¹Ruva akamnilagha Musa na akarera nawe ifuma hena ihema yathangania, akarera," ²Reva na varana va Israeli na uvavie," Mmi wowoshe hena imwe akaende itathi kwa Mndumi aende tha fifumie hena vanyama vaphfo, ike hena fyeembea hang'u hena ifio."³Kaolea matathi ghakwe ni gheokea ifuma hena ifio, afunya anjaghu ighire fore. Akamfunya hena kyotdhi kyeingia hena ihema yethangania, kimetha iirikiwe mothya ya Mndumi. ⁴Avika mavoko ghakwe mrwenyi wa itathi yeokea, na niho kyava iku kindeirikiwa handu hakwe hechemba upatanisho fundu fwakwe weka.⁵Niho kyamtara ivegha ndhingo ng'umbe mothya ya Mndumi. Varana va Aroni, vaghetatha vaende ntdhakame na iinyiria hena madhabahu ike hena mwango weingilia hena ihema yethangania. ⁶Niho akashinja itathi yeokea na iitema firumbue.⁷Niho varana na Haruni mghetatha vavika moro hena mathabahu na ivika ngai kimetha ivwighira moro. ⁸Vana va Haruni, vaghetatha vavika firumbue, mrwe na mafura, vathipanga kaghu ngwi tdhike kaghu ya moro uke mathabahuni. ⁹Mera mavala ghakwe na mafafio kyalara aghathambi mringeni. Niho mghetatha aokea kila kindo kike kaghu ya madhabahu, tha itathi yeokea.Yaende mbungo njicha mnu kwakwa; yava itathi lifunyirwe kwa moro fundu fwakwa.¹⁰Tha itathi kwa fundu fwa itathi yeokea ifuma hena ifio, mondo hang'u mburi, kyatara afunye njaghu iraghire fore. ¹¹Kyatara amrumbue ndingo kaghu madhahabu ike hena ungongo la Kaskzini mothya ya Mndumi. Vara va Aruni vaghetatha, vanyinyiria ndhakame kila ughongo iwa madhabahu.¹²Niho airumbua hena fibare hamwi na mrwe na mafura ghakwe mghetatha afivika kaghu ya ngwi ndhike hena moro uke madhabahuni, ¹³Mera kyatara mavula ghakwe na mafafio ghakwe ghathambwe na mringa. Niho mghetatha afunya fyoshe na ifiokea kaghu ya mghetatha. Ni mtatho weokea moro, waende mbango njicha fundu fwa mndumi; Kyava itathi ya mndumi lifunyirwe kwa moro.¹⁴Kakolea itathi yakwe kwa Mndumi yava ni itathi yeokeva ni ndeghe, niho aghenda tha itathi yakwe kakolea ndiva hang'u kichio kya ndhiva. ¹⁵Mghetatha aiende mathanahunyi, aghemdomo mrwe wakwe na iiokea kwa moro kaghu ya madhabahu. Niho ndhakame yakwe yanyunyiriwa kaghu ughongo lwa madhabahu.¹⁶Niho aghevutha mpfumaghio wakwe hamwi na uchafu wakwe na iuvika ughongo lwa kibuka madhabahu, hena ughomgo lwa maifu. ¹⁷Niho abara makungo ghakwe, mera akaghavanye we hena fibare fivi. Niho mghetatha amnokea moronyi hena madhabahu, kaghu ya nguvi n'ngetdha tdhike kaghu ya moro. yava itathi yeokewa,na yaende mbungo njicha mno kwa Mndumi; kyava itathi ya Mndumi likufunyirwe kwa moro.

¹Wowoshe akafunya itathi ya mbeu kwa mndumi itathi yakwe kyatara live mchu mcha, na akuta mafura klaghu yakwe na ivika ubani kaghu yakwe. ²Aondoa itathi kwa varana va Hruni vaghetatha na haya mghetatha aondoa konzimwi ya mchu mcha hamwi na mafura gha. Niho mghetatha aokea itathi kaghuya madhabahu ive shukrani kwa vucha Mndumi. Yaende mbungo njicha mnu kwa Mndumi, yava itathi ya mndumi lifunyirwe kwa moro. ³Mchu thothoshe ureghiwe wava ni wa Haruni na vana vakwe. Ni mweele mnu kwa Mndumi- lifunyirwe itathi kwa Mndumi kwa moro.⁴Niho aghefunya itathi ya mchu arabekie, likorerwe hea kikorero, yava mkate unyolerie mchu mcha uthengenywe na mafura, hang'u mkate ukongome uraghire mkaraghato, n'ngewo uthathajirwe na mafura. ⁵Kakolea matathi matathi ghapfo gha mbeu ghaokerwe na kikaango kya chuma kyatara kive mchu uraghire ikaraghata uthengenywe na mafura.⁶Kwaghava hena fibare na ikuta mafura kaghu yakwe. Ili ni itathi ya mbeu. ⁷Kakolea itathi yapfo ya ikorerwe hena kikaango, kyatara live lichembiwe kwa mchu mcha na mafura.⁸Kwaende matathi gha mbeu ghachembiwe kwa findo fi fya Mndumi, ghanikiwe kwa mghetatha n'ngewe agheande mothya ya madhabahu. ⁹Niho mghetatha aondoa matathi gha mbeu mata gha shukurani ya mndumi, aiokea hena madhabahu yava. yava itathi yeokea kwa moro, yaende mbungo njicha kwa Mndumi. ¹⁰Itathi yo mbeu yareshwa yava ya Haruni na vana vakwe. Yava mweele ukolokie wa Mndumi ifuma matathi kwa Mndumi ghachifunywa kwa moro.¹¹Itathi ya mbeu lichifunywa kwa Mndumi linava ya ikaraghato, ukairime-tho ikaraghata nanga vaki tha matathi ghacheokewa kwa moro fundu Mndumi. ¹²Kwashafunya kwa Mndumi tha firo fyevoka mera ghakutumike -gho tha matathi gha mbungo njicha ya mno kaghu ya madhabahu. ¹³Kwavika munyu wa kilaghano kya mndumi hena matathi shapfo gha mchu. Matathi ghapfo ghoshe ghakachuikiwe- gho na munyu.¹⁴Kakolea ukafunya matathi gha mbeu gha firo fyevoka kwa Mndumi, mbeu mbishi iokerwe kwa moro na ghauliwe. ¹⁵Kyafara ughevika mafura na ubani kaghu yakwe. Igha ni matathi gha mbeu. ¹⁶Mghetatha afunya mbeu mata tdhiuliwe na mafura na ubani, tha itathi ya shukrani ifunyirwe kwa vucha vwa mndumi. Ili ni itathi ya Mndumi lichifunywa kwa moro.

¹Kakolea Mndu afunya dhabihu n'ngegho matathi gha mnyama ifuma hena ifio, njaghu hangu ya kika kyatara afunye mnyama araghire kasoro mothya ya Mndumi. ²Avika mavoko ghakwe kaghu ya itathi yakwe na amveghe ndhingo mothya ya kyotdhi kya ihema yethangania. Niho varana va Aruni vaghetatha vanyiria ndhakane yakwe hena ughongo lwa madhabahu, lwoshe.³Mndu akifunya dhabihu mbarere ichifunya kwa moro fundu fwa Mndumi. Mafura ghachipfwinika hang'u ghavwerene na maughongo za voshi. ⁴Mbigho ivi na mafura ghaphwinikiekinama na ghajungulukie irima, hamwi na mbigho aghafunya hamwi. ⁵Varana na Haruni vagheokea gho hena madhabahu hamwi na itathi yeokea; kaghu ngavi tdhike hena moro. Tdhaende mbungo njicha mothya ya Mndumi; yava itathhi ya Mnduni ichifunywa kwakwe kwa moro.⁶Kakolea dhabihu ya mborere ya mndu ichiemwe kwa mndumi ni ifuma vanyama ni mburi hang'u imondo ni njaghamba hang'u ya kika, afunya thabibu iraghire fore. ⁷Kakolea afunya mrana wa imondo ave dhabihu yakwe, amfunya mothya ya mndumi. ⁸Aghevikia kuvoko kwakwe kaghu ya mrwe wa dhabihu yakwe na amrumbua ndhingo mothya ya ihema yethangania. Niho varana va Arumi vanyinyira ndhakame manghongo gha mdhabahu.⁹Mndu akifunya itathi ya mborere tha itathi yetikwa haghwihi kwa moro kwa Mndumi mafura, mafura gha mghwashi gharumbuwa iho haghwihi na ighua ya kitdhi, na mafura ghachiphwinika mavula na mafura ghake hena mavula, ¹⁰na mbigho tdhoshe ivi na mafura ghachiphwinika ghake haghwihi na kidthi kitambi kike haghwihi na irima na mbigho tdhivutdha tdhoshe. ¹¹Na mghetatha agheokea fyoshe kwa moro hena madhabahu tha itathi ya kyeya kyanewe haghwihi kwa moro kwa Mndumi.¹²¹³Kakolea itathi ya mndu ni mburi, niho agheifunya mothya ya Mndumi. Avika mavoko ghakwe kaghu ya mrwe wa mburi na amrumbua ndhingo mothya ya ihema yethangania. Niho varana va Haruni vanyinyiria ndhakame maughongo gheshe gha madhabahu. ¹⁴Mndu akifunya dhabihu kwa Mndumi kwa njia ya moro. Avutdha mafura ghachijunguluka mavula, na mafura ghoshe ghachijunguluka mavula.¹⁵Avutdha he na mbigho ivi na mafura ghachijunguka, n'ngegho ghajunguluka kitdhi na kitambi kwa marina hamwi na mbigho. ¹⁶Mghetatha aokea fyoshe kaghu ya madhabahu tha matathi gha kyeya ghachifunywa kwa moro, ni itathiye ende mbungo njicha mnu mafura ghoshe ni gha Mndumi. ¹⁷Yagheva ni amri yedumu kwa kitathi kya vandu handu herua, iku mwacheya mwe mafura hang'u ndhakame."'

¹Mndumi alererie na Musa na imvia, ²Vavie varana va Israeli va 'mndu wowoshe akihira vunyamari araichi, ihira kyokyoshe n'nekyo Mndumi aleghire kinahirwa, na Kakolea akihira kyokyoshe kilegheriwe, kyatara fiivarilie fihirike. ³Kakolea mghetatha mrwe niwe ahirire vunyamari na iende hatia kwa vandu, afunya njaghu araghire fore kwa mndumi fundu fwa vunyamari ahirire tha itathi ya vunyamari.⁴Agheende njaghu mothya ya kyotdhi kya ihema yethangania mothia ya Mndumi avikia mavoko kaghu ya njaghu, na avegha ndhingo njaghu yo mothya ya Mndumi. ⁵Mghetatha avikiriwe mafura ondoa ndthakame ya njaghu na iivika mothya ya ihema yethangania.⁶Mghetatha mnyai wakwe hena ndthakame na iinyinyiria kando mfungate mothya ya Mndumi, mothya ya ipathia ya handu mweele. ⁷Na mghetatha avika ndthakame mata ya njaghu yo kaghu mbaimbai wa madhabahu ghefukijia uvumba mothya ya Mndumi, hena ihema yethangania na yoshe ireghiwe thinyi ya madhabahu gha itathi yekea, ike handu heingilia hena ihema yethangania.⁸Avegha mafura ghoshe gha njaghu ya itathi ya Vunyamari, mafura ghaphwinikie mavula na mafura ghoshe ghake hena mavula, ⁹mbigho ivi na mafura ghake natdho, ghake haghwihi na kitdhi na kitambi kya marima na mbigho tdho. ¹⁰Atdhivutdha vwiya vwiya tha fundu ghachivutdhwa hena njaghu ya itathi ya dhabihu na mborere. Mghetatha aokea ughongo tha hena madhabahu gha itathi yeokea.¹¹"Mkota wa njaghu na findo fireghiwe fyoshefyoshe fya nyama, hamwi na mrwe wakwe, mafafio ghakwe, mavula ghakwe na marufi ghakwe, ¹²findo firegiwe fyoshe fya njaghu afifunya bwang'a ya mri handu haelie nicha, handu vachikuta maifu; vaokea mughongo ghoshe kaghu ya ngwi maunghongo ghoshe handu vachikuta maifu.¹³Kakolea ibumba yoshe ya varana va Israeli vakahira vunyamari varaichi, na ibumba varakumbuke iku vahirire vunyamari na ivika kwiyo Mndumi akaruma varahire na vakakuichwa hatia. ¹⁴Na vunyamari vahirire vukamanyika, ibumba vafunya ng'umbe kanjaghu live itathi ya vaunyamari vaiende mothya ya ihema yethangania. ¹⁵Vaghothi va ibumba vavikia mavoko ghavo laghu ya mrwe wa ng'umbe mothya ya Mndumi, na ng'umbe yaveghwa ndhingo mothya ya Mndumi.¹⁶Mghetatha avikiriwe mafura aende ndhakame ya ng'umbe hena ihema yethangania. ¹⁷Mghetatha achovea mnyuvi wakwe hena ndhakame na iinyinyiria kando mfungate mothya ya mndumi, mothya ya ipathia.¹⁸Avika ndthame mata hena maughongo gha madhabahu mothya ya mndumi ike hena ihema yethangania na aikuta ndhakame yoshe mbai ya madhabahu gha yeokea, ike hena kyotdhi kyeingilia hena ihema yethangania. ¹⁹Avegha mafura ghoshe na ighaokea hena madhabahu.²⁰Kwiyo nifo fundu aghevika ng'umbe yo, fundu aivikie ng'umbe ya itathi ya vunyamari aivikia kwiiyo kwiyo ng'umbe yo, Mghetatha avachembea upatanisho vandu navo vareghewa. ²¹Aifunya bwang'a ya mri na ii okea tha fundu aokere ng'umbe yevoka. Ili ni itathi ya vunyamari fundu fwa ibumba.²²Mtawala akihira vunyamari araichi hira kimwi hena fiya Mndumi Ruva arumie finahirwa na akakuichwa aghire hatia, ²³na kakole vunyamari vwakwe ahirire avuichi, aende dhabihu yakwe mburi oro araghire kivaa.²⁴Avika kuvoko kwakwe kaghu ya mrwe wa mburi na imvegha ndhingo handu n'ngeho hachiveghewa ndhingo itathi yeokea mothya ya mndumi. Ili ni itathi ya vunyamari. ²⁵Mghetatha aondoa ndakame ya itathi ya vunyamari na mnywi wakwe na iirika kaghu ya maughongo gha madhabahu kwa dhabihu yeokewa, na akuta ndhakame thinyi ya madhabahu gha dhabihu yeokewa.²⁶Aokea mafura ghoshe hena madhabahu, tha mafura ghaya dhabihu ya itathi ya mborere, mghetatha achemba upatanisho fundu fwa mtawala ianana na vunyamari vwakwe na mtawala avaku anderegheva.²⁷Kokolea mndu wowoshe wa kawaida akawaida akahira vunyamari araichi, ihira findo n'ngefyo mndumi alegherie finalirwa na iku aghire hatia. ²⁸Niho mnyamari vwakwe ahirire vukamanyika kwakwe, niho aende mburi ya kika iraghire kivaa ive dhabihu fundu vunyamari vwakwe ahirire.²⁹Avika mavoko ghakwe kaghu ya itathi ya vunyamari na ivegha ndhingo itathi ya vunyamari handu ha itathi yeokoa. ³⁰Mghetatha aondoa ndthakame mata kwa ulwaa lwakwe na ivika hena maughongo gha madhabahu gha dhabihu yeokea. Ndhakame yoshe ireghiwe aikuta thinyi ya madhabahu.³¹Agharutdha mafura ghoshe fundu aghavutdhire mafura hena dhabihu ya mborere. mghetatha aiokea hena madhabahu kimetha haghire mbungo njicha kwa Mndumi mghetatha achemba mpatanisho kwa mndu, na areghewa.³²Kakolea mndu akaende mrana wa imondo tha dhabihu yakwe kwa itathi ya vunyamari, aende imondo ya kika liraghire kivaa. ³³Avika mavoko ghakwe mrwenyi hena itathi ya vunyamari na alivegha ndhingo live itathi ya vunyamari handu hachiveghewa ndhingo matathi gheokea.³⁴Mghetatha aondoa ndhakame ya itathi mata kwa ulwaa lwakwe na iivika hena maghongo gha madhabahu fundu fwa itathi yeokea, na aikuta ndhakame yoshe thinyi ya madhabahu. ³⁵Avutdha mafura ghoshe fundu achitema mafura gha mrana wa mondo dhabihu ya itathi ya mborere na mghotatha aiokea kaghu ya madhabahu aichembiwe, nawe areghewa.

¹Kaholea mndu andehira mareko kwa mburi ya irarera vukeni maghe avekyashighwa ifunya vumwa/ushindi mlive kwa kiya avekyashighwa, avonire hang'u aichi mburi avekyashighwa avonire hang'u aichi mburi tdhakwe we kyamtara adhabu/ ichikwa. ²Hang'u mndu akabalia kindo kyokyoshe n'ngekyo Ruva akishendie iku ni najisi hatakole ni kivudo kya mnyama weembea hangu vachibulutika hata kakolea mndu -tho aleghire-we kusudi yembalia, we ni najisi na mweni ichilwa.³Hang'u andebalia kindo kyokyoshe kichafu, kwa fyofyoshe kole araveichi, niho aghira ichilwa akichemanya kwiyo. ⁴Hang'u kakolea mndu wowoshe akirava aranathara kwa myumu yakwe ivatdha fivichwa hang'u ivutdha ficha kwa fyofyoshe fuja mndu aravie fiafia iho handu achemanya acheghira achilwa kwa findo fyo.⁵Mndu wowoshe akaghira ichilwa kwa findofi, kyamtara airikie mareko arutdhire. ⁶Niho akyacheenda itathi yakwe ya ichilwa mothya ya mndumi kwa vunyamari amalirie ihira. agheende imondo ya kila hang'u mburi ifuma hena ifio yakwe kwa matathi gha vumari mghetatha ahira upatanisho fundu fwa vunyemari vakwe.⁷Kakolea arakairime ighua mrana wa imondoaende tha itathi ya ichilwa, ndhiva ivi hang'u fichio fivi fya ndhiva kwa mndumi, umwi kwa itathi ya vunyamari, na ingi ni itathi yeokea. ⁸Atdiende kwa mghetha wevoka aghefunya fundu fwa itathi ya vunyamari. Amtenya ndhingo yakwe mera ashera mrwe wakwe kichenene nanga akimtdhe-we nanga ndingo yakwe hena mwiri. ⁹Niho anyiria ndhakame yakwe hena ughongo lwa madhabahu, na ndhakame ireghiwe aikuta mbai thinyi ya madhabahu Ii ni dhabibu ya vunyamari.¹⁰Niho aghefunya ndeeghe ya kavi tha itathi yeokea tha fundu kivavashiriwe, na mghetatha ahira upatanisho fundu fwa vunyamari amalirie ihira na mndu tho ava iku andereghewa.¹¹Mera kakolea arakairime ighua ndhiva ivi hangu fichio fya ndhiva niho agheende tha dhabihu ya lwa mchu unyolerie tha itathi ya vunyamari. Amthivikia mafura nanga ubani kaghu yakwe, kwa iku ni itathi ya vunyamari.¹²Auende kwa mghetatha, na mghetatha amdoa konzi imwi ya mchu tha ukumbusha wa vucha vwa Mndumi na auvika kaghu ya itathi yeokea kwa moro fundu fwa Mndumi fwa Mndumi. Ili ni itathi ya vunyamari. ¹³Mghetatha achemba upatanisho kwa vumari vyovyoshe ahirire mndu wowoshe, mndu tho areghewa. Na itathi lireghiwe, yava ya mghetatha, tha fundu ningefwo kwa itathi ya mbeu.¹⁴¹⁵Mndumi akamvia Musa, akarera, ¹⁶Kokolea mndu akakonda menda na ihira vunyamari kinyume kya findo mweele fya mndumi, mera akihira aralongerie aende itathi yechilwa kwa Mndumi. Itathi ili yava ni mondo mborere araghire fore ifuma hena ifio; vughuri vwakwe keni kipetha ianana na shekeli ya handu mweele, tha itathi yechilwa. Kyatara alihe kwa mndumi kwa kiya akikotherie ianana na mweele na aongerea kimwi kwa fitano na imnika mghetatha. Niho mghetatha achemba upatanisho fundu fwakwe hamwi na iondo ya itathi ya ichilwa, na mndu ava iku andereghewa.¹⁷Kakolea mndu ahira vunyamari kwa ihira kiya n'ngekyo mndumi aloterie iku kinahirwa, nanga kole araveichii ava na aivava hatia yakwe. ¹⁸Kyatara agheende mondo ndorome araghire foreifuma hena ifia, afwenene na vughuri vwa petha, tha itathi ya hatia kwa mghetatha. Niho mghetatha achemba upatanisho ianana na vunyamari n'ngovwo ahirire, n'ngevwo araveichi ava iku andereghewa. ¹⁹Ni itathi ya hatia na andeghira hatia mothya ya Mndumi."

¹Mndumi alererie na Musa imvia, ²"Kole mndu akahira thambi na itenya maamoro therefo na Mndumi, tha ikuingira hena mongo kwa jirani wakwe he mburi ya kindo fulani kya iraria mma, kana iiva kana idhulumu jirani. ³Kana akadodoa kindo fulani nghekyo jirani wakwe aretdhere na irera hena kindokyo, irava kwa mongo kana kwa findo tha ifi nghefyo vandu vairima ihira thambi. ⁴Na kyacheva kwii, kole andehira thambi ya hatia nimithari akivwighire hena fyoshe afiivie kana ilemba, ithulumu kana kindo kirekie akakidodola.⁵Kana kole alembie kwa kindo kyokyoshe mimithari akivwighire fundu kikei na iangera ifingu ya katanu amlike mghemlavia hena mfiri avonirwe iku ana hatia. ⁶Acheende kwa Mndumi thadaka ya hatia: Njaghamba njicha ifuma hena ifio na vughuri vwakwe kive tha sadaka ya hatia hena kuhani. ⁷Kuhani achemba upatanisho fundu fwakwe weka mothia ya Mndumi, ava iku andereghewa hena fyofyoshe fimfanyire ighira hatia."⁸Niho Mndumi akarera na Musa akamvia, ⁹"Mrwe Haruni na vana, iku "Ii ni sheria ya itathi yeokea nimithari kaghu ya mkaa gha madhabahu kio kithima mpaka kakero, na moro wa madhabahu waaka bagha.¹⁰Kuhani araa nguvo tdhakwe tdha kitani na thori kitani voshi. Afunya maifu kareghiwe baada ya moro iokea sadaka kaghu ya madhabahu, na ivika maifu mbarainyi ya madhabahu. ¹¹Afunya nguvo arae tdhingi niho aondue maifu aghufike bwang'a ya kambi handu haelie.¹²Moro hena madhabahu uchipfwatho. uma pfwa, na kuhani aongera gwi kila kakero. Apanga sadaka yeokea kaghu yakwe thafundu kiyashighwa na iokea kaghu yakwe mafura gha sadaka ya mborere. ¹³Nimi thari moro unaphfwa hena madhebahu, naindu unapfhwa.¹⁴Ii ni sheria ya itathi ya mbeu. Vana va Heruni vaifunya mothya ya Mndumi hena madhabahu. ¹⁵Kuhani aondoa mchu mndu laini wa itathi ya mbeu na mafura na mbani uke kaghu ya itathi ya mbeu, aokea kaghu ya madhabahu iende mbungo njicha ya haika imnulirie Mndumi.¹⁶Haruni na vana vakwe vaya itathi lihireghue, yaliwa kiravikiliwe kindo kyabeka handu haelie. Valighia hena lutharigho lwa ihema yethangania. ¹⁷Inabanikwa na kindo kyabeka. Nindevunika tha ifungu ya itathi yakwa lichifunywa kwa moro, ielie mnu, tha itathi ya thambi na itathi ya hatia. ¹⁸Hena magheri ghoshe ghachecha iiria vandu va mbare yapfo, mndu wa kyumi wowoshe ngewe wa kuvoka ighirwa kwa Haruni airima iya, ni ifungu yakwe, ichiondowa hena itathi ya Mndumi kwa moro. Wowoshe aivwara ava aelie.¹⁹Mndumi alegaiyehe na Musa akamvia, ²⁰"Ili ni itathi ya Haruni na vana vakwe ngheyo vaifunya kwa Mndumi mfiri ngetho kila mwana avikwa wakafu ifundu ya ikumi ya efa mchu laini fundu kivaie itathi ya mbeu nuthu kakero na nuthu yakwe kyavukwau.²¹Yaharehwa na mafura hena kikaango, kwa iende iharehiwe, ibanikiwe hena fibare fyakwe kwafunya itathi ya mbeu netha iende mbungo njicha kwa mthuri. ²²Mwana wa kuhani mrwe nghewe kahani mrwe mhya ifuma maghari ya van vakwe niwe aifunya. Thaimoro ya telele, yoshe yaokewa kwa Mndumi. ²³Kila itathi ya kuhani yaokewa yoshe. Ighire iliwayo na telele."²⁴Mndumi akarera hena Musa imvia, ²⁵"Rera na Haruni na vana vakwe iku, "u ni sheria ya itathi ya thambi; Itathi ya thambi nimi thari iveghwe ndhingo handu handu ha itathiyeokerwa, yeveghwa ndhingo mothya ya Mndumi ielie mnu. ²⁶Kuhani acheifunya fundufwa thambi niwe acheiya yachelighiwa handu haelie hena lutharigho lwa ihema yethangania.²⁷Wowoshe acheibalia nyama yakwe avaelie na kole ndhakane yakutikia nguvo, yafuliwa kua handu hathaniwe, handu haelie. ²⁸Mira nyungu ikakorerwa yabarwa, kole ikoreriwe hena kyombo kya shaba, mimi thari kishaghashwe na ithambwa kwa mringa.²⁹Mmi wowoshe maghari ya makuhani airima iya nyama yo ang'u ielie mnu. ³⁰Na haghireho itathi ya thambi ya liwa ngheyo ndhakame yakwe iendiwe hena ihema yethania handu hachihirwa upatanisho, handu haelie. Nimi thari iokiwe.

¹Ii niyo sheria ya itathi ya hatia. Ang'u iyo ni itathi lielie mnu. ²Nimi thari vachinje itathi ya hatia hena handu hakyatara ichinjiwa, na nimi thari tdhakame inyinyirwe hena manghongo ghoshe gha madhabahu. ³Mafura ghoshe ghake voshi yakwe ghavutdhwa; mafura hena mshushe, mafura ghake ughongo wa nyumba. ⁴Mbigho tdhia ivi hamwi na mafura ghake kaghu yakwe, ghake haghwihi na kitdhi na ghaya ghachipfwinika irima -nyamai yoshe nimi thari ivutdhwe hamwi na mbigho tdho.⁵Kuhani aokea maito iagha kaghu ya madhabahu ghave jena moro. Ili ni itathi ya hatia. ⁶Kila mmi maghari ya familia ya kuhani airima iya ughongo lwa itathi li. Mira nimi thari ilighiwe voshi ya handu haelie kwa iku ielie mnu.⁷Na itathi ya thambi/liefwenene tha itathi ya hatia. Ni sheria iya iya ichitumika hena tdhoshe ivi. Tdhoshe ni mari ya kuhani achitumia ihira upatanisho. ⁸Kuhani nghewe achifunga itathi yeokea kwaajili ya mndu wowoshe airima iondoa kitanga kya itathi yo fundufwakwe weka.⁹Kila itathi ya mbeu ichiokewa moronyi, na kila itathi tha iyo lichikorwa kikaangonyi kana hena sufuria yafunywa ni kuhani. ¹⁰Kila itathi ya mbeu kole live mchu uumie kana uthengenywe na mafura gha zeituni yava ya mbare ya Aruni kwa ianana.¹¹Ii niyo sheria ya thabihu ya itathi ya mborere nghetho vandu vachetdhifunya kwa Yahweh. ¹²Kole mndu wowoshe akyaifunya netha ive ndogolo kwa Yahweh, bathi aifunye hamwi na thabihu ya mikate ivaharehiwe na hamira kwa mafura, mira mafura gha zeituni gha thengenywe na mchu uraghire hamira, na maandathi ghavikiriwe hamira mira ghafiriwe mafura kaghu yakwe na mikate mithinyi iharehiwe kwa mchu mthinini nithengenywe na mafura.¹³Kole akyashigha ifunya ndogolo, kyashigha afunye hamwi na itathi yo mboerere, fitumbue fya mikate ivikiriwe hamira. ¹⁴Nimi thari afunye imwi hena kila mbare ya matathi gha tha itathi liendiwe kwa Yahweh. Nayo yeva ya makuhani vachinyinyira ndhakame ya itathi ya ndogolo hena mathabahu.¹⁵Mndu nende itathi ya mborere netha iku/afunye itathi ya ndogolo nimi thare aye nyame ya itathi yakwe mfiri wefunya thabihu. alegherime irara kyokyoshe kya itathi yo mpaka kakero ya kavi. ¹⁶Mira kole thabihu ya matokea ghakwe ni fundu fwa nadhiri, kana fundu fwa itathi ya hiari, nyama yakwe yaliwa mfiri itho itho wefunyira thabihu yakwe mira kyokyoshe kyagherewa kya itathi yo kyaitima iliwa mfiri nivaririe.¹⁷Hata kwiyo nyama yoyoshe ya thabihu yache neghwa mfiri wa kareru nimi thari iokiwe moro. ¹⁸Kole kirumbue kyokyoshe kya nyamayo ya thabihu kyachereghwa kyaliwa hena mfiri wa kararu kyairi kiwa kyo, neri kyachefunywea kyo kwa akifunyire. Kyava ni kindo kivichwa na mnduaghekiya akuvuka hatia ya thambi yakwe weka.¹⁹Nyama yoyoshe yaghebalia kindo majisi yagheliwayo. Nimi thari iokiwe moro. mira hena nyama ireghiwe, wowoshe alelie airima iiya. ²⁰Hata kwiyo, mndu najisi agheya nyama ifumie hena thabibu ya matoleo gha mborere ngheyo ya Yahweh, kyamfare mndutho atemiwe kua ifuma hena vandu vakwe.²¹Kole mndu wowoshe akabalia kyokyoshe kike najisi- kive ni unajisi wa mndu, kana wa mnayama nghe najisi, kana wa kindo fulani nghe najisi na kiya kichipfukitha ma kwiyo akaya nyama there nyingi tdha thabihu ya itathi ya mborere ifunyirwe kwa Yahweh, mndutho nimi thari atemiwe kua ifuma hena vandu vakwe.²²Niho Yaweh akagaya na Musa, ireva, ²³Rera na vandu va Israeli uvavie,"mndeleghewa iya mafura gha njaghu kana igonji kana mburi mafura gha manyama wowoshe aphfwiie weka there wa thabihu kana ²⁴mafura gha manyama wowoshe aranduliwe ni vanyama va thhakenyi, ghairima ithimika kwa makusudi ghengi, mira keni mwaghayamwe.²⁵Wowoshe acheya mafura gha manyama nghewe vandu vairima ighafunya ghave tha bihu ya moro kwa Yahweh, mndutho mimi thari atemiwe kua ifuma hena vandu vakwe. ²⁶Mwacheyamwe ndhakane yoyoshe hena imwi ya nyumba tdhenyu, ive iku ifumie hena ndeghe kana mnyama. ²⁷Wowoshe ngheya ndhakame yoyoshe, mndutho nimithari atemiwe mbai ifuma hena vandu vakwe."'²⁸Henaikyo Yahweh akagaya na Musa na irera. ²⁹"Gaya na vandu va Israeli na uvavie, "Uya ufunya thabihu ya itthi ya mborere kwa Yahweh nimithari aende ughongo la thabihu yakwe kwa Yahweh. ³⁰Nimi thari mavoko ghakwe weka ghevende itathi yo lichirwa kwa Yahweh kwa moro. Nawe acheghende mafuragho hamwi na kidari, netha iku kidari kikuchwe kive itathi yekucha mothya ya Yahweh.³¹Kuhani aokea mafura gho kaghu ya mathabahu, mira kidari kiya kyava mari ya aroni na mbare yakwe. ³²Nimi thari ufunye kinama kya kumundumi kwa kuhani tha ifumene na thabihu ya itathi yapfo ya mborere.³³Kuhani uya, umwi wa vaghirwe ni Aroni, ngewe achifunya ndhakame na mafura gha itathi ya mborere- nimithari aghire kinama kya kumndumi tha nghavo wakwe na itathi. ³⁴Kwa iku nindeondoa kidari na kinama kya itathi yeknchwa ifuma vandu va Israeli nve mchango wavo, na andenikwa Aroni na vana vakwe uve mghavo wa kawaida.³⁵Iu nitho mghevo wa Aroni na vagheghirwa niwe ufumene na matoleo ghafunyirwe kwa Yahweh kwa moro, mfiri uya Musa alevavikie welefu netha vamtumikie Yahweh hena ndima ya kuhani. ³⁶Iu nitho mghavo ngetho Yahweh alefunyire iamoro iku vanikwe ifuma vandu va Israeli hena mfiritho alevavikie mafura ghefiwa vave makuhani. Natho wacheva mghavo wavo wa kila mfiri hena fighirwa foshe.³⁷Ii niyo sheria ya itathi yeokea ya itathi ya mbeu ya itathi ya thambi ya itathi ya hatia ya yevika wakfu, na thambi ya itathi ya mborere, ³⁸ni sheria ngetho Yahwe atdhifunyire kwa Musa hena fumbu ya Sinai mfriri alevaa murie vandu va Israeli ifunya thabihu tdhavo kwa Yahweh hena jangwa ya Sinai.

¹Yahweh akagaya na Musa, akirera, ²"Vaende Aroni hamwi na vana vakwe, thari na mafura gha upako, njaghu ya itathi ya thambinjaghambi ivi kikapu kya mkate uraghire hamira. ³Itagha ibumba yoshe hena mbenge ihema yethangania."⁴Hena ikyo Musa akahira thhafundu Yahweh amwamorie, na ibumba likavungana mothia ya mbenge ya hema yathangania. Niho Musa akalivia ibumba, ⁵Kuvii nifo fundu Yahweh afuamurie fuhire."⁶Musa akamwende Aroni na vana vakwe akavathamba na mringa. ⁷Akamraa Aroni ngandhu ya voshi ighire vwacha vwefikia ndhinyi na impfunga mkanada hena kitdhi kyakwe akamaa ijoho ya bwang'a lighire mavoko macha na imraa kichera kiya kighire fibare fivi ndenyi na mghongonyi na ikipfunga ijunguluka kitdhi kwake kwa mshipi uthukiwe nicha na idindishwa hena mwiri wakwe.⁸Kangi Musa akavika ibene hena mbafu ya Aroni, na voshi ibenelyo akavika urimu na Thimimu. ⁹Na kangi akamphfwunga kilemba kya mrwe, na kaghu kilemba kwa mothia akavuvikia bamba ya dhahabu; live inyi mwele, thafundu Yahweh amwamurie we.¹⁰Musa akakondoa mafura gha upako, akalifia ilihema liyayevungania na kila kindo kileke voshi yakwe na ifivika mbari fundu fwa Yahweh. ¹¹Akanyinyira mafuragho kando mfungate kaghu ya mathabahu, niho akaifia mathabahu mafura na fyombo fyakwe fyoshe, na ithinia yethambia na thehemu yakwe thinyi, netha fifnywe fundu fwa Yahweh¹²Akakutia kadu mafura gha upako kaghu ya mrwe wa Aroni na kwiyo akamfia mafura netha amvike pembeni. ¹³Musa akavaende vana va aroni na ivaraa kila umwi ngandhu ya voshi ighire vwacha vwafika ndinyi. Akampfhunga kila umwi wavo mkanda kitthinyi na waphfunga fitambaa fya kitani hena mirwe yavo, thafundu Yahweh alemwamorie Musa.¹⁴Musa aende njaghunyo ya itathi ya thambi, na Aroni na vana vakwe vakavika mavoko ghavo kaghu ya mrwe wa ujaghu ngheyo vaiendie hena mburi ya itathi ya thambi. ¹⁵Musa akamthinja na kangi akaondoa ndhakame kadu hena mmnywi wakwe akaivika kaghu ya maghongo gha mathabahu, akaielisha mathabahu na iifunya kwa Mrungu, na ekinahire kwiyo akaighosha mathabahu iva handu hava ifanyira upatanisho.¹⁶Akaondoa mafura ghoshe ghauke kwa nyumba, kanyama kachishikia irima, mbigho tdhia ivi hamwi na mafyra ghakwe, Musa akaiokea nyamayo yoshe kaghu ya mathabahu. ¹⁷Mira nyaghu iya, ngori yakwe nyama yakwe na marafi ghakwe akafiokewa bwang'a ya kambi thafundu Yahweh alemwamorie we.¹⁸Musa akaende njaghamba iya kwa ajili ya itathi yeokea, Aroni na vana vakwe mavoko ghavo kaghu ya mrwe wa njaghambayo. ¹⁹Musa akamthinja njaghamba na inyinyira thakam yakwe kila ughongo wa mathabahu.²⁰Nawe akamtematema njaghamba firumbue rumbue na akaiokea mrwe wakwe na firumbue vya mafura. ²¹Akathamba sehemu tdha voshi hamwi na mathafio kwa mringa na akaokea njaghamba ndhima kaghu hena mathabahu. Nile thabihu yeokea na ikafunya mbungo njicha, itethi lifunyirwe kwa Yahweh kwa moro thafundu Yahweh alemwamorie Musa.²²²⁴Niho Musa akaende njaghamba ingi, igonji yevikwa wakfu, na Aroni na vana vakwe vakavika mavoko ghavo kaghu ya mrwe wa igonji. ²³Aroni akamthinja na Musa akaondoa ndhakame kadu akaivika hena kirende kya kurwi kwa kumndumi, mnywi mthibu wa kuvoko kwa kumndumi na hena mnywi mrwe wa kurende kwa kumndumi. Niho Musa akanyinyira ndhakame yakwe hena kila ughongo mathabahu.²⁵Nawe akondoa mafura ghaya, mafura gha kiveshinyi, mafura gha voshi, na mafura ghachishikia irima mbigho tdhia ivi hamwi na mafura ghakwe na kinama kya kumndumi. ²⁶Akaondoa mkate umwi ifuma hena kikapu kya mkate iraghire hamira ngheyo ileke mothya ya Yahweh, akaondoa mkate umwi uraghire hamira, na mkate umwi uharehiwe kwa mafura na mkate mthuthe wa kaki na akaivika kaghu ya mafura na kaghu ya kinama kya kumndumi kya igonji. ²⁷Akaivi yoshe hena mavoko gha vana vakwa na iinucha mothya ya Yahweh live itathi yekucha.²⁸Niho Musa akaiondoa mikate yo ifuma hena mavoko ghavo akaiondoa mikate yo ifuma hena mavoko akaiokea kaghu ya mathabahu fundu fwa itathi yeokea. Nile itathi yevikwa wakfu na ikafunya mbungo njicha. Nile itathi lihiriwe kwa Yahweh kwa moro. ²⁹Musa akakiondoa kidari na ikikucha kive itathi yekuchwa kwa Yahweh . Nile mghavo wa Musa wa igonjji wevikiwa mavoko kwa makuhani, thafundu Yahweh alemwamorie we.³⁰Musa akaondoa mafura madugha upako na ndhakame ileke kaghu ya mathabahu; nawe akanyinyira kaghu ya thori tdha Aroni, kaghu ya nguvo tdhakwe weka na kaghu ya nguvo tdha vana va Aroni valelehie hamwi nawe. Kwa njiia i, akamvika aroni ughongo na vana vakwe na nguvo tdhavo kwa ajili ya Yahweh.³¹Henaikyo Musa akamvia Aruni na vana vakwe, "Korenyi nyamayo mothya ya mbenge ya ihema yethangania na mwalighiaho hamwi na mkate uke hena kikapu kya ivika wakfu, thafundu kiamoriwe, iku "Aroni na vana vakwe vacheiya." ³²Fyoshe fireghire fye nyame na mkate fyaokewa moro. ³³Na mwachefumamwe hena mbenge ya ihema ya thangania kwa muda wa mifiri mfungate mpaka mifiri mwachevikiwa mavoko ifike, ang'u mifiri mfungate ikiiva, Yahweh avavika wakfu.³⁴Kiya kichirikie mfiri- Yahweh niwe akiamorie kihirie netha kinire mpatanisho fundu fwenyu. ³⁵Mwaikaa hena mbenge ya ihema yethangania mifiri ufungate mthaghari na kio, imwe vwanenyi maamoro gha Yahweh netha munachepfwa ang'u kwii nifo fundu iamoriwe. ³⁶Hena ikyo Aroni na vana vakwe vakahiva findo fyoshe nghefyo Yahweh alevaamorie kwa mumu wa Musa.

¹Hena mfiri wa mnane, Musa akavailagha Aroni na vana vakwe hamwi na vaghothi va Israeli. ²Akamvia Aroni, "Ondoa ngache kyumi ifuma hena ifio kwa ajili itathi ya thambi tdhapfo na njaghamba kwa ajili ya itathi yeokea, voshe vavi vanaghira kiva, na uvafunye kwa Yahweh.³Gaya na vana va Israeli na uvavie, "Ondoenyi oro kwa ajili ya itathi ya thambi na ngache na kamondo, iva vavi vave va mwaka umwi umwi na bila kivaa, ni ajili ya itathi yeokea. ⁴Kangi ondoenyi njaghu igonji ya kyumi kwa itathi ya mborere muvafunye mothiya ya Yahweh, na matathi gha mbeu ghathengenywe na mafura ang'u ithanya Yahweh akumanyisha kwenyu. ⁵Hena ikyo vakaende fyoshe Musa avaamorie hena ithanga yethangania, na ibumba yoshe ya Israeli likamwivaria na imka mothya ya Yahweh.⁶Niho Musa akarera, "Kwii nifo fundu Yahweh mwaamorie ihira, netha iku ngatho yakwe iirime ivoneka kwenyu. ⁷"Musa akamvia Aroni, "Njo haghwihi na mathabahu na ufunye itathi yapfo ya thambi, na itathi ya ioke na ifanya upatanisho kwa ajili ya vandu netha nfanye upatanisho kwa ajili yavo thafundu Yahweh aamorie."⁸Hena ikyo Aroni akaiivaria mathabahu na akavegha ndhingo ya ngache iya kwa ajili ya itathi ya thambi nyo nghe kwa ajili yakwe weka. ⁹Na vana va Aron vakamwendie ndhakameyo, nawe akyaghatdha mnywi wakwe hena ndhakame na iivika hena pembe tdha mathabahu, niho akaikuta ndhakame thinyi ya kipfumbi kya mathabahu.¹⁰Hata kwiyo, akaokea mafuragho, mbhigho na mafura ghachishikia irima kaghu mathabahu live itathi ya thambi thafundu Yahweh alemwamorie Musa. ¹¹Na akaikea nyamayo hamwi ikunya bwang'a ya kambi.¹²Aroni akathinja itathi yeokea, na vana vakwe vakamnika ndhakame yo ngheyo ainyinyirie ughongho woshe wa mathabahu. ¹³Niho akamnika itathi liya yeokea, kirumbuerumbue, hamwi na mrwe nawe akafiokea kaghu ya mathabahu. ¹⁴Akathamba findo fya voshi hamwi na marende naifiokea kaghu thabihu yeokea ya mathabahu.¹⁵Aroni akaende thabihu tdha vandu- mburi kangi akamfunya ave thabihu fundu fwa thambi yavo, nawe akamthinja akaifunya thabihu fundufwa thambi, thafundu alehirire hena mburi uya kwa kuvoka. ¹⁶Akaliende itathi yeokea na iifunya thafundu Yahweh alevaamorie. ¹⁷Akaliende itathi ya mbeu; akaichura kitanga kyakwe mbeu na iiokea kaghu ya madhabahu, hamwi na itathi ya kakero yeokea.¹⁸Kangi akanithinja njaghu na njaghamba, thabihu fundu fwa itathi ya mborere ngheyo ileke vundu vwa vandu. Navo vana Aroni vakamnika ndhakame akainyinyiria kila ughongo wa mathabahu. ¹⁹Hata kwiyo valerumbulie mafura gha njaghu na gha njaghamba, mafura gha hena kireshi, mafura ghachikia findo fya ndenyi, mbigho na mafura ghachishikia mbari.²⁰Vakaondoa firumbue fifemiwe vakafivika kaghu ya idari na kangi Aroni akaokea mafura kaghu ya mathabahu. ²¹Na Aroni akafikucha fidari fyoshe na kinama kya kumndumi kive itathi yekuchwa mothya ya Yahweh, thafundu Musa aliemorie.²²Niho Aroni akavutdhira mavoko ghakwe mothya na vandu ivabaiki, niho akaghara itathi ifuma handu aghekyafunyira itathi ya thambi, itathi yeokea, na itathi ya mborere. ²³Musa na Aroni vakaingia voshi ya ihema yethanganyika, niho vakafumahe bwang'a na ivabariki vandu na ngatho kya Yahweh ikavonekena kwa vandu voshe. ²⁴Moro ukaghana ifuma kwa Yahweh na ukalikomba itathi yeokea na mafura ghaleke kaghu ya mathabahu. Vandu vekinavone kindoki vakakava kelele na ilaa mbai.

¹Nadabu na Abihu, vana va Aroni, vakaondoa kila, mndu kifukijo kyakwe, akvika moro voshi yakwe, na kangi uvumba. Kangi vakafunya moro urakyashighwa mothya ya Yahweh , moro aravavirie vo iufunya. ²Heikyo moro ukaghara mbai mothia ya Yahweh na ivaya, navo vakafwa mothia ya Yahweh.³Aka Musa akamvia Aroni, Kwii nifo fundu Yahweh alekya gaya akighamba, naufwunua vucha vwakwa kwa Vaya vacha mothia yakwa. Nainyi natumbushwa mothia ya vandu voshe. Nawe aree kirero kyokyoshe. ⁴Musa akamwiilagh misheli na Elzafani, vana va Uzieli mjomba wa Aroni, nawe akamvia, "nnjo kunu na uvafunye venyu bwang'a ya kambi vafume mothia ya ihema."⁵Heikyo vakathongea naivaondoa vakiva varee kanzu thivo tha vaghetatha, navo vakavatika bwang'a ya kambi, thafundu Musa alevavirie. Heikyo Musa Akamvia Aroni na vana vakwe vengi vavi, Eliazari na ithamari. ⁶Munara mwaji njwii tha mirwe yenyu kangi muarandua thori thenyu netha munagecha mukafwa, naku Yahweh anavaichua iding'a lya ibumba lyoshe. Mira valekenyi venyu voshe, nyumba yoshe ya Isareli Vairime ihira mtatho weomboletha vundu vwa Yahweh andevaangamitha kwa moro. ⁷Muaghenda Bwang'a ifuma handu heingilia hena iboma lyethangania heikyo mwafwa, kwalia mafura gha Yahweh gha upako ghake kaghu yenyu. "Heikyo vakahira fundu Musa avavirie.⁸Ruva akarera na Aroni akagaya. ⁹"Munanywa mvinyo wala kyenywa kyokyoshe, kikai iwe, kana vana vafwo vakyareghwa hamwi naiwe netha mkigheingia hena iboma lyethangania munaghefwa. ii yagheva amri yedumu hena mbari yoshe ya vandu venyu. ¹⁰Kimacha tambarua hena findo fichaa findo fya kawaida na kati ya njithi na kicha, ¹¹netha muirime ivalosha vandu va Israeli amri thoshe ngetho Yahweh andethivia kwa mumu wa Musa .¹²Musa akarera na Aroni na vana vakwe vavi vareghue; Eliazari na ithamati, onduenyi itathi ya nafaka ichireghwa ifumana na itathi lichi funywa kwa Yahweh kwa moro, naimwe ilyenyi pembenyi ya handu hetathia bila hamiara, kwalia lielesherwe thana. ¹³Nimiku mwailya handu haelesherwe ang'u ikyo ni Vughavi vwafwo iwe na vughavi vwa vana vafwo na matathi ghafunyirwe kwa Yahweh kwa moro, kwaku kwii nifo fundu nivirue nimuvie.¹⁴Kidari kia kichikuchwa na kinama ngekyo kichifunywa kwa Yahweh, Mwashighwa munye hena handu hecha hairikiliwe kwa Ruva. Iwe kweka, vana vafwo na vefwu vafwo vake handu hamwi naighwe mwaya Sehemuyo; Kwalia thifunyirwe ighaviwa lyafwo vana vafwo ifumana na dhabihu itathi ya handu hamwi ha vandu va Israeli. ¹⁵Kinama kia kifunyirwe na kidari kikuchiwe, nimithari thyiendwe itathi ya mafura lichembue kwa moro, kimacha ikuchwa mothia tha Yahweh. Natho thava thafwo iwe na bvana vafwo iva ighaviwa lyenyu telele, thafundu Yahweh alererie.¹⁶Kangi akavetha vundu vwa mburi ya itathi lya thambi nawe akamanya ku alekombiwe kwa moro. Heikyo akavaichua idingia Eliazari, ithamari vana va Aroni vareghue; Akavavi, ¹⁷"Haniiki murailighie itathi lya thambi hena ihema kwalia lielesherwe mnu, nakwaku Yahweh andemiifunya kwenyu kimetha iondoa vuvichwa vwa hena ibummba netha haghire ithanganywa vundu vwavo mothia yakwe. ¹⁸Lolea, ndakami iendueyo voshi ya ihema, Heikyo ivekyashighwa kwa ukeni ive ithirie mira hena ighema, fundu nivenerie?¹⁹Heikyo Aroni akammbia Musa, "Lolea ithanya vavefunyire itathi lyavo thambi na itathi lyeokewa mothia ya Yahweh, na kindo kihirikie kwakwa inyi ithanya. Kole nilighilie itathi lya thambi ithanya, akakole kiravenulirie mothia ya Yahweh?" ²⁰Nawe Musa akinaichwe kwiyo, akaichwa kicha.

¹Yahweh akagaya na Musa na Aroni,akarera, ²"Gayenyi na vandu va Israeli muvavie, "kuinifo fundu fiumbe vikei ngefyo mwairima iya hena vanyama vake kaghu ithangenyi.³Mwairima iya mnyama wowoshe aghire mbaghhachu tdhigha vanyikie kangi achiberuka. ⁴Hena kwiyo, haghire vanyama vengi ngevo vakyaberukavo kana varaghire mbaghachu tdhighavanyikie, na imwe mnavaya ivo, vanyama thangamia, hena liya we achiberuka mira aghirewe mbaghachu tdhighavanyikie. Hena ikyo ngamia ni mbichwa kwenyu.⁵Hata mbelele hena liya we achiberuka mira aghirewe mbaghachu tdhighavanyikie kando kavi, na itho ni mvwichwa kwenyu. ⁶Hata kitojo: kwa liya we achiberuka mira aghirewee mbaghachu tdhihawanyikie kando kavi, iu nawe ni mvichwa kwenyu. ⁷Nawe nguve kangi: na ngemi ikwiyo we aghire mbaghachu tdhighanyikie mira achiberu kawe, hena ikyo ni mvwichwa kwenyu. ⁸Munaya kyokyoshe kya mbare ya nyama tdho, kangi munabalia fibudu fya tdho. Ivo ni vavwichwa kwenyu.⁹Navo vanyama vachiikaa mringenyi mwairima ivaya ni vaya voshe vaghire matamvua na makonde, ive vake hena eve kana mifonyi. ¹⁰Mira fiumbe fyoshe fikei viraghire matamvua na makonde vake kana mifonyi, hamwi na vaya vachighenda mringenyi na fiumbe fike mringenyi- vana there vecha kwenyu.¹¹Hena liya vava therevecha, munaya nyama tdhavo, kangi fibudu fyavo lathima five there ficha. ¹²Kyokyoshe kiraghire matamvua kana makonde kike mringenyi ni lathima kive thereficha kwenyu.¹³Na ndeghe tdhia ngeto mwatidaha na mrakyashighwa ivaya ni iva vakyaivaria ifumba ndaghina, mdidi, kipungu, ¹⁴Kihama kya mrotoma, na mbare toto tdhotdhoshe tdhofilu vighi, ¹⁵kila mbaretdha makoho, ¹⁶kiruka-njia, kipasuasanda, shakwe na mbare yoyoshe ya fihama.¹⁷Ni lathima kangi muvone mafumbughuru madu na mafumbughuru marwe muvavone tha firavie ficha, mnandi, ¹⁸mafumbughuru gha njewa na mwari, ¹⁹korongo na mbare tdhoshe tdha koikoi, hudihudi na maruruva.²⁰Vadudu voshe vaghire makungo vakiyavara kwa marende ana ni fivichwa kwenyu. ²¹Mira iya vadudu vaghire makungo na vakyatembea kwa marende anaghetolea ifuma mbai ghaghire mapfwundo. ²²Kangi vairima iya mbare thoshe tdha ndhighe, senene, parare, kana pandhi. ²³Mira vadudu voshe wachitola vaghire marende ana thifichafyo kwenyu.²⁴Na imwe mwava therevecha mpaka kyavukwau ifuma na vanyama iva kole mwabalia fibudu fyavo. ²⁵Wowoshe akaghedola kimwi hena fibudu fyavo nimthari afue thori tdhakwe ave aravie mpaka kyavukwau.²⁶Mnyama wowoshe ngewe aghire mbaghachu tdhitanie ngetdho tdhiravanyikie kabitha kana arachiberuka itho ava aravie kwenyu. Wowoshe avabalia ava aravie. ²⁷Mnyama wowoshe akyaivara mahi ghakwe hena vanyama wachighenda hena vanyama wachighenda kwa marende gho she ana vavatherevecha kwenyu. Wowoshe abalia fibudu tha ifyo avatheremcha (kindo kikondekie) mpaka kyavukwau. ²⁸Wowoshe adodoa kibudu tha ikyo nimthari afue thori tdhakwe na ave theremcha mpaka kyavukwau. Vanyama ivavava therevecha kwenyu.²⁹Ifumana na vanyama vachi ghenda mbai, iva nivo vavie therevecha kwenyu: kisheghe, mbeva mbare tdhotdhoshe tdha mithighabo mirwe, guruguru, ³⁰kivambangoma, firinganda, goromoe na lufwi.³¹Vanyama iva voshe ngevo vachighenda mbai, iva nivo vava therevecha kwenyu. wowoshe avabalia ava theremcha mpaka kyavukwau. ³²Kole umwi wavo apfwa na ighwa kaghu ya fyombo, ifyo fyava virafie kana kive kichembiwe kw mbao, nguvo kitanga, kana igunia. kive chombo kya mbare yoyoshe iya kangi kive kyatumika kuya, nimthari kiovekwe hena mringa nakyo kyava there kicha mpaka kyavukwau. Niho kyava kielie. ³³Hena ikyo nyumgu yoyoshe ngeyo mnyama theremcha aghwia kaghu yakwe kana voshi yakwe,kyoshe kike hena nyungu kindo kyava therekicha, na nimi thari mubare nyungu yo.³⁴Fijo fyoshe ngefyo ni ficha na fiiri kiliwe ilighwa, mira fikaingiwa ni mringa ifumie hena nyungu therenjicha ighwie hakyo kayva kiravie. ³⁵Na kindo kyokyoshe kyairima inyughwa ifuma hena nyungu tha iyo yara iravie. Kila kindo kyaghwi wa kaghu yakwe na kirumbue kya kibudu kya mnyama theremcha nakyo kyava therekicha, kana live ni iriko kana nyumgu tdhe korera. Tava tdhiravie nimthari kive therekicha kwenyu.³⁶Chemchemi kana kithima kya mringa wenywa ghakivunganyika hareghwa iva haelie kole fiumbe thereficha tha ikyo kyaghia voshi. Mira kole wowoshe abalia kibudu kya mnyama ngewe avavie uke voshi ya mringa, we ava theremcha. ³⁷Kole ifungu yoyoshe ya kibudu kya mnyama aravie ikyaghia kaghu hena mbeu tdhothoshe tdhikeho tdhe viaa, mbeu tdhava tdhielie. ³⁸Mira kole mringa wavikwa kaghu ya mbeu, kole ughongo wa kibudu, kole ughongo wa kibudu waghia kaghu yakwe natdho tava tdhiravie kwenyu.³⁹Kole mnyama wowoshe airima ilighwa akapfwa, na wowoshe ambalia avatheremcha mpaka kyavukwau. ⁴⁰Wowoshe aya kyokyoshe kya kibudu kyo nilathima ifua nguvo tdhakwe nawe ava theremcha mpaka kyavukwau. Wowoshe adodoa kibudu tha ikyo afua nguvo tdhakwe na iva theremcha mpaka kyavukwau⁴¹Mnyama uya aghenda mbai ava theremcha ; avawe welighwa. ⁴²Kyokyoshe kyagenda mbai kwa ikubulula kaghu hena ndenyi yakwe na kyokyoshe kichighenda kwa marende ghakwe ghoshe ana kana kyokyoshe kighire marende mengi mengi - Vanyama voshe ngevo vachighenda kaghu mbai, iva munavaya, hena liya vava therecha.⁴³Munakuchafua mweka hena fiumbe fyofyoshe firaelie fikyaghenda mbai, munachafua mweka henafyo, netha iku munaghecha mukachafuwa ifyo. ⁴⁴Kwa liya Inyi ninyi Yahweh Ruva wenyu. Imwe nimthari muve vaelesherwe, hena ikyo muve vaelesherwe, hena liya. Inyi nieliechwe. Muashighwa mwe ikuchafua hena kyokyoshe kichighenda kaghu ya ithanga. ⁴⁵Hena ikyo Inyi ninyi Yahweh, alevaendie imwe ifuma ithanga ya Misri, netha nive Ruva wenyu. Hena ikyo nimthari muve vaelesherwe, kwaku Inyi nielesherwe.⁴⁶Li niyo sheria yehuthu vanyama, ndeghe, fiya fiumbe fikei fichighenda mringenyi, na fiya fiumbe fichighenda kaghu ya teri, ⁴⁷hena liya kiya kikyashighwa ilekanisha hena kiravie kicha na kivie kicha, hena findo, fipfwie na fikeingefyo fyarima ilighwa na findo fikei firairimwa ilighwa.

¹Yahweh akamvia Musa, ²"Gaya na vandu va Israel, uvavieku, 'mka akava mnyonge na akachunguka mwana wa kiumi nawe ava theremcha hena mifiri mfungate, ni tha fundu achiva theremcha akiva hena mifiri yakwe ya mwiri. ³Hena mifiri wa mnane mwana wa kiumi airinwa.⁴Nihpo ieleshwa ya mamawefumwa ni ndhakami yakwe waendelea hena mifiri iraru. Aashighwa we ibalia kindo kyokyoshe kieliechwe kana ithongelea ughongo lwa hema mpaka thikamithia mifiri yakwe yeeleshwa. ⁵Mira kole akachunguka mwana wa kika, nawe ava there mcha hena kigheri kya majuma avi, thafundu kilekei igheri ya maghe ghakwe. Niho ieleshwa ya mama yaendelea hena mifiri mikumi mtandatu na mtandatu.⁶Mfiri wakwe weeleshwa ukamithia, mburi ya mwana kana mpfwu, alathimika iende kwa mtathi mwana wa imondo ya mwaka umwi iva thadaka yeokewa, nakichio kya ibeta iva thadaka ya thambi, mothia ya heingilia hena ihema yethangania,⁷Niho avafunya mothia ya Yahweh na ivika itathi yepatanishwa hena we, nawe aeleshwa ifumana na ikutika mboamboa hena ndhakami yakwe. Ii niyo sheria ikyamshigha mndu mka achungukie kole ni mwana wa kiumi kana wa kika. ⁸Kana kole arakairime ifunya mwana wa imondo, nawe aende fichio fivi fya ibeta, umwi hena itathi yeokewa na ungi hena itathi ya thambi, nawe mtathi avapatanisha fundu fwakwe nawe ava aelie.

¹Yahweh akagaya na Musa na Aroni, akarera, ²Mndu wowoshe avonekana aghire kindo kifimbie kana mathungu kana ya kilanga kaghu ya ngori ya mwiri wakwe, na likava lindeambutira vuaji vwa ngori mwirinyi mwakwe, nimthari aendwe kwa Aroni mthathi mrwe kana kwa umwi wa vana vakwe vaghetatha.³Nawe mtathi alolea nicha vuajivo hena ngori ya mwiri wakwe. Kole malaika vakeho hena thehemu ighire vuaji tdhaghaluka iva tdha njewa na kole vuaji ufumilivie kaghu ya ngori, itho ni vuaji vweambutira. Mtathi akamimalia ilambua nicha, imrera iku iu thimchawe. ⁴Kole idoa limekie hena ngori yakwe ni yanjewa, na ivonekana yakwe liyaghendayo mbai mnu ya ngori, kole malaika wa thehemu ighire vuaji irana ghaluka iva yanjewa, nawe mtathi amvika kua muwaji hena mifiri mfungate.⁵Hena mfiri wa mfungate, mtathi tho aashighwa ilolewa he netha uvone kole hena iamua yakwe vuwajivo thi vuvichwavo, na kole vuraaenerie hena ngori. Kole vuraenerie, niho mtathi amvika kua ikela hena mifiri mfungate. ⁶Nawe mtathi amloleahe hena mifiri mfungate netha avone kole vuwaji vunurie kangi vunaeneavo mnu hena ngori. Kole vuranaenea, niho, mtathi arera iku we aelie. Nighe mathungudu. Nawe afua nguvo tdhakwe, na kangi we ava aelie.⁷Mira kole mathungu ghaya ghaenerie hena ngori hekinave kuandekurora hena mtathi netha we aeleshwe, aathighwa iku rorahe mtathi. ⁸Nawe mtathi amlolea nicha netha avone iku mathungu/gho ghaenerie mnu voshi ya ngori. Na kole wava uenerie, niho mtathi amrera iku aviewe mcha. Vuaji vo ni vweambutira.⁹Kole vuwaji vwa ngori vwe ambutira vuke hena mndu nganya, nawe mndu tho aashighwa aendwe kwa mtathi. ¹⁰Mtathi amlolea nicha netha avone iku haghire kondo kifimbie kyanjewa hena ngori yakwe, kole malaika tava tdhinde ghalutwa ivatdha njewa, kana handeghira nyama mbishi hena kindo kifimbie. ¹¹Kole iikeho, itho ni vuaji vuvichwa vwa ngori, nawe mtathi amrera iku aviewe. Amvikawe kua hena liya we amemiva theremcha.¹²Kole vuwajivo uafumia na iongereka mnu hena ngori, na iishikia ngori ya mndu kwa vuwaji idungia mrwe wakwe mpaka marendenyi, kwa iku andekufunyanya kwa mtathi, ¹³nawe mtathi amlambua nicha netha avone iku vuaji vo undemienea mwiri wakwe woshe woshe. Ikiva indefumia kwiyo, mtathi amrera mndutho aghire vuaji iku aelie kole aghalukie na iva wanjewa, itho aelie. ¹⁴Mira ikava nyama mbishi indevonekana kaghu yakwe ava theremcha.¹⁵Mtathi ailolea nyamayo mbishi na imrera iku avethere mcha hena liya nyama yo mbishi thinjicho. Vuaji vo vweambutira. ¹⁶Mira kole nyamayo mbishi iagha na iva yanjewa he nawe mndutho aashighwa ighenda kwa mtathi. ¹⁷Mtathi amloleanicha netha avone iku nyamayo indeghaluka ivayanjewa. Kole indeva kwiyo nawe mtathi arerea iku mndutho aelie.¹⁸Mndu akamighira iure kaghu ya ngori yakwe na lindeminua ¹⁹na handu ha iure handeghira kindo kifimbie kana ibashi likyameka, mrotoma uthanganyikie na vunjewa, yashigha irorwa hena mtathi. ²⁰Nawe mtathi alilambua nicha ivona iku liyavonekana lighendie mbai ya ngori, kole/malaika itho tdhighaluka iva tdhanjewa, kole ni kwiyo, mtathi arera iku ni kindo kivichwa. Vuaji vo ni uweambutia hena kuyo kwaya kundeghirisha handu haleghire iureyo.²¹Mira kole mtathi ava andelolea na avoniwe malaika njewa voshi yake, ni iku kike thinyi ya ngori mira kiyavone kanako nicha, niho mtathi (mtanitha) amvika kua hena mifiri mfungate. ²²Kole lindeenea na iongereka hena ngori, niho mtathio amrera iku aviewe. Vuwajivo ni vweambutira. ²³Mira kole ibashi yo limekie lireghiwe handu hakwe na lithambarieyo, ngori ya iure, nawe mtathi amrera iku aelie.²⁴Ngori ishie na nyama mbishi yava mrotoma uthanganyikie na vunjewa kana ibashi yanjewa. ²⁵Mira mtathi ailambua nicha na ivona iku malaika tdhike hena ibashi iyo tdhindeghaluka na iva tdhanjewa, na kole lindevonekana ighenda mbai mnu ya ngori, kole lindeva kwiyo niho vuajivo wava weambutira. undevonekana hena ing'ongo ya moro, nawe mtathi amrera iku thimchawe. Vuajivo ni vwembutira.²⁶Mira kole mtathi aalilambua na ivona iku haghireho malaika tdhanjewa hena ibashi, na iku lighendie yo mbai ya ngori mira liavonekana kadu niho, mtathi amvika kua mndu tho hena mfiri mfungate. ²⁷Niho mtathi ashighwa ilambue he nicha hena mifiri mfungate. Kole yava lithembee kwa vwurwe hena ngori, nawe mtathi amrera iku aviemvichwa mndutho. Vuajivo niweambutira. ²⁸Kole ibashiyo lireghiwe handu hakwe na yava yolithembee hena ngori mira liavonekana kadu, ni kado kafimbie du ifumana na isha moro, nawe mtathi amrera iku aelie, hena liya lithidieyo ing'ongo yesha.²⁹Kole vomi na vaka vaghire vuaji vweambutira mrenyi kana kerunyi kwakwe, ³⁰niho mtathi alambua nicha mndutho hena liya vuajivo vweambutia avone iku kole uaghenda voshi ya ngori, na kole haghire njwii tdha njano, thuthe voshi yakwe, Kole tdhiavonekana, niho mtathi amrera iku aviewe, ivwavwayo, vuaji vweambutirwa mrwenyi kana kerunyi.³¹Kole mtathi alolea vuajivo na ivwavwa na akamanya iku ukehotho thinyi ya ngori, na kole haraghire njwii tdha njiu voshi yakwe, niho mtathi amvikakua mndutho aghire vuwajivwe vwavwa hena mifiri mfungate.³²Hena mifiri mfungate mtathi alolea mnu vuajivo kole vutherembee, kole haraghire malaika tdha njano, na kole vuwaji vuke ianana hena ngori du, ³³niho, ashighwa ihawa mndutho, mira ughongo lughire vuwaji lwahawatho, nawe mtathi amvikakua mndutho aghire vuaji vwe vwavwa hena mifiri mfungate.³⁴Hena mifiri mfungate mtathi alolea he nicha vuaji netha avone iku vundeleka ithambaa voshi ya ngori. Kole undevonekana iku ughendie mnu hena ngori, niho mtathi amrera iku aelie, Mndu tho ashighwa ifua thori takwe na niho ava aelie.³⁵Mira kole vuaji vwe vwavwa uenerie hena ughongo lurwe hena ngori mtathi ekinamalie irera iku aelie, ³⁶Nawe mtathi ashighwa amlolie he. Kole vuwaji vwava vuthembee hena ngori, mtathi aashighwa we ikasha njwii tdha njano. Mndutho ava theremcha. ³⁷Mira kole hena ilolea ya mtathi iyavone kana vuajivo vwe vwavwa undemka (undethia) ithambaa, niho vuajivo vwavwa vunurie. We aelie, nawe mtathi amrera iku aelie.³⁸Kole mmi kana aghire mabashi kaghu ya ngori, ³⁹niho mtathi amlolea mnu mndutho netha avone kole mabashini ghanjewa gharakya vonekana nicha, ngeyo ngori du ifumilirie hena ngori we ava aelie.⁴⁰Kole njui tdha mndu tdhipu thukie mrwenyi we aghire uvaa mira aelie. ⁴¹Na kole njwii tdhakwe tdhiputhukie ughongo lwa mothia lwa mrwe wakwe, na kole kyamu kyakwe kighire uvaa, we aelie.⁴²Mira kole aghire ing'ongo lirotome lithanganyikie na vunjewa, kaghu ya uvaa lwakwe kana hena kyamu kyakwe, itho ni vuaji vweambutira ufumilirie. ⁴³Nawe mtathi amlolea netha avone iku kole haghire kindo kifimbie hena uvaa lulwee ughongo lwa kyamu kyakwe kighire irotoma uthanganyikie na vunjewa, na ivonekana hena vuaji vweambutira hena ngori. ⁴⁴Hena ikyo ikavonekana, niho itho aghire vuaji vweambutira nawe ava theremcha. Keni mtathi amrera iva aravie hena liya vuaji vuke mrwenyi kwake.⁴⁵Mndu aghire vuaji vweambutira araa nguvo tdhibarikie kyatara njwii tdhilekwe mwaji, na aashighwa ashikiwe kyamu kyakwe mhaka hena mbua na ikava kilondho, "Therevecha therevecha. ⁴⁶Nawe ava theremcha mifiri yoshe ya vuaji vwakwe vweambutira. Hena liya aghire vuaaji vuchithambaa, ashighwa aikae weka bwang'a ya ngambi.⁴⁷Haghire igheri ngeyo thori ya mndu yakwera ifunda kaghu yakwe. Lwairima iva mwaji, kana sufu kana kitani kana, ⁴⁸kana kindo kyokyoshe kithukiwe kana ipfwumwa ifuma na sufu kana kitani, kana kindo kyokyoshe kichembiwe kwa kitanga. ⁴⁹Kole ughongo luchafuriwe lugjire rangi ya mara kana irotome hena thori, kitanga, kindo kithukiwe kana ipfwumwa, niho ifundayo yathambaa, kyatara uvonyeshe kwa mtathi.⁵⁰Mthathi aashighwa akilolie kindokyo hena ifunda yakwe; kyamtara akivike kua kindo kyokyoshe kifundie mifiri mfungate. ⁵¹Nawe alolea he nicha ifunda yo hena mifiri mfungate. Kole wava uthembee hena kindo kyo, kyava ku ifunda lighire ikonda na kindo kyo kyava therekicha. ⁵²Na mweni kyamtara akiokie na ikireta kabitha kindokyo kivonikene na ifunda voshi yakwe, haraghire ithara iku ni kya mbare njiki angu ifundayo yairima iende ndwarwe.⁵³Kole mmtathi akilolea kindokyo na ivona iku ifunda lithanayo hena thori kana kyombo kithukiwe kana iivitwa ifumana na sufu, kitani kana kitannga, ⁵⁴niho avavia vakithambe kindo ikyo kighire ifunda, nawe aashighwa ukivika kua mnu mifiri mfungate. ⁵⁵Niho mtathi akiloleahe kindo ikyo kighire ifunda kikinave kimaliriwe ithambwa. Kole ifunda lighalutdhireyo rangi yakwe, hata kole luratherembee, kindo ikyo kyava there kicha. Kyashighwa kiokewe, haghire, ithara iku ni kwi ifundayo yava likichafurie.⁵⁶Kole mtathi akyakilolea kindo kyo, na kole ifundayo liavonekana kadu likinavelimariwe ithambwa, niho akibara kirumbue kichafulirwe ifuma hena thori kana ifuma hena ngothi, kana ifuma hena kyombo kithukiwe kana iivitwa. ⁵⁷Kole ifunda lithidie na ivone kana hena thori, kana hena kyombo kithukiwe kana ifumwa kana hena kindo kyokyoshe kichembiwe kwa kitanga, niho ifunda yova liyathambaa kindo kykyoshe kighire ifunda kyatara kiokiwe. ⁵⁸Thori kana kindo kyokyoshe kithukiwe kana ipfwuma ifumana na sufu, kana kitani kana ngothi kana kindo kyokyoshe kichembiwe kwa kitanga-kole kuakithamba vuka, nakyo kindo nimthari kithambwe kando kavi, niho kyava kielie.⁵⁹Ii niyo sheria ifumene na ifunda hena thori tdha sufu, kana kitani, kana hena kindo kyokyoshe kithukiwe kana ipfwumwa ifumana na sufu, kana kitani, kana kindo kyokyoshe kilechembiwe kwa kitanga, netha kumuirime ifirera iku fielie kana fiviefyo.

¹Yahwe alererie na Musa, akighamba, ²li yava sharia fundu fwa mndu aphfwie mfiri we eleshwa. Kyatara aendwe mghetatha³Mghetatha aghenda bwang'a ya ngambi imthighana mndu imanya iku ngetha akirirwe ya ndware ya ngori. ⁴Niho mghetatha aamora iku kyamtara mndu aelesherwe aondue ndeghe ivi njicha, tdhikei, mri wa mwerenzi, kitani ya mro na hisopo,na fyoshe fi, hamwi na ndeghe akei afitovea hena ndhakame ya ndeghe iveghiwe ndhingo hena mringa uelie. ⁵Mghetatha amuamora ivwagha imwi hena ndeghe tdho kaghu ya mringa uelie uke hena nyungu ya teri.⁶Niho mghetatha amuondoa ndeghe akei na mri wa mwerenzi na kitani ya mro na hisopo, na fyoshe fi, hamwi na ndeeghe akei afitovea hena ndhakame ya ndeghe iveghiwe ndhingo hena mringa uelie. ⁷Niho mghetatha anyinyira mringa haya kando mfungate kaghu ya mndu akyaeleshwa hena ndware, na niho mghetatha amrera kwa vandu iku andeva mcha. Niho mghetatha amlekela ndeghe akei aghende.⁸Mndu aelesherwe aghefua nguvo thakwe, ahas njwii tdhakwe tdhoshe, akuthamba na mringa, na niho acheva aelie. Niho ng'u kyamtara ache hena ngambi, mera arua bwang'a ya ihema yakwe kwa mifiri mfungate. ⁹Hena mfiri wa mfungate kyamtara ahae njwii tdha mrwe wakwe, na kyamtara he ahae, kole tdhakwe na mighoi. Kyamtara ahae njwii tdhakwe tdhoshe, na kyamtara afue nguvo tdhakwe na akuthambe hena mringa, niho ava aelie.¹⁰Hena mfiri wa mnane kyamtara aondoe njaghamba ivi tdha varana va mondo tdhiraghire fivaa, mrana wa mondo kikka wa mwaka umwi araghire kivaa na theluthi umwi ya efa mchu mcha uthengenywe mafura tha itathi na mbeu na kipimo kimwi kya mafura. ¹¹Mghetatha n'ngewe amueleshire mndu tho amumtha ngewe amueleshere, hamwi na findo fiya, mothya ya Yahwe handu he injilia hema ya ibumba.¹²Mghetatha amuondoa mra wa mondo njaghamba na imfunya tha itathi ya hatia, hamwi na kipimo kya mafura; afikuchakucha kwa itathi ye kuchwa mothya ye Yahwe. ¹³Kyatara avwaghe mrana wa mondo njaghamba handu n'nge ho vachiveghea ndhingo itathi ya vunyari na itathi yeakea, ughongo wa ihema, kwa itathi ya vunyamari ni ya mghetatha, fundu achivika itathi ya hatia, kwa iku ni itathi mweele ikelesha.¹⁴Mghetatha aondoa ndhakame mata ya itathi ya hatia na iivika hena kirembe kya kurwi kwa kumndumi kwa mndu uya weeleshwa, hena mnywi mthibu wa kumndumi, hena mnywi wa kurende kwa kumndumi. ¹⁵Niho mghetatha aondoa mafura ifuma hena chumbo na ighamimina hena kitanga kya kuvoko kwa kumtho na ikinditha mnywi wakwe hena mafura gho ghake hena kuvoko kwa kumtho, ¹⁶na inyintira mafura mata kwa mnyai kando mfungate mothya ya Yahwe.¹⁷Mghetatha avika mafura ghareghiwe hena kuvoko kwakwe hena kirembe kya kurwi kwa kumnmi kwa mndu weeleshwa, kaghu ya mnywi mthibu wa kuvoko kwa mndumi, na hena mnyi mthibu wa kurende kwa kumndumi. Kyamtara avike mafura gho kaghu ya ndhakame hena itathi ya hatia. ¹⁸Tha kwa mafura ghareghiwe iku hena mavoko gha mghetatha, aghavika kaghu ya mrwe wa mndu n'ngewe weeleshwa, na mghetatha ahira uelesho fundu fwakwe mothhya ya Yahwe.¹⁹Niho mghetatha afunya itathi ya vunyamari na ichemba upatanisho fundu fwakwe mgheeleshwa kwa ilemwa yakwe iela, na kikamiira kyo avwagha itathi yeokea. ²⁰Niho mghetatha afunya itathi yeokea na itathi ya mbeu kaghu ya madhabahu. Mghetatha achemba upatanisho fundu fwa mndu tho, na niho ava aelie.²¹Fundu kwiyo, kakolea mndu ni mkiva na akairime we matathi gho niho airima iondoa mondo imwi njaghamba tha itathi ya hatia ye kuchwa, ichemba upatanisho fundu fwakwe weka, na limwi ya ikumi ya efa na mchu mcha uthengenywe na mafura tha itathi ya mbeu, na kyombo kya mafura, ²²hamwi na ndhiva ivi hangu fichio fya ndhiva n'ngetdho airima ipata; ndeghe imwi yava itathi ya vunyamari na ingi itathi yeokewa. ²³Hena mfiri wa mnane kyamtara atdhiende kwa vaghetatha fundu fweeleshwa, handu laingilia hena ihema yethangania, mothya ya Yahwe.²⁴Mghetatha aondoa mrana wa mondo fundu fwa itathi na aondoa hamwi na mafura gha mzeituni mata, na afivutdhira kaghu tha akyafinikia kwa Yahwe. ²⁵Amwagha mrana wa mondo fundu fwa itathi ya hatia na aondoa ndhakame mata ya itathi ya hatia na iivika kaghu ya kirembe kya kurwi kwa kumndumi kwa uya mgheleshwa, kaghu ya mnywi mthibu wa kuvoko kwakwe kwa kumndumi na hena mnywi mthibu wa kurende, kwa kumndumi.²⁶Niho mghetatha akutia mafura mata hena kitanga kya kuvoko kwa kumtho, ²⁷na anyinyira kwa mnywi wakwe wa kumndumi mafura mata n'ngegho ghake hena kuvoko kwa kando mfungate mothya ya Yahwe.²⁸Niho mghetatha avika mafura mata n'ngegho ghake hena kuvoko kwakwe hena kirembe kya kurwi kwa mndu uya weeleshwa, hena mnywi mthibu wa kuvoko kwa kumndumi, na mnywi mthibu wa kurende kwa kumndumi maughongo ghaya n'ngegho avikie ndhakame ya itathi ya hatia. ²⁹Avika mafura ghareghiwe ghakwe kuvokonyi kwakwe kaghu ya uya weeleshwa ichemba upatanisho fundu fwakwe mothya ya Yahwe.³⁰Kyatara afunye itathi ya ndhiva, hang'u fichio fya ndhiva, kij n'ngekyo mndu airima ipata- ³¹imwi tha itathi ya vunyamari na ingi tha itathi yeokewa, hamwi na itathi ya mbeu. Niho mghetatha achemba upatanisho fundu fwa uya n'ngewe agheleshwa mothya ya Yahwe. ³²Ii ni sharia fundu fwa mndu kwakwe haghire vwathi vwa ndware ya ngothi, n'ngewe arairima ifunya kipimo kya itathi fundu fwa ieleshwa yakwe.³³Yahwe aleghire na Musa na Aruni akighamba, ³⁴"Maghe mwachecha muivwarilie na kakolea navika ifunda waenea hoshe voshi ya nyumba hena ithanga ya miliki yenyu. ³⁵Niho we n'ngewe mweni nyumba kyamtara ache imvia mghetatha. Kyamtara arere, "Kikyavoni kana kwakwa haghire kindo kilive tha ifunda voshi ya nyumba yakwa"³⁶Niho mghetatha aamoro vafunye findo fyoshe voshi aranaghenda voshi ivona uthibitisho wa ifunda, tha iku voshi ya nyumba haghire ho kyairima ivika najisi. Ifumia ho mghetatha kyamtara aghende voshi ivoma ipfo voshi. ³⁷We kyamtara athingane ifunda ivona iku ngetha uke hena uvagha wa nyumba, na ivona iku havonikana ukijani hangu umro hena boto tdha mvone kano wa uvagha. ³⁸Kakolea nyumba ina funda, niho mghetatha afuma bwang'a ya nyumba na iphfunga kyotdhi kwa nyumba yo kwa mifiri mfungate.³⁹Niho mghetatha avwia he hena mfiri wa mfungate na iithighana ivona iku ngetha ifinda lindevwara uvagha lwa nyumba yoshe. ⁴⁰Kakolea nifwo niho mghetatha aamora iku vagharutdha maghwen'ngegho havonikene ifunda na ghakumbwe hena ughongo najisi bwang'a ya mri⁴¹We aamoro iku mauvagha ghoshe gha voshi ya nyumbo ghakwarwe, na kyatara aondoe findo ficha furiwe na ifyo, fi kwarirwe bwang'a ya mri na ifikumba hena ughongo ucha, luelie. ⁴²Kyatara vaghaondue maghwe ghengi na ighavika hena ughongo kwa maghwe ghamthirwe na kyavatara vatumie teri mbiya ikava ripu nyumba.⁴³Kakolea ifunda likavwia he na iingia hena nyumba n'ngeyo maghwe ghatdhirwe na uvagha ukwarirwe na ikavwa ripu vuhya, ⁴⁴niho mghetatha kyamtara ache aingie voshi na ilolea nyumba ivona kakolea ifunda lindeenea voshi ya nyumba. Kakolea nifwo, iyo ni ifunda ivichwa, na nyumba ni najisi.⁴⁵Kyatara ighuthwe mbai kyatara gho mbao, na ripu yoshe ya voshi ya nyumba fivwavwe fitikwe bwang'a ya mri hena ughongo lwa najisi. ⁴⁶Hena iongera wowoshe aghenda voshi ya nyumba maghe iphfungiwe ava najisi mwaka kyavukwau. ⁴⁷Na wowoshe alee voshi ya nyumba kyanfara afue tdhakwe na wowoshe alighie voshi ya nyumba kyamtara afue nguvo tdhakwe.⁴⁸Kakolea mghetatha akaingia ho iithighana akaivona ighire ifunda lisasae nyumba n'ngeho yeni kavwa ripu, niho ifunda likareka aitangatha nyumba yo iku indeva ielie.⁴⁹Niho kyamtara mghetatha aondoe ndeghe ivi iielesha nyumba na mri wa mwerenzi, na sufu mro, na hisopo. ⁵⁰Amvwagha umwi hena voshi ya mringa mcha hena idumu idu. ⁵¹Aondoa mri wa mwerenzi, hisopo, sufu ya mro na ndeghe ikei na iidonyitha hena ndhakame ya ndeghe iphwie, hena mringa mcha, na inyunyira nyumba kando mfungate.⁵²Aielesha nyumba kwa ndhakame ya ndeghe na mringa mcha hamwi na ndeghe ikei, mri wa mwerenzi hisopo, na sufu ya mro. Mira amlekela ndeghe ikei ighende bwang'a ya mri mighundeni. ⁵³Kwa njia ii kyamtara achembe upatanisho fundu fwa nyumba, na yava ielie.⁵⁴Ii niyo sharia kwa findo fyoshe fya fumana na ndware ya ngothi na findo fyoshe fichiende ndware tha iyo, fundu fwa ithuvwa, ⁵⁵na kwa ifunda hena thori tdha nyumba. ⁵⁶Fundu fwa firumbe fundu fwa mathungu, mabashi, ⁵⁷imanya maghe ghoghoshe vwathi vu ni najisi hang'u ni indii yaeleshwa. Ii ni sharia fundu fwa uvichwa vwa ndware ye ifunda.

