Gaura: Bible for 1 Corinthians, 1 John, 1 Thessalonians, 2 Corinthians, 2 John, 2 Thessalonians, Acts, Colossians, Ephesians, John, Luke, Mark, Matthew, Romans

Formatted for Translators

©2022 Wycliffe Associates
Released under a Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License.
Bible Text: The English Unlocked Literal Bible (ULB)
©2017 Wycliffe Associates
Available at https://bibleineverylanguage.org/translations
The English Unlocked Literal Bible is based on the unfoldingWord® Literal Text, CC BY-SA 4.0. The original work of the unfoldingWord® Literal Text is available at https://unfoldingword.bible/ult/.
The ULB is licensed under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License.
Notes: English ULB Translation Notes
©2017 Wycliffe Associates
Available at https://bibleineverylanguage.org/translations
The English ULB Translation Notes is based on the unfoldingWord translationNotes, under CC BY-SA 4.0. The original unfoldingWord work is available at https://unfoldingword.bible/utn.
The ULB Notes is licensed under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License.
To view a copy of the CC BY-SA 4.0 license visit http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/
Below is a human-readable summary of (and not a substitute for) the license.
You are free to:
The licensor cannot revoke these freedoms as long as you follow the license terms.
Under the following conditions:
Notices:
You do not have to comply with the license for elements of the material in the public domain or where your use is permitted by an applicable exception or limitation.
No warranties are given. The license may not give you all of the permissions necessary for your intended use. For example, other rights such as publicity, privacy, or moral rights may limit how you use the material.

Matthew

Chapter 1Hawwalna Anna Nahha

1Hurratta Hor hawwalna na Anna Nahha, annay Daud, annay Abraham. 2Abraham bappa nanniy Ishak, Ishak bappa nanniy Yakub.Yakub bappa nanniy Yehuda monno he ole benna 3Yehuda bappa nanniy Peres monnoy Zerah, mahhe inynyadday Tamar. Peres bappa nanniy Hezron. Hezron bappa nanniy Ram.4Ram bappa nanniy Aminadab. Aminadab bappa nanniy Nahason. Nahason bappa nanniy Salmon. 5Salmon bappa nanniy Boas, ma inynyanna Rahab. Boas bappa nanniy Obed, inynyanna Rut.Obed bappa nanniy Isai. 6Isai bappa nanniy Ngorra To Daud. Daud bappa nanniy Salomo, manna inynyanna arra wehhon nanniy Uria.7Salomo bappa nanniy Rehabeam. Rehabeam bap pa nanniy Abia. Abia bap pa nanniy Asa. 8Asa bappa nanniy Yosafat. Yosafat bappa nanniy Yoram. Yoram bappa nanniy Uzia.9Uzia bappa nanniy Yotam. Yotam bappa nanniy Ahas. Ahas bappa nanniy Hizkia.10Hizkia bappa nanniy Manasye.Manasye bappa nanniy Amon.Amon bappa nanniy Yosia.11Yosia bappa nanniy Yekhonya mohhe olle beddommolna,nebbadda lettoddi nella Babel.12Ma pojjakka badda lettod nella Babel, Yekhonga bappa nanniy Sealtiel.Sealtiel bappa nanniy Zerubabel.13Zerubabel bappa nanniy Abihud.Abihud bappa nanniy Elyakim.Elyakim bappa nan niy Azor.14Azor bappa nanniy Zadok.Zadok bappa nanniy Akhim.Akhim bappa nanniy Eliud.15Eliud bappa