Iguta: Bible for 1 Corinthians, 1 John, 1 Peter, 1 Thessalonians, 1 Timothy, 2 Corinthians, 2 John, 2 Peter, 2 Thessalonians, 2 Timothy, 3 John, Acts, Colossians, Ephesians, Galatians, Hebrews, James, John, Jude, Luke, Mark, Matthew, Philemon, Philippians, Revelation, Romans, Titus

Formatted for Translators

©2022 Wycliffe Associates
Released under a Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License.
Bible Text: The English Unlocked Literal Bible (ULB)
©2017 Wycliffe Associates
Available at https://bibleineverylanguage.org/translations
The English Unlocked Literal Bible is based on the unfoldingWord® Literal Text, CC BY-SA 4.0. The original work of the unfoldingWord® Literal Text is available at https://unfoldingword.bible/ult/.
The ULB is licensed under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License.
Notes: English ULB Translation Notes
©2017 Wycliffe Associates
Available at https://bibleineverylanguage.org/translations
The English ULB Translation Notes is based on the unfoldingWord translationNotes, under CC BY-SA 4.0. The original unfoldingWord work is available at https://unfoldingword.bible/utn.
The ULB Notes is licensed under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License.
To view a copy of the CC BY-SA 4.0 license visit http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/
Below is a human-readable summary of (and not a substitute for) the license.
You are free to:
The licensor cannot revoke these freedoms as long as you follow the license terms.
Under the following conditions:
Notices:
You do not have to comply with the license for elements of the material in the public domain or where your use is permitted by an applicable exception or limitation.
No warranties are given. The license may not give you all of the permissions necessary for your intended use. For example, other rights such as publicity, privacy, or moral rights may limit how you use the material.

Matthew

Chapter 1

1Uva ubutozo bu Yesuh kristi, vanu Dauda kuzi vanu Abraham. 2Abraham pa mina Isaac, Isaac mina Jacob, Jacob pa mina Juda kini ahǝnǝ ǝmǝ. 3Bizi Juda nazi ata Pere kini Zerah ambǝnǝ nazi Tamar, kuzi Perez nazi ata Hezron, Hezron nazi ata Ram.4Kuzi Ram nazi ata Aminadab, Aminadab ata Nashom, kuzi Nashom nazi ata Salmon. 5Bizi Salmon di nazi ata Boaz ambǝmǝ nazi Rahab, Boaz nazi ata Obed ambǝmǝ nazi Ruth, Obed nazi ata Jesse. 6Bizi Jesse nazi ata David ujah, David kuzi nazi ata Solomon umina ugwa Uria.7Bizi Solomon nazi ata Rehoboam, Rehoboam nazi ata Abijah, Abijah ata Asa. 8Bizi Asa nazi ata Jehoshaphat, Jehoshephat ata Joram, kini Joram eu pozoh uwi u Uzziah.9Bizi Uzziah nazi ata Jotjhan, Jothan ata Ahaz, Ahaz ata Hezekiah. 10Bizi Hezekiah nazi ata Manasseh, Manasseh ata Amon, kuzi Amon ata Josiah. 11Josiah pozoh uwi u Jehoniah kini hahene na lǝlu ru nǝrǝ na Babylon.12Na maru upir kasha na babylon Jechoniah nazi ata Shealtiel nu pozoh uwi u Zerubbabel. 13Zerubbabel nazi ata Abiud, Abiud ata Eliakim, kuzi Eliakim nazi ata Azor. 14Bizi Azor nazi ata Zodok, Zodok ata Achim, , kuzi Achim nazi ata Eliud.15Bizi Eliud nazi ata Eleazar, Eleazar ata Mathan, kuzi Mathan nazi ata Jacob. 16Jacob nazi ata Joseph, urǝzu Mary ka ma mina Yesuh, ka a yisumǝ christi. 17kusum tupozoh uchira na Ibrahim pirmǝ na Dauda ǝnǝ amiza rukurǝ nani nanzi , kuzu usuru na lǝlu ru nǝrǝ pirmǝ na Babylon ubiu na rimiza rukurǝ na ni nanzi u kristi.18ingye uchunna ka amina Yesu kristi. Ambǝmǝ Mary ka undumaina umǝ nazi Joseph ba ama tǝshi wu a murumǝ na son ru vunkuza tsan-tsan uweng. 19Usharai umǝ Joseph, undubǝ galau mǝ torong bama yimǝ mamyen nǝ yimǝ undubǝ wu, ma zarapu ma warna kinǝmǝ dang'a20Lalu ka ǝmǝ nu dinza tukpakpa tidi, utuma uweng bunu numǝ nayimǝ turoho nuhu " Joseph vanu David, gana zaha uchira Mary nunu ugwa wu, bazi ka ason di ah uvunkuzǝ tsang tsang uweng. 21Ma mina vana garmǝ, uyimǝ rizǝ Yesuh, kizi ma bisa marukumǝ ǝndubǝ umǝ.22kusum ǝdi monzo imin ka uweng ma gara nunu undu'urna. 23"Wang ǝzhi basha ujir ruza undugarmǝ, mawa son , ma mina vana garmǝ, ayimǝ rizǝ Immanuel rubǝnǝ nahu "Uweng kinaru"24Joseph mabi mazhimah na mormo mawimin ka ka undu'urna uweng ma gara numǝ mawa kizi chira ugwǝmǝ. 25Ba mabi gura ira kineme wu, mabi rika ushupu umǝ kizi ma yimǝ rizǝ Yesuh.

Chapter 2

1na amaru umina yesu nǝ bethlehem u judea ushwa rija ru herod anaruzua usuru nǝ usar masaru pa rǝmǝ nǝ jerusalem nugusa . amǝ be ka anǝ suru mina2 umǝ ujah wǝ yahudawa ? tipa yira iwer imǝ nusar masaru tima randu tidi yimǝ mumpa. 3uhwa ka herod pa kunda ubunu di, rai rumǝ repa shaina , kusum andu jurusalem kini mǝ .4herod pa gura kusum tupɔzɔ tupana kini andu darsa ,kizi mǝ bila uruza , na be kizi ahu angu mina yesu ? 5apǝ hunu mǝ na bethlehem u judea imin ka en nu darsa ninyi usuru na atuma au weng. 6anyi bethlehem , na bugizi bu judea mǝ ,anyi di andǝ angolon asu jah su judea wu, bazi nayimǝ gini kizi amura unduka marya ryah amǝdǝ kizi mǝ wuza ubiha wǝndu bǝ a isreal.7herod pa yisi ana ruza dan madi ruza ushwa ka buwer budi bupa yonko .8mapǝ tumǝ nǝ bethlehem, nugusa, haninyi ka gǝngǝrǝ shauwa ira ka ku vana ku dini, hunǝ murmǝ, adi gara numi emma indi ka rimǝ mumpa."9 amaru ka ǝmǝ kunda ubunu ujah di, akaba achuna, biwer ka ǝpǝ yira nusar masaru nu dinkadi kpo natanu nǝnǝ buka tura nira ka ku vana ku dini. 10nuyira biwer budi, ǝpǝ wa rai rugupǝn nu gbelmuzu.11aruwǝ a mura kuvana kudi kini ǝnbǝmǝ Mary nǝ yimǝ arai. ǝgunkunu ǝrimǝ mumpa, a kɔrnɔ shɔkɔ-rikira asusu ugold, trankincense, kini myrrh. 12Uweŋ pǝ hunǝnǝ naturɔhɔ agana tarani nǝ Herod wu, bazi nandi ǝpǝ hu a tɔrnɔ, asurha nǝʒi achuna pirmǝ nu upana gǝnǝ13na amaru ka amma torno, una tuma Uweng pǝ bunu nǝ Joseph nǝyimǝ turoh, nugusa, "torno, chira kurana kudi kini ambǝmǝ, haniɲi nǝ Egypt, tǝshin nǝbǝndǝn pirmǝ nusha ka in bunu kinawu, bazi ka Herod nugana uyira vana di nunu ka mǝdi sharu mǝ.14 Uweng dǝndi nǝri, Joseph pǝ chira kuvana kudi kini amba di pirmǝ nǝ Egypt.15 mǝpǝ tǝshi mǝbǝndǝ har nu uwi u Herod. indǝ kizi ipǝ monzo imin ka Uweng nama ba nǝ utuma umǝ. "imǝ yisi vana om usuru nǝ Egypt"16ushwa ka Herod pǝ ruza nuhu ǝnaruza awuzumǝ idǝgǝr, mǝpǝ wa manang. mǝpǝ tuma pirmǝ nǝ Bethlehem kini tira tuaratu kubum nuhu awuna gun vana gǝrma ka mumǝ wa suwǝ usuru na sirepu ubiu nǝbugizi, isha kparas nusha ka ǝnaruza dǝn pǝ yonko.17indǝ nǝzi umonzo iminka Jerimiah utuma Uweng pa gara. 18ǝpǝ kunda rumoro nǝ Ramah, nupilu mǝzi kini titǝshi tumǝ shishoro. Racheal nu pilu mǝzhi nǝ ǝndiginzi ǝmǝ, mǝ gami rumoro rishamma, bazi ka bakuzu ǝnǝni wu.19Ushwa ka Herod pǝ wi, unatuma Uweng pǝ yonko na Joseph nyimǝ turoho nǝ Egypt nu hu .20 torno udi chira vana di kini ambǝmǝ upirmǝ nǝbugizi bu Israel, bazi ka ando ka rai rǝgǝnǝ na aryai avana di mǝ wi" 21 Joseph pǝ torno, mǝchira vanadi kini ambadi, urǝmǝ nǝigizi bu Israel.22mǝpǝ hu mǝkunda nuhu archelaus nǝzi undo ka mǝ kaba riyah rǝtǝmǝ Herod na Judea, mǝpǝ kunda iyǝwǝ upirmǝ. nǝ amaru kka ubunu uweng pǝ biu numǝ na turoho, mǝpǝ hanumǝ nǝ bugizi bu Galilee. 23mǝpǝ kǝtǝshi nupana ka agusa ɔn Nazareth. indi pǝ monzo ubunu watuma au weng, nuhu ǝyisimǝ Nazarene.
Chapter 3

1Na tuweng John unduchirsi nǝ mini pa rǝmǝ nu ba ubunu weng nǝ ruzonzor ru Judea nu gusa, 2"Ryan tirimu bazi ka arai a shiri ma wǝsǝ vati. ǝmǝdǝ nǝzi undinan gana ka Ishaya utuma Uweng na bunu nǝ tara' ǝmǝ, nuhu, 3"Rumoro rundu yisi nǝ rizongor nuhu, 'yumburan tuchurna, durnang tǝn."4Pǝzi usǝrmǝni u John nǝzi euboho kini rikaza ru-ukwansi gyendereng numǝ nu dunu. pǝzi irya imǝ nǝzi iwoyong kini mǝtng hu. 5Konze Jerusalem kusum bigizi bu-a Judea Kini tupana ka tu lǝnkǝrǝ usuaka u'ajordan pa dungǝ numǝ. 6mǝpa chirsǝnǝ na mini mu: usuaka u-ajordan nu ba titaka tigǝnǝ.7Kizi ushwa ka mǝna yira wǝrshili tipharisees kini saducees ubiu di numǝ bazi uchiri nǝ mini, kizi mǝ hunǝnǝ ;eng mana mu'inga, avi kizi ma wungi usom nǝ manang mu dungǝ yong? 8minang imuzu ka imoko nu rya: tirinu. 9Na gana dolom nǝ tunurai tigini nuhu, 'Ar na:ta goro Ibrahim wu Emnu badi niŋi nuhu Uweng na budǝrǝ bu zansa Ibrahim andigenzǝ ko nǝ yima ashiri di.10nǝdi, ama gita ishumu nǝ sitaru su uchunu pa Bazi na nandi kap uchunu pa ka ba 'umina wu a toro ong nǝ yimǝ urwa. 11 Emnu chirnsi gini nǝ yimǝ mini bazi urya tirinu, konze ǝmǝ undu dungǝ nǝ mara'am kizum nǝ budǝrǝ, ba ,em na budǝre bu vuka umafɔrɔ umǝ ma wu, ma Chirinyi nǝ mini nǝ yimǝ burim bu tsang-tsang bumǝ kini urwa. 12ǝmǝ nu kpi nǝ tǝrǝ tumǝ mǝdi bisa urwa umǝ mǝku pitunu idǝri guvong nǝ yimǝ ribiŋa. Kizi mǝ doko tishene tidi nu rwa ka ba'arǝn ubisi ong wu.13Yesuh pa dungǝ usuru nǝ Galiliee ubiu nu suaka u'ajordan nunuka John di chirumǝ nǝ mini. 14John pahu mǝdi gǝhumǝ, nuhu, "Emdi nu gana ka audi chirum nǝ yimǝ mini, kizi uku dungǝ nemi?" 15 Yesu pa wǝmǝ numǝ nuhu, yaha idi sokono, i wa nyel ka tu monzo kusum tanu titsang-tsang. "Kizi John wǝmǝ nu kǝkina.16Mǝpahu mǝ chirumǝ nǝ mini, kizi yesu chata mǝ suru na yimǝ mǝng kizi ashiri korno rumǝ numǝ. Kizi mǝ yira burim buweng ushupu numǝ dang'a uku kǝ. 17Nushwa dǝndi rumoro rupa dungǝ usuru nǝ shiri nu gusa, "vana ugana om nǝdi, emna rhai rugupǝng nǝmǝ."
Chapter 4

1Kizi burim buweng bukǝ sha yesu nu yuru nunu ka unǝng arumǝ di makumǝ. 2Mǝna yira nandi nǝ sumoro akur nanzi uyira kini ari kizi ikomo gusumǝ. 3Undu maka dǝndi pa rǝmǝ mǝ hununumǝ, "Baka au vana uweng, wangara asharidi di sokono afurhum." 4Kizi yesu wǝmǝ mǝ hununumǝ, "Enni nu dara nuhu, 'Ba tusokonin tu undubǝ nǝ tara irya kpaidi wu, saiko nǝ koyandi ubunu ka ususu nu nu uweng."5Kizi unǝɲarumǝ dichirumǝ pirmǝ nǝ yimǝ upana tsaŋ-tsaŋ kizi mǝkǝ shumǝ nǝ rukpǝŋ-kpǝlǝŋ ru ugura ubisi eʒi, 6kizi mǝ hunumǝ, "Baka au vana u:weŋ, tɔrɔ rukpǝ rɔŋ nǝ bigizi, bazi ka eŋni nu dara nuhu, 'Ma:wa atuma ǝmǝ binkau, kɔnze aɲanzu: nǝ tǝrǝ tigǝnǝ nunuka baudi gulu nǝ rishari wu.'"7Yesuh pa hunumǝ, kuzu eŋni nu dara nuhu, 'ugana maka Eta uweŋ ɔu wu,'" 8Unǝŋarumǝ di pa ku chirumǝ pirmǝ nira zǝrzǝr kizi mǝ bǝnumǝ igizi i:jah i mǝsanu midi kini kusum uzanzana mǝŋ. 9Kizi mǝ hunumǝ, "in yau kusum tukpakpa tidi ka uhurhi nǝ bigizi u ryam mumpa."10Kizi yesh hunumǝ, "kǝpirau, unǝŋarumǝl Bazi ka eŋni nu dara nuhu, 'Eta: bǝlǝ kizi urhiumǝ mumpa, uku: wuzumǝ ututɔmɔ.'" 11Kizi unǝŋarumǝdi yahumǝ kǝkina, kɔnze atuma ǝmǝ pa rǝmǝ nu: wuzumǝ ututɔmɔ.12Ushwa ka yesuh pa kunda nuhu ama yumba John kizi mǝ tarani pirmǝ nǝ Galilee 13Mǝpa yaha a Nazareth kizi mǝ pirmǝ na titǝshi na capernaum nu kira ripendǝ ru a Galilee nǝ yima bigizi bu a Zebulun kini Naphtali.14Ingedi pa hana nunuka adi mɔnzɔ ubunu: Ishaya utuma uweŋ nuhu, 15"Bigizi bu azebulun kini bu a Naphtali, upir kǝ mura: ripende upǝngǝ Jordan, Galilee u andujir dulal 16Andunanka ana: tǝshi nǝ mǝrim ma yira ikenkeŋ char, kini andunanka ana: tǝshi nǝ bigizi kini ururu uwi, iken-keŋ pa tɔrnɔ.''17uchiradi nushwa dandi, Yesu pa kpo nu ba ubunu weng nuhu bugizi ashiri buma dungǝ vati."18Ushwaka ǝmǝ na tanu nu kira ripende ru a Galilee, kizi mǝ yira ahene a repu, Simon ka agusumǝ Peter kini Andrew uhene, nu tɔrɔzɔ imin mɔkɔzɔ igini gǝnǝ nǝ yimǝ ripendǝ, bazika pǝzi ǝnǝ andu mɔkɔzɔ igini hu. 19Yesuh pa hunǝnǝ, " Rǝɲin, dulaɲ nanum kɔnze in wuɲi nǝ sɔkɔnɔ andu mɔkɔzɔ igini iandubǝ. 20Nushwa dǝndi apa yaha imin imɔkɔzɔ igini gǝnǝ kizi a dulumǝ.21Ushwaka yesuh na tanu usuru bǝndǝŋ kizi mǝku yira ahene a repu ames vana u Zebedee, kini John uhene pǝzi ǝnǝ nǝ yimǝ imin tanu nǝ mini kini Zebedee Eta gǝnǝ nu yumbura imin iumɔkɔzɔ igini Mǝpa yisǝnǝ, 22kizi a chata a yaha imin tanu nǝ mini midi kini Eta gǝnǝ kizi akpo nu dulaumǝ.23Yesuh pa lǝnkǝrǝ nǝ bigizi bu a Galilee, nu bǝnzǝ nǝ tira tu bunu Weŋ, uba ubunuweŋ nǝ tara bigizi bu riah, kini uwɔmɔ nǝ tara kɔyandi muzu ukɔnɔ kini ujir ruguma nǝ yimǝ andubǝdi. 24ubunu nǝ tara ǝmǝ pa sasarumǝ nǝ kusum bigizi bu a syria, kizi andubǝ pa rǝmǝ numǝ na:n dubǝ ka ǝnǝnu gbǝnǝ na kɔyandi muzu ukɔnɔ kini upuba, ugbǝnǝ na burim bushishɔrɔ, andu: itǝrhǝʒi, kini andu sua ruma wǝndǝ. 25Rugɔzɔn ru-andubǝ pa dulumǝ usuru nǝ Galilee, Decapoliis, arusalem, kini Judea, kini usuru ni gizi i pǝngǝ Jordan.
Chapter 5

1Ushwa ka yesuh pa yira rugɔzɔ ru andubǝ ridi, kizi mǝ pirmǝ nǝ tara uwɔhɔ. Ushwa ka mǝpa tǝshi nǝ bigizi kizi andu makaza umǝ na durumǝ. 2Mǝpa kɔrnɔ unumǝ mv bǝnzǝ nǝ, nuhu, 3"Akǝbiki nǝ tara andu tiyɔm nǝ yimǝ burim, ǝnǝ na bigizi bu rija: nǝ shiri. 4Akǝbiki nǝ tara andu riyom, bazi ka awǝnǝ manu nǝ tunurai.5Akǝbiki nǝ tara andu shinshi akpǝ, bazi kai achira usɔngɔ u mǝsanu midi. 6Akǝbiki nǝ tara andu ikɔmɔ kini ringǝ ru tanu titsaŋ-tsaŋ, bazi ka a mɔnzɔ ǝnǝ. 7Akǝbiki nǝ tara andu kundu iʒai bazi ka ǝnǝ ma akund iʒai gǝnǝ. 8Akǝbiki nǝ tara andu rurɔhɔ ru tsaŋ-tsaŋ, bazi ka asa yira uweŋ.9Akǝbiki nǝ tara andu titashi tishamma, bazi ka ayisǝnǝ andigenzǝ auweŋ. 10Akǝbiki nǝ tara andunanka ama kunda ugbǝnǝ bazi tanu titsaŋ-tsaŋ, muzu gǝnǝ kizi a mura bigizi bu rijah nǝ rai auweŋ11Akǝbiki nǝ tara gini ka andubǝ hu tinziɲi kini uyiŋi kpai kini uba: kɔyandi muzu tukpa kpa tishishɔrɔ kini malem nǝ tara gini bazi ǝmi. 12Sɔkɔmin na rhai rugupǝŋ, bazi ka utara uyiba gini ugbɔu di nǝ shiri. Nǝ churna andi kizi andubǝ na ya atuma au weŋ kpai ka anai tǝshi nǝ yimǝ gini.13ǝɲidi nǝzi mummu mu mǝsanu midi. Mummu midi muhu maku sharna, awa meshe ka muku lense? Ba mu da nituma i:ʒimin wu ma:ni kini utɔrɔ nǝbigizi, a yǝnsǝ na tubuna. 14ǝɲi di nǝzi ikenkeŋ i mǝsanu midi. upana nǝ tara bukǝnzǝn ba bu ɲisanza wu.15Kuzu ba'andubǝ dɔkɔ urwa kizi a shurka ɔŋ nu bara agere wu, saikɔ a tara ɔŋ nǝ tara iʒimin kizi ubǝnǝ ikenkǝŋ nǝ andubǝ a: raidi kusum. 16Yahin ikenkeŋ gini di bǝnǝ nǝ tuba: ndubǝ nunu ka adi yira tidima tigilau adi yira tidini adi mura a yiba Eta. gini nǝ shiri.17Nǝ gana dɔlɔm nuhu in ram nunuka indi shara titarkanin da kǝzi ituma i atuma auweŋ. Ba in ram nunuka indi shara tǝn wu saiko indi mɔnzɔ tǝn hu gi:ya. 18Akura aduru kizi emnu kizi emnu badi niŋi sai ushwa ka ashiri kini mǝsanu nǝ bisa rumǝ, in ba nandi wu babu kɔrutɔ ru ruwǝndǝ da kǝzi izimin ɲɔŋkɔlɔlɔŋ nǝ kɔyandi achurna ka idi bisarumǝ nǝ titarkanin tidi wu, sai ama mɔŋzɔ kusum takpakpa.19Bazi na nandi, kap undɔka mǝhu yǝpǝ nizimin ŋɔŋkɔlɔŋ nǝ tukpakpa tu mǝkǝri tidi kizi mǝ bǝnzǝ udǝngara andubǝ u:wa undǝndi sa sɔkɔnɔ undu mǝrsǝ nǝ rai rijah kuzu kap undɔka mǝhu wǝnkǝli nǝ tǝn kizi mǝku bǝnzǝ andubǝ sa sɔkɔnɔ undu gbɔu nǝ rai rijah auweŋ. 20Emmi badi niɲi, sai tanu titsaŋ-tsaŋ tigini tu pǝngǝ tanu titsaŋ tsaŋ tu andu darsa darsa kini tupharisee, bana ruwǝ nǝ rai riah auweŋ nǝ kɔyandi muzu achurna wu.21"Nǝna kunda ana buhusa nǝnǝ nǝ tuni nuhu, 'Gana wuna undubǝ wu; kini,' kap undunanka mǝ wuna-undubǝ na chiri rukpǝ rumǝ nǝ yimǝ ugbǝnǝ utuzu uhara mǝkangara. 22Kuzu emnu badi niɲi nuhu kap undɔka ǝmǝ na mǝnaŋ kini uhene ma: chiri rukpǝ rumǝ dɔŋ nǝ yimǝ ugbǝnǝ utuzu uhara mǝkangara midi: kuzu kap undɔka mǝhu hunuhana 'Au undubǝ jir tsǝŋ-tseŋ!' ma: chiri rukpǝ rumǝ nǝ yimǝ ugbǝnǝ nu kɔngɔ u iah; kini kap undoka mǝhuhu 'Au ulakardi '!' ma chiri rukpǝ rumǝ nǝ yimǝ ugbǝnǝ u:rwa nǝ shiri.23Bazi na nandi kap ushwa nanka aunu yutu ǝnǝwu au nǝ tuba: uweŋ kizi ibiu nu nǝ rurɔrɔ nuhu whenu: ni:zimiŋ kinawu: 24Yaha ǝnǝwu au bǝndǝn, udi kaba achurna ushira. I' adinka, kǝ yumbura tilǝshi tɔu: kini uhenu: deŋ, kizi urau una: yumba ǝnǝwu au kǝkina.25Yumbura titǝshi kini urǝnǝ kwara ɔu na masasa nu shwaka au kinǝnǝ nǝ churna pirmǝ nu gura u:tuzu uhara mǝkangara, ko urǝnǝ kwara ɔu yumbau nǝ tǝrǝ tu ugɔmɔ utuzu uhara mǝkangara, kizi ugɔmɔ utuzu uhara mǝkangara midi yumbau nǝ tǝrǝ tu: undu tiyaukwara, kizi bǝndǝn a:rǝn ka a tɔru: nǝ rai a'iɲaŋ. 26Emnu buɲi akuraduru ba u:suru bǝndǝn wu sai uma tara kuminka adulau.27"Nǝna kunda ana: buhuza nǝ tuni nuhu 'Gana wuza rhilǝm wu'. 28Kizi emnu badi nuhu kap undunanka mǝ bara-ugwa nǝ yimǝ uwǝmǝ u'il:na, toh muma wuza ila:na kinǝmǝ ma niyaŋ nǝ yimǝ rurɔhɔ rumǝ.29Baka rhizi ru:wǝrǝ kaŋkam rɔu ruwunzau nu gulu, vuka uditɔrɔ rǝŋ. bazika i:kizi ka: uziusuar nǝ rupum rɔu di sharna ka adihu kusum rupum rɔu ridi ruwǝ nǝ yimǝ u: labunaku nǝ shiri. 30Baka uwǝrǝ kaŋkam ɔu wunzau nu gulu, toh tuzu udi tɔrɔ ɔŋ. Bazika i:kizi uʒi usuar nǝ rupum rɔu di sharna ka adihu kusum rupum rɔu ridi ruwǝ nǝ yimǝ urwa ulabunaku nǝ shiri.31Ana ku buhuza nǝ tuni nuhu, 'kap undunaka mǝ jiki ugwa umǝ, toh sai mǝ yumǝ uva u:marna: aɲa', 32kuzu emnu badi niɲi nuhu kap undɔ ka mǝhu jiki ugwa umǝ saikɔ nǝ tara ila:na kini uzi undigǝrmǝ, kizi mǝ chirumǝ nuhu ulǝm. Kap undoka mǝhuwa aɲa ǝmǝ nǝ mara uiki dǝndi, toh ǝmǝ ni: ila:na hu kinǝmǝ.33Kuzu, nǝna kunda ana buhuza na:ndu tuni nuhu, 'Gana tɔnzɔ nǝ malem wu, amma kǝ sha itɔnin e:u nira ata: Em gbaki nu badi niɲi, 34kizi eng gara ninyi, nǝ gana tɔnzɔ wu, kɔn shiri, bazi ka ira titǝshi tuweŋ hu; 35da kǝzi na mǝsanu, ira i:tara tuburia tumǝ hu; da kǝzi na Jerusalem, andǝ nǝzi upana u:jah gbau.36Nǝ gana tɔnzɔ na kpǝ gini wu bazi ka ba zǝndɔni ka mǝʒa mǝ wangara ru: sukpǝ rumǝ ru sɔkɔnɔ rugupǝŋ ridi kɔ ru guba wu. 37Yaha 'a: gini sɔkɔnɔ a:' ko 'ɔ:ɔ gini sɔkɔnɔ ɔ: ɔ: kap iminka ihu-ipǝngǝ indi, toh i: suru nira unǝɲarumǝ hu.38"Nana kunda ana buhuza nuhu, 'Rhizi nǝ tara rhizi, kini rhiɲini.' 39Em gbaki nu badi niɲi, nǝ gana gyami undu shishɔrɔ wu. Nǝ rukpǝ ridi, kap undɔka mǝ rǝtu: nǝ ritamu ru: wǝrǝ kaŋkam, ku yuhurumǝ uwǝndǝ ritamu ridi.40Baka zɔndɔ nu gana usha ɔu nǝ tba ubunu kizi mǝ chirau imin kupurumǝ, toh uahumǝ usǝrmǝni ɔu. 41Kap undɔka mǝ wata taru: tubuna nuhu nǝ hana u mile wǝndǝ, hanu: kinǝmǝ nǝ ti mile tirepu. 42Ya kɔ ǝvi imin ka mǝhu bila nawu, gana yuhuru amaru nu:ndu aval nawu wu.43"Nǝna kunda ana buhuza nuhu, 'wǝmǝ undushibira ɔu kizi ugyami undu gyami ɔu'44Amma emnu badi niɲ nuhu, wǝmin andu gyami gini nǝku wuza aval nuweŋ nandu: ɲiʒiɲi kpai,45nunuka nǝdi sɔkɔnɔ andigenzǝ Eta: gini na shiri. Bazika mǝ nunza uweŋ suru na: ndu shishoro kini andu gilau, mǝku shinshi ure na:ndu sar kini andɔka bǝnǝ sar wu.46Hunǝ nǝmǝ andu wǝmǝ gini kpaidi, yandi imin i:yiba kizi na mura? Ba sana eŋ kizi andu kansa ikurbi: tugursa wunza niyaŋ wu?47Baka ahene gini kpaidi kizi nǝɲinzǝnǝ tukwa, nǝ kizi udangaradi ni mi yɔŋ? Ba sana: imin inanganaka andujir ruza uweŋ wunza niyaŋ wu?48bazi na: nandi, sɔkɔnin sar kandaka Eta: gini nǝ shiri sar.

Chapter 6

1Wǝnkǝlin nǝgana wuza ututomo u tanu titsang-tsang tigini nunu ka andubǝ diyira, in ba anadi wu ba:na: mura imin i:yiba nira ɛtah gini ka ǝmǝ nǝ shiri wu. 2Bazi na nandi kap ushwa ka ǝngi nu yutu tibinka tigini, nǝ gana bǝnzǝ akpǝ gini nǝ tuba anduba dangna andu bǝnzǝ akuraduru nǝ malam nǝ tugura tu:weng gǝnǝ kini nǝ tu churna wu, nunu ka anduba di yibǝnǝ. emnu bunyi akuraduru ama surs atuba akaba kusum imin i:yiba gǝnǝ.3Bazi na nandi kap ushwaka aunu yutu tibinka tou, gana yaha uwǝrǝ kangkam ou na eng wu. 4Nunuka tibinka tou tidi sokono nu kupu. kizi ɛtau ka mǝ rikiza tukpakpa tu kupu ma: yau imin i:yiba eu.5Kap ushwa ka nǝ nangu wuza aval nuweng, nǝ gana sokono dang'a andu akuraduru amalem midan wu, ǝnǝ a goto wǝwǝ a tura a wuza aval nu gura u:weng gǝnǝ kini nǝ tu churna tu kara nunuka anduba di yirǝnǝ. Emnu buni akuraduru, ama sura atuba a kaba imini i:yiba gǝnǝ niyang. 6ǝnyi gbaki kap ushwa ka nǝdi wuza aval nu weng, ruwǝng nǝ yima tugura tigini. Kursang tushuttugura kizi nǝ wuza aval nǝ Tah gini ka ma rika tukpakpa tu nyisa. ɛtah gini don ja mǝ rika tukpakpa tu nyisa ma yibinyi nǝ tara utom gini. 7Kap ushwa ka ǝnyi na aval nǝ gana kursu nǝ moro bunu:a nanka numa ba:wu danga kandaka undubǝnzǝ akuraduru nǝ malem wunza, nu dolom gǝnǝ aval gǝnǝ a mura ukaba bazi itim i'amoro bunu gǝnǝ.8Bazi na nandi nǝ gana sokono danga-ana wu, ɛtah gini ruza imin ka ǝnyinu gana di nira'imǝ. 9Bazi na nandi wuzang aval gini inǝi:ɛta goro nǝ shiri yaha rhizǝ rou ridi mura nyiba tsantsang. 10Yaha bugizi bu rijah rou ridi shupu. Yaha imin gana eu di sokono nǝ mǝsanu dang'a kandaka eng nǝ shiri.11Yandu uyira urichidi kini imin i:rya. 12Taka nu taka goro, dang'a kandaka arma to takaza nandu takaza di nandu. 13Gana kǝ shandu nira bukunduza wu, susuzandu nǝ tǝrǝ tu unǝnyarumǝ.14Huna taka ni taka i'andubǝ, ɛta gini nǝ shiri dong ma takinyni itaka gini. 15Kuzu nǝhu gyami untaka ni taka gǝnǝ, ata gini nǝ shiri ma ba:ma takinyni itaka gini wu.16Ushwaka ǝnyi nu yira nandi nǝgana takara ɛzhi gini dang'a undoka awumǝ uwi kandaka andu bǝnzǝ akuraduru nǝ malem wunza wu bazi ka ǝnǝ awangaraza tusokonin ti ǝzhi gǝnǝ nunuka andubǝ di ruza nuhu ǝnǝ nu yira nandi. Emnu bunyi akuraduru, ama kaba imin i:yiba nu tom gǝnǝ kusum. 17ǝnyi gbaki, ushwaka anyi nu yir nandi, kuzung ǝzhi gini nǝku wozo manu nǝ kpǝ 18nunuka ba andubǝ diruza nuhu ǝnyinu yira nandi wu, saiko nǝ ta gini ka mǝ rika tukpakpa tu-ayimǝ, kizi ǝmǝ ata gini ka mǝ rika tukpakpa tu-ayimǝ yinyi imin i: yiba nu tom gini.19Nǝ gana taring nǝ kpǝ gini izhimin nǝ ribing'a ru mǝsanu midi wu, niraka ikang'a ni kini ishimma ka i:shara tǝng kini anagana ka a:pura aruwǝni a sha'igana wu. 20Nǝ tara nandi, tarin tukpakpa tigini nǝ ribing'a ruashiri ka ba ikang'a ni wu ko ishimma kini anagan ka adi pura awuza'igana niwu. 21Ira ka ribing'a rou ni:yang iraka ruroho rou ni dong.22Rhizi nǝzhi ikenkeng i:rupum. Bazi na nandi baka rhizi rou rhi gilau ridi, ǝ:zi rupum rou kenkeng kusum. 23Kuzu baka rhizhi rou nu sharna, ǝzi rupum rou kusum na mǝrim. Bazi na nandi, baka urwa u rupum rou na mǝrim, itim i:mǝrim mudandi mu sokono mashe! 24Ba zondo no ka ma sokono ulǝrǝ utishuarai tirepu wu, dakǝzi mǝ gyami uwandǝ kizi mǝ wǝmǝ uwǝndǝ di ko mǝ goto karututo nu wǝndǝ kizi mǝ yizi uwǝndi yong. Ba u: dula uweng kini ikurbi nu lati wǝndǝdi wu.25Bazi na nandi emnu badi ninyi, nǝgana dolom nǝ tara tuvungkuzǝ tigini wu, iminka na rya kini iminka na sua; ko nǝ tara apum gini, iminka na kanda rigini nani. Tuvungkuzǝ bati kizi irya wu, ba rupum ru kizi usǝrmani? 26Barin inyen i'ashiri. Ba agbaraza ko awǝngǝrǝ wu, da kǝzi apitunu nǝ sibing'a wu, konze ɛta gini nǝ shiri nyizǝnǝ irya. Banǝ kizi tukpakpa tidi nǝ rugbau nira imǝ wu?27Avi nǝ yimǝ gini ka bazi udolum umǝ rǝn kini rukpǝ ruma rumoro ru wǝndǝ nǝ masanu midi. 28Bazi mashe ka ǝnyi nu dolom nǝ tara imin i'uwa n rupum? Barin ukpikpe u:ruzhongor kandaka ugaza. Ba'awuzuza ituma wu kuzu ba'a dunzuza imin iuwa nǝ rupum wu. 29Nǝnedi emmu badi ninyi, ko Solomon nǝ rurum ruma, ba mǝna ryongo dang'a uzhi ukpikpe di:wu.30Baka Uweng ma ryongo ukpikpe uruzhongor, ka ongni richidi izu gbaki a toro ong nǝ yima urwa, mashe kizi mashe kizi ma ryongunyi ǝnyi tǝmǝ nu tara rai? 31Bazi na nandi nǝgana dolom nu gusa imi kizi tu rya? ko imi kizi tu swa? ko imi kizi ryongo rugoro nani?32Andubǝnzǝ akuraduru nǝ malem ma nu bila tukpakpa tidi kusum, kuzu ɛta gini nǝ shiri ruza ka ǝnyi nu gana tǝn dong. 33Nǝ dinka, bilang bigizi bu rija: ruma kini tanu titsangtsang tumǝ ya:ni kizi kusum tukpakpa tidi ayinyi tǝng. 34Bazi na nandi, nagana dolom nǝ tara i:zu wu, Bazika i:zu i dolom nǝ tara rukpǝ rumǝ koyandi richi nu gbǝnǝ rukpa rumǝ.

Chapter 7

1Gana tuzumekangara wu nunu ka auma ba'adi tuzu: mekangara mouwu. 2Bazika utuzu: harame kangara munanka u:wa yakaka atuzunu: Dong, kini imin i: runduzu inanka u: runduzu nani inde kizi a:ku runduzu nunanidon.3Bazi mashe ka aunu bara kupa kunanka kweng ne rhizi ru:henu: kizi baubara ukutu unanka onnu: ne rhizi wuyong? 4Awa mashe ka ukunuhenu: 'Yaha indizau upa ne rhizi, konze aunu kutu ne rhizi rou? 5Au undu ideger! Za ukutu unanka ong nu: ne rhizi yani nunuka udi yira nyel kizi uren za uhenu: kupa kunanka kweng nume ne rhizi.6Gana yumba niyere imin tsangtsang wu, ganaku toro tukpakpa tingal tou ne tuba iranga i'arai wu. Imbanandi wu a yense ne tarraten kizi ayuhuru ahatuzu: lenteng.7Bila, a:yau. Gengere, u: mura. Kutkka, a:korno nu: 8Kap undoka mehu bila, a:yume undeka mehu gengere ma mura; kuzu undoka mehu kutka. a:komo numo. 9Avi ne yime gini kizi vana uma bila rufuffuku nira ime kizi me yume rhishari? 10Ko me bila bugini niraime kizi me yume ungwa?11Bazi na nandi, baka ǝnyi andu shishoro kam muzu tukpakpa tigilau ka:nayang andigenzo gini kizi emi:sokono mashe. ata gini ne shiri ma:yumba tukppakpa tiglau nandu nanka abila neme? 12Bazi nanandi, kap iminka aunu gana andube di wanu, wa nene dong, inde nezi titarkanin kini ubunu: atuma auweng.13ruweng ne shutgura wera. Bushutgura bu pirme nu sharna bu gbau bidi kini hembeta, konze andube char nu: dulsa ashutgura di. 14Kuzu ashutgura ka aka shaundibe ne tuvungke tu: Labunaku wera konze achurna di nu gbene, inde kizi andube ngonkolong kpaidi kizi ene nu bila achurnadi.15Wenkalin na atuma amalem, ka arahazume ne yime rikaza ruitamu,kizi ene akuraanimaya aikome hu. 16Nu yira imuzu gene na ruzene. Andube pitunzu imuzu tuchunutupa ne tuchunu tu'ikana duwe da kezi tuva tu:zinzi usuru ni kana yong? 17Ne churna andidi koyandi uchunu pa gilau minza imuzu gilau, konze uchunu pa shishoro minza imuzu shishoro.18Uchunu pa gilau ba uminza imuzu shishoro wu, kuzu uchunu pa shishoro ba'uminza imuzu gilau wu. 19Koyandi uchunu paka: ba'umina imuzu gihu wu, a tuzuoung kizi a toro ne yime urwa. 20Bazi na nandi, na ruzene niyaka imuzu gene.21Ba koyandi undubeka mehu hunum, 'Eta, Eta'kizi ma ruwe ne yime bigizi bu rijahne shiri wu saiko andunanka ahwa tukpakpa tinanka Eta:m ne shiri nu gana di. 22Andube char sa hunum ne richi ridendi, 'Eta Eta; batuna ba: andube tukpakpa tudunge ne yime rhize rou wu, tuku susu irim shishoro ne yime rhize rou wu kuzu ne yime rhize rou tuwa tukpakpa tubobo char wu? 23Em gbaki insa gara nene kenkeng nuhu, 'Ben ruzunyi wu! Tornin ne tuba'am,enyi andu yense ne titarkanin!24Bazi na nandi kap undunanka me karututo ne moro bunu am meku miza ituma nani ma sokono undu ryomo ka mena pyi aria eme ne tara atepeu. 25Ure pa reme mini mu buzinzi mupa dunge kini buvinu ka bupa kama udenze arai di kizi ba'a kpo ne bigizi wu bazi ka ana pyi ang ne tara atepeu.26Bazi na nandi koyandi undube ka me kunda amoro bunu am kizi ba me wuza ituma nani wu ma sokono dannga ulakar ka mena pyi arai eme ne tara ishinshi. 27Ure pahu udunge mini mu buzinzi dunge kini uvinu ka una sere rume kizi uchepe arai di kpo ru:pu ne bigizi."28Ushwa ka Yesu pa mara uba amoro bunu di kizi isokono ne rugozon ru'andubedendi imin i:bobo ne tara ubenze ume. 29Mǝna bǝnzǝne kanda undu budere ba dangǝ andu darsa gene wu.
Chapter 8

1Ushwa ka Yesu pa shupu nu woho, rugozon ruandube rupa dulume. 2Uzi ukumi di pa na durume ma gbara;rung ne bigizi mǝhu, ''ata, uhu weme, uzha ka uwomum.'' 3Yesuh pa yutu uwere ume me gakumǝ mǝhu,'' Imma weme. "Nu shwadandin mapa chata me womo ne rukumi rume.4Yesuh pa hununuma, "Gana gara zodo izimin wuu. Pirau imin eu udi ka bana rukpa rou na pozo bau, udi ku yumba anawu kandaka Moses, nagara nipi, bazi uba tukpakpa yigilau."5ushwa ka uruwe ume ne capernaum ugomo u'anekwara p;na durume na araleme. 6Nuhu, ata, ulere om na tunonin na susa, usua wende ume ma: suarume kizi eme ne yime ukunda rupun char,'' 7Kizi Yesuh pa hununume, "Inram indi womume.''8Ugomo uanekwara di pa weme ahunume. ''ata, ben zaka au ke ruwe ne yime arai amwu. Gara ubunu kpaidi konze ulere om ma womo. 9Em rukpǝ ron undube hu ka anaviram insokono ushuarai uazondo, nedi em ushuarai hu na anekwara ne mara'am. In hununudindi' pirau nei:' me pirume, inku hune zondo rau bandi,' me reme, kuzu nu ler om, 'Wa indi,' kizi mewa eng.'' 10Ushwa ka Yesu pa kunda ubunu di kizi u sokono nume ni bobo kizi mehunandu dula ume, "A kuraduru ben nema mana kini muzu undube u: tara rai nandi ne Israel wu.11Emnu badi ninyi, andube char sa: tozo nu suar usuruweng azondo nu suar ya:ru, kizi ateshi gendreng nu table'' kini Abraham, Isaac a Jacob, ne bigizi bu rija neshiri. 12Kizi asa toro andigenze a bigizi bu rija gbaki ne shibi ne yime merim, nira asa ki: ba nu runza anyini ni.'' 13Yesuh pa hunu: gomo andu kwara di'' pirau! Kandaka uma tarai rai, yakaka awanu.''Ulere ume di pa chata me womo nu shwa dendi.14ushwa ka Yesuh pahu me ruwe ne rai a Peter, kizi me mura e:yi u Peter di ne yime ujir ruguma. 15Yesuh pa hu me gakume nu were kizi rupum ridiri chata rijikume. Mepa torno me shinga rukpe nu wuzume ututomo.16Iyeru pahu iwa kizi andube char pko nu rahazume nume na:ndube gene ka ene nu gbene na burim bu shishoro mapa susuze:ne inim shishoro di nu garu:nu kizi maku womo kusum andujir ruguma. 17Ugarunu u Ishaya utuma u: weng pa kizi umo nuhu,''Mepa chira ne rukpe rume ujir ruguma kini ukono goro.''18Nedi, ushwa ka Yesuh pa yira rugozong ru andube gendereng nume, kizi me wene ayaha: benden adi punu nu wende usuar u ripende ru a galilee.
20Yesuh pa hunume,' ''Ikakpereng na sigal, inyen i'ashiri na tirai tigene, vana u:ndube gbaki ba eme ni: ra i chiri rukpe ni:wri.''21Kuzu zondo ne yime andu makaza ume pa hununume, ''Ushuarai, yaha indi ke wansa dada om yani.'' 22Kizi Yesuh hunume, ''Dulam, udi yaha mukeze mu wansa mukeze mugene.''23Ushwa ka Yesuh pa ruwe ne yime imin tanu ne mini, kizi andu makaza ume dulume ne yime di don. 24Nshwa dandi kizi buvinu bu torno ne yime ripende ridi. ukwara mini midi pa kupu imin tanu ne mini midi. Kizi pezi Yesu na mormo imin ime. 25Andu makaza ume pa reme azinzume, nu: gusa,''Binkandu ushuarai, tinangu wi!''26Yesu pa hunene,'enyi ni: yene imiyong, andu tara rai nyonkolong?'' Kizi me torno me serte uvinu di kini ripende ridi kizi amura awa kuruku kekina. 27Andube di pa sokono ni bobo ne tara eme kizi ahu,'' Yandi muzu undube nedi ka buvinu kini ripende ma nu karu tuto nume yonng?28Ushwa ka yesu pa biu nu wende usuar di kini ureme ne bigizi bu a Gadarenes, kizi andi repu ka burim bushishoro bupa ruwene pa mana kineme pezi ubiu gene ninyang Usuru ne masahu na rigyanging, ka ba zondo ni undu tanu ka meza me sura ne churna dendi wu. 29Kizi apa gba;ra bukyenku ahu,'' Imi kizi rairu udi wa naru:, vana u:weng? Uma rau bandi udi yandu kpai tunka ba ushwa di ma dunge wu?30Pezi rugozon ru'irangu i'arai bendendi na rirya viti kinene. 31Irim shishoro dendi pa shinga rukpe na: val nugusa, nume, "Uhu susundu, udi chepundu yime rugozoj ru irangu i'arai di." 32 Yesuh pa hunume, "Pirau!" Irim shishoro dendi pa suru kizi ake ruwe ne yime irangui'arai dendi; rugozong ru irangu ridendi ripa chata ru shupu nira zer-zer deng ake jombosu ne yime ripende kizi awi ne yime mini midi.33Ane biha iranga i'arai dendi pa suma kizi a pirene ne yime upana ake ba: nandube kusum iminka i:hana, gotozi andi repu den ka pezi ene nirim shishoro den ne yime gene. 34Kizi kusum an du panadi pa kesuru ana duru Yesuh. Ushwa ka apa yirume, kizi awa aval eme Nuhu me Yahene bigizi bugene.
Chapter 9

1Yesu pa ruwǝ nǝ yimǝ imin tanu nǝ mini nǝ, mǝ punu pirmǝ nu pana umǝ. 2Apa rǝnǝ numǝ na zondo ka muma sua rumǝ nu suar wǝndǝ na tunonin nu kapa. Nu yira utara rai rigǝnǝ, Yesu nu hunu nundu sua rumǝ nu suar wǝndǝ di, 'Vana, kisa rai. Ama taka ni taka eu',3Kizi azondo nǝ yimǝ andu darsa hunapum gǝnǝ, 'Undo di nu pusa mǝ̌kǝri'. 4Yesu ruza udodom gɛnǝ kizi mǝhu, 'Bazi mashe ka api nu dolom nǝ tara tukpakpa tishishoro nǝ yimǝ suroho sigini. 5Iyandi kizi fyau ka ahu, 'Ama taka ni taka eu. 6Torno udi hana? Konzǝ nǝdi ruza hunu vana Uwen na budǝrǝ nǝ mosanu midi mu itaka ni taka...'mǝpǝ huna nundu sua rumǝ nu suar wǝndǝ, 'Torno, chira ukapa ou udi pirau nɛ susa'.7Kizi undodi torno mǝ pirumǝ nǝ susa. 8Ushwaka rugozon ridǝndi ripa yira ingedi, kizi akpo niyǝwǝ, aku zanzana rhizǝ ru Wen kama yunba muzu budǝrǝ bidi nandubǝ ka pǝzi 9Yesu na tanu usuru bǝndǝn, kizi mǝ yira zondo ka agusumǝ Matiyu na titǝshi nu gura u kansa ikurbi ugǝndu. Mǝpǝ hunumǝ, 'Dulam'. Kizi mǝ torno mǝ dulumǝ.10Ka Yesu pa tǝshi nǝ bigizi mǝdi ryi iry nǝ rai di, kizi andu kansa ikurbi igǝndu tim kini andu mǝjunu mu ruhoro pana ryi irya di kinǝmǝ kini andu makaza umǝ 11'Ushwaka tu pharises pahu ayira nandi, kizi ahunandu makaza umǝ, 'Awa mashe ka undu bǝnzǝ gini na ryi rya ini andu kansa ikurbi ugǝndu kini andu mǝjunu nǝ dutoho yon'.12Ushwa ka Yesu pahu mǝ kunda kizi mǝhu 'Andubǝ ka ǝnǝ kenken nǝ pun gǝnǝ ba a gana undu kwan wu, saiko andujir ruguma. 13Kǝ bilan rukpǝ ru bunu di, 'Emnu gana izai hu ba uyumba rumǝ wu'. Ba nunuka indi yisi andu sar nu rya tiruni wu, saiko andu mǝjunu mu.14Kizi andu makaza John pa na durumǝ ahunumǝ, 'Bazi mashe ka ar kini tu pharises yirsa nandi lallati yon?' 15Yesu pa hunǝnǝ, 'Andigǝzǝ a'undu ana, a kpo nǝ riyom tunka unduana gishi di dani kinǝnǝ duwǝ? Ushwa ubiu on ka asa chirǝnǝ undu ana gisau di nǝ yimǝ gǝnǝ, kizi akpo nu yira nandi kǝkina.16Ba zondo ni ka mawa usǝrmǝni gisau nǝ tara u kozo wu, bazi ka tira tu dunza tu kini hataza rumǝ nu sǝrmɛni.17Kuzu andubǝ ba awunza mini mu kahmma mu gisau nǝ yimǝ mudaka mu kozo wu. Ahu wa nandi mu poso, kizi mini mukahumma midi sasarumǝ, mudaka midi gbaki, mu sharna. Nǝ rukpǝ ridi, awa mini mukahumma mu gisau midi nǝ mu daka mu gisau nunuk kusum mudi zunna'.18Ushwaka Yesu nu ba tukpakpa tidi, kizi uzi undu kwara di rǝmǝ mǝna gbarumǝ arug nǝ bigizi mǝhu, ' Basha om pa suru wi nanadi, rairom ka udi rau udi kǝ tarumǝ uwǝrǝ mǝ rupum nunuka tuvunkǝ tumǝ tidi kurumǝ ni'. 19Kizi Yesu pa torno mǝ dulumǝ kini andu makaza um.20Pǝzi uzi ugwa ni ka muma wa suwǝ rukurǝ na sirepu nu gbanǝ nu susu mǝyi pa rǝmǝ nǝ mara Yesu kizi mǝ gaka unu sǝrmǝni umǝ. 21Pǝzi uzi ugwa ni ka muma wa suwǝ rukurǝ na sirepu nu gbǝnǝ nu susu mǝyi ps rǝmǝ nǝ mara Yesu kizi mǝ gaka unu sǝrmǝni umǝ. Bazi ka mǝpa hu nǝ rukpǝ rumǝ, 'ihun rǝn gaka usǝrmǝni umǝ kpaidi in womo'. 22Yesu pahu mǝ yuhutu kixi mǝ yitumǝ, mǝ hunumǝ, 'Basha, kisarai; utara rai rou ma womu'. Ugwa di pa womo nushwa dǝndi.23Ushwaka Yesu pa rǝmǝ nǝ susa a'unǝkwara dǝndi, kizi mǝ yira andisharuwu kini rugozon ru andubǝ nu nai. 24Mǝpǝ hu. 'kizi a poro na tuzunza nu meshe umǝ.25Ushwa ka rugozon ridǝndi ripa suru nǝ shibi, kizi mǝ ruwǝ nǝ yimǝ uguradi mǝ mokumǝ uwǝrǝ kizi basha di torno. 26Ubunudi pa sasarumǝ nǝ yimǝ igizi labǝndǝndi kusum.27Yesu pahu mǝ suru bǝndǝn kizi tilǝngǝ tirepu tudulumǝ. Apa shinga rukpǝ nu gusa , 'Vana u David kunda izai gor!' 28Ushwaka Yesu pa ruwǝ nǝ yimǝ azi arai, kizi tilǝngǝ tidi turuwǝ nǝ yimǝ di don. Yesu pa hunǝnǝ, 'a, ushuarai'29Kizi Yesu gakǝnǝ zi mahu, 'Yaha idi sokono ninyi nandi nu tara rai rigini . 30Kizi ezhi gǝnǝ komo rumǝ , kizi yesu wundu anǝ tuto mahu, yirang zondo gana ruza . 31kizi andi repu dǝndi pa saru akpo nu sasa ubunu di kusum nǝ bigizi budǝndi.32ushwa ka andi repu dǝndi ma kaba achuna , kizi ana duru yesu nunzi undodi ka amǝ nu gbǝnǝ na burimbushishoro ka buma wumǝ ujir ubunu . 33ushwa ka mapa nǝrǝ burim bushishoro bidi nǝ yimǝ umǝ kizi undodi kpo nu bunu kakina ipa sokono nǝ rugozong ruandubǝ imin bobo kizi zhu , ba ananma yira muzu ingedi nǝ isral wu. 34kizi tuharise tu kpo nu gusa , na budǝrǝ bu ugomo iroho shiroro kizi ma susumǝ ruroho rushiroro ridi .35yesu pa lǝnkǝrǝ na yimǝ tipana kini ikoro nu bǝnzǝ nǝ ubunuweng na tira tu , bisi azhi kini ubunu nǝ tara bigizi bu rijah kini uwomo ukoyandi ukono kini ujir ruguma . 36ushwa ka yesu pa yira rugozon ridǝndi kizi ma chira izhai nǝnǝ , bazi ka pezi anǝ na yimǝ ugbǝnǝ kini igbǝrǝki rai , pezi anǝ danga ituma hu labu unǝbiha .37mapa hunandu makaumǝ , tuwu tidi tibari kizi andi tuma di tǝmǝ . 38bazi na nandi wuzang aval sasa na tǝ tuwuzu , nunuka madi chepǝ, tuma nǝ tuwuzu tidi .

Chapter 10

1Yesuh pa yisi andumakaza umǝ yukurǝ nandi repu dǝn nira wǝndǝ kizi mǝ yǝnǝ budǝrǝ nǝ tara surɔhɔ sishishɔrɔ, adi susuzǝnǝ aku wɔmɔ kɔyandi muzu ukɔnɔ kini ujir ruguma.2Inge sizǝ su atuma ǝmǝ rukura nandi repud: undu dinka, simon (ka agusuma peter), kini Andrew uhene umǝ, James Vana u zebedee, kini John uhene umǝ: 3Philip, kini Bartholomew: Thomas kini Matthew undi kansa ukurbi iugǝndu; James vana u Alphaeus, kini Thaddaeus; 4Simon u Zealot, kini Judas Iscariot, ka:ma yuhurumǝ amaru.5Yesuh pa tumǝnǝ rukurǝ nandi repu di. mǝ hunǝnǝ, '' Nǝ gana piriɲi niʒira ka andujir dula na titǝshi ni: wu, nǝ ganaku ruwǝ nuʒi upana u'a samaritans wu. 6Nǝ rukpǝ ridi, piriɲi nira itamu i:uwuruma i'a isreal; 7nahu piriɲi, nǝdi ba: nuhu, 'Bigizi bu rijah nǝ shiri buma dungǝ vati.'8Wɔmin andujir ruguma, zaŋsiŋ andu wi, wɔmin tukumi, nǝdi ku susuzu andubǝ surɔhɔ sishishɔrɔ. emnu yumbadi niɲi ba: nikurbi wu, yakaka ǝɲi ma na:ka yumba nujir ikurbi. 9Na gana hana ni ʒimin nǝ yimǝ tishɔkɔ tigini wu danŋa gold, silver kɔ copper. 10Na gana hana na: shɔkɔ atanu wu, ko uʒi usǝrmǝni, kɔ tumafɔrɔ, ko ubinda, bazi irya eŋ i'undu-ituma hu.11kɔyandi upana kɔ bukɔrɔ ka nǝ ruwǝ ni, muraŋ ushuarai uraidi kizi nǝ tǝshi ni pyau sai ushwa u shira gini. 12Hunǝ ruwǝ nǝ susadi, na yumba tukwa. Baka andu gilau nǝ susadu, ahuniɲi yaha ishamma gini di sɔkɔnɔ nǝ susa di: 13kuzu baka ba andu gilau nǝ raidi wu, ahu, yaha ishamma gini di kuruma nǝ kpǝ gini14Andunanka ahu gyamiɲi da kǝzi agyami ukar nǝ tutɔ nǝ mɔrɔ bunu gini, ushwaka usuru gini nǝ yimǝ araidi da kazi upana di yɔŋ, nǝdi garhiŋ ukyuhu: tubuna tigini nǝnǝ. 15Emnu buni akuraduru, ǝ:zi mara-mara bigizi bu a sodom kini Gomorrah nu pana dandi nu weŋ utuzu uhara makangara.16Barin, emnu tuma utuzu gini danga itamu nǝ tarshi animaya, bazi na nandi sɔkɔnin na ryɔmɔ danga inŋa, kuzu tunguruŋa danŋa ikukǝ. 17Wǝnkǝlin nandubǝ! A wunduɲi pirmɔ nǝ tukɔngo tigǝnǝ kizi a libuɲi nǝ tira tu:bisi ɛzi gana. 18Kizi aka shiɲi na tuba tugɔmɔ kini ijah gǝnǝ nǝ tara'am. nunuka idi sɔkɔnɔ niɲi lǝlu ru ba: tubuna tigilau nǝ tara am kini nǝ tara andujir dula.19Ushwaka ahu yutuɲi, nǝ gana kunda iyǝwǝ nǝ tara kandaka na bunu kɔ nǝ tara iminka na gara wu, asa yiɲi imin i gara nushwa dandi. 20Bazika ba ǝɲidi kizi na bunu wu, burim bu ɛta bugini kisi bu bunu nǝ yimǝ gini,21Uhene ma yumba uhene nu wuna, ɛta ku yumba vana umǝ. Andigenzǝ gbaki atɔrnɔ nǝ nata gǝnǝ har a sɔkɔnɔ achurna uwi gǝnǝ. 22Andubǝ kusum a gyamiɲi bazi rhizǝ yom. kɔnze kap undunanka mǝ shinga piemǝ nu mǝrsǝ di sa mura ukaba. 23Ahu yiɲi kpai nu pana undi, sumaŋ pirmǝ nǝ udula di, emnu buɲi akuraduru, bana mara ulǝnkǝrǝ tipana tua isreal wu, vana unduba ma biu.24Undu makaza ba mǝ kizi undu bǝnzǝ umǝ wu, kɔ wǝrǝ kizi ushuarai umǝ wu. 25Iwa ɲal ka undu makaza sɔkɔnɔ danŋa undu bǝnzǝ umǝ, kuzu ulǝrǝ sɔkɔnɔ danɲa ushuarai uma. Ahu yisi ushuarai uarai Beelzebul, yandi muzu sizǝ sishishɔrɔ kizi ayisi anduba araidi nani!26Ba zi na nandi ngana kunda iyawɔ gǝnǝ wu, ba izimin ni ka eŋ nu kupu ka ba isa kɔrnɔ rumǝ wu. 27imin ka iemnu badi niɲi nǝ marim, kǝ gariŋ eŋŋ kenkeɲ, imin ka kunda uruwǝ niɲi nǝ tutɔ shamma kǝ baŋ eŋ nǝ tara asɔrɔ.28Nǝ gana kunda iyawɔ andu wuna apum di:wu ka ba arǝn uwuna burim bun dubǝ wu. Nǝ tara nandi, kundan iyǝwǝ undunanka marǝn uwuna burim kɔ pirmǝ nǝ yima urwa u labu naku. 29Ba aʒiʒa muɲen mu repu nu kɔbɔ wu? kap na nandi ba kuʒini ka ku pkɔ nǝ bigizi banu ruza ɛta gini wu. 30Sukpǝ suakpǝ gini kusum nu bara 31Na gana kunda iyǝwǝ wu, əɲi na rugbau char nǝ tuba: muɲen midi.32Bazi na nandi, kap undunanka mǝ bam nǝ tuba andubǝ, enna in bumǝ nǝ tuba ɛtam kǝ:mǝ nǝ shiri. 33Kuzu undunaka mǝ waisaru em nǝ tuba andubǝ, emma in waisaru imǝ nǝ tuba ɛtam kǝ:mǝ nǝ shiri.34Na gaan yira dannga in ramindi biu ni shamma na mǝsanu midi wu.Ba in ram indi biu ni shamma wu, saiko uwal. 35In ram indi gura umdubǝ kini ɛtǝ:mǝ hu, basha kini am bǝ:mǝ, ambisau kini nǝrǝzu:mǝ 36anǝnyarumǝ aunduba susuzu nǝmǝ nǝ rai hu.37kap undunaanka ma goto wǝmǝ vanaumǝ ko basha umo ma:tǝ moko num wu. 38kap undunanka mǝjita chira uchichi ugakara umǝ mǝ dulam wu, ba:mǝ moko num wu. 39kap undunanka mǝ goto wǝmǝ tuvungkǝ tumǝ, ma naha tǝng. konze kap undunanka mǝ naha tuvng kǝ tumǝ bazi ǝmi, ma mura tǝng,40kap undunanka mǝhu kabinyi emdi kizi ma kaba, kuzu kap undunanka mǝhu kabum, toh ma kaba undunanka ma tumam niyang. 41kap undunanka mǝhu kaba utuma u:weng nǝ rhizǝ ruhu utuma u:weng hu, masa, kaba imin i:yiba i'utuma u:weng di, kuzu kap undunanka mǝ kaba-undu:tanu titsang nǝ rhizǝ ruhu undu:tanu titsang-tsang hu, masa kaba imin i:yiba iundu tanu titsang-tsang tidi.42Kap undunanka mǝya uzi vana gisang di u kop u mini mu nyanyar nǝ yimǝ rhizǝ nuhu undumakaza hu, emnu bungi akarudura, konu kizara ba:ma pumǝ ukaba imin i:yiba imǝ wu''.

Chapter 11

1ibi biyu natara imin dǝndi usha ka Yesu ma ya andu makaza umǝ rukarǝ riani repo ituma, mabi yaha aǝndǝndi madi ka bǝnzǝ ubunu nǝimǝ upana gǝnǝ. 2Ushwa ka John binunda, ninyan, natara imin ka Yesuh na ǝen, mabi za: andu makaza umǝ: rutuma 3kizi mǝ hunumǝ, "audi undo ka ubiu, da tirika zondo?"4Yesu bi wǝmǝ nǝnǝ, "Ka garin na John imin anyinu rika kini ukandizadi" 5Tilǝngǝ nu rika ira, tugun na tanu, tukumi ma mura ukuzurunǝ, tutur nu rika di gbaki ando ka ǝmǝwi, amaku zansǝnǝ nu soko nin ingye ar bǝnzǝ ubunu ulense nandubǝ. 6Undu ǝkǝbiki nǝzi kusum undo ka ba mawa manang nǝmiwu."7Ushwa ka andubǝ di bishirsiza, Yesu bi kpona ubunu na izoshi I ǝndubǝ di na tara John 8"Imi kizi nabi pisizing na vyiru nadi yira uhandu Ka uvinu nu zuhu on? Imi kizi na bi pisinyi nǝshibi nadi: Yira? undubǝ na usǝrmǝni uwapu? Akura aduru, ando ka a wunza tusǝrmǝni tu uwapu ǝtǝshizi na arai a ujah hu.9Kizi imi ki nabi hanzi nyi na: uwapu una tuma Uweng? Nandi, em nu gara ninyi undi kizi unatuma Uweng. 10Udindi nǝzi undo ka abi darsa na atara ǝmǝ "Barin, em nu za: unarutuma na tuba gini, undo kama yumbura a chunna baka anyi11Em nu gara ninyi akura duru, ba abi ma mura zondo ka muma torno da ka uga na minumǝ dannya John undu chirsizi nǝ mini wu. Kusum na nandi gun dubǝ ku gisan nǝimǝ bugizi bu ǝshiri ku kizimǝ. 12Usuru nǝ si su John undu chirsi nǝmini ubiu na nedi, bugizi bu ǝshiri bi wuza ugbǝnǝ na agata kizi ǝndigǝrmǝ a agata kizi abi kaba na agata.13Bazi ka kusum titar kanin kini ana tuma au Uweng nunyinza su tuma ubiu nusha John, 14kizi imbaka rairou ka udi kaba on, ǝmǝdi: Ilya ka bizi ubiu umǝ. 15Undo ka ǝmǝ na tuto, yaha madi kunda.16Indi maka rimiza ridi na imi? Danya ǝdigǝnzǝ ka ǝnǝ na ukizara na uwǝru, ka atǝshi ǝyisi ǝpun gǝnǝ 17kizi ǝhu, 'ti wurbu bu sharuwa ninyi, kizi bana kpozo ishokori. Tiwuza titǝshi tuma shishoro, bana kiba wu.'18Bazi ka John bi biu banu: ri irya da uswa mǝpuru wu, kizi ǝhu, 'a ǝmǝ na burim bushishoro' 19ǝmǝ vana undubǝ mǝ biyu nu: rya di kini uswa di kizi ǝhu barin, ǝmǝ na usom ingye ǝmǝ una kirudi, urǝnǝ kansa ikurbi irilǝrǝ kini undu maeuku!' Aruzuza ryomo usuru nusanaruma u-imin ka ru wuziza".20Na maru a nandi, Yesu bi kponu sǝrtǝ tupana ka mawuza wǝrshili utukwakwa tu bobo ni, bazi ka ba'a kaba Uweng wu. 21"Wǝgǝji ninyi chorazin! Wǝgǝji nenyi, Bethsaida! Bǝzi a wuza tukwakwa tubobo tidi ka ama wuza ninyi, na Tyre kini Sidon, bǝzi ama kaba Uweng bana uwunnyawu nǝimǝ tisǝrmǝni tu tiyomn kini mato. 22Kusum na nandi, agboto wǝmǝ na Tyre kini Sidon na richi ru hara makangara na tara gini23ǝnyi andu Capernaum, ǝnyi nurika a: nyanzi nyi pirmǝ nǝ shiri? Uwa, a rǝmǝ nǝnyi na bigizi na rai au iwa. Bazi ka na Sadom bazi abi wuza tukwakwa tubobo ka awuza nǝimǝ gini, iba sokono dannya inǝi ubiu na nedi. 24Em nu badi ninyi nuhu, iwa feuwa na Sodom richiru hara makangara natara gini."25Na lǝlu riudǝnkwaidi, Yesu bi hu, "em nu yiba ou Dada Ata Ushiri kini buguzi, bazi ka uma nyisa tukwakwa tidi na andu ryomo kini uruza, kizi ukonno tǝn na adigynzǝ gisan. 26Nandi, Dada, bazi ka imin ulense hu nezi au. 27Ama yam kusum tukwakwa usuru nira Dada om, ingye ba zondo ruza Vana di wu, Dada di kwaidi, kuzi ba zondo ruza Dada diwu, Vanadi kwaidi kini undo ka Vanadi ma vira madi bǝnumǝ.28Rǝnyi nira em, kusum gini ka ǝni nugbǝnǝ ingyeni na tukwakwa tudǝ lǝnydǝny kizi in yinyi uvunkǝ. 29Surka uchichi u a vara am udi makaza nira em, bazi ka emnu shinshi rukpǝ kini ukasa rumǝ nǝimǝ unurai, kizi burim bugini bu mura uvunkǝ. 30Bǝzika uchichi usurkuza om on feuwa, ingye redǝlǝnydǝlǝny rom ba rǝn wani: wu."

Chapter 12

1 Na lalu rindǝn yesuh bi sura richi ru sundǝrǝ nu sara ulam u-imin-rya. ukomo bi wa andu makaza umǝ kizi akponi gaza ǝkpǝ a tukwakwa t'ulam idi nuriya di. 2usha ka farisiyawa bi yirǝnǝ, kizi ǝhunǝ yesuh, "yira andu makaza ɔu na imin ka titar kanin tu gǝhǝ na richi ru urya mumpa"3Yesuh bi hunǝnǝ bana bara imin ka david bi wa usha ka ikomo bi mokumǝ kini ando ka bizi ǝnǝ kinǝ mǝ wu? 4Mabi hau umǝ nǝimǝ arai a uweŋ maka rya irya ka ama na yimba na tupozo ka titarkanin magǝhǝ.5Ba nama bara nǝimǝ titarkanin a:richi ru rya mumpa tupozo nǝimǝ arai a uweŋ ǝgulhusuzu na richi ru rya mumpa mudi ba amokǝnǝ na rikiri wu? 6Em nuba: niɲi zondo ka makizi arai a uweŋ na bǝndi7Ba:zi nabi ruza imin ka imindi nu ba:di, "em nu gana izhiayi hu ba uyimba rukpǝ wu, bazi: bana gyami undo ka ba ǝmǝ nutakawu. 8Bazi ka vana uweŋ ǝmǝdǝ dadah rurichi ruriya mumpa".9 kizi yaha abǝndǝn mǝ pirmǝ nǝimǝ arai a uweŋ. 10kizi bizi zondo ni ka tǝrǝ tumǝ tuma wa: Farisiyawa bi bila nira yesuh, nuhu,"titarkanin tu hu a womo ǝndubǝ richi ru riya mumpa?" bazi ka adi mura aryu mǝ na rikiri.11yesuh bi wǝmǝ mǝ hu " ǝvi nǝimǝ gini ka ǝmǝ n' utamu wǝndǝ kpaidi, kizi utamu di kpo na ruwo richi ru rya mumpa bamǝ susumǝ wu? 12gboto kizi undubǝ da utamu! baka na nandi, tatarkanin bati gǝhǝ ka uwa imin galau richi rurya mumpa wu".13kizi yesuh huna undodi, " yutu uwǝrǝ ɔu. mabi yutu uwǝrǝdi kizi uwǝrǝdi mura ruguma danɲa uwǝrǝ ru rǝpudi . 14kizi Farisiyawa di ka bila tuchunna ka adi ryumǝ na rikiri. ǝnǝ nu bila tuchunna ka adi wunu mǝ.15usha ka yesuh bi ruza nandi, mabi shira usuru bǝndǝn di: ǝndubǝ char bi tarsumǝ, kizi ma womǝnǝ kusum. 16mabi yǝnǝ ubunu uruvunah agana yaha ǝndube ruzumǝ wu, 17ka adi mozuzo imin ka ama ba nusuru ishaya una tuma, nuhu18 yira, ulǝrǝ ɔm ka imma vira, ka in wǝmumǝ, nǝimǝ umǝ kizi in kundiza ulense u burim bom, inwa birim bom natara umǝ, ma ba: imin ka en sar na wormi.19bamǝ bǝnǝ budǝrǝ da makiba gǝngǝn, da zondo makunda rumoro rumǝ na ruwasu por. 20bama pura uhandu ka uvinu ma gama ɔn wu, bama bisi kusum kuchichi-riŋawu upirmǝ nusha ka ama wa imin ka en sar, 21kizi nǝimǝ rizǝ rumǝ awormi a mura utara rai. na amaru anandi kizi abi biu na zondo nira yesuh ka ǝmǝ ulǝngǝdi, ingyǝmǝ uturdi na burim bu shishoro.22mabi womumǝ, na imin iruka ka uturdi biba; ma yira 23kusum ushosh andubǝ biwa bobo ǝhu "ǝrǝn ka undodi nazi vana u David?"2424 usha ka Farisiyaya bi kunda na tara ubobo di, ǝbi hu, " undo di bamǝ rǝn ka ma susu irim shushoro wu imba na Beelzebul, ugomo u irim shishoro". 25Yesuh bi ruza tunurai tigǝnǝ, kizi mǝhunǝnǝ, gun bugizi bu rijah ka buma hara rumǝ, buma shaina, kini kusum arai da upana ka uma hara rumǝ ba u tura wu.2626 imbaka shetan susuzu shetan, mama hara rumǝninɲa. awu mashe bugizi bu rijah rumǝ tura? 27kini hu in susu irim shushoro bazi Beelzebul, bazi undo ka andigyenzǝ gini susuzǝnǝ ninyan? baka nandi a sokono andu hara makangara mugini.28hu in susu irin ishishoro na burim bu uweng bugizi bu rijah bu ǝshiri mǝ byu ninyi ninyan. 29adiwa mashe undubǝ ruwǝ n'arai a undu budǝrǝ kizi bama kisumǝ yani kizi mashi gana imin imǝwu? kizi madi rǝn masha igana imin imǝ masuru na rai ǝmǝ. 30undo ka ba ǝmǝ kinemi wu ǝmǝ unanyarmǝ om, undo ka ba amǝ nu pitunudizi kinemi wu ǝmǝ nu sataza di hu.31 baka na nandi, ata ka mǝruku kini ushara ubunu uweng ǝndubǝ, ushara ubun u burim kizi ba atawu. 32kusum undo ka maba amoro banu kaba ahana kini ubunu u vana undubǝwu ataka nemi. kizi kusum undo ka ma gara amoro bunu ka ba ahana kini a burim bu tsantsan wu, in dǝn kizi ba ataka nami wu, da nǝimǝ masanu mudi da mu nanga ka ubyu uweng .33" wa uchichi u imingalau, imuzu di wa igalaudi, da uwa uchichi ushishorodi, imuzudi wa ishishorodi, bazi ka aruziza uchichi galau baka imuzu iɔn. 34ǝnyi ǝndigǝnzǝ a ibomi, namǝ bǝnǝ ǝnyi na nyasi, adi wa mashe na ba imin galau? bazi ka nasuru na tukwa char tu ayumǝ unurai kizi unu bahaza. 35undubǝ galau usuru nimin ka mumǝ pitinu nǝimǝunurai umǝ ki ma nyinziza imin galau , kizi undu anyasi usuru nimin ka muma pitunu nǝimǝunurai ki ma nyinziza imin i'anyasi36 em nubadi ninyina richi ru har makangara andubǝ kusum sa ba imin shishoro ka amura abi ba 37bazi ka n'amoro bunu au kizi asa gyamǝu"38kizi azhi andudarsa kini Farisiyawa bi wǝmǝ yesuh, kizi ǝhu, "undubǝnzizǝ ar nugana ka tu ba yira tukpwakpwa tu bobo usuru nira eu" 39kizi yesuh bi wǝmǝ mǝ hunǝnǝ, "rimiza ru anduh anyasi aganza ubobo. ǝngu yǝnǝ ubobo wu imba u Jonah un tuma wu 40bazi ka Jonah bi wa tiyira ti taru kini tiri ti taru nǝimǝ ason a bigini bu gbǝu nyan yakadi ka vana undubǝ mawa tiyira titaru kini tiri ti taru nǝime unurai ubugizi.41 andu a nineveh sa toono atura richiru hara makangara kini rimiza ru ǝndubǝ, asa gyami ɔn. bazi ka ǝbi kaba uweng bazi ubunu uweng ka Jonah bi ba , kizi yiran, zondo nǝbǝndi ka mǝ shili Jonah.42 ugir, u usara aza ma tonno mutira richi ru makangara kini ǝndubǝ a rimiza, kizi ma gyamǝ nǝ. mǝbi byu usuru nǝ umǝrsǝ u bigizi madi na kanda ryomo ru Solomon, kizi yiran, zondo ka ma shili Solomon bǝndi.43 usha ka burim bu mǝjunu mǝ suru nundubǝ, busursa nu sura uira kaba mini niwu, kizi bu bila ira i'uvunkǝ, kizi ba ma murawu. 44kizi mǝhu, "yaha indi tara ni na susa am ka imbi suru ni kizi im biu bǝndi". usha ka mamǝ byu, mana mura ama bisa asusa di a wa au kefu. 45kizi maku tara ni, maka chira kinǝmǝ izhi iriundi, sundǝrǝ, ka akizi bǝn na nysi, kizi ǝrǝnǝ kusum bǝngdǝndi. kizi umǝrsǝzǝ udindǝndi yuhuru ushishorodi wani adinka di. isokono dannya nandi na rimiza ru anyasi di".46 usha Yesuh nǝimǝ ubunu kini izhoshi i ǝndubǝ di, yiran, ango umǝ kini a hene ǝmǝ byu kizi atura na ashibi, nugana adi bunu kinǝmǝ, 47zondo hunumǝ, " yira, ango ɔu kini ahenǝu na ritorin na shibi, nu gana adi bunu kinawu".48 kizi Yesuh wǝmǝ ki mǝ hunumǝ "ǝvi nǝzi ango ɔm kini aya nǝzi ahenum?" 49kizi ma yitu uwǝrǝ pirmǝ nira andu makaza umǝ kizi mǝhu "yira, ingye ango ɔm kini ahenum! 50kusum ando kama wuziza imin ka dada ɔm ka ǝmǝ nǝimǝ ǝshiri gana, udindǝng nǝzi uhenum kini ango ɔm".

Chapter 13

1na richi rindǝng ridi, Yesuh bi suru nǝshibi uasusa di kizi mǝ tǝshi nu kira rupende. 2Izhoshi i ǝndubǝ rugbǝu bi nǝ lǝnkǝrumǝ, baka na nandi mabi ruwǝ nǝimǝ buru bu tanu nǝmini kizi mǝ tǝshi nǝimǝ bǝn, ǝndubǝ kusum tura natara utǝnǝ.3baka na nandi Yesuh bi ba tukpwakpwa char nǝnǝ nǝimǝ tuwǝnzu. Mehu, "yiram, unavara bi hanumǝ madi bira imuzu. 4usha ka mabi bira, izhi muzu bi kunku nu kira achunna, kizi inyeng na vira en. 5izhi muzu bi kpozo na tara bugizi, nira ka ba mumpa ni char wu. Banushara usha wu ibi tozo kizi bigizi bidi ba bǝn pǝu wu. 6usha ka uweng ma nyana, ibi doko rumǝ bǝzika ba en na ritaru wu, kizi iwa kusum.7izhi imuzu bi kpo nǝimǝ ikana. tichi t'ikana ga: kizi ashibiri en. 8izhi imuzu bi kpozo natara bugizi bu galau kizi imina irya nǝ-rinyi, izhi nǝ-akur-twasi, kini izhi nǝ-akur- taru natara imin ka abi bira. 9undo ka ǝmǝ na tuto, yaha madi kunda"10andu makaza umǝ rǝmǝ kizi ǝhunǝ yesuh, "baka imi kizi ubunuzu na izhoshi iǝndubǝ nǝimǝ tuwǝnzu?" 11Yesu bi wǝmǝ ma hunǝnǝ, "ǝnyi na hana nubuna na ruzuza imin ka ama nyisa i bugizi bu rijah bu uweng, ǝnǝ, ba nandi wu. 12bazi kusum undo ka amǝ nani a kinumǝ ni, ma mura tim.undo ka ba amǝ nani wu, kusum imin ka ǝmǝ nani akaba usuru nira imǝ13nyan imin ka iwa imbunuzu nǝnǝ nǝimǝ tuwǝnzu, uyira ǝnǝ nu rikadi, ba arika wu, kini uyira ǝnǝ nu kundizadi, ba'akunda wu, da aruza wu. 14Nǝnǝ rutuma ru Ishaya rumamo, rinangana ka ruhu, usha ukundizadi ukunda, kizi ba uruza wu kusum achunna ka akponi, usha uyiradi, nayira, kizi bana yira tiyinkini tidi kǝngkyǝng wu kusum achunna ka akponi.1515 bazika ruroho ru ǝndubǝ di ruma sokono disa, kizi ingye rǝn gbogbolong nu kundizadi, ingye ama kursa ǝzhi gǝnǝ bazi ka ba'adi yira na ǝzhi gǝnǝ, da adi kunda natuto tigǝnǝ, da adi ruza na suroho sigǝnǝ wu, bazi ka adi yuhuru gbaki, indi womǝnǝ.16Akǝbiki ǝzi ǝzhi gini, bazi k'arika, bazi tuto tigini tukundiza. 17ɛm nu binyi akura ǝduru, anatuma uweng kini andu sansan abi gana adi yira tukpwapwa ka ǝnyi nu rikadi kizi ba'abi rika tǝn wu. Abi gana ka adi kunda imin ka ǝnyi nu kundiza di kizi ba'abi kundiza en wu1818 baka na nandi kundang tuwǝnzu tu uanavara ka mabi ka bira imuzu imǝ. 19usha ka undubǝ kunda ubunu bugizi bu ǝshiri kizi ba ma ruza on wu, undu anyasikizi mǝrǝmǝzǝ maza imin ka ama bira nǝimǝ unurai umǝ, imuzu in gana ka a bira na chunna niyan.20imin ka abi bira na bigizi bu ashari nǝzi undo ka makunda ubunidi ingye banu shara ushawu ma kabaon na uruma unurai, 21kusum na nandi ba ǝmǝ na ritaru nǝimǝ umǝ wu, nyang imin ka bama zhunyiza wani wu. usha ka ukunda kpai da uwa-ukundakpai ma tonno baka ubunu di, ma risasa.22imin ka abi bira nǝimǝ ikana ǝmǝdǝ undo ka makunda ubunidi kizi titankum to masanu kini buwarsaza bu umura shibiru ubunudi, kiziba maku minawu 23imuzu ka abi bira na mumpa mu galau izi undo ka makunda ubunudi ma ruza on . ma minza imuzu kini irya, ma pitunu na usha wǝndǝ, na-rukurǝ, nu zhusha na-ǝkur twasi, na uzhi gbaki na-ǝkur-taru natara imin ka abigita"24Yesuh biku yǝnǝ tizhi tuwǝnzu tidi. mǝhu, " bugizi bu rijah b'ǝshiri bǝn dannya undubǝ ka ma bira imuzu galau n'ulam umǝ. 25usha ka andubǝ na mormo, unanyarmǝ umǝ rǝmǝ kizi mana bira sukpe nǝimǝ ulam u idǝri guvon di, kizi ma shira. 26usha ka udǝri guvondi bi sura, kizi imina, kizi sukpe sidi putu don.27ilǝrǝ undu lam di bi rǝmǝ ǝnǝ hunu mǝ, "usharai, inhu d'ubira imuzu galau n'ulam ow wo? baka imi kizi nedi sikpe ni? 28mǝhunǝnǝ 'unanyarmǝ kizi mawa nandi'. "ilǝrǝdi, hunu mǝ, 'nedi rairow ka tidi ka rupu sǝn duwǝ?'29lamdi hu uwa. Bazi ka usha ka ǝnyi nurupu sukpǝ sidi, amura na rupu idǝri guvondi kini sǝn. 30Yahin en udi ga kusumupirmǝ nusha upitunudi. na usha upitunudi, ingara nandu pitunudi, "nadinkadi, rupin sukpǝ sidi nadi kisa sǝn, ǝkpǝdi, adi doko sǝn, kizi nandi pitunu idǝri guvondi nǝimǝribinya.31maru anandi, Yesuh biku yǝnǝ tizhi tuwanzu tidi. Mǝhu, "Bugizi bu rijah bu ashiri bǝn dannya buyoho bu ilyu ka undubǝ bi chira kizi ma bi:ra nǝimǝ ulam 32bu muzu budi bu kizi ni nyololong nǝimǝ imuzu kusum. usha ka kuma ga, kuk kizi tichi ka tǝn nu bedi kusum. kusokono uchichi bazi ka inyen i ǝshiri rǝmǝzǝ ǝpi ti chǝlǝ na sigaba su on."3333 Yesuh biku bǝnǝ tizhi tuwanzu. "bugizi bi rijah bu ashiri bǝn dannya ---yeast----- ka uga bi chira kizi ma gura kini urǝku u ǝfurhum tumati taru, kizi mǝ buzhu"34kusum tukpwapwa tindi Yesuh bi ba na izhoshi ǝndube nǝimǝ tuwǝnzu. kizi bamǝbi bahazǝnǝ izhimin imbaka ba na tuwǝnzu wu, 35kusum adi mura amonzo imin ka anatuma maba, usha ka mabi hu, "in konno unu om nǝimǝ tuwǝnzu. inba tukpwakpwa ka tǝn nu nyisa usuru na akpira a masanu".36usuruh na nandi kizi Yesuh bi yaha izhoshi iǝndubǝ kizi ma hanu nǝimǝ asusa. andu makaza umǝ bi na murumǝ kizi ǝhu, "bǝnanduh tuwǝnzu tu imuzu i ulam. 37bi wǝmǝ mǝhu,"undo ka ma bira imuzu galau di nǝzi vana undubǝ 38ulam di nǝzi masanu, kini imuzu galau di nǝzi ǝndigyǝnzǝ a undu anyasi 39kini undo ka ma bira sǝn nǝzi unanyarmǝ. Upitunu di nǝzi umǝrsǝ u usokonin, kizi andu pitunudi nǝzi atuma a uweng.40baka na nandi, dannya iyanda ka sukpe sidi ka ama pitunu urwa rya, nandi kizi isa sokono nu mǝrsǝ usokonin. 41vana undubǝ ma tuma anatuma ǝmǝ, kizi a pitunu, usuru na bigizi burija, kusum tukpwakpwa ka tu wunza mǝruku, kini ando ka ba'a tarsa titarkanin wu. 42a toronǝ nǝimǝ atarshi urwa, ira ka ǝzhi uyara kini urunza ǝnyini ni. 43usha di kizi andu sansan awa nyalnyal dannya uweng neime bugizi bu rija bu dadah gǝnǝ. undo ka ǝmǝ na tuto yaha madi kunda.44bugizi bu rija bu ǝshiri bǝn dannya imin galau ka en nu nyasi nulam. uzondo zǝrǝ en kizi ma nyisa en. Nǝimǝ uruma unurai umǝ kizi ma pirumǝ, mazhizha kusum iminka ǝmǝ nani, 45kizi mana kpa ulandi. Gbaki, bugizi burija bu ǝshiri bǝn dannya undubǝ ka ǝmǝ undi tizhimin ka ǝmǝ nu bila tukpwakpwa ti nyelnyel . 46usha ka mabi mura imin nyelnyel wǝndǝ, mabi pirumǝ kizi mǝ zhizha kusum imin ka ǝmǝ nani kizi ma kpa ǝn.4747 Gbaki, bugizi bu rija bu ǝshiri bǝn dannya tugun tidi pitunu tukpwakpwa mamani. 48 48usha ka tumamo, undu mokozo igini di wundu tugun tidi na utǝnǝ. ǝbi kizi ǝtǝshi kizi ǝpitunu igalau di awa nǝimǝ tikǝnkǝn, kizi ǝviki shishorodi.49isokonon dannya nandi numǝrsǝ usokonin undi anatumaa uweng ǝ rǝmǝ kizi a hara andu nyasi usuru nǝimǝ andu sansan 50a toronǝ nǝimǝ atarshi urwa, iraka uyara kini urunza ayini.51na ruza kusum tukpwakpwa tindi? " andu makaza umǝ hunumǝ '"a:" 52kizi Yesuh hunǝnǝ, "baka na nandi kusum undu darasa ka mama sokono undu makazau bugizi bu rija bu ǝshiri ǝmǝ dannya undubǝ ka ǝmǝ dǝ ushǝwǝ u arai ka mǝ susuzu tukpwakpwa tukozo kini ti gisau usuru nǝimǝ ira ka ma tarsani." 53na amaru anandi, ibi byu na atara anandi usha ka Yesuh ma mara tuwǝnzu tidi mabi yaha ǝbǝndǝn di.54usuru nanandi, Yesuh bi ruwǝ na usar umǝ kizi ma bǝnzǝ ǝndubǝn nǝimǝ arai a uweng gǝnǝ. imin ruka di nǝzi abi wa bobo kizi ǝhu, "usuru nabe kizi undodi: nu mursa ryomo kini budǝrǝ bu tubobo tidi? 55ingusa da vana undu asoro dǝn nedi wo? ingusa ango umǝ nǝzi mary? ingusa ahene nǝzi James, Joseph, Simon, kini Judas? 56ingusa ahene ǝmǝ mansha kusum kinaru wo? mamura tukpwakpwa tidi nabe?57mabi wǝnǝ akunda manan kizi Yesuh bi hunǝnǝ "unatuma mursa rugbǝu na upana umǝ kini arai ǝmǝwu." 58bamabi wuza tukpwakpwa tu bobo char bǝndǝn baka ujir yimba akura ǝduru gǝnǝ.

Chapter 14

1Na usha undǝn di Hirudus undu dǝtǝr gbǝu u abǝndǝ di bi kunda tu kwakwa natara Yesu. 2Ma bi hunǝ ilǝrǝ imǝ, Yahaya undu chirzizi ǝndubǝ nǝ mini nedi, ma mǝ ka suru nǝime isahu. Baka na nandi budǝrǝ bundi na'ituma nim um,"3Ushadi Hirudus ma moko Yahaya, ma kisa mǝ, ma wumǝ ni nany baka Uga Hirudiya uga: yaya Filib umǝ. 4Baka ka Yahaya ma hunu mǝ, "makari ka uchirumǝ ma sokono ugwau" 5Hirudus mǝ: wunumǝ, kizi iyǝwǝ numǝ nǝn dubǝ, bazi ka ari kumǝ una tuma.6Na Uweng rizǝru Herod, basha u Herodia bi: chinga tubuna tu amiza natarshi ǝndubǝ ki ma ruma Herod unurai. 7Baza nandi mǝbi chira itonin a: mǝngu yumǝ kusum imin ka ma bila8Usha ka muma kaba ilarbi usurunira ango um mebihu, a yumǝ rukpǝ ru Yahaya undu chirsizi ǝndubǝ nǝimǝ mini, nu kpi". 9Unurai u ujah di bi shaina na val ǝndǝn, baka itoning kini ando ka pǝzi ǝnǝ nu riya im rtr kinvmǝ mabi yimba amoro bunu nuhu awa nandi.10Ma bi tuma aka kpǝnte rukpǝ ru Yahaya ni nang. 11Bazi na nandi abi rǝmǝ nǝ rukpǝ rumǝ nu kpikizi a yimba na basha di ma ka yimba na ango umǝ. 12Na mara onandi, andu makaza umǝ bi rǝmǝ, achira ikyezedi kizi aka wansa en. Na amara a nandi abi hanǝnǝ aka mura Yesu.13Nedi, usha ka Yesu bi kunda, mabi yaha iradi nǝimǝ buru bu tanu nǝmini pirma nizira ka baǝndune niwu. usha ka izoshi i ǝndubǝ bi kunda, ǝbi tarsu mǝ natubuna usuru nǝimǝ upana. 14Baka na nandi Yesu bi rǝmǝ na tuba gǝnǝ ma yira izoshi i ǝndubǝdi. Mabi kunda izayi gǝnǝ ma womo nǝ tukonk tigǝnǝ.15Usha ka iyeru mawa, andu makaza umǝ rǝmǝ ǝhu, "ǝndubǝ bǝndi wu, ingye lǝlu ma sura. Hunǝ izoshi i Vndubǝ ashira, adi rǝn ka apirumǝ na bukoro adi pki irya baka ǝkpǝ gǝnǝ"16Uweng bi hunǝnǝ "ba usaradi ka ashira wu. anyi yan ǝnǝ izimin adi rya bǝ." 17ǝbi: hunumǝ, "nira goro bǝndi, arna ǝfurhum shubi kini igini irepu kpaidi". 18Yesu bi hu, "rǝnyng nami".19Baka na nandi Yesu bi hunǝ izoshi i ǝndubǝdi ǝtǝshi na sukpe. Mabi chira ǝfurhumdi shubi kini igini irepu dǝndi. Yaka kama bara: ǝshiri, ma wa akǝbikini, ma lente ǝfurhum di kizi ma yimba na andu makaza umǝ, kizi andu makaza umǝ yimba na izoshi i ǝndubǝdi. 20Abi rya kusum gǝnǝ ǝshirsizi. Na amara anandi abi chira udangara di, irya kailenterumǝ-mugyere rukurǝ nani repu vyati. 21Ando ka abi rya ǝnǝ ǝndubǝ turu shubi, bakini tuga a adigǝnzǝ wu.22Bana ushara ushawu, mabi wa andu makaza umǝ a ruwǝ nǝimǝ naburu bu tanu nami pirmǝna tuba ǝmǝ nu galan unji, maku hunǝ na izoshi i ǝndubǝ di ashira. 23Usha ka mu ma hunǝ izoshi i ǝndubǝ di ashira, mabi nyana nu woho bǝlumǝ madi wuza aval. Usha ka iyǝru bi wa, bizi ǝmǝ bǝndǝn bǝlumǝ. 24Bizi buru bu lanunǝmini mu di peu kini bigizi, ingye on dǝrdǝr, bazi ka uvinu nugana udi chǝchǝ on.25Nǝri au nanzi, Yesu binǝ murǝnǝ, na tanu na tara ripende. 26Usha ka andu tarsa umǝ bi yirumǝ na tanu na tara rupende, tunurai tigǝnǝ bi wa gbegbeti kizi ǝhu "wabisangu hu," 27kizi awa ikyenku nǝimǝ iyǝwǝ. Kizi Yesu hunǝnǝ, "wan rigǝrmǝ! emdi hu! Gana kundan iyǝwǝ wu".28Bitrus bi wǝmǝ numǝ mǝhu "Usharai, imbaka audi, wa ka'indi na murau na tara mini". 29Yesu bihu, "rau|". Baka na nandi Bitrus bi sura nǝimǝ buru butanu namini ki ma kponi tanu madi na mura Yesu. 30Nusha ka Bitrus bi yira uvinudi mǝ biyu gǝngǝn, iyǝwǝ bi wumǝ. Ushaka mini bihu mudi molkumǝ, mabi gbara bu kyenku mǝhu, "Usharai, kabum bǝ!"31Yesu, ba ba ushara ushawu, mǝ yiti mǝ hunumǝ, "ǝnyi andu tara rai ugisan, bazi imi ki anyi dahalak?" 32Na amaru anandi, usha ka Yesu kini Bitrus ǝmǝ ruwǝ na buru butanu na mini, uvinudi bi tura. 33Kizi andu makaza umǝ rya mumpa, ǝhu, "ǝkur ǝduru au Vana a Uweng hu.34Usha ka ǝmǝ: wungulu, abi nǝ shupu na Gennesaret. 35Usha ka andi garmǝ ka ǝnǝ niradi bi ruza ka Yesu hu, abi za rutuma konabe nǝimǝ iradi kusum, kizi ǝbi rǝmǝ numǝ kusum nundo ka ba ǝmǝ ugumadiwu. 36Abi wuza avalǝmǝ da adi gaka rilem ru usǝrmǝni umǝ. kizi kusum ando ka ǝbi gaka on abi womo

Chapter 15

1Na amaru anandi ǝzi Farisiyawa kini andudarsa gǝnǝ bina mura Yesu usuru na Urushelima. Abi hu, 2"Imi kizi iwa andu tarsa ou ba ǝnǝ nu tarsa tanutu andiganu wu? Bǝzi ka ba'a kuzuzu tǝrǝ usha ka ǝnǝ na arirya wu" 3Mabi wǝmǝ nǝnǝ kimǝ hunǝnǝ, "baka imi kizi bana tarsa titakanin tu Uweng baka tanu?4Bazi ka Uweng mahu, 'yimba rugbǝu na dada ou kini ango ou; kini 'undo ka hu ma tinza dada umǝ kini ango ango umǝ mǝ wi? 5Nǝnu hu, 'kusum undo kamǝhunǝ dada umǝ da ango umǝ, "Kusum tubinka kana kaba nira em nǝdi ǝnǝwuhu ka a yimba nu Uweng". 6Udindǝ maganǝ hu madi yimba rugbǝu na dada umǝ wu. Hu nawa nandi, nama chira ubunu Uweng ba izimin wu.7ǝnyi andu idǝger! nyan imin ka Ishaya bihu nyel, 8'Ando didi yinzam rugbǝu na tunu kpaidi, tunurai tigǝnǝ pǝu usuru nira em. 9A rya muripa nu vinu kpaidi bǝzi ka abǝnzizǝti tarkanin tu ǝndubǝ hu"10Kizi mv yisi izoshi i vndubǝ na ira imǝ, kizi mǝhunǝnǝ, "kundan nadi ruza. 11Ba izimin ka irunzizǝ nǝimv unu kizi isharsiza undubǝ wu. Imin ka isusu nǝimǝ unudi kizi isharsiza undubǝ"12Kizi andu makaza umǝ rǝmǝ ǝnǝ Yesu, " uruza ka tu nurai tu Farisiyawa tu shaina usha ka a kunda ubunu dǝn? 13Yesu bi wǝmǝ mǝ hu, kusum uchunupa ka ba dada om nashiri kizi ma gita ǝ rupu on 14Yahǝnǝ danya, ǝnǝ ti lǝngǝ tidi hu nu dula nǝn dubǝ. Hu ulǝgǝ dula nulǝngǝ kusum gǝnǝ a ruwǝ na ruwo."15Bitrus bi wǝmǝ ma huna Yesu, "Wandu tida ruza tuwǝnzu tidi". 16Kizi Yesu hu, "ǝnyi don ubiu na nedi banama ruza wu? 17Ba na ruza nuhu imin ka irunzuzǝ nunu ka sursiza nǝimǝ ason kizi aka sha azwa a ǝn wu?18Tukwakwa ka tususuzu nǝimǝ unu tususu hu nǝimǝ ruroho. Tinden nǝzi tukwakwa ka ti sharsiza undubǝ. 19Bazi ka anyasi susuzu nǝimǝ unurai, uwunza ǝndubǝ alana, igana, malem natara uzondo, kini ushara rukpǝ. 20Tukwakwa tindǝng kizi tu sharsa undubǝ. ujir sonso tǝrǝ kizi a rya irya, ba usharsiza undubǝwu"21Kizi Yesu yaha abǝndǝndi, mǝsurs pirmǝ nu sara uoana u Tyre kini Sidon. 22Yiran, uzi uga u Canaanite bi ka suru nu sar undǝn dǝndi. Mabi gbara bu kyenku kimǝhu, " kunda izayi em, Dada, Vana u Dabid! Basha om mapira ǝnimǝ". 23Kizi Yesu ba maganrumǝ izimin wu. Andu makaza umǝ rǝmǝ ana wuza aval ǝmǝ, nubadi, "Hunu mǝ mashira, bǝzi ka ǝmǝ nu tarsa goro na bu kyenku24Yesu pǝ wǝmǝ mǝhu, "ba a tumam nira zondo wu, a tumam hu nira utamu u arai u Isreal." 25kizi ugwa di rǝmǝ, ma gunkunu na tuba ǝmǝ, mǝ hu, "Dada, binkam". 26Kizi mǝhu usaradi wu, ka uchira irya iu ǝdigǝzǝ utoro en na manamu iyǝrǝ".27Ugwa di hu, "nandi Dada, ǝnǝ mana mu iyǝrǝ mudi don a rinziza ilǝlǝ irya ka iroko ususru na udǝtǝr patalaki usharai!" 28Kizi Yesu wǝmǝ mǝhunumǝ, "Ugwa, utara rai rou on ugbǝu di, yaha idi wanu nyel dannya iyanda ka unurai ou ugana." Nusha undǝndi basha umǝ bi womo.29Yesu bi yaha abǝndǝndi maku pirumǝ vati kini rupende ru Galilee. Kizi mapirumǝ na Rukumur maka tǝshi bǝndǝn. 30Izoshi i ǝndubǝ gbau rǝmǝ nira imǝ. ǝbi rǝmǝ na tugun tilǝngǝ, tutur tukumi, kini udangara ǝndubǝ char ka ba ǝnǝ agumadiwu. Abina shǝnǝ natubuna tu Yesu, kizi ma wonzǝnǝ. 31Izoshi i ǝndubǝ bi wa bobo ka abi yira utur na ubunu, ukumi ma womo, ugun na tanu, kini ulǝngǝ nu rika ira. Abi zanzana Uweng u Isreal.32Yesu bi yisi andu makaza umǝ nira imǝ kizi mǝ hu, izayi num nǝndubǝ bǝzi ka amǝ tǝshi na bǝndi ni komo kinemi, si. sitaru nedi ba ǝnǝ na inim rya wu. Ba rairom ka indi hunǝnǝ ashira ba ama rya irya wu, amura a rizi na chunna." 33Andu makaza umǝ bi hunumǝ, "tidi mura agfurhum nabe na bǝndi ka ba'andubǝ niwu ka a di za nizoshi i ǝndubǝ gbǝu ǝndi? 34Yesu bi hunǝnǝ "afurhum a yondo kizi anyinani? kizi ǝhu "an sundǝrǝ kini igini nyololon." 35kizi Yesu hunu izoshii ǝndubǝ di ǝtǝshi nǝbigizi.36Mabi chira afurhum sundǝrǝ kini igini di, usha ka muma biya ugusa inja, ma lente afurhum di, kizi mayimba an nandu makaza umǝ. Andu makaza umǝ bi yimba na izoshi i ǝndubǝ di. 37ǝndubǝ di bi rya kusum, ǝshiri. Na amaru anadi abi pitunu mugyere sundǝrǝ vyati bi wǝkǝnǝ, inangana ka ima lente rumǝ. 38Ando ka abi rya, ǝnǝ andi gǝrmǝ tugu tinanzi uza tuga kini ǝdigǝnzǝ. 39Kizi Yesu hunǝ na izoshi i ǝndubǝdi ashira, kizi ma ruwǝ nǝimǝ buru butanu nǝ mini upirimǝ na usara Magadan

Chapter 16

1Pharisees kini Sadducees pǝ rǝmǝ nukunduza umǝ nuhu mǝ bǝnǝ nǝ tiyinkini tǝ ashiri. 2mǝpǝ wǝmǝ mǝhunu nǝnǝ, "usha uiyǝeru, hu, ǝzi tidima ti:ra mara-mara bazi ka ashiri di aguvɔndi;3nǝlalu rapimma, hu, tidima ti: ra ǝzi shishɔrɔ, bazi ka ashiridi aguvɔndi inge tuwer," uruza nuhu ka udi gara uyɔnkɔ uashiri, bǝ urǝn gara tiyinki tu lǝlu wu. 4anaɲasi kini ilana nusha gǝnǝ agana uyira tiyinkini, bǝ ayira iʒimin wu, tiyinkini tu Jonah kpaidi. "Yesuh pǝ yǝhǝnǝ ɲan ushira umǝ.5anatuma ayesuh pǝhu asurha nǝ rǝgalan kizi aruza nuhu ataka uyitɔ afufuku. 6Yesuh pǝ hunǝnǝ "ruzan uyeast u pharisees kkini sadducees." 7"atuma di nǝyimǝ gǝnǝ pǝ dɔlɔm nuhu, "bazi ka titaka urǝmǝ nǝ afufuku." 8Yesu pǝ ruza kusum kizi mǝhu, "ǝni andu jur tara rurɔhɔ char, ǝɲi nudɔlɔm nǝyimǝ gini nuhu bazi ka bana yito afufuku wu?9nǝmǝ pǝ taka an shubi nǝ ǝndubǝ tugu shubi, kini uchar imugere kanǝ pǝpitunu? 10dakǝzi an sundǝrǝ nǝ ǝndubbǝ tugu tinanzi, kini ichar imugere kana nǝpǝ kpǝ?11bazi imi kizi bǝ nǝruza nuhu bǝnǝ tara afufuku kizi impǝ bunu niɲi wu? waŋ shauwa nuruza u yeast u pharisees kini sadducees." 12ɲan usha ka ǝnǝ aruza nuhu ba pǝzi ǝmǝ nǝ bunu nuhu yaha ǝnǝ ǝdi ruza yeast nǝyimǝ rufufuku wu, umma ubǝnzǝ u pharisees kini sadducees."13usha ka Yesuh pǝ hu mǝbiu nusar tizi tipana nukira caesarea philippi, mǝpǝ wǝmǝ uruza nǝ ǝnatuma ǝmǝ, mǝhunǝnǝ, ǝndubǝ gusa ari nǝzi vana uweŋ? 14ǝnǝ ahu, "azɔndɔ gusa John u chirsi ǝndubǝ nǝmini mǝsusu, azɔndɔ, Elijah, kizi azɔndɔ, Jeremiah dakǝzi uʒi unatuma." 15mǝpǝ hunǝnǝ, "kizi ǝni nǝhu em avi? 16Simon peter hu, "audi undu kaba gɔrɔ vana uweŋ wǝryai."17Yesuh pǝ wǝmǝ, mǝhu numǝ, au nǝkǝbiki, simon ar Jonah, bazi mǝni kini inama ba murǝn ubǝnǝ ɔu indi wu, atani nǝshiri kizi mǝrǝn. 18emnu kini gusa au Peter, inpi arai aval auweŋ am nǝtǝpǝu. tishibi tugura tu Hades batu rǝn uwǝ iʒimin nani wu.19inyau imin kɔrnɔ ira titeshi tu rijah nǝshiri. Kusum iminka igurandu na masanu ǝzi nandi nǝshiri, kusum imin jur gura rumǝ namasanu, nandi nǝshiri.'' 20nushadi kizi Yesuh pǝ hu nǝtuma ǝmǝ nagana garra nazɔndɔ a ǝmǝdǝ kristi wu.21usuru nǝ tǝlu ridi kizi Yesuh pǝ kpo nugara nǝtuma ǝmǝ nuhu pirmǝ umǝ nǝ Jerusalem, ma:kunda kpai nǝti kpakpa char nǝ tǝrǝ tǝduganu kini tupozoh tigbǝu kini andu darsa, ǝwunu mǝ, mǝ tɔrnɔ nǝyimǝ tuvunkǝ nǝ richi nutaru. 22Peter pirmǝ nǝmǝ nukiradi mǝ sǝrtumǝ, nuhu, "indi sɔkɔnɔ piu nawu, uweŋ: indi gǝnǝ kpo nuwu." 23Yesuh pǝ yuhuru mǝhuna Peter; Aɔrnɔ nukira ɔm, unaɲarumǝ! au imin ishihuzu hu, udɔlɔm ɔu kini tidima batu weŋ wu, au natara tidima tǝ audubǝ."24nushadi Yesuh hunǝ tuma ǝmǝ, "undɔ ka rairmadi dulam, magani rukpǝ rumǝ, mǝchira uchichi ugakara rumǝ, kizi mǝdulam. 25undɔka rairumǝ nukakba rurɔhɔ rumǝ mǝ: wursu rǝn, kizi undɔka mǝ wursu rurɔhɔ rumǝ bazi emdi maku murha rǝn. 26yandi usa:na kizi undubǝ mamurra nǝ masanu kini ka mǝdi naha rurɔhɔ rumǝ? imi kizi undubǝ mǝyimba mashira mu en kini rurɔhɔ rumǝ?27ruzan uhu vana undubǝ mǝbiu nuzanzana usuru nǝtǝmǝ kini atuma ǝmǝ. Kizi maza kovi nǝ ǝnǝwǝ nudaku tidima tumǝ. 28ǝkurǝduru inhuniɲi, natitɔrin bǝndi, azɔndɔ gini bǝ ǝlǝmbǝ maɲa muwi wu pirmǝ usha ka ǝsǝ yirra vana undubǝ ubiu nǝ arai arijah rumǝ."

Chapter 17

1Na amaru a si: twasi, Yesu bi: chira Bitrus. Yakubu, kinbi Yohanna uhene, kizi ma rǝmǝ kinǝnǝ natara uwoho. 2Rupum rumǝ bi wangara riken ridi natuba gǝnǝ. ǝzi ǝmǝ bi kpaza dannya urwa.3Yiran, Musa kini Iliya bi putu nu bunu kinǝmǝ. 4Bitrus bi wǝnǝ kizi mǝ hunǝ Yesu, "Usharai, usara di ka ar nbǝndi. Hu uwǝmǝ, impi tugura ti taru bǝndi-uwǝndǝ ou, uwǝndǝ u Musa, uwǝndǝ u Iliya",5Usha ka ǝmǝ nu kǝi ubunu, kizi, tuwer tumǝiye panǝ kupu ǝnǝ, kizi amoro bunu bi: suru nǝimǝ tuwer tidi, nu badi, "Vana om nedi ka in wǝmumǝ, in kunda ulense umǝ. kundan ǝmǝ. 6Usha ka andu makaza umǝ dǝndi bi kunda, abi rizi na ǝzi bigizi ingye iyǝwǝ ma moko ǝnǝ. 7Kizi Yesu rǝmǝ ma gakǝnǝ, kizi mǝ hu, "tonnin turan, na gana kunda iyǝwǝ wu." 8Kizi abara ǝshiri a yira Yesu bǝkǝ ba kina zondo wu9usha ka ǝnǝ nu yunguru usura nu wohodi, Yesu bi yǝnǝ ubunu uruvuna, ma hunǝnǝ, " gana garin ubara-atuba di na zondo wu, rikan usha ka Vana undubǝ mǝ tonno usuru nisahu yani." 10Andu makaza umǝ bi bila nira imǝ, ǝhu, '"immi kizi qndu darsiza bahaza ka huǝhu, Iliya ma rǝmǝ na dinka di yani?"11Yesu bi wǝmǝ, mǝ hu, nyel, Iliya mǝ biu madi kursu tukwakwa kusum. 12Yaha indi gara ninyi, Ilya mǝ biu, ba'a ruzu mvhuwu. Kizi a wuzumǝ imin rai rigǝnǝ. Yaka nandi, vana undu bǝ ma kunda kpai na tǝrǝ digǝnǝ." 13Kizi andu makaza umǝ bi kunda dannya amǝ nu bunu natara Yohana undu chirsi nǝmini.14Usha ka ǝmǝ biu nira izoshi i ǝndubǝ, uzi undigǝrmǝ bi rǝmǝ nira imǝ ma wa ǝrun na tuba ǝmǝ, ki m hu, 15"Dada, kunda izayi i vana om, ǝmǝ ni tǝrhǝzi ka ima wata ruwumǝ. mal, marizizi nurwa da mini mudi. 16Im biu nǝmǝ nira andu makaza ou ba a rǝn u womo umǝ wu."17Yesu bi wǝmǝ mǝhu, "ando ka ba atarsa rai kini rimiza rilana, rai rigini indi tǝshi kinǝnyi na yondo yon? Na yondo kizi in shinga nǝnyi? Rǝnyin nǝmǝ bǝndi." 18Yesu bi sǝrtǝ burim budi, kizi mǝ suru numǝ kizi vana di womo nu shadǝndi19Na amaru anandi, andu makazu umǝ bi na murunǝ nigana kizi ǝhu, "Bazi imi kizi bati ran ususu bǝn wu?" 20Yesu pǝ hunǝnǝ, "bazi utara rai gini tǝmǝ. Em nubaninyi ǝkurǝ ǝdurudi, imbaka ǝnyi na utara rai pa dannya bu yoho bu Uweng naza nahunǝ ujwoho kǝwǝsǝ usuru bǝndi pirmǝ nǝ bǝnji? Uka wǝsǝ, izimin ni ka i mangali nyi wu." 21Bizi burin bundi, ba, a rǝn ususu bǝn wu.22Usha ka ǝnǝ na Galilee, Yesu hune andu makaza umǝ, ayimba vana undubǝ, na tǝrǝ tu andubǝ, 23ǝ wunumǝ, kizi richi ru utarudi a zansumǝ" Rai ru andu makaza umǝ bi shaina.24Usha ka abi biu na Capernaum, ǝndigǝrmǝ ka abi kaba ikurbi irǝpu i ugǝndu i Greek rǝmǝ ana mura Bitrus kiziǝhu "andu bǝnzǝ gini tarsiza ikurbi irǝpu i ugǝndu? 25Kizi mǝhu, "a" usha ka Bitrus bi: rǝmǝ nǝimǝ arai di, Yesu bunu numǝ nadinka kizi nǝhu, "Bitrus, imi ki uyira? usuru nira ǝvi kizi ija i masanu kansa ugǝndu? Usuru nira ǝdigǝnzǝgǝnǝ da udangara ǝndubǝ?"26Bitrus hu, "usuru nira ǝndubǝ". Yesu bihu, Baka na nandi vdigǝnzǝdi ba'a tarasa wu. 27Bazi ka tigana wa andu kansa ugandu awu taka, kundi na rupende, tidi ka toro tugu:n nǝimǝdi, tidi mokozo igini ka i tuba biu. usha ka numa konnon unu ubǝn, na mura ikurbi. Chiran en nadi yimba nandu kansa ugǝndu baka em kinǝ ni"

Chapter 18

1Na lǝlu rindǝndi andu makaza di rǝmǝ nira Yesu kizi ǝhu, "ǝvi nǝzi undu gbǝu nǝbugizi burija bu ǝshiri? 2Yesu bi yisi vana gisan ubiu na ira imǝ, mǝ wumǝ na atarshi gǝnǝ, 3Kizi mǝhu, "akura aduru ki ǝmnuba ninyi, im baka bana wangara ǝkpǝ gini nadi sokono dannya ǝdigǝnzǝ gisan wu, ba ǝzi achunna ni ka nadi ruwǝ na bugizi bu ǝshiri wu.4Baka na nandi, kusum undo ka ma shinshi rupkǝ rumǝ dannya vana gisandi, ǝmǝ undu gbǝu nǝimǝ bugizi burija bu ashiri. 5Kusum undo kama kaba vana gisan dannya undi nǝimǝ rizǝ rom ǝmǝ nu kaba om. 6Kusum undo ka mawa vana wǝndǝ nǝimǝ ǝndigǝnzǝ gisandi ka atarsa rai nom shihu, igboto kizi ka abǝ kisumǝ rishari ru wuha ikuna rumoro chirumǝ nǝimǝ ruwo rupende.7Wǝgǝji na masanu baka abirgi au shuhuzu!Bazika abirgi dǝndi rǝmǝ. Wǝgǝdi hu na undo ka abirgi di ǝbiyu baka ǝmǝ! 8Im baka uwVrV ou da ubuna ou uwa ka ushihu, tuzu on udi viki on. igboto kizi ka udi ruwǝ na usokonin na-uzǝmǝ-uwǝrǝ da ugundi, kini udi ruwǝ urwa na tǝrǝ kini tubuna tou turepu.9Imbaka rizi rou ru wau ka ushihu, za rǝnni, lingi rǝn igboto kizi ka uruwǝ nu sokonin na rizi ru wǝndǝ kini udi ruwǝ nurwa na ǝzi au arepu.10Wa iyanda ka bandi yizi vana wǝndǝ nǝimǝ ǝdigǝnzǝ di wu. Bazi ka em nubadi ninyi, na shiri anatuma yǝnǝ a Uweng aba raza azi a Dada om ka ǝmǝ na ashiri. 11Bazi ka vana undubǝ ma biyu madi kaba imin ka ibi ma wurumǝ.12Imi ǝzi utoron ou? imbaka undubǝ na itamu hanu mǝ mayaha akurtorbo-nani torbo natara rukumur madi ka kǝngǝrǝ uwǝndǝ dǝn ka uma wurum wu? 13Hu mǝ zǝrumǝ, a kurǝdurudi emnu badininyi ma wa rai rukupǝn natara on ka rikizi akurtorbo nani torbo ka ǝmǝ na ashiri vana wǝndǝ nǝime adingǝnzǝ di kamadi shaina wu. 14Nandi gbaki, kizi ba ugana u Dada gini hu ka ǝmǝ na ashiri vana wǝndǝ nǝimǝ adingǝenzǝ di kamadi shaina wu.15Hu uhenuu takanuu, ka sǝrkumǝ anyi na repu gini kpaidi. Hu ma kundau nama yumbura ninnya. 16Kizi hu ba ma kundau wu, bila undu wǝndǝ da arepu gbaki nadi tǝshi, tunu tu andu repu to sokono imin ka isa pihuzau.17Hu magyami ka madi kundǝdǝ, ka ba: na arai a Uweng. Hu magyami kama di kunda a rai a Uweng, yaha madi wangara ninyi dannya undumǝrim kini undu kaba ikurbi relǝrǝ.18Em nu bi nyi akura ǝduru, kusum imin ka na kisa na masanu mudi angu kisa en nashiri, kusum imin ka n bunu na masanu mudi, angu bunu nǝshiri. 19Em nu bani ni gbaki, hu an du repu gini wǝmǝ na tara koimi ka abila na bugizi dudi, Dada om ka ǝmǝ na ashiri ma wa nǝnǝ. 20Bazi ka kusum ira ka andi repu da andi taru manani nǝimǝ rizǝ rom ǝm na tarshi gǝnǝ"21Kizi Bitrus rǝmǝ mana gara na Yesu, "Dada, na yondo kizi uhenum ma takanum kizi in jiki utakadi? na sundǝrǝ duwǝ? 22Yesu bi hunumǝ, " em ba in hunǝu na sundǝrǝ wu, em nu hunǝu akursundǝrǝ na-sundǝrǝ.23Baka na nandi, bugizi bu rija bu ashiri bǝn pa dannya uzi ujah ka mabi gana madi runduzu tidima kini ilǝrǝ mǝ. 24Usha ka mabi kponi bu run duzu budi, ǝbi rǝmǝ nu: uzi ulǝrǝ ka ujah di dulumǝ idama rukurǝ 25Bazi ka bama mura tuchunna ka madi tara wu, usharaidi bi: hu azizu mǝ, ugǝmǝ kini ǝddingǝzǝ, kini kusun imin ka ǝmǝ nani adi tara.26Ulǝrǝ di bi ri: ma gungunu na atuba ǝmǝ kizi mǝhu. "Usharai, kunda izayi em, in taruu kusum. 27Baka na nandi usharai u ulǝrǝdi ka mabi kunda izayi imo, mabi jikumǝ, mataka na: tudur tiudi.28Ulǝrǝ dǝn bi hanu mǝ maka mura uzu uhene ituma imǝ ka ma dulumǝ idama nyongolon, denari rukureǝ. mabi mokumǝ, ma shibirumǝ, kizi mǝhu, 'tarum imin ka utarsum'. 29Kizi urǝnǝ ituma imǝ ri ma wuza aval ǝmǝ, nu dadi,

30Ulǝrǝ u adinka bi gyami, kizi maka wumǝ ninyan ubiu nusha ka ma tarumǝ iminka ǝmǝ nu tarsa umǝ. 31Usah ka arǝnǝ tuma umǝ dǝndi bi yira imin ka ihana, abi kunda manan ba nyon wu. Abi rǝnǝ ana ba; nu sharai gǝnǝ kusum imin ka ihana32Baka na nandi, usharai u uleredi bi yusumǝ, mǝ hunumǝ, "au ulǝrǝ u nyasi, in taka na tudur toiu bazi ka u wuza aval am. 33Audon ba'uba kunda izayi i uhenuu ulǝrv dannya iyanda ka in kunda izayi eu wu?34Usharai umǝ di bi wa manan ma yitu m nandu lubuza ǝndubǝ ubiu nusha ka matara kusum imin ka usharai di tarsumǝ. 35Nandi don kizi Dada om ka ǝmǝ na ashiri ma wuza ninyi imbaka bana taka na u utakaza u ahene gini usuru nǝimǝ ruroho rigini wu.
Chapter 19

1Ibi byu natara nandi, usha ka Yesuh ma biya tubunu tidǝn, mabi kaba achunna usuru na galilee kizi ma biyu nu saru judea ka on n'amaru saka u Jodan . 2ǝndubǝ char atarsu mǝ, kizi ma wozo nǝ bǝndǝn.3Farisiywa bi biyu nira imǝ, nu makaza umǝ, nu badi numǝ, "usaradi na titarknin ka nudubǝ jiki ugǝmǝ baka izhimin?" 4Yesuh bi wǝmǝ mǝhu , " ba uma bara nuhu undo ka mǝbi wǝmǝ, usuru na dinkadi mǝbi wǝmǝhu undigǝrmǝ kini ugwa wu?".5undo ka ma wǝmǝ bi kuhu, baka na nandi undigǝrmǝ ma yaha dadah umǝ kini ango umǝ mana mahna manah kini ugǝmǝ, ǝnǝ na repu a sokono rupum ruwǝndǝ. 6Baka na nandi ba ǝnǝ andi repu gbaki wu, rupum ruwǝndǝ hu baka na nandi imin ka uweng magura zondo gana hara wu"7Abi hunumǝ, baka imi kizi Musa mǝhun andu tu yimba uva ujiki anya tidi huna ugadi ma shira?" 8mabi hunǝnǝ, "baka agata a ruroho rigini kizi Musa b yahinyi nadi jiki tuga tigini, usuru na dinkadi banandi wu. 9Em nu gusa ninyi, undo ka ma jiki ugǝmǝ, imbaka ba alana wu, hu mawa anya a uzondo, rijama hu, undigǝrmǝ ka humǝ wa anya a uga ka amǝjikumǝ, rijama hu"10andu makaza bi huna Yesuh, "imbaka yaka imindi na undigǝrmǝ kini ugǝmǝ, ba usaradi ka undubǝ wa anya wu. 11kizi Yesuh bi hunǝnǝ, " ba kovi kizi mǝ wǝmǝ na ubunu di wu, ando ka ayǝnǝ ubunudi kpaidi kizi ulense nǝnǝ. 12bazi ka tugbati ni ka ǝnǝ tugbati tidi usuru nu mina gǝnǝ, tizhi tugbati tidi nika ǝndubǝ kizi a wǝnǝ tugbati tidi, tizhi tigbati tidini gbaki ka anǝdǝ kizi awa ǝkpǝ gǝnǝ tugbati tidi baka bugizi bu rija bu ǝshiri. undo ka ma rǝn ukaba abarudi, ma kaba ang"13usuru na nandi abi rǝmǝ numǝ n'andigǝnzǝ nunu ka madi wǝmǝ akǝbiki kizi ando makaza umǝ sǝrtǝ nǝ. 14kizi Yesuh bihu, " Yaha an digǝnzǝ gisandi, gana gǝhin ǝnǝ ka adi byu nira em wu, bazi ka bugizi bu rija bu ashiri bǝn baka anǝdǝ hu" 15mabi tarsǝza uwǝrǝ na tara andgǝzǝ di kizi ma yaha abǝndǝndi.16Yiran, uzondo bi rǝm nira Yesuh kizi mǝhu, "undu bǝnzǝ, imin galau iyandi kizi inwuza indi mura usokonin ujirdaku?" 17Yesu bi hunumǝ, " baka imi kizi aunu bila nira em imin ka igalaudi? undu wǝndǝ kpaidi kizi ǝmǝ ugalaudi, imbaka rairuka udi ruwǝ nǝimǝ usokonin, tarsa titarkanin."18undodi bihu numǝ "yandi titarkanin?" Yesuh hu, " gana wunzan andubǝ wu, gana wuziza tijama wu, gana wuziza igana wu, gana bahaza malem natara andubǝnzǝ wu, 19yimba rugbǝu na dadah ou kini ango ou, kini wǝmǝn undu shibiraou dang'a rukpe rou20Undumaina di bi hunu mǝ kusum tukpakpa tidi immatarsa tǝn. imi kizi em nu ganadi gbaki?" 21Yesuh bihunumǝ, "imbaka au nu gana ka udi monzo rukurǝ, hanu ka zhija imin ka au nani, udi yimba nandu tiyom, kizi u mura tukpakpa tigalau n'ǝshiri, kizi urau kakina una dulam." 22usha ka andu maina bi kunda imin ka Yesuh mǝ hu, mabi shira bama kunda ulensediwu bazi ma ǝmǝ na tukpakpa tim.23Yesuh bi huna ndu makaza umǝ, "emnu binyi akurǝduru, ba sasa ka undu idama mǝ ruwǝ na bugizi bu rijah bǝshiri wu. 24Em nu gusa ninyi gbaki, ikizi na ukansin-rumoro ka madi riwǝ na rizhi rurandozo kini undu idama ka madi ruwǝ nǝimǝ bugizi bu rija b'uweng"25usha ka andu makaza umǝ bi kunda nandi, abi wa bobo kizi abi ǝhu, "nedi ǝvi kizi ma mura ukabarumǝ. 26Yesuh bi barǝnǝ, mǝhu, nira ǝndube dang'a ba iwa wu, in baka nira uweng, koimi wunziza". 27Kizi Bitrus wǝmǝ ma hunu mǝ, " yira tuma yaha koimi ti dulau. imi nedi kizi ti mura?"28Yesu bi hunǝnǝ, " ɛm nu binyi akurǝduru. nǝimǝ usokonin gisau usha ka vana undubǝ mǝ tǝshi na ridǝrǝn ru rigbǝu rumǝ ǝnyi ka nama tarsum sateshi don na sidǝrǝn rikurǝ nasirǝpu nu hara makangara mu silam su Isreal.29kusum ando ka mama yaha tususa, ahene, dadah, ango, andigǝnzǝ, d'ulam baka rizǝrom makaba narukurǝ ichardi, kizi maku sokono usokonin ujir maina. 30Bazika andubǝni char ka ǝnǝ natuba ǝkurumǝna maru, ando ka ǝnǝ na maru ǝkurumǝ na tuba

Chapter 20

1Bugizi bu rijah bǝshiri bǝn pa dang nya ushuwǝ bugizi ka mǝ binyizi pimma nu bila ǝnǝtuma nube umǝ. 2Na maru kǝ ǝmǝ wǝmǝ kini anatuma, atarǝnǝ budima bu wǝndǝ na richi, kizi ma wǝnǝ nube di.3Mabi ku suru gbaki na lǝlu ru taru kizi maku yira ǝzhi anatuma na tutorin nira kwanswa banu wi zhimin wu. 4Mǝhu nǝnǝ ǝnyi dong haninyi nube, inyinyi imin ka en nyel, kizi apirmǝ nituma.5Gbaki mǝku suru nǝ lǝlu twasi kini ru torbo maku dima nandi dandi. 6Kuzi gbaki na lǝlu rukurǝ na bu wandǝ maku suru mamura azondo na tutorin lǝzi utuma, kizi mǝhu nǝnǝ ` imi ninyi na tutorin urǝmǝ ni yeru?` 7kizi ǝhunumǝ `baka ba zondo mayandu ituma wu,` mǝhunǝnǝ ǝnyi dong haninyi nube.8Uyeru bi dungǝ, undube bihune undu rika ube, yisi anatuma udi tǝrǝ nǝ, gyere nu undu amaru pirmǝ na undu dinka. 9Anatuma ka abi chirǝnǝ na lǝlu ru rukurǝ na bu wandǝ bi kansa budama bu wandǝ wandǝ. 10Ana tuma ru dinka bihu abyu, abi chira nuhu igǝnǝ bi kizi, kuzi abi kansa idama wandǝ wandǝ koivi dong.11Abihu akaba utǝra gǝnǝ, abi munu natara undu ulam. 12Abihu anatuma au marse di awuza ituma ilalu ru wande, kizi uku taranduh ryafu kinǝnǝ arka ti wuza ituma charrichi ridi, na jai buweng.13kuzi ushuwǝ ualam hunǝnǝ uwǝrin, inwunyi izhimin shishoro wu, tibi wǝmǝ kinǝ nyi na richi na budama wu sike? 14Chirang imin ka en igini nadi shira emdi kizi invira inya anatuma au chira au marsǝ nyafu kinenyi.15ba in dula titarkanin tu galau kizi inwa imin ka inwa iming ka em gana ni min om wu duwǝ? 16Na nandi undu marsǝ sǝ tǝshi undu dinka, kuzu undu dinka sǝ tǝshi undu marsǝ.17Bizi Yesuh pirmǝ mǝ umǝ na Jerusalem, mǝ tura kini ǝnǝ rukurǝ na andu repu di nu saru wandǝ, kizi nachurna mahu nǝnǝ, 18Yirang pirmǝ goro na Jerusalem, ayutu vana andubǝ na tupozoh tugbau kini andu darsa . anyar mumǝ awunumǝ. 19ǝku yutumǝ na wormi ǝdi meshimǝ, ǝlubumǝ, ǝku gakarumǝ, kuzi richi ru taru asa nyangzumǝ.20kizi amba wa ǝndigenzǝ a Zebedee bi rǝmǝ na Yesuh n'ǝndigenzǝ ǝmǝ. kizi ma gunkunu mabila izhimin nǝmǝ. 21Yesuh bi hunumǝ " imi kizi au nu ganadi?" mǝhu numǝ "yimba ugara nahu ǝndigenzǝ amdi di tǝshi uwandǝ nu wǝrǝ kamkam ou, uzhi nu wǝrǝ gushi ou na bigizi bu rijah rou.22Kizi Yesuh wǝmǝ mǝhu numǝ "ba ukam imin ka au nu biladi wu. U-reng ka usuwa nu kǝnkǝn ka injinkuru in suwa?" ǝnǝ bihu "tireng". 23Maku hunǝnǝ, " na reng ka na suwa nu kǝnkǝnom. kuzi ǝdi tǝshi nu wǝrǝ kankum om kini uwǝrǝ gushi om ba imin ka em yimba wu, itǝshi nira ka andunangana ka dadah om bima bumbura". 24Udangara ǝtuma rukurǝ ridi bihu akunda iwa di, abi kunda manang char na hene arǝpu dendi.25Kizi Yesuh bi yisǝ ne nǝmǝ mǝhu nǝnǝ, " naruza ka ijah yi awormi mǝ wǝnǝ na nabu, kuzi andu gba gǝnǝ bǝnzǝ rijah nǝtara gǝnǝ. 26Igana tǝshi nandi niyimǝ gini wu, undu bila rugbau nayiǝ ugini mǝ tǝshi ulǝrǝ. 27kuzi undo ka rairumǝ madi tǝshi undu dinka nayimǝ gini, ma tǝshi ulǝrǝ gini. 28Kanda ka vana undubǝ bama rǝmǝ adi wuzumǝ rilǝrǝ wu, kuzi ǝmǝdǝ di wuza rilǝrǝ, indi ku yitu usokonin om iming kaba andubǝ char.29Abi suru na Jericho, andubǝ zhosh bi tarsumǝ. Bizi tulǝngǝ tirepu na titǝshi na churna. 30Abi kunda a Yesuh usura umǝ , abi gbara bu kyenku " usharai vanu David kunda izhai goro". 31Andu zhosh dendi bi sartǝ nẹ, ahunǝnǝ awa weti, kizi ǝnǝ aku gbara bu kyenku gengen, " usharai vanu David kunda izhai goro.32kizi Yesuh tura chiki ma yisǝ nǝ mǝhu, " imi kizi rai rigini ka indiwa ninyi?" 33ǝnǝ bihu numǝ, " usharai aba korno nandu ǝzhi". 34kizi Yesu nu zhai, ma gaka ǝzhi gǝnǝ, sas ǝzhi gǝnǝ bi korno rumǝ kizi atarsumǝ.

Chapter 21

1Bizi yesuh kini ǝtumǝ ǝmǝ bi biyu vati na jerusalem kizi ǝdungǝ na Bethphage, nu woho utupar, kizi yesuh tuma andu repu ǝtumǝ di. 2Ma huh nǝnǝ pirgni na gbir a tuba, na yira na masasa ukansi utukumi nu kisa bandang, kini vana garma umǝ bunin ǝnǝ. 3Baka da zondo huh ninyi izhimag natǝra di, nǝ huh numǝ, usharai nugǝnǝ, gǝnǝ, udindandi ma jiki ninyi sasa.4Na medi imindi bi rǝmǝ kanda ka ǝbi maba na tunu tǝ ǝnǝ tuma di monzo yumǝ mǝ huh, 5Gara na basha u zion, yirang ugomo gini urǝmǝ nuh nu shinshi rukpǝ ǝmǝ natǝra ukansi utukumi natǝrǝ vana garmǝ di, na vana kwansiutukumi.6Kizi ǝnǝtumǝ di bi kǝwǝ kandǝ kǝ yesuh bi huh nǝnǝ, ǝbi dugna nu ukwansi utukumi kini vana di kizi 7ǝwǝ tukpǝkpǝ turupum nǝtǝra di, kizi yesuh tashi natata di, 8Andubǝ zhosh di bi nutu zo tukpǝ tpǝ tǝpum gana na churna ǝzohdo tusu sugaba su ti chichi kizi ǝnoto na churna9Kizi andu zosh kǝ ǝnǝ na tuba a yesuh kini andu kǝ ǝnǝ na maru ǝmǝ nu zanzana vana u david ukpǝ tomo natǝra undo ka vana u David ukpǝ tomo natǝra undo ka ma dunga na yuza ru sharai, uzanzana ukizi. 10Iǝlu ka yesuh bi ruwǝ na jerusalem, upana bi tuma, ǝku huh avi nedi. 11Andu zhosh di huh, ingemǝ undu'urna usuru na Nazareth nayimǝ Galilee.12Kizi yesuh ruwǝ nu gura u weng. ma nǝrǝ andu kpǝza kin uziziza nu gura uweng, kizi ma wangǝrǝ tudǝtar tandu yuhurzu ikurbi kini tudǝtar ta andu ziziza igǝshi. 13Ma huh nǝnǝ rng nu darsa, ǝrai ǝm ǝng a mǝtǝrǝ huh, numǝ wa ǝny tǝshi ubǝri wǝ magǝna. 14Kizi tulǝngǝ kini andu suwǝ rumǝ rǝmǝ nǝ mǝ nayimǝ ǝrai au weng di kizi mǝ wunzo nǝ.15Lǝlu kǝ tupozoh tugbau kini andu darsa yira tukpǝkp tu bobo kǝ mǝwǝ kizi ǝku kunda andigenzǝ ni ukenku nu gusa, uzan zan na vana u'David, ǝabi wǝ mang ba nyong wu. 16ǝbi huh numǝ, ukunda inig ka ǝnǝ nu bǝ di wo? yesuh huh nǝnǝ a! au bǝ ubi mǝ bara na tupe tǝ andigenzǝ gisan kini tu wambira umǝ bumbura buyiba wu? 17Kizi yesuh yahǝnǝ ma pirmǝ nayimǝ upana u'Bethany mǝka mura bandang,18Ikomo bi wumǝ pimmǝ kǝ mumǝ tǝrǝ ni mumǝ ruwa nayima upana. 19Mǝbi huh mǝ yira uchunu poro nu kura achur na kizi mǝ pirma ni bamǝ mura izimig wu, tuva kpadi, mǝ huh nuh na oud '' ǝ akana ku mura bumuzu nuwu gbaki wu, kizi sasa uchichi poro pa zang20Lǝlu kǝ ǝtuma ǝmǝ bi yira ǝbi kira, ǝhuh, mashe kizi uchichi poro di upa zangu yong. 21Yesuh bi wǝmǝ ma huh nǝnǝ, na ǝkuraduru un huh niny, baka au na uyutu rai ba mini natamu wu, nama imig kǝ ikizi imig kǝ ǝwa nu chunu poro di nǝ rang nǝ huh nuh nuwoho di, ǝzansa ong aka lingi nayima ruprnde, iku tǝshi nandi di. 22Ko imi kizi nǝ bila nayimǝ mǝtǝrǝ nu yimba rai, ukǝbǝ.23Lǝlu ka yesuh bi ruwǝ na rai au weng, tupozo tugbau kini andugǝnu bi na murmǝ ka ǝmǝ nu banzǝ, kizi ǝhuh, Na budǝrǝ bǝri kizi au nu dima kukpǝkpǝ tidi, kuzi ǝri kizi mayau budǝrǝ budi? 24Yesuh bi wǝmǝ mǝ huh nǝnǝ, em in bila imig ruza in wandǝ nǝnyi, huh nǝ gǝra num inki ingǝra ningi budǝrǝ bu nan gǝna kǝ in dima tukpǝkpǝ didi nani.25Uchirsi na mini mu John-lkǝ suru be? isuru nǝshiri dǝ isuru nǝdubǝ? ǝbi dolum nǝkpǝ gǝnǝ nuh hu, huh tu huh usuru nǝshiri, mǝ huh nandu nǝbi wǝmǝ nǝmǝ? 26Huh tu ku huh usuru na duba, ''iyǝwǝ nandu nǝ andubu zǝsh di bǝka ka ǝbi rika John padanga undu'uma, 27Kizi ǝwunu na yesuh a ar tu ruza wu. ǝmǝ dong mǝ huh nǝnǝ em in gǝrǝ niny na yandi budǝrǝ kizi in dimza tukpǝkpǝ tidi wu.28kuzi au yira mǝshe? unduba na ǝdigenzǝ ǝrepu mǝ pirmǝ mǝka huh nuh na wana wǝ dinka, mǝ huh numǝ, vana kǝ wuza ituma richidi nu be; 29Vana di wǝmǝ mǝ huh em in piram wu, na mǝru di mǝku yuhuru unurai umǝ mǝ pirma, 30Kizi undo di pirma na vena u'repu di mǝku gǝra numǝ imig wandǝ di, mǝ wǝmǝ mǝhuh, im piram usharai, kizi bǝ mǝ pirmǝ wu.31Vana yandi kizi mǝ dula ugarunu wǝ ta di? ǝnǝ ǝhuh, vana wǝ dimka di, yesuh huh nǝnǝ, ǝkurming en nu huh ning andu kansa ikunsa ikurbi irilǝrǝ kini tulam ǝruwǝ nǝ bugizi bu rijah ru uweng kizi ǝnyi nǝ ruwǝ. 32Bǝka John bi rǝmǝ ninyi na churna tsang-tsang, kuzi bǝ na bi yimbǝ ǝkurǝduru numǝ wu, kuzi andu kansa ukurbi irulǝrǝ kini tulam bi yimba ǝkurǝduru numǝ, ǝnyi kǝ nǝ bi yira nenandi, bǝ nǝbi yuhuru kini uyimba ǝkurǝduru nu mǝ.33Kundǝ tizi tu wanzu tidi. Bizi zondo ni, ushuwǝ ulam, mǝbi wuza tibira nu be, mǝku lankǝru ube di nu kanda, mǝ kǝbǝ ira upiuru mana muchichi nǝyimǝ di, mǝku pi rupyongor ru ugerbe ira, kizi mǝ yimba na andu piuru mana muchichi nu chur kizi mǝ pirmǝ na buzi bugizi. 34Lǝlu rupitunu mana muchichi mǝ biyu vati, mǝ tumǝ tulǝrǝ tumǝ na ǝnǝchur au piuru mana muchichi ǝdi kabu mǝ mumǝ.35Kizi ǝnǝ chur ǝmǝdi moko tizi tulǝrǝ tumǝ, ǝluba uwanda, ǝwuna uzi, ǝku gursa uzi gbaki. 36Kuzi ushuwǝ di ku tuma ǝzi tulǝrǝ, kǝ ǝkizi andu dinka, anǝchur ǝmǝ di ku dima nǝnǝ kanda ka ǝdima nǝ ǝdinji. 37Na mǝru nandi, ushuwǝ di bi tuma vana umǝ nuh huh, ǝyimǝ rugbau nunoto nikpǝ.38Kizi ǝnǝ chur ǝmǝ bi ǝyira vana umǝ ǝhuh nuh nǝkpǝ gǝnǝ, ingye undu kabu usongo ubiyu, yaha tuda wunumǝ tidi tǝshi andu ukaba usongo di. 39kizi ǝbi moku mǝ, alingu mǝ na umǝru ube di, kizi ǝwunuma.40Nanedi ushuwǝ ube bi huh mǝdungǝ, mǝ wǝhǝni na andu chur ǝmǝ di? 41ǝnǝ ǝbi huh numǝ, mǝ shara andu tidima tishishoro na tu churna tu kizi ni kpai kizi mǝyimba nǝ nǝ chur gisau, ando kǝ ǝyimǝ urundu umana muchichi kǝ murika bugese bumǝ na maru upitunu tukpǝ kpǝ tu lam.42Yesuh bi huh nǝnǝ, ǝnyi bǝ numǝ barsa na tuva tu weng. Rishari kǝ andu chorom gyemi kizi ritǝshi ru ǝkpira gura.indi bi ka suru nusharai kuzi eng jege nǝzi.43Bǝka nandi in huh nuh, bugizi bu rijah ru weng ǝkaba ǝkaba nǝ tara tǝrǝ tou kizi ǝyimba na bugizi kǝ ǝnyinza mana muchichi. 44kovi kǝmǝ ri nǝtǝrǝ rishari ridi rukpo nǝ tǝrǝ ǝmǝ ru tǝsha lumǝ.45Lǝlu kǝ tupozo tugbau kini tu pharisees tuwǝnzu tidi, ǝbi ruza ǝmǝ nu bunu natǝrǝ gǝnǝ. 46Nu bila tuchurna tu moko umǝ, kuzi ǝnǝ ni yǝwǝ andubǝ zǝsh di, nuh hun andubǝ chirmǝ panga undu'urna.

Chapter 22

1yesuh bi ku bunu nǝnǝ ni binǝzi nu gusa. 2Bugizi bu rujah bǝ shiri padenga uzi ugomo kǝ mǝbi yisi ishokon ǝnya ǝrana umǝ. 3Mǝbi tumǝ tulǝrǝ tumǝ ǝdi kǝ yisi ando kǝ mǝbi mǝ za nǝnǝ ǝdi rǝmǝ ni shokori ǝnya di, kizi bǝ ǝbi rǝmǝ wu.4Gbaki ujah di bi tuma tizi tulǝrǝ tumǝ nuh huhu, garin nǝnǝ yisi di, yiran ima bunbura imete. iwun kini utǝmu metelik kǝ ǝmǝ tusu, kuzi kusum tukpǝkpǝ nu bumbura, ryǝnyi ni shokono ǝnǝ di5Kizi ǝnǝ bǝ ǝbi kunda nǝwu inchan usǝtǝ gǝnǝ undu wandǝ nu lam umǝ zondo nira tizamin tumǝ. 6ǝdangara moko tulǝrǝ tu jah ǝdumǝ nǝ tidima tu mameng, kizi ǝwunǝnǝ. 7Ujah di bi wa manang, kizi mǝ chǝpǝ andu tiya ukwara ǝbi kǝ shara andu wunza andubǝ dandi, ǝku jongo upana di8Kizi mǝ huh nuh natulǝrǝ tumǝ, ǝwuza ǝnǝ di, ando ka ǝbi yisǝnǝ bǝ ǝyinkini wu. 9Imig kǝ ihana nedi haninyi natu dara tuchuna tugbubau yisinny undubu char urǝmǝ nira ishokori ya ǝnǝ nu mura andubǝ di. 10Tulǝrǝ tidi tubi pirmǝ na tu churna tugbugbau ǝgura kusum andubǝ kǝ ǝmura gung andu shisshoro kini andu gǝlau na nandi kizi ugura wa ǝna di bi mo na ǝgyeng.11Kuzi lǝlu kǝ ujah di be ruwǝ mada bara ǝgyeng, mǝbi yira uzi undu garma kǝ bǝ mǝ tukpǝkpǝ turupum tǝnya wu. 12Ujah di bi huh numǝ,'wareng, uwǝ mǝshi kǝ uruwǝ nǝ bandi lǝzu tukpǝkpǝtumpum tǝna? undo di bǝ mǝbi rang ugǝrunuh wu.13Kizi ujah di huh nǝtulǝrǝ tumǝm, kisan ǝmǝ tǝrǝ kin tubuna kizi na torumǝ nǝshibi ni ra mǝrim nira kǝ ǝzi uyara ni kini urunza ǝnyini. 14Bazi kǝ andubu char kizi ǝyisǝnǝ, kuzi andubu nyong.15Kizi tu pharisees pirmǝ ǝka dolum kǝ ǝdi wa yesuh itilliki nǝyimǝ ubunu umǝ. 16Kizi ǝtumǝ ǝnatumǝ ǝmǝ kini Herodians. ǝbi huh nuh na yesuh '' Teacher, turuza au undu ǝkurǝduru, uku benzizǝ tuchurna tu weng nǝ yima ǝkurǝduru, uku banzizǝ tu churna tu weng nǝ yima ǝkurǝduru. Au bǝ utuba zǝhǝ nǝ utorong uzondo wu, bǝ uku banzǝ uwǝmǝ rukpǝ pirmǝ na zondo kini zondo wu. 17Na nedi gara nandu imi utorong ou? nyel kǝ ǝsusu ukurbi ilulǝrǝ na Caeser da uwǝ?18Kuzi yesuh ruza ǝnasi gǝnǝ kizi huh nǝnǝ bǝki mi kizi nada mǝkum ǝni andu idǝgar? 19Bǝnin nanumu budama bu tarsa ukurbi irulǝrǝ ǝbi rǝmǝ numǝ na budama.20Yesuh huh nǝnǝ ururu kini rǝzǝ nabandi? 21ǝhuh numǝ u ''Caesar'' kizi Yesuh huh nǝnǝ na nanadi yang Caesar kukpǝkpǝ kǝ tǝng tumǝ kuzi nuh weng tukpǝkpǝ tumǝ. 22apa hu akunda ong apa kunda ibobo , kizi ayahu mǝ a pirnǝ.23Bizi richi dandi ǝzi ǝsadducees kǝ ǝhuh əzi utorno ni sahu ni wu bi rəmə nəmə ǝbila uruza nǝmǝ. 24Nu gusa '' undu banzə Moses bi huh undubǝ wu mǝwi, laza ǝdigenzǝ, itǝshi lazu ǝzi ǝchurna, uwene wǝ ǝnǝ au ǝwǝmǝ25Bizi ǝzondo sundǝrǝ na rihene ruganǝ, undu dunka bi wa wi lǝzu ǝdigenzǝ, mǝdi yaha ugwǝmǝ nu wenw. 26Kuzi uwene urepu di kuzi nandi di, kuzi utǝrudi nandi, udula di pirmǝ nu wene usundǝrǝ. 27Na maru gǝnǝ kusum, ugwa di wi. 28Na nedi richi rutomo na masahu, sǝzi ǝmǝ ugwa wǝvi nǝyima gǝnǝ rihene sundǝrǝ di? nuyira gung gǝnǝ ǝmǝ wa ǝnyǝ ǝmǝ.29Yesuh bi wǝmǝ huh nǝnǝ numǝ wurinyi bǝkǝ bǝ na ruza uva uweng wu, dǝkǝ zi budǝrǝ bu weng wu. 30Ruzang nu torno na musahu, uwa ǝnǝ wu da kǝzi ǝyimbiza na nyawu. imia kǝ eng ni nǝzi ǝnǝ gung padanga ǝtuma au weng nǝ yimǝ ǝshiri kpǝdi.31Natǝrǝ utorno namasahu mǝ andu wi ǝni na dazi na bara imig kǝ uweng bi gǝrǝ ningi nugusa, 32Im di uweng u'Abraham, uweng u'Isaac, kini uweng u'Jacob wu? uweng bǝ ǝmǝ uweng wandu wi wu, ǝmǝ wandu vunkuzǝ. 33Ando kǝ bizi ǝnǝ zosh dandi ǝbi wu ǝkunda nandi, ibi tǝshi nǝnǝ imig ibobo nu banzǝ umǝ.34Kuzi lǝlu kǝ Pharisees bi kunda ǝ yesuh mǝ gbǝrǝ sadducees, nu bunu ǝbi gurǝ ǝkpǝ gǝnǝ. 35Uzondo gǝnǝ, undu ruza ititarkaning. bi bila uruza nǝmǝ, mǝdǝ makumǝ. 36Undu banzǝ yandi mǝkǝri nǝyimǝ itarkanin kizi mu kiz?37Yesuh huh numǝ, '' wǝmǝ usharai ou uweng na kusum ruroho rou, kini na kusum birim bou kuzi kini na kusum umurai ou. 38Ring dǝ nǝzi rugbau kuzi mǝkǝri madinka.39Kuzi mǝkǝri murepu yinkini mǝng, wǝmǝ undu shibira ou gusu rukpǝ rou. 40Na tǝrǝ mǝkǝri kizi kusum mǝkǝri kini titkarkǝnin kuzi kini andu banzǝ kizi mu larnǝ ni.41Na lǝlu kǝ tu Pharisees tuda zunturunga, yesuh bi bila uruza nǝnǝ. 42Mǝ huh '' Nu toron gini ǝvi nazi Christ? ǝmǝ vana wǝ've? huh numǝ vana u'David''.43Yesuh huh nǝnǝ, ǝwǝ mǝshi nǝyimǝ birim, yisumǝ usharai, nu gusa, 44Usharai mǝ huh nu sharai om, tashi nu wǝrǝ tukankam tom, rika lǝlu kǝ inwǝ ǝnangarumǝ au tǝshi udǝtaru utǝra tubuna tou45Bǝkǝ David yitsizi Christ usharai kuzi mǝshi ǝmǝ vana u'David? 46Uzondo bi rang ugǝri izimia wu kovi veti kpǝdi, uchira nǝ richidandi iyǝwǝ bi wǝnǝ ǝbi kong ubila usuru nǝmǝ wu.

Chapter 23

1kizi Yesuh pa bunu nǝ rugozong ru andubǝ kini andu makaza uma, 2Mǝpahu '' Andudarsa kini tupharisees na titǝshi nu dǝtar u Moses. 3Bazi na nandi kap tutpakpa tinanka awunyi nu wadi, weng tong. saiko nǝ gana makaza tidima tigǝnǝ wu, bazi ka na awunza tukpakpa tinanka a bǝnzǝ andubǝ tǝng wu.4Nandidi, awunza andubǝ tukpakpa tumǝlong-mǝlǝng nǝ dondon ka tǝng nu gbǝnǝ uzansa rumǝ kizi ǝnǝ akpǝ gǝnǝ ba atara ko rubo ma nǝ tukpakpa tidi wu. 5Awunza kusum tidima tigono nunuka andubǝ di yira hu. Bazi ka ayumburuza tilahu tigana tugbugbou tidi kizi akornu tunu tu tisǝrmǝni tigǝnǝ hǝbǝlak ushupu,6Agoto wǝmǝ titǝshi nǝ tira tuijah nu shua uishokori kini tidǝtar tuijah nǝ tira tu:yiba uweng, 7Ugana tukwa tu rugbau na tira tu uziza kini ugbaza tukpakpa kini ugana ka anduba gusa nǝnǝ tushuarai.8ǝni gbaki agana yisinyi tushuarai wu bazi ka ǝni nundubǝnźǝ wǝndǝ hu, kusum ginidi ahene a:pum hu. 9Na gana hunǝ zondo dada nǝ mǝsanu midi wu, bazika ǝni na tah wǝndǝ ka ǝmǝ na shiri. 10Agana yisini andubǝnzǝ wu, bazi ka ar nundu bǝnzǝ wǝndǝ, ǝmǝdǝ, ǝmǝdǝ nǝzi Christ.11Undunanka ǝmǝdǝ ugbǝu di nǝ yimǝ gini12kap undǝka mǝ nanza rukpǝ ashinhumǝ kuzu unduka mǝ shinshi rukpǝ ananzumǝ13wǝgǝji nini andadarsa kini tupharisee, andu'i dagar! Na kursa anduba ashutgura a bigizi bu rijah nǝ shiri ǝni akpǝ gini bana ruwǝ wu kizi bana yahan andu ganauruwa, ruwa ni:wu. 14Wǝgǝji ninyi andudarsa kini tupharisees, andu, dǝgǝr! Na kursa andubǝ ashutgura abigizi bu rijah nǝ shiri. ǝni akpǝ gini bana yumǝ ni:wu. 15Wǝgǝji ning andudarsa kini tupharisee. andu idǝgar! Numa wurmu tirai tu tishi, nu wunza aval gyǝbu numen. Na mana kini ugyani gbau. Wǝgǝji ning andu darsa kini tupharisee, andidǝgǝr! Numǝ lǝnkrǝ nǝ bigizi kini sipende nu bila unduwǝndǝ ka nǝdi wǝngayumǝ nu dula, mǝhu wǝmǝ, kizi nǝku wumǝ mǝ sokono undurwa u:lalu naku nǝtuba ininka unduba dolom na tara di ma.16Wǝgǝji ning ǝni tilǝngǝ tu bǝnzǝ achurna, ǝnyika nǝ gusa, 'Ba engni zimin wu ka undubǝ hu tonzo na rai auyiba uweng. saiko undoka mehu wuza itonin ni: min ngal, ngal nǝrai auyiba uweng kizi itonin di i mokumǝ; 17ǝnyi tilǝngǝ tilakar! iyandi kizi igoto, imin ngal-ngal di: da kǝzi arai auyiba uweng kizi awunza imin nyal-nyal di sokono tsang-tsang?18Kuzu, 'ba izimin ni wu ka undubǝ hu tonzo nusumu, saiko undo ka mǝhu tonzo na nǝwu a:taru usumudi, kizi itonindi i mokumǝ! 19ǝnyi tilǝngǝ! iyandi kizi igoto, anǝwu da kǝzi usumu di kizi uwa anǝeudi tsan-tsang?20Bazi na nandi kap undoka mǝ tonzo nusumu ma tonzo na any niyang kini kap iminka eng nǝ tara ang. 21Undoka mǝ tonzo nira iuyiba uweng ma tonzo na en niyang kini undu titǝshi, nǝ yimǝ di. 22Kuzu kap undoka mǝ tonzo na rai ashiri ma tonzo na rijah ruweng kini undoka ǝmǝ na titǝshi ni.23''Wǝgǝgi ning, andudarsa kini tupharisees, andu idǝgar ǝnyi na yu za buwǝandǝ nǝ yimǝ rukurǝ, na rinya lrnse, kizi unma taka na tukpkpa tu mǝlǝng mǝ lǝng tu titarnin-isar kini izai a umonzo imin gara. ba izi ka nǝba kukpakpa tidi labu uwa wu. 24ǝni tilǝngtu bǝnza achurna, ǝnyi nu piruzu ku kizi nu tunza ukwansi!25Wǝgǝji ninyi andu darsa kini tupharisees andu idǝgǝr! Nǝ kuzuzu amara ukop kini aru kizi ayimǝ di na riyarmang kini uwǝmǝ rukpǝ.'' 26ǝni tilǝngǝ tupharisees! kusuing ayimǝ ukop di kini aru di yani nunuka amaru dima di sokono tsang-tsang.27Wǝgǝji ninyi andudarsa kini tupharisee, andu idǝgar! ǝni danga musahu munanka a kuru mǝng ishinshi gupǝng hu ka mǝng nu sara nu gunga, kizi ayimǝ di gdaki na su:gu su mukeze muandubǝ viati kini koyandi tukpakpa tujir itsang-tsang. 28Nǝ churna andidi, nu gunga nǝ bǝnzǝ nandubǝ nuhu tanu tigini-tsang hu, kizi nǝ yimǝ di gbaki ǝni ni: dǝgar zur kini ujir wǝnkǝli nǝ titarkanim.29Wǝgǝji ninyi, andudarsa kini tupharisees, andu idǝgǝr! Nǝ pyizi musahu mu atuma auweng na ku ryongo musahu mu andoka ana wuza tanu titsang-tsang. 30Na gusa, 'Tanazi ka tina sokono nu shua tupozo tugoro bǝzi tina duruǝnǝ nu kunku mǝnyi muatuma auweng.' 31Nǝ tara nandi numa ba:na kpǝ gini nuhu ǝnyi mana mu andunanka ana wunza atumma auweng.32Monzin urunduzu tupozo tigini. 33ǝnyi inga, mana mu ibomi, awa meshe ka nadi aolbono nu rwa uharamǝ kangara yong?34Bazi na nandi, yirang, emnu chepǝ ninyi atuma kini andu korkor a andudarsa. Na wuna azondo gǝnǝ nǝku gakarǝnǝ, azondo gbaki, na lubǝnǝ na sipa nǝ tira tu yiba uweng gini nǝku nǝ nu pana undi pirm nǝ unji. 35Mǝnyi mu kusum andu tanu titsang tsang ka numa kunku mǝng nǝ masunu midi mu kurumǝ nǝ kpǝ gini, uchiradi nǝ mǝni mu zechariah vanu u bara chiah, ka nǝpa wuna nǝ tarshi ayimǝ ugura uyibauweng kini usumu. 36Emnu buyi akuru duru, kusum tukpakpa tidi tu dungǝ nǝ rukpǝ ru ukongo undi.37Jerusalem, jerusalem nyika na wuna atima auweng nǝku gursa andunanka atumǝnǝ ninyi! Nǝ yonduka emnu gana upitunu gini dunnga kandaka utokoro pitunzu mundigenzǝ mumǝ nǝti gngu, kizi bz ǝni nu wǝmǝ diwu! 38Barin, asusa gini ma sokonu ubǝri di. 39Emnu badi nini banada nu yira om wu uchiradi na rididi sai pirma nushua ka nǝhu hu, 'Akǝbiki na tara undunanka ma rǝmǝ nǝ yimǝ rizǝ ru eta.''

Chapter 24

1Yesuh pa suru nǝ yima ir iuiba uweng ma kaba achurna. Andumakaza umǝ pa rǝmǝ nu jonguzumǝ subo nu pyi uira-inyiba uweng di, 2Mǝpa wǝmǝ kizi mǝ hunǝnǝ,'' Banǝ yira kusum tukpakpa tidi wu? Emnu bunyi akuraduru ba rizi rishari ni ka ayaha rǝn nǝ tara rizi ka ba'a takala rǝn nǝ bigizi wu''.3Ushwaka pǝzi ǝmǝ na titǝshi nuvwoho olives, andu makasadi pana durumǝ ni gana nu gusa numa, ''Gara nandu ayiri kizi tukpapka tidi tu sokono yong? imi kizi i bǝnǝ udungǝ ou kini umarnǝ mǝsanu''? 4Yesuh pa wǝmǝ mǝ hunǝnǝ, ''wǝnkǝlin zondo gana warsizinyi wu. 5Bazika andubǝ char sa biu nǝ yimǝ rhizǝ rom nu gusa,'' Emdi nǝzi christ, ''konze a warsaza andubǝ char.6Na kunduza tukwara kini tubunu tu:kwara. yaha ihana sokono ninyi gbe gbeti wu, Bazika sai tukpakpa tidi tuma sokono kizi umǝrsadi kada kǝkina. 7Bigizi bu torno nu ngarumǝ nǝ tara bigizi, bigizi bu rijah nǝ tara bigizi bu rijah. Aa wuza-ikomo kini uzuhu bigizi nǝ tira mamani. 8Kizi kusum di udinka-umina tukpakpa tu puba hu.9Kizi ayuhurungi amaru nu kunda rupum kini uwuna. 10Anduba char sa gulu, kizi ayuhuru apum amaru kini ugyami apum.'' 11atuma a:malem char sa torno kizi akǝsha anduba char nǝ churna riri.12Bazika uyǝnsǝ nǝ titarkanin sa kinirumǝni, uwǝmǝ uandubǝ char sa kasana. 13kizi kap undoka mǝ shinga pirmǝ nu mǝrsǝ di sa muraukaba. 14Asa ba ubunugilau u bigizi bu rijah ridi nǝ mǝsanu kusum nǝ tara tupakpa tigilau tu igizi kusum. kizi umǝrsǝ di biu kǝkina.15Bazi na nandi, kap ushwaka nǝ yira tukpakapa tu mǝkǝri nu sharna ka Daniel utuma uweng pa gara, na tutorin nira tsang-tsang''(yaha unduabaru di ruza), 16Yaha andunanka ǝnǝ nǝ judea sums a pirǝnǝ nǝ tuwoho, 17yaha undoka ǝmǝ nǝ tara arai gana shupu nǝ bigizi nu chira izimin nǝ yimǝ arai ǝmǝ wu, 18Kuzu, yaha undoka ǝmǝ unlam gana kurumǝ nǝ susa nu chira usǝrmǝni umǝ wu.19Wǝgǝji nǝ ya: musong kini andu mundigenzǝ mu lǝshi nu shwa dǝndi! 20Wuzan aval usom gini gana sokono na maini ko numen kabi:kurbi wu. 21Sǝzi ukunda rupum ni char, muzu:nanka ba anǝma kunda wu uchiradi nu dinka mǝsanu ubiu nǝ ricgidi, oo basaku kunda muzu yupum ridi wu. 22tǝnazika ba'a kasa tuwen tidi wu, ba zondo nika abasa kabumǝ wu. amna asa kasa tuwen tidi bazi andunanka ana virǝnǝ.23Bazi manandi, kap undoka mǝ hunying, Barin, inge christ di! 'ko injumǝ bǝnji! nǝ gana wǝmǝ wu. 24Bazika tu christ tu malam kini atuma satorno nushwa dandi nu bǝnzǝ tukpakpa tugbugǝu tuibobo nunuka baka i:waka adi kǝsha ko andunanka ana virǝnǝ ma cgurna riri. 25Barin, emnu badi ninyi badi nǝyimǝ ushwa.26Bazi na nandi, ahu hunyi, barin, ǝmǝ nǝ rizongor,' nǝ gana huniny nǝ rizongor ridi wu. ko,' Barin, ǝmǝ nǝ yimǝ tugura, na gana wǝmǝ wu. 27Dannya kandaka ugbara tiza ruma uchiradi nu suru:weng pirmǝ nu suar yǝru, yakaka ubiu n u vana unduba sa sokono. 28Kap iraka ikeze irukura ni, a yira umajuguwal bǝndǝndi.29Na mara ukunda rupum nǝ tuweng tidǝn tidi, uweng sa sokono biti, upe ma bausa yumba ikenkeng wu, iwer sa shupu, kizi a zuhu budǝrǝ bu ashiri.30Kizi buyoro bu Vana undubǝ sa bǝnǝ yumǝ nǝ shiri, kizi kusum ipana i mǝsanu sa ruwǝ nǝ riyom. Asa yira vana undubǝ ushupu nǝ tuwer tuashiri na budǝrǝ kini uzanzana ruwǝ char. 31Mǝsa chepǝ irim iatuma ǝmǝ nu lira char u burǝtu, kizi mǝ pitunu andonka mǝna vira usuru nǝ tusuar nǝ tunanzi, uchiradi nu suar undi pimǝ nǝ unji.32Makazin umza tushwa nu chichi u:zinzi, ushwaka sigaba sidi suma kpo nuwaza, kizi tuva tidi tukpo nu yoko, rizang nuhu yokozo yuma biu vati niyang. 33Kuzu ushwaka nǝhu yira tukpakpa tidi kusum, ruzang nuhu mumawa vati udunga, nu:nu uashutgura.34Emnu bunyi akuraduru, yimiza rindi baru sura wu sai tukpakpa tidi tuma sokono. 35Ashiri kini mǝsanu mu sa sura kizi ubunu om ba:usa tibi sura wu.36Nǝ tara uweng kini suhwa dandi, ba zondoni ka mǝruza wu, ko irim iatuma nǝ shiri, da kǝzi vana undubǝ, saiko ɛta bǝlǝ.37kanda nushwa tuwen tu Noah, yaka ka ubiu uvana undubǝ sa sokono. 38Dannga nu shwa nu rya tirya kini usua tusua, tinya pyau pirmǝ nushwaka Noah pa ruwǝ nǝ yimǝ upa utanu nǝ mini, 39banu yuza gǝnǝ wu pyau sai nushwaka mini midi mupa na turkǝnǝ mu pirumǝ nani-yakaka uvana undubǝ sa sokono.40Sǝzi andi repu nu Lam-achira uwǝndǝ kizi ayaha uwǝndǝ. 41Tuga tirpu nu wuha irya na rishari-achira uwǝndǝ kizi ayaha uwǝndǝ. 42Bazi na nandi, sokono kyesi, bazika banǝ kam uwenka ɛta gini sa biu wu,43Ruzang indi nuhu, tanazika ushuarai urai kam ushwa ubiu unagana nǝ:ri, mǝba tǝshi kyesi mǝ gǝhǝ unaganadi upurumǝ arai. 44Bazi na nandi sainǝ sokono kyesi, bazika vana undubǝ sa biu nu shwaka ba zondo ruza wu.45''Avi nǝzi ulǝrǝ uryomo undu tanu nyel nǝ yimǝ gini ka ushuarai umǝ nǝ yumǝurika arai ǝmǝ mdi nyinza tiǝrǝ tu araidi irya nu shua kparas yong?. 46Akǝbiki nǝ tara ulǝrǝ unanka ushuarai uma humǝ dungǝ ma murumǝ nu:wa nandi. 47Emnu bunyi akuraduru nuhu, ushuarai di na tarumǝ nǝ tǝra kupakpa tumǝ kusum48Ulǝrǝ shishoro gbaki hu nǝ rumǝ ruroho yumǝ nuhu, 'ushuarai om makǝ niya; 49kizi mǝ ruwǝ nu luba udangara titǝrǝ arǝnǝ ituma, kizi mrya mǝku sua kini andu sua tukpakpa, 50ushuarai u:lǝrǝ di sa dunga nu weng kini ushuaka ba ulǝrǝ di ruza wu. 51ushuarai umǝ ma tusumǝ Lenten-Lenten kizi mǝ yimǝ ira kini andu idǝgǝr, niraka a kiba kini urunza anyini ni.

Chapter 25

1Arai rijah nǝ shiri sǝsokno dang'a mansha rukurǝ ka bama jini aruza andigǝrmǝ wu ka apa chira tikǝi tidǝnǝ adi kǝ duru undu bu kalǝlai. 2Shubi nǝ yimǝ gǝnǝ tukoti tidi kuzu shubi korkor. 3Mansha mu koti midǝn bana torno na muna nǝtikǝi tigǝnǝ wu. 4Kuzu mansha mu korkor midǝn muna hana na tikǝi tigǝnǝ na manu nǝ sikete.5Ushwaka unduh bu kalǝlai di pa shara ushwa nyiang, kizi mormo mu turkǝnǝ, 6kizi akunda ukyǝbǝ na tarshi ari, barin, inge undu bukǝlǝlai bidi! pirinyi na shibi nǝdikǝ manzumǝ.7'kizi kusum mansha mujir ruza andigǝmǝ mudǝng mu torno ayumbura tikǝitigǝnǝ. 8Tukoti tidi tipa hunandu korkor di, 'nyelin andu manu migini bazika tikǝi tugoro na churna aubisi, ' 9Kizi mansha mu korkor midi muhunǝn,' Ba muza nandu kinǝnyi wu, ikizika nǝ ba pirinyi nira:ndu zizia di nunuka nǝdi kpa mizi nǝ kpa gini .'10Ushwaka apa pirǝnǝ nu kpa di, kizi undubukǝlǝlai bidi rǝmǝ, andoka pǝzi ǝnǝ kyes gbaki pa ruwǝ nira ishokori di kinǝmǝ kizi akursa a shutgura di. 11''Apahu akara kizi unangara mansha midi mu dungǝ nu gusa,' ushuarai, kornundu ashutgura di.'' 12Kizi mǝ wǝmǝ nǝnǝ nuhu,' emnu buyi akura duru, bǝn ruzunyi wu.' 13Bazi na nandi, wǝnkǝlin don bana kam uweng ko ushwa di wu.14Danga undubǝ hu ka ǝmǝ nu wa rai ru pirmǝ nǝ bizi bigizi. Mǝ yisi tilǝrǝ tumǝ kizi mǝ yǝnǝ uwǝnkǝli nǝ kukpakpa tumǝ kusum. 15Mǝpa ya zondo titalent shubi, zondo tirepu, zondo gbaki utalent wǝndǝ. ko ǝvi gǝnǝ pa kaba ikurbi ni yaka rimi rumǝ, kizi undodi kaba achurna pirmǝ nǝ tanu tumǝ. 16Undoka mǝpa titalent shubi tiden pa chata mǝkǝ chiritan nǝ yimǝ ituma kizi mǝ hana nubuna tǝn shu:bi.17Kuzu undunanka mǝpa kaba titalent tirepu pa chata mǝkǝ chiritǝn nǝ yimǝ ituma kizi mǝ hana nubuna tirepu. 18Kizi undoka mǝpa kaba utalent wǝndǝ, pirmǝ mǝkǝ kǝbǝ bigizi mǝ nyisa ikurbi iushuarai umǝ ni.19Nedi, nǝ mara si char, ushuarai utijǝrǝ tidǝndi pa dungǝ nunuka mǝdi runduzu abaru kinǝnǝ. 20Ulǝrǝ unanka mǝpa kaba titalent shubi tidǝn pa rǝmǝ na shu:bi nǝ tara tinanka ana yumǝ. kizi mǝhu, 'ushuarai, upa yam tilalent shubi. Bara, inkǝ hana nubuna shi:bi nǝ taradi. 21'' ushuarai umǝ pa hunumǝ, ' kǝja ni tuma, ulǝrǝ gilau undukunda-unu! uwuza ituma gilau nǝ tara tukpakpa nyonkolon. inwau uwǝnkǝli nǝ tukpakpa char, Ruwǝ nǝ yimǝ ira irai rugupǝng yu: shuarai ou.22Ulǝrǝ unanka mǝpa kaba titalent tirepu pa mǝhu, 'upa yam titalent tirepu. bara, inkǝ hana nu buna tirepu nǝ taradi,' 23''Ushuarai umǝ pa hunumǝ, 'Kǝja, ulǝrǝ gilau undukunda-unu! uwuza ituma gilau nǝ tara tukpakpa nyonkolon. in wau uwǝnkǝli nǝ tukpakpa char. Ruwǝ nǝ yimǝ ira irai rugupang ru:shuarai ou.'24Kizi ulǝrǝ unanka mǝpa kaba utalent wǝndǝ pa rǝmǝ mǝ hunumǝ, 'Ushuarai, in ruzaka uwata gyereng. upitunzu irya niraka ba uwuza tibira niwu, uka wuzu niraka ba sasa inuzu niwu 25pǝzi iyǝwǝ num, indǝ kizi inpakǝ kǝbǝ bigizi inyisa ong nǝ yimǝ di. yira, inga, imin eu26Kizi ushuarai umǝ wǝmǝ numǝ nuhu, 'Au ulǝrǝ-umadoro kini rishishoro, uruza ka in pitunzu irya niraka bain wuza tibira niwu kini tuwuzu niraka bain sasa inuzu niwu. 27Tanazi ka nandi, bǝzǝ una kǝ tarum ikurbin em bǝ ribinga ru:tarsa ikurbi, dizi ubiu omdi inba kaba ikurbi em naku dodo nǝ taradi ai.28Bazi na nandi kabin utalent di nira imǝ nǝdi yumba nundunanka ǝmǝ na titalent rukurǝ tideng. 29Bazi ka kap undunanka ǝmǝ ni min kizi akinzumǝ ni nunuka idi sokono numǝ tim. kuzu undunanka bǝ:mǝ nani wu, ko kumin nyololon kǝ:mǝ nani, a kaba eng. 30Kizi a toro ulǝrǝ shishoro dandi nǝ yimǝ mǝrim mugubǝ, niraka, niraka ma ki:ba kini urunza anyini ni.'31Ushwaka vana undubǝ huma dungǝ na budǝrǝ kini irim iatuma ǝmǝ, mǝsa tǝshi nǝ ridǝrǝn rugbou rumǝ. 32Igizi kusum sa pitunu rumǝ nǝ tubǝ:mǝ, kizi mǝ hara andubǝ mamanoi, kandaka unǝbiha harsa itamu ni mandi. 33mǝsa puka itamudi nu wǝrǝ kankam umǝ, kuzu imandi nu wǝrǝ gushi umǝ.34Kizi ujah di hunǝ-andu:wǝrǝ kankam umǝ, 'Rǝnyin, ǝnyi andunanka akǝbi:ɛtam nǝ tara gini, chirang usongo ubigizi burijah ka anama yumbura ninyi uchiradi nu dinka mǝsanu. 35Pǝzi ikomo num, nǝpa yam irya; pǝzi ring num, nǝpa yam mini; inpa ra rigyen nǝbi kabum; 36Pǝzi em sarang nǝpa yam usǝrmǝni; pǝzi em nujir ruguma, nǝpa wǝnkǝli num; pǝzi emnǝ rai inyang, nǝpa na barum.37Kizi andu sar sa wǝmǝ num nuhu, 'Ushuarai, ayiri tina yirau nǝ yimǝ ikomo kizi tiyau irya? Da kǝzi nǝ yimǝ ringǝ kizi tiyau mini? 38Ayiri kizi tina yirau ugyeng di kizi tikabu? Da kazi sarang kizi tuwau tisǝrmǝni? 39Ayiri kizi tina yirau nǝ yimǝ ujir ruguma ko nǝ rai inyang kizi tina baru:yong?' 40''Kizi ujah di sa wǝmǝ mǝhunǝnǝ, emnu bunyi akuraduru, iminka nawa nundu wǝndǝ nǝ yimǝ ahene am di, na wa num hu,'41Kizi mǝhu nandunanka ǝnǝ nu wǝrǝ gushi umǝ, 'Tornin nǝ tuba am, ǝnyika ama wunyi-unu pirmǝ nǝ yimǝ urwa ujir labu naku ka ana yumbura nundu nyarumǝ kini irim shishoro atuma ǝmǝ, 42Bazika pǝzi ikomo num, ba nǝna yam irya wu; pazi ringa num, ba nǝna yam mini musua wu, 43Pǝzi em ugyeng di, ba nǝna kabum wu; sarang, banǝ na yam usǝrmǝni wu; ujir ruguma kini nǝ rai inyang, banǝna wǝnkǝli nemi wu.'44ǝnǝ gbaki asa wǝmǝ ahunuma, 'Ushuarai, ayiri kizi tina yirau nǝ yimǝ ikomo, ko ringa, ko ugyeng, ko sarang, ko nujir ruguma, ko nǝ rai inyang kizi bati wǝnkǝli nawu wuyong? 45kizi mǝ wǝmǝ nǝnǝ nuhu, 'Emnu bunyi akuraduru, kandaka banawa nundu wǝndǝ kumin nyololon nǝ yimǝ gini wu, emdi kizi na gyami uwa di num.' 46Andindi a pirǝnǝ nǝ yimǝ akunda rupum ru labunaku, kizi andu sar nǝ yimǝ tuvungkǝ tu labunaku.''

