? Ne ni abla ikwo gikpegri? 20Nibe nyu bi'u bi'u nya nghar bi ma ashi, "Dil za ashi awen andil a wuri ni fug ni be bi'u. 21Ilori abla ikwo gi kpegri ni, andil re zaya, ni anyiri a benne'u iyii ni, dil re za ya'u. Nung lirbi'u, sang unwunwen ya gu. Ari bra gu kyiele gu shi ngha."22Be nyu bi'u be paa nenu gu shini be kuggo ribung aYahudawa. Ni aYahudawa gu silli ashi anyiri a ge too ashi iYesu Agam ya ni, beri winni'u gi ume na nyanyi. 23Gunka ga soo, be nyu bi'u be too ashi, "Asang'u unwunwen ya, nung lirbi'u.24Be nya villi zila anyiri abe shi afug gani gu ngha unpalla, ya tou ashi, "Ma Agwapan rigam ngha. Adil ri za ashi anyi kwo shi anyi ikii ibibi ya." 25Ni azile nyi nya nghar ashi, "Ami ne zami ta ashi anyi ikii ibibi ya.26Ukii uzing ri anung za ni." Ni be nya to'u ashi, "Shi ni a leng? Ale ni ya re peneng iyii?" 27Aya too bi ashi, "Aming gu ya ngha, anung re kong ngha le? Ashi soo nung wa gu villi nung kong? Ta nung wa gu shi bewen gu tarba ngha ya le?28Ni be nya nghar'u ni gu togro, ni be lee ashi, anwu shi awen gutorba ngha le, ni andil ni, be wen gutarba iMusa ba shi ya. 29Andil za ashi Agwapan be kyiele gi iMusa, ni anwuri ni andil re za ya'u ukwo ri a wulu gu ni.30Anyie be nghar bi ma ashi, "Abin ale, nung re za nung ukwo ri awulu gu, gushi nu anwa penne mi iyii. 31Andil za ashi Agwapan re kuggo'u be nyi ikii ibibi ni, ni anyiri a ma rikyii gu lul ne le guwa ngha ni, anyi ne kong'u.32Gu nya gu lu'unyi be sang kong bi ashi alog a penne iyii anyi ri be bi'u ni ufug ni. 33Gu ge shi ashi anyiri sang gi ukwo Agwapan ni a ba gu ni, a sang nwu gu bra gu le alebin." 34Nibe nya nghar'u ma ashi, "Be bi'ng gi ume ikii ibibi, gikpegri nwu wa gu lullu ya?" Ni be nya winni'u.35iYesu kong ashi be winni'u gu me guda gulul ni. Ni akum'u ni, ne nya lirbi'u ashi, "Anwu ma ripang gi Awen Agwapan?" 36Ni anya nnghar'u ma ashi, "Anyan shi'u, icigesal, anwuri mi ri ma ripang ge anwa ni?" 37iYesu ya tou ashi, "Anwu gu yi'u, anwa kyiele gi anwu." 38Anyie be too ashi, "Ici gesal, Aming ma ripang." Ni anya le'u ipara.39iYesu too ashi, "Gu le getaana ni aming ba gu lu'unyi ri gu shini be nyi bri re bla bi be luggu bla, ni be nyi bri be bla ni be ba befug." 40Be zile aFarisawa bri be shi ge anwa ni ya kong anyiri abin, na nya lirbi'u, "Andil shi befug ba gu le? 41iYesu nya too bi ashi, "Anung ga shi befug ba ni, nung ri sang nung ni ikii ibibi, ni gikpegri nung too ashi, 'Andil bla,' nenuu iki ibibi a nung isila.Chapter 10
1Ripang, ripang, aming paa ngha, anyiri are kanna'u giri ya kaa'u gi kub ni be tee ni, ni a nya lul uzule utura, anyi a shi atugu ya gibe nyu kaara. 2Anyiri a kanna giri ya ni anwa shi anyu pii betee.3Anyu yag ri ya rikri'u ma betee kuggo ri wii bi gi unyi. 4A ge ba ni benba gediduk gi unyi ni, a sing gunsong, ni be tee lul'u ni be za ri wii ngha ni.5Be sang bi gu lul asing, beri tung'u ya ni bere zabi riwii asing ni." 6iYesu a lee bi gu kyiele ri ni gu kyiele ming kirinkung, ni be ya re kpele bi nyiri abin ri a paa bi ni.7Ni iYesu nya villi too bi ashi, "Ripang, ripang, aming paa ngha ashi, Aming shi riya ni be tee. 8Be nyi bri be zanna mi guba ni be tugu ya gi be nyu kaara, ni betee ra kong bi-bi.9Ami shi riya ikwo ge nyang ge kana gi ukwo mi ni, ari kum gu funu. Ari kanna ni awulu ni villi akum ukwo pii. 10Atugu re sing'u ni sang gu be jiri, apel, ni a bong gu. Aming ba gu shi be kum ulang be villi be kum gi gu mile.11Aming shi anyu pii asheshi. Anyu pii asheshi mire ulang ngha gu shi betee ngha. 12Anyiri ashi atarba ni, sang pii ya, anyi ri sang anwa shi nibe tee ni, a gayi ni agbuu bi ni ari nwo be tee ni ating'u. Ni agbuu yan bi ni a zigga bi gu. 13Ari ting'u gu shini anwa le ilam ikili yani b yare kpiri'u abin ni tee.14Aming shi anwu pii asheshi, aming za be mi, ni be mi ya za mi. 15Ate za mi, ni ami ya za Ate, ming na ulang mi gushi betee mi. 16Ami shi ni be zile betee ri sang be ngha gikub ri ba gu. Benba, gushi, rigbana ga ming ba ni benba, be ri kong ri wii mi ni beri fulu beshi gikub ge zing gi anyu pii azing.17Gun kaso Ateh biya mi, Aming ma ulang mi gushini anung villi aming kum gi. 18Alog ra bra'u gu kyuo gu gi ukwo mi, ni aming ma gi ri kyii mi. Ami shi ni rigbana gu ma gi ami shi ni rigbana gu villi ming kyuo gi gu. Aming nghar rigbana ri gi ukwo Ate mi."19Gu kab gu villi kana ge kaa aYahudawa ni iwii ri. 20Unle ama ya too ashi, a shi ni incagra, ni anyu tin gunang ya. Shi soo nung kugo'u?" 21Be zila nyi ya too shi, anyiri sang iwii anyiri a shi ni ncagra ya gu. Anyu shi ni ncagra ga nya ne bra gu penne a fug iyii le?"22Ni gekar ipara diwingwung ge aUrushalima ge mel. 23Gekar ri kor ga, iYesu suggu sing gi usuu gi ume gu da gulul iSulaimanu. 24Ni aYahudawa nya kanna'u ni be nya too ashi, "Gu mel ge ming gekar ni anwu ri nwo ya gi ume iinang? A ge shi ashi anwu gi Agam, ya ya ripang ngha."25iYesu ya bi ashi, "Aming ya ngha ni anung ya re ma ripang. Ile ri anung le gi ume intima Ate mi, benba silli gi ri kyii mi. 26Gushine nwu nung re ma ngha ripang ni anung sang ngha betee mi ba.27Betee mi kuggo riwii mi, ami za be lul mi. 28Ami mire bi ulang gusang amelle, be sang bi gu kpu bi, alog ra kara bi gi anyi mi.29Ate mi, anwuri ama mi bi ni, a selle ikwo ge nyang unle, nuu alog ra bra'u gu karbi gi anyi Ate. 30Ami gi Ate shi guzing." 31Ni aYahudawa be nya villi yang igban gu shini be taa'u gu.32iYesu nghar bi ma ashi, Aming yigri nung ile ishi-ishi a mame anyiri a wiri gi ukwo Ate ni. Aming ya gi ume ile ni anung taa mi gu? 33Ni aYahudawa ya nghar'u ma ashi, "Sang ashi ililee ishi-ishi ya ni andil wa gu taa'ng gu, gu shini anwu wa rilal ni intimi Agwapan ni, ni anwu, anyenyi ya, ni anwu tirbi rikyii gi Agwapan."34iYesu ya nghar bi ma ashi, "Sang gi iwal getana anung ni be wa ashi, "Aming to ashi, "Anung shi begwapan ba le? 35 A e zila bi a ashi begwapan ni, benba bri gu kyiele Agwapan a ba gi ikwo ama (be sang bi gu bra gu wure iwal'a), 36anung paa anyiri ate atibi ya villi tima'u gume gu luunyi ashi, anwu wa rilal ni intima Agwapan, gu shini aming too ashi, "Aming shi Awen Agwapan ya le?37Aming ga re lee ni ilam Ate mi ni, nung zang be ma ripang gi ami. 38Ni ami ga shi ashi aming lee bi ni, anung gare ma nung ripang gi ami ni, nung ma ripang gi ilee gu shi ni nung za, nung kpele ashi Ate mi shi gi ume mi, ni ami ya shi gi ume ngha." 39Be villi kpagra gu fireu, ni aya nya le gusing ngha, nya wulu gi anyi a ma.40Nya le gu sing ngha ge selle gu ziri aUrdun kaa bi ukwo ri iYahaya lee gu salla gu lul gu ku'u kor ni, ya villi sisila gu fa. 41Be nyanyi be mame ya ba ukwo ngha, ya too ashi, "Ripang iYahaya are lee'u bezile be mag, ni ididuk abin ri iYahaya a too gi ri kyii anyi ri ni ripang ga gu." 42Be nyanyi be mame be ma ripang gi anwa gi ukwuo.Chapter 11
1Azile anyi intima aLiazaru, alee gu sang ulang. Anyi aBaitanya ya, utong be iMaryamu gi aweneziri ngha iMatta. 2iMaryamu ri a be tuggu Ichi gesal ni amur nya villi piara afra ngha ni inkininkii ngha ni, anwuri aweneziri ngha iLiazaru le gu sang ulang ni.3Beweneziri be kyel bri nya ma gutuma kaa bi ukwo iYesu, ashi, "Ichi gesal, bla, an wa ri anwu biya ni a sang'u alang." 4Ni iYesu kong ne nuu ni, ni aya too ashi. "Gu yuu ri ra mel gi gu kpu, gu shi ni be ma Agwapan rigam ya, gu shini awen Agwapan kum rigam gi ukwo ngha."5iYesu biya iMattta, gi aweneziri ngha ni iLiazaru. 6Ne akong ashi iLiazaru le gu sang ulang ni, ni a nya ken ibung ipalla gi ukwo ri a shiga gu ni. 7Gu shine nuu ni, ni a nya too be wen gutarba ngha ashi, "Bla ri villi ri kan'a aYahudiya."8Ni be wen gu tarba ngha ya tou ashi, "Alullu, ni unbii ni aYahudiya wu wa'ang gu shini be ta'ang ni igbang, ni a nwu wa gu villing gu fa?" 9iYesu nya nghar ashi, "Sang gekar ukop ni a palla ya shi usee ga wee gezing le? Anyenyi ge sing ni ge wee ni, a ra tullu'u gufra gu shini a bla gi usee guluunyi ri.10Ni anyenyi sing ni ge tug ni, a ri tullu gu fra gu shi ni usee sang'u gi anwa. 11A ya anyiri abin ni, ni a nya too bi ashi, "Anyinsing andil iLiazaru kpu inna, gu shi nuu aming ri kan mi mi ga sunno'u gi inna a."12Ni bewen gu tarba ngha tou ashi, "Ichi gesal age kpiri inna ba ni, a sunu sonno." 13iYesu paa bi gukpu iLiazaru ya, ni benba paa ashi akyiele abin ni inna gu peme ba gu. 14Ni iYesu be mabi gu kpele ashi, "iLiazaru a kpu'u ya.15Aming le ikol ikii gu shi anung, aming sang mi gi ukwo gu shi ni a nung ma ripang. Bla ri kan ya ukwo ngha." 16iToma awuri be zila'u awen apee ni, nya too anteg ni be wen gutarba ashi, "Bla ri kan ya dil ga kpiri ya gi iYesu."17Ni iYesu a mel ni, ni a ya ge kum ni iLiazaru gu le ibung inna gi ikwaga. 18aBaitanya shi a kakka ni aUrushalima, uwen gu sing gu sang unung ya ga kaa ama. 19aYahudawa gi be mame beba ukwo iMariyamu gi iMatta gu billi bi ge kpu aweneziri ama. 20Ni iMatta kong ashi iYesu bi ni, ni a ya nya a karba'u ni iMaryamu loo gi ume gesal.21iMatta too iYesu ashi, "Ichi gesal, anwu ga shi guzing gi andil ni, ta aweneziri andil a re kpu'u." 22Aming re za gi kpegiri ashi ididuk ukiri nwu ga kwu'o gu kwoo Agwapan ni, ari mang. 23iYesu nya tou ashi, "Aweneziri ri villi a le ulang.24Ni iMatta nya tou ashi, "Aming za'a ashi a ri le ulang gi unum gu nya ni be nyi bri be gu kpiri bi ni gi unum a melle." 25iYesu nya tou ashi, "Ami shi gu nya ni be nyi bri be gu kpiri bi ni, ami villi ming shi ulang, anyiri a ge ma ripang ge mi ni, a ga re kpu'u ni, a ri le ulang; 26Ni anyiri ashi alang ni nya ma ripang gi ami ni, a ra kpu'u nwu ma ripang gi gun ka?"27Ni a nya tou ashi, E, Ichi gesal, aming ma ripang ashi anwu shi Kristi, Awen Agwapan, anwuri a bi gu luunyi ni." 28Ni a ya ne nuu ni, ni a ya nya ka'u nya zila aweneziri ngha iMaryamu gi ringang. Ya tou ashi, "Anyu lullu aba, azilang." 29Ni gu kong ne nuu, ni a ya nya ge didir ya kannu ukwo ngha.30iYesu sang mel'u gu kana utong a, a shi ga gu gi ukwo ri iMatta be kumu'u gu ni. 31Ni aYahudawa ri a shi gi iMaryamu, ben bri be ba gu billi'u, ya yi gu wulu ngha gi ume gesal ge didir ni, ni be nya lul'u ni gu paa ashi a kau gere saa gi ikwaga ya. 32Ni iMaryamu mel ukwo ri iYesu shi ga gu ni, ni a ya shi luggu gunsong afra ngha, ya too ashi, "Ichi gesal, ta nwu ge shi ge andil ni, ta aweneziri mi are kpu'u."33Ni iYesu yi'u ne saa ni, gi aYahudawa ri a lul'u ni, ni a nya lee gu bong ikol gi ume alum nya villi kong ge kpu. 34Ni a nya too ashi, "Anung ngal'u ge shi?" Ni be nya tou ashi, "Ichi gesal ba nwu be yi." 35iYesu saa.36Ni aYahudawa nya too ashi, "Bla ilori a biya iLiazaru ni!" 37Ni be zila nyi a ma nya too shi, "Anwo anyiri a bra gu ma afug gu bla ikwo ni, ri a re bra'u gu daa anyenyi ri gu kpu'u ni?"38iYesu shi gi ume ikol ibibi ni gi ume ri kyi ngha ya kannu ikwaga, ikwaga shi gi ume gutee ga ni be nya fla ge nyuu ni igbang. 39Ni iYesu ya too ashi, "Be kunnu igbang gu." iMatta aweneziri iLiazaru ri akpuu ni, ya too iYesu ashi, "Ichi gesal, gi kpegiri rinam ngha gu sha gi ni a gu mel ibung naa ni gu kpu ni." 40iYesu ya tou ashi, "Ami na tong'u ashi nwu ge ma ripang ni nwu ri yi rigam Agwapan le?"41Ni be nya kunnu igbang'a gu, iYesu nya sag iyii ngha gepan ya too ashi, "Ichi aming pemeng gu shi ni a nwu kuggo mi." 42Aming za nwu kuggo mi suna gekar, gu shi ni be nyi bri be kyen gikub kanna mi ri ni aming kyiele, gu shi ni be ma ripang ashi anwu tima ni ami."43Ni a lee gu kyiele ni, ni aya sag ri wii ya zila, "iLiazaru, wulu!" 44Ni ankpu nya wulu, afra ngha ni anyi ngha shi gi gu lubu ni gu kigri gu lang'u ni iyii ngha be fla ni utuki gri, iYesu nya too bi ashi, "Nung bigriu, a kannu."45Be nya mame gi ume aYahudawa ri be ba ukwo iMaryamu ni be villi yi abin ri iYesu lee ni, be nya ma rpang gi anwa. 46Ni be zile gume ma kanbi ge kum aFaristoci nya tobi ikyiri iYesu le ni.47Ni be nya kakung gunsong gulul gi aFiristoci ya cung be nyi rigam ukwu uzing, ya too ashi, "Ashi ni andil ri lee? Anyi kwo ri le be mag be mame. 48Andil ge nwou ni, gediduk ri ma ripang gi anwa; aRomawa ri be kar ikwo andil gi ribung andil.49Ge diduk nuu, alog gi ume a ma, anwa shi iKayafa ri anwa shi a nyi gunsong gu lul alee ga mellee ya ya bi ashi, "Nung re za nung alebin. 50Nung re bla nung ashi gu follo gu shini a nyie zing kpu'u gu shi ni be nyanyi, ni gu shi ni ididuk ribung kpiri bi le."51Aya nuu sang gu shi ri kyii ngha ya gu shi ni anwa shi anyi gunsong gu lul ale a paa ukri ri uri ba gunsong ni ashi, gu kpa gu ni iYesu ya kpu gu shi ribung a; 52Sang gu shi ribung a ga gu shi ni be cung be wen Agwapan ri be zigga gi ikwo ukwo uzing. 53Gu nya gi unum a ni be luggu wa utura ri be ri pel iYesu ni.54Gakar ga ni iYesu nwo gu sing gi uye ume aYahudawa, gu shi nuu, ni anya villi'u uzile ungang gi utur ge lumu gi uzile utong ri be zila ashi aIfraimu ni. Gu fa ni a nya loo gi bewen gutarba ngha. 55Ipara gu gaa besal aYahudawa nyu mel, unle a ma gu kan bi aUrushalima gi ungang ribung a ni unum ipara re mel gu shi ni be kum gu sala ri winwung.56Be nya kanna gu wa iYesu, nibe kyiele gi be zile ama ga kar gri be kikegre gi ume gudu gu lul ni, ashi, "Shi ni anung paa gi ikol anung. Ara ba'u ipara le?" 57Anyi gunsong gu lul ale gi aFarisiyawa be gu ma gu za ashi ukwuo ribe yi iYesu gu ni be ba ya gu shini be fre'u.Chapter 12
1Ibung icunuu ni bere mel ipara gu gaa be sal, iYesu a ba aBaitanya ukwo ri iLiazaru shi ga ni awuri iYesu nyugnuu gu kpu ni. 2Nibe nya le'u ikyuya ma gi ukwuo ni iMatta ya lee ilam a, iLiazaru shi gi ume nibe nyi bri shi ga pan a tebu a gi iYesu. 3Ni iMaryamu nya kyuo rizile ripep ri ngha in nya inshinshi ri be lee bi ni ripep angha ni, nya tuggu afra iYesu gu ni a nya villi piara afra ngha ni inkiniki rikyii ngha. Ni gesal nya mile ni inya mile ni in nya ripep'a4iYahuza Isckariyoti, anyi azing gi ume ni betarba ngha, anwuri a ri vullu ni anwa ni, nya too ashi, 5"Shi soo be releb bi rpep ni nya inshishin bri adinari atade a ciya ni be ma be tuggo le? 6A yaa nenuu sang ashi a kpiri be tuggo ba gu, gu shi gu shini ashi atugu ya, anwa tirbi ikili, ni ajiri gi ume ginpag ikili.7iYesu ya ashi, "Nung nwo'u a tibi uki ri a tirbi a be lang'u gu ni. 8Be tuggo shi ge anung sunubung, ni ami ge nung sunubung.9Gu cung gu lee aYahudawa kong ashi iYesu shi gufa, ni be nya ba, sang gu shi iYesu ya gube yi iLiazaru, anwuri iYesu nyungnu gu kpu. 10Ni nya kakung gunsong gu lul nya taa abin gu shini be ri pel iLiazaru gungha. 11Gu shini gu shi ngha ni aYahudawa be mame be ga ma ripang gi iYesu.12Ukwuo ushiya nibe nya mame nya ba ipara. Ni be kong ashi iYesu bi aUrushelima ni, 13nibe nya yang aza nam kwono nya wulu utong nya de'u ni gu zila rigbana nibe lee ashi,"aHosanna! Anyi ni ben kyii be sha'ashi ba shi anyiri a sing gi ume intima ici gesal ni, Agam a Israila.14iYesu kum uwe gizigiki, nya yang ge pan ngha; ni ilo ri be wal ni. 15"Zang be kong ribung anwu atilli aSihiyona, bla, a Agam a wa abi ma, aloo ga pan awen gizigiki."16Be wen gutarba ngha yare kpele bi anyiri abin gu zanna, ni guntimi ri be ma iYesu rigam, nibe nya re kpu ashi be wal abin ri gi ri kyii ngha, ni be ya le'u abin a.17Ni benyi bri beshi gi iYesu gi unum ri a zila iLiazaru gi ikwagga ya nyugnu'u gu kpu ni, nya silli. 18Gu shi ne nuu ni gi kub nibe nyi ba gu shi ni be kong a shi a lee genka ge mag a. 19Gushi nuu, ni aFarisiyawa ya luggu kyiele gun ma a shi, Bla, nung sang nung ni ukiri nung ri bra gu lee ni, nung yi, gu luunyi gu kol gu lul'u.20Be zile nyi aHelinawa gume benbri be kan ipara ni. 21Bembri be-be kan bi ukwuo iFilibus, anyi aBetsaida ri ashi ge aGalili ni, ya to'u ashi, "Anyu lullu, dil wa gu yii iYesu." 22ifilibus nya ya ga ya iAndarawus, niiAndrawus nya kannu gi iFilibus, be ya ge ya iYesu.23iYesu ngar bi ma ashi, "Ge kar ge mel gu shini be ri ma Awen anyenyi rigam. 24Ripang, ripang, aming paa ngha ashi, iwen a alikama ga re kpa'i kpu'i ni, iri loo genzung agha, ige kpu'i ni iri ma iwen imime.25Anyiri a biya ulang ngha ni, a ri tag'u, ni anyiri are wa'u ulang ngha gu luunyi ri ni ari tibi gi gu shini gu leng ge mel ge kar gu sang a mele. 26Gu geshi ashi alog lul mi ni, a lul mi, ni duk ukwo ri ami shiga gu ni, gu fa ni a gen mi ri shi gagu. Anyi ri a lul mi ni, Ici ri ma'u gume ngha.27Gi kpergri ulang mi shi gi ume ibong, shini ami ri le? Ici, wel mi gu ga kri gekar? Ni gu shi ashi anyiri abin a ni anung ba gakar gri gu ni. 28Ici ma intiman rigam ngha." Ni di zile riwii ga pan ya too ashi, "Aming ma'u rigam ngha, mi ri villi aming mau rigam ngha. 29Gufa nibe nyi bri be cung ri be kikegre ya kon riwii, nibe nya too ashi gepan ge tara. Be zila nyi ya too ashi, "Alum akii ya kyiele ge anwa."30iYesu nghar ashi, "Riwii di re ba gi guba mi, guba a nung ya." 31Gi kpergri beri le guluunyi getana: Gikpergri beri daa anyu bung rigam guluunyi ri.32Ni ami ni, bega sag mi gu guluunyi, miri talla gediduk be nyanyi bibi ukwo mi." 33Aya nenu ya gushini a paa ilo gu kpu ri anwa rilee ni.34Nibe nya be nya nghar'u ma ashi, "Andil kong gi ume geta'ana ashi Agam ri shi gu ge mel a melle guluunyi. nwu ri le neni, 'Beri sag awen anyenyi'? Nyang shi awuri awen anyenyi." 35iYesu nya too bi ashi, "Gakar ge fien nung ri shi gi ume usee, nung sing ni usee wa gi anung, ilori umub ra fla ngha'u. Anyiri asing gi umub ni, are zau ukwo ri akau ni. 36Nung ma ripang gi usee ni uwa ge nung gu shini nung shi be wen usee." iYesu yabi anyiri abin ga kar ri a sugu tingbi ga nel'u ni.37Ni iYesu le be mag be mame gungsong ama ni, gu shi nuu bere ma biri pang gi anwa. 38Gu shi ni gukyiele ri ishaya anyu paa abin ri a sunu bani gu ba, gun kri gu too ashi, "Ici gesal, nyan ma ripang gi abin ri dil paa ni? Ni anyang ni gunyi Ici gesal be yigri?39Gunka soo be re ma bi ripang gu, ni Ishaya be villi too ashi, 40"A fung bigu, nya lab ikol ama, gushi be zang be yi ni iyii ama, ni be kum gu kpele ni ikol ama, be kigli bi ukwo mi ming langna ni bemba.41Ishaya be paa anyiri abin gu shini agu yii rigam iYesu ya villi kyiele giri kyii ngha ya. 42Ni gushi nenu, unle gi ume be nyi gunsong a bema rpang gi iYesu. Ni gushi aFarisawa, bere silli biu gi unyi, gushi ni be zan be daa bi gu da gulul. 43Be wa gu yuo gi ukwo ni be nyanyi sele guywo ri gu bii gi ukwo Agwapan ni.44iYesu kyiele ni ri wii rille, ashi, "Anyi ri ama ripang ni, sang ami ni a ma ripang gi anwa ri atima mi ni, 45ni anyiri a bla mi ni, abla anwa ri atima mi ni.46Aming ba gu shi usee gu luunyi, gushi ni anyiri age ma ripang gi ami ni a zang be sing gi umub. 47Ni anyiri a kong gu kyiele me ya re mau ripang ni, ming sang mi gu le'u geta'ana; ni aming ne ba mi gu le gu luunyi ya.48Anyiri atong mi ni, ya villi tong'u gu nghar gu kyiele mi ni, azile nyi bima a wuri aba lee bi geta'ana. iwii ri aming ya ni, inya ri le'u geta'ana gi unum a melle. 49Gu kyiele ri aming paa rini, sang gu gu ngha ikol ni ya guma Ici ri a tima mini ya anwa mire mi rigbana gi abin ri ami ri too ni ni anyiri mi ri yaa ni. 50Aming za rigbana ngha ulang gu sang lal gagu, gun kasoo ami too ashi - ni Ici ya ni, nenuu ni aming paa gu."Chapter 13
1Be sugu mel a ajo ipara gu gaa besal ni, gekar gri iYesu za ashi gekar ge lee gu shini ari nya gu luunyi ri a kan'u ukwo Ate ni, gu shini a biya be ngha bri be shi guluunyi ni-a biya bi ge mel a melle. 2Gi cagra gu re tibi gi ikol iYahuza Iskariyoti awen iSaminu, a vullu ni iYesu.3A za ashi Ate guma ikwo geshi gi anyi ngha, ni aba gi ukwo Agwapan ya, ni ari villi'u ukwo Agwapan. 4A nya gu ya ikyuya ni, ni a ya nya kama akigri ngha gu, nya kyuo ukii gu falla ri kyii ngha ya fla ri kyii ngha gu. 5Ni a nya shi inmininbel gi ume gintiri, nya luggu-gu kura afra nibe wen gu tarba ngha, ni piara ni ukii gu falla ri kyii ngha unwuri a fla ri nam ngha gu ni.6Ni a mel ukwo iBitru iSaminu ni, ni iBitrus ya tou ashi, "Ici gesal, nwu ri kura mi afra?" 7Ni iYesu ya nghar'u ma ashi, "Ukiri aming le gri ni nwu sang gu kpele gi, gikpergri, guntimi nwu ri kpele." 8iBitrus nya to'u ashi, "Anwu sang gu kura mi afra." iYesu nya nghar'u ma ashi, "Aming gare kura mi afrang ni, nwu sang ni untal gi ami." 9iBitrus ya to'u ashi, "Ici gesal, sang afra mi ya gu gingbem nwu ri kura, ni anyi mi ni ri kyii mi."10iYesu nya tou ashi, "Anyiri a salla ni re wa'u, ashi gushi ni be kura'u afra ngha ya, ni ashi ge winwung gu pag guzing, anung shi ge winwung, ni sang gediduk anung ba." 11(Ni iYesu za anyi ri ari vullu'u gu ni, gunka soo a too ashi, "Sang gediduk anung bashi ge winwung.")12Ni iYesu kol gu kura bi afra ni, ni a ya kyuo akigri ngha ya sisila, nya too bi ashi, "Nung za ukiri aming lee ngha ni le? 13Anung zila mi ashi, 'Anyu lullu, gi Ici gesal, nung ya ge shinshi, ne nuu ni ami shi. 14Aming ge shi Ici gesal ni anyu lullu ni, aming kura ngha afra, gu kpa gu ni nung kura be zile anung afra ma. 15Ni aming ma nung ge mag ga, gushini nung lee ni aming lee nung ma ni.16Gu shi nuu ripang aming paa nung, agen re selli'u anya sal ngha rigam; awen gu tarba re silli'u anyiri atima'u ni rigam. 17Anung ge zan anyiri abim ni, nung shi be nyi ni benkyii be shaashi ba nung lee bi ni. 18Ami ne kyiele mi gi ri kyii anung gediduk ya; ami za be nyi bri a ming segle ni, gushi ni iwal mel: 'Anwa ri aya getanguna ni, ashi a nendog mi ya.'19Ami pa'a ngha anyiri gi kpergri ni gu re ba gu shini gu ga be bani, nung ma ripang ashi ami'e. 20Ripang, ripang pa'a mgha, anyiri a nghar anyiri atima mi ni, ami ni a nghar, a nyiri a nghar mini, angar anyiri a tima mi ya.21Ni iYesu ya nenuu ni, ni a nya kong gu kpu gi alum, ni a nya yabi ashi, "Gu shi nuu ripang, aming pa'a ngha ashi anyi ge zing gi ume anung ri vullu mi gu." 22Be wen gu tarba nya bla be zile, ni be mur ta nyang ni a kyiele gu.23Anye zing gi ume ni bewen gu tarba, anyiri iYesu biya ni, ashi gi atebur'a, nyilli gi ikog iYesu. 24iSiman iBitrus a too be wen gutarba ngha ashi, "Ya ya ta ri kyii anyang ni anwu kyiele. 25Ni a nya villi nyi ni gi ikog iYesu, ya tou ashi, "Ici gesal, anyang ya gu?"26Ni iYesu nya nghar'u ma ashi, "Anwa ri ami ri piya anfegle getanguna mi ma'u ni anwa." Ni a kol gu piya getanguna, ni ya ma iYohuza Awen iSiman Iskariyoti. 27Guntimi getanguna ni, ni agam nincagra nya kanna'u, ni iyesu ya to'u ashi, "Ukiri a nwu lee ni, le'u gedidir."28Alog gi atebur a re za'u ukii ri usoo a ya'u nenuu ni. 29Be zila nyi paa ashi, ni iYahuza ya bung ginpag ikili ni, iYesu to'u ashi, "Leb ukiri andil ri wa gi ipara ni." Ta ama uluki gu shi ni be tuggo. 30Ni iYahuza nghar getanguna ni, ni anya wulu gedidir.31Ne kang'u ni, iYesu atoshi, "Gi kpergri awen anyenyi beri shu'u ga-allee gu naya ke'e unlee Agwapan gume ngha. 32Beri ke'e unlee Agwapan gume nghan Agwapan ri-sag awen nghar gume ngha, ari konno gusag'u gankang. 33Bewen be kyake, ami shi guzing ge nung gu ngha gekar gefien. Nung ri wa ni, ni ilo ri aming ya aYahudawa ni, ukwo ri aming kaa mi ni nung na bra ngha gu mel. Gi kpergri ming villi ya ngha ne nuu.34Aming mire ngha iwor ipar, nung biya be zile, ni ilori aming biya ngha ni, ne nuu nung biya be zile. 35Gu lee nenuu ni ikwo ge nyang ri za ashi nung shi be wen gu tarba mi ba, nung ga biya be zile ni."36iSiman iBitrus ya to'u ashi, "Ici gesal, nwu ka'ang ge shi?" iYesu nghar'u ma a shi, " Ukwuori a ming ka'a mi ni, nwu sang gu bra gu lul mi gi kpergri, nwu ri lul mi gun timi." 37iBitrus ya tou ashi, "Ici gesal, shi soo mi sang mi u bra gu lul gikpergri? Ami ri ma ulang mi gu shi'ng." 38iYesu nghar'u ma ashi, "Nwu ri ma ulang gu shi mi? Anuu ripang, aming pa'ang, ginkono sugu tee ni nwo ri ya innang gu za mi ri ciya."Chapter 14
1Ikol anung zang be bong'i. Nung ma ripang gi Agwapan, ni anung ma ripang gi ami. 2Gasal Ate mi ikwo loo imime shi ga gu. Gu ga sang gi ne nuu ni, aming su nu ya nung, ni ami ri kan mi ni ga lee ngha ukwo ma. 3Mi gibe ga lee ngha gi ukwo ni, mi ri villi mi be nghar ngha gi ukwo mi ni ukwo ri ami shiga gu ni nung be shi ga gu.4Nung za utura ukwo ri ming ka'a mi ni." 5iToma nya too iYesu ashi, "Ici gesal, andil re za ya utura ukwo ri a nwu ka'ang ni, dil rile ne ni dil zs utura?" 6iYesu nya to'u ashi, "Ami shi utura, ami shi ripang, ami shi ulang, kwo anyu kan ukwo Ate sang gi ukwo mi. 7Nung ga za mi ni, nung sunu gu ga Ate mi gikpergri nung za'u ni anung ya yi'u."8iFilibus ya too iYesu ashi, "Ici gesal yigri ya Ate ni, gunkri ri mile ya gu." 9iYesu nya to'u ashi, "Aming shi ge nung gu kukor be mel gi kpergri nung re za mi'u le, iFilibus? Anyiri a yii mi ni, ayii Ate nyu ri too ashishi, 'Yigri ya Ate?"10Nwu ne mang ripang ash ami shi gi ume Ate, ni Ate gi ume mi le? Akyiele ri aming paa ngha ni, sang ni ri gbana mi ni aming paa gu. Ate mi ri a loo gi ume mi yale ilee ngha. 11Nung ma ripang ashi ami shi gi ume Ate, ni Ate shi gi ume mi, tibi nung re ma nung ripang gu shi ile a kyii ama.12Ripang, ripang, aming pa'a nung, anyiri age ma ripang gi ami ni a rilee ilee ri aming lee ni arilee ilee gu selle anyiri gi aming kaa mi ukwo Ate. 13Ukii ri nung ga kwuo gi intima mi ni, ami ri le'u gushi ni be ma Ate rigam ngha gi ume awen a. 14Aming ga kwuo mi gi ume intima mi ni, ri le'u.15Anung ga biya mi ni, nung ri lul iwor mi, 16gakar a ni aming ri kyiele gi Ate ari ma ngha azile anyi shiri ikol gu shini a shi gi aming ge mel ge kar gu sang lal. 17Alum ripang anwuri gu luunyi ra bra bi gu nghar ni gu shini be re yi bi'u ni, Anung za'u. Aming za'u gu shini a shi guzing gi anung ari shi gi ume anung.18Aming na nwo nung gunzing anung; miri villi ming ba ukwo anung. 19Gu ligga gekar ge fien, gu luunyi ra konno gu yi mi, anung ri yi mi. Gu shini a ming shi unlang gu, ni aming ri lee ulang. 20Gu unum a nung ri za a shi anung shi gi ume Ate mi, ni anung ya shi gi ume mi, ni ami re shi gi ume anung.21Anyiri a shi ni iwor mi ni a lul'i ni anwa biya mi, ni anyiri a biya mi ni Ate mi ri biya'u, ni ami ri biya'u ni villi mi yigri ri kyii mi gi ukwo ngha. 22iYahuza (sang angha Iskariyoti ya) nya too iYesu ashi, "Ici gesal, shi so nwu ri yigri ri kyii'ng gi ukwo andil, sang gi gu luunyi le?"23iYesu nya nghar'u ma ashi, "Ge diduk anyiri a biya mi ni, ari lul gu kyiele mi. Ate mi ri biya'u andil riba ukwo ngha dil loo gunzing gi anwa. 24Anyiri a re biya mi ni, ni are lul'u a kyiele mi. Gu kyiele ri nung koggo ni sang gi ukwo mi ni gu shi, gi ukwo anyi ri atima mi ni ya.25Aming paa ngha anyiri abin, gekar gri a mi shi gi anung. 26Anyi shiri ikol-Alum Digwapan an wuri Ate ri tima gi intima mi ni, ari lullu ngha ikwo ge shi, ni ari kpuu nung nwo nung gu ni. 27Inna insuu ni aming nwo nung gu, ami mire nung inna ni suu mi sang ilori guluunyi mire ni gun ka ni ami mire. Ikol anung zang be bong'i, ni anung zang be kong ri bung.28Nung kong'a ming yaa nung, Ami ri kan mi, ami ri villi gi ukwo anung, anung ga biya mi ni, nung ri lee gu fung gu kii gushi ni aming ka'a mi ukwo Ate, ni Ate a sele mi. 29Gikpergri aming paa nung ni gu re ba, gu shi ni gu ge ba ni, ni anung ma ripang.30Aming sang mi ni gu kyiele ge nung ge kinkang, ni anyiu bung rigam gu luunyi ri bii ma gu, a sangu ni gu zile gu nyi gi ri kyii mi. 31Gu shi ni gu luunyi za ashi aming biya Ate ni aming lee ilori Ate a yaa mi ni nung nyinya dil nya ya gu firi."Chapter 15
1Ami shi ginkii agbasa ripang, Ate mi ya shi anyi ri lam a. 2A nya ni a winni ayag gi ume mi ri are mire'u iwen ni, a nwu mire iwen ni anya ne gige gi gu shi ni gi konno gu mire iwen.3Anung shi be winwung ba gu ni gu kyiele ri aming gu ya ngha nu. 4Nung loo gi ume mi, ni ami gi ume anung. Ni ilo ri ayag ra bra gi gu ma iwen ganzung ngha gu sang gu shi gushi gi ri nam ginkii ni, ne nuu anung sang nung gu bra, nung ga re loo nung gi ume me ni.5Mi shi ginkii agbesa, ni anung ba shi ayag a. Anyiri a ge loo gi ume mi ni, ni ami gi ume ngha, a mire iwen ge kinkang, ni gu ge sang gi ni ami, nung na bra nung gu lee ulu kii. 6Anyiri a re tou gi ume mi ni, be nya ni be funnou ni ayag, a koglo, ni be cung ayag'a nibe funno gi ula, a kunu bi. 7Anung ga loo gi ume mi ni, ni gu kyiele mi loo gi ume anung ni, anung kwo ukiei nung wa ni, be rile nung ma.8Nenuu nibe mire Ate mi rigam ashi nung ma iwen imime, ni gu shi ashi nung shi bewen gutarba mi ba. 9Ilori Ate mi biya mi ni, nenuu ni a ming biya nung, nung loo gi ume gu biya mi.10Nung ga lul iwor mi ni, nung ri loo gi ume gu biya mi ni ilori anung lul iwor Ate mi, nya loo gi ume gu biya nga ni. 11Aming paa nung anyiri abin gushi ni ikol ikii ni ligga gi ume anung, ni ikol ikii anung mile.12Inyiri ya shi iwor mi, ashi nung biya be zile ilori amimg biya nung ni. 13Alog sang'u ni gu biya gri gu sele gun ka ni, ashi a ma ulang ngha gushi be nyingsing ngha.14Nung shi be nyinsing mi ba nung ga lee abin ri a ming yaa nung ashi nung lee ni. 15Gunsong be sang bi gu villi be zila nung ashi begen ni agen ri zau ukiri Ici gesal ngha le ni. Aming zila nung be nyinsing, gushi ni aming yaa nung icincang ukiri anung kong gi ukwo Ate mi ni.16Sang anung ba see mi, aming see nung, ami tima nung gu shini nung ga ma iwen, ni iwen anung shi ripang. Gun ka shi gu shini ukiri nung ga kwo Ate gi ume intima mi ni, ari ma nung. 17Aming ma nung iwor ri gu shini nung biya be zile.18Gu lu'unyi ge tong nung ni, nung za ashi gu tong mi'u rebe tong nung. 19Anung gashi gu ngha gu luunyi ni, gu lu'unyi sunu biya nung ni gu ngha ni, ni gu shi ashi nung sang nung gu ngha gu lu'unyi ni, ami villi segle nung gi ume gu lu'unyi, gung kasoo gu lu'unyi tong nung.20Nung kpu gu kyiele ri aming yaa nung ni, "Agen re silli'u Ici gesal ngha; be ga le mi ri gbana ni, beri lee nung rigbana; anung ga lul gu kyiele mi ni, be ba ri lul gu kyiele anung. 21Beri lee nung gu kyiele ri gi intima mi, gushi ni be re za bi anyiri a tima mi ni. 22Aming ga reba mi ni, nibe kyiele gi bemba ni, beshi ni gu shi ni gu sang kpa, nigi kpergri ni, besang bi ni abin gu yaa gu shi gu kpa a maa.23Anyiri a ga tong mini a tong'u Ate mi. 24Ming gare leemi ilee rini be sang bini anyiri ashi nigu lee bi gi ume ama, beshi nigu sang bini gu kpa, gikpergri be kpele, ne villi tong mi'u gi Ate mi. 25Belee nenuu gushi ni gu kyiele ribe wal gi ume geta'ana a ma mel. 'Be tong mi gu sang alebin.'26Gakar gri anyu shiri ikol-anwuri mi ritima nung ma gi ukwo Ate ni, ashi Alum ripang, anwuri a wiri gi ukwo Ate ni ge bani, ari soo isil giri kyi mi. 27Anung see isil gushi ni nung shi gunzing gi smi gakar gu nyia.Chapter 16
1"Aming ya nung ayiri ya gu shini nung zang bekpa. 2Beri daa nung gi ume guda gulul. Ni gekar bima, gushi ni alog gepel nung ni, ari paa ni ilam Agwapan ni ale.3Be rile nenuu ya gu shini be rezabi Ate ta ami ua. 4Aming paa nung anyiri abin a gushi ni gekar ri ari bagu ni ge mel, nung kpu a ming ya nung. Ami neya nung anyiri abin gu ku'ukor, gushi ni aming shi ge nung.5Gi kpergri ni ami ka'a mi ukwo anyiri atima mini, nigu shinuu gi ume anung, alog re lirbi mi ashi, 'Nwu ka'ang geshi?' 6Gushi ni aming pa'a nung anyiri abing, ikol ibibi mile ikol anung. 7Aming pa'a nung ripang; gu ri foli gushi ni aming kan mi, ami ga re kan mini, anyu shiri ikol ra ba'u ukwo anung, ami ga kan mi ni, miri tima'u gi ukwo anung.8Aga beba ni, anyu shiri ikol ba ya gulu'unyi ripang gi gulee gukpa, ni ripang, ni geta'ana. 9Nigu kpa ni, gushi nibe re mabi ripang gi amini, 10nigu bung ripang ni, gushi ni aming k'a mi ukwo Ate, nung sang nung gu villi nung yimi; 11ni gushi geta'ana ni, gushi nibe siba anyi rigam gu lu'unyi ri geta'ana.12Abin ge meme shigu anyiri yaa nung ni, nung sang nung gu kpele gikpergri. 13Nenuu ni, gakar gri Alum ripang bani, ari sing gi anung gi ume ididuk ripang, gushi ni a sang'u gu kyiele genzung ngha ari ya uki ri a kong ni ari yaa nung ukiri unwa bini. 14Ari mami rigam mi, ni ari kyuo ikiri ri ishi imii ni a yaa nung.15Ukiri ri Ate shini, ume ya, gunka soo aming ya ashi Alum ri kyuo ukiri ri ushi imii ni a yaa nung. 16Gakar ge fien, nung sang nung gu villi nung yimi, gakar ge fien ni, nung ri villi nung yimi."17Nibe zile bewen gutarba ngha nya too bezile ashi, "Shiya shi anyiri ri a villi a paa yani, 'Gakar ge fien nung sang nung gu yiimi, gakar ga fien nung ri vill nung yiimi'? Gi ami ka'a mi ukwo Ate?" 18Gushi nenuu nibe nya too ashi, "Shiya shi anyiri a paa yari, 'Gakar gefien? Andil rezaya abin ri a paa yani."19iYesu yi ashi bewa gu lirbi'u, ni a nya too bi ashi, "Anung lirbi bezile ukiri usoo aming too ashi, "Gekar gafien nung sang nung gu yiimi, gekar gafien nung ri yiimi'? 20Ripang, ripang, aming paa nung, nung risaa migu loo ikol ibibi, nigu lu'unyi rilee ikol ikii, nung ba kigli ikol ikii. 21Anyi kyel nye ne kong gu kpu gakar gusaa gufung gubi. Gekar gri abii awen nani, a sang'u gu villi akpu gu kpu ri abe kong ni, gushi ni ashini ikol ikii abi anyenyi gu lu'unyi.22Gikpergri ni nung le ikol ibibi, anung ri villi ami yii nung, alog ra bra'u gu kar nung ikol ikii anung gu. 23Gu unum a, nung na lirbi mu alebin. Ripang, ripang, aming paa nung, ukiri nung ga lirbi Ate gi intima mi ni, ari ma nung. 24Be mel gikpergri nung ne kwuo nung uluki gi ume nintima mi. Nung kwuo, nung ri nghar, ni ikol ikii anung mel.25Aming ya nung abinri gi ume gu kyiele inyi ninkung. Ni gekar bima genkri ami sang migu villi ami ya nung uluki ni inyi ninkung, nigu shinuu ni ami ri yaa nung ikwogeshi gi unyi giri kyii Ate.26Gi unum a, nung rile gu kwuo ume nintima mi ni ami rre ya nung ashi ami ri kyiele gi Ate gushi anung. 27Ate ri kyii ngha biya nung, ni anung biiya'u ni, ni anung ya ma ripang ashi gu ukwuo anung yama ripang ashi gu ukwuo Ate ni anung wulu gu. 28Amin ba ukwuo Ate, nemi ya kanna ume gulu'unyi ri ami nwo gu lu'unyi ri nemi villi mi ukwuo Ate.29Be wen gu tarba ngha ya too ashi, bla, "Gukper gri ni anwu kyiele gi unyi, sang gi ume gu kyiele inyi nunkung. 30Gu kpergri andil za ashi anwu za icincang ngha, alog sang'u gu lirbi'ng, anuu ni andi ma ripang ashi gi ukwo Agwapan ni anuu wulu gu." 31iYesu ya nghar bima ashi, "Anuu, gikpergri nung ma ripang lee?32Bla, gakar bima, e'e, gekar ra gelee, gengri beri zigga nung gu, ni anung villi nung besal anung, ni anung nwo mi genzung mi, ni gusi nenuu ami sang mi guzing gi ami. 33Aming ya nung anyiri ya gu shini gi ume mi nung kum inna inshishi. Gu lu'unyi nung see ipimpam, gushi nuu nung loo ni ikol igbana, ami soo ri gbana gu lu'unyi."Chapter 17
1Ni iYesu pa'a abin rini, ni nya sag iyii nga gepan nya ya ashi, "Ate gekar ge mel, ma Awen rigam ngha, ni Awen abe mang rigam - 2ilori a nwu ma'u rigbana giri ki na nyanyi gediduk, ama ulang gu sang lal gibe nyi bri a nwu ma'u ni.3Gunkri gashi ulang gu sang lal, ashi be zang Agwapan azing a ngha ripang gi anwa ri a nwu tima ni, iYesu Agam. 4Aming mang rigam gu lu'unyi, ming kol ilam ri anwu mami aming lee ni. 5Gikpergri, Ate mami ri kam guzing gi anwo ni rigam ri aming shini rinka guzing gi anwo nibe relee gu lu'unyi ni.6Aming yigri intimang gibe nyanyi ri anwu mami ni gi ume gu lu'unyi. Be nwo bagu nwo mami bibe lul gu kyieleng. 7Gikpergri beza ami lee ukiri anwu mami ni gi ukwung ya, 8gun kashi a kyiele ri anwu yami ni. Aming yabi, nibe ya nghar beza ashi ripang aming wulu gi ukwong ya, nibe nya ma ripang anwu tima mi.9Aming kyiele ge Agwapan gushi ama , ami ne kyiele migi Agwapan gushi gu luunyi yagu, gushi ni bembri nwu mami ni be nwo bagu. 10Ni ukiri ushi umi ni unwo ya, ni unwo umi ya be nya mami rigam gi ume ama. 11Aming sang mi gi ume gu lu'unyi, ni benyi bri bashi gi ume gu lu'unyi, ni aming sing ukwuong Ate angha digwapan, tibi bi gi ume nintimang ri anwu ma mi ni be ba ukwuzing, ni ilori andil shi guzing ni.12Gakar ri aming shi gi bemba ni, aming tibi bi gi ume nintimang ri anwu mami ni. Aming pii bi, a zing gi ume ama re vullu'u insang awen gu kpu ni, gushini iwal mel mel. 13Gi kpergri aming sing ukwing, ni aming paa abin ri ni ami shi gu lu'unyi, gu shini ikol iku ni gumel gi ikol ama,14Aming mabi gu kyieleng, ni gu lu'unyi ya tonbi gushi ni be sang bi be ngha gu lu'unyi ba, ni ami sang mi a ngha gu lu'unyi ni.15Sang ashi aming kullu nwu yag bi gi nyi ikii ibibi ri ya. 16Be sang bi be ngha gu lu'unyi bagu, ni ilori ami sang mi a ngha gu lu'unyi riya. 17Tibi bi ringang ni anwu ri kyiing shi ripang ya, gu kyieleng ripang ga.18Ni ilori nwu tima mi gi ume gu lu'unyi nenu ni aming tima bi gi ume gu lu'unyi. 19Aming tibi rikyii ni ringang ge anwo gushi ama, ni bemba rikyii ama begu tibi akyii ama ringang ge anwu gi ume gu lu'unyi.20Aming kyiele gi Agwapang sang gushi bembri bagu ni bembri ri ma ripang ge ami gu kyiele ama ni 21gushi ni beba guzing, ni ilori anwu, Ate, nwu shi gi ume mini, ni ami gi umeng ni. Aming kullu bemba shi gi ume andil, gushi ni gu lu'unyi ma ripang ashi anwu tima mi.22Rigam ri anwu mami ni, dinka ni aming mire bi, gushi nibe ba uzing, ni ilo ri andil shiguzingni: 23Ami gi ume ama, ni anwu gi ume mi, gushi ni be fullu gi ume gushi guzing, gu shini gu lu'unyi za ashi anwu tima mi ni, ni anwu ya biya bi, ilori anwu biya mi ni.24Ate, aming aw bembri nwu mima ni, beshi gi ami gi ukwo ri aming shi gagu ni gushi ni beyi rigam mi ri a nwu mami ni ni anwu biya mini be sang na lee bi gu lu'unyi.25Ate angha dipang gu lu'unyi ri, rza'u ni ami zang nibe bri za ashi anwu tima mi. 26Aming ya bi itimang, miri villi mi ya gigu shini gubiyang ri a nwu le ni gu ligga gi ume ama ni ami shi gi ume ama.Chapter 18
1Ni iyesu ya kyiele ri ni, ne nya wulu anwa gibe wen gulul ngha ka'a bi ungang uzing ge kpong akidiron, ukwo ri dizile rilam di shiga gu ni, ni a nya kanna gibe wen gutarba ngha. 2iYahuza ri anwa ri vullu ni anwa ni za ukwo, ni iYesu gu le'u gu sing ukwo gi be wen gu tarba ngha. 3iYahuza ni nya kyuo gi kub nibe nyu kon ulura gibe nyi gunsong gu lul be ka'akung gi aFarisawa, gibe nyu pa'a be tana'a be nya ba ukwo, ni be bung ila'a gi imug gi ikii gu kon.4Ni iYesu ri aza ukuri ubii'u ni, ni anya ba'u gunsong, ya too bi ashi, "Nyang ni anung a." 5Nibe nya nghar'u ma ashi, "iYesu anyi aNazare." iYesu ya too bi ashi, "aming wuri." ni iYahuza, anwuri a vullu ni iYesu ni, kyegre gibe nyu kon ulura.6Gakar gri a too bi ashi, "Aming wuri," nibe nya villi guntimi nya kpa gri bung. 7Ni anya villi lirbi bi ashi, "Anyan ni anung wa?" Be nya too ashi, "iYesu angha aNazare."8iYesu nya nghar ashi, "Aming gu ya nung ashi, "Ami'e. Nung gashi ashi ami ni anung wa ni, nung nwo be nyibri be kanbi." 9Gunkri gashi gu shini gu kyiele gri a ya ni gu mel: "Gi ume bembri a nwu mami ni azezing re vullu'u mima gu."10iSaminu iBitrus gu ngha, ni ashi ni ginkyana ni nya tama gi ya kpa a gen anyi gunsong aselle, nya kyuo gutong nya gu, itima agen'a yashi iMalkus. 11iYesu nya too iBitrus ashi, a villi ni ginkyana ngha gi ume upal ngha. Ami na soo mi gi ukwori Ate mami ni?"12Ni be nyu kon ulura gi anyi alee ama, nibe nya ta'ana aYahudawa, nya fire iYesu, nya lab'u. 13Be gu kan bini anwa gi ukwo iHanana, gu shini anwa shi anyie iKayafa yani, anwuri anwa shi a nyi gunsong alelle ga mele ni. 14iKayafa anwa be ma iYahuda ikyie ashi gusele bi gushi ni anyi gezing kpu'u gushi nibe nyanyi.15iSaminu iBitrus lul guntimi iYesu, anuu azile awen gutarba alee awen gutarba ri anyu shi gunsong ni be nyu lul ale za'u, ni anya kanaa ume gesal gi gam anyi gunsong alee gi iYesu. 16Ni iBitrus nya kyen ga nyu riya ga tinni, ni azing gi ume nibe wen gutarba ribe za'u gi ukwo anyi gunsong gu lul a nya wulu, nya ligri gi akyel ri a yag ri ya ni, ni anya ka'ana ni iBitrus.17Ni awen akyel ri ayag riya ni nya too iBitrus ashi, "Anwu ni nwu sang gi ume ni be wen gu tarba anyi kwuo rile?" Ne anya too ashi, "Sang ami." 18Be gen gi be nyu le ilam gesal gulul kyegre gi ukwo, be cung ula ri kyiene, be sugu wee, ni usuu ushi guni. iBitrus a sugu kyegre gi bemba ne wee ula.19yi gunsong gulul a lirbi iYesu abin nibe wen gutarba ngha gigu lullu ngha. 20iYesu ya nghar'u ma ashi, "Aming ya lee gu lullu gi ikwo gulul a kekung gi a kyegre gi ukwo ri aYahudawa be cung gu ni. Ami re yami alebin gi innele. 21Shi soo nung lirbi mi? Lirbi be nyi bri bebe kong mi giri kii ukii ri a ming ya ni, ni be za ukiri aming ya ni.22Gakar ri iYesu yane nuu ni, anyi gezing gi ume nibe nya ta'ana nya tullu iYesu, ya too ashi, "Anwu ngha anyi gunsong gu lul ale ne nuu." 23iYesu ya nghar'u ma ashi, "Ami gaya ibibi ni, sili ashi nenuu ya. Guga shi ashi aming ya ge shinshi ni, shi soo anwu ri tullu mi?" 24Ni iHanana nya tima ni iYesu be lab'u gi ukwo iKayafa, anyi gunsong gulul ale.25iSaminu iBitrus kyegre ne wee ula, nibe nyanyi be to'u ashi, "Anwo ni, nwu sang gi ume nibe wen gutarba ngha?" Ni anya too bi ashi "O'o, aming sang mi gi ume ama." 26Ni anyi gezing gi ume na agen anyi gung song gulul ale, aweneziri anyiri iBitrus kure'u gutong ni, ya too ashi, "Ami ne ying nwu guzing gi anwa giri lam le?" 27iBitrus nya villi ya inang, gakar ga ni ginkonno nya telle.28Be nya gi ukwo iKayafa ni na nya kyuo iYesu gi itoo agam alee. Ga shiashia yagu, bemba rikyii ama re kanna bi ukwo agam alee gushi nibe re babi niri liggi ri guri da'a bigu ya ge lugnuo gu ga'a besal. 29Ni iBilatus nya wulu gi ukwo ama'a ya too ashi, "Di ming ribii ni anung ba gu gi ri kyii anyi ukwo ri? 30Nibe nya nghar ashi, "Age shi ashi anyi kwo ri are le'u ribii ni, shiri soo dil ba ni anwa gunsong?"31iBilatus nya too bi ashi, "Nung kan ni anwa ri kyii anung ni, nung le'u geta'ana ilori geta'ana anung ge tibi ni." Ni aYahudawa nya to'u ashi, "Andi sang ya ni rigbana gu subba geta'ana gu kpu giri kyii alog." 32Be ya nenuu gu shini gu kyiele ri iYesu ya ni gu mel, gungri gu yigri ilo gu kpu ri ari lee ni.33Ni iBitrus nya villi kanna itoo agam alee nya zila iYesu ya tou ashi, "Anwu shi agam aYahudawa le?" 34iYesu nya nghar'u ma ashi, "Gu nwo guya guka, tabe zila nyi ba too'ng ashi ami?" 35iBilatus nya nghar ashi, "Ami sang mi anyi aYahudawa ya, ta neni?"36iYesu nya gu lu'unyi riga rigam mi ga shi ri ngha gu lu'unyi riga ni begen ni shi nigu kon ulura gu shini be zang be vullu ni ami gi aYahudawa. Rigam sang gufa ni ri shigu." 37Ni iBilatus nya to'u ashi, "Anwu shi agam guka?" iYesu nghar'u ma ashi, "Gi ilo ri anwu ya ni, ami shi agam ya. Gunka soo be bimi, gunka soo aming ba gu lu'unyi, gushi ni ami ma gu silli ripang. Anyiri abiya ripang ni a kuggo ri iwii mini."38iBilatus nya to'u ashi, "Shishi ripang?" Ni aya nenuu ni, ni anya villi wulu ugwo ayahuda, nya too bi ashi, "Ami ni, ami re kum mi anyi kwuo rini rile ribii. 39Anung shi ni izile ipara, ge kar ripara gu gaa be sal mel ni, ming nya ni ami nwo nung anye zing. Anung wa shi ami nwo nung agam aYahudawa le?" 40Ni be nya villi te isaha ashi, "O'o, sang anyiri ya, iBarabbas yagu." iBarabbas ri a shi anyu digri utura ya.Chapter 19
1Ni iBilatus nya dibba iYesu. 2Be nyu kong ulura nya nuggo gi fuloo akang. Be nya soo iYesu giri kyii be nya tebe'u alab ilo gu ngha ri gam. 3Be nya ba ukwuo ngha ya tou ashi, "Ulang zinni gusong, agam aYahudawa!" nibe nya tullu'u.4Ni iBilatus nya villi wulu unyi ya too bi ashi, "Bla, ami ri ba nung ni anyie gu shini nung za ashi anung re kum mi niri bii." 5iYesu nya wulu, gi gifullo rigam akan ni alab ilo gu ngha rigam. Ni iBilatus ya too ashi, "Yi anyie a wuri." 6Ni be nyu gunsong gulul be kakung gibe nya ta'ana be yi iYesu ni, nibe nya luggu soro isha "Be lab bu, belab bu." Ni iBilatus nya too bi ashi, "Nung kyuo nung ge lab bu, ami nimi re zamu ni gu kpha."7Ni aYahudawa nya to'u ashi, "Andil shi ni getaana, ni gushi geta'ana andil ni a kpa gu kpu'u ni a tibi ri kyii ngha gi Awen Agwapan." 8Ni ibitrus kong nenuu ni ni nya kong ribung gi ripang. 9Ni anya villi kana itoo agam ale, ya too iYesu ashi, "Anwu wulu geshi?" Ni iYesu ya ashi, "Anwu wulu geshi?" ni iYesu ya re nghar'u ma.10Ni iBilatus nya to'u ashi, "Nwu na kyiereleng lee? Nwu re zang ashi ami shi ni ri gbana mi nwong, ni ami lab lee?" 11iYesu nya nghar'u ma ashi, "Anwu sang ni rigbana giri kyii mi gu sang shi nibe mang ga pan ni, gushi nenuu, anyiri a mami gi ukwong ni anwa shi anyi gu kpa gu lee."12Ni gukong nenuu, ni iBilatus ya wagu shini be nwuo, ni aYahudawa sag a wii ama ashi, "Anwu ga nwoo anyi kwo rini, anwu sang anyinsing iKaisar yagu, anyiri age tibi ri kyii gi agam ni, alee ikaisar ibibi." 13Ni iBitrus kon ilo gu kyiele ama ni, ni anya wulu ni iYesu ge tinni nya sisila gatol ngha gi ukwo ribe zila ashi, "Ikping geta'na." Gi ilum aYahudawa ni, "aGabbata."14Gi uma abe sugu wa uki lee gi ipara gu gaa besal, gu mel gekar uncuunuu guka ashi geciye wee, iBilatus too aYahudawa ashi, "Agam a nung awaa." 15Ni bemba be shi isha, be kan bi ni anwa, bege lab'u iBilatus nya too bi ashi, "Ami lab agam anung? Nibe nyu lul gunsong be kung ya too ashi, "Andil sang ya ni azile agam ri a sele iKaisar ni." 16Ni iBilatus nya mabi iYesu gushi nibe lab'u.17Nibe nya kanbi gu ni iYesu, awulu ni a bung agagla kaa'u ukwori be zila ashi, "Ukwo akporo ri kyii." ni ilum aYahudawa ni "aGolgota." 18Nibe nya lab iYesu gufa, gi be zile nya palla, azing gi angang ngha ge palla, iYesu ya shi ga caci.19iBilatus ya wal ge zile ge mag ga pan agagla ashi: IYESU ANGA ANAZARE, AGAM AYAHUDAWA. 20aYahudawa gibe mame ya palla gemag gri gushi ni ukwuo ribe lab iyesu gani ushi ututur gi utong. Gemag ga be wal gi ni ilum aYahudawa, gi aRomawa, gi aHelenawa.21Nibe nyu lul gunsong be nyu lul be kakung aYahudawa nya too iBitrus ashi, zan be wal ashi agam aYahudawa, wal ashi, "Anyiri too ashi, "Ami shi agam aYahudawa." 22iBilatus ya nya nghar'u ma ashi, "Ukiri aming wal ni mi wal'u guka."23Nibe nyu kon ulura kol gu lab iYesu ni, nibe nya pee akigri ngha rinaa, be nyu kon ulura nya yang gesal be zazing, nigu kigri gu nghir a ni. Gu kigri gu nghar rigu sang gi ni gu taa nibe nuggo gi gapan be mel ri bung. 24Nibe nya too be zila ama ashi, "Dil zang be pegre gu kugri gu nghar gri, nung bari be lee gu see gi gunka dil yi anya ya ri kyuo gi, be lee nenuu ya gu shini iwal mel ashi, "Be kab gu kigri mi ga ka'a ama, be lee gusee gi gu kigri gu nghir mi.25Be nyu kon ulura yalee aya abin na. Aye iYesu, gi aweneziri ngha, gi iMariyamu akyel iKilofas, gi iMaryamu iMagadaliya, bekyel bri kegre gi utur agagla iYesu. 26Ni iYesu yi aye ngha gi awen gutarba ngha ri a biya kegre utur ni bezile a nya too ashi, "Anyi kyel, bla, awen!" 27Ni iYesu nya ya awen gutarba ashi, "Bla, ayeng!" Gakar ga ni awen gutarba nya kyuo kannu gesal ngha gu.28Be kol ni iYesu, ni aza ashi gi kpergri ikwo geshi lalli ni, gu shini iwal, ni anya to ashi, "Aming kuggo gusuggo. 29Gi rigang ama be shini agunnu ni imininbel agbasa inmimalla ni be nya seb akura gi ume inmininbel, agbesa a minmalla ya lab gi ubang ya nya so'u ma ga nyu. 30Ni iYesu muglu inmininbel in minmalla ni, ni nya too ashi, "Gu lal gi." Ni a nya suglu ri kyii ngha ya nwo alum ngha.31Ni aYahudawa, gu shini unum guwa ukyu lee ni ya, gushi nibe zang be nwo anam ama gapan agagla be mel unum aSabar (ni unum aSababar she unum ule ya ni), ni be nys ge kuo iBilatus a wure afra a ma ni a sigri bi. 32Nibe nyu kon ulura nya babe wure afra a nyuiu zanna gi anyi unpalla bembri be lab gu zing gi iYesu ni. 33Nibe mel ukwo iYesu ni be nya ge kum ni a gu kpu'u, nibe nya re wure bi afra ngha.34Ni gu shine nuu anyie zing gi ume benyu kon ulura nya kyouong asha ni gukon, gakar ga ni bejii gi imininbel nya wulu. 35Anyiri a yi anyiri ni, awa silli, gu silli ngha ripang ga. Aza ashi ukii ri a ya ni ripang ga gushi ni anung ma ripang.36Anyiri aba ya gushi ni iwal mel, "Be sang bi gu wure ale kubu giri nam ngha" 37Ni izile iwal too ashi, "Beri bla anwa ribe kyuong ni,"38Guntimi anyiri abin ni, iYusufu anyi Arimatiya, anwuri ashi a wen gutarba iYesu ni (gi inelle gu kuggo ribung aYahudawa) nya kwuo iBilatus genyu gu shini a kyuo rinama iYesu. iBilatus nya ma'u genyu, ni iYusufu nya be kyuo rinam'a. 39iNikodimu ba, anyi ri abe zanna guba ukwo iYesu ni getuk ni, aba ni apep nin nya inshishi ngha amur gi al'ul nigu mag ata'ade ni.40Nibe nya kyuo ri nam iYesu nya soo nama ni gu kigri allin gi apep ni nya inshishi ba, gu shibe lang gi ipara aYahudawa. 41Gi ukwuo ribe lab iYesu gu ni ri zile rilam rishi ga gu, gi ume rilam a ikugga ipar shi ga gu inyiri be sang soo bi alog ga ni. 42Ni gu shi unum gu sugu wa ukyu lee aYahudawa yani, ikwagga shi ikika, nibe be nya soo iYesu gi ume.Chapter 20
1Gu unum gu zanna ibung itoppa, ni ukwo wa ge mub, iMaryamu iMagadaliya yaba ikwaga nya bekum nibe gu kigri igbana ge nyu ikwaga gu. 2Ni a ya para ni gu titing ka'a ukwo iSaminu iBitrus gibe awe gutarba ri iYesu biya gani, nya too bi ashi, "Be kyuo Ici gesal gugi ikwaga, dil reza ya ukwuo ribe so'u gani."3Ni iBitrus gi awen gutarba ya nya wulu, be nya kan bi ikwaga. 4Gediduk ama nya para nigu titing guzing, ni awen gutarba azing a zanna iBitrus gu mel ikwaga. 5Ni anya lillugu ya dullu ume, nya yi gu kugri gu nghir alillin ya gi ukwuo, ni a yare kaana'u umee.6Ni iSaminu iBitrus nya ba guntimi ya kaana ikwaga, ya kum gu kigri gu nghir alillin be tibi 7nigu kigri gri gu shi giri kyii ngha ni, bere tibi bi guzing gi gu kigri gu nghir a nibe nya kanna gi ya tibi giri tog.8Ni awen gutarba ri a zanna gu mel ikwaga ni nya kanna ya yii, ni a nya ma ripang. 9Gu mel gekar gri bere zabi iwal ri itoo ashi ari nya gu kpu ni. 10Ni be wen gutarba nya villi bi gesal.11Ni iMariyamu kyegre ga nwu ikwaga ni asaa. Gakar gri a sugu sa'a guni ni a nya lillugu guba bla ume ikwaga. 12Ni aya yibe lum be kii be palla gi ume iki ikii lillo, azing gupak ri kyii ni a iYesu gu ni. 13Be nya tou ashi, "Inya sal shiso nwo saa? Ni a nya too bi ashi, "Gushini be kyuo Icigesal mi gu, mi re zami ukwo ri be tibi'u ga ni.14Ni a yaa ne nuu ni, nya kigli ni anya yii iYesu kyegre gi ukwo. Ni aya re za'u ashi iYesu ya gu. 15iYesu nya to'u ashi, "Inyi gesal, shi soo nwu saa? Anya ni anwu wa? Gu shini apaa ashi anwa bla rilam a, ni a nya to'u ashi, "Icigesal geshi ashi anwu kyuo ni, yaa mi ukwo ri anwu so'u ga ni, ni ami ge kyuo gu."16iYesu nya to'u ashi, "iMaryamu." Ni anya kigli, nya nghar'u ma ni inyi Armaniya ashi, "iRabboni" ashi anyu lullu. 17iYesu nya to'u ashi, zan be piya mi, ni gi kpergri ming sang yang mi ukwo Ate kan ukwo nibe weneziri mi nyu too be ashi, aming kaa mi ukwo Ate mi gi Ate anung, Agwapan mi gi Agwapan anung." 18iMaryamu iMagadaliya ya kan'u ge too be wen gutarba ashi, "Aming yi Ici gesal," nya villi too bi ashi a ya'u anya abin'a19Ni anle gu num a, gi unum gu zanna gu ngha inum itoppa, bewen gu tarba kugru akyii ama gu ume guda gu kuggo ribung aYahudawa, ni iYesu nya be kyeng ga caci ama, ya toshi, "Inna inshinshi ligga bi ge nung." 20Ni aya nenuu ni, anya yigri bi anyi ngha gi aca ngha. Ni bewen gutarba be yi Icigesal ni, ni be nya lee ikol ikii.21iYesu nya villi too bi ashi, "Inna inshishi legga ge anung." Ni ilori Ate a tima mi ni, nuu ni anung tima nung gu." 22Ni iYesu ya nenuu ni, ni nya peme bi infiya na ngha, nya too bi ashi, "Nung nghar Alum di gwapan. 23Anyiri nung ga re bla ngha abin abebi ngha ni, bera bla bima, be yii e guka."24iToma, azing gi ume ukop nibe palla a, anwuri be zila ashi awen apee ni, a sang'u guzing gi bemba gakar gri iYesu yigri ri kyii ngha guni. 25Anteg nibe wen gu tarba nya tou ashi, "Andil yi ici gesal, ni a ya too bi ashi, "Ming ga re yii me ikpu ikusa anyi ngha ni, mi soo ifonyi mi gi ukpu ikusa ni, mi soo gu nyi gi aca ngha ni, mina mami ripang.26Ibung inna sele nibe wen gutarba shi gi ume gesal, iToma a shi gi bemba, aya guda shigi gu kugru, ni iYesu nya shi ga caci ama ya too ashi, "Inna inshishi ligaa ge nung." 27Ni anya too iToma ashi, "Kunnu ma fri ni ifongying, bla anyi mi, nanna gu nying nwu soo gi aca mi, gu shini nwu ne bang anyu sang ma ripang, shi a nyu ma ripang ya."28iToma nya nghar'u ma ashi, "Ici gesal mi gi Agwapan mi!" 29iYesu ya to'u ashi, Gu shini a nwu yi mi ni, anwu ma ripang? Benkyii be sha'ashi ligga gi be nyi bri bere yibi ni be ma ripang.30esu lee be zile bemag gibe mame gi lillo gunsong nibe wen gutarba ngha, bembri bere wal bi gi ume ankpag iwal ri ni. 31Nibe nya wal anyiri ya, gushini nung ma ripang ashi iYesu Kristi, awen Agwapan, gu me gu ma ripang ni anung kum ulang gi ume ni tima ngha.Chapter 21
1Gu kol anyiri, iYesu villi yigri rikyii ngha gibe wen gutarba ngha nyu gu ziri aTibariya. iLori a yigri rikii ngha gu shine ni. 2iSaminu iBitrus shi gi iToma ribe zila'u ashi Awen Apee ni, gi iNatana'ilu angha akana ribung aGalili, gi be wen aZabadi, nibe zila wen gutarba iYesu be palla. 3iSaminu iBitrus nya too bi ashi, "Aming kaa mi ukwo balla ivong." Nibe nya to'u ashi, Andil ri kan ya ge nwu." Nibe nya wulu nya ka'ana akwome getuk unzing bere frie bi uluki.4Nigu shiya ukwo, ni iYesu kyegri ga ayu gu ziri, bewen gu tarba re kpele bi ashi iYesu ya. 5Ni iYesu nya too bi ashi, "Bewenepar, nung shini ukiri nu ri ya ni le? Be nya nghar'u ma ashi, "O'o." 6A too bi ashi, "Nung fonno akalli gu pag iya akwomi nung ri kum izile." Be nya fonno akalli ama nya re bra bi gu talla'i ni unle ivong.7Ni awen gutarba ri iYusu guggo gu ga ni ya too iBitrus kong ashi, Ici gesal ya, ni a nya lab gebli ngha nigu kigri ngha (ni a gu kama guni), nya kpa gi ume gu ziri. 8Anteg ni be wen gu tarba nya bagi ume akwomi a fefien (nibe sang bi be nung gi ge nyu guziri, gu shi ni gu milli anyi atade apalla ka'a bi ge pan) be tall akalli ge titok ni ivong. 9Ni gu mel ama ge nyu gu ziri ni, nibe nya yi ansegre ula gi ivong ga pan a, gi atankuna.10iYesu nya too bi ashi, "Nung ba ni izile gi ume inyiri nung fiere gi kpergri ni." 11Ni iSaminu iBitrus nya yang, ya talla alilig wulu gu ziri gu, getitog ni ivong ikikung ri isele atade ni isog icuu ni iciya (153), ni unle ni, alilig re pegre'u.12iYesu be too bi ashi, "Nung ba nung be soo anbung." Gi ume nibe wen gutarba ni alog re bra'u gu lee ikol igbana gu lirbi'u, "Ashi anyang ya?" Shini beza ashi Ici gesal ya. 13iYesu nya ya kyuo getankuna nya ma bi, anuu ni ivong. 14Gun kri gashi gu karba gu ngha unciya ri iYesu yigri rikyii ngha gi be wen gutarba ngha gi be wen gutarba ngha gu nya ngha gu kpu ni.15Nibe soo anbung ni, iYesu ya too iSaminu iBitrus ashi, "iBitrus Awen iYahaya, anwu biya mi sellle be nyi bri le?" iBitrus nya nghar'u ma ashi, "E'e Icigesal, nwu za ashi aming biyang." iYesu ya to'u ashi, "Mire betee mi aya." 16A villi ya'u gu ngha unpalla, iSaminu awen iYahaya, nwung biya mi le?" iBitrus nya nghar'u ma ashi, "E'e Ici gesal, nwu za ashi aming biyang." iYesu nya tou ashi, "Pii mi be tee."17Aya villi ya'u gu ngha unciya ashi, "iBitrus awen iYahaya, nwung biya mi le?" ni iBitrus ya re kong'u ushushi gu shini iYesu lirbi'u gu ngha unciya, "Nwung biya mi," a nya nghar'u ma ashi, "Ici gesal nwu za ikwo geshi gediduk nwu za shi aming biyang." iYesu nya to'u ashi, "Mire be tee mi aya. 18Ripang, ripang, aming pa'ang, gekar gri nwu lab ge ci'ing, nung kan ukwo ri nwu ri nama gu nying alog lab geciing ma, ni a kyoung gi ukwo ri nwu ne wa'ang ni."19iYesu ya nenuu yagu shini a yigri ilo gu kpu ri iBitrus ri lee ni gi rigam Agwapan ni. Ni aya nenuu ni, ni a nya too iBitrus ashi, lul mi.20iBitrus a kigli ni a nya yi awen gu tarba ri iYesu biya ni lul bi; a wurii a nyi ni gi ikog iYesu gakar guya ge lungwo ri abe too ashi, "Ici gesal, nyang a ri vullu ni anwo?" 21Ni iBitrus yi'u ni, ni a nya too iYesu ashi, "Ici gesal, shi ni anyi ukwo ri lee?"22iYesu nya to'u ashi, "Ami ge wa ashi a loo ge mel gu villi mi nishi foo'ng? Lul mi." 23Iwii ya nya zigga karba beweneziri ashi, awen gutarba ri ra kpu'u ge shang, ni iYesu are ya'u iBitrus ashi awen gutarba ya ra kpu'u. "Ni ami ga wa ashi aloo ni mi ge villi ni shi foo'ng?"24Anwa shi awen gutarbaa ri a silli anyiri abin ni, anwuri a wal ni, ni andil nghar ashi isil ngha shi ripang ga. 25Azile abin ameme ri iYesu lee ni shi gu. Gu ga shi ashi beri wal be ge zezing ni, aming paa ngha, gu lu'unyi sang gigu bra gu kyuo ankpag iwal'a.Acts
Chapter 1
1Ankpag ri aming wal gu zama ni, iTiyofilos, a paa abun ri iYesu zanna gu lee ya villi lullu ni, 2nya mel umum ri be nghar'u ga pan ni. Gun timi gu she ama ge nyu gi be tarba gu bibiya nya gi ukwo Alum Digwapan ni. 3 Ni a soo ipimpam ni, a yugri ri kyii ngha ge lang gu gi ukwo ama, gi be mag be mame ri be nghar ni. Ibung isog inna ni a yigri ri kyii ngha ge lang qu gi ukwo ama, gi be mag be mame ri be nghar ne. Ibung isog inna ni anyigri kyii ngha gi ukwo ama ni a kyiele bi gi abing rigam Agwapan.4Ga kar gri a sugu loo gi benba ni, ni anya yabi a she be zamb be nwo allrushelima, ni be yag isil isil ate, anwuri a too shi, Nung kong gi ukwo mi, 5ashi iYahaya gu sang imag a le gu salla gu lul ni inminibel, ni anung be ri lee nung gu salla gu lul ni Alum digwapan gu mel ibung ge fien.6Gakar ri be shi guzing ni be nya lirbi'u ashi, "ici gesal, ga kar gri ga ni anwu ri vill a iSraila ni rigam le?" 7i aya too bi ashi "sang qun ming ga nung za ge kar ta gikper ri ateh a tibi gi rigbana ngha ni. 8Gu shi nuu anung ri nghar rigbana, Alum Digwapan ga be ba gi akyii amug ne. Ga gar ga ni aning ri silli gi ume allrushalima gi ume ididuka aYahudiya gi asamanya, ka'abi amelle gu lu'unyi'.9Ga kar gri ici gesal iYesu ya abinri gu ni, ni be sugu bla gepan, ni be nya kyuo'u gu ka'a bi gepan, ni amen nya flau gi iyii a ma. 10Ni be sugu bla ge pan ni ga kar ri a kan'u ne ga kara, be cii be palla nya be kyeng gunsong a ma gi ume alab akii. 11Nya too ashe, "Anung be cii aGalili shi soo nung kyegre ga fri wi anung bla ge pan? iYesu ri a yang kyegre gafri ni anung bla ge pan? iYesu ri a yangu ge pan ni ari villi ni ilo ri nung yi'u ne ka'au ge pan ni"12Gu sing amaga pan ge kong aZaitun ri ge shi gi utur alliushelima ni be nya villi bi alliushelima, gu sing gu wula asber azing ya. 13Nibe mel ni, ni be nya kan bi guda ri gu shi ga pam ri be loo ga ni. Ben ba she iBitrus, iYahaya, iYakubu, iAndrawus, iFilibus, iToma, iBartalamawus, iMatiyu, iYakubu awe iAlfa, iSiman adidir gubiya ulang, ni iYahuza awen iYakubu. 14Ge diduk ama cung ri kyii gu zing, ga kar gri be soo ikol gu kyiele gi Agwapan ni gu ben ni be kyel ya siga iMaryamu Ayeh iYesu, gi be weneziri ngha.15Gu ume ibung a ni iBitrus ya nya kikyang ga caci ni be wweneziri, be nyi ni atade ni isogipalla, nya too ashe. 16Beweneziri, gu kpa gu ni wal mel, gu kri Alum Digwapan be ya gun timi ga nyu iDauda giri kyii iYahuza ni an wuri abe shi gunsong ni be nyi bri be fre iYesu ne.17Ni a shi anyi zing gi ume andil ni a ya wu nghar utal gi ri billi ngha gi ilam ri, 18(Anyi kwo ri a lelo ribung ni ize ri ale ri ngha ri fera ngha ni, ni gu fri a nya kpa ni ri kyii, gu fung ngha ya fur gi, anang ngha ya shu unyi. 19Ididuk be nyu loo allrushelima nya kong, nuu be nya zila ribung a ni rilum ama ashe "Akeldama" ashi, "Ribung najii.")20"Be wal gi ume ankpag ante iDauda, "bla ni ribung a ba agibi be zan be nwo alog a loo gi ukwo'; 'Bla ni alog kyuo getol ngh gu bung rigam,21gu shi ne nuu ni gu ya shi rigbana ga gu shi ni anyi gezing gezing gezing gi ume ni be nyi bri be shi guzing gi andil gu nya ga kai ri icigesal iYesu a kalla ni awuri, ga caci andil, 22gu nya gu le gu salla gulul iYahaya kaa bi unum ri be kyuou gu gi ukwo andil ka'a bi gepan a shi anyi zing gi ume andil ka'a bi gepan a shi anyi zinggi ume andil gu silli gu nya ngha." 23 Ni be nya yigri be nya palla, iYusufu anwuri be zila ashi iBarnabbas ni, anwuri be ma'u intima ashi iJustus, gi iMatayas.24 nya kyiele gi Agwapan a shi, "Ici gesal, anwuza ikol ni be nyanyi, yigri ya anyi a nwu see ingi ume be nyu palla ri. 25Gu shi ni a kyuo ufol gi ri cii gi ukwo ri iYahuza be gire'u ya kan'u unkwo ni" 26ni be nya tee gu see gi akyii ama; Gusee nya kpa gi ri kyii iMatayas ni be nya palla'u soo gi be wan gu tarba ukop ni be palla.Chapter 2
1Ni unum gu ba alum akii mel ni, be shi guzing gedik ama, 2ga kar ga ni gu san ga pan nigakambi ni, ya sigri gu me ge sala gi ukwori be loo gu ni. 3 Ni izile kyi ni ilum ula ni shi gi ukwo ama be nya kab nya salla gi akyii ama. 4Ge diduk ama ya mile ni Alum Digwapan be nya luggu kyiele ni ilum gililor, Alum a mabi ngbana gu kyiele ni.5Ga kar ga she ne aYahudawa ri be loo gi allrushelima ni, be lul Agwapan ba gi abung ri a shi gi itang ge pan ni. 6Ni be kong gu san ga ni ya cung gi ume gu nya amina gu shini ikwo ge nyang ama kyiele ni rilum ama. 7Ni be nya kpa be jii ni ripang; be nya too ashi, Ripang be nyi bii sang be nyi a cilili ba le?8Ne ni dil koggo bi ni be kyiele gi ri lum ri be bi ya gu ni? 9AFisiyawa ni aMeduyawa ni aElimawa, ni aYahudawa ni akafadokiya, ume afontus ni aAsiya. 10Ume afusuyawa ni aBamfiliya, ume aMasar ni gikaa aLibiya ungang asur, ume aMasar ni gikaa aLibiya ungang asur, gi besing gi aRoma, 11"aYahudawa gi nyu ma ripang gi ume aYehudawa, Upia ni aLarabawa, dil kang bi mi be paa ni alum andil giri kyii ilee ikikung ri Agwapan lee ni."12Be nya kpa beji ya ligri bi be nya loo bezile ama ashi, "shi shi anyiri? 13mi be zila nyi le ser abin a shi, Be piara imininbel agbesa apar ya"14iBitrus ya nya gi ukop ni uzing a. Ya sag ri wii ya too a she. "Be nye aYahuda ni ididuk be nyi bri be loo gi allrushelima ni, nung za gun kri; nung kon gu kiele me. 15 Be nyi bri sang gu piara ni be shiga ilori nung paa ni, gi kper gri gu dub utoola ge shiya ya gu.16Gun kri ga shi abi ri be ya gi ukwo anyu paa ukiri uri ba ni iyowel. 17Agwapan too shi, guri shi ne nuu gi ibung amelle, mi ri shi Alum mi gi akyii ni be nyanyi ge diduk, ebe wen anung becii gi be kyiel be ripaa ukiri ubii ni, ni be wen apar anung be ri bla allalla, ni be nyi mikung a nung rile alla.18Ne nyu gi be gen mi be kyel, gi ibung ngha mi ri sullu Alum mi, be ri paa akyu ri ubii ni. 19Ame rigri abing gu kper bejii quimegepan ni be maa gu lu'unyi, beji gi ula, ni amen.20Umun ri kiyi uba umulo upen ni kigliu bjii ni umum ule ici gesal re mel ni. 21Guri shi anyiri a zila gi intima icigesal ni a ri kum gu kyiele mi.22Be nyi alsraila, nung kong gu kyuiele mi. iYesu angha aNazare, anyin Agwapan a silli ni anwa gi anung gi ukwu ilee ikikung gi gu kper beji in be mag ri Agwapan alee gi ukwo ngha ga caci amy, ni ilori anung ri kyii anung za ni. 23Ni gu she ripan gu suguwa gule abung ni za gule Agwapan ni be ma'u, ni anung, gi anyi ni be nyanyi minkon, nung lab'u ni anung nya peliu. 24Anwa ri Agwapan a nyungnu, gun time gu winni upii gu kpu gi anwa, guu shi ni gu ra bia gi gu bungu ni.25Nu, gu shi ngha, Ami bla ici gesal gunsong mi sunubung. nia a shi gu paa gu nyi iya mi gu shi ni a ning zang be kpa bejii. 26Cu shi ne nuu ikol me shi ikii rilum me lee peme ni ri nam mi ri loo gu solo ikol.27Ni anwu sang gu zigga ulang mi a ula ge pam, nwu sang gu nwo Anyi Digwapan a yi gu sha. 28Nwu gu yigri mi utura ulangi ni iyii nu nwu ri mami ikol ikii gu.29Be wenenziri, ami ri kyiele ge nung ikol mi gizing, giri kyii Ate iDauda; a kpu'u be mel gikper gri. 30Gushi ne nuu, gu shi ni a shi anyu paa ukiri uri ba ya ni a ya za ashi Agwapan ya silli ni isil ashi gi ume uci ngha ni ari soo alog ga pan getol ngha. 31A gu yi anya abin a ni a aya kyiele gigu nya abin a ni a ya kyiele gi gu nya Agam. Be re len bi gu gi ula pan, ni rinam ngha ya re yi gi qushai.32Anwa iYesu-Agwapan a nyung nu'u, anwu ge diduk andil silli. 33Gu shi ne nuu ilori be nyuunu kan bi iya Agwapan gu niAgwapan ya nghar'u isil Alum Digwapan gi ukwo Ate, anwa shi ya anyiri nung bla ya kugge ni.34iDauda re yang'u ge pan, ni a ya too ashi, ici gesal a too icigesal ne ashi "sisila gi iya mi, 35ge mel ge kar gri ni mi ri kigli a nandog a ashi ukyu kyagra gi afrang ni." 36"Gu shi ne nuu, bla ni ge sal alsra'ila gum ripang iYesu ri anwuri ung lab ni, agwapan a tibiu gi icigesal gi Agam."37Ni be kong ne nuu ni be nya kon gu kpu gi ikol ama be nya too iBitrus gi anteg ni be wen gu tarba a shi, " Be weneziri shi ni andil ri lee?" 38Ni iBitrus ya too bi ashi, "nung yigri gu kpa anung ne lee ming gu salla gu lul gi ume ningtima iYesu Agam gu shi aming kum gu kura abin abebi anung gu, ni anung ri nghar gu ma gu ngha Alum Digwapan. 39Gu shi isil ya gi ukwo anung gi be wen aming gi be nyi bri be shi be nung ni, ididuk amelle ni be nyanyi bri icigesal Awapan andil rizila ni"40Ni gu kyiele gu mume ni gu mire isil gi gu mire bi rigbana; a too ashi, "nung tin akyii a nung gi ucii Ububiri." 41Ni be nya nghar gu kyiele ni be nya le bi gu salla gu lul, gu unum a ni be nya kum gu konno ni be nyanyi ungang atade isogiciya. 42Be nya ya guu song gulullu be nyu le ilam na wen gu tarba gi gu lullu be nyu le ilam na wen gu tarba gi gu cung ri kyii, gi ume gu wure atanguna gi ume gu kyiele gi Agwapan.43Gu kpa bejii kum kwo gi anung ulang, ni be nya lee abin gu kper bejii gi be mag gi be mame gi ukwo be nyu le ilam ni be wan gu tarb. 44Be nyi bri be ma ripang ya shi guzing ni ikwo ge shi ama shi guma ga gu, 45ni be nya leb gu kum a ma gi inyi be shi ya kab ikwo ge nya ma, gi ilo gu wa ri ikwo ge nyan ama a shi ni.46Sunubung be nya ni be ya gunsong ni gu wa guzing gi ume guda gulul, ni be wure betangna gi be sal, ni be kab ikyu ya gi be zle gi ume ikol ikii ni upe ikol; 47Be ju'o Agwapan ni be shi gu kur bu gunsong be nyanyi ge diduk. icigesal ni sununbung a koo bi be nyi bri be kurbu gu funu ni.Chapter 3
1Ni iBitrus gi iYahaya shi gi utura gu ka'a bi guda gu lul ga kar gu kyiele gi Agwapan ga kar gu dub aciya. 2Azile nyi, a tuggo ya gu bi, be yang'u sunubung ka bi riya guda gulul ri be zila a shi asheshi ni, gu shi ni a kullu be nyanyi ri be kalla gu da gu kul'lu ni. 3Ni a yi iBitrus gi iYahaya sugu kalla gu da gu lul ni, ni anya kwuo bi guma.4iBitrus gi iYahaya ya nya shiu iyii, iBitrus nya tou ashi, "bla ya." 5Atuggo nya bla bi, ni a paa ashi ari kum uluki gi ukwo a ma. 6Ni ibitrus nya to'u ashi, "aAzurfa ni iZinariya ming sang ni, ni uki ri aning shi ni, mi ri mang. Gi ume nintima iYesu Agam anyi Anazare, sing"7iBitrus nya fire gu nyi iya ngha, nya sag'u ga kar ga ne afra ngha gi iyii gufra nya kum rigbana. 8Ni atuggo akagra, nya kiken gi sisug ni a nya lugu sing, a kana guda gulul gi iBitrus ai iYahaya ne sing, ne ful, ni mire Agwapan rigam.9Be nyanyi yiu ni a sing ni ju'o Agwapan. 10Be kpele ashi anwa shi anyi ne loo ne kullu gi ri ya guda gulul asheshi ni; ni be nya kpa be ji gi abinri a ba ni.11Ga kar gri a sugu nung iBitrus gi iYahaya gu ni, ni be nyanya nya kunnu ukwo ama, giringan ikping iSulaimanu, ni be kper beji gu sang inang. 12Ni iBitrus ayi ne nuu ni anya nghar be nyanyi ma ashi, "ina nyi aIsra'ila, shi soo nung kper bejii?" shi soo nung shi ya iyii, ni andil ba so'u gu sing ni rigbana andil ta gu bung ripang adil ga gu?13Agwapan angha iIbrahim, gi Ishaku gi iYokubu, Agwapan angha minyeh andil ma agen tong ngha'u nya vullu ni anwa gunsong iBilatus ri a wa gu nwo'u ni. 14Nung nya tong nung Anyi Digwapan ri, Anyu bung ripang, gu shi ne nuu ni aming ya too ashi be nwo nung a nyu pelle be nyi.15Nung pel anyu mire ulang, anwuri Agwapan a nyunu gu kpu ni, andil shi be nyi isil ba gi anya abin na. 16Cu kper gri gu ume gu maripang gi intima ngha, anyiri nung bla ya zau ni-gi intima ba ni akum rigbans. Gu ma ripang17Anung ina weneziri, miza nung le ne nuu ya ume gu sang za nung le ne nuu ya gu ume gu sang za, ilo ri benyi gun song anung be lee ni. 18Ni abin ri Agwapan a ya ga nyu ididuk ni be nyu pa ukiri u bi ngha ni ashi, Agam ngha ri soo ipimpam, gi kper gri gu mel.19Gu shi ne nu ni, nung nwo ikii ile ibibi anung, nung kigli, gu shini be piara ngha abin abebi anung gu, gu shini ge kar gu kigli gu par gi ukwo icigesal ge ba ni; 20gu shi ni be tima nung ni Agam ri begu segle ni anwa shi, iYesu.21Anwa shi anyiri rigbana ga ni ge pan nghar'u ge mel ge kar gu villi ni ididuk abin ni abin ri Agwapan a ya gu kukor ngha Digwapan ngha ni. 22Imusa ripang too a shi, ici ge sal Agwapan ri segle nung azile anyu pa ukiri u bii ni ami ni gi ume ni be wen aziri anung. Nung ri kong uki ri ari ya nung ne. 23Guba shi ashi anyiri a ga be re kong anyu paa ukiri ubii ri ni be riwinni'u gu gi ume ni be nyi ngha.24E gediduk be nyu paa abinri ri a bii ne gu nya gi isamaila gi benbri be ba guntime ngha ni, be kyiele ya telle inyiri ibuntime ngha ni be kyiele ya telle inyiri ibung a. 25Anung ba shi be wen na nyu paa ukiri u bii ni ben bri aming silli ni ben bri Agwapan alee gi be ka'a anung nei, ilo ri a yaa Ibrahim ni, Gi ume ucing ididuk be lum gu lu'unyi ri kum ben kii be sha'ashi. 26Ni Agwapan a nyugnu agen ngha ni, gi ukwo anung ni a yu tima'u gu, gu shi ni a ma nung be kii be sha'ashi gu shi ni a ma nung ben kii be sha'ashi gu kiggli ni a ma nung ben kii be sha'ashi gu kiggli ni kwo ge aning anyi anung gi ile iki ibibi ngha.Chapter 4