nanniy Eleazar.Eleazar bappa nanniy Matan.Matan bappa nanniy Yakub.16Yakub bappa nanniy Yusuf, laynay Maria. Wal lamma Maria had daddan na Anna Nahha, KRISTUS hawwe wal kangngo.17Mannenne, tangkoh hadda hawwalnay Abraham kohha baddukkin niy Daud nengka kabbul patto dodde, mowwal wallay Daud kohha baddukkin lettod lay Babel nengka kabbul patto dodde, molka wal badda lettod lay Babel duknel lakka KRISTUS nengka kabbul patto dodde.Dadna Marrobba Yesus Kristus.Neddadna Anna Nahha KRISTTUS18Nebbahenna, dadna Anna Nahha ne hennenna. Ney Maria, Inynyanna badda pojjakka habbolla dongngan ney Yusuf, he iyo jadda morho ha arrawe layyik mahhongngo, ne iyo ha ihkab nelnan walla Wad Tengngo. 19Tabbollo, orrongngoy Yusuf, layna, tokka tennayya moj janna wawwakma hammokkeyyay Maria nella arro, neh hakkab attennay Yusuf kag pahhewwa dongnganka ney Maria atka donna nekkakka.20Tabbollo iddokka, nebba tongronnay Yusuf banna hangngaddan tutna nenne, ittekya, MALAIKAT nam Mor hat tingngo wunnan labbarranna nella nagganif mohhattokna, "Yusuf, annay Daud, abbum kabbohkaw jekkeyay Maria bam arrawen orrongngo nenna lakkedda pahha kabna walna Lawwad Tengngo. 21Ne Iyo haddadnan nahhawwu Lakkedda kabban monne yoyyo kamtok nanna ngar ranna Anna Nahha orrongngo ikkla kakkekkettay he Anna Suhna wal hella dok jalladda."22Tangngadda hi banna daddiy kanna tutwing kayka lahhurratta wallay Mor led dedda he Anna Wit Anna Limmanna, 23"Itteyya, hawwu nalla korra nahha ihkabne monnahha dadnen hawwu lakkedda kabban. Mahhe iyo dattoknan Nangngarranna Imanuel," badda pahhiwro kantokya: "Mangngak Lang na olledda ".24Man ney Yusuf banna kodde wal lamma jurna, manna rayyin kah hengngo pappa reh hanna nenna MALAIKAT Mor labbar ranna, manna jekkey ya nna arra wenna, Maria, 25tabbollo jadda bolla dongnga nek mahhon niy Maria kohha banna dukkin daddi Lak kedda kab banna.Moy, Yusuf manna tok nanna ngar ranna, Marrobba Yesus.
Chapter 2Too Manynyurra Pewwe Kawwojjodan na Anna Nahha

1Man nebbahenna, kolle banna dadka kanna Anna Nahha nella Betlehem, la Yudea PADA SAMAN Ngorra To Herodes, itteyya, to Manynyurra Pewwe walla loddo kahhuddo nem maddad nella Yerusalem.2He iyo kappattadad, "Gennen at Iyyo, pahha dadda, nenna Ngorra To Yahudi? Orrongngo, yamma itte mowwa yakka namma Dunnonna la loddo kahhuddo manne yamma nemmamman nettut Kawwojjoman." 3Mannenna Ngorra To Herodes banna rongngoyya tutna nenne, ne iyo marrawtonan, olle tangkohhanna na Yerusalem.4Manne, he iyo madda kohhay hettang ngadda IMAM KEPALA monno he toppewwe Uk Patta nel lakka lingngorra. Ne iyo manna kojja pahhangadda wallabbarradda, gehhaddonna Anna Nahha eddo haddaddan.5Manne hattokda labbar ranna, "Nella Betlehem, lakka lingngorra Yudea, orrongngo hemmanna pattul hodda he anna wit anna limma: 6'Manne yo Betlehem, lattanna Yehuda, jahhenne hingnguk manna yokka hodda morrahha lajjong ngadda hekkappa rehhayya Yehuda, orro wallab barram nahhudda nahhawwu kappa rehha, nekka jawwagad he Anna Suhhug, Israel. '''Mikha 5:27Mahhaleggeyakka, ney Herodes nakka makko bunynyid hetto manynyurra pewwe, karre kahhe pijjangngo wallabbarradda he iyo nettut rah jerkonna nennamma dunno.8Manne, iyo nahhawweddey he iyo nella Betlehem mahha tokna, "Hallakkom monno kamka nukka haddoh hayya tutna nennal Lakkedda. Mobbam pojjakka Hattobbok Kayya, tokgan labbarrag tannam neyyay dommol dadwa bag mawwa monno Kawwojjo."9Mappojjakka baddarongngoy nenna Ngorra To, mahhe iyo hallakko dad. Ma ittey, mad dunno neppa ittedda nella hudda matta loddo nad dokkud he iyyo kohha badda duk modda ngah neddetta lahhaddonna nenna Lakkedda. 