Chapter 26

1lǝlu ka yesu bi mana ubunu undu , kizi mǝ hu nandu makiza umǝ . 2na ruza nu hu na maru si rupe ishɔkɔnɔ ubiu , lǝlu ridi kizi a yimbam adi gakarun nu chichi.3kusum tu pristi tu gbɔu kini andiganu mǝ pitunu nu tudara u pristi gbɔu ka agusumǝ caiaphas 4.ǝnǝ a guru nu nu hu amɔkɔ yesu weti ni gana akǝ wunumǝ na gara gǝrǝ igana sɔkɔnɔri wu . 5andubǝ gana tɔrnɔ nu kwara .6lǝlu ka yesu na bethany na rai a simon ukumi . 7lǝlu ka amǝ na ri rya , uʒi u gwa bi rǝmǝ numǝ na tikete ru manu ni kurbi wa ni, mǝ karbu man nǝ rukpǝ 8. andu dula umǝ i hu a yira , a pawa manaŋ a hu yandi u shara ikurbi nedidi . 9bazi a ʒiʒa ni kurbi char ahara en nan du tiyɔm .10yesu ruza tunurai tigǝnǝ ki mǝ hu nǝnǝ na gana sartu mǝ amǝ ma wam tukpakpa ti gilau hu. andi tiyɔm anǝ mal kinǝ aɲi, em a ra ima shira in yaimi ɲi . 11lǝlu ka ma karbum manu mu dǝŋ , tu wɔzɔ tu ransin rɔm hu .12lǝlu ka ma karbum mu daŋ , tu wɔʒɔ tu rashin rɔm hu . 13in gariɲi akuraduru , kusum ira a aba ubunu u lense dini , garsa riza rumǝ dɔu, bazi imin gilau ka mawa .14uzɔndɔ na yimǝ gǝnǝ rukurǝ nani repu di ka agusumǝ judas iskraiot , maka mura uprist gbɔu 15.mǝ hu imi kizi uyam em di yumbu mǝ niɲi ? achata a bara idama akuraduru a yitu numǝ . 16ipa sɔkɔnɔ mal ǝmǝ nu bila a churna ka madi tumbu nǝnǝ.17na richi ra dinka ri sɔkɔri andu dula umǝ , bi hunumǝ be kizi a yumbura nunuka udi ri rya i shɔrɔri di ni yɔn? 18mǝ hu nǝnǝ piriɲ na yimǝ pana nu zɔndɔ , arin numǝ nuhu undubǝʒǝ mǝ hu lǝlu rɔm rǝmǝ biu , im tǝshi in ri rya i shɔkɔri di mawa kini undu dula ɔm. 19andu dula umǝ di bi wa imin ka yesu bi hunǝnǝ aka wa, a yumbura irya di .20iyǝru bi hu iwa , mǝ tǝshi na ri ritya kinǝnǝ andubǝ rukurǝ nandi repudi 21.lǝlu ka anǝ na rirya mǝ hu nǝnǝ , em nu baɲi akuraduru na yimǝ gini zɔndɔ ma ʒiʒa m 22.na saisu gubǝ kɔavi gǝnǝ bila mǝda ruga amǝdǝ duwǝ?23m̃ǝbi wemǝ mǝhu 'undo ka mǝ wu wǝrǝ wǝmǝ na a:ru wǝndǝ di kine mi, ǝmǝ dikima zizam. Vana, unduba mǝ hanumǝ dang ka ama darsa, wǝgǝji nun do ka ma zizumǝ. 24igoto nun dodi nyel bazi ǝnǝji minumǝ. 25Judas ka ǝmǝdǝ ki mǝ zizumǝ hu 'Emdi duwa, Rabbi? mǝ hu numǝ' Uma gara na rukpǝ row.26lǝlu ka ǝnǝ na rirya Yesu Chiru rufurhum, mǝ wuza aval, mǝ pura rǝn. mǝ yitu ne:nǝ mǝ ' kabin nadi rya. Rapum rom nedi'27mǝ Chiru mini mu kahumma, mǝhu mu wuza aval, mǝ yǝnǝ mǝ hu' swang mǝn, kusum gini. 28Mǝny mom nedi, mu wǝmǝ gisau ka mu kunkunimǝ bazi ujiki mǝruku. 29Em nu ba di nioi, in da nu swa mang wu, lǝlu ka ensǝ ku swa nǝ zi kinǝnngi na rai a rija ra tam.30ǝpa hu ǝ gusa rimeze ǝ suru pirmǝ nu woho u tupar. 31Yesu hu nǝnǝ 'kusum gini nǝ ri nǝ:ri richi bazi em em nu darsa nuhu ǝhu vapa unabiha kusum rukura ridi sarma. 32kizi nǝ mǝru torno om in sura na tuba gini uruwǝ na galili.33kizi peter garu nu mǝhu bazi in wi baka ow em in suma in yahu wu. 34yesu hu nu mǝ em nu bau akuraduru richidi ugyami uruza om na taru kizi ugoro toro. 35peter ku hu bazi inwi baka ow in yahu wu kusum adangara di gara nandi dong.36yesu pirmǝ kinǝnǝ ni ra ka a gusa eng gethsemane mǝ hu nan du makaza umǝ tǝshin bǝndi em da kini wǝsǝ banji inda wuza aval. 37mabi yisi peter kini andigyenzǝ a zabedee a repo nǝyimǝ sai su gubǝ kini idǝlǝndǝlǝng isuroho ǝnǝ a puk rigǝnǝ. 38mǝ hu nǝnǝ ruroho rom rumǝ basa gǝngǝn dangǝ indi wi doli rikan nanum bǝndi em da kini ka wǝsǝ wuza aval.39ǝmǝ mǝ kini ka wǝsǝ mǝ gunkunu na aval mǝ hu atam bazi hu wǝmǝ yaha ugbǝnǝ di da suram kusum di yaha imin gana em k idi hana wu. 40mabi ku rǝmǝ nira ka anǝ mana muraa ni na mormo mǝ hu na peter kok, anyi na vǝn tirika kini mi na lǝlu ru wǝndǝ wu? 41tǝshi nati rika kini na aval , ruzan nu hu rupum ru gana di kizi burim bumǝ zhizhi.42ma pa ku hana mǝ urepu ma wuza aval m hu atam bazi da ugbǝnǝ di u suran wu a in swa on ya ha imin ka au nu gana di da hana . 43mǝ hu dange ma murǝ nǝ na mormo ka zzhi gǝnǝ ma wa dǝlǝndǝ . 44maku yahǝ na ma pirmǝ , upirmǝ u taru maku wuza aval, nu ba amoro muru awǝndǝ di45kizi yesu dungǝ mana mura andu makaza umǝ ma hu nǝnǝ anyi na da mormo nu vunkǝ duwǝ? lǝlu ru zhizha vana undubǝ na tǝrǝ tu andu anyisi ma wa. 46torin tida shira barim undo ka muna zhizha ma biu vati .47lǝlu ka anǝ nu nunu di judas uwǝndǝ na yimǝ gǝnǝ yizi mapa dingǝ na rugozon rǝn dubǝ kini uprist gbou kini anganǝ , anǝ na tu wal kini apobo. 48amǝ undo ka mamgu yimba yesu , muma garǝnǝn uhu byilla undo ka in guntu mǝ amǝ dǝ kizi na mokamǝ .49na masasa mapa na gutu yesu ne hu em na tu kwa rabbi ma pa guntu mǝ . 50yesu hu numǝ urǝmǝ , wa imin ka ina shau , kizi apa rǝnǝ a natara tǝrǝnu51kizi zondo ka amǝ kini yesu ,susu uwal umǝ ma kpǝngǝrǝ ututo u uzhi ulǝrǝ u prist gbai di ututo di kpo na bugizi. 52kizi yesu hu umǝ , kursu uwal ow nnu pandu di, byilla ka undo ka ma zansa uwal anǝdon sǝ wi nu wal. 53na ruka in rǝn in yisi atam ma tuma num na anatuma amǝ tupu rukurǝ na ti repu wu?. 54mashe kzi ubunu di di mo , ka tukpakpa tidi hana wu55yesu bi hu nan andubǝ di , nu ma ka suru na ti wal na da na mokorno dang'a unagana? ma em kin nemi bǝndi nu bǝnzǝ gini na arai a weng na bi ma mokum du wu? . 56kusum tukpakpa tidi tupa hana bazika imin ka atuma a uweng bi ma darsa di mura i mokusum andu makaza umǝ yitu mǝ a sata .57an do ka a moko yesu di pirmǝ nǝmǝ na caiaphas uprist gbou , bǝndǝn kizi kusum andu darsa a andigananu ma pitunu ni. 58peter pa dula ne , makǝ ruwǝ kinǝnǝ na chirai a uprist gbou , ma bi ruwǝ ma tǝshi kini andu rika ira mede yira imin ka i hana59na lǝlu rindǝndi uprist gbou kini anduturundu bumǝ nu gusa malem na tara amǝ adi mura a wynu mǝ . 60abi naha malem mudi kusum ka azondo biba malem nudu an di repu bi kizi abi suru a tura gǝngǝn na malem mudi 61. a hu undindidi bi hu ma rǝn ma pusa arai au weng di ma pi an na sisitaru .62u[prist gbou di torno ma tura , ma hu nu mǝ au labuimin gara du wǝ̌ ? imin ka anǝ badi na tara au yin? 63yesu bi wa weti upristi gbou di hu mǝ , em nu gana uda bunu bazi uweng gara nandu audi kristi , vana uweng. 64yesu bi wǝmǝ ma hu uma gara bǝau in kini gara ninyi na yira vana undubǝ na titǝshi na u wǝrǝ tikamkam tu rijah naku irai undungǝ umǝ na tuwer usuru na shiri65uprist gbou di hatiza tukpakpa tumǝ na hu kundǝn muma gara maruku mu gbou imin kizi ar nu gana natara amǝ gbaki? na kunda u garunu umǝ rukumu gbou mudi wu? . 66anyi na yira mashe? anǝ a wǝmǝ a hu i wa nyel ma wi67kizi a kpu ma na tomo na azhi kpasumǝ a rǝnsǝ sumǝ na tǝrǝ na rukpǝ. anǝ husa mumǝ garandu ka me retou , bazi au vana uweng ka uruza imin kusum 68.lǝlu rinfǝn peter na titǝshi kinǝnǝ na chirai kizi uzhu bashe lǝr wa rai di rǝmǝ namǝ ma hu izhi au kini yesu wa galilee .69ma rya matara na tuba gǝnǝ kusum ma hu kam imin ka anyi nu bunu na tara di wu. 70ma rya matara na tuba gǝnǝ kusum ma hu , in kam imin ka anyi nu bunu na tara di wu71lǝlu ka amǝ na shigura au suru uzhi bashea lǝrǝ di ku yiru ma mǝ̧ hu nan dubǝ ka anǝ bǝndǝn azhi undindi di kini yesu u nazareth 72.maku ryi saru ni tonin in ruzu undindidi wu.73aku zunang nyon ando ka anǝ na rutorin bǝndǝ̌n ku na murumǝ a hu nu mǝ akuraduru au kinǝ mǝ ununu ow bǝnǝ kenken 74.ma kpo ni tonin bitiza en ruzumǝ wu ugoro yizi mapa toro . 75peter pa kutoron imin ka yesu ma gara uggamoin nataru kzi toro kizi mǝ nǝ shibi ma kiba gǝngǝn

Chapter 27

1izu bi hu i sana upristi gbɔu kin anduganu bi guru nu adi mura a wuna yesu . 2abi kisumǝ a sura nǝmǝ a kasha na pilate u gumna .3judas ka ma bi ʒiʒa mǝ bi hu ma yira ǝmǝ kisa nu hu awu nu mǝ ma chata ma rya tirinu mǝ pirimǝ mǝdǝ kursu idama a di nu pristi gbɔu kini andiganu. 4mǝ hu nǝnǝ maruku nedi ka inwa ima ʒiʒa undɔ ka ǝmǝ labu utaka ǝnǝ a hu numǝ imi gɔrɔ kini ubunu undǝn? ka dima nani bǝlǝu . 5ma kunku idama akurtaru di na yimǝ arai au uweŋ ma suru ma kawa usǝrǝ6uprist gbɔ bi chira idama akurtaru di mǝ hu ɲel ka a tara en kini na sɔkɔnɔ a ikurbi wu, bazi ka ima sɔkɔnɔ ikurbi i mǝɲel hu. 7abi ba burundu , kizi aka kpa ulam wan du mukɔsɔ nani , ulam di sɔkɔnɔ ina ransin ra gyein . 8bazi nandi kizi agusa ira di ulam u mǝɲi , ulrǝmǝ nǝ ricchi di .9na bǝndi ugara eremiiah utama uweŋ bi mɔ nu hu abi kaba idima akurtanu nǝ rukpǝ rumǝ nu gara adigyǝnʒǝ a isreal . 10a tuna en bazi ulam undu mukɔkɔ daŋ ka usharai ma wa .11ka yesu na ru tɔrrin na tuba gumna da bilu ruza mǝ hu mǝ au di ugɔmɔ u yahudawa wǝmǝ mǝ hu u hu nandi . 12lǝlu ka uprist gbɔu kini andiganu a rumǝ mǝ na rikini mapa , wa wet 13.ki pilate hunu mǝ au nu kunduda imin ka ar nu ba di natara au wɔ?. 14ma gyami mǝ dǝ hu zimin , gumna di imin di sɔkɔnɔ numǝ imin bɔbɔ .15na lǝlu ri mal gumna ikizi zɔndɔ ka andubǝ vira ǝdǝ kiki nǝnǝ 16. na lǝlu rindǝndi bizi uʒi unagana nu nagata wani tiʒǝ rumǝ baranabas .17lǝlu ka abi ǝ pitinu kusum pilate hu nǝnǝ avi kizi na gana in iki nuɲi ? baranabas da yesu ka ǝmǝ dǝ kristi . 18ǝmǝ ma ruza nu hu ǝrǝmǝ nǝ mǝ bazi ashɔrɔ mǝɲi mumǝ hu . 19ka ǝmǝ na titǝshi nu dǝter riah rumǝ ugwǝmǝ shumǝ rutuma na hu susu tǝrǝ tɔu nun dɔ di ǝmǝ undubǝ gilau hu, nǝ ri di ni su gbǝnǝ na turɔhɔ nǝ tara ǝmǝ.20uprist gbɔu ini andiganu bi wuza andubǝ ryɔmɔ a iki baranabas a , wuna yesu . 21gumana di hu wǝnǝ nǝ yimǝ andi erpu di in jiki ɲi aviyɔn? ǝnǝ ǝ hu baranbas . 22pilate hu nǝnǝ , indi wǝhǝ ni na yesu di ka a gusu mǝ kristi, kizi kusum gǝnǝ wǝmǝ ǝ hu agakaru mǝ .23kizi mǝ hu bazi mashe , yandi imin shishɔrɔ izi muma wa? ǝnǝ apa kini ɲanza su mɔrɔ gǝngǝn ǝ hu a gakaru 24mǝ pilate bilu mayira ukwara u tɔrnɔ , ma chira mini na tuba andubǝ di ma sɔnsɔ tǝrǝ tuma mǝ hu nǝnǝ ima susu tǝrǝ tɔ na tara mǝɲi mun dɔ di.25kusum andubǝ di hu mǝɲi numǝ tara gɔrɔ kini adigyenʒǝ gɔrɔ . 26kizi mǝ yahudawa nǝnǝ barnabas , mǝ ya tesu ugbǝnǝ gǝngǝn kizi mǝ yutu mǝ nǝnǝ ada ka gakaru mǝ.27kizi andu kwara a u gumna di chira yesu ǝ rumǝ nǝmǝ na ruchunu rigǝnǝ , ǝ pitunu kusum ugbir gǝnǝ . 28ǝ susu tukpakpa ǝ wumǝ ti yǝrǝrǝ tidi . 29a yumbubura bu pɔli ni kana a wa numǝ nǝ rukpǝ , awu bina nu wǝrǝ umǝ ǝnǝ gunkunzu numǝ na tukwa tu meshi , a kaja ugɔmɔ u yahudawa .30ǝpǝmǝ na tɔmɔ a kaba ubinda di ǝrǝnsu ma na ni na rukpǝ . 31abi hu a mana umeshi umǝ kusum kizi a susu mǝ tupakpa a wumǝ tumǝ , kizi a wumǝ na tuba pirmǝ ada ka gakurumǝ .32nu suru gǝnǝ apa yira zɔndɔ undu a cyrene , riʒa rumǝ simion , apa wundu mǝ na gata mǝ kpǝmǝ uchichi gakaradi 33pǝ hu a biu nira ka a gusa en gologotha nezi ira tikǝnkǝn tǝ kpǝ . 34ǝnǝ ayimǝ mini mu kahuma ka ama munǝrǝ mǝŋ , mǝ bi hu mǝ lǝnbǝ mǝŋ , ma gyami uswa maŋ.35abi hu a gakara mǝ , adarsa tukpakpa tumǝ nu ginsi isila . 36kizi a tǝshi nu wǝ aʒǝ numǝ . 37ne shi uchichi gakara di a saka iʒi iyɔrɔ ni , yesu nedi ugɔmɔ tu yahudawa .38abi gaara angana a repu kinǝmǝ , uwǝndǝ nu wǝrǝ kamkam umǝ uwǝndǝ nu wǝrǝ gushi . 39andu sura nu mashi nu garhǝʒǝ kpǝ. 40ǝnǝ ngusa au ka ubi hu urǝn arai a uweŋ , uku pi an na sisi taru , bunu rukpǝ rɔu , baka au vana uwǝŋ , hupu nu chichi gakaradi .41nandi upristi gbɔu numǝ nu mashi umǝ kini kusum andaganu a andi darsa ,a hu . 42mǝ rǝn kaba a zɔndɔ , kizi muma mamgala ukaba rukpǝ rumǝ , amǝ dǝ ugɔmɔ wa iseal ,mǝ shupu nu chichi gakara di , tu yimba akuraduru nǝ.43ma yimba akuraduru nu uweŋ , uweŋ wǝmǝ ka madi mangala , mabi hu a .ǝmǝ vana uweŋ . 44nandi ka angana dǝn ka agakarǝnǝ nǝ kinǝmǝ ǝnǝ nu mashi umǝ dɔn .45marim mubu kupu masanu usuru nǝ lǝlu ru twasi pirmǝ na lǝlu rutɔrbɔ , 46na lǝlu ru tɔrbɔ yesu kiba na rumɔrɔ rugbɔu mǝ hu EliEli, lama sabacthani? nezi uweŋ ɔm uweŋ ɔm mashe kizi ugyamin yɔn? 47.andɔ ka ǝnǝ na rutɔrin bǝndǝn bi hu a kunda , a hu a amǝ nu yisi eliah.48na masa zɔndɔ pa ka chira uchichi , ka u bi runzu ɔn na mini mukahumma , ki ma surka ɔn nu hunda ma ɲanza numǝ a ma swa . 49a dangara gǝnǝ hu yaha gbaki da Elijah , ma na binkamǝ . 50kizi yesu ku kiba na rumɔmɔ ru gbɔu ki mǝ iki burim bumǝ.51na , tu arai auweŋ , darsa rumǝ usuru di urǝmǝ nǝ bigizi bidi, buzuhu kizi ashari darsa rumǝ ti sar tidi . 52musahu bi kɔrnɔ rumǝ , andi tsaŋtasŋ ka abi mǝ bi mǝ wuʒi bi tɔrnɔ asusu 53.abi susu, kizi na maru tɔrnɔ umǝ , abi ruwǝ nu pana andu char rikǝ nǝ .54lǝlu ka undu gbɔu wa undu tiyukwara di bi yira bugizi bu zuhu , kini kusum tukpakpa ka tu hana iyǝwǝ bi wǝnǝ kizi a hu akuraduru undundi vana uweŋ . 55tuga char ka abi dula yesu usuru na galilee , bi tura pyew anǝ nu rika di 56na yimǝ gǝnǝ bizi mary magadalene , kini mary angɔ yakubu kini yusufu kini angɔ digyenʒǝ a zebedee.57ka iyǝru bi wa iʒi undu kurbi pa biu kaga na arimathea , riʒa rumǝ yusufu , bizi amǝ dɔn undu dula yesu . 58mabi wuza aval a rupum ru yesu na pilate hu akǝ yimǝ .59yusufu bi chira rupum ridi mǝ ka bindi na tukpakpa tu gupan. 60maka nɔtu mǝ ,ni sahu gisau imǝ ka mabi kǝbǝ nǝ yimǝ rishari , ma wasu unu di na ushǝlǝn gbɔu ki ma shira . 61bizi mary magalene kini mary undu na titǝshi uwǝrǝ sǝrmǝni kini isahu di.62izu bihu isana richi ka ar izu ishɔkɔri uprist gbɔu , kini tu prarises pa pitunu na pilate. apa hu uweŋ kinu tuma tɔrnɔ nu hu undu bu wassabudǝn lǝlu ka mabi danu vuŋkǝʒǝ ma bi hu , na maru sisi taru en sa ku tɔrnɔ . 63bazi nandi kizi ti kanda isahu dǝn primǝ na sisitanu andu dula umǝ nu gana chira mǝ ni gana , kizi ahu andubǝ a muma tɔrnɔ . 64i hu sɔkɔnɔ nandi , bu warsiza tidi bu kizi ba dinka .65pilate hu nǝ nǝ , chiran undu rikira ka kandin ira di ɲel na budǝrǝ bu gini . 66apa pirmǝ aka kanda isahu di ɲel gǝngǝn nu tǝngǝrǝ rishari ridi, , aku wa undi rikira nu sahu di.

Chapter 28

1Pyeu ni yaru richi; kabirkurbi, ka ezu eni i sana richi ra dinka na si: sudǝrǝ, mary magdalene kini mary wǝnǝdǝ di rǝnǝ nu baru esatul di. 2Bigizi bi zuhu gǝngǝn, bazi ka ulutina uweng pa shupu usyni nǝ shin mǝ puka rishari ro sahu di ki mǝ tǝshi nǝ rǝn.3Tiyinkini tumǝ nyalnyal danin ira na nyelbe. kizi tukpakpa tuma ponpon. 4iyǝwǝ pa moko andu rika ira, apa sokono daning mukeze.5utuma di bi bunu na tuga tidi mǝ hu nǝnǝ ''Iyǝwǝ gǝnǝ wi nyi wu en yuza. 6ǝmǝ tǝndi wu, muma torno dang ka mabi gara. Na yiran ɛra ka ushuarai bi nono ni. 7Pirinyi na masasa garin na andumakaza umǝ. ''muma torno, muma sura atuba pirmǝ na Galili, nǝ yiru bǝndǝn, ema gara ninyi.8Tuga ridi pa yaha esahu di nǝ yimǝ lyǝwǝ kini sai su gupǝn na tusom ada ka gara na andu makaza umǝ. 9Kizi yesu pa mana kinǝnǝ mǝ hu nǝnǝ ''kajani!'' Tuga tidi nǝ ri numǝ na tu buna nu rimǝ mupa. 10Yesu hu nǝnǝ ''iyǝwǝ gǝnǝ winyi wu'' hanunyi na di gara na ha henum a tomo pirmǝ na Galili, a yiram bǝndǝn.11lǝlu ka tuga tidan nu shira, andu riki na di bi ruwǝ na yimu pana a ka gara nu priest gbau tukpakpa ka tuma hana. 12Lalu ka tupriest pa mana kini andigar a ǝp runduzu utuma kusum, kizi ǝ chira ukurbi char a yunba na undu rikaira. 13A nǝnǝ emi ka adi ba, nandubǝ a ''andu makaza umǝ kizi ǝnǝ chira yesu di lǝlu ka ar na mormo''14ubunu di hu kǝ dǝngǝ na gumna, tu ba numǝ nyel tu kupun nyi kusum. 15Bazi nandi andi rikira di bi kaba ikurbi di dang ka a:ba nǝnǝ, utum di bi sarma rumǝ na yimǝ tujews, undǝ kizi on na tanu urǝrmǝ na richi.16Andu makaza umǝ yukurǝ nunduwǝndǝ di pirmǝ Galili na tara uwoho ka Yesu bi gara. 17Abi hu ǝyiru mǝ, ǝ rumǝ mupa, ǝ zondo gǝnǝ sai si gnǝǝ dahalak18Yesu rǝwǝ nǝnǝ nǝ hu ''ama yam bu dǝrǝ ba shiri kini bigizi'' 19Pazi nandi kizi haninyi, ka sokonin na andubǝ andu makaza om, wokonin ǝnǝ nu chirsi nǝ mini nǝ yimǝ ra ata, kini vana ah birimbu sansan.20Bǝnzon ǝnǝ a dula kusum tukpakpa ka hna winyi ni. em kinyan pirmǝ nu daku lalu.''

Mark

Chapter 1

1indi naziidinka ubunu u yesu vana uweŋ. 2kizi a darsa na ishaya utuma uweŋbara em nu tuma utuma ɔm nazi au, amǝdǝ ma yumbura niɲi chunna . 3rumɔrɔ ru yisi nuyuru yumbura achuna a uweŋ wa achunna amǝ ɲel .4yohana bi rǝmǝ nu baptisma na yimǝ uyuru kini ubaptisma ubunu yuhuru uyaha maruku. 5 bugizi bu judea kini anduba a jerusalem gun pa suru primǝ nǝmǝ mapa kuzu nǝ maruku mugǝnǝ na rupende ru jordan .6 pǝzi yohana na usǝrmǝni iu rikaza amǝ nu rya iwɔyɔn kini rakumi na rubǝm rurikaza nu chunu umǝ.7ma hu zɔndɔ ubiu umǝ na maru am ka makizum na budǝrǝ , kɔ tumɔfɔrɔ tumǝ banʒa ka susu tǝn wu. 8em kkuzu majunu ma kuzuɲi majunu na burim bu weŋ .9ipa hana na sisidǝnka yesu pɔrɔmǝ usuru na nazareth na bugizi bu galilee yahana bi kuzu mǝ na rupende ru jodan .10 yesu bi suru na rupende ridi ma pa yira ashiri ma krɔnɔ kizi burim pa dhipu dan'a ukukǝ . 11ru mɔrɔ ru pa suru na shiri nugusa audi vana ɔm ka em na rai rukupǝn na wu.12burim buweŋ bu bi wumǝ usuru na zɔngɔr.13 mabi tǝshi na ruzɔngɔr si akur nanzi kizi unaŋarumǝ nu kai maka umǝ amǝ na titǝshi kini inama iyiwu kiz atuma a uweŋ bi kandu mǝ .14ushwa ka abi mɔkɔ yohana yesu bi primǝ nu bǝnʒǝ ubunu uweŋ . 15ma bi hu ushwa mamɔ bugiuzi buijaruweŋ ma biu vati kɔavi yuhuru madi ubunu uweŋ16ushwa ka pǝzi mǝ na tanu nu kira ripende ma yira siman kini andarawu uhene saman nu kai adi mɔkɔzɔ igini ututɔmɔ gǝnǝ . 17yesu pa hunǝnǝ rǝɲin indi wangaraɲi ana gini andubǝ , 18na masasa pa yaha imin mɔkɔzɔ igini gǝnǝ abi dula mǝ.19yesu na tanu ba pyeu wu, mǝ yira yakubu vana u zabedee kini yahana uhene . 20ma yisǝnǝ apa yaha dada gǝnǝ zabedee a dula yesu a yaha imin i mɔkɔzɔ igini gǝnǝ gun kini adubǝ ka ayenǝ ikrubi a di na wuza itumadi .21apa biu na carpernaum uweŋ u kaba ikurbi yesu pa hanumǝ nu bǝnʒǝ andubǝ na snagogue 22.kɔavi pa wa ʒiʒuk ni min ka yesu nu bǝnʒǝ gǝnǝ nǝ rigbɔu wani ba dan'a utuma wu23nu shwadi zɔndɔ ka amǝ na majunu wa bukyinku na snagogue di . 24nugusa tungu wani nawu yɔn? tu ruza audi vana u weŋ , uma rau udi ganzan du wɔ ? . 25yesu pa sartǝ imin gushi ka en na yimǝ rupum rumǝ suru numǝ . 26imiŋ gushi di pǝ suru ayamǝ nu ugwara na timɔrɔ rigbɔ .27gun andubǝ pa wa weti kuzu imi nedi har tilijarnu ma akunda iyǝwǝ imǝ ubǝnʒǝ gisau nedi .28 ubunu pa ka biu nakɔnabe na upana wa galilee .29usuru na bǝndǝn nyen ubiu gǝnǝ na arai a siman kini andarawu anǝ kini yakubu a yohana .30 amba ugwa siman na ujir ruguma ru tiyarnyar a pa gara na yesu .31 yesu pa kunda ma pa rǝmǝ ma mɔkɔ uwǝrǝ u gwa di har ukɔnɔ yahu mǝ kizi mǝ kpɔ nu rai rgukpǝn nu yiba uweŋ.32lǝli ka uweŋ di kakpɔ amǝ biu na andujir ruguma gun kini andu ka tilijarnu nu nu gǝnǝ kpai. 33gun upana di pǝ gura rumǝ na shibi gura . 34ma pǝ wɔmɔ gun adu ka abiu nugǝnǝ uwɔmɔ ma nǝrǝ ti aljirnu tilijurnu tu ruza rigbɔu ru mǝ zɔndɔ bunu wu.35ma di tɔrnɔ pimpim ma suru na aval au weŋ 36.simon kini anduka pǝzi amǝ kinǝmǝ gangarmu .37 apǝ wu ayirimǝ a hunu mǝ kɔavi nu gangarumǝ .38mapa hunǝnǝ aprimǝ nǝ ʒira nu sha ubunu uweŋ iminka ina shimǝ ninyan na tupana tu avata na abǝndǝndi . 39ma lǝkǝrǝ na galilee nu hanu ubǝnʒǝ uybunu u weŋ kini ususuzu tilijarnu na apum andubǝ.40ukumi pǝ biu numǝ nugbaraza aruŋ nu gusa numǝ yesu 41pǝ wǝsǝ nu mǝ nǝ aʒi a iʒai ma gakumǝ ,tɔrnɔ uma wɔnɔ . 42rukumi ripa shira numǝ banu shara ushwa wu.43yesu hunu mǝ mapa wa weti ma yaha abǝndǝn di. 44yesu bihu numǝ managara na zɔndɔ iʒimŋ wu , kaka bǝnǝ rikpǝ rumǝ nǝ ushwa upana madi wa imin ka musa na bǝnʒǝ na rai rugukpǝn primǝ na andubǝ.ki ma bi hanu mǝ ma ka kpɔ nu ba na andubǝ , ma di ba ubunu ka iwa yesu ba ma reŋ ka ruwǝ na yimǝ upana ɲel wu , ma di ka tǝshi niʒiradi kin , kizi andubǝ namura mǝ daga tira mamani.
Chapter 2

1ushaka mapǝ biu usuri na capernaum namaru su mrɔrɔ si gisaŋ , apa kunda nuhu amǝ nasusa 2.andubǝ char di mana , ba adi mura irai wu gu kini ashugura , uweŋ di gara nǝnǝ ubunu di .3kizi azɔndɔ bi rǝmǝ numǝ nuʒi ugundi , andi nanʒi kizi apǝmǝ . 4ushaka ba parǝ u wǝsǝ vati kini amǝ wu baka ni char yandubǝ ki aʒi a sɔrɔ a ugura di yesu nayimǝ di arinzi ukaba nanganaka ugundi na tunɔniŋ ni .5nu yira uyimba akuraduru yesu hunu ugundi , vana muruku mɔu ama kaba.6 nedi aʒi andu darsa na titǝshi na bǝndǝn di anǝnu diza di natunurai ti gǝnǝ. 7mashe kizi undudi mabunu nandi ? mamunu, avi kaba maruku imba uweŋ bǝlǝ wu ?.8nayimǝ masasa yesu pa ruza nayimǝ burim bumǝ imin ka anǝ nani nunurai nayimǝ akpǝ gǝnǝ , mahunǝnǝ bazi imi kizi aɲi nu tɔrɔŋ indi natunurai tiginin? 9imi kizi na fel ka hunu ugundi ama kaba maruku mume da kazi tɔrnɔ gbendi imiŋ tutɔniŋ ɔu udi hana ?.10nadi ruza ka vana undubǝ na rijah nayimǝ ugungadi kaba maruku madi hunǝ ugundi.11 au tɔrnɔ zansa imiŋ tutnɔniŋ tɔn pirau nasasa au.12 mapa tɔrnɔ na masasa , ma chira imiŋ tunɔniŋ tumǝ masuru nayimǝ araidi natuba kɔavi , andubǝ pawa dɔrɔnma , apa zanzana uweŋ, kizi ahu bati ma yira imiŋ nandi wu .13ma paku hanumǝ nu kira ripende , gun andubǝ pesuru char urǝmǝ numǝ mapa bǝnzǝ nǝ . 14mapa suru mayira liva vana alphaeus na titǝshi na ugura undu kaba ugǝndu mahunumǝ dulam , mapa tɔrnɔ madulumǝ.15pazi yesu nuriya narai a levi kini andukaba ugǝndu char kini anduka maruku naarirya kinǝmǝ gun kini andudula amǝ pǝzi andubǝ ni char ka apa dulumǝ . 16anǝ andu darsa ubunu di, ka anǝ tu pharises pahu ayira muhu yesu nu rirya kini andu maruku kini andukansu gǝndu , apa hunu na andu dula amǝ , bazi imi kizi ma rirya kini andu maruku gun kini andu kansa ugǝndu.?17ushwaka yesu bi kunda ,ma bi hunu nǝnǝ andubǝ ka anǝ keŋkenŋ na repum ba agǝngǝrǝ undu yimba ukwan wu, anduka bǝnǝ agumadi wu kizi agana undukwan , inram bazi andu maruku bandi yisi andu akuraduru wu .18nedi andula a yohana kini ti pharises nuyir sanu mɔkɔ unu, azɔndɔ pa rǝmǝ ahunumǝ baki imi kizi andula a yohana kini tu pharises yitɔ tunu ? kizi andu dula tɔu batu yitɔ tunu wu? 19yesu hunǝnǝ nuyira gini anahara airye nira anya mɔkɔnu nushaka urǝʒu dini? primǝ nushwaka urǝzu dinib bǝnǝ amukɔ unu wu.20lǝlu ru biu a kaba amba gisau di na tǝrǝ tigǝnǝ ssisindǝn kizi anǝ amɔkɔnu . 21zɔndɔ chira uyadi gilau madunza natara usǝrmǝni ukɔzɔ wu, nazika iradi ihata , igisau usuru na ikɔzɔ kizi aʒi uhata shishɔrɔ.22zɔndɔ gana wa min nuwangayan mugisau ni kɔsɔ ikɔzɔ wu inba nandi wu ukyurudi pura ikɔsɔdi aʒi anaha ukyurudi kini ikɔsɔ kusum , kusum nandi awa ukyuru gisau nikɔsɔ gisau.23nuweŋ ukabi ikrubi yesu pa ha numǝ nayimǝ iku kizi ana dula amǝ kpɔni nuchinga akpǝ iku di . 24tu yahudawa tu hu numǝ yira imi wa kizi anǝ nimiŋ ka agǝhǝ uweŋ kaba ikrubi ?.25mapa hunǝnǝ nanama bara imiŋ ka dauda di wa nalǝlu ka pǝzi rai rumǝ niʒimiŋ kuzu ikɔmɔ numǝ amǝ kini andubǝ . 26ka mapa hunumǝ nerai uweŋ lǝluka abiathar ujah gbɔu kizi rie afufuku abǝndǝn , imiŋka en nayimǝ ruvuna na kɔavi kamadi rie ,inba ijah wu. mapa ya anduka anǝ kinimǝ wu.?27yesu hu apa wa uweŋ ukaba ikrubi baka andubǝ hu , ba undubǝ baka uweŋ ukaba urubi wu 28nandi kizi vana undubǝ nazi Ata uwen gun kini uweŋ kaba ikrubi di.
Chapter 3

1nandi gbaki yesupa hanu mǝ nirai aval auwŋ uti yahudadawa ,zɔndɔ ba bǝndǝn nu wǝrǝ ka uma swarumǝ . 2azɔndɔ pa rika ɲel da mayimǝ ruguma nuweŋ ukaba ikrubi nunuka adi mura imin ka adi muku mǝ nani.3yesu pa hu undu wǝrǝ di tɔrnɔ udi tura natarshi kɔavi . 4kizi mahunǝnǝ andubǝ nedi ubunu uruvuna u weŋ ka awa imiŋ gilau uweŋ ukaba ikrubi da wa imiŋ shishɔrɔ ,akaba arai da awuna?kizi awa weti.5mapa rikǝnǝ kusum na manaŋ nu nuyai umǝ pawa a surɔhɔ sugǝnǝ maa hunu undudi yitu tǝrǝ tɔu undu di yutu tǝn nushwa di tǝrǝ tumǝ tupa kurumǝ niyaka di kusum atuni . 6andujir wǝmǝ bǝnzǝ ubunu gilau kini andubǝ au ijah uswa herod bi bila tuchuna tu wuna umǝ.7yesu kini andu makaza amǝ pirmǝ usuru na bupende , andubǝ char nudula umǝ usuru na galilee kini judea. 8 usuru na jerusalem kini idumea kini kusum na jordan pirmǝ na tikira tidi kusum na tyre kini sidon lalu runanganaka abi kunda tukpakpa tinangana muma wa andubǝ char bi biu numǝ .9mapa hunu natuma amǝ amumǝ ku rin ku tanu natara mini vati nuhu andubǝ ma wata char , nunuka agana pirku rumǝ numǝ .10 andubǝ char bi mura ruguma kusum andu ugbǝnǝ bia wa masasa mu wǝsǝ nunuka adi gakumǝ .11ushwa ka irǝm shishɔrɔ yirǝmǝ ari natuba amǝ nuwara nu gusa vana eŋ.12 mapa hunǝnǝ agana susu rǝzǝ rumǝ na andubǝ wu.13mapa ɲana nu uwɔhɔ mayisi anduka rai rumǝ ma di yisi aka murmǝ .14 mapa vira rikurǝ na andu repu( ma yisinǝ atuma a yesu) nunu ka dizi anǝ kinǝmǝ nunu ruma rubunu primǝ nandubǝ 15nunu mura budǝrǝ bu ruvana na arara imi shishɔrɔ 16.ma pa vira rukurǝ na andubǝ arepu ,simon ma yimǝ riʒǝ bitrus .17yakubu vana zebedee , kini yohana uhene yakubu, ma yimǝ riʒǝ boanerges, indǝ nazi andigǝnzǝ au gbara . 18kini andrew , philip , bartholomew, mathew , thomas, yakubu, vana u alphaeus, thaddaeus simon wa zealot . 19kini judas iscariot undu shara usɔkɔnin.20ɲan ushira umǝ kizi andubǝ char gurarumǝ gbaki urya a fufuku di mangalane . 21andu arai amǝ pǝhu a kunda nandi apǝ suru nashibi adi kabǝmǝ , bazika apǝhu, bamada na yimǝ rurɔhɔ rumǝ wu. 22andu darsa amǝ pa biu usuru na jeruslam nuhu imin shɔsɔrɔ mǝ ruwǝ amǝ beelzebul kini ijah irǝm shishɔshɔrɔ nanganaka abi susu nǝnǝ.23yesu yisǝnǝ mahunǝnǝ nayimǝ ubunu utiwǝnzu, a wa mashe kizi satan susu sata ? 24ira titǝshi tu rijah hu mura uhara rumǝ arai andǝn pɔrɔ . 25ju arai hara rumǝ bǝlǝ baku tura wu.26inbaka satan hu ma tɔrnɔ na rukpǝ rumǝ ma hara rumǝ , bama rǝn utara wu, ushwa undǝn mumǝ biu nu undaku umǝ . 27zɔndɔ ʒa uruwǝ na arai aundu budǝrǝ medi wuzu mǝ igana , baka ma tuba mɔkɔ undu budǝrǝ wu, kizi mǝ shara araidi .28akuraduru em nu garanu , kusum utaka wa andigǝnǝzǝ gini ima kuzu ɔŋ , kusum butinza kini ujir bunu gilau nimin ka ubunu uweŋ nu badi.29 nandi undu ka mawuza butinza budi natara imin gilau bama ʒa akuzumǝ nǝ majunu mumǝ wu, muma ruwǝ nutaka ujir maina. 30yesu mahu nandi bazi anǝ nu gusa amǝ na burim bu majunu.31nandi kizi ambǝmǝ kini ha hene pirmǝ atura na sshibi , atuma numǝ nu yisisi umǝ kini andubǝ.32 andubǝ char tishǝ gengeŋ numǝ kizi a hunumǝ angɔ ɔu kini ha hene na shibi anǝ nu gǝngǝrǝ ɔu.33mawǝmǝ nǝnǝ nuhu aya nazi angɔ ɔm kini ahene am ?. 34bara agyereŋ na andɔ ka anǝ nǝ titǝshi nukira umǝ , mǝhu cara ingye angɔ ɔm kini a heheam . 35kusum undu kama dula imin gara uweŋ udindǝn nazi uhenum vana kini uhenum basha angɔ ɔm.
Chapter 4

1mapa ku kpɔ nubǝnzǝ nukira rupende , andubǝ char pamɔ numǝ , mapa ruwǝ na bunu bugisan bu mini na rupende ridi matǝshi ni kusum andubǝ nukira rupende ridi .2 mapa bǝnzǝ nǝ tukpakpa char na tuwenzu, nayimǝ ubǝnzǝ umǝ , ingi iminka mapa hunǝnǝ.3kundan unavara pa bira imuzu . 4mapa hu mabira iʒi imuzu pa kunku na shuna, iɲen pa vira en.iʒi kunku na tǝpǝu , nira ka ba mumpa ni char wu. 5ipa tɔzɔ namasa ujir mumpa char.6lǝlu ka uweŋ pa ɲana , ijar buweŋ pa wumǝ lǝla , nujir sitaru , tikpakpa tu tɔnzɔ tidi tipǝ ʒisarumǝ . 7iʒi imuzu pa kunku na yimǝ ikana ihu iga , idunza en indǝn pa gǝnǝ en umina .8iʒi imuzu pa kunku na mumpa mu gilau ipa mina iga nu kini iminrga akur tam , akurtwasi , primǝ nǝtǝn riɲi. 9kizi mǝhunǝnǝ unduka ka amǝ natutɔ tu kundita yaha madi kunda.10lǝlu ka yesu bǝlǝ anduka ,anǝ vati kinimǝ ana na rikurǝ nandi repu dǝn pa gǝngǝrǝ uruza na tara tuwǝnzu ,. 11mabi hunǝnǝ imin ɲisa nǝ arai rya uweŋ ayau . 12kɔimi en tuwǝnzu nǝ andu gunga di.13mapa hunuǝnǝ na ruza tu wǝnzu tidi? 14nawa mashe na ruza kusum tu wǝnzu? udu tibira pa bira ubunu . 15unbunu di nǝ anduna ka abi bira ɔn ni ushwa ka abi kunda unana tumǝ na masa mu susu ubunu ka abira nǝnǝ .16imuzu ka abira na tǝpǝu an niɲan lǝlu rukunda ubunu di akaba ubunu di akaba na masanu nu gblemu . 17ba anǝ nasitaru na yimǝ gǝnǝ wu, kusum na nandi anǝ nushinga na kulǝlu usuru nandi dakazi udima shishɔrɔ tɔrnɔ , bazi ybunu di, rirǝ rǝgǝnǝ na masasa.18kusum nandi azɔndɔ gara na yimǝ ikana andǝ andu kunda ubunu .19 tikpakpa tu masanu kini uwǝmǝ imin irurum kini malinsum mu tizi tidima gǝnǝ urya tuba au bunu di 20.imuzu imumpa muguilau neezi andu kunda , ubunu akaba ɔn amina ni akurtaru , akurtwas.pirmǝ na riɲi.21yesu hunǝnǝ aɲi nǝ wǝmǝ na rumǝ nu ukia nayimǝ arai kizi na kupu na agyere dakizi na bugizi wa nabu? reɲi nani nedi tara natara imin yitɔ ukǝi di . 22ba iʒimin ɲisana kanba adi ruza wu, ba iʒimin nuɲisana kaba isuru nu ugunga wu.23 unduka amǝ natutɔ yaha madi kunda .24ma hunǝnǝ karǝn tutɔ nimin ka nakunda , imin runduzu ka uwuza ituma nani udǝ kizi rundu nu nani akini ni. 25unduka ka amǝ nani, amǝdǝ kizi akinimǝ ni, unduka bǝ amǝ nani wu, akaba imin ka amǝ nani.26mapa kuhu ira titǝshi tu weŋ daŋ undubǝ ka mǝ bira imuzu na bugizi . 27manɔnɔ na ri matɔrnɔ pimma imuzudi tɔzɔ iga amǝ ba maruza usɔkɔnin wu. 28imuzu tɔzɔ bǝlǝ nabugizi nusumadi rǝlem ridi, kizi ututɔ , kizi iyɔhɔ ka ima mɔkɔ rumǝ nu ututɔ . 29ushwa iminka abira ima ɲina mǝ wa masasa nu pitunu mǝdi bazi ushwa mǝra.30mǝpa hu imi kizi adi pata en kin arai titǝshi tu uweŋ , dakazi tuwǝnzu tiyandi kizi tidi bǝnǝ nandu ? 31imndi daŋ bumuzu bi igilim ushwa ka abira bǝn bu sɔkɔnɔ ɲɔnkɔlɔn . 32gunna nadi ,ushwa ka abira bǝn, buga bukizi gun imuzu kichi ka tǝn nube, buwa sigaba sugbǝu , nunu ka iɲen nashiri wa tichichi tigǝnǝ nunu ururu.33gun na tu bunu tu silem, mabi bunu ab ruzu iminka amǝ nuba di 34.kizi ba mapa bunu kinǝnǝ na tubunu tu silem wu.ka amǝ bǝlǝ mǝ kizi mǝ bǝnzǝ na andu dula umǝ.35uweŋ dǝndi nushwa iyǝru mapa hunǝnǝ yaha tidi pirandu nusar unji.36 kizi ayaha igɔnzɔ wandubǝ di nubunu kini yesu dan'a ushwaka ka pǝzi amǝ na yimǝ uboat di pǝzi tiʒi tuchinzǝ tidi na tanu kinǝmǝ . 37nushwa wǝndǝ kizi uvunu u bǝrǝ di tɔrnɔzɔ , kizi silem su vunu nu pɔsɔ nayimǝ buru bu boat na mini , ikǝbiu ka mini mumǝ biu vati umɔnzɔ buru nu chǝnzǝ na mini midi .38nandi kizi yesu rukpǝ rumǝ nu bara di , namɔrmɔ nimin titǝshi i mini ,anǝ apa zansu mǝ nugusa undubǝnzǝ bu rika nuhu tinga wiwu? imin di ba i damu wu? .39 mapa tɔrnɔ mǝ sǝrtǝ uvinu di , kizi mǝhunu rupende , yaha adi mura titǝshi tisamma , kizi uvinu di tura ira di di tura weti.40kizi mahu nǝnǝ bazi ki aɲi niyǝwǝ ? ba na yimba akuraduru ?. 41anǝ apa mɔnzɔ rugǝnǝ niyamǝ ahu nǝ akpǝ ganǝ avi nedi ka uviu kini repende ayimǝ rugbɔu.?
Chapter 5

1ushwa ka yesu usyru umǝ na imin tanu na mini suru nayimʒ isahu urǝmǝ namǝ nǝ bǝrǝm bu shishɔrɔ .2 undu di nǝtitǝshi na musahu .3ba zɔndɔ pǝ rǝn gǝnǝ umǝ wu kusum ni iɲan ka apǝ hu adi wa numǝ.ǝnǝ mǝ kisizumǝ ni iru kini iɲan . 4mǝpǝ tasa gun iminka akisimǝ iʒimin wu .5ǝnǝ kini uweŋ na musa hu kini nuwɔhɔ, mǝ kiba gǝngǝn nu tuusu rukpǝ rumǝ na rishari ripyelpyel . 6mǝpǝ yira nǝ kulǝlu ma suma primǝ nǝnǝ nu gunkusu nǝtuba amǝ .7mǝpǝ kiba nǝ rumɔrɔ rugbǝu , imi kizi indi wanu yesu vana u Ata uweŋ ? em naval nu uweŋ rukpǝ , gana yam ukunda kpai wu. 8mumǝ gusuza numǝ suru nǝ yimǝ undudi au birǝm bushishɔrɔ .9 hunumǝ , agusau avi? mǝ tǝrumǝ agusam legion . bazi ka ar char .10 mǝku kini wuza aval nuhu mǝgǝnǝ nǝrumǝ nupana diwu , iraiya ya yimǝ arai nu biha na rukumur .11iranga ya yimǝ arai nu biha na rukumur . 12anǝ naval amǝ nugusa chǝpǝndu iragadi yaha tidi ruwǝ nayimǝ gǝnǝ .13 mapǝ yaha irǝm shishɔrɔ di suru kizi aruwɔ nǝ iranga di, kizi agunguru na masasa usuru na rukumur ridi pirmǝ nayimǝ rupende iranga vati na tugu tirepu ka mini pǝ wunǝnǝ.14ǝnǝ biha airanga di pǝ suma aka gara iminka ihana nayimǝ upuna kini nuyuru kusum kizi andub suru adi yira iminka ihana . 15bazi nandi apǝ rǝmǝ nǝ yesu kizi ayira unduka aʒǝ amǝ bu legiɔn numǝ rǝsǝsǝn rumǝ ǝnǝ apǝ kundi iyiwǝ.16andu yira iminka ihana andu birǝm bushishɔrɔ budi pǝ hanumǝ nubadi , kusum kini iminka ihana ni iranga di . 17nandi kizi apǝ wuza aval amǝ mǝyaha upana di.18ushwa uruwǝ umǝ nǝ imin tanu nǝ mini , undu burǝm bushishɔrɔ budi wuza aval mǝdi dulǝmǝ .19 yesu pa wǝmǝ wu, mǝpǝ hunumǝ hanun nasusa udi mura andubǝ au, gara nǝnǝ imin ka uweŋ mawa nu, kini iʒai ka mawa nu . 20mǝpǝ shira nu hana usasa ubunu di nǝ decapoli tikpakpa tugbǝu ka yesu mawa numǝ kɔavi pa sarhat .21ushwa ka yesu pǝ punu nuʒi ugalan ni imin tanu natara mini, iradi pǝ mɔ char andubǝ kinǝmǝ nukira rupende ridi .22 nǝbǝndǝn uʒi uwa atuba vira ubisi ǝʒi ati yahudawa ka agusumǝ jairus pǝ biu ushwa ka mǝpǝ yirǝwǝ, mǝpǝ ri natubuna tumǝ 23.mǝ wuza aval char nugusa , ku basha ku gisan kɔm vati nu wi, em na val au ,rau udi nǝ yitu uwǝrǝ madi mura ruguma kini aryai.24 mǝpa hunumǝ kinǝmǝ andubǝ char dula mǝ kizi awǝsǝ vati kinǝmǝ.25uʒi ugwa nǝbǝndǝn na mǝɲi nususu suwǝ rukurǝ nǝ srepu.26 muma kunda kpai nǝtǝrǝ tubǝrǝ irǝkaza ruguvɔn muma wuna kusum iminka amǝ nani imindi kini ni .27 ushaka mapǝ kunda ubunu natara yesu , mapǝ rǝmǝ nukira umǝ nayimǝ ichar yandubǝ mǝ gaka iminka mǝ kupu rumǝ nani .28mǝhu hu inrǝn ugaka tisǝrmǝni tumǝkpaidi in wɔmɔ .29 mǝpǝ hu mǝ gakumǝ ususu mǝɲi rupum rumǝ nugusa muma ,wɔmɔ nu ugbǝnǝ undi .30yesu pa ruza namasa nuhu budǝrǝ bumǝ bumǝsuru na rupum rumǝ , mǝ yuhuru ni char yandubǝdi kizi mahu ,avi magakum nu sǝrmǝni 31.ǝnǝ tuma amǝ hunǝnǝ , uyira ichar yandubǝ nu shingiza rumǝ nu, kizi uhu avi gakum? . 32yesu bara nandi gengen madi yira undu ka mawa nandi.33ugwa di nuruza imin ka ihana numǝ iyǝwǝ kini ukira , mǝ rǝmǝ vatai mǝ ri nǝ bugizi natuba amǝ mǝ garumǝ akuraduru kusum . 34mǝ hunu mǝ basha ɔm utara ryai ɔu mǝ yau ruguma , hanu shamma wɔmɔ nu ugbǝnǝ undi .35lǝlu ka amǝ nubunu azɔndɔ rǝmǝ usuru nǝ andi atuba aira ubisi aʒi a ti yahudawa , nugusa , basha ɔm mǝwi. bazi imi kizi ar kwara nǝ undu bǝnzǝ di primǝ nǝdi.36yesu pa kunda rutuma rinanga naka anǝ nubadi mapǝ hunu undu tuba gǝnǝ di , gana kunda ayǝwǝ wu, yimǝ akruduru kpaidi . 37ba mapa wǝmǝ ka zɔndɔ dulumǝ bankini bitrus , yakubu , kini yohana , uhene yakubu.38 apa hu abiu na susa a undu tuba aira ubisi aʒi ati yahudawa kizi mǝ yira andubǝ nǝ tubunu char ǝnǝ pihu mǝʒi kini riyɔm gǝngǝnǝ.39mǝpǝ hu mǝ nasusa di , mǝ hu nǝ nǝ imin izansi tunurya pilu mǝʒi? vana di na mɔrmɔ hu bǝmumǝ wi wu. 40apa zunzu mǝ ma hunǝnǝ asuru kusum nu gunga kizi mabara ata vana di kini ambadi kini andu ka aʒi anǝ kinǝmǝ.mǝ ruwǝ nira ka vana dini41mǝ mɔkɔ uwǝrǝ u vana di mǝ hunu mǝ tabitha , kɔu, uyuhuru nezi , basha gisan tɔrnɔ 42. ka basha kudi kupǝ tɔrnɔ ku hana (pezi suwǝ rukurǝ na sirepu )apa sarhat na yimǝ masasa anǝ nu gbelmu. 43mǝpǝ gara nǝ nǝ nu ubunu iruvuna nuhu zɔndɔ gana ruza iminka ihana wu, mǝhu aya basha di iʒimin madi ryai.
Chapter 6

1mǝ suru bandǝn ki mǝ rumǝ nupana umǝ kizi andu dula umǝ dulumǝ . 2rici ru asbar di biu mǝ banzǝnǝ nu gura gbɔu andubǝ char ka kundumǝ syi sugǝnǝ su ruma, ki ahu maka mura uruza udi bie? yandi sana rimi nedi ka a yimǝ yandi imin bɔbɔ nedi ka amǝ nu wadi na tarǝ tumǝ ? 3ba ukapita dang nedi wu, vana umayamu kini uhene yakubu kini yosi kini yahud a siman wu ? ba hene mashe kinaru wu? syi si gǝnǝ si wa gigiti na yesu4kize yesu mahu nǝ nǝ udu bara atuba ba mǝ mursa rugbɔu namǝ nupana kini na andubǝ amǝwu kini anda rai amǝ wu. 5ba maku reng ma wuza iʒi ituma gbɔ wu, bangkini utara uwǝrǝ na rukpǝ ra dukɔnɔ kini umura ruguma rugǝnǝ wu. 6mǝ kunda ibɔbɔ natara ujur wǝmǝ gǝnǝ kizi ma lankǝrǝ bukɔrɔ nu banzezǝ .7kizi mǝ yisi udu dula umǝ rukurǝ na repu ki mǝ tunǝ nǝ andu repu repu , maku yanǝ budǝrǝ natarǝ irim i shishɔrɔ .8 maku hunǝnǝ agana chira iʒimin na tanu tidi wu, arang ucgira ubinsa baki rebɔrɔdi da ashɔkɔ da ikurbi na rebam regǝnǝ wu,. 9a wa tuma fɔrɔ bankini ti sermǝni tu repu .10maku hunǝnǝ nahu na ruwǝ aʒ arai tǝshin babdǝ primǝ nu wemŋ shira gini . 11baka uʒi upana ba ukabiɲ ku ba a kundiɲ wu garhin ukihu u tubuna tigini ,idi sɔkɔnɔ u wundu ututɔ nǝnǝ.12a suru a pirnǝnǝ aka gara nuhu andubǝ yaha maruku mugǝnǝ 13.a susuzu irim shishɔrɔ kini uwuzɔ manu na andu kɔnɔ , aku mura ruguma .14ujah hirudus makunda nuhu riʒǝ ru yesu ruma mura uruza ɲel azɔndɔ nuhu yahana ud baptisma ki muma shimǝ nu wi baka nandi budǝrǝ bu imin ibɔbɔ budi ni tuma numǝ. 15azɔndɔ aku hu amǝ iliya hu , na nandi di azɔndɔ ahu amǝ utuma u uweŋ , da atuma au weŋ aushwa agyam.16kizi herod mahu makunda indi mahu yohana ka iŋ tuzumǝ rukpǝ ki muma turnɔ .17 baka ka herod pa tuma aka mɔkɔ yohana kizi mawa a kisimǝ ni ɲyaŋ baka hirudiya (uga u hene philip) ka ma chirmǝ na nŋya.18baka ka yohana ma huna hirudus ba ɲel ka au chirǝ uga uhene wu. 19baka nandi ki hirudiya ma yitɔ manaŋ mudi natara amǝ kima gana uwuna umǝ kizi ba ma rǝŋ wu, . 20hirudus wu iyewǝ i yohana bazaka maruza ka am udu yerǝrǝ kini isaŋsaŋ kizi ma tarurǝ ɲel ukunduza umǝ wuza rurɔhɔ rumǝ chiya kɔnʒeŋ ma kunda mǝ na rurɔhɔ rugupaŋ.21nedi rici ma biu ka hirudus ma wuza ishɔkɔri rici ru mina umǝ kizi mawa imǝtai na andu ituma imǝ kini ti dawa tumǝ aandu sijah na galilee . 22basha u hiruduya rukpǝ rumǝ pa ruwǝ ma dangala rimǝzǝ nǝnǝ kizi rimǝzǝ ridi ruʒi na hirudus kini agyam amǝ ujah ma kuna basha di bila imiŋ ka rairuni em iŋ yau ɔŋ .23ma tɔnzɔ numǝ nuhu kpa imiŋ ka ubila in yau primǝ nu kutusa u bigizi bɔm . 24mǝ suru maka mura anbǝ mǝ mahu imi ki indi bila namǝ ? mahu rukpǝ ru yohana undu baptistima 25basha ma tarani na masasa nira ujah ki mabila nuhu em rairɔm ka udi yam rukpǝ ru yohana undu baptisma nu kǝŋkǝŋ nedidi .26imindi ipuba rurɔhɔ ru ujah kizi ba ma rǝŋ ugaha umǝ ni wu, baka itɔniŋ kama chira kini agyan au imǝtǝ amǝ . 27baka nandi yǝ ma tuma uʒi unakwara umǝ nuhu maka biu numǝ na rukpǝ ru yahana unakwara di mǝ hanumǝ tuzu rukpǝ ridi nu gura iyaŋ . 28mǝ biu na rukpǝ ridi nu kǝŋkǝŋ ki ma yiba na bashi di ki basha di yitu nabǝ mǝ . 29ka andu dula umǝ a kunda imiŋ indi arǝnǝ ana chira rupum ridi ka tara na sahu.30atuma amǝ bi pitunu rugǝnǝ nira wǝndǝ kini yesu kizi agarumǝ kusum imŋ ka awa kini ubanʒǝ . kizi ma kunǝnǝ rǝɲ akpǝ31 gini ni ra ka ama ɲira eŋ nedi vuŋkǝ na kulǝlu baka ka chir nu bihuzu kini utasani kizi ba anǝ na ushwa ka adi riria wu.32 baka nandi a turnɔ nu boat gǝnǝ primǝ nira ka ama ɲira eŋ na akpǝ gǝnǝ .33ayirǝnǝ uhira kizi char ka a ruza nǝ a suma kusum gǝnǝ na tubuna ubusu na tupana mama ni a ka tubǝnǝ n biu .34 ahu abiu nu nu ripende , ma yira andubǝ char kizi ma kunda iʒi gǝnǝ bakaka anǝ dǝ itaa ijur unabiha , baʒi nandi ki ma kpɔnu banzǝ nǝ akpakpa char.35ushwa pahu u primǝ piu andu dula umǝ a biu nǝmǝ ki ahu abandǝ di ira ka ama ɲira eŋ hu, kizi ushwa ma primǝ .36 nǝrǝnǝ adi piranǝ na tukura tu tupana tǝ vati kini bukɔrɔ adi kpa imiŋ ka a ria akpǝ gǝnǝ.37kizi ma taranuhu nǝnǝ aɲ na yanǝ iʒimin ka adi ria , ahunu mǝ tu raŋ uhanadu tu ka kpa a bɔrɔdi a siɲ sirepɔ tudi yǝnǝ a rai? . 38ma hunǝnǝ agɔrɔ ayandu ka aɲ nani? haniɲ ka bara , ahu aruza a mǝ agɔrɔ shubi kini igini irepu.39ma hunǝ andubǝ di kusum a tǝshi na tupuǝ ra tukukpǝ tu gin au. 40a tǝshi na tupur tu riɲ na aku shbi. 41ma chira agɔrɔ shubi a bɔrɔdi di kini igin irepu di mǝ rikǝ ashiri ki ma kpǝ matǝrǝ ni kiʒi ma pusa agɔrɔdi ki ma yitu na andu dula amǝ adi tara na tuba andubǝ di maku harsa igini irepu di na dubǝ kusum gǝnǝ.42kusum gǝnǝ a ria iʒa nǝnǝ .43 a pitunu iruruku i abɔrɔdi di , wu gerǝ rukurǝ na mu repu vati kini iruruku i gini di . 44pǝzi andubǝ tugu shubi ki a ria abɔrɔdi di .45nu biyadi mawa andu dula umǝ ruwǝ nu boat a di hanǝnǝ na tuba amǝ nu galan uji primǝ ba betheng saida kizi amǝ ma satǝ andubǝ .46 apa hu a shira mǝ yana na tarǝ uwɔhɔ madi wuza aval . 47iyeru pa biu kize uboat di batarshi ripende kɔnzɔ amǝ bǝlǝ na bigizi .48ma yira nuhu anǝ na tanu kalu kini uvinu kizi uvinudi mnawa uwǝrǝ sarmǝni kinǝnǝ primǝ na lalu ru nazi nari ma biu nǝnǝ na tanu na tara tipende ridi mahu madi surǝnǝ . 49apahu a yirimǝ na tanu na tara ripende ridi apa hu da udu gabishi hu ki awa bikyenku, . 50baka ka ayirimǝ tunurai tigǝnǝ tiwa gbe gbeti mapa chata ma bunu nǝnǝ nu hu shingang tunurai emdi hu, nagana kunda iyǝwǝ wu.51ma pa ruwǝ nu boat di kinǝnǝ kizi uvinu kɔn ubuhuzu apa kunda ibɔbɔ . 52ba apa ruza iminka a gɔrɔ ribɔrɔdi a turani wu kizi tu nurai ti gǝnǝ tu wa kitirisa.53apa hu apunu nugalam uji a ama biu na bigizi bu gennesaret ki a kisa uboat di . 54a pahu a dhupu nu boat di andubǝ pa ruzumǝ nushwadi .55 kizi a lankǝrǝ upanadi kusum na tusum nu bihuzu nadu jur ruguma na ti panggǝ primǝ nira ka a kunda nuhu amǝni.56kpa ira ka ma ruwǝ ni bukɔrɔ da upana , atara andu kɔnɔrdi na yimǝ ira iʒiza kin upa ,, awuza aval amǝ adi gaka rilem ru sarmǝni umǝ kizi char ka a gakumǝ a mura ruguma.
Chapter 7tu yahudawa kini tu andu darsa u bunu ka abiu usuru na jerusalem apitunu tiganǝ na ti kira tumǝ .

2ayira nuhu aʒ andu dula amǝ nu riaabɔrɔdi na tǝrǝ tu majunu babu usɔnɔ tǝrǝ .3 pharises kini kusum jews ba a rinziria nulaba usɔnsɔ wu, baka ka ayitɔ ilarbin ya anduganu gǝnǝ .4 tu pharises hu a biu usuru nu kwansuwa , ba a riria wu sai amǝ wɔkɔnɔ kɔnzeŋ a yitɔ tu kpakpa char ka amura da ukuzu ukaŋkaŋ uswa min ikɔsɔ , kini kusum tukpakpa ka a rinze iria nani.5tu pharises kini tu andu darsa ubunu a bila uruza na yesu , baka mashe ka andudula ɔu ba anǝ nu dula ilarbin i Anata wu, kizi anǝ a riria nu jur sɔngsɔ uwǝrǝ ?6kizi mahu nǝnǝ isaiah pa gara idaga gini ɲel iyaka ka adarsa andudi ɲizam rugbɔu na betǝ kizi sirɔhɔ sigǝnǝ pywɔ kinemi . 7uzanzana ɔm gǝnǝ ba iʒimin mi wu , u banʒǝ titarkanŋ ta andubǝ nazi ilarbin gǝnǝ.8nu ma jiki titarkanŋ tu uweŋ ki na mɔkɔ tu andubǝ gyereŋ . 9maku hunǝnǝ ɲel mashe ka na gyami titarkanŋ tu uweŋ baka ka nedi yitɔ ilarbin gini . 10musa pahu chiran mameng mu dada kini angɔ gini kini uduka ma gara imiŋ shɔrɔ natarea dada da angɔ umǝ ma wi.11kizi aɲi nahu undubǝ hu ma huna dada umǝ da angɔ umǝ kpa tibinka ka iwa ɲel na mura nemi eŋ corban (inde nazi amǝ yitu nu uweŋ )12 bazi nandi , ba naku wǝmǝ numǝ ka madi wa iʒimiŋ na anata mǝ da angɔ umǝ wu. 13aɲi nu wa ubunu u uweŋ sɔkɔnɔ ba iʒimiŋ wu baka ilarbin ka aɲ nu yitu na anda maru , kini akpakpa char ka aɲi nu wadi.14maku yisi rugɔzɔnridi mahunǝnǝ karin ututɔ num kusum gini nedi ruza. 15ba iʒimiŋ ni ka eŋ na shibi ka ihu kuwǝ ruwǝ na yimǝ undubǝ isharumǝ wu iminka isuru na yimǝ amǝ ki isharumǝ . 16undu ka amǝ natutɔ yaha madi kunda .17nedi yesu ma yaha rugɔzɔn ridi maku ruwǝ na yimǝ rai , andu dula umǝ a bila uruza nǝmǝ natara ushinguta .18 yesu mahu nǝnǝ aɲi ma nada nu jur uruza? ba na yira ka imiŋ ka undubǝ hu mǝ tuna eŋ ba i sharumǝ wu. 19bazika ba iku ruwǝ na rurɔhɔ rumǝ wu iruwǝ na sɔŋ kizi i suru nira azua wu ? nu bunu udi yesu ma gara nuhu kusum iria engyerǝrǝ .20mahu imiŋ nanganaka isusu na yime udubǝ ki i sharumǝ . 21bazi ka nayimǝ undubǝ kini rurɔhɔ rumǝ kizi udulam wa aɲasi alana igana uwuna. 22revunu uwɔrɔm , ubɔkɔnci uwarsiza aʒi au bɔrkɔnci , ushara rukpǝ uɲyanza rukpǝ relakar . 23kusum akpakpa au shɔrɔ a susu nayimǝ di hu kizi indǝ ki i sharsa udubǝ .24ma turnɔ bandǝn ma primǝ nusarǝ u tyre kini sidon na bandǝn mǝ ruwǝ na aʒi arai kizi ba ma gana ka zɔndɔ di ruza iraka amǝni wu, kizi ba arǝn u ɲsa umǝ wu .25 kɔnzen ugwa ka basha umnǝ na burim budhɔrɔ pahu ma kunda ubunu natara amǝ ma rǝmǝ ma na rinumǝ na tubuna .26 nedi ugwa di wa greek u syrophoenician na tibiri ugadi ma uza aval amǝ madi susu burim bu shɔrɔ na basha umǝ.27mahu numǝ yaha adi guya andǝgǝnzǝ ya ni ba i waɲel ka a chira irai yaŋ andǝgǝnzǝ a lingi ni yerǝ wu. 28ugwa di mahunumǝ nandi di atagɔrɔ iyerǝ di dɔŋ arinzǝ itutuku iria i andǝngǝzǝ .29ma hunumǝ baka imiŋ ka ugara di , u rǝŋ ushira, burim bushɔrɔ biodi ma suru na basha ɔu . 30ma hanumǝ na rai amǝ makǝ mura andǝgǝnzǝ na tinɔniŋ na nabu burim bushɔrɔ bidi ma shira.31maku suru gbaki na tyre kin ma dula usar u sidom primǝ na repende ru galilee uruwǝ na budǝ bu decapous..32 apa biu numǝ nu zɔndɔ ka ba ma kundi ira iŋye ubunu numǝ nagata kizi a wuza aval amǝ nuhu ma tǝrǝ uwǝrǝ na tara amǝ.33ma chirimǝ apukana nu kira di gangǝ kizi mǝwa tinɔkɔ tumǝ nayimǝ ututɔ tidi maku kpǝ tɔmɔ ki ma gaka relem rumǝ . 34kizi ma bara ashiri ki mahu numǝ ephatha indǝ nǝzi krɔnɔ .35 nushwa wǝnkǝ titɔ tidi tu krɔnɔ rumǝ imiŋ ka i kisumǝ relem i bunurumǝ ma kpɔnu bunu yǝrǝ .36yesu ma hunǝnǝ agana gara na zɔndɔ wu, kɔnzeŋ amǝ nu gǝhǝ ganǝ ayizi akini uba di. 37ibɔbɔ di na wata nǝnǝ ki ahu mawa kusum tukpakpa ɲel , mawa utur kunda ira unduka ba ma bunu wu bunu.
Chapter 8

1na si sidǝŋandubǝ ma mana char ba anǝ niimiŋ irya wu. yesu yisi andu dula amǝ ki ma hunǝ nǝ .2 em niʒai na tara andubǝ di bazi ka anǝ kinemi na yimǝ si sitaru nedi bǝnǝ nimin rya wu. 3in hu in hunǝnǝ ashira na tisusa gǝnǝ na ʒamǝ urya iʒimin a na chrna azɔndɔ gǝnǝ suru nira pyǝu. 4andu dula amǝ hunu ma nabe ki ti ka mura afufuku ka aʒa nǝnǝ ka ar nura amura iʒimin nu wu ?5ma bila uruza nǝnǝ aɲi na fufuku ayɔndɔ ? a hunumǝ sundǝrǝ . 6ma hunu andubǝ di a tǝshi na bugizi ma chira afufufku sundǝrǝ di , ma yimba njah , ma pusa ang , ma yimba na andu dula amǝ adi tara na tuba andubǝ di .7anǝ ni gini nyɔngɔlɔŋ na maru ka muma yimba njah , ma hunǝnǝ a hara nǝnǝ .8 anya shiri , ki a pitunu andangara ang , ki amura mu gǝrǝ sundǝrǝ .9 andubǝ tuguŋ nanzi ki anǝ bǝndǝn di , ki yesu hunǝnǝ ashira . 10mapa ruwǝ na yimǝ na mini kini andubdula amǝ aprinǝ nǝ na buda bu dalmanutha.11ha farisawa rǝnǝ nugunga na matara ki nǝmǝ anǝ nu bila imin ibɔbɔ nira umǝ usuru na shiri adi maku mǝ . 12ki ma wundu tivunkǝ nu rɔhɔ rumǝ ki mahu imi iwa ka andu gunga a rici di nu bila imin ibɔbɔ ? akuraduru em nu gara niɲi , ba a yiɲi uʒi imin bɔbɔ wu. 13ma ku yahǝnǝ ma ruwǝ upa utanu na mini ma punu na rigalan.14andu dula amǝ a taka ba a yitɔ imin rya wu, ba anǝ na fufuku ka rikiʒi riwǝnkǝ kinǝnǝ wu. na yimǝ upa utanu na mini .15 ki ma bǝnzǝ mahu na wǝnkǝli nedi kankdŋ akpǝgini natara uyeast u ti farisawa kini uyeast u hiridus.16ki andu dula amǝ nunu napum gǝnǝ bazi ka ar na furhum wu. 17yesu kam nuhu nandi , ki mǝ hunǝnǝ , barin imi ki aɲi nu gusa a furhum ni wu? primǝ na nedi ba numa ruza wu? ba numa kam wu? sirɔhɔ sigini na mǝrim.18aɲi na ʒi ba na rikaŋ wu? aɲi na titɔ ba na kundaŋ wu? aɲi ba na ruza nasirɔhɔ sigini wu? . 19ushwa ka in bi pusa afurhum shubi na yimǝ andubǝ tigu dhubi , na bi cira mu gere mu yɔndɔ ka muma nuha nu dangara afuruhum ? ka a hunu numǝ rikurǝ na repu20ushwa ka in bi pusa afufuku sundǝrǝ na yimǝ andubǝ tigun tinanzi , mu gǝrǝ mu yɔndɔ ka muma na dangara afufuku ki nabi pitunu? ki a hunumǝ sundǝrǝ ,21 ki ma hu nedi ba numa kam wu?22apa arǝmǝ na bethsaida. andubǝ abǝndǝn di pa rǝmǝ numǝ nu lǝngǝ ki a wa aval na yesu nunu ka madi gakumǝ .23 ki yesu mɔku ulǝngǝ nu wǝrǝ , mǝ pirumǝ nǝmǝ usuru nu pana di , ushwa ka yesu kpǝ tɔmɔ na ʒai ulǝngǝ di ,ma tara tǝrǝ tumǝ ki, ma bila uruza ma hunumǝ uyira iʒimiŋ? .24ma baera ashiri , ma hu in yira andubǝ sǝhu tichunu tipa na tanu 25.ma ku tara tǝrǝ tumǝ na tara aʒi andudi ki andudi kɔrnɔ aʒi amǝ kursu numǝ urika irai , ma yira tikpakpa yǝrǝrǝ . 26yesu hunumǝ ma shira na susa ma gana ruwǝ nayimǝ upanadi wu.27yesu suru kini andubǝ amǝ arunzuzǝ na tupana tu caesarea tilippi . anǝ na churna kima bila uruza na andu dula amǝ avi ki andubǝ garsa aem? . 28a hununu mǝ , yohana undu chirnsi na mini , azɔndɔ gusa iliya azɔndɔ uʒi utuyma uweŋ.29ki ma bila uruza nǝnǝ aɲi na gusam avi ? ki bitrus hunumǝ , andi azi kristi. 30yesu wundǝnǝ titɔ a gana gara nu zɔndɔ iʒimin na tara amǝ wu.31mǝ pa u bǝnǝzǝ nǝnǝ hu vana undubǝ ma kunda kpai na tara tikpakpa char , andu ganu kini ti andu gbɔu , kini andu darsa agyanumǝ , a wunumǝ na maru si sitaru ma tɔrnɔ.32 ma gara amɔrɔ di gǝrǝrǝ ki bitrus wundumǝ nu kiradi ma wundumǝ titɔ.33gun kini nandi yesu yuhuru mabara andu dula amǝ ki ma wundu na bitrus titɔ mahu sura na maru am satan , ba au nu tara rai na tara uweŋ wu, na tara tikpakpa tandubǝ . 34ki ma yisi andubǝ char kini andu dula amǝ nira wǝndǝ ki ma gara nǝnǝ undu nangana ka rairumǝ ma di dulam, ma gyami rikpǝ rumǝ , ma cira ucici ugakara umǝ ma di dulam .35undu nanganaka ma wǝmǝ ka madi kefu rairumǝ ma naha rǝŋ , undu ka ma naha rai rumǝ bazi em kini ubunu um ma kefu rǝŋ .36 imin ki undubǝ ma mura ka mahu ma mura ugimgadi kusum ki ma naha rai rumǝ ? 37imi ki undubǝ mayimba na tara rai rumǝ? .38undunangaka makunda mameŋ mɔm kini ubunu ɔm nu gungau kini umataka mudi , vana undubǝ sa kunda mǝmeŋ numǝ shwaka mas biu na yimǝ uzausa u Ata uweŋ kini anatuma tsangtsang amǝ.
Chapter 9

1mapa hu nǝnǝ emnu baɲ akuraduru azɔndɔ ni na tutɔrin nǝ yimǝ gini bǝndi ka ba'a lǝmbǝ uwi kizi a yira arai au weŋ ubiu na buǝdǝrǝ wu.2 na mara sumrɔrɔ twasi yesu pa chira bitrus kini yakubau a yahana u nana nu wɔhɔ bǝlǝnǝ kizi mǝ yihuru tiyinki tumǝ na tuba gǝnǝ . 3ukwaya umǝ pa sɔkɔnɔ ugupǝndi gal gal igupǝn i ɔunn babu undu kuzu kwaya ka mǝ za mǝ kuzu ukwaya ka u sana tsangtsang nandi .4kizi iliya kini musa pa bǝlnǝnǝ kizi a shinga rukpǝ nu bunu kini yesu . 5bitrus pa wǝmǝ mǝhu yesu Rbbi i sɔkɔnɔ ɲel ka ar bǝndi bazi nanandi yaha tidi yumbura mutsa mu taru dizi aunu wǝnkǝ musa nu wǝnkǝ kuzu iliya ma nu wǝnkǝ . 6ba mapa ruza iminka amǝ nu badi wu bazi ka pǝzi iyǝwǝ nǝnǝ.7iluku pa rǝmǝ ikupuanǝ kizi akunda rumɔrɔ nǝ yimǝ ilukudi nuhu vana ɔm nedi ka ingɔtɔ wǝmǝ karin tutɔ numǝ . 8nu shwa wǝnkǝ ka abi ku bara kizi ba ayira zɔndɔ kinǝnǝ wu saikɔ yesu kpaidi.9ushwa ka ushupu gǝnǝ usuru nu wɔhɔ di kizi ma gara nǝnǝ na rumɔrɔ rgbɔu nuhu agana gara na zɔndɔ imin nanganaka a yira wu, sai shwaka ama zanza vana undubǝ usuru nǝ mǝsahu .10 apa yitɔ ubunu dǝndi na tunurai tigǝnǝ kizi akpɔ nu badi nǝ kpǝ gǝnǝ utɔrnɔ nǝ mǝshu nǝzi iniyɔng.11apa bilauruza nimǝ nuhu awa mashe ka andubǝnzǝ agyam gusa iliya ma sada ubiu? .12 mapa hu nǝnǝ iliya pa sada ubiu numuka madi yumbura tukpakpa kuzu bazi mashi ka enni nu darsa nuhu , vana undubǝ sai muma kunda rupum nǝ tara tukpakpa char kini buyizi? 13emnu badi niɲ , iliya nǝma dungǝ kɔnzǝ apa dimumǝ tukpakpa tinanka a gana kanda ka enni nu darsa nǝ tara amǝ .14ushwa ka apa rǝmǝ nira andu dula yesu kizi ayira rugɔzɔng ru andubǝ nǝ tikira tigǝnǝ kɔnze tukpakpa tu atuni na matara kinǝnǝ 15nu yira yesu kizi mǝ sɔkɔnɔ nǝ rugɔzɔn ridǝndi imin ibɔbɔ kizi akpɔ nu sɔm ubiu nira imǝ nu ɲinzumǝ tukwa . 16mapa bilauruza na andulaumǝ aɲi na mǝtara mu imi kinǝnǝ yɔng.17zɔndɔ nǝ yimǝ rugɔzɔn ridǝdi pa tarumǝ nuhu undubǝnzǝ in ram na vana ɔm nawu amǝ na rurɔhɔ rundi gǝshi ka ruma gǝhumǝ ubunu .18 ima tɔrnɔ numǝ sai ittɔrɔmǝ na bigizi kizi ufufuku kpɔ nu susunumǝ nunu , mǝ kpɔ nu runza aɲni kini utabara rumǝ kiʒi in hunandula ɔu a susumǝ rrɔhɔ ridi kiʒi a mangala . 19mapa tarǝnǝ nuhu uwarsani ujir wǝmǝ ubunu weŋ yandi ushwa kizi inrǝn titǝshi kinǝɲ., yandi ushwa kizi in rǝn ushinga nǝɲi? rǝɲiɲ nǝmǝ.20apa rǝmǝ numǝ nǝ vana di kiʒi ushwa ka rurɔhɔ rundi gǝbishi ridi ripa yira yesu nu shwa dǝndi ri chata rutɔrɔ vana di nǝ bigizi ni tǝrhǝʒi nu fufuku nu susu numǝ nunu. 21yesu pa bilauruza ata vana di nuhu , tun yandi shwa kiʒi ingidi na kpɔ numǝ ?dada di hu tun ka amǝ ugisandi . ugusha itɔrumǝ na yimǝ22 urwa, ugusha gbaki nǝ yimǝ mini kiʒi ibila ushara umǝ baka iʒimin ni ka urǝn wadi kusu kunda iʒai gɔrɔ udi binkandu.23yesu pa hunumǝ baka urǝn? kɔ imi i warumǝ hu nundi nanganaka mǝhǝm wǝmǝ . 24bǝndǝndi banu shara ushwa wu Ata vana di pa kiba kizi mǝhu inma wǝmǝ ,binka ujir uwǝmǝ ɔm . 25ushwa ka yesu pa yira rugɔzɔn ru andubǝ ubiu nǝnǝ kizi mǝ sǝkǝmǝ ruɔrɔh rundi gǝbǝshi ridǝdi nuhu ,au rurɔhɔ rujir bunu kini rutur ennu badi nu ,na ruvuna nuhu suru nǝ yimǝ umǝ gana saku ruwǝ nǝ yimǝ wu.26mapa wa bukenku kizi mǝ vapa vana di gǝngǝn gar mǝ kpɔ nukira kizi mǝ suru nǝ yimǝ umǝ kǝ kina vana di pa sɔkɔnɔ dan'a undinanka muma wi andubǝ char pa hu muma wi. 27amma yesu pa mɔkumǝ uwǝrǝ mǝɲanzumǝ kizi mǝ tura gyar.28ushwa ka yesu pa dungǝ nǝ susa kizi andudula umǝ bilauruza nu kira di bazi mashe ka ar baturǝng ususu di wu ? . 29mapa hunǝnǝ ba arǝnǝ ususu muzungedi wu sai na val nu weŋ.30apa suru bǝndǝn kiʒi a kaba acurna primǝ na galilee ba pǝʒi rairumǝ ka zɔndɔ di ruza iraka anǝni wu. 31baʒi ka pǝzi amǝnu bǝnʒǝ andu dulaumǝ , mapa hunene a yamba vana uweŋ nǝ tǝrǝ tu andubǝ kɔnʒǝ a wunumǝ mǝsa turnɔ nǝ mara sumɔrɔ sitaru nuwi umǝ. 32 ununundi pa sɔkɔnɔ nǝnǝ na marim , kɔnʒǝ apa sɔkɔnɔ niyǝwǝ ubilauza umǝ.33kiʒi adungǝ nǝ capernanum, apa hu a ruwǝ nu marai kiʒi mǝ bilauzu nǝnǝ imi kiʒi azǝ aɲ nu badi churna ? . 34pǝʒi anǝ kus biʒ anǝ na mǝtara nǝ churna nuhu avi kiʒi mǝ gɔtɔ na rugbɔu nǝ yimǝ gǝnǝ .35 mapa tǝshi nǝ bigizi mǝ yisi rukurǝ na repudi mǝ hununǝ kap undunanganaka amǝ nugana usɔkɔnɔ undu dinka , dule kiʒi mǝ sɔkɔnɔ undu mǝrsǝ nǝ yimǝ gini kini ulǝrǝ u kusum.36mapa chira vana gisan kizi mǝ tarmǝ nǝ tarsshi gǝnǝ mapa zansumǝ kizi mǝ hunǝnǝ . 37kap undunanka mǝ kaba vanadi nǝ yimǝ riʒǝ rɔm , ma kabum kɔnze kap undunanka ma kabum ba emdi kizi ma kaba wu ,maaa kaba unduka matumam.38yuhana pa hunumǝ undubǝnzǝ tipa yira zɔndɔ nu susuzu andugǝbǝshi nǝ yimǝ riʒǝ rɔu kizi tu gǝhumǝ , bazi ka ba amǝ na tunu kinaruwu. 39amma yesu pa hu nǝ gǝna gǝhumǝ wu bazaka ba zɔndɔ ni ka ma wuza ututɔmɔ gbɔu nǝ yimǝ riʒǝ rɔu kizi mǝ ku yuhuru nu ba iʒimin nǝ tara amwu.40kap unduka bǝmǝ unnǝɲ arumǝ gɔrɔ wu, amǝ kinaru. 41kap unduka mǝyiɲ ukɔp u mini mu swa nǝ yimǝ riʒǝ rɔm baza ka aɲ andu kristi hu emnu baɲ akuraduru , bama pumǝ imin kaba nira i uweŋ baza ituma gilau imǝ wu.42kap undunaka mǝwa nundigǝnzǝ mu lǝshi midi ka awǝmumǝ nu gulu i sɔkɔnɔ fyau ka akisumǝ rishari ru wuha iriya nǝ rumɔrɔ rumǝ kizi atɔrɔmǝ nǝ yimǝ bupende. . 43baka uwǝrǝ ɔm rahazumǝ nu nu gulu tuzu ɔug i kizi ka uruwǝ nǝ rai auwǝnkǝ nu munu ka udi ruwǝ nǝ rai aurwa abu naku na tǝrǝ tirepu.44 ka ipaikpai di ba iwizi wu, kuzu urwa dima ba arǝn ubisi ɔun wu.45baka ubunu ɔu rahazumǝ nu nu gulu tuzuɔun i kizi ka uruwǝ nǝ rai auvunkǝ nu buna wǝnkǝ ka adi tɔru nǝ yimǝ urwa ulabu daku na tubuna tirepu.. 46ka ipai ikpai di iwizi wu kuzu urwa di ma ba,arǝn uybisi ɔun wu.47baka riʒǝ rɔm ru rahazumǝ nu guhu vuka r n ikizi ka u ruwǝ mǝ yimǝ arai au uweŋ na riʒǝ ru wǝnkǝ ka adi tɔru nǝ rai aurwa ulabu daku na ʒi au a repu . 48ka ikpai ba iwizi wu , kuzu urwa dima ba'a rǝn ubisi ɔugwu.49kuavi sa sɔkɔnɔ mumu nu rwa . 50mumu meng mu gilau imidi kiʒi muhuku wurka ulense meng , u wa mashe ka uku kursu meng nu yakadi sɔkɔnɔ na mumu nǝ yimǝ gini nedi ku tǝshi shamma nǝ pum gini .
Chapter 10

1yesu pa yaha abǝndǝn kiʒi primǝ nǝ bugizi bu judea kiʒi mǝku punu usuka u ajordan primǝ nǝ rigalang kiʒi tugɔzɔng ruandubǝ ruku na durumǝ mapa k u kpɔ nu bǝnzǝ gǝnǝ kanda ka muma mara . 2kiʒi yahudawa tu rǝmǝ nu maka umǝ nu bila uruza nuhu, ɲei ka undigǝrmǝ jiki ugwa umǝ ? 3mapa wumǝ nuhu yandi ubunu ruvuna kiʒi musa na dara niŋǝ ? 4kiʒi ahu musa pa yumba l lu nundigǝrǝmǝ mǝ darsa uvǝrǝku u wuna aɲa kiʒi mǝ jiki ugwa umǝ.5baza rurɔhɔ rugbɔlɔng rigini kiʒi mǝna darsaŋ ubunu dǝndi inkunda yesu . 6ama u chira di nu dinka usɔkɔnin u tukpakpa na masunu uweŋ na tarǝnǝ undigǝrmǝ kini ugwa hu .7baʒi na nandi undigǝrmǝ ma yaha eta amǝ kini angɔ umǝ mǝ pata rumǝ kini ugwa umǝ .8 kiʒi anǝ nǝ repu dǝndi a sɔkɔnɔ rupum ru wǝnǝkǝ ,ba kuzu anǝ andi repu wu, ama rupum ru wǝnkǝ. 9baʒi nandi imin ka uweŋ ma gura yaha undubǝ gana hara wu.10uhwa ka ada nǝ susa andudula umǝ pa ku bilauruza nǝ tara ubunu didi, 11mapa hunu nǝnǝ kpa undunanagaka mǝ jiki ugwa umǝ kiʒi mǝ wa aɲa auʒi ugwa amǝ na rilem kinǝmǝ hu. 12kuzu ugwa hu mǝ jiki ushurai umǝ kiʒi mǝ wa aɲa auʒi undigǝrmǝ , amǝ na rilǝm kinǝmǝ dɔn.13kiʒi akpɔ nu rahazumǝ numǝ na mundigǝnzʒǝ mugǝnǝ nunu ka madi gakǝnǝ kiʒi andu dula sɔkɔnɔ nǝ . 14nu shwa ka yesu pa ruza imindi ba mǝpa kunda ulense rai rumǝ wu, klʒi mǝ hunǝnǝ yahin andigǝʒǝ lǝshi dirǝmǝ nira em nǝgana gǝhǝbǝwu, baʒi ka arai auweŋ ag andubǝ muzu gǝnǝ hu.15emnu baɲi akuraduru kpa unduka mǝji ta kaba arai auweŋ da'a vana gisan wu, bǝmǝ ruwǝ nǝ yimǝ diwu . 16biʒi mǝ zansa indi nǝ tǝrǝ tumǝ kiʒi mǝ tara anǝ uwǝrǝ nǝ kpǝ nu viki anǝ mǝkǝrǝ.17ushwa ka mapa mɔkɔ axhurna kiʒi uʒi undadi suma mǝna gbarumǝ arug bigizi magu undu bǝnzǝ gigau imi kiʒi inwa indi mura arhai aulabunaku? . 18yesu pa hunumǝ baza mashe ka uyusum undu bǝnzǝ gilau ? ba zɔdnɔ ni kǝmǝ u gilau di wu saikɔ uweŋ bǝlǝ . 19uruza ubunu ruwuna gana wuna undubǝ wu , gana wuza rilǝm ,gana wuza igana wu, gana dula amaru amǝlǝm wu ,gaana bǝnzǝ zɔndɔ ukizi wu, kunda mameng mu etau kini ambau.20undudi pa hunumǝ undubǝnzǝ tunika i dǝ undumaina di ka rmnu wǝnkǝli nǝ tukpakpa tidi kusum . 21yesu pa barumǝ kiʒi mǝ wǝmumǝ mapa hunu numǝ imin wǝnkǝ kiʒi ima wǝkǝnǝ nu ʒiʒa kpa iminka au nani udi ya andu tiyɔmɔ ikurbi di nunu ka udi mura ribing ni shiori kiʒi urau udulam . 22undudi pa shira kʒi baza ugaradi kiʒi mǝ kaba acurna nu shirna rai, nimin ka nǝʒi amǝ na rurum.23yesu pa yuhuru mǝ bara anduduka amǝ kiʒi mahu nǝnǝ iwata dinki ka udururum nuwǝ nǝ rai auweŋ . 24andu dulauwǝ pa sɔkɔnɔ nimǝki nǝ mɔrɔ bunu umǝ , usu pa ku hunǝnǝ andigǝnʒǝ uruwǝ rai auweŋ wata diriki. 25i sɔkɔnɔ dal ka ukwansi ruwǝ na riʒi ru alura ka undu ikurbi di ruwǝ na arai auweŋ.26apa sɔkɔnɔ nimǝmmaki char kiʒi ahunǝpum gǝnǝ . 27ki avi kizi ma mura ukaba? . 28yesu pa barǝnǝ kiʒi mǝhu nandubǝ kam baeg iwa wu, amma mani kini uweŋ tukpakpa tǝn tuwarmǝhu kusum nira iweŋ bitrus pa kpɔ nu bunu kinǝmǝ nuhu ba ra tu yaha kpa tukpakpa tidulau .29yesu pa hu emnu baɲi akuraduru ba zɔndɔ ni kama yaha asusa kɔ ahene andigǝrǝ kini mansha kɔ ambǝ mǝ kɔ etǝ mǝ kɔ andigenzǝ kɔ tusurmung baza riʒǝ rɔm kini ituma i uweŋ . 30ka ba mǝdi mura riɲi nǝ tara riɲi char na masunu midi wu tirai kinio a hene andigǝrmǝ kini mansha kini anamba kini andignze kini tusureng nu kunda kpai kini msanu mu dungǝ tuvunkǝ tulabu daku . 31ama warshili andudinka a sɔkɔnɔ andu mǝrǝsǝ.32pǝzi anǝ nǝ churna primǝ nǝ jerusalem kɔnʒe di nǝnǝ , andu dula umǝ pa sɔkɔnɔ ni mǝmaki kuzu andunanaka anǝ nu dula gǝnǝ nǝ maru pa sɔkɔnɔ ni yǝwǝ kiʒi yesu wundu rukurǝ nandi repu dǝn nu kiradi kiʒi mǝ kpɔ nu bǝmǝ iminka imuramǝ banu dɔkɔnɔ wu. 33barin primǝ gɔrnɔ jerusalem kɔnʒe a yumba vana undubǝ nǝ tǝr tu pɔzɔ gbɔu kini andu bǝnzǝ tukpakpa atuni agyammǝ har primǝ nuwi kiʒi ayumbumǝ nanduka baaruza uweŋ wu.34 awɔlumǝ a pumǝ tɔmɔ , atubumǝ kiʒi a wunumǝ ,ama mǝsa tɔrnɔ nǝ mara sumɔrɔ siraru .35yakubu kini yahana andigǝnǝ zebadee pa rǝmǝ ahunumǝ , undubǝnzǝ rairugɔrɔ undi wanadu kap iminka tu bila uruza . 36mapa hunǝnǝ imi kiʒi rairigini kǝndi wa niɲ yɔng ? 37apa hu yahandu tidi tǝshi kinawu nǝ rai rijah rɔu unduwǝnkǝ nuwǝrǝ kankama ɔu kɔnʒe zɔndɔ nu wǝrǝ gushi ɔu.38ama yesu pa taranǝ nuhu, bana kam iminka aɲini tambayadi wu, nareng usuadi nu kpɔp unanka insua kɔ na shinga nu chiri imin unanka a chirumni? . 39apa hunumǝ tureng yesu pa hunǝnǝ ukɔp unanka in sua na sua kini uchiri ne mini unanka a chirimni ǝɲima a chiriɲi ni . 40ama ni bisi unduka ma tǝshi ni wǝrǝ kankam mɔ da kaʒi nu wǝrǝ gushi mɔ yɔn ba emna ru gara nǝ tǝshidiwu , ama an andubǝ yumbura nǝnǝ hu.41ushwa ka udangara andudula rukurǝ ridǝn pa kunda ubunu di kiʒi akpɔ nu kunda memeng mu yakubu kini yahana . 42yesu pa yisǝnǝ kiʒi mǝhu nǝ ruza andunanka aruzǝnǝ nuhu ijah i andujir dula ma sua akpǝ gǝnǝ kɔnʒe ijah gbugbɔu gǝnǝ bǝnzǝnǝ budǝrǝ.43ba idi sɔkɔnɔ nandi nǝ yimǝ gini wu, kap undunanka rairumǝ mǝdi sɔkɔnɔ undugbɔu nǝ yimǝ gini dɔle kiʒi mǝ sɔkɔnɔ ulǝrǝ gini kusum .44 kuzu kap undunanka rairumǝ mǝdi sɔkɔnɔ undu dinka nǝ yimǝ gini dule kiʒi sɔkɔnɔ ulǝrǝ gini kusum. 45vana uweŋ ba mana nunuka adi wuzumǝ rilǝrǝ wu, saiku amǝdǝ mǝdi sɔkɔnɔ ulǝrǝ madi ku yimba arai amǝ baza andubǝ kusum46apa dungǝ nǝ jericho mapa huma yaha a jericho kini andulaumǝ a rugɔzɔn ru andubǝ , vana u timaeus bartimaeus , ulǝngǝ unǝval na titǝshi nu kira a chuna . 47mapahu mǝ kunda nuhu a ysu undu a nazareth hu kiʒi mǝ kpɔ nǝ bukyǝnku nu gusa yesu vana u dauda , kunda iʒai em. 48andubǝ char pa sǝkǝmǝ ulǝngǝ di , gusa numǝ mǝ wasa unu kiʒi amǝ gbaki mǝ kini bukyǝnku bidini vana u dauda kunda iʒai em.49yesu pa tura kiʒi mǝhu ayisinumǝ amǝ apa yisi ulǝngǝ di ahunumǝ kisa rai tɔrnɔ ma tuma nu.50 mapa tɔrnɔ tukpakpa tumǝ nu kira di mǝ yutu rumǝ kiʒi mǝ rǝmǝ na yesu .51yesu pa wǝmǝ numǝ mu hu, imi kizi rairu kǝndi wanu ? ulǝngǝǝ di pahu, Rabi rairɔm ka ǝʒi am di krunu ru mǝ . 52kiʒi yesu hunu numǝ pirau uararai rɔu ma wɔmu , nu shwa dǝndi mǝbi pa kpɔ nurika , kiʒi mǝ dulumǝ nǝ chuna dǝndi.
Chapter 11

1apa hu a biu nǝ jerusalem vati kini bethphage kini bethany nu wɔhɔ u olives yesu pa tuma andi rupu nǝ yimǝ andu dula umǝ. 2kizi mǝ hunǝnǝ piriɲ nǝ bukɔrɔ ka bǝn nu zunduru gɔrɔ , hunǝ dǝrǝ ka nǝ ruwǝ ni na yira vana ukwansi utakumi kaba nama nanumǝ wu , bunuɲ amǝ nedi rǝɲ nǝmǝ bǝndi namasasa 3.kap undunanka mǝ hunuɲ imi nǝdi ka aɲi na en yɔn? nǝ hunu numǝ Ata kizi amǝ nu gana kɔnzǝ ma kursu ɔn bǝndi di ba nu dɔkɔnɔ wu.4apa hanǝnǝ akǝ mura vana ukwansi utukumi di nu kisa ukira ashutgura nǝ shibi nu kira a churna kizi a bunu ɔn. 5pǝzi azɔndɔ na tutɔrin bǝndǝn kizi ahunǝnǝ imi niyan ka aɲ na eg aɲi nu bunu vana ukwansi utukumi?6 apa bunu nǝnǝ kanda ka yesu pa gara nǝnǝ kizi andu di yahanǝ a kaba achurna gǝnǝ kǝkina.7apa dungǝ na vana ukwansi utukumi tidi na yesu kizi a tɔrnɔ tukpakpa tigǝnǝ tara ɔn kizi mǝ nana mtǝshi nǝ tara ɔn 8.andubǝ tim na susuzu tukpakpa tigǝnǝ a nɔsɔ nǝ churna kɔnzǝ undangara andubǝ di na tusu suigaba a nɔsɔ nǝ churna . 9azɔndɔ nǝ tba kɔnz azɔndɔ nu dula di nǝ maru ni kiɲku nugusa , hasanna akǝbiki nǝ tara undunanaka ma rǝmǝ nǝ yimǝ riʒǝ ru Ata10 akǝbiki nǝ rijah ru dungǝ ru ata gɔrɔ daudi hosanna nǝ yimǝ ashiri pyau.11kizi yesu pa ruwǝ nǝ yimǝ a jerussalem mǝ hanu mǝ nira iubisi aʒi kizi mǝ yuhuru nu bara tira kusum ushwa bima pkara rumǝ kizi mǝ kaba achurna primǝ nǝ bethany kini rukurǝ nandi repu dǝn.12 isana pǝzi ikɔmɔ nǝ churna usuru nǝ bathany.13tuni ka ada pyau ka mapa sha riʒi nu chunu ʒinʒi na tura har kizi mǝ wǝsa vati da ma mura imuzu nu chunu padi mapa hu mǝ wǝsǝ vati ba mapa mura iʒimin nu chunu pa diwu saikɔ tuva kpaidi baza ka pǝzi ba ushwa umina ɔn nǝma wa wu, . 14mapa bunu nǝ ɔn mǝhu ba zɔndɔ ni mǝkuda nu riya imuzu nawu wu, andu dula umǝ pa kundumǝ.15apa hu adungǝ nǝ jerusalem kizi mǝkǝ ruwǝ nira i ubisi aʒi kizi mǝ kpɔ nu rɔkɔ andu ʒiʒia kini ukpaza tukpakpa nǝ yimǝ ugara ubisi aʒi di kizi mǝ wangara titable tu andu yuhuru ikurbi kini tira tutitǝshi tu andu ʒiʒia ikuk iarai. 16ba mapa yaha zɔndɔ suru ni ʒimin iuʒiʒia nu gura ubisi aʒi di .17mapa bǝnzǝ nǝ nuhu ba enni nu darsa nuhu arai am a sɔkɔnɔ arai a ubsi aʒi a masanu midi kusum wu? aɲi gbaki numa wangara na ɔng a sɔkɔnɔ arai tinagana .18 uswa tupɔzɔ tugbu gbɔu kini andu darsa tubunu tu agyam nǝ tu ira ibisi aʒi di pahu akunda iminka mapa gara apa cata akpɔ nu bila tichurna tu wuna umǝ pǝzi anǝ niyimǝ imǝ bazi rugɔzɔng ru anduba ka ubǝnzǝ umǝ nǝ sɔkɔnɔ nǝnǝ imin ibɔbɔ . 19iyǝru pa hu idungǝ apa yaha upana di .20ka pǝzi anǝ na tanu pimma kizi a sha riʒi nu chunu ʒinʒi dǝn kizi a yira ɔun umawa hyɔhyɔku har primǝ nǝ sitanu . 21bitrus pa bara amaru kizi mǝhu Rabbi bara uchunu ʒinʒi dǝn ka upa wa ɔun uma wa .22yesu pa tǝrǝn mǝhu sɔkɔnɔ nu tara rai nuweŋ . 23emnu baɲi akuraduru nuhu kap undinangana ka mǝhunǝ rishari ridi tɔrnɔ udi tɔrɔ rukpǝ rɔu nǝ yimǝ mini ka baka bǝ mǝ na rurɔhu ri dahalak wu, amma amǝ nu tara rai nuhu kap imin i gara imǝ sɔkɔnɔ nǝ yimǝ ugana uweŋ.24bazi na nandi kizi emnu gusa kap imin ka nǝ bila nǝku wuza aval nǝ tara di wan rai nuhu na mura eng kuzu i sɔkɔnɔ igini . 25kap ushwa ka nǝ tura na val sai nǝ taka ni taka i andubǝ niɲ kɔ nujir wǝmǝ nunu ka Ata gini kǝ mǝ nǝ shiɲ itaka gini dɔn. 26ama nǝji taka itaka wu , Ata gini ma kǝ nǝ shiri ma ba ma ʒiɲ itaka gini wu.27apa ku rǝmǝ jerusalem kizi ushwa ka yesu na tanu n yimǝ ugura u bisi aʒi pɔzɔ gbɔu andu darsa iyɔrɔ kini andiganu pa na duru yesu . 28abi hunu numǝ , na yandi budǝrǝ kizi au na tkpakpa tidi kuzu avi kizi mǝna yau budǝrǝ bu wuza tǝn?.29yesu pa hunǝnǝ emma in kursuɲ ubunu u bila uruza wǝnkǝ garin na num emma gara niɲ da na yandi budǝrǝ kizi emna tukpakpa tididi .30 uba tima u yahana na suru nǝ shiri da kǝzi u na nira andubǝ ? wǝmin nanum. apa dinza aku wuza mǝtara nǝ kpǝ gǝnǝ nuhu tuhu hu una nǝ shiri mahu bazi imi ba nǝ wǝmǝ nu bunu ɔm wuyɔng ?31apa dinza aku wuza mǝtara nǝ kpǝ gǝnǝ nuhu tuhuhu una suru nǝ shiri mahu tɔ bazi imi kizi ba nǝ wǝmǝ nu bunu ɔm wuyɔ. 32tuhukuhu usuru niran dubǝ pǝzi ka amza nuhu kɔavi ruza ka pǝzi yahana utuma uweŋ hu.33 kizi apa tara yesu ahunu numǝ ba turuza wu , tesu pa hunǝnǝ dǝn ɔn ma bain gara niɲ muzu budǝrǝ bu nanka emna tukpakpa tidi nani wu.
Chapter 12

1yesu pa kpɔ nu bǝnzǝ nǝ tukpakpa nǝ yimǝ uyuhuru rilem , mǝbi hu zɔndɔ ni ka mapa vara ubǝ uimuzitici runa ɔun gendereng kizi mǝ kǝbǝ rigal ru piruzu imuzu i inabi di mapa pyi ribin'a zarzar kizi mǝ yumba ɔug nandu haya ka anǝ nǝ yimǝ na tanu.2 ushwa kparas pahu uwa kizi mǝ tuma zɔndɔ nǝ yimǝ andi ituma imǝ nira andu ututɔmɔ u'ube uimuzu tici tidi nunu ka kabu mǝ imuzu tici tidi nira andu tutɔmɔ di . 3ama apa mɔkumǝ aubu mǝ kizi a cepumǝ nǝ tǝrǝ gbɔu.4mapa ku cepǝ uzi utuma apa gamumǝ nǝ rukpǝ kizi a dima nǝmǝ kɔmashe nujir mameng . 5mabi ku cepǝ zɔndɔ kizi a wunumǝ yaka ka apa dima nu dangara atuma di azɔndɔ uluba azɔndɔ gbaki uwuna.6nu mǝrsǝ di mapa cepǝ utuma wǝnkǝ kǝ ubi ma wǝnkǝnǝ nǝmǝ akura vana umǝ ka mǝ gɔtɔ wǝmumǝ kizi mǝhu tuni ka vana ɔm nedi akaru tutɔ numǝ . 7ama andu tutɔmɔ u bǝ pa hu ne kpǝ gǝnǝ nuhu nge undu riya ugadu di rǝɲi tidi wunumǝ nunu ka ugadu di sɔkɔnɔ ugɔrɔ .8apa shibi rumǝ a wunumǝ kizi a tɔrumǝ nǝ shibi usuru nu bǝ di . 9bazi na nandi imi kizi ushua u bǝ di mawa yɔn ? ma rǝmǝ mǝ sata andu iktuma i ubǝ di kizi mǝ yumba ɔn nǝ zɔndɔ a ken di.10ba nǝ nama bara iminka en ni nu darsa wu duwǝ ? rishari rinanka andu pyi nǝ gyami rǝn , rindǝ kizi ru sɔkɔnɔ akura rishari rupyi , 11indi isuru nira Ata hu kɔnzɔ i sɔkɔnɔ nandu i gilau di nǝ aʒi . na mara ingedi andi ganu a yahudawa pa kpɔ nu bila tichurna tu mɔkɔ12 yesu bazi ka a ruza ma yuhuru rilem rumǝ nǝ tara gǝnǝ hu ,ama apa gama ayahumǝ bazi ka pǝzi anǝ ni yǝwǝ rugɔzɔn ru andubǝ.13apa tuma azɔndɔ nǝ yimǝ yahudawa kini herodians nunu ka adi kǝ wumǝ nǝ bu nan na mɔrɔ bunu.14 ushwa ka ana kǝ murumǝ apa hunu numǝ undu bǝnzǝ tu ruza ka aunu bǝnzǝ akura ubunu weŋ ba aunu vira andubǝ wu saikɔ ubǝnzǝ tuchurna tu weŋ. nedi ɲel ka ti yumba ugǝndu gɔrɔ nǝ caesar da kezi ba nandi wu ? ti tara da tigana tara wu? . 15yesu pa ruza aɲasi gǝnǝ kizi mǝhunǝnǝ bazi imi kǝaɲ nu maka mɔ yɔn ? yan nanum udinari indi yira nɔ.16apa rǝmǝ nu wǝnkǝ nǝ yesu , mapa hunǝnǝ tiyinkini kini aʒi avi nedi yɔn ? kizi ahu caesar .17 yesu pa hunǝnǝ yunban nǝ casar iminka eng i caesar ku yumban nu imin ka en i uweŋ , apa tura dǝdǝr bazi imin ibɔbɔ imǝ .18kizi saduces andu gusa nuhu babu utɔrnɔ masahu pana durumǝ apa bila uruza nira imǝ nuhu, 19undu bǝnzǝ musa pa darsa nandu nuhu undu ka mǝ yaha ugwa umǝ nǝ maru labu vana uhene ma rǝn urinzi ugwa undu wi di nunuka mǝdi zanza imuza i undu wi .20pǝzi undu wi di bna hene sundǝrǝ u cidinka di pawa aɲa augwa di kizi mǝ cata mǝ wi babu imuzu ivana . 21u repu pa cirumǝ amǝ dɔn mǝkuwi babu vana utaru dima nandi . 22Ata sundǝrǝ dǝdi ba zɔndɔ ni nǝ yimǝ gǝnǝ mapa mura imuzu ivana kinǝmǝ wu, nu mǝrsǝ ugwa di rukpǝ rumǝ pa sura wi dɔn.23 nu tɔrnɔ mǝsahu ka ahu ama suru ugwa di sa sɔkɔnɔ u avi nǝ yimǝ gǝnǝ ? bazi ka kusum rihene sundǝrǝ ridǝn na wa aya amǝ .24yesu pa hunǝ anǝ ba indǝ kizi iwa aɲi nu wurkusa tukpakpa wu, bazi ka ba nǝ ruza ubunu uva kunu budǝrǝ buweŋ wu? 25ushwa ka ahu a tɔrnɔ nǝ mǝsahu ba 'a wa aɲa wu kɔ ayumbǝ nǝ na ama a sɔkɔnɔ dan'a atuma a uweŋ nǝ shiri .26ama nǝ tara andu wi ka asa hu a tɔrnɔ ba numa bara nu val u wu, ni basi riʒɔngɔr , kanda ka uweŋ na bunu numǝ nuhu emdi nǝzi uweŋ a abrahim u isaac kini u jacob ? 27bǝ amǝ uweŋ u mu keze wum, ama uandu tivynkǝ hu, na wa utaka.28zɔndɔ nǝ yimǝ andu darsa iyɔrɔ pa rǝmǝ mǝ kunda ubunu nangana ka pǝzi anǝ nu badi kizi mǝ yira nuhu yesu pa tarsa nǝɲel , kizi mǝ bila uruza nuhu yandi ubunu ruvuna kizi ayɔtɔ ni tuma yɔn . 29yesu pa wǝmǝ nuhu ubnanka ugɔtɔ ni tuma nǝzi kundang , israel ,Ata gɔrɔ uweŋ ,Ata uwǝnkǝ hu. 30dule , kizi uwǝmǝ Ata uweŋ ɔu na kuzum rurɔhɔ rɔu kusum cirai au kusum udulum ɔu kini kusum bǝdǝrǝ bɔu. 31ubunu u ruvuna u repu nuhu dule kizi uwǝmǝ undushibira ɔu dan'a rukpa rɔu buuʒi ubunu ruvuna ni ka ukizi tindi wu.32andu ituma i darsa iyɔrɔ di pahu undu bǝnzǝ ugilau u gara akuraduru ka uhu uweŋ wǝnkǝ kizi amǝ ni kuzu ba zɔndɔ ni dan'a amǝ wu .33 wǝmin amǝ na kusum rurɔhɔ , kusum uruza kini kusum budǝrǝ kuzu kɔavi wǝmǝ undishibira umǝ dan'a rukpǝ rumǝ ikizi kap tibinka tu dɔkɔ kini tibinka tu bila akǝbiki .34 yesu pa hu mǝ yira ka ma taru mǝ ɲel nǝ yimǝ imi kiʒi mǝ hunu numǝ ba au pyau kini araii a uweŋ wu na mara nandi ba zɔndɔ ni mǝpa hu mǝdiǝ ku bila uruza nira imǝwu.35uhwa ka pǝzi yesu nu bǝnzǝ nǝ yimǝ ugura u bisi aʒi kizi mǝhu nǝnǝ ,awa mashe ka andu darsa iyɔrɔ i tukpakpatu atuni hu ayesu vana u dauda hu ?36 . dauda rukpǝ rumǝ nǝ yimǝ burim bu tsangsang pa hu Ata pa hu nǝ Atam tǝshi nu wǝrǝ kamkam ɔm sai primǝ nu shwa ka inhu in wangara na anagarumǝ au ira iyǝpǝ tubuna tɔu 37.dauda rukpǝ rumǝ yisizumǝ Ata bazi na nandi awa mashe ka kristi sɔkɔnɔ vana u dauda ? rigɔnzɔn ru andubǝ ridǝn pa tura teki nu kunduza umǝ .38yesu pa hu nu shwa ka amǝ nu bǝnzǝ ,wǝnkǝlin nandu darsa iyɔrɔ di ka awǝmǝ tiryɔngi nǝ yimǝ ukwaya gyebu ka aku wǝnzǝ ukansa tukwa nǝ tira kuʒiʒia tukpakpa . 39kɔnze a wǝnzǝ tira tu titǝshi ti gilau nǝ tugura tu bisi aʒi kini tira tu ishɔkɔri .40 aku kǝnsa tirai tu ashi kuzu a dɔnkɔnzɔ nǝ yimǝ aval gǝnǝ nu weŋ nunu ka andubǝ di yira , muzu andubǝ andǝn sa mana kini ugyami uweŋ.41kizi yesu pa tǝshi nu kira di usuru nira akpati au kansa tibinka nǝ yimǝ ira i ubisi aʒi nurika andubǝ kanda anǝ wunza ikurbi gǝnǝ nǝ yimǝ akati di warshili andu rurum pa wunza ikurbi tim nǝ yimǝ akpati di . 42kizi uʒi ushi nǝ yimǝ tuyɔn pa rǝmǝ mǝ ciri tinini ti repu nǝ yimǝ akpati di unaku imin ka pǝzi amǝ nani niyan.43mapa yisi andu dula amǝ ahunu , emnu baɲ akuraduru imin ka ushi utuyɔn tidi na ciri nǝ yimǝ akpati au kansa tibinka tidi gizi imin kusum andubǝ di nǝ ciri nǝ yimǝ akpati a tibinka tidi . 44bazi ka kusum gǝnǝ a yumba nǝ yimǝ inin ka anǝ ka an nani hu ama ushi di nǝ yimǝ tuyɔm tumǝ kizi ma yamba kuǝum ikurbi inanka amǝ nani.
Chapter 13

21shwa ka yesu na tanu usuru gura waual, undu wondǝ nayimǝ audu dula umǝ mahu numǝ, undu bauzǝ, bara ashari, ausraradi, kini tirai tu saradi !.2mahummǝ, uyira usara tirai tidi? ba a yaha rishan ru wondǝ natara rizhi ka ba a vuka rǝng wu.3mǝ pahu mǝ teshi nu woho u olives, nurika ugura u aual, Bitrus, Yakubu, Yohana kini Andrew abila uruza nigana, 4"gara nandu yandi ushwa kizi tukpakpa tidi tihana? Imi kizi i bǝnǝ nuhu tukpakpa tindi ubui tǝng?.5Yesu ma kponu ba di nǝnǝ, "haning shauwa zendo gana wursu nyi.6charr ka abiu nayimǝ rizǝ rom anahu, Emdi nezi ǝmǝ, kizi a wursu andubǝ charr.7Ushwa ka nǝhu na kunda ukwara kini ukundiza tu bunu tukwara, na gana zansing sirohusigini wu; 8isokono nuhu tukpakpa tindi tu hana hu kizi umarsǝ di ka da.9natura nu wankaling.A yintuni natare tu ijah, aku kpohsingi nu synagogus.natura natuba gomna kini ijah baka em,idi sokono ugara di nono. 10nandidi aka-sha ubunu uweng na koyandi upana11ahu a makunyi ka uyitunyi natuba nagama worry mming kana gara wu. baka ka nu usha udang , kapp iming ka na garra, ayau. 12ba isokono audi nu bunu wu , burim bu sasang nu. uhene mo yitu uhene primo nu wi ata yitu vanaumo. andigyanza awuza agata na natagano , primo nu wi gano. 13kwavi ma gyiminyi baka ka riza rom . nanandidi kapp udo ka ma shinga primo nu marse mura ukabanunoko14nahuna yira iming namyengna returing nira isangsang ka ba iwa nyu ka a amura eng wu ,(ha udu baradi ruza ) ''ha udo ka ano na judea suma pirma na waho. 15yaha undoka uruwa amǝ natara ugura, gana shupa uruwə nayimǝ asusa da madi chira iziming usuru ni wa. 16kuzu udo ka ama nu lamm gana kurumo nu chirro tu sarmani wu17kizi ka-shi na ayanmusong , kini udo ka ano nu guya andigyanza natare nasisundang ! 18bang mǝtǝrǝ igana sokono ushwa tohtoh wu. 19baka ka sisindang su sokono sisu kunda kpai char, sana unganaka ba ana mǝ yira wu tuni nu shwa ka uweng pawa ugungadi , sai ki nedi uwa ba eku sokono na nu mǝrsǝ wu. 20ing baka uweng makasa sisidǝn wu, ba zondo ni ka akabu mǝ nu noko wu, baka ando ka abira udo ka mǝ kasa igyebu in sisindǝn21uzondo hu mahu ninyi barin inji kristi da barin inji mǝ nagama wǝmǝ na indang wu 22.kristi umalem ,kini andu barǝ atuba a suru awuza imin ibobo adin wursunyin kini undo ka a vira di. 23na wankilin imǝ garinyi kusum akpakpa andi ushwa dani.24ki na maru sisu kunda kpai di uweng u wati upye ba mǝ ruma wu. 25tiwer tu kpo usuru na shiri , kizi ubudǝrǝ ba shiri bu zuhurumǝ . 26iyang ushwa ka a yira vana u udubǝ usuru natiwer , ubiu na regbou ru budǝrǝ rumǝ. 27mǝ tumo atamǝ ashiri amǝ, maku pitunu ando ka mǝ vira nira wandǝ usuru na tisara ti nazi tu vinu ,kini uusuru nu daku bugizi pirmǝ nu duku ashiri.28makizin iziming nu fig tree .seigaba sumǝ suhu ma vete kinni tuva tuma kponu roko , ruzanka usama mǝ biu vati . 29nanandidi, na hu na yira tupkpakpa tindi nu sokonzo, na ruza .ka a mǝ vati . nu kira ashoguru.30akuradur em nu gara di ninyi ,re miza ridi ba ru sura wu sai tukpakpa tindi ma sokono . 31ashiri kini bugizi a maina ki ubunu uweng ba umaina wu. 32nubasi riciredang da usha udang ,ba zondo ruza wu ,har kini atuma au uweng na shiri da vana di ,ata bǝlǝ(kpyidi).33na karututor barring, ba nakam ushadi wu. 34iwa da udo ka ma pirma natanu, ma yaha arai amǝ natǝrǝ tu tilǝrǝ tumǝ , kwaivi gǝnǝ na ituma imǝ ;kizi ma huna udu-nye ma tashi nu barrǝ.35baka nandi tashing nu barriza baka ka ba ruzu usha ka usharai di ma biu na rai diwu ; irang ka isonkono nuwang da atarshi-ari ,da pimma. 36mahu ma biu na masasa magana muram na mormo wu . 37iming ka ing gara ninyi, ing gara na kwaivi : na barra!
Chapter 14

1nedi ima wǝkǝnǝ simɔrɔ ri repu nu passoverr kini ishɔkɔri i rufufuku ru jur muma , u prist gbɔu kini ti andu darsa ubunu nu bila tuchuna ka adi mɔkɔ yesu nigana adi wunumǝ.2 ka anǝ nu bunu ,ba ni ria ariria wu a kana wuzu ukwara na tara gǝnǝ.3ka yesu na bethany na rai a siman ukumi ka amǝ na arireya nu table uʒi ugwa ma biu nǝmǝ ni daka imin mu ikrubi char ka eŋ yerǝrǝ , ma kɔrnɔ idaka di ki ma wɔzɔ manu midi na rukpǝ ru yesu 4.azɔndɔ bǝndǝŋ ka awa manaŋ , abunu nǝkpǝ gǝnǝ nuhu yandi ushara imiŋ nedi? 5bazi a ʒiʒa manu idi ni kurbi ka ikizi ti denari akurtaru , ka ahara ikurbi di na adujurmura ,kizi a talmǝ nu mǝ.6yesu mahu yahiɲ amǝ , baka imika aɲinu zansumǝ rai? mawa imiŋ iu sǝrǝ igiludi num . 7kap ushwa amizi aɲina udujur mura na yimǝ gini kap ushwa ka na cira narai regini na wanǝ imiŋ gilau em kuzu ba azi em kini aɲi wu. 8amǝ mawa imiŋ ka maraŋ uwadi ma wazum rupum baka rasiŋ . 9akuraduru ka em nu garadi niɲi kusum irǝ ka ar ubunu ɔm nuguŋgadi amizi agarasa ubunu u imiŋ ka ugwa di nawa nu tunuza nǝmǝ.10judas iscariot udu wǝndǝ na yimǝ rukurǝ nani repu ma suru ma hunumǝ na u prist gbǝɔu baka ka madi yutumǝ nǝnǝ . 11ka u prist gbɔu di makunda indeŋ majubda ulense di kini uhu ma mǝ yimǝ ikurbi , mǝ kpɔnu bila tuchurna ka madi yutumǝ nǝnǝ .12na rici ri adinka ru ufufu u jur muma apa hu a tuzu utama uyutu na passover adudula yesu ahunu mǝ abe ki rairɔu ka udi yinbura baka ka udi rieya i passover ?13 mǝ tuma andu dula umǝ arepu ki ma hunǝnǝ haniɲ nayimǝ upana uzɔndɔ nidaka mini ma mana kineɲi ,dula amǝ .14 mǝ humǝ ruwǝ na rai dula amǝ nǝ yimǝ di kini na hunumǝ ushuwǝ araidi udububanʒǝ mahu ugura umǝ be, ira ka madi tǝshi mǝ rieya kini andudula umǝ .15ma baniɲi uʒi ugura na shiri na tidǝtar tu gbɔu ka amǝ yinbura tin , yinburandu ira bǝndǝn .16 andula umǝdi a hanǝn nayimǝ upanadi aka mura kusum imiŋ ka magara nǝnǝ kizi ayinbura ira arireya apassover.17iyeru pahu iwa ma biu ki rukura nanirepu di . 18apahu a tǝshi nu dǝtǝr na rieya , yesu mahu akuraduru em nuhunɲi udu wǝndǝ na yimǝ giɲi na arierydi kinemi ma ʒiʒam. 19kusum ganǝ pa waweti kizi nu wǝndǝ wǝndǝ akpɔ nuhuna akǝ ganǝ akuraduru ba emdi wu.20yesu ma tara nuhu nǝ nǝnǝ zɔndɔ nayimǝ rukra nani repu udu ka amǝ nu wa uwǝrǝ na aru kinemi nedi . 21vana undubǝ ma tarani iyaka ka adarsa na tara amǝ kizi kash nudɔka na chuna amǝ ki a ʒiʒa vana undubǝ iba kizi ka ba na minima wu.22kristi umalem kini andu bara atuba a suru awuza imin ibɔbɔ adi wusuɲ kini undu ka avira di. 23na wankalin imǝ gariɲ kusum akpakpa andi ushwa dani . 24ki na maru sisu kunda kpai di , uweŋ u wabit upai ba mǝ ruma wu. 25tiwe tu pa suru na shiri kizi ubudǝrǝ bushiri bu zuhurumǝ .26ka adi kunda semaizia ki pirǝnǝ na olive27 . yesu mahu nǝnǝ kusum gini na ri baka ka amǝ darsa nuhu kpara unabihadi rukura ridi ru sarha rumǝ.28kizi i ma tɔrnɔ iŋ wa rukpǝ primǝ na galilee.29 peter ma hunumǝ iŋ baka kwavi ri em ba iŋ ri wu.30yesu ma hunumǝ akuraduru em nu gara di nu, ricidi na ari andi ugɔrɔ mǝ tɔrɔ na repu wu uhu ba uruzam wu nataru. 31 ki bitrus hunu mǝ iŋ baka iŋ wi kinawɔ ba iŋ gyami uruza ɔu wu, kusum ganǝ a wumǝ nandi .32apa hu abiu nira ka agusa eŋ gethsemane yesu mahu andula umǝ tǝshi bǝndi em di ka ba matǝrǝ . 33ma pa primǝ kini bitrus jemes kini yohana kinǝnǝ ki rurɔhɔrum ru kpɔnu wa dulaŋ dalaŋ . 34mahu nǝnǝ rerɔhɔrum nu kunda ushɔrɔdi, da iɲu wi, turaŋ bandi naka bara.35yesu di primǝ ɲɔn na tuba ki mǝ ri na buguzi ma wuza matǝrǝ nuhu iŋ baka ushwa udi uba sura numǝ . 36mahu Abba Ata wa imi i warumǝ nu nira eu, pukum ukaŋkaŋ di num kuzu ba nu wǝmǝ ɔm wu nu wǝmǝ ɔu.37ma biu mana murǝ nǝ na mɔrmɔ ki muhu na birus , siman au na mɔrɔ ? ba uraŋ ubara u shwa wǝndǝ wu? . 38bariza kini wa matǝrǝ ka ugana ka ruwǝ na iyebru wu, burim nu gana uwadi ki rupum ridi gbaraki .39 maku hanumǝ na matǝrǝ ki maku kini gara amɔrɔ andaŋ di.40ma pa ku tarani gbaki ma muranǝ na nɔrmɔ aʒi gǝnǝ maleŋ malem , ba akam imiŋ ka adi hunu mǝ hu . 41maku rǝmǝ ubiu utaru ki mahu nǝnǝ aɲ na mɔrmɔ gbaki kini uvunkǝ gini ? imaza nandi ushwa di mabiu yiraŋ ama ʒiʒa vana undubǝ na tǝrǝ tu andu maruku. 42tɔriŋ tudi shira yiraŋ unduka muma ʒiʒa amǝ vati kineme.43ka am nubunu di , judas undu wǝndǝ nayimǝ rukura nani repu , ma biu kini rugɔzɔng radubǝ na tuwal kini tukɔbɔlɔ, usuru na uprist gbɔu , seribes kini anduganu. 44nedi undu ʒiʒǝ umǝ ma yimba u ubara nuhu undu ka ing suwa una kinǝmǝ naʒi undudi mɔkin amǝ nedi haniɲ namǝ. 45judas pahu mǝ biu mapa hanumǝ na yesu ki mahu Rabbi ki mǝ swaunu kinǝmǝ . 46na nandi di ki amɔkɔ mǝ .47udndu wǝndǝ ma susu u vira umǝ nu panbɔdi ma wangarǝ uʒi ulǝrǝ u priest gbɔu di ututɔ . 48ysus mǝhu nǝnǝ aɲ na biu da ubiu nu mɔkɔ unagana gbɔu duwǝ nati wal kini tu kɔbɔlɔn nedi mɔkɔm? .49 ushwa ka em kineɲ kɔyandi rici nu banzǝ nu gara gbɔu50 umatǝrǝ bana rang umɔkɔ ɔm wu, nedi iwa nandi ka ubunu uweŋ di mura umɔnzɔ rumǝ . kusum andu dula yesu ka anǝ kinǝnǝ pa suma .51uʒi udumina ka mawa tu sarmǝni tu linen ka ma kisa na rupum rumǝ na dula yesu , shwa ka ana mɔkɔmǝ . 52mapa suma burenke budi ma yaha tu sarmǝni tu mǝ bandǝn.53apa ka sha yesu nira u prist gbɔu pǝzi amǝ tǝshi kinǝmǝ kusum tu prist tugbɔu andiganu kini ti scribes. 54nedi bitrus ma dulumǝ na maru maru primǝ nutudara u prist gbɔu ma tǝshi kini andurikira ka a tǝshi vati nu kira ura nu kunduzu ura.55nedi u prist gbɔu kini kusum reganu ru yahudawa nubila ukpangara natara yesu adi mura kizi ba amura iʒimin wu. 56undubǝ char pa biu nu pangara umalem natara amǝ kizi ukpangara ubunugǝnǝ ba umǝnǝ wu.57azɔndɔ paku biu na ukpangara u malem natara amǝ nuhu .58 tukundumǝ nu gusa nuhu ing muku utemple upyi utǝrǝ kini ǝna sisu taru in ki pyi uʒi bana tarǝ wu. 59kuzu ukpangara gǝnǝ ba u manǝ wu.60u pristi gbɔu mǝ turɔ ma tura nayimǝ gǝnǝ ki mǝ bila uruza na yseu. au ba au na imin gara wu ? imi nedi ka andudi nu gara di natara ɔu . 61ki mǝ wa weti ba ma gara iʒimin wu, u priest di maku bila uruza nǝmǝ nuhu audi nazi kristi vana uweŋ?. 62yesu mahu emdi usayira vana udubǝ shwa ka muma tǝshi nu wǝrǝ kamkam ubudǝrǝ ka masa biu na tiwer tu ashiri.63u prist gbɔu di mǝ hata tisarnǝni tumǝ ki mǝhu kuzu ar nu bila undudula amaru duwa? 64.numa kunda ushara riʒi ru weŋ imi na turani nedi ? kusum gǝnǝ pahu undudi maʒǝ ka a wunumǝ .65 azɔndɔ gǝnǝ pa kpɔnu kpɔ sumǝ tɔrmɔ apa kupumǝ aʒi kini uwantiza umǝ ki ahunumǝ gara imin ka ubiu eng natuba anatumǝ chirumǝ ki aka kpasumǝ.66ka bitrus na titǝshinu tudara di , uzi ulǝrǝ basha u prist gbɔu pa biu namǝ . 67mǝ hu ma yira bitrus nu kunduzaura ki mari kumǝ vati numǝ ki mǝhu au kini yesu unazareth di dɔng . 68ma pa rya matara midi ba iruza wu , ba iruza imin ka au nu badi wu . muku suru primǝ na tsara a shup bigura gbɔu.69ulǝrǝ basha di maku yirǝmǝ kimaku gara gbaki na andunangaka ka anǝ na returin bǝndǝn ,undudi undu wǝndǝ nayimǝ ganǝ hu .70 maku rya mataragbaki ahu azungǝ pasǝ ,andu ka anǝ na returin bǝndǝn gusa na bitrus nakuraduru di au undu wǝnkǝ na yimǝ gǝnǝ au undu a galilee hu.71kizi kuzuma kpɔni tɔmin kini butiza em ba iruza undudi ka aɲnu bunu na tara amǝ wu. ugɔrrɔ pa chata ma tɔrɔ72 utɔrɔ u repu nyan ushwa ka bitrus pa dulum nubunu ka yesu pagara numǝ ba ugɔrrɔ na tɔrɔ na repu wu' gyami uruʒa ɔm na taru kizi ma pɔrɔ nu yara.
Chapter 15

1pimpim ijah i tu prist bi mana kinio andiganu a anatuma a ugura wa yahudawa kizi a kisa yesu awu atuba , ki a ka shimǝ nǝ pilate . 2ki zi pilate bila madi ruza neme au di nǝzi wa yahuwa? ma hunn mǝ audi na gara nandi 3ijah i ti prist bi kpǝ ngǝrumǝ na tukpakpa char.4pilate bi ku kini bila madi ruza ba u gari iʒimiŋ wu? inge ar bila adi mɔku na tukpakpa char.5 kizi yesu bama gari iʒimiŋ na pilete wu imindi bi ya palete ushɔkɔmɔ.6inge nushwa ishɔkɔri indi di kizi pilate jikizi undi ɲan wnǝdǝ ka a bila . 7uzɔndɔ na yimǝ andi ɲan di ka a gumǝ barnbas nayimǝ jiki kini anduka abiz rukpǝ na lǝlu ra agata. 8andubǝ char bii rǝmǝ na pilate nuhu a wǝnǝ imin na ka mu mana uwuza di nǝnǝ .9pilate bi bila ma di ruza rai rigini ka indi jiki nuɲ ujah wa yahudawa ? . 10bazi ka ma ruza nuhu ugana rukpǝ hu kizi ubi wa ijah i ti prist na sha yesu numǝ . 11kizi ijah i ti prist pynza andubǝ na bǝndǝn nuhu jikǝ nǝ baranaba ingyiya .12kizi pilate bi kini hu nǝnǝ imi kizi rai rigini indi wa ujah wa yahudawa .13 kizi andubǝ di kpɔ na bikenku nu hu gakarin amǝ.14. pilate hunǝnǝ yandi ishishɔrɔ kizi muma wa niɲ yɔŋ? kizi a kini wa bukenku, gakarin amǝ .15 bazi ka pilate rai rumǝ mǝ di rumǝ andubǝ di rai kizi mǝ jiki barabas nǝmǝ kizi mǝ rǝtǝ yesu , kizi mǝ jiki mǝ na dubǝ di a di ka gakarum.16kizi anakwara wundu mǝ primǝ na yimǝachirai zgbir a tutǝshi ana tima a tugɔmnati igyaŋ ira na ka a kini kǝ yisi tu pur tu anakwara kusum .17 kizi awumǝ u sǝrmǝni u rijah kizi a yumbura bu pɔli bu rijah bu ikana kizi a wa numǝ . 18kizi akpɔ nu yimǝ tukwa ti rijah nu gusa numǝ uweŋ kini ujah wa yahudawa .19kizi akpɔ nu ransǝ umǝ nu binda nu kpǝzum tɔmɔ kizi akpɔ nu gunkuzu numǝ . 20a bi hu amara u mashe umǝ kizi a susu usǝrmǝni u rijah kizi kurumǝ u sǝrmǝ umǝ kizi a wumǝ na tuba primǝ adi ka gakurumǝ .21 uʒi uzɔndɔ di siman u cyrene , ka mǝ ka suru ne yimǝ upana (amǝ dǝ nazi Ata mina u alexander kini rufus kizi a wumǝ mǝ kpǝ u chichi gakara umǝ.22ana kwara di bi rǝmǝ na yesu ni ra na ka yisizi en golgotha ( akini ruza ira tikǝkǝn rukpǝ) . 23abi yimǝ mini mu wangayan kini mu gbalgbal , kizi ma gyami ma gyami uswa di .24 abi gakarumǝ kizi a bara ti sǝrmǝni tumǝ misila.25a bi gakararumǝ lǝlu ru taru ushwa ka abi gakarumǝ . 26a bi darsa imin na ka abila adi mɔkumǝ nani nuhu yah wa yahudawa . 27abi gakara anagana gbɔu kinǝnǝ uʒi nu wǝrǝ kankam uʒi nu wǝrǝ gushi 28.ibi hana nandi idi mɔnzɔ ubunu na ka uhu abi barumǝ kin agata.29kusum andu sura bi ginisimǝ adur gubǝ nuhu ɲel u bi hu u pura ugara wu aval u ku pi nayimǝ tuweŋ ti taru . 30nedi rukp rɔu udi shipu usuru uchichi gakara di .31nandi kizi ijah i priest pǝ meshimǝ kini andu darsa nu hu mǝ bi kaba azɔndɔ kizi ba mǝ dǝrǝ ukaba rukpǝ rumǝ wu.32 yaha kristi ujah u isreal shupu nedi nu chichi u gakara di nunu tidi yira ti wǝmǝ andu naka abi gakara nǝ kinǝmǝ anǝ dɔn abi ginsi mǝ adur .33na lǝlu ru twasi marim mubi kupu bugizi kusum primǝ na lǝlu ru tɔrbɔ . 34ne lǝlu ru tɔrbɔ , yesu bi wa bikiniku eloi ,eloi lama sabchtani nuhu uweŋ ɔm uweŋ ɔm bazi mi kizi u yuhurum amaru 35.azɔndɔ na tutɔriŋ ka akundumǝ pa hu, barin amǝ nu yisizi elijah.36kizi unzɔndɔ sambǝlǝ gisǝrǝ mini mu gbalgbal , ki mǝ yutu numǝ nu chichi gbɔu , ma di swa ki undu di hu yaha tidi yira da eljah mǝnǝ shinshumǝ . 37ki yesu kiba na rumɔrɔ rugbɔu ki mǝ wi 38. upa ukata ashibi gura aval au weŋ bi dara na tarshi .39undu baa irai u centurion ka amǝ na tutɔriŋ vati kini yesu bi hymǝ yira uwi u yesu kizi mǝhu akuradur pǝzi undu di , vana u weŋ hu . bizi tizi tuga pyau dɔn nu40 rika tukpakpa tidi , nayimǝ gǝnǝ pazi mary magdalene (amba mina u yakubu uhene ginǝnzǝ u yusufu ) kin salomi 41. anǝ dǝ pa wuza rigyeŋ rumǝ nu shwa na ka amǝ na galilee kini tiʒi tugaǝ char ka abi dula mǝ primǝ na jerusalem .42iyeru bi hu iwa bǝzi ka uweŋ u kisana u bisǝ aʒi uweŋ andu aval uweŋ kabi krubi . 43yusufu wa arimatha bi rǝmǝ unduganu , ka akunda mameng mumǝ nayimǝ utudara uruganu nurika rijah ruweŋ , ma bi primǝ na pilate ma bila nu hu a yimǝ ikeze i yesu . 44ibi ʒi na pilate imin ibɔbɔ ka a hu yesu mǝ wi mabi yisi undu rika arai rijah kizi ma bila madi kunda uwi u yesu nǝmǝ.45pilate bi hu makunda uwi u yesu nunu undu rika arai rijah , kizi mǝ jiki rupum ridi na .46 yufusu bi ma kpa butu kizi maka shinshi rupum ru yesu usuru nu chichi u hakara kizi mǝ gbindumǝ na yimǝ butu bidi kizi maka wumǝ ni sahu na ka a bi tuzu eŋ usuru nu rishari kizi mǝ chǝpǝ rishari na shibi au ruwe ni sahu si .47 mary magdalene kini mary (ambamina u yusufu ) bi ka yira ira ka a wansa yesu ni.
Chapter 16

1ushwa ubisi aʒi auwŋ kaba ikurbi pǝhu usura , mary amba mina a yakubu kini saloma bi kakpa tukpakpa tu maɲ mu lensinsum nunu ka adi na kurba nǝ rupum ru yesu . 2pimpim richi ra dinka rǝsi sundǝrǝ ka uweŋ ma ɲina , bi primǝ ni sahu di.3anǝ nu ba nǝ kpǝ gǝnǝ nuhu avi maka chǝpǝndu rishari nǝ shibi a sahudi? . 4abi hu a bara a yira nuhu amǝ chǝpǝ rishari ridi bazi ka rǝn rugbɔu ridi.5abi ruwǝ na yimǝ isahu di kizi ayira uʒi undumaina di nǝ tisǝrmani tugupǝn nǝ titǝshi nuwǝrǝ kamkam kizi akunda iyǝwǝ . 6kizi mahu nǝnǝ na gana kunda iyǝwǝ wu,aɲi nu bila yesu u nazath ka abi gakarumǝ muma tɔrnɔ amǝ bandi wu. 7barin iŋi ira ka abi nɔtumǝ ni . baʒi nandi kizi banɲ ka garin na andu dula umǝ kini bitrus muma sura na tuba primǝ na galilee na bǝndǝn kizi nakka yirimǝ dan'a ka mabi gara niɲi.8abi suru ni sahu di na tusɔm nu kira rupum nu kunda imin bɔbɔ bǝ zɔndɔ nubunu kini ,zɔndɔ wu bazi iyǝwǝ .9pimpim uweŋ wadinka nǝsi sundǝrǝ na maru ka muma tɔrnɔ ma bi bǝnǝ rukpǝ rumǝ na dinka na mary magdalene ka mabi susu irǝm shishɔrɔ sundǝrǝ na yimǝ umǝ . 10mabi sura ma ka gara nandi di nǝnǝ pǝzi anǝ kinemǝ nira riyǝm. 11abi kunda nuhu amǝ nu vunkǝʒǝ kini nuhu mu mǝ yirimǝ kizi bǝ awǝmǝ wu.12na mura tukpakpa tindi kusum mǝ bi bǝnǝ rukpǝ rumǝ na tu chunna mamani nandu repu nushwa naka anǝ na tanu usuru na yimu upana .13 abi ka gara nu dangara au dula amǝ kizi bǝ awmǝ wu.14yesu bikizi mǝ bǝnǝ rukpǝ rumǝ nandu dula amǝ rukurǝ nundi wǝndǝ nushwa ka amǝ nu vunkǝ na taru tebur , kizi mǝ susu nǝ nǝ na tara ujur utara rurɔhɔ kini igbɔlɔng gbɔlɔng i rurɔhɔ rigǝnǝ bazi pǝ agyami u kaba ubunu wan du na ka ayirimǝ na maru ka ma tɔrnɔ usuru ni sahu 15.mǝ bi hunǝnǝ ruwǝn nayimǝ masanu nadi bǝnzǝ ubunu uweŋ nandubǝ kusum. 16bella unduka ma kaba ubunu u uweŋ chirumǝ na mini mǝ mura ukaba amǝ undu ka ma gyami ukaba di in shurumǝ .17tiyinkin tindi tu andu ka akaba na yimǝ riʒa rɔm a susu irem shishɔrɔ a bunu nǝ silem sigbɔu .18 a mɔkɔzɔ inga nǝ tǝrǝ , kizi hu a swa imin iwi ma uwǝnǝ iʒimin gǝmiɲi wu, a tara tǝrǝ tigǝnǝ na tara andu jir ruguma awɔmɔ.19na maru ka usharai di pǝ garanǝ unu apǝ churumǝ primǝ na shiri kizi maka tǝshi kankan uweŋ .20 andu dula umǝ kusum bi shira aka kpɔ nu bǝnzǝ ubunu uweŋ na tira kusum , kizi ushwarai di wuʒitima di kinǝnǝ kizi mǝ bǝnǝ ti yinkini tumǝ na dima tu bɔbɔ ka ti bi hana kinǝnǝ.

Luke

Chapter 1

1Andu ruza char mǝ darsa tukpapkpa ka tu hǝnǝ nima goro 2 ar tiku nurǝ nǝndo kǝ ẹpǝ dinǝ takpakpa tidi nǝ zi gǝnǝ. 3 Nu yira om iwa ŋel emma indarsa nwu Theophilus iminka ipa hǝnǝ nẹ zi am 4unuka udi teshi nu ruza iminka a banzyu5Nusha ryah ru Hirudu wa Judea, apa wu zi Preast riza rumǝ Zechariah urizana ra Abijah ugǝmǝ Elizabeth upǝzu Aaron. 6Adubǝ repudi pǝ wu Uweŋ na tuba a hǝnǝ yǝrǝrǝ minǝ tudima tigǝnǝ.7 Zechariah kini ugama Elizabeth usaŋguŋ di.8Rijinchi Zechariah tutomo umǝ rui Priest nǝ tubǝ Uweŋ. 9 Budara bu Zechariah nǝwǝ kǝ aviri mǝ undi ishokori nira ubish ǝzi. Nushǝ kǝ10 Zechariah nu ishokori doko uturari nimǝ ira bisi ǝzi, andu dula char nǝ slibi nu bunu kini Uweŋ.11Utuma Uweŋ byiu nǝ Zechariah mǝ ture nu wǝrǝ gushi vati kini ira dokozo uturari. 12Nu riya utumǝ Uweŋ, iyawǝ moko Zechariah. 13 "Gǝnǝ kundi iyawǝ wu" utuma Uweŋ gǝrǝ nǝ Zachriah bazika Uweŋ mǝ kunda uyara ǝu ugau, Elizabeth tangu minǝu vǝnǝ udi yisi mǝ John.14Uwǝ rairugupaŋ, andubǝ char ahu inja nu Uweŋ nu minǝ vǝnǝ di. 15 Mǝ sokono undubǝ gbǝu nira Uweŋ, mǝ su kyuru wu. Uweŋ mǝ kupu mǝ nǝ rursho ruma tun nimǝ asoŋ.16Nu byiu urana di, adigyenza a Israel char a kabu Uweŋ. 17Nimǝ rursho ru Uweŋ kini budara bu Elijah, anǝtǝ di wama ǝ digyenza gǝnǝ, an du jur kartuto di chira tanu-tigalau unuka ǝdi yimba akpǝ gǝnǝ nu bunu Uweŋ.18"Ndi wǝ mǝshe kin ruza iminka u gǝrǝ? Em kini ambacha om mǝ karsa. Zechariah gǝrǝ nu tuma Uweŋ. 19Emdi Gabriel, utuma Uweŋ. Uwenŋ ki mǝ tuman ina gǝrǝ nu rutuma rindi. 20Bazika ugyami uwama iminka in gǝrǝ nu, u sokono utur pirmǝ nushǝ kǝ tukpapa kǝ imbǝrǝ nu tu sokono.21Nǝ shibi, andubǝ mǝ jirǝ nu rikǝ Zechariah bazika mǝ wǝtǝ zuŋya nimǝ ugura wa bisi azi.22 Pyǝu Zechariah kǝ suru nǝ rutur, nu sha di ki ǝruza nu hu Uweŋ kǝ sur bunu kinǝmǝ ǝmǝ weti nu bunu nǝ tǝrǝ kwaidi.23 Ushǝkǝ si su ituma sumǝ mǝ maina, Zechariah tǝrǝni nǝ susǝ.24Ambachi umǝ Elizabeth chira azoŋ tupe shubi nu ŋisǝ ki mǝ hu. 25 "Uweŋ mǝ zaim mǝzhi nǝ zi nǝ tubǝ andubǝ".26Nu pe utwasi, Uwenŋ ku tumǝ uumǝ umǝ Gabriel pirmǝ nǝ Galilee u Nazarith 27 na Mary kǝ mǝdǝ kǝ ǝ ruza undirgǝrmǝ, undimaina u Joseph. 28"Uweŋ kiniu Mary, ǝudi ki Uweŋ kinawu" indunda utua Uweŋ Gabriel. 29 Mary turǝ tek mǝ nuha imin gǝrǝ bazika bǝ mǝnǝ mǝ kundǝ sǝnǝ tukwa tindi wu.30Utuma Uweŋ ku gǝrǝ numǝ "Gǝnǝ kundi yǝwǝ wu, Mary Uweŋ mǝ ŋǝŋzu". 31Uweŋ mǝ hu uchira asoŋ, umina vana ǝ yisi riza rimǝ Yesu. 32 Mǝ kizi kovi ǝmǝdǝ mǝ sokono vana wǝ tah goro Uweŋ nǝ shiri. Uweŋ mǝ yimǝ rijah ru Pozoh umǝ David. 33Amǝdǝ mǝ ŋǝnǝ nǝ rijah ra rai a Jacob rijah rumǝ bu daku ni wu.34Nu kundu bunu undi, Mary gǝrǝ nu tumǝ Uweŋ iŋwa asoŋ mashe kǝ indazin nono kini undigarmo? 35 Utuma Uweŋ tǝrǝ numǝ nu hu "Rursho-ru-weŋ ru ruwǝ nu, uwǝ asoŋ, uminǝ vana a yisi mǝ vana wǝ tǝ goro na Shiri36Uhenǝu Elizabeth kǝ nǝzi ǝmǝ u saŋgu, mǝ wǝ asoŋ a vana nǝ rikarsa rumǝ. Asoŋ di nu pe utwasi nedi. 37Bi ziminni ka ishili Uweŋ wu. 38 Nu kunda rindi, Mary gǝrǝ nu tuma Uweŋ "Em undu dulu-Weŋ nima rairom yahu Uweŋ di wuzi ituma imǝ". Nu marsa ubunu u Mary utuma Uweŋ, Gebriel wurumǝ.39Na si sindaŋ Mary moko achunna pirmǝ na Judea.40 Nǝ Judea, Mary shipu nǝ rhai a Zechariah mǝ gusa nu hene, Elizabeth kwa. 41Nu kunda rumoro ru Mary, vana asoŋ ǝ Elizabeth wǝ jibiti, ruroho-ru-Weŋ kupu mǝ.42Elizabeth ŋaŋza rumoro mǝ gǝrǝ nǝ Mary "Uweŋ mǝ virau nimǝ tuga mǝ yǝu akabiki kini vana ǝu. 43Imi ki em nani ka Mary amba vǝnǝ undu kǝbǝ goro rǝmǝ nemi. 44Tukwa tǝu tuwa om nǝ soŋ wǝ jibiti nǝ rai rugupaŋ. 45 Akabiki Uweŋ nu gǝ kǝ mǝ wǝmǝ rutuma ru Weŋ.46"Rairom nu yiba Uweŋ". 47Ruroho rom poŋ kini undu kǝbǝ om.48Uweŋ mǝ kunda izaiyi om. Andubǝ a yisim uga wǝ kabiki. 49Ata goro nǝ shiri mǝ wǝ imiŋ gbǝu bazika ǝmǝ ujur majunu hu.50Uweŋ kunda izayi ando kǝ a kunda iyǝwǝ ǝnǝ. Izayi ǝmǝ bǝ ǝn nu daku wu. 51Uweŋ mǝ tukpakpa tu gbǝu, mǝ ku yǝ andu rǝtǝ bugyese mamyeŋ.52Mǝ shinshi ijah mǝ ŋaŋza ando kǝ ǝnǝ nǝ bigizi. 53mǝ yǝ andi ikomo ishiri, andi shiri ku sokono andi ikomo.54Mǝ ŋaŋ Israel bǝzi izayi. 55kǝ mǝnǝ bǝnǝ nǝ Ibrahim kini apazu ǝmǝ.56Tupe ti tǝru chir Mary nǝ ti tashi kini Elizabeth. 57Nedi usha umina mǝ wǝ. Elizabeth mǝ minǝ vana. 58 Nu kundǝ uminǝ nǝ susa a Zechariah, ahene a wǝ rairugupaŋ ni izayi kǝ Uweŋ mǝ bǝnǝ nǝ Elizabeth.59Uweŋ usha-nǝ-kpo u vana mǝ wǝ bazi ugana nǝ zi umura, ǝyimǝ rizǝ ru Ata mǝ. 60Ambǝ vana gyami mǝ hu a yisi mǝ John. 61Andubǝ bǝndaŋ gyami nu hu u zondo nimǝ ahene ǝmǝ nǝ riza rindaŋ wu.62Abunu nǝ tǝ vana nǝ tǝrǝ adi kunda riza kǝ a yisi vana nǝ ni. 63 Zechariah hu a yimǝ imiŋ idarsa mǝ dǝrǝ riza ru John. Andubǝ tura weti ǝnǝhǝ imiŋ gǝrǝ.64Nu dǝrǝ riza ridi, Uweŋ konno unu u Zechariah mo kpo nu bunu nu yiba Atǝ nǝ shiri. 65Iyǝwǝ moko andubǝ bandaŋ. Kusum andubǝ a Judea nǝ kunda imiŋ kǝ ihana. A66 kupu tunu ti gǝnǝ nu bunu nǝtu nurai nu hu "Imi ki vana di mǝ sokono?" bazika uwere Uweŋ nǝ tǝrǝ ǝmǝ.67Zechariah nimǝ ruroho-ru-weŋ ŋaŋza rumoro mǝ. 68"Em nu yiba Uweŋ wǝ Israel kǝ mǝ su su adigaŋza ǝmǝ nimǝ ukandakpai.69Uweŋ mǝ zansa vana nǝ rhai a David mǝ yandu mǝ di kuzu majunu mu goro. 70 Imiŋ nǝ suwǝ sǝ mǝru. 71Mǝ susǝn du nǝ tǝrǝ tu andu gyami goro.72Uweŋ mǝ wǝ bazi izayi unuka mǝdi 73 monzo imiŋ kǝ mǝpǝ gǝrǝ nǝ dada goro Ibrahim. 74 Uweŋ pǝ tonzo nu hu mǝ susaŋ du nimǝ ando kǝ bǝ wamandu wu unuka tidi di lu mǝ bǝ ni yǝwǝ wu 75 nimǝ ujur majunu kini tanu-tigilau nu daŋgara si su goro.76John vana om a yishi utuma Uweŋ basika u yunbura Uweŋ achunna, uku gǝrǝ nǝn dubǝ ubiu umǝ. 77 Mǝ di nǝ kuzana majunu mugǝnǝ.78Imiŋ di isokono bazi izayi Uweŋ. Masarum mǝ pimma mu shupu mudi biŋkandu. 79Mu bǝnǝ ando kǝ ǝnǝ nǝ marini kini ando kǝ ǝnǝ nǝ chunna ǝu wi: unuka mǝdi hǝnǝ nǝru nǝ chunna gilau".80Vana di mǝ ga nimǝ rursho-ru-Weŋ mǝkǝ tashi nimǝ rizoŋgor pirmǝ nu Weŋ kǝ andubǝ Israel yiri mǝ.
Chapter 2

1Ujah Caesar Augustus nu shǝ rijah rumǝ pǝ yimbǝ udokǝ nu hu a bǝrǝ andubǝ a bigizi bu mǝ. 2Undaŋ nǝ zi ubǝrǝ andubǝ wǝ dinkǝ nu shǝ kǝ Quirinius nǝ ri gomna rǝ Syria. 3 Nu kunda udokǝ undi, andubǝ sǝtǝ pirmǝ nǝtu pǝnǝ ti gǝnǝ a di darsa siza si gǝnǝ unukǝ adi bǝrǝ nǝ.4Joseph yǝhǝ a Galilee wǝ Nazareth pirmǝ nǝ Judea a shupu nu pǝnǝ u David kǝ gusǝ on Bethlehem bazika Joseph ǝmǝ nǝ rizana rarai a David. 5Joseph nǝ Bethlehem kini Mary, undimaina umǝ kǝ ǝnǝ nǝ soŋ, adi darsa siza siganǝ unuka adi bǝrǝ nǝ doŋ.6Anǝ nǝ Bethlehem, usha kǝ Mary di minǝ byiu. 7 Nǝ bandaŋ, Mary minǝ vana garmǝ, uminǝ umǝ u dinkǝ, mǝ kupu vana di mǝ tǝru mǝ nu kumu nira kǝ mǝ minǝ, bazika a naha ugura runonin.8Upana u Bethlehem nǝ anabiha kǝ mal ǝnǝ nǝ rizoŋgor nǝri nu kǝtǝ itamu gǝnǝ. 9Anǝ nǝ rizoŋgor utuma Uweŋ dapu nǝnǝ, iyǝwǝ moko nǝ.10"Utuma Uweŋ hu nǝnǝ na gǝnǝ kunda iyǝwǝ wu bazika em nu bunu gilau kǝ andubǝ kusum ǝwǝ rai-rugupaŋ nǝni. 11 Richidi nu pǝnǝ David, ǝmǝ minǝ undu kǝ mǝ kuzu majunu mugini. Riza ruma Yesu. 12 Nǝ hu nǝ haniŋi, nǝ yira vana nu noto nu kumu kǝ a kupu mǝ".13Amǝ nu biyau bunu, a kunda atuma Uweŋ nǝ shiri nu biya Uweŋ nǝ su mǝzǝ nu hu 14 "Ar nu ŋaŋza riza ru Weŋ nǝ shiri, yǝhǝ adigyeŋza Uweŋ kǝ ǝmǝ nǝ rairugupaŋ nǝnǝ murǝ shammǝ.15Usha kǝ atuma Uweŋ mǝ shira pirmǝ nǝ shiri anabiha di kǝbǝ achunna pirmǝ nǝ Bethlehem a dikǝ yira nǝ zi gǝnǝ imiŋkǝ utuma Uweŋ nǝ gẹrǝ nǝnǝ. 16Nu byiu gǝnǝ, amura Joseph kini Mary a vana gǝnǝ nu noto.17Nǝ bandaŋ a gǝrǝ nǝndubǝ imiŋ ka a utuma Uweŋ mǝ ba nǝ nǝ. 18Ando kǝ a kunda imiŋ ka a gǝrǝ nǝ tǝrǝ vana di, nǝ hǝ imiŋ gǝrǝ. 19 Usha kǝ anabiha nu bǝnzǝ andubǝ imin ka utuma Uweŋ nǝ gǝrǝ nǝnǝ, Mary wǝ rutoroŋ mǝ tǝrǝ ubunu di nimǝ unutsi umǝ. 20Anabiha di tǝrǝ ni nu ŋaŋza riza ru Uweŋ nu zanzana umǝ nimiŋka a kunda kini imiŋka a yira.21Nu Weŋ u uru kǝ ǝnǝ za: vana nǝ kpǝ, a yimǝ riza ru Yesu nu gǝrǝ utuma Uweŋ nǝ Mary.22Si su soŋsin gǝnǝ mǝ surǝ, Joseph kini Mary kǝ shǝ Yesu nǝ Jerusalem unuka adi yitumǝ nu Weŋ. 23 Imiŋka en nu darsa nǝ zi koyandi vana wǝ diŋka ayimba tibinka nu Weŋ. 24Ayimba ikukuwa irepu kini mǝnǝ mu (pigeons) mu repu nu monzo imiŋka Moses mǝ darsa.25Anǝ wu zi ata undu kundi yowǝ Uweŋ nǝ Jerusalem. Simeon nǝ rursho ru-Weŋ mǝ zuŋa nu bila undo kǝ mǝ di za: andubǝ a Israel mumpa nǝ zi. 26 Uweŋ nimǝ rursho pǝ gǝrǝ nǝ Simeon nu hu imǝ yira Yesu kafin kǝ uwi chiram mǝ.27Nimǝ ugura Uweŋ, Simion mǝnǝ kini ata-mina kini ambǝ mina u Yesu kǝ ǝnǝ shǝ Yesu adi yitumǝ nu-Weŋ. 28 Simeon kǝbǝ Yesu nǝ tǝrǝ nu zanzana riza ru-Weŋ nu hu 29"Nedi iŋran kǝ iŋ shira.30Azi ǝm mǝ yira undu kaba goro.31 Kǝ uka tumumǝ. 32Amǝdǝ mǝ bǝnǝ andubǝ a chunna mǝ ku ŋŋza andubǝ Israel.33Anǝtǝ Yesu wǝ rairugupaŋ nimiŋ kǝ a kundǝ a gǝrǝ nǝ tǝrǝ vana gǝnǝ. 34Simeon wǝ mǝnǝ akabiki meǝ gǝrǝ nǝ Mary nu hu "Uweŋ mǝ vira vana di mǝ di shiŋshi mǝ ku ŋaŋza andubǝ a Israel. Andubǝ char a gyamu mǝ. 35Rairau ru tuma dǝu vira u dǝrǝ raŋ, usha undaŋ a ruza imiŋka em nǝ su ruho san dubǝ.36Anna, unatuma Uweŋ, basha u Phanuel wǝ Asher kǝ ǝmǝ bandaŋ mumǝ karsa suwǝ sundara ǝmǝ uga wǝŋǝ 37 nedi suwǝ sumǝ akur-uru-nǝ si- nanzi nu wi usharai umǝ. Nu Weŋ kini ǝri ǝmǝ nimǝ ugura Uweŋ nu bisi azi kini uyira ni komo. 38 Anna wǝsǝ vati kinǝnǝ, nu hu Uweŋ inja, mǝ ba tubunu nǝ tǝrǝ Yesu nǝ dubǝ ǝmǝ jira nu rikǝ undo kǝ mǝ za Jerusalem tuno nu rwa.39Usha kǝ ǝmǝ biya imiŋka Uweŋ mǝ hu a wuza nǝ vana Yesu, gun gǝnǝ nǝ tǝru tǝra ni nu pana gǝnǝ Nazareth wǝ Galilee. 40Vana mǝ gă, remo nu kinzini, uwǝrǝ u Weŋ nǝ tǝrǝ umǝ.41Koyandi ruwǝ anatǝmǝ hanzuma nǝ Jerusalem nu sandaka. 42 Usha kǝ Yesu nǝ suwa rukuru-nasi-repu anatamǝ chirmǝ pirmǝ nira ishokori u ri sandaka. 43Nu mǝra ishokori di, a moko achunna u tǝrǝ ni nǝ susǝ, Yesu takala nǝ Jerusalem anatamǝ ruza wu. 44 A yira tanu. Nu yira gǝnǝ vana gǝnǝ kinǝnǝ nimǝ andubǝ. Pyǝu bǝ yira mǝ wu, akpo nu bila Yesu nimǝ ahene kini arana gǝnǝ.45A jira nu bila umǝ bǝ yiri Yesu wu ki ǝku tǝrǝ ni nǝ Jeursalem. 46 Si su taru ǝnǝ nu bila umǝ, uweŋ taru, amurmǝ nǝ tarshi andu ruza nu kar-tuto nimiŋka ar bǝ di ǝmǝ mǝ nu wǝmǝ nǝ nǝ tubunu. 47Andubǝ bandaŋ kundu umamaki uruza u vana di.48Nu yira umǝ, anatǝmǝ tura tek. "Imi ki u wǝ nandu nin chaŋ? Ambamǝ di ruza. Em kini dada au nu bila au bǝ ti yirau wu. 49 Yesu gǝrǝ nǝ nǝ "Iŋi nu bila om bazi mashe? Na ruza kǝ in rǝm bazi ituma kǝ dada om mǝ tumam wu? 50 Anatumǝ riku mǝ tek bǝ kam imiŋka mar bǝ nǝnǝ wu.51Yesu tǝrǝ ni nǝ Nazareth kini anatamǝ nu dula imiŋka a gǝrǝ nu mǝ mǝ wǝ, aŋgo mǝ nǝ rutoroŋ ubunu u vana umǝ. 52 Uruza u Yesu wuzi kinzini, Uweŋ kini andubǝ nu kini uwamu mǝ.
Chapter 3

1Nǝru'ǝ rikurǝ nǝ nǝnǝ zhubi nuzhǝ rijǝh ru Tiberius Caesal nuzhǝ Pontius Pilate, ujah u Judea, Herod nuzhadǝnd nǝ tetrarch u Galilee, uhene umo Philip nǝ terarch nuzhar'u iturea kini Trachnonitis, a Lysanians pǝzi ǝmǝnǝ abilene. 2 Nuzhǝ ruŋdu tubǝ Abbas kini Caiaphas ubunu Uweŋ bi rǝmǝ na fǝnǝ u Zechariah nǝ ruzhonkor.3Mǝbi pirimǝ kuzhum nupǝnǝ u Jordan nu wa'azi nǝndubǝ diyǝ, a tichunnǝ tizhizho ro tigǝnǝ mǝdi kundǝnǝ.4Yǝndǝ kǝbi dǝrsa: ubunu di nufa: u ǝnǝbi ishǝyǝ, nǝni rimoro riwǝnda nǝ rizhonkor, andubǝ yunburǝ a chunnǝ a Uweŋ, a kumǝ yin burǝ zhǝntǝ.5Ko yǝndi riwo a monzho, ko yǝndi a sǝuni a uwoho asǝzhinzhion, a chunnǝ zhizho ro sǝwǝ sǝntǝ, a tirǝ tizhizhoro a sǝ pi ti chunnǝ ni. 6 Kun ǝndubǝ sai yirǝ'u kǝbǝ Uweŋ.7Yohǝnǝ bi wonu ǝndubǝ ǝfiki mǝrǝmǝ ǝdiwozhǝ numǝ ubaptisma a yi offspring of vipers! kǝ mǝgǝrǝ nuhu ǝzhumǝ mǝnǝn nu Uweŋ. Kǝ ubiu un.8Ko yǝndi mǝnǝmo chichi kǝ mǝn nǝ'usǝrǝ mu yuhuro,ǝgusǝ a nǝnǝ Ibrahim dǝdǝ gǝnǝ, ŋ kumǝ gǝrǝniyi Uweŋ mǝzhǝnsǝ nǝ Ibrahim adigǝnzhǝ dǝnǝ zhǝriamǝ.9Kumǝ koyǝndi uchichi kǝ Bǝu mind'u a zha'unni a wǝnurǝ.10ǝndubǝdi bikini tǝmbǝya nuhu'o ǝrtidiwuzhǝ imi? 11Uweŋ bu wǝmǝnǝ nu hu'o gonundo kǝ ǝmǝni zhimin mǝhǝrǝ kini undo kǝbǝ amǝnǝni'u, yǝkǝ iyrǝ mǝ.12Yǝkǝdi undo kǝnsǝ hǝrǝji bi rǝmǝ dun, nuhu'o ǝhuzhǝ numǝ ubǝptismǝ, mǝbi tǝmbǝyǝ, Uweŋ, imi kin huzha? 13Uweŋ bi hunumǝ ukǝnǝ kǝbǝ ikurbi di zhurǝ iyǝndǝ ǝhunu u kǝbǝ'u.14Ti soldiers bi humǝ ǝnǝfa? imi ki zhuzha? Uweŋ bi hunǝnǝ ǝkǝ nǝ bǝbǝ i kurbi nǝ gǝtǝ nu zhun do'u, ǝwǝ ni min kǝ tǝrsǝnǝ nǝni.15ǝndubǝdi bi wǝ nǝ tuno tirǝi nu hu Uweŋ di rǝmǝ bǝ. Kofi dǝmu nǝ tuno tirǝi nu hu ko Yohǝnǝ, ki mǝ sokono Uweŋ di. 16Yohǝnǝ di bi hunǝ nǝ ko zhum nu hu ǝmǝ mǝ wuzhǝ ubǝptismǝ nǝ mini, ǝmmǝ uzhundo uiu'umǝ kǝ mǝ kizhum nǝ budǝrǝ korihǝh, kumǝ ko tumǝforo tumǝ bǝ mǝ zhǝ mǝtǝbǝ'u. Mǝ huzho niyi ubǝptimǝ nǝ Ruhu Mai Sarki ini urǝ.17ǝmǝ nugbe mǝkumǝ zhingǝ iyrǝdi mǝkumǝ wǝni nǝ ribinŋa mǝ kumǝ doko ugbugpe nurǝ kǝ bǝ'a rǝn wunǝ di'u.18ŋu'wa'azi kumǝ Yohǝnǝ, bi kini tonǝzhe ǝndubǝ di ŋubuŋu kǝlǝu. 19ŋuzha kǝ Herod utetrarch biku wǝmǝ ŋǝ'a ya ǝuyǝnǝ umǝ Herodians, kumǝ kuzhum ŋǝ tighǝ ghǝ ti zhizhoro kǝ mumǝ wuzhǝ. 20 Mǝbi kiniŋa nǝni ŋu hu'o mǝ kursǝ Yohǝnǝ nu niyǝn.21Uzhǝ bi rǝmǝ kǝ kuzhum ǝndubǝ bi wuzhǝ ubǝptismǝ, Uweŋ mǝ don bi wuzhǝ ubǝptismǝ, ŋuzhǝ kǝ mǝ nǝ ǝfǝl ǝzhiri bi koŋŋurumǝ. 22Ruhu Mǝi Tsarki bi zhupu ŋumǝ dǝ ughǝzhi, kumǝ nǝ rumoro dǝgǝ nǝ zhiri, ŋu gusǝ Vana om nǝ di kǝ ǝmnu rairugupuŋ nǝmǝ.23ŋuzhǝ kǝ mǝbi gpo nu wǝ'azi, suwǝ sumǝ akurtǝru dǝidǝi pizi ǝmǝ vana u Yusufu vana u Heli. 24 Vana u Mattat, vana u Amos, vana u Jannǝi, vana u Joseph.25Yusufu vana u Mǝttǝhiǝs, vana u Amos, vana u Nǝhum, vana u Esli, vana u ŋǝggǝi, 26vana u Mǝǝth, vana u Mǝttǝ, vana u Semein, vana u Josech, vana u Jodǝ.27Jodǝ bizi ǝmǝ vana u Joanǝn, vana u Rhǝsǝ, vana u Zǝrubbǝbel, vana u Sǝlǝthiǝl, vana u Neri, 28vana u Melchi, vana u ǝddi, vana u Cosǝm, vana u Elmǝdǝm, vana u Eri.29 Vana u Joshua, vana u Eliezǝr, vana u Jorin, vana u Mǝttǝth, vana u Levi.30Levi vana u Simeon, vana u Judǝh, vana u Joseph, vana u Jonǝm, vana u Eliǝkim. 31 vana u Meleǝ, vana u Mennǝ, vana u Mǝttǝthǝ, vana u Nǝthǝn, vana u David, 32vana u Jesse, vana u Obed, vana u Boǝz, vana u Sǝlmon, vana u Nǝhshon.33Nǝhshon vana u Amminǝdǝb, vana u Admin, vana u Arni, vana u Hezron, vana u Periz, vana u Judǝh. 34 vana u Jǝcob, vana u Isǝǝc, vana u Ibrahim, vana u Terǝh, vana u Nǝhor, vana u Serug,35 vana u Reu, vana u Peleg, vana Eber vana u Shelǝh.36Vana u Cǝinǝn, vana u Arphǝyǝd, vana u Shem, vana u Noǝh, vana u Lǝmech. 37Vana u Methuselǝah, vana u Enoch, vana u Jǝred, vana u Mǝhalateel, vana u Cǝinǝn, 38 vana u Enos, vana u Seth, vana u Adǝm, vana u Uweŋ.
Chapter 4

1Uweng bi'u mǝ mo nǝ Ruhu mai tsarki ngutǝrǝ umǝni dǝgǝ River Jordan Ruhu mai tsarki bi tǝrzhumǝ hǝr nǝmǝ rizhonkor. 2nyezhu moro ǝgurnyǝn zhi, shai tǝn bi mǝku mǝ. Kumǝ bǝ mǝbi ryǝ izhimin'u3Shǝitǝn bi nunumǝ, "iŋbǝzhǝ'ǝu vana Uweŋ yuhuru rizhǝri didi, ridi sokono ri breǝdi. 4Uweŋ bi hunu mǝ, yǝndǝkǝ a dǝrsǝ nu hu, undobǝ mǝ rǝyu ko bǝbu iyra.5Shǝidǝn bihu mǝ kundǝ ŋǝndi mǝfǝrǝ ubǝnzǝ Yesu rijǝh ru gungǝdi bǝbu uzǝrǝ lǝlo. 6Shǝitǝn hunu mǝ, iŋ yǝu rijǝh ru duniyǝ di kini udǝnkǝkǝ ygun gǝi don tǝn nǝ tǝrǝ tom, kumǝ iŋ yǝ undubǝ kǝ rǝrumni. 7Shǝitǝn hunumǝ in bǝkǝ mǝ guŋku nu numǝ, mǝ wuzhǝ numǝ uyebǝ ti zimǝ tumǝ.8Uweŋ bi hunumǝ, yǝndǝ kǝ a dǝrsǝ, umen bǝkomǝ ki ǝyibǝ.9Shǝitǝn ku bǝnu mǝ Jerusalem iyra ri rijǝh ŋu Church, mǝ hunu mǝ, iŋbǝkǝ ǝu vana Uweŋ, linghi rikpǝ rǝu bǝŋdi. 10Kǝ yǝndǝ a dǝrsǝ nu hu, mǝ yimbǝ udokǝ ŋǝ tu zhugurǝ tidi yǝndǝ kǝ adi kondǝ tǝn. 11ǝkumǝ zhǝŋsǝ tǝrǝ ti gǝnǝ yǝndǝ kǝ mǝgǝnǝ yophǝ rizǝri.12Uweŋ bi hunumǝ mǝ kǝri kǝ undubǝ mǝkǝ Uweŋ. 13ŋuzhǝ kǝ mǝbi mǝrǝ umǝkǝ Uweŋ mǝbi zirǝ mǝrǝ Uweŋ nu zǝdi.14Uweŋ bi tǝrǝni nǝ Galilee ŋǝmǝ iko u Ruhu Mǝi Tsǝrki kumǝ rizǝrimǝ ribi lurǝ nǝ koyǝndi usǝr. 15Mǝbi kpunu bǝnzǝ ǝndu bǝ ŋǝti gurǝ tu bizi ǝzi, kumǝ endubǝ bi yibumǝ konǝbǝ.16Mǝbi ku pirmǝ nǝ Nazareth, nirǝkǝ mǝgǝni imǝsukono ǝkǝbiki ǝmǝ mǝruwǝ nǝgurǝ ubizi ǝzi ŋǝ weŋ 'u funkhǝ mǝbi tunno mǝhuzǝ abǝru ŋǝ kǝrfi. 17Ufǝ uǝnnǝbi Isaiah ki ǝ bi yumǝ. Mǝbi kurno ufǝdi mǝyirǝ irǝdi kǝ ǝ dǝrsǝ.18Ruhu Mǝi Tsǝrki kinǝ mǝ mǝl, kumǝ ǝmǝdǝ ki mǝ di gǝrǝ ubunu gilau nǝndubǝ kǝbǝ ǝnǝ ni zimin hu. Mǝ kumǝ bunu ǝndo kǝ ǝnǝ nukisǝ, ǝlǝnghǝ di rikǝ irǝ mǝ di kumǝ bunu ǝndubǝ kǝ ǝnǝ nu kundǝ kpǝi. 19 ǝdi murǝ riwǝri tǝgo mǝzhi Uweŋ.20Mǝbi kursǝ ufǝdi, mǝ ku yimbǝ'un ŋundo kǝ mǝbǝrǝzǝ, mǝbi tǝzi. ǝndubǝ kusum bi wumǝ ǝzi nugurǝu ubisi ǝzi. 21 Mǝbi kpunu bǝdi ŋǝnǝ richidi ufǝdi mǝ ruwǝ nǝti tuto tigini. 22Kovhi bi bunu ŋel ŋǝtǝrǝ ǝmǝ ǝbi kumǝ kundǝ meǝmǝki umǝ yǝndǝ kǝmǝ bunu. ǝbi ku tǝmbǝyǝ nu hu vana u Yusufu ŋedi?.23Mo bi hunǝ nǝ, nǝ hunum umisǝli di uwumondu, gun imin kǝ ti kundǝ kǝmǝ wuzǝ nǝ Capernǝum, wuzǝ kǝndǝ ŋa zusǝ. 24 Kumǝ mǝbi hunǝ nǝ bǝbu utumǝ Uweŋ kǝ mǝwǝ rizǝ ŋa zusǝ ǝmǝ.25Mǝbi kǝrǝ nǝ ǝkurǝ ǝkurǝ ǝdurdi nu hu widows niŋǝ Israel ŋuzhǝ Elijah, ǝzhiri bi kursǝrimǝ hǝrnǝ sowǝ sitǝru nǝtipe twǝsi. ǝnǝ nikomu ŋupǝnǝdi. 26Uweŋ bi kǝ tumǝ Elijah ŋirǝ Zarephath usidon, nirǝ kǝ ǝmǝnǝti tezhi bǝn dǝn. 27 Tikumi bǝn dǝndi chǝr, kumǝ ŋuzhǝ utumǝ Uweŋ Elijah, bǝbu undu kǝ mǝbi wumo sǝi Naaman undo ǝsyrian.28Kuzhum ǝndubǝ bi kundǝ iyǝwǝ nukundǝ imin kǝ mǝwuzhǝ nugurǝ nugurǝ ubizhiǝzhi 29nyǝn uturno gǝnǝ nu chǝnsǝ umǝ peu nu woho nunu kǝ ǝdikǝ lingese mǝ. 30Mǝbi zhurǝ nǝmǝ gǝnǝ yen upirǝmǝ nizhirǝ31Yen upirǝumǝ nǝ carpernaum, upǝnǝ u Galilee nu bǝnzhǝ ǝndubǝ nu wen funkǝ. 32ǝbi kundǝ iyǝwǝ ni min kǝ ǝmǝ nu bǝnzhǝdi, domin mǝbuzhu nǝ budǝrǝ.33Nuzhǝ dǝndi uzhundo ni kǝ ǝmǝnu kono kumǝ ǝmǝ nu yǝrǝ nunukǝ ǝdi bin kumǝ. 34Imi kiti wuzhǝ nǝwu uwen u Nazarath? urǝu nunukǝ udiwunǝndu? inruzhǝ kǝ au'utumǝ uwen.35Uwen bi sǝntǝ nu konodi nuhu ukǝnǝ bunu'u suru numǝ nu kundǝ nǝndi mǝbi suru bǝbu izhimin kǝ ibi murumǝ. 36Kusum ǝndubǝ bi kundǝ iyǝwǝ nubǝdi nǝ kpǝgǝnǝ ǝbihu, yǝndi biri ǝmoro bunu ninyǝn? kǝ mǝ bunu nimin zhizhoro nu authority ǝ power kumǝ imindi bi suru. 37Ubunu umǝ bi kpo nǝ tǝnu konǝ yǝndi upǝnǝ.38Uwen bi yǝhǝ ugurǝ ubisi ǝzhi yen upirǝ umǝ nǝ Simon, ǝn bǝ Simon nu kono nǝfǝl nǝ mǝdǝdi umǝ. 39Mǝdi sǝutǝ nu kono di mǝni wumo mǝ kpo ni tumǝ40Koyǝndi uzhǝ ǝndubǝ nǝ zhizhǝ ǝndubǝ kǝbǝ ǝnǝ nǝtikono dǝbǝm-dǝbǝm. mǝmǝ terǝ tumǝ ni rikpǝ rigǝ nǝ yen uwumo gǝnǝ 41ukono shishoro nsusu nǝ mǝn dubǝ nu yǝrǝ, ǝudi fǝnǝ uwen, Yesu sǝutǝ nukono shishoro di kumǝ mǝgǝ hǝnǝ ubunu kǝ ǝmǝ ruzhǝ nuhu fǝnǝ uwen nedi.42nǝ ǝpimmǝ, uwen bi kǝ pirimǝ ni zhirǝ bǝkǝ ǝndubǝ nukǝi bilǝ umǝ. 43ǝmmǝ mǝbi hunǝ nǝ dole inwuzhǝ uwa'azhi umurǝ ǝrǝi nǝ zhiri nǝ pǝnǝ kuzhum, kǝ mǝnu fǝ ubi'um ninyǝ. 44mǝbi huwǝ nu wazhazhi nǝ gurǝ ubisi ǝzhi kini Judea kuzhum.