¹Yahweh alegaiye na Musa na Haruni, akirera, ²Vavie vandu va Israel, na urere kwavo, "Igheri mndu wowoshe kisonono kindemkonda mwiri wakwe wafunya mathungu, avanajisi. ³Unajisi wakwe uafumana na ikondwa ni kisonono. Ive mwiri wakwe uafunya mathungu kana ithia, kwiyo ni najisi"⁴Yuli vovoshe aikalia vwava najisi, na kindo ngekyo aikaa kaghu yakwe kyava najisi. ⁵Wowoshe abalia vuli vwakwe kyamtara afue nguvo tdhakwe kangi akuthambe hena mringa, kangi ave andenajisika mhaka kyavukwau.⁶Wowoshe achiikaa hena kindo kyokyoshe ngecho mndu ngewe akondiwe ni lkisonono agheikee, mndutho kyamtara afuenguvo tdhake kangi akuthambe hena mringa, kangi ava najisi mhaka kio. ⁷Na wowoshe ambalia mwiri wa ngewe akondiwe ni kisonono nimthari afue nguvo tdhakwe kangi akuthambe hena mringi, na ave najisi mhaka kyavukwau.⁸Mndu wowoshe ngewe avona mringa tha itho hena mndu nganya ngewe aelesherwe, niho mndutho kyamtara afue nguvo tdhakwe kangi akuthambe hena mringo mringa, kangi avanajisi mhaka kyavukwau. ⁹Irati yoyoshe ngeyo lighire mringa mringa wa kisonono akanajisi.¹⁰Wowoshe abalia kindo kyokyoshe kike thinyi ya mndu tho ava najisi mhaka kyavukwau, na wowoshe avava findo fyo kyamtara afue nguvo tdhakwe kangi akuthambe hena mringa; anajisika mhaka kyavukwau. ¹¹Ngewe aghire mringa tha itho akimbalia kuvoka arana thamba hena mringa mavoko ghakwe, mndu alembalilie kyamtara afue thori tdhakwe kangi akuthambe hena mringa, kangi ava najisi mhaka kyavukwau. ¹²Nyungu yoyoshe ya teri ngeyo ighire mringa mringa tha ifyo akibalia nimthari kitenywe, kangi kyombo kya mri kyamtara kithambwe na mringa uelie.¹³Igheri mndu aghire kisonono akaeleshwa hena kisonono kyakwe, niho kyamtara atare hena we mifiri mfungate hena mburi yeeleshwa kwakwe; niho afue nguvo na athambe mwiri wakwe hena mringa wachochoka. Niho ava aelie. ¹⁴Hena mfiri wa mnane kyamtara aondoe mabeta ava kana fichio fivi fya mabeta kangi ache mothia ya Yahweh heingilia hena ihema ya ibumba haya kyamtara afunye ndeghe tdho kwa mtathi. ¹⁵Kyamtara mtathi avafunye umwi tha itathi ya thambi na ingi tha yeokewa kangi mtathi kyamtara ahire ivwaranisha hena kisonono kyakwe.¹⁶¹⁷Kole mndu wowoshe afumwa ni mbeu tdha kiumi, kyamtara akuthambe mwiri wakwe woshe hena mringa; anajisika mhaka kyavukwau. ¹⁸Kangi kole mndu mka na mndu mmi valaa hamwi na ifuma mbeu tdhakiume ighenda kwa mka, kyavatara voshe vavi va kuthambe hena mringa; vava najisi mhaka kyavukwau.¹⁹Mka ake hena mifiri yakwe, aghenda anajisika hena mifiri mfungate, na wowoshe akyaghe mbalia ava najisi mhaka kyavukwau. ²⁰Kyokyoshe akyaghelalia kaghu yakwe igheri ya mifiri yakwe kyava najisi; kindo kyokyoshe ngekyo akyalalia kyava najisi²¹Wowoshe aghebalia vuli vwakwe kyamtara afue nguvo tdhakwe kangi akuthambue hena mringa; mndutho ava najisi mhaka kyavukwau. ²²Wowoshe aghebalia kyokyoshe ngekyo aikalirie kyamtara afue nguvo tdhakwe kangi akuthambe hena mringa; mndutho ava najisi mhaka kyavukwau. ²³Ive kaghu ya vuli kana kindo kyokyoshe kaghu ya hohoshe agheikaa, kole akakibalia, mndutho ava najisi mhaka kyavukwau.²⁴Kole mndu wa kiumi akilaa nawe, na unajisi wa mndu mka ukambalia anajisika mifiri mfungate. Vuli ngetho akyalalia mndu kiumitho kyanajisika.²⁵Kole mndu mka akafumwa ni ndhakakami hena mifi mingi ngeyo thikyo igheri yakwe yeingia mwirinyi kana ikafuma mnu igheri yeingia mwirinyi igheri yoshe ya mifiri yenajisikia, ava tha aleke hena mifiri tdhakwe tdha mwiri. We ni najisi. ²⁶Vuli aghelalia igheri yoshe yefumwa ni ndhakami yava kwakwe kindo kicha dukole vuli aghelalia igheri ya mifiri yakwe, kangi kindo kyokyoshe aikalia kyava najisi, kole du unaji, kole du unajisi wa mifiri yakwe. ²⁷Na wowoshe aghembalia kindo hena findo ifyo ava najisi, Kyamtara we afue nguvo tdhakwe kangi akuthambe weka hena mringa, kangi anajisika mhaka kyavukwau.²⁸Mira kole mka aelesherwe hena ifumwa ni ndhakami, niho atarwa hena we mifiri mfungate, mifiri yo ikamithia ava aelie. ²⁹Hena mifiri wa mnane aondoa kwakwe mabeta avi kangi afiende kwa mtathi heingilia hena ihema ya ibumbenyi. ³⁰Mtathi tho afunua ndeghe imwi tha itathi ya thambi na ungi tha itathi yeokewa, kangi avavwananisha hena itho mothia ya Yahwe mburi ya unajisi wa mka afumwa ni ndhakami.³¹Kui nifo kyamtara uvavike kua vandu va Israel hena unajisi wavo, hena ikyo vapfwavo ifumana na unajisi wavo, hena ichafua ihema yakwa ngeyo niaikaa maghari yavo.³²Ikyo nikyo kyamtara mndu wowoshe aghire kisonono fundu fwa kila mmi ngewe mbeu tdhakwe tdha kiumi na imvi kianajis. ³³Fundu fwa mka ngewe ake hena igheri ya mifiri yakwe, fundu fwa wowoshe aghire kisonono, ave mmi kana mka na fundu fwa wowoshe aghelaa na mka najisi.

¹Yahwe alererie na Mose- iki ni vakinafwe vana vavi vya Aroni, vakinaikae haghwihi na Yahweh niho vakafwa. ²Yahwe alevirie Mose, "Gaya na Aroni mwaninyu na ummbie haghire ho vyoshi ipathia, mothia ya hatherire ha vatherie vyoshi ya ipathia mothia ya kifwiniko cha ivavwaranisha kike kaghu ya thanduku. Akahira kwiyo afwa, ang'u ninavonekana hena mailwi kaghu ya kifwiniko chekwaranisha vandu.³Kwii nifo Aroni kitarire ache hena handu haelie ha fwa haelie. Kimtarire we aingie na ngacha tha itathi ya nzune, na njaghamba ive itathi ya nzune. ⁴Kivaie arae kanzu ya kitani, na kimtarine arae voshi yakwe nguvo ya kitani, na kimtarire arae mshipi wa kitani na kilemba cha kitanio. Ithi ni nguvo thielie kivaie akuthembe mwiri wakwe hena mringa na arae nguvotho. ⁵Kimvaie aondoe hena borwe ya vandu va Israeli oro ivi tha ya nzune na njaghamba imwi ikiva ni itathi yelughula.⁶Niho aroni kimvaie aende ng'umbe tha itathi ya nzune, nigheyo yav yakwe wemwini, macha avwara nithe vandu fundu fwakwe wemini na familia yakwe. ⁷Niho chamteva aondoe mburi ivi na ithivika mothia ya Yahwe hena chothi na aingie hena ihema ya mthomano.⁸Niho Aroni chamtara akave kura fundu fwa mburi itho ivi, imwi kura imwi yava ya Yahwe na kura ingi kwa fundu fwa mndu avwariliwe. ⁹Niho Aroni chamtara aende mburi nigheyo kura ighwilirie mburiyo kwa Yahwe, na ifunya mburiyo tha itathi ya nzune. ¹⁰Mira mburi nigheyo kura ighwirilie na ivwariwa khatara iendwe kwa Yaweh ike na mo. macha ivavanisha vandu na iilaka ighende na ifwo thakenyo tha mburi ya vwariwa.¹¹Aroni nawe chamtara aende ng'umbe fundu fwa itathi ya nzune, nigheyo yava yakwe wemwini, na vundu vakwe, ni kwiyo chamtara we avweghe ng'umbeyo tha itathi ya nzune yake we mwini.¹²Aroni chamtara aondoe chetezo iichue makaa gha moro ifuma handu hetathia mothia ya Yahwe, na mavoko chaichue ubani mcha na iende vindo fyo voshi pazia. ¹³Iho kimvaie avike ubani liirime ifwinika kifwiniko cha kilaghano cha mporere yevwanitha vandu we avike kwio macha anafwa.¹⁴Niho chamtara aondoe thakame kadu ya ng'umbe na iidonyira kwa minywi wakwe kando mfungate mothia ya kifwiniko che vwaranitha vandu.¹⁵Niho chamtara avwaghe mburi fundu fwa itathi ya nzune nigheyo ya fundu fwa vandu na iende thakama yakwe voshi ya ipathia. Iho niho chamtara chatara thakameyo aihirire tha fundu alehirire hena thakama a njaghu. Nimi thari adonyire kaghu ya kifwiniko chevwaranitha vandu na mithia ya kifwiniko chavwaranitha vandu. ¹⁶Nimi thari avaranishe vandu fundu fwa handu haelie fundu fwa nihiro nivichwa ya vandu va Israel, na kwa fundu fwa legha na nzune thavo thoshe. We ni mithari ahirefi fundu fwa ihema ya mthorono, nigheyo, Yahwe achiika maghari yavo, hena mihiro yavo mivichwa.¹⁷Haghireho mndu achaghighwa ikae hena ihema yethangania maghe Aroni achaingia ivwaranitha vandu hena handu hatherire ha vaghethethara, na mpaka afuma bwang'a na ave andemalia ivwaranitha vandu fundu fwakwe we mwini na fundu fwa vandu vwakwe, na kwa fundu fwa ifiyo ya Israeli. ¹⁸Nimi thari afume bwang'a handu hetathia iho mothia ya Yahwe na ivwaranitha vandu fwa icho, na nimi thari aondoe thakame kadu ya mburi na iivika kaghu ya mmbai wa handu hatathia ighaluka hhoshe. ¹⁹Achashighwa adonyire thakame kadu kaghu yakwe kwa mnywi wakwe kando mfungate iitherija na ive ni ya Yahwe weweka, kuwa na ifuma hena mihiro mivichwa ya vandu va Israeli.²⁰Akammalia ivwaranitha vandu fundu fwa handu hatharire mnu ihema ya mthomano, na handu hetathia, ni mithari aende mburi irafwie. ²¹Ni mithari Aroni avikie mavoko ghakwe ghoshe kaghu ya mrwe wa mburiyo ike na mo, arave kaghu yayo vivichwa fyoshe vya vandu va Israeli, na imlegha Ruva yavo yoshe, na thune tho kaghu ya mburiyo na aileke kwa mndu airima itika mburiyo ifo thakenyi. ²²Mburiyo ni midhari ivave kaghu yakwe vivichwa fyoshe fighode handu yakiva. Ifyo dhakenyi, mndutho ailekele mburiyo ighende chakwe.²³Niho Aroni chamtara aghende kangi hena ihema ya mthomano na iraa nguvo tha kitani inghetho achiraa avanaghenda handu hatherire mnu, na achashighwa are nguvotho iho. ²⁴Chamtara adhambe mwiri wakwe kwa mringa handu hatherire na arae nguvo thakwe tha mifiri yoshe, na chamtara afume bwang'a ifunya itathi yelughula na itathi ye lughula ya fundu fwa vandu vaya, na fundu achafunya itathi ye vwaranitha vandu fundu fwakwe we mwini fundu fwakwe we mwini na fundu fwa vandu.²⁵Ni mithari aokie mafura gha itathi ya thune kagha ya handu hetathia. ²⁶Mndu tho achava mburi yefungirwa ighende chakwe ni mithari afue nguvo ha itathi mwiri wakwe hena mringa, akammalia aiirima ivwiahe hena ngambi.²⁷Njaghu iya itathi ya thune na mburi iya ya itathi ya thune, nigheyo thakeme yakwe ileendiwe ye vwanitha vandu handu hatherire, nimi thari itikwe bwang'a ya kambi, ifyo niimi thari vaokie njoni thayo, nyama thayo dhari thayo. ²⁸Itho nighema achakea mbaritho, ni mithari afue nguvo thakwe kangi akuthambe mwiri wakwe hena mringa, akammalia, airima hena kambi.²⁹Icho nimi thari fundu fwenyu ku kila mwiri wa mfungate, mfiri wa ikumi wa mwiri, mwakuisha mweka na uha hira udima, kive ni mndu afweriweho hang'u mghenyi achiikaa maghari yenyu. ³⁰Ni ku lee hena mifiriyo yevwaranisha vandu cha lirwa fundu fwenyu, imuthenja imwe na nzune thenyu thoshe macha muele mothia ya Yahwe. ³¹Iki kitariwe kwa Sabato yaahema fundu fwenyu, na nimithari mkuduishe mweni na mhahira ndima. Iki chamtara maghari yenyu.³²Mghetatha mrwe, nigheewe afiwa mafura na ikwera kiringo ave mghatatha mrwe handu ha ndie, ni mithari avwaranithe vandu kwa iraa nguvo tha kitani, itho ni nguvo thithorire. ³³Ni mithari avwarathire vandu fwa handu hatherire mnnu, ni mithari avwaranitha vandu fundu fwa ihema ya mthomano na handu hetathia, na nimthari avwaranisha vandu fwa vaghetatha na kwa fundu fwa ifiyo ya vandu.³⁴Icho chava cha mifiri yoshe fundu fwafyo, ivwaranisha vandu fundu fwa vandu va Israeli fundu fwa nzune thavo thoshe, kando kamwi kwa kia mwaka. Na killechihirika tha fundu Yahwe alemvavie Mose.

¹Yahwe akamvia Mose, ²Gaya na Aroni na varana vakwe, na vandu voshe va Israeli vavie vindo nighefyo avelimothie Yahweh. ³Mndu wowoshe wa Israeli achivwagha njaghu hang'u komondo hang'u mburi kambinyi hang'u ambwaghia bwang'a towang'a ya kambi macha amfunye itathi- ⁴kakolea acha mwendewe handu heingilia ha yethangania macha imfunya itathi kwa Yahwe mothia ya ihema yakwe ye thangania, mndu tho achalaviwa thakame ikutiwe. Akutie thakame, na m,ndu tho nimithari arumbuliwe mbai ifuma maghari ya vandu vakwe.⁵Iamoro ni iku vandu vya Israeli vaende matathi ghavo kwa Yahwe handu heingilia ha ihema yethangania vathiende kwa mghetatha macha thifunywe thivike matathi gha nahevache kwa Yahwe, handu hefunya balata hena mremi. ⁶Mghemtatha adonyiva thakame kaghu ya handu hetathia na Yahwe handu heingilia hena ihema yethangania; aokea mafura ghakwe macha ghafunye mbungo yanulia mothia ya Yahwe.⁷Ni mithari vandu vanafunyahe matathi ghavo kwa thanamu tha mburoi, nighetho thahira kwa vagheshinda. Ili yava iamoro ya kala kwa fundu fwavo hena mbare tha vandu vavo voshe.⁸Ni mithari avavie, 'mndu wowoshe wa Israeli, hang'u mgheri wowoshe arue maghari yavo, achifunya matathi, ⁹na anaiende hena handu heingilia ha ihema yethangania macha ifunywe kwa Yahwe, mndu tho ni mithari arumbuliwe mbai ifuma hena vandu vakwe."¹⁰Na mndu wowoshe wa Israeli, hang'u wowoshe wa vaghenyi arwe magheri yavo, achinywa athakame, namrumbulia mbai afume magheri ya vandu vakwe. ¹¹Kwa ku mo wa mnyama wowoshe uke hena thakame yakwe. Nifunyire thakame yakwe kwenyu yevwaranishwa kaghu ya handu hetathia fundu fwa wenyu, kwa ku thakame niyo ichivwaranya vandu, kwa ku ni thakame yavwaranisha vandu kwafundu fwa mo.¹²Kwa ku nilevavirie vandu va Israeli ku haghire maghari yenyu kimtarime iya thakame, hang'u wowoshe wa vaghenyi arue magheri yenyu aya thakame. ¹³Na wowoshe maghari ya vandu va Israeli, hang'u mghenyi wowoshe arue maghari yenyu ni mithari akutethakane ya mnyama na iishikia thakameyo kwa kiluli.¹⁴Kwa ku mo wa kila kindo kika na mo kika hana mo wakwe. Ni kwaku nilevavirie vandu va Israeli, ni mithari munaya thakame ya kindo chochoshe kighire mo, kwa ku maisha gha kila kindo kighire mo ni thakame yakwe. Wowoshe aiya ni mithari arumbuliwe mbai.¹⁵Mndu wowoshe aya kivudo hangu avwaghiwe ni nyama ya thakenyi hang'u mndu uya aghiriliweho hang'u ni mghenyi afeleriweho kwenyu, ni mithari afue nguvo thakwe na ikuthamba hena mringa, na itho ava najisi mpaka chavukwau. Niho akuelesha. ¹⁶Kakole akafuewe nguvu thakwe hang'u ikuthamba mwiri wakw, ni mithari akuondolie kivichwa chakwe."

¹Yahweh akagaya na Mose, ku, ²"Gaya na vandu va Israeli na uvavie," Inyi ninyi Yahwe Ruva wenyu. ³Munahira findo nighefyo vandu va Misri vachihira handu mlerue kala. Ni mithari munahira vindo fia vachafihira vandu va kanani, ithanga nigheyo ninamutika imwe. Munaivaria miikalie yavo.⁴Sheria thakwa nitho mwathiiraria, na niamoro ghakwa nigho mwavwara, kwa ku inyi ninyi Yahwe Ruva wenyu. ⁵Hena icho ni mithari muvware milaho yakwa sheria thakwa. Kole mndu andethivwara aishi kwa itho. Inyi ninyi Yahweh.⁶⁷Kuna m-bwagha ngo ndio wafyo kwa ika na mao. Ni mao wafyo! kiakutaracho imvwagha ngoo yakwe. ⁸Kuna laa na wowoshe wa vaka va ndio wafyo; Kunambwagha ngoo fundu fyo ndio wafyo.⁹Kuna laa na wowoshe wowoshe wa valubwio, na vempu va ndio wafyo hang'u vefyu va mao, hang'u alesherwe kwenyu hangu kua na iwe, kunache laa na valumbwio. ¹⁰Kunache laa na vephfu va mrana wafyo, hang'u vya mrana wa fefyu. Iko ni iraghwa yafyo kweka. ¹¹Kunache laa na vefyu va mka wa ndio wafyo, ateleriwe kwa ndio wafyo, we ni iumbwio, na kunacha laa nawe.¹²Kunache laa na lumbwie wa ndio wafyo. we ni wenyu wa haghwihi kwa ndio wafyo. ¹³Kunache na wavo mao wafyo. We ni wavo mao. ¹⁴Kunamraghwisha wavo ndio wafyo kwa ika wakwe kunamchia haghwihi kwa kindo cho, we ni shangathio¹⁵Kunache laa na vefyu va mkwe wafyo, We nio mka wa mrana wafyo kunache laa nawe. ¹⁶Kunache laa na mkaa mamao, kunachemvwagha ngoo we hena njia yo.¹⁷Kunache laa na mka hang'u mfyu wakwe, hang'u mfyu wa mrana wakwe hang'u mfyu wa mfyu wakwe.Ivo ni vavo vahaghwihi, na ilaa navo kiveva ni kivichwa mnu. ¹⁸Kunachivutha wavo mka wafyo ikamghosha wafyo wa kavi na ilaa nawe maghe mka wevoka aekei.¹⁹Kuna laa na mka maghe ake hena mwiri. We ni najisi maghegho. ²⁰Kuna laa na mka mndu wa mvathweni na ikutia matondo kweka hena njia ii.²¹Kunavafunya vana venyu na ivaithiva hena moro, mcha muvafunye mtathi kwa Moleki, munacheli- najisi rina ya Ruva wenyu. Inyi ninyi Yahweh.²²Kuna laana na mndu wa kyumi ungi tha fundu kuchikana, ²³na mka. Kindo ki kiveva kithavonwa. Kuna che laa na mnyama wowoshe na ikuvikia unajisi kwakwe. Chamtara cha mndu wa kika idunganya ilaana- mnyama wowoshe. Icho kiveva kithavonwa.²⁴Munakifia matondo mwaka hena njia thi, kwa ku hena njia thi vamataifa vakifirie matondo, mataifa nighegho nighatangira ghafuma fundu fwenyu. ²⁵Kwa kuu ithanga linajisiwe, kwa nilekavie nzune yavo, na ithanga likavaereka vandu vo.²⁶Hena icho chamutara ivwara maomoro ghakwe na vindo niamorie, na munahira chochoshe cha vindo fyo na mafyuko, Ha mwiisraeli afuriwe hang'u mghenyi arue maghari yenyu. ²⁷Kwa ku ni kivichwa kindo cho vahirire, vaya nighevo valerue ha muracha, na luvaha ithanga lindenajisiwe. ²⁸Hena icho, mukulambue macha ithanga linavareka imwe mukinalinajisi, tha fundu livevarekie vaya valekeho mwaranacha.²⁹Wowoshe ahira findo fyo fukitha, vandu vahira vindo fyo fyukisa ni mithari varumbuliwa mbai maghari ya vandu vavo. ³⁰Hena icho kiavatara maamoro ghakwa na thikahire miikaeli yefyukitha nigheyo ilehirirwe muranacha, macha munajinajisi mwemweka kwa itho. Inyi ninyi Yahwe Ruva wenyu.

¹Yahweh na Mose, akaghamba ku. ²Gaya na luvungano loshe lwa vandu va Israeli na uvavie, Ni thari muve vandu vatherire, kwa ku inyi ni Yahwe wenyuatherire. ³Kia mndu amshimie mae na ndie. Ni mithari muthivware sabato thakwa. Inyi ninyi Yahwe Ruva wenyu. ⁴Munathighalukia thanamu thiroghire vughuri hang'u ikuchembea mweka mivungu ya chuma. Inyi ninyi Yahwe Ruva wenyu.⁵Ukifunya matadhi vumwi kwa Yahwe, kwafunya macha uirikiwe. ⁶Ni mithari ilighwe mifiriyo iyo kuifunyire, hang'u mfiri mwaivaria. Kakole kikareghwa kindo chochoshe hata mifiri wa kararu ni mithari kiokiwe kilengule kwa moro. ⁷Kakole kikalighwa mfiri wa kararu chava najisi. kikaivikiwe cho. ⁸Mira wowoshe akiya nimithari aondo vuvichwa vwakwe weka andekifakja kindo kithererire cha Yahwe. Mndu tho ni mithari arumbuliwe mbai ni vandu vakwe.⁹Ukikova tiro hena mremi wafyo, kuna kova ifyo mbai mwa mremi wafyo, kangi kukavunganye mbughuru ya firo fya fyofyoshe. ¹⁰Kunavunganye kila dhabibu ifuma hena midhabibu yafyo kangi kuna dodoa dhabibu thighwia mbai hena mremi wa midhabibu. Ni dhaari uthire kwa vakiva na vaghenyi. Inyi ninyi Yahwe Ruva wafyo.¹¹Kunaiva, kunarera mongo, kunalemba. ¹²Kuna apa kwa rina yakwa kwa mongo na ilinajisi rina ya Ruva wafyo. Inyi ninyi Yaweh.¹³Kunamwivaria mbai jirani wafyo hata imwiivia. Kunavwarilia maliha gha kibarua kio bagha mpaka ikero. ¹⁴Kundareghea mumu mndu arachiichwa hang'u ivika mwaka mothia ya kipofu. Handu hakwe chakutara umuovohe Ruva wafyo. Inyi ninyi Yahwe.¹⁵Kunagheruma hukumu ikava mongo. Kunavora ughongo lumwi kwa mndu mlive ang'u kwa ku we du ni mkiva na kunamka ughongo lumwi kwa ku we du ni mndu wa shima. Baadala yakwe rumbua mburi ya jivani wafyo kwa keni yoshe. ¹⁶Kunaghenda ifyo na ifyo ukirera findo fyelinganya maghari ya vandu vafyo mira shigha iria maisha gha jirani wafyo. Inyi ninyi Yahwe.¹⁷Kuna mdaha wenyu ngoonyi yafyo. Bohia jirani wafyo kwa shima macha kunavwarana hena nzune kwa fundu fwakwe. ¹⁸Kuna lihira thire hang'u imfimbia wowoshe hena mndu wa vandu vafyo, mira handu hakwe mfure jirani wafyo tha fundu kukafurie we kweka. Inyi ninyi Yahwe.¹⁹Vwara maamoro ghakwa. Kuna kavitha vanyama vafyo kwa ithanganya vanyama vengi varafwenene. Kunadhanganya mbeu ivi tha mbeu ukivia mremi wafyo. Kunaraa nguvo ifyumiwe na itamwa kwa nyuzi tha rangi ivi thinafwenene hamwi.²⁰Mndu wowoshe alaana na mfyu mtumwa aravetherwe ni mnduomi ungi, mira anakombolewa we hang'u ana lekelwawe, ni mithari anikwe adhabu. Vakavwaghwevo kwa ku mfyu uya aleko alekelwa we. ²¹Thari mndu tho aende itathi yakwe yekonda handu heingilia na ihema yethangania - njaghamba ive itathi ye konda. ²²Niho mghetatha arunganya vandu kwa fundu fwa njaghamba mothia tha Yahwe ihanana na nzune ahire. Na thaneyo ahirine yareghewa.²³Mukigheri hena ithanga na iviaa mbare thoshe tha miri ya kijo, niho mwaghata matunda ghahirwe ku ghelegheriwe ilighwa. Matunda gho ghaleghwa kwafyo kwa miaka iraru. Ghakalighwe gho. ²⁴Mira hena mwaka wa nne matunda ghoshe ghava ghatherire, matathi gha nguma kwa Yahwe. ²⁵Hena mwaka katanokwa irima iya itunda, ghava ghatherive, matathi gha nguma kwa Yahwe.²⁶Kunaya nyama yoyoshe ighwe thakame vwoshi yayo. Kunavetha kwa ngoo maghehachie. ²⁷Kunashigha ivaivaria mbai vandu kwa nguju tha vithavi kunaivaria niikalie ya vaithanga ihaa kikwalela hang'u ihaa imbai wa wa kole thenyu. ²⁸Kunarumbua mwiri wafyo kwa njia tha vandu vafwie hangu ishogh shogha hena mwiri wafyo. Inyi ni ninyi Yahwe.²⁹Kunamraghwisha mwana wafyo wa kika imghosha mghakulaliwa, ang'u ithanga yaghwa hena mkakaba, na ithanga yarerwa hena vuvichwa. ³⁰Kwathivwara Sabato thakwa na ihashimia vandu hathirire ha ihema yakwa yethangania. Inyi ninyi Yahweh.³¹Munavaghalukia vaya vachigaya na vandu vafwie, hangu ngo tha vafwie, munavashigha, thirato vamunajisi, inyi ninyi Yahwe Ruva wenyu.³²Chakutara umke mothia ya mndu aghire mwvi na ushimie ukimvona mghosi chakutara umwovoshe Ruva wafyo. Inyi ninyi Yahwe.³³Mghenyi akaikaa haamwi na imwe hena ithanga yenyu kuona mhiria kivichwa chochoshe kichwa. ³⁴Mghenyi achiika na imwe ni thari ave tha mwenyeji mwiisraeli kwa ifwe achiika kwenyu, nithari ufure thafundu kukufurie kweka, kwa ku kule mghenyi hena ithanga ya Misri.³⁵Ukipima vwacha, ilemea, hang'u fingi kunatumia vipimo fye lembea. ³⁶Tumia kilo kiraghire fore, maghwe ghepimia ghave nicha, efa halali hi ni halali. Inyi ni Yahwe Ruva wafyo. Nikufunyire hena ithanga ya utumwa ya Misri. ³⁷Kwa vwara ghakwa na sheria thakwa thoshe na ithihira. Inyi ninyio Yahwe.

¹Yahwe akagaya na Musa, akarera, ²Bhabhie bhandu bha bha Israeli, mru wowoshe maghari gha bhandu bha Israeli, Kana mghenyi wowoshe achiikaa kaghari bha Israeli ngewe amfunya mrana wakwe wowoshe kwa Moleki, (kididi) keni abhwaghwa. Nilathima bhandu bha ithanga inyunyurua bhamponde kwamaghe³Kangi na dindisha kyamu kyakwa kaghu ya mrutho na mtemea kwa ifuma kighari kya bhandu bhakwe kwathababu amfunyire mrana wakwe kwa Moleki, kimetha ipata (ina chafwa) inajisi handu kwakwa haelesherwe mna ilinajithi rina yakwa lielesherwe. ⁴Na kole bhandu bha ithanga bhapfwendera mithoghabho kwa mrutho akimfunya umwi wa bharana bhakwe kwa Moleki, kole bhara mbhwaghe mrutho niho inyi njeka na kididisha kyamu kyamu kyakwa kighari mrutho na mbare yakwe. ⁵Nanyi namrumbulia kuwa homwi na wowoshe akya kuhekekesha ku ni kahaba kimetha bhahire bhumalaya na Moleki.⁶Mru uya akiya bhaghakia bhagherera na bhapfwie, kana bhaya na ngoo kimetha ihiva ukahaba na bho nadindisha kyamu kyakwa kighari kya mrutho nanyi na mtemea kuwa afume kighari kya bhandu bhakwe. ⁷Hena ikyo kueleshenyi mweka na muele, kwa thababu inyi ninyi Yahwe Rubha wenyu.⁸Mwathibhwara amritha kwa naititura. Inyi ninyi Yahwe andemubhika ughongo imwe Rubha imwe Rubhawenyu. ⁹Wowoshe andemreghea mumu ndie wakwe kana mae wakwa keni mrutho abhwwaghwa. Amreghelie ndie kana mae wakwe hena ikyo aghire hatia kangi kiamtikia kipfwa.¹⁰Mru wa kyumi wowoshe aleena mka wa mrumi urwee, yaa wowoshe akyalaana na mka wa jiranii wakwe uya wa kyumi mgheshinda na wakika mgheshinda na wakika mgheshinda ni lathima bhoshe bhabhi bhabwaghwe. ¹¹Mru wa kyumi wowoshe alee mka wandie kimetha bhathangane kimwiri andemvawisha ndie wakwe weka. Bhoshe bhabhi, Mranatho na mkatho wa ndie kididi bhabhwaghwa bhaghire haria na kipfwa kibhafikie. ¹²Kole mru kyumi alaa na mka wa mrana wakwe, bhoshe bhabhi, Mru nakyumi tho na mru mkatho wa mrana kididi bha bhavaghwa. Bhahirire konda. bhaghire hatia na bhaa stahili kipfwa.¹³Kole mru wa kyumi akialaa na mru wa kyumi urwee thafundu achilaa na mru wa kika, bhoshe bhabhi bhahirire mbuvi yo ya konda. Kididi bha bhwaghwa bhaghire hatia na bhaashughwa kipfwa. ¹⁴Ikabha mru wa kyumi amuondoa mka kangi akamwondoa na mae wa mkatho, ibhu ni bhubhichwa. Ni lathi na bhaokiwe na moro, bhoshe bhabhi, mru wa kyumi tho na mkatho, iku hakaghire kondeka ho kighari kyenyu.¹⁵Ikibha mru wa kyumi akyalaa na bhanyama, kididi abbhwaghwa ni lathima mrumi tho na mnyama tho. ¹⁶Ikibha mru wa kika andethongelea mnyama kimetha alae natho ni lathima mumbhwagha mkatho na hamwi na mnyamatho. Kwa kididi ni lathima bha bhwaghwe bhaghire hatia na bhashighwie kipfwa.¹⁷Ikibha Mru wakyumi alaa Lumbwie, Kana ni mpfu wa ndie wakwe kana mpfu mae wakwe. Ikibha bhalee hamwi ikyo ni kindo kya ivaghwa. Nilathima bhatemi we kua bhafume kighari kya mitho gha bhandu bhakwe- ikibha bhalee hamwi, ikyo kindo kya ivawa kwalia alee na dadie ni lathima abhabhe thambi yakwe. ¹⁸Kole mru wa kyumi alee na mru wa kika hena igheri ya hethi yakwe, na athengene kimwiri abha aushukurie (mtiririko) idonya ya ndhakami yakwe, ni lathima bhoshe bhabhi bharumbuliwe kuwa fuma maghari ya bhandu bhabhi.¹⁹Kuna laa na daiemoa wapfyo kand dada wa ndio kwalia kwaivima mvawisha mru wapfwo wa hamwi, Ni mithari kwatika bhabhichwa bhwapfo kweka. ²⁰Kole mtu wa kyumi akyalaa na shangathiwe,abha amrawishire mjonae. Bhakamipfwa na bha nyanyiria bhoshe bhabhi, na bhakampfwa naubhutira kuwa urithi wa bhana bhabho ngebho bhalenikiwe ifuma kwa bhathima bhabho. ²¹Kole mru wa wabho akei ikyo ni kindo kya ivawa. Amvawishire kakie, na nabhabhutira kuwa mari yoyoshe ngeyo bhana bhakwe ifuma kwa bhathima bhabho.²²Heikyo bhabhighwa bhabhware Amri na sheria takwa toshe. nimithari mutatanie iku ithanga lia ngeyo nibha nibhaendie ikaa lina muereka imwe. ²³Munaghenda hena mila ta mathanga ingegho naghavitisha mothia yenye ang'u nikyo bha hirire findo fibhichwwa ifi fyoshe, nanyi nidebhadahe bhoshe.²⁴Nanyi ni kambhia imwe, Mwaiikalia ithanga yabho, naifunya kwenyu muimliki, ithanga lichidonya maribha na bhuki. Inyi ninyi Yahweh Rubha wenyu amubhikie ughongo ifuma kwa bhandu bhengi. ²⁵Nimithari mutofautoshe kighavi kya kya bhanyama najithi na bhaya bhache na kighavi kya ndeghe najithi na bhecha. Munakuchafua mwe mweka kwa bhanyama kana ndeghe kana kiumbe ki du bululika kaghu ya ithanga ingekyo najiihi, ingekye nikitengie ibha najithi.²⁶Mwabhabhaghe eleshwa kwalia inyi, Yahwe, ni mgheeleshwa, nanyi nimutengie ifuma kwa bhandu bhengi kwalia imwe ni bhakwa.²⁷Mru wakyumi kana Mru wa kika achirera na ngoma kangi chirera na ngoo tipfwie kididi abhwang'wa. Bhandu bhamuponda kwa maghwe. Bhaghire makotha na bhakyashighwa kipfwa.

¹²Yahweh akambia Musa, "Mgaye na vaghetatha, vana va aroni, uvavi, "haghire hata umwi maghari yenyu akukonda kwa vaya mvapfwa maghari ya vandu vakwe. Mira thiwia we niye wavo wa haghwihi - mae wakwe, ndie wakwe mpfu wakwe, wavo. ³Kana lumbwie bikira amtegemerie, kwaku aghire mmi we kwa itho airima ikondanya.⁴Mira akukondanyawe na ikuchafua fundu fwa mbareingi. ⁵Vaghetatha vahaavo njwi ta mirwe yavo kangi vahaavo pembeni ya keru tavo, kangi vashosha vo thare hena miri yavo. ⁶Vava wandu waelesherwe kwa Ruva wavo nanga valiraghwishavo irina wavo Ruva vavo, kwaku vaghetatha vachifunya itathi ya Yahweh ya kicho mkate wa Ruva wavo. Hena ikyo vaghetath nimthari vawe vaelie.⁷Vakamfunyevo mka achishinda na akukondie, vakavunyevo mka ainutiwe ifuma kwa mmi wakwe kwaku valekene fundu fwa Ruva wavo. ⁸Kwamte we niwe akyafunya mkate kwa Ruva wavo. Nimithari ave ni mndu aelie kwaku- Inyi, Yahweh niinyi mghemuelesha niinyi-kangi. Inyi njeka nielie. ⁹Mpfu wowoshe wa mghetatha akukondie kwa ishinda akyakuraghwisha weka. Ni mthari ashe pere kwa moro.¹⁰Mndu ngewe mghhetatha mrwe maghari hena vavo, ngewe mafura ghaelie ghemikutiwa mrwenyi kwake na ngewe andemiviwa wakfu kimetha arae thori maalum ya mghetatha mrwe, too atilekawe mwaji njwi takwe wala akatiba rewe thori takwe. ¹¹Too akaingiewe handu hohoshe haghire kimba na ihukondanya, hata kole ni kimba kya ndie wakwe hang'u kya mae wakwe. ¹²Mghetatha mrwe avuka handu haelie hena ihema ye thangania kana ihukonganya handu ha-elie kwa Ruva wakwe avikiriwe wakfu iva mghetatha mrwe kwa ivikiwa mafura gha upaho gha Ruva wakwe. Inyi niwe Yahweh.¹³Mghetatha mrwe nimithari aondue mpfu bikira ave mka wakwe. ¹⁴Akaonduwe mka apfwiriwe ni mmi mka alekiwe hang'u mka achi shinda. Airima iondoa mka bikira ifuma kwa vandu vakwe. ¹⁵Henaikyo anakondaaya vana vakwe maghari ya vandu vakwe kwaku inyi Yahweh, ni inyi nnambiha ave mndu aelie."¹⁶Yahwe akammbia Musa, akarera; ¹⁷Gaya na Aroni kangi nmmbie mndu wowoshe wa mbare yapfwo hena mthanya wapfo aghire kathoro hena mwiri wakwe anatogelea ifunya kijo kwa Ruva wakwe.¹⁸Mndu wowoshe aghire kathoro hena mwiri wakwe anaghenda haghwihi kwa Yahweh, ¹⁹mtu arachivona kana mndu achiirima iivara, mndu akondiwe kyamu hang'u araghire marungo gha mwiri, mdu aghire marende hangu mavoko ghakodekie. ²⁰Mndu aghire kibiongo mghongonyi kwakwe kana mdu mghwihi mnu hang'u mtuthe mnu hang'u aghire ngenge hang'u aghire ndware tha ing'ongo, mathangu hangu mdu mbolo takwe titaniwe. ²¹Hakaghireho mndu maghari ya mbare ya Aroni mbetatha mrwe aghire kathoro mwiri wakwe aikaa haghwihi hena ifunya matathi gheokewa kwa moro fundu fwa Yahweh. Mndu tha itho aghire kathoro mwinyi akairiwewe ikaa haghwihi kimetha afunye wa Ruva wakwe.²²Airima iya kijo kya Ruva wakwe, kana five vindomuta hena vindo fia fielie mnu hang'u fia fielie. ²³Hata kwio, akaingiewe hena ipathia kangi ithogelea madhabahu, kwaku aghire kathoro hena mwiri wakwe, kimetha anakondanya handu handu hakwa haelie kwalia. Inyinnge inyi Yahweh amuvika muve vaelesherwe. ²⁴Hena kwio Musa akavavia firero ifi Aroni, vana vakwe, na vandu voshe va Israeli.

¹Yahwe akagaya na Musa, akarera, ²Gaya na Aroni na mwana wakwe, uvavie valekane na findo fielie fya wandu va Israeli vafitengie kwakwa. Vanakondanya vafitengie kwakwa. Inyi niinyi Yahweh. ³Vavie, "kole umwi wa vaghe ghirwa venyu hena mthanga wenyu akyaikaa haghwi na vindo va Israeli vafitengie kwa Yahweh, Igheri akondanyire lathima mndutho avwaghwe afume mothia yakwa. Inyi niinyi Yahweh.⁴Hakaghireho mndu wowoshe wa mthanga wa Aroni aghire ndware ya ngothi ichia mbukitha, kana iambukitha ghadonya ifuma hena mwiri wakwe, itho aya ughongo wowoshe wa dhabihu ifunyirwe kwa Yahweh mpaka aeleshwe. Wowoshe abalia kindo kyokyoshe kikondayikie kwa njia yebalia kimba, kana kwa ibalia mndu wowoshe akyafunya mbeu ya kyumi, ⁵kana wowoshe akabalia mnyama amkondanya kana mndu wowoshe amkondanya, hena kwio ikondanya yoyoshe yairima iva- ⁶mghetatha wowoshe abalia kindo kyokyoshe kiraelie andekondanya mpaka kyavukwau. Akayewe kyokyoshe kya findo fielie, thari akindethambwa mwiri wakwe hena mringa.⁷Iruva likamighwa, niho kwa kwaela. Kukamikya kwairima iya ifuma hena findo fielie, kwaku findo fyo ni kijo fyakwe. ⁸Anaya kiudu kyokyoshe kidodoriwe kana mnyama avwaghiwe ni wanyama vwa thakeny, hena iyo yamkondanya. Inyi niinyi Yahweh. ⁹Nimthari vaghetatha vaivarie ikyo nirerie, kole therekwio vaingia hena ikonda ya dhambi na vaivima ipfwa kwa ikonda nya Inyi niinyi Yahweh nnavachemba vaele.¹⁰Haghireho mndu ifuma bwang'a mbare ya mhetatha hamwi na vaghenyi va mhetatha hena vaghenira ndima vakwe wachihwa, airima iya kindo kyokyoshe kielie. ¹¹Mira kole mghetatho aghurie mghehira ndimatho kwa pethha yakwe weka; mhiri ndima tho airima iya ifuma hena vindo vitengiwe kwa Yahweh. Na vandu va mthanga wa mghetatha na vahiri ndima vaghriwe kenyi kwakwe, vairima iya hamwi nawe ifuma hena findo fwo.¹²Kole mpfu wa kuhani andaondowa ni mndu there mghetatha, airimawe iya kyokyoshe kifunyirwe tha mthango wa matathi ghaelie. ¹³Mira kole mpfu wa mghetatha apfwiriwe ni mmi kana ainutire kwa mmi na kole araghire mwana, na kana akyavwia igheikaa kenyi kwa ndie thafundu aleehukaa ningempfu, airima iya ifuma hena kijo kya ndie wakwe. Mira haghire wowoshe there wa mtanga wa mhetatha airima iya ifuma hena kijo kya mhetatha .¹⁴Kole mndu akya ya kijo kielie arukiichi, mndutho amliha kuhani fundu fwa kijokyo; kyamtara aongere kimwi hena fitanu kaghu yakwe na avwighire kwa kuhani. ¹⁵Nkyavatara kyo vandu va Israeli kuvaheshimu vindo vielie ifyo fighuriwe kaghu na iendwe lwa Yahweh. ¹⁶Kangi vakithababisha voka iondoa thambi ngeyo iveirima iva thambi yeya kijo kielie kwaku inyi niinyi Yahweh nichivaelesha."¹⁷Yahweh akagaya na Musa akarera, ¹⁸"Rera na Aroni na vanavakwe, na vandu wa Israeli voshe. Uwavie, Misraeli wowoshe, kana Mghenyi arue Israeli, wakiende dhabihu- ive ni itathi ya hiari, kana vaende kwa Yahweh itathi yeokea kwa moro. ¹⁹Kole mvashigha liirikiwe, ni mithari vafunye mnyama wa kyumi araghive kivaa, ifuma hena ifio ya ngumbe, magonji, kana mburi.²⁰Mira mukafunyemwe kyokyoshe kighire kivaa. Thikaondunyi kwa niaba yenyu. ²¹Mndu wowoshe afunyire dhabihu ya itathi ya ushirika ifuma hena ifio ya ng'umbe hana ya magonji kwa Yahweh kimetha atimithe kiapo hang'u ni itathi ya hiari kimetha hirikiwe ni mithari linava ni kiuma. Nilathima hanaghira kivaa hena mnyama.²²Huta handu munafunya vanyama vapfwie mitho, vajeruhiniwe, hang'u vaghire kilema vaghire mathungu, mang'ongo nghafunya ufia, kana vaghiri figaga. Munafunya munafunya vambare ii wa dhabihu yeokewa na moro ifunyirwe kwa Yahweh kaghu ya madhabahu. ²³Kwairima iende maksai kana mwana wa ikonji aghire kivaa kana aghire longa tha itathi ya hiari, mira itathi tha iyo ni kwa ajili yetimitha kiapo, yairikiwayo.²⁴Kunafunya kwa Yahweh mnyama wowoshe aghire ing'ongo, atenyirwe, kana ataniwe mbolo takwe. ²⁵Kunahira kwio hena ithanga yapfwo. Kunaende mkate wa Ruva wapfwo hena hena mavoko gha mghenyi. Vanyavo vaghire fivaa na kithoro hena miri yavo, vainkiwavo nanga fundu fwapfwo.²⁶Yahweh akammbia Musa na akarera, ²⁷Kigheri ngache, mwana wa ignji kana wa mburi akighirwa, sharti areghwe na mae wakwe ikenda ya mifiri mfungate. Niho idungia mfiri wa mnane na ighenda mothia, airima iirikiwa ira dhabihu ichembiwe kwa moro kwa Yahweh.²⁸Kunachinja ng'umbe ya kila hamwi na ngache yakwe na mburi ya kika hamwi na kimwana kyakwe kwa mfiri mmwi. ²⁹Ukifunya itathi ya shukrani kwa Yahweh kwafunya njia iirikiriwe. ³⁰Nimithari ilighwe mfiritho ifo ifunyirewe. Kwairikiwa pfwo ira kyokyoshe mpaka ikero. Inyi niinyi Yahweh.³¹Henaikyo nkyamtara muvware maamoro ghakwa na ighaivaria. Inyi niinyi Yahweh. ³²Munaliraghisha irina yakwa lielie. Nimthari limanyike ku lielie ni vandu va Israeli. Inyi niinyi Yahweh nimuchembie imwe vaghula, ³³ngewe amuwndie ifuma hena ithanga ya Misri kimetha nive Ruva wenyu. Inyi niinyi Yahweh.

¹Yahweh akammbia Musa: ²"Gaya na vandu va Israeli, na uvavie, li niyo mifiri mirwe igimbikiwe fundu fwa Yahweh, mifiri nimithari mugimbike iva ifungana lieli, ni mifiri yakwa mirwe ya makenda kwa makenda.³Mwairima ihira ndima mifiri mtanda tu mira mfiri wa mfungate ni Sabato yehema tiki. Kunahiva ndima kwaku ni sabato kwa ajili ya Yahweh handu hoshe mwaikaa.⁴Iti nito ngathu ta Yahweh tivikiwe hena makenda ghavikiwe. ⁵Hena mwiri we voka mifiri hena kilanga kirumirie iruva n'nyaghwa, ni Pasaka ya Yahweh. Mifiri wa ikumi na katanu wa mwiri hena kilanga kirumirie iruva n'nyaghwa, ni Pasaka ya Yahweh. ⁶Mifiri wa ikumi na katanu wa mwiri wiawia ni ngathu ndue ya mikate iraumuviwe ni ya mikate mwaya mikate irauriwe.⁷Mfiri wevika nimthari muikai handu hamwi, mnuhira ndima tenyu mutichivirie. ⁸Hena mfiri mgungate mwamuendie Yahweh, mateth gha kijo. mfiri wa mfungate niwekuvunganya haya haelie havikiwe fundu fwa Yahweh, naimwe hena mfiritho munahira yenyu totoshe tia mutichivirie."⁹Yahweh akammbia Musa, akarera, ¹⁰"Rera na vandu va Israeli uvavie, mukamira hena ithanga nimunikie imwe, na mukamikora viro fyakwe, nikyamutara mum-endie mghetatha ifungu ya mabuva ya nafuka ya ndunda yakwe yavoka. ¹¹Nawe alivutira ifunguyo ya mabuva gha nafuka mothia ya Yahweh na ilitika kwakwe, kwaka kyairikiwa handu hang'u . Nayo yaendwe mfiri umwi Sabato ikamithia kimetha nghetatha alivutire na iliende kwakwa.¹²Mfiri welifutira ifungu yo ya mabuva gha nafaka na iliende kwakwa, kyamutara mafunye mwana- wa igonji ya kyumi ya mwaka umwi live itathi yeokewa kwa Yahweh. ¹³Matathi gha nafaka ghava ifungu ya ikumi ya efa ya mchu mtuthe uthengenywe na mafura , uve matathi ghachembiwe kwa moro kwa Yahweh, kimetha ghafunye mbungo njicha inulirie, hamwi na kio haghire na matathi gha kyenywa gha divai, ni kimwi kya kana hena iki. ¹⁴Mukayemwe mkate kana nafuka ikeengwe kana nafuka mbia mpaka mfiri wia mleendie matathi gha kwa Ruva wenyu. Ili yava iamoro telele hena mbare yoshe ya vandu venyu, hohoshe haya mwaikaa.¹⁵Idungia mfiri uivaririe Sabato ikamitha- itho wava mfiri ngetho mulenjiendie ifungu lia ya nafuka na matathi ghe kuchwa- tarenyi majuma mafungate ghaichue. ¹⁶Mwatara mifiri makumi atanu iyo iveva mifiri ya Sabato ya mfungate ihamura kangi mwaenda matathi gha nafuka mbai kwa Yahweh.¹⁷Mwaende ifuma kenyi kwenyu mikate ivi ichembiwe ifuma hena kavi ta ikumi ta efa. Nimthari ichembwe kwa mchu mthuthe uthengenywe na hamiva, ghawa matathi ghe- kuchwa gha viro fyefoka kwa Yahweh. ¹⁸Mwaiende mikate yo hamwi vana- mfungate va magonji gha mwaka umwi gharaghive kivaa, ngache imwi ya njaghu na njaghamba ivi. Ghava matathi gheokewa kwa moro kwa Yahweh, hamwi na matathi ghavo gha nafaka na matathi gha divai, matathi gha chembiwe kwa moro na ifunya mbungo njicha inulirie kwa Yahweh.¹⁹Ni mthari mufungate mburi ya kyumi imwi hena matathi gha nzune, na vana- vamagonji gha kumi avi gha mwaka umi fundu fwa dhabihu, ghawe ni matathi gha handu hammwi. ²⁰Ni mthari aghakuche hamwi na mkate firo fye voka mothia ya Yahweh na ifiende kwakwe tve matathi hamwi na magonji avi gha kyumi. Ghava matathi ghaelie kwa Yahweh fundu fwa mhetatha. ²¹Mwavavia vandu mfiri itho itho. Ghaghia ithangana icha mnu, na mukahivemwe ndia tenyu mutichivirie. Ili yava iamoro ya telee hena mbare ya vandu venyu handu hoshe mwaira.²²Mukanikova firo fya ithanga yenyu munakova pere mbai wa mighunda yenyu kangi munakova mbhughuhi ta fijo fyenyu. Nkyamutara mure fundu fwa vakiva na vaghenyi. Inyi niinyi Yahweh Ruva wentyu."²³Yahweh akagaya na Musa, akarera , ²⁴"Gaya na vandu va Israeli na uvavie, " Mfiri wevoka wa mwiri we voka wava mfiri wehema ukolokie fundufwenyu, ngumbu hamwi na ikava makunda na ivanyama lielie. ²⁵Munahira ndima mutichivirie, na nimthari mfunye dhabihu ichichembwa kwa moro kwa Yahweh."²⁶Niho Yahweh akam-mbia Musa, akarera, ²⁷"Luvaha, mfiri wa ikumi mwiri uu wa mfungate, ni mfiri wevwiliana. Haghira ibumba lielie, na nimthari mukughate na muende kwa Yahweh matathi gha moro.²⁸Munahira ndima hena mfiritho kwaku nimfiri wevwiliana, kimetha haghire ivwiliana fundu fwenyu mothia ya Yahweh Ruva wenyu. ²⁹Wowoshe arakyakughata mfiritho nimthari avwaaghwe ni vandu vakwe.³⁰Mndu wowoshe ahira ndima hena mfirito, Inyi Yahweh namreta ashepere afume maghavi ya vandu vakwe. ³¹Murahira ndima yoyoshe hena mfiritho. Ili yava iamoro ya telele hena mbare yoshe vandu venyu hoshe mwaira. ³²Mfiri uu wava Sabato ye yehema kenda wa mwiri mukughate hena maghari gha kyakwau. Idungia kyavukwau mpaka kwavukwau mwaivwara Sabato yenyu."³³Yahweh akagaya na Musa, akarera, ³⁴"Gaya na vundu va Israeli avuvie "Hena mfri wa ikumi na katanu wa mwiri wa mfungate kwa Yahwe, na tho waikaa mifiri mfungate.³⁵Mfiri wevoka haghira ivungna lielie. Mnahira ndima tenyu mutichivirie. ³⁶Kwa igheri ya mifiri mfungate mwafunya dhabihu ichembiwe kwa moro haghira ivungana lielie namwafunya dhabihu ichembiwe kwa moro kwa Yahweh. Ivungana li lighire mborere, na imwe murahira ndima yoyoshe muichivirie.³⁷Lii niyo mifiri mirwe ivikiwe fundu fwa Yahweh mifiri ikyamutara muivwarilie ku niye thangana lielie yefunya dhabihu kwa moro kwa Yahweh, matathi gheokea na matathi gha nafuka dhabihu na matathi gha divai, kila limwi kwa mfiri wakwe. ³⁸Mfiri mirwe yava niyeongera hena Sabato ta Yahweh na thawadi tenyu, fiapo yenyu fyoshe na matathi ghenyu ghoshe gha hiari mutichifunya kwa Yahweh.³⁹Hena mifire mirwe ya vibanda, mifiri wa ikumi na katanu mwiri wa mfungate na mukamiva mundevu nyanya nyumba ndunda ya ithanga nimthari muutunthe mfiri mrwe iu wa Yahweh igheri ya mifiri mfungate. Mfiri wevoka mwakahema mborere, mfiri wa mnane natho mwaehema kwa mborere.⁴⁰Mfiri wevoka mwaondoa nduka njicha ifuma hena mri mwatema marava gha mtende na fyara fya miri mengi, mara mierebi ifuma hena chemchem ta mringa naiho mwakawa ngululu mothia ya Yahweh Ruva wenyu kwa mifiri mfungate. ⁴¹Hena mifiri mfungate kila mwaka mwayangathu ni mfiri mrwe kwa Yahweh. Ili yava iamoro ya telenatele hena mbare yoshe ya vundu venyu handu hohoshe mwaira. Mwaya yathui hena mwiri mfungate.⁴²Mwaikaa hena fibando viduvidu kwa mifiri mfungate. Vaisraeli veni ithanga kwa ighirwa voshe kyavatara vaikae hena fibanda vidufidu kwa mifiri mfungate. ⁴³Kimetha ighirwa yenyu, mbare kwa mbare vairime iloshwa fundu nivachembie vaisraeli iikaa hena fibanda thafundu nivatikie ifuma hena ithanga ya Misri. Inyi niinyi Yahweh Ruva wenyu. ⁴⁴Hena njia ya Musa alevwarilie kwa vandu va Israeli ngathu tivikiwe fundu fwa Yahweh.

¹Yahweh akamwambia Musa, akasema ²"Vavie wandu Vaisraeli vakuendie mafura ghakeni ghakamiwe ifuma henamiri ya mafura kimetha ghavikiwe hena taa kimetha taa tiirime iaka telele tiende kilanga.³Bwang'a hena ipathia lilekya vonikana mothia ya ithanduku ya maamzi voshi ya ihema ye thangania, Aroni aisha telele taa mothia ya Yahweh, idungia ikero mpaka kyavukwau. Iliyava iamoro ya telele hena mbare yoshe vandu venyu. ⁴Mghetatha mrwe atiche taa tiake telele mothia ya Yahweh, taa to tike hena kinara kya dhahabu ielie.⁵Kyamatara muondue mchu mthuthe na muohie kwa itho, mikate ikumi na ivi. Nimthari haghire ivi ta ikumi ta efa ta mchu hena kila mkate. ⁶Niho muipange kaghu ya mtha ya dhahabu ilelie mothia ya Yahweh hera mivaba ivi, mkate mtandatu kila mraba.⁷Mwavikia uvumba uelie, mbai hena kila mrana wa mikata iva thadaka yekilisha. Uvumba tho wavkewa kwa moro fundu fwa Yahweh. ⁸Kila mfiri wa Sabato mghetatha mrwe nimithari aivike kino kicha mikate yo mothia ya Yahweh kwa kilaghano telele. ⁹Hatathi ili yava fundu fwa Aroni na vana vakwe, na nimithari vaiye handu haelie, kuku ni ughongo wa matathi kwa Yahweh ghachembiwe kwa moro.¹⁰Luvaha kikafumia ku mrana wa mka mwisraeli, ndie wake nile Mmisri, aleghendie handu hamwi na vandu va Israeli. ¹¹Mwau wa mkau Mwisraeli akulumbilia rina na yahweh na imkonda Ruva , hena kwio vandu wam-mwende kwa Musa. Irina ya mae wakwe alechighwa shelumithi, mpfu wa Dibri, ifuma hena hena ukoo wa Dani. ¹²Vakamfinga voshi mpaka Yahweh weka achetanga ifura yakwe kwavo.¹³Niho Yahwe akam-mbia Musa, "Mfunye bwang'a ya kambi mdutho amwimbilirie Ruva. ¹⁴Vandu vaya voshe mchue vakavika mavoko ghavo kaghu ya mrwe wakwe, na kangi ifio yoshe vamkave kwa maghwe.¹⁵Nimthari uvavie wandu va Israeli ku "Mdu wowoshe amwimbilia Ruva wakwe kyamtara atike thambi yakwe weka. ¹⁶Itho ahiimbilia irina ya Yahweh kya keni nimthari avwaghwe kyakeni, ifio yoshe likamkava maghwe, kole ni mghenyi hang'u ni Mwisraeli mweniu ithanga kana wowoshe akyahimbilia irina ya Yahweh, nimithari avwaghwe.¹⁷Namndu akavwagha urwee nimithari kyakeni nawe avwaghwa. ¹⁸Mndu avwagha mnyama wa urwee nimthari mlihe ungi ikia kwa ikia.¹⁹Kole mdu akamvika uvichwa mdu wa mrathwenyi nimthavi nawe vikwe kwio tha fundu amhiririe mndu wakwe wa mrathwenyi. ²⁰Henyika kwa itenyika, ritho kwa ritho, igheo kwa ighegho. Kole kuvumie mndu ungi akajeruhiwa naiwe kwaehirwa kwio. ²¹Mndu wowoshe akavwagha mnyama nimthari lighirwe, na wowoshe avwagha mndu nimthari nawe avwaghwe.²²Ninithari mughire sheria imwi kwa vandu voshe, mghenyi na Mwisraeli mweni ithanga ighwiririwe ho, kwaku, Inyi ninyi Yahweh Ruva wenyu. ²³Henaikyo Musa akagaya na vandu va Israeli, na vandu vakamuendde mndutho wa kyumi bwana ya hambi mndu wia alemwi mbilirie Yahweh. Vakamkava kwa maghwe. Vandu vaisraeli vakaivaria iamoro ya Yahweha alifunyire iiria Musa.

¹Yahweh akarera na Musa hena Fumbu ya Sinai akighanba, ²"Rera na vandu va Israeli na uvavie, "Mkugheingia hena ithanga n'ngeyo ninemunika, kyaivaria hena ithanga yo kyatara live ye vwara Sabato fundu fwa Yahweh.³Kyamutara muviae firo fyenyu kwa miaka mtandatu, na kwa miaka mtandatu mwarumbulia fyara fya mithabibu yenyu na ivunganya firo fyakwe. ⁴Mera hena mwaka wa mfungate, Sabato ye hema ya ihoa kwa ithanga yavwarwa nni sabato kwa Yahweh. Mukaviae- mwe mighunda yenyu nanga iimmbulia fyara fya yenyu.⁵Mkamkie mwe mafindiko ghoghoshe gha firo fya midhabibu ikuviee yoka hena mighunda yenyu ya mithabibu irachinumbuliwa fyara. Iu mwava mwaka we hema ughiire ihoa ya mbai. ⁶Kyokyoshe kyafuma hena irahiririwe ndima maghe gha Sabato nikyo kyava kyeya kyapfo. iwe kweka, Nathoro vaphfo va kyumi na va kika, vahiri vaphfo vaajiriwe na vaghenyi varwe hamwi na iwe mwairima ikuvunganyira kyeya. ⁷Na vanyama vaphfo vebohwa na vanyama va thakenyi vairima iya kyokyoshe mbai yafunya.⁸Kyamutara kwenyu itara Sabato mfungate tdha miaka yaani mfungate kondo mfungate, ikifitdha jumla ya miaka makumi ana na kenda. ⁹Kangi mwakava irwi ya tarumbeta handu hoshe hena mfiri wa ikumi wa mwiri wa mfungate. Hena mfiri wa upatanisho kyatara ikava itarumbeta hena ithanga yenyu yoshe.¹⁰Namwe mwangimbika mwaka wa hamsini fundu fwa Yahweh na mwatangatha uhuru hena ithanga yoshe kwa vagheikaa voshe. Haghira na Yubile fundu fwenyu n'ngeyo kwayo mari na vathoro kyatara vavwighirwe hena familia tdhavo.¹²Mwaka wa mfungate haghira na Yubile yenyu. Mukavie mwe nanga imkia mafindiko gha kikufunyire fyoka na idodoa kyachipuka hena mthabibu irachirumbuliwa fyara. ¹¹Kwa iku iyo ni Yubile mweele kwenyu. Namwe mwaya firo fikyaleha fyoka ifuma mighundenyi.¹³Kyatara muvavwigire kila umwi mweni kwakwe hena mwaka wa Yubile. ¹⁴Kakolea kwakumba mbai yoyoshe ya mndu wa mwakenyi, hang'u ighua mbai yakwe, kyatera munapunjana hang'u ihira njama .¹⁵Kakolea kukwaghua mbai ya mndu wa mwakenyi kwaphfo, lambua miaka na firo n'ngefyo fyairima ikovwa mwaka wa Yubile ingi. Mndu wa mwakenyi kwapfo akyakumba mbai kyatara aitare miaka yo nayo. ¹⁶Miaka ikimgereka mwaka Yubile ingi aongera vughuri vwa mbai na miaka ikiva myave ifikia Yubile ingi aghatdha vughuri, kwa iku kiasi kya mafundiko kyainana na kiasi kya miaka kabla ya Yubile ingi. ¹⁷Munapunjana hang'u ihiririna njama badala yakwe, kyamutara ishimia Yahweh Ruva weru.¹⁸Hena kwiyo ng'u kyatara muivanie maamoro, itunza sharia tdhakwa na itdhimalia. Namwe mwana hena ithanga ya mborere. ¹⁹Nayo ithanga yamnika mafindiko ghakwe, nawe mwaya ndunda na mwarua ho mborere.²⁰Hangi mwarera, Fwaya iki hena mwaka wa mfungate? Lolea fukairime fwe iviaa nanga ikeva firo fyeru." ²¹Nava moro ura ucha wakwa iche kaghu yenyu hena mwaka wa mtandat, nayo yafunya mafindiko ghafikie kwa miaka iraru. ²²Mwaviaa hena mwaka wa kana na mwana wanya firo fya miaka iirie na ifuma mwaya firo fya miaka iirie na ifuma hena kienge kya kyeya. Mwaka mafindiko gha mwaka wa kenda ghakichefika, mwairima iya ifuma hena riziki ivikiwe hena miaka iirie.²³Mbai ikakumbwe yo kwa mweni mhya wa telele, ang'u mbai nimari yakwa. Imwe voshe mu vaghenyi na vagherua ha kwa muda kaghu ya mbai yakwa. ²⁴Kyatara muivware na mulolie nicha haki yekombolwa fundu fwa mbai yoshe mwagheivwara; yamunika iruhusu mbai ighuwe he kenyi n'ngeyo iwe kuleighurie mbai yo ifuma kwavo. ²⁵Kakolea muisraeli uroo ava mkiva mwaka afikie handu hekumba mbai yakwe, na niho mbare yakwe ya haghwihi vairima icha ikombola mbai yo n'ngeyo mndu wavo aikumbie kwaphfo.²⁶Kakolea mndu aghire we mbare wakwe weikombola mari akwe, mera ikava andefanikiwa airima iikombola, ²⁷niho atara miaka too yo ikinakumbwe na ivwighiriwa pesa ireghiwe kwa mndu amkumbirie. Nawe airima ivwia hena mbai yakwe weka. ²⁸Mera kakolea akairima we ivwighira kwakwe mbai aikumbie nayo mbai yo yareghwa mavokonyi gha uya aighurie mwaka wa Yubile. Hena mwaka wa Yubile, mbai yavwighirwa kwa mweni mgheikumba, nawe mweni wevoka wa mbai yo avwia hena mari yakwe.²⁹Kakolea mndu akyakumba nyumba yakwe ike hena mri uthungushirwe uvagha, nawe airima iighua he voshi ya mwaka n'ngewo akumbiriwe kwa iku mwaka mthima aghira haki yeikombola. ³⁰Kakolea nyumba yo ika kombolwe yo mwaka mthima niho nyumbayo ike hena mri uthungulirwe uvagha yava mari telele ya uya aighurie, hena mbare ya mbare yakwe. Nyumba yo ikairime he ivwighirwa maghe gha Yubile.³¹Mera nyumba tdha fijijini thiraghire uvagha itdhijunguluka, tdhatarwa iku ni mighunda ya ithanga thairima ikombolwa na kyatara tdhivwighirwe hena mwaka wa Yubile. ³²Hata kwiyo nyumba tdhiurwe ni vaghetatha hena miri yavo thairima ikombolwa maghe ghoghoshe.³³Kakolea umwi wa vaghetatha akalemwa ikombola nyumba akumbie, niho nyumba yo ikumbiwe hena mri handu iku, kyatara ivwighirwe hena mwaka wa Yubilie, kwa iku nyumba tdha miri ya vaghetatha ni mari yavo maghari gha vandu va Israeli. ³⁴Mera mighunda iya ijungulikie miri yavo ikakumbwe yo ang'u yo mari yavo ya telele ya vaghetatha.³⁵Kakolea mndu uroo wa ithanga yapfo ava mkiva, mwaka imtasha tha liya kwa tasha mghenyi hang'u ungi wowoshe ifuma bwang'a arue maghari. ³⁶Kunamtasha niba hana mghera ipata kikelele ifuma kwake kwa njia yoyoshe, mira ummbie shima Ruva wapfwo himetha wenyu aichwe kicha ikaa naiwe. ³⁷Kwamnikafwo mkopo wa petha na inlavia riba kangi kwamkumbiwa fwo kijpo kyapfwo kimetha upate faida. ³⁸Inyi ninyi Yahweh Ruva wapfwo akundie iwe ifuma ithanga ya Misri kimetha nikunike ithanga ya kanaani, na kwaku nive Ruva wapfwo.³⁹Kole orro akava mkiva na ikuku weka kwapfo kunamhirira ndima tha mtumwa. ⁴⁰Mhirire tha mndu wa ndima aghire ajira. Nimthari ave tha wia achihira na iwe igheri yoshe mpaka mwaka wa Yubile. ⁴¹Kangi avaka kwapfwo we weka na vakwe hamwi na weka na hena milki ya ndie wakwe.⁴²Kwaku vo nihiri ndima wakwa nivaendie ifuma hena ithanga ya Misri. Vakairime vo ikumbwa tha vatumwa. ⁴³Kunatawala kaghu yavo kwa vuvichwa, mira kyakutara umvikie shima Ruva wapfwo. ⁴⁴Kwa ughongo wavahisi ndima vapfwo va kika, kughire nguju ivapata ifuma hena ithanga likujungulikie kwairima ighua vahirindima ifuma kwavo.⁴⁵Kwairima ighua vahirindima ifuma kwa vaghenyi waruae hena mbare taro vake hamwi na iwe vana vaya vaghiriwe hena ithanga yapfwo vairima iva mavi yavo ⁴⁶Kwairima ichema wahirindima vo tha urithi wa vana wapfwo baada yapfwo kime uvahirire tha mari yapfwo. ifuma kwavo kwairima ighua vahiri ndima telele, mira mwairima mwe itawala kwa vakai kaghu ya wenyu wake maghari ya vahirindima va wandu va Israeli.⁴⁷Kole mghenyi aaikaa kwapfwo kwa maghe akava mthuri, na kikava umwi wa Israeli andeva mkiva na imanya weka kwa familia ku mghenyi ni mthari, kana mndu mghenyi iva mbare. ⁴⁸Kole mwiisraeli oroo andewika airima ivwighiriwa petha kimetha anatarwa hena vukiva. Mndu mghenyi hena mbare yakwe airima ikombolewa.⁴⁹Airima iva umwi wakwe kana mjombey wa mwana wa wakwe, akyakombolewa kana wowoshe wa mbare yavo ifumana na mbare yakwe. kana kole ni mdu mthvi airima ikukombola weka. ⁵⁰Nimthari avekindo kimwi na mthari, kyamutara itara miaka indungia wia wevoka ahuku mbie kwa mghuri wakwe mpaka mwaka wa Jubile. Vughuri vwia vwekombolewa vuturwe kiringanyo kya mgheghua kiringanyo kya mariho aalikwa mthoro mhiri ndima. Kivinganyo kya miaka airimie iendelea ihira ndima kwa wia amghurie.⁵¹Kakolea kughive miaka mingi ireghue mpaka mwaka wa Yubile kyamtara alilie ifungu irwe ya petha kimacha amkombole rikiringanyo kya miakayo. ⁵²Kole miaka ireghura ni midu mpaka mwaka wa Yubile alaghana na mthuri wakwe kimetha alikie miaka ireghue ya Yubile, nawe kyamtara ilihwa ikombolwa yakwe kiringanyo kya miaka yo.⁵³Nawe ahirirwa tha mndu mghehira ndima mwaka kwa mwaka kwalambua kuakyahiririwe kwa iivaviwa mbai. ⁵⁴Kole arakomboriwe hena njiati basi areghwa mpaka amalie mwaka wa Yubile we hamwi na vana vakwe. ⁵⁵Kwakwa inyi vandu va Israeli ni vahirindima vakwa n-leva funyire ithanga ya Misri. Inyi nimi Yahweh Ruva wenyu.

¹Munakuchembea thanamu, nanga munamta kinyago kyechenga kona ngutho ya iwe yeterevea na munamta thura ya iwe lichongiwe hena ithanga yenyu mwalimkia, ang'u inyi ninyi Yahwe Ruva weru. ²Ni lathima muitunze sabato yakwa naiheshimu na ipasheshimu patakatifu kwakwa inyi ninyi Yahweh.³Kole mukaivara shevia takwa na itivwara amri takwa na itivwara. ⁴Nainyi namunika imwe mwera hena maghe ghakwe, na ithanga yafunga fijo fyayo, na miri ya mashambenyi yafunya ndunda takwe.⁵Ikova yenyu yaendelea mpaka igheri ya mavuno gha zabibu, na mavuno gha mizabibu gha endelea mpaka magheghevia mbeu. Naimwe mwaya mkate na iighata na iikaa mboa handu mwachemba mrii wenyu hena ithanga. ⁶Namunika mborere mwaka bila kindo kyokyoshe imvikia kiovosha namuvutira kuwa vanyama vakai hena ithanga ipuya likaireyo hena ithanga yenyu.⁷Mwavaritisha vavichwa venyu navo vaghwa mothia yenyu kwa ipuya. ⁸Vandu venyu vatamu varitisha vavichwa venyu ighana limwi, na vanda venyu ighana limwi, varitisha vavichwa elfu ikumi, vavichwa venyu wacheghwa mothiayenyu kwa ipuya.⁹Namulolea kwa imupendelea na imughosha umwe mufee na ivaongera imwe. ¹⁰Mwaya kijo kivikiwe hena kihenge kwa muda mwacha, mwavuta vijo fivikiwe hena kihenga ang'u mwashigha fia vandu vwa mikovie mishaa.¹¹Nalivika ifuru yakwa maghari yenyu, nainyi sikamu chukiwenyi. ¹²Naghenda na imwe mata nainyi nava Ruva wenyu, naimwe mwara vandu vakwa. ¹³Inyi ninyi Yahweh Ruva wenyu, amuendie imwe ifuma ithanga ya misri netha ku mughendelea mwe iva vatumwa vavo. nindetenya machelo gha nira yenyu na nikavaghoshe vaghende vamki.¹⁴Mira kole murakanjiranie inyi, ¹⁵naighavwara maamoro gha, na kole mukalegha maemoro ghakwa, na ichukiwa mnu sheria takwa, kivinganyo murairima ivwara maamuro ghakwa ghoshe, mira mukatenya mma wakwa.¹⁶-kole mwahira findo fi, nainyi nahira likwenyu, nathababisha kiovosha maghari yenyu, mavuaji na homa ngai yakonda nutho na ivuta moo wenyu. Mwaviaa mbeu tenyu kwa hasara, ang'u vuvichwa venyu vaya fijo fyenyu. ¹⁷Nadindisha kyamu kyakwa vandu vavenyu, namwakelwa ni Vavichwa venyu. Vandu vamuchukiriwe vamuikalia kaghu yenyu na mwaricha hata kole haraghire wowoshe akyamuritisha.¹⁸Kole murakairamie maamoro ghakwa, nainyi namuadhibu uvichwa kando mfungate kwa nzune tenyu. ¹⁹Nainyi nakitenya kiburi kyenyu hena imanya yenyu, naihira kaghu kwa Ruva kaghu yenyu. Ivetha chuma na ithanga yenyu tha shaba. ²⁰Nguju tenyu tatumka bure ang'u ithanga yenyu likafunyeyo fyo fyakwe, na miri yenyu hena ithanga ikaghineyo ndunda takwe.²¹Kole mukaghenda kibanga kyakwa muranjiaranie inyi, naende mabigho kando mfungate kaghu yenyu, kiringanyo kya nzune tenyu. ²²Naruma vanyama va thakenyi vundu vwenyu, vavaivia vana venyu, ikonda mifungo yenyu na imughoshe muve vandu hena ithanga yenyu. Henaikyo barabara tenyu tava tanjewa.²³Mirakyo hamwi na findofi fyevapata mira munairikia mavekebisho ghakwa, kangi imukakela ighenda hena upinzani vundu vwakwa. ²⁴Niho nainyi naghenda kibanga kyenyu, nainyi njeka namuadhibu kando mfungate kwa muri ya ndune tenyu.²⁵Naende ipuya kaghu yenyu yamuadhibu kwa kiringanyo vundu vwetenya ndaghano. Naimwe mwathanganya hena miri yenyu, nainyi narumapho viphwa maghari yenyu kangi mwaondolewa mavokonyi kwa vavichwa venyu. ²⁶Nikamkomesha mighavie ya fyo, vaka ikumi vairima iokee mkate wapho hena kyombo kimwi kyeokera, kangi vakughavia mkate wapho kwa kilo, naimwe mwaya mira mukatoshe sherwemwe.²⁷Kole miranjiaranie hamwi na findo fi impata, mira mukaendelea iva kibanga na inyi. ²⁸Hena ikyo nainyi naghenda kibanga naimwe hena idinga, nainyi namuadhibu hata kadu mfungate ianana na nzune tenyu nyingi.²⁹Niho mwaya nyama ya vana venyu, mwaya nyama ya vephu venyu. ³⁰Nahekonda handu henyu ha kaghu itighutha mbai madhabahu tenyu na ifililia uvumba na ikumbafimba fyenyu kaghu ya fimba fya thanamu tenyu nainyi njeka namuadhibu imwe.³¹Naghaluta miri yenyu ivemahame naihakonda handu haelie kwenyu, nainyi thikamuliwenyi na harufu njicha ya matathi ghenyu. ³²Nainyi nakonda ithanga. Vavichwa venyu vachukaaho vaovoshwa ni ikondayo. ³³Nainyi namuthara hena mathanga na natura ipuya yakwa na imuovaria ithanga yenyu yakondwa na miri yenyu yava mahame.³⁴Ithanga nayo yainuliwa Sabato takwe kwa liya yava likondwa naimwe muke hena ithanga ya vavichwa venyu. Hena maghegho ithanga yahema na ifurahia Sabato takwe. ³⁵Kwaliya yava undemkondwa, yava nihemie eyo nihemie livurie Sabato tenya magheri mwaikaa voshi yakwe. ³⁶Nakwavaya waghereghwa ipho hena ithanga ya Vavifwa venyu, naruma ivosha voshi ya ngoo tenyu kiringanyo kuhata kole ni maelfu gha mara du ghakanielwa hena mkuta ghamuovosha, naimwe mwaghwa hata kole haraghire akyamuritisha.³⁷Mwathanganya mwakutuna kila umwi na urwe, tha mulekyaricha ipuya, hata kole heraghire mwe nguju yemka mothia ya mavichwa venyu. ³⁸Naimwe mwathililia na mathanga mata, na ithanga ya vavichwa venyu mweka yamurekea. ³⁹Vaya vachereghwa maghari yenyu varekelea hena nzune tavo ipho hena ithanga ya vuvichwa venyu, nakwa mburi ya nzune tavo, nakwa mburi ya nzune ta vandie vavo varekelee kuwa.⁴⁰Mira kole vakairikia nzune tavo na ta vandie vavo, na usaliti wavo uya uvaghoshere vana va vaaminifu kwakwa, na mighendie yavo vundu vwakwa. ⁴¹Uya unjihirie iva kibanga navo na ivaende hena ithanga ya vavichwa vavo kole ngoo tavo tirariniwe takuduisha. ⁴²Kole vairikiya adhu vandu vwa nzune tavo, nainyi nakumbuka ndaghano yakwa na Yakobo ndaghano yakwa na Isaka, ndaghano yakwa na Abrahamu, kangi nakumbuka ithanga.⁴³Ithanga ya maliwa nivo, kuyo yanulithwa na Sabato yakwe, ikireghwa ikondiwe nivo kyavatara iha milaho ya nzune tavo kwa nivo voka, nivo valeghie maagizo ghakwa na iti chukiwa sheria takwa.⁴⁴Mira hamwi na ifi fyoshe vakamcheva ithanga ya vavichwa vavo, inyi thika valeghenyi, wale Sikevachukiwenyi hedha nivakonde kibitha na iivaria kuwa ndeghano yavo, ang'uinyi ninyi Yahwe Ruva wavo. ⁴⁵Mira kwa mburi yavo, nekumbuka ndaghano yakwa na vandie vavo, nivaendie ifuma hena ithanga ya misri mithonyi kwa mathanga metha nive Ruva wavo, inyi ninyi Yahwe.⁴⁶Iti nito maamoro, inyanyira, na sheria eto Yahweh ahirire maghari yakwe na Vandu va Israeli hena mlima Sinai kwa iiria Musa.

¹Yahweh akarera na Musa akaghamba, ²Ruva na vandu va Isareli uvavie, kole mndu wowoshe afunya kiapo kyeva mnadhiri wa Yahwe, tumienyi tathi miniti:³Fiwango fyenyu fa thamani kwa mndu wa kyumi aghire umri ma ghari miaka makumi mtandatu tihava shekeli makumi atanu ta matundu, lanana na fipimo fya shekali ya handu haeli. ⁴Kwa mndu wa kika wa irika liya liya fiwango fyenyu fya thamani yafaa five shekeli makumi araru gha matundu.⁵Idungia vaghire rika ya miaka itanu mpaka wa miaka makumi avi fiwango fyenyu kwa vomi fyava shekeli makumi avi gha matundu, na kwa vaka ni shekeli ikumi ta matundu. ⁶Kwa vaya vaghire rika idungia mwiri umwi mpaka miaka itanu fiwango fyenyu fya thamani kwa vomi yava shekeli ithwanu ta matundu na kwa mndu mka shekeli itharu ta matundu.⁷Idungia vaghire vika ya miaka makumi mtandatu na ikala kwa vomi fiwango fyenyu fya thamani fyava shekeli ikumi na ithwanu na kwa mka ni shekeli ikumi. ⁸Mira kole mndu achifunya kiapo kya mndhiri akairimewe iliha kuwango kya thamani, kangi mndu tho akyafunywa atikwa kwa mghetatha, mghetatha amkadiria kivinganyo airima ikifunya uya akyafunga kiapo kyamnadhiri.⁹Kole mndu akyashhigha ifunya itathi ya mnyama kwa Yahweh, kangi kole Yahweh airikia, nipho mnyama tho wavikwa mbarinyi yakwe. ¹⁰Mndutho akairikiwe imfunya madhabahunyi, kana imbadilisha mnyama tho, mcha kwa Vuvichwa kana mmbichwa kwa vucha. Kole akafunya mnayama badala ya ungi, niho Vanyamavo vavi, Uya afunyirwe na Uya abadilishirwe vava vaelesherwe.¹¹Hata kuyo kole kila mndu andemiapa imfunyira Yahwe kya keni there kicha, hena ikyo Yahwe akakiirikewe, na mndutho alathimika imuende mnyamatho kwa maghetatha. ¹²Kuhani amthamanisha kwa thamnai ya ufava wa mnyamatho, thamani yoyoshe kuhani aivika kaghu ya mnyamatho, iyo niyo yava thamani yakw. ¹³Kole mweni akefura imkomboa thamani yakwe yaongerwa kando katanu, ifuma hena tha thamani yakwe.¹⁴Mndu aifunyire nyumba yakwe ive ielesherwe kwa Yahweh, niho kuhani aivikia thamani yakwe ive njicha kana mbichwa. Thamani yoyoshe yavikwa ni kuhani kaghu yakwe, niyo yava thamani yakwe. ¹⁵Mira mweni wakwe ajengie nyumba yakwe afurie iikomboa ashigha aongere sehemu ya katanu ya thamani ya gharama yakwe yekombolewa.nayo nyumba yo yava yakwe.¹⁶Kole mndu akyafunya kipandde kya mbai yakwe weka, kangi thamani yakwe hena kivinganyo kya kiasi kya mbeu iyashigha iviwaa hena mbai yo - homeri imwi ya mbeu ta shairi eto tathanishwa kwa shekeli makumi atanu gha matundundu.¹⁷Na kole akyalitenga ushamba yakwe hena mwaka wa Yubile, thamani yakwe yevoka yareghwa iva iya. ¹⁸Mira kole alitenga ishambayo baada ya mwaka Yubile. Niho kuhani alathimika ighava thamani yakwe kwa idadi ya miaka ireghue mpaka mwaka wa Yubile, na thamani yakwe lathima ighatwe.¹⁹Kole mndu alitengie ishamba yakwe andeshigha ilikombola, akyashhighwa aongere sehemu ya kitanu hena thamani yakwe, niho yavahe yakwe. ²⁰Kole arakyalikombola ishamba, kana andemlikumba kwa mndu ungi, likaveyo ikombolewahe. ²¹Baadala yakwe ishambayo likamlekwa mahoo hena mwaka wa Yubile yava thawadi ielie kwa Yawe, thavundu livie ishamba lifunyirwe ndelele kwa Yahwe. Nayo yava mari ya mghetatha.²²Kole mndu akyatenga ushamba alighurie, mira ishambayo likeyo hena mbai ya mbare yakwe, ²³Mghetatha afunya thamani yakwe mpaka mwaka wa Yubile, na mndutho aliha themani yakwe hena mfiri itho itho iva thavadi ielie ya Yahwe.²⁴Hena mwaka wa Yubile, ishamba yavwighirwa kwa mndu uya lileghuriwe, kwa mmiliki wa mbai . ²⁵Tathimini yoshe lathima ihire kwa kipo shakeli ya handu haelie. Gera makumi kwa shekeli imwi.²⁶Hanaghira mndu maghari ya Vanyama atenga kimoghwa kyevoka, ang'u fighiriwe fyoshe fyevoka fya Vanyama ni fya Yahwe, kive njaghu kana igonji ni fya Yahwe. ²⁷Kole ni mnyama acha fukie mweni akairima imghua nicha swa na thamani yakwe, sehemu yaketanu yeongerwa hena thamani yo. Na kole mnyama akyakombolewa we akumbwa kwa thamani ivikiwe.²⁸Hakaghiveho kindo mndu akifunya kwa Yahwe, ifuma hena fyoshe afighire, kivie ni mndu kana mnyama kana mbai ya mbare yakwe, kyairima ikumbwa kana ikombolewa kila kindo kifunyirwe kielie kwa Yahwe. ²⁹Haghireho faida yairima ilighwa kwa mndu afunyirwe matha amaliwe, mndutho tha thima avwaghwe.³⁰Zaka yosha ya mbai, ive mbeu ibuki kaghu ya mbai kana ndunda ifuma hena mri, ni mari ya Yahwe. ielie kwa Yahwe. ³¹Kole mndu akakomboa kyokyoshe kya zaka takwe, alathimika iongera sehemu ya katanu hena thamani yakwe.³²Kila mnyama wa ikumi wa ibumba ya ng'umbe kana magonji, wowoshe akyaira mbai ya thata ya mrisha, atengwa kwa vundu vwa Yahwe. ³³Mrisha akashighewe mnyama mcha kana mvichwa pere, kangi airikiriwe we ibadilisha mnyama umwi kwa mnyama umwi kwa mnayama ungi. Kole akyambalilishe kwa namna yoyoshe iya niho voshe vavi uya wevona na itho abadilishirwe vava vaelesherwe mnyamatho afunyirwe akairime we ikombolewa.³⁴Igha nigho maamoro Yahwe amnikie Musa hena mlima Sinai kwa mburi vwa vandu vaisraeli.