10Ma badda itte yakka nenna maddunno, MEREKA BERSUKA CITA DENGAN SUKA CITA YANG SANGAT BESAR.11Kolle badda tam makka neddallo la umma, madda dukkin nenna Lakkedda ollenniy Maria, Inynyanna. Mahhe iyo maddakka wojjo Moddakka Tabban. Mahhaleggeyakka madda buggerrad hehhaddo happottedda madda MEMPERSEMBAHKAN HADIAH-HADIAH Labbar Ranna, mahhe ommahha rara, KEMENYAN, monno MUR. 12Orro badda pa apped dallo la nagganif abbum balkam labbarrannay Herodes, madda bal lahhaddodda wangngo larra hekka.Preha Tutpla nella Mesir13Kolle badda balka het to Many Nyurra pewwe, ittey ya, Anna Hallerronna Nammor pattingngo wunna labbarray Yusuf dallo la nagganif mohhat tokna, "Koddewka, ngodya nenna Lakkedda ollen na Inynyanna kamplam nella Mesir. Engngam nemme habbal kohha bagdukwa bagtok gimmin labbarram orrongngo ney Herodes nakkab atte hingngon nenna Lakkedda nettutna Nehhallin." 14Mahhaleggeyakka, ney Yusuf nakkodde manna marrongngan nenna Lakkedda ollen na Inynyanna nebbanna huddongngo tannam kahha lakko dikko ro nella Mesir, 15manna engngangngo nemme habbal kohha banna mattey Herodes tannam kanna bonngokka nehhat tokkanna Mor nelleddenna NABI: "Wal nella Mesir Gukka makkon na Annag. "Hosea 11:1Pammattey Tangkoh Hadda Lakkedda Kabban nella Betlehem16Mahhaleggeyakka, Herodes banna tajja yakka badda happollekkayya hetto Manynyurra pewwe, manna ban teppijja manna parrehhay nekkahha mattey hettang ngadda lakkedda kabban nella Betlehem mottang kohhadda hemme lakka lingngorra, nejjakka dukngo dudoyyo, kahhengngo narrah neppa tajjanna wal hella to Manynyurra Pewwe.17Mat, tubba nanka pahha dukda he anna wit limmannay Yeremia: 18"Hawwunna liyyo nehha rongngo nellla Rama, kammilla mokkalol kahhodda mayyilla. Rahel nahhud he an nanna, mojjanna wawwakma badda haddohha nanna attenna orrongngo bajja hilnedka. "Yeremia 31:15Preha Nettutna Bal nella Israel19Manne, banna mattekkay Herodes, ittey ya, anna hallerronna namMor pattingngo wunna dallo nella nagganif labbar rannay Yusuf nella Mesir, 20mahhattokna, "Koddewka, marrongngan Nallakkedda ollen na Inynyanna atla tanna Israel orrongngo hetto kakab atten hammatteyya nenna Lakkedda dammatte mowwakka." 21Ma mokka, manna kodde manna rongngan nenna Lakkedda ollen na Inynyanna balnan nella lattanna Israel.22Tabbollo iddokka, manne banna rongngoyya bay Arkhelaus kakketnen nappa rehha nella Yudea jelyay Herodes, bappanna, Yusuf kabboh hallakko at habbal. Badda ha appen neddallo la nagganif, manna hallakko lakka libbo Galilea. 23Manney Yusuf nadduk monna engngangngo lahhawwu harronna kangngar rangngoy Nazaret tannam kanna bonkangka pahha dukda he anna wit limmanna, "Ne Iyo newwen neddan 'To Nazaret'."