1Ga kar gri ibitrus gi iYahaya sugu kyiele gi be nya yi ni, be nyi gunsong gulul gi be nyi gunsong ama ri be yag guda gu lul ni gi asadukiyawa nya wulu bi ma. 2Be le ikol ibibi gu shini iBitrus gi iYahaya be lullu be nyi abin iYesu ni be paa gu nya ngha gu kpu. 3Be nya frebi ya kugru bi ge mel ge shiya, ni anle gu wu lee ni. 4 Ni be nyanyi be mane be kong gu tuma ni be nya ma ripang be shi ni be cii atade isog icuu ba ya maripang.5Ni ukwo shiya ni, ni be nyi gunsong a ma, ni be nyi ama, ni be nyu wal nya cung giallrushalima. 6iAnas anyi gunsong gulul ale, shi ga gu gi ikayafa, ni iYahaya ni Iskandari, gi gediduk ucii anyi gunsong gulul ale. 7Ni be ba ni iBitrus gi iYahaya ga cacii ama ni be nya lirbi bi a shi. "Ri ning rigbana ga, ta gume ining intima nung le ne nuu?"8Ni iBitrus, ni gu she ni Alum Digwapan, ya too a shi, Aming be nyi gunsong gi be nyi ninkung ni be nyanyi, 9Gu ge shi ashi andil gunbi ni anung lirbi ya gushi ilam ishishi ri be lee anyu sang ulung ri be le neni anyi ukwo a gum ulang ri nam le? 10Bla anung gi ididuk be nyi alsra'ila, nung za gun kri, ume nintima iYesu Agam allazare anwuri nung lalo ni, anwuri Agwapan a nyungnu gu kpu gu she ngha ni anyi ukwo ri a kegre gunsong anung ge lang gu.11iYesu Agam ya shi igban ri anung be nyu nanna tong nung, mi be nya so gi giri kingho gu via'na 12sang ikwo ge ning ge ning anyi ni be kurbu gu funnu gu, ni kwo inzile intima ri be ma gi iteng ge pan ni, gi ume ni be kum gu funnu".13Nu be yi ikol igbana iBitrus gi iYahaya ne be nya kpele ashi be nyi ba be nwu sang kpelle ni ni ribung be fre bi ni be nya villi bla ya kpele a she IBtrus gi iyahaya be'be shi gi iYesu. 14Ni gu shishi ashi be bla anyi ukwo re be langna ni anwa gi ben ba ni, ni be nya tag abin gu lee.15Ni be wulu bi gi be wan gutarba iYesu guda ge ta'ana ne'ni be nya pa'a gung ma. 16 Be nya too a shi, "dil ri lee ne'ni gi be nyi bri? Gu sang innang ilam gu kperbejii i ba gi ukwo ama, ni ididuk be nyu loo gi allrushalima za, za ni andil sang ya ni rigbana gu nagra gi. 17Ni gu shi ni a zang be ya gunsong gu zigga gi ume ni be nyanyi, bla ri ma bi ge nyu rigbana be zang be konno gu kyiele ge alog gi ume intima ba." 18Be nya zila iBitrus gi iYahaya nya mabi inor gu shini be zang be konno gu kyiel ta gu lullu kwo ge fien nin intima iYesu.19Ni iBitrus gi iYahaya nya ngha bi ma ashi, "Gu shi gu shu'ushe ya unsong Agwapan dil teenung ri kyii sele anwa ri nung lab'u ni. 20Andi sang ya gu bra gu nwo gu kyiele giri kyii a bin ri dil kang ya yii ni."21Gun timi gu shi ni be ma ibitrus gi iYahaya ge nyu rigbana ni, ni be nya nwo bi, be kan bi. Ni gu shi ni be re bi gu inpiya gu ni, ni ididuk na nyanyi ju'o Agwapan ni abinri a ba gri ni. 22Anyi ri a kum ile gu kpa bejii gu langna sini a sele be mele isoginna.23Ni be nwo bi ni, iBitrus gi iYahaya nya ba bi ume ni be nyi ama nya paa bi uki ri be nyi gunsong gu lul be kakung gi be nyi ming kum be ya bi ni. 24Ni be kong nennu mi, ni be nya sag awii a ma ge Agwapan ny a too a shi, "Icigesal, anwu ri anwu lee ge pan gi gulu'unyi ni riya ni ukiri u shi gi ume ama ni. 25Anwu ri gi ukwo Alum Digwapan ga nyu ate andil iDauda agening too a shi, 'shi soo begyu ri nya benang nu, ni be nyanyi paa abin abel gi ikol ama?'26Be gam 'gu lu'unyi be cung akyii a ma, aung be nyi, gunsong ama a kyii a ma, anung be nyi gunsong ama be cung gu shini rifini gi ici gesal, gi Agam a ma.'27Ripang, iHiridus gi iBuntus iBilatus, guzing beggu ni be nyi aIsra'ila, ya cung gi utong ngha gu shini be le gutang gi agen angha Digwapan iYesu, anwuri be tuggu'u ri pep ni. 28Be cung gu shini be lee ukiri gu nyining gi abin ikol gu tibi gu ri ba ni.29Gikper gri, icigesal bla ge nyu rigbana ama, nung ma be gen gu paa gu kyiele'ng ni gusang kpa beji. 30nanna anying nwu langna nung ma be mag gi abin gu mire ribung gi ume nintima agen digwapan iYesu." 31Ni be kol gu kyiele gi Agwapan ni Anyi loglo,ni Alum Digwapan ya be shi gi ben ba ni be nya lugu paa gu kyiele Agwapan ni ikol Igbana.32Gu cung gulee ri bema ripang ni ashi a ma shi guzing ni akyii ama shi guzing; ni alog ama re tou ashi gukum mi shi umi ya gushinnu ne ikwo ge shi a me shi uzing ya. 33 Ni rigbana rile gu nya iYesu icigesal gu kpu ni, upe ululle nya shi gi akyii ama.34Alog ama re tag u uluki, be nyi ribung gi besal nya libi gu ya ni ikilli ukyiri be leb gu 35ni be nya ba ni ikilli gunsong ni be wen gu tarba. be nya kab be nyi ma gu gi ilo guwa apang.36iYusufu, anwuri be wen gu tarba zila ashi iBarnabas ni (ashi anyi ikol igbana) angha abawi, anyi atsibiri aKubrus, 37a shi ni ri bung ni a nya leb gi gu nya ba ni ikilli gunsong ni be wen gu tarba.Chapter 5
1Mi azile nyi ri be zila ashi iHananiya gi akyel ngha iSafiratu, ya leb ribung ama gu, 2iHananiya ni nya nelle izile gi ume ikili ribung a (ni gu za akyel ngha). ni benya ba ni anteg ikilli gunsong ni be wen gutarba.3iBitrus ya too a shi, "iHananiya shi so agam nincagra mile ikol, mel gu shini anwule Alum Digwapan rila? Gu shini anwu nele izile ikilli ribung gu. 4Ga kar gri nwu ne leb ribung a guni sang nwo ya le? Ni anwu leb gi guni sang unwo ya le? Shi soo anwu gu paa ilo abinri gi ume ikol? sang be nyanyi ni anwu wa bi rilal, Agwapan ya." 5Ga kar ga ni gu kong ne nuu, iHananiya nya kpa gi ri bung nya talla gifiana gukpu. Be nyi bri be kong iyal a ni ribung nya frie bi gekinkang. 6 Be wenepar nya be kanna ukum ngha, nya wulu ni anwa gu unyi yagelang.7Gu sele ni gu dub ri ciya ni, ni akyel ngha nya ba, gusang za ukiri uba ne. 8Ni iBitrus ya tou ashi, "ya ni ta amang ni anung leb ribung a gu?" Ni anya nghar'u ma ashi, ne nuu ya."9Gakar ga ni iBitrus nya tou ashi, Shi soo anwu gi aci ing mag Alum Icigesal? kong gu sing na nyi bri be villi gi ukwo zirbi aciing gi ri ya guda, be ri kyoung gi kper gri." 10Gakar ga ni a nya kpa gunsong ngha, nya talla gifiana nya kpu'u betwenepar nya be kum ni a gu kpu'u, nya ge lang'u gi utur acii ngha. 11Ni ribung nya fre be ni gu da gu lul gi be nyi be kong anyiri abin a ne.12Abin a milli gi gu kper bejii be mame nya bii be nyanyi, gi kper bejii be mane nya bii be nyanyi, gi ni be wen gu tarbaa. Ge diduk a ma be shi ga guzing gi ikping iSulaimanu, 13Be yare kum bi anyi iko igbana gu cung rikyii gi ben ba; ni be nya shi ni be jii ge kinkang gunsong na nyanyi,14Be mel ni be kurbu gu koo gi be nyu ma ripang,unle ni be nyi, be cii gi be kyel, 15ni be nya kyou be nyu sang ulang a ya kan bi ge nyu utura gu, ni be nghalla bi gi pan ikwo nanna gi ikyu nanna gu shini iBitrus ge ba gu silli ni ta iwiwil ngha ipiya be zile ama. 16Be nyanyi nya bi gi itong gi angang gi allrushelima, ni be shene incagra gi anan a ma ni, ni be nya langna ni benba gediduk.17Ni anyu lul gunsong ale ya nya gi be nyi bri be shi genwa ne (be wen gulul a sadukiyawa; benya shi ni rifime giripang 18 be nya frie be wen gutarba ya fullu bi ga sal ge sira.19Mi ge tug a ni alum akiiici gesal ya kri anya ge sal ge sira ya wiri ni ben ba gi unyi, ya too ashi, 20"Nung sing mug ga kyeng gi ri guda gu lul nung paa benyanyi gu kyiele ulang." 21Ni be kong ne nuu ni, ni be nya kan be gesal gu lul ga shashiya nya lee gu lullu. Ni anyu gusong gu lul gi be nyi ngha yanya zila gu cung gi be nyi aIsraila be nya wulu ya ma ge nyu rigbana, be wulu bi ni be wen gu tarba a.22Ni be nyi ilam a ni be kan bi gesal gesira ni yare kum bi alog guda ge sira a, be nya villi be ya bi, 23"A shi gesal ge sira shi gu kugru gi be nyu bla kigri ga nyu ri ya ni andil kanna ni, andil re yiya alog gi ume."24Gi kpeg gri ne be nyi gunsong guda gulul gi be nyi gunsong gu lul be lee be kong iwii, be nya lirbi a shi shi ni anyiri ri ba gu. 25Ni alog ya nya be too bi a she, "Be nyi bri nung funno gi ume guda ge sira ni be shi ge fra gi ume guda gulul be sugu lullu be nyi."26Ni any gunsong gu guda gu lul ya kanu gi be nyi ilam ngha ya ge ba ni ben ba, gu sang gu sang inkom, guting gu shi ni be nyanyi ta'a bi. 27Ni be ba ni ben ba ni, ni be nya tibi bi gunsong be nya taana, anyi gunsong gu lul ale nya lirbi bi, 28ashi "andi sang ma ning ge nyu rigbana ni rigbana gu shini nung zang be lullu gi ume nintima ri le? Ni gi kper gri nung mile allrushelima ni gu lullu aming, mi aming wa gu shini bejii anyi ukwo be sigri gi akyii andii andil."29iBitrus gi be wen gu tarba nya ngha bi ma ashi, "Rigbana ga ri tee Agwapan rikyii ma sang be nyanyi. 30Agwapan agha nin ci andil a nyugnu iYesu, anwuri nung pel ni, gu gigga ga pan ginkyii ni, 31Agwapan nya ma'u rigam ngha gu nyi iya ngha, gu shi mi a shi agam gi anyu funnu, a ma aIsra'ila gu kigli gi ile ibibi gi gu jilli abin abebi gu. 32Andil shi be nyi isil ba gi anyi ri abin a, ne nuu Alum Digwapan, anwuri AGwapan a ma gi ididuk in be nyi bi be tee rikyi gi anwa ni."33Ni be nya ta'ana be kong ne nuu ni ni be ya nya be nang ni ripang, ni be ya nya wa gu shini be pelle be wen gu tarba. 34Ni azile anyi aFarisiyawa ri be zila a shi iGamaliel, anyu lullu ya agha iwur anwuri gediduk be nyanyi mire'u unle ngha ni, ni a ya nya ya ma ge nyu rigbana a shi be wulu ni be wen gu tarba gi unyi ga kar ge fien.35uia nya too bi a shi, "bla geshinshi uki ri nung wa gu lee be nyi bri ni. 36Gi ibung gun timi alog anyi nintima iTudas a ba ya be kyuo rikyii ngha ulukii ngha ulukii, be ni ungang a tade a naa ba be lulu ni be gu be pelu ni be nyi ngha ge diduk nya muru bi, alog re villi gung uyal a ma. 37Gung timi ama ne, be nya le azile nyi nintima iYahuza angha ahalili anwuri gi ibung gu lee gu palla, a be ba ya tal be nyi gi be mame gu, anwa gu bung'u, ni be nyi bri bega lul'u ni nya muru bi.38Gu shi nuu ni nung nwo be nyi bri, gu ga shi ashi gu wa gu lee a ma ta abin gu lee ma ga shi gu ngha rinyenyi ni be ri bong bi.39Ni gu ga shi a shi a bi gi ukwo Agwapan ya ni nung sang nung gu bra gu bong bi gu; gu zang be shu a shi nung le ri nendug gi Agwapan" ni be nya nghar.40Ni be zila be wen gutarba a gi ume ni be nya dibba bi, ni be nya ma bi ge nyu rigbana a shi be zang be rilli be lullu gi ume nintima iYesu, ni be nya nwo bi be kanbi. 41Be nya wulu gi ume gu da gu ge ta'ana, ni ikol ikii gu shi ni be kpa gu soo gu kyii unyi ikii gu intima. 42Be kol ni sunubung be sing bi gu da gulul, belul gi be sal sal, ni be dam ni be lullu gu sang nwo ashi iYesu ya shi Agam.Chapter 6
1Gi ibung ga, unle nibe wen wen gu tarba ya gumsong gu koo, ni aYahudawa ri be loo gi ribung attalenawa nya luggu nyinna giri kyi aYahudawa aIsraila, gushi ni be re kpiri bi abin ni be kummu a ma, ni gu kab iya ri be lee sunung bung ni.2Be wen gu tarba ukop ni be palla ba nya zila gucung nya too bi ashi "Gu re kpa gi gu shi ni andil kana ilam gu kab aya. 3Gu shi nuu nung segle be weneziri, be bla bi ni ulup, ni gu shi ni alum ni gu za ni za, ni be nyi bri be see be lee ilam ri. 4Ni andil ri ya gunsong ni gu kyiele giAgwapan ni gu le ilam iwii."5Gu kyiele ama gu shini be nyanyi ikol gekinkang. Ni be nya segle Istifanus, anwa shi anyi shi ni ripang ya gekinkang ni iNikanai, ni iTiman, ni iBarnibas, di iNikolas, anyi Antakiya a wuri a sili ayahuda ni. 6Be nyu lul nya yigri be nyi bri gunsong ni be wen gu tarba a, ni be nya lee bi gu kyiele gi Agwapan ma ya talla bi anyi gi akyii ama.7Ni gu kyiele Agwapan nya zigga; unle ni be wen gu tarba nya konno gi allrushelima, be nyi gunsong gu lul be ngha aYahudawa ge kinkang ya ma ripang.8Ni Istifanus, shi ni upe niri gbana, ya luggu lee ile gu kper bejji ni be mag gi ume ni be nyi. 9Ni be zila nyi bri be wulu gu zile guda gu lul ri be zila ashi guda gulul ni be nyi gu shi ge ser ni ben ba shi aKuramiya gi aLskandariyawa, ni be zila nyi gi ribung aKilikuya gi Asiya. Ben ba be nyi bri be lee innag gi Istifanus.10Ni be nya re bra bi gu kyen ni gu za Istifanus kyiele gu ni. 11Gi imele in be nya sil be zila nyi ashi be ge too a shi, "Andil kong ni Istifanus kyiele rilal giri kyii iMusa gi Agwapan."12Ni ge nya sil be nyie, gi nin gunci ni be nyu wal be nya tilla Istifanus ga, nya frie'u, nya ba ni anwa gunsong na nyata'ana. 13 Ni be nya ba bi ni rilal gu kyiele a shi, "Anyi kwo ri be mel unbii a re nwo'u gu kyiele inending giri kyii a re nwo'u gu kyiele inendug giri kyi ukwo Digwapan gi geta'ana. 14Andil kong'u, ni alee a shi, iYesu angha allazarat ri muru ukwo ri ni shuele ipara andil ridil ligga gi ukwo iMusa ni." 15Ge diduk be nyi bri be nya yi ipe iyii ngha ni gu ngha alum asheshi ni.Chapter 7
1Ni anyi gu lul gunsong ale nya too ashi, "anyi ri abin ripang ya le?" 2Ni Istifanus ya nghar'u ma ashi, "Ina weneziri gi ningteh, nung kong ne, Agwapan angha rigam a yigri rikyii ngha gi Ate andil Ibrahim ni a shi gi ribung aMesofotaniya, ni are loo gi ribung aHaran; 3A to'u a shi, 'nwo ribung gi ucing, nwu kan ribung ri ami ri yigri ni.'4Ni aya nya nwo ri bung aKaldiya ya be loo gi attaram; gu fa, ga kar ri ate ngha ni, ni Agwapan nya zila'u kannu ribung gri nung gi ume ni. 5Agwapan ga re ma'u ribung ri ari ligga gu ni ga tar a, kwo ta gi nghu tibi ibili afra ngha ga gu. Ni nya silli'u-ni a sang kum ugi bii ne-un wuri ari ma'u ribung gu ligga gu ni anwa gi ucii ngha gum timi ngha.6Agwapan ya kyiele gi anwa ne ni, ashi ucii ngha ri kan kusing giri zile ribung gri ri sang gi ri ma ni be nyi ribung ga ri mabi inpia ni be soo gi rigen ni be soo nung gi rigen nibemele atade anaa. 7Ami ri le be nyi bri be soo nung gi rigen a ni ge ta'ana; Agwapan too ashi, 'Be ge kol ni be ri wulu gi ribung ga be lul ni gi ukwou.' 8Agwapan a ma Ibrahim isil agbala, Ni Ibrahim ya bi Ishaku ni a nya le'u agbala gi unum un ninaa; Ni Ishaku ya bi iYakubu, iYakubu ya bi nin incii ukop ni be palla.9Ni be weneziri iYusufu ya le rifini aweneziri a ma be nya leb'u gu a ga le rigam gi aMasar. Ni Agwapan ya shi gi anwa. 10Ya winni'u gu gi ididuk gu kil gri beweneziri be lab'u ma ni, Agwapan nya ma'u bejii be kii ni guza gunsong iFirauna, agam aMasar gi ididuk gu kum ngha.11Ni iyang nya kpa gi ribung aMasar gi ri ngha aKana'na, be nyu biri ya nya piya bini gu sang ikyu ya. 12Gakar gri iYakubu kong a she anya shi gi ribung aMasar ni, ni a nya zanna gu tima nin cii andil. 13Ni be kan bi gu ngha unpalla ni, ni iYusufu nya yigri rikyii ngha gi be weneziri ngha; ni ga kar ga ni iFir'auna kpele be weneziri iYesufu.14iYusufu tima beweneziri ngha a shi be ba bani ate ama iYakubu ni gu kum ngha ni be nya sal a gi aMasar, Ge diduk ama be nyi isog itoppa ni be cuu ba. 15 iYakubu nya kan'u ge loo gi aMasar, anwa gi ucii ngha be mel ge kar gu kpu ama. 16Be nya kyuo bi kan bi aShekem nya lang bi gi iKugga ri Ibrahim be leb ni ikilli a azurfa gi anyi ni be wen ittamor gi a shekem ni.17Ga kar gri Isil Agwapan inyiri Agwapan be ya Ibrahim i nyu mel ni, be nyanyi nya konno ya biri gi ripang gi ripang gi aMasar, 18ni be nya shi ni azile agam gi aMasar anwuri a re za'u iYusufu ni, 19Agam a nya lel be ka'a andil nya le bi rifen ge shini be nwullu be we be wee ama gu shi ni be ra nwo bi gi be lang.20"Ga kar ga ni be bi iMusa, awen azam ya ni be nya bung'u ge mel ipen iciya ga ga sal ate ngha gi inele. 21Ge kar gri be ta'u gu ni awe ifir'auna nya kyuo'u ya bung'u ni awen ngha ni.22Be nya lullu iMusa ididuk gulullu gu ngha aMasar; a be kan anung gu kyiele gi ilam a ngah. 23Ge kar ri a mel be mele Isogina guni, ni a ya tibi gu shini a kan be weneziri ngha, aisrailawa gusing. 24Ni anya yi mi be kii a zile nyi aIsra'ila unyi, iMusa nya wel anyi ri be mug ga ni nya pel a nyi aMasar a: 25 gu pa iMusa ashi be weneziri ngha ri kpele ashi Agwapan ya wel bi gu ge shi! be re kpele bi.26Ni ukwo shiya ni ne nya yi ni be zila nyi aIsra'ila sugu kong gi be zile ma, a kong gu kab bi, ni a nya too bi ashi, be nyu lullu, nung shi be weneziri ba gu; shi soo nung kong gi be zile nung? 27Ni anyi ri a shi gi ri bii ni nya zinni iMusa, ya too ashi, 'Nyan nanang gu shi gunsong ta anya ta'ana gi ri kyii andil? 28 Nwu wa gu pel mi ya le ilori anwu pel anyi aMasar a gunle ni le?29Ni gu kong nenun ni iMusa nya ting'u ya ka'u ribung aMidinawa, ni anyu ting ulura ni. Kufa ni a bi be wen cii be palla gu. 30Gu sele be mele isog inaa, ni alum akii na ba ukwo ngha gi ume ge lumu, gi utur gekong asinai, gi ume gi ume ge lumu, gi utur gekong asinai, gi ume ilum ula ga lumu.31Ga kar ri iMusa yi ula ni a nya kpa beji, ni a ya nya kunnu gu shi ni a yi genshishi, ni a nya kong riwii icigesal lee ashi, 32 'Aming shi Agwapang a ngha ni incing, Ibrahim, gi Ishaku, ni a ngha iYakubu.' iMusa kong ribung gu shi ni a re villi bra'u gu sag iyii ya bla.33Icigesal nya to'u ashi, "kama atigan'ng gu, ni ukwo ri anwu kegre ni ukwo Digwapan ya. 34Gu sang innang aming yi ipinpam ri kong gu curu ama, gu shi nuu ni aming ba mi be funnu bi, gi kper gri ba, a mi timang gi aMasar.35An wuri ya shi iMusa ri be tong bini, ni gu too ashi, Nyan namang a nyi ge ta'ana ta gu shi gunsong andil? Auwa shi anwuri Agwapan a tima bi ma a be shi gunsong gi afunnu. Agwapan a tima'u gi anyi alum akyii gu shi ni ayi ga lumu. 36Gun timi be mag gi ile gu kper bejii gi lillo gi aMasar gi aBaharmaliya ni, iMusa nya winni bi gi aMasar gi ume ge lunu ga kar gri be le gusing be mele isog inaa ni. 37Anwa shi iMusa ri a be too be nyi alsra'ila ashi, ici gesal ri nyungnu nung ni gi ume ni beweneziri anung.38Awuri ya shi anyiri a shi guzing gi be nyanyi ga lumu ri. Gu ume gu shi gunsong a lum akii a kyiele gi anwa ga kong asinai. Anwuri ya shi anyiri a ma ya gukyiele Agwapan a lang ni. 39Awuri ya shi anyiri nin icii andil be tong bi gu teu rikyii ne, be nya winni'u gu gi ume ama, be nya tibi gi ikol ama be ri villi bi amasar. 40 Ga kar ga ni be too iHaruna ashi, ale bi agwapan rilal ri ari yan bi gunsong ka'a bi amasar ni. Ni iMusa ri a winni ya gu gi aMasar ni andil re za ya ukiri u ba'u ni!41Ni be nya viana awen inag gi ibung a nya ba agwapan rilal gu mire, be nya le gufung gu kii ni ukiri anyi ama a yalla ni. 42Agwapan nya mabi gu le rigen amar ge pan, ilori gu shi giiwal gi ume ankpag iwal ni be nyu pa'a ukiri u bii ni, 'nung ma mi gu ma inam ge lumu ri be waa ni gi be mele isogi'naa bri ga lumu ina nyi aIsra'ila?43Nung nghar gu da gu lul amolek gi amar agwapan ni arafen, gi ikyiri nung yalla gu shini nung lul bi: gu shi ni a ni ri kywo nug rigan ge mel gunsong ababila.'44Be ka'a andil shi ni gu da gu ngha gu lul gu yigri gi ume ge lumu, ni ilor ri Agwapan a mage nyu a rile gakar ri a kyiele gi iMusa ni, ashi ale gi gu shi ilori be yigri'u ni. 45Gun kri ga shi gu da ngha gu lul ri be ka'a andil be ba gu ba gu ni, ga kar iJoshwa. Anyiri ba ga kar gri ge nhga ribung ri ngha ni be nyi bri Agwapan a be daa gunsong ni be kaa andil ni. Ne nuu ni gu shi gu be mel ibung iDauda, 46anwuri a kum gushi ni be ji be kii gu ukwo Agwapan; gu shini a viana guda gulu gu shi Agwapan angha iYakubu.47Ni iSulaimanu ya viana gesal Agwapan. 48Ni Anyi rigam re lo'u gi besal gu viana ni anyi, ni nyu paa uki ri ubii ni yani. 49Gepan shi getol rigam mi ga, gu lu'unyi shi ukwo tirbi afra mi ya ining ilo gesal ni anung ri viana mi ma? Icigesal ya lirbi ta uning ukwo ni ani ri peme ga gu? 50Sang anyi mi ya lee anyiri le?51"Anung be nyi ri kyii rigbana be nyi ikol gu sang agbala ni atong gusang kuggo, sunu bung nung le rifini gi Alum Digwapan, ni anung le abin ri be ka'a nung be le ni. 52Aning a nyu paa abin ri a bii ni be ka'a any re soo bi inpinpam? Be pelle e nyu paa abin ri a bi ni ben bri be zanna gu ba anyi ripang ri ni, ni anung nya shi be nyi bri be vullu ni ani gi gu pel me ni, 53 Anung ba shi be nyi bri be ngha ge ta'ana ri be lum be kii be man ni anung ya re lul ngha bi."54Ni be nya ta'ana be kong nu ni, ni ikol a ma ya bong ro'i ni ripang, ni be larba aziri ni innedug ni ripang, ni be larba aziri ni innedug gi Istifanus. 55Ni anwa ni, shi ni Alum Digwapan, ni a nya sag iyii ngha gepan, ya yi rigam Agwapan; ya yi iYesu Kyegre gu nyi iya Agwapan. 56Ni Istifanus ya too a shi "Bla, ming bla gepan ge kri ni awen anyenyi kegri gu nyi iya Agwapan."57Be nya ta'ana ya sag riwii giri gbana, nya soo ica, nya sogro atong ama, be nya fla'u gediduk ama. 58Be nya wulu ni anwa guntimi utong, nya taa'u ni igbang, gu silli ni be nya kam a kigri a kakung ama ya tirbi gunsong azile awen apar ri be zila'u ashi iShawulu ni.59Gakar gri be sugu taa Istifanus gu ni ni ya zila ni a lee a shi, "Icigesal Iyesu, nghar ulum me" 60Ni a ya nya liluggu ya sa riwii gi ri gbana, a shi, "Icigesal, zang be bla abin abebi ama" ni a ya ne nuu ni ni a nya kpu inna.Chapter 8
1iBulus nghar gu kpu ngha. Gi unum a ni impiya rigbana nya lugu nyiere gi guda gulul ri gu shi gi aUrushalima ni, ni be nyu ma ripang nya zigga gi ume itang aYahudiya gi aSamariya, mi be wen gu tarba ni be nwo. 2Be ni bri be ma akyii ama ni nya lang Istifanus ni be nya sa'u. 3Ni Ishawulu nya le guda gulul rifen gi ripang, a be kalla be sa'asal ne tal be nyi be cii gi be kyiel, ne kugru bu gu da ge sira.4Ni gu shi nuu be nyu ma ripang ri be zigga ri be kan bi ya ge sugu le gudam gu kyiele. 5iFilibus nya kanu aSamariya ya ge paa iyal Agam.6Ni gu cungni be nyi be kang nya yi be mag ri iFilibus le ni, ni be nya villi ni amina ama gediduk ama gu shi ni be kong uki ri a pa'a ni. 7Gu shini alum abebi wiri bi gi ume ni be nyayi gi be mame ri be kuggo'u ni be saa ni ica, betuggo ni be nyi gi be mame gibe nyu sang afra nya langna bi. 8Ni be nya gu fung gu kii gule gi utunga.9Ni be shi ni azile nyi gu ume utong a ri be zila ashi isiman ni, anwuri gu zanna a re shi anyu lul agwapan rilal ni a le ile gu kper bejii, ni ale be nyi aSamariya abin a kekung, ga kar ri a suka zila rikyii ngha anyi shi ni ulup ni. 10Ge diduk be nyi a Samaruya, be kung gi be wen, be kuggou, ni be lee a shi, "Anyi ukwo ri ya shi rigam Agwapan ri anwuri be zila a shi anyi rigam ni." 11Be kuggou, gu shini a gu moo ne lee bi abin gu kper bejii ni ile gu sarba ngha.12Ni be le gu maripang ni gu dam ri iFilibus a le gi ri kyii rigam Agwapan ni intima iYesu Agam ni, ni be nya le bi gu salla gu lul ge diduk ama be cii gi be kyiel. 13Anwa iSaminu ri kyii ngba ma ripang. Ni be le'u gu Salla gu lul ne ni a nya ya gunsong ni gu lul iFilibus, ni a yi be yigri bi be mag ni iile ikikung ni, ni a ya nya kpa bejji.14Ni be wen gu tarba ri be shi gi auru shelima kong iyal a shi asamari ngha gu kyiele Agwapan ni, ni be nya tima bi ni iBitrus gi iYahaya. 15Ni be mel ni, ni nya kyiele gi Agwapan ni ban ba, gu shi ni be ngha Alum Digwapan. 16Ni ga kar ga, Alum Digwapan sang sigri gi girikyii ama ni; be le bi gusalla gu lul ya gu gi ume intima Icigesal iYesu. 17Ni iBitrus gi iYahaya nya talla bi anyi ama, ni be nya nghar Alum Digwapan.18Ni iSiman ayi be mire Alum Digwapan gu tallla anyi ni be wen gu tarba ni, anya mabi illi. 19Ya too ashi, "nung mami rigbana gu, ni ami, gu shini anyiri aming tulla'u gu nyi ni a nghar Alum Digwapan"20Ni iBitrus nya to'u ashi, "aAzurfa nghan bungi gi anwo, gu shini anwu shi gi ume ikol ashi nwu ri shi ni gu ma icigesal ni ikiili. 21Nwu sang ni utal gi abin ri, ni ikol sang'i guzing gi Agwapan. 22Gu shi nenuu nwo ile rifen'ng ni anwu kyiele gi Agwapan gi icigesal, gu shini a ge nya ni a jili ile gu kpang gu wa ikol'ng. 23Ni aming kpele anwu shi gi ume gu bong ulang ni ume gu lab ikol."24iSiman nya ngha ashi "kyiele gi Agwapan gu shi ni, gu shi ni ulu ki gi ume abin ri nwu paa ri ni aba ni a mi."25Ni iBitrus gi iYahaya be silli nya paa gu kyiele ici gesal ni, be nya villi be aUrushelima; gi utura, be ya le gudam gi be wen itong aSamariya ga mame.26Gi kper gri ni Alum icigesal nya kyiele gi iFilibus ashi. " Nyinnya num kan ate kyi ni utura ri ushi gi iten ni aUrushelima kaa'u aGaza" (utura ya shi gi ume igirku). 27Ni a ya nya kan'u. Ni azile nyi ri a wulu gi attabasha ni, anyi ale ya ni rigam rile gi itan akandakatu, Gisoroniya attabasha. Anwa bing rigam gediduk gu kum mi. A ba aUrushalima gu shi ni a be le gulul. 28Gu nyu villi'u ne loo ga pan akeke ikaba ngha, ni a palla iwal Ishaya any paa ukiri u bii ni.29Ni Alum nya too iFilibus a shi, "kan utur akeke ikaba ya" 30Ni iFilibus ya nya ni gu titin ya kurn'u, ni a ya kong ni a palla iwa iShaya a nyu paa ukiri a nwu palla ni le? 31Ni anyi aHabasha nya too ashi "Aming ri lee neni aming kpelle, gu sang shi ni alog shi ge ne? "Ni a nya kwou iFilibus a kana ume akeke ikaba a sisila gi anwa.32Gun kri gun ka shi iwal ri anyi attabasha sugu palla ni, "Be kan bi ni anwa ni getee ri be kaa bi ukwo wa ni gelinlang, ni awen ge tullu gi anyi ni be nyu libi gu, are rigi'u. 33Gi ume gu lalla ngha be le'u geta'ana gu sang ripang nyan ba paa iyal izam ngha? Gu shi ni be kyou ulang ngha gu gi ulu'unyi".34Ni any alle ya lirbi iFilibus, a shi "Aming kullu'ng. Ya mi, anyang ni anyu paa ukiri ubii ni kyiele gu? Rikyii ngha, ta azile nyi giri tog?" 35iFilibus nya lugu kyiele, gri ri kyii ankpag Ishaya, ni a nya le'u gu dam giri kyii iYesu.36Ni be sugu sing gi utura ni, ni be ya be ya be mel ge nyu gu zile gu ziri; Anyi alle nya too ashi, "Bla, inmininbel inbri shi ri da gu shini be leemi gusalla gu lul?" 37iFilibus ya too ashi, anyu ga ma ripang ikol gizing ni, be ge nya ni be le'ng gu salla gu lul! Ni anyi attarbasha nya too ashi, "Aming ma ripan ashi iYesu Agam ya shi awen Agwapan." 38Ni anyi attabasha nya soo be kyeng ni akeke ikaba ni be nya ba ukwo nimininbel a gun palla ama, iFilibus gi anyi alle, iFilibus nya le'ugu salla gulul.39Ni be wulu gi ume minimbel a ni, Alum icigesal nya kyuo iFilibus. Anyi alle re villi yii'u, ni a nya ya gunsong ni gu sing ngha ni le gufung gu kii. 40Ni iFilibus nya yigri rikyi ngha gi aAzotus. Nya tara gun kra gu pag ne be gudam gi itong ge diduk, be melu aKaisariya.Chapter 9
1Ni iShawulu, ya gunsong ni gu kyiele gu shiri be nyi ni gu pelle gi be wen gutarba icigesal, ya nya kan'u ukwo anyi gunsong gulul ale 2ya kwuo'u ankpag gu gan'u ada gulul ri a shi gi aDimashku ni, gu shi ni age kum alog ri gi aUrushelima a be lab bi.3Ni a shi gi ulura ni, nya nyu me aDimashku ni, ga kar ga ni uzile use ga pan nya saana kanna'u; 4Ni a nya kpa gi ribung ni a nya kong zile riwii le'u ashi, "iShawulu, iShawulu, shi soo anwu lee ni rigbana?"5iShawulu nya to'u ashi, "Anwu shi anyang, icigesal?" Icigesal nya too ashi, "Ami iYesu anwuri nwu le'u rigbana ni; 6nyinya nwu ka'anang ume utong, be yaa'ng ripang ukiri nwu ri lee ni. 7Be nyi bri be sing gi iShawulu ni nya kyeng ge linlang nya tag abin gu ya, ni be kuggo ri wii, ni be ya re yi bi alog.8IShawulu ya nya gi ribung, ni a kri iyii ngha ni, ya re yi'u ulukyi; ni be nya frie'u gi anyi re tal'u gan bi ume utong aDimashku gu. 9Ale ibung iciya ni are bla'u ikwo, ni a re ya'u ta gu soo.10Azile awen gu tarba shi gi aDimashku bi be zila'u ashi iHananiya ni; icigesal ya kyiele gi anwa gi alella, a shi. "iHananiya!" Ni a nya too ashi, "Bla, aming wuri Icigesal." 11 Icigesal nya to'u ashi, "nyinya, nwu kan utura ri be zilla ashi isisug ni, ga sal a zile anyi nin itima iYehuza nwu lirbi anyiri awulu gi aTarsus anyi nintima iShwulu ni, ni asugu kyiele gi Agwapan. 12Ni a ya yi gi ume ala anyi ri be zila ashi iHananiya kalla ni a nya tilla'u gu nyi, gu shini iyii ngha penne."13Ni iHananiya nya nghar'u ma ashi, "Icigesal, aming kong iyal gi ukwo ni be nyi be mane giri kyii anyi ukwo ri, gi ilo rifen ri a gu lee be nyi digwapan bri be shi gi allrushalima ni. 14 Anyi gunsong gu lul ale mau rigbana gu shi ni a friere anyiri a zila gin intimang ni." 15Ni icigesal ya to'u ashi, "kan, ni ashi uki gule ilam ni a ming segle ni ya, anwuri a ri paa intima me gu lu'unyi ni be gam ni be wen aIsraila ni." 16Ni ami ri yigri'u ilo impiya ari soo gi intima mi ni."17Ni iHananiya nya kann'u, nya kanna gesal a ya tilla'u gu nyi gi ri kyii, ya to'a a shi "Aweneziri ishawulu, Icigesal Iyesu, an wuri ayigring rikyii nghan gi utura ga kar gu sin ni a tima ni gu shi ni anwu kum gu bla ikwo ni anwu kum Alum Digwapan." 18Ga kar ga ni uzilel kii ni ringum ni ya kpa gi iyii iShawulu, ni a nya kum gu bla ikwo; ya nyinya be ya le'u gu salla gu lull; 19Ni a nya ya ikyuya ni be nya ma'u rigbana. A nya loo gi be wen gu tarba gi aDamashku ibung gi imime.20Ga kar ga ni a ya nyia luggu paa abin iYesu gi ume guda gu lul, ni ale ashi anwa shi awe Agwapan ya. 21Be nyi bri be kong'u ni ya kper bejii ya too a shi " Sang anyi kwo ri ya pelle be nyi aUrushelima ri be zila intima bri le? A ba gu fri gu shi ni a mire be nyi gunsong gu lul be kung ni be lubu bi." 22Ni iShawulu nya kum rigbana ge kinkang, a fullu abin ikol ni ilel ga kaa aYahudawa bri be loo gi aDimasku gu mire ripang a shi iYesu ya shi Agam.23Gu kol ibung gi imine ni aYahudawa nya tang gu shi ni be pel'u. 24Ni iShawulu ya kpele gu tang a ma. Be kam'u ni gu yaa riya gu kana utong ge tug ni ge wee gu shini be pel'u. 25Ni gu shi nuu ne ge caci ge tug ni be wen gutarba nya kyuo'u gu me gingue, nya sigri'u gi ivuu.26Ga kar gri a mel aUrushelima gu ni, iShawulu tibi gi ikol ngha ashi gi be wen gutarba, ni gediduk ama ya kuggo ribung ngha, gu shi ni be re biya bi gi ikol ama ashi a ri shi a wen gu tarba. 27iBarnabas nya kyou ya kan nu ni anwa gi ukwo ni be wen gu tarba. Ni a nya ya bi ilori iShawulu karba gi icigesal gu utura ni, ni icigesal ya kyiele gi anwa, ni ilori iShawulu a le gu dam gi ume nintima iYesu ikol gi zing gi aDamashku ni.28A karba gi ben ba ga kar gu kalla gi gu wiri a ma gi allrushalima. A le gu dam gi ume intima Icigesal Iyesu ikol gizing. 29Ni a ya yinang gi aYahudawa angha attelenan; ni gu shini be ya gunson gu kagra gu wa gu pell'u. 30Ni be weneziri be kpele nuu ni, ni be nya ba ni awa ge akasariya, ni be nya zinnu'u kan'u aTarsus.31Ga kar gri ada gulul gri shi gi ididuk ribung aYahudiya, aGalili ni Asamariya nya kum ina inshishi gi gu konno; ni be nya ya gunsong ni gu sing gi ume gu kuggo ribung icigesal ni gu shini ikol Alum Digwapan, du da gu lul nya konno ni unle ni be nyanyi. 32Gu be mel, ge kar gri iBitrus kanna gediduk gikaa ribung a, a villi ba ukwo ni be nyu lul bri be loo gi utong a lidda ni.33Gefra ni a ya kum azile nyi rintima Iniyasu, anwuri a shi in utuggo ni, a nanna be mele be ninna gi ukwo nanna ngha. 34iBitrus ya tou ashi, "Iniyasu, iYesu, Agam a langna ni anwo. Nyin nya nwu kanna ukwo nannang." Ga kar ga ni aya nya kiken. 35Ni gedisuk be nyu loo gi ri bung alidda gi ribung asarona nya yi anyi ukwo, ni be nya villi bi ukwo Icigesal.36Gi kper gri gi aYafa be shi a zile a wen gu tarba, intima ngha shi iTabita (ashi "Dokas" gu ka). Akyyel a shi ile ripang ni ge kubbu ri ale be nyi utur ngha ni. 37Ni gu ya shi ashi gi ume ibung a ni aya le gusang ulal ya mel gu kpu; ni be salla ukum ngha nya nghal'u gu da.38Ni alidda sang u anung gi aYafa ni bewen gutarba be ya kong a shi iBitrus shi gufa, ni be nya tima be nya palla gi ukwo ngha. Nibe Kullu'u. "Ba utong andil gusang bong gekar." 39iBitrus ya nya kan'u gi ben ba, ni gu mel ngha, ni be nya kan ni anwa gu daa. Ni ge diduk bekumu ri be kyegre gi utur ngha ni be saa, ni be nya yang akigri ni alab ri iDokas a taa ga kar gri a shi gi ben be ni.40iBitrus nya villi bi gu gediduk gi ume guda, nya lillugu, nya kyiele gi Agwapan; ni a nya kiglli gi ukwo ukum a, ya too ashi, "iTabita, nyinya". Ni a nya penne iyii ngha, ni ayi iBitrus ni ne ya nya sisila. 41iBitrus ya nya nana'u gu nyi ngha nyugnu'u; ga kar ga ni anya re zila be nyu lul gi be kummu, nya ma bi bu gelang gu. 42Anyiri abin ya mel gu za gi ididuk aYafa, ni be nyanyi gi be mame nya ma ripang gi Icigesal. 43Gu ya shi gu shini, iBitrus a loo ibung gi imime gi azile nyi nintima iSaminu, anyu shi ni ukwo.Chapter 10
1Be shi ni azile nyi gi utong aKousariya, anyi nintima iKarniliyas, anyi gunsong na nyu kon ilura ribe zila a shi Italiya ni. 2Anyi ripang ya, anwuri a ma ri kyii ngha ni be nyi wel aYahudaw ni ikilli ile, ni akyiele gi Angwapan suna ge kar.3Ga kar gu dub gu tolla gu wula, ni be nya yigri'u ma gi alla ni alum akii icigesal bi ukwo ngha ni alum akii ya to'u a shi, "iKarniliyas!" 4iKarniliyas nya kpu alum akii iyii ni ribung ya too ashi, "shi ya gu, anya sal?" alum akii nya tou ashi, "Gu kyiele gi Agwapa ni ilo ri nyu wel be nyu sang ulukii gu ne gu mel ge pan gu shi gu mire'ng gi ngha kpiri gunsong Agwapan. 5 Gi kper gri anwu tima be nyi be kan bi utong ayafa be ba ni anyi ni itima iSaminu ri be zila a shi iBitrus ni. 6 A loo gi iSaminu anyi ukwo, anwuri gesal ngha shi gi ibile gu ziri.7Ni alum akii ri a kyiele gi anwa a nya'u ni, iKarniliyas nya zila be palla gi ume ni begen gesal ngha gi anyu kon ulura a zing ri a le rigan Agwapan gi ume ni be nyu kon ulura ri be le'u ilam ni. 8iKarniliyas a ya bi ididuk uki ri uba ni ne nya tima bi gi aYafa.9Ni gu shiya ukwo ga kar uncunuu ge caci unum ni be shi gi sing ni nyumel utong ni, iBitrus nya yang'u ge pan guda gu kyiele gi Agwapan. 10Ni a ya kong iyong gu shi ni gu kpa gu ni a kum ulu kii a ya ni, ni ga kar gri be nyanyi sugu killi anya gu ni, ni a nya na alla. 11Ni a ya yi ni gepan ge penne ni gi zile guntiri sir ma, uzulu kii ni ukyu falla ululle ni sir bi'u gu lu'unyi, be Sir'u gi a kinghor a naa. 12Gi ume ina gi lillo angha afra a naa ni anwu kigga gu lu'unyi ni ninnung ge pan shi gi ume.13Ni ri wii nya ligri anwa a shi; "Ninya, iBitrus, wa nung ya." 14Ni iBitrus ya too ashi, "sang ne nuu ya, Icigesal, ami sang yami ukiri u sangu Digwapan ta gu shi ni riliggi ni" 15Ni riwii ya villi ba'u ma gunha unpalla; "ikiri Agwapan so'u Digwapan ni zang be zila'u a shi a shi ushi ni riliggi." 16Unwuri uba riciya; gi kper ga ni be nya kyuo gintiri ya kan bi ge pan gu.17Ge kper gri iBitrus shi gi ume ninuugu ala ri a naa ni gi gu shi anya, ni nyi bri iKarniliyas a tima bi ni kyegre gu nyu riya gasal a. 18Ni be lirbi utura gesal a ni be nya le gu billi ma insuu ni be nya lirbi ta iSaminu ri be zila a shi ne a sigri gu fri le.19Gi kper gri ibitrus sugu tang gi ulang ngha gi ri kyii alla ri anwa na ni, Alum ya to'u ashi, "Bla, be nya ciya wa'ang." 20Nyinya nwu sigri nwu sing gi ben ba. Zang be tab rinam gu sing gi ben ba, gu shi ni aming tima bi. 21iBitrus ya nya sigri ukwo ni be nyie ya too a shi, "Ami ni anung wa. shi ba ni anung?"22"Be nya too ashi, Anyi gunsong na nyu kon ulura anyi aYahudawa ie isil ishishi gi ri kyii ngha, anwa ni alum a kii Agwapan a tima gu shi ni anwu ba ge sal ngha, ni a kong gutima gi ukwo'ng." 23Ni ibitrus nya zila bi be ya sisila gi anwa. Ni ukwo u shiya ni ni a nya sing gi ben ba, ni be zila weneziri gi aYafa ya tibi'u.24Ni gu shiya ukwo ni be nya kama akaisariya, iKarniliyas sugu yag bi; ni a nya zilla be weneziri agha gi anyi sing ngha ri be shi be kakani.25A shi ga ga ga kar gri iBitrus a kana gu ni, iKarniliyas a karba gen wa nya lillugu ya peme'u. 26 iBitrus nya nyungnu'u ya tou ashi, "Nyinya nwu kyiken! A ni re shi anyenyi ya."27Ga kar gri iBitrus su kyiele gi anwa ni, a ya kana gesal ya kum ni be nyanyi gi be mame cung ukwo guzing. 28A ya loo bi a shi, "Anung a kyii aning nung za gure kpa gi gu shi anyi ayahuda kii ta a ba alo ta ucii gusung gu. Ni Agwapan gu ya mi ashi ami zang be too alog anyu sang digwapan ta gu shi shini riliggi. 29Gung ga soo aming ba gu sang inang, ga kar gri nung zila mi gu ni. Gu shi nuu aning lirbi nung shi soo nung tima ami ba."30iKarniliyas ya too a she, "ibung inaa ri isele ni ga kar ne ni, aming sugu kyiele ge Agwapan ga kar untolla (gu dub ri ciya) ga salmi, ni ami ya yi ni anyenyi kegre gunsong me ni alab asee. 31Ya too ashe "iKarniliyas, Agwapan a kong gu kyieleng, ni ilori anwu wel be nyu sang rigbana so Agwapan a nya kpu'ung. 32Gu shi ne nuu tima ni alog ge aYafa, a zila'ng anyi ninitima iSanminu anwuri be zila ashi iBitrus. Aloo gasal iSaminu anyi shi ni ukwo, anwuri a shi gi ibile guziri ni. 33 Ni ami ya tuba ye'anun gakar yigaziri. Gu-fo'olo ninun bani. Gi-kpegri dishi gu firi yunsung Agwapan, gushini andil kong ushuri Ichi'dil asan unchuya ni.34Ni ibitrus nya penne ge nyu ngha ya too ashi, "Truely, aming kpele Agwapan re yigri'u gubiya rikyii. 35Nigu shi ne nuu ni, gi ume abung anyiri a lul'u ni ale ripang ni ushiushi ya gi ukwo ngha.36Aming za gu tima ri a ma gi be nyanyi aIsra'ila, gakar gri a ya iyal ishishi gu ngha inna inshinshi gi ukwo iYesuIkristi, anwuri anwa shi icigesal ididuk. 37 Amug ri kyii anung za ukiri u shigu ni, unwuri uba gi ume aYahudiya ni, gu nyinya gi aGalili, guntimi gu paa gusalla gulul ri iYahaya a le ni. 38Abin gu shi gi iYesu a ngha aNazare, ilori Agwapan a tibi'u ni Alum Digwapan ni rigbana. Ni a nya ya gunsong ne ilam upee ni gu gulangna ni be nyi bri agam nincagra lab ni, gu shini Agwapan shi guzing gi anwa.39Andil shi be nyi isil ba gi ididuk abinri a le ni gi ribung aYahuda gi ume allrushalima, anwa iYesu awuri be pel, gu gag'u ga pan gin kii. 40Anwa, Agwapan a nyungnu'u gi unum ungiya ya soo be za'u, 41sang gi be nyi gediduk, gi be nyi isil bri Agwapan a see gun zama ni andil, akyii andil, ridil ya ni andil see guzing gi anwa gu nya ngha gu kpu.42A maya ge nyu ri gbana, dil le be nyanyi gudam ni andil ma bi ripang ashi anwa shi anwuri Agwapan a segle a lee be nya lang gi be nyi bri be gu kpiri bi ni be ta'ana. 43Gi anwa ni ididuk ni be wen gu tarba soo isil. gu shini anyi a ga ma ripang gi anwa ni akum gu jilli abin abebi gu gi utura intima ngha."44Gakar gri iBitrus sugu kyiele gi ri kii anyiri abin a gu ni Alum Digwapan nya sigri gi ri kyii ni be nyi bri be sugu kuggo du dam ngha ni. 45Be nyanyi bri be shi gi ume nibe nyi bri be nghar gu lee agbala ni, ni ge diduk be nyi bri be ba guzing gi iBitrus ni nya kpa bejii, ni gu ma Alum Digwapan ri gu sigri akyii ni be nyanyi ni.46Gu shini be kong ni be nyanyi kyiele ni azile alum ni be ju'o Agwapan. Ni iBitrus nya nghar a shi, 47"Alog ri bra gu da gu shini be le be nyi gu salla gu lul ni inmininbel, ni ben ba gun ma be gu nghar Alum Digwapan ni andil ni?" 48Ni a nya ma ge nyu rigbana be lee bi gu salla gu lul gi ume nintima iYesu Kristi. Ni be nya kuwo'u a loo gi ben ba gu ngha izile ibung.Chapter 11
1Gu kper gri be wen gutarba ni be weneziri bri be shi gi ume aYahudiya ni be kong a shi be nyanyi be nghar gu kyiele Agwapan. 2Ga kar gri iBitrus a kan'u allrushalima ni, ben bri be shi be ngha agbala ni nya ba ukwo ngha; 3be nya too ashi, "Anwu fullu rikyii gi be nyi gu sang igbana ni anwu ya gi benba!"4iBitrus nya paa bi icicang, a shi, 5Aming sugu kyiele ge Agwapan gi utong aYaf, mi ami ya na ala gi ri kyii gin tiri ri gi sir ni, ni ukyu falla ule ni be sir gu ga pan gi kinghor a naa. Gi sigri gunsong mi. 6Aming kpu gi iyii ya nya tang gi ikol mi gi ri kyii ngha, a ming yi inam afra anenaa gu lu'unyi, inam ibibi, ni a nghu kikigga, ni ninung ge pan.7Ni ani ya kong riwii ri lee a shi, "Ninya, iBitrus, wa nung ya." 8Ami shi, "sang ne nu ya, Icigesal ni kwo uluki ri usang'u digwapan ta gu shi ni riliggi ri u gu kanna ge nyu mi ni" 9 Ni ri wii nya ngha mi ma ga pan a shi, uki ri Agwapan a zila'u digwapan ni, zang be villi nwu zila'u digwapan." 10Gun gri ba ri ciya, ni ikwo ge shi nya villiu gepan.11"Ga kar ga ni be nya be kyegre gunsong gesal gri dil shiga ni; be timi gi akai sariya bii bi ukwo mi. 12Alum a mane Alum a mame riwii rigbana gu shini aming kan ni gi benba, gu san yigri gu biya rikyii gi benba. Be weneziri be cunnu ba be kan bi ge mi, ni andil ya kanna ge be sal anyi kwo. 13 A paa ya ilo ri a yi alum akii kye are gi ume gesal ngha ni ale ashi 'Tima mi be nyi be kan bi aYafa, be zila iSaminu anwuri be zila'u ashi iBitrus ni. 14A ri ya nung gu tima ri nung ri nung ri kum gufunu anwo gi ididuk gesal'15Ni ami luggu gu kyiele gi ben ba ni, Alun Digwapan nya sigri gi akyii ama ni ilori a be sigri ya ma gu zanna ni. 16Ni ami nya kpu gu kyiele icigesal, gu shi ni atoo ashi, 'Ripang, iYahaya ale gu salla gu lul ni Alum Digwapan'17Gu ga shi a shi Agwapan a le bi guma ilo ri a lee ya ma ni ga kar ri andil ma ripang gi Icigesal iYesu Agam ni anyang shi ni gu shini ame ya ya innang ge Agwapan?" 18Ni be kong anyi ri abin ni, be nya tag a nwu ya, ni be nya ma Agwapan rigam ngha ni be lee ashe, "Ne be nyi bri Agwapan rigam ngha ni be gu kiggli gi ile ibibi ama kaa bi ulang"19Ni be nyi bri be ga zigga gu shi ipinpam ri a ga lul guntimi gu kpu Istifanus ni, be nya konno ka'a bi aFinikiya, aKuburus gi a Antakiya, ni be le gu dam iYesu gi be nyi aYahudiya ba gunzing ama. 20Ni be zile nyi a ma, be nyi akuburu gi akurane, be ba a Antakiya ni be kyiele ni alellenawa, ni be lee bi gu dam icigesal iYesu. 21Ni rigbana icigesal shi guzing gi ben ba, ni be nyi gi be mame nya ma ripang ni be nya kigli bi ukwo icigesal.22Iyal ama nya mel atong guda gulul ri gu shi gi aUrushelima ni be nya tima ni iBarnaba a kannu a antakiya. 23 Ni gu mel ngha ni a ya yi upe Agwapan, ni a ya le gufung gu kii; a ya mabi rigbana ge diduk ama gu shi be kyeng gi ume icigesal ni ididuk ikol ama. 24Ni anwa shi anyi a sheshi ya, ya shi ni Alum Digwapan, ni be nyanyi gi be mame nya konno gi icigesal.25Ni iBarnaba nya kannu aTarsu gu shini a ge wa iShawulu. 26Ni a kum u ni, ni ya ba ni anwa gi a Antakiya. A shi gu ge melle gezing ni be a cugru gi be nyi gulul ni be nya lullu be nyanyi gi be mame. Ge a Antakuya ni be zanna gu zila be wengu tarba akrista.27Gi ume ibung ngha ni be zila nyu paa uki ri u bii ni gi aUrushelima nya babi a Atakuna. 28Anyi ge zing gi ume ama, anyi nin intima a Agabas ya ya nya kikeng ya kyiele ni rigbana Alum a shi be ri akuggo ububi gu lu'unyi ge diduk. Gun ka gu be shi gi ibung aKalauduya.29Ni be wen gu tarba ngha, nya kyuo gi ilang ama gi ilo rigbana ngha, be wel be weneziri bri be shi ge aYahudiya neni ukyi gu wel gu. 30Be nya le ne nuu; Be tima ningunci ni ikilli gi anyi iBarnaba gi iShawulu.Chapter 12
1Ga kar ri Agam iHiriclus a be soo be zila nyu lul gu shiri a le bi rignana ni. 2A pel iYakubu aweneziri iYahaya ni ginkyana.3Ni ayi nuu gu follo aYahudawa ni, ni a nya frie iBitrus geduk. 4Nu a frieu ni, ni a nya der'u gu da ge naa be loo ni be yag'u; a tibi gi ikol ngha gu shini a ba ni anwa gunsong ni be nyanyi gu kol ipara gu gaa besal. Ni iBitrus sugu shi gu kol ipara gu gaa besal.5Ni, iBitrus sugu shi gu kugru gi ume guda gesira ni, be weneziri gu lul suge le gu kyiele gi Agwapan gekinkang gu shi ngha. 6Be shi ni anbung iHiridus ri winne'u ne, ni be nyu kon ulura be palla, be lab'u ni be sira be palla, be nyu kon ulura sugu yag' a nyu guda ge sira.7Gu sang za, ni alum akii ya ba ukwo ngha, guda nya sana ni use. A nya pia iBitrus gi ringang nya nyungnu'u ya touashi, "Nyinya gedidur" Ni besira anyi ngha nya sigrii. 8Ni alum akii ya tou ashi, "Lab rinam nung tebe atigan'ng" iBitrus nya lee nenuu. Alum akii nya to'u ashi, "Fla ukyu fallang, nung lul mi."9iBitrus ya nya lul alum akii nya wulu getinni. A re kpele'u ukiri alum a kii le ripang ga gu. Apaa ashi a nanna alalla ya. 10Ni be sele be nyu yag unzing gi gu ngha unpalla ni, nya yag unzing gi gu ngha unpalla ni, nya mel riya ri be le ni itam ni rinkri di nanna ka'abi ume utong ni; di kri bi ma giri kyii ngha. Be nya wulu nya lul utura, ga kar ga ni alum akii ya nwo'u.11Ni iBitrus villi'u amina ngha ni, nya too ashi, "Repang gi kper gri aning kpele Icigesal ya tima ni alum akii ngha a be winni ni gi anyi iHiridus gi anyiri aYahudawa paa ni." 12Ni a kpele nuu ni, a nya ba gesal iMaryamu ayeh iYahaya anwuri intima ate ngha ba shi iMarkus ni; be nyu lul gi be mame be nyu lul gi be mame be cung gu fa be sugu le gu kyiele gi Agwapan.13Ni a kpangna riya gesal a ni, ni agen gesal a ri be zila'u ashi iRoda ni nya ba gu be kri riya. 14Ni akpele riwii Ibitrus ni, ni ikol ikii a ya re bra'u gu kri ukwo; ni gu shi nuu, ni a nya villi'u guda ni gu titing, gu shini a ge paa bi iyal gushi ni iBitrus kyegre gi ri ya. 15Be nya tou ashi, "Nwu tin gunnang ya." Ni a nya digli'u ni gu paa bi nuu. Be nya too a shi. "Alum akii ya rikyii ngha"16iBitrus nya ya gunsong nigu kang ukwo, ni be kri riya ni, ni be nya yii ni anwa, ni bejii nya kpa bejii gi ripang. 17 iBitrus nya wigri bi gunyi ge mag be soo ge linlang. Ni a nya paa bi iyal ilo ri Icigesal a winni'u gu guda nasira ni, ashi "nung ge ya iYakubu gi beweneziri gediduk ukii ri uba ni." Ni anya nwo bi, nya kan'u uzulu kwo18Ni ukwo ushiya ni, sang inkwom infifien ba nya ga ka'a ni be nyu kon ulura, gi ri kyii ukiri u ba iBitrus ni. 19Ni iHiridus a wa'u ya re kum'u ni, ni a nya lirbi be nyu yag ukwo ni a nya ma ge nyi rigbana be pelle bi. Ni a ya nya kre gi aYahudiya ka'au aKaisariya ge loo ngha gu fa.20Gi kper gri iHiridus a nya benang ge kinkang gi be nyi aTaya gi aSidon. Be nya kanbi ukwo guzing. Be nya ge kwuo iBilastasa, anyu lul ni agam, a wel bi gu. Ni be nya wa gu tibi gu kyiele gu shini be kurbu kyuya giri bung a ya. 21Gi ubung ri be tibi, iHirudus nya sung gi alab rigam ya sisila ga tol rigam; nya le bi gu kyiele.22Be nyanyi nya shi ica, "Ashi, riwii gri di ngha Agwapan ga, sang gu ngha anyenyi ga!" 23Ga gar ga ni alum akii Icigesal nya dubu gu shini a re ma'u Agwapan rigam ngha, ga kar ga ni angil nya ya'u gu be mel gu kpu'u.24Gu kyiele Agwapan nya konno ya mile ukwo. 25Ni iBarnaba gi ishawulu be kol ilam a ma iBarnaba gi iShawulu be kol ilam a ma gi aUrushelima ni. Be sugu villi, be nya ba guzing gi iYahaya anwuri intima ate ngha ba shi iMarkus [iBarnaba gi iSawulu ngh villi bi aUrushelima.]Chapter 13
1Gi ume gulul gri gu shi gi a Autakiya ni bewen gu tarba gi be nyu lullu shi ga gu. Bem ba shi bi iBarnaba, iSamanu (anwuri be zila'u a shi asing ni) gi iLukiya anyi aBakura ni aManayin (anwuri be bung bi gizing gi agam getol iHirudus ni) ni iShawulu. 2Ga kar gri be sugu lee rigen Agwapan guzing gi gu bung ge nyu ni, ni Alum Digwapan nya too bi ashi, "Nung winning ni iBarnaba gi iShawulu gu shi ilam ri aming zila bi guni." 3Ni be kal gu bung genyu ni nya kyiele gi Agwapan ni, ni be nya talla be be cii ba anyi, nya too bi be shi be kan be.4Ni iBarnaba gi ishawulu ya te rikyii gi Alum Digwapan nya kan bi aSulukiya; gu fa ni be nya kpe be ikirmi kaa bi aKuburus. 5Ga kar gri be shi gi utong aSalami ni, be nya lullu gu kyiele Icigesal gi iYahaya iMarkus anyu wel be gu.6Ni be kyi ya ka ikirmi gediduk gi aBafusa ni, gu fa ni be nya kum azile aYahudawa anyi nintima iBar-Yeshua anyu lul avuggo anyu paa ukiri ubii ni angha rilal. 7Anwa avuggo gi anyu yag getol guruggo ngha, anwa isarjus iBulus anyi min kiring kung ya. Anwuri a zila iShawulu gi iBarnaba gu shini awa gu kon gu kyiele Agwapan. 8Ni iElimas. "Avugo" (ilori be kigli intima ngha iya) a ya bi guntimi a wa gu maripang.9Ni iShawulu ri be zila'u a shi iBitrus ne ashi ni Alum Digwapan nya Kpu'u iyi. 10Ni a nya tou a shi, "Anwo awen agam ninchagra, anwu shi ni wel ge lillo ni rifen. Anwu shi a nendug ikwo gi ining ripang ya. Anwu na nwuong gu pii itira isisug Icigesal le?11Gi kper gri gu nyi Icigesal gu kri gi ri kyiing nwu ri fung. Anwu na re ying unum gu mel ge kar ge fien." Ga kar ga ni ge zile gevuu gi umub nya fla'u ni a ya nya lugu kii ne wa be nyanyi be tal'u. 12Ni anyu yag getola yi ukiri u ba ni a nya ma ripang gu shi ni a kpa bejii ni gu lullu Icigesal.13iBulus gi be nyinsing ngha nya lee nya kpe gi akwoni nin mininbel gu nya gi aBafusa ka'a bi aFirjiya gi aBanfiliya. Ni iYahaya nya nwo bi ya villi'u aUrushalima. 14iBulus gi be nyinsing ngha ya nya gi aFirjiya ya kan bi aAntakiya ribung aBisidiya. Gu fa ni be nya kana bi guda gulul gi unum Asabar ya sisla. 15Ni be kol gu palla iwor ri be wen gu tarba, be nyi gunsong gu da gulul be ma gu tima ashi, "Be weneziri anung ga shi ni gu le gutima gu dele ikol gi be nyanyi ni nung yaa"16iBulus ya nya le ge mag ni gunyi a shi, "Be nyi aIsraila gi anung ri nung mire Agwapan rigam ngha ni, nung kong. 17Agwan aIsraila a see be ka'a andil ya leb gu komo ga kar gri be shi gi ribung aMasar ni rigam rigbana ngha ya winni bi gu gi ume ngha. 18A shi ni ikol isuu gi ben ba gi ume gelumu be mele iSoginaa.19Gu timi gu shini a pelle abung a toopa gi ribung aKan'ana, nya be ka'a andil ribung be ligga gu. 20Ididuk anyiri a be shi gi be mele atade a naa ni isogicuu bri be sele ne (450) bri be sele ne. Guntimi anyi ri ni, Agwapan nya ma bi be nyu paa beta'ana be mel gu ba iSamaila any paa ukii ri u bii ne.21Ni be nyanyi nya kwuo be mabi agam. Ni Agwapan nya mabi iSoul awen ikish, anyi ucii iBinyamin nya shi agam ama ge mel be mele isoginaa. 22Agwapan nya winni'u gu gatol rigam, nya sag iDauda a nya shi agam a ma. Gi ri kyii iDauda ni Agwapan a yaa ashi, 'Aming kum iDauda awen iYessi, anyi ri ikol ni waa ni, ari lee ukiri aming wa ni.'23Gi ume ucii anu'e ni Agwapan a winiu aFunnu, Iyesu, ni ilo ri a re silli a ri le ni. 24Gun kri gu ba ni iYesu re ba, iYahaya paa gu salla gulul gu uugu abin abebi gi be nyanyi aIsraila. 25Ga kar gri iYahaya a kol ilam ngha ni, ni anya too ashi, "Anyang a shi ni ga ca'aci anung? Sang a mi shi'u. Aning kong, azile nyi bi guntimi me anwuri ilig atiga ngha aming ne mile ni gu bigrii.26Beweneziri bewen gi ucii Ibrahim, ni benbri be le rigen Agwapan gi ume anung, gu shi andil ni be zinin gu tima gufunnu. 27Gu she ni be nyi bri be loo gi ume aUrushalima ni, gi be gam a ma, be re kpele bi, ni be ya so gu ya ni be nyu paa ukiri uri ba ni ri be palla sunu unum Asaber gi gu nghu pal'u gu mel.28Ni gu too ashi be re kum bi ukii uri so'u gu kpu ni, be nya kwuo iBilalus a pel'u. 29Ni be kol ididuk ukiri be wal gi ri kyii ngha ni, ni be nya sigriu gu gi agagla be nyu so'u gi ume iKwigga.30Ni Agwapan nya nyunu'u gu kpu. 31Be nyi bri be ba guzing gi aGalili gi aUrushelima ni be nya loo ni be bla'u be mel ibung gi imime. Be nyi ba ben ba shi be nyi isil ngha gi be nyanyi gi kper gri.32Andil ba nung ni iyal ishishi giri kyii isil ri be lee be ka'a anung ma ni. 33Icigesal a nwo ya Isil a. Gu shi nuu ni a nyungnu iYesu gu gu kpu. 34Ni ukii ri soo gu nyung nu'u gu kpu gum ka she guting gu shini rinam ngha sha gi, a le gu kyiele ne ni. "Aming ri ma nung ben kyi be sha'ashi iDauda be ngha digwapan."35Gun ka shi ukiri u soo a kyiele gi a zile ante ashi, Anwu na unwong anyi Digwapan a sha'u. 36Gu shi ni iDauda a le rigen Agwapan gi ume ikol ngha ni ukiri Agwapan wa ni, a kpu'u, be nya lang'u gi be kaa ngha, a nya sha'u. 37Awa ri Agwapan anyungnu ni are yiu gu sha.38Bewene ziri nung a shi gi anya ukwo ri ni be lee nung gudam gu sang bla abin abebi gu. 39Gi ukwo ngha ni anyiri a ma ripang ni a ri leng gi ididuk ukiri iwor iMusa ri nung re leng nung gu ni.40Gu shi ne nuu nung tibi amina anung guzing gu shini abin ri be nyu paa ukiri uri ba ni paa ni u zang be shi gi ri kyii anung. 41'Anung be nyu surbu amina, nung ri ligri nung ni gu kpa bejii, ni anung kpiri nung; gu shini aming le ilam gi ume ibung anung.ilam ri alog ge yaa ngha ni nung sang nung gu nghar ni."42Ni iBulus gi iBarnaba wiri bi ne, ni be nyanyi nya kwuo bi, be villi be lee ilo gu kyiele e gi unum Asaber gu bii. 43Ni ipara gu lul ilal'i ni, aYahudawa gi be mame gi be nyi bri be kanna gu lul gu ngha aYahudawa ni nya lul iBulus gi iBarnaba, ni be nya kyie bi gu shi ni be ya gunsong gu lee ilam upe Agwapan.44Ni unum Asaber u kighi ne, unle in be nyi utong a nya cung gu shini be kong gu kyiele Icigesal. 45Ga kar gri aYahudawa a yi gu cung ni be nyanyi ne, ni rifimi nya frie bi ni be nya lugu wire abin ri iBulus paa ni be nya villi togro'u46Ni iBulus gi iBarnaba nya kyiele ikol gi a shi, "Rigbana ga be lugu paa nung gu kyiele Agwapan, ni anung zinni gi ni, nung yigri a shi nung re kpa nung gu kum ulang gu sang lal gu shi nuu, andil ri kigli ya gi be gyuh. 47Gu shi ne nuu Icigesal a ma ya ge nyu rigbana, a shi, A ming soo nung gushi use gi be gyuh, gu shi ni nung ba ni gufunnu gi amelle gu lu'unyi"48Ni be gyuh be kong ne nuu ni, ni be nya lee ikol ikii be nya juo iwii Icigesal. ididuk be nyi bri be gu gu kum ulang gu sang lal ne nya kpa ri kyii. 49 Iwii Icigesal nya zigga gi apag ribung a.50Ni aYahudawa nya sil be zila kyel bri be le ipara gu lul ni, be nghu shi ni ulup ni be nyi gunsong be cii utong'a. Gun kri ba ni ile rigbana gi iBulus gi iBarnabas gu ya mel gu shini be winni bi gu gi amille utong ama. 51Ni iBulus gi iBarnabas nya kpanna bi genfung afra ama. Be nya kan bi utong aIkoniya. 52Ni be wen gu tarba nya shi ni ikol ikii ni Alum Digwapan.Chapter 14
1Ga kar gri iBulus gi iBarnabas be kana utong aIkoniya gu ni be nya kaa bi guda gulul aYahudawa nya le gu dam gi ilori be nyanya gi be mame gi ume aYahudawa gi aHeellinawa nya ma ripang. 2Ni aYahudawa ri be re tee bi rikyii ni, be nya sil be nyi ri be ya nya benang gi be weneziri.3Be nya loo gufa ge too ge kar, ni be le gu kyiele ama ikol gizing ni rigbana Icigesal, ni paa gu tima upe ngha. Alee gunka gi bemag gi ile gu kper bejii gi anyi iBulus gi iBarnabas. 4Gu shi ne nuu ni be nyi utong a nya kab; be zile ama nya lul aYahudawa, be zile nyi ya lul be wen gu tarba.5Be nyi Utong ri aYahudawa be wa gu talla aming ni be nyi gunsong ama, gu shi ni be kyi iBulus gi iBulus gi iBarnaba unyi, be taa bi, 6ni be kpele nuu ni be nya ting be kaa bi itong aLikonya, aListira gi aDarbe, gi itong ri ikanna bi ni, 7gu fa ni be nya lee gu dam iyal ishishi.8Gi aListira azile nyi shi ga gu a woo a sang bra'u gu nya afra ngha ni, gu shini a shi be bi'u ni utuggo. 9Anyi'e a kong ni iBitrus kyiele, iBitrus nya kpu'u iyii, nya kpele a shi anyi'e shi ni gu ma ripang ri be rilangna ni anwa ni, ni anya to'u ashi ni ri wii rigbana, "Nyinya nwu kikeng ni afra'ng." 10Ni anyie nya fullu nya luggu sing ni afra ngha, ni a kii.11Ni be nyu tong a be yi abin ri iBulus a lee ni, ni be nya sag awii ama ni ilum aLikoni yawa, ashi, "agwapan rillal a ba ya gu ga pan, gi iwiwil ni be nyanyi". 12Ni be zila iBarnaba ni intima "iHamisa," ni anwa bra gu kyiele ni. 13Ni anyi gunsong gu lul aZafra ri guda gu le'u ipara shi gi ri ya utong ni, nya ba ni inag icii ipalla ni anfugu ri be kanna ni ikal ni; anwa gi be nyi ngha wa gu le'u gu ma.14Ni be wen gu tarba, bi iBarnaba gi iBulus, be kong iyal a ni, ni be nya pee akigri a ma, ya nya ge didir ya kan bi ukwo ni be nyi bri be cung a ne. 15Ni be lee a shi, "Nung kong! Be nyanyi shi soo nung lee abin ri? Andil shi be nyanyi ba ne anung ni. Andil ba nung ni iyal ishishi ya gu, a shi, nung kigli gi ikii gu sang ribilli, nung rilli nung ukwo Agwapan alang anwuri ale gepan giribung ne aguziri ni ikiri ishi gi ume a ma ni. 16Gu ku'ukor a be nwo be nyanyi gu le ukiri be wa ni.17Gu shi nuu, a re nwo'u rikyii ngha gusang shi ni isil, gu shini a mire ikii ishishi, a mire ngha ibilla, gi bekar gu shi ni ben kyii be sha'ashi, a ma ilang anung ni kyu ya ni ikol iki." 18Ni an yiri iwii, gu shi iBulus gi iBarnaba ni riler gu der bi gu lee gu ma ama.19Ni be zile aYahudawa ribe wulu gi a Antakuya gi be zile gi a iKoniya nya talla aming gu cung ni be nyie. Be nya taa iBulus nya ta'u ya kan bi ni anwa gi unyi utong, ni be paa ni akpu'u ni. 20Ni gu shi nuu, be wen gu tarba ngha ri be kyen kanna'u ni, ni a ya nya villi'u ume utong. Ni ukwo u shiya ni, a ya kan'u aDarba gi iBarnaba.21Ni be kol gudam iyal ishishi ne gi utong a ni be nya kum be wen gu tarba be mame, be nya villi bi aListira, gi alkoniya ni a Amtikuya. 22Ni be shir ikol ni be wen gu tarba shi be bung gu ma ripang ama, be ya gunsong ni gunka, ni be le bi a shi, "Gu mur andil ga ri soo ya gu kana rigam Agwapan, nuu rigbana ga gu ri piya ya."23Ni be see bi ningumcii gi ikwo lul ama ni, be nya legu kyiele gi Agwapan ni gu bung ge nyu, be nya nanna bi gi Icigesal, gi ben bri be ma ripang gi anwa ni. 24Ni be nya ya sing bi abisidiya nya mel aBamfiliya. 25Ni be lee gu kyiele a ma ge aBiriya ni, be nya sele ge mel altahiya. 26Cu akwomi nin mininbel ge kanbi a Antakiya, gu fa ni be nanna bi gi upe Agwapan gu shi ilam ri be kol gu le'i ni ga kar a.27Ni gu mel a ma gi a Antakiya ni be nya cung a da gulul a ukwo uzing. be nya ma bi iyal ididuk uki ri Agwapan ni benbani, Ni ilori a kri riya gi be nyanyi gi utura gu ma ripang ni. 28Be loo gi be wen gu tar ba a ge mel zile zile ge kar.Chapter 15
1Be zila nyi be wulu gi aYahudiya nya be lullu beweneziri, ashe, "be ga re so bi anyi gi agbala ni gushi ipara iMusa ni, nwu ra kum gu funnu." 2Ni iBulus gi iBarnaba juonor bi ni inang ni, ni be weneziri nya tibi ashi iBulus gi iBarnaba gi be zila nyi be kan bi aUrushelima ukwo be wen gu tarba gi nin gunci gi ri kyi gu kyiele.3Ni guda gulul ga tima bi ne, ni be nya lul bi aFinikiya gi aSamariya nya paa gu kigli nyie. Gu nya ba ni ikol ikii ge kinkang gi ukwo ni be weneziri. 4Ni be ba aUrushelima ni, ni guda gulul gi be wen gu tarba ni nin gun-cii, nya nghar bi, ni be nya paa be ukii ri Agwapan ale gi Ukwo ama ni.5Ni be zila nyi ri me ma ripang gi ume aFarisawa, ya nya too ashi, "Rigbana ga be soo bi gi agbala ni be ma bi ge nyu ge gbana gu shini be lul iwor iMusa." 6Ni be wen gutarba gi nin gun-cii nya cung gu shi ni be bla anyiri abin a.7Gun timi gu ya imang ibibi ni, ni iBitrus ya nya too bi a shi, "Be weneziri, nung za a shi gi ibung gun time isele ni, Agwapan a be le gu see gi ume anung, ashi ga nyu mi ga ni be nyi ri kong iyal ishishi, ni be ma ripang. 8Agwapan, an wuri a za ikol, a silli bi, nya villi ma bi Alum Digwapan ilori ale ya ma ni. 9 Ni a ya re yigri gu biya ga kaa andil gi ben ba, a maya ikol iwinwung ni gu ma ripang.10Nu gu shi nennu ni shi soo nung milli Agwapan, nung soro be wen gu tarba ulub gi utoo unwuri nin ici andil ge diduk gi andil di ra bra ya gu kyuo ni? 11Andil ma ripang andil ri kum gu funnu gi upe Icigesal iYesu, ni ilo ri be shi ni."12Ge diduk gu cung ni be nyanyi nya so ge linlang ga kar gri be suggu kuggo gu tima ni gu kper bejii uki ri Agwapan ale gi ukwo iBulus gi iBarnaba gi ume ni be nyi ni.13Ni be kol gu kyiele ni, iYakubu nya nghar bi ma ashi, "Be wenezir, nung kong ni. 14Ni iSaminu nya paa ilo ri Agwapan a nya gu yigri ge kubu ngha gi be nyi ni gu shini a kyuo be nyanyi gi ume ama gu shini a kyuo be nyanyi gi ume ama gu shini a kyuo be nyanyi gi ume ama gu shi intima ngha.15Gu kyiele a anabawa gu ngha ni gunka, ni gu shi gu wal ni, 16'Gun-timi anyiri abin na ni ami ri villi gu, ami ri viana gesal iDauda gi ribung ni Ming vili aming viana ivun ngha, in nyungnu gi, 17gu shini anteg ni be nyie wa iyii Icigesal, gi angha in be nyi ri be zila in intima mi ni.' 18Gu kri ga shi a kii ri icigesal a yaa ni, anwuri anwa le anyiri abin ri be za'u gi ibung uku'ukor ni.19Gu shini ne nuu, ni gu bla ni ri zang a be be soo anyi bri be kugli gi Agwapan ni rigbana. 20Andil ri wal bi ma a shi, be ting gulul Agwapan rilal ni gu jii ni gu wa be kyiel, ni gu piara ni gu ya inam ri be re wa bi ni. 21Gu ibung unyi ri be nyanyi shi gu gi itong ri be lee gu dam ni gu palla iwal iMusa gi Ukwo lul gi suna Asabar ni."22Ni gu ya follo be wen gu tarba gi nin guncii ni ge diduk ada gulul be see iYahuza gi iBarnaba ni isila ni nin guncii guda gulul be cung bi gi a Antakiya gu zing gi iBulus be cung bi gi a Antakiya guzing gi iBulus ni iBarnaba. 23Ni be nya wal ankpag: "Be tarba gi nin gun-cii ni be weneziri gi a suriya gi akilikiya, gu billi gu mume.24Andil kong a shi be zila nyi gi ume andil ben bri andil re talle ya bi ni, be wulu bi gi ume andil nya lee nung gu lullu gri gu nung nu nung amina ni, 25gu follo ya gediduk andil, andil ya ngha gu shi ni amel see be zala nyi dil zimi bi gi ukwuo anung guzing gi iBulus ni iBarnaba, 26be nyi bri be be mire ilang a ma gu shi intima Icigesal iYesu Agam ni.27Andil tima iYahuza gi iSila a shi be ya nung a bin ri. 28 Gu shi ne nuu gu follo gu shi ne Alum Digwapan gi andil, andil zan be soo nung ulub gu sele anyiri abin: 29Nung nwo gu mire agwapan rillrl ikii, nung nwo gu ya iman ri be re wa bi ni gi gu see ikii gu piara ni gulul be kyiel, nung ge lul anyiri abin ni nung ri kum loo ina insuu. Nung ge peme gi ume nin na insuu"30Ni be tiba bi ne, ni be nya kan bi a Anta kuya. Ni be cung be nyi ni, ni be nya na bi ank-pa a. 31Ni be kol gu palla ni, ni be nya lee ikol ikii ge kinkang gu shi ni be kum gu shini ikol. 32iYahuza gi isila, gu shi ni be shi be wen gu tarba ba ni, be nya kum gu shiri ikol ni be weneziri ni iwii gi imime.33Ni be kol ibung gu fa ni, be nya tibba bi ka'a be ukwo ni be weneziri bri be tima bi ni. 34iSila ya biya gu loo gi ukwo. 35Ni iBulus gi iBatnaba nya kyien gi a Antakiya gi anteg ni be weneziri, ni be lullu gu kyiele Icigesal.36Gu kol ibung ge fien iBulus nya too iBarnaba ashi, "Dil villi ya gi kper gri dil wulu ge diduk be weneziri bri dil be ma bi iyal ishishi Icigesal ni gusing, dil yi ilori be shi ni. 37 iBarnaba a wa gu shi ni be kyou iYahaya anwuri be zila a shi iMarkus ni. 38Ni iBulus ya tang gu shini gu re kpa gi gu shini be kan bi gi iMarkus, gu shini nya gi aBamfiliya a re villi ya'u gunsong gi ben ba.39Gu fa ni inang ya nya gi ume ama, gu nya mel gu shini be kab gi be zila ni iBarnaba nya kan'u gu zing gi iMarkus. 40Ni iBulus ya segle iSila be nya kan be, gun timi gu shini be wenezir bi ni. 41iBulus nya kann'u nya ge ka'a aSuriya gi aKilikiya ni a shir a da gu lul ikol gu.Chapter 16
1iBulus a villi ya mel aDarbe gi aListira, gi ukwo ri azile awen gu tarba ri be zila a shi iTimoti a be shi ga gu ni, awen azile akyel a Yahudiya anwuri a ma ripang ni; Ate ngha ni a anyi aBehelina ya. 2 Be weneziri bri be shi gi aListira gi a ikoniya ni be kyiele ile iShishi ngha. 3iBulus asoo iTimoti gi agbala, gushi ni awa gu shini be sing guzing, ni gu shi aYahudawa ri be shi gu fa ni, be za ashi ate ama shi anyi aBahelina ya.4Be kalla ime itong, ni be mire ada gulul gu kyiele gu shini be terikyii ni ikii gu paa ni be wen gutarba gi nin gunci be wal gi aUrushalima ni. 5Gu ma ripang ada gulul nya konno, ni be kurbu gu konno ni be nyi bri be ma ripang ni suna unum.6iBulus gi anyinsing ilam ngha be kanna ume gi kaa aFirigiya gi aGalatiya, ni Alum Digwapan a da bi gu dam iwii gi ume gi kaa aAsiya. 7Be mel utur aMisiya, ni gu wa gu kana ume iBitiya, Alum iYesu nya da bi. 8Ni be tara ume aMisiya ni, ni be nya kana bi utong aTaruwasa.9iBulus nya na alalla ni ge tug ashi, azile anyi aMakidoniya zila bi, a too ashi, "Ba aMakidoniya nwu be wel ya gu." 10iBulus, ni gu yi nuu, ni a nya fire utura ka'u aMakidoniya, ni gu bung gi ikol ashi Agwapan ya wa gu shini be kan be nyi aMakidoniya ni iyal ishishi.11Ni gu nyia ngha gi aTaruwasa, iBulus gi be nyi a ngha gi aTaruwasa, iBulus gi be nyi ngha nya kana a kwoni ni inmini nbel kaa bi a Samutaraki, ni ukwo ushiya ni be ya nya kan bi a Niyafolis. 12Gu nya gu fa ni be nya kan bi afilibi utong aMakidoniya, utong uzam ya gi ika'a aRoma, ukwo ri dil loo ga ibung gi imime. 13Unum Asabe dil kan a riya utong, gi ringang gu ziri, ni gu paa ashi andil ri kum ukwo kyiele gi Agwapan. Dil sisila ya kyiele gi be kyiele ri be cung gi andil gi ukwo ni.14Azile akyel a ngha nintima icidiya, anyu le ize ya gi uton aTiyatira, nyu le rigen Agwapan ya, a kon ya. Icigesal a kri ikol ngha, a soo aming gu kyiele ri iBulus paa ni. 15Ga kar ri be le'u gu salla gu lul gi be le'u gu salla gu lul gi be nyi gesal ama, a too ya a shi, "Aming ge kyuo ni a nyu le rigen Agwapan ni, nung ba gesal mi nung be loo ga" Ni a nya jeb a.16Ga kar ga, adil sing ukwo gu kyiele gi Agwapan, azile awenekyel gu shi ni alum gu bla nya karba gi andil. Nin yegesal ngha kurbu gu kum gi anwa ge kinkang. 17A lul iBulus, guzing gi andil, a paa ni ri wii rigbana a shi. "Be nyi bri, be gen Agwapan a wuri a sele rigam ni be paa nung utura gu kum gu funnu ga." 18 Alee nuu gi ibung gi imime. Ni iBulus ya nya be nang ni anwa gi ripang a nya kigli nya ma alum a ge nyu ge nyu rigbana, ashi. "A ming mang ge nyu ge gbana, nwo'u gi ume intima iYesu Agam" ya tee rikyii nya nwo'u ga kar a.19Ni nin yegesal ngha be yi utura gu kalla ikilli ama u suggo'u ni, ni be nya fre Ibulus gi isila, be nya kan bi ni ben ba gi be nya ta'ana. 20Ni be kan bi ni ben ba gasal geta'ana, be nya too ashi, "Be nyi bri be nyi aYahudawa ba be bi ni inkom gi ume utong andil. 21Be lullu ipara ri isangi indil ni, anyi ri dil sang ya gu lul ni, gu shi andil aRomawa"22Ni be nyi ga kar gezing ya soo iBulus gi isila gunsong; be nyu paa be ta'ana nya pee akigri a ma, nya ma ge nyu ge gbana be dibba iBulus gi isila ni gi wuwor. 23Be kol ni, be nya fono bi iBulus ga sal gesira, be nya ma anyu yag ge sal ge sira ge nyu ge gbana gu shini be kugru bi geshinshi, be zang be ting bi. 24Anwa lee nenuu gu shi ni, anwa soo bi be sira gi afra, ni be sira gi afra, ni be ma bi ge nyu gegbana ne.25Ni ge caci getug. iBulus gi isila be sugu kyiele gi Agwapan ni be tag Agwapan ante, ni anteg ni be wen gesira kuggo bi. 26Gakar ga ni ribung nya loglo, gum kiri gu so gesal gesira ya loglo, ga kar a ni aya gesal gesira nya kri, be wen gesira ni, besira ama nya telle'i.27Anyu yag gesal gesira a nya gi ina nya yi ni aya gesal gesira shi gi aye, a talla gin kyana ngha, a ri pel ri kyii ngha, gu paa, be wen ge sira be ting bi ya. 28Ni iBitrus nya sag riwii gi ri gbana, ashi, "Zang be pel ri kyi'ng, ni ge diduk andil shigagu."29Ni anyu yag gesal ge sira nya tima ni ule, nya kana ume ni gu titing ni gu kyala ri nam nya kpa gunsong iBulus gi isila, 30a wulu ni be ban gi unyi ya too a shi, "Be nyi gunsong, shi kpa gu ni aming le ni kum gu lang?" 31 Be nyan too bi ashi, "Ma ripang gi iYesu Icigesal, anwu gi gesal, nung ri kum gu leng."32iBulus gi isila nya paa'u gu kyiele icigesal, gi be nyi gesal ngha. 33An wa anyu yag gesal gesira nya kyuo bi gi ume getug, nya kura ada'ana ama, nya le bi gusalla gulul gakar ga gi be nya sal ngha 34A kan'u ni iBulus gi isila ga sal ngha, a ma bi ikyu ya. ikol ikii imile gesal a nyu yag gesal ge sira, gu shi ni be nya sal ngha be ma ripang gi Agwapan.35Ni ukwo shiya ni, be nya ta'ana be ya ma gu tima be nwo iBulus gi isila. 36Anyu yag gesal gesira nya paa iBulus gu kyiele ni be nya ta'ana, gu shi nenuu ni anya too iBulus ashi. "Nung kan nung gi ume ma insuu"37Ni iBitrus ya to'u ashi, "Be dibba ya gi uye gunson ni be nyanyi andil bri dil shi aRomawa ni, be re pelle ya, be nya soo ya gu da gesira; ni be suggu da ya gi inele le? Be ba akyii ama a be winni ya. 38Ni gu kong a shi iBulus gi isila shi aRomawa ba ni. 39Be nya ta'ana rikyii a ma nya ba be kullu iBulus gi iSila; ni be winni bi gu guda gesira ni, be too iBulus gi isila ashi be nwo utong a.40Ne nuu ya ni iBulus gi iSila be wulu guda ge sira, be nya kan bi gesal iLidiya. Ni iBulus gi iSila yi be weneziri ama ni, be nya shiri bi ikol, ni be nya nwo utong a.Chapter 17
1Ni be sele itong a Anfibolis gi a Aboloniya, ya mel utong aTasalunika, gi ukwori gu zile guda gululle aYahudawa ga gu ni, 2iBulus, ni ilori agu le'u gu ni, a kan'u ukwo ama, ni a paa gi beba ge mel inum Asabe iciya, gi ume ankpag.3iBulus a kri ankpag ni a mire bi gu kpele ashi, rigbana ga ni Agam piya'u, ni a nya gu kpu. A too bi ashi, "Anwa iYesu ri anung paa nung ri ni, anwa shi Agam." 4Be zila aYahudawa nghar, be lul iBulus gi isila, ni be zile a Helenawa, ni be nyi gunsong be kyel ni be nyanyi be mame.5aYahudawa bri bere mabi ripang ni nya liggu rifini, be nya kyou be zile nyi ikii ibibi gi ume libi ikii, be nya nyunnu inkom gi ume utong, ni be nyanyi gi be mame lul bi. Be nya kan ni inkom gesal iYason, ni gu wa gu wulu ni iBulus gi iSila gunsong ni be nyanyi. 6Ni be gare yi bi iBulus gi iSila gunsong ni be nya tal iYason gi be zila weneziri be nyu lul gunsong ni be nya ta'ana utong a, ni be lee a shi "Be nyi ba nyullu utong, ba bri be ba ya gu. 7Be nyi bri iYason a nghar bi ni, be wa iwor iKaisar rilal; be le a shi azile agam shi gu intima ngha ba shi-iYesu."8Ni gu cung ni be nyi, gi be nya ta'ana utong a be kong nuu ni, ikol a ma ya bogro'i. 9Ni be nghar ikili gi ukwo iYaso gi unteg ni be weneziri ni, ni be nya nwo bi.10Ni ge tug ga, beweneziri gu lul nya wulu ni iBulus gi iSila, be nya tima bi gi utong aBiriya. Ni gu mel a ma su fa, ni be nya kan bi guda gulul aYahudawa. 11Be nyi aBiriya shi giritog gi be ngha aTasalunika, be ngha gutima iBulus ni ikol izingm ni be palla iwal ankpag sunung bung ni gu wa gu za ta gutima iBulus, shi ripang ga le. 12Gu shi nuu ni be nya mame gi ume ama be ma ripang, guzing ge be zila kyel altelena be kakung.13Ni aYahudawa aTasalunika be kong a shi iBulus dam iwii Agwapan gi aBiriya ni be nya yang bi gufa, nya nyungnu a mina ni be nyanyi. 14Ga kar ga, be nyu lul be ngha aBiriya nya kyou iBulus nya tima'u a kan'u be nya nwo iSila gi iTimoti gi aBiriya. 15Be nyibri be be wulu bi ni iBulus be kan bi ni anwa ge mel utong aAfina, iBulus a ma bi gu tima, be ge kann'u.16Ga kar gri iBulus sugu yag gu ba iSila gi iTimoti gi a Atina ni, a Ya nya be nang gi ulang ngha, ni a nyi utong a shi ni agwapan rilal ni. 17A tang gi aYahudawa gi ume guda gulul guzing gi be nyu le ipara gi Agwapan, konno gi ben bri a Kurbu sunnu bung, gi ukwo libi ikii gu ni.18Ni be zila nyi a Abikuriya gi be nyu za be karba gi ben ba. Be zila ama be too ashi, "Shi ni anyi iwen abin ri paa?" ni be zila nyi ya too ashi, "Alilli anyu dam a ngha azile agwapan rilal ya diritog," gu shini a dam iYesu gi gu nya ngha gu kpu.19Be nya kyuo iBulus kaa bi ugug a Arasa, ni be lee ashi, "Anwu ge nya ni anwu paa ya gun kri gu lullu gupar gri le? 20Abin ri a nwu paa, apar ya gi ukwo andil. Andil wa gu za icincan in ya," 21(aAtiniya ni be sing bri be shi gi ume ngha ni, be nure ge kar a gu paa abin apar in gu guggo'i)22iBulus a kyikyeng ga ca-cii ugug a Arasa nya too ashi, "Anung be nyi a Atiniya aning yi anung shi be nyu sagra rikyii gu lul ba gu. 23Aming yi abin ipara a nung ga kar gri aming sugu silli ni, ni aming ya yi izile idallah ri be wal ga ashi. "Agwapan ri be re za'bi ni." Akii ri nung le rigen ngha gume gu sang za, unwa ni aning pa'a ngha.24Agwapan ni ale gulu'unyi gi ikwo ge shi ri ushe gi ume ngha ni, ni anwa shi Icigesal ge pan gi ribung ni a re lo'u gi ume guda gulul ri be nyanyi be viana ni gunyi ni. 25A re wa'u be wel'u gu ni ulukii, alog re mile'u gu shini a ma'u. Anwa mire ulang, ni infiana ni ikwo geshi.26Gi anyi gezing ni a le ge diduk abing gu lu'unyi, nya kab, nya soo ikwo ge nyang gi ukwo ri a so'u gu ni. 27Gu shi ni be wa Agwapan ta be ri bra gu mel ukwo ngha be kum'u, a wuri a sang'u anung ni ikwo ge nyang andil.28Gu ume ngha ni andil loo, ni andil gal, ni ilor ri alog gi ume ni be nyu za anung a too ni. 'Andil shi be wen ngha ba.' 29"Andil ga shi be wen Agwapan ba ni, gure kpa gi gu shini andil tibi Agwapan gi azinariya ta a azurfa, ta igbang gi nin-kii bri be seb ne.30Gu shi ne nuu ga ni, Agwapan a pigli ibung gu sanza gu, ni a ya ma genyu ri gbana ge diduk be nyi be nyi be kigli gi ile ibibi ama. 31A gu tibi unum gu shi ni ari lee gulu'unyi geta'ana gi ume ripang ni gi shi anyi ri anwa segle ni. Agwapan a yigri anyi'e, gu shini a nyugnu'u gu kpu"32Ni be nyi a Atina kong abin gu nya gu kpu ni, be zila nyi ya kalla iBulus; ni be zila ni, be zila nyi ya too a shi. "Andil ri villi ri kong ngu kyiele gri." 33Gu be shi nu'u, iBulus nya nwo bi. 34Be zila cii gi ume ama nya nghar gu dam a, be nya ma ripang, be fulu gi aDiyonisiyus anya ta'ana gi ugug a Arasa ni azile kyel ri be zilau ashi iDamaris ni, gi be zila nyi ri be shi guzing ni.Chapter 18