¹Ilefumirie hena mifiri ya utawala na vagheamua iku haleghire njaa hena ithanga, na mndu umwi wa Bethelehemu ya Yuda aleghendie hena ithanga ya Moabu hamwi n mka wakwe na vana vakwe vavi va kiumi. ²Irina ya mndutho nile Elimeleki, na irina ya mka wakwe nile Naomi. Marina gha vana vavo vavi va kiumi valechiilaghwa Mahiloni na kileoni, ngevo nile Vaefraimu va Bethelehemu ya Yuda. Valefikie hena ithanaga ya Moabu na iikaa iho.³Niho Elimeleki, mmi wa Naomi, alepifwie, na Naomi alereghiwe na vana vakwe vavi va kiumi. ⁴Vana iva valeondorie vaka va Moabu, irina ya umwi nile Oripa, na irina ungi nile Ruth, valeikee ipfwo hena miaka irapungurie ikumi. ⁵Niho voshe Mahiloni na kileoni vakapfwa, na imra Naomi araghire mmi na vana vakwe vavi.⁶Niho Naomi aleamurie ivuka Moabu hamwi na vaka va vana vakwe na ivwia Yuda hena luya alechue ku mkoa wa Moabu iku Yahweh avatashire vandu vakwe hena ishigha na ivanika kijo. ⁷Hena ikyo alevukie ughongo alekei hamwi na vaka va vana vakwe vavi, valegharie hena njia ivwia ithanga ya Yuda.⁸Naomi alevavirie vaka va vana vakwe, "Ghendenyi muvwie, kilamwi wenyu, hena nyumba ya mae wakwe yenyu, hena nyumba ya mae wakwe wa Ruva arore vucha vwakwe. na Ruva arore vucha vwakwe kaghu yenyu, thafundu mulerorere vucha hena ivo valepfwie na kwakwa. ⁹Ruva avaghenjeimwe muirime ihena, kila umwi wenyu hena nyumba ya mmi ungi." ¹⁰Niho akavabuthu, vakavutira mairwi ghavo na ifugha. Vakamvia, Hai! fwavia hamwina iwe hena vandu vapfwo ."¹¹Mira Naomi alererie, Vwienyi, vanakwa! Haniki muaghenda na inyi? Kwani nighire vana hena ndenyi yakwa fundu fwenyu, netha ku vache vagheva vomi venyu? ¹²Vwienyi, vanakwa, ghendenyi hena njia tenyu mweka, kwa liya inyi nikurie (mghothi) mnu thairimanyi ighira mmi. Kole nikirera, "Nighire ikuji nighire mmi mfiri uu, na ighira vana va kiumi, hena ikyo mwairima ivera mhaka vave vomi venyu? ¹³Mwavera kangi munaondowa luvaha? Hai, vanakwa! Iyanjilitha ngoo vwathi mnu, hena liya kuvoko kwa Yahweh kughendie kibanga na inyi."¹⁴Niho vaka va vana vakwe vakavutira mairwi ighavo na ifugha he. Oripa alemleghenye kwa imbuthu, mira Ruth alereghiwe aikae nawe. ¹⁵Naomi akarera, "irania, uroo avwirie hena vandu vakwe na ngomenyi takwe. Vwia hamwi nawe.¹⁶Mira Ruth alererie, "Kunanjileka nivuke kua na iwe, hena liya kukahaghenda, naghenda, Kukiahaikaa, naikaa; vandu vapfwo vava vandu vakwa, na Ruva wapfwo ava Ruva wakwa. ¹⁷Handu kwapfwia, na pfwia ho, na iho narikwa. Yahweh anjitashe kangi na ikela, ikiva haghire kyokyoshe there kipfwa kyaima kyo injitanitha. ¹⁸Naomi akinavone Ruth andeamua ighenda wawe, akaleka ibishana nawe.¹⁹Hena ikyo voshe vavi vakaghenda ndambo mhaka wafika mrinyi Bethelehemu. Hena kuyo vekinafike Bethelehemu, mri woshe ulevanuliriwe, vaka valererie, "Iu ni Naomi?" ²⁰Mira alevavirie, "munanjilagha Naomi. Njiilaghenyi Mghevava, hena liya Ruva weka anjihiririe findo fivavie mnu. ²¹Nileghendie nikiva niichue, mira Yahweh andenjivwighira kenyi nikiva thiraghire kyokyoshe. Hena ikyo haniki mwanjilagha Naomi, igheri muavona Yahweh andenjinyanyira , na Ruva weka andenjilithavwathi?"²²Hena ikyo Naomi na Ruth Mmoabu, mka na mwana wakwe, valevwirie ifuma ithanga ya Moabu. valevwirie Bethlehemu igheri yevoka yekova shairi.

¹Bathi Elimeleki mmi wa Naomi, aleghire wavo achiilaghwa Boazi, nile mthuri, na mndu amanyikie. ²Ruth Mmoabu, alemvirie Naomi, "Leka nighende nighende nighevunganya fijo vireghiwe hena shamba. Namuivaria wowoshe ngewe anjiirikia (anjipokea) hena mitho ahakwe. "Hena ikyo Naomi akamvia, "Ghenda mwanakwa."³Ruth akaghenda ighekova hena shamba akivaivaria vaghekova nyuma. Ate ughongo liya lwa shamba nile mari ya Boazi, newe alemenyene na Elimeleki. ⁴Lambua, Boazi alechie ifuma Bethelehemu na ivavia vaghekova, "Yahweh aikana imwe." Vakamghalua, Yahweh akughenje."⁵Noho Boazi akamvia mhiri wake alechivamkia vaghekova "Ni kwiya mndumi mphu iu ni wa ii?" ⁶Mhiri mghemkia vaghekova akaghalua na irera, Ni mphu Mmoabu alevwirie na Naomi ifuma ithanga ya Moabu. ⁷Alenjivirie, "Nialomba unjinike ruhutha ikova na ivunganya fia fireghiwe ni aghekova.' Hena ikyo alechie na akyaendelea ikova ifumia ikero mpaka luvaha,. mirakyo amehamia kadu hena nyumba."⁸Niho Bozi akamvia Ruth, "Kuanjirania mwanakwa? Kunaghenda ighekova hena Shamba ingi; kunavuka shambenyi kwa kwa. Hena ikyo, reghwaiha na mphu wakwa wa ndima. ⁹Mitho hapfo ghaloliedu hena shamba ngeyo vomi vaakova na uivarie nyuma ya vaka vengi. Kana thivavirienyi vomi vana kumbalia? Kangi ukaichwa laka, kuairima ighenda ighenywa mringa hena nyungu ngeyo vomi vaiichurire.¹⁰Niho akadunguta mothia ya Boazi, na ighata mrwe wakwe mpaka mbai (terinyi) Akamvia, "Haniiki kundenjiirikia hena mitho ghapfo, kangi unjithare inyi mghenyi?" ¹¹Boazi akaghalua na imvia, "Nindeemiviwa fyoshe kuhirire idunghie vapapa vapho, mama, na ithanga kughirihiwe ukamuivaria mammi wapfo na icha hena vandu kuravaichi. Yahwe akulihe hena mihiro yapfo. ¹²Yahweh akulihe hena fingi, Ruva wa Israel ngewe thinyi ya makungo ghakwe kundevona herichilia."¹³Ruth akarera, "Ninove iirikiwa mithonyi ghapfo mndumi wakwa, hena liya kunde kwakwa, mirakyo inyi thi umwi wa vahiri vapho va kika."¹⁴Igheri ya kijo Boazi akamvia Ruth, "Uche iha, uye mikate mitare, kangi utovie kirumbue hena divai ." Alekee haghwihi na vaghekova, kangi Boazi akamnika kufumgu ka fijo fikaangiwe. Ruth akaya mhaka akaighuta naira.¹⁵Ekinavukie eighenda ighekova, Boazi akavareria (rera kwa njuju) vathoro vakwe, akavavia, "Mlekenyi akove hata hena vitina fyafijo kangi munamvia kyokyoshe kivichwa. ¹⁶Na kangi mumlekie vitinafya fijo fitare hena aghakove. Munambohija."¹⁷Hena ikyo alekovie mhaka kyavukwau. Niho akyaghava fijo na mara ngefyo akovie, fija nafyo fileke tha efa imwi ya shairi. ¹⁸Akakuruka na ighenda hena mri. Niho mammi wakwe akavona kiya akikovie. Kangi Ruth alemuenderie mammi wakwe fijo ngefyo fikeengwe slereghie hena kijo kyakwe.¹⁹Mammi wakwe akamvia, "Kukoverie kwi ifi kukovie ithanya? Kugheghendie kwi ighehira ndima? aghenjwe mndutho akuthaidirie." Niho Ruth akamvia mammi wakwe ihuthu mndu achimkia shamba alekyalihirira ndima. Alemvirie, "Irina ya mndu ngewe achimkia shamba ngeyo nilekyalihirira ndima ni Boazi." ²⁰Naomi akamvia Ruth, "Aghenjwe ni Yahweh, ngewe aravutire ivwara mma yakwe hena vakei na vapfwie." Naomi akamvia, "Mndutho niveru va aghwihi na ifwe, ni weru wefukira."²¹Ruth Mmoabu akamvia, "Ni keni, alenjivirie, 'Uikae haghwihi na vathoro vakwa va kiumi mhaka ikova yakwa yoshe lithie. ²²Naomi akamvia Ruth mka wa mwana wakwe wa kiumi, "Ni kicha mwanakwa, iku ughende hamwi na vepfu vakwe va ndima, netha iku kunavona kindo kyokyoshe kyakuthuru hena shamba yoyoshe."²³Hena ikyo aleikee haghihi na vaghehira ndima va kika netha akove mhaka imalia ikova shayiri na ikova ngavo. Kangi alechiikaa hamwi na mammi wakwe.

¹Naomi, mammi wakwe alemvirie, "Mwanakwa, thiashighanyi ikasha handu ha iwe ihema netha ku findo fyapho vighende nicha? ²Boazi nawe, ni mndu kuikee hamwi na vepfu vakwe va ndima we thi weru we? Lolea, kyavukwau ii ava akiela shairi hena mbai yekaviakavia.³Hena ikyo, kuthambe, kufie mafura, urae thori tapfo njicha, ughare ighenda hena mbai ye kaviakavia. Mira kunamanyika hena mndu iu mhaka amalie iya na inywa. ⁴Na umanye iku, akamilaa mbai, kunaivaa handu alee netha ku igheri ighwihi ughende kwakwe , ushukue marende ghakwe kangi ulaeho. Niho akuvia kyehira." ⁵Ruth akamvia Naomi, Nahira kila kindo kurerie." Ruth akamvia Naomi, "Nahira kila kindo kurerie."⁶Alegharie ighenda hena mbai ye kaviaka via, akaivaria fyoshe aeleketherwe ni mami wakwe. ⁷Boazi akinamaliye iya na inywa ngoo yakwe ilenuliriwe, akaghenda ighelaa thinyi ughongo lwe thililia handuhetu ndhira fijo. Niho Ruth akaghenda mboa akashukua marende gha Boazi, na ilaa iho mbai.⁸Ipfo kio mnu Boazi akakangika. Akaghaluta, na iho hagheghira mka alee hena marende ghakwe! ⁹Akamvia, "Iwe ni itho? "akaghalua, Inyi ni Ruth, mhiri wapfo wa kika. Njishikia ikwembe yapfo inyi mhiri wapfo wa kika, hena liya iwe ni weru haghwihi."¹⁰Boazi akamvia, "Mwanakw, Yahweh akughenje. Kunderora vucha hethililia ikela kuvoka, hena ikyo kaghendie pfo hena vomi vathoro, kana vathiri kana vakiva. ¹¹Luvaha mwanakwa, kunaovoha! Nakuhirira fyoshe kurererie, hena ikyo mri wa vandu vakwa voshe vamanya iku iwe ni mka avie (ake nicha)¹²Ni kweri ku inyi ni wenyu wa haghwihi, hata kwiyo, haghire wenyu wa haghihi ikela inyi. ¹³Reghwa iha kio ki na ikero kole ahira ijukumu yakwe wenyu wa haghwihi ni kicha, mleke ahire ijukumu yakwe kindughu. Mira kole akaleghaihira ijukumu ya kindughu kwapfo, niho inyi nahira, thafundu Yahweh akei. Laa mhaka ikero."¹⁴Hena ikyo Ruth aghelee hena marende gha Boazi mhaka ikero. Mira alevukirie kakero churu haraghire wowoshe airime immanya mndu ungi. Hena liya alemvirie, "Inamanyika iku mka alechie hena mbai ye kavikavia. " ¹⁵Niho Boazi akamvia, ende thori yapfo Yekushikia na vwarilie." Akinahire kwiyo, akamghavia maghuri mamrwe mtandatu gha shairi hena thori yakwe yekushikia na imruka Ruth. Niho Boazi akaghenda mrinyi.¹⁶Ruth akinaviwe kwa mammi wakwe, akarera, "Kughevikie kwiya mwana kwa?" Niho Ruth amvia mambo ghoshe ahiririwe ni mndu itho. ¹⁷Alemvirie, "maghuri gha mtandatu gha shairi ni fia anjinikie we, hena liya aghererie, kunaghenda mavoko vwia kwa mammi wapfo. ¹⁸Niho Naomi akarera, "Reghwa iha, mwanakwa, mhaka ughemanya fundu kyava, kwa liya Boazi ahemawe mhaka akenjemalia mburi ii ithanya.

¹Niho Boazi akaghenda hena ifingo ya Bethelehemu na iikaa mbai. Igheri ighihi du akacha mndughu wa haghwihi ngewe Boazi aghemgaiye. Boazi akamvia, "Mbwie wakwa, nnjo iha na uikae. Niho mndu itho akacha na ikaa. ²Niho Boazi akavunganya vaghethongoa ikumi va mri na irera, "Ikaenyi iha." Hena ikyo vakaikaa.³Boazi akamvia uya vavo wa haghihi, "Naomi avwirie ifuma mri wa Moabu, aakumba ughongo lwa mbai ngeyo ichimkiwa ni kaka weru Elimeleki. ⁴Niledungenye ikumanyisha na ikuvia, "Ighue mothia ya iva vaikee iha, na mothia ya vaghethongolea va vandu vakwa." Kole kwafura ikira, ikire. Mira kole kuraashigha iikira, unjivie, netha nimanye hena liya haghireho ungi we iikira there iwe, na inyi mdu wapfo." Niho mndu itho ungi akarera, Naikira."⁵Niho Boazi akarera, "mfiri uya kwa ghua shamba mavokonyi gha Naomi, kuashighwa kangi imuomba Ruth Mmoabu, apfwiriwe ni mmi mwana wa Elimeleki, netha ilivutira ya marehemu tha urithi wakwe. ⁶Niho uya wavo wa haghwihi akarera; "inyi thiarimanyi ii kira mabi tha yakwa yairima iendee njeka. Nakunika iwe kitea kye iikira mbai tha yapfo kweka, kwa liya inyi thiarimanyi.⁷li nile madikiro gha lkala Israeli hena ikira na ibadilishanya mecha. Imanyisha mambo ighaghoshe, mndu iu alefunyire kiaru kyakwe na imnika uya akeaghihi nawe, ii ilevie ni fundu fwehira iiraniana kisheria hena Israel. ⁸Hena ikyo iu weru wa haghihi akamvia Boazi, "Ighue kweka." Niho akafunya kiaru kyakwe.⁹Niho Boazi akavavia vaghethongoa na vandu voshe, "Imwe ni mashahidi iku ni ghurie kila kindo kya Elimeleki na kiya kilevie kya kileoni na mahilon ifuma hena mavoko gha Naomi. ¹⁰Kiongerekie hena ikyo ni Ruth Mmoabu mka wakwa, netha niongere irina na urithi wa mghepfwa, netha maghari ya vandughu vakwe na ifingo ya vandu vakwe. Imwe ni vagherera vuonwa ithanya."¹¹Vandu voshe na vaghethongoa valeke hena ifingo valererie, "Fuvagherera vuonwa. Yahweh amvike mka iu ngewe achie kenyi kwavo tha Raheli na Lea, ngevo vavi iva vaaghie nyumba ya Israel. Na aghenjwe hena Efrata na iva amanyikie hena Bethelehemu. ¹²Kangi nyumba yapfo tha nyumba ya Peres, ngewe Tamari alemghirilie Yuda, iiria kighirwa ngecho Yahweh akunika hamwi na mpfu iu."¹³Henaikyo Boazi alemuondorie Ruth na akava nka wakwe. Boazi akalaa na we, na Yahweh akamuirikia ighia ighira mda, akaghira mwana wa kiumi. ¹⁴Mka iu akamvia Naomi, "Yahweh akughenje, ngewe arakureghie bila vandughu va haghwihi, na mwana iu Irina yakwe na live limanyikie hena Israel. ¹⁵Kangi ave kwapfo mghechemba wa miikalie na aghire ruzuku hena ikua yapfo, hena liya mwana wapfo aleondoriwe ni mwana wapfo akufurie, ngewe ni mcha kwapfo ikela vana va kiumi mfungate, aghire.¹⁶Niho Naomi akamuondoa mwana, akamrana hena mbafu yakwe, na imthaidia (Imtasha). ¹⁷Kangi vagheikaa haghwihi va uya mka vakamnika irina, vakirera, "Vakamwilagha Obedi . Ngewe alechie akava Papa wakwe na Jese, ngewe alechie akava papa wake na Daudi.¹⁸Iki kilevie ni kighirwa kya Peresi: Peres akamghira Hezroni, ¹⁹Hezroni akaghira Ram, Ram akamghira Aminadabu, ²⁰Aminadabu akamghira Nashon, Nashon akamghira Salmon, ²¹Salmon akamghira Boazi, Boazi akamghira Obed, ²²Obed akamghira Jese, na Jese akmghira Daudi.

¹Hena mwaka wevoka wa Koreshi mangi wa Uajemi, Yahwe akamalilia kirero kyakwe ngekyo Yeremia alererie, na iivutira ngoo ya Koreshi. Irwi ya Koreshi likairaniwa hoshe he na vumangi vwakwe. Iki nikyo kiandikiwe na irerwa. ²Koreshi, mangi wa Uajemi, akarera Yahwe, Ruva wa kaghu, anjinikie inyi Vumangi voshe vwa ithanga, kangi anjithaghurie inyi nimuaghie we nyumba hena Yerusalem ya Yuda.³Wowoshe hena vandu vakwe (Ruva aikae hamwi nawe) airima ighenda Yerusalem ighemuaghia Yahwe nyumba, Ruva wa Israel, Ruva nggewe ake Yerusalem. ⁴Vandu va hena ighongho wa vumangi valereghiwe hena ithanga na ikaa vaashighwa ivanika ivo petha na dhahabu, vuthuri na vanyama hamwi na ifunya hena ifura yavo nyumbenyi Ruva Yerusalem."⁵Niho varwe va mbare ya Yuda na Benjamini, Vaghetatha na valawi umwiumwi ngewe mbeho mcha wa Ruva alemvutirie na ivuka ighegha nyumba yakwe alemkie. ⁶Vaya vaghevajungulukie haghwihi valevatashire hena ivanika petha na findo fya dhahabu, mari vanyama, findo fya vughuri vurwe na ifunya hena ifura yavo.⁷Mangi Koreshi akairikia iku findo ngefyo fileke hena nyumba ya Yahwe, ngefyo Nebukadreza alefifunyire ifuma Yerusalem na ifivika hena nyumba ta ngoma takwe. ⁸Koreshi akafinikia hena mavoko gha Mithredathi mghevika, petha ngewe aghefunyire na itara hena hena mndu achiila ghwa Sheshbaza, mghevathongolea vandu va Yuda.⁹Ii ilebie itaro yakwe; beseni makumi araru dhahabu, beseni kiku kimwi ta petha beseni tingi makumi avi na kenda, ¹⁰mabakuli makumi araru gha dhahabu, mabakuli madu gha petha 410, na findo kiku kimwi fye ongerera. ¹¹Halegire findo 5,400 fya petha na dhahabu. Sheshbaza akafiende fyoshe igheri yevuka ifuma Babeli ighenda Yerusalem.

¹Iva nivo vandu hena ijimbo valeondokeriwe bila ifura ighenda na mangi Nebudreza, we alevaondorie hena vutumwa Babeli, vandu vakavwia hena miri yavo ya Yerusalem na Yuda. ²Valechie hamwi na Zerubabeli, Yoshua, Nehemia, Seraya, Reelaya, Mordekai, Bilshani, Mispari, Bigwai Rehumu, na Baana. Ii niyo itayo ya vomi va vandu va Israel.³Waporoshi: 2,172 ⁴Vana va Shefatia: 372 ⁵Vana va Ara: 775. ⁶Vana va Path- Moabu, iiria Yeshua na Yoabu: 2,812.⁷Vana va Eliamu: 1,254. ⁸Vana va Zatu: 945. ⁹Vana va Zakai: 760. ¹⁰Vana va Binui: 642.¹¹Vana va Bebai: 623. ¹²Vana va Azgadi: 1,222. ¹³Vana va Adonikamu: 666. ¹⁴Vana va Bigwai: 2,056.¹⁵Vna va Adini: 454. ¹⁶Vana Ateri iiria Hezekiah: makumi kenda na mnane. ¹⁷Vana va Besai: 323. ¹⁸Vana va Harifu: 112.¹⁹²⁰Vomi va Hashimu: 223. Vomi va Gebeoni: Makumi kenda na atanu. ²¹Vomi va Bethlehemu: 123. ²²Vomi va Netofa: Makumi atanu na mtandatu.²³Vomi va Anathothi:128. ²⁴Vomi va Beth-Azmawethi: Makumi ana na ivi. ²⁵Vomi va Kiriath-Yearimu, na kifira, na Beerothi: Maghana mfungate makumi ana na araru. ²⁶Vomi va Rama na Geba; 621²⁷Vomi va Mikmashi: 122. ²⁸Vomi va Betheli, na Ai: 223. ²⁹Vomi va Nebo: Makumi atanu na ivi. ³⁰Vomi va Magbishi: 156.³¹Vomi vengi va Elamu: 1,254. ³²Vomi va Harimu: 320. ³³Vomi va Lodi, na Hadidi, na Ono: 725.³⁴Vomi va Yeriko: 345. ³⁵Vomi va Senaa: 3,630.³⁶Vomi va Yedaya mtathi wa nyumba ya Yoshua: 973. ³⁷Vana va Imeri: 1,052. ³⁸Vana va Pashuri: 1,247. ³⁹Vana va Harimu: 1,017.⁴⁰Walawi: Vana va Yeshua, na Kadmieli, Vana va Hodavia: Makumi mfungate na inya. ⁴¹Vagheimba hekalunyi vana va Asafu:128. ⁴²Vagheria; vana va Shalumu, Ateri, na Talmoni, Akubu, Hatita na Shobai: 139.⁴³Vaya valethaghuriwe ifunya huduma voshi ya Hekalu: vana va Siha, Hasufa, Tabaothi: ⁴⁴Keros, Siaha, Padoni. ⁴⁵Lebana, Hagaba, Akubu, ⁴⁶Hagabu, Salmai, Hanani.⁴⁷Vana va Gideli, Gahari, Reaya, ⁴⁸Resini, Nekoda Gazamu, ⁴⁹Uza, Pasea, Besai, ⁵⁰Asna, Meunimu, Nefusimu:⁵¹Vana va Bakbuki, Hakufa, Harhuri: ⁵²Basluthi, Mehida, Barsha: ⁵³Barkosi, Sisera, Tema: ⁵⁴Nesia, Tefa.⁵⁵Vana va vahiri va Selemani: Vana va Sotai, Soferethi, Peruda, ⁵⁶Yaala, Darkoni, Gideli, ⁵⁷Shefatia, Hatili, Pokereth-Sebaimu, Amoni, ⁵⁸Voshe valevie vahiri maghana araru makumi kenda na ivi walethaghuriwe ihira nyumba yetathia hamwi na vana va varumwi va Selemani.⁵⁹Vaya ngevo valefumie Tel-mela, Tel-harsha, kerubu, Adani, na imeri, Mira valeirimievo irera iku ighirwa yavo lilefumie Israeli. ⁶⁰Hamwi na maghana mtandatu makumi atanu na ivi va Delaya, Tobia na Nekonda.⁶¹Kwiyo kwiyo, ifuma hena vana va mtathhi: Vana va Habaya, Hakosi, Barzilai (ngewe aleondorie mka ifuma hena mpfu wa Barzilai, Mgileadi na akailaaghwa kwa irina yavo). ⁶²Valekashire imanyishwa Kighirwa kyavo mira vairievo/imanya, hena ikyo vakavutwa hena vutathi tha varaelie. ⁶³Hena ikyo mghevatholea akavaleghea vanaya kindo kyokyode kielie chwe thari mtathi aghire Urimu na Thumimu akoloshe.⁶⁴Haro yoshe lighevie 42,360, ⁶⁵ukivuta vahiri na vaghevatasha (vo walevie 7,337) vagheimba Hena nyumba yetathia vomi na vaka (maghana avi).⁶⁶Farasi tavo: 736, Nyumbu tavo: 245. ⁶⁷Ngamia tavo: 435. Punda tavo: 720.⁶⁸Vakinaghende hena ya nyumba ya Yahwe Yerusalem, Varwe va vapapa walekufunyire vo voka iagha nyumba. ⁶⁹Walefunyire thafundu vo valeghire hena ii hira ndima Dhahabu ta darkoni fiku mtandatu na kimwi, maneta petha fiku fitanu na thori ighana limwi ta vahetatha.⁷⁰Hena ikyo vatathi na Valawi, vandu, Vagheimba hena nyumba yetathia na vagheria va getinyi na vaya valethaghuriwe ihira hena nyumba yetathia valeikee hena miri yavo. Vandu voshe hena Israel valeikee hena miri yavo.

¹Miri mfungate ikinathie vandu va Israel walevwirie hena miri yavo, niho valekuvunganyire handu hamwi tha mndu umwi hena Yerusalem. ²Yeshua mwana wa Yosadaki na mrwe wakwe wa kiumi mtathi, na Zerubabeli mwana wa Sheatieli na mrwe wakwe wa kiumi vakavukia na iagha kitalo kya Ruva wa Israeli na Ifunya itathi yeokewa thafundu ilereriwe hena Sheria ya Musa, Mndu wa Ruva.³Niho vakadungisha kitalo kaghu ya mthingi, Valeovohie hena vandu va ithanga, vakafunya itathi yeolewa hena Yahwe ikero na kyavukwau. ⁴Hata kwiyo vakalambua mfiri mrwe wa fiibanda thafundu kileandikie kangi vakafunya itathi yeokewa mfiri na mfiri thafundu kilereriwe mfiri kwa mfiri wakwe. ⁵Haleghire itathi ya kila mfiri yeokewa na ya mwiri kando kamwi na matathi gha mfiri gha Yahwe gha (telele)mifiri yoshe, hamwi na matathi ghoshe ghefura.⁶Valedungie ifunya itathi yeokewa ya Yahwe mfiri wevoka mwiri wa mfungate, mira hetathia halekoho hamaliwa iaghwa. ⁷Hena kwiyo vakafunya petha kwa vatana na vaghechemba kwa mavoko, vakavanika kijo, fyenywa na mafura hena vandu va Sidoni na Tiro, netha iku vaende miri ya mierenzi iirina eve ifuma Lebanoni ifika Yafa, na thafundu valeirikiliwe ni mangi Koreshi wa Uajemi.⁸Niho mwiri wa kavi hena mwaka waka wa kavi igheriyo vakacha hena nyumba ya Ruva Yerusalem, Zerubabeli, Yoshua mwana wa Yosadaki na vaghetatha vatare na valawi na vaya walechie ifuma kwa handu valevutirwe ivwia Yerusalem vakadunga ndima. Vakavathaghua valawi valeghire miaka makumi avi na ikela imukia ndima ya nyumba ya Yahwe, ⁹Yoshua amumta mthoro wakwe na mrwe wakwe wa kiumi, Kadmiel na vana vakwe na vaghegirwa va nyumba ya Ruva Hamwi na vo halegire vana va Henadadi, a ighirwa yavo, kangi na mbare yavo valawi.¹⁰Vaghegha vakamta mthingi wa hetathi aha Yahwe, Na ii ikavatasha vatathimuka na thori tavo vakiva na tarumbeta, na valawi vana va Asafu, imtumbisha Yahwe na matoazi, thafundu kuvoko kwa mangi Daudi wa Israeli alererie. ¹¹Valeimbie kwa imtumbisha na imvia haika Yahwe. "We ni mcha! Ndaghano yakwe ni keni hena Israel iaikaa telele na telele. "vandu voshe vakakava kilondho hena irwi irwe ye mtumbisha Yahwe kwa liya mithingi ya Hetathia ithirie.¹²Mira vengi va vaghetatha, valawi varwe kala na vaghothi va kala valeivonire nyumba yevoko, igheri mithingi ikinavikwe vakaivona kwa mitho ghavo, valefughie na irwi. Mira vengi valekavie kilondho kwa ishangilia na inuliwa kwa irwi yemakisha. ¹³Na hena ivonekana yakwe, vandu vakaherwa itofautisha irwi yenuliwa na irwi Vaghekyafugha, kwa liya vandu va ghekyafugha na irwi irwe ye shangilia na irwi likaichwika ifuma kua.

¹Niho vavichwa iva Yuda na Benjamini vakinaichwe iku vandu vaya valechie ifuma kuya handu valevutirwe vakyaagha handu Hetathia kwa Yahwe, Ruva wa Israeli. ²Hena ikyo vakamchwa Zerubabeli na varwe va mbare yavo. Vakavia: Mufunike ruhutha fuaghe hamwi na imwe, tha imwe, fuamshigha ruva wenyu, kangi fundekufunya hena we idungia mfiri ngetho, Esar- hadoni, mangi wa Ashuru alefuendi handu ha.³"Mira Zerubabeli, Yoshua na varwe va kala va mbare vakarera, "Siwepfo, mira ifwe nifwe kyafutara iagha nyumba ya Ruva weru, Ifwe fwamuaghia Yahwe, Ruva wa Israeli, thafundu mangi koreshi mangi wa Ashuru alererie."⁴Hena ikyo vandu va ithanga vakavavikavo ngiwa ni Vukiva mavokonyi vayahudi, vakavavika vayahudi vaovohe iagha nyumba. ⁵Kangi vaghevashauri vakanikwa findo therepho netha vavaghalute hena mipango yavo. Valehirire ifi igheri yoshe ya Koreshi na igherio ya utawala wa Dario mangi wa Uajemi. ⁶Kangi hena idunga itawala yakwe Ahasuero vakaandika mashitaka kaghu ya vanyeji va Yuda na Yerusalem.⁷Ilevie mifiri ya Ahasuero ngeto Artashasta, Mithredathi, na Tabeeli na varwee vakamwandika Ahasuro. Barua ile andikiwe Kiaramu na itafithiriwa. ⁸Rehumu jemedari na Shimshai mgheandika vakaandika kui kwa Artashasta mburi ya Yerusalem.⁹Kangi Rehumu, Shimshai na varwee ngevo ni vagheamua na maofisa vengi va serikali, ifuma waarkewi, Wababeli na vashushami hena Vaelami, ¹⁰nava vakaandika barua vakavakindo kimwi na vandu varwe na mheshimiwa Asur-bani pali alevalathimishire ikaa Samalia hamwi na vaya walereghiwe hena mri itolang'a mfo.¹¹Ii niyo kopi valerumie kwa Artashasta "Vahiri vapfo, vandu va mri itolang'a mfo, vaandikiwe kui: ¹²Mangi amanye iku Vayahudi valefumie kwapfo vahirire therefo hena ifwe iha Yerusalem vaaghie mri wa vaghekondika. Vandemalia kuta naichemba mithingi.¹³Luvaha mangi amanye iku kole mri waaghwa na kuta takwe ithia vafunyavo ushuru na kodi, mirakyo vavahirira uvichwa vamangi.¹⁴Keni yoka kwa liya fulighie munyu wa kitala, kyanuliakyo ifwe ivona matumbi gha mangi matumbi gha mangi ghaatenywa, hena ikyo fuammanyisha mangi ¹⁵ihira na ilambua findo fyekumbutira fya papa wake, na ikumanyisha iku mri iu ulevie wa konda ngetho ulevavikie uvichwa vamangi na miri. Ulevikie vwathi vungi hena vamangi va miri. Ilevie ni maghari ya konda idungia mifiri mingi. Ni kwa liya mri itho ileokerwe woshe. ¹⁶Fuamvia mangi iku kole mri na ukuta ukaaghwa, Haghireho kyareghwa fundu fwapfo hena mri itolang'a mfo"¹⁷Niho mangi alevwighirie majibu Rehemu na Shimshai na varwee hena Samalia vaya valeteghiwe hena mri itolang'a mfo "Mborere ive hamwi na imwe. ¹⁸Barua mulenjirumie itafithiriwe na ithomwa kwakwa. ¹⁹Hena ikyo nilererie muhire mambo ghelambua na imanya iku kala kuleghendie therepfo na ivavika vamangi vaikaliane uvichwa.²⁰Vamangi valemkirie Yerusalem yoshe na ithongolea kila ughongo wa mri itolang'a mfo. Ada na kodi valelihiwe. ²¹Luvaha, vikenyi kirero ikyo muviriwe hena vandu iva vanaendelea iagha mri mpaka mfiri nafunya amri. ²²Muve vaghelambua nicha munaberesha ili. Haniki mulekelie itishwa liongereke na ivika kindo kiravie hena ifura ya vumangi?²³Niho amri ya mangi Artashasta ikathomwa mothia ya Rehumu, shimshai na varwee, vakavuka fia ighenda Yerusalemu, vakavavia kwa nguju vayahudi valeke iagha. ²⁴Hena ikyo ndima ya nyumba ya Ruva Yerusalemu ikamtwa mpaka kando kakavi hena mangi Dario wa Uajemi.

¹Niho Hagai mroti na Zakaria mwana wa Ido mroti vakatabiri hena irina ya Ruva wa Israel hena Vayahudi va Yuda na Yerusalem. ²Zerubabeli mwana wa Sheaaitieli na Yoshua mwana wa Yosadaki va kavukia na idunga iagha nyumba ya Ruva Yerusalem hamwi na varoti ngevo valevavutire vo.³Niho Tatenai Mrwe wa mri itolang'a mfo, Shethar-Bozenai, na vaya vachiikaa hamwi navo, vakacha na irera kwavo, "Niitho amunikie agitho yeagha nyumba ina iimalilia ukuta?" ⁴Hata kwiyo valererie , "Ni marina gha vandu vaki vakiahira na iaghali? ⁵Mirakyo rirho ya Ruva lilekea hamwi na vaghevathongoleara Vayahudi na vavichwa vavo vairimievo ivaringilia. Vavichwa vavo vairimievo ivaringilia. Valevie vakivera barua irumwe kwa mangi nakirero kye vavia ivwia yavo mburi ya kirero ki.⁶Ii ni kopi ya barua ya Tatenai, mrwe wa mri itolang'a mfo, na Shethar Bozenai varwee hena mri itolang'a Mfo, ngetho valevarumie kwa mangi Dario. ⁷Vakaruma vakiandika kwa mangi Dario, "Mborere fwa ive kwapfwo."⁸Mangi amanye iku fuleghendie Yuda hena nyumba ya Ruva Mrwe na mbao tilevikiwee hena ukuta. Ndima ii ihirika kwa vucha na iaendelea kindo kicha mavokonyi ghavo. ⁹Fuvavedhe vaghothi, ni itho alevanikie kirero kyeagha nyumba na ukuta? ¹⁰Kangi umanye marina gha mndu umwi ngewe alevathongolerie.¹¹Navo vakafumanyisha na irera, Ifwe du vahiri va Ruva wa kaghu na mbai na ifwe fuaigha nyumba i ngeyo igheaghiwe igheri lingi liirie igheri mangi mrwe wa Israel aleghie na iimalia.¹²Kwaliya, vaghefuthongolea veru vekina mhirire uvichwa Ruva wa kaghu, akavavika hena mavoko gha mangi wa Babeli Nebukadineza, ngewe aletentire nyumba na iondoa vandu va waleondondoriwe mateka Babeli. ¹³Kangi, hena mwaka wevoka we tawala koreshi mangi wa Babeli, Koreshi alefu nyire kirero iku nyumba ya Ruva aighwe.¹⁴Kangi Mangi koreshi alevwighirie findo fya dhahabu na petha fya nyumba Ruva ngefyo Nebukadineza alefiondorie hena nyumba yetathia Babeli. ¹⁵Nawe akafiria nicha kwa Sheshbaza, Ngewe alemthaghurie iva mghethongoa. Nawe akamvia, "Ondoa findo ifi. Uvuke na ifivika hena Nyumba yetathia Yerusalem. Na nyumba ya Ruva iaghwe ipfo."¹⁶Niho iu Sheshbaza akacha na ivika mthingi hena nyumba ya Ruva ike Yerusalem: na ikaendelea iaghwa, mira ileko yathiayo.¹⁷Luvaha ikiva indemnulitha mangi, haghire vaghelambua hena nyumba yekumbuka Babeli hakighira inyanyiriwa ya mangi wa Koreshi yeagha nyumba ya Ruva Yerusalem. Kangi mangi airima iruma funduwe aamurie kweru.

¹Niho mangi Dario akarera kwa nguju vaghelolea vagfhelambua hena nyumba yekumbuka Babeli. ²Hena mri wa Akmetha ipfo media chuo kilevoniwe: mambo ghakwe/ghekumbukwa ghalererie:³Hena mwaka wevoka mangi Koreshi alefunyire kirero mburi ya nyumba ya Ruva Yerusalem: na nyumba iaghwe ive ughongo lwefunyira matathi, mitingi, mithingi yakwe ivikwe, vwacha vwakwe vuve makumi mtandatu, ⁴na vupana vwakwe vuve makumi mtanatu, thehemu itha ruta maghwe marwe na thehemu imwi ya mbao jishaa, na vughuri vo vwalihwa ifuma nyumba ya mangi. ⁵Luvaha filewighirwe he findo fya dhahabu na petha fileke hena nyumba ya Ruva ngefyo Nebukaneza alefiondorie na ifitika Babeli ifuma hena Nyumba yetathia Yerusalemu Nyumbenyi yetathia. Na kwafivikahe hena nyumba ya Ruva.⁶Luvaha Tetanai mrwe wa jimbo itolanga mfo, Bozenai na varwee valeke hena mri itolang'a mfo, vakaikaa kua ⁷Vakaleka ndima ya nyumba ya Ruva weka. Vaghethongoa na vaghothi va Kiyahudi vaagha nyumba ya Ruva handu haya.⁸Niafunya kirero iku nilathima lihirike hena vaghothi va kiyahudi vakyaagha nyumba ya Ruva: Mthango ifuma kwa mangi na ushuru itolang'a mfo, Lwatumika hena ivaliha vandu iva netha iku ndima yavo inairima imka. ⁹Kyokyoshe kikyashigha, ng'umbe njidu magonji kana magonji gha itathi yeokolewa fundu fwa Ruva wa kaghu ngano munyu, Divai na mafura thafundu kileriwe ni vatathi va Yerusalem- vanikwe findo fi mifiri yoshe haraghire ilekwa. ¹⁰Vika kwiyo netha iku vaende itathi kwa Ruva wa kaghu na vatereva fundu fwakwa mangi na vana vakwa.¹¹Inyi niarera he wowoshe atenya kirereki, chuma kifunywe hena nyumba yakwe. Na avikwe kaghu yakwe. Na nyumba yakwe yabadilishwa iva kindo kichafukie(kiravie ) hena mburi ii. ¹²Ruva u athababishire irina yakwe liikaeha amvuta mangi kana mndu aghaluta kirero ki kana ivuta nyumba ya Ruva hena Yerusalem. Inyi Dario nirerie netha lihirike kindo kicha.¹³Na hena mburi ya kirero kirumiwe ni mangi Dario, Tatenai mghethongolea, mri itolang'a mfo na Sheshthar-Bozenai na varwee. vakahira kila kindo Mangi Dario alererie. ¹⁴Hena kwiyo vaghothi kiyahudi vakaaagha thafundu Hagai na Zakaria valevarorere hena utabiri. Vakaagha thafundu kirero kifunyirwe ni Ruva wa Israeli na Koreshi, Dario na artashasta mangi wa Uajemi. ¹⁵Nyumba ikathia mfiri wa kararu wa mwiri wa adari, hena mwaka wa mtandatu watawala mangi Dario.¹⁶Vandu va Israel, vatathi, valawi na vandu walerehekea ivikwa wakfu nyumba ya Ruva hena inuliwa. ¹⁷Vakafunya ng,umbe ighana limwi, magonji ighana limwi na magonjji ghengi maghana ana ghevikwa wakfu nyumba ya Ruva. Mburi ta kiumi na ivi valefunyirwe tha itathi ya thanbi fundu fwa Vaisraeli voshe kwa kila mbare hena Israel. ¹⁸Kangi vakavanika shuhuli vatathi na valawi mghavanyiko wa ndima ya Ruva hena Yerusalem. Thafundu kile andikwe hena kitabu kya Musa.¹⁹Hena ikyo vaya valeke vutumwenyi vakasherekea pasaka mfiri wa ikumi na kana wa mwri wevoka. ²⁰Vatathi na valawi vakaelesha voka kangi vakachinja pasaka ya itathi mburi ya vaya valeondoriwe bila ifura vakiva navo voka.²¹Vandu va Israeli ngevo walelighie nyama ya Pasaka ni vaya valevwirie ifuma kuyavalefumie na vandu, there vecha va ithanga liya na imthaghua Yahwe, Ruva wa Israel. ²²Valenuliriwe na ishangilia mfiri mrwe wa mikate iraghaghie hena mifiri mfungate, kwa liya Yahwe andevwighira inuliwa ighaluta ngoo mangi wa Ashuru, naivanika nguju hena ndima ya nyumba, nyumba ya Ruva wa Israel.

¹Luvaha ili likinaire igheri yetawala Artashasta mangi wa Uajemi, Ezra b akacha ifuma Babeli. Vaghemthongolea va Ezra nile: Seraya, Azaria, Hilkia, ²Shalumu, Ahitubu, ³Amaria, Azaria, Merayothi, ⁴Zerahia, Uzi, Buki, ⁵Abishaua, Fineasi, Eliazari ngewe mwana wa Haruni, mtathi mrwe.⁶Ezra akacha ifuma Babeli nile mtaalaam mgheandika wa sheria ya Musa, ngeyo Yahwe, Ruva wa Israel alevanikie. Mangi akamnika kila kindo alombie kwa liya kuvoko kwa Yahwe kuleke hamwi. ⁷Vagheghirwa vatare va Israel, na vatathi, valawi vagheimba, vagheria na vaya valethaghuriwe ihira hena nyumba yetathia kangi wakaghenda Yerusalem hena mwaka wa mfungate wa mangi Artashasta.⁸Nawe akacha Yerusalem mwiri wa katanu hena mwaka itho. ⁹Nawe akavuka Babeli mfiri wevoka wa mwiri wevoka. Nile mfiri wevoka wa mwiri wa katanu ngeho alechie Yerusalem, hena liya kuvoko kucha kwa Ruva kugheke hamwi nawe. ¹⁰Ezra alefunyire ngoo yakwe ithoma, ihira na ifundisha fundu fweivaria sheria ta Yahwe.¹¹Iki nikyo kirero ngekyo mangi Artashasta alemnikie Ezra mteithi na mgheandika wa sheria ta Yahwe na fundu Israel vatiivaria. ¹²Mangi wa Vamangi Arshasta, hena mtathi Ezra Mgheandika wa Sheria ta Ruva wa kaghu. ¹³Niafunya kirero iku mndu wowoshe wa Israel hena vumangi vwakwa hamwi na vatathi na valawi ngevo vaghire kulu ighenda Yerusalem, vairima ighenda hamwi naiwe.¹⁴Inyi mangi na vaghenjitasha vakwa mfungate, fuamuruma voshe ighenda ighemanya fundu Yuda na Yerusalem ihuthiana na sheria ta Ruva, ngeyo ike mavokonyi ghapfo. ¹⁵Kuashighwa uende Dhahabu na Petha ngeto valefunyire hena Ruva wa Isrel, ngewe handu achiikaa ni Yerusalem. ¹⁶Petha ilefunyirwe hena ifura na Dhahabu yoshe ilefunyirwe Babeli hamwi na vilefunyirwe hena ifura valefunyire vandu na vatathi hena nyumba ya Ruva ike Yerusalem.¹⁷Hena ikyo ughue fyoshe thadaka ya magonji oro, maghonji mchu na kyenywa, uvifunye hena kitalo ngeyo ni nyumba ya Ruva wapfo hena Yerusalem. ¹⁸Vika kwiyo hamwi na ifungu ya petha na dhahabu, fyofyoshe kwafivona fyakunulia iwe na venyu imnulitha Ruva.¹⁹Findo fifunyirwe hena ifura fivikwe mothia yapfo fundu fwehira hena nyumba ya Ruva Yerusalem. ²⁰Kindo kyokyoshe kingi ngecho kiashigha hena nyumba ya Ruva wapfo ngecho kuashigha, Vughuri vwakwe vwafuma hena hazina yakwa.²¹Inyi mangi Artashasta, nindefunya kirero hena vaghevika hazina voshe mrinyi itolang'a mfo Ezra akilomba kwenyuaashighwa inikwa kyoshe, ²²na ikela talanta ighana limwi na petha fipimo ighana fya ngano, bathi ighana ta divai na bathi ighana ta mafura, kangi na munyu iraghire ithia. ²³Kyokyoshe ngecho kireriwe ifuma kwa Ruva wa kaghu, kihirike ikyo hena utukufu wa nyumba yakwe. Haniki iding'a yakwe liche hena vumangi vwakwa vana vakwa?²⁴Fwavanika taarifa vo hena imwe iku vanamutotha ushuru wowoshe kana kodi kwa mtathi, mlawi, mgheimba, mgheria kana hena mndu athaghuliriwe hena ihira Nyumbenyi yetathia na mhiri hena nyumba ya Ruva.²⁵Ezra, hena hekima akunikie Ruva, kuashighwa ithaghua vagheamua na mndu aeleliwe ivahirira vandu hena mri itolang'a mfo na itasha wowoshe aichi sheria ta Ruva wa pfo. Kangi kuashighwa uloshe vaya ngevo varaichi sheria. ²⁶Funya athabu hena wowoshe arakya ivaria sheria ya Ruva kana sheria ya mangi, ikiirimika kipfwa, thaminywa iondolewa mari takwe kana ipfungwa.²⁷Atumbishwe, Yahwe Ruva wa vaghefuthongolea veru, ngewe alevikie voshi ya ngoo ya mangi netha itunzwee Nyumba ya Yahwe Yerusalem, ²⁸ngewe aendeletha ndaghano kwa kwa hena uaminifu mothia ya mangi, na vaghemshauri vakwe na varwe vakwe vaghire mamlaka nilinikiwe nguju mavoko gha Yahwe, Ruva wakwa, na inyi ni kavavunganya vaghethongoa ifuma Israeli ighenda hamwi na inyi.

¹Iva ni vaghethongolea vake mothia ya familia ngeto tilefumie babeli hamwi na inyi kigheri kya utawala wa mangi Artashasta. ²Mwana wa Finehasi, Gershoni. Mwana wa Ithamari, Daniel. Mwana wa Daudi Hatushi ngewe ni mwana shekania, ³ngewe kangi ni mwana wa Paroshi na Zekaria hamwi na we haleghire vomi ighana limwi na makumi atanu valereriwe hena itaro ya mbare yakwe.⁴Vana va Pahath-Moabu, Eliehoenai mwana wa Zerahia hamwi nawe vomi maghana avi. ⁵Vana va shekaniah, Yahazieli hamwi nawe vomi maghana araru. Vana va ⁶adili, ebedi mwana wa Yonathan hamwi nawe valeandikiwe vomi makumi atanu. ⁷Vana Elamu, Yeshaya mwana wa Athalia hamwi nawe Valeandikiwe vomi makumi mfungate.⁸Vana va shefatia, Zebadia, mwana wa Mikael hamwi nawe valeandikiwe vomi makumi mnane. ⁹Vana va Yoabu, Obadia mwana wa Yehieli hamwi na we valeandukiwe vomi maghana avi na ikumi na mnane. Vana va Binui, ¹⁰Sheromithi, mwana wa Yosifia hamwi na we valeandikiwe vomi ighana limwi na makumi mtandatu. ¹¹Vana va Bebai, Zekaria mwana wa Bebai hamwi nawe valeandikiwe vomi makumi avi na mnane.¹²Vana va Azgadi, Yohana mwana wa Hakatani hamwi na we valeandikiwe vomi ighana limwi na ikumi. ¹³Vaya vana va Adonikamu vakacha igheri lingi. nigho maria ghavo: Elifereti, Yeneli na Shemaya hamwi na vo vakacha vomi makumi mtandatu. ¹⁴Vana va Bigwai, Uthai, mwana wa, Zazbudi hamwi nawe valeandikiwe vomi makumi mfungate.¹⁵Nikavavunganya vandambo bandarinyi ighenda Ahava. Fukavika kambi kwa mifiri iraru, nikavalambua vandu na vatathi, mira thivavonirenyi vana va Levi henavo. ¹⁶Hena ikyo nikaruma kwa Eliezeri, arieli, Shemanya, Elnathani, Yaribu na Elnathani ngevo valevie ni vaghelosha.¹⁷Kangi nikavaruma kwa Ido,mghethongolea wa kasifia. Nikavavia kiya vaghemvia Ido. na mbare takwe, vahiri va Nyumba yetathia valechiikaa Kasifia, hena ikyo iruma kweru vahiri hena nyumba ya Ruva.¹⁸Hena ikyo vakafuruma ifwe kwa Ruva na kuvoko kucha kwa mndu alechiilaghwa Ishekeli. Nile mwana wa mali Mwana wa Levi mwana wa Israel. Akacha na vana ikumi na mnane na vavo. ¹⁹Hamwi nawe Hashabia, hamwi na Yesaya wa vana va Merari na vavo na vana vakwe itaro ya vandu makumi. avi voshe. ²⁰Maghari yavo valethaghuliriwe ihira hena Nyumba yetathia, ngeho Daudi na varwe valevanikie ivahirira valawi: maghana avi na makumi avi kila umwi wavo aleviriwe kwa marina.²¹Kangi nikavavia ifunga mfo Ahava netha nikuduishe mothia tu Ruva, ikasha njia igholekie ifuma kwakwe fundu fweru. vana veru na mari teru, ²²Nilevonire iraghwa imtereva mangi fundu fwa jeshi kana vaghekwea farathi fundu fwe furia fukiva njienyi, idungia fukinamvie mangi "Kuvoko kwa Ruva kuke hamwi na voshe vakyamuivaria kwa vucha. mira iirima yakwe na ipfukwa yakwe ni kaghu ya vaya voshe vakyaghenda therepfo hena we. ²³Hena ikyo fulefungie na imtereva Ruva kwa kindo kyo.²⁴Kaangi nikathoghua vandu ikumi na vavi ifuma kwa mtathi: sherebia na Hashabia na vavo vengi ikumi. ²⁵Nikavapima fundu fwavo petha, dhahabu na fyombo na itathi fundu fwa nyumba ya Ruva kwa mangi, vaghemtasha na varwe va Isrel voshe valefunyire ifura yavo.²⁶Hena ikyo nikavapimia hena mavoko ghavo talanta ta petha maghana mtandatu na makumi atanu, talanta ighana limwi na fyombo fya petha, talanta ighana limwi ta dhahabu. ²⁷Findo makumi avi fya dhahabu handu Hamwi nile fya vughuri vwa kiku kimwi darkoni na fivi fya thanamu fichembiwe tha dhahabu yenulia.²⁸Niho Nikavavia, mundevikwa wakfu kwa Mndumi, nafombofi kangi na petha na dhahabu, fifunyirwe hena ifura kwa Yahwe, Ruva wa vaghefuthongolea veru. ²⁹mfilambue na ifiria mhaka mghefipima mothia ya vatathi, valawi, na vaghethongoa va vaghedunga va mbare ya Israeli, hena Yerusalem hena nyumba ya Ruva. ³⁰Vatathi na valawi vakairikia fipimo fya petha na dhahabu na fyombo fundu fwefiondoa na ifitika Yerusam, hena nyumba ya Ruva weru.³¹Fiukafuma ighenda mfo Ahava mfiri wa ikumi na kavi hena mwiri we voka ighenda Yerusalem, kuvoko kwa Ruva kuleke hamwi na ifwe, ughechifuria na mavoko gha vavichwa vaya valeshighie ifuhirira fujo njienyi. ³²Hena ikyo fukaingia Yerusalem na ikaa ipfo hena mifiri iraru.³³Kangi mfiri wa kana petha na dhahabu na fyombo filepimiwe voshi ya nyumba ya Ruva weru hena mavoko/gha Mere mothi mwana wa Uria mtathi, hamwi navo alekeho Eleazari mwana wa Finehasi, Yozabadi mwana wa Yeshua na Noadia mwana wa Binui, Valawi. ³⁴Itaro na ilemea ya kila kindo uleirimie imanyika. Ilemea yoshe uleivimie iandikwa hena igheri iyo.³⁵Na vaya valechie ifuma matekani, vandu valevutirwe Vakafunya itathi yeokewa kwa Ruva wa Israel, magonji makumi kenda na mtandatu, magonji madu makumi mafungate na mfungate na oro ikumi na ivi tha itathi ya thanbi. Toshe tikiva matathi gheokwewa fundu fwa Yahwe. ³⁶Kangi vakavanika kirero kya mangi kwa varwe va vamangi na varwe hena mri itolanga mfo vakavatasha vandu na nyumba ya Ruva.

¹Igheri mabo iho ghakyahirika, varwe vakacha kwakwa na na injivia "Vandu va Israel vatathi na valawi vairimievo iku ghana voka ifuma hena vandu va mathanga ghengi na fivichwa fyavo: Wakaanani, Wahiti Waperuzi, wayebusi, Waamioni,Wamoabu, Wamisiri na Waamori. ²Kwa ku vandevaondoa vepfu vatare na vana va kiumi, vandekuthanganya vandu vaelesherwe na vandu va ithanga lingi na varwe na vaghevathongolea vandeva vevoka hena miirikilie ikondekie (iravie)³Nikinaichwe ifi, nikarandua thori ta kwa na kandhu na ihaa njwii mrwe na kole nikaikaa mbai na iririkana. ⁴Na vaya voshe valededemie kwa kirero kya Ruva wa Israel hena miirikilie ikondekie (iravie) valevunganikie kwakwa igheri niikee mbai nikiva na iraghwa hata ifikia igheri ya itathi ya kyavukwau.⁵Mira hena itathi ya kyavukwau nikamka hena handu kwakwa nikava nikadushire na thori ilerandukie na kandhu, nika kava ndi na ighola mavoko ghakwa Yahwe Ruva wakwa. Nikaghamba. ⁶"Ruva wakwa, nighire iraghwa thikairimenyi ivutira kyamu kwakwa kwapfo, makotha gheru ghandeleha hata itola mirwe na vuvichwa vweru vundeongereka naifika kaghu kwa Ruva.⁷Idungia mfiri wa vaghefundungia veru mpaka luvaha fundeva hena vuvichwa vurwe. Vuvichwa vweru, vaghefuthongolea, vatathi valeke hena mavoko gha mangi wa ithanga li, hena upanga matekani inyanyathwa fughire iraghwa hena kyamu hata ithanya.⁸Luvaha hena igherili ighwihi, mbora ifuma kwa Yahwe Ruva weru indecha ifura vaghereghwa vandu na ifunuka ivwara ughongo lueliechwe. Ililevie fundu fwa Ruva weru ifunikia kilanga mitho gheru na ifunika vucha ifwe fulevie vatumwa. ⁹Hena liya ifwe fu vatumwa, mira Ruva hata kwiyo anafuivaafwe mira andeongera ndaghano ye vwara mma kweru, andehira ifi mothia ya mitho gha mangi wa Uajemi netha ku airime ifunika nguju njishaa. Nethaku fuirime iagha nyumba ya "Ruva fuirime ivutu iluviwa hena ngoo. Alehirere ifyo netha ku airime ifunika mthingi wa vumboa (iriwa)hena Yuda na Yerusalem.¹⁰Mira luvaha Ruva weru, fughambe iki hena ifi? Fundeivaa maamoro ghapfo. ¹¹maamoro ngegho kulevanikiwe varoti vahiri vapfo, haya ukinaghambe, "Ithanga li muaingia ighelivwara (igheikaa) ni ithanga lighire ikwe. Lithanganyikie na vandu varaghire ighenda thafundu kitarire. Vaongerekie ifuma ughongo lumwi ighenda lungi hena ikwe yavo. ¹²Hena ikyo, luvaha munavanika vepfu venyu hena vavo. munaondoa vepfu hena vana venyu, munashigha mborere kwavona itashwa, netha ku muirime iva mudindie na iya nicha vudhuri vwa ithanga hena ikyo mwavavika vana wenyu ighevwara hena igheri yoshe.¹³Fyoshe fikinafumie kweru fundu fwa vuvichwa vweru na makotha gheru marwe, idungia ho, Ruva weru, alamburiwe makotha gheru na ifudhibu fundu kifutarire na ifuleka tha vaghelekwa. ¹⁴Fuairima itenya maamoro ghakwe na ikuthanya hena iondoana navandu va varachihira fundu kitarire? Niaulitha kwadahafo ma ifureta voshe haghireho wereghwa, hagireho wetoroka?¹⁵Yahwe, Ruva wa Israel, wedu niwe aghire kitea, kwa liya fureghiwe vandu vaghereghwa mpaka mfiri wa ithanya. Lolea, fuke mothia yapfo na makotha gheru, hena liya haghireho hata umwi airima imka mothia hena ili.

¹Igheri Ezra akilomba na itenya mri, akafungha na ikukumba mbai mothia ya Ruva, ejungulikwa ni vomi fwa va Israel, vaka na vanake vakavunganyika kwake hena vandu waleafugha mnu. ²Shekania mwana wa Yehieli, mwana wa Elamu akammbia Ezra, " Fundeeva thi vaghevwara mma hena Ruva kangi fundeondoa vaka va kighenyi ifuma ithanga lingi. Mira hamwi na ikyo, haghire ikuji hena Israeli.³Luvaha fuvikenyi ndaghano hamwi na Ruva weru ivavuta vaka voshe na vana vavo kirivuta vaka voshe vana vavo kiringanyo na iivaria kirero kya Mndumi, iivaria vaya vakyadema ifumana na maamoro gha Ruva weru. na iki kihirike ifumana na sheria. ⁴Mka, kindoki kikufaie iwe, na ifwe fuke hamwi na iwe, Uve kidindie na ihira iki.⁵Hena ikyo Ezra akamka na ihira Vutathi na valawi va vaisrael voshe vakiva kyathe hena njia iyo. Hena kwiyo voshe vakafunya kiravo. ⁶Niho Ezra akavukia ifuma mothia ya nyumba ya Ruva na ighenda hena kyumba kya Yehohanani mwana wa Eliashibu, We alighiewe mkate kana inywa mringa. Idungia ho ekinafughe mnu ihuthiana vaya vaghire miirikilie midu vaya valeke hena ithama.⁷Hena kwiyo vakarunama kirero hena Yuda na Yerusalem hena vandu voshe vandu valevwirie ifuma hena vutumwa na iikaa hamwi Yerusalem. ⁸Wowoshe ngewe arachie hena mifiri iraru ifuma na iivaria kiya kireriwe ifuma kwa varwe na vaghevathathongolea aondolewa mari yoshe mjunguluko mrwe wa vandu ngevo valechie ifuma handu valevukie.⁹Hena ikyo vandu voshe va Yuda na Benjamini vakavunganika Yerusalem kwa mifiri iraru. Ilevie ni mwiri wa kenda na mfiri wa makumiavi gha mwiri. vandu voshe vakamka mothia ya nyumba ya Ruva vakadedema ifumana na kirero na mwera. ¹⁰Ezra mtathi akamka na irera, "Imwe mweka mundereka, imwe mundeikaa na vaka va kighenyi na iongera makotha gha Israel.¹¹Mira Luvaha mnikenyi matumbi Yahwe, Ruva wa vaya vamthongolerie, kangi muvike thafundu we afurie, muikae kua na vandu va ithanga na vaka va kighenyi.¹²Ibumba yoshe likaghalua kwa irwi."Fwahira fundu kurerie, hata kole , ¹³haghire vandu vengi na ni igheri ya mwera. Fughirefe nguju ye mka bwang'a na ii thi mfiri umwi kana ivi tehira ndima, Kwa liya fukotherie hena kindoki.¹⁴Hena ikyo varwe veru vamke baada ya ibumba yoshe, ive ku voshe vairikie vaka va kighenyi iikaa hena miri yeru vache hena igheri lipangiwe ni vaghefuthongolea va mri na vagheamua va mri ifi kaho iding'a ya Ruva yavuka ifuma kweru. ¹⁵Yonathan mwana wa Asahel na Yazeya mwana wa Tikwa vakalegha ili, Methulamu na Shabethai mlawi vakavanika kuvoko vo.¹⁶Hena ikyo vantu vafumie kuya handu vafumie kuya handu valevukie vakavika kui, Ezra mtathi akathanghua vomi, vaghethongoa vandungie hena mbare nyumba, voshe vo kwa marina vakailolea mburi ii, mfiri wevoka wa mwiri wa ikumi. ¹⁷Mfiri wevoka wa mwiri wevoka vakava vandemalia ilolea nicha vaya vomi valechiikaa na vaka vakighenyi.¹⁸Maghari ya vo vana va vaghetatha haleghire vaya valeikee na vaka va kighenyi. Maghari yavo vana va Yoshua mwana wa Yosadaki na varwe vakwe va kiumi ngevo valevie Maasela, Eliazeri, na Yaribu na Gedalia. ¹⁹Hena ikyo vakarumbua ( akapanga) ivavuta vaka vavo. Kwa liya valeghire makotha, vakafunya itathi ya magonji hena vanyama vavo mburi ya makotha ghavo.²⁰Maghari yavo vana va Imeri, Hanani na Zebadia. ²¹Maghari yavo vana va Harimu, Maseya, na Eliya na Shemaya, na Yehieli na Uzia. ²²Maghari yavo vana va Pashuri, Elasa.²³Maghari yavo valawi: Yozabadi na Shimei na kelaya (niwe kelita) na Pethaia, na Yuda na Eliezeri. Maghari yavo vagheimba Eliashibu na Maghari yavo vagheria Shalum, Telemu na Uri. ²⁴Maghari yavo Israel valereghiwe- ²⁵Maghari yavo vana va Paroshi, Ramia na Izia na Malkiya na Miyamini na Eliazari na Malkiya na Benaya.²⁶Maghari yavo vana Elamu Mataniana Zekaria, na Yeehieli, na Abdi na Yeremothi na Eliya. ²⁷Maghari yavo vana Zatu: Elionai, na Eliashibu, na Matani Yeremothia na Zabadi na Aziza. ²⁸Maghari yavo vana va Bebai Yehohanani, na Hanania na Zakai na Athlai. ²⁹Maghari yavo vana va bani: Meshulami Maluki, na Adaya na Yashubu na Sheali na Yeremothi³⁰Maghari yavo vana va Pahath- Moabu, Adna, na kelali, na Benaya na Maaseya, na Matania, na Besaleli na Binti na Manase. ³¹Na Maghari yavo vana va Harimu: Eliezeri na Ishiya, na Malkiya na Shemanya na Shimeoni, na ³²Benyamini na Maluki na Shemaria.³³Maghari yavo vana Hashumu: Matenei, na Matatana Zabadi, na Elifereti na Yeremai, na Manase, na Shimei. ³⁴Maghari yavo vana va Bani: Maadai, na Amra na Aueli, na ³⁵Benaya, na Bedeya na keluhi, na ³⁶wania na Meremothi, Eliashibu,³⁷Matania na matenai. na ³⁸Yaasi. Maghari yavo vana va Binui Shimei, ³⁹Sheremia, na Nathani, na Adaya, na ⁴⁰Maknadebai, na Shashai, na sharai.⁴¹Azareri, na sheremia, na ⁴²Shalumu, na Amaria na Yusufu. ⁴³Maghari yavo vana va Nebo: Yeieli, na Mathiana zabadi, na Zebina, na Ido, na Yoeli na Benaya. ⁴⁴Iva voshe valeondorie vaka va kighenyi na waleghirie vana thi voshe vo.

¹Firero fya Nehemia mwana wa Hakalia ikawa hena mwiri wa Kisleu, hena mwaka wa makumi avi, riveke mri mrwe wa Sushani, ²umwi wa veru vakwa, Hanani, alechie hamwi na vandu vengi ifuma Yuda, nainyi nikavavetha ihusu Vaya Vayahudi vakivie , Vayahudi vareghiwe vaveke pfo na ihusu Yerusalemu.³Vakanjivia "Valeke hena mkoa uya valekirie hena kipfungo vake hena vwathi vurwe na iraghwa ang'u uvagha lwa Yerusalemu uleghuthwa na fyothi vyakwe vilekombwa telele ni moro."⁴Na kamtungo du nikinaeichwe firero ifyo, nikatighicha na ifugha, na kwa mifiri nikava na luluma na ifunga na ilomba mothiya ya Ruva wa ipfo kaghu. ⁵Niho nikaghamba "Iwe niwe Mndumi, Ruva wa kaghu, Ruva ku mrwe na kirumo, Kuchikolosha ndaghano na lukundo lurachithia kwa vaya vakufurie na ivwara mamoro ghapfo.⁶Irania maombi ghakwa na tambarua mitho ghapfo, kimetha uichwe maombo gha mhirinndima wapfo ku luvaha ninalomba mothia yapfo mthaghari na kio fundu vwa vandu va Israeli vahiri ndima vapfo. Inyi ninairikia thambi ta vandu va Israeli, ngeto fuhirire kwapfo. ⁷Fuhirire Vuvichwa mnu kwapfo, na fuvywere fwe maamoro sheria na hukumu ngeto kulemnikie mhirindima wapfo Musa.⁸Hai hai kumbuka kirero kumnikie mhiri wapfo Musa, mukahira there kwa iiria mma, namuthathara maghari ya vamathanga, ⁹mira mukanjivwilia na iivaria maamoro ghakwa na ighahira hata kole vandu vapfo vathatharikie mathanga gha kua, Nainyi navavunganya ifuma pfo na ivaende handu haya nihathaghiurie kimetha rina. yakwa litumbishwe.¹⁰Luvaha vo ni vahiri vapfo na vandu vapfo ngevo kwevakirire kwa nguju tapfo ndue na kwa kuvoko kughire nguju. ¹¹Mndumi ninakulomba irania luvaha malombi gha vahiri vapfo na mtatho wa vahiri vapfo vachikuichwa kicha itumbisha rina yapfo. Luvaha unjiirimishe inyi mhiri wapfo ithanya, na unjijalie (rehema) -----mothiya ya mndu u." Nile mghenika mringa ifio ya Mangi.

¹Hena mwiri wa Nisani hena mwaka wa makumi avi wa Mangi Artashasta, alethaghurie divai, na nikaondoa divai nikamnika Mangi. Luvaha Themiirimenyi ifimbimbita mothia yakwe. ²Mira mangi akanjivia, "Haniiki kyamu kyapfo kirakyarora ishangalala? Kukwarora ilwaa pfp! Nimithari ili ni irashangalala ya ngoo."Nikaovoha mnu.³Nikamvia mangi, "Mangi na arue ho! Haniiki kyamu kyakwa kirero ishangalala? Kole mri, handu ha mbira tha papa wakwa, uke hena matengo na mbenge takwe tikondiwe ni moro."⁴Niho mangi akanjivetha, "Kukwashigha nihire iki? Hena kwiyo nikamtereva Ruva wa kaghu. ⁵Nikamvia mangi, Mangi ukavona ku ni kicha na kole mhiri wapfo ndehira kicha mothiya ya mitho ghapfo, kwairima injiruma Yuda mri wa mbira tha papa vakwa, Kimetha niirime he iuagha." ⁶Mangi akanjighaluta (na malkia aveeka ho haghwihi nawe)" Kwagheika mifiri ilinga unavwie? "Mangi akavona ni kicha injirumie na nikamnika ikenda.⁷Niho nikamvia mangi Kole kyakunulia mangi njinika barua kwa varwe kimunu kya mfo, kimetha vanjiirikie niire hena teri yavo nikighenda Yuda. ⁸Kangi haghire barua kwa Asafu, mringi wa mtiru wa mangi kimetha. anjinikie mri yechembea fithingiti fya mbenge ya iboma haghwihi na hekalu, na uvaghwa mri, na iaghia nyumba ngeyo naikaa." Hena ikyo kwaku kuvoko kucha kwa Ruva kuveke kaghu yakwa mangi akanjinika kyo nivenashigha.⁹Ngafika kwa mrwe kimunu kya Mfo, na nikavamika barua tifumie kwa Mangi. Mangi avenjinikie maofisa va ijeshi na vaghekwea farasi nighende hamwi navo. ¹⁰Sambalati mhoroni na Tobbia mhiri wa Amoni vakinachwe kindo kyo vakaichwa kicha mnu kwa ku hachie mndu ngewe avekyatasha vandu va Israel.¹¹Basi, nikavwia Yerusalemu, na nikaikaa pfo mifiri iraru. ¹²Nikavukia kio, inyi hamwi na vandu hamwi nainyi. Thivirienyi neri mndu umwi ikyo Ruva wakwa akivikie voshi ya ngoo yakwa kyeihirira Yerusalemu. Haleghire ho mnyama nike nawe there mi du uya alenjivavire.¹³Nivukie kio ifuma mbenge ya batonyi, izenge lelea kisima kya joka na mbenge ya jaa, na ithighana mauvagha gha Yerusalemu, ngegho ghaghuthirwe na vyothi fya mbao/fikondiwe ni moro. ¹⁴Niho nikaghenda hena mbenge na chechemi ya Mangi. Mbenge ive pfupfure mnu hata iira hena yo mnyama avenjivavire.¹⁵Henaikyo nighendie kio kyo mbarinyi na boto na ithighama uvagha, nikavwia nyuma na iingia kwa mbenge ya botonyi na kwio nikavwia. ¹⁶Vaghererea ithanga varamanye handu nighendie kana ngekyo nihirire, na virienyi. Vayahudi, neri makuhani nanga vaghererea ithanga neri vengi vahirire ndima yo.¹⁷Ngavavia, "Muvoni vwathi, Fuke navo, fundu Yerusalemu ika hena matengo na fyoti fyakwe fikondiwe ni moro. Njonyi fuaghe vusha uvagha lwa Yerusalemu, kimetha funaraghwa he. ¹⁸Ngavavia ku kuvoko kucha kwa Ruva wakwa kuveke kaghu yakwa na fundu fwa firero fya Mangi ngefyo alenjivirie. Vakaghamba, "Chaa vukienyi fuaghe" Henaiko vakadindisha mavoko ghavo fundu vwa ndima njicha.¹⁹Mira sanbalati Mhoroni, na Tobia mhiri wa mwamoni, na Geshemu, Mwarabu, vakinaichwe mburi yo, Vakafusheka na ifuimbilia vakaghamba," kukwahira iki? Kana kukwalwa na Mangi? ²⁰Niho nikavaghalua, "Ruva wa kaghu afunuika ikolosha. Ifwefu vahiri vakwe na Fwavukia na iagha. Mira kughire handu, kughire ( haki) haghire ho. ilaviwa ya kihistoria ipfo Yerusalemu.

¹Niho Eliashibu kuhani Mrwe akamka hamwi vavo nge makuhani, Vakaagha ifingo ya magonji. Walitakasa na ivikia fyoti fyakwe. Vakagimbika mpaka mnara wa Hamea na mpaka mnana wa hananeli. ²Baada yavo vandu va Yeriko vakaagha, na baada yavo Zakuri mwana wa Imri akaagha.³Vana va Senaa vakaagha mbenge ya samaki. Vakavika fithinguti fyakwe na ivikia fyothi fyakwe na minya takwe na machalo ghakwe. ⁴Meremoth akachemba ikyo kiifarilie.we ni mwana wa Uria mwana wa Hakosi. Na baada yavo Meshulamu akaagha. We ni mwana wa Berekia mwana wa Meshezabeli Haghuvihi navi sadoki akachemba. We ni mwana wa Baana. ⁵Baada yavo Vatekoi vakachemba mira vathongori vavo vakalegha ihira ndima ngeyo valeamrirwe ni varwe vavo.⁶Yoyada mwana wa Psea, na Meshulamu mwana wa Besodeya vakachemba mbenge ya kale. Vakavika fithingiti, na ivika fyothi fyakwe na minya takwe na machalo ghakwe. ⁷Nako, Melatia Mgibeoni na Yadoni Meronothi vandu va Gibeoni na Mispa, Vakachembererea kaghu ya Handu mrwe wa mkoa wa kimunu kya mfo alerue.⁸Na baada yakwe Uzieli mwana wa Harkaya umwi wa Vagherufura dhahabu akachemba; na baada yakwe Hanania, mghechemba marashi. Vakaaghe he Yerusalemu mpaka uvagha lupanukie. ⁹Na baada yavo Refanya mwana wa huri akaagha. Nile mrwe wa nusu ya Wilaya ya Yerusalem. ¹⁰Na baada yavo Yedaya mwana wa Harumafu ahaagha haghwihi na nyumba yakwe. Na baada yakwe Hatushi mwana wa Hashabneya akaagha.¹¹Malkiya mwana wa Harimu na Hashubu mwana wa Pahat Moabu, vakaagha handu hengi hamvi na mnara wa tanuu. ¹²Baada yavo Shalumu mwana wa Haloheshi mrwe wa nusu ta Yerusalemu, akaagha hamwi na vepfu vakwe.¹³Hanuni na vagheruma Zanoa Vakaa gha ifingo ya botonyi. Vakaagha he na ivikia fyoti fyakwe, na minya takwe na machalo ghakwe. Vakaagha dhiraa kiku kimwi mpaka ifikia ifingo ya jaa.¹⁴Malkiya, mwana wa Rekabu, mrwe wa wilaya ya Beth-Hekeremu, akaagha ifingo ya jaa. aleaghie a ivikia fyothi fyakwe, na minya takwe na machalo ghakwe. ¹⁵Shalumu mwana wa Kolhoze, mkuu wa wilaya ya Mispa akaagha ifingo ya Chemchemi Akaagha, na akavikia kipfwiniko kaghu yakwe na akavikia fyothi fyakwe na minya takwe na machalo ghakwe. Akaagha kivusha uvagha lwa Pwani wa Silowamu hena bustani ya mfalme, hadi kitengo kya ngathi kyethongolea mri Daudi.¹⁶Nehemia mwana wa Azbuki, mghetawala nusu ya wilaya ya Beth-suri, akaagha handu ho, ifuma maburinyi ya Daudi, mpaka ibirika lileaghiwe ni vandu, na nyumba ya Vandu verire nguju. ¹⁷Baada ya iho, Valawi vakaghaana hamwi na Rehumi mwana wa Bani na baada yakwe, Hashabia mtawala wa nusu ya wilaya ya kiela, akaagha hena wilaya yakwe.¹⁸Baada yavo vandu va ithanga vakaagha, ikava ni hamwi na Binui mwana wa Henadadi, mrwe wa nusu ya wilaya ya keila. ¹⁹Baada yake akaagha Ezzeri mwana wa Yeshua mangi wa Mispa, akaagha handu hengi haivariehe na kihenge kya fifaa fya fira hena kona ya uvagha.²⁰Baada ya Baruki mwana wa Zakai akaagha handu hengi kwa ifura yakwe, idungia kona ya uvagha mpaka ifingo ya nyumba ya Ehashibu, kuhani mrwe. ²¹Baada ya Maremothi, mwana wa Uria, mwana wa hakosi akaagha handu hengi ifuma ifingo ya nyumba ya Eliashibu mpaka handu nyumba ya Elihashibu ithilihirie.²²Niho baada yakwe, makuhani, vandu va ithanga yo haghwihi na Yerusalemu, vakaagha. Baada yavo Benyamini na Hashubu vakaagha iivaria nyumba yavo. ²³Baada yavo Azira mwana wa Maaseya, mwana wa Anania, akaagha haghwihi na nyumbva yakwe. ²⁴Baada yakwe Binui mwana wa Henadadi akaagha handu hengi ifuma kona ya Azaria hadi kona ya ukuta.²⁵Palali, mwana wa Uzai akaagha kwaughu ya kona ya uvagha na mnara ukwerie na Kaghu ifuma nyumba ya kaghu ya mfulme hena irioko/mvere wa varinji. Baada ya iho padaya mwana wa Paroshi akaagha. ²⁶Luvaha vahiri va hekalu vaka Ofeli vakaagha mpaka ughongo kwa Hifadhi ya Mringa ughongo ruva lichibukia handu mnara uchitolokera. ²⁷Baada yakwe, watekoi vakaagha handu hengi,. iivaria mnara mrwe uke bwang'a mpaka uvagha lwa Ofeli.²⁸Makuhani vakaagha kaghu ya mbenge ya Farasi, kila umwi iivaria nyumba yakwe. ²⁹Baada yavo Sadoki, Mwana wa Imeri, akaagha handu ho iivaria nyumba yakwe. Na baada yakwe shemanya mwana wa Shekania, mrinji wa mbenge ya kibukia ruva, akaagha. ³⁰Baada yakwe Hanania, mwana wa Shelemia na Hanuni, mwana wa mtandatu wa Salafu, vakaagha handu hengi Meshulamu mwana wa Berekia akaagha iivaria hena nyumba yakwe.³¹Baada yakwe Malkiya umwi wa Vagherufura dhahabu, akaagha mpaka nyumba ya vahiri va hekalu hamwi na vachuuthi vavekyaivaria mbenge ya gereza na mpaka chumba kya kaghu mbarinyi. ³²Vachuthi va dhahabu na vachuuthi vengi vakaagha ifuma chumba kya kaghu kya kona na mbenge ya Magonji.

¹Sanbalati ekinaichwe fufwaagha uvagha, akasha moro pfo voshi na akakwewa ni iding'a mnu, akavasheka Vayahudi. ²Mothia ya vavo na ijeshi ya samaria, akaghaamba Vayahudi va vachokie kwii vahira iki va? Kana vafunya dhabibu? Kana vakuendie maghwe ifuma hena kifusi ghakami okewa ni moro. ³Tobia Mwamoni aleke hamwi nawe, nawe akarera, "kole kibarwe kirekweriwe hena uvagha lu vakyaagha kivenghutha uvagha lu lwa mawe."⁴Furiranie Ruva weru kwaku ifwe fufwaimbiliwa. Vwighira iluluma yavo kaghu ya mirwe yavo voka na ivaleke vave mitahe hena ithanga ngeyo vo nge vaghepfungwa. ⁵Kanashikia vuvichwa vwavo, neri kuna vuta thambi tavo mothya yapfo; kwa ku vandevachukitha vagheagha. ⁶Henaikyo fuleghie uvagha na uvagha loshe lukathhanywa kwa nuthu ya vwacha vwakwe, kwaku vandu valeghire macha ghehira ndima.⁷Mira Sanbalati, Tobia, Vaarabu, Vaamoni na Vaashdodi vakinaichwe ku ndima ye vwilia iagha uvagha lwa Yerusalemu lulwaendelea, na ku sehemu tiya tiletetenyikie tindepfo ngwa idinga irwe likaaka voshi yavo. ⁸Voshe vakaya njama handu hamwi, na vakacha ikavana na Yerusalemu na ithababisha hasara voshi yakwe. ⁹Mira fukomba kwa Ruva weru na ivika Vaghevaria mthaghari na kio fundu vwa miovoshere yavo.¹⁰Halafu vandu va Yuda vakaghamba, "Nguju ya vaghetitika mijigho iyavotwa. Haghire kusikirwe na fukairime fwe iagha uvagha. ¹¹"Na vavichwa vakaghamba. Neri varakamanye kana ivona mpaka fuche maghari yavo na ivavwagha na imtha ndima."¹²Na igheri yo Vayahudi verue Haghwihi navo vakafumia kila ughongo na irera naifwe kando/ikumi vakufulaghanya fundu va fuchemberie njama. ¹³Henaikyo nikavika vandu ughongo lwa mbai luelie uvava. Nikavika kila nyumba ighire ipua, na vura. ¹⁴Nikalambua, nikamka nikavavia varwe, na vaghererea itenga, na vandu vengi, "Munaovoha. mkumbukenyi Mndumi ngewe mrwe na wa kirumo. Vakavanie vandughu venyu, vana venyu, vaboraa venyu vaka venyu na nyumba tenyu.¹⁵Ikinave ku igheri vantho veru vakinaichwe njama yavo indemanyi ka kweru, ma Ruva andekonda njama yavo, voshe fukavwia uvaghenyui kila umwi na ndima yakwe. ¹⁶Hena kwio idungia kenda yo nusu ya vahiri vakwa vakavwara iagha uvagha, na nusu yavo vakavwara mapfumu, ngavo, mavura na iraa silaha ta fira, igheriyo vaghethongolea vakamka nyuma ya vandu voshe va Yuda.¹⁷Na ni mi kwio vahiri ndima ivo/ivo ngevo vavekyaagha uvagha na ikuruka mijigho nilemivo vagheria handu havo. ¹⁸Kila mndu akahira ndima na kuvoko kumwi na hena kuvoko kwingi aveure kyekavania fira. Kila mgheaghe avevanikie ipua hena mbafu yakwe na nifo avekyaagha. Uyaachiva ikaikaa haghwihi na inyi.¹⁹Nikavavia varwe na vaghethongolea na vandu vengi, "Ndima ni njicha raitilimie, na fundetethia uvaghenyi kua na mndu ungi. ²⁰Ni mi thari fumchilie handu ngeho fwaichwa irwi ya igunda kimetha mvungane ho Ruva weru afukavamta."²¹Henaikyo fukahira ndima yo. Nuthu yavo vakavwara fichakari idungia kukitambaruka ikero mpaka kio kya ndondo. ²²Ngavavia vandu igheriyo, "Kila mndu na mhiri wakwe ngende kio maghari ya Yerusalem kimetha vave vagheria ikenda ya kio na mhiri ndima igheri ijuiyo. ²³Basi siku ni inyi, neri veru, neri vahiri vakwa, neri vandu va vagheria vanekyanjiiavaria haghuire neri umwi akorenye thori takwe, na kila umwi weru aleure kyekavamia fira hata kole aveghendie fundu fureja mringa.