Chapter 3Tallarrannannay Yohanes Tagpa Ihho

1Atna loddo ho, deddo nanniy Yohanes tagpa Ihho, tallarra nan nellamma rodda gilro Yudea. 2Manne hattokna, "Jorra kim orrongngo KERAJAAN Hoyla naddohhe mowwakka." 3Orronngo, iddokka neppa tokna nay anna wit anna limmannay Yesaya nehhattokkanna, "Linna hawwu to kawwu-wungngo lamma rodda gilro,'Hammadkiyya nallar tut Mor, haddohha kiyya nal Larranna kanna lurho.'''Yesaya 40:34May, Yohanes dag nawwang kalleb benna walla wul unta monno kal lorro bogge kallitto nella bogge kanna. Mahha munna hekkap puddu monno kannenna kaddaw. 5Mannenne, hetto Yerusalem maddad labbar ranna, mottang kohhadda Yudea, mottang kohhadda nol lakkalling ngorra Yordan.6Manna, pa ihhoy ney Yohanes nellla Yordan, madda tokki-tokiy heddok jalladda iyo.7Mannenne, tongronna Yohanes itte dangngay to kawwohhokka monno SADUKI maddad lappa ihhonna, mahha tokna labbar radda he iyyo, "Yom, nuhweika naggim nakka bokko hattojjakka, garran kahha appe gimyom tutngo pla walla MURKA nemme la arro?8Mannenne, mangwukkim ne wuyyo nek kahha merrak DENGAN PERTOBATAN, 9abbum hangngaddan tut hattok lap polla to daggum, 'Yamma mang Abraham, bappadda he nuh wai kamma yamma,' orrongngo yaggu tokgun labbarram wal hilla wat Mangngak Lang daddukkid banna hakkoddey he annanna nettuttuy Abraham!10Malloddonna, bahhenna, kattakka nebbojjo layya nellakka larto pungnge yay, mahhe tangngadda pungnge yay jakka mangwunna kaddohha dappog goyya modda lettod dallo la ap. 11Yakka heppijjangngo nappa ihhomyom waggim weyyo nettut PERTOBATAN, tabbollo ne Iyo kannem mengngo lahhabbal yayyo narrehpo walla yayyo, Hekkoppa Wit dommol kanna yayyo jagrokka nekmangngo bagngodnad. Ne Iyo nahha ihhom yomwaggim Wadkat Tengngo monno ap dommo. 12Narrojjo nenla Limmanna, Manne Iyo nahha murrahhan haddo PENGIRIKAN-NYA manna kohhaney hekkammog gehha neddallo la leppetta. Tabbollo, ne Iyo nattunnuy he SEKAMNYA wad ap jakka dad bappoddayya."Anna Nahha Nappa Ihhoyyay Yohanes Tagpa Ihho13Mahhaleggeyya, Anna Nahha nemmenan mayyo walla Galilea loppo la Yordan arronan nellay Yohanes tutnan kanna paihhoyyay ney Yohanes.Tabbolloy, Yohanes Nahhaggan mahhattokna, "Yannehho pahha ihho walla Yoyyo, tabbollo Yonnewal kammayyo labbarrag?" 15Ma mokka, na Anna Nahha nabballehha mohha tokna labbarranna, "Nebbahenna, hallokkon orrongngo hemmemma honnakka kaddad labbarradda ittangngo kanna tut hawwonnangngo tangnganna kattenna."May, Yohanes dommol nahha lokkonka ne Iyo.16Banna pojjakka bappa ihhoyya, Anna Nahha hawwing nanka lohhongngo walla weyyo, ma itteyya, Hoyla mabbuggerranan manne Iyo na itte yanna Wad Mangngak Lang kabbur nahhamerra kawwurngo MERPATI mannan Nellabbar ranna. 17Marrongngoyya nalliyyo walla Hoyla nehhattokna, "Ik ka Yinna Annag Hamma Nawwarrag, Labbarrannakka ney Yay eddo Engngak."