Chapter 5

1nuzha dandi andube bi Len karuma nugunduze ubsnu wuen pizi eme natitorin nul- ake of Gennesaret 2.mebiyira tigwalegwale (boats) ti repu natitsrin nulakedi andugini di masure nukuzuti net tidi 3.uweng biruwǝnu wǝndǝ ugwǝle gwledi usimon mabi hunumǝmalimgi onnǝ rpendi ridi nyerulǝ lu mabiku tezinyu bǝnzǝ andubǝ ka anazhibi augwǝladi.4me mere ubunz mebi huns simon, we unet di neripenderid nirepeu nedi mckciginidi . 5Simon bihunume ete, time mcre nebendi kcizimin betimemure iziminhu emme yendi terse emcrubznueu, inlingi unedi neripende rid : Rizhon 6. Nuzhe ke'emere , ebi mure igini cher, kume unetdi bi dere Rizhon? .6 ebiyisi eyeneghene nuser unji arene enebiseneni. 7ebikume rene amsnzc tigwelegwele tirepu. Rizhon88. Simon Peter bibu meyhirenen did mebiwe erun nebigyezi ruwen mehuncme Turns nebendi em undute ke uwen Rizhon. 9ebikume kunde iyewe kuzum endube kepizi enene riginidi Rizhon. 10ebiku gure James kini John edigene ezebadee, kepizi ene niriginidi kini Simon uwenbihunu Simon, ukene kunde iyewews, dage nuzhe cndi um>kcz> endube hu. rizhon. 11ebihu erene nugwelegwelidi 2bi yaheunni nebenden ebi dule uwen Rizhon.12Mebi ku pirime nuzi upene end zime uzundo ke emene rikumi mebihu meyire uwen mehuz2 efelnume mehu uwen senum Rizhon. 13uwen bihunume reirum ke udi sene ne rikumi ridi Torn> pireu umew>m> Rizhon.1414. Uwen bi hunume ukene gere nuzunduhu, pireunu priest keyimbe ti binke niyende Moses bihu eyune idisok>n> iyende ke ewunze Rizhon.1515. Ubunudi bi henne k>nebe andube bi kunde imin ke uwen ne wuze, endubebi tersume enezhe nume endube neti k>no iri-iri 2bikume mure rigume. 16mebi kumsre Ielu mepirime nefel nuwen.17Uzhebi kuwe ke amenu ban 32 endube, tipharisees kini mellem tilaw netitezi ke ebi mene dage no Galille kini Judea eJerusalem budere buwen kine me kemedi w>mo 2ndube.1818. 2Zund> birene nukebe, kini uzunds ke emens uparalyzed. ebi kume bere iyenda ene nutume netube uwen 19Be ebi mure achunnehu donriyewe rendube ebike n>tum2 neiri ereidinu keb2 ume neterzi endube kume netube uwen.2020. mebihu meyire utere rei rig2 n2, uwen bihunume t>rns eme yefenu titeketeu. 21eneruz2 kiniti pharisees 2bikponu tembeyenuhu 2fine di ke eme nutekedi? afiki meyefe uteke di seiuwen.22Uwen kemimin ke ene nubedi, mehunene, imiki iweke eninutembeye netunuti rei tigini?. 23ke endel nugere, eme yefe nutizhizh>rs k> ewu turn> hene. 24Kumenedi ruze fenedi ke eme ne Authority uyetfetike.2525 mebi chire ukebe ume unen gene kepizi emenetin>nin ni mebi pirume muyibe rize r>wen Rizhon 26 26endube kusum bi kunde iye we eyibe rize r>wen igedi: iyene iyewe richidi :27Numere ti kpekpe tiden uwen bi sur> ne benden, meyire und> kense hereji, ke eyisume levi neti tezi nezhugure ukense herajidi mebi hunume tersum Rizhon 28. 28Levi bi turns med>l>me mebi yehek>me benden.2929 . Levi bi zira ira nuwen. endu kense haraji ni cher ka abire ire kinana. Rizhon 30. 30Ti pharisees kini andu der se ufa pim>nu ne undu dule ume, nu hu, Imi ki iwe kene rye irye ki kini endu teke? 31rizhon zi uwen bi wama nana mehu, audu ka ana nuk>n> ba kana ukwenhu, sai andu richur ruguma. Rizhon 32. 32Ben rem d>n andu ta nutigilau'u, d>n andu takadi sana. rizhon33Zbihunuma, undu-dula John Zwun umi ki afai a: an du-dula tiphatisee. wun 34yanda ka ened>n an du-dula'u yra ezu'e mini.Uwen bu huna na, dene shirya na nya - kini undu-anyadi? uzha ubiu ka undu-anyadi matarani.35 nuzha dandi awuza umi.36Uwen biko bunu nǝmǝ uparable dǝuzunduni kǝ hǝtǝ usǝ mǝni gisǝu mǝdunzǝ uozo nə ni kouwǝ nəndi bə umənəhu.37Bəbuzundu kə mə chirə mənu mugisəu məwə nə rikaza kumə ruwineskindi ruz'əinə. 38əmǝ mə nu mugisǝuǝ ǝwamən nə rikaza rigisəu. 39Bəbu undubə kə mə swa imin gisəu məhu igoʒodi koto.
Chapter 6

1wədi kanda kai bi sokono uwen swati kabizi yesu əmə na tanu nu lam ualakama, kizi andu-dula uma nu nira əkpə a: alakama di nu jurnu an na tarshi təro ti gonə, kuma nu kai rya di.2 Ama əzi apharasees bi hu, mashe kizi d-ni na tukpakpa ti nangana kaba luvuria ruhu awuza nu wen swati yoə?33uwo mo di nənə, yeso bi hu, əshi4 banu ma taba ubara imin ka David bu wa kai kəmə məwumo wu:?4 mə bi ruwə nu gura umen kizi ma chira rabur səi 5aushwa undən kizi ma rya əzi nə iyimə di, kizi gbaki ma ku yimba nə zindi jərmə ka bizi ənə kiməmə arya, k>i uwəmə u ruvunə kpaidi ka ahdu-dula nəgdubəkizi arya ag. 5 kizi məbu hunənə, əmə vana wa ta: nəzi ruchunu ru swati''6ibi ku sokono uzu: weng swati ka mə bi ruwə nira ubise azhi kizi mə bənzə əndubə bənən. Bizi uza , bandən ka uwərə kankam umə ma wa. Ansu 7darsa kini apharisees nu wənkəli adi yira da: ma: wǝmǝnu zondo ,uweng uswati, nunu ka: 8adi mura ira ka time utaka. Ama mabiruza imin ka ənə nu kai toro indi kizi mə hunu na ta kau: wəro umə ma wa:, ''Torno tura na tarshi koavi di ? ma tura nəbəndən.99Yes> bi hunu nənə,'' em nu tajbaya gini ruvuna ru wəmə ka uwen swati a wuza imin palau da: imin shishərə (uchuce) a di kaba arai da: di shara 90?'' 10Kizi ma barə nə genderen kusum, kizi ma hunu na tai dən, yutu uwərə u nə shiri kenken''. 11Mawa nandi, kizi uwəro umo bi kurmə.12Ibi hana natuweng zinji ka: mabi suru madi ka bisi ezhi nu wǝnǝ. mabi mara na val nuweng . 13paka izu bi hui sana, məbi yisi andu umǝ ənə murno, kizi mavira andubo rukurǝ handi repu nəyimə gənə, laizi ma yisə a tuma əmə14sisə sa tuma sisi nəzi saimon (undo ka məbi ku gura numə pita) kimu hene andiriu Jeinis, John, Filip, Bartalamiu, 15 Mathew Tomos, Jemis Vana u: Alfaius, Saimon undo ka əbi yisisimo Zealot, 16Judas Vana u Jemis, Kini Judas Iskariyot ka mabi na sokono wuna uma.17Kizi yes shupu daka nu weh kinənə ki matura nənə ni ra ka en upili kini andu dula umo kini əndubə ka ba rən bara gənə wu daka na Judiya kini Jerusalem ai andu kiru saka wa: Ta-ya kini asidon. 18abi kərəmə adi na karu:tuto nəmə kini adi mura utukon tigo nə. əndubǝ ka bizi ənə virkilla na tukono tu vinu abi womo. 19Kaovi nu bari wən dubǝ dən bihuwa: nubila ira ka madi gakumə bazi əkərti a mura ruguma nu kaisusu nira imo huma gbaki mabi womo:nə kusum.20Kizi mabi rika andudula amo ki mə hunənə, ''Albarka nəzi əgini sni andu jir mura, bazi ka əgini nəzi arai auweng. 21Albarka nəzi againi andi komo nədi, ba zi ka nə se shiri. albarka nəzi yara nədi, bazi ka nasa Zunza22albarka nezi agini kǝn dubǝ huagaminyi , aku sharinyi har aku tinzinyi aku gyami sie sigini dan'a ana narumǝ bazi vana wa ta. 23rumam rai nuweng undǝn di kuzu sokono na rai rugupeng bazi ka akuraduru usa mura ulada nǝshiri bazi ka tupozo tuatuni nandi ka abi wuza na ituma auweng na chuna wǝndǝdi24ama izhai ninyi anyi andu kurbi bazi ka numa rige na kaba upisu mugini . 25izhai ninyi andu mura bazi ka nasa kunda komo izhai ninyi andu tuzunza nedi bazi ka huama zung'a na kiba nǝmzhi .26izhai ningi ka ndubǝ hu ayibinyi bazi ka yakadi ta tupozo tunetuni tigǝnǝ abi wuza natuma amalemǝ au weng27izgai nynyi kandula hu ayibinyi bazi ka yakadi katupozo tutuni tignǝnǝ abi wuza natuma amalem aweng . ama emnu gara ninyi andu kara tuto , wǝminy anarumo gini naku wuza tukpakpa tigaku nandu gyemi 28. wa kabiki nandu mashe wuza val nundu ka ma sharung29nundo ka hu maretu na ritamu ruwǝnkǝ yimǝ huru mǝ rurepu ridi in bazi zondo ma chira usermǝni gǝnǝ joshua nu ggebu ukata toto wu .30 koavi ka hu ma tangbayu in bazi zondo ma chira izhimin ka sokono gana tang bayumǝ ong31kanda ka rairung azondo di wanun, ama wǝnǝnǝ nandi . 32in bazi kpaidi ne uwǝmǝ andubǝ ka awǝmu minyi yandi ulada ninyi nu? ninyi bazi koandu taka ma awǝmǝ andu amǝ gǝnǝ . 33inbazi na uwa tukapkpa tigilau kpaidi nangdubǝ ka wuza u tukpakpa tigilau tandi ulada ninga ninyi bazi koyandu taka a wunza nandi34 .in bai kpaidi na nyiza tudur nandu nangana ka adi kursu nu nunyi , yandi ulada ninga nu? bazi ko andu ktaka nyinza tudur nandu taka ,adi sekusur nǝnǝ nadi .35ma wming anangarum gini kuzu naku wa tukpakpa tigilau nǝnǝ yimba tudur bana nujur uiminh ka ikurmǝ nu u kini ulada usokono ugbǝudi kini usa sokono vana undu gbou kusum bazi ka amǝ rukpǝ rumǝ amǝ na hankali nandu jir godiya kini andubǝ au na narumǝ . 36sokono nizhia dan'a kanda ka dada om nizhia .ǝgana shisha wu auma ba sa shishu wu gana sharau wu auma basa sharu wu yapuza nandubǝ asa yapa nuninzan, inda ki anyizi nyi imin tim ashingaiza aga ha har imochur nandi ki iruma ra pazi ka nu mudu ka u rundu undo ki akuraduru akursu nu.39kuzu mabi kugara na rumuro rubunu har ulǝngǝ mǝrǝn udula nuzhiu lǝng? hu ma wuza gunggǝnǝ ki aka ri na ruwo da ba narndi yon? .40 undu dula kizi unda bǝnzǝ umǝ wu, ama koavi ka hunǝmǝ bǝnzumǝ sosai ma sokono dan'a undu bǝnzǝ umadi41Mashe ka urika kupa ku gisaŋ ka kǝŋ nǝ rizi ruhe nuŋ yɔŋ, amaba: wǝnkǝli nu gbǝu ka ɔŋ nǝrizi rɔu wu'yɔŋ? 4242Mashe ka uhunu nuhenu: Uhenum, yahandi susu: kupa kudǝŋ ka kǝŋ nǝ yimǝ rizi rɔ:. ka au rukpǝ rɔ: ba umǝ jini uyira rugbǝu rinanga na ka ruŋ nǝyimo rizi rɔ: wuyɔŋ? Eɲi andu hila! dinka (Suma uza upa ka ɔŋ nu ɲǝrizi rai, kizi uki yira ɲel raudi rǝŋ susu kupa ku nangana ka kǝŋnmnǝrizi ruhenu.43Dɔmiŋnka babu' uchchi galau ka umina mana mu shishvrɔ, da bolli ka uchichi shishvrɔ ka umina mana galau. 4444 Dɔmiŋ ka kɔyandi uchichi aruziza ɔŋ na (ni miŋ) mana ka umina. Dɔmin ǝudubǝ baka vira a mɔrɔŋ nǝyimv ikana da bǝlli ka a vira alakama na ruzǝngǝr kpadid.45mǝ indubo găla: na tukpakpa tigala: tunurai umǝ kizi ma wuziza tukpakpa tigala:, Kuzu undubǝ shishǝrɔ na tukpakpa tishishǝrɔ tunrai ki maminza tukpakpa mǝrim. Dɔmiŋ ka daka ni tim inurai kizi unu umǝ bunu4646Mashe kiuyisim, 'Undo kaba, Undo kaba', kuma har nǝrichidi ba udula tukpakpa tu gara ɔm wup. 4747Reyandi undubǝ kahu mǝ rǝmǝ nemi kizi makunaa amɔrɔ am kizi ma duia an, uza ubiyaiya na aŋ in garini imiŋ ka mǝyinkini eŋ. Eirǝ danja uriaugǝr mǝ ka 48mǝ pi arai, ka mǝ kǝbǝ pe: nǝbugizi kizi mǝkǝ pi -shɔn wa raidi na tǝpǝu, Hu ure gbǝ:' ƒadi kizi muni mu sakan gbǝ : di binǝ yɛtǝ arai ǝndvndi ama bamabi garha aŋ wu, Dɔmiŋ ka pi aŋ ɲel.49Ama undo ka hu ma kunda tubunu ɔm kizi bama dula tǝŋ wu, ǝmǝ daŋja undigǝrmǝ nangana ka mǝ pi arai ǝmǝ na tara bugizi babu pantish ishɔn. Hu urɛ ubaka gbǝ: nǝ rɛtǝ araidi, nandanan kiǝpǝ muku, kizi ubɔngɔ wa raidi bi sharna zal.
Chapter 7

1Bayaŋ Yesu bima mara kwoimi ka bizi ǝmǝ nu ba di na tutɔ tuǝndubo mǝ bi ruwǝ na capernuam.22Nǝdi uzɛ uzari ka bizi ǝmǝ nu lǝrǝ ka mǝ yibumǝ sɔsai, kizi bizi ba ǝmǝ ugumadi wu har mumǝ bi vati uwi.3 3Ka uzari di bihu ma kunda game kimi yesɔ, ma tuma numǝ nandi ganu ǝgǝnǝ ǝ-Jews, ǝkǝ hunumǝ mana wɔmɔ nu lǝrǝ umǝ. 44Ka abihu ǝbiu nira yesɔ, a bunu nu taŋbayu mǝ nǝkurǝduru, nuhu, 5''Mazi ka udi mura umǝ ingedi, 5bazi ka mǝ wǝmǝ bugizi buaɔrɔ, kuru ǝmǝdǝ nǝzi undo ka mǝ bi pin andu chɔch6.i''. 6Indo ki yesɔ bihuwa na tanu ki nǝnǝ. Ama ka bizi bǝ mǝ peʋ: daka na raidi wu, ki uzari di tuma numǝ nǝzi ǝyǝriŋ ǝmǝ, undu kaba, gana ya rupum rɔŋ utusa rumǝ wu, bazi ka naʒi ka au au: niru kanda rɔm wu. 77Bazi na nandi ǝm im chira rupum rɔm banzi ka har oindi yram nanu wu, ama kpaidi gara rumɔrɔ rubuna ulǝrǝ ɔm wɔmɔ. 88Bazi em ma em nǝyimǝ ruruna, kini na tusǝja nǝtǝrǝ tɔm nǝkǝrkǝshi ɔm. iŋ hunu nun dindi, pirau' kuma mǝ pisi mǝ. kuzu na zɔndo, 'Rau' kiuma mǝ rǝmǝ, kuzu nu lǝrǝ ɔm, 'Wa mdi', kuma ma wa eg,99Ka yesɔ bihu ma kunda rindi mabi kunda maŋmaki umǝ, kizi mohihu mǝ yuhuru nǝŋdubǝ char andu, tarsa umǝ, mohu nǝnǝ babu kusum nǝyimǝ Isreal kamma yira sana bangaskiya ai.'' 1010Ka ando ka bimo timǝnǝ ǝbihu ǝdungǝ na susadi, a: bi mura uloro don keŋkeŋ.1111Nandanan na maru rindǝn yesɔ bi hanu mǝ nupana ka gusa ɔŋ naln, kizi andu dula umǝ kini rukur char ǝbi pirmǝ kinǝmǝ. 1212 Mǝbihu mǝkǝbiu vati nira iukata upanadi, shauwin, undu gǝrmǝ ka mǝbi mǝ wi ǝmǝkǝ kpumǝ, ǝmǝdǝ vana bǝlǝ nǝŋbǝmǝ (ka bizi ǝmǝ ushidi) kizi kuzu rukur char kabizi rǝŋ kinǝmǝ. 1313ka undu kaba hihu mǝ yiriimǝ, ma bi ruwǝ nǝyimǝ kunda izai iʒai imǝ kizi mǝ hunu mǝ, ''gana ki-ba wu.'' 1414Mabi ɲa makă gaka uchichi uwaga nangana ka ǝkpumo ni, kizi andu kpo umo di patura chak. mǝ hu, ''undu maina, em in hunu: ʒima''. 1515Ki ata ka mumǝ wi ma tɔnnɔ mǝtǝshi kuzu ma taru bunu, kizi yesɔ yiŋbumǝ nǝŋbǝmǝ.1616Kizi iyǝwv bi mokɔ nǝ kusum gǝnǝ, kizi ǝhu'wă nu zanzana Umeŋ, nugusa uʒi ''undugbǝu utuma uweŋ ma tɔnnɔ gɔrɔ'' kizi uweŋ ma baron'dubǝ ǝmǝ''.17 17Utadi na tara yesɔ bi ruwo guŋ nǝyimó a Judea kini tiro tavati1818Audu-dula Jɔhn ma abi gansumǝ kusum tukpakpa tidi. 1919Kizi Jɔhn mǝyisi andu-dula ǝmǝ arepu ki ma tumǝnǝ num dukaba ǝkǝ hunumǝ. ''Audi nǝzi undo ka bizi mǝ biu da tirika zɔndɔiyɔn?'' 2020Ka bizi ǝmǝ ku kǝ biu vati kin yesɔ ǝndigǝrmǝ hu John unau baptisma kuzu mǝjunu ki ma tumandu nawu tinǝ hunu:'' Audi nǝzi undo ka n:ǝ bi u, daitiri ka zɔndɔb yɔŋ?2121 Nǝyimo ua: wa nabiwɔmɔ nǝndubo char daka nujir nuguma kini ugbǝhǝ u: uvingilnugɲarurnǝ, kini nǝtilǝngǝ char ka mǝbi yǝnǝ urikira.22 22Yesɔ bi wǝmǝ mǝ hunǝnǝ, ''bayaŋ ka numa haniɲi na tnu tigini, garin na Jɔhn imiŋ ka na rika kini na kunda. 23Tllǝngǝ nu kabu riki-ra, tuguŋ na tanu, tukumi ar kusu gǝnǝ, tutur nu kundi-ra ǝndubǝ ka ǝmǝ wi ar ʒinʒa gǝnǝ nu sɔkɔnin, titalka ar ba nǝnǝ akpakpa gisau2423Undo ka maji ta yaha uyimbǝ-ǝkurǝduru num wu ǝmǝ na lubarka.'' 2524Bayaŋ bka a:tuma a: Jɔhn ama shira, yesnbiki- ma baru ba nasukur sidǝndi natara Jɔhn, imi ki nǝ suru birmo nǝ yimǝ ukpankpan nadi yira? skinkal kau: vinu garhadi? 2625Amarl imiki nǝ suru nadi ka yira? Undu gǝrmǝ ka ma wa tijangala ukaya rumumu? Barin, ando ka a wunza ukaya wikurbi kini ando ka ǝtoʒiʒi na malinsam ǝnǝ na tira tija. 26Ama imi ki nǝ pir ni nandi ka yira? ikuma-Vweŋ yauwa, em nu gara di ɲi, bini piye nutuma Uweŋ.27.28 Emidǝ nǝzi ka abi ko rsa gara, yiran em nu tuma atuma am na tuba ǝzi gini ando kaa ayumbu ra niɲi ra kaɽiŋ ani.28 28Emnu gara niri nǝyimǝ ando kan mina ugwa Babunde ka mokizi Jɔhn. Kuzu undo ka ɛmǝ ɲɔnkɔlɔn nira. uvunko uweɲ kizi iyanda kǝ m2929(ka andubǝ guɲ bihu a kundo ugara undi ugura kini andu kansu gǝndu, kizi ǝwǝmǝ 30uweŋ undu tanu tigilau, lbazi kă ɛmǝwuzenǝ ubaptisma nu batisma u John3131Ni mi kizi indi maka ɛndubǝ aushwa di? mashe kizi ɛnǝ yɔŋ? 32 ɛnǝ danja ɛndigen zɛ ka32 ɛnɛ‌ǝ‌ẹ‌ə‌é‌ë‌ȩ‌ẽ nukizara nira uʒiʒa tukpakpa, ka ɛtǝ‌shi nu gusa nǝ‌pum, Ar nu wurbuzi ɲi ipenbu, kizi bana kpɔzɔ wu. ti gusa sumeze su wi, bana kyiba wu.'3333Domiŋ ka Jɔhn undu baptist bibiu ba marya aburɔdi kini ukiru wu, kizi ɛɲi nǝ‌ hu, ɛmǝ‌ nu vinu'.34 34Vana undubǝ‌ bi biu ma rya ma swa kizi nǝ‌ hu, 'Bariŋ ɛmǝ‌ undubǝ‌ usɔm kini uswa ukyiru, urǝ‌nǝ‌ wandu kansu gǝ‌ndu andu zumubil'. 3535Ama ryǝ‌mɔnɔ nandu rǝ‌n''3636Nǝ‌di undu wǝ‌nkǝ‌ wa pharisees yisi yesɔ madi karya irya kinǝ‌mǝ‌. To bayaŋ ka yesɔ mǝ‌ ruwǝ‌ na rai aupharisees di, mǝ‌ tǝ‌shi suk nu table madi rya irya. 3737Dakati, bizi akɔi nizi uga nu panadi ka ɛmǝ‌ nu zunubi. ka mǝ‌bi hu mǝ‌ zɛrǝ‌ notitoshi suku nu table na rai aupharisees dǝ‌ŋ, mo bi kǝ‌rǝ‌mǝ‌ na ku manu mu gilau nǝ‌yimǝ‌ di. 3838 mǝ‌bi hu matura na maru ɛma vati na tubuna tumǝ‌, nu yara, ma suma urunzu tubuna tidi nǝ‌ maʒi mumǝ‌, kizi mǝ‌ pisuzu nǝ‌ sipko su rukpǝ‌ rumǝ‌, kizi mǝ‌ sunduru tubuna tumǝ‌, kizi mawɔzɔ taŋ na manu.4039Ka upharisees dǝ‌ŋka isi yesu ma yira imindǝ‌ŋ, ma dɔlɔm nǝ‌ rukpǝ‌ nu gaȿa, bazi nǝ‌zi undɔdi utuma Umeŋ, kuzu ma ba ruza undɔ kini yandi muzugwa ka ɛmǝ‌ nu gakiza umǝ‌, nuhu ɛmǝ‌ undu mǝ‌ unu zunubi''.40 40Yesɔ bi shɔkɔmɔ kizi mǝ‌ hunumǝ‌, Simɔn, em ni ʒimin ksa raiurum indi gara numǝ‌hu, gara eŋ, undu bǝ‌nzɛ4141Yesu hu ''Zɔndɔ undu ɲinza ikurbi itudur nandi surkuwǝ‌rd andi rǝ‌pu. undɔ ka emǝ‌ nǝ‌ tudur tusiɲi shubi tudenarii, undu tarsadi akur shubi. 4242 Ka ɛbi hu etǝ‌mǝ‌ utara umǝ‌, mabi shinga ma yapa nǝ‌nǝ‌ kap. To, ɛvi nǝ‌yimǝ‌ gǝ‌nǝ‌ kizi ma gɔtɔ wǝ‌mu char?'' 4343Simɔn bi ansa numǝ‌ kizi mǝ‌hu, ''emdi ki bǝ‌zi kan sɔkɔnɔ undu nangana ma gɔtɔ yapa num char''. yesɔ bi hunu mǝ‌, ''U tuzu deda4444Yesu bi yuhuru nira uawa di kizi mǝ‌ hunu na simɔn, ''Uma yira ugwa di, in mǝ‌ ruwo nǝ‌yimǝ‌ a susa au, bau yam mini baka tubuna tɔm wu ama ɛmǝ‌ mǝ‌ runzu tubuna tɔm nǝ‌ mǝ‌ʒi mumǝ‌ kizi mǝ‌ pisu tǝ‌ŋ nǝ‌ sikpǝ‌ sumǝ‌.45 45Ba u yam u sunduru wu, ama daka nu shuwa ka in ruwǝ‌ ba ma yaha usunduru tubuna tɔm wu.4644Yesu bi yuhuru nira uawa di kizi mǝ‌ hunu na simɔn, ''Uma yira ugwa di, in mǝ‌47 ruwo nǝ‌yimǝ‌ a susa au, bau yam mkizi mabi hunumǝ urunuynyojur bi ou ama yapa nu . ando ka suk na titǝshi ki na ma taru badi napum gǝnǝ ,evi nedi ka har ma yapa uzunubi ? kizi yesu hunu nugwadi , bangasikaya ou ma susu hanu na ruguma.

Chapter 8

1Ba nu ʒunŋa ki Yesu kponi tanu nayimǝ upana kini bukoro nu ba: ubunu u lehnse u aval ryaḧ ru uweŋ. 2Bizi ǝmǝ kini andu dula umǝ, rukurǝ nandi repu,kini tiʒi tuga ka ma bi wǝmǝ nǝ na uvinu kinu udangara u tukono: 3ǝmǝ Mary ka abi yisizumǝ Magdalene ka abi harumǝ na tu vinu sundǝrǝ:Jowanam uga u Chuza ka ma baraza Herod; Susanna; kini andubǝ char bi ŋinza nǝ tukwa naimǝ imin ka ǝnǝ nani.4Usha kȧ andubǝ char bi kponi bihuzu ususu na tira mamani ma bi bǝnǝ tu wenzu .5A "Una vara bi hanu mǝ na tubira, Usha ka ǝmǝ nu bira di, iʒi imuzu di bi kpo na chunna abi yǝnsǝ iŋen rya en. 6Iʒi bi kpo na atapǝu , ikpo ni danŋa idi tozo ipa wa: bazi ka bama yito miniwu.7Iʒi mǝ ikana ibi ga kussum kini ikana di, kizi ikana di shibiri en.Iʒi bu kpo na mumpa mu gallau, ibi mina, iwa imuzu ka abi 8bira rukurǝ". Usha ka mabi marra ubadi, ki ma hu "undo ka ǝmǝ na tituto tu ukunda ira yaha madi kunda".9An du makaza umǝ bila adi ruza imin ka tu wanzu didi nu badi,10ki ma hunǝnǝ, "ǝŋi amǝ yiŋi uruza buyoho bu a arai a rija ru uwen a dangara tu wanzuhu, bazika anǝ nu rika di ba ayirawu, anǝ nu kundadi ba a muru uruzawu.11Ingi imin ka tuwanzu tidi nubadi: Imuzu di ubunu uweng hu.12Inangan ka abi kpo na chunna iʒi ando ka a kunda, unaŋarumǝ rǝmǝ mana ʒa ubunu di nǝi mǝ ruroho ka ba adi wǝmǝ adi mura ukaba rumawu.13Inangana ka ikpo na tǝpǝu izi ando ka a kunda ubunu di, a kabba on n a ason kupǝn. Ba ǝnǝ na ritaru wu; a yimba akurǝduru nuʒhusha14imuzu ka ikpo naimi ikana azi ando ka a kundu ubunu di usha ka a hanǝnǝ na tu chunna tu gǝnǝ, ugana ikurbi kini malinsam mu tisǝkoning shibirǝnǝ, imuzu gǝnǝ bai nyina nyel wu 15inangana ka ibi kpo na mumpa mu galau izi ando ka a kundu ubunu di na ruhoho rigalau, a yito on nyel, a mina nu shinga16"Ba zondo doko urwa ma kupu on na ukǝnkǝn da ma wa on na ruwo ru-ugandu wu, ma wa on wu na ira u ritorin ru on nunu ka undo ka ǝmǝ nu ruwa ma di yira urwa di.17Bazi ka ba iziming ka en nu nisa ba asa yira en wu, da iziming na marim ka ba i biyu na urwa wu.18Baka na nandi kundan nyel, undo ka ǝmǝ nani a kinumǝni, undo ka ba ǝmǝ nani wu, iming ka makunda danga ǝmǝ nani, a kaba en".19Na maru a nandi, Ango umǝ kini ahene amǝ bi na muru mǝ, ba bi rǝn la a wasǝ vati kinǝmǝ wu baka ichar iyen dubǝ 20Abi gara nume, "Ango ou kini ahenu na ritorin na shibi, nu gana adi yirau." 21Yeso bi hunǝnǝ "Ango om kini a henum nazi ando ka a kundiza ubunu Uweng, a tarsa on."22Rijinchi ni ruwǝ nǝimǝ upa utanu namini kini an du dula umǝ, ma hunǝnǝ, "Kudin na ugallau unji, usa ka didi". Akponi wunguludi.23Usha ka ǝnǝ nu wunguludi, mormo bi moku mǝ. Rigingiru ruvinu biu nu saka di, mini kponumo na upa utanu na mini mudi, ǝnǝ rukurǝ.24Namara a nandi, andu makaza Yesu biu na ira imǝ, azinzumǝ ǝwu "Usharai! Usharai! Tinga wi!" Mabi tonno ki ma gura uvinu di kini mini mu uwankaru ki kusum kami tura.25Na mara a nandi kima bila, uwunurai gini be? Iyewǝ moko ǝnǝ char, ki abila na apum gǝnǝ, "Avi nedidi ka ma sǝrtǝ uvinu kini mini achira mameng?"26A ku wungulu na u sara u Gerasenes, ka on nu sara u wungulu usaka di na Galili,Usha ka Yesu bi yǝpǝ na bigizi bidi, mabi mana kini uzondo ka ǝmǝ na uvinu. 27Lǝlu char ka ba mama wa ubakara usarmǝni wu, bama mursa nasusa wu, ma mursa wu na musahu.28Ushwa ka mabi yira Yesu, ma gbara bu kyenku, ma ri: na atuba ǝmǝ, mǝ hu na: rumoro rugbǝu "imi gurau kinemi Yesuh Uweng gbəu kusum? Em naval, gana mazankunta wu." 29bazi ka Yesu bi: sərtə burim bushishori budi, bubi suru nira undodi. usha char ka ame wunzume inyan di ingye ar baraza ume matasasa en kizi uvinu chirume pirme ume neime uyuru.30Baka na nandi, Yeso bila nira imǝ, "Rizǝ rou avi?" Ma hu "zur" bazi ka irim shishoro char ma ruwǝ numǝ. 31Abi moko aval amǝ magana wǝnǝ ka a ruwǝ na ruwo wu32Bizi tiranga tu iyarai char nu biha nu kira uwoho. Tirim shushoro bi wuza aval amǝ adi ruwǝ nǝimǝ gǝnǝ, ki ma bi wǝmǝ nǝnǝ 33trim shushoro bi suru nira undo dǝn ǝ ruwǝ na iranga io arai tidi kizi tu yunguru nu som nu saka, mini nshira nǝǝ34usha ka ana biha bi yira, imin ka ima hana, abi suma aruwǝ na bukoro kini ayumǝ upana nu kai ba: di. 35baka na nandi, ǝndubǝ di bi: suru adi yira imin ka ihana, kizi arǝmǝ nira Yesuh kizi amura undo ka irim shushoro di i:suru numǝ. bizi amǝ na titǝshi na tubuna tu Yesuh, amǝ sǝnsǝn na-usǝrməni ume, kizi iyǝwǝ moko ne.36kizi ando ka ayira imindi, abi: ba: nǝnǝ iyanda ka awomo undu irim shushorodi. 37na maru anandi, kusum andu usar u Gerasenis, ka iyǝwǝ ma kupǝnǝ huna Yesuh masuru nǝimǝ tuchunna tigǝnǝ. baka na nandi abi ruwǝ nǝimǝ buru-bu-tanu-namini, adi rǝn ka atara ni.38Undo dǝn ka irim ishoshoro bi suru nira imǝ, bi wuza aval ǝmǝ madi tarsu mǝ, Yesu bi hunu mǝ uwa 39"Tarani nira ǝndubǝ au udi gara nǝnǝ kusum imin ka Uweng ma wa nu" undo dǝn bi moko achuna nu kai ba imin ka Yesu ma wa numǝ nǝ yumǝ upana di kusum40usha ka Yesuh ma tarani, andubǝ char na hunumǝ kaja nu biu, bazi kabizi anǝ nu rika umǝ. 41barin rizǝ ruzondo Jairus, undu wǝndǝ nǝimǝ tisharai tu arai a-Uweng bi: rǝmǝ ma ri: na tubuna tu Yesuh, kizi ma wa: aval amǝ madi biyu nǝmǝ na-asusa, 42bazi ka basha umǝ ka suwǝ sumǝ rukurǝ nasu repu, amǝ nu gana madi wi:. usha ka Yesuh na chunna izhoshi i-ǝndubǝ char bi: kandumǝ.43uzhi ugani ka manyi mu urika tuva tumǝ ma gyami utura, suwǝ rukurǝ, inge muma wuna ikurbi imǝ kusum, ba zondo womu mǝ wu. 44Mabi biu na amaru a Yesu, ma gaka rilem ru usǝrmǝni umǝ, kzi, banu ushara usha wu ususu mǝnyi pa tura45Ki Yesu wu, "avi ma gakum?" usha ka kovi ma rya matara, Peter, hu, ushara; ǝndubǝ char, izhoshi i ǝndubǝ di ka amǝ lǝnkǝru, nu chǝnsǝ di ubiu nira ǝu 46Yesu ihu zondo ma gakum, baka ka in kam akabiki ma suru nǝimǝ om"47usha ka ugadi bi: yira ka ama ruza ka amadǝ hu, ma rǝmǝ nukiradi ma: ri: na-atuba amǝ. natuba andubǝ di kusum, ma kponu ba: imin ka iwa ma gakumǝ kini iyakadi ka mawomo bana ushara ushawu. 48kima hunumǝ."basha, utara rai ou ma womuu nyel. shupu shamma.49ka amǝ nu bunu, zondo bi: rǝmǝ usuru na-arai a ushara u arai a-Uweng, nubadi nuhu " basha ou ma wi:. yaha undu abaru di dannya." 50usha ka Yesu bi: kunda, ma wǝmǝ na Jairus, a magana kunda manan wu, tara rai kpaidi, ma: womo.51usha ka mabi: biu, na rai di, bamǝ bi: yaha zondo ruwǝ kinǝmǝ wu tuku Peter, John kini James, kini dada di a: ǝmǝ ango u basha di. 52usha andubǝ nu yara kini titǝshi tu:mashishoro, mabi hu, "yahin uyara, ba mumǝ wi: wu, amǝ na mormo hu." 53kizi azunzu mǝ, ka aruza mumǝ wi: hu54mabi: yitumǝ nuwǝrǝ, mahu, "basha, tonno!" 55burim bumǝ tarani, kizi ma tonno nu sha wǝnǝ. kizi ma hunǝnǝ amurumǝ izhimin madi rya. 56anata amǝ bi: yira imin ka banama yira wu, kizi ma hunǝnǝ agana gara na zondo imin ka ihana wu.
Chapter 9

1Mabi yisi rukure rindǝdi nira wǝndǝ, ma yǝnǝ budǝrǝ adi rǝn ka asusu tuvinu kini uwǝmǝ tukono. 2Mabi tumǝnǝ adi ka bǝnzǝ arai a riya ru uweng kini uwomo u ando ka ba'anǝ aguma diwu.3Mabi hunǝnǝ "gana titon izhiming baka tanu tidi wu da ubiandi, da ulalinta, da irya, da ikurbi, kini usǝrmǝni. 4Yakǝchi arai ka na ruwǝni turan bǝndǝn dubiu nusha ka na shira.5Ira ka ba'a kabinyi ni wu, kparin tubuna tigini na bigizi, ubǝnǝ nuhu ba'akabi nyi wu, usha ka anyi nu yaha upana di. 6Na amaru anandi, abi pirǝnǝ akponi na bukoro, nu ba: ubunu ulense kini uwonzo ǝndubǝ natira mamani.7Nusha undǝn Herod, usharai gisan (unanzi) u iradi, bi kunda kusum iming ka eng na tanu, mabi wa wǝpu, baka azondo ǝhu John ki mǝma tonno na isahu, 8azondo bihu a Elijah kizi mǝmǝ putu, kusum na nandi azondo a uzhi unatuma u uweng u agyam ki mama ka tonno. 9Herod bi hu, "imbi zha rukpǝ ru John ni, kuzi ǝvi nedi ka em nu kundiza biri tukpakpa tindi?" Kizi ma wa ugbǝna madi yirumǝ.10Usha ka anatuma au uweng di bi ka tarani, abi banumǝ kusum tukpakpa ka awuza. Na'amaru a nandi ki ma pirumǝ kinǝnǝ ka ǝ yisizi on Betseida. 11Mabi kabǝnǝ, ma kponi nǝnǝ ubunu na'tara arai a rija ru uweng, ki ma womo ando ka ǝnǝ nu bila ruguma.12Abi ra, ǝri nu ga: ki ǝndubǝ rukurǝ ridǝndi rǝmǝ nira imǝ ki ahu, "zha andubǝ di nunu ka adi na bu koro kini upana da adi mura ira rumoro kini irya, bazi ar nira ka ba'ǝndubǝ ni wu." 13Mabi hunǝnǝ "ǝnyi yan ǝnǝ izhiming adi rya bǝ", ki ǝhu, "ar niming ka ikizi afofoku, an shubi kini igini irepu wu-da ti hanandu ti ka kpa andubǝ di kusum irya?" 14(bizi andihǝrmǝ dnanga tugu shubi). Mabi hu nandu udula umǝ, hunǝnǝ ǝteshi na tukpara, yǝnkǝshi ukpara akur-subi.15Abi wa nandi, awǝn andubǝ kusum tǝshi. 16Ka mabi kaba afofoku shubi kini igini irepu dǝn, mabi bara ashiri, mawa ǝkǝbiki na'an ki ma pusa ang nyonnyon, ki ma yutu nandu umakaza umǝ adi tara na'atuba ǝn'dubǝ di, 17kusum gǝnǝ bi rya ǝshiri, abi guba imin ka i kazarumǝni- mugyere rukurǝ.18ǝbi kubiu nuzhu usha ka Yesu nu bisi azhi, na rukpǝ rumǝ, andu makaza umǝ di bizi ǝnǝ kinǝmǝ. Mabila nira gǝnǝ, nuhu "ǝndubǝ di gusa em ǝvi?" 19ǝwǝmǝ, John undu rishende. Azondo nu gusa Elijah, azondo baki nu gusa uzhi unatuma u uweng u'agyam ka muma tonno20Kizi mahu, "Anyi na hu em ǝvi?" Pita wǝmǝ "Krais u uweng". 21Mabi wundǝnǝ tuto, agana gara na'uzondo wu, 22nu kei badi, "vana un Dubǝ ma wuza'ugbǝnǝ, andiganu, andi rishende kini andu uruza a gyamu mǝ, ǝwunumǝ, kizi na'amaru asi sitaru a zansumǝ"23Kizi ma hunǝnǝ yǝnkǝchi undo ka ǝnǝnu gana madi dulam, magyami rukpa rumǝ, machira uchichi ugakara, madi dulam koyandi richi. 24Kusum undo kamawa usokoning umǝ kefu, ma naha ong. Undo ka ma naha usokoning umǝ baka embi, ma wa ong kefu. 25Imi kizi isara nundubǝ, ka madi mura masanu ki ma naha, da ma taka na rukpǝrumǝ.26Undo ka ma chira mameng mu wǝsǝ kinemi a'ubunu om ǝmǝ ma vana un Dubǝ sa kunda mameng mu kaba umǝ richi ka mǝ biu nira rugbǝu rimǝ kini rugbǝu ru Dada di kini anatuma ǝmǝ asansan. 27"Em nu gara ninyi akura ǝduru, azondo na rutorin bǝndi ka ba'a lǝmbǝ uwi wu kizi ayira arai a rija ru uweng".28Dannga si uru ka Yesu ba amoro ubunu dǝn, kima chira Pita kini Jems a Jon a pirumv na tara uwoho adi bisi azhi. 29Usha ka ǝmǝ nu bisi azhi, biri azhi bi yuhuru, usǝrmǝni umǝ kini wa mǝiya ukupǝn di.30Yiran, bizi ǝndubǝ arepu na ubunu kinǝmǝ, Mozis kini Elaija, 31ka ǝbi putu nǝimǝ rugbǝu, na'ubunu kinǝmǝ natara u'zaya, ka bizi ǝmǝ na'upana madi nǝ mǝrsǝ nǝ Jerusalem.32Na usha undǝ di, mormo ma lense na Pita kinando ka bizi ǝnǝ kinǝmǝ, yaka ka abi zhuma, abi yira rugbǝu rumǝ kini andu repu ka ǝnǝ na ritorin ki nǝmǝ. 33Usha ka abi yaha Yesu, Pita bi hunumǝ, "Usharai, usaradi ka ar bǝndi. Yaha tidi wa tugura titaru, uwǝndǝ ou, uwǝndǝ u Mozis, uwǝndǝ di u Elaija". (Ba mibi ruza iming ka ǝmǝ nu badi wu).34Usha ka ǝmǝ nubadi, tuwr bi biu to kupǝ nǝ kusum, iyǝwǝ bi moko ǝnǝ nǝimǝ tuwer tidi. 35Ubunu bi suru nǝimǝ tuwer tidi, nu badi, "vana om nedi, unangana ka imma vira; kundan ǝmǝ". 36Usha ka rumoro ridi ma bunu, abi mura Yesu bǝkǝ. Abi waiti, ba agara nu zondo izhiming nǝimǝ iming ka akunda.37Izhu, usha ka amǝ shupu usuru na uwohodi, ǝndubǝ char na murumǝ. 38Barin, uzondo nǝimǝ ǝndubǝ kiba gǝngǝn, nugusa, "undu'abaru, em na aval, bara vana om, ǝmǝdǝ vana om, kpaidi. 39Yira burim kibǝn nu tarsa nǝmǝ kima pa gbara bukyenku; ki mǝhu iming di wunkumǝ ipangadi ki masusu ufufuku nunu. Bai wan yahuzumǝ, inge ma ganzaza tufoto na nyong wu. 40In wuza aval a andu makaza ou adi vukumǝ ba'ǝrǝn wu".41Yesu bi wǝmǝ mǝhu, "Anyi angana ka nama shaina inge bana wǝnzǝ wu, ayiri kizi inna gu kama kinǝnyi na tukpakpa? Rau na vana ou bǝndi;" 42Usha ka vanadi ubiu umǝ, uvinu di bi vungumǝ, ulingumǝ nabigizi malǝnguru mokumǝ. Kizi Yesu bi sǝrtǝ burim bu mǝjunu budvn ma womo vanadi ma yimbu mǝ nǝtǝmǝ.43Abi wa wǝpu kusum gǝnǝ na rugbǝu ru uweng. Usha ka ǝnǝ wǝpu na iming ka ǝnǝ naeng kusum, mabi hunǝ andu makaza umǝ 44"Yaha amoro bunudi ruwǝ nǝimǝ tuto tigini: Angu yimba vana un Dubǝ naimǝ tǝrǝ tu andubǝ." 45Abi tǝmǝ uruza iming ̃ka ǝmǝ nubadi. Imingdi bi nyisana rumǝ nǝnǝ, baka na nandi babi ruza iming ka imingdi nubadi wu, kusum na nandi ǝnǝ ni yǝwǝ ka adi bila natara ubunu di.46Na amaru anandi makangara bi tonno nǝimǝ gǝnǝ natara undo ka ma sokono undu gbǝu naimǝ gǝnǝ. 47Yesu kamama ruza iming ka ǝnǝ nu dinzadi na suroho sugǝnǝ, bi chira kuzhi ku vana kudi mawa na rikira rumǝ. 48Kizi ma hunǝnǝ, "kusum undo ka ma kaba vana di nǝimv rizha rom, embi kizi ma kabum; undo ka ma makabum amǝ nu kaba undo kama tumam. Kusum undo ka ǝmǝ undu gisandi nǝimvgini ǝmǝdǝ undu gbǝu.49Jon wǝmǝ "usharai, tu yira zondo nu susu uvinu na gata nǝimǝ rizǝ rou kiti gǝhu mǝ bazi ka ba ǝmǝ nu tarsaza gorro wu" 50Yesu bihu gana gǝhin ǝmǝwu bazi ka kusum undo ka ba ǝmǝ nu gyami giniwu ǝmǝ kinǝnyi.51Usha ka si nu wǝsǝzǝ vati ka'adi chirumǝ nǝ shiri mabi wa azhi ǝmǝ upirumǝ nu sara a Jerusalem. 52Mabi tuma anatuma na atuba ǝmǝ, ki abi hanǝnǝ aka rumwǝ na bukoro bu Samarita adi kisǝnǝ numǝ. 53Andubǝ bǝndǝn ba abi kabumǝwu baka mawa ǝzhi ǝmǝ pirmǝ nu sara a Jerusalem.54Usha ka andu makaza umǝ, Jems kini Jon bi yira, ǝwu, "Dada ukusum rairo ka tidi ba ubunu uruvuna nu rwa udi shupu usuru nǝ shiri udi shara ǝnǝ?" 55Mǝbi sǝrtǝ nǝ, 56ki aku pirǝnǝ na buzhi bukoro57Usha ka ǝnǝ na chunna, zondo hunumǝ, "em innangu dulau gun ira ka pirmǝ ou ni". 58Yesu bi hunumǝ, "ikwansi nasuwo, inyeng i ashiri baki na tichǝlǝ, vana undubǝ ba'amǝ nira ka madi noto rukpǝ rumǝ niwu"59Ki maku hunǝ zondo, "dulam".Undo biho, "Dada ukusum, nadinka; yaha indi ka wansa dada om". 60Mabi hunumǝ, "yaha ando ka ama wi adi wansa andubǝ gǝnǝ ka ama wi". Au, hanu vati kini pǝu udi ka sau ubunu u'arai rija ru uweng.61Zondo gbakǝ kuhu, "in dulau, Dada-ukusum, nadinka, yaha indi ka hunando ka anǝ na asusa am ima shira". 62Yesu bi wǝmǝ numǝ, "ba'uzondo ni ka humama wa uwǝrǝ na iyabu, kizi ma baraza amara ma yinkini arai rija ru uweng".

Chapter 10

1Nǝ mǝrudi vana Uweng bivirǝ bivirǝ andubǝ ǝkur sundǝrǝ kizi mǝtumǝ nǝ andu repu-repu nǝtu pana kini tira ka mumǝ wa nunurai, ǝpirmǝ na tuba ǝmǝ kizi mǝ nǝ dula. 2mǝbi hunǝnǝ usuru nǝtugbangu char ǝnǝtumǝ nyongolong tumǝ anǝtumǝ.3Hanyin nǝchurna gini, yirang, imǝ tuminyi nǝsuru nugunga padan-nga itǝmu nǝyimǝ Anamǝya. 4Nǝ kǝnǝ yitong ula lintǝ u'ikurbi wu, da kǝzi Azabira wu, da kǝzi tumǝforo tutubuna nu korno wu, nǝ kǝnǝ yazodo tukwǝ na churna wu.5Gung mizi arai kǝnǝ ruwǝ ni, nǝhu, undu titǝshi tishammǝ titǝshi na rai di. 6Wu ǝmurǝ vana utitǝshi tishammǝ ni, titǝshi tishammǝ tigini tutǝshi nǝtarǝ ǝmǝ, wu ǝnǝha, tukurmǝ ǝyinyi. 7Tǝshin nǝyimǝ arai dandi, imig kǝ ǝyinyi nǝ rya nǝ shuwǝ, imig kǝwu ǝya unǝtumǝ nutum umǝ nyel wu, nǝkǝ dula tussǝ wu.8Billa upǝnǝ kǝ nǝruwǝ ni, hu ǝkǝbi nyi, ryang imig kǝ hu ǝyinyi. 9Womig andu kunǝrumǝ nǝ bandang, hu nǝnǝ, irǝ rudǝrang ru Uweng mǝ wǝsǝ vati ninyi.10Kusum lǝlu kǝnǝ ruwǝ nu pǝnǝ kǝ bǝ ǝkǝbi nyi wu, suring nǝyimǝ suwǝ supor su gǝnǝ, hung, 11'ukihu upǝnǝ gini kǝ utǝkǝlǝ nǝtubunǝ tugoro tukutukǝ padan-nga unu nǝtǝrǝ gini kuzi ruzang nu hu ira rudǝrǝng ru Uweng rumǝ dungǝ vati,' 12em nu gǝrǝ dinu, nǝ ricidan di ǝzi mǝ mǝrǝ nǝ sodom kini upǝnǝ udang.13Inwǝ unu, chorazin! inwǝ unu Bethsaida! tinǝzi kǝ tukpǝkpǝ tugu gofu tidi ǝdimǝ nǝ tyre kini sidon, bǝzi ǝmǝ ryau mumpǝ nu dokono nǝtitǝshi nǝyimǝ mǝjangǝlǝ kini mǝto. 14sǝzi mǝrǝmǝrǝ tyre kini sidon nǝrichi ruhǝrǝ mǝkan-gǝrǝ ki nǝwu. 15Au capernaum, nu rirǝ ou ǝzanzanu nǝ shiri? uwǝ ǝkǝ shau nǝ hades.16Undo kǝmǝ kundau, mǝ kundam, kuzi undo kǝmǝ gyamu', mǝ gyamum, kuzi undu kǝ gyamum mǝ gyami undo kǝmǝ tumam.17Andubau ǝkur sundǝrǝ dandi bi tǝrǝ ni nǝ saisu gupang, nu gusa, Lord (Usharai) kusum kini andugǝbi shi ǝkundan du nǝyimǝ rizǝ rou. 18Yesu (Yesu) bi hunǝnǝ ǝzi em nu rikǝ "satan" ri usuru nǝshiri padan-nga unyelbe. 19Yirang em imǝ yinyi budǝrǝ buyansǝ nǝtǝrǝ inga kini igilǝ, kini nǝtǝrǝ kusum budǝrǝ bu nanyarumǝ, nǝ tu churna mǝ mǝmǝni, izhimig igngminyi wu. 20Na kǝnǝ bǝnǝ saisu gupang sigini bakǝ nandi kpǝdi wu, nu hu andugǝ bishi ǝnoto ǝkpǝ gǝnǝ ninyi wu, em nu hu wang saisu gupang su kizi nandi bǝkǝ kǝ ǝmǝ shibǝ suzǝ sigini nǝyimǝ ǝshiri.21Nushua undan-dandi mǝbi bǝnǝ rai rugu-pang nǝyimǝ itsang-tsang ibirim mǝku hu, em nu yiba ou Dada usharai wǝ shiri kini bigizi bǝkǝ kǝ unyisa tukpǝkpǝ tidi nandu remo kini rimi, kizi mǝ korno nǝdu uji'r banza, pandan-nga ǝdigenza, "a", Dada, nǝnandi di ilense nu yira ou.22"Dada om mǝ yitum kusum tukpǝ-kpǝ ǝmǝdǝ kizi mǝku ruza ǝvi nǝzi vana di, bǝ zondo ruza Ata di wu sai vana di, kini andu nǝkǝnǝ kǝ vana di mǝ vira nǝ kǝ mǝ bǝnǝ rukpǝ rumǝ."23Kizi mǝ yihuru nǝtumǝ di kizi mǝ hu nǝnǝ dan-nga "ukpǝ tomo nǝtǝrǝ ando kǝ ǝyira tukpǝ-kpǝ kǝ ǝnyi nǝyira. 24Inhuni nyi, andu-urnǝ kini ij'ah bilǝ ǝdi yirǝ tukpǝ-kpǝ ti nan gǝnǝ yirǝ, kuzi bǝ ǝnǝ ǝyira wu, ǝda kundv tukpǝ-kpǝ kǝ nǝ kundǝ, bǝ ǝkundǝ tǝwu."25Yahin dan-nga uzhi undu ruza u'mǝkǝri torno mǝ turǝ mǝda mǝku mǝ mǝhu "undu banza imi kizi inwǝ indi ruwǝ nǝ rai ǝtu-vungkza ǝ ulǝzu mainǝ?" 26Yesu hu numǝ, "imi kizi ǝdarsa nǝyimǝ mǝkǝri mudi? ubarsa mashe? 27Mǝbi wǝmǝ mǝhu, "uwǝmǝ usharai Uweng ou nǝ ruroho rou, nǝ kusum birium bou, kini kusum budǝrǝ kini kusum unurai ou, kini undu ǝshibirǝ au padan-nga rukpǝ rou. 28Yesu wunu mǝ, "uwǝmǝ nyel. dimǝ nandi, umura sumoro sugyebu."29Kuzi ǝmǝ nugǝnǝ mǝ dǝ kuzu rukpǝ rumǝ mǝ, hunu nǝ Yesu, "ǝvi nǝzi undu shibirǝ om?" 30Yesu wǝmǝ numǝ nu hu "Bizi uzondo bi torno nǝ Jerusalem pirmǝ nǝ Jericho. Kizi mǝ nǝ tǝrǝ tǝ ǝnǝgǝ nǝ, ǝkǝbǝ tukpǝkpǝ tumǝ kusum, ǝkpǝsu mǝ,l ǝkǝzumǝ tuvunkuzǝ nu noko.31Nǝ yimǝ tǝnu uzhi pozoh Gbau usurǝ umǝ nǝ churna di mǝ bi hu mǝyiri mǝ mǝbi kǝ kpo nu uzhi usǝr. 32Kuzi nandi dandi uzhi "ulevite" dong, mǝbi hu mǝ dungǝ ni rǝdi mǝyirǝ mǝ kǝ kpo nu uzhi usǝr.33Bizi uzhi usamaritan (usǝmǝritǝn) nǝyimǝ tǝnu tumǝ mǝbi humǝ danga nirǝ kǝ ǝmǝni, mǝbi hu mǝyiri mǝ mǝbi kundǝ izhai. 34Mebi wǝsǝ nu kirǝ umǝ mǝbi wuza itumǝ nǝ tufoto tumǝ, mǝ wozo tǝg nǝ mǝnu kini "uwine." Mǝ zansu mǝ nǝtǝrǝ rukurǝ ru nyanzah umǝ, mǝ kǝ shimǝ nǝrai aukwang, mǝku chirǝ imǝlǝn-mǝlǝn di. 35Izu bi sǝnǝ mǝ ya undu ira di ti denarii tirepu, wuza rinti rumǝ huri kizi nandi, insǝ hu in tǝrǝni insǝ kursu nuh.36Nǝ yimǝ gǝnǝ ǝvi kizi yirǝ ǝmǝdǝ undu shibirǝ undo kǝmǝ kpo nǝ tǝrǝ tu ǝnǝgǝnǝ? 37mǝbi hu, "undo kǝmǝ bǝnǝ izhai numǝ." Yesu bi hu numǝ hanuh kǝ wunza nandi.38Nǝ yimǝ tǝnu tugǝnǝ ǝbi ruwǝ nǝzhi ǝgbir uzhi ugwǝ uriza Marth kǝbu mǝ nǝmǝ nǝrai. 39Bizi ǝmǝ nu tushǝrai tidi nukunduza ubunu Uweng.40ǝmǝ Martha mǝwǝ itumǝ ibumburǝ irya nǝtubǝ, mǝbi rǝmǝ nǝ Yesu mǝ hunumǝ usharai, bǝ uyirǝ au tungurunga uwenum mǝ yahum mǝ yahum bǝlǝ ni itumǝ iriya wu? Bǝkǝ nandi hu numǝ mǝnǝ binkam. 41Usharai di bi wǝmǝ mǝ hu numǝ Martha, artha au hera kini sǝlǝlǝ nǝtǝrǝ tukpǝkpǝ char. 42Kuzi img wǝndǝ kizi igǝnǝ di, Mary mǝ chirǝ imig gǝlǝu di, bǝ zondo mǝ rang ukǝbǝdi numǝ wu.

Chapter 11

11 iziming bikpo riginci, nirǝ kǝ bizi yesu (yesuh) nǝ mǝtǝrǝ ni. mǝbiya, uzi unǝtuma hunumǝ "usharai, banzǝ andu mǝtǝrǝ kandǝ ka John bi banzǝzǝ ǝtumǝ ǝmǝ.2 yesu (yesuh) bihu nənǝ, huna bǝ mǝtǝrǝ nǝhu nai "Dada yaha rizǝ rou yidi murǝ bi yiba nu hu rang tsang-tsang. Nǝ uwǝmǝ zhi ira titǝshi tu rijah ronu rudung.3kngandi richi yandu iming iriya. 4Tǝkǝ nu tǝkǝzǝ umǝruku mugngrng, kǝndǝ kǝ ar tutǝ kǝ zǝ nǝmu kngvi kǝmǝ tǝkǝ nandu, kǝnǝ kǝ shandu nirǝ ririwu.5yesu (yesuh) bihu nǝnǝ ǝvi nǝyimǝ gini kizi ǝmǝ nu rǝnǝ, kizi mǝ pirme nǝmǝ nǝ ǝtǝrshi ǝri, mǝhunumǝ, wǝring, wuzi yam ǝkungi ǝtǝru ǝbubngmbngrng. 6kuzi uzi uwǝring ngm suru dunga nemi nedidi, kuzi bǝ em irya kǝ indǝ yimǝ wu. 7Ganǝ undng kǝ ǝmǝ nǝyimǝ danga. tuni kǝ imǝ kursǝ ǝshibiugurǝ, em kini ǝdigenza ǝm nǝ tunngnin. Iranng uzimǝ in yau bubngmbngrng wu. 8Em nuhunuh, kngmǝ gitǝ zimǝ mǝyau ǝkungi ǝibngmbngrng kǝ au nu gǝnǝdi.9in ku hunuh, bilǝ ǝkuyau, gangǝrǝ uzara, kutukǝ ǝkurnuh. 10Nǝ kngvi undu bilǝ kansǝ, kuzi nundu gangǝrǝ mursǝ; kuzi nundu kutkuzǝ ǝkurnuzng 11ǝvi nǝyimǝ gini tunǝtǝ kizi vana gini bilǝ bigini kizi mǝyimǝ ungwǝ nu hu bigini? Dǝ kǝzi mǝbilǝ ringa, mǝyimǝ ugilǝ. 12Nǝ nandi, ǝngi andu rinza nukutu nǝ ruzǝ uzhinzǝ tupǝkpǝ tigilau nǝ digenzǝ gini, imi ikizi uyimba 13birim bu tsang-tsang usuru nǝ dada gini nǝshiri nǝdu bila di?14Nǝ lǝlu rindi Yesu (Yesuh) utur ubirim bu rinza nukutu, bubihu busuru, utur, dandi bi bunuh andu zash di biyira iming ibobo.15Azondo bihu nǝbudǝrǝ bu Beelzebu, ujah u'irim irinza nukutu kizi ǝnǝ nusuzu gǝnǝ.16Azondo bimaku mǝ nuhu mǝbǝnǝ izhiming nandi usuru nǝ shiri, 17Kuzi Yesu ruza iming ka ǝnǝ nu torong di mǝbi hu nǝnǝ kusum ira titǝshi tu rijah nǝ silem su yobo iradi wǝ igodi, kuzu ǝrǝi nǝ sulem sirepu ǝrizi.18Hu "satan" wǝ sulem su yobo, ira titǝshi tumǝ bǝtu tura? Nǝhu insusuzu irim irinza nukutu nǝ budǝrǝ bu Beezebul. 19Hu nǝhu insuzu irim irinza nukutu nǝ budǝrǝ nu Beezebul, ǝnyi andu dula umǝ nǝ susuzu nimi? Na nandi ǝnǝdǝ kizi ǝturǝ hara mǝkǝgǝrǝ migini. 20Hu ǝhu em susuzu irim irinza nukutu nǝ rubo ni uweng em nu ni ngyi ira titǝshi tu uweng mǝ dungǝ ningyi.21Undu budǝrǝ ka muma kisa tukpa-kpa tu tiya ukwara ma wuza tingya tarai tuma, tukpa-kpa tuma kefu.22Hu amura undu budǝrǝ kama kizi ma marini tukpa-kpa tutiya ukwara di ka ma bi yinga rumǝ nani, kizi mǝ gubu ma tukpa-kpa tumǝ.Undo ka bǝmǝ kinemi wu, ǝmǝ undu myara mom, 23kuzi undo kaba mǝpitunu kinemi wu, ǝnǝ undu sarhaza.24Birim bushusoro hubu suru nǝyimǝ dubǝ, bupisumǝ na tira tugwo, nu gangǝrǝ ira ivunkǝ, hu ma naha ihu, in kurum na sussa nangana kabi kǝsuru ni.25Hu mǝ biyu ǝnǝ bisa arai di abumbura.26Kizi matarani maka yisi ishishoro irim ka ikizimǝ kizi gung gǝ ǝnǝ tǝshi bandang. Nu mǝrsǝ di udindǝ mǝ sharna ma kizi udinka umǝ.27Ibiku torno ka ǝnv nǝ tubunu tidi uzhi ugwa ngyanza rumoro nayimǝ andu zhoshi dandi, mahu ukpa-tomo tigilau nasong au mina ou, kini mana ka mu yitou.28Kizi mahu, andu kpa tomo tigilau nazi ando ka akunda ubunu uweng akaba.29Lalu ka andu zhoshi nu kinzi ni Yesu gyere uhu, andu ushua di ǝnǝ andu rinza nukutu. ǝnǝ nu bila iming ibobo, ba ǝbǝnǝnǝ wu, atura na i Jonah.30Kanda Jonah bitǝshi iming ibobo nǝdu Ninevites, nandi ka rana undubǝ mǝtǝshi iming bobo lǝlu ridi.31Basha Ujah usara azha mǝtorno nv lǝlu ru hara makangara kini andu gǝrmǝ ǝlǝlu ridi ǝgyami nǝ, baka ka ma rǝmǝ usuru na tudaku tu mǝsvnu mudi, mǝdi kunda uruza-ira i Solomon, ku yira undo ka ma kizi mǝ ingyǝmǝnabandi.32Andu gǝrmǝ ǝ Neniveh ǝtorno ǝtura nǝ makangara kini andu lǝlu ridi ǝgyami ig, ǝnǝ bi rya mumpa na lǝlu ru uweng u Jonah, ku rirang undu kizi Jonah ǝmǝ nǝ bandi.33Ba ǝmura undu wǝndǝ, ka mama mara udoko ukai, kizi ma ngyisa oung, dakazi ma kupu na gyere, iming ka wunza nazi atara oung nataru uchichi ukai, dizi ando ka ǝruwǝ ǝdi yira ikenken i rua di. 34Azhi au nǝzi ukai urupum, lǝlu kǝ azhi agalau di kusum rupum rumo ni kenken, kuzi lǝlu ka azhi au bǝ agalau di wu, ǝzhi rupum rou na mǝrim.35Baka nandi wa shauwa ukai ou kǝnǝ tǝshi mǝrim.36Nǝ nedi baka rupum rou ni kenken char, ba rizhi rigana na mǝrim wu, nandi kizi kusumrupum rou rizhi padannga ibannga ikai di natara au.37Mabi hu mǝbiya ubunu, uzhi Upharisee hunumv mǝnǝ rirya nǝmǝ nǝrai, kizi Yesu pirmǝ mǝkǝ vunkǝ.38Imindi bi tǝshi nu Upharisee di iming imameng ka Yesu bamabi sonso tǝrǝ kizi ma rya imete wu.39Kizi usharai di hunumǝ, au Upharisees nǝ kuzu ǝmǝru tukǝrǝn kini mǝru, kizi ǝyimǝ gini mǝmo no riyarmǝng kini urinza nukutu.40Au undu ujur perte, ruza undo ka ma bumbura amaru di kizi maka bunbura ǝyimǝ di wu?41Yimba iming yayimǝ di, padannga tubinka, na maru di kusum tukpa-kpa tusana42Au undu langana Upharisees, baka ka unyiza rukurǝ natara rinyi gissau uku gusa tanazi ka ni ruza kini kusum tukan tu ube, kizi na nyira "justice" kini uwǝmǝ uweng. Nyel ka na dima tidima tu ǝkurǝduru kini uwǝmǝ uweng, ba kuzi na rirh rutidima udangara tukpa-kpa tidi don wu.43Ulangana nuh Upharisees, nǝwǝmǝ tudǝtǝr tǝtuba na tuchochi kini tukwa tuyimba rugbau nu garu.44Ulangana nuh ka au padannga musahu mujir ruza ka andubǝ sursa ni nitǝbi.45Uzhi undu ruza umǝkǝri hunumǝ "undu bǝnzǝ, ubunu ou bitinza nandu dong.46Yesu hu, ulangana nǝdu banzǝ makari! Nawa andubǝ na rulǝrǝ rumalan-malan nu kpa anyi bǝ nǝ gaka nǝrubo ruwǝndǝ rigini wu.47Ulangana ninyi baka ka napi musahu na andu'urnǝ, kuzi tinata tigini tuwi kizi abi wunzanǝ.48Nabi tura andu ruza kini uwǝmǝ ni tituma tu tinata tuwi tigini kizi abi wunǝ nǝ.49Baka nandi gbaki, uruza-ira iweng ihu, in chyǝpǝ nǝnǝ andu'urnǝ kini andu banzǝ ǝwǝnǝ nukunda kpai aku wunza azondo gǝnǝ.50Andu lǝlu rindi kizi abila manyi ma andu'urnǝ ka akunku na tara tigǝnǝ, achira nǝnǝlu ru gita akpira gura amasanu mudi.51Uchira nǝ manyi mu Abel pirmǝ na manyi mu Zechariah, ka ǝbi wunǝ tǝrshi rupyongor kini ugurǝ umatara em na wǝmǝ in gara nuh, andu lǝlu ridi kizi abila mǝnyi mu gǝnǝ nǝnǝ.52Ulangana ninyi andu banzǝ ǝmǝkǝri, baka numǝ chira kuburu ko korno uruza-ira anyi bǝ nǝ ruwǝ wu, naku gǝhǝ andu ruwǝ.53Nu zǝyǝ Yesu nabandang, andu banza kini Pharisees, ǝgyamumǝ, kizi arya isaru kinǝmǝ natara tukpa-kpa char.54Kizi ǝwǝ tugung turikǝ umǝ, nunu ka adi moku mǝ nu garunu shishoro.
Chapter 12

1Nu shuwǝ undi, ka andubǝ tsinyi mǝmǝnǝ kusum, nu yǝnsǝ nǝbum, kizi mǝkpǝ nubǝ nǝtumǝ ǝmǝ kusum, Ruzan ǝribu ǝtupharisees, ubǝnǝ uzha.2Kuzi bǝ izhi mig ni kǝ ǝ kupu wu, kǝbǝ ǝkorno igyi wu, kuzi bǝ izimig ni kǝ ǝnyisǝ kǝbǝ ǝruza igyi wu. 3Bǝkǝ nandi imig kǝwǝ ugǝrǝ nǝyimǝ mǝrim ǝnǝ kundǝ nǝyimǝ ikenken, kuzi imig ka ǝbǝ nǝyimǝ tututo nǝyimǝ tugurǝ ǝsǝkanzǝ igyi nǝtǝrǝ suchur.4ihuninyi ǝyvrin ǝm, nǝkǝnǝ kundǝ iyǝwǝ yando kǝ ǝwunǝ rupum wu, kizi nǝ mǝru di bǝ ǝnǝ nimig iwǝ wu. 5In sartinyi kizi inbǝnyi undo kǝ nǝkundǝ iyǝwǝ imǝ, kundan iyǝwǝ in undo kǝmǝ mǝwunǝ, kuzi ǝmǝ nǝ budǝrǝ bǝ lingi ou nǝyimǝ urua ulǝzu udǝku, imǝ.6Ingusǝ mugolor shubi kizi ǝzhizhizha nǝ mukurbi mi iruh wo? kusum nǝ nǝndi bǝ izhimig wǝndǝ ni nunyisǝ nǝzhi uweng wu. 7Ruzang kusum sukpǝ su ǝkpǝ gini ǝbǝrǝ sagh, kǝnǝ kundǝ iyǝwǝ wu. All ugǝlau di, uku kizi iglor char.8In hunuh, undǝ kǝmǝ bǝm nǝyimǝ andubǝ vana undubǝ mǝbǝ nǝtubǝ ǝtumǝ auweng. 9Kuzi undo kǝmǝ rya isǝru em nǝtubǝ andubǝ, arya isǝru imǝ nǝtubǝ ǝtumǝ auweng. 10Bella undo kǝmǝ bunu shishoro nǝtǝrǝ vana undubǝ, ǝtǝkǝ nu tǝkǝ umǝ, Nudu nangana kǝmǝ tinza birim bu tsang-tsang bǝ ǝtǝkǝ nu utǝkǝ umǝ wu.11Hu ǝkǝ shwa nǝtubǝ tugurǝ tu rya Uweng mumpǝ. ijah kini andu budǝrǝ bu titarkǝnin, kǝnǝ hu udǝ zǝhǝ ni imig kǝ ugǝrǝ ikǝtǝ rukpǝ wu, dǝkǝzi imig ka ugǝrǝ. 12Bǝkǝ kǝ birim bu tsang-tsang bu bǝnuh nǝlǝlu ridi imig kǝ udu gǝrǝ.13Kizi zondo nǝyimǝ izhoh yǝ dubǝ di hu, undu banzǝ, gǝrǝ nu wenum mǝharǝ imig indu wi kinemi. 14Yeso (Yesuh) hunumǝ, undu gǝrmǝ, ǝvi kizi mǝtǝrum undu hǝrǝ mǝkǝngǝ rǝ dǝkǝzi undu ruwǝ nǝtarshi gini? 15mǝbi hunǝnǝ, rikǝ ǝkpǝ hini nǝtǝrǝ tukpǝ-kpǝ tu riyarmǝng, bǝkǝ kǝ usǝkǝning bǝ undǝ nǝzi umurǝ tukpǝkpǝ char wu.16Kizi Yeso (Yesuh) bǝnǝnǝ tizi tuwanzu nuhuh, ulam urum nǝwǝ ugǝlau di char. 17Kizi mǝ torong nǝ rukpǝ rumǝ, nuhuh, imig kizi inwa bǝ em ni rǝ iwǝ irya di niwu? 18mǝ hu, ingye imig kǝ inwǝ, in busǝ, in busǝ tsibin-nga som kusum kizi inpih sugbau tsidi, nǝbandang kizi in nyisǝ iyoho kini tizhi tukpǝ-kpǝ. 19Kizi inhuh nǝbirim bom, birim, au nǝ tukpǝ-kpǝ char nu tǝrǝ ichirǝ suwǝ char. Vunkǝ shauwǝ, rya, suwǝ, kundǝ mǝlensum.20Kizi Uweng huh numǝ, ulakar, nǝri di igǝnǝ birim bou, kuzi tukpǝ kpǝ kǝ umǝ yinburǝ, tu tǝshi tǝvi? 21Iyaka kǝ zondo kǝmǝ guza rukpǝ rumǝ nǝ rurum kizi rurum ruyimbǝ nu weng zal.22Yeso(Yesuh) huhnu nǝtumǝ ǝmǝ, bǝkǝ nandi em nu huh nuh, kǝnǝ huh udǝzǝhah wu nǝtǝrǝ rupum, imig kǝ uwǝ nǝ rupum. 23Bǝkǝ kǝ usokoning kizi irya, rupum rukizi tukpǝ-kpǝ turupum.24Bǝrǝ igǝki bǝwuza tubirǝ wu dǝkǝzi usuru nǝtugbangu. bǝnǝ nu gurǝ utǝrsǝ dǝkǝzi ribin-nga, kuzi Uweng kizi mǝ yǝnǝ ishiri andubǝ kizi iyien nǝbi yoho. 25ǝvi gini kizi kusum nu zǝhǝ umǝ mǝrang kǝmǝ kini kurusukpǝ nusokoning umǝ? 26Hu itǝshi nuhuh bǝ urǝng uwǝ kuzhimig nyogolong nǝndi wu, bǝki imi kizi ugǝhǝ rukpǝkǝ tidi?27Bǝring ibǝrǝ kǝndǝ kǝtugǝ. Bǝ ǝwuzhi ituma wu dǝkǝzi ǝyuhurzu vǝlang-vǝlang wu. Kuzi em nugǝrǝ di ninyi solomon mǝ nuzanzana umǝ bǝmǝ wǝ tuk[pǝ-kpǝ turupum gusi tǝnwu. 28Bǝkǝ dǝ Uweng wǝ sukpe tukpǝ-kpǝ turupum nǝyimǝ ulǝm kǝ onni ricidi izu kusǝnǝ ǝlingi nǝyimǝ urua utupǝbu, mǝwǝu tukpǝ-kpǝ turupum tukizi, au undu kuyǝrangǝ ku yimǝ ǝkurǝduru.29Kǝnǝ bila imig kǝ urya dǝkǝzi imig kǝ usua kuzi kǝnǝ zǝhǝwu. 30Kusum igizi imǝsǝnu mudi bila mizi tukpǝ-kpǝ tidi, kuzi dada gini ruza kǝ ǝgǝnǝ tǝng.31Bilang bugizi bu rijah rumǝ, kizi gung tukpǝ-kpǝ tidi ǝgurǝ ninyi. 32Nǝkǝnǝ kundǝ iyǝwǝ wu, ugur gisang, Bǝkǝ kǝ dada nǝ rai rugupang mǝdi yinyi igi zi bu ijah rumǝ.33zhizha tukpǝ-kpǝ tou uyimbǝ tubinkǝ tidi bumburang ǝkpǝ gini tushoko tu ujur karsǝ, tǝring rirum rigini nǝyimǝ ǝshiri kǝbǝ su myai-niza wu, unǝgǝ wǝsuzǝ vati ni wu, kuzi ipǝri pǝri ǝrang ushara di wu. 34Bǝkǝ kǝ ira rurum rigini ichan ira kǝ suroho sigini ni dong.35Tǝrǝ uchunu ou pirmǝ nǝrutǝhu nukisǝrumǝ ukuh doko ukai ou. 36Nǝku yinkini andubǝ kǝ ǝnǝ nurikǝ undun-nga usharai gǝnǝ undu-ng usuru nira ishokori ya nya, ǝnǝ nu rikǝ ukut kuza kǝ huh mǝ biyu, ǝ di chatǝ ǝkurnu mǝ ǝshigbura.37Ukpǝ tomo nǝtǝrǝ tulǝrǝ tunan gǝnǝ kǝ usharai gvnǝ mǝ murǝ nǝ natinrika kǝ hu mǝ dungǝ. ǝkurǝduru em nu huninyi mǝ kisǝ rumǝ mǝ yisǝnǝ nǝ titǝshi tu rirya, kuzi ǝzi ǝmǝdǝ undu ǝharu. 38Bǝkǝ dǝ usharai di dun-nya nurikǝ wǝri urepu dǝkǝzi utǝrǝ, kizi mǝmurǝnǝ nǝtirikǝ, tilara tindang tumǝ mǝaru ukpǝ tomo.39Ruzang indi, tinǝzi usharai wǝ rai di ruzǝ lǝlu ru dun-nga unǝgǝnǝ, bǝ mǝbǝ yaha ǝpurǝ ǝrai ǝmǝ wu. 40ǝnyi mǝ rikan, bǝkǝ kǝ bǝnǝ ruza lǝlu rudun-nga vana undubǝ wu.41Peter huh, usharai, au nu bǝ tuwǝnzu tidi nandu kpǝdi duwǝ, dǝ kusum kini udan gara andubǝ di duwǝ? 42usharai huh, ǝri nǝzi ulǝrǝ wǝkurǝ duru, kini undu tinyi u remǝ kǝ ushara mǝ yimǝ imǝlan mǝlan iyuto udan garǝ tulǝrǝ tidi mǝdi nyinzǝ nǝ irya kǝndǝ kǝ igǝnǝ di kuzi nǝyimǝ lǝlu? 43ukpǝ tomo nǝtǝrǝ ulvrǝ undang kǝ usharai murmǝ nu dimǝ nǝndi lǝlu rudun-nga umǝ. 44ǝkurǝduru ungǝrǝ nuh nuhuh mǝtǝrumǝ nǝtǝrǝ tukpǝ-kpǝ tumǝ.45Bǝkǝ ulǝrǝ dandi huh nǝ ruroho rumǝ, usharai bǝmǝ dunga nedi wu, kizi mǝkpo nu kpǝsǝ tulǝrǝ tǝdugǝrmǝ kini tugwa, mǝku rya mǝ suwv, mǝwǝ vingilla. 46Usharai ulǝrǝ undandi mǝsǝ dunga nǝlǝlu kǝbǝ ǝruza wu, kuzi nǝyimǝ "hour" kǝbǝmǝ ruza wu kizi mǝ tusumǝ ǝbioro-ǝbioro kizi mǝtǝru mǝ ni rǝ andu jir ǝkurǝduru.47ulr dandi, kǝ mǝ ruza ugǝnǝ usharai di kizi bǝ mumǝ kisǝ rumǝ wu, bǝmǝ ku wǝ imig igǝnǝ wu, ǝkpǝsu mǝ nǝ ǝguntung char. 48Kuzi undu ujir ruza, kizi mǝwǝ imigilub, ǝkpǝsu mǝ nǝ ǝguntung nyongolong, Bellǝ undo kǝ ǝymǝ char, ǝgǝnǝ ichar nǝmǝ, kuzi undo kǝ bǝkǝ ǝkurǝ duru ǝmǝ ǝyimǝ char, ǝku bilǝ ichar ikizi nǝmǝ.49Inram inda doko urua nǝ mǝ sǝnu mudi ugǝnǝ om unbǝmurǝ ǝmǝ wuzi ǝdoko. 50Em nu chiri nǝmini mu weng, ǝdi chirum ni, kuzi em nu shainǝ unurai nuhuh ǝbǝ mura ǝmi wǝ nandi.51ǝni nugusǝ in ram nǝtitǝshi tishammǝ nǝ mǝsǝnu mudi? uwǝ, em nu hunuh ǝhǝru wu. 52u chira di nǝ nedi ǝmura andubǝ shubi nǝyimǝ ǝrai ǝharǝ rumǝ-ǝndu tǝru nǝ mia rǝ kini andu repu, kuzi andu repu nǝ miarǝ kini andu tǝru. 53ǝharǝ rumǝ dada nǝ miarǝ kini vana umǝ kuzi vana nǝ miarǝ kini dada, ǝmbǝ nǝ miarǝ kini basha, kuzi basha nǝ miarǝ kini ǝmbǝ, ǝyi nǝ miarǝ kini ǝmbisau kuzi ǝmbisau kuzi ǝmbisau nǝ miarǝ kini ǝyi.54Yeso (Yesuh) bizi ǝmǝ nugusǝ nǝ do zhoshi dandi, "huh nǝyirǝ tuwerr nu nyanzǝ nusǝr yǝru, nǝmǝ sǝsǝ nǝhuh uria gukpo, mǝkpo di. 55Bǝkǝdǝ uvinu usǝrǝzǝ nu wurbuzu rumǝ usurǝ, uhuh, irǝ di itumǝ kpai-kpai kuzi nandi di 56Andu bǝnǝ uzhi nǝrang ubǝ ushokoning umǝ-sǝnu kini ǝshiri, imi nǝwǝ bǝ nǝ rang ubǝ nǝtǝrǝ lǝlu rindi wu?57Imi nǝwǝ bǝ nǝ hara mǝkangǝrǝ nǝyimǝ ǝkurǝduru nǝkpǝ gini wu? 58Hu hanǝ kini urǝnǝ kwǝrǝ pirmǝ nundu hǝrǝ mǝkǝngǝrǝ gisan, ǝnyi nǝ churnǝ bilǝ ubumbura imindi kinǝmǝ mǝkǝnǝ wundu zuh pirmǝ nundi harǝ mǝkǝngǝrǝ gbau, kǝnǝ zi undu harǝ mǝkǝngǝrǝ gbau kǝnǝ yituh nuh nǝtumǝ, kuzi urrǝtumǝ di kǝnǝ linguh nǝyimǝ arai ǝ inyang. 59Em nǝhunuh bǝ usǝ suru nugung-ga ǝzi au nǝyimǝ di nurikǝ utǝrǝ ikurbi kǝ ǝrigau nǝ en kusum.

Chapter 13

1Nǝlǝlu rindǝ ridi, ǝzondo bi huhnumǝ nǝtǝrǝ Galilieans kǝ mvnyi mugǝnǝ wuza izhi idanzhi i, chansa, uwunduzu kini uyutuzu ǝgurǝ kini shishende su yutuzu tukpǝ-kpǝ. 2Yeso be wǝmǝ nǝnǝ mǝhu, "Nu yira gini andu Galileans didi nǝmǝruku kǝmu kizi udangǝrǝ Galileans duwaǝ kǝ ǝnǝ ǝkundǝ kpai nǝ churnǝ mizi zndi di duwǝ. 3Uwǝ, in gǝrǝ nuh, bǝkǝ bǝ urya Uweng mumpǝ wu, gungini nǝ wurunyi nǝ mizi ǝchurnǝ didi.4Dǝkǝzi andubǝ rukurǝ nani uruh kǝ ripyongor ribi kpo nǝtǝrǝ gǝnǝ ru wunǝnǝ nǝ siloam, nuyira gini mǝruku mugǝnǝ nǝ siloam, nuyira gini mǝruku mugǝnǝ mikizi mudangǝrǝ andu gǝrmǝ nǝ Jerusalem? 5Uwǝ, in huh, nǝji tǝ rya mumpǝ wu, gun gini nǝ wurinyi dong.6Yeso (Yesu) bi bǝ tuwǝnzu (ushi-zhi iguta) "Bizi zondo nu chunu poro kǝ mǝ gitǝ nube kizi mǝnǝ bilǝ imuzu di bǝmǝ murǝ izhmig wu. 7Undo di huhnu undu rikǝ ube di, yira, ruwǝ rutǝru nedi kǝ unrǝhǝzum nu bila imuzu nu chunu rimbi di bǝ inmursǝ izhimig wu. Tuzu oug, Bǝkǝ uni kizi ǝyaha oug nu sharǝ bugizi.8Undu rikǝ ube di wǝmǝ mǝhuh, Ata, yaha oug nǝ ruwǝ ridi in kǝbǝ oug gendereng inwǝ ugannyi ni. 9Wu ǝwandi mǝminǝ nyel, mǝji tǝminǝ wu, ǝtuzu oug.10Nǝnedi Yeso (Yesu) nu banzǝ nuzhi ugura urya mumpa nu Weng richi kabikurbi. 11Bizi uzhi gwa ni radi, kǝ ǝmǝ nǝ birim bu gbǝrǝki isuwǝ rukurǝ nǝ sang uru. Bizi ǝmǝ kurǝ bǝmǝ rang tutoring chatsi wu.12Lǝlu kǝ Yesuh bi yirimǝ, mǝbi yisu mǝ mǝ huhnumǝ, "Ugwa igbǝrǝki eu mǝ maina. 13Kizi mǝtǝru mǝ tǝrǝ, iǝzu ushara lǝlu mǝ chatǝ mǝ yutu rumǝ kizi mǝ zanzana Uweng 14Undu gura urya mumpa mu Weng di bi shara rai nuhuh mǝ womumǝ mǝ richi ru kabi kurbi mǝbi ku huh nadu zhosh dandi, "tsi tuwǝtsi tsi tumǝ, rau nǝ wonzo andubǝ, bǝ richi ru kabi kurbi wu.15Usharai di bi huh numǝ undu rya nukutu ǝnyi bǝnǝ bunzu iwun gini dakǝzi ukwansin utukumi nu ira ukisa pirmǝ ni ra usuwǝ mini richi kabi kurbi wu? 16Kuzi nandi na bash u'Abraham, kǝ una nyarumǝ mǝ kusi mǝ suwǝ rukurǝ nǝ tsang-tsang uru, ukisa umǝ bǝ ǝbunu richi kabi kurbi wu?17Lǝlu kǝ ǝmǝ nu bǝ tubunu tindi, andu mǝbǝru mumǝ nǝ mǝmeng, kuzi andu zhosh nǝ rai rugupang nǝtǝra tukpǝ kpǝ tu zanzana kǝ ǝmǝ nǝ tǝng.18Yesu huh ira rija ru Weng padanga imi, indi gura en kini imi? 19ǝyinkini kuyoho ku iliu kǝ undubǝ mǝ lingi nǝ yima ube, kizi ugǝ uwǝ uchichi gbau, inyen pi tu chǝlǝ tigǝnǝ nǝ sugǝbǝ sidi.20Kizi mǝ ku huh, indi gura imi kini ira rijǝ ru weng? 21Iyinkini ikisibǝ kǝ ugwa na chira mǝ wuru kini tukankan tu rǝku tutǝru, mǝ yuhurzu, umurǝnǝ rumǝ kusum.22Kizi yesuh hana nǝtupǝnǝ kini tugbir, nu banzV pirmǝ na Jerusalem. 23Zondo bi huh numǝ "usharai andubu nyongolong kizi ǝruwǝ nǝrai au Weng duwǝ? mǝbi huh nǝ nǝ. 24Wuzza mansu udi ruwǝ nǝ shibi gura ǝwǝra, em nu gara di ninyi andubǝ char ǝbila ǝdǝ ruwa, kuzi bǝ ǝrang uruwǝ wu.25Usharai di huh mǝtorno kǝmǝ kursa ǝshibigura, kizi utura nugunga nuh kutkuza ǝshibigura, mǝku huh usharai, usharai, yahandu tudǝruwǝ, mǝ wǝmǝ mǝhuh nuh, bǝ in ruzi nyi wu, dǝkǝzi ira kǝ naka suru ni wu. 26Kizi mǝ wǝmǝ mǝhuh, "Tubi rya tuku swǝ nǝtubǝ au, ukuh banzǝ nǝ suwǝsupor sugoro. 27Kizi ǝmǝ mǝtǝra nǝ, "in huh ni nyi, inruza ira kǝnǝ kǝsuru ni wu, yahum nǝnum, ǝnyi andu ti di mǝ tukpǝkpǝ turya nu kutu.28ǝzi uyara ni kini urunza ǝnyi huh nǝyira Abraha, Isaac, Jacob kini gung andu'urna ni ra rijǝ ru Weng, kuzi ǝnyi ǝlingi nyi nugungǝ. 29ǝrǝmuzǝ usuru nusar mǝsǝru, usar iyǝru, usar iyǝru, usar ǝyimǝ kini usaraza ǝmǝ tǝshizhi nu dǝtar patalaki nira titǝshi tu rijǝ tu Weng. 30Ruzang andu talwǝshi kizi ǝzi ǝnǝ dǝ du dinka di, kizi andu gbau nǝzi andu ǝmǝru.31Nǝlǝlu rindang ridi kizi andu nyanzǝ kpǝ rǝmǝ ǝhuh numǝ, hǝnuh, kuzi yaha ǝbandi tumǝ yira Herod nugǝnǝ uwunǝ ou. 32Yesu huh "hǝninyi kǝgǝring nǝ Anamaya dang, yira, isuzuzu irim irya nukutu inku wonzo richidi kini izu kini richi rutǝru kizi indunga u loko om. 33Nutarsa ǝchurnǝ augǝnǝ kini arjur gǝnǝ, itǝshi num nǝrumoro inrya ǝtubǝ ri chidi, izu kini richi rutarsa di, nudula nuhuh mǝkǝri, nushara undu'urna namaru gunga ǝ Jerusalem.34Jerusalem, Jerusalem, kǝmǝ wunza andu'urna nǝku gursa ǝtumǝ kǝ ǝtumǝ ninyi. Sǝlu char kǝ ingǝnǝ upǝsa andigenzǝ gini padan-nga utokoro kǝmǝ pǝsuza mǝna mumǝ nǝyi mǝ tugangu tumǝ, kizi au nǝwǝmǝ nǝnandi wu. 35Yira, arai au mǝ wangǝru tuping, nunu kǝ nadi yiram nǝhuh ukpǝ-tomo udula undo kǝmǝ rǝmǝ nǝyimǝ ruzǝ ru sharai.

Chapter 14

1Imindi bi kpo nǝ rizhi richi ru kǝba ikurbi, mǝbi pirmǝ na rai ǝ uzhi undu tubǝ upharisees mǝdi yra bubumboro, kizi ǝnǝ nu dula umǝ nǝ ǝzhi vati-vati. 2Kuzi bizi uzhi undugarmǝ natuba ǝmǝ nu kono ubasa 3Jesuh bi bila uruza nǝdu ruza umǝkari' mu jew kini pharisees, mǝbila uruza nǝnǝ nuhuh nyel kǝ ǝwomu undubǝ richi ru kaba ukurbi da uwǝ yong?4ǝbi wǝ weti. Yesu bi mokumǝ, mǝ womu mǝ, kizi mǝ wumǝ na churna. 5Kizi mǝhuh nǝnǝ, ǝvi gini kizi ǝmǝ na vana da kǝzi buwun kizi ma da bu kpo na rubǝ richi rukǝbi kurbi kizi bǝmǝ chata mǝ susu wu? 6Bǝ ǝbi rang utǝra umǝ nǝtara tukpǝ-kpǝ tidi wu.7Yesuh bi hu mǝruza kandǝ kǝ ǝgyǝng kǝ ǝyisǝ nǝ nu vira tudǝtar tu rugbau, kizi mǝbǝ nǝ tuwanzu kǝtu huh. 8Zondo huh mǝyisu ni tsǝkǝri ǝnya, kǝnǝ kǝtǝshi nira gbau wu, kǝ nǝ ǝyisi undu kizi ou 9Kizi undu repu uyitsi ou huh mǝbiyu undo kǝmǝ yitsi nyi nǝhuh nuh, ya udindi ira eu di, kizi nǝyimǝ mǝmeng uturno nu bila ira gisang10Kizi huh ǝyisuh, hanuh kǝ tǝshi ni ra gisang, kizi undo kǝmǝ yisuh tungǝ, gǝna kizi mǝ huhnuh waring, turno hanuh ni ra gbau; kǝkina ukizi umura rugbau na tuba kusum andubǝ ka ǝnyi nǝtu tǝshi kinǝnǝ nu dǝtar wandǝ di. 11Bella undu nyanza rukpǝ ǝshinshi mǝ rang kizi undu shinshi rukpǝ ǝnanzumǝ rang.12Yesuh bi huh nuh nundo kǝmǝ yisu mǝ, huh yimba imete da kǝzi imete yih andu bugbau char, kǝna yitsi ǝrǝnu dǝkǝzi hahenuh, dǝkǝzi tubiri turum andi shibira wu, kǝnǝzi rijinchi ǝnǝ kuyisu dong shibira wu, kǝnǝzi rijinchi ǝnǝ kuyisu dong itǝshi padan-nga undǝ kǝ tǝrǝ.13lǝlu kǝ ungu yitsi nimete, yitsi andu tiyom, tugung, undutsuwǝ tulangǝ. 14Kizi Umurǝ ukpǝ-tomo, uruza ǝnǝ ǝrang utǝrǝ ou wu. ǝkizi ǝnǝ tǝruh nǝ richi ru rutorno mǝsanu mu andu tsang-tsang.15Bizi zondo kǝmǝ tǝshi nu dǝtar wandǝ kini Yesu kundǝ tukpǝ-kpǝ tidi mǝbi huh numǝ, undu kǝba ukpǝ-tomo nazi undo kǝ mǝrya bubomboro nǝ bigizi bututǝshi bu Weng. 16Kizi Yesu huh numǝ, "uzondo bi bum bura imete char, mǝku yitsi andubǝ char. 17Na iǝlu rimete di mǝ zha tulǝ rǝ tumǝ ǝkǝ gǝra nǝ ando kǝ ǝyisǝnǝ, ǝrǝ nǝ ǝmǝ biya tuyumbura.18Iyinkini ugurunu, gung gǝnǝ zhasutu mǝ tujir rǝmǝ. udu dinka huh numǝ, in kpǝ ulam, pirmǝ om in dǝ kǝyira oung. Wǝ mǝnu nuh nurai inrang ubiyu wu. 19Zondo kuhuh imǝ kpǝ iwun shubi, pirmǝ om indǝ kǝ mǝkǝ nǝ nulam wǝ mǝnu nuh nurai in rang ubiyu wu. 20Uzondo ku huh, "imǝwǝ ǝnya au gwǝ, na nandi inrang ubiyu wu.21Ulǝrǝ di bi biyu mǝnǝ bǝnu sharai di kusum imig kǝ ihana, usharai di kunda mǝnang, mǝ huh nulǝrǝ di, "Hanuh sǝsǝ nǝ suwǝ-supor kini tuchurna tupana di rau na andu tiyom kini tigung, tulangǝ kini andu tswerumǝ. 22Ulǝrǝ huh, usharai imig kǝ uhuh ǝwǝ ǝmǝ wǝ eng kusum nǝ nandi ira di dǝzi imo23Usharai di huh nu lǝrǝ umǝ, "suru hanuh nǝ suwǝ supor sugbau kini nǝ tukp angi tu igizi, wang ǝnǝ ǝrǝmǝ, nuh nuh kǝ arai ǝm di mo 24em ihuh nuh, gung andu nan gana kǝ ǝyisǝ nǝ bǝ ǝlambǝ umete em wu.25Nǝlǝlu rindi andubǝ zhosh dandi nu dula umǝ, kizi mǝ yuhuru mǝ huh nǝnǝ, 26kovi kǝ mǝ rǝmǝ nemi kizi bǝmǝ gyemi ǝtǝmǝ, ǝbǝmǝ ugwǝmǝ, andigenzǝ, hahene mǝna mugarmǝ, kini hahene mansha kuzi kini usokoning umǝ bǝmǝ rang tǝshi utumǝ om wu. 27kovi kǝ bǝ mǝ rang uchira uchichi ugǝkǝra wu, mǝku tarsum wu bǝmǝ dǝrǝ utarshi utumǝ om wu.28Kuzi nǝyimǝ gini avi kizi rairu mǝ mǝda pi rupyongor kizi nu nyere di bǝmǝ tǝshi mǝbǝra imig kǝmǝ wuna kǝ idi marsu mǝ itumǝ di wu? 29Jiji nandi wu huh mǝ mǝ gita ǝkpira gura di kizi bǝmǝ rang umarsǝ di wu, kusum ando kǝ ǝyira ǝkpo nu meshe umǝ. 30Nuh huh, Ata di mǝ kpo nǝ chorum kizi bǝmǝ rang umarsǝ di wu.31Dǝkǝzi yandi ujah, kǝ pirmǝ umǝ nu tiya ukwara kini uzhi ujah kizi bǝmǝ tǝshi mǝ zarǝpu mǝ rang kǝmǝ tiya ukwara di nǝ andubu tugu rukurǝ kini ujah kǝ angu mǝnǝ kǝ ǝmǝ nǝ andubǝ tugu akur repu? 32Jiji nandi wu mǝzi andu tiya ukwara umǝ kada piyu, mǝ zha ǝtumǝ ǝdi kǝ bila tuchurna tu rumoro rishamma. 33Bǝkǝ nandi gini kǝbǝ mǝyimbǝ kusum tukpǝ-kpǝ tumǝ wu bǝmǝ rang utǝshi utumǝ om wu.34Mumu mugalau mudi, huh muwarnǝ kini ilamlam imǝ ǝdi kurang ukursu ilamlam di mǝshǝ? 35Bǝkuzi mang ni zhi itumǝ nǝ bigizi dǝkǝzi nugangi wu. ǝyǝmǝ ǝlingi, undo kǝ ǝmǝ natuto tu kundǝ, mǝ kundǝ

Chapter 15

1Na nedi kusum andu kǝba ugǝndu kini andu mǝruku na urahazu mǝ na Yesu ǝdi kundu zumǝ. 2Kusum ǝpharisees kini andu darsa bi munu nǝpum gǝnǝ, nugusa, "undo di kansa andu mǝruku mǝku ri-rya kinǝrnǝ.3Yesu bi ba: nǝ tuwanzu tugusa nei. 4ǝvi nayimǝ gini kizi ǝmǝ na itǝmu rinyi kizi uwandǝ wurumǝ, bǝmǝ yaha eng ǝkur turbo nani turbo di nǝyimǝ uyuru mǝ pirmǝ nu bila ku wandǝ kudandi pirmǝ nǝ lǝlu kama zǝrǝ kwǝn wu? 5lǝlu kǝhuh mǝzǝrǝ kwǝn, mǝ kalma kwǝn na dongong ni shokori nani.6Huh mǝ dungǝ nǝ kwǝn na susa mǝyitsi sirǝnǝ kini andu shibira ǝmǝ, mǝhuh nǝnǝ nǝ wuzang ishokori kinemi imǝ zǝrǝ kutamu ku wurumǝ kom. 7Kusum nǝ nandi di em nu huh ninyi, ǝzi rai rugupang nǝshiri natǝru undu mǝruku mu wandǝ kǝmǝ kǝba Uweng.8Dakǝzi ugwa kǝ ǝmǝ na idama rukurǝ, kizi buzhi bu wurumv nǝmǝ, bama doko ukai, mǝbisa arai mǝbila nyel pirmǝ na lǝlu kǝmǝ zǝrǝ bǝng wu? 9mǝbihuh mǝzǝrǝ bang, mǝ yitsi surǝnǝ kini andu shibirǝ ǝmǝ kusum, mǝ huh nǝnǝ wu zang rai rugupang kinemi imǝ zǝrǝ budama buwurumǝ bom. 10Kusum na nandi, em nu huh nuh, ǝzi rai rugupang natuba ǝtumǝ au Weng.11Kizi Yesuh huh, "Bizi uzondo nǝ ǝdigenzǝ ǝrepu, 12Kizi uginanzǝ di huh nu na Dada di, "Dada ǝbisǝrum usar ururum rom; mǝbi hara nǝnǝ rurum rumǝ.13tsi bǝ subi kpo ni char wu, rana ginanzǝ di kanka imǝ pirmǝ nuzhi upana pyau nvban dang kizi mǝ shara rurum rumǝ na usokoning utal wǝshi. 14Na mǝru kǝ mumǝ wursu imig kǝ nazi ǝmǝ nani, kizi ikomo wǝni kpo na bigizi bindang budan di, kizi tiyom tu kupumǝ.15Mǝbi kizi mǝ pirmǝ mǝka bila itumǝ nizhi urum ubigizi bindang budi, kǝ mǝbi chǝpumǝ nu lam uguya iranga yarai. 16mǝba wǝ rai rugupang kǝmǝ ba rya iriya iranga yarai di, baka ka bazondo mǝyimǝ izhimig wu.17Ku vana kudi kubihuh ku kurmǝ nǝyimǝ rupum rumǝ, kizi mǝbi huh, ǝnatumǝ ǝ dada om ǝyondo kǝ ǝn na ǝfuk fuku char, kuzi em na pandi nu wi na ikomo. 18Em intorno in yaha ǝbandi, impiram na ǝtam, indi huh numǝ, "Dada Uweng nǝshiri kini nuh. 19Nedi em banzha kǝ ǝku huh num vana ou wu, wangǝrum uzhi unatuma wǝrai ou.20Na nandi ku vana kudi kubi torno ku zaya mǝbi huh mǝdun gǝ nu kira Dada umǝ, nupir katozo umǝ pyau, ǝtǝmǝ nika yirimǝ, kuzi izhai bi wumǝ, mǝbi sumǝ mǝka guntumǝ. 21Vana di bi huh numǝ, "Dada, imǝ wu utaka nu weng na shiri kini nuh, baku zha ǝhuh em vana ou wu.22Dada di bu huh natulǝrǝ tumǝ, rǝnyi sasa natukpǝkpǝ turupum tugilau, ǝdi wǝnumǝ, ǝku wumǝ rukpa ru wǝrǝ kini tumǝforo nǝtubuna. 23Kuzi rǝnyi naku wun ku gilau ǝdi tuzu kweǝng. Tidi yra tu wuza ishokori 24Bǝka ka vana om bimǝ wi, nedi ǝmǝ natu vunkuzǝ. mǝbi wurumǝ, nedi imǝku zǝrumǝ, kizi ǝbi kpo ni shokori.25Bi kuzi vana gono umǝ umǝ nu lam. mǝbi huh mǝdun gǝ nu kira ǝsussa, mǝkundǝ rimeze kini ǝmiza. 26mǝbi yitsi uzhi ulǝrǝ wǝrai di mǝbila uruza imig kǝ eng nǝtǝnu? 27Ulǝrǝ di bi huh numǝ, uwenu mǝdunga na sussa kizi Dada ou nmǝ tuzu ku wun ku galau bǝka ka mǝkabu mǝ shamma.28Kuzi vana gono di bi kunda mǝnang mǝ gyami uruwǝ, kizi Dada umǝ suru mǝ wuza ǝval ǝmǝ. 29Kizi vana gono di huh nuh na Dada di "bara imǝ wuzau rilǝrǝ nǝ suwǝ char, bǝ inwungu zu ugarunu ou wu, kusum na nandi bǝ umǝ yam koda ku mandi wu, kǝ indi wuza ishokori kini ǝyǝring. 30Nedi kǝvana ou mǝ biyu, kǝmumǝ kǝ wuna rurum rou kini tulam, kizi utuzu mǝ ku wun ku gilau.31Dada di huh numǝ, "rana, ou koyandi lǝlu au kinemi, kuzi ko imi em euwu. 32Iwa nyel kǝ tuwuza ishokori irai rugupang, baka ka uwenuh di bima wi, nanedi ǝmǝ nedi natu vunkuza, mǝbi mǝ wurumǝ, nanedi ǝmǝ zǝrumǝ."

Chapter 16

1Yesu maku huna andu dula umǝ, pazhi ushi undu rurum ni ka amǝ na undubaruzumǝ ututomo, kizi anana gara numǝ nuhu undubaruzhumǝ-ututomo di nu sharsumǝ rurum. 2Kizhi undu-rurum ridi yisu mǝ mǝhu numǝ, imi nedi ka em nu kunda di natara au? Gara udaku u baruzhǝ di bazhi ka ba uku sokono undubaruzha wu.3Undubaruzha di mahuna rukpǝ rumǝ, imi kizhiingu wa nedi ka usharai om ma: kabum ututomo ubaruzha? ba em da na budǝrǝ bu kǝbǝ wu kizhi mameng num nu wuzha aval. 4Ing kam iming ka engwa, bazhi ushaka ana kaba ituma. i. baruzha nemi, andubǝ di kabum na tirai tiganǝ.5Kizhi undu baruzhadi mayisi kusum andu tudur tu usharai umǝ ma bila uruzha na undu dinka mashe kizhi usharai um dulau? 6Mahu sikete sinyi rukurǝ su manu-mupar, "mahu numǝ, inga uva utu dur tou tashi sasa undi darsa sinyi shobi. 7Kizhi undu baruzha di huna uzhondo di, mashe kizhi adulau? mahu tu kwayanyi tu iku sinyi rukurǝ. mahu nu mǝ, ingya uva utu dur tou, undi dursa akur-uru8Usharai di ma yiba nudubaruzha ujur-tanu tu gilau di bazhaka ma wuzha rimi Andigyenzhǝ a masanu midi gotozhi na rimi nu dula na rimi nu dula na andubǝ gǝnǝ, kini andigyenzhǝ au iyeryer 9Em nu gara di ninyi, mokin riyering na kpǝ gini na chunna a rurum ru achunna au jur tanu ti gilau, bakaka, usha ka inu imain ing gana a kabu nayimǝ arai au jur mina gǝnǝ10undoka amǝ na akurming ni gisang amǝ na akurming ni char kizhi undoka ama nu jur ranu tu yeryer ni ming gisang, ba ma wuzha tanu yeryer ni gbou wu 11engbaka ba au na akurming nu tutomo na rurum ru jur yeryer wu, Avi kizi ma tara rurum ru akuming nawu? 12ingbaka ba urang tanu na tukpakpa tu azhondo wu, avi ki mayau ikurbi rukpǝ rou?13ba ulǝrǝ ni ka ma rang ututomo na tisharai ti repo wu, isokono ma gyani zhondo mǝ wǝmǝ zhondo, dakǝzhi ma yutu rukpǝ nu zhondo, ma gyamu uzhondo u: rang ututomo nu Uweng kini rurum wu.14Nedi tu pharisees, ka: a wǝmǝ ikurbi, a kunda kusum tukpakpa tindi, kizhi a meshu mǝ. 15mahunǝnǝ "no kuzhuzhu rukpǝ rigini natuba a andubǝ, kzhi Uweng ruzha suroho sugini. Iming nanganaka a yiba eng nayimǝ andubǝ, a gyami eng natuba au Uweng16Titarkaning kini atumǝ am nu-tutomo pirmǝ nusha ka Yohana ma rǝmǝ. usuru nusha undang, arhuwa nu gara ubunu u Uweng kizhi kwani nu chiri rukpǝ rumǝ rumǝ nagata, nayimǝdi. 17i goto maramara, ka ashiri kini bugizhi mudi maina, kinika bugoro bu wondǝ mudi maina, kinika buyoro bu wondǝ bu titarkaning budi wurumǝ.18Kwavi ka ma jiki ugwa mǝ muku chirra uzhi muma wuzha ilana, kizhi undo ka ma chira ugwa ka majiki anya amǝ ma wuzha ilana.19Nedi ana wa uzhi undu rurum, ka mawuzha tisarmani tu gilau, kuzhu amǝ na: malinsam nu: rurum rumǝ koyandi rici. 20Uzhi unaval ni ka rizhǝ rumǝ Lazarus ka ma tashizhi nu shib-giwa umǝ, ka amayre ma kupu mǝ. 21nu gana ka madi ri-iria kpozho usuru na aru a undu rurum, kuzhu iyera na biu nu limba a mayre amǝ.22Usha pa biu ka undu aval di ma wi kizhi atumǝ au Uweng nashiri na chiru mǝ aka tarumǝ nu kira Ibrahim. Undu rurum dong mǝ wi kizi awansumǝ; 23Nayimǝ arai auruw nu kunda kpai, ma zhansa azhi amǝ ma yira Ibrahim pyeu kini iazharu nukira umǝ.24ma kyiba nuhu, ata Ibrahim kundi Izhai na tara am, undi tuma Liazarus madi wa rubo na mini madi zhizhimum relem, em nu kunda kpai nu-ruw di25Ibrahim mǝhu vana, ruzhaka nusha utuvungǝzhǝ tou ukaba iming gilau eu kizi liazharus mura iming i shoro. Nedi amǝ na malinsam kizhi aw nu kunda kpai 26Indang kpaidi wu, ruwoa rugbou na tarshi goro, bazhika undu gana uwugulu suru bandi pirmǝ nawa, ba a rang wu, kizhi zhondo ma rang ma wugulu uburu nenyi ubiu zhondo ma rang ma wugulu uburu nenyi ubiu naru wu.27Undu rurum mahu, em na aval, Ata Ibrahim, uba tumumǝ na rai a dada om 28bazhaka em na hahenum shobi- ka madi ka wundǝ nǝ turo, agana na biu nayimǝ ira kunda kpai di wu29kuzu Ibrahim mǝhu numǝ Anǝ na musa kini atuma au Uweng; yohanǝ adi kundudǝ nǝ. 30undu rurum matara, ohoh, dada Ibrahim, uzhondo hu ma hanu mǝ usuru nu wi, a yaha maruku, 31kuzu Ibrahim mǝhunu mǝ baka ajita karu ututo na musa kini atumǝ aw Uweng wu, anang gu karu ututo nu zhondo ka ma suru nu wi wu.

Chapter 17

1Yesu mahunǝ andu dula umǝ, isokono lellei ki a mura ashari au gulu, kizhi mǝkari nudu ka ubiu na cunna amǝ! 2igoto nyel ka akisumǝ rishari ruwuha iku, na rumoro kizhi a lingimǝ nayimǝ repende; ka madi wa undu wondǝ nayimǝ andu-lǝshi di nugulu.3Baring akpv gini uhenu hu ma taka, sartumǝ, mahu ma ruzha utaka umǝ rya ti rinu numǝ 4mahu ma wa makuna na sundr, nuyira, kizhi maku biu na sundǝrǝ nuhu, "Imma ruzha utaka om," doli u rya mǝ tirinu:5Andudula ahuna ata, kinandu utararai." 6Ata mahu, "ingbaka anyi nutararai da bumuzhu bu mustard, na rang uhuna ucici u mulberru rupurou udi ka gita rou nayimǝ repende, kizhi idula ugara gini,7nedi aui gini, kizhi amǝ nu lǝrǝ numǝ na avara da ubiha ka ma hunumǝ, uhu ubiu uburu nu lam urau sasa una tashi tu riria? 8ba mahunumǝ, hanu: ka shiram iria indi rya, u kisa ribam nu sarmani udi wuzham ututomo, pirmǝ nusha ka ing biya urya-ti-ria kini uswadi. namarudi kizh au na rya kini uswa.9ba mawa inja nu lǝrǝ di wu bazhaka, mawa imingka titarkaning tuhu, nandi?, 10Nanandidi, ǝnyi dong, ushaka nǝhu namawa kusum imingka ahu nawa, nahu: ar tilǝrǝ kabatu-zha wu. ar tuwa iming ka imoko ituwa kpaidi hu.11Lǝlu ru: biu ka mawatanu pirmǝ na urushalima, ma kpo ni kazhu nu kira samaria kini Galilee 12mapahu ma ruwǝ na bizhi bukoro, ma: mana kini andubǝ rukurǝ ka anǝ tugun tidi aka tura shishati, numǝ, 13kizhi a nyazha sumoro nuhu, Yesu, usharai kunda izhai gorro."14mahu ma yirǝnǝ, mahunǝnǝ, "haninyi kǝ bǝning akpǝ gini na tu pozho." ahu amoko achunna, akuzhu rugǝnǝ (Awomo) 15Undu wondǝ gǝnǝ pahu mayira ka muma womo, ma tarani namaru, na rumoro rugbou nu zhanzhana Uweng. 16ma na fall na tubuna tu Yesu, na ti inja numǝ. amǝ undu Samariye hu.17Yesu mahu, ba ǝnyi rukurǝ kizhi a kuzu nyi wu? andubǝ torbo bei? 18ba azhondo ni ka a tarani adi zhanzhana Uweng wu, kizhi ugyen kpaidi? 19mahu nu mǝ, "torno udi hanuw. utararai rou ma yaw ruguma.,20Tu pharisees pahu a bila uruzha nǝmǝ natara usha ka bugizhi bu reja ru Uweng sǝ biu; Yesu ma tarǝnǝ mǝhu "rǝjǝ ru Uweng ru biu nu barizha shauwa wu." 21da ahu, barra, gyen bang.: da inji bang: wu! na barra, bugizhi bu ruja ru Uweng nǝ yimǝ gini."22mahuna andu dula umǝ, "si-su biu ka na gana u yira rici ru wondo ru vana u undubǝ kizhi nasa yira wu. 23Ushadi kzhi ahuniny, baring abandi; baring abanji! konzheng nagana suru wu da na suma nudula gǝnǝ wu. 24da iyakaka unyelbe, nyelbuzhǝ yerǝrǝ usha ka mawa nyelpu, usuru nu-sara wondǝ u ashiri pirmǝ nuzhi uusara u ashari, nandidi kizhi vana u undubǝ ma sokono na rici rumǝ.25Kuzhu na dinka di, ma gama ma kunda kpai na tukpa kpa char, anyana andi aku gyami mǝ 26Iyakaka i hana nusha u oah, Nandi kizhi iku hana nusha u vana u undubǝ. 27Anǝ nu rindi, nuswadi, na tinya kini uyimba na anya pirmǝ na rici ka Noah maruwǝ nu ark kizhi bure bu gbou biu muna wunzǝ nǝ.28Niyakaka, iku hana nusha u lutu;- anǝ nu ryadi nu swadi, nu kpazhadi kini zhizhadi, nu gwaradi kini upyizhidi. 29Kuzhu nu-sha ka lutu masuru na saduma, ure u uruw kini kibiritu pa kpo usuru na shiri muna wunzha andubǝ kusum30namaru indidi gbaki, iku sokono nandi na rici ka a bǝnǝ vanav u undubǝ. 31Nurici rindang, yaha undoka amǝ natara arai gana shupu nu susu tukpukpa tumǝ na rai di wu. kizhikuzhu na chunna wondǝdi, undoka amǝ nu lam gana tarahi wu.32Neku-tuna na ugwa lutu 33kwavi ka ma-gana ukaba tuvungkǝzhǝ tumǝ ma naha tuvungkǝzhǝ ma mura tang.34Em nu garadi ning, na-ari andang, andubǝ a repo na anabu wondǝ a chira undu wondǝ a yaha undu wondǝ. 35Amura tuga tu repo nu wuha-iria nira wondǝ a chira u wondǝ a yaha u wondǝ. 36Andu repo nu lam, a chira undu wondǝ a yaha undu wondǝ 37Abila uruza nǝmǝ, pirmǝ na bei? mahu nǝnǝ, irs ka ikezhǝ ni, a mura tumajugu ni nu pitunu nira wondǝ

Chapter 18

1Kizhi mǝ bunu nǝnǝ nu shiguta niyakaka awuzhuzha aval kusum usha, a gana wa-madoro wu, mǝ hu, 2"pazhi nuzhi upana, uzhi undu tuzhu ruvuna ni ka ma kunda iyewoa uweng wu kini uchira mamyeng mu andubǝ wu,3Nedi, pazhi uzhi ushi nupana udang, ma buguzhu nǝmǝ lalati, nuhu binkam indi mura akurmi nam natara undu gyami on 4Lǝlu ru sura charr ka ba magana ubinka umǝ wu, kizhi pirmǝ na kuzhi lǝlu, mahuna rukpǝ rumǝ, eng ruzhaka ba ing kunda iyewao i Uweng wu da uchira mamyeng na anduba wu, 5kpa nanandidi, bazhika ugwa di nu yamm utuba rukpǝ, ing-ga binku mǝ madi mura akurming, magana wam injira nu bihuzu umǝ kusum usha6kizhi ata mǝhu, !kundang iming ka undu tuzhu ruuna ru jur-akurming ma gara. 7Nedi ba Uweng ma biu na akurming na ando ka ma uirǝnǝ ka akibuzha nu uyira kini ari wu? ma sharǝ nǝ usha charr dowoa? 8em nu gara di ninyi nuhu, ma biu na akurming nǝnǝ na masasa. Nanandidi, vana u undubǝ huma biu, mana mura utara rai na masanu midi?"9Kizhi maku gara ushiguta indi na azhondo ka awǝmǝ na-akpǝ gǝnǝ nuhu anǝ andu tanu tu gilau kizhi a-shara udun gara andubǝ. 10Andubǝ a repo a hanǝnǝ nu gura u Uweng na aval, uwondǝ di ka amǝ u pharisee kini uwondǝ di undu kaba ugandu.11u pahrasee di ma torno ma wuzha aval nǝ tukpakpa tingdi na tara amǝ; Uweng em na inja nu ka ba em da undang gara undubǝ wu; andu - igana, andu jur tanu tu gilau, andu ilana, da kazhi andu kaba ugandu di wu. 12eng wuzhuzha uyiranandi na repo na sisundǝrǝ. eng nyingzhi tu binka tu kusum iming ka ingmura.13Kizhi, undu kaba ugandu di naritoring na ku lǝlu, ma tibi nyanzha azhi na shiri wu, kizhi ma rǝkǝ bugyese nuhu, Uweng kunda izhai natara am, 14em undu makuna em nuhu ninyi, umdo di ma tarami na rai-amǝ nu kuzhu-sar, nugoto kizhi unduji, bazhika kpa undo la ma nyangzha rukpǝ rumǝ a shingshimǝ rukpǝ, kizhi kpa undo ka ma shingshi rukpǝ rumǝ a nyanzhu mǝ.15Andubǝ di nu bihuzhu numǝ na andigyangzhǝ madi gakǝ nǝ, kizhi andu dula umǝ ahu ayira indi, a sartǝnǝ 16Kizhi yesu yisǝnǝ nǝmǝ nuhu, yahing andigyangzhǝ gisang di adi biu nemi, nagana gǝhǝ nǝ wu. Bazhika bugizhi bu rija ru Uweng bu sana gǝnǝ hu 17Akura durdi em nu gara ninyi, undo nanganaka mǝji kaba bugizhi bu rija ru Uweng danggha undigyengzǝ wu, ma ruwoa ni wu."18uzhi undu rija ma bila uruzha nuhu "undu banzhǝ gilau, imi kizhi eng-wa indi mura tuvunkǝzǝ tu labu-mina? 19Yesu mahunumǝ, Bazhi imi ki uyisum undu bǝzhǝ gilau? uzhondo ni ka amǝ ugilau di wu, Uweng bǝlǝ. 20Uruzha ubunu u ruuna-ugana wuzha alana wu, ugana uwuna wu, ugana uwuzha igna wu, ugana udula amaru amalem wu, yimba rugbou na dada ki ango ou." 21undu rija ridi mahu, "kusum tukpakpa tingdi, em na dula tang nusha re maina rom."22Usha ka Yesu ma kunda indi, mahu nu mǝ iming wondǝ ki udu-unaha di. ka zhizha kusum iming ka aw nani, udi harsa na andu jur umura, u mura rurum na shiri kizhi urau una duka." 23ushaka undu rija ridi ma kunda iming indi, ma-wa manang charr, bazika amǝ na rurum tim.24Yesu mahu ma yira iyakaka ma-wa manang, mahu, "isokono nu gbanǝ nu undu-rurum madi ruwǝ na bugizhi bu rija ru Uweng! 25i sokono maramara nu rakumi ruwǝ na rizhi ru ura-udunzha ka undu rurum ruwǝ na bugizhi bu rija ru Uweng.26Anda ka anǝ ukundizha di ahu, "kizhi mamura ikefu? 27Yesu matara "tukpakpa ka undubǝ ma rang uwadi wu, I warumǝ nira i Uweng28Bitrus mahu, "nandi, tuma yaha kusum iming ka eng-igoro, arnu ow. 29Yesu mahu nǝnǝ akuradurdi em nu gara ninyi nuhu, uzhondo ni ka ma yaha arai da ugwa, da rehene da anata da andigyenzhǝ, baka bugizhi bu Uweng, 30ka managu gaba charr-tim nusha undi kini usha ubiu wu, tuvungkǝzǝ tu labu u maina."31mahu ma pitunu andubǝ rukurǝ nani repodi na rukpǝ rumǝ mahunǝ nǝ, baring pirmǝ goro pwo na urushalima, kusum iming ka atuma du Uweng a darsa natara vana u undubǝ imonzhuzho rumǝ. 32bazhaka a yutu mǝ na andu marim, awuzu mǝ umeshe kini udima umamyeng kini ukpo zhumǝ tomo. 33namaru ka ama wharatuzhumǝ a wunumǝ rici ru taru ma torno gbaki"34Anǝ atibi ruzha izhiming indidi wu, kizhi tubunu tindi nu nyusa nǝnǝ kuzzhu ba, a rang uruzha iming ka ma gara wu.35Nanandidi, Yesu mahu mǝ wǝsǝ vati na Jerico, uzhi ulǝngǝ na titashi nu kira achunna na aval, 36mahu makunda rugozhon ru andubǝ natanu ma bila uruzha, imi ka eng natanu. 37Ahunumǝ nuhu, Yesu u nazharat nu-sura.38ulǝngǝdi mawa bukyengku nuhu, Yesu vana u Dauda kunda izhai em" 39Andoka anǝ natanu natuba a sarhe ulengǝ di, ahunumǝ ma wa wayti. Kizhi maku kini bukyengku budi vana u Dauda kunda Izhai em.40Yesu matura, mahunǝnǝ aka biu nundodi nǝmǝ. Kizhi ulǝngǝdi mahu ma biu vati, Yesu ma bila uruzha nǝmǝ, 41imi kizhi rairou ka indi wanuw? mahu, Ata, rairom indi mura urika ira om.42Yesu mahunumǝ mura u rikaira ow. utararai rou mayau ruguma. 43nusha udangdi ma mura urika ira umǝ kizhi madulumǝ nurzhanzhana Uweng. kusum andubǝ ahu ayirumǝ, awuzha izhantu nuweng.

Chapter 19

1Yesu ma ruwǝ kuzhu amǝ nu: sura nayimǝ Jericho 2kizhi uzhi undodi ni ka rizharu mǝ zakka. Amǝ undu-kabba ugandu gbou kuzhu amǝ undu rurum.3ma: bila ka madi yira avu nǝzhi Yesu, kizhi ma reng uyira umǝ wu bazhi rugozhon, kuzu amǝ nyawa. 4ma sumǝ natuba andubǝ di maka: nyana natara uchunu sycamore tree maǝi yirumǝ, bakaka Yesu ma sura na achunna andangdi.5Yesu pahu ma biu na ira indangdi, ma bara ashiri kuzhi mahu, zakka shupu na bigizhi sasa bazhika ricidi em ingu tashi nawu narai 6Kizhi ma shupu na masasa nabigizhi ma: kabumǝ na rairugupang 7Andubǝ ahu a yira indi, kusum gǝnǝ a munu nuhu ma pirmǝ nubara undoka amǝ undu mǝkuna8Zakka ma torno mahuna ata, "bara, ata, ingu yimba usar nu rurum rom na andu jur-mura kuzhu, inbaka em makaba iming i zhondo na chuna ka ba a yalaudi wu, ingu kursu numǝ nǝnanzhi i imingdi 9Yesu mahu, ricidi ikefu ma biu na arai andi bazhika amǝ dong 10vana u Ibrahim hu vana u undubǝ ma biu nu bila, kini uwa kefu na andoka a wurǝnǝ11Anǝ nu kundizha tukpakpa tingdi, ma hu huwa nubunu kini ugava ushiguta, bazhika muma niu vati na urushalima. anǝ nu torong nuhu bugizhi bu Uweng bu hashi bu bǝnǝ rum 12mahu bazhinandi, uzhi undu-gilau ma pirmǝ na buzhi bugizhi pyau, madika kaba narukpǝ rumǝ bugizhi bu rija madiku tarani.13ma yisi tilǝrǝ tumǝ rukurǝ ki ma: yǝnǝ idama rukurǝ, ma: lunǝnǝ wuzhang tizhamin nani kizhi em biu, 14konzhen andu-upana umǝ gyami mǝ ki achǝ chǝ atumǝ undodi wuzha rija natara goro wu 15iku sokono, ushaka ma tarani, ka mumaka kaba rijaridi, matuma aka yisi tulǝrǝ tu nanganaka ma yǝnǝ ikurbi, a biu nǝmǝ, madi-ruzha, mashe nezhi uswa ka a mura niratizhamin16undǝ-dinka nǝ biu natuba amǝ mahu, Ata, engkini mura uswa u idama rukurǝ midama ka uyamm 17undu-gilau di mahunǝ, kaja ulǝrǝ gilau. Bazhi ka uwuzha akurming nayimǝ igisang, Ama yau rija (or budǝrǝ) na tara tupana rukurǝ18Undu-repo ma: biu, mahu, idama eu i minam idama shobi 19undu-gilau di mahu numǝ au kaba rija ru rupana shobi.20Uzhondo ma biu, mǝhu, ata, ingye idama eu ka em intara nuw kefu naymǝ tisarmani, 21em niyewoa eu, bazhika aw undu gana hu. ukangsa iming nira ka ba utara ni wu; upituzhu nira ka ba uwuzha tugbara wu.22Undu-gilau di mǝhu numǝ, nǝ moro bunu au, kizhi intuzhu: mǝkangara nuhu, au ulǝrǝ u anyasi. uruzhaka em undu gana di, kini ukansa imingka ba ingtara wu, kini upitunu iria nira ka ba ing gbara wu. 23bazha imi ka ba uka tararum ikurbi di na rebinga wu, bazhika, usha ka enghu engbiu, indi mura uswa ni wu?24Undu-galau di mahuna andoka anǝ naritoring bandang, kabing idama di nǝmǝ, nǝdi yimba nu undoka amǝ na tu minas rukurǝ. 25Ahunumǝ, Ata amǝ na tu minas rukurǝ.26Em nu garadi ninyi, nuhum kwavi ka amǝ nani, aku kinimǝ ni, kizhi undoka ama naha, ku nanggana ka amǝ nani aku vini. 27Kizhi andu gyami om di, andoka ba rairugǝnǝ indi wuzha rya natara gǝnǝ wu, na rǝnying nǝnǝ bandi nadi wuzhǝnǝ natuba am."28mahu magara tukpakpa tingdi, ma sura a tuba pirmǝ na rushalima.29usha pahu ubiu ka muma biu vati nǝ Baitfaji kini Bait'anua, nukira uwoho ka ayisi ong Zaitun, ma: tuma andu repo andu dula umǝ, 30nuhu, haninyi na bukoro ba: atuba, anyi nu ruwǝdi na mura uzhi Aholaki, ka anamǝ nyanani wu. buning amǝ nadi rǝpi num nani. 31uzhondo humǝ bila uruzha ninyi nuhu, "Baka mashe ka anyi nu bunu umǝ? nahu" Ata nu gana di.32Ando ka atumǝ nǝ, ahanǝ nǝ aka: mura u aholaki niyakaka Yesu matuma gara nǝnǝ. 33ka anǝ nu bunzhu u Aholaki di, ushowǝ di mahu nǝ nǝ, bazhi mashai ka anyi nu buzhu u Aholaki di? 34Ahunumǝ "Ata nu gana di." 35Ana sha ong na Yesu kizhi anorto tisarmani tugǝnǝ natara u-Aholaki di ki awa Yesu natara-amǝ. 36amǝ na tanu, anǝ nu nortuzho tusarmani tu gǝnǝ na chunnadi.37mahu mawǝsǝ vati nira uhowo u olives, kusum rugong ru andu dula umǝ a kpo na rairugupang kini uzhanzhana Uweng na rumoro rugbou bazha kusum ututomo gbau ka ama rikǝzha 38Nuhu, "akabiki sokono nuja ka ma biu nayimǝ rizha ru atagoro! ishamma nayimǝ ashiri kini rugbou nayimǝ ashiri!"39Tizhi ti pharisees nayimǝ rugong ridi a hunumǝ undubǝzhǝ, sarkǝ andu dula ow 40Yesu matarǝnǝ nuhu, " em nu gara di ninyi, ingazhi andindi hu a wa wti, ashari di ba halmuzhǝ.41ushaka Yesu ma biu vati nupana, ma kibba bazhi ubana di 42Nuhu "Bazhi unaruzhaka nayimǝ rici rindi, au dong, tukpakpa, au dong, tukpakpa ka tu biu nu na ishamma! kizhi kuzhu tang nu nyisa nazhi aw.43Bisu biu natara aw ka ananyarmǝ aw a pyi iming kata nati kira kizhi a kangaru, ki a lingau usuru na kusum tuswar. 44A wasku: uri nabizhizhi, kini andigyenzhǝ au ba a yaha rizhi rhushari na tara rizhi wu bazhika ba uruzha usha ubara ow wu.45Yesu ma ruwǝ nu gura u aval, kizhi ma kponu nǝrǝ andoka anǝ nuzhizha iming, 46mahunǝnǝ, eng nu darsa, arai am a sokono arai a aval. kizhi nu ma sokono na ang ubari u igana.47Yesu nu banzhǝ kusum rici nayimǝ ugura gbou waval. pozho gbou kini andu darsa abila adi wunumǝ, nandidi kini ija i andubǝ, 48kizhi arang uwadi wu, bazhika kubum andubǝ nu kundizha umǝ

Chapter 20

1Rizhi Yesu nu bǝnzǝ andubǝ ubunu ulense nǝ yimǝ Araiauweng, tu priest tu gbow kini andu darsa iyoro a: andiganu bi rǝnǝ ǝnǝ muru mǝ 2Abi garu nu kinǝ mǝ, ǝhu numǝ, gara nandu avi ki mǝ yau achunna ka ou nu ba ubunu di, kinizhi u mura tu dǝrǝ bu dima sana tidima tindi nǝ vi yon?3mǝ bi wǝmǝ nǝnǝ mǝ hu, em in gana uzhi u nizha nanyi don garin na num 4uchiri na mini u John usuru na shiri duwǝ da kǝzhi wǝn dubǝ yon?5Abi lorom nǝ kpǝ gǝnǝ, ǝhu "Hu tu wǝmǝ numǝ nuhu wǝ shiri hu, mǝ hu nandu, bazhi mashe kizhi nabi gyami u kaba di? 6Hu tu tu wǝn dubǝ hu, kusum ǝndu di bǝndi angu gursan du, bazhi ka ǝnǝ ǝmǝ wǝmǝ nu hu John utuma u Uweng hu7Kizhi a:pa wǝmǝ ǝnǝ a ruzha ira ukǝ suru ni wu. 8Yesu bi wǝmǝ mǝ hu nǝnǝ, em don in gara ninyi ira ka in mura bu dǝrǝ boin ni wu9mǝbi ba: tuwǝnzhu nan dubǝ mǝ hu nǝnǝ uzhondo ni ka mǝbi gita uke u chichi ma yimba on nandi tumǝ, ǝmǝ mǝ pirimǝ nu zhi upana shishati maka dokono. 10Na maru si: char, mabe tuma ti lǝrǝ tumǝ nandi luma i ube di, nu tu aka baku mǝ tukpakpa tu lam di, andi tuma nu ubǝ di be kpasǝ nǝ ǝ nǝrǝ nǝ a shira na tǝrǝ tu gow11mǝbi ku tuma uzhi ulǝrǝ umǝ di, andi tuma nu be di, bi: ku gbasu mǝ ǝ nǝru mǝ ma shira na tǝrǝ tu gow. 12mabi chacha utuma u taru, andi tuma nu ba di, bi gǝnzhu ti ra ǝ nǝru mǝ.13Ushǝwǝ ube be hu, luni ka in wa nǝzhi, in tuma saka vana om in gana a kunda mameng mumǝ 14Andi tuma nu ba hu ǝ yirumǝ ubiu, z chata a runduzhu nǝ nǝ nǝkpǝ ǝhu, vana umǝ ninyang ubiu umǝ ǝmǝ dǝ nǝzhi undu chiru songo umǝ, tu wunu mǝ ube di di dokono ugoro15Abi wunumǝ ǝ viki mǝ na mam ubv di, ǝnyi na yira imi kizhi undu be di ma wa nandu ituma i ube di? 16mǝ hu mǝ rǝnǝ ma shara andu ituma di kusum, kizhi mǝ yunba ube di nandi gisau.17Yesu be: barǝnǝ, mǝ nǝnǝ, imi kizhi a gusa a: Rishari ka andu pi chorom a: gyawi, rindǝ kizhi ruma sokono rishari ra: kpira gura. 18Byolla undo ka mǝri na rishari ridi mǝ lente rumǝ, kizhi kusum undo ka rishi ridi hu ru kpo numǝ, ru tashalumǝ19Tu priest tu gbow tidi kini andu darsa a: andiganu di bi bila ka adi moku mǝ, kizhi iyǝwǝ wǝ nǝ nan dubǝ 20Abi a zondo hana a dulumǝ u ruka dang ǝnǝ na tanu ti gilau, adi muru mǝ nu taka kizhi adi moku mǝ aka shumǝ nan di rija21Abi bila ruzha nǝmǝ, ǝhu numǝ, tu ruzha au undu ba: akuraduru, ingye u ba: akuraduru labu u gyamu zhondo kusum limin ka u ba: gbaki akumchum hu. 22Iwa nyel ka tu tara ugǝndu na ceasar duwǝ?23Yesu bikam ryomo ri gǝnǝ, mǝhu nǝnǝ. 24Bǝnin nanum bu kurbi inda yira, uluru wǝ vi ni? ǝhu uluru u "Ceaser hu"25mǝ hu nǝnǝ "yunban na ceaser imin ka ein i Ceaser na ku yunba na Uweng imin ka ein i Uweng. 26Abi bila a da muru mǝ nu taka nǝ yimǝ ubunu umǝ na duba andubǝ a na ha, imin di wǝ nǝ a wa wyeti nu moko tunu27lǝlu ka Tusadduces be rǝmǝ nǝmǝ nǝ mǝ, ǝ nǝ ondo ǝ hu bǝ sǝzhi lu vunkǝzhǝ nu na maru wi wu 28abi gana u ruzha nǝmǝ, ǝ hu numǝ, moses be darsa nuhu Undubǝ hu mǝwi labu vana, Uwyene rǝn ka ma rinzhi ugwǝmǝ madi minu mǝ vana29Bizhi a zhondo sundǝrǝ na rihene rigǝnǝ, ugono bi chiru ugwa, mǝ wi labu vana. 30U repu nandi don 31utaru di chiru don, nandi ka kusum gǝnǝ sindǝrǝ chigu mǝ ku gǝnǝ wizhi labu vana 32na maru di ugwa wi don 33lǝlu ru tornozho na maru wi, masa sokono ugwa vi, ingǝ kusum gǝnǝ sundǝrǝ di bi mǝ yitu nuhu ugwǝmǝ34Yesu bi hu nǝnǝ nedi, andubǝ wuzha anya, aku yumba na anya. 35Byolla ando ka a muru mangala ka asa muru torno na maru wi, sǝzhi u chira na nya ki pirmǝ na na ni wu 36sǝzhi kuzhu uwi ni wu, ǝnǝ ama sokono a wǝndǝ di kini anatumǝ a Uweng hu an da ka ǝmǝ tornozho.37Kuzu ando ka ǝmǝ wizhi a: tornozho, Moses bi bǝnǝ nandi ka mǝhu Uweng u Abraham, Uweng u Isaac kini Uweng u Jacob. 38Nedi ǝmǝ hu uweng wandu wi wu, ǝmǝ Uweng wǝndu tuvunkǝzhǝ hu, bazhi ka kusum tuvu kǝzhǝ tumǝ hu39Vzhi andu darsa dǝn bi hu "undu bǝnzhǝ goro u bunu nyel." 40Abi ku worko a bila urunzha nǝmǝ wu.41Yesu bi hu nǝnǝ, na rika Christ di aviyong? vana u 42David duwǝ? David rukpǝ ru mǝ bi ba: na simezhe sumǝ mǝ hu. Usharai mǝ hu nu Usharai om Tǝshi nu wǝrǝ kankam om: 43inda gabra ana nyaru au na yimǝ tutuna tou nani 44Bǝndi David my yisi usharai, a: usharai umǝ wa mashe kizhi ǝmǝ madi sokono vana u David di?45mǝ pa bunu na andu bu makazha bumǝ, kusum andubǝ nu kunduzha di 46wuzhan sauwa na undu darsizha di, ǝnǝ a wǝmǝ tanu na ti sarmani ti gyitu, a ku wǝmǝ a da nyinzhǝnǝ tu kwa nyel nǝ byolla ira ka ǝnǝ ni, mal rai rigǝnǝ na tira ti tǝshi ti gilau na tira ti shokori kini na Arai au Uweng. 47ǝnǝ ǝ vinizhi tukpakpa ta gor, ingyǝnǝ nu wǝmǝ aval gyebu nǝ yimǝ andubǝ. Sana andindi di kizhi a godo gyamyǝ nǝ.

Chapter 21

1Yesu bi rika imin ka tu rum nu ginsi di na aru a tibinka 2maku yira uzhi ushi, rǝmǝ mǝnǝ gipi ku zhimin ni 3kizhi mǝ hu nǝnǝ, en nu tinyi akura duru, ushi di mǝ hu nǝnǝ, en nu binyi akura duru, ushi di mǝ gipi imin ka i kizhi i kovi kusum 4kusum bǝndi turum tu gisǝrǝ nǝ yimǝ i char ka ǝnǝ nani hu, ushi di na yimǝ tiyom ti mǝ ma yunba gun imin ka ǝnǝ nani hu.5A zhondo bi bunu na tara Arai au uweng ka a: yumbura an na shari gilau kini lukpakpa tu sara char, kinji ti nyinzha, mǝ gami mǝ hu 6chorom ta arai di ka ǝnyi nu rika tǝn, rizhi nishani ni ka rusǝ ku tura na tara rizhi wu.7ǝnǝ abi bilu ruzha nǝmǝ, ǝhǝ. "undu bǝnzhǝ goro" gara nandu Uweng ka tukpakpa tidi tisa wa, kini imin ka bǝnǝndu nu hu lǝlu ridi rumǝ biu 8wunzhan sauwa agana warsizhini, andubǝ char ka ǝsa bihuzhu nu gusa ǝnǝ dǝ nǝzhi em, ǝhu ninyi lǝlu mǝ niu, na gana dula mura gǝnǝ wu 9na kundizha nu hu ar tazha ukwara, na kundizha izhong, kusum dǝndi na gana hu udaku mǝ biu yani wu10mǝku lu nǝnǝ, na kundizha igizhi nu nyanzha na pum, sija nu zhansizha rigǝnǝ nǝ pum. 11Bugizhi bu zutuzhu sǝzhi ikomo ni na ti ra char, a: rika tukpakpa mamni. Tukpakpa ti yǝwǝ gǝngǝn tu bǝnǝ rumǝ usuru nǝ shiri12ǝsǝ tibi tarinyi tǝrǝ, ǝ yinyi ugbǝnǝ, ǝ yitu nyi na da: tuba kini nija adi, kini andu gbau bazhi em 13I sokono ninyi lǝlu hu ka nadi bǝnzhǝ imin ka ima hana.14Bazhi nandi na gana hu nadi bila lirin ka na bai nan da tuba wu, 15in nyizinyi uruzhioh kini amoro bunu, ka undu gyami ǝ ran kizhi gini wu.16Andu mina gini, ha hene gini, kini ǝrǝnǝ gini ǝ yituzhu nyi, azhondo gini ǝ wunzhǝ nǝ. 17Kusum andubǝ a gyawi nyi baka rizhǝ rom. 18Kusum dǝndi, izhimin igama ru sukpǝ rigini wu. 19Na yimǝ ushinga gini, andu a: mum mangala.20Hu na yira andu tiyu kwara mǝ lǝnkǝrǝ Jerusalem, ruzhan nu hu lǝlu ru shaina di mǝ biu vati. 21lǝlu rindǝn ando ka ǝnǝ na Judea a nyana uwoho nu som, ando ka ǝnǝ na yimu pana, yahu pana, kizhi ando ka ǝnǝ shibi gana ku tiu wu 22lǝlu ridi lǝlu ru mai tukpakpa hu, kusum imin ka anama darsa, Umonzho tǝn mǝ biu.23Aya: musong kini anamba digyǝnzhǝ sa sokono iming izhai, bazhi ka tuweng tindǝn ugbǝnǝ ni kini manang gǝngǝn na tara undubǝ. 24Andubǝ zhar ka wunǝ nǝ na ti vira ǝ chansǝ nǝ na rilǝrǝ na tu pana char ǝ yǝnsǝ a pusa Jerusalem zal, aworni a kunda ulense na suroho si gǝnǝ25A rika tukpakpa ususa nuweng kini nupe a: iwerr kini na mǝsanu, igizhi i sokono nǝ yimǝ iyǝwǝ kini igbegber i su roho bazhi rugurnun bu pende kini si wye su mini. 26An dubǝ char sa ve:te bazhi i tukpakpa kartu hana na mǝsanu bazhi ka budǝrǝ tǝ shiri tu sa gartha rumǝ27A sa kizhi a yira vana undubǝ u tiu umǝ nǝ yimǝ tiwen na tu dǝrǝ kini ugbai uzhanzhana. 28lǝlu ka tukpakpa tindi nu hana, nyanzha ukpǝ nu bara ashiri, bazhi ka ukaba gini mǝ biu vati29Yesu bi garǝnǝ tu wǝnzhu mǝ hu nǝnǝ, "barin uchunu poro kini tu va tidi. 30lǝlu ka tuma vete, na ruzha nuhu rishi ru dungǝ vati. 31Nandi nahu na ma yira tukpakpa tidi na tanu ruzhan nu hu rija ru Uweng rumǝ tiu vati.32mǝsanu di u sura wu bazhi ka kusum tukpakpa tidi ka ama ba tu mo. 33ǝshiri kini bigizhi a sura, Ubunu om usura wu34karin tuto nǝ kpǝ gini nyel suroho si sini gana tǝshi dǝlǝndǝlen na tukpakpa chardang uswa ukiru kini uwi nu kinu, ka na di sokoni nǝ yimǝ ushara tunu rai, richi ridǝn gana sǝ muri nyi sar hati dang u kpo na tugung. 35Bazhi ka Uweng dǝn sǝ rǝmǝ na kovi ka ǝmǝ na mǝsamu mudi.36Wuzhizhan aval mal ka di sǝzhi an na bu dǝrǝ nyel ka u rǝn mangola na tukpakpa tidi ka undungǝ tǝn, kini ka udi tura na tuba vana undubǝ.37Nuweng ki mǝbi mizhi mǝ bǝnzhizhǝ na rai au Uweng, a: ri hu ama ga, mǝ pirmǝ mǝ kǝ tǝshi nira ka a gusa en oliret. 38Pinma ǝndubǝ rahumǝ ana kuru tuto ni min ka ǝmǝ nu bǝnǝ na rai au U

Chapter 22

1nedi ishokoroi i rufohurum rujur muma mǝ biuy vati ka ayisizi ong pasover . 2pozo gbou kini andu darsa nu bila tichuna ka adi wunna yesu, ingge iyǝwǝ nǝnǝ na andubǝ .3kizi satan ruwǝ na yahuda , ka rezǝ rumǝ iscariot amǝ undu wǝndǝ nayimǝ rukurǝ nirepo .4 yahuda ma pirmǝ na pozo gbou kini andu gbou kini andu gbou, kizi adingzhi kinǝnǝ iyakaka ma zhizha yesu nǝnǝ .5awa rairugupang , akuwǝmǝ nuhu a yimǝ ikurbi . 6ma wǝmǝ kizi mabila achuna ka ma yuyu mǝ nǝnǝ nu kiradi.7kizi riciru rufohurum rujur muma ma biu , ka ayutu iming bila akǝbiki . 8yesu ma tuma bitrus kini yohana nuhu haninyi naka yinbuurandu itai i passover ka tudi ria . 9ahunumǝ abiu ki rairou tudi yimura eng?.10ma tarǝnǝ nuhu baring nahu na ruwǝ nupanadi uzondo ni idaka i mini ma mana kinǝnyi , dulan amǝ pirmǝ na rai kama ruwǝ . 11nahumǝ usharai wa raidi udubǝzǝ mahunuwu ugara u agyeng biu , ka enygu riria i passover kini andula om?12ma banyi ugara gbou na shirindi ka ama wa tidǝtǝrmi, nǝyinburany abǝndǝng . 13nandi di ka pirǝnǝ aka mura kusum iming ka ma gara nǝnǝ niyaka ma gara , kizi anyinbura iria i passover.14ushwa pahu ubiu, mǝtǝshi kini atuma amǝ . 15mahu nǝnǝ ing gana ka indi riria i passover di kinǝnyi kizi ing kunakpai . 16em nu garadi ninyi ba ingku rya eng kinenyi wu, sai ushwa ka ama monzo eng na buzhizha bu uweng .17yesu ma chira ukǝng keng di , ma wuza aval kizi mahu, kabing indi hara na kpǝgini .18 em nu garadi ninyi ingwa swa mini midi wu, sai bugizi bu reja ru uweng mǝ biu.19maka chira ruforuhum mǝ hu ma wuza aval ki ma pusa eng mayenǝ , nuhu , rupum rom nedi ka a yinba rong baka anyi .wunzang indi udolom natara am . 20ma ku chira ukǝngkǝng mini nanandidi mahu ukǝngkǝng di u rupari gisau na mǝnyi mom, a kunku baka anyi .21kuzu karing ututo uwǝrǝ u undoka ma zhizham kinemi na aru di . 22nedi vana undubǝ magama ma hanumǝ , iyakaka a dingzha , kizi iming memeng nudoka zhiminǝ 23. akpǝ nu bunu na kpǝ gǝnǝ avi nayimǝ gǝnǝ ki ma wa iming indi .24kizi kuzu izhong truno neyimǝ gǝnǝ , natrara uhu avi kizi na rugbou nayimǝ gǝnǝ. 25mahu nǝnǝ , ija i andu marim anǝnǝ anata natara gǝnǝ kizi andoka anǝ na budǝrǝ natara gǝnǝ yisizǝnǝ andu wa iming gilau .26kuzu igana sokono nandi nenyi wu, yaha idi sokono nuhu undo kama kizi na rugbou shinshin rumǝ da amǝdǝ uginangǝ kizi yaha undoka ma goto na rugbou sokono da undu tutomo . 27avi kizi na rugbou undu titǝshi na aru da wu? kuzu em nayimǝ gini undu tutomo .28Konzhong anyidi ki nahuwa kinemi nu kunda pai om. 29Ing tarǝnyi na tara bigzhi bu reja da iyakaka dada om ma tarum natara bugizhi bu reja, 30nǝdi mura na rya na swa na aru am nayimǝ bugizhi bu reja rom; nǝdiku tashi nu dǝtar ureja nu tuzhu ruvuna ru silem rukurǝ ni repo su Israila.31"Simon, Simon, hana shawa Shatan ma bila ka madi murau, madi zhingau da uraku iria. 32Kizhi em na aval nuw, bazhika, utararai rou di rie wu. uhuta tarani gbaki, kini hahe nuw budǝrǝ.33Bitrus mahunumǝ, "ata em, mawarai inggu dulau ni inyang kini nu wi." 34Yesu matara nuhu "em nu gara di nu, Bitrus, ugoro u torrow ricidi wu, ungu gyami uruzha om na taru ka u-ruzha."35Kizhi Yesu mahunǝnǝ, ushaka ing tumunyi nu labu ashoko, iria, da tumaforo, na na: naha izhiming? Atara nuhu "Izhiming wu." 36Kizhi mahunǝnǝ, "Nedi, undoka amǝ na ashoko yaha madi chira ang kini iria. Undoka manaha uwal yaha madi zhizhǝ ti sarmani tumǝ madi kpa uwondǝ.37Em nu gara di ninyi, iming ka amma darsa natara am a monzho eng. Apa barumǝ kini andu jur dula titarkaning. Iming ka apa gara na tara eng nu mongzhuzho rumǝ. 38Kizhi ahu, i, "ata barru! ingye tuwal tu repo" mahunǝmǝ, "tuma zha"39Yesu mahanumǝ iyakaka muma-mana:, upirmǝ nu uwoho u Olives kizhi andu dula umǝ adulumǝ. 40Apahu abiu, mahunǝnǝ "bang matǝrǝ, bazhika nagana ruwǝ nu maka wu."41Ma puka rumǝ nǝ nǝ da ulingi rhishari, kizhi ma gunkunu ma awuzha aval, 42nuhu "ata ingbaka izhinu yaha udi zham ukǝngkǝng undi. Nanandidi, i gana sokono u gana om wu, ugana ou ki idi sokono."43Utuma Uweng usuru nashiri pa suru nu mǝ nu kinimǝ budǝrǝ. 44nu puba ruroho charr ka amǝ nǝyimǝdi, ma kini ushingga ruroho na aval di, kizhi utom umǝ sokono da shunshu na bigizhi.45mǝ huma torno na aval amǝ, ma rǝmǝ na andu umǝ, ki ma murrǝnǝ na mormo bazha rairu gubǝ 46ki mana hunǝnǝ "Baka mashe ka ǝnyi na mormo ruwǝ nu maka wu."47amǝ nataru ubunu, ki nyang andubǝ charr a biu kini yahuda, undu wondǝ nayimǝ rukura ni repo, nudula gǝnǝ. Ma biu vati nǝ Yesu madi guntu mǝ, 48kizhi Yesu hunumǝ, "Yahuda, nugutu ki unangga zhizha vana undubǝ?"49Andorka anǝ kini Yesu pahu a yira iming ka eng natanu, ahu, "ata tukponi na tuwal tugoro duwǝ?" 50undu wondǝ gǝnǝ pa wǝ gǝrǝ ulǝrǝ u pozho gbou, ma kwangtu mǝ ututo u uwǝrǝ kangkam. 51Yesu mǝhu, "ima zha nandi!" ma gakumǝ ututo di ki ma womo52Yesu mahuna pozho gbou di kini andu gbou au ugura aval, kini andiganu ka a biu nu moko umǝ "Nabiu nu moko unagana duwǝ, na tuwal kini apobou? 53usha ka em kinenyi kusum uyera nugura waval, nǝna rang utara uwǝrǝ num wu. Nedi usha gini hu kini budǝrǝ bumarim54Ahu amokumǝ, awumǝ na chunna ubiu na rai a pozho gbou. Kizhi Bitrus maha ma dulǝnǝ na maru maru. 55Apa hu a dokor ura natarshi umaraidi, kizhi z tashi nira wondv Bitrus mana tashi nayimǝ ka muma tashi nayimǝ gǝnǝ.56Uzhi ulǝrǝ basha pa yerimǝ ka muma tashi ni yerǝrǝ eu ura, marikumǝ tek ki mahu, "undodi dong pazhi amǝ kinǝ mǝ." 57kizi ma ryamatara nuhu, "ugudi, em ing ruzhumǝ wu." 58Na ku lǝlu nyongkolong, unzhondo gbaki mǝyirumǝ, ki mahu "audi au undu wondǝ gǝne." Kizi Bitrus hunumǝ "em na kinǝnǝ wu, au undodi."59Na maru buru bu wondǝ uzhi undodi matura nuhu, "nakuradur undodi dong pazhi amǝ kinǝmǝ, amǝ undu Galili." 60Kizhi Bitrus hu, "undodi em ing-ruzha iming nangana ka au nu badi wu." nusha undangdi ka amǝ nu bunu kizhi ugoro torro.61Ata pa yuhuru ma bara Bitrus kizi Bitrus ruzha ubunu a ata, ka mǝ pa hunumǝ "ugorro ma torro nu yera na taru wu u gyami uruzha om" 62Bitrus pa suru nashibi mǝka yikizhi shishoro.63Kizhi andu unyiya u Yesu pa meshumǝ aku kpasu mǝ. 64Ando di a kupumǝ mazhi ki ahunumǝ nuhu, "Gara! avi ki ma dǝmuw?" 65Agara akpakpa charr au gyami Yesu, kini butizha bumǝ.66Izhu pahu ibana anduganu a andubǝ di pa pitunu akpǝ gǝnǝ, kusum ija gbou kini andu darsa. A ringzhimǝ nu gura gbou 67kizhi ahu, "ingbaka audi nezhi kristi gara nandu" mahu nǝnǝ, inghu inggara ningi ba nangu wamǝ wu, 68kizhi em hu ingbila uruzha nenyi, na nangu garanu wu.69Kizhi kuzhu nedi pirmǝ natuba vana u undubǝ nangu tashi nu wǝrǝ kankam u Uweng." 70Kusum gǝnǝ ahu "isokono audi vana u Uweng?" Yesj ma hunǝnǝ, "ǝnyidi nahu emdi" 71A hu "baka mashe, ka ar nu gana undu dula amaru gbaki? bazhika ar akpǝ goro tuma kunda usuru nunu umǝ."
Chapter 23

1kusum gǝnǝ a torno aka sha yesu natuba bilatus . 2a kpo nu ryaumǝ nariki nuhu tu murai undoka nu dumbu andupana goro, nu gǝha gǝnǝ nuyimba ugandu na kaisar kizi amǝ rukpǝru nezi kristi uja .3bilatus bǝbila uruzu nǝmǝ , nuhu, audi uja a yahydawa? yesu matarumǝ nuhu audi ki ugara nandi . 4bilatus mahuna ija hbou kini rugozomg ru andubǝ di em ing mura utaka na undodi wu 5.kizi anǝ nu nysarugǝnǝ nuhu ma burku andubǝ , amǝ nu bǝnzizǝ nayimǝ kusum upana u yahudiya usadadi na galilee ubiu na bǝndidi .6bilatus mahu makunda indi mabila uryza da udodi suru na galilee . 7mahu maruzu nuhu amǝ rubara budǝrǝ bu hirudus ma chichi yesu na hirudus ka amǝ rukpǝ dong pazi amǝ na urushalima na sisundong .8ushwa ka hirudus pa yira yesu ruroho rumǝ ru ruma bazika muma niya rugananaka madi yirumǝ , muma nyia nu kundiza tubunu natara , amǝ nu warai nu yira iming ibobo ka mawa . 9hirudus ma bila uruza na yesu nǝ tubunu char , kizi yesu magarumǝ izhimin wu. 10gbou di kini andudarsa di atura na gata nu rya umǝnǝ .11hirudus kini anǝkwara amǝ a tingza yesu aku mashu mǝ kizi a ryonggumǝ na tisǝrmǝni tusara ki aku kursumǝ na bilatus . 12bazi ka hirusus kini bilatus ma sokono ayering nakpǝ gǝnǝ .13kizi bilatus ma yisi pozo andubǝ di, 14kizi mahunǝnǝ nana sham undodi, da undoka amǝ nu dumbu anadubǝ nayira em ma bila uruza nǝmǝ natuba gini, ba in mura uzi utakanatara imin ka na ryimǝ narikiri wu15Ohoh, nandi kini Hirudus kizi maku biu nǝmǝ nandu, yiran, ba izimin ni ka ti nura nǝnǝ ka ika biu nu wuna wu. 16Nedi ingu wuzumǝ ruvuna indi jikumǝ. 17Nedi, mixi Bilsyud jikizi unagana wondǝ na Yahudawa nusha u ishokori.18Apa kenǝ na rumoro ru gbou kusum gǝnǝ, nuhu'pirini nudodi nadi jikendu Barabbas'. 19Pazi Barabbas undoka ama kisumǝ ni yan natara uzansa siroho nupana kini uwanza andubǝ.20Bilatus maku bunu nǝnǝ gbaki, nuganaka madi jiki 21Yesu kizi a nanza yanza simoro nuhu, 'ganarin amǝ gakarin amǝ. 22Maku garanǝnǝ ugara u taru taru, 'Baka mashe, yandi imin shishoro kizi undodi mawa? em in murumǝ nutaka ka ikǝ biu nu wuna umǝ. Baka nandi ahu awuzumǝ ruvuna, em in jikumǝ.23Kizi anǝ shues ns rumoro rugbou, nugana nuhu agarurumǝ. Sumoro sugǝnǝ suwa Bilatus wǝnǝ. 24Bilatus mawǝmǝ ma wǝnǝ iminka agana. 25Ma jiki undoka a wumǝ ni yan bazi uzansa suroho kini uwunza andubǝ. Kizi ma yutǝnǝ Yesu nugana gǝnǝ.26Apahu awumǝ na tuba na tanu, ana moko azhi siman u kairawani, ka masuru na bukoro, kizi awumǝ uchici u gakardi nuhu nani makpǝ madi dula Yesu.27 Rugozon ru andubǝ char lomo tugaka a kibba na rairugubǝ bazi amǝahana a dulumǝ. Mapahu ma yuhuru28 mabarǝ nǝ, mahunǝnǝ, mansha mu Urushalima, nagana kiba nu wu, kiban bazi akpǝ gini kini andigyanzǝ gini.29Barin lǝlu rusa biu, ka asahu, tusangum kini muson-muju-mina, kini mǝnǝ-mujur-guyavana nezi andu akabiki. 30Na lǝlu rindan, ahuna uwoho ukpo nǝnǝ nǝkpǝ kizi ubur kupǝnǝ. 31Ahu awa-indi nusha ka tichi ti da tiginau tidi, iwa mashe nusha ka tumawa32Aku chira azhi anagana a repo a wanǝ nachunna kinǝmǝ adikǝ wunǝnǝ.33Apahu aka biu nira ka ayisizi en 'ukǝnkǝn rukpo' nabandan kizi a gakarǝnǝ kini anaganadi, uwondǝdi nu wǝrǝ kankam uwondǝ nuwǝrǝ gushi. 34Yesu mahu Ata, takǝnǝ maruku mugǝnǝ bazi ka ba akam iminka anǝna rn wu'. A harsa tusarmani tumo kizi awuza uvira natara di,35Andubǝ atura nu rikadi kizi ija di nu meshe umǝ, nuhu 'ma kaba azondo, nedi ha madi kaba rukpǝ rumǝ in baka amǝdǝ Ktidyi u Uwen, ka a viramǝ.36Anǝkwara di aku meshu mǝ nu-warsǝ vati kinǝmǝ, a yutu mǝ mini mu wangayan, 37kizi ahu, inbaka audi nezi Uja u Yahuda, kaba rukpǝrou'. 38'Uzhi udarsani natara amǝ ihu undo di nazi Uja u Yahudawa'.39Uwondǝ nayimǝ anagana ka a gakarǝ ki nǝ mǝ,ma garumǝ ubunu gubǝ, nuhu, ba audi Kristi wu? kaba rukpǝ rou kinaru bǝ'. 40Kizi undo repodi sartum, nuhu au kunda iyewǝ i Uwen ne, bazika tuzuni ruvima ru wondǝ ru wuna?. 41Ar nabǝdi bazi imin ka imoko nandu, bazika ar nu kaba ruvuna ru imin ka tuwa en. Konzen undodi ba amǝ nuzhi utaka wu'.42Kizi mahu, Yesu ruzanemi nayimǝ bugizi bu reja rou' 43Yesu mahunumǝ, kuradul ka em nu gardinu ricididi au-kinemi nayimǝ Parasise.44Nedi usha ma pirmo na lǝlu ru twasi, kizi marim nu shupu natara bugizi kushum pirmo na lǝlu ru torbo 45ka uwann na-bassa, kizi ukankan u gura tsantsan uhara rumǝ nǝ repo.46Yesu ma kiba na rumoro rugbou mǝhu 'Ata em nu yutu burim bom nǝ tǝrǝtou' mahu mǝ gara indi, mǝ wi 47Usha ka uzhari di pa yira iminka ihana, ma yimba rugbou nu Uwen, nuhu, 'kurmindi, udordi amǝ udu-tanu tugilau'.48Usha ka kusum andubǝ char ka abiu nira wondǝ adi rika indi a yera tukpakpa ka awa tan, atarani nu rǝtǝ bugyese 49kizi kusum andoka arugumǝ, kini tuga ka adulumǝ usuru na Galilee, atura pyu nu rika tukpokpa tindi.50Kuzu uzhi undodini ka rizha rumǝ Yusufu amǝ nu kongor uruganu. Amǝ undu nel kini tanu tugilau. 51Undodi na wǝmǝ na burudugu kini imin-wa gǝnǝ wu. Ma suru na Arimathea hu, upana u Yahudawa kizi amǝ nu bila bugizi bu reja ru Uwen.52Undodi, maka nura Bilatus, mǝwuza aval amǝ nuhu ayimǝ rupum ru Yesu. 53Ma shinshi on na bigizi, ma kupu na burtu bu sara kizi makǝ tara en ni sahu ka a pyi nayimǝ rishiri, nira ka anama tara zondo ni wu.54Pazi rici ru yimburuza, kizi richi ru kaba ikrubi bi biu 55.tuga tinangana ka abi rǝnǝ kini yesu usuru na galilee , bi dula aka yira isahu ka a wumǝ ni .56 apa kurǝnǝ ana gursa tukpakpa ti rinya kini maru , izhi bi hu isana richi ru vingkǝ ka titarkanini tu hu nǝnǝ

Chapter 24

1Pimpim na richi ru dinka ru si sundǝrǝ, abiu ni sahu di, na manu ka a yimbura.2A mura ama: chǝpǝ rishari ru isahu di.3A ruwǝ ni kizi ahana rupum ru ata Yesu.4Ipa ku sokono nǝnǝ dahalak natara imindi, nushadi, andu repo pa tura nu kira gǝnǝ, nati sarmǝni tu nyalnyal.5Tuga tidi tu kunda iyewǝ kizi ajimbi ǝzhi gǝnǝ na bigizi, ahuna tuga tidi, " Baka mashai ka anyi nu bila andu tuvungkǝzǝ nayimǝ mu keze?6Ba amǝ bandi wu muma turno; Nakuruza iyakaka mǝ gara ninyi ushara amǝ na Galili, 7nuhu isokono doli ka a yutu vana undubǝ na tarǝ tu andu makuna andi gakurumǝ, kizi richi ru taru maku torno".8Tuga tidi tinaku-ruza ubunu umǝ di. 9Kizi atarani usuru ni sahu di, ana gara na rukurǝ na buwǝndǝ kini kusum adangara kap tukpa-kpa tingdi. 10Nedi Maryamu Magadaliya, yuwanna, Maryamu amba Yakub, kini udangara tuga ka anǝ ki nǝnǝ kizi a gara tukpa-kpa tingdi na atuma a Yesu.11Tubunu tidi tu sokono da ba tang na rukpǝ wu, na atuma a Yesu, ba anǝ wvmǝ ni iming gara i tugatidi wu. 12Nanandidi kizi Bitrus matorno na tusom pirmǝ ni sahu di, ma tura, ma bara ayimǝ di, mayira burtu bidi nu kira di. Bitrus pa shira pirmǝ narai amǝ nu dolum ni mingka ihana.13Kuzu, andi repo gǝnǝ na tanu pirmǝ na buzhi bukoro ka rizǝ ridi: imwasu, ipiwo imǝ ti mile twasi usuru na urushalima, 14anǝ nu ranu nǝ kpǝ gǝnǝ, natara kusum tukpa-kpa ka ti-hana.15Isokono, anǝ natara uranu di kini ubila uruza na kpǝ gǝnǝ, Yesu rukpǝ rumǝ ma suru, ma hana kinǝnǝ. 16Kizi a gǝhǝ nǝ uruza umǝ.17Yesu mahunǝnǝ "imi kizi anyi na repo nu ranu nataradi na tanu yon?" A tura bangdang nu shara azhi. 18Undu wǝndǝ gǝnǝ ka ayisimǝ Kilyobas, mahunu mǝ, audi bǝlou na urushalima ka ba uruza iming ka i hana na bangdang nasisidi wu?"19Yesu mahunu mǝ yandi iming? A'tarumǝ, "iming natara Yesu u-nazarat, ka ǝmǝ utumǝ uweng, undu budǝrv bu wu-iming kini ubunu atuba au uweng kini kusum andubǝ. 20Kini iyakaka Pozo gbou a ija na yutu mǝ nu tuzu ruvuna pirmǝ nu wuna kini ugakara umǝ.21Pazi ar nu tarrai nuhu amǝdǝ ki ma na kaba andu Israila. Nandidi, kizi imin ku dani, nedi sisu taru nedi ka kusum iming ingdi ihana.22Kizi kuzu tizhi tuga nayimǝ andubǝ gorro a warsizandu, ahu aka: suru ni sahudi pimpim. 23Ana hu a naha rupum rumǝ, abiu nuhu, a yira turoho tu atumǝ au uweng nǝshiri, ka tuhu amǝ na tuvungkǝ.24Azondo ka anǝ kinaru, ahnǝnǝ ni sahu di akǝ mura eng ni yakaka tugatidi tugara. Kizi ba a yirumǝ wu."25Yesu mahunǝnǝ, kokuma anyi andurilakar kini ishauwa isuroho nu wǝmǝ kusum iming ka atuma au uweng pa garawu! I 26pa sokono nu gana ka kristi di kunda kpai na indidi kizi mǝ ruwǝ na rugbou rumǝ wu? 27Usadadi na Musa pirmǝ na kusum atuma au uweng, Yesu makini bangzǝ nǝ tukpa-kpa natara amǝ nayimǝ kusum tuva tu uweng.28A pa hu abiu vati na bukoro ka pirmǝ gǝnǝ. Yesu mawada usura umǝ natuba. 29Kizi a tura numǝ nuhu "tashi kinaru ingye iyeru ma biu vati, uyira ma biu vati usura" Yesu ma hanumǝ nayimǝdi mǝdi tashi kinǝnǝ.30Isokono ushaka ma pa tǝshi kinǝnǝ adi matǝrǝ ni, kizi m pusa ki ma yǝnǝ, 31kizi azhi gǝnǝ korno rumǝ, aku kizi ma wurumǝ ntubgǝnǝ. 32A gara na pum gǝnǝ, "ba siroho su tuma nǝyimǝ goro wu, nushaka ma bunu nandu na chunna, nushaka ma kornuzandu uva ubunu uweng wu?"33Atorno nusha undangdi akurǝnǝ na urushalima. Aka mura rukur na bu wǝndǝ nupiturumǝ nira wǝndǝ kini andoka anǝ kinǝnǝ . 34nuhu nan atagoro ma torno akurmid kizi ma suru putu na siman. 35a na gara imin nangka ihana na chuna kini iyakaka ana ruza yesu akpǝ gǝnǝ nu pusa rufurhum36anǝ natara ubunu undangdi yesu rukpǝ mana tura natarshi gǝnǝ ki mahunǝnǝ ishama sokono kinenyi. 37kizi akunda iyewǝ char kini uzhishi anǝ nugusa da burim kizi ayira.38Yesu mahunǝnǝ, " Bazi mashe ka na zansa surohosigini? mashe ka ubila uruza char na surohosi gini? 39baring tǝrǝ tom, kini tubuna tom nadi ruzaka embi rukpǝ rom. Gaking nanum nadi yira. Burim ba bang na rupum kini sugu wu ka nayira em nani. 40Mahu mǝhu nandi ma banǝnǝ tǝrǝtumǝ kini tubuna tumǝ.41Kusum nandidi ba awǝmǝ wu bazi rairugupǝng kini ibobo. Yesu mahunǝnǝ, " Anyi ni: iming i ria? 42Ayimǝ bugini bu chuku, 43makaba ma ria na tuba gǝnǝ.44Mahunǝnǝ, " ushaka em kinǝnyi, nǝdi kusum iming ka apa darsa na titarkaning tu Musa kini atumǝ kini Zabura a manzuzorumǝ45Kizi ma korno tunurai tugǝnǝ, adi mura uruza u ubunu-uva. 46Mahunǝnǝ, nanandi, ama darsa, nuhu kristi ma kunda kpai, kini utorno gbaki usuru nu wi richi ru taru. 47Ususuzu andubǝ na mǝrim kini ukuzu makuna nǝzi iming gara nayimǝ rezǝ rumv na kusum tupana usadadi na Urushalima.48Anyi na rikiza tukpa-kpa tindi nǝ azhi gini. 49Yirang em nu tuma ninyi na ugarunu u dada om. Kuzu, tashing nupanadi pirmǝ nusha ka eng yinyi budǝrǝ usuru na shiri.50Yesu ma sura atuba usuru pirmǝ vati na Baitanya. Ma zansa tǝrǝ, mayǝnǝ akabiki. 51Isokono nuhu, usha ka amǝ nu yenǝ akabiki, ma yǝhanǝ kizi a chirrumǝ pirmǝ nayimǝ ashiri.52Apa zanzanumǝ kizi akurǝnǝ na urushalima na rairugupang charr.53Kusum usha, a tashi nu gura waval nu yimba akabiki nu uweng.