1Gu be shi ne nuu ni iBulus a nya gufa ya fa ya kan'u a Antakiya, ya sele akorinti. 2Gu fa ni a nya kum azile anyi aYahudiya ri be zila a shi Akila ni, anyi ribung aBuntu ya; a sang mo'u ni gu ba utong a, a wulu gi altali ya gi akyel ngha anyi nintima iBalkisu. gu shi ni iKalaudiyas ge nyu rigbana gushi ni aYahudawa nya bi gi aRoma; ni iBitrus nya kan'u ukwo ama. 3 iBulu a loo ga sal a ma gu shi ni ilam shi ilam ama shi ilo gizing ya gu. guuka shi, be nyu lee azana ba gu.4Gu be shi neni iBulus a sing guda gulul, ni a lul gu kyiele gi ben ba gi unum Asaber. Ale nuu gu shini a kum amina aYahudawa gi attelinawa. 5Ni ga kar gri isila gi iTimoti be mel aMakidoniya gu ni, Alum nya pia iBulus a paa aYahudawa a shi iYesu ya shi Agam. 6Ge kar gri aYahudawa be lira bi ni anwa ni be nya togro'u. iBulus nya salla gu kigri ngha gunsong a ma ya too bi ashi, bejii anung shi gi akyii anung; gu nya ga kar gri ami ri villi mi ukwo ni be gyu"7Ni a nwo ukwo a ma ni, a ya kannu gesal iTaitus iYustus anyu ici Agwapan ipara. Gesal ngha shi gi utur guda gulul. 8Ikiristus ya shi anyi gunsong guda gu lula ni anwa gi ididuk ni be nya sal ngha nya ma ripang gi Icigesal, aKoritiyawa gi be mame nya kong gu kyiele iBulus nya ma ripang, be nya le bi gu salla gulul.9Ni getug ni Icigesal nya too iBulus gi ume alalla ashi, "Zang a be kong ribung, kyiele nung zang a be soo ge linlang. 10Ni ami shi guzing gi anwo, alog ra le'ng rifen, ni a mi shi ni be nyi gi utong ri utong ri." 11iBulus nya loo gufa ge mel gemele gezing ni ipen icunnu, ne lullu bi gu kyiele Agwapan.12Ni iGahiyo gu be kum rigam rile di ngha a Akaya ni, ni aYahudawa nya lira iBulus ma gu ni be nya kan bi ni anwa gi ikping geta'ana. 13Ni be lee ashi, "Anyi ukwo ri kagra gu shini a kyuo amina ni be nyanyi ni be lee ipara ri iri bong iwor andil gu."14Ni gu shi ne nuu iBulus sugu kyiele ni, ni iGaliyo nya too aYahudawa ashi, "A nung aYahuduwa gu ge shi ashi gu zilau ga sal ge ta'ana shi gu ngha ilee gukpa gu lulle ga ni, a ning shi ni gu ma nung ribii anung. 15Ni gu shi ashi anyiri shi gu lirbi abin iwii gi intima ni iwor anung ba ne, nung sing nung ga tibi kyiele anung rikyii aming."16iGaliyo nya daa bi gi ikping ge ta'ana a. 17Gu be shi ne nuu ni be nya fre iSastanisu, be nya le'u guniba gekinkan gi ikping anya ta'ana. Ni iGaliya ya re so'u ikol gi ilo ri be para ni.18iBulus ni, ni a loo guzing gi ben ba ge mel izile inung imime ni, a nya nwo be weneziri ngha ya kan'u aSuriya gi akwoni ninminibel, guzing gi iBalkisu ni Akila a be sugu nwo ukwo kegre akwo ninminibel ri a shi gi aSankuriya ni, a ya kanu gu shi ni a ga kuglu ri kyii ngha, gu shini a soo isil anyi aMazare. 19 Ni be mel a Afisa ni, iBulus nya nwo iBalkisu gi Akila gu fa Ni anwa nya kana'u guda gulul aYahudawa ya ge paa tibi gi benba.20Ni be kuwo iBulus a loo gi ben ba gu ngha ibung gunsong, ni a nya tongu. 21A nya frie utura ngha nya too bi a shi, "Agwapan ge biya ni ami ri villi ming ba ukwo anung uzulu ubung." Ni a ya nya kana akwo ninminibel gi a Afisa.22Ni gu mel a ma gi aKaisariya ni, ni a nya kpe'u ya kan'u aUrushelima ga billi gi ada gulul ni a ya kan'u a Antakiya. 23Ni a pia guloo gu fa ni, iBulus nya frie utura ngha kaa'u gi ka'a aGalatuya gi afirjiya gu fa ni a nya shiri be wen gutarba ikol.24Gu fa be shi ni azile a nyi ayahuda, anyi nintima iAfolos, awen iWusili Iskandariya ya ni gu bii, a ba a Afisa. Anwa ashi anyu za ya gu kyiele Agwapan. 25Afolos be kum gu lullu gu kyiele Icigesal. Anwa shi anyu kagra ya gi alum, a lee gu dam ni aya za gu za gu salla gulul iYahaya ya geshan. 26Afolos luggu dam ngha ni ikol izing gi ume guda gulul. Ni iBalkisu gi Akila be kong'u ni, ni be nya lab inyinsing gi anwa, ni be nya konno gu ma'u gu kpele gi iyal utura Agwapan ge kikeg.27A wa gu sele a kan'u ume a Akaya ni be weneziri nya shiri'u ikol be nya wal be wen gu tarba bri be shi gi a Akaya, gu shi ni be nghar'u anyi apalla. Ni a mel ukwo ama ni, ni a nya re shiri beweneziri bri be ma ripang gi upe ni ikol. 28Afolos a ma aYahudawa gu kpa bejii ni ilo rigbana ri a shi ni ni rikon ngha, ilo ri a yigri gi ume ankpag ashi iYesu ya shi Agam.Chapter 19
1Ga kar gri Afolo a shi gi aKoranti gu ni, iBulus nya kana ribung ugug nya ba'u utong aAfisa, gu fa ni a nya kum be zila wen gu tarba. 2iBulus nya too bi ashi, "Nung gu nghar Alum Digwapan ga kar ri nung be ma ripang gu le?" Be nya nghar'u ma ashi, "O'o andil sang kong a iyal Alum Digwapan.3iBulus nya too a she, "Iming ilo gu salla gu lul ni be lee ning?" Be nya too ashi "Gu salla gu lul gu ngha iYahaya ya." 4iBulus nya nghar bi ma a shi. "iYahaya be lee be nyanyi gu salla gu lul gu ngha gu lul gu ngha gu kigli gi ile ibibi, a too ashi be ma ripang gi anyiri a bii guntimi ngha ni, anwa shi, iYesu gu ka."5Ni be nyanyi be kong nenuu ni, ni be nya lee bi gu sal gulul gi ume intima Icigesal iYesu. 6Ge kar gri iBulus a tila gunyi gi akyii a ma ni be kyiele gi alum ni gu paa ukiri ubii ne. 7Be be shi be nyi ukop ni be palla ba gu.8iBulus nya kawa'u guda gulu nya lullu ikol gizing ge mel mi ipen iciya ni. A lul ni ba gu za gu kyiele ne mire bi gu kpele ni be ma ripang gi abin ri a shi angha rigam Agwapan ni. 9Ni be zile aYahudawa nya ie rikyii di gbana, nya tong bi gu tee rikyii, ni nya luggu paa ibili gi utura Agam gunsong ni be nyi. Gu shi ne nuu ni iBulus nya talla rinam gi ukwo ama guzing gi be bri be gu ma ripang ni. A nya luggu lullu gi ukwo lullu aTiranus. 10A ya guusong ne nuu be mele be palla be mel gu shi ni ge diduk be nyu loo gi Asiya nya kong gu kyiele Icigesal, aYahudawa gi aHelenawa..11Agwapan ale abin gu kper bejii a kekung gi anyi iBulus. 12Ni be nyu yuu ya lagna, incagra inbibi ya wiri bi gi be nyanyi, ga kar gri be nghaa itegkigri gi ikyu falla gi rinam iBulus.13Be shi ni aYahudawa ri be sarba ne ben bri be lul ungang a ni, be nya kyuo gu shi ni ben le ilam ni intima iYesu ni, Be nya too ashi, "Andil tee nung rigbana gi ume intima iYesu anwuri iBulus lee gudam ngha ni, nung wulu." Be nya toppa be wen azile a nyu gunsong gulul anyi aYahuda ri be zila a shi iSiba ni be lee anyiri. 14Alum abebe nya nghar a shi, "Ami za iYesu, nya za iBulus ni anung ni, nung shi be nyang ba gu?"15Alum abebe nya nghar a shi, "Ami za iYesu, nya za iBulus ne anung ni nung shi be nyang ba gu?" 16Ni alum abebe ri a shi gi ri kyi ni be nyu sarba soo rigbana ama nya dibba bi be nya wulu ni gu titing nya wulu bi gu daa be billi be bel ni adana. 17Ni gu nya ba gu ngha gu za ikwo ge nyang, aYahudawa gi aHelenawa gu loo gi a Afisa. Nya kong ribung gi ri pang, intima Icigesal iYesu kum rigam.18Ni be nyu lul be mame, nya be vuggu abin abebi ri be lee ni. 19Be kuru nya ba ni ankpag a ma nya kunnu gunsong ni be nyanyi. Ni be palla ulub iya ni, be nya kum be mel a azurfa a taade ukop utura isogicuu. 20 Ni gu kyiele Icigesal nya karba girigbana gi itira imime.21Nu iBulus a kol ilam gu dam ngha a Afisa ni, Alum nya sing gi anwa a nya lul aMakidoniya gi a Akiya gi utura gu kaa'u aUrushalima. A too ashi, "Ming ga kan ni aRoma" 22iBulus tima bewen gu tarba ngha be palla iTimoti gi irastus be kan bi aMakidoniya, benbri be wel'u gu ni. Ni anwa ri kyii ngha nya yag gi a Asiya gu ngha ge karge fien.23Ga kar ga ni be nya lee inkom gekinkan gi a Afisa gi abin utura. 24Azile Akima anyi mintima iDamatrayus anwuri a yalla agwapan rilal angha a azurfa gi lillo angha iDayana, gun kri shi ilam ya inyiri imire be kima ribilli ni ge kinkang. 25A cung be kima nya too bi a shi. "Nung za gi ilam ri ni andil kurbu ikilli gu ge kinkang.26Nung yi nya villi kong a shi, sang gi a Afisa gunzing ngha ya, ni gika'a ribung a Afisa ni iBulus ri a kigli a mina ni be nyanyi be mame. A too bi ashi be sang bi ni agwapan ri be yalla ni anyi ni. 27Sang ilam andil genzing iya ya shi ni gu kaper beji, gi ada gulul agwapan andil iDayana alelle ri villi a be sang'u abin gu lee gu. Ne nu'u ni a ba sang'u ni abin gu lee gu, anwa gi ididuk ribung a Asiya ri gu lu'unyi le gi ipara ni."28Ni be kong nuu ni benang ya nya bi gi ripang, be nya lee gu zila ni ri wii rigbana ni be lee a shi "Anyi agbana ya shi iDayana a ngha a Afisa." 29Utong a gediduk nya ligri gi, ni be nyanyi ya nya gediduk nya ligri gi, ni be nyanyi ya nya gediduk kaa bi ukwo cung. Ge kar a sugu mel ni, be gu wu fiere be nyinsing gu sing iBulus, be iGayus gi iAristakas ben bri be ba gi aMakidoniya ni30iBulus shi ni ikol gu kana gu cung ni be nyi, ni be nyi, ni be wen gu kana gu cung ni be nyi, ni be wen gutarba ngha nya do'u. 31Ne nuu ni be zila nyinsing iBulus bri be shi be nyi gunsong gi ikaa ni be nyi a Asiya be tima'u ma ni gu kulli'u ni ri wii rigbana azang be kana geben a. 32Be zila nyi taa intima a zile bin, ni be zile ta'a intima azile giri tog, gu shi ni be unghu be gu cung ni.33aYahudawa nya ba ni a iSkandari ya kiken ginsong gu cung ni be nyanyi. iSkandari nya sag anyi ngha gepan gu shi ni a ya be nyanyi ukiri u sing ne. 34 Ni be kpele a shi a she anyi aYahuda ya ni, ge diduk a ma nya soo ica ri palla, "Anyi agbana ya she iDayana angha a Afisa."35Ni anyu wal utong a kum ri kyii ni be nyanyi ni, anya loo a shi, "Ina nyi a Afisa, nyang re za'u a shi utong a Afisa ya shi ukwo ugbana agwapan ni iDayana agbana gi angha isifa ri a wulu ga pan be kpa ni le? 36Ni anyi ni sang'i rilal ni, gu kpagu ni nung soo gelinlang gu shi ni nung zang a be lee alebin gegigig. 37Ni anung ba ne be nyi bri gu da ge ta'ana ri sang a shi be tuggu guda gu lul ba ba ta be nyu wa agwapan andil rilil be gu.38Gu be shi ne nuu ni iDamatrayas gi be kimma bri be shi guzing gi ben ba ga shi ni gu le gu lirbi gi ri kyii a ma ni, ada gu lee be ta'ana shi be ye gu ni be nya ta'ana shi gu. Nwo bi be kan ni akyii ama ga sal ge ta'ana. 39Azile akyiel ni be ritang ni ge shi gu ni, be ri tibi bi gu cung andil gu ngha ga ka-kar. 40Gu shi ni ripang andil shi gi ume gu kper bejii gu togro gi ri kyii inkom umbi ri. Kwo ripang gu kri inlilli ni andil sang ya in gu bra gu ma gu kpele gu gi ri kyii ngha." 41Ni a ya ne nuu ni, ni a ya tiba gu cung a.Chapter 20
1Ni inkom a lal bi ni, iBulus ya tima be zilau be wen gu tarba a, nya shiri bi ikol, ni nya re tiba bi ya nyiya a ri kan'u aMakidoniya. 2 Ni a sele gi ume min ka'a ni a mire be nyu lul gu kyiele ge kinkan ni, ne ya nya ba'u ribung aHelenawa. 3Gekar gri a kol ipen iciya gi ukwo ni, aYahudawa nya kil'u ni abin, ni a sugu wa gu yang'u akwomi gu kaa'u asuriya ni, ni a ya kigli ikol ngha nya villi'u aMakidoniya.4Be nyi bri be ga tibi iBulus gi ika'a a Asiya ba fullu iSobatarus awen iBurus gi aBiriya; iGayus anyi'e aLerbe; iTimoti giAristakus ni iSakundus, ge diduk a ma shi be nyu lul ba gi aTasalonika, ni iTikikus ni aTrofinus gi a Asiya. 5Nuu be zila nyi gu zanna ya, be nya yag gi gi kub a ma. 6Ni andil kana akwomi gi aFilibi gu sele ibung getanguna gu sang aYisti ne; giu cung ama; ibung andil itoppa gu fa.7Gu ubung gu zama gi ibing itoppa, ni andil cung gu shi ni dil wure ge tanguna ni. iBulus a lee be nyu lul gu kyiele, ni a wa gu kanu ni gu shiya ukwo ne; ni gu kyiele ngha nya mel ge caci ge tuk. 8Guda ge pan gri be shi ga ni ila ishi ga ge kinkang.9A zile awen epar anyi ni intima iAftikos a log ga pan a taga, ni inna inlub nya kyuo'o gu shi ni gu kyiele iBulus gi gu ngher gu ni, nya wulu kpa ga pan guda gulul gu ngha inciya nya kpu'u. 10Ni iBulus nya sigri ya ninna nannaa ya kimma'u, ni a nya too ashi "alog zang a be kum gu bong ulang, ni a shi alang gu a re kpu'u."11Ni a ya nya yau'u pan guda ge pan gu shini a ya getanguna guzing gi ben ba, a kyiele gi ben ba be mel gu shiya ukwo gu fa ni a nya nwo bi. 12Be nya ba mi awenepar a ge lang gu, be nya kum gu shiri ikol ge kinkang.13Ni andil ri, andil zanna iBulus gu mel ukwo a kwomi ne, dil nya kana kan ya a Asos, adil ya kana ya kyuo iBulus gi akwo ni anwa ya biya gu sing gi ribung. 14Ni andil karba gi a Asos ni, ni andil ya kyuo'u gi ume akwoni nin mininbel kaa ya aMitilitus.15Gu nya andil gu fa ni, gu shiya ukwo ni andil nya ba atsibirin Ikiyos. Wulu kri ni andil nya ba utong aMilitus. 16Ni iBulus ya biya gu sele ka'u a Afisa gi akwo mi, gu shi ni a zang be bong ge kar gi a Asiya, ni a lee ge didir gu shini gu ge lee ni unum gu be sigri Alum Akii kum'u gi a Urushelima.17Gi a Militus a tima be zila'u nin inguncii guda gulul a Afisa. 18Ni be ba ukwo ngha ni, ni anya too bi a shi, "Anung akyii anung za ashi gu nya gi unum ri a ming kya gi a Asiya ni, ilo gu loo ri dil loo ni gi ilo gu shi andil guzing. 19Aming re regen Icigesal ni qusang sag rikyii ni be ziri, ni impipam ri a ming soo gu shi gu kil abin aYahudawa. 20Anung za ashi ami re kong mi ulub gu ya nung kwo ge ning uki ri ushi ni ribilli ni, ming lul nung gi be sal asal ning lullu nung abin gi unyi. 21Nung za ilo ri aming kyie aYahudawa gi aHellenawa gu shi ni be kigli gi Agwapan ni gu maripang gi Icigesal iYesu.22Gi kper gri ni, gu kri mi ri kan mi aUrushelima, Alum Digwapan yigri mi ge-cincan rigbana ga amin kan ni, ami re za mi uki ri u ri ba mi ge fra ni. 23Alum Digwapan ya ri yigri mi ta gi uning utong, ya ni be sire gi ipimpam yag mi. 24Ni ami re kyuo mi ashi ulang mi shi ni rile ribilli gi a mi ni, gu shi ni ami kol gu titing ni ilam ri aming nghar gi ukwo Icigesal iYesu ni, gu ngha gu paa iyal ishishi upe Agwapan ni.25Gu kpegri ni, bla ani za gediduk a nung, be nyi bri aning dam bi rigam Agwapan ma ni, nung sang nung gu konno nung yi mi. 26Gu shi nu'u ni aming paa nung gun unung gun unum ri, bejii alog sang bi gi ri kyii me. 27Ni anung be re kong mi ulub gu paa nung ididuk uki ri Agwapan wa gi ukwo a nung ni.28Gu be shi ne nuu nung pii akyii a nung ni be nyu lul bri Alum Digwapan a ma nung gu shi gunsong ni. Nung pii gu da gu lul Agwapan, anwuri a leb ni. Nung pii gu da gu lul Agwapan, anwuri a leb ni be jii ngha ni. 29Aming za ashi ming ga be kan'nu ni, agbuu api ri kana ge caci anung, ni be ra kong be gekubu ni be nyu lul. 30Aming za a shi gi ume anung be zile ama ri ba be paa akyiele abebi, gu shini be talla bewen gu tarba gi ukwo ama.31Gu be shi ne nuu, nung be loo ni gu za. Nung kpu a shi be mele be ciya ami re nwo mi gu mire ikwo ge nyang aming gu kyiele ni be ziri getug ni ge we. 32Gu kper gri ami nam nung ge Agwapan, ni gu kyiele upe ngha, anwuri a shi ni rigbana gu viana ni anung kum gu ngha gu lugga gu gi ididuk ni be nyi bri be shi ben bri Agwapan a see ni.33Aming re le mi rifimi a azurfa, ta azinariya ta iKyii tirbi alog. 34Anung akyii anung za a shi ami le ilam ni anyi mi ya, ya ngha ri kyii mi gi be nyi bri be shi gi ami ni. 35Aming ba ukyi gu lullu ya gi ilam, ni ilori nung ri kpu gu kyiele Icigesal Iyesu, gu kyiele gu shi ne anwa ri kyii ngha too a shi: "Gu mire gu sele gu nnghar ben kii be sha'ashi."36Ni a kyiele nuu ni a ya nya lilug-gu nya kyiele gi Agwapan gi ben ba ge diduk. 37Ge diduk a ma ya lee gu saa gu pia ulang, nya kubba'u ya yigriu gu biya. 38Be nya le gu fung gusil ni uki ri a ya bi ni, be sang bi gu konno gu yi'u. Ni ge diduk ama nya ge tibi'u gi ukwo akwomi nin mininbel.Chapter 21
1Ni andil kab gi ben ba, andil nya kana akwomi nin mininbel nya nanna utura gu ka'u uton akos, ni ukwo ushiya ni ya sele uton aRodusa, gufa ge kana utong aBatara. 2Ni andil kum akwoni gu kpee ka'u afonisiya ni andil nya kana.3Ni andil yi atsibirin iKubrus ni dil nya nwo'u gi ipil nya kan'a aSuriya, andil ya ge sigri gi utong aTaya ni gu fa ni akwoni ni mininbel a risigri akyou ngha. 4Ni andil kum be wen gu tarba ni ni andil nya loo gufa ge mel ibung itoppa. Be wen gu tarba nya too iBulus ashi, gu shi Alum, a zam a be kan'u aUrushelima.5Gu sele be wen ibung dil nya ya gunsong ni gusing andil. Gediduk ama ni be kyel ama ni be wen ama ya e tibi ya ge sele utonga. Ni andil lillugu gi ibile gu ziri ya kyiele gi Agwapan ni andil be tibi be zile. 6 Ni andil nya kana akwo ni ninmininbel, ni ben ba be villi bi gesal.7Ni andil kol gu sing andil gi aTaya ni andil nya mel aTalamayas. Gufa ni andil billi gi be weneziri, andil ya loo ubung uzing gi ben ba. 8Ni ukwo ushiya ni andil ya nya kana aKaisariya. Andil ya kana gesal iFilibus anyu paa iyal ishishi, anyi ge zing gi ume be toppa ba, andil nya loo gi anwa. 9Anyi kwo ri shi ni be wene kyel be naa, be wene tilli gu pa ukiri u bi ni.10Ga kar gri andil loo be wen ibung gu fa ni azile anyu paa ukiri u bii ni a anyi nintima a Agabus a wulu gi aYahudaya. 11A ba ukwo andil be kyuo uki lubu ge billi iBulus ya lab afra gi anyi ngha gu ya too ashi, "Alum Digwanpa too ashi," Ripan aYahudawa rilab anyu shi ni ukyu lab ge billi ri, be ri vullu'u gu gi be nyanyi."12Ni andil kong gu tima ga ne, gediduk andil gi be tarba ukwo nya kullu iBulus azang be kan'u aUrushalima. 13Ni iBulus nya nghar a shi, "shi ni anung lee, nung saa ni anung wure mi ikol gu? sang gu lab genzing ngha ni re yag gi gu kpu gi aUrushelima, gu shi intima IcigesaliYesu." 14Ni gu shi a shi iBulus ra kong'u gu kigli amina gu ni, andil ya nwo gu sa ya too a shi, "Bla ni ukiri Icigesal wa ni u ba."15Gu sele ibung a, andil be nya yang nin pag andil ya yang ya aUrushelima. 16Be zile be wen gutarba gi aKaisariya nya lul a. Ba ba guzing gi azile nyi ri be zila'u a shi iManason, anyi aKuburus anyu lul gu zanna, anwuri dil ri loo gi anwa ni.17Ni andil mel aUrushelima ni, beweneziri ya ngha a ni ikol ikii. 18 Ni ukwo ushiya ni, iBulus nya sing guzing gi andil ri kan ya ukwo iBitrus, gediduk ningunci shi ga gu. 19Ni a kol gu billi bi ni, ni a nya pa bigu zing zing ikii ri Agwapan alee gi ume ni be nyi gi ilam ngha ni.20Ni be kong nuu ni, be ya juo Icigesal nya to'u ashi "nwu yi, aweneziri, atadde ukukop aYahudawa ma ripang ya villi shi ni gu lul ge ta'ana. 21Be villi ya bi abin ashi, a nwu lullu aYahudawa ri be loo gi ume ni be nyi be ta iMusa gu. Anwu lullu be zang be so be wen a ma gi agbala, ni be zang be lul ipara ikor.22Shi kpa gu shi ni andil le? Ripang be ri kong a shi anwu ba. 23Gu shi nun lee ukiri ri tong ni gi kper gri. Andil shi ni be cii be naa bri be kyuo isil a ni. 24Kan guzing gi be nyi bri anwu gu tibi akyii anung gewinwung ni, anwu kyno ulub ama gi gu kallu akii ama. Gu lee ne nuu ikwo gi aming anyi riza a shi abin ri be paa gi ri kying ni rilal ga. Be riza a shi anwu lul geta'ana.25Ni be nyi bri be gu ma ripang dil wal bi ankag, dil ma bi ge nyu rigbana gu shini be ting a kyii a ma ni ikiri be mire agwanpan ri lal ni, ni be jii, ni ukiri be pipigni utoo ni ni gu jii. 26Ni iBulus nya kyuo be wen gu tarba a, gu shiya ukwo ya le bi gu shi ge winwung gu zing gi anwa, be nya kana bi guda gulul, ni a gu yabi gu mel ibung gu shi riwinwung a ma ni, gun kar shi unum mire ikyu mire gu shi ikwo ge nyang a ma.27Ni ibung itoppa nyu mel amelle ni, be zile aYahudawa gi a Asiya ya yi iBulus guda gulul, ni be nya sil gu cung a ni be nya nama'u. 28Ni be soro ica, "Be nyi aIsraila nung wel ya gu ni Anyi kwo ri ya lullu ge diduk be nyi gi ikwo abin innedog gi be nyi, gi getana ni un unwuri ukwo. A kol ni a nya ba ni aHerenawa gi ume guda gu lul nya bong ukwo uwinwung gu." 29 Gu shi ni be gu yi iTarofimas anyi a Afisa guzing gi iBulus gi ume utong be nya paa ashi a ba ni anwa gi ume utong be nya paa a shi a ba ni anwa gi ume guda gulul.30Ni utong a ge diduk ya ligri gi, ni be nyi nya kpuglu nya nam a iBulus be nya tal'u gi ume guda gu lul nya nama iBulus. Be nya tal'u gi ume guda gu lul ya wulu bi unyi gu ga kar ga ni be nya kugru anya a. 31Be sugu wa gu pel'u ni, ni iyal ya mel be nya kakung ni be nyu kon ulura a shi ge diduk aUrushelima gu ligri'u ni inkom.32Ga kar ga ni a ya nya kyuo be nyu kon ulura ni be nya gbana, be ya nya ni gu ting kan bi ukwo gu cunga. Ni be nyanyi be yi anyi ale ni be nyu kon ulura gi be nyi ngha ni na nya nwo gu dibba iBulus. 33Ni anyi ale ni be nyu kon ulura nya kyou iBulus ya so be lab'u ni be sira be palla. Ya lirbiu a shi anyang a gu ni ribi ashi ni ale.34Be zila nyi gi ume gu cung a soro ica be zila nyi le ashi anyi anyira. Ni anyi ale ni be nyu kon ulura re kpele'u ukiri be paa ni, ni gu soo ica ni, ni a nya ma rigbana gu shi ni be kana ni iBulus gi ume guda gu gbana ama. 35Be gu mel uzulu kwo ni be nyi gu nya be nang ge kinkan ni. 36Gu shi ni gu cung a be lul guntimi ni be soro gu nyi ni be lee ashi, "Be pelu."37Be nyu kana ni anwa guda gu gbana ama nu, ni iBulus nya too anyi ale ni be nyu kon ulura a shi, "Anwu ri nwo mi gu kyiele gi anwo le? 38Sang anwu a nyi aBamasare ri ibung gu sele nwu soo inkwom, nwu ya kyuo be nyu palle be nyi be atadde isogi'naa ya kan ge lumu gu le?39iBulus nya too ashi, "Ami shi anyi ayahuda ya gi utong aTarsus gi aKiliya Ami shi awen ribung utong ulee ya. Nnwu nghar mima gu shi ni a ming kyiele gi be nyanyi." 40Ni anyi ale ni be nyu kon ulura ma'u gekar ni, iBulus nya kikeng ga pan a kpodollo nya sag anyi ngha ge pan nya yigri bi ge mag gu soo ge linlang. Ni ukwo u soo ge lang ni, iBulus nya kyiele gi ben ba ni rilum a Ibraniya a shi,Chapter 22
1"Be wene ziri gi nincii, nung kong rilal ri ami ri ya nung gi kper gri ni." 2Ni gu cung a kong ni iBulus kyiele ni rilum a Ibraniyawa ni ni be nya soo ge linlang. a too ashi,3Ami shi anyi aYahuda ya gi utong aTarwasa a ngha akilikuya, gi anyi iGamaliyal ni aming kum gu lullu. Be lullu mi ge kinkang gi utura gu lul iwor ni be kaa andil. Ami shini ikol gu lul Agwapan ilo ri nung shi ni gunka ni. 4Aming soo utura ri gi ipimpam ge mel gu kpu; aming lab be cii gi be kyel ni ami nya tire bi gi be sal ge sira, 5Ne nuu anyi gunsong gulul gi ididuk ninguncii be ri so isil ashi ame be nghar rigbana gi ukwo ama gu shi ni be weneziri bri shi gi aDamaku ne, gushi'ni ami kangu fa. Gu mi ga shi gu shi ni ami ge lab be nyu lul utura ri, mi ba ni ben ba gi aUrushelema gu shini be lee bi getana.6Ga kar gri aming sugu sing gu ni, ni aming gu nyu mel aDimashku, ga ci unum ga kar ga zing ni use ule ga pan ya sana kanna ni. 7Aming kpa giri bing ni a ni nya kong riwi lee mi a shi, Shawulu, iShawulu, shi so nwu lee mi ri gbana? 8Ni nya nghar a shi, Anwu shi anyang, Icigesal ni? Anya too mi ashi, 'Ami shi iYesu aNazarat anwuri anwu lee'u rigbana ni.'9Be nyi bri be shi guzing ge mi ni be yii use, ni be nya re kpele bi riwii anyiri a kyiele ge mi ni. 10Ami ya too 'ashi ni ami rile Icigesal?' Icigesal ya too mi ashi, 'Nyinya nwu kan ume aDimashku, ge fra be ri ya'ng ukiri u shi rigbana gu shi ni anwu lee ni.' 11Aming be re bra mi gu bla ikwo ni gu sana usee, ni ami nya kan mi ume aDimashku be nyi bri be shi guzing ge mi ni ya tal mi.12Gufa a mi ya kum azile nyi nintima iAnaniya, anyu shi ni ribung Agwapan ni gi shi ge taana, ni intima inshishi gunsong aYahudawa ri be loo gu fa ni. 13A ba ukwo mi nya too ashi, aweneziri iShawulu, ngha gubla ikwong; Ga kar ga ni Ami ya yil'u.14Ni a ya nya too ashi, 'Agwapan angha mi be kaa andil a segle'ng nwu za ikol ngha, nwu yi anyi ripang ri, nung villi nwu kong riwi ri di wiri ga nyu ngha ni. 15Ni anwu ri anyu paa'u gi be nyanyi ni abinri a nwu yii ni anyiri nwu kong ni. 16Gi kper gri ni shi ni anwu yag? Nyinya be le gusalla gulul ge kura abin abebing, anwu zila intima ngha.'17Ni a villi'u aUrushelima ni, ga kar ri aming sugu kyiele gi Agwapan gi ume guda gu lul ni, ni ami be nya ngha alella. 18Aming yii'u a ya too mi ashi, le ge didir nwu nwo aUrushelima gi kper gri, ni be ra ngha bi gu paa gi ri kyii mi.'19Ami nya too ashi, 'Icigesal, bem ba akyii ama za ilo ri anung so bi gu da ge sira ni nya villi dibba be nyi bri be ma ripang gi anwa gi ada gulul ni. 20Ga kar gri be suggu nyer bejii Istifanus anyi ri a paa gu iwing ni, aming kegre ga gu ni aming guru getiri, ni ami bla akigri ni be nyi bri be pel'u ni.' 21Ni a nya too mi ashi, 'Nyinya, ni amiri timang gi ukwo ni be nyanyi.'22Be nyanyi ya nwo'u a ya kyiele ge mel ge kar gri. Ni be nya sag awii ni be lee ashi, 'Be pigli ilo anyi'e gu gu lu'unyi mi a re kpa'u gu shi alang gu. 23Ni be sugu sagra awii ama ni, ni be fullu ikyu bung ama ni gu fullu ganfung gi unwuru 24Ni anyi ale ni be nyu kon ulura nya ma gu shi ni be kana ni iBulus gi guda gu gbana ama, ni a nya ma ge nyu rigbana be lul'u ni gu kyiele ni gu diba, gu shini anwa za ukiri u soo bi gu shi ica gi ri kyii ngha ne nuu.25Ni be lab bu ni inimni ni, iBulus nya too anyi agbana ri ashi gi utur ngha ni ashi. "Gu shi ge shinshi gi iwor be lee anyi Aroma anwuri getana re pel'u ni gu diba?" 26Ni anyi agbana ya kong nenu ni, ni a ya nya kan'u ukwo anyi ale ni be nyu kong ulura, nya tou ashi, "Shi ni anwu wa gu gu le? Anyi kwo ri shi iwisili anyi aRoma ya."27Ni anyi ale ni be nyu kon ulura ya nya to'u ashi, "Ya mi, anwu shi iwisili awen a roma ya le?" iBulus ya to'u ashi, "Anuu ya." 28 Anyi ale ni be nyu kon ulura a nya nghar'u ma ashi. "Ni ikilli ile ni anung leb gu shi awen ribung." Ni iBulus nya to'u ashi, "Be bi mi awen ribung Aroma ya." 29Ni be nyi bri be ba gu be lirbi'u ni ni nya nwo'u ga kar a. A nyi ale ni be nyu kon ulura nya kon ribung, ni a kpele ashi iBulus shi iwusili awen aRoma ya, ni agu lab'u ni.30Ni gu shiya ukwo, anyi ale ni be nyu kon ulura a wa gu za ripang gu lirbi ri aYahudawa lee gi rikyii iBulus ni. Ni a nya bigri'u gi be sira, ni a ya nya ma anyi gunsol go lul ale ge nyu rigbana gi gediduk be nyi rigam ngha a shi be karba. ni anya ba ni iBulus a ya kikeng gunsong a ma.Chapter 23
1iBulus nya kpu be nya ta'ana iyii nya too ashi, "Be weneziri, aning shi gi Agwapan ni ikol ishishi be mel unum ri." 2Anyi gunsong gu lul iHannaniya ya ma be nyi bri be kigre guzing gi anwa ni ge nyu rigbana shi be dub ge nyu ngha. 3iBulus nya too be ashi, "Agwapan ri dub, anwo ilo ibibi. Anwu loo gu shini nuwu ya ma ge nyu rigbana be dub mi, innendug gi ge ta'ana?"4Be nyi bri be kegre gi ringan nya too ashi, "Zan be tuggo anyi gunsong gu lul Agwapan, "ibulus nya too a shi "Amine zami, beweneziri, ashi a shi anyi gunsong gulul ya. 5Ni gu shi gi iwal ashi, Nung sang nung gu tuggo anyi gunsong ni be nyi anung ."6Ni iBulus a yi a shi, gu pag guzing aSadukiyawa ba ni guzing ya shi aFarisawa ni, ni a nya kyiele ni ri gbana guda gu lul ngha. "Beweneziri, ami shi anyi Afarisa ya,awen aFarisawa. Gu shi gu ma ripang gu nya gu kpu ga nung le mi getana," 7Ni gu ya ngha ne nuu, ni inang ya lugu ga caci Afarisawa gi aSadukiyawa, ni gu cung a nya kab ripalla. 8Ni aSadukiyawa too ashi gu nya gu kpu sang gi gu, be sang be ni belum be kii, ya sang bi be lum, ni aFarisawa ya too ashi ididuk a ma shigu.9Ni innang ya nya, be zila nyuwal aFarisawa ya nyiya ni innang ashi, "Andil re kum a anyi ukwo ri ni gu le gu kpa ge shang. Ta belum be kyii gi belum ba kyielele'u ma?" 10Ni imang ile inaya ni, ni anyi ale ni anyi ale ni anyi ale ni be nyu pee iBulus gu, ni a nya ma be nyu kan ulura ge nyu rigbana a shi be kan bi be ga kariu ni rigbana gi anyi ni be nya ata'ana, be kan bi ni awa guda gu gbana a ma.11Ni ge tung ni Icigesal ya be kyieng gi utur ngha ya too ashi, "Zang be kong ribung, ni ilor anwo lee isil gi kyii mi gi aUrushelima ni, rigbana ga nwu ri villi nwu lee isil me gi aRoma.12Ni ukwo u shiya ni, ni be zile aYahuda wa nya lab be nyu ama be nya ma akyii a ma ge nyu a shi; ben ba ra yabi be ra soo bi be ri pel iBulus. 13Be nyanyi sele isogi-naa ba labu rifen gri.14Be nya kan bi ukwo be nya kakung gunsong gulul gi niniguncii ya too ashi, "Andil soo akyii andil ge nyu, andi ra ya ya, dil ra soo ya andil ri pel iBulus. 15Gu kper gri, bla ni rigam ma anyi ale ni be nyu kon ulura rigbana gu ba ni anwa gunsong anung ni a ri siba ge ta'ana ni. Andil gundil, andil gu tibi gu pel'u ni a re mel gu fri.16Ni awen afong iBulus a kong bi ni be paa ni, ni a ya nya kan'u ya kana guda gu gbana ya paa iBulus. 17iBulus nya zila anye zing gi ume ni be nya gbana a nya too ashi, "kyou awene par ri nung kan ukwo anyi ale ni be nyu kon ulura, ni a shini ukiri awa gu ya'u ni."18Anyi a gbana nya kyuo awen apara ya gunsong anyi ale ni be nyu kon ulura a ya too ashi, "iBulus awen ge sira ya too a shi ami ba ni awene par ri gunsong. Ashi ni uki ri ari ya'ng ni." 19Anyi ale ni be nyu kon ulura nya kyuo'u gi izile icoglo, ni a nya lirbi'u "shi ni a nwu wa gu ya ni?"20Awene parya too a shi, "Yahudawa gu nghar gu shi ni be ri be kuwo'ng inwu ba ni iBulus gesal ge ta'ana ni anbung gu shi ni be wa gu konno gu lirbi gi ri kyii abin a ni. 21Zang be ngha bi ma, be nyi bri be sele isogi-nna ba yag'u. Be gu soo akyii ama ge nyu, be ra ya bi be ra soo bi ben ri pel'u. Gu kper gri be yuyag; be yag nwu ma bi rigbana'a."22Ni anyi ale ni be nyu kon ulura nya too awen apar a ashi a kanu, ni a kol gu kyiele gen wa ne, "Zang be ya alog abinri" 23Ni a ya nya zila benya agbana be palla ya too bi ashi "Nung winni be nyu kon ulura a taade apalla, be nyi ikaba isog itoppa, be nyi akon atadde apalla ni be kan bi a kaisariya itam aciya ge tug" 24Ni a ya nya tibi ikaba ri iBulus ri yang be kyuo gi ukwo iFilikus agam ale gi ume ina insuu ni.25Ni a nya wal ankpag ne ni: 26Gu billi ka'a bi ukwo ikulludiyas iLisiyas ka'a bi ukwo anyi rigam agam ale iFilikus. 27aYahudawa frie anyi ukwo ri be wa gu pel'u, aming tima bi ni be nyu kon ulura nya kar'u. ni aming kong a shi anyi aRoma ni.28Ami wa gu za ukiri u soo be bla'u ni ribii ni, ni a mi ya kyuo'u gasal ge ta'ana. 29Aming kpele ashi be bla'u ni ri bii ya gi ri kyii gu lirbi gi be ta'ana ama, kwo rile ri'bii ri gu mel gu shini be lab bi'u ge mel gu kpu ni. 30Ni be ya mi rifen ani, ni ami ya re zinni'u gi ukwo'ng gu sang bong ge kar gu, ami ma be nyu wa'u ni, ni ribii ge nyu rigbana beba ni abin bii gi ukwo'na. peme gi ume inna insuu"31Ni be nyu kon ulura nya kpa ri kyii ni gu ma ge nyu rigbana ri be ma bi ni, be nya kyuo iBulus ni getug gi ukwo iAntibatris. 32Ni ukwo u shiya ni, be wen ikaba nya kan bi guzing gi anwa ni anteg ni be nyu kon ulura nya villi bi guda gu gbana a. 33Ni be wen ikabba be mel gesal ge gbana a ma ni be nya nanna'u agam ale ankpag a, ni be nya nwo iBulus gi anyi ngha.34Ni agam ale apalla ankpag a ni a ya lirbi bi a ning gi ka'a ni iBulus wulu ga gu; ni a kong ashi gi ika'a aKilikiya ya ni, 35Ni a nya too ashi ni ri kong geshinshi ga kar gri be nyu waa'ng ni ri bii be ba gu ni. Ni a ya too a shi be der'u gi itoo iHuridus.Chapter 24
1Gu sele ibung icuu, ni iAnaniyas anyi gunsong gu lul ale, in zile ningunci ni azile nyu za geta'ana anyi nintima iTartilus, sugu kaa bi gufa. Ni be nya zila iBulus ga ta'ana gunsong agam ale. 2Ga kar ri iBulus kyeng gunsong agam ale ni, iTartilus nya luggu togro'u nya ya agam ale ashi, "Gu shi'ng ni andil kum inna inshishi gu ni gu bla gunsong gu kigli ribung andil; 3 gu shi nuu, ukiri anwu lee ni andil ngha ni gu peme, anyi rigam iFilikus.4Gu shi ni ami zang ma'ng riler, ami kullu gi ume amina'ng nung mami ge kar ge fien aning ligri. 5Be kurn anyi kwo ri ni alee ibuggro gi liloo, ni villi sil be nyi aYahudawa gi ididuk gu lu'unyi be le inkwom. 6 A kagra gu shini a so riligi guda gulul, gu shi nuu ni andil frie'u. [Andil wa gu lee'u ge ta'ana gi iwor andil.]7Ni iLisuyas anyi ale a nya be kar'u gu ni ri gbana gi anyi andil. 8Nwo ge lirbi iBulus gi ri kyii abin ri ni anwu ri kying, ari yang ukiri andil tugro'u gu ni. 9Ge diduk aYahudawa a tugro iBulus ashi abin a ripang ga.10Ge kar gri agam ale a ma iBulus gu kyiele gu ni a nya too ashi, "Gi kper gri aming kpele a shi nwu gu moo gu bubg rigam ribung gri, gu shi nuu ni gu fung gu kii ami ri ya'ng. 11Nwu ri bra gu kpele ashi gu sang mel gi ibung ukop ni ipalla ni ami sing aUrushelima gu lee ipara. 12Ni be kum ni guda gulul ni, ami re yami innang gi" alog a ma ni ami ya re ligri be nyi gu. 13Gu shi nu, be sang bi ni le ripang gi ukiri be kyiere mi gu gun bii ni.14Nu aming ya'ng, gi abin ri be zila ikwo lul ni, anuu ni ami le rigen Agwapan ni be kaa andil gu. A ming le ripang gu lul ididuk ukiri u shi gume iwal ni gi ankpag ni be nyu paa abin ri a bii ni. 15Ami soroo ikol gi Agwapan, ni ilori be rile gu nya gu kpu, be nyi ripang gi benyi ikii ibibi. 16Gu mel ne nuu ni, ame kagra gu shi ni ami zang be shi anyi ribii gunsong Agwapan gi a nyenyi ami le nenuu gi ume ididuk abin.17Gi be zila mele aming ba gu shini ami babi ni gu mi guwel ribung ni gu gi ukiri mi kyuo gi ulang ni aming ma Agwapan ni. 18Gu ume gule nenuu, ni bezile aYahudawa ribung a Asiya be kum ni gi ume ilee riwinwung guda gulul, sang gu cung ta inkwon. 19Gu kpa gu ni be nyi ba gunsong gun bii, be mel gu shini be shi ni gu le gu lirbi giri kyii ni.20Gu ge sang gi ne nuu ne bla be nyi bri ya ta be gu kum mi nuu ni ri le ribii gi be kar gri mi ge shi gunsong ni be nya ta'ana aYahudawa ni; 21Gusang abin azing ri a ming ya ni ri wii ri lille ga kar gri aming kyieng gunsong ama ne, 'Gu ka shi abin gu nya gu kpu gun kri be kyiere mi gu ni be wa gu lee ni geta'ana gu gun bii ni.'22iFilikus shi ni guzan ge utura ge shinshi, gun ka soo a sag geta'ana. A too bi ashi, "Ge kar gri iLisiyas anyu mire ge nyu rigbana a wulu gi aUrushelima nya ba ni, mi ri siba ge ta'ana." 23Ni a nya ma anyi agbana a ge nyu rigbana gu bla iBulus, ni a nya ma gu ba gu yii'u ta gu wel'u gu.24Gu sele ibing ge fien, iFilikus gi anyu da ngha iDruskila, atilli aYahudawa ya, a nya tima be zila'u ibulus ma a nya kong'u gi ri kkyi gu ma ripang gi ume iKristi iYesu. 25Ni ge kar gri iBulus shi gu paa'u abin ile ripang, gu fre rikyii, ni ge ta'ana gu bii, iFilikus nga kpa bejii ya too ashi, "Gu kper gri ge kan. Ami ga kum ge kar ni, a ni ri villi ami waa'ng."26Ga kar a, abe soo ikol ashi iBulus ri ma'u ikilli, a loo ni a wa'u ga kakar gu shi ni a kyiele gi anwa. 27Gu sele be mele be palla ni, iBorkiyas iFestas ya ba agam ale gun timi iFilikus, gu wa inyang isee gi ukwo aYahudawa, a nya ya gunsong gu nwullu ibulus ga sa ge sira.Chapter 25
1Ni iFestas a kana ikana ni, gu sele ibung iciya, a nya gi aKaisariya ya kan'u aUrushelima. 2Ni anyi gunsong gu lul ale gi be nya kakung aYahudawa ya ba iFestas ni isuba gi abin iBulus. 3Be nya kwou gu shi ni iFestas wel bi gu ni a zila iBulus gi aUrushalima gu shini be pel'u gi utura.4Ni iFestas nya nghar be ma a shi, iBulus shi awen gesira ya gi aKaisariya, gu ra moo gi anwa ri kyii ngha ri vill'u ge fa. 5"Gu shi nuu be nyi bri be ri bra ni, be lul bi gu le gu kpa ge shi gi ri kyi anyi ukwo ni, ni anung lirbi'u."6ibung iniinas ta ukob isele, ni anya kire ka'u aKaisariya. Ni gu shiya ukwo a nya sisila ga tul geta'ana nya ma ge nyu rigbana be ba ni iBulus gunsong ngha. 7Ni iBulus a ba ni, aYahudawa gi aUrushelima nya kyieng gu kuka, ni ripang a. 8iBulus nya winni rikyii ngha a shi, "Ami ne lee ni alog ribii, ta aYahusaw, ta guda gulul, ta ikaisar."9Ni iFestas wa inyang isee gi ukwo aYahudawa, gu shi nu, ni a nya lirbi iBulus a shi, "A nwu wa gu kan aUrushelima ami ge le'ng ge tanna gi ri kyii abinri gefa?" 10iBulus a shi, "Aming re lee ni aYahudawa ribii, ni ilo ri anwu za ge kinkang ni.11Gu ge shi ripang ga ni aming le ribii ni, a mi re tong mi gu shi ni kpu mi. Ni gu togro a ma ge she ne kpu mi. Ni gu togro a ma ge shi rilal ga ni. alog zang be vullu mi gu gi anyi a ma. Ami sagra geta'ana ka'a gi ukwo ikaisar." 12Ni iFestas akol gu paa gi be nya taana ni a nghari'n ma ashi, "A nwu zi ikaisar le; nwu ri kan ukwo iKaisar!"13Gu sele izile iBung agam a Agariba gi iBarniki nya mel aKaisariya gu shi ni be billi iFestas. 14Ni gu be mel ibung gi imime ni, iFestas nya paa agam iyal iBulus ashi. "Azile nyi awen gesira ri iFilikus a nwo'u ga sal ge sira ni. 15Ga kar gri a shi gi aUrushalima ni, anyi gunsong gu lul ale gi ninguki aYahudawa ba ni gu kyiele ngha gi ukwo mi, be nya kwuo gu shini be pel'u. 16Gi anyiri ni a ming nghar bi ma ashi, sang ipara aRomawa ya gu shi ni nwu ma alog ribii gu sang shini anyi ri be kyiere'u ni be ma'u ge kar gu paa ge nyu ngha gunsong ni be nyi bri be zila'u gata'ana ni, ni a paa guleng ngha gu ukwo ge ta'ana a.17Gu shi ne nuu, ni be cung ge diduk ni be cung ge diduk ni a mire bona mi gekar gu, ni ukwuo ushiya ni ami ya sisila ga tol ge ta'ana, nya ma ge nyu rigbana gu shini be ba ni anyi ukwo. 18Ni be nyu wa geta'ana be paa gu ma ni, ni aning ya kpele ashi gu kyiele sang gi gule gulub gi ume ngha. 19Ami ya yi a shi innang ya ga ka'a ama gu ngha abin gulul gi ri kyii iYesu ri a kpu'u ne, anwuri iBitrus to shi a shi alang gu ni. 20Aming tag ilo ri a mi ri lirbi anyiri abin a, ni ami nya lirbi ta a ri kan'u aUrushelima be le'u ge ta'ana abin ri.21Ni iBulus wa gu shi ni be bla'u ni, iKaisar a le'u ge ta'ana ni ami ya ma ge nyu rigbana be tibi'u be mel gu shini ami ri zinni'u ukwuo iKaisar ni." 22Ni Agarbas nya too iFesta ashi. "Ami ri kyi mi mi wa gu kong anyi ukwuo. "Anbung nwo ri kong'u." iFostus ya too nuu.23Ukwo ushiya ni iAgaribas gi iBarniki nya ba guzing gi gu cung ni be nyi ge yip be nya kana bi guda gu cung a guzing gi be nya kakung ni be nyi gunsong utong. Ni iFestas a ma ge nyu rigbana ni, be nya wulu ni iBulus gi ukwo ama. 24iFestus a too a shi, "Agam Agaribas ge nung ri nung shi guzing gi andil ge diduk gufri ne, nung shi guzing gi andil ge diduk gu fri ne, nung yi anyi ukwo ri, ge diduk aYahudawa be zila ni gi aUrushalima ne gu fri geduk. Be soro mi ica a shi, gu re kpa gi gu shini be nwo'u ge lang gu.25Aming kpele a re le'u ale bin ri gu shi gu ngha gu kpu ni; ni gu shini a kyou geta'ana kan'u ukwo iKaisar ni ani ya siba gu kyiele gu tima'u 26Ami sang mi ni uki ri u ri soo mi gu wal iKaisar ankpag ni, Ami nya kyuo gi ulang mi in tima ni anwa. Gu shi nuu ga soo aming ba ni anwa gunsong anung, gushi'ng agam Agaribas. Gu shi ni aming kum gu konno gi ukiri ami ri wal gi ri kyii ngha ni. 27Ni gu yii me gu sang za ga ni aming tima ni a wen gesira gu sang gu zing ni gu wal ribii gi ri kyii ngha ni.Chapter 26
1Ni Agaribas nya too iBulus a shi, "Nwu ge nyi ni anwu ge paa ge nyung i.e." Ni iBulus nya sag. 2"Aning shi in gu fun gu kii, agam Agaribas, gi ilo ri lal ri aYahudawa bi gu gi ri kyii ni gun bii ni; 3 gu shi gu shini anwu shi anyu za ipara aYahudawa gi abin gu lee a ma ni. Ne nuu, aming kullun'g ni ikol isuu kong ni.4Ripang, ge diduk aYahudawa za ilo ri a ning shi ni gi ri wenepar ni gi ribung gri, gi a Urushelima. 5Be za ni gu zanna, gu kpa gu shini be nghar a shi a ning ilo gu ngha anyi aFarasi, ikwo lul gri gu shi gu ngha rigbana gu kyuo gi ulang gu ngha gulul gi liloo andil ni.6Gi kper gri a ming kyiegre gu fri gu shini be lee ni ge ta'ana, gu shi isil ri Agwapan a lee nin incii andil ne. 7Ni gun kri ga shi isil ri ilum andil ukop ni apalla be soo ikol gu nghar, ga kar gri be sugu lee ipara gi ilum andil ukop ni a palla be soo ikol gu nghar, ga kar gri be sugu lee ipara gi ilam ge Agwapan getug ni ge weni. Gushi gu soo ikol ri ni, ni agam Agaribas, aYahudawa lirbi mi gu. 8shi ri soo alog ri paa gi ikol ashi abin gu kpa bejii ba ni Agwapan a nyungnu be nyi bri be gu Kpiri bi ni?9Gu uku'ukor aning paa gi ikol gu shi ni ami le abin ni a ri le innendug gi intima iYesu a ngha Anazarat ni. 10Aming le an ya ge aUrushalima. Aming kugru be nyu lul gu da gesira, gu shi rigbana ri aming kum gi ukwo ni be nyu lul gunsong be kakum ni, ni ilo ri be see rigbana a ma ni, aming ma gu guu getri. 11Aming soo gi ipimpam gu sang palla gi ume gediduk ada gulul ni aming kagra gu soo bi rigbana gu warilal. A ming lee rinendug rigana gi ben ba ni ami nya lee bi rigbana ge mel itong a ngha a zile abung.12Ga kar gri aning sugu lee anya gu ni, aning kan ni aDimashku ni rigbana ni be nyu lul gunsong be kakung; 13gu me gusing ni ge ci unum, agam, ami ya yi use uwulu ga pan unwuri usele unum gu sana ni, ya sana kanna mi gi be nyi bri be sing guzing ge ni ni. 14Ni andil kpa gi ribung ge diduk andil ni, ami ya kong rizile riwii kyiele gi ami ni ri lum a Ibraniyawa i.e ashi, 'Ishawulu, ishawulu, shi soo anwu le mi rigbana? Gu shini rilet gu shi ni nwu yang ukiri ushi ilen ni.15Ni ami ya too ashi, 'Anwu shi anyang Icigesal? Ni Icigesal nya nghar ashi, "Ami shi iYesu anwuri anwu le'u rigbana ni. 16Gi kper gri nya nwu kikeng ni gu shi abin ri ya ni a ming yigri kyii mi ge nwu ming soo, nwu ba agen yigri ri kyii mi ge nwu ming soo, nwu ba agen gi anyu paa mi gi abin ri anwu za gi ri kyi mi gi kper gri ni be nyu bri ami ri yigri'ng gunsong ni; 17Ami ri pubbu'ng gi ukwo ni be nyi gi itong ri aming ri timang gi ukwo ama ni, 18gu shi ni anwu ge penne bi iyii ne nwu kigli bi be nwuo umub be villi be use ni gi rigbana agam nincagra kaa bi ukwo Agwapan, gu shini be ngha gu kura abin abebi ni gu ligga gu ri ami ri ma be bri aming segle ri kyii mi ma gi gu maripang gi ami.'19Gu shi nuu, agam Agariboo, aming re lee mi nkyi rigbana ni alla ri aming yi ga pan ni; 20Ni, gu zanna gi ben bri be shi gi aDimashku ni, ni aUrushalima ni ribung a Yahudiya gediduk, ni ididuk benyi, aming lee gudam gu shini be kigli gi ikii ibibi ama be kigli gi Agwapan, be lee ile ri ikpa gu gi gu kigli gi ikii ibibi ni. 21Gu be shi ne nuu ni aYahudawa frie mi gi ume guda gulul ni be wa gu pel mi.22Agwapan a wel ni gu ya mel unbii, gu shi ni aming bra gu kyeng gunsong ni be nyanyi be we gi be kung, mi sili gi amelle ukiri be nyu paa ukiri u ri bani gi iMusa be ya uri ba ni, 23gu ka shi ashi ripang Agam ri piya'u, a be shi anyu zama gu nya gu kpu ni a villi a paa gu shi use gi be nyi aYahudawa gi be nyi "24Ni iBulus kol gu paa ge nyu ngha ni. iFastas nya kyiele ni ri wii rile a she, "iBulus, nwu ting gunnang le; gu za gu ting gunmang le." 25Ni iBulus nya too a shi, "Ami ne ting mi gunnang, a nyi rigam iFestus; Ni ikol a gbana ni a ni paa iwii ripang gi nghal rinam. 26 Gu shi ni agam za ididuk anyiri abin; gunka soo a ming kyiele ikol gizing, gu shini aming ma ripang a shi, alebi sangi inelle gi anwa; ni be re lee bi abinri gi ume inuele ni.27Anwu ma ripang gi be nyu paa ukiri u ri ba ni, agam Agaribas? Aming za a nwu ma ripang." 28Ni Agaribas nya too iBulus a shi, "Gi ume ge kar ge fafien nwu wa gu talla amina mi nwu so bi gu shi akrista?" 29iBulus nya too a shi, Aming kullu Agwapan, gu shini ta ga kar ge fafien ta gekar ge lalle, sang anwu gezing ya, gi be nyi bri be kuggo mi gun bii ni be she ni ami ni, gusang be sira bri."30Ni agam ya nya kikyeng guzing gi agam ale ni aBarnike gi be nyi bri be loo guzing ge diduk a ma; 31 ni be nwo guda gu cung a ni, be nya ya gunsong ni gu kyiele gi be zile ni be lee a shi, "Anyi ukwo ri re le'u ukiri u kpa gu kpu ta gu lab ni." 32Agaribas nya too iFestas ashi, "Ge shi ashi anyi ukwo ri re sag'u geta'ana kanu ukwo iKaisar ni be shi ni gu nwo'u"Chapter 27
1Ni be gu nghar gu shini andil kaya a Italiya ni, ni be nya ma iBulus gi be zila nya sira gi anyi azile nyi agbana angha nin intima iYuliyas, ge ume ni be nyu kon ulura Agustas. 2Andil nya kana akwoni nin mininbel gi a Adramatiya, anwuri a gu tibi gu nyia ka'u utur ringang guziri Asuya ni. Ni andil ya kana guziri. Aristakus anyi a Tasalonika ya gi a Makidoniya a sing guzing gen andil.3Ukwo shiya ni andi ya sigri gi utong a sidon, ukwo ri iYuluyas be bing iBitrus gu bung gu bung guzam nya villi nghar'u ma gu shini be nyinsing ngha lul'u gu shini a bla bi. 4Gu nya gi ukwo ni andil ya lul guziri nya kana ungang aTsibirin iKubrus, gu shi uwuru ugabana ri u shi gun song andil ni. 5Ni andil ya kpee imininbel ka'a upag akilikuya gi utong aLisiya. 6Gu fa ni, anyi agbana nya kum akwoni nin mininbel gi aIskandari anwuri a ka'u aItaliya ni. A nya soo ya gi ume.7Ibung gi bi bung ni andil sing ge see gu be nyu mel gu ya shi a ni riler andil ya sigri gu utur aSinidus, Uwuru daa ya gu sing, ni andil nya yag aKarita, utur ni aSalmina, 8 Ni gu pia ni andil sing a Makurda ge mel uzule ukwo ri be zila a shi ukwo nelle uzam unwuri ushi utur ni utong aLasiya ni.9Gu kper gii andil kyuo ge kar ge nghir, gu kri gekar gu bung ge nyu aYahudawa gu sele, gu sing gu ba ni ribung. iBulus a mabi gu kyiele, 10ashi, "be nyanyi, aming kpele a shi gu sing andil ri shi ya ne ukugu ni gu tagra ge kinkang, sang gi ikii akwoni ya gu ni ilang andil geduk." 11Ni anyi anyi agbana a soro amina gu kyiele anyi gunsong ngha ni anyi akwomi ninmininbel a, sele abin ri iBulus a ya ni.12Ni gu shi a shi ukwo kegre akwomi ri sang'u uzam gu loo ni uwuru gu fa ni. Afinikiya akwo kyegre akwo ni ninmininbel ya gi aKarista, u bla ate afra ritri gi atekyi ritri. 13Ga kar gri uwuru u peme gi atekyi ge see ni, be nya paa ni gu wa ama gukum. Ni be nya tala ukyu lab akwoni ninmininbel a be nya lul bi aKarita gi utur ni ri tiri.14Gu kol unwen ge kar ni uwuru ugbana ri be zila a shi aYurokilidon nya lugu diba ya gi atsibirin. 15 Ga kar gri akwomi ninmininbel a gu be luggu balla'u ni uwuru ni, ni andil nya luggu lul gu pag gri uwuru lul ni. 16Ni andil nya lul ukwo ri andil kum unwen ikirmi ni be zila a shi ikauda ni; gu pia ya ni andil re bra gulab akwoni afefien a gi alelle e.17Ni be sag'u ni, be nya yang ilig gu shini be lab akwomi gu tung gu shi ni kpa gi ishii asirtis, ni be nya nwo gu shi ni a kpa gi ishii aSirtis, ni be nya nwo akwoni'e sugu lul bi. 18Andil dung gi ulura ibla ge kinkang, ni ukwo shiya ni be nyi ilam akwomi nya luggu nyer iku ume aKwomi'e gu.19Gu ubung unciya, be nyi ilam akwomi nya fulu ikii ume akwomi ni anyi a ma. 20 Ibung gi imime andil re ya yi ya'u use unum gi amar gi pan andil. Ulura gu lulle ga dibba ya, andil gu winni ikol gu shini andil ri leng.21Ni be gu moo gu sang ya ikyu ya ni, ni iBulus ya nya gunsong ni be nyi ilam akomi ya too ashi, "ina nyi a ming ga wu kong mi, andil sang ya ni gu nwo a karita, andil su nu re kum a ukuggu ni gu tagra ri. 22 Gu per gri aming shir ikol anung gu shi ni nung le ikol igbana, ni alog ra tag'u ulang ngha gi ume anung akwimi getag ni andil ri tag.23Ni getug gu sele alum akii Agwapan anwuri a mi shi angha yani, anwuri a ming le ngen ngha ni-alum akii ngha ga be kyen gi utur mi 24a too ashi, 'Zang be kon ribung, iBulus, rigbana nwu ri nam ngha a mang ge diduk be nyi bri be sing guzing gi anwo ni. 25Gu shi nuu, be nyanyi, nung lee ikol igbana, ni aming ma ripang gi Agwapan, ni ilor ri be ya mi ni ne nuu gu ri shi gu.' 26Ripang be ri funno ya ga pan a a zile inkirmi."27Ni ge tug unkop ni unnaa u lee ni, ni bejii ya gufri gi gu fra gi ume guziri a Adriyat, 28Ungang ge caci getuk, be nyi ilam akwomi be paa ashi be nyu kum ukyu millie isog ipalla; ga kar ge fien, be nya villi mag ni be nya kum ukop ni ri cuu ya. 29Ribung ya frie bi tibi be lullu fonno bi ga pan igban, ni be nya fonno ilig inaa gi amille akwomie na nya kyiele gi Agwapan gu shini ukwo shiya ge didir.30Be nyu le ilam akwo ni nin mininbel sugu wa utura ri be ri nwo akwomi ni be fonno akwomi afefien gu me gu ziri. Be nya le ni be ri fonno akwomi afefien gu me gunsong akwomi ni. 31Ni ibululus nya too anyi agbana gi anyu kon ulura ashi, "Guga shi shi be nyi bri ra kyen bi gi ume akwoni ni, nung sang nung gu leng." 32 Ni be nyu kon ulura nya sarba illig akwomi ni be nya nwo'u a kpa.33Ni ukwo nyu shiya ni, iBulus nya kwuo bi gediduk be pi'u ya ikyu ya, a shi, "Unbi shi ibung uluki. 34Gu shi nuu aming kullu nung nung ya kyuya, gu she ulang anam anung ga gu; ni anung ra tag nung gikininki ri kyii a nung gizing." 35 Ni a ya nuu ni ni a nyu kyuo ge nyang. Ni a ya fee getanguna a ya luggu ya.36Ni be nya nya ikyu ya. 37Andil benyi 276 (ataade apalla ni iso itopa ni be cunuu) ba shi ge ume akwoni. 38Ni be ya ya fugru ni, ni be nya nyere a Alikama gu gi ume guziri gu shini ulub akwoni yane'u.39Ni ukwo u shiya ni, be re kpele bi ribung a, ni be nya yi uzulu ukwo gi ugug gu ziri, ni be nya paa gun ma ta be pii akwomi e be kan bi icoglo gu. 40Ni be nya tanna ilig a nyu nwo'i gi ume gu ziri. Gi ume ge kar ni be nya bir ilig ri ikii akwomi ni, ni be nya nwo bepii inyang akwomi be nya kan bi gusong gu ziri. 41Ni be mel ukwo ri inmininbel in palla inkarba gu ni, ni akwo mi ya kyeng gi ribung. Gunsong akwomi nya gag gufa. gu sang kunnu, ni gu pag guntimi akomi nya luggu wure gi ni gunnang ilig ni inmininbel.42Be nyu kon ulura wa gu shini be palle be wen nasira gu shini be zang be wog be leng. 43Anyi ale a wa gu wel iBulus, ni a nya derbi, ni a nya ma ge nyu ri gbana a shi, anyiri a ge za gu wog ni a fullu a kpa gi inmininbel a kpe'u upiya. 44 Ni anteg ni be cii yu lul guntimi, be zila nyi ga pan anwure ninkii, be zila nyi ga pan ikii ri ishi gi ume akwomi ni gu lee nenuu ni gediduk andil me upiya gi be lang.Chapter 28
1Ga kar gri dil sigri gi be lang ni, ni andil nya kong ashi intima inkirmi ba shi iMalita. 2Be nyi utong a lee ya Ushu'ushi ge kinkang ni be cung ula andil bya wee, ni ibila gi usuu u shi.3Ni iBulus a cung be yankara a ri cung ila gu ni, ni upi ula ya soo iwigge iwulu gi ume nya killi'u gi anyi. 4Ni be nyu loo gi utong ngha be yi iwigge i killi anyi ngha ne, ni be nya paa be zile ama ashi, "kwo inang any kwo ri shi anyu pelle be nyi ya, ni gu shi a shi aleng gu ziri ni, geta'ana sang gi gu nwo'u ge lang gu."5Ni a nya salla iwigge gi ume ula gusang shi ni ire kuggu'u ni. 6Be yag gu yi ta ari fugu'u ta a kpa akpu'u. Ni be yag uwen ge kar be re yi bi alebin a bau ni ni be nya kigli gu paa ikol ama anya too a shi a shi azile a shi azile agwapan ya.7Gi utur ukwo inkirmi ya azile alam an nyi ale ginkirmi ya anyi nintima iBabiliyas, a nghar ya ni a nya ma ya ukii gu wa andil ge mel ibung iciya. 8Be sugu loo ni ni ate iBabiliya sugu pialla'u ni upi rinam ni gu foo najii. iBulus nya kanna, nya le'u gu kyiele gi Agwapan, nya tilla'u anyi, ni a nya kan gu langna. 9Ni gu shi nenuu ni, anteg ni be nyu sang ulang bri be shi gi inkirmi ni be nyu ba be kum gu langna. 10 Be nyanyi yi ulup andil ni ripang. gu kar gri andil sugu wa gu nya ya ni, be maya ididuk sugu wa gu nya ya ni, be ma ya ididuk ukiri andil ri wa ni.11Gu kol ipen iciya, andil nya kanna akwomi aLskandariya anwuri a shi ri kyii gu shi ni iwal na pee be cii shi gi inkir mi e ga kar usuu ule. 12Gu sigri andil gi utong a sirakus ni, dil lee ibung iciya gu fa.13Gu fa ni andil nya kan a, andil nya be mel ubong aRiggiyum. Gu sele ge wee gezing ni uwuri ugbana ya nya gi ate kyii, gi ume ibung ipala ni andil nya mel aButiyoli. 14Gu fa ni andil ya kum be zila weneziri be nya itoppa. Gi utura ya ni andil mel aRoma. 15Gu nya gufa ni beweneziri kong iyal andil ni, be nya wulu gu be karba ya gu nya gi ukwo libi ikii a Abiyas gi aKaciro a ciya. Ni iBulus yi bi ni, ni a nya peme Agwapan nya villi kum ikol igbana.16Ga kar gri andil kana aRoma gu ni, be nya nghar gu shini iBulus shi gumzing ngha guzig gi anyu kon ulura ri a yag'u ni. 17Ni gu be sele ibung iciya ni, iBulus nya zila be nyi gunsong aYahudawa. Ni be gu be cung ni, a nya too bi ashi, "Beweneziri, ni gu shi a shi aming re lee mi alog ribii ta rifen gi ipara ni icii andil ni, gu shi nun be vullu ni ami be lab mi gu nya gi aUrushelima kaa bi anyi ni be nyi aRoma. 18Ni be lulmi ni, gu kyiele ni, be ding guwa gu nwo mi, gu shi ni a ming re lee mi ri bii gri gu mel gu kpu ni.19Ni aYahudawa nyi kyieng gi abin ikol ama, gu ya shi rigbana ga aming kyuo ge tana ni gunsong ikaisar, sang ashi aming shi ni alebin gu shi ni aming zila be nyi mi ga gesal geta'ana ya gu. 20Gu shi nuu ni yii nung ni ami kyiele gi anung. Gu shi ni gu soo ikol ri aIsra'ila shi ni gun ka soo be lab mi ni be sira bri.21Ni be nya to'u ashi, "Andil re nghar ya ankpag gi aYahudiya gi ri kyiii'ng ni kwo alog gi ume nibe weneziri ri a ba ya ni abin ta gu kyiele gi ri kying. 22Ni andil wa gu kong gi ukiwo'ng ukiri a nwu yi gi ulang ni abin unwuri guda gulul, ni andil za a shi be paa abin gun ka gi ikwo."23Ni be gu be so'u unum ni be nyanyi gi be mame ya kun'u ga sal ri a sigri gu ni. A nya paa bi akyiele ma, ni a mire ripang ripang gu yigri rigam Agwapan. gu ya mel gu shini awa gu kigli amina ama gi abin iYesu, gu nya gi iwur iMusa ka'abi ankpag ni be nyu paa ukiri u ri ba ni, alee anyiri gu nyia ga shiya ge mel anle. 24 Be zila nyi be ma ri pang gi abin ri be paa ni, ni be zila nyi ya re ma bi ripang gu.25Ni gu shi a shi be re biya bi be zile ama ni be ya iwii izing ni, "Alum Digwapan a kyiele ni ge nyu Ishaya anyu paa ukiri u ri ba ni kaa bi be kaa a nung. 26Nya too ashi, kan ukwo ni be nyi ba ge too bi ashi, gume gu kuggo nung ri kong nung ra kpelle nung; ni gu yi anung ri yii nung ra rekpelle nung.27Ikol ni be nyanyie ba ge yaa, atong a ma kuggo ni ri ler, be fung iyii ama; gushi ni be zang be yi ni be rekpelle, ni be kong ni atong ama, ni be kpelle, ni be kong ni atong ama, ni be kpelle in ikol ama, gu shini be kigli ni ni ami langna ni bem ba."28Ni gu shi nuu ni, a nung za a shi gu funnu gu ngaha Agwapan be tima gu ka'a bi ukwo ni be nyanyi, be ri kong" 29[Ni a paa anyiri akyiele ni aYahudawa ya nya, ni be ya innang gi be zile ama.]30iBulus aloo be mele be palla gi ume ge sal gu loo ngha, ni a ngha be nyi bri be sing ukwo ni. 31A lee gu dam rigam Agwapan, ni alullu gulee Icigesal iYesu iKristi ikol gizing. Alog are daa'u.Romans
Chapter 1
1iBulus,agen iYESU Agam a zila ashi anyu tarba,ashi gir ingan gu pa iyal ishishi2unwa shi iyal ishishiria ya gu kukorni ge ukwo tarba Agwapang gebelumbeshashi guume ankpak iwal Agwapan.3Gun nghaa awen nga be bin ge uci idauda ge umetinma.4Gu nyi'yi ngna gukpuu be soh rigbana be wen Agwapan mugu nyiya ngna guukpuu,iYesu Kristi icendil5Gu ukwo ngna dil ngaar upe ge gu tima Agwapan niri gbana andil ge Gwawapan ge diduk gu lunyi gume niin-tima n'aah.6Guu me ni be nyayi be zila nung(n'aah) guu me iYesu kristi.7Gediduk anung,ge Roma,benyu biya Agwapan,upeh sing ge nung ni'inaa inshu gu kwo Agwapan atendil,ghi-ici 'iYesu krsti;8Uki'uzing,amin pemeh Agwapan mii, guu kwo-iYesu kristi, ge diduk anung,Be paa gu ma ripang anung kwo-gheshi guu lunyi,9Agwapan,ayigri ya guzaa,anyiri amin lee righen aa-ni,gume ulum mii,gu ume iYesu iyal ishishi awen aah,ilori sununbung ami zila-aa ni.10Sununbung, ami kullu gu me gu kyiele ghe Agwapan mii,ami kum gu ya gunsong gu ba ukwo nung nugu bya Agwapan.11Ami khuggo guu yi 'aah ne mi mah'ghaa gu za ghepan,nu gu mah'ghaa gu ikol igbana12Ami wa gu kum gu za gu gule gu kuwo nung guu me gu maripang,gu ume'ndil,gugu mii,gugu nung.13Ghi kpekgri,be weneziri, ami re waa mi gu shini be zan yaa ngaa ba, a shi,a min wa gu ba ukwo nung (amah,be dermi mi,he ghi kpergri),don gushi ne mi kum gu laraba gu kwo nung,ilori amin kum gume nibe gyu ni.14A mi shini ghe tah ni be nyie Agrikawa, ghi be nyi ribung unyi,gheduk ghi be nyie a mina ni be ligga.15Ami kam, ngu kyeng isisuk, ghu ngaar gu kyiele Agwapan dong anung biri nun shige Aroma ni.16A mi re kuggo mi uwa gu pa iyal ishishi ,nyaa shi regbana Agwapan gu shi ne so kwo ghe nyi maripangu, gun song,a Yahudawa ghe Garkawa.17Gu me gun khaa,nu gu bung ripang Agwapan yigri gu, giri piri pang,ilori be walni,"Benyiripang shini gu loo gu ma ripang."18Benang Agwapan chana bi gaapan,ghiri kyii naa nyibiri,beshi ni riliggi ni, nugu sang lee ghe shinshi, ni be nyibiri be villi niri pang gun timini.19Gun kaa so,ukyiri be za gu kwo Agwapan ni, ushi, icinchang ngaa guu kwo-maa. Don Agwapan ngaa penne bi ma.Ne, Agwapan nyaa ma bi,useeh.20Grikung unyi,ikyu Lee ishishi Agwapan,iyiri bere bira bi gu yini,be yigri ghe kaar gu Lee gu lunyi,beri kpele bi ghi lori be birr ikyi ni,ikyiya nyaa rigbana sang lalgi, gu ngaa digwapan gah.Ne hung be nyi biri sang bi ni guyi gu za.21Ni be kuggo ashi be Agwapanni,bere be peme'uw.Ne nung ni,be nyaa gu yigri gu umeh ulang ikol a'maa, ikol a'maa gu san gu tang ghi-ikol shini iting.22Be kyio akyii, a'maa benyu za kwo-gheshi,ba biri beshi be ligga baa gu.23Be kyigli regam Agwapan gu sang a mile gu zing ghi ikyiri unsang nee nyenyini,ghi nii nung,ghi'nam ghe lumu,ngaa'fra, anaa,ghi kyiu khur nee'fung24Ne nung Agwapan a-ama benyi gu wa ikyiri abung ikol ama-ni.be bogro be zile maa,ikol'anam ama gu me maa.25Bem-ba tong bi gu ngaar ripang Agwapan gri lal,nibe lul ni,be lee rigen guu kyiri Agwapan lee ni,nugu lul Ici-andil, Anyiri ahi ni ukyiu shina duggow gu ngaa gu san amileni.Rikyeng nuu.26Ne nuu,Agwapan ma-bi gu sang so ulang gu kyii gu loo maa, gii be kyel biri be sang be ni iwhisili ni. 27Nuu yaa,be cii 'maa, be cii be nwho iwisili gu loo maa gi be kyel' amaa,ginin kutaa gi be zile maa.Be cii baa,ben biri be lee abin uwa gi be cii ni,gunkri be ikyiye gu tal-labi atong, gu dinding ukiri apang lee ububi ni.28Ni, ben ba,tong be gu naar gu za Agawapan ni,Agwapan a atiba bi,a bin abel,gu lee abin'uwa.29Be nyu sang lee repang ba ge shang,giri fen,ginin kutaa,ni sheme.Ben-ba fugu niri fi-mi, nugu pele ilang,nugu ya inang,be nyu lel,gi benyu wa gu lee ikyii ibibi. Be shini kima gi be sel.30ben nyu waa,ben-nyu tongbi Agwapan,gu ya a'mina,gu paa gu mile,gu gi gugru,gu wa itira lee abin abe-bi; they shi niri kyii rigba-na gini ncii a'maa.31Be sang bi a'mina,be sang ripang,iikol ibel,gi gu sang ge kubu.32Ben-ba,za ipara Agwapa,gi benyiri ben ba lul-lu ikyiri mel gu kpu ni.Nugu shi nu-ni,ba geshang ikyiri be lee ni i-yaa ba, bem-ba ngaar be zilz nyi biri be lee ni.AromawaGepii 1Chapter 2
1Ne nuu,anung sang ngaa,nee lebin gu to,anwho,anyenyi,ngere shi anyang ngaa,a wiri unbila gu kpaa a zile nyini,Ge kar giri unbila gu kpaa a zile nyi ni, ai,rikying ne nwho ugu tibi ge taana,guu ka, anwho,nsugu bila gu kpa a zile nyi,anwho maa,nuu,ne-nwho lee gu.2Andil,zage taana,Agwapan ge benyu lee nu ge shihshi yaa.3Anyenyi,kon-no gubila abindiri, anwho,lee a zilee anyi ge taa na, ukyiri nee lee ni,ne nwho lee ukyiguzing.Anwho re leng ge lab Agwapan le?4Tibi, un-surbu un-when upe ushu-shi ngaa? gu ya, ge kar gu laab, gu-too ngaa? An-who re zang ashi iyal ishshi ngaa,shigu-tira gushi ni,an-who kpuri kyii le?5Ne an-who, gu gima rikyii ribganang gu-sang kpu rikying gi ikol,gun kiri an-who,un-so, rikying, be nang,gu num ni be nang ni, unumri, Agwapan ri penne ge taana ni benyu lee ge kyikyek ni.6A ripaa ikwonyang ilo ikyuu lee ngaa.7guu kwo na-nyibiri, be kyeng gu ya gun song ni abin azam ni, be kum gu peme,gu ma bi gun song,gu sang ilikri,A ri mabi ulang un-ngiir.8Be nyibiri beshi benyu biya rikyini,ge be nyibiri be tongbi repang ni,ge be nyu lul relal,A ri sigri ni be nang biri ari kol nam-bani.9Agwapan ri sigri nu pii, gi-ikol ibibi,giri kyii na nyu lee ikyii ibibi, injii,Ayahudawa ge Agrikawa.10Gu dogo gerigam,ge inna inshu ri shige ididuk be nyiri be lee abin upe ge Ayahudawa gun song ge aGirkawa.11Nenung Agwapan sang'u anyu see.12Gibe nyu lee abin abebi gu sang iwor beri kpiribi nigu sang iwor, nibe nyiri be lee abin abebi ni,ge taana ri lab bi,gii iwor.13Be nyu kugo ge taana be sang bi ni gulee ripang gun song Agwapan,be nyiu lee abin ashishi bemba rikum gu ngaar.14Be nyibiri bere zaa bi ge taana ni,ikyiu lee maa,be lee abin ge taana be shi ni,ipiir ge taana.,ni be nyiu sang bi nige taana ni,15Nenung be yigri ikyiu waa ge taana,shigu wal gii ikol ama.Gu paa ikol amaa,Be za gigu lang gu umme ikol a maa.gu pele bi ne derbi. 16nenung ge ukwoo Agwapan.Guri baa nghaaunbungri Agwapan rilee ge taana gi ikyiu nilli nibe nyanyi gediduk,gi iyal ishishi gu me iYesu Agam.17nun zila riking aBayahude ni,unloo gaa pan, getaana nun peme gume Agwapan.18Uza ikol nghaa,unza ikiri ishi giri to nenung ni.unkum gu lul-lu ge ume ge tana. 19Ne anwho hi gunsong nugu tal be fukni,usee gebe nyu shigi ting.20 Anyu togro be nyu sang guza,anyu lul-lu be wawen,gume ge tana unza ripang.21Anung ri lul-lu be zila nyi ni,nunre lul-lu nghaa akyi anung? anung bii nu dugo be za nghaa gii ni,nun ne jiri nghaa? 22 Anung biri nung dugo ashi be za nghaa le gujii,nung re lee nghaa guji? a nunbiri nun daa gu lul igbangni,nung re jiri nghaa gaa daa gulul.23Anung biri nun peme gume ge taana ni, nun re bogro nghaa Agwapan ikol gume abin abibi anung ni. gu saong lul ge taana? 24Ne nu bebong intima Agwapan gume nibe nyanyii, gin tima a nung."nibe guu wal ni".25gu lee igbaala awen ,shini ribili,gu ukwoo nung,nung ge lul iwor ni,anung be nyu sang lul iworni, igbaala nung rishi gu sang lee igbaala.26anyu sang lee igbaala are'lul-lu iwor ge diduk,be sang bi gu mag anyu sang lee igbaala,ge nyu lee gbaala.27 Anyu lee igbaala, gibeji lul gediduk iwor ni,are birau gu lee getaana? ne nung,nun shini, ge taana gu wal ge igbaala nun re lul nghaa iwor.28Anwaa,shi aBayahude yaa gume,nibe nyii igbaala ikol ge alum,gigu sang iwal ilori nyiri gu dugo nhaa sangi gu ukwoo nibe nyanyii gushi gu ukwoo Agwapan. 29Ni anwaa ashi aByahude yaa,anwuri ashi gu umme ge be nyii agbaala,gushshi gushi gu umme ikol gu ulum,gu sangi gu umme ankpak iwal.Gu dugo ilori ilo anyia re bii gi gu ukwoo nibe nyanyii,gu bii gu ukwoo Agwapan nghaa.Gepii 2Chapter 3
1Gu ling guma ume ne aBayahuda shi? Shishi ri bili gule agbala? 2Gu shini iwal ge itra ge ililo, gusong aYahudawa nibe mabi gu alala gi kwo Agwapan.3Be zile aYahudawa gere mabi ripang ni, gusang ri ma ripang ama ri dagu ngnar ilam Agwapan. 4Guri sangi nenung ne nung Agwapan shi anyiri pang ne kogeling anyi shi anyi rilal ilori be wal ni, "Be yigri anyiu le abin ripang gume gu kyeleng kum ri king ge kar gri be ba ne nwo gunsong ge tanni."5Ni gu sang le abin ripang andil ge yigri gule abin ripang Agwapan ni, shini andil ri to? Agwapan sangu anyu sangle abin ripang anyu lebe nangna ta neni? Min kyele ge gu tang gi ikol anyenyi. 6Gu sangu shi nenung nenun gna ni berile nemi ne Agwapan le gu lunyi getana?7Guge shi ashi di pang Awapan gume ri lal gu pene gu dugo ngna shi sobe le mi getana anyu le abin abebi? 8Shi ri da gu toshi ilori be pa rilal ge akyendil ni, be zila nyi kyo ashi dil to nenung." Bila niri le rifen ne abin asheshi riba? Gu kpa ma kyeng.9Shi shi nung? Andil rima akyendil gu za? Koge fiyen. Andil togro aYahudawa ge aHellinawa, ashi ge diduk ama beshi gi teng gule abin abebi. 10Ilori be gu wal ni anyu le abin ripang sangnu gu konye zing.11Anyi kpele sangnu gu anyiu wa Agwapan sangnu gu. 12Gediduk ama vulu utra gediduk ama sang ne ilam ishishi o,o kwo nye zing.13Awoglo ma she ni ikwuga ni, Alum ama shini ayu ben kangiwige shige ibilema. 14Benyu ma mile ni uya ge kpuluk.15Afra ma sing gedidir nugu nyere beji. 16Gu muru ge ipimpam shge utra ma. 17Be zila nyi re zabi utra ina inshu. 18Gu sang kugo ribung Agwapan shigi iya ma.19Dil za ashi ukiri getana yani getana kyele ge benyiri be shige iteng na mi nebe fla gediduk be nyu, nenung gediduk gu lunyi, ngnar gun song Agwapan. 20Gun song na kwo nyu ngnar gu kpa ge ilam getana. Nenun ge ukwogetana ni gu za gule abin abebi ba gu.21Gikpergri ne gu sang getana be yigri ya za gule abin ripang Agwapan unwuri getana be tarba Agwapan bema gu zani. 22Gule abin ripang Agwapan ge uma ripang gu ume iYesu Kristi gediduk be nyu ma ripang. Nenung gu sang ritok.23Gediduk bele abin abebi bere bra bi gumel di gam Agwapan, 24ge upe ngna nibe maya gu ngnar ge ume iYesu Kristi.25Agwapan ma iYesu Kristi anyiri ashi ipara gu ukwo maripang gume ni beji ngna. Anana Agam ge ume gu ngnar gu kpu nugu kpe abin abebi andil gun timi. 26gu me ikol ishu ngna, gu yigri gule abin ripang na ge ume Ucima, nenun ari ngna gu zagu kpu, ayigri shi anwa she anuu ma kogenyang negu ma ripang gume iYesu.27Shishi gu peme? Be wini ugu shiso? Ge ikyiu le? o,o gu mari pang. 28Unka soni ri kol gu toshi beri le anyenyi gume gu ma ripang negu sang ikyiu le getana.29Tibi Agwapan shi Agwapan aYahudawa ya gunzung ama? Anwa sangnu Agwapan nibe nyanyi ya le, e'e ngna nibe nyanyi yagu. 30Gu geshi shi Agwapan azingna ni ari le benye agbala gume guma ripang ge nyu sang agbala gu ume gu ma ripang.31Adil kunu getana gu ge ume gu ma ripang? Guri sangi nenung nema dil ri ma getana gu za guka.Chapter 4
1Shini di ri to Ibrahim a kandil gu meri nam, shine kum? 2iBrahim ge kum gu wulu ge ikyiu le, ashunu re kamu gu peme gu unsong Agwapan. 3Shini iwal Agwapan ya? Ibrahim ma ripang ge Agwapan ne be nya pala gu le abin ripang ge ukwo ngna.4Gi kpegri ikyiu le ngna, guma ngna sangi gu pala apeh, ushi gi ukiri ushi giri bungni. 5Anyiri asangu ne ikyiu le ni, nenung a ma ripang ge anyu ngnar be nyiu le abin abebi gu maripang be pala gu za gu le abinri pang.6iDauda ya ben kyashashi ge anyiri Agwapan palau ge anyu le abin ripang ge gu sang ikyiule. 7Nenya toshi, "Be nyi na kya shashi ya shi be nyiri be jili abin abebi ma gu ni, ne gule abin abebi ma be fla gu. 8Anyi ni benkya shashi ya anyiri ge fiyen icira palau abin abebi ngna."9Ben kyia sha shi ri be pani gepan ben nyu le agbala ya gun zung ama, tibi ge pan be nyu sang le agbala? Nenun andil ya. "Gu ma ripang Ibrahim be palau ge le abin ripang ge ukwo ngna." 10Be pala neni? Ne Ibrahim gu le agbala, tibi gu sang le agbala? Gu sangi gu me agbala, gu shi gu sang le agbala.11Ibrahim ngnar ge mag agbala. Un wa shi gintima gu le abin ripang ripang ga mari pang ri ashi ni ne ge kar ku sang le agbala ngna Benkya shashi ge mag ga gun ka so ashi, ate ididuk be nyiri be maripang kwo ne bere le bi agbala ni. Gun ka shi gule abin ripang beri pala bi ma. 12Gunka shini gu za ashi Ibrahim ashi ate agbala gi be nyiri be wulu be nye abala gun zung anna be wulu gu ukwo ni be lul ikiye Ibrahim Ni gunka shi gu ma ripang ri ashini gu me gu sang le agbala.13Nenun gu sangi gume ge tana ni be le isil ri bele Ibrahim ge tana ni be le isil ri bele Ibrahim ge uci ngna, ni, inyiri isil ri bele Ibrahim ge Uci ngna ni, inyiri isil ri atoshi be ligagu lunyi ne nung ge ukwo leb abin ri pang gu ma ripang yagu. 14Benyiri beshi getana ni be liga gu yani gu ma ripang sangi ne ulu ki ne isila ba abine bel guka. 15Nenun getana nyani tala benang negu sang be getana sangi nigu wire rigbana.16Ilori unka bage ukwo ma ripang negu bane upe nenung isil la sla ge diduk Uci ne uwuri Uci ra sangi ne be nyu za ge tana gunzung amaba guri shi nibe nyu ma ripang Ibrahim ne anwa shi Ate koge nyang. 17Ilori be wal ni, "Amin song Ate itong ge kinkang." Ibrahim shi gunsong anyu biya ngna Agwapan Anyu mire ulang be nyu kpiri anyani zila ikyiri isangni ilang nibe shigu.18Ilo ikol ri be yigri ni Ibrahim ma ripang ge Agwapan gu ukwo ge ikiri ishi gun song ni. Ne nya she Ate ge itong ge kinkang ilori be to ni, "Nenung ne Ucing ri shigu." 19Are viliu untimi ni gu ma ripang. Ibrahim ngnar ashi, "Rinam ngna gu kwura gi (Be mele ngna shine gu za atade), ne nya ngnar ashi anyu bi Isratu ra brau gu biri bewen.20Ne isil Agwapan Ibrahim re kongnu ulub gu sang mari pang nenung ne nya kum rigbana gu ma ripang nebe dugo Agwapan. 21Ashi gu mile gu ngnar ashi Agwapan ge le isil ni, ashe nyu kol gu ya. 22Nenu nibe palau unwiri ge ukyen gu le abin ripang.23Bere wal bi nenung gule ngna gun zungna, be pala giri kingna. 24Be pala ge akyendil nebe nyiri beri pala bini andil bri ri ma ripang gen wani anyiri a nyongno iYesu Icendil gi be nyu kpu ni. 25Anwa shi anyiri be ma ulanggna ge ushi ni be ngnar ulang andil.Chapter 5
1Ne andil kum gu nghaar guu ma ripang niri kum inna ishu ge Agwapan,gu ukwoo iYesu, Agam. 2Gu ukwo nghaarikum gu mel upe ukwori niri kyegre gibe ben-kyashashi,gu me ripangandil.Andil le ikol ikyii gunsong Agwapan mayaa,ukiri uribani,gunsong giri andil rilene gun song gu me rigam Agwapan.3Gu sangi nenu in-gbem ba,ri le ikol kyii ni impimpiya andil.Andil za ashi,impimpiya biri awen,gu lab ikol. 4Gu lab ikol beri nghaar gu nghaar,beri kyeng gun song nu kiri ubii gun song ni.5Gu so ikol sangu maa uwaa,nugu biya Agwapan shigi ikol andil gume Alum asheshi,ri be mayaa ni.6Ni andil biri shinu gu kpiri anam ni,Agam kpu gaa kar nibe nyu sang digwapan.7Gu shini riler gu shini,alog kpu'girikyi, anyi amina. sheshi nenu azile anyi rimaa ulang nghaane nghaar gu kpu giri kyi anyi ibile ishishi.8Agwapan mayaa gu za,gigu biya nghaa gu ukwon andil,Nendil shibe nyu le abin abebi yaa.Agam kpu'u giri kyii andil.9Ni,gii kpergri,rikum gu nghaar gibe jii nghaa,diri kum gu funu gibe nang Agwapan.10Ne nung gen-dil shi be nandog ba,andil nghar be zilege Agwapan gige kpu awen nghaa.ni gii kpergri,anil kum nghar be zile ni,.diri kum gu funu gu ukwoo ulang ngha.11Ba hi gun kiri ba,nenu,andil lee gu fung gu kyii gu me Agam Ichii,iYesu iKristi,awuri,andil gikpergri ngaar gu ukwoo nghaa ni.ri kum gu nghaar bezile.12Ne nung maa,gume abin anyie zing gu lunyi,ne abin abebi kaana gu lunyi gu.nugu kpu nyaa vulu gu ukwo nibe nyaa-nyi,gun kiri,gdiduk andil lee abin abebini.13She-ni,iwor,abin abebi a kaana gu lunyi ni,nigu shini kwoo gu palla,abin abebi gaa kargiri iwor sang'ighi nghaa ni.14nu dei,gukpu,gu lee rigam gu ukwo Adamu gii iMusa,nibe nyibiri maa,bere lee bi,abin abebi ilori,Adamu lee ri kyiridol,anyiri ashini anyiri anwaa shinuu ba ni. 15A shigu lee abin abebi anyezing,unle rikpu ni,Nenu upe nghaa gigu za nghaa gu ukwo anye-zing anghaa,iYesu Agam gu za nghaa konno gibe nya lee.16Gu maa sangi nigu wulu abin abebi, anye zing nghaa.Ne nun nghaa gu kpu ipimpam ba giri kyeng abin abebi,anye zing.Gi kpergiri,guzagu nghaar gri guba guntimi abin abebi ge kinkang.17Guge shi ashi gu lee abin abebi anye zing,gu kpu,lee rigam anye zing,nenung be nyu ngaar upe ge kinkang,ni maa gu lee abin ripang gu ukuwoo ulang iYesu Agam.18Nenung,ilori abin abebi,anye zing nghaa.gu so gu kpu ba girikyii ikwognyang,Ne nuu ilam gu lee abin ripang anye zing nghaa riba nigu nghaar ni ulang gibe nya nyi. 19Nenung,ilori gu sang lul anye zing nghaa gu so be nya-nyii ge kinkang riba be nyu lee abin abebi, Ne nung gu lul anyezing-anghaa be nya-nyii ge kinkang rikum gu lee abin ripang20Ni ge taana ba ni,un -nyaa so abin abebi konno,ukwori,abin abebi,konno guni,gu le abin ripang konno ge kinkang.21Gun-kaa baya ni,ilori abin abebi lee rigam gu kpu ni,nenung ni upe lee rigam gu le abin ripang gu ulang gu sang amile guu ukwoo iYesu Agam ichii andil.Chapter 6
1Shi nen andil rito gi kergri? Riya gunsong nugu le abin abebi ni uperi konno?2Gura lee gi nuu,Shiiso,beritoshi andil biri,rikpiiri yaa ge abin abebi n,r yagun song nugu loo gu me? 3nung re za nghaa ashi be nyibiri b shini gu salla gu lul gu me Agam iKristi, iYesuni, be lee gu salla gu lul ge mel gu kpu nghale?4be lang nghaa guzing gn anwaa,gu ukoo sall gulul gume gu kpu nghaa. Nenung nushi ilori,Agam nyiya gu kpu gu me rigam Atte ni,Di anghaa nenung andil riing gu me ulang upar.5Dige shi genwaa gu me ilori gu kpu nghaa ni.6Di za ashi be lab 'buge gagla,Gi gigi gunci andil andil,gibe pel rinam abin abebi.7Anyiri a kpu bezilau gi intima nyu lee abin ripang gaa pan abin abebi.8Di ge kpu yaa ge Agam ni.! rima ripang diri nyiya genwaa.Diza ashi be nyunnu Agam gu kpu, ne nuu, a-re kpu.9Gu kpu sanggi ni rigbaana giri kyi nghaa.10Gu kpugiri alee ge abin abebi ni,alee rizing gii ididuk.Gusing nghaa shigu nghaa Agwapan gaa. 11Ne nung anung kyio akyenung guzing nyu kpu ne abin abebi,ni be nyu ulang ge Agwapan gu me Agam iYesu.12Nun za nghaa nwho abin abebi lee rigam gume aa'nam anung, nun lul gigu wau.13Nun za nghaa nan-na be ting aa'nam anung gee abin abebi gaa pan,ikyiu lee gu sang abin ripang. Nun nanna beting anam anung gu ukwoo Agwapan gaa pan ikyiu lee ilam abin ripang.14Nun za nghaaa ma abin abebi g kar gu lee rigam ge akyii anung.nu sang nghaa gi iteng rigbaana,nun shigi iteng upe yaa gu.15Shiyaa gu? nndil lee abin abebi ahi ri sang nghaa gi iteng rigam,rishi gi iteng upe.gusang lee nghaa.16Nun reza nghaa,ashi,anung gaa nanna alog akyi anung ashi be gen ni,guu ukwo nghaa,anung shi be-gen ba le? Gunkiri gu shi ripang ni,Kwoo nung shi be gen ba,ge abin abebi,gunkiri,gu re mel gi kpu ni.kwoo nung shi be gen ba, gu lul gu mel abin ripang.17Di peeme,Agwapan! gu kuukor,anung shi be gen abin abebi yaa,nun lee gu lul anung gi ilo gu lul-lu ri be maa nghaa ni.18Be winni nghaa gi besira ri-gen abin abebi,be vili ne nung be gen abin ripang.19Amimkyele ge nung,ne anyenyii ni,ni gu lala anung giri-nam,gibeji,ilori anung nanna beting anam anung riliggi,gigu lee ikyii ibibi,ne nung gi kpergri nun nanna beting anam anung gibe gen abin ripang.20Ge kargiri,nunshi be gen abin abebi ni,nun shi be nyu wulu gibe sira yaa ge abin ripang.21Ge kargaa guting gu lee ilam ne nung kum,ne-abin niri nun lee gi kpergri,nun kugo u-waa maa.Ikol ishu anung anung ri anung kum ge abin gu lee nungni, un-waa gun kaa shi gu kpu.22Gi kpergri nibe winni nghaa,gibe sira, abin abebi ni.be vili ne nung be gen Agwapan ilam, gun kaa shi digwapan anung.Guyi gu song anung anung gaa shi ulang,uu naghaa gu sang amile.23Guyi gun song abin abebi gun kaa shi gu kpu.Gu maa Agwapan gaa shi ulang gu sang amile,gu me Agwapan,iYesu ici-andil.Chapter 7Bewene ziri,nung re za nghaa,(ami kyele gibe nyu za ge taana),ashi ge taana shi rigam anye-nyi ge mile ulang nghaa.