Chapter 4Anna Nahha Dahha Joddeyya Newwad Jappatta

1Mahhaleggeyya, Anna Nahha DIPIMPIN Newwad Tengngo nellammarrodda gilro nettutna kadda hajjoddey newwad Jappatta. 2Ne, Iyo Janna in janna Muyyo patto kabbul loddo monno patto kabbul huddo, mappojjakka nonoh ne Iyo manna karrebba. 3Ma mokka, ne iyo nemmen mayyo nekkahha joddeyya, mahhattokna labbarranna Anna Nahha, "Manne Yoyyo ba Anna Mangngak Langkaw, prehayka tannamka hiwwat kanna dad kabbabbay." 4Tabollo, ne Iyo nabballehha mohhattokna, "Nen kamma tulho, 'Jawwal lakkababba barra attekma nakka dadto banna morho, tabbollo tangngadda nellinna kallohhongngo walla wobbanna Mangngak Lang.'''Ulangan 8:35Mahhaleggeyakka, Nahhajodde Nammarongngan lahharronna murrahha manna Botyalla lerronna Umma Mangngak Lang 6mahhattokna Labbarranna, "Manne Yoyyo ba Anna Mangngak Langkaw, Dolwum newwawwa orrongngo nenkamma tulho: 'Nettuttum Yoyyo, Mangngak Lang nahha rehhay hem Anna Wit Anna Limmanna manne Yoyyo dakkekkettaw lappon limmadda he iyyo tannam he Wittim abna widday lawwat.'''Mazmur 91:11-127Anna Nahha hattokna labbarranna, "nehha dakka piddo, nen kamma tulho, 'Yom abbum kabban Nammorim Mangngaklang.'''Ulanngan 6:16 8Nehhadakka piddo, Nahhajjodde namma rongngan Anna Nahha neddetta lallettenna kahhodda maddetta monna pattingngonnan Labbarranna tangkohhadda kapparehha pontanna monno maggillattadda, 9mahhattokna Labbarranna, "Mattangngadda hiyyo guwwoggud Labbarram, manne Yoyyo bamkawojjo mokkattabba."10Mahhaleggeyakka, Anna Nahha hattokna labbarranna, "Yellagga, Hajjodde!Nen kammatulho, 'Yom kawwojjo nehhom Lammorim Mangngaklang, Mollabarra Nehhennayom eddo kawwojjom.'''Ulangan 6:13 11Mappojjakkanno, Nahhajjodde na ujjakanka ne Iyo, ma itte kiyya, anna hallairo nemmedad mayyo MELAYANI ne Iyo. Anna Nahha Nakkawungngayyanna PELAYANAN-NYA nella Galilea12Mahhaleggeyakka Anna Nahha banna rongngoyya ney Yohanes badda woppa yakka, ne Iyo nakkahelwunna nella Galilea. 13Ne Iyo na ujjakkan nan Nazaret manna dukkin engngangngo nella Kapernaum, lahhup hobba, nella likkey tannay Zebulon monnoy Naftali,14nekkanna bon kangka appan hattokna leddenna ney Annawitlimma Yesaya: 15Tannay Zebulon monnoy tannay Naftali, nella larra hobba, nol lahhabbal Yordan, Galilea, nellakka lingngorradda hetto jakka Yahudingngo, 16Hettoyyo ka engngangngo neddallo lakka pogto itte yanna maggakkahha kabbokkolla, mattutda he iyyo ka engngangngo nol lahhaddo monno dallo la mawwo-mawwonna nammatte, nenamma Gakkahha nahhud dakka mowwakka. Yesaya 9:1-217Walnakkanonno, Anna Nahha hallegge nanka banna BERKHOTBAH mohhattokna, "Nejjorramka orrongngo na Kapparehha Lahhoylo naddohhek kakka!'''Anna Nahha Kammakkod Patto Annahakkoddohallollenna Hekka Ull18Manna Anna Nahha hallakkonnan nellahhing hobba Galilea, ne Iyo ittey hedduyyo kahha olle bengngo, manney Simon nehhawwe walkadda Petrus, Monnoy Andreas, olle benna, mattongrodda wew yanna jalla nella hobba orrongngo he iyyo tag jalla iyyay. 19Manne, Iyo hattokna labbarradda he iyo, "Makkanemme kamdokga Yayyo ma Yayyog haddadgim tagjalla toyyo."20He iyo hawwing dadka baddaujjakkad he jalladda moddokkun ne Iyo.21Mabba tongrodda hallakko wal nohhabbal, na Ittey duyyo kahha olle bengngo hawwaddekka, Yakobus annay Zebedeus monnoy Yohanes, olle benna. He iyo ned neddallo lahhawwu tenna ollennay Zebedeus, nenna bappadda, tongronna banna hammaddiy hejjallanna. Manne, iyo nakka makkod he iyo. 22Mahhe, Iyo hawwing dadka ujjakkan nenna tenna monno bappalda iyo, mamokka manna dokkun na Anna Nahha.Anna Nahha Nahhanuwwan Monnahhattoggahhad Dangnga To23Mahhaleggeyakka, Anna Nahha hallakko-lakkonan kawwollerra nellla tangkohhanna lakkallingngorra Galilea, hannuwwannan nella lahhaddo kawwojjodda he iyo, nettallarran Nalliprehanna, mohhattoggahhad tangnga ngarra kallawwarra, mottangnga ngarrahod nolla jongnga to dangnga.24Monna, liyyo Nettutna nammamt tallarra duk nella lattangkohhanna Siria. Mahhe, iyo dammarongngad NelLabbarranna tangkohhadda tokkalawarra kammayilla nettangnganna kallawwarra monno mayyilla hoddu, monno hawwoppadda marrap, mokkahhod kayyakko, mokkadduk, monne Iyo nahhattoggahhad he iyo.25Laggahharranna to dangnga walda hella Galilea, Dekapolis, Yerusalem, Yudea, monno walhemmel lahhabbal Yordan dokdan ne Iyo.