John

Chapter 1

1na dinka bizi tu yoro tu dandi bizi bǝn kini uweng bu yoro tu dandi nǝzhi uweng 2 na dinka di bizi ǝmǝ kini uweng abi yunbura kusum tupakpa nǝmǝ , kusum tukpakpa 3abi wa tǝ kini mǝ tukpakpa ti nangana ka ana ji wa tan kini mǝ wu, tǝn tu wa rumǝ wu.4nǝmǝ kizi u vunkuzǝ mi, uvankuzǝ umǝ di nazi ikenken yan dubǝ 5ikenken di i bana rumǝ na yimǝ marim ,kizi mǝrim mudi mangala u kupu ikenken di6zondo ni ka abi yuwǝ ru tuma u suru nu uweng rizǝ rumǝ nazi ,yuhana 7.yuhana bi rǝmǝ madi kini tunu na tara ikenken bai ka kusum andubuh di yimba a kuraduru bazi amǝ . 8ikenken di nazi yuhana wu, amǝ mabi rǝmǝ madi kini bubu na tara ikenken di hu9ikenken ya kuraduru ka idi banǝ ikenken andubuh kusum u dumgǝ em na masanu ndi10nazi amǝ na masanu ka a wa masanu mudi nǝnǝ , kizi andubuh a masanu mudi gyami u kaba umǝ11 mabi dungǝ na yimǝ , kizi amǝ a gyami ubaba umǝ12bila undu a kabu mǝ , aku yumbu a kuraduru numǝ, ma wa mǝ nǝnǝ a sokono adigǝzǝ a uweng ,13 sa na adindi umina gǝnǝ on u mayi kini rupum wu, umina usa na undidi undukǝ na bu dǝrǝ bu duhǝ mi wu umina uweng hu.14bu yoro bu dǝndi tupa sokono undubuh kizi mǝ na tashi na yǝmǝ goro .tu yira uzanzana umǝ .uzanzana di u ,ǝ bǝlǝ baza ka ma ku suru nu uweng amǝ uyati ni kini akuraduru . 15yohana di bunu gǝngǝn na tara amǝ ,mǝ hu lngyu du ka indi bunu na tara amǝ ka hu amǝ undu rǝmǝ na maru am mǝ kizum gǝngǝn bazi ka bizi amǝ ni kizi em dingǝ16]
17 bu dǝrǝ bu riya pa rǝrǝ na tara tu musa izhai kini a kuraduru i rǝrǝ na chunna a yesu krist . 18zondo ni ka mana ma yi ru uweng wu,uweng nanga na ka umǝ kini uweng muma banan du uweng19lǝlu ka tujews pa tuma andu bumza usuru na jeruselam adi na kunda na hu yohana did ka ,amǝ avi yon? 20ma be wu mǝ mǝ hu embi nazi yesu wu 21bazi audi nazi yesu wu, kizi au imiyon ? au di nazi elijah du wu? mǝ hu emdi nazi elijah wu ,a hu numǝ au undu yira izu duwǝ? ma hu nǝnǝ uwu22kizi a hu numǝ au a viyo nunu ka tidi ka gara nan du ka a tuma undu imi kizi u gara na tara rukpa rou? .23 mabi hu embi rumoro ka ro nu yisi na yuru , yunburan a chuna ata adi dura ru mǝ, kandu ka indu yira izu isaiah bi ba24tizi tu jews tidi ka abi timǝ be hunu mǝ uhu 25audi yesu wu, audi eliijah wu,kizi au uʒi una tuma u riya izu wu, bazi mashe kizi au na wu za baptistima26yohana bi wumǝ nǝnǝ mǝ hu ɛm nu baptisma em na mini ,na yimǝ gini na tutorin tidi zondo ni ka na ruzu mǝ wu . 27anǝ du undu ka ma rǝmǝ na maru am ,em dǝrǝ ka hu tuna tu moforo tu mǝ wu.28 tu kpakpa tindi pa hana na bathany na rihalang ru jordan ka bizi yohana nu baptisma ni29izu bi sana ,yohana yira yesu u danga nǝ mǝ , ki mǝ hu barin utama uweng ka mǝ kuzu kusum utakaza u masanu mudi 30amǝ do nazi undo ka limbe hu zondo undungǝ umǝ na maru am ka nǝ kizim bazi ka bizi amǝ ni kizi am . 31em bi ruzu mǝ wu, usokon di u hana nandi bazi ka adi bana na isreal nu hu be ram in wuza baptisma na mini32yohana garu u bunu umǝ nu hu ,in yara birim bu uweng ushupu na tara amǝ dan auku kaa usuru na shiri kizi mǝ tǝshi na tara amǝ 33.em kam amǝ wu, undu ka tumam in wuzu baptisma na yimǝmini mǝ hunun bella undu ka uhu yira birim daia ,ukukaa suru na shiri u shipu na tara amǝ , unǝ sdu nazi undu ka ma ka ma wuza baptistma na yimǝ birim bu uweng.34 ima yira kusum in ku kini yara nu hu amǝ vana uweng35izu bi hu sana yohana na rutoin kini andu tu makaga bumǝ. 36abi yira yesu u sura umǝ, kizi yohana hu barin utamu u uweng37undu makaza na mǝ andi repu ,bi hu a kunda mǝhu nandi a di chata a kpo nu dula mǝ 38.yesu bi yuhuru ma yira nǝ ni dula umǝ ,ki mǝlu nǝnǝ imi ki nar gana di ? abi wu nu mǝ a hu "Rabbi" (nazi undu buruza)" au na ti shi be yon ? 39.mǝ hu nǝnǝ ranyi na di yaran abi nǝnǝ ana yira ira ka amǝ na titashi ni, abi yira kini mǝ baza ka ari bi ma ga40u wundǝ di bi kinda yohana ma bi ma bunu ma pa dula yesu ,nandi ka andrew uhene simon peter, 41ma bi tiba mura uhene umǝ simon mǝ hunu mǝ tuma ka mura " undu kaba goro (nazi krist ) 42mabi ka shamǝ na yesu ,yesu bi banu nu mǝ hu nu mǝ undi simon vana u yohana a yisuzun cephas (nazi peter).43izu bi hu sana yesu moko a chirna pirmǝ na galili na bi mura philp ma hu nu mǝ dulam 44. philp amǝ unduba wa bethsaida hu, upana u andrew kini peter .45 philp bi mura nathaniel mǝ hu numǝ undu ka mose bi yira maka darsa ubunu na tara amǝ , tuma muru mǝ yesu vana u yusuf wa nazareth46nathaniel hu nu mǝ iʒimin gilau i ran suru na nazareth ne? philp bi hu nu mǝ "rau na yira 47yesu hu ma yira nathaniel u dungǝ nǝ mǝ , ki ma ganu nu ,mǝ hu bara ingye a undu isreal ka amǝ na bu warsiza wu . 48nathaniel bi hunu mǝ wa mashe kizi u ruzam ? lǝlu ka phlip di yisum ,ki au nu yisuru u chunu poro don in yirau49nathaniel be mǝ hu "rabbi" au di vana uweng , ugomo wa isreal 50yesu be hu nu mǝ bazi ka in hu in yirau na gǝgum au poro ki u yimba a kuraduru .u yira tukpakpa ka ti kizi tindi 51.kizi ma garu u mǝ hu em bau akuraduru u yira a shini nu kǝmǝ na yira atuma au uweng a nza a ahinshu na vana uweng
Chapter 2

1na mara si sitaru bizi anya ni na cana wa galili ango u yesu bi primǝ .2 yesu kini andu bu makaza bu mǝ abi barh nǝ i shuku ya anya di.3lǝlu ka mini mu swa bi maina ango umǝ na hunu mǝ mini mu swa nu pana mu da maina .4 yesu hu numǝ " anmba baza mashe kizi urau nemi? lǝlu rom ni da . 5ango umǝ gara nandi tuma nuhu kusum imin ka ma gara wan ing.6bǝn dǝn di ti dalan tu gbugbau tidi tǝn twasi u wu du cinga nu daka nu repu primǝ na mu taru .7 yesu bi hu nǝnǝ a mozo ti dam tidi na mini ,a pa monzizo ton vati 8.kizi mǝ hu nandi tuma di tukin ka shan nu sharai wi sokono di apa wa imin ka magara nǝnǝ .9uharai we sokonin bi hu mini undi , mu kizi kusum mini ama swa nu lense amǝ ma ruza ira ka aka suru na mǝ ni wu (andi tuma kpaidi kizi a mza ) ki mǝ yisi undu aya di.10 mǝ hu mǝ, kusum andu tǝ tibi rahuzumǝ na mini nu lense mudi , lǝlu ka ama shiri kizi a susau mu shishoro mudi, au wa mashe kizi u susu mu lense mudi nedi ka andubu ma swa mu shishoro mudi11imin gbau ya chika nedi ka yesu bǝ wa ka ipa bǝnǝ uzanzana, kusum andu ka bizi anǝ nu dula umǝ adi makaza bi kini yamba akuraduru numǝ12na muru nandi yesu kini ango umǝ, kini ha hene a andu ka anǝ na bu makaza tumǝ pa pirmǝ na capanum a ka wa sai bǝnǝn13lǝlu ri shokori a jews bi ma biu vati , yesu bi primǝ na jerusalem .14 ma bi ka mura adubǝ nu zhizha kini u ituna kini igǝshi kini andu yuhuru ikurbi na titǝ shi bǝdǝn15mabi wusha ru weti na su ki mǝ nǝnǝ nazal nu church di mǝ nǝnǝ a tuma di kini na di mǝ burku ira andu yuhuru ikurbi zal mǝ kunkuzu eng na bigizi . 16andi igǝshi mǝ hu nǝnǝ a tuku nǝ zal ,mǝ hu nǝnǝ yahin yuhuru ara atam ira ti zhamin ti gini17andu bumakaza bumǝ bi toron a ruza nu hu ali ma darsa nu hu " upuba unu rai kini iraka ya rai amǝ monzum rusho" 18andu gbou ati jews bi garu nu a hu imi kizi u bunu nandu ka ingǝ uma wa tu kpakpa tidi ? 19 yesu bi wu mǝ nǝnǝ ma hu ,shamin arai di zal ,na marum sisitaru in ku yinza an.20an da tuba ati jews bi wumǝ a hu ana chira su wu, akur nazi nani twasi nu bi arai di kizi au hua uku zansa an na si sitaru . 21anǝ abi ruza na hu amǝ nu tanu na tara rupum rumǝ hu wu, 22na maru ka jews ,bi wi ma tono na si sitaru kizi andu tumakaza bu mǝ toron a ruza ka mabi ma gara ubunu di23lǝlu rindi ka bizi amǝ na jeruslam baza ishokori , andubǝ char bi yunba a akuraduru nu mǝ bazi a yira tu kpakpa ka amǝ na tǝni 24.yesu bi yiki ruroho rumǝ ki nǝnǝ wu, bazi bazi ma ruzǝ nǝ kusum .25 mabi gana zondo di bǝnzumǝ a dubǝ wu, amǝ ma ruza andubǝ zal kini imin ka eng na suroho si gǝnǝ.
Chapter 3

1uzondo ni ti pharisis ri rumǝ, nicodemus amǝ na yimǝ anda tuba a tu jews 2.mabi ka rǝ mǝ na yesu nari mǝ hu numǝ" rabbi ar tu ruza nu hu au uka suru nu uweng na shiri hu, bazi tukpakpa tinangana ka au nu wuza di ar nu rika ton zondo ni ka dǝrǝ u wa ton wu bazi mǝji ka susu na shiri nu uweng wu.3yesu bi wu mǝ ma hu, em nu bauakuraduru ajiku kum umina undubǝ wu, ma yira rija ru uweng wu .4 nicodemus wa mǝ nu mǝ hu, adi wa mashi a kuru nu mina unduǝ ka muma karsa madi wa mashe ma ku ruwǝ na yimǝ a song am bama kizi a ku minu mǝrǝn ?.5akuraduru ki em nu badi nu aji ta nina undubǝ u mini kini u birim wu ma muru rumǝ na yimǝ riya ru uweŋwu. 6imin ka a mina em na rupum ,rupum hu kizi imin ka a mina a na birim , birim hu .7gana wa sahati wu baza ka ing hunu a kuru nu mina ou gabaki.8 uvinu wurbuzu rumǝ,u kunda u luru umǝ kizi ira ka maka sum ni kini la ira ka primǝ umǝ ni wu.nandi kizi kusum undu ka a ninu mǝumina u birim9nicodumus bi wu mǝ numǝ mǝ hu, mashe kizi tukpakpa ti hana nandi ? 10yesus bi hunu mǝ au undu bǝnzǝ hu na isreal , kizi u pau uruza tukpakpa tindi ?. 11akura chura ka em nu ba di nu, ar nu ba imin ka turuza hu, tu ku gara imin ka tuma yira , kusum dandi uma mangala ukaba imin ka ar ba di nuw.12inbaka bǝnzu tukpakpa ka tang tu masanu mudi ,u mangala uruza tang, mashe kizi u ruza tukpakpa tu ashiri ka eng garu tang?.
14dama ka musa bi zansa unwa u buru na ru zongor, nandi ka a zansa vana udubǝ nǝ shiri . 15bazi ka bella undu ka mǝ ma yumba a kuraduru numǝ ma muru mangala16uweng mǝ banǝ u wu mǝ umǝ nǝn dubǝ kusum , mǝ wu mǝ ma yimba vana u wandǝ nǝnǝ wi bazi kusum adubǝ a masanu mudi , bella undu ,ka ma wu mǝ mura mangala . 17uweng ma tuma vana umǝ na masanu mudi mǝdi rǝmǝ naruvana wu, andubǝ di mura u mangala na tara tu mǝ hu 18.undu ka mǝ hu mǝ wa nu mǝ , a kabu mǝ, belle undu ka ma gyami u wu mǝ umǝ a gyami mǝ, bazi ma gyemi y wu mǝ vizǝ ru yesu vana wu undu uweng19imin ka iwa a gyami anǝ nazi ka ikenken i gunga na masanu kizi agyami ikenken di a goto wu mǝ marim ,bazi kati dima tigata nyasi hu. 20kusum undu ka ma dima tukpakpa ta anyasi , unindun di gyami ikenken , ma gyami u wu sǝ nira ka ikenken ni ,bazi ka a gara rika ti dima tumǝ. 21udu ka ti dima tumǝ ti gilau tidi, amǝ mǝ susu ni kengkeng adi rika tidima tumǝ,bazi ka amǝ ma dima tan nǝ yima uweng22na mura tukpakpa tundi yesu kini andu bumakaza bumǝ bi pirmǝ na bugizi bu judea , maku wa sei kinǝnǝ ma wuza nǝ u baptisma 23.bizi yohana don nu wuza baptisma na aeron vati kini salim ira ka nim ni char andubuh kini pa kini dungaga numǝ 24.lǝlu rien a dazi aviti yohana na rai nan.25matara mupa gura andubǝ makaza a yohana kini u jew na tara tu sonsin . 26abi pirmǝna yohana a hu nu mǝ,"Rabbi"undu ka ubi bunu na tara amǝ na ri galau ru swaka u jordan ǝ mǝ nu wuza baptistma dɔn, andubǝ char nu dula umǝ27yahana wu mǝ nǝnǝ mǝ hu, ram umura imin ka aji tiba yimba nu mǝ u sum na shiri wu.n28 ǝkpǝ gini na ran na gara imin ka em bi gara niŋ emibi nazi undu kaba masanu mudi wu, atumam indi na yimbara a chunna aw biu umǝ hu29amba gisau umǝ u razǝ mǝ hu , rǝnǝ au raza wuza bana suroho su gupan char lǝlu ka hu akunda ru moro ru rezǝdi na dika ruroho rom nu ruma char . 30a mǝ ma kini gaza em ku kini kasana.31undu ka mǝ shupu usuru na shin mǝ kizi kusum undu ka amǝ u masaru mudi ,amǝ shupu usura na shinu amǝ dǝ kizi kusum. 32amǝ nu ba imin ka mumǝ yira ma kunda ,kizi kusum andubuh gyami ukudu di .33 bella undu ka ma kabu imin ka ma gara mǝ kini wumǝ nu hu uweng akuraduru hu.34utuma uweng ,ba rutuma ka ǝ tumu mǝ ,nǝnǝ mǝ rǝn ka mǝ rundu mǝ yimba birim wu. 35atadi wu mǝ vana umǝ,inu kizi mǝ yimba kusum tukpakpa na tara numǝ . 36undu ka amǝ na vana di numa mura u vungkǝ u lǝlu daka, undu ka ma gyami u kunda rumoro ru vana di , mǝ pumǝ u mura urukǝ manang mu uweng ma tara na amǝ.
Chapter 4

1lǝlu ka phrarasis bi kunda nu hu andubuh nu kini dula umǝ nu kini wuza nǝnǝ u baptisma mǝ kizi yohana . 2akuradi nazi yesu naʒi undu ka tizi ǝna baptisma di wu, andubuh makaza tumǝ hu 3ma bi yaha yahudiya maku kurumǝ na galili .4ibi sokono numǝ ma sura na yimǝ samaria .5 mabi giti na yimǝ kuzi ku pana ka rizǝ ridi sychar vati nu kira utam ka jacob bi yimba na vana umǝ yusuf .6ruba ru jacob bǝndon di yesu bi tǝshi bǝndǝn di bazi ka numa ira na tuma ,lǝlu bima wa sɔlu twasi 7. u zhi ugwa wa samaria bi hu mǝ remǝ nu tuku min , yesu hu numǝ "yam mini indi swa" 8 lǝlu ridǝndi andubuh bumakaza bumǝ anǝ ama primǝ na yima upama ada kpa irya.9masha ka au ,u jews ,kizi au nu bila mini mu swa nimi ka am ugwa wa samaraia aw ruza nu a hu yahu kini samaritans ishimin gursǝn du wu . 10yesu pa hunu mǝ nu mǝ nu hu tanaka uruza imin ka uweng ma yimba ,kini undu ka ma bila mini mu swa na wu, aundi ingaya kizi uba bila em yau sana mini mu nangana ka uku kunda riǝh wu.11uwra dilai hu mu mǝ au labu idaka u undu mini midi ni miyɔn inyge rubu rindi ridi surun suru 12.aw kiʒi ata gɔrɔ jacob du wǝ ? anǝ dǝ bi yandu ru ba ridi mabi ku sunʒa min na rǝn, nandi ka andigyanga amǝ , kini ru kura rumǝ.13yesu bi hu nu amǝ kusum undu ka ma swa mini mu ruba rindi makau kunda riǝhi .14 bella undu ka mahu swa mini munangana ka in yimǝ , ba ma ku kunda riǝh ru mini wu..mini mu di mu bisiʒi numǝ riǝh, nu hu sɔkɔnɔ bupya ka bu yitɔ umǝ primǝ nu vunkǝ u labu daku.15ugwa di bi wǝmǝ numǝ ,mǝ hu ata yam mini mɔn mudi ka ,mudi bisim riǝh baʒa ka idi kɔn susu urǝ mǝ nu tukuʒu mini 16.yesu bi hu numǝ prau ki yisu urǝʒuw na di rǝnɲ.17ugwa di bi wu mǝ , mǝ hu ɛm labu raʒu ,yesu be hu numǝ u gara akuraduru , ka u hu aw lsbu yagu .18 yesu bi hu numǝ , ugara akuraduru una ma wa andigǝmǝ shibi, undu di ka au ki amǝ urǝ ʒwu wu ,imin ka u gaera u akuraduru hu .19ugwa bi hu numǝ ata ima yira nu hu au u tuma uweŋ hu. 20atagɔrɔ na rinʒa uwan mumpa ni wɔhɔ di, aw u hu a jerusalem naʒi ira ka imɔka nu hu aka rinʒ mumpa ni .21yesu bi hu nu mǝ wu mǝ imi ka ɛm nu badi nu lǝlu chungǝrǝ , ka akɔn u rinʒa mumpa nu wɔhɔ di kini na jerusalem.22 ɲǝ na rinʒa mumpa ni minka naruʒa ɛm wu, ar tu rinʒa mumpa ni imin ka tu ruʒa hu ,baʒa umura u mangala suru na jews hu.23lǝlu u biu rǝn , ingye rǝn rumǝ biu nedi , di ka ǝ miʒi rya mumpa nu uweŋ nǝ yimǝ akuraduru kini birim hu amǝ uweŋ gana sana andubuh ǝn dǝn di adi sɔkɔnɔ andu rya mumpa numǝ.24 uweŋ amǝ birim hu, aʒi nandi kiʒi ma gana ka undu rimǝ mumpa , wuʒa na yimba birim kini na kuraduru .25ugwa di bi hu numǝ ɛm ruʒa ka undu kaba gɔrɔ ubiu umǝ (undu ka a gusumǝ krist ) lǝlu ka mahu mǝ biu , mǝ banʒǝn du kusum tu kpakpa . 26yesu bi hu numǝ ɛmbi amǝ dǝdi ka en nu bunu kina wu.na lǝlu rindǝn di kiʒi andu buh makaʒa bumǝ yiʒi apa dangǝ imin di nǝnǝ na su rɔhɔ , ka amǝ nu tum kini uʒi ugwa kiʒi a mangala u bila uruʒa rumǝ, baʒi mi kiʒi amǝ nu bunu kini ugwa.28ugwa di bi yaha idaka i mini imǝ mǝ kurumǝ na yimǝ upana nu sɔm maka gara nan dubuh . 29raiŋ na yiran unduka muma banʒun tukpakpa ka ima wuʒa in gana amǝ di naʒi undu naʒi undu kaba gɔrɔ .30 andubuh bi suru nu sum a rǝmǝ.31na yimǝ lǝlu ridi, andubuh makaʒa bumǝ nu gusa numǝ " rabbi" mura lǝlu undi ri rya 32.mǝbi wumǝ nǝnǝ ma hu "ɛm ni rya eu rya ka ɔɲ na ruʒa en wu . 33andubuh makaʒa bumǝ di hu na pum gana ʒɔndɔ mǝ nǝ shumǝ imin rya du wu?34yesu bu hu nǝnǝ imin rya ɛm naʒi hu da wuʒa ituna i undu ka ma tumam ,in wuʒa an in maraʒal . 35ǝn na na rika wu dɔ ? ima wakanǝ ti pye ti nanʒi u swama da suru ɛm nu ba di miŋ, barim nadi yira irya ma ɲna na ti iam. 36undu pitunu trya nu tam ,a tarsu mǝ baʒi ituma imǝ, undu tu bira kini undu pitunu di kusum sa rɔhɔ si gǝnǝ su rumǝ.37ru mɔrɔnu tunu ru hu, undu ti bira ni, undu pitunu u di ni ,sɔkɔnɔ akuraduru hu.38 ima tu min naka pitunu imin ka an ituma i ʒɔndɔ hu, aŋ dɔn numǝ rumǝ na yimǝ rijira ridi nin ŋan39samaritans a yimba upana di bi yimba a kuruduru baʒi ubunu ka ugwa bi gara nu hu ,ma bam kusum tukpakpa ka ina ma wuʒa 40.andubuh a samaria bi rǝmǝ a wuʒa aval amǝ mǝ wasi kini nǝ, mabi wa sisi ripu kini nǝnǝ.41andubuh char pa kini yimba a kuraduru baʒi tukpakpa tindu .42 andubuh bi hu nugwa di, tuma yimba akuraduru nedi baʒi undu kaaba gɔrɔ kusum .43na mani sisirepu sidi , mabi sluria primǝ na galilee 44. yesu rukpǝ rumǝ bi hu na tu prohet mursa rugbɔu nu pana umǝ wu. 45lǝlu ka mabi chinga na galilee , andubuh be manʒu mǝ na su rɔhɔ su gupǝn baʒi amǝ abi rika kusum tu kpakpa ka mabi wuʒa na jerusalem lǝlu ri shɔkɔri dǝn ka amǝ dɔn a bi primǝ.46nedi gbaki, mumǝ ku biu na cana wa galilee ka mabi wangara mini mu gubǝ mu sɔkɔnɔ mini mu ka humma .uʒɔndɔ ni ka amǝ na rai rija aw pama di ka vana umǝ uguma di wu. 47nadi hu ma kunda yesu mǝ dangǝ na galilee u suru na judas ,mǝ pǝ ka mura yesu mǝ hu nu mǝ rumǝ mana wumɔ vana umǝ ka nǝ kununǝ daia mǝgǝ wi.48yesu bi hu nu mǝ , na ji yira ituma i uweŋ wu na gyami u yimba akuraduru.49 undu di bi hu nu mǝ " ata rau sas na yira vana ɔm mana gana wi .50 yesu bi hu numǝ shira ,vana ɔu mǝ wi wu"" undudi bi yimba akuraduru nu bunu ka yesu bi gara nu mǝ, ma pa shira.51lǝlu ka mabi makɔ a channa ushira ma pa mana kini andi tuma imǝ . 52a gara numǝ nu hu vana di ni wumɔ na iʒu na irunanʒi53ata vana di chata ,ma ruʒa nu hu lǝlu rimdǝ di kiʒi yesu ni hu "vana au mǝ wi wu "" baʒi nandi kiʒi amǝ kini arai amǝ bi yimba akuraduru54 imin indi ka yesu bi wa sɔkɔnɔ imin gbɔu ɛm repu ka mabi wa lǝlu ka bi sara na judea u dungǝ na galilee
Chapter 5

1na mara nandi ,biʒi ishɔkɔri itu jews ni baʒi nandi yesu bi primǝ na jerusalem . 2na jerusalem ri pande ni mira ka a dusa ɛm asura a tuma "na pana i aramaic ǝ gusa iradi bethesda , ira di na tu tudara slubu . 3andu makuna char nɔnʒɔ bǝndǝn tigun , tilɔngǝ da kaʒi undu ka ama swarumǝ 4,una tuma uweŋ dǝngǝʒǝ mǝ wursa mini nudi na siʒi sǝhu , bella undu ka tibi gana mini mudi , ma chata ma mura umɔmɔ na bella makuna ka mang numǝ.5naʒi ʒɔndɔ bǝndǝ di ka amǝ na makuna , nu ma wa suwǝ ǝkar tam nani uru . 6lǝlu ka yesu bi banu mǝ mapa kam nu hu muma dɔkɔnɔ ni ra di, mǝ hu numǝ au nu gana uda wɔhɔ?7undu jur ruguna di hu numǝ ata ,ɛm labu undu ka madi binkam masham na nnemi mudi tǝ hi ka in da ka biu ,ʒɔndɔ tubam nu gama mini mudi . 8yesu bi hu numǝ , tɔrnɔ gbindi anabu au udi hana .9bǝndǝn di undu be chata ma wɔmɔ , ma gbindi amabu amǝ ma tama .10tu yahudawa tupa hu nundu ka a wumu mǝ, ri chiru kabukurbi u ruʒa ka hu kpɔ tukpakpa utaka ,11 undu wumǝ mǝ hu , amǝ undu ka ma wɔmun di ki mǝ hunun in turku tukpakpa tɔm in shira.12ǝnǝ abi hu nu mǝ avi naʒi undu ka mǝ hunu u turku tukpakpa tɔu undi shira di yɔn ?. 13undu ka abi wamumǝ kam wu baʒi ka tǝlu ridi yesu bi wurumǝ na yimǝ andubuh , baʒi ka andubuh bi wata char.14na marudi yesu bi murumǝ nu church mǝ hu nu mǝ baru nedi uma mura ruguma, nedi hana nyel baʒa kaimin shishɔrɔ ka ikiʒi indi gana ku murau . 15undu di pa shira maka gara na ti yahudawa nu hu yesu ki ma wuma mǝ. ǝǝǝǝ16baʒi tukpakpa tindi tidi kiʒi yahudawa pa ɲʒa yesu ugbǝnǝ , baʒa ka ma wuʒa tu kpakpa tidi kusum uweŋ kabi kurbi 17. yesu bi wu nǝnǝ nu hu, atam ituma nedidi ,ɛm dɔn ɛm u tuma . 18baʒi ubunu undidi ki tu yahudawa bi kini bila ǝdǝ wunumǝ baʒi ka ma wuʒa retuma ru uweŋ kabikurbi kpaidu wu, mǝ kini hu atam mǝ nǝʒi uweŋ naʒi mumǝ sɔkɔnɔ na rupkǝ rumǝ uwandǝ kini uweŋ.19yesu be wumǝ nǝnǝ mǝ hu akaruduru ka ɛm nu badi niɲ vana dǝrǝ uwa ishinŋ i rukpǝ rumǝ wu, bella imin ka ma wuʒa ma riya na ata mǝ hu , baʒi bella imin ka ata di wa in dǝ ki vana di rika mawa dɔn 20.ata di wumǝ vana umǝ inda kiʒi mǝ bǝnʒu mǝ kusum imin ka amǝ na ɛm , mǝ shinga rukpǝ ma ku bǝnʒu tukpakpa tu gbɔu ka huna riya tu yinɲ iyǝwǝ.21pa dana ata di ka ma yinʒa u vwukǝʒǝ nan dɔ ka amǝ wi, nandi ka vana di rǝh mǝ yimba u uwukǝʒǝ nun dɔ ka amǝ ma gara. 22ata di gyami ʒɔndɔ wu, ma yimba dǝrǝ bunudǝ di na vana di . 23baʒi diʒi kusum undu ka mayan vana di rugbɔu sɔkɔnɔ kanda ka ma ya ata di hu . bella undu ka ma gyami u ya vana di rugbɔu ma gyami u ya ata di ka mǝ tumu mǝ hu.24akuraduru ka ɛm nu badi niŋ bella un du ma kunda ubunu ɔm ma wumǝ undu ka ma tumam, numa nura uvmkǝ u labu daku , ni yau numa sura uwi mǝ ruwǝ nu vwukǝ.25akuraduru kiʒi ɛm nu badi ,lǝlu sa biu , ingye rǝn ubiu nedi ka undu ka amǝ wizʒi a. kunda rumɔrɔ ru vana uweŋ ,undu ka a hu a kunda a wi wu.26dana ka ata di nu vwukǝʒi nandi ka ma ya vana umǝ diʒi amǝ dɔn sɔkɔnɔ nu vunkǝ di na yimǝ amǝ 27ata di mǝ yimǝ tudǝrǝ bu gyami baʒi ka amǝ dǝ vana uweŋ28ingye di gana yinɲ iyǝ wǝ wu , baʒi ka lǝlu u biu rǝn ka kusum undu ka anǝ na tusɔ a kunda rumɔrɔ rumǝ . 29asa turnɔ, undu ka a dima tukpakpa ti gilau , primǝ na kundu lense , undu ka a dima tukpakpa ti shihɔrɔ primǝ na yimǝ ugbǝnǝ.30ɛm dina tukpakpa tu rupǝ rɔm in wu, ɛm kunda , in rika kiʒi hara ,a haru am nyel wu baʒi ka ɛm dima ugana u rurɔhɔ rɔm wuti dima tɔn tu undu ka ma tu mam hu . 31baʒi in da bunu tu nunu ugana ɔm , u sɔkɔnɔ ujuru akuraduru . 32ʒɔndɔ ni ka mǝ bunu na tara am, ɛm ruʒa nu hu kusum ubunu umǝ na tara am akuraduru hu.33atuma rutuma na yohana , ma ba akuraduru . 34ubunu ɔm ka inkaba ,u suru num dubuh wu. in bunu di na di muru mangala . 35naʒi yohana urwa hu ka ma rya maku yimba ikenken nabi gana tanu ni kenken di na lǝlu nyɔnkɔlɔn kpaidi.36ubunu ka ɛm nani kiʒi u yohana baʒi ka ituma ka ata na yimba nu indi manʒa ein sana ituma am na ein i bana nu hu ata ki ma tuman . 37ata ka ma tumam. mǝ tuma na tara am dɔn , na gyami u kunda ru mɔrɔ rumǝ kiʒi in ga nu namǝ yira ti yinkini tumǝwu. 38utumu umǝ da na yimǝ gini wu, baʒi ka numa gyami undu ka amǝ na tumu mǝ39na barsa utunu umǝ na rika daia na muru mangala bǝnden ,na taka nu hu , ubunu di ka nǝ barsa dinu bunu natara am hu. 40in gyen numa gyami bna di rǝnŋ nemi nadi muru mangala .41rugbɔu rɔm suru num dubuh wu. 42ɛm ruga na punɲ u wu mǝ uweŋ nayimǝ gini43ɛm ruʒana punɲ uwu mǝ uweŋ na yimǝ gini ɛm hu ram na yimǝ riʒǝ ru ata na gyamin ukaba ɔm , in ruʒa nu hu, baʒi ʒɔndɔ rǝmǝ ka na kaba undu di 44.na wa mashe kiʒi na yimba akuraduru ,ǝɲ ka na wumǝ ukaba rugbɔu nǝ pum gini , kiʒi na gyami u wumǝ uʒanʒana ka u suru na uweŋ ka u suru na uweŋ bǝlǝ?.45na gara hu ɛm sasha utumu gini na tuba ata wu. unduka ma s asha ubunu gini naʒi musa , undu ka ǝn nu tarsa su rɔhɔ nu mǝ 46.baʒi na wumǝ iwa nyel na wumun baʒi ka ma darsa ununu na tara am 47.baʒi na gyami imin ka ma darasa , a wa mashi ki na wumǝ imin gara ɛm?
Chapter 6

1na maru tikpakpa tindi yesɔ hanumǝ na rigalaɲ ru bupende u galilee ,ka a yisi un bupende u tiberias .2 andubǝ char nu dula umǝ baʒi ka a yirymǝ nu wunʒa ibɔbɔ nandu nangana ka ba ǝnǝ aguma di wu 3yesɔ nyana uwɔhɔ ki ma tashi bandǝn kini andula amǝ4nadi u passover , ishɔkɔri u yahudawa ma biu vati.5 yesɔ ʒansa aʒi ki ma yira andubǝ char urǝmǝ gǝnǝ nira imǝ , ki ma hunu filip, na be ki ka kpa a furhum nunu ka tidi ya andu di adi rya?6 yesɔma gara nandi madi filip, baʒi ka amǝ nkpǝ rumǝ ruʒa inŋ nanganaka mawa .7filip hunu mǝ a furhum a ti dinari siɲi sirepu ba aʒe ka kwǝ vi mura nyɔnkɔlɔŋ wu. 8undu dula umǝ wankǝ , andrew u hene simon peter hunu yesɔ . 9uʒi vana gisaŋ inge amǝ na furhum shubi kini igini irepu , eng em i wa nandubǝ char di ?10yesɔ hu, wanadubǝ di tashi ,na bǝndǝn di, sikpe ni char , ki andubǝ di tashi na bigiʒi anǝ tuguŋ shubi. 11ki yesɔ cira a furhum ma yimba niyah, ma yandu nangana ka anǝ na titashi , ma ku wa nandi ni gini di, kauda ka rairugǝini ni . 12ushwa ka andubǝ ma shiri, ma hunu andu dula amǝ pituniŋ undangara imiŋ ka i wǝkǝnǝ ,nuna ka iʒimiŋ di sharna wu.13ki apitunu undangara di ki amura mugere rikurǝ na repu , ka amura usuru a furhum shubi ka iwǝkǝnǝ nandunanganaka a rya.14 andubǝ di a yira imŋ ibɔbɔ ka mawa , ki a hu, akuraduru nǝdi amǝdǝ undu tuma uweŋ ka ma rǝmǝ nu gungadi 15ka yesɔ ma kam ka angu na cirumǝ na undǝrǝ adi wumǝ ma sɔkɔnɔ ugɔmɔ , wundu rikpǝ rumǝ mayana tara uwɔhɔ gbaki.16ka iyǝru wa andu dula amǝ shupu a pirnǝ na ripende. 17aruwǝ na yimǝ upa utanu umini primǝ gǝnǝ na capanaum na tara riripende ira di wir wir ushwa undaŋ , yesɔ ba muma rǝmǝ nira gǝnǝ wu 18.ki uvinu gbau tɔrnɔ nu sariʒa gǝnǝ uvunu di kinʒini shishɔrɔ.19ushwa ka ama watanu tu tubuna akur repu na shubi da akur taru ,ki a yira yesɔ na tanu na tara ripende nu wǝtsiʒǝ vati kini upa utanu umini, ki akunda iyǝwǝ.20 ki ma hunǝnǝ emdi hu , na gana kunda iyǝwǝ wu. 21ki a wumǝ ka akabumǝ na yimǝ upa utanu umini , ki akǝ biu nira ka primǝ gǝnǝ ni.22iʒu bi sana , ki andubǝ char ka anǝ na titɔrin na ri galaŋ ru ripende, yira ka ba uʒi upa utanu namini ni wu, ewǝnkǝ kpaidi ki yesɔ ba ma ruwǝ na uŋ kiniandudula amǝ wu, andula amǝ a pirǝnǝ 23.gun kini nandi , tiʒi tupa tutanu namini ka tikǝ suru na tiberias ni kini ira ka arya a furhum na maru nja ka yesɔ ma yimba.24ushwa ka andubǝ di aruʒa ka yesɔ kini andu dula amǝ na tupa tutanu na mini a primǝ na kapanaum nu bila yesɔ. 25 na maru nangana ka a murumǝ na rigalaŋ ru ripende, ki ahunumǝ ,rabbi ayiri ki u rau inge ?26yesɔ tara nǝnǝ ma hu akuraduru , akuraduru ǝɲi nu bilaum , baʒi ka na yira imŋ ibɔbɔ ka in wa wu, baʒi narya afurhum na shiri hu . 27na gana wuʒuan ituma na tara irya ka isharma wu, na wuʒan ituma na tara irya ka itura primǝ na rai ka amarna wu , i nangana ka vana undubǝ ma yiɲi baʒika Ata uweŋ ma rǝtǝ u na tara amǝ.28ki a hunumǝ , emi ki ti wa, nunu ka tidi wuʒa ituma i uweŋ ? yesɔ tara ni mǝ hu nǝnǝ inge ituma , i uweŋ . 29na wumǝ nundu nanganaka matumumǝ30kia hunumǝ yandi ibɔbɔ ki u wa eng , nunu ka tidi yira kini ti wumǝ na wu? imi ki uwa eng ?.31 anata gɔrɔ bi rya umanma nu yiru , kanda ka a darsa , ma yanǝ a furhum usuru na shiri adi rya.32ki yesɔ hunǝnǝ akuraduru ,akuraduru, ba musa ki ma bi yiɲi a furhum usuru na shiri wu, Ata um ki amǝ nu ɲinɲʒiɲ a furhum akuraduru usuru na shiri. rufurhum ru uweŋ aʒi 33imɲ ka isuru na shiri iyimiʒa tuvunkǝ na yimǝ ungungadi . 34ki a hunumǝ undu gbau , yandu afurhum di kɔyandi ushwa.35yesɔ hunǝnǝ ,emdi aʒi rufurhum ru tuvunkǝ undu nanganaka mu rǝmǝ nimǝ ba ma kunda ikɔmɔ wu, kini gun undu nanagana ka ma wumǝ nimi ba ma kunda riɲǝ wu. 36inma gara niɲi numa yiram ki ba na wumǝ nimi wu. 37gun undu nanganaka Ata ma yam ma rǝmǝ nimi , gun undunangana ka ma rǝm nimi ba in lingumǝ wu.38in ram usuru na shiri , bandi wa ugana um wu, in di wa ugana undu nangana ka ma tumam 39.indi aʒi ugana undunanga ka ma tumam , indi naha undu wǝnkǝ na yimǝ andunangana ka mu mayam wu, in sa tɔnnǝnǝ rici ru mǝrsǝ . 40inge yana u Ata uweŋ , gun undunangana ka ma yira vana ma wǝmǝ numǝ amǝ na tuvunkǝ tu tabu marna in sa tɔrnumǝ rici rumǝrsǝ.41ki a yahudawa munu na tara umǝ baʒi ka ma hu, emdi rufurhum ka rurǝmǝ susuru na shiri .42 ki a hu nandu da yesɔ vana u yusufu nǝdi , ka tiruʒa atǝmǝ kini ambǝmǝ? mashe ka ma hu nǝdi em in ramusuru na shiri?.43yesɔ kursu nǝnǝ mahu, nagana munu nakpǝ gini wu. 44ba uʒɔndɔ rǝŋ rumǝ nemi wu in baka ba Ata uweŋ ka ma tumam ma wundumǝ wu, kini in sa turnumǝ rici rumǝrsǝ . 45a darsa na yimǝ uva uni ituma i uweŋ ma bǝnʒǝ ma kwǝ vi gun undu nangana ka makunda ma mura ubǝnʒǝ nira uweŋ marǝm nemi.46ba a uʒɔndɔ mama yira Ata uweŋ wu, lalu undu nangana ka ma suru nila uweŋ muma yira Ata .47 akuraduru , akuraduru undu nangana ka ma wumǝ na tivunkǝ tu ʒǝmǝ umarna .48emdi rufurhum ru tivunkǝ . anata gini bi rya manna nu yiru, a bi wi.49 inge rufurhum ka risuru na shiri , nunu ka gunundu nangana ka ma rya ba ma wi wu.50inge rufurhum ka risum na shiri , nunu ka gun undu nangana ka ma rya ba ma wi wu . 51em di aʒi rufurhum tu tivunkǝ ka rimǝ usuru na shiri undu nangaka ma rya rufurhum ndi , ma wa tivunkǝ ka ba ti marna wu, rufurhum kain yimba aʒi rupum rɔm na tara tivunkǝ tu gungadi.52ki ti yahudawa susharma na yimǝ na apum ganǝ ki a rya matarǝ , nu hu , awa mashe ka undu di mayandu rupum rumǝ ka tidi rya?53 .yesu hunǝnǝ , akuraduru ,akuraduru nǝdi jhu na rya rupum ru vana undubǝ wu na wa maɲi nu mǝ wu, ba na sɔkɔnɔ na tivunkǝ na yimǝ gini wu.54gun undu nangana ka ma yira rupum rɔm, ma wa maɲi mɔm na tivunkǝ tu tabu marna in sa tɔnnumǝ rici ru marsǝ .55 rupum rɔm irya i akuraduru , maɲi mɔm inŋ wa akuraduru . 56gun undu nangana ka ma rya rupum rɔm ma wa maɲi mɔm tura na yimǝ am , em na yimǝ umǝ.57kanda ka Ata tuvunkǝ matumam , kini kanda em na tuvunkǝ tu Ata uweŋ , undu nangana ka ma ryam , wa tuvunkǝ ka em. 58inge rufurhum ka ru mǝ usuru na shiri, ba kunda ka anata gini arya a wi wu, undu nangana ka ma rya rufurhum ma wa tuvunkǝ tu tabu marna,59 yesɔ ma gara tikpakpa tidi na yimǝ ira bisǝ ʒi ushwa ka amǝ na kapanaum.60andu dula amǝ char ka a kunda imiɲ di hu , ubunu di nu kpai, avi ma kunda ɔŋ 61yesɔ baʒi ka amǝ nu ruʒa na rikpǝ rumǝ a andu dula amǝ nu munu na tara ubunu di, hunǝnǝ, indi ishariɲi sai ?.62imi na wa ka nahu na yira vana undubǝ primǝ' umǝ na shiri nira ka biʒi amǝmi ? 63burim ki bu wunʒa tuvnkǝ , rupm ba reŋ nimiɲ u atara wu, tubunu ka in gara niɲi burim hu, tindǝ aʒi tuvinkǝ .64gun kini nandi aʒɔndɔ gini ba a wumǝ wu yesɔ ruʒa nu dinka andu nangana ka ba a wumǝ nǝmǝ wu kini undunangaka ma ʒiʒhumǝ .65 ma hu baʒi indi ki in gara niɲi undu rɔŋ rumǝ nedi wu lalu ka ba uweŋ ma yimǝ uwumǝ wu .66baʒi indi ,andula amǝ char yahumǝ ba a ku dulu mǝ wu. ki 67yesɔ hunu andudula amǝ akure na repu di, ba rairu gini ka nadi piriɲi wu wo ? 68simon peter tara numǝ ma huǝ usharai, nira viti pirandu ? au na tuvunkǝ tu tɔrɔ marna,.69 ar tima wu na wu kini timaruʒa audi aʒi undu tsangtsang u uweŋ.70yesɔ hunu anǝ ba emdi kini virɲi aɲi rukure na repu wu, uʒɔndɔ wakǝ na yimǝ gini una shishɔrɔ wu ? 71nǝdi amǝ nu bunu na tara yahudawa vana u simon peter iskarɔti baʒi ka amǝ undu wankǝ na yimǝ rukure na repu , bi mǝ ʒiʒa yesɔ.
Chapter 7

1na mara tukpakpa tidi yesɔbi hana primǝ na galilee, rai rumǝ ba ruchirǝ ukpǝ na judea, wu , baka yahudawa nu bila umǝ adi wuna . 2 na nandi ishɔkɔri tu ruru tu yahudawa mǝ biu vati .ǝ3a hene amǝ tun la imidi nandi yaha ǝbandi pirau nǝ judea, nunu ka andu dula amǝ di yira tutumǝ tumǝ duɲ.4 ʒɔdɔ ba mǝ wuʒuʒa tiʒi tukpakpa nu ʒisa wu baka amǝ rairumǝ adi yirimǝ kenkeng hu undimǝ tukpakpa tindi bǝnǝ rukpa rɔu nǝ masanu mudi .5a hene amǝ ba aymba akuraduru numǝ wu. 6baka nandi yesɔ hunǝnǝ , rǝlu rɔm ru sazi rubiu ,aɲi lǝlu rigini rumǝ biu.7 masanu mudi bǝmu gyamiɲi wu, ambi kiʒi mu gyamum baka inbuhuʒe akurraduru nǝ tara tukpakpa tushi shɔrɔ ka adimiʒa.8au hanu nira ishɔkɔri di , em imprima ni ra ishɔkɔri di wu, lalu rɔm ridiʒi rumɔ 9.ma bi hu mǝ biya ubǝnǝ tukpakpa tindi ma bitashi na galilee.10lalu kaa hene bi primǝ nira ishɔkɔri di, kiʒi amǝ dula ni gana weti.11 biʒi yahudawa nu bila umǝ nira ishɔkɔri di kiʒi a hu amǝ be?12na yimǝ uʒɔshi wan dubǝdi abi bunu char natara amǝ hu mǝ undu galau , aʒɔndɔ ku hu uwa , mǝ shiʒa andu ʒɔshi di nu wuru.13 kusum nandi dandi a bunu nǝ bubɔhɔ anǝ nu kunda iyawǝ i yahudawa.14lalu ka ishɔkɔri di maa dungǝ na tarshi yesɔ bi primǝ nugura ubishi aʒi ma kpɔnu banʒa.15 yahudawa di bihu yiran imiŋ ibɔbɔ , awa mashe ma ruʒa char in ba mumǝwuʒa mǝbaru wu. nu hu, 16yesɔ bi wumǝ nǝnǝ , ubanʒi ɔm ta ɔm wu mǝ hu undu ka ma tumam hu.17bela undɔ ka rairumǝ mǝdaruza imig igana imǝ, mǝ ruza ubanza undi, da uramǝ nira iweŋ da kazi ubunu ɔm. 18undɔ kama bunu usuru numǝ nu ubila uyiba rukpǝ rumǝ kuzi bela undɔ ka mǝbila buyiba nun dɔ kǝmǝ mǝtumǝm,udindaŋ undu akuraduru, kuzi ǝmǝ tsaŋ-tsaŋ na yimǝ wu.19em nugusa musa kizi mǝbi yiɲi mǝkǝri mudi wu? guŋ nanandi ba zɔndɔ gini tarsaza mǝkǝri midi wu. Imi nawa rigini nu wuna ɔm? ̀̀ 20andubǝ kǝ nǝ ʒɔshi dandi hu au nǝ andu gǝbishi nǝyimǝ au, ǝnada nu gana uwuna ɔu.21yesɔ bi hunǝnǝ, in wuza itumǝ wanda 22kusum gini nǝhu imig ibobɔ musa23undɔ ka ashimǝ nǝkpɔ richi ru bishi ʒi aʒi ba mǝ wuŋulu makari mu musa wu,ǝɲi nǝ mannaŋ kinemi, nu uwuwɔmɔ undubǝ kusum richi ru bishi ʒi ǝʒi 24 na kǝnǝ tuʒu makaŋara nu rika nǝ ʒi wu, tuʒig nǝ akuraduru .25aʒɔndɔ ganǝ ka akǝ suru na jerusalem hu,amǝ dǝ kiʒi anǝ nu gana ada wuna wu? 26yira amǝ nu bunu kanken kiʒi anǝ weti ba garumǝ iʒimɲ numǝ wu. 27tu ruʒa inra ka undindi kǝ suru ni lalu kǝ kristi sa rǝmǝ ba ʒɔndɔ mǝ ruʒa ira kamǝ kǝ suru ni wu.28yesɔ gbara bukenku ni ra ubishi aʒi , nu banʒe nu hu, gun gini nǝ ruʒan kini ira kǝ inka suru ni, em ba in duŋǝ nǝ rukpǝ rɔm wu, undɔ kǝ mǝ tumam akarǝ duru wu, ǝɲi nǝ ruʒumǝ . 29em ruʒumǝ unkǝ suru nǝmǝ kuʒi amǝdǝ mǝtumam.30biʒi anǝ nu rimi ǝda mɔku mǝ , ʒɔndɔ ganǝ mǝ dǝrǝ ugaka umǝ wu, ihana nandi nu lalu rumǝ ridaʒi rudun ga. 31andubǝ char nǝyimǝ andu ʒɔshi di au wamǝ nǝmǝ , krist di wu mǝ biu mǝ dimǝ tu bɔbɔ tukiʒi undindi duwǝ ?. 32pharises wu a kunda tubunu nǝ tara yesɔ , pɔzɔ abau kini pharises ǝ bi tuma andu mɔkɔʒɔn andubǝ ǝna mɔku mǝ.33yesɔ buhu aʒi em kiɲi nǝ yimǝ ku lalu ɲɔngɔlɔn, kiʒi in tarani nundɔ kǝmǝ tumam.34 na bilam ba nǝmuram wu, iprimǝ em ɲi banǝ raŋ pirkǝ biu ni wu.35yahudawa bihu nǝ kpǝ ganǝ nabe kiʒi undɔ di mǝ primǝ ni kiʒi ba turan uʒǝrǝ umǝ wu ? mǝ primǝ nadu tsarmǝ wa greek mǝkǝ nǝ duwa.36 yandi ugaru nu nedi kamǝ hu, nǝ bilam ba na muram wu, ira kǝ wun pirama ni ǝɲi ba na raŋ unduɲa ni wu.37na richi rugbau ru marsǝ ishɔkɔri di yesɔ bi tɔrnɔ ma tura mǝ hamǝ ma hu bela undu ka rigǝ numǝ mǝ remǝ nemi mǝna tsuwa . 38undu kǝmǝ yimba akuraduru num kanda ka agara nayimǝ ubebul nu hu tusaka turunku tu mini mu tsuma usuru yimǝ asɔŋ auwǝ.ma bi gara nandi natar birim wu, andɔ ka iyimba akuraduru numǝ akba adaʒi ayimba birim budi arikǝ unzanza na u yesɔ40na yimǝ andu ʒɔshi di nu kunda tubunu tidi abi hu, undindi di nǝʒi kristi di. 41 aʒɔndɔ wu, diʒi krist di mǝrǝm usuru nǝ galileee?42 gu sada ubebuc di uhu kristi di mǝ suru nǝ rukyɔrɔ ru dauda usuru nǝbethlehem bukɔrɔ kǝ biʒi dauda ni.43abi mura uhara rekpǝ na yimǝ andɔ gɔshi di, na tara amǝ. 44azɔndɔ abi hu a di mukumǝ ,babu zɔndɔ ka ma bi wu wǝrǝ numǝ.45kiʒi anatuma au ugɔmɔ bi rǝmǝ nǝ pɔhɔ abau kini tu pharises kiʒi en hunǝnǝ ne duŋ numǝ wu inmi ?.46 ana tuma au ugɔmɔ au huba ʒɔndɔ ma bunu nandi wu.47phrarises bi hunǝ nǝ amǝ ka warsuʒu ɲi dɔŋduwu ? . 48uʒi undu atuba awumǝ nǝnǝ , da kaʒi uʒi u pharises duwu? .49 andu ʒɔshi di ka bu aruʒa makǝri wu, amǝ wanu unu .50nicodemus ( uʒi upharises kamǝ bi tuba duŋa hunǝnǝ 51.mǝkari mu gɔrɔ muharsa mǝkǝŋara nu duba ba amǝ kunda nǝmǝ wu, ka ediruza tidimǝ tumǝ wu. 52 ebi wumǝ a wu nu mǝ au usuru nǝ galilee duwǝ ? bilan uʒi undu urna ka nǝ suru nǝ galilee.kiʒi kɔvi primǝ nǝmǝ narai.
Chapter 8

1yesu mǝnyana nu wɔhɔ u o lives. 2pimpim nu sana iʒu mǝ biu nu gura u bisa ɛʒi gbakǝ ,kp undubah a biu mǝ tashi mǝ barʒa na 3. ti seribes kini ti pharises anǝ sha uʒi uga ka a mɔkumǝ na relam. arara uga di na tarshi4ki ahunumǝ, undubaʒi i mɔkɔ uga di na relam 5nedi na revɔna musa mǝ hu nandu tu gursu sana andindi ,au nǝdi imi ka uhu? 6a gara nandi adi wumǝ itinliki adi mura imiŋ ka akangaru ,mǝ natardi, baʒi ,nandi ,yesu ma gunkunu mǝ darsa abara na bugiʒi na rubo rumǝ7anǝ ahuwa nu bila uruʒa na tara di mǝ tanɔ mǝ wunana undu ka ba amǝ nu kaka wu, ma sada ugu reshire nuga di . 8maku gunkunu na bugiʒi ma kini nu darsa abaru na rubɔ9ahu akunda nandi ,ashira nu wanda h ,wandah ushwa di na diganu. numǝ sadi apa yaha yesu bila kini uga ka wumǝ na ratarshi ,.10 yesu mǝ turnɔ ki mahunu mǝ, uga undi naganan ka a kangaru na be? , ba ʒɔndɔ ma wuzau ruvuna wu? 11ma hu baʒɔndɔ ni wu "" uweŋ" yesu mǝ hunu ɛm mǝ ba ing wuzau revuna wu . hanu gana ku wuʒa utaka wu.12yesu mǝ ku kini ubunu nana nuhu ,ɛmdi nǝʒi ikenkeng i ugunga di undu ka ma dukam ba ma hana na marim wu, baʒi, nandi ma mura ikenkeng i tivunkǝ13 ti phrasisses a hunu mǝ ubunu natara rekpǝrɔu , ubunu di ba akuraduru wu14yesɔ mǝ tara nǝnǝ nuhu kɔ ka ing bunu na tara rekpǝ rɔm , ubunu ɔm akuradu hu. 15iruza irai ka isuru ni kini ira ka primǝ ni kɔnʒe aɲi ba na kam ira ka inka suru ni wu da ira ka primɔm ni.16 aɲi na erevuna nǝ yimǝ rupum ,em ba ing wuza zɔndɔ revuna wu. ingaka ing wuza revuna ,reuna rɔm ra akuraduru baka ka ba em balum.17nandi kini na makari mugini darsa nuhu, ugara wandi repu ing akuraduru .18 ɛmdi undu dula amuru a rukpǝrɔm, atah ka mǝ tumam nu dula amara am.19ahu nu mǝ ,atah au di na biu ? yesu mǝ tara 20mǝ gara amɔrɔ andi na ribin ushwa ka amǝ nu bǝnʒǝ na yimǝ ugura u uweŋ, kɔnʒe ba ʒɔndɔ na mɔkuma wu , bka ka ba ushwa umǝ wawu .21maku hu nanǝ primum niʒera na nu bilam , raku wi nu taka gini iraka primum ni ba na rang ubiu ni wu .22 ti yahudawa adi hu ma wa rekpǝru mǝ du wi? baka nandi ki ma hu " ira ka primǝ ni ba rang ubiu ni wu?23yesu mǝ wunu nǝ enyi na suru na bugiʒi ɛm ingka suru na shiri inyi andu gungadi wu .24 baka nandi ɛm nuhunyi na wi u taka gini ing ba na wɔmǝ nuhu neʒi ubdo ka ihu ɛmdi wu.na wi nu taka gini25aku hunu mǝ audi naʒi avi? yesu mǝ hu nǝnǝ imiŋ ka ing gara ninyi na dinka di 26ɛm na kpakpa charr ka ɛm nu gara na tara gini baka nandi undu ka matuman amǝ inda ki ɛm nu ba di nu gangadi27 ba a ruʒa ka amǝ nu bunu nǝnǝ natara a atah wu.28yesu ma hu ushwa ka u hu nyanʒa vana undubah nyang ushwa ka a naruʒu ka ɛm vana uweŋ kɔnʒe ba ɛm nu wa iʒiming irekpǝrɔm wu . iyaka ka atah di ma banʒum inda ki ɛm nu badi 29undu ka matumam ba ma yahum bahlum wu, amǝ kinemi ka ɛm nu wa imiŋ ka irumuma rerɔhɔ 30ushwa ka yesu nu ba ubunu undi ,unduba chir a wumǝ31yesu mǝ huna yahudawa ka a womǝ ma nuhu na tura nu bunu ɔm anyi andu dula ɔm a kuraduru ,32 naku ruʒa akuraduru kɔnʒe akuraduru di ki a susu nyi 33aku hu nu mǝ ,ar ti biri ti ibrahim ,ba tuma wuʒa relerah na ʒɔndɔ wu, baka mashe ka u hu , u susandu na relelarah?34yesu mǝ hu nǝnǝ akuraduru akuraduru ka ɛm nu kara di ninyi kɔ avi ka ma wuʒa utaka amǝ ulara utaka 35ularah ba ma niya narai piu nu masadi wu,amǝ vana mǝ niya narai di piu nu masasi36 ing baka vana di ma susu: na relarah ,umǝ suru na relarah na kuraduru37iruʒa ka anyi tibiri ti irahim ,nu bila ka nandi wuman baka ka ubunu ɔm ba un nira na yimǝ wu 38.ɛm nu wa imiŋ ka ing yira na atah ɔm anyi kɔnʒe nu wa imiŋ ka na kunda nirah atah gini39aku hunu mǝ atah gɔrɔ naʒi ibrahim yesu mǝ hu nǝnǝ baʒi anyi adiganʒa a ibrahim na ba wuʒa akpa kpa ka mana wa40 kap nandi anyi nu bila nǝdi wunam ,ɛm undubuhka ing garinyi akuradura ka ing kunda suru nira uweŋ . ibrahim ba ma wa tukpa kpa tindi wu.41 au ni tuma ya atah u. ka ahunu mǝ ar di ba a minandu na relem wu, ar na atah wɔndah .uweŋ42yesu mǝ hu nǝnǝ ,baʒi uweŋ naʒi atah gini na ba wumum ,baka ka ɛm ing ka suru nira ɛm kɔnʒen ɛm ban di ba baʒa rekpǝrɔm ki ma tumam . 43baʒa mashe ka ba na ruʒa iniŋ ka ɛm ing gara wu ? baʒaka ba na kunda iming gara ɛm wu. 44anyi andigaʒa atah gini satan ,kɔnʒe a wumǝ u wa iming ka atah gini rairumǝ ni. amǝ undu wuʒa andubah tun na dinka di ba mǝ tura na kuraduru wu baka ka ba akuraduru na ,mǝ wu ,lahlu ka maba malem , amǝ nu bana aka biki amǝ hu, amǝ undu makem kini dada wa undu malem45kap nandi baʒa ka ing garini akuraduru ba na wu mǝ mini wu 46avi nayimǝ ,gini ka ma muram nu taka ? ing baka ɛm nu gara akuraduru mashe ka ba na wu mǝ nimin wu? 47undu ka amǝ u uweŋ ma kundiʒa ugara uweŋ , baka ba anyi au uweŋ wu, ba na kunda ugara umǝ wu48ti yahudawa di aku huhu mǝ ba tu timǝ gara nuhu akuraduru au undu samariya kɔnʒe ,au na andigabishi wu? 49yesu mǝ hu ba ɛm na andigabishi wu.ɛm nu ya atahɔm re gbɔu anyi kiʒi anyi nu yiʒe ɔm50ba ɛm nu bila regbɔu ru rekpǝrɔm wu undu bila di ni , kini ubara yakadi . 51akuradtru ,akuraduru ɛm nu gara nyi kwa avei ka mǝ kunda ugara ɔm ba ma wi wu .52ti yahudawa ahunu mǝ nǝdi tuma ki tu ruʒa ka au na andi gabisi .ibrahim kini andi reka auba ahiwiʒi , ki au uhu " udu ka ma kunda ugara ɔm ba ma mǝ wi wu.53 ba au kiʒi dada gɔrɔ ibrahim ka ma wi wu, da u kiʒi mǝ yɔng ? andu reka atuba mǝ a wiʒi , au ma wa rupǝrɔm sɔkɔnɔ avi yɔng54 . yesu ma kuhu , hu iya rukpǝrɔm regbɔu , regbɔu redi ba iʒimiŋ wu atahɔm ki ma yam regbɔu udu ka na hu amǝ uweŋ gini. 55anyi ba na reʒuma wu, ɛm kɔnʒe iruʒumǝ ibaka i nu ba ng ruʒumǝ wu, ing sɔkɔnɔ da anyi andu malem .baka nandi ɛm ruʒuma, ɛm nu dula ubunu umǝ 56 dada dini ibrahim ma wuʒa isɔkɔ nu ruma rai ka ma yira rici rɔm57ti yahudawa a hunu mǝuduʒi uwa suwa aku shubi ki maka yira ibrahim nabe?58 yesu mǝ hu nǝnǝ"akuraduru ,akuraduru , ɛm nu gara minyi ,lalu ka amǝna ibrahim ɛm ni 59akpa gubu a shari sdi gurusumǝ ki mǝ pa silla mǝ suru nu gura u bisa aʒi di .
Chapter 9

1ka yesɔ nu suru mǝ yira ulǝngǝ ka tun umina .2 a na tuma a yesɔ a bila uruza namǝ rabbi maruku mǝ avi ududi da anata amǝ ki a wa a mina mǝ ulǝngǝ di ?3uweŋ di hunu ba maruku mumǝ da mu anata amǝ wu ka ituma i uweŋ di bǝ ni a nara amǝ . 4duli ki tudi ka sha ru tuma ru unduka mǝ tuman du aira da kenkeng ushwa u biu ka babu ʒɔndɔ ka mǝ wuza ituma . 5ka em nu gun gadi em nǝʒǝ isansan gadi .6ka uweŋ di mara uba ubunu di ki ma kunku tumɔ na bigiʒi ma di gura kini ulɔrɔ mǝ wɔzɔ numǝ nǝ aʒi 7.mǝ di hunu mǝ ka kuzu a ʒi au nu saka u silom undudi , di hanu mǝ mǝ ka kuzu mdi biu nu rika.8an duka anǝ ruzu mǝ kini anduka a bi yirumǝ adi hu ba undudi ka mǝ wuzuza aval ni di wu ? ka mǝ tashishi na val ? .9 azɔndu hu amǝ da ɔuɔu mǝ hu ma di hu imi di .10a hunu mǝ na mashe azi au nu krɔnu ? . 11mǝ wumanǝ , undudan ka rizi rumǝ yesɔamǝ di ki mǝ di kanka ulɔrɔ mǝ wanum na aʒi mǝ hunum ing ka kuzu nu saka u silom , indi ka kuzu inda ka ing mura uyira. 12̇a hunu mǝ a mǝ be ? mǝ hunu nanɲ bankam wu .13a di ka sha ulǝngǝ nira tu pharises . 14nedi uweŋ di ,uweŋ u sabbat ka uweŋ di krɔnɔ aʒi amǝ .15 tu pharises ti di , di bila u ruza na mashe ka urika nǝdi ma hu nanɲ , ma wam ulɔrɔ nǝ aʒi am am ing kuzu indǝ ka imi nu rika .16azɔndɔ nǝ yimǝ tu pharises hu ududi ba undu dula uweŋ wu ka ba ma tara uweŋ ukaba ikrubi , azɔndɔ hu na mashe ka udu maruka mǝranŋ ituma indi na nandi ki a di mura uhara akpǝ . 17a hunu ulǝngǝ di imi ki u hunu undu di ka ma krɔnu aʒi ? ulǝngǝ di wu nanɲ amǝ unatuma uweŋ 18nedi yahudawa di ba a wɔmǝ nu hu nǝʒi amǝ ulǝngǝ di ki nedi mǝ rika wu, apa gama a yisi anata a unduka ka a krɔnɔ mǝ aʒi di.19a di hu na , nata di na hu vana gini biʒi ulǝngǝ di? a wa mashe ka mǝ rika nǝdi ? 20.anata di a hu turuza vana huru nǝdi ka amǝ ulǝngǝ tun nu mina .21 a wa mashe ka mǝ rika nǝdi , ba tukam wu,avi di krɔnu mǝ aʒi , ba tukam wu bilaŋ nira imǝ ba amǝ vana wu , mǝ bunu na rekpǝ rumǝ .22anata amǝ na iyawu a kam yahudawa a wumu gun induka ka mǝ wumǝ na yesɔ a lingi na shibi a synagogus 23.baza na ing di , anata amǝ a hu a bilang u ruza mǝ .24ushwa u repu a yisi ulǝngǝ di a wu numǝ yinba izantu hu uweŋ tu kam undudi undu maruku .25 ki undudi tara mǝ a hu ban kam da amǝ undu maruku wu, imin wunkǝ ka ing kam biʒi im ulǝngǝ nǝdi ring rika .26a hunu mǝ , imi ki mǝ gara nu ? mawa mashe ka mǝ krɔnu aʒi ? .27 mǝ tara nanɲ nu hu ing ma gara ninɲ , ba na kunda wu na imi ki rai re gini nǝ di kunda ? ba rai re gini na di sukunu tu na tuma wu . 28adi tinzumǝ a hunu mǝ au natuma umǝ a na tuma a musa .29 tikami uweŋ mǝ bunu na musa nǝdi ba tukam da undindin usuru na be wu .30undu di mǝ wumǝ mǝ hu ing di naʒi ukam ba nakam ira ka mǝ ka suruni wu , gun na nandi mǝ krɔnumǝ aʒi . 31ti kam uweŋ ba mǝ kunda andu maruka wu ,ing baka ʒɔndɔ ka mǝ yitɔ rukpǝ rumǝ m a wu imin gilau , ukara ututɔ numǝ .32a dinka a ugunga di ba ama kunda a ʒɔndɔ mǝ krɔnɔ ǝʒi a uʒɔndɔ wu ka a minu mǝ ulǝngǝ di 33ing baka undu di ba daga uweŋ wu bamǝ wa izimin wu . 34a hunu mǝ a di minau na maruka audi nadi nu banʒiʒe guru ? a susu mǝ na shibi.35ka yesɔ mǝ kunda , mǝ susu mǝ ba shibi a synagohus mǝ hunu mǝ u wu wa im na vana u uweŋ ? 36a mǝ wamǝ , ma hu avi naʒi uweŋ ka ing wu mu mǝ . 37uweŋ mǝ hunu mǝ u ma yiramǝ amǝ da ka au nu bunu kini au. 38undudi mǝ hu uweŋ ing wamǝ nna ma yinbu mǝ .39yesɔ mǝ hu ing ram nu gungadi nutuzu makangara baka anduka ka rika wu a ereka, andu ka a rika a sɔkɔnɔ tu lǝngǝ tidi . 40zundu nǝ yimǝ tu pharises tidi ka anǝ kini mamǝ ahu a kunda imin ka magara a bila ukam na mǝ ar ti lǝngǝ tidi dɔwɔ . 41uweŋ ma hu nǝnǝ ing baka ayi ti lǝngǝ ba ayi na maruka wu nadi na rika ati na yimǝ maruka mugini.
Chapter 10

1akuraduru ,akuraduru em nu garadi niɲi undu ka ba mǝ ruwǝ nu sara a shugura wu , mǝ nyana naʒi achunana kenŋ ududanŋ unagana hu kini ugbɔu unagana 2 ndɔ ka mǝ ruwǝ sari ashu gura amǝ una biha gilau itamudi .3udubara ashugura mǝ kurnu mǝ itamu kunda remoro rumǝ mǝ yisa nǝ na si zi sugahǝ,mǝ susu nǝ .4 mu mǝ biya u susu amǝ mǝ wa atuma ahǝ a daku mǝ na mara kɔmin a kam remuru rumǝ.5ba adula ugenyi wu na nandi ba a dula mǝ wu dɔn ba kam rukuru ru ugani wu . 6uweng di gara ushigula udi nani gun na nandi ba di kam imin ka amǝ nu ba nangi wu .7uweng ku hunu anǝ akuraduru im di nazi imi nazi a shugara u ituma8 kap udu ka mǝ biu na tuba am unnagana hu kini ungana gbou , itamudi ba a kunda ugara umǝ wu .9emdi nǝzi gununduka mǝ ruwǝ nu sara am mǝ mura rai rumarsǝ mǝ ku ruwǝ mǝ suru mǝ mura ulense 10.una gana rahuza mǝ ,mǝ dina wu za igana , anǝ di wuna em ing ram nǝdi mura tuvunkǝ tu labi udaku.11imi di nazi una biha gilau , una biha gilau yinba tuvungkǝ tumǝ na rukura rumǝ . 12u lǝrǝ ba amǝ dǝ undi rukuradi wu ,mǝhu ma yira ushoko shishoru biu mǝ sama ma yahanǝ kize ushohodi moko nǝgata maku saramǝ nǝ . 13gun unduka mǝ suma baka ka amǝ ulǝngǝ ba mǝ wumǝ rukura ridi wu .14em unabila gilau ing ruza am an ruzam . 15dada di ruzam , em ruza dad di mǝ yimba rukpe rumǝ baka ituma imǝ .16 ing na izi ituma ka ba anǝ mǝ yimǝ ituma indi ing ram du dangara ituma di a kunda rumoro ram , idi sukunu i tumu di mǝ rǝ wakǝ kini una biha wǝnkǝ.17imin nangana ka iwa dada di wumum ing yimba rukpǝ indiku kaba gbaki . 18babu unduka , ka mǝ haba nimǝ, ing tutun na rekpǝ rum im na budǝrǝ ka indi hutu im na budǝr indi ku cira ing ma kaba ubunu uruvna usuru na dada om .19uhara akpǝ aku ruwu nayimǝ yahudawa baka ubunu di 20anǝ char a hu amǝ na andigabǝshi kini ujur prite . 21azondo hu ba tu bunu tun uduka amǝ na andigabǝshi wu uduka amǝ na anddigabǝshi ma ran ukronu aʒi a u ulǝngǝ ? .22nedi udhwa ishokori yotu rukpǝ na jersulem mawa . 23pazi ushwa uvunu yesu na tanu ayimǝ arai a vali au weng a poroh solomon . 24ki tu yahudawa wumǝ na trashi inba ka audi nazi krist gara nandu kenkeng.25yesu mǝ hunǝnǝ ima gara ninyi ba na wumǝ wu ituma ka em na ing em na ing narizǝ ru dada om , ugara udi narata am hu. 26gun na nandi ba na wamǝ wu , baka ka ba anyi atumu em wu.27atuma em kunda rumɔororom em ruza nǝ a dolam .28 ing yinǝ tuvungkǝ to labi umina ba wi wu ba zondo mǝ kabanǝ nimi wu.29dada ɔu ka mayam anyi kizi ko avi kuzu ,ba zondo mǝ rang u kaba gǝnǝ na tara tu dada ɔm .30 em kini dada om ar a wundǝ di . 31ki yahudawa acira asiire adi gurumǝ .32yesu taranǝ ima ba ninyi ituma galau i dada ɔm baka iyandi ituma ki aɲi nu gurusa om ? 33ki yahudawa di hunu mǝ ara nu gursa ou na tara ituma giau wu, ba ushara riʒǝ ru uweŋ au utuba mawa repkǝ rou uweng.34yesu mǝ taranu hunu ba amǝ darsa naruvuna gini wu, in hu ai i uweng wu ?. 35ing baka mǝ yisenǝ iweng na vi ki ubunu uweng u biu . 36na nunu unduka uweng di mǝ pukumǝ maku tumumǝ nugungadi , a amǝ nu shara rizǝ ruweŋ baka ka ihu em vana uweng.37in baka ba em ni ituma i dada om wu nagana wumǝ ne mi wu. 38kuzu ing baka em na ituma di inbaka ba na wumǝ nemi wu, wamin na ituma di baka ka nadi ruza kini uruza ka dada di na yimǝ am kuzu em na yimǝ dada di . 39a hu adi mǝkomǝ gbaki kizi na tarǝ tiganǝ.40mǝ hunu mǝ na tuba a jordan ni ra ka ,yohana udu baptisma pa sada titashi ni , ki mǝ tashi bandang . 41abdubǝ charr , biu nǝmǝ , ahu bama iming ibóbo wu kizi kusum iming ka yahana nagara atara udindi akuraduru hu. 42andubǝ charr a wumǝ nabandang.
Chapter 11

1pazi uzhi undu kono nǝ reʒarumǝ lazarus . amǝ kini mary a hene martha upana ganǝ nazi balami .2 mary ki ma pa wuza uweng na manu mu mangya mu lense , maku pisumǝ tubuna na sekpǝ sumǝ amada ki uhene lazarus ba ama ugumǝ di wu.3ha hene manshe pa tuma na yesu nuhu uweng udu dang ka uwumu ma, ba amǝ uguma di wu .4 yesu ma hu ma kunda ma hu ukono udu ba ubiu nu wi wu isokono imka a zanzana uweng kuzu vana uweng di ura uzanzana baka ing.5uweng wumǝ , martha kini uhene bashe kini lazurus . 6ma hu mabunda ka lazarus ukono , ma tadhi na si su repu nira amǝni . 7na marudi ki na huna andu dula umǝ undi ( kundin na judea gbaki).8andu dula a hunu mǝ rabbi nedi yahudawa nu gana ka adi gursau na shari ki kizu pirmǝ ou bandang ? 9yesu mǝ hu ba lalu rekura nani repu na ikenkeng iyira wondi wu? baka udubǝ hana nu uwǝng ba ma gulu wu, baka ka mǝ rika na ikenkeng i ugungadi .10kizi baka mǝ hu ma hana nǝri ma gulu . baka ka ba ikenkeng ni wu. 11ma gara akpakpa di mǝ hu ma gara mǝ hu nǝnǝ uwong goro lazarus mǝ wa morm , baka nandi hanu mǝ ɔm indi ka zinzhimǝ na mormo.12andu dula umǝ a humuma Ata in baka ama na mormo hu, ku zhima .13 nedi yesu ǝma nunu natara u wi hu, kizi anǝ nu guba da ma bunu na tara mormo14 yesu ma ki ma gara nǝnǝ kenkeng lazarus ma wi .15em na rai rugupang baka ǝnyi ka ba em bandang wu nadi mura na wumǝ kyudin nǝmǝ .16 thomas ka ana yisizu mǝ didymus mǝ hu na adu dula kyudin kinamǝ tudi ka wi kini yesu .17ushwa ka yesu pa biu mǝ pa mura lazarus mawa sisu nazi ni sahu .18 nedi bethany vati kini jerusalem lǝlu ru tibuna rukuru nani shubi .19 yahudawa charr amǝ biu na martha kini mary na tukwa tu wi tu uhene gǝnǝ .20 martha mǝ hu ma maka murumǝ ki mary tashi nu marai .21martha mǝ hu na yesu nuhu Ata bazi au ni u hene goro ba ma wi wu.22 nedi iruza kap imng ka u wuza aval di nu uweng ma yau. 23yeɔ ma hunu mǝ u hene gini ma zhima .24martha ma hunu mǝ uhene gini ma zhima . martha ma hunu mǝ iruza ka muma zhima gbaki nu uweŋ utorno u marsǝ . 25yesu mǝ hunumǝ emdi utuno u marsǝ emdi tuvungkǝ udu ka mǝ wumǝ nemi mǝhu mǝ wi mǝku torno .26 udu ka amǝna tuvungkǝ maku wumo ba ma wi wu wumǝ na indi? .27mǝ hunu mǝ a Ata ing wumǝ nuhu audi nazi krist vana u uweng ka u biu nu gungadi .28 mǝ hu mǝ nu mǝ nandi , mǝ hanuma mǝka yisi uhene mary nu kiradi mǝ hunu mǝ, udu bǝnzǝ mǝbiu amǝ nu bila ou . 29mǝ hu mǝ kunda nandi mǝ torno msasǝ mǝ hanumǝ na mǝ .30nedi yesu ba mumǝ mupana di yani wu, ma kada ni rai ka martha ma mǝma kinǝ mǝ .31 ushwa ka yahudawa ka anǝ na rai di na tukwa kinǝmǝ ayirumǝ mǝ torno na mǝsasǝ usuru andulu mǝ , nu tornong hunu primǝ mǝ ni sǝnu mǝdi ka yikizi bǝndǝn. 32mary pahu mǝ biu nira yesu nu yira umǝ mǝ ri na tubuna tumǝ na bugizi, mǝ hunu mǝ Ata bazi auni u hene goro maba wi wu .33yesu pahu mǝ irumǝ kini yahudawa ka a biu kinǝmǝ nu yikizi, i gakumǝ riroho , rai rumǝ ru wueu rumǝ . 34yeso ma hu na tarumǝ nabe? a hunu mǝ Ata rau na yira .35 yesu yesu ma yikizi .36yahudawa a hu barng iyuka ka mǝ wumǝ lazarus. 37azodo gǝnǝ a hu , udu di ki mǝ korno aʒi au lǝngǝ wu bazi mǝ gana udu di bama wi wu .38yesu mǝku takǝ nǝ baka ka imng di na gakumǝ reroho gǝngǝng mǝ pirmǝ ni sahu di nedi ubari hu ki a wara ashiri nu nu di 39.yesu mǝ hu zang ashari di, martha u hene lazurus udo ka mǝ wi, ma huna Ata nǝnǝ di rupum redi rang nu wushu baka ka mumǝwǝ sisu nazi nu wi .40 yesu mǝ hunu mǝ in tumǝ hunu uwomǝ u yira re gbou ru uweng wu ?41baka nandi azhi ashari di yesu mǝ nyǝyamǝ ǝzhi na shiri na hu Ata em na inja nu ka ukundam . 42ira ka ukundizam aval am , em nu gara di baka andubǝ di ka amǝ lankaru na retǝrin, adi wumǝ nuhu audi ki utumam .43mǝ hu ma gara nandi mawa bkyanku na remero regbou lazaris suru . 44udu wi di mǝ suru iǝrǝi tuma kini tubuna a ǝzhi amǝ nu kusa na butu . yesu mǝ hu nǝ nǝ bunuŋ amǝ madi shira .45baka nandi yahudawa ka abiu kini mary ahu yira yesu mawa a ka bu mǝ .46 azondo gǝnǝ a shira primǝ na pharises aka gara nǝ imng ka yesu mawa.47baʒi nandi ijah kini pharises a yisi umǝ nǝ u gura gbou ki a bila uruza nu hu, imi ki ti wa ? ududi nuwa tukpakpa ti bobo . 48ti hu tu suru na ti chuna tumǝ kpa adubǝ adula mǝ roma wa ana ka bandu upana.49nedi uzi udodi ka rezǝ rumǝ caraphas ka amǝ ujah gbou na yimǝ gǝnǝ , na ruwǝ rindǝng mǝ hu nǝnǝ ba nǝ ruza izhiming wu . 50ba na wǝnkǝ di nu hu , ikzi ka udu wǝndǝ wu , baka andubǝ kusum ka kap upana sharna wu.51nedi imng ka m gara di ba iburu isuru nǝmǝ wu. baka ka amǝ ujah gbou ruwa rindang , mǝ gara a yesu wi bakǝ ugungadi . 52ba baka ugunga di kpi wu , kuzu baka andigaza au uweng ka anǝ nu sarmǝ ka a bi pitinu a sokono imng wundǝ .53 baka nandi usuru nu uweng udang pirmǝ natuba a bila tucunn ma ka adi wuna yesu .54udaku di yesu ba ma ku hana na yimǝ gǝnǝ yerarǝ wu, ma yaha nǝ ma pirmǝ nuzhi anduka agusa ong ,ephram maka tasi bandǝng kini undu dula umǝ. 55nedi shwa u passover u yahudawa mǝ wasǝ vati andubǝ charr a pira nǝ na jerusalem nu kuzu akpǝ gǝnǝ56anǝnu bila yesu kini ubunu na kpǝ gǝnǝ naymǝ ugura uweng imi ka na yirǝ? da ba ma ku biu ni shokori di wu ? .57 nedi andu gbou gǝnǝ kini pharises pa hu nǝ andubǝ dun udo ka makam irai yeso mana gǝrrǝ andi mokomǝ
Chapter 12

1richi ru sunari kamin ru passover , yesu mǝ biu na bethany ni rai ka a zansa lazarus daga nu wi . 2a di sharra mǝ char kini marta na na abiu lazarus na tǝshi kini yesu na tara udǝtrǝ kini amǝ . 3ki mary chira udaka u manu mu riya , mǝ wozo na tubana tu yeso nani ,mǝ pisu sukpǝ su mǝ nani , susa adi di kupu rumǝ na reya ru manu mudi.4judas iscariot undu wǝnkǝ na yimǝ andu dula amǝ ka ma yimba mǝ amaru mǝ hu.5 bazi ni ka ba adi ziza manu mu riya mu di ,ahara ikrubi na andi tiyom 6nadi mǝ di hu, ma mǝ damu na andu tiyum wu ba ka amǝ u naganadi amǝ na a shuku a i krubi di amǝ rang ma shigana i krubi di.7uweng di hu, ya han amǝ ma di tara imin amǝ nani baka nu uweng u ransin rum 8.ko yindi ushwa ayi kini a du tuyum ba kini im wu.9ushwa nanga ka tu yahudawa di kunda yesɔ ni , adi biu ba don amǝ wu, adi yira lazarusu ka yesu mǝ zhin zha mǝ na murmu . 10ugomo gbou ganǝ di gura rukpǝ ka adi wuna lazarus . 11baka kini amǝ tu yahudawa adi dula yesu.12richi re repu andubǝ chir pa remǝ nu ishokori ka adi kunda yesu ubiu umǝ nǝ jir ruselem . 13adi chir tiginyim adi kamu rumǝ anǝ nugusa ayiba ukinrumǝ unduka mǝ remǝ na rizǝ ru uweng ugomo u isreal .14yesu di mura ukunsin utukumi mǝ di tǝshi na taradi ka adarsa . 15gana kunda iyawu wu au basha u zion yira ugomo au biu nu tirunging na tara u kunsin u tukumi.16ti yahudawa tumǝ ba a di gani ni mindi andiny ka wu ka adi zanzana yesu ki a imin ka mǝ darsa na tara amǝ ka amǝ wǝnu mǝ.17andubǝ di wumǝ anǝ kini yesɔ kamǝ di zansa lazarus daga na yimǝ isahu . 18imin ka idi wa indi ka andubǝ char di ka muramǝ baka a kunda mǝ wa imin i bɔbɔ 19.ti yahudawa di , hu yirang ba tu dǝ rǝ zimin wu, yira ka ku ave nu dula rumǝ.20nedi tizhi , tu greek, anǝ na yimǝ anduka adi hanu mǝ ni ra i zangtun i shɔkɔre 21.adi hunu mǝ philp ka amǝ undu a bethsiada nar galilee adi hunu mǝ rai regini a di yira yesɔ . 22philip di kaura andrew , andrew kini philip di kanu ma a kagara na yesu .23yesu di hunu nǝ ushwa mǝ biu ka adi yiba vana undubǝ . 24akuraduru, akuraduru imin mǝ hunu ninyi saik bumuzu bu tichi bu pou na na yimǝ ugungadi, bu wi bu ji ta wi wu , ba bu minu imuzu wu .25unduka mǝ wumǝ rekpǝ rumǝ ma naha rang , unduka ma gyami rupǝ rumǝ na yimǝ ugungadi , mǝ mura rai ru umǝ kuzǝ u labu daku . 26gun unduka amǝ nu wuzam ittung yaha undu di dulam ira ka img ni una dula um nu bila unduka ka mǝ wuzam wu dada um mǝ yiba mǝ .27nedi rai rum na yimǝ ustrana imi ki na hu? dada nu ushwa undi binkam , baka na indi in ma ram nu ushwa di .28 dada zanzana rezǝru , kire muru dagana shiri ing zanzana rang , ing hu zanzana rang . 29ka unduka a nǝ na ti tǝshi a di kunda ahu andubǝ charr ki a, wu unu na tuma uweng ba bunu.30uweng mǝ hu, rumuru rindi ba rubiu maka im wu , ru rumǝ baka aɲi .31 nandi uba akuraduru u ugunga di nǝdi a linggi i ugunga di .32ing baka na zanza num nu gunga di ,ing wundu kɔ vi vati kini emi. 33mǝ di bu ubunu di mǝ di bǝnǝnan dubǝ gana uwi ka mǝ wi.34andubǝ di hu numǝ ti di kunda nu law yesu mǝ tǝshi nu mrǝsi , ni imi ki uhu a yinza vana undubǝ , avi kizi wun undubǝ di ? . 35uweng bi hun nǝnǝ ikengkeng i ti tǝshi kini aya nǝ lalu re gisang , wuza n ituma ka irai da kengkeng ka marim ba mu mara aɲi wu, gun unduka amǝ na tanu na marim ba makam irai ka pirmǝ ni wu. 36nedi ka au nutura wumǝ ni kengkeng ka na di sokono andiganzhi a ikengkeng , ka uweng di gara nanǝ mǝ di yisi rukpǝ rumǝ.37gun ka uweng mǝ di wa ti pua pua tu bóbo chira ku adi ba di tararai nu mǝ wu . 38ka u bunu u isaiah unatuma uweng undu unuku rekpǝ na hu uweng ki mǝ tararai na retuma ruguro undu ka amǝ nu wari uweng ba bǝnǝ.39ba ka na nandi ba adi tara rai wu, isiah ki ku hu.40 mumǝ kupu ǝzhi gani mǝ krusa rai riganǝ ing baka banadi wu ayira na ǝzhi gani adi ruza na rai rigani , a di yuhuru , im wumǝni.41isiah di bunu tibunu tidi kamǝ di yira u zanzan uweng ka ba bunu na tara amǝ. 42gun na nandi andubǝ chira ka adi tararai nu uweng na tara tu yahudawa , ba adi bani wu anǝ ni yawǝ a gana nira ni na synagogus . 43a wumǝ u zanzana nan gana ka urai mǝ na andubǝ na nɔ nan ka u remǝ ni ra uweng.44uweng di kiba mǝ hu gun undaka mǝ na taram rai mǝ tara unduka mǝ tumam. 45gun unduka mǝ yira a yira unduka mǝ tumam .46ing ram emdi nazi ikengkeng gun unduka mǝ wumǝ ba mǝ ku tǝshi na rimin wu 47.embaka na kunda u bunu om ba na dula om wu ba ing ram indi tuu u hura wu , ba ing ram indi tuzu uhara zundu wu ing ram baka ku ave di mura ukaba.48unduka ka maguimi kini unduka ba mǝ kaba ubunu om amǝ wu , duka mǝ tuzu aharu amǝ imin ka ing ma gara utuzu mɔ ahara uweng u marsani .49 ban bunu na rikpǝ rum wu , dada om ka mǝ tumam ma yam ubunu u ruvuna na imin ka ing hu indi gara . 50ing kam ununu u ruvuna ru rai ruprimǝ na marsa imin ka ing hu , ka dada om ma ba.
Chapter 13

1ushwa iskokori u passover mabiu vati .yesu ruzha ka ushwa utorno umǝ.madi yaha ugungadi madi tarani nira Ata uweng lilu ka muma wama .ama ka ana ayimǝ ,ugungadi ma wa ma ne pirmǝ nu marsa 2.nadi unumashisarn mumawa na yimǝ ruroho ru judas iskaroti vana u simon, madi zhizha yesu3yesɔ nu ruza a Ata ma ,yima kusum tikpakpa na tara tuma kini ama ,ma suru nira uweŋ kini ma ku tarani nira uweŋ . 4ma tɔrnɔ nira irya imete ki ma susa usa ma ni uwa shiri kima cira utawul ma kisa nu chunu umǝ. 5ki mawa mini na yimǝ aru gbɔu ki ma kizu tibuna tandu dula a mǝ . ma pisu taŋ nu tawaul ka ma kisa nuchunu umǝ6muma rǝmǝ nira simon peter , ki peter hunu mǝ Ata , ungukuzum tibuna. 7yesɔ kursu numǝ ma hunumǝ ,im em ka em nu wadi bau ruʒa8 nǝdi wu nurʒa tubuana .peter hunumǝ ba ukɔkɔze kuxum tubuna wu,yesɔ hunumǝ indi kuzuu tibuna tɔu wu, ba au ni ʒinɲi wu . 9simon petr hunumǝ Ata gana kuzum tibununa kpaidi wu , kuzum tarǝ kini rikpǝrɔm.10yesɔ hunumǝ , undu nanganaka amǝ wɔkunuma ba amǝ nu gana tiwɔkɔnin gbaki wu ,ma gana usɔnɔ tibuna, baʒi ka ama pes kusum ,au pes, ka kusum ki anǝ pes wu . 11yesɔ ma ruʒa undu ka ma ʒiʒemǝ iyanŋ nanganaka ma hu , ba kusum ki an pes wu.ǝ12na maru nangana ka yesɔ ma mara ukuzu nǝnǝ tibuna, ma ku cira ushwa ni umǝ mw wa ki ma ku tashi ki ma hunǝnǝ na ruʒa im ka in wa ninyi? . 13na yisum una banza kini Ata na garsa nandi di baʒe ka em nandi 14.baʒi ka em unabanza kini Ata imma kuʒunyi tibuna anyi kuzuzu tibuna tu apum gini. 15 imma yinyi inŋ makiza nǝdi wwa imiɲ kaimwa niɲi16akuraduru ,akuraduru im nu gara niɲi ulara bama kizi undughau umǝ wu, unatuma ba ma kizi undunanganaka natma wu17 .nahu na ruʒa tikpakpa tindi , na sɔkɔnɔ na rai rugupan nahu na wa tang.18 ba em nu bunu na tara gini kusum wu, em kamandunangana ka imma virai nǝ nunu ka imŋ ka a darsa nu vana u uweŋ di munzan undu ka ti rirya kina mǝ zansa amǝ ubuna tara um. ǝ19em nu badi niɲ na di na tuba imiŋ ka isɔkɔna hu ushwa si na biu na kaba hu emdi em.20 akuraduru akuraduru em nu gara niɲ, undunanagaka ma kaba undunangana ka inŋ tumuma ma kunum kini gun undunanganaka ka ma kabum makaba undunanganaka ma tumam.21ushwa ka yesɔ ma gara nandi ki rirɔhɔ rumǝ ritɔrnɔ , ki ma hu akuraduru ,akuraduru em ma gara niɲ a zundu gini ma ʒiʒam .22 ki undudula umǝ bara a pum ama nu bara di da avi ki amǝ nu bunu na tara amǝ.23undu dula umǝ wakǝ ka yesɔ wa muma na tinɔɲ nu tebur vati kini yesɔ.24 ki simon peter wa sa vati ki na ma , ki ma hunumǝ ,da hunumǝ avi ki amǝ nu bunu na tara a mǝ ?. 25ki ma gakara ruma vati kini yesɔ ma hununǝ ,Ata avi yɔng?26ki yesɔ hunumǝ , undu ka in ciri ri furhum ridi in yuma amǝ da di, ki ma cira rifurhum , ki ma ya judas vana u simon iskakɔrti . 27amǝ nu kaba rifurhum dan shitan ruwa numǝ , kizi yesɔ hunumǝ imɲ ka ungu wa inɲ ,wa inɲ sasai.28nǝdi gun undu ka amǝ na gakara nu tebu ba ma kam ba ki im ma hunumǝ nandi . 29azundu nayimǝ gini cira hu baka yahuda amǝ undu tarsa ikurbi ,yesɔ ma hunumǝ , ka kpa inɲ ka ar nu ganadi ni shɔkɔri di, da ma ka yandu tiyɔm iʒimɲ . 30 yahuda chata ma kaba nifurhum rdan ma suru , ari ma ga . ka yahuda m a primǝ yesɔ hu, nǝdi ki amǝ zansa vana undubah ,amǝ zansa uweŋ na yimǝ amǝ.31ka yahuda mǝ primǝ , yesɔ hu, nadi ki amǝ zansa vana undubah amǝ zansa uweŋ na yimǝ umǝ . 32in baʒi a zansa uweŋ na yimǝ umǝ uweŋ ma zansa vana di na yimǝ umǝ a zansa uweŋ na yimǝ umǝ na didi.33 andigyenʒe gasingisan em kina ɲi nu shwa nynɲlɔɲ.na bilam ,ka inbi gara na yahudawa ira ka primum , bana ranŋ urǝmǝ wu. nǝdi em nu gara niɲi.34ɛm nu nyinʒinyi gisau, na wu mǝ apum gini , ka in wa . miyi na wa .ma apum gin nandi . 35na hu na wa nandi kwavi maruʒa anyi andu dula am, nǝhu na wu mǝ apum. ǝǝǝ36ki simon peter hunu mǝ ,Ata , primǝ ɔu be yɔng ? yesu tra numǝ , mahu ira ka primǝ um ba u ra :ŋg dula um nandi wu, ahu kara ki udulam37 simon peter hunumǝ , Ata baka imi ka ba in duau nadi wu? in yimba arai am baka au.. 38yesu hunumǝ "u yimba rai rɔu na tara am? akuradudu ɛm nu gara di nɔu, ugɔrɔ ba u tɔrɔ wu u hu ba u ruʒam wu na taru."
Chapter 14

1sai sigini si gana toro wu. u wu mǝ nu uweng , wu mǝ . 2na rai a taum tigura ni char . in baka nandi wu in ba gara ninyi pirmǝ um in di ka yunbura ninyi irai . 3in hu in piram ka inyim burinyi irai , in ku ram in di kainyi na rikpǝ rom , nunu ka irai kam em ni nandi sokono bǝndǝn.4na ruza a churna pirmǝ nira ka ingu pira .5 toma hunu yesu , Ata , ba ti kam ira ka pirmǝ on ni wu, mashe ki ti ruza achuna di ?6 yesu hunu mǝ ,em si achunna , akuraduru , kini a rai, ba uzodno r umǝ na Ata wukuba nu sar om wu.7 uhu ruzam , uma ruza Ata ɔm don. na nǝdi numǝ ruzumǝ kini numǝ yiru mǝ.8filip hunu yesu Ata , banandu Ata uweng, inden i mazha nandu .9 yesu hunu mǝ "em ma dokona kinǝnyi ki primǝ nadi ba u ruzam wu filip ? undu ka muma yiram mu ma yira Ata . baka imi ki u ku hu , bǝnandu Ata ?10̇ba na wu mǝ hu em na yimǝ Ata uweng, kini Ata na yimǝ am wu? ti ubunu ka im ma gara ninyi ka suru nemi wu , Ata ka amǝ ni mǝ um ki amǝ ni tuma imi 11.na wu mǝ a em na yimǝ Ata na yimǝ am , da kuzu na wumǝ baka ituma ka em na eng.12akuraduru , akuraduru em nu gara ninyi, undu nangana ka ma wu mǝ nemi ma wuza iminy ka em na en kini ma wuza ituma nangana ka ikizi in di bazi a pirmǝ um nira Ata uweng.13 kusumming kana bila na yima rizǝ rum , in wa engnunu ka adi ʒansa Ata uweng na yimǝ vana di.14 na hu na bila izhimin na yimǝ rizǝ rum in wa eng.15in baka ne wemum, na wa makari mom .16 in wa val nira Ata uweng , ma yinyi uʒi undu pisi mazi ka madi teshi kinenyi pirmǝ nu merse17 burim bu akuraduru . ugangadi ba u kabumeu bazi ka ba u yirume kini uruzume wu. ani ne ruzume ,bazi ka eme na titeshi ki nenyi kini eme na yimǝ gini .18ba in yaliny bekiny wu, insa tarani nenyi.19 nu ushwa nyonoko ugungadi ba u yiram wu , api na yiram, bazi ka em na rai api na warai.20 na rici ri dan na ruza a em na yimǝ Ataum , kini ǝnyi na yim um , em na yimǝ gini .21gun undu nangana ka amǝ na makari mom ma dua mɔn amǝdǝ ki ma wu mun , kini gun undu mangana ka ma wumum Ata uweng ma wu um mǝ ɛm in wu mǝ in bene nkpǝ rɔm numǝ22judas hunu yesu, Ata baka imi ka u bǝnǝ rikpǝ nandu ba nu gungadi wu?23ki yesu tara numǝ mǝ hunu mǝ ,hu uzondo wumum , ma tara ubunu om ,Ata om mǝ wunu mǝ ti randu numǝ kini ti wa asusa goro ki i mǝ 24.undu nangana ka ba ma wumum wu ba ma tara ubunu om wu. ubunu nangana ka na kunda ba usuru nemi wu, usuru nira Ata uweng ka ma chǝchum.25imma gara tukpakpa tidi nipi ,ka em da kinǝny . 26gun kini nandi ,undu pisu mshi bunum bu tsang tsang ka Ata ma chiche na yimǝ riʒerom ma benʒi iming kusum ka in gara ninyi . 27inma yahinyi rishamma ,ina yinyi ishamma ba in yiŋ rǝn kanda ka ugungadi nyinza wu. na gana yaha uroho gini zansa rumǝ wu, na gana kunda iyewe wu.28na kunda imiŋ ka in gara ninyi, primǝ om ,in ku tarani nenyi, in baka na wǝmum ,na wa isoso bazi ka pirmǝ om nira Ata uweng ,bazi ka Ata di kizum nari gbou. 29nedi in ma gara ninyi na tuba iwa eng bazi ka i hu i wa, na wumǝ . 30ba in ku bunu char kinaɲ wu, ujah ugungadi urǝmǝ umǝ ,ba amǝ na budǝrǝ natara om.31 bazi ka ugunadi di ruza a in wumǝ Ata uweng , in wa iming ka Ata uweng ma hunum in wa. torniny yaha abǝdi.
Chapter 15

1em di nezi a chuna a akuraduru , Atam nazi ushwa wǝ ong.2 ma susu gun ugaba nangana ka una na yimǝ um ka bau wunza mana wu, maku tusuzu gun rigaba ka ba u wunza mana wu nunu ka udi wunza mana char .3ama kuzunyi bazi ka rituma ka imma gara rinny.na4 tara na yimǝ um, em na yimǝ gini . kunda ka rigaba ba ru wunza mana na rikpǝ rume wu in ba ung nu chunupu pa wu, nandi ka anyi , in ba na tura na yimǝ um wu.5emdi uchunnu pa,ǝnyi di sigaba . undu nangana ka ma tura na yimǝ am em na yimǝ amǝ , ma wa mana char , in ba kinemi wu ba na rǝn wa izhim.6 undu ka ba ma tura na yimǝ um wu , a emyimǝ sǝhu rigaba ki ma wa , ki apitunu sigaba a ingi sǝnyi na yimǝ urwa , si doko rumǝ 7. na hu na tura na yimǝ um, ubunu um tura nayimǝ gini, bilan iming ni, a wuzi nyi eng.8azansa Ata um na tara indi ,hu na wa mana char idi bǝnǝ nuhu aɲi andula am. 9sǝhu kanda ka Ata ma wumum ,em dong in wuninyi na tura na yimǝ uwumǝ mum.10nahu na tara tumakari tom , na nutura na yimǝ umumǝ u , kanda ka in tara tu makari tu Ataum in tura na yimǝ umǝ 11.inma gara tikpakpa tidi niɲi nunu ka isoso em di sokono na yimǝ gini kini isoso gini di mo.12inge kakari um , nǝ wumǝ apum sehu kanda ka in wuminyi. 13ba uzonodo ni nu wumǝ ka ukizhi undi wu ka unuzondo yimba arai amǝ baka arenǝ.14ǝnyi ǝrǝnum ka nǝhu nawa tikpakpa ti nandana ka in hu na waton . 15ban ku yisinyi tilarǝ wu,ularǝ ba ma kam imn ka ushwa u arai umǝ nu wunza di wu. inma yisinyi arǝnum , gun imng ka inma kunda nira Atam in ma wa na ruza ton.16ba na viram wu, emdi ki nin virinyi kin in ku yau ituma hu pirinyi na di ka wa mana kin mana mudi tura , idi sokono a gun imngka na bila nira Ata uweng na rizǝ rom, ma yingi eng .17 tikpakpa tid ka in makari ningi ka na di wu mǝ apum .18ugungadi hu nyaruɲ, ruzanyi ka unyarum nani na tuba unyaru gini .19 da azhi ǝnyi u gungadi , ungungadi ba wumiɲ natara ǝnyi umǝ , bazi ka ǝnyi ba u gungadi wu kini baza ka in vriɲi usuru nu gungadi, ugungadi u nyarunyi .20nawa na siroho gini nu bunu ka ing gara ninyi, ulalǝ ba ma kizi ushwa arai umǝ wu, in baka a gyamum , a gyaminyi, bazi ka a kunda ubunu um, a kunda ugini . 21a wa gun tikpakpa tidi niɲi bazi rize ram, bazi ka ba a ruza undu ka ma tumam wu,.22 da ba in ram ka in bunu nǝnǝ wu, da ba a wuza utata wa, na nandi ba anǝ na iming igara na tara utaka ginǝ .23undu mangana ka ma nyarum ma nyaru Ata um. 24daba in wa ituma nagana ka ba uzondo ma wa eng na yimǝ gini wu, da ba anǝ nu kata wu, nǝdi ayira kizi a nyarum kini Ata um . 25indi bazi ka adi monʒo ubunu nangana ka on nu darsa na yimǝ gini, anyarum na tara izhiming wu.26ushwa ka undu pisamǝzhi hu remǝ , kin tumumǝ inɲ kasuru nira Ata uweng ǝzhi , burim bu akuraduru , ka ma suru nira Ata ma kupum amaru .27 ǝɲi dong na kupum amaru , ba ǝzhi ka numa tashi kinami nu dinka di.
Chapter 16

1inma gara niɲi tikpakpa tindi baza ka na gana ri wu . 2a susuzi nu gunga vira aval uweng. ushwa u biu ka undunangaka ka ma wuninyi ma toro amǝ ni tuma uweng.3a wa tikpakpa bazi ka ba a ruza Ata uweng da4 em nu gara di ninyi nunu ka ushwa di hu remǝ , na toro in gara ninyi na tara ten . inɲ gara ninyi kikpakpa tidi nu dinka wu, bazi ka em kinǝnyi .5bedi pirmǝ um nira undu ka matumam , na nandi zond ma bila ma hu 6nedi pirmǝ ou be yong? 7bazi inma gara ninyi tikpakpa tidi, rai ru gubǝ ruma monzonyi na ruroho .8mǝ hu mǝ remǝ ,undu pisa mazi ma bǝnǝ hu ungungadi nu taka na tara utaka , tanu gilau , kin hara makangara . 9na tara utaka , bazi ka ba awumǝ ne mi wu, 10na tara tanu tigilau, bazi ka primǝ um nira Ata uweng, na ku yiram wu .11 kini na tara uhara makangara, baʒi ka undu rijah ru gungadi amǝ und tuzu hara makangara na tara amǝ .12em na tikpakpa char ka in di gara ninyi ,kizi nǝ rǝg cira teg nedi wu.13 ushwa ka amǝ , burim bu akuraduru ,remǝ ma dula neɲi na yimǝ akuraduru kusum ,amǝ bamǝ bunu usuru na rikpǝ rumǝ wu ma gara gun imin ka makunda, ma ku gara niɲi tiakpa tinangana ka ti rǝmǝ.14 ma zansum , bazi ka ma cira mira nira imin ka em ma di gara ninyi.15gun imin ka Ata uweng nani em hu . na nandi ,em nu gara di burim ma cira imin ka ɛm madi gara niɲi . 16nu shwa nyonolog na ku yiram wu, na maru ushwa nyongolg na ku yiram.17ki ǝzhi andu dula amǝ gara na pum, imi nadi ka amǝ nu gara di nandu , nu shwa nyongolon na ku yimǝ , kini bazi ka pirmǝ um nira Ata uweng ?18 baka nandi i hu , imi ka amǝ mǝ hu , ushwa nyongoloɲ ? ba ti kam imin ka amǝ nu bunu na tara eng wu.19yesu yira ka angu na bila adi ruza, ki ma hu nǝnǝ iminyi ka aɲi nu bila uruza na pum gini , na tara iminyi ka in hu , nushwa nyongoloɲ na ka yiram? 20akuraduru , akuraduru em nu gara niɲi na kiba kini tiyom ungungadi ni soso .na sokoso na sai su gbǝ ugware gini uguhuru isoso. 21ushwa ka ugwa nanga mina amǝ na rai ru gubǝ bazi ka ushwa umǝ ma rah, nushwa ka ma hu mina vana , ma pa taka unkunda kpai bazi ka isoso imǝ ka ama mina undubuh na yimǝ ugungadi.22na nandi anyi na rai ru gbǝ nadi , in ku yiriny gbaki ,siroho sigini si wuzi isoso, ba uzondo ni ka ma cira isoso ginin nira gini wu. 23na rici d dǝdi na sa bila uruza izhimi nǝmi wu akuraduru ,akuraduru, em nu gara ninyi , na hu na bila izhimin nira Ata uweng na yimǝ rizǝ rom mǝ yiny . 24na nadi ba nama bila izhimin na yimǝ rizǝ rom wu. bilang na kaba , nunu ka isoso gini di mo25em nu gara niɲi gara tikpakpa tidi ni sha iguta ushwa u biu ka ba in bunu ninyi na yimǝ zhi guta wu, in gara ninyi yǝrǝr na tara Ata uweng26na rici rideng na sa bila na yimǝ rize rom , ba em nu gara ninyi , a insa wuza val na Ata uweng niɲwu 27'ɛm Ata uweng rikpǝ rum waniɲi baʒi ka na wumum kini ka na wumǝ ka in suru nira uweng . 28in ka suru nira Ata uweng , kini in ma ram nugungadi , gbaki ,em in gu gaha ungungadi in di pirmǝ nira Ata uweng.29an di dula amǝ hu, yira nǝdi au nu bunu yǝrǝr kini ba au nu bunu ni sha iguta wu.30 nǝdi tiruza ka uruza tikpakpa kusum , ba ugana unzondo ka madi bilau nuruza wu.baka nandi ,tima wumǝ ka usuru nira uweng . 31yesu kursu nǝnǝ , na ma wumǝ nǝdi.?32yira, ushwa urǝmǝ , a umǝ rǝmǝ, ka na sa sati , kuavi na susa amǝ, na yahum bǝlum .kini nandi ba em bǝlum wu baʒi ka Ata uweng kinemi .33 inma gara ninyi tikpakpa tidi nunu ka nadi mura ishammah na yimǝ em .na yimǝ ungungadi na mura iyǝguru,na kisa rai, inma dili ugungadi.
Chapter 17

1na maru ka yesu ma bati kpakpa tindi , ki ma zansa ǝzhi na shiri ma hu Ata uweng, ushwa ma biu ,zansa vana ou nunu ka vana di di zansu .2 kanda ka u yimǝ budǝrǝ na tara andubǝ nunu ka madi yimba rai ru zeme umarna na kwǝvi ka umǝ yimǝ .3inge rai ru zǝmǝ ura na .adi ruzau , akuraduru uweng wǝnkǝ , kini undu nangana ka utumumǝ yesu krist . inma zansu nu gungadi . 4inma mara ituma ka a yam in di wa . 5nǝdi, Ata uweng , zansum kina wu nu zansa ka bizi em nani , kinawu na tuba u wa ungungadi.6inma bǝnǝ rizǝ rou nandubǝ nanganana ka uyam usuru nugungadi biʒi anǝ au , hu uyam anǝ , ama tara ubunu ɔu.7 nǝdi ama ruza ka gun tikpakpa ka uma yam tisuru nawu.8 inma yǝnǝ gun ubunu ka uyam . akaba ten a ruza nakuraduru a in ram usuru na wu, kin am wumǝ ka audi ki utumam.9em na aval nǝnǝ . ba em na val na tara ungungadi wu, na tara andu nangana ka uyam anǝ hu, baka ka anǝ au.10 gun imin ka em ǝu em , ama zansum na yimǝ gini .11 ba kuzu ɛm na yimǝ ungungadi wu, andubuh ǝndi na yimǝ ungungadi , urumǝ om na wu. Ata tsansang ,tarǝnǝ na yimǝ rizǝ rou ka u yam nunu ka adi sokono a wǝndǝ,kanda ka ar a wǝndǝ di.12ushwa ka ɛm kinǝnǝ , in tarǝnǝ kefu na yimǝ rizǝ rou , ka u yam , in kandǝnǝ , kondu wǝnkǝ ba asharumǝ wu, sai vana ushaea rai, bazi ka ubunu uweng di mǝ.13 nǝdi urumǝ om na wu, em nu gara tikpakpa tidi na yimǝ ungungadi nunu ka adi mura isoso em di mo na yimǝ gǝnǝ . 14in ma yimǝ ubunu ou, ungungadi ma nyarǝ nǝ bazi ka ba anǝ ungungadi wu kusu ka em ba em u gungadi wu.15ba em na val na wu a chirǝnǝ usuru nu gungadi wu, tarǝnǝ kefu nun du mashishoro .16 ba anǝ ugungadi wu, kusu ka em ba u gungadi wu.17 wǝnǝ kǝg na yimǝ akuraduru . ubunu au ǝzhi ukuraadura.18kusu ka u tumam na yimǝ ugungadi , nandi ka em ma tumǝnǝ na yimǝ ugungadi.19 baka ǝnǝ in tara rikpǝ rom keng nunu ka ǝnǝ akpǝ ganǝ adi tara akpǝ ganǝ na yimǝ akuraduru .20in val na dindi kpaidi wu, kini gun andu nangana ka a wumǝ nǝm nu sar gǝnǝ . 21nunu ka adi sokono wǝnkǝ, sǝhu kanda au, Ata uweng na yimǝ ɔm ,ɛm na yimǝ ou a sokono na yimǝ goro nunu ka ugungadi di wumǝ a utumam .22uzansa ka uyam, immǝ yǝnǝ , nunu ka a di sokono23 awǝnǝ di , kanda ka ar awǝnǝdǝ di . em na yimǝ gǝnǝ , kini au na yimǝ am nunu ka adi rǝmǝ nǝnǝ nu gupa akpǝ kusum , nunu ka ugungadi di ruza a u tumam , ki ka uma wumǝ nǝ kanda ka u wumum.24Ata uweng rairom nan du nangana ka uyam di sokono nira nangana ka em ni adi yira uansu um , uzansa nangana ka uyam bazi ka u wumum na tuba uwa ungungadi.25Ata gilau , ugungadi ruʒan wu,em ruzau, adindi ruza ka utumam .26 in wa a ruza rizǝ rou, in wa aruʒa rǝg nunu ka uwu mǝ ka u wumum nani di sokono na yimǝ gǝnǝ, kini indi sokono na yimǝ gǝnǝ.
Chapter 18

1na maru ubunu ka yesu ma gara teng , ma suru kini andu dula amǝ nu saru kidron valley, nira ka ube ni ki amǝ kini andu dula amǝ . 2nedi judas , undu ka ma zhizu mǝ kam ira di bazi ka yesu hanʒumǝni kini andu dula amǝ. 3ki judas ,amǝ na tuba kini tisoja a andu gbou usuru na yimǝ ti firist gbou kini farisawa, pirumǝ bǝndǝn na tirwa, kini ukwaya u kwara.4yesu ruza gun tikpakpa ta teŋ nu mursa umǝ hanumǝ na tuba ki ma bila uruza nǝnǝ avi ki ǝnyi nu bila umǝ .5 ki ǝhunumǝ , yesu u nazareth yesu hunǝnǝ , emdi judas , ka ma zhizumǝ amǝ na titorirng kini ti soja.6ushwa ka ma hunǝnǝ emdi ki a tarani na mu mura maru ǝkǝ ri na bigizi.7 ki maku bila uruza nǝnǝ bgaki eɲi nu bila avi ?. aku hu gbaki , yesu u nazareth .8yesu hunǝ nǝ in hununyi em di . bazi ka ǝɲi nu bila um, yahing adindi di hanumǝ 9in di di sokono ka adi monʒo ubunu ka ma gara andu nangana ka u yam , in naha undu wǝndǝ wu.10ki simon bitrus , ka amǝ nu vira , susu ung ki ma rǝtǝ ulǝrǝ u firis gbou ki ma tuzumǝ utito u wǝrǝ kankam . riʒǝ ru lǝrǝ di ǝzhi malchus .11 yesu hununa bitrus , kursu uvira na rai u ɔng . in swa ugbǝnǝ nangana ka Ata uweng mayam duwǝ wu?12ki tisɔja kini andu gbau a yahudawa, moko yesu ki a kisumo. 13a ka shumǝ nu dinka nira annas bazi ka amǝ usǝ u kayafas , ka amǝ dǝ u firis gbou u ruwǝ ridi.14 nadi kayafas ki mabi ya yahudawa rilem rubunu a izhiki ka undu wǝnkǝ wi na tara andubǝ.15simon biturus dula yesu, kini uzhi undu dula umǝ . undu dula dǝndi ufirist gbou ruzumǝ , ki ma rumǝ kini yesu nu gura ututǝshi tu firist gbou di, 16bitrus tura na shuguru nu gunga . ki undu dula deng ka u firist gbou ruzumǝ , maka mura undu turana shugura , ki ma rinzi bitrus na yimǝ di.17ki bashe ka amǝ ulǝrǝ , undu tura na shugura hunu peter, au uʒi undu dula undu di wu? .18 nadi , tilǝrǝ kini andu gbou gǝnǝ na titoriny bǝndǝny , ama tupu urwa , bazhi ka toto ni ,anǝ nu tupu nigǝnǝ . peter kinǝnǝ na titɔring nu tupu rumǝ.19ufirist gbou di bila uruza nira yesu na tara andu dula amǝ kini ubǝzǝ umǝ 20yesu hunu mǝ in ma bunu nu gunygadi nu gunga gun ushwa em nu bǝnzǝ na yimǝ ira umana kini arai uweng nira ka ti yahundawa manza ni ba in gara iziming nu kupu wu. 21iwa mashe ka au nu bila uruza mum ? bila uruza nira andu nangama ka ama kunduzam na tara iming ka in ba. yira andubǝ di ruza imiɲ ka in hu.22ka yesu ma gara nandi ,uzhi undu gbou na rǝrǝ yesu ma hu , nandi ki u tara ubunu nu first gbou ? 23yesu hunu mǝ , in baka in gara izhiming ka ba ǝn nandi wu, gara kupu amaru imin ka ba eng nandi wu, in baka in gara akuraduru , imi iwa ka u rǝtum ?. 24ki annas chpumǝ nu kisa primǝ na kayafas ufirist gbou.25simon peter na titorng nu kunda urwa . andubǝ hunumǝ ba au undu wǝnkǝ na yimǝ andu dula amǝ wu ? ki ma rya matara ma hu , ba emdi wu 26uzhi ulǝrǝ u first gbou , amǝ uhene undu nanganaka ka peter ma tuzumǝ utito, hu ba in yirau nu be kinǝmǝ wu 27ki peter rya matara gbaki , ugoro pa wuzu ma toro.28ki a sura na yesu usuru na kayafas pirmǝ na rebe ru gomneti. ira di da wir wir pimma, ba aruwe na rebe rugwamneti di wu bazhi ka agana shara akpǝ gǝnǝ wu, bazhi ka rairu gǝnǝ adi rya u passover 29puloti suru maka murǝnǝ ma hu na tara imi ki anyi nani nun du di ?. 30ki a kursu numǝ ahu , bazhi undu di ba amǝ mawa mashishoro wu, ba tiba yau amǝ wu.31puloti hunǝnǝ chirang amǝ na rikpǝ rigini , na di wumǝ ruvuna na tara makari mu gini ,a yahudawa hunumǝ , makari ba mu yandu budǝrǝ bu wuna zondo wu. 32a gara nandi nunu ka imin ka yesu ma gara di mo ka mabi ma gara idi bǝnǝ buru uwi nangana ka ma wa.33ki puloti ruwǝ na rebe ru gomnati gbaki ki ma yisi yeso ma hunu mǝ au ugomo u yahudawa?34 yesu tara numǝ ma hu , ubunu na rikpǝ rɔu da azondo ki a gara nu na tara am? 35ki puloti hu , em ba u bayahudi wu ,em ? andubǝ au kini tifirist tigbau ki a yam au, imi ki awa eng yong ?36ira rijah rom ba nugungadi wu. eng rengnuzhi usar ugungadi , da alǝrǝ am ba wuza ukwara nunu ka ba a ba yimbam na tara tu yahudawa wu. ira rija rom ba renginge wu, 37ki puloti hunumǝ au ugomo nigang ? yesu hunu mǝ uhu em ugomo . na tara diki iwa aminam , na tara di ki in ram nugungadi , nunu ka indi dula amaru akuraduru .gun undu nangana ka amǝ u akuraduru kunda rimoro rom .38puloti hunumǝ imi ǝzhi akuraduru na maru imin ka ma gara , ma suru gbaki nira yahudawa wa ki ma hunǝnǝ , ba in mura izhiming shishoro nun du di wu. 39aɲi na titangkum ka ajiki undu wǝnkǝ niɲi nushwa u passover . rairu gini ka indi jiki ugomo u yahudawa niɲi ? 40ki ayisi na rimoro rigbau a hu , ba undu di wu, barabas hu nadi baranabas undu u yi huru ira na tara gommati.
Chapter 19

1ki puloti chira yesu ma kpasumǝ . 2ana kwara pi u ikana , awa ung na tara rikpǝ ru yesu a wumǝ usǝrumǝni u rihah.3 a rǝnǝ nira imǝ ahu , uweng kiniu, ugomo , u yahudawa ki a rǝnsumǝ.4ki puloti suru nugunga gbaki ki ma hunǝnǝ , yirang in gu surumǝ nu gunga niɲi nunu ka na di ruʒa a ba in mura izhimi na shishoro ni nara amǝ wu.5 yesu suru m u mawa u ikana kini usǝrmǝni urijah . puloti hunǝnǝ , barin inge un dudi .6 ka ti tigbau kini andu gbau yira yesu ki a yisi na rimoro rigbou a hu , gakarumǝ gakarumǝ ki puloti hunǝnǝ , chirang amǝ nadi gakarumǝ , em ba in mura izhimng shishoro numǝ wu.7a yahudawa tara numǝ ,ar nu makari , u makari u hu mǝ wi bazhi ka ma yisirikpǝ vana u uweŋ .8 ushwa ka puloti kunda ubunu dang , ki makunda iyǝwǝ . 9ki ma ruwǝ na yimǝ rebe ru gomnati gbaki ki ma hunu yesu , au suru na beh? yesu ba ma tara numǝ wu.10ki puloti hunu mǝ au nu bunu kinǝmǝ wu? ba u kam ka am na udǝrǝ ka in di jikiu, kini udǝrǝ ugakara ou wu? . 11ki yesɔ hunumǝ ba au na budǝrǝ na tara am wu zal kini iming ka ayau usuru na shiri , baka nandi , undu nangana ka ma yam na tǝrǝ ti gini na utaka ugbou .12na u bunu undi , puloti ma wa madi jikumǝ ki ayahudawa yisi na rumoro rigbou , a hu , uhu ujiki undudi, ba au urǝnǝ u kaisar wu. gun undu nanganaka ma wa rikpǝrumǝ ugomo amǝ unangaru u kaisar..13 puloti kunda tubunu tindi , suru na yesu nu gunga ki ma tashi nu dǝtǝ u ruvuna nira ka ayisi eng , u pavement , ni aramac agusa eng gabbatha.14rici ri du ru bumbuna na passover ni ru twasi . puloti hunu ayahudawa yirang , inge ugomo gini .15 ki a hunu mǝ ǝsuru ne mǝ a gakarumǝ puloti hunǝnǝ in gakara ugomo gini ukristi gbou hunumǝ ba au nu gomo wu, kaisar hu . 16ki karsar yitu nǝnǝ yesu adi gakarumǝ .17ki a chira yesu asuru nǝmǝ amǝ nu kpǝ uchichi ugakara na rukpǝ primǝ nira ka a yisieng , ira u ukengkeng rikpǝ ni guta i aramaic a yisi eng gelgotha . 18ki agakara yesu bendng , kinemǝ andu repu , kwǝvi nu wǝrǝ umǝ na yesu na tarshi.19puloti darsa gbaki mawa ung na tara uchichi ugakara di . na bǝndǝng ma dara . yesu u nazareth, ugɔmɔ u yahudawa . 20ayahudawa char bara udarsa di bazi ka ira ka a gakarumǝ vati kini ayimǝ upana imngka a darsa eng na ymǝ aramaic latin , kini greek.21ki u gbou u yahudawa hunu puloti gana darsa a, ugomo u yahudawa wu , darsa undu di mǝ hu, em di ugomo u yahudawa . puloti kursu numǝ mǝhu22pilate hu imma ka darsa imma darsa.23ushwa ka ana kwara gakara yesu , a cira ukwaya umǝ a hara teŋ na tirai ti nanzi , uwǝnkǝ wǝke mna pum gǝnǝ , kini usǝrmǝni u ayimǝ usǝmǝni u yimǝ di ba ung ni ra undunzha wu, bazhi ka a saka ung ma bugizi primǝ na shiri nandi . 24ki a hunǝ a pum gǝnǝ tigana hata ug wu, yaha tidi wa ivira na tara ung tidi yira da ǝvi ki ma mura ung inzǝdi i sokono nandi nunu ka ubunu u uweng di mo unganaka u hu a harsa tisǝmǝni tom nakpǝ gǝnǝ a kini wa ivira na tara ukwatya um. imng di ka ama kwara a wa niyang.25na titorin vati kini uchuchi ugakara yesu azhi andubǝ mǝ , uhwene basha wanbǝ anbǝmǝ mary ugwa u kilopas, kini mary magdalane26 ka yesu yira ambǝmǝ kini undu dula umǝ ka ma wumumǝ na titoring vati mǝ gara na ambǝmǝ , amba yira vana ou . 27ki ma hunu undu dula umǝ yira , amba ou usuru nu shwa saŋundu dula umǝ cirumǝ primǝ na rai amǝ .28na maru indi , nu ruza ama dunza tikpakpa kusum , kini nunu ka adi monzo ining ka ubunu uweng u hu , yesu hu , riɲǝ nom . 29ukengkeng ka ama monzo mini mu wangayang bǝndǝng ki a cira usoso ka ama monzo na mini mu wangayam mudǝng , a kisa cici gyebu a yitu numǝ nu nu .30 yesu nu swa mini mu wangayaɲ mu di m hu, ima marna ki wa rikpǝ bigizhi ma pa wi.31yahudawa bazi ka rici ru ymbura, kini nunu ka apum di gana soko a na tara uchichi ugakara ushwa u sabbath wu, (bazi ka sabbath rici rigilau nǝne ) ki a bila nira puloti nunu ka adi ti buna tigǝnǝ adi shinshǝnǝ . 32ana kwara rǝnǝ ki apusa tibuna undu dinka kini undu repu ka agakarǝnǝ kini yesu . 33nu biu nira yesu a yira muma wi, baka nandi ba apusa tibuna tumǝ wu.34gun kini nandi ,uzhi una kwara pulka rikira rumǝ na rigodno , ki maɲi kini mini nmu suru .35 undu nanganaka ma yira tikpakpa tindi ma kupu amaru iming ka magara akuraduru hu, ma ruza ka imŋ ka ma gara akuraduru hu nunu ka ǝngi dong di wumǝ36tukpakpa tidi ti hana nunu ka a di mozo ubunu uweng rugu ru wǝkǝ rumǝ ba a pura rǝng wu.37 gbaki , ubunu uweng u hu, a bara undu nanganaka a dunu mǝ.38na maru tikpakpa tingi, yusufu u animathea ma sokono undu dula u yesu (nu nyisana baka iyǝwǝ u yahudawa), a bila nira puloti da ma cira rupum ru yeso . puloti yǝnǝ uwǝ mǝ umǝ.ysusuf rǝmǝ ma cira rupum ndi .39 nicodemus di rǝmǝ amǝ ka mi bi rǝmǝ nu dinka nira yeso nǝri , ma rǝmǝ nǝ myrh kini aloes ti lita vati kini rinyi40a cira rupum ru yesu a gbindizi na tijangala gupǝng kini manu ka arǝmǝ nani kanda ka titang tu yahudawa turangsing. 41nira ka a gakarumǝ ube ni na ,yimǝ ube di isahu gisau ni ka ba ama tokobo wansa unzondo ni wu.42 bazi ka rici ru bumburu tikpakpa ta yahudawa , kini ka isahu di vati bǝndǝng , a wansa yesu na yimǝ eng.
Chapter 20

1rici ri dinka nǝ yimǝ si sundǝrǝ , ka ira na dǝ na mǝrim, mary magdalen pa rǝmǝ ni sahu di kizi mǝ yirǝ rishari nu fakala ka apa kupu unu u isahu di nani . 2mǝna suma pirmǝ nira simon peter kini uzhi undu dula ka yesu na wumǝ kizi mǝ hunǝnǝ ama zia ita nǝ ishu di konze ba tikam ira aka notu mǝ ni wu .3kizi peter kini undi dula dǝndi pa suru pirmǝ ni sahudi . 4apa suma kusum gǝnǝ , undu dula dandi pa sura atuba peter mǝ tubumǝ nu zǝkǝti ni sahu i .5 mǝpa gunkunu nǝ bugizi nu baradi kizi mǝ yira butu bunangana ka ana kupu mǝ nani bǝndǝn ama ba mǝna aruwǝ di wu.6simon peter pa hu mǝ dungǝ nǝ marǝ amǝ kizi mǝ ruwǝ nǝ yimǝ ishahudi kizi mǝ yira butu bu dǝndiǝ nu noto bǝndǝn 7kini udidibi innanganaka bizi ong nǝ rukpǝ rumǝ bizi ong nu gbindi nu tara nu kiradi keng .8kizi undu dula dandi ka mǝ pa tuba zǝkǝti ni shahudi kǝ ruwǝ nǝ yimǝ di don mǝ pa hu mǝ yira , kizi mǝ wumǝ kekina .9 tuni nu shwa dandi uramǝ nǝ ricidi , ba aruza nu gara di nǝ yimǝ ubunu uweng ka uhu , ma toro nǝ yimǝ mǝshu wu . 10bazi na nandi andula dula bi ku tara ni pirmǝ nǝ susa .11amma pǝzi mary na tutorin nǝ shibi a isahu di na mǝzhi ushwa ka amǝ na mǝzhi mudǝndi, mǝna gun kunu mǝ kita rizi nǝ yimǝ isahu di .12 mupa yira atuma au uweng a repu nǝ titǝshi nu ukwaya gupǝng uwǝnkǝ nu swa rukpǝ konze uwǝnkǝ nu swar tubuna nira ka ana noto ikeze yeso ni . 13apa hunu numǝ , amba au na mǝzhi mu miyong? mǝpa hunǝnǝ bazi ka ana giram Ata a pirmǝ nǝ mǝ , kizi bǝn kam ira ka akǝ tarumǝ ni wu14nu mara ugara ubunudi , kizi mǝ yuhuru, mǝ yira yesu na tito bǝndǝn amma ba mǝ pa ruza nuhu ka yesu niyaɲ wu.15 yesɔ pa hunu nu mǝ amba auna mǝzhi mu miyong ? au nu bila avi yong? mary pa cirumǝ dang na undu ituma ube hu, kizi mǝ hunu numǝ , ushuarai , baka andi na cirumǝ kǝ zumǝ niradi.16yesu pa hunu numǝ mary , mǝ pa yuhuru kizi mǝ hunu numǝ ni pana aramaic rabbi (ka ibǝnǝ nuhu undu bǝnzǝ ) 17yeso pa hunu numǝ gana gakum wu, bazi ka bnma nyana ashiri pirmǝ nira Ata wu, amma pirau nira ahenum undi hunǝnǝ pirmom nǝ shiri nira Atam kini Ata gini , uweng om kini uweng gini. 18mary magdalene pa dungǝ mǝ bǝnzǝ andu dula di nuhu in yira Ata kuzu amǝ dǝ ma bǝnzumǝ tukpakpa tidi .19ni yǝ ru irici ridǝnǝdi , rici ri dinka nǝ yimǝ tuweŋ sundǝrǝ pǝzi tushuttugura nu kursa nira ka andu dula pa pitunurumǝ ni bazi iyǝwǝ itu yahudawa , yeso pa ruwǝ mǝ tura nǝ tarshi gǝnǝ mǝ hunǝnǝ kwǝni . 20mǝpa hu mǝhu andi kizi mǝ bǝnǝnǝ tǝrǝ tumǝ kini rikira numǝ andu dula di pa sokono na tsai sugupany ka apa yira Ata di.21yesu pa ku hunǝnǝ kwani , kanda ka Ata pa tumam emma nu tuma gini 22ushwa ka yesu pa mara uba ubunu di kizi mǝ wundu tuvunkǝ mǝ hunǝnǝ kabin ruroho ri tsang ru weng.23 kpa andinanganaka nǝ zha nǝ itaka gǝnǝ,ama zha nǝ itaka gǝnǝ niyany , kuzu kap andui nanganaka yito itaka gǝnǝ isokono nu yito .24thomas ka agusumǝ didymus nǝ yimǝ rukurǝ nandi repu dang ba pǝzi amǝni nu shwa ka yesu pa dungǝ wu.25 undangara undu dula pa kara ahunu numǝ , tuma yira Ata amǝ gbaki mǝbi hunǝnǝ sai in yira tilicu tu ikusa nǝ yimǝ tǝrǝ tumǝ inku ciri rubo rom nǝ yimǝ tilibu tu ikusa tidi kizi in ciri uwǝrǝ om nǝ yimǝ rikira rumǝ in ba nandi wu bǝn wǝmǝ wu .26andu dula di pa ku kursa akpǝ gǝnǝ nǝ yimǝ ugura nǝ mara tuwen uru , pǝzi thomas dini kinǝnǝ . yesu pa rǝmǝ nu shwa ka tushuttngaura tidi nu kursa kizi mǝ tura nǝ tarshi gǝnǝ mǝhu kwǝni 27 mǝpa hunu nǝ thomas wǝsǝ vati bǝndi na rubo rou udi yira tǝrǝ tom . wǝsǝ nu wǝrǝ ɔu vati udi ciri ɔɲ nǝ rikira rom . gana sokono undu jir dula wu , saiko undu dula .28thomas pa wǝmǝ mǝ hunu numǝ Atam kini uweng om 29yesu pa hunu numǝ , bazi ka u yiram kizi u wǝmǝ akǝbiki nǝ kpǝ a andunanganaka ba a yira wu. konze a kaba .30nu shwa dǝndi yesu na dima tukpakpa tu bobo tim nǝ zi andu dula tukpakpa tu bobo ka ba tǝnni nu darsa nǝ yimǝ uvi di wu . 31amma a dara , tukpakpa tidi nunu ka nǝdi wǝmǝ nuhu yeso nǝzi kristi , vana uweng kusu uwǝmǝ di rǝmǝ na turuɲke nǝ yimǝ rizǝ rumǝ.
Chapter 21

1na mara tukpakpa tidi na ku bǝnǝ rukpǝ nandu dula nǝ mini mu mǝsunu mua tiberias ing kanda ka mǝna bǝnǝ .rukpǝ . 2pǝzi simon peter kini thomas ka adusumǝ diǝymus, nathaniel usuru nǝ cana u galilee. andigenʒe a zebedee kini azhi andu dula a repu a yesu . 3simon peter pa hunǝnǝ primǝ om nu gini apa hunu umǝ ,ar matu dulau , apa kǝ ruwǝ nǝ yimǝ upa u tanu nǝ mini amma ba apa moko izhimin nǝ ri andǝndi wu .4nǝdi pimma ka izu bi ma sana yeso pa tura nunu umin midi amma andula amǝ ba apa ruza nuhu ka yeso wu. 5yeso pa hunu nǝnǝ rimaina ǝpi ni zhimin iuriya ? apa wumǝ nu hu "ɔɔ"6 .kizi mǝhunǝnǝ tɔrin imin mokono igimi di nu wǝm kakam u upa igini di kizi ba abi ku rǝn unundu di wu bazi i cari gini dl ?7undu dula ka yeso wumǝ pa hunǝ peter Ata hufa ka simon peter pa kunda nuhu Ata mabi cata ma kisa ukwaya umǝ (bazi ka bizi amǝ na rupum rugou ) kizi mǝ dangala na yimǝ mini midi. 8undangara andu dula pa rǝmǝ na yimǝ upautanu nǝ mini midi ( bazi ka ba biʒi anǝ pyau kin ira di wu , danya tubuna siɲi sirepu) nu nunduzu imin i mokono igini di ni gini tim nǝ yimǝ di. 9apa hu a suru nǝ yimǝ mini imdi kizi a yira tǝnǝ tu urwa ni gini nǝ tara di a borodi.10yeso pa hunǝnǝ rǝnyin nizi igini di bǝndi ka na moko . 11simon peter pa nyana atara bigizi mǝ wundu imin mokozo igini di upa monzo rumǝ ni gini ka ipa biu 153 , kap ni car i igini ba upa hata rumǝ wu.12yeso pa hunǝnǝ rǝnyiny na riyan izhibi ba zondo ni nǝ yimǝ andu dula di ka mǝpa maka uhunu numǝ au avi ? apa ruza ka pizi Ata hu . 13yeso pa rumǝ mǝ cira ruborodi ridi mǝ yitu nǝnǝ kini igini di.14 ushwa u taru ninyan yeso nu benzǝ rukpǝ rumǝ nandu dula nǝ mara utorno umǝ nǝ mǝsahu.15na mara uriya izhibi di , yeso pa hunǝ simon peter simon vana u yohana u wunǝ ou num kizi tukpakpa tidi ne? peter pa hunu numǝ a Ata u ruza ka in wumu a yeso pa hunu numǝnyiza mana nutamu mom iriya .16 mapa ku hunu umǝ nu karu u repu , simon vana u yohana unǝmum ne? peter pa hunu numǝ a Ata uruza ka in wumu yeso pa hunu numǝ wuza ubila u itamu em.17mapa hunu numǝ nu kam utaru simon peter vana u yohana uwunum nǝ ? simon pa wa mǝnaɲ bazi ka yeso pa tambayumǝ nu karu uturudi ,nuhu uwunǝ ne? mǝbi hunu numǝ,Ata uruza kusum tukpakpa , uruza ka inwǝmu , yeso pa hunu umǝ nyinza itamu em iriya .18 akuraduru ,akuraduru emnu badinu ushwa ka unada undu mainadi ,una gbamaza rukpǝ rou u hana primǝ nira kaugana, ama ushwa ka rikarsa ruhu dungǝ yutu tǝrǝ tɔu ,zondo kizi ma binkau mǝku girau primǝ nira ka u gana19nǝdi yeso pa gara ubunu di nunu ka mǝdi bǝnǝ muzu wi unganganaka peter ma yiba uweng nani mǝpa hu mǝpa hu mǝ gara ubundi , kizi mǝ hunu nǝ peter dulam.20peter pa yuhuru kizi mǝ yira undu dula unaka yeso wumǝ nu dula ganǝ . undunaka mǝnǝ gakana nǝ maru nu wunde usuru u yeso nu shwa aririya ka mǝpa hu Ata , avi nǝzi undunka ma zhizau yon ? . 21peter pa baru mǝ kizi yeso ,Ata imi kizi undu di ma wa?22yeso pa hunu numǝ , baka rairom ka mǝdi tǝshi ni sai shwa ka ihu dungǝ imi euni ? dulam . 23ubunu di na sasa rumǝ nǝ yimǝ rihene uhu undu dula dandi ba ma wi wu . har nǝdi , yeso ba mǝna huǝn peter hunu undu dula dǝndi bama wi wu, amma , baka rairom ka mǝdi tǝshi ni sai ushwa ihun dungǝ, i sokono nu ni mi?24ing undu dula nanganaka ma bunu nǝ na tara tukpakpa tidi maku dara tǝn ,ar gbaki tu ruza ka ubunu umǝ akuraduru hu.25 undangara tukpakpa ni char ka yeso na wa, tanazi ka anǝ darsa ko iyandi ,nu rika om ko masanu midi rukpǝ ru mǝny ba muba rǝn cira tuva tinaka anǝ darsa wu.

Acts

Chapter 1

1Iminkə imbi darsa natara tukpəkpə tusura, Theophilus bi ba tukpəkpə tuti dima tu Yesu kini ubanzə. 2əbi rika richi kə əbi zansu mə pirmə nə shiri, nəməru kəmə bi mə yimba bu dursa bu tarsa nə irim tsanytsany pirmə na du makəza umə kə mənə vira. 3Na məru ukunda kpai, məbi bənərukpə rumə nə tuvunkuza nənə nə tukpəkpə char tubənənuh huh əmvdə, əbi banza rukpə rumə nənə nəyimə tsyi akur nanzi məku bunu nənə natara bigizi bu rijh ru Uweng4Ləlu kə əmə na burundu kinənə, məbi yənə ruvuna nuh huh əkan suru əyaha Jerusalem wu, ətura ərika ugəru nu udada. nyimin kəmə gara, nakunda usuru nemi. 5Bizi John bi chirtsi mini, nanedi əchirtsi nyi natsitsi di nayimə irim itsang tsang.6Ləlu kə əbi gurna kusum kizi əbila uruza nəmə, "usharai, nələku rindi kizi ukursu bugizi bu Israel duwə? 7Məbi huh nənə, uruza tusha kini səlu kə əmə Dada mətəra nəbudərə bumə bə ugini wu. 8Birim butsangtsang bu yinyi budərə nəku təshi andu ba ubunu om kusum na pirmə na tudəku tu nəsənu mudi9Ləlu kə usharai Yesu nubə tukpəkpə tidi, bizi ənə nurika əshiri, əbi nyanzu mə,kizi tuwer tu nyisum nəzi gənə. 10Ləlu kə ənə bimə nura əzi nəshiri kə əmə nu nyanza, səsa, andu repu nə tukpəkpə turupun tugupəng pəputu nənə. 11əhuh nənə "ənyi andubə əgalile bəki imi kizi numə turə nəbandi nu rikə əshiri? Yesu di kə əmə chirmə ninyi pirmə nəshiri, məsə tərani nə churna wəndə di kə nəyirimə u'nyana pirmə nəshiri.12Kizi ətərani nə Jerusalem usuru nu uwoho kə əgusa on Olivet, nukira Jrusalem, tənu turichi ruwandə. 13əbi huh əkədunyə, kizi ənyana nutudərə washiri əraidi nira kabizi ənə nə titashini. Bizi ənədə nəi Peter, John, James, Andrew, Philip, Thomas, Bartholomew, James vana u Alphaeus, Simon the Zealot, kini Judas vana u James. 14Gungənə bimə yutu rupkə niming wandə di ədi ba mətərə, kusum kini tugwa ə Mary amba Yesu, kuzi kini ha hene mana mu garmə15Nə yimə tsitsi dandi Peter bi torno mətura nə tarshi rihene undugarmə, bizi suza vati na rinyi na akur repu kizi mahuh, 16Rihene andugarmə, iwa nyel ubunu Uweng monzo rumə,kə birim butsangtsang bi gara nunu u David natara Judas, kə mabi dwa na andu moko Yesu.17Bizi əmə kinaru natənu tushiza rutumə ridi. 18Undo di bi pkə ulam na ikurbi kəmə kabana itumə yanyatsi imə, nəbandan kizi məbi rigurupu nə rukpə nu dinkadi, rupum rumə ribi tozo rukorno rumə kizi tinyinya tukunku rumə. 19Kusum andu tutəshi na Jerusalem bikunda imindi, kizi əyitsi ulam di na ipəna gənə "Akel dama" əhuh ulam umanyi20əbi darsa nuva Uweng Upsalms, yaha ulam di wə kizi bə əyaha zondotəshi niwu. Yaha zondo chira udətar umə.21Itəshi nyel əmura zondo kəmumə dulsuzandu na kusum tushuwə kə Yesu runza kini ususu nəyimə goro. 22Nu gyere urinzi nəmini mu John pirmə nə richi kpandu pirmə nəshiri,undo kəmə rika kinaru utorno uwi umə. 23əbiyutu andugarmə ərepu Joseph kə ayisuzumə Barsabas, kə əku gusumə Justus, kini Mathias.24əbi bə mətərə muhuh, au Uweng uruza suroho sa andubə, bənandu avi nayimə andu repu dikizi tu vira. 25Mədi chira ira nu shishiza sutuma di kini itumə ibnzə kə Judas məyuhuru pirmə ni ra irukpə rumə. 26əbi wuzə nə isila,isila di be kpo nətərə Mathias, əbi kizi əgurumə nədu makəza rukurə nu undu wandə dan di.

Chapter 2

1Richi ri izi shokori kə əgusa en Pentecost bi dungə, əmə pitunu gun gənə nira 2wandə.Sasa uzi ulura padannya ənəhəlau bi shipu dəgə nə shii mə mozo arai di kusum nira kə bizi ənə nətitəshi 3ni. Ibi dungə nənə padannya sulem su urua kə əharsa nənə,iku təshi nə təra kovi 4gənə.Birim butsangtsang bubi monzo kovi gənə bikpo nətubunu nəsulem məməni kanda ka barim bu bənənə.5Na nedi bizi Jews nətutəshi na Jerusalem, undugərmə alyiwə Uweng usuru nə igizi məməni 7əbi huh əkundə ulura di əndo kə ənə zosh dandi bi gurə rumə nukunduza gənə nətubunu nəsulem su gənə. 6Itəshi nənə iming ibobo, kizi əhuh əkurəduru bunu didi bə ənə Galileans?8Bəkiimikiziar nu kunə gənə, kovi nəyimə ipana imina umə? 9Parthians kini Medes kini Elamites, kini ando kə ənə natutəshi na Mesopotamia, nəyima Judea kini Cappadocia, nayima Pontus kini Asia 10Phrygia kini Pamphylia, nayimə Egypt kini tusar tu Libya pirmə na Cyrene, kini əgyeng usuru na Rome, 11Jews kini proselytes, Cretans kini Arabians, tikundə nə nu bunu nəyimə sulem sugoro nətəra tukpəkpə tugbugbau tu Uweng.12Gung gənə biwa zi:ya; əwunu nə bum gənə imi nedidi? 13Kuzi əzondo bi meshe nə əhuh, əmə shiri namini mukə humma.14Kizi Peter nu kupo əmaru wə andubə rukuro nu undu nandə bi nyanza rumoro, mə huh nənə andugarmə a Judea kini gun gini andu tutəshi na Jerusalem, ruzan nuh huh, kanng ututoni mig ibə em. 15ədin didi bə shiri nu ukyuru wu kanda ənyi nu gusa da nandi, bəka əyimə izu nedi.16Inge imig kəəbi gəra nunu utumə Uweng Joel. 17Uweng bi huh səzi tsi su marsə; in kunku nyi irim nəpum gini ədigenza gini məna kini mansha əba tukpəkpə tə duba. Rumaina rigini ərika ubəra ətuba. Kuzi andugənu gini əbuhuza turoho.18əkurə duru tulərə tom kini tutugə nətsi səməru in kunku irim emənə əbə tukpəkpə tətubə. 19im bənə tukpəkpə tu bobo nəyimə əshiri kini na bigizi, mənyil, urua,kini uwaskin umshim.20Uwen məwangəra marim, upe wangəra mənyi,kizi richi rugbauru Uweng dungə. 21Itəshi nuh huh kovi kəmə yitsi ruzə sharai mə mura ukəba nərai au Uweng.22Undugarmə ə Israel, kundang ugərunu di; Yesu u Nazareth undubə ka Uweng na zrapu ninyi nətukpəkpə tubobo kə Uweng məwa nətərə tumə kuzi na tarshi gini kanda ka ənyi na ruza. 23Undo di Uweng bi yutumə nələlu kə məwə kini uruza atuba; kuzi au nətərə tu andu jur tarsa titarkənin, wumə nu wi nu kutuka nu chichi ugəkara. 24Uweng biku zansu mə, bəmə ku kunda ikpai iwi wu, bəka ka irang uyuto umə wu.25Iming kə David məhuh natəra əmə, inrika usharai koyandi ləlu nəzi em, kuzi əmə nu uwərə kankam om in kana zəha wu. 26Na nandi kizi ruroho rom ru rumə. Em ni tsotso, kuzi rupumrom rutəshi nu tsokonin utəra rai.27Bəka ka ba unyira birim bom nira upitunu irim, dakəzi uyaha undu tsangtsang ou wushi wu. 28Umə bənum tuchurna tutsokonin umonzum na uruma rai na uyira əzi au.29Rihene nyil kə ubunu ninyi natəra pozoh David, məbi wi əku wansu mə, kuzi isəhu imə kinaru richidi. 30Kuzi bizi əmə utumə Uweng məku ruza Uwng bi tonzo numə nuh huh matəra matəra undu kaba usongo umə nu dətar u rijah rumə. 31Məbi yira iming ka ikpo natuba kizi mə bunu na təra utorno u Christ, bə əka nyirimə nira upitunu irim wu dakəzi rupum rumə ruwushu wu.32əmə Yesu Uweng bi zansumə,kusum goro tu ruza nandi. 33Kanda ka əzanzanu mə nu uwərə kankam Uweng kuzimə kəba uyutu u birim bu tsangtsang usuru na Dada, mə susu imig ka uyira uku kunota.34Kuzi David bəmə nyna əsiri wu, əmə məhuh Uweng bi huh nuh Usharai "təshi nu wərə kankamom." 35Tura inwa ənanyarumə au tashi udətar utəra tubuna tou. 36Kuzi arai a David ruzang əkurə duru Uweng kizimə wumə usharai kini Christ37əbi huh əkunda ingyedi, əbi dunə nə na suroho, əhuh nuh na Peter kini udangəra ətuma, rihene tu wəhəni nedi? 38Kizi Peter huh nənə kuzing utəka gini ədi chirinyi kovi nəmini nəimə ruzə ru Yesu Christ nunu utəkəza uməruku, kuzi məkba ənəwu əbirim butsangtsang. 39Imig ijur wungulu di igini kini ədigenzə gini, kuzi kusum kini andu piyu,gbaki kini andubu char kə usharai Uweng goro məyisi.40Na tubunu char məbi kini bə əkurəduru mədi wundunə, nu gusa, kabin Uweng nadi ədi kani nyi usuru nayimə məsənu mə shaina mudi. 41Kizi əbi kaba ubunu umə əku chira nə mini, əbi mura ukini irim ya andubu tugu tutaru. 42əbi yutu gənə nə andu banzə nu banzə kini ugura rumə nayimə uharsa əfukfukku kin nyimə mətərə43Iyəwə bi kpo nə irim di gung,kuzi andu banzə di bi dima tukpəkpə tubobo char. 44Andokə əbi yimba əkurəduru bizi ənə gung əbi dima tukpəkpə tu wandə tidi nəpum. 45əbi ku ziziza tukpəkpə tugənə kini imig kə ənə nani əku harsa ryafu nimig kə kovi nu gənə di.46Si: na si: əmə yutu əkpə gənə ni mig wandə di nayimə ugura Uweng.əku harsa əfukfukku nətirai, əku harsa irya ni isosokini unoto rukpə ururoho. 47Nu yiba Uweng andubə ku niza nə tubinka,richi na richi Uweng kinzənə andu dula umə.

Chapter 3

1Nedi Peter kini John pirmə gənə nu gura Uweng, nələlu ru bisi əzi nəlu rutorbo. 2Nu shua undandandi uzi udugərmə kə əbi minumə nu shua rumə usuru na tson ambəmə, əna tərsumə na shibigura au gura Uweng kə əyitsizi əng usərə. ətar sumə ni koyandu richi mədi wuzuza əval nadu pisumə nu gura weng di. 3Məbi huh məyira Peter kini John vti nuruwə nu gura Uweng, məbi wuzu əval nə nənə.4Peterkin Johnbi nurumə əzi, əbihuh bara andu. 5Undu shua numə ridi bi bara nə, nutərə rai mə muraiimigusuru nənə. 6Kizi Petre huh əshuri nyəlnyəl ikurbi bə igoro wu, kuzi imig kə em nani kizi inyau, nəyimə rizə ru Yesu Christtorno hana.7Nu moko umə kankam, Peter bi nyazumə, sasa tubuna kini ərung au undu di bi tura chazang. 8Kizi mə shintili,undu shua numə ridi tura kizi mə kpo na tənu, kizi mə ruwə kini Peter ə John nəyimə ugur Uweng nə tənu nu shintili kuzi nu yiba Uweng.9Kusumndububəbi yirimə natənu kini nu yiba Uweng. 10əbi gebe əruza nuh undu əval dang na shibigura ə arai au Uweng əbi rika imig ibobo nimig kə i murimə.11Bizi kənda kəmə numokozo Peter kini John, kusum andubə bi sumə pirmə nənə na rudəranya ka əyitsizi rang imig ibobo char i Solomon. 12Peter bihuh mayira nandi, mə wəmə nadubə di, ənyi andugarmə abugizibu Israel ənyi nu rika goro an'du titəma tubobo? baki imikizi numa nurandu əzi padannya tu wumə mhana nə budərə bugoro dakəzi itsangtsang goro?13Uweng u Abraham, kuzi u Isaac kini u Jacob, Uweng utu Dada goro, ma zanzna ulərə umə Yesu. əmədə kizi nəbiyutu naku gyamumə natuba əzi a Pilate nushuamabi ma chira mada jikumə, 14Nabi gyami undu tsangtsang kini yərərə kizi na bila huhunduwunza andubə ninyi15Na wunaundu dungə na usokonin, kə Uweng bi zansumə nuwi, gung goro di tibiyira. 16Na təra uyimba əkurə duru nəruzə rumə, ruzə runangana ka ruwa undo di kana yirumə naku ruzumə budərə. Uyutu unurai nəyimə Yesu kizi uyimə ruguma rugəlau nəyimə gini kusum.17Nedi rihene inruza nabi dima tidima tidi nu jir ruza, kuzi nandi di na andu tubə gini. 18Kuzi tukpəkpə tunangəna ka Uweng bima gəra nunu wana tumaəmə, nuh huh Vana Uweng ukunda kpai umə huh na nedi mumə ma munzo19Bilang ukuzu məruku mu gini, naku yuhuru, nunuka ədi kupu məruku mugini. 20Nunu kagənə da rizi ləlu rudunya ruma lensum natuba usharai, nunuka dahuhiwa numə madi tuma Vana ka'əna tərumə ninyil Yesu21əmədə kizi əshiri akabumə pirmə nə lelu ru ukursu ukpəkpə kusum, nətəra tukpəkpə tədinka nu pe u itsangtsangənatumə au Uweng. 22Moses bi ku huh, usharai Uweng mə nyanza uzi unatuma padannya mi nayimə hahene gini. 23Iku təshi kusum undu jir kunda untumə Uweng, asharumə lekleki nayimə andubu.24Nandi di kuzi kusum ənatuma au Uweng uchira na Samuel kini Jaono əmə, əbi bunu kengkeng əku əra nə tsitsidi. 25ənyidi andigenzə anatumə au Uweng kuzi kini uwəmə u andu repu uwə Uweng kini tupozoh tugini tuwi, kuzi nugəra umə na Abraham; nayimə bumuzu bo koyandi ərai na yimə məsənu mudi mura ukpə tomo. 26Na maru di Uweng bi zansa ulərə uwə, mabi tumumə ninyi nu dinka di, nunu ka nədi mura ukpə tomo nu yuhuru koul nuyaha udima tukpəkpə ta nyatsi.

Chapter 4

1Ləluka Peternubunu nəandubə, pozoh gbau kini undu yito ərai au Uweng kazi kini sadducees,əbi nə murə nə. 2Bizi ənə natunurai tukorfolla nuhuh Peter kini John nu banzuzə andubə kin usasa ubunu utorno Yesu ni sahu usuru nu wi. 3əbi moko nə əka kursənə pirmə nəyimə izu ətuba nanədi iyaru huh. 4Kuzi andubə char ka əbi ma kunda rutumə ru Uweng di əku yimba əkurəduru; kuzi uchar yədubu ka əbi yimba əkurəduru du nya padannya tsinyi shubi.5Izu bihuh isana ka andu tuba, andugənu,kini andu darsa gənə bi huh əgura rumə na yimə Jerusalem. 6Bizi Annaspozoh gbau ni, kini Caiaphas, kini John, kini kusum rihene ru pozoh gbau. 7əbi huh atəra peter kini Johnna tərshi gənə, kizi əbila uruza nənə, nə budərə, kuzi nayimə ruza rəvi kizi nawuza ingedi?8Kizi Peter nu monzo ubirim bu tsang tsng huh nənə, ənyi andu yuto andubə kini andu gənu. 9Ar nubila uruza utəra natarshi di nu huh tuwə tigilau nuwomo undu kono,kuzi niyandi achurna kizi awomo mə, 10kuzi ruzang gung kini kusum andubə ə Israel undo di natutorin natubə gini na rugumə ridi nəyimə rizə ru Yesu Vana Uweng wə Naazareth, ka nabi gəkarumə, kuzi ueng bi zansumə usuru nu wi.11Yesu Vana Uweng nəzi rishari ka ənyi andu chorombi gyemi,kuzinedi rində nezi ru əkpira gura. 12Ba ukaba Uweng nətərə tu zondo wu, nuh huhba rizi ni nu bəra əshiri ka əyimə nəyimə andubə na churna ka əzi anə kefu.13əbi huh əyira iyəwə iPeter kiniJohn kuzi əuza ənə andu ləzu ugita rilem,andu lazu əbəru, imindi itəshi nənə imig ibobo ka ənə Peter kini John bizi ənə kini Yesu. 14ənə əbi huh əyira undo ka əwomo mə nətutoring kinənə ba əbiku rang urya gənə nukutu wu.15Na məru usuru andu banzə ubunu Uweng yaha ukongo umənə di, kizi ənə kutəshi əbunu nə kpə gənə. 16A Pa hu imiki tu wa nandi di? Bazika tukpwakpwa tu ibobo tugənə tumə bana rumə nandubə a Israel kusum, ka ba tu waisaru na tang wu. 17Nunuh ka andubə kana wata kunda wu, əgəhənə ubunu kini kovi nəyimə ruzə rindi ridi. 18əbi kizi əyisənə əwunənə məkə:ri əkənə ku bunu da əbanzə nəyima ruzə ru Yesu wu.19ənə Peter kini John bi wəmə əhuh nənə, "iwa nyel nəzi au Uweng tukundi nyi da əmədə, ənyi bəring. 20Ar turang uyaha tukpəkpə tunang na ka tu yira tuku kunda wu.21Nu uməru usartuzə gbəki u' Peter kini John əbi kizi əjikənə. Ba əbi mura imig irya gənə nukutu wu, ənə əbiyira kusum andubə nu yibə Uweng natəra imig ka əma wa. 22Undo ka əbi womumə məkizi əkur nanzi.23əbi huh əjikənə, Peter kini John kurmə kini andubə gənə,əku banzə imig ka ihana kusum imig ka Pozoh Gbau kini andugənu əba nənə. 24əbi huh əkunda,əbi nyanza sumoro sugənə nu nurai wandə pirmə nu Uweng nuh huh, Usharai uwə əshiri kini bugizi kini ripendekini kusum tukpəkpə ka tənə yimə di. 25Ubi bunu nabirim butsangtsang nuhuh ulərə ou, Dad goro David, img iwa tupana tu əwurmi tukunda manang kizi andubə di ku torong tukpəkpə tugushi?26Uhuh ijah iməsanu mudi gura əkpə gənə ni rawandə, kuzi andu yuto andubə gurə əkpə gənə nira wandə, natəra Uweng kini Vana umə.27Nandidi kusum Pontius Pilate kini əwormi kini andubə ə Israel, gurə rugənə kusum nupana di natəra ubira tsangtsang ou Yesu. 28əbi gura əkpə gənə ni rawandə əda shara kusumituma iwərə ou kini tukpəkpə ka ubi mə gyərə idi təshi nə ləlu rətuba.29Na nedi usharai, bəra usartuzə gənə, ku yatulərə tou ubunu lazi iyəwə. 30Yutu uwərə ou udi womo uku yimba tukpəkpə tubobo nəyiməruzə rulərə tsang tsang ou Yesu. 31Na məru ka əmə kpə mətərə ira ka əbi mənə əgura rumə ni bi zuhu, gung gənə bi mura umonzo niirim itsang tsang, kizi əbi ba: ubunu Uweng ləzi iyəwə.32Ichar yndubə ka əbi yimbə əkura duru bizi ənə andu ruroho ruwandə kini birim. Kovi undu imig bə mə en iməwu bizi gung tukpəkpə tu gənə kusum. 33Nu wətə budərə andubnzə au Uweng əbi sasa uruz kini ulanbə gənə utorno ni sahu i'usharai Yesu,kuzi utərə char bi dulənə kusum.34Ba bizi zondonəyimə gənə kamə pumə izimig wu, kusum ando ka bizi ənə na tuva tutulam kini tiraibi ziziza ərə mə ni kurbi di tu tukpəkpə ka abi ziziza. 35əna tarsa na tubuna tu andu banzə, kizi əbi harsa nakovi natərə imgka eng na tuba əmə.36Joseph k andubanzuzə yitsimə Barnabas (wə yuhuru vana ukisa andubə uchuna) əmə u levite undubə usuru na Cyprus. 37Mabi ka ziza ulam umə kizi mə rəmə ni kurbi di mana təra eng natubuna tu andu banzizə tidi.

Chapter 5

1Nedi uzondo ni ka rizǝ rumǝ Hananiya, amǝ kini ugwamǝ Safiratu, a zhizha ulam, 2kizi a nyisa udangara ikurdi, ki abiu nu-dangaradi anadara natuba a atumǝ a Uweng3kizukizu Bitrus hu "Hananiya awamashe ka shatan nǝka ruwǝ na ruroho rou ka -una bar malem na burim bu tsangtsan uka nyisa udangara ikurbi is lam di?4Nushwa ka udazi uzhiha ba nezi ulam do ow wu? kuzu namaru aw-zhiha di, ba bang nǝ tǝrrǝ tu budǝrǝ bou wu? Aui kizi mayau udulum undi naruroho rou? ubar malem nudubǝ wu, nuweng ki ubar.5Nu: kunda tubunu tindi Hananiya mǝ ri mǝ wi kizikuzu kusum andoka a kinda iminka ihana, iyewe charr iwǝnǝ.6rimaina a torno a kupu mǝ asuru nami, aka wansumǝ.7Namaru da iru: itaru, ugwa mǝ ruwǝ, hujur-ruza iminka ihana wu.8Bitrus mahunumǝ " gara nuda na zhizha ulam di ni kurbi mashe" mahu "Nandi Ni kurbi nǝi".9Bitrus mahunumǝ imi kizi iwa nǝkǝ gurunu na dina maka burim bu uweng? bara tubuna tu andoka aka wansa usharai ow tang na shibi-gura, aku kpǝu usuru.10Mǝ ri nushwa undandi natubuna tumǝ mǝ wi. Rumaina ruhu ru biu ka amurumǝ muma wi, akpumǝ aka wansa nukira ushwarai umǝ. 11Iyewǝ iwa kusum aududula uweng kini kusum andoka a kinda iming indidi.12Atumǝ auweng a wuza iming bobo charr nayimǝ audubǝ. Anǝ nira kusum nǝ Solomon's porch.13kuzu ugondoni ka ma tararai nu gurarukpǝ kinǝnǝ wu; kizikuzu, andubǝdi nu yenǝ rugbou kini uchira nameng14Nanandidi andudula charr nu kinirumǝ na ata rugozon ru andigarmǝ kini tugwa,15iyakaka a kpǝzǝ audukono uburu na rubama kizi anotornǝ na tinabu kini tikankang bazika, Bitrus huma biu nu-sura, inngana ururu umǝ ugaka azondo gǝnǝ16kuzu andubǝ charr usury na tupana kini bukoro bu urushalima, abihuzu na andu:mono kini andu-gbǝne ni-rim i shishoro. Kizi kusum gǝnǝ amura uwomo.17kizikuzu pozo gbou kini kusum andoka anǝ kinǝmǝ, a torno namanang kini rǝdu.18kizi a taratǝrǝ na atumǝ auweng, aku mokonǝ aka kursǝ nǝ ni-gyang19Nǝyimǝ ari, utumǝ uweng utugangu, mama korno nǝ ashibgura a igyangdi ki masusǝnǝ nuhunǝnǝ20hanying, nadi ka tura na yimǝ ugura waval nadi gara andubǝ kusum ubunu u tuvunkǝzǝ tidi21ahu akunda nandi, an ruwǝ nu gura waval do nusana-izu aku banzǝ andubǝ pozo gbou mǝbiu kini kusum andoka anǝ kinǝnǝ, kizi ayisi utashi ukongo kini kusum andiganu a andu israila, kizi atuma pirmǝ nu gura u igyeng adi biu na atumǝ auwengdi22atumǝ ka atumǝnǝ ba aka murǝnǝ nu gura u igyengdi wu, atarani ana yimba rituma ridi23tu mura ashibgura a ugura u igyengdi nu kursa nyel andu-rika ashibgura di na ritoreng na shibgura di kizikuzu, tuhu tu korno ang ba tumura zondo nǝyimǝ di wu"24ushwaka undu gbou u ugura waval kini pozo gbou ahu a kunda tubunu tindi, sirohosu gǝnǝ su we gbegbeti nǝkpǝgǝnǝ, natara imingka isuru nigyedi.25kizi uzondo mabiu man's gara nǝ nǝ nuhu "andodang in kursǝnǝ nu gura u igyendang anǝ naritoring nu gura waval nu banzǝ andubǝ26kizi undugbouzi ma hanumǝ kini azhi-anatuma: kizi aka: biu nǝnǝ, ba nu kwara wu, bazika akundi iyewǝ agana gursǝnǝ27Apahu a biu nǝnǝ, atarǝ nǝ natuba ukongo u ruganu. Pozo gbou ma barnǝ ukwara28nuhu "Tuma gǝhinyi nubanzǝ rizǝ rindi wu kizikuzu numa manzo urushalima nubanzǝ ginidi ruganaka nadi wondandu manyi my undodi nakpǝgoro:29Bitrus kini atumǝ a uweng di a tara-nuhu "Ar tu tiba kunda ugara uweng kizi tu kunda andubǝ.30Uweng wa-anatagoro, ma zansa yesu, ka anyi na wunumǝ nu gakara nu chichi31uweng ma: nyanzumǝ nu wǝrǝ kankam umǝ madi sokono vana uja, kini undu kabbagoro, mǝdi yimba uyihuru nutaka na israila, kini urya-tirinu na makuna.32ar tu ridǝza tukpakpa tindi, nadi kini burim bu tsangtang, ka uweng pa yimba nadu dula ubunu umǝ"33ukongo uruganuridi ahu a kunda indi, a kini-wa manang nuganaka adi wuna a tumǝ a uwengdi34kizikuzu uzhi upharisee ka rizǝrumǝ Gamaliel undu-banzǝ u titarkaning ka andubǝ, kizi mahu asusu: atumǝ auwengdi nashibi nǝku-lǝlu.35kizi mahunǝnǝ, "andubǝ a israila, karin ututo nyel nimingka ǝnyi nuhu nǝdi wa na andodi.36nǝsisa: amaru, Theudas pa torno nuhu amǝ izhiming, kizi azhi andubǝ agura rukpǝ kinǝmǝ ka-biu sinyisi nanzi. Awunu mǝ, kizi kusum andoka adula ugara umǝ a sarmarumǝ isokono kolong37Namaru undindang Judas u Galili paku torno nasisu barra-andubǝ, maku wundu azondo nu dula umǝ. Amǝdong ma sheina, kizi kusum andu dula umǝ sarmarumǝ.38nedi em nu garadi ninyi, nasuru natu chunna tuandodi, na yaha nǝ danggǝ, bazi itumǝ di i andubǝ hu, ame muku eng, 39kizi inbaka i uweng, ba na rang umuku gǝnǝ wu; naku na yira nuhu anyi nu kwara king uweng nandidi ki a wǝwǝ nu gara umǝdi.40kizi ayisi atuma auwengdi nayimǝdi , akwasǝ nǝ kizi ahunǝnǝ kul nagamaku bunu nayimǝ rizǝ ru yesu wu, ki ayahǝnǝ ashira. 41asuru natuba ukongo u ruganu ridi nu gbelmu nuhuka, anǝ dong abarǝnǝ nǝyimǝ andoka azhi-ukunda pai baza rizǝ rindi42namarudi, kusumi lǝlu anǝ nu gura waval, pirmǝ nǝ tarai tarai,nu banzǝza: kini ugarasa ubunu gilan nuhu yesu nǝzi Kristi
Chapter 6

1Saul pa wǝmə nu wa uwǝrǝ nǝ tara uwi umǝ. Uchiradi nǝ richi ridandi, tira tu:yiba Uweng tipa ruwǝ nǝ yimǝ ukunda rupum nǝ Jerusalem; kizi andu dula pa sata rumǝ nu lǝnkǝrǝ bigizi bu aJudea, kini Samaria, ma:ni kini atuma a Yesu.2andubǝ rukurǝ ni repo ayisi rugoon ru andu duladi ahunǝnǝ, iwa nyel wu, ka tudi yaha ubunu uweng tu biu na aharu a iris wu 3bazi nanandi, virang rehene sundǝrǝ nǝyimǝ gini andu rizǝ rigilau, nu mor na burim kini uruzura, ka tudi yǝnǝ ututomo undi.4ar tudi huwa kusum ushwa na aval kini ubanzǝ ubunu uweng5ubunu gǝnǝ u lense na kusum rugozon ridi kizi a vira istafanus, andoka amǝ nu tararai kini burim bu tsangtsang, kini filibbus, Buruhorus, nikonor, timon, barminas, nikolawus, unda-agata usuru na Antioch6anduduladi, anasha undodi nabuta Aruba auweng, awuza ava nǝnǝ kizi a tara uwǝre natawa gǝnǝ7nandidi kizi ubunu uweng uhuwa nu sa: sarumǝ, kizikuzu icharr I andudula na urushalima i kinirumǝ tim, kuzu, tupozo charr akponu8nedi istafanus numor ni zai, kini burdǝrǝ,nuwa imin ibobo tim nayimǝ andubǝ9kizi azondo ni ka torno, ka anǝ andu arai aw aval ka ayisizǝ angarai aval a freemen a anduliburtinawu, kairawaniyawa, iskandariyawa kini azondo a kilikiya kini abiya. Andodi na matera kini istafanus.10kizi, ba arang ugura nuwuduzu nu: uruza ira kini burim ka istafanus nu bunu nani wu. 11kizi aka yimba uwarsunur nazondo adihu "tu kunda istifanus na tubunu tu shara rupkǝ natara musa kini natara uweng"12a pyanziza adubǝ, andiganu kini andu darsa, kizi aka murǝnǝ istifanus amokomǝ kizi a biu nǝmǝ natuba ukongo u-ruganu 13Abiu na andudula amaru a malem, ka anahu, undodi ba muma yaha ubunu ugyami natara ira i tsangtsang u kini titarkaning wu.14ar tu kundumǝ nu gara nuhu, yesu u Nazareth ma muku abandidi, maku uhuru tidima ka musa ma yutu nandu"15kusum andu kongo ruganu di a nurah azhi nu mǝ kizi a yira azhi amǝ da azhi a utuma uweng utugagu
Chapter 7

1Pozo ghou ma hu, "iming indidi akurmin dowo?" 2Stephen mahu, rehene kini ha dada kundang nanum; Uweng u rugbou pa banərumə na dada goro Abraham ushwa ka amə na Mesopotamia, kizi maka tashi na Haran; 3mahunumə, yaha upana ow kini rehene rou, udi hanu nupana ka em ing banuw.4Məpa yaha upana u Chldeans məka tashi na Haran usuru bandang namaru uwi u dada umə. Uweng pa na shimə nupana di, niraka ənyi natitashi ni nedi. 5Məna yinba uzhi usar numə nu gadu wu; ko da; i ubuna wondə wu. Kizi kuzu ma yimə bugizi (upana) udi sokono iming imə kini tibiri tumə, ubiu na maru amə, kpanuhuka Abraham ba amə na vana wu.6Uweng pa bunuzu kinəmə da nandi nuhu; tibiri tumə ana tashi nə ku ləlu gyon nupana ugunga,kuzu andubə au panadia wənə na relərə kini udima shishoro sinyi-su-nanzi. 7Kuzu, em ing wuza ruvuna nupana undang ka anənə na relələ, em Uweng ingara. Kizi na marudi əsuru ana yibam nəyimə abandi 8Kizi Uweng ya Abraham rupariru shanakpo ki Abraham sokonodada u Isaac, a shimə nakpo rici ru-uru; Isaac ma miana Jacob kizi Jacob dada u anata goro rukurə nani repo.9Bazika ənata goro na wuza ra:ru kini Joseph, apa zhizhumə pirmə na Egypt; kizi Uweng kinəmə. 10Ma susuzu mə nu gbənə. Umə kusum maya Joseph ugoto-wəmə kini uruzu ira ntuba Pharaoh, uja u Egypt; kamə na yimə reja ru gomna na Egypt kini na kusum arai amə.11nedi,mgou mubiu na kusum Egypt kini Canaan, kini ugnənə char, kizi anata goro arang umura iria wu. 12Kizi ushwa ka Jacob ma kunda nuhu iria na Egypt, ma tuma anatagoro na tanu tigənə tə dinka. 13nu pirmə u repo gənə Joseph ma banə rukpə na rihene kizi mə bənə andarai amə na Pharaoh.14Joseph ma tuma hahene atarani aka gara na dada umə Jacob nuhu marəmə na Egypt,kini kusum rehene andubə akur sunderə nari shobi kusum, 15baka nandi, Jacob ma tugunu nayimə Egypt kizi ma wi, amə kini antagoro. 16Apa chirənə pirmə na Shechem ma aka wansə nə ni sahu ka Abraham na kpa nikurbi i ming gnal-gnal nətərə tu andigyenzə a Hamorn ayimə Shechem17Ushwa unu wakurmin pahu u wasə vati, unu wakurming ka Uweng mawa na Abraham, andubə di gah aku bari na Egypt. 18Kizi kuzu uzhi uja natorno na Egypt uja ka ba ma ruza Joseph wu. 19ma warsiza andubəgoro kizi mawa anatagoro di gana kunsu ayanbira wu adi mura a wi20Ushwa ka apa mina Moses; ma sara wani natuba au Uweng,kiziana gurumə natpie tu taru na rai a dada amə. 21Apahu atarumə nashibi, basha u Pharoah pa chirumə ma guyumə da vana umə.22Moses mawuza abaru nayimə kusum uruzu ira u Egyptians, kizi mə ugboudi nu garunu kini imin wa imə. 23Ushwa ka muma biu vati umonzo suwou akur nanzi, ibiu numə na ruhoho nugana madika bara hahenə, tibiri tumə na Israel. 24Ma pehu mayira arkimə nudu-Israel, Moses pa tura makatumə, kizi matara nuhene ka ar kimə nəmə; nu wuma udu Egypt: 25Ma dolom nuhu hahene a ruzaka Uweng nətərə tumə ki masusənə,kizi anə aruza wu.26Nərici rutasadi, mayira andu repo nu kwara kizi maka ruwə natarshi gənə, nuhu, anyi andodi anyi rehene, bazi mashe ka anyi nu ganzə rigini? 27Kizi undo ka ma taka nudushibira umə chəchimə nu kiradi kizi mahu, avi na taru uja kini undu tuzu ruvuna nataragoro? 28rairou udi ku wunam da iyakaka um wuna u Egyptian?29Moses mahu m kunda ubunu udi, masuma, maka sokono ugyen nupana u madyan nira ka maka sokono dada u adigyenzə a repo. 30Suwə aur nazi pahu u sura, utuma Uweng utugangu, pa putu numə nu yuru u Mount Sinai na relem rurah na rizhongor.31Moses pahu mayira urah di, iwumə ibobo, rurika, kizi məhu mə warsə vati nadi barah ong, rumoro ru Ueng ru suru nuhu, 32"Emdi Uweng u ha dada ou Uweng u Abraham kini Isaac kini Jacob. Moses ma kunda iyewoa kizi maku rang ubaradi wu.33Ata mahumə, susu tumatoro natubuna tou, bazika ira ka auna ritoringnieng tsangtsang. 34Em mayira ukunda pai undudə am, ka anə na Egypt imma kunda rugurmug rugənə, kizi imma shupu nabigizi indi kabbə nə raw ingu tumau pirmə na Egypt.35Moses undi ka a gyamimə ushwaka ahu avi na taru,uja da undu tuzu ruvana? amadə kizi Uweng natumumə məsokono uja kini udo kabba. Nətərə tu utumə Uweng utugangu, kamaputunə Moses na izhongur. 36Moses pa dula nənə usuru na Egypt nmaru uwa ibobo na Egypt kini repende ru Reeds kini narizhongor ushwa usuwə akur nanzi. 37Amə Moses kizi mahuna andu Israel, Uweng ma zansa utuma umə ninyi usuru nayimə rihene rigini, utuma da em.38Undodidi kizi amə nayimə rugozon ran andubə na rizhangor kini utuma Uweng utugangu kamapa bununumə nu woho u Sinai, kapazi amə kini ha dadagoro ka ma kabba ubunu uvunkəzə madi yandu. 39kizi kuzu ha dadagoro a gyami udula ugara umə, amachəchumə natikira gənə kizi nayimə suroho sugənə atarani na Egypt. 40Nushwa undang,ahuna Aaron yinburandu Uweng ka ma dula naru. Bazi ka ar tuku kam imingka imaka mura Moses ka ma dula naru usuru na Egypt wu.41Na nandidi kizi a yinburə nə u Calf nayimə sisundang kizi a biu na iming kabba akəbiki nu gunkidi kiziagbənuzu bazi ututomo u tərə tigənə. 42Uweng pa yuhurənə kizimə yutə nu zanzanaiwere nə shiri iyakaka apa darsa nu varapuu atuma a Uweng nanayutum tubinka tu ushoko kana tuzu kini aming bila akabiki nə akur nanzi nə rizhongor wu ənyi arai a Israel?43Na kabba ugura waval u moloka kini buwere bu i Uweng i ramfam kinitiyinkini ka na yinbura na zanzana təng.ingka shinyi pyiwo na tuba Babylon44Anatagoro na tugura təval tu ugura ibinəzhi na rishongor niyakaka Uweng mahunənə awa ushwa ka ma bunu na Moses, nuhu mayinbura ong niyakaka abənumə. 45Natuba anatagoro nushwa uJoshua a kabba ugura waval a biu nani ushwa ka a tashi nupana di. Uweng makbba upanadi nira andutupana tidi kizi mə nərənə niradi natuba anatagoro. Ugura waval di dani nayimə upanadi pirmə nushwa u David. 46Ka ma mura ugoto wəmə nəzhi au Uweng; kizi ma bila uruza da mamura ira titashi baza arai a Jecob.47kizikuzu Solomon kizi mapa pyi arai au Uweng. 48Na nandidi, undu kizi narugbou (Uweng) tashizhi natirha ka a pyi na tərə wu niyakaka atumə aUweng agara. 49Ashiri nezi udətər gbou om, kizi masanu nəzi ubara 50utubuna tum. Yandi sana arai kizi na pyi num? Uweng mahu, da ira u vunkə om bei?Na tərə tom kizi engwa kusum tukpakpa wu?51ənyi anduagataandujur-shanako na suroho kini tutoh,kusum ləlu na gyanizi burim bu tsngtsang; nədimiza da iyaka ka ha dada gini adimiza. 52Yandi utuma Uweng kizi ha dada gini a bənumə ugbənə wu? Awunza atumə u Uweng ka abiu natuba ubiu u undu tanu tisangtsang. Kizi nedi numa sokono andu-zhizha kini andu wuna umə dong; 53ənyi andoka na kabba titarkning ka utuma Uwng utugargu pa yutu, kizi ba naku dula tang u.54Nedi, andu kongo uruganu di ahu akunda tukpakpa tindi, suroho sugənə sutumə,kizi a rumə anyini natara Stephen. 55Kuzu amə ka burim bu tsangtsang kinəmə ma barra ashiri kizi mayira rugbou ru Uweng; maku yira Yesu na ritoring nuwərə kamkam Uweng. 56Stephen mahu, "barring, Em nu rika ashiri rukorno rumə kizi vana undubə na ritoring nu wərə kankam u Uweng.57Natara indi, kizi ukongo urugnu a warsa tutor tigənə nabukyiku na rumaro rugbou, a sahala numə niming wondə. 58Asusu mə nayimə upana kizi akpo nugursa umə na-shari andu dul amaru di a susu tusarmani tigənə anortot tang natubuna tu uzhi undumaina ka rizərumə Saul.59Ka anə nu gursa Stephen, ma yisi ata nuhu,Ata Yesu, kaba burim bom" 60Ma gunkunu maku yisi na remaro rugbou, "Ata gana yutor makuna mingi matara gənə wu, mahu magara nandi mə i mawa mormo.