2Gu ukwo getaana akyel shi guu lig Acii nghaa,ge wa,gee lang ni,A ciye ge kpu'u ni,Aa tanna'u gaa taana gubal.3Ne nuu,Acii nghaa ge shi ge lang ni,ne nyaa kaana gu lee ge zile anyi ni,be r zilau,ahi, a-tugu. Acii nghaa ge kpu'u ni.apang wuluw gaa taana,4Ne nung be weneziri mii,be so nghaa gu kpiiri gu iwor, giri nam iYesu iKristi ni.Gu shishi ni be gaa fulung ge zile,gu shi gu ukwo anyiri anyiya gume gu kpu ni,gu-me iwor gu shini andil gaa lee iwen i'nghaa,Agwapan ni.5ge kargri andil shigri nam gu ni,gu waa gu lee abin abebi nin taa, nyani nyiya gu mii iwor,be shigu me gu ilam gu me rinam gu nghaa gu biiri iwen gu kpu.6Gi kpergri be leng nendil gaa taa na,di kpiiri yaa gu ukiri ushi ububiya ni,ri lee ri gen gume alum a par,sang gu me iwal ikol ge taana.7Shini,andul to guu kaa? Iwor,kwoo ge taana, shi,abin abebi yaa le? gu zang-ba nuu,ne nuu,daa-mire za mi abinabebi ba geshang,ndaa baa gume iwor ni,Amii sang mi nugu za rifimi,im baa iwor yaa ni"anwho, zang'aa lee rifimi.8Ni,abin abebi, kyio ge kar gu me iwor,nyaa ba ni gu vulu giri kyi mii.inbaa iwor ni,abin abebi shi gu kpu ga.9 kuukor,amin lee ulangrizing gaa,nigu sang ge taana,nii, iwor bani, ne abin abebi be nyia,amin nyaa kpu mi.10Iwor,iyiri, gushi nu ba nuu lang,gu kyigli ba gu kpu gu kwo mi.11Ne,abinabebi, kyio ge kar gu ukwo iwor,nyaa lel mi.gume iwor,ipel mi. 12 Ne nuu,iwor shi digwapan gaa,ni gu so gu lee abin digbaana shi digwapan gaa.abin asheshi ge azam.13Ne nuu,ukyi uzamri,ami lee, u-ba mi nugu kpu.gu zang nghaa ba nu geshang-geshang. ni abin abebi,gu me gu waa ashi gu yigri abinabebi,gu biiri gu kpu gu kyiri,nun waa shi ushushi ni.ni iwor,gu me rigbaana abinabebi gaa ba,ikyibibi iyiri be sang bi gu bira gu magni.14Andil za ashi,iwor'aa,shi ulum-ma,ne nuu,ami shi giri nam gaa.be gu lebmi gu,gume ri-gen gu lee ikyibibi.15Ukyiri ami lee,ami re-kpeele mi,icinchang'aa ni,nu kyiri ami re-waa mini,amin le.16Inn,ami lee ukyiri,ami re-waa mi ni, amin nghaar,iwor'aa,ni iwor;aa,shi zam.17Gikergri,ami rewuu lee-mi nenuu ba,ikyibibi ri,i loo ge mi ni.18 Gee mi za ashi,gemi,gu me rinam,kwoo gu loo abin ashishi. Ne nuu,gu waa abin azam,gu shi ge mi,ami re birami gu lee.19Ukyi ushushi ri,ami waa gu lee ni,ami re lee mi, ni,ikyibibi ri,ami re waa mi,ne mi lee.20Gikpergri,inn ami lee,ukyiri,ami re waa mi ni,ba ami ba lee nuu,Ikyibibiri,i loo ge mi ni.21Nenuu,ami kum iwor: Inn ami waa gu lee abin zam ni,ikyiibibi,shige mi.22Ami lee, ikol ikyii gu me iwor Agwapan gume anyenyi.23Ne nuu,amin yii,ge tento iwor,gume ital ,renam mi. Ikon giri kyii iwor ipar gu me ulang mi.Iyang me,giri gen iwor ikyibibi,gu kiri gu shi ital dinam mi ni.24Ami shini pimpam! Anyang ri winni mi gume gu kpu,gu nghaa ri nam? 25Ami peme Agwapan gii iYesu iKristi Ici-andil ! Ne nuu,Ami rikyi mi,lee,ri-gen iwor Agwapan gu lang mi.Duk ni,giri nam,ami lee ri-gen iwor ikyibibi.Chapter 8
1Ne nuu,kwoo gu kpa gikpergri gibe benyibiri be shigu me Agam iYesu ni.2Nii,iwor inn nghaa,ulum ulang gume iKristi iYesu,a bigring gu me iwor inn nghaa,abinabebi gigu kpu.3Nu ukyiri ge iwor re birai gu lee ni,don gu lala giri nam ni,Agwapan lee.A-tima ne-wen nghaa,gume ri- nam ribiribi,nibe lee ipara nen-wa,gun nghaa abinabebi,ni anwaa,apel abinabebi gu me rinam. 4A lee nenuu,gume waa shi iwor ge taana kum gu kyeng gu me-andil,ndil biri, andil re-sing nghaa,gume ri-nam, ni shee gume ulum Agwapan.5Benyibiri be loo gume rinam ni,be mire amina maa gu kyiri ushi,un-nghaa rinam ni,ni be nyibiri be loo gu loo Ulum Agwapan ni,ben ba mire amina maa gi kyiri ishi nghaa Ulum ni.6Gu so ikol,giri nam,shigu kpu gaa,ni gu so ikol gu Ulum Agwapan,shi ulang nghaa gin inna inshu.7Gu so ikol giri nam,shi rifimi gaa gu kwo Agwapan,gu sorogi gu ma rikyi gu kwo iwor Agwapan,kwoo gu shi na lee nenu 8Be nyibiri,beshi giri nam ni,be sang bu-ma Agwapan ikol ikyii.9o-nung,sang nghaa,gume rinam,nun shigu me Alum,inn maa,Agwapan loo gu me nung ni. inn alog anung sang'u,ne,Ulum iKristi ni, apang sang'u,nghaa ya. 10Inn iKristi shigu meng ni,rinam apang gu kpugi gu kwo lul abinabebi,ni, ulum nghaa shigu lang gu,nugu lul abin a sheshi.11inn,Alum nghaa,awuri anyunu iYesu gu kpu ni oo gu meng,anwaa anyiri anyuna iKristi gu kpu ni,ari maa ulang gen kpeshe rii nam ge Ulum nghaa.12ne nuu,beweneziri,andil shigu me ge taa,ba gu me renam gigu loo gu me ri-nam ba,13inn,unloo gume ri nam,unyiu mel gu kpu ni,ni,gu me,Ulum nghaa,anwho tibigu kpu,gi lam ri-nam.14Benyiri Alum Agwapan sing gi bemba ni, beshi bewen Agwapan. 15Nun re-nghar nghaa,Alum ri-gen don nun loo gume gu kpa beji ni maa. ne nuu,nun nghar Ulum un-nghaa gu viva,giri andi sugu saa,"Atteh,Ichi!"16Alum, giri kyi nghaa,ashi nugu za,ulum andil,ashi, andil shi bewen Agwapan'aa.17Inn,andil bewen,Andil shi be nyu liga ba,be nyu liga ge Agwapan. Nendil fulu gu liga gi iKristi,inn-dei andil shi nin ipimpam kwo impiya ge-anwaa ni,beri maya rigam ge-nwaa.18Ami bila ashi,ipimpam kwo impiya biri inshi gaa kar giri ni,gu sangi gu mag giri gam 19Agwapan,gun kiri beri yigri yaa ni. Ilori gu lee Agwapan soro-ikol guyi bewen Agwapan.20Be sigri gu lee Agwapan gu ukyiu bel,gu sang-waa nghaa,un-nghaa anyiri a sigri'u gu ni".A-ba,gume gu nghaaar guza isil.21Ashi gu le Agwapan leng giri-gen,gushini gu-shagi.ni,guri ba nugu kum rikyi, gigu dugo rigam Agwapan.22Andil za gediduk gu lee Agwapan sugu fiyana niri gbaana, gu bigri gi kpegri.23Ne nuu,andil akyi-andil, andil shig biiri iwen gu-song gaa,un-nghaa Alum ni,rifiyana,gume-andil riyag gu nghaar awen andil,gu fulu anam andil gu kaa.24Gu soro ikol andil kum gu funu.gu me gu soro ikol liri andil kum gu funu.anyiri a soro ikol gu kyiri aa-re yiu ni?25Ni,inn andil shin gu soro ikol gu kyiri andil re yiyaa ni,andil riyag gume ge seee.26Gu tira gu zing,Alum awel'aa gu, gu lala-andil,dire zaya ilori diri kyele ge Agwapan ni,Alum giri kyi nghaa,ari kuwoo yaa ma,guu meri gbug kwoo rifimi,27Anyiri anwaa,suggo ikol ni,za ulang Alum, don an-waa ri kul-lu yaa ma,gu kwo Agwapan,Alum naa nyanyii ilori Agwapan waa ni.28Andil za ashi be nyiri be biya Agwapan,a-lee ikwoo geshi gediduk gee abin azam,don be nyibiri be zila bi gii abin nghaa.29Gun kaa so,be nyiribi,nii, an-wa zabi ni, anwa,gu so gushini beri kiba be zile gu iwiwil awen nghaa,nen-waa re ba nee awen un-zing gu me nibe weneziri be maame nghaa ni.30Bemba biri an-waa gu tibi bi ni,bemba nee zila bi. Nibe nyibiri anwaa gu zila ni,an-wa ma yigri repang.Nibe nyibiri anwaa maa,yigri repang ni,anwaa ma mabi rigam.31Shi ne-andil rito nee abin diri?Agwapan ge shi ge-andil ni,anyaa hi anang-do gandil?32Anyiri,a-re -nwho'u, Awen nghaa,ne anyaa winni'u,nya saggu,don andil gediduk. nenii nen waa raa le'u ge-nwaa-ri amaya gu kum akye-andil ge diduk ikyiye?33Ayang nghaa shi anyu ba nige taana giri kyi naa anyie Agwapan? Agwapan,anwaa mire rigam.34Anyaa nghaa,shianyu bogro gu? iKristi iYesu ri akpu-seele ga nuu ni,awuribe nyung-nu'u,-ashi gu nyi iyua Agwapan,ge anyiri anwaa kul-lu yaa ma ni.35Anyan ri kabba gigu biya gu nghaa iKristi? gigu bong ikol,gii ikol ibibi,gii ipimpam,ni impiya,gii iyong,ni gebili gebel,ni gu shii iyii ni gi kyiyana.36duk ilori be wal ni,"gu me ribiling,ni be pella geduk ibung ukukor. andil shi nibe tee-ni,be-nghuu waa"37Ge diduk,abindiri,andil ya rikon guu tira anyiri abiya ni.38 ami magu za ashi,kuoo gu kpu,kuoo ulang,kuoo belum be kyii,kuoo iGwomneti,kuoo ikyirii, kuoo ikyii ishigs ni,shinu ba ni,kuoo re gbaana,39Kuoo,un-dol,kuoo,ulum.kuoo ulikyii uwuri be lee ni,u shinu kabb baa gu biya Agwapan,gun kiri gu shi gii iKristi ni.Chapter 9
1Amin paa ripang gume Agam, amin re wami rilal, ge ikol mi amin magu za, gume alum asheshi 2ashi amin shinigu fung gushi ge ikol ibibi gu song lal gie ikol mi.3Be somi ge nyu, min nwo Agam giri na weneziri, gesal miri be shi uci mi, ge pan rinam. 4Bemba a Israilawa, bemba kum gu ngnargiri gam, ge gu ma getana, negu dugo agwapan, ne isil. 5Gediduk ici ma ya gume ma ne agam wulu ge pan rinam anyiri nwa shi Agwapan ge pan kwogenyang. Gu dogo shi giri ki ngna gungnu sang a melle gu kyeng nung.6Gunsangi ashi isil Agwapan lala yagu sangi shi Israilawa gediduk shi Israilawa ripang yagu. 7Nenung gume uci Ibrahim be sang bibe wengna gediduk, ne, "Gu ukwo Ishaku ne beri zila ucing gu."8Ayigri ya ashi be wen rinam sangbi bewen Agwapan, bewen isil nibe pala bi nibe nya tibi bi gi ringang. 9Unwa shini isil ni, "Riye kabi ni, ni miri vili Isaratu ri kum awen."10Gusang nenung, iRifkatu ge gnar gu fungni ge ukwo acingna, ate dil Ishaku. 11Be sugu biri bewen bani be toshi bele abin asheshi ge abin abebi ne guse gri Agwapan gure togro gine ikiri be leni, kwo ilam nenung ashe nyu zila yagu. 12Ilori atobi shi, "Anyin kungna rile awunu we rigen." Nung ne iwal Agwapan ya. 13Ilori be wal ni, "iYakubu ne min biya, Isuwa ne tong mici."14Shini diri to guka? Agwapan le gusang abin ripang guka? kwo gefien. 15Ato iMusa ashi, "Min riyigri ulub ge anyiri miri kong gulub gna ni, miri kon gekubu anyiri abin ri konge kubu ngna nani." 16Nenung sangi anyiri ashi guwa gule yani kwo anyiri a shinigu kagra yani, ge Agwapan anyenyi yigri ulub.17Iwal Agwapan ya iFirauna ashi, "Ukiri unso, min nyongnong, ge min yigri rigam rigbana mi giri king, ne intima mi kana gediduk gu lunyi." 18Nenung ne Agwapan yigri ge kubu ngna ge anyiri a biya gule ikol igbana anyiri a biya ni.19Nung ri tomi ashi, Shiso? Afire ya ne abin abebi? Ngan gu tal negu wa ikol ngna. 20Dil ge bila ni, anwo nyenyi nya shing ri un tal ge Agwapan, kwo ukiri be viana ni ari to anyu viana, "Shiso nung viana mi nenung?" 21Tibi anyu viana sangn ne rigbana geri cum rizingri a viana gi nugu gu shini ulub ni gezile ginugu gule kwoge ling ilam?"22Min shoshi, Agwapan, ri awa gu yigri be nang ngna gri gbana za, a lab ikol ge gu dele ikol ge kinkang ge ni nugu angiri a le gri kye gu kpu ni." 23Kwo ge le nung awagu yigri unle rigam gna ri ukyio upe ni unwuri ale ne rigam ngna gunsong ni? 24Guri shi ale ge akyendil, andil bri azile, gu sang gume aYahudawa gu rekyen gi fa, ge ume nibe nyanyi?25Ilori aya gume ankpak iwal iYusha'u ni, "Miri zila be nyiri besang bibe mi ni, be nyanyi mi ge be nyu biya mi be nyiri be sangbi be nyi biya mini. 26Gu ri shi ilori betobi ashi, "Nung sangnung benyi mi beri zila bibe wen Agwapan ushini ulang."27Ishaya zila giri kye Israila, bege toshi, unle ni bewene Israila riba ne ishi ge nyu gu ziri gu lulle, unte gema ya ri kum gu funu. 28Ici yigri gume iwi ngna gulu'unyi, gura magi. 29Ilori Ishaya wal gu kukor ni bege sangbi ici anyu shinin ge pan are nwo ya uci ni, dil shunubane a saduma ni, ne kigliya ne aGomarata.30Shini diri to guka? Kwo be nya anyiri bere wabi abin ripang ni, be kum abin ripang gu ukwo gu mari pang. 31Ne Israila, benyiri bewa abin ripang ni gu ukwo getana be re mel be guya.32Shiso? Bere wabi nugu ma ripang ge ikyule be lulu afra ge pan igbang guso abinabebi.33Ilori be wal ni, "Awiri, amin tibi igbang ge pan a shihiyona igbang gu tulu afra gu so abin abebi. Anyiri a ma ripang genwa ni ara kungnu uwa.Chapter 10
1Beweneziri mi gu wa ikol mige diduk gu kuwo Agwapan mi geri kye ma gibe kum gufunu. 2Amin ma guza giri kye ma ashi beshi ni ulab ikol ge Agwapan, anwun re zang nung. 3Bere zabi abin ripang Agwapan be kagra gu ngnar gu le ripang ama, bere mabi akye ma gu leri pang Agwapan.4Agam ya shi gu mile rigbana kabi abin ripang gediduk be nyu ma ripang. 5iMusa wal nugu leri pang ri uri kum getana, "Anyiri le abin ripang getana ni, ari kum ulang ge ukwo abin ripang ri."6Ne abin ripang ri aba gu ma ripan ni atoshi, "Nunzangna to ikol anung nya ri yan ge pan? (Ari sigri ne Agam gri bung); 7Nun za ngna toshi, "Nga ri sigri gri bung? (Ngangna ri wini agam gu kpu).8Shine pa? "Iwi shi gutur gi ge nyung gu me ikol." Nun iwi gu ma ripang uwiri rima gu za mi. 9Unge ma ya gu za ni ge nyungni, unmagu za ashi iYesu Ici yagu, un ma ripang gi ikol ashi Agwapan nyongno gu, kpu un ri kum gu fun ni. 10Ge ikol ya ne anyenyi maripang ge abi ripang, ne ge nyu ga ma guza gu kum gufunu.11Iwal Agwapan atoshi, "Anyiri ama ripang genwa ni ara kongnu uwa. 12Bayahude sangnu gri to ge anyenyi gediduk ama Icema shige zing, anwa she anyun le ya gediduk anyiri a zilau ni. 13Anyiri a zila intima Ici ni ari kum gu funu.14Neni ni beri zila gebe nyu sang maripang? Ni nemi ni beri ma ripang gibe sang kongbi iyalang nani. 15Beri kong neni begre lebi gudam ni? Neni beri dam gube gre tima bini? Ilori ushi gu wal ni, "Guma gu za shi geshi ge afra asheshi nibe nyiri be ngnar guza iyal gu fung gu kii ge ikri i foloni!"16Sang gediduk ama ya kong iyal ishishi Ishaya toshi, "Ici anya gna ma ripang gu tima? 17Nenung guma ripang bi gu ukong, ukong ngna gu kyele Agam.18Amin toshi, "Tibi bere kong be le?" E'e, ripang iwi gna rimel gediduk ulunyi ne iwi ngna mel a mile gu lunyi."19Unbi ami toshi, "aIsraila re zabi le?" Gu kukor iMusa toshi, miri so nun tabe nang giri fi mi ge ukiri usangnu anyenyi ni, ukiri amin pani unwa shi benyi ri bere kpele bi, miri kum a nam ama, min nyongno nung amina."20Ishaya abe ya ripang ne abe ya shi, "Be nya nyi ri bere waa mi ni be kum mi, mini ba ukwo beyiri bere waa mini." 21Gu ukwo aIsraila atoshi, "Min nanna gu nyi mi ge be nyu sang lul ge diduk unum, ne beshi be nyiri kyi ri gbana ya gu.Chapter 11
1Amin toshi Agwapan tongnu be nyingna yale? Gu sang le nung amina shi anye Israila ya, angna Uci Ibrahim ge iluma Bilyaminu. 2Agwapan re tognu benyigna ri akyeng zabi ni, tibi nun za ukiri iwal Agwapan ya gri kyie Iliya ni ilori a kyo a Israila gunsong Agwapan. 3Atoshi, "Ici be pele be tarba, be muru idalangu, amin laga gun zung mi gu kri be wagu pelmi.4Iling ilo gungar ne Agwapan leu ma? Atoshi, Amin shini be nyanyi ata de ukop niri toppala ri ami tibi giringang mini be nyiri be sang lilugu bi gun song iBa'al ni. 5Kwo ne nung ge kargri anteg guse upe shiga.6Ne ge ukwo upe yani ikyiu le shigu, ni kwo nenuu ni upe ri sangi upe gu ka? 7Ne shi? Ujiri a Israila wani, bere kum bi benyiri be seni be kum anteg ga betanna ikol ama. 8Ilori ushi gu wal ni, "Agwapan mabi alum gu sang kpele, iyishigu bere bila bi atong shigu, bere kugobi, kwogunbi.9iDauda toshi, "Bila ne ate burima bane gu cungni, ge atabara, gu ba igbangu tulu fra ge ukiu page ta gu ukwo ma. 10Bila ni iyima shige mub be zangna yi, be tiri mani gu niba ga sunubung."11Amin toshi, "Be tulu gu fra ashi be kpa yagu le? Uluki nenung zangna ba, nenung, gu kigli untimi ribe le nigu so, gufunu ba gibe nyanyi nrgu sobi rifimi. 12Gu kigli untimi ribe lemi guso gu kum gu lunyi ni, gusangna ma shi gu kum gi be nyanyi ni gu melle unle ngna ri kyeng bege bagu kol ni?13Gi kpergri amin kyele ge nung, nung shi benyanyi ne amin shi atarba gibe nyanyi, amin shini ikol ikii gume ilam. 14Guri le ne min sobe weneziri mi rifimi geri funu be zile nyie ma.15Gutong ama ge bani ina inshu gu lunyi ni gu ngnar ama ri shi neni? guri bane ulang gu ukpu ni. 16Rimana ge shini rigwapan nenung ni a kum ginki anang gin ki geshi niri gam nine nung ge aayagna shigu.17Bege wire azile ge aya gani anung ayaka zatun angna ripang nibe kum gume nung ne anung shini gu liga gibemba ni gume ginki azaitu. 18Nun zang le ikol ikii gepan ayag ne nyu mire ananga ikol igbana angna ya mire nung ikol igbana.19Unri bra gu toshi, "Be wire ayaga gibe kum mi gume. 20Ukiri shi ripang gu sang ma ripang ama yaso be wire bi ge ayaga nun kyeng niri gbana gume gu ma ripang anung nun zangna kyo akye nung gu sele ilori gushi nun kong ribung. 21Agwapan gere nwo ayaga ni ara nwo nung.22Miri ba ge pan aYahudawa benyi ri be kpan ni kwo unbi ge kubu Agwapan ba ukwo nung nunge ya unsong gume upe ngna ni ara kpa nung gu nunge tongna ni ari kpan nung gu.23Nenung begere ya bi unsong nigu ma ripang ama ni beri villi ni bemba gume ginke ari bra gu vili nibemba.24Bage wangu gume ginki aZaitu ri ushige lumu ni gu le be song gu zing ginki aZaitu ri pang ni, neni ne be nyiri aYahudawa ribe shi ripang ayag ani beri vili ni bemba ginki ripang aZaitu?25Beweneziri mire wami ne nung shi ge ting gume ineleri unkashi riki rigbana ri guba ge Israila ni ne nyanyi be kana ume.26Nenung gediduk aIsraila ri kina gu leng ilori ushi gu wal ni, "Gume ge pan ne anyu lengna ri wulu ari kunu ri ligi gume iYakubu. 27Gun kiri guri bani isil mi gi bemba gekar gri min kunnu abin abebi magu ni.28Ge uzile ungan ge iyal ishishi be nandog ga ge akyen nung ge uzile ungani guse Agwapan benyu biya bage ninte. 29Nenung gulul ge gu zila Agwapan re kigli gi.30Anung ri nunre lul nung Agwapan ni gikpegri mun kum ge kubu nugu sang lul ama. 31Gun wuri utra ni be Yahudawa beba be nyu sang lal. Nenu gule ri bong gi kpergri. 32Agwapan fla kogen yang.33Amin ma nung gu za ulum gu kum ge guma gu za, ge guza Agwapan ni gu luru ngna gusele gunsong gu bila, itra ngna isele gunsongu kpele. 34Nangna za gu tang ikol Agwapan? Nangna shi anyu mireu ikiye?35Ne anya gna shigu song guma Agwapan uluki nibe pau? 36Ukwo ngna ya gu ukwo ngna ukwo ngna ni kwogeshi wulu gu ka'abi ukwo ngna ni rigam kyeng nung.Chapter 12
1Amin kullu nung beweneziri ilo leri pang Agwapan, ne gu nama anam anung ipara ulang ge alum rigam ni uki'u gnar gu ukwo Agwapan, unkiri ga shi ilam anung ungna use. 2Nun zangna gnar be zile gegu lunyi ne nung kum gu kigli abin a par gume gu tang ikol anung nu le nung ne nung za ukiri ushi ible shishi, gu ngnar ne gu biya Agwapan.3Amin pa ashi upe ri bama nin, ale lokang zangna ma ripang rigam sele ikwori Agwapan tibi'u ni, ne nung di kyeng ni gu za gumel ilori Agwapan ma go genyang gu ma ripang ni.4Andil shini beting ge kinkang giri namri zing sang gediduk ga le ilam ilogi zing. 5Nenung gna gu ukwon dil ilori dil shibe le gume rinam Agam ni gediduk andil shi beting nibe zile yagu.6Dishi gu mire ge tentog ge upe ribe maya ni, guma geshi guzile gu pa gunsong ni aleu ge mile gu ma ripangna. 7Azilenyi ge shini gu ma ilamni nele ilam gna guma azile nyi geshi gu lulu gani ne alulu. 8Guma azile nyi geshi gu mire ikol igbana yani, amire ikol igbana guma azile nya shi gu mire gani, amire unyi upe guma azile nyi geshi rigam gani, ale bla guma azile nyi geshi gu kugo kubu yani, ne leu ni ikol ise.9Nun yigri gu biya nugu sangle gusang ripang, nun tong nung ukiri ushi rifien, nunle abin ibile ishinshi. 10Gu biya beweneziri ni, nun biya bizile ilori gu foloni, gu mire umeni nung mire be zile ume.11Gule abin ikol nung zangna shiri nung ge alum ni nung so ikol gi Ici ni nung leu ilam. 12Ge unsong Agwapan nungle ni ikol ikii gu nyia ikol, nun mile ne ikol ishu, ge kyele ge Agwapan nun lap ikol. 13Nun shi benyu pala gu wa gume nung, nung ngna besing gibe sal anung.14Nun ma be soro nung ipimpam ile ishi, nun zangna tugo alelok. 15Nung le gu fung gu kii ge benyu fung gu kii nung sulu be ziri gebe nyu sulu be ziri. 16Gu tang ge ikol anung ba gu zing, gu tang ikol anung zangna be shi ikol ikii, nun le inyinsing gibe nyi na miri.17Nung zangna pa geta rifien giri rifien. 18Nung le ukiri bewenziri nung kum ina inshu.19Beweneziri nung zangna pa geta nun nwo Agwapan pa nun ma, ushigu wal, "Gu pa geta shi umi ya gu, miri ma koge kyang gu to Ici." 20A nandog ge kong iyong ni, mau ikyiya aya, aga kugo usu goni, mau imininbel aso, nunge le nung ni ansegre ulang n nung so gediduk anandog." 21Kul rifien talla amina nung nun talla rifien ge ukwuo le ible ishishi.Chapter 13
1Kwogenyang lul benyiri gam, kworizile rigam gu geba gu ukwo Agwapan, be nyu wa getana ribe shiguni beshi Agwapan. 2Anyiri a tal miri gam ni atal ne rigbana Agwapan, be nyiri be tong bi rigam ni, beri kong getana.3Be nyatana babe nyu kongri bung gebe nyi ble ishishi, ne be nyu le abin abebi, nun wagu shi be nyu san kugo ribung benyi getana? Nun le ible ishishi, nunri kum gu dugo gu le nung. 4Anwa shi agen Agwapan ya gu ukwo nung ge ibile ishishi nun gele abin abebi nunle ribung ne are kyou gi kyana ne sang alebin, anwa she agen Agwapan gu pa rifen nibe nang. 5Nenung nun lul gusang be nang ne anyiri ale rifien ni.6Unka so nung pala uyal, benya tol be gen Agwapan ba, benyiri bele nung sunu bung. 7Nun ma kwogenyang idongna, uyal ge anyu uyal, ikili uwiri ge genyu wiri, ribung ge nyiri a mile gu kongri bung ume ge nyiri mile gun ma ume ni.8Nun zangna bung geta alok, nenu ng biya bezile, anyiri abiya aweneziri gna ni a mile isil. 9Nun, yi, nung zangna le rinandog gi izile isil ge shigu nibe melleu gi uzile unle, "Biya azileng niri kingni." 10Gubiya re deleu indong anyu tutur nenung gubiya geshi gu mile getana.11Nun zashi ge kar gele nung sono gingna, gu funundil shi gutur ge ilori andil bila ni. 12Getuk gu kan ge nung ukwo nyu shiya, nenung ni unwo abin iting rifla ikyiu kon usee.13Rising ilori gu foloni, ilo nige we, gu san uliga ge gu piyara, di zangna sing gume guji ge guwa gume ikol gububi gu sang gu wa inkom ge rifimi. 14Nun fla Ici iYesu Kristi nung zangna tibi ikol anyenyi nigu lul guwa gume ikol.Chapter 14
1Nung nghar anyiri ashi nugu lala amina gu me ripang ni, gu sang ma ge taana gu kyiri ushini nang ni. 2Anyezing shini gu ma ripang gu yaa,nung ge tak.3Bila anyiri aya,ikwogeshi,za nghaa surbu,anyiri are yau ni; bila anyiri are ikwogeshini,zang belee be nyibiri be ya,ikwogeshini ge taana.Gee,Agwapan gu nghaar ru. 4Anwhu,shi anyang nghaa,awuri un-lee agen ge taana,anwuri,ashi an-nghaa log ga ni? gun song ichasal nghaa ne kyegre gu kwoo gukper gu. Ni anwa niberi sou akyikyeng,don Agwapan wel-lu gu anyiya kyeng.5Azile nyi za ribili uzile unum giri kyi azile nyi. bila ikwogeling anyi so amina nghaa geu ulang nghaa.6Anyiri a bila ge wee ni,apang bilagi don Ici; Ni anyiri, a yaa ni,a yaa,don Ici, don a mire gu peeme Agwapan. Anyiri,are yau ni, apang loo iyong gu sang ya don Ici;anwa ma mire gu peeme Agwapan.7Kwoo,anyie-andil liri a loo gu loo rikyi nghaaa ni,ni ba anyiri a kpiiri'u gu nghaa rikyi nghaa ni.8Inn, anil,ri loo gu ngha Agwapan gaa ni, inn-andil loo kwoo gu kpu ni,Andil shige Ici.9Gu me abindiri ni iKristi kpuw gu maa.don anwaa a rishi Ici,nibe nyu kpiiri gibe nyibiri be shi gaa lang ni.10A nung,shi so anung lee be weneziri anung ge taana? ne nung,shi so nung bogro intima naa weneziri anung gu? Andil gediduk andil ri kyeng gun song ge taana,gu nghaa getol Agwapan, 11 don gu shigu wal, "Gu ume,ulang,"guu yaa Ici"gu-ukwo mi,kwogeling,alung, ri kikuggu,ni kwoo-giri ling,rilim shunu vulu iwi nghaa gu ko Agwapan12Gun kaa ni,kwoo ge link anye-ndil,ri ma gu pal-la,giri kyi-nghaa gu kwo Agwapan.13 Ne nuu,bila ri zaa lee bezilendil ge taana,Nenuu ni,lee gu kyog ashi,baa anyiri,ari tibi ulukyi,uder ni,kwoo atarko don aweneziri nghaa ni.14Ami zaa,gu nyungnu-mi ulang gu me Ichi,iYesu,ashi ba ukyiri ushi ge winwung rikyi nghaa ni. she anyiri anwaa bila kwo gu uling ukyi,ashi,usang nghuu,ge wingwung,gu kwo nghaa,usang nghuu ge wingwung.15Geshi,don ikyuyaa ne anwoo ribong aweneziring gu ni,anwho rewuu sing gu me gubiya. Za nghaa be muru ekyeng,rin kiri rinkaa shi iKristi ri,aa kpuw ni.16ne nuu,za nghaa be-nwho,ukyiri un-bila ashi ushu zam ni,be yaa ashi ushu bubi.17Gesal Agwapan,sanggi ge nghaa abin ayya ya,gigu sso,nenuu,gushi abing gu loo gu winwung ga,gigu loo inna inshu,ni ikol ikyii,gu me Digwapan gu Ulum.18Ge nyiri a lee rigen iKristi gi ilo utira rini,Agwapan anyine nghar-repang,be nyanyi ma nyaa nghar-ru.19Ni gikergri,bilari waa ikyir iri maya inna inshu ni,gii ikyiri,iri viyana yaa bezile-andil ni.20Za nghaa muru ilam Agwapan guu,gu me waa ayya.Gediduk ikyie shi ge winwung,ne nuu,gu sang-guu zam,ne nyii,ya,ukyiri uri bau nugu tulu gu fra ni.21Gushi shi,gu folo gu sang ya inam,kwoo, gu sso be bag,kwoo ulukyi,uwuri aweneziring ribong ulang gu ni.22Ripang giri anwho shini,bung giri,gi ikol ge Agwapann. Anyi,be-nkyia shashi,anwaa sng'u laa rikyi nghaa,guu kyiri anwaa nghar ni. 23Ne-nyiri aa didang ni,aa gu laa rikyi'aa inn dei ayya ni,don gu ri bii gi gu me guma ripang. Niduk ukyiri ure biiyuw gu-ma ripang ni,gushi ikyii-bibi ya.Chapter 15
1Gikpergri,andil biri,reshini rigbaana ni,gu-kpagu shini rikyio ulib atigo kwoo ge-ssiri,niri kannu biya akye-andil.2bila kwo gii anyien andil biya nyiu loo pigguw,nenuu,gun kaa folo,gushi naa viyana be sag-gu.3Kwoo,iKristi re mau rikyii nghaa gu kong ge san ba,Nenuu,gushi ilor be wal ni"Gu togro giri be togro nghaa ni .gu kper giri kyi mi." 4Ni duk ukyiri be wal gu kukor ni,be wal don gu maya isile gu shini andil sing gu me utoo,gu me gu mire ikol igbana gu kyele Agwapan,gigu bung iokl gu.5Gikpergri Agapan she ni ikol ishu negu lap ikol gu ma nung ikol izing negu lo ukwo uzingge be zile ge amina iYesu Kristi. 6Ale nung ne ikol izing nugu dugo ni ge nyo nun gezing. 7Nun gnar be zile ilori iYesu ngnar nung gu shini bema Agwapan rigam.8Ne min toshi be kigli Agam agen agbala ge ripang Agwapan, ale nung be ma gu zane isil ri bema be kaa nibe kaandil ni, 9Nibe nyanyi ma Agwapan rigam gu kong akubu ngna ilori ishi gu walni, nenuu amin dugong gume nibe nyanyi amin ta kante gu dugo intima ang.10Be toshi, nunle gufung kii anung be nyanyi gebe nyanyi. 11Ne nung nun dugo Ici nung gediduk benyanyi, bila nibe nyanyi gediduk dugou."12Nenung, Ishaya toshi, "Beri kum anang iYesu , anyiri arile rigam gepan nanyanyi ni, benyanyiri kum ikol igbana gume ngna."13Gi kpergri Agwapan gu mire ikol igbana, mile nung ne ididuk ikol ikii gu dugo guma ripang anung, nenung kum unle gu mire ikol igbana gu ukwo alum asheshi.14Amin ngnar ashi, anung ge akyenung nung mile ne upe negu mile guza be zile nung.15Amin wal nung ne gunsong ge azile bin ne min kpu nung ne gu za rigu ukwo Agwapan ni. 16Ashi guza so amin ba agen agam iYesu ri be tima gu ukwo ni benyanyi ni anyu lulu iyal ishishi Agwapan, mire ;e nung ne guma benyanyi aba anyu ngnar ne nyu shi giri gang Agwapan ge ukwo alum asheshi.17Ne nung amin kugo ushishi gume iYesu agma ne abin Agwapan. 18Amin sangmi ne ukyu to su ukiri iYesu le gu kwo mini nebe nyanyi le gu lul gu kyiele ge ilam. 19Gu kwo ge mag ge abin gu kpa beji ne rigbana alum asheshi, ge aUrushelima gu kanna kambi a iliri kum, be kanbi ne iyal ishishi Agam kwo geshi gediduk.20Gume utrari guwami nin pa iyal ishishi ne gu ukwori bere zabi iYesu gu ukwo intima ngna ikol min be so gu viana ge pan gu viana azilenyi. 21Ilori ushi gu wal ni, "Benyiri besang pabi iyal ngna nibe kpele."22Be damigu kan ukwo nung ge kar ge kinkang. 23Gi kperri min sangmi ni uzile ukwo gun tongri, ne gume na mele ge kinkang min kugo guba ukwo nung.24Ge kargri min kaami Asbaniya ni min wagu yi nung ge kar gu sele mine nung ge tibi mini, ni min kong ushishi gu lo ge nung ge kar ge fiyen. 25Gi kpergri min kami aUrushelima in ge lebe lum ilam.26Abin ufungu kii ya gu ukwo ni be nye aMakidoniya ge Akaya be ma nyu sang igbana, benyu mari pang be nyiri beshi ge aUrushilima ni. 27Be kugo ushishi ripang gushi ne ge ta gani ge ukwo ma, nibe nyanyi sing gibe mba gume abin ge pan gu shi indong ba ge akye ma bemba wel bi ni ikyi.28Gekar gri amin kol guma bi ikili ni mire ba ukwo nung gu utra gu kaami aSabaniya. 29Gi kpergri amin kullu nung, beweneziri gu ukwo Ici iYesu agam.30Ne gubiya alum asheshi, nun kugo gemi gume gu kyele ge Agwapan ne nung gu ukwo Agwapan giri kyimi. 31Nun le nung ge min kum gu leng ge nyiri beshi be nyu lul aYahudiya ni ne nung gu le ilam mi giri kyi aUrushelima shini gu gnar. 32Nun kyele ge Agwapan min ba ukwo nung nugu fungu kii ge ule Agwapan ashi ami ge nung, dilkum gu peme.Agwapan ina inshu shige nung gediduk. Gu kyeng nung.Chapter 16
1Amin pang ifi afong andil anyu le ilam ge guda gu lul ri gushi gume akan kirikyar. 2Nebe ngaru gume Ici gu utra ri ufolo gibe nyu ma ripang nun kyeng gen nwa gume kwoge ling gu wa. Ne anwa giri kyingna a ne wal benyi ge kinkang ge mima.3Nun billi iBitrus ge akila be nyinsing ilam gume iYesu Kristi. 4Benyiri giri kyi mi be ma ulangna ma, min peme bi, min sang mi gun zungmi, gediduk ada gulul nibe nyanyi. 5Billi guda gu lul rigu shi gesal ma ni nun billi, Abainitas anyu biyami, anyu shi unsong guma ripang ge Kristi gungsong mi.6Nun billi iMaryamu, anyiri ale nung ilam ge kinkang ni. 7Nun billi Andarannikas ge iYuniyas, bewene ziri mi gebe nyising guda gesira mi bemba shibe nyu zaya gu me be nyu tarba Agwapan benyiri be shigu me Kristi gunsong mini. 8Nun billi Amfiliyas anyubiya migume Ici.9Nun billi aUrbanas anyinsing ilam andil gume Kristi ge Istakis anyu biya mi. 10Nun billi iAbalis anyu biya guma Kristi. Nun billi be nyiri be shige sal iAristobilis. 11Nun billi aHiridiya aweneziri mi ge gibe nya sal iNarkissa, be nyiri be shigu me Ici ni.12Nun billi iTarafina ge iTarafusa be nyu le ilam Ici. 13Nun billi iBarsisa anyu biya, anyiri a le ilam ici gekinkang ni. Nun billi iRufus anyu se gume Ici ge aye ngna ge ami. 14Nun billi iAsinkristas ge iFiyiguna iBaturobas ge iHanisu gibe wene ziri beshi gibemba ni.15Nun billi iFilolugus ge iYuliya ge iNiriya gibe wenezirigna ge lUlumfas gi gediduk be nyiri Agwapan beshi ge bemba ni. 16Nun billi be zile nigu kba rigwapan, be weneziri nung.17Gi kpergri amin kuwo nung beweneziri nun tang ge ikol anung gi benyu bini gu kap ge gutullu afra negu san ito gululu anung, nung kan be nung gibemba. 18Ilori be nyi ba bere lebi rigen gi Ici iYesu she afung ama. Ible ishishi ama nibe lel ikol be nyu sangu kpa.19Gu sing gu lul anung gumel atong ikwogenyang bele gu fung kii ge nung min wa ashi nun lo ni ikiye ni uki ushu nun shi benyu sangu kpa ge ukiri ushi ni iki ibibi ni. 20Agwapan ina inshu riso nung kyagra agam nincagra gedidir gi iteng afra nung upe Icendil iYesu Kristi shige nung.21iTimoti anyising ilam a billi nung, nenung iLkiyas ge iyason ge iSusibataras gibe weneziri ngna. 22Ami iTartiyas anyiri awal ankpak iwal ri ni min billi nung gume Ici.23iGayus anya salmi gediduk ada gulul be billi nung, iArastas anyu tirbi gun tong billi nung ge iKwartus awenziri andil. 24Upe Icendil iYesu Kristi shige nung gediduk gukyeng nung.25Gi kpergri ge anyiri ashi rigbana gu lap ikol anung ge pan iyal ishishi gi gu dam iYesu Kristi anyiri ge ukwo ngna nibe yigri ri neleri be nele gu kukor ni. 26Gikpergri be zau ge ukwo ankpak iwal be nyu pa unsong ge guso rigbana Agwapan gusang amile negu lul guma ripang gume ni nyanyi gediduk.27Ge Agwapan anyu za gun zungna ge ukwo iYesu Kristi rigam ngna rikyeng gu sang amile. Gu kyeng nenu.1 Corinthians
Chapter 1
1iBulus iKiristi iYesu a zilau ne aba awen gu tarba gume gu biya Agwapan,nenya tibi awen nyele andil, 2guda gulul Agwapan ge Korint, be nyibiri be shi ge winwung gi iKiristi iYesu be zilabi ashi be nyi be win-wung, geduk gibe nyi gi zile ikwo be nyiri be zila nin tuba iYesu Kiristi,anwuri ashi ichi gesal ama'a ge dil ni, 3bila upe gu loh ulang gu kwo Agwapan ate andil gi iYesu Kiristi.4Ami yigri Agwapan ikol ikii mi sunu gi kper giri king nenu upe Agwapan unwiri iYesu Kiristi ahmami ni.5Ahmang gu kum gi tira imime,gume gu kyiele gi gu za,6gu shi gu nghar dipang giri ki iKiristi gun kiri idil nghar nigu nyarshi repangani gukwo andil.7Nenu nun san-angha ni gu ma alum tun nenu yag-gedidira alel-la iYesu Kiristi.8Anwa ri ma rigbana ayi ashi unma ripang gekinkang ni-uyi amile,inde be rayibi ukpan gu bung ge me iYesu Kiristi.9Agwapan ale ripang ne azilang nube sing gu zing ge wen -ngha,iYesu Kiristi ichi andil ni.10Gi kpergiri ina wen-aziri gu me ni tuma iYesu Kiristi, ashi num ngar ashi be ra kumbi gu kab aki gu me anung. Ahmi to ngah ashi nuchung ikul anung ukwo gu zing gu kiri nun so gun song ni gu zing. 11Gi be ya mi uluki ge aki anung, be wen aziri me, ashi gu kap aki shi gu ume anung.12Inmaripang nenu; kwo ge nyang anung toshi,''A mishigi iBulus,ge Afolos, a zile-annyi toshi ami shi a ngha shi iKefas ya, be zile be nyi toshi Ichi ya.13iKiristi a kap-leh? be gagla iBulus giri kinleh? Be sallah ngha gu me ni tuma iBulus leh?14Ahmi peme Agwapan ilori Ahmi re sallah mi a log anung ni, in bah iKiribus gi Igayus. 15 Gu shi ne nu gun kiri along ra tou ashi be sallah ngha gu me ni tuma mi ni 16 Ahmi ge duk in sallah gesal Istifanus, gun dimi gu, ka ahmi de zami ba ge shi ahmi salla a zile agyini ba17Nenu iKiristi ari re tuma miu ashi be sallah segu shini ahmiper lyal-ishishi ba nugu kyiele ahmina ba, gu me shini agag-la ara lou gu sang rigbana nghaa18Nenu gu kyiela gu ngha gu gagla gu she abin abel-la gu kwo na be nyiri be shigu kyiri bini. Be nyiri be su leng ni,gu me ri gbana Agwapam gah 19Gu shi gu me gu wal ashi,''Inri muru guza na nyu sa gu, ahmi ri muru gu kpele nibe nyu shi nugu za gu20Be nyu za shige shi?Anyu palla iwalla shige shi? Benyu ya inang be shige shi?Agwapan are kigliu guza gu loo unyi gu nya kigli gu uligagu le? 21Tunni guloo unyi gi gu za gunka gu re zagi Agwapan ni,Agwapan a kong ushushi gu shini ader ilang be ngha ru gume uliga gu lul-lu giri be leni.22Ayahudawa a biya abin gu ma gu kpar beji ni Helenawa wa gu kum guza, 23ne ndil nya le ilam gu mire gu kyiele gu shushi gu ngha Agagla Ikiristi, gun kiri gu kpaga ukwo Ayahudawa,ni uliga ya gu nibe kyu.24Gu ko nibe gyiri a Agwapam a zila ni, Ayuhudawa gi be gyu,di mire gu kyiele ikiristi gu kiri gu shi niri gbana gigu za Agwapan. 25 Uliga Agwapa unwa shi ni gu za nibe nyanyi ni, ni ukpikpere Agwapan u sele re gbana ni be nyahnyi26Bila gu zila anung, Be wen-aziri, un le anung sangu ne amina gi lori ri nam shi ni, be zile be nyienung sang bi niri gbana. un le anung sang be ni benyu bih. 27 Ne Agwapan bei winni iki ibelgu lugyi nyah so be nyu za uwa. Agwapam a winni ukiri ushi gesiri gu lunyi ni, nyah so uki ugbana uwa.28Agwapan a winni ukiri ushi gi titeng ni nyah zigau gu lunyi. Ne nyah winni izile iki in yiri iri bila ashi isang-ngi ulukiyani inya ba uluki iyiri iri shi ni di bili ni. 29Ale ne nu inde sunu uki ulang usan ngu toshi uri mak ge wa.30Gu kiri Agwapan aleh ni, ni kper giri anung shiege iYesu kiristi, an wiri awa baya ni gu za Agwapan, An wa zama gu le gu zam adil, gu winwong a dil ge ukiri uri kura di ligi adil gu ni. 31Ribili ne nu gi lori iwal gukyiele to ni, Bula a nyiri a guru ni, ne gugru gu me Ichi gesal adil.Chapter 2
1Ge kar giri in be ba ukwo anung gu ni be wen ne ziri, in bere bami ni gu za gu kyiele, ripang Agwapan. 2 Ahri gu to gu lang mi ashi ahmi ra zami ale bin a kar giri ahmi shigu ge nung ni in ba Iyesu kiristi giyan gagla ngah3Ahni shige nung gu me gu lalabi gu me gu kpa beji gu lul-le 4 Gu tuma mi gi gu telle me gu sangi gi wi gu za inga gu kiyo amina.Gu krri be ba be ba nigu kyiele gu alum,giri Gam bele 5 nenu inde gu maripang a nung zan be shi gu me ni be nyahnyi, segu shini gu shi gu me Rigbana Agwapan.6Gi kpergiri adin kele Guma giri ki nibe nyiri be gu fire aki ma ni, ba Gumangu lo-unyi giri ba,ko be nyu le agam ga kiri ge karraba, gun kiri gu ga zigagi gi kpera ni. 7Guntimi gunka adil kyiele guma Agwapan gu nele di ripang,gu nele guma giri Agwapan aleh ga kar gu maya ri men.8Be sangbe ne nyi rigam a kar kiri awiri a za gurma,ilori be kpele guma a ga ka gekar ni da be bere Gagbiu ichi rigam ba 9Gi lori gu shigu walni, Iyi sang yin, Atong sang kong-gyi,ikol sang tanghi uluki un wiri Agwapan agu cung giri ki nibe nyiri be biyau ni.10Agwapan agu yigri ya ikiri gu me alum.don Alum bila iki gedi duk,gi ki ilum inghaa Agwapan. 11 A nyiri a za abin ikol anyi ni apang nyine nghar alum giri ki apang? ne nu yah,alog de zau iki ilum Agwapan.12Andil re nghar ya Alum gu lo-unyi ba imba aghhar Agwapan, inde adil riza ikiri Agwapan ahmaya ge nar ni. 13Adil kyiele ikie gu me iwen gu kyiele in yiri bere lul-lu yani guma agyegyi ni sai gu ngha alum,gu par be ngah-nyi iki alum.14Anyi sang alum sang-ngu nghar ikiri ishi ingha Alum Agwapam ni Gushi uliga ya gu kwo ma. A nyiri a sang-gu alum ni a sang gu nghar ikuri ishi ngha alum Agwapan, gu shi uliga ya gu ko nghaa. A sangu kpelebi sobone Alum ya yigri bi. 15 Un wiri ushi alum yani uleh sunu ki getana, alog de bi lebi ge tana. 16 Anyang nya ge za ikol ichi, an wiri aga son rigbana ni, Andil za ikol ichiChapter 3
1Ge mi aweneziri inra kelemi ge nung ni be nyiri be shi be lumbani, ami ri kyiele ge nung nibe nyi anam ni, nibe wen ni gi Kristi. 2In mang be bara, inra ma gha aya a gbana, mi yi anung de wah nghaa, gi kper giri anung sang nyu wa ngha.3Don gi kper giri nushi inam ya, ukori gusang wah be zile gi gu ya inang gibe zile, anung re lo ngha gu ngha ri nam, anung re sing ngha gusing nibe nya - nyi ya le? 4Alog ge toshi, "ashiga tiri Ibulus," ne zile anyi toshi "ashiga tiri Afolos," gu yigri ashi ba gulow yu biya be zile ne nung le ba? 5A nyang shi Afolos? ne nyang shi Ibulus? Be gen biri ge me nun ma ripang, ni lori Ichi mabi ilam.6Ahmi tugru ni Afolos ya sulu inminibel ga ne Agwapan ya so gu kono. 7Ne nyu tugru ge nyu sulu inminibel ba uluki ya ba Agwapan ya soro gu kono.8Anyiri a tungru ni ge anyiri a mire inminibel ni be shigu zing, ikoge nyeng ri nghar ribili ngha gi lori a le ilam ngha ni. 9Don andil shi be nyu le ilam Agwapan na, nu shi alomba Agwapan ya gu juwana Agwapan.10Soboni upe Agwapan un wiri ahmami gu song gu za gu juana, ne mi kyon itiri ne zile anyi tila gu zilega panna ikwo ge nyang bila ilori a libi gujuena ngha ni. 11Ba anyiri a za gu so gu juwana giri to sele gunkiri be gu kata ni, gun kashi Iyesu Kristi.12Ge kpengiri alog ge tila gu juwana apan uko ri izunariy ko Azurfa ko igbang in yiri ishi izam ni, gi kong, ge bung gi tattako, 13ilam ngha ri yigri, ge we ga ri yigri apang, be ri yigri apang gu me ula, ula ya ri shiyri ilo ilam ri kwoge nghan a le ni.14Angiri ilam kyengi guni apang re nghar rebili ngha gu, 15a nyiri ilam ngha kuni apang rile gu tak, ahma apang ri leng, ukah rishi ni apang shi ga pan wa ni.16Nu de zah ngha ashi anung shi guda gu kuwo Agwapan ya le ulum Agwapan loo gu me anung? 17Alog ge bong uku kwo Agwapan guni Agwapan ma ri bongngu gu. Don a haikali Agwapan ashi ni ri gam iloya ma ninu shi.18Alog zan be lel diki nghan alog ge yi gu me, anung ashi apang za ni gu loo gyiri ni bila apang zama anliga ne apang zama agyi gu za. 19Gu za gu lo nyi ri gu shi gu sangza ga gu kwo Agwapan, don gu shi gu me gu wal "Agyine tire be gyi za gu me ilam agye ma." 20Gu me nenu Ichi za ashi gu kwele nibe ngu za abinabel la.21Don nenu kulu shini gurru gu me nibe chi sunuki shi unung ya, 22gu me Ibulus ge Afolos ni Kefas, ko gu lougyi o alang o gukpu o iki gi kper giri, 23ki gi wa gu biy gediduk inung ya anung gya shi a ngha Ikristi ya Ikaristi yashi Agwapan na.Chapter 4
1Ilori ya ne nung di kyo yagu, be gen Ikristi gibe kyu bung ititugu Agwapan. 2Gu kono gu be a ashibe nyu tarba be le ripang.3Gu miga ni, abin asheshuen na gu shini nu le mi getana gu le guda getana ilo gu ngha nibe nyanyi. Don ahmi sang mi gule rikimi getana. 4Ahmi re zami ba gehi ahmi shi nigu ne abin abebi giri kimi ni, unka gure yigri gi ashi ahmi sang mi nu gu kpa ba. A gniri ari le mi getana ni awa shi Ichi.5Nenu yani nu zan be wa getana ni ge kar ra sangha be le gi ni Ichi sangha be baw. Ari par ikiri be le gi ting ne par ukiri ushi gi kol ni. Ne nu ni kwoge ling anyi ri nghar gu gudugo gu kwo Agwapan.6Gi kpergiri, be weneziri, ahmi le ilam nu wuri utira gi Apollos sobo ne nung, inde gu kwo adil anung ri ukiri utoshi, "Za ngha be sele ukiri be wal." Gu shine nu inde along anung sangu yiri a zile nghar ashi a seleu gi gu gurru be zile. 7Ashi a nyang ngha yi gu shi ge ten to ge aki anung ge asil? Ashi ni unshi in wuri un re nghar ni? Ge shi un ghar ni shi so un gigurru ne unde nghar ni?8Gi kpergiri nu shi gediduk ikiri anung wa ni! Gi kper giri nu gu ba benyi gu kum! Nugu zama be gam gun kiri ba ge adil ni ba! Gu waga ni ne nung le rigam inde andil ri leh regam ge anung. 9Ge mi bila ashi Agwapan a so yah be wen gu tarba gu me gun timi nibe nyah - nyi biri be gu sobi gukpa giri beri pele bini. Adil zama iki gu bila gu lounyi, belum bekii, gediduk gibe nyah - nyi.10Andil ri zama be liga sobo ni Ikristi, ne nung nya shi be nyi ahmina be gi Ikristi, idil shi ge kpikpere ne nung nyah shi nungbana, be bila ulip anung. 11Be mel gi kpergiri andil ba shi be nyi iyong gi gu sugo, be nyu sang iki - gu - bung izam, andil so gu nuba gububi, niri nyah tagbe sal adil.12Adil ri so impiya, andil lilam ne anyi adil, adil, adil ge shigu willi iki gu unyi ni, nibe nyah peme yah, be ge shigu mire ya impiyana ni, ne dil nyah lab ikol. 13Bege togro ya ni, ne dil nyah kyiele ni ri wi ri too. Andil gi kpergi ri be kiyo ya geki gu nyere gu lo unyi giri be kiyo ya ge ki gu nyere gulo unyi gi iki ri shi ibibi ge diduk ni.14Ahmi re walmi ikiri ashi ahmi so ngha uwa gu ya, ahmi wal ne ahmi togro ngha ni be wen gu biya mi ni. 15Ge shi anung shi ni be nyu bila nghah be kol a tade ukop gu me Ikristi ni, nun sang ngha ni ninchi gi imimeh, ahmi zama ichi anung gu me Ikristi Iyesu gu me gu par iyal ishishi. 16Ne nu ahmi zila ngha anung lul-lu gu ukwomi.17Gu kaso ahmi tuma Itimoti gu ukwo anung anyu biya ge anyiu shi gu langmi gu ume Ikristi, ahri kpu ngha itira gu me Ikristi, ilori ahmi lul-lubi gi kwo gi ulin ukwo gi sunu guda gu kuwo agwapan. 18Gi kpergiri be zile be nyi anung be ba be nyu gi gung ru be le ni ahmi ra bami ukwo ahmah ni.19Ne nu ahmi shi nigu ba gi kpergiri gu me gubnghar Ichi ne mi kpele sele gu kyiele gu zam, nenu ya nemi riyi ri gbana nghan. 20Ri gam Agwapan ri sang gi gu kyiele ga ingbem, gu shiri gam. 21Ashi ne nung wah? Ahmi ba ukwo anung nu bang tibi nugu biya tibi ne lum angha amima?Chapter 5
1andil kong ashi nun shi ni guji gu mire uwa gu me annung, guji gun kiri be re ngobi be nyu sang lul be le ni, ukiri ahmi kong ge aki anun ni, un washi ashi ale log gu me anung anana ge akyel ate nhah. 2Har ne nung kikogogu, gure mile gi gushi ni ikol anung bong-ileh? Agyiri ale nenu ni apang amile gu shini be win niu gu gu me anung.3Duk ne ami sang mi ge nung gu me ri nam ni, ahmi shige nung gu me alum, ahmi gu werege kiyeu anyeri a le abin na ni nii hmi be shigu kwo ni. 4Ge kar giri nun chung gu gume nintuma Ichi Iyesu ne mishi ge nung gu me alum niri gbana Ichi Iyesu shiga, 5be zinnu be ma Agam nin cangra ne pel ri nam ngha gu inde alum ngha ri leng, gu num Ichi.6Gu yigri gu mile anung gu sang gi gu zam, tibi anung re zangha ashi ayisti ashesheun abogro adunkule gu? 7nun kura aki anung ayisti a kor inde anung ri ba adunkule apar an wuri ari ba getenkun ge kiri ge sangi a ayisti ni. Nenu ni be bele iparah Ikristi awen ge tulu ge ngha abiki. 8Nigu shi nenu ni bila adil za ngha be le abiki andil ne ayisti a kor awiri a sangnu ne atabi a giri fen. Gu ge shi nenu ni bila rile abiki idi ni ge tankuna awuri a sang gu ne ayisti angha gu moo giri pang9Ami wal nghah gu wal gu tuma mi ya nya toshi nun zan be so aki anung gibe nyi guji gu mire uwa. 10Ahmi re tomi be nyi guji gu mire uwa gu lo-unyi, gibe nyu sang ripang, gi be nyu lul Agwapan di lal, gu shini un nyo ilo ahma she a nyo un wulung gu lo-unyi.11Ahmi wal nghah gi kper giri bashi ahmi so rikimi gi gedidu anyiri a zila riki ngha ashi aweneziri ni gu shi a nyiri a loo gume guji gu mire uwa gi gu biya riki, gi gu bira gu togro ge anyu se be bag ge anyu kar gu me amina. a angha be ya ikuya gilo nibe nyiba. 12Don nenu ahmi ri leneni ne mi lebe nyiri be sang be gu lul ni ge tana? Tibi ba anung be folo gu shini ne nung le me nyiri beshi be nyu lul ni atana? 13Agwapan lebe nyiri be sang be gu nyi ni ge tana. "Nu win ni be lum be babigu gu me anung.Chapter 6
1Be ge shi ashi alog gu me anung aya inang ge azile ngha ni, ne pang kannu guda ge tana gun song a nyu pah ge tana be nyu sang mire depang, gi gu shini be kan bi gu sang nibe nyu lul? 2Tibi annung re za nghah ashi be nyu lul ripan ba rile gulunyi getana le? Lo unyi getana ni, ne nung rele ngha ripang? 3Anung re za ngha ashi andil ba rile alum-akii ge tana le? Beletana getana ge kiri geshi ge ngha ulang ni4Nu geshi anung rile getana ni ge kiri ge shi ge ngha gule adil sunu ubung ni shi so andil riba nigu kyiele neni gu song ni be nyiri be sang bi lebi guda gu kuwo agwapan ni? 5Ahmi yah abinwa ri gukwo anung anung sang ngha ne nyiri ashi ne amina aga chung be wen aziri be biri be shi gin kwom ni ninu tibi bi gu kyiele? 6Undi yi ni ne weneziri a kiyo awaneziri nghah gu kwo getana gun song nibe nyiri be sang bi be nyu lul gu zam ni!7Ubung ri unshi ni getana ge nyiri a sangu anyu lul ripang ne ungu werege kpah. Shi so a ngho ra nghar ku kpan? Shiso unra nghar gu shini mug? 8Ne nung gekie nung le gufulu gigu mug ne wenaziri!9Un za ashi be nyu sang ripang be ra kum bi gesal di gam Agwapan? Be zan be lel. Guji gu mire uwah, be nyi gu le guji gu mire uwah, be kpe ni be chii, bekyiel gu nana gibe kyiel, be chii gu nana gibe chii, 10 be tugu, be nyu biya riki, be nyu se bebag, be nyu tongro, be nyu lel be nya-nyii along amah ar kum mu gesal digam Agwapan. 11Iloy ni be zile be nya-nyii be shi gu me anung. Gi kper giri be gu kura nghah, begu ma ngha ge Agwapan, begu kura nghah gu me ni tuma Iyesu Ichi gu me alum Agwapan.12Sunu uki shi gu me ri gam gu kwo mi, ni zire iki sanghi ribili. "Sunu ki shi gume ri gam gu kwo mi" ahmi dai sang mi gu zama anyi ale gu zing gume ikiya. 13Ayah shi angha gu fung ga, ni gu fung nyah shi gu ngha ayah ga, Agwapan shi nugu muru ikiya gu. Rinam sang gi ringha guji gu mire uwa ya, nenu ni rinam shi ri ngha Ichi, ni Ichi ya ri ma rinam.14Agwapan nyun nu ichi ni nwah rijuli a nyun nu ya ga pan niri gbana nghah. 15Anung re za ngha ashi anam anung shi benyi Ichi ya le? Ahmi ga kiye be nyi Ichi ne mi tulubi gi ge kpeh? Gu za ngha beshi nenu!16Anung re za ngha ashi a nyiri be fuluu gige kpe ni re nam amah re zama uki gu zing gi ge ka? Ilori i wal gu kyiele regam gu yah ni be nyah pala di ba inam gizing. 17Nenu ya ni a nyiri a fuluu gi ichi ni aba alum azing ge wa.18Nu be ting guji gu mire uwa! Gediduk gu kpagiri anyenyi a le gu kiri gu sangi gu me ri nam ni, ni a nyiri ale guji gu mire uwa a le rinam ngha ukpa.19Anung re za ngha ashi a nam anung shi guda rigam gu ngha alum asheshi, an wiri ahi ge nung ni, an wuri nu shi gu ko Agwapan ni? Anung re za ngha ashi anung sang gah akiye anung le? 20Nenu be leb ngha ni ikili. Nenu yani nu peme Agwapan ne anam a nung gi alum un wiri ushi ungha Agwapan yani.Chapter 7
1Gi kpergiri gu kiri nun wal ni "Gushi gu zama gushini anyi chii re piyau anyi kyel." 2Gushi be ting ukpa ge guji gu mire uwa gu mume, sunu anyi chii kiyo akyel ngha, ni sunu an nyikyel shine chii.3Anchii ri rima akyel ngha duk ukiri ushi ungha ri nam ni, nenu ya ni sunu anyikyel re ma achii ngha ukiri ushi ungha ri nam ni gume gu karba a nam gibe zile. 4Akyel sangu ni rigbana ni ri nam ngha inba achi, ngha ni.5Anung zan ngha be da be zile anung ne nam ba se nu yu kyele gibe zila kuma gama uwen ge kar gun kiri gu sangi gu ngha gu moh ni, nu lenu inde anung rima amina anung juli, in de agam ni cangra be mak ngha ni gu sang bira gu bung aki anung. 6Ahmi to ngha abin ri gu me gu biya anung ba ri gbna ga. 7Ahmi wa ashi da ikwo ge nyang shi ne ahmi ni, ikoge nyan shigi lori Agwapan aleu ni. Azile anyi shi ni lo gu ma ya, azile nyi shini lo go ka.8Ge ki nibe nyu sang billi gu ri shibe gu zm ge shi beri loo gu sang bal ni, ne ahmini. 9Be ge shi ashi be ra birabi gu bung akima ni, nibe le gubal, gi rishi guzam gu le gubal ni gu shini apang so amina ngha gini tah.10Gi kpergiri giriki na nyuri be gu le gubal ni ahmi ma iwor ba ahmi gu gushi gu ngha ichi yagu-anyi-kyiel ra kab bu gubal ge achii 11(geshi akab gu bal ge chiie ni, ne sila gu sang gu bal, kwo a juliu uko achie), anyinchii zang be kab gubal ge akyiel.12Gu te tah na nyie ahmi toshi, ahmi, ba ichi ba, in toshi ge shi, ale wenaziri shi ne kyiel anwiri a sangu anyu lul ni, apang beri loo geshi gibe zile ni nu za ngha be daw. 13Ge shi anyinkyiel achii ngha sangu anyi gu lul ni ne nyanyi gu loo ma gu foloni niba loo a zang be daw. 14Achii ri a sangu anyu lul ni na tibi girito don akyiel ngha, ne kyiel ri a sang gu achi ni be tibiu giri to don achii ngha, be gere le binenu nibe wenama re sang be niri gam ba nenu be yu werege tibi bi girito.15In dai anyi sing gubal anyi sang lul ge wulau gu kogu balni nibe nyow a kannu ge lo gu sing ri awen aziri be re firebi be zilema ge kin kan ba yi lo gubiya ri ifolo ni ba. Agwapan a zila ya ashi ri loo gu me gu me gu biya be zile. 16Un leneni za anyikyiel, ashi ango ga nghar achii? Tibi un leneni za anchii, tibi ango ga nghar akyiel?17Gi lori Ichi ma ikogenyang gegyeng ngha, bila ikwoge nyang le ilam ri Agwapan a zilau shi a le ni. Itura mi yi yiri. Rigam mi rikiri ge diduk ge ada au kyele guzam. 18Anung shi ne agyiri be lew akaciya ge kar giri be zilau ashi ama ripang ni le? Ne pang zangha wulu ga sang akaciya. 19Gi ba akaciya gu sng akaciya gun ka shi ba. Ukiri unwa shini gu lul iwor ingha Agwapan.20Ikoge nyang keng gu zila giri be zilau ge kar giri Agwapan a zilau abe maripang ni. 21Unbeshi agen na gakar giri Agwaupana zilana gu nii? zangha be so rikin ga ba gu geshi ashi agwo ri kum rikin ni ne agwo le ri bili ne ge karrah. 22Gi agyiri Ichi zilau ne agen ni ashi agyiri akum riki ngha gu kwo Ichi ni ya. Nenu yani agyiri a kum riki ngha ge kar giri be zila abe shi agen Ichi. 23Be leb ngha ni kili, ne nuya ni nun za ngha be begen nibe gyah-gyii. 24Be weneziri, gi lo gushi gire a kum reki ngha gani akar giri be zilau guni, bila ikwogegyang keng ge Agwapan.25Gi kpergiri giri ki nibe gyu sang za bechi, ahmi sang mi ni uwor gu kwo Agwapan. Ahmi ri ma rimen me ni agyiri sobo ni gu biya Ichi a wiri ri ma ripang gu ni. 26Ne nuya ahmi le atunani ni gu nyaya amina giri gu bi ni, guri shi gu zam ni agyinchii shi ilori a shi gani.27Unshi ne kyel le? Zan be wah gu kab ba. Ge shi unshi ne kyel ni, za ngha be azile akyiel. 28Unge shi ashi un sang kiyon akyiel ni anwoh de le gukpa ba, ne nu ya awenekyiel go sang za anyinchii ge bal ni are leu ukpa. Be gyiri be le ni beri so inkwom ri nam, ahmi wa gu kab ngha gu me gun ka.29Ahmi to ngha bewenaziri, ge kar me ge shuen, gi kper giri giya kanbi gun song. Bila be gyibiri be shi nibe kyiel ni be lo ni beshi ni. 30Be nyi biri be sal bi akini be le nii be nyii biri be re sal bi akini, ni be nyi kol ikii be le ni be sang be ikol ikii ni be nyu libi be leh nibe re lebbi uluki ni, 31be nyiri be leh ilam ni gu lounyi ni be zan be le ni be le ilam nugu ka nibe lel be liga gu ni. Gigu lounyi giri gi lori gu shi gi kpergiri ni gu shi gu kagi amile.32Ahmi wah shi nu winni aki anung gu gume ikol ibibi. Ayiri a sangu akyiel ni a soro amina nghar giri ki iki Ichi, ilori ari shiriu ikolni. 33Ne nyi akyiel ya ma amina ngha gi ki gu lounyi ilori ari shiri akyiel la ikoh-ni 34Ahwa akap. Ne akyiel gu sang bal, ge wen nakyiel ri are zau be chii ni, ahma amina ngha gu ukiri uri shiri Ichii ikol ni, ilori be ri tibi ge tento renam ge alum ni. Akyiel ri agha bal ni ah ma amina ngha giki gulougyi, ilori ahri shiri achii ngha ikol ni.35Ahmi to nenu ne mi wolngha gu, ahmi de yami nenu ne ahmi nyun nu ahmina anung yaba, ahmi yan nenu ukiri unwa shi ripang, ne ilori anung re lul Ichi ni kol anung ire kabbi ni.36Anyiri abila ashi apang re leu awennekyiel ngha ukiri ufulu ni ge sheshi a sele be mele gu bal ni ge sheshi gu le nenu gi gu firen ni-ne diri a le ukiri a wa ni. Ahre shigu leu azunubi ya ba. Nibe le gubal. 37Ge shi a ken niri gbana gi kol ngha be ge shi ashi bere masabiu, ne wa fire ari le nenu, are pigu a wennekyel ria wa nugu bal ni, wa gu shi gu zam. 38Nenu ya ni, a nyiri a kiyo a wenekyel ngha ni a le ge shinshi, a nyiri an wa segele ne nyah tong gu gubal la ne anwah le geshinshi ni ripang.39Anyin-kyel be labbu ya ge chii ngha gediduk untek gu loo gulu-nyi ngha. Ge shi achie akpun ni, a ga bal anyinchii re a biya ni nu gu bal ni, bila gu me Ichi. 40Gu yi mi guri shini koli kii ge shi aga lo ilori abe shi ni. Ahmi bila ahmi shi ne alum Agwapan.Chapter 8
1Giri ki ayah ri be mire rigen ikibibi: Adil gediduk ashi adil shi be nyu za ba. Gu za shi niri gu gurnu, nigu za nyah kyul-lu. 2Geshi a lelung piraya ashi a za uluki ni, a wa anyi sang giwu zaw ilori gu lilli gu shine zani. 3Ge shi alelog za Agwapan ni, awah za apang.4Nenu gu yah ayah an yiri be ma ikiri ire shuwa nai ni: Adil za ashi rigen iki gu sang shuwa na gu lo-nyi giri gusangi uluki ya, azile Agwapan sangu gu imba azing ni. 5Be gere shi ni ziklik ri be zila ashi Agwapan ni in yiri ishi g pan giri bung ni (Ni ilori be wen "Agwapan" ameme ni be wen "ninchi"), 6gu kwo adil rishi ne Agwapan azing, ateh, an wiri iki gediduk an wuri gu kwo nyah ne dil loo guni gi Ichi Iyesu Ikristi, gu me ngha ni gediduk iki loo gu, gu meh ni gediduk adil loo gu.7Ne nu ilimi ri sangi gu me adil gediduk nenu ya ni be zile be nyih par biri be shigu lullu gu le rigen uku gu sang shuwa na nibe yah iki gu yah ama ni ikili bema iki rigen ri ireshuwa nai ni. Be gu were ge be kyen ni riligidon be keng nu ukugu.8Ikinya sangi gu kyoo ya ga zal Agwapan. Adil ra bong ngha ashi ge dil re yah ya ikiya, andil sang ngha gu ba ge shin shi ashi ge dil yah ikiyuya ba. 9Be bila rikin kulu gu shini gukum rikin be ban ilori a zile anyi ri sangu a gbana giri pan ni ne be kpah. 10Guge shi gu kiri ashi alelog aying ni, anyiri a shi nigu za ni, ya ikiu ya ikiri isangi ni lang ni gu dah amaa. Ba gu ukpi-kpere ri nam ya sou gu yah iki guyah ri be ma be nyu le rigen ikiri isangi ni lang ni?11Gu shini anung shi nu gu za ripang gu le rigen ikiri isangi ni lang ni, be nyi sang be re gbana, awenaziri awuri Ikristi akpuw be muruw gu. 12Unge le awenazirin abin abebi nu nyar wire ri gbanan gu, unle Ikristi abin abebi. 13Gushi ashi, ge shi ayah ri so awenezirimi ukpa ni, ne mi nyo gu yah innam inde ami raso mi aweneziri mi gu kpa.Chapter 9
1Ahmi sang kum mi riki mile? Ahmi sang yi mi Iyesu Ichi le? Ahgyu sang agyi lammi ge Ichi? 2Geshi ami sang me awen gutarba gu kwo ni be zilanyi ni. Wa ami bila ashi a mi shi gu kong. Ge ahmi yi shinguwo bung ilam gu tarba mi gu me Ichi3Gu za giri mi gu kiri gu kwo na nyiri be sugo mi ni: 4Adil san ya niri bang giri adil ga yah gu niri seh ni? 5Adil sang ya ni ripang giri adil ga kiyo aweneziri akyel, an wiri a leh untek nibe wen gu tarba, gi be weneziri Ichi gi Ikefas? 6Tibi Ibarnabas ge ahmi anwiri a sangu ni ri gbana gu le ilam?7Agyiri a la ilam ne sojah ni gu me ikili ngha? Are gyiri a tugru inabi kuma are yau iwen na ni? A nyiyang pir nin be teh ne re sau be bara ni? 8Dibi almi to nenu giri gbana anyeyi? tibi getana gere yagi ne nu le?9Gushi nenu ge doka Imusa ashi a wen inak ri a kyagra ayah ni be sang bi gu dawu niri gbana ba. inak yani Agwapan kyele giri ki leh? 10Are kyeleu giri ki adil ya le? Be wal sabone adil ba, anyiri a wul ni a leh gu me gu bila gu song, ah nyu kagra ayah a leh gu shini ari kum. 11Andil ge tugra iku alum gu me adil ni, abin di ler ya gushi ni adil larba iki anung ingha ri na me le?12Ge shi be zila nyi begu ribili gu kum riki gu ko anung ni, adil de seleyabi gu shi ge shinshi le? Ne nu adil ride juliya le ribili nigu kum riki adil gu dub nenu ni ri juli kyen ge bin ri ari da'a gu kyele Iyesu Ichi ni. 13Anung re za ngha ashi be nyi biri be le ilam ututugu ni be kurba ayah ma ge gie kolleh? Anung re zang ngha ashi be nyiri biri bele lam ge abagedi ni be kab ukiri be mire ni a abagedi? 14Gu tira gu zin ni Ichi a to ashi be nyiri biri be mire gu kyele gu zam nibe ri kum iki gu loo unyi ma gu kyele gu zam.15Ahmi sang ngha kiyo mi rile ri pang. Ahmi re wal mi abin diri inde be rile mi uluki. Gu rishi gu zam gu shini ahmi kpumi ni gu shini a log dah mi ukiri ahmi ken ga ni. 16Ge ahmi ge kyele gu kyele iyal ishisi ni, ahmi re yimi rebili gu giguru don ilam gu shini ahmi leh ya. Akaito mi ge shi ahmi de kyele iyl ishishi ni!17Ge ahmi ge lene nu gu biya ikolmi ni. Ahmi shi niri bili, guge shi ashi gu sang gu biya mi gani ahmi shi nu udin ding unwiri be somi in leni. 18Ashi shi ri bili mi? Gu ka shi ashi ahmi mire gu kyele gu zam me mi za ngha be ngar ikili ne me zangha be kiyo ripang mi gediduk ne mi kengu gu mire iyal ishishi.19Ahmi gu leng gu me gediduk, ahmi ba agen ahma gediduk inde ahme ri ya rimem ayahudawa ni in de ahmi ri ya rimem20 ayahudawa.gede nyiri be shi gu me getana ni. ahmi ba ni anyiri ashi gu me getana ni ahmi leh nenu ne mi sang mi gu me getana.21gibe nyibli be sang bi gu me ge tana ni ahmi so riki mi nibe bani ne mi ma sang kab mi riki mi gi ge tana Agwapan ahmi shi geteng gu kyele Ichi ahmi le nenu inde ahmi ri kum amina ni be nyiri be sang be gu me getana ni. 22Gibe nyu sang ri gbana ahmi so rikimi ne ahmi sang mi rigbana ni inde ahmi ri kum amina ni be nyiri be shi be siri ni. ahmi so rikimi gi ki ge diduk gi be nyah -nyii ahmi yi ashi indi winni be nyi biri be sang bi gu me getana ni. 23Ahmi le ikiri gediduk don iyal ishihi gi gu shini ahmi kum beki benki be shashi agyo.24Re zang ashi gu panna guting, gediduk be nyu titin ngha be nyi nibe nyiya gutiti, ne nye ngha be nyinibe nyiya gu titi ne nye ngha ya ri kon nah? Inde ting ne anwoh ya rikon. 25Be nyu titing be miyel ne amina gi kiri be le ni. Apang le ne nu inde apang ga be nghar ri bili giri diri bong gi ni, an kegre ne adil nghar ribili giri dirah bonggi ni. 26Don nenu ni, ilori ahmi ting ni iyiri, ne gu ngha gu sang riki ni, ilori yah ne mi kon gu sang gi ne ayiri a nuba uwuru ni. 27Ahmi yebe ri nam mi gu ni nyah kigli gu ri nyah zama agen, inde ahmi ge pah be nyah-nyii iyal ihishi ni be sang be gu mami gukpa.Chapter 10
1Ahmi re wami gu shini be reto ngha, be wenaziri, ashi nin chii adil be ge diduk gi teng amen ni ya seleh gediduk gume gu ziri gu lul-le.2Be le bi gu sallah gu zam gu me Imusa gu me amen na gume gu ziri gu lul-le, 3ge diduk be yah ayah ilogi zing a ngha alum. 4Ge diduk be so gu so alum. Gi be so gu me alum ge kong giri ge lul bi ni ge kong ngghaa ge ka shi lkiristi.5Agwapan are kongu ushushi nibe zile be nyie mah ni kum ahmah bei zigai ga lumu. 6Gi kpergiri ikiri ya shi ge mak andil ri sang ngna be nyibiri beri taug giri ki iki ni cagra ilo be ba tak ni.7Anung zangha be le rigen iki ibibi gi lori be shini. gu shi ilori be wal ni. be nyiya nyii be sisila be shigu yah ni be sisila be len. 8Andil za ngha be le guji gu mire uwa nii ilori unle ahmah le ni. Ga weh gezing be nyi adubu isog-ipala ne ciya bebak kpiri bi ni gun ka.9 dil za ngha be muk Ikiristi ilori unle amah lel ni, ni wige bei pele bi ni. 10Anung za ngha be shi be nyu pah itittigu, ilori bem ba le ga ni be bei loo na kpiri bi ge nyi alum akii a ngha gu kpiri.11Be nyibiri abi agu bii bi ni bemba na ga yigri ge muk gu guko adil. Beh be wal gu ukiri ri to bi ni gu ukwo andil un wiri ahmile nibe mele ba gu ni. 12Ne nuya ni gediduk anyiri abila ashi a pang ah gu keng ni a be miyer amina kol ne pan be kpa. 13Gu mak sang kiyo gu gunkiri gu sang gi ge barketa ge nye nyi ni ne Agwapan shi nyi amina ah sang gu gwo be mak ngha gu kiri gu so rigbana anung ni. Gi gu. makgah a wa ri ma utira ri agwo ri leng gu ni, gun kiri agwo ri bira gu bung ni.14Nenu be nyu biya mi, nu be ting guji gu mire uwa. 15Ahmi kyele ge nung nibe nyiya biri be shi ni gu kpele ni inde anung ri le getana ukiri ahmi yah ni. 16Aludeh angha na ki be shashi an wiri andi mau benki be shashi, isangi ukiu kap bah gu me ni be ji Ikristi le? Be tankuna biri adil wire a sang gwu uki kap ba giri nam IKristi? 17Gi igbagla ge ten kuna izing, andil biri di shi giri miri me niri nyiya shi re nam rizing. Adil kiyoh igbagla ingha nibe ten kuna gu zing.18Bila Isurela gu me ri nam. Be sang bi be nyiu ya ipara gu leh gume ahaikali? 19Ashi ne mi pah? Ashi gu kwoo ikiri i sangni nu ulang ni gu shi uluki ya?20Bila ahmi yah giriki ikiri a arna be nyi biri be sang bi ni gu lul le ipara, Be mire incagra ba ikiya be re mirebi Agwapan ya gu. Ahmi re wah mi gu shini ne nung leh uluki ginin cangra! 21Agwo sangu so aludeh a ngh Ichi ge aludeh gicangra. Agwo zangu yah gatol Ichi gi ge ngha gi cangra. 22Adil mire Ichi be nang ni gu biya riki leh? Adil seleu ri gbana ya leh?23Iki gediduk shi gume Iwor "bage diduk uling uki ya shini ribili. "Gediduk iki shi gu me iwor" ba iki ge diduk ya juwana anyenyi ba. 24Zangha be peme rikin. Bila ikoge nyang peme anyi ututur ngha.25Yah gediduk ikiri be libigu gu ukwo gu libi, ikiri gu sang libi. 26"Gi gu lunyi ga shi ichi gu gumile gun ka." 27Be ge she ashi anyu sang za ah zilang ashi nu be yah ayah ni ne anwo wah gu kan ni yah duk ukiri be tibing ma ni gu sang libi.28Ge shi alelog a tong ashi "be gu ma ipara nu ukiri ni" ne anwu za-ngha be yah sobone ne anyiri ah tong ni ge aminang gi gu lunyi gi ikiri ishiga ni ishi ingha ichi ya" 29Ahmi re tomi ashi abin ikol yah, gu shi abin ikol ri ahmi tong ni ashi so abin ikol azile anyi gu kum rikimi getana? 30Ahmi ge yah ayah gigu yigri ikol ikii shi so beri togro mi ni ukiri ahmi yigri ikol ikii giri kie ni?31Sobo nenu an wu gere shigu ya nun seh yani, le gediduk dongu shini uma Agwapan gun song nghah. 32Zangha be ba ni gu shini Ayahudawa ge a Helenawa, ge ikilisiyar Agwapan. 33Ahmi kon in yi ashi ahmi ri shiri be nyiya nyii ikol gu me iki ge didug. Ahmi re wami ribili ga ba sabo ni be nyiya nyii. Ahmi le nenu inde be ri kum ulang.Chapter 11
1Anung lul-lu ge mi, ilori ahmi lul-lu gu kwo Ikristi ni. 2Gi kpergiri ahmi dugo ngha ni gu shini anung kpiri mi ge abin anung gediduk. Ahmi dugo ngha gu shini anung bung ipara anun gi lori ahmi ma ngha ni. 3Gi kpergiri ahmi wah ashi nun kpele ashi Ikristi anwah shi riki an nyin chii ni an nyin-chii, ya nyiya shi riki an nyin-kyel, ne Agwapan yah nyiya shi riki Ikristi. 4Sunu an nyin-chiiri kyiele ge Agwapan gigu pah ukiri ubii ni ne pang are fila riki ngha ni apang a yebe udinding ri ki ngha gu.5Ne anyin kyiel ri ari kyiele ge Agwapan gi gu par ukiri ubii ni ne pang are fila riki ngha ni Agwapan a yebi udinding riki ngha gu. Gu shi gu zing gugu shini be kugruw riki gu. 6Ge shi ashi anyin kyel are filau riki ngha ni ne pang kuglu inkininki ngha gu. Geshi gu shi abin uwa yah gu shine kuglu riki ngha gu gigu yebe inkininki ngha gu ni ne pang fila riki ngha.7An nyinchii zang be fila riki ngha ge anwah shi iwiwil giri gam Agwapan. Ne an nyinkyel awa shi iwiwil rigam achii ngha. 8Ge an nyinchii are willuw gu me an nyinkyel yah. Nyinkyel ya wulu gu me an nyinchii.9Nenu ya berele bi an nyinchii gu leh an nyinkyel, ann nyinkyel ne be lew gu l an nyinchii. 10Gun ka so anyin kyel hi ni ge mag rigbana giri ki ngha sobo ni alum akii.11Ne nu ya gu me Ichi an nyinkyel san gu girin gang ya gu kwo an nyinchii ne an nyinchii, sang gu girin gang ya gukwo an nyinkyel. 12Ni an nyinkyel ah wulu ge anyinchii gun kani ne anyinchii a wulu ge anyinkyel ge diduk ikii wulu gu kwo Agwapan.13Libi ri king guhi gu zam gushini anyinkyel kyele ge Agwapan ne are filaw riki ngha le? 14Gi lori anyinchii shini, anyinchii ge anwo inkiniki giri ki ngha ni a yebe ulip ngha gu? 15Gu leh anyinkyel gure yiri gi ashi a pang ge shini kininki ingyir ni gu konno rigam ngha ga leh? In kiniki ingyir biri be mau ni inba filau. 16Ge shi alelog ge wagu yi inang girik abin nani andil sang ngha ni izile Ipara ni be sal gu kuwo Agwapan re shi ne nuya.17Giri ki getana giri ge lulgu ni ahmi re peme ngha, dau a cugru anung ba azam ya gu a ngha gu sng ripang ngha. 18Gu ngha in jii ge kar giri nun le gu chung ni be nyu lul ni, ahmi kong ashi nun shi ni gu kab aki gu me anung, gu so ahmi in kyan ngha gu kele. 19Gu lel gu shini be kum gu kab aki gu me anung inde be ri kpele be nyi amina gu me anung.20Anung ge chung uko gu zing, anung re ya ngha nindong Ichi ya ba. 21Ge kar gi anung shigu yah gu ni ikwoge nyang yah ikiu yah ngha nibe zilabe nyi re yah imah. Iyong yu azile anyi ne zile anyi shigu piyara. 22Anung sang ngha nibe sal biri anung ri yah ga nenung seh nile? Anung surbu ada gu kuwo Agwapan ne nung surbu be nyi biri be sang be ulukini? Anung wah ashi ahmi to ngha ahe shi? Ahmi dugo ngha? Amhmi ra dugo ngha ge yiri!23Geh ahmi ngha gu kwo Ichii ya ukiri ahmi mire ngha ni. 24Ne kol gu peme ni ne bei wireu ne bei toshi, "Rinam mi ri kiri ri shi ri nung ngha ni. Lun leh nenu inde anung ri kpiri ni."25Gu utira gu zing ne bei kiyo agbotoh nibe kol gu yah ayah ge tug ne bei toshi, Agboto ri anwa shi isil gu me nibe jimii. Nun leh ni nenung seh sunu gekar, ne nung loo ne nung kyiri me." 26Gi sunu ge kar giri nu yah ge tengkuna ne nung ngha soh agboto rini anung ya-ah gu kpu Ichi shu bung gu juli ngha.27duk anyiri ayah ge tenkuna, nyeh so agboto angha Ichi gu tira ububi ni apang ri nghar gukpa ri nam ngha gibe ji Ichi. 28Bila apang bila riki ngha gu wiri itira bila apang yah ge tenkuna ne so agboto. 29Ge anyiri ayah nyiya so ne pang are kun nuw giri nama ayah ngha so ge tana giri ki ngha. 30Gu ka so bezile be nyi gume anung shige kpikpere nyiya sang be be lang, be zile be nyi anung be gu kpiri inna.31Be ge shi ashi andil ri bila aki andil be sang bi gu ley ya getana. 32Gu seshi ashi andil ri bila aki andil ni, ba sanbi gu le getana gu ge shi ashi Ichi rileh ya getana ni andil fire aki andil kol ni gushini be beh ta ya gu gi gu loo ungi.33Nenu yah bewenagiri mi nu ge ba gu yah awah mlwo gu zing ni ne nung yag be. zile. 34Ge shi alog kyinyo iyong ni ne pang yah gasal in de nu ge ba ukwo gu zin ni guri sang gi gu ngha ge tana. giri unteg iki ri un wal ni anmi ri ma uki gu leh ge shi ahmi ba ni.Chapter 12
1Gu me gu mah alum bewenaziri ahmi re wami gu shini anung shi uki gu zing. 2Anung za ashi ge kar giri nubeshi be nyu sang za uluki ni be lel ngha ni gu lee rigen ikiri isang gi ilang ni yiri ire kyelei ge duk gu tira ri be yigri bi ni. 3Ne nu yani ahmi wa ashi unza ashi be sang be ne anyiri akyele gu ngha alum Agwapan apang ga toshi "Iyesu shi anyi abel" yani alog sangu to ashi "Iyesu shi Ichi" se gu ngha alum ashe shi.4Gi kpergiri uma shi gilila ge lum ge zing. 5llam shi gi mime ge Ichi ge zing. 6Ne nu ilam shi gi mime, ne Agwapan ge zing awiri lee ilam ge didug.7Gu ukwo ikwo ge nyang be mau ri gbana gu yigri ilam alum ga tinni soboni ribili nibe nyiya nyi gediduk. 8Ge zile anyi Alum be mau gu ma za, ge zile anyi iwi gu za gu me alum azing.9Ge zile anyi be mau ripang gu me Alum ri ge zile anyi be mau gu langna ni be nyanyii gu me awuri ulum. 10Ge zile anyi gule ilam rigam, a zile anyi ge zile anyi gu paa ukiri ubee gun song ni, ge zile anyi gu belum ge tento, ge zile anyi ilim gi mime, ge zile anyi an paa ilori ilim ma shini. 11Gediduk alum ge zing ya bung bi nya kab gu miree gi kwo amaa ilori a tibi ni.12 Gi lori ri nam shi ri zing niri nya ashi ni ital di nam imime ni iloya ne Ikristi shi. 13Ne nuya ume alum a zing ni be lee be nyi gediduk gu salla gu zam gu me rinam ri zing, Ayahudawa, ge arna, ge be gen, gibe wen gediduk adil be tibi ya alum azing.14Giri nam sangi anyi ge zing ya, gu shi gu mime. 15Gu fira ge toshi "Ni ahmi sang mi gu nyi ga ami sang mi gu me ri nam," be sang be ni ukiri ulalau ni ibaa ri nam ni. 16Be ge shi ashi ge diduk ri num shi iyii ya ni, gu kugo inyaa gu shi nu shi ge shi? 17Bege gediduk rinam shi atong yani, ni gukong innya shige shi?18Agwapan a yigri ikoge nyang gibe zazing gu me rinam gi lori a waa ni. 19Be ga shi uki gu gu zing ni, ni nam ma ri shi nugu shi ge shi? 20Gi kpergiri be gi be mame giri nam ri zing.21Iyee sangi guu to gunyi "Ahmi re waa gu." Niri ki sangi to a fira "Ahmi re waa gu". 22Ital di nam ri iyigiri ishi ge kpikpere ni ishi ni ri bili, 23ni ital di nam ri adil bila ashi ri bili iya shi ge fiyen, ri mirei udinding ule ne ni iyiri isangi gu yigri ni inyaa hi nu dinding. 24Gi kpergiri be nyi biri be shi be nyin dil ni bere wabi gu yigri Agwapan agu tibi rinam, nyiya magi ri gam ri le gu tak ital ri a sangi ni.25Alee ne nu inde be ra kum bi gukab gu me rinam ma, in de sunu anyi ri ma amina ngha gi be zile gu me ama ukwo gu zing. 26Inde anyi azing ge kum impiya ni, untek ga ri so impiya gu zing, nenu ya ni anyi zing ge kum gun song ni nuteg ga le ikol ikii gu zing. 27Gi kpergiri a nung ba shi rinam Ikristi ne nya shi be nyi ngha ba gun zuzing.28Ne Agwapan be ma guda gu kyele Agwapan awen gu tarba unjii, anyiu tarba Agwapan unzing anyu lul-lu unciya gibe nyu le abin gu mire gu kpa beji ni gu magu lang na nibe nyiya nyii gibe nyu le ilam gu sing gi iki gu lee gibe nyi ilium gi mime. 29Ikwogenyiyan si anyu tarba yalee? tibi ikwo ge nyang ngha be nyu tarba Agwapan tibi be nyu lul-lu ba lee? Gediduk amaa ya lee abin gu kpa beji le?30Ikwoge nyang ama ya shi nigu ma gu langna nibe nyiya-nyii le? Ikwoge nyang gu nghailium lee? Gediduk amaa ya ga pa iwi gu kyele ilium lee? 31Bila nun ma ripang gu waa gu ma gu lu-le gediduk ahmi ri yigri ngha uzile utira un wiri uwa folo ge king kang ni.Chapter 13
1Be ge shi ashi ahmi kyele ne ilium nibe nyiya-nyi ge ingha nibe lum be kii. Ge shi ashi ahmi sang mi nugu biya ni ahmi zama g ngilen ge ngha gu lee iwenne bin kuwo a kayau. 2Ahmi gere shi ni gu ma gu paa ukiri ubii ni gi gu shini ahmi za ripang giri ri nele gi ni gigu shini ahmi shini ripang giri in gaa muru be kong gu ni. Ge shi ashi ahmi sng mi ni gu biya ni ahmi sangmi uluki ya. 3Gu gere shi ashi ahmi ma gediduk ukiri ahmi shi nibe pii be nyu sang ulukigu ne mi nya ma rinam mi nibe kunu gu. Ge shi ahmi sang mi nigu biya ni ahmi re kum mi uluki (Ahmi ma rinam mi ga nemi yigri gu mile ga).4Gu biya shi ni gu dele ikol gi gu waa anyi gu biya sang gi niri gbug gigu gigugru gi gu yigri gu mile gi gu yigri riwin dibibi 5re wagi giri iki ngha are nyeren be nang gi gu shini atirbi be nang. 6Gu re legi ikol ikii nigu sang amina. Nigu nyiya le ikol ikii ni ri pang. 7Gu biya shi ni gu lul-uki ge see nya ma ripang giki gi mime shi nigu maripang giki gediduk, a lab iki gi mime.8Gubiya de lalgi. Ge paa ikiri ubii ni, ikiya shi ni gu sele bege shi ne alium gu kyele ni an ya ga sibai be ge shi ni gu za ni, gu shi nigu sele. 9Ge adil za gu tung ge pan ne dil paa ukiri bii ni gu fung gepan. 10Ungha ripang ge ba ni, un wiri ure mileu ni risele.11Ge kar giri ahmi shi uwuwen guni, ami kyele ni uwuwen ni, amina mi ashi ni uwuwen ni, gu kpele mi shini uwuwen ni. Ne ami ba anyin kung ni nemi bei ta iki i wwen mi gu. 12Gi kpergiri adil bila gunka gu pag ge medibi, nenu iyi gi iyi. Gi kpergiri ami za gibe fafila ge kar giri ami ri z ge diduk ni ne ami kyan za gediduk ni. 13Gi kpergiri iki iciya gu sila: ripang, gu so iko, gigu biya. ulul lee gu me amaa ya shi gu biya.Chapter 14
1Lul gu biya gedidir nu kyeng ni ri gbana ne unkum gu ma alum, inde anwo ga paa ukiri ubee gun song ni. 2Amiyiri a kyele ilimni are kyeleu gibe nyiya-nyii yaa akyele ge Agwapan. Alog re kpeleu ukiri a kyeleni obo nigu kyele ngha shi ututugu yaa ge Alum. 3Anyiri apaa ukiri ubee gun song ni apan kyele gibe nyiya nyii ne juwana bi, mire bi iwii gu konbi ri gbana gi gu tal-la amina amaaa. 4Anyiri a paa ukiri ubee gun song ni apang juwana riki ngha, ne nyiri apaa ukiri uri ba gun song ni apan juwana uda guda gu kyele ge Agwapan na.5Gikpergiri gu wa mi ga ni ne nung kyele gu ngha iliumga ni gu ngha gu sele nenu ami wa gu shini ne nung paa ukiri uri ba gunsong ni. Anyu paa ukiri uri ba gun song ni a sele anyiri a kyele gu kyele ilium ni (Nenu se be kum anyiri paa be nyi guda gu kyele Agwapan nibe nyiya-nyii re nghar). 6Gi kpergiri ina weneziri ami ge ba uko anung ni gu kyele ilium nianung ri leneni nu kum ribili? Ami sang mu gu kum inb ami kyele ge nung guu kiri ushi ututugu gu ni gi gu za ni gu paa ukiri uri ba gun song ni, ni gu lul-lu.7Gu tira gu zing ge shi iki kpang ri isangi ilang saa ni nee iwulu gi igyiyana geshi iya re mirei gu saa getentoni, beri lene ni unza ilori gu saa iwulu shi giri to gu saa igyiyana ni? 8Ge shi gu saa gu nara ge wulu ni gu saa giri gure wulugi ge shinshini beri leneni along za ge kar giri ge folo gu wulu unliragu ni? 9Iloya nigu shi ge nung. Unle gu kyele giri gure wulu gi ge shinshi ni beri leneni alog kpele ukiri anung to ni? Anung ri loo nun kyele ne lelog are kpeleu ukiri nun paa ni.10Gu sangi inang ya gu shini ilium shi gi mime gu lunyi, gediduk sunu ilium shini ripang. 11Ge shi ashi ami re zami ukiri ilium maa paa ni, ami ri ba asing gu kwo anyu kyelei ne anyu kyelei ri ba a sing gu kwa anyiu kuggo.12Gushi ge anwo gediduk ni masa gu pen ne ge alum, waa gu yagun song guda gu kyele Agwapan in de anung ri juwana aki nung. 13Anyiri ari kyele gii limni ne pan kuwo gu za gu paa ukiri apang a kyeleni. 14Ami ge kuwo ni ri wi ilium ni, Alum me a kuwo nigu kpele mi gure konno gi.15Shishi ukiu lee? Ami ri kyele gu zing gi kolmi ami kuwo gu lang mi. Ami ri tag ante gu me ulum mi, ami ri tag ante gediduk gu me ulang mi. 16Ge gu sangi nenu ni unge kuwo Agwapan gu me ulum in gbem ni, anyiri ashi gu nyi ni ari to he shi "Gu kyeng nenu" un ge shigu mire gu peme agere zau ukiri un paa ni?17Gu sangi inang anwo gu peme ge kinkang ne alog are kon nou gu. 18Ami peme Agwapan nigu shini ami kyele ni ilium nyiya sele nghani. 19Nenu gu dagu kyele Agwapan ami gaa kyele iwi icuu gu kpelemi mi inde ami ga so be zila nyi ne tade uko utira ukop gi iwi gi lim izing.20Beweneziri nu zangha be shi be we ge amina anung, nenu giri ki iki ibibi, nun ba ni be wen be weeni ge amina anung ne anung yigri gu kura. 21Gu me getena "Gibe nyibiri beshi ilium ignana ge lim agbana beri kyele gibe nyiri begere kong miu ni ilium imime ni gi ibile isisil" iri ya to nenu.22Nenu nuya alium shi gu yigri ga ba giri ki na nyu mari pang se riki nibe nyibiri bere mabi ripan ni, gu paa ukiri ubee ni ushi gu yigri gaa bagiri ki ni be nyu sang ma ripang, bila geri ki ni benyu ma ripang. 23Bege hi ashi gediduk be nyu kyele Agwapan ri cung ukwo gu zing nibe kyele gume relium ni ni be nyu nyi gibe nyu sn ma ripang be kana be ra tobi ashi anung tingu nang ga le?24Unge shigu paa ukiri ubee ni ne nyigu sang ma ripang ge nyi ge ti ni a kana ni ari tak gu kyele beri leu getana giriki gu kyele. 25Gu kyele ikol ngha ri wulu gi nenu yani ri lil-lugu ne kuwo Agwapan ari ma ripang ashi Agwapan shi gu me anung.26Uling uki ya lulgu beweneziri? Nuge cung ukwo uzing ni sunu anyi shine azabura gu lul, gu paa ukiri uwa ututugu ni, ilium gu miyer nigu kyele alog. Le ikwo ge shi inde nuri juwana gesal gu kyele Agwapan. 27Ale log ge kyele niri lim alog ni ne nung kum be nyiya pala kwo be nyi ciy sunu anyi giri lium ngha, nibe kum anyiri ari paa be ukiri be kyele ni. 28Be gere kum be anyiri ari paa ukiri be kyele ni, ni kwoge nyiyang so ge lillang gu da gu kuwoo. Bila ni kwoge nyan giri ki ngha giri ki Agwapan.29Bila be nyiya tarba Agwapan be nyiya pala ko benyiya ciya kyele, ni untag ni be nyie kong ukiri be paa ge tento ni. 30Ge shi uluki shi gi bele giri ki anyiri a loo ni bila anyi ujie so gelin lang.31Gi be zile be nyie nung ga paa gu kyele uku bee gun song gaza zing ni sunu anyi ri lullu nii gediduk rimari pang. 32Alum na nyu tarba Agwapan gu gini gibe nyu tarba Agwapan. 33Gi Agwapan sangu Agwapan gu vulu amina ya ashi angha gu loo yu shu shi ya.34Be kyiel nyina so ge lin-lang guda gu lul-Agwapan gibe mabi gu kyele nenu be shi be nyu ma akimaa gi lori getana ge to ni. 35Bege shi nu luki ri be waa gu lul-lu ni nibe libi be cii ama a sal. Gigu shi abin uwa ya ne anyi-kyel kyele gu me guda gu kyele ge Agwapan. 36Iwi gu kyele Agwapan wulu gu kwo anung ya le? Anung ingbem ni gi gu kum ngha le?37Ge shi ashi alog bila riki ngha ahi ashi anyi tarba Agwapan yani ge alum apang ma ripang ashi ikiri ami awal ngha ni ishi uki gu nghar ra ingha Ici. 38Ge shi a lelog are kpeleu ni ne pang za ngha be kpele.39Ne nu ni be weneziri, nu so ikol gu kyele ukiri ubee ni ne nung zangha be duagu kyele ni lium. 40Segu shini nule sunuki gu utira uzam.Chapter 15