Chapter 5Tallarranan na Anna Nahha nella Anna LettennaHannewwe Marringngo

1Manne banna itteyka hetto dangnga, Anna Nahha ponnenan nella ponna anna lettek. Mappojjakka ne Iyo banna ngoddo, he Annahakkoddo Hallollenna nemmed badda mayyo nella Labbarranna. 2Manne Iyo nabbuggerran Nawwobbanna manna hannuwwad he iyo, Hattokna, 3" Dammarringngo nenna tommilla dallo lawwad tengngo orrongngo he iyo kaddaggun nenna Nahhaddo Kahoyla. 4Dammaringngo he iyo kammayilla orrongngo he iyo dahha dohhadad at tedda.5Dammarringngid hetto kammaloyya attenna orrongngo he iyo kaddaggun nappontanna. 6Dammaringngo he iyo karrebba monno kammadoyyo nettutna kattenna orrongngo he iyo dahha bohned. 7Dammarringngo he iyo kammanawwarrangngo ollennna orrongngo he iyo dakkollengngo mannawwarra. 8Dammaringngo he iyo kammurrahha neddallo la attenna orronngo he iyo da itte neyya Nammangaklang.9Dammaringngo he iyo kangngodyanna mol atte orrongngo he iyo dattokney ba annanad Mangngaklang. 10Dammaringngo he iyo nehhammayilladda nettutna kattenna orrongngo he iyo kaddaggun Nahhaddo Kahhoylo.11Dahhamarringgim yommi mahhetto katterliwwum mokkahhamayyillam, makka tokya tangnga ngarra hattok bokkalla labbarram yom wangngopoddu orro Yayyo. 12Marringngo monno dohhakka orrongngo bokkollo haddaggum nella hoylo orrongngo hemmemmadakka he iyo kahhamayyillay he annawit annalimma nebba jayyomho." Moh monno Maggakkahha Pontanna13" Yom nenne moh pontannam, tabbollo nenna moh banna kobbakakka, ma appa nekkangka pahha mohwaddan?Ne Iyo jammang go hingmannakka hellen balletton mobba dekke-dekken het toyyo." 14" Yom nenne maggakkahha pontanna. Harronna kannengngo lappon lettenna janna dadma bakka bunynyin.15Hetto dommo jadda hajjerkokmay he apwe monno bojjollayya nella kabkattongnga, tabbollo nellappon wit apwe, manne iyo nahhammagakkahhan tangkohhanna kannengngo neddallo la umma.16Jekkanna nammagakkahham dommom najjerko nehhadda kahhamerra tannam he iyo kadda ittey heppa rayyim kaddohha monno kahha mannaddaggun Nabbappam nella hoylo."Kannatennakka Na Ukpatta monno Hurrattadda he Annawit Annalimma17" Abbum hangngaddakkan ne Yayyo bag mawwa nekkag Pungngay he Ukpatta monnel hurrattadda he annawit annalimma. Yag mawwa nekkag pungngay jawwennekmag tabbollo nekkanna tennanne. 18Yag tokya kahhe pijjangngo labbarram, kohhaduk nallangto monno pontanna bajjanenka, jannek mangngo hawwua IOTA monno hawwua kattagarto nekkabungnga walla Ukpatta kohhaduk tangkohhadda banna tubbay.19Orroiddokka, garran kappungngad nennahhawwu walhe prehha-prehha hekka hodda morrahha monno hannuwwa tohha waddekka nettut rayyid ne appan kahhamerra, manne iyo newwenneddan badda tokya kahhodda morrahha neddallo Lahhaddo Hoylo. Tabbollo garran karrayyid hepprehha prehha monno hannuwwad nebbokkolla wenneddad dallo Lahhaddo Hoylo. 