¹Niho vomi vaya vaka vavo vakavafughia kwa nguju vayahudi vavo. ²Kwa ku haleghire vandu vengi valekyaghamba, "Ifwe na vana veru na vepfu fu vengi. Henaikyo fughire kijo fuirime iya na fuirime iishi. ³Kangi haleghire vandu vengi valeghambie "Fuvikie rehani miremi yeru. Mizabibu yeru, na nyumba teru kimetha fuvone kijo igheri ya njaa."⁴Vengi navo valeghambie "fukopie petha kimetha falihe Mangi hena miremi ya zabibu fukodishire kwakwe. ⁵Hata kwiyo miri yeru na nthakami ifwene na ya veru, na vana veru na vana vavo. Fufwashikumwa ikumba vana veru, na vepfu veru vave vathoro. Vepfu vengi vemiva vathoro. Mira fughire nthinya yevatasha fwe ang'u vandu vengi vaure miremi na mizabibu yeru."⁶Nikakwewa ni iding'a mnu nikinaichwe iweka yavo na virero fi. ⁷Niho nikadunganya kindo ki ivarughulia mwandu varwe na varongori Nikavavia, "Imwe mumwashigha kileko kila umwi nifuma kwa wavo weka." Nikavunganya luvungano urwe kaghu yavo ⁸na ivavia ifwe fuirime imghombola ifuma vuthoroni vandu veru va kiyahudi ngewe mwekumbiwe kwa vamathanga, luvaha mumwakumba venyu na valumbwio venyu kimetha vaghekumbwa he kweru! "Vaka tia chwi varavone kyerera.⁹Nikarera he kangi, "Ikyo mumwahira thikicha kyo. Kana kiruvaie kyo muivarie mighendie yemuovaha Ruva weru kimetha uongilia inung'unika ya mathanga vantho veru. ¹⁰Inyi na Vandughu vakwa na vahiri vakwa fufwamunika petha na firo. Mira ni mithari fuleke itotha kileko hena nikopo ii. ¹¹Vavwighirienyi ithanya ili ili miremi yavo, mizabibu yavo, miremi yavo ya mizeituni, na nyumba thavo na ifungu ya ighana ya petha, firo mvinyo msha na mafura muvatothire."¹²Vakaghamba, "Fwavwighira kyo fwondorie ifuma kwavo, neri fukalavie kindo kyokyoshe fwe ifuma kwavo. Fwahira fundu kunderera." Niho nikaolagha makuhani na ivalitha mma kimetha vairime iria ndaghano valeghene. ¹³Nikakung'unda thori yakwa, nikaghamba, "Basi Ruva avute nyumba na mari ya kila mndu arakyairia ndaghano yakwe. Henaikyo akung'undwe ave na aghire kindo we. Luvungano loshe lukaghamba "Amina," na vakamtumbisha Mndumi. Vandu vakahira fundu vaveleghene.¹⁴Henaikyo idungia igheri nevikiwe ivarwe wavo hena ithanga ya Yuda, idungia mwaka wa makumi avi mpaka mwaka wa makumi araru na ivi ya mangi. Artashasta, miaka ikumi na ivi inyi na veru vakwa fulighie firo fifumie kwa gavana. ¹⁵Mira varwe va kala valenjithongolerie valevamkie vandu mijigho ilemerie, na vakatotha shekeli makumi ana petha fundu vwa kijo divai yavo ya kila mfiri. Na vahiri ndima vavo Vahiririe vandu makombero. Inyi thirahire kwio kwa imuovoha Ruva.¹⁶Ngaenda ihira ndima hena uvagha neri furaghue mbai. Na vahiri vakwa voshe vakavungana ipfo fungu vwa ndima yo. ¹⁷Hena metha yakwa valekeho Vayahudi na maafisa, vandu 150, ukileka vo vachie kweru ifuma mathanga ghafungulukie.¹⁸Kila ichembiwe kya mfiri tho ni ngumbe imwi, magonji mtandatu ghathalilwe, na ndeghe, kila mifiri ikumi divai nyingi ta mbare nyingi. Hamwi na ikyo fyoshe, sishighienyi kijo ifuma kwa gavana, Kwa ku vandu valeshighie findo finganyi. ¹⁹Ee Ruva wakwa njikumbuka, kwa vucha, kwa ifyo nihire kwa vandu va.

¹Igheri sanbalati, Tobia, Geshemu Mwarabu na varitho veru vengi vekinaichwe ku ndeagha vusha uvagha ichwe ku ndeagha vusha uvagha na kuhaghire handu hohoshe niregherie mwanya ho hamwi na ku chinavikia fyoti hena mbenge, ²Sambalati na Geshemu vakaruma mmondo akaghamba."Nnjonyi futhangane hamwi kandu halive hena boto na ono." Mira kyo valevashigha ni injiduthua.³Nikaruma mmondo kwavo nikaghamba, Ninahira ndima ndue henenaikyo thaima ighara nyi ighenda . Haniiki ndima imke nikivuka ighenda kwavo?" ⁴Vakaruma mmondo tho kando kana na inyi ngavaghalua kwio kwio kila igheri.⁵Sanbalati akamruma mhiri wakwe kwakwa kwa njia iya kando katanu, avwerebarua irapfungiwe mavokonyi ghakwe. ⁶Iandikiwe "Kikyarerwa ipho hena mathanga hata Geshamu nawe akyarera ku iwe na Vayahudimuna kilove kyeshigha ikutenga nikyo kikyaruma muaghe uvagha. ifumana na mburi ii kuke haghiwi iva kingi wavo.⁷Naiwe kundethaghua varoti irera mburi thapfo Yerusalemu, Vakighamba, Haghire kingi ipfo Yuda" Kueichi keni, Kingi aichwa mburi ti. Basi henaikyo nnjo fughaye.⁸Nainyi nikamruma kirero nikaghamba, Haghire kindo tha kihirikie fundu kukwarera there iku ili ni ikombera kukwachemba ipfo ngoonyi kwapfo. ⁹Niliku voshe valekyashigha ifuovosha, vakyathani ku "Valekela mavoko ghavo ghanahira na ndima/ yo ikahirike yo." Mira luvaha Ruva dindisha mavoko ghakwa.¹⁰Nikaghenda kenyika Shemaya mwana wa Delaya, mwana mehetabeli, epfungiwe kenyi kwakwe. Akaghamba "Futhangane ghe hena nyumba ya Ruva voshi ya hekalu, fufinge fyothi fya hekalu ang'u vakyacha igheku vwagha. Kio ki vakyacha ighekuvwagha." ¹¹Nikaghalua "Luvaha! Mndu tha inyi nairima iricha? Na mndu tha inyi nairima iingia hekalunyi kimetha thinavwaghwa? Thikaingienyi."¹²Nikamanya ku thi Ruva amnuewe, there ku anjirotie. alihiwe ni Tobia na Sanbalati anjirotie kwio. ¹³Vamnikie ndima kimetha anjiovoshe, netha nehire kiya akirera nighwe hena thambi. Vareirima injitemia rina vichwa kimetha vanjiaghwishe. ¹⁴Ruva wakwa vakumbuke Tobia na Sanbalati, na fyoshe vahoirire. Kangi kumbuka mroti. Noadia na varoti vengi veshighie injiovosha.¹⁵¹⁶Hena ikyo uvagha lukathia iaghwa mfiri wa makumi avi itanu wa mwiri wa Eluli, mifiri makumi atamu na ivi tangu lundungiwe. Vantho veru vashe vekinaichwe kwio, mathaoha na ipfwa ngoonyi maghari yavo. Kwa ku valemanya ku ndima yo ihirikie kwa lughenjo lwa Ruva weru.¹⁷Igheri li varwe va Yuda valarumie barua nyingi kwa Tobia, na vakavona majibu gha Tobia. ¹⁸Kwa ku valekeho vengi ipfo Yuda valepfungiwe kwa iamoro yakwe kwa ku nimle mkwe wa Shekamia mwana wa Ara. Mwanawe Yehohanani aleva ku ni mka wa Meshulamu mwana wa Berekia. ¹⁹Kangi vakagaya nainyi mburi tha mihiro yakwe nicha na ivavia firero fyakwa. Barua tikaendwe kwakwa ifuma kwa Tobia inyiovosha.

¹Igheri uvagha lukinathie iaghwa na ndemivikia fyothi, na varinji va mbenge na Vagheimbia Valawi vandemithaghuwa ²nikamnika weru Hanani airime iamoria Yerusalemu, hamwi na Hanania ngelewe achimkia kijiji kwaku ne mwaminifu na aovohie Ruva ikela vengi.³Nanyi nikavavia, munafinga mbenge ta Yerusalemu mpaka mbari uvave. Igheri varinji va mbenge vakyaria kwairima ifinga fyothi. Thaghua varinji ifumana na vaya varue Yerusalemu, Vengi handu vakyaria vengi mothya ya nyumba tavo voka. ⁴Luvaha mri ulevie mrwe na uthethea, mira uleghire vandu therevengi voshi yakwe na haghire he ho nyumba tingi tiaaghiwe⁵Ruva wakwa avevikie ngooyi yakwa, ivunganya hamwi varwe, maafisa, na vandu ivaandikisha hena kenyi tavo. Nikavona kitabu kya vaya vevwirie ivoka na ngakolea vaandikishirwe ho.⁶Iva nivo vandu va ijimbo ndevo valeghendie ifuma hena ithamirwa ya vayavethamiriwe ngevo Nebukadreza kingi wa Babeli evaondorie mitahe. vakavwia Yerusalemu na Yuda, kila umwi ivwia hena mri wakwe. ⁷Valechie na Zerubabeli, Yoshua, Nehemia Seraya, Reelaya, Nahamani, Mordekai, Bilshani, Mispari, Bigwai, Rehumu na Baana. Itaro ya vana va Isreli nile.⁸Vana va Paroshi, 2,172. ⁹Vana va Shefatia, 372. ¹⁰Vana va Ara, 652.¹¹Vana va Pahath Moabu, ¹²hena vana va Yeshua na Yeabu, 2,818. ¹³Vana va Elamu, 1,254. ¹⁴Vana va Zatu, 845. vana va Zakai, 760.¹⁵Vana va Binui, 648. ¹⁶Vana va Bebai, 628. ¹⁷Vana va Azgadi, 760. ¹⁸Vana va Adonikamu, 667.¹⁹Vana va Bigwai, 2,067. ²⁰Vana va Adini, 655. ²¹Vana va Ateri, wa Hezekia, 98. ²²Vana va Hashwumu, 328.²³Vana va Besai, 328. ²⁴Vana va Harifu, 112. ²⁵Vana va Gibeoni, 95. ²⁶Vandu ifuma Bethlehemu na Netofa, 188.²⁷Vandu va Anathothi, 128. ²⁸Vandu Azmaweth, 42. ²⁹Vandu va Kiriath Yearimu, kifira na Beerothi, 743. ³⁰Vandu va Rama na Geba, 621.³¹Vandu va Mikmasi, 122. ³²Vandu va Betheli na Ai,123. ³³Vandu va Nebo, 52. ³⁴Vandu Elamu wa kavi, 1,254.³⁵Vandu va Harimu, 320. ³⁶Vandu va Yeriko, 345. ³⁷Vandu va Lodi, Hadidi na Ono, 721. ³⁸Vandu va Senaa, 3,930.³⁹Makuhani vana va Yedaya (va nyumba ya Yeshua), 973. ⁴⁰Vana va Imeri, 1,052. ⁴¹Vana va Pashuri, 1,247. ⁴²Vana va Harimu, 1,017.⁴³Valawi, vana va Yeshua, wa Kadmeli, wa Binui, wa Hodavia, 74. ⁴⁴Vagheimba vana va Asafu, 148. ⁴⁵Vagherughua Vyothi vana va Shalumu, Vana va Ateri, vana va Tolmoni, na va Akubu, vana va Hatita, vana va Shobai, 138.⁴⁶Vandima va Hekalu vana va Siha, vana va Hasufu, vana va Taboathi, ⁴⁷vana va Kerosi, vana va Siaha vana va Padoni, ⁴⁸vana va Lebana, vana va Hegaba, vana va Salmai, ⁴⁹vana va Hanani, vana va Gideli, vana va Gahari.⁵⁰Vana va Reaya, vana va Resini vana va Nekoda. ⁵¹Vana va Gazamu vana va Uza, vana va Pasea, ⁵²Vana va Besai, vana Meunimu, vana va Nefusimu.⁵³Vana va Bukbuki, vana va Hakufa, vana va Harhuri. ⁵⁴Vana va Baslith, vana va Mehida, Vana va Harsha, ⁵⁵Vana va Barkosi, vana va Sisera, vana va Tema, ⁵⁶vana va Nesia, vana va Hatifa.⁵⁷Vana va Suleimani, vana va Sotai, vana va Sofeereth, vana va Peruda, ⁵⁸vana va Yaala, vana va Darkoni, na va Gideli. ⁵⁹vana va Shefatia, vana va Hatili, vana va Pakereth Sebaimu, vana va Amoni. ⁶⁰Vahiri voshe va Hekalu na vana va Vahiri va Suleiman ni le 392.⁶¹Iva nivo vandu vaghendie ifuma Tel Mela, Tel harsha Kerub, Addon na Imeri. Mira vanairime ivora keni ku vo kana vardu va vandie ni le vana va Israeli, ⁶²Vana va Delaya, vana Tobia na vana va Nekoda, 642. ⁶³Na ifuma vana va Makuhani vana va Habaya, Hakosi, na Barzilai (akamuondoa mka ifuma hena vepfu va Barzilai wa Gileadi na akailaghwa rina yavo).⁶⁴Iva vashighie lukolo lwavo ifuma ivo vandoene na mbare yavo, mira kikalema imanyika, henaikyo vakavutwa hena ukuhani sa vandu vachafu. ⁶⁵Nawe mrwe wa magavana akavavia vanairikiwa iya kya makuhani ifuma hena dhabibu mpaka afumie kuhani aghire Urimu na Thumimu.⁶⁶Luvungano loshe ni le 42,337. ⁶⁷there vahiri vavo va kyumi na a kika, ngevob valeke 7,337. Haleghire vomi ba vaka veimba 245.⁶⁸Farasi thavo ni le 736, na mbunda thavo 245, ⁶⁹ngamia 435, na mbunda tavo 6,720.⁷⁰Vengi va nyumba tha vandie vavo vakafunya zawadi fundu vwa ndima. Gavana akafunya itathi ya darkoni kiku tha thahabu malwanje 50 na ngvo 530 tha makuhani. ⁷¹Vengi va varwe va nyumba tha va vandio vavo vakya vakvanikie ifuma hena fihenge fyavo kwa fundu vwa ndima dakron fiku makumi avi, na dhahabu fiku firi fya petha, ⁷²na nguvo makumi matandatu na mfungate tha makuhani.⁷³Henaikyo, makuhani, Valawi na vagheria mbege, vagheimba, vandu vengi vahiri va hekalu, na Israel voshe valeikaee hena miri yavo. Hata mwiri wa mfungate vandu va Israeli valerue hena miri yavo.

¹Vandu voshe vakavungana tha mndu umwi handu ha batenyi mothya ya mbenge ya mrunga. Vakamlomba Ezra mgheandika aende kitabu kya sheria ya Musa, ngekyo Mndumi evaamorie Israleli. ²Mifiri wa kkuvoko wa mwiri wa mfungate Ezra, kuhani, akaende sheria mothya luvungano, Vomi na vaka, na voshe voshe vairima iichwa na imanya. ³Akalambua handu ha batenyi mothya ya mbenge ya Mringa, na akasoma idungia kakero mpaka kya vukwau, mothya ya vomi na vaka no wowoshe aveirima imanya. Na voshe vakairania kitabu kya Sheria.⁴Na Ezra, mgheandika, akamka kaghu ya kiringa kya mbao yechembiwe ni vandu kwa ndima yo mbarinyi yakwe valemkie Matithia, Shema, Anaya, Uria, Hilkia na Maaseya, ughongo lwa kuvoko kwa kyumi; na Pedaya, Misbaeli, Malkiya, Hashumu, Hashbadani, Zakaria na Meshulamu vavemki ughongo lwakwe lwa kumotho. ⁵Ezra akarughua kitabu mothya ya vandu voshe, kwaku alemki kaghu ya vandu, na akinarughue vandu voshe vakamka.⁶Ezra akamterava Mndumi, Ruva Mrwe, Na vandu voshe vakavutira mavoko ghavo vakaghalua, "Amina! Amina! Vakainatha mirwe yavo na mbai, Vakamndungutia Mndumi fyamu fyavo ifike mbai. ⁷Yeshua, Bani, Sherebia, Yamini, Akubu, Shebethai, Hodai, Maaseya, kelita, Azaria, Yozabidi, Hanania, Palaya navo ni Valawi, Vakatasha vandu imanya sheria, Vandu vakaikaa handu havo. ⁸Vo valethomie hena kitabu, sheria ya Ruva. Vakrera boo kwa tafsiri na ifunaya maana kimetha kila mndu amanye kyo kindesomwa.⁹Nehemia Gavana, Na Ezra kuhani, na mgheandika na Valawi valekyatafsiri kwa vandu, Vakavia vandu voshe mfiri u ni mfiri uelie kwa Mndumi, Ruva weru. Munaluluma neri ifugha. kwa ku vandu voshe valefughie igheri vakiichwa firero fya sheria. ¹⁰Nehemia akavavia "Ghendenyi muyekinorie, mkate, na mringa wenywa, na mtikenyi mndu araghire kindo, kwa ku mfiri u uelie kwa Mndumi weru. Munalemewa ni mbafu, kwa ku ikuichwa kicha ya Mndumi ni nguju yeru.¹¹Basi Valawi vakavika vandu vakatia vakagamba, Thienyi! kwa ku mfiri u uelie. Munalemewa ni mbafu." ¹²Vandu voshe vakaghenda igheya na inywa na ighavana kijo na isherehekea kwa ikufura mnu na kwa ku valeeleriwe kyo kibirikirwe.¹³Mfiri wa kavi vaghethongolea nyumba nyumba tha vakaka ifuma kwa vandu voshe, makuhani na Valawi vakavungana kwa Ezra, mwandishi kimetha vavone umanya ifuma hena firero fya sheria. ¹⁴Vakavona kiandikiwe hena sheria fundu Mndumi amorie Musa ku vana va Israeli vaikae hena ihema igheri ya mfiri mrwe wa mwiri wa mfungate. ¹⁵Vashighwa irera kindo hena miri yavo voshe, na ipfo Yerusalemu vakighamba "Ghendenyi bwang'a hena uthanga ya nduvi, muende fyara fya mizeituni ya thakenyi na fyara fya mihandsi, na fyara fya mitende na fyara fya miri inganie kimetha iagha mafuru fundu kiandikiwe."¹⁶Basi vandu vakafuma na iende fyara vakakuaghia mahema, kila umwi hena mthodi wakwe na hena kirannga kyavo, hena kitala kya nyumba ya Ruva, handu ha batenyi ha mbenge ya mringa na hena mbenge ya Efraimu. ¹⁷Niho luvungano loshe lwa vaya vavwirie ifuma kipfungonyi vakaagha mahema na iikaa voshe yagho. Kwa ku idungia mfiri wa Yoshua, mwana wa Nuni, mpaka mfiri tho, Vana va Israeli vachigimbika vo mfiri u. Na ikuichwa kicha ni le irwe mnu.¹⁸Kangi kila kwa mfiri idungia mfiri ivoka mpaka we thilia, Ezra akathoma ifuma kitabu kya Sheria tha Ruva. Vakaghira mfiri mrwe kwa mifiri mfungate na mfiri wa mnane hakaghira luvungano icha kwa iirika iamoro.

¹Mifiri wa makumi avi na fina wa mwiri itho itho vandu va Israeli valevunganyikie, navo valefungie , navo valeree, magunia, navo vakakufia mauruka hena mirwe yavo. ²Vagheghirwa va Isreli vakatethia ifuma hena vaghenyi voshe. Vakamka vakaungama thambi tavo voka na mihirire mivichwa ya vandie vavo.³Vakamka handu havo, na robo ya mfiri vakathoma kitabu kya sheria kya Mndumi Ruva wavo. No robo ingi ya mfiri vakakiri na iinama na iimana mothiya ya Mndumi Ruva wavo. ⁴Valawi Yeua, Bani, Kadmieli, Shebania, Buni, Sherebia, Bani na kenani vakamka kaghu ya nghathi, Vakamwilagha Mndumi, Ruva wavo kwa irwi irwe.⁵Niho Valawi na Yoshua na Kadmieli na Bani, na Hashabneya, na Sherebia na Hodia na Shebamia na Pathalia, vakaghamba" Mkenyi mumtumbishe Mndumi Ruva weru Telele na telele." Linikwe ura ucha rina yapfo irwe, ngewe ikela mborere toshe na nguma toshe. Iwe ku Mndumi. ⁶Iwe kuchembiwe ipfo kaghu, ya kaghu na malaika voshe va fira, na ithanga na kila kindo kike kaghu yakwe, na bahari na fyoshe fike pfo voshi. Kwa vanika voshe mo na majeshi gha malaika vakyakudungutia.⁷Iwe niwe Mndumi Ruva amthaghurie Abrahamu, akamfunya ifuma Uri ya Wakaldayo, akamwilagha Ibrahimu. ⁸Kulevonie ngoo yakwe iledindie mothiya yapfo, naiwe ukaye mukavikiana ilaghano yevanika vaghirwa vakwe ithanga ya Vakanani, na Mhiti na Mwamori, na Perisi, na Nyebusi na Vagirgashi. Kuvikie kiravo kyapfo kwaku iwe ku mweni kitea.⁹Kuvonire vwathi vwa vandio veru Misri na ukaichwa iwela yavo mbarinyi na bahari ya shamu. ¹⁰Iwe kuhirire luvengo na kaghu ya farao na vahiri vakwe voshe, na vandu voshe va ithanga yakwe angi kuleichi ku vamithiri nyakyahira kwa ikuaha. Mira kuhiririe rina ngeyo limki mpaka ithanya.¹¹Ukaghava bahari mothia yavo, vakambuka bahari kaghu ya ithanga, na ukavakumba vaya va kindirie mringenyi tha ighwe voshi ya Mringa ukindirie.¹²Iwe ukavothongolia kwa ngwijo ya ilwi igheri ya mthaghari na gwijo ya moro igheri ya kio, kimetha ivamulikie njienyi vairime ighendea hena kilanga kyakwe. ¹³Ukaghara hena ifumbu ya Sinai ukarera navo ifuma pfo kaghu, ukavanika maamoro gha kitia na sheria tha kweri, maamoro mecha na ndaghano.¹⁴Ukavamanyitha Sabato yapfo ielie ukavanika iamoro, ndaghano, na sheria iiria Musa mhiri wapfo. ¹⁵Ukavanika kijo ifuma kaghu kwa Ruva fundu vwa njaa yavo, na mringa ifuma hena mshararambwe fundu vya laka yavo ukavavie vaghende ighekalia ithanga kulevamkie kwa kiravo ku kwavanika.¹⁶Mira vo na Vandio veru mukakonda mma, namwe mukava vatiri, neri varavware maamo ghapfo. ¹⁷Vakalegha iaramia na Vararirikane fundu fwa firumo kihirire maghari yavo, mira vakava vatiri, na hena ikonda mma wavo vakavika mrongori kimetha vavwilie vuthoro vwavo. Mira iwe ku Ruva aichue ireghea, aghire mborere, na ireghea there wa mading'a na mwingi wa lukundo lwa keni. Iwe kuvaleghie pfo.¹⁸Wala kuvalekie pfo hata vakinarufure ngache ya minya na ighamba, "Iu niwe ruva wenyu amuendie ifuma Misri "vekinakondeke mnu. ¹⁹Iwe kwa mborere yapfo, kuravare hena makongwe. Ngwijo ya ilwi ikavathongolea njieniji iravare igheri ya mthaghari, neri ngwijo ya moro kio ikavaakia njia ngeyo yemutarire iira.²⁰Kuvanie mpeho wapfo mcha ivalosha, na mana ghapfo kuvaimie mumunyi yavo, na ukava na ukavanika mringa wa laka yavo. ²¹Kwa miaka makumi ana, Kuvaghenjire makongwenyi na muvurine kyokyoshe. Thori tenyu tiralale, na marende ghenyu gharafimbe.²²Kufanikie Vumangi na Vandu, na ithanga kila handu ha kua. Basi vakaitawala ithanga ya sihoni, mangi wa Heshboni na ithanga ya ogu mangi wa Bashani.²³Ukavanika mbare tha nnondo tha kaghu, na ukavaingira hena ithanga. Nilevirie vandie vavo vaingie na ilivwara. ²⁴Basi vandu vakaingia, vakavwara ithanga, ukavavota veni ithangayo, Wakaanani. Ukavavike mavokonyi ghavo hamwi na vamangi vavo na vandu va ithanga, kimetyha Israeli vavahirishe kyo vashigha.²⁵Vo wakavwara miri igheri nguju na ithanga lighire mari, navo vakaondoa nyumba tighire findo fyoshe ficha, birika tishimiwe, mizabibu, na miri ya mizituni na miri ya ndunda nyingi. Henaikyo valelighie na vakaighuta na itinika na vakanuliwa kwa vucha vwapfo.²⁶Basi varakuichwe na vakakonda mma. Vakakumba shera yapfo nyuma ya mighongo yavo. Vakavavwagha varoti vapfo valechivarunga vakuvwilie iwe, navo vakahira vutiri vurwe. ²⁷Henaikyo ukavika mavokonyi gha vatho vavo akavalitha vwathi. Na igheri yelithwa vwathi vwavo vakakufughia iwe ukavaichwa ifuma kaghu na kando kengi ukavakira mothia ya vantho vavo, vya mbonea yapfo nyingi.²⁸Mira baada ya hema, vakahira vuvichwa he mothia yapfo , na iwe ukavara movokonyi va vavichwa vavo vakavaikalia he kaghu. Na vakinakuvwilie na ikufughia ukaichwa ifuma kaghu kando kenyiu ukavagombola kwa mborere yapfo. ²⁹Kuvakanyire kemetha vavwie hena sharia yapfo. Hata kwio Vakaghira tiri na varairanie maamoro ghapfo. Vakahira thanbi ikonda maamoro ghapfo netho tichinika ngalamo mndu wowoshe atuivwara. Varatiichwe varatihire na vakalegha itiarania.³⁰Kwa miaka mingi ukavaimilia na ivakanya kwa ngoo yapfo kwa njia varoti vapfo. Hata kwio Varakuichwe. Henaikyo ukavanikia mavokonyi gha majirani. ³¹Mira kwa mbonea yapfo ndue thirakumalie kabisa kwaku iwe ni Ruva aghire mborere na mbonea.³²Basi Ruva weru, Ruva weru mrwe mwenyi nguju mweni nguju na aovosha achivika ndaghano yapfo na ufura yapfo, vwathi voshe fuvulighie ifwe, Vamangi veru, varwe veru na makuhani veru, na varoti veru na vandio veru, na vandu vapfo voshe idungia mifiri ya Vamangi va Ashuru mpaka ithanga li kunatara ku ni kidu. ³³Iwe kughire kitia hena fyoshe fifukie kwaku kuhire kwa iria mma, na fuhinre vuvichwa. ³⁴Vamangi veru varwe veru, makuhani veru, na Papa veru, vawere vo sharia tapfo neri varamke na maamoro ghapfo kana shuhuda tapfo kuvashuhudie.³⁵Hata hena Vumangi vyavo voka igheri vamuliriwe vucha vwapfo kwavo hena ithanga irwe lighine mvono kuvikie mothiya yavo, Varakuhirire neri ileka njia tavo mbichwa.³⁶Luvaha ifwe fiwathoro hana ithanga kwenikie ndio veru vanuliwe ni ndunda taho na thawadi lakwe njicha; na lambua, ifwe futhoro! ³⁷Mafindo mecha ifuma ithanga yeru ghachighenda kwa vamangi fuvavikie kaghu fundu vwa dhambi teru Vavererea yeru vwa na mifugo yeru fundu vafughire vwathi vurwe.³⁸Fundu vwa ifyo fyofyoshe, fwaya ilaghano lidindie iandika. Hena kiaghano kighire marina gha varwe veru, Valawi na makuhani.

¹Vaya ng'evo valevikie marina ghavo hena maandiko gha phwinikiwe nile varana va Nehemia nile ko Sedekia, ²Seraya Azaria, Yeremia, ³Pashuri, Amari, Malkiya,⁴Hamshi, Shekania, Maluki, ⁵Harimu, Meremothi, Obadia, ⁶Danieli Ginethoni, Baraki, ⁷Meshulamu, Abiya, Miyamini, ⁸Maazia, Bilgai na Shemaya. Iva nile Vaghetha.⁹Valawi nile Yeshua mrana na Azania, Bimi wa mbare ya Henadadi kadmieli, ¹⁰"na Valawi varwe shebania Hodia, Kelita, Pelaya Hanani, ¹¹Mika Rehobu, Hashabia, ¹²Zakuri, Sherebia, Shebania, ¹³Hodiya, Bani na Beninu. ¹⁴Varwe va vandu nile Paroshi, Pahath-Moabu, Elamu, Zatu, Bani.¹⁵Buni, Azgadi, Bebai, ¹⁶Adoniya, Bigwai, Adini, ¹⁷Ateri, Hezekia, Azuri, ¹⁸Hodia, Hashumu, Besai, ¹⁹Harifu, Anathothiu, Nobai, ²⁰Magpiashi, Meshulamu, Heziri, ²¹Meshezabeli, Sadoki, Yadua,²²Pelatia, Hanani, Anaya, ²³Hoshea, Hanania, Hashubu, ²⁴Haloshehi, Pilha, Shobeki, ²⁵Rehumu, Hashabna, Maaseya, ²⁶Ahia, Hanani, Anani, ²⁷Maluki, Harimu, na Baana.²⁸Na vandu vengi vale vaghetatha, na Valawi, na vagheria va mbare, na vaghempora, na vahiri va hekalu, na voshe valekuvikie ughongo voka na vandu va ithanga ya mwakenyi hena sharia ya Ruva, na raka vavo na varana vavo, na vephfu vavo, voshe vaghire vumanyi, ²⁹vakakuvwaranya navanavo, vaku vavo, na ikuophfunga hena twi na kiravo kyeivara hena sheria ya Ruva ifunyirwe ni Musa, mhiri wa Ruva, na ivwara na iria mma woshe Mangi Ruva weru na inyanyiriwa na Sharia tdhakwe.³⁰Fuleravie iku fukairime fwe ivanika vephfu veru vandu va mathanga, hang'u imdoa vephfu vavo kwa varana veru. ³¹Kangi fulerarie iku kakolea vandu va mathanga vaendefindo na fyeya fyekumba mfiri na Sabato fukairime fwe ighua kyokyoshe kyavo mfiri na Sabato, hang'u mfiri wowoshe mweele. Kila mwaka wa mfungate fwalaka mighunda yeri iheme, na ishigha madeni ghoshe ghafumene na Vayahudi vengi.³²Furikie madikiro shefunya shilingi ya shekeli kila mwaka ighetethea ndima hena nyumba ya Ruva weru, ³³ifunya mkate wa uwepo na itathi mbeu ya kawaida, itathi yeokea mfiri wa Sabato, sikukua, ndue ya mwiri na sikukuu yaokea, na itathi niwele na matathi gha mareko/ vunyamari ichemba mapatano na Israel, hamwi na ndima yoshe ya nyumba ya Ruva weru.³⁴Na vaghetatha, Valawi na vandu vakakava kyra fundu fwa itathi ya ngwi. Kura ikathaghua umwi hena familia yeru agheende ngwi hena nyumba ya Ruva weru ka maghe gharikiwe kila mwaka. Ngwi tdho tdhileokeriwe kaghu ya mathabahu gha mndumi Ruva weru, fundu kiandikiwe hena sharia. ³⁵Fuleravie iende nyumbenyi kwa mndumi ndunda tdhe-voka tdhifunene na teri yeru, na ndunda tdhe-voka tdha mri kila mwaka. ³⁶Na fundu kiandikiwe hena sharia, fuleravie iende nyumbenyi kwa Ruva na kwa vaghetatha vahiri ho vaferiwe vavoka va varana veru na vanyama veru.³⁷Fuvaende mchu wevoka na matathi ghemgha mbeu, na ndunda tdha kila mri na divai mbiya na fwatika mafura kwa vaghetatha, hena fyumba fyevika findo fya nyumba ya Ruva weru. Fwavaendea valawi ughongo lwa ikumi ifuma hena teri yeru ang'u Valawi vachi vunganya zaka hena miri yoshe fuchihiria ndima. ³⁸Mghetatha wa mbare ya Haruni, ni mithari ave ake na Valawi maghe vakinikiwa zaka. Kyavatara alawi iende sehemu ya ikuni ya zaka hena nyumba ya Ruva weru, hena nyumba ya vika hazina.³⁹Ang'u niku varana va Isreli na varana va Valawi, Vaende mathathi gha mbeu, divai mbiya na mafura hena nyumba yevika findo vingeho findo handu mweele fyamtdhwa, na handu ningeho vagheatha vahiri , na vagheria va Kyotdhi na vagheongora. Fukairime fwe ileka nyumba ya Ruva weru.

¹Vaghethongolea vandu valerue Yerusalemu, na vandu vengi valekarie kura kimetha vaembe vumwi maghari ya vandu ikumi inua Yerusalemu, nri mweele, na vengi kenda vakareghwa hena miri ingi. ²Na vandu vakavanika ura ucha voshi vakufunyire Yerusalemu.³Iva nivo vaghethongolea va mkwa ungevo valerue Yerusalemu. Hata kwiyo hena mri wa Yuda kila mndu alerue hena ithanga yakwe weka, hamwi na vaisraeli, vaghetatha, Valawi, vahiri va hekulu, na vaferiwe mbare ya valawi, vahiri va Sulemani. ⁴Hena Yerusalemu valerue varana va Yuda mata na varana va Benjamini mata. Vandu va Yuda valeke hamwi na Athaya mrana wa Uzia, mwana wa Zekaria mrana wa Amaria mrana wa Shefatia, mrana wa Mahalaleli, mrana wa Peresi.⁵Na maaseya, mrana va Baruki, mrana wa Kolhoze, mrana wa Hazaya, mrana wa Adaya, mrana wa Yoyaribu, mrana wa Zakaria, mrana wa mshelani nile mrana wa Baruki. ⁶Varana voshe va Peresi valerue Yerusalemu nile 468. Nile mashujaa.⁷Ivo nivo varana va Benyamini, salu mrana wa Meshulamu, mrana wa Yoedi, mrana wa Pedaya, mrana wa Kolaya, mrana wa Maaseva, mrana wa Ithieli, mwana wa Yehaya. ⁸Niho ng'u Gabai, na Salai vandu 928. ⁹Yoeli mrana wa Zikri nile mloli wavo; na Yuda mrana wa Hasema nile mku kavi kaghu mri.¹⁰Ifuma kwa vaghetatha Yedaya, mrana wa Yoyaribu, Yakini, ¹¹Seraya mrana wa Hilikia, mrana wa Meshulamu, mrana wa Sadoki mrana wa Merayoti, mrana wa Ahutibu, mku wa nyumba ya Ruva, ¹²na varwee vavutdhire ndima ya mbare, vandu 822, na Adaya mrana wa Yerohamu, mrana wa Pelalia, mrana wa Amzi, mrana wa Zekaria mrana wa Pashuri, mrana wa Malkiya.¹³Navo nile vamwi vakwe valeke vaku va mbare, vomi 242, na maasai mrana wa Azareli, mrana wa azai mrana wa meshilemothi, mrana wa Imeri; ¹⁴na vanavo, 128 vaghekavana vecha, vaghire ikulinga; Waziri wavo alevathonjorie nile Zabdieli, mrana wa Hageoli.¹⁵Na Valawi Shemayo, mrana wa Hashubu, mrana wa Azrikamu, mrana wa Hashabia, mrana wa Buni, ¹⁶na Shabethai na Yozabadi, n'ngevo nile vaghethangolea Valawi valemkirie ndima tdha bwang'a ya nyumba ya Ruva.¹⁷Alekeho matania, mrana wa Mika, mrana wa Zakari, mrana wa Asafu, aleke mkurugenzi avokie mterevo kwa sala, na Bakbukia, wa kavi hena vanavo, na Abda mrana wa Shemanya, mrana wa Galali, mrana wa Yeduthuni. ¹⁸Hena mri woshe mweele haleghire Valawi 284.¹⁹Vagheria va mwango wa Akubu, Talmoni, na vamwi vavo, n'ngevo valekevaria fyotdhi, vomi 172. ²⁰Na vaya valereghiwe va Israeli, na vaghetatha, na Valawi valeke hena miri yoshe ya Yuda. Kila mndu alerue handu kwakwe weka. ²¹Vahiri ndima va Hekalu valerue ofeli, na Siha na Gishpa valechichira thongolea.²²Mloli mrwe kaghu ya Valawi valeke vahiriria Yerusalemu nile Uzi, mrana wa Bani, mrana wa Hashabia mrana Mtania, mrana Mika, wa Varana Asafu, n'ngevo nile vaveongora va ndima hena nyumba ya kwa Ruva. ²³Valeke thinyi ya maamoro ifuma kwa mangi na maamoro marwe ghafunyirwe kwa vagheongora kila mfiri, fundu kyashighwa. ²⁴Pethania mrana wa Meshezabeli, mrana wa Zera, Wa Yuda, aleke ughongo iwa mangi hena mburi thoshe tdha vandu.²⁵Kija kyatara miri na mighunda yavo, mata va vandu va Yuda vakaikaa Kiriath-arba, na miri yakwe, na Diboni, na miri yakwe, na Yekabzeeli na miri yakwe. ²⁶Vakarua hena Yeshua Molada, Beth-Peleti, ²⁷Haza-Shuli, Beersheba na miri yakwe.^{282930313233343536}Enrimoni, Sora, Yarmuthi, Zanoa, Adulamu, na miri yakwe, na Lakishi, na mighunda yakwe, na Azeka na miri yakwe, Niho ng'u vakaikaa Beer-sheba mwaka bolo ya Hinomu. Vandu va Benyamini navo valerue ifuma Geba ighenda mikmashi na Aiya, Beth-eli na miri yakwe. Valerume Anathothi, Nobu, anania, Hazori Ruma Gitaimu, Hadidi, Seboimu, Nebalati, Lodi na ono, boto ya mafundi. Valawi vengi valerue Yuda na Vengi Benyamini.

¹Iva nivo makuhani na Valawi vachie handu hamwi na Zerubabeli mwana wa Shealueli, hami na Yushua Saraya, Yeremia, Ezra, ²Amaria, Meluki, Hatushi. ³Shekania, Harimu, na Meremothi.⁴Haleghire Iddo, Gimethoni, Abiya, ⁵Miyamini Maazia, Bilgai, ⁶Shemaya, Yoyaribu, Yedaya, ⁷Salu, Amoki, Hilkia, Hamwi na Yedaya. Iva nile varwe va vaghetatha na vashika vavo hena mifiri ya Yoshua.⁸Valwi highe Yoshua, Binui, Kadmieli, Sherebia, Yuda, na Matania, alechiimbisha nyimbo teshukuru, hamwi na vashirika vakwe. ⁹Bakbukia na Uno, vashirika vavo, valemkie mbarinyi yavo magheri gha ndima.¹⁰Yoshua nile ndue wa Yehoyakimu na Yehoyakimu nilendie Eliashibu na Elishibu nile ndie wa Yoyada. ¹¹Yoyada akamfee Yonathani Yonathani akamfee Yadua.¹²Hena mifiri ya Yoyakimu iva nilevaghetatha varwe va mbare, Meraya nile mrwe wa Seraya, Hanania nile Kiongothi wa Yeremia, ¹³Meshulam nile mrongori wa Ezra, Yehohanani nile mrongori wa Amaria. ¹⁴Yonathani nile mrongovi wa Maluki, na Yusufu nile mrongori wa Shekania.¹⁵Nedha iendelea, Adua nile mrongoriwa Hanimu, Helkia mrongori wa Meremothi. ¹⁶Zakaria nile mrongori wa Ido, Meshulamu, nile mrongori Ginethoni, na ¹⁷Zikri nile mrongori wa Abia wa Miyaamini. Piltai nile mrongori wa Mrongovi wa Maazia. ¹⁸Shamuya nile mrongo wa Bilgai, Yehonathani, nile mrongovi wa Shemaya. ¹⁹Matenai nile mrongovi wa Yoyaribu, Uzia nile mrongovi wa Yedaya. ²⁰Kalai nile mrongovi wa Salu, Eberi nile mrongovi wa Amok, ²¹Hashabia nile mrongovi wa Hilkia, na Nathaelnile mrongovi wa Yedaya.²²Hena mifiri ya Eliashibu, Valawi Eliashibu, Yoyada, Yohana, na Yadua valeandikiwe tha mirwe ya Familia, na maghetatha valeandikiwe maghe ghetawala Dario wa Persia. ²³Vana va Lawi na Varongori Vavo vafamilia valeandikiwe hena kitabu kya tarehe. mpaka mfiri ya Yohana wa Eliashibu.²⁴Varwe vavaghetathe nile Hashabia, Sherebia, na Yoshua mwana wa Kadmieli, hamwi na vasharika vavo, hena iitiii iamoro ya Daudi mndu wa Ruva. ²⁵Mtania, Bakbukia, Obadiya, Meshulamu, Talmoni, na Akubu nile vagheria mwango valechimka hena fyumba fya matundu mwangonyi. ²⁶Valehirire hena mifiri ya yakimu mwana wa Yosadeki, na hena mifiri ya Nehemia, Gavana mghetatha na mgheandika.²⁷Hena ijitolee kwa uvagha wa Yerusalemu, vandu valeshighie Valawi hohoshe na vandu valechiikaa, vakavaende Yerusalemu netha vasherehekea ijitolea kwa inuliwa, hamwi na ishukuru naiongora kwa ngoma, finanda na finubi. ²⁸Usharika wa Vagheongora vakathangana handu hamwi ifuma wilaya ijungulukie Yerusalemu na ifuma hena fijjiji fya Vanatofathi.²⁹Walechie Beth-gilgali na ifuma hena mashamba gha na Azmawethi, ang'u Vagheongora valekuaghirie fijiji awihi na Yerusalemu. ³⁰Vaghetatha na Valawi vakakuelesha, niho vakavaelesha vandu, fyoti na Uvagha.³¹Mira nileke na varongori va Yuda ikwea kaghu Uvagha na inyi ihira firombo fivi firwe fya ivo vagheshukuru. Umwi akaghenda ughongo wa kumndumi kaghu ya uvagha ielekea mwango wa teketeke.³²Hoshaya na Varongori meta va Yuda vakamwivaria. ³³Amwivarie ni Azaria, Ezra na Meshulamu, ³⁴Yuda, Benjamini, Shemaya, Veremia. ³⁵Na vana va vaghetatha waleghire magunda, na Zakaria mwana wa Yonatani, mwana wa Shemaya, mwana wa Mataniya mwana wa Mikaya, mwana wa Zakuri mwana wa Asafu.³⁶Hamwi na mbare ya Zekaria, Shemaya, Azareli, Milalai, Gilalai, Maai, Nethaneli, Yuda, Hunani, hamwi na fyombo fya muziki fya Daudi mndu wa Ruva. Ezra mgheandika aleke mothia yavo. ³⁷Hena mwango wa Chechemu wakaghenda moja kwa moja na madaraja gha mri Daudi vundu vyweendelea kwa ukuta kaghu ya nyumba ya Daudi; hena mwango wa mringa ughongo wa mashariki.³⁸Vagheongora vengi valeshukurie vakaghenda mwango ungi. Nikivaivaria kaghu ya uvagha na nuth ya vandu ya mnara wa thanamu, mpaka uvagha mrwe. ³⁹Kaghu ya mwango wa Efraimu, na mwango wa kole, na kwa mwango wa mapere na mnara wa Hananeli na mnara wa Hamea kwa mwango wa magonji vakamka hena mwango wa vagheria.⁴⁰Hena ikyo virombo fivi fya vaya vaghemvia nahavache, valevonire nefasi yavo nyumba ya Ruva, na inyi nikaondoa nefasi yakwa na nuthu ya varongori. ⁴¹Vaghetatha vakaondoa nafasi favoko Eliakimu Maaseya, Miyamini, MIkaya , Elionnai, Zekavia na Hanania wenye tarumbeta. ⁴²Maaseya, na Shemaya, Eleazari, Uzi Yehohanani, Malkiya, Elamu, Ezeri. Wagheongora vakaongora na Yezrahia tha Vaghemkia.⁴³Walefunyire Dhabihu ndue mfiritho, vakanuliwa, ang'u Ruva alevanulithire mnu. Hamwi nakuyo Vake na vana vakenuliwa. Henaikyo inuliwa ya Yerusalemu likaichwika ifuma kuwa.⁴⁴Mfritho vandu vateuliriwe ifuma nyumba hazina kwa mburi ya mithanga, ndunda tevoka, na Zaka, netha vativunganye voshi yavo sehemu tishighikie hene sheria ta Vaghetasa na Valawi, kila umwi aleteurie ihira ndima mashambenyi awihi na mri. Ang'u Yuda alenuliriwe kaghu ya vaghetasa na Valawi walemki mothia yavo. ⁴⁵Valehirire vundima vwa Ruva wavo, na ndima yeelesha, kwa kamoro ya Daudi na ya mrana wakwe Sulemani.⁴⁶Ipho kala, hena mifiri ya Daudi na Asafu, haleghire na Vaghemkia vengi na vagheongora Kangi haleghire nyimbo na sifa na shukrani kwa Ruva. ⁴⁷Hena mifiri ya Zerubabeli na hena mifiri ya Nehemia, Israeli voshe valefunyire kadu kila mfiri kwa vagheongora na vagheria mwango vakavika mbarinyi sehemu ya Lawi, na Valawi vakevika Sehemu vana va Haruni.

¹Mfiritho vathomie kitabu kya Musa mothia yavo. Kilevonirwe ku kiadikiwe voshi yakwe ku haghireho Mmoabu nkyamtara imanya kuhena ifio ya Ruva, telele. ²Kivikie kwio kwaku vachievo kwa vandu wa Israeli na mkate na mringa, mira valemnikie ndima Babaamu ithetha Israeli. Hata kwio, Ruva weru aleghalutire ithetha likava mbora. ³Vakinaichwe sheria, Vakavatanitha Israeli ifuma kwa kila mghenyi.⁴Luvaha haranafika ho Eliashibu mghetatha akavika kaghu vyumbenyi fya Ruva weru. Aleghire vumbie na Tobia. ⁵Eliashibu alemchemberie Tobia kyumba kirwe, landu ngeho iho kuvoka valerikie matathi gha nafaka, uvumba makala, na ifungu ya ikumi ya nafaka, divai na mafura, findo filevikiwe vundu vwa Walawi, vagheimba vaghevia kyothi na mithango ya vaghetatha.⁶Mira mifiriyo yoshe thilekenyi Yerusalemu. Kwa mwaka wa makumi araru na kavi Artashasta mangi wa Babeli, nileghendie kwa mangi Maghe ghakinaive nikamtereva mangi nivuke. ⁷Nikavwia Yerusalemu. Nikamanya fivichwa afhirire Eliashibu kwaimnika Tobia kyumba kyethughania hena kitala kya nyumba ya Ruva.⁸Nilevwerwe ni iding'a mnu nikukumba fitabu vya nyumba ya tobia bwanga ya kyumba kyethughania. ⁹Nilevarie ku vaeleshe hangu hefivika, nainyi nikavwighira voshi yavo makala ya nyumba ya Ruva, itathi ya nafaka, na uvumba.¹⁰Nikamanya ku findo mata fifunyirwwe kwa mburi yevanika Valawi nafinikiwevi, Kimetha vairime ivaka hekaluni fia, Kila umwi aghende mhundenyi kwakwe, thafundu vagheimba vakawaka. ¹¹Henaikyo nikavonana na maafisa na nikarera, "Haniiki nyumba ya Ruva indelekwa?" Nikavavung'anya handu hamwi na ivavika hena nafathi yavo.¹²Niho Yuda Voshe Vakaende matathi gha nafaka, Livainjisha na mafuru hena vitho fyethuughania. ¹³Nikavavika tha waghetuntha hazina, Shelemia kuhani, na Sadooki, na Walawi, Pedaya. Hanani, mwana wa Zakuri, mwana wa Matania, aleghire vaghemwivaria kwaku valetarirwe tha vaghehira ficha. Ndima yavo nileighawa vindo fya wanjama wavo. ¹⁴Kunanjivaa, Ee Ruva wakwa, kaghu ya iki, kunachwevuta ndima takwa njicha Kihirire vundu vwa nyumba ya Ruva wakwa na huduma takwe.¹⁵Mifiriyo nikavona vandu va Yuda vaivere mvinyo mfirir wa Sabato, na iende mafio gha nafaka naitipakia punda, na divai na Zabibu, na tini na mijigho yoshe ilemerie, valiendie Yerusalemu mfiri wa Sabato. Nikavona vonivoni Nakikumba ficho mfiritho.¹⁶Vandu ifuma tivo valrue Yerusalemu valeendie mapere na vindo fya mbare nyingi na vakafikumba mfiri wa Sabato kwa vandu va Yuda na maghari ya mri. ¹⁷Niho nikavavia varwe va va Yuda, Hii! nikivichwa kiki ngekyo mmwakihira, ikundanya mfiri wa Sabato? Hii! Vandio venyu vahirirevo kwio? ¹⁸Hii, Ruva wenyu aendiwe fivichwa fi kaghu yeru na kaghu ya mri uu? Luvaha mkwaende iding'a likelele kaghu ya Israeli kwa iduha Sabato."¹⁹Halunaghire mmahena fyoti fya Yerusalemu Sabato iranadunga, nikaghamba fyoti fifingwe na ku kyava ivuchuliweyo mpuka Sabato ithie. Nikavavika vahindi ndima vakwa mata hena mwango kimetha mjiho wowoshe unairima iendwe nfiri wa Sabato. ²⁰Vaghekhulutha na vaghuri vafindo vya kila mbare walechivichilia bwang'a ya Yerusalemu kando kamwi kana kavi.²¹Mira nikavavunga haniiki mwaikaa bwang'a ya uvaggha kole mmwahira kwio namuvika mavokonyi idungia mfiritho vachiehevo mfiri wa sabato. ²²Nikavavaa Valawi vakueleshe naisha igheria mwango, kimetha vaeleshe mfi wa sabato. Nikumbuke kwa iki, ruva wakwa nainjipfwia mbathi kwa iriamna kwa kilaghano idighire kwakwa.²³Hena mifiriyo nilevonire va Yahudi vaondorie vaka va Ashindi, Amoni na Moabu. ²⁴Vana vavo mete valechigaya kiashidodi, miva Valechiivimaro igaya Kiyuda, mira mirerie ya umwi wa vandu vengi.²⁵Nainyi nikavonana navo nikavalitha vwathi, mata vavo nikavakava na ighomra njwii tavo. Nikuvaravia kwa Ruva nikaghamba, munavanika vepfwu venyu naya munaondoa vepfwu vavo ifundu fwa venyu, kama imwe mweka. ²⁶Ngetha Sulemani mangi wa Israeli ahiririwe mthune fundu fwa vakava? Maghari hena mathangha mengi haleghireho mangi tha iu, na alefuriwe ni Ruva wakwe. Ruva akamghosha ave Mangi kaghu ya Israeli yoshe. Henaikyo, vaka vakwe vakighenyi vakamghatu ahire nzune. ²⁷Aka lee, kifutarire ikurania na ihira fivichwafu na imuimbilia Ruva weru na ivakira va kighenyi?²⁸Umwi wa vana va Yoyada, mwana wa Eliashibu, mghetathamrwe, nile mkwe wa Sanibalati mhoroni, henaikyo nilemfunyire ifuma mothia yenyu. ²⁹Vakumbute Ruva wakwa kwal;ia vandekonda mitatjie ya kilaghano na mitathie na Valawi.³⁰Hena ikyo nindemuelesha ifuma hena kindo kighenyi na imta ndima tavaghetha na Valawi, kila umwi kwa ndima yakwe weka. ³¹Nilefunyire matathi gha ngwi maghe ghavikiwe na ndunda tevoka. Njiku mbuta, Ruva wakwa ficha.

¹Hena mifiri ya vumangi vywa Ahasuero (iu ni Ahaasuero le mangi idungia india mpaka Ethiopa, hena majimbo127) ²Hena mifiri yo Mangi Ahasuero aleikali lie kiphumbi kyakwe kya vumangi hena udharigho wa shushani.³Mwaka wa kararu wa vumangi vwa kwe alevachemberie ngadhu vaghedho ngolea na vadhoro vakwe voshe. Walechie hena ngadhu yo ni le vashikari varwe va jeshi ya Uajemi na Umedi, vandu vwarwe na vaghedhongole majimbo. ⁴Mangi akavika vudhuri na vurwe vwa vumangi vwakwe na shima ya vurwe avupatie mifiri mingi kwa mifiri 180.⁵Mifiri kinafike, Mangi akaandaa ngadhu ya mifiri mfungate. Ngathu ii ileghire vandu voshe valechikaa kitala kya shushani, ivokea mrwe mpaka mndu. Ibehewa ya buthitani ya kitala kya mangi niho ngadhu ihiririwe. ⁶Ibehewa ya buthutani lilepambiwe na makwembe ghanyewa gha pamba na urujuani njicha ngiwe na mighogho ya kitani njicha na Zambarau, gha kiva ghavanikiwe kwa pete ta pedha na fishumbari fya marimari. Haleghire makochi gha dhahabu na pedha kaghu ya sakafu ya marimari, mawe gharatome na ghanjewa na ghamanjano na ghanjiu⁷Fyenywa fileandaliwe hena fikombe fya dhahabu. Na lala kikombe ni le kya pekee kwaku ngoo yefunya ya mangi haleghire mvinyo mwingi. ⁸Mangi alevavirie vahiri vakwe vandu vaghaviwe fyenywa kila mndu fundu akyashigha. Ang'u Mangi alefunyire maagidho kwa vaghehira kitala ivahirira vaghenyi fundu vakyashigha kwa kila mghenyi.⁹Vaka navo valealikiwe hena ngadhu na malkia vashiti hena kitala kya mangi Ahusuero. ¹⁰Hena mfiri wamfungate ngoo ya mangi akinanuliwe mnu kwa mvinya akavaagidha Mehumani, Biztha, Harbona, Bigtha, Zethari na Karkas(iva mfungate ivo vaghehire mothia ya mangi) ¹¹im-ende malkia vashiti akiva na dhori takwe ta malkia. Akiva ivarora vandu na vamondo vucha vwakwe, ang'u nilemphu mcha.¹²Handu hamwi na magidho gha mangi malkia vashiti aleghie ighenda fundu alevavirie vaghedho ngolea vakwe. Heikyo Mangi akachukiwa mnu na iding'a irwe.¹³Mangi akavaivaria vaghire hekima, vaichi magheri (kwa ku iu nidho ukeni vwa mangi kwa vaghemanya shoria na inyanyiria. ¹⁴Carshena, Shethar, Admatha, Tarshish, Meres, Marsema na Memucan, Majimbo mfungate gha uajemi na umedi valeke havwihi na mangi na valemre fyeo firwe hena umangi. ¹⁵Hena iririkana ni iki kihirike kisharia kwalia malkia Vashiti andelegha agidho ya Mangi Ahusiero kwa malkia Vashiti.¹⁶Umwi wavo amanyikie kwa rina ya Memukani aleghambie mothia ya Mangi na mothia ya vaghedhongolea, malkia vashiti anamkodhea du mangi na mrwe na vandu voshe vake hewa majimbo gha mangi Ahusiero. ¹⁷Kwaku kindo andekikira malkia kyamanyika kwa vaka voshe vavahirira vomi vavo fivichwa. Vaghamba Mangi Ahusiero malkia vashiti agheghire shima kwa mmi wakwe we, Mangi Ahusiero akinashighe ache mothia yakwe. ¹⁸Haranafika mfiri dho vaka va varwe va Uajemi na umedi vakamanya hirira vomi vavo vaghedhongolea va mangi haghira mikende na mading'a.¹⁹Kole ni kindo kicha kwa mangi ifunywe sharia ya Majemi na Wamedi, Ningeyo irakave ighalu ku vashiti akache he we mothia ya Mangi dha malkia. Na fathi ya vashiti anikiwe ungi ni ngwe macha ikela vashiti. ²⁰Itangadho ya mangi likamighefunywa hena vumangi voshe, vaka vavaheshimu vomi vavo ivokea ake hakya kaghu mpaka ake dhinyi."²¹Heikyo ushauri uu elevie mcha kwa mangi na varwe vengi, mangi akahira fundu Memkani avevonire. ²²Akaruma barua hena mangi, kila kindo na iandiko yakwe, na vandu kwa mbare tavo. Akaghamba ku kila mmi ave akyamkia nyumba yakwe weka itangadho lilifunyirwe hena kila kirerie kya mndu hena umangi.

¹HEikyo iding'a ya Mangi Ahusiero likinaghare, aleririkene fundu Malkia vashiti nighekyo aghekihirire na itangadho lifunywe ya vashiti ireta shima yeva malkia. ²Kangi vadhoro valekya mhirira Mangi vakaghamba mangi ashighiwe Vephu vecha mabikira.³Mangi adhaghue vaghemkia hena majimbo ghoshe gha vumangi vwakwe nedha vavunganye mabikira vecha voshe hareni hena kitala kya Susa. Mabikira va vave vakyanikiwa ni Hegai, mghemkia ni ghewe mrwe wa vaka navanikwe mafura ghavo mecha ghakyanyukia kicha. ⁴Na mpwu wia amnulidha mangi niwe agheva malkia baadala ya vashiti" Mangi akafura fundu aviriwe maakahira kwio.⁵Hena mvi wa shushani haleghire Myahudi alechiilaghwa Modekai mwana wa Jaira mwana wa Shimei mwana wa Kishi, ni le mbare ya mbare ya Benjamini. ⁶Ile ni umwi wa Vayahudi valeondoriwe handu hamwi na Yekonia Mangi wa Yuda ifuma Yerusalemu naitikw idhamirwa na mangi Nebukadreza.⁷Modekai nilemreri, Hadasa yani Este mpwu wa mjomba wa mjomba wakwe kwakwe kwaku aleghire vathima vakwe voshe vavi we. Modekai alemuondorie dha mpwu wakwe. Esta nilemcha na kyamu kilenulilie.⁸Vepwu vengi valeendiwe kitala shushani heikyo tangazo na amri ya mangi ifunywa. Veleke dhinyi yemkiwa ni Hegai. Esta nawe ni le mpwu valemuendie agheriwa ni Hegai handu hamwi na varwee mghelolea vaka. ⁹Esta aalemnulithire akairikiwa ni Hegai. Akamnika fipodozi na kijo. Akamnika vahiri vakika mfungate ifuma kitala kya Mangi, na akatika na vahiri va kika hena handu echa hena nyumba ya vaka¹⁰Esta alemvirie mru wowoshe vambare yakwe ang'u Modekai alemringilirie. ¹¹Kila mfiri Modekai achighenda na ivwia Mothia bwang'a ya nyumba ya vaka nedha aichwe findo fya Esta nighekyo ahirirwa.¹²Dhamu ikinafike kila mpwu ighenda kwa mangi Ahusero kwa iivaria miikalie ya vaka kila mpwu alekyashiwa imalia miri ikumi na ivi ya vucha, mihiri mtandatu ya mafura gha manemane na miri mtandatu ya vipodozi. ¹³Igheri mpwu akinaghende kwa mangi, alemnikie kyokyoshe avekyashigha ifuma hena nyumbaya vaka nedha aghende nakyo hena nyumba ya mangi.¹⁴Mpwu avekyashiwa aghende igheri ya kio na ivwia hena nyumba ya vaka navaghemkia shaashigazi, mghemukia wa mangi, ningewe avekyasia masulia. Mphwu agheirikiwe ighenda hena kwa mangi ni midhari amnulidhe mangi na mangi aghambe avwie he.¹⁵Dhamu ya Esta ikinafike (mwana wa Abihali njombae wa Modekai alemuondorie dha mphwu wakwe) Ighenda modhia ya mangi, aveshighie kindo kyokyoshe we mira fiya Hegai, mghevamkia vaka aleshighie afiondue. ¹⁶Esta akairikiwa kwowoshe ya mvonire. Esta akatiwa kwa mang Ahusiero hena kenyi ya kimangi mwiri wa ikumi, nighedho mwiri wa Tabeti, hena mwaka wamfungate wa utawala wakwe.¹⁷Mangi alemfurie Esta mnu ikela vaka vengi na akavoniwa modhia ikela mabikira vengi heikyo mangi akamvaa ngara ya kimalkia badala ya vashiti. ¹⁸Mangi akavachembea ngadhu ndue vaghemkia navahiri vakwe voshe ngadhu ya Esta ikavanika unafuu vwa kodi hena majimbo kangi akavanika bashishi na karimu.¹⁹Modekai aveikee hena kyoti kya mangi igheri mabikira vaveke handu hamwi kando kakava. ²⁰Esta aleivarilie marunge gha modekai yairamvia mru wowoshe hena mbare yakwe. Akatia akandelea iichwa marunge gha Modekai fundu alehirire akiva mwana mdu. ²¹Hena mifiri modekai aveke aike ifingo kwa mangi. Bighani na Tereshi vaghemkia va mangi agheria vakachukiwa vakashigha ivwagha mangi Ahusiero.²²Kindokikinavikwe kikamanyika Modekai, akamvia malkia Esta na Esta nawe akamvia kia nawe akiviriwe ni Modekai. ²³Mburi ii akapelewa ikavonirwa ku ki keni naa vomi vavo vakakwa mighogho vakavanikwa mrnyi. Na mburi ii ikaandikwa hena kitabu mburiyo madhia ya Mangi.

¹Hena ikyo, Mangi Ahusiero akamnika vurwe Hamani mwana wa Hammedatha mwagagi na akavika kifwumbi kyakwe kaghu ya varwe voshe valeke handu hamwi nawe. ²Na vahirindima voshe va mangi vaveke kwa mangi voshe vakamkaviaa magoti na imsujudia Hamaani fundu mangi aleghambie. Mira Modekai alekavie Magoti we handu isujudu mothia ya Hamani.³Kangi vahiri mangi valeke na mangi vakamvia Modekai, haniki arandeichwa amri ya mangi? ⁴Valererie nawe mifiri na mifiri, mira akalegha iivaria maririkano ghavo. Niho vakagaya na Hamani vavone ku mambo gha Modekai ghareghwe kwio ang'u alevavirie ku Modekai nile Muyahudi.⁵Hamani akinavone ku Modekai amkavirie magoti we hang'u imsujudia we, akaichwa iding'a. ⁶Akaichwa nimaririkano ghamvwagha Modekai vahiri va mangi valemvirie ku Modekai na vandu vakwe nile Vayahudi Hamani akaririkana ivavwagha Vayahudi voshe, vandu va Modekai, vaveke hena vumangi vwa Ahusiero.⁷Hena mwiri wa kuvoka, (mhemwiri wa Nisani) hena mwaka wa ikumi na kavi wa Mangi Ahusiero, valekavie kura Modhia ya Hamani kura kila mfiri ya mwiri, idhaghua mfiri na mwiri mpaka vakaghua mwiri wa ikumi na kavi (mwiri wa Adari.⁸Niho Hamani akamvia mangi Ahusiero, "haghire vandu hena majimbo ghoshe gha vumangi vwapho varakyaivasharia tafwo. Hena ikyo iraivaria sharia yapho vakashigwa vafwe. ⁹Kole ikamnulidha mangi, funya amri vandu va voshe vavwawe, nanyi napima talanta fiku ikumi ta pedha hena mavoko ghavaya vaghemkia findo fya mangi, ku vavike hena akiba ya mangi.¹⁰Niho mangi akafunya pete yakwe na mhuri akamnika Hamani, mtho wa vayahudi. ¹¹Mangi akamvia Hamani, "Ninahakikisha ku pedha yavwia kwafwo na vandu vafwo. Nedha muitumie fundu mufurie."¹²Niho vagheandika va mangi valevungenye hena mifiri ikumi na iraru ya mwiri wa kuvoko hena ikyo mburi ya Hamani ileandikiwe ikatikwa kwa vaghemkia va majimbo na vaya voshe valeke kaghu ya vaghemkia va majimbo ghoshe, na vaghemkia vandu , na kwa jimbo na iandiko yavo na kwa vandu kirerie kyavo. Mburi ii iandikiwe kwa rina ya Mangi Ahusiero na likava mhuri wa pete yakwe. ¹³Barua ti teshigha ivavwagha vayahudi voshe tikati kwa hena majimbo ghoshe gha mangi Ahusiero, ivamalia na ivwagha naivakonda Vayahudi voshe, ivokea mdu mpaka mrwe, vana na vaka kwa mfiri umwi hena mfiri wa ikumi na kararu ya musiri ikumi na kavi (Nighedho mwiri wa Adari) naiende mari tavo¹⁴Nakala ya barua ikava nisharia na itikwa hena kila jimbo. Mburi ii yeva vwagha vayahudi ikamanyika hena kila jimbo ku vandu voshe vakuandae hena mfiri dho. ¹⁵Vaghedhadhaja vakadhadhaja mburi ya mangi. Itangadho li, lifunyirwe na idhadhajwa hena mri wa shushani. Mangi aleke na Hamani valeike na inywa, mira mri wa shushani, uleke hena iangamidhwa.

¹Modekai akinaichwe ikyo kipangiwe akarandua dhori takwe akaraa magunia na maifu. ²Akaghenda maghari ya mri na ifugha na irwi ya vwadhi vungi. Akaghenda mpaka kwa mangi kwa ku haghire airikiwe iingia aree magunia. ³Mburi ii ikinafike hena kila jimbo haleghire ifugha irwe kwa vayahudi na ifungha, ifugha na iomboleza. vengi vavo valelee hena m,agunia na maifu.⁴Malkia Esta akinamanye mburi ifuma kwa vahiri vwakwe, akagharwa ni midhori. Akaruma vandu vamtikie dhori Modekai nedha afunye magunia naavae dhori njicha Modekai akalegha. ⁵Niho Esta akamwilagha Hathaki umwi wa vaghemkia kwa mangi, ningewe anikiwe imhirira. Akamruma ighenda kwa Modekai nedha amanye haniki Modekai andeamua ihira kwio.⁶Niho Hathaki akaghenda kwa Modekai hena mri modhia ya mlango wa mangi. ⁷Modekai akamvia Hathaki mburi yoshe ye wawa vayahudi na ifunya pedha ningeyo Hamani avavirie vaghetunza pedha kwa mangi, nedha vavwawe vayahudi. ⁸Na kangi amnika maandiko ghafunyirwe shushani kwa iwawa ya vayahudi. Alehirire kwio nedha Hathaki amvie Esta aghende ighemlomba mangi na imterereva badala ya Vayahudi.⁹¹⁰Niho Hathaki akaghenda akamvia Esta kia aviriwe ni Modekai. ¹¹Esta akaghaya na hathaki naimvia avwie kwa Modekai Esta akamvia Hathaki, "Vahiri voshe va mangi na vandu voshe hena majimbo ghoshe vaichi ku mndu wowoshe akiangia kwa mangi aranikiwe rudha aashiwa apwe mira wia we mangi amgholela ndata yakwe ya dhahabu. Ni mifiri makini araru dhirana ghenda mothia ya Mangi. ¹²Hathaki akamvia Modekai firero aaviriwe ni Esta.¹³Modekai akavwighiria mburi "Kunaririkana ku iwe kwakia hena vayahudi voshe. ¹⁴Kole ukatia chwi kwa igheri lii, Ruva aendenjia ingi yefukira, mira iwe na nyumba ya papa wapwo mwapwa. Niidho amanyire achie hena nafadhi igheri dha ili.¹⁵Niho Esta akaruma mburi kwa Modekai, ¹⁶"Ghenda uvavunganyire vayahudi voshe vake hena mri wa Shushani vanaya handu inywa kwa mifiri iraru. Inyi na Vahiri vakwa va kika fwapwunga kwa mifiri yo Na kangi naghenda Modhia ya mangi kinyume kya sharia. Na kole nikapwa nampwe. ¹⁷Modekai akaghenda akahira fyofyoshe ninge fyo Esta aghemvirie ahire.

¹Mifiri iraru ikinaire Esta akaraa dhori yakwe kimalkia na akamka kwa voshi hena kitala kya mangi, Modhia ya nyumba ya mangi, mangi aveikalilie kipwumbi kyakwe kya vurwe naakiloea kyoti kyengilia. ²Mangi ekinamvone malkia Esta akapata rudha kwa mangi. Akamnika ndata ya dhahabu mavokonyi gha Esta. Heikyo esta akamwivaria mangi na akaivwara ndata ya vurwe.³Kangi Mangi akamvi malkia Esta "Kukwashigha unikwe ikii? ilomba yapwo ni linga? Hata nusu ya umangi wa kwa kwanikwa. ⁴"Malkia Esta akamvia Mangi, Kole kudenjiirikia midhonyi kwapwo, ninalomba iwe na Hamani muche idhanya hena ngadhu kwa vundu vwakwe."⁵Mangi akaghamba, Muendenyi fia Hamani fundu Malkia Esta akyashigha. Mangi na Hamani vakaghenda ngadhunyi iandaliliwe ni malkia Esta. ⁶Mvinyo ukinaghavwwe ngadhunyi, mangi akamvia malkia Esta kukwashigha iki? na ilomba iki? kwanikwa nusu ya vumangi.⁷Esta akamvia mangi,"ninashigha kangi naninalomba. ⁸Kole kikakunulidha mangi ukanjinika na ilomba yakwa iwe na Hanani muche he ngadhinyi nagheivika ngama iho niho naghekuvia nighekyo ninashigha.⁹Hamani akavwia na kenyi kwakwe anuliliwe hena ngoo yakwe. ¹⁰Mira akinamvone Modekai hena Kyoti kya Mangi, Modekai hena amki we kangi adedemie we Modekai yakwe, akaichwa iding'a vundu vwa Modekai. Mira akarimilia na akaghenda kenyi kwakwe. Akavavia varwee vakwe vafurene vakadhangana hamwi na zereshi, mka wakwe. ¹¹Hamani akavavia vurwe vwakwe na mari yakwe na vana vakwe aghire, naifyo aghire ikela vaghemkia na vahiri voshe va mangi.¹²Hamani akavavia, Hata ighuo malkia Esta aleendee ngadhu ya mangi na inyi du Mangi fuleghendie nawe ngadhunyi iendewe ni malkia Esta . Na hata ngama fufwavwia na Mangi ngadhunyi. ¹³Mira ifyo fyoshe dhi kindo kyo Modekai aghenda igheikaa nyumba ya mangi.¹⁴Kangi Zereshi, mka wa Hamaniaka mvia mmi na varwee vakwe voshe Andaenyi Mri ughire vwacha vwafuti makumi atanu. Naigheri ya ikero rera na mangi nedha Modekai avanikwe hena mri dho. Kangi ghenda kwa nuliwa na mangi hena ngadhu aendee Malkia.

¹Kio kia mangi alee mario we. Akaagidha fitabu fya findo fifumirie fya umangi wakwe fiendwe fidhomwe modhia yakwe. Fitabu fidhomwe kwa irwi irwe modhia ya mangi. ²Ikarumwa ku modekai aleghambie ku Bighana na Tereshi vagheria kitala, valepangie imvwagha mangi Ahusiero. ³Kangi mangi akavedha Modekai alehirire iki kya shima mpaka afunye mburi yo? Niho vahir va mangi vakamvia, "Ahiririwe kindo kyokyoshe we. "Kangi mangi akave⁴"Kangi mangi akavedha, "Ni idho ake voshi ya ua." Na Hamani aingirie kwa nedha amlombe mangi afunye rudha nedha modekai avanikwe hena mri uveandaliliwe. ⁵Vahiri vamghaluta, "Hamani akamkabwang'a kwa mangi"Mangi akaghamba, Muienyi aingie." ⁶Iho du Hamani anaingie Mangi akamvedha, ahirirwe iki mndu wia ningewe mangi amfurie na namheshimu? "Hamani akaririkana ngoonyi kwakwe, "Ni idho ni ngewe Mangi amfurie naiheshimu injikela inyi?⁷Hamani akamvia mangi kwa mr wia ni ngewe mangi amfurie na imheshimu, ⁸arawe dhori ta kimangi dhori nigheto mangi andemitiraa na farsi airumiriwe ni mangi na ngara ya kimangi hena mrwe wakwe. ⁹Dhori to na farasi anikwe mghemkia mcha ikela voshe. Na arawe wia ningewee mangi amfurie na imheshimu, na vamkwere kaghu ya farasi na immwita mitaa yoshe ya mri. Na vatanga dhe modhia yakwe, "Iki nikyo ahiririwee mndu we ningewe mangi amfurie na imheshim.¹⁰Kangi mangi amvia Hamano "hira fia mrae modekai dhori na umkwere hena farasi, nahana duika hata kindo kimwi hena kufirerie. ¹¹Kangi hamani aondue dhori na farasi. Aghemraa Modekai na amkwere hena farasi na immwita hena mitaa yoshe ya mri. Akatangadha modhia yakwe, Iki kihirikie kwa mru ningewe Mangi amfurie naimheshimu!"¹²Niho modekai akavwia kwa mangi ku Hamani akavwia fia kenyi kwakwe, kunu akyaomboledha na akiva ainamidhire mrwe wakwe. ¹³Akavavia vapwie vakwe hamwi na Zereshi mka wakwe. Niho vapwie vakwe vaghire hekima hamwi na Zereshi mka wakwe. Kole Modekai, ningewe andedunga iwa modhia yakwe ni wa mbare ya vayahudi walema dho mira waendelea iwa modhia yakwe. ¹⁴Vakiva hena mingayo, vaghemkia va mangi vakamchia Hamani nedha aghende hena ngadhu aichembie Esta.

¹Heikyo mangi na Hamani vakaghenda igheya ngadhu na malkia Esta. ²Hena mfiri kavi, akinaendwe Mvino mangi akamvia Esta, "Niiki kukwashigha hena ngoo yapwo? Na niiki kukwaloomba? Hata nudhu ya umangi wakwa kwanikwa."³Kangi Malkia amvia mangi kole kundenjinika kibali midhonyi ghapwo na kole kindekunulidha ninikwe ikaa mboa na ili niyo ninashigha hena ngoo yakwa, kangi he ninalombea kwa vandu vakwa navo. ⁴Kwaku inyi na vandu vakwa fukumbiwe, nedha fukondwe, fuwawe furetwe. Kole fughekumbiwe vutumwenyi, dha vomi na vaka nivetia chwi, nadhigheirima imdhumbua mangi nyi." ⁵Niho mangi Ahusiero akamvia malkia Esta, "Niidho? Niidho aririkene ngoonyi yakwe ihira kindo ki?⁶Esta akarera, "Niu mvichwa Hamani, mtho! Hamani akaovoha modhia ya mangi na malkia. ⁷Na kwaiding'a mangi akafuma ngadhunyi handu mvinyo uvekei na akaghenda hena bustani ya kitala, Mira Hamani akarewa akimlembalemba Malkia Esta nedha akire ngoo yakwe. Ang'u mangi amririkene uvichwa.⁸Mangi akavwia ifuma hena bustani ya kitala, na aingia hena kyumba kiveghire mvinyo. Hamani avewie mbai ya ikochi aveikalilie Esta. Mangi akachukiwa na ighamba, "amrawisha malkia modhia yakwa na hena nyumba yakwa? "iho du firero fikinafume hena mumu wa mangi vahiri vakashikia kyamu kya Hamani.⁹Niho Habona, umwi wa vahiri amhiriri mangi akamvia "Mri ughire vwacha vwafuti makumi atanu ukekenyi kwa hamani uvemvikiriwe Modekai, fundu vagheirima iwawa yapwo. Mangi akghamba, Mvanikenyi Hamani kaghu yakwe. ¹⁰Heikyo vakamwanika Hamani hena mri avevikiriwe Modekai. Na iding'a ya mangi likadhia.

¹Mifiri dho mangi Ahusiero akamnika malkia Esta mari yoshe ya Hamani, mtho wa Vayahudi. Naakangia kamnika vurwe Modekai nedha ahire modhia yakwe kwakwu malkia Esta alemviriwee mangi uhusiano wakwe na modekai. ²Kangi mangi akamnika pete yakwe alemnikie Hamani. Malkia Esta akamkwera Modekai nedha ave mrwe hena mremi wa Hamani.³Niko Esta akarera he na Mangi Akawa mbai naifugha modhia ya mangi akimtereva Mangi avute njama yevawagha Vayahudi voshe iveghambiwe ni Hamani Muagagi ⁴niho Mangi akamgholela Esta ndata yakwe ya dhahamu, akavukia akamka modhia ya Mangi.⁵Esta akaghamba, "Kole kikakumlidha na kole ukanjirikia modhia yapwo ghamba ikunda likavwe nedha uvute barua tileandikiwe ni Hamani mwana wa Hammedatha muagagi, atiandikiwe ku, Vawawe vayahudi woshe vaveke hena majimbo ghoshe gha Mangi. ⁶Navona kwia vivichwa ukimka vandu vakwa? Nairima kwia irera konda ya vandu vakwa?"⁷Mangi Ahusiero amvia Esta na Modekai, Myahudi lolea nimnikie Esta nyumba yoshe ya Hamani navandemvanika Hamani mri ang'u aleririkene ivavwagha vayahudi voshe. ⁸Haikyo andika iandiko lingi kwa vundu vwa Vayahudi kwa rina ya mangi kwaku iandiko lindemiandikwa kwa rina ya Mangi. wa ikavwa muhuri kwa pete ya mangi yairimwa ibadilishwa yo"⁹Niho vagheandika vagheandika va mangi vakavunganyika kwa igheriyo iyo hena mwiri wa kararu, nighudho mwiri wa Sivani, mfiri wa kararu. iandiko iandikwe yoshe fundu Modekai aleghambie kwa vayahudi vahirirwe ni venyeji vwa kila jimbo landi likaandikwa kwa vamondo magavana na varwe va majimbo ghoshe aleke ifuma india mpaka Ethiopia majimbo 127 kila jimbo liandikwe kwa maandiko gha kwe kila vandu na kiverie kyava kwa Vayahudi kwa maandiko gha kirerie kyavo.¹⁰Modekai akaandika kwa rina ya Ahusiero na akatikava muhuri kwa pete ya Mangi. Akatika andiko kwa Matarishi akava kwera hena farasi tichighenda kwa fia tichihira kwa ndima ta mangi ti ghiriliwe kwa mangi. ¹¹Mangi alevavikie vayahudi voshe valenikwe vurwe vwakwe rudha yevunganyika na ikuria na rudha ye malilia, ivwagha na ikonda mndu wowoshe aleririkene ivwagha Vayahudi voshe na iiva mari tavo. ¹²Findo fyoshe fivekyashighwa vihirwe hena majimbo ghoshe gha Mangi Ahusiero, mfiri wa ikumi na kararu ya mwiri wa kumi na kavi, nighedho mwiri wa Adari.¹³Nakala ya maandiko ivekyashighwa ifunywe dha sharia na ighambwqe kwa vandu voshe. Vayahudi vaerikilie mifiri yo iliha vuvichwa kwa vavichwa vavo. ¹⁴Heikyo matarishi vakaendesha farasi tilechihira ndima ta kiimangi. Valeghendie kwa fia mnu. Iandiko li kangi ivefunyirwe hena mri wa shushani naho.¹⁵Niho Modekai akavuka modhia ya mangi akiva aree dhori ta kimangi dhori ta buluu na tanjewa na ngara ndue ya dhahabu yoho ya zambarau. Mri wa shushani ukanuliwa. ¹⁶Vayahudi valeghire kilanga na inuliwa na shima Mri wowoshe ikunda lilekaviwe. Vayahudi valemliliwe valechembie ngadhu na ihema. ¹⁷Vandu vengi vakashigha iva vayahudi ang'u iovoha ya vayahudi iveke kaghu yavo.

¹Luvaha hena mwiri wa ikumi na kavi, mfiri wa ikumi kararu nighedho mfiri nighedho vavichwa va Vayahudi valeririkene ihira sharia ya mangi na ighira nguju kwa Vayahudi. Heikyo Vayahudi vakaghira nguju kwa vavichwa vavo. ²Vayahudi voshe vakavunganyika hena miri yavo hena majimbo ghoshe gha Majimbo Ahusiero, ivika mavoko kaghu yavaya vavaririkene uvichwa. Haleghire aleke tayari imka navo kwaku iovoha livevavwirie vandu voshe.³Varwe voshe vamajimbo va mondo na magavana, varwe va mangi va kavatadhea Vayahudi kwaiovoha Modekai mnu. ⁴Kwaku Modekai nilemrwe hena nyumba ya mangi, na umaarufu wakwe uke hena majimbo ghoshe, kwaku Modekai ni lewe Mrwe. ⁵Vayahudi vakavakava vavichwa vavokwa ivatema na mapanga vakavahirira vuvichwa fundu valeririkene vuvichwa vwavo vakavahirira fundu valevoni ni kicha midhonyi ghavo.⁶Hena udharigho wa mri wa shushani vavichwa voshe vavwaghiwe na ikondwa ni Vayahudi ni vomi maghana atanu. ⁷Hena ivo vavwaghiwe ni hamwi na Parishandatha, Dalphoni, Aspatha, ⁸Poratha, Adalia, Aridatha, ⁹Parimashita, Arisai, Aridai, Vaizatha, ¹⁰na vana ikumi va Hamani, mwana wa Hammedatha, mvichwa wa Vayahudi. Mira vaondoriae mateka vo.¹¹Ivo vavwaghiwe mifiri yo mri wa shushani ilefitirwe kwa Mangi Ahusiero. ¹²Mangi akamvia Malkia Esta. Vayahudi vandevwagha vomi maghana atanu hena mri wa shushani, vakiva na vana ikumi va Hamani mvichwa wa Vayahudi. Luvaha vahirire iki hena majimbo ghengi? Na luvaha kukwashigha iki? Kwa nikwa. kukwalomba iki?¹³Esta akaghaluta, "Mangi kole ikakunulidha, funya rudha Vayahudi vake hena mri wa Shushani vakave ikunda na ngama, miri ya vana va Hamoni ivanikwe kaghu mirinyi. ¹⁴Mangi akaghamba akilombie Esta kihike. Ikunda likakavwa hena mri wa Shushani, na vana ikumi va Hamani vakavanika kaghu ya miri.¹⁵Vayahudi hena mri wa shushani vakavunganyika handu hamwi Mfiri wa ikumi na kana wa mwiri wa Adari, naivavwagha vavichwa vavo maghana araru ha mri wa shushani mira vabalilie nyara tavovo. ¹⁶Na Vayahudi hena majimbo ghengi vakavunganyika nedha ikuria nava kanuliwa kwa ivavwagha vavichwa vavo fiku makumi mfungata na vatanu mira vabalilie mavoko ghavo manga findo wala fndo fya mana vaya vavavwaghie.¹⁷Hena mfiri wa ikumi na kararu ya mwiri wa Adari, Vayahudi vakahena hena mfiri wa ikumi na kana vakahema mfiri dho wa ngadhu na inuliwa. ¹⁸Mira vayahudi valechiikaa hana miri wa Shushani vakacha hamwi mfiri dho wa ikumi na kararu na wa ikumi na kana. Na mfiri wa ikumi na katanu vakahema na vakachemba nghadhu na inuliwa. ¹⁹Iki nikyo Vayahudi va fijijini, vachiikaa fijijini, ikumbukia mfiri wa ikumi na kana mwiri wa Adari ni mfiri nuliwa na ngadhu ya mfiri ningedho werumiana bashishi kwa kila umwi.²⁰Modekai akavika mambo gha na akaruma barua kwa vayahudi voshe valeke hena vurwe vwa Mangi Ahusiero, ²¹akivashigha ikumbuka mfiri wa ikumi na kana na ikumi na katanuya mwiri wa Adari kila mwaka. ²²Ii niyo mfiri ningeyo Vayahudi valenuliliwe ifuma kwa vavichwa vavo igheri yo ni igheri yo vwadhi vwa Vayahudi vukaghaluka vukava inuliwa na ifuma hena mavwadhi mpaka hena ihema. Kivekyashigha mifiri ya ngadhu na inuliwa, nairumiana bashishi na kijo na bashishi kwa vakiva.²³Vayahudi vakaendelea na ikumbuka ihira kia nighekyo Modekai mwana andikirie. ²⁴Na igheri yo Modekai mwana wa Hammedatha mwagagi, mvichwa wa Vayahudi ningewe alepangie nyama yevavwagha Vayahudi (yani akava kura) nedha avavwaghe pere. ²⁵Mira mangi Ahusiero anapata mburi mpango mvichwa u upangiwe ni Modekai ihirira Vayahudi akaagidha kwa barua ahirirwe Modekai weka, na kole we na vakwe vavikenyi mighogho kaghu ya miri.²⁶Niho Vayahudi makailagha mifiri ii Purimu, ifuma na rina Puri. Kwaku mambo ghoshe ghalea ndikiwe hena barua, na mambo ghoshe ninge gho vaghavonire kwa midho ghavo, na ghaya ghaghevapatie. ²⁷Vayahudi vakavwara majukumu na desturi njicha. Desturi ii iwe vundu vwavo, vana vavo na kila wowoshe avwerene navo. Na kyava ku maadhimisho gha vaghahira kwa kila mwaka. Vaadhimisha kwa maheri ighoigho kila mwaka. ²⁸Mifiri ii kikyashighwa iadhisha kila irika kila kenyi kila jimbo na kila mri,Vayahudi va na vana vavo valekie iadhimisha mifiri ii ta Purimu vo, nedha vanaivaa.²⁹Malkia Estav na Modekai vakaandika kwa mamlaka ghoshe na ithibitisha barua ii ya kavi ihudhu Purimu.³⁰Barua tiletikiwe hena majimbo 127 ya Mangi Ahusiero, tikivashighia Vayahudi voshe vakae, mboa kweri. ³¹Na idhibitisha mifiri ya Primu fundu vaviriwe ni Modekai na esta ghavashighie Vayahudi vaadhimishe Vayahudi vakatii maagizo kwa vundu vywa mbare tavo; fundu valeghire shima mifiri ye pwunga iomboledha. ³²Lagizo ya Esta ikava ku sharia ti ihudhu Purimu iandikwe Hena kitabu.