Chapter 8

1saul pa wǝmǝ nu wa uwǝrǝ na tara uwi umǝ uchira di na richi ridǝndi , tira tu yiba uweng tipa ruwǝ na yimǝ ukunda rupum na jerusalem , kizi andula pa sata rumǝ nu lǝnkǝrǝ bigizi bu a judea kini samaria mani kini atuma a yesu. 2andigǝrmǝ izhai pakǝ wansa stephen kizi aruwǝ na riyom dapu na tara amǝ 3.saul pa bila ushara tira tu yiba uweng mapa runzǝ tirai nu susuzu andigǝrmǝ kini tuga nu pisiumǝ nǝnǝ na rai inyang.4kap na nandi andu dula ka abi ma sata rumǝ pa shinga rukpǝ nu ba ubunu uweng . 5phip pa hanumǝ nu panau samaria kizi mǝ bǝnǝ ubunu u kristi6Rugozon ru'andubǝ rupa kursusu udolom gǝnǝ nǝ tara iminka pǝzi Philip nu ba:di, nu nurai wǝndǝ ka apa kundumǝ, kizi aku yira imin bobo ka mǝpa wa. 7Irim shishoro pa susu nǝ yimǝ andunanka abi ma ruwǝ nǝ, nu yuara na rumoro rugbu, kizi adunanka pǝzi ǝnǝ nu sua rumǝ nu suar wǝndǝ kini tugung char mura uwomo. 8Pǝzi rai rugupǝng ni tim nu pana dǝndi.9Saiko bi:zi uzhundo dini nu pana di ka agusumǝ Simon, undu ruchoro hu ka mǝna imin ibobo nǝ:nǝ dubǝ a Samaria nu rǝnsǝ bugyesei nuhu ǝmǝ izhimin hu. 10Kusum andubǝ Samaria uchiradi nǝ ku van ku gisang pirmǝ nundi ganu, pa nyizumǝ ushwa gǝnǝ nu gusa, "Undodi na sana budǝrǝ bu Weng hu ka agusa bang, 'Rugbau.'" 11Apa karsa: tuto numǝ bazika muma dokono nu wunzǝnǝ imin ibobo na tidima tu ruchoro rumǝ.12Ushwaka apa wǝmǝ nu bunu: Philip nǝ tara bigizi burijah buWeng kini rhizǝ ru Yesu Kiristi̵, apa chirǝnǝ nǝ mini, kusum andigǝrmǝ kini tuga.13 Ko Simon di rukǝ rumǝ pa wǝmǝ, kizi mǝkpo nǝ titǝshi kini Philip nǝ mara uchirumǝ nǝ mini. Ushwa dǝndi mǝbi sokono no bobo char nǝ tara tukpakpa tu ibobo tinanka mǝpa rika tǝn na tanu.14Ushwaka atuma: Yesu nǝ Jerusalem pa kunda nuhu, andu Samaria ma kaba ubunu Weng, kizi a chepǝ nǝ Peter kini John. 15Ushwaka apa rǝmǝ, kizi awuzanǝ aval nira Uweng nunuka adi mura ruroho ritsangtsang rumǝ. 16Ubiu nushwa di ba Ruroho ritsangtsang rumǝ ribi ma jini ru dungǝ nǝ zondo gǝnǝ yani wu; abi ma chirǝnǝ nǝ yimǝ mini kpaidi nǝ yimǝ rhizǝ ru Atah Yesu.17 Peter kini John pahu atarǝnǝ tǝrǝ nǝ kpǝ, kizi akaba Ruroho ritsangtsang ridi kǝkinǝ.18Ushwaka Simon pa yira nuhu amursa Ruroho Ritsangtsang ridi nu tara tǝrǝ nǝ kpǝ tu atuma a Yesu, kizi mǝ yutuǝnǝ ikurbi. 19Mǝhu, "Yang nanum budǝrǝ bidi dong, nunuka kap undunanka in tarumǝ uwǝrǝ nǝ rukpǝ, mǝdi mura Ruroho Ritsangtsang."20Kizi Peter hunumǝ, "Au kini ikurbi eu, sharning, bazika nu rika ou sai ni kurbi kizi amursa anǝwu a'Uweng. 21Ba auna ru chira nǝ yimǝ ingedi wu, bazika ba ruroho rou nira wǝndǝ kini Uweng wu.22 Rya tirinu bazi muzu tidima tishishoro tou tidi, nunuka udi wuza aval nǝ Tah da madi mura mǝ zha itaka eu di:ni bazi iminka uma pyi nǝ ruroho rou.23 In yira nuhu au nǝ yimǝ ukónó gbal-gbal kini ukursa nǝ yimǝ mǝruku.24Simon pa wǝmǝ mǝhu, "Wa aval nuWeng nǝ tara'am, nunuka ba izhimin di muram wu."25Ushwaka abi ma mara uba tubunu tigilau nǝ tara Atah, Peter kini John pa kurumǝ nǝ Jerusalem, nu sasa ubunu: Weng nikoro i'aSamaria.26Nushwadi, utma uburim buWeng a bunu nǝ Philip nuhu, " Torno udi pirau nǝ Gaza." (Achurnadi nu yuhuru hu.)27 Mǝpa torno mǝ pirumǝ kizi mǝ mana kini uzhi undo di usuru nǝ Ethiopia, kǝ:mǝ nu sha nǝkpo nǝ kpira na rugbau char nǝ yimǝ rijah ru Candace, ugiri u:jah uEthiopia. Pǝzi ǝmǝdǝ nǝzi undu wǝnkǝli nǝ ribing'a ru ikurbi ugiri di. Mǝpa rǝmǝ nǝ Jerusalem nu rya mumpa. 28Pǝzi utara umǝ ni nǝ yimǝ uchariot umǝ, nu bara ubunu Isaiah utuma uWeng.29Kizi Philip kunda nǝ ruroho rumǝ nuhu, " Pirau udi kǝ tura nu kira uchariot di." 30Kizi Philip suma mǝkǝ durumǝ, kizi mǝ kundumǝ nu bara ubunu Isaiah utuma uWeng, kizi mǝ hunumǝ, "Uruza iminka aunu bara di kam?" 31Kizi mǝhu, " Indi wa mashe ka in ruza ka:ba zondo nǝ bǝnzum wu?" Kizi mǝ yisi Phiip mǝ hunumǝ ruwǝ nǝ yimǝ uchariot di mǝdi tǝshi kinǝmǝ.32Nedi, iraka pǝzi uEthiopia di nu baradi nu va Uweng nǝzi iraka ihu, " pǝzi ǝmǝ dang'a vana tamu nǝ tǝrǝ tu undu vura umǝ, ǝmǝ weti bamǝ korno unu:mǝ wu. 33Nu yisi unanka apa wanumǝ, aku harumǝ na tanu sar. Avi kizi ma rǝn ubǝnǝ butozo bumǝ? Abiku zhuma tuvungkǝ tumǝ nǝ mǝsanu."34Kizi undu sha nǝkpo nǝ kpira dǝndi bila uruza nira Philip nuhu, "Emna aval au garum undunanka utuma uWeng di u bunu n tara:mǝ, rukpǝ rumǝ da kǝzi zondo?" 35Philip pa bunu, kizi mǝ kpo ni nu:bunu: va ka ubunu nǝ tara usasa ubunuWeng nǝ tara Yesu.36Ka apa kaba achurna, arǝmǝ nira mini kizi undu sha nǝkpo nǝ kpira dǝndi hu, "Bara inge mini bǝndi. Imi kizi i gǝhǝ uchiri om nǝ mini midi?"37 Philip pa hunumǝ, "Uhu wǝmǝ na kusum ruroho rou, a rǝng uchiri ou nǝ mini midi. U Ethiopia di pa tarumǝ innai, "Inma wǝmǝ nuhu Yesu Kiristi Vana Uweng hu."38 Kizi u Ethiopia di wa uchariot umǝ tura. Pirǝnǝ nǝ yimǝ mini midi, kizi Philip chirumǝ nǝ yimǝ mǝng.39Ushwa ka apa suru nǝ yimǝ mini midi, burim bu tsangtsang bu Atah bupa pirmǝ na Philip, undu sha nǝkpo nǝ kpira di gbaki ba mǝpa ku ruza iraka Philip nǝ wani wu. Kizi mǝ shinga rukpǝ na tanu tumǝ nǝ yimǝ rai rugupǝng. 40Philip pana suru nǝ Azotus kizi mǝ lǝnkǝrǝ bigizi budǝndi nu sasa ubunu Weng kusum nǝ tipana tidǝndi sai pirkǝ mura Caesarea.
Chapter 9

1Saul pa shinga rukpǝ nu ba: tubunu tishoro kusum kini uwuna undudula: Tah; kizi mǝ pirmǝ nira pozo gbau 2nu bila uva u:wǝmǝ niraimǝ pirmǝ nǝ tira tu yiba Uweng nǝ Damascus, nunuka kap undu dula ka mǝ murumǝ nǝ churna andidi da kǝzi undigǝrmǝ da ugwa, mǝdi rǝmǝ nǝmǝ nu kisa nǝ Jerusalem.3Ushwa kǝ:mǝ na tanu, ka muma dungǝ vati nǝ Damascus, kizi ikenkeng i'urwa lǝnkǝrumǝ bǝndǝn usuru nǝ shiri; 4kizi mǝ ri nǝ bigizi, mǝ kunda rizhi rumoro nu ba:di numǝ nuhu, "Saul, Saul, bazi mashe ka aunu yam ugbǝnǝ yong?"5Saul tarumǝ nuhu, "Au avi Atah?" Atah pa hunumǝ, "Emdi nǝzi Yesu ka au nu yam ugbǝnǝ; 6torno udi pirau nǝ yimǝ-upana, konze agaranu: iminka sai uma wa eng." 7Andu tanu a Saul pa tura dǝndǝr labu bunu, bazika apa kunduza ubunu: kizi ba'ayira zondo wu.8Saul pa torno nǝ bigizi, ushwaka mǝdi korno ǝzhi ǝmǝ gbaki kizi amangala ukorno rumǝ, kǝkina kizi amokumǝ uwǝrǝ pirmǝ nǝ yimǝ aDamascus.9 Mǝpa sokono ulǝngǝ di nǝ tuweng titaru labu arhirya ko usua mini.10Pǝzi uzhundu dula ni nǝ Damascus ka agusumǝ Ananias. Atah pa hunumǝ nǝ turoho tu: ruza atuba nuhu, " Ananias! Bara, em Atah bǝndi." 11Atah pa hunumǝ, "Turno udi pirau sar nu wasupor, na rai a Judas adikǝ shau nira uzhundodi ka agusumǝ Saul usuru nǝ Tasus, ǝmǝ na val nuWeng.12 Mǝpa yira uzhundo di ka agusumǝ Ananias nǝ turoho tu ruza: tuba udungǝ nǝmǝ nu tarumǝ tǝrǝ nǝ rukpǝ, nunuka azhi ǝmǝ di ku kurumǝni."13Ananias pa wǝmǝ numǝ nuhu, "Atah, inma kuda nira andubǝ char nǝ tara undodi, kandaka muma wata gama andubǝ au nǝ Jerusalem. 14ǝmǝ na tanu na budǝrǝ bunanka mǝna mura na pozoh gbau nunu kisa koyandi undubǝ ka mǝ yisisi rhizǝ rou."15 Atah pa hunumǝ, "Pirau, bazika inma virumǝ mǝdi sokono imin ututomo om, mǝdi chira rhizǝ rom pirmǝ nandu jir dula kini ijah a andigenzǝ Israel; 16nunuka indi bǝnumǝ ugbǝnǝ unanka ma sua bazi rhizǝ rom."17Kizi Ananias kaba achurna mǝkǝ ruwǝ nǝ rai di, ǝ tarumǝ tǝrǝ nǝ rukpǝ, mǝhunumǝ, " Uwǝrin Saul, Atah Yesu, ka mǝpa yonko nu: nushwaka ubiu ou, ma tumam nunuka udi mura zhi au uku: monzo rou na Ruroho ritsangtsang rumǝ."18 Nushwa dǝndi, izhimin dang'a tukubu tupa kpo usuru nǝzhi:mǝ, kurumǝ ni kǝkina; mǝpa torno kizi akǝ chirumǝ nǝ yimǝ mini; 19mǝpahu mǝ rhirya kizi budǝrǝ bumǝ bu kurumǝ ni. Mǝpa wa tuweng na titǝshi kini atuma a Yesu nǝ Damascus.20Nushwa dǝndi mǝpa kpo nu sasa ubunu Yesu nǝ tira tu:yiba-Uweng nu gusa ǝmǝdǝ nǝzi vana Uweng.21 Kap adunanka apa karatuto numǝ pa sokono ni bobo nu gusa, "Ba undunanka mǝna sharsha andu yisizi rhizǝ ridi nǝ Jerusalem nedi wu?Mumaku rǝmǝ bǝndi mǝdi kankǝnǝ pirmǝ nira pozoh gbau."22 Saul pa kini sokono na budǝrǝ kini udumbu: TuJews tinankǝ:nǝ nǝ Damascus nu bǝnǝ nuhu Yesu nǝzi kiristi.2423 mara tuweng char, tuJew tidi tupa kpo nu bila tuchunrna tu wuna umǝ. 24Saul pa ruza ni:minka anama pyi nǝ tarǝ:mǝ. Apa tursuza nǝ tushuttugura nǝ:ri nu rika Saul nunuka adi wunumǝ.25 Kizi andu makaza umǝ pa chirumǝ nǝ:ri kizi shinshumǝ nu bongo nǝ yimǝ agere.26Ushwaka mǝpa dungǝ nǝ Jerusalem, mǝbi hu mǝdikǝ duru andu makaza umǝ, kizi awa-iyǝwǝ numǝ kusum nujir wǝmǝ nuhu ǝmǝ undu makaza hu Yesu.27 Kizi Barnabas pa chirumǝ mǝ rǝmǝ nǝmǝ nira atuma a Yesu, kizi m ba:nǝnǝ kandaka Saul pa mana kini Atah nǝ churna kini ubunuka mǝpa ba numǝ a kandaka mǝpa bunu labu iyǝwǝ nǝ yimǝ rhizǝ ru Yesu nǝ Damascus.28Pǝzi ǝmǝ kinǝmǝ pirmǝ nǝ yimǝ kini usuru nǝ tikira tu Jerusalem. Mǝpa bunu labu-iyǝwǝ nǝ yimǝ rhizǝ Ru-Atah Yesu 29na mǝtara kini tuJews tu aGrecia; ǝnǝ gbaki, apa shinga:kpǝ nu bila tuchurnaǝ tu wuna-umǝ.30 Ushwaka rihene rupa ruza-ingedi kizi arǝmǝ nǝmǝ nǝ Caesarea kizi a chepumǝ pirmǝ nǝ Tarsus.31Nushwa di kizi kusum tira tu:yiba-Uweng nu lǝkǝrǝ Judea, Galilee, aSamariaa pa mura ishamma i:rai kizi apyi tǝn kǝkina; kini tanu nǝ yimǝ i:Atah kini upyisu mǝzhi mu Ruroho ritsangtsang. Andu yiba-Uweng pa shinga: kpǝ nu kinzi rumǝ ni. 32Nushwa di, Peter pa lǝnkǝrǝ bigizi bu abǝndǝndi kusum mǝku rǝmfǝ nira andubǝ tsangtsang ka pǝzi ǝnǝ nu pana u-aLydda.33Mǝpa mura zondo bǝndi ka agusumǝ Aeneas, ka mumawa suwa uru na tutorin nǝ nabu nu kono u:sua rumǝ nu suar wǝndǝ. 34Peter pa hunumǝ, "Aeneas, Yesu Kiristi ma womu:. Torno udi yumbura anabu au," kizi mǝ chata mǝ torno nushwa dǝndi. 35Bazi na nandi, kap undu titǝshi nǝ Lydda kini Sharon pa yira undodi kizi ayuhuru nira:Tah.36Pǝzi uzhundu dula ni nǝ Joppa ka agusumǝ Tabitha (ka ahu yuhuru rhizǝ ridi ru sokono "Dorcas"). Ugwa di pa dima tukpakpa tigilau tu izhai nandu tiyom. 37Nǝ tuweng tidǝndi, rupum rupa kpo numǝ har pirmǝ nuwi; apahu am-uwokono ikeze imǝ kizi akǝ notumǝ nugura u'ashiri.38Tunika Lydda vati kini Joppa, atuma a Yesu gbaki pa kunda nuhu Peter bǝndǝndi, kizi atuma andi repu nira-ima na:val ǝmǝ nuhu, "Rau bǝndi nanadi gana shara ushwa wu." 39Peter pa torno mǝ pirmǝ kinǝnǝ. Mǝpahu mǝ dungǝ,kizi akǝ shumǝ nu gura: shiri di, kizi kusum tishi ti lǝnkǝrumǝ nu susuzu ǝǝmzhi, nu bǝnzǝ tukpakpa kini tisǝrmǝniǝ tinanka Dorcas pa dunza nǝnǝ nushwaka mǝna da kinǝnǝ.40Peter pa susǝnǝ kusum nǝ yimǝ uguradi, mǝ gara:rung nǝ bigizi, mawa:val nuWeng; kizi mǝ yuhuru ni kez di mǝhu, "Tabitha, torno." Kizi mǝ korno ǝzhi-ǝmǝ, nu yira Peter kizi mǝ torno mǝ tǝshi. 41Peter pa yutu: wǝrǝ mǝ zansumǝ; kizi ushwaka mǝpa yisi andu tsangtsang a-Uweng kini tishi, kizi mǝ yutu-ǝnǝ:mǝ nǝ yimǝ tuvungkǝ.42 Ubunu didi pa kundarumǝ nǝ kusum bigizi bu aJoppa, kizi andubǝ char pa yutu akpǝ gǝnǝ nǝ Tah.43 Peter pa wa tuweng bǝndǝng nǝ Joppa nǝ rai a'uzhundodi ka agusumǝ Simon, undu: tutomo sikaza.
Chapter 10

1Pǝzi uzhundo dini nǝ Caesarea ka agusumǝ Conelius, uda tuba: rugozon ru andukwara nǝ Italy.2 Mǝnǝ yutu rukpǝ rumǝ ni yǝwǝ i'Uweng kini anda ri ǝmǝ kusum, mǝna binkiza andubǝ char kini aval nuWeng nǝ koyandi ushwa.3Nu suara iru torbo, kizi mǝ yira burim bu: tuma uWeng kenkeng udungǝ di nǝmǝ nǝ yimǝ turoho tu ruza: tuba. Burim bidi bupa hunumǝ, "Cornelius!" 4Cornelius pa nura burim bidi ǝzhi nǝ yimǝ iyǝwǝ kizi mǝ mǝhumǝ, Ushuarai, imi yong?" Burim bidi bupa hunumǝ, " Aval au kini tibinka tou tuma nyana tikǝ duru: Uweng nǝ shiri tu sokono nǝ yimǝ Ruroho rumǝ di:mizi mǝ dolom nǝ tara di. 5Nedi, chepǝ azondo pirmǝ nǝ yimǝ upana u'aJoppa adi rǝmǝ nuzhundodi ka a gusumǝ Peter. 6ǝmǝ na titǝshi kini undu tutomo sikaza ka ugusumǝ Simon, ka arai ǝmǝ nu kira ripende."7Ushwaka burim bunanka bupa na garumǝ rutuma ridi a tara kizi Cornelius yisi andi repu nǝ yimǝ tilǝrǝ tumǝ a undu wǝndǝ nǝ yimǝ andu wuzumǝ ututomo.8 Cornelius pa bǝnzǝnǝ tukpakpa tinanka tu hana kizi mǝ tumǝnǝ pirmǝ nǝ Joppa.9Richi ri repu nu suara iru twasi nai, ka pǝzi ǝnǝ nǝ yimǝ tanu ka:ma dungǝ vati nu pana di kizi Peter nyana nǝ tara asoro a: rai di na:val nuWeng. 10Ikomo pa gusumǝ kizi mǝ kpo nu gana imin i:rya, ushwaka pǝzi ar ashira, 11kizi mǝ yira ashiri nu korno rumǝ nǝ turoho tu yira: tuba, kizi mǝku yira izhimin habalak dang'a imin kunsurumǝ nǝ supyengor sinanzi su mǝsanu. 12Koyandi muzu ishoko i:tubuna tinanzi nǝ yimǝdi kini tukpakpa tu wundu muson nǝ bigizi, kini inyen i'ashiri.15Kizi mǝ kundarumoro nunhu, "Torno, Peter, udi wuna urya."14 Kizi Peter hu, " Ba nandi wu, Atah; bǝn nǝma rya imin shishoro ko imin mǝjunu wu."13 Rumoro ridi rupaku dungǝ numǝ nu karu: repu: "Iminka Uweng ma wangara nani tsangtsang, gana yisi eng imin shishoro wu."16 Ipa ka:ma nandi pyau sai pirmǝ nushwa utaru; kizi a chata a wundu imin dǝndi ukurumǝ nǝ shiri.17Ushwa ka Peter nǝ yimǝ idahalak nǝ tara turoho tu ruza:tuba dika tupa dungǝ numǝ kizi nushwa dǝndi andoka Cornelius pa tumǝ:nǝ dungǝ na rutorin nǝ shutgura nǝ shibi ka:pa kǝ bǝnǝnǝ. 18Apa yisi abila uruza nuhu da arai ananka Simon ka a gusumǝ Peter na titǝshi ni niyang yong.19Ka pǝzi Peter nu kai udolom nǝ tara turoho tu:ruza atuba di kizi mǝkunda burim bu Weng nu gusa numǝ, "Bara azhi andi taru nu bila ou. 20 Torno udi shupu ukaba achurna kinǝnǝ. Gana shara ushwa wu, bazika emdi kizi in yumǝ nǝ."21 Peter pa shupu mǝkǝ duruǝnǝ kizi mǝhu, " Emdi undunanka ǝnyi nu gǝngǝrǝ di. Imi kizi ǝnyi nu gana di yond?"22apa hunumǝ unsa tuba nakwara goro ka agusumǝ undu sar ni yǝwǝ i uweng ka ayibumǝ kusum na bigizi bu a jews pa mura rutuma ruweng na tǝrǝ tu tuma tsangtsang umǝ ka mapa tuma nuhu u piran na susǝ ma, nunuka madi kanustutǝ na tubunu tou.23 peter pa hunǝnǝ aruwǝ nunuka adi achurna kinǝnǝ, kizi rzhi rihene usuru na jopa pa hana kinǝmnǝ24i sana adi pa dungǝ na caerca , pǝzhi carnlius na magyong'a nu rika gǝnǝ mapa yisi ahene amǝ kusum kini siyerin sumǝ25peter pahin ma ruwǝ na susa di kizi udodi nono ikupu na tuba mǝ nu ryiumǝ mumpa . 26kizi peter mokumǝ uwǝrǝ ma nyanzumǝ na gusa , torno udi tura i emma rukpǝ rom undubǝ hu.27uswaka peter da ubunu kinǝmǝ , kizi ma ruwǝ nayimǝ di ma mura andubǝ tim ka ma pitunu rumǝ nira wǝndǝ . 28mapa hunǝnǝ anyi akpǝ gini ruza nuhu ba eng na titarkanini wu u jews pata rumǝ kini ugyengko ma pirmǝ na rai amǝ wu, uweng pa bǝnǝ num nuhu ingana yisi zondo andu shishoro da kǝzi andu majunu wu. 29indǝ kizi in ram ba na yimǝ matara wu nushwaka mana tumam , nedi rairom indi kunda ninyi iminka i wa na tuma num30cornelius pa hu tuweng tinanzi nedi nushwa undi kparas pǝzi, emna val nuweng niru torbo na susa am , kizi inbara in yira undubǝ na tuba am nu sǝrmani bang'a na tutorin .31 kizi mahu cornelius , aval au na mura ujaba nira uweng kuzu amǝ nu tarsa tibinka tou nandubǝ .32 bazi nandi zarutuma pirmǝ na jppa adika yisu simion ka agusumǝ peter amǝ na titǝshi na 33rai andu ituma sikaza ka agusumǝ simon nu kira ripende.34kizi in chata in tura nu nushwa dǝndi u gama ushinshi rukpǝ rou ubiu nedi kusum goro di na tuba uweng tidi karatu tuto na tara iminka eta gari nu udi na ba nandu .35 kizi peter korno unu mǝ mahu akuraduru , imna kizi inruza nuhu ba uweng nu wǝmǝ rukpǝ wu.na tara nandi koyandi bugizi kap undunanka ma sokono ni yǝwǝ ima kizi ma dima sar na tuba mǝ ma mura ukaba nira mǝ. 36na ruza ubunu nanka mapa tuma nandubǝ , maǝ isreal ka mapa sasa ubunu gilau na tara ishmma usuru na yesu kiristi ka madǝ nǝzi eta ukusum andubǝ 37.anyi akpa gini ruza iminka ina hana ka in hana na kuzum bigizi bu a judea , uchiradi na galilee na mara uchiri 38.tukpakpa ka tǝn na tara yeus u nazareth , kandaka uweng na sugumǝ na manu kini ruroho ristangtsang rumǝ a budǝrǝ , mapa shinga rukpǝ na tidima tigilau kini uwomo uoyandi undubǝ ka pǝzi amǝ nu gbǝnǝ na tǝrǝ tu na nyarumǝ bazika uweng kinǝmǝ39ar andu dula maru kusum tukpakpa tinanka yesu na wa hu, na kusum bugizi bu a jews kini jerusalem apa wunumǝ muzu wuna ugakara nu chichi. 40uweng pa znsumǝ gbaki na richi ri taru kizi mawa iyanfaka andubǝ pa yirumǝ . 41ba kusum andubǝ kam nu, saiko andoka apa sokono andu dula ma marǝmǝ ka uweng nǝma virǝnǝ nu dokono kinaru ka tina rya tuku sua kinǝmǝ na mara utorno umǝ na masahu.42mapa wandu nu sasa ubunu umǝ na andubǝkini ubadi nuhu undunanka uweng na virumǝ mnedi madi sokono undu tuzurhara makangara na tarshi andu tuvunkǝ kini andu wi. 43nedi rukpǝ rumǝ kizi kuzum atuma a uwengpa bunu nunuka kpa undunanka ma kabumǝ a taka na maruku mumnǝ na yimǝ rizǝ rumǝ44ushwa ka peter da ubunu na tara tukpakpa tidi , ruroho ritsangtsang ruweng rupa chata ru shupu na tara gǝnǝ kusum ka pǝzi anǝ nu kunduza ubunu mǝ . 45kizi tu jews andu dula ka apa dula peter pa sokono ni bobo bazika anǝ wu a ruroho ritsangtsang ruweng rukpa shupu nǝ tara kusum andujir dula46apa kunda andu jir dula di nu bunu na yimǝ silem manani nu yiba uweng kizi peter wǝmǝ ma hu .47 zondo nika ma gǝhǝ uchiri nǝ mini mu andodi kam akaba ruroho ritsang tsang ru weng kinaru ? .48 kizi mapa wa aciranǝ na mini nayimǝ rizhi ru yesu kristi kizi ahunumǝ ma kini wa tuweng kinǝnǝ.
Chapter 11

1Nedi, andu makaza nandubə kini rihene ka ənə na Judea bi: kunda a Awormi don ma kaba ubunu Uweng. 2Usha ka Peter m nyana n Jerusalem, ndo ka ənə nu-kpara k amə shənə-nakpo bi: gyamv nə, 3Abi hu, ənyi nu manza kini ando ka ba'ama shənə-nakpo wu ingyenaku rirya kinənə!4Kizi Peter bi: kponu b: nənə tukwakwa tidi kusum nu ba:di, 5em na aval nu pana u Joppa, kizi in yira ubunu-u atuba, ukənkən ubyu n bigizi, dannya uva gbəu ka amaka jiki on usuru nəshiri na: tusar tinanzi tumə. Ubi: shupunira em. 6Imbi nura on əzhi kizi in wuza utoron natar on. Inbi: yira ikura kin ishoko ibugizi n:tubun tunnzi, buzhimin bu-uyuru, ishoko ka a wu duzu n son, kini inyen iəshii.7Kizi in kund rumoronu gusadi num,tonno, Peter, wuna udi rya!' 8In hu, 'Banan di wu, Dada, bazi ka ba'i- zhimin ni i-ujir tsan-tsan da iməinvjunu ka ibima: ruwə nəimə unuom wu. 9Kizi rumoro ridi bi: kuwəmə gbaki usuru nəimə əshiri, 'imin ka Uweng ma wa:en tsan-tsan, ugana yisi en ujir tsan-tsn wu.' 10Ingye di bi: hana na-taru, kizi aku chira koimi ku tarani nani nəimə əshiri gbaki11"Yiran, banu shara usha kizi nyanəndubə taru na tutorin natuba a:rai ka bi:zi ənəni ama ktumənə usuru na Caesarea ubyu niraem. 12Burim bi: yam ubunu uruvuna indi hanum kinənə, kini a-in gnə bənə dnnya ənə mamani wu ahene twasi di bi: hanumə kenəmi kizi tubi hanandu nəimə arai a undo di. 13Mabi ba: nndu iyakadi ka ma:yira ma Uweng na tutorin nimə arai əmə kizi əmə nu badi, 'chəchə ən digəmə na Joppa udi taraninaSimon ka ayisuzumə Peter. 14Ma;bunu rutuma ka rində kiziru kabuu, au kini arai au kusum;15Usha ka imbu kponu bunu kinənə,Burim Bu tsan-tsn bi, biu ntara gənə iyakadi ka bubi. biyu natara goro na dinkadi. 16Im bi yira na ruroho ubunu u Dada, niyakadi ka niəhu, 'John əkurədurudi, mabi chirsi nəmini na:mini kizi ənyi əchirsinyi nəmini muBurim Bu tsan-tsan.'17Kizi im baka Uweng mə yənə bizi ənəwu kaabi yandu usha ka tibi kaba Dada Yesu Christ, 'em imi:, ka indi hu uwa:nu Uweng? 18Usha ka abi kunda turuka tidi, ba'abi wənə əhu izhimin wu, kiziabi zanzana Uweng əhu, "Baka na nandi Uweng ma yimba uyuhuru-usuri-nəmərim na-Awurmi don"19Nedi, ando ka u kunda kpai bi: satənə baka imin ka ikpo na Stephen abi: kabyu peu pirmə naa Phoenicia, Cyprus kini Antioch nu ba: ubunu di na Jews kpaidi. 20Kusum na nndi azondo gənə, əndigərmə usuru na Cyprus kini yrene, bi: rənə na Antioch kizi əbunu na Greeks don, nu ba: nənə ubunu ulense natara Dada Yesu. 21Bizi uwərə Uweng kinənə əndubə char bi,tara rai a yuhuru nira Dada.22Ubunu natara gənə bi: biyu na tu to tu arai a Uweng nvimə Jerusalem, kizi abi tuma Barnabas peu upitmə na Antioch. 23Usha ka mabi byu kama yira izhayi i Uweng, mabi wuz ugbelmu kizi ma pihuzənə gənə adi hana kini Dada na Suroho sugənə kusum. 24Bazi ka bizi əmə undubə galau ingyemə vyati na Burim Butsan-tsan. Kiniutara rai, kizi əndub char bi: kini rumə ni nira Dada.25Usuru na nandi, Barnabas bi: suru pirmə umə na Tarsus madi ka ba:ra Saul 26Usha ka məbi zərumə, mabi:rəmə nəmə na Antoch ibi:biyu, ka kusum kini arai a Uweng kizi abənzə andubə char. Abi kponi ysi andu makaza umə Christian na Antioch.27Nedi nəimə si:sidi əzhi anatuma a Uweng bi: yunguru usuru na Jerusalem pirmə na Antioch. 28Undu wəndə gənə ka: rizə rumə Agabus bi: tonno kizi m bənə, ka Burim ma tarsa nəmə a angu wuza ikomo gbəu na masanu kusum. Imindi bi: hana nusha si:su Claudius.29Baka na nandi, andu makaza umə, ni yanda adi binka rihene na Judea. 30Abi: wa nandi, abi tuma na ikurbi pirmə nira andiganu na tərə to Barnbas kini Saul.

Chapter 12

1Nedi, nusha undəndi, Herod, ujah,b: tara uwərə natara azondo ka ənə andu arai a Uweng madi: mura ma kimənənə. 2Mabi:wuna James uhene u John na-uwal.3Usha ka mabi:kunda iminka i:lense na usha Jews, mabi hanumə maka moko Peter gabki. Bizi: undəndi usha u rya izhibi hu. 4Usha ka məma mokumə məbi: wumə ninyan, ma yimbumə na andu tiyiukwara ananzi, bizi əmə nu gana mədi rəmə natuba a-əndubə nə richi ru uwungulu5Baka na nandi abi tara Peter ninyan ushadi andu-araia Uweng bi: wumə aval au Uweng ba nyon wu. 6Nəri ka Herod nu gana madi rəmə nəmə adi tuzu makangara nunuka adi makumə, bizi Peter na: mormo na tarshi u-andu tiya ukwara a repu, ama ki:sumə na inyn irepu, ingye andu kanda iradi na tuba a shuguradi nu rika arai a inyandi.7Yiran,unatuma u Dada pə putu sasa nu rika umə, kizi urwa kpa: məiya nugura u-inyandi. Məbi rətə Peter na-rikira, ma zhizhumə kizi məhu, "tonno sasa," kizi inyan immə ta:sarumə. 8Una tuma di bi:hunumə, "kisa rou udi chira tumaforo tou". Peter bi wa nandi. Unatuma di bi:ku hunumə "Wa usərməni ou u-ataradi udi tarsum."9kizi Peter bi tarsa Unatumadi ma suru nashibi. Mamədi ruza ka imin ka. Unatuma di bi: wa akura əduru di wu. əmə nu gusa da bizi əmə nu rika tukwakwa-tu-atuba hu. 10Usha ka-ama sura andu rika arai a-inyandi, i-adinka kini i-urepu, əbi byu na shugura a-buru au ruwə nu panadi abi: konno rumə bələ. Abi suru nəshibi aka yunguru na uwasupor, kizi unatuna u-Uweng di yahumə nə bəndən di.11Usha ka Peter ma: ruwə na rukpə rumə,məhu, "Nedi kizi in ruza na-akura-ədurudi ka Dada ma:katərə to Herod, kini kusum imin ka Jewish nu ganadi" 12Usha ka mabi:ruza nandi, mabi: hanumə na rai a Mary ango-u John ka a yisuzumə Mark gbaki, ira ka əndubə char ma manani ənə na aval.13Usha ka mabi:kutka ashugura gbəudi, ulərə u-basha ka rizə Rhoda bi rəmə manə wəmə. 14Usha ka mabi ruza rumoro ru Peter, baka rairu kupən, ba məbi rənka ma konno ashugura di wu, ka ma ba wa nandi, məbi tarani nu:sompirmə nəimə uguradi, kizi magara nənə a: Peter na tutorin nashuguradi. 15Bakan nandi, əbi hunumə, "uma wangara ulakardi, mabi gyami məhu akura ədurudihu. Kizi əhu "unatuma Uweng uməhu".16Kizi Peter kama ukutkuzadi, kizi usha ka ama hanu mə adi ka konno kizi ayiramə kizi a wa bobo. 17Kizi Peter bunu nənə nu wərəa: a wa weiti, kizi ma gara nənə iyakadi ka Dada ma susu mə usuru nəimə iyandi. Məhu, "garin tukwakwa tidi na James kini ahene əmə." Kizi ma yaha abəndəndi mahanumə nizhira.18Nedi usha ka izu bi sana, bizi ba idərdərgisanhu wu nəimə andu tiya ukwara na tr imin ka ihana na Peter. 19Usha ka Herod mabilumə ingye bamuma murumə wu, mabi: bila nira andu kandiza iradi kizi məuh əwunə nə. Na'amaru a nandi, kizi mbi: yungurunusuru na Judea pirmə naCaesareakizi mətəshi bəndən.20Nedi, Herod bi: kund mananchar nandu Tyrekini Sidon. Abi: hanumə nira imə na imin wəndə, usha ka amawa Blastus, undubinka u-ujadi, wəmə,madi binkənə, abia; bila titəshi ti shamma bəzi ka bugizi bugənə bi: kaba irya na bugizi bu ujadi. 21Na richi ka ama tara məbi: wa: ti sərməni tu rijah kizi mə təshi na ridətən, məbi bunu nənə.22əndubə di bi: gbayu ikyenku, "rumoro ru uweng nədi, ba ru undubə wu!" 23Bana-ushara usha wu una tuma u Dada bi: rətumə, bazika bama yimba rugbəu na Uweng wu, izo bi ryu mə kizi mə wi:24Kizi ubunu Uweng bi: kini ruməni, uku kinzi rumə ni. 25Baka na nandi usha ka Barnabas kini Saul amə mərsə ituma ka i:kashənə a bi tarani usuru na Jerusalem.

Chapter 13

1Nedi, nəimə arai a Uweng n Antioch, bizi əzhi anatuma au Uweng ni kini andu bənzəzə. Bizi ənədə Barnabas, Simeon (Ka a yisizum Niger), Lucius u Cyrene, Manaen (Uhene ka Herod undu dətər Uzhi-usar bi: Chirumə), kini Saul. 2Usha ka ənə nu rya mumpa na Uweng kini uyirsa nandi.Burim Butsan-tsan bi hu, " tarin Brnabas kini Saul nu kira di, adə wuzm ituma inangana ka in yisənə adi wuza". 3Ush ka ama yira nandi, a wuza aval, kizi a tara tərə tigvnə natara əndigərmə di, abi: wənə na chunna.4Nedi, nəimə arai a Uweng n Antioch, bizi əzhi anatuma au Uweng ni kini andu bənzəzə. Bizi ənədə Barnabas, Simeon (Ka a yisizum Niger), Lucius u Cyrene, Manaen (Uhene ka Herod undu dətər Uzhi-usar bi: Chirumə), kini Saul. Usha ka ənə nu rya mumpa na Uweng kini uyirsa nandi.Burim Butsan-tsan bi hu, " tarin Brnabas kini Saul nu kira di, adə wuzm ituma inangana ka in yisənə adi wuza". 5Ush ka ama yira nandi, a wuza aval, kizi a tara tərə tigvnə natara əndigərmə di, abi: wənə na chunna.6Usha ka ama hanənə usura nu sara kuzhi ku pana kubələ pirmə na Paphos,abi: mura uzhi urəbədi, undu Ujew unatuma umalem, ka rizə Bar Jesus. 7Ubərə undudi gura izhimin kini undu harsiza makangar, Sergius Paulus,ka bizi əmə undubə korkor. Undo di bi: yisi Barnabas kini Saul, bəzi ka ma:bila madi kunda ubunu u Uweng. 8Kizi Elymas "ubərədi" (nandi kizi ə:yuhuru rizə rumə) gyamənə,mabi wa məbi yuhuru undu uharasiza makangara mudi ba madi kaba utara rai undənwu.9Kizi Saul, ka ayisizumə gbaki Paul, ka muma mo: na burim butsantsan, bi:nuru mə əzhi. 10kizi mvhu, "au vana undu nyasi, unurai ou ma: mo: na buwarsiza mamani kini anyasi. Au unanyarmə ukusum tanu titsantsan. Bau sa yaha ukombolzo achunna dal a-Uweng wu, u yaha?11Nedi yira, uwərə u Dada na tara au, ungu sokono uləngədi.Ba u:yira Uweng pirmə nuzhi ushawu". Banu shara ushawu Elymas bi: ri: bəndən nəimə mərimə kizi ma kponu-lənkərə nu kəngərə əndubə adi mokumə uwərə adi ahana nəmə. 12Usha ka undu harsiza magngara mudi bi yira imin ka ima hana,mabi yimba akura-əduru, bazi ka maa bobo natara Dada.13Nedi Paul kini arənə əmə yumbura adi wungulu usuru na Paphos kizi ərənə na Perpa nəimə Pamphylia. Kizi John bi: yahənə matarani na Jerusalem. 14Paul kiniarənə bi: wa tanu usuru na Perga kizi ərənə na Antioch u Pisidia. Na bəndən abi hanənə nəimə arai a Uweng na richi ru urya mumpa kizi ətəshi. 15Usha ka ama mara abaru a titarkanin kini imin ka ana tuma au Uweng a ba: andu tidətər tu arai a Uweng dibi: yənə rutuma, ka ruhu, "Ahene, imbaka ənyi nə rizhi rutuma ka ru pihuzu əndubə bəndi, ba:n ran".16Baka na nandi Paul bi: torno kizi ma yisi nu wərə mə hu, əndubə a Israel kinə nyi ka na-kund iyəwə i-Uweng, kundan. 17Uweng u-əndubədi, Israel, bi: vira ha dada goro kini məwənə char usha ka ənə na Egypt, kizi nu wərə ka-ama-nyanza on mabi:tarsa nənə usuru nəimə iradi. 18Na suwə danya əkur-nanzi əmə kinənə nəimə uyiru.19Usha ka mama shara tupana sundərə nəimə bugizi bu Canaan, mabi ya andubə goro ulam gənə adi sokono andu songo. 20Kusum tukwakwa tidi bi: hana nəimə suwə sinyisinanzi-nə kurshibi. Na amaru a tukwakwa tidi kusum, Uweng bi; yənə andu tara makangara pirmə nusha u Samuel unatuma Uweng.21Kizi endubə bila ədi yənə ujah kizi Uweng yənə Saul vana u kish, undubə usuru nupana u Benjamin, madi sokono ujah pirmə na suwə akur-nanzi. 22Usha ka Uweng ma zhumə na rija ridi, mabi: znsa David madi sokono ujah gənə. Bizi: natara David kizi Uweng bi: ba:uyira, məhu, 'imma mura Dvid vana u Jesse madi sokono undo ka ruroho rom gana,ka ma wuziza kusum imin ka rairom madi:wuza.23Usuru nndarai a undodi Uweng mərəmə nundukaba Israel, Yesu iyak kamabi: wəmə madi wa. 24kizi ubiu u Yesu,John bi: bənzə uchiri nə mini mu yuhuru-usuru-nə-mərim ubiyu nəndubə a Israel kusm. 25Ush ka John nu:biya ituma imə,mahu, "na rika danya em əvi? ba emdi wu. Kizi kundan, zondo ubiyu umə namaruam, ba in zha ka imbunu tumaforo tu tubuna tuməu."26Rihene, ədigyenzə arai a Abrahim, kin ndo ku akunda-iyəwə i Uweng nəimə gini, nndu kizi a:tuma na rutuma rundu kaba ba goro. 27Bazi ka ando ka ənə nu sokonin na Jerusalem kini ijah gənə ba'abi ruzumə wu, kizi abi:monzo sumoro su anatuma a Uweng ka brsiza koyandi richi ru rya mumpa iya kadi ka agyamumə.28Kusum ka ba'abi murumə na imin ka iwa awunumə wu, əbi yisi na Pilate a-əwunumə. 29Usha ka ama biya kusum tukwakwa tinangana ka a:darsa na tara umə,əbi shinshumə usuru nu chichi notumə nəimə ishu.30Kizi Uweng bi: zansumə usuru nəimə ishu. 31Ando ka abi rəmə kinəmə usuru na Galilee pirmə na Jerusalem bi: yirumə si:char. Andube nedi kizi ənə nuba: nəndubə natara umə.32Baka na nandi ar nuba ninyi ubunu galau, imin ka abi: wəmə ka ibi biyu na ha dadagoro. 33Muma monzo nandu, əndigyenze gənə, ka ma zansa Yesu. Dannya iyakadi ka adarsa nəimə Amiza au repu, 'Au Vana om richidiimma sokono Dda ou' 34A;mabi znsumə usuru ni sahu bamadi taraniwu Uweng ma: bu:nu dannya inei, 'in yinyi itsantsndi kini akura akəbiki ka awəmə a yimb na David.'35Nyan imin ka məkuhu nəimə əzhi Ami zadi "Ba'u yaha undu tsantsan ou mayira uwushu wu." 36Usha ka David ma wuza ututomo iyakadi ka Uweng gənə na rimiza rumə ma bi wa: mormo, abi notumə kini ha dadaumə, əmə rupum ruməb wushu. 37Kusum undo kaUweng zansumə ba mə wushu wu.38Baka na nandi yaha nadi ruza, rihene, baka undubə undi kizi a bənzə ninyi utaka maruku. 39Nira imə kizi kusum undo ka ma yimba a kura əduru ama sanumə usuru na tukwakwa kusum ka titarkanin tu Moses baku rən tu saninyi ni wu.40Baka na nandi wan shauwa bazi ka imin ka anatuma a Uweng aba: gana murinyi, 41Barin, ənyi andu buyizi, kizi nawa bobo, kizi na shaina. Bazi ka emnugana indi biyu n ituma na si: sigini, ituma ka:bana yimba akura aduru ni wu, da zondo ba ninyi da ma yaha."42Usha ka Paul kini Barnabas ma:shira, andubə bi:wuza aval gənə nunu ka adi mura aba: bizi ubunu di gbaki nərichi ru rya mumpa ru biu. 43Usha ka umana uarai au Uweng bi byu nu mərsə di ichar i Jews kini akurando ka amakaba uzhi ubunudi bi. tarsa Paul kini Barnabas, ka abi bunu kinənə, əhunənə əhu-wa: nəimə izhayi iUweng.44Na richi ru rya mumpa ru tarsadi, ubyu vati na kusum andu pana di bi: mana kusum adi kunda ubunu u Dada. 45Usha ka Jews bi: yira izhoshi i əndubə di, rəru bi monzo tunurai tigənə kizi akponu bunu natara imin ka Paul ma ba: kizi atinzumə.46Kizi Paul kini Barnabas bi bu:nu naujiyəwə kizi əhu, " ubunudi on imin ka ab ba, ninyi nadinkadi. Nurika ka namə chəchə ubunudi usuru nira gini kizi na chira əkpə gin nuhu bna moko nusokonin ujir main wu. Yiran, ti:tarani nira awormi. 47Bazi ka nandi kizi Dada ma yandu ubunu uruvunah, məhu, 'imma virinyi nadi sokono urwa naa wormi, nadi renyin nubunu undu kaba gorokusum natu sr tu bugizi".48Usha ka awormi bi: kunda nandi, abi wuza ugbelmu a zanzana ubunu u Dada. kizi char nəimə gənə bi nura uvira pirmə nusokonin ujirmaina uyimba akura aduru. 49Ubunu Uweng bi: sas rumə kusum konabə nu sar undubədi50Kizi Jews penza tug ka ama yimba akpə gənə atura nyel kini əndigərmə atu tuba tu upanadi. Abi wa iyanda ka adi wa Barnabas kini Paul akund kpai nunuka adi susənə nu pana gənə. 51Kizi Barnabas kini Paul bi: garha ukihu utubuna tigənə a shira. Kizi a hanənə nabigizi bu Iconium. 52Kizi andu mkaza Yesu bi: mo: na: rai rugupən kini Burim Butsan-tsan.

Chapter 14

1Ibi byu nuzhu usha ka Paul kini Barnabas ruwə kusum nəimə arai au Uweng a Jews kizi əbunu ntuchuna ka əndubə tim ka agura kini Jews a Greeks bi: yimba akura əduru. 2Kizi Jews ka ənə na agata bi:burku tunurai tu Awormi kizi awənə rai rugubə na: ahene3Baka na nandi abi təshi bəndən na ləlu rigyebu, nu bunu baniyəwə wu na budərə bu Dada, kizi ma yimba imin imin i uyira natara rutuma ru izhayi imə. Mabi: wuza ingedidi nu sara uyimba tukakwa tubobo ka Paul kini Barnabas di: wuza na:tərə tigənə. 4Kizi Jews azondo kini andu bənzə ubunu Uwengdi.5Kusum Awormi kini Jews (Kusum kini tu tuba tigənə) bi: hu adi kimə nənə, adi gursa nə ashari, 6kini ushaka abi ruza nandi, abi suma pirmə na Lycaonia, upana u Lystra kini Derbe kini usar u əbəndəndi, 7nira ka abi huwa: nuba: ubunu ulense.8Na Lystra uzondo bi: təshi, banabudərə wu nəimə tubuna tumə ugundi ka uchira na richi ka ango umə minumə, bamuma hana wu. 9undo di bi: kunda Paul nu bunu. Paul gita əzhi nira imə kini ma yira əmə nutara rai ka ma:womo. 10Baka na nandi mabi gara numə na rumoro rugbəu, "tonno tura natubuna tou". Kizi undo di dangala mahana nu lenkərə.11Usha ka əndub tim di bi: yira imin ka Paul ma wa, abi: nyaza sumoro, nubadi nəimə ipana i Lycaonia, "IUweng ma rəmə dnya andubə, amə byu nandu nəbigizi". 12Abi yisi Barnabas "Zeus" kizi əyisi Paul "Hermes," bazi ka bizi əmə utuba ubunudi 13Upozo u Zeus, ka ira urya mumpa umə bizi on na shibi au pana bi: rəmə nuwun kini ənəu au kisizi ubyu na shugura gbəu, əmə kini itim i əndubə nugana ka adi yimba tubinka.14Usha ka andu makaza nan dubə di, Barnabas kini Paul, bi kunda, abi: hatiza tu sərməni tigənə əsuru sasa əruwə nəimə izhoshi i əndubə, nu yara, 15"əndubə, imi kizi iwa anyi na tukwakwa tindi? Ar don ar andubə hu, na bizi rupun dannya ənyi. Ar nu bi:nyi ubunu galau nadi yuhuru usuru na tukwakwa tindi ka ba tu pe rtumə pirmə nira Uweng utuvunkə, ka:ma:wa: əshiri, Bugizi, ripende, kin koimi ka em nəimə gənə. 16Na su wəwə suu sura, mabi yaha tupana kusum adi hana na tuchunna tigənə.17Kizi kusum na nandi, bama yaha rupkə rumə bana zonda ka madi rika ma ba: wu, bazika ma wuza imin galau, ma:yinyi ure usuru neshiri kin rukozo rumina, ma monzo suroho sigini na irya kini ugbelmu." 18Kusum na amoro bunudi, Paul kini Barnabas ba'abi rVn ka a gVhV itim iəndubə gənə yənə tubinka tidi wu.19Kusum na nandi, əzhi Jews usuru na Antioch kini Iconium bi rəmə ana pyanza izhoshi iəndubədi Abi gursa Paul kizi a wundumə pirmə na shibi au panadi, ənə nu gusa da mumə wi:. 20Kusum na nandi usha ka andu makaza umə na tutorin nira imə, mabi tonna ma ruwə nu panadi. Na richi ru tarsa di, mabi pirumə na Derbe kini Barnabas.21Usha ka anan ba: ubunu ulense nəimə upanadi kizi əkini mura andu makaza di, abi: tarani n Lystra, pirmə n Iconium, kini Antioch. 22Abi kama upihuzu irim iandumakaza di, kizi əhunəmə əhuwa nəimə utara rai nuba:di, "ti ruwə nəimə bugizi bu rija bu Uweng nəimə ukunda kpai".23Usha ka amə virənə andiganu nəimə kusum tirai tu Uweng, kini ama wuza aval kini uyira nandi, abi: yibənə na Dada nəimə umə ka ama yimba a kura aduru. 24Kizi asura nu sara Pisidia kini ubyu na Pamphylia. 25Usha ka ama ba:ubunudi na Perga, abi: yunguru na Attalia. 26Usuru bəndən abi wungulu pirmə na Antioch, ira ka ama yimba rumə nizhayi i Uweng bka itumadi ka nədi ama biya27Ush ka abi byu na Antioch kizi apitunu andu arai a Uweng di kusum nira wəndə, abi: yimba aba: kusum tukwakwa ka Uweng ma:wa nənə kini iyakadi ka muma konno a shugura au tara rai nawormi. 28əbi təshi na lelu rigyəbu kini andumakazadi.

Chapter 15

1paul pǝ ku rǝmǝ nǝ Derbe Kini Lystra, Kizi nandi, uzhi una tuma uyesu ka agusumǝ Timothy nǝ hǝndǝn di, vana ugwa wǝ Jews undula, kizi ǝtǝmǝ undu Greek. 2 hahene ka ǝnd na lystra kini Iconium pǝ bunu nyel natara umǝ3paul pǝ wǝmǝ ka di wa tanu kinǝmǝ, nunu ka adika shimǝ nakpo bazi ajews kanǝ natupa na tidon di, nu ruwa nuhu pǝzi 4ǝtǝmǝ undo greek. lehu kanǝ nu lǝnkǝrǝ na tipana, asursa tira ka antuma ayesu kini ad ugamu nǝ jerusalem mǝ wuza titankum tu irqa ukupu ǝzhi nunu ka adi dula.5tira tu kupu ǝzi bi mura budǝrǝ nǝyimǝ utara rhai kini icahr nǝ koyandi richi.6 Paul kini andubǝ ǝmǝ ruwǝ nǝ tisar tu phrygia kini Glatian isokono ka birom bisansan bugǝhǝnǝ uhana ubunu uweng nǝ bugizi bu Asia.7ushaka ǝpǝ buu Vati inǝ Bithymia, kizi birǝm bu yesu gǝhenǝ.8 bazi nandi ǝpǝ sura nǝ mysia,nǝ mysia, ǝrǝmǝ nupana u troas.9 paul pǝ yira ubara atuba nǝ:rhi ka uweng yonko numǝ nani, pǝzi unda macedonia nariturqin bǝndǝndi, naval ǝmǝ nugusa, "rau nǝyinmǝ macedonia nǝbisandu."10ushaka paul bi yira atuba di, tichata nuhu ti pirandu nǝ macedonia, urika nuhu ueng mǝyisandu tidi kashǝnǝ ubuu uweng."11 ǝbi tarno na u:tanu natara mini usuru na Traos, upirmǝ chas na samothrace, izu bi sana ǝmǝ biu nǝ Neopolis.usuru bǝndon ahanumǝ nǝ philippi, irandi upana u macedonia, upuna ka aruza on wani nǝbugizi bǝgyam bu roman, kizi ǝtǝshi bǝndon nǝsi tǝkirika.13richi rukabikurbi ǝbi suru nǝ shibi araidi nunu usaka ǝnǝ nuprika ǝmura ira ubisi ǝzhi bazi aral aweng. abi tarshi ǝbunu natugwa ǝmǝ gura kpǝ. 14uzhi ugwa ka agusǝmǝ lydia, ǝmǝ mu zhizha a purple usuru nupana u Thyatira, mǝpǝ rya mumpa nuweng, mǝ kara ututo nǝnǝ. ata bi korno mǝ ruroho mǝdi kunda iminka.15ushaka ǝbi chirmǝ nǝmini kini andu aryai ǝmo, mǝbiwuza aral goro, nugusa, "bazi umǝ wuzam ruvuna ruhu em sansan natuba ata, rau nǝ tǝshi nemi nasusa." mǝpǝ wundǝnǝ narhiyomo. 16 ibi sokono nusha upirmǝ nira ubisi ǝzhi, uzhi ulǝrǝ basha kǝmǝ ne birǝm burika kini ubara imin ibiu bi katandu, mǝsusu imin gilau iswarai umǝ nǝyimǝ tuwǝnzu turyatuba. 17ugwa di bi dula paul kinaru, mawa bikinku, nugusa. "audigǝrmo di tilǝrǝ tuweng au mura ukaba uweng." mǝpǝ wa nandi nǝyimǝ si char., kizi paul kunda manan kinǝmǝ wani,18 mǝpǝ yuhuru mǝhunǝ birǝm, "em nugusa nu nǝyimǝ rizo ru yesu kristi suru nǝyimǝ umǝ." kizi busuru nǝ lǝlu ridi.19ushaka tisharai tumǝ bi yira uwa rhai niminka amura baku zu nanchi wu, ǝbi wundu Paul kini silas nǝyimǝ ugǝru natuba andu ruvuna. 20 ǝbihu abiu nǝnǝ nandu abunu bila malem nupana goro. ǝnǝ tu jews hu.21 ǝnǝ nuhanna ubunu ujir dula usokonin uruvuna nǝ Romans nunu ka adi kaba da awuza ituma nani".22kizi rugozon rǝndubǝ dǝn torno na Paul kini Silas, andu yimba ruvuna hatara tisǝrmǝni kusum kizi ahu ǝlubǝnǝ ni iru. 23 ushaka ǝbi lubǝnǝ wani kizi ǝlingǝnǝ nugura ungan ahunundu tinya awǝnǝ ǝzhi nyel.24namaru ka ǝpǝ hunumǝ nandi unatuma wa arai nyandi bi lingǝnǝ nǝyimǝ di piu kizi mǝ kisǝnǝ tubuna nǝyimǝ. 25 natarshi di ha paul kini Silas na arqal kini simeza nuweng, undangarqa ana nyandi nukara ututo nǝnǝ. 26nǝyimǝ nandi bugizi bupa arha rumǝ wani, akpirha. gura ainyandi bi zuhu, kusum tishibi gura tupa korno rumǝ kizi inyani ikovi taza.27undu tutomo di bi zhima na mormo mǝyira tishibi tugura nukorno, mǝchira uvirqa mǝdi wuna rukpo rumǝ, ǝmǝ nurika dan, a anan yandi mǝ suma.28 kizi Paul wa bikinku nǝ rumoro rugbru, nugusa, "gana gama rukpǝ rou wu, bazi ka ingyaru bǝndi kusum". 29unatuma di gǝngǝrǝ ira urwa nyan tusom tumǝ uruwǝ nǝyimǝ di, nukira niyǝwǝ, mǝri natuba a paul kini silas.30mǝ suru nǝnǝ kizi mǝhu, uweng kini nyi, inwǝni nunu ka indi murha ukaba?" 31hunu mǝ "wǝmǝ ubunu wa ata yesu, umurha ukaba, au kini aryai au kusum".32 ǝbi garumǝ amoro bunu auweng, kusum kini kovi nǝ aryai ǝmǝ.33unatuma di nǝyimǝ ǝrhi di bi chirǝnǝ, mǝ kuzunǝ tu voto, kizi achirǝnǝ nu mini ǝmǝ kini kusum andu aryai ǝmǝ nusha dǝndi.34 kizi mǝ rǝmǝ na paul kini silas narai ǝmǝ kizi mǝyǝnǝ irya, mǝbǝnǝ ryai rugupǝn kini andu andu rai ǝmǝ, nuhu mumǝ wǝmǝ uǝǝbunu uweng.35 izu bihu isana, undi nyinza ruvuna bi tuma nandu tinya tidi, nugusa "yahi andubǝ dǝn di shira". undu kursuza anyan di i gara na paul iminka ihana, nugusa.36"undu tusu ubuna mǝ tuma nuhu nashira bazi nandi rau nǝshibi, udi ku shira nǝyinmǝ ishamma".37 kizi paul hunǝn," na hubandu nǝyimǝ andubǝ kizi bǝ ǝgngǝrǝ utaka goro wu, isokono ar ǝndubǝ a Roman-nǝbi lingandu nǝyimǝ arai nyan. nǝdi ryai rigini ǝdi susundu nujir ruza uzondon? nandi wu! ǝrǝmǝ nǝkpǝ gǝnǝ adi wandu nachuna".38 anatinya di bi ka gara na undu tusu ubunu di, kizi ushaka ǝbi kunda nuhu paul kini silas andu Roman, iyǝwǝ bi wǝnǝ.39undu tusu abunu bi nǝ wuza aral gǝnǝ kizi ausǝnǝ, ahunǝnǝ ashira usura nupana di. 40 bazi nandi paul kini silas bi suru ninyan urǝmǝ na suswa a lydia. 41ushaka paul kini silas yira hahene, ǝbi yǝnǝ amoro bunu au kisa suroho kizi ayaha upanadi.
Chapter 16

1Paul pə ku rəmə nə derbe kini Lystra; kizi nandi, uzhi una tuma u Ysu ka agurumə Timothy nə bəndən di, vana ugwa wə Jews undu dula kizi ətəmə undu Greek. 2Hahene ka ənə na Lystra kini Iconium pə bunu nyel natara umə. 3Paul pə wəmə ka adi wa tanu kinəmə, nunu ka adika shimə nakpo bazi aJews kanə na tupna tidən di, nu ruwa nuhu pəzi ətəmə undo Greek.4Lelu kanə nu lənkərə na tupana, asursa tira ka anatuma a Yesu kini anduganu nə Jerusalem mə wuza titankum tu ira ukupu əzhi nunu ka adi dula. 5Tira tu kupu əzhi bi mura budərə nəyimə utara rhai kini ichar nə koyandi richi.6Paul kini andubə əmə ruwə nə tisar tu Phrygia kini Galatia, isokono ka bi rom bi tsan-tsan bugəhənə uhana ubunu Uweng nə bugizi bu Asia. 7Ushaka əpə biu vati nə Mysia, əpəhu adi maka upirmə nə Bithynia kizi birəm bu Yesu gəhənə. 8Bazi nandi əpə sura nə Mysia, ərəmə nupana u Troas.9Paul pə yira ubara atuba nə:rhi ka Uweng yonko numə nani pəzi unda Macedonia nariturin bəndəndi na val əmə nugusa, "rau nəyimə Macedonia nə bisandu". 10Ushaka Paul bi yira atuba di, tichata nuhu ti pirndunə Macedonia, urika nuhu Uweng məyisandu tidi kashənə ubunu Uweng."11Paul pə yira ubara atuba nə:rhi ka Uweng yonko numə nani pəzi unda Macedonia nariturin bəndəndi na val əmə nugusa, "rau nəyimə Macedonia nə 12bisandu". Ushaka Paul bi yira atuba di, tichata nuhu ti 13pirndunə Macedonia, urika nuhu Uweng məyisandu tidi kashənə ubunu Uweng."14Uzhi ugwaka agusəmə Lydia, əmənu zhizha a purple usuru nupana u Thyatira, məpəryamumpa nu Uweng, mə kara ututo nənə. Ata bi korno mə ruroho mədi kunda iminka Paul nu badi. 15Ushaka abi chirmə nəmini kini andu arai əmə, mə bi wuza aval goro, nugusa, "bazi umə wuzam ruvuna nuhu em sansan natuba ata, nu nə təshinəmi nasusa". Məpə wundənə narhiromo16ibi sokono nusha upirmə nira ubisi əzhi, uzhi ulərə basha kəmə nə birəm burika kini ubara imin ibyu bi katandu,məsusu imin gilau iswarai umənəyimə tuwənzu turyatuba. 17Ugwa di bi dula Paul kinaru mawa bikinku, nugusa. "Andigərmə di tilərə tu weng gbou. ənə əmə bunu na achunna au mura ukaba Uweng". 18Məpə wa nandi nəyimə si-char kizi Paul kunda manan kinəmə wani, məpə yuhuru məhunə birəm, "em nugusa nu nəyimə rizə ru Yesu Christ suru nəyimə umə". kizi bu suru nə leluridi.19ibi sokono nusha upirmə nira ubisi əzhi, uzhi ulərə basha kəmə nə birəm burika kini ubara imin ibyu bi katandu,məsusu imin gilau iswarai umənəyimə tuwənzu 20turyatuba. Ugwa di bi dula Paul kinaru mawa bikinku, nugusa. "Andigərmə di tilərə tu weng gbou. ənə əmə bunu na achunna au mura ukaba 21Uweng". Məpə wa nandi nəyimə si-char kizi Paul kunda manan kinəmə wani, məpə yuhuru məhunə birəm, "em nugusa nu nəyimə rizə ru Yesu Christ suru nəyimə umə". kizi bu suru nə leluridi.22Kizi rugozon rəndubə dən orno na Paul kini Silas, andu yimba ruvuna hatano tisərmoni kusum kizi ahu əlubənə ni iru. 23ushaka əbi lubənə wani kizi əlingənə nugura unyan ahunundu tinya awənə əzhi nyel. 24na maru ka əpə hunumə nandi, unatuma wa aryai nyandi bi lingənə nəimə di piu kizi mə kisənə tubuna nəyimə25Natarshi əri ha Paul kini Silas na aval kini simezenu Uweng, udangara na nyandi nu kaara ututo nənə. 26Nəyimə nandi bugizi bupa garha rumə wani, akpirha gura ainyandi bi zuhu,kusum tishibi gura tupa korno ruməkizi inyan ikovi taza.27Undu tutomo di bi zhima na mormo məyira tishibi tugura nukorno, məchira uvira mədi wuna rukpo rumə, əmə nu rika dan'a ananyandi mə:suma. 28Kizi Paul wa bikinku nə rumoro rugbəu, nugusa, "gana gama rukpə rou u, bazi ka ingyaru bəndi kusum".29Unatuma di gəngərə ira urwa nyan tusom tumə uruwə nəyimə di, nurika niyəwə, məri natuba a Paul kini Silas. 30Mə suru nənə kizi məhu, Uweng kininyi inwəni nunu ka indi murha ukaba?" 31əhunu mə, "wəmə ubunu wa ata Yesu, u murha ukaba, au kini aryai au."32əbi garumə amoro bunu auUweng kusum kini kovi nə aryai əmə. 33unatum di nəyimə ərhi di bi chirənə, mə kuzunə tufoto,kizi achirənə nu mini əmə kini kusum andu aryai əmə nushadəndi. 34Kizi mə rəimə na Paul kini Silas narai əmə kii məyənə irya, məbənə ryai rugupən kini anda rai əmə, nuhu mumə wəmə ubunu Uweng.35əbi garumə amoro bunu auUweng kusum kini kovi nə aryai əmə. unatum di nəyimə ərhi di bi chirənə, mə kuzunə tufoto,kizi achirənə nu mini əmə kini kusum andu aryai əmə 36nushadəndi. Kizi mə rəimə na Paul kini Silas narai əmə kii məyənə irya, məbənə ryai rugupən kini anda rai əmə, nuhu mumə wəmə ubunu Uweng.37Kizi Paul hunənə, "na lubandu nəyimə andubə kizi bə əgəngərə utaka goro wu, isokono ar əndubə a Roman nəbi lingandu nəyimə arai nyan. Nədi ryai rigini nədi susundu nujir ruza uzondo nndi wu! ərəmə nokpo gənə adi wandu na chunna." 38anatunyan di bi ka gra na undu tusu ubunu di, kizi ushaka əbi kunda nuhu Paul kini Silas andu Roman,iyewə bi wənə. 39Undu tusu ubunu bi nə wuza aval gənə kizi asusənə, ahunənə ashira usuru nupana di.40Bazi nandi Paul kini Silas bi suru ninyan urəmə na suswa aLydia. Usha ka Paul kini Sila bi yira hahene, əbi yənə amoro bunu au kisa suroho kizi ayaha upanadi.

Chapter 17

1nushaka bizi ǝnǝ nusura nǝtupana tu amphipolis kini Apollonia, ǝbi biu nupuna u Thessalonica, iraka arai aukupu ǝzhi atu jews ni,2 paul nǝmuzu titankum tumǝ, kǝmurǝnǝ, mǝbi dinza kini nu darsa abnu uweng nǝyinmǝ tukabi kurbi ti taru.3mǝbi bǝnzu mǝ nǝ mǝ wuzu mǝkornozo udarsa ubanu uweng isokonozo udarsa abunu uweng isokono nyel ka yesu murha ukunda kpai pirmǝ nuwi kizi mǝku torno nǝ richi rutaru, mǝhu, "ǝmǝdo yesu ka imma baninyi nuhu ǝmǝdo kristi."4 ǝbi wundu na rhomo tizhǝǝǝǝǝi ti jews kizi ǝpirmǝ kini paul a silas. kini andubǝ char ka ǝma tura nubunu uti Greeks, bakuzu anatuba atugwa nyonkolon wu.5andu jir wǝmǝ jews, ǝmǝ mo nǝ rǝru bi wundu, ananyarumǝ nǝyinmǝ ugǝru, ǝgurǝ nǝ char nira wǝndǝ, kizi awupuna nǝyinǝ uzansa suroho nǝ butinza buarai a Jason, nugana ka ǝdi jikǝnǝ paul kini silas nǝ andubo.6 lǝlu ka bǝ murǝnǝ wu, ǝbi wundu Jason kini rizhi rihene nǝtuba andugbǝu aupanadi, nuwwera, "ando dika ǝmǝ yuhuru masanu nuzhi usar keng mǝrǝmǝ nandu don. 7ǝdindi kizi Jason mǝ kabanǝ, andu jir wǝme titankum tu ruvunu ru caear, nugusa kuzu uzhi ujah ni-yesu.".8abi zansa ukihu nichar yǝndubǝ kini andugbǝu aupuna di ka ǝbi kunda tidima tidi.9 ǝbihu amura akata nǝ Jason kini undangara di, ǝbi kǝ yǝhǝnǝ ashira.10mǝri richi ridǝndi hahene bi chipo paul kini silas pirmǝ nǝ Berea. ushaka ǝbi kǝbiu bǝndu, ǝbi ruwǝ nǝrai auwebunu uweng a jews. 11pǝzi andindi agilau di ǝkizi andu Thessalonia, bazi ǝbi kaba ubunu nǝyimǝ undonsono ururoho, nugerbe ubunu uweng nǝyimǝ undarsa loyandi richi mǝchi yira da tikpaka tidini kusum. 12nu sokonin undi ǝnǝ char ka ǝbi kaba, kini ǝzhi andigǝrmǝ.13ushaka tu jews tǝ thessolonica bi rusa nuhu paul ma ǝmǝ nu hana usasa ubunu uweng nǝ Berea, ǝbi pirmǝ ǝrikumǝ tǝk kizi 14ukihu nǝndubǝ char ka ǝmǝ mana bǝndǝn. nushadendi, rihene bi tuma paul pirmǝ nǝ 15rupende, ǝmǝb silas kini Timothy bitǝshi bǝndǝn. andu gbou16lǝlu ka paul nu rika gǝnǝ na atheris, birim bum bubi burku nayimǝ amǝ ka mabib yira tikpakpa tu rishende char rupana di 17. mabi dolom koyandi richi narai auweng kini tu jews kini azondo ka anǝ nurya mumpa mu weng gun nu garu kini andubǝ ka bizi anǝ bǝnden.18Kuzu kini azondo andu Epicurean kini andu gerbe tidima tə Stoic bi murəmə, azondo hu, "azondohu nuhu masha?" azondo hu mə yinkini undu yisizi andu udula muza tuweng kaba ruzənə wu," bazi bizi əmə nusasa ubunu Uweng natara Yesu kini utorno umə.19Kuzu kini azondo andu Epicurean kini andu gerbe tidima tə Stoic bi murəmə, azondo hu, 20"azondohu nuhu masha?" azondo hu mə yinkini undu yisizi andu udula muza tuweng kaba ruzənə wu," 21bazi bizi əmə nusasa ubunu Uweng natara Yesu kini utorno umə.22Paul bi torno ntarshi ənduAreopagus məhu, "ənyi andu Athens, enyira nuhu ənyi nəyimə udula na koyandi achunna. 23Bazi usha ka unsura in rika tikpakpa kanə rya mumpa muweng rudarsa uhu, "pirmə nuwng ka bə əruzumə wu" ka urya uweng mumpa nujir ruza, em nu gara di nu.24Uweng kizi məbi wa masanu kini tikpakpa tiyimo tidi, bazi əmə ata wəshiri kini bugizi bəmv təshi nira upi utərə wu. 25Ba kizi awuzəmə rilərə nətərə tən andubə wu, gun nandi məwəmə tikpakpa gun bazika əmədə məya andubə tivunkəzə kini tivunkə kusum kini tikpakpa.26Usuru nudubə wəndə məbi a koyandi upana ka nudubə natitəshi ni na masanu mu bigizi, məku dinza səlu su tushwa tigənə upirmə nu daku tira tu titəshi, 27nunuka ədi gəngərə ira Uweng bazi akunda achunna gənə pirmə nəmə ədi murənə. Gun nandi bə əmə piu kini kovi goroh wu.28Bazi nəyimə uməkizi ar nətitəshi tiwuza tanu nryai rogoh nandi kizi tizhi tuwənzu tigini tu hu bazi ar əpəzu əmə; 29bazi nandi ka ar əpəzu au Uweng, banyel kadi dolom tidima tigilau tumə dan'a imin nəl-nəl dakazi imin gisau inyel-nyel da kəzi rishari-udima uyimbura nərimi kiniuyira undubə.30Nəyimə nandi Uweng biwa rikira nətihwa tujir ruza, nədo məbi wa məkəri nuhu kori gara utuka umə. 31Bazika mumə tara richi ka məsə wuza ruvuna ru masunu nəyimə isansan indubə ka mumə tarumə. Uweng nəmə bənə ando di nə koyi usha ka məbi zansu mə nu wi."32Nədi ushaka əndubə a Athens bi kunda utorno nu wi, azondo bi meshe Paul kizi azondo hu, "ti kara ututo natara undi d." 33Paul bi yəhənə na maru nandi. 34Kizi əzhi andubə gura rumə kinə mə akaba gun kini Dionysius u Areopagite, ugwa ka agusumə Damaris, kini azondo kinənə
Chapter 18

1Na maru tikpakpa tindi Paul yaha Athens m pirm na Corinth. 2Ma mur uzhi Jewa bndn ka riz rum Aquila, undubəuPontus, ka ma suru rəmə na Italy kini ugwəmə Priscilla, bazi ka Claudius ma wa ruvuna a kusum Jews yaha Rome. Bulus pirumənənə, 3bazi ka ma wuza ituma wənkə buru imə, ma təshi kinənə ni tuma, əmə pi utent gənə ni yang.4Na maru tikpakpa tindi Paul yaha Athens m pirm na Corinth. Ma mur uzhi Jewa bndn ka riz rum 5Aquila, undubəuPontus, ka ma suru rəmə na Italy kini ugwəmə Priscilla, bazi ka Claudius ma wa ruvuna a kusum Jews yaha Rome. 6Bulus pirumənənə, bazi ka ma wuza ituma wənkə buru imə, ma təshi kinənə ni tuma, əmə pi utent gənə ni yang.7Ki ma yaha abəndən ma pirmə na susa a Titius Justus, undugərmə ka ma ryamum pa nu Uweng. A susa əmə nu kira ira-kupu--azhi. 8Crispus, undu tuba u ira-kupu-azhi, wəmə na Yesu, kini kusum andarai əmə; anda Corinth charka a kunda nandi wəmə ki a chirsə nə na mini (Baptized).9Atah hunu Paul nvri na tirohotu bənə tuba, "gana kunda iyəwə wu, bunu gana wa wəti wu. 10Em kinwu, uzondo ba ma wa dohodoho ma di gamu wu, em na andubə char nu pana di. 11Paul təshi bəndən na riwə ri wənkə na tipə twasi, nu bənzə ubunu Uweng nənə.12Ushwa kaGallio sokono ujah u Achaia, a Jews torno nu nurai wənkə na matara kini Paul ki a rəmə nənə na tuba udətər u hara makangara; 13ki a hu "undodi nu wundu si roho sən dubə adi ryamumpa nu Uweng ba kanda ka titarkanintu hu wu.14Ushwa ka Paul di bunu, Gallio hunu ha Jews di, "Anyi a Jews, in bazi na tara iming shishoro da imin ka ba em igilau di, iba sara ka in wunduw tilo. 15Bazi ka tindi, "ubila-uruza na tara ubunu kini sizə a titarkanin tigini, na ka yumburan tikpakpa nakp gini. Ba rairom ka indi hara makangara na tikpakpatindi wu.16Gallowanə a yaha udətər hara makangara. 17Ki a mako Sosthenes, una-tuba u arai-a Uweng, ki a lubumə na tuba udətər hara makangara. Gallio ba ma wa iziming na tara iming ka a wa wu18Paul na maru ka m təshi bəndən na si char, ma yaha rihene ma pirumə na Syria kini Priscilla and Aquila. Madi yaha ira tursa tupa-tu mini u Cenchrea, ma tana sikpə sumə bazi uzi itoning ka ma cira. 19Ushwa ka a biu na Ephesus, Paul yaha Priscilla and Aquila bəndən, əmə rikpə rumə pirumə na rai-a Uweng nu bunu kini Jews.2021Paul na maru ka m təshi bəndən na si char, ma yaha rihene ma pirumə na Syria kini Priscilla and Aquila. Madi yaha ira tursa tupa-tu mini u Cenchrea, ma tana sikpə sumə bazi uzi itoning ka ma cira. Ushwa ka a biu na Ephesus, Paul yaha Priscilla and Aquila bəndən, əmə rikpə rumə pirumə na rai-a Uweng nu bunu kini Jews.22Ushwa ka Paul biu na Caesarea, ma pirumə nira arai a Uweng na Jerusalem mu nyinzənə tikwa,ki ma pirumə na Antioch. 23Na maru ka ma təshi nu shwa nyololong, Paul yaha abəndən ma pirumə na usar u Galatia kini Phrgia nu kini-budərə na kusum.24Uzi u Jews ka rizə rumə Apollos, əmə undu Alexandria nu mina, rəmə na Ephesus. Ma rəng ubunu ma ruza ubunu Uweng char. 25Apollos ma mura ubənzə u Atah Yesu. Bazi kaəmə nu wəmə char na burim, ma bunu kini ma bənzizə na tara tikpakpa tu kur-adar na tara Yesu, kima ruza u Baptism u John kpaidi. 26Apollos kpo nubunu na rai-Uweng naujir yəwə. Ushwa ka Pricilla kini Aquila kundəmə, a cirumə a wa nəmə nu kira di ki a bənzə numə achunna a Uweng na kur-duru.27Ushwa ka ma gana-rai madi sura na yimə Achaia, rihene ri kinumə udərə kia darsa uva pirmə nandu dula-Yesu ka ənə na Achaia adi kabumə. Ka maka biu, ma binka andu nangana ka ama kaba Yesu. 28Apollos na yimə budərə ma bənzə nandubə na matara kini Jews, ma bənə nənə nu tara tuva-tu Uweng hu Yesu azi Kristi

Chapter 19

1Erəmə nushwa ka Apollos na Corinth,Paulsura na shiri bugizi ma rəmə nu pana u Ephesus, mmura azi andu-dula Yesu bəndən. 2Paul hunənə, "Na bikaba Burim Tsn-tsang ushwa ka nəbikab Yesu?" A hunu mə "O-o, ba tima kundaiziming na taraBurim bu tsang-tsang wu"3Paul hunənə, "Abi cirinyi na mini na yimə imi?" A hunumə, "Na yimə uciri na mini u John." 4Paul kursu nənə, " John ma wuza uciri-namini u yuhuru-nu taka. Mabi garsa nandubə adi wəmə na yimə undu nangana ka ma rəmə na maru əmə, azi, Yesu."5Ushwa ka andubə di kunda nandi, ciri ənə na yimə mini na yimə rizə run Yesu Kristi. 6Ki ushwa ka Paul ma tara tərə nənə Burin bu tsang-tsang rəmə na tara gənə ki a bunu na yimə sizhi silem a bunu urya tuba. 7Kusum gənə ənə andubə rikurə na repu.8Paul ruwə na yimə arai-a Uweng ba bunu nu jir-iyvwə na tipə, nu bənzə nənə kini nu wundusuroho si gənə na tara ira-rijah ru Uweng. 9Ushwa k azhi a Jews ka ənə na sai-sigangi kini ənə nujir-ukaru tito, a kpo nu bunu nu shara achunna na tuba andubə. Paul yahanə ma cira andu-dula Yesukinəmə, nu bənzə kinənə koyandi rici na yimə ugura u Tyrannus. 10Indi chono nandi na siwə sirepu, nunu ka gun andu nangana ka ənə na Asia kunda ubunu u Atah, a Jews kini a Greeks.11Uweng nu wunza iming ibobo gbau na tərə tu Paul, 12isokonoka ti-handkerchiefs kini aprons ka e gakumə nani a cira a pirumə na any nira andu-jir riguma ki a womo, irim shishoro susu na pum gənə.13Ki a mura azhi Jews andu-ruchoro na tanu ni ra di. A yisizi rizə ru Atah Yesu nunu ka adi mura budərə irim shishoro, ushwa ka a hu, " Na rizə ruYesu ka Paul nu sasa di, em nu ruvuna rou suru." 14Uzi u Priest gbau u Jews ka rizərumə Sceva na mana sundərə ka ənə nu wunza ingədi.15Uzi burin bushishoro hunənə, "in ruza Yesu, in ruza Paul, au əvi? 16Birim bushishoro nayimə undubədi bi dangala na təra undu suruh irim shishoro di kizi mə kiz nə nəbudərə, mvlubə nə kizi abi sumə sarang usuru narai di əku ganza rumə. 17Abi kunda inge didi konabe, kusum Jews kini Greek, kə ənə natu təshi na Ephesus iyəwə bi moko nə, kuzi rizə ru Yesu əku yarang rugbau.18Kuzi ando ka abima kaba Uweng bi rvmə kovi gara utaka uməməku ba tidimaaaaaaa ti shishoro tumə kusum kusum ka əma dimiza. 19Andubə char ka makaza uwursu tubuna bi rəmə natu vərəpu tugənə kusum kizi əku zhishizha təng natuba kovi. əbihu ədara ikurbi itəng əbi mura tugu əkur shubi. Tu ashari nəl-nəl əbularbin bu repu. 20Na nandi kizi ubunu Uweng usarma rumə natu charna mamani21Na məru ka Paul məbiyu itumə i Uweng kusum na Ephesus, mabi torno nayimə birim makpo na Macedonia kini Achaia na churna au pirmə na Jerusalem, mabi huh na maru ka ima piram pandang in sura na Rome. 22Paul bi tuma Timothy kini Erastus ka amakaza nəmə pirmə na Macedonia. əmə rukpə rumə bi təshi na Asia nyongolong.23Nu chira nələlu rindan ridi bizi ushara tutashi na churna wu. 24Uzhi usana u'atsari nəl-nəl abi larbin bu repu ka əgusumə Demetrius, ka ma bunbunza supyongor na atshri nəl-nəl a ilarbin irepu u'Artemis, dunguza numə na əzumu char nunu andi tumə i tərə. 25Kizi ma pitunu andu-tutomo undandi mahunənə undubə naruzaka natizhaming tindi tu mursa ikurbi.26Nayira naku kunda nuhu ba na Ephesus kpaidi wu, kinikusum Asia, Paul undidi ma wundu andubə kini uyuhuru andubə char. əmə nuhu, i Uweng ka ayibura natərə ba anə i Uweng wu. 27Itumdi i ruwa nərulaurə kpaidi wu, asa kara aku ghana eng wu, kizi kuzu ugura waval u Uweng gbou Diana isokono. Izhiming gilau wu. Ushwa undang maku naha rugbou rumə amə ka kusum Asia kini masanu midi zanzanumə.28Apahu akunda indi awa manag kizi ayisi na rumə rugbou nuhu, "rugbou na Diana u Ephesus" 29kusum upanadi pa mor nu wuru ruroho, kizi andubədi suma narai ruwondə nira irika. Abima moko ayərin tanu tu Paul: Gaius kini Aristarchus, andusuru nə Macedonia.30Paul ma: gana ka madi ruwə nayimə rugozon ridi kizi andulula umə gəhumə. 31Kuzu azondo nəyimə antumə a Asia ka anə ayəring amə a tumumə rutuma naval nuhu magana ruwə nira urikəzə wu 32Azondo halmuzə izhiming kizi azondo gənə kendi bazika rugozon ridi nu confusion. Azondo char nayimə gənə tibi ruza imingka ina shənə bandang wu33Azondo nayimə rugozon ridi pa yimba udolom na Alexander ka azhi Abraham nu chəsə umə ntuba. Alexander pa bənə nu wərə umə, nugana u kata rukpə rumə na rugozon ridi. 34Kizi apahu aruza ka amə undu Jew wu, apa nynzə rumə rugbou na ləlhu ru iru irepo nuhu, rugbou na Artemis u Ephesus;35Ushwa ka undu darsa pa suru nayimə rugozon ridi, mahu, ənyi andubə a Ephesus yandi undubə bandi ka ba ma ruza upana u Ephesus ka undə nezi ugura utara Artemis urugbou kini ururu ka ukpo ususu nashir wu? 36nuruza ka ba tukpakpa tindi na matara ni wu, i wa nyel nəwa weti nagana wa izhiming na msasa wu. 37Nedi numabiu nandodi bandi ka anə anagana a ugurawaval wu da andu shara rizə ru i Uwenggoro wu.38394041Ushwa ka undu darsa pa suru nayimə rugozon ridi, mahu, ənyi andubə a Ephesus yandi undubə bandi ka ba ma ruza upana u Ephesus ka undə nezi ugura utara Artemis urugbou kini ururu ka ukpo ususu nashir wu? nuruza ka ba tukpakpa tindi na matara ni wu, i wa nyel nəwa weti nagana wa izhiming na msasa wu. Nedi numabiu nandodi bandi ka anə anagana a ugurawaval wu da andu shara rizə ru i Uwenggoro wu.

Chapter 20

1Ne mara unyanza tsai sidəndi, Paul pa tuma nandu dula kizi mə wuzənə tumura shamma ka muma mara ubənə ubunu: kisa rai, kizi mə kaba: churna pirmə nə Macedonia. 2Ushwaka məpa mara ulənkərə ni gizi i'abəndəndi kini ubənə ubunu kisa rai kizi mə rəmv nə Greece. 3Məpahu məwa tipe titaru bəndən kizi ti Jews ti bila achurna uwuna umə ushwaka; mə nu donsono upirkə ruwə ni min tanu nə mini pirmə nə Syria, nu wa rai nuhu maku yuhuru urəmə nə Macedonia.4Inge andunanka apakə shumə nə churnə. "Sopater vana u Pyrrhus usuru nə Berea; Aristarchus kini Secundus, kusumgənə usuru nə Thessalonian andu dula; Gaius usuru nə Derbe; Timothy; kini Tychicus kini Trophimus usuru nə Asia." 5Ando di bima sura atuba a pirmə nu rika goro nə Troas. 6Ar gbaki tupa torno nə Philippi tikə ruwə ni min tanu nə mini nə mara tuweng tu "unleavened bread" kizi tina durənə nə richi rushubi nə Troas. Tipa wa tuweng sundərə bəndən.7Nə richi ridinka nə yimə si-sundərə, ushwaka tuma pitinu rugoro nira wəndə, tidi pusa afuhurum, kizi Paul bu: nu nandu-dula. Pəzi əmə nu donsono uturno nə mara si-sundərə,kizi mə pa wundu ubunu mə pirmə nə tarshi ari. 8Pəzi tikai ni nu gura uashiri niraka tipa pitinu rugoroni kusum.9Kuzu pezi uzhi undumaina di na titəshi nə shugura auvinu ka agusumə Eutychus, ka mormomu mələnmələng mupa turkumə. Paul mə kini zhung'a nu bunu: mə undimainaəndi gbaki shinga rukpə nə mormo, kizi mv suru nə rai ashiri tinyana titani tidən məna kpo nə bigizi ikeze di. 10Paul pa shupu nə bigizi bidi kizi mə yutu rupum rumə nə tarə mə, mə gura rupum rumə kinə mə nə yimə uwəmə. Kizi mə hunənə, "Na gana kunda izhimin wu, əmə nə yimə tuvung kuzə.11Kizi məku nyana nə rai ashiri di kizimə pusa afuhurum mə rya. Məpaku dokono nu bə:nə ubunu pyeu sai nu sana izu kizi mə kaba achurna ushira. 12Apa rəmə na vanadi nə yimə tuvungkə kizi tunurai tigənə tuwa kuruku kəkina.13Ar akpə goro tupa sur atuba Paultikə ruwə ni min tanu nə mini pirmə nə Assos,ka tinama pyi tidi giti ti chirumə,bazikz mə goto wəmə tanu nə bigizi. 14Ushwaka məpa na murandu nə Assos, kizi ti chirimə nimin tanu nə mini pirmə nə Mitylene usuru15Kizi ti moko achurnanə nə mini usura bəndən kizi isana tina zəkəti nu zunduru uraba u Chios.I sanadi ti hana nu raba u Samos, kizi richi ritaru gbaki ti randu nu pana: Miletus. 16Paul nama pyi nə rai mədi punu mini pirmə nə Ephesus, nunuka ba mədi shara ushwa nə Asia wu; bazika pəzi əmə na masasa mədikə dungə nə Jerusalem bazi weng u Pentecost, tanazika ugana nəzi umura.17Məpa zhia rutuma usuru nə Miletus uungə nə Ephesus adi yisumə andiganu a ira uyiba Uwng. 18Ushwaka apa na durumə kizi məhənənə, "ənyi akpə gni nə ruzaka uchiradi nə richi ridinka kən taru: buna omnə Asia,kandaka in chinga ushwa om kinənyi. 19In shinga rukpə nu dula Uweng nə yimə ushinshi unurai na məzhi, kini bukunduza mamani ka bu mursam bazi uriki nə tuba u tu Jews. 20Nə ruzaka bən kunsinyi izhimin gilau wu,kini kandaka inna bənzinyi nə zhi a:ndubə kii nə tirai-tirai, 21nu badi nə tu Jews kini Greeks nə tara urya tirinu pirmə nu Uweng a utara rai nə Ta Yesu.22Ned, barim Ruroho ritsang-tsang ruma wan upirmə nə Jerusalem, kizi bən kam iminka i:ka hana nəmi bəndən wu, 23saiko Ruroho ritsang-tsang nu bənzə di num nuhu koyandi upana inyang kini ukunda rupum nu rika om ni. 24Kizi ba emnu bara tuvungkə tom ni: zhimin gilau num nə rupum wu, baka in rən umara usom di inku mara ututomo om kən na kaba nira Ahta Yesu. ubənzə nə tara ubunu:mə u'izhai I:Weng25Nedi barim, in ruzaka kusum gini, ka tina pisandu nu bənzə ubunu: bigizi bu rijah,ba nə da nu yira azhi am wu. 26Bazi na nandi,emnu ba dininyi richidi,nuhu ba emna mənyi mu zondo numnə rukpə wu. 27Ba in təmə ubunyi kusum imin gana I:Weng wu.28Bazi na nandi, wənkəlin nakpə gini,kini kusum rugozong ru andubə ka Ruroho ritsang-tsng rupa virinyi nədi wənkəli. Wənkəlin nu biha andubə au Uweng, ka mə na kpa na mənyi mumə. 29In ruzaka nə mara ushira om, anamaya shishoro a rəmə nə yimə gini kizi ba'a kunda izhai i rugozon ridi:wu. 30In ruzaka nə yimə gini azondo sa torno kizi a ba tubunu tishishoro nunuk adi wundu andu dula urəmə nənə.31Bazi na nandi sokonin kesi. Ruzang nuhu nə yimə suwə sitaru ka bən yaha uba zondo giniubunu: rya tuba wu, nu Uweng kini əri na məzhi nə zhi. 32Nedi, inma yutunyi nə tərə tu:Uweng kini ubunu: izhai imə, ka undə kizi upyinyi uku yinyi usongo nə yimə kusum and ka tanu tigənə sar.33Bən gana ukaba zondo u silver, u gold dakəzi tukpəkpə tuwa. nə rupumwu. 34ənyi akpə gini ruzaka tərə tom tid tu nyinzam iminka emnu ganadi kini imin gana andoka pəzi ənə kinemi. 35Nə kusum tukpəkpə, in bənzinyi tu churna tu binkiza andujir budərə nu tutomo tərə tigini,kini kandaka na dimizi nə dolom nə moro bunu Ata Yesu, ubunu kə:mə rukpə rumə pa hu: 'Uyumba goto na kəbiki nu kaba.'36Bən gana ukaba zondo u silver, u gold dakəzi tukpəkpə tuwa. 37nə rupumwu. ənyi akpə gini ruzaka tərə tom tid tu nyinzam iminka emnu ganadi kini imin gana andoka pəzi ənə kinemi. 38Nə kusum tukpəkpə, in bənzinyi tu churna tu binkiza andujir budərə nu tutomo tərə tigini,kini kandaka na dimizi nə dolom nə moro bunu Ata Yesu, ubunu kə:mə rukpə rumə pa hu: 'Uyumba goto na kəbiki nu kaba.'

Chapter 21

1Ləlu ka tibi hu yahanə, tu kpo na tanu nə minipirmə na Coa, izu bi hu isana u ruwə na Rhodes, usuru pəndən pirmə nu pana wa Patara. 2Tu bi hu tu mura emmi bu tanu nə mini ka pirmə pən na Phoenicia, tu chata tu ruwə ni.3Tu bi yaha Cyprus nuswar u wərə gushi inyang u sura goro pirmə na Syria ki tuna tura na Tyre, pən kizi buru bu tanu na mini mə shinshi tukpəkpə ka mə kpə. 4Bəndən kizi tubi mana kini andu makaza əmə.Tubi təshi bəndən si:sundərə, nə yumə buni apa gara na Paul mə gana pirmə na Jerusalem wu.5Si:sugoro bəndən pə hu maina inyan shira goro, ənə kini tuga tigənə a andigyənzə gənə bi dulandu pirmə na maru upana di,tu gunkunu nu kiruswaka tu wuza val. 6Bəndən kizi tubi gusa tumura shamma kinənə ar ti ruwə na buru bu mini, ənə ə kurənə na susa.7Tu bi hu tu biya tanu tu goro usura na Tyre, tu dungə na Ptolemais. Bəndən,tubi gusa rihenen tukwa to təshi kinənə weng wəndə. 8Nu sənə izu, tubi moko achuna pirmə na Ceasarea. Tu be ruwə ti təshi na rai a Phillip ka bizi əmə na yimə andubə sundərə andu sasa ubunu gilau. 9əmə na mansha mu nanzi ka ənə atuma a Uweng.10Ləlu kabizi ar nənə uzi utuma Uwengbi biu usuru na Judea, riza rumə Agabus. 11Mabi hu ruwə kinaru, ma chiraubam əu Paul ma kisa tərə tumə kini tubuna mə gam nu mə hu, na yira əma kisa rom na rubamridi, nandi kizi Jews a kisa ushəwə ruban ridi, ə hu ə kisa məa yitu mə nə tərə ta mormi.12Tu bi hutu kunda ubunu undən, kusumgoro kini undo ka ənə na titəshi ni ra di,ti wuza aval a Paul mə gənə hana mə na Jerusalem wu. 13Paulbi wəmə nənə mə hu. Imi kizi ənyi na ən, ənyi nu wyara na da wunam ti ra? em əna chira, imin ka i kizi u kisa, pirmə nu wi kusum imə wəmə imuram na Jerusalem di bazi riza ru Usharai om Yesu. 14ə pə hu a yira Paul ma mangala buwarsiza əpə du rumə weti, kizi ə wəmə nu hu yaha imin igana i Uweng da hana.15Na mari si:sitaru tu kanka tu shoko tu goro tu nyanza na Jerusalem. 16A zondo andu bumaka zabumə usuru na Ceasarea bi dulan du don.a pa hana kini uzondo wa Cyprus rizə rumə Mnason, tu ran hu əmə də nəzi undu bumakaza wa dinka17Tu bi hu tu biu na Jerusalem, rihene bəndən bi kabandu na suroho su gubən. 18Izu bihu i sana Paul bi dulandu pirmə na James, bizi kusum andi ganu ni. 19Ma bi hu ma nyinza nə tukwa mə bənzə kusum tukpakpa ka Uweng mə wuza ituma nəmə na tara awormi.20Abi hu a kunda abi zanzana Uweng, əhu rihene yiran Tujews tugu tidi ka əmə yimba akuradurd ama tura gyereng a da dula titarknin. 21ə mə ba nənə ubunu na tara au, a:uwə bənza Tujews ka ənə a titəshi nə yimə awormi nu a kunku ubunu u Moses, a agana sha əndigyənzə na kpo wu, a gana hana nə yimə usokonin gənə wu.22Imi kizi tu wa? bazi ka ənə a kunda nu hu umə biu bəndi 23Bazi nandi kizi byolla imin ka ti gara nuw wa en.ar nan dubə a nanzi ka əmə ymba əkpə gənə ni tonin. 24Chirə nə udi kuzu rou nənə tara nə kusum, ənə a tn əkpə gənə. An dubə a:yira, ə hu imin ama ba nənə na tara au malemhu. A:yira au na tanu nyel nu dula tiarkanin25Ni bazi a wormi ka m yimba akuraduru, tuma ədarsa nu hu a ganaryatukpakpa tu sishendewu, a gana amoshi wu, ana wuza tidima ta lana wu. 26Paul bi chira andubə əndəndi,izubi hu isana, mə ka kuzu rumə kinənə, kizi ə ruwə na rai au nu garsa richi ni mərsə u kuzurumə di.27Si:sundərə pə hu biu vati umaina,tizi Tujews tu suru na Asia bi hu a yira Paul,a pyanziza kusum andubə di a ga:mi a taru mətərə. 28ənə nunyanziza su moro nugusa andubə a Jerusalem binkan andu.Ingye undo ka əmə na hanu bənzən andubə nə kusum ti ra,nuhu əgana dula imin kaen ni na gyan wu, a:a gana dula titarkanin wu, na maru nandi mə rənə na AGreek nə yimə arai au Uwng arai di ma wa ishinshara. 29Bazi ka a:yiru mə kini Trophilus na yimu pana, ənə nu gusa mə ruwə kinəmə na rai au Uweng di.30Kusum upana bi tomo ə pirmə a ka moko Paul ə wundu mə nə bgizi ə susu mə, a chata ə kursa tu shugura tidi. 31Lelu ma wa adə wunu mə, kizi ubunu ka biu nu undu gbauw andu rika ira, nu hu kusum Jerusalem nu zansa rumə32Na masas a torno na andi riki ra a suma pirmə nənə. Lelu ka andubə di bi hu yira andi rika di, a kon u kpasa Paul di. 33Undugbau wan di rikira di rəmə ma moko Paul ə kisumə tubuna kini tere mv hu nu mə au viyon? imikizi u wa?34Azondo na yimə andubə yizi a gara indi,a zondo hu indi, undu gbau di yiramu hu iradi wata nu whalan, uruza akuradura di a wu gbənə ma wa nu hu aka ruwə nəmə nu gbir gənə. 35Lelu ka abi dung ni larbin i pirkə ruwə, uzi undi rikira di kpumə na maru, bazi agata an dubə. 36Bazi andubə char pa hana dula nə, nu gusa "ə zuməni"37Lelu ka ar pana ada ruwə nəməna marai di,ki mə hu naundu gbau di "in rən kain garu nu ki n wu?" Undu gbau di hu numə "uran ba:Igreek" 38in gusa da udi nəzə u Egyptian nan gana ka ubi wa andubə zansa rumə andubə tugu ti nanzi wi na ru zonzor wu.39Paul bi hu. "Em Ujew usuru na Tarsus na Cilicia. Bigizi bonbən bu gilau wu. Em na val yahum in da bunu nan dubə di. 40Lelu ka abi hu a yumə uswa, mə bi yitu uwərə nən dubə, ira bi hu i wa saka weti, ma kpo nənə nu tunu na rilemru Hebrew. Mə hu.

Chapter 22

1Rihene kini anatam, kundang imin ka em in ga ba: ninyi. 2Abi hu a kunda Paul nu bunu na rilem ru Hebrews, abi wa weti, mə hu3Em Ujew hu a:raiam na Tarsus wa Cilicia, in wuza abaru nu pana di nira Gamaliel. Abi bənzəm nyel gəngən tu churna tu titarkanin ta nattagoro. Em na sna rəru rigini ridi ni bazi ubunu Uweng. 4In wuza anyasi nu wunza andubə, tu:ga kin andigərmə kusum nyinyang. 5Upriest gbau kini andugaru ə rən a gara di. In kasa su tunna nənə pirmə na rihene na Damascus, hu in piram bəndən in kisizənə ni nyag in biu nənə na Jerusalem adi yənə ugbənə6Ipa sokono iəlu ka em na chunna a Damascus na tarshi weng, u nyelbə suru nə shiri ləkərum. 7In ri na bigizi in kunda rumoro usuru "Saul, Saul, mashe ka aau nu yam ugbənə? 8Kizi in wəmə in hu au di avi yon Usharai?" Mə hu num " emdi Yesu wa Nazreth ka au nu yam ugbənə"9An do ka ənə kinə mə yira ikenken di kizi, əumoro gundu tunu kinə mi kenken wu. 10Kizi em hu " in wa mashe nedi Usharai" Torno uci ruwə na Damascus. Bəndən kizi ə bənzun imin ka i hana nawu. 11Im bi mangala urika ira bazi kenken di, andi tanu tom kizi abi mokum uwərə na yimə a Damascus.12Bəndən kizi inbi mora zondo ka ə gusu mv Ananias əmə na ərtonin nyel na titarkanin, andubə a Jews wəmu mə char. 13Mabi na tura num mə hu "Uhenum Saul, əmə kursua əzi aau" na msasa in pa yiri mə14Kizi məku hunum Uweng wa nata goro ma virau udi kam imin ka em na ruroho rumə, u ku yira an du tanu ti gilau, uku kunda rimoro ru suru nəmə nu nu. 15Na nedi u sokono undu ba ubunu umə na kusum andubə na uma kunda. 16Na nedi udi rika tim? tonno adu chirmu na mini adi kuzu məruku mou, nə yimə rizə rumə.17In bi hu in kuru na Jerusalem ka em na val na rai au Uweng. Ipa sokono ka turoho tu rutunə tu Uweng bi biu num 18in bi yiru mə məhu num "wa masasa yaha a Jerusalem, bazi ka ənə a gyami ubunu ou na tara om19In hu "Usharai ənə əkpə gənə ruza nu hu em bi wunzə nə ni nyang, in ku kpasizənə kusum an do ka ama yumba akuraduru na rizə ou, na kusum irai tu Uweng. 20Lelu ka abi kunku mənyi mu Stephen uwəndə nə yimə gini, bizi nu wəmə om hu ka em na ritonin bəndən di bizi emdi nu yito tukpakpa tən do bizi ənə nu wuna umədi. 21Taki dəndi mə hunum "hanuu bazi ka inan ga tumau shishati na wormi".22Ǝnə karu tuto numə, təlu ka mabi hu ma gara rumong rindən ridi, andubə di zans sumoro gəngən əhu "ə pirmə na mə aka wuna, sana undo di gana ka əmə na məsanu mudi wu. 23Abi hu akpo ni kyənku, na tu gursa nu tukpakpa tigənə, ukyuhu ton no nə shiri, 24undu gbau wndi riki ra bi wa a rəmə na Paul nə yimə chirai. Ma pa wa a bila uruza tishi tukpakpa nəmə, mə hu ə yimu ugbənə gəngən madi imin ka iwa andubə ni kyəku di.25Lelu ka abi ma kisu mə ruwe ru rikaza, Paul garu nu mə nu undu gbau wandi riki ra di a "nyel na titarkanin ka yundubə wa Roman ugbənə labu tuzu makagara? 26Ndu gbau di pa hu ma kunda nandi, məv ka gara na saka undu gbau gənə nu hu "imi kizi ar gana adi wa yon? undo didi əm undo Roman hu"27Saka undu gbau di rəmə mə hu numə "hara num au undu a Roman duwə? Paul hu a. 28Saka undu gbau hu " Em bi tara ikurbi char kizi in təshi undo Roman, Paul hu "abi minam nani hu". 29Ando ka abi mə kisumə di bi yihu mə na masasa, undu gbau gənə di iyəwə bi wu mə don, ka ma bi hu mə kunda a:Paul undo a Roman, bazi ka mabi kisu mə.30Izubi sana, undu gbau wan di rikradi bi gana madi ruza akuraduru a imin ka Jews di nu badi na tara Paaul. Mə tunzu mə mawa u Priest gbau kini kusum andu turundu mana. Kizi mə dənzə na Paul mə wumə mə təshi na tarshi.

Chapter 23

1Paul pa bara andu burundu budi mə hu nənə "Rihene ima wuza titəshi natuba Uweng na ruroho ri gilau u rənə nə richidi. 2Ananias u Priest gbau wa andi nangana ka ənə rati kinənə rətumə nunu. 3Kizi Paul hunumə "Uweng mə vapu au ka au u bongo u gura gupən. Umə tVshi uda tuzum makagara nu dula titarkaning kizi uda ku para titakanin u hu a vapum?4An do ka ənə na rutorin hu nu mə "Nandi kizi utinza u Priest gbau u Uweng" 5Paul hu Rihene, em nu darsa nu hu" Gana ba:ubunu shisoro na tara unda tuba wa andubu wu.6Lelu ka Paul bi yira ka andu bunudu di ma hara rumə, azondo sadduu a ondo gənə Sadducess, ke ma garu nu gəngən mə hu "rehene em u Pharisee atam u Pharisee, bazi ka em tarsa rai nu ando ka əmə wuzi ə sa ku tonno, ində kizi ar num tukpakpa tidi. 7Ma bi hu mə gare bunu di, matara mupa ruwa nə yimə gənə Pharisees kini Sadducess andubə di pa hara rigənə. 8Ti Sadducees hu ə izimin daang undubə wi ma tonno wu, izimin ni dannya atoma a Uweng da irin wu. Tu Pharisees tonno a hura gyereng nu hu ənə ka ma ba tən nyel hu.9U whələn bi tonno gəngə, ənə tu Pharicees hu, ənə a yira izimin shishoro nun dodi wu,nu gara gənə ari ruza da birim tumə tunu numə. 10U whələ bi hu uwata udu gbau wndiriki ra di tuma ə kə rəmə numə na Paul ukwa ra gənə wənə ə ganzu mə ti ra11Nə:ri usharai bi na tura numə mə hu "Shinga bazi ka u ba ubunu om na Rome, kanda ka ubi ba na Jerusalem12Izu bi hu isna, ti zi ti Jews tidi guru nu ni tonin nuhu ənə wuna Paul wu. 13Ando ka abi gamu nu di a dungə əkurnanzi14Ǝdindən di bi hanənə na u Priest gbau di kini andiganu əka hunənə "Tu ma chira itoning gbau nuhu tu ri izimin hu bazi tuma wuna Paul wu. 15Bazi nandi aka gara nu undu gbau wandi riki ra mə tumə, bazi ka audi kizi u rən tuzu ubunu umə. Ar tumə tura nu hu tunanga wu nu məkizi mə biu bəndi.16Vana uhene Paul basha bi kunda nu hu ənə a tura a riku mə na chunna, mabi wa masasa mə kə ruwə na chirai di maka gra na Paul. 17Paul bi yisi zondo nə yimə andi rikira dimə hu hu numə "Ka sha vanadi na undu gbau gini, ənə ni ka ma gara numə18Undu rki ra di pa chira vana di mə kə ruwə, ma hu nundi gbau gənə "Paul ka əmə ni nyang kizi mə hunum in nasha vana di nawu, əmə ni zimin ka mada garanuu. 19Undu gbau di bi yitu mə nu wərə mə ka tura kinəmə nira weti mə hu nu mə " imi kizi au nu gna uda gara num?"20Vana di hu numə "Jews mə wəmə nu hu a:nə hu nun u ka shnənə Paul na izu ni ra ndu burunduzu. ədi kini bu nu kinə v. 21Hana kundənə wu, bazi azondo nika əpəngə əkur-nanzi, ənə di əmə chira itonin nu hu ə ryi izimin da aswa izimin wu bazi əmə ji wuna mə wu. Nedidi ənə nu rika uwəm ou kpaidi22Ǝmə undu gbau di di yaha vna di shira mə hu numə "gana gara na zou a uma bəmzum ubunu di wu". 23Ma chata mə yisi andi rikira ənə na repu mə hu nənə "Muran andu tiyu kwara sinyi sireu a kisa rigənə adə pirmə pyeu na Caesarea, andi kansi əkur-sundərə, andu su gondo sinyi-sirepu na kpo na tanu na səlu sitaru sə ri. 24Mə gra nənə nu hu bila ikansi itanu ka Paul di nyanani adi ka sumə shamma na Felix ugumna25Kizi ma darsa rutuma nu va 26"Claudius Lysias urəmə nawu excellent Gumna Felix em nuu n tukwa 27Tujews bi moko undo di, in pa sha kinənv nu sna ədə wunu məkizi in kabu mə. In hu yira nu hu əmə undubə wa Roman hu.28In bi gana induruza imin ka ma wa kizi in piram nəmə nira turundu bugənə. 29In bi ruza nu hu ubunu gənədi na tara titar kanin ti gənə hu, ubunu kə biu ka adi wunumə wu. 30Abi na gara num a azondo ama kisa əda wunumə, ində kizi in chata in chəchumə urənə nawu, andu bunu umə di a rənə a di sha ubunu di na tuba au. inyahuu shamma31Andi tiyu kwara di bidula imin kaa gara nənə, abi chira Paul na:ri ə rəmə nəmə na Antipatris. 32Izu bi hu isana andu tiu kwara di bi kinemə na ruchunu rigənə a yaha andi kansi pirmə nu sha umə 33Andi kansi di pa hu k biu na Ceaserea a yitu uva u rutuma ridi na Gumna a ku yitu əmə Paul nu mə34Gumna pa hu ma br uva u rutuma ridi, ma bilu u ruza tu tozo tu Paul. Mapa hu kunda əmə undubə wa Ciclicia, 35mə hu "in kundau nyel lelu ka andu tunu au hu a rəne" ma wa a ka tarumə na rudunu ri tuma i Herod.

Chapter 24

1Na maru sisi-taru Ananias u Priest gbau kini əzandi ganu a uzi undi rən bunu ka a gusumə Tertullus pirmə bəndənədindidi bi nənə na moro tunu na tara Paul na tuba əmə Gumna. 2Ləlu ka Paul bi tonno ma tura na tuba gumna, Terlullus pa kpo susuzo amoro bunu mə hu na Gumna "Bazi au di kizi ar nu nhira titəshi shamma, u rika a tuba ka au nami nu rəmə nandu nu rya tuba na bigizi bugoro; 3bazi nandi tu kaba undu galau Felix.4Bazi ka ingana ku sharan ləlu, in wuza aval ou gana chira ləlu char nu kunda goro wu. 5Ar tu ruza undo di əmə nandu danya bupə, də wunza Jews sorono nu jar. Kundira əmə du undu atuba uti Nazareth. 6Mə hu mada wa tukpakpa tu ishishoro na rai au Uweng, kizi tu moku mətu hu tidi tuzu mə makangara na tu chunna tu titarkami tugoro7Kizi Lysias undu gbau na kabu mv na budərə na tərə tu goro ma wa kusum andoka ənə nu bunu na tara əmə rəmə nani na wu. 8Hu bilu ruza na Paul,u kam kusum imin ka ar nu ba di na tara əmə. 9Tujews don pa guru nu əhu kusum imin ka ar ba di na tara əmə nandi di hu.10Gumna bi hu mə ya Paul ləlu mv bunu, Paul wəmə mə hu "in ruza nu hu uma wuza ituma i hara makangara na bigizi bidi suwə char, ində kizi en nu jiki rom inda imin ka in ruza. 11Au u ruza nu hu dang si rukurə na si repu ka in hanum na Jeruslem inda ryu Uweng mupa 12Ǝnə abi muram na raia Uweng inbi wuza matara kini zondo wu, embi wa zondo wuza izong na yima arai a Uweng da na yimu pana wu. 13Ǝnə ərən ubənəu izimin ka bənə akuraduru a imin ka ənə nu ba di na tara om wu.14Yaha inda korno nuu, imin k ənə nu badi na tara sana uswar om, achunna wəndə di kizi em nu dula di hu kinia natau 15U wa rai om u wəndə di kini ədindidi andoka ənə na tanu ti gilau kini andu shishoro kusum əsa ku tonuzo. 16Bazi nandi kizi in wənzə k in da hana tam ti gilu mal na tuba a Uweng kini na tuba andubə.17Na maru suwə har in ram in da wa ti nyinza na bigizi bom,in di ku wa tinyinza tu kuzu utaka. 18Ləlu ka inbi wuza tukakpa tidi,kizi a zondo rənə ənə don Jews hu sum na Asia, ənə muran na tusonsin tu kuzu numə nə yimə a rai a Uweng lbu andubə char ka da adi zansa izong. 19ədindən di kizi əba rənə n wu bazi da ənə ni zimin ka ada ba na tara am20Jiji nandi wu, ədindidigar ira iza em in wu taka ni ləlu ka inbe tura na tuba andu burundu gənə. 21Da bazi imin wəndə ka in bi gara gəngən na tuba gvnə,i basi u tonnizo wəndo ka əmə wi,kizi ar nemi na tuba ou richidi"22Felix ka əmə nu ruza nyel ni basi achunna,hu a naka ubunu di "ləlu ka hu Lysias humə dungə usuru na Jerusalem kizi inhuzu ubunu gini." 23Ma bi wa undu riki ra mabila hu madi tara Paul ni, mə hu numə ma yilu mə nu jiki numəma gara gəhə andubə əmə kini su rənə su mə uyira umə wu.24Na maru szi si: Felix pa ku dungə kini ugwəmə Drusilla k əmə don Ujew tu kizi ma tuma Paul rəmə, kizi m kunda na Paul imin ka inda nazi utara rai n Yesu Kristi. 25Ləlu k Paul bi bənzumə ni basi tanu ti gilau,umoko rumə a utuzu makangara nu mərsə məsanu, iyəwə bi wa Felix mə chata mə hu numə "shira, hanuu, ləlu kain hu mura usha in huna nu u rau:26Na zi əmə nu gusa da Paul mə yumə ikurbi, in də kizi mənə yisizu mə ə təshizi kinənə. 27Na manu suwa si repu Porcius Festus ki mapa sokono u Gomna na maru Felix. Felix bi shira ma yaha Paul na kisa bazi bizi rai rumə madaruma Tujews suroho

Chapter 25

1ndi festus bi moko ituma , na maru si sitaru mǝ primǝ na ceasarea mǝ ka dungǝ na jerusalem .2 uprist gbou kini tizhi tu jews tidi rǝmǝ nu bunu u pul, ahu na festus na yimǝ a kuraduru . 3ma ruwǝ na suroho na tara paul, ma wǝmǝ arǝmǝ namǝ na jerusalem , bazi ka anǝ nu gana adi kandu ma na churna a wunu mǝ4festus bi h nǝnǝ na tara na ceasarea bazi nandi kizi amǝ ma pirmǝ bǝndǝn nu dokono wu.5 ma tu nǝnǝ bazi nandi billa undo ka amǝ na imin eu gara ma pirmǝ don, undo di ba ubunu umǝ .6festus bi tǝshi bǝndǝn di uru pirmǝ na rukurǝ , ki ma kununǝzu bi hu, sana ma tǝshi na ridǝrǝn ru rijah rumǝ ma tuna nu hu a aka rǝmǝ na paul lǝlu ka 7mabi ruwǝ , jew ka a biu usuru na jerusalem bi torno a bu ubunu char na tara amǝ , ubunu ka aku mangala ubǝnǝ akuraduru di . 8paul bi ba ubunu mu susu rukpǝ rumǝ ma hu em nu taka na yimǝ titarkanin ta jew , da nari au weng da na ceasar wu .9bazi ka festus bi gana mada ruwǝ jews suroho ma bi garunu na 10paul, ma hu au goto wǝmǝ uda pirau na jerusalem emdi ka tuzn makangara ni ka anǝ nau ba di na tara au bǝndǝn.11pau hu em na rutorin na tuba ridǝrǝn ru ceasar, bǝndi kizi a tuzu makangara mudi ni, anyi na ruza nu hu ima taka jews wu. 12bazi in wu taka ka uzuhaa wunan, nyel ,bazi ubunu gǝnǝ na tara am labu akuraduru aganaka a sham nǝnǝ wu, em naaval au.maru na festus ma bunu kini andu burundu ma wǝmǝ auna ubunu pirmǝ na ceasar, di ubunu di u hunumǝ ni13na maru sizhi si ugomo agripa kini ugwamǝ bernice dungǝ na ceasarea nu gusa tukwa hu rugbou na festus . 14na maru ka awa wa si char festus rǝnǝ nu bunu u paul na ugomo ma feli bi yahazondo bǝndi 15. lǝlu ka em na jerusalem , uprist gbou kii azhi andiganu , bi rǝmǝ nu bunu nu hu anǝ gana aba gyamumǝ adi wunu mǝ 16. in bi hu nǝnǝ tidima ta roma tu wǝmǝ a yitu undubǝ nando ka anǝ nu bunu na tara amǝ wu, a tibi yumǝ lǝlu ma ganu uruza umǝ yami.17bazi nandi kizi lǝlu ka anǝ abi rǝmǝ bǝndi , inbi wa na masasa in tǝshi na ridǝrǝn rom ka izu bi sana , in tuma a rǝmǝ nǝmǝ . 18lǝlu ka apa torno nu bunu na tara amǝ em bi yira izhimin numǝ ya anyasi wu.19 gotozi matara hu na tarshi gǝn ni basi uyimba akuraduru , nu zondo ka rizhi rumǝ yesu ka mǝbi mawi , paul hu amumatorno. 20em ruza nyel wu, tuchurna ka indi gerbe ubunu di wu, indǝ kizi inbi hu numǝ iwa aka ba ubunu di na jerusalem21lǝlu ka paul bi bila ubunu di da pirmǝ na tuba kizi inbi wa a taru na pirmǝ na lǝlu in tuma nǝmǝ pirmǝ na ceasar. 22agripa hu na festus ingana in da bunu kini udindi di fesus hu numǝ izu usimi kundu mǝ .23izu bi hu isana agripa kini bernice bi dungǝ na rijagǝngǝn , adi ruwǝ nu tudara na andu gbou an di tiyu kwara kini andubǝ au pana di, 24festus bi garu nu apa ka ramǝ na paul festus hu ugomo agripa kini kusum gini andubǝ bǝndi, na yiru undo di, tu jews char ma bunu nu jerusalem kini na bǝndi ni tǝlmeze i wa nyel a wunu mǝ25nu yira om, numǝ wa izhimin ka izha awunu mǝ wu, bazi ka ma bila nyanza ubunu u rǝmǝ nu ujagbou indǝ kizi iwa chǝch mǝ 26.em ni zhimin i gbou di ka indi darsa na uja gbou wu, bazi nandi kizi ima , da shumǝ na wu, au ugomo agripa bazi ka indi mara izhimin nyel ka indi darsa na tara di nu bunu di . 27i wa nyel wu, ka indi chichǝ indi nyang kizi in mangala uba izhimin na tara amǝ.
Chapter 26

1na agarippa kimahuna Paul, "u rhǝng uga'rha na rhu kpǝ rhou" kizi Paul yitutara mahatta rhu kpǝ rhumǝ2"em na rhi roho rhugupǝng, ujah Agrippa, ka unawam rhichidi in ram na ubunu on ka anda Jews nu kai ukpǝngǝrhǝom3gbǝnǝdima an uzaridi nu ruzza kussum tidima ta Jewish na bizzi tubunu tu billa uruzza kini ti tankum tigǝnǝ natubba au, kuzu emnaval au ka'rha ututto shauwa.4akurming, kussum anda Jews ruzza bizzi tatashi kini iming ga'rha em nibiggizzi bom kini na Jerusalem.5nudinkadi enǝ a ruzzam inayinkini abachirra, embiteshi danga pharisee. ugurna gǝngǝn ubigizi bugars6nedi emmatura bǝndi ada wuzam rhuvuna natara iming ga'rha gbou iu uweng kamabiwa nanatah gora 7iming ga'rha gbou undidi kizzi tigutta rhikura na tirepu bi wǝmǝ naval au uweng na rhiraha rhi Wanda a rhi kini uwen, kini utarra rhiroho, ujah, ka a Jews nu kpǝngǝ rha om8imiwa kizi ǝnyi andu marim na wa! sarhati nuhuka uweng ma ziriza andu wi?9nuhu nani, Emma nuyirra on imbiwa budimza bumata'rha ba kpakpa charr natarra rhiza rhu yesu undu a Nazareth 10embiwa nandidina Jerusalem. imbiwa ǝndubǝ charr nyiang andu tarsu ubunu uweng na rhgbou ri nanganaka undu gbou priest; kini nu sha nanganaka ar wunzza garia Emma imbi wǝmǝndidi.11imbi mi yana azzua nasalu char nayimǝ tirra taval kini embi wanana a gatta a diwa matar'rha. Imbi wuzza mata'rha kinǝnǝ gǝngǝn pirmǝ nizi i gizzi kini imbiku wuzzǝnǝ rhuvuna kussum kini i gizzi iu gunga12shakka emnu dima undi, ǝmbi pirra na Damascus kini rhigbou nabu dǝrhǝ bundu gbou priestkini13 bizi na chunna am pirmǝ bǝndǝng, na a tarshi umen, ujah, ǝmbi yira I kekeng nǝshirhi i kizzi iu uwenutuma, kizzi ubǝnǝ rhumǝ nom kini andigǝ'rhuma nanganaka bizi em na tanu kinǝnǝ.14Tibihu tiri kussum gorǝ nǝbigizi, ǝmbi kunda rhimo'rho nubunu kiniemi niguta i Hebrew, 'Saul, imi nawa kizzi uwuzzǝnǝ ka udi luppa iming pial-pial;15kizi inhu au ǝvi, atah? kizzi atahdi tarra mǝhu, emdi yesu ka ubi wuzzam rhuvuna rhi shisho'rho.16Nedi torno udi turra na tubuna tou; natara nandidi kizzim inna yonko nou, in wa au sokono ulehre kini undu kuppu a mar'hu natara akpa kpa nanganaka uruzza natara am nedi kini akpakpa nanganaka in bǝnǝ pirma nattuba;17in susuyni nattǝrǝ tǝn dudǝ kini andu mǝrim nanganaka innar tuna gini nǝnǝ,18adi korno ezi ǝsuru na mǝrim a kurma ni kenkeng kini usuru na mashisho'rho mu shita una una rhumǝ a kurmǝ nu uweng, nunu adi mu'rha ukabba utitakka tigǝnǝ nu uweng, nunuka adi mu'rha kabba nu uweng ukuzzu mǝjunǝ mu titakka kini adi ynana natara iminka inbi yǝnǝ andu kuzzurhuma natara utara rhiroho nom.19inde kizzi, ujah Agrippa, embi gyami nuhuka indiwa i sa'rhu budinza bǝnǝshirhi.20Kuzu, kini andoka enǝ na biggizzi ba Judea, kini gbaki pirmǝ nandu marim, embi yǝna rhutuma nuhuka nuhuka adi swa ti rhinu ekurmǝ nu uweng, nuwuzza ti kpakpa tu yinkin Tandy swa ti rhinu ukuzzu rhumǝ.21baza ludi, yahudaw amokum nayimǝ ugurawaval kizi abila adi wunam.22bazanandi em ing Mira ubinka ka uka suru nuweng. Ubiu na ricidi, kizi em na ritoring nubadi nǝ andu gisang kini andugbou, ing gara izhiming kallu kini iming nanganaka atumǝ auweng kini musa a gara isokono wu23nuhu Kristi ma kunda kpai, bazika amǝdǝ udi dinki nu torno usuru nu wi, maku gara ubunu u iyeryer, nǝ andubǝ goro kini andu marin.24Bulus pahu mabiu ubunu ukata rukpǝrumǝ, fastos ma gara na rumoro rugbou nuhu "Paul au lamma; uruza charr out mawa usokono lamma"25kuzu Bulus mahu, ba em lamma wu uwengkinu fastos, em nu ba ubunu akuradur hu kini unutor rukpǝ.26Uja ruza tukpwa-kpwa tindidi kizi em nubunu narai ruwondǝ numǝ, em ruza nuhu, ba izimingni ka eng nu nyisa numǝ27Uja Agaribas, uwǝmǝ na atumǝ auweng? "eng ruzaka uwǝmǝnǝnǝ28Agribas mahuna Bulus nushwa nyonkolo ki ungu wudum indi sokono Christian?"29Bulus mahu, em na-val nuweng nuhu da nushwa nyongolon da pirmǝ natuba, ba-ǝzi audi kpaidi wu bazi kusum andoka a kundam ricidi ba sokon dǝ em, kizi ni nyang di wu"30ujah ma torno, kini undu rija, kini barniki kini andoka anǝ na titashi kinǝnǝ;31nushwa ka a suru nu gura di, abunu nǝ kpǝ gǝnǝ nuhu, undodi mawa izhiming ka ika-biu nu wi wu da inyang wu"32Agaribas mahuna fastos, bazi undodi dazi maka sha ubunu umǝ nira kaisar, ingana ana jiki mǝ".
Chapter 27

1Lehlu rhi nanganaka ti rundu nuhu ti wungulu mini pirmə na Italy, abi yimba Paul kini ezi andi nyangdi nuzi uzari a gussumə Julius nyimə u gurnawa na Kwarra Rhiziəng rhu. 2Tibi rhuwə nuppa u wungulu mini u suru na Adramyttium bizi madi kpo na ussar bu kənzən ba Asia tibihu ti rhuwə nəmini mu massanu Aristarchus usuru na Thessalonica natimə Macedonia kinaru.3Nu san izu tibi shuppu nayimə pana u Sidon, niri ka Julius bi rhəng na Paul nuwəmə mayahumə pirmə na sirənə nu kundu lense. 4U suru na bəndəng tibi pirandu nəyimə mini mu massanu ki tibi wungulu nubara lee wa Cyprus, vati na rhukumur, bizi uvinu nu kursuzu goro. 5Tubi hu tu wungulu pirmə na minimu massanu ma Cilicia kini Pamphylia, tibi shippu na Myra, nuppana wa Lycia. 6Nabəndən, uzaridi bi mu'rha upa uwungulu mini usuru na Alexandria pirmə na Itily, mabi wandu nəyimədi.7Tibihu tikpo natanu shauwa sichar nu ma'rhisədi tibi kəshippu nu gbənə vati na Cnidus, kizzi uvinidi bi gəhandu pirmənu chunna anji, tibi hanna tipara nattira tigallau nu kirra Crete, nuwərə sərhi məni kini Salmone. 8Tibi parra bu kənzən bidi nu gbənə pimə nzirra a guss en Fair Havens, vati na upana wa Lasea.9Tibimi chirra lehlu char, lehlu rha Jewish bimi su'rha na masasa dang, kizzi nədi tanu natara mini ma sokono kpai. Paul bi wundənə titto, 10kizi məhu " Andi gərhimə em yirra tanu tinanganaka tinga kponi ti sokono nandu na ukunda kpai kini uwuna tərə, uganza tirra, upa uwungulu mini kini a kpa kpa goro kpaliwu: tivunkizə tugoro nama shisho'rho. 11Kizi uzaridən ma kursu rhiroho rhumə nundu gboudi kini ushiwə undu iming wungulu mini midi goto numə kini imin naganaka Paul nabunu nataradi.12Nuhuka i ra i tursa tu pa tu wungulu minimidi i sho'rho titəshi nusha toto, abi grh nazi andu cheppa tupa tu wungulu mini nuhu adi su'rha, a wa nudaku rheng aadikəbin nu pana wu Phoenix, adi vunkə nəndəng. Phoenix irra in tursa tup tu wungulu mini na Creta, kini iye rhu. 13Uvunu u usar iyerhu bihu ukpo nuwu'rhubuzu shauwa, andu cheppə tupna wungulu mini bi chirra i mingana m mu'rha rhumə abiza marungussu akpo natanu na mini pirmə na Crete, vati kini bu kənzəng.14Na udokono wu: uvinu wa hurricane gəngəng, a gussa on usur masarunortheaster, ubi kpo nu rənsə usuru na rhikumur. 15Uvinu bihu ukpo nu pənkəlu upa u wungulu mini, abi mangala uwa bugesse nusar uvinudi,tibi ganna ti pukana nukirradi uvinu nu chənsə di. 16Tibi wungulu pirmə na lee na rhi gissang a gussa rheng Cauda, kini na ukunda kpai kizzi tibi kunda upa u wungulu mini gissan nu gbaoudi.17Abihu a nynza u gissan di nəshi'rhi, abi chirra siwe sidi a kissa naa rhipun rhu gbou rhidi. Enə ni yəwə ugana kakpo natara i shinshi ya Sytris,kizzi abi shinshi bi nyang bu upa uwungulu minimidi ənə natanu. 18Tiwer tibi wata char kini u rhe nuputku goro izu nusana kizzi andubə kpo nulingizzi a kpa-kpa nəshibi aupa u wungulu minimidi.19Uwen utarudi andu cheppə upa u wungulu minimidi abi lingizzi akpakpa tigənə. 20Irabi wa mərim uwen kini iwerr məbissi nandu nasi char, kizzi bu rhe nu kai kpassa goro, ar tibimi mə susu siroho umangala u sokono nandu nu gbənə.21Enə abihu ape'rhe peu nikomo, kizzi Paul bitorno matura nayimə andu cheppa upa uminimidi mahu nani, "Endubə, aba mu'rha na kunda iming ga'rha em a ba mu'rha tibi gyami utornona Crete, kizzi inge an nu ganza tirra kini kuzu akpakpa gorozal 22Em nu ga'rhadi, nuhu nani na shinga u zondo gini mə wi wu: upa u wungulu minimidi ti pə andu on.23Nizi nərhi uzi utuma u Uweng nanganaka em suruni, unanganaka in wunza aval emə-utuma na rhitoring nu kirra om. 24Kizzi məhu, gana kunda iyewəwu: Paul. Utura natuba Caesar, u di yirra, Uweng nu wəmə manayau kussum andindi ka unar tanu knənə nayimə mini. 25Ində kizzi shinga, andubə! Ində kizzi em wəmə Uweng imindi sa sokono bizzi iminka abimi ga'rha nom. 26Nedi ima sokono nuhu a gama a lingiand natara rhikumur."27Erhi a rhukuə nati nanzi bihu tibiu kizzi ar chənsə goro nei kini bənji nayi mini mu massanu mu Adriatic, na tarshi a rhi andu chəpa up u minimidi a bi chirra nuhu da enə vati a da mu'rha bigizzi. 28Abihu a makka kizzi a mu'rha timokko a kurrepu; zhunnya rha ka, aku makka a ku mu rha timokko rhikurə nani shubi. 29Iyewəbi wənə enə a gana ka lingiənə natara a sha'rhi, kizzi a bilingi bunyang i nanzi peu nu mərhisə upa uminimidi kizziakpo naval au Uweng nuhu nani izu di sana sasa.30Andu tuttomo upa uminimidinubilla a chunna a di yaha upa u mingboudi abi lingi ku gissan kudi nəyimə min midi. Abi wa pa dannya anaga lingi izii nyangdi natuba upa u tanu na mini midi. 31Paul bi ga'rha nuzaridi kini ana kwarra, "andubə jitorno aturawu: na wizzi". 32Ana kwarradi bi tuzzu siwe sidi a yaha upadi kəzi.33Izu bimə biuvati nusana, Paul bilu nənə kussum adi rhia kurhia pahsah, məhu, "si rhukurə na sinanzi. 34Em na val gini nadi rhi-rhi, rhuguma rhigini nazi rhigbou rhidi, rhisikpə rhiwədə uzondo məpumə u suru nərhikə rhuməwu: 35Mabihu maga'rha nandi kizzi machirra rhuburadi kizzi ma zanzan nu Uweng nattuba koevi, mabinyele makpo nu rhiadi.36Kussum gənə abi kunda ulense abi rhi rhiadi. 37Andubə 276 (sinyi sirepu na əkur sundərə nani tuasi) niyimə upa utanu nayimə mini midi. 38Abihu a rhia ə shiri, abi kunku wheat-a lakama nəyimini nunuka upa utabudi diwa feuwa.39Izu bihu sana, bizi ənə a gyengdi nabigizibidi abi yirra i zirapeu nagbakidi u sa rhadiabi kunda ukolom iu radi nu gussa a chəppə upa uminimidi pirmə bəndəng. 40Abi tussu inyangdi a yaha nayiməmini. Nəyimə lehlu pah sah abi bunu siwe su yihu'rhu upa uminimidi, abi tass ti rhep-rhep ta tuba upa u minidi a kabba a chunna pirmə nabbu kənzəng. 41Abihu abiu niraka mini abihu akəbiu nirra mini mukama nani, upa uminimidi bi turra na biggizzi. Atubadi bi takala tekk, iming iu tursa upa u minmidi bi posso na bu vinu kii izinzing.42Ana kwarra bimawa rhu hunani adwunza andi nyang nuhu nani a gana laya i wi asuma na mini. 43U zaridi bi wa dannya madi kabba Paul, mabi kuwa datakk, kizzi maga'rha nuhu nani, kussum andubəkə rhəng iwi aponiadikasuru nabu kənkəng. 44Kizi udangara andi gərhimədi di kizi a tarsa, u zondo natara tissara tu posso, a zondo natara ti kpo kpor tu pol uminidi. Nandi kizzi tibiwa tikəbiu nabbu kənkəng.

Chapter 28

1Tibihu tikə shippu kənkəng, tibi kizzi tikun nuhu a rhizə rhi ra rhiri a Malta. 2Andu panadi bi kabbandu natərə ti repu abi dokkandu u'rha tikundizza, bizi bu'rhe kini totoh.3Kizzi lehlu ka Paul bi billa sikunkai mabi wu'rhubu u'rha, kizzi u nga bi suru muma kundu'rha kpai, kizzi məgbandizzi nətərə tumə. 4Andu panadi bihu ayira ungadi ma talkala tərətumə, kizzi a ga;rha nakpə gənə, "a kurming undodi undu wunza andudənədi, nuhunani maka mangala usuru nəyimə mini mu massanu, rhuvuna rhuwa Ewunumə,"5Mabi ga'rhiha u ngadi nayimə u'rha mabi gamuməwu:. 6Bizi emə nu rhika dannyamari məwi kini məbugu. Abhu a rhika iziming na mu'rhuməwu: kizzi a ku kpo nu gussa nani a eshiwə emə uzi Uweng duwə.7Vati nabbukənzən bidi tizi tilam tundu gbou bəndəndi e gussumə Publius. Mabi kabbandu na tərə tirəpu mabi wnadu akpakpa gallau nasi sitaru. 8Ar nandidi kizzi kuzu atah mina u Publius nu gbənə na upuba rhipum kini ushuang. Paul bi rhuwə, mabi wuzza aval wu Uweng numə, mabiruzə umərə mabi womo. 9Lehlu rhi nanganaka imindi bi kpo, udangara andu kono ka eməbəndəng kussum abi biua biwa a womo kussum. 10Andubədidi kabbandu u kabba gallau. Tibi donsono ushira goro, abi yandu akpa kpa au gana goro.11Tippe ti tanu tibi surha, tibi ku rhuwə nupa u tanu namini a gussaa on Alexandia, u bima dokono na rhi toring nu sha totoh, onniziiyo;rho dannya "a langure mana mu gərhimə" mabi hu ma durra bujinu natanu. 12Tibuhu tikə shippu na Syracuse, tibi teshi sisi taru.13u suru bəndəng tibi ku torno tuku kəbin nuppana u Rhegium. Uyirra wəndə kpaidi uvinubi torno, nayimə si sire pu, tibi biu nupana wa Puteoli. 14Tibi mu'rha azi ha hene abi wuzza aval goro a titəshi kinənə sisundərə. Na nandidi tibi gana tibiu na Rome. 15U suru bəndəng ha henedi abihu akunda ti rhuka ti goro abina mu rhandu nu sar ujamma wa Appius kini tirra tu titeshi tandu tanu a agyeng. Paul bi yirra rhihene, mabi zanzana nu Uweng mashing rhukpə.16Tibihu ti'rhiwə na Rome, Paul abi yahumə mateshi kini ana kwarra ka bazi ə nəna ti nya tumə abi jikimə kpaidi na titeshi kuss. 17Abihu awa padan nga si sitaru Paul biyissi kussum anduka bizi enədə andu gbou əndu Jews. Abihu amana nira wəndə kizzi məhunənə, "rhihene, emnu takka ui ziming na zondowu: da kəzi izhiming i titakum tanata goro wu, abi wam insokono undi nyang u suru na Jerusalem pirmə naterə tandaRome. 18Abihu ama'rha ubunu ubilla uruzza nemi, a biwa damnga adi tikkim, iziming ni ka ibibənə ubunu om u zha rhukpəwu.19Anda Jews bihuebuna natara iming iu gana gənə, ibi sokono noum ingorma inwundu ubunu pirmə na caesar abiwamni.ubunuu kozzo dəndi ugissau wu: a gana yirra nuhuda innar bunu kini bigizzi bom. 20Natara nandi, indəkizzi inna gana uyirra gini indi bunu kinənyi21Kizzi aga'rha mumə ena a duzzi a kabba tuva tu rhutuma usuru na judea natara au, uzondo uzhi uhenu məbiu mana ga'rha izhiming wu: igallau gbenədi i shisho'rhowu:. 22Ar nugama tida kunda iminka au u yirra kini iminka adi chirra natara andu gurəkpadəng kussum nu satta.23Abihu ayimə umen wəndə, andubə char bibiu nəmə nirra tidima tumə. Mabi susunə ubunudi, mabi ga'rha nənə a kurəduruna chunnan au Uweng. Mabi ya'rha nənə natara Yesu, kini natara ti tarkaning tu Moses kini Prophets undubunu u Uweng, usurumə əyimə izu pirmə ni ye'rhu. 24Azondo bi zhabudinza na sirohosigənə iminka abi ga'rha, a zondo gənə bi gyami uməmə nani.25Abihu agyami nə kpəgənəujir wəmə, kizzi abi pirmə, abi shirra ka Paul bilu ma ma'rha ubunu rhimo'rhorhi'wəndə: "Bi'rhim bibibunu sappu nunu u Isaiah u Prophet wa natagini. 26Mabihu nani, hana kaga'rha nandubə nuhu "natara ukunda au u kunda, imindi i mangala uruzza; kini hu ukunda au uyira, kizzi u mangala ukunda ma ngya.27Siroho sedindi wəwi, irradi i godi nənə, nattitto tigənə a mangala ukundirra, inge a mawassa ezi gənənu wassa jiji nandiwu aba yirra nəzhi, a kunda na titto, a ku rheng na siroho, kizi a kurmə a ku womong28i yinkini nuhuka, udi ruza ukaba u wǝmǝ u weng a bituma nandu marim a kukunda imin gara 29. tizhi ti kpakpa ta gyam tǝnni na riziong ru , mabihu magara nandi anda jews bi torno a shira , abi kpo nama zara ni saru nakpǝ gǝnǝ .30Iyinkini nuhuka, undi ruzza u wəmə ukabba u Uweng a bituma nandu mərim a kukunda iming ga'rha.Tizhi ti kpa kpa ta gyang tənnina rhiziong rhuMabihu maga'rha nandi, anda Jewsbi torno a shirra. Abi kpo nama za'rha ni sa'rhu nəkpə gənə. 31Paul bi kateshi naku raiku ta'rhissa nasuwə sirepu mabikansa andubə yənkəshi undoka mərəmə.Mabi wuzza ubunu Uweng char, emənu bənzdi kini tidima tu Yesugəngəng zondə bi gəhəwu:.

Romans

Chapter 1

1Paul, ulǝrǝ u Yesu Kristi ka ə yisum bazi ituma i rutuma ru Uweng. 2A tuma ǝmǝ bi ma ba nu dokono nǝ yi mǝ u bebul. 3Ni basi vana umǝ ka bu tozo bumǝ na ru pum na rai a David hu.4Na yimǝ birin bu sansan, a ruku mǝ amǝ vana Uweng ka mǝ torno na maru uwi umǝ ǝmǝ Yesu Kristi usharai goro. 5 Ni ra imǝ kizi tu mura izai kini rutuna ru lense kini u yunba a kuraduru na yimǝ kusum silen bazi rizǝ rumǝ. 6Na yine si lem sidi ǝn na nura u yisi na di sokono a Yesu Kristi.7Na yimǝ Rome kusum ando ka Uweng mǝ wǝnǝ nǝ, mǝ yisǝ nǝ a sokono sansan na yimǝ. Izai, ishamma u suru nu Uweng Alla kini usharai goro Yesu Kristi.8Imin ya kinka nazi in da hu nu Uweng inja na yimǝ rizǝ ru Yesu Kristi bazi ǝn kusum bazi ar bunu na tara uyumba akuraduru guri na kusum mǝsanu wudi. 9 Uweng ka em ni tuna imǝ birin kini na yanǝ sutuma rugilau ru Van Umǝ, ruza ka mal em nu bunu na tara gini. 10 U gana om ka in garsa na yimǝ a val am, nazi i bawa ŋel in nura in dungǝ nenyi na lǝlu rindi.11Em nu gana en da yiri nyi di bǝnzin tukpakpa na yimǝ ka tidi kini nyi ba dǝrǝ. 12U gana om nazi ka inba mana kinǝn nyi, tidi pi apum ǝn, kinemi don.13Na gana sokono na yimǝ mǝrin bazi ujur rǝmǝ om nǝn nyi (Izimin kizi ibi kandum) bazi ka indi mura nana nǝ yimǝ gini don, dan'a ka am nǝnǝ nǝ yimǝ ando ba ǝnǝ tu Yahudawa wu. 14 Em nǝ tudur tu Greek kini andǝ shibi kusum kini andu sǝnsǝn a ti lakar. 15Bazi nan di kizi ima kisina in da ba ubunu u lense niŋ don kusum kini an do ka ǝnǝ na Rome.16Bazi nandi kizi in ba ubunu u lense di labu maneng bazi ka on na budǝrǝbu Uweng ka billa undo ka ma wǝmǝ ma kaba ubunu di, ma nura ma mangala, a gira na tu Yahudawǝ kizi a dula na Greek. 17Tanu ti gilau na yimǝ Uweng, tu bǝnǝ uwarai dan'a kandakaa darsa nu hu andu tanu ti gilau hana bazi uwarai.18manang mu uweŋ usuru na shiri , mu dupu na tara agyami uweng kini andu ka agyami tanu tigilau bazi ka ujur tanuti gilau ti gǝnǝ nǝ nu yito akuraruru . 19sɔkɔnɔnandi bazi ka bella imin ka iwa adi ruza uweŋ en kenken nǝnǝ , bazi ka uweng mǝ kɔrnǝ ǝnǝ.20ti kpakpa tu uweng ka tǝn kenken , nazi budǝrǝ tumǝ nu labu daku , ti dima ti yǝrǝrǝ tumǝar arika tǝn kenken gyami nu suru masanu tǝn nu wana kini tukpakpa tinangaka awu tǝn, bazi nandi kizi anǝ labu imin gara . 21indǝ kzi iwa kusum nu ruza uweng gǝnǝ agyami ka ada yimǝ rugbou ka amǝ uweng da a hunumǝ ijah golo nǝnǝ a sokono tilakar tidi labu ryomo , na suroho su gǝnǝ suma sokono na marim.22a rika pa daŋ anǝ sǝnsǝn , kizi amǝ sokono hu titaka tidi . 23a ruhuru a chira uzanzana uweŋ ka mǝ shinza wu a , a sokono na ti yinkini tu kpakpa ka ti shainiza , pa daŋti yinkini tun dubǝ i ɲen ishoko ka en na tubuna ti nanzi da kǝzi tukpakpa ka tu wundu rumǝ.24bazi nandi kizi uweng mǝ yihǝnǝ nǝ nu kuba na tu nurai tigǝnǝ tu mǝjunu a di shara apuym ganǝ nǝ kpǝ gǝnǝ. 25ǝdǝ kizi a yuhuru akuraduru au uweŋ na malem, agoto wǝmǝ a rya mupa ni min ka a yumbura na rukpǝ rundo ka mǝ yumbura di, amǝ ka akǝbiki au labu daku.26bazi nandi kizi uweng mǝ yumbǝnǝ tu nurai ta lana , tuga ti gǝnǝ na yaha tukpakpa ti gilau tǝ gyam , amoko ti kyen tidi. 27 nan ka andigǝrmǝ gǝnǝ ma gyami mayandang kini tuga tigǝnǝ a goto wǝmǝ a sokono nu kubu nǝ pum gǝnǝ andigǝrmǝ , ǝnǝ andigǝrmǝ hu ka adima tukpakpa tu mameng kini a hene andigǝrmǝ ,a kunda ugbǝnǝ , bazi ti dima tigǝnǝ tu taka.28bazi ka gyami adǝ bǝnǝ nu hu ǝmǝ kabu uweŋ na yimǝ kusum uruza gǝnǝ uweng na yihǝ tu urai tigǝnǝ ti wuru rumǝ adi wuza tukpakpa tu shishoro.29ǝmǝ monzǝ na na tanuti shiroho , anyasi , rai rugubǝ nimi zondo , rai rugubalpban ǝmǝ sokono na rizhi rugupǝn uwunzǝ pum , maŋ , bu warsaza suroho sa nyasi igye nǝ na buboho. 30andu butinza bǝn andubǝ na maru gǝnǝ , andu ka a gyami uweng , biza , agata u bǝnǝ urǝn , uruza , bila tu chunna tǝ aɲisi kini bizu bǝn du mina gǝnǝ . 31ǝnǝ labu uruzira , labu uwarai , labu suroho si gilau labu izhai.32ǝnǝ a ruza tu chunna tu uweng nuhu bella undu ka ma wuza tukpakpa tidi mǝ wi . kizi ǝnǝ a wuza tǝn bǝnǝ uwǝmǝ nu hu koavi wuza tǝnǝ don.
Chapter 2

1Bazi nandi ǝŋi labu imin gara, ǝŋi ka na tusu makangara, imin ka na tusu na tara di indǝ kizi i gbariŋi. ǝŋ imin ka na tuzu indǝ ki na wuza. 2Ar tu ruza nu hu u tuzu makangara mu Uweŋ na tara akurǝduru hu. Lolu ka u tuzu kpo na tara ando ka ǝnǝ na ti dima tindǝn tidi.3Barin shau wa nadi yira ǝnyi ando ka na tusu makangara, kizi naku wuza imin ka numǝ gǝhǝ dim nasa mangala utuzu makangara mu Uweng. 4 ǝŋi na toron vati, i gilau imǝ di nazi u kini na lǝlu hu, kini ushinga umǝ? na ruza ka igalau ima di uyumba lǝlu ka nadi nura na kon utakaza hu.5A gata a suroho kini ujur yaha utakaza ma pitunu ninyi manang mu Uweng, pirmǝ nyel richi ka Uweng sa jiki manaŋ mumǝ. 6Ma sa tara koavi na sana ti dima ka ma wuza. 7Kusum ando ka neyime ushinga na tukpakpa ti gilau a bila uzanzana, u nyanzarumǝ, ujur shainai ǝnǝ mǝ yǝnǝ tuvunkǝze.8Kizi byolla ando ka ǝwǝmǝ akpǝ gǝnǝ, kini ando ka a gyami uwǝmǝ akuruduru aku goto wǝmǝ tanu tishishoro a mana kini manang kini rai ri gangi. 9 Uweng mǝ rǝmǝ nu gbǝnǝ fangǝn kini ujur jiki rumǝ urǝmǝ nǝ kusum an dubǝ ka a dima aŋasi, a tibi gira n tu Yahudawa kizin kuzu Greek.10Uzanzana, uŋanza rumǝ u mura kusum ando ka a wuza tukpakpa ti gilau ugira di na tu Yahudawa kizi a Greek. 11Nira Uweng ǝwǝmǝ zondo a gyami zondo wu. 12Byolla undo mǝ wu taka nu yimǝ ujur, a tuzu nǝ makangara nǝ yinǝ ujur ruza umǝdi. Bylla undo mǝ wu taka nǝyimǝ u ruza, nandi ka a tuzu mǝ makangara na tara imin ka mǝ wungulu di.13Andu kunda titarkanin kpai sokono nu hu ǝnǝdǝkizi ǝnǝ na ta nu ti gilau wu, ando ka awuza imin ka titarkanin tu gara kizi ǝ mura umangala. 14 Lǝlu ka andu mǝrim ka ǝnǝ labu titarkanin, a wuza tikpakpa ka ti hana nu uwa Uweng, tu sokono titarkanin don, kusum ka ǝnǝ gyam ǝ pumǝ titarkanin.15Ni yan, I bǝnǝ nu hu ti dima ka ar gana a da wuza tǝn nǝ yimǝ titarkanin, tǝn nu darsa nǝ yimǝ suhoro hu. Uruza na suroho si gǝnǝ, bunu nǝnǝ, utoron gǝnǝ binka nǝ da kǝzi utoron di gyamǝ nǝ. 16Kini Uweɲ. Tukpakpa tin di tisa hana richi ka Uweng sa tuzu makangara na kusum tukpakpa ka tǝn dubǝ rutuma ru lense ka in sasa u Yesu Kristi.17Bazi nandi kizi hu gusa au u Yahudawa ka uma gakana na titarkanin rǝn ubenu ruza nǝ yimǝ Uweng. 18 Uruza imin gana en Uweŋ, uku bǝnǝ u wǝmǝ na tara ukpakpa ti gilau bazi ka ǝnǝ bǝnzǝu titarkanin. 19 Bazu umǝ wǝmǝ nu hu au undu bǝnzǝ tilǝngǝ a chunna, au ikenken nan do ka ǝnǝ nǝ mǝrin. 20 Au du makaza nan du jur sǝnsen, un du bǝnzǝ na digyenzǝ gisan, au nu ruza nǝ yimǝ titarkanin, kini ǝkuraduru kusum tikpakpa diti imi kizi andubǝ rika na tanu tou?.21Au ka u ba nu hu zondo gana nono kini ugwa zondo wu, an nonzo kini ugwa zondo? au ka u gyami sishende, u chiga tukpakpa tu sishende? 22 Au ka u bǝnu: ruza titarkanin nu bǝnǝ Uweng itǝlwǝshi nu jur dula titarkanin?23anyi ka anyi nu nyenza rukpǝ wan rai rugupeng nayimǝ ti tarkaning ,na yaha uweng nayimǝ titarkanin tigini.24 rezǝ ruweng ma mura u jir yimba regbou nayimǝ ti gentiles baka nanyi yaka ka ama darsa25Akpo sokono nyel ka bazi u dula titarkanin ŋel, hu yǝnsǝ titarkanin, akpo au sokono akpo wu. 26 Bazi nandi kizi jiji au na akpo wu kizi u dula titarkanin ŋel, ujur akpo au di sokono akpo wu? 27 Un do ka ǝnǝ na sana akpo a uwa uweng di gyami rǝn ka ma meshe undo ka ǝmǝ na akpo a rakaza wu? bazi ka ǝnǝ nu dula titarkanin. I sokono nandi bazi ǝŋi na akpo, kizi numa sokono andu yansǝ na titarkanin.28Azondo ǝnǝ tu Yahudawa nǝ tunu kpaidi, nandi ka azondo akpo gǝnǝ na rupum kpaidi. 29A kura Yahudawa nǝzi undo ka ruroho rumǝ ri gilau ridi, nandi ka akpo a kuradura nazi akpo a ruroho nǝ yimǝ birim. Sana undobǝ undǝn Uweng kizi mǝ yibu mǝ, uyiba umǝ susu nan dubǝ wu.
Chapter 3

1Yandi tukpakpa ti Yahudawa tu kini rigǝnǝ nani? yandi ukini rumǝ kizi a nura na yimǝ akpo? 2Tukpakpa tidi gǝngǝn, na dinka di, ǝnǝ tu Yahudawa kizi ǝnǝ tibi korno na ǝzi au rugu Uweng.3Tanaka ka tizi tu Yahudawa tidi labu Uwarai, ujur yumba a kuraduru gǝnǝ di gǝhǝ uwarai ru Uweng? 4I gana sokono nandi wu, I got ka a nura nu hu Uweng nazi akurǝruru, kusum andubǝ sokono mǝlǝm, dan'a ka a darsa nu hu "yaha au da sokono undo tanu ti gilau na yimǝ ugani nu au kinizi au di rya lǝlu ka usǝ tuzu makangara".5Bazi ujur tanu ti gilau tugoro bǝnǝ tanu ti galau tu Uweng, tu hu a tanu ti gilau tu Uweng tu shinshi manaŋ mu Uweng na tara goro? (Em nu ba sana matara men dubǝ hu) 6 I gana tibi sokono nandi wu, kusum na nandi, mashe kizi Uweng mǝ tuzu makamgara nu mǝsanu mudi?7Bazi akurǝduru au Uweng kini uzangana umǝ nu kini rya rumǝ bazi malemi mom, wa mashi kizi ǝku tuzu nu hu em undu takaza? 8I mi gǝhǝ ka ǝhu a tu shinga rukpǝ nu takazanunuka iglau eu Uweng di rǝmǝ? nandi kizi a ba: nu hu ardi ki tu hu nandi. Tu wuza a ŋa si imin gilau di rǝmǝ? ugyami ka a gyamǝ nǝ u hana nyel.9Nedi nashe? Ti nanga susu ǝkpǝ goro dunǝ? tibiti wu. Tuma rya tu Yahudawa kini greek na rikiri kusum gǝnǝ nu hu ǝnǝ nǝ takaza. 10Ama darsa nu hu "Zondo ni ka mǝ hana tanu ti gilau wu, kusum zondo ni wu".11Zondo ni ka makam wu, zondo ni ka ma bilu Uweng wu, kusum zondo ni wu. 12Kusum ǝnǝ yuhuru shishati, kusum gǝnǝ ǝnǝ sokono a duku di. Nǝ yirǝ gǝnǝ zondo ni ka ma wuza tukpakpa ti gilau wu, kusum zondo ni wu.13"Su moro si gǝnǝ nu korno dan'a isahu, silem si gǝnǝ na tuwarsasa, ushoto gǝnǝ nu kono dan'a iga"14 Tu nu ti gǝnǝ wata bitinza kini i gbalgbal ew bunu.15Tubuna tigǝnǝ na masasa mu pirmǝ nu kunku mǝni. 16Tuchunna ti gǝnǝ kusum tuma mo nu shaina kini ugbǝne. 17ǝnǝ a ruza imin ka a gusa en titashi wu. 18ǝnǝ kusum a pumǝ iyǝwǝ eu Uweng19Nedi tuma ruza nu hu byolla imin ka a na titarkanin a ba en bazi ando ka ǝnǝ na tunu tu dula titarkanin. I sokono nandidi bazi ka koavi di wasa u nu umǝ dizi kusum mǝsanu mudi rǝmǝ nu Uweng ba gun ti dima tigǝnǝ. 20 Kusum ituma i rupum i nura ujikirumǝ na tuba ǝmǝ bazi u rǝn du la titarkanin wu. Na yimǝ titarkanin kizi uruza utaka.21A hu yaha titarkanin, a yira kenken tanu ti gilau tu Uweng. Tutarkanin kini atuma a Uweng kusum a gara nandi. 22In dǝ nǝzi tanu ti gilau tu Uwe nǝ yimǝ Yesu Christi bazi ando ka ǝ yimba akurǝduru kusum labu gyami zondo.23Bazi kusum kovi ma taka, mǝ ku tǝmǝ nu zanzana u Uweŋ. 24ǝnǝ ama mura u jikirumǝ bazi ka ama sana bazi izaika en na yimǝ Yesu Kristy ka muma tara zal.25Uweŋ mǝ yitu Yesu ma sokono imin ew bisa utaka nǝ yimǝ utararai na mǝni mumǝ, mǝ yumba Yesu mada bǝnǝ sar, bazi ka mǝku toron nu taka ka uma sura wu 26bazi ka ǝnǝ nu shinga. Kusum tukpakpa tindi tu hana madǝ bǝnǝ tanu ti gilau tumǝ nǝ lolu rindi. Kinizi nandi ka mǝdi bǝnǝ isar imǝ. Mǝ ku bǝnǝ nu hu mawa na kovi sar bazi utararai na Yesu27Nedi aku bǝnu; ruza kini rǝn be? ǝmǝ za on ni. Na yandi titarkanin kizi a za ni di? Ituma gilau? uwa, a zani na yimǝ titarkanin tu utararai. 28 Tuma dinza nu hu undubǝ mura usana bazi uterarai hu. ǝgǝnǝ hu bazi ituma i dula titarkanin hu.29Nǝ huda Uweng u tu Yahudawa kpai dǝ? ǝnǝ Uweng udangara andubǝ di wu dǝ? nandi ǝnǝ u dangara andubǝ don. Bazi Uweng ǝnǝ u wǝndǝ30 di, mǝ sana ando ka ǝnǝ na akpo ma sana nǝ na yimǝ utararai.31Ne di tupuka titarkanin na yimǝ utararai, I gana sokono nandi wu, i goto ka tu mako titarkanin.
Chapter 4

1Ini kizi tu gara na tara imin ka Pozoh goro na rupum Abrahim bi mura?2 Tunaka Abrahim bi mura usana bazi ituma imǝ bazi mǝpa bǝnǝ uruza kini urǝn, bǝ mǝren nandi kini Uweng wu. 3Imin kizi ubebul ugara? Abrahim bi yumba akurǝduru mu Uweng indǝkizi ǝ hu mǝ hana tanu ti gilau.4Ne di byolla unda mǝ wuza ituma imin a tarumǝ, I sokono ti lebu wu, rigira rumǝ kizi a taru mǝ imi. 5Kizi mǝ goto yunba akuradurum mu undo ka ma yimǝ usana na yimǝ mǝjunu Mumǝ a bara utararai rumǝ, tanu tigilau hu.6David̵ bi hu ǝkǝbiki mura undoka Uweng mǝ yira tanu tigilau tumǝ, bazi ituma ka ma wuza.7 Mǝ hu "ǝkǝbiki na tara ando ka ǝmǝ jikikusum ujur dula titarkanin ti gǝnǝ. ǝku kupa gun utaka gǝnǝ. 8ǝkǝbiki na tara gun undo ka usharai ma bara utaka umǝ wu.9ǝkǝbiki di ka ama ba an na tara ando ka ǝnǝ na kpo bǝ lǝ, da kini andu latu akpo? tumǝ hu "ǝbi bara utaratai u Abrahim nuhu tanu tigilau hu. 10Abi bara di masheyon? lǝlu abi mǝshimǝ na akpo da abi da?abi mǝ shimǝ na ikpo wu, abi da.11Abrahim bi wuza akpa mǝdǝ bǝnǝ utǝngǝrǝ na ti gilau ka ǝmǝ nani gyam ka mǝ dazi mǝ wa akpo. Imin di pa huna nandi, bazi ka mǝdi sokono atta na kusum ando ka ayumba akurǝduru ka ǝne labu akpo adi mura a bara nǝ na yimǝ andu tanu ti gilau. 12Amǝ Atta kpaki na ando ja ǝnǝ na akpo, kizi kuzu ǝnǝ nu dula tu buna tu utararai ka bizi Atta goro Ibrahim ni gyamka adazi ǝ shimǝ na kpo.13Imin ka abi gara no Ibrahim kini dusun andigyǝnzǝ ǝnǝ, nuhu mǝ sokono uswarai u mǝsanu, bi biu nǝ yimǝ titarkanin wu, nǝ yinǝ tanu ti gilau tu utararai hu. 14Bazi a andu dula titarkanin ki a sokono to swarai, utararai mǝ sokono ugowdi nandi ka ugǝrunu ma sokono na siki. 15Titarkanin dungǝzǝ na manag, ira ka en labu titarkanin en labu uwungulu.16Bazi nandi kizi na yimǝ utararai hu, ugarunu di tura ni zai dizi kusum ando ka adula titarkanin, kini ando ka ǝnǝ Atta goro kusum. Pa daŋ ja a darsa nu hu" Ima sokono na wu Atta U silem char" bizi Ibrahim mal kini Uwǝng ka ǝnǝ nu gakana numǝ.17 ǝmǝ dǝ nyin za tuvunkǝzǝ nan do ka ǝmǝ wizi, kizi mǝku rǝmǝ na tukpakpa ka nizi tan ni wu.18Na yimǝ uwarai mǝ yinba akuraduru nu jur warai, nu hu mǝ sokono Atta U Silem char nandi ka abi gara numǝ, "Nandi kizi andigyenzǝ au a sokono". 19Utararai umǝbizinzi wu, mǝbi chira nuhu rupum ikeze hu (bazi ka mǝ moko vati suwǝ rinyi kizi unyinya umina u Sarah don mǝ wi.20bazi ugarunu uweng, ruroho ru Ibrahim bi tibi wa gbegbeti nu jur yumba akuraduru wu, mǝ pa goto wa gudǝrǝ, mǝ zanzana Uweng. 21Mǝpa wǝnǝ nu hu uweng mǝ garunu, mǝ monzo imin ka mumǝ gara. 22Bazi, nandi abi ka bara nu hu imin ka ma wa di tanu ti gilau hu.23amoro tunu ka a hu , abi bara numǝ ubunu bazi ǝmǝ bǝl hu wu, 24abi darsa bazo ardi don a bara nandu don ka tuma yuma akuraduru nu undo ka zansa yesu? usharai goro usuru nu wi 25.ǝmǝ dǝ kizi abi yunu mǝ bazi uwungulu goro abi zansu mǝ, bazi usanarumǝ goro.
Chapter 5

1nedi ka tuma mura usana bazi utararai ar shamma kini uweng bazi usharai yesu kristi , 2nǝmǝ kpai di kizi tu , mura uruwǝ nǝ yimǝ iʒai di ka ar na rutorin ni bazi utararai , ar nu bǝnǝ rugoro nǝ yimǝ uwarai nu uzanzana uweng.3nandi kpaidi wu, tuku bǝnǝ rugogo nǝ yimǝ ka ar bǝnǝndu maɲa rumǝ , tu ruza nu hu manya rumǝ rahuzumǝ nu shinga . 4ushinga ɲinza tidima , tidima bǝnzǝ uwarai.5 uwarai ɲinza mameng wu, bazi ka ama monzo suroho ka ǝmǝ yandu.6lǝlu ka bizi ar labu bu dǝrǝ , na lǝlu riɲel , kizi kristi bi wi bazi andu tidima tu shishoro. 7nu gbǝnǝ ka zondo mǝ wi bizi undɔ ka ǝmǝ na tanu tigilau ǝrǝn ka amura zondo wǝmǝ mǝdi wi bazi undu gilau.8uweŋ bǝnǝ i char i wǝmǝ umǝ na tara goro indǝ kizi iwa gyam ti da nǝ yimǝ taka goro, yesu mǝ wi bazi ardi 9.goto zi nedi ka tuma mura usana bazi muɲi nu mǝ , tu mura mangala na manang mu uweng bazi ǝmǝ.10bazi uwi u vana umǝ kizi upa patan du kini uweŋ lǝlu ka tu bi da abdu mabaru mumǝ, kinizi ka ǝmǝ patandu di tu mura umangala bazi tuvunkzǝ tumǝ . 11nanadi kpaidi wu, ar ni soso nǝ yimǝ uweng bazi usharai goro yesu krsiti ka ,nedi ama kabandu a patandu kini uweng12usuru nu undu wǝndǝ kizi utaka birumǝ na nasunu mu uwi, ku ruwǝ bazi utaka di , uwi u sata rumǝ nan dubǝ gun bazi ka kusum koavi nu taka . 13gyan kizi titarkanin , bizi utakaza ni na masanu , kiz nǝzi a ruza .14kusum nandi dǝndi , utaka bi shinga rukpǝ na tara araham kini , kusum kini ando ka abi ruwǝ na sǝnǝ ujur kunira i braham mǝ sokono imin ka arika na tara undo ka bizi ma, kada udungǝ 15.tilebu tidi ti yinkini uwungulu di wu, uwungulu rumǝ undu wǝndǝ rǝmǝ nu wǝn dubǝ char, ǝrǝn ygra izhai i weŋ kini tilebu ti zhai i yesu kristi ka en bazi andubǝ char16 . tilebu tidi ken kini butozo bu taka undu wǝndǝ dǝ bizi utuzu makangara mudi na tara undu wǝndǝ kizi mapǝ rǝmǝ nu gyami tilebu tidi tupa dula kusum uwungulu nu hanu sazi di . 17bazi ka undu wǝndǝ mǝ wungulu kizi uwi udulu mǝ , igoto nyel char ka kusum ando ka a kaba i char izhai kini tilebu tu utarai wuza rija nǝ yimǝ yesu kristi .18daŋ kauwungulu undu wǝndǝ urǝmǝ nugyami andubǝ char, nandi ka tidima tu tanu tigilau tu undu wǝndǝ tu rǝmǝ nu suna kini tuvunkǝ ti gǝnǝ dubǝ kusum.19 kusum ka ujurkunda undau wǝndǝ , u wandu utaka na tara andubǝ char, nandi ukundu un du wǝndǝ u wa andu char wuza tanu ti gilau .20titaekanin sokono dan'a tu kini uwa uwungulu hu,bizi bella ira ka utaka ni, zhai kini rumǝ char. 21i sokono nandi hu, bazi lelu ka utaka na rija nǝ yimǝ uwi , zhai don i wuza rijah na yimǝ tanu tigilau bazi tuvunkezǝ tu labu marna nǝ yimǝ yesu krist usharai goro.
Chapter 6

1nedi imi ki tu gara? tu shinga rukpǝ nu utakaza nunuka izhai di ba ri ? . 2igana tibi sokono nandi wu, ar tu wuna utaka goro adi wa mashe kizi tuku tǝshi na yimǝ ɔn ? 3aɲi na ruza wu dǝ ,ar ka amǝ chirǝndu namini na kristi yesu a chirǝndu kini namǝ na yimǝ uwi umǝ don?.4a wansandu kini amǝ lalu ka abi chirandu na mini , nuhu tumǝ wi tu turon kinǝmǝ isokono nandi abi zansa kristi na maru uwi umǝ , na yzanzana wa Ata bazi ka ar tidi hana tanu ti gilau .5 nazi ka hu tiyinkimǝ na yimǝ uwi umǝ , tu gura rugoro kinǝ ǝmǝ nu turno umǝ .6tu ruza nu hu abi gakara tidima tu goro kozo kinamǝ nǝmǝ na tara uchichi bazi ka maruku mu goro di wi , bazi ka tigana ku sokono tiǝrǝ tu maruku wu .7 unduka ma wi, maruku muma maina amǝ na tanu ti gilau.8bazi tuma wi kini kristi ar nu wa rai nu hu tu ku vunkezǝ kinǝmǝ . 9tu ruza ka abi zansa yesu ka mabi wi, maku wi wu, uwi di na budǝrǝ na tara amǝ wu.10ma wi na wǝndǝ hu, ma dǝrǝ nu wi kusum tu vunkǝzǝ ka ǝmǝ nani tuvunkǝzǝ tu uweng hu .11 nandi ka ayni , chiran nu hu namǝ wi ki maruku mu gini , nedǝ anyi na tuvunkǝzǝ na yimǝ uweng na yimǝ yesu kristi .12bazi nandi na gana yaha maruku mu dǝrǝ na pum gini ka mudi rini nyi na lana wu. 13na gana yitu apum gini sokono tukpakpa tu ituma shishoro wu, goto yitin akpǝ gini bazi ka a wundu aɲi usuru nu wi, na ku yitu akpǝ gini nu uweng , na sokono tukpakpa tu ituma itanu ti gilau. 14na gana yaha maruku mu dǝrǝ niɲi wu, na da tanu tu dula tiǝrkanin wu , anyi na tanu na yimǝ izhai i uweng.15imi kizi tu hu yon? bazi ka ar na lǝlu ri izhai , tushinga rukpǝ na yimǝ maruku ni nyan ? maruku .16 na ruza wu dǝ hu na yutu akpǝ da'a ti lǝrǝ aɲi tilǝrǝ nun undu ka anyi nu nuto mǝ rukpǝ niɲel da na sokono tilǝrǝ tu mǝmku primǝ nu wi, da kǝzi na sokono tilǝrǝ na kundira primǝ na tanu ti gilau.17injah nu uweng nazi ǝn nyi ti lǝrǝ tu maruku , nǝdi suroho si gini suma kaba tu chunna tu tanu ka a bǝnzi ni .18 ǝmǝ punzi nyi na maruku a jiki ɲi , nedi ǝ nyi ti lǝrǝ ti tanu ti gilau .19em nu bunu u rupum bazi anyi na yimǝ rupum nu nyinza apum gini na ri lǝrǝ kini tidima tu majunu kini ujur kandira indǝ kizi ujur kundira ma bari yitn akpǝ gini nadi sokono tilǝrǝ tu tanu tigilau na yimǝ u kuzu rumǝ . 20lǝlu ka bizi a nyi tilǝrǝ na yimǝ maruku , bizi a nyi shishati na tanu ti gilau . 21nedi lǝlu rindǝn na bi dima tukpakpa tu mameng na ran bǝnǝ tǝn nedi wu, tukpakpa tindǝn tidi kusum tishuza nu wi hu.22nedi ka ama susuɲi na maruku nu ma sokono ti lǝrǝ tu uweng anɲi ni min ka na rǝn bǝnǝdi indǝ nezi ukuzu goro ka iyandu tuvunkǝzǝ tu labu daku .23 imin ka a mura na yimǝ maruku nezi uwi, imin ka uweng uliza ɲinza nezi tuvunkeze tu labu daku na yimǝ yesu kristi usharai goro.
Chapter 7

1na ruza wu dǝ rihene (em nu bunu kini andu ka aruza titǝrkanin ) titǝrkanin tu wuza ituma nun dubǝ na kusum lǝlu ka amǝ na tuvunkǝzǝ.2titǝrkanin tu yito ugwa na rai amǝ lelu ka urǝzǝmǝ ni, hu mumǝ wi, ugwa di mura usuru na titǝkarkin ta anya di. 3bazi nandi kizi hu ma tǝshi kini zondo lǝlu ka urǝzǝmu dani ahu amǝ na lana lǝlu hu urezǝmǝ ugwa di ma suru na titǝrkanin tindǝn azhi ka urǝzǝmǝ ma wi aku hu amǝ mna lana wu, ka amǝ hu maku tǝshi ku zondo.4bazi nandi rihene na bi wi na yimǝ maruku bazi kristi , bazi nandi arǝn ugara gini kini zondo, undu di ki mabi torno na mam uwi umǝ ahu a garandu kinǝmǝ tu susu tukpakpa ti gilau nuweng 5 .lǝlu ka bizi ar na tidima tu rupum , maruku nyanzhiza akananaŋ a titǝrkanin kizi tidima tu goro tu nyinza tukpakpa ka ti ka shandu nu wi.6nedi ama susundu nu dula titǝrkanin imin ka ibi ma kisandu dǝ amǝ bunu en , isokon nandi tidi mura tuwuza ituma sisau , tu sum na tukpakpa tu kozo ta gyam.7imi kizi tu gara? titǝkarnin tidi maruku duwǝ ? makǝri ,titǝrkanin kizi wa in ruga maruku , in ruza imin ka a gusa en rizhi rugupǝn jiji ka titǝrkanin tu hu gana zhi na rizi rugupǝn wu.8 maruku mu kpo num na maru na yami titerkanin ma rǝmǝ num nu ruza riʒi rugupǝn bazi titǝrkanin zal maruku mu wi.9ne rizi lǝlu bizi em na tuvunkǝze ka bizi tiǝrkanin ni wu , lǝlu ka titǝrkanin biu maruku mura tuvunkǝzǝ , kizi uwi biu num. 10titǝrkanin ka bizi tidǝ biu na tu vunkǝzǝ ma yuhuru ma sokono num uwi.11maruku mu kpo num na mani na titǝrkanin , kizi na yim titǝrkanin tidi kizi ma dungǝ nu wi .12 bazi nandi titǝrkanin tǝn sansan, kizi kuzu tǝnna uzanzana tǝn na tanu ti gilau tǝn nyel.13ni ɲaŋ gilau ma sokono num uwi? mako maruku hu kizi mu ɲisana nayimǝ imin gilau nedi bǝnǝ uwi na yimǝ imin gilau kizi kuzu titǝrkanin char. 14tu ruza nu hu titǝrkanin hana dan'a burim , kizi em rupum hu, em ima sokono u maruku nin nyan .15bazi ka tidima tom num na marim , imin ka em nu gana inda wa inrǝn wadi wu imin ka em nu gyami em indǝ kizi em nu wa en. 16lǝlu ka ka hun wa imin ka em nu gyami di imǝ wǝmǝ nu hu titǝrkanin ti gilau tidi .17nedi ima ruza nu hu emdi na tidima tidi wu, maruku ka mǝn na yimǝ am hu . 18in ruza ka am ni shamma i gilau di wu bazi em rupum hu, en nu gana inda wuza tidima tigilau in rǝn wa tǝn.19tukpakpa ti gilau ka em nu gana inda wa, in ran wa tǝn wu, tishishoro tidi ka em nu gyami tǝn tindǝ kizi em nu wuzadi .20 nedi hun wuza tukpakpa ka em nu gana tǝn wu, maruku ka mǝn na yimǝ am ki mǝn na tidima tindǝn . 21titǝrkaniŋ ki tu wunzam tidima ti shishoro lǝlu ka em nu gana en da wa emimin gilau22in wuza rai rugupun na titǝrkǝnin tu uweŋ na yimǝ ruroho rom . 23kizi inku yira titǝrkanin ti kǝntidi na rupum rom , tǝnu kwara kini titǝrkaniŋ ti gusau azhi yimǝ ruroho , muma mokum gyereng na titǝkang tu maruku ka mǝn na yimǝ am.24ima sokono imin zai avi ki ma susum na yimǝ rupum ru wi di ? 25inja nu uweng na yimǝ yesu krsiti usharai goro, bazi nandi in wuza iyuma na titǝkǝniŋ tu uweng na rai rom , na rup[um ridi ka in wuza ituma itǝrkǝnin tu maruku nani.
Chapter 8

1ba azi ulingi ni wu, nadu nanganaka anǝ nayimǝ yesu . 2baka ti tǝrkǝnin tu burim bu sokoninna yimǝ kristi yesu majiku usuru nayimǝ titǝrkǝnin tu maruku kini uwi.3imin ka titarkǝn bi raŋ uwa di wu baka igbǝrak irupum , uweng bi wa , mabi tuma na vana umǝ nayimǝ tiyinkini tu maruku mu rupum mǝnǝ tǝshi tubinka baka maruku , kizi malingi maruku kamaŋ nayimǝ rupum. 4mabi wanandi baka ka adi monzo tukpakpa tu dula titarkǝnin nayimǝ ar kaba tu hana nu dula rupum wu, tutura nǝ i dula burim 5.andu ka usokonin gǝnǝ u rupum atarǝ tu nurai tigǝnǝ na tara tukpakpa turupum kuzi anduka usokonin gǝnǝ natara birim tunurai tugǝnǝ natara tukpakpa tu burim.6uwarai utara na rupum uwi hu, kuzu uwarai utara na burim ɔŋ usɔkɔniŋ kini titǝshi tushamma . 7uwarai utara na rupum na menaŋ primǝ nu uweŋ baka kaba nuyutu rumǝ natu tǝrkǝniŋ tu weŋ wu, kuzu ba rurǝŋ uwa nandi dɔn wu. 8anduka anǝ na yimǝ rupum ba uweŋ kunda ulinsa gǝnǝ wu.9kuzu ba aɲi nayimǝ rupum wu aɲi na yimǝ burim baka akuraduru usokoning nayimǝ burim bu uweŋ , koavi kaba amǝ na burim bu kristi wu, bǝ amǝ umǝ wu. 10baka krist nayimǝ ou, rupum rumǝ wi mu dula umarukuy kuzi burim bidi na uvunkuzhe nu dula isansang.11baka burim bu undu ka ma zansa yesu nuwi natitǝshi na yimǝ gini amǝ ka ma zansa kristi usuru nu wi ma yiɲi tuvuŋkǝ na pum gini au wi usuru na burim bumǝ ka baŋ na yimǝ gini .12baka nandi erhene arandu tudur kizi ba na rupum wu, ka tudi tǝshi nayimǝ rupum . 13iŋbaka aɲi na titǝshi na rupum na hanshi na wi iŋbaka na burim aɲi nu wuna ututɔmɔ urupum na vuŋkǝʒǝ .14kusum udaku i char i undu ka amǝ nayimǝ burim anǝ andigyeŋʒǝ au uweŋ . 15ba na kaba burim bu relǝrǝ wu , ka nadi tǝshi ni yǝwǝ gbaki wu, na kaba burim bu kaba ka tu yisizi Abba Ata.16burim budi rukpǝ rumǝ ru tura na maru a burim bugɔrɔ nuhu ar adigyaŋʒǝ ɔu uweŋ . 17iŋ baka ar adigyaŋʒǝ ar adu kaba adukaba ɔu uweŋ ar adukaba kini kristi tuhu tu kunda kpai kinǝmǝ , nanandi ki tu mura regbɔ kinǝmǝ.18iŋ bara nuhu, ugbǝnǝ wa nedidi ba a maka ɔŋ kini regbɔu ka asa bǝ andu wu, . 19utara rai kpai wandubǝ nu rika ubǝnǝ adigyeŋʒǝ au uweŋ .20apa jimbi andubǝ a sɔkɔnɔ ba iʒimin wu, ba nu wǝmǝ gǝnǝ wu, kizi baka udu ka mawa eŋ nu tara rai .21 bakaka andubǝ di rukpǝ rugǝnǝ amura suru ma relǝrǝ ru wuhu , ubiu nu sɔkɔniŋ u rugbɔu ru adigyeŋʒǝ au uweŋ 22 tu ruzaka kusum andubǝ na rugurmuŋ kini upuba nǝ kpǝ gǝnǝ ne didi.23ba indi kpaidi wu, ardidi akpǝ gɔrɔ ka tusɔkɔnɔ mana ma dinka mu durim na rugurmuŋ nayimǝ di , nu rikadi kpai nu kaba gɔrɔ kini ususu rupum rugɔrɔ . 24nu warai ridi ar kefu , nedi uwarai ka arika indǝ nǝʒi uwarai wu, avi kizi ma wunʒarai nimin ka ma rika ? 25kizi tuhu tu wungarai ni miŋ ka ba tu rika eŋ wu, tu rika nu shinga rerɔhɔ .26nandi di burim budi bu binkaza iŋbǝrǝki gɔrɔ , bakaka ba tu kam iyakaka tu wuza aval wu, kizi burim budi rukpǝrum ki ma wuzuzandu aval na rugurmuŋ ru jur bunu.27 unduka ma buriʒa sirɔhɔ ruza rurɔhɔ ru burim bakaka ma wunzuza aval baza undubǝ tsaŋtsaŋ au uweŋ na chuna au gana uweŋ .28tu ruzanu hu kusum tukpakpa na tanu ɲel na anduka awǝmǝ uweŋ anduka ayisǝnǝ bazi ugana umǝ . 29bazi anduka ma tubaruʒǝnǝ ma tuba wǝnǝ na yimǝ yiyinkini tu vana umǝ bazika madi sɔkɔnɔ vana wa dinka nayimǝ rehene char .30 na aunduka ma tuba wǝnǝ anǝdǝ ki ma yisi anduka ma yisi anǝdǝ ki ma sanǝnǝ anduka ma sanǝnǝ ki ma yǝnǝ rugbɔu.31imi ki tukuhu natara tukpakpa tindi ?iŋ baka uweŋ kinaru avi mawuʒa ukwara kinaru?. 32amǝ ka bama puka vana umǝ wu ma yutu mǝ bazi kusum gɔrɔ bazi mashe ka ba maku yandu kusum tukpakpa nujiki tǝrǝ wu?.33Axi ki ma biu nu kpǝn gǝrǝ natara anduka uweŋ na vuranǝ ? uweŋ nazi udu usana rumǝ . 34avi nazi undu ugyami di ? kristi ki ma wi, mapaku turnɔ amǝ nu wǝrǝ kamkam u uweŋ amǝ na aval gbaki nandi .35avi ki ma harandu kini uwǝmǝ u kristi? ukunda kpai rijira da ukunda kpai da ikɔmɔ da ujur tisǝrmǝni , da iyebur da uwal? 36da niyakaka anǝ darsa bazi audi ki ar wunagɔrɔ kusum uyira ama sɔkɔnɔ naru da itamu ka a tuzu.37nayimǝ tukpakpa tidi kusum tuma sura atuba a andu watuba bazi uduka ma wǝmǝn du . 38bazi ka em ma wǝmǝ nu hu ba uwi , da tuvuŋkǝ da atuma auweŋ da rjah da tukpakpa ta ndedi da tukpakpa tubiu da budǝrǝ . 39da iʒarʒar da upere da kwa imi ka aʒumu eŋ irǝŋ uhara gɔrɔ nu wǝmǝ uweŋ ka ɔŋ nayimǝ kristi yesu Atagɔrɔ.
Chapter 9