1Gi kpergiri ami shigu paa naha inna wenneziri, gi ri ki gu kele giri ami paa ngha ni gu kiri nu nghar ne nung nyiya ken gu ka ni. 2Gu kiri gu kaa nghar ngha ni,nu ge keng niri ri gbana gu me iwi ri ami paa ngha ni se unung ge shi ashi anung re ma ngha repang ge shi.3Ge ami in win ni ngha giri bili unjii ri kiri ami ma nghar ashi Ikristi akpun ne iki bibi adilni ge lori gu kyele ngha gu to ni, 4Ni be nyiya hangu ne anwa nyiya nyaa gu ubun unciya gi lori gu kyele ngha gu ya ni.5Ikiristi a yigri riki ngha gu ukwo Ikefas, gu kwo na nyu kob na nyaa pala; 6Ne nya a yigri riki ngha gu kwo nibe nyiri be sele be wenneziri tade acuu ni ga kar ga zing. Be zile be nyi wu wa gibe lang, ni be zile nyi shigu kpiri inna. 7Ne bei wulu Iyakubu gu, gediduk be nyu tarba Iyesu.8 Gu para gedidug, ne bei wulu mima ni anyiri be biyu lala ipen na gani. 9Ge ami shi anyu tarba gun timi. Ami re milemi gu shini be zilami ashi anyu tarba soboni lori ami mire be nyulul Agwapan gu so ri bung ni.10sobo nu upe Agwapan, ami ba ukiri imi bani nu upe ngha giri kimi usangu ge abin abel. Nenu ya ni ami lee ilam gekinkang sele unteg gaa. Gi gu le mi, ba amii upe Agwapan na un wuri ushi ge mi ni. 11Nenu yani gu gere shi ami, ge bem baa ni, nenu adil ri ma gukele gu zam ne nung ma ri pang gu.12Gi kper giri bege shi ashi be mire gu kyele ashi Ikiristi a tunnu gu kpu, shiso be zile be nyi anung ri to ashi be ra kum bi be nyu nyere in be kyiri bi ni? 13Be ge sanbi ni gu nyiya gun timi gu kpu ni, gu yigri ashi lkiristi are nyiyau gu kpu; 14ge shi Ikristi a gere nyiyau ni, wa gu kyele ngha giri ri paa ni gu sangi ri bili ni gu ma ripang adil geduk shi abin abel.15Geduk adil ba be nyu yigri ashi ri lul Agwapan re lal, ge dil ma ripang ashi Agwapan a nyun nu Ikristi gu kpu. ne wa are nyun-nun ge shi be nyu kpiri bi re nyere pini. 16Be ge shi be nyu kpiri re nyere bi ni Ikristi riki ngha are nyiyau; 17ni geshi Ikristi re nyiyau ni gu ma ripang gu lul abin abel ni gi kper giri uwa gu me ikibibi.18Nibe nyiri be kpiri na gume Ikristi ni be gu kpiri bi. 19Bege shi ashi gu me alang ri ya ingbem ne dil shi gi Ikristi ni, gediduk gume ni be nyiya nyii andil sele ge duk ri ba iki ge kubu.20Gi kpergiri Ikristi, nyiya gume gu kpu, gun kiri gu so anyiya ba uki shigri ikol iki gu nyiya gu me na nyu kpiri. 21Ge lori gu kpu gu kana gu lunyi gu tira anye nyi a zing, iloya ya ni gu nyiya gu kpu.22Gushi ni ilori gu me Adamu gedidu be kpiri bi iloya ya gume Ikristi beri ma bi ilang gediduk. 23Ge duk sunu anyi ge lo iki gule ma Ikristi gu bura injii ni be nyibiri be shi ne ngha biri be shi be ngha Ikristi nibe ri leng ubung ri abi gu ni.24ubung amile bii ma ge kar giri Ikristi ri ma rigam gu gu kwo Agwapan Ici, ne re nyiya a muru gediduk agam gigu bung agam gigu yigri ri gam. 25Rigam nyaa ri ziga nii be nyiri be tongu ni ari ba nibe ba giteng atira ngha. 26Gu kpu ga shi uki gu sang waa gu ngha amile giri beri pel ni.27Ni gu shini aso iki gediduk gi teng rigam ngha "gu togiri a so ikige diduk" gu shi ge cincang ashi bere fulu be gun kiri gu so iki gediduk gi teng ngha. 28Be geshi gediduk iki shi giteng ngha ni ne wenna riki ngha ri shi gi titeng rigam ngha anyiri a so geduk iki gediduk ge teng rigam ngha, ni Agwapan ri shi gediduk sunu ki.29Ne nu ashi ri ba gibe nyiri be shi gu le be gusalla gu zam ni gu kpunni? Ge shi be nyiri be kpiri be ra nyiya bi ge shangeshang ni shi so be le gu alla gu zam gge ki ama? 30Shi so adil shi gu shii iyii sunu gi kper?31Ami kpu mi sunu bung! Ami paa ne nuni ami gi sisil, beweneziri un wiri ami shi gume Ikristi Iyesu ici dil ni. 32Ri bili ashi ne mi ri kum gume gu bila anye-nyi, ge shi ami rikon gi nam ge lumu i ngha Atisa ge shi gu nyiya ni be nyu kpiri bi sangi ga ni, bila ri ya niri so ge abung adil ri kpiri ya a"33Be za ngha be lel ngha" be nyu sing be babi bog ro amina na nyi ri kirki gu. 34Nu gal amina anung neung loo gu zam anung za ngha ya gun son nigu lee ikibibi, gi be zili be nyie nung re zabi Agwapan ba, ami paa ngha nenu inde ami ri ma ngha uwa.35Gi kperger giri a zile anyi ri to beri le gu nyiya ni be nyu kpiri neni? ahin anam niberi ny ere gu? 36Nun shi be nyiu sang za uluki,ukiri un tugru ni an wo ra ungun lar ba shi ukpuu.37Ukiri un tugru in n sangu rinam giri diri shiga ni, iwen l lo ya un wiri uri shi alkama ko uluki. 38Agwapan ri ma rinam gi lori a winni ni, sunu ilo giri nam. 39Anam gediduk sangi uki gu zing ba, nenu rinam shiri zing giriki anyenyi, giri zile renam giri ki in am, ni izile inam giri ki ni nung, ni zile geduk giriki ivong.40Be shi ne azile anam ga pan ge azile giri bung. 41Be shi niri gam ge wen na neri zile ri gam guu pen ni rizile rigam ge Amar. Gusong ngha ashi ge tento gu peme.42Iloya yaa gu nyere na nyibiri be gu kpiri bi ni. Iki gu tugru shi ungha gu kpuu ya ni ukiri unyiya ni usangu ungha gu kpu ya. 43Be tugru gu san mau rigam u nyiya gume gu peme be tugru gu me ukugu be nyun nuu gu me rigbana. 44Be tugru gi ilori ushi ni be nyun nuu gume rinam Alum.45Nenu ya nibe wal "Anyi injii Adamu aba anyi ulang." Adamu gu para aba alum gu timu gu mire ulang. 46Geduk Alum ma ba awaa ba injii angha repang ngha ya gee alum ma.47Anyi unjii shi anyi gu loo unyi ya gu lee anvuru. Anyi unpala bee ga pan. 48Ni anyiri be leu ge vuru ni, nenu ya ni be nyibiri be lee be ne anvuru ni a nyi ge pan ni iloya ya be nyibiri be shi be ngha ge pan ni. 49Gushi ni ilori adil bee iwiwil a nyinyi angha anvuru, iloya ne dil reshi ni gu lilli anyeni ge pan.50Gi kper giri ami to aweneziri, rinam gibe ji ra kumgi ge sal Agwapan. Nenu ya ukiri useu ni ura kum mu ukiri ure seu ni. 51Yi! Ami ya utitugu ripan: Adilge gediduk ra kpin naya andil gediduk ri kigli yaa.52Andil ri kigli gu me gekar gume gu wure andol ni gu telle gu nara gu para. Gigu nara ri san nibe nyu kpriri bini beri nyiya be nyiri be re bogrobi nine adil ri kigli yaa. 53Anam ri a bogroyi ni ari so ikiri ire bogroyi ni, ni ri nam giri ri ngha gu kpu giri ri so ri nam ri ngha gu san kpu.54 shi rinam ri ngha gu gu kpu giri ge tebe ukiri ure kpiriu ni geshi rinam giri ri ngha gu kpu ri so ri ngha gu sun kpu ni ukiri be walni umile, be nwen gu kpu gu gume rikon. 55Gukpu ashi shi rikon? Gukpu ashi shi bekang?56Bekang ukpu bashi ikibibi ni rigam ikibibi ya shi getana. 57Nenu adil peme Agwapan a wuri ama ya rikon gume ici riam andil ni Iyesu Ikristi!Nenu yani ina weneziri gu biya ni nun kyeng nu zangha be kon rinam. Sunu bung nun le ilam ici ge nung za ashi ilam anung gu me Ici sangi abin abe ya.Chapter 16
1Gi kpegiri giri kigu cugru be ngha Agwapan: ne ami be so ngha ni ge da gu kwoo Agalatiyawa iloya ne nung ri lee. 2Gu ubung unjii gume ibung itoppaa sunu anyi ri so uluki giri gang nin tibiu ilori uri moo ni. Nule nenu inde anung ra cung ngha ge shi ami bani.3Ami gabe kana ni ge lo anyiri nu mami ni ami ri magu kyele gu wal nibe ami ri tuma ne iki gu mire anun ge Urshelima. 4Gu ge shige shin gu shini ami kn mi geduk ni be ri kanbi ge mi.5Ami ri ba ukong ami gabe sele ge Amakidoniya. Ge ami ri sele gume Amakidoniya. 6Kila ne mi kyeng koami ya rikar in de anung ri wol mugu gu sing mi, sunu ukwo ri inkan mi ni.7Ami re waami gu yi ngha gi kpergiri gi gu sing gu sele ga. Ge ami wagu pel gekar ge nung ge shi ici ngar ni. 8Ami ri keng ge Afisus se ubung Fentekos, 9giri ya guda ri lulle ri kiri mi ma nibe nyu ulira shiga gi be mame.10Gi kpergiri ni Itimatawus a ba ni nu bila ashi, ashi ge nung gu sang ribung ni ilam ici ne le ni ilori ami le girini. 11Alog za ngha be surbuu. Nuyi ashi nun tuba ge akng ne a juliu ukwo mi ge ami bila utira ngha gibe weneziri. 12Giri ki aweneziri adil Afolos, ami mau rigbana a ge billi ngha gibe weneziri gu ka sngi gu biya ngha gu shini bagi kpergiri. Nenu ni ari ba ge kar ra ge leni.13Nube nyu gag nun kyen gedidir niripang, nunle nibe nyiya nyini ken niri gbana. 14Bila gediduk ukiri undi leni leu gume biya.15Unza gesal Isitefanas gibe nyiya nyie bemb zan nagu nghar gu kyele ici ni be nyiya ma aki maa gilam Agwapan be nyi rie win wung. Gi kper giri, ami paa nyha bewenne ziri, 16Nun keng gu ma riki anung gi be nyi ba gi be nyi gedi duk unyiri a wal ngha gu ne lee ilam mage andil ni.17Amin pame ni guba Istifanus, gi Ifartunatas gi Iakaikas. Bele ukiri be le nigekar giri unsan ga ni 18gibe nyun nu ulum mi gu unung. Nu yani ni kpele be nyiza nyi ni be bani.19Ada gu kyele Agwapan angha ribung asiya, be billi naha iakilagi ubilkisu gibe nyigu lul Agwapan biri be lee gu cung gibe salamaa ni be billi ngha gu me nin tima ici. 20Be wenne ziri gu lul be billi ngha. Nu billi be zile gigu kuba be zile gu win wung.21Ami iBulus ami wal ngha ni gu nyimii. 22Ayiri are biyau icini ne pan ba ukiu bel. Ici andil ba 23 upe ici iYesu shi gu zing ge nung. 24Bila gu biya me shigu zing ge anung gediduk gu ume Ikiristi iYesu. (Gu keng nenu).2 Corinthians
Chapter 1
1Ami Ibulus a nyu tra Iyesu yi umme di gbana Agwapan gi aweneziri andil Itimotawus bii bi ukwo gu daa gu adm gu nyah Agwapan gu kirin gu shi ye Koranti gi duk be nyi digwapan be bri be shi yi di bung Akaya. 2Bla ni upe gi gu wyna gu num lang gu kiri gu wiri yu ukwo Agwapan gi ichi gesal Iyesu Kristi.3Agwapan gi ichi angha ichi gesal andil di ghou anwo shi ichi anya shi ichi anyah gegkubu ge Agwapan gi kwogulin gu kong ushishu. 4Agwapan shirii yah ikwol yi ko ge inkom ri andil di tana ni domi nen andil ma dil gile ikwol na nyiri ni emba shi ikwol ibibi ni andil jili ikwol na nyi inyua ri Agwapan jili ya ikwol ni.5Enyeri gu pialla kiristi gu ka'a wel ya gu ni,nenu nyo ni gu kong ge cham andil di bagu yi ukwo ikiristi. Amma andil ge piaya ni domin ni domin a nung nyho gigu kum gifunu amn, amang, andil ge kong ushuri ni dong gu kong ushiuri anung yho. 6Gu kong ushuri enung shi gusing gi gu pia ri andil pia yaa ni.7 Gu saa ikol andil yi di shu anung gu de lofogi ba: andil cha shi iygari anung saa gu ug ma ngahmi.Inyah ne nung di kang nshishi gu.8Andil de wa'a nyah yi gu sang kwelle dishu ba ina'a weneziri ye baigu pia ri andil kogo ye asiya. Abin nyah ama ya gu kpa beji ne abin nyah a nunoklo yaagu,dil ku kogko ni lang andil di whiri ni . Andil gi kpekgri,andil gi kpegri be suba nyeh ge tana gu pel. 9Amma duk gu gari saa kuri ashiri andil yi di ashun ndil amma ye Agwapan wuri awne yhi be nyiri begu ieuaghbe ni. 10A yahne nyhar ya gu ye ayu gu pugh anyho di nyhar ya'a.11A di wel ya'a gu yi nywhar anung di wal ya'a gu yi gushudle ge Agwapan ni,unle di peme dong andil yi ital andil don guma andi kum ni domin gu sgwelle ge Agwapan ri ull among be gu lee nyaa maa ni,12U ushuri usa andil dobo ikog ni: Ikol andil kogo nii andi nyaah ge shinshi nyi gunyi ni digwapan dipang,dil de nyili nyah ye amina a nyah anyenyi da yi amma yi upeh Agwapan. 13Adil de wal nyah ankpak ri anung dai bira nyah gu palla ne nung kwelle ni ba, amsa ikwol ashi anung di pala gigu kpelle.14 Iywari awang gu kwelle yaa yu tii ni,iywari anung di taba ikog anun gubili icigesal andil iYesu. iywari andil di dobo di dobo ikog ye anung ni.15Ami inshi ikog igbana yi abindri mi waa gu shini jama guba ukong yhoo,ne awhu nyhar gu maa upeh gu nyhargumaa upeh gu nyha umpalla. 16Ammi waah gushini ami ba ukong yi utrami gu kami amakidoniya, ammi kuma amiwaa gu shi ni amiba uko nyhi utra gu bili mii ye makidoniya, kuma ne a whu tuba mi utra kaamii .17Ayahudawa,mi shugu gbiri neni ni, a mi sugu khogo di biribung yo le? Amami nyhani ami lee ashiri yi iyha di nan yho le, neni nyha ni be paa ashi ee'ee, gi kuma oo'oo ge kar ge zing. 18Iyhari ko inang Agwapan dwe silin ye abin abindiri nenu nyho andfil, gu shwelle ri andil paa ngha ni gu shi di pang ga.19Awen Agwapan,iYesu kiristi awuri isla, gi itimoti ge ammi andil paa gu shuelle Agwapanyu umme nung, sang abin a ee ya ko oo ba. Amemeko anu an wo shi a ee' yayi umme nin tuba gha. 20Domi nenu yo nedilnyani dil coshi ''Ame'' yu umme the gwam Agwapan.21Agwapan yho pili yha ge nung yu umme ninp intuba ikirsti ne ayha iillamri. 22Asaa be mak ye ashedil ne anyah maa yaa a lum yi ikwol andil nii gu ghiri ushuri bagu sang ni.23Ammi gla Agwapan ne shi.... u lang mii ashi ushri usaa amii de baa mi a korinti don ami jah ici leng alebi. 24 Bashi andil waa gu shini andil wa ici nasl gu ma di pang anung yoba. Adil shi be nyhule ilam ba ne anug ni don anung kong ge channe numa di pangni.Chapter 2
1Ami nyi who ikwol shi amio da di ba mi ukong yi iklo iyhup ba. 2Inka ammi ge sang gu khong gu kpahu ni, ni iyang di sa mii ammi khong ushuri, anyiri ammi khong gu ni?3mmi wel don kuri gu shiri kgugu be nyiri bembaa ba mani ikwol ishii ni. 4Ammi wel ngha maa yi imme paila gu lunle yi ikol bibi yi be ziri be lee.Inde waa mii gu shini ammi sang nyha gu kong gu kpah, ammi waa nun char inyhari ammi waa ngyyah ni.5Inka nyok agu sa nyaar gu khu ni, baa ammi. 6Gu pialabi guri anyhe sing a maa unlu na nyhi ni gu mile. 7Gi kwegri ammina ko ng gu saa gu piaa nung shigu ne nung shiriu ekwo.Nung le nenu don nenung shiriu ikwol ma gu.8Ammi paa nyha ashi nung ne nenu iyari nung di yigri gu ba anung ni. 9Ushuri ammi gai wel ni uwo, ammi mag nyha don ammi kye tii anung shi gumadishuyi kwoge lebin ni.10Di nyahni dil gili abin abebiri be nyhi be lee nyhah maa ni, ammi gili abin abebi apang gushini ammi in jili gu inme ammi inghu jili alebin guri ammijili gu, yu song anung yi umme nebe yhu tuba ikiristi. 11Gu shi nenu don kuri shini Agwam be chagra da yigrin nyaah anina.Adil cha inta nyah.12Ici gesal agkirimi de zha ma gu ne mi baa utong ataruwasa. 13Amira mi ide nari tun ni inde kye ni a weneziri ititus ye cho ni, ne ammi nyah umbe ye cho ni nyah kang mi a makidoniya.14l peme Agwapan a shuri a mire nyha gu zha gu shung yi umme nin tuba a wen nyah iYesu.Gen andil ni a gigri inyha inshisgi ko gi uluuko . 15Andil shi yi ukwo Agwapan nyha inshishi nuyha yi kiristi gu umme na nyiri be gu fumubini gi be nyiri be shugukpubribi ni.16Ukwo na nyiri be kpiribi ni niyah inyah kpubribi ni. inyah ulang oo kabi ulang nyan kpagu gu ne shi yi ishuri? 17Dil sang aa ni be gla be yi ni, be nyiri be libi gu shuella Agwapan gu domin dibilibi yi ikol ishii dil shuelle yi ume iKiristi, ne Agwapan a tuba yah ni yi ezhi Agwapan.Chapter 3
1Andil sugu di jo du andil yole?Andil de waa ya ankpak awhu paa ilee ishi andil ni be gla be nyhi ni. 2Anung ba shi anwhuri anwho di rigri ilam ishishi andil a whuri be wal yi ikol andilni anwhuri kwo ghe nyang age nyhari palla ni. 3Nung rhigri ashi anung shi ankpak anwhuri awulu yi ukwo kiristi, di bili iyah ishishi ri andil paa nyha ni.Be de wel bi yi gu whuyo ba amma alum Agwapan ri ashi ge lang ni be de wal be yi gbang yo amma yi ikwol andi.4Gu ka ghi di gbnna giri andil shi umme ikiristi yu song Agwapan. 5Andil de mile nyha yi di shuadil chu ashi ulushu uwhulu yi ukwo andil, kwogeshi andil uwhulu yu ukwo Agwapan. 6Agwapan yo sa andil bia gu shi be ghen be nyah isil ipar.Isil ipar din sang bede wel bi yi gu nyha go amma ye alum ashesh.7Gi kpagri iyal gu kphu inyiri be wel yi igbng ni gu ba iyari be wel yi igbang geshishi iyari beyen isirela da bra gi gu bla imusa yi zhi ni. Gun kiri gu gigri yi ge izhi imusa. Don di gwom ri dishi yi ici nyha ni di gwam giri di shugu yigri ni don be mele nyha. 8Ili iywa di gwom ngha laga gu shini alum asheshi ashi.9Inka ilam gu kphiri shi di gwom ni ilam dishi sele gu shu yidi gwom. 10Ushi ri ushi yidi gwam gi ukukori u sang u gi kpagri, don ushuri ushi di9 gwom nyha selleu ni. 11In ka ushuri ullauni shi di gwom ni, be de le meri yi ushuri ushi geshaggeshan ni.12Tun ne andil shi gu sa ikol, andil shi akol igbana. 13Dil sang ni imusa ni an wuri ni an wuri a sa gu gi kigri gu pla izchi nyha pla izchi nyah gu don de wau shiri bewen Isirela kye iyari di gwam sili gi iyha di ba.14Amma ikol amma ishi i gbannagu. Don har ubii, bege palla isil ikor ni. utigiri yo u nyari ushuo be sang mini bi gu yu umme Ikristi yo na di wuni yu ngbem. 15Ko ubii duk akar ri be palla ankpak Imusa gu ni u likigri gu pla izhi amaa. 16Amma anyeri ge chigli izhi nyah abba ici gesal ni utigri be shua gu.17Ici gesal awho shi alum ukwo ni Atum Agwapan shio gu ni gu pubi shiogu. 18Gi kparri ge jijuk andil gi izci gu sang iteri, di kye de gwma ishi gasal.Be di chikli nyah ne andil shi di gwam di wulugi yi di zing kabi di gle ri gu nyah ye icigesal kabi Alum ni.Chapter 4
1Nyheri andil le ilam ri, nen dil gu nyar ge gubu andil da ya along andi9l gu. 2Andil gu tong ya itra innyele gi itra ushu. Dil de duing ya yi umme igum kuma andil de bung aa gu shualle Agwapan ge nsr ba.Ne andil igrinyah di pang andildi ma anshudl gi ekwoghenyah ng yi ici Agwapan.3Inka gushualle Agwapan giri andil paa ni gu shi yigu kugruni, be nyiri be shugu kpuirbini bemba ni gushualle shi yi gu kugru. 4I, shuu amma aku gu whunyi ri a gu pung ici gu sang yulAgwapan amma gu.Gunka saa bemba sang bi ici gu kye usee amma ungha iyal ishiri ngha digwam ikiristi awuri anwho shiliviwul Agwapan ni.5Ndil de paa yaa abin di amma andil paa abin iYesu kiristi nyh ici gesal, nen andil shi be gen anung baa yi umme nin tuba iYesu. 6Don Agwapan yhuo cho ashi usee di sani ya pan iting '' Agwapan a gu yigri yi ikol andil shi andil yigri usee ungha di gwam Agwapan yi gusong iyesu kiristi.7Dil shi gu gle gukum yi umme ninung di chim, nem yhoni gu yigri gu ashi di gbana di lille shi yi uko Agwapan yho ba ukwon dil ba. 8Be kugruyagu yi kwo gu uling utr ni be nyah de sa bi di gbanna andilba. Begu buln a minan dil gu amma andil zang nyha ya gu saa ikwol gu. 9Be nyhi be jukra yah amma Agwapan ade jili ayu gu ba dup ya che yidi bung and be de bunk yagu ba. 10Kogi ale akar andil yang gemak ghe ngha gu kphu iYesu, don gushini ulang iYesu di rigri ya anal andil.11Andil biri andil shi gi be lang ni be miri ngha yi gukphu don iYesu. 12Nenungnyha gukphu shi gu umme illam ye annam andil, amma ulang shi yi umme enang anung.13Amia andil shi ye elum anyah madi pang iyhari be wel ye ankpak ni ''Ammi ma dipang kuma nenu yho ne ammi paa gu'' Andil ma andil ma di pang kuma andil paa di pang. 14Don andil kha anshi anyiri a yongu ici gasal andil iYesu ni mia di yongu nyha gi iYesu ne a baa yendil ge anung yi gusong nyha. 15Don kobelebin be le don anung yho, don ri ni milli be nyha ni udi a gupemah gu kono domi digwom Agwapan.16Don anun akwol andil da wuri ba kwo ni andil ya chiri andil shiri andil kphiri ya yomi andil bii dipal gu yu umme ko gi uling unum. 17Uwen a kar ri andil sii ni gu shugu sang yaah kayaah uko ici gwam gu sang amile, gi kri gu sale ge jijuk ugua gu milli. 18Andil de yang aah ushuri be bla yi ici ni amma iri be de blabini ishuri andil bla ni i shi amile amma ishuri andil de bla nyha ni unyah de lalii.Chapter 5
1Andili jar gi sal andi shi ge ngah gu nyuyi gabido ge murigini andil shi gubiyana gu nyha Agwapan. Ge shi gesal ga gi kiri bede biyanabi ye anyhu na nyi ni, anma fe sal nha shi ge anyhu sang amle ga'ya pan. 2Umme igobidi ri andil pyala, ne andil, yhag ubung ri beri cebeya akik-ri andil anyha uku nyah dil ya pan mi. 3Andil yay unum, ri don andil ge cebbe ni andil da shi ya gu sang a kig-ri ba.''4Andil wna gushirini andil shebbe akigri andil dong dinam giri dide kpwiri gi ni. 5Anyiri awa sang ngha don ilam ir ni angho shi Agwapan, awho maya alum don gu madi pang ga ushiri udi ba gu song ni.6Nung wha yi ikol igbanazcha adil kar diri andil shi ya sal gu yi di nam ni, dil di shi benung ge Agwapan. 7Andil ni dam yigu ma dipang, ba yi ushini andil bla yi ici ni ba. 8Andil shi kwol igbana. Andil nyha randildi kap yi di nam ne andil khan aa andil gi shi gi ici gesal andil.9Don anuu gu kaa shi gu zha gu sang andil nyha ri kwo ye shi ne andil ge kang aah ni, don andil shiriu ekwel. 10Ge jijuk andil dil di tong usong detol getana kiristi don ikwoge nyhang har di bili abin alee yu umme di nam ngha ni, ko don ishishi ko kuma ibibi.11Dumi nanu, guzcha gu kpa beyi bejii idi gesal dil bala benyi ushuri andil shini Agwapan bla yaah, mi mire de pang kuma ashi ikwol anung paah ngha. 12Di de bala ngha ashi nu bla yaa ni be nyhi di pang ni. Andil be andil mire ngha ushuri anung di kong ushishi andil gu yoou ni,don anung shi guyar gi benyiri ni bar ni abin diri be bla yi ume ikwol ni.13Ta andil sangaah yu ammina andil ni domi Agwapan yooh, in kuma andil shi yi umme amnina andi ni, don anung yooh. 14Gubiya Ikiristi ga sa yaah andil gu saba genyu ashi, Ashi anyi akpang don be nyi ge jiiuk, gun kiri gu yigri shi be nyi be kpu be ge jijuk. 15A kphu don be nyi ge jijuk ,don be nyi be shi gi be lang ni be da yhu be don ashu amaa yo ba amma don anwho ammuri don benba a kphu ne a nyah nyaah ni.16Abin diri ya sa yigu nyaah yerfin kabi gusong andil da kpalle yah uyok don di nam nyha ba ko de shika andil yan zha iYesu ne andil shi yidi nam gi kwegri andil de dizha ya kuma. 17Nenu yho duk anyiri ashi yi iYesu ni, apang shi gulu gu par ga ishu ikor igu selle nun kee be baa be nyi apar.18Ge jijuk ishiri bii yi uko bee yi uko Agwapan .Agwapan awho gla nghaa yi uko nghaa yianu nghaa ikiristi ne nun amma nyhaa ilam gu ble yibenyi be bili bi uta. 19Guyigri ashi Agwapan shigu billi ye be nyhi, ne adel palan gu kphar andil ba Ashugu mire yaah dimana gu ghna ge de tuba andil yi be nyhi.20Anun asa yaah don andil zama be nyiri bemba shi yi itra ikiristi ni, ''Mung bili nghaa ukwo Agwapan.'' 21A leu, anwho anyiri ade zcha gu kpah ni , ni aya ba gu kipha don andil,donandil be nyhu san kha be ngha Agwapan sabo yi anwho.Chapter 6
1Gu u itam ge who dil de who nghaa ne nung nghar grace Agwapan ge abin abel. 2An acho ashi, ye akar asheshi a ni nun nyha gi kar ni, anung kye ubii yo shi ulum gu funu nghaa. 3Andil di tii yaah igbang gu kpaa yi gusong ayyog ba don andil de waa yaah ashi ilam gu paa gu shelle gu shashi andil bong i.4Amemeko anung andil sigri ashu andil yi ilam ri andil le ni ashi andil le lam yaa ni be gen Agwapan ni. 5Dil shi be gen nyha baa gu sere nyha yibe sira gi gu giri amina umme ilam igbana.6Umme na tug gu sang kphu inna, umme iyong, umme uwenigbang, guja gu jelle ekwol, umme di mara yi umme alum asheashi yi gubaa dipang. 7Andil shi be ghen nghaa ba yi umme di pang, yi umme di gbanna Agwapan.Andil shi ichom rigthousness yi gu gu ipil gi guyu iyha.8Dil le ilam yi umme gupeme gi gusang gupeme yigu chakra gi gupeme, ni be nyu lel ni kuma ni be nyi di pang ni. 9Dil le ilam ni be yin be de jabi ni, ni andil kuma be ja yaa ge kinkang. Di lee ilam ni be nyiri be kphiribini anug kye andil shi gu ulang dil lii ilam in be nyiri be sa bi ilam di gbanna nidon ishule andil amma ba ni be nyiri be sabi gu kphu digbanna ni. 10Dil le ilam ga kpa kphu amma kwo ge aling ge kar andil shi yi ikwol ishiidil le illam ni be nyi na miri ni amma dilsire be gla nyin na bi nyi klum.11Di le illam nibe nyiri be sang be ullushu ni amma nebe nyiri be shi ge kwo gi nshu ni. 12Dil gu cho nghaa ge jijuk di pang, koirntiyawa, kuma kwol andil shi gi iye gu dil de daa nghaa ulushu ba amma ikwol anung daa nghaa. 13Ai gi kpagri umme ge chikhi gu kri gu de yigri go gu muk ni.14Ammi shulle kuma ni ge bewen ni, paa ashu enung ge apepil gu. Be yang be yob nghaa ashuu yi gu sang maa di pang naa shi pili usee gi gu sang yal iwar?'' 15Shi kuma pili ulla gi iting? shi ni kiristi di pili gi chagra? Tii pili anyhu madi pang ge ayhu sang ma di pang kuma shi pili guda gri paa ilal ge Agwapang gi icho aku? 16Andil ba shi guda gu paa iyal ge Agwapang anung shi ni iyari Agwapan achoni, ''Ami di yha yi imme amma ni ne ammi ching gi bamba.17Ammi di shi Agwapan ammaah ni bemba di shi be nyimi ellum whu nghaa yi umme ammaa ne anung kya gi ditoiya ni ici acho Ja pia ushuri di ligiri ge anun dinyhar. 18Ami di shi ici nung ne nung shi be wen mi inji ici ge jiju.Chapter 7
1Be gububia mi, tuni andil shi yi isil ri ni, andil pyara anyha andil yi ko gi iyha di ligi di ngha di nan gi di nyha allum. Dil waa digwana yiumme gi kpha begi Agwapan.2Nun le ya guda ma, andil sang le ayong gu kpha. Andil sang kara ya ullushu anyok ko gu shinin kum gu kana gu yi uko anyok. 3Ba ashi mi shugu bla gu kpah anung yo be ammi paa abinri ni.Ammi gu were gha nyah cho ici nung ashi yi ikol andil, ne andil be kphu ya gu zing ni andil leng gu zing. 4Ammi shi ikwol igbana ge unung, ni kuma ammi le dimara yi anung. Mi kogo usheshi, mi shi ekwol ishi guk yi gu paa giri andil shi yi umme ni.5Di be ba a makidoniya amma andil a sang lii gu peme. Dil pia ya yi tira inremi yi inkom ya chini gi gu kpah beji yi umme. 6Amma Agwapang amma anyho pla nyiri be sambi di gbanna amirue bla nyhaa di shi dong iwhari anung bla ititus. 7A cho nghaa igyari anung blau gesheshi yi umme ikwol isil gi gu kinkang le mi ma ni.8Amma ammi lee atenja me ammi ne ammi kye an kpak ri. Ba don anung kong di ler ba amma dong di ler ngha disa ngha gu bili ukwo Agwapan. Anung kong digwapan ikwol labi don anuu anung de pia ngha gu shang alebin don andil. 9Don digwapan ikwol ibibi bii nyha yi gu biliya ukwo Agwapan gu kiri ga bii yi pu kum anfum gu sang atenya. 10Ikwol bibi ri guwhi biyi gu ni bii yi gu kphu ''kye ushiri ikwol igbana ri gukpah begi digwapan gu sang ni iling ikwol igbana ya ni shi yiri gu jigri ashi anung shiyi di pang ni.11Gushi ashu adol anung, gu kpha beji, gu siri, ikwol anung, gi ikwol gu eaa gulee anung gi gu amma anung ashi be le di pang.Yikwl ge ale abin anung gu yigil ashi anung ja nyhaa alebin yi umme abir diri. 12Ko ni ammi gu wel nyhaa maa ni, amidst inde wel mi don be nyiri be shi gu kpha ni, ba don anyiri a kong gukpah a bin abebiri amma don ishu ishishiri anung lee nghaa maa ni, dil yiri Agwapan maa.13Iyau ri yaah ni andil di kum digbanna gu, yi gu kowo gu yi ukon gechan andil peeme gu kinkang don gu kong gechanititus. Don alum nghaa aba apar don andil ge. 14In ka ani sili di gingung yi ikwo nyhaa don awuuri, u de samiu yigu kra gun, wuri andil paa nyhaa ni, ko ge alle bin ashi di pang ga, gu taa ti gun gung niyi ukwo ititus gu yiri ashi di pang ga.15Gubia giri ashi nyhaa waa ni gu kono ne anwo apkuh gu wa ashu anung, inyah ri anung nyhaa uu yi gu kpha beji gi gu ju alla di nami ni. 16Ammi kong ge chan iyuri ammi shi yi ikwol igbana ya anung ni.Chapter 8
1Di waa nhaa be wanaziri ashi anung ja shi upeh Agwapan ri amma ikwo guyul Agwapan ye amakidoniya. 2Ye akar gumih alelle,unle iwal ishi awanng unle na miri amma yunkaa bii gukum amma upeh yi umme maa.3Ami codipang yi shi be mira ge kinkang gi iwuri bemba ge bra ni nyhaa selle iyari bemba ge bia ni yi imme gu bia amma. 4Be kulu yaah ge kinkang yegekar giri andil kumri andil be kab yi umme digen nabe yu wel Agwapan. 5Ushuriude bau ne andil paani , amma bemba be jaana gi na dishuamma ukwo ici nibe nyhaa de naa yaah gudishugu yi di gbanna Agwapan.6Adil bala iTitus,anwiri anwo a gujana ilamrini, awo para ilam upeh ri anwo gu jana min.Nun waah gu umme kwo geshi. 7Guma dibang,gegu shwelle, gegu gu kwelle, ge jijuk nung le geseeri gujagri yaah gubiah.8Cho abindiri, nbani eywari ba, amma incho gu shwele giri ne amimak dipang gubiyah anung gi gu miligi gi gu yula dinam na glanyi. 9Nung ja upeh awunghaa ici gesal andil iYesu kiristi.koni ashi gukan ni, don anung ne anghaa ba ayi na miri den utra beyiri nyhaa ne anungdiba benyi gu kum.10Umme gu shwelle ri ami dima nyhaa gushi gu kin gu kaa diwel nyhaa gu ni. Ge mele ge zing giri ge selle ni, awo ude eaaig gu lee ulushu amma nyhu un waa gu lee ulshu. 11Nung wal gikpekgiri, iyhanari gu chula di nam gigu waa gule gu shigu,gukukar ni,bla ne nung kwol illam yah, iyha ri anung brs ni. 12Unka igge jura gu le illam, gu shi abin gunyhaa ya kuma abin asheshi ni, ba yi ushuri sang.13Gukiri sang gi gu wuo, be nyheri ba,ni sang gu ba inkom ba biibi ukong,yi nenuw gu kpha gu shiri dille yidi pang. 14Ishuri anung shi ge kinkang gi kwakgri ni di mabi ushuri bemba waah ni, gu shinenu domin unleri gudi ma nghaa ushuri anung waa ni,nenu ni gu baa yi gule ici pang. Gu shi iyari be wal ni. 15A nyiri a shi ge kinkang ni sang u ushuri uchak ni, anyiri a sang u ulushu ni awwo di tak u.16An dil pemeh Agwapan awuri a sayumme iTtus ikwol gu bla nyhaa iyhaa iyhari ammi shiri nyhaa maa ni. 17Mi tong u gu kong gusaa andil ni kori shi yi gu sa ikwal yi umme ni. A baa ukwong yu umme gu biya ikwol nyhaa.18Dil gu tuba u aweneziri be joy ye ada gu peme Agwapan ni, dong iyaa elami ri alle yi uku paa iyal ishini ni. 19 Ba anyeri gezing ba amma ada gu kuwo a gu wuniu ne ba agu jing ajing yi umme ille dipeh, gu ukiri nadil ba mire ni gi dishu ndil yi umme di gwom ici gesal andil gi dishu nyhaa, gigu lee gushishi andil20Andil jing abin diri ayok di saa yendil yu umme abin diri andil lee gi lee upeh rini. 21Adil shua udinding gule ilam ishishi ba don ici ge dil ba amma don benyi ge jijuk.22Andil kuma andil di tuba aagle aweneziri gi bemba. Digu mak gu u yi itra gi ille ne andil myhaakum u a shi gesee yi itra gi immime . ashi gu sa ikwol gi kpekgri don gu ka ikwol igbanari ashi yi di shung ni. 23 Migu nyhaa iTitus ni ashi agu cing me kuma ge nyiri a yel migu leeng ilan maami gube shi abin na weneziri andil ni, be shi be gu tra ba bem bari adda guyul be tuba ni.24 Bauba shi di gwa ga gi iKiristi. Yigri be gu biya ni unyiri ada gu yul agwapan ushiri ussa, nadil le di gungun yi umme ni tubang ni.Chapter 9
1Abin gu le ipara na nyi ge gwapan benyi Agwapan gu de kpah ge gu nemi wel magu . 2Amija ushu ni awoani ,u umi ammi le di gingung gi beyi Amakidoniya,ammi paa beyi uku yul Akaya, be shugu le ashiri tung ge malle. gu chuchullang gi gusa ulle ne nyi bele alebebin.3Gi kpwek-gri andil di tba be gle be waneziri don kuta digingung andil yi abin guda begeyi abin abel.don anung maa di pang, iyari a mi incho ashi awhu di ma mi. 4Inba nenuni,inka benye makidoniyawa bege ba ge mi ni,beba begudi chung ni gu san le ashiri,iyari unshi ikwol igbanna yedi chung ni. 5Wa ammi paaashi gudi pkah gu andil pilibi awenaziri be ba ukong ne beba nyege yi gusong dong guma gini awub ungu shi ni. Gushi nenu dong gu ba gube shi yegu ne guma benshu be shashi. badon ni ushuri ushi uyhaa ni be sa eshi yto ni.6Gu shwelle ga shi neni a nyiri a tunru gu zagani adi nira gu zizaga ni a nyinri ne awuu tugru don ban shu be shashi ni,a pang di lira benshu be shashi. 7Wuo ikogenyang ma iyhari apang a tugu yi ikwol nyhaa mi, be ga kpah, kpu ba. ko kuma yidi gbana. donmi Agwapan waa a ngu mire yi ikwol ishii.8Mi Agwapan ge bra gu sa upeh nghaa u singri yi akwang, don anun,ko ge alleabin diri udile ni,nge nyani unkum duk ushiri uwaani. 9Gu shini be wel ni.'' A kap gu kum nyhaa maa be nyiri beshi be mini nyi. Gu bung di pang nygaa sanggi amile.10A nyeri a mile be nyu wulu iya ni anya n. Anyini a tugru ge abrudi ammari yo shi ishucha anwo di mang ne kwa konong iuya gu auguru. 11Gu bung di pang nyhaa waa gu sang amile ''be di kono nyhaa gu kum iyari anung ma di ba be ngu mire kwol gizing ni.Chapter 10
1Ami iBulus dishi ni, yi gu na dishi gi di nam dicho ikiristi, in zan mi ngbainna akari ammi shigi. 2Ukonnung gu ni,ama mi ni nyhani shi ingbanna yi ukwo nung ammi ge shi yi uku anung ni.3Amma ami paa yi umme ikwol ni shi ami paa gu yigushiri ami shi ikowl igbanna. 4 Akarri ammi di kum be nyiri be le inenjok ge andil ashi illam ri anmdil le ni shi iyhaa di nam gakwo ne andil le ilam yi di nam ni,andil de kwon ya yidi nam.5Andil mu kogi ulng ushuri ri shige pan umeni u nyiri ni ukwon gi gu jah Agwapan ni. 6Andil nyu nyaa gu ma gu piya ge kogi illang kwol guma dishu gu usong mi.7anyiri dung anyiri awodi pang ashi anwo, shi anyaa ikiristi ni, apang khu dishu nyhaa ashi iwuri apang shi, nenu ne nadil ma shigu.8 Koni ami ge gugu di gingung ga jii ge kinkang yi abin di gwon andi,dighri ici geshi ge sal adi amma yaa don adilbiya be yhaa guba ashi andil zaga nyhaa gu yo, ami da gong me uwa .9Anni de wa mi gushi amin ba ni amin mire nyhaa mami. 10Be gla nyi paa ashi ''Anpkak anma shi yi gu see zichi, kuma ge gbanna gu, anna iyari denam nyhaa sang gi di gbanna iwiil nyaah i sang ii gu shiri ayong sa atung nyhaa yo gu bii.''11Mugu awo be yiba , be ya yi gu chagu ashi iwii ri andi wel ni yigu tii andil in nem yoi nendil di lee gu akar din andil ba gu ni. 12Andil de jijing a gu shini andil sa ashu andil yi gekup ko andil mag a shindil gi be nin be joy ashu amma ni. Be ge mag ashu maa gi be gla ni niba maci maa achu amma yi be be gle amam ni, be sang be gu bla gu sang.13Andil, de gugru nyaah di gingung sele gewel andil di le annu ye aile ushimi Agwapan amaya ni gewl ge kirige wal ge lung ni gewel ge wal ge lung ni ukwo anung ni. 14Andil de pama yaa a pra andil ge king ba a kar ri andil mal anyhaa gu ni dil ba nyiri be jana gu wel ukwo anung gi gushdle auyhaa ikiristi ni.15Andil sang gugru nyhaa di gugung ge kinkang ya sele iwuari ilam andil ga shi ashi iya ri di pang anung kono ni, ilam andil yi unne nung idi pana gei kinkang. 16Andil siri ikwol uyari andil dipaa iyal ishishi har ''gwal itong rishi yu song anung ni. Andil da gugru diginung yi illam ri be lee yi nintuba agliyi ni.17Bla anyiri a gungru digingung, apang gungru gi yi umme ituba ichi gesal andil andil. 18Ba anyiri ne anwo sigri di shu nyhaa ni be nyani be nyani be segle ba guge sanggi ne nu ni, anyiri anwuo ni ici a nani ni anwuo ni anwo ni andil andil de yar.Chapter 11
1Ami waa gushini anung sa ge mi ulaga ukashi anung di sa ge mi. 2Ami kogo di gbike di nyah di-gwapan awewe ne ami sa isil ge ayu ashi undi bal aci azing ami sa isil ami di na nang mi awen ekli awuri ade shau anyi chii ni yi uko Ikristi.3Ami kper beji ashi,aleyok iyani agwom nin cagra a be lel awalu yi umme amina ni ushiri unkphini ni gu chi sa amina abulii yi uko gu yul Ikristi yi gu yul gu shushi. 4Ayok ge yahni a ba ne abe paa nyhaa abin igile Iyesu ben ni amiri andil dam nyhaa ma mi ti ne anung ge nyhaa mire nung a gile alum apar benmi awuri nung ghar in gu geshi nenu ni anung har a gle alum gi dito ge awuri anung har ni gu ge shi nenu ni ne anung nyharr yhar gle iyal ishinshi ni yiri ashi gi dito gi iyiri anung yhar ni. Ne anung nghar sa ishuri ge shinshi.5Ami khiri ashi ami sang mi yi umme na yu selle gu lalla yi be nyiri be gla ashi, "Be nyu tra be kwallKwallung". 6Komi be de yulu miu yi gu shuelle ami sang mi a pok ou yi guca yi ko gi ulling utra gi ko ge shi andil gu sa abin diri ne anung ja.7Ami kpah gi gu yigri dishu di nok ne anung khum gu shini be sag nyhaa be kono nyhaa gu song? Amin dam iyal ishinshi inyhaa Agwapan yi ukwo nung. 8Ami kana agle iku yul iya ni amin nyaa gu glu getiri yi uko amna iyari ami di le nyaa ilam ni. 9Akar ri ami shi ge nung gu ni ne ami nyhaa shi yi gu waa ni ammi de pia ni aleyok anung gu duk ishuri ami waa ni beweneziri ben biri be wulu ye Amakidoniya ni be gai mami yi kogeshi a tii dishu mi kurri shiri ami shi nyaa ge dinding ami di ca gusong gu le nenu.10Ni dipang Ikristi shi yi di nam ni mi gu le di gingung ni be da sa bi gelinlang yi upang Akiya. 11Shi sa don ami di waa yu? Agwapan ja.12Ushiri ami leni mi di za gusong gu leh dong ami suba ge kaa na nyiri be waa ge kaa be kumbi ni be shini andil ni ti umme ishinshi ri be gugru guni. 13Be nyiba shi be yu tra di lal ba gi beyu leh ilam di lal be wa dilal ashi bemba shi byu tra Ikristi ba.14Gu unkiri gu yigri gu kpa beji don gi cagra gi yani gi yani pla di shu nyhaa ne Alum useh ni. 15Abin alenle gi gu kpa beji inka be ge nyahaa be pla ashi maa ne be gen gu yul di pang ni ushuri be di kum ni udi shi gu kpukpu gi ishuri be leh ni.16Amin di chou ashi kul ayok kphiri ashi ami shi abaga yo ne nu ung ge leh ni yar mi ne anlagani don ne mi gugru gu ge fien. 17Ushuri ami paa gi gu ji ikwol igbana gu gugrugu gin ni ami de shueleh ne anlaga ni. 18Tun ni be nyi le di gingung yi di nam ni ami maa di gugru digingung.19Nun yhaa gi be gle yi ume ikwol ishii. Anung shi amina! 20Anung ywa gi be nyiri be sa nyhaa di gen ni age karang ni age kum ge kaa ni gu muk ni in anyah sak di shu nyaa ge papan ti a shap yi gu yi izchi ni. 21Ami di cho yi uwaah andil ashi andil sang ya di gbana gu leh abin a'a ing ayok ge gugru digingung. Ami shuelle ne allaga ni, ami de shua yumi ami di gugru di gingung.22Be shi Ibrahimiyawa yake ami ma ami shi be shi Iraliyawa ya le, ami ma shi yo beshi gushi Ibrahim yo le? Amin shi yo. 23Beshi begen Ikristi yo le? (Ami shuelle ni ami sang yi imme ikwol ume mi.) Amme su selle yi ilam di ler yi ume uko na sirra, yi uko dobo gu kiri gu selle gu mak ni yi gu bla amile abebi.24Yi ukwo Ayahudawa ami nyhaar utra di cuu gu dabo "Gudobo isok inaa ben ni u zing." 25Be daba ni di taa yi ijum be nyaah taa mi yi igbang di zing ni ami kper ye komi ni binibel di taa, ami di pel ge whiri ge zing gi ge tuk ge zing yige caci di yama di lille. 26Ami gu cing acing ge ameme yi gu kong gu kpu yi gu aziri yi gu kpu yi uko na tugu gukpu yi uko na nyimi gu kpu yi uko na gu kpu yi ume utung ullulle, gu kpu yi ukwo na weneziri dilar.27Ami gu le di gen yi illam igbana yi be tuk gu sang kpu inna gi be lee yi ume gu sogo gi iyong unle yi ume gu wula iyong yi usuu gi gu cing be bili ge bel. 28Gusang alebin gi dito ulushi shi yi ikol ni uwuri yo pialamigu yi abin adda gu shuelle ge Agwapan. 29Nyang sang u a gbana ami shi ungbana le? Nyang ni begu san gu kpaa? ni ami de kunu miu?30Inka ami di gugru digingung ni ami di gugru di gingung iji anyiri a gigri mii gu sang di gbana mi ni. 31Agwpan gi Ichi icigesal andil iYesu a wuri ashi be slu be slashi hara mile gu ja ashi ami de waa ni di lal.32Ye Dmashku, ayu yul ye Agwom allelle Aretas a yag utong aDamashku iyuari adi pre mi ni. 33Be nya sa mi yi giri gilli ni be nya wulu yenri ye ataga be nyaa sigri ni yi ivuu ne amin nyaa leng ye ayu nyaa.Chapter 12
1Ami di dugu di gingung kori gu di sangi di bili ni. Nenu yo ami di kang mi gu pla gusong gi gu yigri ushuri idi ba yu gusong ni yi uko Ici gesal. 2Amin chou agle anyi awuri yi be mele ukop yibe naa ri be selle ni anyuri-yi umme di nam ko ya cini di nam, ami de jami amma Agwapan ja be gai pirou yi umme ge pan untaa.3Ne aminya ja ashi anyiri -ko yi umme di nam ko yi cini di namu amide ja ni anwa Agwapan ja, 4be nya pireu nya kang bi gesal agwapan gu nya ge paa gu shuelle gun kiri ayok da birau gu paa ni iyauri gu sag gi yi umme utra ni be nyi paa ni. 5Yi uko iyua anyi yo ami di gugru di gingung. Ama yi uko ni amida gugru ni di gingung, se adomiu gu sang di gbana mi.6Ami ge shugu ekle gu gugru di gungung ami da shini alaga yo ba don ami di paa di pang, amma ani gede gugru ni digingung ni ami da shi ni anlaga ba iyauri ayok da kpiriu abin ni sele ushuri ni a kye yi ukoni ni ko akong ne ami paa ni. 7gu kaa di sa ni amin cang sak di shu mi ye abin digbana gu sang buru pia ri gu bima yi gu wiri ye abin gu lulle akan yi di nan be gayi mani acing ri awulu yi uko gijak ra ne abe pre mi ni don anu ami di sak dishu ni ge papan.8Uba di taa ne ami sa yi uko ici gesal andil yi abin diri ashi anwo shuagu yi ukom mi. 9Me aya cho mi ashi "Upe mii umelle gu digbanna di nyauri dishi genshinshin yi ume gu sang di gbana." Nenu ami di dune gi gingung yi gu sang di gbanna mi iywa ri di gbanna iKristi di shi yi umme mi ni. 10Dong nenu ami kong ge can yi umme gu cangra yi inkwom yi umme gu shini be waya yi inkom gi gu piala yaa, duk akar ri ami sang mi di gbana guni, akr yo ni ami shi ingbanna gu.11Ami ngu ba anlaga. Anung ba jini ni nung shi yigu peme ni ni don amin sang mi ge yir yi uko na nyiri nung gila ashi be nyu tira be kwa kung ni, ko ni ami sang mi ushuri yoo ni. 12Be mak na yu tra iYesu be gai lee bi yi umme nung yi gejijung gu bung ikwol be mak gi abin gu nyiri ikol. 13Neni yo ne nung shi gidi to gu ge be gle adda gu shuelle ge Agwapan? Seidai ami sang mi udinding yi ukuo nung, nung jili gu kpa gi kpa giri amin kpa nyaa ni.14Ning bla ami bii uko nung unyaa inta'a. Ami da shi mi idinding yi ukwo nung ba ami de waa ni ushuri ushi unung ni. Ami waa nyaa don bewen da funu ya yi uko na nyu biki bi. Ben ne anun nin ci be kpa gu shini be fumi be wen amaa. 15Ami di iyi umme ikol ishuri pel ukili gu ni kuma pel ikili gu don ilang anung. Ami ge bia nyaa ge kinkang ni ami de wa mi gushi ni anung bia mi le?16Ni iya ri gushi ni, ami de sa nyaa udinding tur ni ami ashi amina gu lee ni, ami shi anyiri a pire nyaa yi umme amina ni. 17Ami le ribili yi ge kar giri ammi shi ni yi uko anyiri ami tuba yi uko nung ni? 18Andil dele ya illam yi allum ge zing le? Andil de cing yaa yi ikaa gi zing le?19Upaa ashi dug gekar giri adil shugu diri ashu andil yi ukong yole? Yi gusong Agwapan, be gu ba ni andil shi yi iKristi paa kwo ge allebin don gu kono nyaa di gbana.20Don ami kogo dibung ashi ami ge ba ni kila ni ami de kum nyaa ne ami waa ni. Ami kper beji anung da kum niu ne anung waa ni. Ami kper beji ashi gu puru di shuo di piebi, gu nyiri be nang inenjok gu begro in tuba gu kil eshu gusong amina gi gu sang nyaa ge yaa. 21Ami kper beji ashi ami be bili ni, Agwapan mii di sami wa di shu yi gusong anung. Ami kper beji ashi ikol mi di bongii ge be nyi be biri be kpa kafiri akar ri ni ge be nyiri bede nyuo be ishu ibib gu ce gu sang amina ge gu kper gu nyaa gu nana gi be cel ne nyi gi gu sin ikwol amaa yi be cel gi bewen na nyi ni.Chapter 13
1Unta'a gu ba ni guri ukwo anung. "Kwo ge alle bin be di ma di pang gu yi be nyu paa di pang be pala ko kuma be taa. 2Ami gu wurage co be nyin be kpa ni gi ge jijunk un sang na nyi ye acar din ami ba gu nya unpala gu ni ami diri co: Ami ge di ba ni ami da wuo ni bi.3Ammi pa'a abin diri ayu waa be mak ashi iKristi a shuelle nyaa nyuu ni, a sang uu anok ge anung ba. Nenu ya ashi agbanna yi umme anung. 4Ne be gai sang ya pan agagla yi ume gu sang digbanna ne ashi ge alang yi umme di gbanna Agwapan andil ma sang yaa di gbanna yi iko nyaa, amma andil di wa ge nwuo yi di gbanna Agwapan yu umme anung.5Nung mili ashu nung anung kye inka anung shi yi umme gu ma di pang, nung mak eshu nung. Nung de kyele nyaa abin diri yi umme anung le? Ashi iYesu iKristi shi yi umme nung? - shi dei gu sang inang, anung kpa gu mak aa. 6Ami kperi ashi anung di kpelle ashi andil de kpa yaa gu mak aa.7Gi kpegri andil shuelle ge Agwapan ashi anung ca lee gu le gukpa. Ami de waa ni gu shini andil di wulu ni andil zca gu mak aa ni, gushini, ami shuelle ge Agwapan ashi anung lee ushuri uwuo shi ushushi ni. Ko ni andil shini andil kpa gu mak aa ni. 8Andil de bra nyaa gu lee ulushu yi depang aa, seidai di pang aa.9Andil kogo ushushi akar diri andil sang aa di gbanna gu ni ne nung shi yi gbanna nen dil shuelle ge Agwapan iyuari anung diba ikinkili ni. 10Amin wel abinri akar ri ami shi gi nung gu yi ukwo nung ni don akar diri ami ba shi ge nung gu ni ami da lee ni ge nung gu upupi yi iyuari ami di lee yi di gbanna mi ni diri Ici gesal am mi iyuari ami di biana nyaa gu ni kwori gu shini ammi pye nyaa gu.11Gu nyaa gu para beweneziri, anung kong ikwol ishii, nun lee illam inyaa nung lee illam gu bili be biana nung shi yi ikwol igbanna nung kpiri gi ukwo gu zing nung yua ulang. Ni Agwapan anyaa gubiya gi gu yua inna inshinshi di shi ge nung. 12Nung bili ikoge nyang yi gu kuba gu nyaa digwapan.13Ge jijuk pe nyi digwapan bili nyaa. 14Bla ni ukpe Ici iYesu Kristi gubiya Agwapan gi gu yul alum ashii a yua ge nung ge jijuk anung.Galatians
Chapter 1
1Ibulus anyu tarba ya gu gutarba ngna gure bagi gibe nyanyi kwo anyenyi gu ukwo Iyesu Agam ge Agwapan ate anyiri anyongnou gu kpu ni 2ami ge diduk beweneziri ami shi gu zing gibem bani ge gu da gu lul Agalatiya:3Upe ge ukwo nung ge inainshu gu ukwo Agwapan icendil Iyesu Agam, 4Anyiri ama riki nya ne abin abedindil nu gu leng andil ge ibung unyi ikii ibibi gu legi kol Agwapan Atendil, 5Rigam shi giu kwoggna gu nyu sang amile.6Amin kpa beji ge kinkang ilori nun kigli ge didir gi zile iyal ishishi ni giri to ni ami kpa beji ilori nun kigli genwa re a zila nung ge ukwo upe Agam, 7kwo izile iyal ishinshi be zilenyi sin gnung nilel nibe wagu bong iyal ishinshi Agam.8Kwo andil bagu ni kwo alum akii ga pan a panung izile iyal inshinshi giri tok ge inyiri andil pani be gu sou ge nyu. 9Ilori dil ya nung gu kukor ni gi gbegri min konoo gu gu to, "Alook ge panung izile iyal inshinshi giri tok ge inyiri nungu ngnar ni be gu sou ge nyu." 10Gi kpergri min wa gu ma gu za gibe nyanyi tibi Agwapan? Guge toshi gi kpergri min sugnar nibe nyanyi yani amin sangmi agen Agam.11Amin wa shi nun z beweneziri ashi, iyal ishinshi ri amin pa ni sangnu gna nyenyi ya. 12Min re ngnar mi gu ukwo nyenyi kwo anyi ri lull mini nenung ge ukwo alala Iyesu Agam bau ukwomi.13Nungu kong ilogu sing mi gu kukar ge ume Ayuhudanci ilori min so impimpam guda gu lul Agwapan nigu sang guma guma guzane min bogro gigu. 14Amin shi gu song guma iyal hudancin sele izammi, min kon riki ge kinkang gu lul ninci mi.15Gufolo Agwapan a semi gume aye gu bimi azile mi gu ukwo upe gna, 16ayigri a wen gna gu ukwo mi ge min pau gume na nyanyi gekara min re wami gli tang ge inam gibeji. 17Minre kanmiu Aurshelima gu ukwori be shi be nyu tarba gun songmi. Nenu min kanmi Arebiya gufa nemin nya vili mi Adimashku.1921Gufa min ya kanmi ungang Asuriya ge Ikillikiya. 22Ge karga kwo nyiri a za mi ge iyi ge guda gu lul Ayahudiyar beshigu me Agam ni. 23Iyal ni be kugo anyiri gu ku kor a mire ya Ipimpam ni gi kpegri a sugu pa guma ripang ni a muru guni. 24Be mire agwapan rigam giri kyi mi.Chapter 2
1Gufa be mele ukop ni be na sele ni nin nya vili mi Aurshelima ge Ibarnabas min kye Ititus ge mi. 2Min viliya ne Agwapan yigri mi ishu mi vili min ya pabi iyal ishinshi ri mi pa be nyanyi ni (Giringang ne min kyele gibe nyiri be kyo beshi be nyun songni) Min le nung ge min magu za ashi sangu ting gu bel ne min le.3Ititus ashi ge mini Abaheline ya alok resau rigbana gu le agbala. 4Gu kyeleri gu nyiya ge beweneziri ri lal ri be na be nele bi nugu kuma akyendil gume Iyeu Agam. Be kugo gu kigliya be gen ni rigbana. 6Be nyiri be bila bi ne unsong ni bere wel mi ne uluki, benyang ba gure fo miu Agwapan re ngnau anyiri benyanyi sele gu biya ni. 7Nenung be yi be mami gu pa iyal inshinshi gi be nyiri bangbi ni a gbana ni ilori be ma Ibitrus gu pa iyal inshishi gibe nyu le agbala. 8Agwapan ri ale ilam gume Ibitrus ni nigu tarba ka abi ukwo ni be ne agbala nenung ne le ilam gu me mi ka'abi ukwo mi be nyanyi.9Iyakubu ge Ikefas ge Iyohana be nyiri be bila bemba viana guda gu lulni be kpele upe ri ba mami ni be maya unyi iya gu bya be zile ami ge Ibarnaba bele nungna ge ri kanna ukwo ni be nyanyi bemba kanbi uwo nibe nyu shini agbala. 10Be wa gushi ni andil kpu be nyi na miri amin qa gu le nung.11Ne Ikefas mel Antakiya ni, min ya inang genwa gunsongna ne nwa shi ni gu kpa. 12Gu kukor Ikefas ya ikyiuya gebe nyanyi ni sugu ba be ziila nyi gu ukwo Iyakubu. Nibe nyiri ba ni nenya nwo nya tibi ri kyingna giringang gu ukwo nibe nyanyi a kugo ribung nibe nyiri be wa agbalani.13Nenung unteg nibe Yahudawa ri beshi gu zing genwa nibe lul rilal ama. 14Ne min yi be re lul biri pang gu shi gume iyal ishinshi min ya Ikefas gun song ama gediduk, "Awunge shi Abayahude yani unle gusing ge be nyanyi gu sing be Yahudawa, undi sobe nyanyi ri gbana lo gu lo a Yahudawa?"15Andil rishi be Yahudawa gu bi ni benyu kpa. 16Nun za kwo anyiri beri ngnaru ge ikyiu lege tana nenung be ngnar bi gu ukwo ma ripang gume Iyesu Agam ri ba gu me Agam Iyesu nen dil kum gu gnar gu ma ripang gume Agam sang gi kyiule ge tana gume ikyiu le getana kwo nyiri ari kum gu gnar ni.17Dige wa Agwapan i ari gnar a gume Agam di kum a kyendil be nyu le abin abebi guka Agam she agen abin abebi guka? Kwo ge fiyen. 18Amin kono gu viana gu nyi ni mi ge pan getana gu nyi ni amin kigli untimi ni min yigri ri kyi mi ari lal getana gu ka. 19Gume getana min kpumi getana min sing ilo gunggna Agwapan.20Be lap mi ge gagla ge Agam sang amin sing Agam ya sing gume mi gu singri min le gi kpergri ni gume rinam min le ya ge u kwo ma ripang ge wen Agwapan anyiri a biya mini ama ri kyingna ge ukwo mi. 21Min re tong mi upe Agwapan gule bin ripang vuglu gu kwo getana Agam a kpu ge bin abel gu ka.Chapter 3
1Anung be Galatiyawa be laga anya gna tugo nung? Sangun song anung nibe la Iyesu ge gagla ne nung bla. 2min wa gu kpele unwir gu ukwo nungna nun gnar alum ge ikyinle rigbana tibi gu kwo ma ripang ne ukiri nung kong ni? 3Gusang amina nung shuele ne nung? Nun le gun song ne alum gi kpergri nung para gume rinam?4Nun yi abin ge kin kang abel gugeshi gu bel gani? 5Anyiri a manung alum ni ne ikyi igbana gume nung ale ya ge ukwo le getana tibi gu ukwo kong ge gu mari pang?6Ibrahim "a ma ripang ge Agwapan be palau unwuri ge ukyen abin ripang." 7Gu nwuri utra nun kpele be nyu ma ripang bewen Ibrahim gna. 8Iwal Agwapan gu yi gun song ashi, ge ukwo gu ma ripang Agwapan ri gnar benyanyi be gu pa Ibrahim iyal ishinshi gu kukor, gu meng ni gediduk benyi kum be kya shashi. 9Nenung be nyiri be ma ripangni, benyi nenki ashashi be ge Ibrahim anyiri shi ni gu ma ripang ni.10Gu tugo shigiri kyi be nyiri be kyeng ge abun getana ni, gu shugu wal, "Anyu tugoya shi anyiri are kyengnu ge diduk ukiri be wal ge ankpak iwal getanani nele ge diduk." 11Gi kpergri gu shi gu nyi Agwapan gnar kwo ge nyang gu ukwo ge tana, "Anyu le abin ripang ri kum ulag gu ma ripang." 12Gu so rigbana sangi gu ma ripang nenung, "Anyiri ale abinri gume getanana ni ari kum ulang gume getana."13Agam angnar ya gu tugo getana ni ashi, anyu tugo ge akyendil ilori ushi gu wal ni, "Anyu tugo ya anyiri be labu gin kini." 14Ukiri uso ni, benki ashashi ri gushi giri kyi Ibrahim ni uba ge be nyanyi gume agam Iyesu, nendil kum gu gnar isil lalum gu kwo maripang.15Beweneziri min kyele ge pan gu le nibe nya nyi benyanyi ge le isil ni kwo nyu nyong no gu kwo a konno. 16Gi kpergri ni be ya isil ya gu kwo Ibrahim ge ulingna, are toushi, "Ucing uwiri gu pa unle ne nung ge zing ingbem, ucing uwuri, anwa shi Agam.17Gi kpergri, amin to uwuri getana gri geba gemele 430 gun timi ni gure nyongno gi isil ri Agwapan ma gu za gun timi ni. 18Gu geshi ashi uli gaba gin tima ge tana ni getana shinu sangi ni ukiu so Agwapan ma Ibrahim getana nugu sang pa ge ukwo isil.19Shiso be ma getana gu ka? Gu kpandil ya so nibe konno gu ci Ibrahim ya gu ba ge benyiri be lebi isil ni be so rigbana getana ge ukwo be lum be kii ge anyi gu mimak. 20Gi kpegri gumimak shigu sele anye zing nenung agwapan she azing'a.21Getana kyeng ge isil Agwapan guka? Kwo ge fiyen bege ma getana ri geri ma ulangni. 22Ne nung iwal Agwapan kugru ikyi ge diduk ge iteng abin abebi Agwapan le ukiri ge isil gna gu funu ya gume gu ma ripang gume Iyesu Agam akum be mau gibe nyu ma ripang.23Guma ripang ge Agam sugu bani be kugru ya benya der ya ne getana gu ba alala gu ma ripang. 24Getana ya tal ya ka'abi gu ba Agam ne dil kum gu ngnar gu ukwo ma ripang. 25Gi kpegri ni gu ma ripang bani di sangna ge iteng guyal. 26Ge diduk anung shi be wen Agwapan ya gume gu ma ripang gume agam Iyesu.27Gediduk anung ri be nung gu sal a gu lul gume Agam ni nun fla ana ma nung ne Agam. 28Abayahudw ne Abaheline agen anyasal kwo nyin ci ne anyin kyel gediduk a nung uzinggna gumeci Iyesu. 29Nun geshi be ngna Agam ani anung shi uci Ibrahim guka, be nyu liga ge isil.Chapter 4
1Amin pa ashi anyu liga ge she awen yani gu sang gi giri tok gge agen kwo ne anwa bung gediduk ikyi. 2Nenung ashi ge iteng benyu talu ge benyi shini gu gnar gibe zileni be yag ge kar gi ate gu biyu a tibi ni.3Ne nung ne andil ge kar gri dil wa be wenni be bungna gume ritri rigbana gu lunyi. 4Ne ge kara ba gu kpukpuni, Agwapan tima ne awen gu bi anyinkyel, gubi gi iten ge getana. 5Ale nunggna agnar be nyiri be shi giteng getana niri agnar gu pii gu ushi be wen.6Anung shi be wen ba Agwapan tima ne alum an wengna gume ikol andil, alum ri azila "Abba Ateh." 7Unkaso anung sang agen yagu anwu she awen ya ne nung anwun she a nyu liga gu ukwo Agwapan.8Kwo nenung gu kukor nung re za nung Agwapan anung shi be gen ba gu ukwo agwapan ri lal anyiri gu za be sangbi agwapan ri lal kwo ge fiyen. 9Gi kpegri ne nung za Agwapan kwo gi kpegri Agwapan za nung shiso nun vili nung kanung giri tiri gu za nung gu ngnu sangri gbana ge ilam? Nun wa gu vili nung gu lo rigen gun song?10Nun lul ibung gu za iben ipar gekar ge bi mele. 11Min kugo nung ri bung min kugo ribung ashi min le ilam gume nung ge bin abel.12Min kulu nung beweneziri nunshi ilori amin shini ge amin ba ne anung ni nun re lemi gu kpa uluki. 13Nun za shi gusang ulanga so ne min panun iyal ishinshi gun song. 14Kwo ne ilori min kugu gume rinam ni ripang gu so nung gume gu melle nun re sur bumi kwo nun tongni nenung gnar mi ne alum Agwapan ni ne amin she Agam Iyesu giri kyi ngna.15Nenung ikol ikii nung shi ge shi? Gu magu za nung shi ge shi gushi gungnun le yani. 16Nenung min shi anandog anung ne min ya nung ripang ni?17Be wa nung negu so ikol nugu sang upe be wagu kap mi ge nung ge nung lul bi. 18Gu shi gu zam sununbung nun so ikol ne ikyio so ishinshi sang gu toshi min shige nung.19Be wenmi be kyakye ge akye nung min sa gu fung gu bi ge kinkang ne Agam kum gu kyungno gume nung. 20Bege to shi min shi ge nung gume gu kigli ri wimi ge amin shini gu fung gu sil ge akye nung ripang.21Nun yami nun ri nun kugogu ba ge iteng ge tanani nunre kong nung ukiri getana toni? 22Gushi gu wal ashi, Ibrahim shini be wenneci be bala azing she angna nyiri gen azingna shi angna akyel gu kum ri kyi ngna ya gu. 23Ukyu bila gu firi awen agengna be biyu ge utira anyenyi ya ne awen anyu kum ri kyi be biyu gu ukwo isil ya.24Beri bra gu pa abin dirige utira gu yigri neni be kyel bri shi ne isal ipala ni, azingna isil gepan igbang a Sinai ya abi be wen ri be shi be gen ba. Anwa shi Ihajaratu. 25Gi kpegri Ihajaratu anwa shi igbang Asinai ri ishi ge Arebiya ni guma gu za ge Aurshelima gi kpegri ashi gume rigen gibe wengna.26Aurshelima ri shi ge pan ni anwu kum ri kyiya anwa shi anyu biri ya. 27Ilori ushi gu wal ni, "Le gu fung gu kyi anwu anyu sang gu bi anwuri sang bingni ini sha ge gu fung gu kyi anwuri unsang kong gu bi aweni be wen anyu sang bi shi ge kinkang sele akyel ri a shini a cini."28Gi kpegriri ni beweneziri ilri Ishaku shini nung nendil shi gu be wen isil. 29Ge kar ga anwari be biu gu utira anyenyi ni a so ipimpam gibe nyiri be gi alumni. Gu shi nung gi kpegri.30Shini iwal Agwapan ya? "Nun da agen a ge awengna ge awen agen'a ra kumu gu li ga ge awen anyu kumri kyingna." 31Nenung beweneziri dil sangna bewen agen, ne nung andil shi be wen akyel gukum ri kyi.Chapter 5
1Gu kum ri kyi ga so ni dil kum a kyendil nun ta fra nun zangna konno gu vili nun gu timi gume rigen. 2Bila ami Ibulus min banung ashi bege lenung agbala ni Agam ri sangnu ne ilam ge ukwo nung ge kwoo ge uling utra.3Anung ma min ma ripang ge kwo ge ling anyiri be leu agbalani gushi ri gbana ne alul gediduk getana. 4Nun ting Agam gediduk anung benyiri be ngnar ge tana ni nun kpa ge upe.5Gu ukwo alum gume gu ma ripang dil yag gun song gule bin ripang. 6Gu me Agam gule agbala gu sang le agbala gu song ne ale bin guma ripang gu le ilam g gu biya unwashi gu zam. 7Bege der nung ge shinshi ni, nyangna der nung gule lul giri pang? 8Gu lel gri gu soro gu le nung ni gu sangi ge anyiri azila nung ni.9Ayitsi a fefiyen awa nibe igbagla ni fugru. 10Amin shini unwiri gun song ga akyen nung gu me ici ashi nun ra tangnung ge ikol gu zile utira agiri tog Anyiri a kigli amina nun guni ashi so ipimpam kwo anyangna ni.11Beweneziri kwo gi kpegri gudam agbala ne min len shi so ni be mire mi ipimpam? Ne nungna ni ighang gu so gu tulu afra gi pan a gaglani ashunu bongnu. 12Min so ikol benyiri be vilu nunguni be kigli akyema ninci.13Beweneziri, ne Agwapan zila nung gu kum akenunga nun zangna kong ushushi gu kum ri kyi gu ba nun ge kari nam nenung ge ukwo gu biya nunle be zile ilam. 14Ne nung gediduk getana ge mile gume guma rigbana uzing, "Biya zileng niri kyingni. 15Nunge larba nung nweng be zile ni nun bi la nun zangna pele be zile nung.16Amin toshi nung sing gume alum nung ra mile ni guwa gume ikol rinam. 17Rinam shini inalog ge rinam nenung be shu in andog gi be zile ne nung ra le nung ukiri nun re wa nung ni. 18Guge shi alum sing ge nung ni nun sang nung ge iteng getana.19Gi kpegri abin ri nam shigu se unwashi abin a bel gu sangri gwapan gu wa gume ikol. 20gule rigen awa pan rilal gulul nincagra gu wa gu kon inang rifini ben nang be pi gu panna gu sala akyi gu puru. 21Gu kyi ma be zile gu piyara gu piyara ge gu kon gen antek ilo abin diri min kiye nung ilori min kiye nung ni ashi benyiri be le ilo abin ri nibe ra liga bi ne rigam Agwapan.22Be wen Alum gu biya ga gu fung gu kyii ina inshu ge dele ikol upe ible ishinshi gu ma ripang. 23Ikol ishu gu fire ri kyi kwo gele getana rigeshi gun song ge abina. 24Benyiri be shi be ngna Agam Iyesu ni be gagla amina rinam ge gu kugo ngna ne gu wa gume ikol gu bubi.25Dige lo gume Alum ni ri sing ge Alum. 26Di zangna shi be nyiri kyi ri gbana kwo rifagra be zile kwo niri shini ri fimi ni be zile.Chapter 6
1Beweneziri be ge fre anynyi su gu le gu kpa ni nung ri nun shini ulum ni ni vili ne pang ge utira ume alum ikol anwu bila ri kying kol unbe kpa gume gu melle. 2Nun kyo ulup ikol ni be zile gu le nung nun ri mile getana Agam.3Kwo ge nyang ge pani anwa shi ulukiya ni ne a sangnu ulukini a lel ri kyingna ya gu. 4Ne kwo genya melle ilam gna ne alum ukiriri ari piara guni a sangnu melle ri kyigna ge lok. 5Kwo ge nyang ri kyo ulup ri kyi ngna.6Anyiri be lulu ukyele ni gushi rigbana ne a ya indong abin asheshi ge anyu lulu gna. 7Be zangna lel nung bere libi Agwapan gu len. Gediduk ukiri a nyanyi sile ni unwa ne ri larba. 8Anyiri a tugru rikyingna amina abin abebi ni ari larba gu kpu ne nyiri a tugru gu me alum ni ari larba ulang gu sang amile ge alum.9Di zangna lera ne ilam ible ishinshi ge kargri gu folo ni diri larba di gere ler ya ni. 10Ne nung gekar gri ri shi ni use ni niri le ible shinshi ge diduk, dile ible ishinshi gebe nyiri be shi benyasal guma ripang.11Bla unle isil ri min wal nung ne anyimi ni. 12Be nyiri be wagu yigri amina asheshi gume rinam ni bemba soro nung rigbana gule agbala bele nung ni be zang sobi ipimpam ne agagla Agam. 13Bemba benyu le agbala be lul bi getana nun be wa gushini be le nung agbala ni be le ikol iko ikyi ne aam anung.14Gu zangna shi shi amin shini ikool ikyii ne gu ngna agagla icendil Iyesu Agam, gu ikwo gna ya nibe lap gu lunyi ge agagla ge ukwo mi, ami ge gulunyi. 15Agbala ge gu sang le agbala sangi ululki Nenung gule gu par ya shini ri zam. 16Gi diduk benyiri beri sila gume gu lul abin ni bila ne ina inshu ge gu kon a kubu shi gi bemba ge pan Aisraila ngna Agwapan.17Gi kpegri ka'abi unsong alok zangna somi gu fung gu sil amin kyo ge mag Iyesu giri nam mi. 18Upe icendil Iyesu Agam shige alum anung, beweneziri gu kyeng nung.Ephesians
Chapter 1
1Ibulus, atarba Iyesu gu leh Agwapan, kaabi be nyu se Agwapan ri be shega a afisani benyiri be shini gu gnar gume Iyesu. 2Bilane upe shige nung, ge inna inshu ge ukwo Agwapan atendil ge icendil Iyesu agam.3Gu dugo gu kyeng ge Agwapan ate icendil Iyesu agam. Anwa maya ben kya shashi ne kwo geling ben kya shashi ungna alumi ashi ga pan gume Agamni. 4Be sugu bi gu lunyini Agwapan se ya andil diri maripang gume Iyesuni ase ya dil lo gu lo digwapan ge gu sin gri gu sangi ne abin abebi gun song nani5Gume gubiya Agwapan a tibi ar kyio ya di shi be wengua ge ukwo Iyesu agam. A le gunkri nugushini gu folo nebinri' a wani, 6guja abin gule unkashi Agwapan gnar gu dugo geri gam upegna. Unwir unwa shi ukiri amaya a kyi anye gu kwo gu biya gna.7Gume gu biyagna nibe funu ya ge biligna ge gujili abin abebi gukwo unle upegnar 8a ma unwiri upe ge kin kang gume diduk gu kpele.9Agwapan ayigriya ripan abinri be nele gutibigi kolni, guwo ukiri awagu yigri gume Agam. 10Ge kargele gunwu loll gutibi ikolgnani Agwapan ri bani gediduk ikiri shi ga pan giri bungni sume Iyesu.11Be seya gume agam di shi ukyu ligagugna Agwapan. Aleya gutibi gikol gun ongu tibi gikolgna, anwa she anyule gediduk uki gu ilo gu wagu legna, 12Agwapan le nung ge ndil kum ulang nugu dugo rigamgna, andil ba shi unsong ri dil kum gu so ikol gume agam.13Gume agam nenung kum gu kyeleri pang iyalishishi gu funu nung gukwo Iyesu. Gume gna ne nun ma ripang be nya manung gintima gumo alum Agwapanri be maisilni. 14Alum ya shi gu kyeng gulig andilni ri sugu kum gu me Ukiri sai gu dugo rigam yasu.15Nenung, ge kargri amin koliyal gu mari panganing gume ici Iyesu ge gubiya nung kaabi gediduk be nyiri be se girin gan giri kyi gna ni 16mire nwomi gu kpu ne nung min kyele ge Agwapanmi,17Min kyele ge Agwapan icendil iyesu Agam, ategume, amanung alum iyalishishi ge alalla gu jagna. 18Amin kyelege Agwapan iyi ikol anung panne ge nunja ripang guzilannung. Amin kyele ge Agwapan ge nung za umi rigam gu ligagna gume be nyiri be segir gang gri kyi gnani.19Amin kyele ge Agwapan nunja rigbana unle gna gunwnu sang amileri ushigume andilri dimire ripangni. Unwiru unle ushini ukwu le ilam rigbanar gungna ribana gna' yagu. 20Unwuri unwa shirigbanar aleilam gume agan ge kargri Agwapan nyongwu gu kpu nya sou gu nyi iya gna ga pan. 21A sou ga pan ge tol ididuk rigam, rigbana, ge kwogeling intima. A so agam san gun kri ibung unyi ingbem, ge ibun unyi inwu bii22Agwapan so gediduk ikyi giteng afra agam. a sou anyunsong gediduk ukiri shi gu me guda gulul. 23Guda gulul rinamgna ya gu, gu milegnari gu mile ididuk ikyiri shigume kwogelinlo utrani.Chapter 2
1Nunge shi be kpiri'ya gume abin abebi ge gu lunyiri gu, kpanung. 2Gume nenung le ulalang ge kpan abin gu lunyiri gu, nun nya lul anyu bung rigam riggbana ge pan, anuri alum ya shigu me nibve wen gu sang kugo atong. 3Gu kukor gediduk andil di shi gume nibe nyu sang ma gediduk andil di shi gume nibe nyu sang ma ripang. Di nya lul be wendiri be folo nibe nang Agwapan.4Agwapan shi'ni ale su kong ge kubu ya gu, ge lo unle gu biyari a biya yani. 5Ge kargri dilshi gu kpugume abinabebi ni, abaya gil me ulang apar go agam. Gukwo upe nibe funuya gni. 6Agwapan nyongo ya gu zing, a soya dinya sisila gu jing gu kyeng uzing gume agam Iyesu. 7 Ale nung ge ibung gu bi a yigriya unle ume upegna gukwo Iyesu. Ayigri unwuri gu kwo upegna.8Gukwo upe gna nibe funu nung gu ma Agwapan gagu 9san gu leabinga unwiri ulli ya so kwo ge nyang zangna peme. 10Andil shi ilam anyingna ya gu bi gume Agam Iyesu gendil le abin asheshi, uwuri gu kukor Agwapan gu wealibi dile ulang gumema.11Nenung nun kpa nunshi be nyanyi bage aminar'rinam. Be jizila nung, be nyu sang le agbala, ukiri be zila agbala gumerinam unwawuri anyi'nibe nyayi leni. 12Ge kar ga nun bagra ge Agam nun shi gir tok ge benye aisrai'la. Nunshi be singba gumel isili nun sangna nugu jaripang genbung, nung sangnung ne Agwapan gu uulunyi.13Gi kpekgri gume Agam Iyesu nunri shunshi be nung ge Agwapan ni bebanenung gu tutur nenwa gu kwo ni'beji Agam. 14Anwa shi inna inshundil. A kigli unpala rizing. Gumerinagna ya ne a muru gu det inandig ri ikap ya ne a muru gu det inadogri ikap ya gibe zileni. 15A vulu ge tana gu marigbana isilni, ge a bi anyenyi apar ajing gumegna. Gule nung ba ne inna inshi. 16A lenung ge shiri' ikol nibe nya pala gume rinam riging ge Angwan ne apel inandogri ishi gume amani,17Iyesu ba nya be pa inna inshu anung ri nunshi be nung gibe nya tutur. 18Gu kwo Iyesu gediduk andil benya pala gu me alum ajing di shini utra gu kau ulluro Ate.19Nenung gikpegri benyanyi, kwo nye zing di sang giri tok. Nenung nunshi be nyinshing ba gu gibe nyuse gringangna Agwapan, benyinsing ilam. 20Beyiri be viana bi ge ban riritre benyu tarba ge be nyu be nyu bla unsong. Agam Iyesu giri kyingna anwashi akankama igbang gu kyingna anwashi akankama igbang gu viana. 21Gume gna gediduk gu viana gu karba gu zing be kwono ne guda gulul gume ici nir 22Gume gna ni be sugu viana nung ukwo zing ba benyu tarba Agwapan gume Alum.Chapter 3
1Nenung ami Ibulus awen ge sira gin tima Agam giri kyenung benyanyi. 2Amin pa geikolmi nun kong ge pan ilam gu kwono inwu upe Agwapan ri amami ge akyenungni.3Amin wal nung ge alalari be yamini uwuri yashi neleripang riamin wal ge fiyen gume zile ankpak iwani. 4Ge kargri nun pala giri kyie unwurimi nungri kpele guja ni gume ineleripang gerikyi Agam. 5Unwuri giri bununyi bera gigri be be nyanyini. Gi kpegri be yigri gi ge nibe nyu tarba Agwapan ge benyu paunsong ri be segiringang gume Alumni,6unwuri inele iyalishi benyanyi shibe nyinsing gu liga gu gendil be gyeng ya gume rinam rijing. Benyinsing gusingna gumeisie Agam Iyesu gukwo iyalishishi. 7Unwa so ne min be agen gukwo guza ape Agwapan mami girigbana rigbabagna.8Agwapan yamami nwa guza kwone minshe fefien gume be nyu se girigan Agwapanni, min pa iyalishishi gibe nyanyi gibe nyanyi ge pan unle Agam anwu sangamile. 9Nemin so ge dinduk be ny anyi kpele gu tibi Agwapan. unwuri inele ripanggri gi bungunyiu sele Agwapan nele anwari ashi anyu le gediduk ikiri.10Nenung gu kwo guda gulul be nyi rigbana gibe nyirigam ge pan berija gu kpele Agwapan ge iyi getento. 11Gun kiri shi ga pan gu kyeng gu pa gikocri'a le gume Agam Iyesu icendil ni.12Gume Agam rishini unsong, nege kar ne gu gnar ne ri pang andil gume gna. 13Nenung min kulu nung ikol anung jangna shiri'ne ipimpam rimin so ge akyenung ni kiri uba rigam anung ni.14nenung min lilugu ne alung mi gunsong Ateh, 15anyiri gukwogna nibe zila kwogwling ge sal ge pan giri bung. 16Amin kyele ge Agwa pan agnar nung ma ge unle gu kum rigam gna nun so ikol ge kinkang niribana gu kwo Alumgna ri ashi gu me nung nii17amin kyele ge Agwapan Agam a sisila gume ikolanung gu kwuma ripang min kyele ge Agwapan nun kyunwno nun viana nu lum gume gubiya gna. 18 Nu kyeng gume gubiyagna ge nun kpele, gi ididuk bebyu lul shishi ulum ge upupil, ge ungnir gibubiya Agam. 19Amin kyele ge Agwapan ge nun ja uncle gubiya Agam unwuri Usele gu jami. Nun le un wuri gibe mile nung ni ididuk gumile Agwapan.20Gi kpegri anyiri anyiri ashini rigbana gu le gediduk ikyi sele ukiri dil kullu kwo gu tangii kolni ga panri gbanagnar uleilam gume dil ni 21rigam ri kyeng gu kwo gna gume guda gulul gukwo Agam Iyesu kabi Ibununyi ungna ibun'unyi gu sang amelle gu kyeng nung.Chapter 4
1Nenung gushimi a wen ge sira gukwo ici min kulu nung nun le gu lori gu folo gu jila Agwapan zila nung ni. 2Nunshi be byule be nyule bin asheshi ge icincang ni gudele ikol. Nung gnar be zila gume gubiya, 3nun le gulo unzing gume alum nun karba gume inna inshu.4Riman ri zing shigu ge aluma zing, ilori be zilanung ge pan gu soikolga aluma zing ilori be zilannung ge pan gu soikolga rizing, 5ici'azing gumar pang rizing ne gusalla gulul rizing. 6Agwapan azingna ge Ate gediduk Anwa shiga pan ge diduk, gukwo ge diduk le gukwo gwdiduk, gume ge diduk,7Kwogeny anandil be mau guja gepan gumelle guja Agam. 8Ilori iwal Agwapan to shi, ne kpeu kanu me gepani sole nibe gen gumerigen nemya mire benyanyi suja.9Shini be zilashi A yang? be to gu ka ashi'a sigriu kanime ulum ribung. 10Anwari asigriuni anwa yangnu ge pan. A lenung gushi'a mile gendiduk abin.11Agam miri guja neni bengu tarba, benyu pa unsong be nyu pa iyalishishi, be nyupii gebenyu lulu. 12A lenung gushini tibi be nyu lul negule ilam mugu vianarinam Agam. 13A lenung nedilmel unzing gumar pang negu za Awen Agwapan, alenung ne dil melrikung, ilori be nyiri begu mel gumile gu kyeng unle Agam.14Ukiri banung geri zangna konno gu ba nibe wenni be zangna lonibe kyiya. Unwiri nun nushigu geri zangna lul uwuru kwoguling gulul gu gna ikyibibi ge amina nibe nyabyi benyu zagu warilal. 15Nenun diri paripang gume gubiya gedil kwono gume utira rishi igna mi, answer ashi anyun song Agamni 16Agam a karba gediduk anam nibe nyu maripang rinama shi gu karba gume kwogeling agyeng ge rinama kwono niri viana ri kyingna gume gubiya.17Nenung nin lenung ikiye gume ici ashi, nun zangna konno gule ulang ilo ungna nibe nyanyiri bele gume abin abel gu gnu sang gu kum. 18Be fung bi gu me gu tangeikolama be pegre bi gu ulang ilo gugna Agwapan, gu kwo ucugru ikolama. 19Bere kugobi uwa. Be manna akyema gule anyenyi nugule abin riligi ne kwogeling awiwog.20Nung sangnenung nenun lulu abin Agam, 21Min page ikol nungu kong giri kyingna, Min pa gikolmi begu lulu nung gume gna ilori rupang Iyesu shini. 22Rigbana ga munta abingu le nung gukukor gun kashi anye kor. Anye kora yabogrou gu kwo wa gu kum gububi.23Nun ta anye korgu ge nungpa be par gume alum ikolanung. 24Nun lenung ge nun fla anyenyi apar, anyi ilo Agwapan. be leu gume gulebinri pang ge digwapan geripang.25Nenung nun ziga rilal gu "ya azileng ri'pang" ge andil she begyeng nibe zile bagu. 26"Nuta be nang, nenung zangna leabinabebi" nun zangna nwo unum kpa nenun tabenang. 27Nun zangna ma agam nincagra u zileukwu kana.28Anyu jiri azang konno gu jiri, ne aleilam, aleilam ne anyigna geakum ukiri ur wel be nyinamiri. 29Kolansha gu kyele wiri gebe nyonung. Nenung page shinshi ilori beri ma upe gibe nyu kugoni. 30Nung zangna bong alum ashi Agwapan ikol ge ukwogna nibe be so nung gintima gu bung gu gnar.31Nun ta gediduk ikoli kpululuk'gu ge ikolipi, benang, gu kon, gu surbu amina ge ididuk rifen 32nun lebe zile upe nun loikol ishu nun jili abinn abebi nibe zile, ilori Agwapan gume Agam a jili abin abebi anung guni.Chapter 5
1Nenung nunshi be nyu lulu ne Agwapan ni bewen gu biyagna ni. 2Nun lu gume gu biya ilori Agam a biya'yani, amari kingna gusang pa geipara gukwo Agwapan geakyendil, ipara agna inya ukiu gnar Agwapan.3Guji ge kwog elingri ligi kwo guli rigi be zangna zilabi gume nungi nenung nugu folo gibe lul. 4Be zangna zila kyele abin uwa ge gukyele uliga, gu kyele gu bubiri gure folo gini. Nenung, dishi benyu peme.5Unkiri nun zashi kwo nyi guji, kwo nyu sangri'gwapan, kwo nyu lul Agwapanri ari kum guliga gumerigam Agam ge Agwapani. 6Kol alelok be lel nung nugu kyele gu bel. Ilorabinri yane be nang Agwapan bi ge aki nebewen akye gbana. 7Nun zagna singibemba.8Gu kukor nun shi intingna, gi kpegri nunshi use ya gume ici nun sing ne bewen use ni. 9Ilam use unkashi gediduk upe, gu lebinri pangir pang. 10Nunwa Ukiri ici peme guni. 11Nung zanggana so anyige abinri a sangni ne gu kumnige abin iting ne gushi gushi ni be kobo bi. 12Abinri bale gineleni abin nuwa ya be yigri gunyi.13Gendiduk abin, agashi ase yigri ni beriyi. 14Ukiri be yigri uba use, nenung be toshi "Ninya anwoanyu birinna, ninya gume nibe nyu kpu Agamri sanang ge pan".15Nenung, nun talla mina nung ne ilo gu shini be nyikiyeni. 16Nun somina ilori nun le ni ge karni ge ibung nibe nyiri fen yagu, 17Nun zangna shibe liga, nenung, nun kpele tibi ashishi gu waikol icir.18Nung zagna paira ne imininbel agbasa, ge inyani bung ulanggu, ne nung nung mile ne alumni Aguwapan. 19Nun kyele gibe zilenung gume a Zaburage ante ni'ante ulum. nun tak ante nugu dugo gulang anung giici. 20Sununbung nun mire ripang gi ididuk ikyi gume intima ici iyesu Agwapan Ate. 21Nun ma akyenung gibe zile gume gu ma agam ume,22bekyel, nun lul be ci anung neicini. 23Aci ya shi anyunsong akyelgna ilor Agam shi anyunson guda gululni. Anwa shi anyu funu rinam. 24 Ilori guda gulul lul Agamni nenung rigbana nibe kyel bele gibeci ama gu me kwogeling uki.25Beci, nun biya bekyelanung ilori Agam a biya guda gulul ni nyamari kyingna gani. 26 Ale nung ge aleurigwapan. A kwiraya ne imininbel gu kwira gukwo iwi. 27 Ale nung a mari kyingna ge gudagulul ungna ulup, migu sang andan kwo gubong kwo uluki ne ukirini gushini Agwapan nugu sang abin a bebi.28Nenung, beci be biya bekyelama ne anama mani. Anyiri a biya akyelgna ni a biya rikyngna. 29Kwo anyiri atongnu ri namgna ni, anya ni yanirin ka ne bigagi, ilori Agam biya guda gudagululni. 30Andilshi begyengrinam gna gagu,31nun anyenyiri' kap ge ategna ayegna ne dagra ge akyel ge ate gna ge aye gna ne dagra ge akyel gna be pala be bainam izing. 32Unwuri ine le ripang shini unle amin kyele ya giri kye Agam ge be nyu lul gna. 33Kwonung, kwoogenyang anung rigbana ga ne abiya akyelgna niriky gna ni ne akyela ni rigbana gane ama acigna ume.Chapter 6
1bewen nun lul benyu binung gume ici, gun kiri shi gu zam. 2"Ma ategubing ume ge aye gu bing" (iwor un song guka ge isil), 3"nenun nun ri kum beky ashashi, ge ibunganung shingnir gu lunyi".4Nenung, anun ninci nunza gna coklo bewen anung be kong benang, num gwubi gume gukiye. ci ge gu kiyegna.5Begen, nun lul ge nin cenung gu lungi nugu mere ume ge gu kongribung ne ikol ripang. Nun lulbi ne Agamni. 6Nun lul bi sang shi be bilanung ge nung ge nung sobi ikol ikyi nenung nun lul ni be gen gu kwo Agami. Nun le gu wa Agwapan ge ikol. 7 Nun le ilam ikolcanung gediduk ne nung le ici rigenni sang anyenyi. 8Nun gashi ukiri anye nyi leni ari gnar ukiri ale ni gu kwo ici kwo ashe agen kwo ashi anyu kumri,9Anung ninci nunle ilori gibe genanung, nun zangna so bigu kpabeji, nunza anshi ashi icemani, genung shigu zing ga pan.Nun za gushi genwa gure zigrigi gubiya ri kyi.10Gu kol nun lapikol gume ici gume rigbana getol gna. 11"Nun kyo gediduk ikyiu kon gna Agwapan, ge nung lab ikol gun song ne amina agamni incagra,12Ne gukon edil gusangi gugna inam ge besi, rigbana ge agam ge be nyu wagetana ibungunyi itingri ge alum iting agnarifen gume gepan. 13Nenung nun kyo gediduk ikyiu kongua Agwapan, ge nun bira gu kyeng niri gbana gume unumrifen. Nunge le kwo geshin nunri kyeng niri gbana.14nenung nun kyeng niri gbana. Nun leuwiri nungelap alap rigbana gumeripang nun flaakigri gule binripang. 15Nun le nung nunge lap a franung ne gu kyeng gu kan ni iyalishishi ungna in na inshuni. 16 Gume gediduk kiki nun kyo ikyiu gumaripang unwiri nuri pel gediduk asila gushini ula ugna rifenni.17Nun kyio giflo gudugo ge gin kiyana alum, nwiri unwashi gukyele Agwapani. 18Ge kwogeling ilo gu kyele ge Agwapan nugu kullu nun kyele ge Agwapan sunung'bung gume alumi, Guwuri amile nung kyeng gi ne amele gu bila ge ididuk gu lapikol nugu kwulli giri kye nibe nyu lul.19Nun kyele mina ge Agwapan, nemin gna gutina gekar gri min penne ge nyumini, nun kwullu gemin kum unsong use incle ripang iyallishishi, 20giyalishishi ne minshi anyu lirbi gume nibesira, ilori minshini,21iTikus aweneziri anyubiya ge agenri pang gume ici ari panung gediduk iki, 22unwri ya so ne amin zinnau gu kwo nung, ge nun za abin andil, nenung kum gu billige kpu gikol anung.23Bila ne inna inshu shigibe weneziri, gubiya ge gumaripang gukwo Agwapan Ate geici iYesu Agam, 24Upe shigebenyiribe biya icendil iYesu Agam ge gubiya gugnu sang ukpu.Philippians
Chapter 1