¹Niho Mangi ahusiero akavika kodi hena idhanga na ughongo lwa Ewe. ²Mafanikio ghoshe na nguju na vurwe vwakwe, hamwi na vwa Modekai ningewe Mangi alemkwerere vurwe, ghaandikwe kitabunyi kya kumbukumbu ya mangi wa Waamedi na Waajemi.³Modekai ni myahudi wa kavi ifuma kwa mangi Ahusiero. Nilemrwe umwi wa vavo Vayahudi, Kwaku alechivatedhea vandu kwa vucha voshe na mborere ya vandu voshe.

¹Ifi ni firero fya Mwalimu, mwana wa Daudi na mangi hena Yerusalemu. ²Mwalimu akyaghamba kwii "Thafudu mruke wa najiriri, thafundu mchelelea uhorie hena mkuta, kila kindo kyathilia na ira mathwali mengi. ³Ni faida njiki vauadamu vachivona hena ndima tdhoshe vachinira thinyi ya ruva?⁴Mbare imwi yaghenda na mbare ingi yacha, mira ithanga yareghwa kala na kala. ⁵Ruva yadokea na ruva yakindia na ighenda fiafia, na ivwia handu lindokirilie he. ⁶Mkuta warurumia kusini na ijunguluka kasikazi, na kando koshe wajunguluka hena njia yakwe na ivwia he.⁷Mifo yoshe ichichororokia hena bahari, mira bahari ichiichua yo. mifo ichighenda, niho ichighendea he. ⁸Kila kindo kichiva ichokavu, na haghire we airima ikirera. Ritho lichighuta yo kiya likyakivona, nghekyo kihirikie nikyo kyache hirwa. Haghireho kichya thinyi ya ruva.⁹Kyokyoshe kikeho nikyo kyacheva, kiya kihirikie nikyo kyachcherika. Haghire kinya thinyi ya ruva. ¹⁰Aka lee haghire kindo kyokyoshe ghekyo vandu vairima kikeho kilekehong'u igheri lingi kiluva kilekeho nyuma yeru. ¹¹Haghireho akyarora ikiumba kifumirie. filuva fya kala. Na fiya fifumirie ifuma mifiriierie na fiya fyachefumia igheri lyachecha nafyo fyache kumbukwafyo."¹²Inyi ni mwalimu, mangi wa Israeli hena Yerusalemu. ¹³Nikavikia imanya yakwa hena isoma na ikasha kwa ikaghaa kila kindo kichihirika thinyi ya kaghu. Iki nakyo ni kindo kirwe (jukumu zito) nghekyo mrungu anikie vana vandu idivirikia. ¹⁴Nindevona mihiro yoshe ichihirika thinyi ya ruva, iku yoshe ni mruke, ni ighera iembea mkuta. ¹⁵Hakodekie hairimaho igholwa! Kirakeho kyairimakyo itarwa!¹⁶Nindevia ngoo nyakwa iku, "Lolea, nindevona ikaghaa ndue ikela valerue Yerusalemu nyuma yakwa. yakwa indevona kighoa ndue na imanya." ¹⁷Nindevikia ngoo yakwa imanya kighoa na vuuthutu na vufire. Nikaghemanya iku iki nakyo nile tha ighera iria mkuta. ¹⁸Ang'u hena ikaghaa nyingi haghire na vyathumbua mengi, na vya aongera vumanyi ni iongera mtheneneko.

¹Nikara ngoonyi, "Nnjo na nakughera kwa inuliwa hena ikyo inuliwa ." Mira ulolie ikyo nakyo ni mkuta mghwihi. ²Nikarera hena mburiya kisheko, ni thwi na hena mburi ya inuliwa "kina vucha vuki."³Nikakulolea nicha ngoonyi fundu nairima imalia macha ghaakwa kwa mvinyo. Nikairikia iku kariongo yakwa ititikwe ni ikaghaa mirakyo bado. nileke navwarilia vufire. Nilenashigha ikasha kindo nghekyo kicha hena vandu ihira thinyi ya kaghu igheri ya mfiri ye iikaa yavo.⁴Nilemalirie findo firwe. Nilejengie nyumba yakwa iviyaa miri ya mithabibu. ⁵Nikahareha bustani na fivanja; nikaviyaa mbare tdhoshe. tdha matunda ipfo voshi. ⁶Nikahereha mafingo gha mringa netha niarilie mtdhira handu miri ileviwee.⁷Nileghurie vathoro vakyumi na vakika. Nileghire na vathoro vaghiliriwe hena ikulu yakwa.Kangi nikaghira mafio marwe gha nyama tdha nyumba, ikela mangi wowoshe mghererea hena Yerusalemu nyuma yakwa. ⁸Kangi nilekuunganyire fedha na dhahabu, hazina ya vamangi na majimbo. Nikaghira vagheongora vakyumi na vakika vundu vwakwa, na inuliwa. ifuma hena vana va vandu, masulia na vaka.⁹Hena kwio nikava mrwe na mthuri ikela voshe valeke Yerusalemu nyuma yakwa na kingho kyakwa kileke voshi yakwa. ¹⁰Thileghherienyi mitho ghakwa ifura kyokyoshe Thileghire ngoo yakwa hena kyokyoshe inuliriwe ang'u ngoo yakwa uchinuliwa hena ndima tdhakwa tdhoshe na inuliwa nilekyo kirwe hena ndima tdhakwa tdhoshe.¹¹Kangi nikalolea mhiro yoshe ngeyo mavoko ghakwa ghaihirirena kaghu ndima niihirire, mira he kila kindo kileva tha mruke na ighera iembea mkuta. Handecheghiraho faida thinyi ya ruva. ¹²Kangi nikaghaluka ipambanna kingho na iililita na vufire. Ang'u lee ni kindo kiki kiranahirika nghekyo mangitho anjiivarilie ahira?¹³Kangi nikavoka imanya iku kingho kina keba ikela ieta thafundu kilanga nghe kicha ikela mma. ¹⁴Aghire kingho achitumia mitho ghakwe hena mrwe wakwe ivona handu akyaghenda, mira ifire lichiiria mmenyi, yeeng'ne niichi iku kyemalilia kifwenene kyanikwa kila umwi.¹⁵Kangi nikavia ngoo yakwa "kiya kyafumia kwa kiutuutu, nikyo kyashe fumia na kwakwa. Hena ikyo hagire tofauti njiki kole inyi nighire kigho mnu? Nikamalilia ngoonyi iku, "Iu natho ni miruke du. ¹⁶Kwa iku aghire kiugho,tha ifire, achikumbukwawe kwa muda mwacha. Hena mifiri yachecha, kila kindo kyacheivawa. Aghire kingho achipfwa thafundu ifire achipfwa¹⁷Hena ikyo nikadha iva kwaku ndima tdhoshe tdhihirirwe thiuyi ya ruva tdhindecheva mbichwa kwakwa. Kwii ni ighamba iku kila kindo ni mruke na ighera iritisha mkuta. ¹⁸Nikadaha fyoshe nifimalie, nghefyo nihirire thinyi ya ruva kwa iku nimithari nifireghie itho achecha nyuma yakwa.¹⁹Ni itho aichi ache kigho kana kiuntuntu? mira acheva mghemkia kaghu ya kila kindo thinyi ya ruva nghekyo ndima yakwa na fingho fyakwa fiaghiwe. Iu natho nimruke. ²⁰Hena ikyo ngoo yakwa ikavoka ilethea hena ndima tdhoshe nihirire thinti ya ruva.²¹Kwa iku hairima ighira mndu akyahira ndima kwa kigho, imanya na vucha mira are kila kindo akighire mndu aranahira kyokyoshe. iu ni mruke na hatari ndue. ²²Ang'u ni faida njiki mnu achivona uya achihira ndima kwa bidii naighera hena ngoo yakwe imalia ndima tdhakwe thinyi ya ruva? ²³Kila mfiri ndima yakwe ni ivavia na itheneneka, na kwio kigheri kya ngoo yakwe ichihemayo Iu natho ni mruke.²⁴Haghireho kindo kicha kwa mndu wowoshe ikela iya na inywa na irirdhika na kiya kicha hena ndima yakwe. Nikavona iku ukweri lu luwafuma hena mavoko gha Mrungu. ²⁵Kwa iku, niitho airima iya kana airima ivona inyuliwa yoyoshe tofauti na Mrungu?²⁶Kwaiku hena kila achimnulitha we, Mrungu mnika fingho, imanya na inuliwa. Therekwiyo hena uya mghekonda amnika ndima yevunganya na itundha netha iku amnike mndu amfurie Mrungu. Iu he mmi tha mrike na ighera iritisha mkuta.

¹Kwaiku kila kindo na igheri yakwe, na filuva hena kila ikuthudi thinyi ya ruva . ²Haghire yeghirwa na igheri yepfwa, igheri yeviyaa na igheri yeduka fiviwee. ³Igheri yevwagha na igheri yekira, igheri yeghutha na igheri yeagha.⁴Hena igheri yefugha na igheri yesheka, igheri yethononoya na igheri yethimuka. ⁵Igheri yekumba mawe na igheri yevunganya mawe, igheri yeshushutia vandu vengi na igheri there yeshushutia.⁶Haghire igheri yekasha findo na igheri there yekasha, igheri yevwara na findo na igheri yefikumba. ⁷Igheri yebara nguvo na igheri yeghapfuma, igheri yetdhia na igheri yegaya.⁸Hena igheri yefura na igheri yedaha, igheri ya fira na igheri lihorie. ⁹Ni keba njiki mghehira ndima achivona hena ndima yakwe? ¹⁰Nindevona ndima ngheyo Mrungu anikie vanadamu vaimaliye.¹¹Mrungu ahirire kila kindo iva hena igheri yakwe. Kangi avikie ikalama voshi ya ngoo tdhavo. Mira mwanadamu airimawe imanya mihiro ngheyo Mrungu akihire, ivokea kivoko kyavo mpaka imalilia.¹²Niichi iku haghireho kike hena mndu wowoshe ikela inuliwa na ihira ficha igheri ake na moo ¹³na iku kila umwi kujumtara iya inywa na kiyamtara amaye funduu anuliwa hena ficha fyafuma hena ndima thakwe tdhoshe. Iu ni thawadi ifumie kwa Mrungu.¹⁴Niichi iku kyokyoshe Mrungu achihira kichikalama. Haghire kyairima iongerwaho kana ivutdhwa kwaku Mrungu niwe akihirire, netha vandu vamchie haghwihi kwa shima. ¹⁵Kyokyoshe kike kilekechong'u; kyokyoshe kya cheva kilekeng'uho. Mrungu achivaghosha vanadamu vakashe fiya fikuoovie.¹⁶Na nindevona iku vuvichwa thinyi ya ruva vukeho handu kighekyatara haghire kitea, na kibare kwa kitea igheri lingi vuvichwa. ¹⁷Nikaghamba njeka ngoonyi, "Mrungu achelaha aghire kitea na mvichwa kwa ligheri kimvaie hena kila kiindo na kila kishirirwe.¹⁸Nikakuvia ngoo yakwa, "Mrungu achighera vanadamu ivarora iko mimi tha nyama."¹⁹Ang'u hemalilia vana va vanadamu ni mi tha hemalilia kwa nyama. kiphfwa kya umwi kiefenene na kiphfwa kya ungi. Voshe vaghire mbeho imwi. Haghireho keba vanadamu ikelile nyama kwa iku haghireho kila kindo there mbeho? ²⁰Kindo kyokyoshe kichighenda handu hamwi, kindo kyoshe kifumie kilulinyi na kila kindo kyachevwia kilulinyi.²¹Ni itho aichi iku ngoo ya mwanadamu achighenda kaghu na ngoo ya nyama ichighenda mbai ya ithanga. ²²Hena ikyoshe nikamanya iku haghireho kicha kwa wowoshe ikela inuliwa ni ndima yakwe, kwaku nikyo kimtarire. Ni itho airima imwende he avone kiya kiyafumia ipfo mothia?

¹Kangihe nikaririkana hena mburi ya mavwathi ghoshe ghake thinyi ya ruva. Mitho ya vandu valithirwe vwathi. Haghireho akyavaririkania. Nguju ike mavoko gha vaghevalitha vwathi mira vagheya vwathi vaghirevo mghevaririkania.²Henaikyo nikavahongeja vandu vapfwie, vaya nghevo vandempfwa, thi vake na moo vo vaya vake. ³Miralee, vaghire bahati ikela voshe vavi ni uya arakeho, uya ngewe aranavona mihiro yoyoshe mivichwa ngheyo iyahirika thinyi ya ruva.⁴Kangi nikavona ikukila mihiro ya ndima na kila ndima ifuriwe ikava funu ya jirani wa mndu. Na iu nimi mrwe na ighera iritisha mkuta.⁵Kiutuutu akonda mavoko ghakwe anahira, ndima henaikyo kijo kyakwe ni mwiri wakwe. ⁶Mira keba kibaba kya faida hamwi na ndima ya fiafia ikela fibaba fivi hamwi na ndima ngheyo yaghera iritisha mkuta.⁷Kangi nikadunganyahe ikela hena mburi ya mbatili, mruke wareka fia thinyi ya ruva. ⁸Haghire fwani ya mndu ake weka. Aghirewe mndu, neri mwana kana wavo. Haghireho mwisho wa ndima tdhakwe hena ivona vuthuri. Akyamaka, "Ninakulitha vwathi na ikonda inuliwa yakwe vundu vwai?" Iuhe ni mruke na kindo kivichwa.⁹Vandu vavi vachihira icha ikela umwi, vake hamwi vairima ilihwa kicha mnu vundu vwa ndima yavo. ¹⁰Kwa iku kole umwi wavo akaghwa, ungi airima imvudthira mbwiaye. Miralee, ngoo iya vwathi ichimuvaria uya ake weka akighwa kole haraghire mndu wemvutdhira. ¹¹Na kole vavi vakalaa hamwi vairima ivona ndughuri, mira mndu umwi airima kwiya ivona ndughuri ake weka?¹²Mndu ake weka airima iherwa nguju, mira vavi vairima imka hena akavana, na kamba ya nyuthi itharu yerumbukayo fia.¹³Ni keba ia mthoro imkiva ikela iva mangi mghothi na kiutuntu araichi iirania mafundo. ¹⁴Iu ni kweri, na kole mndu mdu nghe manyi ifuma jela, kana kolea aleghirie mkiva hena vumangi vwakwe.¹⁵Nithelia, nivonire kila umwi akeho, na ijunguluka thinyi ya ruva vakikuvika thinyi ya mthoro mdu avukirie tha mangi. ¹⁶Haghireho ithilia ya voshe vakyashigha imwirania mangi mhya, mira vengi henavo vakamtogole vo. Kididi hali ii ni mruke na ighera iritisha mkuta.

¹Ria mighendie yapfo ukighenda hena nyumba ya mrungu. Ghenda kwiya uiranie. Iirania ni icha ikela fiutuntu vachifunya dhabihu varaichi iku ikyo vakyalira hena maaisha ni kivichwa.²Kunarera fiafia kwa mumuwapfo, na kunalembea ngoo yapfo iende kindo kyokyoshe fiafia mothiya Mrungu. Mrungu ake ipfo kaghu, mira kukethianyi, hena ikyo firero fyapfo vive findu. ³Kole kughire findo fingi fyehira na ihangaika, hangi kwavona ndoro mbichwa. Na hangi kwagaya firero fingi fya ki- untuntu.⁴Ukavika kiravo kwa Mrungu, kunaghechelewa iihira, ang'u Mrungu achinuliwaawe ni kintuntu. Hira kiya kuraive iku kwakihira. ⁵Ni keba kunarava ikela irava kunakolosha.⁶Kunairikia mumu wapfo ukaendie mwiri wapfo ikonda. Kunarera kwa mtumwa wa kuhani "kirero kiya nile kwa makotha." Haniki kukwamfanya Mrungu apfhukwe fundu fwerera kwa mongo, imthotheja Mrungu akonde ndima ya mavoko ghapfo? ⁷Ang'u hena ndoro nyingi, thafundu hena firero fingi haghire mruke ubatili. Hena kwio, mwovohe Mrungu.⁸Ukimwona mkiva akilithwa vwathi na ithokwa kitea na ihirirwa vuvichwa hena chila yapfo, kunapathwa lolo thaiku haghire aichiho, kwa iku haghire vandu hena ntdhinya tdhavo valolea, haghire na vake kaghu yavo. ⁹Hena iongera vundu mbai ichifunya kijo ni kwa kila umwi, na mangi weka achiondoa fijo ifuma shambenyi.¹⁰Wowoshe afurie fedha, atdhikojawe, na wowoshe afurie vuthuri ashigha tdhikelile igheri yoshe. In natho ni mruke. ¹¹Thafundu ifanikiwa yaongereka, nifo fundu vaghetumia vaongereka. Haghire faida ujiki hena vuthuri kwa mwenye mari there ilulolea kwa mitho ghakwe?¹²Urio iwa mhiri wa ndima duchinona, kole achiya kadu kana mnu, mira vuthuri vwa mndu mthuri luchimnika we ilaa nicha.¹³Haghire kindo kivichwa mnu nndekivona thingi ya ruva mari ivikiwe akiba ni mweni, iyamnendie vwathi weka. ¹⁴Kigheri mthuri aretdha vuthuri vwakwe kwa kisho kivichwa, mwana wakwe aghirie weka areghewawe kyokyoshe mavokonyi.¹⁵Thafundu mndu achighirwa chongolo ifuma ndenyi ya mae, nimkwiyo kwiyo fundu achevuka ruhu hena miikalie ii. Aondoawe kyokyoshe ifuma hena ndima yakwe. ¹⁶Kindo kingi kivichwa mnu, thafundu mndu achie nimi thari aghende kwiyo kwiyo. Luvaha ni faida njiki mndu wowoshe achivona hena ihirira mkuta? ¹⁷Igheri ya mifiri yakwe alighia mmengi na ilithwa vwathi mnu ni mavuwaji na iding'a.¹⁸Lolea, kiya nilekivonire iku ni kicha ni iya na inywana inuliwa hena faida ya udima tdheru tdhoshe fuchitdhira thinyi ya ruva igheri ya mifiri ya maishagha Mrungu afunikie. Ang'u ilu nilwo wajibu wamndu.¹⁹Wowoshe nghewe Mrungu amnikie mari na vuthuri na ndhinya yeghuhia thehemu yakwe na inuliwa hena ndima yakwe, ii ni thawadi ifumie kwa Mrungu. ²⁰Kwa iku kando there kamwi achikumbukawe mifiri ya maisha ghakwe, ang'u Mrungu mdemleka ahirijike na findo nghefyo akyanuliwa ifihira.

¹Haghire vuvichwa nghevo nndevuvona thinyi ya ruva na ni vuvichwa hena vandu. ²Mrungu airima imnika mndu nari na vuthuri na shima hena kwio akavurewe kyokyoshe akifurie weka, mira amnikawe nguju yekinuliwa. Therekwio mndu ungi atumia findo fyakwe. Iu ni mruke, ni vwathi vurwe.³Kole mndu akaghira vana ighana, na iikaa miaka mingi netha iku mifiri yakwe ni mingi, mira kole ngoo yakwe irachighuta findo ficha na ararikwe kwa shima, niho ninarera iku, mwana ghairiwe apfwie ni keba ikela fundu akei. ⁴Na mwanatho aghiriwe hara ghire keba na akyaira hena mma, na rina lyakwe yarewa likuovie.⁵Therelia mwana u avoni ruva we na iramanya kyokyoshe, aghire ihema mira mndutho anachehemawe. ⁶Na kole mndu akaikaa miaka fiku fivi mira akuchejirewe inuliwa ni findo ficha, aghenda handu hamwi tha mndu wowoshe uya.⁷There ndima tdhoshe tdha mndu ni iichura mumu wakwe, mira aighuta we kiya akyeshigha. ⁸Ni kweri ni faida njiki aghire uya aghire kigho ikela iutuntu? Ni faida njiki aghire mkiva nakolea aichi fundu ahira mothia ya vundu?⁹Ni keba isheka na kiya nghekyo mitho ghakya kivona ikela itamani kiya mimi mruke na ighera iritisha mkuta. ¹⁰Kyokyoshe nghekyo kindemushenikwa irina yakwe na fundu mndu afwene ni tha iku alemanyikieng'u ipfo kala. Hena ikyo kichi vakyo ilahana na uya mghewe mghelaha mrwe wa voshe. ¹¹Firero fingi fiya fichirerwa, nifo fundu findo firaghire maana fyaongereka hena ikyo ni faida njiki ike kwa mndu? ¹²Ang'u ni itho aichi kiya ngekyo kicha kwa mndu hena miikalie yake igheri ya ubatili wakwe, mifiri itarirweng'u na hena iyo akyaira tha kinje? Ni itho airima imvia mndu kiya kyachecha kikamiira thinyi ya ruva?

¹Irina icha ni kicha ikela marashi gha bei ya kaghu, na mfiri wepfwa ni mcha ikela mfiri weghirwa. ²Ni kicha ighenda hena nyumba ighire mthiba ikela unyumba ya ugathu, kwa iku mthiba uchicha vandu voshe igheri yemelilia moo wavo, hena ikyo vandu vakwe na moo nimi thari vavike findofi .³Ithononoya ni icha ikela kisheko, angu kyamu kithononoye kicheende inuliwa ya ngoo. ⁴Ngoo ya uya aghire kingho ike hena nyumba ya mthiba, mira ngoo ya fintuntu ike hena nyumba ya ngathu.⁵Ni kicha iirania marunge gha mndu aghire kingho ikela iirania lwimbo wa fintuntu. ⁶Thafundu mifwa thinyi ya unyungu ichifugha nimfo fundu fisheko fya fintuntu fikei. Na iuhe ni mruke⁷Kweri beresha ichimghosha mndu aghire kiugho ave kintuntu, na rushwa ichikonda ngoo.⁸Ni keba mthililio wa kindo ikela kivokio kyakwe, na vandu vachirimilia ni vecha ikela vachikubacha ngoonyi. ⁹Kunaakwera iding'a fia ngoonyi kwapfo ang'u iding'a lichiikaa hena ngoo tdha fintuntu.Kunaghamba, "Haniiki mifiri ya kala nile micha ikela ya luvaha? ¹⁰"Ang'u thiku ni kingho ivetha ithwali ili.¹¹Kingho ni kicha tha findo fya thamani fuchirithi ifuma kwa vaghefughira. kichifunya faida hena vaya vaghelivona ruva. ¹²Ang'u kingho kichivia thafundu petha ichiria mira faida ya imanya ni iku kingho kichimnika mndu iva hena wowoshe aighire.¹³Ririkana mihiro ya Mrungu: Ni itho airima ighola kyokyoshe akikunjire?¹⁴Igheri fimva fike nicha, ikaa kwa inuliwa hena iyo, mira igheri likicheva ivichwa uririkane iku. Mrungu airikirie ifyo fyoshe five. Hena ikyo haghire mndu wowoshe achemanya kyokyoshe kyachecha ipfo kala.¹⁵Nivonire findo fingi hena mifiri yakwa ya ubatili. haghire vandu vakyareka hamwi na iku vana kitea, na haghire vandu vavichwa vakyaikaa kyacha hamwi ni vavichwa. ¹⁶Kunava mkitea mitho ghapfo kweka. Haniiki ikukonda kweka?¹⁷Kunava mvichwa mnu kana kimtuntu. Haniiki upfwe igheri yapfo livanate. ¹⁸Ni kicha iku uvware kinghoki, na iku kunaleka kitea kivuke. Ang'u mndu amwohie Mrungu ahira fyoshe firaviwe.¹⁹Kingho kina ndhinya voshi ya akighire ikela vaghererea mndu ikumi hena mri. ²⁰Haghireho mndu wa kitea ithangenyi achihira ficha kana arachihira thambi.²¹Kunairamia kila kirero kichigaywa ang'u kwairima imwiichiwa mthoro wapfo akikureghea mumu. ²²Nimkwiyo kuichi kweka ngoonyi iku kundemreghea vengi mumu kando there kadu.²³Ifi fyoshe nifikoneshere kwa kigho. Nikaghamba iku, "Nana mndu wa kingho," mira ikela vundu nigheva. ²⁴Kingho kike kua na handu hakindirie. Ni itho airima iivona? ²⁵Ni kaghalutdha ngoo yakwa imanya na itafija na ishigha kingho na muererejo wa kweri na imanya iku vuvichwa ni vufire na iku iva kuintuntu ni thwi.²⁶Nikaghevona imanya iku ithonoya ikela kipfwa, nifo fundu mka wowoshe aghire ghoo yedeeghea na nyavu na mavoko ghakwe ghaelie. Wowoshe amfurie Mrungu ariwa anavwarwa niwe, mira nya aghire thambi aondoa niwe.²⁷"Ririkana kiya nikimanyire," mwalimu andrera, Nindeva nikiongera imanyika idungia limwi na lingi netha imanya ni None imanya ya kweri. ²⁸Iki nikyo ninakasha mira thana kivonanyi. Thinavona mndu wa kyumi umwi aghire kitea maghari ya kiku, mira thinavonanyi mndu wa kika maghari ya voshe vaya .²⁹Nindechemanya iku: Mrungu alemrumbie mndu agholekie, mira vandefuma hena vucha vakishigha fikurie fingi.

¹Ni mndu mki aghire kingho? Nghewe amanya fiya fichifumia iku fighire maana njiki hena mikalie? Kingho voshi ya mndu kichiende kyamu ishangalala na vukakala na vukakala vwa kyamu kyakwe ighaluka.²Ninakuthemberekia mranie iamoro ya mangi ang'u nikyo Mrungu aravie imria we. ³Kunarichilia ivuka mothiya yakwe, na kunamkia kindo kirivie kwa iku mangi akyahira kyokyoshe akifurie. ⁴Kirero kya mangi kyarerea hena ikyo ni itho airima immbia, " kukwahira iki?⁵Wowoshe avwara mumu wa mangi apisha vwathi. ngoo ya aghire hekima ichimanya fundu findo fyaghenda na maghe gheghendea. ⁶Kwa iku kila kindo kighire ighalutdha yakwe na maghe gheghalutdha ang'u nkyo vwathivwa mndu ni vurwe. ⁷Haghireho aichi kiya kichie. Niitho airima immbia ikyo kyaghecha.?⁸Haghireho aghire ndhinya yeringilia ngoo; neri kirero kyamalilia hena mbari ya mfiri wapfwa; neri haghire iirikiwaho hena fira fiya; neri vuvichwa avumanjirire. ⁹Findo ifyo fyoshe nindemifivona, nikavikia ngoo yakwa hena kila ndima iyahirika thinyi ya ruva. Haghire mndu umwi aikalia urwee kwa iding'a yakwe.¹⁰Nimkwio nivavonire vavichwa vakirikwa boo. Vavutdhirwe handu haelie vakarikwa handu hashima ya vandu hena mri varirieho mihiro mivichwa. Iki nakyo kichivakyo. ¹¹Kigheri ya milaho ya mihiro mivichwa irakyalahwa fia kichitdhababisha ngoo tdha vandu ihira fivichwa.¹²Nakolea nghehira thambi ahira vuvichwa kando ighana na bado aikae muda mwacha, hata iho niichi iku kyava kicha hena vaya vachimshimia Mrungu, vachishimia iva yakwe navo. ¹³Mira kyachwa kicha kyo kwa mndu mvichwa; mka wakwe acheleweshwawe. Mifiri yakwe tha kindo kicha kiyathika fia, kwa iku andemshimia Mrungu we.¹⁴Haghire mvuke ungi urakyava, kindo kingi kikyahirika kaghu ya ithanga. Findo fichifumia hena vandu vakitea thafundu fichifumia hena vavichwa. Ninarera iki nakyo iku ni mruke mvichwa. ¹⁵Hena ikyo nikarichilia imliwa. Inuliwa niyo yachemwivaria hena ndima tdhakwe hena mifiri yakwe yoshe ngheyo Mrungu amnikie thinyi ya ruva.¹⁶Nikavika ngoo yakwa imanya kingho na imanya ndima ichihirika kaghu ya ithanga, ndima ngheyo iyahirika kando kengi kio na mthaghari iralaa. ¹⁷Kangi nikalolea kavi mihiro yoshe ya mrungu, na iku mndu airimawe imanya ndima iyahirika thinyi ya ruva. Thereku mndu akyahira metha apate majibu, aghapafawe. therelia aghire kingho airima iirikilia iku aichi, kweri aichi kindo we.

¹Kwa iku nilekyadunganya fyoshe hena kariongo yakwa imanya mburi tdha wandu vaghire kitea na vaghire kiugho na mihiro yavo. Voshe vake hena mavoko gha Mrungu. Haghireho aichi iku ifura kana idaha fyacha kwa mndu.²Kila umwi athililia kifwenene. Ithililia ifwanana nikyo kiverie vandu vaghire kitea na vavichwa, vecha, vaelie na vaharukie, uyachifunya ndogolo na arachifunya. Thaiku vandu vecha vapfwa na vaghire thambi navo vaepfwa kwiyo kwiyo. Thafundu achepfwa uya achirava, nimkwio na uya achiovoha irava achepfwa.³Haghire ithililia avichwa hena kila kindo kiyahirika thinyi ya ruva na ithililia kwa kila mndu. Ngoo ya mndu iichue vuvichwa na thwi ike hena ngoo tdhavo igheri vake na moo. Hena ikyo baada ya ikyo, vaghenda kwa ngoma.⁴Ang'u aikyo iku wowoshe achivwarana na vake na moo, haghire ikuji thafundu kikeku kite kike na moo ni keba thimba apfwie. ⁵Kwaiku vandu voshe vake na moo, mira vapfwie vaichi kyokyoshevo. Vaghirehevo tuzo yoyoshe ang'u vandemiivaika.⁶Ifura yavo, idaha na funu findemithia kala. Vaghira vo kibare hena findo fyofyoshe fiyahirika thinyi ya ruva. ⁷Kughendine kyapfo, uye mkate wapfo kunuliriwe na inywa mvinyo wapfo na ngoo inuliriwe, kwaiku Mrungu agoie inyamarikia ndima njicha. ⁸Nguvo tdhapfo tdhive tdha njewa kila mfiri na mrwe wapfo ufie mafura.⁹Ikaa kunuliriwe na mka wapfo kumfurie mifiri yapfo yoshe ya miikalie ya ubatibi mfiri ngheyo Mrungu akunikie thinyi ya ruva maghe gha mifiri yapfo ya ubatili. Ikyo nikyo kunikiwe fundu fwa ndima yapfo thinyi ya ruva. ¹⁰Kyokyoshe kuvoko kwapfo kukwakihirira, kinire kwa nguju tdhapfo ang'u nikyo haghire ndima, imanya vumanyi kana kingho ipfo sheol handu kukwaghenda.¹¹Nndevona maghari ya findo fichielisha ngoo thinyi ya ruva: Mashindano ghachifumanagho na vandu vairima iricha. Fira fichifumana fyo na vandu vaghire nguju. Mkate uchifumanatho na vandu vaghire vumanyi. kibali kichifumanacho na vandu vaghire vumangi. Badala yakwe maghe na bahati tdhivaathiri voshe. ¹²Ang'u hagireho aichi igheri yakwe yepfwa, thafundu ipere lichivwarwa hena nyavu ya kipfwa kana thafundu ndeghe ichivwarwa hena mdegho. Vandu tha nyama vapfungiwe hena filuva fivichwa vichivsghwia fia.¹³Kangi nindevona kingho thinyi ya ruva fundu findafi findeva firwe kwakwa. ¹⁴Haleghire mri mndu ughire vandu vadu voshi yakwe, na mangi mrwe akanchia vuvichwa na akanjunguluka akashima malomi netha iku aukave. ¹⁵Na hena mritho haleghire mkiva, mndu aghire kingho kyakwe akankira mri . Mira ipfo nyuma akamkumbuka mkiva uya.¹⁶Hena ikyo, nikarera, "Kungho ni kicha ikela nguju, mira kingho kya mndu ukiva kichibereshwa, na firero fyakwe fichiiraniwafyo."¹⁷Firero fya vandu vaghire kingho fikigaywa mboa fichiiraniwa nicha ikela filondho fya mghererea wowoshe hena fintuntu. ¹⁸Kingho ni kicha ikela silaha tdha fira, mira aghire thambi umwi airima ikondoa fingi.

¹Thafundu indhi lipwie vurundu na iboa, nimkwio kwio iku iku ikuntuntu kadu kakela kingho na shima. ²Ngoo ya mndu aghire kingho ichighendea ku mundumi, mira ngoo ya kintuntu ichighenda kumtho. ³Kigheri kintuntu akyaivara barebarenyi, madu nganyo ghakwe ghakwe ghaduikie, ikorora hena mndu wowoshe iku kintuntu.⁴Kole pizba tdha mghererea tdhande kughendewa uvichwa, mnaleka undima yapfo. Ihoa yarima ihoresha nkatili mrwe.⁵Haghire vuvichwa vuvichwa nivuvonire thinyi ya ruva, mbare ya ikosha hichicha ifuma hena mghererea. ⁶Fintuntu vachinikwa nafasi tdhethongolea mira vandu vapathie nafathi tdha thinyi. ⁷Mundevavona vathoro vakikwea farasi na vandu vapathie vakiivara tha vathoro kaghu ya mbai .⁸Wowoshe ashima ishimo airima ikindia hena yo, na wowoshe aghutha utharigho njika yairima imluma. ⁹Wowoshe akyashema mawe, airima inmithwa nigho. Na mndu akyashema mbao airima ikuhafarisha henayo.¹⁰Thafuundu minya bapa iraghire makai na mndu airima iivashawe, nimi thari atumie nguju nyingi, mira kingho kichifunya faida hena ipathi. ¹¹Kole njoka achiluma arananuliwa hena ikyo haghireho faida hena uya achimulitha.¹²Firero fya mumu na mndu aghire kingho fghire huruma. Mira mumu wa kintuntu wammira weka.¹³Thafundu firero vichidororota hena mumu wa kintuntu, na vafire vuchiefuma na mumu wakwe uchichethilia thwi mbichwa. ¹⁴Kintuntu aongera firero, mira haghire ho amanya ikyo kyachecha. Ni itho aichi ngama yakwe?¹⁵Ndughuri ya fintuntu yachevaraa, na iku njia yeghendea mrinyi vaiiduivo.¹⁶Ombe we iwe mbai hole mangi wapfo ni mthoro mdu, na kole vaghekuthongolea vachivoka ngathu kakero. ¹⁷Mira kughire keba iwe mbai kole mangiwapfo ni mwana wavangwana na kole vaghemungolea vachiya maghe ghakifika, kwa nguju, na thi kwa irwa kwo.¹⁸Mbela ichighuthwa ni vulethi . Na nyumba idubarika fundu fwa irahira ndima. ¹⁹Vandu vachihareha kijo kwa isheka, divai ichiende inuliwa hena miikalie, na fedha tdhichitimitha fiya fichishighwa hena kila kindo.²⁰Kunamreghea mumu mangi, hata hena kariongo. na kunavaveghea mumu vaghire mari ipfo handu hachilaa. Ang'u nkyo iku ndeghe tdhike kaghu tdhairima iondoa firero fyapfo. Kyokyoshe kighire makungo kyairima itika mburi.

¹Tika mkate wapfo kaghu ya mringa kwa iku kwachenvonahe mifiri ichie. ²Shiriki mkate na vandu mfungate, hata mnane ang'u kuichiku nikivikiki kyachechia ithanga. ³Thafundu mailwi ghaichuenwera, ghachikukuta ghoka kaghu ya ithanga. Na thafundu mri uchighwia kusini hang'u kaskazini, hohoshe handu mri waghwia, uchireghwa iho iho.⁴Wowoshe nulolea mkuta kyairima iva iku anacheviyaa, na wowoshe alolea mailwi kyairima iva makova. ⁵Thafundu kuraichi njia ya mkuta neri fundu mwana cahilehia ndenyi, nimkio fundu kurairima imanya ndima ya Mrungu, abarire kila kindo.⁶Viaa mbeu yapfo kakero; mpaka kyavukwau hira yapfo kwa mavoko ghapfo thafundu kikashighwa kwa iku kuichipfo iku ni ngaa yachefanikiwa, kyavukwau kana kakero, kana iki kana kiya kyacheva kicha. ⁷Kweri kilanga kichinona na ni kindo kyenulitha mitho ivona ruva. ⁸Mndu akaikaa miaka fwaa, anuliwe niyo yoshe mira aririkane kya nifiri ichie ya mma, ang'u ya sheva uyingi. Kila kindo kichie ni mruke uchithililia.⁹Nuliwa mthoro, hena vuthoro vwapfo, na ngoo yapfo inuliwe mifiri ya vuthoro vwapfo. Ivaria findo ficha fya ngoo yapfo, kyokyoshe kike mothia ya mitho ghapfo. Mira umanye iku Mrungu achekunde kifalenyi hena mburi ya findofi fyoshe. ¹⁰Vutdha iding'a hena ngoo yapfo na kuna vikia mrwe fiya fichikuvavia mwiri wapfo ang'u nkyo vuthoro na ndhinya tdhakwe ni mruke.

¹Kangi ukumbuke akubarire hena mifiri ya vuthoro vwapfo, iranachecha mifiri iravie na miaka iranachecha ukaluluma iku, "Inyi thina inuliwanyi henayo." ²Hira kwii haremacha mma ukaphwinika ruva na mwiri na ndondo na mailwi ivwia mwera ukamiira.³Ikyo kyacheva kigheri nghekyo mgheria ikulu dedema na vandu va kyumi varwe vakodeka na vaka vakyashagha vathilia, kwa iku ni vadu na vaya vakyalolelea madishenyi vavonivo nicha.⁴Maghegho, milango hena mitaa yachefingwa na ifugha ya vagheshagha yachethia vandu va kyumi vacheritishwa ifugha ya ndeghe na luathi lwa vepfu lwathia.⁵Magherigho vandu vaovoha findo finiki na hatari ike njia na igheri wacherangaja maova ni igheri ya ndhighe ititikana voka na igheri ugheyo ishigha ya kiku yachethia. Niho mndu aghendo hena nyumba yakwe ya kala na kala na vagheomboletha ifuma bareberenyi.⁶Mkumbuke akubarire iranavegha mghegho wa fedha kana bakuli ya dhahabu ibarika, kana nyungu ibarikia hena chechemu kana torali ya mringa ikutikia kithimenyi. ⁷Kiluli kiranavwilia handu kifumie na ngoo imvwilia mifunyire.⁸Tha kiho kya mvuke, "mwalimu anderera, kila kindo ni mruku nwareka." ⁹Mwalimu aleghire fingho na alevafundishive vandu maarifa. Alethonie na iamua na itunga fighano fingi fiivariene.¹⁰Mwalimu aleshiighie iandika akitumia fithibitisho fielerie, firero fimki. ¹¹Firero va vandu vaghire kigho ni tha mboghi. Tha mithumari ikaviliriwe nicha, nifo fundu firero fya varwe hena maluvungano gha fighano fyavo, nghevo vafundishirwe ni mrisha umwi.¹²Mwanakwa ulambue kindo kicha mnu, ihareha fitabu fingi firaghire mwiisho na ithoma lingi lichiende ileghela ya mwiri.¹³Mthililio wa kindo undemiiraniwa, ni iku ni lathima umvware Mrungu na madikiro ghakwe kwa iku iki nikyo kiyamthara mndu. ¹⁴Kwa iku Mrungu acheende kila kikirirwe milahonyi hamwi na kiya kikuovie, kicha kana kivichwa.

¹Wimba mcha, lwa Sulemani. mndu mpfho akyagaya na mkunde wakwe ²wo, na kole kuvenjibuthie kwa mumu wapho, kwaku lukunda lwapfwo ni mcha ikela mfinyo. ³Mafupa kukufirie ghaghire mbungo njicha. rina yapho ni tha marashi ghakyanyukia, hena ikyo vepfwa vakufurie. ⁴Njitika kwapfho, na furiche, mangi, na anjitike kenyi kwakwe nikufurie na ikuilihirwa, leka mizihirwe ni lukundo lwapfho, mcha ikela mfinyo. Vepfhwu vakufurie.⁵Inyi ni wa njiu, mira ni mcha imwe vephu va Yerusalemu- Wanjiu tha mahema gha Kedari, mcha tha mapathia gha Sulemani. ⁶Kunandenjimaka kwaku ni wa njiu mmbari unjikere. Varana va mao wakwa valeniichurie iding'a valenjighoshere mgherema mighunda ya mithabibu, mira mghunda wakwa wa mithabibu thinatunzani.⁷Njivia iwe nikufurie, ku ni kwi kuagherishia mifungo yapfho? Ni kwi Kughehemesha mifugo yapfho mathangari Haniiki nive tha mndu akya vathi hena mafio gha vambie vapfho?⁸Kole kuraichi iwe kughe mcha hena vandu va kika, ivaria mavato gha ifio yakwa na mahema gha vagheembea.⁹Niakuananitha mkunde wakwa na farathi mcha wa kika hena farathi ta magare gha farao. ¹⁰Ndumbu tapfho ni njicha na mapambo, nzingo yapfho na uvitha lwa madini. ¹¹Nakuchembea mapambo gha dhahabu ithanganyirwe na fedha. mpfwo akyagaya.¹²Igheri mangi alee kiraronyi kwakwe marashi ghakwa ghethaja mbungo. ¹³Mkunde wakwa ni tha mkebe wa marashi uchilaa kio hena mavele ghakwe. ¹⁴Mkunde wakwa kwakwa ni tha kifurushi kya maova gha hena mashamba gha mithabibu gha Eni Gedi. mkunde wakwe akyagaya nawe.¹⁵Lolea iwe kumcha, mkunde wakwa Lolea uwe ku mcha, mitho ghapfho ni tha gha hua. Mpfhu akagaya na mkunde wakwe.¹⁶Lolea iwe kuke nicha, lolea kuchangamkie. ¹⁷Ngutho ta nyumba yeru ni ta mierenzi na kali yeru ni fya miberoshi.

¹Inyi ni iova hena tambarare, nyinyoro hena boto. mndumi akyagaya nawe. ²Thafundu nyinyororo iki hena mifwa ingi, ni fundu kukei hena vepfhu vengi voshe. Mpfhu akagaya weka.³Tha fundu mri wa ibera uke hena miri ya mtirunyi, ni fundu mkunde wakwa akei hena vomi. Niakaa thinyi ya mshe wakwe kwa iizihirwa mnu na itunda yakwe lichinjinonea. ⁴Andenjiende hena kyumba kelighia na bendera yakwe kaghu yakwa nile lukundo. Mpfhu akyagaya na mkunde wakwe.⁵Nilitha keki ta mithbibu na unjilithe mabera, kwaku nishokere kwa lukundo. Mpfhu akagaya. ⁶Kuvoko kwakwe kwa kumtho kuke thinyi ya mrwe ku mndumi kuanjishashata. Mpfhu akyagaya vephu vengi.⁷Niashigha muahidi vepfhu va Yerusalemu kwa mori na kwa mbala ku mukafukondie ifurana Yerumwe mpaka ghakamchethia ghoka mpfhu akyagaya weka .⁸Irwi ya mkunde wakwa Layoyo, o, havetho achie akyatola kaghu ya filima. ⁹Mkunde wakwa ni mbala kana Kamwana ka mori, Lolea amki nyuma ya ukuta lweru, akyamaka iiria idirishenyi akyalolea wafunyi.¹⁰Mkunde wakwa alegaiye na inyi enjivia, "Vukia mkunde wakwa, mcha wakwa mcha fughende na inyi. ¹¹Lolea mbeho indemiira; mwera undethia'¹²Maova ghandemifuma kaghu ya ithanga, igheri yekatia fyara na ndeghe iimba lundecha, na thauti ta hua tiaichwika ithangeni kweru. ¹³Mri wa tini undemiviritha tini takwe ta kijani na mithabibu indesitavi, iafunya marashi ghakwe, vukia mkunde wakwa mcha wakwa na fughende.¹⁴Hua wakwa hena mbanga ta maghwe. Hena mbanga ta thiri ta milima ibarikie, leka nivone kyamu kyapfho. Leka niichwe thauti yapfho kwaku thauti yapfho ichinona, na kyamu kyapfho ni kicha mpfhu akyagaya¹⁵Tivare mbweha fundu fweru, mbweha vandu vakyakonda mghunda wa mithabibu. kwaku ishamba ya mithabibu listawie.¹⁶Mkunde wakwa ni wakwa na inyi ni wakwe; akyaya hena nyinyoro kwa raha. Mpfhu akyagaya na mkunde wakwe. ¹⁷Ghenda kyapfho mkunde wakwa, Kabla mkuta wa kyavukwau uranaira na kinje ireka. Genda kyapfho, uve tha mbala kana, Kamwana ka mori hena milima ya maghwe mengi.

¹Kio hena kiraro kyakwa nilechue macha na uya nimfurie, nemkasha mira thiramvone. ²Nekuvia njeka, "Navukia niire mrinyi, iiria mitaa ya ufuva nimkashe" Nemkasha mira thiramvone.³Varinji valekyaria venjivona hena mri nevavetha, "Mumvoire mkunde wakwa? ⁴Kanatungo nikinavaire nemvona uya nimfurie. N|emvwara na thiramleke mpaka ni kinamuende kenyi kwa mao wakwa, hena chumba kya uya alenjivonikie hena ndenyi yakwe. Mpfhu akyagaya na vepfu vengi.⁵Niashigha murave vepfhu va Yerusalemu kwa mbala na kwa mori uya thaka ku mukakonde ifurana Yerumwe mpaka likamchethia yoka. Mpfhu mdu akyagaya weka.⁶Ni iki ikyo kiafumwa nyika tha ngutho ya ya mti, ufukijirwe manemane na ubani, hamwi na mchu thoshe wa marashi luakumbwa ni vachuluthi? ⁷Lolea, ni kirarokya Sulemani, Mashujaa mtandatu vakijungulukie, vanajeshi fiku makumi mtandatu va Israeli.⁸Vo ni vathoefu va upanga na vaiichi fira. Kila mndu wa kyumi aure upanga mbarinyi. Yakwe akyakuvika tayari kwa mfiri wa maathi. ⁹Mangi Selemani akakuaghia kiphumbi kya kimangi kyevavwa na mbao ta Lebanoni¹⁰Ngutho takwe tiaghiwe kwa fedha, nyuma havikiriwe thahabu na kiphumbi kitambaa kya Zambarau. voshi yakwe hapambiwe kwa Lukundo lwa vepfwu va Yerusalemu. Mpfhu mndu akyagaya na vepfhu va Yerusalemu. ¹¹Fumenyi bwang'a vephu va vomi va Sayuni, na mumlolie mangi Sulemani akyarana ngoki mae alemree mfiri wa arusi yakwe, hena mfiri wa iziihirwa hena maisha ghakwe.

¹O, iwe ku mcha mkunde wakwa, iwe ku ya mcha mitho ghapfho ni gha hua nyuma ya kitambaa kyapfho kya kamu. Njwii tapfho ni tha ifio ya mburi liaghara ifuma mlima wa Gileadi.²Maghegho ghapfho ni tha magonji gfhaghiwe mafwea, gha kyafuma handu hethambiwa. Kila umwi aghire mapacha na haghireho hata limwi lipfwiriwe.³Mumu wapfho ni tha uthi lwa mrotoma mumu wapfho unulirie. Ndumbu tapfho ni tha maringo gha ikomamanga nyuma ya kitambaa kyapfho kya kanu.⁴Nzingo yapfho ni tha mnara wa Daudi uaghiwe kwa mistari ya maghwe, na ngao kiku kimwi tiadengeda kaghu yakwe. Ngao toshe ta vanajeshi. ⁵Mavele ghapfho avi ni tha mbala ivi mapacha gha mori tiaya hena nyinyoro.⁶Mkaka kyavukwau kifike na finje fivuke naghenda hena milima ya manemane na filima fya ubani. ⁷Uwe ku mcha, vucha vwapfho vukolokie, haghireho kipungurie hena iwe.⁸Nnjo na inyi ifuma lebanoni bibi arithi wakwa, nnjo na inyi ijuma. Lebanoni, nnjo ifuma kaghu ya amana, ifuma kaghu ya seneri na Herimoni, ifuma ya mireshe ya milima ya mlula.⁹Kundeiiva ngoo yakwa lumbia, bibi arusi wakwa. Kundeiiva ngoo yakwa kwa injikava ritho; kamwi du, kwa uvitha lumwi lwa nzingo yapfho.¹⁰Wo lukundo lwapfho ni lwa mbare njiki lumbio wakwe, bibi arusi wakwa! Ni kiath kiki lukundo lwapfho nighi lucha ikela mvinyo na mbungo ya marashi ghapfho ikela ghengi ghoshe. ¹¹Myumu yapfho bibi arusi wakwa iadonya vuki, vuki na mariva fike thinyi ya thori tapfho ni tha marashi gha lebanoni.¹²Lumbio wakwa, bibi arusi wakwa ni bustani ipfhungiwe, ni bustani iphungiwe, Chemchem ipfhungiwa na mhuri. ¹³Fyara fyapfho ni kithaka kya miri ya makomamanga ighire ndunda tafauti ya mimi ya hina na nardo. ¹⁴Nardo na zafarani, mchai na mdalasini pamoja na aina toshe ta miri ya fiungo, manemane, na udi na mbare toshe ta mamukato.¹⁵Iwe ku bustani yechochoka, kithima kya mringa uelie, myachi yaghara ifuma lebanoni. Mphu mdu akagaya weka. ¹⁶Vukia mkuta ava kaskazini, nnjo mkuta wa kusini hena bustani yakwa kimetha manukato ghakwa ghafunye marashi. Mkunde wakwa na ache hena bustani yakwe aye ndunda tia atifurie.

¹Ndecha hena bustani yakwa, lumbwio wakwa, bibi arusi wakwa; Nivungenye udi lwakwa na mamukato ghakwa. Nilighie mwaru wakwa wa Vuki na vuki vwakwa, Ninyughie mfinyo wakwa na mariva ghakwa. vambwie vakyagaya na vakunde Yenyi, vambwie nywenyi na muirwe lukundo.²Nilelee mira ngoo yakwa ilevukirie hena ndoro. Thauti ya mkunde wakwa iyakava hodi na ighamba, Njirughulia Lumbwio wakwa, mkunde wakwa, hua wakwa Kuraghire ibashi. Kwaku mrwe wakwa ubwetie na madonyi, njwii takwa tibwetie maimi gha kio".³Ndefunya ikoti yakwa, ni lathima niliraehe? Nithambie marende, ni lathima nighachafue? ⁴Mkunde wakwa andevika kuvoko hena kitatha, ngoo yakwa fundu fwakwe.⁵Ndevukia nimrughulie mkunde wakwamavoko ghakwa gemiminika udi na minyu yakwa na mringa ringa wa udi hena kilacho kya kyoti⁶Ndemrughulia kyoti mkunde wakwa mira mkunde wakwa eghaluka eghenda. Ngoo yakwa yekindia; nereta ikuji Nemkasha mira thiramvone. Nemuilagha mira arairike.⁷Varinji valekyajunguluka mrinyi venjivona venjikava venjikia ngeu vathikari hena ukuta veondoa thori yakwa ya kaghu. Mpfhu mndu akyagaya na vepfhu va mrinyi.⁸Niashigha muahidi vepfhu va Yerusalemu ku mukamvona mkunde wakwa mumvie ku nialwaa fundu fwa imfura.⁹Mkunde wapfho avakelele vomi vengi na iki iwe kughe mcha hena vepfhu? Haniki akelele vengi mpaka ufuvia furave kiravo kya mbare ii?¹⁰Mkunde wakwa anorire kangi akyaangaa hena vomi fifu ikumi. ¹¹Mrwe wakwe ni thahabu ielie, njwii takwe ni laini na ta njiu tha ikoho.¹²Mitho ghakwe ni tha gha hua mabrinyi ya mifo ya mringa. ghathambiwe na mariva na ghachembiwe kwwa mikufu.¹³Ndumba takwe ni tha viraro vya mamukato, fichifunya mbango ya marashi nyumu yakwe ni nyinyoro ichimimika udi.¹⁴Mavoko ghakwe ni ghha mrangi ya thahabu ijungulishirwe mikufu. Ndenyi yakwa ni mbembe ipfwinikiwe nyakuti sanavi¹⁵Marende ghakwe ni ngutho ta maru maru ivikiwe kaghu ya thahabu ilelie. ivonekana yakwe ni tha Lebanoni, micha tha mierenzi.¹⁶Mumu wakwe uchinona, ni mcha mnu, iu niwe mkunde wakwa iu ni mmbwie wakwa, vepfhu va Yerusalemu.

¹Mkunde wapfho aghendie kwi iwe kughe mcha hena vepfhu? Ni kya njia ingaa mkunde wapfho aghendie, kimetha fumkashe na iwe? Mpfhu akyagaya.²Mkunde wakwa aghendie hena bustani yakwe, hena firaro fya manukato ighenda igheya hena bustani na ivunganya nyinyoro kwa raha. ³Mkunde wa Mpfhu akyagaya nawe.⁴Iwe ku mcha tha Tiziza, mkunde wakwakunulirie tha Yerusalemu. Kuchithithimua tha ijeshi lighire bendera mothia.⁵Ghaluta mitho ghapho kua na inyi kwaku yakyanjikela vukai Njwii tapfho ni tha ifio ya mburi lighara ifuma hena mlima wa Gileadi.⁶Maghegho ghapfho ni tha ifio ya magonji liaghara ifuma handu ghachithambiwa. Kila limwi lighire mapacha na haghireho hata umwi apfwiriwe. ⁷Ndumbu tapfho ni tha maringo gha ikomamanga nyuma ya kitamba kyapfho kya kyamu. Mkunde wa mpfhu akyagaya.⁸Haghire malikia makumi matandatu na fimada makumi manane na vepghu varairima itarwa. ⁹Hua wakwa, araghire ibashi wakwa, we ni we wekadu; ni mbora muhimu wa mae wakwe; niwe mkunde wa mka amghirie. Vabora va varoo vamvonire vemuilagha abarikiriwe, vamalikina na fimada navo vamvonire na vemtumbisha. Kirewe ni vamalikia na fimada.¹⁰Aka nii u andefumilia tha ikero, mcha tha mwiri, akyangaa tha ruva, akyathithimua tha bendera ya jeshi?" Mkunde wa mpfhu akyagaya.¹¹Ndeghenda hena kithaka kya miri ya milozi nivone mimea mindu ikiyaleha botonyi nivone, ku kole mithabibu indesharuta, na kole makomamanga ghandethitawi. ¹²Nilechue iizihirwa, nekuichwa tha nikwerie igare ya farathi ya marana wa mangi. Mkunde wa mpfhu akyagaya.¹³Ghaluka nyuma, ghaluka nyuma, iwe mka kukolokie ghaluka nyuma, ghaluka nyuma, kimetha mirime ikumaka. Mpfhu akyagaya na mkunde wakwe. Haniki kuanjimeka mka ni nikolokie tha mndu akyachetha maghari ya mistari ivi ya vaghechetha?

¹Marende ghapfho yakahavonikana mcha hena fyaru, mbora wa mfumwa! finama fyapfho ni tha mikufu tha ndima ya gheagha.²Kitumbi kyapfho ni tha mfiringo wa bakuli nanga kinachuvura mthanganyiko wa mfinyo. Ndenyi yapfho ni tha ngano iumukie na ithungushirwa nyinyoro.³Mavele ghapfho ni tha vana vavi va mbala, mapacha gha mbala. ⁴Nzingo yapfho ni tha mnara wa mbembe mithop ghapfho ni tha maeve gha Heshiboni hena ilango ya Bathi Rabimu. mbua yapfho ni thamnara wa lebanoni ulolerie Dameski.⁵Mrwe wapfho ni tha karmeli, Njwii tapfho mrwe ni ta thanbarau ya njiu mangi andeshathwa ni mapfhwundo yakwe gha njwii. ⁶Kuhamcha na kuhanulirie mkunde na mcha ghapfho.⁷Vwacha vwapfho ni thamri wa mtende, na mavele ghapfho tha fifungu vya ndunda. ⁸Nileririkene "Niashigha iukwea mriu wa mtende; navwara fraya fyakwe." Mavele ghapfho naghave tha fifungu fya mithabibu, na mbuko ya mbua ive tha mabera.⁹Mumu wapfho na uve tha mfinyo mcha ukiwaghara mboa kwa mkunde wakwa, ukiwashereta hena yeru na mghegho. Mpfhu akyagaya.¹⁰Inyi ni wamkunde wakwa na akyanjitamani. ¹¹Nnjo mkunde wakwa fughende bwang'a ya mri ; fwalaa kio hena fijji.¹²Fuvukukie kakero churu fughende hena mighunda ya mithabibu fuvone kole mithabibu indevuka, kole isharutire na kole makomamamnga ghaalurie maova. Iho nakunika lukundwa lwakwa.¹³Mitunguja iyafunya mbungo yakwe. Hena kyoti kya handu furue haghire ndunda ta kila mbare, masha na gha kala nikuvikirie, mkunde wakwa.

¹Keba kuvee lumbwio wakwa kuongie ivele ya mao wakwa. Kimetha ku kila nikikuvona ipfho bwana nivekubuthu na mndu mandeji beresha.²Na kuthongolea nikuende hena nyumba ya mao wakwa, unjifundishe. Nakunika mfinyo ubekie unywe na mringa wa makomamanga mpfhu akyagaya. ³Kuvoko kwakwe kwa kumitho kuke thinyi ya mrwe wakwa na kuvoko kwakwe kwa kumndumi kunjisheshete. Mpfhu akyagaya na vepfhu vengi.⁴Niashigha murave vepfhu va Yerusalemu ku mukakondemwe lukundano lweru mpaka luthie loka. Vepfhu va Yerusalemu vakyagaya;⁵Niithou akyacha ifuma nyika amueghemerie mkunde wakwe wakwe? Mpfhu mdu akyagaya na mkunde wakwe. Nikuvutire thinyi ya mri wa ibera, haya handu mao alekughiririe.⁶Niavika muhuri hena ngoo yapfho, tha muhuri hena ngoo yapfho, Kwaku lukundo kuna nguju ikela. Kipfhwa lukundo lulemerie lughire ivwia nyumalo tha kuzimu; miale yakwe ialipuka; ni miale ya moro iyaaka miale ighire ndughuri ikila moro thothoshe.⁷Mringa ukacha wairimatho ivwagha lukondo, namga mafuriko ghairimagho iluvuta. Mndu wa kyumi akafunya mari takwe toshe fundu fwa lukuko, vukarimu vwakwe vwaberereshwa. Valumbie mpfhu vakyagaya.⁸Fughire lumbio mdu, na mavele ghakwe ghanalehagho. Ni iki fwamhirira lumbio weru mri aahidiwa iondolewa?⁹Kole ni ukuta, fwamuaghia kaghu yakwe mnara lwa fedha. Kole ni kyoti fwampamba kwa mbao ta mierenzi. Mpfhu mdu akyagaya weka.¹⁰Nile ukuta mira luvaha mavele ghakwa ni tha ngutho imara; hena ikyo ndemikoloka mothia yakwe. Mphu mdu akyagaya.¹¹Sulemani aleghire mghunda wa mizabibu ipfho Baali. Hamoni Alelikodishire vandu valitunze. Kila umwi aletarirwe aende shekeli. Kiku kimwi kya petha ta ndunda takwe. ¹²Mghunda wakwa wa mithabbibu ni wakwa, Shekeli kiku kimwi ni tapfho, Sulemani mkunde, shekeli maghavi ni ta vaya vachitunza ndunda takwe. Mkunde wa mpfhu akyagaya nawe.¹³Iwe kurue hena bustani, vambwie vakwa vakyairania thauti yapfho. Leka na inyi nichwe. mpfhu akyagaya na mkunde wakwe.¹⁴Fia fia mkunde wakwa, na uve tha mbala kana mwana wa mbala hena milima ya manukato.

¹Mri kubhoka ugheghire bhandu bhengi lubhaha uke thoka. Undebha tha mjane, Japo nighe ithanga irwe. Nighe mrana wa mangi maghari ya ithanga mira lubhaha mira lubhaha andelathimishwa utumwa. ²Aafugha na irangara kio, Na mithori iyaghara hena uchumbu takwe. Haghire hala mghemfura ambembeletha. Bha bwie bhakwe bhoshe bhandemlegha. Bhandebha bhanzo bhakwe.³Akinanabhe mkibha na bhwathi Nakwa thababu ya ibhwariwa mbai Achiikaa maghari ya bhabhwie na achihuma hata mfirimuiwee. Bhoshe mbhamwibharia bhambhona hena bhwathi bhwakwe.⁴Barabara ta Sayuni tendeeleluka ang'u haghire acha hena sherehe ie ndewe ho. Fyoti fyakwe fyoshe ni bhukibha. Bharisha bhakwe bhoshe mbhaeleluka. Bhephu bhakwe bhandeghariana naweweka ake hena ugumu. ⁵Bhabhichwa bhakwe bhandebha bhaarwe bhakwe bhabhichwa bhekwe mbhathuri Mangi andemtenyiria kwa thababbu ya bhunzo bhwapho bhungi Bhana bhapho bhadu mbhaghena mateka kwa bhanzo bhapho.⁶Bhucha bhundemleka mphu Sayuni. Bhana bhamndumi(mengi) bhandeba tha mbala irabhoni heembee. nambhaghena bhaletherie mothia ya bhaya mbhabharitisha.⁷Hena mfiri ya bhathibhwakwe na iraghira nyumba Yeruthalemu ya kumbuka findo bhakwe ficha aghefiuke mwanzo mifiri bhandu bhakwe bhaghirie mabhokonyi ghabhanzo haghire amghenjere hoo Bhanzo bhabhabhonire bhakasheka bhakia bhwethi bhwabhwo.⁸Yerusalemu ihirire bhunzo mnu, heicho, abhonireragwa thakindo kichafu Bhoshe bheghechimheshimu lubhaha mbhamthumu kwalia bhabonire ruhu yakwe. Andeghariana naighera ighaluka mbarinyi. ⁹Andebha mchafu thinyi ya thiketi yakwe. Akumbukie mwisho wakwe Heicho aghire kwa njabu we aghire mndu wenu embalemba hoo. Lolea mangi, Angu mnzotho akunigaka (matumbi)¹⁰Muzo agholele kubhoko hena findo fyeru fya thahabu Abhonire bhathangu Bhakiingia handu hakwe hakamilifu (Takatifu) Kwali kughebhabhirie bhanaingia hana bhungano lavakwe.¹¹Bhandu bhoshe mbhaghariana nbhakasha mkate Bhafunyire hazina Tabho ta thamani ang'u kijo chebhighira moo wabho. Lolea mangi njikumbuka nanyi kwali ndebha thighirenyi faida. ¹²Thikindocho kwapho bhoshe mwaira? Lolea na ubhone kole haghire mndu aghire Bhucha tha bhudia nnalisua bhathi nabho. Tangu mangi anjilithire bhathi hena mfiri wa iding'a yakwe ikai¹³Niifuma kaghu niho armie moro hena maghua ghakwa na undenji hena Andeala nyavu hena marende ghakwa nainjihataluta Andenjira mkibha mkibhibhi. ¹⁴Shaghi ya nzune takwa itambiwe ni mabhoko ghakwe. tilumbikiriwe na ibhikwa nzingo kwakwa Abhiki ihira yakwa likalemwa.¹⁵Rubha andenjibhika mabhokonyi ghabho ambabho thirairima ibharegha chochoshe Rubha andebhahirira mashujaa bhakwa bhoshe ibha thikindo cho findeilagha mkutano mre Mangi andemvi Bhara hena shinikizo itho bikira mphu wa Yuda.¹⁶Inyi imfughia mambogho ritho yakwa ritho yakwa iyakuta mringa, kwalia mghenjilemba lemba akehacha nainyi aghebha injibhighira moo wakwa, Bhana bhakwa bhalekiwa bhoka ang'u mnzo andekela. ¹⁷Sayuni agholele mabhoko ghakwe; Haghire hata umwi wemlemba lemba Mangi ande funya amri kaghu ya Yakobo kumbha msunguka bhabhe mateka wake Yerusalemu andebha maghari yabho thakundo kirabhie.¹⁸Rubha niwe aghire haki ang'u nndeleka maamoro ghakwe; Ichwenyi nnamlomba imwe bhandu Mghelolea mithori yakwe. Bhaana bhakwa bhakika na bhana bhakwa bhachumi bhandeondoghwa mateka. ¹⁹Nigheileghe ibhobhanjifurie mira bhakanji lemba bharisha bhakwa na bhaghothi bhakwa bhakaphwa mrinyi iho bhaakasha kijo ili iti hamesha ngoo tabho.²⁰Lolea iwe Mangi ang'u inyi nike hena bhathi ngoo yakwa indeya bhathi ngoo yakwa indegheluka bhoshi kwakwa; Ang'u nnde lema mnu ipho bwaringa ipua iyamalia bhandu kenyi hake tha kipha.²¹Bhandeichwa bhwathi bhakwa. Mira haghire wenji ghenja ho Bhabhichwa bhakwa bhoshe bhadue bhwathi bhwakwa na bhadue kicha kundenjihirira kwii. Kundeende mfiri kuahidie; lubhaha leka bhabhe thainyi. ²²Leka nzune toshe ticha modhia yapho Angana nabho fundu kuengene nainyi kwathababu ya nzune takwa toshe ighana yakwa na ni lingi ngoo indephwa ramba.

¹Mangi amphinikie mphu wa sayuni mbai ya ilwi ya iding'a yakwe. Akumbie itumbishwa Israeli mbai ifuma iphokaghu mpaka ithangenyi wala akumbukiwe kiphumbi cha marende gha kwa hena idin'ga yakwe. ²Mangi amirire na aghirewe kwa mri yoshe ya Yakobo. Mfiri ya idin'ga yakwe andeghutha miri ya mphu wa Yuda; Kwairaghwa aghatire mbai bhumangi bhatawala bhakwe.³Kwa idin'ga ikai abheghie kila pembe ya Israeli. Abhighirie kubhoko kwake ifuma kwa bhanzo. Aokere Yakobo tha moro mkai ua malia kila kindi haghihi yakwe. ⁴Kole mnzo aghalutire bhura ilolea kweru na wakumndumi wakwe uketayari kwa fira. Abhachinjie bhoshe bhagheke. hamwi nabho hena ihema ya mphu Sayuni Akutie idin'ga yakwe tha moro.⁵Rubha andebha tha adui Amirire Israeli. Amirire manyumba ghoshe ghasho. Akondie maboma ghakwe. Aongerera ifugha na ihubhiwa maghari ya bhephu bha Yuda. ⁶Andekabhania ihena yakwa yethangama thaka nyumba ka bustani. Andekonda handu ha thangamia. Mangi andethababisha ibhunganyika na Sabato indeibhawa Sayuni, Kwalia andemberesha Mangi na mrisha hena bhukai bha idin'a yakwe.⁷Mangi aleghie kitalo chakwe na ilegha handu hakwe hatakatifu. Afunyire fibambathu fya nyumba mabho konyi gha mnzune. Bha kabhi thauti kenyi kwa Mangi thamfiri wa sherehe.⁸Mangi aamurie ikonda kiba mbatha cha mri wa mphu wa Sayuni Agholeke kamba ya kipimo naanaringili kubhoko kwakwe ikondakibambatha abhikie minara na kibambatha ifughia hoo; hamwi na fighereke. ⁹Milango yakwe indegha mbai akondie na itenya chuma cha kibambatha. Mangi, wakwe na bhana na Mangi bhake mgheri ya mathanga, sheria ikehoyo na bharoti wala mbhapatabho ndoro ifuma kwa Rubha.¹⁰Bhaghoti bha mphu wa Sayuni bhaikee mbai chwii . Bhakumbie materi mrewe kwabho na iraa magunia Mabikira bha Yerusalemu bhaghatire mirwe yabho mbai.¹¹Midho ghakwa ghaumirie mithori yakwe ndenyi yakwa iyahoroma; Sehem Takwa ta bhoshi tendekutika kwa thabhabhu ya konda ya mphu wa bhandu bhakwa, Bhana na fibhana bhatereta faham mitaenyi. ¹²Mbharera kwa bhamal, " mbeu tikekwi ta mvinyo?" Thandu mbhathini mifiri thamndu agosherwe mitaenyi ipho mrinyi mifiri yabho ikutiwe hena mbafu yabhamae bhabho.¹³Inyi nairima irera kwapho, mphu wa Yerusalemu? Nairim ifananisha naiki ili niku lembelembe, mphu bikira wa Sayuni? In'go yapho niire tha ebhe. Nii airima ikunura? ¹⁴Bharoti bhapho bhandebhona mongo na idoro tamongo takwapho. Bhana bhika mwaji apho bhafunyire firero fya mongo nafyereta.¹⁵Bhoshe mbaira mbarinyi ya barabara mbha kabha makofi kwapho. Mbha diha na ikucha mrwe yabho kwathababu ya mphu wa Yerusalemu na irera, Iu nitho mri bhaniheghe mkamilifu wa bhucha; inuliwa ya ithanga yoshe? ¹⁶Bhabhichwa bhapho bhoshe bharugulie mumu yabho naikunangia. Bhakalalie na ishagha maghegho nairera, "Funde mmira we! Fundeikaa iirima ibhona!"¹⁷Rubha ahirire aghecha shigha ihira Ahirira kirero chakwe Akughalutire bila mruma. kwalia amwiiriiwe m nzune ikusherehekea; abhutirie pembe ta bhanzune bhapho.¹⁸Ngoo tabho tikamfughia Mangi, fibambadha fha mphu wa Sayuni! Bhika midhoni yapho ighara mbai dha mfo kio na mdhaghari. Kunakumka kachui, Midho ghapo bila kaehui, ¹⁹Bhukia fugha kio modhi kio cha manane! Kuta ngoo yapho tha mringa modhia dam cha Mangi. Ghola kaghu mabhoko ghapho kwa ajili ya bhana bhapho mbha thimia kwa njaa hena irira ya kila mtaa.²⁰Lolea, Mangi na ukumbuke bhaya kubhabhi kie kwii Bhaka bhaya mbora ye ghira yabho bhana bhabha kumbukie (bhalolea)? Bharisha na bharoti bhachinjwe handu he cha kwa Mangi?²¹Bhoshe bhadu na bhare mbhaika hena teri ya mitaa. Bheka bhakwa bhadu na bhomi bhakwa bhandu bhaghwie kwa ipua; kundebhaduja bila huruma; ²²Kundeobhosha kole kughebhaikeghe bhabu hena mfiri waiya kijo. iobpha yakwa kila handu mfiri wa idin'ga ya Mangi haghire atorokie hoo; Ibho nibha lolelie naibhalosha, Mnzo wakwa andibhakonda.

¹Inyi wachumi ibhonire mhinjiko mbai ya ngongo ye idin'ga ya Mangi. ²Bhandenjiritisha na injithababisha ighenda hena mma kuliko hena kilanga. ³Keni andejighalutira kubhoko kwakwe mara kwa mara mdhaghari woshe. ⁴Andelalidha nyama takwa na njoni yakwa ifia fia andetenya maghua ghakwa.⁵Andegha iboma kaghu yakwa na injithusha ibhabhiwa na ilethea. ⁶Andenjiikalitha hena kio dhahabu bhaphie kala. ⁷Anjithungukie kila handu hata ifuma dhairimanyi ande dhababisha nyororo wakwa ilemea. ⁸Nikifugha na ilomba ighenjwa achilegha ilomba yakwa.⁹Adhuirie irira yakwa kwa maghwe ghadho ujiwe akondie iira yakwa. ¹⁰Fundu ake kwakwa nidha dubu aadeghea (ooanyatia)Nitha ndimba ake hena iku fughana. ¹¹Aghalutire iirira yakwa na inji barabara andenjibhika mkibha.¹²Ande konda bhura bhwakwe Nainjibhika nibhe shabaha hena mpyi. ¹³Andenjiokea kiti kwa mpyi wa ishika yakwa ¹⁴Nndebha menaingia kwa bhandu bhakwa shoshe; Wimbo wabho madhaghari di. ¹⁵Andenjiichwa idin'ga akunjichokesha kwa pakanga.¹⁶Andenji tenya maghegho kwa thangathanga andenji phinika maifu. ¹⁷Kundenji bhika ngo yakwa hacha na amani Nikibhaa ifanikiwa. ¹⁸Nikaghamba nguju takwa tindereka na mmaini yakwa kwa mangi.¹⁹Kumbuka mrabhadhi ghakwa na iphiwa yakwa ibhabha na nyoko. ²⁰Ngoo yakwa ichiekumbuka gho Nayo iinemebhoshi yakwa. ²¹Nakukumbuta kirero ki heicho nina matumaini.²²Ningoo njicha ya Mangi irathia na huruma takwe ta mifiri mingi. ²³Ninjisha kila ikero ukeni wapho ni mrwe Mangi ni urithi wakwa, Nirerie heicho namwi rahia. ²⁴Mangi ni urithi wakina," Nirerie kwio namghwia.²⁵Mangi ni mcha kwabhaya bhamshigha. ²⁶Nikicha ibhera mboa wokovu wa Mangi. ²⁷Nikicha mndu itika ngoi yaghe ghabhujana. ²⁸Leka aikae weka hena bhumboa ikambha ike kaghu yakwe. ²⁹Leka abhike mumuwake hena teri-kwai rima haghire matumaini.³⁰Leka afunye ndumbu kwa amkabha, aichure mpaka kaghu kwa iraghwa. ³¹Kwa lia Rubha arakulegha telele. ³²Mira hatakole aabhikia iraghwa, aghira huruma kwalia aghire ifura yakeno. ³³Kwalia mabhichira ifuma ngoonyi kwekwe au ilidha bhana bhabhandu.³⁴Ibhra mbai ya marende bhafungwa bhoshe bhai thanga. ³⁵Immima keno mndu modhia ya mndu wa kaghu. ³⁶Imuima mndu keni Mangi airikime findo dhaisho.³⁷Niiarerie na ikabha kolethira mangi irera? ³⁸Thiifuma mumu wa ake kaghu mabhichwa na umecha ghacha? ³⁹Mndu ake namo airima iran'gara? Mndu airima kwia iran'ga kwa inyinyiriwa ya bhunzo bhwakwe?⁴⁰Nafulolie njia teru na ilighera, nafu mbhilie Mangi. ⁴¹Na fubhutire ngoo teru na mabhoko ghaeru kwa Mangi Kaghu. ⁴²Fukokotherie na ilegha na kunaregheapho. ⁴³Kukuphinikie na idin'ga naifuritisha, kubhwa ghie na kunaregheghewapho.⁴⁴Kuku phinikie na ilwi ili hana ghira ilombwa lijaira. ⁴⁵Kundefuhira tha Mabore na taka maghari ya madhanga. ⁴⁶Bhabhichwa bheru bhoshe mbhafulaani. ⁴⁷Mhayohayo na iregho findefuibharia ubhichwa na konda.⁴⁸Midho ghaka ngha miminika na mifongo ya ni thori kwathababu ya bandu bhakwa. ⁴⁹Midho ghakwa ghafunya mithori bila mwisho; bila ahueni. ⁵⁰Mpaka aghelolea mbai ya mangi alolea ifuma kaghu.⁵¹⁵³Midho ghakwa ngha thababi ighariane (huzuni) kwa thababu ya mri wakwa. ⁵²Nndedhakwa tha ndeghe ighebhoe adui bhakwa bhandenji winda bila thababu. ⁵⁴Namringa ukakutika kaghu ya mrwe wakwa nighererie nndetemewa hacha.⁵⁵Nikailagha rina yapho, mangi, ifuma ipho mbai ya ishimo. ⁵⁶Ukaichwa irwi yakwa. Ukaichwa irwi ya kwa nikina rere, "Kuna thiba ku rwi kwapho kwa ifugha yakwa yelomba unjighenje. ⁵⁷Kuchie haghihi mfiri nikuileghe, ukarera, kunaobhoha."⁵⁸Rubha kughenjere kethi yakwa, kughenjere maisha ghakwa. ⁵⁹Mangi, kubhonire mabhichwa bhanjihirire nyi nyiria kethi yakwa. ⁶⁰Kubhonire ikonda yabho. Mipango yabho yoshe ihusu inyi. ⁶¹Kuchue inangia yabho, Mangi na mipango yabho injihusu.⁶²Mumu yaibho mbhabhukia kinyume chakwa. mathitaka ghabho nghacha ihuthuinyi mfiri mthima. ⁶³Lolea handu mbhaika na ibhukia. mbhanjinangia na inji ibha kwa nyimbo tabho.⁶⁴Bhabhighirie, Mangi, fundu bhahirere. ⁶⁵Kwa leka ngoo tabho bile iroghotika! inyinyiria libhe kaghu yabho. ⁶⁶Ubharitishe kwa idinga na ibhakonda ithanga ye kaghu kwa Mangi.

¹Thababu indelelala, nikikwia dhahabu ujicha indeghehika. Maghwe mecha maghwe mecha ghakumbiwe mothia hena kila njia. ²Bhana bha Sayuni bhaghire thamani bhanene na thahabu safi fundu mbha thaniwa ibha fyombo. fya udongo ndima ya mabhoko gha mghevumba.³Hata ikite ya thaka lichifunya mavele lichiongetha bhana bhabho mphu we bhandu bhakwa andebha mkai, mfano wa mbuni jangwani.⁴Ulimi wa kibhocha kikya onga wa bhwarana na kerui yakwe kwa laka bhana bhandu bhalomba kijo mira haghirehoo hata umwi akohaghabhia. ⁵Bhobhagha thoerie iya kijo cha gharama lubhaha bhaghire bhwathi njaa mitaenyi na bhaya bhalunzirwe kwiirathori ta Thambarau lubhaha bhalee handu habhichwa.⁶Inyinyiriwa ya mphu wa bhandu bha kwa ni irwe ikela ya Sodoma, naighaluliwe kwa dakika na haghireho abhutirie kubhoko ighenja.⁷Bharongori bhabho bhaelie ikela theluji nii bhanjewe ikela maribha miri yabho nighe imara ikela ighwe, miriyabho igheke tha ya kuti samawi. ⁸Kolea yakwe lindebhaa ya njiu tha kio iyamanyikayo ughongo. Njoni tebho likorobhe hena maghua ghabho; indebha iuma thangwi.⁹Ibho bha bhwaweghiwe kwa ipua bhagheghire kisheko ikela ibho bhaphwie kwa nja bharekie, bhakatochwa kwa ibhura maende shambenyi. ¹⁰Mabhoko gha bhandu bhakika gha ghire huruma ghandebha chemsha bhana bhabho; bhandebha kijo cha bho wakali bhephu bhabhandu bhakwa bhakibha konda.¹¹Rubha arorere iding'a yakwe akutia inding'a yakwe ikai. Aashire moro Sayuni ateketethe mithingi yakwe.¹²Bhamangi bhaithanga bhaaminiebho wala bhakathi bha ishanga iku maadui (bhandu bhabhichwa) bhagheringilia bhai ngirie hena kyofi kya Yeruthalem. ¹³Ghabhunirie kwathababu ya nzune ta manabii a ta bharisha bhakutie nzakame ya haki mothia yakwe.¹⁴Mughua tangetanga kwa upofu mitaenyi mughekuchafurie kwa unajisi wa nzakame iraghire ruhutha ya mndu iibhwara hena thori takwe. ¹⁵Ikaa hacha iwe kunajithi bhandu bharerie kwa nguju" Ikaa hacha! kunabalia!" iho bhakatanga! Bhandu bhakavera maghari yaithanga," mwairima iikaaha hemwe."¹⁶Rubha weka amitawanya akamulambue hewe imwe mmwaheshim vagheembea na mmwaroramwe ipendelea bhaghothi.¹⁷Mitho gheru ghaghaleghia ghaki lolea bhwaitashwa ifuma mina yeru ya magheria phulolelie ithanga liraya irima iokoa. ¹⁸Bhaibharirie madambo gheru, bhairiebho ibhara nitaenyi kweru mwisho weru ugheke haphwihi na mifiri yeru ighatarirwe, mwisho weru ughafikie.¹⁹Bhaghefutishire bhaghararukie ikela Tai wa kaghu bhagha furitishire mlimenyi na ifudeghanyika. ²⁰Mruke mbuenyi- Mfiwa mafura Mangi- niwe abhwerwe hena ishimo: ang'u niwe arereriwe thinyi ya mshe wakwe haika bhaithanga.²¹Shekerera usheke, mphu wa Edom, iwe kuchiikaa ithanga ya Uzi. Mira kwapho kikombe kyaira kwairu na ifunya thori. ²²Mphu wa Sayuni, inyinyiriwa yapho ya fika mwisho aongerawe mateka ghapho mira mphu wa Edom, amlitha bhwathi, arunjua nzune takwe.

¹Kumbuka, Rubha, Ghafufunirie na ubhone iraghwa yeru. ²Urithi weru undeghatirwa kwa bhaghenyi, nyumba teru kwa bhaghenyi. ³Fundebha yatima bila papa, na mama bheru nitha bhajane. ⁴Mfwa shighwa fulihe hela kwa mringa weru mfwanywa kangi fulihe hela ipata mbao teru.⁵Fukunyire kwa mithari na Assiria fupale kijo cheighuta. ⁶Papa bheru bharire nzune na bhakehobho na ifwe fundeondoa nzune tabho. ⁷Bhandima bhafuikalilie na haghireho wefufunya hena mabhoko ghabho.⁸Ibho mbhacha kweru bhake habhwihi nyuma yeru fuchokie na haghire ipaho ihema. ⁹Mfwapata mkate weru kwaihatarisha maisha gheru kwathababu. ya ipua nyika. ¹⁰Njoni tindebha ta moro tha riko kwathababu ya moro wa nja.¹¹Bhaka mbhabhwarwa nguju Sayuni, na mabikira hena mri wa Yuda. ¹²Bhana bha mangi bhande nyongwa kwa mabhoko ghabho na haghire heshima irorererwe kwa bhaghothi¹³Bhandu bhakiumi bhandu mbhalathi mishwa ishagha mbeu kwa ighwe ye shaghia na lohathoro mbhakuna mbai ya mashiki. ¹⁴Bhaghothi bhandeleka mlango wa mri nabhathoro bhandeleka denthi.¹⁵Ficha fya ngoo finde koma naichetha yeru linde ghaluka ibha ifugha. ¹⁶Ngara indeghwa mrwenyi kweru ikyo ni kyeru ang'u fundeghwa nzunenyi.¹⁷Kwalia ngoo teru tindebha ntsbhabha na mithori yeru iyathia kwafindo fi mithori yeru iyathia. ¹⁸An'gu mlima Sayuni undelea vukiva kile cha mtaani kikya chetha kaghu yakwe.¹⁹Mira Rubha, nkwa tawala telele,na kwaikaa hena kiphumbi chapho cha kaghu telele na telele. haniiki nkwafuibhaa telele. ²⁰Haniiki nkwafuleka kwa mifirimingi. ²¹Fubhwighire kwapho, Rubha, na ifwee fwabhwia bhika bhusha mifiri yeru fundu tighekepho kala. ²²There kwio ufuleghe na idinga kweru liire kiasi.