1em nu gara akuraduru nayimǝ kristi , ba inba malem wu, kizi rooms rom nu dula maaru am nayimǝ burim bu tsaŋtsaŋ 2.bazika em na rai ru mǝlǝ molen kini upuba ujur daku na ruroho rom.3bazi iŋ gana ka em rukpǝ rom awm unu aku pukam nu kira tristi baka hahenum kini aah9ana am na chuna arupum . 4anǝ andu isrealites anǝ nukaba rugbou convenant, tubinka tu titarkaŋ , dula na andubǝ kini ugǝranu . 5andadǝ na tibiri ka kristi ma suru ni , nu chira mameŋ na rupum amǝ ka amǝ natara kusum yaha uzanzana umǝ sokono labu duku uweng kaba .6nanand di ba isokono da ubunu uweng ma ri wu, bazika ba koavi na isral ka akurmindi ma suru na isreal wu. 7kusum tibiri tu ibrahim nazi akura adigyenzǝ amǝ wu kizi usuru na ishaku ki ayise tibiri tigini .8anǝ dǝ nazi andigyenzǝ a rupum , ba anǝnǝ andigyenzǝ uweng wu. kizi andigyenze a ugǝrunu anǝ dǝ kizi abaranǝ na tibiri . 9indi nǝzi ubunu u ugǝrnu nushwa undi iŋ biu kizi ma mura vana .10ba indǝ kpaidi wu Rebeka don mawa ason nu dugarmǝ wǝndǝ Ata goro ishaku . 11nedi , ba ama mina andigyenʒǝ di wu. gbaki amawa izhimin gilau da utaka wu, bazi ka ugana uweŋ u vira gǝnǝ ditura bazi uwa gǝnǝ wu kizi bazi amǝ ka ma yisizi . 12apa hunumǝ ugɔnɔ ma gunkunzu nu ginanzǝ . 13da yyakaka abi darsa iŋ wǝmǝ yakub inyi gyami isuwa.14imi ki tukuhu? amura ujur tanu tsantsan nuweŋ ? i gana sokono nandi wu 15mahuna musa iŋ bǝnǝ izhaii nuduka inyi yira inyi bǝnǝ izhai , iŋ kunda iʒi nuduka in kunda izhai imǝ 16.baka nandi ba isokono imin gana i andu ganadi wu, da baka udu tusum wu, kizi baka uweŋ , ka ma bǝnzǝ izhai.17ubunu uweŋ na huna fir auna bazi uwa undidi iŋgu nygazu na shiri baka ka indi bǝnǝ budǝrǝ bom na yimǝ awu , iyakaka ubunu uriʒǝ rom di ubuhuza na kusum masanu midi .18 baka nandi uweng bǝzǝ izhai nuduka magana kizi uduka magana , mawumǝ nagata.19ki hunum ba ma dhai k maku bilsa utaka? avi nama turanu gyami ugana umǝ ? .20 kizi undubǝ au avi ka utara ubunu nu gyam en ? imin ka api en irǝn uhunǝ undu pi umǝ baka mashai ka u pi nandi ?.21 ba udu pi di na budǝrǝ natara chorom tidi muzhi muwumi mujur rugbou wu ?.22baka uweŋ ka amǝ nu gana madi bǝnǝ manaŋ mumǝ kini budǝrǝ bumǝ shingan nu nuto ruroho imin wa tukpakpa tu manang nu donsonu shara ? . 23baka mawa indi bazika madi bǝnǝ umura urugbou rumǝ natara imin wa tukpakpa tu inside izhai ka mabi ma donsono na rugbou ? 24.gǝnǝze mawa indi kuzu nandi ar ka mayisandu ba a yahudawa kpaidi wu kizi kini andu marim?25iyakaka mana gara na yimǝ hosea , eŋ yisi andubǝ am, kaba nǝzi anǝ andubǝ am wu,. 26iku sokono nuhu ira ka apahu anǝ andubǝ am wu, a ran ka ayisǝnǝ andigyenʒǝ au uweng utuvunkazǝ.27ishaya pa kiba bazi andu isreal ichar gǝnǝ wa, da ishishi i ripende ku dagara kudi ki ku awanǝ . 28nedi uweng mawa ubunu umǝ natara masanu mudi kusum nujur shara ushwa . 29iyakaka ishaya pa gara nuhu bazi Ata goro ugomo ashiri na gǝnǝ tibiri tugoro wu, tuba sokono da sodom tuba sokono da gommara.30imi ki tuhu nedi? ka andu marim ka ba ana dula tanu tigilau wu ama mura tanu ti gilau tanu tigilau nu tararai . 31kizi isreal ka apa dula titarkanin tu tanu tigilau aku biu na tean wu.32baka mashe? baka a dula nu tararai wu, kizi da nu tutomo ana gulu na reshari rugulu . 33iyakaka en nu darsa barin em nutara na zion resgari ru gulu kini bushari bu utaka unduka ma wǝmǝ nani ma wa mameng
Chapter 10

1rehene ugana om kini aval nu weng nuhu ka anǝ aba mura ukaba ubunu uweng . 2bazi em nuyira nuhu anǝ na rai nu uweng bana tara hu auruza wu.3 ujir ruza itsangtsang ibunu uwŋ ka ane aruza nu gǝngǝrǝ achuna gǝnǝ na tanu tigilau , anǝ ba ayaha na tanu tigilau tu uweng wu.4bazi ka yesu krist nazi undu monzo titarkanin tu tanu tigilau gun nu andubǝ ka makaba ubunu uweŋ . 5nazi ka musa pa darsa natara tanu tigialu ka tu rǝmǝ na titarkanin . undubǝ ka ma wuza tanu tigilau na chuna atitarkanin mǝ tǝshi nayimǝ tanu tigilau.6bazi tanu tigilau ka tu suru na utaka rai ihu nai gǝnǝ hu na ruroho rou , avi ma shipu na yimǝ ashiri? (ka ma shinshi yesu krist na bugizi) . 7kini gǝnǝ hu avi ma shipu nayimǝ peu nujir udajku ? ( nuhu adi biu na yesu kristi usuru nu wi ).8kizi mahu imi? ugara uwudi vati nu nu unu ou kini ruroho rou indǝ maxi unnbunu utara rai , ka tipa hana tisasa on . 9bazi nu unu ou , u rya tirǝnu nuhu yesu nazi vana uweng u wǝmǝ na ? nuhu uweng pa zansumǝ nuwi , u mura tiǝtshi kef. 10bazi na ruroho kizi undubǝ wǝmǝ maku hana tanu tigialu kizi nunu undubǝ kiziu rya tirǝnu uku mura ukaba .11bazi udarsa ubunu uweng nahu koavi humǝ wǝmǝ ubunu uweng ba makunda mameng wu.12 bazi ka yahudawa kini greek ba uhara ni wu , bazi ka amǝdǝ nazi uweng u uweng goro kuzum umura umǝ gunnu undu ka ma yisi na atara amǝ .13 bazi gun undu kama yisi nayimǝ rǝzǝ ruweng ma mura ukaba .14adi wa mashe kizi anǝ ayisi mǝ bazi ba ama kaba ubnunu uwǝmǝ wu? awa mashe ka adi wǝmǝ ubunu umǝ bazi ba amǝ kundumǝ wu? adi kundumǝ mashe bazi ba undu hana usasa ubunu umǝ ni wu? 15kizi anǝ adi sasa ubunu di mashe hu iʒi a tumǝnǝn ? ani ni darsa nandi tubunu tǝnǝ tisra mashe ka asasa ubunu uweng gilau natira mamani .16kusum gǝnǝ kizi abi kaba wu ubunu gilau kini uchira mameng bazi ishaya nǝ hu ka arǝmǝ nani.? 17bazi nandi utara rai rǝmǝ usuru nu kunda ukunda bazi ubunu u yesu kristi .18nandi kizi inhu anǝ adazi akunda? nandi na mǝ kuraduru tidima tigǝnǝ tumǝ sarrma kusum nayimǝ masanu , tubunu tigǝnǝ tuma kǝbiu nu udaku masanu.19inkini hu andu isreal ba aruza wu? udinka di musa hu in kunduzau nǝ rǝru nayimǝ imin ka ba en bugizi wu na yimǝ bugizi ujir uruza , in nyanza primǝ na manang.20nandi kizi ishsya pa gbelmu ushwa ka mapa hu anduka apa muram bǝ anǝdǝ kizi apa gǝngǝrum wu, in yonko na anduka a agǝngǝrum wu. 21mapa hunǝ isreal nu yira kusum in yito tǝrǝ tom nu andu jir kinda mameng kini andu agata.
Chapter 11

1inku hu kizi uweng ma gami andubǝ amǝ ? isokono nandi wu, bazi emma insuru na isreal apazu na ibrahim iguta i benjamin . 2uweng bamǝ gami andubǝ amǝ wu , anduka ma ruzǝnǝ tun na gyam ukam imin ka ubunu uweng u gara natara elijah dan'a ka mapa wuza aval nu uweŋ natara isreal ? Ata gbou na shiri amǝ wuna anatuma au ,amǝ pussa ridǝrǝn rou. 3emdi bǝlum kizi imǝ wǝkǝnǝ kizi kuzu anǝ nu gǝngǝrǝ tuvunkǝ tom.4kizi uweng hunumǝ mash? imma yaha na rukpǝ rom andubǝ tigu sundǝrǝ andi gǝrmǝ kaba amǝ gunkunu na baal wu. 5isokono nandi nandi dima nu ushwa undi udangara di ni bazi izhai .6baka izhai , bakuzu bazi ituma wu, nedi baku zi izhai wu bazi nandi ututɔmɔ ma bakuzu ituma wu. 7kizi imiyon? tikpakpa ka isreal nu gǝmgǝrǝ di, ba a mura wu ama andoka avirǝni amura udangara nupinzu kpaidi . 8anyi mi darsa nandi di uweng mǝyǝnǝ burǝn bujir ruza azhi au jir rǝka ira , kini tuto tujir kundi ira , primǝ nu uweng urichidi.9kizi dauda hu yaha ira titǝshi tigǝnǝ da sokono bunyan kini imin imokozo di imin igǝhǝ mini tuso kini imin iharsa nǝnǝ . 10yaha azi gǝnǝ di was rumǝ gana rika ira adi shinga rukpǝ nugunkunun na timaru tigǝnǝ.11kizi inhu apa shuhu nunuka adi ri? igana sokono nandi wu, kadizi nandi uruwǝ gǝnǝ nira ka ba igǝnǝ wu, ruguma rumǝ biu na andu jir dula nunu ka adi gilhǝnǝ nǝ rǝru . 12bazi aruwǝ gǝnǝ natira ka ba tigǝnǝwu indǝ nǝzi rurm na masanu hu isokono tuyom tigǝnǝ nazi uwa rurum rǝndi mǝrǝm ichar imindi mashe ka anǝ nu gana di?.13nedi em nu ubunu andu mǝrǝm gun na si ka em utuma andu mǝrǝ ema chira urǝtǝ bugyese na yimǝ ira ituma em.14 ingana in gilhu , na rǝru rǝ anduka anǝ bunama bɔm ingana ti kaba azondo gǝnǝ .15bazi ugami gǝnǝ sokono burunduzu bu masanu , akaba na mashe kaba uvunkuzǝ da undu wi wu? 16imuzu ya dinka hu isokono yǝrǝrǝ kizi azi upitunu u azuwa aina , bazi sitaru sidi sasan , nandi kizi azi sigaba sidi .17bazi sizi sigaba buma poso kizi, au rigaba ru manu ra agata , nayimǝ gǝnǝ , kizi uma hara kin nǝnǝ na sitaru sigilau nu uchichi umanu . 18gǝnǝ rǝtǝ bugyese natara sigaba wu, bazi hu urǝtǝ bugyese ba audi kizi ukata sitaru sidi wu, sitaru sidi kizi su katu.19uhu nedi sigaba suma poro nunu ka adi talum nayimǝ di .akuraduru hu bazi ujir wǝmǝ gǝnǝ kizi aposo au pa tura gyeren bazi utara rai rou. 20akuraduru hu. ujur yumba akuraduru gana kizi I nawa a kunda na. anǝ wata budinza char wu. kunda iyǝwǝ 21bazi uweŋ naji yaha sigaba sa dinka sidi wu, ma yahu don wu.22bara nedi muzu tidima , kini ruvuna ru uweng ruvuna rǝpǝ biu na andudula yahudawa abi rǝ uwǝmǝ uweng ubiu nawu , hu shinga rukpǝ nu wǝmǝ umǝ imba nandi wu auma a tuzuu .23ka anǝ ma ajita shinga rukpǝ nu gyemi gǝnǝ dandi wu, a latanǝ nayimǝ di, uweng za ka ma latanǝ nayimǝ di gbaki 24.nandi ka hu atuzu ni imin ka en ya agyem uchichi manu u yuru kini imamani yagyam pa wundu rumǝ na uchichi umanu mu gilau ikizi isokono mashe ,sugaba sa agyam, suku kurumǝ nu chichi umanu midi?.25bazi ba rai rom ka adiyahu nujir uruza wu, rihene nayimǝ uweŋ eŋ nu ɲisa di nunu ka ba udi sokono nujir ryomo nayimǝ udo!o om wu, agata nyonkolon mǝ ruwǝ na isreal primǝ nu shwa ka gun andu jir dula abiu ni.26di kusum isreal amura ukaba ka ma darsa , usuru na zion ma biu undu kaba mazha ujir dula uweng usuru na jacob. inde isokono umoko rom27 kinǝnǝ . ki mazhai maruku mugǝnǝ .28nu wǝrǝ wǝndǝ na tara ubunu uweng anǝ na manang na akpǝ gǝnǝ nu wǝrǝ ni rai ubunu di anǝ awǝndǝ di tun tupozo tigǝnǝ 29.bazi imin iyimba kini uyisi uweng azha ka ayuhuru wu.30ka pǝzi anyi chira mameŋ nu uweng , nedi amǝ chira izhai gini bazi ijur mameng mugǝnǝ .31 undǝdi kizi yahudawa pa sokono nujir mameng apa bǝnǝmǝ izhi numǝrsǝ di, nunuka nadi bǝnǝ izhai na dangara kusum . 32bazi uweng ma kursǝnǝ kusum nayimǝ ujir mameng nunuka medi bǝnǝ nǝ izhai na atara kusum imin.33wo ipiu i rurum ru rimi kini uruza uweng, richuna ru ruvuna rumǝ mashe ki ba zondo rǝn ubila diwu34 avi mǝ ruza ruroho ru Ata na shiri da kazi avi ma sokono undu burunduzu numǝ ? .35da kazi avi undu dinka ka muma ya uweng izimin , ki uweng di trusu numǝ bazi usuru nǝmǝ kini nayimǝ primǝ nǝmǝ kizi kusum tukpakpa .36 uzanzanan ma sokono u primǝ nujir daku uweng kaba.
Chapter 12

1em nu huɲi nayimǝ izhai i uweng , yutin apum gini imin gilau ibila akǝbiki tsangtsang , uweŋ kaba imdǝn, ituma gilau naka yan . 2gǝnǝ kunda malinsam mu masanu wu, yuhuru ruroho ru imin gisau , wa ɲel nazi tǝki, imin ikaba kini nyel nuwǝmǝ uweng .3bazi izhai ka ana barum nandi em nugusa niɲi nagana dulam na kpǝ gini kpaidi wu , kadizi nandi dulam nayimǝ ishauwa ihana matara kɔavi nu rundu utara rai ka uweng ma yinyi.4bazi ka arnǝ andubǝ char nǝ rupum ruwǝndǝ ,ba gun andubǝ di nu ututomo muzu uwǝndǝ wu.5 na achuna wǝndǝ di arka ar char na rupum ruwǝndǝ nayimǝ yesu krist kizi koavi amǝ uhene zondo.6koavi na buzi imin ka uweng nayimǝ ni izhai , bazi imin iyimba bazi imin iyimba izondo nazi ituma iweng yaha madi wuza en nyel nutara rai . 7bazi iminka ayau nazi tanu nǝ dubǝ , yaha udi wuza en nyel , iin bǝnzǝ . 8undu ka ayimǝ buurza yaha madi wuza budursa unduka amǝ nabuɲiza yaha madi wa nujiki uwǝrǝ unduka ayimǝ rugbou yaha madi wuza nu jiki ruroho , undu ka uweng mayimǝ ubǝnǝ izhai , yaha madi wuza na ruroho rugupǝn.9yaha uwǝmǝ di wangara banǝ idǝgǝr wu, gyamin tidima tu duku t yiton imin ka en igilau di . 10nayimǝ uwǝmǝ u rihene wangarin na ugura akpǝ kini uwǝmǝ apum . nayimǝakuraduru auyito rupum , wangarin andubǝ chira mameng napum.11nayimǝ u rǝmn gǝnǝ jira wu, nayimǝ irǝm wangara undu wǝmǝ di nayimǝ Ata wuzumǝ rǝlǝrǝ . 12gbelmu nayimǝ itara rai shinga nayimǝ ugbǝnǝ wangara undu tara rai na aval au weŋ.13 hara kini andubǝ auweŋ imin tsantsang , gǝngǝrǝ tihuna tu bǝnǝ ubinka azondo .14.yimba akǝbiki na anduka a gamiu , yimba akǝbikiǝ gǝnǝ wuza butinza wu. 15wa rai rugupǝn kini andu rai rugupǝn , pilu mǝzi kini anduka ka anǝ nupilu mǝzi. 16wangara na rai ruwǝndǝ napum gini gana dulam nu rǝtǝ bugyese wu, wǝmǝ andubǝ anganaka ba amǝ ka biu piu wu, gana wangara na ryomo nuruza ou kpaidi wu.17gana tara ishishoro na zondo wu, wuza tidima tigilau na azi a koavi . 18hu iwa nyel nu bara ou , wa titǝshi tishamma kini kusum andubǝ .19gana tarha na akpǝ gini wu, anǝ wǝmǝ , yaha ruvuna ruweng wuza ituma imǝ nandi kizi en nu darasa , emdi nǝ ruvuna ridi emdi in tarha, inkunda Ata uweng,. 20ima wangara bazi ikomǝ nundu gyami ou yimǝ ishiri baka riɲ numǝ yimǝ imin swa hu nandidi azhi umǝ upitunumǝ tǝnǝ tuwa nǝ rukpǝ rumǝ .21 ugana yaha ashantali dǝrǝ nu wu, au kupu ahantali ni gilau.
Chapter 13

1yaha yǝnkashi burim di sokono na rigbou risuru na uweng, rigbou sinanganaka sǝnnu uweng kizi mayamba. 2indǝ kizi unduka magyami ruvuna amǝ na matara kini imin gara i uweng kini anduka hu a wa matara a mura ruvuna.3ijah gyami a ɲasi in amǝ a kpakpa gilau , uwǝmǝ ukunda mameng nandu tuba ? waza akpakpa gilau , ukaba akǝbiki 4.hu amǝ ukǝrǝ uweng ni nyi imin gilau hu , kizi hu iku wuza akpakpa shishoro kunda iyǝwǝ kpaidi kizi ma chinga a goku wu nuhuka amǝ ulǝrǝ uweng amǝdǝ kizi mata risa anyasi nunduka mana wuza tikpakpa tu mǝrim 5.indǝ kizi aɲi na sokono imin i bǝnǝ uhenu natara manang kpaidi wu, kini udima u ruroho.6natara nandi di kizi natarisa ikrubi i bugizi andi gbou anda tuba anǝ tiǝrǝ tu uweng , anǝ a wunza nan didi jidim 7.ta rin koavi imin nanganaka en i gǝnǝ ikrubi ibugizi , i krubi yǝshi bi au nuwǝ i yǝwǝ rigbou , yan koavi imin nanganaka en imǝ .8gyiamin tidur , wǝmin akpǝ kpadi unduka mawǝmǝ undu ashibi ra imǝ muma monzo ruvuna . 9makǝri gana wuza rijama, gana wuna uzondo gana shigana wu, gana kupu wu, hu isokono kuzu rizhi ruvuna ni agura kuzum , wǝmǝ undu ashibi ra au dan'a rukpǝ rou,. 10uwǝmǝ undu a shibira imin gilau indǝ kizi , indǝ nǝzi u monzo ruvuna.11indǝ kizi u ruza ushwa lǝlu ri nanganaka uzhima na mormo lǝlu ru kaba goro mabiu vati ukizi u shwa nanagaka tibi wǝmǝ nudin kadi . 12ari maga izu mabiu vati i dasana , indǝ kizi yaha tidi jiki u tutɔmɔ u mǝrim yaha tidawa sǝrmǝni ukenken.13yeha tida hana ɲǝl bizi tanu na uweng kpai gyamiŋ ishokori i shiri da kǝzi ivingul ishiri, kini yaha tida gyami i lana i rijama kini tiriken i lana yahin izhon kini reru. 14wa yesu undu kaba gana jiki ripum rou na malensum ma rilem.
Chapter 14

1kaba undoka amǝ shawauwa nubunu uweng gana yimba rhuvuna natara matarhawu. 2uzondo magana marhia imingka mǝwǝmǝ undutiyom i iming izayi marhia ti nangu kpaidi.3undoka marhia imingka managana gana meshe undoka amazal wu yaha undoka amazal gana yimba rhuvuna natara undoka amǝnani wu nuhuka uwengmah kabumǝ. 4au avi auhu uyimba rhvuna natara ulere au uzondo dong? natuba ushai umǝ kizimǝrizi ma tornuzo. kizi ikuwume matura uweng mǝrǝng ma umǝ maturra.5uzondo kizi uzondo na uweng wǝndǝ kpaidi . zondo jidim amǝdǝ mkizi . yaha kwavi wǝmǝ na rhiroho rhumǝ.6 undoka mayira usana izu mayira nuweng kini undoka marhia urhia nuweng amǝdǝ kizi magusa injah na uweng. zondonika mǝrettǝ bugesse nuhu maza bǝlumǝwu kini kuzu uzondo ni ka maza mǝwi bǝlǝhwu. nuhuka hu titǝshi nati vunkizǝ nuhuka ar au uweng kini hu tiwi ti wi na uweng7zondonika mǝrettə bugesse nuhu maza bǝlumǝ wu:, 8kini kuu uzondo ni ka maza mǝwi bǝlehwu:.9 rhiziong rhu Nuhuka hu ti tǝshi nati funkizǝ, nunuka ar au uweng, kini hu tiwi, tiwi na uweng. Na uwi kini ujirwi, ar au uweng. Rhiziong rhu natara nandidi kizzi yesu biwi maku zima gbaki, Nhuka emǝdǝ nazi Uweng u anduwi kini andu Vunkizie.10Rhiziong rhu Kizzi kuzu Ezhi imiwaka nayinza rhuvuna naha hene gini? Kini Engi, imiwa kizzi nameshe ha hene gini? nuhuka ar Kussum tisimi tura natuba au uweng nu kabba rhuvuna. 11Rhiziong Nuhuka anima darsa, "EmnatiVunkizǝ", rhi rhung rhu gunkunu nom, kini yǝnkǝshi rhilem rhu susu tidima natuba uweng". Rhiziong rhu Inǝkizzi, Kuevi goro simi.12baza nandidi kwavigoro sayinba udaku tidima tu rukpǝ rumǝ nuweng. 13nedidi ar tugana tuzu ruvuna nǝkpǝgoro wu kizikuzu tuchira indi nuhu uzondogoro gana wa rishari ru gulu da ma shara rukpǝ ru hene wu.14em ruza kini em ubunu u yesu mǝ ruwǝnom izhimin kawa mǝjunu bǝle en wu, hu sokono nandi undokizi mana gana na rikpǝ , nǝmǝ imindi nǝmǝjunu . 15 hu isokono natara bi ria kizi uhenu gama izira ,au natanu tu jir uwǝmǝ, gama shara na biria gbou undu nanganaka yesu biwi natara emǝ .16gyami gana yaha iming gilau di buhuza tibunu tu mǝrim wu. 17nuhuka arai gbou a rijah ru uweng ira ibi ria kini iming iu swa wu , ira i ekureduru i shamma kini malesum nayimǝ burim bustanstang nayimǝ riroho .18undoka mawuza yesu ri lǝrǝ nandi uweng na kaba na u wǝmǝ wandubǝ . 19naka yang yaha tida bila ti kpakpa ti shamma tu pi andubǝ .20gana shara ti kpakpa tu wa u uweng nuhu a au nuwadi nabi ria wu, a kpakpa kusum an yǝrǝrǝ isokono na utaka ka undubǝ hu maria imin nangana idi rǝmǝ na riri .21 isokono tǝki gana ria inama da kǝzi ukuru , kini da kǝzi izhimin nangana ka idiwa u henu diri.22akurǝ duru nan ganaka an nami yoto ggrǝng duru , kini uweng , undu ekǝbiki nazi undoka ma gyami u shara rikpǝ rumǝ nu wǝmǝ iming wa i rikpǝ rumǝ.23 undoka mawa gbegbeti chiya kizi maria muma shara ru kpǝ rumǝ , nuhuka imindi zǝmǝ a kuraduru kini yǝnkǝshi iminnanganaka izǝmǝ akuraduru en na najunu mutaka .
Chapter 15

1nedi ar tiza ka ti rete bugesse nabudǝrǝ natara andubǝ ezǝmǝ .2 yaha koavi goro dika bissi undu a shibira i mǝ indǝnazi imin gilau nuhu ka adi pikuzu .3
4 kusum iminka abima darsa adarsa eng bazaka adi banzandu nunuka idi sokono ushinga rai kini ukisarai ru goro ka tu mura nubunu uweng di yandu utara riroho.5nedi yaha uweng noto siroho kini budura diwa usokono na bizi riroho ru koavi gini ugara u yesu 6.yaha nandi nunuka sizi na riroho riwǝndǝ uzanzan na unu wǝndǝ uweng Ata wa tagoro yesu. 7na kang yaha nedi kaba koavi bizi ukaba nanganaka bi kabinyi nu wǝmǝ uweng8indǝkizi innadu yesu masokono ewumǝ ma sokono ulǝrǝ u shana kpo nu sokoning u ekurǝ au uweng ruhuka adi ruza nuhuka iminka ininmi yimba anda tuba andigbou 9,kini andu mǝrim zanzan nu uweng na izayi imǝ ani mamidarsa , indǝkizi inyinyi ti chegge nayimǝ gini andu mǝrim a gusa rimezǝ nu zanzana rizǝ rom10a kini gara nuhu nani a kundun malemsun, anyi andumarim kini, andubǝ . kini kuzu , zanzaning nu11 uweng, kusum gini andu mǝrim yaha koavi di zanzana numǝ .12isiah bihu a sigaba su yesu subiu, undoka matorno ri jph natara andu mǝrim , natara emǝ kizi andu mǝrim a gama a tara riroho .nedi yaha uweng u tara riroho di nyi malen sum kusum kini riguma nayimǝ uwǝmǝ , nu wǝmǝ u biu rim bu stang stang na sokono andu tara riroho .em rukpǝrom i ma wǝmǝ nǝnyi ha henum , em mǝwǝmǝ nuhu nani siroho sigini simans na kpakpa gilau , simamo na uru sa kusum . em mǝwǝmǝ nuhunani nǝreng ka na wuna uzondo.15kizi emnu darsa di ninyi gǝngǝn igbou di natara tizi tikpakpa nuhu nani ukinu gara , natara izanyi nanganaka uweng nayam . 16afel andi uweng nayam nu nani indi sokono ulǝrǝ u yesu kabi tuma nandu mǝrim , madi sokono undu gbou u nunu uweng , nuhu nani tibinka tandu mǝrim adi mura a kaba tǝn , a wa akǝbikini nayimǝ bu stanstang.17nayimǝ ru yesu inza kam in rete bugyese na rilǝrǝ ri nanganaka inar ren nu uweng .18 inde kizi u noto rukpǝ ran dumǝrim , gentites ingyami ubunu natara izhimin intura niminka manawa nemi natara unoto rukpǝ randu akpǝ , gentiles, ezhi akpaidi mawa na a moro bunu ezhi mawa na tidima . 19na budǝrǝ bu tiyinki kini amoro kini budǝrǝ bu bi rim , ibi sokono nandi nuhu usuru na jersulem , kini na mǝlen kǝrǝ pen pirmǝ ilyricum, in reng uchira rituma rubunu u yesu gǝngǝn.20nayimǝ a chunna , em nugana imba zansa rrimoro gǝngǝn nu toro ubunu wǝkuraduru, nira nankana ka adi zi aruza riza ru yesu , a ganahu emnupidi natara a kpira gura au zondo .emni nan didi ka animi darsa .21 andoka abima da zi akunda izhimin natara emǝ a yirimǝ, kini andoka abi dazi akunda a ruza .22emma dokonza nu gusa nani inda ram na selalu char. 23nedi em kuda na izira nayimǝ i di zi indi wu, emma dokonzo na swa char inda ram nawu .24inna gana insaku yorau u shakan insa sura na bǝndǝng pirmǝ na spain, sokono undu bisi na lehu rutanu pirmbǝndǝng , gbaki embi kunda malensum kinawu pasa .25 nedi kuzu pirmǝ na jersusalem, nuwuza andubǝ au uweng rilǝrǝ.26bizi na malensum mu macedonia kini achia ka abiwa kuzi ku tibinka nandi tiyon nayimǝ andi stanstang au uweng ka enǝ nayimǝ a jerusalem .27 ah, natara malemsum mu ganǝ ,a gana awa nǝnǝ nandi natara andu mǝrim ta nezika enǝ andi mǝrimbi wǝmǝ a hara a kpakpa bi rim bu gilau enǝ nuganadi nada jews di sura nǝnǝ natuba nati ziti kpakpa .28in dǝkizi, hu ima mara udima undi kanwa bumuzu bidi in kupu , nǝnǝ , in piran na spain in giti in ba'ru lǝlu ka em na chun. 29in ruza hu in ram nawn in ram gangǝn na akǝbki a yesu .30nedi em nu gana , rihene na uwǝmǝ wata goro yesu, kini na uwǝmǝ ubiirim , kizi na gara kibnemi nayimǝ avall gini nu uweng nata am.31 wuzang aval au hu indi mangala natǝrǝ tando ka enǝ na a gata nayimǝ judea , kini andubǝ au uweng di kaba utoma nangana iinanga na jerusalemǝ . 32wuzang avalnuhu nan saram nanyi nu gbelmu na uwǝmǝ u weng , kini enmba , kusam kinǝ nyi, murang uvunkuzǝ .33yaha uweng u shama di sokono kinenyi kusum uweng kaba.
Chapter 16

1emnu gusa nou chegge uhene goro basha , ka amǝdǝ nazi ulǝrǝ u gura wa aval ka ona cenchea.2 na chuna nanganaka ingana na kabumǝ nyi ata goro , uweng nyel na chuna nanganaka andubǝ au ueweng , yang emǝ buzu bisi nanganaka andu bǝ au uweng , emǝ muna bisi andubǝ char kusum kinemi.3gusang tikua na priscila kini aquila , kini undu tutomo om nayimǝ rizǝ ru yesu . 4abi yimba akpǝ gǝnǝ natara tivunkuzǝ tom, emnu gbelmu niming ka anawa ,emdi kpaidi wu, kusum tu gura ta val au uweng tandu mǝrim gentiles .5 gusang nandu dula nangana ka amǝ na rai gǝnǝ kwa ., gusang na epaenetu kwa undubǝrom , emǝdǝ bu mu zu badinka bu asia pirmǝ na yesu .6gusang na mary kwa, ma wuza ni nyi ututomo char .7 gusan na adronicus kini junias kwa, adutarsa om kini andubǝ am andi nyang , atuma ruzǝnǝ a kura uruza ,a bimakaba yesu em bi kizi na marundi 8.gusa na ampliatus kwa, undubǝ om nayimǝ rizǝ rata10gusa na urbanus , unatima goro nayimǝ rizǝ ru yesu kini stachys , undubǝ om. gusa na apeles ka amǝ wǝmǝ nayimǝ rizǝ ri yesu , gusa kwa nandoka enǝdǝ ti sharai tu aristobulus.11 gusa na herodion kwa andu tarsa om, gusang nati sharai tu ha narcissu andu ka enǝ nayimǝ rizǝ ru uweng.12gusa na tryheana kini tryhoso, anatuma , nayimǝ rizǝ ra tagbou , gusana persisi undubǝ om,mani wuza u tutomo cgar nayimǝ rizǝ ru uweng .13 gusa na rufus ,a vira na rizǝ ru uweng , kini am bǝmǝ kini ambam . 14gusa na asyncritus, phlegon, hermas, kini hene nanganaka a nǝkinǝnǝ15gusa na philogus kini julia , nereus kini uhene basha, kini olympas , kini kusum andubǝ au uweng ka anǝ kinǝnǝ . 16gusang na koavi ti kwa tu guri shoto ye kǝbiki andudula yesu kusum gusa nou kwa .17emnu yisi nuhu, rihene adi dinza tidima tang doka a nar harsa rumǝ kini iming in bǝnzǝ ka unamakaza, hara rou kinǝnǝ . 18bizi andubǝ enǝ a pumǝ uwuza rilǝrǝ na yesu a wuzahu na musong mugǝnǝ, na kizi ureng bunu gǝnǝ u noto ri roho ulense amoro bunu kizi a warisiza andu jiruza, .19bu makaza bu tidima ti gilau tou koavi nayira, emnu kunda malensum , indǝkizi, natara gini, emnu gana nadi wa riomo nazi imin gilau kuzu andu jir riomo bǝndǝng nazi akpakpa amǝrim . 20uweng u ishama ma mukuzu una nga rumǝ nybara u tubuna ton, yaha tida sokono izhayi i yesu.21timothy, unatina om, gusa non kwa , kini licius juson kini sosipater andu tarsa om .22 em tertius, bbi darsa koavi , in gusa ti kwa nayimǝ rizǝ ru uweng .23gaus, em u gyang umǝ kini kusum andu dula , gusa non kwa eratus, undu ribing'a ru pana gusa nom kwa, kini quartus uhene . 24yaha izhayi i yesu di sokono kinǝnyi kusum, uweng kaba .25nakayang undoka manawa nasokono gbolon gbolong natara ubunu uweng kini rituma ru yesu , natara ubǝnǝ u iming bobo ka anatara nu nyisa nu dokono u simiza cgar . 26kizi richidi ama korno kengkeng na chuna a sutuma darsa pirmǝ ni gizi usum , na u reng wa wata gbou uweng , adi rǝmǝna .27pirmǝ nu uweng wǝndǝ u riomo, na chuna a yesu , yaha nadi sokono rigbou ru lazi udaku uweng kaba .

1 Corinthians

Chapter 1

1Bulusu utuma u'weng kini uhene goro sosthenes primah nirau bisi azhe na konitiya, 2kini andu dula' atah Yeso Kristi undu kaba goro. 3Ruguma ru weng duli nyi nah yimǝ rizǝ ru Yeso Kristi.4Em nu feng ni ming ka ayi na en5 na yimǝ udula kini uruza na yimǝ Yeso Kristi. 6Iming ka anyi na eng na yimǝ Yeso Kristi,7anyi nu rika usha dungǝ umah. 8Uweng ma hana nanyi pirmǝ nu mase, nunu ka ma dika shinyi sansan na mah nu weng u dunga Yeso Kristi. 9Uweng ka ma yisinyi na yimǝ Yeso Kristi vana10Nedi ha henum em na val gini na yimǝ Yeso Kristi na gura akpǝ nira wǝndǝ, nasu roho kiri ni tuma, 11"baka ka ima kunda ba anyi na tanu nira wǝndǝ hu,12azondo hu ana wa Bulusu, azondo hu amǝ wa Apollosu, azondo hu kefasu, azondo hu Yeso. 13Yeso di mamani duwǝ? Em Bulusu pa wi riyi duwǝ? In bi ma wuziyin un baptisma na rizǝ rom duwǝ?14In ma godi ka ba inbi ma wuzhiyin un baptisma hu, saidai crispusu, Gaiusu kini Stephanasu, 15nunu ka na gana hu in bi ma wuza na rizǝ rom wu. 16Ban kini adindi wu, ba zondo ni ka in ma wuzumǝ u baptisma wu17Yeso Kristi pa tumam inda na wuzu wa'azi ama ba baptisma wu. ba nu kam um wu saidai na bu dara bu weng.18Uwi wu Yeso nu chichi, a zondo rika da imin irilakar amna nando ka aruza imin gbutu ni yan. 19Amah darsa nuhu, adon ka rika ana nu ruza, akam tu kpakpa, uweng ma shinshi na uruza gaina20Andu ruza na bey? Andu remo bey? Uweng ma uhuru na asokono tu lakar tidi. 21Ando ka a gyami uweng baku ruza gana uweng ma yaha na, ma kaban ado ka a kendu ma na rilom ru wa'azi22Azondo ar gana dah yira iming mamaki. Azondo kuma uruza. 23Ar nu wa'azi u Kristi ka ma pa wi baka ardi, iming jur ruza na zondo, iming ri lakar na zondo.24Amma ando ka a muru yisi uma uwa'azi budǝrǝ bu uweng kini uruza umǝ. 25Ri lakar ru uweng kini utuma uweng kizi uruza undubǝ.26Banin urayuwa gini azondo gini bǝnǝ nu ruza u, azondo babu tirǝ azondo ba a mura umina gilau wu. 27Uweng ma chiri imin ka a shara eng ma sokono nani imin gilau nunu ka ma di bǝnǝ andu ruza nuhu ba amǝ izhemin wu.28Uweng ma chira tu kpakpa ka rika tǝn na anfani, 29tu kpakpa ka rika tan izhimin, ma sokona na tǝn banza dan'ah ba tǝn izhemin wu.30Uweng nawa nandi nunu ka zando gana rika rikpǝ rima ama izhimin wu, ko da imi ki amah nani Baka imin ka uweng na wuzu na yimǝ Yeso Kristi, ka am uh ruza goro nah yimǝ uweng, 31baka ar nu zhe feng ko izhieming irikpǝ ru goro wu, sa na yimǝ Yeso.
Chapter 2

1In pa biu nanyi nu jur ruza, babu izhimin ka in ruza eng2 saidai akuri ming i bunu uweng ba in pa kam izhimin wu sai ubunu Yeso Kristi3pazi am kini nanyi nu tẹmǝ kini iyeweh. 4Rutuma roni bah izhimin wu saidai uruhu uweng kini budǝrǝ bumǝ,5 baka ka uruza gini gana sokono undubǝ saidai budǝrǝ bu uweng6Ubunu goro nahdi na yimǝ uruza uweng ba wan dubǝ wu ko u rijah wu, 7Amma ti bunu nu ruza uweng ka ubi ma sonoko nu zuna.8Ijah au duniya di ba ruza ma wu ji nandi wu ba ba wuna ma wu. 9On nu darsa, azhe ba ma yiri wu tuto ba tu ma kanda wuh, ba nurai ma yira imin ka uweng ma yinbura nando ka awamuma wu.10Baka nandi uweng ma banan du ushin uma na ounna auruhu uma, tu kpakpa ka ba ti rika na zhi wu,11 "Avi kan u nurai un dubǝ, sa undo di, yaka ka bau zondo ruza tu kpakpa tu risa tu weng wu sai mada bala.12Ba ar nu ruza wan dubǝ wu saidai u weng tidi mura turuza tu kpakpa tu ma,13 Ba ar nu ba tu kpakpa tidi nu ruza goro wu saidai nu ruza uh weng ka ma mizima bana dama,14Undo ka ba ama mu ruhu weng wu ba ma ruza tu kpakpa tuma wu ti kpakpa tidi tu sokono rilakar numa baka ka ba ma ruza tǝn wu. 15 Undo ka ǝmǝ nǝ birim bu tsang-tsang mǝtǝshi undu harsa mǝkangara mu gun tukpakpa; kizi azondo bǝ ǝku hara mumǝ wu. 16Avi kizi maruza unurai u'weng ka mǝdi garumǝ imin i:wa? kuzi ar na tu nurai tu Christy
Chapter 3

1'Am nu bunu niyi bahdan ah audu ruhu wahamma audubah ka anah adegenshe aisannah yimah kristi, 2ban' myin izeyi ming gof wuh saidai ihedhel baka ka ayin adegense.3Ayim nah yima ribum baka ka nah dahna rahru kini manau kini ah pum,4baka ka azondu hu adula Bulusu azondu hu adula Apollosu, ai ripum niyam, avi nahzi Apollosu?5 Avi nahzi Bulusu? ana yamah au uweng hu,6am na bira Apollosu na wah mini ni uweng kimah yimbaanpani di.7 undo ka mah birakimi undokah mah wah mini ni, bahnah na amfani wuuweng kimah yinsah anfani di.8undo ka mah bira kimi undo kah nah wahmimi mi, kusum amura ulada gahnahnu tutomo ka awuza. 9Ar ami tuma au uwang, anyi ulam uhu wang10nah bu dahra ka uwang pah yam bu pitu kpakpa, im amh uh foundationuzondo nah pi nayaradi, amma ko avi lura uming ka amah nu pi di na yaradi11''Bau zhe foundation ni ka uh kizi umangana kah amah pi wuh wato yaso kristi.undo ka mah pina yara ufoundation di na yu kpakpa,12mah lura nu sana yu kpakpa ka amah na anfani nani, ko yi galau ko yi shishoro , 13Baka ka a sa wuza anfaninu rah a gwada yam, ura di ki wu bahnah sanu kwaya ka wuuza anfani na ni14Huuwaya u yura gyereng, wu mura wada 15amma hu uwaya hu raruma u kunda kpiaamma u mura arai au uwang dam na tarshi.16Na ruza nuhu anyi arai auuwang kuma uruhu uwnag nahyi mununurai ?17undo kah mah shara arai au uwang, uwang mah shara, arai au uwang sansankuma yaka anyi.18uzondo gona warsisi nyi wuBaka anyina remo, sokonin yih lakar yidi Baka ka nah di mura 19uruza. u gundadiakura rulakar nira uwang , Abima darsa mar mokuzo andu ruza nu rang gainah. 20Na nandi, ayah ruza muhu uh ruza wandusesnsen bah zheming wuh.21Barka nandi, nah gona wuza ufeng nan dubah wuh, baka ka yukpakpa kusum yi gini.22 Ko Bulusi, ko Apollosu, o Kefasu ko ugungadi, ko yranyua, ko wui, ko yukpakpa yu nadi kimi yu dungy. Tu kpakpa kusumyi gini, 23anyi uh kristyi, kristi kuma uh uweng.
Chapter 4

1i kakaya ka andu ba ruza lairai yu kristianā yuma a kura duru au uweng. 2Nahdi ama yuma ya kamaya a sukona andah kura duru.3Na mi iming gisan hu ka hu anduba bara ayahma um, am ban mawa azian mu yamah wa zando wuh. Am ban kam.yirao yaka umwuh ba'a am nu gusa ba am nu 4yaka wuh, amma ayah nahzi undu wuzam ishiria.5Baka nandi, nagana wuzam ishiria wuh na rika ushua udingi ayāh, ka mahsa konnokangkang tu kpakpa yu marim, mah kuma konnoyu kpakpa yu yinsa nu nurai. ko avi sa murayi binka yumah nirai uweng.6Baka nandi rehene,em mah chira yu kpakpa yindi kim Apollosu nadi makisa nandu, babu u yanza rikpa nahbum gini 7Baka namdi avi rika uh banbacigimi? yimi ka ayimi nani kaba ayin whu?baka ayin iming ka ayin nami, ayin nuRang umi? Ayin ming ka rariyin mi, nahmah muri kurbi,8anyi na rijah, amma bankinaru, am na val na bahmmura rijah yidiwuza kinah yih.9Uwang ,mah sokono naruamah tuma andu marsah, dan a andubahka amma tarah nah wi, yi mah sokonoando ka amah wana azhi nu gungadi, kimina tuba ama tuma au uweng, kimi anduba.10Ar yi mah sokono yi mah sokono yi lakatidi baka kristi,amma ayin sensen na yimah kristi, anyi gyreng, anyinu yiba ar zall. 11''pirmah nu sha undi, ar mi komo kimi ringạ, ar nukwaya uh, yi mah kunda ripum kuma ba nirah yi nuneng wuh12Ti' mah wuzi iyuma nah yahrah yu gorohu'a yinzan du yi kpa mah yarah hu'awandu nu gbahnah yi shinga.13Hu'a ginsu yandu adur yi war rikpa ri shamma, yinasokono da ishakalak i gungadi kimi iminglingi.14Ba en nu buyim yu kpakpa yidi indi yi mameng uh amma indi kisinyi yira anyiandigense am. 15Ko bazhi nah dubah char nayimah kristi, ba anyi nu zhi ayah wuhambi ayah gini nahyimah kristi yesoniyumaimah, 16Baka nandi nah makazhi iming ka em na eng.17Yan imindi ka in pah yumiyiTimothy, undu goma um kimi vana um unduituma na yimah ayah, mah, banzhiyamu yum nah yimnah kristi, yadda ka imahmama ubanzhe di nahyira manani kiminahyira y bisa zhi. 18Nahdi azondo gimi yanza rikpa, dan'a baudungah um nahyi wuh,19amma udunga um nah yimua sidih,hu aya wahmah indi na yira andu yanza rikpa riden iming igadara gahnah.20 Araih au uweng bai irahau umu wuh amma uh bu dahraih.Imi ki anyinu bila di ? 21ima biu nuyinah ripah da kazi uwamah ripka ri shamma?
Chapter 5

1'G' mah kanda nuhu ni lalaya sahrinan gama ka andu marim mah ba'a wunza wuh, vana nu mursa kimi ugwa yahmah 2Anyi mu fangumi? yakama na sokono nushara rai, baka ka undonka amahni lalayamah di suru nahyimah goro.3Ko dashi ke ba um kinah yi banden wuh,em kinah yi nu ruhu kama imah yinbi lafi nundo kamah wuzi iming indi, dan'a em banden. 4Usha kahnah na raize ra ya yesoem kinahyi mu ruhu, kuma bu dahrah bah yahgoro yeso kindahyi, 5Uting sanan doh dih nah sayan mah di lubah nah na pum. baka ruhugahmah disa muru ukaba nu weng wa yah.6Ufeng gimi bou sara uh.iming yong ki i sankozoibgou di.7 zhn iming gisanya na di sokonoiming gisau yandda ka pahsiyi. Baka ka kristi pah yinba rikpa rumah mah di yarāh.8Baka nandi yi gama wuzu fang ni ming i kozo ya yansi wuh, saidai yi wuzu feng ni ming ya kura dura.9Em nu darsiyim uva um ba nah di gura akpai kimi andu lavaya wuh, andi shishoro au gungadi 10audu wahmah rikpai kimi audu malam, warnim ki na nu gungadi.11Na nahdi en mu darsiyim uva nuhu na gana gura akpai kini audo ka ahu amah rehene amma amah ni lalaya, uwahmah rikpai, ko bu yinza, ko bu tinza, ko audu su kuru, ko malem.nahgana tahshi nah ri ria kinah wuh. 12 Em bah zhiming um kini ando ka ba anah nu church wuh anna iming ka u da mumnahzi ando ka anah nu church. 13Uwang amah dah ni shin ā yan do ka anah nu gunga, zhang undo amah nyansina yimah gimi.
Chapter 6

1undo ka amah ni zhong kimi uhene yidiprima niran du dulla amma nu wuny.2kundan,andi sansan i uweng amah dah sahbi shiria nam du gungadi, baka nandi sahbi shiria na du gungadi, Nah mizi na yumburaizhongkah bah izhiming wuh mah pum gimi3bah nah ruza wuh, ardi yi sa wuza ana yumah uwang ishiria Baka nandi bah izhimimg ni ka 'imangan du nu yubura di nah pim goro uh4Baka nandi na yumburu yzong nahpum gini awa nashe ka nah susuzu izang gimi nah yuban anddo ka ba nah andu dula wuh?5in gara niyi na di kunda mameng bau zondo ni nimah gini ka amah nu hinking auyimbura izang nah sakani gini wuh ?6amah azondo ka shu hwene nu wunt mah tuban do ka bah nu dula wuh.7u pirma nu cort kimi rehene iming mamanag whu,8Baka ka au ma audu yaka hu nah reheneNah 9ruza nuhu undo ka ba amah samsam wuh bahmah ruwuh nah rai au uwang wuh?Nah ganawarsisah akpai gimi wu. Andu lalaya ando kaha mursa kimi yuga zando ando ka anah yu karuwa yam, andigarmah ka ananzo kimi adigarmah,10amargana andu wahmah rikpai, andu su wuru audu malam, kusum gainah babuundo ka mah sa ruwah na rai au uweng. 11yaka ka pasah azondo gimi amma amah kuzi yi sansan, amah susunyi na yimah rizhah yah yeso kristi na yimah uruhu uweng goro.12ko inmi nu doko amma ba ko uimi ki en nu riba uh, nu goka numamma ba in ohira en isokono izhinin uh 13iria don asing hu, asng kuma don iria hu amma kusum eng uweng sahzhani. Ba'api ripum don lalaya uh, amma ripum don uyiba ayah kuma ayah mah ya ripum iming gana.14uweng nah zamsa ayah, yaka mah zamsa du nah buderah bu mah.15 Nah ruza nuhu ripum gini, ripum ru yeso? uh chira ripum riyeaso ugura kimi ru karuwa? igana sokononandi wuy,16Nah ruza nuhu, hu gura ri pum kini ukaruwa mah sokono awendah di?uka uweng nahu, andi repu mah sokono undu wande.17 Amma undo ka mah guramah ayah mah sokono uruhu wande kinahmah.18Sumang ilalaya, gun ilaifi ka unduba wuza en nah shibi ''a rupum amma undu lalaya amah na en nah yimahrupum rumah hu.19Nah ruza nuhu rupumgini arai au vunkah sansan au uweng, irati aishi tumah, ka anyi nani daga nirau uweng ? uruza nuhu rupum roh wuh? 20Apah kpau ni kurbi, baka nandi yibau uweng nah rupum roh, nah yimah ruhu auiming i uweng.
Chapter 7

1Niming kah na pa darsa, bah tahki ka undigahmah gaku ugwa wuh, 2amma baka uyahmah uh rupum, ko avi wah anya , un digarmah kini ugwa3ko yandi udigarmah ni dama kah mah nono kimi ugwahmah, yaka ugwa kini ushaaria umah 4Ba ugwa na iko nah yara rupum rumah uh, sai urahze mah, yaka ka bau usharia na iko nah yara rupum rumah sai ugwe mah.5Nah gana gahhah apum uh sai hu nah wahmah na pum gini, kuma aganazhuna wuh, dam 'a nu sha ubisa zhi, bayan usha di nahcyara ni nonzo yare, nunu ka sayan gama muru wahru nah yara gini baka uyahmah gimi.6 ubumi undi ushawaru hu bau doka wuh 7Bah zhi koavidah mi amma koavi ni yadda ka uweng na kah yare mah, uzando wahmah izhiming, uzando ba mah wahmah uh.8ando kahadazi ayan kimi ti shi, ambi bi anah em baht anshhi nandi, ni yadda ka in pah tahshi nandi. 9amma baka bah'a dahrah uyito apum wuh awa ayan, isokono tahki ka awa kini ka audu wuzu gwanah nu marmari.10Amma ando kah mah wa ayan, anah nu doka undi daga nirau weng, ugwa gana yahu ushuaria umah wuh 11amma hu mah yahu mah saidai mah yashi babu ushuaria ko kuma mah yarani nirauushuaria umah, ushuaria kuma ma gana jiki ugwah mah wuh12udangarahu duba, enbi na numdi bah ayah wuh, baka au nu gwa ka bahmah nu dula wuh kuma ra rumah ka mar diyashi kinanu gana diki mah wuh. 13ugwa ma ka amah nusharai ka bah amah nu dulla wuh kuma rairumah ka mahdah yashi kimi ugwemah, mahma gana diki mah wuh. 14Baka ka udula wuh gwadi wuhmah kufu usharaidi yaka udula usharai ma mah kufu ugwa ka bah amah nu dula wuh, adigensah gahmah ma kufunah nu dula di15Amma, undo kah bahmah nu dula wuh, hu mah hu mah na fu shiri, ya hu mah shiri sana rindan usharia diko ugwadi ba alkawoli gahnah dani wuh uwang na yisan du nah tuh tashi shamma. 16Avi ruza, amba, ingana audi u cheche usharai au kokuma usharia mah cheche ugweemah?17Baka nandi, yadda ka avi hana yadda ka uweng nah yisi mah. usokonim om niyam nah tuh churches kusum,18 Abi mah ka sha avi na kpo kafin ka nah kabunu uweng? Nah gana yayin babu usha nah kpo wuh. ko usha na kpo ko babu usha na 19kpo. ubiyaya nu bunu uweng na zhi ri gbou ridi.20ko avi moku uyisi ka mǝ pah kumda nu sha ka atah pah yisan du nu dula. 21pahzi au ulahrah di ka uweng pah yisiu? gama dame'u amma hu mura achuna moko an. 22baka ka undo ka mah mamah mura uyisi nira uweng dan'a ulehrah amah yerahrah nah chuna awandah di, undo ka mah pah mura uyisi amah yerahrah amah ulehrah u yeso. 23ah pah kpinyi ni kurbi, baka nandi nahgah nah sokono ti lehrah tǝ andubah wu. 24rehene,kona uandi achunna kah nah pah muru yisi nah tura nah yimah uweng25nahdi nah tarando kah bahmah ruzu udigarmah ko ugwa wuh bau doka ni daga nira atah wuh, anna em nu shawara na mahsayi undu akura duru. 26baka ugbanah ka ibiu un, iwa ngl kah un dubah tahshi badu anya.27ugwa ka umah gura ripwn kinah mah ganajiki mah uh. amma baka bah zhiuing gurau kini ugwu wuh,ganah biliu ugwu wuh. 28anma hu wa anya bah u mah wu taka wuh, ugwa ka bah mumah tabu ǝuzuundigahrah wuh wuh, hu mah wa anya bah mah wu taka wuh amma ando ka wah anya amah nu tamah urwum, an ba rairum kah uah di ruwah nu damuwa, ubdan wuh29em nu buyi ubunu undi rehene, usha di tahmah, nah nahdi, undo kah mumah wah anya mah tahshi da bah mumah wa anya wuh. 30ando ka amah nu yuara awha da bah amah nu yuara wuh ando kah amah nu peng, awah da bah amah nu peng wuhkini ando ka akpa ti kpakpa awah da bah nah ni zhiuing wuh. 31kini ando ka anah nah na apani nu duniya, awah da ba amah na anpani nani chikake wuh baka ka msanu u richidi u sah32rairan ka tunurai tigini tudi wa gbǝgbǝti wu amdo ka bǝ amǝ na anya wu, nu dulou natara tukpakpa tu uweng, iyakaka madi wa ugana umǝ. 33amma amdo kah amah nah anya uh tunaniwumah na tara tu kpakpa tu gungadi yadda di tara ubukata u gwe mah. 34rikpa rumah rimah hara rumah ugwa kah bah amah na ayan wuh ko ugwa ka bah mumah tabu ruzu udigarmah wuh uh tunani gahnah nah tara atah yadda ka adi puka akpai gahnah nah ripum kini nu ruhu, amma ugwa ka amah na ayan, amah nu tunani ugungadi, yadda ka mah di biya ubukata u shuarai umah.35em nu bunu di don uriba gini ba baka ka mdi shariyin rai wuh amma baka ka tahki, numu ka nah di yimba usha gini nah tah babu udun burumah36amma gun undo ka bah ya ugwa ka bah muma ruzum digarmah daraja wuh baka mumah sura suwahsa ayan baka nandi, uwi iming ka chiru gana di ba utaka wuh. a wah anya. 37amma baka amah nati tashi gyerang nu nurai, ba anah nu masuwa, mumah chira nu unrai mah di tashi nandi babu u gwar ripum kini ugwa, mahucah nyel. 38 amma undo kanuemah chira nu nurai ba mah wa anya wuh mah kizi mah ugwah ka urahz mah na rai, amah umah amma nu mamah wi, amah na izizmi ka mah ku wa anya rum du rairumah amma mah yimah atah kpadi amma nu shawara um mah bah tashi nandi igoto numah. nu yira um em nu ruhu uweng39amma undo kah mahwah anya nu. 40gwa ka bah mumah tabu ruzun udigarmah mahwah taiki
Chapter 8

1nahdi nuyari uria kah a uyiza adin gahashi tu ruzu nuhu ar nu ruza, uruza dungyizah nu peng amma uwahmah pizhizhi . 2undo ka mah rika dah mah ruzi izhiming, bah mah kam izhiming muh yadda ka amah nu tunani di muh. 3amma undo ka mah wahmah uweng, uweng di ruzu mah.4baka nandi, nu tari u ria iria ka a uyiza andi gabishi: tu ruza nuhu andi gabishi na mahsanu mudi ba amah izhiming muh kuma bau zhi uweng ni sai uwandah. 5ko bazi ti zhi ti weng ni na masanu mudi kini nah shiri yadda ka tu weng ni kini ti natah. 6gun nah nandi uweng wande hu amah dah atah, amah pah wuza tukpakpa kusum, amah dah mah taran du, amah dah ata wandah yeso kristi daga nahmah ki tu kpakpa kusum tu suru ni, amah dah mah taran du7uruza di bah ko avi ki mah ruza muh saidai azondo pah gunkimsu nandi gahbishi akuma ria iria gahanh utunani gahnah mah sharna baka utahmah gahnah8iria bahika shandu rurau uweng wuh, ujur ariria bah shishoro uh, uria di ma bah izhiming. 9nah gana yaha ujiki rimah gini sǝkono iming ka adin taimah nu bangaskiya di ri uh 10hu'a hu uzondo umdu ruza yirau nu ri ria yan eni gabishi, bau yira nuhu utahmah umah u wnmah mah ria iria yandigabishi wuh?11baka nandi, uruza gini nah tara andigabishi andi tahmah, rehane ando ka kristi nah wu baka amah12 a sharna baka nandi, baka iriatwa zondo ri nu dula, bah in huri nama wuh baka ka in gana wah uhenum ri nu 13dula.

Chapter 9

1ba em nu jikirimǝ wu ? ba em una tuma wu? ban pa yira ata goro wu? ba anyi a tuma am na yimǝ yesu ata goro wu? 2baka ba em una tuma wa zandu mu em ugini baka ka anyi di pa kupun u na tuma wa tǝn3ukanda om riyam na tuba ando ka ar awanda wm. 4ba ar na izhimin ka ti kini uswa imin ka rai ru goro ru gana wu? 5ar na izhimin ka ti chira uhene goro basha nu gwa wudang'aunagara amǝ tuma kini ahene wa tǝ akapasu?. 6da em kini barnabas ki ar na churna a tuma wu.7ka ma wuza ituma iri soja ? ka madi bira tidima tu mamgala urya tǝn? da kezi avi kizi hu muma tara rukuza ma mangala uryadi?. 8ba em nu bunu di bazika em andubǝ kpaidi wu, da ba titrakini tu hu nandi di wu ?9bazi ka eng nu darsa nuhu ugana wa uyagai nu kwansi ka amǝ nu wuha iria wu, nu kwasi kizi uweng nu baradi kpaidin?.10 bazi ardi ki amǝ nubunu undidi wu? akurmindi nezi naru kizi nana darsa , iwa nyel ka unavara wuza avara nu tara a rai , indu saha irai mǝka wuza resuha nutara rai nu mura unu umǝ nu tararai rumǝ.ing11 baka tu bira tukpakpa tu burim ninyi imi ishokoka tohu tu mura tukpakpa tu burim12in gbaka azondo nu muradi nǝnyi, ba ar tu gotozi wu? kusum ananandidi ba tu wuza ututomo na lugdang wu kizi: ar nu shunga nǝ kusum tukpakpa, bakaka tu gana ka'auda ubunu u kristi. 13nahu ba nǝ ruzaka andu tutomo nu gura waval rya nu gura waval wu? kizi audu tutomo nu sumu, na tibinka tu sumu di kizi a mura iria gǝnǝ wu. 14uweng rukpǝ rumǝ mahu, andu bǝnzǝ ubunu umǝ riria nayimo ubǝnzǝ ubunu umǝ.15kizi em ba eng wuza ututomo na tukpakpa tindi wu da udausa izhimin ka adi wanum wu ikizi nu ka indi wi, ka zondo di wa urǝto buggsse bom sokono izhimin wu. 16inghu ingbǝngǝ ubunu uweng, ba izhimin ni ka indi rǝtǝ bugyesse nani wu bazaka isokono iminka indi wahu makari num ka injita bǝnzǝ ubunu uweng wu.17enghu wa ludi nugana om em nu mura utomo om, kizi kuzu nugana om huwu, ayutu nu uyito di hu. 18imi nezi utom om? nusha ka ing hu unbǝnzǝ ubunu uweng; ka indi tura nu bǝnzǝ ubunu u yesu. ba nu kabu ikurbi wu, ingana ubunu wuza ukizara na budǝrǝ bom nayimǝ ubunu u uweng.19kap nu hunani ba em uiǝrǝwa audubǝwu, em mawa rukpǝ rom uiǝrǝ ukusum bazika wdi wundu andokizi ni chari. 20kizi nira yahudawa em ba sokono undu yahudawa, indi mura ing wundu yahudawa, nira audu dula titarkaning da em undo dula titarkaning; indi mura ing wundu audo ka anǝ nu dula titarkaning21na andu labi titarkaning da ba titarkini ni wu , indi mura ing wundu andu labi titrakini . 22na andu gbǝraki em sokono da gbǝraki, indi wundu andu gbdubǝ indi mura na kusum tuchuna ing kaba azondo. 23nedi kusum tukpakpa tidi em nu wadi baza ubunu uweng, indi mura unu on nayimǝ akabiki ti kinǝni24banǝ rusa nuhu , nayimǝ tusum kusum undu wondǝ kizi ma sokono ugoro wu? wuzang tusum nedi mura ideng. 25andu kizara utusum yimburuza akpǝ gǝnǝ na kusum tidima nedi ,a wuza indi adi mura ipni u irozo iwushu , kizi ar nu bupoli bu jur wushu . 26baka nandi ba em na tusum tujur uruzuri wu ba em nu kwara u dangze uvinu wu. 27em nu bnzǝ na rupum rom, kini uwa bagy nuwa imin gana , bazaka ingana bnzǝ ubunu uweng nazondo kizi naha .

Chapter 10

1ya koavi di bara rukp ru nani na chuna andin kizi ma di rya arufurhum kini u swa nu kǝnkǝn di . 2undu ka ma rya kini swa nu jur bara rukpǝ rumǝ ma rya3 kini swa u rutuzu ruvuna na rukpǝ . bazi 4nandidi kizi char na yimǝ gini ani gbǝrǝki kin ujur ruguma kizi azondo ma5dakǝzi a zhumu undugǝrmǝ baza ugwa wu, kǝzi ugwa kizi a zhumumǝ baza undugǝrmǝ.6 Baza nanadi kizi iwa nyel ugwa sokono na rutobo ru budǝrǝ nǝ rukpǝ rumǝ7banǝ rusa nuhu , nayimǝ tusum kusum undu wondǝ kizi ma sokono ugoro wu? wuzang tusum nedi mura ideng. 8andu kizara utusum yimburuza akpǝ gǝnǝ na kusum tidima nedi ,a wuza indi adi9tibinka tu wonzhor na burim buwondǝ. hondo a yimǝ itumǝ i ibobo, uzhondo ubunu-u-rika-atuba. 10Nuzhondo a yimǝ urǝng aharu a irim, nuzhondi11 ubunu-u-silem mamani, Nuzhondo interpretation usilem.11akpǝ gini, ba iria i ata kizi anyi nu riadi wu.Ushwaka nǝ ria, kwavi gini ria imǝ ba audangara ma mura iria 12igǝnǝ wu. uzondo nikomo kizi ma wata shiri. Ba anyi na turai ka na rinza kini usha ni wu? na 13yizi arai auweng kini andoka anǝ zal dowoa? Imi kizi indi gara n14in gbaka azondo nu muradi nǝnyi, ba ar tu gotozi wu? 15kusum ananandidi ba tu wuza ututomo na lugdang wu kizi: ar nu16 shunga nǝ kusum tukpakpa, bakaka tu gana ka'auda ubunu u kristi. nahu ba nǝ ruzaka andu tutomo nu gura waval 17rya nu gura waval wu? kizi audu tutomo nu sumu, na18yizi arai auweng kini andoka anǝ zal dowoa? Imi kizi indi 19gara ninyi? Indi yiba ninyi? ba ingu yiba ninyi natara indi wu20na iyakaka rupum ruwande natisar mamani, kusum tisar tidi tupum ruwande hu iyaka eng kini kristi.21Bakakav in gara niyi na di kunda mameng 22bau zondo ni nimah gini ka amah nu hinking auyimbura izang nah sakani gini wuh ?amah azondo ka shu hwene nu wunt mah tuban do ka bah nu23kuzu kap ugwa ka ma wuza aval da ugara iminka ihana natuba nu jur kupu 24rukpǝ ma yizi rukpǝ rumǝ isokono iwandǝ di da rukpǝ rum25ma char ukǝnkǝn di namaru imaitǝ ma hu ukǝnkǝn di u ripari rigisau 26naymǝ manyi mum wan indi koyandi ushwa ka anyi nu swa di nu tunuza nimi. baza ka kusum ka 27na rya rufurhum kini u swa nu kǝnkǝn di na ka gara ubunu uwi a ata pirmǝ nu shwa u biu umǝ.28sokono undu makaza om da iyaka ka em nu makaza krsist.nedi em nu yiba gini bazika ka ana tuma na koimi ,em nu yiba gini 29bazaka na yito tidi garen da iyakaka ing na yutu nyi tǝng.
30,kuzu udufarmǝ nezi rukpǝ ru ugwa kizi31sokono iming kupu rumǝ. 32 kizi ingbaka zondo33nuzhi uwadi wu da tugura tu aval auweng.
Chapter 11

1sokono undu makaza om da iyaka ka em nu makaza krsist.2 nedi em nu yiba gini bazika ka ana tuma na koimi ,em nu yiba gini bazaka na yito tidi garen da iyakaka ing na yutu nyi tǝng.3 nedi rairom nedi ruzu kristi nezi rukpǝ koyandi undubǝ ,kuzu udufarmǝ nezi rukpǝ ru ugwa kizi uweng nezi rukpǝ ru krist . 4koyandi ububǝ ka ma wuza aval da ugara iminka ihana natuba nu kupu rukpǝ ma yizi rukpǝ rumǝ5kuzu kap ugwa ka ma wuza aval da ugara iminka ihana natuba nu jur kupu rukpǝ ma yizi rukpǝ rumǝ isokono iwandǝ di da rukpǝ rumǝ nu tana . 6ingbaka ugwa ba ma kupu rukupǝ rumǝ wu, ma tana sukpǝ sidi nyewa ingbaka imin mameng hu nugwa ka madi tana sukpǝ summǝ ma kupu rukpǝ rumǝ.7usuru nugwa wu, kǝzi ugwa kizi a 8zumu mǝ usuru nudugarmǝ .9dakǝzi a zhumu undugǝrmǝ baza ugwa wu, kǝzi ugwa kizi a zhumumǝ baza undugǝrmǝ.10 Baza nanadi kizi iwa nyel ugwa sokono na rutobo ru budǝrǝ nǝ rukpǝ rumǝ bǝzi atuma auweng atugandu.11Kusum nanandidi, mayimǝ ata, ugwa nu tura umǝ wu bankini usuru natara tu undugǝrmǝ wu.12da iyaka ugwa ma suru nudugǝrmǝ yakaka undugǝrmǝ ma suru nugwa. Kizi kusum tukpakpa tu suru nira uweng.13
14da ba masanu mu bǝnzi nyi nuhu sukpǝ su gyebu nezi rugbou rugwa wu? ana yimǝ 15sukpǝ sudi sokono iming kupu rumǝ. kizi ingbaka zondo16 rairumǝ madi wuza matara natara indi, ba ar nuzhi uwadi wu da tugura tu aval auweng.17Kuzu nubǝnzǝ ilarbin indi, ba ing yiba ninyi wu bazaka ushwaka na ma gura rigini, ba baza urya atuba wu, baza ishishoro hu. 18Bazaka nadinka di, ing kunda nuhu nǝ ma gura rigini nugura waval, ba akpǝ gini nira wǝndǝ wu, kizi em eng womǝ nuzhi usar. 19Amura uhara rumǝ nǝyimǝ gini, bazika adi mura uruza andoka anǝ chegge nǝyimǝ gini.20Ushaka nǝma gura akpǝ gini, ba iria i ata kizi anyi nu riadi wu.21Ushwaka nǝ ria, kwavi gini ria imǝ ba audangara ma mura iria igǝnǝ wu. uzondo nikomo kizi ma wata shiri. 22Ba anyi na turai ka na rinza kini usha ni wu? na yizi arai auweng kini andoka anǝ zal dowoa? Imi kizi indi gara ninyi? Indi yiba ninyi? ba ingu yiba ninyi natara indi wu!23bazaka em ing kaba nira ata imin indika em nu yutu ninyi, nuhuka ata Yesu nǝ ari ka apa zhizhumǝ, ma chira rufurhum. 24Mahu ma yimba ti ija, ma pusa mahu "rupum rom nedi, ka a yutu baza anyi, wan indi nu tunuza nemi".25na chuna wondǝ di ma char ukǝnkǝn di namaru imaitǝ ma hu ukǝnkǝn di u ripari rigisau naymǝ manyi mum wan indi koyandi ushwa ka anyi nu swa di nu tunuza nimi. 26baza ka kusum ka na rya rufurhum kini u swa nu kǝnkǝn di na ka gara ubunu uwi a ata pirmǝ nu shwa u biu umǝ.27koavi ka rya rufurhum da u swa nu kǝnkǝn u ata na chuna ka ba azhi wu, ma wu taka na rupum kini manyi mu ata . 28ya koavi di bara rukp ru nani na chuna andin kizi ma di rya arufurhum kini u swa nu kǝnkǝn di . 29undu ka ma rya kini swa nu jur bara rukpǝ rumǝ ma rya kini swa u rutuzu ruvuna na rukpǝ . 30bazi nandidi kizi char na yimǝ gini ani gbǝrǝki kin ujur ruguma kizi azondo ma kuturu na mormo .31kizi tu hu tu bara akpǝ guru ba a wozandu ruvuna wu . 32kuzu ushwa ka ata wuzandu ruvuna amǝ nu dursa goro hu bazi ka tigana shirna kini masanu mi ni33baza nandi hahenemu, ushwa ka tu ma gura akpǝ ka tudi rya tu reka akpǝ guro . 34inbaka ikomo nu zondo ka ma di rya na rai amǝ baza ka ushwa ka na hu na gura akpǝ gini igana sokono u tuzu ruvuna wu kizi na tara na tara tuk[pakpa ka na darsa , hu eng i bui bǝnyi tu chunna.
Chapter 12

1Natara tibinka tu burim, rihene, ba ing ganaka nadi sokono nujur ruza wu.2Naruza ka wuh ka agi na marim, a warsize pirme na shisende ka ba a bunuwa, na kusum achuna ka adula nene. 3baka naudi rairum nadi ruza nuhu, ba zandoni ka ma bunu na burim bu uweng, kamahu yeso ama waw unu. Ba zando ma hu yeso nazi atangoro wu sai kini burim busangsang.4Nedi tibinka tu burim tǝng mamani, kizhi burim buwondǝ. 5Ribauta mamani ni kizhi ata wondǝ; 6titutomo mamani, kizhi Uweng u wondǝ ki mawuzhuzha ituma nayima gǝnǝ kusum.7Nedi a ya kwavi uruzha ugunga uburim bazha kusum. 8Uzhondo a yimǝ burim buruzha ubunu u ikorkor kini uzhondo ubunu u uruzha, usuru na burim buwondǝ9Kuzhu uzhondo a yimǝ utara rai na burum buwondǝ bidi, nuzhondo tibinka tu wonzhor na burim buwondǝ. 10Uzhondo a yimǝ itumǝ i ibobo, uzhondo ubunu-u-rika-atuba. Nuzhondo a yimǝ urǝng aharu a irim, nuzhondi ubunu-u-silem mamani, Nuzhondo interpretation usilem. 11Kusum indi ututomo u burim buwondǝ hu, kama yimba na koyandi uduwandǝ iyakaka ma gana.12na iyakaka rupum ruwande natisar mamani, kusum tisar tidi tupum ruwande hu iyaka eng kini kristi. 13Bakaka na burum bu wande ki a wuzandu ubaptizma uruwe na rupum ruu wade da tejew da tigreek , da pree kusum gorro a guyandu na burum buwande.14Bazika rupum ba usar wande wu, yisar mamanihu.15 ubuna hu mohu, bazi ka ba ame uweng wu,ba uwe usar urupum wu; ubuna ba isokono a ba ame usar urupum wu; 16Unu hu mohy bazi ka ba ame, azi wu ba ame usar u rupum wu ba isokono a ba ame usar u rupum wu. 17Bazi kusum rupum nazi azhi a kundiza ututo, a kunduza mena u sury bie?18bazi kusum rupum nezi ututo, a kunduzamena u suru bie. 19Bazi kusum gane usar wande hu, ridi ruba sokono na bie? 20nedi ane ti- sar mamani, ki rupum ruwande hu.21rizhe ba re huni uwere,' ba em nu gana ou wu,'' da rukpe huna yubuna ''ba en nu gana ou wu. 22kubum yisara yu rupum ka ya rike da tong bgerok yeng, na anfani. 23kizi yisar tu ripum ka tu torong nu titame -na- rebgou, Tinde ki tu gotoh na rebgou. kizi tisar narubgou.24 Nedi tisar ka ti sara urika banugana iziming wu. kizi uweng mawu rupum ki ma yimba rubgou bna tisar ka tu teme.25Mawa nandi bazika agana mura uhar saru na rupum ridi wu, kizi yisar yiali yu wankali na kpegene nu wame. 26Bazi nandi usar wande hu kunda kpai kusum yisar tidi tu kunda kipai kipa da usar wande hu u mura rebge, kusun tisar ti wuza rai rugupang. 27Neoh ani rupum ru kristi, tisar mamani tume.28Uweng pa tare na arai a uweng, nadinkachi repu andu bauze kizi undu ibobo, kizi ti binka tu wonzor, adu binzika, andu ituma kimi andu' silem mamani 29Kizi kusum gene andu banze ? museum gane wuza ibobo?30kusum gǝnǝ buhuzha silem mamani? kusum gǝnǝ kinibuhuzha silem mamani? 31Huwa nu bila tibinka tugbou. Kizhi em eng bǝnu achuna chege.
Chapter 13

1yaha adi hu dand'a in nunuzu na silem su andubǝ anatuma a wemg kusum na nandi imbaka ba em na uwǝmǝ wu, ima sokono rimeze ru hǝlmzǝ kpai di da kǝzi ulura ugilin . 2yaha adihu em na anǝu au bi imin irijunchi , ingye uruzura kusum akuraduru kini uruza ka on nu nyisa , inggemi gbaki na utara rai kusum ka inzha in hunu na tueoho tizha rumǝ nu=i, kizi inbaka ba em na uwǝmǝ wu ba em izhimin wu. 3adǝ hu in nyinziza kusum imin ka em nani indi ya andutiyom irya , inggr in nyinza rupum rom adi doko rǝn , kizi imbaka ba em na uwǝmǝ wu , im mura izhimin wu.4uwǝmǝ on ushunga kini unoto rukpǝ uwǝmǝ ba uwa imasi untukpakpa to zondo da ubuzuwau, b a on unyanza rukpǝ . 5da bizu wu, ba on ugana rukpǝ wu , ba u wunza shara rai sasa wu. 6da kzi utarsamtukpakpa na unurai wu. ba u wunzu isoso nujir tsangtsang wu, imin ka uwuzu nǝzi , isoso natara akuraduru . 7uwǝmǝ shinga tukpakpa kusum , utarsa rai na tukpakpa kusum uwa , rai natara tukpakpa kusum, kini ushingiza na tukpakpa kusum8ba uwǝmǝ maniza wu, imbaka uyira ujinchi , usura kusum imbaka sizhi silem ni su tura , imbaka uruza ni usura . 9bazika tu ruzuza ukira wǝndǝ kini turuziza usar wǝndǝ u uyira rijnxhi hu. 10bazika richi ka ukusum dungǝ imin ka ba en ikusum di wu isura .11ushwa ka em vanadi , im bi bunuzu dang'a vana, in wunza utrono gang'a vana , in wunza udolom dang'a vana ushwa ka imbi ga im bi puka tukpakpa tu inǝnǝ . 12kini nedi tirika dang'a nu modobi , kusum kini nandi azhi kini azhi , nedi in ruza ukira wǝndǝ , kusum na nandi ingu ruza kusum dang'a iyakadi ka imma ruza kusum. 13kizi nedi , tukpakpa titaru tidi kizi tuma wǝkǝnǝu tara rai ,u wa unurai u atuba ,, kini uwǝmǝ kizi ugbeu di kusum nezi uwǝmǝ

Chapter 14

1tarsa uwǝmǝ kini uwa unurai na andu a burim gbotozi uba ba uyira rijinchi . 2bazi ka unduka ma bunu na andubǝ wu, na uweng hu , bazika ba zondo ruzaza wu bazi ka ma bahaza tukpakpa ka tǝn nu nyisa nayimǝ burim . 3bazi ka undo ka maba uyira uryinchi ma ba hu na andubǝ madi pianǝ , . 4undo ka ma bunuzu na irzhi rilem ma pihu rukpǝ rumǝ , kizi undo ka ma ba uyira urijinchi pi ha arai a uweng5nedi ugana on koavi ba bunu na sizhi silam sidi kusum ukizi nandi , ugana om naba ba uyira richi undo ka ma bunu na sizhi silem amura zondo sursa yanyi adi pi adi mura api ar rai uweng . 6kizi nedi , rihene , hu in ram nu kai bunu nasizhi silem na mura upirumǝ mashe ? ba in ren wu, imba imbunu ninyi na turoho tigi lan tu uweng wu, da uruza , uyira rijinchi kini ubǝnzǝ7imbaka akpakpa ashokori ka ba an na irim wu a yimbiza ulura dan'a isharuwa kini irma ingge ba iyinziza sumoro mamamni wu, andubǝ diwa mashe kizi moruza rumoro ka busharuwa da burima budi nugusadi?. 8ba zika inbaka bu sharuwa budi nu nyinza ulura ka ba undǝ wu, undubǝ di ruza ushwa ka angu hanu mǝ na kwara mashe?. 9aka nandi ma kineyi, hu uwuza ubunu ka bau bǝnǝ ikorkor eu, adi wa mashe ukama ubunu, kizi ba zondo ma ruza imin ka aunu ba di wu.10ipana anǝ char nayimǝ masanu medi ba awunza dalaak na en, ingge en i gilau di . 11kizi imba in ruza imin ka izhi iguta nu badi in sokono uggen di nundu ba di, undu ba di don ma sokono uggen di num.12nandi kizi kinǝnyi don, nedi ka anyi na masasa nadi yira ubǝnrumǝ u burim wan tunurai nadi moko upi arai a uweng . 13baka na nandi undo ka ma bunu na rizhi rilem ma wuza aval madi rǝn usursa di. 14bazika hu in wuza aval na rizhi rilem burim bom ki bǝn na aval di, kizi unurai om ba umina wu.15imi kizi indi wa? in wuza aval na burim bom, kizi inku wuza aval na unurai om, in wuza amiza na unurai om . 16imbaka ba nandi , imbaka uyiba uweng na burim , undu ashibi di hu uweng kaba , mashe ushwa ka aunu gusa inja ka ba ma ruza imin ka aunu ba di wu?17bazi ka uwuza injah nyel kizi uzondo ba ma mura upirumǝ wu, 18em nu gusa inja nu uweng bazika in bunu na sizhi silem a kizi nyi. 19igoto kizi ka ingara amoro shubi nuruza om kandi mura in gara an andubǝ ubunu kini indi gara amoro bunu rukurǝ nemǝ rizhi silem .20rihene gana sokonon andiggenzǝ nu toron gini wu, iwa nyel na ubunu u anyasi sokono dang'a ha wambira kizi na toron gini sokono na riganu. 21ne imǝ titarkanin adarsa , nandubǝ a silem siggen sidi kini na tunu tu agyen kizi imbunu na andubǝ di na ushwa di gbaki ba'a kundam wu nandi kizi dada mǝ hu.22bazi na nandi , sizhi silem sidi imin bobo hu ba nandu tara rai, baandu jur tara rai wu, bazika uba uyira rijinchi on bazi imin ibobo hu nan du tara rai ba nandio ka ba'a tara rai wu. 23im baka na nandi arai au weng kusum rǝmǝ nira wǝndǝ a bunu na sizhi silem kizi andu ashibi a andu ujur tararai ruwǝ , ba ahu anyi tilakar tidi wu.24tǝnǝzi kusum gini anyi nu ba uyira rijinchi kizi undu ashibi da undu jir tara rai ruwǝ ,na mokumǝ nimin ka amǝ nu kundiza di,a harumǝ makangara nutara kusum imin ka naba. 25imin nyisa iayumǝ riuroho rumǝ isuru nuyira nandi ma ri na zhi amǝ ma rya mumba nu weng ma ba nuhu akuraduru uweng nǝmǝ gini26hu zondo bunu ra rizhi rilem , yaha idi sokono andu repu ni da andu taru kizi zhama sursa imin ka a ba di 27.imbaka bazondo ni ka madi sursa wu yaha koavi gǝnǝ wa weti nǝmǝ arai a uweng ya ha 28koavi gǝnǝ bunu na rukpǝ rumǝ bǝlǝ kini uweng.29yaha atuma au weng a repu da kǝzi atanu bunu udangara gǝnǝ di karatuto nu bara atuba na tara iminka ama ba . 30kuzu baka a ba izhim mani na zondo undu titǝshi bǝndǝn yaha undunanka amǝ nu kai ubunu wasaunu31koavi na yimǝ gini ma rǝn uba tukpakpa tu atuba nunuka koavi makaza medi ku mura upikuzu . 32orim i tuma auweng duruza atuma a uruza tuba a weng. 33bazika uweng ba undu idahak wu, saikpo u shamma indi nezi titarkanin ne kusum tira tubisi azhi34tuga tu sokono weti na tira tu yinba uweng ba izhi ka abunu wu, ne tara nandi di sai ayutu akpǝ gǝnǝ dang'a kanda ka titarkini tu wǝmǝ , 35baka izhimin ni ka anǝ nugana uruza di ,toh abila uruza nira tisshurai tigǝnǝ na susa , bazika imin mameng hu ka ugwa bunu nira iyba uwng. 36ubunu weng na suru nira gini duwǝ ? anyi bǝlǝ kzi ubunu di nana durunyi duwǝ .37baka zondo ni nǝ yimǝ gini dolom na tara rukpǝ rumǝ nuhu amǝ utuma uweng da kǝzi amǝ na burim butsantsang mǝ ruza nuhu tukpakpa tidi ka a darsa nimin ubunu ruwuna ru ata hu . 38konze kap undunanka majitǝ sokono nu ruza undi wu, agana ruzumǝ dong wu39bazi nandi rihene , goto wǝmin uba tukpakpa tu atuba, konze na gana gǝhǝ kap undunaka amǝnu bunu na silem wu. 40saika yaha nǝdi wa kusum tukpakpa na yimǝ achuna kini isar

Chapter 15

1Nadi em nugana indi yioli uruza, hahemun, ubunu uweng ka an nu badi nioli, umangana ka anbi kyizi undo kyo ni na lutorin ni.2 Kuzu na nu kyi na muia ukaba in bazihu na tuza geeny na moro bunu kan ba mini sei dei na yimba okuzoduzu nu vinu.3Bazi ka inyini danja imini ichinka igilau di ka em ma in bi kaba, nuhu kristi bi wi baku taka gere danga iyanka ka ura magoza.4 Nuhu a abi wansumo kizi a: maku tonne norichi tu turu nu gara ura di.5chiist mobi sunu na cephas, kyizi kuzu norukuzo nandizepudi. 6kyi maku siu na rihene piye nosinji shubi nu shwa wondodi yowonchi gono nutukunze ana azenchi no wi. 7Kyizi moku uwu na Jemis ,kyi kuzu nu dangara atunna di.8Nu morse kyimi, mobi sulu num,dangga whu nundu ka' a yetu mina umo.9 Bazika endi nozi undi gisandi noyino atumandi emma ban yinkyi ka oyisin utuma bazi kan bi darumo uchuich uweng.10Ama noyino izai uweng en timing ka en, kyinin izai inno ka en noyino an baibi en nu vinu was.11 Bazi nanandi dnodounu, yaka tu nunu wka nandi kyi nowomoNedi bazi yanula ka as badi nunu12 kristi ma zima daka nu wi, mache kyizi azondo gini mu hu basa ku zinna daka nu wi wu? 13Ana bazi babuat zinna wandu wi ni wu,to shi ba kristi di kyima kyi bi zinna wu; 14Kini kuzu bazi Ba kristi ma zinna wu,to ubunu nu ne koavi kuza uyimbǝ akwoduza gini ma nu no kowoi runu.15kuzu as tuma sekas andu malem na tazu' wen 16bazi ka tu bǝnǝ nuhu uweng ma zinna kristi daka nuwi. Ana bama wu, in hai andu wi basa zima daka nu wi wu. Bazi ma hae Ba 'a undl wi zina wu, ashi ba kristi di ki a zansa wu; 17Kuzu in har kristo zinsumo wu, okuodulu gini nu vinu kuzu adi nodi nudi noyino mugini18kuzu ando ka awa mormo nǝyimǝ kzizto ama shaura. 19lng kpaidi nǝyimǝ uvungkǝ undi kyi aznu wa rai nǝyumǝ kzisto to gun na tuba ǝnilubǝ tuma sokono imin meshe.20ama nǝdi amma zansa kzisto daks nuu wi dsyng immintya yandu nangana ka ama wa mormo. 21bazi ka uwiu biu bazindubǝ, bazindubǝ kyizi u zinzo daka nu wi uku muza zumǝ22bazi ka iyanda ka don adam ǝwigung nandi ka nǝyimǝ kzisto gun aku muza azil uvungkǝ. 23ama kovi na chunna ǝmǝ: kzisto, ka ǝmǝdǝ nǝzi imin uya ya dinka kyin kuzu ando ka ǝnǝ ǝmǝ as muka azai uvungkǝ nu biu uinǝ24kyiziumǝrsǝ dinyang, ka masa kucsu bugizi bu weng nu weng a ta, ka masa bisa tung wǝng kyini gung uzazi kyini budǝrǝ. 25bazi ka mase tǝzhi haz sei muma wa ana uiazumǝ ǝmǝ nǝyimǝ tubuna tumǝ. 26unaonaumǝ umǝreǝ ka masa shauimǝ nǝzi uwi27Bazika "mumawa koimi nǝ yimǝ tubuna tumǝ". Amaka hu ǝhu "mumawa koimi nǝyimǝ" i bǝnǝ kyǝnkyǝn ka ba igura kyini undo ka ǝmǝdǝ kyizi mawa koimidi nu sokonin na bugese bumǝ wu. 28Ka gun tukpakpa tubi sokono na bugese bumǝ kyizi vana di rukpǝ rumǝ sokono don na bugese bundo ka ǝmǝdǝ kyi mawa koimi sokono na bugese bumǝ, ka uweng kyi madi sokono ugung kusum.29Da ko kuma imi kyi ǝnǝ ando kama kuzǝ nǝ mǝjunu nu wi? Ing bazi ando ka ǝmǝ wi ba sa ku tonno sam wu, mashe kyi ukuzu majunu midi usokono nǝnǝ? 30Mashe dongka ar nǝyimǝ iyǝwǝ koyandi usha?31Ing wizi koyandi uweng! Indǝ kyi iwa yanda ka em nu rǝtǝ bugyese nǝyimǝ au, indo kyizi em nani nǝyimǝ kristi undu kaba gorro. 32Imi kyi in mura, daka nu yira undubǝ, ing bazing pa uza ukwara kyini ishi na Ephesus, ing bazi mukyeze ba musa ku tonno wu? Yaha tidi rya tu swa, bazi iezu tu wi?33Agana warsuzung wu: "ǝndugubǝ shara uwarsaza gillau". 34Yumburah! sokono nǝkurǝduru! Gana hu wa nu takyiza wa. Bazika azondo gini bǝnǝ nuruzu uweng wu. In gara nandi na mameng mugini.35Ama zondo mǝhu "mashe kyi mukyeze mu tonno kyini a: na yandi rupum kyizi ǝsǝ gungǝ? 36Au uwǝrǝ! iming ka hu bira ba i tozo wu sei ima wushu. Iming ka hu bira ba nǝ rupum ridi kyi i suru wu, ama bumuzu bidi bu tozo. I sokono alkama ko kuma izhiming i kyendi.37Ama uweng mǝyimǝ rupum ri nangana ka ma vira, kyini na koyandi bumuzu ǝnǝ nǝ rupum rumǝ. 39Ba gun inama kyi iwǝndǝ di wu. 38Seidie, a koi nizi inama in dubǝ, kyini izhi ie shǝko, kyini izhi inama inyen, kyini izhi igini.40Akoi nǝ ǝpum ǝshizi kyini ǝpum augungadi. Ama izhantum yǝpum ashiri izhiming kyeng kyini izhantum igungadi kuzu izhi. 41Akoi ni zantum wǝndǝ ie uweng kyini izhi zantum di ie upe, kyini izhi zantum di ie iwer. Bazi ka buwer bu wǝndǝ kyeng kyini izantum ie buzhi buwer.42To yakadi ka kuzu utonno wandu nangana ka ǝmǝ wi. Iming ka ma bira eng ie sharna, kuzu iming hui mǝ suru bai sharna wu. 43A: bira bǝng nu jir zanzana; bu-tonno na izantum. A: bira bǝng babu budǝrǝ; bu tunno nǝbudǝrǝ. 44A: bira bǝng nǝrupum rubutozo; bu tonno nǝ rupum ruburim.45Yakadi ka aku darsa, "undubǝ wa dinka Adam bisokono iming ie vungkǝ". Adam umǝrse masokono burim bu yinba arai. 46Ama ba burim bu uweng kyi bu biu nu dinka wu ama bu butozo, kaming burim bu uweng.47Undubǝ wa dinka ǝmǝ ugungadi, uwa u mumpa. ǝmǝ urepu di daka nǝshiri. 48Dannga iyanda kau nangana ka ǝbi wumǝ daka na munpa, kuzu yakando ka ǝwǝnǝ daka na munpa, kyini kuzu iyanda ka ǝmǝ undubǝ wǝshiri, kuzu yakadi ǝnǝ ǝndubǝ ka ǝshiri. 49Dannga iyanda ka ar tumina tiyinkini tun dubǝ umunpa, nandi ka tuku mura tiyinkyini tundubǝ wǝshiri.50Nǝdi ngye iming ka em nu garadi, hahemum, ka bu nama kyini nǝnyi basa mura ugantu nǝ bugizi bu uweng wu. Ko kuwa ihana iming ka eng isharna gaji iming ka ba isharna wu. 51Baring! ingdi ibinǝzhi: Batisa wa mormo kusum wu, ama asa wangarǝnǝ.52Tisa wangara rugoro nushwa wǝndǝ, ni nyepu irizhi nǝbu pyebu bu mǝrsǝ. Bazi ka ulura u bu pyenbu budǝng, kyizi ando kǝmǝ wi sa tonno nu jir shaina, kyizi a wangara. 53Ama ka hu ǝmǝ yuhuru ǝpum au sharna di nǝpum au jir sharna kyini ripum rindi rutǝmǝ ridi risa kusokono rujir tǝmǝ .54Ama ushwa ka rupum rindi ru sharna hu ǝmǝ kursu rǝng nira ujir sharna kyini ushwa ka rupum rutǝmǝ ridi rumǝ kurmǝ rujir tǝmǝ , kyizi ǝrǝmǝ nira ie garadǝn ka a darsa, "Amatuna uwi nǝringǝni". 55Uwi, rigbǝni rou be? Uwi, uduna ou be?56Uduna uwi nǝzi utaka, kyini budǝrǝ bu taka nǝzi uduka. 57Ama rai rugupǝng nu uweng, undo nyanzandu ringbǝni daka nundi kaba gorro Yesu kristi!58Bazi nandidi, ǝnyi ha henum, turang gereng kyina nagana gbaka rigini wu. Ko yandu ushwa gazing nǝyimǝ ituma ka ǝnyi na eng nǝyimǝ undu kaba gorro bana kawai wu.
Chapter 16

1nedi natara ukaba ikurbi balka andubǝ ba tsangtsang au uwng , iyandu ka in ira ubisizi azǝ a galatiyawa olarbin imin ka adi wuza . 2na richi ru adinka ru usati , kofi gini matara izhimin nu kiradi tara na rubing'a udi rya atuba , wuza inyedi niyanda ka azǝ ukaba dini naki wu hu imma biu3ushwa ka hu imma biu , gun undo ka nǝ wǝmǝ ., in yumǝ uva ubǝnǝ umǝ nǝnǝ , inku tamu nǝ na ibǝnǝ rai rukupǝn pirmǝ na uruslema 4.hu iwa nyel ka indi piram kinǝnyi don, a pirumǝ kinemi .5iram nira gini wu in sura nu sara amacodonia baka ka in sura nu sara amasedoniya 6. amura in tura kinǝnyi , amura maini sura em kinǝnyi bazi ka nadi wam tǝrǝni naimǝ tanu tom kusum ira ka pirmǝ om ni.7ba in gana ka indi yiri nyi nedi ka em nu sura kwaidi wu, baza ka rairom ka imba tǝshi kinǝ ni upir nǝ nuzu ushwa hu ata wǝmǝ . 8intura na ephesus uka biu na richi ru 9upentakos . bazi ka ashugura gbou ma kono rumǝ,ana nyarmǝ nu gana adi kata .10nedi ushwa ka timoti biu , yaha madi tǝshi kinǝnyi niyǝwǝ wu , bazi ka amǝ na ituma i uweng hu dang'a imin ka em nuwuza di . 11zondo gana yizuwu bisin amǝ na chunna shamma, bǝzi ka madi na muram , emnugana ka mǝdi rǝǝmǝ kini ahene. 12nedi natara uhene goro apollos, in pihuzumǝ madi rǝmǝ nira eu kini ahene bazi ka kusum banu wǝmǝ umǝwu ka madi rǝmǝ nediwu , kusum na nandi mǝ rǝmǝ hu ushwa di biu.13tura gyerng nǝmǝ unurai , wuza tukpakpa dang'a andigǝrmǝ tura gyereng . 14kusum imin ka unguwuza nǝmǝ uwǝmǝ.15uruza arai a stefenas, anǝ andu dinka a achaia ingye ama yimba akpǝ gǝnǝ na ituma i andubǝ tsangtsang a uweng, nediem nu badi ninyi , a henum . 16yimba akpǝ gini na bari andubǝ andǝn di, kini kusum undo ka amǝ nu binka ituma i uweng17in wa rai rugupǝng na ubiu u stefanas , fotuntus, kini akaikus, amǝ kupu ujir ou. 18muma ya burim bom kini irim gǝnǝ budǝ, baka na nandi kaba biri andubǝ andǝng.19irai tu uweng tu asia nu yinyi tukwa , akwila prisila anǝ nu nyinyi tukwa namǝ goro , kini arai a uweng ka an rai goro. 20kusum ahene nu yinyi tuwa yan akpǝ gini tukwa na tuwa to tsantsan .21em , paul in darsa na u wǝrǝ om . 22in baka zondo gini bamǝ wǝmǝ dada yaha adi wumǝ unu , dada rǝmǝ . 23izhayi i yesu kristi kinǝnyi . 24uwǝmǝ om on kinny nǝmǝ krist yesu.

2 Corinthians

Chapter 1

1bulusu utuma u yesu kristi nu wumǝ uweng kini timoti u hene goro pirmǝ nira ubisi azhii a uweng na corinth kini kusum andubǝ tsangtsang a uweng na bigizi bu achaia . 2yaha ushwa kini ishamma usuru mira nira uweng Ata goro kini yesu krisiti dula nǝnyi.3yaha uweng kini Ata goro yesu krisiti mura uyiba amǝdǝ Ata kini uweng ugomo uzhai kini unduwa manu nǝ suroho 4 uweng undu wuzan du manu nǝ suroho nǝ koyandi ugbǝnǝ wumǝ ka arma tiwa sana manu mumǝ na suroho suandu gbǝnǝ iyandaka tu mura nira imǝ.bazi na nandi tuni ka 5sua muzu gbǝnǝ unangana ka uweng na swa nedi ka wa manu nǝ suroho su andunagana ka anǝ nu gbǝnǝ . 6baka arnu swa ugbǝnǝ , arnu suasi nunu ka nedi mura manu nǝ suroho kini ruguma rigiɲi hu , umura manu nǝ suroho sigiɲi usokononi tima nǝ yimǝ ushinga gini nugbǝnǝ danyna kanda ka arma nu gbǝnǝ .ba7 zondo ni kama fakala uwarai rugoro ninyi wu , turuza iyanda ka anyi nu gbǝnǝ yaka ka naku mura manu nǝ suroho siginyi.8ba rau rugoro nǝdi sokono nǝ yimǝ marim wu, rihene tarin unkuda rupum rinangana ka tuna kunda nǝ sia budǝrǝ bugoro buna tǝmǝ dagina tidi jiki tuvunkǝ tugoro.9 akuraduru nezi awi nandu na kpǝ , amma tigana rǝtǝ bugyese na kpǝ goro wu saiko nu uweng ka masa zansa andunanganaka amǝ wi . mǝna susandu nǝ curna10 mǝshishoro ma shinga rukpǝ nu susuzu goro , amǝdǝ kizi arnu wa rai numǝ.11mawa tukpakpa tidi kusum ka nunu ka nedi binkandu aval nu uweng , andubǝ tim a yiba rizǝ nu uweng nǝ rukpǝ rugoro bazi tibinka tu aval tigini nu uweng.12imin ka irǝmǝ nu rǝnsǝ buggese bugoro nezi suroho sugoro su bǝnǝzǝ du nunu arna tanu nǝ curna uweng ba natara rimi run dubǝ wu saiko uwǝmǝ 13uweng ba izhimin ka tuma darsa ninyi ka bana rǝn a baru kini uruza di wu emnu wa rai nuhu na ruza kusum 14.kanda ka numa ruzandu nuzu usar na rǝtǝ bugyese naru nu uweng u Ata goro yesu, kanda ka arma tu rǝtǝ bugyese nǝnyi.15baza ka ba emni mǝnyi nu nurai nǝ tara ginu wu pǝzi indi sada ubiu nira gini nuna ka nedi mura ukaba tibinka tum tu repu 16.pǝzi emna mǝny nu nurai indai indi na yinyi ushwara om primǝ nǝ macedonia indi ku gitini gbaki utara omni, nunu ka nǝdi wam nǝ curna pirmǝ nǝ judea.17ushwa nangana ka emnu tarsa ngedi nǝ ru ruroho , na shara ushwa duwo? da kǝzi ina dima nu wumǝ rukpǝ rom yony da kǝzi anǝ hu a kini uwa nu lati wǝnkǝ yonyi. . 18ar ba tibunu nǝ tara a kini uwa wu danyna kanda ka uweng nezi undu akuraduru .19vana u weŋ yesu kristi ka silvanus timoti kinemi nu buɲi ubunu nǝ tara amǝ ba amǝ undu gusa a kini uwa wu emǝ undu gusa a hu nǝ koyandi ushwa .. 20kusum burundu bu uweng nǝ tara a hu kuzu nǝ yimǝ mǝ kizi tugusa uweng kaba nǝ rugbou ru uweng.21uweng kizi mǝ gurandu kinǝnyi nǝ yimǝ trist mǝku ku randu na manu nǝ kpǝ 22emǝdǝ kizi mǝ lata uwǝrǝuǝ mǝnǝ tumurai tugoro maku latundu rorohoru mǝ nunu ka ridi kandandu primǝ nǝ tuba.23uweng ruza ruroho rom ntara imin ka inka ghum u primǝ nǝ corinthnunuka indi kandi hu 24.ba nunu ka indi sokono shuarai nǝ tara uwa tsai siginyi kini utura gini nǝ yimǝ uweny .
Chapter 2

1bazi na nandi emma dinza nuhu ba inku ram niragin nǝ yimǝ upuba rai wu. 2to inhun wunyi nǝ yimǝ tsai sugubǝ avi kizi ma wam rai rugupǝg tuni kan ma gaminyi?.3emnu darsa di kandaka ina darsa , nunuka inhun na durɲi, ba zondo ni ka ma gamum nǝ yimǝ andi nanganaka iyinki ni awam in sokono na rai rugupǝng wu, bamna manyi nu nurai natara gini wu bazika rai rugupǝng rom kini rigini ru wǝnkǝ ridihu . 4emnu darsinyi uvadi nǝ yimǝ ugbǝnǝ kini rai rugubǝ na mǝzi char ba nunuka indi wunyi tsai sugubǝ wu saiko nedi ruza kandaka inwminyi hu.5undu ka humǝ wundundu rai rugubǝ , ba num bǝlǝ kizi ma wundu wu saiko nu zu sar kpaidi azi kusum kinǝnyi nǝ gana yira dagna imma wata tariɲi tubuna wu .6 warshili andubǝ kizi awunduzu muzun andubǝ undǝn tutɔ .7 yahin muzun dindan kpaidi ba sai na wundumǝ tuto wu kini amǝ budǝrǝ nǝ ruroho nunuka mǝ gana wata sokono na rai irugubǝ wu.8bazi na nandi emna val gini bǝnin amǝ wumǝ .9 indǝ kiziwa in darsa nunuka indi makinyi indi yira da anyi andu karu tut nǝ koyandi ushwa .10inba ka na yafi nan undu tutake tu mǝ in dɔ ka na taka ni taka imǝ bazi anyidi kizi in pisu utakǝ undubǝ nǝ tuba a kiristi 11nunuka satan bamǝ mura acura auwarsasa goro wu bazika ba ar tilǝngǝ tidi nimin ka amǝ nu pyi diwu.12uweng na kornum ashurgura nu shwa kǝn na piram indi bǝnzǝ ubunu kiristi nupana ua troas 13.unurai om bau na jiki rumǝ wu ka bǝnna gulu nǝ titus bǝndǝn wu, indǝ kizi ina yahǝ nǝ inkaba acurna primǝ nǝ macedonia.14injah pirmǝ nira uweng ka koyandi ushwa nu sursa atuba ,nu susuzu goro bazi kiristi uwǝskin umǝɲa mu lense mu ruza nan dubǝ nǝ tozo nǝ pum goro . 15nira uweng ardi nǝzi mǝnya mu lense mu kiristi kusum kini anduka ama mura ukaba a anduka anǝ na tanu primǝ nǝ curna ausharna.16ubiudi nando ka anǝ nǝ yimǝu sharna , manya hu usuru nu wi pirmǝ nu wi, andinanganaka ama mura ukaba gbaki maɲa mu lense hu utozo nǝ tuvunkuzǝ tu laza udakuprimǝ nu laza udaku , avi kizi mǝza mǝwa muzu kpakpa tindi ? 17ba ar da udangara andubǝ wu ka ama chira ugunga uweng a zhizhia bazi uriya tuba gǝnǝ , kaidi hana nandi yaha tidi sokono andubǝ tsangtstang nǝti dima tigilau ubunu goro nǝ yimǝ kiristi bazi ka uweng kizi ma tumandu nǝ yimǝ azi amǝ.
Chapter 3

1rai rigoro tidi kpo nuyiba akpǝ goro duwǝ ? enyi nu gana tidi darsaiɲi tuwǝrǝku tu yiba da kǝzi na darsa nandu kandaka azondo wunza ? 2eɲi akpǝ gini nǝzi tuvǝrǝ ku tu , yiba goro nu , darsa nǝ yimǝ tunurai tugoro ka kusum andubǝ barsa aku sokono nu ruza na bǝnǝ nuhu , anyi tuvǝrǝtu tun na kristi hu bazi ututomo goro . 3ba ana darsa na mini mu imin darsa wu saiko na ruroho ru tsang tsang ru weng ba ana darsa nǝ shari habalak wu, saiko ni habalak itunurai tuandubǝ .4ujir iyǝwe ka ar nani niyan nǝ yimǝ kristi nǝ tuba uweng . 5ba arnu rǝnsǝ bugyese na kpǝ goro nuhu kusum tu kpakpa tidi tu tozo hu nira iuweng . 6emǝdǝ kizi ma wandu tu sokono andututomo nǝ yimǝ acurna gisau amǝ , acurna gisau andi ba au dara wa wu saiko u rurho u rurohorutsag tsag hu udara nuva wunza kuza udara nǝ ruroho ri tsagtsag ra hazumǝ na sumoro sujir naku .7nedi ututomo u dariyoro ne shari habalak urǝmǝ nandigenzǝ isralit na budǝrǝ ka ba ana rǝn ubara musa nǝzi wu , budǝrǝ bidi bunama kpo nu roko . 8kizi budǝrǝ bu nangana ka bu tozo nira ruroho ritsag tsag ri sokono mashe ,9baka ana shara tidima tuadinka ka tǝn na budǝrǝ , kizi tidimi turepu ka tu kabandu na budǝrǝ bu weŋ sokono mashe , 10akuraduru inin nangana ka nǝzi eng na budǝrǝ nǝ dinka baikuda nani nediwu , budǝrǝ bu repu bumua sura tuba .11 bazi na andi ,tuni ka imin nangana ka eg usharna, iusuradi na sokono na budǝrǝ ,kizi imin nangana ka eng i naya sukutum sokono mashe.12tuni ka arna muzu wa rai rindi to batida nu kunda iyǝwǝ izhimin wu.13 ba ar da musa wu, ka andigǝnzi israla bana ran ubaraumǝ nǝzi wu, tuni ka mana kupu azi amǝ na budǝrǝ bu weng bu sura hu14anawa gata nǝ suroho sigǝnǝ . ubiu na ricidi ahu bara na tidima tuagyam , ayira nuhu ukupu rumǝ ridǝ , baama za rǝnni wu, kristi kpaidi kizi maram uza dini . 15ko naricidi kap ushwa ka ahu abara tidima tu wa uagyam ka musa na darsa , ukupu rumǝ ridǝnǝdi da nǝnǝ nǝ tunurai. 16konze , kap undinanganaka mǝ kurumǝ nǝ ta apuka ujangala ukupu zi dǝndi nu kiradi .17nedi ,Ata nezi rurohorisang tsag kap ira nanganaka ruroho ritsag tsag ru Ata ni to amura titǝshi tujiki rumǝ bǝnǝn.18 nedi , kusum goro nati jangala nǝzi tima yira budǝrǝ bu Ata muma kursundu nǝ yimǝ tiyinki tu budǝrǝ bumǝ ka ba tǝnnu ǝnaku wu, usuru nǝ budǝrǝ bindi primǝ nǝ danna usuru nǝ ta ka amǝ adǝ nezi ruroho ritsang tsang.
Chapter 4

1bazi na nandi tuni ka arna tanu tuwǝnkǝ kini ukaba izai i uweng ,to tira tugoro ba tuwa gbǝrki wu .2 na tara nandi kizi tuma gyami tukpakpa tua yimǝ marim kini mameng ba arna taru nǝ yimǝ ma lem rou , da kǝzi tidi kǝ shiɲi nǝ rizongor nǝ yimǝ ubunu weng wu koavi barandu nǝ yimǝ tipilu tumǝ nǝ tara ituma i akuraduru goro.3baka ubunu uweng di ka arna ong nu tupu to ong nu kupu nando ka ama mɔkɔ acurna ausharna hu . 4emǝ kam uweng u gunga di ma wasa nǝ tunurai bazi na nandi kazi ba anǝ ni kengkeng nǝ tunurai tigǝnǝ ka adi rǝn uruza budǝrǝ bu ubunu kristi wu, ka amǝ dǝ nezi tiyinkini tuweng .5ba arnu hana usasa ubunu nǝ tara akpǝ ma:ni Ata kristi yesu wu , 6ar tilǝrǝ tigini nǝ yimǝ yesu hu uweng kizi mana hu urwa ubǝnǝ i kengkeng di nǝ suroho sugoro idi bǝnǝ urwa uruza budǝrǝ buweng nǝ tuba yesu kristi .7aru ningedi nǝ yimǝ mudaka mu rurum, nunu ka idi sokono umnaku ba ardi wu . 8aru nǝ yimǝ ugbǝnǝ nǝ kɔyandi acurna , taki dandai baa marandu wu, ar dumbu goro , taki dandai batu zha tsai wu . 9ar yandu ugbǝnǝ taki dandai batu sokono imin igyami wu, a vupandu nǝ bigizi , taki dandai batu ganza rugoro wu . 10koyandi rici ar na tanu nu wi u yesu nǝ pum goro , nunu ka tuvunkuze tu yesɔ tidi bǝnǝ nǝ pum goro.11aru ka ar nǝ tuvugkuze , koyandi ushwa ar nǝ yimǝ titǝshi tu wu baka yesu , nunuka tuvunkǝ tumǝ tidi bǝnǝ nǝ pum goro au wushu12 bazi nandi uwi nituma nǝ pum goro anyi gbaki tuvunkuzǝ ni tuma nǝ pum gini.13aru nu wa rai nǝ ruroho ru wǝnkǝ na tara imin ka anama darsa , ina kaba nu wumǝ inku ba ,arma tuma kaba , kuzu ar nu badi . 14bazi ka tu ruza undinanka mana zansa eta yesu sa zansandu kini yesu u rǝmǝ nira imǝ15 kusum tukpa kpa tidi baka ǝɲi di hu , nunuma iʒa i uweng di kini kinzi rumǝ ni koyandi ushwa nan dubǝ idi sokono tu uyiba rugbou ru weng.16bazi na nandi , ba ar ni yǝwǝ wu tuni ka ar nǝ yimǝ apum au sharna suroho sugoro gbaki , su sokonzo sigisau sidi koyandi ushwa 17.nu shwa undi ukunda kpai nǝ shiri shiri wandu uyumbura acurna mǝlǝn agbou ka a kizi kɔyandi urundu . 18ba arnu bara tukpakpa tinanka arika tǝn wu, saiko tukpakpa ti nanka barika tǝn wu, tukpakpa tinanka arika tǝn ba tizungna wu, tukpakpa tinanka ba a rika tǝn gbaki wu, tindǝ kizi tu sokono labu unaku.
Chapter 5

1turuza ka ahu muku arai di ira ikanda rumǝ ,ar na rai nira uweŋ ka ba undubǝ kizi ma pyina tǝrǝ tumǝ wu, aria labu naku nǝ shiri. 2arnu guzu nira ikandarumǝ ridi tima zungna nu bila ukwaya u ashiri ira titǝshi tu goro 3tuma ʒungna nu biladi bazi ka tuma ong ba a ku murandu na apum agbou wu4akuraduru pǝzi ka ar nira ikanda rumǝ ridi, tina guzu nǝ yimǝ ugbǝnǝ , ba arnu gana ka tidi sokono na puma gbou wu, na rukpǝ ridi rarugoro ka tidi wa ukwaya , nunu ka tuvunkǝ tu labunaku tidi tuna iminka eng i uwushu . 5undi nanka ma yumburandu ingedi nezi uweng ka mana yandu ruroho rumǝ rusokono upikuzu tara iminka ubiu eng.6bazi na nandi sokonin labu iyǝwǝ nu ruza nuhu ushwaka ar nǝ rai nǝ yimǝ rupum ar pyau nǝ Ata 7.arna tanu tu wa rai batu wa azh wu. 8bazi na nandi ,arnu labu iyǝwǝ mara naira tu warna nǝ yimǝ rupum ridi nunuka tidi kǝ tǝshi kini Ata nǝ susa.9bazi na nandi i sokono nandi imin gana nunuka tidi rumumǝ rai da kǝzi nǝ susa ko nǝ shibi . isokono lalla koyandi undubǝ bǝnǝ rukpǝ rumǝ nu dǝtǝr utuzu uhara makangara. 10nunu ka ko avi di kaba umina tukpakpa tinanka mǝna dima tǝng nǝ yimǝ rupum ,da kǝzi iglau da ishishoro.11bazi na nandi arnu shinga andubǝ nǝ tara uruza iyǝwǝ i weng uweng kizi amǝ nu rika di kengkeng kanda ka ar , emnu wa rai nuhu eng kengkeng nǝ tunurai tigini dong. 12ba kuzu arnu bila ticirna tu shinga gini nunuka nedi rikandu nu jir itaka wu, saiko tu sokono ninyimin irǝtǝ bugyese nunuka nǝdi mura imin igara nandu rǝtǝ bugyese na tara tukpakpa tu rupum ba tu ayimǝ unurai wu.13mǝʒi ka ba arnǝ yimǝ ytunurai tugoro wu to uweng hu, kuzu mǝzhi ka arnǝ yimǝ akura tunurai tugoro to arnǝ tugoro. uwumǝ uweng nǝ sokono14 nandu lallai bazi ka ti tinama gara nuhu ,undu wǝnkǝ na wi bazi andubǝ kusum bazi nandi uwi u sokono nandubǝ kusum. 15mǝna wi baʒi andubǝ bazi na nandi andu nanganaka anǝ na tuvunkǝ bazi akpǝ gǝnǝ ayaha nunuka adi sokono na tuvunkǝ bazi amǝ ka moma wi aku zansumǝ .16bazi na nandi ba turuza nandi nandi nanganaka anǝ nǝ yimǝ apum wu, turuza nuhu kiristi nǝma sokono nǝyimǝ rupum nedi gbaki ba turuza wu . 17bazi na nandi ,uninanganaka amǝ nǝ yimǝ kiristi umina gisau hu, tukpa kpa tu kozo tuma sura barin, tuma sokono tigisau tidi .18kusum tukpakpa tidi tu suru i weng hu mǝna runduzu rukpǝ rumǝ kinaru baza kiristi kiʒi mǝ yandu ututomo ubunudu.19 nedi nǝ yimǝ kiristi uweŋ nu runduzu ugungadi nǝ rukpǝ rumǝ ba amǝ bara itaka gǝnǝ numǝ wu amǝ nu yutundu amoro bunu a burundu.20bazi na nandi , avirandu tidi tura nǝ rukpǝ ru kiristi dagna aval a uweŋ nǝ suru nira goro arna aval gini bazi kiristi runduzying kini weng . 21ma wangara nǝmǝ undu nanganaka bamǝ ruza utaka wu sokono undutaka bazi utaka goro nunuka tidi sokono nu jir taka i weng nǝ yimǝu mǝ.
Chapter 6

1bazi ituma kinǝmǝ arnu gusa ninyi nǝ gana kaba ihai i uweng nǝ fel wu . 2bazi ka mahu , barin ushwa gilau di nedi , barim ushwa ukaba arai nedi. 3ba tuwa rishari ru gulu nǝ tuba zondo wu , nunuka ituma goro kpaidi kurumǝ nǝ manu wu.4na tara nandi kizi tu bǝnǝ nǝ tidima tugoro nuhu artilǝrǝ tu weng hu, artilǝrǝ tumǝ ka nǝ tara , ushringa ugbǝnǝ ujir jiki rumǝ ukunda kpai. 5uluba inyang ubǝnǝ usharana rai nu kwara , ituma i ukunda rupum ujir mormo nǝ ri ikomo .6 i tsang tsang uruza ukisa rai rukpǝ ri shamma ruroho ri tsang tsang akuraduru uwumǝ .7 ar tilǝrǝ tumǝ nu bunu uakuraduru , na budǝrǝ bu weng ar mini kanda rumǝ i akuraduru nu wǝrǝ kankam kini uwǝrǝ gushi.8arnittuma nǝ yimǝ uyiba kini ujir yiba malem nǝ tara goro kini uyiba goro ar andu dumbiyira kina andu akuraduru .9 arni tuma dangna andu ka baayuzǝnǝ wu , kɔnʒe aruzandu arni tuma dangana andu ka anǝ nǝ churna uwi koze arna tirike na tuvunkǝ , arni tuma dangna andu ka ar yǝnǝ kpai baza tidima tigǝnǝ saiko ba unangana ukǝ niu nu wi wu . 10arni tuma ni yǝwǝ konze na rai rugupǝng koyandi ushwa arni tuma dangana andi tiyon , konze ar nǝ yimǝ rurum char arni tuma dangna andu ka baǝnǝ nizhimin wu konze ar nu mura kusum tukpakpa.11tuma gara niɲi , corinthians , kusum akuraduru , konze tunurai tugoro hǝmbǝta nu korno . 12ba ar nujir uwumǝ gini nǝ tunurai tugoro wu saiko nǝ tunurai tigini . 13emnu bunu danna nandi genʒe na rumoro ru shamma anyi dong , korinin akpǝ gini hǝmbǝta .14ne gana tinkala rigini kini andu ujir dula wu , imi kizi oni i gura akuraduru kini ujir akuraduru yong? yandi ugura rumǝ kizi ɔnni nǝ tarshi ikengkeng kini mǝrim yong . 15yandi uwumǝ kizi onni nǝ tarshi kristi kini undu malem yong? ko in hu yandi aharu kizi annǝ tarshi andu dula kini andu jir dula yong ? . 16 kuzu yandi uwǝmǝ kizi onni nǝ tarshi ugura uweng kini imin irishende yong ? ardi nǝzi ugura utuvun kuʒe tuweng dangna kandaka uweng nǝhu in sokono nǝ tarshi gǝnǝ , in ku hana nǝ tarshi gǝnǝ in sokono uweng gǝnǝ . anǝ ma a sokono andubǝ am17bazi na nandi surum nǝ yimǝ gǝnǝ nedi sokono keng in kunda eta , nǝ gana tara uwǝrǝ ni zhimin i resh ende wu, nunu ka indi kabinyi . 18in sokono dada gini anyi gbaki na sokono mana kini mansha mom in kunda eta budǝrǝ.
Chapter 7

1rehene tundaka arna tukpakpa tu wa rai , yaha tidi kuzu akpǝ goro nǝ koyandi mǝjunu mu rupum kini ruroho , nunu ka tidi bila imin ka eng tsangtsang nira iweng .2yang andu irai ba tunama shara zondo iʒhimin wu ko tu yǝpǝ nǝ zondo ko tu bǝnǝ zondo ukizi wu.3 ba emnu shara gini ka in gara tukpakpa tindi wu inama gara nuhu anyi nǝ yimǝ tunurai tugoro ka tuwi kusum , tuku torno kusum 4emnu wa rai niɲi char kuzu rǝtǝ bugyese nǝɲi char unma buzu nu pyisu mǝzhi migini , numa monzum na rai rugupǝng kusum nǝ yimǝ ugbǝnǝ om.5ushwaka tina dungǝ nǝ mecedonia ba tina vunkǝ wu, tina mana kini ukunda kpai nǝ koyandi acurna nu kwara uashibi kini iyǝwǝ i ayimǝ unurai .6 uweng undu pyisu mǝzhi na pyisundu mǝzhi nu biu u titus . 7ba nu biu umǝ kpaidi kizi uweng na pyisundu mǝzhi wu ipa sokono bazi upysisu mǝzhi ka titus pa mura nira gini , mǝpa bǝnzundu kanmdaka enyi nemi nu nurai , iyǝwǝ gini kini uwa rai rigini num bazi na nandi emna rai rugupǝǝng char8in ruza ka uva omdi nǝ wuɲi tsai sugubǝ ba in wa nandi nu jir ruza wu , konze , i sokono num nu jir ruza ka uva di na wuɲi tsai sugubǝ , amma nu shwa nyonlolon kpadi . 9nedi emna rai rugupǝng , ba bazi ka eni nǝ yimǝ ugbǝnǝ wu , saik o bazi tsai suguǝ sigini su rǝmǝ niɲi nu yuhuru tunura tu kaba yesu nǝna lombǝ iyǝmǝ gilau nunuka ukunda kpai gini ba udi sokono nǝ fel wu baza ar wu. 10iyǝwǝ nǝ curna uweŋ raha zumǝ nu kaba uweng ka indǝ i kupu ukaba goro nira iuweng ba nǝ yimǝ ujir ruza wu, kuzu iyǝwǝ i ugunga di taha zumǝ nu wi.11barin kanda ka iyǝwǝ nǝ curna gilau nǝ mina nǝ yimǝ gini kanda ka uwa rigini char nǝ bǝnǝ i tsang tsang gini kanda ka itim i manang mugini iyǝwǝ gini , imin numa zung'a nu bila di , ushinga rukpǝ rigini ,uwarai rigini kini uyira nuhu a wa iminka eng nǝ tara acurna , na tara tukpakpa kwǝum na bǝnǝ akpǝ gini nuhu aɲi labu butinza na lalu rindi . 12tunika inna ma darsa ninyi banna darsa nǝ tara undu taka wu ko nǝ andu kunda kpai wu bazi itaka gǝnǝ saiko uewng di niza dolom gini nǝ tara am.13bazi nandi kizi arnu kisa ucunu nǝ tara malinsam mugoro kuzu arnu rgupǝng char bazi rai rugupǝng ru titus ka ru sokono ngisu ridi bazi aɲi kusum . 14ko tanaka inna rǝtǝ bugyese bom numǝ nǝ tara gini bǝzǝ baina sokono na mameng wu, nu wǝndǝ usuru di gbaki kama kandaka kap imin ka tuba ninyi i sokono akuraduru urǝtǝ bugyese bugoro nǝ tara titus bu bǝnǝ akuraduru.15unurai umǝ ninyi goto bari nu dolom nǝ tara kundu nu gini kandaka na babumǝ ni yǝwǝ kini ukira . 16emma rai rugupǝng ridi ujir iyǝwǝ em nǝ tara gini .
Chapter 8

1rai ru goro ka nǝdi ruza , rihene nǝ tara izhai uweng ka mǝna yumba nǝ tira tu ubisi azi na macedonia . 2nu shwa ka ana makǝnǝ nu gbǝnǝ , itim i rairugupǝng rigǝnǝ kini ujir naku utiyɔm ti gǝnǝ na biu nǝnǝ na rurum nǝ curna tibinka.3em ruza ka ana yimba imin ka nani har na tuba imin ka arǝ uwadi nǝ yimǝ ugunka .4 ana wa aval goro car nuhu anǝ ma ayǝnǝ uhwa nunuka adi wuza andubǝ uweng ituma .5 ingedi baina hana kandaka tina chira wu, konze ana tuba yumba akpǝ gǝnǝ nǝ ta ubiu di anau na yimǝ uwumǝ uwǝmǝ uweng.6bazi na nandi kizi tina hunǝ titus ka mǝnama kpo nituma izhai di madi mǝrsa eng nǝ yimǝ gini 7.anyi gbaki banǝ tǝmǝ zhimin nǝ yimǝ tukpa kpa tidi wu uwarai nǝ a uwng ubunu , uruza koyandi muzu ukanda ira kini uwumǝ gini nandu har nǝdi sokonin nani nu nurai nunuka nǝdi wa atuba ni tuma izhai di .8ugara om di ba ubunu u idole wu saiko, nunu ka indi maka akuraduru auwumǝ gini kini ugara uwǝ imin nu dangaran dubǝ . 9anyi nǝ ruza izhai iAta yesu kiristi , turuza nuhu bizhi amǝ undu rurum bazi anyi mǝna sokono undi tuyom nunuka nǝdi sokono andu rurum bazi tuyom tumǝ.10bazi nandi , yaha indi gariɲi ubunu nanganaka u binkinyi, na ruwai ba nǝna suma uwa izhimin kpaidi wu ,amma nǝna gana uwa eng. 11nedi marin eng dagna janda bizi ani nu naku bidǝrǝ bigini . 12baka anyi nu gana uwa ingedi to nyel konze imin igana hu, saiko isokono nǝ tara iminka undubǝ nani ba nǝ tara imin ka amǝ nani wu.13bazi ka uwa indi u sokono nujir jiki numǝ nu dangara andubǝ aɲi gbaki i sokono ninyi imin igbǝnǝ nǝ rukpǝ ridi yaha idi sokono fiyau.14 umura gini fal nu shwa undi u gǝnǝ imin ka anǝ nu ganadi , indi sokono nandi nunuka umura gǝnǝ di kiyinyi iminka anyi nu ganadi nunuka idi sokono ninyi fiyau kusum . 15enmi nu darsa nuhu , unduka amǝ nani tim ba amǝ nu dangara izhimin ninu wǝknǝ kizi unduka amǝ nami nyololon ba kuzu izhimin ni ka ma gana wu.16tibinka primǝ nu weng ka mǝna wa nu nurai u titu muzu uwǝmkali ka em nani ninyi.17 ka bamǝ na kaba aval goro kpaidi wu, amma mǝ na shinga rukpǝ nǝ ang mǝna biu ninyi nu wumǝ rukpǝ rumǝ.18tu cepumǝ kini uzhi uhene ka ajiba nǝmǝ nǝ kusum tira tu bisi azhi bazi budǝrǝ bumǝ nu ba ubunu weng. 19ba indi bǝlǝ kpaidi wu, ana virumǝ nira i ubisa azhi nunu ka mǝdi sokono urǝnǝ tanu tugoro nǝ yimǝ ituma i zhai di ka arnu hana ubadi nu zanzana Ata rukpǝ rumǝ nǝ yimǝ uumǝ goro.20arnu sum u imin ka nu rika goro primǝ nǝ tuba zondo ma munu nǝ tara ituma i brinkizan andubǝ di ka arna eng . 21arnu wǝnkǝli imin ka eng i gilaudi ba nǝ tuba Ata kpaidi wu, har nǝ tuba andubǝ kusum .22tuku cepǝ uzhi uhene kinǝnǝ gbaki , tuma makumǝ nǝ tu curna mamani tu murumǝ nu kukǝri nǝ tara tukpakpa char, ukukǝri umǝ nedi ukizi a agyam nu bari bazi uwa rai ka amǝ nani ninyi .23 baza titus kam urǝnǝtanu kini urǝnǝ ituma em hu kuzu ha hene goro gbaki ,anǝtuma hu u suru nǝ tira tu ubisi azhi anǝ andu zanzana kiristi hu.24 bazi na nandi bǝning anǝ uwumǝ nǝkǝ bǝni nǝnǝ tira tu bisi azi imin ka iwa arnu rǝnsǝ bugyese nǝnyi.
Chapter 9

1na tara ituma nandubǝ tsang tsang a uweng , ba i wa nyel kain darsa ninyi wu. 2in kam imin ka aɲi nu ganadi ka inna rǝtǝ bugyese nǝ taradi nan dubǝ a mecedonia inna hu nǝnǝ achaia ma dokono kesi gyongna tuni na ruwai mǝgyonyi na mugini bu sokono nǝ warshili gǝnǝ na budǝrǝ bu ituma.3nedi imma tuma rihene nunu ka urǝtǝ bugyese bugoro ba budi sokono nǝ malem wu, kuzu nunu ka nǝdi sokono kefu kanda ka inna hu na sokono . 4baka ba nandi wu ahu mura zondo undu macedonia mǝ rǝmǝ kinemi kizi ba mǝ murnyi kefu wu tu kunda mameng ba in gari izhimin nǝ tara gini wu ni basi uwa rairom niɲi . 5bazi na nandi inna yira dangna isokono nyel ka ihunhu in repǝ rihene ubiu ninyi nunu ka adi kpo nu yumbura tukpa kpa nǝ yimǝ ushwa nǝ tara tibinka tinangana ka nǝnahu na yumba indi nǝ hana bazi ka idi sokono kefu nǝ tara uriya atuba ba nǝ tara iminka zondo di wa azi ni zhimin wu.6imin iwǝnkǝli bǝndi bǝzi undu ka mǝhu bira imu zu nu sankǝlǝ yakaka mǝsa na wangǝrǝ iriya di sankǝlǝ kuzu undu ka mǝhu bira muzu nǝ yimǝ uwarai ru kini runǝ ni , yakaka masa mura ukini rumǝ ni nu shwa utiwǝngǝrǝ. 7yaha ko avi di yumba imin ka muma pyi nǝ yimǝ unurai umǝ ba nǝ yimǝ ushanna rai ko idole wu bazi ka uweng wumǝ undi ninza nǝ yimǝ rai rugupǝng.8uweng ma wa koyandi izi sokono gbal bal ninyi nunu ka koyandi ushwa ,nǝ yimǝ tukpakpa kusum , nǝdi mura kusum imin ka aɲi nu ganadi indi i sokono nunu nǝdi mura u kini rumǝ nǝ koyandi imin gilau 9enni nǝ yimǝ udara nuhu , muma hara umura umǝ nandi tiyom ujir mǝjunu mumǝ mu sokono labu marna.10amǝ unduka mǝ nyinza imuzu nundulam ka mǝ bira kini cha bazi uriya, ma ku niyi imuzu itugbara ka imina ma rǝmǝ nu kinirumǝ nujir mǝjunu migini. 11 na sokono nu mura nǝ koyandi a curna nunu ka nǝdi sokono nu jir tǝrǝ bazi aru indi i rǝmǝ na tibinka tu wǝmǝ rai nu weng12uchira ituma indi nǝ wa andubǝ ci uweng tsang tsang gulu nǝ kpakpatinanka ǝnǝ nu gana di kizi kuzu eng na tanu nǝ yimǝ tidima tutibinka nu weng. 13bazi umaka kini ubǝnǝ ituma gini aɲi ma na zanzana uweng na tara ukunda unu nu ba itaka gini na tanu nu bunu u kristi naku zanzana uweng nu jiki tǝrǝ tigini nu nyinzǝ nǝ tibinka tigini kini koavi. 14ama zungna nu wa azi ninyi kini aval nu weng ninyi awangedi bazi iʒai char i uweng ka eng ninyi . 15yaha tu nja tu sokono nu weng na tara tibinka tumǝ ka ba arǝn ubadi wu.
Chapter 10

1em bulusu rukpǝ ronu gusa ninyi nǝ tara ushinshi rukpǝ kini ushindhi unurai u kristi emni shamma yǝkǝchi ushwa nanganaka emnǝ tuba gini kuzu em gyarati labu iyǝw ǝyakaci ushwa unanganaka ba em kinǝnyi wu. 2emna val gini kap ushwa unanganaka em kinǝɲi ba i wa nyel ka in sokono gyarati labu iyǝwǝ wu. saiko i wa nyel intura gyarati nuhu uwa nan duka nurika gǝnǝ arna tanu nǝ yimǝ rupum.3tunika ar ni tunu nǝ yimǝ rupum ,ba isokono arnu tiya ukwara nǝ yimǝ rupum wu.4 ba rupum nǝzi ukwarya ukwara goro wu, na rukpǝ ridi , ukwarya ubudǝrǝ bu weŋ hu ka umukuzu tira tu budǝre ka batǝn ni tuma izhimin wu saiko uwarsasa andubǝ .5kuzu arnu muku koyandi imin nanganaka eng na tutorin igyǝ bu kwara kini uruza uweng , tuma wangara na koyandi udolom sokono nu karu tuto na kiristi . 6nedi ar kefu tidi wundu tuto tu koyandi tidima tu ujir kunda unu yǝkǝchi ushwa nanka nǝhu monzo ukaru tuto tigini7barin imin nanganaka eng kengkeng nǝ tuba gini undunanganaka humǝ wǝmǝ nuhu amǝ ukiristi hu yaha mǝdi kini ruza nǝ rukpǝ rumǝ nuhu dagna kanda ka amǝ ukiristi hu to arma nandi8 ko ihu dan rǝtǝ bugyeses char nǝ tara budǝrǝ bugoro ka uweng na yandu upyi nǝ tara di du ba a tidi muku nyi wu to ba in sokono na mameng wu.9ba rairum ka idi sokono nuhu emnu ninyizinyi iyǝwǝ nǝ tara tuva tidi wu.10 azondo gusa tuva tumǝ nu yimba iyǝwǝ kini budǝrǝ , kizi tusokonin tumǝ nǝ rupum ba tǝn na budǝrǝ wu. amoro bunu umǝ ba amoko nunu kunduza wu.11yaha muzu andudǝn di ruza ka imin ka amoro bunudi nu badi nǝ yimǝ tuva nu ushwa ka ba arni wu , indǝ kizi tu sokono nǝ yimǝ tidima tugoro ka arni . 12ba tuwa pyau nugura akpǝ goro na tu kpara tukpara wu ko tu pala akpǝ kini andu yiba akpǝ gǝnǝ wu, amma shwa nanka ahu maka akpǝ gǝnǝ , kuzu ushwa ka ahu rundu akpǝ gǝnǝ kini umaka akpǝ gǝnǝ, a yira nuhu ba aruza izhimin wu.13ar gbaki ba tu rǝtǝ bugyese tu sura ulam ni muzu wu, nǝ rukpǝ ridi tuwa nu naku nǝ tara imin ka na yandu tidi wa kusum kini aɲi . 14ba tuna wata sura akpǝ goro nushwa ka tuna randu nǝɲi wu, ardu andu dinka a u biu nu bunu kristi ninyii15ba urǝtǝ bugyese bugoro na sura unaku nǝ tara ituma i undagara andubǝ wu, nǝ rukpǝ ridi arnu wa rai nuhu uwarai rigini ri shing rukpǝ nǝ tiga konze ituma inangaka arna eng nǝ yimǝ gini ikini bunu rumǝ char. 16tuma wa rai nǝ tara ingedi nuhu ka tu shinga rukpǝ nu ba ubunu weng nǝ tipana tu atuba nenyi batu rǝtǝ bugyese nǝ buzi buda nǝ tara ituma nangana ka tuma wuza wu.17yaha undu rǝtǝ bugyese , rǝtǝ bǝng yimǝ uweng . 18ba undu yiba rukpǝ rumǝ kiʒi mǝ mursa ukaba wu, saiko undukama mura uyiba nira i uweng.
Chapter 11

1inba gana nǝ ba shinga nu taka om, inruza ka anyi nu shinga nemi .2 emna rǝru nǝ tara gini rǝru rom nǝ curna uweng hu , tunika inna wunyi alkawari nǝ yimǝ ana au digǝrmǝ wǝnkǝ inawa alkawari ruyumba gini nǝ kristi dagna basha nu jir ruza undigǝrǝmǝ.3kizi kuzu iyǝwǝ num mashe yog? dagna kanda ka unywa nǝ rimi rumǝ na dumbu hawau udubǝ gini urǝnka udumbu rumǝ nǝ tara uyumba rumǝ tsang tsang nu weng. 4zondohu rǝmǝ bunyi ubu weng mani kini unanka tuma ba niɲi ko ahu nǝ kaba ru rohoru weng mani kini rinanka numa kaba kǝ aku hu nǝ kaba ubunu uweng mani kini unanka numa kaba har aɲi na masasa mu kaba ingedi .5nu yira om ba em nandi amaru nǝ yimǝ andu ka aa cira nunu anǝdǝ nǝ tutuba nǝ tuma gbugbou a yesu wu. 6ko baza bǝnna mura ubǝnzǝ nu bunu wu emnu bǝnzǝ nu ruza, nǝ yimǝ koyandi imin kini kusum tukpakpa tuma wunyi nǝ sokono nu ruza nin gǝdi.7shishoro ka inshrinshi rukpǝ rom nunu ka nedi mura unyanza duwǝ ? bazi ka ina bunyi ubunu weng nu jir kaba ikurbi . 8ina wata tara tubuna nu dangara tira tu bisi ezhi nu kansa tibinka tigǝnǝ nunuka indi wuzunyi ituma. 9ushwa nanka em kinǝɲi kuzu nǝ yimǝ ugana bǝnna tara zondo tubuna wu, baza ka rihene usuru nǝ macedonia pa rǝmǝ num na tukpa kpa tinanka inna gana , nǝ koyandi imin ina wa rukpǝ rom nu kiradi , ingana sokono ninyi imin ugbǝnǝ wu,kuma in shinga rukpǝ nandi.10tuni ka akura duru a kristi nǝ yimǝ am urǝtǝ bugyesu bum bidi ba bu sokono weti nu suarai achaia wu. 11bazi imi ? bazi ka bǝn wǝminyi wu? uweng ruza.12kuzu , in shunga rukpǝ ni min ka emna eg nunu ka indi tuzu lǝlu ru andinangana ka anǝ nu bila lǝlu ru tusokonin dagna aru nu rǝnsǝ bugyese. 13muzu ansubǝ andǝn anǝ anǝtuma a malǝm kini anǝtuma a uwarsasa andubǝhu, a wursusu tubuna tigǝnǝ anǝtuma a kristi hu .14ba isokono num igisau diwu bazi ka satan rukpǝ rumǝ mǝ wursusu tubuna dagna akura anǝtuma a ikengkeng .15 ba isokono igisau diwu ka andu dulaumǝ hu wursu tubuna tigǝnǝdagna anǝtuma akuraduru nǝ tuba asa mura kparas iminka tidima tigǝnǝ tu gana .16kuzu emnu badi zondo gana yira dagna em u koti diwu, hunǝ yiram nandi di ,to yaha idi sokono kanda ka em ma in rǝtǝ bugyese pabaraka . 17iminka emnu badi nǝ tara urǝtǝ bugyese nujir iyǝwǝ nǝzi ba emnu bunu kandaka Ata bunuzu wu saiko emnu bunu dagna ukoti . 18tuni ka andubǝ char rǝnsǝ bugyeses nǝ tara rupum emma in rǝtǝ bugyese .19numa gura rigini kini tukoti .eni akpǝ gini na rimi .20 na karsa tuto nu undunangana ka mǝ sokono nǝnyi tilǝre mǝhu wurmuŋi , ka mǝ mura ijinjira gini ka mǝhu mǝ nganza rukpǝ rumǝ, ko mǝhu mǝ rǝtnyi nǝzi 21.in gara nǝ mameng nu goro nuhu tina wata jikirugoro taki dǝndǝi, kap undinangana ka mǝhu rǝtǝ bugyese nuhu emnu dagna ukoti em rukpǝ rom in rǝtǝ bugyese.22anǝ hebrews duwǝ ? emma nandidi enǝ isreal duwǝ ? emma nandidi enǝ andubǝ usuru nǝ abraham duwǝ ? emma nandidi . 23enǝ andubǝ a krisiti duwǝ? ( emnu bunu danna bizi ba em nǝ yimǝ rukpǝ rom wu. ) em nǝ yimǝ di carni ruma . ugbǝnǝ ,upyisumǝ ninyany , uluba tim, umursa rukpǝ nǝ yimǝ tukpakpa tishishoro tu wi.24usuru nǝ yahudawa , ina mura uluba sipa akur nanzi labu ruwǝnkǝ sai shubi .25 sauna taru ka ana lubam na buru kuzu nǝ wǝnkǝ ka ana gursam na shari na taru ka nyonyupa utanu nǝ mini di wangara naru , inna mura in ku yira nǝ tara mini hǝmbǝta . 26koyandi ushwa em nǝ tara tanu nǝ yimǝ iyǝbur usuru nǝ tusuaka , u suru nandu kandaza tucurna ni gǝbur usuru nandubǝ am, usuru nǝ andujir dula ijǝbur nǝ yimǝ upana , iyǝbur nǝ yimǝ ruʒongor , yebur nǝ mini kini iyǝbur usuru nǝ rihene ru malem .27inma zungna nǝ yimǝ ipankala rumǝ kini ugbǝnǝ , nǝ tiri tu jir mormo waharak ,nǝ yimǝ ikomo kini rinyna warshili nǝ yimǝ ujira nandi nǝ yimǝ tuto kini rupum rugbou. 28mani kini tukpakpa kusum koyandi rici em nǝ yimǝ utupu rwa bazi uwumǝ om nǝ tira tu ubisi azhi kusum.29 avi nujir budǝrǝ ? emma nujir budǝrǝ ? avi kiʒi a wumǝ nu gulu kiʒi em bǝn kuda apuba di wu?.30baka in rǝtǝ bugyese in rǝtǝ bǝn nǝ tara imin nanganaka i bǝnum utǝmǝ om . 31uweng kini Ata u Ata yesu undunanka amǝ na kabiki a ulabu unaku ruza ka ba emnu ba malem wu.32na damasucus ugeamma gisang nu ja gbou aretas na wa akata tushuttu gara tu a damascus adi mokum .33 amma ana cirum nǝ yimǝ agere usuru nǝ shibi a uvunu nu bɔngɔ , indǝ kizi inna mura in suma usuru nǝ tǝrǝ tumǝ
Chapter 12

1in rǝtǝ bugyese ko ba isokono num nu riyatuba wu, amma in goto vira ubara atuba kini turoho tigilau tu weŋ usuru nǝ ta . 2in ruza zondo nǝ yimǝ kiristi ka nǝ mara suwǝ rukurǝ na sinanzi ,ka da kǝzi nǝ yimǝ rupum da ba nǝ yimǝ rupum wu, uweng kpaidi kizi mǝ ruza ka ana moku mǝ nǝ nǝ yimǝ ashiri au taru.3in ku ruza ka undu di da kǝzi nǝ yimǝ rupum da ba nǝ yimǝ rupum wu, uweng kpaidi kizi mǝ ruza.4 ka ana moko mǝ nǝ yimǝ paradise mǝ bi ku kanda tukpa kpa tinangana ka undubǝ ba marǝn wu.5 in rǝtǝ bugyese nǝ tara muzu undubǝ undǝg amma bain rǝtǝ bugyses nǝ tara rukpǝ rom wu saiko tara utǝmǝ om.6in hun vira urǝtǝ bugyese ba in sokono ukoti di wu, bazi wu, bazi ka in buhuza akuraduru taki dandai ba in sokono nu rǝtǝ bugyese wu, nunuka ba zondo di dolom nǝ tara am nǝ tuba imin ka ma yira num ko makunda nira em wu .7 idi pukam nu kira di bandi sokono nu yiba rukpǝ rom wu, bazi turoho tigilau tu weng ka tikizi koyandi atuba apa yitum bukana bu dulka rupum usuru nǝ tǝrǝ tu utuma u satan mǝdi yam ugbǝnǝ nunuka bandi nanza rukpǝ rom wu.8sauna taru ka em naral nuwǝn nǝ tara ingedi nunuka mǝ di fakalum en . 9amma mǝna hunum izhai em ma za nu bazi ka budǝrǝ bu sokono na kura ituma nǝ yimǝ utǝmǝ bazi na nandi in goto rǝtǝ bugyese nǝ yimǝ utǝmǝ om nunu ka budǝrǝ bu kiristi budi sokɔono na yimǝ am .10 nedi emna rai rugupǝg bazi ka kiristi nǝ yimǝ utǝmǝ ɔm nǝ yimǝ ugbǝnǝ nǝ yimǝ ukunda kpai kini ujir jik rumǝ nǝ ticurna manani kap ushwa nanka em nǝ yimǝ utǝmǝ to in sokono na budǝrǝ.11imma sokɔono uktidi aɲidi kizi na shingam ningedi na tara nandi izhi ka bazi anyi nu yiba om , ba em nu tǝmǝ nandi nangana arrika gagna anǝ dǝ atuma gbugbou a uweng nu in ruza dai ba em izhimin wu . 12akura curna a ubǝnǝ atuma a weng na bǝnǝ rumǝ nǝ yimǝ gini nǝ koyandi ushinga kuzu nǝ tucurna kini ubǝnǝ tukpakpa tu bobo . 13na tara mashe kizi nǝnǝ ituma gini nu dangara tira tu bisi azi da kezi ina sokono ninyi ukwaya yog taking nutaka om.14barin imma wa rai ru biu nira gini ubiu utaru nu shwa di , ba in sokono ninyi ukeaya wu, ba emnu gana iminka eng igini wu, emnu gana gini hu andigenze gana tara kefu imin ka eng i anata gǝnǝ wu, saiko anata kizi a tara efu imin i andigenze gǝnǝ . 15in sokono na rai rugupǝng ka inhun wuna ninyi imin i tǝrǝ tom aɲi ma nǝku wuna num , baka inwǝmǝ ɲi char i wa nyel kǝɲi nǝ wǝmum nyongolon ?.16nedi bain sokono ninyi ukwaya wu tuni ka emna rimi , indi kiʒi in mokonyi nǝ curna auwarsasa ,17 innama yǝpǝ ninyi na curna andunanganaka imma cense ninyi duwǝ ? .18 ina hunǝ titus mǝ pyirumǝ nira gini inku cepǝ uzhi kinǝmǝ ,titus na yǝpǝ niɲi duwǝ ? ba tuna hana nn yimǝ ruroho ru wǝnkǝ wu ? ba tuna nu yǝnsǝ wǝnkǝ wu ? .19nu rika gini kap ushwa di ka tu cira arnu bila tucurna tu kupu akpǝ goro ninyi duwǝ ? rehene arnu bunu di nǝ tuba uwenyi hu nunuka tidi kininyi budǝrǝ nǝ yemǝ kiristi.20iyǝwǝ em nǝzi ushwa ka unhunku biu , uweng om ma rǝn ka mǝ shinshum nǝ tuba gini .21 emni yǝwǝ ka ingana sokono na rai ugubǝ na nara azondo nǝ yimǝ gini ka anǝma wa utaka konze ba ana riya tirnu bazi mǝjunu kini rǝbǝ nǝ yimǝ mǝjunu kini uwumǝ apumǝ bazi ilana ka anǝ yimǝ di wu.
Chapter 13

1ukaru utaru nedi ka emnu bihuzu nira gini koyandi muzu imin di sokono nandu dula maru a repu ko ataru .2 innama gara nandunangana ka ana wa itaka nǝ maru kini udabgara kuzum nu shwa ka em bǝndǝ nu primǝ u repu kuzu emnu ba di . ushwa ka inhun ku biu ba in kunda izhai gǝnǝ wu.3emnu bunu di bazi ka anyi nu bila undula maru nuhu kiristi nu bunu om , ba amǝ labu budǝrǝ abiu ninyi wu, saiko amǝ na budǝrǝ nǝ yimǝ gini . 4ana sakumǝ nu chichi ugakara nu labu budǝrǝ ,amma nedi amǝ na tuvunkkǝ budǝrǝ bu weng.5makinyi akpǝ gini nǝdi yira da anyi nǝ yimǝ uwarai makinyi akpǝ gini , ba na wǝnkǝli ningedi nǝ tara akpǝ gini nunu ka yeu kiristi di sokono nǝ yimǝ gini wu?saiko numa rinǝ tara umaka umǝ .6 inwa rai nu nǝ ruza ka batina ri nu maka di wu.7nedi arna aval nu weng nuhu nǝ gana wa uzhi u taka wu. ba a da emna val nunuidi sokono dag'a tuma sura atubati riya umaka di wu, saiko emna val nu weng nuhu nǝ wa imin ka eng nǝ yimǝ akuraduru , arma akpǝ goro tu rǝnka turi nu makadi 8.ba tuma wa izhimin i unyarumǝ nǝ tara akuraduru saiko nǝ tara akuraduru.9tu sokono na rai rugupǝg ka baka ar helen konze ǝnyi nǝ yimǝ budǝrǝ , kuzu arna aval nuhu nuhu nǝdi sokono nu monzo rumǝ kusum .10 emnu darsa kukpakpa tidi ka em pyau kinǝnyi nunu ka baka em kinǝnyi ba sai in diniza ninyi nǝ yimǝ ukwara wu nu suar u ituma na rugbou rom ka uweng nǝ yam nunu ka indi pyinyi ba indi hatizinyi nǝ bigizi wu.11nu mǝrsǝ rihene ,sokono na rai rugupǝg wuza ituma i kursu tukpakpa na gana sokono ni yǝwǝ wu , udolom gini sokono uwǝnkǝ di , tǝshirin shamma uweng undi wumǝ kini ishamma mǝ dula nǝnyi 12ke yang apum gini tukwa nǝ yimǝ uwumǝ.13kusum andubǝ tsangtsang a uweŋ nu nyinzhinyi tukwa. 14 yaha grace u uweng yesu kiristi ,uwumǝ u Ata kini udula u tsang tsang tǝshi kini anyi gun

Galatians

Chapter 1

1Paul u natuma ba natuma wa andu ǝwo ni rai i Yesu Kristi kini uweng dada ndu ka ma zanze amǝ daga na uwe.2Kini gun a hinie kinemi, na tu church tu Galatians3Grace niyi kini peace daga nira uweng dada gorro kini ata gorro Yesu Kristi. 4Mudu ka ma yandu rukpǝ rumǝ natara mǝjunu ma gurou, ma di zhandu daga nu sha wu di ka si muru na dalili u uweng dad gorro. 5hu ma6Em na rai rugupǝng ka nu ma yuhuru sasa rai mang nun duka mǝ yisi grace kristi. Em na rai rugupǝng ka na yuhuru ha tuva mamani. 7Ba kini uzhi a azhi andubǝ ka a bilayi na malem ka ituma uweng8ditura ni baka ara ko ana ruma a uweng daga a sheri, ka ma gara ninyi uze ubunu ban kini unaka tu gara ninyi na cursed. 9Ka tumǝ gara tuni, ni di, em nu gara di, in baka zondo ma sa ninyi ubunu ban kini unka ka inuma gara ga curse udidi, 10nu bila u favor wa andubǝ da a uweng? Em nu bila ka indi yaba andubǝ? In baka em raitam ka indi yaba andubǝ, em ba indu tuma kristi wu11Don rairom nadi ruzo reyini ka ubunu ka in gara nzye ba ubunu udubǝ wu, 12ba in ka daga nira wa ndu wu ko in makaza vin. Em na wu wahiyi Yesu kristi num13Andoka ǝmǝ priti nǝ ba a dula u duka di wu, gun nandi rai ri sang sang a ni priti yi, adi buzhu na rupum regini, 14ba yin buzu na rupum rum wu sa nu gichiye u uwengYesu kristi.15u bara upriti kini a gana barra anduka ba ǝnǝ priti ni wu, iming ka ibara nazi umina gisau.16Gun ando ka ǝnǝ a tunu ni larbin17daga na chidi zundu ka bilam na lam, in chira ilabu yi krist na rupum rom.18ki mara siwǝ taru in bi hanum na jerusalem indi ka ruza cephas , ing bi tǝshi kini amǝ na sumoro 15. 19ki ban di yira zondo nayimǝ andu makaza amǝ wu, ki yakubu u hene lord bǝlumǝ ki indi 20yira. yiran na atuba auweng ban indi wuza malem ni min ka ama darsa wu.21Indi han na sara wa syria kini Cilicia, 22Indu church wu Judea ka ni nayimǝ a krist ba adi ruzam nazi wu, 23a di kunda ka a masara, undo ka bizi amǝ di persueted wu suzu nadi amǝ da nu proclaiming galau, 24adi yiba uweng na tara am.

Chapter 2

1Na mara suwa su (15) indi ham na Jerusalem kini Barnabas, ndi chira Titus kini mi , 2indi ham natara turuhu indi bunu adi kam ba em na tusum wu ku ba in suma nafil wu.3Ku Titus ba, ka ǝmǝ kini iming ka ǝmǝ Greek adi wumǝ upou 4ti lakar tu ahini ramazi ni gana a na yira u vinkai ara nani na Yesu kristi. 5Ama ba tu di yinba rupǝ rugorro na ni wu, ka a kru ituma yi Yesu Kristi ka u teshi nayimǝ gorro.6Gun udoka ma yira ma gutu kizi, andoka yinbu mǝ, yira magutu kizi ba manim izhiming wu, 7nu zhi uwǝrǝ;, adi yira em mayinba ituma i uweng na duka kaba a ma pritini wu, yinda ka a di yinba na Peter u bunu uweng na duka ka ema pritini. 8Uweng ka ǝmǝ nu ituma nayimǝ na Peter in tuma, a duka ǝmǝ pritini nǝ, nandi ki ǝmǝ nu ituma nayimǝ em9Ka James, Cephas, kini John ka ani dan a rusu adi yira u grace ka on na yimǝ em, 10a hu itagana taka andu ka tarai tugani ba tan chiri wu (andu ka ba ani na budǝrǝ wu)11ka Cephas di biu ria Antioch, indi taramǝ na zhi amǝ namajunu 12kamin ka andubǝ di biu na James, bizi Cephas rinzi ireyi kini Gentiles ka indi dan di biu madi ya biu na Gentiles (baku wassǝ vati kini nǝnǝ wu amǝ nu iyawu na duka a nanu bila u priti)13udan gara tu Jews di gurakpǝ nu rebunu adiwa Baranabas a yiha achira na buhu bugani 14kandi yira tanu tigǝnǝ, ba ti dola kini ubunu au uweng wu, indi yisi Cephas a tuba a gun gǝnǝ in hunu mǝ inbaka au Jew amǝ tanu tu da tu Gentile ba tǝn a tu Jews, mashe ka u wa Gentiles a diyinkini Jews?15ar repǝ rusuru a Jews na umina ba andu majunu wu 16gun nandi, timam ba zundu ka a justified umǝ ni yituma i doka na yimǝ a Yesu kristi bakini nu ituma yi doka ni tuma i doka ba bu repum ka i au justified17Inbaka nubila justified ma yisu adi murandu ayimǝ majunu, nadi uweng nazi dada majunu? oh oh 18in baka in gyami nin dima shara, in ima bǝnǝ nadi imi ma sura 19na tara uduka di in we'r nu daka di, ka nin di tashi in yimǝ uweng.20ama crusified kini Yesu. Nedi bamǝ ki ami na titeshi tu uweng ki ǝmǝ na titeshi nayimǝ am tanu iming na tǝn na faith in yimǝ vana u uweng undoka ma ralamam ka ma yinba rukpǝ rumǝ na tara am 21ba yin tara u grace uweng nu sara wanku wu, a mora righteousness nira aval krist mǝ we bazi mim.

Chapter 3

1ti lakar tu galatians , avi ma bunu nyi ? bazi ma tuba gini ka yesu kristi ,na tuba gin kizi andi gakara yesu . 2imindi ki rairom indi banzǝ nirai igini ,na kaba burim bu di ni tuma di na titarkanin da ni min ka na wǝmǝ nani ? . 3au ulardi duwǝ ? ka u puni na burim rai ro udi marsǝ na yimǝ ripum? .4nu ma kunda rupun ba natara izhimin wu, in baka ba natara izhimin wu?. 5unduka ma yimbi nyi burim bu di6Dan'a Abraham "mǝ lalamǝ uweng ma di mura nu mǝ na righteousness" 7na chunna wanka idi ruza a duka ka ani na faith a yisǝ nǝ andigǝnzǝ a Abraham 8uva, nu yira ka uweng ma justify a Gentiles na faith 9na Abraham, ba au gun ugunga wu blessed ituma i law in yimǝ u curse baka amǝ ma darsa u curse nazi gun uduka bandula imin ka a darsa au uva u bunu uweng au law ma dula yin10nedi ko ǝvi mu ma ruza zondo ka a mǝ justified natuba a uweng na titarkaning, baka andu righteous 11baka ka titarkaning ba undo wu faith 12wu suku undo ka ma wa ituma u titarkaning mǝ teshi ni13krist gorro na curse u titarkaning ka udi sokono u curse naru, ka ma darsa, cursed indi gun uduka hang natara uchichi 14ka u blessing wu Abraham u biu na Gentiles in yimǝ Yesu kristbaka15rihene rindi bunu na rilem ra adua ubila a undubǝ ma, zondo ka na kinini, ko makassa. 16Nedi tu promise adiba na Abraham kini andu ka baka anǝ a nin, nusara nadubǝ chira na ka indu wǝnkǝ kini andu ka anǝ na au ǝvi nazi krist.17Nedi imin ka em nu badi nazi titarkaning ka udi rabuǝ 430 suwa ba adi convenant usra wǝnkǝ wu. 18Baka ugadu u ramǝ na titarkaning batu kuhu wu raimǝ nu promise. Uweng hu ki ma ya Abraham nu promise19Imi nazi ituma i titarkaning adi kinini baka u transgretion sa ti descendant tu Abraham a rǝmǝ natara u promise ka maba. Titarkaning di adi wa un angels natara undu sursa ubunu 20nadi mediatur banu uwandi wu, ǝmǝ uweng uwandǝ hu21Nedi titarkaning di ong promise uweng oh oh, inbaka ǝmǝ yindu titarkaning uda ka uyindu rai, sa ilabi majunu i biu maza titarkaning. 22Uva uweng giami san sin uweng wa imi ka ma hu ma save garu mǝ faith nayimǝ Yesu kristi wu yinba adua a wǝmǝ na mǝ23Na balum a amanu, bizi ira wankǝ titarkaning nu larasa sa 24faith di na laranu nedi u faith din uma biu 25ba era na yimǝ izhiming wa gun gini 26andigenze a uweng inbaka faith27gun anduka ama zuzanǝ u baptistma na yimǝ yesus am ku minǝ tǝshin kini amǝ. 28bakuzu tu jew da greek, ba anyi tu lǝrǝ ku free , undugǝrmǝ da ugwa, gun gini anyi a wǝndǝ di hu. 29ning baka anyi nayimǝ yesu anyi andigenzǝ a abraham nayimǝ ka darsa promise.
Chapter 4

1Im nuhu har nusha ka ǝmǝ vana (ǝmǝ vana) ba ǝmǝ banki una tuma wu, 2gun ka mǝ da undu upana ǝmǝ uba sa richika usha ka dada umǝ a tara3nandi nu sha ka bizi ar adigǝnzǝ, bizi ar nu karsa na tu principles nu gunga di 4ka fullness usha dibiu, uweng di chipǝ vana umǝ, umina u uga, umina nayimǝ u law. 5Mawa nadi, madi tuna a andubǝ kani nayimǝ u law ka tidi ka vana di ka a yindu6baza anyi andigenzǝ, uweng muma chipǝ u spirit umǝ na rai ru gorro, undu ka ma yisandu dada susu 7nadi ba au ulǝrǝ wu, au vana dadi baka ou ma hier wu uweng8nu sha ka bau kam uweng wu, udi suhunu ulǝrǝ andi ka anǝ, na bu dǝrǝ gani ba uweng wu 9ka umǝ kam uweng nadi ka nidi au nu uweng, mashe ka u yuhuru na iming ka ba iyin igallaudi wu da rai ru udiki tarani na ralarai10Ubara uweng upǝ kisau kini usha kini rǝwu 11imi niyawu zunu wa wuzu ituma bama mura izhiming wu12Imi na aval a hini am, sukunin ian'a mi imi ma imi sukunu dannga anyi ba na wam izhiming wu, 13nakam baka ka nu kunu urupum ki iyin proclaim u gospel kini nu uweng wa dinka 14ka rupum ram wu nyi nu test ba nadi giyamin wu. Nadi manzu dannga u anyel uweng dannga iming di nazi Yesu kristi di.15U blessing gini ba nedi? imi nugara ninyi, in baka iwa nu zha azhi gini nadi yam 16nedi ima sokono udu gyami gini ka in gara ninyi akurǝduru?17Rai rigini adi wining gini ba na rai ri gallau wu. Rai rigini adi tuzu nyinadi zuza nǝ ituma. 18Imin igallau hu ka au Zeacus imin gallau ba sai em kini nyi wu19Andiginzǝ am in dunka pya nu mina gini sai ri chika uweng pirumǝ inyi mǝ gini 20da in rǝn tu teshi kini indi unuhu tone21Garin nanaum rai rigini nǝdi tashi nayimǝ u law ba numǝ kunda u law wu? 22Bizi Abraham na andiginzǝ a repu uwǝndǝ nu ulǝrǝ umǝ, 23uwan nu wanda rai umǝ vana wǝndǝ ularai ki madi binu mǝ nubunu u repum, vana u repu di uga umǝ kima di minǝ nǝ24tukpakpa tidi ti wa da ukim-ubǝnzǝ, bazaka tuga turepo tidi ti tura nǝ ripari. uwandǝgǝnǝ masuru nu woho usinai , kizi ma mina andigyenzǝ ka anǝ tilǝrǝ. hagar nedi . 25nedi hagar nǝ ritoring ru uwoho usanai na arabia .maku tura na urashalima uricidi bazaka amǝ na relerǝ kini andigyenzǝ26kizi urushalima na amǝ nashiri nujiki,kizi amǝďǝ anbǝgoro . bazaka eng nudarsa ;wuzan rairugupang anyi tusangum ka ba na anǝna shiri mujǐkǐ, kizi . amǝďǝ anbǝgoro. 27bazaka eng nudarsa; wuzan rairugupang anyi tusangum ka ba na nuna wu. wang bu kyeiku bu rairugupang anyi ka ba anyi nukunda kpai u mina -vana wu .bazika adigyenzǝ a tuga ka anǝ na tisharai .''28kizi anyi, rhene, da ishaku, anyi andigyenzǝ a promise. 29nushwa undang, undokon aminumo na rupum , ma bǝnǝ undoko aminumǝ na buřim ugbenǝ. yakadi na nedidi .30kuzu imi kiz uva uweng u hu?.ulǝrǝ bašhadi kini vana umǝ. 31bazaka vana ugwa ujiki (free). bakanandi rehene , ba andigyenzǝ aw ulǝrǝ basha ,kizi ar andigyenzǝ aw adigyenzǝ aw ugwa ujiki(free).

Chapter 5

1Yesu kristi ma susandu na rilǝrǝ ba ti tara izhiming wu baka nandi tigana kurandu na rilǝrǝ wu, ha tudi tura gereng nu dula umǝ. 2Em Paul inhu kpa udor ka mawǝmǝ a shimah na kpo isokono ba kristi numǝ na daraja wu.3Em nu kini uhu udor ka ma wǝmǝ a shimah na kpo, isokono dole ma ma dula titarkaning tu akpo.4Ama susu nyi nǝyima kristi, kusum gini ka akuzinyi nǝ titarkaning, numa suru na chuna a izhai5Baka uruhu uweng nu faith ar nu tara rai nu dula wa kurǝduru. 6Nayimǝ Yesu kristi akpo dah ujur-akpo ba izhiming wu. 7Nazhi au na tusum nyel, ǝvi maku ghahu udulah akurǝduru di? 8Uwa udi bah isuru na-uweng ka ma yisiwu wu.9U yeast nyon ki-iwa re bread rubuzhu. 10Bah em ni yawua na reroho romna tara utura u nudula wu. Konzen udu ka mahu uwa, uweng ba ma yahumǝ wu; ko ǝmǝ avi.11Rhihene, baka em nuhu ko'avi sai amah shimah na kpo, toh baka imi ka amah wam-natubah? Iming ka igbanzanyi na tara kristi bula iba sokono iming shoromǝnyi wu. 12Na tara andu hu a sai amah shinyina-kpo, iwa nyel anae awa akpo di.13uweng na yisis na titǝshi tu jur igyan baka nandi ti gana wuza idanzhi nani ka idika sokono imin mǝruku wu, ika sokono imin itutomo naa kpǝ goro baka uwǝmǝ 14.uweng ma gutu kpa ilarbindi sokono imin wǝndǝ , wumǝ uhene iyaka ka uwǝmǝ rekpǝro . 15baka ar nu ganza apum kini ujur wǝmǝǝ akpǝ goro , iwa nyel tu kinibara tu gana biya akpǝ goro16baka nandi em nu hunyi han in na chuna a uweng ba nandi wa akpa kpa a rupum wu. 17baka kpakpa a rupum ba a hana kii akpakpa au uweng wu, baka nandi bati yahu uwa imin ka rariou ni wu 18.igbaka au na tani kini uweng baudoka na tara au wu.19nedi ututor u rupum ong kengkeng , relam majur, depravity , . 20resende, rechuro, ujur ti tǝshi shamma , umunu, raru , ulabara mameng kini uur gura akpǝ . 21raru na pum , usukiru kii adagara , em nu wundu nyi totu nuhu anduka ane na akpakpa an di ba a ruwǝ na au rai uweng wu22konzen akpa kpa au uweng nazi uwǝmǝ , isoso shamma , unoto reroho , unoto rekpǝ, uwa iminngadau, utara rai nu weng . 23untoto rekpǝ kini umoko rekpǝ . 24andi nangana ka anǝ nu dula yesu, amǝ lengi akpa kpa a rupum .25ing baka ar na masanu mu weng hatudi hana na chuna uweng . 26tu gana sokono nu gyanza rukpǝ wu, ushara rai napum kini ugyami akpa goro.

Chapter 6

1rehene inbaka na mura uzondo na tuchuni ka ba tǝn tigilau ti di wu , anyi ka anyi na burim , na domu na rrkpǝ rigini ka ba nedi ruwǝ nayimǝ nu temptation wu. 2chirang koavi nadi hana gun gini, nandi monzon titrakanin tu kristi3gun unduka ma chira rekpǝ a mǝ izhimin , kuma baka amǝ izhim wu amǝ nu rudu rukpǝ rumǝ.4 koavi ma bara ituma imǝ , ma yira imin ka iwu mǝ buzu , na rekpǝ rumǝ , balumǝ ban kini zundu. 5koa avi ma chira tukpakpa tumǝ bǝlumǝ.6gun unduka amoku mǝ nu va gilau ma hara kini andu bǝnzǝ . na gana wuzamalim wu . 7bu reng wa ueng malem wu gun imin ka undubǝ ma bira indǝ kizi ma mura .8 unduka ma bira makuru ,maruku midikizi ma mura imin ka ma bira9ti gana jira nu wuzu ituma gilau wu ushwa u biu ka 10na pitunu imin ka na ma wa.11yira ichar i tu vana tinan ka in darsa nyi na tǝrǝ tom. 12andu ka ka rai reganǝ na tukpakpa tu rupum a wǝmǝ a pretǝ a gane pescuteing gǝnǝ kini yesu nu chichi u gakara 13anduka ka a pretǝ nǝ , ba a tara titarkaning tidi wu ,rai regǝnǝ adi yinza rukpǝ nayimǝ rupum.14ba in ku nyinza rukpǝ sa ko u nyza rukpǝ rum nayimǝ yesu krist ka baza imi kizi a gakuru mǝ imin nu gungadi . 15nedi bakuzu ufite da ujur ufite ni wu ,imin ka eng ni bazi am ku minan du.16 gun andu ka anǝ na tǝshi nayimǝ i shamma i uweng ya ha idi sokono kinǝnǝ gun kini isreal i uweng.17narichi rendi zondo gana wam azhi don imin na tidima tu uweng. 18yaha ugrace u weng tǝshi kini anyi rehene

Ephesians

Chapter 1

1Paul, ahmah undu budula bu rhuvuna rhu Yesu undu kabah massanu, nuwahmah wa atah gorro uwen, pirmah nandubah au uewng, andoka azzahmeh mahjunnu nahbiggizzi bah Ephesus, andoka a nah nah akuma durru nu tarssa Yesu. Tiʒhi ti kpa-kpa tigallau ta gyam tahndubah a Greek ahnah zal. Kizzikonzeh uva nangananka abihmah darssa on umah Lehukerre biggizzi kusum kini tirai tahval au uweng. konze tinna su'rha tirai tahval au 2uweng nah yimma bigizzi bah Ephesus.Urhiatuba kini titeshi tishamma usurru nu uweng atah kini Yesu undu rhigbou rhu kabba massanu.3Yaha atah gbou gorro uweng wa tah gorro Yesu undu kabba massanu di mu'rha u kabba kini uzanzana, nuhu nani mana yandu akabiki kini malehnsum nattirra ti galau nahyimah anah shi'rhi nah yimah rhizǝh rhundu kabba massanu. 4Uweng bih mi virrandu na rhikpǝ rhumǝh nayimǝh uwǝhmǝh urhukpa-rhumǝh uchirradi na sha'rh akpirha aupih massanu, nuhunani ar ti sokono undu lazzi majunuh kini uʒehmah utakka nattuba ahmah nayimah uwahmah. rhizana rhu shibi na ug5na uganna kizzi uweng nattarrand kizzi aʒondo nugarha nizhirra na rhigallang rhu epesiens rhizana rhu tuasi 6.nattarra uwahmah kizzi una gurrandu kini ahmah nudu nanganaka ahmahdah kizzi agotto wahmah rhiʒana rhu sundahreh7nahyimah rhiʒie rhundu kabba massanu yesu arnu jikki siroho kini malchnsum nuhu nani manayimba mangnyi mumah adikuzzu ti takka tigoronani, nuhunani ahmahdeh gotttona rhi rhum kini rhijah rha kurradurru kini ussannah ye'rhe-the kah amah nani.rhazana rhu urru. 8manimi kini igallau nandu kini upissu mazhi urrzza.9uweng biwa tîdih rûzza titankum tigallan nah uwahm̂ah u'meh nachunna a mahlehnsum ka mannagamah, indah kizzi nanah bahnah nayimah atah gbau undu kabba namassamuni. 10manimih ba'rhu peu monʒo lehluh,rhuʒ rahmah nati kpa-kpa kussum nirra wahndah, kussum akpa-kpa nah nah shi,rhi kini nahbigizzi,ldi sokkono nahtah wahndah,kussum kini atah gbau undu kabba namassani.11nahyimah rhizzie rhu vana uweng undu kabba namassamuni amah lot, nahuwah ah kini ugamah urhukpah kini achunna nanganaka mana wah uwah iming immah nachunna nanganoka mahnah wahmah 12uweng bi tarrandu nuhu na urhang nuhu nani undoka managi'rha uyimba ahkurradurru nayimah rhiʒie rhu vana uweng,masokkono nattubba u zanzana imingallau immah.13Nayimǝh rhizǝ ruvuna uweng, ukizzi nalehlum rhinanganaka umah rhignini rhubu wah kurǝdurru, Tanu tu hana na ubunu uweng nuhunani adi kuzzu titakazza, utarsa ubunu umah kizzi a kuh monzuh na iming gallau ahkahbiki nangana ka ahnimachirra nayimǝh birhim buweng bujir'rhikka, 14ǝmǝdǝh mahzi undunanganaka mah rǝhtǝ bugesse nuhu machirra iming iu chirra usurru natahreh tahnda gyam, nuhu nani ti kaba tikunar zanzana umǝh.15Watǝrǝ nandidi kan inna kunda ukaba Yesu ka nakaba kini umǝh andubǝh au uewng.16Em nu kai aval au uweng in dazzi in tura, En naval au uweng ni-ngyi.1817al am nazi uweng wata gorro Yesu, ata ui shamma ma yi-ngyi bi rhim bumalehnsum, uwǝhmǝh nataraka naruzzumǝh.18Aval am nahzi yaha siroho sigini sidi konno nadi kini ruzza uyizi undi dimu'rha ukaba gallau pirmǝh nanda ma'rhu andubǝh au uweng.19Nayimǝh aval am em naval nuhu nani nadi ruzzaka iʒhiming ni kaiyinkini uweng wu u rehmah nandu ar andu dulla bizzi yandaka manayandu budǝhrǝh kini uruzza nayimǝh budǝhrǝh bu rhigbou rhumǝh.20Urhen wuzza undidi kizzi uweng biwuza kizzi maʒhinʒha Yesu matarumǝh natiteshi nuwǝhrǝh kankam umǝh na neh shi'rhi.21Mabi tara Yesu natara yenkashi, u rheng wuzza, u rheng kpo, rhijah, sizie kini kussum akpa kpa kini titankum amǝdǝh nazi amǝdǝh kussum, kini andoka adǝzi amina.22Uweng biwa akpa kpa kussum di sokkono na bugesseh nu Yesu kizi maku yinbumǝh narai aval au uweng nazi amǝdǝh nazi atah.23Arai aval au uweng nazi rhupum rhumǝh, kussum rhupum rhumǝh makundizza yehnkashi iming niming.