1iBulus gi iTimoti agen Kristi iYesu, ge kanbi ukwo nibe nyi be winwung Agwapan gi Kristi iYesu benbri beshi gr aFilibi ni, gediduk gibe nyibiri be bila ukwo gu lul ni gibe nyin-kung gu lul ni. 2Bila ne abin azam ashi ge anung gi gu kum riki gu ukwo Agwapan Ichi gii Ichi andil iYesu Kristi.3Ami dogo Agwapan sunu gekar giri ami kpuu nghaa guni, 4 sunu gekar gume gu kuwo mi, nilee gu kuwo mi gume ikol ikii 5soboni gu chung amina anung gu kyele Agwapan tun gu unum injii har be julibi gi kpegri, 6Ami ma ripang gume ikiri, ashi a nyiri a zanna gu lee ilam izam ge anwo ni apang riya gusong nigu lee see unbung iYesu Kristi.7Gu shigu zam gushi ni ami kong nenii ge aki anung gediduk gee anung shi gume ikol mi gediduk anung shige ami ge abin azam ume gushi mi guda gu kugru gigu nghar rikimi gi gu ma ripang gumire gu kyele Agwapan. 8Gii Agwapan ya za ilori ami gu moo ge anung gediduk gume ulum gubiya Kristi iYesu ni.9Gu kuwo migu kiri: ashi gu biya anung gu kyeng niri gbana gi guza ge diduk gi gu kpele 10inde anung nung ri nghar iwen ripang ngha nii anung ba ge winwung ilori bera sabi ne anung nigu unum Kristi, 11unwiri ya shi ashi be shi ngha ni iwen izam inyiri ibii gi ume iYesu Kristi kanbi rigam gigu peme Agwapan.12Gii kpegiri Ami waa ashi nuza, ina wen-aziri, ashi ukiri uba mi ni uma gu ya gun song gu kyele gu shushi. 13Ribilee she ashi, be sira mii gi Kristi be ba ni usee guda rigan gi kwoge nghang. 14Unle nibewenaziri be shi ni ikol igbana gi Ichi soboni be sira mii, nibe nyiya shi mi ikol igbana gu paa gu kyele Ichi ni bere kpabi beji.15Be zile benyi zigu gu kyele Kristi gume gu bong ulang gigu piya rinam, be zile be nyi lee sobone abin azam. 16Be nyiu mire gu kyele Kristi ni gu biya beza ashi be tibi mii ge firi ni Ami der gukyele gu zam ngha. 17Be zile be nyi mire gu kyele Kristi nigu biya riki gigu sang ripang. Gu bila amaa ashi be shigu mire mi impiya gu meni be sira.18Ne ashi nyiya ba? Geduk ilo utira, ni ungha riten ni ungha ripang, gu mire gu kyele Kristi nibe lee, ami lee ikol ikii gu Ee ami rilee ikol ikii. 19Ge Ami za ashi gun kiri ga ri bani gu shini ami leng. Guri ba nenu nigu kuwo anung gi gu wal Alum iYesu Kristi.20Ami shigu yag gigu ma ripang ashi Ami ra kong mi uwa, gume ikol igbana gikpegri gi ilori gushi mi, Kristi ami riba nigu dugo Kristi gi me rinam mii gume ulang gii me ukpu. 21Gii ukwo mi gushi ami shi giri lang gi Kristi yi gu shini ami kpumi gii Kristi ribili ga gu kwo mii.22Gu geshi ashi gu loo mi gu me rinam guri bani ribili ilam ni, wa mi rezami a nyiri ami ri winni ni. 23Gii gediduk amaa betal-la amina mii. Ami waa gu nwo ge firi ni ami ge kum Kristi gun ka sele mi gediduk. 24Nenu yani gushi gume rinam gu shi ge shinshi sobo ni anung.25Gu talla amina anung ge firi ami za ashi ami riliga firi ge nung ami ri ya gunsong ge anung gediduk sobo ni gu konno anung gi ikol ikii anung gu ma ripang 26gibili nenu ri gbana anung gi Kristi iYesu ari konno soboni gu juli mii gu kwo anung. 27Anung fire aki anung gu utira ri umile gu yiri gu mire gu kyele Kristi ni, inde ami ge bagu yi ngha, ni ami gere kum mii gu bani, ne mi gaa kong uluki ge aki anung, ashi anung keng ikol anung gi zing gume Alum ge amina anung ukwo guzing saboni gu ma ripang nigu kyele gu zam.28Anung zangha be kpa beji ni gu ma ripang nibe nyibiri beshi anandog anung ni. Be shigu yigri bi ukiri ushi nugu pele bi gu mi. Ne anun ni utiraya'a un wiri uri nghar ulang anung ni, unwuri ubii gukwo Agwapan yani. 29Gi be le ngha abin zam, soboni Kristi gu sangi ashi guma ripang ga ingbem ba gu konno gigu shini unso impiya ne abin ngha, 30ni nung kum gu nyiya amina ilo gun kiri nyi giriki mii ni, ni gi kpegri nun kog ge mi.Chapter 2
1Ge shi ashi uki gu mari men gi Kristi, ge shi be shi nigu saa gkubu gu me gu biya nghaa, geshi ashi gufulu riki shiga gu me alum ni, geshi ashi gu kong ge kubu, 2segu shini nenung so ikol ikii mi imilei nigu shi amina andil ukwo gu zing, gubiya andil gu zing gume gu sing andil gulum iki gu lee andil ukwo gu zing.3Zang be lee uluki nigu biya riki gigu sagra riki, garagu lee ikogenyshi gume ikol gubiya, kiyo be nyiya-nyii gu shini be seleng. 4Bila ni kwogen yieng anung za ngha be bila ukiri uwane pang waa ni, bila nu lee ukiri be zile be nyi waa ni.5Bung gi gu ume ulang unwiri geduk ushi gi Kristi iYesu, 6anwuri gigu shini abe shi niri nam Agwapan, anwa bere yigriu ashi ame gu zing ge Agwapan gu uluki unwiri beri sagrau a papan ni. 7Nenu ya ni ayebe riki nghagu, ne nyiya tibi riki ngha ge agen ni be nyiya biyu gu lilli anyenyi. 8A fire riki ngha nr nyiya nghal rinam ngha nyiya ge mel gi kper gu kpu ngha gukpu gu ngha agagla.9Nenu yani Agwapan a saggu ge papan, nyiya mau intima biri inshi ga pan gediduk intima ni. 10Alee ninu inde gume nin tima iYesu gediduk alung ari lil-lugu alung nibe nyi biri be shi giri bung ni gibe nyi iteng ribung. 11Alee nenu inde sunu ilim iri nghar ashi iYesu Kristi an waa shi Ichi gu pame Agwapan ichi.12Nenu yabe nyiu biya mii gi lori nun kugomi sunu gekar ni gige kar giri ami san mi ge anung ni gun kiri unlee ya shi gekar giri ami sang mi gani, anung lee ilam gu nghar aki anung ni ri bung gigu kpa beji. 13Gii Agwapan ya lee ilam gume anung nu lee ukiri ulilliu ni gi ukiri a waa ni.14Nu le gediduk iki nenung zangha be bii ni gu saa gi inang. 15Inde be ra sabi ge nung nibe kum ngha ge winwung be wen Agwapan biri bere saa bi ganba ni. Nun lee nenu inde anung ri sana ni usee ni gume gu luu-unyi gume ge caci izam ibibi ingha riligi. 16Bung iwi ingha ulang ulang soboni unum Kristi Ami ga sugu ashi amire ting mi guting gubel ne amide lemi ilam ibel.17Be gere kiyo me be ma gume ipara ge lam gu ma ripang, Ami shi ni kol-ikii gigu peme ge nung gediduk. 18Guu utira gu zing anung geduk num lee ikol ikii gigu peme ge ami.19Ami waa gume Ichi iYesu ashi ami ri tima iTimatawus gu ukwo anung gi kpegiri nii ami kum rigbana amige kong ukiri anung shigani. 20Gee ami sang mi ne log nee awani, a nyiri ama ripang ngha ge aki anung ni. 21Gii gediduk amaa beza akiye maa ya bere zabi iki iYesu Kristi.22Anung za rigam nghaa ge wen gee ate nghaa ni, gu kaa ne lee ilam ge mi gume gu kyele gu shushi. 23Ami shi niri men gu tima gi kpegiri ami yi ilori sun uki sing gu gee ami ge shinshi ni. 24Ami shini ikol igbana ge Ichi gu shini Ami riki mii riba gii kpegiri.25Ami bila ashi guri shi ge shinshi Ami tima Abafaroditus a juli a ba ukwo anung, ashi a wenaziri mii ya, a nyi ilam mii, a nyiu kon ulira anyiu tarba ge agen gi ukiri ami waa ni. 26Aa gu mo'o ne waa gushi ge anung gediduk gu fuwou ni anung kong ashi alee gusang ulang ni. 27Gee alee gusang ulang ge kinkang gun kiri abe za gu kpuu ni. Ne Agwapan nyiya lee upe ngha giri ki ngha, gu sangi giri ki ngha inkpem, gu shige mi mang kulu gushini amibe lee ikol ibibi ga pan ikol ibibi.28Gun ka so ami waa gu tima, gu shini anung gejuli nun yiu ni, anung rilrr ikol ikii, ne ami leng gu nyiya amina. 29Nu nhar Abafaroditus gume ikol ikii geduk gume Ichi. Nun ma be nyi nii anwani ulib nghaa. 30Gi gu shi soboni ilam Kristi gii aba utur ni gu kpu. Aso ulang ngha gim piya nii a lee mi ilam, ne para ukiri anung re bira ngha gu lee ni gu lee mi ilam.Chapter 3
1Gu para, awenazri, lee ikol ikii gu me Ichi. Nii ami wal ikuri gi zing gu ukwo mii gu sangi alebin ya gu tibing gun lang. 2Yag nin vaa. Yag be nyi lam nin cagra. Yag be nyiu waa alal. 3Andil ba shi akaciya gee andil ba kuwo gume alum Agwapan, andil ba shi be nyiu gugru gume Kristi iYesu, niri nyiya san ngha ni guma ripang giri nam.4Ne nya Ami riki mii in-shi nigu ma ripang giri nam. Bege shi ashi alo bila ashi apang ama ripang giri nam ni, ami seleu. 5Be lee mi akaciya ga wee uninnaa, ge ngha benyi Israila, ilim iBiliyaminu, aBayahude anYahudawa, abin ge tana aBafarisiyawa ne mi shiga.6Gume gu ma amina ne mi so be nyi gu lul impiya. Gu lee ripang ga tana gu kiri, bere saa bi ge mi. 7Gediduk ikiri ibe shi ribili gu ukwo mii ni, ami kiyoi gu sang ribili gu ukwo mi soboni Kristi.8ripang, gii kpegiri ami pal-la ikiri gediduk gu shini ami kpaa, soboni ri gbana ulib guza Kristi iYesu Ichi mii. Gu ukwo ngha ne ami ma iki gediduk, ne mi nyiya yi ni abin abel ya inde ami ri kum Kristi. 9Na kum mii genwa, bagu shini ami shi ge shinshi giri kimii gume ge tana, bila ushi un wuri ushi guma ripang gi kristi gushi ge shinshi gu uku Agwapan an wuri anwaa shi gu ma ripang ni. 10Gi kpegiri ami wagu zau giri gbana gu nyiya ngha gukpu gi gu lul gu so impiya ngha, ne ami bane anwa nigu kpu ngha, 11inde de gi zile ilo ami shi ami shi ni unwen gu za gu nyiya ngha gu kpu.12Za ashi ami gu wurige kum ikiri ne ne mi nyi kyang zai, bila ami so amina mii gu lul inde ami ri tire unwuri Kristi iYesu a fire mii giriki ngha ni. 13Bewenaziri ami re kiyo mi ashi ami gu wure ge fire gii kpegiri uki uzing ni ami gu lee: ami juli ukiri ushi guntimi mi ni nyiya ma rikimi gesidung gutu ukiri ushi gun song ni, 14Ami ma amina mige kinkang gu shin ami mel gu kum ribili gu kum rikimii gu zila Agwapan gu ume Kristi iYesu.15Ge duk andil biri rigu kura ni bila ne dil bila nenii, ge shi gu bila anung shi giri to giri ki uluki ni, Agwapan ri wulung ni unwa. 16Segu shini ukori andil gu werege mel ni, bila ne adil bung nenu.17Bila nun ba benyu lul-lu gemi ina weneziri. Nun bila ge shin-shi be nyibiri be sing ni, ilori andil ba iki gu lul-lu gu ukwo anung ni. 18Benyiya nyii gibe mame shigu sing be ba ashi be nyi biri ami ma ngha iyal amaa ni, gikpegiri ami paa ngha gume nibe ziri nii anyu ting agagla Kristi iYesu ni. 19Amile amaa ya shi gukpu, sobo ne Agwapan amaa yashi afung amaa, ni gu me ikol amaa giki gu lunyii.20Bila gu shi bewen ribung andil gu shiga pan ya, ukwori andil kigo anyu nghar ya Ichi iYesu Kristi. 21Ari juli akikli anam andil abebi ri nii a soi aba ni rinam rigam ngha ni, anam rigam gume rigbana rigam nghaa ilori sunu ki juliu ukwo ngha.Chapter 4
1Nenu ya be weneziri gu kuggo mii bem biri ami gu moo ni waa ngha ni ikol ikii mii, giri gam mii, iken gii gbana gi Ichi, be nyin sing gu biya mii. 2Ami kwoo Afodiya, Ami kwoo iSintiki, amina anung ba gu zing gu me Ichi. 3Ee Ami libi nghaa, be nyi ripang gu sing mi nu wol be kyel be belee ilam ge mi ingha gu ziga gu kyele gu kyele gushi gu zing gi Kilimas gu teg nibe nyi lam mii, be biri intuma amaa be gu wal ge ankpag gu wal ulan ni.4Lee ikol ikii gume Ichi sunu gekar, Ami ri juli in to, lee ikol ikii. 5Bila amina anung a yigri gibe nyinya-nyii, gii Ichi ba ututur. 6Nu za ngha be kyala anam ge alebin nenu ni nu sunuki nu lee gume gu kyele ge Agwapan gigu kuwoo gigu peme, bila ni gu kuwo anung ne Agwapan nghar. 7gi gu loo gushishi Agwapan gun kiri gusele guza gediduk ni, guri yag ikol anung gigu tang anung gi Kristi iYesu.8Gu para, beweneziri ashi gere shi ripang ni, ashi gere ni ri gam ni ashi gere shi getanan ni, ashi gereshi ge win-wung ni, ashi gere shi ni gu biya ni, ashi gere shi ni gu tima gu zam ni, geshi uluki uzam ge kinkang, ge shi uluki gu peme, tang gume ikiri. 9Ikuri anung gu lul-lu nyiya nghar gigu kong nyi ya yi giri ki mii, anung lee ikie, ge Agwapan angha gu loo gu zam rishi ge anung.10Ami lee ikol ikii gi Ichi ge kinkang ni gu shini gi kpegri nu togro amina anung ge mi. Anung be sang ngha nu tira ri anung ri wol gu ni. 11Ami re tomi nenu, ashi ge mi waa nun wol mi gu ba, gee Ami gu lulu gu shini amina mi shiri ni ukiri ami kum ni. 12Ami za ukiri gu shi bemiri soro ni, Ami za ilori gushi ni geshi unshi ge kinkang ni. Sunu utira gi ki gediduk Ami gu kpele utittugu gu shini ami ya ge kinkang gi lori ami gaa loo gi yong ni, iloori ami gaa loo gume gu kum ni loo gediduk gume gu waa. 13Ami gaa lee gediduk iki gume nghaa a nyiri anwa mire mi ri gbana ni.14Nun lee ge shinshi nigu shini anung so impiya guzing ge mi ga kar giri ami shigu see ribung guni. 15Anung Afilibiyawa nuza ashi gu fara gu ziga gu kyele gu zam, gekar giri ami nwo Amakidoniya be sangbi ni. Guda gu lul giri gu wol mi guni guu tira gu ma gigu nghar, se anung ingbem. 16Ge kyio gekar giri ami shige Atassalonika, anung tima ni kiri ami waa ni ba utira ri zing ba. 17Gu sangi ashi Ami libi ngha yaa ami waa iwen inyiri iri kon no ngha udinding.18Ami nghar ikie gediduk gii ingha gu konnogu be mami rifugu, Ami nghar ge anyi Abafroditus, ikiri iwulu gu ukwo anung ni iki ni nyaa inzam, gu ma giri be nghar ne Agwapan nyiya kon ushushi ni. 19Agwapan mii rima ikiri nuwaa ni gediduk gu me gu kum nghaa giri gam nghaa gi Kristi iYesu. 20Gi kpegiri ge Agwapan gi Ichi ba agam andil gi kpegiri gigu song gididuk. Gu kyeng nenuu.21Gu billi gediduk be nyiu lul Agwapan gi Kristi iYesu. Be weneziri biri be shi gee mi ni, be billi nghaa. 22Gediduk be nyi gu lul Agwapan biri be shi ge firi ni, be billi nghaa, tumba be nyi biri be shi gasal iKaisa ni. 23Bila upe Ichi iYesu Kiristi sila gume alum anung. Bila gu kyen nenuu.Colossians
Chapter 1
1Ami,iBulus anyi gu tarba iYesu Kristi gu me gu biya Agwapan gi iTimoti aweniziri andil,2 Gu kiri biyii gu ukwo iBulus, awuri Agwapan a winni nya tima gu ukwo nung ni, nii atima iKriti iYesu ni,ne ankpak ri a bii gu ukwo iTimoty,Andil be nyiu ma repng fullu ge iYesu. Andil tar-ba ni- ankpak gu ukwo nung gediduk. Andil tima ni-ankpak gu ukwo nibe nyibiri Agwapan atibi bi giri too giri rikyi ngaa-gib nyu lee ripang gulul gi iYesu iKristi bem biri be shigi Akolosi ni.Bila upe gigu kum rikyi gu sila gu me anung gu ukwo Agwapan Ichi nghaa,Ichi iYesu iKristi, Andil kuwoo ngghaa ma suna ge kar.3Andil lee gu peeme Agwapan,Ichi andil iYesu iKristi,gu me gu kuwoo andil.4Andil peeme Agwapan gushi ni,andil kong ashi,anung ma ripang gi iKristi iYesu nugu shini anung biya benyiri Agwapan tibibi bi giri kyi ngaa ni. Anung shi nugu biya gu nghaa gu so ikol giri,be gu tibi nghaa ma gaa pan ni. 5Anung kong gu waa giri gu kukor niiwii ripang sang bagi ,iyal ishishi, 6 be nyiu ma ripang be nghar gu kyele Agwapan giri nuu-kong ge Akolossi gu kang ni ukwo ikwo ge nyan gu lunyi ni.gu shishi ilori gu lee ilam gu kong ni,tun un-bungri anung kong gu,anung nyaa kpeele ilori-pang,amina Agwapan shini.Iyal ishi-shiri,ishi nige ben gu tugru ayya giri-lam ni,anyaa,ko-no ne mire gu larba ge kinkang.7Iyal ishishir unlu-lu gu kwo Abafaras,anyiri gubiya anyinsing gule regan andil,anyiri ashi ni ripang anyiu lee ilam iKristi ge akyi andil ni. Abafra apaa ya gu bya anung gu me ulum;8 nigu biya giri, tun un-bung ri andli kong abin niri guni, andil ri-nwho nghaa gu kuwoo ge akyi anung.andil loo niri kuwoo ashi be ma nghaa gu za ukiri waa nigu za riwop gigu za ulum.9Run gu biya girl,Andil renwho yaa GU kwoo he akyi hung.Andi! Kong a in niri gu no.Andil loo niri kwoo ashi be ma ngghaa gu za ukiri awaa riwop gu za ulum.10 Andil loo niri kwoo ashi anung Lee ilam i zam gi lchi dishiri sunk utira Andil kwoo ashi anung relee iwen ge duk ukiri anung relee ne anung rekwono gu za Agwapan. Andil Lee kwoo ashi anung rikyeng niri bgana gi ilori hung bira ni gi ilori Ghana rigam nghaa no nu Lee ikol ikyii gigu nghal rinam.11Andil kwoo ashi Agwapan ri ma naghaa ri gbana gu kyeny niri bgana, gilori gbana rigam anghaa.ne nung lee ikol ikyii gigu nghal rinam.12 Andil kwoo ashi gu me ikol ikyii anung,ripeeme Ichi,awuri aa so nghaa nun shi nutal gibe nyiu za Agwapan.gusee no.13A'a winning yaa gu, me rigam citing.He nyaa so yaa gu me rigam awen anghaa. 14 Giri kyi,awen nghaa,ni Andil kum akyi Andil gigu yaafe nghaa ikyii ibibi Andil gu.15Awen na,anwaa shi iwii Agwapan nghaa,guy San yi.Anwa, was gu leegu nghaa ijii.16Gu ume anghaa nibe Lee ikyii gu gediduk,ni yiri ishi ga pan ni.gii yiri ishi yiri bung ni, nyiri be gaa kpeele ni, nu anghaa ri gam gigu mile gediduk ikyii nghaari a lei yiri ikyii nghaa.17Ashigu,gu me nghaa Nikki Karba gu.18Geduk anwaa,shi rikyii rinam ni be nyiu lul.anwaa shi gunsong ,gee awen gunsong gu me nibe nyiu kpiri.Nenu yaa ni a shi ni ukwoo gun song gu me ikyii gediduk. 19 Nde, Agwapan roles ikol ikyii ni gu shi ni gu mile nghaa nugu kyeng gu me nghaa. 20 Geduk ne Chung amina gu me awen gediduk ikyii nghaa.Agwapan aba nigu loo gu zam gu me nibe ji Agag-la nghaa.Agwapan achung ikyii gediduk girl ikyii nghaa.ni ikyii gu lunyi,GI ikyii gapan.21Ge kar gezing nushi besing be nghaa Agwapan ,Geduk be nyiu tong nghaa, gu me ikol, gu me gu lee abin abebi. 22Gi kpergri,a nghar nghaa gu me gu kpu nghaa giri nam,A lee nenu nde ari ma nghaa uwinwung, be nyiu sang riligi,be nyibiri be sang bi ne abin abebi ni,beri paa gee akyii maa gun-song ngha ni.23 nuge ya gun-song gu me gu ma ripang anung ni,gu fre akyii anung niri ghana,nu za nghaa, kunnu nghaa gu me gu so ikol gi iyal ishishi ri anung gu kong ni.Iyal ishishi yaa ni begu paa ikogenyan ri le-u giteng ge panni.Iyal ishishi yi yiri,nyiri Ami iBulus nba agen.24Gi kpergiri,ami lee ikol ikyii gu me gupiya rinam ge akyi nung,giri nam mii gu para ukyiri uteg gu piya iKristi giri nam nghaa unwuri gun-kashi gu lul ni, 25Nenu ya nibe nyiu lul beba begen gulee ilamri Agwapan amani ge akyii anung ni,soboni gu para gu tuma Agwapan.26Ukiri unwaa shiri pang giri rishi gutu-tugu ni,giri kung unyii,be mele,gime ma-mele,gizam ,gizizam gi imime. gi kpergri be shigu paa be nyibiri be maa ripang ge-anwaa ni.27 Gu ukwo amaa ni Agwapan awa gu paa gu ma rimen utit-tugu ripang ga-chi nibe nya-nyii.Nee-yigri ashi,iKristi yaa shigu me anung,gu ma ripang gu peeme gu nghaa gu bii.28Gu-kiri gun-kaa niri shigu paa.Ni andil shigu mire be nyiya-nyii gediduk gu kyeele,niri lul-lu be nyiyanyii ge duk ge amina,ni andil ma,ikwoge -nyang gu me iKristi. 29Sobone anyiri amile ilam gu me rigbana nghaa rin-kiri alee ilam gu me mii giri gam nghaa.Chapter 2
1Ami waa ashi nuza ilori,ami guso impiya ripang ge akyi anung ni,gibe nyibiri be shige Alawudikiya,gibe nyii ga ma-me,be biri be sang yibi Iyiimi giri nam ni. 2Ami lee ilam ne ami ma,ikol amaa gu gwuu ge tiri nigu shini,andil shi guzing gu biya gu gu kum gediduk gu nghaa gu ma ripang gu kpeele,gu me za Azubi Agwapan,iYesu guu ka.3 Gu me ngha ni gu tibi guma gigu za gediduk benele gaa.4Ami yaa nenu kan-nugu shini alog be lel ngha nigu kyele gu tal-la amina nung. 5Duk nigu shi ashi,ami sang mi ge nung giri namni,Geduk ami shige anung gu ulum.Ami peme nigu yi ngha gikpergi-zam gigu ma ripang anung niri gbana gi iKristi iYesu Ichi,lee ilam gu me nghaa.6Nii,anung nghar iKristi iYesu Ichi,lee ilam gu me ngha.7Nung kyeng niri gbana gu me anung,nun juwna, giri kyii nghaa.nun kyeng gu me ripang gi ilori be lul-lu nghaa ni,nu so akyii gu me ikol ikyii.8Nu ma amina nung,kuru shini alag be lel nghaa,gu tira guza,gigu me gu lel gubel,gu me ipara nibe nyiya-nyii,gapan gu lul ikyii gu lunyi,anyiri asang a nghaa iKristi yaa ni.9 Gu me nghaa ya ni,ne Agwapan nghaa yigri guu,gu me rinam.10Ne anung maa ni,nu loo gume nghaa.Awaa ashi gunsong ilorigam gediduk.11gu me geduk,nibe lee nghaa igbaala gu,gigu lee ibgaala gun kiri,baa anyenyi yaa lee ni.nghar gu winni inam rinam,bila igbaala nghaa iKristi.12 Be lang nghaa gen-wa gume gu ee nghaa Gusalla guzam.gu me nghaa nibe nyunnu nghaa gume ripang,gume rigam Agwapan,gun kiri gu nyunnu gu me gu ikum ni.13Ge kar giri anung kpiri nghaa gu me gu lee gu kpaa nung-gu ni,gu me gu sang lee ibgaala rinam, Alangna ne nung gen-wa,ne nyiya nwho nghaa gi ikyi ibibi anung. 14Aa piyara nghaa iwal nibe taa,gi ikyiri ishi gun song andil ni.Aa winnniyi gu gume gu soi ge,Agagla. Aa, winni ilam rigam giri gam.15 Aa, winni bi,gibe nyiya be yil gun song amaa gutak gu kum rikyii gu me Agagla.16Nenu yaa ni,kannu shini alog be lee nghaa ge taana gume gu yaa, gigu so.gi ume upen-upar,gii ume unum aseber.17Gun kiri gun kaa shi iwiwil ikyiri iriba gu song ni, Un-nghar ripang nghaa,unwaa shi iKristi.18Kulu shini alog anyiri are-waw abin abebi ni ,gigu kuwoo Belum be kyii belee nghaa ge taana, ne anung be tak guma ribili anung. Ilo,anyiri abila ashi ingha rikyi ridol nigu yi nghaa gu nghaa,rinam. 19 Gure karba gi rikyii.Girikiga, nigeduk rinam getol ge atab rinam lee ilam ni,achung ukwo guzing ni a kwono,nigu kwono giri Agwapan mire ni20Anung ge kpu nghaa gi iKristi gume abin ulum gu lunyi,Ashi so,nu lee abin anung ni anung shigi teng gulunyi nii.21 Nun za-nghaa bung, gigu leni gigu piya?.22 Gediduk,ikyiri amile ya shi gu bogro gi bege lee ilam gu ni,ilori gushini gigu lul-lu nibe nya-nyii.23 Rigam giri,rishi nugu yigri guma gu lulgu anghaa akyii amaa a bel nghaa gu ma rinam gu piya,Besang bi ni ribili ulukyi girikyi ukiri rinam waa ni.Chapter 3
1Geshi Agwapan a nyungnu ngha gu zing gii iKristi ni,nun wa ukyiri ushiga apan ni.gu ukwori iKristi loo gu,gu nyi -iya Agwapan. 2lee gu tang gi ikol,gi kiri ishi ga panni.ba inyiri ishi giri baung ni.3Gii,anung rikpu nghaa ni anung nyaa nele ulang anung ge Agwapan.4Gikpergr,iKristi awulu gu ni,anwuri,awaa ashi ulang anung ni,nenu ni anung ma riwulu guwaa,gume gupeeme nghaaNun pel ikyi gu soro nin kutaa gu 5lunyi - Guji gu mire uwaa,gigu sang uwaa,Gusung rigam,riwen ribili,gu niba ikok gikyii ibibi,ginin kutaa inyiri inyaa gu lee rigen ukyiri u-re shuwa-nau ni.6Gu me ikyiri yaa ni be nang Agwapan di sigrigu ge akyi nibewen gu sang kugo-abin. 7Gu mu abin niri gediduk ninube singu gume inya.8Gi kergiri gushi atilas'aa gu shini anung ta iyiri gu-gu giya ulang,Benang,gulee ikyi-ibibi,Gu togro,Gegu kyele gububi gibe nyenung.9Nu za-nghaa be paa bezille anung relal,tun nii anung gu wunni Ginbgunciigu gii ukyi gu lee anghaa ni. 10ninung nyiya bane anyie-par awuri aba par gume gu za gi wiwil anyiri a lee gi ni. Gefri11 yanibe sangbi ni Bheline gi Abayahude,be nyi igbaala,gi Abasikitiya,agen ge anyiri ashi rikyi nghaa ni,Geduk iKristi yaashi gediduk.12Nenu ni gu wiini Agwapan,gu winwung gigu biya,nyiya So gu me ikol ge kubu,gusang rikyiridol,gu fre rikyi gi ikol ishuuni. 13 Gu loo gu shushi gibe zile,nulee bezile gi ilori Ichi fula nghaa gaa ni.14Gaa pan ikyiri gediduk nun bung gubiya,gu kiri gun kaa shigu fre amina ripang ni.15Bila nigu loo gu zam gu nghaa Ichi gu fre ikol anung. Soboni gu loo gu zam gu ngha Ichi,gu zam giri nibe zile nghaa gu me rinam rizing. Nun lee ikol ikyii.16Nun nwho gu kyele iKristi gu kyeng gume anung ge kinkang. Gume guma, nun lul-lu ne anung kyiee be zila anung gume Azabura,gente gu peme ulum.Nenun tag-ante gume gu peme gume ikol anung ge Agwpan. 17Geduk ukyiri anung ri lee gume gu kyele gume ilam ni anung lee gume Ichi iYesu. Nenung leee Ikol ikyii ge Agwapan Ichii,gu me nghaa.18Bekyel numa akyi anung gibe Chii, anung gi ilori gu folo ni,gume ichii ni.19Be chii,nun biya be kyel anung,ne anung za-nghaa be gab-bi upii.20Be-wen nun kugo gu kyele nin ichii anung gume ikyii ge deduk, gi gun kiri mire ichii ikol ikyii.21Anung nin ichii nun za-ngha be mire bewn anung gu piya rinam gekinkang ilori amina amaa rivulu nghaa gu ni.22Begen,nun ngaa gu kyele nin ichii naa sal anung gideduk,ban nigu nghaa gu kyele bila iyii gu nghaa gu gu shiribe nyu bila ikwo,nun lee gume ikol ikyii.nun kong ribung ichii.23Ikiri anung lee gediduk ni,nun lee ilam gume Ikol, ba sobo ichii ba,se sobo ni be nyiya-nyii.24Anung za ashi anung ri nghar ribili gu nghaar gu ukwo Ichi.iKristi anwuri nun lul ni. 25Geduk anyiri a-re lee-u abin a zam ni, a-ri ngaar ni aa lee ni,nigu biya riki sangi gaa.Chapter 4
1Anung ninichii,nibe gen,numa begen anung ukyiri ushi u-maa ni ,gii unwuri ulee bi ge shinshi ni. Nu za ashi anung maa,nu shini ichii ga pan.2Nunya-gun song guma ripang guu kyele ge Agwapan'Nun loo nenung za gigu kwoo Agwapan,gigu peeme.3 Nun kuwoo Agwapan guzing nde ndil rijuli yaa,nde Agwapan rikri riya,giri iwii,uttu-tugu ripang iKristi, ne-nung yaa ni,ami shi gu me rigam gu.4Nun kyele ge Agwapan nde amiri to geshishi, gi ilori gufolo gu shini ami kyeleni.5Nun sing gume guma gibe nyibiri beshi gu unyi ni,Nun lee ilam ni ge kar.6Bila nigu kyele anung sunu-umbung nigu shigu nghaa upe'ga.Bila nigu shigu nghaa gu-folo gu kong ilori anung riza gu nghaar.Ikwoge-nyang ma ni7Girikyii,ikyiri ami yaa ni,iTikikus ri to-nghaa ikyie. ashi aweneziri gu biya,Ashi anyin sing gusing mii yagume ichii.8Ami tima gu ukwo anung gume abin niri, Nii anung kpeele ukyiri andil shigu mee ni 9 Amii tima gii Onisimus, anyiu nghaar gii awene ziri gu biya,anwuri ashi anyesing gu me anung ni. beri to nghaa gediduk ikyiri bage fre ni.10Aristakus,anyin sing nib Sira mii,a bil-li nghaa gi iMarkus,aweneziri iBarnabas(anwuri girikyi nghss nenung rikyi gu,geshi aba ni,ne anung nghaar raa). 11 Gi iYesu nawuri bezila ashi iYustus.12Be nyibiri baa ngbem gume nibe nyu lee igbaala be nying sing ilam mii sobs ni rigam Agwapan. Beba be nyu-gum mi. Abafaras bil-li ngaa. Anwaa shi anyiezing ngahaa gume anug, ni,ripang ilori anungri kyeng g kinkang gigu meripangni gume gu biya Agwapan.13Gii amii ga yigri ashi a lee ilam g kinkang soboni anung gibe nyiribiri be shi ge Alawudikiya,gibe nyi Attirafolis.14 iLuka,gi avigo gu biya gi iDimas bd bil-li ngaa.15Nun bil-li beweneziri bi,beshi ge Alawudikiya,gi Anumfa gi ikwo gu kwuwoo ri ishi gume gesal nghaa ni.16Gekar giri b palla ankpag gu wal gume anung ni,nibe pall gume ni gu kwuwoo anghaa Alawudikiy geduk,Nianung ma ripang ashi be alla ankpak gu wal laa gii Alawudikiya.17Nun to Iarkibas,"Amaa amina nghaa gi ilamri anwaa nghaar gume Ichi nii parai,"18Gu bil-li giri, nigu nymmi gaa-iBulus.nun kpu guza mii,Billa ni upee singe anung.1 Thessalonians
Chapter 1
1iBulus gi iSilbanus ni iTumoti, kaa bi guda gulul gu ngha aTassalonikawa gi ume Agwapan Ichi gi iYesu Kristi. Upee gi inna inshinshi ligga gi anung.2Sunung bung dil peme Agwapan gu shi anung ge diduk, ni ilori andil telle ngha ga kar gu kyiele gi Agwapan andil ni.3 Andil kpiri ngha gu sang nwo ge kar gunsong Agwapan andil gi ichi andil ni ile anung gu ngha gu ma ripang, ni gu biya. Ni ikol isuu gu soro ikol gi ukiri ushi gunsong gi ume Ichi gesal andil iYesu Kristi andil.4Ina weneziri gu biya Agwapan, dil za a gu zilla ngha, 5ilori iyal ishinshi andil imel nung sang gu kyiel ga gu, ni rigbana, gi utura Alum Agwapan, nenu ya gu ni gu sang inang. Nenuu, nung zaa ilo ni be nyi bri dil shi ni gi umee anung gu shi anung.6Nung loh gu loh ni be nyu lullu gi andil gi ichi gesal andi, ni ilori nung nghar iwii gi ume ipimpam ni ikol ikii gi ukwo Alum digwapan ni. 7Ribili nuu ga soo be nyi aMakidoniya gi be ngha iAkaya be lullu ngha nya ma ripang.8Gi ukwo anung ni gu kyiele Agwapan gu zigga gi ikwo sang aMakidoniya gi iAkaya geng-zung amaa ya. Gu shi nu, gu ma ripang anung gi ume Agwapan gu mel ikwo. Gu shi nu, dil re wa ya gu ya ngha ulukii. 9Ni benba akyii amaa mire ngha iyal ilo gu bii andil. Be paa ilo ri anung kiggli gi Agwapan ya nwo gulul Agwapan a ngha rilal ya lul Agwapan alang ni. 10Be mire guza ashi nung yag gu villi ba awen ngha ga pan, anwuri a nya gu kpu ni, anwa shi iYesu, an wuri a pubbu ya'u gu gi be nang gu bi.Chapter 2
1Anung a kyii anung za, beweneziri ashi, gu ba andil gu kwuo anung, sang gu bel gagu. 2Nung za ilori be kyii ya unyi ni, ya soo ya unwa gi aFilibi, ni ilori nung za ni. Dil shi ni ikol igbana gi ume Agwapan andil gu shi ni andil lee ngha iyal ishinshi Agwapan gi ume gu kagra ge kinkang.3Gushi nuu, ikiyee andil sang ibibi ya, ta gi ume gu sang digwapan, sang gu ngha ilel ya. 4Gu shi nenu, ni Agwapan abiya ngha, nya ma ya iyal ishinshi, nenuu ni andil kyiele. Gu kyiele andil sang gu ngha gu shini be nyanyi biya ya yagu, gu shi gu shini Agwapan biya ya ya gu. Anwa nya ne mag ikol andil.5Andil sang lee nung ibile ibra, kwo rizing, ni ilori nung za ni, gubiya uki gi ume ikol gi inele, ilori agwapan za ya ni. 6Dil re wa ya gu duggo gi be nyanyi ta ukwo anung ta bezila nyi. Andil ge biya ni dil sunuu gule ilam ni ri gbana andil gu ngha ni bewen gutarba ichi andil.7Ni gu shi nenuu, dil tee akyii andil gi ume anung ni ilo ri aye anyi ne shiri be wen ngha ikol gu ni. 8Ne nuu andil dil biya ngha'u, sang uyal ishinshi Agwapan andil ge tag ni andil kuggo ushinshi gu lee nung, gi gu mire ilang andil gu shi anung. 9Gu shini nung ba bebi buya gi ukwo andil. Ge tug ni ge wee dil lee ilam gekinkang gu shini dil zang be ma alog anung ulup. Gekar gri dil be sugu lee nung iyal ishinshi Agwapan.10Nung shi be nyu paa ripang ba, anuu gi Agwapan, ilori dil loo gu loo ri-gwapan ni ripang ni gu sang abin ritugoo gi ukwo anung ri nung ma ripang ni. 11Anuu nung za ilori dil be le gi anung, ni Ate gi be wen ngha ni, ilori dil kiye nung ya ma ngha rigbana, andil shi be nyi ripang ba. 12Gu shini anung sing gi utura ri uri shiri Agwapan ulang ni, anwuri azila ngha kaa'u rigam ngha ni gu me ngha ni.13Gu shi nenuu ga soo dil pemee Agwapan su nunbung. Ni gekar gri nung nghar gu kyiele Agwapan gi ukwo andil ni uwuri nung kong ni, nung nghar ni ripang sang ni gu kyiele anyenyi ni. Gu shi nuu, nung nghar gi ni gu ma ripang. Iwii ri inya lee ilam gi ume andil gun kri nung le guma ripang ripang gu.14Gushi anung beweneziri, nung shi be nyu le gu lullu ni ikwo gu lul Agwapan ri shi gi aYahudiya gi ume ichi iYesu. Ni anung soo ipimpam ilo indil gi ukwo ni be nyanyi ribung anung ilori benba re so gi anyi aYahudawa ni. 15aYahudawa ba pel ichi gesal iYesu gi anteg nibe tarba Agwapan, ni aYahudawa riba daa ya, be re shiri bi Agwapan ulang. Gu shi nuu be ya shi be pii gi be nyanyi. 16Be nya daa ya gu kyiele gibe nyanyi gu shini be kum gufunu. Ribili ile ga ya soo bebi shi gi ume abin abebi ama. Be nang ri sigri gi akii ema gun timi.17Andil ni, beweneziri, dil kap gekar ge fafien, ripang, sang gi ikol ya dil kagra gi rigbana andil ni upee gubla iyii anung. 18Andil bla utra gu bii anung. Ami iBulus, sang rizing ni agam inchagra ya daa ya. 19Shishi gu soro ikol andil gun song, ta ikol ikii andil ta rigam gu gal, gunsong ichi gesal andil iYesu gi unum gu ba ngha? Ta sang anung ba, gi anteg ni be nyanyi? 20Gu shi nuu anung ba shi rigam gi ikol ikii andil.Chapter 3
1Nenuu, dil gare bra ya gu mur ni, ni andil ya paa gi ikol andil ashi gu kpa u ni andil kyeng gi Atina. 2Ni andil nya tima iTimoti, aweneziri andil gi agen Agwapan gi iyal ishinshi ichi, gu shini ikon igbana anung shiri nung ikol gi ume gi ume gu ma ripang. 3Di lee nenuu gushini alog anung zang be kum rinam risuu gi ipimpam ri. Gushi nenuu ni be zila ngha.4Ripang, gekar ri dil shi zing ge nung ni, dil ta ngha a shi dil gu miree ni gu soo ipimpam, ni gu ya shi nenu, ilori nung gu zaa ni. 5Anuu, ming ga re bra mi gu nghar gu ipiya ni, ni aming nya tima gu shini aming za ilo ri gu ma ripang anung shi ni. Gu shi ni gu shi ashi anendug gi uzulutra ri lel ngha, gu ri shi ashi inpiya andil ri shi abel ya.6Gushi nu ni gu villi iTimoti gi ukwo anung ni a nya ba ya ni iyal ishinshi gu ma ripang anung ni gu biya anung. A yaa ya ashi anung kpiri ya ge shinshi, ni anung ya kuggo gu yii ya ilori andil re kuggo gu yi nung ni. 7Don anuu, be weneziri me, dil kum gu shiri ikol gi ukwo anung gu shi gu ma ripang anung, gi ume ididuk gu bugro ikol andil ni gu se ipimpam andil.8Gi kpegri dil shi gi be lang gu, nung ga kyen ni rigbana gi ume Ichi gesal andil ni. 9Ni ining ilo gu peme ni andil ri ma Agwapan gushi anung, gi ididuk ilo gu fung gu kii ri nung shi gunsong Agwapan gu shi anung? 10Ge tug ni ge wee ni andil kyiele gi Agwapan ge kinkang gu shini andil yi iyii anung ni andil so ukiri ulalla gi ume gu ma ripang aming ni.11Bla ni Agwapan gi ichi andil rikii ngha, ni Ichi gesal andil iYesu, sing gi andil kaa bi ukwo ngha. 12Bla ni Ichi gesal so anung konno nung kum gu konno gu lulle gu biya be weneziri anung gi be nyanyi, ilori andil le ngha ni. 13Bla ni ale nenuu gu shini ikol anung kum rigbana gu ngha gu sang rituggo gi ume rigwapan gunsong Agwapan gi Ichi andil gekar gu ba Ichi ge sal andil iYesu gi ge diduk be nyi digwapan ngha.Chapter 4
1Guparaa, andil mire ikol igbana ni andil kyiele nung gi umel Ichi gesal iYesu. Ilori nung nghar rigbana gi ukwo andil gushi gushi rigbana nung sing ilori guri shiri Agwapan ulang ni, ni gi ume utra nung sing gu selle nuu. 2Ni anung za iwii rigbana ri dil maa ngha gi ume Ichi andil iYesu.3Gun kri ga shi gu lee Agwapan, gushi anung gri tog-ashi nung be ting gujii gi gu wa be kyel. 4Ashi kwo ge nyang anung za ilori ari bung akyel ngha gi ume rigwapan ni gi mire gumee. 5Zang be kyo akyel gi ume gubiya rinam (ilo gu ngha na gyu ri bere za bi Agwapan) 6Alog zang a be le aweneziri ngha ri bii gi ri kii alebin. Ni Ichi andil shi anyu palla getaa ga gi ilo ile ya, ni ilori gum timi dil kyele ya paa.7Ni Agwapan are zila ya'u gi gusang ri-gwapan ya, gu zila ri-gwapan ya. 8Na nuu, anyiri a ge tong'u ni sang be nyanyi ni a tong bi, Agwapan ya, awuri a mang'n alum digwapan ngha ni.9Gu ngha gu biya beweneziri, nung re wu wa ngha gu shini alog a villi a wal ngha ma, ni anung rikii anung Agwapan gu lullu ngha gu biya beweneziri. 10Kwo innang, nung lee gediduk beweneziri ribe shi gi ume ididuk aMakidonya. Ni andil kyiele ngha beweneziri, nung le nenuu gu ki konno gu. 11Ni andil kyiele ngha ina weneziri nung kagra nung sisila ge seb, nung bla abin gu lee anung, nung le ilam ni anyi anung, ilori dil soh nung rigbana gule gun timi ni. 12Nung le nenuu gu shini gu sing anung sing ge shinshi gunsong ni be nyi ribe re ma bi ripang ni, ni gube shi gi ume gu shini nung rewa ngha'u uluki.13Dil re wa ya gu shini nung shi gi ume gu sang kpele, beweneziri, nibe nyi bri be gu kpu inna ni, gu shini nung zan a be le ikol ibibi ni anteg ri be sang ni gu za ripang ukiri u shi gunsong ni. 14Gu ge shi ashi dil ma ripang ashi iYesu akpu'u ya nya, anuu guzing gi iYesu Agwapan ri villi ni gediduk be nyi bi be gu kpiri inna ni gi ume ama. 15Gunka so dil paa ngha gu kyiele Ichi gesal, ashi andil bri dil shi gibe lang ni, ben bri be nwo kaa bi gekar gu villi Ichi gesal ni kwo innang dil ra anna be nyiri be gu kpu inna ni.16Gun ka so Ichi gesal ri kii ngha ri sigri ga pan. Ari ba ni ri wii Alum akii alle, ni gu san atuma Agwapan, nibe nyi bri be kpiri bi gi ume ici ni ri zannu nyia. 17Ni andil ri dil shibe lang ni, ni be nibri be nwo ni, gi benba ni be ri kyuo ya ga bi umen amen, dil karba gi Ichi gesal gi ume uye gepan. Nenu ni andil ya gunsong gu shi gi Ichi gesal. 18Gu shi nuu ni nung shiri be zile ikol ni akyiele ri.Chapter 5
1Gikpegri ni abin gu paa gekar ni ibung unyi beweziri, nung sang nung gu shini be wal nung ale ale bin. 2Ni anung akii anung za ripang za ripang ashi unum gu bii Ichi gesal ri shi ni atugu ni, ni getug. 3Ni be paa, "Gu loo gu shinshi gi gu shiri ikol," ni gukpu nya babin ma gu sang paa gi ikol ta gu za. Guri shi ni gu sa gu fung gu bii ri gu fiere akyel gu bii ni. Be sang bi ni ulutra gu pubbu bi.4Ni anung beweneziri, nung sang gi ume iting gu shi unum a ba kum nung ni atugu ni. 5Ni gediduk anung shi be wen usee ba be wen unum ge wang. Dil sang ya be wen getug ba ta be ngha iting. 6Anuu dil zang be kpu inna ilori anteg lee ni. Gu ge shi nuu ni, bla dil loo gu yag gu liloo. 7Ni be nyi kpiri inna ni getug nibe kpiri, nuu ni be nyu see na piara ni ge tug ni be see gu.8Ni gu shi ashi andil shi be wen ge wee bani, bla ni andil sisila getog. Bla ni andil loo iyii isee gu ngha guma ripang ni gubiya, ni andil so gun-pil gum gufunu andil ri gu shi gunsong ni. 9Gushi ashi Agwapan are soh ya'u gi be nang ngha, aso ya gu kum gufunu gi ukwo Ichi gesal andil iYesu Kristi. 10Anwa shi an wuri a kpu'u gu shi andil ni gushini dil ge shi be lang ta gu kpu, dil kum gu loo guzing gi anwa. 11Gushi nenuu nung shiri be zile ikol ni nung konno be zile ilori nung lee ni.12Andil kullu nung, beweneziri, nung ma ulup gi be nyi ribe le ilam gi ume anung ni ben nyi bri be shi gunsong anung gi ume Ichi gesal, be nyi bri be kyie ngha ni. 13Andil villi dil kullu nung, nung bla bi ni anung biya bi gu shi ile ama. Ni anung lo gu loo inna insuu gi be zile nung. 14Andil kyiele ngha inna weneziri, nung talla be nyu sang kuggo atong-atong, nung ba be nyu sang ikol igbana ri gbana, nung wel be duggo gu, nung lo gu loo ikol isuu gi ikwo genyang.15Nung bla gu shi ni alog zan a be pa rifien ni ri fien, gu ge shi ne nuu ni, nung ya gunsong ni unwuri ushi uzam gi be zile ni ikwo genyang gediduk. 16Nung le ikol ikii sunun bung. 17Nung kyiele ge Agwapan gu song gekar. 18Gi ume ikwo ge shi nung kyiele gi Agwapan. Ni gunka shi nung gubiya Agwapan gi ume iYesu Ichi gu shi andil.19Nung zang be daa Alum Agwapan ilam gi ume anung. 20Nung zang be surbu gu paa anyu paa ukiri u bi gunsong ni. 21Nung mag ikwo geshi. Nung bung ukiri ushi ushu'ushi ni. 22Nung be ting ukiri u lel rifien ni.23Bla ni Agwapan a ngha inna insu so nung ba ididuk na nyi digwapan. Bla ni ididuk belum anung, ni ikol anung, ni anam anung shi be nwu ikol anung, ni anam anung shi be nwu liloo be nwu sang ritugo gu yag gu Ichi gesal andil iYesu Kristi. 24Anyiri azila ngha ni, anyi ripang ya, an wuri a ri lee ni.25Beweneziri, nung kyiele gi Agwapan gushi andil. 26Nung billi gediduk beweneziri ni gu yigri gubiya gu ngha rigwapan. 27Aming kullu nung shi Ichi gesal nung palla iwal ri gi be weneziri gediduk. 28Bla ni upee Ichi gesal andil iYesu Ichi ligga gi anung.2 Thessalonians
Chapter 1
1iBulus gi iSilbanus ni iTimoti, kaa bi guda gulul aTassolonika gi ume Agwapan Ichi andil ni Ichi gesal iYesu Kristi. 2Bla ni upee ligga gi anung ni inna ishinshi gi ukwo Agwapan Ichi andil gi Ichi gesal andil iYesu Kristi.3Ripang ga dil peme Agwapan sunubung gu shi anung beweneziri. 4Gushini shi geshinshi, gu shini gu ma ripang anung konno ge kinkang, ni gu biya bezile anung konno. Andil gun dil dil gugru ni anung gi ada gu lul Agwapan. Dil paa ikol isuu ni gu ma ripang anung gi ume ididuk ipimpam ri nung shi gi ume ni. Andil paa rigbana ri nung mur ni. 5Gun kri gashi gemag getaana Agwapan gu ngha ripang, ribili gule nuu gashi nung rishi be nyu kpagu ni rigam Agwapan ri nung pialla nung gun ka ni.6 Ripang ga gi Agwapan aso be nyi bri be soro nung impiya ni inpimpam, 7ama ngha gu peme anung ri sung se impiya gi andil ni. A rile nenuu ya a kar gu villi Ichi gesal iYesu gapan gi be lum bekii rigam ngha. 8Gi ume ula gu pupep a ri paa geta girikii ni be nyiri bri be re za bi Agwapan ni gi be nyi bri be sang nghar bi iyal ishinshi Ichi gesal andil iYesu Agam ni.9Be ri soo impiya gu kpu kaa bi gekar gu sang amele gi iyii Ichi gesal ni rigam rigbana ngha. 10Ari le gun ka gekar ri ariba gi unum gu shini be nyi ngha be duggo'u, gu rishi abin gu kpa beji gi ididuk be nyi bri bema ripang ni gu shi ashi nung ma ripang gamag andil gi ukwo anung.11Gun ka soo andil kyiele gi Agwapan gushi anung, andil kyiele gi Agwapan gushi Agwapan andil aso nung rishi gu nghar gu zilla anung. Andil kyiele gi Agwapan a pa ngha riler ile ishinshi gi ididuk ili-lam gu ma ripang ni rigbana. 12Andil kyiele gi Agwapan nenuu gu shini intima Ichi gesal andil iYesu kum duggo gi ukwo anung. Gu kyiele gi Agwapan andil gashi a duggo nung ni upe Agwapan andil gi Ichi gesal andil iYesu Kristi.Chapter 2
1Gikpegri gi gu ba Ichi gesal andil iYesu Kristi gi gu cung andil gu ngha gu shi gu zing andil gi anwa, andil kullu ngha beweneziri. 2Nung zang be le gu bugro ikol gedidir ta gu anpkag ri gu lel ni gu be gi ukwo andil ni, gung kri gu le ashi unum gu bi Ichi gesal gube mel.3Nung zang be nwo alog alel ngha ta ulutura. Anuu unum a ra bau gu sang gu kper ni be nyi guba ya villi yigri anyi ninkom'a awen gukpu. 4Gun ka gashi gun song, ni a nya ne duggo rikii ngha selle iduk ukiri be zila Agwapan ni ta uwuri be lul ni. Gu shine nwu ni a loo ga tol Agwapan ni alee ashi anwa shi Agwapan.5Nung ne kpuh nung gekar gri anung shi ge nung ming paa nung anyiri abin? 6Gi kper gri nung za ukiri udigri'u, gu shini be yigri'u ga kar gri gu kpa gu ni. 7Ni gi kper gri inelle getaana ya lee ilam, ni ukiri u digri'u gi kpegri be mel gekar Kuyuo gu ni shiga gu.8Gekar ga ni beri yigri a wen inkom, anwuri Ichi gesal iYesu ri pel'u ni infiana ge nyuu ngha. ichi gesal di villi ni anwa gu sang uluki gi gu villi ba ngha. 9Anyi nin kom'a ni a riba ya ni gu le ilam agam ninchagra ni ididuk ri gbana, be mag, ni abin gu kper beji rilal. 10Ni ididuk ilel gu sang ripang ilo anyiri abin ri ba be nyi bri be kpiri ni, gu shi ni be re nghar bi gubiya ripang gu shini be kum gu funu.11Gushi neni Agwapan atima bi ni gu sang kpele, gushini be nghar relal. 12Ribilli ga shi ashi be ri lee bi betaana, gun ka shi be nyi bri be re nghar bi ripang ni be re kuggo be ushinshi gu sang ripang.13Andil peme bi sununbung ge Agwapang gu shi anung, beweneziri ben bri Agwapan biya ni. Ichi gesal a segle ngha gushi be wen gu zanna gubi gushi gu funu gi ume di-gwapan Alum gi gu ma ripang gi ripang. 14Gun kri ga soo azila ngha ukwo ngha gi ile iyal ishinshi gushini nung kum rigam Ichi gesal andil iYesu Kristi. 15Anuu inna weneziri, nung kyen ni rpang. Nun bung be lullu ngha ni gi iwii ta ankpag.16Gikpegri bla ni Ichi gesal iYesu Kristi ri kyi ngha, ni Agwapan Ichi andil ri abiya ya ni ama ya gu shiri ikol gu sang a melle ni gu kyiele gu shunshi gu shi gunsong gi ukwo upee. 17A shiri nung ikol ni a viana ikol anung gi ume ilam izam ni iwii.Chapter 3
1Gikpegri, beweneziri, kyiele gi Agwapan gu shi andil gu shini gu kyiele Ichi gesal kum rigam gedidir, ilori gushi ge nung ni. 2Nung kyiele gi Agwapan gushini dil kum gu pubbu ya gi be nyi ikyii ibibi gi rifien, ni sang ikwo ge nyang ya shi ni ripang. 3Ichi gesal shi anyi ripang ya, anwa ri ari tibi ngha ni a der ngha gi rifien.4Andil shi ni ikol igbana gi ume Ichi gesal gi ri kyi anung, ashi nung le ni anung ri ya gunsong gu lee ikii ri dil soo ni. 5Ichi gesal sing ni ikol anung kaa bi gubiya Agwapang ni gu mur agam.6Gikpegri andil sugu paa ngha, beweneziri, gi ume intima Ichi gesal iYesu Kristi, nung beting ile weneziri ri a loo gu loo gu bel gu sang shi gi ipara ri anung nghar gi ukwo andil ni. 7Gu shi gu shini anung rikyi anung za ashi gu follo nung lullu gi ukwo andil. Andil re loo ya gi ume anung nibe nyi bri be sang bi ni ikyiye ni. 8Andil re ya ya kyiu ya alog gu sang pa, ni gu shi nenuu, andil lee ilam getug ni ge wee gi ume ipimpam ni riler gu ting gu shini dil so alog ulip. 9Andil le ne nuu sang ashi ri sang ya rigbana ya, ni gu shi nenuu, andil le nenu gu shini andil shi gu lull gi ukwo anung, ni anung re lullu gi andil.10Gekar gri dil shi guzing gi anung ni dil paa nung, "Anyiri are waa'u gule ilam ni, a zang be ya ikyuya. 11Ni andil kong ashi be zila nyi anung tong bi gu le ilam, bere le bi ilam gu kalla ile nibe zila nyi be le. 12Ilo nibe nyi ba ni andil paa ni gu mire rigbana gi ume Ichi gesal iYesu Kristi, gu shini be lee ilam ni gu ge too, ni be ya ikyuya a kyi ema.13Gushini nu anung beweneziri nung zang be nwo gu le ukiri ushi gi utura ni. 14Alog ga tong'u gu lul iwii ishi gi ume ankpa andil ni, nung suggo'u ni anung zang be shi gi anwa, gu shini a kong uwa. 15Nung zang be kyou gi utal anendug, ni anung kyele'u gu shi aweneziri.16Bla Ichi gesal inna inshishi ri kyi ngha a ma ngha inna inshinshi sununbung ta itira gi lillo, Ichi gesal shi guzing gi anung gediduk. 17Gun kri ga shi gu billi mi, ami iBulus, ni anyi mi, gun kri gun ka shi gemag gi ankpag mi, anuu ni aming wal gu. 18Bla upe Ichi gesal andil iYesu Agam a ligga ge nung ge diduk.1 Timothy
Chapter 1
1Ibulus, awen gu tima Iyesu Kristi gutmari iwor gu ngha Agwapan afunu e Kristi Iyesu anya soro ikol andil, 2 ge ukwo Itimotawus awen di pang, ge umari pang, upeh, ni gu shiri ikol ge ukwo Agwapan ate ge Kristi Iyesu icendil.3Ilori ami son nung ke kar gri amin nwo amakidoya, nya kyeng ge Afisa, nenung so nun ma iwor be zla nyi zangna lullu ge lull ritok. 4Be zangna kon iyal gu san lalli. Uri bane inang gu ra welgi singu kyele Agwapan,5gu ya gu son iwor un ka shi gubiya ge ulang ushihi, ge gu fre ikol, ge umari pang u shishi. 6Bezla nyi gu vulubi ge ukyie be gu kigli bigu kyele ni be uga, 7Ba wa gushini be lullu iwor, bere lepelebi ukiri be pani ge ukiri be ya ge shinshini. 8Di za shi iwor shi ishishi apang ge le gu ume iwor ni.9Di za anyiri, ashi berele bi iwor ge an yu san ikyi ibibi, be so ge anyi usang lull iwor ge benyiri kpagla, be sang lul Agwapan gi be nyi iyi ibibi. Ne be nyu sang ting Agwapan ge be bogro gu lul, be nyi pelle ateh ma ge ayeh ma, be nyu pelle be nyayi, 10 be nyu nana gibe zile, be cigu nana gibe zile, be fyere be nyayi ne be le i gengu, be nyu wa dilal, be gnar dilal, ge ididuk uki ure gnaru gu lullu gashishi ni. 11I kiyeri gu ume iyal ishishi gna ben kya shashi. Agwpan unwa nebe kiyemi.12Min peme iyesu Kristi icendil. A lalla mi, a kyo mi ge anyu mari pang, ne nama mi ge ilam. 13 Amin be shi anyu ta Agwapan dilal, anyu mere be nyu lull ipimpam, ge anyi iyi san akubu, ke ikyeri amin gnar gekubu, don amin bele isanza gu ume usan gnar di pang. 14 Ueh icendil ting ge gu mari pang ge gu biya ri gu shi gu ume Iyesu Kristi ni.15Gu tima gri gu shigu gnar ashi Iyesu Kristi ba gu lunyi ne be funu ya be nyi iki ibibi aminshe unbinbi geduduk gu me. 16 Gume ikyeri be kong a kubu mi, gu me mi, anya ale, Iyesu Kristi di yigri gu bu ikol ge diduk. Ale mung a ma gu yigri gi be nyiri be ma ripang ge anwa ni ge ulang unwo sang amle. 17Ge agam agna be mele gu sele, be nya sang ikol icincang, be ri bere blabi ni Agwapan gun dungna, gu ma ge be nyi ubla useh gu san amle. Di kyeng nung.18Amin tibi iwori gu song anung, Itimotawus, a wenmi, gu lull, ge gu pa abin diri asunu ba gun songni ilori anwu pani, undil kon gu kon gu shishi, 19 fre gu ma ripang ge gu za ikol ishishi. Ni gu tong abinri be zle nyi bong gu ma ripang a ma. 20Ben ba shi -------------- mi nwo bi gu ukwo agam nin cagr, don lullubi gu san ta Agwapan dilal.Chapter 2
1Gun son a mi ri sogu wa, guwel, gu peme Agwapan bele be nyayi gediduk, 2be gam ge ididuk be nya gbana, don di lo gu ume ina ishu ge gu lo gume Agwapan ge rile. 3Gu folo ge gu gnar gu ukwo Agwapan afunu andil. 4A wa be nyayi ge diduk kum afunu nugu ba ne za gu ma ripang.5Agwapan she zing, nyu kana ume nye zi ge Agwapan awa hi Iyesu Kristi. 6Ama riki gna ge ta don andil ne gu pa ke kar ge sheshi. 7Gu leri ni be so mi a nye wel ge awen gu tarba, amin pa ripang amire wa mi dulal, anyu lullu be gyu gu ume gu ma ripang gri pang.8Nung amin wa beci ko ge shi be kyele ge Agwapan, ni be sag anye asheshi, ne gu sang be nang ge inang. 9Ilogi zing, be kyel lebe akyi ge shinshi, ge ukiri ufolo ne gu fre ikol amah, be zangna so inkininki ma a zinariya ge a pearl ko ikyi shi ni ikilli. 10Ukiri ufolo gi be kyel ri be pa gu song Agwapan ge ilam ishishi.11Anyin kyel lullu ilinlang ge gu mari kyi, 12Amin re tomi anyinkye a lullu ko a so ri gbana aci gna, a lo ge linlang.13Adamu ya zanna guba, ne Hawawu. 14Bere lell be Adamu, be lell a kyel gna na nya kpa. 15Ari funu ge gu biri be wen, bege sing ni gu mari pang ge gu biya ge gu kwara di nam nu gu shiri ikol.Chapter 3
1Ku kyele gri shini gu gnar: Anyeyi ge wa gu bla ni a wa ilam ishishi. 2Nun anyu bla rissan wu alebin. Ashi gu shini a she aci anyi kyel. A rishe gacaci, gu za, gu fre ri kyi ni go pii be nyi, arishe anyu lullu. 3Ari sangnu anyu san se be bag, anyu san gu bla ansong, anyu sin ge seh, ina inshu. Ari sangnu anyi wa ikili.4Ari bra gu bung ge sal gna ge shinshi, aro so be wen gna shini a mna ge gu mau gu mle. 5Anyeyi gere zau ilori ari bung ge sal gna ni, ari leneni ne za gu d Agwapan?6Ari sangnu anyu lull a par kol abe kyo ri kyi gna ga pan ne be kpa ne a lum abebi ni. 7Ari shini iggu ishishi gi be unyi, kol a za gna ba ukyu bel ge sra alum abebi.8Gu gan ujing, be nyu lul ra pa bi gu kyele ubel, be za gna se ge kin kang ge gu wii ible. 9Be tibi gu nele gu mari pang ama ne gu piara gu zama. 10Be yu gnar ne be ma don be za gna kum a kpa.11Ne nung be kyel la ma fre akye ma be za gna so ake magu pa rilali, ise shi lege seh nugu ma ripang ge ko ge shi. 12Be gam gu lull she be ci a kyel a zing. Be bang be wen ge be sal ama. 13Ge be nyiri be le ge shinshi ni, wa akye ma ukwo kyen ulege ikol igbana ge gu ma ri pang ge Iyesu Kristi.14Ne mi wal nun ikyiri ni i amin soro ikol amiri vili ge didir. 15Amin ge mo ni, ami ri wal, ne nung za ashi nun di za ilori nung ga bung ami na nung ge sal Agwapan, ge sal gulull Agwapan alang, --------- a nwu bung dipang16Amin gnar ashi gu sanza gu le Agwapan shi ule gu, a yi gri ya gi ri nam, a wulu ge alum, be lum be kii be yiu, intima wulu ge ulunyi, a mari pang gu lunyi, ne be nya kyon ge ban ge ukwo ume.Chapter 4
1Alum ya gu usel ashi ge kar bi be zla nyiri nwo gu ma ripang ama, nu be ma amna ama ge alum abebi ge gu lullu nin ci gra 2Be nyiri lal, gu za ikol ama be kang be nung.3Beri da be nyayi gu lap gu bal, ni be so bi be ting gu ya a yari Agwapan a leni be gna nugu beme ge nyiri be ma ripang gu za ri pang ni. 4Ukiri Agwapan a le ni gu shi gu zam, ukiri andil dile peme Agwapan ni be bi gu tong bi. 5Gu she cincang ge iwii ge gu kyele Agwapan.6Ge tibi ikyiri gu unsong ni be weneziri ni un zama a gen asheshi agna Iyes Kristi. Be gu mang iwiri gu magri pang ge gu lullu gu shushi ri un lullni. 7Ting gu kyele gu lungyi rimin gun kyel biyani. Kyiye riking gulo Agwapan. 8Gu lullu ri gbana shi gule ilam ge fiyen. Gu gna gu lo Agwapan shi ni ge le ilam ge ko ge shi, gu shi gu za ge u lang gi kpe gri ge unwu bi.9Gu tima gri shi ni gu gnar niri pang nugu gnar ididuk ikol. 10Nri ka so ni sugu le ilam nugu so a mna ge Agwapan a lang, anyiri ashe afunu ni be nyi ge diduk ni, mussama a be nyu lull.11Pa nen nun dam ikiri. 12A lot zan gna, tong elu wene par anung, gi be nyiri be mari pang ni, ni gu yigri ilo gu gu kyele, gule, gu biya, gu maribang ge icincang. 13Amin sugu bani, nunle gu palla iwal ge bla begle, ge gu lullu.14Nun zangna tong nun gu mari gu shi gu nungni ge an gu pagu song, ne gu nna gibe nyun song. 15Nun bla ikiri. Kana ume ne don gu ga gun song anung shi gu za ge be nyayi gediduk. 16So a mnang nguge shinshi ge gu lullu. Yangun song ni kiri. Ni gule nung, nun di bla ge akyie nung be nyiri be ikugoni.Chapter 5
1Zangnada gin gunci. Kyo be wene par beci ni wene zirini, 2nin gunkyel ne nin yeni, ne bewene par be kyel ne be ni be fong ni, ume gu lo gu cincang.3Ma be kubu gu mle ma. 4Be kubu ge shini be wen gibe yang, be yu magu ma gibe sal ama. Be pa be nyu biu, gu rishiri Agwapan ikol.5A kuburi be nwon gu zungn ni, ari so aligna ge Agwapan, ne ya gusong ne gu kwo nu gu mire gu kyiele ge Agwapan, ge tuk ge weh. 6Akyel ri lo gu me gu kong ushishi ni, a kpu kone a she lang ni.7Ma ikyieri ge shinshi, don zangna bla ubibi. 8Anyiri are mau be nyu shi gen anwa, ge be nya ume ge sal gna ni, a tong gnu gu ma ri pang as sele anyu sang gnar ri pang.9Nwo anyin kyel she akubu a ge sang mellu isogi cunu ni, akyel a zle aci. 10Be zan ne bin ashe shi, ko a bla bewen ge shinshi ko, a bung be sing ge shinshi, ko a kwara ifofra be nyi digwapan, ko ama be nyin pimpam u peme, ko uma gekar ge ilam ishishi.11Ne be kubu be wa ware, zan gna sobi gu umehia. Ni be riwa niri gbana nu gu sang wa Iyesu, be wa gu bal. 12Ne nung be nyani za gu kpa ma don be tong be isil ama. 13Begu lebi ge gu lo isiri, be bele gibe sal. Ba gu lo ne be siri ni be le ingbeni ba, be shi be nyu kyima, gu digge, afifar, ni be ba ukiri are folou ni.14Ne nun be kubu be weh be kanbi gu bal, be biri be wen, be bla ge sal, kul agam nicagra ke kar gu tongro ya nu gu le abina abebi. 15Be yiri be lull agam ni cagra ni. 16A kyel ri ashi ni be kubuni, a wel bi gu kul abe tla ulub a ge akye be nyu ulull, don be nyu lull bra gu wel kubu gna ripang.17Nin gunci ri be bung ri gam ge shinshi ni, kukoa gu shinshi be ma bi gu me ma utra ri pala be nyu le ilam ge gu kyele ge gu lull. 18Iwal gu lull toshi, be zan gna der inag i ci ga kari a dhugu cang a yani ne, "Anyu le ilam gu folo be pau indon gna."19Be zan gnar gu kpa ge u anyin kung be yu kum be nyu gu ge tiri benya pala ko be nya ciya. 20Kpang atong anyi ikyi ibibi gu un song ko ge nyang, an tek be nyiri kong ri bung.21Amin tong gun song Agwapan, ge Iyesu agam, ge be lum br kii ri be seh ni, be ting, utra ne gu sang kong ububi a lok, za gna ce kog shine gu biya riki. 22Zan gna wanna gu ila ale lok anyi. Za gna sing ge ikyi ibibi a lelok, der riking ne cincang.23Za gna lo mun se iminibel. Nu so iminibel agbasa ke fiyen do gu fung, ne gu sang ulang. 24Ikyi ibibi nya zla nyi shi gu nyi, be gu ya gu song gu me ge tana, be zla nyi ikyi ibibi ma lullgun timi. 25Ne nung izile ikyi shi gunyi, igle ni be nilli bi gu.Chapter 6
1Be nyiri be shi be gen bri be shi ge iteng ni ncebe sah ama ni gu mel be mabigumel ama. Be le nung kul be gre bi ge inlima Agwapan ge gu lullu gna. 2Be gen ri be shi gi nincema ni ribe mari pang ni, be zan gna surbu bi ge be shi be weneziri ba. Nugu le nung be le bi ilam niri gbana. Nin ce sal ama ribe ya ri bli ilam ama ni be nyu lull yagu, bi nyu biya be gile ba. Lullu nun pa ikiri.3Gu ge shishi agle nyi lullu ugulu ki giri tok ni ne are gnar ru gu lullu ni, gun ka shi gu kyele icendil Iyesu agam. Gu ma guza bere gnar bi gu lullu ri gu re mel bi ukwo Agwapan ni, 4anyiri shini ri kyi rigbana are zau ulukyi. Ashi ni gu tal ge gu yi inang, ge iwii, iwii bi ni ri finai, ge gu pa abin a bebi, gu puru, ge gu kyele gu bubi, 5ge sang gu lo gu zam gu ume ni be nyiri ami na ma gu shai ni be tong bi ri pang. Be tang abin ge ikol ashi gu lull utra gu kum gu ma ya lo ne ilo abin diri.6Gi kpek gi gu lull Agwapan ge gu lap ikol ri bli rile ga, 7di re baya nu uluki gu ulunyi diri wula gu sang uluki. 8Ne nung, di lap ikol ge ikyiu y ge alap.9Be nyiri be wagu kum ni be nya ni kpa ge ume ilel, gi ge tabara. Be kper gu ume ikyiu ulga ge go so ikol gu bubi ge ukiri uri so be nya nyi be kana ume gu bung bi ge gu kpu. 10Gu biya ikilli unga shi itiri ko gu ling rifen. Be zla nyi ge ukwo wa ikilli be ting gu ma ripang, be talla akye ma ikol ibibi ge kin kang.11Anwo anye Agwapan be ting ilo abin diri, lull abin asheshi, gu lull gu gnar gu biya, gu lap ikol, ge abin asheshi. 12Dung, gu dung gu shishi ge gu ma ripang fre ulang gu sang amle ri be zla gu ni. Gire kyie nun di ma gu gnar gun unson ni be nyu gnar bele ge ukiri ushi u shishi ni.13Amin mireng ilam ri gu usong agwapan anyu mire ko ge shi ulang, ge unsong a gam iYesu anyiri aya ukiri ushiri pang ni gun iBilatus iBabuntu, 14lull iwor ge ki keg be za gna tong, kabi ge kar gu ba icendil iYesu agam.15Agwapan ri yirigri ri kyi gna ge kar ke ki keg, Agwapan, anye ben kyia shashi, anyi ri gbana, agam ri a shi ga tol ni icendil nyu bung ri gam. 16Anwa sangnu kpuu, anyu lo gu ume useh ri be re kabi u tutur ni. Ba nyiri a blau ni, be ge bra gu blau ni. Gu ma gu kyen ge u kwo gna ge ri gbana usang a mle. Kyeng nung.17Ya be nyu kum gume gu lunyi ri ni, be za gna sagra riki, be za gna so ikol ge gu kum ri ura melu amle ni. Be so ikol ge Agwapan anyiri a mire ya gu kum ge kin kan ni, ge gu kong ushishi andil. 18Ya bi bele ripang, be wa gu kum ge ikyiu le ishishi, be mire ni anye ma ge yeh. 19Ne nung be tibi a kye ma ukyi u gu zam.20iTimotawus kono ukiri be mang ni. Be ting gu kyele ulga ge inangri ri song gu pru gi be zle ni unwuri be zla ashi gu za rilal. 21Be zla nyi be pa ilo ikyiri, ne nun be flu bi ge uma ripan. Upeh shi gu zing ge anwo.2 Timothy
Chapter 1
1Bulus a tarba agam Iyesu gu ukwo Agwapan, gu sili ulang ri ushi geumeh a gam Iyesu, 2kaabi ukwo Itimotawus, awen gu biyai upeh, ina inshu ge ukwo Agwapan ateh agam Iyesu ichendil.3Min peme Agwapan rii men lul ni ge be kaa mi, ge anyulul a cincan, ge kar gri ami kpu ng gu ni gu umeh gu kyele ge Agwapan sunun bung (ge lill gi ge weh) 4min ge kpu be jiring ni min ya wa gu ying, amiri mile ne gu fung gu kii. 5Be kpu mi din zam gu maripang unwuri u wulu ge ukwo a kaang iloyis ge ayeng Afiniki amii mari pang a lo gu ume ng.6Unka su ne mi kpun ashi u kuno agen Agwapan ri a shigi ufung anyiri akurbu ne min tla ayimi gi riking. 7Agwapan re maya a lum gu kugo ri bung, amma di gbana, ge gu biya gegu fre ri kyi.8Za gna kong uwa gu gnar ichendil, ami Ibulus anyu lap gna. Lo nugu za unri so i pimpan gupa iyal ishi gi ri gbana agwapan. 9Agwapan ya funu ya ne nya zla ya gu zla ichinchang, a le nun ba ikiu len dilba, a le gu ume gu za gna ge aben asheshi gna. Amaya ikiri gu umeh agam Iyesu kafin amle na mele. 10Gi kpekgri begu pa afunu Agwapan ge ukwo afunu agam Iyesu. agam ya ba ne amle gu kpu ne nya ba neulang gu sang a mle ri a pa gu me iyal ishishi. 11Nenun be semi anyu dam, a tarba be nyu lulu ge ukwo ni be nyayi.12Unka so ne min se ipimpam ge ikiri, amire kugu mi uwa ne min za anyiri amin mari'pang Amin kyo ari tibi' amin nannau kaabi ibungri ni. 13Tibi guza be nyu gnar utima ri unkong gu ukwomi'ni ke ukwo gu ma ri pang ge gu biya shi gu umeh agam Iyesuni. 14Uki usheshiri a lor gu umen di'l ni15Lo nugu za, ididuk be nyu lo ge asiya be kigli mi guntimi an ume nyu chung ri kyi be shi mi ifijalas ge iharmajanas. 16I chendil kong a kubu benya sal ionisifaras, ge a lemi ilam ge kinkang, are kugou uwa ge sra mi. 17Ge kar gri ashi ge a romani a wami ni'ri'pang, nanya kum mi. 18Ichendil kong a kubu gna ge unumri. Idi'duk itra ri awel mi gu ni ge re bung Afisa, nun za ge chichang.Chapter 2
1Anwo awenmii lap ikol gu ume upeh rii ushi gu umeh agam Iyesuni 2ikyiri un kugo ge ukwo mi gibe nya'yi bele, nwo ge anyi be nyi ugnar beri lillu be zle nyini.3Lap ikol go se ipimpam ge mi, ne anyu gnar kon ulra agamni Iyesu. 4Ko nyu kon alra ri arile ilam ne sori kyi gna ge ikyi gu lunyi do gu gnar anyu song gna 5Nenun ale lok ge panna gin tima gulen ni ara kumu ri gam, sa a kolgu tiling gna ge iwor gu panna.6Bi inang nyu wil ni gbana yu gnar u gnar ikyi rilam ana, 7iibi gi'ikol ukiri amin pang ni, ichi ri mang gu kpele ge ume kogeshi,8kpu ne Iyesu Agam gu ume ikol Idauda nyiri be nyognou ge kpunni. Gu me gu dam iyal ishishi 9Unwuri amin so ipimpam ge melgu lep ne anyi ale abin abebi ni. Gu kyele Agwapan bere lap bi. 10Amin lap ikol ge i diduk ikyiri be nyiri be seh ni'bemba ma kum upeh ri ushi gu me agam Iyesuni ge ma gu sang amle.11Gu kyeleri ri pang. Dige kpu ya gen wa ni diri kum ulang gen wa. 12Dige lap ikol ni andil ri' umeh gen wa. Di' ge yi nang gna ni, anwa ma ri yinang andil. 13Dige jama benju sang gu gnar ni an wa she anyu gnar ko ge ling ge kar, gu lo legi anwa yi nang ri kigna'.14Lo nu kpiri bi ikyiri, kpang bi garr song Agwapan, be ja gna le inkom ge iwii gunka sangi biri'bli yuka pelle be nyu kugo 15konchi king mu ma ri king ge nyuleilam Agwapan ri be gnarni, gu sang ukiri uba ni uwa gu ukwo gna, anyiri a lulu di'pang iwii ri pang ge ki kyek.16Ting be nyu kyele ibibi, unyani'kono gu sang lul Agwapan. 17Gu kyele mari penne ne gu yu akpatara gu ume ma Ihiminayus ge Filitus. 18Be nyiri be yag be giri pang. be gu toshi gu lunyi gu nyagi, be muru ripang ni be zle nyi.19Gu nyi'ngni Agwapan kyeng a shini gintimai' ichi zabe gna, anyiri a zla gin tima ichi ni ari nwo gusang ri pang. 20Gesal gu kum ko ikyi a zinariya ge a zurfa ya ingbem. Nenung ikyi ni nkyi ge ri atum. be zla nyi don ilam iseh ikyi be zle ni asangi izam. 21Anzle ny ge kwara ri ki gna nu gu san gu meh ikyi ilam gna igna umeh, be tibi giri sang don anya sal, kyen nugu za ne kwgeilo ilam ishishi.22Ting gu biya ri'wene par abin azam ge gu ma ripang, gu biya ge shiri'ikol gube nyiri be zla intima Agwapan ge ulang i chinchang. 23Dangna gnar ilo gu lirbi ugage usanzar zashi be nya ni ba ni gu yinang.24Di gbana ga ne agen ichi ting gu lall gu kyele. Nenum rigbana ga ne she nye ikyi, shishi ge koge nyan, anya za gu lulu, ge anyu dele ikol. 25Digbana ga ne a lulu be nyiri be lall ne anwa ni gu ume abinasheshi. diga tibi Agwapan mabi ge kar gu palla abin abebi don gu zari pang gna. 26Beri vili gu me amna ma ne be nwo ge tabara agam nin chagra, ne gu agu frebi ni ne le ukiuwa gna.Chapter 3
1Unza ne gun kah ashi gu ume ibung a mile be ri leh gekar ipimpam. 2Be nyanyi ba benyu bi ya kyen ma,be nyu wah ikilli,be nyu malla,ge ri ki rigbana, be nyu le iki ibibi,be nyu sang peme gi be nyu sang ichinchang. 3Be ri sang bi ne gu mire be nyu song,be nyu san wa guloh gu shishi ge elok,be nyu ki'ma,me nyu sang fire akyima, be nyu wa inkom,be nyu sang biya ripang. 4''Be ri shi be nyu le iki ibibi,'' be nyu ri kyi rigbana ,be kugo ni be nyu biya gu kong ushi sele gu biya Agwapan.5Be shi ne iwal gu le abin asheshi nenu nagra bi rigbana,kigli ge,iloh ri be nyiri. 6Gu ume ma be nyu kalla besal ni be lel bekyel be nyu sang ikiye.Bemba shi bekyel ri be gu mile ne abin abebi, be yak utura nenu be kong ushishi ikyi gi lilo. 7Bekyel a sugu lulu, be ra mel bi gu za ripang.8Ne iYannisu ge iYambrisu be tall ge iMusa .Nenung be nyu lul rilal be tau ni ripang.Be nyanyi be bongbi ge ikol, be nyu sang ushishi gu ma ripang. 9Bere kaabi unung ne gu sang ikiye ma u wulu gu unyi ge ko ge nyang ne be nibri be nyanyi ni.10Anwo lull gu lulu mi, ge aminah mi,gu sing mi,ge gu ma ripang mi, ge gu lap ikol mi,ge gu biya mi,ge gu dele ikol mi, 11ge gu lub ikol mi, ge ipimpam mi ge ididuk ikiri i bami ge Antakiyani, ge I limit a, ge a Listra,amin bla gu meh ulup ikol mi. Gu umeh ma ge diduk ichendil afunu mi. 12Be nyiri be wa gu le gu nwu lul gu ume Agam iYesu ni, be kong ipimpam. 13Be nyi ikii ibibi ge be nyu sing gubel beri kono gu bong bi, beri vilu be zila nyi gu bemba ge akye be gu vu bi.14nwu ya gun song ne ukiri be lulung ni nun ma ri pang ukwo-ngha ni. 15Unza shi tun nun wa awen unza iyal gu unwari ga kigli-ngha un ba nyu za, nenu gu funu ge ukwu ma ri pang gu ume Agam Iyesu.16Ididuk gu iwor shi gu peme ya ge ukwo Agwapan. Ashini ilam ni gu lulu, ne gu, kyiele ni rigbana, ne gu le ge shishi, nu gu kyie gu ume ripang. 17Unkri nenu anye Agwapan shi ni gu mile, keng ge shinshi ge diduk ikii shishi.Chapter 4
1Amin ya ni rigbana gu usong Agwapan ge ikiristi iYesu anyiri ah pa getana be nya lang gi be nyu kpu, nenu gu ba-ngha gu umeh umen-ngha. 2 Dam iwi, yak ushini ge kar kwo un sang ge kar, nya'u chog-lo, nung kyiee ne ididuk gu lap ikol nugu lullu .3Ge kar bi ma be nyanyi ra kugo bi gu lap ikol nugu lullu di zam. Nenun be chung akii ma be nyu lul mi gu wa ikyi ikol amaa. Be ri pah 4bin ikyi atong amaa wa kong ni. Be kigli atong amaa gu lulu ripang, be ri vili be gu pah allella ahbel. 5Anwu kyeng gu me ikyi ge diduk. Lap ikol ni ipinpam, le ilam iyal ishishi, leh ilam ge diduk.6Be su gu mini mi ge kar gu nya mi gele? 7Amin ting gu ting ripang, amin kol gu titing mi,amin fire gu ma ripang. 8Be ma mami rigam gri pang, unwuri ichi, anyu maripang ari ma gi gun bun-ngha. Ba mi gun zung mi, ge diduk be nyiri bie biya gu ba-ghna ni.9 Lap ikol unba ukwo mi ge didir. 10 iDimas a tami gu, abiya gu lunyi gri, a kannu a Tassalonika, kari'kis a kannu a Galatiya, iTitus kuma kannu a Dalmatiya.11iLuka nya gun zun-ngha shi ge ami, wa iMarkus nunba genwa ne ari leh nung ilam. 12Amin tima iTikikus ge Afisus. 13Ba mi ne ukyu fla ri amin nwo ge iTaruwassa, gu kwo iKarbus, unri'ba nun ba ni ginkup ankpak gu pala iwel ge ankpak iwel ge diduk.14 Iskandis a kyii ma ge a adalma a su go mi ge kinkang, Agwapan ri pau ikyiu le-ngha. 15Legeseh genwah, a kyekre nu gu kyiele ge kinkang. 16Amin fre ri kimi, ko nyiri gwu ge tiri mini. Be tami gu, mire wami go umel ikol, ukwo' amaa.17Ichi shi gu sing ge mi,ari kono ya ri gbana, ge ukwo iyal ikum gu mile ge shishi, nenung be nyayi kong. Be tibi mi ge nyu izaki. 18Agwapan ri wini mi gu ilam rifen nenya funu mi dugo mi ga pan. Gume gu kyen gu ukwo-ngha ge pan nu gu sang amile. Di kyen-nung.19Billi iBriski'u, ge Akila, ge gesal iOnisifirus. 20Arastusto ge Akoriti, amin nwo iTurufimus asang'u alang ge iMilitus. 21Ba gu sang gekar risah, iYubulus biling, nenu iBudis ge iLinus ge iKalafidiya ge diduk beweneziri. 22Ichi shi ge alum, nu upeh shi genwo.Titus
Chapter 1
1iBulus,agen Agwapan ge nyiu tarba iYesu Kristi,soboni gu ma ripang, ni be nyibiri Agwapan a segle ni,gigu zaa ripang giri gu nghar gu shige Agwapan ni,2 Gigu so,ikol gu ulang gusang amileri Agwapan, a-re pau rilal ni,gu kiri a yaa ibung ni be me-le,ukukor ni. 3Gaa kar ge zam, a-paa iwii ngaa gu me gumire gukyele gun kiri be mami gushini ami kyele gu me iwor Agwapan anyiu nghar 'aa4Gu ukwo iTitus,awen ripang gun wengu ma ripang andil,upe gigi loo gzam gu nga Agwapan Ichi gii Kristi iYesu,anyiu ngahr'aa. 5 Nenuu yaa nemi nnwho ngaa nigu bila ndei anung rekyeng gizile ikyi,nyiri,isang milei ni,nenuu ma be nyinin-kung sunu rebung gilori ,ami so ngaa ni.6Anyin-gung sang'u nugu shini be mau gukpa,Anyin-chiiri,ashi akyel azing ni,Gi be wen be nghaa-mina biri besang bi nigu sang -kugobin ni, kwoo gu sang kugo ikiyee ni.7Gushi guzam gushini anyi gu yil gun-song Gu daa gu kuoo, anyi gu kyegre gu song gu daa gu kuwoo Agwapan, ne sang gu ne abin abebi,ne sang'u ni ikil ipii,apang re nyie-reu be nang gedidir,apang re seew be bagg,apng resang'u anyi iwenebin,gee,anyi gu kaara,.8Bila apang shi,anyiu nagaa-besing,anying-sing ikyii izam Apangshi anyie a-mina,anyaa shi ne abin Agwapan,gigu fre rikyii ngaa. 9Apang shi anyigu bung gutumagiri be lul-luw niri gbana ilori a gaa so be zile benyi gu ma ripang gigu lul-lu gu zam,ne tegre benyibiri be shini inang ni.10Gii be nyi akyi adol shiga gibe ma-me,be nyibiri be shi ne abgaala ni,gu kyele maa,gushi gubel ga. be lell be nyaa nyii nibe vul-lubi gu. 11Gushi gu shushi,gushini ridaa-bi,Gibe nyu-lul a-mina,nibe sal,nigu lul-lubi ikyii gu kurbu ribilii,u- waa,Ikyiri ire folloi gu lul-lu ni.12Anyie zin gu umme na-nyiu paa gu kyele gu umeee iwii Agwapan,"atoshi,"Akerawa shibe nye alal ba,Inam gelumu i,ngaa ikyi ibibi,besiri afung gu bura guyaa," 13Gukyele giri shi ripang ga. Nenu,kyiye-bi ge kinkang ilori be rikyeng niri gbana gume ripang ni. 14Za-nghaa be ma aminang ge alal-la annghaa Ayuhudawa,ni be nyiu jii benyanyii,ben biri,begu kiglibi giri pang ni.15Gibe nyibiri,beshi gewin-wung ni,ikyee ma,shige win-wung.nibe nyibiri be gu bong bi ni,gi be nyiu sang ma ripang,Kulukyi uwunwung,geduk ge a-mina ma,ne wop a maa,a gu bong nghi.16 Be toshi be za Agwapan,ni bere waa bi Agwapan gi abin gu lee maa. Bem-ba,shi ikyiu bur,be nyiri kyiridol,bere mele bi gu shi na lee ililam.Chapter 2
1Ne nwho,unkyele ukyiri ushi gu-zing gi iwor zam ni.2Nun lul-lu nin-bguchii ilori beri fre akyyii ama-ni,gigu fre amina a maa,gigu kyeng niri pang gulul,gigu biyaa,nigu lab-ikol igba-na.3Nun-lul-u nin-bgukyel ukyiguzing,ilori be fre akyi a maa,gu umme a mina,Baa be nyiu cuu nigun-timi ba,gigu ba be-gen-nibe bag ba, nibe nyiu lul-lu ukyiri ushi ushushi ni,4nenuu yaa,nu lul-lu be wen-nibe kyel a bil-li,gu biyaa be chii a maa,gibe wen amaa,5 Be lee a'mina,uwunwung,be nyiu yag be sal a maa,gibe nyiu kugo gu kyeele nibe chii a maa,nde gu kyeele Agwapan ra-kumgi riliggi.6Gu-tira guzing,nu lul-lu bewen nibe chii abilli nibe lee ilam ni amina azam amaa.7 Sunu tira,wulu niri kying,unba ukyi niyolo gi ilam izam. Gu lul-lung,yigri gu lee gu zam,gi gu sing gu zam.8 Ni gu tima gu zam giri gu sangi ni abin abebi ni,ndei anyiri a tong'u ni,apang rikong uwaa,nibe sang ni bin abebiri beri to giri kying ni.9Lul-lu begeen gu lul gu kyele inchii nibe sal amaa guu sunu kyiri be was ni,bam nigu yaa inang nugu shiribu ulang.10 bam nigu jiiri bi,nenu, nenung,ri-yigri ripang rishi rishi gu,no sunitira,guri ba nigu ya gun-song gu lul-lu giri kyi Agwapan anyiu nghar'aa.11Gu umme gu Lee a bin azam,Agwapan wulu yigri rikyi nghaa gu,nigu nghar be nyaa nyii gu.12 Gu lul-lu nghaa,ting gu Lee ikyi ibibi gigu waa gu lunyi,gu lul-lu yaa gu shi niri loo gu me amina,upe gu utira Agwapan gigu loo ulang digwapan ibung unyiri. 13 Gaa kar giri andil sugu bila gun-song gu nghar ribili andil giri riyagni, gu wulu gu nghaa rimen anti ale Agwapan andil he anyiu nghar'aa iYesu Kristi.14iYesu,a maa rikyi nghaa don andil,nigu shini ne winni yaa gu umme gu sang iwor,nugu lee, uwunwung rikyi nghaa,gibe nyaa kakung biri, be waa gu Lee ilam izam ni.15Gu kyeele gi kyiri,guso benyaa nyii gu Lee lkee, Lee kiye gume rigbana ge diduk,karu shini alok be surbung.Chapter 3
1KPubi nibe ma be ma akyi ama gibe Gam, giri Gam,be lul bi,be kyeng gi suni izam, 2 be za nghaa gu winni alok gu, be za nghaa lee udidir gu kon, ni be sing ge too, gigu yigri suni gufre rikyii gukwo aling anyi.3Nenuu,gu kukor andil ge kyi andil sang nghaan amina,andil bera nghaa yaa ikiye,andil be vulu utira,niri nyaa ba be Gan gu biya gu lunyi,gigu kong ushiushi.Andil shi ikyi ibel'aa,andil rewayaa be zile andil.4Gu biyaa Agwapan ge nyiu ngahar ngaa,gigu biyaa nghaa gibe wen Adamu gu yigri.5Gu sangi ashi andil lee abin azam ma gu,Ikolge kubu nghaa ya,ne nghar'aa gu-me gu kwura gu bii gu par gigu kigli yaa gelum digwapan.6an wuri Agwapan a shiiya gu tira anyi gu nghar'aa,iYesu Kristi, 7Aa lee nenu gu me gu shini andil kum akyi andil gu me abin a sheshi nghaa ni,andil riba be nyi gu lugu guyag ulang un-angaa gu sang amile.8Gun kiri shigu tima ripang ga.Ami waa ashi un-kyeng niri bgana gu me abin diri,gun kiri be nyibiri be ma ripang ge Agwapan ni,beri ma akyi a maa gu lee ilam izamri Agwapan a mabi ni.Ikyiri nyaa folo ni nyaa shi niri bili gu kwo nibe nyi ge deduk ni.9Be ting gu yaa,inang ibel,gigu palla ubel,gigu yaa inang girikii iwor.Ge duk,ikiri sang'ighii gu zam ni nyaa sang'ighii ribili.10 Za nghaa be nghar anyiri abii nugu nyeere amina gu me anung ni,anwho ga puru apang rizing kwo ripala ni, 11Kpele ashi ilo anyia agu wuluw gu me ripang,a shigu lee abin abebi. apang agu tee rikyi nghaa.12Nii,ami tima Artemas gi Itikikus gu ukwong, ashi un-lee gedidir nun kum-mi ge Nikobolis, ge firaa,ami gu so ashi ami yaa riwong gu.13 Lee ukiri un-bira ni,nun-tima,Izinas a wuri ashi anyiu za gu lee ge taana ge kinkang ni, gi Apollos,gi ilori be sang bi gu-u tak uluki ni.14Gu folo gu shini benyi-andil be lul-lu ilori beri lee ikyi izam nyiri,iri wel-lagu gedidir ilori,beraa loo bi gu loo gubel ni.15Ge diduk be nyibiri be shi ge mi ni,be bil-li ngaa,Nun bil-li be-nyiga be biri be biya yaa gu me ripang.Abin asheshi sing ge nung ge deduk.Philemon
Chapter 1
1iBulus anyi gu kugru iYesu, ge wen-neziri iTimatawus gi iFilimon ge anyin-sing gubiya andil ge anyin-sing ilam andil, 2gigu kanbi ukwo iAfiya afong andil gi iArkifus a nyin-sing ilam andil ga ben ulira, gibe nyin-sing ilam andil ga ben ulira, gibe nyi gu lul-biri be cung ga sal-ni. 3Gu lee gu zam, gi gu loo gu lang guu-ukwo Agwapan ici andil gi Ici iYesu ikiristi.4Ami peme Agwapan mi sunu ge kar giri Ami shigu kyele ge Agwapan guni, 5Ami kong gu ma ripang giri anung shi gu ukwo Ici iYesu gigu biya giri anung shi ge aki nibe nyibiri be lee ripang gu kwo ngha ni. 6Amin kwoo ashi gu kab gu ma ripang anung guri shi gu gbana, anung ri shi gi Ici mi. 7Ge ami shi ni ikol ikyii gigu shiri ikol nigu biya anung, gi ikol ni be nyiu sang riligi ge Agwapan, iba gi par nyiu sang riligi Agwapan, iba gi par ne anung be wen-aziri.8Nenuya sigu shini Ami shi ge winwung gi Ikiristi giri amiga so ngha ulee ukiri anung ga lee ni, 9nenu sobo ni gu biya, Ami kwoo nghaa, Ami iBulus gingbucii, gi kpergiri a nyi gu kugru gi Ikiristi Iyesu.10Ami libing giriki awen mi Onisimus, anwiri Amishi ate ngha ge kar giri Ami shi gu kugru ni. 11Anwiri a be shi uki-uben gu ukwo anung, gi kpergiri aba ukiribili gu kwo anung gi ukwo mi ni. 12 Ami juli ne anwa gu kwo anung, anyiri awaa shi ikol mini. 13 Ami waa gu shini Ami tibiu gu kwo mi nii a lerni ilam ge aki anung, ge kar giri Amin shi gibe sira gu ni gu kyele iyal ishishi.14Ni Ami re warni gu lee uluki gu me gu sang anung. Amire waa mi gu le gu zam gu shi nibe song rigbana ga ni, bila gu shi gu ngha abin azam ma. 15In bila ni ukiri uso a kab ge anwo gu unwen ge kar ni nwa, ge anwo nghar ru gun kiri unra juling nigun timi ni. 16Gu ukiri unya'a gi kpergiri ni a sangu juli a ba agen segu shini a sele agen, segu shini aba awen-aziri gukikigo ashe anyi gu biya ya gu ukwo ni, nyiya sele nenu gu ukwong, gu me rinam gi ukwo ici.17Ge shi anwo tibi mi ge anyinsing ni, ne anwo nghar ni amini. 18Ge shi ashi abe leng ukiri ure folou ni, ge shi ashi anwo lul-lu uluki ni nu kyo ashi ushi gu ukwomi. 19Ami iBulus, Amii wal giri ne anyimii. Ami ri pa-ang. Ami ra tonggu ashi ami lul-uluki giri king ba. 20Ee, Awen-aziri, lee mi upe ungha Ici; ma ikol mii gu peme gi ikiristi.21Ge ami inma ripang ni gu lulgiri anwo shi ni Ami shigu wal ni Ami-mang. Ami za ashi anwo rilee unsele ukiri Ami libing ni. 22Ga kar giri ga zing, lemi guda gu sigri, gee ami bila ashi gu me gu lee gukwo anung, gu me gu sang moo beri juli ne mi gu kwo anung.23iEfafaras, anyinsing mi gu me ikiristi iYesu, gu kugru a bil-li nghar, 24Nenuya ni iMarkus gii Aritarkus, iDimas gii iLuka anyi sing ilam mii. 25Bila ni upe Ici iYesu ikiristi shigume alum anung Bila gu kyeng ne nuu.Hebrews
Chapter 1
1Gibung ukukor, Agwapan a kyiele gi be ka'a andil ni be nyu nibe wen gu tarba nhaa, gintra gi lillo. 2Gi kpergri gu paara unyi a'a kyiele ge andil ni ge nyu awen nhaa, anwiri nii utra nhaa ne Agwapan lee gu luunyi gu, anwiri ne sgle ashi anhar ikwoo ge shi gu paara unyi ni. 3Anwaa yigri usee unle Agwapan, an wiri a yigri ilo ri Agwapan shi ni a fre gu luunyi bung ni ri gbana gu kyiele nhaa. Nee kol ga kwura be nyu gu luunyi abin abebi maa ge diduk ni, ne nyaa ge sila gu nyi iya Agwapan a nha ididuk di gbana.4Awenaa so di gbana nibe lum be kii gu leew, ilo ri ne Agwapan maw in tima in seele maa ni. 5Agwapan sang zila ale alum akyii nhaa ashi, "An nwu shi awen mii yaa, un bii ami ba ate nha." Agwapan geduk sang yaaw ale Alum kyii nhaa shi, "Ami sunu ba ate nhaa ne ba awen mii."6Sei gekar gri ne Agwapan nyuu tima awen a kung nhaa a ba gu luunyi gu ni ne nyaa to shi, "Ge didik sunu kikuru ni billiw. 7Gi di kyi ni be lun be kyii ni, Agwapan to shi, "Agwapan aso belum be kyii nhaa be ba uwuru, ni be gen nhaa ni ilum ula."8Gi di kyi awenaa ni, Agwapan to shi, "Digam sang gi ni gu lal gi ba ge shang-geshebg ubung be nying ni dipang. 9Un biya di pang nu nyaa teng abin abebi. Gun ka so Agwapan segleng, ne nyaa mang gu shiri ulang gu nha unle seele ikwo ge shi be zileng."10Ato geduk ashi, "Anwo Ichi dibung, gu wulu unyi ne nwu lee gu luunyi gu, ne anying ne nwu lee be pan guu. 11Be sunu seebi ne nwu loo, be sunu kwalla bine alab ni. 12Anwu sunu kanna ni ikyiu falla ni be shele bine alah ni, ne nwu de wong gu shing, ulang mang da lal ba.13Agwapan kwo ge fiyen a sang tow ale lum akyii nhaa ashi, "Be sila gu nyi iya mii, in sunu so be nendog ikyi gu talla afrong." 14Ashi shi be lum be kyii zam? Bemba be lum bri be lee Agwapan ilam ne tarba bi be wel be nyiri ni sunu kum gu funu awen nha ni.Chapter 2
1Gunka so di fre ni di gbana di pang andil di kong ni, inde andil da vulu yaa.2Gu tima gri be kaa andil gaa kum gu be lum akyii ni, di pang gaa be anyiri be tong bi gu lul gi ni, gaa kum inpiya gu kpukpu ilo ikpa ni. 3Beri lee neni andil leng ing andil de so yaa amina gu funu gu le gri be lee yaa ni? Ichi di bung gi di kyi nhaa gu kuker gu funuw, be nyiri ni be gaa kong nibe yigri ashi di pang gaa. 4Be nyere fa ni Agwapan gi di kyi nhaa nyaa yigri be mak ge tonto gi abin gu mire di bung ne nhu yigri ululum gi ililo gi gu ma Alum Agwapan gigu mume ilo ri ne waa ni5Ba be lum be kyii ne Agwapan ma bigu bung di gam gu luunyi gri gun kri andil paa ni. 6Kong, azile anyi yigri ashi, "Shishi anyenyi anwiri nibe ri kpiriw ni? Awen anyenyi be ri kong nhu?7Un so anyenyi a de mellu alum akyii ba, un maw di gam di le, di nhaa ikyi ri unlee ni. 8Un sak gu nya tila ga pan ikyi ri un lee ni ne nyaa vuili so ikwo geshi ge nyi nhaa. Agwapan a maw ikwogeshi ge diduk, a de winniw uluyi guba.9Di bla ge zile ge kar be yeebe iYesu gu nenyaa di mellu belum bekyi ba, inde gu ume upe Agwapan a kpuw gu kpu ikwogeyang. Andil yi be konnow unle gi di gbana dun inpiya gu kpu ri aso ni. 10Gun shi ge kyikyek ashi Agwapan an wiri ne lee ikwogeshi ne nyaa villi tibii ni, a konno iYesu di gbaana gu tra nin inpiya nhaa, inde di ba nin unle ni bewen bebe kum gu kaana gu flu nhaa. Don iYesu ya talla bi be kum gu funu.11Anwaa kwira abebi ni be nyaanyi ge diduk ashi anwa gibe nyiri akwira ge chingchang ni beba Ate ge zing. Gu kaa iYesu de kogo uwa gu zila bi ashi be nyasal nhaa. 12Ato Agwapan ashi, "Ami sunu paa abin dri anwu lee ni. Ami sunu digong gi kwo achugru maa."13Ato gediduk ashi, "Ami sunu nyilli ge Agwapan." Akonno gu to gu ashi, "Ami wiri gi bewen bri Agwapan ma mi ni." 14Ni ilo ri ne zila bewen ni be shi inaa maa gi be jii, iYesu ya ba ukyi gu zing gi bemba, nyaa ume di nyaanyi gi bemba, alee nenuu ya ashi gu ume nin tra gu kpu nhaa a di bong agam ni chigra gu an wiri neshi ni di gbaana gi di kyi gu kpu ni. 15Gi ilo ya yaa ne bigri be nyiri be loo gu loo digen gu dang gu kpu ni.16Gu shi ge kpantal gu nyi ashi ba be lum be kyii ne wel bi gu ba. Gu chi Ibrahim ne wel bi ge diduk. 17Gunkri gu yigri inba aba ni be weneziri nhaa gibe fong nhaa gi kwo gu uling utra ni, inde a di ba ba gi Frist gi lille gi nha ge kubu ge duk gu ume lee ilam Agwapan. 18Inde a di wel be piya ikol ni, an anwo mang be so inpiya ni gu piya ikol.Chapter 3