¹Hena mwaka wa kararu wa vufumwa vwa Yehoyakimu mrwe wa Yuda, Nebukadneza Mrwe wa Babeli alechie Yerusalemu naithunguka hena Mri netha aleghie mahitaji ghakwe ghoshe. ²Mndumi alemkie Nebukadneza netha amkale Mrwe wa Yuda, na alemnikie findo fyo mpaka hena ithanga lya Babeli, hena nyumba ya Ruva wakwe, na alifivikie vifindo ficha vielesherwe hena nyumba ya Ruva wakwe.³Mangi akambia Ashipenanzi, wakwe mrwe avaende vengi vandu va Israel, va mbari ya kimangi na vakagharie. ⁴Vanake varaghire idoa vake kindokicha vanulirie, vaghire vufundi hena ikaghaa lyoshe, vaghire maririkano na vucha, kangi vaghire matumbi mecha vairima ihira hena Ikulu ya Mangi. Alekyashighwa avaloshe kirero na lugha ya Babeli. ⁵Mangi alevateghire vundu vwavo ifungu ifuma hena kijo kyakwe kicha kwa kila mfiri na hena divai anyughie Vanake va. Valekyashighwa iloshwa kwa myaka iraru. na baada ya iho, vagheirima imhira Mangi.⁶Kighari kyavo nile Danieli, Hanania, Mishaeli, na Azaria, baadhi ya vandu va Yuda. ⁷Mhiri mrwe alevanikie marina: Danieli akamwiilaghe Belteshaza, Hanania akamwilagha Shadraka, Mishaeli akamwilagha Meshaki, na Azaria akamwilagha Abedinego.⁸Mira Danieli hena mrwe wakeve akavona ku akakunikie vuvichwa wewekawe hena kijo kicha kya mangi wala hena divai ningeyo ainyughie. Heikyo akalomba rutha ifuma kwa mhiri mrwe kimacha anaghekuvikia vualani weweka. ⁹Heikyo, Ruva alemnikie Danieli kibali na vumboa iirina hena Vucha ningevo mhiri mrwe aleghire kwakwe. ¹⁰Mhiri mrwe akamvia Danieli, Nnamuovoha Mndumi wakwa Mangi. Ashighe kijo na fyenywa mmwashighwa mufitumie. Hamiki amuvone imwe mmwa vonikana uvichwa ikela vathoro vengi vaenere na imwe? Mangi airima iondoa mrwe wakwa vundu vwenyu.¹¹Na kangi Danieli akamvia mghemkia nighewe mhiri mrwe alemvikie vundu vwa Danieli, Hanania, Mishaeli, na Azaria. ¹²Aleghambie heikyo fugherenyi ifwe, vahiri ndima vafwo kwa mifiri ikumi. Fumkenyidu mboghambogha thelyaa na mringa wenywa. ¹³Nakangi uananithe na vucha vweru na vathoro vachilya vijo vya mangi, na mufuhirire ifwe vandu vafwo ianana kia nkwakivona .¹⁴Heikyo mghemkia akairaniana nawe ihira kwio na akavaghera kwa mihiri ikumi. ¹⁵Hena mwisho wa mfiri wa ikumi thora yavo ikaghira afya ikela vathoro vaya valeghie fijo fya kwa Mangi. ¹⁶Heikyo mghemkia akavutha kibaba kya kijo na fyenywa fyavo na vakanikwa mbogha du.¹⁷Na ihuthu vathoro va bhana Ruva akavanika imanya na ikaghaa hena kirero na ikaghaa, Danieli alehirimie imanya aina thoshetha ilora na ndoro. ¹⁸Hena magheri gha ulevikiwe ni mangi iavaende voshi, Mhiri mrwe akavaende mothia ya Nebukadneza.¹⁹Mangi alererie navo, na kighari kyavo ithio (ikundi) Lyoshe haveghire ho veananitha na ko Danieli, Hanania, Mishaeli, na Azaria. Valemkie mothia ya Mangi, vakiva tayari imhirira. ²⁰Hena kila iswali lye kaghaa na lyemanya Mangi avaulithire, alevakolerie uwezo kando ikumi ikela vaghanga voshe na vaya vachikuvoa na ikubaha irera na vandu vafwie valeke hena vungi vwakwe voshe. ²¹Danieli aleikee ho mpaka igheri iya kuvoka lya Mangi wa Koreshi.

¹Hena mwaka wa kavi wa Nebukadneza, aleghire ndoro. Kariongo yakwe alelighie vwathi sana arairime ilaa mario. ²Niho mangi akavailagha vaghanga na vaya vachirera na vafwie. kangi alevaileghe na vasavindoro thakwe. valechie na vakamka mothia ya mangi.³Mangi akavavia, Nileghire ndoro na kariongo yakwa igheri mashaka nnashigha imanya ndoro yo ina maana njiki. ⁴"Kagi vandu vakagharie vakamvia mangi hena kiaramaiki, "Mangi aishi telele na telele! Fuvie ifwe ndoro vahirindima vafwo naifwe fwakwia mana yakwe."⁵Mangi akavavia vandu vakaghire, "kindoki kindemithia kole muramiirime iivika ndoroikindo kicha kwakwa na iitafsiri miri yenyu yatemwa firumbue rumbue na nyumba thyenyu thyava fichuguu uchafu. ⁶Mira kole mukanjivia ndoro na mana yakwe, mwanikwa thawadi ifuma kwakwa na heshima irwe. Heikyo njivia ndoro na mana yakwe."⁷Vakamvia naighamba, "Mangi naafuvie, vahiri ndima vakwe, ndoro naifwe fukuvie mana yakwe." ⁸Mangi akavavia, Niichi kiukweri imwashigha ighari zaidi kwalia muvonire maamuthi ghakwa ni magumu ihuthu kindoki. ⁹Mira kole murakairime injivia ndoro, haghire kirero kimwidu vundu vwenyu. mundeamua ichemba mongo na firero fyelembana nngefyo mupetene handu hamwi injivia mpaka iho naghebadilisha karioongo thyakwa. Heikyo, njivienyi ndoro , na kangi namanya ku mmwairima iitafia vundu vwakwa.¹⁰Vandu vakagharie vakammbia Mangi, "Haghire mdu hena ithanga airima itimitha kiamangi akyashigha. Haghire mangi wowoshe mrwe na aghire nguju ngewe emishigha kindo the ikyo ifuma kwa vathavi , nanga vaghere na vafwie, wala vaghekaghaa. ¹¹Kia akyakishigha mangi ni kigumu, kangi haghire wowoshe airima imvia mangi thari mirungu kangi irachiikaa kighari kya vandu."¹²Kindoki kimfunyire mangi aichwe iding'a akafunya mri ivawagha vaya voshe vamanyikie ku vakagharie va Babeli. ¹³Heikyo amri ikafuma ku vaya voshe vamanyikie ku vakagharie nimithari vawaghwe. Heikyo vundu vwa amrii nimshigha Danieli na vambwie vakwe kimacha vawaghwe.¹⁴Niho Danieli akamvia kwa buthara, Arioki, Mrwe wa vagheria va mangi ngewe avechie ighevaghwa voshe vaya valemanyikie ku vakagharie hena Babeli. ¹⁵Danieli akamvetha mkarungu wa mangi, "Haniiki amri ya mangi niya fiafia kwio, heikyo, Arioki akamvia Danieli kia kifumirie. ¹⁶Niho Danieli akaingia nyumba akatereva kilaghano kyaigheri lyevonana na Mangi kimacha airima imtafilia mangi.¹⁷Kangi Danieli akaingia nyumba voshi akavavia Hanania, Mishaeli, na Aziria, kia kifumirie. ¹⁸Akavalembalemba vashighe mborere ifuma kwa Ruva wa kaghu (mbimguni) ihusiano na siri ku we navo vanaghe waghwa hamwi na vandu vengi vareghue vamanyikie ku vakagharie hena Babeli.¹⁹Kio kia thiri ikafunyiuriwa kwa Danieli ihuthu ndoro. Henaikyo Danieli akamtukuza Ruva wa kaghu(mbinguni). ²⁰Akaghamba, "Litukuzwe irina lya Ruva telele na telele. Kwalia ikaghaa na nguju ni fyakwe.²¹Achibadilisha igheri na magheri; Achivutha vamangi naivika vamangi hena vifwumbi fyavo fya imiku (enzi) Achivanika ikaghaa, vaghekaghaa na imanya icha. ²²Achifwunna findo fya mbai na fikuthughene kwalia aichi fia kile mmenyi, nawe achiikaa hamwi na kilanga.²³Ruva wa vapapa veru, nnakuvia haika na ikufura iwe vundu vwa ikaghaa nanguju kunjinikie. Luvaha kundeirima ifivika mwaji kweru fia fukutorevie: kundefumanyisha findo nfya mhuthu mangi.'²⁴Niho Danieli akaghenda ighemvona Arioki wia ningewe mangi alemthaghurie ivwagha kila mndu aleghire ikaghaa hena Babeli. Njitika kwa mangi kangi namrore mangi itafija ndoro yakwe.²⁵Kangi Arioki kwafiafia akamtika Danieli mothia ya Mangi na ighamba, Nindemvona umwi wa mateka wa Yuda mndu ningewe atafija ndoro mangi." ²⁶Mangi akammbia Danieli(Avechiilaghwa Beliteshaza) Luvaha kwairirima injivia ndoro niivonire na maana yakwe?²⁷Danieli akammbia Mangi na irera thiri ningeyo mangi ailombie yavayo ifunyiriwa ni vandu vakagharie na vaya vachirera na vafwie, na vaya vathari , nanga na vaghemanya nyota. ²⁸Mira hagire Ruva achikaa fwo kagu kwa Ruva, niwe achifwunna kikuthughene andemi kumanyisha iwe, Mangi Nebukadneza, kia kyaghefumia mifiri ichie ithi nitho ndoro na maono gha kariongo thafwo kuvonire igheri kulee kitandenyi kyafwo.²⁹Nakwafwo iwe mangi maririkano ghafwo ghake kitandenyi kyafwo nile findo fichie, na wia achifunya kikuthughene andevona kimanyike kwafwo ihuthu kia kike haghwiihi ifumia. ³⁰Heikyo inyi thirii ifunyirue kwakwayo kwaikaghaa lyakwa lyolyoshe inyiniure ikela mndu wowoshe ashiishi. Thiri ifunyirue kwakwa kimacha iwe Mangi iurime imanya mana, nakangi umanye maririkano ghake voshi yafwo.³¹Mangi kuvelorie kaghu ukavona thanamu ndue. Thanamui ileghire nguju, na ichiaka, ilemkie mothia yafwo. Laka lyakwe nlyakangisha. ³²Mrwe wa thanamu uvechembiwe na dhahabu njicha maveleghakwe na mavoko nilegha petha ipande lwa maghari na finama fivechembue kwa shamba. ³³Namarende ghakwe ghalechembiwe kwachuma. marende ghakwe ghachembiwe kwa chuma na teri.³⁴Kuvelorie kaghu na ighwe livebachiwe, mira thi kwa mavoko gha vanadamugho, na likakava thanamu maghari ya marende ghakwe gha chuma na teri. ³⁵Kangi chuma, teri, petha, na dhahabu thilebarirwebarirwe firumbuerumbue kwa igheri limwi na ghakava tha maborwe ghake hena mbai handu hekava mmbari mkuta uchighatikatika hacha na haghire kichirewaho. Mira ighwe likavie thanamu likava mghongo mrwe naichua ithanga lyoshe.³⁶ii niyo ndoro yafwo. Nalwaha fwammbia mangi mana yakwe. ³⁷Iwe mangi, ku mangi wa vamangi kwa vaya ngevo Ruva wa kaghu akunikie vumangi na nguju vurwe na ishima. ³⁸Andefivika mavokonyi ghafwo handu mndu achikaa. Akinikie vanyama vamthirunyi naghende tha kaghu hena kuvoko kwafwo; kangi akuvikie iwe iwe mrwe wa voshe. Iwe kurwe wadhahabu kya thanamu.³⁹Baada ya iho umangi lungi wa vukia ningevundu kwafwo, na kangi. Vumangi lwa kararu lwa shaba lwatawala ithanga lyoshe.⁴⁰Haghira vumangi lwa kararu, Ughire nguju tha chuma, kwalia chuma ichibarabara fibarebare, naibolabola kila kindo. Yakonda findofi fyoshe na ifishagha.⁴¹Thafungu kuvonire, marende na minyu kadu fichembiwe kwa teri na kadu fichembiwe na chuma, heikyo wava ni vumangi ugharikie, bathi ya nguju tha chuma thava voshi yakwe, thafundu fuvonire chuma thanganyikie na teri nduthe. ⁴²Thafundu minyu marende kadu ivechembiwe wa chuma na kadu fichembiwe kwa teri, ni fundu vumangi waghe upande lumwi waghira ninguju na upande lungi wava ughire nzinyatho. ⁴³Thafundu kuvonire chuma kithenywe na teri laini, heikyo na vandu vava vathanganyikie: vakaikae handu hamwi vo, thafundu chuma irairima ivawarana na teri⁴⁴Hena magheri gha vamangiva Ruva wa kaghu adungisha vumangi vurakarime ighuthwa, kangi vurakairime ikelwa ni vandu vengi. Kwathitenyatenya vamangi vengi vibarebare. na ithimalia thoshe, natho waikaa telele na telele. ⁴⁵Thafundu fuvonire ighwe libachiwe ifuma hena mghongo mira thi tha movoko mwanadamu gho. Liletenyire tenyire, chuma, shaba, teri petha, na dhahabu hena firumbue rumbue. Ruva mrwe andekwia kyo iwe, mangi kia kyaghefuma baada ya iho, Ndoro niyakeni naitafija ni lya keni na ya ukweri.⁴⁶Mangi Nebukadneza akaghwa mbai mothia ya Danieli na akamheshimu, akaghamba ku matathi ghafunywe na marashi gha funywa kwakwe. ⁴⁷Mangi akammbia Danieli, keni Ruva wafwo ni Ruva wa Mirungu mndumi wa vamangi kangi achirughua fikuthughene (mafumbo) kwalia kundeirima itafijia fikuthughene."⁴⁸Niho mangi akamvika Danieli aveweheshimiwa thana na akamnika thawadi nyingi njicha. Akamvika ave mrwe hena jimbo lyoshe lya Babeli. Danieli akava liwali mrwe hena vandu vakagharie va Babeli. ⁴⁹Danieli akamareva mangi, akamthaghua Shadraka, Meshaki na Abedinego wa vamangi hena ifimbo lya Babeli. Mira Danieli akarewa hena kitala kya mangi.

¹Mangi Nebkadneza alechembie thanamu ya dhahabu igherio vuacha vwa dhiraa makumi mtandatu, na vuthibu dhiraa matandatu. Akaivika hena uwanda wa Dura hena ijimbo lya Babeli. ²Kangi Nebkaneza akaneza akaruma ndume ighevailagha magavana voshe vajimbo, magavana va mikoa, na magavana va fijii, hamwi na vagheshauri, wahazini, waamuzi, mahakimu na varwe vengi vajimbo netha vundu vwa thanamu aleivikie.³Niho magavana va majimbo, magavana va mikoa, na magavana va Fiji hamwi na vagheshauri, vahathibu, vaamuzi, mahakimu, na varwe vakaghu va majimbo. vakathangana handu hamwi hena ighethindua thanamu ningeyo Nebkadneza aleivikie vakamka mothia yakwe. ⁴Kangi mghetangatha akakava kelele, imwe vandu mathanga na lugha muviriwe. ⁵Kumukamigheichwa thauti tha mbembe, filimbi, ala thamuthiki, zeze, finubi, Zumari na ainathoshe tha muthiki, nimithari mughwe muithudie imwe weka thanamu ya dhahabu mingeyo mangi Nebkadneza aleivikie.⁶Nawowoshe arekyaghwa naibudu kwa igheri lyo akumbwa hena ishimo lya moro. ⁷Heikyo vandu vakinaichwe thauti tha filimbi, ala thamuthiki, zeze, vinubi na zumari na aina thoshe tha muthiki vandu voshe, mathanga na lugha vakaghwa na iithujudia vo voka thanamu ya dhahabu mingeyo Nebukadneza mangi aleivikie.⁸Igheri lyo baadhi ya walkadayo valechie vakaenda mashitaka kivungi kya Vayahudi. ⁹Valemmbirie mangi Nebukadneza, mangi aikae telele na telele. ¹⁰Iwe mangi kuvikie ku kila mndu aichwa thauti ya mbembe, filimbi, zeze, finubi, na zumari na aina thoshe tha muthiki, ni mithari ighwa naii thujudia thanamu ya thahabu.¹¹Mndu wowoshe araghwa na iiabudu akumbwe hena ishimo lyaka moro. ¹²Luvaha haghire baathi ya vayahudi ningevo kuvavikie kaghu ya ijimbo lya Babeli marina ghavo ni shadraka meshaki na Abednego. Mangi vanduva mvakwichwa vo vakaiabuduvo, walaiitumikia walal iithujudia voka thanamu ya dhahabu ningeyo kuivikie.¹³Niho Nebukadneza akaichwa iding'a, akaghamba shadraka, Meshaki, na Abednego vaendwe kwakwwe. Heikyo vakavaende mothia ya Mangi. ¹⁴Nebukadneza akavavia mukupangie hena kariongo thenyu imwe Shadraka, Meshaki, na Abednego, kumuka ibudu mirungu yakwa mwe wala iithujudia thanamu ya dhahabu ningeyo mivikie?¹⁵Heikyo kole muke tayari mukighechwa thauti ya mbembe, filimbi alatha muthiki, zeze, finubi, Zumari na aina thoshe tha muthiki. lwa mbai naiithujudia imwe mweka thnamu iya niichembie mambo ghoghava mecha. Mera kole mukalegha iiabudu, mwakumbwa hena ishimo lya moro ni Ruva mki agheirima imukira hena mavoko ghakwa?"¹⁶Shadraka, Meshaki, Abednego, vakammbia Mangi, "Nebukadneza, mfwashighafwe ikuvwighiria hena jambo lyi. ¹⁷Kole haghire ijibu niku Ruva ningewe fuchimwiarania airima ifuvika mboa ifwe hena ishimo lya moro, Kangi afukira hena kuvoko kwa Mangi. ¹⁸Kole there kwio, kimanyike kwafwo iwe mangi kufukai abudu mirungu yafwo fwee, kangi fukaithujudie thanamu yafwowe ya thahabu kuivikie.¹⁹Niho Nebukadneza akaichwa idin'a kyamu kyakwe kikabadilika kivungi na shadraka, Meshaki na Abednego Akaghamba ku ishimo lya moro lichochiwe vukai kando mfungate ikela fundu uveke mifiri yoshe. ²⁰Heikyo akavavia vandu vaghire nzinya hena vakarungu vakwe ivafwunga shadraka, meshaki na Abednego na ivakumba hena mlomi uwaaka moro.²¹Vakabohwa vakiva vareethori thavo, kanzu, Kilemba, na thori thyingi navakavakumba hena mlomi nwaaka moro. ²²Heikyo kwaku ni Agitho mangi likaivariwa na mlomi uleghire ndughu thana na ngengo tha moro likavawagha vandu vavakumdie shadraka, Meshaki na Abednego. ²³Vanduva vakyumi vararu, Shadraka, Meshaki na Abednego, vakaghwa hena mlomi uwaaka moro vakiva vabohiwe.²⁴Heikyo Nebukadneza mangi akawarwa ni bumbuathi akamka fia. Akavavetha vahirindima vakwe, kula lee fuvakumbilie vandu vararu vabohiwe hena moro? "Navo vakammbia, mangi, "Keni mangi." ²⁵Akaghamba mera nivoni vandu bana varabohiwe mvairaira hena moro, Kangi vavmithirwevo. Kilanga kya mndu wa kana ni tha mwana mirungu.²⁶Niho Nebukadneza akathogea hawihi na kyoti kya mlomi nlyaaka moro na akailagha, Shadraka, Meshaki na Abednego, vakafuma bwang'a ya moro. ²⁷Magavana va majimbo, magavana vengi, na vahiri ndima va mangi vavekuvungenye handu hamwi vavavonire vanduva. Moro uvaokeretho miri yavo njwii hena mirwe yavo ihieyoo. Thori thavo thikonde kietho kangi vaghirevo mbungo ya moro.²⁸Nebukadneza akaghamba, kangi fumtumbishe Ruva wa Shadraka, Meshaki, na Abednego, ningewe amrumie ndume wakwe na avanikie kirero vagherumwa vakwe. vaghembiramrie weka igheri vakinaleghe amri yakwa, vakafunya miri yavo badala yeabudu kana imthujudia Ruva ungi ileka Ruva ungi.²⁹Heikyo nnaghamba ku vandu voshe, ithanga kana lugha yarerwa kindo kyokyoshe kivungi kya Ruva wa Shadraka, Meshaki, na Abednego ni mithari atemwe firumbue rumbue, kangi nyumba thavo thivikwe thive fichunguu vya uchafu ang'u haghireho Ruva ungi airima ikira kwii. ³⁰Niho Ruva akavakwera cheo Shadraka, Meshaki na Abednego hena wa Babeli.

¹Mangi Nebukadneza alerumie amrii kwa vandu voshe mathanga na lugha vachiishi hena ithanga. "Na mborere yenyu iongereke. ²Indevoniwa kindo kicha kwakwa imuvia vundu vwa ishara na maajabbu Ruva mrwe akekaghu anjihiririe. ³Ni kwanamna njiki ishara thakwe ni ndue, na ni kwa njia njiki maajabu ghakwe ghagire nguju! Vumangi lwakwe ni vumangi uchiikaa telele, na vurwe vwake luchiikaa mbare hadi mbare."⁴Inyi, Nebkadneza, nivechiika kwaiichwa kicha hena nyumba yakwa, nanivechishekelea mafanikio hena kitalakya kwa (kitala). ⁵Mira ndoro nilorie nikaovoha . Igherinilee haya taswira niivonire na ndoro hena maririkano ghakwa ghanjiangaishire. ⁶Heikyo nikafunya maagitho ivaende mothia yakwa vandu voshe va Babeli valeghire ikaa kimacha vairime njitafijia ndoro.⁷Heikyo vakacha vathavi, vaya vachijidai ku vachirera na vafwie vandu vakagharie na vaghelafia. nilevavirie vundu vwa ndoro. Mira varairime injitafijia ndoro. ⁸Heikyo Danieli akaingia nyumba ningewe achiilaghwa Belteshaza irina lya Ruva wakwa, na voshi yakwe haghire mbeho ya mirungu micha na nilemvirie vundu vwa ndoro. ⁹"Belteshaza, mrwe wa vathavi, niichi ku ngoo ya mirungu ielesherwe ike voshi yafwo na kangi haghire kindo kigumu kwafwo. Njia kia nikivonire hena ndoro yakwa na niiki mana yakwe.¹⁰Iki nikyo nikivonire hena kariongo yakwa igheri nilee hena kitanda kyakwa; Nilelolerie na haleghire mri maghari ya ithanga na vwacha vwakwe ni lemrwe mnu. ¹¹Mri ulelehie ujava ughire nguju. Na upande lumwi ulefikie fwo kaghu, uleirimie ivonikana ifuma hena kiro kya ithanga. ¹²Maringo ghakwe nilemecha, ndunda thakwe nyingi mnu, na kaghu yakwe haleghire kijo vundu vwa voshe. Nyama tha thakenyi valepatie mnje mbai yakwe, na ndeghe wa kaghu valechiikaa hena matawi ghakwe fyoshe vikei filelishirwe hena mritho.¹³Igheri nilele kitandenyi kwakwa nilevonire hena maritikano ghakwa mgherumwa aghire mbeho mcha alegharie ifuma kaghu. ¹⁴Alekavie kelele akaghamba utemenyi mri na muambure maringo ghakwe, ghaamburinyi maringo ghakwe, naigha thathanya mandunda ghakwe. Nyama nathiriche ifuma mbai yakwe na ndeghe varuke ifuma hena matawi ghakwe.¹⁵Mukileke kishishi kya miri yakwe hena ithanga, mukibhohe na ifungu lya chuma na shaba, magharin ya mche mlaini wa mghundenyi. Nakiovekwe na imi ifuma kaghu kwa Ruva kilekenyi kikae na nyama, mimea ifwo mbai. ¹⁶Kariongo yakwe ighaluthwe ifuma kariongo ya mndu, kangi anikiwe kariongo ya mnyama mpaka iire myaka thaba.¹⁷Uamuthi li ni ifumana na amri ifunyirwe ni mgherumwa. Ni uamuthhi uhirirwe ni itho ighire mbeho mcha netha ivovakehai vamanye ku Ruva ake kaghu thana akya umwi afurie imvika kaghu yavo, kwa vandu vaya veha thana. ¹⁸Inyi, mangi Nebukadneza nivonire ndoro hii. Luvaha iwe Belteshaza, njivia lyakwe ang'u haghire akagharie hena Ruva wakwa airima itafya. Mira iwe kwa irima ihira kwio, kwalia mbeho ya mirungu vecha ike voshi yafwo.¹⁹Niho Danieli achiilaghwa Belteshaza, akachukiwa kwa muda, na maririkano ghakwe ghakamkangisha. Mangi akarera, "Belteshanza, kunalithwa vwathi ni ndoro kana ndoro ii naive vundu vwa vandu vakuchikirie, na itafija lyakwe na lyive vundu vwa vavichwa vafwo.²⁰Mri wia auvonire- ulehie ukaghira nguju ang'u upande lwakwe lwa kaghu ilekwerie mpaka ifwo kaghu kwa Ruva kangi wairima ivoniwa ifuma kiro kya ithanga lyoshe. ²¹Ningekyo maringo ghakwe ni mecha, na ndunda thakwe ni nilenyingi netha voshi yakwe haleghire kijo kya voshe na mbai yakwe vanyama vathakenyi valepatiwe mnje na voshi yakwe ndeghe tya kaghu thive chiikaa. ²²Miriu niwe mangi niwe kulechie naighira nguju. Vurwe vwavo vungenekie naifika kaghu nguju kwa Ruva, na vurwe vwafwo vufikie hena kiro ithanga.²³Iwe Mangi kule mvonire mgherumwa akighara ifuma fwo kaghu akighamba, utemenyi mri muuretherethe mera kilekenyi kishiki kya miri yakwe hena ithanga, kifwungenyi nangana ya chuma na shaba, Maghari yo mche unyolerie hena mghunda. Kangi kinyoletherwe na imi ifuma fwo kaghu kwa Ruva. Kileke kikae hena nyama tha mthirunyi hena mghunda mpaka iire myaka thaba.²⁴Mangi ii itafija lyakwe. lya wia ake kaghu ngelyo lyindekufikia, Mndumi wakwa Mangi. ²⁵Kwaritishwa uvuke kighari kya vandu, na kwalia na vanyama va mthirunyi ifwo hena mighunda. Kwavikwa ulye mara tha ng'umbe, kangi kwa beteshwa na imi ifuma fwo kaghu, myaka thaba yaira mpaka handu kwacheirikia ku ake kaghu akyamwiikalia kaghu ya vamangi voshe va vandu kangi we achimnika vumangi mndu wowoshe akyamshigha.²⁶Fundu vaamurishirwe kuvaleke ishiki lya miri ya mri kwa njiiai vumangi vwavo waghevwighiriwa hena igheri ningelyo kwakulosha ku kaghu iyatawala. ²⁷Heikyo mangi uirikie iki nnakuvia ukiirikie. leka ihira thambi na uhire keni . Ghaluka uleke vuvichwa lwafwo lwerora huruma kwa vagheonewa, kangi kyava ifanikiwa lyafwo lyaongererwa."²⁸Ifyofyoshe fikampata Mangi Nebkadneza. ²⁹Findofi fyoshefikafumia kwa mangi Nebkadneza hena myka ikumi na ivi akyaira kaghu ya kali ya kitala kya mangi wa Babeli. ³⁰Aleghendie iithi Babeli ndue ningeyo niiaghie vundu vwa makao ghakwa gha kimangi, vundu vwa vurwe wwa kimangi kyakwa."³¹Igheri firerofieke hena mumu wa mangi irwi lyikikachwi ifuma kaghu (mbinguni) Mangi Nebkadneza kindererwa kwafwo ku vumangi lu lundevuthwa kwafwo. ³²Kwaritishirwa hacha ifuma maghari ya vandu, na handu havwo heikaa hava hamwi na vanyama va mthirunyi hena mighunda. kwavikwa ulye maratha ng'umbe. myaka thaba yaira mpaka haya handu vumangi vwa vandu naachinika vamangi mndu wowoshe akyamshigha.³³Agitholyi kivungi na Nebkadneza liletekeletherwe kwa fia. Alevuthirwe kaghari kya vandu. Alelighie mara tha ng'umbe, na manjala ghakwe ghakava tha manjala gha ndeghe.³⁴Na hena mwisho wa mfiri, inyi Nebkadneza nilevuthire mitho ghakwa ilolea kaghu, utimamu wa kariongo nilevubi ghiriliwe. Nikamtumbisha Ruva ake kaghu mnu. Nanikamwiichwa naimtumbisha wia achikaa telele na telele. Kwalia vurwe vwwake ni vwa telele thoshe mpaka mbare mbare thoshe.³⁵Vagheikaa voshe va ithanga vachitarwa niwe kuhaghireho kindo, achihira kyokyopshe akyakishigha maghari ya vakarungu vaifwo kaghu na vagheikaa hena ithanga. Haghire hataumwi airima immbia, "Haniikikuhirire kwii?"³⁶"Kwaigheri lyialyia kwa kariongo yakwa ikinanjivwilie, Vurwe vwakwa na matumbi ghakwa ilenjivwilirie vundu vwa vurwe vwa umangi lwakwa. vahiri vakwa na vandu vaghire heshima valeshighie mthaada wakwa. Nilevwighiriwe hena kifwumbi kyakwa kya vumangi lwa telele, namikakwa vurwe mnu. ³⁷Luvahang'u inyi Nebkadneza, nnamrerea kicha, nnamtumbisha naimwiichwa Ruva wa kaghu, Kwalia mihiro yakwe niya keni, na njia thakwe ninjicha. Airima imughatha vaya vakyaghenda hena kiburi kyavo voka.

¹Mangi Belshaza alehirire shere ndue vwa varwe vaghefurwa vaghefurwa vafikie kiku kimwi , kangi alenyyughie divai mothia yavo voshe vandu kiku kimwi. ²Igheri Belshaza akithagha divai, aleghambie vaende fyombo vichembiwe kwa dhahabu kana kwa petha ngeyon Nebkadneza ndie wakwe alefiondorie ifuma hena hekalu ifwo Yerusalemu, ningefwo we na varwe vale irimie ifunyughie.³Vahiri ndima valefie fwombo fya dhahabu fileondoriwe hena hekalu, nyumba ya Ruva ifwo Yerusalemu. Mangi na Varwe vakwe, na vaka vakwe na Masuria vale finyughire. ⁴Valenyughie divai naithimbia thanamu thavo thichembiwe na dhahabu na petha, shaba chuma, mbao na mawe.⁵Kwa igherilyo ilyo minyu ya kuvoko kwa mndu filevonirwe mothia ya kinara kya taa fiandikie hena ukuta ukaviwe ripu hena kitala kya Mangi. Mangi aleirimie ivona kibare kya kuvoko kulekyaa ndika. ⁶Niho kyamu kya mangi kikabadilika na maririkano ghakwe ghakamwuovosha; marende ghakaherwwa imka, na ndii thakwe ghakava nghakavana handu hamwi.⁷Mangi akafunya agitho kwaikava kelele, vaendwe voshi vaya ngevo vachighamba vairima irera na vafwie, na vaghekaghaa, na vaghethoma nyota. Mangi akavavia vamanyikie kwa ikaghaa hena Babeli, "Wowoshe airima kiandikiwe na mana yakwe arawa thori tha thambarau yakwe. Nawe avamrwe wa kararu kwavurwe hena vumangi."⁸"Niho vandu voshe va mangi valemanyikie kuvakagharie vakaingia voshi, mera varairime ithoma kiandikiwe nanga irera mana yakwe ka mangi. ⁹Heikyo mangi Belshazaa akakangishwa mnu na kyamu kyakwe kikabadilika . Varwe navo vakashangathwa mnu.¹⁰Niho malikia akacha hena nyumba ya sherehe kwa thababu ya Mangi na Varwe vakwe valekirerie. malikia akaghamba mangi na aikae telele! Kunaleka maririkano ghafwo ghakulithe vwathi. kunairikia kyamu kyafwo kibadilike.¹¹Haghire mndu hena vumangi vwafwo aghire mbeho ya kimirungu vecha voshi yakwe. Hena mifiri ya vapapa vafwo, kilanga na vucha na ikaghaalya kimirungu lilevonirwe voshi yakwe. Mangi Nebkadneza, papa wafwo mangi, alemvikie ave mrwe wa vaghanga, hamwi na mrwe wa vaya vachigaya na vafwie, na vaya vaghekaghaa, na vaghemanya nyota. ¹²Mbeho mcha itafija ndoro. itafija fikuthughene na itatua matatitho. ithi ni thifa thilefumirie kwa mnduu Danieli ningewe mangi alemwileghe Belteshaza. Luvaha mwiilaghenyi Danieli nawe amuvia mana yakwe kiyakandikiwe.¹³Niho Danieli akaendwe mothia ya Mangi. Mangi akamvia, "iwe niwe Danieli umwi hena vaghetethwa va Yuda ningevo papa wakwa alevaendie ifuma Yuda. ¹⁴Nichue mburi thafwo ku mbeho ya kirungu ike voshi yafwo, naku kilanga na imanya ikaghaa icha voshi yafwo.¹⁵Kangi vandu vamanyikie kwa ikaghaa na vagherera na vafwie, vandemiendwe mothia yakwa, kimacha vathome kiandikiwe na injivia maana yakwe, mera varairime injivia mana yakwe. ¹⁶Nichueku kwairima ifunya maana yakwe naitatua matatitho. Luvaha kole kwairima ithoma kiandikiwe na njivia mana yakwe, kwarawa thori tha thambarau, nairawa mshe wa dhahabu hena dhingo yafwo na kwava mrwe wa kararu aghire mamlaka hena Vumangi.¹⁷"Kangi Danieli akamvia mangi, thawadi yafwo na ive vundu vwafwo kweka, na thawabu yafwo umnike mndu ungi. Hata kwio, mangi nakuthomea kiandikiwe nakuvia mana yakwe. ¹⁸Nakaghu yafwo iwe Mangi, Ruva ake kaghu mnu alemnikie Nebkadneza papa wafwo, vurwe na heshima. ¹⁹Henaikyo kwa vurwevo, Ruva alemnikie vandu voshe, mathanga, lugha valemdende mekerie na imuo vosha. Alevawaghie vaya alekyashigha vafwe na akavaleka vaya akashigha vakie. Alevavuthirie vaya alekyashigha, naakavaghatha vaya akyavashigha.²⁰Mera igheri ngoo ighire vujeuri na ngoo yakwe ikavikwa ngumu, henaikyo alehirire kwa vujeuri aleghaghirwe ifuma hena kifwumbi kyakwe kya Vumangi navakavutha vurwe vwakwe. ²¹Alevuthirwe hena ubinadamu, aleghire kariongo tha Vanyama, na akaikaa na punda ya mthirunyi. Alelighie mara tha ng'umbe mwiri wakwe ulebete sherwe na imi ifuma kaghu haya akinakuloshe ku Ruva ake kaghu akyamkia Vumangi vwa vandu na kangi akachimvika mndu wowoshe vundu vwakwe.²²Iwe mwana wakwe, Belshaza, kunavika ngoo yafwofwo,ngawa aleichi ifwo fyoshe. ²³Kukuvuthirie kweka kivungi na Ruva wa kaghu. Hena nyumba yakwe valekuenderie fyombo ningefyo iwe varwe vafwo, vaka vafwo namasuri ghafwo valefinyughirie, kangi ukaitumbisha mnu thanamu thichembiwe kwa petha na dhahabu, shaba chuma, mbao na mawe. sanamu thirakyairima ivona, wala iichwa wala imanya kindo kyokyoshe. muna mmanya Ruvamwe ningewe awere mruke wafwo hena kuvoko kwakwe, ningewe aichi marira ghafwo ghoshe. ²⁴Niho Ruva akauruma kuvoko ifuma hena makao ghakwe na firero fiandikiwe.²⁵Igha nigho maandiko ghaandikiwe: Mene Tekeli na Peresin. ²⁶Mana yakwe ni 'Mene; Ruva andeutara vumangi lwafwo, kangi ande ukomesha. ²⁷Tekeli' kundepimwa hena mizani na undevonirwa upungurie.' ²⁸Peresi' umangi lwafwo lughavikie na lunikiwe Wamedi na Vaajemi."'²⁹Niho Belshaza akaghamba, vamrae Danieli thori tha thambarau. Mshe wa Dhahabu vakamraa thyingo , na mangi akaghamba ihuthu Danieli ku ava mrwe aghire nguju mndu wa kararu ifuma mangi. ³⁰Kio kia Belshaza, mangi wa Babeli akaaghwa, ³¹na Dario mwajeni akaundoa umangi igheri aghire myaka irie makumi mtandatu na fwi.

¹Andegheichwa kicha Dario ithaghura umangi, magavana va majimbo. 120 vaghetawala hena Vumangi voshe. ²Kaghu ya vo haleghire vaghetawala varwe, na Danieli akiva umwi wavo. Vatawala va valevikiwe netha vairime ivamkia magavana va majimbo, kimacha Mangi anapata hathara. ³Danieli alepambanuliwe hena vaghetawala varwe na hena magavana va majimbo kwathababu aleghire ngoo there ya kawaida. Mangi alekyapanga imvika kaghu ya vumangi voshe.⁴Heikyo vaghetawala varwe vengi na magavana va majimbo Valeshighie makotha hena ndima ningetho Danieli alethihirire kwa mangi, mera varairime ivona vuvichwa, kana iherwa hena ndima thyakwe kwalia nile mndu mcha. Haghire vuvichwa kana uthembe uvoniwe voshi yakwe. ⁵Heikyo vanduva vakaghamba, "Fuirimie ivona vuvichwa lywemshitaka Danieli thari fukashigha kindo fulani ihuthu sheria tha Ruva wakwe."⁶Niho vaghetawalava na magavana valeendie mpango mothia ya mangi valemvirie mangi Dario, uikae telele. ⁷Vaghetawala voshe varwe na va mangi magavana va mikoa, na magavana va majimbo, vagheshauri, na maghavana vakaviana handu hamwi na iamua ku iwe mangi kwashighwa iitha sheria naiitekelatha, kimacha mndu wowoshe akyahira dua kwa Ruva wowoshe kana kwa mndu kwa mfiri makumi araru, ileka iwemangi mndutho nimithari akumbwe hena ishimo lya Simba.⁸Luvaha mangi, funya kangi uwikie thaimnyaraka kimacha kinaghebadilishwa, thafundu ieleketherwe hena sheria tha Wamedi na waajemi, kimacha inabadilishwa. ⁹Bathi, mangi Dario alevikirie thaini nyaraka kwaiichwa amri kuive sharia.¹⁰Dnieli akinamaye ku nyaraka indemithainiwa iva sheria, aleghendie voshe ya nyumba yakwe madirisha ghakwe hena chumba kya kaghu ielekea Yerusalemu akakava magoti ghakwe, fundu alechihira kwio kando kararu kwa mfiri, na aleombie naishukuru mothia ya Ruva wakwe, thafundu alehirire kwio kabla. ¹¹Kangi vandu va valeundie njama handu hamwi valemvonire Danieli akyaomba naishigha lughenjo ifuma kwa Ruva.¹²Niho vakamghendea mangi nairera nawe ihusiana na amri yakwe: "Le kuvikie kuvikie amri ku wowoshe afanya maombi kwa Ruva ungi kana kwa binadamu voshe ya miri makumi araru thichie, ileka kwafwo iwe mangi nimithari mtutho akumbwe hena ishimo lya Simba? Mangi akaghamba kindoki nikyakeni, kivikiwe hena sheria tha Wamedi na Waajemi ningetho thirairima ibadilishwa.¹³Kangi vakamvia Mangi mndu wia Danieli ningewe umwi wa vandu vamateka ifuma Yuda akyakwichwawe iwe mangi nanga maagitho ghafwo kuthainie. weachimtereva Ruva wakwe kando kararu kwa mfiri. ¹⁴Mangi akinaichwe akaichwa iding'a thana aletumirie kariongo fundu amkira ifuma henavurwe vu. Aleghie vwathi mnu mpaka igheri lya Ruva ithama akyakathana imkira Danieli.¹⁵Kangi vanduva vavepangie kiavia vakavunganyika handu hamwi na Mangi, vakammbia, umanye ku mangi ku ni sheria ya Wamedi na Wajemi ku haghire amri kana thanamu ngeyo mangi achiitha yairima ibadilishwa, kana ighaluthwa.¹⁶Niho mangi akafunya agitho, na vakamuende voshi Danieli, na kanmgi vakamkumba hena ishimo lya Simba. Mangi akammbia Danieli Ruva wafwo kuchimhirira mifiri yoshe na akukire.¹⁷Ighwe likaendwe hena mlango wa ishimo, na mangi akavikia mhuri wa pete yakwe weka hamwi na muhuri wa varwe vakwe kimacha kyokyoshe kinabadilishwa ihuthiana na Danieli. ¹⁸Heikyo mangi akaghenda hena kitala kyakwe na kio kia aleke hena ifunga haghire sterehe yoyoshe iendiwe mothia yakwe, na mario ghakamrekea.¹⁹Kangi hawihi naikya mangi akavukia fia akaghenda hena ishimo lya Simba. ²⁰Akinareifika hena ishimo lya Simaba, akamwiila gha Danieli kwa irwi lya huthuni akimmbia Danieli, Danieli mhiri ndima wa Ruva akei Ruva wafwo ngewe kuichi mhirira mifiri yoshe andeirima ikukira ifuma hena Simba?²¹Niho Danieli akamvia Mangi, "Mangi uakaetele! ²²Ruva wakwa andemruma Mrumwi andefwunga finyufya Simba, kangi anairima we injiumitha kwalia thiraveghire ikotha lyolyoshe mothia yakwe na kangi yafwo iwe mangi, kangi thina kuhiriranyi kyokyoshe kivichwa."²³Heikyo mangi alechue kicha mnu. Akavavia ku vakyashighwa vamfunye Danieli, bwang'a ya ishimo. Heikyo Danieli akavuthwa ifuma hena ishimo. Haghire Kyokyoshe kivichwa kindeghe voniwa kwakwe kwalia andeghe mwiichwa ruva wakwe.²⁴Mangi akaagitha vaendendwe vaya valemshiteke Danieli na kangi akavakumbila hena ishimo lya Simba vo na vanavo, na vaka vavo. Varanaghefika mbai Simba vakavaranduarandua na ivatenyatenya maghua ghavo firumbuerumbue. ²⁵Heikyo mangi Dario akaandika ujumbe kwa vandu voshe, mathanga ghoshe. "Mborere na iongereke kwenyu.²⁶Nnaghamba ku hena vurwe vwoshe vwa umangi vandu vadedeme na imfura Ruva wa Danieli, vwakwe vwairima akaiachiikaa telele, na vumangi, vwakwe vwairima ikondwalo; vumangi lwakwe lwaikaa mpaka mwisho. ²⁷We akyafuvika mboa naifukira, achihira ishara na firumo ifwo kaghu na ithangenyi; akamria Danieli mboa vundu vwa Simba.²⁸Heikyo Danieli akafanikiwa hena vurwe vwa Dario na hena vufumwa vwa koreshi Mwajemi.

¹Hena mwaka wevoka wa Belshaza mangi wa Babeli, Danieli aleure ndoro na maono hena kariongo thakwe igheri alee kitandenyi kwakwe. Niho akaandika fia afivonire hena ndoro aleandikie fifumirie fia muhimu mnu. ²Danieli akaghamba , "Kiohena ndoro thakwa nilevonire mikuta ina ya ifwo kaghu kwa Ruva iyathinda eve irwe. ³Vanyama varwe bana, kilaumwi aleke kivungi na urwee, valefunie hena eve.⁴Mnyama wevoka aleke tha simba, mera aleghire makungo tha tai. Igheri nnalolea, makungo ghakwe ghabarikie kangi avevuthirue ifuma hena teri na alemkie na marende avi tha mndu. Na aleni kiwe kariongo tha kibinadamu. ⁵Kangi haleghire na mnyama wa kavi, aleke thadubu, kangi aleineme, aleghire mbari itharu maghari ya maghegho ghakwe hena mumu wakwe Aleviriwe, vukia na umire vandu vengi."⁶Baada ya iili nilelorie he. Haleghire mnyama ungi alevonikene tha mlula. mghongo wakwe aleghire makungo ana tha makungo gha ndeghe, na aleghire mirwe ina. Alenikiwe nzinya ya vurwe yetawala. ⁷Baada ya iha nilevoni kio hena ndoro yakwa mnyama wa kana aghire iovosha na wetisha na aghire nguju. Aleghire maghegho marwe tha gha chuma. Aleteketethere, naitenyatenya hena fibare na ishagha shagha hena marende ghakwe kia kilereghiwe. Aleke kivungi na vanyama vengi, na aleghire mbeme ikumi.⁸Naigheri nnagherera vundu vwa mbembe, nilelorie nanikavona mbembeingi njidu ile bukie maghari ya mbembe thingi. Miri ya mbembe itharu hena mbembe the voka iledukiwe. Nilevonire hena mbembe i mitho tha mitho gha mndu na mumu ngetho ulekyaningia mabo marwe.⁹Nanikinalolie, vifwumbi vya vurwe file vikiwe, ni mndu mifiri ya kala aikee thehemu yakwe.Thori thakwe nile tha njewa theluji, na njwii thakwe hena mrwe wakwe nile njicha tha sufu kifwumbi kyakwe kya Vurwe kileghire ngengo tha moro, na matairi ghakwe ghalekyaaka moro.¹⁰Mfo wa moro ulekyaghara ifuma mothia yakwe na mamilioni gha vandu valekya mhirira na vengi mia moja milioni valemkie mothia yakwe. Na mahakama ileileghwe, na fitabu fikarughuliwa.¹¹Nileendelerie ilolea kwathababu ya firero fya ujeri fireriwe ni mbembe. Nilelolerie igheri mnyama akyavwaghwa, na mwiri wakwe ikondiwe na ule funyirwe kimacha uokiwe moro. ¹²Na hena vanyama vaya bana vareghue, na vurwe vwavo vulefunyirwe nacha, mera maisha ghavo ghaleendelerie kwa muda du.¹³Hena ndoro thakwa kio kiya nilemvonire mndu umwi akyacha hena mailwi ghaifwo kaghu aleketha mwana wa mndu, alechie kwa mghothi wa mfiri kangi aleendiwe mothia yakwe. ¹⁴Nawe alenikiwe vurwe vwetawala na nguju ya kimangi netha vandu voshe na mathanga na lugha thiirime imhira we. Vurwevwakwe vwetawala ni nguju ya ningeyo iragheira, na vumangi vwakwe nivwia vurakachethie.¹⁵Nakwakwa inyi, Danieli ngoo yakwa ilechukirue voshi yakwa, na ndoro nighethivonire hena kariongo thakwa thinjilithire vwathi. ¹⁶Nilemothogelerie umwi wa iva valemkie ho nanikamlomba anjirore man ya mambogha.¹⁷Vanyama va bana varwe ni vamangi bana ngevo vafunya hena ithanga. ¹⁸Mira vandu vaelesherwe va Ruva akekaghu vaondoa umangi na vauwara telele na telele:¹⁹Niho nikashigha imanya mnayama wa kana, ang'u we aleke kivung mnu na vengi kangi alekyatisha hamwi na firero fyakwe fya chuma na manjalagha shaba; alemirire na akatenya vibarebare, na alesha ghieshaghie kwa marende ghakwe kia kilereghiwe. ²⁰Nileshighie imanya kaghu ya mbembe ikumi hena mrwe wakwe, na ihuthu mbembe ing'ifumirie, ningeyo mothia yakwe mbembe thingi itharu thilewie mbai. Nileshighie imanyaihuthu mbembe ighire mitho na mumu ulekya kutumbisha hena mambo marwe nailevonikene ku ni ndue thyingi.²¹Nikinalolie, mbembeii ilevuthirie dhidi ya vandu vaelesherwe nailekyavakela mpaka haya. ²²Mghothi wa mfiri akinache, na vandu vaya vaelesherwe va Ruva ake kaghu thana. Niho igheri likinafikie ngekyo vandu vaelesherwe vakaondoa Vumangi.²⁴Iki nikyo mndu wia akirerie, vundu vwa manyama wa kana, wava ni bumangi vwa kana hena ithanga kivungi na vumangi vungi loshe. wamira ithanga lyoshe, nawaivara yoshe mbai na iitenyatenya firumbue rumbue. ²³Naihuthu mbembe ikumi, ifuma hena umangi lu, vamangi ikumi vavukia, na ungi avukia. Ava wa kivungi na vaya vamathongolerie, kangi avakela vaya vamangi vararu.²⁵Arera firero kivungi na wia ake kaghu mnu avalitha vwathi vandu vaelesherwe va Ruva ake kaghu. Aghera ibadilisha, siku nasheria. findofi afinikwa mavokonyi ghakwe kwa mwaka umwi, myaka ivi na nusu mwaka. ²⁶Mira kirombo kya kitala kyailaghwa na vaondoa nguju thavo thya kimangi kimacha mwisho arime ikondekewa nairethwa kabitha.²⁷Umangi na vurwe, vwa vumangi mbai ya mbingu yoshe Vanikwa vandu ninge vandu valesherwe vawia ake kaghu mnu. Vumangi vwakwe ni vumangi vwa telele na vumangi vungi vwamhirira na imwiichwa we. ²⁸Naiki nikyo kiro kya mambo. Na ihuthu inyi, Danieli maririkano ghakwa nghanjihu thunishisha mnu inyi ivoniwa. lya kyamu kyakwa ulebadilikie. Mira findofi nilefikivie inyi njeka.

¹Hena mwaka wa kararu wa vwa mangi Belshaza inyi Danieli nilevonire maono baada ya maono ghevoka ghanjipatie. ²Igheri hena ndoro, nilevonire ku nileke hena mri wa shushani ughire ngome hena ijimbo lya Elamu. Nilevonire hena ndoro kunike hamwihi na mfongo wa Ulai.³Nilelolerie kaghu nikavona mothia yakwa imondo lyakumi ligheri mbembe ivi, limkie pembenyi ya mfongo. mbembe imwi nile njacha ikela ingi, mera mbembe njacha ilekyalegha mboamboa ikela lya nghwihi na mbembe ngwihi ilelehie ikela ingi. ⁴Nilevonire imondo lya kyumi nlyakava magharibi, kangi kaskazini, na baadaye kusini; haghire mnyama ungi aleirimie imka mothia yakwe. Haghire wowoshe airimie imkia wowoshe hena kuvoko kwakwe. Alehirire kyokyoshe kila alekyakishighs ksngi nile mndu mrwe thana.⁵Igheri nnafikiria vundu vwaifi, nilevonire njaghamba akyafuma magharibi, naitolagha hena kyamu kya ithanga lyolyoshe, akyaricha kwa fia kwafikiri kualirie we terinyi mburiyo ileghire mbembe ndue maghario ya mitho ghakwe. ⁶Aleghendie mpaka kwa imondo lighire mbembe ivi, Nilemvonire imondo lya kyumi amkie hena kiro kya mfongo na mburi alerichie imwivaria imondo lya kyumi kwa iding'a ikai.⁷Nilevonire mburi yacha hawihi na imondo mburi ilechue iding'a na imondo, alemkavia imondo kangi alemtenyire mbembe thyakwe ivi. Imondo lileghirelyo nguju themka mothia yakwe. Mburi ilemthunie imondo akaghwa mbai naakamwiivara. Haleghireho wowoshe wemkira ifuma hena nguju thyakwe. ⁸Niho mburi ikaleha ikava ndue, mera akinaghire nguju mbembe ndue ikatenywa, na hena ughongo lwakwe thile bukie naiva mbembeinya ndue thibukie ighenda pepo inya tha mbingu.⁹Ifuma hena mbembe imwi ile bukie mbembe ingi, nile njidu iho ivoka, mera baadaye ikava mbembendue upande lwa kusini na mashariki, na hena ithanga lya vucha. ¹⁰Mbembe ilevie ndue na matokeo ghakwe ile vuthirie fira ya vakarungu vaifwo kwa Ruva. Baadhi ya vakarungu na ndondo fulani thilekumbiwe, mbai hena ithanga, nathikaivarwa.¹¹Akathika iva mrwe tha kamanda wa jeshi lya kiruva. matathi gheteketethwa gha kila mfiri ghavuthirwe hacha nawe, na sehemu yakwe takatifu ilevikirue uchafu. ¹²Vundu vwa mbembe uathi mbembe ya mburi ilenikiwe vakarungu na matathi gheteketethwa ghalekwa. mbembe yaukumba ukeni mbai terinyi, kangi ya fanikiwa hena kila kindo iyakihira.¹³Kangi nilemchue araghire uvichwa umwi akyarera na araghire vuvichwa ungi akamvia, mambogha ghaikaa kwa magheri maki, maono gha gha ilathi lye teketethwa, thanbi iya ichiende ikondekewa inikwa handu haelesherwe, na vakarungu va ifwo kaghu iivarwa. ¹⁴Alenjivirie, "yaikaa kio na mthaghari thifikie 2,300. Baada ya iho, handu hecha haelesherwe havikwa thawa."¹⁵Kangi inyi Danieli, nikinavone maono, nivejaribie ilewa. naiho mothia yakwa alemkie wia alevoniwe tha mndu. ¹⁶Nilechue irwi lya mndu iyailagha maghari ya kiro kya mfongo wa ulai. Aleghambie, Gabrieli, mtethie mndu uu imanya maono. ¹⁷"Kangi akacha hawihi na handu nimkie. Naakinache nileovohie nanileneme mpaka mbai. Alenjivirie, "manya, mwana wa mndu, ku maono ni kwa vundu vwa igheri lya mwisho."¹⁸"Akirera nainyi, nilevonire mario mengi wakati nilee kifudifudi. Kangi akanjiware na injimtha. ¹⁹Akanjivia,"Lolea, nakurora, kia kyaghe fumia hena igheri lya iding'a kwalia maono gha nghahuthu igheri lya mwisho lyipangiwe.²⁰Naihuthu imondo lya kyumi kulivonire, wia ighire mbembe ivi-ni vamangi vavi va umedi na uajemi. ²¹Mburi ya kyumi ni Mangi wa Ugiriki. mbembe ndue maghari ya mitho ghakwe ni mangi we voka.²²Naihuthu mbembe itenyikie, ningeyo hena naftathi yakwe mbembe thiyingi inya thibukie ithi ni mangi inya thaghefumilia ifuma hena ithanga lakwe, mera thikaghire nguju ndue tho. ²³Hena mifiri ichie ya Vumangilo, igheri vakea vava vandefikia mwisho wavo, mangi aghire kyamu kikatili, nawia aghire kariongo mnu avukia.²⁴Nguju thyava ndue, mera mera thikwa nguju thyakwe wekawe. Ava weshangatha kwa kia akyaghe akyakikonda; ahira na ifanikiwa. Avamalia vandu vaghire nguju, vandu hena vagheleeshwa. ²⁵Auvika vuvichwa vustawi mbai ya kuvoko kwakwe vundu vwa ujanja lwakwe. Avaanganitha vandu vengi bila itegemea. Ahira kivichwa hata kivungi kya Mangi wa vamangi na atenywa, mira thi kwa kuvoko kokoshe kwa mwanadamu.²⁶Maono ihuthu kyavukwau na kakero kughavirue nigha kani. mira ufwunge maono gha kwaku ngha huthu mifiri mingi ichue.²⁷Niho inyi, Danieli nilechokie thana nanikalaa nikiva mdhaifu kwa mifi kadhaa. Hena ikyo ni kavukia nikaghenda ighehira ndima tha kimangi mera nileovosherwe mnu ni maono, kangi haghire mndu wowoshe airimie ighamanya.

¹Dario mwana wa Ahasuuero wa mbare ya wamedi. Aleke na Ahasuero wia alevikiwe Mangi kaghu ya umangi lwa vandu va Babeli. ²Luvaha hena mwaka wevoka wa vurwe vwa Dario, inyi Danieli, nilechie kuthomea fitabu fighire kirero kya Yahweh, kirero kilemchirie Yeremia mgherumwa. Nivemanyire ku hagheghira myala makumi thaba mapaka mwisho welekwa kwa Yerusalemu.³Niveghaluthire kyamu kyakwa, Kighendeane na Mndumi Ruva, Kimacha imshigha we kwa sala na itereva, kwaifunga, nairaa thori tha maguinia naikaa hana maifu. ⁴Nilemterevie Yahweh Ruva wakwa nanive ungeme thambi theru, Nileghambie, "Thafadhali mndumi, iwe kuchitunza malaghano nakunge Mwaminifu hena ivafura vaya vakufurie iwe na ivwara amri thafwo.⁵Fuhirire thambi nafuhirire fivichwa. Fughendie kwa uvichwa kangi fuaythie, fughalukie kivungi na amri na maagitho ghafwo. ⁶Funavaarania fwe vahirindima vafwo vagherumwa valererie na vamanggi veru, Vagheongotha veru papa veru, na kwa vandu veru voshe vaithanga kwa irina lyafwo.⁷Kwafwo Mndumi, hagire vucha. Hata kwio kwerui haghire iraghwa hena fyamu fyeru, kwa vandu va Yuda. na vaya vachiikaa Yerusalemu na kwa Israeki yoshe. ii ni handu hamwi namwi na vaya vake hawihi na vayavake hacha hena mathanga voshe ngevo kulevatewenye. ii ni kwa vundu vwa mongo mrwe fuuhirire kuvingi kyafwo. ⁸Kweru ifwe, Yawehh, hagire iraghwa hena fyamu, na hena vamangi veru, nakwa vaghengotha veru na kwa vapapa veru, kwalia fukuhirie thambi iwe.⁹Kwa Mndumi weru Ruva haghire mborere na ireghewa, kwalia fumlekie we. ¹⁰Funaiichwa irwii lya Ruva Yaweh weru kwaiira hena sharia thakwe afunikie iiria kwa vahirindima vakwena Varumwi. ¹¹Vaisraeli voshe vaileghie sharia yafwo naighaluka ughongo kwailegha iichwa irwii lyafwo. Ireghewa mumu na iapa fiandikiwe hena sharia ya musa mhirindimaa wa Ruva, fikutiwe kaghu yeru kwalia fuhirire thambi.¹²Yahweh athibitishire firero ningefwo alefirerie kivungi naifwe na kivungi na vagheongotha veru kaghu yeru, kwaiiende kaghu yeru ijanga irwe. Kwalia mbai ya mbingunyi yoshe hanawahiho ihirika kindo kyokyoshe ngekyo kyairima iananithwa na kia kihirikie ifwo Yerusalemu. ¹³Thafundu kiandikiwe hena sheria ya Musa, mina ifi fyoshe fifuparie, mira bado funaterevafwe ireghewa ifumwa kwa Yahweh Ruva weru kwaighaluka naileka fivichwa naiivaria ukeni loka. ¹⁴Heikyo, Yahweh afivikie fivichwa akafiende kaghu yeru kwalia Yahweh Ruva weru naiwakeni hena mihiro yoshe achiihira, bado funaiichwa fwe irwii lyakwe.¹⁵Luvaha Mndumi Ruva weru, kulevafunyire vandu vafwo hena ithanga kwa kuvoko kughire nguju, kangi kukuvikirie irina ire vundu vwafwo kweka, hena mfiriu wa ithanga iwe kweka.mira bado fukuhiririre thambi; fuhirire findo fya hila. Kwa vundu vwa mihiro yafwo ya keni. ¹⁶Ruva, leka iding'a lyafwo live hacha na mri wa Yerusalemu hena mghomgo wafwo mtakatifu ii ni vundu vwa thambi theru, na kwa vundu vwa vuvichwa vwa papa veru.¹⁷Luvaha Ruva weru, arania thala tha mhiri wafwo na maombi ghakwe vundu vwe hurumiwa; Vundu vwa fwo, Ruva vika kyamu kyafwo klighire kilanga hena handu hefwo hatakatifu ireghiwe vukiva. ¹⁸Ruva wakwa frughua marwi ghafwo nanichwe tughua na mitho ghafwo uvone. Fukondiwe ulolie mri uchiila ghwa kwa irina lyafwo. Nfwakulombafwe lughenjo lwafwo vundu vwa keni yeru, mira ni vundu vwa huruma yafwo. ¹⁹Ruva, Mndumi arania! fureghie, fulolie na uhire kindo! kwa vundu mri wafwo kweka, kunachelewa Ruva wakwa, kwalia mri wafwo na vandu vafwo vakyailaghwa kwa irina lyafwo.²⁰Igheri nikirera kwa itereva na ilomba ireghewa thambi yakwa na thambi tha vandu vakwa Israeli, naighatika maombi ghakwa mothia yakwa vundu vwa Yahweh Ruva wakwa kwa vundu mghongo mtakatifu wa Ruva. ²¹Igheri nnatereva, mndu Gabrieli, ningewe nilemvonire hena ndoo iho ivokka alekwerie kwa fia ighara handu nikei, niveigheri vwa itathi ya kyavukwau.²²Alenjinikie imanya, Danieli, nichie luvaha kimacha nikunike iririkana na imanya. ²³Ukinadunge ilomba ireghewa amri ikafunywa nichie ighekunika majibu, kwalia kufuriwe mnu. Heikyo tafakari kirero ki na umanye ifunuliwali.²⁴Myaka thabini na thaba ighambiwe vundu vwa vandu vafwo na mri wafwo mtakatifu ikomesha makotha na thambi, naiende keni ya telele, na itimitha maono na vuroti nainavika wakfu handu hecha haelesherwe mnu. ²⁵Umanye nairirikana idungia amri iithwe yewia na iiagha kwa vusha Yerusalemu mpaka iwia lya mghefia mafura (akyagheva magheongotha) Hagheghira majuma thaba na majuma makumi mandatu na avi. Yerusalemu yaghwa hamwi na mitaa yakwe na mreshe, kivungi naighira magheri gha vwathi.²⁶Baada ya myaka ya majuma makumi matandatu na avi, mghefiwa mafura akondwa na avaagire kindo kyokyoshe we. Jeshi lya mgheongotha achie lya ukava mri na handu hatakatifu. Mwisho wakwe wafumilia hena gharika, na haghira fira mpaka mwisho vuvichwa vundenirerwa.²⁷Athibitishwa kilaghano hamwi na vandu vengi kwa myaka thaba. maghari ya myaka thaba aghemalia matathhighoshe. baada ya fivichwa afumia mndu aende Vukiva. Mwisho vuvichwa vwaghefumia kwa wia aendie vukiva."

¹Hena mwaka wa kararu koreshi mangi wa Uajemi,Ujumbe lulefunyiriliwe kwa Danieli, alechilaghwa pia Belteshaza ujumbe lu nile lwa keni. Ulekyahuthu firandue Danieli aleumanyire ujumbe alempatithire ifuma hena.²Hena mifiriyon inyi Danieli nileke hena maomboletho kwa wiki itharu. ³Thilighie kijo kichanyi, thilighienyi nyama, Sinyughienyi divai, kangi thikufirienyi mafura mpaka wiki itharu.⁴Hena mfiri wa ishirini na kana ya mwiri we voka, nikiva nike hawihi na mfo mrwe ningewo uchiilaghwa (Tigrisi), ⁵Nilelolerie kaghu nikamvona mndu arethori ya kitani aure mkanda hena kithi kyakwe uchembiwe kwa dhahabu njicha ifuma Ufazi. ⁶Mwiri wakwe uleketha kito, na sura yakwe ileketha radi. mitho ghakwe ghaleke tha ngengo tha tochi na mavoko ghakwe na marende ghakwe ghagheke tha shaba ithambiwe. Nairwi lya firero fyakwe fileke tha irwi lya ifio irwe lya vandu.⁷Inyi, Danieli njeka nilevonire maono, na vandu nileke navo handu hamwi vaghavonire vo maono. Mera, kindo kirwe kyeovosha kilevachirie kaghu yavo, na valerichie vakaova vovaka. ⁸Heikyo nilereghue njeka nanikavona maono gha gha ajabu. Haghireho nguju ireghue voshi yakwe ivonirwa lyakwa lyeaka lilebadilikie na iva ivoniwa lyekondekewa kangi hareghue nguju voshi yakwa. ⁹Kangi nikaichwa firero fyakwe, nanikina fiichwe nileghwie kifudifudi nikaichwa mario mengi.¹⁰Kuvoko kulenjibalirie, kangi ikanjifanya nikadedema hena maghoti ghakwa na mahi ghakwa. ¹¹Malaika aalenji, "Danieli, mndu atunzirwe mnu fimanye firero nifyo nikuvirie iwe. Mka nicha kwalia nemikuruma. "Akinamalie injivia ujumbu luu nilemkie nnadendema.¹²Heikyo akanjivia kunaovoha, Danieli. Idungia mfiri wevoka ukinavike kariongo yafwo ishigha imanya naikughatha kweka mothia ya Ruva, firero fyafwo fikaichwika, na nichie vundu vwa firero fyafwo. ¹³Mwana wa Mangi wa Vumangi lwa uajenmi alenjilegherie nanilevikiwe fwo na mangi wa Uajemi kwa mifiri ishirini na moja. Mera mikaeli, umwi wa Varwe alechie ighenjighenja.¹⁴Luvaha nichie ighekughenja kimacha umanye ikyo kyaghe fumia hena vandu vafwo hena mifiri ya mwisho. kwalia maono nikwamifiri iya irana fumia bado. ¹⁵Naigheri akiva akyanjivia firero fi nileghaluthire kyamu kyakwa nailolea mbai nathi lekyairima igayanyi.¹⁶We aleke tha mwana wa mndu alenjibalirie mumu wakwa na akanjirughua mumu wakwa kangi ni kwamvia itho alemkie mothia yakwa. Mndumi wakwa, nke hena ilya vwathi ivichwa vundu vwa maono; sighire ngju voshi yakwanyi ireghue. ¹⁷Inyi ni mri ndima wafwo. Luvaha nairima kwia irera na Mndumi wakwa? Kwalia thiiraure nguju kangi haghireho mruke ureghue voshi yakwa."¹⁸"kangi wia aghire thura ya mundu alenjibalirie na injivikia nguju. ¹⁹Aleghambie, "kunaovoha mndu akuthaminie mnu mborere na ive kwafwo!vUve kugire nzinya ughire nzinya! "na igheri arera nainyi nilepatie nzinya . Nilemvirie Mndumi wakwa na arere, kwalia kunjivikirie nzinya.²⁰Alenjivirie, "Lee kuichi ku haniki nichie kwafwo? Nawia mifiri ya hawihi ighekavana na mrwe wa ugiriki aghenda. ²¹Mera nakuvia kia kiandikiwe hena kitabu kya ukeni. Haghire hata umwi akyakurora ighira nguju hamwi na inyi vundu vwavo, ileka Mikaeli mrwe."

¹Hena mwaka wevoka wa Dairo Mmedi, inyi njeka nilechie ighemwiirimisha na imria Mikaeli. ²Naluvaha nakufunyira ukeni. Vamangi vararu vakuvuthira hena uajemi, na mangi wa kana ava mthuri mnu ikela voshe. Naigheri akigheghira nguju iiria Vuthi vwakwe aghemvuthira kila mndu kivungi na vumangi vwa Ugiriki.³Mangi aghire nguju avukia ngewe atawala umangi Mrwe, kangi aghenda iivariana na vundu vwakwe weka. ⁴Heikyo akigheva avukirie, vumangi vwakwe vwa tenyika na ighavanyika hena pepo inya tha mbinguni Mera vakave mbare yakwe wekawe wala thi kwa nguju thakwe igheri akyatawala . Ang'u vumangi vwakwe vwaghedukwa vundu vwa vengi kivungi na vagheghirwa vakwe.⁵Mangi wa Kusini aghira nguju, Mira umwi wa varwe vakwe avamndu araghire iovoha avaghire nguju anwarwa vurwe vwakwe vwa kimangi kwa nguju ndue. ⁶Mira igheri lya muda uchie vaghire muungano. Mfwu wa Mangi wa Kusini aghecha kwa mangi wa Kaskazini ighethibitisha makubaliano ghavo. Mire vakairimevo ithunza thya kuvoko kwakwe, nanga mangi akamkwe nanga kuvoko kwakwe. Aghelekwa ni vaya vamuendie na ndie wakwe, na wia amungie kuvoko hena igheri lyo.⁷Mera itawi ifuma hena miri yakwe lyabuka hena naftathi yakwe. Akikava ijeshi naiingia hena ngome ya mangi wa Kaskazini. Akavana navo na avakela. ⁸Aitika mirungu yavo mpaka misri hamwi na thanamu thavo tha chuma na fyombo fyavo fya petha na fya dhahabu fya gharama kwa myaka mingi aikaa hacha na mangi wa Kaskazini. ⁹Kangi mangi wa Kaskazini avamia umangi lwa mangi wa Kusini, kangi akufunya naighenda hena ithanga lyakwe wekafwe.¹⁰Vana vakwe vakuvika tayari iunganishaa ijeshi irwe. lyaendelea ikathania kila kindo, lyaira maghari mpaka hena ngome yakwe.¹¹NohomMangi wa kusini aichwa Iding'a, kangi aghenda akavane nawe, mangi wa kaskazini . Mangi wa Kaskazini alivuthira ijeshi irwe, mira ijeshi lyavikwa hena kuvoko kwakwe. ¹²Ijeshi lyaondolewa na ngoo ya mangi wa Kusini yavukirwa kaghu, kangi avavika makumi maelfu ighwa, mera akairime ikelawe?¹³Kangi mangi wa Kaskaxini avuthira ijeshi lyingi, irwe ikela lyevoka. Hena myaka michache ichie , Mangi wa kaskazini acha na ijeshi irwe iiure fifaa fingi.¹⁴Hena mifiriyo vengi vaghenda kivungi na mangi wa Kusini. Vana vagheililisha maghari ya vandu vakwe vamka vokadu iliikamilisha maono, Mera vakuthuma.¹⁵Mangi wa Kaskazini aghenda, ighethingira ithanga kwaivika mighongo naiteka mri ughire ngome. Majeshi gha Kusinui ghakairime imkagho hata vanajeshi vakwe vecha. Vakaghire nguju themkavo. ¹⁶Kivungi kyakwe, wia acha aghenda iivaria tamaa thakwe kivungi kyakwe. haghire hata umwi akyaghenda hena irira yakwe. Amka hena ithanga lya vucha na fikondekie fyaikaa mavokonyi ghakwe.¹⁷Mangi wa Kaskazini aeleketha kyamu kyakwe netha icha na nguju tha Vumangi lwakwe loshe, kangi haghira na iananiana lyahirwa ni mangi wa Kusini. Amnika mfwu ifuma hena vaka kimacha iukonda vumangi vwa kusini. mera mpangotho ukafanikiwe tho wala imthaidia. ¹⁸Henaikyo mangi aivaria mathanga gha pwani aghateka mathanga mengi. Mera amiri jeshi akikomesha kiburi kyakwe kangi akithababisha kiburi kyakwe kithie. ¹⁹Kangi aivaria miri ighire ngome hena ithanga lyakwe weka, mera akukuthuma naighwa;kangi akavonighwewe.²⁰Kangi Mndu avukia hena nafathi ningewe anuvika mtotha ushuru aire vundu vwa matumbi gha vumangi. mira hena mifiri ichie agheleghwa, mira thikwaiding'alyo kangi thihena firayo. ²¹Hena nafathi avukia mndu wedharauliwa ngewe vandu varakamnike heshima ya nguju ya kimangi acha bila ikuthudiwa naavoondoa vumangi kwa vulaghai. ²²Mothia yakwe, kila ijeshi lyafutwa thagharika jeshi hamwi na mgheongotha wa kilaghano vaangamithwa voshe handu hamwi.²³Idungia igheri lia ngelyo makubaliano ghalevikiwe hamwi nawe, aghenda kwa hila. Ava aghire nguju akiva na vandu vachachedu. ²⁴Kwafia aingia hena sehemu tajiri thana tha ijimbo, nakangi. kangi ahira kia ngekyo thre papa wapapa wakwe alekihirire. Aghava mateka nyara, na mali thakwe kighari kya vafuathi vakwe. Apanga apango weghugha ngome, mera ni kwa muda du.²⁵Avuthira nguju thakwe na ngoo yakwe kivungi na mangi wa Kusini kwa jeshi irwe. Mangi wa kusini akavana fira ake na ijeshi irwe lyigire nguju, mera airimewe imka kwalia vengi vavika njama vundu vwakwe. ²⁶Hata vaya vachiya kijo kyakwe kicha vajaribu immwanga nitha. Jeshi lyakwe lyaleghwa hacha tha gharika, na vengi vavo vawaghwa. ²⁷Vamangi voshe vavi, vakighira ngoo thighire vuvichwa. Kivungi na urwee, vaikaa hena metha imwi na ilembana, mera ikaghireyo mana yoyoshe. kwalia mwisho wafumia hena kipindi ngekyo kipangiwe.²⁸Kangi mangi wa Kaskazini aivia hena ithanga lyakwe akiva mthuri mrwe, na ngoo yakwe iyapinga vikali kilaghano kisha. Aghenda na kangi awia hena ithanga lyakwe weka.²⁹Hena igheri livevikie awia na ikava vumangi vwa Kusini. Kang kigheriki kikavekyo tha ivoka. ³⁰Kwalia meli ifuma kitimu thamkava, nawe aovoha naiwia nyuma. Ava aghire iding'a vundu va kilaghano kielesherwe, kangi avarora kicha vaya vakyagheleka kilaghano kielesherwe.³¹MAjeshi ghakwe ghavukia na ikufuru handu halesherwe(hena ngome. Vavutathi ghakewa, na vamtha fivichwa fyaghethababisha vukiva. ³²Na vaya vaghendie kwa vuvichwa kivungi na kilaghano, avalemba na ivavikia vuvichwa. Mera vandu vaya vamwiichi Ruva wavo kivungi na kilaghano. Avalemba na ivavikia vuvichwa. Mira vandu vaya vamwiichi Ruva wavo vagheva jasiri na vaondoa hatua.³³Vavdu vakagharie maghari ya vandu vaeliwe. Mera vakuthuma kwa ipanga na kwa ngngo tha moro; Vatikwa mateka naithokwa kwa mfiri. ³⁴Hena mfiri yekuthuna kwavo, vaghenjwa kwa mthaada kadu, vandu vengi vajiunga navo voka hena unafiki. ³⁵Hena vandu vakagharie vakuthuna kimacha ikuthamba ifuma kwavo na ikuthamba, na ikutakatha mpaka igheri lya mwisho kwalia igheri lilevikiwe linafikalyo bado.³⁶Mangi ahira ifuma na matakwa ghakwe akuvuthira weka na ikuvika mrwe ikela kila Ruva. Kivungi kya Ruva wa mirungu arera findo fivichwa, kwalia afanikiwa mpaka haya iding'a ikigheva ikamilikie. Hena kiya kileamuliriwe kikamighehirika. ³⁷Akajali mirungu ya vapapa vakwe wala Ruva afuriwe ni vaka. Kangi akamthare Ruva ungi wowoshe. Kwalia hena mndu wowoshe akuvika weka iva mrwe.³⁸Amheshimu Ruva wa ngome kivungi kya igha. Nirwa ngewe papa vakwe vamwiirikirievo ngewe amfura kwa dhahabu na fedha, kwa mawe gha thamani na zawadi thichiheshimika. ³⁹Athikava ngome imara mnu kwa mthaada wa Ruva mghenyi. Amnika ishima irwe wowoshe akyamshigha Avavika iva vaghetawala kaghu ya vandu vengi, Kangi aghava ithanga tha thawabu.⁴⁰Kwa igheri lya mwisho mangi wa kusini amkava mangi wa kaskazini amvamia kwa vukai, magare na wapanda farasi na meli nyingi. ⁴¹Nawe aghenda na kya ithanga naivania, maiira maghari. Nawe iangia hena ithanga lya vucha makumi alifu ya waisraeli vaghwa. Mira vandu va vatoroka ifuma hena kuvoko kwakwe. Waedomu, wamoabu, na mabaki gha vanddu va Amoni.⁴²Nawe aghola hena ithanga; ithanga lya misri ikakirweyo. ⁴³Aghira vurwe hena hazina tha dhahabu na tha petha na hena vuthuri voshe va misiri, vundu va Libya na Ethiopia vaikaa mbai hena tuva thha marende ghakwe.⁴⁴Mera mburi ifuma mashariki ma kaskazinithamuovosha, nawe afuma aghire idng'a lyingi kimacha ivakonda kabitha na ivatunza vundu vwe uharibifu. ⁴⁵Nawe ilyimtha ihema lya makao ghakwe gha kimangi hena bahari na mighongo ya vucha vwa utakatifu afikia mwisho wakwe, kagi hakaghire maghenja wemthaidiaho.

¹Hena igheri lyo, mikaaeli Jemedari mrwe ningewe achivaria, vandu vafwo, avukia. Haghira na magheri ghelya vwathi vuranawahi ifumia idungia ivoka lya ithanga mpaka, igheri ilyo. Hena igheri lyo vandu vakirwa, wowoshe ningewe rina lyakwe lyavoniwa hena kitabu. ²Na vengi vaya valee hena kiluli ithanga vavukia vadu hena ikia lya na vadu vundu vwa iraghwa na ilithwa vwathi ya telele.³Vaya vakaghari vagheaka tha kilanga kya anga lya kaghu na vaya vaghevarora vengi hena keni, vagheva tha ndondo telele na telele. ⁴Mira iwe, Danieli, fifwunge firerofi; kitunze kitabu kikiva kivikiriwe chapa mpaka igheri lya mwisho. Vandu vengi voricha kunu na kwia, na ikaghaa lya ongereka.⁵Kangi inyi, Danieli nilelolerie , kangi haleghire malaika vengi vamkie. umwi alemkie hena upande lu lwa kiro kya mfo, na ungi alemkie hena kiro kya upande lungi lwa mfo. ⁶Umwi wavo alemwirie mndu aleree thori tha kitani we aleke hena mkondo wa mfwo, " ihii, yaondoa igheri iki mpaka mwisho wa findofi nfyaghefumia.⁷Nilechue, mndu wia aleree thori tha kitani, aleke kaghu hena mkondo wafwo, alevuthirie kuvoko kwakwe kwa kumndumi na kuvoko kwakwe kwa kumtho ielekea ifwo kaghu kwa Ruva, na iapa kwakwe kwalia achiishi telele ku yagheva igheri na nusu igheri. Na kigheri kya nguju tha vandu vaelesherwe thikanmigheva thindekondeka, findo fi fyoshe fya gheva findemithia.⁸Nilechue, mera thiramenye. Heikyo nikamvetha Mndumi wakwa mambo ghaghoshe ghaghira matokeo maki?" ⁹Akaghamba, "Ghenda fyafyo Danieli, kwalia firero fifingiwe na ikavwa chapa igheri lya mwisho.¹⁰Vandu vengi vava vaelesherwe, vathambiwe mera vavichwa vaghenda hena vuvichwa. ¹¹Hena igheri lyo ningelyo itathi lya kawaida yeokewa likamigheva livuthirwe na mauthi ghechukitha likababishire vukiva linden=mthwa, haghira mifiri yapata 1,290.¹²Aghire kicha mndu wia akyavera mpaka mwisho wa mfiiri 1,335. ¹³Yakubidi uvuke ughende hena irira lyafwo mpaka mwisho, na kangi kwa hena. Kwavukia hena handu kunikiwe, mwisho wa mfiri."

¹Iki ni kirero kya Mndumi kifikie kwa Hosea mwana wa Beeri mifiri ya Uzia, Yothamu, Ahazi na Hezekia, Vamangi va Yuda, na hena mifiri ya Yeroboamu mwana wa Yoashi, mangi Israeli. ²Igheri Mndumi agaiye ivoka iiria kwa Hosea, akambia, "Henda uondue mka achishinda. Aghira vana vafumie hena ishinda yakwe. Kwa ku ithanga n-yashinda mnu na lindemleka Mndumi."³Bathi, Hosea akaghenda akamuondoa Gomeri mpfu wa Diblaimu, nawe akatika mda akaghira mwana wa Kyumi. ⁴Mndumi akambia Hosea, Amwilaghe irina yakwe Yezreeli. kwa ku igheri ighwihi naikava kenyi ya Yehu akutie damu ipfo Yezreeli, nanyi namalia vumangi vwa nyumba ya Israeli. ⁵Wafumia mfiri wia nachetenya vura vwa Israeli hena boto ya Yezreeli.⁶Gomeri akatika mda he akamghira mpfu. Niho Mndumi akamvia Hosea, "Umiilaghe irina yakwe niwe Lo Ruhama, Kwa ku thikavavonire henyi vwa thi kenyi ya Israeli, nikachevareghea kwa njia yoyoshe. ⁷Hena kwio namuvonira vwathi kenyi ka Yuda, nanyi namukira inyi njeka, Mndumi, Ruva wavo. Thamukivanyi kwa vura, ipua fira, kana vaghekwea farasi.⁸Henaikyo Gomeri akinamlekeshe Lo Ruhama, akatika mda na akamghiva mwana ungi wa kyumi. ⁹Niho Mndumi akarera, " Mwilaghe irina ya Lo Ami, kwaku imwe muvandu vakwa mwe, kangi inyi thi Ruva wenyyu nyi."¹⁰Hata kwio vwingi vwa vandu va Isreli vwava tha mthangalala wa eve, kuraka irime iupima kana intara. kyava tha haya valevirie, Imwe mu vandu vakwa" vaviwa , "Imwe mu vandu va Ruva ake na mo." ¹¹Vandu va Yuda na vandu va Israeli vathanganyika handu hamwi. Vo vavika mangi wavo umwi vo voka, na vafuma hena ithanga, kwaku wava mfiri wa Yezreeli mrwe.

¹Uvuvie veryu vakyumi, "Vandu wakwa! na kwa valumbwio, "kunderorwa huruma."'²Endenyi mwandutho wa mao wenyu, andenui mwandu, kwaku we thi mka wakwa we, kangi inyi thi mmi wakwenyi. Na avute ishanda yo yakwe mothia yakwe, na mihiroyo yakwe ye shinda maghari ya mavele ghakwe. ³Kole therekwio , namfunys thori na nirore ruhu yakwe thafundu tha aghiriwe. Nanyi nambika tha ikwatha, tha ithanga likondekie, nainyi nakuchenba upfwe vundu vwa laka.⁴Thikaghire mborerenyi hena vana vakwe, kwaku vo nivana ve shinda. ⁵Kwaku mae wavo andeva mgheshinda, na itho alemiwe aandehiva findo fya iraghwa. Alererie, "Navaivaria vambwie wakwa kwaku vachinjinika ngande yakwa na mringa, thori yakwa na ikwambe, mafura ghakwa na kyenywa.⁶Hena ikyo naagha ichafu ya mifwa yerinyilia njia yakwe. Naagha uvagha vundu vwakwe kimetha anavona handu heivia. ⁷We avaivaria vambwe vakwe mira akavafikie we. We avashigha, mira akavavonewe. Kangi arera, "Navwia kwa mmi wakwa we voka, kwaku nikindo kicha kwakwa kala ikela luvaha."⁸Kwaku aleichiwe ku inyi nilemnikie mehu, divai njicha na mafura, kangi niinyi nilemuonyerie petha na dhahabu, ngetho valetitumirie kwa Baali. ⁹Henaikyo naondoa mchu wakwe igheri ye kova, na divai yakwa njisha hena kilimu kyakwe. Naondoa sufu yakwa na kitambaa kitumikie hena ishikia ruhu yakwe.¹⁰Niho namfunya thori mithori gha vambwie vakwe, kangi haghhireho mndu amkira mavokonyi ghakwa. ¹¹Nambutira mborere yakwe yoshe-thikua thakwe, iandama ya mwiri, sabato thakwe na thikuku takwe toshe achigimbika.¹²Nakonda mithabibu yakwe na mriwa wakwe wa mafura, iyo alereie, "Li ni mishahara ngeyo ni nikiwe nivambwie vakwa.' Navachemba vwe mtivu, na nyama ta shabenyi taya. ¹³Nainyi namnika marigho kwaku andevika Ngathu ya Ngoma, akinafukije mafumba, akakuchemba na pete takwe na thori takwe, nawe akaivaria mapenzi ghakwe, akanjiivaa." Kwii ni fundu Mndumi arerie.¹⁴Heikyo naghenda nilembelembe. Nimuende ikwathenyi na irera nawe mboa. ¹⁵Nanyi namvwighiria mithabibu yakwe, na boto ya Akori tha mlango wa ikuji. We anjighatu ipfwo thafundu alehirire hena mifiri ya vuthoro vwakwe tha hena mifiriyo alefumie hena ithanga ya Misri.¹⁶Kyacheva henamifiriyo- Iki nikyo kirero kya Mndumi-"' Ku kwanjiilagha, 'Mmi wakwa na ku kwanjiilagha he pfwo inyi, Ngoma yakwa. ¹⁷Kwaku navuta marina gha Ngoma hena mumu wakwe; marina ghavo ghache kumbwache gho.¹⁸Mfiritho navika ndaghano hamwi na vanyama hena miremi vundu vwavo, na ndeghe tha kaghu, na vindo vichi bulutika, mbai. Navuta vura, ipua na fira hena ithanga nanyi nakuvika ulae kwa vumboa.¹⁹Nava mmi wapfwo tele na tele. Nava mmi wapfwo hena keni, inyanyiriwa, iria mmana ndaghano na ivona vwathi. ²⁰Na mmi wpfwo kwa iria mma. Na iwe kwanjimanya inyi, Mndumi.²¹Na ifiri wia naghata -iki nikyo kirero kya Mndumi." Natighaluta kaghu, navo vaghaluta ithanga. ²²Ithanga yavwaghania mchu, divai njisha na mafura, na vaghaluta Yezreeli.²³Namvia njeka hena ithanga vundu vwa kwa, na mmbonira vwathi Lo Ruhama. Nainyi nambia Lo Ami, "Iwe ni Ami Ata, navo wanjivia, 'Iwe ku Ruva wakwa."'