Chapter 2

1Kizzi kakina a ngyi, nabima wi na titakkaza tigini kini mǝjunu mu titakkazza a akpa-kpa a mǝrim.2Vimizi tanu tigini nakayang a mazi natara simizza nayimǝh massanu bizi tanu tu bizi rhijah rhu vinu, na siroho sujir budula inge bihzu.3Hu isikkono ar natiteshi nayimǝh andubǝh bizzi andi, arnu yimba akpǝ gorro nudima wahndu mǝrim uwǝhmǝh akpah, siroho, apumgoro kusum tima sokono tirehreh nayimǝh mǝrim nugana u rhupum.Uweng undu iʒhai kini uwǝhmǝh natara forro, uwǝhmǝh char ka amǝh nani natara gorokini kuzu a-ngyi, nabimawi na titaka kini mǝjunu mutitaka, na lehlu rhinanganaka nanrtanu, na bizitanu tu rhimizza namassanu bizi angyi natiteshi bizititeshi tu rhijah rhu rhuvuna rhu vinu, i rhim nanganaka en nu tutomo nayimǝh andigienzie au jur mameng. Mahzi ar natiteshi nayimǝh andubǝh andi, nu ngyinzǝ andu mǝrim imin nanganaka anar ganadi i rhupum,4 Uweng niʒhai char, na iʒhai imǝh kizi manar wǝhmǝh gorro.5Shakka tibi mawi nayimǝh titakka, mabi wandu nati vunkizie kussum gorro nayimǝh Yesu na iʒhai kizi ana kabbu.6Uweng bi zansandu kussu kini Yesu, kizi uweng bi wandu titeshi nira wǝhndǝh nayimǝh ira gallau na neh shi'rhu nayimǝh Yesu.7Nuhunani amizza nanganaka a biu ma bah nandu iming gbou iu wǝhmǝh nanganaka i biu nachunna a Yesu undu kabba gorro.8Nandi kizzi natara iʒhai ama kabi ngyi natara akurǝduru, indi nabiu nachunna au wǝhmǝh ka uweng nayandu.9I suru, zondo gana chirra nuhu amǝhdǝh gbelmu nuhuda urheng umǝh wu.10Indǝh kizzi ar-a natima au uweng nayimǝh Yesu tidi wuzza iming gallau nu dokono natara gorro, nuhu nani tidi hana nayimǝhdi.11Indǝh kizzi gana takka lehlu rhi nanganaka bizzi angyi na mǝrim nǝyimǝh rhipum, bizzi a gussa andu lazi u sha "nakpo" nimin iu gussa usha "na kpo" nayimǝh. Inama i rhupum uyin bu'rhu u tǝhrǝh tundubǝh. 12Lehle rhindǝh naba ma harsa rhigini usuru na Yesu, a gyen bima sokono anda Israila abima susu siroho nuhu padanɲa uweng zal na massanu.13Rhi chidi nǝyimǝh Yesu angyi nizi angyi peu kini uweng rhi chidi angyi vati nuhu nani ma ngyi mu Yesu mu wehseh na ngyi.14 Nuhu ka amǝhdǝh ishamma. Maba i repu sokono buwǝhndǝh na ma-ngyi mumǝh kizzi abi pussa rhiti rhang rhu jir gurra akpǝh gorro.15Mabi ʒha rhuvuna rhu wuzza na gatta kini urunduzu au ba'rhaza, nuhuka madi wa undubǝh gissau nayimǝh rhikpa rhumǝh, kini kuzu uwa i shamma.16Yesu bi wuzza burunduzu gung andubǝh di sokono iming wǝhndǝh rhupum rhi wǝhndǝh pirmǝh nu uweng na chunna au chichi gakarha, mabi wuna ugyami apum.17Yesu bi rǝhmǝh managa rha ti rhuka ti gallau ti shamma nando ka abimawa peu kini andoka ǝnǝh vati.18Na yimǝh rhizie rhu Yesu indǝh rhi chidi ar na chunnu nayimǝh bi rhim bu wǝhndǝh pirmǝh nu uweng atah gbau.19Indǝh kizzi rhichidi angyi andu mǝrim, angyi nakuda a gyeng kini andura wu. Nehdi nama sokono andubǝh au uweng san-san anda rai au uweng. 20Ama pi ngyi na kpi-rha au pi atuma au uweng, kini Yesu rhu kpǝ rhumǝh amǝhdǝh rhi sha'rhi rhu rhukongo.21 Nayimǝh amǝh kizi upi di na mana ukuga dan-nga rhi dǝrhǝng rhi gbou rhu uweng.22 Nayimǝh amǝh dong kizzi aku pi a-ngyi kussum pa dan-nga i ra iu lǝhnkǝhrǝh iu uweng nayimǝh birhim.
Chapter 3

1Indǝh kizzi em, Paul undu ngyang u Yesu nu nu gini angyi andu mǝrim.2Em ma chirra nuhu nani numa kunda u gbǝhnǝh u iʒhai iu uweng ka mabi yam nu nu gini.3Em nu darsadi natara revelation nangana ka in ruzza a bǝhnum. Indi nazi akuraduru au ngyissa natara passa kan ina darsa ni ngyi.4Hu nabba'rha natara indi, ukizi uruzza iming ka inna natara ungyissa akurra duru natara Yesu.Bizi narhiʒhi. 5bizi na rhizhi rhimiʒʒa a bi gyami uga rhaneh a kurehduruch na mana mu gahrhumahʒ mandubah.rhi chili a ma korno na kwuevi na chunna a birhim pirmah na amdubah aujir majunu atuma au uweng.6akureduru au ngylssadi a wa nandu marim a andu chirra tisongo tahnda tuba kini udaqngara andubaha a di harsa a kureduru aujir malem nayimah yesu nayimah utelmah u ubunu uweng.7 nide kizzi am na sokono ulehre u tehlmah ubunu uweng iminka uweng na yam nayimah urhang kini budǝhrhǝh bumǝh.8Nuyirra om emdi nazi undu ma'rhiseh u u kussum andu dulla, uwǝhmǝh uiʒhaidi, be sokono wandu dulla, adi bǝhnzǝh andu jur dulla ubunu uweng, andoka abi dazi a mu'rheneh nayimǝh rhizie rhu Yesu.9Kini adi bǝhnǝh kwuevi i kenkeng imin i bobo nu ngyissa nu dokono nayimǝh uweng, undo ka manawa akpa-kpa kussum.10Tanu tidi abiwa tǝhn na uruzza u tugura ta val au uweng nuhuka andu sijah kini rhuvuna natira nayimǝh anashi'rhi a tira di ruzza tira tu bobo kini malehnsum mu uweng.11Imindi bi hana natara ukuzzu majunu nanganaka abima biya nayimǝh rhizie rhu Yesu undu kabba gorro.12Nayimǝh rhizhǝh rhu Yesu indǝh kizi arnu buʒhu kini lehlu kini uyimba siroho natara kini uwǝhmǝh ka ar nani nayimǝh rhizie rhumǝh.13Indǝh kizzi innar gussa ningyi nagawa tama'rhu wu nuhuka en nu gbǝhnǝh natara gini, nuhuka indǝh nazi umurha malehnsum migini.14Natara nandidi em na a rhung na atadi.15Iming ka i chirra yan ka shi anda rai na shi'rhi kini na massanu ka anagarha rhizie rhidi.16Em naval nuhu mayi-ngyi, na budǝhrhǝh kini u rhǝng malehnsum, tidi tura gerheng na budǝhrhǝh bu birhim usuru nǝhmǝh ka au nani.17Wuza aval nuha nani Yesu di tehshi na rhiroho rhou natara akurǝhduru, a sigabba kini akpirha au wǝhmǝh umǝh.18Abiwa nandi nunu ka nadi ruzza, kussum tidima tahndubǝh au uweng, imi nazi ihabalakadi, uturadi, igehbudi, kini i kpo-kpo rhok di.19Kini udi ruzza uwǝhmǝh u Yesu, unanganaka ukizzi urhuzza, nunu ka adi monzi ngyi kussum na umo uweng.20Nehdi amǝh ka madǝhrǝh uwadi makizi iming ka ar nu ganadi, kini udinzadi, natara u rheng umǝh nangana ka on ni tima nayimǝh gorro.21Yaha rhizie rhumǝh rhida mu'rha uzanzana na tugura ta val au weng kini Yesu kussum a mizza pirmǝh nujur daku.Uweng kabba.
Chapter 4

1Em isokono, dan-nga undu ngyang wata uweng, wang sasa hanin nu sokonin gallau natara uyissi nangana ana yissi ngyi2Em nu yissi ni ngyi tehshing na unotto rhikpǝh char kini i shauwa a ulinga rhiroho, uyito apum nayimǝh uwǝhmǝh.3Wang udaku u rheng gini nadi yira buma guringyi nayimǝh i shamma.4Iming ʒhi na rupum rhi wǝhndǝh birhim buwǝhndǝh, kyon bizi uyissi nanganaka abi yissi ngyi nayimǝh utorhong wǝhndǝh uyissi gini.5Kizzi kuzu uweng wǝhndǝh, akurǝhduru wǝhndǝh, ukuzzu ti takka uwǝhndǝh.6Kizzi uweng wǝhndǝh kini ata wǝhndǝh u kussum, ka amǝhdǝh u kussum nayimǝh imin i kussum.7Nayimǝh gorro kussum i gallau ma sokono igorro natara u rundu nanganaka ayandu Yesu.8Iming nanganaka i yo'rho nagarha: "Abihu a ngyanzumǝh, mabi sokono undo tuba nayimǝh andoka amah nu kissa kizzi mabi yimba iming yito nandubǝh".9I mi nazi rhizie rhi "ascended; Ungyanan shi'rhi", i biku sokono ibi wansumǝh ni sahu nu sarbigizi biggizi bu massanu.10Ondoka abi wansadi amǝhdǝh kizi mabi torno ungyana shi'rhi peu nayimǝh u na shi'rhi, nira ka ma kunda kussum akpa-kpa.11Yesu bi yimba na nabiha au uweng aʒhi amǝdǝh ti pastor azondo andu bahzeh andu tehrhe rhizie rhu uweng.12Mabi yim tira ti tima tidi uweng di kunda malehnsum mu itima imǝh na chunna au tutomo na andu sansan, nuhu nani adapi.13 Manashinga rhukpa nupi rhipum rhimǝh pirmǝh na lehlu rhu kabiu na kurǝhduru kini ruzza u vana uweng, pirmǝh nalehlu rhu budǝhrhǝh kini upir kabiu kini urundu umonzo di u Yesu.14Yesu bi piandu nuhuka ti gana ku sokono15Natara nandi, ubunu wah kurǝhduru na yimǝh uwǝhmǝh, tiga nashi'rhi yankushi a chunna pirmǝh mǝh numǝh amǝdǝh nazi Yesu.16Yesu bi pi kussum rhipum, kini rhang nu gurra na mini mu ti bo'rhugo, kizi yenkashi u gapp na ututtomo nira wǝhndǝh, kizzi wa rhupum rhiza nuhuka madipi rhi kpǝh rhumǝh nayimǝh uwǝhmǝh.17Nandi kizzi ina gu'rha inku gyami indi nayimǝh uweng, ugana ku hana pa dan-nga andu mǝrim wu, kini bizzi tidima tu siroho sigehneh wu.18Anǝ a gubǝhdi na chunna auruzza a harra akpǝh gǝhnǝh na chunna a uweng na ujir ruzza ka anǝh nani, siroho sigǝhnǝh gbolon-gbolon.19Ama sokono nu ziemah mameng kini awa akpǝh gǝhnǝh na lana, kini ti kpah ti shisho'rho kini akananang.20Iming iu makaza nah Yesu, nakayang wu, mabi bǝhnzǝh nandi wu.21Inpa yira dan nga uma kunda iʒhiming natara u mǝh, kini nuhu abimǝh bǝhnzu natara umǝh, pa dan-nga a kurǝhduru nayimǝh Yesu.22Abi bǝhnǝh nuhu ya ha iming nanganaka en i rhiroho rhou rha gyam, pozo wa gyandi kizi amǝh ushi sho'rhodi, na bizzi akpa-kpa a majunu.23Abi bǝhnzi-ngyi nuhu nadi sokono a gissaudi nayimǝh birhim bu rhiroho rhou,24Kini udiwa undu gissau didi ka mana yimbu'rha nati yinkini tu uweng-najunna akurǝhduru kini i san-san nubunu uweng.25Nakayang yahin malehm, kini kwuevi ba kurǝhduru kini undu a shibira i mah, nuhu ka ar andu wǝhndǝh di.26Wa manang kizi gawa utakka wu. Gana yaha uweng kpo au na manang wu.27Gana ya una ngya rhumǝh lǝhlu wu.28Undoka bizi mashiʒha igana mayaha, nedi, masokkono unatima, mawuza itima i ming gallau na tǝhrǝh, nuhu ka madiʒ mu'rha iʒhiming nanganaka adi hara kini andi nanganaka ar gbǝhnǝh nu billadi.29Gana yaha ubunu shisho'rho su-su nunu ou wu. Garhisa a mo'rho bunu gallau, nanganaka adi wa azondo yimbu'rha, ubunu ou di wa andu kunduza di wa ngyel.30Nagana sha'rha birhim nu uweng rhirohowu, nabindǝh kizi abi kupu nani nira malehnsum.31Tara peu akpa-kpa andi, imin gbal gbal, ikihi, manang, iʒhiong kini ubila rhisondo, kini yenkashi akpa a marim. 32 Sokono undu wǝhmǝh kwuevi, linga rhiroho, ssun maʒhi naʒhi padan-nga uweng ka mana pissu ni-ngyi mayimba Yesu.
Chapter 5

1Ani ǝnduginzi am sɔkɔnin andu makaza uweŋ. 2haninn nuwǝmǝ apum, kusu christi ka mǝyimba rukpǝ bazi ardi, ubila ǝkǝbiki kini tibinka tigilau nuweŋ33. burundu bugǝ rǝmǝ nǝzɔndɔ nǝ tidima tishishara dakazi ilana kini uwǝmǝ rukpǝ, kusum andubǝ ibǝnǝ isansan yǝndubǝ auweʒ wu. 4. 4yahin ubunu urilakar, idenʒi shishɔrɔ kini imin. kusum tidima tidi ba ɲel nira uweɲ wu,5ba ǝnǝ nǝharu nǝrai arijah ru weʒ wu. 6zɔndo gana warsusu nu ubunu umalem wu, ruvuna ubiu rǝnnǝandu jir kunda unu kin ujir mameʒ. 7gyami ugura rukpǝ kinǝnǝ8 bimǝzi au nǝmǝrim, au nikenken ya ata nǝdi , hanin daŋa ǝndiginzi aikenken. 9matɔrɔ mǝ inkenken imalin sam muweŋ, isansan , kini ǝkurǝduru , 10makaza imin ka ata nǝshiri wǝmǝ 11susu rukpǝ ru nandu wǝmǝ ituma imǝrim kini majunu, bǝnǝnǝ nigunga. 12imin ima eŋ kahu asusu tidima tǝyimǝ mǝrim.13bella iminka ǝbunu en, imma sɔkɔnɔkoivi yirha. 14bella iminka ennu kɔrnɔ en kenken. baka nandi ʒima na mɔrmɔ, "tɔrnɔ nuwi, ata chriti mǝ; wanu kenken."15bara tanu tɔu shauwa - sɔkɔnɔ nu ruza banu: jir ruza wu. 16yunbura bazi sisidi sǝɲasi hu. 17gana sɔkɔnɔ ulakar di wu, ruza imin iwǝmǝ iweŋ.18gǝnǝ wǝmǝ ishiri nǝ mini mukahumma wu, ikashau natidima tu ujir mameŋ. yaha udi mɔnǝ burim bisansan. 19wuzam ubunu gini nǝyimǝ simezǝsu uweŋ, simeze nǝ irma pirmǝ na ata nǝyimǝ rurɔhɔ rɔu kusum, 20waryai rugupǝn nǝ kusum tikpakpa, nǝ rizǝ rǝ ata yesuh kristi nuweŋ ǝmǝda ata. 21sɔknin imin rijah.22tugwa yutin ǝkpǝ nǝ turǝzu tigini daga n' ata. 23tirǝzu nǝzi tushwarai tu tugwa daŋa ata ka ǝmǝdǝ rukpǝ ru ira aval a uweŋ, rukpǝ rumǝ undu kabarupum. 24arai aval auweŋ ira rutumarǝ ata, nandi kizi tugwa tu sɔkɔnɔ nǝ tirǝzu tigǝnǝ nǝyimǝ tikpakpa kusu.25turǝzu, bǝnin uwǝmǝ na tugwa tigini, nandi kizi kristi wǝmǝ andu dula ka mayimba rukpǝ rumǝ bǝzi ǝnǝdǝ. 26nunuka madi kuzu mǝ, bazi ǝna mǝ wɔkɔnumǝ nǝ mini mu bu:nu, 27nunu ka mǝdi nǝ yitu arai aval auweŋ nǝrukpǝ rumǝimin zanzana, nu jir majunu dakezi imimshishara, i'sɔkɔnɔ sansan kini ujir yitɔ rumǝjunu.28 i'sɔkɔnɔ ɲel nuhu ǝndigǝrmǝ bǝnǝ umǝ na tugwa tigǝnǝ kusum apum gǝnǝ, undɔka mǝ wǝmǝ mǝ wǝmǝrukpǝ rumǝ. 29ba zɔndɔ bima gami bunama bu rupum wu, koivi wǝmǝ uya rupum malinsam kini uwǝmǝ, nandi kizi kristi bǝnǝ malinsam kini uwǝmǝ n' arai aval auweŋ. 30ar sigaba su rupum rumǝ.31undi kizi undigǝrmǝ mǝ yaha ǝtǝmǝ kini ambǝmǝ mana gura rumǝ nugwǝmǝ, ǝnǝ na repu di sɔkɔnɔ imin wǝndǝ. 32ǝkurǝduru ǝndi nuɲisa di imin gbǝu hu-em nubunu natara kristi kini arai aval auweŋ. 33bazi nandi, koivi gini sɔkɔnɔ andu wǝmǝ ugwǝ m daŋa rukpǝ rumǝ, nandi kizi ǝmǝ ugwa bǝnǝ ushwarai umǝ ushinshi rukpǝ.

Chapter 6

1Emdigienzie, kundang iming ga'rha ya nata mina nayimǝh rhizie rhu uweng indǝ nǝzi teki.2Yimbang rhigbou natah mina kini amba mina"(indǝ nazi titarkaning kini iming ga'rha 3gbou),Nuhuka idi wa nou teki kini udi dokono na massanu".4Atah, ganawa endi gienzie au sha'rha siroho namang . kadizi nandi, wuzzunǝ rhuvuna adiga nayimǝ ti tarkaning ta chunna au uweng.5Tilehre, yahindi sokono na u kunda iming ga'rha i ti sharai tigini nabizzi ugana ui mana i rhupum kini u yimba rhigbou rhi char nayimǝ, na ujir i dǝgǝr nǝyimǝ rhiroho. 6Tarsing iming ga'rha gǝnǝ pa danŋa nar wadi na kristi 7.Sokoning na tidima ti gallau naga wuzzu nuhu a tisha rai tigini tidi yirawu, nuhunani na rumǝnǝ siroho wu; kadizi nandi, wuzzang tidima tu tilehre tu Yesu, ka a wunza iming ka uweng wǝmǝ na rhi roho rhou . Wuza ututtomo na rhi roho rhou kussum, nuhuka nimizi au nu uweng ututtomo undubǝgiyawu: Arturuzza 8nuhuka yankashi iming gallau ka undubǝ humawa, makaba utom umǝ nu uweng, ingana undodi ulehre ingana ǝmǝ kpaidi9Ti sharai, haning na ti lehre tigini na chunna wǝndǝdi. Nagana dima nǝnǝwu. Ruzza nuhuka u sharai gǝnǝ kini kuzu ugini kussum nǝyimǝ ǝshi'rhi, Ema mǝzǝmǝ uwǝmǝ rhikpǝ.10Iming iu mǝrhisǝdi, turang ge'rheng nu uweng kini bu dǝrhǝ natara iming ka mǝwǝmǝ 11;Katta rhukpǝ rhou kussum na iming iu kwarra iu uweng nunuka udi rheng turra ge'rheng nu gandu u tidima tu naŋnrhumǝ.12U gbǝnǝ gorro on natara ugyami inama kini mǝŋiwu, uwwa natara andatuba, natara sigbou, natara budǝrǝ bu mǝrim rhi chidi, natara budǝrhǝ bu bi'rhim bu naŋa'rhumǝ ka bunar agatta nu rhunzǝ natirra ti sansan tǝnǝ shi'rhi.13Indǝkizzi rhionging kussum na iming iu kwarra iu uweng, nunu ka nadisimi tura nuwen u mashisho'rho mu na ŋarhumǝ, kini lehle rhindǝ numawa a kpa-kpa kussum natura ge'rheng.14Turang ge'rheng indǝ, na rhibam rhǝkureduru nu kissa nu chunu gini, lehlu rhindǝn namawa ti palang tǝkureduru ni15 gesse gini,kini tubuna tigini tima moko nurhika ubunu uweng iu 16shamma.Yenkǝshi iming ka ika tozzo chirra u'rhukka u tarra rhiroho, undǝ kizzi uwa udǝrhǝ ubissi u'rhia tandu mǝrim.17Kini gbaki, chirra ukuǝnkǝn rhukpǝ u kabba kini a goku a bi'rhim, indǝnǝzi ubunu uweng.18Yenkǝshi aval kini ubila, wuzza aval jidim nǝyimǝ bi'rhim. Nulallang undi, shinga rhukpǝ nu rhikadi na kussum u kunda kpai aunu kai aval nǝdubǝ au uweng kussum.19Wuzzam aval, indi mu'rha rhitima shakka hu in konno unu. Aval nuhu in di mu rhabudǝ'rhǝ bu bunu uweng kǝngǝn ka20 onnu ɲissa.Natara rhitima rhubunu uweng kizzi embi unduguradi ka anartarum nǝyimǝ buŋanŋ, nuhuka indi ga'rha gǝngǝng, bizi uga'rha nanganaka ehn inga'rha21Tychicus, undom uhenum kini undutara rhiroho ulehre nǝyimǝ atagbou, ma ga'rha kussum akp-kpadi nunuka adi ruzza iming ka em, na udima.22Emma tumumǝ niŋi natara udima undidi. Nadi ruzza nuhu ar mashe, dursa siroho sigini.23Nateshi shamma rhihene, kini uwǝmǝ kini utarra rhiroho na uweng atah kini atah Yesu undu kabba.24Iʒayi sokono na kussum gini andoka ewǝmǝ Yesu gorro na uwǝmǝ ujir i idǝgǝr.

Philippians

Chapter 1

1Bulusu kini Timoti, atuma a Yeso Kiristi, pirmə nandubə auweng andu dula Yeso Kiristi ka ǝnǝ na Filibi kusum kini ijah ira-bisi ɛzhi. 2Izhai kini ishammah isuru nira i-uweng Atah gbau kini Yeso Kiristi dula nǝnyi.3Ingusa nu Weng gun ushwa ka nəhu na biu num nu nurai, 4em nəŋi nu nurai na gun ushwa ka I'm ba matǝrǝ mom 5na tara akpə gini na churna auwemg uciradi nə rici ru dinka urəmẹ na ricidi. 6Emnu jir məŋi nu nurai na tara ǝmə undinanagana ka ma kpo nu tutomo gilau di nǝ yimə gini ma shinga rikpə nu mərsə nǝ rici ru Atah Yesu Kiristi.7Ba shishoro wu ka inhun sokono nəɲi n nuraium. Em kinəɲi tuma zhung'na nu gura-əkpǝ nə yimə izhai i'uweng nu shwa ka em na rai a' inyang, ukata rikpə rum na tara akur'aduru kini tusokonin tu ubunu- Weng. 8Uweng ruzah ka imma dokono nəɲi nǝyimə ruroho rom ni' izhai i'Yeso Kiristi.9Aval am nəzi, uwəmə apum kini uruza gini di sokono tim.
11Nədi ku: sokonin imuzu gilau usuru nira Uweng na churna Yesu Kiristi kini uzanzana rizəh ruweng.Nədi rairom ka nədi ruza, rihene, nu hu ingedi ka i muram, i hana hu nunu ka idi sokono nu rya tuba achurna Uweng. 13Bazi na nandi, inyang inangana ka inwuza bazi rizəh ru Yesu Kiristi na: dungə ni kengkeng kusum nandi tuma nə rai-nyang di. 14Warshili rihene ba ənə məɲi nə tunurai bazi inyang em wu, kuzu ǝnǝ nu jir iyəwə i'ubunu Uweng.15Azondo bənzənə achurcha a Uweng nu wəmǝ əkpə gənə, kuzu azondo benzənə achurna gilau. 16Wuzang ituma na irepu di nǝ yimə umə apum kini uruza nu hu wm bandi bazi ukanda ubunu Uweng hu. 17Andi ituma na: idinks bənzənə a churna a Uweng nu wǝmə əkpə gənə maani kini achurna gilau, nu hu nani adi wam inkunda rupum ni-nyang.18Imi kizi imǝ wəkənə nədi? Na koyandi achurna, da na malem da akur'aduru ka rizəh ru Yesu ruwəni, em sokono na rai rugupəng. 19In ruzah ka uwarna um ni-nyang u sokono bazi aval gini nuweng kini ti binka tigini nə yimə Yesu Kiristi.20Em nu wa rai kini utara rai ba in kunda mameng na koyandi muzu achurna wu, toboku nədi ba in sokono ni yəwə wu nunu ka rizəh ru Kristi ridi mura uzansarumə koyandi ishwa na rupum rom, da em na yimə tivunkə da immə wi. 21Nom kam, tu sokonin nə yimə tivunkə, Kristi hu, uwi gbaki urya-tuba hu.22I hu isokono em nə yimə tivunkə, i sokono nom nu rya-tuba, toh nədi ban kam da iyandi kizi ka indi vira na yimə tikpa-kpa tirepu tidi wu. 23Imma wata linga rom na tara tikpa-kpa ti repu tidi, har nədi in gotoh wəmə ka in ba yaha ugungadi indi ka duru Kiristi. 24Tusokonin tom nə yimə andu tuvunkə, i sokono ni rya-tuba char bazi ənyi.25Em kam, in ruza ka in sokono kinənyi nə yimə andu tuvunkə bazi uriya tuba kini rai rugupəng rigini, 26nunu ka əmi, nədi mura ti churna tu rənsə bugyese nə yimə Kristi Yesu nu shwa unangana ka mahu tarani nu biu urepu. 27Wuzang tidima na churcna a Yesu, dizi da in ram da injitə ram wu, indi kunda ubunu gilau na tara gini nu hu ənyi na titoring gyereng na budərə bu-Uweng, nu nurai wənkə kini ugarakpə na yimə ubunu-Uweng.28Ko nu kizara na gana kunda iyəwə andugyami gini wu. indi nubənzə tichurna tu riri-rigənə, ənyi gbaki, ubənə a churna pirmə na rai a Uweng, kusum di isuru nira Uweng hu. 29Ayiɲi ingedi labu ukaba-ikurbi bazi rizəh ru Kristi, ba nunu ka nədi kabumə kpaidi wu, kini ukanda kpai goroh bazi əmə. 30Nu rika muzu ukwara unangana ka nama tiya ung, nədi numa ku kunda na tara am.
Chapter 2

1Baka uzhi uyiba ni nə yimə Kiristi, upyisu məzhi na churna au wəmə apum, ugurəkpə na yimə ruroho ri tsang-tsang, baka izhi izhai ni, 2toh waŋg rai ru gupəng rom rumoh na tara uwəmə apum wənkə, ugurakpə na yimə riroho ru wənkə kini turoho tu wənkə.3Na gana wai-izhiming nə yimə uwəmə əkpə wu, nə shinshi rikpə, cira udangara andubə nu hu akizinyi. 4Na gana bariziŋ əkpə gini kpaidi wu, bariziŋ udangara andubə kusum.5Sokonin nu ruza di nə yimə tunurai tigini kanda ka Yesu Kiristi na sokono nani, 6Ka mana dima na yimə Uweng, ba mana cira rikpə rumə riafu kini Uweng wu, ba kusu ka madi wa eng na yimə unurai wu, 7tuni ka mana sokono undubə nu mina, ba mana cira rukpə rumə izhiming wu, ma cira rukpə rumə dangɲya ulərə. 8Ma shinshi rukpə rumə pirmə nu wi, uwi di ma buzu u saka nu cici ugakara.9Bazi na nandi, Uweng na nyanzumə, ma yimə rizəh rinangana ka rikizi koyandi rizəh. 10Mana wan-ngedi nunu ka nu yisi rizəh ru Yesu, koyandi rurung na shiri kini nə bigizi, kini nə yimə bigizi ri di gbararumə. 11Mana wan-ngedi nunu ka koyandi rilem ridi gara nuhu Yesu Kiristi nəzi Atah nu zanzana, Atah goro Uweng.12Bazi na nandi, rihene, shingan əkpə nu kundira gini char na maru'am kini na tubah'am, wuzang ituma ni yəwə kini ukira nadi mura ukaba nira Uweng. 13Uweng kizi əmə ni tuma nə yimǝ gini, bilan nədi ku wuza tikpakpa tinangana ka ti tumumə rai.14Wang gun tikpakpa nu zəmǝ umunu kini matarah. 15nunu ka adi murinyi tsangtsang labu ujir butinza na tarshi andu karna akur'aduru kini ukpasa malem nugunga uricidi ka numa sokono andu bənzə ikengkeng səhu tirwa nugungadi. 16Mokin ubunu uvuŋkuzə tidi gəɲgəɲ nunu ka nə rici ru Kiristi, idisa sokono nom iming rənsə bugyese, ututomo om gbaki ba udi sokono na fel wu.17Tanazi ka ahu ayimbam nə kpə gini bazi uyimba sai sigini nuweng, in sokono na rai ru gupəng nəɲi, 18əɲi dong na sokono na sai si gupǝng kinemi.19Bazi na nandi em nu wa rai nuhu ba nu dokono wu in zha Timoti pirmə nənyi nunu ka em dong indi mura budərə ka inhunhu inmura uruza na tara gini. 20Ba em nu zondo dangɲya əmə nəɲi nu nurai wu. 21Udangara di uruza əkpə gənə kpaidi mamani kini tikpakpa tu Yesu Kristi.22əɲi na ruza imin ka ma rəng uwuzadi dangɲya atah kini vana, mu ma zhung'ɲa ni ituma Uweng kinemi. 23Yaha insi bara kandaka tikpakpa tu hana nemi nunu ka indi chəpumə niɲi ba nu dokono wu. 24Em nu wa rai nuhu ba nu zhung'ɲa wu em rukpə rom in yonko nira gini.25Bazi na nandi in yira dangɲa i sokono nyel la ihun chəpiɲi Epafuruditus uhwenum kini urənə, ituma nu jir iyəwə kini madoro, utuma um kini ugini kusum. 26Ba əmə nu jikirumə wu bazi ka nu dokono ka rairumə bazi əmə kinenyi na tara ujir ruguma rumə ka nana kunda. 27Akuraduru, rupum rina kpo numə dang'ɲa mədi wi. Bazi na nandi Uweng na kunda izhai imə, ba amədə bələ kpaidi wu,kap kinemi nunu ka bən di kunda iyəwə na tara iyəwə wu.28Ində kizi ka rairom indi ku chəpumə niɲi nunu ka nǝdi yirumǝ, sai sigini sidi sokono pong, em ma rukpərom indi sokono labi iyəwə nunurai um. 29Kabin Epafuroditus nə yimə rizə ruweng na rai rugupəng. Yingbang rigbau na muzu andubǝ dang'ɲa əmǝ. 30Bizi nyololong ka madi naha tuvunkə tumə bazi ituma i'Uweng. Mana zhizha arai əmə nu wuzam rilərə, manaku wuzam tikpakpa tinangana ka əɲi ma ba numa wuzam təng wu.
Chapter 3

1Nu mərsə rihene, sokonin na rai rugupəng nə yimə Uweng. Ba i sokono nom ugbənə ka inku darsa niɲi wu nunu ka nədi sokono kefu. 2Wənkəlin ni yərə dən. Wənkəli nandu ituma shishoro. Wənkəlin nandi tusu-əndubə. 3Ardi ana shandu na kpo, andu dula Ruroho ru tsangtsang ruweng andu rətəh bugyese na Yesu Kiristi, kini ujir iyəwǝ nə yimə rupum.4Baka zondoni ka əmǝ nu jir iyəwǝ na tara rupum ridi, to em kizumə. 5Ana sham na kpo nə rici ru uru, undubə u Isra'ili, usuru na rilem ru Benjamin, usuru na Hebrew na'andubə a Hebrews. Na churna au wənkəli na kur'aduru gbaki, em ufarisi hu.6Baka uwarai inna gama andu dula Uweng, nom a churna akuraduru hu, ba nu yimə utaka wu. 7Kap iming nangana ka isokono i rya tuba, in wangara na eng ukurumə na maru bazi rizə ru Kiristi.8In kursu kap tikpakpa na maru bazi uruzah Yesu Kiristi ka ma kizi ko əvi nu gungadi, imma kunku iming kusum in sokono na eng ituttuku nunu ka indi mura Kiristi. 9dizi nə yimə umə bəndi sokono na kuruduru a rukpə rom wu, iming i wa rai usuru na Kiristi kini u wa rai na kuraduru usuru nira Uweng hu. Rairom ka indi ruzumə kini budərə bu torno umə, kini ugura əkpə nə yimə ukunda kpai indi sokono dang'ɲa əmə na churna uwi umə. 11Mashe yong'nəi indi mura utorna usuru na musahu.12Ba an ma jini ingulu na tikpakpa tidi wuda em nu jir taka wu, em nu shinga rikpə indi moko gəngən imingka in ma moko na yimə Yesu Kiristi. 13Rihene, ba em nu solom nuhu em rikpə rom imma jinin moko eng wu, iming wǝnkə ka inruza nəzi: in ma taka tikpakpa tuamaru, em nu dula ti'atuba. 14Emnu shinga rikpə nu loko indi sa mura uyiba gbau nu yisi Uweng nə yimə Yesu Kiristi.15Kusum goro ka tima sokono andiganu, yaha tidi dolom na churna əndi, nə hu nə dolom niziming wu, Uweng ma bəniɲi imindi. 16Kap iming nangana ka tima zəkətini na eng yaha tidimoko eng gyereng.17Rihene, sokonin andi makaza um. Wənkəlin nandi nangana ka ənə na tana na tara iming nangana ka ənə nu makaza nira goro. 18əndubə tim na tanu na churna andi nangana ka inama buhuza niɲi; nǝdi, em nu ba di niɲi na məzhi nə zhi nuhu ənədə nəzi ana nyərumə ausaka nu cici ugakara u Kiristi. 19A mərsəzə nə yimə usharna, uweng gənə əzi musong gənə ujir mameng mu gənə əzi iming rənsə bugyese bugənə, adolom na ara tikpakpa tu ugungadi.20Bigizi bugoro na shiri hu nira ka tisa rika u biu undu kaba goro, Atah Yesu Kiristi, 21ka:ma: kursandu apum a utaka goro dangɲya rumə a uzanzana na budərə bumə, ma rəmə na tikpakpa kusum nəmə na rikpə.
Chapter 4

1Bazi na nandi, rihene ando kən wəmənə, ka em nu wa rai niɲi, rairugupəng rom, kini iming rətə bugyese bom, turaŋ gyreng na yimə Atah əɲi ando ka in wəmə. 2Em na aval na Euodiya kini Sintiki nunu ka adi sokono nu nurai wənkǝ na yimə Atah. 3kinəɲi arənə ituma em, rairom ka nədi binka tuga tinangana ka in ma waza ituma i Uweng kinənə kini Clement a rihene ru-ituma kusum ka sizə sigənə nu daa nuva u laza udaku.4Sokonin na sai sugupəng koyandi ushwa na yimə Atah. Kuzu em nu gara di, sokonin na sai sugupəng. 5Yaha əndubə di ruziɲinu moko əkpǝ. Uweng mawa vati udungə. 6Nagana wuza ugbənə nu dolom na koyandi iming wu, na sokonin nu bisi əzhi kini aval a tibinka. Yaha Uweng di ruza na aval gini, 7kini shammah i'Uweng ka ikizi uruza kusum ipikuzu tunurai kini udolom gini nə yimə Kiristi Yesu.8Nu mǝrsə rihene, kusum iming nangana ka eng akur'aduru, imin nangana ka eng i'uyiba, imin nangana ka eng na tara achurna, imin nangana ka eng tsang-tsang, iming nangana ka eng, i'uwəmə, kap iming nangana ka eng igilau di, ba ka izhiming ni ka ikizi uyiba, toh na dolom na tara eng. 9Tikpakpa tidi ka numa makaza, ka numa kaba, ka numa kunduza kini ka numa rika nira em, wang təng kusum nunu ka ishamma i Uweng goro di dula nəɲi.10Em an rai rugupəng char na yimə Ata bazi ka nu mərsə uwəmə om nə dungə niɲi, pəzi əni nemi na tunurai, ba nəbi mura ushwa ka nədi binkam wu. 11Ba em nu amoro bunu di baka ka em na yimə ubila wu, in ma makaza titəshi tu rai rugupəng na tara iming ka em nani na koyandi achurna. 12In ruza titəshi tutiyom, kuzu in ruza titəshi na yimə umura. na kusum ti churna kini tikpakpa kusum, in bi makaza titəshi nə yimə ishiri kini nə yimə ikomo kinikanda ka indi sokono nə yimə umura kini tiyom. 13In rən wa kusum iming nə yimə rizəh rumə ka mayam budərə.14Nənədidi, na wa aval nyel ka na hara nəkpe gini ugbənə om. 15ɛɲi Filibiyawa ruza ka nu dinka tanu tigoro ti bənzə ubunu Uweng, ushwa ka inbi yaha Masidoniya, ba uzhi ugura u'bisi əzhi ni ka unə rəmə na tibinka kini ukaba tibinka wu, əɲi di kpaidi. 16Usha nangana ka em nə Tasaloniki, nana tunza na tibinka ka tikizi nə wənkə. 17Ba a da em nu bila tibinka tigini wu, em nu bila imingka idi sokono nə yimə ribingɲa rigini.18In ma mura tikpakpa char na tuba imin ka em nu ganadi nədi ka inma kaba tibinka tigini ka nə bi tuma nə tərə tu Epafuroditus. Təŋ na rinya ru lense imin kaba kini rai rugupəng pirmə nira Uweng. 19Uweng om mawa niɲi kusum tikpakpa tinangana ka əɲi nu ganadi nə yimə rurum rumə kini rugbau rumə nə yimə Kiristi Yesu. 20Nədi, pirmə nuweng goro Atah amədə na rugbau pirmə nu mərsə kini umərsə. Uweng kaba.21Gusang tikwa nandu dula kusum nə yimə Kiristi Yesu. Rihene ka ənə kinemi nu ɲinziɲi tikwa. 22Kusum əndubə a Uweng tsang-tsang nu ɲlnziɲi tikwa, gotozi andu arai a Kaisar. 23Izhai i Atah Yesu Kiristi dula na ruroho rigini.

Colossians

Chapter 1

1paul utuma avana u weŋ na yimǝ riʒǝ ru uweŋ , kini timoti uhene gɔrɔ . 2andubǝ au weŋ kini rihene kusum na ayimǝ colossia ishama sɔkɔnɔ kǝnǝ niʒ kini rumɔrɔ rushama ra atagɔrɔ uweŋ tiʒi tikpakpa i gilau kini ta greek kini atagɔrɔ yesu .3 ar na rai ru gupǝn na tagɔrɔ undu kabagɔrɔ na shiri , ar na aval numǝ tizanzana reʒǝ ruuweŋ ,Ata gɔrɔ yesu ar na aval au weŋ nu uweŋ.4tima kunda rugbɔu rɔ kini uwe mǝ ka au nani uprimǝ na undu dula uweŋ kususm . 5uwǝmǝ di ɔng tun na shiri ni imin ka uweŋ ma tara en baka ardi mashini na ayimǝ akuraduru kini ubunu uweŋ . 6a kaba uhu ubu ɲinyi , ɔng na kɔbe na yimǝ bigiʒi kusum , ime dɔkɔnɔ nandi ricika ukunda atara uwǝmǝ uweŋ na ayimǝ akuraduru .7ubunu uweŋ nedi ka amakaza na Epaphras ulǝrǝ gilau gɔrɔ ka amǝdǝ ulǝrǝ gilau u yesu nu sɔkɔnɔ aʒi akpakpa gilau a gyam a greek nu sɔkɔni gini . 8Epaphras ma yandu rutuma ru uwumǝ mǝ bǝdǝn dɔ uwumǝ .9baka uweŋ uwumǝ undi tun ushwa ka tikpa kunda bahume tara na aval wu, gɔrɔ uweŋ kinu uruʒa , kini riguma nayimǝ ubunu uweŋ . 10aval gɔrɔ na kɔyandi lalu uweŋ ba uhana tamu ti gilau nubunu uweŋ kini uruza ubunu uweŋ indi kiʒi iyimba uraza kini urya atuba rǝʒǝ ru uweŋ.11aval gɔrɔ u ga nayimǝ tanu tumǝ nayimǝ ruguma , kenkeng nu uzanzana umǝ kini utara rai ri shamma , 12ar na aval nunhu u zanzana ruʒǝ ru uweŋ ni imin ka mawa wa amǝdǝ kiʒi mawa ka umura aharu nayimǝ tikpakpa tu uweŋ.13amǝdǝ kiʒi ma susundu na marim urǝmǝ na ikenkeng yimǝ riʒǝ ridi kiʒi amura ukuzu majunu na manyi mumǝ kini uʒa utaka u mǝ ruruku, indǝ nu bǝnǝ tanu tu afisawa . 14amǝdǝ ururu u Atagɔrɔ vana wa adinka na masunu.15amǝdǝ ururu u Atagɔrɔ , vana wa adinka na masanu. gun tikpakpa na yimǝ ashiri16 kini na `bugiʒi apa yimbura na yimǝ riʒǝ rumǝ gbaki , kini gun sija . 17gun tikpakpa tu gura rimǝ baka amǝdǝ tǝn nayimǝ umǝ.18amǝdǝ rukpǝ ru rupum rǝdǝ indǝ ugura wa aval , amǝdǝ unda dinka vana wa adinka na yimǝ undu wi a, amǝdǝ undu dinka ukɔmi nayimǝ akpakpa . 19uweŋ na rai rugukpǝn na imin ka ima mɔnzɔ rumǝ na yimǝ riʒǝ rumǝ .20 angu rundunzu na ahuna a vana di kini akpakpa amǝ kusum uweŋ ma wa rumɔrɔrɔ rushama n a ayimǝ mamyi mumǝ mu ucici ugakara.21nuʒi ushwa pǝʒi andubǝ ana nyarumǝ au uweŋ na ayimǝ surɔhɔ kini tidima tigǝnǝ . 22iwi u vana uweŋ mana gurandu akpǝ nunu ka idi sɔkɔnɔ majunu zai ,.23 hu shinga rukpǝ na akuraduru , gana kuru na tamaru apa gara na kɔavi nu bara u masanu , mu ubunu uweŋ didi kiʒi unawa em paul ulǝrǝ .24em nu kunda ulense nandi nu kunda kpai ka iniu kinda baka rupum rumǝ , indǝ nǝʒi arai aval au uweŋ, 25baka ubunu uweŋ di kiʒi em na rutuma ru Ata gɔrɔ nashiri , ubunu mǝ biyǝn giti ka tidi yitɔ ɲyel , riʒǝ rumǝ ridi mura ukaba . 26tikpakpa ka uweŋ ma yisa nandu tun na agyam , nedi muma kɔrnɔ tǝn dɔ andubǝ amǝ .27 uweŋ pǝ wumǝ ka andubǝ di ruza imin ka paʒi em nunyisa dan andu mǝrǝm ka ba andu dula wu, indǝ ryai ru uweŋ kini rigbɔu rumǝ nu ruza gun tukpakpa.28ti kabu mǝ tidi wuza amin ka ma hu tɔ wa indǝkiʒi iyandu uruza rubgɔu rumǝ kini rijah rumǝ nu bǝnǝ kɔwǝ na yimǝ iʒai nunka tidi yutu kɔ avi nu ɔndɔka mama primǝ nayimǝ yesu .29 natara nandi kiʒi inwuza ugbǝnǝ inku huwa na budǝr bumǝ kaba nayim rugu rɔm.
Chapter 2

1uweŋ nugusa aruza ukunda kpai kama wuza baka andubǝ andu laodicea , kini andubǝ char kaba aruzumǝ na rupum wu . 2in wuza utu tɔmɔ char nunu ka surɔhɔ sigǝnǝ sidi wa gyereng ,adi gura akpǝ na yimǝ uwumǝ apum kini rihene riʒǝ ru uweŋ ridi mura rijah kini uzanzana nayimǝ urǝn uweŋ , kamǝdǝ yesu zana . 3na yimǝ riʒǝ rumǝ kiʒi gun malinsam kinbi uruza nu nyi sa .4ingara nedi nunuka zɔndɔ gana warsiʒinyi na urǝn ununu 5 ba em kinǝ ɲi na ruprm wu, amma em kinanɲi nayimǝ bǝrǝm . 5imnu gbelmu diyiri tanu tigilau tɔu kini bidǝrǝ bɔu nayimǝ yesu.6yadda ka uma kaba vana uweŋ yesu hana kinimǝ . 7gitana numǝ ɲyel pirɔu nayimǝ umǝ gitarɔu akuraduru nayimǝ amǝ yanda ka abi bǝnʒǝ , mɔkin rigini nu bǝnǝ rurɔhɔ rugupǝn.8gǝnǝ wumǝ ka zɔndɔ warsazu wu kɔmi uruza umǝ imbaka ba imin ka isuru nu ubunu uweŋ wu . 9na ayimǝ amǝ kiʒi ubunu uweŋ na primǝ.10ama mɔnzu nayimǝ amǝdǝ naʒi Ata kusum kini andu ruvuna .11 nayimǝ am kiʒi ashau nakpɔ ushakpɔ na riʒǝ ru yesu . 12kinǝmǝ kiʒi anǝ kuzu ishinshara eu nayimǝ umǝ kiʒi azansu na chuna akuraduru kini budǝrǝ buweŋ , ka mapa zansumǝ.13ushwa ka ubimǝ wi nayimǝ titakaza tɔu kini nayimǝ ushakpɔ urupum rɔu mapa zansu nayimǝ tuvunkǝ kinimǝ ,abi kuzu titakaza , tiʒi tukpakpa tu andu greek ɲge tiyinkini tidi bara , abi kusunyi kusum titakaza tigini .14 uweŋ pǝ kuza majunu ka ama daesa natara gɔrɔ na biʒi tuchuna tidi mapazani nachuna au kutuka nu chichi gakara .15 mapa wa akunku akpakpa akwara, isɔkɔnɔ imin tirǝkyeng nukisa aʒi na uchichi ugakara.16ganǝ wumǝ ka zɔndɔ wuzaubudursa baka uswa , da kaʒi urya dakaʒi natishɔkɔri dakaʒi upe gisa dakaʒi uweŋ sabbath. 17ururu utikpakpa tidi nedi nu biu . rukpǝ rǝdǝ naʒi yseu .18zɔndɔ gana wuzau budu ba dɔ ugana rigbɔu rurijah ru rukpǝ rumu wu , muzu ududi runʒi na tikpakpa kanwuma yira ma buʒuhu ʒu nu gbemu nu inamǝ na rupum .19 bamǝ kunda unu wa tuba wu usuru nǝrukpǝdi kiʒi gun rupum rumursa budǝrǝ na tibɔrɔ kini tinapu turupum , tiga tumǝ tiga tinang ka uweŋ na wa.20uwi yesu primǝ na birim bumǝ masanu , imi nawa kiʒi au iʒimin na masanu . 21gana yitɔwu , gana lǝmbǝ wu, gana gakawu . 22gun tikpakpa tindi tu marna , wuza nabu darsa kini ubǝnʒǝ wǝ andubǝ 23.tuchunna tindi tu suru unu ruʒara nu buʒu udula uwenŋ gǝnǝ nunu shinshi rukpǝ kini ukunda kpai gǝngǝn urupum anǝ imin shinshara natara imin ka adi gara narupum rundubǝ .
Chapter 3nuhu ka uwenŋ ma

1 ɲyanzu kini yesu bila imin ka ena shiri niraka ysu natitǝshi ni , nu wǝrǝ kamkam u uwenŋ 2.shinga rukpǝ nu diriza imin ka en na shiri , ba imin ka en bigizi . 3nuhu umǝ jini uwi , tuvunkǝʒǝ tɔu nunusa kini yesu nayimǝ uwenŋ 4.ushwaka yesu biyɔnkɔ ka amǝdǝ nǝʒǝ tuvunkuʒǝ tɔu,usa tɔrnɔ kinǝmǝ nayimǝ uzanzana , ushwaka masa tɔrnɔ amǝdǝ tivunkuʒǝ tu gɔrɔ shwa undǝn usa kutɔrnɔ kinimǝ .5awa mǝ wi , kiʒi andubǝ bnangana ka biʒi amǝ nǝ bigiʒi , ni ilana majunu iʒai uwǝmǝ akpakpa amǝ ram kini akananan indǝ sishe nde. 6na atara tikpakpa tidi di kiʒi manamn mu uweŋ mubiu na atara andiginʒǝ au jir memeng 7.ubi hana nakpakpa tingidi ushwa ka aukini tǝn. 8nedi uyaha biʒǝ tikpakpa tididi mameng , ryai rugubǝ, imin gara i nanyar mumǝ adur gubǝ ,kini tubunu tu shara ryai usuru nunu ɔu.9yahin uba malem na apum, uʒa unduganun dǝn nabuʒu tidindi ma tumǝ 10.umma wa undu gisau ni nayimǝ uruʒa utiyin kini undu ka yimbu rǝnǝ . 11na bǝndi kiʒi ba greek ni kini jew wu, usha kpǝ kini ushwa kpǝ ujir rukpǝ , ulǝrǝ unduka amumǝ nujiki scythian yesu amǝ na yimǝ kusum .12nandi kizi anuka uweŋ narira sansankini uwǝmǝ , uwa na rurɔhɔ riʒai rurɔhɔ rigilau ushinshi rukpǝ ,unutɔ rukpǝ kini ushinga .13 shingan na akpǝ gini kikin tǝrǝ na akpǝ gini , unduka amǝ nubunu natara uzɔndɔ , jiki ru rɔhɔ rɔu kinǝ padana uweŋ kamana wa nu .14 natara tikpakpa tindi kusum wumin apum indǝ nǝʒi uyitɔ apum ɲyel.15yaha ishama i yesu di tashi na rurɔhɔ rɔu . natara ishana didi kiʒi abiyisiŋi rupum rǝwǝndǝ rdidi na sɔkɔnɔ undu zanzana . 16yaha ubunu u yesu tashi nu gǝngǝn , kini ryɔmɔ bǝnʒim naku pi akpǝn gini na simeze gusaun simeze na surɔhɔ sugini na uweŋ . 17gun imin ka uwa , nu unu kini nu wuza , wa gun nayimǝ riʒǝ ru yesu , zanzana nu uweŋ na achuna ayesu.18tuga tanya yimban akpǝ gini nata reʒu tigini , nandi ka uweŋ nawǝmǝ 19.tirǝʒu wǝmin tuga tigini , nawa gbal gbal natarea gǝnǝ wu.20 andiginʒǝ tarsing ubunu wanata gini na akpakpa kusum uweŋ kunda ulense nedi 21.Ata gana shara andiginʒǝ au surɔhɔ wu , agana wa shauwa.22tilǝrǝ yan tisharai tigini rigbɔu nu wumǝ rupum gun , yahin buwarsza , kundan iyǝwǝ i uweŋ .23 belle iming ka uwa wuza ututɔmɔ na bi yɔhɔ dana nu weŋ genǝʒi dana nudubǝ wu. 24uruʒa nuhu ukaba nuweŋ utɔm ɔu , amǝdǝ uweŋ ɔu ka uwuzumǝ rilǝrǝ. 25unduka mawa ujir akuraduru makaba utɔm ututɔmɔ umǝ banu wumǝ rukpǝ wu.
Chapter 4

1tu sharai , yam telǝrǝ iming ka en ya kuraduru , uruza nuhu au nusharai nashiri.2hu wan na aval au uweŋ kini uyimǝ rijah na kɔ yandi ushwa . 3wusan aval au uweŋ nandu nunuka uweŋ di kɔrnɔ ashibi gurɔ na rinyini rubunu, madi ba cining bɔbɔ ka yesu na wa indǝ kiʒi em ni nyang . 4wuza aval nuhu , inda wa ɲyel , iyin kini imbǝ bunu .5tanu tigini yaha tidi sara kɔ na abe nayimǝ ushwa gana kparinyi , ryemɔ kini uruza . 6amɔrɔ bunu au adi wangara dana mumu , nunuka udi ruza iminka udi tarsa kɔ avi .7na tukpakpa ka tiyinkini tɔm tychicus ma bǝnu utǝn amǝ uhene gilau ɔm , ulǝrǝ wa akuraduru , kuzu ulǝrǝ wa akuraduru na yimǝ riʒǝ ruweŋ . 8imma tumamǝ primǝ nawu nyi gyendi , udi ruza tukpakpa tindi natara gɔrɔ ,nunuka madi kisinyi su rɔhɔ , tiʒihi tikpakpa gilau wu. 9mǝ rǝmǝ kini ɔnesi mus uhene gini ka tanu tugɔrɔ tu wǝndǝ tidi , nadi ruza iminka ima hana na abǝndi gun . ǝǝǝ10ahenum ni inyan, aristarchus , markusu wazɔhɔ barnabas, unduka ma nyinʒi sutuma anǝ nu gusaɲi tu twa , kabin anǝ kahu abiu. 11em in mura rai rugunpǝ ka gun gɔrɔ ar andu bugyese bu uweŋ vana uweŋ yesu ayisusu mǝ justus , indi kpaidi ushwa akpɔ nadu tuma am nayimǝ riʒa ruweŋ , rurɔhɔ.12epaphras natu kwa amǝ undu wǝnǝ gini , ulǝrǝ uweŋ ninyam dandi ututɔtɔ uweŋ ɲyel kini aval a uweŋ nu nuka udi tura gyereng nu gara uweŋ 13. em rǝnka ingara nu na ruwǝndǝ na atara umǝ umǝ nu tutɔtɔ gilau u weŋ , adi mura utya atuba , na andubǝ ka anǝ na laodicea kini na hierapolis . 14luka ubǝrǝ wakurǝdu kini demas na tukwa.15gusa na rehene ka anǝ na laodicea, nympha kini ugura wa aval au uweŋ ka ɔng na susa amǝ . 16bara gun tu va tia na arai au bisi em kini aval a uweŋ ka tǝn na laodicea kini na ayimǝ gini fun .17 gara na archippus, ryam atuba nu ubunu u uweŋ ka undǝ naʒi achuna galau kɔ yandi ushwa .18tukwa na tǝrǝ tɔ em pɔl, tuna inyam em, uwen tashi kini ɲi na ayimǝ rai rugupǝn .

1 Thessalonians

Chapter 1

1Paul, Silvanus kini Timothy, upirmǝ n'andubǝ au'weng a Thessalonians, na yimǝ riʒǝ r'ata Uweng kini Yesus Kristi. Yaha iʒai kini ishamma tashi kineŋ.2Kusum lǝlu, ar na rai rugupǝn nu'weng bazi aŋi garsa gini na yimǝ aval goro. 3Ar nu ruza itima galau gini na tuba ata goro Uweng , ituma i yimba akurǝ duru, uwǝmǝ, ushinga kini utarsa unurai n'undu kaba goro Yesus Kristi.4Rihene ka uweng wǝmǝ ŋi, tu ruza nuhu mumǝ viri ŋi 5bazi ka ubunu u'weng u dungǝ niŋ na moro bunu kpaidi wu, u dungǝ niŋ na yimǝ budǝrǝ, u birim bu sansan kini na yimǝ akurǝduru a suroho. Aŋi na ruza sanan adubǝ ka tu sokono na yimǝ gini bazi aŋi.6Na sokono andu bumaka bu goro kini bu sharai, lǝlu ka na bi kaba ubunu di na yimǝ ugbǝnǝ na uruma suroho usuru na birim bu sansang. 7Bazi nandi kizi na sokono imin i bumakaza na dubǝ a Macedonia kini Achaia, kusum ando ka a yimba akura'duru.8Usuru neŋi kizi ubunu u'weng u rǝte rumǝ pirmǝ na Macedonia kini Achaia kpaidi wu, akura'duru gini nu'weng ma sasa rumǝ kusum. Bazi nandi kizi ar nu gana tu ku gari ʒiming na tara di wu. 9 Andubǝ au nu bunu na tara goro bazi nu sanu ukaba ka na wa nandu, ka u yuhuru u suru na si shende urǝmǝ n'uweng wa kura aduru. 10 Nedi aŋi nu rika vana umǝ Yesu ka mǝ bi wi ma torno ma susandu na manang mu'weng
Chapter 2

1Aŋi rihene, na ruza nuhu lǝlu ka ti bi dungǝ naŋi, Ipa sokono na ruduku wu.2 Na ruza nu hu abi yandu mameng na Phillipi, tu bi tura gyereng n'uweng tu biŋi ubunu u'weng na mansu gǝngǝn.3U makaza goro neŋi sokono na yimǝ utaka wu, kinizi na yimǝ agata wu da buwarsaza wu. 4Uweng kizi mǝ wǝmǝ naru kizi ma yandu ubunu umǝ, bazi nandi kizi ubunu goro ji rumǝ andubǝ suroho wu ar nu gana ka ubunu goro di ruma uweng riroho, bazi ka amǝ uweng bara suroho hu.5Urǝme goro di, ti randu na buyiba wu, kinizi ti da bila uŋisana na yimǝ u wǝmǝ rukpǝ wu. Uweng ruza kusum. 6Ar ti bila uyiba u suru na dubǝ wu, bazi ka tu bila a tarsan du ɛmin.7Tu sokono nu noto akpǝ na yimǝ gini pa danɲa ango ka amǝ nu warsaza vana umǝ. 8Nandi di kizi iwa tu sokono ni ʒai na tra gini,ikini wa tu harsa tukpakpa kinǝŋi, ubun'weng kini kusum tukpakpa ka ar nani bazi ka nemǝ sokono nandu na yimǝ suroho sugoro. 9Nǝ hu na torong, na bara shauwa, na ruza nu hu tu swa, ugbǝnǝ, ari kini uwen bazi ka ti di yito akpǝ goro ti gana sokono niŋi dalǝndalǝn wu, na yimǝ ka ar nu ba ubunu u'weng.10Aŋi na rǝn na bunu na tara goro, nandi ka uweng ruza nuhu tu sokono sansang agalau di kini andu labu ato na tidima tugoro kine ŋi, aŋi ando ka nima yimba akura'duru. 11Na ku ruza titashi ti goro kineŋi danɲa ata kini vana umǝ hu 12nu pyanziza gini nu noto suroho si gini nu chansǝ gini nadi hana tanu tinangana ka ti di ruma uweng riroho, amǝ ka mǝ yisi ŋi urǝmǝ na yimǝ rijah rumǝ kini uzanzana umǝ1313 Bazi nandi kizi ar nu bǝnǝ uweng sai su gupǝn kusum sǝlu, bazi ka na kaba ubunu ka tu biu niŋi nani, na kaba kpaidi danɲa ubunu wan dubǝ wu, na kaba nuhu akur'aduru ubunu'weng ka u wuza itima na yemǝ gini ka na yimba akur'aduru.14Aŋi r'hene na sokono andu bumakaza bu andubǝ au uweng na yimǝ Judea na riʒe ru Yesu Kristi. Aŋi don, numa kunda ugbǝnǝ sana undi di nira rihene rigini pa danɲa ka abi kunda na tǝrǝ ta Jews.15 Anǝ ka abi wuna Yesu Kristi, a wuna anatuma a'uweng, a ku nǝrǝndu. Tidima ti gǝnǝ ti ruma uweng ruroho wu, a sokono andubǝ a shishoro. 16A gǝhǝndu u ba ubunu u mura umangala nan do ka a ruza uweng wu. Umǝrsǝ di nazi ka utakaza gǝnǝ ma mɔ vyati. Mameng nu'weng mu murǝne nu mǝrsǝ di.17Ar r'hene, abi warnan du kineŋi pasa hu na yimǝmǝ rupum, suroho sugoro mal, san kineŋi. 18Kusum lǝlu ar na mǝ kpǝrkper mu yira gini ɛʒi kini ɛʒi. Em paul, ima wa rukpǝ inda biu kizi undu nyarumǝ gǝhǝzǝ.19 Imi nazi imin i ruma suroho su goro, imin i tarsasai su goro, kini imin ka tu rǝtǝ bugǝsǝ bugoro na tuba usharai goro Yesu ushwa udungǝ umǝ, gusa a ŋidi wu?20 Aŋi di hu nazi imin i zanzana kini suroho su gupǝn su goro.
Chapter 3

1Bazi nandi kizilǝlu ka ushinga goro bi tǝmǝ, ti pa yira nuhu i sra ti naya na Athens wyeti. 2Tu bi tuma Timothy, uhene goro, urǝnǝ tima goro na yimǝ ubunu undu kaba goro,ma di na pikuzu ŋi, ma notiŋi suroho na tara ubunu wa kuraduru di. 3Bazi ka azondo gana kunda iyǝwǝ na yimǝ ugbǝnǝ di wu. Aŋi na ruza nuhu ar tumǝ wǝmǝ kizi ar na yimǝ di.4Akaraduru, lǝlu ka bizi ar kineŋ, ti bi gara niŋ nu hu tu ruwǝ nǝ yimǝ ugbǝnǝ, indǝ nedi ka ima murandu. 5Indǝ kizi lǝlu ka ushinga om bi tǝmǝ in bi ʒa rutuma nu gana inda ruza rutorin rigini na yǝmǝ akuraduru ganǝzi ndu buwarsaza ma warsizi ŋi nǝ ʒiʒi kizi ugbǝnǝ goro sokono na ruduku6Timothy mǝ dungǝ usuru neŋi, ma bandu ubunu ka u lense nandu, nu hu aŋi nu ruza kini utoron u lǝlu ka bizi ar kineŋi, kinizi aŋi nu tarsa ruroho nu hu na sa ku yirandu, nandi ka ar nu tara ruroho nu hu ti sa ku yiri ŋi don. 7Bazi nandi kizi ar nu noto suroho, rihene, bazi u yimba akuraduru gini nǝ yimǝ kusum sai su shaina kini ugbǝnǝ goro.8Ar nedi ar nu vunkǝzǝ bazi tutorin tigini na yimǝ usharai goro. 9Ar nu gusa nu'weng njah na tara gini bazi suroho su gupǝn ka ar nani nu'weng bazi aŋi. 10ɛri kini uwen, ar na val gǝngǝn ka tu ba yira aʒi gini, tidi monʒi ŋi imin ka en zal nayimǝ uyimba akuraduru gini.11Yaha uweng kini ata goro,rukpǝ rumǝ, kini usharai Yesu Kristi, bǝnǝndu a churna au dungǝ neŋi. 12Yaha usharai goro kini uwǝme nayimǝ gini danɲa ar ka ar nu wǝmǝ gini. 13Yaha madi kini suroho su gini budǝrǝ, na di sokono labu ato, kini isansang na tuba uweng kini ata lǝlu ru dungǝ usharai goro Yesus Kristi kini andi sansang amǝ kusum.
Chapter 4

1Nu mǝrsǝ di, rihene, ar na val gini gǝngǝn na bu pyenziza na yimǝ usharai goro Yesu nu ruza nu hu tumǝ banzi ŋi tanu tina ka hu na hana tǝn nyel na ruma Uweng ruroho, kini hanin tǝen nyel na di kini ruma Uweng ruroho. 2ɛŋi nu ruza tu chunna kusum ka tumǝ bǝnzi ŋi na yimǝ usharai Yesu.3Imin ka uweng gana nazi ukuzu akpǝ gini, ka nadi kon tukpakpa t'inshinshara danɲa tunonin kina ando na ka anya mǝ guri ŋi wu. 4 Ko avi yito rupum rumǝ sansang ma kau tara rupum rumǝ n'ujur alana. 5A gana wuza tutashi ta lana wu, danɲa andu marim wu (ka ɛnǝ nu ruza uweng wu.) 6Uzondo gana taka nu'hene na tara tukpakpa tindi wu. Uweng nazi undu tara tukpakpa tidi. Na gana taka nuhu tu bi ma wundiŋi tuto na tara ubunu di.7Uweng mǝ yisǝndu ti di tǝshi titeshi tu majunu wu, mǝ yisendu ti di tǝshi sansang hu.8 Bazi nandi kizi bella undo ka mǝ gyami tukpakpa tindi, mǝ gyami hu undubǝ wu, ma gyami Uweng hu ka mayau birim bu sansang.9Ibasi uwǝmǝ, rihene, bai iʒi ka uzondo ku darsa niŋi wu bazi ka aŋi ɛkpǝ gini Uweng mǝ bǝnzi ŋi nuhu na sokono nu wǝmǝ rihene. 10Nandi ka na bi wuza na rihene na Macedonia, 11ar nu kini ba niŋi nu hu na kini bǝnin uwǝmǝ gǝngǝn.Ar nu kini pyenziza gini nuhu na wuza titǝshi tu danŋa. Kovi karu ututo nu tutomo umǝ, kovi wuzi ituma nǝ tǝrǝ tumǝ danɲa ka tu bi bǝnzi ŋi. 12Bazi ka nadi hana gyel nǝ yimǝ andubǝ ɛ shibi, lǝlu ka ɛŋi nu puŋi iʒiming.13Na gana sokono nǝ yimǝ marim na tara ando ka ǝmǝ wa mormo wu na gana wuza riyom wani danŋa andu jur tara rurohom wu. 14Bazi ka tuma yimba akuraduru nuhu Yesu mǝ wi ma torno, nandi ka Uweng ma wa Yesu Kristi ku biu kini, kusum, ando ka ama wa mormo nǝ yimǝ akuraduru. 15Bazi nandi kizi ar nu ba di niŋi na yimǝ ubunu u sharai goro nuhu kusum goro ka tida uvunkǝzǝ lǝlu ru dungǝ usharai, ando ka ama wa wa mormo a tubandu nu torno kini umana kini usharai Yesu.16Usharai rukpǝ rumǝ mǝ sǝ biu usuru na shiri na rumoro ruggau gǝngen nu wurbu uretu u'weng, kizi kusum ando ka abi wizi na yimǝ Kristi sa tibi torno. 17Na maru di, kizi ar ka tida uvunkǝze kizi t'ugura rugoro kinǝne pirmǝ na shiri na yimǝ ti wyer. 18Bazi nandi kizi na noto rihene suroho.
Chapter 5

1Ni basi t'ushwa kini salu, rihene, em gana ɛŋi nu gana ka aku darsi iʒiming wu. 2ɛŋi nu ruza nyel nuhu richi ru biu usharai sa sokono danɲa unagana nǝri hu. 3Lǝlu ka ar gusa ruguma kini ikenken ni, kizi ushaina pǝ biu danŋa upuba asong au mina, kizi zondo ni ka ma mura umangala wu.4Rihene aŋi na yimǝ marim u, bazi nandi kizi richi ridi ri ganǝ dungǝ niŋi pa danɲa ubiu unagana . 5ɛŋi kusum andigyenzǝ a i kyenkyen nǝ yimǝ u yira, mǝrim mǝ ri zal nǝ yǝmǝ gini. 6Bazi nandi kizi ti gana gyen mormo danɲa andubǝ kusum wu. Ti sokono kyenkyen na ti rika, nu torong tukpakpa ti gilau.7 Ruzan nuhu ando ka a wuza mormo, nǝ rii kizi a wuza mormo mudi, nandi ka bella ando ka a swa ukiru, nandi kizi a shiri na rii hu.8Bazi ka ar andu kyenkyen hu, iwa nyel ti tǝshi nu ruza kini riyomo. Tu kata bugyese bugoro nu yimba akuraduru kini uwǝmǝ nazi uruka goro, nandi ka utara ruroho kini umangala sokono ukǝnkǝn u buru na rukpǝ ru goro. 9Uweng ma tarandu bazi manang mumǝ wu, ma tarandu bazi ka tidi mura umangala na chunna au sharai Yesu Kristi. 10Ǝmǝ dǝ kizi mǝ wi baka ar, bazi nandi kizi hu tu wa mormo da ar na tirika kusum ti tǝshi nǝmǝ. 11Bazi nandi pyukuzin rihene nu yito apum pa danɲa ka numa mana.12Ar na val gǝngǝn nǝŋi, rihene, yiton ando ka anǝ ni tuma na yimǝ gini kini kusum ando ka anǝ nu yito gini kini ando ka anǝ nu bǝnzi ŋi achunna. 13Ar nu gusa niŋi ŋinzan ǝnǝ ruggbau na yimǝ uwǝmǝ, tǝshin shamma kini andubǝ. 14Ar nu badi nǝŋi gengǝn na ando ka anǝ na gata, wan anǝ na chunna nyel, pyukuzin andu labu budǝrǝ, binkǝn ando ka apumǝ budǝrǝ, sokonin nu shinga kini andubǝ15Agana mura zondo gini nu kursu anyasi na nyasi wu, i goto nyel ka kovi dula rihene na tukpkpa ti gilau. 16Sokonin na suroho sugupǝn mal. 17Wuzuzan aval mal, labu utura. 18Na yimǝ tukpakpa kusum bǝnzin suroho su gupǝn, nandi kizi imin gana I uweng nayimǝ andu kaba goro Yesu baza ar.19Gana bisi birim wu. 20Gana shara rutuma ru'weng wu. 21Bariza kusum tukpakpa kizi u yito igilau di 22Warna kini kusum tukpakpa ta nyasi23Yaha uweng ka ma ŋinza titashi ti shamma kuzu isansang kusum, yaha apum gini kusum kini suroho su gini su sokono sansang nu rika udengǝ u sharai goro Yesu Kristi. 24undo ka mǝ yisi ŋi ǝmǝ undo ka ma gara ma monzo hu.25Rihene, wuzuzan aval baka ar. 26Gusan tukwa na rihene kusum na yǝmǝ uswa tǝrǝ tu wǝmǝ. 27Em na val gini bazi usharai goro, barin uva di na rihene kusum.28 iʒai i usharai goro Yesu Kristi teshi kinǝŋi,

2 Thessalonians

Chapter 1

1bulusu ,silvanu kini timoti, primǝ nandu dula na tasalɔniki na yimǝ uweŋ kini attah yesu ugɔmɔ 2.iʒhai na wu kini ishamah ka ri nira uweŋ kini attah yesu.3kɔyandi ushwa ti yusa tima gɔdi ninyi ,rihene .ka i sɔkɔna nandi ,baka ka uwa:ma nu kinʒi ruma: uwa:ma ,rupum rigini nu kinʒini 4.ar akpa :gɔrɔ na ufeng na tarag gini kusum na yimǝ andu dula uweŋ baka ushinga kini uyimba rai gini na yimǝugba:na kini ukunda kpǝ ka anyi nu kisa rai na tara di 5.indi i bana: uhananyel u hara makangara uweŋ ugalau di ,nu nuka adi yirinyi na ʒhi nu daku rijah ru uweŋ,imiŋ ka anyi nu ugba:na nataradi .6nand di, imŋ galau hu ka uweŋ kursu mashishɔrɔ na andu ka ana: nu nyinʒhinyi ugba :na 7kini ma vunkinyi nu gba :na ka anyi na ɔn kinaru ,ushwa ka yesu krist sa biu usuru na shiri kini atuma amǝ: gbau8 na silem su rwa ,anǝ: nu taradi nan du mangana ka ba aruza uweŋ wu kini na tara andu nangana ka ba awa iming ka ubunu u attah yesu magara wu9asa kundu ugba:na uruvuna na riri ru ma:rsa : a zha:na natuba uweŋ kini usara ubudarǝ: mǝ 10.mawa nghedi richi ka ma :sa biu nunu ka asa zansuma : na yimǝ anduka tsan tsang amǝ kini gun anduka ka ama kabuma di ibɔbɔ na tara a mǝ, baʒhi ka na kaba imiŋ ka ti gara ninyi.11baka na nandi ar na val kɔyandi ushwa ninyi uweŋ gɔrɔ ma yirinyi na ʒhi nu yisi gini kini na yimǝ:udara umǝ ma mɔnɔ kusum imiŋ galau ka mawa kini kusum ituma iyim ba rai .12 ar na val andi nu nu ka adi ʒansa riʒa ru yesu krist nayimǝ gini na yimǝ amǝ u uweŋ gɔrɔ kini attah yesu kristi.
Chapter 2

1nadi na tara ubasi ubiu u attah gɔrɔ nira wa nda kina :mǝ rihene ar na val ninyi ga nga:ng , 2nu ,nu ka ba izhimiŋ di zuhuni nu tɔrɔm gini a nu zansinyi rai wu , da iʒhi burim kini uʒhi rituma kini uʒhi uvah ka sa hu uka suru naru wu, ka nadi yira sa hu richi ru biu yesu ma chata ribiu .3uʒɔndɔ gana warsiʒinyi naʒhi achurna wu. ushwa u ramǝ na maru uri nani kini unduba ka ba ma dula makari wu, vana ka ma shara tikpa kpa. 4amada ki ma zansa nikpǝ na matara kini imiŋ ka inŋ i uweŋ ka agunkunʒu numa baka nandi , ma tashi na yimǝ ira ival uweŋma cira ripǝ s hu amǝ uweŋ5numa p taka imiŋ nangana ka impa gara ninyi na tara ingedi?6 nǝdi nama ruzah imiŋ ka ima katuma : nunu ka adi ba nu ma nushwa ka usɔkɔnɔ7 imiŋ ka ɛn ishishɔrɔ nu nyisisa nituma nǝdi , uzɔndɔni ka am nu kanda uma ni na di aʒhima na churna di8ushwa di ki undu mashishɔrɔ di ma suru, ka attah yesu ma, wunuma na tivunka tu unu umǝ ma sɔkɔnɔ na mǝ ba iʒhinmŋ wu na tara uba na 9ubiu umǝ ubiu undu mashishɔrɔ da ŋ usɔkɔnɔ ituma u shitan na kusum budarah 10kini imŋ ibɔbɔ i malem , kini gun imi shishɔrɔ ka ɛn nu warsiʒa andunagama ka ama sharna, ba ka nandi mǝ akar duru ka adi kafu:11baka na nandi ,uweŋ ma chechena: uwa ma umalam nunu ka adi kaba malem12 kini adi shara gun andu nangana ka ba akaba akurdur ki a cira malamsum na yimǝ uʒa ma imiŋ galau13ar nu gusanu uweŋ ijah ba tara gini rihene ,ka uweŋ wa minyi ,baʒhi ka uweŋ mavirinyi nadi sɔkɔnɔ andu ding ka a tarine kefu nu sara ukuʒunyi nayima burin gilau kini uwa ma , akurduru. 14ma yisinyi nu sara ubunu uweŋ ka tiwa ,baʒhi ka na di mura uʒansa u attah gɔrɔ yesu krist . 15baka nandi ,rihene ,turang gyereng na yitɔ gereng achurna ka aba ʒa ninyi da nusar ubunu kini uvah gɔrɔ16nǝ di ar na val nu attah gɔrɔ yesu krist rikpǝ rumǝ kini attah gɔrɔ uweŋ, ka awa nandu ki a yandu unɔtɔrai i labu kini uwa rai gilau na tara iʒhai 17a pisanyi mǝʒhi kini a kisinyi yi nurai sigini na yimǝ ,ituma ubunu galau
Chapter 3

1nǝdi ,rihene wuʒang aval nandi nunu ka ubunu uweŋ di sas rumǝ umura urya tuba, 2kini udi sɔkɔnɔ kina nyi kini susandu nayimǝ imiŋ shishɔrɔ kini andu mashishɔrɔ baʒhi ka ba kwa:vi amǝ nu wa a mǝ wu .3 uweŋ nǝ kurǝ ,ma yinyi u kisa rai, ma kupunyi na ta ra tundi shishɔrɔ .4ba ar na yǝmǝ na yma .attah yɔrɔ baka anyi wu ka na wa kini na gyen uwunʒa imiŋ ka ti gara ninyi 5yaha attah gɔrɔ ma dula na sai sigini na di gyeng uwa mǝ uweŋ kini ukisa rai u krist .6nǝdi ar nu gara ninyi, rihene ,na yimǝ rizǝ ru yesu krist ,iʒhinmiŋgana gurinyi kini yhwene ka amǝ na tanu ba nu ruʒa ka amǝ na ɛn , kini ba a mǝ titashi na yima imiŋ ka na kaba naru wu.7 anyi rikpa ngini ruʒha ka isara ka na wa tanu dangnya ar, baʒa ka ba tibi gbindi tara ushwa ka ar kinanyi 8wu.ba tbi rya irya iʒɔndɔ ka ba ti tara wu, tibi wuza ituma bari kini nuwenŋ nu tom kini ugbǝnǝ ka ba tidi sɔkɔnɔ imiŋ da lang da la:ng nu ʒɔndɔ gini 9wu. ti wa ingedi ba a ar ti naha rigbau nandi makiʒa aru10ushwa ka ar kina nye ,tbi gara ninye a undu nangana ka ba ma wa mǝ : ituma wu ma gana rya wu" 11.ar nu kunda di a ʒɔndɔ gini na tanu ba ana ni iʒinmŋ wu, anǝ na madɔrɔ nu wa nka ru kpaidi:12 buru andindang ar nu ba di na na kini uwunda na titɔ na ymǝ attah gɔrɔ yesu krist , a wuʒha ituma nu nutɔrai adi rya irya ganǝ13anyi rihene na gana nu wunza tikpakpa tigilau wu.14 undu ka ba ma wuʒa tuma nimiŋ ka ti gara na yima, uvadi wu, na ruʒuma : na gana hana kina mǝ wu, nunu ka madi kunda memeng . 15gun kini nandi , na gana ciruma: amǝ undu nyara wu , na wunduma >tito na tara u uweŋ16attah urishamma rikpǝ : mayi nyi rimɔrɔ rishamamma kuyandi ushwa na kuyandi tichurna .attah gɔrɔ sɔkɔnɔ kinanyi kusum .17 ɛm ,bulusu , ki ing darsa uva undi na tara tɔm u mark u tiva ka indarsa .18 u attah gɔrɔ yesu krist ma sɔkɔnɔ kinanyi gungini uweŋ kaba

1 Timothy

Chapter 1

1paul utuma yesu kristi na tara ubunu-ruvuna ka atagoro nashiri ma tuma nanai urǝmǝ na andubu amǝ na rai rugupǝn ka madi naʒi undu kaba goro kini iming warai rugoro . 2pirmǝ na Timothy, akura vana nayimǝ utara-rai, iʒai, kini ishamma usuru nuru uweng amǝ dada kini yesu kristi atagoro.3Ni yaka ka ibi banʒu usha ka pirmǝ om na Macedonia, tashi na Ephesus udi wuʒa ruvuna ru anduba agana banʒa awanǝ ilarbin mamǝni. 4 bakaka agana ututɔ na turuka kini ibinǝʒi itirai ka ba imainiʒi wu. Indi wuduʒu matara ka iba binka ubunu uweng nu tararai5 Nedi akaurǝ ubunu uruvuna ridi naʒi, uwamǝ usuru na rerohoru sangsang, kini rorohoru gilau a utara-unurai wa akuradur.6 Aʒondo ma yaha tukpakpa ʒtindi tid ama yuhuru nu bunu u ʒrilakar 7rai rugana adi sokono andi banʒǝ titrikaning kiʒi ba akam iming ka anǝ nu ba di wu. da iming ka anǝ ama turani. 8Turuʒaka titrikaning iming gilau nu hu uduba dula tǝŋ ɲel9Turuʒa ka ba a wa titrakaning baʒa adu tanu tigilau wu a wa titrakaning baʒa andǝ gata, Ando ka ba a ruʒa uweŋ wukini andu maruku kini udor ka ba anǝ sangsang wu, na majunu;udo awuʒǝ anata gǝnǝ, kini anamba gǝnǝ, andu wunʒa andubǝ,.10 andǝ alana, alana ou udugarmǝ kini udugarmǝ;, andu kpaʒǝ anduba nigana baʒa ri relarǝ, andu malem, andu tarsa amaru ap malem, kini kwami ka eng uwarǝ sarmani kini ukamaʒa ukamaʒa wa kuradur 11 Ilarbin indi i hana na chuna au bunu gbou uweŋ ka apa yam.12Em nu kugusa inja na Yesu kristi atagoro. Mayam budǝrǝ, ka ma chiram udu yimba rukpǝ, maku viram indi wuʒu-ituma. 13paʒi em udu-sharisa riʒǝruweŋ, udu aɲasi, kini udu agata. ing mura iʒai baka ka ing wa ba nuruʒa om wu. 14Nedi iʒai i atagoro eng charr. hu gura kini utara rai a uwamǝ ka ong nayimǝ Yesu kristi.1515. rituma ridi iming kaba hu baka ka ma biu na masanu mudi madi kaba adu maruku. eng-kizi kwavi na maruku..16 Baka na nandi uweŋ makunda iʒai em, baka na yimǝ am, udu dinka, Yesu Kristi di bǝnǝ ushingunuraikusum. Mawa indi idi sokono ilarbin nadoka atara-rai numǝ baka usokoning u jur maina 17 Nedi pirmǝ nuja u kusum kaba ma wiʒiwu, ba arikumǝ wu amadǝ uweŋ bǝlǝ, regbou labu-udaku uweŋ kaba.18Em nu yau ilarbin indi Timothy vana om, iming ka apa gara na tara aw, udi wuʒa ukwara gilau. 19. u tararai kini reroho rigilau ugyami indi mawa aʒondo jiki utararai rugǝnǝ.20 Andodi naʒi Hymeneus kini Alexander, ka imǝ yito na shatan, adi banʒǝ iyaka ka ba adi shara riʒǝ ruweŋ wu.
Chapter 2

1Baka nanandi, Nadikadi, em hunu wa anaduba kusum: ugana, aval, buruduʒu kini bǝnǝ rai ugupen . 2ni jah kini andu tidǝtǝrǝ kusum bazi ka tidi wuʒa titashi tishamma, kini tisokoning tigilau; nayimǝ istangstang i uweŋ kini yimba rugbou.3 Iming galau hu, iming . kaba natuba au uweŋ udu kaba gorro. 4Ugana umǝ naʒi adi mura kwavi sokono kefu, kini uruʒa wa kuradur.5Baʒi ka ar nu uweŋ wandǝ, ar nu uduruduʒu wandǝ nu uweŋ kini udubǝ, udodi neʒi Yesu Kristi.6 Mayimba rukpǝ rumǝ baʒa andubǝ kusum iming ka ba nushwa gilau. 7Abi viram udu dinka kini una-tuma, em nu bǝ akuradur, ba em na malem wu, kini unabaru wa andumǝrim nayimǝ utararai kini Akuradur.8Baka nanandi, em nuganǝ andigaramǝ na koyandi ira a ɲanʒa tarǝ ti sangsang, ba nu shararai da matara wu.9 Yakanadi tugǝ awa usarmani gilau, nu mokorumǝ, upisukpǝ, kini tukpakpa tu tirionging tu ikurbi wu.10 Igoto ɲel ka tuga tubanǝ udula gǝnǝ ni ming wa sangsang gǝnǝ.11Uga nu ka ma makǝʒa weti kini uyimba rumǝ kusum. 12Ba ing wamǝ ka uga banʒǝ da ma banǝ rugbou natarǝ udugarmǝ wu, mawuʒa usokoning danɲa.13baʒika abi kpo nuwa adamu nadinkadi Hauwawu. 14Ba abi warsiʒa adamuwu, abi warsiʒa Hauwawu ki ma sokono udu majunu. Kusm 15nanandi, akabumǝ nusha u mina hu a huwa nu tara rai kini uwamǝ atura nu puka nu nurai gilau.
Chapter 3

1Baka rairou ka udi sokono unda tuba, sokono na ututomo galau.2Baka na nandi, to undo di wangara undu rǝn tanu tigalau, mǝrǝn ubǝnʒǝ aʒondo, undu ugwa wǝndǝ, undu wǝmǝ andubǝ, 3sokono undu jir swa ukiru, undu remo undu jir wǝmǝ ikurbi, undu gana titashi ti shamma.4undu rǝn uyito araimǝ nyel, undu bǝnʒǝ andigiʒi amǝ ujir biʒu, unoto rukpǝ kini uyimba rugbou. 5Undubǝ kaba mǝrǝn yito araima nyel wu, madi wa mashe ma yito arai aval auweŋ?.6Magana wangara undu yuhuru gisau nu ubunu uweŋ wu, donka bagana ʒansa tidondon har mǝdi kǝri nuwushi dan'a unanyarumǝ 7ma wangara undu tanu tigalau kini andubǝ bazi ǝgǝnǝ wumǝ mameŋ kini ukpo na buɲan bunǝɲarumǝ.8Nandi ka andu ututomo uweŋ gana swa imin ka en wangayang char wu, ubunu gǝnǝ wangara sar, ayaha imin irukpǝ rigǝ nǝ kpaidi. 9anǝ a wangara andu uyito ubunu uweŋ nyel kini rigbou ru ong, na yimǝ isansan. 10Awangara ando ka a girǝ ukaba gǝnǝ, kiʒi aku wuʒa ututomo nuhu anǝ sansan.11Baka nandi tugwa tigǝnǝ ti wangara andu akpǝ nyarnyar kini uyinba rukpǝ nu ubunu uweŋ kini umoko rukpǝ kini akurǝduru na kusum tikpakpa. 12Andu tutomo uweŋ wangara andu tugwa ti wǝndǝ, andu rǝn uyito arai kini andigiʒǝ ɲel.13 Ando ka arǝn uyito tikpakpa tu uweŋ ɲel, amurǝ imingalau nu ututomo ka awuʒa na akurǝduru nangana ka anyimǝ Yesu.14em nu darsa indi pirmǝ nawu, nandi kiʒi ubiuʒ om nuʒuɲa wu.15 hu na ira ka in shara usha em ma darsadi nunu ka nadi ruza yunbura titashi tigini na arai au uweŋ, indǝ nazi arai aval auweŋ, naʒi ritiran imin pikusu akurǝduru.16tima wǝmǝ gun nuhu, isansan i ubunu uweŋ imin gbǝu: "apǝ bǝnǝ narupum, ibi bǝnǝ na birǝm, atuma auweŋ biyira,abi sasa kusum ni igiʒi,masanu mubi kaba,apa ʒansa nu uʒanʒana."
Chapter 4

1"birǝnǝ nuhu banu uʒhu oongwa wu, andubo akpo nu ya ha ubunu unwėnamoko tuchunu tu buwarsaʒa kini tuchuna andugǝbishi.2 nayimǝ uwururumǝ, budinʒa bugǝnǝ buma ʒisharumǝ.5agǝho anya,kini awǝnǝ nu bila urya nangana ka uwen na yunbura nu uzanzana umǝ,nu ruza akurǝduru. 4gun iminka uwen na nawa igalau di. ba iʒhimiʒming ni kaʒ tikaba na tǝrǝ tirepu kiʒi agyemuwu.5ammǝ kuzu kusum nah rumɔrɔ rubunu ruwen kini aval.6huna wa akpakpa andi natuba ahahe gini, usokono ulǝrǝ galau u yesu. bazaka amma mɔnzɔu na amoro bunu akuroduru,kini ubǝnzǝ galau ka tarsa 7gaming turuka tugusara tuwǝmn.isokono,bǝnzǝn akpo gini na achuna wen.8 ugarha rupum iming galau pasa,kizi isansan ibunu uwen igoto natara gun tukpakpa iyoto akurǝduru aujur malem[promise].9rutuma rindi rǝakurǝduru kini adikaba rǝn kusuɍm. 10natara indidi kizi ti wuza ututomo char bazaka ar nu tara ryai nu uweŋ uvunkǝzǝ amǝdǝ nǝzǝ undu kaba andubǝ kusum, igoto na andu dula.11garing nadi ku bǝnzǝ tukpakpa tindi.12Zondo gana warsaza rumaina rugini wu, ka chizi nandi, andoka ayimba akpǝ, bǝn tiyinkini nayimǝ ubunu, dimang, uwǝmǝ, akurǝduru kini isansan.13pirmǝ nushwa ka insa bin shingan rukpǝ na abaru, nu ubunu uweŋ, kini ubǝnzǝ.14ngana sharra iming ka uweŋ na yau wu ka abi yau wu: na achuna a rutuma, nutara uwǝrǝ anduganu.15tarin tukpakpa tindi. sokonin nayimǝ di, nunuka urya atuba gini di sokono iming bǝnǝ nakovi.16ya rukpǝ rou ruvuna , udiku bǝnz. Shingan rukpǝ nandi. Nuwuza nandi, ukaba rukpǝ rou uku kaba andoka anǝ nu kunduza.
Chapter 5

1gana wuzan unduganu bizu wu, zansumǝ nuhu nani unduganu, zansa andu maru nuhu hahene,2.yimban regbou na tugusara ani ananba hu kizi masha mu sokono ha hene gini nayimǝ i tsangtsang.3yimba rugbou na tishi, akura tishi.4Ushi ka ammǝ na andigizǝ dakazi apǝzu, yaha di gyira umakasa ubǝnǝ rugbou, na tirai tigǝnǝ. Yaha adiku tarha anata gǝnǝ iming ka uweŋ kunda ulense en ninyan.5akuru ushi ka ammǝ natitǝshi bǝlǝ, ruroho rumǝ nu uweŋ, mǝhuwa na aval au weŋ arhi kini uewn.6ntara nandi, ugwa kamtashi baka malimsam ammǝ ikezedi, kabazi ǝmǝ naturunkǝ.7Yimba sutuma nandidi, nunuka idi sɔkɔnɔ nuhu na ǝmǝ nutaka wu.8Undu jir yimba iming rya na arai ammǝ, ma nyarumǝ utara rai, makini ka wurumǝ makizi undu mǝrǝm.9Yaha ugwa yitu rukpǝ rumǝ na rugor bazi mumǝ sura suwǝ akur twasi, ugwa urǝzu wǝndǝ.10Yaha adi ruzǝmǝ na tidima ti galau, na andiginza amǝ kini agyeng gun, da mumǝ kuzu tubuna tǝ andubǝ sansan au uwen, dakazi muma ʒa andu kunda kpai utɔm gǝnǝ,andɔ ka ama wa akpǝ gǝnǝ nu tutɔmɔ galau.11Nandi ka mansha mu tishi ka anǝ ba awǝmǝ udula nyel wu, gǝnǝ patana kini tugusara tidǝn wu. ǝnǝ nu gana azi aɲa.12Na achuna di kizi ammura rutɔbɔ bazi ayaha tanu tu mɔkɔrumǝ ta adinka.13Na lǝlu rindi ridi kizi a: makaza madɔrɔ, nupisum na tirai. Ba atura na madɔrɔ kpaidi wu, ǝnǝ na bubɔhɔ, nu garsa tukpakpa ti naŋagan ka ba tindǝ wu.14Nandi kizi ryai rom mansha mutuga muwa anya adi mina andiginza nuhu ɔyitɔ tiryai, igana yimba achunna n nanyarumǝ gɔrɔ sharandu namalem.15Azondo nayimǝ di ma yuhuru usuru na shitan (Satan).16Yaha ugwa ka ammǝ achuna audula ka ammǝ nu ushi, ma wǝmǝ iming galau, nuhu ka andu dula gana kunda mamen nuhu ka idi bisi akura tishi.17Yaha andu ganu, ka awuza ryah nyel mura ichege char gotizi andu wuza ututomo nu ubunu kini ubǝnzǝ. 18Imin dara ibunu uwen nǝhu "au gana wa ox bungyang nuhu usha ka ammǝ nu dǝnzǝ iku wu. Yaha unatutomo mura utɔm ummǝ.19Gana wumǝ ka zondo kpǝngǝrǝ undiganu wu, sai baka amura undu kupu amaru andirepu da kazi andi taru.20Dursa andutaka natuba kovi nunuka undagara di di kunda iyewu.21Namɔrɔ rugbǝu em nu garandɔu, na tuba uwen kini Yesu, kini anatuma au wen ka avirǝnǝ, yiton rutuma ridi banu wǝmǝ rukpǝ wu, gana wu iʒiming ibǝnǝ uwǝmǝ rukpǝ wu.22Gana jongo zondo rubo na masasa wu, ugana ruwǝ nǝyimǝ utaka uzondo wu, ryaha rupum rou ridi tashi sansan.23Gana ku swa mini wu, nandi, swa ku mini wamma nuhu asong kini umursa ujir ruguma.24Utaka wu azondo ɔn kyengkyeng, kizi aku pirmǝ nubunu uruvuna natara di. Uʒi utaka ku ɲanani. 25na achunu wǝndǝ di,iʒhi uma galau aruzaʒ en kyengkyeng, gun nandi izhi ma ba iɲisana wu.
Chapter 6

1Yaha andoka asɔkɔnɔ nɛǝtashi rilǝrǝ diya tisharai tigǝnǝ rugbǝuWuzan indi nuhu ka rizǝ ruwen kini ubǝnzǝ ummǝ gana sokono ubunu duku natara arai aval auwen wu.2Tilǝrǝ ka ǝnǝ na tisharai andu ruzu uwen, nagara yinǝnǝ wu, nuhu ǝnǝ ahene hu. Ka dizi nandi, akini wuzǝnǝ rǝlǝrǝ bazi ka ǝnǝ tisharai tidi di murǝ ukisa uchunu uwǝmǝ. Bǝnzǝ udi gara tukpakpa tindi.3Undoka mǝbǝnzǝ ujir akurǝduru kaba rutuma rugalau ruwen Yesu Kristi ubǝnzǝ rutuma ruwen. 4Ammǝ nunyanza rukpǝ kini ujir ruza iʒiming. Udima ummǝ ʒi iʒiming wu, isaru, mǝtara pirmǝ nǝ tikpakpa tu rǝru, ugbǝnǝ, bitinza, ryai rugubǝ ni iming jir ruza. 5Kini ujir titashi tishamma koyandi usha nayimǝ andubǝ ka anǝ na ruroho sushishoro.6ama wursu akurǝduru, anǝ adinza nuhu isansan nazi achina au mura ikurbi. nadi isansan kini oyito iming ka au nani nazi uhana nubuna. 7Nuhu batina randu ni iʒiming ma masuna, nandi kaba tishira ni ʒhiming wu. 8hu uhu nandi, yaha tidi bǝnǝ rai rugupǝn ni irya kini tukpakpa tu wa na rupum.9nandun andu gana adi sɔkɔnɔ turum arizi nǝyimǝ mashishɔrɔ nayimǝ buɲaɲ. anǝ ari nayimǝ tukpakpa char tu rilakar kini tidima tujir pertedrumǝ, kini gun imingka iwa andubǝ ruwǝ nǝ ruduku.10 Ruzan nuhu uwumǝ ikurbi nazi butozo bu gun tukpakpa tu mǝrǝm. azondo ka awǝmǝ eng ammǝ wundǝ nǝ usuruna akurǝduru amma wa akpa gǝnǝ niming iʒai.11au undubǝ uwen, gyami tikpakpa tindi. dula tanu ti galau, udula uwen, umoko rukpǝ, uwǝmǝ, ushinga, kini umoko rukpa. 12ta:ya ukwara galau ukwara utara rurɔhɔ yito pirmǝ nu mǝrsǝdi rurɔhɔ runangana ka ana ruzau nani, runangan ka upǝ yimba ugara utaka nyel na atuba andu dula amaru char.13inyimba rutuma ridi nu anatuba auwen, undu nyinza unurai na tukpakpa kusum, kini natuna Yesu, unduka mawa ugara utaka galau na Pontius Pilate, 14nu tara ubunu-uruvuna ujir rito dakǝzi ujir rǝlem rushishoro pirmǝ nu usha ka Yesu sa yɔnkɔ.15uwen ma bǝnǝ ubiu u Yesu na lǝlu ru uwen, wǝ akǝbiki kini rijah rubǝlǝ, ujah urijah kini uwen kama wu:za rijah. 16amǝdǝ kpaidi ma tashipirmǝ numǝrsǝdi nirra kyenkyen kaba zondo mǝkǝ biuni wu. bazondo ʒa ka mǝyirumǝ mu kini uba:ra ummv wu. numǝ kizi rugbou kini budǝrǝ bujir daku. uwen kaba.17garǝn na turum tu masanu agana rǝtǝ bugyese wu agana tara rai nǝrurum wu imin jir ruza. isokono, anǝ atara rai nu uwen. mayandu kusum iming uwǝrǝ ya akurǝduru kadi kunda malinsam. 18gara nǝnǝ waw imingalau, adi mura iming wǝrǝ nayimǝ tuttomo galau, awangara andu jiki uwǝrǝ kini uwǝmǝ ka adi hara. 19na achuna andǝn atara nakpǝ gǝnǝ ugyere imingalau pirmǝ iming ibiu, nunuka adiyito akura titashi tigalau.20Timothi, kata iming ka apa yau. gami ubunu urǝlakar kini tubunu tidǝbǝndǝn u iming jir akurǝduru nayimǝ uhu a uruza.21aʒi andigǝrmǝ bǝnzǝ tikpapo tindi tidi kizi amma wurka utara rai. yaha iʒai di tǝshi kinǝ ɲi.

2 Timothy

Chapter 1

1paul utanuma u yesu natara ugaa gbɔu natara malensum mu yse nu wǝmǝ uweŋ natara uhunani nǝyimǝ ru yesu.2 nuhuka timothy undubǝ vana ɔm iʒai utɔtɔ rikpǝ kini ishamma usuru na tugbɔu uweŋ a kini yesu undu kaba gɔrɔ.3nu uweŋ nanganaka inar numǝ rilre u chiradi natipɔzɔ tigɔrɔ na sɔrɔhɔ sigupǝn , biʒi pada bidanza kan inwunza uweŋ kini eri 4shwaka em naval shwa indinza mǝʒi mɔu, em ma dɔkɔnɔ nu rika ubiu ɔu em in sa sɔkɔnɔ na rirɔhɔ rugupǝn nu gbelmu kinawu. 5ebi gara nɔm i sangsang yǝ kuraduru kaniʒi an na gusara ɔu lois kini amba mina ɔu eunice kini em mǝ wǝmǝ nuhu au nandi di dɔng .6indǝ kiʒi i nar kini gara nɔu nuhu nami baramaru i gilau nanganaka uweŋ nayan natara utara tǝrǝ kan inatara nɔu .7 uweŋ nigyami uyandu birim bi yǝwǝ ma bi yandu buǝdǝrǝ uwǝmǝ kini ruvuna .8gana kunda memeng mu gara akuraduru natara undu kaba gɔrɔ kini em rukpǝ rɔm wu, paul kini andi dan em wu , sɔkɔnin andu shinga rukpǝ nukunda kpai nu tɔrɔ ubunu uweŋ nabudǝrǝ bumǝ .9 uweŋ kiʒi mabi kabandu kiʒi mǝ yisandu narijah rumǝ mabiwa nandi , nujir itima katina wuza mabiwa nandi nugana u rirɔhɔ rumǝ kini uweǝmǝ niʒayi , mabi yandu ti kpa kpa tindi nayimǝ riʒǝ ru yesu nudu kɔnɔ kiʒi lelu rimǝ .10 kiʒi richidi uweŋ na bǝnǝ ususu gɔrɔ na mǝrim na chuna ayesu undu kaba gɔrɔ ka mana yankɔ yesu kiʒi mabi gǝh uwi mrmǝ na tuvunkǝ tu jir marina na chuna au tɔrɔ u riʒe ru uweŋ11 natara nandi abi wam insɔkɔnɔ undu tɔrɔ utuma kini undu bǝnzǝ tiʒi kpakpa tigilau ta gyam tinkini tandu greek nunuka andu mǝrim diyira.12natara nandi di kiʒi embi kunda kpai , em inna ʒai memeng , em in ruzumǝ in wǝnu mǝ , anabǝnum nuhu indiyɔtɔ gyereng in wumǝ primǝ nuweŋ u richidǝn . 13yɔtin tiyinkini tu bǝnzǝ gilau di ka nanakunda nunuɔm, kini akuraduru a uwǝmǝ nangana ka ɔn na yesu. 14nuhuka akpakpa gilau nanganaka uweŋ mayinba yɔtin gereng nayimǝ birim bunanganaka bǝn nǝ yimǝ gɔrɔ.15naruza nuhuka kusum unduka emǝ na titǝshi na Aia ka eyuhurum a maru , nayimǝ andindi pyelus kini hermogenes. 16yaha uweŋ di yimba upisu mǝʒimi iʒayi nandi rai a onesiphorus ka mawunzam imin gisau i ujir kunda mameng nayimǝ 17. isɔkɔnɔ lelu rinanganaka biʒi amǝ na rome mabi bilam na remɔ kiʒi mamuram. 18 yaha uweŋ diwa ma mura upisu mǝʒi mi ʒayi nǝmǝ uweŋ urichidǝn kusum ti chuna tu bisi ɔm na Epesus au ruza akura uruza.
Chapter 2

1indǝ kiʒi au vana ɔm, yɔtɔ ge reng ishamma nanganaka en nayimǝ riʒǝ ru yesu , 2iminka na kunda nemi natuba andu kupu a maru am en nanduka enǝ sang sang adi bǝnʒǝ a dangara dɔng.3yaha ukunda kpai gini kinemi da sɔkɔnɔ ana kwara gilau a yesu 4unakwara yinkini ka madi wuza ukizara na uvunkuʒe wu, nuhuka adihu mana imin gilau nunda tuba umǝwu. 5kini kuzu , unduka ma mu ra bupɔli ma sɔkɔnɔ undu mazara kini uzɔndɔ ma mura uria bupɔlibu mazara kahu matarsa tibuna tu mazara ɲyel .6ina yinini nuhuka undu ʒamadɔrɔ nulam amǝdǝ kiʒi ma mura a haru audinka 7.kini diza natara imin ka inarbudi, Ata gbɔu uweŋ mǝyi ɲi uruʒa natara a kpa kpadi kusum .8nagana taka nuhuka yesu atagɔrɔ bunuzu usuru na dauda , mǝbi tɔrnɔ abizan sumǝ nayimǝ uwi , indi na bǝnǝ nayimǝ rutuma rubunu uweŋ . 9natara nandi di kiʒi inar kinda kpai nanganaka em nayimǝ mǝ rugusu dan'a uʒari wa gata kiʒi aga ka agǝhǝ ubunu uweŋ wu. 10inde kiʒi ina shinga inar tu kpakpa kusum nandɔka anavira , nuhuka enǝ adi mura ujiki rumǝ nǝyimǝ riʒi ru yesu kini malensum mujir ma rina.11ubunu gbɔu nedi , ar tiwi kini amǝ ,ar tiku tǝshi kini amǝ . 12ar tishinga tiwuza rijah kini amǝ huti gyamumǝ ma gyamandu 13.inbaka ti sɔkɔnɔ na kuraduru amǝ undu akuraduru jidim au jiri daku mǝkiʒi ka madi ria i saru i rukpǝ rumǝ .14shingang rukpǝ kin garisadi nǝnǝ ti kpakpa tindi tidi , wundin anǝ titɔ natuba a uweŋ a gana wuzu kwara natara wu baʒi indi ba a mura iʒim nayimǝ di wu ,dɔn anduka akundu a kunda azaba. 15wang nudaku uruza gini yimban akpǝ gini nu weŋ nuhu amǝ wumǝ una tima nanganaka mana sɔkɔnɔ maza mameng , undu nananganaka mabǝnʒǝ amɔrɔ bunu akuraduru .16yahin tibunu tu majinu undǝ ki ukinʒi masunu. 17ubunu gǝnǝ sasa rumǝ pa dan'a ukɔnɔ uvinu ,nayimǝ gǝnǝ anduha hymenaeus kini pliletus,. 18anduka amǝ pere peu nachuna au jir akuraduru inǝ nu hana ugusa a lelu ru biu u yesu rinamǝ inǝ nu shara anduka ana gana adayimba akuraduru nubunu uweŋ.19itarsadi ira gbɔlɔn gbɔlɔng i ritɔrin ru uweŋ , en na igɔrɔ i hunani , uweŋ ruza emǝ kini kuavi hu magara riʒǝ ra ta uweŋ ma hana rumǝ andu mǝrim 20 arai i tiruma mursa sikete sa shari ɲyi yiɲ kini sikete su chichi amudaka mu chɔrɔ , muʒi mudaka midi mu yimba rigbɔ kiʒi muʒi mu kasa rigbɔu . 21unduka makuzu rumǝ amǝ dǝ idaka sangsang , atarumǝ keng , amǝdǝ u sharadi kini a wuza ututɔmɔ nǝmǝ nati chunna tigilau.22gyamin a kananang a rumaina , bilang akuradu , uwǝmǝ kini ishamma kini anduku ayisi rize ru uweŋ na sirɔhɔ su sangsang. 23yahin rilakar kini ubila uruza ujir memeng indǝ ki i mina tikpakpa tu matara.24ulǝlǝ uweŋ gyami ukeara kiʒi masɔkɔnɔ na u nɔtɔ rukpǝ nǝ kuavi kiʒi mǝku bǝnʒǝ , ma ku nɔtɔ rirɔhɔ. 25neyimǝ memeng mǝ bǝnʒǝ na anduka agyamumǝ , ingana kiʒi uweŋ yǝnǝ lelu ru kuzu mǝjunu mu titaka primǝ nu ruza akuraduru .26 ingana inkurmǝ nuruza kini isuru na budang na jarumǝ namaru huka mabima mɔkɔnǝ nabudǝrǝ bumǝ
Chapter 3

1na ruza indi na na sisi su mǝrisǝ u kunda kpai ni. 2anduǝ sa sɔkɔnɔ andu wǝmǝ akpǝ gǝnǝ andu gana i krubi uɲanza akpǝ , ufieng , ujir gusa inja ujir mameng na nata kini amba mina , kini ujir kunda iyǝwǝ ya ta uweŋ. 3a sɔkɔnɔ na ujir rimɔnɔ nǝ ishiri agyami burunduzu ,andu jir yimba rigbɔu , ujir reng tanu , ikai keara , kini andu gyami iming gilau 4.shantadi ,ushara imin wa ri rum u rǝrǝ bu gese , uwemǝ akpakpa a lmalensum kini ka adi wǝmǝ uweŋ Ata gbɔu .5asɔkɔnɔ andu bǝnǝ enǝ a uweŋ , kiʒi imin gara i u uweŋ 6.a sɔkɔnɔ gǝnǝ runʒǝ natirai nu shara tuga tu jir rǝmɔ timǝ runu nilana kiʒi enǝ nu kai tanu natara malensum mumasanu kpaidi,.7 biʒi gǝnǝ enǝ nu makuza akpǝ kpai, asi ruza akuraduru .8natara indidi jannes kini jambress bi tura ,natara musa , andu bǝnʒǝ a malem biku tɔrnɔ agyami akuradur , ri shishɔ kiʒi rimamɔ masirɔhɔ si gǝnǝ kiʒi nuhu nandi wu.9 anǝ a pere a pira niʒira ru suru kengkeng isɔkɔnɔ pa dan'a adinji dǝn.10kiʒi aɲi andu dula am , nama tarsa ubǝnzǝ ɔm , tidimatɔm, iming ganadi utara rirɔhɔ , udɔkɔnɔ nu kunda kpai uwǝmǝ ushinga . 11bu sharabu gyami ukunda kpai kini iming nanagaka ibi muram na Antioch inji na kɔnium , kini na lystra embi shinga na bushara bu gyami kusum gǝnǝ emdi bulum kiʒi uweŋ di susum .12 kusum anduka a nagana ada sɔkɔnɔ andubǝ au uweŋ nayimǝ rize ru yesu ma mana kini bushara bu gyami. 13andu ayasi andu mǝrim , kini andu bu makaza iruwǝ na saka ukunda ma shishɔ rɔ nu bǝnzǝa dangara primǝ na ska ka ma shishɔrɔ14aɲi na natura natara imin nanaganaka na makaza kini iminka nǝ wǝmǝ naku tura gyereng nataradi , nuhu nami naruza unduka hna makaza nǝmǝ 15.naruza nuhu na ruza ka tuni nu mina ,na ruza iminka a darsa a chuna au uweŋ , akpakpa andi wa ka nawa rimɔrɔ nuhu na mura ukaba natara akuraduru nayim riʒi ru yesu kristi.16akpakpa a darsa natara a chunna andula ani kǝsuru na Ata uweŋ . ti chuna tu bǝnzǝ ubunu uweŋ ulensedi a di ruza ,uku yinbura , kini uku bǝnzǝ natara a chuna a kuraduru. 17 anawa andi nunu kaandubǝ au uweŋ di reng tidima indǝ kiʒi i wa u wuza ututɔmɔ gilau.
Chapter 4

1em yimba ruvuna rigbɔlɔn gbɔlɔng natara uweŋ kini yesu , ka a simi yimba ruvuna rumǝrisǝ natara andu vunkiʒe kinadu wi, kini kuzu natara uhu nani mana yɔnkɔ na rijah rigbɔu.2 ka chin ubunu uweŋ gǝnǝ dɔnsɔnin nalelu ru lense kini nujir lense, kini benin , budursa zanzana na sirɔhɔ si shamma kini ubǝnzǝ.3lelu risǝbiu andubǝ a mangala ushinga nu bǝnzǝ utunu, amɔzɔ ʒɔ nu bǝnzǝ akpǝ gǝnǝ nugana sirgǝnǝ, aga risa iminka ar gana kunhda 4.a yuhuru bukunduza bugǝnǝ daga na kuraduru ,butɔzɔ kini tiwǝnzu tigǝnǝ. 5kiʒi aɲi , duhin sirɔhɔ sigini kunda kpai ,wuza ututɔmɔ undu tima i weŋ , ḿuɔnzɔ ututɔmɔ ɔu'.6em amǝ kumkum , lelu ru tara ɔmni mǝbiu.7 emma wuza mazara mugilau ,emma biya tisɔm, em tara akuraduru na rirɔhɔ.8 bupɔli bu kuraduru nurika ɔm amatara nɔm , bu nanaganaka Ata gbɔu uweŋundu ruvuna rigbɔu , masayam uweŋ richidǝn saʒi ar char , kini anduka abi wǝmǝ nu shaka mabi yɔnkɔ.9turang gereng wan nama sasa rǝɲin nemi.10 dang demas mayahum, magɔtɔ wǝmǝ masanu mu richidi mumǝ primǝ na thessalonica , crescens primǝna galatia kini titus kuprimǝ na dalmatia .11luka kpaidi kiʒ amǝ kinemi kamu rang marknedi rei kini mǝ magɔtɔ lensu ututɔmɔ.12 embi tuma tychicus na Ephesus.13 wurup um upau kalma kini ku rugu ki i sherek iu wǝrǝ ka indi troas nedi yɔtɔ nɔm ushwa ubiu gini kini tiva ta buru , igbɔu di nǝʒi imin darsa iyɔrɔ rikaza.14Alexander usana , mabi wuzam ti kpakpa tu riʒari uweŋ ma tara iminka mani wuza. 15iɲi na kata ekpǝ gini nabiʒi tidima tumǝ , nuhuka emǝ una ɲa rumǝ wa mɔrɔ bunu gɔrɔ . 16u kata rɔm wa dinka , zɔndɔ bitura kini amǝ wu. kuavi bi yahum bǝlum iʒimin gana murǝnǝ wu.17uweŋ di bi bisim kiʒi mawam intyea ge reng nuhuka , nemi kiʒi a kunda rituma ridi zam kini kusum andu mǝrim a kunda rǝng , kuzu em abi kabum nayimǝ unu u budǝm. 18. uweŋ ma kabum ma susum nayimǝ a kpakpa shi shishɔrɔ imarim kini ma yahum na rai rijah gbɔu emǝdǝ kpaidi saka sakadi primǝ nudaku ujir udaku uweŋ kaba.19gusan na priscilla,aquila kini a rai a onesiphorus kwa .20 Erastu mǝshi na corinth kiʒi trophrinus em in yahumǝ nu kɔrnɔ na miletus. 21dimang na ureng gini kini budǝrǝ nedi reɲi nadi tuba ushwa tɔtɔ ,, eubulus gusa ni ni kwa , kini pudens linus claudia a kini kusum ha hene.22 uweŋ yaha mada sɔkɔnɔ kini i rim gini , yaha ishama sɔkɔnɔ kinǝɲi.

Titus

Chapter 1

1Paul, ulǝrǝ u'weng, kizi kuzu Yesu nǝzi unabiha umǝ nu wǝmǝ wa ta Gbau Uweng nu wǝmǝ andubǝ au'weng ka manvira kini uwǝmǝ akuraduru a tidima t'akuraduru. 2 Nu ruza nuhu tuvunkǝ tu jur marna ka Uweng, undu jur malem, bi yimba na gyam pirmǝ nu marsǝ ushwa. 3Nu'shwa na ka ibi ʒi numǝ kizi mǝbi korno ubunu na chunna na ka mǝ bi tumam in di gara. Imbi yimba rutuma ridi nu gara u'weng.4Pirmǝ na Titis, vana wa'kuraduru nǝ yimǝ utara ruroho rugoro kusum. Iʒai kini ishamma usuru na'ta goro Uweng kini Yesu Kristi undu kaba goro. 5Bazi nandi kizi imbi yahu na CRETE bazi ka u di mersǝ uyumbura tiʒi tukpakpa, udi yimba rijah nanduganu usuru na tupana kusumka impa gara nu.6Unduganu diʒi nu jur utaka, undu'gwa wǝndǝ kizi kzu amǝ nan digenze gillau andu jur rikpǝ ri gangyi kini bizu. 7Isokono ka unabiha wen dubǝ kini arai au'weng zi na titaka wu. Yaha madi sokono undu ushinshi rukpe, undu jur manang, maʒi unakiru wu, undu bila malem kini undu rigabishi wu.8Igana ka masokono undu kaba agyeng kini uwǝrin undu wǝmǝ imin gilau. Ma sokono undu rǝmo, akuraduru, iyǝwǝ i'weng, undi linga ruroho. 9Ma sokono undu yito akuraduru na tara rutuma rinangana ka aninǝ bǝnzǝ nunuka mǝdi rǝng ubǝnǝ adangara di tukpakpa ti gilau, madi kini bǝnzǝ azondo nyel mǝkini yimbura andu jur kaba umǝ.10Angata bari na yimǝ ando ka ama kaba. Abu ubunu u jur rikpe. A warsaza andubǝ pirma na chunna duku. 11Iʒi ka a gahǝ nǝ. Abǝnzǝ malem bazi uhana nu buna wǝ kpǝ gǝnǝ kizi ashara andu turai.12Uzondo ganǝ, undi'rǝmo na yimǝ ganǝ bihu, "Andubǝ a CRETA andu malem mu jur rijira, andu shishoro kini imin iyewǝ danɲa ishoko i'yuru, andu madoro. 13Amoro bunu ɛ kuraduru nedi, bazi nandi kizi u yumburǝnǝ nyel bazi ka a di sokono gereng nayimǝ utara ruroho.14Na gana kara tuto ni'binaʒi ya Jews da makari m'andubǝ ka ayuhuru akuraduru na maru.15Nan dina ka anǝ sansang, tukpakpa kusum sansang. Nandu majunu kini andu jur kaba, iʒiming sansang wu. Bazi ka suroho sigǝnǝ nǝ majunu. 16A bǝnǝ nuhu a ruza Uweng kizi ti dima tigǝnǝ tu bǝnǝ a gyamu mǝ. Inge ujur rigilau kini agata. A mura ira ni ʒi ituma gilau wu.
Chapter 2

1Au, bunu nǝ iming ka en nu rundu kini utara ruroho nu dula iming ka a gara. 2Benzǝn andiganu a di sokono na suroho si gilau, imin gana, rǝmo, akura utara ruroho, uwǝmǝ, kini nayimǝ ushinga.3Nandi kizi nǝ bǝnzǝ tugusara adi sokono andu ichunu gilau kini uyimba rigbau nayimǝ tidima tigǝnǝ, a gana sokono andu buboho, kini tilǝrǝ ti ukyuru, asokono andu bǝnzǝ imin galau.4 Bazi ka adi bǝnzǝ mansha adi wǝmǝ tisharai tigǝnǝ kini andigenzǝ gǝnǝ. 5Adi sokono andu budula kini tanu ti gilau, yǝrǝrǝ, kini andi rǝn yito tirai tigǝnǝ nu dula iming gara i tisharai tigǝnǝ bazi ka ubunu uweng gǝnǝ mura adur wu.6Nandi kizi ti kisa ti chunu tan dumaina adi tǝshi sǝnsǝng. 7 Bǝnǝ rukpǝ rɔu undi yikini ituma gilau. Nǝ yimǝ tubǝnzǝ tɔu, bǝnǝ riganu kini rigbau. 8Kini rutumah rigilau rina ka rumangalu umeshe bazi ka bella unduna ka maji kabu ubunu ow wu, ma kunda mameng mu jur iming na ka madi gara na tara goro.9Bǝnǝ tilǝrǝ achunna au kaba tubunu tu tisharai tigǝnǝ nayimǝ tukpakpa kusum. Adi kunda malensum kini ujur gyami ubunu gǝnǝ. 10Agana wuzi igana nǝnǝ wu. Abenǝ utara ruroho rigilau nunu ka adi gyanza ubunu uweng undu kaba goro na tuchunna char..11Bazi ka Iʒai i uweng mǝ bǝnǝ rumǝ nu kaban andubǝ kusum. 12 U bǝnzǝndu ti gyami ujur ubunu uweng kini uwǝmǝ malensum mu masanu mudi, ti di tǝshi nu yuto akpǝ goro, titǝshi ti gilau, kini iyǝwǝ i'weng nu shwa undi. 13Tu mǝ wǝ ɛʒi ti di kaba ukpǝ tomo u tara ruroho rugoro, usuru u zanzana uweng gbau goro kini undu kaba goro Yesu Kristi.14Yesu bi yimba rikpǝ rumǝ na tara goro bazi ka madi susandu nayimǝ anda gata kizi mǝkuzandu bezi rukpǝ rumǝ sǝkǝn andubǝ na mǝparpar ti wuza ituma gilau.15Bunu na tara tukpakpa tindi. Yumbura andu taka nu ʒa. Uzondo gǝnǝ yizu wu.
Chapter 3

1Na gana taka wu, yimban rugbau n'ijah kini anda tuba gini, tǝshin kef bazi ituma gilau. 2Gara nǝnǝ agana taka nuhu agana rya inama izondo wu, yahin matara mu shara apum, kabin andubǝ kusum kini unoto rukpǝ kini andubǝ.3Nu ʒu ushwa, ar akpǝ goro, bizi ar nu jur ruroho rigilau kini ujur kund'ira. Abi warsazandu purmǝ n'inyang i bila malinsum mu rupum na tu chunna mamani. ti bi teshi nayimǝ tukpakpa tu majunu kini rǝru. Tibi tǝshi nayimǝ ujur lense kizi ti gyamu akpǝ goro.4Kizi ushwa ka ukaban andubǝ a'uweng goro, undu kaba goro, kini uwǝmǝ wǝ andubǝ kusum bi banǝ rumǝ, 5ututomo u min gilau kpaidi wu, urǝn riʒari rumǝ, iʒai kizi una wa akabandu na chunna a tuwokonin ti gisau na buyoho bu rupum bu weng kizi tima sokono ar agisau di.6Uweng ma kunku Burim Tsang-tsang nandu nu sar Undu kaba gɔrɔ Yesu Kristi. 7Mawa ingedi nunu ka, ahu a kuzandu nusaru izhai imǝ, ti sɔkɔnɔ cira ugadu nusaru ʒha iyǝwǝ i tuvuŋkǝ-tu-ʒǝ̀mǝ-marna.8Rituma ridi rǝŋ iming kabah. Rairom ka uba bunu ni ʒǝmǝ iyəwǝ na tara tikpakpa tidi, nunu ka andu nangana ka a wǝmǝ nu Weŋ adi wuza tikpakpa tigilau ka ma tara na tuba gǝnǝ. Tikpakpa tindi tigilau tidi kini ti sɔkɔnɔ nu ribah nǝndubǝ kusum.9Yahiŋ tubunu tu jir remɔ, kini ubunu u rigɔnɔ kini ushara rurɔhɔ a ujir rishamma natara makari. Tikpakpa tindǝŋ ti ʒhi wu kini nu rya tuba nazɔndɔ wu. 10Gyamiŋ guŋ undunangana ka ma rahuʒumǝ na hara rumǝ na yimǝ gini, na maru wundu titɔ tu dinka kini urepu, 11ruzaŋ nuhu buru undɔ di mu ma yaha achurna gilau ǝmǝ nu taka kini pirmǝ nu wushu.12In hu in tumah Artemas da kaʒi Tychicus urǝmǝ nawu, wa masasa udi rau nemi na Nicɔpɔlis, nira ka inma vira ka indi tashi nu shwa tɔ́tɔ́. 13Wa sasa udi tuma Zenas, undu ruzah makari, kini Apɔlɔs, nunu ka ba adi naha aʒhimiŋ wu.14Andube gɔrɔh makaza uwunza ituma gilau ka idi binka azɔndɔ sasa nunu ka ba adi sɔkɔnɔ na jir madɔrɔ.15Guŋ andu nangana ka ǝn kinemi nu ɲinziɲi tukwa. Gusa tukwa nandu nangana ka a wǝmandu na yimǝ utara-rai. Izhai sɔkɔnɔ kineɲi.

Philemon

Chapter 1

1Paul, una ɲang u Yesu Kristi kini uwǝrin tutomo om.2 Kini pirmǝ na Apphia uhene gor, basha, kini Archippus urǝnǝ goro, una kwara. Kini pirmǝ nan du dula ka a manza nawu na susa. 3Yaha iʒai kini ishamma u suru na'tah goro Yesus Kristi.4Ingusa n'uweng chege kusum lǝlu ka inyisi rizǝ rɔu na'val, 5baka ka in kunda utura au nu dula Yesu kini uwǝmǝ au pirma nandu sansang.6 Aval am nǝzi ka u di hu wa nǝyimǝ u yuto uweng au bazi ka u di mura uruza tukpakpa kusum nǝ yimǝ Yesu Kristi. 7Em na rai rugupǝn char kini unoto rai bazi uwǝmǝ ɔu nǝ suroho sǝn di sansang ka ɔu kini ʒinʒǝnǝ.8Bǝzi nandi, em nǝ bɔudǝrǝ nǝyimǝ Kristi in hunɔu wa nai, 9in goto vira in wuza aval ɔu-em Paul, upozoh, unaɲan ɔu Yesu Kristi.10Em n'aval na tara vana ɔom Onesmus ka immǝ dursumǝ. 11Nezi ǝmǝ ugilau di nɔu wu, nedi ǝmǝ ugilau di nɔu kinemi.12 Imǝ wɔumǝ na chunna u rǝmǝ nawu, amǝ na ruroho rom char. 13Tanaka ugana nǝzi umura, imbǝ kini yahumǝ nemi ma di wuzam itima nɔu lǝlu ka em n'iɲang.14Ugana om nazi ingana w'iʒiming nu jur wǝmǝ ɔu wu. Bazi nandi, em nu gana akabiki gilau ɔu sokono nu jiki rai, ganǝzi na gata wu. 15Ingana bazi nandi kizi mǝ bi warna kina ɔu na lelu ri gisang baka ka udi mur'amǝ pirmǝ nu marsǝ ushwa. 16Nedi mǝku d'ulǝrǝ wu. Mu ma wangara uhene goro ka tu wǝmumǝ. Em wemumǝ kizi au goto wemumǝ nǝ yimǝ rupum kini na rishuwarai.17Baka umǝ wǝmum dangna uwǝrin u itima, kabumǝ dangna emi. 18Baka uʒi utaka ni da tudur, em in tara. 19Em Paul in darsa nu wǝrǝ om, in taru, Kini ruza, in dulau tudur tu rukpǝ rɔu. 20Uhenum, em n'aval, kini wam mumpa nu chunu nu dula Kristi.21Em nu tara rai nuhu u dula iming ka in darsa nu. Kini ka in ruza nuhu u dima tukpakpa ka tikizi tom. 22Kusum nandi, yumburam ugura u rigen om, bazi ka em nu tara rai nuhu aval gini, in kurum negyi.23Epaphras, uwering ɔu ingyang em, amǝ nu tuma nigyi na tukwa, 24kini Mark, a Aristarchus, Damas, Luka, ayering tuma em. 25Iʒai i Yesu Kristi dula na birim bɔu. Uweng kaba.

Hebrews

Chapter 1

1Nu dokozu Uweng bi bunuzu na tupozoh tugoro tu wi nǝ tunu tǝ andu:rna nǝ sǝlu kini tuchurna char. 2Na si su marsǝ sidi mǝbi bunu nandu nu:nu u'vana umǝ kuzu undu chira usongo u gun tukpakpa. Na chunna amǝ kizi abi pi mǝsanu mudi. 3Amǝ dǝ nǝzi ikenken i'uweŋ nu zanzana tiyinkini tu rundubǝ rumǝ. ǝmǝ nu yito tukpakpa ni ra wǝndǝ nu bunu u budǝrǝ bumǝ. Na maru ukuzu mǝjunu mǝ tǝshi nu wǝrǝ kankam u'jah gbau.4Mǝ wangara undu kizi atuma a'uweŋ riza rubutozo rumǝ rusara rikizi su gǝnǝ. 5Yandi undu'urna kizi uweng, mǝ hunumǝ audi vana ǝm richidi em mǝtǝshi dada ou konzen mǝtǝshi vana om.6Gbaki, lǝlu ka ibi dungǝ nu undu kaba usongo umǝ na masǝnu mudi, mǝ bi hu kusum atuma au'weng rimǝ mumpa. 7Na tara atuma emǝ, ǝmǝdǝ kizi mǝ wunza irim,kuzi tulǝrǝ tumǝ sulem su'rua.8Na vana di, mǝbu hu udǝtǝr u rijah rou, uwǝng, lǝzu udǝkǝ. Ubinda rijah ubigizi bou, ou ubinda rijah ru'akuraduru. 9Uwǝmǝ isaŋ-isang u'gyami ujir yito rukpǝ. Ichang imindi ka uweng, uweng ou mumǝ wozu na manu mu rai rugupǝng nu kizi andu tutǝshi tou.10Na lǝlu ru gyere, Uweng, audi bi gita ashari a kpira gura a mǝsanu mudi. Ashiri kusum,ituma i wǝrǝ umǝ. 11ǝne ǝ wurumǝ, au, uriya atuba. a jira pa danɲa majere. 12u bindǝ nǝ pa dang'a majaɲala, kizi uyuhuru nǝ pa dang'a majere.13Ni yandu lǝlu kizi uweng mahunu nu yandi ǝnatuma, "teshi nu wǝere kankam udi rika lǝlu ru wa andu nyarumǝ au tǝshi udatar u tara tubuna tau"? 14Aruza nunhu atuma au'weɲ irim andu wuzumǝ ituma, kini ando ka atumǝ kuzi ǝnǝ ka atumǝ nǝ ǝdi yuto ando ka usɔngo gǝnǝ nǝzi andu ruwǝ na rai au'weng.
Chapter 2

1Iwa nyel tu yitu ǝkpǝ goro ni ming ka ti kunda tigǝnǝ wǝlǝ.2Bazi ka baka rutuma ra tuma au'weng ǝkurǝduru di, undu wungulu di da: undu agata ǝ linimǝ agyere. 3Ti di wungulu uviki agyere mashe ka hu tu gyami ukaba ubunu wa'rai. Ubunu utuba suru nunu u'weng kizi ar tu kunda nunu wa'ando ka ana kunda. 4Uweng mǝku bǝnǝ na tu berenken kini tukpakpa tu bóbo. Ma ku harsa urǝng u tuvunkǝze tu sang-sang kanda ka ma yira.5Uweng bi yaha masanu mudi nǝ tǝrǝ tu anatuma ǝmǝ wu, na tara masanu ka ar nu bunu ni wu. 6Zondo ni zhi ira mǝhu, avi nǝzi undubǝ ka amǝ nu nurai u'weng da vana undubǝ ka uwuza rinyen rumǝ?7Uwu'ndubǝ tǝmǝ na tuma au, u kupu mǝ na bupoli bu rijah kini buyiba. u tarumǝ na tara ituma i'wǝrǝ eu.8 U yutu koimi na tubuna tu'ndubǝ kusum9Tu yirimǝ ka awumǝ nu tǝmǝ n'utuma uweng. Azanzana Yesu baka uweng, azanzana Yesu baka ukunda kpai kini uwi baka kovi.10 Uweng bi wa nyel baka koimi imǝ. Kizi ǝ bumburǝmǝ nu kunda kpai umǝ undu tuba ǝukaba rai11Nundo ka mǝkuzu kini undo ka ǝkuzumǝ, butozo bugǝne nira wǝndǝ. Baka nandi ba mameng mu yisi gǝnǝ hahenum nu wu. 12Mǝhu in zanzana rizǝ rou na ha henum inku yibau na rimeze na yimǝ ugurna.13Gbaki, indula akurǝduru ǝmǝ. Bara em kini ǝndigenzǝ am ka Uweng nayam. 14Bazi nandi tun ka andigenzǝ di rupum kini manyi mu wǝndǝ mudi, ǝmǝ ma noto tukpakpa ti di nandi nunu ka uwi umǝ u wuna budǝrǝ bu na nyarumǝ. 15Bizi nandi bazi ka mǝdi jiki tilǝrǝ tu iyǝwǝ uwi.16Akurǝduru di, ba ma binka atuma au'weng wu, ma binka hu andigǝnzǝ a Abraham. 17Iwa nyel ka mǝ yinkini ha hene na ko yandi achunna, dizi ǝmǝ ni zhai kini dizi unda tuba gyilau na tukpakpa tu'weng kini ka mǝdi rǝmǝ na chunna au kuzu mǝruku m'andubǝ. 18yesu ma, ma kunda kpai kini buwarsaza ba kananan, mǝ rǝn tibinka tu sana gǝnǝ.
Chapter 3

1Bazi nandi, ahenum a tsan-tsang, ǝnyi nǝ yimǝ aharu ǝ shiri, torno na yesu, ǝmǝ dǝ ushuwarai u'riya turiyunu tugoro. 2Bizi ǝmǝ n'akurǝduru na rai au'weng kanda ka nazi Moses n'akurǝduru na rai au'weng dong. 3Uzanzana u yesu kizi u Moses baka undo ka mǝ pi arai mǝ kizi arai di nu sara. 4Gun ti rai nan du pizi di, kizi undo ka mǝ pi masanu mudi nazi Ata goro Uweng5Bizi Moses ulǝrǝ u'weng na kurǝaduru na rai amǝ, nu garsa tukpakpa ka tusa biu na tuba. 6Jesus vana u'akurǝduru Uweng ka ǝ yimǝ uyito arai a'uwendi , ardi arai di baka hu tiyito n'ukisa rai kini utara rai ka tu nyanza tudodon7Baka nandi kand ka uvungkǝzǝ tsang-tsang U'weng uhu, "richidi, hu na kunda rumoro rom, 8na gana kisa tunurai tigini wu, pa danɲa lǝlu ru wuza riomo na yukpakpa ta kananang nǝ yimǝ tikira tu kpang-kpang.9Nǝ lǝlu ri nangana ka tupozo ti gini bi wuza agata, aku makum nǝyimǝ suwe akur nanzi, aku yira tukpakpa tu bóbo tu'weng. 10Baka nandi em bi kunda ulensu u tupozo tu lǝlu rindandi wu, ko yandi lǝlu ǝnǝ nu takaza nǝyimǝ tunurai tigǝnǝ. Ba aruza tu chunna wu. 11Kanda ka ama chira itonin nǝyimǝ manang ba amura uvunkǝ om wu.12Wang shauwa hahenum agana mura zondo gini nu nurai shishoro ujir kunda ubunu U'weng wu. 13Ko yandi richi nawa tunirai tukatǝsi baka ka azondo gini gana dula tukpakpa ta kananang tu pir ka sha nǝyimǝ mǝruku.14Tumǝ tǝshi rirai kini Kristinbaka hu tu yito gǝnggǝngna: kura'aduru nu gyere di pirmǝ nu mǝrsǝ di. 15Na tara iminyi indi, ǝmǝ hu, "Richidi, hu na kunda rumoro rumǝ, na gana gyami u garu'nu u'weng wu, dang'a andu agata wu.16Aya kizi abi kunda ubunu u'weng agyami, ba: andu nangana ka abi suru na rai a rulǝrǝ Egypt na tǝrǝ tu Moses wu? 17Mǝ bi wa manaŋ kini aya na yimǝ suwǝ akur nanzi, ba: andu mǝruku ka abi wizi na tu kira tukpǝng-kpǝng. 18Na tara aya kizi mǝ bi chira itoning, ba ǝnǝ ruwǝ nǝyimǝ uvunkǝ umǝ wu? imba ando ka awuza agata numǝ wu? 19Tu yira ba amura uruwǝ nǝyimǝ uvunkǝ umǝ wu baka agata.
Chapter 4

1Tutorin tu ruwǝ nu vungkǝ umǝ tidani tuwa shauwa tu kana tǝmǝ nu ruwǝ di nedi wu, 2Baka ka a gara nandu ibinezhi gyilau di kanda ka abi gara na narutuma ridi ba ri bi wuza ituma galau nando ka ba a gura akpǝ nu dula akurǝduru wu.3Ando ka ǝwǝmǝ a ruwe nu vungkǝ di kanda ka ma gara. Konzeng kanda ka ma tozo nǝ yimǝ manang mumǝ ba aruwǝ nǝyimǝ uvunkǝ ume wu kusum nu biya ituma i gita ashari a kpira gura a masanu mudi. 4Na maru mǝbi bunu na tara si sundǝrǝ tititomo tumǝ richi ru sundǝrǝ. 5Konzeng nǝyimǝ uvǝrǝpu di mǝhu ba ǝruwǝ nǝ yimǝ uvunka umǝ wu.6Iwǝkǝnǝ azondo ǝruwǝ nǝ yimǝ uvunkǝ umǝ. ando ka ǝbi mǝ kunda ugarunu galau di kizi ba ǝmura uruwǝ wu ibǝnǝ agata niyan. 7Uweng ma ku yimba richidi ka mǝ bunu kini David na tara imiŋ ka ana ma ba, richidi hu na kunda rumoro rumǝ, nakana wa tunurai tukatarasa wu.8Tanǝzi ka Joshua bi yǝnǝ uvunka, Uweng ba maba ku bunu na tara riʒi richi wu. 9Baka nandi a yaha richi ru sundǝrǝ nu vungkǝ wǝndu dula. 10Bella undo ka mǝ ruwǝ nu vungkǝ u'weng mu mǝ vunkǝ na ti dima tumǝ kand Uweng mǝ vungkǝ nǝ tumǝ. 11Baka nandi yaha ti di kira uruwǝ nu vungkǝ di baka ka zondo kǝnǝ ruwǝ na yimǝ agata ka abi ruwǝ ni.12Ubunu u'weng tuvungkuzǝ hu nǝ budǝrǝ kini uriya uvira u tusar ti repu, uriya pa dang'a ulǝli. 13Ba iming ni ka i tashi ka ba Uweng ruza wu.Ruzan ka ko imi eng na rutantannyi ru'weŋ ba unyisa numǝ wu. ǝme ma rika kusum tukpakpa na masanu mudi, tu ruza tu sa kǝ ri numǝ na tubuna.14Nǝzi ar na Pozo gbau ka mǝ nǝ shipu usuru nǝ shiri, Jesus vana u'weng. Ya ha tuda yito uruza umǝ nyel. 15Ba ar na Pozo gbau ka ba ma kunduza izhai goro wu, ǝme mǝ kǝ zumǝ na tukpakpa ta ta kananang pa dannya ru ulensi di ba ǝmurmǝ na maruku wu. 16Yaha tuda hanandu nǝ rukpǝ nǝ shiri pirmǝ nu dǝtǝr u'zhai, tidi kaba ukpǝ tomo nǝ lǝlu ru gana.
Chapter 5

1Kusum u Priest gbau, ǝ chǝpu mǝ hu madi tursa nan dubǝ nu dima tukpakpa tu'weng mǝ tuzu tukpakpa kini sishende baka ukuzuzu mǝruku. 2Ma hana shauwa nan du jur ruza kini ando ka ǝmǝ ka shanǝ nu wuru baka ka ǝmǝ dony nu tǝmǝ umǝ. 3Baka nandi ǝmǝ donyi mǝ yituzu tukpakpa baka mǝruku mumǝ kanda ka mǝ yituzu na tara'ndubǝ.4Ba baka rukpǝ rumǝ kizi ma mura biyiba bundi wu.Uweng kizi mǝ yisimǝ Kanda ka mǝbi yisi Aaron. 5Na nandi ma ba Christ kizi mǝ yiba rukpǝ pirmǝ na Priest wu, Undu bunu kizi mǝhu, Audi vana ɔm, richidi, embi Dada ou.6Kanda ka ma gara ni zhira, U Priest u lazu udaku na maru Melchizedek.7Na lǝlu ka ǝmǝ nǝ yimǝ rupum, mǝ bi buhuza mǝtǝrǝ kini aval na bukyenku n'uyara nu'weng, undo ka mǝrǝɲ kaba umǝ, nu wi, Uweng di bi kundu mǝ baka akurǝdur amǝ. 8Na ruvana rumǝ, ma makaza udula ubunu nu noto rukpǝ nu kunda kpai umǝ.9Abi wumǝ bubu robo, undo ka ma noto rukpǝ, ma mura arai a lazu'daku. 10Uweng bi nyanzu mǝ nu Priest gbau nu dula Melchizedek. 11Ar na tukpakpa char ka tidi ba na tara Yesuh, ba tu renyi uba di wu12Bǝzi anyi nedi andu banzǝzǝ, kizi aɲi nu gana zondo di banzi nyi mu kpakpa mu gisan-gisan mu sutuma su'weŋ. Na gana hu mǝnǝ ba iriya kanfang wu. 13Kovi ka mada usuwa rǝnǝ ma dazi ma rǝng ukunda rutuma ri yǝrǝrǝ r'uweng baka ka mada wambira. 14Kundaŋ, iriya kanfang i unduganu, ar na anduganu ka uruza gǝnǝ mǝ kǝ dungǝ ka arǝɲ hara imin gyilau kini ishishoro.
Chapter 6

1Yaha tu da yaha u'gyere rutuma ru Christ, tu nyana na ruganu, tugana gita ashari a kpira gura aval na tukpakpa tu gushi kini ujir akurǝduru nu weng. 2da kazi akpira gura a bǝnzǝ natara uchiri na mini , utarsa tǝrǝ, uzansuza ando ka ǝmǝ wi, kini utura na tuba ǝmǝ na richi ru dungǝ umǝ. 3Nu'wǝmǝ uweŋ tu rǝny udima tukpakpa tidi kusum.4Iwa mǝlǝnmǝlǝn nando ka abi ma mura uruza, ǝmǝ lembǝ imiɲ iyutu ya shiri, ǝmǝ ku mura itsang-tsang i vunkǝ uweng 5kini undo ka mǝ lǝmbǝ ubunu galau u'weng, kini budǝrǝ bu suwǝ su dungǝ6 kizi ǝku ri nu loro, iwa gbolon-gbolon ka adi ku tara ni.Baka ka ǝbi gakara vana u'weng, a wumǝ nǝyimǝ mamyeng7Bigizi ka bu kabu ure ka ma kpozo nǝ bǝng, tukpakpa tu lam tumina nu na vara di, ulam ka umura ukpǝ tomo tu'weng na kayang 8Baka ikana kini tukpipe tu shishoro, tuma shaina pa danɲa unu'moko. Umarsǝ di nazi udoko.9Ar nu tara tukpakpa tu galau na tara au, tukpakpa tǝ shiri, ko da tubunu mashe. 10Ba uweng na gyasi wu, ba ma taka ituma kini uwǝmǝ ka u bǝnǝ na rizǝ rumǝ, baka ka au uyito nedidi ma, au nu yito andu yǝrǝrǝ ǝmǝ11 Utǝrǝ goro nǝzi kovi kini bǝnǝ uyutu rukpǝ pirmǝ nu mǝrsǝ di, nunu ka utǝrǝ unurai gini di tashi ǝkurǝduru. 12Tukpakpa tidi nandi bǝzi nǝgǝnǝ tǝshi andu madoro wu, kǝzi andu makaza utǝrǝ rai u lingu'nurai u PROMISE.13Lǝlu ka Uweng bi hunu na Abraham, ingye iming ka inwanu, Mǝ bi tonzo nǝ rukpǝ rumǝ baka ka ba zondo ku kizi mǝ wu. 14Mǝ bi hu, inkpǝ tomo arai au a bari pa dang'a imundunŋ. 15Na nandi abraham bi mura iming ka abi hu itǝshi imǝ baka ulǝngǝ unurai umǝ nu rika lǝlu ka ibiyu.16Azondo tonzuzo nan do ka ǝkizǝ nǝ nu marsǝ. Ko yandi mǝkangara mu gena itoning bǝnza ǝkura duru. 17Bizi ka Uweng da bǝnǝ apǝzu kenken ujur yuhuru iming ka ma magara mǝ bi tɔnz. 18Uweng bi wa nandi baka tukpakpa tu repu ka ba tu yuhurzu rumǝ wu, Akurǝduru ba Uweng buhuza malem wu, Ando ka asuma ǝruwǝ nu gangu umǝ,19A mura budǝrǝ kini utara rai rugoro ka turuwǝ na tira tu bobo nǝyimǝ mǝjangala mǝ shibi gura 20nira ka Jesus vana u'wǝn bi tuba ruwǝ ni baka ardi. Muma tǝshi Pozoh Gbau babu uda:ku na rikyor ru Melchizedek.
Chapter 7

1Melchizedek ujah u Salem Pozoh gba bi mana kini Abraham ka maka suru nu Sumu U'jah mǝ bi kpǝ mǝ tomo2imǝ da kizi Abraham bi yimǝ iming wǝndǝ nǝ yimǝ rukura ri gun tukpakpa. imǝ ujah tsang-tsang, ujah Salem, ujah utitǝshi tu shamma. 3lmǝ la:zi Ata, Amba, Tupozo tu wi, ba ǝmǝ nu gyere si wu da kazi uda:ku tuvuŋkuzǝ wu, ǝme mǝ yinkini vana Uweng baka ǝmǝ Pozo Gbau la:zu'daku.4Barin uzha undo didi ka tupozo tu Abraham tu bi nyinzumǝ iming wǝndǝ nayimǝ na yimǝ rikurǝ i tikpakpa ka ma: mura ni ra: utiya ukwara:5 Ma:kari muhu anda:a rai a ti Levi kpaidi ki adi kansa imiŋ wǝndǝ na ta:ra rukurǝ nǝ tǝrǝ t'andubǝ kusum na: ha hene ka: ǝnǝ dong andigenze a Abraham. 6 Melchizedek ba: ǝmǝ tubiri tugǝne wu, ma: kaba imiŋ wǝndǝ na tara rukurǝ na Abraham ma: ku kpumǝ tɔmɔ ǝmǝ ka Uweng nǝhu azi tukpakpa tigalau tumǝ.7Ba ma ta:ra ni wu ka: unduganu kizi mǝ ukpǝzǝ tomo n'undigenzǝ. 8Na: nedi undubǝ kizi mǝ ka:ba iming wǝndǝ na tara rukurǝ kusum na: nandi ewumǝ uvungkuzǝ la:zu uda:ku. 9Nu garuunu Levi kansa iming wǝndǝ na ta:ra rukurǝ. ǝnǝ akutarsa nandi na: tǝrǝ ta Abraham. 10Hu tu bara Levi nǝyimǝ tupozo tu wi nǝ lǝlu ka Melchizedek bi mana kini Abraham.11Tǝnǝzi ka a da dula iyǝrǝrǝ i rijah ri ti Levi, kizi abi mura ma:kari kizi aku mura uzhi u'priest na: tu yinkini tu Melchizedek, bǝzi na maru Aaron goto wu? 12Hu ǝyuhuru rupozo rugbau, na:kurǝduru, abǝ yuhuru ma:kǝri dong.13Undoka: abunu na tara ǝmǝ mǝ suru na: rizhi rilem, ba: zondo gǝnǝ mǝ yito rupozo na: maru wu? 14Tu ruza ana mina Lord na: bigizi bu Judah, iguta ka: Musa ba: ma gura nǝyimǝ rikyoro ru tupozo tugbau wu.15Iming ka tu hu en kyenkyen, uzhi pozo gbou ku suru pa danɲa Melchizedek. 16Rupozo rugbau rumǝ ba r'undubǝ wu, rǝng ru budǝrǝ bu tuvungkuzǝ tu la:zu udaku. 17U Bebul uhu nandi na tara umǝ, upozo gbau u la:zu daku na rikyoro ru Melchizedek.18Ama puka ma:kari ma dinka m'ujir budǝrǝ. 19Ma:kari mudi ba: mu bunbura tukpakpa wu. ǝmǝ dungǝ na churna galau a tara rai, ǝwundu goro nu kir'uweng20Bizi ba uchiri'tonin ni wu, azondo a tǝshi tupozo tugbau la:zu'chira itonin. 21Mǝ tǝshi pozo gbau lǝlu ka Uweng bihu muma tonzo ba ma ku yuhuru wu.22Jesus ma yimba achurna a'uwi'zhiming nu wǝmǝ wandu repu da: kusum. 23Nazi tupozo tugbau char kizi uwi u gǝhǝnǝ udokono na ampisi. 24Baka ka Jesus mǝ vungkuzǝ la:zu da:ku, nandi nazi rupozo rugbau rumǝ.25I Chan imindi ka mǝ rǝng uka:ba andubǝ pirmǝ nu'weng amǝ nǝ tuvungkuzǝ mǝdi ki:ba na tara andubǝ.26 Bizi el ka tidi mura pozo gbau utsang-tsang u la:zu ruto, yǝrǝrǝ ula:zu mǝruku, nu zanzanǝ ukizi ashiri.27Ba mǝ ku bila izhiming i yutu SACRIFICE u koyandi richi danŋa tupozo tugbau bǝzi ukuzu mǝruku mumǝ kini mǝ'ndubǝ. Mǝ bi wa nandi na wǝndǝ nu yutu rukpǝ rumǝ ka abi gakarumǝ. 28Makari mu tarsa pozo gbau , undubǝ u temǝ, kuzi itɔnin ka ibi rǝmǝ na maru makari iyimba vana ka: ba: ǝmǝ nu libu wu.
Chapter 8

1Iming ka ar nu ba di nǝzi pozo gbau ugoro nǝ tutǝshi nu wǝrǝ kangkam u dǝtǝr u rijah nǝ shiri. 2ǝme ulǝrǝ nira tsang-tsang nira ǝkurǝduru ba: ubumbura undubǝ wu.3Gun tupozo tugbau, ituma gǝnǝ gura uyutu SACRIFE kini utusu rukura, manyi mudi, nunu aval ǝkuzu mǝruku ichan imindi ka nyel amura iʒiming adi yimba. 4Adǝ hu Christ na masanu mudi, ba mǝbǝ tǝshi pozo gbau wu, tun ka azondo ni ka anyinza tukpakpa nu tarsa makari. 5ǝbǝnzǝ ururu utukpakpa tǝ shiri, iyinkini ugǝhǝ ha Moses magana pi ugura U'weng, mǝhu, yira ubumbura kusum tukpakpa tidi tudula iming ka aba:a nu na: tara uwoho.6Christ ma ka:ba u MINISTRY galau kanda ka ǝmǝ undu tutorin galau nǝyimǝ imiŋ ka ama turani, kusum na: tutorin ti galau na tara tukpakpa ka ǝmǝ wǝmǝ Uweng ma yandu. 7Tǝnazi ka iming ijur wungulu ka ama tura ni en yerǝrǝ ba aba ku bila uzhi uwungulu u repu wu.8Uweng bi hu ma mura andubǝ nu takaza, yiran si su dungǝ ka em Uweng in tara iming ijur wungulu kini arai a Israel kini Juda. 9Ba itǝshi pa danɲa iming ijur wungulu Ka imbi wa kini tupozo tu wi tugǝnǝ na richi ka imbi moko uwǝrǝ gǝnǝ in susǝnǝ nǝ bigizi bu Egypt, ba ibi dula iming ijur wungulu ka in yǝnǝ wu, iwa in jikǝnǝ.10Inge imi ijur wungulu ka inwa kini arai a Israel, na maru si sa maru. In wa makari nǝyimǝ tunurai tugǝnǝ in ku darsa nǝyimǝ sai sugǝnǝ, in tǝshi Uweng gǝnǝ, ǝnǝ aku tǝshi andubǝ am.11Ba: ǝku bǝnzǝ andu-shibira gǝnǝ kini rihene nu hu ruzang Uweng baka ka aruzam, andu gbau kini andu gisan. 12In kunda izhai i tidima ti shishoro tigǝnǝ, in taka na maruku mugǝnǝ ba ma sa ku rǝmǝ num wu.13Mǝ yisi iming ijur wungulu di iming 'gisau', Na: dinka di U'kozo imin ikozo i wurumǝ en ǝzhi sa:sa.
Chapter 9

1Iming ijur wungulu ya dinka di n'ilarbin i riya mumpa, ubisizi ǝzhi a masanu mudi.2 A bi bumbura ira i ubisizi ǝzhi, bizi ubinda u tutorin t'ukǝi kini udǝtǝr patalaki u tarsa tukpakpa, afufuku kizi ǝyisi ira di ira yǝrǝrǝ.3Namaru ujangala u repu di kuzi ira ibisizi azhi ka ayisizi en ira yǝrǝrǝ, ikizi kusum tira. 4en nira uriya mumpa i buru bu kizi udangara iru ni galau na masanu mudi ka a tarsa tukpakpatu riɲa ni, ǝku tarsa uwarmǝni iming ijur wungulu, nǝyimǝ di atarsa kudansu ni ra ukpozuzo na shiri gun nǝ iru galau dǝndi. Ubandi u buru u Aaron, kini mushari mupatalki kusum iming ijur wungulu. 5Na tara uwarmǝni u imiŋ ijur wungulu kini uzanzana uwǝru u atuma au'weŋ ka u kupu kusum unu ira ukaba andu dula, ba tubunu natara di nedi wu.6Hu ama biya ugursuza tukpakpa tindi, pozoh gbau runzuzǝ nu gura u bisizi azhi u gunga di ma dima tidima tumǝ.7 Pozo gbau di kizi ma runzǝ n'ugura urepu di nǝ wǝndǝ ko yandi lǝlu nǝ mǝnyi ka ma yutu mu rukpǝ mumǝ kini mǝruku mu jur ruza mǝndubǝ.8Uvungkǝzǝ tsang-tsang u bǝnǝ nuhu baka da ira i bisizi ǝzhi adinka da rutorin, uruwǝ ni tsang-tsang ba imǝ yunko yani wu. 9Indi i bǝnǝ tukpakpa tǝ nedi wu, tukpakpa tu nyinza kini tu kuzu mǝruku ba mu rǝng ukuzu tutorong tǝndu rya mumpa wu. 10Iming ka emǝ wa ǝzi ni nǝzi iriya, tusuwa, kini tukpakpa char tu kuzu rumǝ; makari mu rupum, urika iming ijur wungulu gisau.11Christ mǝ rǝmǝ; pozo gbau u tukpakpa tu galau, mǝ bi ruwǝ nira ubisizi ǝnan gana ka ba abi pi nǝ tǝrǝ tǝn dubǝ wu. Ba ǝmǝ u masa:nu mudi wu. ǝmǝ mǝ rǝmǝ na tukpakpa tu galau ka udungǝ tǝn na tuba. 12Ba bizi nǝ maɲi mu mandi kini mi'na kizi mǝ bi kuzu mǝruku nani wu. Nǝ maɲi mumǝ kizi mǝ ruwǝ nira tsang-tsang kizi ma ̈ pirmǝ nǝ shiri13Hu ahu manyi mu mandi kini iwun kini uzakamza na mato kuzu andubǝ ǝpukǝnǝ baka ukuzu rupum torong bǝlu 14ukuzu nǝ mǝnyi mu Christ ka nǝyimǝ uvungkuzǝ tsang-tsang umǝ; ulazu ulibu mǝ kuzu u torong goro kini udima tukpakpa tishishoro tidi wuza Uwengu tuvungkuzǝ ituma: 15na nedi ǝmǝ dǝ undu tura na tarshi niming ijur wungulu gisau imindi nandi mǝ wi kizi mǝ jiki tulǝrǝ tu imiŋ ijur wungulu yadinka susu ǝnǝ nǝ mǝruku mu gǝnǝ. Ando ka a yisǝ nǝ ǝruwǝ na rai au'weng.16Imin ka undu wi yahaza namaru ka adi na harsa nǝ digenzǝ; ǝmǝ wu mumǝ wi kizi ayira en. 17Iming ka a yahaza na maru ka adi na harsa na digǝnzǝ ǝmǝ: Hu undo di mǝ wi kizi umura budǝrǝ baka ka ong babu budǝrǝ ka undo ka ma wa ong dazi mǝ wi18Bizi manyi ni nǝ iming ijur wungulu ya dinka; 19Lǝlu ka Moses bi yimba iming ijur wungulu na tuba mǝbi chira mangi mu mana muwun, muwun, mini, alaham guvong kini uva u zakama maɲi, kizi ma zakamza nu va U'weng kini andubǝ kusum. 20Kizi mǝhu ingye manyi mu ujir wungulu ka Uweng mǝhu a yau.21Na churna wǝndǝ di ma zakamza manyi mudi nira ubisizi ǝzhi, kusum kini tukpakpa ti tuma tǝyimǝ di. 22Mǝkǝri muhu gun tukpakpa ukuzu di manyi kizi awuzi ituma nani. Baka ǝji kuku maɲi wu ba u takaza ni wu.23Itǝshi iming galau ka tu vǝrǝpu tu tukpakpa tǝ yimǝ ashiri ǝkuzu na rukura ru'tuzu rukuzu mǝruku. 24Christ ba mǝ ruwǝ nira tsang-tsang ka ǝpi nǝ tǝrǝ wu, mǝ bǝnǝ ǝmǝ undu akurǝduru ka mǝ ruwǝ nǝ shiri nǝ rukpǝ rumǝ mǝdi tura na tuba au'weng nandu.25Ma nyana ashiri ba mǝdi yimba rukpǝ rumǝ char wu, pa danŋa tupozo tugbau tu masanu mudi wu, ka ǝrunzǝ nǝ ruwǝ ruwǝ wu, nǝ manyi mu rukura. 26Tǝnǝzi ka ada dula nandi di bǝzi mana gyere ukunda kpai nu vhira ugita ashari a kpira gura ǝmǝ na masanu mui.nedi ka ma yonko nu mǝrsǝ lǝlu madi toro mǝruku mugoro nu yutu rukpǝ rumǝ27ǝhu undubǝ mǝ wi nǝ wǝndǝ, na maru di uwa na rugoro. 28Christ bi yutu rukpǝ rumǝ nǝ wǝndǝ mǝdi kuzu mǝruku mǝn'dubǝ char. Mǝ ku dungǝ urepu ba ma ku bara ikai i mǝruku wu, ǝzi uchira wan du ǝkurǝduru ka ǝnǝ nu rika umǝ a di ka:ba SALVATION.
Chapter 10

1Mǝkǝri mudi ururu u imiŋ galau udungǝ ba akura tukpakpa tidi wu , ando ka adi pirmǝ nu'weng, ba ǝraŋ upirmǝ ni tsang-tsang uyutuzu rukura ka tu pozo tugbau dimiza nǝ suwǝ wǝ wu. 2Jiji nandi wu ǝbi mura ǝma kong uyutizu rukura bazi ǝmǝ kuzu andu bisizi ǝzi nǝ wǝndǝ ba kuzi uruza u mǝruku ni wu. 3Kusum nu yutuzu rukura ridi, udangara mǝruku ni na suwǝ wǝ. 4Ba manyi mu iwun kini imandi rǝng ukuzu mǝruku wu.5Christ bi rǝmǝ na masanu mudi, mǝ bi wu uyutuzu rukura kini tukpakpa tu tura, nandi kuzi rupum ka numa bumbura num. 6Ba ma kunda ulense u yutuzu tukpakpa tu kuzu mǝruku wu, kini tu ʒishiza. 7In kizi inhu ingyemi kanda ka ǝbi darsa nu Bebul wa dinka, ǝdi wa imi̇ng ka au nu gana di8Nu dinka di mǝ bihu, kusum uyutuzu rukura, tukpakpa tu zishiza kini tu jur zhishiza a tukuzu mǝruku ba iming gana imǝ wu, gun tukpakpa tindi ǝyutuzu na churna a mǝkǝri. 9Em ma bandi, indi wa iming ka au nu ganadi mazha udima udinka nunu ka mǝdi kursu u repu ni. Nu'gana10 dǝndi, ǝmǝ kuzandu tsang-tsangnu yutu rukpǝ ru Jesus Christ nǝ wǝndǝ uma za.11Si nǝ si, pozo gbau tursa natuba Uweng nu dima tidima ti tuma tumǝ nu'weng nu yituzu tukpakpa tu wǝndǝ tidi ka ba ti kuzu mǝruku wu. 12Christ ma yitu rukpǝ nǝ wǝndǝ SACRIFICE bazi mǝruku mugoro, na maru di mǝ bi kǝ tǝshi nu wǝrǝ kankam u'weng. 13ǝmǝ nu rika lǝlu ka ananyarumǝ ǝmǝ adi wangara udǝtǝr u tara tubuna tumǝ. 14Uyutu rukpǝ rumǝ nǝ wǝndǝ mumǝ kuzu yǝrǝrǝ babu udaku nando ka ǝmǝ kuz'anǝ tsang-ṭsang15Uvungkuzǝ tsang-tsang, u ku gara nandu nandi nu dinka di. 16Mǝhu inge iming ijur gbaka ka inwa kinǝnǝ na maru si sidandi Uweng ma gara. in wa mǝkǝri mom nǝ yimǝ tunurai tugǝnǝ in ku darsa ne yimǝ sai si gǝnǝ.17Kizi mǝ ku kini gara, mǝruku mugǝnǝ kini ti dima tishishoro tigǝnǝ, in taka tǝn. 18Ira ka utakaza, nǝ mizi utakaza undi bakuzu uyutu SACRIFICE nunu Mǝruku wu.19Baka nandi rihene, ar nu wǝmǝ nu hu tu ruwǝ nira tsang-tsang nǝ yimǝ maɲi mu Jesus. 20 Achurna gisau a usokonin ka ma korno nandu nǝ yimǝ majangala nǝ rupum rumǝ. 21Baka ka ar na pozo gbau na rinyen ru arai au'weng. 22Yaha tu da ka tozo na tunurai tu ǝkurǝduru nu wǝmǝ nu hu ǝzhi nandi di na tu nurai tugoro nu zakama tsang-tsang nu suru nu toron shishoro, kuzi nu kuzu apum goro na mini mu yǝrǝrǝ23Yaha tudu ku yitu babu uzuhu nu yumba rai ru riya turinu. Baka undo ka magara ǝmǝ na'kurǝduru. 24Yaha tu da bara kanda ka tidi tǝngǝrǝ apum goro nu wǝmǝ kini udima tukpakpa ti gilau. 25Tɔ gana warna nu gursa akpǝ wu, kanda ka uzondo na wunza ugana di, tikini kisa tira nyel kanda ka ar nu rikiza uweng di nu wǝsizǝ vati26Baka hu tu da dula ni dǝgǝr na churna a mǝruku, inng tuma kaba uruza wa akurǝduru tuma lingi tukpakpa tu kuzu mǝruku ni yan. 27Imiŋ ka ǝnǝ ni yǝwǝ nǝzi uwa gurupu na tuba, kini ivunvun i rua ka u hǝlbuzǝ ana nyarumǝ au'weng.28Kovi ka ma gyami mǝkǝri mu Moses mǝ wi la:zi izhai baka da andi repu da: andi taru a yira. 29Yandi urya rikiri rushishoro kizi adi ya undo ka ma yepu nu buna u'vana u'weng ka mawa mǝjunu na maɲi, iming ijur gbaka manyi ka ǝnǝ kuzu mǝ tsang-tsang nani, mǝ ku tinza uvungkǝ yǝrǝrǝ u izhai.30Ar tu ruza undo ka mǝhu, iming di nǝzi undu ta:ra, in kursu nǝ kovi, gbaki Uwǝng mawa andubǝ ǝmǝ gurup.31 Iming iyǝwǝ ka udi kpo na ta:ra tu'weng u tuvungkǝ32Gana taka si: sa maru ka ubi ruza; ka ubi kisa tira nǝyimǝ ukunda kpai. 33ǝbǝ nu mameng nǝ yimǝ andubǝ na bu tinza a ukunda kpai au nu bǝnǝ nu hu au kini ando ka akunda kpai nanzi dong. 34Bizi au ni'zhai nando ka ǝnǝ na rai a'nyanyi; ubi ka bǝnǝ rai rugupǝng; uvini iming ka u wǝmǝ au na ruza nǝ rukpǝ u ruza ka au ni'iming galau ka ba imarniza wu.35Gǝnǝ lingi uyimba rairo wu ka en niming buyiba. 36Iming ka ubila nǝzi ukisa ruroho pirmǝ nǝ lǝlu ka uwa iming ka Uweng nu gana di; ukizi ukaba iming ka mǝ bi hu ma yau. 37Ba nu zhinga wu; undo ka urǝmǝ mǝ ba ma sharu'sha wu.38Undu tsang-tsang om ma wuza usɔkɔning nu yimba rai; wu mǝ wundu rumǝ na mu maru-maru; imiŋ ba in kunda ulentse umǝ wu. 39Ba ar ando ka ǝkurmǝ na mu maru-maru nira iyǝbur wu; Ar ando ka tuma yimba ǝkurǝduru tudi suru kyenkyen na suroho su goro
Chapter 11

1Uyimba rai nǝzi utara rai nu kini nǝ tiʒi tukpkakpa ka ba ama yira tǝŋ wu. 2Baka nandi kizi tupozo tu wi; ǝbi kaba nǝ don uyimba rai rigǝnǝ. 3Baka uyimba rai kizi tu ruza ka Uweng bi yimbura masanu mudi nu garunu umǝ baka nandi kizi ganǝzi iming i yira kizi ǝbumbura tukpakpa tu yira na:ni4Bizi nu yimba rai kizi Abel bi yimba u SACRIFICE galau kizi u Cain, na nandi di kizi abi hu ǝmǝ undu tsang-tsaŋ, ichan imindi ka Uweng bi bunu galau na ta:ra ǝmǝ niming ka ma yimba, pirmǝ na richidi a bunuzu na ta:ra umǝ gun nu wi umǝ baka uyimba rai ridandi5Bizi baka uyimba rai kizi abi zansa Enoch pirmǝ nǝ shiri makana yiru'wi. Ba abi zerumǝ baka ka Uweng bi kpumǝ. Bizi na maru ukpǝ umǝ abi bǝnǝ nu hu Uweng mǝ ruma rai nǝmǝ. 6Na nedi baka ba uyimba rai ni wu, ba ǝrang urumumǝ rai wu. i bǝnǝ nu hu koavi ka ǝrǝmǝ nu'weng amura muma yimba ǝkurǝduru nu hu ǝmani, undu nyinza REWARD nun du bila umǝ.7Bizi nu yimba rai kizi Noah, bihu mǝ kaba rutuma nu nu utuma, Uweng na ta:ra tukpakpa ka ba ama yira tǝn wu, nu noto rukpǝ nu'weng mǝ bi UJIRGI u mini mǝ di susuzu ando rai ǝme na tuvungkuzǝ. Nu wa nandi mǝ bi tǝshi na tuba masanu mudi, mǝ tǝshi vana u tsang-tsang baka uyimba rai.8Bizi baka uyimba rukpǝ kizi Abaraham ka abi yisumǝ mǝ bi noto rukpǝ mǝ pirmǝ ni ra ka mǝ di ka ka:ba INHERITANCE ni. Mǝ bi suru ba makam ira ka pirmǝ umǝ ni wu. 9Baka uyimba rai kizi mǝ bi tǝshi nǝ bigizi ka ǝbi mǝ yimǝ pa daŋ'a ugyen, mǝ bi tǝshi na mugura mu jur pi na mumpa kini Isaac a Jacob ando ka ǝbi hu ǝmǝ yǝnǝ bigizi budi. 10Bizi ǝmǝ nu rika danŋa ma mura upa:na na tukpakpa tu gura undu darsa iyoro di kini upidi nazi Uweng.11Bizi uyimba rai kizi Sarah, utsang ugwa, na nandi Abraham bi mura vana kinǝmǝ kusum na rikarsa rumǝ baka ka mǝ bi yimba rai na ta:ra undo ka ma gara numǝ. Ubara di nedi da bizi uyimba rai u'Abraham da Sarah, nu yimba rai, Sarah na rukarsa rumǝ bi ka:ba budǝrǝ bu mura vana, gun nu hu rikarsa rumǝ ba kuzi rumina wu, mǝ bi wangara ma yira undo ka mǝ hu undu yǝrǝrǝ. 12nu wǝrǝ undu wǝndǝ di ka bizi ǝmǝ vati nu wi ma mina andu amaru padanga iwerr nǝ shiri, kuzi padanga ishinshi nu kira bupende.13Baka uyimba rai ka ǝdindi di gun ǝwizi ba ǝme kansa iming ka ǝnǝ a yǝnǝ wu, abi ka yira anginza tukwa piu, abi wǝmǝ ǝnǝ agyen na masanu mudi. 14Ando ka a gara mizi tukpakpa tidi ǝbi bǝnǝ nu hu ǝnǝ nu bila arai titǝshi.15Tanazi bizi ǝnǝ nu torong upa:na gǝnǝ ka a ka suru ni, aba mura lǝlu ru ta:ra ni. 16kanda ka ǝnǝ nu bila upana gilau arai ǝ shiri baka nandi Uweng ba mǝ kunda mameng ka ǝnǝ di yisumǝ Uweng gǝnǝ wu. ka muma bumburǝnǝ upana.17Bizi uyimba rai kizi Abraham ka abi makumǝ ka ma yutu vana umǝ Issac. Bizi ǝmǝde vana umǝ kpadi. ka mǝbi yutu; ǝmǝ ka mǝ bi ma ka:ba iming ka ǝbi hu imǝ. 18Bizi Abraham kizi ǝbi hunu mǝ nu wǝrǝ vana Isaac kizi rirai rumǝ ru mura uruza. 19Abraham bi torongnu hu Uweng nǝ budǝrǝ bu zansa Isaac hu mǝ wi padanga turoho nǝnǝ di kizi ǝbi ku kursumǝ.20Bi kuzi baka uyimba rai na ta:ra tukpakpa tu biu kizi Issac bi kpǝ Jacob kini Esau tomo.21 Bizi nu yimba rai kizi Jacob nu i umǝ mǝ bi kpǝ ǝdigǝnzǝ a Joseph tomo. Jaob nu rya mumpa bi gakara rumǝnu binda. 22Bizi nu yimba rai kizi Joseph, ka lǝlu rumǝ rumǝ biu vati kizi mǝ bunu na ta:ra ukurmǝ wa ǝdigǝnzǝ a Israel nu yaha Egypt ma gǝrǝnǝ unu na ta:ra sugu sumǝ.23Bizi ni yimba rai kizi Moses, ka abi minimǝ, anǝtǝmǝ bi ɲisimǝ, tupe tu ta:ru bazi ka abi yira usara vana di. Ba ǝbi kunda iyǝwǝ i mǝkǝri mu'jah wu. 24 Bizi baka uyimba rai kizi Moses, ka muma ga mǝ bi gyami ruamba ru basha u Pharoah. 25Mǝ bi goto wǝmǝ ukunda kpai kini andubǝ au'wo kini ukunda ulense u tukpakpa tu mǝruku nǝ ku lǝlu ku gisang. 26Mǝ bi torong mǝ yira ukunda kpai u dula Christ kizimǝ rurum ru subinga su Egypt, mǝ bi dura ǝzhi ǝmǝ ni ming ka ma mura.27Bizi uyimba rai kizi Moses bi yaha Egypt. Ba mǝ bi kunda iyǝwǝ i manang mu'jah wu, mǝ bi shinnga pa dang'a ǝmǝ nu rika undo ka ba ǝrikǝzimǝ wu. 28Bizi uyimba rai kizi ibi yito ishɔkori wungulu kini u'zakamza u mǝŋi ka nǝzi undu sharsa agono ǝdigǝnzǝ kana na gaka agono ǝdigǝnzǝ a Israelites.29Bizi uyimba rai kizi tibi punu bupende bu pembu pa dang'a nǝ bigizi. Egyptians bi maka nandi abi tunǝ nǝ.30 Bizi uyimba rai kizi ubongo u Jericho bi kpɔ na maru ulǝnkǝrǝ nǝ sundǝrǝ. 31Bizi uyimba rai kaizi Rahab, Ulǝm bi wungulu uwi kini andu agata kanda ka ma ɲisa andu gerbe ira shamma.32Imi kizi indi ku gara? Lǝlu ru tǝmǝ num ubunu na ta:ra Gideon, Barak, Samson, Jephtha, David, Samuel, kini ugung andu urnǝ. 33Bizi uyimba rai kizi a rya igizi nu tiya ukwara, ituma nǝ'kurǝduru kini ukaba tukpakpa tu yimba. 34ǝbisi budǝrǝ bu rya urua, mangala unu ugoko, abi wunzǝnǝ, ǝtǝshi tu zhari tu tiya ukwar, ǝku rinza tizari tutiya ukwara tu gung.35Tugwa bi kansa andu wi gǝnǝ nu turnozo na masahu, azondo akunda kpai, ugyami ujiki, adi mura utorno na masahu mu galau.36 Azondo bi lǝmbǝ umeshe kini ukaba suweti,pirmǝ na rugoro kini na rai inyang. 37Abi gursǝnǝ, adunzǝ nǝ andu repu-repu, abi wunzǝ nǝ n'ugoko, abi hanza na sukaza su itamu kini imandi, bizi ǝnǝ turene tu linnga. 38ǝne ǝyinkini andu masanu mudi wu, Bizi ǝnǝ nu lunkor na tu kpan-kpan kini tuwoho, tubari kini sugal nǝ yimǝ bigizi.39Kusun andubǝ andi Uweng bi wǝmǝ'nǝ andu uyimba rai, abi bumǝ iming yiba di. 40Uweng bi yumburandu iming galau nu hu imba naru wu, a wangarǝnǝ tsang-tsang wu
Chapter 12

1Na nedi andu nangana ka ar rika tukpakpa tidi, ǝmǝ lǝnkǝrǝndu, ar tu lingi tukpakpa ti malem kini tu tiliki tu mǝruku, ar tu suma tusum ta tuba tugoro. 2Tu kursu buyoho bugoro na Jesus, undu butozo kini undu tsang-tsang uyimba rai rugoro. Malensum ka a yimǝ, ma kisa tira nu gakara, gun na mameng, mǝ tǝshi nu wǝrǝ tukankam tu'weng. 3torong, undo ka ma kisa tira nendu mǝruku, andu gyami umǝ, nǝ kana jira na tunurai nǝ jiki.4Anyi na dazi na tura tutoring tu dǝnzi iriya kini ulashi kini mǝruku nǝ lǝlu ru mangi wu. 5Kana taka utura na maru au na budursa gbou pa danng'a ǝdigǝnzǝ. Vana im, kana chira ni'dǝnzhi budarsa bu sharai wu, tira tou tu kana wi wu, na lǝlu ka mǝ dursau. 6Uweng dursuza undo ka mǝ wǝmumǝ PUNISH gun vana udungǝ numǝ.7Kisan tira pa danŋa anatuma au'weng dulsa nanyi pa dang'a ǝdigǝnzǝ, vana yandi kizi ǝmǝni ǝtǝmǝ dursuzu mǝ wu? 8Mǝzi au nu noto rukpǝ wu, ka koavi nandi, ba anyi umina umǝ wu, kuzi ba anyi ǝdigǝnzǝ ǝmǝ.9Iming ya tuba di nazi ar na tunata tu masanu mudi adursandu tu notozo rukpǝ, ukini di ni wu tu yutu ǝkpǝ na Dada u'irim kini uvungkuzǝ. 10Tunata tugoro dursuzandu nǝ lǝlu nyong nu yira gǝnǝ. Uweng dursuzandu tidi bumbura, tidi mura itsang-tsang imǝ. 11Gun budursa bu lensizǝ wu, nǝ lǝlu ridi, gun nu puba di , nu mǝrsǝ di, amura mǝnǝ mu chichi mu tsang-tsang nan du nangana ka a mura ubǝnzǝ.12to, kisan tǝrǝ tukana wa shurdǝng'a wu, kini aruŋ ǝgbǝtǝki. 13Bumbura achurna tubuna tou, ushintili kanǝ tǝshi rugun, ru ku womo hu.14Tarsa tu tǝshi tu shamma kini koavi iyǝrǝrǝ mǝzi tukpa tindi zal, ayiri Uweng wu. 15Awa shauwa, zondo kana naha izhai i'uweng. Akana mura ruchunu ru manang ridi da amura ujur tutǝshi tu shamma wu, nandi kizi ba ǝwurumǝ nani wu. 16Wan shauwa akana mura undu rubǝrǝ kini undu ujur iyǝwǝ i'weng pa danŋa Esau, ǝmǝ mǝbi za rishari na aru wǝndǝ a biriya. 17Na ruza na maru di, mǝ bi bila mada ku ka:ba ukpǝ tomo tidi, ǝbi gyami lǝlu ru irya turunu ma sura, mǝ bi bila nǝ mǝzhi ma naha.18Udazu urau nu woho ujir rǝŋ ugaka, uoho u rua nu rya, mǝrim, ukǝbungkini ǝnǝhǝlǝu. 19Nadazi na dungǝ nira kurǝtu ku lura, kuzi rumoro rubǝnǝ andu kunda di wuza aval akana kini ǝʒi amoro bunu di niwu. 20Abi tǝmǝ nu shinga na mǝkǝri mudi wu. rukura, hu ru gaku uwohodi, agursa rǝng. 21Ira di ni yǝwǝ, moses hu, iyǝwǝ di char ka ibi wam in kira22Uka rau na ritshari ri Zion nu pana Uweng utuvungkuzǝ, ashiri a Jerusalem, tu rukurǝ u tutsinyi tu atuma au'weng ni shokori.23 Umǝ dung'a nira ugurǝ'ǝkpe a ugono ǝdigǝnzǝ, aku ruzǝnǝ nǝ shiri. umǝ dung'a nu'weng, undu makangara mu kovi, kini na irim tsang-tsang andu yǝrǝrǝ. 24Umǝ rau na Jesus, undu tura na tarshi iming jur wungulu, kini nǝ mǝnyi mu zakamza igalau ka mu kizi mu Abel.25Yira, kana gyami undu bunu wu abi ji tǝ sǝmbǝlǝ wu, nu gyami undu wǝndǝ na tuto na masanu mudi, tu wungulu tukpakpa na maru wu, tu gyami undu wundu tuto wa shiri. 26Nǝ lǝlu ruwǝndǝ, rumoro rumǝ ru bi zuhu masanu mudi, nedi mǝhu ǝmǝ nǝ wǝndǝ gbaki mǝ zuhu masanu mudi kini ashiri.27Ugaru nu di nǝ wǝndǝ gbaki usha tukpakpa tu rǝng uzuhu nǝyimǝ tukpakpa tu rumbura tu jir zuhu tu tǝshi ni. 28Nandi di ukaba ujah kini bigizi bu jir zuhu, tu wunu nu'weng injah tu ku rime mumpa nu yutu rukpǝ kini buyiba.29 Uweng goro urua tukpilan wu.
Chapter 13

1Na kana yaha uwǝmǝ rihene wu. 2Na kana yaha uka:ba agyen wu. Na nandi di kizi azondo mǝ kansa ituma au'weng nu jur ruza.3Na kana taka andi inyanyi wu, waŋ pa dang'a anyi rupum ruwǝndǝ ridi. 4Gun andubǝ ayito anya nǝ tǝrǝ tu repu iminy gilau, ǝku yito annabu a'nya di tsany-tsang, andu kuba kini andu rubǝrǝ a gurupu na tuba au'weng.5Kanazi u yǝnsǝ ou u wǝmǝ u ikurbi wu, shinya ni miny i wǝrǝ ɔu, Uweng mǝhu, insa taku wu da kǝzi injiku natou wu. 6Iming i tǝrǝ tou, ima zha ti dimura budǝrǝ bu hu, Uweng nazi undu tubinka tom, in kunda iyǝwǝ wu, undubǝ ma wam imi.?7Barin andu tuba gini, andu bǝnzǝ ubunu u'weng, barin tidima tugǝnǝ, nadi makaza nǝyimǝ uyimba rai. 8Nizi Jesus nǝ izu, ǝmǝdǝ richidi, kuzi ǝmǝdǝ babu udaku.9Na kana kara tuto nu bǝnzizǝ gisau wu, izhai kizi idu ya unurai budǝrǝ ǝzi nyel ka nǝzi udula irya ujir binka andu tanu nani. 10Ar na rupyongor ana tuma aira bisizi ǝzhi , iriya di ǝnǝ ariya wu. 11Pozo gbau dunygǝzǝ nǝ mǝnyi mu rukura ka a tuzu nǝ mǝruku, inama di nu gunga nǝ shibi ira di.12Jesus ma kunda kpai nǝ shibi au pana mǝdi kuzu andubǝ na manyi mumǝ. 13Ar tu kǝ murumǝ na shibi arai di na mamǝng mumǝ. 14Upana utetǝshi tugoro la:zu udaku undǝ na bǝndi wu, nedi tuma wa ǝzhi nundu dunygǝ.15Tukpo nǝ tǝrǝ tumǝ tidi yutu iming ikuzu mǝruku nu yiba Uweng, buyiba nǝzi ǝmuzu chichi a su lem, su ku zanzǝna rizǝ rumǝ. 16Tu kana taka uwunza nyel nǝ pum goro wu, nǝ mizi tukpakpa tindi kizi Uweŋ kunduza ulense. 17Notin ǝkpǝ kini uyutu rumǝ na ti sharai tigini, ǝnǝ dǝ kizi ar rinyen ru suroho si gini, koavi ma gara ituma imǝ, wan nandi tisharai tidi wuza ituma di na rai rugupǝn, la:zu umunu, i gana shaina ninyi.18Kpe andu mǝtǝrǝ ar nu lenga rumǝ tidi mura utorong tsang-tsang, kuzi rai nuhu tu ba dima tukpakpa tugoro nyel. 19Hu nawa nandi, in dungǝ ninyi sa:sa.20Uweng u titǝshi tushamma, mǝ zhinzha unabiha u'itamu ka mǝ bi mǝ wi, usharai goro Jesus nǝ mǝnyi mu jur21 zansa mu la:zu udaku. Mǝ yinyi tukpakpa tugalau nunu udima izhi numǝ, nituma nǝ yimǝ goro tidi wuza iming i ruma rai nǝ yimǝ Jesus Christ. ǝmǝ undu zanzana la:zu'daku, Uweng kaba.22Na nedi em nu wa ninyi mumpa nu chunu, rihene, na kunda uwa mumpa mudi nu darsa om ninyi nedi. 23Ruzan, uhene goro Timothy, ǝmǝ jiki mǝ, hu mǝ rǝmǝ tu randu kinǝmǝ tidi na yirinyi sa:sa.24nyinzan tusharai tigini tukwa kini ǝndubǝ tsang-tsang au'weng. Andu suru na Italy nu gusa ninyi kwa. 25Izhai tǝshi kinǝnyi kusum.