1Ina weneziri gi be fong mii gu ume gu lul bembri ne Agwapan azila bi ni, nun bung kpilri iYesu gu ume ikol anung an wiri ne Agwapan zilow ashi a ba gi Firist gi lille gu lul dri andil ma di pang gu mi. 2A lee dipang gun song Agwapan an wiri ne segle ashi a lee ilam ri ni ilo ri iMusa gaa lee di pang gun song Agwapan gi ilam nhaa gaa sal Agwapan ni. 3Anyiri a viya na gesal ni a see le gesal gri a viyana ni un le. Ilo ya yaa mi iYesu seele iMusa unle. 4Kwo gee gi ling ge sal shi gee anyiri a viyana gi ni. Ilo ya yaa ne Agwapan lee ikwogeshi.5iMusa be lee di pang gaa sal Agwapan gi ilam nhaa, ne viili paa abin dri Agwapan di paa gunsong ni. 6iYesu lee di pang ne awen ge sal Agwapan ni. Andil baa shi gesal nhaa ing andil kyeng ni dipang gi ikol igbana gi bung ikol gee abin dri andil sooro ikol gu ni.7Ilori Alum Agwapan gaa to ni ashi, "Ing anung kong di wii Agwapan gun bii ni. 8Nung zang be yigri ito igbaana ilo ri be kaa nung gaa yigri Agwapan ni be shi ga Lumu ni be sugu mimiliw.9Agwapan yaa shi, nibe nyaa milli mi efa, nibe ya bi za abin dri amin lee bi maa gu ume nibe meele isog inaani. 10Gun kaa gaa so amin gaa nyiya be nang gi bemba. Be surbu mi, ni be nyaa tong bi gu kogo abin dri into bi ashi be lee ni. 11Ami be nyiya be nang, ne Ami ya sili ashi be daa kaana di bung gri ne Ami sunu ma bi ni."12Inaa nyising guma dipang gu zing, nunlee ge see, kol lelok gu ume anung be shini gu fung gu bubi gi gu sang ma dipang, nee be kol ne kyigli Agwapan gun timi. 13Ilori be de waa bi ashi abin abebi be lel alok a kyio uto ugbaana, di wel be zile gu sunu unbung ilo ri ni gu Kyielee shi gun unbii ni ge kyi andil ni.14Andil gu zing gi iYesu in andil bung ge dindang gu bung ikol gri andil nyiya gu gu kukor ni. 15Ukyiri Agwapan to ni uwuri, "Un gaa kong di wii agwapan ni, nun zang be yigri di kyi di dol ilori be kaa anung lee ni."16Be nyang baa gaa kong di wii Agwapan ni be yigri uto ugbaana? Bemba shi be nyigri iMusa ga winni bi gi di bung aMasar ni yaa. 17Anyang ne Agwapan gaa nyiya be nang gi bemba nyaa mel be meele isoggi naa? Be nyiri ni belee abebi, ni be nyaa kpiri bi gu ume ge lumu ni? 18Nee Agwapan gaa sili ashi, "Be sang bi ni gu kaana di bung gri in sunu ma bi ni." Bee nyang nee apaa be nyiri ni be gaa di kyi di dol ni. 19Andil yi be gaa de bira bigu kaana di bung nghaa ba ne bere ma di pang ni.Chapter 4
1Agwapan ashi gu ma yaa gu peeme gri ga paa ni. Di lee ge see inde alog gu ume andil daa tak gu, gu peeme gri a ma yaa ni. 2Andil di gu kong iyal ishishi, ilo ri bemba bere kong ni. Be kong iyal ishishi, ilori bemba bere kong ni. Be kong iyallaa, nibe nyaa de kyuo bii gu ulikyi di bli ba ukyi ri gaa so ni be gaa de ma di pang ba.3Andil bri di ma dipang ni, andil kum gu peeme gri a ma yaa ni. Ilo ri a yaa ni ashi, "Ami kong be nang, ne Ami nyaa sili ashi be sang bi kaana di bung gri amin sunu ma bi be peeme gaa ni." A be yaa nenuu gediduk gu shini a gu kol ilam nhaa inha gu lee gu luunyi ni. 4Gu ume gu wal gu kyiele Agwapan be telle abin unbung untoppa, "Agwapan gaa kol ilam nhaa ni na nya peeme gu unbung untoppaa." 5Be viili konno gu vollo gu kyiele ga gu ashi, "Be sang bi ni gu kaana di bung gri ne ami sunu ma bi be peeme gaa ni."6Benyiri nibe zanna kong iyal ishishi ni, gaa tong bigu ma dipang ni be yaa tak u peeme a ma ni. Ni be zile be nyi nya kum gi. 7Be yigri nenuu yaa gu ume gu shini Agwapan gutibi ge zile ge kri a zila shi, "Unbii," ni be meele gun song nibe nyaa nge nyu iDauda gu ume gu iwal gu kyiele Agwapan ashi, "Un gaa kong gu kyiele Agwapan unbii ni, nung zanhaa be yigri uto ugbaana."8Ko iJoshuwa gaa mabe nyie gu peeme ni, Agwapan sanhu ni gu vili konno gu yaa uzile un bung guba. 9Ilori ishi ni be wen Agwapan be liga ni gu peeme ilo gun kri Agwapan be liga ni gu peeme ilo gum kri Agwapan gaa peeme gu unbung untoppaa. 10Be nyiri be nhar gu peeme gri Agwapan sili nya ma ni, be ri peeme gi ilamme maa ilo ri Agwapan be de peeme gi nhaa ni. 11Andil kagra ge kingkang di kum gu peeme ga inde alok gu ume da kpaw ilo ri bemba ga kpa ni, dong gu sang ma dipang amaa.12Gu kyiele Agwapan shi gu lang gu ni gu nyaa ya seele gin kyiana apak apaala. Gu kper nyaa kaana mel ukwo ri ulang gu ulum anyenyi shi gu ni, Ukwo ri asii gi di wop karba gu ni. Gu lee getaana gi kyiri ni ikol anyenyi bung gi iyiri iwaa ni geduk. 13Ulukyi sang nhu ineele gu ukwo Agwapan ba, ge diduk ikyiri ishi gu luunyi ni, imaana ge kpantal gun song iyyi nhaa. Gun song nhaa ni ikwogenyang andil sunu ge paa ge nyu nhaa gu.14Nuna ba di fre ni di gbaana gri andil yigri ni. Andil dei shi ni gi Frist gi lille gin kri ni gi shi gun zing ge Agwapan ni. Gin kaa shi iYesu awen Agwapan. 15Gi Frist gi lille andil sang nhu anyiri ne de zaw gu laala di gbaana andil yaa ni. Gi Frist gi lille andil be gaa milliw ne andil ni. Ne nyaa kpaw nyaa lee abin abebi ba. 16Di ma ikol ne andil sing di ge kaana ge paara Agwapan, ukwo ri ni gu ma Agwapan naa shi gu ni. Ge fa ne andil sunu kum gu shini ni be kang ge kubu andik ni, ne andil kum gu ma Agwapan g ri wella gu gi be kar bri andil waa gu wellaa ni.Chapter 5
1Kwogibeling be nyi baa ee gi Frist gi lille maa gin kri nigi kaa lee bi paara gu kwuo bi agwapan maa ni. 2Ne anwa sang nhu di gbana gin intra gin minme ni, ne nyaa gu bira gun sing gibe nyiri be de za bi alebin ni, ne nyaa vullu gi ukyiu lee maa ni. 3Ne anwa mang sang nhu ni di gbaana ni, gu ba di gbaana gaa ashi a lee ipara gu kwuo Agwapan inhuu kwura abin abe bi nibe nyanyi gu gi inhaa gediduk.4Alok sang nhuu winni di kyi nhaa ashi anwa shi gi Frist gi lille ba Agwapan gun zung nhaa ne anyenyi nya ne ba gi Frist gi lille guu ilo ri Aruna gaa shi ni. 5Ilo yaa ni iYesu de kyi nhaa di gam gi Frist gi lille ba agwapan tow ashi, "Anwu shi awen yaa, un bii amin shi Ateeng."6Ate geduk gi ge kaa ashi, "Anwu sunu shi gi Frist gaa kaa bi ge kar gu sang ameele, gu ume gu chi ni Frist iMelkizedek."7Gu loo nha gu luuyi iYesu gu kyiele nhaa ge Agwapan gigu kwuow a lee ni di gbaana gibe ziri gediduk, gun kri ne Agwapan naa sunu nhar gu, gu kpu ni. Duk nee shi ne amina ne nyaa sang nhu ni di kyi di dol ne Agwapan nyaa keng nhu. 8Ne de shi awen Agwapan naa ni, aa lullu amina gu ume nin piya nhaa.9Gekar gri ni be idudik unle gu ni, ne nyaa ba utra gu shini ge diduk be lul gun timi nhaa ni, be kum gu shini be funu bi gu sang amelle. 10Agwapan nyaa viili winniw ashi anwa shi gi Frist gi lille gu ume gu uchi ninFrist iMelkizedek. 11Di shi ni iyal gu paa gi di kyi iYesu ge kingkang ne anung ba ne akyi alup ni, gu ba ni di ler ni gu paa nhaa.12Gu kpa gu gi kper gri daa anung baa sugu lullu be zile be nyi, bee mel unbii anung wuu waa alok abee lullu nhaa ilo ri intra bri gu tima Agwapan sing gu ni. Anung wuu waa be baara ni be kyaakye ni, ikyiu ya igbaana iso di gbaana anung. 13Anyiri ne wuu see be baara ni ge kpandang, de zaw ilo ri intra gu tarba Agwapan sing guni. 14Ikyiu ya igbaana shi inha nibe nyininkung yaa. Bemba shi don gu kwira maa, gun kri nibe za gu segle gu me abin asheeshi ge abeebi.Chapter 6
1Gi kpergri di nwo gu loo ne andil paa gu wulu iyal iYesu ne andil yigri di kung. Geduk di zannhaa be loo ne andil vollo itri gu yigri gu kpa andil gen kpu ilam ri gi gu ma dipang ge Agwapan. 2Ge duk itri gu lullu iyal gu salla nibe nyu lul, gu talla be nyanyi ge akyi gi gu lullu ashi be nyanyi ashi, be nyiri bini sunu nyeere gu kpu, ge duk gi gu paa bi be taana. 3Di gaa nyaa ne andil lee nenuu yaa in Agwapan mayaa ipak gu lee nenuu ni.4Gu shini di ler ashi be nyiri nibe gu penne bi iyii ni, be leene gu ma ge pan ni bembri be kum guma Alum Agwapan ni. 5Be nyiri be gu nhar gu kyiele Agwapan ni geduk ge agam gu biyii ma gun song unyi. 6Duk nenuu ni be nyaa yak bi. Gu ri shi ni di ler gu talla bi bebe nhar gu kpa maa. Ukyi ri uso nenuu ni, unwa shishi bemba lap awen Agwapan ga pan agagla nyaa viili maw uwa gu me nibe nyanyi.7Di bung gri di tal iminibel ibla ni ritaa ikyi ri nibe lee di bung nhaa mabi ni, be waa ni, di bung ga kurbu benkyi be shaashi Agwapan. 8Di bung nhaa gaa tar be kan baa ge kashi yawo yaa ni, be te Agwapan sunu fre di bung nhaa. Be sunu ko nibe kwuunu di bung gaa gu.9Ina weneziri, andil ma dipang ge abin asheeshi ri abii maa gun song ni, abin dri ashi anhuu kum gu funu andil, gi ilo ri mang andil kyiele neeni mi. 10Agwapan sang nhu ni di bii gi ilam nhaa. A sang nhu jiili ilam ishishi ri gi gu biya gri nung gu yigri gu ume nin tima nhaa ni. Nung lee be wen nhaa ilam, un bii mang nung nuu lee bi ilam.11Di sooro ikol ni di gbaana ashi ikwogenyang anung lul ufella ge mel amelle inde gu sooro ikol andil di ba di pang. 12Gu sing nenuu inde alok anung daa kpaw di sel ba shi gu shini ne anung be nyi ni inyoolo gu lullu ikiu lee ni be nyiri gunsong begu yigri gu bung ikol gi gu ma di pang nyaa kum yu nhar ukyi ri Agwapan sli a di ma ni.13Ge kri Agwapan gaa sli Ibrahim ashi a di maw awen ni, a gaa de sliw ni zile intima bri in seelew unle ni, agaa sli gi di kyi nhaa yaa. 14Ato ashi, "Amin to niri pang ashi ami sunu mang ben kyi be shaashi ne amin jaaba gu ching." 15Ilo ya yaa ni Ibrahim yaa kum ukyi ri ne Agwapan gaa sli gu maaw ni.16Be nyanyi silli snyiri gu kyi ri useele unle ni yaa. Be kol ni, ni isil yaa nyi shi gu paara ikwogeshi. 17Gekar gri Agwapan ayigri ge chinchang ashi be wen gu kum di bli isil ri a lee ni, in yiri ne san nhu ni gu viili ni gu sli u gbaana. 18Alee nenuu yaa inde gu me intra inpaala in nhu sang sheele gu kyiele gun kri ni gu yigri ashi, "Agwapan sang nhu wa yaa di lal ni, andil bri di guting gu pege ni, di kum guta di gbaana gu bung ge kingkang gu sooro ikol gri di gu so gun song ni.19Andil kum gum gun kri ni gu shi ukwo nyilli guu gi sigli ri ulum andil ufre ni, gu bung ikol gri gu seele gu kik ge mel ume andru ni, 20ukwo ri ni iYesu zanna ya gu kaana ni, gu kaana gri ne kaana don andil ni. Aba gi Frist gi lille gu sang amelle ni gushi gu tra ri iMelkizadek tibi ni.Chapter 7
1iMelkizedek agam aSalem gi Frist gi le gi nha Agwapan Ale, gin kri ni gaa kum Ibrahim ne villi gu kwo peele be gam ne nya maw ben kyi be shaashi ni. 2An wiri Ibrahim gaa maw ge sal ge zing yu ume nibe sal ukop i nhaa ikyi ri ashi ni ge diduk. Di pang ni intima nhaa baa shi ashi, "Agam ge di pang." Geduk an waa shi, "Agam gu waa inna inshu." 3A sang nhu ne Ate, sang nhu ne aye, nyaa sang nhu ni gu chi, geduk a sang ni itri sang nhu ne melle ulang. A viili lullu Awen Agwapan ni gu shini ashi ashi gi Frist gaa gu sang amelle.4Bla unle ri anyiya shi ni, gu so Ichi ni be ka'a, Ibrahim nya maw ge sl ge zing gu ume ni be sal ukop inhaa ikyi ri ne fiere gun song ulira ni. 5Iwor itibi ashi gu chi i lewis an wiri ni bebe maw di gam di Frist ni, ashi be nhaa gu yal ge nyi nibe nyi amaa geduk, kwoo nibere shi gu chi Ibrahim nani. 6iMelkizedek an wiri ni bemba de zabi gu chi nhaa ni a nhaa gu yal ge nyi Ibrahim ne mirew ben kyi beshaashi. Ibrahim ri ne Agwapan agu shi gu maw ikwogeshi ni.7Kwo inang ashi anyi afefyen nhaa benkyi beshaashi gu ukwo anyi alle. 8Ilo yaa nibe nyiri be sang bi nigu liga bi unyiri ni, be nhaa gu yal, duk nenuu be mire di pang ashi, ashi ge lang. 9Gu zile gu kyi gli gu kyiele, iLewis ri anhaa gu yal ni, anwa mang palla gu yal gu ume nin tima Ibrahim. 10Ukyi ri uso nenuu ni, unwa shishi, iLewis loo gu ume anam nibe kaa nhaa gaa kar gri Ibrahim gaa karba gi iMelkizedek gu ni.11Ing di pang di shi gu utra nin Frist gu chi iLewis ni (bembri nibemba bung iwor gu lul ni), ashi di so gi zile gi Frist gi wulu gu utra ri iMelkizedek sing gu ni, ni gi nyaya viili gu fel Aruna. 12Ilam di Frist ga kyigli gu unyi ni, iwor gu lul daa kyigli ge duk.13Anyiri be paa iyal ri gi di kyi nhaa ni, a wulul guu zile gu chiyaa, gun kri ne alok maa sang nhaa lee ilam gi dalla gu kwuo Agwapang ni. 14Gekar gri, gu wulu gechinchang ashi, Ichi gun song gu lul andil shi gu chi iYahudo yaa, gu chi gri ni iMusa kwo unbung zing asang tellew alok maa gi ilam ni Frist ni.15Ukyi ri andil paa gikper gri ni, ushi gechingchang ashi gi zile gi Frist gu wulu, gi nhu lilu iMelkizedek. 16Ba shi gu ume gu lul gu chi di nam ne ba gi Frist ba, guba gi Frist nhaa bii maa gi di gbaana ulang gu sang lal. 17Gu wal gu kyiele Agwapan, gu yigri ge mak gi di kyi nhaa ashi, "Anwu shi ge Frist gaa gu sang amelle, ilo iMelkzedek.18Gi kpergri be tibi iwor ikor gi di gang ni sang nhi gbaana ni, ni nya sang nhi ni di bli ni geduk. 19(iwor de mai ulukyi di gbaana geshang-geshang ba) gu sooro ikol gushishi gu par gu wulu. Gumkri ne gu ume gunka ne andil kono gu ba ukuuuka ge Agwapan ni.20Gu sang gi ashi isil sang nhi gu ni kani be fre ilam di Frist gu sang so isil ba. 21Be feere ilam nin Frist yaa gu ume gu shini Agwapan to ashi, "Agwapan guu wergye sili, asang nhu ni gu viili ni gun timi a sheele ikol nhaa. 'Anwu shi gi Frist gaa kaa be kar gu sang lal."22Gunka so iYesu wulu nin tra gu yigri isil ipar izam geduk. 23In Frist ukuukor in shi mimme gu ni gu kpu gu de nwullu bi liga igbang gi ilamme maa ni. 24Ni iYesu loo gu loo gu sang kpu ni, ashi gi Frist gu sang ame ile yaa.25Ilo yaa ya yaa so, iYesu bra gu nhar be nyiri be sing ukwo Agwapan gu ume nin tima nhaa ni, anwa kyiele bi maa gun song Agwapan. 26Ilo ri ikpa gu ashi andil kum gi Frist gi lille, gi nha di gwapan, gin kri ni be sang bi gu kum gi ni gu kpa ni gin kri nibe winniw gi gu, gu ume nibe nye abin abebi i, nibe nyaa sak gi, gi seele ge pan ni.27Asang nhu ni untek nin Frist ikinkung inkor bri sun unbung be lee ipaara gu kwuo Agwapan gu nha di kyi nhaa gi gun untek nibe nyi abin abebi. 28Iwor see be togo be ba in Frist ikinkung. Iwi isil in yiri ni ising gun tima iwor ni, winni awen naa an wiri ne maw di gbaana geshang-geshang.Chapter 8
1Gi kpergri ukyi ri andil paa ni uwiri ashi: Andil shi ni gi Frist gi lille, gin kri ni gu sila gu nyi iya ge tol di gam Agam alelle gaa pan ni. 2Alee ilam gu kwo le gu tirbi ikyi gu lee ilam Agwapan, unwiri nee Agwapan gi di kyi nhaa yaa kyinho ni, anyenyi lalaw gu lee nuu ni.3Be mire kwoo gi ling gi Frist di gbaana ashi gi be lee ipaara gu kwuo, gi gu mire Agwapan ikyiri andil shi ni. Ni gu shi nenuu ni, gu kpa gu ashi andil kum ukyiri andil di ma ni. 4Gi kper gri iYesu gaa shishi awu wa gu, guu luunyi ni, be sang bi gu zilaw ashi gi Frist, don bezile be nyi be gu mire andi ilo ri iwor tibi ni. 5Be shi ni ge pii gi iwiiwil kyi ge pan ni. Gu shi gu zing gi ilo ri iMusa gaa waa gu viani ukwo gu tirbi ikyi gu lee ipaara gu kwuo Agwapan yaa tarbaw ashi, "Lee ikwo geshi ilo ri ni be yigri gaa pan ge kong ni."6Bla iYesu Kristi gi kper gri nhar ilam inhu unle di zam, ilo ri ne anwa shi gaa chi isil izam, inyiri ni itri inya ya shigu silli go le ri be gu lee yaa ni. 7In isil inhu zanna gu wulu sang nhi di pang ni, ashi shini so be viili waa gu tibi isil anhu unpaala.8Gekar gri Agwapan be kum be nyaanyi ni gu kpa ni, ne yaa to ashi, "Nun blaa ibung bii maa gu to Agwapan- amin sunu tibi isil ipar gi be wen Isreala gibe nhaa iYahuda. 9Isil iparraa shi ni gu sang nhi ni isil dri ni gaa lee gibe kaa maa ni, unbung ri ni gaa sak ge anyi, nyaa winni bi gi di bung aMasar ni duk nennu be nyaa bung bi isil laa ni di pang, ne ami maa ya de tabi gu, gu to Agwapan gu ka.10Isil iparri indi lee gibe wen Isreala ni, gu nyiya gi bung nha, gu to Agwapan- Ami sunu so isil laa gu ume amina maa, ne Ami walli gu ume ikol maa, Ami shi nu gi shi Agwapan amaa, ni bemba shi be nyi mii.11Be di lullu be zile nibe weneziri lullu be zile nibe paa bi ashi, 'Agwapan shi gaa.' Be sunu kpeele mi ukyi ri unyiya ge anyi afefyen kaa bi anye le ni. 12Ami de kong ge kubu maa gi di kyi ikyi ibiibi maa ge abeebi maa geduk inna villi kpu mii geshan-geshang."13Ilo ri azila isil ri ashi, "ipar" ni, ayigri ashi isil gu zanna gu wulu iggu korri ni nyaa de wai ibaana ba, ukyi ri nugu kwuraw ni nyaa waw ugbaaba ni, udaa muow.Chapter 9
1Gi kpergri isil gu zanna wulu ishi ni ntra be lul gu kwuo Agwapan gi gu da gu lul laa gu lunyi. 2Gu ume ukwu kwuo Agwapan naa ushi ge, be kaaap. Un nhu zing ya shi gu da gri be kyinho inkul gu bung imuk ula, nyaa lul ni idalla, lul ni ge tenkwuna. Ukwu loo Agwapan ni.3Be seele gu kik un paala ni, nibe nyaa kum gu zile gu da kri nibe zila ashi, gu ela gu lulle gu loo Agwapan. 4Gu ume gunka gu da,idalla izinariya shi gaa inhu tirbi aza, "aturare." Gu daa geduk imal gu tirbi iwal isil shi gaa in yiri ni be balli ni zinariya kannai gu ni. Gu ume imal laa har gin kugru gri be tibi amaasa gaa ni, ge akor ubang iAruna, ge anpang iwal isil laa. 5Gaa pan imal gu tirbi isil laa ni, nibe viyana iwiiwil nibe lum be kyii bembri ni bemba mire imal laa iwiiwil ni, bembri ni gi ikper gri di sang nhaa gu paa abin ge kyi maa akap gekekap ni.6Be kol gu lee ikyiri ge chinchang ni, ni in Frist nyaa ni kalla agunnu gu da gu lee ni be lee ilam amaa. 7Gi Frist gi lille gaa shi ni di gbaana gu kaana gu da un paalaa di zing gaa meele, gu lee nenuu adi shii beji ipaara don di kyi nhaa gu untek abin abeebi ri be nyaanyi be gu lee sang zani.8Alum Agwapan yigri ashi nee agunnu gu lul anhu zanna gu wulu wuu wa gaa ni, utra gu mel guda gule gu loo Agwapan sang baw. 9Bee de yigri ukyiri usu shi gun bii ni yaa ikyi gu mire andil gi ipaara ri be lee ni ide mile gu so anyiri asugu kullu Agwapan ni aza ikwogeshi gu ume ikol nhaa. 10Be kyeng ge ikyiu ya yaa ge ikyiu see ge kpandang, ni gu kwuru anam, ikyi ri ishi inha di nam har kaa gekar gri iwor ipar iba guni.11iYesu wulu ni gi Frist gi lille gi nha abin ashaashi ri agu ba ni. Akaana agunu gu lul alelle, agunu an wiri ne kol ikwogeshi ni, anwiri nibe baa viana ni benyaanyi ya ni, geduk asan nhu anwiri ni be leew gu lunyi gri yaa ni. 12Abere kaanaw ni beji nin bung gi be anha ni bewen inak baa ba, beji di kyi nha baa ni shii de kaani gi di zing nyaa kum gu nharra gu geshang-geshang.13Ing beji nin bung gi be nha inak ni gu sulu intong ni bewen inak gee kyi ni benyiri beji maa gu, gu lul ni tirbi bi gi dito ashi Agwapan kwura bi ge chinchang. 14Waa shi di so beji Kristo anwiri nee gu ume Alum gu sang amelle ne ma Agwapan dikyi nhaa gu sang shi alee abin abeebi, nyaa viili tagla ikol andil gu dita ankpu ilam gu, ne andil lee digen Agwapan. 15Gun ka so iYesu yaa shi ge karba isil par. Gu ba nenuu yaa gi ilori nibe lee gu kpu gun kri ni gu sugo utra ni nibe nhar benyiri beshi gu ume anyi isil ikor ni gee abin abeebi maa, be nyiri nee Agwapan zila bi bebe nhar isil ri niishi imaa yaa ni har gu sang amelle.16Ukwuori alok wal nyaa tibi ilori bega kap ikyiri anwo gu luunyi ni, shee beyigri ge chinchang anyu wallaa kpuw. 17Be lee ilam ne abindri anyenyi wal tibi ni unbung ri akpuw ni yaa, be sang bi gu lee ilam gu ne nyu walaa wa ge lang.18Isil ikor ibere kyeng ge agbaana ba imba be shii be jii ni. 19Ni iMusa gaa wulu ni iwor ukop Agwapan nyaa ma be nyaanyi ni, shee kyio beji ni bewen inak gi nha ninbung, ni immibel ne waa ayok ginkyi akwura nyaa sal bejie ge ankluri be wal iwor gaa ni gi benyanyie geduk. 20Ne nyaa tobi ashi, "Beji isil ri Agwapan tibi nhaa maa ni beeba."21Iloya yaani nee sal bejie gi mal gu tirbi isil gi ikyiri ishi gu ume imalla ni, inyiri ni inFrist lee ilam gu ni. 22Ilori iwor toni ashi ikwogeshi beji ba kwurai, bega de shiibi beji ni, kwoo gu kwura abin abeebi.23Ni gu shi nenuu ni, ikyiri be lee inha gulullu ikyiri ishi gapanni, be kwurai nibeji inam ri be shii ni. Ikyiri ushi gaapan ni mang be sunu kwurai ni ipaara iseele dinzam ni. 24iYesu de ukwo di gwapan dri be viiyana nee nyi nibe nyaani ni, inyiri ni ishi inha dipang ni, nee nyaa kaanaw ge pan inde agaa wulu yaa maa gunsong Agwapan gi ikpergri.25Alee nenuu yaa inde adai kallaw nee mire di kyi ni ipaara ni sunu ge kar ni gi Frist gi lille lee ni, ginkri ni sunu ge meele gi kalla ukwo di-gwapan ni beji ni zile ikyi. 26Uga shi nenuu yaa ni, ka loo ni piyalaw yaa gu wulu unyi. Gi kpergri awulu gu nyu kol unyi, ama dikyi nha ni paara ni don gu kwura abin abeebi gu.27Ilori gu tibi anyenyi di zing gaa nekyeng gunsong getaana ni. 28Iloya ni iYesu ma dikyi nhaa dizing ge kpandang inde beri kwura abin abeebi ni benyi gu gi bemame, asunu wulu gu nhu unpaala, baa don paa abin abeebi ba, adi wulu gu wulu gu shini abe nhar benyiri ni beloo nibe yak guni.Chapter 10
1Iwor sanhi iwiwil ikyi ri ibii maa gun song ni yaa ba, isan nhi nii ikii shi ni geduk. Benyiri be sing gun song agwapan ni sang bi mel dipang gi ipara yaa geduk, inyiri ni gi Frist kwogaa ling gemeele ni. 2Gugaa sangi nenuu ni be sak ipaara gu ba. Benyulul be sunu kwira bi gechinvhang di zing ge tak, nibe sangbi nigu viili be waa gu shini nibe lee bi ipaara ba. 3Ipaara yaa sooro nibe kpiri ikyi ibiibi maa kwa gaa ling gemeele. 4Bejii inak gibe nha ninbung sangbi gubira gu kwira bi abin abiigu ba geshangeshang.5Ni iYesu baguni, ninya toshi, "Ipaara gigu mire sanggi gunung gaa, ilori nigu tibi anam anung maa ni, 6ipaara gu kwulu gii anha gu kwira abebigu. 7Ami lonha shi, amin wiri ilari be wal gukulu guwal ni gi di kyi mii ni gu waa anung ni geduk.8Gunsong be toshi, baa ipaara yaa, gigu mire, gigukullu iinam ipaara gu mire, ni ipaara gu kwara abine biibi, gukaa nibe kogo ushiishi, anunggu ba." Geduk baa ne Agwapan kogo ushishi guu ba. In shiinyiri ishi ipaarar beleegu ume iwor yaa. 9Nebei toshi, "Nunbla, aminwiri inshi nigu leenhaa abindiri nung waa ni." Asak ipaara ikor gu nhuzing gu inde adikyinho ipaara inhaa unpaala. 10Gu ume isila nibe sallayaa gu ume ipaaraa dinam iYesu dizing getak baa gute ki.11Gwoo guling ubung, gi Frist kyegre gunsong nigi lee gukwoo Agwan nhaa. Alee ipaara ya ibung gibibung nelee ipaara ri idemilei gu kwura abin abebe guni. 12Ni iYesu bani utra dizing getak don ikyi ibibi andil, aloo gigunyi iya Agwapan. 13Asugu yak be nondog nhaa baukyiu kyagra gidibung nhaa. 14Ipaara gi di zing ima benyanyi gumile gu ba gechingchang.15Alum Agwapan toyaa dipang gunsong atoshi, 16"Isildri indilee ge anung ni iyiri, ibung nha, ilori Agwapan toni ashi amidiso iwor mii guu ume ikol maa, amin diwalli gu ume awop amaa."17Ne bei vili gu konno gu toga ashi, "Ikyiu ibiibi gigu sang amina maa, indaa viili loo nikpiri ba geduk." 18Gi kpergri ukwori bekwura anyenyi abin abebi nhaa guni ni, alebin ade viili tekgi gi dikyi nha ba.19Ni gushi nenuu ni inaweneziri dishi niikol igbaana gu kaana digwapan gume nibejii iYesu. 20Gunka gaashi utra upar, ulang geduk, unwiri utalla gukik gri guderra ni, nidi gbaaba dinam nhaa. 21Nee andil shini gi Frist gilille ginkri nigilo gunsong Agwapan ni. 22Andil sing gunsong nhaa ni ikol dipang nigu madi gbaana gunhar ukyiri Agwapan leeni, ne andil kpeele ashi begu kwura ikol andilgu gechichang gu sooro ge abin ninchagra. Ne andil be kwura gechinchang.23Ne andil zanha be kyiala anam nigu yigri dipang dil leeni. 24Di kpeele ilori andil mabe zile digbaana guza gubiya gigu leabinabeebi ni. 25Andil zanha nwoo guchung ilori bezile benyi begu leeni. Ne andil konno bezile di gbaana ge kikang ne gekaa gi gulal gewee ni.26Andil gaa loo ne andil lee abin abebi gi diFrist ni, ne andil gunhar guza dipang, ashi ipaara inde bedi kwura abin abeebi andil gu ni, de wagigu. 27Di loo ne andil zashi dipang gaa ashi utra guzing anhyu kogu dibung ubung gupaa getaana uwiri nii ula dilum benandog Agwapan ni.28Benyiri nibe nhar iwor iMusa ni, kpiri bi gu sang kong gekubu maa, ing bekum benya paala kwo be nyachiya be to dipang gaa pan akyi maa ni. 29Bla ito rigu kyie unyi ri be dilee ben yiri be pal iYesu gidikyi ni. Benyiri nibe kyo isil ne abinabel ni ge abin abel ni, bejii bri be kwura benyaanyi gu ni, nye togro alum dipang.30Andil di zanyiri nee toshi, "Gupaa geta bii gukwo ni yaa ami dipaa getaa." Neyaa viili toshi, Amin shunu paa benyi mii betaana maa." 31Abin gu kper bajii yaa gu kwo anyiri nekpa ge anyi Agwapan ni.32Nunkpu ibung guntimi ilori bepana ahaa iyii ilori nun lee dichii nyaa bung ikol anung gu kpeele inpiya bri nun gaa kaana ni. 33Bebe kaala nhaa guunyi, ne nung yaa kogo be kubu ne benyiri beshi guume ni nimpiya ni. 34Anung nhar niikol ikyii gushini be nhar nhaa. Anung za geshinhi ashi, anung shi nigukum gunha sanglal.35Anung zanha ta gusooro iikol anung gunkri nigu shini dibli di lille. 36Anungshi nigumur don ni gu lee ukiri Agwapan waa ni, ne nungnhar ukyiri asli ashi adimani. 37Gu sangi ni gu muo, ne inyiri nesunu bani, a sangnhi nigu bong gekar.38Benyu bung dipang mii sunu kum ulang gume dipang maa. Anyiri ne viili nugi gutimi ni. 39Andil sang nha anyi gezing gume nibe nyiri be viili guntimi nigu sodibung ni. Ni andil shi gume nebe nyiri be bung dipang ne tirbi ilum maa ni.Chapter 11
1Gi kper gri ripang gi ikii ri dil gu soro ikol gu shi ikii ri be re balla bi gu yi ni gu kum. 2Gu be shi nuu ni be kaah be kum gu shi ni ripang ama. 3Ni ripang ni andil kpele ashi Agwapan ya lee guluunyi ni isile ngha, gu shi ni ukiri ri be bla ni re wulu gi uwuri be blau ni.4Gu me ripang ri ni Habila be lee Agwapan ipara ishishi sele ika'inu, gu ngha gu shini be magu ya za gushi ni ripang ngha ni, Agwapan ya kyiele gu shuushi giri kii ngha gi iilo ipara ngha ni gi ripang'a ni Habila kyiel, kwo ni a gu kpu'u ni.5Gi ripang ri ni be kyuo iEnok nya kanu'u gepan gu sang yi gukpu. "Be re yi bi'u, gushi ni Agwapan na be kyuo gu." Ni be sugu kyuo guni, gu yigri gripang ashi abe shiri Agwapan ikol. 6Gi kpergri gu sang ripang gu rishi ni riler gu shiri'u ikol, ni gu kpa gu ni anyiri abii ukwo Agwapan ni shi gu ma ripang a shi ashi alang ni ya shi anyu ma ribilli gi anyiri awa'u ni.7Gushi ripang ga ni iNuhu nghar gu tima di-gwapan gi iki ri be sang yi bi ni, gu me gunka ni anya lee akwomi gu tibi gesal ngha. Gu le ne nuu, ni a muru gu luunyi gu nya ba anyu ugga nibe nyi ripan gunka shi gu ngha ripan.8Gu shi ripang ga ni Ibrahim, gekar gri be zilau gu ni, ate rikii ya kan'u ukwoo ri ushi ungha ge nhar gu ligga gu. Akan'u gu sang za ukwo ri a kaa'u ni. 9Gu shi ripang ga ni aloo gi ribung ilib ni angwala ni. A loo ge zana gi Ishaku ni iYakubu, be nyu ya ribilli guligga isil a. 10Ni abe sugu bla gunsong gu mel utong ri ushi ni itiri gu viana ni, anwuri anyu pa iwal gi gu viana ya shi Agwapan.11Gu shi ripang ni, kwo ni iSaraya be shi akulu ni, ni Ibrahim nghar gu shi ate awen. Gushi nuu kwo ni abe kura'u ge kinkang ni, gu shini a zan a shi ripang ga be ma isil a. Gu shi ripang ni iSaraya, kwo ni abe kura'u ni, abe nghar rgbana gu kum a wen, kwo ni abe kura'u gubi awen, ni abe nghar gu shini anwa ri ama isil ani a shi ripang ya gu. 12Ni gu shi ne nuu ni, gi anyie zing ri ni a gu mille gu kpu ni-be biri aci ge meme gu ni a mar gapan ni ishi gu sang bra gu palla gi ibile ri yama.13Gu me ripang ni ididuk a ma be kpu bi gusang nghar isil. Ne nuu, gu be yi ni gu billi bi gi unung, be nghar ashi be shi bengwala ba ni be nyu ting upigge gu luunyi. 14Ni ben ba ri be paa nu ni ya yigri ashi be sugu wa ribung gu bi a ma.15Be ga be sugu paa ribung ri be wulu gu ni gi ikol ama ni, tabe kum rigbana gu villi bi. 16Ni gushi nenuu ni, be kpa gu kum ribung ri shirishi, gunka shi, ge sal gepan. Gu be shi ne nuu ni Agwapan re kon'u uwa gu zila bi be ngha ni agu tibi bi utong ma.17Yigu maa dipang ni Ibrahim ni be ga mag yu ni ne nya maa awen nya Ishaku. Awen nya ge zing ne agai maa, anwuori anyar isil ni. 18Ni Ibrahim yo nibe chou ashi, "Yi utra Ishaku ni guching di wulugu. 19Ibrahim bei bung ikol ashi Agwapan age bra gu nyieangna Ishaku kwo nekpu ni, gu shuelle yi ume amina, yi ume maa ni anyia nghar'u gu.20Nenu yo ni guma dipang yi abin diri adi yi gusong ni Ishaku amaa, iYakubu gi ushau. 21Yi guma dipang ni iYakubu, nie ashugu kpiri'u ni, ne anya ma bewen iYusufu benshu be shaashi ni iYakubu nya yul Agwapan ne ge pan ugbangna. 22Ni gu ma ripang ne iYusufu ne amile ngna nyu bani ne nya kyele gu nyia nibe wen Israila ge aMasar ne nya sobi gule ge akubungna.23Ni gu ma ripang ni bebi iMusa be nyu biyi nya neleu ipen ichiya nibe yi awen asheshi yani. Bere icong bi ribung gu sorigbana agam. 24Guma ripang ne iMusa, ge kargri akwono gunitongnu be zlau ashi awen'uwen ukyel iHiridus. 25Ase be mau ipimpam gibe nye Agwapan ni gu kong ushushi abin abebi gekar ge fiyen. 26A kpele ashi guma uwa gu lul Kristi she ale gu kum sele nin me aMasar. Asoriyi ge ukiri ari kumni.27Gu shini ripang ga so iMusa nwo aMasar, are kongnu ribung benang agam, ashini ikol ishu ne abla anyiri abla abla ni. 28Gu shini ripang uka so a tibi gu gaa besal ni gu sar beji, ge anyu pele rimana ra piyabi rimana Israila.29Gu shini ripang gaso nibe sele uziri gu lulle gungna az ne ribung ri kugo ni. Ne aMasarawa wa gule nungni, be nwenbi gu. 30Gu shini ripang ni ivuu ayeriko muruii, nibe gu kannau ibung topper. 31Gu shini ripang ni iRahab ge kpe are kpu gi benyi ri kyiri gbana ni, ne angnar be sing ni inna inshu ni.32Shi sele ukyiri min ya ni? Ami ri kpa min ge pa abin iGidion, iBara, iSamson, iJepta, iDauda, iSamaila, gi be tarba agwapan. 33Gushini ripang ga so ya ulra betol ilam ge taana, gi gu ngnar isil. Be derbe nyi iZaki, 34pel rigbana ula, leng ringan ginkyi yana, gulangna gu yuu, shini unlegu kon ulra, gu ya ulra gu ulra nibe gyu.35Bekyel villi ngnar ikum ikum ama nigu nyiya gakpu. Bezlenyi so impiya, nugu sang nwobi ilori beri kpele gu nyiya ge kpu ushushi. 36Be zla nyi kum gu mag gei gissi kigu shi gu sarba ni ubang, nugu soro be sra, nugu sogu da gesra. 37Be taabi ni igbang, be taabi ripaala, be pele bi ni gin kyiyana. Be sing ne ankulu bete ge ankulu nin bung. Be shi bekubu, ya amina, lebi ikyi bibi. 38Guyunyi gudemelgi gushi ma. Ni bebele gaya yedang gelubu gibe kong, gugu te'e ikpu yiribung.39Yenu beyanyanar Agwapan a ngarbi nugu she nenu don be ma ripang be de mabi ne bedinyar bi isulba. 40Ne Agwapan atabi ulushu ujam umedil koda di sanya yoni, bedalebi geshishi ba.Chapter 12
1Ni dil be kanaya yi amenn akwkwung anyiri a yigri ripan, di nyiri gajug gubulu gu dinding gi ushuri saya gukpani, dizha gusun yagu chingri be saya ni yi ikwal inog. 2Bla ne andil kong iYesu, anwiri akum guma ripan ga chicheg gi gu bun gushii beti'u magu, ayob ikwal ye agagla, jug yu uwa'ah, ne ya kila yu nyu lywa gatol digwom Agwapan. 3Nun bla ushuri be leeuni, iya wari ayob ikwal gi benyiri begu bulubin ni, bere wa'abi gu ke'eu ni jang gna kpa beji nun jang gna wini ikwol guba.4Gi yume gu kwang gi gubulu unsan kum a nanjog anwiri ari tong'u gu ke'en gunkri guga pe; ni. 5Nun jili igwi gu shualee Agwapan inyiri ij'i gna nibewen Agwapan, bewen mii nun gnal atong yigi gekar giri Agwapan sugu shi'e gna guni, nun jang gna be shiri ikwol anun guba gakar giri Agwapan sugu puru gha guni. 6Gi anyire Agwapan wa'ani anwoh ne nyiene shuau ashi awen gnani7Yob ikwal yu ushuri un pialang gu ubii ni, nung shua ashi Iching'u sugu yil atong. Gu shii unyiri unbla ni, gu yigri ashi, Agwapan sugu lee gagn'u ne awen gn'ani tii begu kum awen ri Ichi gna re yil lu atong gnani? 8Be gare yilbii atong iywari a yil atong nibe wen gnani, gu yigri nun sangna be wen gnaba, nun shi, bewen utura ba.9Gu konogu, dishi ninchi yu yunyi inbiri benyiena yil atong andil gamel yugu dobo yani, yenu dil mire unlee ma'a. Gure kpagu ne dil ma ashu yuko ichi ulum gulan. 10Nin dri andil benyiena yil atong andil yume ugwen gakar gafien giri benba bla ashi uleeni. Agwapan anyiene yil atong andil don dibili andil utal yume di-gwapan gnnani. 11Besang be ishiyi gigu yil atong ri gushi ga linlemee yakar ni gu nyieni gushi gu pigu. Gu tii guba sumu iwen guywa gu shishi ga sisug yibe nyienri gulu bi anuni.12Nana anyun yiri gbana anyiri ungag ye alung asu'un. 13Lee apiran utura ususug, iywari jug ushuri ugubunni ura kwaglau shi gushini ulan gn'anau.14Wa'a gu-ywa'a gujam gi ikwogenyien, gi-ri-gwapan, ba'a anyiri ari ke'eh Ichi gusan Ishuya ni. 15Nun lee ganshi kwul gushi kwal gushi ayog anun be tag ushishi Agwapan, anang digbug jan'gn'a ko'ono ga'agnir abe ba yin kwom, iywari ara buglien amuna na gilanyi yumu anung ni. 16Nun bejag kwul gushi na kum anyu kur atag gi-anyie digang aku'u iywari Isuwa ashini, anyiri aleb di-kwung gna yibin ushu zhani. 17Nun ja ashi gakar giri anyie guwa'a ushuri ushu ugn'agu yasal ichi gn'ani, ni-beya daugu, ne are kum gakar gu gnar gukpa gn'ani, kone awa'a gu-gn'ar gukpa gn'a yibe ziri ni.18Nun reba gn'a gekon giri nun ga piyani, gakong giri ula wiri yume ni, ga-mub, gadab, ga akan. 19Nun ba gn'a uko tara'gu nara, gu ukori rigwi shu'alee gu, gunkri be nyiri koggo ushuri rigwii pa'ani re-wa'abi igwiri di-gwii pa'ani, yamel gu shini be lugu kulu di-gwii di-nwuh gu shualee gubenba. 20Besang'u bira guteng yiri gusel ko inam ga lubu ga biya gakong gn'ani shibe t'in yi gban. Agreek awal ashi ko inam galubu ga piya ga kong gn'ani beri ta'en yi-gban, na fulien akila. 21Unga ke'eni abin gu mire ri-bung'a iywari iMusa ga choni, "Ami kpabeji nemi ya kon-ribun.22Anun, nuba ga-kong asiyona ga giri-bun rilee Agwapan alang, a-Urushelima anyie gapan, ukori belum beshi sugu tag na pemeh ni. 23Nun guba guchung di mana anwuri begu wel intuba gn'a yapan ni. Unba'a ukwo Agwapan agwom gu pa'a benyi gajug gatana, gi ulum anyi ripan awiri belee'u ga chicheg ni. 24Nunba uko iYesu, anyiri anwoh shi akala andil ga gutii gu-shualeh giri begu tii, gigu sii beji, beji biri be shuale sellee benyie table iHaruna ni.25Nun jang gn'a tong gn'aanyiri ashualee ni. Di gare bura ya guleen anyiri a chuglo ya ifo'onyu ya yu anyi, anyie-pan nenun ba lee'u. 26Ga gilee gakar rigwe gn'a di nyieni ma-ribun yu-yunyi, gi-kpegri agu maya ganyu, ya choshi, gakar bii ma, ba gu yunyi ga ungbem ne miri loglo ba, gi-gapan.27Ushuri amii pa'a ye abun, "ga gilee gakar ni," gunka'ashi gu-wini ishuri iloggo gu-yunyi gi gapan ni. Amin pa'a ishuri begu leeni, uywari ishuri iri loggo'in ni,ni ywang'a. 28Nigu shi nenu ni, di-peme gankang, ne andil lee Agwapan digang ne'dil lugru yusang'a yiga kubu. 29Ga Agwapan andil shini ula ri-fooloni.Chapter 13
1Bla ne gubiya beweneziri yagu song. 2Nun zangna jili gu ngnar besing, gunkri bezlenyi yigri gu ngnar be lum be ki nugu sang zabi.3Nun kpu be nyu da gesra ne nug ba nibe lab gi bembani. Nun kpu ninyiri bese ipimpam ni ne nung shi gibemba ni gume rinam. 4Nun legu bal gume gediduk, ne nun tibi ukwu nana gubala ge winwung, Agwapan ri le getaana benyu kuratag gi be nyi guji.5Nun zangshi benyu wa ikilli. Mile ni ikyi ri unkum ni, ge Agwapan ri kyi ngna toshi, "Ami ran wonung gun zung anung, ne mira ta nung untimi. 6Bla niri fugu gen dil, kum rigbana gu toshi, "Ici yashi anyu wel migu, mira kong mi ribung. shini anyenyi rilemi?"7Nun bla be nyun song anung, benyiri be pang iwi Agwapan, nun bla ukyiule ma, nule inyolo gu le ripang ama. 8iYesu gezing unle, unbii, nugu sang amile.9Be zangna lelnung ne unle gu lullu ri sing. Gufolo gu shi ni ri ma rigbana ne upe, nugu sangi kyiu yari ira welli be nyu sing gi bemba. 10Dil shi ni idalla ri benyiri be gume ukwu tirbi ikyiulul sangbi u yani. 11Beji inam gelumu ribe peleni ge abin abebi ni anyun songu lul yari bagu gume ukwo rigwapan. Ne beri kwunu anam ama ge tinni gela.12iYesu so impimpam ga nyu gig riye untong ululle bewagu kwaraa benyin beji ngna. 13Numba ribe kanna ukwo ngna getini gela, ne bung uwa ngna. 14Dil sangna ne utongululen dil gufri, nenuu, diwa uzingri ubima ni.15Gu ukwo ngna, nenuu, dile ipara gu dugo Agwapan gudogo ri gu shi iwen ginkyi alup ri aza intima ngna ni. 16Dil zangna jili gule rinzam ni gu wel be zle, ge ilo ipara ya mire Agwapan gu inna inshu. 17Nun lul ne gu ma ri kyi ni benyun song anung, gi be bla ulang anung ne bembari ma guza. Nun lul gibe nyun song anung ri leni ikol ikyi sang gu chugru. Gunkri gu ri ubel gu ukwo nung.18Nun kyiele yama gu ukwo Agwapan, ge be daya ashen dil shini ikol winwung nendil wagu lo ripang gi kwo ge ling ikyi. 19Min ma nung rigbana nunle ukyiri ne miri villi ukwo nung gi kpegri.20Gikpegri bla ne Agwapan inna inshu anyi a villi gekpu anyu pi bete alelle, Ici iYesu, gebeji isil gu sang amile, 21Manung gediduk ikyi shishi gule gu wangna, le ilam gendil ni ukyi ri ushiu ni inna inshuni, gu ukwo iYesu Kristi anyiu shini upe kyengnun.22Gi kpegri amin mire nung rigbana, beweneziri nun lab ikol ne iwi gu ma ri gbana ri minwal nun ge fiyen ni. 23Min zashi aweneziri andil iTimotawus akum gu leng, nenwa amiri yinung agebani.24Billi gediduk benyun song gebe nyu sang abin abebi Agwapan. Benyu shige iTaliya billi nung. 25Bla ni upe shige nung gediduk.James
Chapter 1
1Yukwo iyakubu agan Agwapan, ga nyi iYesu kiristi, ka'abi ukwo ilum ukup yi bala inyiri izaga yiri abung gunyunyi ni. 2Ina weneziri mi jug gakar giri gumili gi iwiywa gu pure gn'aguni, nun shua ashi abin gu shiri ikwal ya. 3Ga anun jashi gumili guma ripan anun gu nyieni gubii digbana ikwal anun.4Nenu yo in digbana ikwal anun rikwal ilam gn'ani, nenun konah gankan, ga chichek, gusan tag ulushu. 5In ayog anun sang'nu gukpelani ne kulu Agwapan. Anyieri amire gusan pugru gn'ani, are liriu anyieri anwoh mauni ne ma apan.6she apan a liri guma ripang, gusan inan yume ikwal gn'a. Gi benyie inan yi ikwal ama shini galeng ishirni, ga kri jug ukwori uwuru pemeh ni unwoh niga ka'agi. 7Jug anyieri ashi inan yume ikwal gn'a; 8ne yare tiu ikwal gn'a ukwoguzin yi jug ushirii aleeni, ajang'na bun ikwal ashi arikum ulushi yukwo Agwapan.9Jug aweneziri anwiri alalauni, alugu gugru yugu sag gu-lee ri Agwapan rimanni. 10Ne anye gukum lugu sa iywari beri bili yen woh aba gafien ni, ari kwag lau ne apugu abun ni. 11Unum ga churni betan unum ri kwaglau gu niri jam gn'a lalgi Nenu yo ne anyie gukum sugu kwglau gu neshi ya chachi ishuri aleeni.12Agwapan sugu sa anyieri aten apura gn'a apala ni yume gu mili ni, benshu be shashi aga yub ikwal yume gumili ni, beri mau ikal rigwom ulan, inyiri Agwapan abe choshi arima be nyieri be wauni. 13Jug anyieri be miliu ne jang'na choshi Agwapan yo miliu gi bera milibi Agwapan ye ishu ibebi ba, anwoh rishua nyu gn'a re miliu ayok ba.14Nenu ishu ibibiri dil wa'ani inya talya gumili, ne-ya lelya. 15Gu wa'a ishu ibibi galee gubun ni, gunyieni gubii gubulu, gubulu ga konoh gu kwaragi ni, gu nyieni tala gukpu. 16Kwil gushini ayog lel gri'a ba beweneziri gu kugkogo mii.17Gajug guma gujam, gi-guma gu-cho cheg gu-wulu yapan yo. Gu-sigri yuko ichi anyie use'e. Gun-kri gusangi gu-pigni, ya sangi gu-bili lee ko ga-fien ni. 18Agwapan a se'e gu-bii ya yume iwi ripan, iyuari andil rishi iwen gu-jana yume gajug ishuri alee ni.19Ina weneziri gu-kukogo mii, ko ga alin anyie lee udidir gu-kon, ne lee ususii gu-shualee, ne konoh gu lee ususii gu-shualee, ne konoh gu lee ususii nibe nang. 20Gi benan anyie-nyi releebi ilam ishishi a Gwapan ba. 21Nigu shinenu ni, kamah gajug gubulu, di-ligi, gi unlee ishu ibibi. Yume rishu rinog, nenun gn'ar iwi gu-tugru, inyiri iga nyieni gn'ar Iwil anung ni.22Bla nenun shi be-nyu lee ushuri iwi chori, ba be-nyu koggo ungben ba. gumel ashu anun guka'a. 23Jug anyieri ashi anyu koggo gu-shuelee gu-gusan lee ushuri gu shuelee pa'ani, a nyu yo shini anyieri a bla rishu gn'a yi ushu bla iwiwil ni. 24A bula ishii gn'a ya ingbem, ugwen gakar ga-fien neya jili iyuari anwoh shini. 25Gajug anyiri bla gudam ga'a, gu-nyia gukum rishu, neya pire yiri gbana ni, asang'u ba anyu kong ne nyia ataggu yuko yo ni, ashi anyu kong nelee yo. anyuyo berisau anyu benshu be-shashi yi gajug ushiri alee ni.26Anyieri abla ashi anwoh shi anyu yul yoni, neyare bungu'nu di-lum gn'ani asugu lel dishu gn'a yo. Guyul anyu yo shi abin abel ya. 27Guyul ripan yuyul gusan riligi yusung Agwapan ichi'dil, gunka'a shi guwel be-kubu gu, gibe kpii yume na miri ama'a gigu wini rishun gu yume gu nyunyi.Chapter 2
1Beweneziri mi, Jang'na bun guma ripan ye ichi iYesu kristi, ichi alee, yugu biya rishu gibe gilanyie. 2Di-gn'ashi aleyog a kana guchun anun neya sa gi kala gung'nu a-zinari, yasa a-kigri asheshi, ne agile anyie na mire ya kana ga a kagri di-ligi. 3Nun bla anyieri a chebi a kagri ashishi, nenun chu'u ashi, "Anghu ba uribe kila yu kori ufoloni," 4Nenun ya cho anyina miri ashi, "Agnu teng fo'o, nun kila yipar apira mi" nun relee gn'a betana yume na gilee yoga'a lee? Anun reba gn'a benyie na tana yi ikwal ibebi lee?5Nun kon beweneziri miri ami biya ni, ba Awapan no see benyie, na miri gu ywa unyi be ya ba benyie gu-kum yume guma ripan gibe awen ga para gun kri acho ashi arima benyieri be biyau ni? 6Anun suru bi inmiri! Ba benyie gukummaba jili gn'ani? Ba beba'a yan gn'a ya para ga tanalee? 7Bare chograbi untuba injam biri be gilagn'a gu ni lee?8In, nun lee gajug gusel rigwom iywari gu shualee Agwapan chorii. "ungu biya anyie utur Iywari unbiya rishun ni." unlee ganshi. 9Nun ga folo begila nyie ni nun sugu lee gubulu, ga tana risha gn'a iywari ga nyiena zha anyieri a wire gusel guni.10Gajug anyieri kon yayul gusel. shie anyieri akpa yu tura uzing ni gu yigri ashi a wire gusel gu. 11"Ge anyieri a choshi" Jang'na na gachel ri ba g'nuan ni Apan choshi "Jang'na pel ayok" in unga na'an gachel ayog, nun Yare pel ayok ni. un-wira gusel, Unshi ag'nu wira gusel yo.12Nigu shi nenum nun lee iywari benyie biri bere lee bii ga tana yu tura gusel gukum-rishu. 13Ga tana gaba gusang ga kubu yibe nyie biri bere yigribi ga kubu ni ga kubu gazha rikwang ya tana.14Rijam ashigu beweneziri me, ayog gachoshi ashi guma ripan neya sang'nu ilam ni?guma ripang gn'a rifunun lee? 15Bla dig'nashi aweneziri ge ajun sag'nu alab ajam ne sang'nu ishuzha ubii. 16Bla ashi anyie zing yume nun chobi ashi, Kang yiri su'u, ga yua gusan usu nun koggo. nun gare mag'na bi ishuri anam ama'a wa'ani, rijam ashi rika'a? 17Yu tura guzing, guma ripang gunzun rinka, ga snagi ilam ni, dikpu gi.18"Jug anu a gile anyie ga choshi, unshi guma ripan, nemi yashi ilam." yigri me guma repan gushan ilam, ga mii. 19Un gn'ar ashi Agwapan shi azing; unlee ganshi. Nenu unchagra be gn'ar anu'u, ni beya kpa beji. 20Unwa'a gukpele lee, anlagga, guma ripan gusang ilam shi abin abel ya. begilee be greek ukukor be wel naya pala ashi.21Ba Ibrahim ichidil azha rikwang yi ilam nega tara awen gn'a ishaku yusun guda guyul ni? 22Unkee ashi guma ripang gulee ilam gigu ma ripan, nenu ni ilam giguma ripang ya mile nugu konoh. 23Gu shualee ga mile gi gun kri be choshi, "Ibrahim agn'ar Agwapan, Nibe beya pala ashi ashi anyie sisug," Nibe ya gilau ashi anyienchin Agwapan. 24Nun kee yi ilam ya ne anyienyi anyiene shigu ga sisug ba guma ripang ungbem ba.25Anuyo Irahab yume gushini ashi gakpega bera shua'bu ashi anyi ilam ishishi lee ne ma benyu dul ututugu ba ukwuna'ani, neya sabi beya chinbi yi-ugilee utura giri-tog ni? 26Iywari dinam giri disangi iwil ukwumyoni, nenu yo guma ripan giri gusangi ilam ni gushi ukwum yo.Chapter 3
1Ina weneziri mi, unlee anun jang'na shi benyu yulu, ga nun ja ashi andiilri di yulu benyieni, beri leeya ga tana gusang ga kubu. 2Gajug andil digu kpa yi tura ga imime. In a nyienyi a leng yume gushuale gri'ani, anyuyo akwai anyienyi, aga nyienebun gujug unchag unchag dinam gn'a.3Bla di-gn'ashi, diga sa ulig yucho ikaba ni, dinya'ani leenu indeh unchag rinam ikaba riyul ushuri andil wa'ani. 4Nun bla a komi, gun lee gn'a ga uwuru ngbana ri upiliu ni, yenu ugwing ichom gafien yo ne anyu yillu lee ilam gu, ya chigliu iywari awa'ani.5Nenu yo bla rilum, di-ka'a shi gafe'en yume rinam anyienyi di-ka'a wiri yishu igwekung. Bla ula, gari shi gafien ni unga sa ya lubuni nu kwal uye. 6 Dilum shi ula yo, yume rinam anyienyi dilum ga'ashi ga fien, din ka'a shi itiri unlee gumulee, gu bugru rinam, yigu lel ikwal anyie iya piyan, gasal ula ne pilli.7Gajug inam galubu, ga ntinun, ga Inam ga, lubu ipi, ga inam na leng,ga anyienyi gajug anwoh leebi. 8Yenu besan be anyienyi ri aga lee rilum ni, difien ga din kri disang gi yenyune, dishi ushuguzing gi-bekan gupel anyienyi.9Dilum ne andil juo ate gi ichi'dil, jug di-ka'a nedil chogra benyie gu, benbiri be le'ebi beshi ne Agwapan ni. 10Yi ganyu gazing na Juogu gan ka'a na chogra benyie gu, gure folo giba.11Ilon ga wiri yi nininbel in linleme ga in kpululu lee? Ti gikog ga suu apug lee? 12Ina weneziri mii, nun ke'e ni ganshi apug ga sumu iwen ga kog lee? Ti gikog ga sumu apug lee? Nenu yo ukpu ninminibel inshinshi sang'u wulu yi ninmininbel in kpululu ba.13Nyien shi guji yigu pkele yume anun? yume guyu'agnar gu-shishi ne yigri ilam gn'a yiri shu rinog gi ushuri guja bii guni. 14Nun ga shi digbug gigu biya rishu ye ikwal anun ni, nun jang'gria gugru guba nun sugu buglu ripang gu.15Iywa gunka'a guja ba gun kri gusir yapanno niba, guja gu nyunyi ga, gunyu biya ikwal, gunyie agwapan nin chagra. 16Gajug ukwori rigbug gagu biya rishu shiyo ni, gufo'o ni gupuru gi ilam gumulee gi iwiywa shiya. Ayok jang'na lelg'na ba, ina weneziri mi be biri amu wa'ani. 17Jug guma gu lullee, gigu ikyikyo ilillee gajug gwiri yapan yo, isigri yokwo ichi andil anyie usee, anwiri gu chigli gigu konogu sangiyakwo gn'a ni. 18Yume gu biya gn'a a baya yugu shualee ripang, iywari andil riba iwen gijana yume ishuri aleeni.Chapter 4
1Gepuru gigu kwang gu-wulu yeshi yume anun? Gura wulu gi yume ushuri anun wa'ani inyiri ikwang yume anung ni? 2Nun wa'a nun rekum gn'a, nenun ya lugu pelee, nun nyieni lee ninta'a gusan kum, nenun lugu puru nenun kwang. Nun nyie nenun tag bashi anun rekulu gn'aba. 3Nun nyieni kulu nenun tag, yi ikwal gushini lee rifin, nun wa'agu pelgu ye abin abal.4Anyie rifin, anan rija gn'a ashi inyienchin gigu-nyunyi di-pibi ga, ga-Agwapan lee? Nigu shi nenu ni, Jug anyiri awa'a inyienchin gigu nyunyini, ashu'a dishu gn'a anyie di-pibi ga Agwapan yoga. 5Ti nun pa'ashi ye abin abal nigu shualee Agwapan chogu ashi, "Alum ri Agwapan asa yume andil ugag ya gakang?"6Agwapan mire ya ishishi gankang nenu shualee Agwapan chogu, Agwapan shi benang ga anyie ucho ugbana, ne mire be nyi ashu anog ishishi. 7Nugu shinenu ni, nun ma Agwapan ashu anun teg yiri gbana ga agwom nin chagra, ari ching gn'a.8Nun kunu ututur ga Agwapan, ga-Agwapan ri kunu aba ututur ga-nun, nun sega ishu lee anun, anun benyi ikwal ipala. 9Ikwal anun bung'i, nenun lee gubun gusil, nenun sa'a gankang. Gu-kala anun biugi gubung gusil, ikwal ishie anun, bilin, gunbung ikwal. 10nun yebe ucho gbana yuko Ichi'dil ga anwoh re-saggn'a.11Nun jang'gn'a pa'a abin aweneziri gn'ani, neya leu gatana ni, apang ap'a abin digwom ga'a, unga lee digwom ga tana ni, unsang anyu lee digwom, unshi anyu pa'a ga tana yo. 12Anyu mire ga tana shi anyie azing yo, anwoh shi anyu leegi, anwoh shi rigbana gu-funu giri nyu peleh. Agn'unshi inyien insugu lee aweneziri ga-tana.13Benyieri bechoshi "yinbun di-kaya unwura utong, diga lee ga mileh ye-fira niri lee izeh di-zha ribili" 14Nenun rejang gn'a ushuri abun ribaguni, ulan shi ishiya? ushi ne abi'i ni, gakar gafi'en negu se'u.15Gukpagu nenun choshi, Agwapan ga-biya, amel ya ulan ni, diri lee ayiri, ga anyira. 16Anuu biri nun sugu gugru giri gungun ribal giri nun lee ni jug iywa gu-gugru ya shi abin abebiya. 17Jug anyieri aja ushuri ufo'olo neya tong gn'u gulee ni alee gubulu.Chapter 5
1Nunba firi, agn'ari ushi gukum, be sa'a nun sire gunyu yi abin abebiri abii ukwong ni. 2Gukum gigu chaggi, ni akigrin agu kpa ituru. 3A zinariyan gibe saran bagu siribi ya si'ibi gu-siri gigu si'i ma shigu pa'a ripan yukong iri, zha rinam gu nu-ulani. Unga ti'i rishun guba ubung amile.4Ke'e, di-bili ilam nibe nyiri be lee ilam yiri ilam giri unti'ini, dika'a di sa'a ye gn'u. gasa'a nibe gn'u lira guga mel atong Agwapan anwuri a tiyani. 5Ungu yua yume gukong ushishi yu-yuanyi, ya fo'olo rishun. Ungu ma ikwal rikogu yi unum guwa'a inam. 6Ungu muru yapel anyi ripang. Are ching'u ba.7Jelli ikwal, ya'a beweneziri, bar gakar guba Agwapan bla iywari agn'u wulu anyiane yak iwen ishishiri atugru yume ribin ni, yume gu-Jellee ikwal yi ibila gu-jana, yabe mel ibla amile. 8Anun ri jelle ikwal anun, nenu tii ikwal anun gi-gbana gigu ba ichi'dil gushi ututur.9Beweneziri, nun jang gn'a nyina yume na gilee anun. kwil gushi na lee gn'a ga-tana ke'e anyie tana awira a tegre yiri zha. 10Beweneziri nun yulu ye ishii ising ising, gigu jellee ikwal nibe tira Agwapan, bembiri be shualee yin tuba ichi ni. 11Di- bla benyi biri be yob ikwal ni, bashi benyi nibe-shu be shashi ba nun gukong gu-yob ikwal Ayuba, Nenun ja gu-wa'a ichi, iywari ashi gu-biya gi-gakubu ni.12Gu-selle gajug beweneziri mi nun jan gn'a silli yi gapan, yi ribun gi llin iywa ushi bla ne a "A'a" shi a "A'a" ni a "O'o" shi a "O'o" kwil gushi unbe kpa yume ga-tana13Ayog yume anun shiyi yame ishii izing gusang ulushu lee? ga kulu Agwapan, ayog anun dobo ahpag lee? Apan ga-tag anche gu-juoh. 14Ayog yume anun yu'u lee? Apan gila be gunchi guda guyul be kulu'u Agwapan ma'a, na tugu'u be-nyu yume nin tuba ichi. 15Gu-kulu guma ripan ri-langna ye-nyu sang ulan ne Agwenpan ri-saggn'u, ageshi agu lee gu-bulu ni, Agwapan ri-pla'u gubulu gn'a ma'a.16Nun vugu be-gilee anun gu-bulu anun ma'a nenun kulu be-gilee anun Agwapan ma'a, iywari nun re-lang gn'ani gu-kulu anyien ripan lee ilam igbana. 17Iliya a-shi anyien chii yo ne'dil ni a kulu Agwapan yi ripan ashi ibulu jang gn'a chop yi ribun gn'a be milee be ta'a yi ipen ichunu. 18Ni Iliya ya konoh gu-kulu Agwapan. Ni gapan ya ma'a ibla ni ribung yama'a iwen gn'a.19Beweneziri mii, Jug anyiri a-galau ya-gn'u ripan ni, ne ayog ya bili ya anwoh, 20bla ne anyu yo kpeleh ashi jug anyiri a chigli anyiri alee gu-bulu ya-gn'u utura gubulu ni, ari funun yu-gukpu, ari pula gu-bulu gu-lul lee.1 Peter
Chapter 1
1iBitrus, atarba iYesu Kristi, kaa bi begwala ri be zigga gi ume Abuntus, Agalantiya, Akapadokuya, Asiya, gi Abitiniya. 2Ni gu shi gi me gu zama gu za Agwapan ichi, Gi ukwu'o ilam iwinwung alum, Gi gu te rikii gu le gu sal be jii iYesu Agam.3Be kii be sha'ashi Agwapan ichi gesal andil iYesu Agam? Gi ume gekubu nga, andil kum ulang upar gu lo gu suro ikol gu nyia iYesu Kristi gu me guk pu.4 Gu gri ga shi gu luga gu ri gura kpu gi ni, ra sinni gi, ra lara gi. Be tibi ya ma'a ga pan.5 Anung ri rigam Agwapan a ler nga gu ma ripang gu kum gu funu ri be ri yiri gi amile gu lu'unyi.6Nung shi ni ikol iki ge kin kan, geduk ni gu shi ripan ga nung le ikol ibibi ni nipimpam gi lilo. 7Gun kri gu kum gu ma gu mag gu ma ripang anung ya,gu ma ripan gri gu sele azinasiya ulip ni, answuri a bogro'u bege mag ni ula ni. Gun gri gu shi nuu gu shini gu ma ripang anung ba nung ni gu duggo ni unke ni rigam ga kar gu wulu iYesus Agam.Awa ri nung buya, kwo ne anung ne yi ngah'u ni , kwo ni anung re bla nga 'u gi kper gri ni, anung ma ripang gi anwa ikol ikii ri nung le ripang gufun gu kii ri e gu sele gu paa niri gam.11Gi pergri nung ngaa ribilli gu ma ripang anung , refunuh alum anung. Be tarba Agwapan bri be pa alla rifunu ri shi ri nung ni be wa'a nya bla geshishi ni ripang. Be wa gu za ta anyang a tage ning ge kar ni Alum Agam ri shi gi ume a maa ri yigri. Gu be shi nuu ga kar ri a ba sugu pa'a be ga kar ilo impiya ri Agam ri so ni ri gam ri di ri lu gun timt ni. 12Be yigri bi ashi, sang akii emaa ni be le'e ilam ma, anung ba . Anyiri ya shi ile ri be ke ni ikii ri be gu ya ngah'u ga nyhu ni be nyi bri Alum ashashi shi gi ben ba ni. An wuri a wulu ga pan ni.Anya shi anyiri belum besha'ashi be soro ikol be gigri bi.13Ne nu'u nun mur gi ulang anung. Nung so ikol gi upe ri be ri ba nung gu ga kar gu be yigri iYesu Agam ni. Ni be wen gu bia abia abin ikol anung gu nga ibung gu sang za anung.14 Ni anwa ri azila nung ni anyi ni ben kii be sha'ashi ya, nung lo gu lo ri gwapan gu me ikii gule anung.15Ni anwa ri azila nung ni anyi ni be sha'ashi ya, nung lo gu lo ri gwapan gu me ikii gule anung. 16Ni gu shi gu wal ni,"Nung lo ni ri gwapan ,ni aming shi Di gwapan gu." 17Nung ge zila'u ashi, "A te" anwa ri a le ge ta'ana gusang see, gi ilo llam ri anyenyi le ni, nung lo gu lo rising anung ni gu bung ni gu ma gu me.18Nung za ashi sang anbong a azurfa ta izinariya ni b funu nga gu, gu lo gu yiyio anyiri nung nga gi nichi anoung. 19 Gu shi ne nuu ni ulup najii Agam ni getulu gu sang inang ni.20Be segle Agam na re le qulu'unyi a yigri ya gushi nga ge amelle gu lu'unyi.21Anung ri nung ma ripang ge Agwapan ge awuri anwa nyugnu'u gu kpu,ya ma'u digam gu ma ripang anung ni gu so ikol anung ligga ni ume Agwapan.22Ni gu shi ashi gu shi anung shi ni rigwapan gume gu te rikii nung yi ripang gu ka'a bi gubiya beneneziri ripang. Nung biya be zile ni ikol ripang.23 Gu shini be villi birii nga sang gi ume ilo ibibi ni gi umel ilo gu sang sha'i gu me kyiele Agwapan gulang gu nga gu sang lal.24Nenuu "Ididuk rinam shini abung ni, ulip nga shini infugu aboung ni.25 Aboung anyi ne fangma'u, ni infugu nga'a ya gumu ya kap." Gu kyiele ichi gesal andil shiga ka'abi ge kar gu sang lal. Gun kri ga shi gu iyal ishihi ri be dam,nga ma ni.Chapter 2
1Anuu, nung kama ididuk rifen, in kwom, gi ilel, rifimi, abin abebi.2 Ni be wen be wee ni , gu biri gupar,nung shi ni inta'a gu ngara bebara ulang ri gushi riprinpang ni, gushi ni nung kwono ha mel gufunu.3 Nung ga lenr ichi andil anga upe ni.4Nung ba ukwu'o nga igban ilang ri be nyanyi be tong bi ni, ishishi ya ni ulip gukwu'o Agwapan.5 Ni anung ya shi ni igban ilng ri be viana gu shi gesal gu shi digwapan gu shi ni nun shi be nyu lul Agwapan be nga ri-gwapan, gu shini nung le ipara rigwapan ishishi gi iYesu Agam.6Iwal to ashi, aming soro igban ni gi akyungo, besise ya shi ulup gi ume asiyona. "Anyiri amaripang gi anwa ni, a ra kong uwa."7Nung shi ni ulup anung ri nung ma ri-pang ni. Ni be nyi bri be tong be gu ma ripang ni,"Igbang ri be nyu vianaa be tong bi ni inya shi di nga akyung oh." 8Ni,"igbang ri inya soro gu kpe nii." Be le gu kpa gu shini be tong be tong bi gu suglu rikii gu kyiele Agwapan, be tibi bi ne nuu.9Be sise nga ya, gi kup na nyu gun-song gu lul be nuu sang kong ri bung, Be nyi di-gwapan, be nyi Agwapan, gu shini nung pa'a ilam gu mire ri bung a nyiri a zila nga gu me umup bi nga ume usee gu mire gu kpa be jii.10 Nung bri nung sang nga be nyanyi gu ku'ukor, gi kper gri be nyi Agwapan ba shi nga , nung bere kum ngaa'a gu kong akubu, gi kper gri nung kum gu kong gekubu.11Be mara mi,ming kulu nung ni besing ni gi be nyu shi gu me gusing,nun be ting ukiri rinam wa ni uwuri u kon ulura gi ulang ni. 12Nung lo gi ume gu lo gu shu'ushi gu mee na nyii, gu shini be ge wa gu bla ikii ibibi anung ni, ni be yii ishishi ri ishi gi ume annung na ma. Agwapan ri gam nga gi ubung ri a ba gu ni .13Nung sugu-riki gi egam na nyanyi gushi ichi ondil, nu'u ni agam ni anea shi anyi gunsong. 14Ni be gam ri be tuma bi gu tala-atong ni be nyii ile ibibi, ni be duggon be nyu le ushu'ushi. 15Gun kri gashi gu wa Agwapan, gu le ushu'ashi fugru gu kyiele gu sang za na hga.16 Anung ri nung kum akii anung ni, zan be so gi ni gu kgri gu fallal rifen, nung ba be gen Agwapan. 17 Nung ma ma be nyanyi gu me ama, nung biya be weneziri nung kong ribung Agwapan.18Anung be gen nung te rikii gi nin-chi gesal anung. 19Nung te rikii gi ni -chi inzam gi ni ichi ni too gi nin-chi gule ribii. Gu pame ga shi gu shini gu za Agwapan gu so a nyeyi gu mur ni ikol ibibi ga kar impiya gu sang ripan. 20Di ning ribilin ga shi gume gu mur ni ge ta'ana ga kar gu tal atong gi ile ibib? Nung nya ne nung so impiya gi ile ishiishi ni anung ya mur. Gu shi abin gu shiri ikol ya gi ukwo Agwapan.21Gun ko so be pii nung, ni Agam a so ipimpam gi ri kii anung, ya nwo nga ufel, nung lul afra gu sing nga.22 A sang le'u gu kpa, be sang kong bi ilel ga nyu nga. Be tuggo'u a nya re pau geta. 23Gu se ipinpam nga a re ligri'u. A nya nanna ri ki gi a nyu le getaana ri pripang.24Anwa rikii nga ya kyu'o ile ibibi andil gi ri nam nga kanu ge pan ginikii gu, gushini be zan be kum ya ni ile ibibi, ni andil le ripang Adana nga so dil lagna ya. 25Ge diduk a nung ri nung vulu nung ni, nung kii ni be tee ri be vullu bi ni, gi kper gri nung villi nung ukwo anyu pii gi anyu yag ilang anung.Chapter 3
1Anu anung be kyel abullu, anung rikki gi be cii a hung , gu ge shi be zila cii re teh bi rikii gi gu kyeile Agwapan, ile ni be kyel ema'a soh bi gu sang lorah gu kyiele. 2Ni be gu yii ileh ripang a anung ni gu ma'a gu me.3A nun zan'a nwu'o gusang anung gu shi gu ngala gu tigu ikii gi ukwu'o ten dikii, ikii azinari ta allab gu yang iyii. 4Nung blah ni gusung anyenyi shi gi ume ikol, ni gusung a shi gufollo gu sang yan amima, gu shu'ushi gu za gu lo agwapan, gun kri gu shi ni ulup gunsang Agwapan.5Amin bekel ri-gwapan lel gu sung ama'a Be nyilih ge Agwapan ni be tra-akii gi be cii ama'a . 6Ne nun ni isaratu be tep riki Ibrahim ya zilla'u ashi"ichi gesal mi " Gi kper gri nung shi be wen ngaa ba, nung ge lel ilam ishishi ni, nung gare kong nung ribung ipimpam.7Iloh ri aming ya bekyel abullu ni nenuu ni be cii, nung lo gi be kyel ne nung zan ashi be sang be gbana be nyinsing gu lo ba be nyuh ngar guma gu lo in'unyi. Nung nya ninung le nun gu shini be kong gu kwu'o anung.8Gu para, ge diduk nung chung amimah, nung, ba be nyuh bung ikol, be nyu yigri gu buya ni be weneziri ni be nyi ikol inug ni ri kii rih su. 9Nung zangabe pa rifen nifen ta gu tugo ni gutugo. Ni gu leh nenu ni, nung mre bi ben kii be sha'ashi , gi ukiri uso be zilal nya, gu shi ni anung kum gu uga ni be kii be sha'sashi.10Anyiri age wa gu kon ushu'ushi gu lu 'unyi nga ne yi ibung gu shini upe ni ne fre rilum nga gi iki ibibi ni ibile gu kyiele ilel. 11A kglil guntini gi ilelh refen ni a leh ileh ishishi . A wa gu lo ina inshishi a bung gi.12 Iyii ichi- gesal bla di-gwapaan ni tong gugoh gu gu sa'a amima anu'u iyii ichi-gesal le rinendug gi be nyi gule ikii ibibi.13Nyang mile gu nug nga'a nung ge ta afra gi ile ishishi. 14Gu ge shi ashi nung se ipimpam gu se ripang ni, nung shi be nyi ni ben kii be sha'ashi ba. Nung za'a be kong ribung be kuggo ribung nga ni. Nung zang be bong ulang anung.15Gu ge shi nun, nung tibi ich gesal gi umeh ikol anung ni gu za ashi shi anyi di-gwapang ya, sunung nung loo ni guu za ashi, nung ri ngar anyu lirbi nga gu so ikol anung ge Agwapan. Nung le nenu ni rikii risuh ni gu ma gu me. 16Nung lo gu shu'ushi inde be nyi bri be togro ile ishishi a nung gi ikristi ri kong uwa gushini be gu pa'a ibibi gi ri kii anung ni annung shi be nyu le ile ibibi ni . 17Guh ri shi gu shu'ushi gu so ipimpam gi ileh ushu'ushi , gu shi gubiya Agwapan, ni gu so ipimpam gi ileh ibibi .18Agam a so ipimpam rizing mgbem gu leh i kii ibii ibili. Awah ri ashi anyi ripang ni a soh ipipim gri kii andil be nyuh sang ripang, gu shini dil ba ukwu'o Agwapan. Be nya pell'u gume rimam, ni a ya nyiya gi umeh ulang. 19Gi ume ulang ni a ge leh gu dam ilang bri be shi gi ume guda gesira ni. 20Be re kpa bi rii kii ga kar ri ulang ushu'ushi Agwapan ayag bi gi ibung iNuhu ga kar gu se akoni nin mininbel, ni Agwapan ya winni be nyanyi ge fen ba beleng ben ba shi ilang ininaa umeh mininbel.21Gun kri ga shi gu yigri gu sala gulul ri gu funu ya gi kper gri ni, sang ni gu kuraa iloh gu nya Idauda giri namni gu shi gu shini dil lo gu kwu'o Agwapan ni ikol ishishi gi gu nyah iYesu Agam gu kpuh.22A yang'u ge pan, A loh gi iyah Agwapan anyi di-gam, ni be gam ni benyi bung rigam be te rikii.Chapter 4
1Ni gu shi ashe, iYesu so ipimpam giri nam ni, dil lab ikii gu kan andil ni gu za ukii ridil wa gu le ni. Anyiri a soh ipimpm giriam ni a uwo ilel gu kpa. 2Gun ka so ilo anyia, anteg ibum, nga gi rinam, ze lo gu lo ikii auwa na nyanyi, mba gu wa Agwapan.3Ge kar gusel gushini dil le ri gu sang amins,gu wa iki gi utral ububi, gu piyarah, uyaa, ni gu se beloag, gu leh rigen ukiri usang, Agwapan ni, ni ipur. 4Be paa ashi awin apar ya gu shini nyu sang gi ben ba gu lel ile ibibi, ni be tagrong. 5Nung ri palla ikii dule anung gun-song a nyiri alo gulo gu le be nya lang be nyiri be gu kpiri bi ni be taana. 6Gun ka so be le benyi lori be gu kpiri bi ni gudam, ni gu za be gu lel bi geta'ana gi ume rinam rinyenyi, be kum ulang Agwapan gi Alum.7Amelle abin ri nyu bama. Nenu'u, nung ngal rinam, nung ngal ri nam gi abin ikol anung gu shini kyiele Agwapan. 8 Gu-sele ikwu'o ge shi, nung lalo ikol nung biya be wenziri gusang inang ni gu biya paa gi gu kpa na zile. 9Nung nyaa be zile geshinshi gu sang ripen .10Ilorih ri anung kum guma ni, nung le ilam ni guma nung wel be zile gu ni be nyu bung, repang gu Agwapan ni unwuri ama ya ikol gizing ni. 11Alog ge sugu dan ni, gushi iwii Agwapan ni a paa, alog ge sugu le ilam ni, ale nirigbana Agwapan a ma'u ni, gu shini gi ume ididuk gule be ma'a Agwapan rigam'a ni nya ga ka'a bi ge gar gu sang lal. Gu kyen nenuu.12Ina weneziri gu bibiya me, nung zam be paa ashi ipimpam ri be mag ngah gu ni, abin a pal ya, ta alebin apar ya ba ngah ma. 13Gu ge shi nenuu ni nung ge shi gi Agam gi ume ipimpam nga ni, nung lel ikol ikii, gu shini nung le gufung gu kii ni ikol ikii ga kar gri bre ri yigri ya'a rigam nya ni. 14Be ge togro nga gi intimal Agam ni, nung shi be nyi nan kii be sha'ashi ba, ni Alum rigam gi Alum Agwapan shi gi akii anung kwo inang.15Gu shini alog anung zan'a be so ipimpam gi ile gu pel anyenyi , ta atugun, ta anyu lel rifen, gu tab iyii. 16Gu ge shi ashi alog se ipimpam gu shini auwal shi a nga Agam ni, a zan be kong uwa, ama Agwapan rigam gu shini intima a.17Au'u ge gar ge le gushi geta'ana ri luggu gasal ni be wen Agwapan, gu ge a shi guri luggu gi andil ni, shishi ni be nyibri be ngar gu dam Agwapan ni? 18In anyenyi, "Anyi ripang a leng ni riler ni, shi ri ba anyu sang lul Agwapan gi anyi ikii ibibi? 19 Anu be nyibri be gu so ipimpam gi intima Agwapan ni be ma llang amah gi ayiri pang gu le bi.Chapter 5
1Aming ri ningunei ri in shi gi ume anung, aming ri mi shi aweneziri anung gingunci ni anyu pa'a ipinpam ri Agam aso ni, ni aming yashi ni ribilli gume rigam ri be ri yigri ni. 2Nu'u anung kyiele gi anung ningunci, nung pii be wen Agwapan lori be shi ge nung ni, nung blah bi geshinishi, sang ri gbama gaa, gu wah gule anung ga, Gule Agwapan ga. Nung blah bi geshishe, gu sang so ikol giri leribilli ri bel gu shi gu bu biya ikol anung ga. 3Nung zan'a be yigri be nyanyi be shi gi anyi anung ni rigbana, Nu'u nung ba ukuyu lullu gi gikub'a. 4Ga kar gri be ri yigri anyi ale na nyu pii nung ri ngar rigam ni ulib gusang larah'u.5 Ne nu'u, anung be wen epar nung teh rikii gi ningunci, ge duduk anung lab ikol ni ripang, nung lul be zile, ni Agwapan re wah'u anyu sagra di kii, ni le b nyu le ripang upe.6Nung yigri gu lalla anung a ume anyii Agwapan anga digam gu shini a duggo nung ga kar'a. 7Nung shi'u abin ikol anung, ni a bla nga.8Nung ngal anam anung, nung lo gulo gu yag. Anendug, gichagra, ni gulunu izaki ni sugu kii, ni awa anyiri ari ya ni. 9 Nung kii ni ripang nung le in-nendug ni gwapan. Nung kyen ni ri gbama gi ume maripang. Nung za ashi benyin sing guzing anung ri be shi gulu'unyi ni be mur ni ipipam ilo gu nung ri.10Gu kol ipipam anung ga kar ge fien, Agwapan angah upe gu-sang lal , anwuri a zila nung gi rigam gu san lal nga gi ume Agam, Anwa ri kol ikwo geshi, a kinwu naa, ne ma nung ikol igbana. 11Digam kyen gi anwa ka'awi ge kar gusang lal. Gukyen nenwu.12Aming biya iSilivanus aweneziri gubibiya ni ya. Ya wal nung ma gi ukwo nga. Aming kyiele ya pa'a nga ashi aming shi ni gu wal upe Agwapan ri aming ma ripang nii Nung ta afra gi ume nga. 13Anyi-kyel ri ashi ge Ababila nibe sise'n a shi gi anuya, a billih nung, gi iMarkus, awen ni,a billi nung.14 Nung billin be zile ni gukuba gubiya. Ina inshishi ligga gi anung ge diduk anung ri nung shi gi ume Agam ni.2 Peter
Chapter 1
1iSiman iBitrus agen gi atarba Iyesu Kristi, ka'a bi be nyi bri be gu ngar ni, ma ripang gi ri pang Agwapan gi Afunu iYesu Kristi. 2Bla ni upe gi inna-in su konno gu mimag gu za Agwapan gi gu nga iYesu ichi andil.3Gu me gu biya ribana Agwapan, ge diduk ikii ulang gi di-gwapan ri be gu ma y gi ume gu za andil gi gu nga Agwapan, an wuri a zilla ya gi ume rigam nga ni unle nga. Gu me anya a ichi ya gu sli gu le gi ushu'ushi geduk, indel dil ri kurbu gi ume di-gwapan . 4Ni andil pubbu ya gi ikii ibibi gu lu'unyi ri gu wa gi ume abin abebi a wa ga gu ni.5Ni gu shi nenu'u ni kagra ni anung konnoh ile ishishi gi ume gu ma ripang, ni ile ishishi konno gu za gagu. 6Gu za , nung konno gu fre dikii, gu fre dikii, nung konno gu mur, gi gumur, ni ume gumur ni nung konno gulu Agwapan. 7Gi utural gu lul Agwapan,nung konno in gubiya ilo gu ngs ni be weneziri ,gi ilo gubuya na weneziri ni, nung konno gubiya.8Ilo abin ri ge shi gi ume nung ni, ya kwono gi ume ni , be ra kum bi ri kullu ta gu sang iwen gi ume gu za ichi gesal anung Iyesu Agam.9 Ni duk anyiri a tag ilo abin ri bin ri ashi gututur yai a fun;u Ni anya jili gu ashi be kura'u ya gi ume ikiyi ibibi uku'ukor nga.10Auu, ma weneziri mi , nung taafra nung kagra, nung za gu zilla ni gu see anung. Nung ge le ne nuu ni, nng ra kpa nung geshang.11 Gu le ne nuu ni anung ri kum gu kana ume rigam gu sang ameele gu naha ichi gesal andil ni Afunu iYesus Agam.12Anuu aming lo mi ning yiyag sunun ubung gu kpiri nung alo abin ri, kwuo ni anung za bi ni, ni anung ya guba be gbana gi ume ripang gi kper gri.13 Ming tang gi ikol mi gu shi ushu-shi gu shini aming jii ikol anung nung kpu ilo abin a, ni aming wa gi umel rinam.14 Nu anung za gu ra moo gi mi ri nwo ri namri, ilo ri iYesu agam a be yigri ngha ni. 15Ming ri le amelle gu kagra mi sunu-ubung gu shini a nung kpiri abimri, guntimi mi.16Gu shini nuu, andil re lul ya iyal rilal gu yigri gu shi-amina gi umeh amaa, ilori dil be paa nung gushi rigam ni gu yigri ici gesal andil iYesu Agam, nuu andil shi be nyu shi gi ukwo gu le rigbana ngha.17 A nghar rigbana ni ulup gi ukwo Agwapan ici ga kar ri riwii ga wulu gi rigam ngha uliyo ashi, "Anwuri ya shi awen mi, anwu kikoggo mi, anwuri aming kuggo ushuu-shi ngha ni ge zam.18 Dil ba kong riwii ri ngha gu paa ukyi ri uri ba ni gu shi ri pang ge kinkang, nung le ge kigkeg ilo ri nung ri so ikol gi ri kyi a ma.19A shi ni ula ri u mire u se gi ukwu u mub ni atakab gu shiya ukwo ni, gi amar a takab gu shiya ukwo nya gi ume ikol anung. 20Nung zanna gu za nuu, ashi, kwo gu paa u kyi gu ba gun-song ri gu shi gu paa rinyenyi ni. 21A nuu kwo gu paa ukyi ri ubii ni unwuri uba gi ume gu wa anyenyi ne, nenuu Alum di Gwapan ya soro bi, be pa gu kyiele Agwapan.Chapter 2
1Be nyuu pa ukiri ba gun-song be ngha ri lal be ga ukwo ni be nyanyi, anuu ni be nyuu lullu rilal ba gu.2 Gi inele ni be ri ba ngha ni angire-gulullu gu ngha gu kpu be ri nagra gu za ichi ri a yigaa bi. Be tal a kyi ama gu kpu ge didir. 3Be mame ri lul ufel ama, gi ukwo ama be ri ngagra iwen di pang. Gi ume ukpu gufung bi ri le ribli nu anung gi kyiele ilel ama. Gu kpiri ama ra moo gi, gu lab bi lul gu.4Agwapan a bere segle u be lum be ki re be be le gukpa ni. Mi gu shi nenu, ne nya lab bi ni besira ya zinni bi gi ume umub ge sal ula, kaa bi unum ge ta a na. Ne nuu a re segle'u gulu'unyi gu kor.5 Gu shi ne nuu ni a nya segle iNuhu, anwuri a dam ripang, gi be nya-toppa, ga kar ri a be bani afuluci imininbel nya fla gu lu'unyi ni be nyu sang lul Agwapan. 6Ge karga ni Agwapan a kunu utong aSodama gi aGomara nu ula nya kunu ba ntung gun kri shi gu yigri gemag ikii ri uri ba be nyu sang lul.7Ni anyu bung ripan iLutu, anwuri be dele'u ripang gi ikol ngha gi ile ibib ni be nyanyi, ichi gesal nya winni'u.8 Yi anyu bung ri pang, anwuri a lo gi ume anung ri ulang ngha bogro'u sunu-bung ni ikii ri abla ne kuggo ni.9 A nuu, Agwapan za ilori ari winni be nyu bung ripang gi gu kpa ga kar ge fre be nyi gu sang ripang ni gu kpa ga kar ge ta'ana.10Gun kri ga shi ripring pang ga gi be nyi ri be ya gum song gi ile ikii ibib rinam nya surbu be nya ta'ana. Be shi ri kii ri gbana, ni ile gu biya ikol amaa.11 Be re kper bi beji gu wa ri lal gi be nyuu shi ni rigam. Kwo ni belum be kyii shi ni ri gbana ni rigam sele bi ni, be ri yang bi ibon gu gunsong ici gesal.12Inam gu sang kpiri abun, be le bi gu shi ni be wiwa ya. Be le gu kper ni abin ri be re za bi ne. Be ri kpiri bi. 13Be ri kum ribli ile ibibi ama. Be pa ashi gu lo gu kong ushu-ushi ga we shi gu kong ushu-ushi. Ban ba be ma ripang ga, be kuggo ushun-ushyi ile gulel ama ga kar gu kuggo ushu-ushyi gi zing ge nung.14 Be shi ni iyii gu biya be kyel gu le gu jii, be re fugri be ni gule ikyii ibibi. Be lel be nyi bri be sang bi ni ikol lel ile ibibi, ni be nya so ikol ama gi uluham, be shi be wen gukpy ba!15Be nywo gu lul utural ripang be tungbi gu lul utural ushu-ushyi nyal lul utura gichagra iBalaam awan iBiyor anwuri a biya ribilli gu sang ripang ni.16 Ni anya nghar gutogro gu le ikii ibibi nga. Dizigiki ri gire kyiele gi ni gi nya anytingunang anyu paa ukiri uri ba ni ni rwii a wen anyenyi.17Ilo ni be nyi ba shini iyii ni imininbel bri nsang wi imininbel ni. Be shi ni amen ri uwuri daa ni umub ububi yag bi. 18Be shi be nyu kyiele gu sang amina ni ri kii ri dol ga. Be lel be nyayi ni soro ikol gu waa rinam. 19Be lel be nyi bri be wa gu leng gi be nyu lo gi ume gu vullu ni. Be silli bi isil gu kum kii, ni ban ba shi be gen gu kpa ba. Gun ka so anyenyi shi agen ya gi ukii ri u tala'u amina ni.20A nyiri a pubbu'u gi ululuga gu lu'unyi ni gu za ici gesal ni Afunu iYesus Agam, ya nya villi'u ume uluga ni, ale gi gu lell gu shini gu ri shi gu bubi gu selle gunsong.21 Gu ri gu sele gunshi ni be zan be za utura ushun-unshi ni gu za ya kigli guntimi gi shi gi utura di gwapan ri be gu ma bi ni.22 Benser gu kyiele ri shi ripang ga gi ri ama, "Giva gi villi sugu lii rikuu ngha! Alede ri be salla'u ni a vill'u ume rivogo."Chapter 3
1Bebiya me, gi kper gri ni anung wal ankpak a ngha unpalla gu shini anung kpu nung ming villi intullu ikol anung ngha ripang.2 Gu shini nung kpu iwen gu kyiele na nya paa abin ri a ri bani be sha'ashi be ya gu ku'ukor ni, ni iwii igbana ici gesal andil ni Afunu andil ri be ma ga nyu ni be tarba Agwapan anung ni.3Nung za gi gu zanna, ashi be nyi ser abin ri ba gi ibung gu nya gu lu'unyi. Be ri le ser abin gu ya gunsong gu yigri gi gubiga ama.4 Be ri le ashi, "Isil gu villi ngha shi ge shi? Gu nya ga kar gu kpiri ni be ka'a, ikwo ge shi villi ilori ishi ni, gu nya ga kar gu zanna gu le bi."5Gi rifen be jili gu ashi ge pan giri bung be shi gi ume ni imnibinbel, gu ku'ukor gu ya Agwapan. 6Ni ashi gi ile ikyi gu lu'unyi ni gulu'unyi gra be kpu bi, ni afuluci imnibinbel.7 Ge pan giri bung ibungri, be le gu yag unum ge ta'ana gi gu pelle be nyi gu lo gusang di gwapan.8Anung zan be jili gu, ina nyi gu bibi ya mi, ashi, ge wee ge zing gi ukwo Agwapan shini be melee atade ukop ya, ni be melee atade ukob ya shi ni ge wee ge zing ni. 9A chi ge sa re tal'u rinam ni gu silli ngha ni lo ri be zila nyi bla gu tal-rinam ngha ni. Gu ge shi nenu ni, a ahi ni ikol isu ni anung. A re wa'u gu shini anyi ge zing anung kum gu kpu'u. Ni ikwo ge nyang anung kum gu mel gu ngar gukpa ngha.10Ge nuu, unum ichi gesal ri ba ni atugu. Ge pan di nya gi ni gusan ri gbana ula ri ya ikwo ge shi, ni gulu'unyi ni ididuk ukeri ushi gi ume nga ni ri ya ula.11Ni gu shini ididuk ikyi ri be ri pelee bi ne nu, ining ulo ni be nyi ba la gu ligga? Guu kpa gu in anung lo gu lo di agwapan ni ipara.12 Nung lo gi ume gu bung ikol ni gu kagra kaa bi unum Agwapan. 13Gi unum a, beri kunuu be pan in ula, ikwo ge shi ri se gi ni upii ugbana. Mi isil ngha ni, andil yag ge pan giri bung ripar. Ripang ge shi gu ni.14Anuu, be bibiya mi, ni anung soro ikol gi abin rini, nung kagra be kum nung be nyu sam a andan ni gu sang riligi gung song ngha gi ume inna-unshu.15 Ni anung kyuo ikol ishuu ici gesal gu kum gu funu ya, mi ilori a ngha gubbiya awaneziri andil iBulus a wal be wal nung ma gi ilo guma ri be mai'u ni. 16iBulus a kyiele gi ulo abinri gi ume ankpag nga, gi ume ikii gu shini reler gu kpyiele shiga gu. Ba ligga gi be nyiri be sang bi gu fre di kii ni ya kigli gu kyiele naha, ni ilo ri be le anteg iwal Agwapan ni, gi shini bekum gu kpu bi.17Me nuu bi bibiya mi, ni anung za abinri ni nung bla giri kii anung gu shini be ba vuluu nung gu ni ilel na nyanyi ri be re lulbi iwor ni anung be tag gu shi ripang anung. 18Gu konno nuu, nung kwono gi ume upe ni gu za ici gesal anung nu Afunu iYesu Agam. Bla ni rigam ligga gi anwa gi kper gi kaa b ge kar gu sang a melle. Gu kyen ne nuu.1 John
Chapter 1
1ushiri ushi yugu Jana night, uwuri andil gu kongni,uwuru andil gu gye yi ishi andil uwuri andil gu planning night, anyhu andil-agu piyani,yiabin guys shuelle ulang. 2Gu konogu,be cho Abington ulang a'a be yaaayaaa jaa,ne andil being kiye neandil nyha MA dipang u didn't nyaa ulang ci usangyu amileni, uwuri ushi girl ichi, uwuri begun mayagu chaguni3Ushiri andil gu kiye nya kongni,unwooh ni andil shugu paa nyha iyhan anung di su gu yul gebe gile ni. Gu yil be gle andil gu gi ichi,gi awen ngaa iYesu kristi. 4 Gu konogu,andil sugu wel angaa ushuri nugu ja ni andil di kwol ilam andil guni.5Di tuba giri anddil kong yi ukwo ngaa ni gu kiri andil sugupaa angaa kwoo iting yo gu ,ko gefiyen 6.Dil ge cho ashi andil shiyi imme gu yul ge anwoni ne andil ching yi imme iting ni,dil waa dil nal ga,ne andil diyulu angaa di paang. 7Guyulgu,andil ge chieng yi umme usee ni,dil di shigu yul gi be waneziri ni beji iYesu awen ngaa di jiyana nyhaa ishu ibibi andil gu.8Andil ge cho shi ashi andil song ya yi ishu ibibini,dil shugu lel ashu andil yo,ni dipang sang gi yi umme andila,9 Gukonogu andil ge yigri gu kpah andil ashi dipang angaa shi ge sisuk iyari andi di jili gu kpah andil gu ni, ari piara yhaa ge jijuk ishu ibibi andil, 10 Andil ge cho ashi andil sang yhaa yi gu kpah ni,andil,andil sau yiri lal,gu shuele angaa sang gi yu umme andilChapter 2
1Innawen,Ammi wal angaa isuri magu,kuru shini nenung bulu angaa,Gu yulgu,ayenyi ge bulu ni,andil shi agwu welgu yi umme ikwo Ichi,iYesu Kristi awuri ashigu bung repang. 2 Anwoo shi ushu gu maa domi gu pili dishu gu pira gu kpaa andil gu,ba gundil gu zung andil ba,guu lunyi geduk, 3Dil jah ashi andil jau inkaa andil yul gu seuele angaa ni.4Anyiri acho ashi,"Ami jah Agwapan"nepang reting'u gu sile angaa ni,apang ashi yiri lal,ni ripang sang gi gen waa. 5 Ne nyiri atiri iwhii angaa ni, gu umeme ngaa yi di pang gubiya Agwapan gu wol gu angaa gu iyuari yaa ni,andil jah ashi andil shi yi umme ngaa. 6 Ge jijuk anyiri acho ashi apang ching ni,anwoo aching ilori aching ni.7Benyu bibiyamii,ami re wal mi gu wal gusile gu par ga ba,gu krii,anung kum guu zanna ni, gusile gu korr gun kaa nenung gu kong ga. 8 Gi kpergiri,amii sugu wal ngaa g,gusile gu paar,gun kiri gu shi repangga gu umme iYesu gu-umme nung,don iting sisilli ni kaayi,ni ripang usee ukyeng saana.9 Anyiri achoshi,ashi yu see,ne sang'u gubiya aweneziri ni,apang shigi ting. 10 Anyiri abiya aweneziri ngaa ni,ashi gu umme useeh,a sang'u ne kar gutulu gu fra. 11 Ni, anyiri ade wau a weneziri ngaa ni,a shi gi ting,ne sing gu umme iting; a re zau okori ,akaau ni,iting sou ufuk gi-yii.12Ami shigu wal ngaa ma, anung,be wen, don be gu fila ngaa ikyi ibibi ga,don ntima ngaa. 13 Ami sugu wal ngaa ma,anung nin-chii,don nun za anyiri awulu giri kung unyi ni.A mi sugu wal ngaa ma,anung be wene par, don anung gu yaa rikon na-nyia babi. Ami-gu wal ngaa ma,anung be wen, don anung za Ichie. 14 Ami-gu wal ngaa ma,anung nin-chii,don anung za anyiri ashigu giri kung unyini.Ami gu wal ngaa,anung be wen,anung shi nun-gbaana.Ami gu wal ngaa ma,anung be wene par,don anung shini rigbana,gu kyiele Agwapan shigu ummee nung.15Nun zaa biya ikyiri ishigu lunyini,in dei alok abiya ikyiri ishi gulunyi ni,gu biya Agwapan sanggi ge pang. 16 Duk ushuri shiyi gu yhuyini un ngaa nin kutaa ri nam gaa,nin kutaa iyyii, guu sagra rikyi gu lung,baa gun ngaa Ichiga,ne nuu,iloya bii gulunyi yaa. 17Gunlunyi ,gi kyi gu lunyi,sisil-li.Ni,anyiri,alee ukyiri Agwapan waa ni,gu waa Agwapan re shi gen-wa geduk gibung unyi.18Inaa wen,amile ge kar ge ba,ilori nung kong ni,benyu sang waa iYesu biima ni.gun kri andil zaa shi, bem-ba rewulu bi gu-ummendil. 19 Bem-ba, gewuluni, nugun ka,yigri ashi bere wulu bi gu ukwo andil yo ba. Don inda be shiyi ukwo andil yo ni,da be tang gendil, nebe yaii wulubi ni,gu yigri ashi be wulubi yu umme andil yo.20A nung shini repep re-ngaa ,,nu digwapan,nung shi gu ja gu. 21Ammi de wel ngaa maa don anung de ja ngaa repang, don anung ja repang ngaa,ni ri lal,de nyuagi yu umme ripang.22Nyang shi anyu waa relal,imba aanyiri a nagrau ashi iYesu a waa shi iKristi ni? anyio anwaashi anyiri are wau iYesuni, tun ni anwoo Ichi ge awen ni. 23 Ba anyezingri a -ya inang ashi awen naa shi nee Ichini.24Ne nung ni,shini gu bila ushuri anung kong yi gu jana ni, u,shi genung,.ushiri anung kong yi gu jana ni uyua ge nung,nung di ge awen gi umme Ichi, 25Ushiri ammayani uwou-ulang gu sang amile, 26Ammi gu wel ishuri don be anyiri bedi yagra ngaa gu ni,27 Ne ung ngaar yi ukwo ngaa ni,nung de waa ngaa a le yok a di yulu ngaani.Gu piini ulum,di yulu ngaa ni di pang gaa,ba di lal ga ba,inyiri be yulu ngaa ni,nung yi umme ngaa 28Gi kpegri ina-wen nung waa umme ngaa,iyari ari yigri di shu ngaa gu ni.dil di yi ikol igbana,nen andil di kong ngaa uwa yi song ngaa yigubbili ngaar. 29 inka nung ja ashi gubung di pang ni,nung ja ashi duk anyiri a lee abin asheshe ni be biiu yi ukwo ngaa yo.Chapter 3