¹Mndumi akanjivia, "Ghenda he, ufure mka, afuriwe ni mmi, mira ni mwasherati. Umfure tha inyi, Mndumi ni vafurie vandu va Israeli, handu hamwi naku mvaighalukia mirungu ingi na ifura mikatee ya thabibu. ²Hena kwio nndemghulia njeka kwa virumbue ikumi napitanu fya petha na homeri letheki ya shayiri. ³Nilembirie, "Nimthari uikae handu hamwi na inyi mifiri mingi. Kwairima iva mwasherati kana iva mndu ungi wowoshe kwa njia iyoiyo, nava handu hamwi na imwe.⁴Kwa ku vana va Isreli vaikaa kwa mifiri mingi mndu mrwe dhabibu, fishumbari vya maghwe, efodi kana thanamu ta kenyi. ⁵Kunu nyuma vandu va Israeli vachevwia na ishigha wavo. Na hena ifiri ya mwisho, vachecha mvadedema mothia kwa Mndumi navucha vwakwe.

¹Iranienyi kirero kya Mndumi, imwe vandu va Israeli. Mndumi aghire mwandu na vandu va ithanga, Kwaku haghire ukeni ho kana iriamma hena ndaghano, haghireho immanya Ruva hena ighanga. ²Haghire ireghewa mumu, mongo, ivwagha, vurango na ishinda. Vandu vandekela mwiaka yote, na nthakami ikyacha baada ya nthakami.³Heiyo ithanga n-yauma, na kila mndu avue hena yo akyareka; nyama hena mighuda na ndeghe tha kaghu, hata mapere hena eve, ghavutwa.⁴Mira kunairikia mndu wowoshe iende mwandu, munairirkia mndu wowoshe anyanyirie mndu ungi kwaku imwe nimwee vaghetatha nikinamuthitaka. ⁵Naimwe vaghetatha mwakutana igheri ya mthaghari; varoti navo vakutuna handu hamwi na imwe kio, nainyi naruma mao wapfwo apatwe ni ndenga na ipfwa.⁶Wandun wakwa muakondwa ka thababu ye vura kiavia ku kwa vaghetatha vaghenddelegha kiavia, na inyi navalegha ranava vaghetatha kwa ku. Kundeivaa sheria yakwa ingwa inyi ni Ruva wapfwo, nainyi naeivaa vana vapfwo. ⁷Vaghetatha vengi valeongerekie mnu valehirire thhambi hena inyi. Valelachire iichwa yavo likava iraghwa.⁸Mvakulitha thambi ya vandu vakwa vo ni vandu vaghire ioka mwiri ikela vavichwa vwavo. ⁹Kyava sawa kwa vandu tha kwa vaghetatha; navalithavwathi voshe kwa mihiro yavo ; Navaliha kwa fundu vahirire.¹⁰Vaya mira vaghutavo, vashinda mira vangerekavo, kwaku vandeghenda kua na Mndumi.¹¹Wandeefura ishinda njafi, na njafi njisha, ngeyo iondorie imanya yavo. ¹²Vandu vakwa vachishigha kiavia kwa sanamu tavo ta mbao, na ndata tavo tekufiahikia tichivanika varoti. kwa ku irirkana ys uasherati livalembie na vandehiva tha vagheshinda vakaleka iva vagheria mma kwa Ruva wavo.¹³Vafunya matathi kaghu ya mlima na ivkea ubani hena mlima thinyi haghire mshe mcha. Basi vepfwuvenyu vachishinda, na vepfwu venyu vachishinda. ¹⁴Inyi thikavalithe vwathi nyi vepfwu wapfwo kigheri mmbathaghua ihira nasherati, kangi vepfwu vapfwo kigheri mvashinda. Kwaku vandumi navo mvakufunya kwa vagheshinda, na vajifunya dhabibu kimedha vairime ihira vindo vya vasherati na makahaba. Hena kwio vandu varaichi vapaswa ni ndenya na ipfwa.¹⁵Hamwi na iku iwe, Israeli, kushindie mira Yuda anatarirwa kivichwa. Imwe nuraghenda Giligali, munaghenda mpaka Beth even. kangi muaapa, Mndumi wa keni. ¹⁶Kwa maana Israeli aleghire irugwa, tha ngachenjijeuri Ngetha1 Mndumi airima avaende hena ndisha tha magonji handu haghire nafathi?¹⁷Efraimu akuingine hena thanamu, mleke aikae weka. ¹⁸Hata kigheri njafi yavo ivukie vakaendeka ishinda vamangio vakwe vafurie mnu iraghwa yavo. ¹⁹Mkuta wampfwanga kwa makungo hakwe; navo vavona iraghwa kwa vandu vwa ito ya Ruva.

¹Iranienyi ifi, vaghetatha! mughire kiavia, kenyi ka Israeli! Iranienyi, kenyi ka Mangi! Kwa ku inyanyiriwa yacha kaghu yenyu voshe. Mundeva mshohodi ipfwo Mizpa na nyavu ialikwe kaghu ya Tabori. ²Vaghefunya thiri ta vandu vachimka mnu hena ivwagha, mira navalitha vwathi voshe.³Niichi Efraimu, na Isreli anakuthughana kwakwa. Efraimu luvha kundeva tha mgheshinda; Israeli ni unajisi. ⁴Mihiro yavo gavairikiayo imghalukia Ruva, kwaku maririkano gha shinda ghake voshio kwavo, na vuka mmanyevo Mndumi.⁵Tiri ya Israeli iyavashuhundia; henaikyo Israeli na Efraimu vakutuna ikonda yavo; na Yuda nawe apatwa ni ndenga na ipwa hamwi navo. ⁶Vaghenda hamwi na magonji ghavo na ngumbe tavo imuvaria Mndumi mira vakamvonevo, kwa wandekufunya ifuma kwavo. ⁷Nilevakela mma kwa Mndumi, kwa ku vaghire vana haramu. Luvara ngathi njisha ta mwiri taruma vapatwe ni ndenga ifpwa na mighunda yavo.⁸Kava tarumbeta ipfwo Gibea, na tarumbeta plama. Irwi ye fugha ya fira ipfwo Beth Aveni. Fwakuivaria, Benyamini! ⁹Efraimu yava kio mifiri ya mariho ghaikonda. Maghari ya mbare Israeli nitengethe mburi yachefumia.¹⁰Varwe va Yuda ni tha waya wachivuta ni mwaka. Nanyi nakuta udinga yakwa Kaghu yavo tha mringa. ¹¹Efraimu andepatwa ni ndenya naipfwa, andepatwa ni ndenya na ipfwa kwa inyanyiriwa, kwa ku andeivara kwa ifura iivaria sanamu.¹²Hena kwio nava tha nondo kwa Efraimu, na tha kindo kiborie hena kenyi ya Yuda. ¹³Efraimu akinavone ndware yakwe, Yuda akavona ingongo yakwe, Efraimu akaghenda Ashuru; Yuda akaruma mnjama kwa mangi mrwe. Mira airimiewe ivakira vandu kana inura ing'ongo yapfwo.¹⁴Hena ikyo nara tha thimba kwa Efraimu na tha thimba hena kenyi ya Yuda. Inyi yee inyi, nareka na ghenda kua; Navaondoa, na hakaghire ho mndu we mukira. ¹⁵Naghenda na ivwia handu kwakwa, mpaka vamanye thambi yavo na ishigha kyamu kyakwa mpaka vanjishighe kwa nguju hena vwathi vwavo.

¹Nnjo, fuvwie kwa Mndumi. kwaku andefutenya firumbue rumbue, mira afukira, andefutema, mira afupfwunga mang'ongo gheru. ²Ikamitha mifiri ivi afufua, mfiri wa kararu afuvutira, na fwaikaa mothia yakwe. ³Naipfwe fumanye Mndumi fuendelee imanya Mndumi. Icha yakwe ni keni tha ikero; acha kweru tha mwera, tha mwera wa fuli vundu uchikava ithangenyi."⁴Efuraimu, nikuhirire iki? Yuda nikuhirire iki? Iria mma yapfwo ni tha ilwi ya ikero, tha imi nitavuka mapema. ⁵Hena ikyo nndevatenya firumbue rumbue kwa nyumu ya mroti, ndevavwagha kwa firero fya mumu wakwa. Maagitho ghapfwo ni tha kilanga kyaaka.⁶Kwaku nnatamani iriamma wala thi ito ya Ruva yo, na imanya Ruva ikela itathi yeokea. ⁷Tha Adamu vandekonda kilaghano; vahererwe iria mma kwakwa.⁸Gileadi ni mri wa vaghekonda ughire marende gha nthakami. ⁹Tha mafio ghavagheiva vaverie mnd, kwio vaghetatha vachivungana handu hamwi kimetha vavwaghe wandu kwa njia ya Shekemu: vahirire uhalifu wa iraghwa.¹⁰Hena kenyi ya Israeli nndevona kindo kivichwa; Ishinda ya Efraimu like haya na Israeli andevikiwa unajisi. ¹¹Kwaku iwe, Yuda viro fithaghuriwe, nikami vwighira urithi wa vandu wakwa.

¹Ikenda yoyoshe nashigha ikira Israeli, thambi ya Efraimu ikamrughuliwa, hhamwi na mihiro fivichwa fya Samaria, kwaku mbalemba; mrango aingia na ikundi ya varango ishambulia mtaenyi. ²Vaichivo ngoonyi kwavo ku nikumbukie mihiro yavo mivichwa. Luvaha mihiro yavo iyavajunguluka : ike mothia ya kyamu kyakwa.³Vundu vwa ikunda yavo vande ruma mangi aichwe kicha, na maofia vavo kwa mongo wavo. ⁴Voshe vachishinda, tha itanuru ya moro likorerwe ni mgheoka; achileka ivwighiria ni moro idungia ikanda mchu mpaka uchachuke. ⁵Mfiri wa mangi weru, varwe vakaku umbetera ku ni vawaji na vaka vwa divai. Akaghola kuko kwake hena vaya vavekya beresha.⁶Kwa ngoo tha itanuru, vo wachipanya mipango yavo ya moro. Inding'a yavo lichilaa kio bagha; Ikero lichia ka kaghu tha moro. ⁷Voshe mvaaka moro tha itanuru na ivaokea vaya vavatewele vamangi wavo voshe vandeghwa; haghire ho hata umwi wavo akyanjiilagha.⁸Efraimu akyakulemba weka maghari ya vandu Efraimu ni mkate weremi ghalutuwe too. ⁹Vaghenyi nguju takwe mira aichiwe, Njwii ta mvwii ntamuthuka kaghu yakwe, mira aichiwe.¹⁰Tiri ya Israeli iyavaholelea; hata kwiyo, vanavwia vo kwa Mangi, Ruva wavo, wala varamshighe hamwi na ifyo fyoshe. ¹¹Efraimu nitha ibeta andevara icha na aghirewe kiavia ailaghwa ighenda Misri, kangi atole ighenda Ashuru.¹²Vakighenda, naala nyavu yakwa kaghu yavo, nanyi navaghutha tha ndeghe ya kaghu. Navaghutha vwathi hena ishushufiana yavo hamwi. ¹³Vwathi vwavo! kwaku vandereka ifuma kwakwa. Ikondekiwa n-yawachia! Vo vandepinga mburi yakwa! Nifure ivakira mira valerera mongo vundu vwakwa.¹⁴Kangi nanya vanjifughirievo kwa ngoo yoyoshe, mira m.mbahuluma nyanyika vundu vwa nafaka na divai njisha, mira mvanjikonda. ¹⁵Hamwi na nimloshire na idindisha mavoko ghavo mira luvaha mmbaya njama injihiviva vindo fivichwa.¹⁶Mmbavwia mira mmbavwia kwakwa vo, Inyi nike Kaghu. Vo nitha fura uraghire ikuji. Varwe vavo vaghwa kwa upanga vandu vwa thuluma ya mijumu yavo. Ili yava ivaghwa yavo hena ithanga ya Misri.

¹Vika tarumbeta hena miumu yapfwo! Tai ikyacha kagu ya nyumba ya Mndumi kwaku vandu vandetenya ndaghano yakwa na ikonda sheria yakwa. ²Mmbanjifughia, Ruva wakwa, Ifwe hena Israeli fuichi.' ³Mira Israeli andelegha ficha, na mtho amuivaria.⁴Vavikie mangi, mira thifundu nifurienyi vavikie varwe, mira thiichini. Kwa petha tavo na dhahabu wachembie sanamu vovoka, kimetha vatemiwe kua." ⁵Ngache yapfwo indeleghwa, Samaria, Indig'a yakwa n-yaaka kaghu ya vandu va mpaka indu wanyanyiriwa?⁶Kwa ku sanamu ii ifumirie Israeli, fundi aleichembie, thi Ruva we! Ngache ya Samaria yatenywa firumbue rumbue. ⁷Kwaku vandu vachiviaa mkuta na vakove Kiriarithoni. Mbeu timki tighireto mirwe, ichifunyayo mchu. Kole ikakua, waghenyi vaiya.⁸Israeli imirirwe; luvaha mvalaa maghari ya vaithanga tha kindo kiraghire maana. ⁹Kwaku valeghendie Ashuru tha punda ya thakenyi ike yoka Efraimu aajirie vambwie vakwe weka. ¹⁰Hamwi naku vaajiriwe vambwie maghari ya vaithanga, Luvaha navathanganya handu hamwi. Vo vadunga ireka vundu vwe nyanyathwa mangi na vaku.¹¹Kwa ku Efraimu iongerere kitalo kwa matashi gha thambi, mira tindeva kitalo kwa ihira thambi. ¹²Niirimie iandika sheria yakwa kwavo kando fiku ikumi, mira vaveivona tha kindo kyekugha kwavo.¹³Vundu vwa ito ya Ruva, muchifunya nyama na muiye, mira inyi, Mndumu, n-yhamuivi kianyi. Luvaha naririkana ihuthu vavichwa vwavo na ivalitho vwathi vundu vwa thambi tavo. Wavwia Msri. ¹⁴Israeli andenjiia inyi, mgherumba wakwe, na andegha manyumba. Yuda andeimarishe, miri mingi, mira navuma moro Kaghu ya miri yakwe, ngome yakwe yakondeka.

¹Kunanuliwa, Israeli, kwa inuliwa tha vandu vengi. Kwaku kunderia mmapfwo, kundemleka Ruva wapfwo, kundefura ilicha mshahara kwa mwasherati hena thakafu toshe ta nafuka. ²Mira thakafu na divai, tavalithato, divai njisha yavaduikia.³Vairimavo ighenda mothia iika hena ithanga ya Mndumi hena kwio Efraimu avwia Misri, mfiri umwi vaya kijo kivichwa ipfwo Ashuru. ⁴Hakamfunyire vo Mndumi itathi ya divai, wala vakamtumbishevo. ita ya Ruva yavo yava kwavo tha kijo kya matanga voshe wakiga vava vandeya najisi. Kwaku kijo kyavo kyava kyavo voka; kikaingiekyo kenyi kara Mndumi.⁵kwaghira iki mfiri wa ngathu ivikiwe rasmi, ifiri wa ngathu ya Yahweh? ⁶Kwaku, lolea wandericha vavichwa, Misri yavavunganya, na Nofu gha yavarika. Kwaku mabene ghavo gha petha ghava navo, na mifwa yaichura nyumba tavo.⁷Mifiri yelithwa vwathi ichire, mifiri ye lihirwa fivichwa ichie. Vaisraeli voshe vamanye kwio. Mroti ni ifire, na mndu afililiwe achivukwa, vundu wa vuvichwa vwapfwo vurwe na vuntho vurwe.⁸Mroti niwe wa Ruva vakwa kaghu ya Efraimu. Mira mdegho wa ndeghe uke kaghu ya njia takwe toshe, na vuntho vuke hena nyumba ya Ruva wakwe. ⁹Vakukondie voka tha mifiri ya Gibea. Ruva avakumbuta ikonda yavo, nawe avalithavwathi thambi tavo.¹⁰Mndumi akarera, "Nikinaikolie Israeli; ike tha ikasha thabibu ikwathenyi. Tha ndunda tevoka ta kilimu hena mri wa mafura, n-ndevavona vapapa venyu. Mira vakaghenda Baal Peori, navo vakakufunya hena ngoma ya iraghwa. Nilevavichwa tha ngoma valeifurie.¹¹Vundu vwa Efraimu vurwe vwavo vwafuma tha ndeghe. Hakaghireho ighira, haghireho ilemwa, walaa mghetika mda. ¹²Handu hamwi na iende vana, navaondoa kimetha inareghwa hata imwi. Vwathi vwavo nikavara.¹³Ninduivona Efraimu, thakwamba ni tiro, aviewe hena vumbu, mira Efraimu afunya vana vakwe hena mndu achevavwagha. ¹⁴Vanikie, Mndumi- kwavanika iki? Vanike ndenyi yakonda mda na mavele gharachi funya mariva.¹⁵Vundu vwa vuvichwa vwavo voshe ipfwo Gilgali, nifovundu nilevadahie. Vundu vwa mihiro yavo ya thambi navatangira na ipfwo bwang'a hena nyumba yakwa. Thikamufurehenyi, varwe vavo ni vaghekonda.¹⁶Efraimu ni muaji, na miri yavo indeuma, mvaghiorahevo ndunda. Hata kole vaghire vana, navavwagha vana vavo vavafurie. ¹⁷Ruva vakwa avalegha kwaku valeghie ikudua. Vava vandu vagheivaira maghari ya mathanga.

¹Israeli ni mthabibu mcha ngetho uchighira ndunda takwe. Thafundu ndunda takwe tichiongereka nikwio kwio achiagha vitalo vingi. Kwaku ithanga yakwe ighirwe ikela, takwe iteveche mbiwe kindokicha. ²Ngoo yavo niyelemba, Luva nkyavatara vakuruke milaho yavo. Mndumi afikonda vitalo fyavo, akonda mighamba yavo.³Kwaku varera, "Fughirefwe mangi, kwaku fumlekie Mndumi. Na mangi avairima ihira iki? ⁴Mwarera firero fyoka na ivika ndagano kwa iapa mongo. Hena kwio keni iacha mara ghahire thumu hena mifo ya miremi.⁵Vandu va Samaria waovoha vundu vwa ngache ta Beth Aveni. Vandu wakwe famfughire, thafundu vahirire vaghetatha vaya va ngoma vaya ngevo vachue kicha kaghuyavo na varwe vwavo, mina vakehohevo. ⁶Vo vaondoa vatikiwe Adhuru tha itathi kwa mangi mrwe. Efraimu avona iraghwa, na Isreli avona iraghwa vandu vwa ngoma takwe.⁷Mangi wa Samaria apatwa ni ndega na ipfwa, tha kibathi kya ukwi kaghu ya mringa. ⁸Ughongo wa kaghu uvichwa wakondwali niyo thambi ya Israeli! Miri na thaka fyava kaghu ya fitalo fyavo. Vandu vaghavia mafumbu, "Fushikienyi ifwe na mafumbu, "Funywienyi!"⁹Ee Israeli, Kundehira thambi idungia mifiri ya Gibea, kundereghwa ipfwo. Yeto ngetha vira fyavapata vana vavichwa ipfwo Gibea?¹⁰Nighemshigha navalitha vwathi. Vaithanga vavwarana handu hamwi navo na ivavika hena kipfungo vandu vwa vavichwa vwavo kando kavi. ¹¹Efraimu ni ngache iloshirwe ifurie ibughutua firo, henaikyo navika jothi kaghu ya nthingo yakwe njicha. Efraimu nauvikia jothi; Yuda arema Yakobo aghomoa ipigo we weka.¹²Kuvikienyi hena keni, funyenyi ndunda ya irimma ya ngano. Chimbuenyi teri yenyu iranaviawa, kwaku ni mifiri yemshigha Mndumi, mpaka akichecha na ivutira keni kaghu yenyu. ¹³Munderema vuvichwa, mundekova thuluma. Mundeya ndunda ya mongo kwaku kulevikie ikuji hena mipango kwaku kulavikie iuji hena mipango yapfwo na hena vathikari wapfwo vengi.¹⁴Hena kwio mlipuko wa fira wavuka maghari ya vandu vapfwo, na miri yapfwo yoshe ighire ngome yakondwa. Kyava tha shalmani alekondie Beth Arbeli mifiri ya fira igheri mae aletenyikie firumbue rumbue na vana vakwe. ¹⁵Hena ikyo kyava kwapfwo Betheli, vundu vwa vuvichwa vwapfwo varwe. Igheri mthaghari mangi wa Israeli atemwa pere.

¹Igheri Israeli nighe mthoro nilemfurie, na nikamwilagha mwana wakwa ifuma Misri. ²Tha fundu vaileghwe, ni fundu vavukie kwakwa. Vakafunya itathi ya ngoma kwa Baali, vakashigha ubani kwa ngoma.³Mira niinyi nimloshire Efraimu iivara. Ni inyi nivavutire kwa thilaha tavo, mira varamanye ku nilevafurie. ⁴Nilevathongolie kwa mighogho ya vandu, ikuima ligheri ifura. Inyi nileke tha mndu apunguthere jothi kaghu ya mata ghavo, na nikakondeka na nikavalitha.⁵Ngetha, Vavwiavo ithanga ya Misri? Ngetha, Ashuru yavatawalayo kwaku vandelegha ivwia kwakwa? ⁶Ipua yaikaa kaghu ya miri yavo na ikonda madanga gha floti fyavo, washa pere vundu vwa mipango yavo voka. ⁷Vandu vakwa vandefura injileka. Handu hamwi na iku mmbailagha kwa wia Ake kaghu, haghireho mndu avatasha.⁸Nairima kwia ikuleka, Efraimu? Nairima kwia ikutika, Isreeli? Nairima kwia ikuhirira tha Adma? Nairima kwia ikuhirira tha Seboimu? Ngoo yakwa indeghaluka voshio yakwa; vuonwa vwakwa vwoshe vundeongeveka. ⁹Thihaichwe iding'a ikai nyi; Inyi thikarume mushe pere nyi Efraimu. Kwakuinyi ni Ruva kangi inyi thimndu nyi; Inyi thighire thambinyi maghari yenyu, nanyi thikachenyi nighire iding'a.¹⁰Vanjiivavia Mndumi. Navindima tha thimba. Nainyi nafugha kwa vwathi, na vandu vacha vakyadedema ifuma handu vuva lichighwia. ¹¹Vacha mvadedema tha ndeghe ifumie Misri, tha ibeta lifumie ithanga ya Ashuru. Navatasha vairime iikaa hena kenyi kavo." Ni fundu Mndumi arerie.¹²Efraimu akyanjighaka kwa firero fya mongo, na kenyi ya Israeli kwa ilemba. Mira Yuda bado akenainyi, Ruva, na nimgheria mma kwakwa, mndu nichi Ruva.

¹Efraimu achikulitha mkuta na iiviria mkuta wa kibuha ruva. We kila igheri ni irera mongo na ikonda vandu. vachihira ndaghano na Ashuru na iondoa mafura gha Misri. ²Mndumi nawe aghire mashitaka na Yuda na amlitha vwathi Yakobo kwa findo fia ahirire; amliha kwa fia ahirire.³Hena ndenyi Yakobo akamvwara wavo tatu, na hena vathima vwakwe akudindishire kwa Ruva. ⁴Avweghene na malaika akakela. Afughie na ilomba kwa ficha vya Ruva. Alethengene na Ruva ipfwo Betheli; Ruva akagaya nawe ipfwo.⁵Iu niwe Mndumi, Ruva va majeshi; Yahweh" niyo irina yakwe. ⁶Hena kwio nivare kwa Ruva wapfwo. Ria mma na uhuru wa ndaghano, na ummbere Ruva wapfwo mifiri yoshe.⁷Vaghekumba findo baghire mithani ya mongo mavokonyi ghavo; vafurie ilemba. ⁸Efraimu akaghamba, Kya heni inyi ni mthuri mnu; Nndeva mthuri kwa nafsi yakwa. Hena ngathi yakwa yoshe vakavonevo vavichwa vwovwoshe vo voshi kwakwa, kyokyoshe kyairima iva thambi."⁹Inyi niinyi Mndumi, Ruva wapfwo idungia ifuma ithanmga ya Misri. Nikakuvika uikae he hena ihema, tha mifiri ya ngathu ivikiwe. ¹⁰Nilevavirie varati, na nivanikie maono fwaa vandu vwenyu kwa kuvoko kwa mroti nifunyire fwanyanyi.¹¹Kole haghire vuvichwa ipfwo Gileadi, keni vandu vavievo. Gilgali mmbavwagha ng'umbe; fitalo fyavo fyava tha fwanyanyi ya ighwe hena misharambwe ya mighunda. ¹²Yakobo akaricha mpaka ithanga ya Aramu Israeli akahira ndima kimetha anikwe mka; nawe akaembea magonji kimetha anikwe mka.¹³Mndumi akavaende Israeli ifuma Misri kwa iiria mroti, nawe akavaghula kwa mroti. ¹⁴Efraimu amchukihire mnu Mndumi. Henakwio Mndumi wakwe alekelea nthakami yakwe, nawe amvwiria iraghwa yakwe.

¹Efraimu akinarere, haleghire kididimo. Alekukwerere hena Israeli, mira akahira fivichwa vundu vwa matatho wa ngoma, mawe akapfwa. ²Luvaha mmbahira thambi mnu ikela mmba chemba ngoma ta minya ifuma hena petha thavo, ngoma kwa kiringanyo kya isstawi yavo, toshe ni ndima ta m,afundi Vandu ware vundu vwavo, "Vandu va mvafunya ito ya ruva na ibuthu ngoma.³Hena kwio vava tha mailwi gha ikero, tha imi lichithia fia tha makapi gharumie hena mkuta ifuma terinyi, na kangi tha mti ufumie hena bomba.⁴Mira inyi ninyi Mndumi, Ruva wapfwo, idungia ithanga ya Misri. kukammanye Ruva ungipfwo theremi inyi; kangi ikela inyi haghireho mghekira ungi. ⁵Nilekumanyire ikwathenyi, hena ithanga liumie. ⁶Igheri kuleghire kijo, kuleighute kigheri kuleighuitire , ngoo yapfwo ikavutirwa. Hena kwio kundenjivaa.⁷Nava tha thimba; tha mlula nalolea mmbai wa njia. ⁸Mwacha pere tha dubu ithokiwe vana vakwe. Nainyi nabara mabfu tavo, na ipfwo mwasha pere tha thimba tha nyama ya thakenyi yarandua fibarebare.⁹Israeli, vapatwa nindenga na pfwa, niitho akutasha? ¹⁰Mangi wapfwo aekwi, kimetha akukire hena miri yapfwo yoshe? Vakekwi varwe, ngevo kwavo kunjivirie kwii, "Njinika mangi na varwe? ¹¹Nikunikie mangi kwa iding'a yakwa, nikamwndoa kwa iding'a yakwa.¹²Vuvichwa vwa Efraimu vuthughenwe, ikonda yakwe lithughenwe. ¹³Avwara ni ivoo yeghira, mira ni mwana ifire, kwa ku mfiri weghirwa, akafumewe ndenyi.¹⁴Ngetha namukira kwa kuvoko kwa tiri? Ngetha namukira na kipfwa? Iwe kipfwa ghaekwi mavwathi ghapfwo? Iwe mbira kiekwi ikyo kukondie? Mborere yathughanwa ni mitho ghakwa.¹⁵Hamwi naku Efraimu akyakela maghari hena vavo, mkuta wa kibuka ruva uchie, mkuta wa Mndumi wagava ifuma ikwathenyi. Mfo wa mringa wa Efraiimu wauma, na kithima kyakwe kyaghirakyo mringa. Mbichwa wakwe atenya kienge kyakwe kya kila kindo kya thamani.¹⁶Samaria yaghira thambi, kwaku andemleka Ruva wakwe. Vapfwa kwa ipua, vana vavo vandu vatenywa, na vaka vavo vanyonge vamanyika voshe pere.

¹Israeli, vwia kwa Mndumi, Ruva wapfwo, kwaku kundeghwa vundu vwa vuvichwa vwapfwo. ²Onduenyi firero hamwi naimwe muvwie kwa Yahweh. Mummbie, "Vuta vuvichwa vweru vwoshe, uirikie ficha kimetha fuirime ikunika ndunda ta mwumu yeru.³Ashuru yafukiruyo; Fwakwea fwe farathi ighenda firenyi. Fwairimahe fwe iivia ndima ya mavoko gheru, imwe mumivungu yeru kwaku kwapfwo mndu araghire ndie achivona mborere.⁴Namukiva kwa ighaluka yenyu; Nainyi namufura kwa ngoo, kwaku iding'a yakwwa yavuka kwakwe. ⁵Nava tha imi kwa Israeli; athambua tha maova na ifunya miri tha murenthi hena ithanga ya Lebanoni. ⁶Fyara fyakwe fyarita; Vucha vwakwe wava tha miri ya mafura, na mbungo yakwe tha micrenthi ya Lebanuni.⁷Vandu vachiikaa hena mshe wakwa vavwia vavutwa tha nafaka na maova tha mithabibu. Vurwe vwakwe wava tha divai ya Lebanoni. ⁸Efraimu, nihire he ngoma? Inyi namghatu na imtuntha. Inyi niketha mberoshi mara ghakwe, nighakijani mifiri yoshe; ifuma kwakwa facha ndunda tapfwo."⁹Niitho aghire kiavia kyemanya mburi ii? Niitho aichi mburi ii kimetha avamanye? Kwaku njia ya Mndumi niyakeni, vaya kivatarire vaghenda hamwi, mira vaghekonda vaghwa hena we.

¹Iki ni kirero kya Ruva kimchirie Yoeli mwana wa Petueli. Iranienyi ifi, imwe vaimiku, Kangi iranienyi imwe vaikari va isanga. ²Hang'u lee, iki kithongorie iva nyuma ya mifi yenyu hang'u hena mifiri ya vaku ndio wenyu. ³Vavie vana vafyo kindo-cha, kangi lee vavalekie vana vavo, vana va mbare ya mothia.⁴Fia filereghiwe ni ngweghu indelighwa ni nzighe nduwe, fia filereghiwe ni nzighe na makaraghanjo findelighwa, na filereghiwe ni makaraghanjo findelighwa ni madumbiri.⁵Vakenyi imwe vagheirwa, fughenyi! Lulumenyi imwe voshe mchingwa njafi, ang'u njafi njicha inderumbuka ifuma kwenyu. ⁶Ang'u lee vaithanga kaghu vandelia kaghu ya ithanga yakwa; vadindie vavavaitara. Maghegho ghakwe ni maghegho ghathimba. ⁷Aghoshire mremi wakwa wa miithabibu iva handu heovosha, Aondorie mtini wakwa. Aondorie ikonde yakwe akalikumba kua, fyara fyakwe vindevafya njewa.⁸Lulumengi tha mfyu liriyo aree magunia kwa kifwa cha mmi wakwe mdu. ⁹Itathi ya mchu na ya itathi ya njati ghandekumbiliwa kua na nyumba ya Ruva. Vaghetatha, vanjama va Ruva vachiluluma. ¹⁰Mire iindekondwa, na ithanga lindeshokera, Ang'u firo findekondwa, njafi irumbukie indeuma, mafura ghakondiwe.¹¹Vonenyi iraghwa, imwe vagherema, fughenyi vagherema mithabibu, kwa ngano na vughimbi. Kwa firo fya miremi na fyo vikondekie. ¹²Mithabibu ikondekie na miri ya mitini iumie, miri ya mikongomanya, hata mitende, na miri yoshe ya miremi ikondekie. Kwa inuliwa indekondeka ifuma hena vana va vandu.¹³Raa magunia ululume, imwe vaghetatha! Imwe vanyama mmwafugha imwe vanyama va handu hetathia, N-njoo ulae kio baaha maghenia, imwe vanjama va Ruva wakwa. Ang'u itathi ya mchu na itathi ya njafi fileghiwe kenyi kwa Ruva weru. ¹⁴Ilaghenyi kwa iraya icha na ilaghenyi mthomano mcha. Vunganyenyi vaimiku na vandu voshe va ithanga vache hena kenyi ka Ruva mangi wenyu, na imfughia Ruva.¹⁵Vwasi vwa mfiri! Ang'u mfiri wa Ruva ufikie ifika. Natho wacha inyamara ifuma kwa kilunge. ¹⁶Hang'u lee keya kileghiwecho kuwa na mitho gheru, inuliwa na isheka ifuma kenyi ka Ruva wenyu? ¹⁷Mbeu thia boa ifyo mbai ya teri yakwe, fiengenyi haghireho kindo, na mabanda ghandetenyika ang'u tiro tindekondeka.¹⁸Fundu nyame thiafugha! Ng'uube na mafyo viaya vwasi ang'u haghireho mgheembea. Hata ifyo fya mamondo ghachaya vwasi. ¹⁹Ruva nakufughia iwe. Ang'u moro undeya handu heembea ikwaghenyi, na moro undelugula miri yoshe ya miremi. ²⁰Hata nyama tha mireminyi thiakwea fundu fwafyo, ang'u mifo ya miringa indeuma, na moro undeya handu heembea makwathenyi.

¹Kava ikunda Sayuni, na kava kilonzo kaghu ya fundu yakwa icha. Vahindi ndima voshe va ithanga vadedeme kwa iaviha , ang'u mfiritho wa Ruva uwacha , keni ikaenyi haghwihi. ²Ni mfiri wa mma na vunju, mfiri wa mailwi na mma fiki. Thafundu ikero iyavonekana hena mafumbu, fira nduwe na ya nguju ike haghwihi. Hanadokea sa iyo ho, na ikachevonekane yo kangi, hena vaithanga vengi.³Moro uwaya kila kindo mothia yakwe na nyuma yakwe uwaaka. Ithanga ni tha Mrabu wa Edeni mothia yakwe. Mira nyuma yakwe ni tha ikwatha linyamarikie. Keni hakaghire chochoshe cho charicha.⁴Mvonekano wa fira ni tha nyumbu, na vacharicha tha vandu vapikirie nyumbu. ⁵Vachatola kilonzo tha magare kidengu cha mafumbu, tha kilonzo cha ngengo ya moro walughula mara, tha fira ighive nguju iverie fira.⁶Mothia ya vandu vafyo hena ulumu na fyavo fyoshe fitamiwe. ⁷Vacharicha thavekavana vaghire ufuri, vachakwea uvagha tha vashikari, vachateshuka kila umwi kwa idambo, na vachetenyavo ukingo wavo.⁸Kangi haghireho hata umwi achamshukuma mbarinyi urwee, vachateshuka kila umwi hena mkondo wakwe, vatenyiura kwa mkondo wa weria na thi ighwa bwang'a ya mthitari tho. ⁹Vacharicha uvagha, vakachakwea voshi ya nyumba, iiria madirisha tha varango.¹⁰¹¹Ithanga liyadedema thothia yavo, ifyo kaghuhakuchika, ruva na mwiri ni mma, na ndondo thia-akatho. Ruva achavuthira irwi yakwe mothia ya fira yakwe, ang'u vaghekavana vakwe ni vengi mnu, ang'u vaghire ufuri, vaya nighevo vachaivaria ilemothia yakwe. Ang'u mfiri wa Ruva ni mrwe na weovosha mnu, Ni itho airima irima irimilia?¹²"Mira hata luvaha" Achaghamba Ruva, Njivwilienyi inyi kwa ngoo thenyu thoshe, Vwangu, fugha na iluluma. ¹³Ravuengi ngoo thenyu, thi nguvo thenyu, tho, na ivwia kwa Ruva Mangi wenyu. Ang'u haghire luthenekero na mbathi, Aghirewe vwangu vya iding'a we na vwingi vwa ngoo njicha ya mma, na avefura aghaluke kiringanyo cha mhako wakwe.¹⁴Ni itho aichi? Hangi aveghaluka na ighira mbathi, na ira ura ucha nyuma yakwe, itathi ya mchu na itathi ya njati kwa Ruva Mangi weru?¹⁵Kava ikunda, ifyo Sayuni, ilagha vandu, fundu fwa iraya lieliechwe, na ilaghenyi muvunganye vandu vanaya na inywa. ¹⁶Vunganyenyi vandu ilaghenyi muvavunganye vandu vaeliechwe, Vunganyenyi vaimiku, vunganyenyi vana, na ruvana vudu. Mgheendoa airima ifuma bwang'a ya nyumba thavowe, na mfyu aalikwe ifuma hena ghari yavo.¹⁷Luvaha vaghetatha, vanjama va Ruva, vacha fughia handu hetathia haelie chwe na kitalonyi. Vavienyi, ilaghenyi, vandu vafyo, Ee Ruva, kunafunya urithi wafyo kwa ivaghwa, macha vaithanga vavaikalie kaghu yavo. Haniiki kivatarie irera maghari ya vaithanga, "Akekwi Ruva wavo?"¹⁸Niho Ruva aleghire vywangu kwa ithanga yakwe na ivavoneia vandu vakwe. ¹⁹Ruva akavaghulutha vandu vakwe, lambua, navaendie firo, njafi irumbukie na mafura. Ngoo yavaelia, na thikavaghoshenyi iva iraghwa maghari ya vaithanga.²⁰Navavutha vaghevwagha va imbai wa ughu na kua na imwe, na navaitha hena ithanga liumie na lireghiwe, mmbai wa mothia ya fira yavo yaingia hena eve ya kighwa iruva. Ifunda yakwe yavukia kaghu, na mbungo yakwe mbichwa yavukia kaghu. Keni, ahirire findo firwe.²¹Munaovoha, ithanga, ng'arenyi nainuliwa ang'u Ruva ahira findo firwe. ²²Kunaovoha, nyama tha thakenyi, ang'u handu heembea na ikwathinyi ghaleha, miri yaghira ndunda thakwe, na miri ya mithabibu na yaghira firo fyavo fyoshe. ²³Nuliwenyi imwe vandu va Sayuni, na nuliwenyi hena Ruva, mangi wenyu. Ang'u amunika mwera wa fuli na wa ishika tha itho wevokea.²⁴Mbai yeeleya yaichwa ngano na vindo fyaichwa kwa njafi irumbukie na mafura. ²⁵Navairimisha miaka ya firo nigheyo thighe thilelighie, makaraghanjo, nzighe na nzighe theungulia, fira yakwa ighire nguju, nigheyo nilirumie maghari yenyu.²⁶Mwaya keya teve na iighuta, na itumbisha rina ya Ruva, Mangi wenyu, ahirire vihirimo maghari yenyu, hata thikavaendie kangi vandu va kua. ²⁷Kwamanya ku niikee maghari ya Israeli, na ku inyi ni Ruva, Mangi wafyo, hagire nanga ungi ho, na thikava endienyi iraghwa vandu vakwa.²⁸Na kyava kamtungo namukutia ngoo yakwa kagu ya vandu vake na mo voshe, na vathoro venyu na vefyu venyu varotishwa. Vaimiku venyu valora ndoro, vana venyu varotishwa. ²⁹Na kaghu ya vanjama , na vanjama vakika, mifiri yo na vakutia ngoo yakwa.³⁰Narora fihirimo fyo kaghu na ithangenyi, thakame, moro na mfighi wa mthi. ³¹Ruva yava ya njiu, na mwiri wava w athakama, haranacha, mfiritho mrwe na wevosha wa Ruva waghecha.³²Kyava ku kila mndu agheilagha irina ya Mangi akirwa. Ang'u kaghu ya ifumbu ya Sayuni na Yerusalemu haghira na vaya vakirie, tha funndu Ruva aleverie, na maghari ya vaya valereghiwe, vaya nighevo Ruva achavailagha.

¹Lolea hena mifiriyo, na maghegho, naghevwia vatahiwe va Yuda na Yerusalemu. ²Nanyi navunganya vaithanga vaithanga voshe, ivaende mpaka iboto ya Yehoshafati. Navanyariafyo kwa fundu fwa vandu, Vakwa na vapalivakwa, Israeli, nighevo vavevatharire maghari ya vaithanga voshe, na kwa ku valeghavie ithanga yakwa. ³Vakavie kura kwa fundu vwa vandu vakwa, valeghurie mthoro fundu fwa mgheshinda, ikumba mfyu kwa njafi macha vairime inywa.⁴Luvaha, haniki ukwanjifyukiwa, Tivo na Sidoni na ithanga yoshe ya vafilisti? Hang'u lee mwanjivwighiria mariho ghenyu? Hata kole mmwanjiliha, kando kamwi namuvwighiria mariho ghenyu kaghu ya mirwe yenyu vemwini. ⁵Ang'u muondorie petha thakwe na dhahabu thakwe na imwe mukaondoa ndungu ya vughuri vurwe na ifiende handu henyu hetathia. ⁶Mundekumbuka vandu va Yuda na Yerusalemu kwa vayunani, macha ivakumba kua na handu kwavo.⁷Lambua, navavutha, vafumie handu ho muvevukumbie na navavwighiria mhako kaghu ya mirwe yenyu veni. ⁸Nakumba vathoro vafyo vwefyu vavo, kwa kuvoko kwa vandu va Yuda. Vo vakumba Sheba, kwa vaithanga vakwa. Kwa ku Ruva averie.⁹Limothia iki ya Maghari ya vaithanga, kurenyi mweka fundu fwa firs, vavuthenyi vandu va fira, lekenyi vache haghwihi voshe va fira vakwee kaghu. ¹⁰Thambenyi maghembe ghave ushu na fwandi fyenyu fye bachia vive mafyumu. Luvaha vashokere vaghambe, Nighire ufuri!¹¹Vwangu nnjonyi vana thanga voshe va haghwihi kuvunganyenyi hamwi ifyo. Ee Ruva, vathaghe vandu vafyo vya fira.¹²Iyee vamathanga vakurae voka icha ifyo hena iboho ya Yehoshafati. Kwa ku naikaa fyo ilaha vamathanga voshe va mbarinyi. ¹³Vickenyi hena mwindo, ang'u firo vindevira, N-njonyi muthane dhabibu, ang'u nyungu njafi iichue minyathiichue, ang'u vuvichwa vwavo ni vurwe mnu.¹⁴Haghire ikangika, ikangika hena iboto ya mlaho, Mfiri wa Ruva ike haghwi mnu. ¹⁵Iruva na mwiri fyava, ndondo thindeleka ifunya kilanga.¹⁶Ruva aruruma idokea Sayuni, na ivuthira irwi yakwe ifuma Yerusalemu. Kaghu na ithanga fyakuchika, mira Ruva ava kitalo fundu fwa vandu vakwe na ichafu kwa varana va Israeli. ¹⁷Hena icho mwamanya ku inyi ninyi Ruva Mangi wenyu, arue Sayuni, fumbu yakwa litherire, Na Yerusalemu yava itherire chwe, na haghire fira yaghejungulukaho kangi.¹⁸Hena mifiriyo, mafumbu ghageranya njicha, mafumbu ghadonya maviva, mito yoshe Yuda yairia maghari ya mringa, na vidaru fyacha ifuma nyumba ya Ruva na miringa ya boto ya Shitimu. ¹⁹Misiri yaingiwa ni vukiva, na Edomu yava ikwatha du hena fundu fwa miadu ihirikie kwa vandu va Yuda kwa ku valekutie thakane ivaghire kivichwa hena ithanga yavo.²⁰Mira Yuda mwenyi cha do, na Yerusalemu yava mbare hata mbare. ²¹Navalihia thakame yavo, nigheyo thinailihia thire ku Ruva achiika Sayuni.

¹Iti ni mburi ngegho ghaihuthu Israeli ingegho Amothi, Umwi wa bhagheembea hena Tekoa, aandolerie hena irerwa. Aghaghuhirie mburi ti hena mifiri ya Uthia mghemkia wa Yuda, na kangi hena mifiri ta Yeroboamu mrana wa Yoashi Angemkia wa Israeli miaka Ibhi kabla ya kididimo kya mbai. ²Alererie, "Yahwe arindima iifuma Sayuni, abhutira irwi yakwe ifuma Yerusalemu. Handu bharisha bhachiembea hatia chwi kiya kya kameli kya nyala."³Kwii niho Yawe arerie: "Kwa thambi itharu ta Damaskas hata kwa inya, thika lachenyi athabu kwalia bhaikobhie Gileadi kwa fyombo fya (chuma) minya. ⁴Natika moro hena nyumba ya Hazaeli, na aiteketetha ya Beu Hadadi.⁵Natikenya machalo gha Dameski na imtemea kua mru ngewe aaikaa Bigati Aveni,"na kangi mru uya abhweve ithibo ya mgemkia. hena Beth Eden. Na bhandu bha Shamu bhaghenda bhutumwenyi hata Kiri, "andeghamba Yahwe.⁶Kwii nifofundu Yahwe arerie "Kwa thambi itharu ta Gaza hata innya thikalache inyanjiria, kwalia bhalebhaondorie mateka bhandu bhoshe, ibhabhika kaghu ya mabhoko gha Edomu. ⁷Naruma moro hena fiamba tha fya Gatha, naiteketha ngome (thoshe) takwe.⁸Narumbuliwa kuwa mru uya aikee hena Ashkeloni. Nakughalua kuboko kwakwa hena Ekroni; na mabaki gha Bhafilisti bhaangamia, "arerie Rubha Yahwe.⁹Kwii nifundu yahwe anderera kwa thambi itharu ta Tiro hata kwa inya, thikalachenyi athabu kwalia bhalebhatikie bhandu bhoshe bha Edomu, na bhatenyire ilaghana yabho ya mru na bhabho. ¹⁰Natika moro hena fiamba fya Tiro natho wauteketetha ngome takwe."¹¹Kwii niho Yahwe arerie," Kwa thambi itharu ta Edomu, Hata kwa inya, thikalachenyi athabu, kwalia aghemuibharilie wabho kwa Ipuia naikumba kuwa huruma thoshe, Iding'a yakwe likathika ibha ikai, na momori wakwe ukareghwa telele. ¹²Natika moro kaghu ya Temani na (watiokea) watiteketetha nyumba ta bhaghlemkia bha Bozra."¹³Kwii nifundu Yahwe anderera "Kwa thambi itharu ta bhandu bha Amoni, hata kwa inya, thikachenyi athabu yabho.¹⁴Na kira moro hena fiamba tha fya Raba na tho wateketetha nyumba ta bhaghemkia hamwi naikabha filondho hena mifiri ya fira hamwi na mlughwa hena mifiri wa kimbunga. ¹⁵Mghemkia wabho aghenda bhutumwenyi, we na bharumwe hamwi," anderera Yahwe.

¹Kwii niho Yahwe anderera: Kwa thambi tharu ta moabu hata inya, thikalachenyi athabu, kwa lia aokere moro maghua gha mghemkia wa Edomu mpaka ghakabha (ndhia) chokaa.²Navuma moro kaghu ya (Edomu) Moabu na wa malilia ta kerithi, Moabu apfwa hena ghathi, hamwi na kilondho na sauti ta tarumbeta. ³Namkonda mghekania maghari ghakwe, na nabhwagha bhana bha mghemkia hamwi nawe arerie Yahwe.⁴Kwii niho Yahwe arerie; "kwa thambi itharu ta Yuda, hata inya, thikalachenyi athabu kwathababu bhandeilegha sheria ya Yahwe naibwara na bhatibhware amri takwe. Mongo wabho ukathababisha ireka ingetho bhandie nabho bhagheuibhabisha. ⁵Naruma moro kaghu ya Yuda, na waimira ngome ya Yerusalemu."⁶Kwii nifundu Yahwe andereva "Kwa thambi itharu ta Israeli, hata kwa inya, thikalachenyi athabu kwalia bhabhabhwaghie bharabharaghire hatia kwa matundu gha bhakibha kwa jothi irwi ya makobhathi.⁷Nabho bhaaibhara kagu ya mirwe ya bhakibha thaiibhara kaghu ya bhumbi kaghu ya teri, bhaashukuma ifueterea. Mru umwi na ndie bhaghelee na mpfu umwi na henaikyo bhakakufuru rina yakwa takatifu(lielie). ⁸Nabho bhalaa mbai hawihi na handu nyumba hetathia hena thori tibhikiwe thamana na hena nyumba ya Mrungu wabho bhachinywa njafi ya bhaya bhatothere faini.⁹Bado nide mnalilia mwamovi mothia ingewe bhwacha bhwakwe uhughekei thabhachbhu Mieredhi; agheghire nguju tha mialoni kangi mkakonda matunda ghakwe kaghu na miri yakwe mbai. ¹⁰Kangi nikabhakwerare ifuma ithanga ya bha misri naibhaongotha miaka arobaini nyika kimetha munuliki ithamga ya bha Waamori.¹¹Nibhabhutirie bharote ifuma ghari ya bharana bhenyu bhabhe bhana dhiri hena bharana bhenyu. Kana thikwio yo? bhandu bha ithanga ya Israeli? Kwii nifundu Yahwe arerie. ¹²Mirakyo muundebhalembalemba bhanadhiri inywa njafi (mvinyo) na ibhaamuru bharoti bhana rora bhuroti bhwabho.¹³Lolenyi namuibhaibhara tha mkokotenyi uchue miganda yairima iibhara mru. ¹⁴Mru mghericha akapatewe herichiaa agire nguju akaongerewe nguju takwe weka; Wala shujaa ikufunya weka.¹⁵Mghekonda bhura akamkewe mghericha ikela akarichewe, mghetika farathi akakukirewe weka. ¹⁶Hata bhaghekabhana shujaa bharicha ruhu hena mfiritho, kwii nifo Yahwe anderera."

¹Aranienyi kya Yahwe arerie kaghu yenyu. Bhandu bha Israeli, kaghu ya familia ndhima ingeyo niifunyire hena ithanga ya bha Misri. ²Nimuthaghurie imwe du ifuma hena familia(toshe) ndhima ta ithangaa henaikyo namnathibu kwa thambi tenyu toshe."³Kula lee bhabhi bhairimakwia iibhara there lia bhapetena (bhaaaraniana) ⁴akale thimba iya oroma thakenyi haraghire kyeka? aka lee mwana wa thimba ahoroma ifumba mbangenyi yakwe arabhonire kindo?⁵Akale ndeghe yaghwa mshoghodinyi mbai wakati haraghire kindo kyebhwara? ⁶Akalee- tarumbeta yakabhwa mrinyi na bhandu bhanadedema? kangi lee ihumba yairima ingia mrinyi linaendiewe ni Yahwe?⁷Kyakenyi Mrumi Yahwe akahire kindowe, kibhungi amurorere mpango bhahiri bhakwe bharoti. ⁸Thima yemi horoma niitho arakyaobhoha? Mrumi Yahwe amirera niitho araka bhone.⁹Tangatha ii hena ngome ipfwo Ashdod na hena ngome hena mghongo ya mathanga gha Misri ; rera kubhunganyenyi, hena mghongo ya Samaria na bhonenyi bhwia mchafuko mghe mrwe kwakwe, na ifweterea ukeni henawe. ¹⁰Kwalia bharaichi mburi yehira haki-kwii ni fundu yahwe anderera ibhobhaghetandha nguju na ikonda hena ngome tabho."¹¹Hena ikyo kwii Yahwe areriye, "Adui athunguka ithanga atighomoa mbai nguju tapfwo, na ngometenyu talekwanyara." ¹²Kwii ni fundu Yahwe anderera" tha mgheembea akira marende abhi du hena mumu wa thimba, kana kirumbue kya kurwi, mifo bhana bha Israeli bhakirwa bhakirwa bhaya bhachiikaa hena Samaria na ughongo kwelalia kana ughuglwabhuli.¹³Aranienyi naibhabhia kaghu ya nyumba yakabo- Kwii ni fundu Yahwe anderera Mrungu wa majeshi, ¹⁴Kwalia hena mfiri ni athibie thambi ta Israeli kangi natiathibu na handu hetathia ha Betheli; Pembe ta (madhabahu) Handu hetathia tarumbuliwa na ighwa mbai.¹⁵Naikonda nyumba ya mbeho hamwi na nyumba ya ndughuri. Nyumba ta peni be taghwa na nyumba njiwe tareka kwii nifundu Yahwe anderera."

¹Kiichwenyi kirero ki; Imwe ng'umbe ta Bashani imwe mukenyi hena mghongo wa Samaria imwe mukiya bhafweterea bhakibha imwe mukiyabhabushwa bhagheshigha imwe mukimwabhabhia bhomi bhenyu, Fuendienyi fyenywa," ²Mrumi Yahwe aapie kwa bhurwe bhwakwe, "Lolea, mfiri ichie kwenyu igheri yebhabhuta kwa ndoana wa mwisho wenyu na ndoana na (tefunyira) telopolea mapeve.³Mwafuma iiria handu habhuruliwe hena nganda ta mri, kila umwi wenyu ighenda moja kwa moja iiria ho, na mwalikumba mothia ya Hamoni- kwii ni fundu anderera Yahwe."⁴Ghendenyi Betheli na ndune tenyu, hata Gugali mugheongera thambi Endenyi itathi tenyu kila ikero, thadaka tenyu kila handu ha mifiri iraru. ⁵Funyenyi thadaka ta haika hamwi na mkate, tangathenyi thadaka takiari, bhatangathienyi, kwalia ili niyo inuliwa yabho. Imwe bhandu bha Israeli- kwii nifo fiundu andu arerie Mrumi Yahwe.⁶Namunika iela ya maghegho hena miri yenyu na ipungukiwa ni thehemu tenyu toshe nanga murabhwe kwakwa- kikwii ni fundu Mrumi Yahwe anderera. ⁷Kangi ninde ringilia mwera ifuma kwenyu wakati bado hagheghire igheri ya miri iraru kwaikobha ikabhe kaghu ya mri, naifanya unakabha hena mri ungi kitumbue kimwi kya ithanga ulekabbhie mirakyo kirumbue ithanga ingekyo urakabhie haleumie heko.⁸Bhalejungulikie miri ibhi kana iraru ighenda miri ingi ighenywa mringa, mirakyo laka irathie( bharatosheke). bado bhavanjighalukie inyi- anderera Yahwe. ⁹Nindebhakabha kwa Mandware ghaathababisha .Bhuungi bhwa bustani, miremi yenyu ya thabibu, mitini yenyu, na mithabibu iteketethwa yoshe, Bado muvanjibhwilie kikwii niho yahwe anderera,¹⁰Ninderuma tauni kwenyu thaiya ya misri, Nindebhakabha bhana kwa ipanga, ilika farathi tenyu, naihira inyuka kwa kambi tenyu naiingira hena mbua tenyu, Bado muranjibhwilie inyi- Kuinifo anderera Yahwe. ¹¹Nindeireta miri there Yoshe kwenyu thaigheri Rubha akina lirete ithanga ya Sodoma na Gomora. mughekei tha kichiunga ya kinyakuriwe ifuma hena moro. bado muranjibhwilienyi aarera Yahwe.¹²Henaikyo nahira kindo kibhichwa Israeli kwapfwo, Israeli, Bado muranjilibhie kwalia nikinahira kindo kibhwichwa kindo kwapfo, jiande ithangana Mtungu Israeli. ¹³Kwalia, Lolea, we mghechemba milima, pia niwe mghechemba mkuta achimrora, achimrotisha miririkano ghakwe mwanadamu achihira kakero ighira mma na ihaibhara handu hakaghu ha ithanga, yahwe mrungu wafira, niyorima yakwe.

¹Iranienyi kirero kyo ingekyo nirerie kole kuluma kaghu yenyu, nyumba ya Israeli. ²Bikira wa Israeli andeghwa akabhukiehe nanga atorokie ithangenyi yakwe haghireho mru wembhutira.³Kwalia kwii ni fundu Yahwe anderera" Mri ngetho ufumie bwang'a kwa kiku bhareghwa ighana, nabhaghendie bwang'a ighana bhare ghava ikeni bha mari ya nyumba ya Israeli."⁴Kwalia kwii nifo Yahwe anderera kwa nyumba ya Israeli." njikashena na mwaishi. ⁵Munamkasha Betheli, wala iingia Gilgali Munaghenda ndambo ighenda Bersheba. Kwalia Gilgali bhaghenda bhutumwenyi kididi, na bhetheli ikabhe kindo yo.⁶Mkashenyi yahwe mwakia, kana mwaka tha moro hena nyumba ya Yusufu wateketethwa, na haghiraho mru hata umwi iubhwagha hena Betheli. ⁷Bhandu bhaya bhachigha wa keni ibha kyabhabha naiighutha haki mbari!"⁸Mrungu alebhumbie Pleidezi na Orioni; andelacha mma ibha ikero, achibhika mfiri ibha mma na kio iilagha mringa wa ebhe, We aukuta kaghu ya kyamu kya ithanga yahwe niyo yakwe! ⁹We aende ikondeka ya fia kaghu ya bhaichi kimetha ikondeka licha kaghu ya ngome.¹⁰Bhampfukiwe kila mghebhaghola hena kyoti kya mri, mabho bhachi mchukiwa mnu wowoshe mgherera keni. ¹¹Kwalia muamuibhara mbai mkibha naiondoa ughongo kwa ngano ifuma kwa kwe mirakyo muaghie nyumba ta maghwe ghabachiwe mukaishimwe too nyumbenyi to. Munulithirwe na miremi ya mithabibu, mirakyo mukanywe mivinyo wakwe.¹²kwalia niichi nifundu mawi mughire makotha na fundu thambi tenyu fundu tikei-imwe bhagheonea bhaghire keni, ondonyi rushwa, naibhaghalua bhaghenjwa hena kyoti kya mri. ¹³Henaikyo kilamru aghire buthara atia hena igheri yo kwalia niigheri ya konda.¹⁴Shigheni ficha thifibhichwafyo, kimetha airime iishi. Henaikyo Yahwe, Mrungu mghefukabhania abha naimwe tayari, tha fundu muarera we niwe. ¹⁵Dahenyi thambi, ongere Dindishenyi ihira ficha hena kyoti kya mri- ngetha yahwe, Mrungu wa(fira) bhaghekabhana amughenja bhareghiwe hena Yusufu.¹⁶Henaikyo, kwii nifo Yahwe anderera, Mrungu wa bhaghebhana, Mrumi, "haghira iluluma hena miraba yoshe, na bharera henannja toshe," Bhwathi! Bhwathi! Bhamuilagha bhagherema kuluma bhaichi ifugha na iluluma. ¹⁷Hena miremi yoshe ya mithabibu haghira ifugha, kwalia naira maghari yabho," anderera yahwe.¹⁸Ole wenyu imwe muatamani mfiri wa Yahwe! haniiki muaitamani? yabha mma nathikilanga kyo. ¹⁹Thafundu mru airioha thimba na ithangana na dubu, kana aingirie hena nyumba naibhika kubhoko hena nganda nailumwa ni njoka. ²⁰Kula lee mfiri wa Yahwe yabha mma na thikilangakyo? Ibhabhua ni ngoo na thichwa kichwa kicha yo?²¹"Nidahie, nakidaha thikukuu tenyu, nidahie mkutano yenyu ya dini. ²²Hata kole muanjifunjira thadaka teketetha na thadaka la mchu thikatighuhienyi wala lolea hena thadaka ta bhandu bhoshe na bhanyama bhanorire.²³Njibhutirebi kilondho kya nyimbo tenyu, thikairanienyi thauti ta finubi fyenyu. ²⁴Kibhungi kyakwe lekenyi haki ighareta mringa na haki tha mfongo uchighara mfiri yoshe.²⁵Kula mundenjiendia thadaka na itathi ye teketetha fumbunyi kwaigheriya miaka makumi ana? ²⁶Mwambutira Simuthi tha mangi kwenyu, na kiuni, nondo yenyu yangoma! ingeyo Muihirire kwa bhundu bhwenyu mweka.²⁷Henaikyo na muthamira ughongo va kabhi Damaskasi,"anderera Yahwe, ingewe rina yakwe Mrungu wa fira.

¹Ole wenyu imwe mukehecha hena Sayuni, nakwabhaya inghongo wa Samaria, bhandu bha shuhuli njicha bha bhaithanga, ingebho nyumba ya Israeli ikyacha bhundu bhwe ghenja! ²Bhaghemuthogholea bhenyu bhaarera, "Iraighenda Kalne na makalolea; Ifuma pfo ghendenyi mpaka Hamath, mri mrwe , halafu mughenda hata mbai Gathi ya bha Palestina. Kula nikicha ikela bhumangi bhenyu bhubhi? Kula haghire mwaka mrwe ikela mwaka wenyu? "³Bhwathi bhwabho bhayabhabhikie mfiri wa mghesho naihira bhumangi ibha kibhungi ithongea hawihi . ⁴Bhalee kaghu ya bhli bhwa pembe naihema bhana bha magonji ifuma hena ifio na ngache ifuma hena iboma.⁵Bhakyaimba mbothia takifir hena mthiki wa kinubi, bhakia tunga hena fyombo fya Daudi. ⁶Bhakianywa mvinyo ifuma hena bakuli na mafuva weka kwa mafuva gha marahamu, mirakyo ngoo ikyabhabhabhiayo kaghu ya mabhathi gha Yusufu.⁷Kwio Lubhaha bhaghenda bhutumwenyi hamwi na bhatuma bhebhoka na kelele ta ibho bhakugholele taira. ⁸"Inyi mrumi Yahwe, niape ngoonyi kwakwa- kwii nifundu mrumi Yahwe anerera, Mrungu wa bhaghekabhana na iniva bhuchabhwa Yakobo, nidahie boma takwe- Henaikyo na ufunya mritho hamwi na fyoshe fikebhoshi yakwe."⁹Yacha ihuthu iku- kole haghire bhomi ikumi bhaveghiwe hena nyumba imwi, bhapfwa. ¹⁰Igheri wabho wa mrutho akamicha igheondoa mivi yabho - uya mgewa abhaokea baada yaende maiti hena nyumba - kole arera kwa mru nyumba, "haghire mru akehamwi nawe?" nikwia kole uya arera, "Hai." Mirakyo arera, "tia chwii, kwalia furaatiilagha rina ya Yahwe."¹¹Lolea, Yahwe afunya amri, na nyumba njirwe yakbhwa ibha firumbuerumbue, na nyumba njidu ighira ulanda.¹²Aka farathi taricha hena handu haghara mifwenyi/ Kula mru aremapfo na ng'ombe? bado mundeghalua haki ibha thumu na itunda ya haki ibhabha. ¹³Imwe muafurahiwa kaghu ya lo Debari, muarera, " Aka muondoriefwe Karnaimu kwa nguju teru fweka.¹⁴Mirakyo lolea, nabhutira kaghu yenyu ithanga, nyuma Israeli- Kwii nifo anderera Mrumi Yahwe, Mrunagu wa bhaghekabhana bhamulitha bhwathi imwe ifuma Lebo- Hamathi mpaka hena mfo wa Araba"

¹(Hivi ndivyo) Kwii niithafundu Mrumi Yahwe anjirorere. Lolea alechembie kikundi kirwe kya ndhighe igheri yebhuka kwa mbeu, na, lolea kughekei ni mbeu ya mwisho baada ya yekobha ya mangi. ²Igheri bhakinamalie iya mbogha ta mara ta mbai, mira nikarera Mtumi Yahwe" hainakai njireghea, kula Yakobo aishi kwia. Kwalia we ni mndu." ³Yahwe akapungutha iding'a ihuthu le "Haadokieyo," Akarera.⁴Kwii nifo ngefyo Mrumi yakwe anjirorere: Lolea,Mrumi Yahwe aleileghe Kaghu ya moro inyanyiria. Nabho Ukaumitha mnu, thinyi ya ebhe naishigha iiteketetha ithanga he. ⁵Mirakyo nikarera," Mrumi Yahwe, Leka ni yakuterebha; Yakobo aishi kwiya? Kwalia we ni mdu mnu." ⁶Yahwe akaghairi ahuthiana na iki, "Iki kikafumie kyo," anderera Mrumi Yahwe.⁷Kwii nifo ingeho Yahwe anjirorere Lolea, Mrumi amki hawiwi na nangana, hamwi na uthi wa timiza hena kobhoko kwakwe. ⁸Yahwe akanjibhia "Amosi, Kundebhona iki?" nikarera "Uthi wa temazi" Kangi Mrumi akarera, "Lolea nabhika urith wa timazi hamwi na bhandu bhakwa Israeli thabha kondanyi he.⁹Handu ha kaghu kwa Isaka,hakondwa handu haelie, kwa Israeli hakondeka, kangi nabhukia kaghu ya nyumba ya Yeroboamu kwaipanga."¹⁰Mira Amazia Mghemkia uya wa Betheli, akaruma mmondo Kwa Yeroboha, mghemkia wa Israeli: Amosi ahirire njama(irenge) Kaghu yapho maghari ya Israeli. Ithanga likairimeyo ibhabha firero fyoshe fyo. ¹¹Kwalia ni kwii nifo anderera Amosi, Yeroboamu apfwa kwa ipanga kwni Israeli Yaghenda bhutumweni ifuma ithangenyi yabho."'¹²Amazia akabhia Amosi, "Mghebhona, ghenda richalibhie ithanga ya Yuda na iho uye Mkate na itobiri. ¹³Mirakyo kuna kabha kirami he iha hena Betheli kwalia ni handu haelie ha mangi na nyumba ya kimangi."¹⁴Mirakyo Amosi akambhia Amazia, inyi thimghebhona nyi, wala mrana wa mghebhona. Inyi ni Mgheembe mifugo, na mghelolea mkuyu. ¹⁵Mirakyo Yahwe akanjiondoa ifuma igheembe mifugo na injibhia, 'Ighebhatabirie kwa bhandu bhakwa.'¹⁶Lubhaha ichwa kirero kya Yahwe. Iwe mgherera" kunatabiri kaghu ya Israeli, na kunarera kaghu ya nyumba ya Isaka. ¹⁷Henaikyo Kwii Yahwe anderera, Makawapfwo abha kahaba hena mri, bharana bhafwa bhakyumi na bhakika bhaghwa kwa upanga; Ithanga yapfwo yapimwa na ighabhwa; bhaghwa; Mwapfwa hena ithanga najithi na Israeli kididi ya ghenda bhu tumwenyi ifuma ithanga yakwe.'"

¹Iki nikyo Mrumi Yahwe anjirorere. Lolea, kikapu kya matunda gha kwari. ²Akarera, "kundebhona iki Amosi?"nikarera, "Kikapu kya matunda gha kwavi." Kangi Yahwe akanjibhia, "Mwisho undefika kwa bhandu bhakwa Israeli, thikamuumitha henyi. ³Nyimbe ta hena handu he tathia tabha ifugha hena mfiritho- Kwii niho anderera Mrumi Yahwe. ithanga yabha mingi hena handu hoshe bhaikumba handu hatirie!"⁴Liramenyi li, imwe bhagheibhara bhakibha na ibhuta mthobhu wa ithangenyi. ⁵Bhakirera,"Igheri ya mwiri mhya ukanithia, kwio fwairima ikumba findo fukabie he ngano? fwa hira kipimo kidu na iongera bhughuri fukilemba kwa mithani ya lembea. ⁶Kwii nifo fwairima ikumba ngano mbichwa, ighua mthabhu kwa ithindu, na mki bha kwa jothi imwi ya kobathi."⁷Yahwe aapie kwa matumbi gha Yakobo, "Kididi thikairimenyi iibhaa ndima tabho hata imwi. ⁸Kula ithanga likadedemeyo kwa ili, na kila umwi (achiika) athilie kuluma? Ghoshe gho ghabhukia tha mfo Naili, Nayo yayabhwathi kaghu naithama he tha mfowa Misri.⁹"Mwacha mfiri ngetho iu niyo mirerie ya Mrumi yahwe- iku yahira rubha likindle igheri ya mathaghari, kangi naiibhika ithanga rununyi igheri ya mathaghari. ¹⁰Natighalua thikuu tenyu ibha iobholetha, na nyimbo tenyu toshe ibha mathikitiko namubhika bhoshe iraa thori ta magunia na kipara kaghu ya kila mwe, na mfiri uchungu mwisho wakwe.¹¹Lolea, mifiri ikyaka anderera Mrumi Yahwe - igheri naende nja hena ithanga, thi nja ya mikate yo, wala laka ya iuringa, mirakyo niyeichwa kirero kya Yahwe. ¹²Bhairaira ifuma ebhe mpaka ebhe, bharicha ifuma kaskazini ighenda magharibi ishigha kirero kya Yahwe, mirakyo nanga bhakakibhonebho.¹³Hena mifiyo bhaka bhepfu bhecha na bhathoro bhathokea kwathababu ya njaa. ¹⁴Bhaya bhaghe apa kwa thambi ya Samaria bhaghwa na bhakabhukiehe bho."

¹Nighembhonire Mrumi amki hawihi na handu hetathia na akarera, "fikabhe mirwe ya ngutho kimetha mithingi ikuchike fitenyi firumbue rumbue kaghu ya mirwe yabho yoshe, nanyi na mbhwagha kwa upanga wamwisho wabho. haghireho hata umwi wabho anjiricha, haghireho na nga umwi wabhoaricha hata umwi wabho aricha hatakole bhashima hena Sheori, haghire kubhoko kwa Mrungu wabhaondoa. ²Hata kole bhakwea kaghu ighenda ilwinyi, ipfwo naghaghata mpaka mbai.³Hata kole bhakuthughana kagu ya Karmel, nabhakasha ipfwo naibhaindoa. Hata kole bhakuthugha thinyi ya ebhe thnabhabhona, ni Mrume njoka naya bhaluma. Hata kole bhaghenda bhutumwenyi , bhabanwa ni ⁴bhafira bhabhagha na nabhaelekethera ritho ghakwa kaghu yabho kwabhubhichwa thi kwa bhuchobho!⁵Mrumi Rubha wa bhaghe kabhana niwe achibalia ithanga na likaenjuka, Bhoshe bhachiikaa ho bhawelawela ; ghoshe ghabhukia tha mfo, na ya kindia ipfo mbai tha mfo wa Misri. ⁶Niwe ingewe afiaghe fyumba fyakwe ipfwo kaghu kwa rubha. naibhoka kuba yakwe kaghu ya ithanga . Weachi ilagha Mringa wa ebhe, na iukuta kaghu ya kyamu kya ithanga, Yahwe niwe rina yakwe.⁷"Akalee imwe muke the bhandumwe bha kushi kwakwa, Bhana bha Israeli? Kwii nifo Yahwe anderera. Akathinukwererenyi ifuma itha ya misri, Wafilisti ifuma krete na bhashami ifuma Kiri? ⁸Lolea Mitho gha Mrumi Yahwe ghakwe kaghu ya bhumangi ughire thambi na naikonda ifuma hena kyamu kya ithanga, mirakyo iku thikaikondenyi kabitha nyumba ya Yakobo kwii niho Yahwe arerie.⁹Lolea, naruma, nsiela nyumba ya Israeli ughongo wa mathanga ghoshe tha mru akyaela ngano hena lungo henaikyo ng'u, haghireho hata kachenga kaighwe kaghwa mbai. ¹⁰Bhaghehira thambi bhshe hena bhandu bhakwa bhapfwa kwa upanga bhaya bhagherera "Mabhwathi gho ghakafuirefwe kana ithangana naifwe."¹¹Hena mifiri nabhutira hena ya Daudi igheghwie naighapfunga mafyara ghakwe naghabhutinia mamithamu ghabho naiighahe tha hena mifiri ya kala; ¹²Iku bhaghemiliki bha mabhaki gha Edomu, na mathanga ghoshe ingegho ghaileghwe kwa rina yakwa kwii nifo Yahwe anderera-gho.¹³Lolea Mifiri ikiyacha kwii nifo Yahwe anderera-Igheri mgherema amuira (mgherema) mghekobha, na mgheibhara thabibu anuira we abhiee mbeu, milima ya donyetha divai ya nona, na milima yoshe yachochoka kwayo.¹⁴Nabhubhwighira ifuma bhutumwenyi bhandu bhakwa Isreli. Bhaagha magofu gha mivi naoka ipfwo bhoshi, Bhabhiyaa bustani ta mithabibu nainywa divai, na bhahira bhustani na iya fiya mimnikie. ¹⁵Naibhiaa mpaka hena ithanga yabho nabhaka idukebho ifuma hena ithanga ni mnikie," anderera Yahwe Mrungu wakwa.

¹Ndoro ya Obadia. Ruva Mangi anderera kwii, fundu fwa Edomu, ²Fundeichwa ulogho ifuma kwa Ruva, na mmondo arumiwe maghari ya vaithanga vache, akighamba vukenyi! Fuvukie fimithembeke kwa fira.³Shera yafyo indekulemba, iwe kurue hena mbira tha thanja, hena nyumba yafyo ya kaghu, achaghamba hena ngoo yafyo ni tho anji akavanua mbai? ⁴Aka kole ukwamka kaghu tha mtonyi hata kithungi chafyo kivikiwe maghari ya ndondo, nakughatha mbai ifuma ifyo achaghamba Ruva.⁵Kakole varango valechie kwafyo, kole varango vavekuchia kio (fundu vaverumbuliwa mbai!), vaveikimavo iiva fifikiefyo, kole vavunganya dhahabu vavekuchia, vaghereghavo firo. ⁶Fundu Esau avekaviwe ng'u na fundu mbitho thakwe thisughenwe thi vikiwe bwang'a.⁷Vandu voshe vamwi vakufikia hena mkondo mpaka mwakenyi, vandu vaghire mborere hamwi na iwe vakulembie, na vakuvotire.Vaya valighie mkate wafyo vakuvikirie mshoghodi kwa mbai. Haghireho chemanya vyoshi yacho. ⁸Lee thi irimienyi mfiri tho andeghamba Ruva vanyama rwe vandu vakagharie ifuma fyo Edomu na imanya ifuma ifumbu ya Esau? ⁹Vandu vafyo vya fira vafwiwa ni ngoo, Temani, macha kila mndu arumbuliwe mbai ifuma fumbu ya Esau kwa ivwaghwa.¹⁰Fundu fwa vukai ahirimiwe wavo Yakobo, vwashi kwa iraghwa, naiwe kwa nyamara cha do. ¹¹Mifiri iya kulemkie, mifiri iya vaghenyi valeondorie mari thakwe vaya nde vaghenyi hena kenyi yakwe, na ikavia Yeruthalemu kura, kuveke tha imwi wavo.¹²Mira kunanuliwa mfiri wa venyu, mfiri wa kifwa chakwe, neri kunanuluwa fundufwa vandu vya Yuda mfiri wekondika kwakwe; munang'ara, munakutumbisha mfiri wa vwasi vywavo. ¹³Munaingia hena chothi cha vandu vakwa mfiri wa kifwa chavo. kunanuliwa hena vwasi vwavo mfiri wa kifwa chavo, Kangi munaretha vuthuri vwavo mfiri we kondekiwa kwavo. ¹⁴Kunamka hena njia ya Matano macha uvarumbulie mbai vaghericha vakwe na kunavafunya vanyamarikie vakwe hena mfiri wa vwasi.¹⁵Ang'u mfiri wa Ruva uke haghwihi na vaithanga voshe; tha fundu kuhirire, cha lurika kwafyo, mihiro yafyo yakuvwilia hena mrwe wafyo kwaka. ¹⁶Vundu munyughie hena fumbu yakwe icha nifo vundu vaithanga voshe thanywa mifiri yoshe. Vanywa na imira chava tha varekeho too na too.¹⁷Mira hena fumbu ya Sayuni haghire vaya vakirie na vaya vaelie chwe, na nyumba ya Yakobo vaivwara cha do. ¹⁸Kenyi ya Yakobo yava moro, na kenyi ya Yosefu ni ngengo ya moro, na kenyi ya Esau ni maborwe ghaumie, navo vavaokea tikitiki. Hakaghireho vanyamarikie ho hena kenyi ya Esau, ang'u Ruva averie.¹⁹Voshe ifuma Negebu vavwara ifumbu ya Esau na vaya va Shepela vavwara ithanga ya Vafilisti. Vo vavwara ithanga ya Efurahimu na ithanga ya Samaria na Benyamini avwara Gileadi.²⁰Na vaghethamia va fira vandu va Israeli vaikalia mbai ya kanani mpaka fyo Sarepta. Vaghethamia va Yerusalemu vake Sefaradi, vaikalia miri ya Negebu. ²¹Vaghekira vaghenda mpaka kaghu ya ifumbu ya Sayuni na ivwara ithanga ya vifumbu fya Esau, na Vumangi vwava vwa Ruva.

¹Niho kirero kya Mrumi kighemchirie Yona mwana wa Amittai, kikyaghamba ku, ²"Mka ughende Ninawi mri mrwe, ugherera na irwi irwe ku, kwalia uvichwa wavo undenjivukilia modhia yakwa." ³Mira Yoha akavuka akaricha mohia ya Mrumi naighenda Tarshishi. Akaghara mpaka Yafa na akavona melikebu iaghenda Tarshishi. Heikyo akaliha nauri na akakwea melikebu ighenda nayo Tarshishi, kua na Ruva.⁴Mira Mrumi akamruma mkuta mrwe hena eve, hakacha kinguvonguvo eve. Niho ikavoneka ku meli ivekyashigha itenyika. ⁵Vaya baharia vakaovoha ka Ruva wakwe weka. Vakakumba mjigho eve iveke merikebunyi netha irughuliwe. Yona aleke ughongo lwa voshi vwa melikebu, nawe aveke ipwo mario.⁶Niho na hoza akamwiivaria akamvia "haniki kukwalaa? Vukia! ughemlomba ruva wapwo! Ngedha ruva wapwo afumanya funareka." ⁷Voshe vakamviana, "Njonyi fukave kura nedha fumanye ni idho akaende mavuvichwa gha ghoshe ghafupate. Niho vakakava kura, na kura ikamwia Yona.⁸Niho vakamvia Yona , "Fufwalomba ufuvie mitho akyaende mavichwa ghakyafupata. Kuchihira ndima njiki, na kufumie kwi? Idhanga yapfwo ni linga, nakufumie hena vandu vwa mbere njiki?" ⁹Yona akavavia Inyi ni Mhebrania nanyi nina muovoha Mrumi, Ruva waipwo kaghu, avumbie eve na idhanga. ¹⁰Niho vandu vo vakaovoha mnu, vakamvia Yona, nikindo kiki kukihirire? Kwalia vandu vo vakachi ku alerichie modhia ya Mrumi kwaku alevavirie.¹¹Niho vakamvia Yona, Fukuhirire iki nedha eve litie? Kwaku eve lilechafukie mnu mnu. ¹²Yona akavavia, Njivwarenyi mungi kumbelenyi eve. Niho eve lyatia kwa vundu vwenyu, niichi ku vundu vwenyu vu kinguvo nguvo ki kirwe kimupate." ¹³Hata kwi, vandu vo vagheghomoa makasia ivwia ya idhanga, mira vandeima vo ang'u eve livecha fukie mnu kwavo.¹⁴Niho vakamlomba Mrumi, vakighamba Fufwakulomba , Mrumi, fufwakulomba kunafuleka fukarekea ha vundu vwa niikalie ya mru uu, nanga kuna fuvikia vuvichwa ipwa yakwe, kwa ku iwe Mrumi, kuhirire fundu kufurie. ¹⁵Niho vakamwondoa Yona vakamkumba eve, na eve likatia. ¹⁶Niho vandu vaya vakamwovoha mrumi mnu. Vakamfunyira ito naivika ndaghano.¹⁷Mrumi alevikie mkunga mrwe ukammira Yona, na Yona akaikaa voshi ya ndenyi ya mkunga mifiri iraru.

¹Niho Yona akamlomba Mrumi Ruva wakwe ifuma hena ndeenyi ya mkunga . ²Akaghamba, Nindemwila gha Mrumi hena vwadhi vwakwa nawe akanyighaluta ifuma ndenyi ya Ngoma nivefughie kwa injitedhea! Ukaichwa irwi yakwa.³Kulenjikumbie voshi mnu kingoo kya eve, na mringa unjijungulukie, mawimbi ghapwo ghoshe na gharika ghalenjipatie inyi. ⁴Nikaghamba, Niritishirwe modhia gha midho ghapwo; mira na Lolea he kaghu ya nyumba yapwo ya mtadho ielie.⁵Mringa ulenyishikirie na injijungulika havwihi na thingo yakwa, kina kyachakilenjijungulukie kio mwani ukanjipwunga mrwe wakwa, ⁶Nileghendie dhinyi ya mafumbu; na idhanga lipwungiwe kaghu yakwa telele. Mira iwe kuvutire mo wakwa iborongonyi, Mrumi, Ruva wakwa!⁷Kigheri ngoo yakwa ivedhokene voshi yakwa, nikamwiilagha Mrumi, niho ilombo yakwa livechie, hena nyumba yapwo ielie. ⁸Voshe ningevo vavwere fingona firavie valeghie ukeni wapwo vo voka.⁹Mira inyi, nakufunyira irwi ya nahavache; Na hira ghaya nikuapire. Ikia liafuma kwa Mrumi! ¹⁰Kangi Mrumi akarera na mkunga akamwerekea Yona kaghu ya idhanga.

¹Kirero kya Mrumi kikamchia Yona kando ka kavi, akighamba, ²"Vuka, ughende Ninawi, mri wia mrwe na ubirikire mburi iya mingeyo nakuvia." ³Niho Yona akavuka akaghenda Ninawi kwa iichoa kirero kya Mrumi Luvaha Ninawi ni le mri mrwe mnu, nilendambo ya mifiri iraru.⁴Yona akadunga iingia voshi ya mri na akinafike ndambo ya mifiri, akarera kwa irwi irwe, "Hena mifiri akarera kwa irwi irwe; Hena mifiri makumi ana Ninawi yakwa na naimaliliwa." ⁵Vandu vwa Ninawi vade mwamie Ruva na vakatangadha ipwunga voshe vakaraa dhori ta magunia ivokea mrwe mpaka mndu.⁶Heikyo kimodhia mburi ti tikamfikia mangi wa Ninanawi . Akamka ifuma kipwumbi kyakwe kya akafunya dhori yakwe, akakuraa magunia, akaikaa hena maifu. ⁷Akafunya itangadho liaghamba, "hena mri wa Ninawi, Kwa vurwe vwa mangi na varwe vakwe,mwaruhusu mndu wala mnyama ng'umbe wala ikundi, vanadhagha kindo kyokoshe. Navo vanaya nanga inywa mringa.⁸Mira vandu na vanyama vave vashikiriwe na magunia na vafughe na irwi irwe kwa Ruva. Kila mru aghaluke na ileka irira yakwe ivichwa na uchafu uke mavokonyi ghakwe. ⁹Niidho aichi? Ruva airima ivwia naibadilisha maririkano ghakwe na ivichwa nedha funamaliliwa."¹⁰Ruva akavona ghaya vagheluhirire, vakaleka irira yavo ivichwa. Heikyo Ruva akaghaluta maririka wo ghakwe ghevaadhibu, mira andevahirira we.

¹Mira ili lilemchukidhire Yona nawe akachukiwa. ²Niho Yona akamlomba Mrumi akaghamba, Ee, Mrumi, ighadhigho ghaya nileghambie igheri ni kina vwi hena idhanga yakwa? Niho mana nivehirire fia na ighera iricha Tarshishi kwaku nileichi ku iwe ku Ruva wa mbonea kughire. vuhoo, kuchighira iding'a pwo kuwa keni, na kuchivuta ivwagha. ³Heikyo luvaha, Mrumi, ninakulomba, uvute moo wakwa, kwaku ni kicha kwa kwa ipwa handu naishi."⁴Mrumi akaghamba, heikyo niku kundeichwa indinga? ⁵Niho Yona akavuka mrinyi akaikaaa mashariki wa mri. Ipwo ikava andeika yakwe hena mshe nedha airime ivona mri wava kwwia.⁶Mrumi Ruva aleendeee mmea akaulesha kwa Yona nedha uve mshe kaghu ya Mrwe wakwe nedha apungudhe vwadhi vwakwe Yona akamunuliwa mnu kwaku andevikiwa mmea wa mshe. ⁷Mira Ruva akachemba ifinyu kukinakye ikero liivaririe. Akashambulia mmea na mmea uka dunia.⁸Ikava kigheri ruva liafuma ikero, Ruva akaende mkuta mkai wa mashariki. Kangi ruva likakava mrweeee wa Yona na akawa. ⁹Niho Yona akalaghwa ipwa. Akakuvia, "Ni keba kwakwa ipwa handu naishi. Niho Ruva akamvia Yona, ku, nikicha we ighira iding'a ya mmea? Yona akaghamba, Ni kicha nive nindeichwa idig'a hata nipwe.¹⁰Ruva akaghamba, kundeuhurumia mmea kurauhirire ndima na ngaulehie dho. uvukie kio na ipwa kio. ¹¹Heikyo iinyi ivenjivanye nikuvonenye Ninawi, mri mrwe, nighedho ughire vandu varapungurie vandu ighana na makumi avi elfu ang'u vaichi tofauti ya kuvoko kwavo kwa kumrumi na kuvoko kwavo kwa kumdho, na kangi ng'umbe nyingi?