James

Chapter 1

1James, ulǝrǝ u'Ueng kini ushara goro Jesus Christ nu zhinza tukwa na tupana rukurǝ na turepu ka amǝ sarma rumǝ.2 Chirang na rai rugupǝn, kusum ugbǝnǝ ka u muriɲi. 3ruza nuhu umaka u ta:ra rai gini rǝmǝ nu'shinga.4Yaha ushinga da monzo ituma idi sokono nu mo kusum labu upumǝ izhiming. 5Baka uzondo gini nu gǝnǝ uruza-ira, mǝ bila nu'weng undo ka mǝ zhinza na tu lebu la:zu usartizǝ, mǝ yimǝ6Bila imindi nu ta:ra rai labu'wa gbegbeti. Ko ǝvika mawa gbegbeti mǝ sokono pa dang'a ruwe ru mini ka uvinu sǝrizǝ rǝng ri yuhuru. 7san'udindǝn di genǝ wa rai nuhu ma ka:ba izhiming nu sharai goro wu. 8ǝmǝ na tsai su repu, tuchurna tumǝ sar wu9Yaha undu tuyom bǝnǝ urǝng uɲanza rumǝ, 10kizi urum nǝ yimǝ ushinshi rumǝ, bǝzi ka mǝsa marna pa danŋa ibǝrǝ i tukpikpe nǝ rizhongor. 11uweng zhanza kizi matuma kizi mawa tukpikpe tuwa, ibǝrǝ di roko kizi usara gǝnǝ marna. Nandi ka urum marna na tarshi tanu tumǝ.12Undo ka mǝ shinga nǝyimǝ umaka umǝ ma ka:ba ukpǝ tomo, namaru ka muma wungulu umaka umǝ di, ma ka:ba bupoli bu tsokoning ka uweng mǝhu ma ya ando ka ǝwǝmumǝ. 13Zondo kana hu Uweng nu maka om wu, bǝzi ka ba amaku'weng na ishishoro wu, ǝmǝ dong ba ma maka zondo nani wu.14Ko avi, ugana rai rumǝ kizi uwundumǝ shishati, mǝchirimǝ nǝyimǝ. 15Lǝlu ka ugǝna rai rai hu ukarsa u mina mǝruku, mǝruku hu muma maru'ga mu rǝmǝ nu wi. 16Nǝ gǝnǝ wǝmǝ awarsizi zhi wu, rihene.17Gun tuzhinza galau susu na shiri tu suru na'ta Uweng u kyenkyeng. ǝmǝ mǝ yuhuruzu wu, da kǝzi dang'a uyuhurzu u luru. 18Uweng mavira umina goro nǝyimǝ ǝkurǝduru tidi sokono dang'a unyinya wa dinka nǝyimǝ kusum tukpakpa ka ma wa.19Ha henum, igoto nyel na wa masasa mu kunda di, shauwa nu garu'nu, kini nu wa manang. 20Manang mun dubǝ rǝmǝ na tanu ti galau tu'weng wu. 21Bezi nandi, kunku kusum mǝruku mu dǝkdǝk kini ichar i: tusokonin nǝyimǝ ushinshi rukpǝ kaba tibira tu bunu ka urǝmǝ nu mangala irim gini.22Sokonin andu wuza ituma nu bunu na kana warsiza ǝkpǝ gini nu kunduza di kpaidi wu. 23Bella undu kunduza ubunu labu ituma nani, ǝmǝ pa dang'a undo ka ma bara ururu umǝ. 24 Hu mǝ bara ururu umǝ, ma yira ma taka na masasa ti yinkini tumǝ nu ruru. 25Undo ka ma bara nyel nǝyimǝ tuchurna tigalau tu titǝshi tujiki rumǝ kizi ma shinga rukpǝ nǝ titǝshi tu jir kunda di kpaidi wu, undo di ma mura ukpǝ-tomo bazi ti dima tumǝ26Bella undo ka ǝmǝ undu dula kizi ma mangala u yuto rhilem rumǝ, ǝmǝ nu warsaza ruroho rumǝ, udula umǝon nǝ ru duku. 27Udula wǝ kurǝduru ka on tsang-tsang, on labu usharna na tuba Uweng nǝzi ka a binka ti rene, kini agor nǝyimǝ ugbǝnǝ gǝnǝ kini titǝshi ti tsang-tsang nǝyimǝ masanu.
Chapter 2

1Rihene, na kana yito uta:ra raiu usharai goro Yesu Kristi usharai goro ka tu zanzanu mǝ nu wǝmǝ rukpǝ na tara zondo wu. 2Dang'a hu zondo ruwǝ nira umanza gini na turongin ti galau na mǝrǝngusu kini manyen mu galau, kizi zondo undu tuyom nǝ mǝjunuku ruwǝ don, 3uhu ubara urum di u yimǝ ira titǝshi galau, kizi ǝhunu undu tuyom tura bǝnji da kazi tǝshi na tubuna tom. 4numa sokono andu hara makangara mǝ kpǝ gini wu?5Kundan, Rihene, Uweng mǝ vira andu tiyom adi sokono na rurum na rai au'weng ni yanda ka mǝ gara na ko ǝvi ka mǝ dulumǝ wu? 6Kizi nima gyami andu tuyom, ba turum nǝzi andu nyinyi kpai wu? Ba ǝnǝdǝ kizi ahanzumǝ nǝnyi na tugura tu ruvuna wu? 7Ba ǝnǝdǝ kizi atinzizhi nu shara rizǝ ri galau ka aruzizhi nani wu?8Gun nandi, na ma monzo imin na ka ubunu u'weng na gara, wǝmǝ andu vati kinenyi danŋa akpǝ gini, i wa nyel, 9bazi ka hu uwǝmǝ azondo kizi azondo, uma pura ubunu'weng ka a: wuzau ruvuna.10Gun undo ka ma dula imin ka Uweng ma gara kizi ma yaha imin wǝndǝ nǝyimǝ di, muma wangara undu pura ubunu di kusum. 11Undo ka: mǝ hu, gana wuzi ilana wu, ǝmǝ dǝ kizi mǝ ku hu, gana wuna zondo wu, ba uwuzi ilana wu kizi uwuna uzondo, uma wangara undu puru'bunu'weng12Baka nandi bunu pa dang'a ando ka awuzǝnǝ ruvuna nu jiki rumǝ niming galau. 13Baka ruvuna ru rǝmǝ ba ni zhai na ta:ra undu jur izhai wu. Izhai ɲana na ta:ra ruvuna14Rihene, imi nezi imin galau? ka zondo hu ǝmǝ nu ta:ra rai kizi ba ǝmǝ ni'tuma wu, u ta:ra rai umǝ dǝn u yimǝ uruwǝ na yimǝ arai au'weng? 15 hu ahu u henu basha da vana ma wa tijere na rupum kuzi ba ǝmǝ ni min rya i richi ri dendi wu, 16kizi uzondo gini hunumǝ hanu shamma, tǝshi nyel ni shiri, kizi ba nǝ yǝnǝ imin ka rupum nu gana di wu, imi nǝzi ulense di? 17kuzi nandi kizi uta:ra rai kpaidi la:zi ituma, uwi ni nyang.18Kizi nandi, zondo mǝ hu, au nu ta:ara rai kizi em ni'tuma, bǝnum uta:ra rai ou u la:zi ituma em di bǝnu uta:ra rai om na churna ai'tuma em. 19Hu uhu ar no'uweng wǝndǝ, u gara nyel, kizi andigǝbishi don wǝmǝ nandi nu ki:ra. 20Undu jur ryomo,rai rou nu ruza? nuhu Uta:ra rai la:zi ituma itutuku hu?21Ba dada goro Abraham pa mura buyiba bazi ituma usha ka ma pa yimba vana umǝ na tuba Uweng wu? 22Uyira nuhu uta:ra rai hana kini ituma inde kizi ni tuma uta:ra rai monzo rumǝ 23Ubunu u'weng pa monzo nuhu Abraham bi yimba Akurǝduru nu'weng, mǝ tǝshi undu jur mǝjunu kizi ayisumǝ uwǝrin u'weng. 24uyira nuhu na churna ai'tuma kizi undube muru'kuzu ba bazi uta:ra rai kpaidi wu.25Na churna wǝndǝ di kizi amǝ Rahab, ulǝm, bi mura ukuzu bazi ituma n'usha ka mǝ bi ka:ba anatuma kizi mǝ kizi mǝ zhǝ nǝ nǝzhi achurnawu? 26Pa dang'a kanda ka rupum la:zi tuvungkuzǝ uwi ni nyang nandi kizi uta:ra rai lazi ituma uwi hu.
Chapter 3

1Ti ruza nuhu a:goto wuza andu bǝnzǝ ruvuna, baka nandi, rihene, ba gungini kizi izhi ka na wangara andu bǝnzǝ wu. 2Gun goro tumǝ shuhuzu na tuchurna mamani, undo ka ba ba ma shuhuzu wu, ǝmǝ gyereŋ pirme nu yuto rupum rumǝ3Hu tu rǝng idol nǝ tunu t'ikansi nunu ka adi dulandu, ti dǝrǝ ubiha gǝnǝ pirma na tira mamani. 4Barin buru bu tanu na ta:ra mini, bǝn bu gbau bidi kizi uvunu gǝngǝn kizi u chapu me, kizi dong kuʒimiɲ kugisan kudi ku hurzu buru budi ni ra ka undu wundu di rai rumǝ nu pirmǝ ni.5Nandi kizi rhilem, imin gisan nǝ rupum, kizi rhi rǝtǝ bugyese ni'tuma char, na yira nuhu urua nyongolong undǝ kizi urya ruzhongor. 6Kizi rhilem dong urua hu, rindǝ rumǝ wuru masanu gun pirmǝ na churna shishiro, rhilem ridi kizi rumǝ wa majunu nǝ pum goro, rimǝ chǝpǝ urua na suroho, kizi risǝ ruwǝ nu rwa wǝ shiri.7Ko yandu ushoko gbou u yuru, unyen, ishoko i tanu na musong, ishoko yǝ yimǝ mini, a warsizǝ nǝ, kizi adubǝ hu kizi awarsizǝ nǝ. 8Kizi ba undubǝ ni ka mǝrǝng uwarsiza rhilem wu, rǝn rishoro inge ba ri jirsa wu kizi rǝn nu kono.9nani kizi ti yiba Ata goro Uweng, nani kizi sharha ǝkpǝ goro ka Uweng kizi ma yumburandu nu rhurhu umǝ. 10Nunu di kizi ti yiba Uweng undǝdi kizi tu ku sharsha apum nani, rihene, ti yaha tidima buru tindi.11Kizi bupia bu susuzu mini ma'laham kini mugbal-gbal na churna wǝndǝ di diwǝ? 12kizi uchichi u FIG, rihene, mina mana mǝ OLIVES, da kazi GRAPEVINE, FIGS? Nandi kizi mini na mumu ba mu susu mini mulelem wu.13Avi kizi ǝmǝ sǝnsǝn nu ruza nǝyimǝ gini? yaha mǝdi bǝnǝ titǝshi ti galau nǝyimǝ ituma imǝ i shinshi rukpǝ ru ryomo. 14Baka au nǝ rǝru gbal-gbal kini uwǝmǝ ruroho, gana nyanza tudongdong kini malem na ta:ra akurǝduru wu.15Tidima tindǝn ba tu ryomo ru suru nǝ shiri wu kpaidi, tǝn tu'ayimǝ ugunga di hu, tidima tu jur ruroho ru'Weng, usuru nandigǝbishi hu. 16Bazi ka ira ka rǝru kini ubila rugbau azi igashalaki ni kini tukpakpa tishishoro.17 bazi ryomo ru suru nǝ shiri kizi rǝng yǝrǝrǝ, shamma, shauwa, ni zhai char, imuzu galau, ujir wǝmǝ rukpe kini ǝkureduru 18Kizi abira imuzu i ritsang-tsang nǝyimǝ ishamma nǝyimǝ andubǝ a titǝshi ti shamma.
Chapter 4

1̄Nabe kizi ukwara kini ujur wǝmǝ apum suru nǝyimǝ gini? 2rai rini ni kizi ba ǝnyi nani wu, na wuna kizi nǝ sǝrtǝ kizi ba namura wu. na wuzu ukwara kizi ba na mura bazi ka ba na bila wu. 3Hu na bila kizi ba na mura wu, bazi ka na bila shishoro nunu ka nunu ka na di wuza imin gana gini nani.4anyi andi ilana,ba na ruza ka rirǝnǝ kini masanu mudi, imin shishoro n'uweng wu? Ko əvi ka rai rumǝ nu'wǝrin u masanu mudi, muma wangara unanyarumǝ u'weng. 5nuyira ou, ubunu'weng malem duwǝ? birim ka ma ta:ra nǝyimǝ goro, imin i rǝru niyaŋ dǝndi wani wu?6Kizi kuzu uweng mayimba izhai char, ubunu Uweng nǝ hu, "Uweng gyami unyanza rukpǝ, kizi mayimba izhai nundu shinshi rukpǝ. 7baka nandi yitu gun iming n'uweng gyami unanyarmǝ ma suma ira eu.8Rau vati kini Uweng, ǝmǝ ma mǝ rǝmǝ vati kinawu dong. Songsin tǝrǝ ti gini anamajunu, kizi nǝ kuzu siroho si gini anyi andu sai surepu. 9Wuza rhiyom nu yara, yaha tuzunza tou kurmǝ na rai rugubǝ kizi rai rugupǝn ru kurme ni kpaŋ nǝzhi. 10Shinshin akpǝ gini na tuba au'weng, ǝmǝ mǝ zansinyi.11Nǝ gǝnǝ bunu na ta:ra akpǝ gini wu, rihene, undo ka mǝ bunu na ta:ra uhene da kǝzi mawuza ruvuna na ta:ra titarkaning kizi mawuza ruvuna ru titarkaning. Hu u wuza ruvuna na ta:ra titarkaning, ba au undu dula titarkaning wu, kizi au hu undu ruvuna. 12Undu wǝndǝ nǝzi undu yimba ubunu u ruvuna kini undu ruvuna, ǝmǝde nǝzi undo ka mǝrǝng uta:ra di kini ulingidi. Au avi, au undu ruvuna rǝn du vati nu?13Nedi kunda, au undo ka uhu, "richidi da izu ti hanandu nǝyimǝ upana ti di wa ruwǝ nǝbǝndǝn, ti di zhizha tukpakpa ti muri izhiming na ta:ra di, 14avi ruza iming ka isimi hana nǝ izu? kuzi imi nǝzi ruroho rou? baka au u goskol ka u suru nǝdi kizi Ankara uku wurumǝ.15Izhi ka uhu, "Uweng hu mǝ gana, ti tǝshi ti wa indi kini inji ." 16Kizi nedi au nu nyanza rukpǝ na ta:ra biuzu ka umawa na tuba. Biuzu bin dǝn bushoro. 17Bazi nandi kusum undu na ka ma ruza uwi imin galau kizi ba ma wa wu, mǝruku hu ninyan nǝmǝ.
Chapter 5

1Renying nedi aɲi turum, susung mǝzhi baka imiŋ shishoro na ka ubiu u eng nǝngi. 2Rurum rigini rumǝ wushu, tukpakpa tu wa nǝ rupum ma, ikang'a ma rya. 3GOLD and SILVER gini ma sharna, kizi usharna gǝnǝ u bunu na ta:ra au i rya rupum rou dang'a urwa, uma yumbura ribing'a rou ru mǝrsǝ4Bara ikurbi yando ka ama wuzau ituma ya yimǝ araikzi uta:ra eng, ǝnǝ nu yara nawu. U yara wandi tuma di mǝ kǝ biu na tuto tu'weng undu rijah. 5Ni mǝ tǝshi nǝ yimǝ malinsam mu masanu mudi kizi mu ruwǝ nu wa:ni, umǝ pi ruroho rou pirmǝ nuweng u tuzu ou. 6Uma sharna, u wuna andu yuto ubunu u'wǝng nyel. Ba ma mangalu.7Wan shauwa, rihene, pirmǝ nu shuwa u biu u'weng. Bara yanda ka unavara rika utozi'muzu nǝbigizi, kini i shamma imǝ nǝ ta:ra di pirmǝ nushwa ure u masasa kini wa kpo. 8Auma shinga, wa rhai, kǝ tǝshi baka u biu u'weng mǝ biu vati.9Nǝ gǝnǝ munu wu, rihene, na ta:ra ǝkpǝ gini, bazi ka agana wuzi nyi ruvuna, bazi ka undu ruvuna di nǝ shibi gura. 10Barin bǝ, rihene, usuru nu kundakpai kini ushinga a anatuma au'weng ando ka abunu nayimǝ rizǝ rumǝ. 11Bara, ti rika ando ka a shinga anǝ a muara ukpǝ tomo pa dang'a ushinga u Job kini iming na ka Uweng nani na ta:ra di ka ǝmǝ ni zhai wa:ni12Rigbau ridi gun, rihene, na gana tonzo na shiri da bigizi, da ni'zhi itoning, yaha uwǝmǝ ou turu'wǝmǝ ou kizi ujir wǝmǝ ou tura ujir wǝmǝ nunu ka ugana nǝ ri na ruvuna.13Azi uzondo gini bandi nu kunda na tuyom? ma wuza aval nu'Weng, zondo na rai rugupǝng? magusa rumeze ru'weng. 14Uzondo gini nu kono? mǝ yisi anduganu au'gura u bisizi ǝzhi a di wuzumǝ aval nu'weng yaha nǝ adi wumǝ na manu mu Dada goro Uweng. 15Aval anda ǝkurǝduru rǝmǝ nu womo nundu kono, kizi Uweng zansumǝ, baka ǝmǝ nu taka ma, Uweng mǝ pismǝ mǝzhi nǝ zhi.16Baka nandi garing utaka gini nǝ pum, na wuza aval au'weng bazi akpǝ gini, na di mura uwomo. Aval andu ǝkurǝduru an gyereng ni tuma imǝ. 17Pǝzi Elijah undubǝ hu dang'aru, mǝ pǝ wuza aval nǝyimǝ ǝkurǝduru nuhu urue gana kpo wu kizi urue di bi kpo wu na suwǝ si taru na tipe twasi na bigizi bidi. 18Elijah pǝku wuza aval kizi ashiri payimbu urue, kizi imuzu bi ga na bigizi19Ha henum, baka zondo nu kizara nǝ'kurǝduru nǝyimǝ gini, kizi zondo kunǝ kursumǝ na churna. 20izhi ka udindǝndi ruza nuhu kusum undu na ka mǝ yuhuru undu mǝruku usuru nu chankuzu, ma kabumǝ usuru nu wi kizi ma kupu mǝruku char.

1 Peter

Chapter 1

1bitrus andu dula bu yesu kristi,undu kaba masunu nanduka ana gyeng di anahasanǝ anduka ani vira chunna au kp nǝ pantus galatia, cappadocia kini birthynia , kini asia . 2indi na sɔkɔnɔ nubaratubu ka Ata uweŋ nibara ,indi na skɔn nuhu ubara utuba ka uweŋ nǝwa na cuna a birim natara a chuna au nɔtɔ rikpǝ utasa ruvuna kini ukunku maɲi mu yesu indu kaba masunu yaha akabiki a titǝshi tishamadu sɔkɔnɔ ar kinʒini.3yaha uweŋ Ata gɔrɔ yesu undu kaba masunu di mura uzanzana , nayimǝ tidima tigilau mana yandu umina gisau kini titǝshi tu rika atuba au tɔrnɔ u yesu undu kaba gɔrɔ usuru nuwi.4 indi em in chinga usuru nanda gyam igǝnǝ wu rumǝ i gana sɔkɔnɔ yitɔ nu duhu rumǝ.5 na rijah ru Ata uweŋ iʒim i muri ɲiwu nayimǝ tanu tigilau tǝ kuraduru indǝ kiʒi isa bǝnǝ rumǝ nasisu marsǝ6aɲi nugbelmu natara rindi ima sɔkɔnɔ nagana nawa mameng nati chuna tu kunda kpai mamani awǝ nuhu adi shara sirɔhɔ nayimǝ.indi7 i bǝnǝ akuraduru gini indǝ kiʒi igɔtɔ sara makiʒi a sharu ɲel ɲel iminka isa wǝrumǝnuhu nani a bi ma maka na urua.8ba ni ma yiram wu gun nandi na wumum,ba u ma yiram wu gu nandi u na wumǝ mǝ 9.richidi dinɲi nukabadi na akpǝ gini i gilau kabani mawa ukuzu majunu musirɔhɔ.10 natara ukuzu majunu mu titaka ulǝrǝ uweŋ undi nanganaka nana yimba rituma ruhu iʒaiyi i uweŋ ubiu ningyi, ubara ɲel kini bila.11ab bila uruza i imi kini yandi lelu kiʒi birim bu uweŋ na yimǝ ganǝ nuba ni nuhu ru kinda kpai uweŋ kini malensum na mara nandi , 12abi ma bǝnǝ nǝnǝ nu hu ba anǝ nu dula rikpǝ rigǝnǝ wu ka ama gara ti kpakpa nanganaka andu bunu uweŋ ma ba niŋ , andu utuma uweŋ a chipǝ daga na shiri, tikpakpa ka ana tuma a uweŋ rika na lelu.13tu rang ge reng mɔkin sirɔhɔ yinban akuraduru nayira akabiki a uweŋ shaka yesu hu mayɔnkɔ.14 dan'a andiganʒi u kunda unu nagamǝ wumǝ na wungulu nakawa imin itabi biʒi tidima tǝ gyma lelu ri nanganaka angyi na mǝrim .15pa dan'a undu ka mǝ yisiɲi amǝ sangsang ,au ma sɔkɔnɔ sangsang na chinna 16au amǝ darsa tǝshin sangsang dɔn ka amǝ sangsang . 17hu isɔkɔnɔ u yisi Ata amǝdǝ na ruvuna rujir wumǝ rukpǝ natara ututɔmɔ u kuavi bara lelu rinanganaka ubi wa tanu nayimǝ isagsang.18u ruza nuhuka ba ani kpǝ aɲi na a kpǝ kpǝ ɲel ɲel nanganaka i sa wu, rumǝ ani kabi ɲyi natǝrǝ ta nata gini nati kpakpa ti shin shara ka nana makaza natǝrǝ ta nuta gini . 19chang imin ka i nawa ana kuzu nɲ na magyi mu yesu niʒi padan'a u zanǝ ujir majunu.20abi ma vira kristi na dinka a ugunga di kiʒi nedi mumǝ bǝnǝ rikpǝ rumǝ nun nu marsǝ. 21hu uwa mumǝ umǝ wumǝ uweŋ ,ka mani ʒiʒimǝ na mɔrimɔ mu wi kiʒen mǝ yimǝ rijah, nuhu nani akuraduru gini kini min gana em nayimǝ Ata hbɔu uweŋ.22u wa rairu sansan ukar tutɔ ucira meneɲ na akuraduru , abi wa nandi nayimǝ akuraduru, abiwa nandi abi bane u wǝmu , rihene wamin akpa gini nayimǝ sɔrɔhɔ 23.am miniɲ u mina gisau umina u suru ni mizu gilau , na rumɔhɔ kini udingara amɔrɔ bunu au uweŋ.24gun rupum en yinkini u kpikpe kiʒi kuzu kusum u sara u en mayin kini uvete u chichi tɔ ujiru , ukpikpe di waza kiʒi uvete rɔkɔzɔ. 25ubunu wa Ata gbɔu uweŋ mangala ujiru hu kini uzuhu ɔu gyeeng nira rimɔhɔ ribunu dudi rindǝ kiʒi abi bana nu.
Chapter 2

1i sɔkɔnɔ nuhu nani yaha akpǝ kpǝ a marim kusum , tidima ti shishɔrɔ ruru bu warisaza kini bugursa2 wa padan 'a wambira , ma dɔkɔnɔ nu bila mǝnǝ mu sangsang mǝkabiki ujah nayimǝ riguma kini titǝshi ti shamma . 3inbaka umǝ lenbǝ ukunda nuhu uweŋ amǝ ugilaudi.4rau ni mi au reshari ru vunkuze ka andubǝ ma giyamiu uweŋ bi chira nuhu nandi di inwa numǝ. 5aɲi nayinkini a shari a vunkiʒi a bipi an na shiri adi sɔkɔnɔ a rai birim adi sɔkɔnɔ arna chira abari dan ira rijah ru du nanaganaka mana rijah ru pries ka mayinza i rim akabiki primǝ na Ata uweŋ6yiran em nu tigakanɲin na ri shari ru zion , nu kiradi , ana vura reng rindǝ a kuradi unduka makaba maku wumǝ nuhu nandi di masimi mǝ zamǝ mameng.7rijah reng ru sɔkɔnɔ undu ka muma wumǝ maku kaba aɲi andu ka na gyami ukaba di risha ri nanganaka andu pihɔrɔm bigyami reng , rindǝ kiʒi rumǝ sɔkɔnɔ u sharaidi nu kiradi 8.kini ri shariru tukuru kini risha ri ri nanganaka ri wunza a nahadi ri abi kakuraduru nuhu nani ana gyami rimɔrɔ ribunu ru uweŋ iminka a bi hu adiwa .9nagana taka nuhu ana vira aɲi a rai rija ru prist andubǝ aujir majunu andubǝ au uweŋ nu wumǝ umǝ nunuka nadi ka gara tidima tigilau tundɔka maka ʒiɲi na mǝrim primǝ nira gilau in sara pɔn pɔng. 10lelu ri nanagaka biʒi aɲi kpaidi richidi a ɲidi naʒi andubǝ au uweŋ nedi kakina , nabi daʒi na kaba akabiki richidi nima kiʒi nu kaba a kabiki.11rihene inyisi a ɲi agyen kini andusɔm , gyamin tu kpakpa tu kunda malensum , ti remǝ nu kwara na riɔhɔ . 12tidima biʒi tifini nayimǝ ti sɔkɔnɔ tigilau tidi nuhuka lalu ka a sa kpǝngǝru natara ti kpakpa tu ijur gilau , a sabaha imin gilau eu , uweŋ rigbɔu remǝ uweŋ undabǝ kamasa yɔnkɔ .13ya kuavi ru gbɔu rumǝ baʒi uweŋ yang ujah rugbɔu rumǝ nuhu namǝ mǝdǝ gbɔu. 14kini ti gɔmna, ka atumǝ adi wuza ruvuna nandu tumɔnɔ umarim kini adi zanzana andu wuza i gilau . 15imin ka uweŋ wumǝ uwuza tikpakpa tigilau kiʒi uwa andu juruza bunu tilakar. 16ar ka ar nujiki, nagana wuʒitima nujiki gini na kupu aɲasi na sɔkɔnɔ tilǝrǝ tu uweŋ 17ya kuavi rgbɔ , wumin rihene kuyndang iyǝwǝ i uweŋ yang ujah rigbɔu.18ulǝrǝ sɔkɔnɔ undu buduka bi min gara in sharai umǝ na ujimbi rikpǝ , natara tura nuhu a andi gilau kin ti sharai kpaidi wu, uwa kusum kini anduka anǝ na rishishɔrɔ . 19isɔkɔnɔ imin in zanzana ka nunuka maruza ka uweŋ ni unduka mashinga nayimǝ ukunda kpai unanganaka ɔn ujir taka nuzɔndɔ. 20mashe naʒi tidur inaka u wa maruku biʒi ruvuna? inde kiʒi bazindu unima wa izimin gilau kiʒi a kuhu a adayau ruvuna ru kunda kpai , indi agama ahuna Ata gɔrɔ chiage.21natara nandi kiʒi abi yisi ɲi nandi kiʒi kiristi bi kunda kpai natara gini mabi yaha tuluru tdi ilarbindi nunuka nadina tarsa tibunu timǝ. 22ba amǝ na maruku wu, da amura uʒi ubunu u shishɔrɔ nu nu umǝ wu.23 mabi wa weti ushwa ka artinza umǝ , mabi gyami utaradi , lelu ri nanaganaka mara kunda kpai , mabi gyami nunzu imin ka anar numǝ mabi yimba ri kpǝ rumǝ nunduka amǝ na ruvuna ra akuraduru.24amǝ rukpǝ rumǝ mabi chira maruku mu gɔrɔ mawa na rupum rumǝ primǝ nu chi chi nunu ka tiga na ku wuza utaka gbaki tidika tǝshi tishǝshi tigilau ti sang sang .25 kusum gini na bi ma satta padanga ituma nanganaka a mǝ wa rumǝ richidi numǝ kiʒi ina kuru aɲi nira unabiha gini kini irim ya pum gini.
Chapter 3

1na chuna andi aɲ tuga na yimbang akpǝ giuini nati sharai tigini na wa nandi di kɔbaʒi aʒɔndɔ gǝnǝ nujur kunda unu arǝng ka a wudǝnǝ ba nubunu wu, baka tidima tu tugatigǝnǝ . 2nanandidi ki ayira akuraduru a tidima tigini nuchira mameng .3yaha ada uza nuhunani imindi gana sɔkɔnɔ imin ti rɔngin padan 'a u yimbura sikpǝ mangyen, tiserimǝ ni kini ha gaold, mangyen mu ngaǝ ngǝ .4 yaha tida euza imindi nayimǝ sirɔhɔ kini kusum usara unɔtɔ rukpǝ kini buru bu nɔtɔ rukpǝ ka ngyen ɲel natuba a uweŋ.5nandi di kiʒi tuga ta gyam tidi yimba sinɔhɔ sigǝnǝ nu uweŋ na biʒi y rungin ti ganǝ abi nɔtɔ akpǝ ganǝ natuba a ti rǝzu tugǝnǝ 6.na chunna andi di kiʒi sara bi nɔtɔ rikpǝ na abraham kiʒi mǝ yisumǝ Ata gbɔu ,nddi numa sɔkɔnɔ andiganzi hu nanda imin nanganaka igilau di kini hu maʒa i yǝnǝ ni basu ukwara .7nand di aɲ ti sharai na tǝshi kini tuga ti gini nuruza ka au tileshi tigini unduka maʒimǝ kini udu jur buǝdǝr budǝrǝ uga , nayǝ rigbɔu baʒi ka aɲi natibinka tu yivunkǝ uweŋ nandi baʒika iʒimin gana kata aval gini wu.8imin in mǝ risendi kusum gini na sɔkɔnɔ na sirɔhɔ si wundǝ iʒai iʒayi uwǝmǝ biʒi u rihene kini ushindi rikpǝ . 9na gana tarisa angyasi na a ngyasi wu, butinʒa na butin wu, natara shingam rukpǝ na matare buza nandi ki abi yisiɲ nani chira akǝbiki.10udu nanganaka magana malesum kini uyura sisi gilau magele rilem rumǝ nu susu mashishɔrɔ kiʒi maku gǝhǝ ishɔtɔ i mǝ nususu a mɔrɔ bunu au shara sirɔhɔ 11.yaha mada sɔkɔnɔ undu suru na kpǝ kpǝ shi shɔrɔ primǝ na kpǝkpǝ gilau , yaha mada tǝrǝ ruguma madiku bila reng rɔng. 12uweŋ nu rika undu akuraduru titɔ tumǝ tikunda aval kiʒi aʒi a uweŋ gyami andu wuza akpǝ kpa shishɔrɔ.13avi naʒi unduka mǝ nanga ka mǝ wuzau aɲyase na lelu ri nanganka una gana udaw i ʒimin gilau yɔng .14 inbaka you kunda kpa natara uwuza a kuraduru , au na kabiki au gana kunda iyewǝ imin nangana ana kundiywǝ iem wu, gana shara rirɔhɔrɔu wu.15hu isɔkɔnɔ nandi chira rirɔhɔ rɔu yimba na yesu na akuraduru kusum lelu yinzan amɔrɔ bunu shaka nuabila wan nandi nu shinshi rukpǝ kini uyimba rigbɔu. 16tara ri rɔhɔrɔu nu ruru nuhuka andubǝ hu a mesu na bitinza na yimǝ malesum mɔu kini kristi anǝ a kunda mameng baʒika anǝ nubunu shushɔrɔ natara au padan'a au na tukpǝ kpǝ tu shishɔrɔ. 17iyinkini uweŋ hu mǝ wǝmǝ ka au nu kunda kpai nuwa akpa kpa gilau i kiʒi unduka mawa akpakpa shishɔ.18yesɔ bimǝ kunda kpa natara ubunu u makuna mutaka ,undu akuraduru mabi kunda kpa natara gɔrɔ , andu jur akuraduru , nunuka mǝdi ka shandu nu uweɲ, abi wunumǝ u wi na rupum abiku kumǝ maʒima na yimǝ birim. na 19yimǝ birim mǝbi primǝ nu baʒi ubunu u uweŋ na anuka anǝ nǝ yimǝ iɲyang.20 biʒi anǝ nu jir kundu nu lelu rinanganaka i shamma i uweŋ nu rikadi na lelu ru noah, nayimǝ si sinanganaka su pi upa utanu nayimǝ min uweŋ bi kaba aʒɔndɔ pasa iyɔhɔ rupumuru nayimǝ mini.21indi naʒi tiyin kini tu kuzu majunu titaka baptisma , undǝ kiʒi una kabiɲi na richidi uwa ukuzu majunu mu ru pupum majunu mu aval au uweŋ di bissau tikaka na chunna a yesɔ ka mabi tɔrnɔ usuru ni nisahu.22 yesɔ a mǝ na titǝshi nu wǝrǝ kamkam uweŋ , mabi primǝ na nǝ shirhi anabiha au uweŋ , rija kini rugbɔ a yimǝ kusum numǝ.
Chapter 4

1in hu i sɔkɔnɔ nandi nuhu kirist madi kunda rupum nayimǝ rupum kisa rukpǝ rigini na imin wǝndǝ di, gun imin ka na kunda kpai na rupum i suru na yimǝ maruka.2 natara nandi kiʒi undubǝ ma udɔkɔnɔ umǝ nayimǝ rupum amǝ muma sɔkɔnɔ u uweŋ. Ata gbɔu.3uma dɔkɔnɔ nu wuza ti kpakpa tu marim , tishǝshi ta akamanang ugbelmu , ishiri na ukiru , iskɔkɔri swa tikiru ,ti shɔkɔri tayimǝ ujiru, u wu rusu tubuna kini rilǝrǝ nasi shende. 4anǝ a rika nuhu nai au pau remɔ ka una gyami u dulla gana na yimǝ ripende inde ki adi bunu ,tubunu tugubǝ na tara amǝ. 5a yimba rutuma ru ututɔmɔ nanganaka ama wuza nu unduka amǝ na ruvuna nandu wi, kin andu tuvunkuzǝ. 6natara nandi kiʒi a di ba ubunu u uweŋ kusum kini anduka ma wi, nunu ka a bi yehe revuna nayimǝ rupum na lelu rinanganaka undubǝ.tǝshi nayimǝ birim ru uweŋ.7umǝrsǝ u ku imi mǝ biu vati kuavi ,yimba rai titǝshi sap, yimbura rai kuzu rirɔhɔ naa val au uweŋ Ata gbɔu. 8imin i kiʒi na ʒi kusum kuavi uwǝmǝ undubǝ , ku wǝmǝ u kupu ku yandi makuna.9 kaba kuavi natǝrǝ ti repu tiyaha ban kini ti bunu.10ku yandi unduka mǝ kaba ma fel era uweŋ wuzan ututumɔ nani nadi yitɔ apum nami gereng a ɲi nu terǝ riʒi ru uweŋ nati chuna char.gun unduka mǝ bunu yaha undudi di sɔkɔkɔ sa amǝ nu ubunu uweŋ. 11gun unduka ma uza ututumɔ yaha budǝrǝ bidi budi ka suru nira Ata uweŋ ,wuzan tikpakpa tidi kusum nunu ka riʒi ru Ata uweŋ dimuru ukaba nayimǝ riʒi ru yesɔ undukaba masanu, yaha ida s ɔkɔnɔ numǝ nandi di na yimǝ riʒǝ ru yesɔ kristi u chiradi primǝ nudaku ujir udaku , uweŋ kaba.12imin gana rihɔhɔ rɔm , na gana chira imindi i gisausi wu , umaka gini nu rah padanga biʒi iʒim shishɔrɔ natanu ubiu ǝŋi.13 iʒim naʒika iminka nana makaza biʒi ukunda kpai u yesɔ na gelmu , nuhu nami nasimi gelmu kini isɔsɔ uweŋ nanganaka tisa yirimǝ na ri jah rumǝ.14 in ba a tinzau na yimǝ riʒi ru yesɔ, au na a kabiki , nuhu nani akuraduru kini rigbɔu a kabiki au uweŋ au nayimǝ ripum rɔm.15zɔndɔ na yimǝ gini kana kunda rupum dan a undu wunza andubǝ ,unnagana, undumalem kini undu wunza tikpa kpa ti aɲasi . unduka ma kunda rupum16 ma amǝ undu dula ,ma gana kunda memeng wu, mashinga rikpǝ nu zanzana riʒǝ uweŋ.17lelu remǝ biu adi wuza revuna a di gira revuna ridi na rai a au uweŋ , inbaka a puni naru a wa mashe kini anduka ba wǝmǝ wu ? 18.kuzu inbaka undu tanu tigilau mǝ mura ukaba , imi kiʒi ahana nu unuduka ba amǝ nu uweŋ wu kini undu makuna 19.indǝ kiʒi andu ka ana riʒi na yimǝ riʒi ru uweŋ i gana isɔkɔnɔ kini Ata gbɔu uweŋ undu akuraduru.
Chapter 5

1em undu gini na riganu kiʒi am undu gara i ming i yira u kunda kpai u yesu kiʒi kuzu em undu nanganaka inhara nayi mǝ akuraduru nu weŋ nangana ka uzanaan sa bǝnǝrumǝ . sɔkɔnɔ unabila u 2rikura ru uweŋ ka audi nu rika ganǝ nagata ingina wu, nuhu mani audi ma wǝmǝ uweŋ na wǝmǝ udi wuza, ba nuha a adi mura kuʒimin ku mameng nayimǝ di wu. 3gana uuza padan 'a audi naʒi u sharai diwu andubǝ nanganaka au nu yɔtɔ gamǝ bǝ nǝ ti tinkini na rukura ridi. 4nandi kiʒi undu gbɔu wa nabiha hu mayɔnkɔ makaba bu pɔli bu jir kunku.5na nadi di aɲi rimaina yimabang sirɔhɔ sigini na andi ganu gini, kusum rɔngin na tisa rimani tu wǝmǝ udindi wa nudidi , uweŋ kunda malensum muwuza nandi di , amǝ ma yinza akabiki nundɔ ka mana gɔtɔ sinshi rukpǝ 6.indǝ kiʒi tǝki na nɔtɔ akpǝ gini nayimǝ tǝrǝ tigbɔu tu uweŋ ,nunu ka madi nyanzu na lelu rubiu.7 yinban akpǝ gini i gilau kini ma shishɔrɔ kusum a mǝdǝ kiʒi mana bihagini .8karin titɔ wang aʒi unagya rumǝ gini nulǝkǝrǝ nu uguzu dan 'a budǝm nu bila unduka madahaza. 9turang gereng nu gyamidi , wang gash nakuraduru gini ruzang nuhu nani andubǝ gini andu dula na masunu anǝ nu shinga na biʒi u kunda kpai undidi.10hu nama kunda kpai naku ʒi kulelu pasa uweŋ undu iayi kusum ka mama yisi ɲi nayimǝ malensum mumǝ nayimǝ riʒe ru Ata gɔrɔ , yesu amǝdǝ ma yi ɲi malensum budǝrǝ kini tǝshi tu gilau . 11amǝdǝ saka sakadi u chiradi neddi primǝ numathisedi uweŋ kaba12em ma chira nuhu silvanus u hene wǝ kuraduru , ema darsa uva na kubunu pasa usuru nǝmǝ , emnu garadi ninyi insaku bǝnǝ ninyi nuhu iminka ina darsa ina darsa akurǝ duru izhai iuweng , turang gereng nayimǝ di. 13uga nanganaka amǝ na babylon , kaabi virmǝ kinǝ ngyi, nu gusu ɲi tikwa gbaki mark, vana ɔm nati kwa. 14gusang tikwa nayi mǝ uwǝ apum yaha i shama di sɔkɔnɔu ki nǝ ɲi kusum nayimǝ riʒe ru yesu.

2 Peter

Chapter 1

1simon peter ulaharah u yesu krist pirmah nah andubuh ka akabah ubunuh gilau u tarah rai uweŋ iyaka kah ar tikabah utarai rai na inyel uweŋ.undukabah gorroh kini yesu krist 2.ha izhi kini ishamma di kini urazhah uweŋ kini yesu attah gorro3na budah rǝ bu uweŋ ki mah yandu ko imi imah sannu kini ti tashi ti yehra bah za uruzah uweŋ,ka ma yisandu bahza rhibou rumah 4.na tara nandi ki mah wandu dkawandi gilau kini agbou bakah tudi sɔkɔnɔ nahyi mah andu ka a murah uru gah rae ni san sang ima sanu mumuh ,bakah ka tumah wugulu ushara nu gungadi ka ugama rai shinshɔrɔ uwa.5baka nandi wa udaku uranə ɔu udi ki uwanyel na tara rihairɔu .id uwanye ɔu kini urugha . 6nu ruzha kini umɔkɔ rupka,nu mɔkɔ kni ukisarhai, kisarhai kini ti tashi ti yer yar 7.na ti tashi yeryer kini uwɔmah rhihene nu uwɔmah rihihene kini uwɔmah8ing baka au na akabiki andi ba usɔkɔnɔ usangum nu ruzha attah yesu wu 9kɔnza unduka ka ba mǝ na akahbiki andi wu ,amǝ ulǝŋgǝ di ,ba amǝ nu bara apyau wu, muma taka uweŋ ma ma kuzu utaka umǝ10baka nandi rhhene huwang nadi wa uyisi gini kini uvirah gini sukɔnɔ akruraduru uhu apia pia andi ba ugulu wu. 11baʒi nandi asa krunɔ achuna gilau gbɔu udi ruwɔ na rai12baʒa nanadi amiʒi in garsagyi ti ka tidi ,kɔ yndu ,ushwa agyi kɔnʒen ba na taka apiapia andi wu .andi mura na tura gereng na akurudaru ka na kaba. 13itɔrɔg nuhu i wa nyel ŋ ba ŋi ubunu di kpa lalu ruti vɔnkah tɔm,14 i ruʒha ka i hanshi ing wi iyuka ka atta yesu krist ma gara .15 igwa unduku uweɴŋ umɔm i yaka nadi miʒhe ni tɔnɔg na tipa kpa kpa di tid ,ka uhu tɔnɔ16A bati dula tuwɔnʒu wu ni bashi budarah ki ubiu u attah gɔrɔ yesu baka ka ar tiyira regbɔu rumǝ na ʒh gɔrrɔ.mǝ17 kaba rejah kini regbɔu usaru na attah gɔrɔ uweŋ ushwa ka remɔrɔ re suru na shiri nu hu "vana ɔm nedi ka em wumu mǝ kɔnʒe em nu kunda malensum mumǝ"18 A akpa gɔrrɔ ti kunda remɔrɔ na shiri na lalu ka ar kini amǝ na ta wahɔ.19ardi ki tu unkunda ubunu di kingkeng nusuru nunu utuma i uweŋ di baka ar nu bunu abi gara ka uma na sɔkɔnɔ akuru aduru ka iwa nyel na karin ututɔ ni baka ka ubunu di da urah na marim primah na masaru kini iwere tunɔ na sai si gini 20 anatarai, kusum ruʒha nuhu ba uʒhi ubunu ,uweŋ ma bana urang garra di rekparu mǝ wu 21.babu ubunu uweŋ ka ubiu baka ugana rai ru uduba wu,andubah a bunu usuru nu uwenŋ ka barim bu sansang bu binkə nǝ
Chapter 2

1unatuma a malem abiu nang dubu kɔnʒe andi banʒǝ amalem aramǝ nigyi ara mǝ nu bunu usharira nigana aku gyami uruʒha attah gɔrrɔ ka mǝkpa na .ana nu wɔɔdu ushara nakpa gana sasa.2 andubah chira a di dula ilarbing shɔrɔ gana baka adindidi ,a chunna kurandu a shina 3baka uwɔmǝ rekpa aryaɲ nu kutu .nu bubu umalem ushina gana ma niya una mɔrɔ wu4uweŋbama puka timalaika na re vuna rutaka wu ,ma yuta nǝ na tartarus ma di kissa na niyga na marim .primǝ nushwa utuʒu mǝ kangara 5bama yaha anduka gyam na maru wu ma baka noah,ka ka tura nyel nu dula ilarbing soon dara nu shwa ka 6uweŋ pa shinsi ure nu gunga di baka andu jur udula umǝ.7amǝ lot undula ilarbing uweŋ madi kunda repum na ,tara tu andi jur dula ilarbing i uweŋ. 8baka na nandi unduka ka amǝ natitashi kini andu jur dula mǝ kunda repum nu dula umǝ, baka imin ka ma yira kini kunda . 9uweŋ kam iyaka ka ma susu undu dula umǝ nu gbane kini iyaka ka mǝ, wuza ruwuna ru andu jur dula umǝ riciru makangara.10indi isukɔnɔ akurduru andu ka ahu wa utaka kini ujur dula rejah kuʒu anǝ nagata kini ujur mamyen ba anǝ mygwa ushara adula galau wu. 11a tuma au uweŋ na budara kiʒi anǝ ba aramaze nu tuʒu makangara ubutinga na tara gana nira ata wu.12baka na nandi andudi na tanu da ishɔkɔ ijur remɔ,mudula achinna au shaia kiʒe a chinuna di ashne nu wushu 13.andudi a mura iming ka abila na gatta gaǝ.anǝ nu dulium nu hu ukundu ulensen nu uweŋnaʒi malensum amǝna sutɔbɔ kini majur ,akunda ulense uwarsiʒaandubah ushwa ka anǝna arirga kineni,. 14amawa aʒhi gana na relam ba u ɛʒiʒa nana wu , anǝ nu warasiʒǝ andu jur retɔrŋ nyel nu taka amǝ banʒa tiganǝ uwɔrɔ ming ka ba iganǝ wu ,ama wana unu15ama wugulu rekwe kpe , aya a chuna a kurasu, nu dula achunina a balaam vana u beor ka ma wumǝ ukasa ikrubi nu jur a kuraduru 16 baza na nandi mamura usǝkama baza utaka umǝ ukansi kaba mǝ bunu wu mana bubu na rumɔrɔ ru andubu nu gaha unatumǝ relakra.17andoka ishamǝ uʒamǝ mini kini ugɔskɔl ka uvinu chasɛ uma shi gana naʒi ama tara na ibiti imarin .18 abunu ʒu na gata nu warsiʒha andu gana mulensem mu repu, kini andi nagana ka anǝ nusum nu taka 19.a wu nŋnŋ asusa nǝre lakra kinking anǝ akpǝ ganan tilakra tu shaina wu .koyandi any ka iʒhiming kizimǝ a mǝ ulakra u iming ingdang.20in baka ama wugulu u masanu midi baka uruʒha uweŋ kini yesu krist kiʒie kɔnʒe ,anǝ nu duhu regan na majunu mu wushu , masɛ di kiʒi ya dinka.21 ikeʒi baʒi ba a ruʒa isansa ibunu wu akuraduru wu ,kini ka adi ruʒa kiʒi ana 22vi .yaha revona resansang ka a yana ushwa guta indi ang akudu natara ganǝ uwara mǝ kpǝ toma maku limba nu tɔ kini a: uranga ka a sɔnɔ ing aku kuruma nu luru umǝ
Chapter 3

1 rhinene lalau ru repu nandi ka im nu darsia nayi uva. nati repu ti di ti sɔkɔnɔ uwa na si rɔhɔ si gine nu nu ka nadi ʒansan su rɔkɔ sigini sa akuraduru 2 nandi na:kini ruza ubunu ka atuma au uweŋ a gara nandu na sisa maru kini ruvɔ ra atta gɔrrɔ ka ma yandu3ruʒang indi na sisu marsǝ andu umayshi abiu ,amayshi ŋi nu gana rairu gana . 4a wu nu ni ayiri ki uweŋgini ma biu tumi na dinka ma sanu ingy atta gini ma na weʒe ba iʒning mawa kau wu .5amǝ taka naygasi ana sisa ki nu bunu uweŋ na ashiri kini bugiʒi a ibokono usuru na mini nu sarrra muni isɔkɔnɔ ns min nu srra mini.6 iyaka a na muku ugungadi na mini mu gbɔu .7 iyaka ka nu bunu uweŋ di , kii a tara ashiri kini bugiʒi ,primǝ nu uweŋ mursǝ ka ura sa dɔkɔ kini andu jur dula uweŋ8rehinene ruʒang indi, u uweŋ wanda kini attag gɔrrɔ uweŋ da suwua ugu siwɔ ugu da ruwɔ ruwanda .9 uweŋ ba amǝ shauwa nu wa iming ka ma hu ma wa nandu wu kiʒi amǝ nu nara rai natugini .ba ugana umǝ hu ka tudi shaina wu ,amma kpǝ gɔrrɔ tudi garra utaka gɔrrɔ na tuba amǝ.nandi di, reci reweŋ sa biu da ungagana akpa kpa a shr a maina na rewɔ. asa dɔkɔ dun ti kpakpa nu ewa ,bugiʒi di a dɔkɔ ang yandi sana andubah ki iyi kini na sɔkɔnɔ? na sɔkɔnɔ andi sansang kini ti gilau11ing baka kpa akpa kpa di a dɔkɔ ang yandi sana andubuh ki iyin kini na sɔkɔnɔ ? nu sɔkɔnɔ andi sansang kini tisha ti gilaue .nǝdi tarengrai na masasa reci reweŋ.12 na reci redan, asa dɔka a shiri nu ura ,gun ti sa bunu ruma ni kpa . 13baka nandi ar nu tararai ni ming ka hu ma wa nandu ,inda naʒi ashiri kini bugiʒi bu gisau ,ira ka andi dula a tashi ni14baka nandi rehene tunika ar nu warai na kpakpa andi ti wa udaku iming ka tu rang uwadi tidi tashi yerara bankini :retɔbɔ ,naʒi amǝ nayima ishamma. 15nǝdi tu bara u shinga uweŋ nu yira kabandu ,iyakaka uhene gɔrrɔ paul ma drasa .niŋi ,nu duka uruʒa ka uweŋ ma yimǝ16 paul ma drasa akpa kpa na tiva tumǝ tizi ti kpakpa tidi nu gbanǝ uruʒa. andu jur ruʒa kini ujur tura nyel nu duhu akap kpa di, iyaka ka awa .nudangara ubunu uweŋ. baka nandi ,ki a udu ushara akpǝ ganǝ.17baka nanadi rehinne ,nǝdi ka nu ruʒa tu kpa kpa tidi ushadami ,yitɔng a pǝ gini nyel baka ka andai malem gana wusunyi na buwasiʒa . i ka na ka naha utara arai gina nu uweŋ. 18na ga naima iʒi kini uruʒa uweŋ udu ,kaba gɔrɔ yesu krist .yha rugbɔu resɔnɔ numǝ nǝriadi kini numase .uweŋ kaba

1 John

Chapter 1

1Iming ka tu ma kunda tima yira, tima gaka na tara ubunu u'weng. 2Kizi ti na ruza uvunkǝ, kizi tu yira, ti ku kupu amaru di. Ar nu bi nyi imin na ta:ra uvunkǝ ulabu'daku ka ma na suru nira Ata nǝ shiri.3Iming ka tuma yira, tuma kunda arnu ba ni nyi nunu ka na di gura ǝkpǝ kinaru na yimǝ Ata goroh Uweng kini vana umǝ Jesus Christ. 4Kuzu arnu darsa tukpakpa tidi ninyi nunu ka rai rugupǝn rugoroh ridi mo.5Ngye ubunu na ka tima kunda usuru nǝmǝ, undǝ kizi ar nu ba di ninyi nuhu Uweng kyengkyeng kizi ba marim mu wǝsǝ vati kinǝmǝ wu. 6Hu tu hu ar na tanu kinǝmǝ kizi ar nǝ marim ar nu ba malem kizi ba ar n'ǝkurǝduru wu. 7Kizi hu tu wuza tanu nǝyimǝ ikyengkyeng i Uweng nǝyimǝ vana umǝ Yesuh ka mǝ kuzandu nǝyimǝ utaka goroh.8Ando ka ama moko tukpakpa tu marim ba a wǝsǝ vati kinǝmǝ wu kizi ba aruza ǝkurǝduru wu. 9Hu tu garu'taka goroh numǝ, ǝmǝ undu ǝkurǝduru ka mǝ kuzǝndu utaka kini ujir ǝkurǝduru goroh. 10Baka ti hu ba ar nu taka wu, ar nuhu Uweng na malem niyang kizi ba tu ruza ubunu umǝ wu.
Chapter 2

1ǝndigǝnze am, em nu darsa ninyi nunu ka na gana wuzu'taka wu, kizi undo ka ma wuzu'taka mǝ rǝmǝ na Yesuh Kristi undu ǝkurǝ. 2ǝmǝdǝ ma zhandu utaka goroh, ba ardi bǝlǝndu kpaidi wu, kusum goroh a masanu mudi. 3Na nandi kizi tumǝ ruzu'mǝ, baka hu tu shinga rukpǝ na churna ǝmǝ.4Gun undo ka ma hu ma ruza Uweng kizi ba ǝmǝ nu'dula ubunu umǝ wu, ǝmǝ undu malem, ba ǝmǝ n'ǝkurǝduru wu. 5Undo ka ma dula ubunu umǝ, ǝmǝdǝ nu wǝmǝ Uweng, indi i bǝnǝ nuhu ar na tanu nǝyimǝ Umǝ.6 Undo ka mahu, ǝmǝ nǝyimǝ Uweng, mǝ bǝnǝ na tanu tumǝ t'ekurǝduru7Rihene, ba em nu darsinyi tuchurna tigisau tu'weng wu, ko tukozo ka na bi mǝ kunda na dinka di, tu churna tu kozo tidi nazi ubunu una ka na ma kunda. 8Nedi em nu darsinyi achurna gisau ka an a ǝkurǝduru nǝyimǝ Yesuh Kristi kini nǝ yime gini bazi ka marim nu roko kizi ikyenkyeng ya ǝkurǝduru bǝnzǝ rumǝ9Undoka pirma nedi ǝmǝ nǝ yimǝ ikyengkyeng kizi ba mǝ wǝmǝ uhene wu, ǝmǝ nǝ yimǝ marim. 10Undo ka mǝ wǝmǝ uhene ma tǝshi nǝyimǝ ikyengkyeng, kizi achurna a ri ri nǝ yimǝ uemǝ wu. 11"Kizi undo ka ma gyami uhene, ǝmǝ nǝyimǝ marim,kuzu ǝmǝ na tanu na marim. ba ma ruzi'ra ka pirmǝ mǝ ni wu bazi marim ka muma wa azhi ǝmǝ sokono ulǝngǝ12Em nu darsa nyigi ǝndigǝnzǝ baka ka ǝmǝ kabu utaka gini bazi rijah rumǝ 13Em nu darsinyi, anata, bazi ka na ruza undu na ka ǝmǝ ni usuru nu dinka di. Em nu darsa ninyi, rumaina, bazi ka nǝmǝ kizi unanyarumǝ.Em ma darsa di ninyi ǝndigǝnzǝ bazi ka na ruza Ata. 14Em nu darsa ninyi, anata, bazi ka na ruza unduna ka ǝmǝ ni, usuru nu dinka. Em nu darsa ninyi, rumaina, bazi ka anyi na budǝrǝ, ubunu U'weng nǝ yimǝ gini kuzu nǝmǝ kizi unanyarumǝ.15Na gana wǝmǝ masanu mudi da tukpakpa ka tǝn nǝ yimǝ masanu wu. Undo ka hu mǝ wǝmǝ masanu, ba uwǝmǝ u'weng nǝ yimǝ umǝ wu. 16Gun imin ka en nǝyimǝ masanu mudi, uwǝmǝ rupum, tirikeng ta la:na kini tidima tu biuzu- ba usuru na'ta wu, usuru na masanu hu. 17Masanu mudi kini ugana rai tu sura kizi gun unduna ka ma dula achurna au'weng a sokono nǝ tuvunkǝ tu la:azu'daku.18Andigǝnzǝ am, usha umǝrsǝ nedi, kanda ka na bi ma kunda nuhu undu gyami Yesuh ubiu umǝ, Nedi andu gyami di tim mǝ biu. Na nandi kizi tu ruza usha u mersǝ di nedi. 19Anǝ suru nǝyimǝ goroh kizi ba bizi ǝnǝ kinaru wu. Tanaka bizi ǝnǝ kinaru abǝ tǝshi kinaru, usuru gǝnǝ u bǝnǝ nuhu ba pǝ zi ǝnǝ kinaru wu.20Kizi au nu pala u birim bu'weng kini ka u ruza ǝkurǝduru. 21Ba im bi jir darsa nu bazi ka uji ruza ǝkurǝduru wu, bizi bazi ka uruza hu kizi bazi ka malem ba musuru nǝ yimǝ ǝkurǝduru wu.22Avi nǝzi undu malem mudi, undo ka magyami nuhu Yesuh nǝzi Kristi? Undugyami Yesuh usuru nu'sha ka mǝ ri isaru y'ata kini vana umǝ. 23Undo ka ma ri isaru i vana di ba ǝmǝ na ta di wu, undo ka ma ra tirunu na ta:ra vana di, ǝmǝ na'ta di.24Anyi gbaki, iming ka numa kunda na dinka di sokono nǝ yimǝ gini. Bazi ka hu na yuto iming ka nakunda na dinka di, nǝ teshi nǝyimǝ vana di kini nǝyimǝ ata di. 25Iming na ka mahu ma wa nazi ka ma yandu tuvunke tu la:zi udaku.26 Imma darsi nyi tukpakpa tindi na ta:ra andu na ka a warsizi nyi.27Anyi gbaki, uwǝrǝ umǝ na ta:ra gini ka na pa mura nǝmǝ on nǝyimǝ gini, ba anyi nu gana uzondo kama di bǝnzǝnyi wu. Kanda ka uwǝrǝ umǝ nǝ kpǝ gini u pa bǝnzi'nyi tukpakpa kusum ta ǝkurǝduru, ba malem wu, kuzu kanda ka em pa bǝnzi nyi, sokonin nǝ yimǝ umǝ. 28Nandi ǝndigǝnzǝ, sokonin nǝ yimǝ umǝ nunu ka usha ka hu mǝ biu ti sokono la:zi iyǝwǝ kini ujir mameng nu biu umǝ. 29Baka na ruza amǝ nǝkurǝduru, nu'ruza ka undo ka mǝ wi iming na ta:ra achurna ǝmǝ, umina umǝ hu.
Chapter 3

1Barin sana uwǝmǝ ka Ata na wǝmǝndu ka adi yisandu ǝndigǝnzǝ au'weng kizi rijah rugoroh niyang.Iming ka iwa ka na masanu mudi ba aruzandu wu bazi ka ba aruzǝ mǝ wu. 2Rihene, ar nedi ar ǝndigǝnzǝ au'weng, ba amǝ bǝnǝndu iming ka ti sa sokono wu. Tu ruza nuhu usha ka Kristi sa yonko, ti sa sokono danga amǝ bazi ka ti sa yirimǝ yanda ka ǝmǝ. 3Gun undu na ka ǝmǝ na sana uta:ra rai na ta:ra umǝ teshi tsang-tsang bazi ka ǝmǝ tsang-tsang.4Gun undoka ma wuza mǝruku, ǝme nu gyami udula titarkanin; bazi ka mǝruku nazi ujir dula titarkanin. 5Na ruza nuhu abi bǝnǝ Yesuh nunu ka mǝdi kuzandu na mǝruku bazi ka ne yimǝ umǝ ba mǝruku ni wu. 6Ba uzondo ni ka ǝmǝ nǝ yimǝ umǝ ka mahu wa nu wuza mǝruku bazi ka gun unduna ka mǝ hu wa na mǝruku ba mume yirumǝ wu kizi bǝ mǝ ruzumǝ wu.7Andigǝnzǝ am, na gana yaha azondo ka shinyi nu wuru wi. undo ka mǝ hana tanu tigilau, ǝmǝ undi galau danga kanda ka Yesuh ugalau di. 8unduna ka ma wuza mǝruku, ǝmǝ usuru na unagyarumǝ. Bazi ka unagyarume nǝ mǝruku usuru nu dinka di bazi nandi kizi abi bǝnǝ vana u:weng nunu ka mǝdi shara ituma i Unagyarume.9Gun unduna ka muma mura umina u suru n'uweng ba ma shinga rukpǝ nǝyimǝ mǝruku wu bazi ka bumuzu bu'weng nǝyimǝ umǝ. Kizi ba ma hu wa nǝyimǝ mǝruku wu bazi ka muma mura umina u'weng. 10Nǝyimǝ nandi kizi ǝbǝnǝ andigǝnzǝ a'uweng kini a unagyarumǝ, gun unduna ka mǝji wuza tanu t'ǝkurǝduru wu, ba ǝmǝ u'weng wu; kizi kuzu nandi ma unduna ka mǝji wǝmǝ uhene.11Ingye rutuma ka tibi kunda usuru nu dinka di: nuhu, tuwǝmǝ akpǝ goroh, 12ba pa danga Cain ka mǝbi suru nu nagyarumǝ kizi mawuna uhene, bazi imi? bazi ka ituma ime ishishoro di kizi ituma i uhene y'ǝkurǝduru hu.13Ba imin gisau hu wu, rihene, ka andu masanu mudi gyami nyi. 14Tu ruza nuhu tuma suru nu wi pirmǝ nǝ tuvunkǝ, bazi ka tuwǝmǝ rihene. Gun undu'jir wǝmǝ ǝmǝ nǝyimǝ uwi. 15Kizi gun unduna ka ma gyami uhene, ǝmǝ undu wunza'ndubǝ. Kizi na ruza nuhu ba uzi undu wunza'ndube na tuvunka tu'jir marna nǝyimǝ umǝ wu,16Na nandi kizi tu ruza uwǝmǝ, bazi ka Kristi mǝ yimba tu vunkuzǝ tumǝ baka ar, kizi ar ma, izhi ka tu yutu tuvunkǝzǝ tugoroh bazi rihene. 17kizi kovi ka ǝmǝ nu: mura tukpakpa tu masanu, kizi ma yiru'hene nu bili'zhiming, kizi ma kursa ruroho r'umǝ usuru ni'zhai, kizi uwǝmǝ u'weng di: tǝshi nabe numǝ? 18Andigǝnzǝ am, tu gǝnǝ wǝmǝ nu bunu na rilem kpaidi wu, tu bǝnu'wǝmǝ nu wuza di kini ǝkurǝduru.19Na nandi kizi tu ruza nuhu ar tusuru neyimǝ ǝkurǝduru, kizi tu korno suroho sugoro na tuba ǝmǝ, 20Baka suroho sugoro suwa jiya, kizi Uweng kizi suroho sugoro kizi maruza tukpakpa kusum. 21Rihene, baka suroho sugoro su wa jiya, kizi tu ta:ra rai n'uweng, 22Koimika hu tu bila, tu mura nǝmǝ, bazi ka tu dula titarkanini tumǝkizi tu wuza tukpakpa tuna ka tu rumǝmǝ ruroho.23Ingye tittarkanin tumǝ: nuhu tu ka:ba Yesuh Kristi tu ku wǝmǝ ǝkpǝ goro pa danga yanda ma yimba titarkanin tidi. 24Gun unduna ka ma ka:ba titarkanin tu'weng, mǝ tǝshi nǝ yimǝ umǝ, nan nandi kizi tu ruza ǝmǝ nǝ yimǝ goroh nǝ birim buna ka ma yandu.
Chapter 4

1Rihene, tu gana pa ka:ba ko yandu birim wu. Izhi ka tu maka irim, tu di kam da asuru nu'weng bazi ka anatuma auweng a malem mǝ ruwǝ na masanu mudi. 2Na nei kizi na ruza birim bu'weng. Ko yandi birim ka mǝ wǝmǝ nuhu Yesuh Kristi mǝ rǝmǝ nǝyimǝ rupum, mǝ suru nu'weng, 3Kizi ko yandi birim buna ka ba bu wǝmǝ nuhu Yesuh mǝ suru nu'weng wu, birim bunden bu nanyarumǝ ka numa kunda mǝ sǝ biu,kizi nedi ǝmǝ na masanu mudi.4Anyi usuru nu'weng andigǝnzǝ am, nǝmǝ kiza'nǝ bazi ka unduna ka ǝmǝ nǝyimǝ gini, mǝ kizi unduna ka ǝmǝ na masanu mudi. 5ǝnǝ usuru na masanu; bazi nandi gun iming ka a gara i suru namasanu, kizi andu masanu mudi kundǝnǝ. 6Ar usuru nu'weng, bazi nandi kizi gun a unduna ka ma ruzu'weng ma kundan du. Unduna ka ba ǝmǝ u'weng wu, ba ma kundan du wu. Na nandi kizi tu ruza birim bu'weng kini bu'jir ǝkurǝduru.7Rihene, yaha tu di wǝmǝ ǝkpǝ goroh bazi ka uwǝmǝ suru nu'weng, kizi gun unduna ka ǝmǝ nu wǝmǝ, umina u'weng kizi maruzu'weng. 8Undokaka ǝmǝ nu'jir wǝmǝ ba ma ruzu'weng wu bazi ka Uweng nazi uwǝmǝ.9Bazi nandi kizi ǝbi bǝnǝ uwǝmǝ u'weng nǝ yimǝ goroh nuhu Uweng mǝ chǝpǝ vana umǝ, uwǝndǝ, di nǝyimǝ masanu bazi ka gun goroh tu di mura tuvunkǝzǝ bazi ǝmǝ. 10Nǝyimǝ nandi kizi uwǝmǝ, ba ardi kizi tu wǝmǝ Uweng wu, ǝmǝ dǝ hu kizi mǝ wǝmǝndu, kizi mǝ tuma vana umǝ mǝ nǝ tǝshi undu mashira mu mǝruku mugoroh11Rihene, Baka Uweng mǝ wǝmǝndu nandi, izhi ka ar tu wǝmǝ ǝkpǝ goroh. 12Ba uzondo ma yiru'weng wu, kizi hu tu wǝmǝ ǝkpǝ goroh, Uweng mǝ tǝshi nǝyimǝ goroh, kizi uwǝmǝ umǝ u wa gyereng nǝ yimǝ goroh. 13Na nandi kizi tu ruza ar nǝyimǝ kizi ǝmǝ nǝyimǝ goroh bazi ka ma yandu bizhi birim bumǝ. 14Kini ka tu ma yira kizi tu ku teshi andu yiri'ming gara nuhu Ata ma tuma vana madi na ka:ba andu masanu mudi.15Gun unduna ka ma ruza nuhu Yesuh nazi vana Uweng, Uweng nǝyimǝ umǝ kizi kuzi ǝmǝ nǝ yimǝ Uweng. 16Kizikuzi tuma ruza kizi tu ku ka:ba uwǝmǝ u'weng na ta:ra goroh. Uweng nazi uwǝmǝ kizi unduna ka ǝmǝ nǝyimǝ uwǝmǝ di, ǝmǝ nǝyimǝ Uweng, kizi Uweng nǝyimǝ umǝ.17Bazi nandi, uwǝmǝ di mawa gyereng nǝyimǝ goroh nunu ka tu di muru'tura richi ru ruvuna bazi ka pa danga ǝmǝ nandi ka ar na masanu mudi. 18Ba iyǝwǝ nu wǝmǝ wu, kizi uwǝmǝ na ka on gyereng susu yǝwǝ na shibi bazi ka iyǝwǝ hana kini ruvuna kizi gun unduna ka ǝmǝ niyǝwǝ ba mu ma mura utura gyereng nǝyimǝ uwǝmǝ.19Tu wǝmǝ bazi ka Uweng ma tuba wǝmǝndu. 20Baka uzondo hu, "In wǝmǝ Uweng" kizi ma gyami uhene, ǝmǝ na malem. Bazi ka unduna ka ma gyami uhene ka ǝmǝ nu rika di, ba mǝ wǝmǝ Uweng ka ba mǝ yirumǝ wu. 21Kuzu nandi, ingye titarkanin nedi usuru nǝmǝ: Gun unduna ka mǝ wǝmǝ Uwǝng izhi ka mǝwǝmǝ uhene.
Chapter 5

1Gun undoka ka ma ka:ba nuhu Yesuh nazi Kristi, ǝmǝ umina u'weng kizi gun unduna ka mǝwǝmǝ Ata, mǝ wǝmǝ vana u mina umǝ. 2Bazi indi tu ruza nuhu tu wǝmǝ andigǝnzǝ au'weng: usha ka tu wǝmǝ uweng kizi tu dula titarkanin tumǝ. 3Inde nedi nǝzi uwǝmǝ nu'weng: nuhu tu yuto titarkanin. Kizi titarkanin tuma ba tǝn dalǝndǝlǝng wu.4Bazi ka gun unduna ka a minimǝ usuru nu'weng mu mǝ ki:zi masanu kizi inde nedi kizi VICTORY mǝ kizi masanu mudi: Uta:ra rai rugoroh. 5Avi kizi mǝ kizi masanu mudi? Unduna ka ma ka:ba nuhu Yesuh nazi vana U'weng.6ǝmǝdǝ nǝzi unduna ka mǝ rǝmǝ nǝ mini kini mǝnyi: Yesuh Kristi. Mǝ bi rǝmǝ nǝ mini kpaidi wu, mǝ bi rǝmǝ na mini kini mǝnyi. 7Kizi andu ta:ru nǝzi andu yiri'ming gara: 8Birim, mini kini mǝnyi. Andu taru di ǝwǝmǝ.9Hu tu ka:ba iming yira agara yǝn'dubǝ, Iming yira agara u'weng goto. Bazi ka ugara u'weng nazi, nuhu muma yira ma gara na ta:ra vana umǝ. 10Gun unduna ka ma ka:ba vana u'weng, ǝmǝ ni ming gara na ta:ra umǝ. Gun unduna ka mǝji kaba wu, Uweng me wumǝ undu malem, bazi ka ba mǝ ka:ba ubunu na ka Uweng ma yimba na ta:ra vana umǝ.11Kizi ubunu di nedi: Uweng ma yandu tuvunkǝ tu'jir marna kizi tuvunkǝtidi nǝyimǝ vana umǝ. 12Unduna ka ǝmǝ na vana di, ǝmǝ na tuvunkǝ tidi. Kizi unduna ka ba ǝmǝ na vana di wu, ba ǝmǝ na tuvunkǝ tidi wu.13In ma darsa ninyi tukpakpa tindi nunu ka na di ruza nuhu anyi na tuvunkǝ tu la:zu'daku- pirmǝ ninyi ka ni ma ka:ba nǝyimǝ rizǝ ru vana u'weng. 14Gbaki, inde nazi CONFIDENCE ka ar anani na tuba ǝmǝ, nuhu ka hu tu bili'zhiming na churna galau ǝmǝ, ma kundandu. 15Gbaki, baka tu ruza nuhu ma kundandu- koimi ka tu bila nǝmǝ- tu ruza nuhu ar na koimi ka tu bila nǝmǝ.16Hu uzondo yira uhene na mǝruku ka ba muka sha nu wi wu, izhi ka ma wuza aval kizi Uweng mǝ yimǝ tuvunkǝ. Em nu bunu na ta:ra anduna ka mǝruku mu gǝnǝ ba mu ka sha nu wi wu. Muzhi mǝruku mudi muka sha nu wi, ba em nuhu ma wuza aval na ta:ra mundǝn wu. 17Kusum mǝjunu, mǝruku hu, kizi muzhi meruku mudi ba mu kasha nu wi wu.18Tu ruza nuhu, kovi ka a minimǝ usuru nu'weng, ma wunza mǝruku wu. bazi ka unduna ka a minimǝ usuru nu'weng wuzu biha umǝ, kizi unanyarume gamumǝ wu. 19Tu ruza nuhu ar tusuru nu'weng hu, kizi tu ku ruza nuhu masanu mudi gun, mǝn na tunonin na ta:ra unanyarume.20Ar tu ruza nuhu vana u'weng mu mǝ rǝmǝ kizi mu ma yandu rimo nunu ka tidi ruza undǝ'kurǝduru. Gbaki ar nǝyimǝ undǝ'kurǝduru nǝ yimǝ vana umǝ Yesh Kristi. ǝmǝdǝ nǝzi Uweng wǝ'kurǝduru kini u tuvunkǝ tu la:zu'daku. 21ǝndigǝnzǝ, gahin ǝkpǝ gini nira tukpakpa tu rishende.

2 John

Chapter 1

1Uva di suru na pozoh Yohana, pirmǝ na andi dula Yesu, ka in wǝmǝnə na kur'adur - ba em kpaidi wu, em kini gun andu nangana ka a ruzah akur'adur -2 bazih ka akur'ǝdur ka ar nani, akur'adur a shinga rikpǝ kinaru pirmǝ nu mǝrsǝ di.3 Grace, izhai, kini riguma, i sokono kinaru usuru nira Attah goro Uweng kini nira Yesu Kristi vana u Attah na shiri, na yimǝ akur'adur kini uwǝmǝ.4 Em ni soso char ka in murah azhi andigyǝnzǝ gini na tanu na yimǝ akur'adur, pa dangnya ka ar ti na kaba ti bunu tu ruvuna usuru na Attah gbǝu. 5Nǝdi em na val ninyi, andu dula - ba dangnya em nu darsa ruvuna rigisau wu, rivuna ra dingka ridǝng nu hu nani ti wǝmǝ apum. 6Nghe uwǝmǝ, ti hana na tara rivuna rudingka, na bi makunda nu dingka di, ti hana na yimǝ di.7Andu malem char ma ruwǝ nu gungadi, a gyami uhu nani Yesu Krsti ma rǝmǝ na yimǝ ripum. ǝmǝdǝ ǝzi undu sha andubǝ na rizhongor kini undu gyami Yesu. 8Yiraŋ nǝkpǝ gini, na gana naha tikpakpa ka tima wa ituma na tǝŋ wu, na di kaba iming galau char.9Undu nangana ka ma surah atubah ba ma tura na yimǝ ubǝnzǝh u Yesu wu ba amǝ na Uweng wu. Undu ka ma turah na yimǝ ubǝnzǝ, ǝmǝ na Attah kini Vana. 10Uzondoh hu mǝ rǝmǝ nawu ka ba ma rǝmǝ nu bǝnzǝh di wu, gana kabumǝ na susa au wu, gana nyingzumǝ tikwa wu. 11Undunangana ka ma yimǝ tikwa mawa uwǝrǝh na mataka mumǝ.12Em na iming char ka indi darsa ninyi, ba in darsa nu vah kini mini mi rikikpe ru darsa wu. Em nu wa rai ingu ram nǝnyi indi bunu kinǝnyi ǝzhi kini ǝzhi, nunu ka isoso goroh di mo. 13Andigyǝnzǝ a uhwene basha nu nyinzinyi tikwa.

3 John

Chapter 1

1Unduganu pirmǝ na Gaius, undunangana ka ǝmǝ na kur'adur. 2Undu galau um, em na aval nu hu uh rya tuba na tikpakpa kusum kini umura riguma, pa danya ruguma rhu buyoho bu rupum rhou. 3In kunda malensum ka rhihene ri rǝmǝ nu bunu na tara akur'ǝduru au, bizi tanu tou nayimah akur'aduru. 4Izhiming ni ka ikizum indi na malensum wu, hu in kunda ah andigyǝnzǝ am na tahnu nayimǝ akur'aduru.5Undu galau, au nu tidima tigalau na lǝluh ka au ni tumah naha hehne kini agyeng. 6Indeh kizzi innah mina bizi akur'aduru au wǝmǝ ka au nani kini natuba ugura waval a Uweng. Iming galau tumah a di pirmǝ natahnu na churna nangana ka Uweng di kaba. 7Nu hu nani na tara rizhǝ kizi a suru anagyami ukaba izhlmlng na tarah tandu marim. 8Indhǝ kizi ti wǝmə tidi kabənə nq tqrq andu wuza ituma na yimə akur'ǝdur.9Inbi darsa uvah pirmə nandubǝ ka a manza, kizi əmǝh Diotrefes, ka ma gotoh wǝmǝh madi sokono undudinka, ma gyami ukaba goroh. 10Na'kayang, ushuwaka in ram, in wundu siroho sigini na tara iming ka ǝmə na eng, ubunu shishoro uwa nyasi na tara goroh. Udimah bizi undǝŋg iming shishoro nakayang, mabi gyami ukabah rihereh, mana ku gəhhǝh andunangana ka ǝnə nu kaba əndubǝ, kizi mana ku nǝrəh əndubə na rai a Uweng.11Undugallau, gyami tikpakpa shishoro, wəmə tikpapka tigalau. Undu kǝ hu mawa igalau əməh Uweng, andu wunza mashishoro adazi ayira Uweng. 12Ubunu gallau usuru nǝndubǝ kini akur'adur di ma na tara Demetrius. Ar ma ti hu nandi. Na ruzah a ubunu goroh akur'əduru hu.13Bizi em natikpakpa char ka inba darsa nou, in gyami udarsa nuvahdi.14Em nu gana indi yirau nǝsi sidi, tidi bunu ingyawu ingyəmi. 15Yaha akǝbiki kini righumah a rhimoro rhi shammah di sokono kinawu. Ayəring na tikwa. Gusan nah yǝring gini tikwa.

Jude

Chapter 1

1JUDEJude ulere u Yesu Kristi, uhene James, pirmǝ nan di na ka a yisǝ nǝ anǝ wǝmǝ au uweng Attah goro, kini an di na ka ama tara akpǝ gǝnǝ bazi Yesu Kristi.2Yaha Izhai kini ishamma , kini uwǝmǝ di kini bari nu.3Ugana om n'ushwa ka em nu hu indi darsa nu na tara u kaba goro kusum, im bi dars̄a nu, in kini yau bu darǝ nuhu uba tura gyereng na yimǝ a kura aduru na ka a bi yutu nǝ wǝndǝ nǝ andubǝ a sansang a'uweng.4 Bazi ka azhi andubǝ di mǝ nǝ ruwǝ nǝ yimǝ gini na rimo. Adindandi nazi andina ka ama tara nǝ CONDEMNATION. Andu jur ruzu'weng ka ama yuhuru izhai i'uweng goro pirmǝ niming kizara kini u gyami ushuwarai kini atta goro Yesus Kristi.5Yaha indi gara nu,-in ruza nuhu ubi ma ruza nu jhi ushwa-nuhu Uweng pǝ susu andubǝ usuru nǝ bigizi ba Egypt. Nu mǝrsǝ di mǝ bi shara ando na ka a bi gyami ukaba di. 6Nandi ka anatuma a'uweng, ka ba a rǝn uyuto rijah rigǝnǝ wu, ka a yaha ira titashi tigǝnǝ-Uweng ma yaha nǝ ni nyang i jur marna nǝ yimǝ marim nu rika ruvuna pirmǝ nǝ richi rindǝn.7Nandi kizi Sodom kini Gomorrah a tupana ta vati kinǝnǝ bi yimba akpǝ gǝnǝ nǝ ti tǝshi tu rivinu kini rimoro kini tugwa. Abi tǝshi an du bǝnǝ buru andubǝ na ka a kunda budursa bu rwa pirmǝ nu mǝrsǝ. 8Nandi kizi andu turoho nu shara apum gǝnǝ. A gyami rijah, a ba adur na tara andu dula.9v 9 Michael, unatuma gbau ma, ushwa na ka amǝ na matara kini shitan na tara ikeze i Moses, ba mǝ bi jha ma ba ujhi ubunu ushishoro na tara amǝ wu. Na rukpǝ ridi mǝ bi hu, "Yaha Uweng di wuzǝnǝ ruvuna.!" 10Andubǝ bi ba adur na tara imin na ka ba a ruza wu. In gye imin na ka a ruza nyel, indǝ kizi i shara nǝ daɲa ishoko i yuru. 11Usharna nǝnǝ bazi ka a hana na chunna a Cain kizi a ruwǝ nǝ yimmǝ buru utaka u bila PROFIT danɲa Balaam. Amǝ wurumǝ nǝ yimǝ agata a Korah12Andindi nǝzi andu akananan, nu dula tira t'ishokori gini, nu rya di kineɲi nu jur mameng-anabiha ka a rya nǝ kpǝ gǝnǝ. Anǝ hu tuwer ka ba tan nu rwe wu, ba tan nu vunu wu, tichi tugbau ka ba tan ni muzu wu,ka tumǝ wi na repu pirmǝ nu rupu di. 13Anǝ uvunu gǝngǝn pirmǝ na ripende, nu susu ufufuku u mameng mu ganǝ, iwer i yuhuru ka ama puka marim pirmǝ nu marsǝ di.14Enoch, undu sunǝre usuru na Adamu, bi gara na tara gǝnǝ nu hu, "Bara! ushuwǝrai sǝ biu na tugu kini tugu tǝn di sansang tumǝ. U biu umǝ, ma di na wuza ruvuna na tara andubǝ kusum. 15U biu umǝ, ma di na bara utaka wandu na ka a gyami a chunna au'weng kini andu na ka amǝ ba adur na tara umǝ. 16Anǝ dǝ nazi andu umunu ka a dula u kunda ulense u tukpapka tu mǝjunu tu rupum. Andu rǝtǝ bugese bazi akpǝ gǝnǝ17Bazi nandi, r'hene, na gana taka ubunu wa dinka wandu dula ushuwǝrai goro Yesu. 18A bi hunu, "ushwa u mǝrsa, a sa mura andu warsaza akpǝ gǝnǝ ka a dula ukundu lense wǝ kpǝ gǝnǝ." ka ba ulense u'weng wu. 19Andi di kizi a ramǝ nu hara rumǝ; anǝ na ruroho ru masanu, ba anǝ na SPIRIT wu.20Kizi aɲi, r'hene, pin akpǝ gini nyel na yimǝ i sansang i'uweng kini aval nǝ yǝmǝ rizǝ r'uweng. 21Tǝshin na yimǝ uwǝmǝ u'weng kizi na rika izhai i shuwǝrai, Yesu Kristi ka mǝ rǝmǝ na ruroho r'ujir udaku.22Kundan izhai yandu jur yimba ruroho. 23Kaba azondo ka anǝ na chunna au ruwǝ n'urwa. Kundan izhai kini iyǝwǝ pirmǝ na zondo. Gyami u sarmani na ka rupum ru ma shara.24Nedi, pirmǝ nun duna ka mǝ katu ushuhu, ma wa utura na tuba i sansang imǝ na rai rugupǝng. 25Pirmǝ n'uwng goro, uwǝndǝ, ka ma kabandu na chunna a Yesu Kristi undu kaba goro, rǝzǝ rumǝ ri di mura uzanzana, rigbau, u moku ira, budǝrǝ ko yandu ushwa, nedi kini pirmǝ nu mǝrsǝ. Uweng kaba.

Revelation

Chapter 1

1inge ukemo u yesu krist ka uweng ma yimǝ ka madi bǝnǝ tilǝrǝ tumǝ img ka isokono ba nu zunga wu, ma wa a diruza eng ka ma tuma unatuma umǝ primǝ nu lǝrǝ umǝ yohana .2 yohana ma kupu amaru a ubunu uweng kini ukupu amaru u yesu kristi, gun tikpakpa ka ma yira .3 uweng kini undu nangana ka ma bara gǝng gǝng ubunu di kini andu nangana ka a kara tito niming ka a dars a na yimǝ di, bazi ka ushwa ma biu vati .4au na sizǝ nyong na sardis ka ba a ma sharra tisǝrmǝni tigǝnǝ wu, ǝnǝ na tanu kinemi, ama wa tisǝrmǝni . tigupǝng , bazi ka aza . 5undu nangana ka ma wa ushidi a wumǝ usǝrmǝni gupǝn , ba in toboku bisi rizǝ rumǝ ususu na yimǝ uva utivunkǝ wu, kini in kupumǝ a maru na rizǝ nǝzhi a Ata um , kini na zhi a ana tuma a uweng 6undu nangana ka ǝmǝ nu tito , ma kunda imin ka burim nu ba di na tira tubunu uweng .7pirmǝ nundu tuna uweng na phihadipha dasa ubunu undunangana ka amǝdǝ tsangtsang kini akuradur ǝmǝ nu yito imi dauda , ma komo undu kursa ni wu, ma hu ma kursa ba undu korno ni wu. in ruza ituma eu.8 bara in ma wa na tuba au ashugura nu korno ka ba uzondo ni ka ma rǝng kursa ang wu. in ruza ba au na budǝrǝ nyongolong , gun kin nandi u dula ubunu ɔm kini ba u nyara rizǝ rom wu.9ba a in gawa andu nanganaka ǝnǝ andu ira mauza undu mashishoro , ka a yisi akpǝ gǝnǝ yahudawa , kizi ba nandi wu, ǝnǝ andu malem hu in wǝnǝ adi rǝmǝ adi gunkunu na tuba tuibuna tou, a ruza ka inwǝ muw .10 bazi ka uma dula makari mom nu kisarai nu shinga, em dang in kanduw na ushwa u makiza ka urǝmǝ ung nu gungadi kusum , nunu ka adi maka andu nangana ka ǝnǝ na titǝshi nu gungadi .11 urǝmǝ um sasa ,yito iming ka au nani nunu ka uzondo ba ma kaba bupɔli bu rija rou wu .12undu nangana ka ma wa ushidi in wumǝ di sokono imi yito na yimǝ ira titǝshi tu uweng um .13 bama konzi suru bǝndǝn wu, in darsa na tara umǝ rizǝ ru weng um, rizǝ ru pana na shiri usuru nira uweng um (jersualem gisau, ka ushipu usuru na shiri usuru nira uweng um) kini , kini rizǝ rigisau rom . undu nangana ka amǝ nu tito ma kiunda imin ka burim nu ba di nǝ ira uweng.14pirmǝ nira undu tuma uweng na laodixia darsa , ubunu u kaba , undu kursa amaru gilau kini ukurǝ , ujah na tara gun tikpakpa ka uweng ma wa . 15unruza uwa eu, ba au kpai wu ba ngarnyar wu, in wa rai da au nyarnyar da kpai .16 bazi ka au imma ba kpai da nyarnyar in gu wunzau nunu om .17ugusa em ni ning wǝrǝ , em na tikpakpa char kini rairo ni izhimin wu, ki ba u ruza a au unǝgbǝnǝ unazhai, undutiyom, ulǝngǝ ,kin azǝmǝ imin wa na rupum . 18karutito na ubunu um, kpa nira em ugold gilau ka ayumbura nu wa nunu ka udi sokono undu ukurbi , kini tisǝrmǝni tugupǝng nunu ka udi surka na rikpǝ rou ba udi bǝnǝ mameng mu jur wa wu kini manu ka uwa nǝzi nunu ka udi yira .19bazi nandi darsa iming nanganaka uma yira, iming ka eng nedi,kini iming ka i sokono natuba na maru nendi . 20natara iming ka eng nunyisa na baka iwer sundǝrǝ maru indi ka uyira nu wǝrǝ kankam um, kini timing tarsa mudǝrǝ iwer sundǝrǝ dong azhi ana tuma em a tira tubunu uweng sundǝrǝ , tira tu tara mudǝrǝ sundǝrǝ azhi tira bunu uweng sundǝrǝ .
Chapter 2

1 Pirmǝ nu undu-tuma u ira-ubunu-Uweng na Afisa darsa: Tubunu tundu nangana ka mayito iwer sundǝrǝ nu wǝrǝ kaukam kini undu nangana ka ma hana na tarshi tira tu tara muderee sundǝrǝ, . 2In ruzha ituma eu, ituma kpai eu, kini ukisa-rai Ushinga, kini au ba u yaha audu masishoro wu, uku makizha audu nangana ka agusa anǝ atuma-a-Yesu ba ǝnǝ nandi wu, u murǝ nǝ andu malem.3Any nu shinga nu kisa-rai na linga-rai na tara rizhǝrum, ba nu ma jira wu. 4Em ni ming wǝnkǝ na tara gini nu nurǝ-adur ka numa yaha uwǝmǝ gini u dingka.5 Barainungka nira ka umǝ ehi. Riyatirinu nunu ka udi wa tikpa-kpa tinangana ka uwatǝng nu dinka. U hu liyatirinu wu, in ram na wu in zha iran tara udere ou nira ung.6Au na indi: Ugyami tikpa-kpa tu icolaitans, ka em dong teng.7 Undunangana ka ǝnǝ nu tito, ma kunda ining ka Birim nu ba di na tira tu bunu Uweng8pirmǝ nu undu-tuma u ira-ubunu-Uweng na smyrna darsa: Ubunu undu nangana ǝmǝdǝ dingka kini umǝrsǝ, undu-nangana ka mabi wi ka ǝmǝ na tivunkǝ gbaki: 9In kam ugbǝnǝ kini tiyom tou, ki ǝni na-inung-wǝrǝh. In ruzha malem man du nangana ka agusa ǝnǝ Yahudawa kizi ba nandi wu. Enǝ ira umana u ahishoro hu.10Gana kanda iyǝwǝ iming nangana ka ungu kunda kpai na eng wu.11 Bara! Unashishoro mangu viki azondo gini nyang nunu ka adi ma ki nyi, nu wi, in yunyi bupoli-burija rutuvunkǝ. Undu nangana ka ǝmǝ nu tito, ma kunda iming ka Burim nu ba di na tira-tu-bunu-Uweng. Undu nangana ka ma wa ushili ba a gamumǝ nu wi urepu wu.12Pirme nun du-tuma Uwng na Pergamum darsa: Ubunu undu-nangana ka ǝmǝ nu vira urya na tikira ti-repu: 13In ruza ira ka au na titǝshi ni nira ka bizi udǝtǝr u Nashishoro bǝndǝng. Gun kini naudi, na yito rizǝ rom gǝrǝng. In ruza ka ba ni bi nyara uwǝmǝ nǝ yimǝ um wu, gun na yimǝ si su Autipas undu kupum-amaru, undu-yito-um, ka abi wunumǝ na yimǝ gini, nira ka Unamashishoro na titǝshi ni.14Em na tikpa-kpa nyong ka em na ni natara gini: ǝnyi na zondo ka ama yito geren ubǝnzǝ u Balaam, ka mi bi bǝnzǝ Balak ma toro ribongo ru shihu nan digyǝnzǝ a Isra'ila nunu ka idi rya irya ka a yimba na gunki a di sokono andu mayandang mushishoro.15 Kini gbaki, anyi na zondo ka ama yito ubǝnzǝ u Nicolaitans.16Wanguryatirunu, na hu na wa nandi wu, in ram sasa nira gini, in wa ukwara na tara gǝnǝ nu vira ka ung nu nu 17 Undunangana ka ǝmǝ nu tito, ma kunda iming ka Burim mu ba di na tira-tu-bunu Uweng. Undu nangana ka ma wa ushili, in sa yumǝ uzhi u manna ka ung nu nyisa, in sa yǝnǝ rishari ridi, rizǝ ka ba uzondo ruza reng wu, undu nangana ka ma kaba ki maruza.18Pirmǝ nu-undu-tuma u-ira-ubunu-Uweng na thyatira darsa Ti bunu tu vana Uweng nǝdi, undu ka ǝmǝ nǝzhi sǝhu rilem rurwa kini tibuna sǝhu bu ru ka ayumbura. 19In ruza imin ka au na eng: Uwǝmǝ kini ukaba kini ituma kini ukisa rai nu shinga ou. In ruza iming ka u-wa na nǝdi kizi iming ka ubi wa nu diyka.20Em ning gedi na tara au: U kaba ugwa di Jezebel, ka ma yisi rikpǝ unatuma uweng. Ubǝne umǝ malem hu ka uwunduzu andu dula am nu wuuza tikpa-kpa tishishoro kini a rinza irya ka a yutu na ti gunki.21 Inma yi mǝ ushwa ka ma di rhiyatirunu, ki ba ǝmǝ nu yimba rai ma di rhiyatirunu na tara uwunza shishoro wu.22Bara! In viku mǝ na nabu ajur-ruguma kini andu nangana ka a nonzo kinǝmǝ na yimǝ ugbǝnǝ gbau, nu hu ka a rhiyatirunu na tara iming ka ǝmǝ na eng. 23In wuna andigǝnzǝ ǝmǝ, gun tira-tubunu-Uweng a ruza ka Emdi undunangana ka in bila gun tidolom kini sai. In yimba na kwǝvi gini iming ka ǝmǝ na eng.24Adangara gini ka anyi na yimǝ Thyatira, gun undunangana ka ba ma yito ubǝdi wu kini ka ba ma ruza iming ka azondo yisi tikpakpa tu yimǝ Unamshishoro wu - Em nu gara ninyi, "Ba in gu wa ninyi iziming mǝlǝng-mǝlǝng wu."25 Na nadi, na yito tikpakpa gǝrǝn pirmǝ nu biu um.26Undu ka ma wa ushili kini ma tara tikpa-kpa tom pirmǝ nu mǝrsǝ, in yumǝ budǝrǝ tara na tara tupana. 27Ma wa rijah na tara gǝnǝ na tǝrǝ tu buru, ma pusǝ nǝ sǝhu mukoso mu chorom.28 Sehu kanda ka in kaba na Ta um, in sǝ yimǝ bu-wer ba pimma 29Undu nangana ka ǝmǝ nutito, ma kunda iming ka Burim nu ba di na tira-tu-bunu-Uweng.
Chapter 3

1Pirmǝ nun du -tuma Uweng u-ira-ubunu-Uweng na Sardis darsa: Ubunu undu nangana ka ǝmǝ nu yito irim sundǝrǝ i-Uweng kini iwer sundǝrǝ. ln ruza ituma eu. Au na rizǝ a au na tivugnkǝ, kizi umǝ wi.2 Zhuma nunu ka udi yinbura iming ka eng ni ka imǝ biu vati uwi, bazi ka ba in mura iming ka au na eng ima mo na tuba Uweng um wu.3Wundu na riroho rou, na tara iming ka uma kaba kini uma kunda. Dula eng, kini uriya tirinu. U dizhi zhuma wu, in ram sǝhu unagana, bungu ruza da nayivi ki inram na tara au wu. 4Au na sizǝ nyong na Sardis ka ba a ma shara tisǝrmǝni tigǝnǝ wu, ǝnǝ na tanu kinemi, ama wa tisǝrmǝni tigupǝng, bazi ka azha.5Undu nangana ka ma wa ushili a wumǝ usǝrmǝni gupeng, ba in toboku bisi rizǝ rumǝ ususu na yimǝ va Utivunkǝ wu, kini in kupumǝ a maru na rizǝ rumǝ nǝzhi a Ata um, kini na zhi a anatuma a Uweng.6Undu nangana ka ǝmǝ nu tito, ma kunda imin ka Burim nu ba di na tira-tubunu-Uweng"7Pirmǝ nundu tuma-Uweng na Philadilphia darsai ubunu undu nangana ka amǝdǝ tsang-tsang kini akur-adur - ǝmǝ nu yito iming korno tu David, ma korno undu kursa ni wu, ma hu ma kursa ba undu korno ni wu.8In ruza ituma eu. Bara, in ma wa na tuba au ashugura nu korno ka ba uzondo ni ka ma rǝng kursa ang wu. In ruza ba au na budǝrǝ nyongolong, gun kini nandi u dula ubunu om kini ba u nyara rizǝ rom wu.9Bara! In gu wa andu nangana ka ǝnǝ andu ira manza undu mashishoro, ka a yisi akpǝ gǝnǝ Yahudawa, kizi ba nandi wu, ǝnǝ andu-malem hu - in wǝnǝ adi rǝmǝ adi gunkunu na tuba tibuna tou, a ruza ka in wǝmuw 10.Bazi ka uma dula makari mom nu kisarai nu shinga, Em dong in kanduw na ushwa u makiza ka urǝmǝ ung nu gungadi kusum, nu nu ka adi maka andu nangana ka anǝ na titashi nu gungadi. 11U reme um sosa. Yito iming ka au nani nunu ka uzondo ba ma kaba bupoli bu rija rou wu.12Undu nangana ka ma wa ushili in wumǝ di sokono iming yito na yimǝ ira titǝshi tu weng um ba ma konzi suru bǝndǝn wu, in darsa na tara umǝ rizǝ ru weng um, rizǝ ru pana ru weng um (Jerusalem gisau, ka u shipu usuru na shiri usuru nira uweng um), kini rizǝ rigisau rom.13 Undu nangana ka ǝmǝ nu tito ma kunda iming ka Burim nu ba di na-iva-ubunu-UWeng.14Pirme nira undu-tuma-uweng na laudicea darsa: Ubunu u Amen, undu kursa amaru gilau kini ukurǝ duru, Ujah na tara gun tikpatikpa ka Uweng ma wa. 15In ruza uwa eu, ba au kpai wu ba au nyangnyar wu. In wa rai da au nyangnyar da kpai! 16.Bazi ka au limma - ba kpai da nyangnyar - In gu wunzhau nu nu om.17Ugusa, "Em ni ming wǝrǝ, em na tikpakpai char, kini rairom ni zhiming wu! ki ba u ruza a au unǝgbǝnǝ unazhai, undutiyom, ulǝngǝ, kni azǝmǝ iming wa narupum. 18Karutito na bunu um: kpa nira em ugold gilau ka a yumbara nu rwa nunu ka udi sokono undu ukurbi, kini tisǝrmǝni tugupǝng nunu ka udi surka narikpǝ rou ba udi bǝnǝ mameng mu jur iming wa wu, kini manu ka uwa nǝzhi nunu ka udi yira.19Em nu wundu ninyi tito kini in wa gun undu nangana ka in wǝmumǝ na charna. Bazi nandi, sokona na kura-adwu na di riya tirinu. 20Bara, Em na titoring na shugura em nu rǝnsǝ. Undu nangana ka ma kinda rimoro rom ka ma korno ashugwa di, in ruwǝ nayimǝ a susa ǝmǝ in rya ki nǝmǝ, ǝmǝ kinǝmi.21Undu nangana ka ma wa ushili in yumǝ udǝrǝ u titǝshi kinǝmi nu dǝtǝr urijah rom, kauda ka em dong inwa ushili kini in tǝshi kini Atam nu tǝdǝr urijah rumǝ. 22Undu nangana ka ǝmǝ nu tito, ma kunda iming ka Burim nu ba di na tira-tubunu-Uweng."
Chapter 4

1Na maru tikpakpa tindi in bara, ki in yira a shugura nu korno na shiri.. Rimoro ru dingka ka in kunda nu bunu nom sehu bu sharuwa, nu gusa, "Rau na shiri inge, in banuw iming ka isokono na maru tikpakpa tindi." 2Ba nu dokono wu Em na yimǝ urim, ki in yira udǝtǝr njah ka tara na shiri, nu zondo na titǝshi na ung. Undu nangana ka ǝmǝ na titǝshi na ung yinkini sǝhu jasper kini carnelian.3 Iming kauda urwe lǝnkǝrǝ udǝtǝr rijah di.Iming kauda urwe di rika sǝhu emerald.4Ulǝnkǝrǝ udǝtǝr rijah di ǝzi tidǝtǝr sijah ukur-repu-na nanzi, na titǝshi na tidǝtǝr sijah sidi azi andu ganu akur-repu-na nanzi, na ti ronging na tisǝrmǝni tigupǝng, na ipolijah na kpǝ gǝnǝ. 5 Usuru nudǝtǝr rijah azi uwaskiza urwa, ugumuau, kini Ugbariza ugbara. Urwa mudere sundǝrǝ nu rya na tuba udǝtǝr rijah, mudere ka mundǝ irim sundǝrǝ a-Uweng.6Na tuba udǝtǝr rijah azi ripende ru ti-glass, sehu crystal. Na tarshi udǝtǝr rijah kini lǝnkǝrǝ nu rijah azi timing tuvunkǝ ti nanzi, azhi ma kupǝnǝ, na tuba kini na maru.7Iming tivunkǝ udingka yinkini bu dǝm, iming tivunkǝ u repu yinkini buna, iming tivunka utaru na azhi tiyinkini tun dubǝ, iming tivunkǝ u nanzi yinkini u kwang ka ma torno. 8timing tuvunkǝ tinanzi ti di koyandi gǝnǝ na ti gangu twasi, na azhi ka aniu nateng na shiri kini bugizi. Nǝri kini nuweng ba a tura nu gusa "Tsang-tsang, tsang-tsang, tsang-tsang azi Ata Uweng Gbau, ka bizi, ǝmǝ, kini ka abiu."9Gun ushwa ka tinung tuvunko yimba uzansa, rigbau, kini inja nun du nangana ka ǝmǝ na titǝshi nu dǝtǝr rijah, undu nangana ka ǝmǝ natuvunkǝ nu mǝrsǝ pirmǝ numǝrsǝ, . 10Andu ganu akur-repu-ni nanzi ri na bugizi na tuba undu nangana ka ǝmǝ nu dǝtǝr rijah kini a gungkunu numǝ kǝ ǝmǝ na tuvunkǝ nu mǝrsǝ pirmǝ nu mǝrsǝ. A tarsa ipoli rijah gǝnǝ na tuba udǝtǝr-rijah, nu gusa, 11.Au zha, Atah goro Uweng foro, u kaba rigbau kini uzansa, ki budǝrǝ, bazi ka au u wa tikpakpa gun, nu wǝmǝ au ka gung tikpakpa sokono kini uwatǝng.
Chapter 5

1Na maru indi, In yira nu wǝrǝ-tikangkam tun du nangana ka ǝmǝ na titǝshi nudǝtǝr rijah uva ka un nu darsa na tuba kini na maru, a kursa un na iming kursa sundǝrǝ.2 in yira una-tuma-Uweng gbau nu garsa di na rimoro rigbau, "Avi ki ma zha ukorno uva di ma ku pura inung kursa di?3Ba a mura uzondo na shiri kini na bugizi kini na yimǝ bugizi ka marǝng ukorno uva kini ma bara un wu. 4eng kiba shishoro bazika ba zondoni ka mazhi ka madi korno uva di da madi bara ong wu. 5kizi undu wǝndǝ nayimǝ andiganu di mahunum , gana kiba wu, bara budǝm by ipana , iyahuda, butozo bu dauda , ma conduered , ma rǝng ukorno uva di kini ti seal tumǝ sundǝrǝ.6in yira utamu na titering na tarsh ira rijah kini na yimǝ img tuvungkǝ tinazi kini na yimǝ anduganu , tiriken tumǝ sǝhu a mǝ wunumǝ ǝmǝ na wurǝ sundǝrǝ kini azhi sundǝrǝ , indǝ azhi irim sundǝrǝ i uweng ka atuma na yimǝ ugungadi . 7ma pira li macira uva ka ung nu wǝrǝ kangkam ungdu nanganaka ka ǝmǝ na titǝshi nu dǝtǝr rijah.mǝhu ma cira uva fi, iming tuvungkǝ a nanzi dǝng kini anduganu akur repu na nanzi di ri na bugizi na tuba utamu di, kwavi gǝnǝ na burma kini aru gilau ka uma mo na turare , ka indi azhi mǝtǝrǝ u andubǝ tasngtsang auweng.9a gusa rimǝzǝ rigisau, au zha ka ucira uva uku korno iming ka ikursa ong , abi tuzuw, na manyi mou ki ubi kpa andubǝ nu weng usuru na koyandi iguta rilem, andubǝ kini bugizi .10 uwǝnǝ asokpono ira rijah kini irǝbǝ ka adi wuza ituma nu weng goro , a wuza rija na bugizi .11in bara ki in kunda ulura u andu tuma a uweng ka ama ǝlǝnkǝrǝ udǝtǝr rijah kini timing tuvubgkǝ kini anduganu , gun gǝnǝ ǝnǝ tigung rikurǝ na tigung rikurǝ kini tigung u tigung.12 ki ahu na rimori ribjou , utanu dizha ka abi tuzumǝ , ka ma kaba budǝrǝ ,udǝrǝ, rigbou , uzanza kini uyiba.13in kunda gun iming ka awa eng ka eng na shiri kini na bugizi kini na yimǝ bugizi kini na ripende rigbou mini kusun iming ka eng na yimǝ gǝnǝ hu, pirmǝ nundunangana ka ǝmǝ na tilashi nu dǝtǝr rijah kini pirmǝ nu utanu azhi uyiba , uzausa, rigbou , kini udǝrǝ pirmǝ mǝrsǝ kini umǝrsǝ 14,timing tungkǝ ti nauzi tidǝng ti hu, uweng kaba ki anduganu di ri na budizi a gunkunzu nu sujada .
Chapter 6

1In rika ushwa ka Utaniu di ma korno imng kursa wǝnkǝ na yimǝ tǝng sundere dengdi, ki in kunda uwǝnde na yimǝ timing tuvunkǝ tinanzi tidǝng hu na yimǝ rimoro ka ri lura sehu ugbara, "Rau!" 2Ki in bara ki in yira ukwansi gupǝng. Indu nyana ung ma yito uta, ki amǝ yimǝ pupoli bu rijah. Ma suru sǝhu undu shili ka madi wu shili.3Ushwa ka Utanu di korno iming kusa u repu, ki ni kunda iming tuvunkǝ repu hu, "Rau!". 4 ki uzhi ukwausi ku suru-ung wet. A yimba nundu nyana ung udǝrǝ u cira riguma nu kusum bigizi, nunu ka andubǝ di wunza apum gǝnǝ, ndu nyana ukwausi di a yimǝ uvira gbau.5Ushwa ka Utamu di ma korno imin kursa utaru, in kunda iming tuvunkǝ utaru hu, "Rau!" ki in yira ukwausi gubǝ, undu nyana umǝ ma yito iming runduzu na tere tumǝ. 6Ki in kunda iziming sǝhu rimori na yimǝ timing tuvukǝ ti nauzi tidǝn hu, "Urundu u alkama na dinari wǝnkǝ, urundu titaru tu barley nu dinari wǝnkǝ. Gana shara manu kini iming swa lan-lan wu.7Ushwa ka Utanu di korno iming kursa u nanzi, in kunda rimoro ru iming tuvunkǝ u nanzi di hu, "Rau!" 8.Ki in yira ukavansi ka ma pira wer-wer. Undu nyana umǝ rizǝ rumǝ uwi, Arai urwa nu dula umǝ. A yǝnǝ budǝrǝ na tara wonkǝ-na tara-nanzi u bigizi, nu nu ka a diwuna nu vira, kini ikomo a ukono, kini ishoko iyiru ibigizi.9Ushwa ka Utamu di ma korno iming kursa e shudi, in yira na bugizi bu dakali siroho si andu nangana ka awunǝnǝ bazi ubunu Uweng kini ukupu amaru ka ama yito. 10A kiba na rimoro rigbau, "A yiri, Ujah na tara kusum, tsang-tsang kini ukura-duru, ka utuzu makangara u andu nanga ka ǝnǝ na bigizi, kini ushwa ka u tara manyi mu goro?" . 11Ki kwavi gǝnǝ a yi mǝ usǝrmǝni gupǝng, ki a gara nǝnǝ a a rika nyongolon pirmǝ nu shwa ka i char a hombo gǝnǝ kini a hene gǝnǝ ka a wunǝnǝ i mo, sǝhu kanda ka a wunǝnǝ i mo.12Ushwa ka Utamu di ma korno iming kursa i twashi, In rika ki awa ukira u bugizi. Uweng sokono biti (ugubǝ di) sǝhu usǝrmǝni utiyom, upe sokono Sǝhu manyi. 13Iwer na shiri kpozo ka uvinu rokozo mǝng . 14Ki ashiri wurumǝ sǝhu uva ka a abindi. Koyandi uwohon kini bugizi na tarshi usaka gbau sus usuru nira ka tǝng ni.15 Ki tu gomo (ijah) e bugizi kini audu gbau, kini audu tuba, kini audu iming wǝrǝ, kini audu budǝrǝ, ki kwavi, ulǝrǝ kini undu nangana ka ama jiki, nyisanza na yimǝ siwo kini na yimǝ ashari a tuwoho.16Ki a hunu tu woho kini ashari, "Ring na tara goro! nyisandu nazhi undu nangana ka ǝmǝ na titǝshi nu dǝtǝr rijah kini mashishoro mu Tamu.17Rici ri gbou ru mashishoro gǝnǝ ma rǝmǝ. Avi ki ma dǝrǝ u tura?
Chapter 7

1Na maru indi kusum in yira ana-tuma-a Uweng na titoring na ida inanzi ibugizi, ama yito uvinu inanzi ibugizi gǝrǝng nunu ka ba uvinu ni na bugizi, nu saka gbau, da nu chunu pa wu. 2In yira uzi una-tuma-Uweng urǝmǝ usuru nira usuru-weng, ka amǝdǝ ni ming kursa u Uweng undu turunkǝ. Ki ma yisi na rimoro rigbau pirmǝ nandu-tuma-a-Uweng a nanzi deng ka a yǝnǝ ushwa ka a di gama bugizi kini usaka gbau. 3Na gana gama bugizi, usaka gbau, da tici wu pirmǝ nu shwa ka ti hu ti rǝtǝ ulama na buchunu bu andu dula Uweng goro."4In kunda ichar u andu nangana ka a rǝtǝ ulama nǝnǝ: 144,000, ka a suru na Iguta e andubǝ a Isra'ila: 5Tigung rikure na repu usuru na iguta e Judah ka a rǝtǝ nǝ ulama, tigung rikure na repu usuru na iguta e Reuben, tigung rikure na repu usuru na iguta e Gad. 6Tigung rikure na repu usuru na iguta e Asher, tigung rikure na repu usuru na iguta e Naphtali tigung rikure na repu usuru na rilem ru Manasseh,7tigung rikure na repu usuru na rilem ru Simeon tigung rikurǝ na repu usuru na rilem ru levi, tigung rikurǝ na repu usuru na rilem ru Issachar, 8tigung rikure na repu susuru na rilem ru Zabulum, tigung rikure na repu usuru na rilem ru Joseph, kini tigung rikure na repu usuru na rilem ru enjamin ka a rete nǝ u lama.9Na maru tikpakpa tindi in bara, ki inyira andubǝ char ka uzondo marǝng ubaradi wu - usuru na kusum bugizi, iguta, andubǝ, kini silem-ǝnǝ na titorin na tuba Utamu di. Ama wa tisǝrmǝni tugupǝng ǝnǝ nu yito tiva tu kajinjiri na tǝrǝ tigǝnǝ, 10ǝnǝ nu yisi na rimoro rigbau: ikelu eUweng gono, ǝmǝdǝ na titǝshi nu dǝtǝr-rijah, kini pirmǝ nu Tamu!"11Kusum ana-tuma-a-Uweng ama tursa ulǝnkǝrǝ nu dǝtǝr rijah kini ulǝnkǝrǝ nandu ganu, kini timing tuvunkǝ tinanzi, ki ǝrizi nazhi gǝnǝ na tuba udǝtǝr-rijah. Ki awuza sujada nu Weng, 12a hu, "Uweng kaba, uyiba, uzansa, remo, njah, rigbau, budǝrǝ, kini udǝrǝ sokono na Uweng goro pirmǝ nu mǝrsǝ kini numǝrsǝ! Uweng kaba!"13Ki undu gana wǝndǝ bila-uruza nǝmi, "Aya nǝdi, ka ama wa tisǝrmǝni tugupǝng, kini aka suru nabe? 14Ki in hunumǝ, "Undugbau, au ruza," ki ma hu num, "ǝnǝdǝ azhi andu nangana ka a suru nu gbǝnǝ gbau. Ama kuzu tisǝrmǝni ti sokono pong na yimǝ manyi mu Tuma15Bazi nandi, ǝnǝ na tuba udǝtǝr-rijah u Ueng, a wunza u sujada numǝ nuweng kini nǝri na yimǝ a rai mana ǝmǝ. Undu nangana ka ǝmǝ na titǝshi na tara udǝtǝr-rijah ma kupǝnǝ. 16A kunda i komo wu, a kunda inyǝ gbaki wu. Uweng ba u lubǝnǝ wu, a doko rumǝ wu. 17Utamu ka ung na tarshi udǝtǝr-rijah ma wuza ubiha gǝnǝ, ma binkǝnǝ (dula nǝnǝ) pirmǝ nira ipya imin mu tuvunkǝ, uweng ma pisu nǝnǝ mazhi ka mu suru nazhi gǝnǝ."

Chapter 8

1Ushwa ka Utamu korno imng kursa u sundǝrǝ, ki ashiri wa we parmǝ na tarshi buru bu wǝnkǝ. 2Ki in yira ana-tuma-a-uweng sundǝrǝ na titoring na tuba Uweng, ki ayǝnǝ isharuwa sundǝrǝ na titoring na tuba Uweng, ki ayǝnǝ isharuwa sundǝrǝ.3Uzi na-tuma-Uweng rǝmǝ, ǝmǝ nu yitu aru u turara, na titroring na dakali u tara. A yi mǝ ututari char nunu ka ma di yitu kini mǝtǝrǝ mu andu bǝ tsang-tsang a Uweng nu dakali u turari na tuba udǝtǝr-rijah. 4Mashim mu turare - kini mǝtǝrǝ mu andube tsang-tsang a Uweng - torno na shiri na tuba Uweng usuru nu wǝrǝ u una-tuma-Uweng. 5Una-tuma-Uweng cira aru a turare ki ma monzo ang nu rwa usuru nu dakali. Ki ma lingi ang na bugizi nu gungadi, ki ugbara tonnizo, ugurumuzu, urukuza urwa, kini u kira u bugizi.6Ana-tuma- a Uweng ka ǝnǝ nisharuwa sundǝrǝ yumbura akpǝ gǝnǝ nunu ka di wurbu eng. 7Una-tuma-Uweng u dingka wurbu busharuwa bumǝ, ki agoro a urwa kini urwa ka wuru rumǝ na manyi sokono. Ki alingi ung na bugizi nunu ka wǝnkǝ na shiri taru u bugizi doko rumǝ, wǝnkǝ na shiri taru u tichi doko rumǝ, kini kusum sikpe su doko rumǝ.8Una-tuma-Uweng u repu wurbu busharuwa bumǝ, kizi izhiming sǝhu uwoho ka ama doko ong nu rwa a lingi ong na yimǝ usaka gbau. 9Wǝnkǝ na shiri taru u usaka gbau sokono manyi, wǝnkǝ na shiri taru u kusum iming tuvunkǝ na yimǝ usaka gbau di wi, wǝnkǝ na shiri taru u timing tanu tu mini sharna.10Una-tuma-Uweng wurbu busharuwa bumǝ, ki buwer bu gbau bu ri usuru na shiri, bǝng nu kpa sǝhu u torch, na tara wǝnkǝ na shiritaru u tisaka kini ipya imini. 11Rizǝ ru buwer budi Gbal-gbal wǝnkǝ na shiri taru imini mu sokono gbal-gbal, andubǝ char wi bazi mini mudi ka musokono gbal-gbal.12Una-tuma-Uweng u nanzi wurbu busharuwa bumǝ, wǝnkǝ na shiri taru u Uweng sharna, kini nwǝnkǝ na shiri taru u upǝ kini wǝnkǝ na shiri taru u iwer. Wǝnkǝ na shiri taru gǝnǝ sokono na marim; wǝnkǝ na shiri Uweng kini wǝnkǝ na shiri taru u ari urwa ni wu.13In bara, in kunda ukwang ka ong na shiri nu yisi na rimoro rigbau, "Iming shishoro, iming shishoro, iming shishoro, nandu nangana ka ǝnǝ na bugizi, bazi ka udangara u lura e-Isharuwa ka ana-tuma-Uweng a taru ka angu wurbu.

Chapter 9

1Una-tuma-Uweng u shubi wurbu busharuwa bumǝ. Kini in yira buwer usuru na shiri buna kpo na bugizi. A ya buwer budi iming korno a shugura a riwo ka ba rong nu mǝrsǝ wu. 2Ma korno a shugura a riwo ka ba rǝng nu mǝrsǝ wu, ki mashim suru na shiri usuru na shugura di sǝhu mashim ka mu suru nu rwa gbau. Uweng kini uvinu yuhuru agubǝ di nu nu mashim ka mu suru na riwo ridi.3Usuru na mashim mudi ki iyonyong suru na bugizi, ki aya eng budǝrǝ sǝhu igila usuru na riwo ridi. 4A hunu eng a gana shara sikpe na bugizi da koyandi uchichi kini uchunu pa wu, gotozi andubǝ nangana ka ba ǝnǝ nu na buchunu kpaidi.5A yǝnǝ budǝrǝ bu wuna andubǝ wu, gotozi ma wǝnǝ kunda kpai kpaidi na yimǝ tipe shubi. U ouba di usokono sǝhu utiya ugila ushwa ka ihu ma tiya uzondo. 6Na yimǝ ka ihu ma tiya uzondo. Na yimǝ si sindǝng andubǝ sa bila uwi ba a mura wu. A bila ka adi wi, uwi u suma nǝnǝ.7Iyoyong di yinkini ikwansi ka a yumburǝ nǝ pirmǝ nira ukwara. Na kpǝ gǝnǝ azi iziming ka iyinkini ipoli-ijah i gold, tiyinkini tǝ zhi gǝnǝ sǝhu azhi andubǝ. 8Anǝ na sikpǝ su tuga, anyini gǝnǝ sǝhu anyini a idǝm. 9ǝnǝ na iming kata bugese sǝhu iming kata bugese bu iru, a lura u tigangu ti gǝnǝ nira ukwara.10ǝnǝ na sibitu ka sǝng tiya sǝhu igila; sibitu si gǝnǝ na budǝrǝ bu shara andubǝ na yimǝ tipe shubi. 11Ugomo gǝnǝ azi undu-tuma u riwo ri nangana ka ba rǝn nu mǝrsǝ wu. Rizǝ rumǝ na rilem ru Hebrew azi Abaddon, na rilem ru Greek rizǝ rumǝ Apollyon. 12Mashishoro mu dingka ma sura. Bara! Na maru indi udangara iming shishoro tirepu ti da ka tidi rǝmǝ.13Una-tuma-Uweng u twasi wurbu busharuwa bu mǝ, ki in kunda rimoro urǝmǝ usuru na wurǝ u bagadi u gold ka ong ma tuba Uweng, 14nu gusa nundu tuma-Uweng u twasi ka ǝmǝ na busharuwa, "Jiki ana-tuma-Uweng a nanzi dǝng ka ama kisǝnǝ nu saka gbau u Ufiretis." 15Ana-tuma-Uweng nanzi ka ama tarǝnǝ a yumburǝnǝ bazi iru, rici ri dǝng, upǝ di, kini riwǝ ri dǝn ki a jikǝnǝ nunu ka a di wuna wǝnkǝ na shiri taru andubǝ kusum.16I char u anakwara ka ǝnǝ na tara ikwansi azi 200,000,000. In kunda ichar gǝnǝ. 17Inge kanda ka in yira ikwansi na yimǝ iming ka a bǝnǝ nom kini andu nangana ka ǝnǝ na tara ikwausi di: Iming kata bugyese eng jwet iguvong di, dark blue kini sulfurous yellow. Akpǝ a ikwanzi di yinkini akpǝ a idǝm, nunu gǝnǝ urwa, mashim, kini ikpai susuzu.18wǝnkǝ na shiri taru e andubǝ a wunǝ nǝ na tǝrǝ tu mashishoro itaru di: Urwa, mashim, kini ikpai ka isusu nu nu gǝnǝ. 19Budere bu ikwansi di na tunu kini sibitu sigǝnǝ - sibitu sigǝnǝ sǝhu inya, ǝnǝ nǝkpǝ ka a reng ganza andubǝ.20Udangara andubǝ, audu nangana ka ba a wunǝnǝ na tǝrǝ tu ishishoro di wu, ba a yaha iming ka awunza na tǝrǝ tigǝnǝ wu, ba a yaha u gunkunzu na andu mashishoro kini tigunku tu gold, silver, bronze, ashari, kini tichi wu - tikpakpa ka ba ti rika, kunda, kini ti hana wu. 21Ba a yaha u wunza andubǝ, kini ribǝrǝ, kini usharna nu nonzo kini tuga a andigǝrmǝ, wu kini ituma i ganawu.

Chapter 10

1In ku yira uzi una-tuma-Uweng gbau urǝmǝ usuru na shiri. ǝmǝ na yimǝ tiwer, kini bu rainbow na shiri rikpǝ rumǝ. Azhi ǝmv sǝhu uweng, tibuna tumǝ sǝhu rigoro ru rwa. 2Ma yiton kuva, ku nangana ka ma korno numǝrǝ umǝ. Mawa ubunu uwǝrǝ kamkam na tara usaka-gbau, ubuna uwǝrǝ-gushi na tara bigizi.3Ki ma yisi narimoro tigbau sǝhu u ywara u budǝm. Ushwa ka ma gbara bukyenku, igbara sundǝrǝ bunu nulura gǝnǝ. 4Ushwa ka igbara sundǝrǝ dǝng bunu, ki indi darsa, ki in kunda rimoro usuru na shiri hu, "Kursa iming ka igbara sundǝrǝ di e gara. Gana darsa wu."5Ki una-tuma-Uweng ka in yiramǝ na titorin na tara usaka-gbau kini bigizi zansa uwǝrǝ tikangkam umǝ na shiri. 6Ki ma tonzo nun dunangana ka ǝmǝ na tivunkǝ tu mǝrsǝ pirmǝ nu mǝrsǝ, ǝmǝ, ǝmǝ ka ma wa a shiri kini kini kusum iming ka eng na yimǝ ang, bigizi kini kusum iming ka eng na yimǝ ang, kini usaka-gbau kini kusum iming ka eng na yimǝ ang, ki una-tuma-Uweng hu, "A ku rika wu. 7Rici ka una-tuma-Uweng u sundǝrǝ madi wurbu busharuwa bumǝ, ushwa di ki gun iming ka eng nu nyisana uweng sa sokono, kanda ka ma tsatsa ubunu gilau na tilǝrǝ tumǝ ana-tuma-ǝmǝ."8Rimoro ka in kunda usuru na shiri bunu kinemi gbaki: "Pirau, cira uva ka ama korno ka ung na tǝrǝ tu una-tuma-Uweng ka ǝmǝ na titorin na tara tu una-tuma-Uweng ka ǝmǝ na titorin na tara usaka gbau kini na tara bigizi." 9Ki in piram nundu-tuma-Uweng in gara numǝ mayam kuva kudi. Ki mǝ hunum, "Cira uva di udi rya kweng. Ku wa song au gbal-gbal, nu nu ou ku wa lǝm-lǝm sǝhu matong."10Ki in cira kuva kudi na tǝrǝ tu natuma-Uweng ki in rya kwǝng lǝm-lǝm sǝhu matong nu nu um, na maru ka in rya kwǝng, asong amd sokono gbal-gbal. 11Ki izondo hunum, "Gara nǝnǝ ru tuma ru weng na tara andubǝ char, tupana, iguta, kini sijah.

Chapter 11

1A yam urono ka uyinkini iming iguda ira, A gara nom, "Torno guda ira u bisa-zhi kini ubagadi, kini andu nangana ka a gbariza ǝrung bǝndǝng. 2Gana guda ugunga u ira-bisa-zhi du wu, bazi ka ama ya ira di nandu marim. A yǝnsǝ upana-utsang-tsang na tipe akur-nanzi na repu.3In ya andu kupum amaru arepu budǝrǝ adi gara ubunu Uweng na si ugun na sinyi si repu na kur-twasi, na tisǝrmǝni tu tiyom." 4Andu kupum amaru di azi tichi tu Olive tirepu kini timing tu tara mudere tirepu ka tǝng natitoring na tuba Atah Uweng u bugizi. 5Undu nangana ka ma vira madi gamǝnǝ, urwa suru na ti nu tigǝnǝ urya andu nyara gǝnǝ. Gun undunangana ka rairuwǝ ka madi gamǝnǝ ma wi na churna ǝndǝng.6Andu kursa amaru na budǝrǝ bu kursa ashiri nunu ka urwe u kpo wu na si si nangana ka a ba ubunu Uweng. ǝnǝ na budǝrǝ bu wuhuru mini mu sokono mayi kini ka adi rǝtǝ bugizi na koyandi mashishoro kanda ka rairu gǝnǝ ru kaba. 7Ushwa ka a hu a mara uba ubunu Uweng, ushoko ka usuru na riwo ru zǝmǝ marna ma tiya ukwara kinǝnǝ. Ma shilǝnǝ ma wunǝnǝ.8Mukeze mu gǝnǝ mu nono na ribama ru yimu pana gbau (ka ayisi rǝng Sodom kini Egypt) ira ka abi gakara Atah Yesu ni. 9Na si sitaru nu hara rici azondo ruru na koyandi andubǝ, iguta rilemǝ, kini upana a rika mukeze mugǝnǝ. Ba a wǝmǝ ka a wansa mǝng wu.10Andunangana ka ǝnǝ na bugizi a wuzi isoso kini ishokori na tara gǝnǝ. A tumuza na kyauta pirmǝ na pum gǝnǝ bazi ga andu-gara-ubunu-Uweng a repu di ma wa andu nangana ka ǝnǝ na bugizi kunda kpai. 11Na maru si sitaru na hara rici hu wa, tuvunkǝ ta rai usuru nira Uweng u ruwǝ nǝnǝ, a torno na tibuna tigǝnǝ. Ayǝwǝ gbau i moko gun andunangana ka ayirǝ nǝ. 12A kunda rimori rigbau usuru na shiri hu nǝnǝ, "Rǝni inge!" A pirumǝ na shiri na yimǝ tiwer, andu nyara gǝnǝ nu rikadi,13Na ushwa undǝng, u kira u bugizi gbau u sokono, wǝnkǝ na tara rikurǝ u upana di u muku. Anduba tugun sundǝrǝ a wi na yimǝ u kira u bugizi bu di, andunangana ka a wa arai a kunda iyǝwǝ a ya Uweng uashiri uzansa umǝ. 14Tirom tu repu ma sura. Bara! Tiyom tuntaru urǝmǝ ung sasa.15Ki una-tuma-Uweng wurbu busharuwa bu mǝ, ki simoro char bunu na shiri sihu, "Ira rijah ru gungadi ma sokona ira rijah ru Atah kini Kristi umǝ, ma wuza rijah umǝrsǝ pirmǝ nu mǝrsǝ."16Ki andu ganu akur-repu na nanzi, ka ǝnǝ na titeshi na tidetǝr sijah sigǝnǝ na tuba Uweng, ari na zhi gǝnǝ na bugizi a gbara-arung a wuza na Uweng usujada. 17A hu, "Ar na inja nou, Ata Uweng Ubudǝrǝ kusum, undu ka ǝmǝ, kini ǝmǝ, bazi ka uma cira budǝrǝ bou uma kpo na rijah rou.18Ki tupana shara rai, mashishoro mou muma ra. Ushwa ma biu ka andu nangana ka ama wi a rundǝnǝ, au di ya tilǝrǝ tou andu-tuma-eu kini andubǝ tsang-tsang a Uweng, kini andunangana ka a kunda iyǝwǝ i rizǝ rou, andunangana ka ba ǝnǝ nu nu iziming wu kini andu budǝrǝ. Ushwa ma ra udi shara andunangana ka ǝnǝ nu shara bugizi."19Ki a korno ira bisǝ-zhi Uweng na shiri ki a yira akpati a alkawari na yimǝ ira bisǝ-zhi di. Ki ujonguzo urwa, u gburmuzu, u lura ugbara, u kira u bugizi, kini agoro gbau a urwa sokono.

Chapter 12

1Ki a yira iming ibobo na shiri: Ugwa ka mawa usǝrmǝni nu weng, upe na bugizi bu tubuna tumǝ, kini bupoli rijah u iwer rikurǝ-na repu na rikpǝ rumǝ. 2ǝmǝ na song, ǝmǝ nu wyara u puba u mina, u zǝmǝ kundu lense umina.3Ki aku yira uzi ubobo di na shiri: Bara! uzi u nywa guvong u gbaudi ka ang na kpa sundǝrǝ kini awurǝ rukurǝ, na ipoli irijah sundǝrǝ na kpǝ ǝmǝ. 4Ribitu rumǝ ri bisa wǝnkǝ na shiri taru e iwer na shiri ki ma kunku eng na bugizi. Unywagbau di tura na tuba ugwa di ka muma biu vati umina, nunu ka ma hu ma mina, ma rya vanadi.5Ki ma mina vana, vana gǝrmǝ, ka ma wa rijah ru tupana kusum na tǝrǝ tu buru. Ki a huta vana di pirmǝ nu Uweng kini udǝtǝr rijah rumǝ, 6ki ugwa di suma pirmǝ nu yuru, nira ka Uweng ma yumbura nu mǝ, nu nu ka adi baru zu mǝ na si si gun wǝnkǝ na sinyi sirepu na kur-twasi.7Ki ataya ukwara na shiri Michael kini ana-tuma-Uweng tiya ukwara ki unywa gbau, unywa gbau kini ana-tuma ǝmǝ tiya ukwara dong. 8Kizi unywa gbau di budǝrǝ bumǝ bu tǝmǝ ka madi rya ukwara di. Bazi nandi ba aku mura ira na shiri numǝ kini ana-tuma ǝmǝ wu. 9ungwa-gbau di-unywa u atuni ka a yisumǝ undumashishoro da shitan, ka ma warsiza ugungadi kusum-ki alingumǝ na bugizi, ana-tuma ǝmǝ ǝnǝ dong a lingǝ nǝ kinǝ mǝ.10Ki in kunda rimoro rigbau na shiri "Nǝdi ikefu kini budǝrǝ, kini ira rijah ru weng goro mǝ rǝmǝ, kini udǝrǝ u Kristi umǝ. Bazi ka ama lingi undu rya narikiri na tara a hene goro na bugizi, undu nangana ka marya-na rikiri gǝnǝ na tuba Uweng goro nu weng ki ari.11A shilumǝ na manyi mu. Tamu kini ubunu u kursa maru gǝnǝ, bazi ka ba a wǝmǝ tivunkǝ ti gǝnǝ wu pirmǝ nu wi. 12Bazi nandi wa isoso, a shiri kini kusum andu nangana ka ǝnǝ na yimǝ ang! Tiyom na bugizi kini usaka-gbau bazi ka Unanyarumǝ ma shupu nǝ nyi. Mu ma mo nu shara-rai rigangi kini ka ma ruza ka ǝmǝ nu shwa nyololong!13Ushwa ka unywa-gbau ma ruza a ama lingu mǝ na bugizi, ma dula ugwa nangana ka muma mina vana gǝrmǝ dǝng. 14Ki aya ugwa di ti gangu tirepu tu ukwang nunu ka madi suma pirmǝ nira ka ama yumbura numǝ nu yuru. Na bǝndǝn ki a wuza rinyen rumǝ nu shwa, ushwa, kini kutusu ushwa-pyǝu na tuba unywa di.15Ki unywa di kunku mini usuru nu nu uwǝ sǝhu u saka nu nu ka madi wa mini mu mo na kusum ira mu di kankumǝ. 16Ki bugizi bu binka ugwa di. Bugizi bu korno unu umǝ mu tuna usaka nangana ka unywa di ma kunku usuru nu nu umǝ. 17Ki unywa di shara-rai na tara ugwa di ki ma pirmǝ madi taya ukwara kini andavai ǝmǝ, andu nangana ka a dula ubunu-ruvuna ru Weng kini a yito ukursa maru na tara Yesu. 18Ki unwa gbau di tura ni shinshi u kira mini.

Chapter 13

1Ki in yira ushoko gbau suru na yimǝ usaka-gbau. Ung na wurǝ rikurǝ kini ǝkpǝ sundǝrǝ. Natara awurǝ rikurǝ kini ǝkpǝ sundǝrǝ. Natara awurǝ ung azi ipoli-rijah rikurǝ, na tara koyandi rikpǝ rumǝ azi rizǝ rishishoro. 2Ushoko gbau ka in yira yinkini ukpeng. Tibuna tumǝ sǝhu tu buna tu bear, unu umǝ sǝhu unu u budǝm. Unywa gbau di yimǝ budǝrǝ bumǝ, u dǝtǝr rijah, kini rijah ru wuza rijah rigbau.3Rikpǝ ru wǝnkǝ ru ushoko gbau di nu toro, ufoto di ma womo. Bugizi kusum wusa ibobo ka a dula ushoko gbau di. 4A ryamumpa nu nwa gbau di, ba zi ka muma ya ushoko-gbau rijah rumǝ. A ryamumpa nu shoko gbau di dong, ǝnǝ nu gusa, "Avi ki ǝmǝ sǝhu ushoko gbau di?" kini "Avi ki ma tiya ukwara kinǝmǝ?"5Ki aya ushoko gbau di unu nunu ka madi gara ubunu u zansa rikpǝ kini mashishoro. A ya ung lǝlu ka madi wa rijah na tipe akur nanzi na tirepu. 6Ushoko gbau di komo unu-umǝ madi gara ubunu shishoro na tara Uweng, ma shara rizǝ ru Weng kini ira u mana uryamumpa imǝ, andu nangana ka ǝnǝ na shiri.7A ya ushoko-gbau di lelu nunu ka madi tiya ukwara kini andubǝ tsang-tsang a Uweng madi shilǝnǝ. Gbaki, a yimǝ rijah na tara kusum ipana, andubǝ, iguta, kini andi bugizi. 8Gun andunangana ka ǝnǝ na bugizi a ryamumpa nu mǝ, gun unduanangana ka rize rumǝ ba reng na yimǝ Uva u Tuvunkǝ, usuru nu dingka u masanu wu, ka ung u Tamu ka a tuzu.9Undu nangana ka ǝmǝ na tito, ma kunda. 10Undu nangana ka a cirumǝ pirmǝ na rilǝrǝ, na rilǝrǝ ki ma pirumǝ. Undunangana ka a wunumǝ na uwal, na uwal ki a wunumǝ. U yisi u kisa rai kini ushinga a uwa-rai u anduba tsang-tsang a Uweng.11Ki in ku yira uzi ushoko gbau usuru na bugizi. ǝmǝ na wurǝ sehu utamu, u bunu sǝhu unywa gbau. 12Ki ma wa rijah ru ushoko gbau u diynka na tuba ǝmǝ. Ki mawa bugizi kini kusum andunangana ka ǝnǝ na bugizi a ryamumpa nu shoko u'a'dingka di-unangana ka ufoto umǝ ma womo.13Ki ma wunza iming ibobo gbau. Ma wa urwa susu nu nu umǝ na tara bugizi usuru na shiri na tuba andubǝ. 14Na iming ibobo di a yimǝ budǝrǝ na rikpǝ ru shoko, ki ma warsiza andu nangana ka ǝnǝ na titvshi na bugizi, nu garsa nenǝ a wa makari u ushoko gbau - ka a gamumǝ nu wal, ǝmǝ na tivunkǝ nǝdi.15A yi mǝ lǝlu madi ya makari ushoko gbau tivunkǝ nun ka makari di di bunu ma wa a wuna kusum andunanga ka a gyami uryamumpa nu shoko gbau. 16Ki ma wa kwaci, andunangana ka ba ǝnǝ iziming wu kini andugbau, urum kini undu-tiyom, undu jiki rumǝ kini undu kisa, a di buchunu. 17Uzondo ba ma rǝng u kpa da uzizha wu in baka ba ǝmǝ na ritobo ru shoko gbau di wu, usokonin,18abaru u shoko gbau. U abara undubǝ. U abara di azhi twasi-twasi-twasi (singi twasi - na kur-twasi na twasi).

Chapter 14

1In bara kiri yira utanu na titoring na tara uwoho uzion. ki nǝmǝ azi audu nangana ka ǝnǝ 144,000 ka riza rumǝ kini ri atah ǝmǝ darsa na buchumu bugǝnǝ. 2in kunda rimoro na shiri ka rilura sǝhu u lura u mini mu char kini ugbara. ulura ka in kunda ong gbaki sohu anduirma ka ǝnǝ nu gusa irma.3A gusa rimeze rigisau na tuba udǝtǝr rijah kini na tuba iming tuvunkǝ tinanzi kini anduganu. bu zondo rang umakiza rimeze ridi wu ban kini adubǝ 144,000 ka a kpǝnǝ na bugizi. 4ǝnǝdǝ ki ba ama shara rikpǝ rigǝnǝ na tuga wu, bazi ka a tara akpǝ gǝnǝ nu wunza mayandang. ǝnǝdǝ ki adulsa u tamu di kusum nira ka mapirumǝ ni ǝnǝdǝ ka ama susǝnǝ usuru nandubo abi sokono andudingka nu wang kini utamu. 5A mura malem natunu tigǝnǝ wu, ǝnǝ ni zhiming shishoro wu.6In yira uzi una-tuma-uweng ma torno na shiri, ka ǝmǝ nu bunu uweng ka madi sasa/gara nandu nangana ka ǝnǝ na bugizi-birmǝ nandu bugizi, ipana, iguta, kini andubǝ. 7ki ma yisi na rimoro rigbau, '' kunda iyǝwǝ uweng ayimǝ uzansa. ushwa u burundu bumǝ ma biu. Ryanwupa numǝ, ǝmǝ ka ma wa ashiri, bugizi, usaka gbau, kini ipya imini.8Uzi una-tuma Uweng, una-tuma Urepu-dula, nu hu, "Mu mǝ ri Babila gbau, ka ma wa kusum tipana adi suwa mini mu ilana."9Uzi una-tuma-Uweng - u taru -dulǝ nǝ, ma hu na rimoro rigbau, "Undunangana ka ma ryamumpa mu shokogbau kini uluru umǝ, ma kaba ritobo na buchunu bu mǝ da nu wǝrǝ umǝ, 10Ma suwa mini mu kahumma mu shara-rai ruweng, mini mu kahumma ka ama kunku mǝng utabu sharna nu kǝng-kǝng u shara-rai rumǝ. Undunangana ka ma shwa mǝng ma kunda kpai nu rwa kini ikpai na tuba ana-tuma- tsang-tsang a Uweng kini na tuba Utamu di.11Mashim usuru nu kunda kpai gǝnǝ pirmǝ umǝrsǝ pirmǝ numǝrsǝ, ǝnǝ nu vunkǝ wu nu weng da nǝri - andu ryamumpa mu shoko gabau kini uluru umǝ, kini gun undunangana ka ma raba ritobo ru riza rumǝ. 12Inge u yisi u kisa-rai nu shinga u andubǝ tsang-tsang a weng, andunangana ka a dula masanu mu weng kini uwǝmǝ gǝnǝ na Yesu.13In kunda rimoro na shiri hu, "Darsa indi: Uweng kini andunangana ka a wi na yimǝ Atah Yesu." "A", burim bu hu, 'Nu nu ka a di vunkǝ ni tuma gǝnǝ, ituma gǝnǝ, ituma gǝnǝ idulǝ nǝ."14In bara, ki tiwǝr tigupǝng ni. Na titǝshi na tiwǝr tidi azi uzondo ka mayinkini vana undubǝ. ǝmǝ na bupoli bu nyolnyǝl na rikpǝ rumǝ kini uvira-tiwuzu nu wǝrǝ umǝ. 15Ki uzi una-tuma-Uweng suru niva kupu-azi ki ma yisi na rimoro rigbau nundunangana ka ǝmǝ na titǝshi na tiwǝr: "Civa uvira-tiwuzu tou udi kpo ni pitunu-irya. Ushwa upituna-irya ma biu, ka upitinu irya u bugizi ma wa." 16Ki undinangana ka ǝmǝ na titǝshi na tiwǝr di garha uvira-tiwuzu na tara bugizi, ki a pitunu bugizi.17Uzi una-tuma-uweng suru nira-ukupu azhi na shiri; ǝmǝ nuvira-tiwuzu ka urya. 18Gbaki uzhi una-tuma-Uweng rǝmǝ usuru na bagadi u turara, ka ǝmǝ na udǝrǝ na tara urwa. Ma yisi na rimoro rigbau nundunangana ka ǝmǝ nuvira-tiwuzu nu wǝrǝ umǝ. "Cira uvira-tiwuzu u rya ou udi pitunu mana-mutichi mu di mu ma nyina.19Una-tuma-Uweng garha uvira-tiwuzu umǝ na bugizi ki mapitunu mana-mutichi mu gungadi. Ma lingi ung na yimǝ ira pitunu mana-mutichi mu rai-rugangi ru Uweng. 20Ki ayǝnsǝ nira upitunu-mana mutichi mudi nashibi uzhǝshi, ki manyi mu kunku usuru nira di ka igyǝbu ǝmǝng sha na tibuna 1600.

Chapter 15

1Ki in ku yira iming ibobo na shiri, igbau dikini iming gaka-rai: Ana-tuma-a Uweng sundǝrǝ ni kini iming shishoro sundǝrǝ, ka mǝng azi mashishoro mu mǝrsǝ, bazi ka mundǝ ǝzi mu monzo ushara-rai ru Weng.2In yira iziming ka isuru sǝhu usaka gbau u gilas ka a wuru nu rwa. N titoring nu kira usaka-gbau andunangana ka a shili ushoko gbau kini uluru umǝ kini na tara andunangana ka a tura na rizǝ rumǝ. Ama yito irma ka Uweng ma yǝnǝ.3ǝnǝ nu gusa-rimeze ru Musa, ulǝrǝ Uweng, kini rimeze ru Tamu: !Igbau kini ibobo azi ituma eu, Atah Uweng, Undu gbau. Tichurna tou akur-adur kini nandi, Ujah u tupana. 4Avi ki ba ma kunda iyǝwǝ su wu, Atah, kini zausa rizǝ rou wu? Audi kpaidi tsang-tsang. Kusum tupana tu rǝmǝ tidi ryamumpa na tuba au bazi ka iming gilau ka uwuza ka ama bǝnǝ teng.5Na maru tikpakpa ti di ki in bara, ki ira-ukupu-azhi ka ang nu bagadi u andu kupu amaru a korno ang na shiri. 6Usuru nira ukupu-azhi azi ana-tuma-Uweng sundǝrǝ di ka ama yito mashishoro sundǝrǝ. ǝnǝ na tisǝrmǝni ti yǝrǝrǝ, pong kini iming saka na rimoro nyǝl-nyǝl ulǝnkǝrǝ ni-gese gǝnǝ.7Uwǝnkǝ na yimǝ iming tivunkǝ ti dǝng yimba na ana-tuma-a Uweng sundǝrǝ di maru mu nyel-nyel sundǝrǝ ka mu ma mo na rai-rusharna ru Weng, ka ǝmǝ na ti vunkǝ tu zǝmǝ mǝrsǝ pirmǝ nu mǝrsǝ. 8Ira-kupǝ-azhi mo na mashim usuru nu zanzana Uweng kini na budǝrǝ bumǝ. Uzondo ba ma rǝn uruwǝ na ong wu, u biu nu shwa ka mashishoro sundǝrǝ mu ana-tuma- a Uweng sundǝrǝ dǝndi ma mo.

Chapter 16

1In kunda rimoro rigbau nu yisi usuru nira ukpu-azhi ki ri hunu ana-tuma-a Uweng, "Pirinyi na ka kunku maru sundǝrǝ mu shara-rai mu weng."2Una-tuma u dinka pirumǝ ma kunku aru ǝmǝ na bugizi; iming shoro kini amere kpai susu nandubǝ ka ǝnǝ na tobo u ushoko gbau, andu nangana ka a ryamumpa nu luru umǝ.3Una-tuma-Uweng u repu kunku aru ǝmǝ nu saka gbau. Usokono manyi, sǝhu manyi mundunangana ma mu ma wi, kusum iming tivunkǝ ka eng na yimǝ usaka gbau di wi.4Una-tuma-Uweng u taru kunku aru ǝmǝ na yimǝ tisaka kini ipya imini, a sokono manyi. 5In kunda unatuma u mini hu, "Au wunza tikpakpa nyel - undu ka ǝmǝ, kini bizi ǝmǝ, undu tsang-tsang - bazi ka ma wuza burundu bu tikpakpa tindi. 6Bazi ka ǝnǝ a kunku manyi mu anduba tsang-tsan a Uweng kini anatuma ǝmǝ, u yǝnǝ manyi a di swa, iming nka iwa nǝnǝ tǝki ni yang." 7In kunda usumu kursu, "A, Atah Uweng Gbau, tirunduzu tou a kur-adur kini nandi di."8Una-tuma-Uweng u nanzi kunku iming ka eng na yimǝ aru ǝmǝ-na tara uwen, a ya ong lǝlu ru dokozo andubǝ nurwa. 9A dokunzǝnǝ ni kpai shishoro, ki a shara rizǝ ruWen, ka ǝmǝ na rijah natara ishishoro indi. Ba a yuhuru a yaha iming ka ǝnǝ na eng wu ba a ya Uweng uzanzana umǝ wu.10Ki una-tuma-Uweng ushibi kimku iming ka eng na aru ǝmǝ na ridǝrǝng ru shoko gbau, ki marim mu kupu ira rijah rumǝ. Ki arya alem gǝnǝ bazi ukunda kpai. 11ǝnǝ shara Uweng uashiri bazi ukunda kpai kini amǝrǝ gǝnǝ, gun na tikpakpa tindi ba a yaha iming ka ǝnǝ na eng wu.12Una-tuma-Uweng kunku iming ka eng na yimǝ aru ǝmǝ na yimǝ usaka gbau, usaka u Yufiretis. Mini mu saka di pa wa nunu ka adi yumbura achurna rijah ka a suru nira usuru-uwen. 13In yira irim-shishoro itaru ka iyinkini ikombo nu suru nu nu unywa-gbau, u ushoko gbau, kini u undu-tuma u malem. 14ǝnǝdǝ irim i shishoro ka a wunza iming ibobo. ǝnǝ nu susu pirmǝ nira ijah i gungandi kusum nu nu ka adi pitunǝnǝ nira wǝnkǝ adi tiya ukwara na rici rigbau ru Weng gbau.15("Bara! Urǝmǝ um sǝhu unagana! Uweng kini undu nangana ka ma rika ira, nu sorko tisǝrmǝno tumǝ nunu ka madi hana sǝtǝmbǝra wu, kini ka ba di yira iming mameng wu.") 16A rǝmǝ nǝnǝ nira wǝnkǝ nira ka ayisi eng Armageddon ni Hebrew.17Ki una-tuma-Uweng u sundǝrǝ kunku iming ka eng na aru ǝmǝ nu vinu. Ki rimori rigbau risuru na rai-Uweng kini nira ridǝrǝng, nu hu, "Amawa!" 18Unyelbeze urwa, ugurmuzu, u gbara ugbara, kini uzuhu bugizi shishoro - uzuhu ubugizi ka ukizi unangana ka ama tobo wa ong nu shwa ka andube na bugizi wu, uzuhu ubugizi budi ugbau di. 19Uzǝshi gbau di dara rumǝ na ti swar ti taru, tipana tidi ti rhi. Ki Uweng wundu utito u Babila gbau, ki maya upana di aru ka a monzo na mini-mu kahumma ka awa mǝn nu shara-rai rumǝ.20Tipana tun tarshi mini kusum tuwurmǝ, tiwoho kusum a mora tǝng wu. 21Agoro rwa ka ang mǝlǝng-mǝlǝng sǝhu u talent, kpozo usuru na shiri, na tara andubǝ. A shara rizǝ ruweng na tara mashishoro mu rwa bazi ka mashishoro mu di.

Chapter 17

1Uwǝnkǝ na yimǝ ana-tuma-Uweng ka ǝnǝ nu yit maru musundǝrǝ dǝng rǝmǝ nǝmi ma hunum, "Rau, in banuw usharna u lǝm gbau ka ǝmǝ na titǝshi na tara mini muchar, 2a undu nangana ka ijah e bugizi a wa ilana, kini mini mu kahumma mu ilana ka andu tǝshi tu bugizi ama wa vingilla na mǝng."3Ki una-tuma-Uweng di siram na yimǝ burim pirmǝ nu yiru, ki in yira uzi ugwa na titeshi na tara ushoko gbau uguvong ka muma mo na sizǝ sishishoro, Ushoko gbau di na akpǝ sundǝrǝ kini awurǝ rikurǝ. 4Ugwa di nu rongo nu purple a uguvong kini tirongin nyel-nyel, ashari gilau, kini pearls. Mu ma yito ukǝ-kǝn ka uma mo na tikpakpa ti shishoro tu gwami kini iming majunu tu ilana tumǝ. 5Na buchunu bumǝ a darsa rizǝ ka rǝnf nu nyisa uruza: "Babila gbau, amba tilǝm kini iming gyami u bugizi."6In yira ka ugwa di vingilla na manyi mu andubǝ tsang-tsang a Uweng kini manyi mu andunangana ka a wunǝnǝ bazi Yesu. Ushwa ka in yiru mǝ, in wa ibobo. 7Ki una-tuma-Uweng hunum, "Au ni bobo e mi? In bǝnzuw iming ka eng nu nyisana i ugwa di kini ushoko gbau ka ong nu kpǝ umǝ, ushoko gbau ka ong nǝkpǝ sundǝrǝ kini awurǝ rikurǝ.8Ushoko gbau ka u yira bizi ǝmǝ ni, ba a mǝni nǝdi wu, mu ma biu vati usuru na riwo ru tobo marna. ma pirmǝ madi shara tikpakpa. Andunangana ka ana na titǝshi na bugizi, andu nangana ka sizhǝ sigǝnǝ nu ra u tivunkuzǝ wu usuru nu dinka ugungadi - a kunda ibobo ushwa ka a hu a yira ushokogbau di, bazi ǝmǝ, na nǝdi ba ǝmǝ wu, ma ku rǝmǝ.9Uyisi nu nurai nǝdi karǝn na rimor. Akpǝ sundǝrǝ azi tiwoho sundǝrǝ ka ugwadi na titǝshi na tǝng. 10Tǝn ijah sundǝrǝ dong. Ijah shubi ma ri, uwǝnkǝ ni nǝdi, uwǝnkǝ da nani, mahu mǝrǝmǝ, ma sokono nu shwa nyong.11Ushoko gbau ka bizi, nǝdi ba a mv ni wu, ǝmǝ ugomo u-uru. Emǝ u usundǝrǝ ka pirmǝ umǝ nu shama.12Awure rikurǝ ka uyira ijah rikure ka ba a ma kaba ira rijah wu, a mura rijah adi sokono ijah na buru-bu wǝnkǝ kini ushoko gbau. 13ǝnǝ nu nurai wǝnkǝ, a ya ushoko gbau budǝrǝ kini rijah rigǝnǝ. 14A tiya ukwara kini Utamu ma shilǝnǝ bazi ka ǝmǝdǝ azi Attah u anatah kini ujah u'ijah - kinǝmǝ azi audu nangana ka ayisǝnǝ, avirǝnǝ, kini utararai.15Una-tuma-Uweng hunum, "Mini ka uyira, ka ulǝm na titǝshi ni, azi andubǝ andubǝ char, ipana, kini iguta.16Awurǝ rikurǝ ka uyira-ǝnǝ kini ushoko gbau a nyaru ulǝm di. A sharumǝ a yahumǝ sǝtǝmbǝra, a rya rupum rumǝ, a dokumǝ nu rwa kusum. 17Uweng ma wa nǝnǝ na siroho sigǝnǝ nu nu ka adi wa iming ka ǝmǝ nu gana di, ka a wǝmǝ ka aya budǝrǝ bu rijah rigǝnǝ nu shoko gbau pirmǝ nu shwa ka a monzo ubunu Uweng.18Ugwa ka uyira azi upana gbau ka ong na budǝrǝ bu rijah na tara ijah i bugizi.

Chapter 18

1Na maru tikpakpa tindi, in yira uzi una-tuma-Uweng urǝmǝ usuru na shiri ǝmǝ nudǝrǝ char, a ruka bugizi nu zanzana umǝ 2ma yisi na rimori rigbau, nu hu, "Mumari, Babila gbau ma ri! Mu ma sokono ira titǝshi tu anagǝbǝshi, ira titǝshi tu tikpakpa shishoro, kini ira titǝshi tu inyǝn shishoro, kni ira titǝshi tu inyan shishoro ka anyara eng. 3Kusum tupana tuma swa mini mukahumma mu ilana mumǝ. Ijah ibugizi ma wa ilana kinǝmǝ. Andu-kpa-kini uzhizha i bugizi ma sokono urum usuru na budǝrǝ bu achuma ilana ǝmǝ.4Ki in ku kunda rizhi ri moro usuru na shiri ri hu, "Susing nira imǝ, andubǝ am, nu nu ka nagana sokono nu wǝrǝ nu taka umǝ wu, nunu ka na gana kaba uzi mashishoro mumǝ wu. 5Utaka umǝ ma pitunu rumǝ char sǝhu ashiriUweng ma baraiminka u iming shishoro ka ma wa. 6Tarumǝ ni ming ka ma tara azondo nani, taru mǝ ukuru na repu na tara iming ka ma wunza; nu kǝng-kǝng ka ma wuru, wuru numǝ na repu.7Sehu kunda ka ma zanzana rukpǝ rumǝ na titvshi nu kundulense, yimǝ ikpai kini tiyom nandi di. Bazi ka mǝ hu na ruroho rumǝ, "Em na titǝshi sǝhu ugwa-ugomo; ba em ushi wu, ba in yira tiyom wu. 8Bazi na nandi mashishoro mu mǝ mu rǝmǝ rici riwǝkǝ: Uwi, tiyom, kini ikomo. Urwa u dokumǝ, Uweng na budǝrǝ, ǝmǝdǝ undu hara makangara mu mǝ.9Ijah ibugizi ka a wuza ilana kinǝmǝ kini ka a sokono nu tabu moko rikpǝ kinǝmǝ a kiba kini a wa tiyom na tara ǝmǝ ushwa ka ahu ayira mashim mu doko umǝ. 10A tura peu, ni yǝwǝ tiyomtumǝ, nu gusa "Tiyom, tiyom nu pana gbau, Babila, upana ububǝrǝ! Na buru-bu wǝnkǝ uwundu utito ou ma rǝmǝ."11Andu kpa kini zhizha i bugizi kiba kini wa tiyom numǝ bazi ka uzondo kpa ukwaya umǝ wu- 12ukwaya u gold, silver, ashari gilau, pearls, fine linen, purple, silk, uguvong, gun tikataku ti rinya-gilau, gun iming i ivory, kusum iming ka a wa eng nu kataku gilau, bonze, iru, marble, 13Cinnamon, spice incense, myrrh, frankincencse, mini mukahumma, manu, ureku gilau, alkama, ina kini itamu, ikwasi, kini iming nyana kini apum, kini sai sandubǝ.14Mana mutichi ka uwarai ni na budǝrǝ bou mu ma pirumǝ nira eu. Kusum malensum mou kini uzanzana ou ma wurumǝ, ba a ku mura eng gbaki wu.15Andu-kpa-kini-zhizha u ukwaya di ka ama sokono arum nǝmǝ a tura peu nira imǝ bazi ka ǝnǝ ni yǝwǝ mashishoro mu mǝ, ǝnǝ nu ywara kini tiyim gǝn-gǝng. 16A hu, "Tiyom, tiyom nupana gbau ka ma ryongo nu sǝrmǝni usara, nayimǝ purple, a uguvong, muma ryongo nu gold, jewels gilau, kini pearls! 17Na buru-buwǝnkǝ kusum iming ka muma mura ama shara eng. Kusum anatuba a upa-umini, kusum undi tuma nu pa utanu mini, andu dula upa-utanu-na mini, kini kusum undunangana ka a wa titǝshi tigǝnǝ nu sar usaka-gbau a tura peu.18A kiba ushwa ka yira mashim ka yira mashim ka mu suru nu doko umǝ. A hu, "Yandi upana ki ong sǝhu upana-gbau? 19A sasa ukihu na kpǝ gǝnǝ, ǝnǝ ni kyǝnku, nu ywara kini tiyom, "Tiyom tiyom nu pana gbau, ira ka gung andu nangana ka bizi ǝnǝ na tupa-tu tanu-na mini abi sokono arum na iming ka ǝmǝ nani. Na yimǝ buru-buwǝnkǝ a ma shara eng." 20"Wuzang isoso na tara ǝmǝ, ashiri ǝnyi andubǝ tsang-tsang, kini anatuma a Yesu kini ana tuma a Uweng, bazi ka Uweng ma rǝmǝ na hara makangara mu gini na tara ǝmǝ!"21Una-tuma-Uweng gbau cira rishari ka riyinkini rigoro ru rwa rugbou ki ma lingi rǝng na yimǝ usaka gbau, nu gusa, "Na churna ǝndi, Babila, upana gbau, a lingiu na bugizi nu shara rai ba a di ku yirau wu. 22U lura ka andu irma, andu rimeze, andu pyambu, kini andu isharuwa, ba a kundǝnǝ na yimǝ eu wu. a a mura anazumu na yimǝ au wu. Ba a kunda u lura u rishari ru wuha irya na yimǝ au wu.23Urwa u udǝrǝ ba u waskiza na yimǝ au wu. Simoro su undu anya kini ambagisau ba a kunda sǝng na yimǝ au wu, andu tizhaming tou ǝzi andigyǝnzǝ ijah i bugizi u warsiza andu bugizi na tikiri tou. 24A mura manyi mu ana-tuma-a Uweng kini andubǝ tsang-tsang a Uweng na yimǝ au, kini manyi mu kusum andu nangana ka wunǝnǝ na bugizi."

Chapter 19

1Na maru tikpakpa tindi in kunda ulura sǝhu rimoro rigbau ru andubǝ char na shiri nu usizi, "Halleluyah. I kefu, uzauzana, kini budǝrǝ sokono i Uweng. 2I hara makangara mu mǝ akur-adur kini nandi di, mu ma hara makangara na tara ulǝm gbau ka muma shara bugizi ni lana imǝ. u ma tarta manyi mu tilǝrǝ tumǝ ka a kunku na tǝrǝ tumǝ."3A bunu u repu: "Halleluyah! Mashim nu torno usuru nǝmǝ nu mǝrsǝ pirmǝ nu mǝrsǝ." 4Andu ganu akur-repu-na nanzi kini iming tivunkuzǝ ananzi dǝn ri na bugizi a ryamumpa nuWeng, ka ǝmǝ na titeshi na ridǝrǝn. ǝnǝ nu gusa, "Ueng kaba, Halleluyah!"5Ki rimoro suru na ridǝrǝng, nu gusa, "Yiba Uweng goro, kusum tilǝrǝ tumǝ, ǝnyi ka na kunda iyǝwǝ imǝ andu nangana ka ba ǝnǝ iziming wu kini andu budǝrǝ."6Ki in ku kunda iming ka i lura sǝhu rimoro ru andubǝ char, sǝhu u lura u mini muchar, kini sǝhu u waskiza ugbara, nu gusa, "Halleluya! Atah na rijah, Uweng goro, Undu budǝrǝ.7Ti wuza isoso kini ti zansa ti yumǝ uzanzana bazi ka ishokori i anya a Atah ma rǝmǝ, amba gisau umǝ muma yumbura rumǝ. 8A yimǝ lǝlu madi ryongo na yimǝ usǝrmǝni u yǝrǝrǝ kini usara" (usvrmǝni usara di ǝzi tanu ti gilau ta andubǝ tsang-tsang a Uweng).9Una-tuma-Uweng di hunum, "Darsa in di: Uweng kini andu nangana ka a yisǝnǝ ni shokori i anya a Utamu." Ma ku gara nom, "Akur-adur a ubunu a Uweng nǝdi." 10In ri na bugizi in di ryamumpa numǝ, ki ma hunum, "Gana wa nandi wu! Eam ulǝrǝ sǝhu au kini ahene au ka a ma yito u kursa a maru na tara Yesu. Ryamumpa nuWeng. U kursa a maru na tara Yesu azi burim bu ubunu u atuba u Uweng."11Ki in yira ashiri nu korno, ki in bara ki in yira ukwausi gupǝn. Undu nangana ka ǝmǝ na tara ong rizǝ rumǝ azi utara rai kini akur-adur. Ma taya ukwara na urundu gilau. 12Azhi ǝmǝ sǝhu rilem ru rwa, na rikpǝ azi ipoli irijah char. ǝmǝ na rizǝ ka a darsa na tara ǝmǝ ka ba uzondo ni ka ma ruza rǝng wu ǝmǝdǝ kpaidi. 13Ma ryongo nu sǝrmǝni ka a chiri ong na manyi, rizǝ rumǝ Ubunu Uweng.14Ana hwara a shiri nu dula ǝmǝ ni kwansi gupǝng, ama ryongo na tisǝrmǝni ti gilau, tigupǝn kini yǝrǝrǝ. 15Uwar suru nu nu umǝ ka ma rǝtǝ tupana na bugizi nani, ma wa rijah na tara gǝnǝ na tǝrǝ tu buru. Ma yǝnzǝ nira yumbura mini mukahumma mu rai-rusharna ru Uweng Atah gbau. 16ǝmǝ na rizǝ ka a darsa nu sǝrmǝni umǝ kini na ritahu rumǝ: "Ugomo uijah kini Atah u anatah."17In yira una-tuma-Uweng na titoring nu weng. Ma yisi na rimoro rigbau ni nyen ka eng na shiri ǝmǝ, "Rǝnyi pitunin rigini natara tara ishokori gbau i Uweng. 18Rǝnyin na di rya inama ijah, inma i ijah, inama i ana tuba i ana kwara, inama i andu budǝrǝ, inama ikwansi kini andu nyana gǝ nǝ, kini inama i andubǝ kusum, andu jiki kini andu kisa, andu nangana ka ba ǝnǝ iziming wu kini andu budǝrǝ."19In yira ushoko-gbau kini ijah i bugizi kini ana kwara gǝnǝ. ǝnǝ nu pitunu rigǝnǝ nunu ka adi tiya ukwara kini undu nangana ka ǝmǝ na tara ukwansi kini an-kwara ǝmǝ. 20Ki amoko ushoko gbau di kini ana-tuma-ǝmǝ amalem ka a wuza iming ibobo na tuba ǝmǝ. Na iming ibobo di ki ma warsiza andu nangana ka a kaba ritobo ru ushoko gbau kini andu nangana ka a ryamumpa nu ruru umǝ. ǝnǝ na repu di a lingǝ nǝ na tuvunkǝ tigǝnǝ na yimǝ ripende ru rwa na rikpa kpai.21A wunza udangara gǝnǝ nu wal ka usuru nu nu undu nangana ka ǝmǝ nu kwansi. Kusum enying rya inama mukeze mu gǝnǝ.

Chapter 20

1Ki in yira una-tuma-Uweng ushupu usuru na shiri. ǝmǝ niming korno riwo ru zǝmǝ mǝrsǝ, ǝmǝ ni chen gbau nu wǝrǝ umǝ. 2Ma cira unyiwa gbau, unywa kozo, ka ǝmǝdǝ undu mashishoro, shitan, ki ma kisumǝ na si wǝ ugun wǝnkǝ. 3Ki ma lingumǝ na yimǝ riwo ru zǝmǝ mǝrsǝ. Ma kursa rǝng ma rǝtǝ rǝng iming kursa na tara ǝmǝ. Ma wa nandi bazi ka ba ma warsiza tupana gbaki wu pirmǝ nu mǝrsǝ siwǝ ugun wǝnkǝ. Na maru nandi, a jikumǝ nu shwa nyololong.4Ki in yira sidǝrǝng. Na titǝshi na sǝng ǝzi andu nangana ka ama yǝnǝ rijah ru hara makangara. In yira siroho su andunangana ka a tusǝnǝ na tara ukupu amaru na tara Yesu kini ubunu Uweng. Ba a ryamumpa nu shoko gbau da ururu umǝ wu, a gyami ukaba ritobo na buchunu kini uwǝrǝ gǝnǝ. A yǝnǝ tivunkuzǝ a wuza rijah kini Yesu na siwǝ ugun wǝnkǝ.5Undagara andu nangana ka ama wi ba a yǝnǝ tivunkuzǝ wu pirmǝ nu mǝrsǝ siwǝ ugun wǝnkǝ di Undi utorno u'adingka. 6Uweng kini maku wa tsang-tsang andu nangana ka a wa uwǝrǝ nu torno u'adingka! Uwi u repub ba ong na budǝrǝ na tara gǝnǝ wu. A sokono andu tuma a Uweng kini a Kristi a wa rijah kinǝ mǝ na si wǝ.7Ka siwǝ sugun wǝnkǝ ma marna, a jiki shitan usuru ni nyang imǝ. 8Ma suru nunu ka madi warsiza tupana tu sar ti nanzi tu bugizi-Gog kini Magog - nunu ka madi gurǝnǝ na tara utiya ukwara. A sokono char sǝhu ishinshi i ushaka gbau.9A pirumǝ na shiri u fili u bugizi a lǝnkǝrǝ ira titǝshi tu andubǝ tsang-tsang a Uweng-upana uwǝmǝ. Urwa u suru na shiri u ryǝ nǝ. 10Unamashishoro, ka ma mavsizǝnǝ, ki a lingumǝ na yimǝ ripǝndǝ ru rwa ka rirya pai, nira ka ushoko gbau kini una-tuma-umǝ u malem ni. A kunda kpai nuweng kini nǝri umǝrsǝ pirmǝ nu mǝrsǝ.11Ki in yira ridǝrǝng rigbau rigupǝng kini undu nangana ka ǝmǝ na titǝshi na rǝng. Busizi kini ashiri suma usuru na tuba ǝmǝ, kizi ba a mura ira nǝnǝ ka adi pira ni wu. 12In yira andu nangana ka ama wi-andu budǝrǝ kini andu nangana ka ba ǝnǝ izhiming wu - na titoring na tuba ridǝrǝng, ki a korno tuva. Ki aku korno uzi uva - uva u tivunkuzǝ. A hara makangara na andu nangana ka ama wi na tara iming ka a darsa na yimǝ tiva, na tara iming ka a wuza eng.13Usaka gbau susu andu nangana ka ama wi na yimǝ ang. Uwi kini arai-a urwa susu andu nangana ka ama wi na yimǝ ang, a hara makangara na tara andu nangana ka ama wi na tara iming ka a wuza eng. 14Uwi kini a rai-a urwa a lingi ang na yimǝ ripende ru rwa. Uwi u repu nǝdi - ripende ru rwa. 15Undu nangana ka ba rizǝ rumǝ ba a darsa rǝng na yimǝ uva u tuvunkuzǝ wu, a lingumǝ na yimǝ ripende ru rwa.

Chapter 21

1ki i yira ashiri gisau `kini bugizi bu gisau, bazi ka ashiri adinka kini bugizi bu dinka ama sura, usaka gbou ba ong niwu2 ni yira upana tsangtsang , urshalima gisau, usuru na siri niora uweng ka a kisana ong sǝhu anbagisau ka a ryong nu shuarai umǝ .3i kunda rimoro rigbou usuru na ridǝrng nu gusa bara , kini andubǝ azhi ira titǝshitu weng, ma tǝshi kinǝnǝ a sokono andubǝ ǝmǝ uweng rikpǝ rumǝ ma sokono kinǝnǝ kini masokono uweng gǝnǝ . 4ma pisu kusum mazhi na azhi gǝnǝ uwi ba usokono ni wu, da tiyon da ugwara , da ukunda kpai iming a maru ma sura .5undunanganaka ǝmǝ na titǝshi na ridǝrǝng di hu, bara in ma wa kusum tikpakpa ti sokono tigisau tidi ma hu, darsa indi bazi ka ubunu undi img wǝmǝ kin akuraduru hu. 6ma gara nom, tikpakpa tindi ama wa tǝng emdi ozi alha kini omega , udingka kini umǝrsǝ , undunanganaka ka rinyi numǝ yumǝ mini mu swa ka ba madi tara wu usuru na bupia bu mini mu tuvungkuzǝ .7undunanganaka ma shili ma mura tikpakpa tindi in sokono uweng umǝ ma sokono vana om. 8andu zǝmǝ rimor uzǝmǝ utarai , andu shinshara , andu wuza andubǝ , andu wuza ilana, a kiri , andu dula tigunki, kini kusum andu malem ,, ira gǝnǝ isokono ripende ri rwa rirya kpai , uwi u reou niyany.9uwǝnkǝ na yimǝ ana tuma uweng sundǝrǝ rǝmǝ nemi, unanganaka ǝmǝ na maru sundǝrǝ mu ming shishoro , ma gara nom , ram nge ni banuw andagisau , uwa u tama .10 ka ma cira na yimǝ burim na shiria na woho gbou ki ma banum urshalima upana tsang tsang ushupu usuru na shiri nira uweng .11urshalima di na uzanzana u uweng u nyel nyel u ong sǝhu u jewel gilau , sǝhu rishari ka rǝn yǝrǝrǝ . 12ong nu bongo u kupu ka un na shiri ugbau di na tishungura rikurǝ na repu , na ana tuma uweng rikurǝ na repu . 13na tishura tidi a darsa sizǝ su ipana rikurǝ na repu ru mana mu israila.14u bongo u lǝnkǝrǝ upana di na ti pautishon rikurǝ na repu , na tara tǝng azhi sizǝ su ana tuma a yesu rikurǝ na repu .15 undu nanganaka ma bunu kinemi ǝmǝ nu ming u runduzu ira ka a wa ong nu dold nunu ka madi rundu upana di, tishugura tu on , kin ubanga ulnkǝrǝ.16upana di a wa ong koyandi usar nandi kini unji, igyebu iong nandi di kini itorno na shiri i ung , ma runduzu upana di ni meng runduzu ira, stadia tigun rikurǝ na repu(i gyebu, kini ukorno , au korno na shiri eng nand) . 17ma ku runduzu u bongo u ing 144 cubit kpoiutong nu rundubǝ (nandi azhi urunduzu u uma tuma uweng).18a pi u bongo di na jasper kini upana di na pure gola shu u glass yǝrǝrǝ . 19upandishon u bongo di a ryongo ong na na koyandi ashari dilau , udinka jasper , urepu sapphire u tru agate, u nanzi emarald , 20shubi , onyx, u twasi camdia , u sundǝrǝ churysolite, u uru beryl , utorbo topaz, u rikurǝ chrysoprase , u rikurǝ na wǝnkǝ jacinth , urikurǝ na repu amethyst.21tishugura rikurǝ na repu di awa tǝn na pearls rikure na repu koyandi a shugura awa ang nu pearl wǝnkǝ , tichurna tu pana tidi awa tǝn na pure gold, sǝhu uglass gǝrǝrǝ. 22. bain yira uzhi ira u kupuzhi na yimǝ upana di wu, uweng gbou kini utamu azhi ira ukupuazhi.23upan a di ba ugana uweng da ape nunu ka udi sokono kengkeng wu bazi ka uzanzana uweng azhi ukengkeng u ong, udǝrǝ u ong azhi utanu.24 tupana tu hana na i sǝrǝng/kenhkeng u opana di ijah i bugizi a rǝmǝ nu zanzan gǝnǝ na yimǝ ong. 25bara kursa tishngura tu pana tidi nu weng wu, ba ari ni wu.26arǝnǝ nu zanzana kini rigbou ru tupana na yimǝ ong ,. 27ba amura iming shinshara ka iruwǝ na yimǝ ong wu, nandi ka ba a mura undu nanganaka ma wuza iming ka agyami eng kini malem , amura andunaganaka a darsa sizǝ sigǝnǝ nu va utiuvungkǝ kpaidi.
Chapter 22

1ki uua-tuma-uweng bǝnum usaka u mini mu tivunkizǝ, mǝng yǝrǝrǝ sǝhu crystal. On nu som usura na ridǝrǝng ruUweng a u tamu, 2Pirma na tarshi achurna a upuna di, na koyandi usar u suka azhi uchichi u tuvungkǝ , ka umina mana rikurǝ , kini umiza mana koyandi upe , tuva tu chichi tidi tiyimba umonno na tupana.3ba a mura izhi curse wu,ridǝrǝng ru uweng kini ru tanu ri sokono na yimǝ upana di, ǝlrǝ ǝmǝ a wuzumǝ ituma. 4ayira azhi ǝmǝ , rizǝ rumǝ ru sokono na ichunu gǝnǝ . 5ar ni wu , ba rairu gǝnǝ nu rawa ukia di keng keng a uweng bazi ka Ata uweng ma sokono ikeng keng natara gǝnǝ , a wa rijah nu mǝrǝsǝ pirmǝ nu mǝrsǝ pirmǝ nu mǝrsǝ6una tuma uweng gara nom ubunu di imuing wa rai kini akurduru hu , Atah uweng u irim u ana tuma a uweng , ma tuma una tuma umǝ madi bǝnǝ ulǝrǝ umǝ imgka i sokono na tba . 7bara urǝmǝ um nedidi uweng kini undunanagana ka ma tara ubunu u bǝnǝ u atuba u uva di.8em , yohana , ki in kunda in yira tikpakpa tidi, ushwa ka in kunda in yira tǝng , in ri na bugizi in ryamumpa na ti bunu tu na tuma uweng ka ǝmǝ nu bǝnzum tikpakpa tidi. 9mahumum gana wa nandi wu, em ulǝrǝ sǝhu au, kini ahene au ituma a uweng , kini anduganan ka a karu ututo na tibunu tu va di, ryamumpa nu uweng .10ma hunum , gana kursa tibunu tu ukai tuba tu uweng uva di wu, ka ushwa ma biu vati .11 undunangana ka ma wa tanu tishishoro , ma chata nu wunza tanu tishishoro , undu nanganana ka ǝmǝ ma shara na ruroho ma chata nu sokono nu shara , undu nangana ka ma hana tanu tigilau wa chata na tanu tigilau , , unduganana ka ǝmǝ tsang stang ma chata ma sokono tsang tsang .12bara urǝmǝ nakandidi, u reword um kinemi ka inyimba na kaovi na tara iming ka mawa 13.en di azhi alhpa kini omega , dinka kini umǝrsǝ u korno kini ukursa.14uweng kini gun undugananka a kuzu tiǝrmǝni tigǝnǝ nuna ka adi mura lǝlu ka adi rya nu cici u titungkuzǝ kini ka adi rumǝ nu pana ka akpo na tishugara.15 nugunga azhi iyǝrǝ , andu tikiri , ilana, andu wunza andubǝ , andu makari , kini kusum andu nanganaka a wǝmǝ kini wuza malem.16em, yesu , in tuma una tuma um madi kupu amura na wu na tara tikpakipa tindi na tira tu bisi azhi . emdi ritaru kini undarai u david, buwer bubeng'a bu pimma .17burim kini auba gisau hu, rau undu nangana ka ma kunda ma hu, rau gun undunanganknaka ka ringa numǝ , mǝ rǝmǝ , gun undunanganaka rairumǝ ni, mura mini mu tuvubgkizǝ mu tabu tara .1912ra urǝmǝ nakandidi, u reword um kinemi ka inyimba na kaovi na tara iming ka mawa 13.en di azhi alhpa kini omega , dinka kini umǝrsǝ u korno kini ukursa.20undunanganaka ka ma kuou amura na tikpakpa tindi a urǝmǝ um nedi di, uweng kana , rau,Ata yesu . 21izhai i Ata yesu sokono kinǝnyi kusum uwng kaba.