1Nung kia inyari gu bia ri Ichi yigri yaa ni,iyuari be gla ngaa ashi bewon Agwapan,ne nung yo e andil shigu. Don nenu,gu yhuyi de ja yaa,don gu yhuyi de jabi. 2 Beyu bia,gikpergri andil shi bewon Agwapan,ne nung sang yigri bi ushiri andil di shiyi gusong ni ba, andil ja ashi akar diri iKristi bagu ni.gi andil dikiou iyuari anwuo shini, 3Ko ge nyang ri ashi gu sa ikol yi anwuo ni, akura di shu ngaa ye winwung iyari anwo shi ge winwung ni,4Duk anyiri a yua ge kassere ni a lee ishu ibibi,ishu ibibi shi gu sing gi gu yua ge kassere . 5Nun ja ashi iYesu a baa gushini a shua ishu ibibi gu shini a hua ishi ibibi gu,ni yu umme ngaa kwo ishu ibibi yogu. 6Ko anyiri ahi yi umme iYesu ri ga nyaani ashi yi umme ishu ibibini7 In a web,nung ja yua iiyok lee a sa ngaa nung yul utra ubel. Anyiri a lee ishu ishshi ni,in ashi a sheshi,iyari iKristi shi aheshi ni. 8Anyiri a lee ishu ibibi,a pang a wulu ya ukwo Agwom nin chagra yo, jana,Don nenu,ni be ngaar yigri awen Agwapan don be muru ilem Agwom nin chagra gu.9k anyiri be biu yin tuba Agwapan ni, ade leu ishu ibibi iyua ngaa Agwapan ihi yi umme Agwapan ara birau gu lee ishu ibibi tun ni be biu yi umme Agwapan ni. 10 Iyuari ya ni be wen Agwom shichagra de kap. Duk anyiri ade leeu abin asheshi ni,nenu yo ge angri ade waau aweneziri ngaa ni.11Ga buta'a gu kaa gin kiri nung kong ni,tun yigu jana;Andil bia be gle.12 Dil jaa be shi ni Kayinu,anwuri awulu yi ukwo nin chagra ni .ne anya pel aweneri ngaa. shi sa apel'u?.Illam ngaa ishi ibibi gu ni anyaa aweneziri ngaa ishi ishishi.13Nun jaa kpah baji inna weneziri,inka anunyi de waa'uni. 14Dil ja ashi andil gu selle gu kpuh nja kana yaa umme ulang,tun ne andil bia beweneziri ni, 15Duk anyiri ade yigriu gu bia ni,ashi yu umme gukpah.16Nenu yo ni andil ja gubia,don iKristi a ngaar ulang ngaa don andil,Gu kpagu shini andil ngaar ilang andil don beweneziri.17Duk anyiri a shi ishu gu wuyi ni,a bla aweneziri ngaa ri a waa ishu'e ni, ne apang nyaah gugru di sha ikol ngaa ge kub ngaa yi ukwo ngaa ni,gudi lee ne ni in gubia Agwapan shigu gen anwooh?. 18Inna wen dil jaa paa abin gubia yi ganyu amm yi ishu lee andil gi dipang.19Nenii yo nen andil jaa ashi andil bii ye ukwo di pang.Nen andil ma di pang yi ikol andil.20 Ikol andil ge waa gu kpanni Agwapan shi alle ikol andil.kuma a jan'a kong alebin. 21Be nyu bia inka ikol andil ide maya gu kpuni,andil dil shi yi ikol igbaana yiukwo Agwapan.22Duk ushiri andil ling'ni, andil di ngaar yi ukwo ngaa tun nendil tiri guisle ngaa ni.andil lee abindiri awaa ni.23Gusile ngaa gu kiri;Ashi andil ngaar gu tuba awon ngaa iYesu kristi nendil bia begle iyari iyuari amaya gusile nga ni. 24 Duk anyiri a tii gusile Agwapan ni wuya yi umme ngaa ni kuma Agwapan shi yi umme apang.Nenu yo me andil jaa gu ashi ashi yi umme andil ye alum ngaa ri amma yaani.Chapter 4
1Benyu biyami nu-jangaar Alum abebi,di mak dike, ti a wulu yuko Agwapan-no,nenu benye genkani,sa-Alumandil dipanga, be kana gunyi gen kang.2Gikegri,nun-duja alumandil a ngaar ashi,iYesu aa ba yu umme di nam Agwapan.3 Suna alumdiri,a-re-angaaruni,ashi iYesu ashi awen Agwapan-noni,Alum'aa ben ba tongbi iYesu lullu gu lunyi,zang beyi Agwapan bal benyi biri be yigriashi iYesu a-ba yiri nam ni,sang benyi Agwapan ba,bem-ba gu vulubi gu lunyi.4Nun bii gu Agwapan,bewn,a nung gu ya rikon giri kyie maa,don anyiri a shigu umme nungni a shi alegu se-le anyiri a shigu lunyi. 5Bem-ba bii gu-lunyi; gu-lunyi ga kugo-bi.6 Andil bii, gu-ukwo Agwapan. Anyiri a zaa Agwapan a kugo gukiele andil,Anyiri a-re biu, gu kwo Agwapan ni,a-ree kugo gu kyiele andil. Gun kiri andil zaa Digwa-pan dipang.giri Digwa-pan di lal.7Anyu biya,bila rebiya be zile,don gu biya bii gu ukwo Agwapan,duk anyiri,ashini gubiya-ni,an-waa zaa Agwapan. 8 Anyenyiri a-re yigri'u gubiya ni,apang re za'u,Agwapan ba,Agwapan-naa,shi gubiya.9Nugushi nenuni,gubiya Agwapan gu yigri gu-mendil,ashi,Agwapan tima awen nagaa gezing,aka-na gulunyi don andil di lee ulang don an-waa. 10 Gu-mme gubiyagiri,ba-shi,andil biya Agwapan ba,An-waa biya yaa,nenyaa,tima awen ngaa abe kurayaa ge-bin abebi andil.11Benyu biyamii,inn,Agwapan biya yaa ge kinkangni,bila andil ma biya be zile.12Ba-anyiri aa' guyi,Agwa-panni,.geshi ri biya be zile andil ni,Agwapan shigu ummendil,nigu biya ngaa, shi ge kyikyek guu ummendil.13Gu kiri,andil zaa ashi,andil shigu umme ngaa,nen waa shigu ummendil,don anwaa mayaa,dizile digwapan Naha. 14Nei andil gu yi,nyaa yigr ripang ashi,Ichi tima Awen ngaa,abe nghaar'aa gu lunyi.15Duk anyiri a kpurikyi, ashi, iYesu shi Awen Agwapan ngaa-ni, Agwapan shi gu umme apang. 16 Ni andilbiri zaa, niri nyaa maripang gubiya giri , Agwapan shi don andil ni.Agwapan shi gubiya ga,Anyiri akyeng gu umme gu biya ni, akyeng gu-umme Agwapan,ni Agwapan kyeng gu -mme ngaa.17Nenuya,gu-nkri gubiya gu,so yaa diba ge kyikyek,gu ummendil, don nenuu,andil shiniri ripang gu num getaana,don,ilori anwaa shini,nenuya nendil shigu lunyi.18Gu kpa beji sangi gu-umme gubiya, shee gushini gu ta' gu kpa bejigu,don,gukpa beji shinii'ge taana ni,Nii, anyiri a kong ribung ni,a sang'u ge kyikyek gu umme gu biya.19Andil lee gubiya,don,Agwapan zan-na gu yigri yaa gubiya.20 inn, alelok yaa-shi,"A min-biya Agwapan" ne tong'uaweneziri ngaa-ni,ahi anyiri lal gaa.don anyiri a sang'u gubiya aweneziri ngaa,awuri,and waa, bila ni,apang sang'u yigri gu-biya Agwapan diri,anwaa rebilau-ni.21Nenuu,gusile gaa,gu-kri andil nghar gu ko ngaa ni: Duk anyiri abiya Agwapan ni, a ribiya a weneziri ngaa.Chapter 5
1Duk,anyiri,amaa ripang ashi iYesu,ashi Kristi yaa ni,ashi gu bii, agwapan ga,ni,duk,anyiri abiya Ichie ni,apang biya maa biya,Awen niri e bii gu ko ngaa ni.2 Ilori andil zaa shi,andil biya be wen Agwapan ni gu kaa: 3 Gun-kaa shi gu biya Agwapan,Andil ge biya,Agwapan ni,nendil lul isile ngaa ni, andil tibi isile ngaa. Ne,asile ngaa a sang'ii ni diler.4Don ikwo nyaan,awuri ashi gu bii Agwapan gaa ni, apang sori rigbana gu lunyi.Ni,rikon ngaa gun kiri gu sori gbana gu lunyi ni,kwoo,giripang andil maa. 5 Anyaan ngaa,awuri a sori regbana gu lunyi ni? Anyiria maripang ashi iYesu ashi Awen agwapan ni.6 Anwaa,ashi,Anyiri,awuri,aa wulu,gin mininbel,gibeji ni: iYesu Kristi. A-ba,baagi mininbel ba dei kurum, a-ma,gu-umme ninmininbel gibeji.7 Nenuu,benyaa ciyaa gu yaa, ripang shiga: 8Digwapan,nmininbel,gibeji.Bnyaa ciyaa ba,shigumme gu fulu rikyii.9Andil ge nghar gu maripang nibe chii ni,nugu maripang Agwapan shigu lee.Anwaa bii ripang giri kyie awen ngaa. 10 Duk anyiri,a-ma ripang ge wen Agwapan ni,a yigri iokl ikyii ge-nwaa.ndei, alok,awuri a-remau ripang ge Agwapan ni,apang yigri ashi, anyirilal ga,don apang remau ripang gu yigri ukyiri Agwapan ma,giri kyie Awen ngaa ni.11Nigu yigri dipang gu kri: Agwapan mayaa ulang u-ighir,nu lang ngaa, ushi uko Awen ngaa. 12Anyiri ashi ne Awen naa ni,apang shinu lang.13Ami wal ngaa ikyiri nde anung rizaa ashi anung shinu ulang u-ighir-anung biri,nu ma ripang gintima Awen Agwapan ni.14Nenuu,gun kaa,shigu ma,ripang giri,andil shi,giri kyi ngaa ni,ndei andi lirbi uluki ilori ari kong'ngaa ni. 15Ni,ndei,andil zaa ashi akuoggo yaa ni-nn-shiniri kuwou ni,-andil zaa ashi andil kum gedididuk ukyiri andil libi-u ni.16Ndei alok'yi aweneziri ngaa,alee ikyibibiri,, ire melli gukpu ni,adole apang lee gu kuwoo,gee,Agwapan mau ulang.amin bila gi benyibiri,ikyi'bibi a maa,ire melli gu kpu ni; Ami repaami ashi,apang lee gu kuwoo ge-binna ba.17 Geduk benyi riliggi,ikyiibibi yaa,nuu,ikyibibi shiga,iyiri,ire milli gu kpu ni.18Andil zaa ashi,anyiri ashi gu bii,Agwapan ni,a-relee-u ikyibibi. Ni,anyiri ashi gu bii,Agwapan gaa ni, Agwpan anyi-ne yiga-u, ni benyebin abebi, sang bi, guu-kugu-u gu.19Andil zhaa, ashi duk gulunyi lee rilal,niri bgana nin chagra ba.20Nuu dei,andil zaa ashi,Awen Agwapan,a-ba ne nyaa maya gu kpeele,nde andil di kpeele'u,anyiri ashi niri pang ni. Nendil shigen'waa,anyiri pang, gu-umme Awen angaa iYesu Kristi.awuri yaa,ashi Ashi Agwapan dipang gu lang u-ighir. 21Inna-weewen,nun tibi akyii gunu-nung,gii kyie- akuh.2 John
Chapter 1
1Gu kwo nibe nyinin-gung,kaa bi be kyel nibewen,bem-biri ami biyabi niri pang ni-bashi ami ge zung mi ba,gibe-2 don dipang giri, andil shi niri-nka gu umme andil ni.rinka rikyeng gen-dil,giri kung nyi.3Upeh,gekubu,gii, nnaa, ishu,rikyeng ge-ndil gu ukwoo Agwapan,Ichi,iYesu Kristi,Awen Ichi,gu umme ripang ghigu biya.4Ami,peeme, ge khinkang,nigu shini,ami kum,be zile bewen anung,besing gu umme ripang, gi ilor andil nghar Isile-ri gu ukwo Ichi ni. 5Gi kpekgri,ami kullu nghaa,bekyel-ba dei ashi ami sugu wal ngaa isile ipar ba,uwuri andil gu kong,gu ku-kor ni-ashi andil biya bezile.6 Gun kaa shigu biya,gu kiri andil lee gusing,ilori isile ngaa shini. Gun kaashi isilee,ilori nun kong gu kukor ni,Nu sing gun kaa.7 Benyu lel benyi, be gu ka-na gu lunyi,ni,bem-ba sang kpubi,rikyii,ashi iYesu Kristi,a-ba gu umme rinam.Bem-ba shi be nyii relal,benyu nagra bi iYesu. 8 Bila,akyenung,ilori anung raa,tag, ngaa ikyiri,andil ba lee ilam ni.Ndei nuyaa ni,anung ri nghar dibili ichinchang.9 Anyiri ayaa gu song,nigu sing,ne pang rekeng'u, gu kyiri iYesu lullu'u ni,apang sang'u ne Agwapan. Ayiri,a kyeng gu lullu giri iYesu lullu ni,anyaa,shini Ichi,gewen'aa.10Ndei,alokri,a-ba, ukwo nung gusang ba nigu lullu giri ni,nung zang nhar-ru gaa sal,nun za-nghaa bil-liu. 11 Ndei,anyiri,a bil-liu ni,apang maa,shigu umme ni be nyu lee abin abebi.12Ami shini ikyi gimi-me,iyiri, nwaa gu wal'nghaa maa ni,ami, rewaa-mi gu wal nen kpak gibe dulu ba.duk nenuu,Ami waa gu ba ukwo-nung,nbe,kyiele ge iyii ni yii,nde ikol ikyii andil reshi ge kikyek.13Bewen,afung gu kikkikgo nung,billi'aa.3 John
Chapter 1
1Be-gundii gi anya koggo mii iGaius, anyiri ami biya yiripan ni, 2benyi ku koggo mii ami kulu Agwapan ashi chin ganshi, ni agn'u shi ulan yiri nam, iywari ashi ganshi yi ulan ni. 3Ami koggo ganshi yankan igwari be-weneziri be yabe yigri guja ripang. 4Ami sang mi gubun gushii giri gu selle gun krini, gukong ashi bewen ne chin yume ripan.5Benyi ku-koggo mi, nunlee ripang jug gakar geri nun lee beweneziri gibi ching ilam maguni. 6benbiri be yigri ripang gu-biyan yusin guda guyul. Unlee ganshi, gushi nun sabi yu-tura iywari Agwapan wa'ani 7gushi intuba ba'a nibenba be wulugubere gn'abi ulushi yuko nanyi. 8Nigu shi nenuni, gukpagu shini dil gn'ar iywa nibe nyiba, undindin ama, diba benyien chin ilam gibenba yume ripang.9Ami wal benyie guda guyul ma'a, anwoh iDiyotarufis anwiri awa'a gusellee ikwogenyies yume ama'ani, neya tongn'u guyul gushielee. 10Nigu shinenuni, Ami gube bani, amire yigri ushiri aleeni, alan benyi atong ye abin anun, ne bugro intuba andil yuni anya are mileuni, neya tongn'u gubili beweneziri, ni da'abi yume guda guyul.11Anyu ku-koggomi, Jang'a yulu ilam ibibi nun yulu ijam. Jug anyiri alee ilam ishishi ni, anyi Agwapan nu. Anyiri areleu ilam ishi shini agn'nyo rejau Agwapan ko gafi'en. 12iDimitiriyas ashi gu-yigri ripan yakwo iKwogenyan dipan giri shugn'a gigriu. Andil ja ripan gn'a unja gu yigri ripan andil sang'i inang.13Gu-kukur Ami shi ushuri amiriwal magu gankang nigu shi nenuni, gi-kpegri wapani guwal magu yenkpag ba. 14Ami sere ikwal ashi andil di-kuro yume gakar gi-fafien dibe shualee ishii ye ishii. 15Mire gira ina insu. Benyien chin andil bilin yo. Bili benyiechin andil yogu gajugjug.Jude
Chapter 1
1iYahuda, agen iYesu Kristi gii awenaziri iYakubu, nyiya kanbi ukwo nibe nyiu nghar gu zila, gubiya gume Agwapan Ichi, netibi iYesu Kristi ma. 2Bila ikol ge kubu gii inna-inshu gigu biya gu kon-no nghaa.3Anyigu biya mi, gekar giri ami shigu lee gediduk gu bira mii ne ami wal nghaa giri ki guma ripang un wiri be ma be nyi gulul rizing ingbem gun kiri bere kon nobi gu ni. 4Be zile becii be kanu ue anung gutu-tugu ni bang be shibe nyibiri begu sobi iwal ingha gu lebi getana tungu kukor ni, be nyi gu sang amina, be nyibiri be kyukli abin asheshi Agwapan anyiya ba abebini ge anyiri a nagrau anyi gunsong andil ge zing gi Ichi iYesu Kristi.5Gii-kpegiri ami waa gu kpung gediduk nii anwo zani ashi Agwapan agu winni be nyiya-nyii giri bung aMasar, gun timi nenyiya pele be nyibiri bere mabi ripang ni. 6Be lum bekii biri ber bungbi betol rigam amaa ni, nibe nyiya nwo ikwo gu loo amaa ni Agwapan agu tibi bi gumw nibe Sira se amel-legu lunyi gume iting isil soboni gekar getana.7Be shiga ni iSaduma ge iGwamrata gii geduk itong ikikun ri ikan nabi ni be nyibiri be so aki amaa guji guma uwa gi gu lee guji guma uwa ni. Be ba nibe ri mag ge aki amaa be nyibiri be so wa ungha gu sang amile ni. 8Iloya ni be nyi gu nana alel-la be bogro anam amaa gu. Be surbu begam, geduk be paa iki ibibi geki nibe nyigu mire upe.9Bila iMikailu Alum akii, gua kar giri abe tal-la gigu ya inang gigi cagra gisil giri ki ukum iMusa ni, abere mag gu gu to ile iwi ingha getana giri ki ngha ba. Segu shine toshi, "Bila ni ci gabang upi." 10Gediduk be nyibiri be bii ne abin abebi gi kiri bere kpele bini ilo amaa be nyi ikol inam ge lumu ya betal aki amaa gu kpu gaa. 11Uwa amaa! Gibe sing gu utra iKayinu ya, beso aki amaa gume gu kpa iBal'amu gume gu waa ribili. Be kpubi gi ume ulira ilo ungha ikora.12Be nyibiri beshig ting gutu-tugu gume abiki gu biya anung, nibe yigri gu kon ushushi gu sang uwa gin gbem. Be shi gu luru ibila gu sang imininbel, bem biri uwuru shigu dabi ni. Be shi ninki baa gu sang iwen, kigli ukpu ri pala gu me anang nghaa. 13Be shi ni kub uwuru ya ge aziri akekung a ngha gu ting gunang, be lee gu mile gume unfugu uwa amaa. Beshi nee amar ni anyiri a bele gume iting igbana ni un wiri be winni har amile ni.14iAhnuhu, anyi untoppa tunge Adamu, apaa ikiri ibii gunsong ge aki amaa ni, atoshi, "Bila, Ichi bii ma gii gee atade ge meme angha nibe nyigu lul ripang. 15Awu riba abe lee ikwoge nyi getana. Ashi nube kugru be nyi biri be sangbi ne Agwapan ni gi ilam ri be gu lee nigu utira ububi gi iwi ibibi ri gedidk be nyi gu lee abin abebi be gu paa giri ki ngha ni." 16Bemba shi benyu bii nigu saa gi ikima inyiri be lul iki ibibi amaa ni, be nyi bogro guu inde beri kum ribili akiue maa ni.17Bila anung be nyiu biya mii, nun kpu iwi ri benyiu tarba iYesu Kristi be to ngha gu kukor ni. 18Be-be to ngha, "Gume ibung amile be rikum be nyi gu le abaa be nyiu biya aki amaa gitira ibibi." 19Ikiri ya bi nigu kab aki, ishi ingha gu lunyi nibe sangbi ni Ulum.20Bila anung be nyiu biya, nu juwana aki anung gume guma ripang gu winwung ni nun kuwo gume alum azam. 21Nun tibi aki anung gume gu biya Agwapan, ninu yang guma Ichi iYesu Kristi anwuri ama ngha ulang ungha gu sang amile ni.22Nun yigri ge kubu gibe nyiri be wa ni inang gi kol amaa ni, nun nghar be zile be nyi gu, gume gu shini nun karbi gu, gume ula. 23Nun nghar bezile be nyi yu gume gu karbi gume ula. Be zile benyi kon ge kubu gigu kpabeji. Nu ton ngha gi ikiri iken ngha gi nam ni.24Gi kpegri kanbi ukwo anyiri aga bira gu tibi gilori anwo raglan ukpa ne song nii unkeng giri gam gun song nibe resabi ge anwa se ikol ikii. 25Kanbi ukwo Agwapan anyi gu nghar ya ingbem gume iYesu Kristi Ichi, gu peme, gi gunsong, giri gam, gigu le rigam gu shi nenu, nibe kar san babi, gi kpegri gi gu kanbi amel-le gididuk. Gu kyen nenu.Revelation
Chapter 1
1Gu kri ga shi gu yigri ibun ri ubi gunsong iYesu Kristi ri Agwapan a ma'u a yigri begen ngha ukiri uri ba gu sang mee ni. A yigri gi nigu tima alum akii kaa bi ukwo agen ngha iYohanna. 2iYohanna a yigri iwii Agwapan ni gu yigri gu ma ripang iYesu Kristi, ni ididuk uki ri anwa yi ni. 3Anyi ni benki be sha'ashi ba shi anyiri a palla abin ri ubii ni anbung ni ri wii rilirile ni be nghal atong gi iwii gu pa abinri ari ba ni nya tee rikii ni ukiri be wal gi ume ni, gu shini ge kar ge ba gekaka.4iYohanna, ka'a be ada gulul atopa gume aAsia:Upeh shi ge nung ni inna insu ba gi ukwo anyiri anwa shi, ni anwa ri abe shi ni, ni anyiri a bi ni, ni gi be lum be topa bri be shi gunsong getol rigam ngha, 5ni gukwo iYesu Krist, anwuri ashi anyu ripang ripripang ni, rimana gu ngha gukpu ni anyu bung rigam digam gulunyi. Gi anwa ri a biyah ya ni a winni ya gu me abin abebi andil ni beji ngha- 6a gu lee ya rigam, be nyi gunsong Agwapan gi Ateh ngha - rigma ni rigbana shi gu ngha ga ka'a bi ge kar gusang lal. Gu kyen nenuu.7Yi, abi ma ni a'men; iyi gediduk ri yi'u, gi be nyi bri be kyong'u ni. Ge diduk ilum gu lu'unyi ri sa'u. Ripang, gu kyen nenuu. 8"Aming shi guzama ni gu para." Agwapan ya too nenuu, "anwa ri a shi gi kper ri, ni anwa ya shi gu, ni anwa ri villi a ba, a ngha Rigam."9Ami iYohana - aweneziri anung ni anwa ri shi gi anung gi impiya ni rigam ni ikol isu gu mur ribe shi gume iYesu ni - be shi gi inkurmi ri be zila ashi iPatmos gu shi ni gu kyele Agwapan ni gu yigri ripang gi abin iYesu. 10Aming be shi gi ume alum ici gesal gi unum a.ing be kang guntimi mi riwi rilirile ni gu nara ni. 11"Ri ngha ashi." Wal ukiri anwu yi gi ankpag ni nung gi ada gu lul atoppa-gi aEphasus, gi asimaima. Gi aPegamum. gi aTiatira gi aFiladelfia, ni gi be nyi aLaodicia."12Aming kigli gu shinni ami yi anyiri ami koggo riwii ngha ni, ni aming kigli ni mi ya yii idalla ula atoppa angha azinariya. 13Ga caci idalla ula ni allong ni awen a nyenyi, atebe gu kigri gu nghir gri gu mel ipar afra ngha nya lab ikog ngha ni ulig azinariya.14Rikii gi inkininki ngha shi ge pinpung ni difollo ni-ge pinpung ni atana ni-iyi ngha ya shi ni ilum ula ni. 15ipar afra ngha shi ni agwanaruwa ri be gu kana gu dumu ni, ni ri wii ngha ya san ni inunu inmininbel. 16Ashi ni a mar a toppa gu nyi iya ngha ni ginkyana ikinyo asinsang a palla wiri ga nwu ngha. Iyi ngha be sanna ni unum upi ni.17Ga kar gri aming yiu ni, aming kpa gi afra ngha ni an kpu benyi ni. A nya tilla gu nyi iya ngha gi rinam ni nya too ashi, "Zang be kongribung Amin shi guzama ni gu para 18ni anwa ri ashi alang ni, Amin be kpu ni, ilo ya bla, Amin shi unlang ka'a bi ge kar gusang lal! Ni Amin ya shi ni ikigu bir ikwo gekpu gi gesal ulah.19Gu shi nuu ni wal nwu yi ni nwu tibi, ukiri ri u shi gu gi kper gri, gi ukiri uri shi gu gun timi anyiri ni. 20Ni gu ngha gu za ri ishi gi melle angha amar atoppa ri anwu be yi gu nyi iyani, gi idalla ula azinariya atoppa: Amar atoppa ya shi alum akii ada gulul atoppa, ni idalla ula ya shi ada gulul atoppa."Chapter 2
1"Gi be lum bekii guda gulul gu ngha aEpheus iwii anwa ri a bung amar atoppa gi ani ngha ni anwa ri a sing gi ume idalla ula izinariya, 2Amin za ilee anung, ilam igbana anung, ni ikol isu gu mur, ni gu shini nung re ngha nung be nyi bri be shi abin abebi ni, ni anwu gu melle be nyibri be nghar gu shi be tarba rilal ni, ni anwu nya kum bi ni rilal.3Anwu mur ni ikol isu ni gubung gikol gu shi intima mi, ni anwu re yigri nung riler. 4Ni gu shi nenuu ni gu kpang gu kri, ashi, anwu nwuo gu biya gu zannang gun timi. 5Be kpu gi ukwo ri anwu kpa ga ni. Nghar gu kang nung lee aki ri anwu bele gu zanna ni. inba nwu nghar gukpa ni, Ami ri ba ukwong ni ami be winni indala ulang gi ukwo loo ngha.6Ni gu shi nuu ni. Anwu tong ilee ni be nyi aNikola, inyiri ami ri kii mi tong mi ni. 7Anyi ri a shi ni atong ni akong, kong ukiri alum a paa a da gulul ni. Gi anyiri aya rikon ni ami ri mau gu ya gi ume iwen gi inki ulang, unwuri ushi gi ume gesal Agwapan ni."8"Gi be lum bekii guda gulul gi aSimaima. Iwi anwa ri abe kpu'u ni anwa ri a villi shi alang ni: 9Amin za inpiya gi be miri anung ilori gu shi ni nung shi ni gu kum. Amin za ibong intima ni be nyi bri be too ashi be shi begyu ni, ni be nya sang bi. Be shi guda gule gulul gi chagra ya.10Nung zang be kon ribung impiya ri gubi nung ma ni. Bla! Gichagra ngu fonnoh be zila anyi anung gu me guda ge sira inde be ri mag bi, anung ri piyalla gi ibung ukop. Bung ripang anung gemel gekpu ni anung ri ma nung gifulo rigam. 11Anyiri ashi ni gutong ni a kong ukiri alum paa ada gulul ni. Antiri a yarikon ni gu kpu gu ngha unpalla ra piya bi."12Gi alum guda gulul angha aPegamum. iwii anwa ri ashi ni ginkyana gisansong a paa a palla ni: 13Amin za ukwo shi anung gi ukwo ni getol agam ninchagra shigu. Gushi nuu anung kyen gi intima me. Amin za ashi anung re tong nung gu nghar gu maripang gi a mi, gi ume ibung aAntifas anyu yigri ripang mi, anyi ripang mi, anwa ribe pel gi ume anung ni, gu ukwori agam ninchagra loo gu ni.14Ni gu shi ashi amin shi ni abin gefien gi anung ni: Gi ume anung be zila nyi bri be bung gullul iBalaam ni ri gbana shi gi anung, anwa ri a lullu iBalak gu fonnoh igbang ilile gi be wen aIsreila ilori be ri ya anya ipara Agwapan rilal gi gu shi be nyu kur atag. 15Gu shi nenu, nung shi be zila nyi bri be nghar gullulu ni be nyi aNikolaita.16Nghar gu kpang ni gu shi nuu ni! Nwu ge tong ni, Ami ri ba ukwong ge didir, ni ami ri kon ulura gi ben ba ni ginkyana ga nyu mi. 17Ni anwa ri ashi ni gu tong ni, a kong ukiri Alum paa ada gulul ni. Nuu anyiri aya rikan ni, ami ri ma betankuna ri aming nele ni, ni ami ri ma igban ikii ni intima ga pan inya, intima gu shini alog sang zau insang anyi ri a ri nghar ni."18Gi alum gu da gulul aTiatira. Anya shi iwii Awen Agwapan, anwa ri a shiini iyi ni inlum ula ni afra ni agwanaruwa ri be tuglu ni: 19Amin za ilee anung: gu biya ni gu ma ripang ni gu ma riki ni ikol isu gu mur anung. Amin za ashi ukiri anung lee gikpergri usele ungha gu zanna.20Gu shi nuu amin shi gunka gi ri ki anung: Anung nghar a kyiele la iJezebel, anwa ri a zila riki ngha atarba ni Agwapan. Gu lullu ngha alel be gen ni le gu kur atag gi gu ya aya ipara Agwapan rilal. 21Amin mau gekar gukpa ile gu kur atag ngha.22Bla! Amin ri sou gu nama gu yuu ni ami shi gu so be nyi bri be le gu kur atag ge anwa ni gume impiya ge kinkang, inba be nghar gukpa ile ngha ni. 23Amin ri pelle be wen ngha ni ididuk ada gulul ri za ashi ami shi anwa ri a bla ikol ni abin ikol ni. Ami ri ma ikwo ge nyang anung gu kpukpu ni ile anung.24Nuu ni anteg anung bi gulullu gri nya re a bi ukiri be zila nyi zila ashi ile agam ninchagra inlum ni - gi anung amin ya, Amin re soo mi ule ulub gi anung. 25Gu ba shi nuu ni nung bung ripang anung ni anung yag gu ba mi.26Anwa ri a ya rikon nya bung ile mi be mel a mille ni, anwa ni ami ri mau rigbana gu so ri gbana abung a. 27Ari le rigam ama ni rigbana, a ri zugro bi ge angengol ni giwi ri chum ni. 28Ni ilo ri anung gi ukwo Ateh mi ni, Ami ri mau amar ge shiya. 29Nwo ni anyu shi ni gutong, a kong ukiri alum paa ada gulul ni."Chapter 3
1Gi be lum be kii guda gulul gu ngha aSardis gukyiele anyiri a bung belum be toppa Agwapan gi amar atoppa. "Amin za ikyu gu lee anung, Amin shi ni intima gu shi ni anung shi be nya lang, ni anung gu kpiri nung. 2Sonno nung ma anteg bri be shi ga nyu gu kpu ni rigbana, ni ami sang ge kikeg.3Nun kpu, gu be shi nenuu, ukiru nung gu nghar ya kong ni. Beting gi ni nwu nghar gu kpang. Ni anwu ga re nyang ni, ami riba ni atugu ni, anwu ra zan gekar gri amin ri bang ma ni. 4indai nung shi ni intima ge fien gi aSardis inbiri alab ama sangi riligi, ni be shi ni gu sing ge mi, be tebe alalo a kii, ni be mile gu kana ge sal Angwapan.5Anwa ri a ya rikon ni ri shi gume alab akii, ni ami sang mi gu piara intima ngha gu gi akpag ulang, ni ami ri paa intima gunson Ateh, ni gunsong na lum be kii ngha. 6Bla ni anyu shi ni gutong, a kong ukiri alum paa ada gulul ni."7"Gi be lum be kii gu ngha guda gulul aRhiladelfiya ni iwii anwa ri a shi ni rigwapan ni ripang-anwa bung ukyu bir bir ukwo iDauda, a ge kri ni alog ra kugruu, age kugru ni alog ra bra'u gu kri. 8"Amin za ilee anung. Bla, ami soo nung gi ri ya ri ye gu shini alog ra kugru'u. Amin za shi nwu sang rigbana, gu shi nuu, anung ting iwii mi nya re nagra nung intima mi.9Bla! Amin ri soo be nyi bri be shi be ngha gu da gulul gule agam ninchagra ge nyu, ben bri be zilla kyii ama begyu ni be ya sang bi ni, ni gu shi rilal ga-Ami ri soo bi gu be lugu giiteng afra anung, ni be ba za ashi anung biyah ngha'u. 10Ni gu shi ashi nung lul isile mi ni gu mur gute rikii ni, iri der nung gekar gu milli gri gu bi ga pan ididuk gu lunyi ni. 11Ami bi ma gu sang bong gekar, bung ukiri a nwu shi ni guting gu shi ni alog re ngha'u gifilo rigam gu.12Anwa ri a ya rikon ni ami ri le gikul gume guda gulul gule Agwapan mi. Asangu gu wulu'u gi ume ge shang, ni ami ri intima Agwapan mi ga pan ngha intima utung Agwapan me (aUrushelima apar, anwuri a sigri ma gapan gu kwo Agwapan mi ni), ni intima inpar mi. 13Bla ni anwa ri a shi ni gutong, a kong ukiri alum paa ada gulul ni."14"Gi be lum be kii guda gulul gu ngha aLaodishiya: 'Iwii gu ngha gu kyen nenuu, gu nyilli ni gu yigri ripang, anyu bung rigam gule Agwapan. 15"Amin za ilee anung ni anung sang ngha besuu ta be pii. Gu wa mi gani ne nung sang ngha be suu ta be pii! 16Ne nuu, gu shi ni gu shi ashi anung shi geyulu-sang upii ta usuu-ami gu nyu kuu ga nyu mi.17Inde nung re za nung ashi anung shi gi ume impiya akubu, bemiri, ufug, ni ge winwung. 18Anung kong riwii mi: Inde aZinariya ribe foo gi ula a wulu gi ami gu shini nung ri shini gu kum, ni a kigri akii gu lilleng gu shini nung ri tebe ilori nung ra yigri nung uwa riwinwung anung, nibe gen gu tugu ripep gi iyi gu shi ni nung bla ikwo.19Amin ga'ba nung upii ni gu kyie amina anyiri amin biya ni. Gube shini nenu, nung le ripang ni gu terikii. 20Bla, amin kegre giri ya ni ami kpang riya. alog ge kong riwii mi nya kri riya ni, Ami ri kana gesal ngha ni ami ya ikyu ya gi anwa, ni anwa gu zing gi ami.21Anwa ri a ya rikun ni ami ri mau rigbana gu sisla gi ami gatol rigam mi, ni ilori ami ya rikon nya sisla gi Ateh mi gatol rigam ngha ni. 22Anwa ri ashi ni gutong ni, a kong ukiri alum paa ada gulul ni.""Chapter 4
1Guntimi anyiri abin amin bla, ni ami ya yi riya riye ga pan. Riwii gu zama gu kong mi kyiele ni guna'ara ni, ashi, "Ba ma gufri, ni ani ri yigrin ukri uri ba gun timi an yiri ni." 2Gume gekar ni ami ya shi gi ume alum, ni a mi ya yi getol rigam ga pan ge fa, gi alog ga pan a. 3Anwa ri aloo gapan a ashi ni igba izam gi inyiri be zila ashi aYakutu ni ubal be kanna getol rigam a. Gubal a shi ni ge sira gu sanna'a.4Gu kana getol rigam a ni betol rigam isog-ipalla-ni rinaa loo ga pan a, be tebe alab akii, ni infugru rigam akii a'ma. 5Gatol a ni useh ge pan, inunu, ni gu kper gepan wiri ga gu. Inlum ula itoppa kullu gunsong getol rigam a, ila ba shi be lum be toppa Agwapan.6Gunsong getol rigam a guziri ikyi gu bla ikwo ni, ni igbang gu leng ni. Ga caci getol rigam ni angan getol rigam a ikii ilang inaa, ni iwen iyii gunsong gi guntimi.7Uki ulang gu zanna be shi ni izaki ni, unpalla uki ulang a be shi ni awen inag ni, ni a ngha unciya uluki ulang a ya shi ni gi peiyi ni anyenyi ni, ni un-naa uki ulang a ya shi ni ginung gi lille ri giting ga pan ni. 8Iki ilang inaa ishi ni afulu acecunuu, ya shi ni iyii ga pan gi ititeng. Ge tug ni ge we'e be nwuo be gu lee ashi. "Anyi digwapan, anyi digwapan, anyi digwapan ya shi ici gesal Agwapan angha Rigam anwa ri a shi guni, anwa ri a sugu shi anwa ri a shi guni, anwa ri a sugu shi guni, ni anwa ri a bii ni.9Duk gekar gri iki ilang ya mire rigam, gubung rigam, a ni gu peme gi anwa ri aloo ga tol rigam, a ni, anwa ri a shi gu kab bi ge kar gusang lal, 10be nyinkung isog ipalla ni be naa ba nyi be kpa gi ribung gunsong anwa ri alo ga gi ribung gunsong anwa ri alo ga tol rigam ya le anwa ri a shi gu ka'a be ge kar gusang lal ipara. Be nya tirbi infulo rigam a ma gunsong getol rigam a ni be lee ashi, 11"Anwu mile gu, Ici gesal gi Agwapan andil gu nghar rigam ni gu bung rigam a ni rigbana ni anwu ge diduk iki ilang ni gu wang ni be shi gu ni be nya lee bi."Chapter 5
1Gi kper gri ga ni ami ya yi gu nyi iya anwa ri a loo gatol rigam ankpag be wal iwal gunsong gi guntimi, nya bal ni iki gu bal itoppa. 2Ami ya yi alum akii a gig paa ni ri wii rigbana ashi, "Nyang mile gu Penne ankulu ri ne wagla ribal a?"3Kwo alog ga pan ta ribung ta ititen ribung ri a bra gu penne ankpag a ta gu palla iwal inya. 4Aming saa ni gu bong ulang gushini kwo anyiri amille gu kri ankpag a ta gu palla iwal inya. 5Kwo ni anyi gezing gi ume ni benyi ninkung'a too me ashi, "Zang'a be saa. Bla! Izaki ilum aJuda, ufol iDauda, gu ya rikon. Agu bra gu kri ankpag a gi ripal ditoppa."6Amin yi getee kyegre ga caci getol rigam a ga ka'a ni ume iki ilang inaa ni ume ni be nyi ming kung a. A lel ni be gu pel'u ni. Ashi ni atima atoppa ni iyii itoppa ben bri ben ba shi be lum be toppa bri Agwapan atima gi ume ididuk ribung ni. 7Anya ge nama ankpag gu gunyi iya anwa ni a loo gatol rigam a.8Ni a nghar ankulua ni, ni iki lang inaa gi benyi ninkum isog ipalla ni be naa ba nya kpa gunsong ketee kwo genyang a ma shi ni ilima ni gintiri a zianriya ni aturari getitog, benba be shi gu kyiele gi Agwapan.9Be tag ante apar: "Anwu mille gu nghar ankpag ni gu kri ribal a. Gushini be pel, ni be jin nghar Agwapan be nyi maa gi anyi ididuk alum, ilum, penyanyi, ni ribung. 10A nwu nya so bi rigam ni benyi gunsong gulul gu shini bele Agwapan ipara, ni be ri shi loo giri bunga."11Ne nuu ami bla ni nya kong gu san ni be lum be kii bri be kanna getol rigam a ni iki ilang gi be nyinkung. Unle ama be shi atade ukob utra ukob. 12Be nya ligri ni ri wii ri lille ashi, "Getee ge mille, anwa ri be pel ni, gu shi ni a nghar rigam gukum, guza, rigbana, ulib, rigam gepan, ni gu yu'o."13Amin kon ididuk uki ulang ri ushi gapan gi ribung ni iteng ribung ni imininbel-gediduk gi ume ama be paa ashi, "Gi anwa ri aloo gatol rigam ni getee nghar gujuo, ulib, rigam, ni gu shi gediduk ka'a bi gekar gusang a melle." 14Ikii ilang inaa be too ashi, "Gu kyeng ne nuu!" Ni be nyi ninkun ba nya kpa giri bung ya lul Agwapan.Chapter 6
1Ami be yi gekar gri Gete be penne uzing gi ume abal atoppa, ni ami nya kong azing gi ume ikii ilang inaa ya too ni ri wii gu shi ni gepan ni, ashi, "Ba!" 2Amin be bla ni ikaba ikii be shiga ni anyu yagra ikaba bung gintiri, ni be nya ma'u gifullo rigam. A be wulu ni anyiri aya rikon ri aya rikon ni.3Ga kar ri Gete kri ribal gu ngha unpalla ni, Ami ya kong riwii ikyu ulang nwu unpalla too ashi, "Ba!" 4Ga kar a ni izile ikaba isising ya wulu. Ni be nya ma ayagra ikaba gekar gu kyuo inna inshinshi gu lunyi, gu shini be nyi ngha ri pelle be zile ama. Be ma anwa ayagra ikaba ri angbong ginkyana.5Ni gekar gri ge tee ge penne ribal unciya guni, Ni ami nya kong ukyu lang unciya too ashi, "Ba!" Ni ami ya yi ikaba isil, ni ayagra ya bung uki gu milli gi anyi ngha. 6Ni ami ya kong ni ri wi ri zing gi ume ikii ilang inaa ya too ashi, "Gu mag a alikama adinari azing, gu mag ri aya gu ngha sha'ir adinari azing. Ni gu shi nenuu ni, anung zang be bong ripep a ni agbe sa."7Gekar gri Gete ge penne ribal gu ngha unaa ni, Ami ya kong riwii uki ulang unaa ya too ashi, "Ba!" 8Ni ami ya yi ikaba gusang ulang. Ni a nyu yagra ri a shi gapang ngha ni be zila'u ashi gukpu, gi gesal ula ni be lul'u. Be mabi rigbana giriki unzing ka'a bi unaa gu ngha gulunyi be pel bi ni ginkyana, iyong ni ayu ni inam ge lumu gu lunyi.9Gekar gri Gete penne ribal ungha ucuu ni, Ami ya yi giteng idanla ni alum ni be nyi bri be gu pele gushi gu kyiele Agwapan ni gu paa ripang ama ribe bung ni shi ga gu. 10Be saa ni ri wii ri lille ashi, "Ri mang, anyu bung rigam ididuk, di-gwapan ni ripang, be mel gu lee be nya lang gulunyi getana, ni gu mel gu paa geta beji andil le?" 11Ni be nya ma gediduk ama gu kigri gu ngir gu kii, ni be nya too bi ashi be yag gekar ge fien ge mel gekar gri ididuk nibe nyu shi be gen gi beneweneziri ribe pelle, ilori be pelle bini, gure mel.12Gekar gri Gete penne ribal ge nwu uncuunu gu ni. Ami ya bla ni ribung ya loglo ge kinkang. Unum nya sinni gelilig ni utekigri ni, ni upen ukinkili nya ba ni beji ni. 13Ni amar ume gepan, ya per ri ribung ilori iwen ginki anfug ibii nya ni gi sulu ga kar gri uwuru ugbana be loglo'i ni. 14A'men nya vulu'i ni gu kullu gu wal ri be kanna gu ni, ididuk bekong ni inkirmi be kunuu gi ikwo shi ama.15Ni agam gu lunyi ni be nya kakun, ni be nyu yan gunsong, ni be ni nyi gukum, ni be nya gbana, ikwo ge nyang, be gen nibe nyi bri be winni bi gu giri gen ni, be nele gi aguntee ni be ka'a igbang ni bekong. 16Be too bekong ni igbang ashi, "Kpa gi akii andil! Nelle ya gi iyii anwa ri aloo ga tol rigam ni be nang gete. 17Ni unum ule ni be nang ngha ba ma nyang ri kyyeng."Chapter 7
1Guntimi ni ami ya yi belum beshashi be naa gi akingho anaa gu lunyi, be bung giri gbana iwuru anaa gu lunyi ilori ulu wuru ra pem'eu gu lunyi gu, gapan imininbel inle, ta ginki. 2Ami ya yi azile alum akii bima gi ritri, anwa ri ashi ni ribal Agwapan alang ni. Asaa bri be ma bi rigbana gu kugu gu lunyi ni gu ziri ni: 3"Zanga be kugu gu lunyi, guziri, ta nin inki yag gu be mel gu shini andil so bi ge mag gi inyang ni begen Agwapan andil."4Amin kong unle ni be nyibri be soo bi be mag gi inyang be shi ni: 5Atade ukob ni isog inaa niri naa ba ni be soo be mag gi uci ni be nyi aIsrala: 6atade ukob utura ukob ni ri palla gi uci aJuda be kum ge mag a, atade ukob utura ukob ni ri palla gi uci iRuben, atade ukob utura ukob ni ri palla gi uci aAsher, atade ukob utura ukob ni ri ripalla gi uci aNaptali, atade ukob utura ukob ni ri palla gi uci aManaseh,7atade ukob utura ukob ni ri palla gi uci aSiman, atade ukob utura ukob ni ri palla gi uci alewi, atade ukob utura ukob ni ri palla gi uci isaka, 8atade ukob utura ukob ni ri palla gi uci iZebulu, atade ukob utura ukob ni ri palla gi uci iZebulu, atade ukob utura ukob ni ri palla gi ilum iYusufu, ni atade ukob utura ukob ni ri palla gi uci iBenyami be kum be mag gi inyang ama.9Guntimi aya ni ani ya yi, gu chung nibe nyi be mame ri alog ra brau gu palla gi abung a mame, uci be nyanyi, ni ilum kyegre gunsong getol rigam ni gunsong Gete. Be tebe akigri akii anghen nghir nibe bung benkwono gi anyi ama, 10ni be lee ni ri wii rilitile ashi: "Refunu shi di ngha Agwapan andil ya, anwa ri alo gatol rigam,ni gi Gete!"11Gediduk belum be kii be kanna getol rigam ni be nya kpa fla iyii ama giri bung gunsong getol rigam. Be le rigen Agwapan. 12Ashi, "Gu kyeng nenuu! Gujuo, rigam, guza, gu yigri gupeme, ulub, rigbana, ni unle gu ngha Agwapan andil ya ka'a bi gekar gusang lal! Gu kyen nenu!"13Ni anyi zing gi ume ni be nya kung a ya lirbi be tebe akigri anghir akii, nibe nya wulu ge shi? 14Ni ami ya tou ashi, "Ulang zinni gunsong, nwu za," ni a nya too mi ashi, "Ben bri ba shi benbri be wulu gi unum upii. Be gu kura a kigri ama nya nwo bi ge pinpung ni beji Gete.15Gu be shi nuu , nibe shi gunsong getol rigam Agwapan, nibe yale rigen ngha ge wee ni getug gu da gulul gule. Anwa ni a loo getol rigam ri penne azana ngha a fla ya. 16Be sang bi gu villi be kong iyong, ta be kong gusuggo.Unum sangu gu follo bi, ta upi ugbana. 17Ni Gete ri ge shi ga caci getol rigam ni ri pii bi ari yag bi ge mel along inmininbel ulang ni Agwapan ri piara beziri iyi ema gu."Chapter 8
1Ni awen gechie Agwapan akir gu sa guhyu gu ungha untoppala, ni be nyaa sa ge linlang gu ngha gu kab gachi ge kar. 2Ne ammi bei kye belum be shii be toppalla ri be tegre yu gusong Agwapan ni be nyaa mabi anara a toppalla.3Ni agle alum ashii nya baa ne anya brung gin tiri gi nghaa azinariya gi atulare, ne tegre yi idala gu kwo, ni be nya mau atulare ge kinkang iyuari ne adi ma Agwapan yi umme gu dam ge jijuk na nyi Agwapan ya tal di gwom Agwapan. 4Inchin atulare-gi gudan digwapan Agwapan, ne anyia yigu song Agwapan ye ayhu alum ashii. 5Ne allum ashii nya shua gintiri atulare, ne anya shua ula yi idala gu kwo. Ne anya fono gi yi guyunyi, ni su sa'a gu tara gepan, gu logo, gi nin jura ulla, gi gu loglo dibung.6Belum be shii be toppalla biri be shi a narah ni, be yop alap amina don be chie bi. 7Alum ashi azing aya jee gu nara nyhaa ni ishie ising nya pili gi bejii. Ne be nyaa frou be yi gu yunyi.8Alum ashii nya che gunara nghaa, ni alushuri ushiri gekon ge lelle ni ge shugu zha ulla ne, benya fono yi umme gu ziri gu lee. Ni untal unta'a gu ziri gullullii bei be beji, 9Ni untal unta'a ungyaa ishu illang gu ziri gu lullee bei kpiri bi, ni ntal untaa unghaa akwomi bei jokrorii.10Ni allum ashii anghaa untaa bei che gu nghaa gunara, ne aram allelle bei wulu yapan ya kpa yidi bung, ne zha ulla ne umugni, yapan ungyaa untaa a ziri gi ukwo gu wiri nin bininbel. 11"Ni intuba amar nya imba shi, ashi ancha ginshi. Utal untaa ungha nin bibel nghaa bei chiglu ancha ginshi, ni benyi gei kinkang nya kpirii bi yi inbinibel biri imba ge kwululuk ni.12Ni Allum ashii anghaa unnaa nya che gu nghaa gu nara, ni utal untaa ungha unum bei dubi unum yi gebang, nenu yo utal untaa ungha upen, gi utal untaa ungha amar. Ni utal utaa amaa nya chigliu iting, utal untaa untaa ungha ge whee gi utal untaa ngha ge tuk be sang be ulla.13Ne emmi ngha bla ne ammi ngha kong ikol ni shugu ching ya pan nigi gla yi di yhii di linlle. "Allebin di pang, allebin dibang, allebin di bang gi be nyiri beshi yi gu wunyi ni, don anchak anara ri achak an nyiri unchak belum beshii bede chia ni.Chapter 9
1Ni allum ashi angha un juu bei chie gunara nghaa. Amin kie amar ri a kpa yi guwunyi. Amar naa mau ushu kiri ukwo ungha ukpuh ri usanyhu ye mille ni. 2Ne angha kiri ukpuh gu sang amille, ni inching bei wulubii yi umme ukpuk ni inching ngha ulla ullule ni. Ni unun gi uwuru nyhia iching nyha ba ge lilik yi inching biri in wullu yi umme ukpuh yo ni.3Umme ninching a'a ni ising bei ba gu yunyi, ni bei mah di gbana ni di ngha inang ni yi apan guyunyi. 4Nibe nyia chobi ashi be jan bong abung ri ashi yi guyunyi ni, gi gejijuk ninshshiri inshiri inshi alegesa gi kwo gi leng ginshiri, nibe kogru be nyiri be sang be yi gemag Agwapan ni ninyang ama'a ni.5Be daa bi yi ipak gu shini be pel binyi ba, amma be mabi gu piya gunghaa iten ijuu. Ni gupia maa di shini gu tuba inang akar ri ituba ayok guni. 6Yi umme ibung ya benyi di waah gu kpuh beda kumbi. Bedi waa gushini be kpiri bi ni gukpuh di chingbi.7Ising ngha ishi ni ikabari be gyarai don gu kwo uriya ni ye ashu maa ni illishu shuo ni ikal inyha azinariya ni, ni izhi ma ni ingha na nyi ni. 8Inshunishu amaa shini nghaa na chell ni ne aziri maa shini angha izaki. 9Be shi gunpil ikok ni gunpil ichomni, ni inunu apulu amaa nyha shi ni inunu inyin ikaba imime jijing kau lira ni.10Beshi ishene ri ishi iku tira ni ingha inang ni umme ishene maa, be shi di gbana di kiri bege nyia na kugu ayokgu gu ngha ipen ichuu. 11Be shi ge gwom ammaa awuri anwo shi allum ashii anyha ukpu gu sang amille. Intuba nghaa yi lum iBrus inbaa shi, Abaddon, ni illum Agrika be glau ashi Apollyon. 12Abin gu bii gu ngha inzing gu selle. Bla! Gunkiri gu selle, gu be yul gu aloba abela bii ma.13Ni allum ashii anyha unchunu bei che gu nghaa gunara ne ammi kong di wiyi ni di bii ya nyu gu tuba gungha idira gu kuwo nyha azinariya, anwuri shi u gusong Agwapan ni, 14ne sugu pia allum ashii angha unchunu anwuri ashi gunaraa ni, "Nun bigri belum beshii benaa biri be derbi yi di zha guziri Eyufratis ni. 15Ni bellum beshii benaa ri begu tii bi yaa karga ni, ubung yo, yi upen yoo, yi ge melle gaa, be gai biri bi ni be ge pelle utal untaa angha na nyi gu yunyi.16Unlle na nyu kwoo uliraa ri beshi beyee amilliya atade palla. Ami inkong iwen ammaa. 17Neni yo nemi kie ikabaa gu yi umme alla ni gi be nyiri be yagra bi ni. Gupil ikok amaa ashi ge mami, gi ting ni imbenebel ajajie, ni unya di shi ni geten gbulu ni. Ashiuu ikabaa alel ashuu izaki ni, ni be nyuomaa ulla wiri yo gu, inching gi ulla using.18Utal untaa na nyie be gai pelle bi yi aloba a taa, ulla, gi inchin, gi ulla using ri uwiri yi benyu amaa ni. 19Di gbana ikaba dishi yi benyu amaa gi ishene maa-ishene maa ishini iyogoni, ni beshi ye anyiri be kugru benyi gu ni.20Unchak anyenyi, be nyiri bede pelle bi yi alobarini, nya de nyarbi gukpa amaa yi illam anyu amaa, ni be nyia de pemmebi gu le digen yi ukwo nin cangra gi begwapan di lal angha azinariya, azurfa, agwaranuwa, igbang gi nin shi-ishuri ide blai ni, ni ide kogoi ni, bele gu ching. 21Ni ide yigri bi gukpa amaa yi gu pelle be nyi amaa, gu ching ukwo na baga maa gi gu kur atak maa gigu jiri amaaChapter 10
1Ni ubal nya kye agle allum ashii allelle ne sir ya pan. Ne bei chebe akigri a'men ni be nya shi inna yi di shu nghaaa. Izhi shi nghaa ishi ni unum ni, ni a pra nyhaa ya shini inkul ullani. 2A bung agle ankulu gu wel afefien, anwuri apana ye ayu nyu ayhani. A nyha sa gupra inya nghaa yi gu ziri gu lulle ni gupra ipil nghaa yi dibung gu yunyi.3Ne bei sa guyu ge kinkang ni gu logo genyu izaki ni. Ne aloglo ge nyu nyhaa ni, ni gepan nyha rigri yi dilum amaa. 4Gekar giri gukpa gepan gu toppalla gu rigri gu ni, ami shugu waa gu wel, ni ami nya kong diwi di kiri di wulu yapan ni nya cho mi ashi, "Ziri ishuri gu tara gepan gu toppalla ga gu cho ni. Jaa wel ulushi."5Ne ami nya kye allum ashii ri a tegre yi guziri gululle ni gi di bung gu yunyi ya sag guyu uyua ngha kau gepan. 6Ne anya silli ge anyiri ayua gu sang amille ni, a nyiri a yala ge pan gi duk ushuri shi yi umme ni, gu yunyi gi duk ishuri shi ya pan gunkarni gi guziri gululle gi gejijuk ishuri ishi yu umme gun kaa ni, ni allum ashii beyi cho ashi, "Gu bong gekar di sang gi yo gu." 7Guge shi nenuni ubungri allum asheshii anyhaa untoppalla di che gunara nyhaa guni, akar yoni azibi anyha Agwapan adi laligu, iyuari ne pana gu shuelle nghaa yi iyal ishinshi yibe gen nyhaa be tra Agwapan."8Di wii giri ammi kong ya pan ni nyha di rigri gemmi, "Ching ge shua ni unpana ankpak gun kullu ri ashi inji ayu allum ashii ri a tegre yi gu ziri gu lulle gi di bung gu yunyi ni." 9Ne ami nya kang mi ukwo Allum asheshi ya ge chou ashi amami ankpak gu kullu ri a fefien. Na anya chomi ashi, nghar ankpak gun kullu ni unzha. Adi sha gupung ni gu ba ge pkululuk, yume ge nyung guri shi ge linleme nidi tong ni.10Ami nya nyhar ankpak gun kullu ye anyu allum asheshii nya zha gu. Ne anya shi ge lilleme ya nyumi ni di tong ni, nenu ne ami zha ni gupung mi nya ba ge kpululuk. 11Ne agle nyi bei chomi ashi, "Unshi gu shini u paa ushiri diba yusong ni yidishu n nyi gi be mami, abung gu yunyi, illum, gi begwom."Chapter 11
1Be mami achincheng ashi ami lee yi enwuo ni ubang ichom gu milli mi. Ni be nya chomi, "Nyinya ni umak guda gukullu gu lulle gu ngha Agwapan gi idala gu kwo, gi benyiri be le gu yul Agwapan yi umme ni. 2Nun ja'a be milli ge chini guda gu lullu gu lulle ni begu ma benshu. Ni bedi chagra utong digwapan yi ipen isok inaa yi palla.3Ami di ma benyu yigri dipang mi be palla di gbana ni be paa ishuri uri ba yi gusongg ni-yi bung adubu azing ye tade apalla yi sok ichunu, be di sa anpee kigri. 4Be nyu yigri dipang be palla biri bemba shi ninshi azeitum gi apira a palla anghaa ibitilla anyiri a teng yi gu song Ichi gu lunyi. 5Inka aleyok age waa gu shini kugu bigu ni, ulla di wulu yi nyu ama ni ukunu be nechok amaa gu. Duk anyiri awaah gu kugu bigu mi, be di pelu yi utrari.6Benyu yigri dipang biri be shi di gbana gu pla gipan iyuari ibla da chop ni yi umme ibung ri be di paa abin diri di bagu yigu song ni. Be shi di gbana gu shini be chigli imininbel ni imba beji gi kuma be gen suba gu wunyi yi kogi iling inya aloba duk akar ri be biya gu ni. 7Be ge kwol gu mire dipang amaa, inam gelubu illille, inyiri iwulu yi umme ukpu gu sang amile adi kwon ulara gi bemba. Adi ja dikon yi bemba ne pelle bi.8Anam amaa di nana yi itra utong ullulle ukwori be pel Ichi maa gu nye agegla ni. 9Yi ume ibung itaa yi anchak benyi kogi ling illum, gi dibung di pla ikum amaa, beda wuobi ni be lang bi yi ume ikwaga.10Duk benyiri be yua yigu wunyini bedi peme nibe tak. 11Duk nenu, gutii ibung itaa yen anchak, gi piyana ulang ri gudi wulu yi ukwo Agwapan ni udi kana umme maa, ni bemba di teng ye aprama. Duk anyiri akyebe ni adi kpa beji. 12Bedi kong di wuyiri di wulu ya pan di giri di chobi ashi, "Nung ba firi!" Nenu yo na di kang bi gepan yu ume a'men, ni be nejog amma plabi.13Akar yo ni gu loglo di bung gu lulle di ba gu, ni utal unkop utong ullulle idi murui. Brnyi a dubu atoppalla ba be di kpu be yi gu loglo gu yunyi, nibe nyiri be legni, bedi ma digwom ge Agwapan ri ashi yapan ni. 14Abin diri di ba yu song anyhaa unpalla ni ugu selleu. Bla! Abin gu baa yusong unyhaa untaa bii maa gu gedidir.15Allum ashi anghaa untoppalla bei che gunara ngha, ne awunyi akwekung, bei shuelle ya pan ne bei cho ashi, "Digwom gu yunyi giri gigu ba digwom di nghaa Ichi gi di nghaa Kristi nenu yo ne adi bung di gwom har gu sang amile."16Ni benyan kung isok ipalla yibe nyia naa, ben biri be wuya a tol digwom amaa yigu song Agwapan, benya kpa yigu song amaa nyha yigri gu le digen amaa yie Agwapan. 17Ni beba chou ashi, "Andil pemeng, Ichi Agwapan Anya di gbana gejijuk, awuri ashi gee anyuri ashini.18Abung ya nyia benan, ni benang beba. Gekar giri beri paa be nyiri gatana ni ga lee, ni yiu ma agang a tira Agwapan dibili ilam gna gi benyi Agwapan benyi digwapan gi benyi biri be kper beji nin tuban ni gaju gi be nyi ri bili gi benyi kwagwun. Gekar gaba gan kri undu jogro be nyiri be jogro gu nyinyi guni.19Nenu yo ni beyia kiri guda gu yul Agwapan gullulle anwuri ashi yapan ni, ni sanduki anyha alkawali Agwapan ni be nya kye yi umme guda guyul Agwapan gullulle. Ni be nya ashi yi ulla gu luleng, ulla gu logo, gataa ge pan, gigu logo gu wuyi gi uwuru ugbana.Chapter 12
1Ni beya ke'eh agilee abin guma ribun yapan: Anyinchel anwuri gajug a ishuri a chebe ni unum yo, gi upen yi ipar apira gna, gi-gibu-gru rigwom gu-nyie amar ukub ye-pala. 2Abe shi yigu pung, ne sugu sa'ah upi gupung gubii-yume ishising gubii.3Ni beya rikeeh agilee abin gu mire ribun ya pan: Bla! ke'eh igilee ibana utong ilille, isin, ishi ashi a toppala gi atuba ukob. Ishi gi-bugru rigwom ukob ye-shu gn'a. 4Ni ushieni gna ya nyiere amar unta'a gu yapan, neya jiniche yu yunyi. Ne ibana itong gna tegre yusong achel gu-sa'ah gupung gubii ni, ibana utongna yag ashi agu bii ne gweng awenna gu.5Ne achel ya yabii awen achi, awiri ari lee regwom gu yunyi, yi uban ichom. Nibe ya kar awenna gu yama'a Agwapan ya para gna, 6ne achella ya chingu kpau gallubu, ukori Agwapan agu leeu uko ywa'a ma'ani, ukori na piu gu ibung a dubu azing ye-tade pala yi isug-chonu.7Gi-kpegri ulira shi yapan. iMakail gibelum beshii gna ya kwang gi ibana atong'a.8 Ni ibana atong gibe gn'aa belum besil ya-rikwang. 9Ibana atong isang'i digbana neyare zhau rikwang ba. Ne ya tag uku yu'a yapan anwo gi-belum gn'a besil.10Ne ami yakon rigwi digbana wiri yapan gi kpegri gu funu gi-digbana yi-gwom Ichi andil Agwapan digwom iYesu Kristi gi anyu sa'ah ye-aweneziri andil be jiniu che. Anyiri achuagra bii yu song Agwapan ya-gwii gigatug.11Nibe ya lee ilam yibeji gi igwi ga-chieya leng'u bere wa'abi ulan ama'aba game yukpu. 12Gapan nunbe pemeh gi benyibiri ywa'a yume gapan ni dibun, gi beleng anun abung'i nenu yo ne-agwom nin chagra abiliu uko anungu yume nibe nang gakinkang neja'ashi gakar gn'a gachag fien.13 ibana utong ikpelee ashi begu jiniu che yu-yunyieni, neya da'ah achelri abii awen achii yani. 14Ni beya ma achel'la abulu apala anyie ikal igbana ya, ne achel'la ya nyie dogon yakang'u begu tiyu ma ya lubu ni ukori beri piu guni uwoh yume gakar, gi-gakar, yi-bekar, ga anfiglee gakar, ni iyogo sangi yo.15Ni iyogo ya se'eh inminabel ya nyu gn'a niguziri, anwa'a gushini apuluchi nyieren akang'u gu. 16Ni-gu-yunyi yawal achel la gu. 17Niribung ya pana ga-nyu gn'a ya gwen aziri gu, ayiri ibana uton a se'e ya-nyu gn'ani. 18Ni ibana aton ya nyie benang ga achel'la ne ya nyie'u yaga chung ulira gi achel yo yi-benyi biri beyul ishiye Agwapan gi-gu shualee iyesu Kristi ni.Chapter 13
1Nemi yake inam gelubu iwulu yu ziri-gululle. Ishi atuba ukop, geshu atoppala, ye tuba, ashu arawani ukop, ye shuya gubon intima. 2Ye shu diri ami keni, ashi ne ikpini. Ne ibili apra shini agbu'u ni ibili aprani , ne genyu shini ni genyu izaki ni. Ikutong ima digbana ye getol digwom ne unle digbana yabung.3Ne anye zing yi nam gelubu ni dikum gu kugu gulule gejuk guyunyi be kpa beji ne beya yul inam ge lulubu. 4Ne beya lugu guyul inam gelubu ne yama digbana yuko inam gelubu yo, nebeya sele, yugu pashi yanshi ne inam gelubu? Nyang kwan gu sang-agwapan?5Inam gelubu yo be magi genyu'u ne shuelle abin-abebi. Ne ya ngnar nebe ya nwo ne ya yiri digbana yi-pen inaa ge chichek. 6Ni inam gelubu ya pana ge nyu ya shuele gu bon intuba agwapan gu, gubon intima gu ge ukutiri ishu Agwapan ge benyi ri shi yapan ni.7Inam gelubu yo be mau ipak ne be yuh ulira gibe benyi Agwapan yakum dikwen yidi shuma. Yenu ne bema digbana gejijuk ilum, yi benyi ye dibubg. 8Gejijuk benyi biri shi yi yunyi ni di yulu, gejijuk anyiri intuba'a sang gi yi walani, yugu janani gu yunyi yume ankpag iwal ni, apang shigi ge chiye yo gan kiri begu wa ni.9Gejuk ayenyi shi atoni, bila akong. 10Gejijuk anye yin diri beshu wa ne agen olura ni, akawu ukwo inam bari pel'u. bedi pelu yigi kyena. Ye gi kyena niberi pelgu, yu kori begila benyi okol isu gebe yun ma ripang ye Agwapan benyi biri shi gen wa ni.12Ne miyake agle inam gelubu di wulu yi lunyi. Ashi atiba apalla ni gechie ni, ne shuelle ni aku atong ni. Ne ya yigri gejijuk di gbana ri inam gelubu ri uwulu yu ti ni, na ya sa gu lunyi gi benyi ri shi yi yunyi ya yul inam gelubu ri uwulu yu ti ni-be yiri be kugu bi ni adana ma a langna.13Ne yale abinle anwuri akpa beji ni ne yasa ula'a usigri dibung yu yunyi unwuri uwulu ya pan ni, yusong ne benyi. 14Yege mak diri aleni, ne be yamu digbana inam gelubu, ne lel benyi biri yul-guyunyi ni, neya cho bi bele iwi wul ye madadi inam gelubu diri bekugun yini yigi churani. Nenu awagua.15Yu menu benwo nepiyana yuko inam gelubu iwiwula dishule ni kuma ni sangeyu, gejuk benyi biri beton bi gu yululu inam geluboni, nebe pelu. 16Ne sa kungonar koda unde wani, yu shuri unlang da wa gi ni unle, anyu kum, ge yu sang'u, benwo ne be nyar ge mag, yugunyu nyua ko inyang. 17Gude yugi gushini anyenyi ne lep ko kuma gushini a libi gu, she pan ashi gemag inam gelubu diri ge yikri alama intubani.18Gu gila guja. Anyiri shi ume ni bila ale gupala anumba inam gelubu ni anwo shi anyenyi alang, ga mag gna a woshi 666.Chapter 14
1Ami bla niya ke'e ga chi'e tegre yapan ga kon asyona. Ashigi benyie a dubu tade yi isugi naa yi benyie naa (144,000) be biri bewel intuba gn'a gi ingn'a Ichi gn'a yi inyeng ama'a. 2Ami kon rigwi wiri yapan, di-sa'a ni igobo a-puluchi ga-leng, nigu tara a'men ibla ni. Di-gileh di-wi giri ami kon ni di-sa'a ni benyu kpang iluba, ba'a sugu kpan iluba ama'a ni.3Be sugu tag anche apar, yusun gatol di-gwom yusun shu ilan ina'a inyiri aleeni, yusun nibe gunchii ba'a, besanbi anyiri aga bira gu-yulu anche yani. Shi bemel benyie a dubu atade'e yi isuji na'a yi benyie na'a (144,000) ba'ari be funu bi yu-nyunyi ni. 4Be-nyiba ba shi be-nyi biri besang bi di-ligi gu-nana gibe chel na nyi ni. Bemba shi ga-wenwon benba'a yul awen ga-gulu jug ukori akau ni, benba na funu yume na nyinyie, ye-ashu ma'a na lee ga-yigri gupar gu, gunyie Agwapan, ga awen ga-gulu yo. 5Di lal sangi yibe nyuma'a, benba sanbi diligi ba.6Nemi yake'e agilee alum ashi'e ne chichin yapan, yachi-uwuru, anwiri abii iyal ishishi inyie ulan gusan amilee inyiri a sugu pa'a gajug be-nyi biri be yu'a yu-yunyi ni, ne paa gajug abung gu-nyunyi, ilum, ye alum gajug be-nyinyie. 7Ne ya sag riwi di-gbana ya choshi, "Nun kon ribun Agwapan, nun mau unlee gna gigakar ga-tana gna gaba gekaka, nun kulu'u, anwohri alee gapan giri bung ni gabe leng, gi-ikori beleng wiri guni guni."8Ne alum ashii anyie unbala yaba ne lee ashi,, gu-kpa, gu-kpa, aBabila alee, anwiri asah gujug itong ilam gu-kur atag gu nana gibe chel gn'a.9Ne alum ashii anyie unta'a yaba neya sag di-wi dilee, ya choshi jug anyieri akulu inam ga-lubu ya, ga-ginshi giri aseb gani, anyuyo a gn'a. 10Ari kro gi -ishii ising Agwapan, gu-jeb gu nyu sang isigsiri ri begu seeni, yume agboto nebe nang gna jug anyieri asa'ani beri shiu unyi yo ulah, yuson nibe tira Agwapan yusung ga-chiye.11Ganpung ga-shishii apan unyia gusang amilee, be nyiba sang bi gatug, gi gagwi'i gu-pemeh, be nyie biri be lee inam galubu'u di-gwapan gi-ninshi bori aseh ni gi-anyiri a gn'ar gushini be sau gamag ga'a yin-tuba gn'a ni. 12Gunkri ga'ashi gu-jelee ikwol nibe nyu san riligi, benyu koggo ishiye Agwapan, yiguma ripan iYesu.13Nemi ya konoh gukon di-gilee diwi, dibi'i yapan dipa ashi. Benshu be-shashi siye ashu nibe nyieri begu kpiri bini, inpa'a benyieri be sugu kpiri yusong yi intuba Ichi ni. Ulum Agwapan choshi benyi niben-shu be shashi ba'a bekum gu-pemeh dilar ama'a iyuari ilam ama'a yulbi ni.14Ami bla, nemi ya ke'eh a'men ashii, agilee anyi shini awen anyenyi ni a kila yapan a'men na'a, ashi ikal rigwom azinari yiri shu gn'a, gi-ilebeji illee ye-anyu gn'a. 15Ne alum ashii awulu yudah guyul ne gila anyiri aywa'a yapan a'men ni yi-rigwi di-gbana, ne-lee ashi, shua ilebeji inwah gi-gakar gu-wa'ah galeeh. Dibii gu yua' unyi di yigri ga-chinchang. 16Ne anyiri akila yapan a'men na ni, ya fonoh ilebeji gn'a yi yunyi, inya naya shua lira gunyunyi gu.17Ne agilee alum ashi'i yume guda guyul yapan, anwoh rishi yi lebeji ililee. 18Ne agilee alum ashi'i ya wulu yuda yulul giri be walu aturare guni. inpa'a alum ashi'i ri ashi digbana ga anyie ilebeji ya chau'ashi shua ilebeji unwah iwen inabi ri igu kurani.19Ni alum ashii ya fonoh labeji gn'a yu-yuanyi, ya wa'ah gajug iwen inabi yasa yume ushu miniri umini yibenan Agwapan ni. 20Nibe ya shua ushu minie gi iwen inabi kang bii gachini gu, yaga mini, nibe-jii beri be wulu ni bemel ugnir ale kpag ganyu ikaba, anyiri amel ugnie gi-sub adubu ye atade achunu (1,600).Chapter 15
1Nemi ya bili ke'e ga gilee gamag ga-lallee yapan, ginyu mire ribun, belum beshii be toppala be-nyie, aloba'a a toppala, awiri arilee aloba ubun amile ni, benba'a shi amile niba nan Agwapan.2Nemi ya ke'e uglee ushu shi yume guziri gulee gi aglassri aligrien gi ulani, uteng yutur guziri gulee yutur nibe nyiri bezha rikwang yi inam gelubu ilee yani, gibe nyiri be ywa gu ywa'a gn'ani. Be nyiri be zha rikwang ni, bebun iloba ri Agwapan amabi ni.3Nibe tag anche iMusa agen Agwapan, gaweng gachi, ashi unlee gi-abin gukper beji ishu leen ya, Agwapan alee ripang giga tana anwoh shi, agwom ribun. 4Nyien rakpau bejin, gin tuban? Agn'u gajug gu-yunyi riban gube lee digan yusung, iyuari ishuleen ishishi iguggu ni.5Ami bili bla nin yake'e, ugila ukwoo ushi gawenwon be kri yuda guyul yapan. 6Nibe-lum beshii be toppala ba, benyie aloba'a atoppala yo wulu yume guda guyul, be chebe akigri awiwong, anyu sana gangang, ne alulen, be yop ikog ama'a yi gupil azinari.7Apun ama'a ya miilai yi-benang Agwapan, anwuri ashi ulang gusang amile ni. 8Ni gudaguyul-la'a ya mileegi yin-iching biri inwiri yume unlee giri-gbana Agwapan ni ayog sang'u bra gukana guda guyul ga'a shi aloba'a a-toppala yo gibe lum beshii be toppala ba'a be-lalbiChapter 16
1Ami kong rigwi digbana ga chini guda guyul yacho belum beshii ashi nun ching nuga se'eh nin dong intoppala inyie ni benang Agwapan yu yuanyi.2Be nyie fo'oni ne alum ashii gujana yaga si'i ushuri ushi yume gindon gn'ani yu yunyi ni ikpara ibibi, ipi yawulu ye anam nibe nyiri beshi gamag inam gelubu ilillee yani gibe nyiri belee'u digang.3Alum ashii unpala ya sii ushuri ushi yi gign'a gindon yu ziri gulee ni imininbel ya chigli bi beji anyenyi ri agu kpu'u ni, nijug ushu ulang yume gu ziri ya kpu'u.4Alum ashii unta'a yabe sii ushuri ushi yi yi gagn'a gindong ye ikori galeng wiri guni, nin iminabel ya chigli gi beji. 5Ne ami ya kono alum ashii ga leng ya choshi, unlee ripang yume gatanan giri. Ang'u anyie awinwong, angn'uri agn'u shi ubii gi ukukur.6Iyuari benyanyi be sii beji nibe nyu use'e gibe nibe nyu use'eh gibe tira Agwapan. Agn'un wiri unmabi beji besa dibili ilam ibibi ama dikpa. 7Nemi yakon di gilee digwi yapan idalla gu kunu aturare, ashi Ichi dil Agwapan anyi ri gwom. Gatanan shi ga chicheg, yashi dipang.8Ne alum ashii un-naa ya sii ushuri ushi yigi ngn'a gindong, unum yo unwuri be mau digbana gu kunu benyienyi yu ula. 9Ni beya kunu bigu yu ulah upi gankang, ni benba ya chuaga Agwapan, anwohri ashi digbana gulee gajug aloba yani bere chigli yayul Agwapan.10Alum ashii agn'a unchuu yabe sii ushuri ushu yume gindong ya para digwom inam gelubu illee ni iting ya pira digwom gn'a yamel gushini benyienyi yabe lugu lira ibele ama'a yi ishii ising. 11Ni beya chogra intuba Agwapan ri ashi yapan ni yumeh ishii sing ama'a ye adana ama'a, ni beya tongbi gu gna'ar gubulu ama'a.12Alum ashii anyu uncuunu yabe sii ushuri ushi yume gindong yume guziri gu lulle giri be gila ashi ayufiristi ni galeng gu ziri ya kwaglagi gushinibelee utra ri agwom ri awulu yiri tiri ari sellee guni. 13Ami ke'eh be gilee belum be lalig beta'a ben biri beshi ni'i ayula ni ne wiri yume ganyu ibana utong inyie inam gelubu ilee ya gibe tira agwom nin chagra. 14Beshi belum nin chagra ba, benyu lee abin gukpar bejio be wiribi na ka'abi ukoh agwom gu yuanyi, gu shine achung bi ne yag unum ulira ulullee unyie Agwapan alee.15("Nun bla! Amiri ba ne atugu ni benshu be shashi shi yeshu nibe nyibiri bezha gusong guyag, naya tii a kigri ma'a ga-akkeka iyuari bera chinbi ga-bili gabel ni, iyuari bera ke'abi uwa'ari gakar gababi ga talau ma'ani. 16Beba yi benba ukwo guzing unwuri be gila ashi Amargendon yi ilum ibrus ni.17Ni alum shii anyie untoppala ya sii ushuri ushi yume gign'na gindon ni yu uwuru ni digwi dilee wiri yumeh guda guyul, giga-para agwom niri gwi pa'ashi "Bekwal!" 18Be-lee gu tara a'men gu gbang, gigu tara gapan gu gbana, gigu loglo ribun gu gbana, iywa gun kri besan ke'eh bini gajug gakar gri belee anyienyi gu yu yuanyi ni. 19Utong ulullee yo beya kabbu rita'a. ni abiana iton ijam ama'a ya muru'i ne Agwapan yakpu utong ulee ri be gila ashi Ababila, yushuni sabi besah benang Agwapan be-pi gankang.20Jug itongri ishi yachi galeng ni, ya sein nibe kong ya bulubi. 21Igbang ikwikung ri ishi yapan agug inyiri udin din inya umel atalent azing niyo lugu sir ye ashu nibe nyienyi. Be ki'eh anuni, ne anam ama'a apiyanni nibe ya lugu chuagra Agwapan.Chapter 17
1Anyi zin umai bailum beshii atoppala a wuri abun nintiri intoppala, aba bai chomi bafri indi yigri gumurugu gun gna gekpe gelale gangri ge yuwa, yapan imininbel. 2Gen yanwo agwom gu yunyi akur atag genwo, yenu yo be bag gu kuratag bai yu yunyi bai kum gu piara gu.3Yume nu ne alum ashii ya shuwami yume alum yakaya adanga lubu, ne mike achel sugu loo yume inam ippi iyiri shi intibani. 4Ne chela ya chebe akiri mininbel ajaje besira azinariya, anyi igban ijam, awuri abun yunyuni, ge cup anya azinariya diri be tungbini yi diligi di bibi dignu yul bachel. 5Yapan inyankya iwal inyele iyikri ababila unle aye nibepe ushuri benyi ching ni yi yunyi.6Ne miyake a chela piara yi beji ni alum angnar be won Agwapan gi beji benyi iYesu. Ami ke'u ni ne mi kpa beji ne alum ashii chomi jang kpa beji. 7Yenu ne alum ashii ya chomi, "Shisa unkper beji yole? Indi chong gun yele anchela, gi nam gelubu diri sar ni inam gelubu shi ashu atoppala ni ge tuba ukob.8Inam gelubu ri ga shu yo gu koni isang niyo gi kpergri, inam'a diba yuti ukpu, idimurugu, benyi biri shi yu yunyini, ge benyi biri intubama sanbi ye inkpak ulang ni yugu jana gu yunyi ni bede kpa beji begeke inam gelubu ni nugu shianu ni, agutaba gushi gi kpagri aderi le wu ba, nugu shenu ni adi riba.9Gu gile ikol diri jani ishu atoppala shi ashu atoppala yapan gekongri, achela akilaguni. 10Beshi begwom be toppala gi be gwom be chu fdiri be kpa i, ne chakga sang babi, akardiri adi bagu ni, adi pu kila gekr gefien.11Inam gelubu gri gashigu ni gu kukori gikpargri kulu shu, har ubi begwom beni naba beshi gibenya toppala bedi muru bigu.12Atubari unkeni ashi ukopya a anynar nebe gwom, benyi biri sang nyarbi ipara agwapan be di gnar dikpana nibe gwomni, yume gekar ge zing uko guzin gi nam gelubu. 13Dike ikol gizin ya, nema yume digbana yuko inam gelubu. 14Bedi le ulira ge wen gechie nenu gechie di chebi don geshi awan Agwom na gwom yo benyi biri shigen woni, bedi gilabi ashi guse guma dipang ama'a.15Alum ashii achomi imininbel diri unga keni, ukwori bekpe bekilaguni benyi ba beshi bele yutong giluma genkang.16Atuba ukop diri nukeni, inam gelubu ya be da wabi bekpe ba, bedisabi bebigri ishuma gu nebe nwobi ge bili gebel bedi nwo dinama anu bedi sau yula nu yawu. 17Agwapan asa yume ilangama beshuwa yugu gnar ama bema digbana gubung inam gelubu har akar diri gushuelle Agwapan gumele guni.18Achel diri digakeni yutong uleni ushi digbana ri a dibun guni, ge be gwom gu yunyi gejuk.Chapter 18
1Ne anyiri sele ni amin yi azle alum akyii si gri gapan. Ashi rigbana rile, ne gulungyi sa'ana nugu le ripang'na. 2Ne nya san niri wi rilillee ashi, "Gukpa, gukpa aBabila ale aguba ukwo lo nin chagra, inele alum riligi ge inele ididuk ni nung riligi. 3Ribung gediduk gu so imininbel iwen ginki ikyi bibi. Be gam ulunyi gu kur atak genwa. benyi zegule ikilli niri gbana ge itor guloma.4Ne minya kong ri zle ri wi ga pan pashi, "Wulung gume ngna, benyimi, ge nun ra kap nun gu vulu anung gen wa, genun ra ngnar nung abin abebi ngna. 5Gu vulu ngna gudilli ga Agwapan kpu ikkyi bibi ngna. 6Pau ilor anwa pa be zlan yini, villi gu pa ripala ge ikyiu lengna, gume ukboto gi wi ri aligri ni, ligri ri'u na ripala.7Ilori amari men ri kyi ngna nelo gume gukum ni, mau ipim pam ilege ikol ibibi. Ge ikol gna, amin sisla amin she akyel agam min sangmi akumu, amira sami ge kpu. 8Nenu unbung uzing ikol ibibi ngna bi ima gu kpu usa ge kpu, ge iyong, ula ri yau Ichi Agwapan shele anwa she nyu wa getana ngna.9Be gam gulunyi ri be kuratak nibe sing gu sang anyu pirini beri sa nibe wi sha ge bangna be ge yi insing gu kwullu ni. 10Beri kyeng gu nu nung, be kugo ribung ipimpam ngna, nibe pa shi, "Rilal, rilal, untong ululle aBabila untong rigbana gekar ge zing ipimpam guba."11Benyi ze gu lunyi sugu sa nugu sage kpungna ni kwo nyiri anwulibi ikyie ma ni- 12benyi ze azinariya, azurfa, igbang iwiwung, igbang gu ziri alap asheshi, ajeji, asililci, gididuk ninkyi inzam, kwogeling nintiri bele ne inki iwiwung ni, itam. 13acida, ititta, insing, insing afranka, imininbel iweng nkyi, benyi ingog, alikama, inak ge beteh, ikaba, ge ukyu ting ikaba, ge benyanyi ne ulum ni benyi.14Iwengin kyiri unwa ni ikol gediduk ni. Iri kanni inwong gediduk gulo rin zam gi gu folo vulun gnu usangnu kum mu.15Benyi ze ikyiri iba ni ikilli genyi ngnani iri kyeng girin gangna, gu nu nung be ting gu kpa beji ge ipimpam, gu sani gu sage kpu ge kinkang. 16Beri toshi, "Rilal, rilal untong ululle ri utebe alab a zam ge ajaje ge uleng, nebe tebe zinariya. Be sra gu leng, ge igban gu sanna. 17Gume gekar ge zing gediduk gu kum ngna rishi ubel. Kwogeling anyu yil akome, kwogeling anyi ilam ishir be nyu sing gume guziri, gediduk benyu lo gu ziri kan bi unung.18Be sa niri wi rigbana nibe yi inding gu kwunu ni. Be toshi, "Iling ilo untong ashi ne untong uleni? 19Be shi ben vuru ge a kyema, nya sa niri wi rigbana be sa nibe sage kpu." Rilal, rilal untong ululle, benyiri beshini a kome gi ishir kum ikilli gume gu kum ngna. 20Nun le ikol ikyi giri kyingna ge pan, anung benyu leripang gibe wen gutarba nibe tarba Agwapa, ne Agwapan gu ba mi getana gi ri kyin ngna.21Ididuk alum kyio igbang ne igbang gu kog ililleni nya fonno gume ishir, ne paashi, gutrari, ababila, untong ululle, be muru gu niri gbana be ra villi be yibi. 22Isanri benyu tag ge benyu utak ante benyie iwulu, gi bunyu te anara bera villi be kong gume nung.23Ula ibitila ravilli usaana gume. Bera villi be kong bi, riwi anyi kyio akyel gi awene kyel gu kan gubal gu ukwo nung, gi benyi ize bashi bewen agam be kyel ungnu lunyi ne be lel abung nirilal. 24Gume naji be nyu tarba Agwapan nibe kum guu nibeji ididuk benyiri be pele gu lunyi ni.Chapter 19
1Ni ikyiri seleni min nya kong inunu ne iwi unle ni benyanyi gapan nibe zla, "Haliluya gu kum guleng, gu leripang ni rigbana ba gu kwo Agwapan. 2Getana ngna shiri pang ni gu maripang a le ge kpega getana ge sheshi anwuri a bung gu lunyi ne gu kur atakgna ni. A pageta beji nibe gengna gunyi ngna.3Ising nya gu ukwo gna gu sang amile. 4benyinin kung isogi pala nibe pala gi ikyi ilang kpa gri bung nya kwo Agwapan ri asila ge tola agam, nibe paashi, "Be kyeng nung Alliya."5Ni riwi be wulu gatol Agwapan ashi, "Di peme Agwapan, gediduk anung be gen ngna anung ri nung kugo ribung ni, gediduk be nye sangunle ge benya gbana."6Ne min nya kong inunu ne iwi unleni byi, ne gu ting imininbel ne ukpa ge pan ni, niibe pa ashi, "Aleluya!" Ichi ya bung rigam, Agwapan andil anyi ume.7Nunba ribe peme niri ya gun song niri mau unlengna, ne gu tak gu lab gubal qwen geteh ba ne akyel gu kan gu bal sugu yag. 8Be taoushi a tel, eikyi gu leng gi alab aseh" (ge alab gule abinri pang benyi ripang Agwapan).9Alum akyi tomi ashi, "Wal ukyiri benkyi bashashi ba ni ballabi gutag gulab gubal awen geth." A konno gu tomi ashi, "Unkiri shi gu kyele ripang Agwapan Agwapan." 10Min kpa gribung nya kullu, nenya tomi ashi, "Zangna le ukyiri! Amin reshi agena ge nwo gibe weneziring ribe pa abin ri iYesu leuni. Lul Agwapan ge gupa ikyiule iYesu shi alum gutarba Agwapan."11Amin yi gepang penne ne min nya bla yi ikaba ikyi. Anyiri a yagra, ni be zlau anyu bu ngripang giripang. Gu lege taana ya shi getana ge gu pa ulira. 12Iyi ngna shine a wul ulani, nin flo rigam imime shigri kyingna. Be wal intima giri kye anwa za gun zungna. 13A tebe gu kigri gu sep gumena ci, be zla intima ashi iwi Agwapan.14Be nyu kong utira gepan lulu ne ikaba ikyi, be tebe ikyi iwinwung, ikyi ge iwinwung. 15Ginki yana gisisan ri a kper abung gu, ari bung bi ne anyi ubangitam. A kyagra gu dele iwen ginkyi be nang ngna nibe nang Agwapan unle. 16Be wal intima a gu kigri ngna gi gu kol ngna. "Agam ni begam Ichi nin chi."17Aminyi Alum akyi kyegre gume unum. A zla niri wi rigbana gediduk ni nung gu ful gapan akyendil, Nunba, nun chung ge gu tag gu lulle Agwapan. 18Ba beya inam nibe gam, inam nibe nyu song gukon ulra, ima be nyale, inam ikaba gibe nyu yagra, ge inam ididuk be nyi benya sal gi begen, benyu sang rigbana gi be nyi rigbana."19Aminyi inam gelubu ne be gam gu lunyi gi benyu kongulra ma. Betorbo bezle betibi ilori be kabi gu kon ulra gibe nyiri yagra ikaba ni be nyu kon ulra ngna. 20Be fre inam gelubu ge nyu tarba rilal Agwapan, bele ge mag gun song ngna. Nige mag be lel be nyiri be ngnar ge mag inam gelu mee ge anyiri be lul Agwapan rilal. Gun pala ma be fonno bi gi imininbel ipi.21Be pel anteg ama ni ginkiyana nigi wulu ge nyu nyiri anyan ikaba ni. Gediduk ninung ya ukumi inamgna.Chapter 20
1Ne minbe yi Alum akyi sir gapan. Abung ukyu kri ukwo ukpu gu sang amile, abung uling uligitam genyi ngna. 2Akyo ikwutong, iwege ikung, unwuri ushi gi chagra gi agam ninchagra, be labu be mele atede ukob. 3A fonnou gume ukpu gu sang amile ne nya fla ukpu nya balu gume. Gushi nung unkaso be villi belel itong she mel bemele atade ukop selebi. Guse nung beri nwou ge gar gefafiyen.4Ne mini ya yi betol agam. benyiri ribe sisla gani bemba ni be mabi rigbana gu wa getana, min villi yi ulangni be wa akyema gu pa abin iYesu ge iwi Agwapan. Be relulbi inam gelubu kwo agwapan rilal, be tong bi gu ngnar gemag gi inyang kwo anyi. Be ba mu ulnang, benya bung rigam gi Kristi be mele atade ukob.5Unteg ni bi nyu kpu re babi nu ulang yu nwo bemele atade ukob sele bi unkri gashi gu nyo ngno unsong. 6Ben kyi beshashi gi gule abin ashashi ya ashi anyiri ashigu nyongno gu song ni! Ge pan gu kri gu nyongno unpala sangi niri gbana. Beri shi benyun song gu lul Agwapan ge ungna Kristi beri bung rigam gen wa be mele atade ukob.7Ni be mele atade ukob seleni, beri bigri agam nin chagra guda gesra. 8Ari wulu unyi ne lel abung ge ichoglo ina gu lunyi, a go ge amagog be chung be ukwo gu zing gu kwo kong ultra. Beri shi be mame ni ishang guziri gululle.9Be yang bi gepan use gu lunyi nibe kanna ukwo lobe nyu kon ulra gu le ripang Agwapan giri bung gu biya ula ba ga pan nya yabi gu. 10Agam nin chagra ri alel beni, be fonnou gume ilong ipi ukwori inam gelubu ge be tarba rilal shigu. Beri so ipimpam gewe gige tug gengnu sang amile.11Ne min nya yi getol agam ge lalle ne nye ziing lo gepan na. Ribung gigepan tingbi gunsong ama, be sangbi ne ukwu kanbi. 12Amin yi be nyiri be kpiri bini be nyiri gbana ge nyu sang rigbana. Be kyegre gunsong getol rigam, benya penne akpak iwal. Ne benya penne azle an kpak -iwal, ankpak iwal ulang. Benyiri be kpiri bini be lebi getana ukyiri be wal tibi, gilo ikyiule ma.13Gu ziri gulle gujili benyu bugu. Ni be nyu kpiri bigi benyu bii jili benyu kpiri be shi gume mani, be nyiri kpiri bini be pabi getaana gi ikyiu lema. 14Ge kpu be nyu pii be fonno bi gu me ilong ula. Gunkiri gashi gu kpu ripaala ilong ula. 15Be gere kumbi intima alelok gume ankpak iwal ulangni, be fonow gume ilong ula.Chapter 21
1A kye ge pan giri bun, a kye gu'uh injiyi ge pan giri bung, ne ya sele gu ziri gu lulai sagu-gu. 2Na yah kye ribung gu yul Agwapan, upar ribung aMasar, uwulu ya pan ukwo Agwapan, ba chunk ni achel apar be kabi gu ma'u achini.3Ami inkun riwi choshi, "Bila ukuwu Agwapan ushi be yah lank, awo rishi gebeba beri ba be yiah, Agwapan di shi gi be ba Awo rishi Agwapan ama. 4A wo ri piara ya ba ziri gu yi izih, nu gukpu ri sagu-gu kwo gu bung ikwol gu sa'a, ishigu ti igu sele.5A yiri ashiri yiri gwam ni choshi be, "Bila awo agu lai ikwogeshi ya bu upar." Awo cho, awal ne tibi iwal'a shi nga gu yul giri pang. 6Ya cho mi ishuri mi lai giri ni! Ami shi gu jana gigu mile (Alpha and the Omega.) Ayi shigu sogo ni mini ma mbilibel bagu par, nwulu yuko mbilibel ulang.7Ayir a har ukwo ni, awo riba Agwapan, na yira riba awon. 8Ni gekar ba yiri pan, ba sa'a pele byi, beyu nana gebe chel nayi, beyu sibeji, beyu nan gibe yi, gi be yiri la'at, ukwo ri kwunu'u gu ba ukpu ripala.9Aye zi yumaina be lum be toppala yabu ukomi, ashi ayiri awo shi ni tiri ntoppala ni a cho shi, aba awo be yiri achela para, achel ge chiye. 10Ne ya shuwa mi ge lum ya ge pan gekon, ge yiri mi ribun Agwapan, aUrushelima ya ba ge pan ukwo Agwapan.11aUrushelima ashi upel gu kwele ishu ne azifa ge igwan use. 12Ushi ukwu kuru inlir ukob yiri pala alum ukob yiri pala yu kwo gu kuru yu kwo gu kuru ba wal intuba nayi ukob di pala intuba ilim na woni aYahudawa. 13Yi di yen ukwu kuru ita'a yidi tiri ukwu kugru ita'a yidi aleh ukwu kugru ita'a gidi ate apira ukwu kugru ita'a.14Ukwu-der-gasal utong na shi, ukwu biana ukob yiri pala gibe yu tuba Agwapan bayi ukob yiri pala. 15Ayiri ashule gani ashi yi ushuru gu mili, be lewu ye azurfa ya mili utong, ku kugru gi ukwu dar gasal.16Utong be laiwu ge kinkili. Ungir shi ugu kpu gi upupil a mili utong gu ulik, a dubu ukob yiri pala ungir (ungir, upupil ushi ugu ukpukpu). 17A mili ukwu dar gasal ya a dubu azing ye tade ana'a yiri na'a, ge kpikiki gu mili udundin ayenyi (ushu guzing gi gu mili alum).18Be biana uku der gasal 'a ga utong ye azurfa ge amedubi a wunwung. 19Ni ukwo biana gu dar ge sala'a ya biana ye igbang gu sana, ukwu ngiyi ushi ijaspa ni ukwu upala ushi sapphire, unta'a ushi ukwu der rina'a ushi emerald. 20Di chu'u ushi chrysolite, di nina'a ushi beryl, utolla ushi topaz ukob ushi chrysoprase, ni ukob yiri zing ushi jacinth gi ukob yiri pala ushi Amethyst.21Ku der ukob yiri pala ushi aPearls, ukob yiri pala kwo gu gile ku der ushi aPearls azing. ni utura gu kala utong ushi ga jijuk aZurfa asu-sana ni amedubi ni.22Mi kye utong usa'u ukwu kulu nga Agwapan ichi ge pan gu ku kulu awen'a.23Utong bare wabi inum ge upen gu shi use'e Agwapan uyiri biba kye use'e ibitila gu nga gechiye. 24Gu yuyi rishi yu use'e untong. Be gwom ribun riba ye alibarka yiri bun ya. 25Ukwu kuru rabe kuru ba yu num bari sanbi getuk ba.26Bari ba ye alibarka ma guyunyi, 27nenu ko ulushi ubibi ri kana koge ngna ni ba gu shini beri ayok kwo gu shini ba lailai yok, nenu shebe yiri ntuba ama'a bere wal bi ye akwk ulang.Chapter 22
1Ni be alum ba yiri mi guziri gu ugaa imininbel ulang, ishige wiwung niri pep aligi ni, insili yu ucho Agwapan gi ibitila 2kabi ge chachi utura utong. Kwo giri gan guziri gi nishi ulang, gi lai kwo gi yiri nwen ukob yi pala. Lai nwen kwogu lugu pen. Aja gishi alang be yi gu yuyi.3Kwo gu jaraba. Di wi Agwapan ge alum ri shi yiu utong nga awani ilam ari bilaya. 4Beri kye izi ngna ni tuba ngna indi shiyu nya ashuma. 5Bari sanbi ge tuk ba, bara wabi ula ibitila gu unum, Agwapan dil mabi use'e, bari yuwa har guyuyi be nya gi.6Nibe lum ya chobi, gu shuele shiri pang ga gu. Ni alum Agwapan gi be wan gu tuba ya tuba be lum be ge cho ushiri riba ni. 7Bila mi bima gi kpegri, beshu Agwapan shige yiri ama ripan yi gu shuelle awani gu tuba yu mai akwa.8Ami iYahaya mi kon ya kye ishuri. Ne mi kon ya kyeni. Ami kwa yiri bun ya kulu, ye pira alum. Awo yiri mi ishuri ni. 9Ne ya chomi mi ja lai ba ge wo shi ayi yul ne mini, ge waneziri ayu tuba, gibe yiri ba ngnar gushuele Agwapan ya kulu Agwapan.10Ne ya chomi, mi jan gu shini kuru gu shuele awen gu tarba Agwapa ge kar ge ba ututur. 11Ne yiri awo sauri pang ni, ya gyagu song yu gu sa ripang, ne yiri ne alai zing ne gyagu song ge zing, ne yiri shiri pang ni. Ne ya gusong, ayiri ayul Agwapan.12Bila ami bima age didir, ushuri amiri mani ushi ge mi, amiri pa ikwogenyan iyuari alai ni. 13Ami shi Alpha gi Omega, ami shi ngiyi gi gu mile gu fra gi gu kwel.14Gu sibe shu'u Agwapan ma beyiri be kura ilik ama, beri gya yu ukwo ginshi ulang, nibe kana utong yu ku kana gu-gushini gu sabe shu'u Agwapan yibe yeri be kura lik ama yiri lim gu pala aYahudawa gu sibe shu'u Agwapan ma beyiri be lai gu isele ni. 15Niva shiya chini, inshi amina, beyiri wagu nama ge be chelni gibe yiri pele be yini gi be yiri lai abine abebi ni ge jiju benyiri wa gu yulu abine abebi ni.16iYesu atubabi be ge mili abini ishu uku yul, awo shi ana'ak intiri idavid, be bagu ye amar ge ge shiya.17Alum ashiyi acho shi, "Ba!" wo yiri ako acho , "Ba!" du ayiri akon gu sogo aba, ge yiri awani, be wo abe sah inbilibe ulang.18Ami mili ikwoge yan ayiri akon gu shuele alum Agwapan. 19Duk ayiri are shuwa gu shuele alum Agwapan ni beri wuni utal aga yi gishi alung yu utung gu pari pang be wal ye ankpag iwal be pala iwal be gile be pila, Agwapan ya shuwa ribili nga gu ye ankpag ulang yu utong ripang be wal ye ankpag.20Ayiri awo amili ishuwu ni, cho shi, ripang'a mi bima gi kpegiri, ijijia. iYesu awani Agwapan. 21Upe iYesu ushi ge nu gejijuk, ijijiya be gele be pela ilim aYahudawa kwo ilim gu chili aYahudawa ge jiju be yu yul Agwapan.