¹Iki ni kirero cha Rubha kichie kwa Mika Mmorashti hena mifri ya Yotahamu, Ahazi, na Hezekeia, mangi wa Yuda kirero kia akibhonire iananitha na Samaria na Yerusalemu.²Iranienyi imwe bhandu bhoshe. Iranienyi ithanga na fyoshe fike bhoshi ya ithanga na fyoshe fike bhoshi ya ithanga Lekenyi Rubha arerwe mothia yenyu mfumwa ifuma hena irira yakwa lielie. ³Lolea Rubha aacha ifuma handu hakwe aghara mbai na iibhara handu hakaghu hena ithanga. ⁴Fumbu taghariana mpaka mbai boto yarumbuka fibare bare tha mshuwe mothi ya moro tha mringa ukuti we handu heghara hamki mnu.⁵Ifiphoshe ni kwathababu yeikela mmma kwa Yakobo. Na kwathababu ya thune tanyumba ya Isiraeli. Akazwonitaiii hena nzune ta Yakobo? Aka nighe Samaria? aka agheiki hena handu ha kaghu ha Yuda? Aka nighe ha Yerusalemu?⁶Naibhika Samaria iibhunganya na nyumba Yekonda thahandu hebhiaa mithabu (fipongwe) Naghomoa maghweghakwe ghanyumba yakwe ghaghende hena boto. Nashukua mithinyi yakwe. ⁷Thanamu takwe techonga tatunwa tunwa fibare; na haika takwe tookewa moro. Kwa lia haika takwe tabhumalanda atibhungenyi na kole maliho ghakwe gha nakole maliho ghakwe ghabhumwalanda ghabhia.⁸Kwa mbunii nafugha na ilemka; Na ghenda lwabata na ruhu; Naelehika tha mbeha na ielehika tha. ⁹Kwalia isswungu yakwe liraamua kwalia lindefika kwa Yuda ifikirie hena mlango wa bhandu bhakwa mpaka Yerusalemu. ¹⁰Munaleka ibhabhika ihuthu hena Gathi;mnu fugha he Hena Ghathi leafra na ghalukia njeka teri .¹¹Irenyi haghilina heikaaha shafini hena ruhu na iraghwa. Heikaa ha Zaanani hefumaho bwang'a. eleluka ya Beth Ezeli kwa thububu yeria findeondogha. ¹²Ang'u bhagheika bha marothi bhaabhera ulogho mcha. Ang'u iobhoha ang'u kipha kifumie kwa Rubha mpika hena mlango wa Yerusalemu.¹³Mphungenyi igare ya fira Farasi mraru achiikaa Lakishi agheke mothia ya thambi kwa mphu Sayuni. Ang'u zwune ta Israaeli tibhoniwe kwapho. ¹⁴Ang'u kwammka Maresheth- Gathi habhache yelaghanyira; Nyumba ya Akzibu taghebha mchochoka welemba.

¹Bhakimanya ibho mbharirikana ihira findo fibhichwa, na ihira fibhichwa fitandenyi phabho! Kwaghe chaa ikero ifihira ang'u ghake hena mabhoko ghabho. ²Nabho bhachilaghana mashamba na ighabhwara; Nanyumba nato bhatichi ondoa; nabho chimbbwaria mndu mbu na nyumba yakwe, hai mndu na urithi wakwe.³Mira mfumwa aarera kwii. Lolea, nagherera kindo kibhichwa kaghu ya mbarei mnu agheirima ifunya hena nzingo tenyu wala mwagheghenda mwe hena tiri; Angu ni thaa mbichwa. ⁴Mifirio bhanangia kindema kaghu yenyu na ieleluka kwa ieleluka ya ighariana mnu na irera iphe fundemaliliwa kabitha we aalighalua ifungu ya bhandu bhakwa. Fundu anjibhutia iyo Abhaghabhie bhabhichwa mashamba gheru. ⁵Henaicho imuebhandu bhathuri mwagheba mbare ighabha handu kwa ikabhakura hena ibhuganyika ya Rubha.⁶Kunatafija nifo bhachi taafija bha na tafija findo fii, kichighunya kirathia. ⁷Aka yarerwa marero ghea imwe nyumba ya Yakobo Ngoo ya Rubha ipunguthirwe? akle mihiro; niyakwe? Akale firero pha mphaghenja itho aaghenda kwa ifura. ⁸Mira mifiri mubhubirie tha bhanzo bha bhandu bhakwa. mmwabha thoka kanzu ikekaghu ya ngubho tabho bhaira kindo kicha bhandu bharaashigha mwiyandu (nzoo)⁹Bhake bhabhandu bhakwa mmwabhakumba bwang'a ya nyumba tabho njicha. Bhana bhabho bhandu mmwabhathoka utukufu wakwa telele. ¹⁰Bhukenyi mughendenyi fwenyu ; ang'uiha thihandu haraha yeyuho; kwa bhuhai bhwenyu mwamahira haa mwathia kabitha. ¹¹Mndu akaghenda kwa ngoo ya mongo akarera firero phamongo, akarera, na kutafijira mburi ya bhwari na iirwa mndu tho abha mroti wabho bhandubho.¹²Kyakeni nakubhunganya iwe Yakobo bhoshe keni namubhu ugaaya bhareghue Israeli; Namubhika handu hamwi tha magonji gha Bozra; Tha ifio ya magonji hena iembewa yabho; Bhabhika mrindimo wa bhaandu bhengi. ¹³Atenyire akwerie kaghu mothia yabho. Bhetenyire handu; bhakaira mpaka mlangonyi bhaka fuma bwang'a ipho. Mangi wabho nawe airie akibathongolea, Na mangi athongorie mothia yabho.

¹Nnderera lubhaha iramenyi imwe fiongthi bha Yakobo na imwe mubhere nyumba Israeli kula thilathinayo imwe imanya haki? ²Imwe murafurie ficha mufurie fibhicheva, imwe mmwabhuta njoni yabho miri yabho ifuma hena maghua ghabho - ³imwe mivaya miri ya bhandu bhakwa na ibhuta njoni tabho, itenya maghua ghabho na ibhatema hena firumbuerumbue, tha nyama hena nyungu, tha nyama hena sufuna ndue.⁴Alafu imwe mubhere ithanga mwafugha kwa Rubha, mira ammjibu we Afughana chamu chakwe ifuma kwenyu maghegho ang'u ahirire findo fibhichwa,"⁵Rubha arera kani iuthu bharoti mbhabha hira bhandu bhakwa iherwa, kwa bhaya mbhabhalitha mpha tangatha. Haghira ileha; Mira kwa bhayaa bhara bhikie kindo hena mumu yabho; mbhanzisha fira kwathababu yabho. ⁶Heicho habhakio kwenyu harahire ndoro kaghu yenyu. habha mma ili mnairima itafija rubha yaghenda mbai ya bharoto, na mfiri wabha kio kaghu yabho. ⁷Bhaghe bhona bhabhikwa hena iraghwa bhaghanga bhabha kapungu. Bhoshe bhafinga mumu yabho kwalia haraghire majibu ifuma kwakwa."⁸Mira kwakwa, niichurire nguju ifuma kwa Rubha Naniichue keni nguju. Ibhia Yakobo ibanu yakwe na Israeli ibanu yakwe.⁹Lubhaha ichwenyi imwe bhaghemkia bha nyumba ya Yakobo, na bhatawala bha Israeli imwe murafurie keni (haki) naireta kila haki (keni) ¹⁰Mmwajagha Sayuni kwa nzakame na Yerusalemukwa mabanu. ¹¹Bhare bhenyu bhachi mwinyinyiria kwa rushwa (kijo) bhaghelosha bhinyu bhachifundisha ili bhabhongwe Na bharoti bhenyu bhachi hira bhuroti kwanjiliya Pesa. Hata kwio mwamtengea Rubha na irera, "Aka ake Rubha hamwi naifwe? haghire nzune ya cha kaghu yeru."¹²Aaicho kwalia kwali Sayuni ya remwa tha mremi Yerusalemu yabho fumbu ya na fumbi waa irira yabha tha fundu ya thaka.

¹Mira mifiri ya msio yacha ihusu ku fumbu ya numba ya Rubha yabhikwa idinde kaghu ya fumbu tingi wabhutirwa kaghu ya fumbu tingi na bhandu bhaghende bhengi.²Bhandu bhamathanga mengi bhaghenda na irera nnjonyi fughende Kaghu hena fumbu ya Rubha hena nyumba ya Rubha wa Yakobo. Afulosha irira yakwe na fuire hena irira yakwe, Ang'u ifuma Sayuni inyinyiriwa ya fuma, na kirero cha Rubha ifuma Yerusalemu. ³Nawe anyinyiria bhandu bhamathanga mengi nawe agharerea mathanga ghayaghaghire nguju ghake hacha nabho bhafunya mapuaghabho ghabhe maghembe na mikuki yabho ibhe mashami. Ithanga yabhutira ipua kaghu ya ithanga lingi hoo wala bhagherabho fira hee.⁴Badala yakwe bhaika kila umwi thinyi ya mthabibu wakwe na thinyi ya mri wakwe. Haghe mndu abhabhika bhaobhohu, kwa lia mumu wa mangi wa majeshi underera. ⁵Kwalia bhandu bhoshe bhagenda kila umwi hena Rubha wakwe. Mira iphe fwaghenda kwa rina ya mangi Rubha weru telele na telele.⁶Hena mfiri tho," aarera Mangi, nambhuganya akodike na imbhunganya atanjiriwe bhaya nibhelithire bhathi. ⁷Narubhwighira aakodika hena mabaki nawia akumbiwe hena ithanga lidindie. ma inyi, mangi namka kaghu yabho hena fumbu ya Sayuni lubhaha na telele. ⁸Thakwapho mnara wa tha kwajili ya ikundi. Fumbu ya mphu wa Sayuni wacha kweru, imkia yenyu ya kala ya wighirwa Umangi ubhwerwe ni mphu wa Yerusalemu.⁹Lubhaha haniki kukwa kashe kilonzo kwa thauti ndue(kwa nguju ) aka ha ghere Mangi aghari yenyu ho? akamghekurunga aphie? Haniki ngoo abhabhe thamndu mka aaghira? ¹⁰Ikaa hena ibhoo yeghira ili ughire mphu Sayuni, thamndu wa kika abhere ni ibhoo, kwalubhaha. kwafuma bwang'a ya mri, ikaa hena shamba na ighenda. Babeli.Ipho kwaokolewa. Ipjo mangi akuokoa ifua hena mabhoko gha ngondo (adui)¹¹Lubhaha mathanga phwa ghabhunganyikie kaghu yepho, Bhakirera abhikiwe ubhichwa, mitho ghenyu ghalolie Sayuni." ¹²Mroti arere, " Bhaichibho maririkanya gha mangi phaichibo hata findo phehira kwalia bhabhabhungenye tha makanda ghenya mbai (sakafuni)¹³Mangi arera," bhukia uye mphu Sayuni, kwalia naibhika mbembe yapho ibhe chuma, naibhika kwato tapho tibhe saba. Kwa tuna bhandu bhengi. Nabhik bhandu ngoki.

¹Lubhaha unjoni handu hamwi hena mstari wekabha na mphu wa maaskari; maaskari bhande ringilia mri, kwa ndata bhamkabha mchili wa Israeli hena ndumbu.²Mira iwe Bethlehemu Efrata, hata tole kumdu maghari ya ukoo ta Yuda, ifuma kwapho umwi ache kwakwa itawala Israeli ang'u miothia yakwe ni ifuma mifiri ta kala ifuma telele. ³Heicho Rubha abhanika hata maghe gha wia ake henaibhoo ighira mwana na mabaki ighabhabho ghashabhilia bhana bha Israeli.⁴Amka na iembea ifio yakwa kwa nguju ya Mangi, kwa shurewe bhwa rina ya Mangi Rubha wakwe. Bharegha, kwalia bhagira ighoka mpaka misho wa ithanga . ⁵Abha niwe mghekira weeu wakati wa bha Ashuru bhakighenda hena ithanga yeru. Wakati bhakiira hena utharigho yabho bharisha mtandatu na bharwe bana kaghu ya bhandu.⁶Bhaembea ithanga ya Ashuru kwa ipua. Naithanga ya Nirurodi hena kyoti kyakwe. Afufunya ifuma kwa bha Ashuru; Bhakanighecha hena ithanga yeru, Bhakaghe ingia hena ithanga yeru. bhaka gheingia hena mwaka yeru. ⁷Mabaki gha Yakobo ghareghwa hena mathanga ghabhandu bhengi thaimi lifumie kwa mangi. thamapucha hena mara ang'u ghadubhera mndu gho nghachibhera bhana bhabhandu ho.⁸Mabaki gha Yakobo ghasha jhamwi nabhaithanga hamwi na bhandu bhengi thathimba maghari ya magonji. thaaaira maghari yabho, abhaibhara kaghu yabho naibharabara fibarebare na hali mndu mghebha funya hoo. ⁹Kubhoko kwapho kwa bhutira kaghu ya bhalicha bhapho na wabhakonda.¹⁰"Yafumia mfiri tho," arera mangi "ku na bhakonda farasi bhapho bhake maghari yenyu na naghakonda magare ghenyu ghafarasi. ¹¹Nakonda miri hena ithanga yapho na ighutha ithanzu yapho yoshe.¹²Nakonda bhuthabhi hena mabhoko na haghira bhaghanga hoo. ¹³Nakonda thanamu tapho ta mbanga na milembo ya maghe ifuma kaphoo kwa tatha hena mabhoko hapho. ¹⁴Naduka milembo yapho ya Ashera ifuma iho phoshi kwenyu na naikona miri yenyu. ¹⁵Nalilihira iding'a ya kihoro kaghu ya mathanga ghaya gharachue .

¹Lubhaha aramienyi kia mangi arera," Mka na urere mchilo wapho mothia ya fumbu leka fumbu iichwe thauti yapho. ²Iranienyi mabhio gha mangi aarimilia hamwi na bhandu bhakwe. Na abulana hena kitala cha kaghu ya Israeli.³Bhandu bhakwa nindehira ikikwenyi? ndie mulemea kando kalinga? rerenyi ihuthu inyi. ⁴Kwalia nimuendie ifuma ithanga ya Misri na imughenja ifuma hena nyumba ya utumwa. Nabharumwa Musa, Aruni na Mariamu kwapho. ⁵Bhandu bhakwa kumbukenyi Balaki mfalme wa Moabu atafijire na handu. Balumu mwana wa Beori fundu akughalutire fundu kugheaghenda ifuma Gilgali, icho mwairima mihiro ya keni ya Mangi.⁶Aka niende iki kwa Mangi, Nnaghenda ighenda ighemwinamia Rubha aku kaghu? Nairima icha kwakwe na matathi ghe okea , hamwi na ngache ya mwaka umwi? ⁷Aka mangi aichwa kicha na fiku fya magonji ghachumi kana fiku ikumi fya mifo ya mafura? Kana nifunye mwana wakwa wa kubhoka kathababu ya nzune yakwa. Itunda ya mwiri wakwa kwanjili ya nzune takwa njeke? ⁸Akubhirie mndu kia kicha na kia ambacho mangi aashigha ifuma kwapho. Ihira keni ifura ukairini na iira kwa ubembolembo hamwa na Rubha wapho.⁹Irwi ya Mangi kiya borothoka hena mri hata lubhaha hekimaa ichirera rina yapho ikaa kindo kicha kwajili ya ndata nakwa wia aibhikie. ¹⁰Haghire bhudhuri hena nyumba tabhabhichwa na kipimo cha mongo ni iding'a mnu.¹¹Nigheirima nimfikirie mndu kuaghire ubhichwa we kole aatumia kipimo chelumba. ¹²Bhathuri bhaichue ilemba, heikaa kuabho haarera mongo, na ulimi wabho maghari ya mumuyuyabho uarera mongo?¹³Heicho nikukabhie kunakubula kiya bhabha nndekubhika mtham kwathababu ya nzune tapho. ¹⁴Kwaya mira kwa doamo pho, ruhu yapho yareghakwapho kwa bhika mjigho hacha mira kwafughana pho nakia kwakibhika bakifunya kwaipua. ¹⁵Kwabhiaa mira kwamna pho. Kwachemba Zabibu mira kwanywa bhari pho.¹⁶Kanuni tichembiwe ni Omari tifughenwe, na mihiro yoshe ya nyumba ya Ahabu. Mmwaibhara kwa bhughimbi wabho. Hicho nakubhika iwe mri, mtham. Na heika kwapho handu he shekwa na bhabhabha iberesha tha bhandu bhakwa.

¹Oinyigwa! Kwakwa nitha maghegha kobha uthirie, Natha makombo ghekibhareho kishamra shamba ya mizabibu. Haghireho kishamra cha matunda kicha bhoni wa ngoo yakwa indenekaneka tini ibhirire mothia. ²Mndu achimwiibharia Rubha andereka, nanabhoniwa hena ithanga, wala haghireho mndu aghire kicha hoo-hena bhandu. Bhoshe bhachi gherera ilibhekute uzakame: kila mndu achimdeghea wabho mdegho.³Mabhoko ghabho ghachiora mabhichwa bhaghahire kwa pidii mndu mrwe aalomba rushwa kadhi ake tayari iondoa mndu mrwe aarera mabhichwa ghake ngoo nyi kwakwe ifo nifo fundu bhachihira handu hamwi. ⁴Mndu mcha kwabho nitha mbigiri mcha kwabho nitha mifwa Indefika mifiri ireriwe nyuma ya bhagheria bhakwe mfiri we nyinyiriwa Lubhaha nimifiri ya fira.⁵Munaniamini kila mndu wahaghihi muabhika ithongoa mothia yenyu wowoshe wa haghihi. Mubhe mitho kwa mmwarera hata kwa mndu wa kika aalemba hena mabhoko ghenyu. ⁶Kwalia mwana achimmnika umwa na ndie. Mphu abhukia ilemana na mae wakwe. Na mka wa mwana wa kyumi alemana na mammi. Mghende nzo ni mndu wa kenyi kwakwe weka.⁷Mira kwakwa inyi Namlolea mengi. Nambhera Rubha wa bhucha bhwakwa Rubha wakwa anjiichwa. ⁸Kunachwa nicha, iwe mnzowakwa, Nikaghwa, nabhukia thaa naika hena kio Mangi abha aaka kwakwa.⁹Kwalia n'ndeghwa nzunenyi mothia ya Mangi. Naondoa idin'ga yakwe mpaka anji tashe nzune yakwa. Naihira inyinyiria kwa ajili yakwa. Anjiende hena kilanga na mbhona akinji ghenja hena ukeni lwakwe.¹⁰Muzune wakwa akabhona kwio, nairaghwa yamphinika wia anjibhirie Mangi Rubha wapho akekwi? Mitho ghakwa ghamlolea; aibharwa mbai thaitondo hena mitaa.¹¹Mifiri yeagha kibambatha chapho yafika: Mfiritho yathogethwa hacha mnu. ¹²Mfiritho bhandu bhacha kwapho, Ifuma Ashuru na miri maghari ya Misri Ifuma Misri hata mfo mrwe ifuma abhe ighenda ebhe na ifuma fumbu ighende fumbu. ¹³Mathanga gho ghakutenga kwathababu ye bhandu bhachiikaho lubhaha , kwa thabhabu ya itunda ya mihiro yabho.¹⁴Embea bhandu bhapho kwa ndata yapho ifio ya urithi wapho. Bhaika bhoko hena mtiru. Maghari ya mtinui, bhobie hena Bashani na Giledi thamifiti ya kala. ¹⁵Nitha mifiri iya yefuma kwapho hena ithanga ya Misri namrora findo fya ajabu.¹⁶Mathanga ghabhona iragha ya nguju tabho toshe bhabhika mabhoko ghabo hena mumuyabho marwi ghabho ghabha nghaichwagho. ¹⁷Bhakomba teri tha njoka tha fiumbe nshaafua kaghu ya ithanga. bhafuma bwang'a kwaiobhoha: Bhacha kwapho kwa iobhoha, Mangi Rubha weru, na bhaobhoha kwathababu yapho.¹⁸Nii ni Rubha thaiwe iwe kuondorie nzune, iwe kuirie kaghu ya nzune tireghuu hena mritho wapho? Kuchibhikapho iding'a yapho telele pho. Ang'u kufurie ifurora ( amini ) mma wapho wa keni.¹⁹Mira kwaghira huruma kaghu ya Kwaibhara nzune mbai ya marende ghapho kwakumba nzune teru toshe hena maghari ya ebhe. ²⁰Kwamnika keni Yakobo mma wake Na Ibrahim huruma tapho kuti apirie (mma) bhapapa bheru to kala.

¹Maono ihuthu Ninawi. Kitabu kya mawatho gha Nahumu, Mwelkoshi.²Yehova ni Mrungu aghire wivu, na achiliha kithathi, Yehova achiliha kithathi na aichue idug'a Yehova achiliha kithathi kwa maadui bhakwe na achiendeletha idug'a Yahwe kwa bhafira bhakwe. ³Yehova aghire ndhinya nyingi kangi ahorie hena idug'a. akabhewe na we. Yehova achihira njia yakwe hena mkuta wa kithulithuli na thoruba, na mailwi ni bhumbi gha marende ghakwe.⁴Achikwemea abhe naiibhika Iume: achiumitha mifo yoshe. Bashani ighire ngujuyo na Karmeli he; maabha gha Lebanoni ghaghire nguju gho (thaifu). ⁵Milima ichidedema he na ibhaho yakwe na handu hamki hachienjuka ithanga lichighwa mothia yakwe, kabitha ithanga na bhandu bhoshe bhachikaa bhoshi yakwe.⁶Niitho aima imka mothia ya iding'a yakwe? Niitho airima iringili bhukai bha iding'a yakwe? Ghathabu yakwe ikuthwe tha moro, na misharambwe andeibhurua kuakua.⁷Yehova ni mcha boma yakwe hena mfiri wa bhwathi; Nawe ni mwemi nifu kwa bhaya bhaghe mvichilia. ⁸Mirakyo ahira mwisho wa bhandho bhakwe kwa mafuriko ghetisha; abha degha hena mma.⁹Bhandu bhaaririkana iki kaghu Yehova? We akomesha; bhwathi bhuka mkebho kando kakabhi. ¹⁰Anghu bhabha bhathee tha michongoma, bha bwetethwa henakinywaji kyabho; Bhakondwa kabitha kwa morotha matina gha mabubha. ¹¹Mru umwi aliebhukirie ughongo lwenyu, Ninawi, apangie bhubhichwa kaghu ya Yehova, Mru adindishire bhubhichwa.¹²Kwii nifo anderera Yehova," Hata kole bhaghire nguju tabho timilifu na idadi timilifu, hata kwio bhahawa bhandu bho bhakairimebho ibhaho. Mirakyo iwe, Yuda: Kwaliya nikutihire Bhwathi, thakulitha henyi bhwathi. ¹³Lubhaha naitenya nira iya ya bhandu ifuma kwapfwo, naiumbu minyororo yapfwo.¹⁴Yehova afunyire aiuri kaghu yapfwo, Ninawi: Haghiraheho mbhagheghirwa he kyebhabha rima yapfwo. Natiiringilia thanamu tibachiwe naitibhuta thanamu ta chuma ifuma hena nyumba ta Mirungu yenyu. Nashimaa mbira tenyu kwaithara uliwa yenyu."¹⁵Lolea Kaghu ya milima haghire marende gha mru mgheende mburi njicha akiyatanga mborere! sherekeenyi thikukuu tenyu, Yuda, niarienyi nadhiri tenyu, kwalia mghekonda amuvamia he andebhutwa kabitha.

¹Uya ingewe akukonda, firumbue, aacha bhundu bhwapfwo, Ria fiambatha fya mri, ria barabara kubhkienyi nguju Imwe mweka, kubhuuganyenyi majeshi ghenyu. ²Kwalia Yehova akyabwighra bhucha bhwa Yakobo tha fahari (bhucha) bhwa Israeli, mirakyo bhagheteka nyara bhale bhakondie na ikonda matunda gha mithabibu yabho.³Ngao ta mashujaa ghabho nita mrotoma na bhandu hodari bharee thori ta mrotoma. Maghare gha fira ghaanda Uriwe gaang'aa hena fyuma fyakwe igheri ya mthaghari na mapfumu gha mivinje ikya kumbwa kaghu. ⁴Magare gha fira gha aricha hena mita; ghake tha kurundhi, na ghaaricha tha kikwakwara.⁵Uya ingewe akutenya firumbue rumbue aabhailagha maafitha bhakwe,bhakutuma kila umwi kwa ungi hena iibhara yabho, bhaa harakisha Ishambulia Ukuta wa mri Ngao njirwe landaliriwe Ikuringilia na bhagheghambulia.⁶Malango hena nifo ghalathinishire(ifungwa) irughuka na inyumba ya bhumangi liaghwa henaikondeka. ⁷Husabu andefunywa thori takwe toshe, naaondoghwa: nabhahidu bhakwe bhakika bhaduma tha njiwa, bhaakabha mbafu tabho.⁸Ninawi nitha ndiba ya mringa iyafunya, bhandu bhakwe handu hamwi bhakyaricha tha mringa ukiwakutikaki thereremyi. Bhengi bhaarera. mka, mka' mirakyo haghireho akyaghaluka nyuma. ⁹Ondoa nyara tapetha ondoa nyarata dhahabu maahaghire mwisho ho wakwekwa bhuchwa findo fyoshe ficha fya Ninawi. ¹⁰Ninawi ike bhwia na (ikondekie) Ikondekie. Ngoo ya kila umi there tabho toshe tiharakie.¹¹Lubha ha likekwi imbanga ya thimba, thehemu Ingeyo thimba njidu tichia kijo thehemu ngeyo thimba la thyumi na thimba kika tile ghende hamwi bhana bha thimba, ingebho bharandeobhoha kyokyoshe? ¹²Thimba ilebarire ikasha yakwe fibarebare fundu bhwa bhwana bhakwe alebhadomie ima yakwe fundu bhwa bhaka bhakwe, nailichura mbanga yakwe mbogha, handu hakwe mithoga ibarirwe.¹³"Lolea inyinike kibhingi naiwe- Iki ni kirero kya Yehova wa bhaghe kabhana. Naghaokea magare ghenyu gha fira mti Upanga wateketetha thimba tenyu bhathoro. Ringilia nyara tenyu ifuma hena ithanga yawa na irwi ya bha mondo bhenyu likaichwike heyo."

¹Bhwathi (ole) kwa (Ithanga) mri uichue ndhakami! bhoshe uichue teri na mari ta bhuka; bhahanga bhakwe kwakwe mifiri yoshe. ²Mirakyo Lubhaha haghire irwi ya mijeledi na irwi yetumitha matairi, farathi tenyu tikichetha na magare gha fira ghaatola tola.³Haghire bhaghekwea farathi bhaa shambulia, upanga ukibha waaka, mapfumu ghakigha mekameka , ibhwiliwa ya bhapfwie mafungu marwe gha miri, haghireho ihema yamiri yo bhaghe shambulia bhakutuna kaghu yakwe. ⁴Iki kiyafumia kwalia ni mihirire ya tamaa ta mghe shinda mcha, achibhirie mogha,mghekumba tthanga kwa bhumalaya bhwakwe, nabhandu kwa njia ya mihirire yakwe ya bhuthabhi.⁵Lolea nikeho kibhungi naiwe- Ikini kirero kya Yehova wa fira (majeshi) sketi yapfyo naibhutira kaghu yakyamu kyapfwo naitirora thehemu lapfwo ta thiri kwa bhaithanga. Irava yapfwo kwa bhamangi. ⁶Nakumba uchafu wechukitha naikubhika ubhe mbhi chura mnu na kubhika ubhe mru welolewa ni kila umwi. ⁷Yabha iku kila umwi aakulolea akuricha na irera." Ninawi andekondeka, niitho afugha bhundu bhwakwe? Ni kwi na nika mru airima ikulemabalemba?"⁸Ninawi, akaiwe kumcha ikela Naomoni, Uaghiwe kaghu ya mfongo (Mfereji) wa Naili, ughekei ujungulukiwe ni mringa, ngetho iriwa yakwe ligheke ebhe? ingetho ukuta wakwe nighe bahari yoka? ⁹Ethiopia na Misri nighe nguju takwe, na mwisho wakwe ughekehotha Putu na Libya nile bhambwie bhakwe.¹⁰Mirakyo Naomi aleondoriwe akaghenda hena mtakaa, bhama bhakwe bhandu bhakatenywa firumbue hena kila handu bhachiikaa harwe, bhafira bhabho bhakakabha kura kwa bhandu bhoshe bhapfungiwe minyororo. ¹¹Iwe nawe he kwairwa, Kwaghera kuthughana na kwakasha herichia ifuma kwa mndho wapfwo.¹²Ngome tapfwo toshe tabha tha mitini ighire tini tibhirire: Kole tikakuchwa taghwa hena mumu wa mgheya. ¹³Lolea bhandu ughongo lwenyu ni bhakika malango gha ithanga yapfwo gharughuliwe mnu bhundu bhwa bhafira bhapfwo moro undekokonda macherenei ghakwe.¹⁴Ghenda ugherahia mringa hena boma ithingiriwe, timarishe ngome tapfwo: ghena hena teri na fweterea matondo; bhumbulutha fundu wa matofali. ¹⁵Moro wakuteketetha haya na upanga wa kuangamitha (haya) kwa teketethwa tha ndhighe tiranakuwa na bhengi tha ndhigheti ndemibalehe.¹⁶Kuundethidisha bhaghechuma bhapfwo bhengi tha nondo ta kaghu: mirakyo bhakei tha tunuku bhaaibha ithanga na kangi itola ighenda kuwa. ¹⁷Bhamangi bhenyu bhake bhengi tha ndhighe na mrwe wenyu wa fira nitha ikundi ya matete ghabhikie kambi hena nganda kighericha kya mbeho mirakyo mbari ukamibhaa bhachilola ighenda kuwa haghire mru ahaichi.¹⁸Mangi wa Ashuru, bhagheembea bhapfwo bhalee; bhaghemkia bhapfwo bhakethaa thaa (tawanyika) kaghu ya mlima nanaghireho nanga umwi webhabhika hamwi. ¹⁹Haghireho mghekira wairima hena maghongo ghapfwo. Mang'ongo ghapfwo nimarwe. ighebho bhaaichwa mburi tapfwo bhakabha makofi kwaiichwa kicha kaghu yapfo. Niitho akubhikie ughongo kwa thambi tapfwo mifiri yoshe?

¹Kirero apokerie nabii Habakuki, ²Mangi ni maghe ghanga nafughia msaada (ighenjwa) ni kuphughine iwe nikaobhoha mwandu mira kwa njitasha pho.³Haniki kukwa njirora ubhichwa na injirora ilema? ang'u ikonda nabhubhichwa bhuke mothia yakwa, haghire ilwa na ikelana yaphumia. ⁴Kwathababuyo sheria indelemea wala inyinyira iyabhoniwayo ang'u bhandu bhabhichwa bhachighaluka bhandu vecha, henaicho inyinyiriwa likapatikana yeghalutwa.⁵Lolea imwe muke maghari ya mathanga ghelolienyi mushangaa mnu ang'u inyi nahira kindo mphiri yenyu ambacho murairima hata mukabhiwa. ⁶Hena kwiyo, lolea namubhutiria bhakalidayo ithanga lia lighiriphia, iira kiringanyo bhaira hena ithanga, ili bhabhware findo there shabho. ⁷Ibho ni bhandu mbhatisha mnu bheoboha haraghoire yabho ni ndue bho bhachifunya hena ngoo tabho bhoka.⁸Farasi tabho lirarukie ikela chui, ringai ikela makite gha thaka gha chabhukwau na bhaghekwea. Farasi bhachikukwera mnu na ifuma hachamnu. bhachilola tha Tai abhika fia aye. ⁹Bhacha bhoshe kimetha bhahire ubhichwa na ibhunganya mateka tha mthangalala.¹⁰Alabhu ahira fia, thangungu aira akibha aure nzune, we ambaye nguju takweni Rubha weka. ¹¹Achibhanangia bha Mangi, na bharwe ni kindo kirabhie, Achi beresha utharingho; naiondoa.¹²Iwe Mangi, Rubha wa kwa kuelie kwakwaiwe kuwa telele bho? phwa phwa phwa iwe mangi kundeandika inyinyiria iwe ighwe, kumbhikie imara ili abhoniwe.¹³Iwe kughire mitho mecha hata kurairima ilolea ubhichwa, iwe kwairima ilolea ubhichwa mbona nkwa bhalolea bhahira ngani na iliachwi iho mru mbhichwa aamira mru aghira haki ikela we. ¹⁴Na ihira bhandu bhaikae tha ipere lihorie thafindo mfiya afua firaghire mgheria.¹⁵We achifunya bhoshe kwa ndoana ya kwa achibha bhwava hena mdegho wakwa na ibha bhunganya hena nyuvu tabho. nicho kindo mbhaichwa kicha na ikava kelele kwa bhucha mnu. ¹⁶Mira bhachi funya sadaka hena nyavu tabho idegha na ifunya ubani hena chamu cha bho, thababu vanyama va nene ni handu habho na nyama ighokie ni kijo chabho. ¹⁷Hena kwiyo bhamalia nyavu tabhote vulia na ighenda hena mathanga bila iichwa mborere.

¹Inyi na mka hena thanamu ya kwa na kubhika kaghu ya mnara na lolea ili ni bhone icho anjibhia nafundu nabhwigira ielehika yakwa.²Mangi akanjibha akarera iandike ndoro ibhike ibhe mwaji mnu hena phibau ili aaithoma aithome tha mringa. ³Sababu ndoro takwe nita miphiri ichie iyahiraphia ili ifika mwisho wakwe wala yarera mongoyo ikachelewa ibhere kwalia ni lathima icha yachele wayo.⁴Lolea ngoo yakwe iya kukwea igherire kichayo bhoshi yakwe mira aghire keni aika kwa imani. ⁵Hamwe na ifyo Divai ni ndima ichi leruba, mndu waiding'a arachiikaa aichiongera kinyeghe tha hena ngoma kenyi kwakwe nawe achiika tha aphie, achiirima iighutawe achiibhunganya mathanga ghoshe nyungu nyungu.⁶Ibha bhoshe bhakava kaghu yakwe, na mithali yethumanga kaghu yakwe bhakirera, shauri yenyu mmwaongera thira mevi tenyu hata indi? na shauri yenyu imwe mmwa kuruka mijigho yalabhiwa. ⁷Aka bhabhukiabho ibho bhakuluma bhabhukia ibho bha kuthumbua na iwe kwabha mateka kwa bho. ⁸Kwalia kundeghe bhwara mathanga fwa, mabaki ghoshe gha mbare gha kuende iwe kwa thababu ya thakame ya bhamdu na kwa thababu ya ubhichwa bhuhirirwe ni ithangali, na mriu na bhandu bhoshe bhachiikaa bhoshi ya kwa.⁹Ole wakwe itho achikupatia nyumba yakwe mapato mabhichwa, ili apate ikibhika kithungwi chakwe kaghu, airime ikuphuta hena mabhoko gha mbhichwa. ¹⁰Iwe kuhiririe nyumba yabho kuthudi, kwa itemea mbai bhandu bhangi, na iwe kuhirire bhandu bhengi, na iwe kuhirire nzune kaghu ya ngoo yabho. ¹¹Kwalia ighwe ya kabha kelele hena kibambatha, na ingongo hena mri yambhwighira.¹²Ole wabho ghkwa agha mri kwa nzakame abhikie mri mrwe hena nzune! ¹³Lolea; aka, kindoki kifumie kwa mangi kana kwa Majeshi, kubhandu bhakuhi rire moro na mathanga ghakuthumbue kwathababu ya ubhichwa? ¹⁴Kwalia ithanga yaichue maarifa gha utukufu wa Mangi tha mringa wa ibhariichwa hena eve.¹⁵Kwa kimanya ive kwa miika jirani wabho njafi iwe rika bhika thumu yakwe, na imuirusha, ili ulolie ruhu yakwe. ¹⁶Kuichue iraghwa ya utukufu unywe nawe, ubhe tha mru arariniwe; kikombe cha kubhoka cha chumi cha Mangi cha ghalutwa ukiondue na iraghwa irwe yabha kaghu ya utukufu wa kwe.¹⁷Kwalia bhubhichwa bhuhirirwe kaghuya Lebanoni wa kuphwinikira na iku bhwagha kwa bhanyema yabha hofu kwa thababu ya nzakame ya bhandu¹⁸Na kwathababu ya ubhichwa uhuhirirwe ithangenyi li na mri u na bhandu bhoshe bhachiikaa bhoshi yakwe thanamu ye chonga ni ya iki, hata wia achembie thanamu ye yeyusha na we ni mghelosha wa Lungo, yabhakwia, hata wia aichongie abhike tumaini yakwe na ibhika thanamu tirairima irera? ¹⁹Shauri yabho iwe nkwa bhia mri, mka, aabhia ighwe liraairima irera, bhukia! aka! kindocho cha loshwa? Lolea, kiphuni kiwe kwa thahabu na petha wala haghire mruke bhoshi yakwe kabisa. ²⁰Mira Mangi akebhoshi ya hekalu yakwe takatifu; ithanga yoshe na litie chwi mothia yakwe.

¹Maombo gha Habakuki mroti: ²Mangi ndeichwa habari tapho, nanyi nnaoobhoha. Mangi bhutira ndima yapho maghhari ya miaka maghari ya maghegha bhika kwio imanyika imanyike; ukumbuke ighira huruma hena iding'a yapho.³Ruva alechie ifuma Femani, na wia mcha ifuma Parani. Sela. Bhucha bhwakwa bhuphinikie kaphu na ithanga ligheichue vucha wakwe.⁴Filanga fivi fya mabhoko figheyaaka tha ruva ang'u uwetho wakwe ughefughenwe. ⁵Bhuwaji bhwebhwagha ughethongerie mothia yakwe na bhwathi bhugheka marendenyi ghakwe.⁶We aghemki na ikabha ithanga ighelolie na ikucha mathanga. hata fumbu ya telele ighakondiwa kabitha na fumbu ya telele ighaghwie mbai irira yakwe ni ya telele.⁷Nighe bhonire mahema gha vakushi hena bhwathi na fitamba fya mahema hena midiani nifya dedema. ⁸Mangi aghoghiore iding'a haya mfyonyi? indinga yapho nighe kwa thababu ya nifo kana idi ni kwathababu ya eve, nkwa kue kaghu ya farathi ighire mikokoda yekela.⁹Kundende Vura vwaph bila mphwiniko; kunderika mifwi heno vura vwapho! Sela. kughegharie ithanga na mifo. ¹⁰Fumbu ili ivona ighaluka kwa huzuni. mringa ukutiwe mbai ukaira kaghu yavo mbai ya eve haka rera kwathauti mailwi ghakwe ghakavukia kaghu.¹¹Ruva na mwiri fika mka imara kaghu handu hakwe hena kilanga mifwi yakwe na ika kwea haya hena uangavu na kilanga na mikuki yakwe. ¹²Kunde ivara kaghu ya ithanga kwa uchungu hena iding'a kunde bhughutua mathanga.¹³Kundie bwang'a kwathababu ya wokovu wa vandu vapho kwa ajili ya wokovu wa mru kumthaghure, iwe tuma tuna mrwe wa mjumba ya mnu mvichwa kuathababu ya uvika wazi kithingiti cha nzingo. Sela.¹⁴Ugheokea mrwe ira mashujaa wa mashujaa bhakwe kwa itho yabho bhoka; bhaka chatha kimbunga injitawanya; kole bhakaichwa kicha iramira vakiwa kwa kilove. ¹⁵Uibhara eve kwa farasi tapho nyungu ya mringa ughire nguju.¹⁶Nikaichwa, na ndenyi yakwa ika dedema mumu yakwa ika kuichika kimetha; uvichwa uingie maghuenyi kwakwa ni ka dedema hena handu hakwa ili nipate ivera mfiri wa vwasi ikundi yavo ye shambulia vakwerie kaghu ya vandu.¹⁷Ang'u mtini wafunyatho maova wala mithabibu waghiratho matunda vwathi vwa mzeituni wabha bhwia, na mashamba gha funyagho kijo ibomenyi haghiraho mafio wala fibandenyi haghireho mafio ghang'umbe.¹⁸Mira namuichwa kicha Ruva namshangilia Ruva wa vucha vywakwa. ¹⁹Ruva ni we Mangi ni nguju takwa we achihira marende ghakwa iva tha kulungu na we anjitika handu hakwa haniki.

¹Iki ni kirero kya kilechie kwa Sefania mrana wa kushi mrana wa Gedalia mrana Aramari mrana wa Hezekia, hena mifiri ya Yosia mrana wa Amoni, mangi wa Yuda. ²Nakondakonda pere kila kindo hena kyamu kya ithanga - Iki ni kirero kya mfumwa weka. ³Namkonda mndu namyama; Natikonda ndeghe ta milwinyi na mapere gha baharinyi ikondeka hamwi na vavichwa. kivio namfuta pere mndu hena kyamu kya ithanga - Iki ni kirero kya nfunwa weka .⁴Nafika kwa kuvoko kwakwa hena Yuda na voshe varue Yerusalemu.Nafuta pere mabaki ghoshe gha Baali ifuma handu ha marina gha vandu vachitatha thanamu hena makuhani. ⁵Vandu abavo kaghu ya nyumba vachitatha miri ya ipfho mailwini, na vandu ambavo vachitatha na irava kwa Yave mira Kangi vachirava kwa mangi wavo. ⁶Navafuta pere vaya ambavo vandeghaluka nyuma ifuma imvaria Yave, vaya ambavo vachimuivaria Yave mira bila ishigha vurenji vwakwe.⁷Utie chwi mothia ya mfumwa Yave! Kwaku mfiri wa Yave havwihi, Yave aendee thabihu na avatengie vaghenyi vakwe. ⁸Kyachecha ku hena mfiri wa thabihu ya mangi, niho nachevakava varwe na vana va mangi na kila mndu arewe thori ta kighenyi. ⁹Hena mfiritho navakava voshe vaya vachitola kaghu ya kithingiti vaya ambavo vachiichura nyumba ya mfumwa kwa furugu na ilemba.¹⁰Kyacheva ku hena mfiri uya - ili ni itangatho ya Yave - ku ifugha yevaviwa ni ngoo yacha ifuma hena kyoti kya mapere liakava ukunga ifuma kya wilaya ya kavi, na thauti ya Kishindo kirwe ifuma hena filima. ¹¹Kuvenyi ukunga vandu va ufuva lwa wilaya, kwa voshe vachuluthi vava ku vandekodwa, vaya voshe ambavo vachipima petha vafutwa pere.¹²Hena mfiritho naikasha Yerusalemu kwa taa na ivakava vandu vakyumi ambavo vavakuu vaikee hena mfinyo wavo na ighamba ngoonyi kwavo kuu Yave akahire. Kyokyoshewe, kicha kana kivichwa. ¹³Mari tavo tachethokwa na nyumba tavo taregha mithamu kwa ikondwa. vaagha nyumba mira vakatiruevo, vavia mithabibu mira vakanywevo mifinyo wakwe.¹⁴Mfiri mrwe wa Yave uke havwihi havwihi na ukyakwiima fia! thauti ya mfiri wa Yave yava ni yefugha ya vandu shujaa. ¹⁵Mfiritho wava ku ni mfiri wa Iding'a, mfiri wa vwathi na ivaviwa, mfiri wa bahari ichafuka findo ikondeka, mfiri na mma chidi. ¹⁶Wava mfiri wa ikunda na kengele na takaviwa miri na minara myacha.¹⁷Hena ikyo naende vwathi kwa vanadamu hena ikyo vaghenda vyakyathithimana tha vandu vaphfwie mitho idungia vakinamhire nzune Yave. Nzakame yavo yakutwa tha kiluli na findo fyavo fya voshi tha marufi. ¹⁸Wala petha tavo wala thahabu tavo tikairimeto ivakira na iding'a ya Yave. Hena moro wa fumu yakwe ithanga yoshe yakondwa, na henda kwio aende ikoloka, mwisho weovosha kwa voshe vake ithangenyi.

¹Vunganikenyi handu hamwi fumbunyi imwe ithanga lilaghire iraghwa. ²Kabla amri aranaende mathara na mfiritho iira tha mashanyara. Kabla iding'a ikai ya Yave liranamuchia. ³Mkasheni Yave imwe vandu voshe vanyenyekefu ithangenyi muchititii amri takwe! Kashenyi idi yakwe. Kashenyi unyenyekufu, na ngetha mwakirwa hena mfiri wa iding'a yab Yave.⁴Hena kwio Gazawareghwa mthamu na Ashkeloni wakondwa. Ashdodi wakumbwa pfho mthaghari chwe na vanduka Ekroni. ⁵Ole lwa varue mbarinyi ya bahari, vakarethi! Yave amuvirie kaanami ithanga ya vafiristi. Namukondo, haghire mndu areghwaho.⁶Ithangayo ya mbarinyi ya bahari yava ndisha kwa varisha na kwa masanzu gha magonji. ⁷Ithanga ya mbarinyi ya bahari yava mari ya mabaki gha vandu vandu va nyumba ya Yuda, vacherishia mafio ghavo ipfho. Vandu vavo valaa kyavukwau hena nyumba ya Ashikeloni kwaku Yave Mrungu wavo avatunza na ivavwighiria vandu vavo valepfhungiwe.⁸Nilelichue inaingia ya vandu va Moabii vakyavaimbilia vandu va Amoni igheri vakivanangia vandu vakwa na ikukwera hena myaka yavo. ⁹Hena kwio, fundu nikei iki ni kirero kya Yave wa majeshi, Mrungu wa Israeli. Moabu yacheva tha Sodoma na vandu va Amoni tha Gomora; Handu ha ngweghu na ishimo ya munyu, ijangwa ya telele na telele. Mira vandu vakwa vaghiwe vava ondoa mateka, na vandu va ithanga yakwa vareghue vaondoa umiliki iwavo.¹⁰Iki kyafumia kwa Moabu na Amoni vandu vwa kiburi kyavo, idungia vakinavanangie na ivaimbilia vandu va Yave wa majeshi. ¹¹Niho vamuovohoa Yave kwaku ainangia mirungu yoshe ithangenyi. Kila umwi mutatha we, kila umwi ifumia handu hakwe, ifumia kila ughongho lwa pwani.¹²Imwe vakushi pia mwapfwa kwa upanga lwakwa, ¹³Na kuvoko kwa Mrungui kwaishambulia Kaskazini na iikondakonda Ashuru, hena ikyo, Nnawi wareghwa mthamu na ikondwa na ireghwa haumie tha ijangwa. ¹⁴Niho mafio gha vanyama ghachelaa ho, kila mnyama wa mathanga voshe, kitola njia na nzeghe vahemaho kaghu yakwe. thauti yaichwika ifuma madirishenyi teri taichua kyotinyi. mapambo gha mierenzi yavo ghava ku ghandevutwa.¹⁵Iu ni mri weshangiliwa ambatho uikee bila iovoha, eve achighamba ngoonyi kwakwe ku, na haghireho ungi wefanana na inyi" kwa fundu ulechiovosha, handu halaa vanyama voshi yakwe. Kila umwi achiuiria achiuichwa na ikucha ngumi yakwe.

¹Ole wa mri uathie! mri ughire nguju undenafithiwa. ²Uaranilietho irwi ya Mrungu, nanga ughuhirietho ithahihishwa ifuma kwa Yave. Amvikiriewe Yave ikuji na amfikia avwihi Mrungu wakwe we.³Vamangi vakwe ni thimba tiahoroma hena vo. Vaamuthi vavo ni fite fya thaka vya kyavukwau firachira kindo kilighiwe ikero yakwe. ⁴Varoti vakwevaghire kiburi na vomi vathaliti. Makuhani vakwe vahanajithire handu hatakatifu na vaikondie kondie sheria.⁵Yave ni mweni haki hena vo. Airmanye ihira makotha. Kila ikero achimkia haki yakwe. Yaovethekayo hena kilanga hata kwio vandu varaghire haki vaichivo ivona iraghwa.⁶Ndeghakonda matha; Ngome tavo tindekondwa. Ndeighosha mitaa yavo manyumba ghakondekie. Hena ikuo haghireho akyairia kwakwe. miri yavo ikondiwe hena ikyohaghireho mndu akyaiikaa. ⁷Neghamba, "Kididi mwanjiovoha inyi. ghuhienyi mathahihisho munandetemwatemwa ifuma hena miri yenyu fundu fya fia fyoshe nilepangie ifihira kwenyu. Mira valeghire kulu kwedunga kila mfiri kwa ikonda mihiro yavo yoshe.⁸Hena ikyo njiverenyi -iki ni kirero kya Yave -mpaka mfiri ambatho na vukua fundu fwavaathirikie. uamuthi lwakwa ni ivavunganya vandu va mathanga ivavunganya vumangi na ikuta kaghu yavo iding'a yakwa, ivaviwa yakwa ikai, hena ikyo ithanga yoshe yamirwa ni moro wa iding'a yakwe.⁹Niho navanika vandu mnymu ielie, ivailagha voshe kwa irina ya mfumwa injihirira vamki ikotho kwa ikotho. ¹⁰Ifuma kimumu kya mfo wa Ethiopia vachinjitatha -vandu vakwe vatharikie tharikie - vaende thabihu vundu vwakwe. ¹¹Hena mfiritho mukavikwe hemwe hena iovoha fundu fwa mihgiro yenyu yoshe. munjihirie, idungia igheriyo na vavuta ifma kwenyu vaya valesherekei fahari yenyu. na kwaku mukaghiremwe igheri yacha yeukubahia mlima wakwa mtakatifu.¹²Mira namuleka tha vathinyi dhaidi na vandu vakiva, na mwapata herichilia hena irina ya Yave. ¹³Mgheikaa Israeli thi igheri yacha achehirawe fivichwa kana irera mongo na haghireho ulimi lwelemba lachevonikana myumunyi vwavo. Kwio vaya na ilaa mbai na haghireho hata umwi airima ivaovosha.¹⁴Imba mpfhu wab Sayuni, Kava kilonzo Israeli. uidhihirwe na ishangilia kwa ngoo yapfho yoshe mpfhu wa Yerusalemu. Yave andeivuta nyanyiro yapfho. ¹⁵Yave ni mangi wa Isaraeli hamwi na imwe. Neti mukamuovohe mwehe mvichwa. ¹⁶Hena mifiriyo vacheivia Yerusalemu, "Kunandevoha Sayuni; kunandeleka mavoko ghapfho ghaleghele.¹⁷Yave Mrungu wapho ghapho ake kighari kyenyu; meni nguju na wemukira . Asherekea hena imwe na kwaiizihirwa atia chwi kaghu yenyu kwa lukundo lwakwe. Amuizihirwa na ishangilia kwa iizihirwa. ¹⁸Hena mfiri maalumu wa ngathu navuta maarifa ifuma kwenyu thi igheri yabha mwaondohemwe iraghwa vundu vakwe.¹⁹Lambua, nike tayari ivashughulikia vanzo venyu voshe voshe. Hena igheriyo navakira filema na ivavunganya vakumbiwe pfho kua Navaghosha iva thifa na naghaluta iraghwa yavo live thifa hena ithanga. ²⁰Hena igheriyo navaongotha, Hena igheriyo navavunganya handu hamwi. Naghavika mathanga ghoshe ithangenyi ivaheshimu na ivathitu, igheri mukamivona kwio nava ku nemivavwighira aghamba Yave.

¹Hena mwaka wa kavi wa mangi Dario, hena mwiri wa matandatu, mfiri wevoka wa mwiri, kirero kya Mndumi kilechie hena kuvoko kwa mroti Hagai ighenda kwa gavana wa Yuda, Zerubabeli mwana wa Sheatieli na mtathi mrwe joshua mwana wa Yehozadaki, irera, ²Mndumi wa Fira arera: 'Vandu va vachirera, "Thi igheri yeru icha na iagha nyumba ya Jehova."³Kangi kirero kya Mndumi kilechie hena kuvoko kwa mroti Hagai irera, ⁴"Aka niigheri yenyu mweka irua hena nyumba tikekindokicha (tithirie), na igheri nyumba ii iyakondeka? ⁵Hena ikyo luvaha Mndumi wa firanderera kui: uririkane njia tenyu! ⁶Muviee mbeu nyingi, mira mkaende fikoviwe vindu; muaya mira muaighutamwe, muanywa mira muaichurwamwe ni fyenywa. Muaraa thori mira muaichumwe ndughuri,kangi mndu wa mshahara na achipata petha na ivika hena ibene lighire malomi du!'⁷"Mndumi wa Fira arerie fi," ⁸Muririkane njia tenyu! Kweenyi milimenyi, mugheende; mbao, kangi muaghe nyumba yakwa; kangi naoichwa kicha na natumbishwa! Aarera mndumi. ⁹Mlolerie ighira fingi, mira kyo! kuleendie kenyi fidu, nafireta kua! haniki? kui nifo akyarera Mndumi wa fira hena ikondeka, Mira kila yakwa iyaikaa hena nyumba yakwe.¹⁰Hena ikyo kaghu kwa ruva handevwariliwa hanafunya imi ifuma kwapfo na mbai ivwarilie ikyaghirayo. ¹¹Nindekuilagha ifuma kaghu na fijo na kaghu Mzabibu mshaa, kaghu ya mafura na kaghu ya fikoviwe fya mbai, kaghu ya vandu na kaghu ya vanyama, na kaghu ya ndima toshe ta mavoko ghapho.¹²Niho Zerubeli mwana wa Sheatieli, na mtathi mrwe Yoshua mwana wa Yehozadaki, hamwi na vandu valereghiwe, igheri irwi ya Mndumi Ruva wavo, kangi firero fya Mriti Hagai, hena liya Mndumi Ruva wavo alemrumie. Kangi vandu vakavoha kyamu kya Mndumi. ¹³Niho Hagai, mmondo wa Mndumi, akagaya vumondo vwa kwa vandu na irera, Nike hamwi na iwe! Iki ni kirero kya Mndumi.¹⁴Mndumi alevutire ngoo ya mrwe wa mkoa wa Yudah, Zerubabeli mwana wa Sheatieli, na ngoo ya mtathi mrwe Joshua mwana wa Yehozadaki, na ngoo ya vandu valereghiwe, hena ikyo vakaghenda ighehira ndima hena nyumba ya Mndumi Ruva wa Fira. ¹⁵hena mfiri wa makuhani na mwiri wa mtandatu, hena mwaka wa kavi wa mghereria wa Mangi Dario.

¹Hena mwiri wa mfungate mfiri wa makumi avi na umwi wa mwiri; kirero kya Mndumi kilechie kwa kuvoko kwa Mroti Hagai, kikarera ku, ²"Rera na mrwe wa mkoa wa Yudah, Zerubebel mwana wa Shetaeli, na kwa mheghetatha mrwe Yehozadala; na kwa vandu vareghiwe. Wavie,³Niitho areghiwe maghari yenyu uavonire vurwe vwa nyumba ye voka? Na mmwavona kwia iu wa luvaha? Ngetha thi thaku thikyo kyoshe kyo mithonyi ghenyu kyo? ⁴Luvaha muke mundine, Zerubabeli- ni fundu mrwe Joshua mwana wa Yehozaduki; mumke mndinde, imwe vandu va ithanga-ni fundu Mndumi arerwe- na ndima, kwaku nike hamwi na iwe! ni fundu Mndumi wa mjeshi arerie. ⁵Thafundu kyathe kike hena ndaghano niihire handu hamwi na ngoo yakwa ilemkie maghari yenyu imunaovoha.⁶Kwaku Mndumi wa majeshi akyarera kwii: Ikenda kadu kwa thaa ingi nakucha kaghu na ithanga eve na ithanga! ⁷Kangi nakucha vandu va mathanga ghoshe vaende vindo fya gharama kwakwa, na iichwa nyumba ii na vurwe! ni fundu Mndumi wa Majeshi arerie.⁸Thafundu na petha ni fyakwa - ni fundu Mndumi wa Majeshi arerie. ⁹Vurwe vwa nyumba ii vwava vurwe ikela vurwe vwa nyumba ye voka; na kangi namunika mborere hena ughongo uini fundu Mndumi wa majeshi arerie.¹⁰Hena mfiri wa makumi avi na fina mwiri wa kenda, mwaka wa kavi wa therikali ya Dario, kirero kya Mndumi kilemchirie mroti Hagai ku, ¹¹"Mndumi wa majeshi akyarera ku: mvethe mghetatha ihuthu sheria na urere: ¹²Kole mdu akurukie nyama ifunyunyirwe kwa Mndumi hena ipindo ya thori yakwe, kole ipindo likabalia mkate kana mshombe, mvinyo hang'u mafura, hang'u kijo kingi, ngetha kijo kyava ku kighirekyo thambi? Mghetatha akaghaluta akarera, "hai,"¹³Niho Hagai akarera "Kole mndu araelie najisi vundu vwebalia kimba na ibalia vindo fyo, voshe vairima ichafuka? "Mghetatha akaghaluta akarera, "lyee, vava vachafu." ¹⁴Hena kwio Hagai akaghaluta akarera, "Ni handu hamwi na vandu va kangi hamwi na akyarera Mndumi- na kangi kila kindo kinduthia kwa kuvoko kwakwe ikyo vafunyire kivelie kyo nive kichafu.¹⁵Hena ikyo, ririkana idungia mfiri iu wa ithanga na mifiri ya nyuma, kabla hata ighwe livavikwa hena ighwe linngi hena hekalu ya Mndumi. ¹⁶Kwa nilekwia? Kila mndu achie hena fipimo makuhani avi fya nafaka, ate haveghire fipimo makumi ikumi du, na achie igherashia divai ya fipimo makumi atanu, ate havighire fipimo makumi avi du. ¹⁷Nimulithivwathi imwe na ndima ta mavoko ghenyu kwa kathoro na ikubaha, mirakyo munjighahirimwe- ni Mndumi.¹⁸Ririkana mfiri wa ithanga na mifiri ichie, indungia mfiri wa makumi avina fina hena mwiri mwiri wa kenda, idungia mfiritho mtithingi kwa nyumba ya Ruva ukavikwa. Ririkana ikyo! ¹⁹Ngetha haeghire mbeu hena kienge? Mthabibu, mri mafura, ikomamanga, na mri wa mafura vighiriefyo ndunda! mira idungia mfiri iu wa ithanga nambariki!'"²⁰Kangi kirero kya Mndumi kikacha kakavi kwa Hagai mfiri wa makumi ana hena mwiri kikarera. ²¹Reva na mrwe wa mkwa wa Yuda Zerubabeli umbie, Nakucha kaghu na mbai. ²²hena ikyo naghutha kipfumbi kya mangi na ikonda nguju ya mangi hena vamathanga! naghutha magare na vaghekwea farathi na vaghekwea farathi vaghwa, Kila umwi vundu vwa upanga wa vavo.²³Mfiritho'- ni fundu Mndumi wa Majeshi arerie- Nakuondo iwe Zerubabali mrana wa Shelteli, tha mhiri ndima wakwa- ni fundu Mndumi arerie "Nakuruma tha pete ya mhuri wakwa, kwaku inyi nyinyi nikuthaghurie! nifundu arerie Mndumi wa majeshi"

¹Hena mwiri wa mnare mwaka wa kavi wa kimangi kya Dario kirero kya Yahwe kikamcha mroti Zakaria mwana wa Berekia mwana wa ido, ighamba. ²Yahwe aleghire iding'a mnu vundu vwa papa wenyu; ³Vavie Yahwe wairivati aghamba ku: Njivwilienyi -nainyi namuvwilia imwe aghambie Yahwe wa ivivati.⁴Munava tha vandio venyu vayaevo kale valeviriwe ni varoti vakaviwa, "Yahwe wa ivati akyaghamba kwihi; Ghalukenyi mufume hena mighendie yenyu na fivichwa fya mihiro yenyu mivichwa," mira varairime iichwa kana injithara - aghamba Yahwe. ⁵Vakekwivandio venyu? na varoti; ngetha vakeha mifiri yote? ⁶Mira firero fyakwa na maagitho nighaamorie kwa vandima vakwa varoti nikughavapatiegho vandio venyu? nikyo vakalomba ireghewa kangi vakaghamba, "Vundu Yahwe waivivati adungenye ihira kwa kiringanyo kya njia na mihiro yeru, nikwiyo afuhilirie."⁷Hena mfiri makumi avi na fira mwiri wa ikumi wa kamwi, nitho mwiri wa shebati, mwaka wa kavi wa vumangi vwa Davio kirero kya Yahwe kilemchirie mroti Zakaria mwana wa Berekia mwana wa ido, akaghamba. ⁸Nilevonire magheri gha kio, nikalolea mndu alepakirie pundaramrotoma, nawe aleke maghari ya miri ya mihadasi ileke botonyi; nyume yakwe halaghire punda irotome, punda yaifu na punda yanjewa. ⁹Nikavetha, "Mangi ifi nifindofiki? malaika arerie na inyi akanjivia , "Nakuvia findofi nifiki.¹⁰Niho mndu amki maghari ya mri wa mihadasi akaghaluta akaghamba, "iva nivo Yahwe avarumie ijungulika hena ithanga yoshe." ¹¹Vakamghalutha malaika wa Yahwe alemki maghari ya miri mihadasi na ivavia, "fulekya junguluka ithangenyi yoshe loleya ithanga yoshe likeho na litirie."¹²Niho Malaika wa Yahwe akaghaluta akaghamba, "Yahwe wa irivati, nanga kurahurumia Yerusalemu na mri wa Yuda uletherwe na idhulumiwa miakai makumi mafungate? " ¹³Yahwe akaghaluta malaika alererie nainyi kwa firero ficha, firero fyehoresha.¹⁴Henaikyo alekyarera nainyi akanjivia, ilagha kwa nzinya ughambe" Yahwe wa irivati aghambie: nighire wivu kwa mburi ya Yerusalemu yaani Sayuni kwa uchungu mrwe. ¹⁵Nanyi nighire iding'a kaghu ya mathanga ghaghire mborere. Kwa liya nileophukiwe kadu du, mira vo vakathababisha ikondekiwa ivichwa.¹⁶Hena ikyo yahwe wa ivivati aghamba kwihi: nndeuvwilia Yerusalemu kwa mbonea, hena ikyo nyumba yakwa yaaghwa voshi yakwe- nivundu aghambie Yahwe wa irivati kipomo kyagholwa kaghu ya Yerusalemu. ¹⁷ilaghe he kangi urere Yahwe wa ivivati aghambie kwihi; miri yakwa kando kengi yarerwa kwa vicha, na Yahwe aihoresha he Sayuni, na ithaghuahe Yerusalemu kandu kengihe.¹⁸Kangi nikavutira mitho nikavona pembe inya. ¹⁹Nikarera na malaika uya alererie na inyi, "ifi ni findo fiki? Akanjighaluta, iti ni mbebe tisababishire ighavanyika ua Yuda, Israeli na Yerusalemu.²⁰Niho Yahwe akanjirora mafundi finguvi bana. ²¹Nikaghamba, vandu vakyacha ighehira iki? Akaghaluta akaghamba iti ni mbembe tileighevenye Yuda na highireho mnu agheirima ivutiva mrwe wakwe. Mira vandu va vachie ighetivuta, ikumba mbai pembe ta mathanga ghavutivie nguju tavo kibanga kya ithanga ya Yuda na iighavanya.

¹Niho mkavutira mitho ghakwa nikavona mndu aure kobiro mavokonyi ghakwe. ²Nikamvetha kwaghende kwi? akanjivia "Niaghenda ighendeupima Yerusalemu netha nimanye upana na urefu wakwe."³Niho malaika aghekyarera na inyi akavuka na malaika ungi akaghenda ighethangana nawe. ⁴Malaika wa kavi akammbia, ghenda ugaye na mthoro uya ummbie Yerusalemu wava bila kijengo kwa mburi ya vandu vengina vanyama voshi yakwe. ⁵Kwa luja Yahwe aghambie, nava maghevia wakwe, kangi nava maghazi yakwe.⁶Richennyi richenyi ifuma ithanga ya Kaskazini -aghambie Yahwe kwa liya nimughavenye tha pande inya tha kaghu kwa Ruva- aghambie Yahwe. ⁷Richenyi Sayuni fia! imwe muchikaa na mphu Babeli aghembie Yahwe.⁸Hena ikyo baada ya Yahwe wa irivati injiheshimu alenjivika kibanga na mathanga ghaya ghalevatekie ang'u amuvwa akyavwara iritho ya Ruva - hena ikyo yahwe akinahire kuyo akaghemba. ⁹Inyi njeke natingisha kuvoko kwakwa kaghu yavo, navo vava mateka kwa vatumwa vavo. niho mwamanya ku Yahwe wa irivati anjirumie.¹⁰Imbai kwa ifurahiwa, mphu wa Sayuni, aang'u inyi njeka naikaa naiwe - aghambie Yahwe. ¹¹Mathanga marwe ghacheva kimwi na Yahwe mfiritho, naimwe mwava vandu vakwa, ang'u naikaa maghazi yenyu na imwe mwamanya Yahwe wa Irivati anjirumie kwenyu.¹²Kwaliya Yahweaimiliki Yuda tha milki yakwe halali hena ithanga lie lie kangi kando kengi authaghua Yerusalemu vundu vwakwe weka. ¹³Tienyi, mothia ya Yahwe voshe mughire mwiri; angu andevukia ifuma handu haelie hakwe.

¹Niho Yahwe akanjirora Yoshua Kuhani mrwe amki mothia ta malaki va Yahwe na Shetani amki kuvoko kwakwe kwakwe kwa kumtho amshitaki kwa mburi ya nzune. ²Malaika wa Yahwe akammbia Shetani, Yahwe na akutoghotie Yahwe authaghurie Yerusalemu akutoghotie ghetha iki; Thi kichingacho kifunyirwe moronyi. ³Yoshua aleree nguvo tichafukie handu alemki mothia ya Malaika.⁴Malaika akavavia vaya valemki mothia yakwe mfunyenyi itho nguvo to tichafuku.halafu akammbia Yoshua, "Lolea nndeuvata uvichwa wapho, hena ikyo nakuraa nguvo shaa. ⁵Haya mrae kitunga kicha mrwe wakwe, niho vakamraa kitunga kicha mrwe ni Yoshua kangi vakamraa nguvo shaa maghari Malaika wa Yahwe amki ughongo.⁶Niho Malaika wa Yahwe akamwamora Yoshua akaghamba. ⁷Yahwe wa irivati aghamba kwihi; Kole ukaivaria njia takwa, na itunza maamoro ghakwa, niho kwamkia nyumba yakwa na iria mavurigho ghakwa ang'u nakuruhusu ughende na ifuma maghari ya vamki mothia yakwa.⁸Iwe Yoshua kuhani mrwe na varoo muchiikaa navo! ichwenyi: Vandu va ni kitende kwa liya inyi njeka nammbutira mndima wakwa ailaghwa Tawi. ⁹Lolienyi ighwe nilivikie mothia ya Yoshua. Haghire mitho mfungate kaghu ya ighwe li limwi, nainyi naandika firero kaghu yakwe - aghambie Yahwe wa irivati nainyi navuta mabam hena ithanga lii kwa mfiri umwi.¹⁰Hena mfiritho kila mndu amwalika mndu wakwa wa awihi vaikae thinyi ya mzabibu na mtini wakwe aghamba Yahwe wa Irivati.

¹Niho Malaika uya alekyarera nainyi aakaghaluka akanjivuta, tha mndu achivutirwa marionyi. ²Akanjiilitha kwavona iki? Nikammbia "Niavona kinara kya taa kichembiwe kwa dhahabu du. Na bakuli kaghu yakwe. Kighire taa mfungate kaghu yakwe na mrija umwi kila taa. ³Mbarinyi yakwe haghire mizeituni ivi, umwi upande wa kumndumi na ungi upande wa kumtho.⁴Niho nikamuulitha kangi malaika uya alekyarera nainyi. Findo fi figire maana njiki, mndumi wakwa?" ⁵Nawe akenja ghaluta akanjivia kuichipho ku findo fi fiamanyisha iki? Nikaghamba, Ye Siichinyi mndumi wakwa."⁶Hena ikyo akanjivia, iki ni kirero kya Yahwe kwa Zurubabeli: lighambie thikwa nzinya kana kwa nguju, mira ni kwa moo wakwa , arerie Yahwe wa irivati. ⁷Iwe kui mlima mwacha? mothia ya Zerubabeli kwava tambarare, nawe avutha ighwe ya kaghu kwa kilonzo kya neema! Neema kwakwe.⁸Kirero kya Yahwe kikanjichia ighamba, ⁹"Mavoko gha Zerubabeli ivikie misingi ya nyumbai nagho ghaimalia. Niho mwachemanya ku Yahwe wa irivati anjirumie kwenyu. ¹⁰Ni lenga atharauliye mfirir wa findo fidu? vanduva vavona ighwe yepima mavokonyi kwa Zerubabeli, navo vaichwa nicha (Taa mfungate ni mithogha Yahwe ghachighaluka ithangenyi hoshe.)" ¹¹Niho nikamurulitha malaika, mizeituni ii ivi imki upande wa kumtho na kumndumi wa kinara kya taa niki?¹²Nikaulitha he kando kengi, fyara fi fivi fya mizeituni mbarinyi ya mirija ivi ya dhahabu iure mafura gha dhahabu ghakyakutika ifuma voshi yakwe. ¹³Nawe akanjivia kufiichipho findo fi ni fika? nainyi nikaghamba, Hai, "mndumi wakwa."¹⁴Akaghamba, "iva ni vana va mafura mavishigha mizetuni vanki mothia ya mndumi wa ithanga yoshe."

¹Kangi ikaghaluka nikavutira mitho ghakwa. nainyi nikavona lolea gombo liyaitola! ²Malaika akanjiulitha "kuavona iki? Nikamghaluta niyavona gombo likyatola urefu wakwe mavoko makumi avi na upana wakwe mavoko ikumi."³Niho akanjivia ii ni laana iaghenda kaghu ya kyamu kyathanga yoshe, kwaliya idungia luvaha kila mkea avutira ifumana na lirerie upande umwi, mira kila araria kiraro kija mongo avutwa ifumana na lighambie upande ungi, kwa kiringanyo kya firero fyakwe. ⁴"Naliruma aghambie Yahwe wa irivati hena ikyo yaingia kenyi kwa mkea na kenyi kwa mgheraria kwa mongo irina yakwa yareghwa kenyi kwakwe naireta mbao na mawe ghakwe.⁵Niho malaika uya alekyavera nainyi akaghenda bwang'a akanjivia "Vutira mitho ghapho uvone kindo kichie! ⁶Nikaghamba, Ni kindoki iki? Akanjivia "iki ni kikapu kuire efa iichue. ivu ni vuvichwa vwavo hena ithanga yoshe. ⁷Kangi kiphwiniko kyarisasi kikavutirwa ifuma kaghu ya kikapu na haleghire mndu wa kika mbai yakwe, voshi yakwe.⁸Malaika akaghamba, iki ni vubichwa na akamkumbilaha kikapunyi akakumbila kiphuviniko kya risasi mlangonyi kwakwe. ⁹Nikinavutire mitho nikavona vandu vakika vavi vakyacha kwakwa, na mkuta uleke voshi ya makungo ghavo- valeghire makungo thagha yamdidid. vakavutira kikapu maghazi ya kaghu Ruva na ithanga.¹⁰Hena ikyo nikamuulitha malaika arerie nainyi, vakyatika kwi kikapu? ¹¹Akanjivia, vakyanghenda igheaghia nyumba ya Ruva hena ithanga ya shinari kwa ajili yakwe, nyumba ya Ruva ikamva tayari kikapu kyavikwa ho msinginyi uchembiwe vandu vwakyo."

¹Kangi nikaghaluka nikavutira mitho nikavona fibanda fikemwarara vina fya farasi fikicha ifuma maghari ya milima ivi, na milimayo ilechembiwe kwa shaba. ²Kibanda kyevoka kike mwarara kileghire farasi tamrotoma, kibanda kike mwarara kya kavi kileghire farasi tanjiiu, ³Kibanda kike mwarara kya kararu kileghire farasi tanjewa na kibanda kike mwarara kya kana kileghire farasi ta maifu. ⁴Niho nikamulitha malaika arerie nainyi, ni findofikifi mndumi wakwa?⁵Malaika akaghaluta akanjivia, iti ni pande inya ta kaghu kwa Ruva. tichimka mothia ya Ruva wa ithanga yoshe. ⁶Lighire farasi ta njiu liaghenda ithanga ya Kaskazini; farasi ta ujewa liaghenda ithanga ya magharibi , na farasi ta maifu tighenda ithanga ya kusini.⁷Farasi ti tigire nguju Gifumie na tijashigha ighenda na ijunguluka kaghu ya ithanga nikyo malika akaghamba, ghendenyi rujunguluka kaghu ya ithanga nato tekaghenda kaghu ya ithanga yoshe. ⁸Halafu akanjuilagha akanjivia loleya voya vakghenda ithanga ya Kaskazini, vaho vesha moo wakwa kaghu ya ithanga yo.⁹Hena ikyo kirero kya Yahwe kikanjichia kikaghamba. ¹⁰Ondoa matathi ifuma kwa waritichia kwa Helindai, Tobiya na Yedaya, ithanya ili ughende na uitike hena nyumba ya Yosia mwana wa Zefania afumie Babeli. ¹¹Halafu uondue matundu na thahabu, Uchembe ngara na ulira hena mrwe wa Yoshua mwana wa Yehosadiki kuhani mrwe.¹²Reva nawe ughambe, Yahwe wa irivati akyaghamba kwihi; mndu irina yakwe ni Tawi! Nawe ava handu akei kangi aagha hekalu ya Yahwe. ¹³Niwe aagha hekalu ya Yahwe kangi avutira ngatho yakwe aikaa na itawala hena kiphumbi kyakwe kya enzi.¹⁴Ngara yavikwa hekalunyi kwa Yahwe kwa heshima ya Heldai, Tobiya na Yedaya na thavundu vwa kumbukumbu ya iora ya mwana wa Zefania. ¹⁵Niho vakekuwa wachecha na iliagha hekalu ya Yahwe, niho mwamanya ku Yahwe wa irivati anjirumie kwenyu, kana kikava keni mwanarania sauti ya Yahwe Ruva wenyu iki kyahirika.

¹Mwaka wa kana wa mangi Dario, Mfiri wa kane wa mwiri wa Kisleu (ang'u ni mwiri wa kenda ) kirero kya Yahwe kikamchia Zakaria kikaghamba. ²Vandu va Babeli vamrumie Shareza, Regemu Meleki na vandu vavo, vateveve mbethia ya kaymu kya Yahwe. ³Vakagaya na makuhani valeke hena nyumba ya Yahwe wa irivati na kwa manabii, Vakaghamba ngetha niomboletha hena mwiri wakatani kwa njia yefunga, vundu nilehirire miaka ii mingi?"⁴Niho kirero kya Yahwe wa irivati kikanjichia kikaghamba. ⁵Gaya na vandu voshe va ithanga na makuhani uvavie makinafunge na iomboletha hena mwiri wa katani na wakafungate hena miaka ii makumi mfungate, keni mulefungia kwa mburi yakwa. ⁶Kangi mukinaye na inywa, mulighiewe na inywa kwa vundu vwenyu mweka? ⁷Ngetha ifyo firero averie Yahwe ifumana na firero fya manabii. Va kala, magheri mwaikaa Yerusalemu na mirii ya mbaimbai ighire mbora iya Negebu alechiikaa, na sehemu ya magharibi thinyi ya vilima.⁸Kirero kya Yahwe kikanichia Zakaria kikaghamba, ⁹Yahwe irivati aghambie kwihi, funyenyi hukumu kwa haki, Uaminifu wa mma, na rehema. Kila mndu amhirire kwihoi urwee wakwe. ¹⁰Mburi ya mjane yatima mghenyi na mkiva kunavanyorinyorisha, henaa imwe henaghira ahira findo fivichwa kwa urwee maghari yenyu.¹¹Mira vakakwera makwera makungo ghavo nanga varaichwe. Vakaphwinika marwi ghavo vanaichwa. ¹²Vakaghosha ngoo tava iva nguji; tha mshararambwe kimecha vanaichwa maamoro kana kirero kya Yahwe wa irivati. aletikie vamondo kwa wakw, kwa firero fya manabii; mira vandu varaichwe, hena ikyo Yahwe wa irivati akavachukiwa mnu.¹³Kangi kikava akiilagha vakyaichwavvo. kuyokuyo akyaghamba Yahwe wa irivati, vanjiilagha mira thikavairanienyi. ¹⁴Ang'u na vailisha kwa mkuta wa kirianzoni hena mathanga ghoshe ghaya varawahi ighavona. Na baada yavo ithanga yava mwaji; kwaliya haraghire hata umwi aira kana iika hena ithangayo ang'u vandeghaluta ithanga yavo linulirie likava liravie.

¹Kirero kya Yahwe wa irivati kikanjichia kikaghamba. ²Yahwe wa irivati aghambie kwihi: Nighire iranuliwa mburi ya Sayuni kwa wiva mrwe na ivaviwa kwa iding'a lingi. ³Yahwe wa irivati aghambie kwihi, naiphwilia Sayuni nainyi ya naikaa maghari ya Yerusalemu ang'u Yerusalemu wa Yahwe wa irivati wailaghwa malima uelie.⁴Yahwe wa irivati aghambie kwihi; Kwa mara ingi haghira vandu vakurie hena mitaa ya Yerusalemu, na kila mndu ashigha kuvokonyi kwakwe kwavandu ni mghothi. ⁵Kangi mitaa ya mrii yaichurwa ni vathoro va kiumi na vakika vakyachetha.⁶Yahwe wa irivati aghambie kwihi: kole kindo kyarora kikavekyo hena mitho gha mabaki gha vandu hena mifiri yo ngetha mithonyi kwakwa? aghambie Yahwe kikavekyo. ⁷Yahwe wa irivati aghambie kwihi, Loleya niketayari ivakira vandu vakwa ifuma hena ithanga henda iruva liyafumia na handu liyamalilia. ⁸Ang'u navaphwighira he, navo vaikaa voshi ya Yerusalemu, hena ikyo vava vandu vakwa he nainyi nava Ruva wavo hena keni na utakatifu.⁹Yahwe wa irivati aghambie kwihi: imwe mwaendelea iichwa firero fiyafya fifumie mumu wa manabii. Msingi wa nyumba yakwa handu uvikiwe, nyumba ii yakwa , Yahwe wa irivati ghavikienyi nguju mavoko ghenyu netha hekalu liaghwe. ¹⁰Kwa liya kabla ya mifiri yo haghire ho fijo ifuma shembenyi fikuthanywe na umwi wavo, haleghireho faida kwa mndu kana kwa mnyoma, kangi haleghireho mborere ifuma kwa mnzo kwa uya aghendie na uya achie. Nilemghirire kila umwi iva kibanga na urwee.¹¹Mira luvaha kikavekyo tha kuya kuvoko navahandu hamwi na vandu va vareghue aghambie Yahwe wa irivati. ¹²Ang'u mbeu ta mborere taviawa mzabibu aaleha wafunya ndunda takwe na ithanga yafunya fijo fyakwe, kaghu kwa Ruva hafunya imi, ang'u navanika Vandu va vareghue imkia fyoshe.¹³Ulevie mfano wa laana kwa mathanga ghengi imwe nyumba ya Yuda na nyumba ya Israeli, nena ikyo namukira naimwe mwaka baraka. Munaovoha, haya mavoko ghenyu ghaichurwe nguju. ¹⁴Kwa liya yahwe wa irivati aghembie kwihi Vundu nidungenye ivahirira fivichwa vakaka venyu vekinachokothe iding'a yakwa aghambie Yahwe wa irivati- kangi thikajutenyi. ¹⁵Nikuyo nidunganye uhirira ficha Yerusalemu na nyumba ya Yuda hena mifiri ii munaovoha.¹⁶Ifi nifyo findo mwashighwa mufihire, mughambe keni, kila mndu na jirani wakwe, funyenyi hukumu kwa haki, ifwananisha na mborere hena malengo ghenyu. ¹⁷Kangi heaghira umwi wenyu akyadunganya fivichwa ngoonyi kwakwe mburi ya jirani wakwe iilaghwa hena fiapo fya mongo, ang'u ifi fyoshe nifyo findo nifichukiviwe aghambie Yahwe.'¹⁸Niho kirero kya Yahwe kikanjichia kikaghamba. ¹⁹Yahwe wa irivati aghambie kwihi vanyama va mwiri wa kana mwiri wa katanu, na wakafungate na mwii wa ikumi yava magheri ghenuliwa ghe kila aina kwa nyumba ya Yuda! hena ikyo furenye keni na mborere.²⁰Yahwe wa irivati aghambie kwihi; Vandu vachahe, hata vachiikaa miri ingi. ²¹Vandu va mri umwi vaghenda mri ungi na ighamba haya fughendenyi fiya mothia ya Yahwe fughetereva na imwivaria Yahwe wa irivati, ifwe fweka fwaghenda. ²²Vandu vengi uya mathanga ghaghive nguju vacha ighemkesha Yahwe wa irivati ipho Yerusalemu na itaveva vapendeliwe kwa Yahwe!²³Yahwe wa irivate aghambie kwihi: hena mifiriyo mifiriyo vandu ikumi ifuma hena kila lugha na mbare vavwara upindo wa kanzu tenyu na ighamba, haya ifwe fwaghenda hamwi na imwe ang'a fundeichwa ku Ruva akehandu hamwi na imwe.

¹Ili ni iazero ya kirero kya Yahwe ihuthu ithanga ya Haradaki na Dameski. Ang'u ritho ya Yahwe like kaghu ya vandu voshe, na kaghu ya mbare toshe ta Israeli. ²Iazero li liaihuthu Hamatha ipekana Dameski; na lijahuthu Tiro na Sidoni, haminakusi wajanynyavukie mnu.³Tiro ikuaghire kitala na ilundika matundu tha kiluli na thahabu ujicha tha matondo mitaenyi. ⁴Lolea Mangi amthaka na ikonda nguju takwe kaghu ya eve, hena ikyo aokewa mpaka areke kwa moro.⁵Ashikeloni avona naiovoha, Gaza nayo yadedema mnu; Ekron, itumaini yakwe yakuchwa; mfalme akodwa idungia Gaza, na Ashikaloni ikeghireyo vandu kangi. ⁶Vaghenyi vachemba haikaa hena Ashidodi, nainyi na kivate kiburi kya vafilisti. ⁷Ang'u avuta thakumi tavo niumui yavo, na fivichwa fyavo ifuma magheri ya maghegho ghavo. Ni handu vacheva mathalia kwa Ruva wetu tha hena Yuda. Na Ekroni acheva tha vayekusi.⁸Navika kambi ijunguluka ithanga yakwa kibanga kya irivati ya vavichwa vakwahandu arairima mndu iira he voshi yakwe. ang'u haghiraho maghetetha airahe kangi kwa luja luvaha nalolea ithanga yakwa kwa mitho ghakwa.⁹Kava kilonzo kwa inuliwa iwe mphu wa Sayuni! kava kilonzo kwa nguju iwe mphu Yerusalemu, lolea mfalme wapho achie kwapho hamwi na iaminika na akukira. Ni mghekuduisha, afurie punda, mwana wa punda. ¹⁰Niho nakivuta kibanda kike mwaji ifuma Efraimu na farasi ifuma Yerusalemu, na vura wavutwa hena vita, ang'u arera mporere kwa mathanga, na utawala wakwe wava ifuma eve mpaka eve, na ifuma hena, mfo mpaka mwisho wa ithanga.¹¹Mira kwenyu kwa mburi ya thsksme ya mma wakwa naimwe, navika vafunywa venyu huru ifuma iborongonyi haraghire mringa. ¹²Vwie kilalenyi, vafungwa va matuma iwi, hata ithanga narera ku navavwighiria kando kavi, ang'u nimkondie Yuda tha vura vwakwa. ¹³Mpaka nikaichura ishaka hamwi na Efraimu. Nivavutire vana vana venyu ugiriki, na akuchembie iwe Sayuni, tha ipanga ya Shujaa!¹⁴Yahwe avafumia, mifwi yakwe yakava tha kimeleka ang'u Yahwe mndumi wakwa akava ikunda nawe aendea hamwi na dhamba ifuma Temani. ¹⁵Yahwe wa irivati amutetea, navo vamubara na ighakala mawe gha kitaleko. Niho vachenywa na ikava kilonzo tha mndu airie mvinyo, navo vaichurwa na mvinyo tha mabakuli, tha mbembe ta madhabahu.¹⁶Hena ikyo Yahwe Mrungu wavo avakira mfiritho, vava tha ikundi ya magonji lighire vandu vakwe, angu vacheva mapambo gha taji, ghavutiriwe kaghu ya ithanga yakwe. ¹⁷Ni kwa njia njiki vacheva vecha na vamlirie vathoro valehea kaghu ya mbeu, na bikira kaghu ya divai inonie.