20Orrongngo, yag tokya labbarram manne nattennam jannareh dohha nattennadda hetto pewwe Ukpatta monno tokka wohhokka, yomjanna dadhingmangka bamtamma noddallo Lahhaddo Hoylo. Nettutda Hetto Kabban Nella Ollebenna21Yom rongngo mowwayakka nehhattok nellabbarradda he nuhweikadda ittangngo, ' abbum hammattekka,' monno 'garran kahhamatte narrokka nengngo bangodya nella kapparehha maddetta.' 22Tabbollo iddokka, Yag tokya labbarram mallangka garrakkan kabban nellabbarradda he olle bedda narrok kangngo bannen dallo lahhaddojalla, mallangka garrakkan kattokya nellab barra olle benna, ' yom kabbongnga,' narrok kangngo bannen la arro Kapparehha Hattenna, mallangka garrakkan kattokya, ' Yom kabbongnga,' narrok kangngo bannen neddallo la apjabbodda.23Orro iddokka, manneyom bam mannuttad he marrakkam nella arro haddo kangngotte, manno habbalyom appeneyya nenna ollebem nennengngo neappangngo labbarram, 24ujjakkad he mannuttam nella arro haddo kangngotte mamhallakko nehhom moldongngad he ollebem, pojjakka nonno ballimka mammannuttay hemmarrakkam.25Mallewwarra hingngo, moldongngan nenna tokkahhajallaw nebbam ollenehhon hallakkodongngan tannam abnahhajallaw banna leggaw nella kappa rehha maddetta mannenna kappa rehha maddetta abba leggaw nella anna hawweddenna, manneyom abnahhattammag neddallo laggol. 26Yag tokgun kahhepijjangngo labbarram, yom janna dadnehingmangka bamlohhongngo wal nohhabal kohha yombampojjakka wodwolda SEN nekkamur."Tokka Palto27" Yom rongngo mowwayakka mabbaddatokya, 'Abpaltokka.' Tabbollo iddokka, Yag tokya labbarram mattangngakanna ihha toyyo kaddurrayya nahhawwu mawwinne manna kab atten, manne iyo najjalladongnganka nenna mawwinne neddallo la attenna.29Mabba matta wannammun nehha jalladongngam, killokayya nenna mattam monnomletton. Orro, naddohhanehho yoyyo banna bungnga nahhawwu nappollattom mal abtangkohanna nappollatom yoyyo nebba letton dallo nella apjakkabodda uddollojakkamatte. 30Mabba, limma kawwannammun mamkollengngo jalla, kattuplo monnom letton nennalimmam orro naddohha nehho yoyyo banna bungnga nahhawwu nappollatom malab tangngakanna nappollatom balletton neddallo la apjakkabodda uddollojakkamatte.Ukpatta Tut Pahhewwa31Pojjakka battokya: Garran kahhewwa dongngan na arrawenna nawwohho hurratta hewwa nellabbarra arrawenna. 32Tabbollo iddokka, Yag tokya labbarram mabba garrakkan kahhewwadongngan na arrawenna, hellen baorro kabatten, ne iyo raynan na arrawenna jalla. Mag, garran kajjekke pidya nammawwinne neppahewwa dongnganna ne iddommol najjalla. Tutna Harro33Haddakkapiq, yom rongngo mowwayakka nehhattok labbarradda he nuhweikadda, ' abbum harro kawwohhokka, tabbollo ponkiyya nahharrom nella arro Mor.' 34Tabbollo, Yagtokya labbarram: abbum kabba-kabba awwangngo bamharro, wangngo nettut ngarranna hoylo orro nahhoylo bahhaddo ngoddo Mangngaklang, 35manne tutdommolna nangngarranna pontanna orro nappontanna haddo marrohkodad Witna, manne tutdommolna ngarranna Yerusalem orro bahharonna haddonnan na Ngorra To Bokkolla.36Ab dommolka yom bamharro nettut nakka tokkum orrongngo yom janna dadma bamrayngo kaddipko aklogge, kakka mo mettengngo. 37Tabbollo, neddohhanna hattokkim, ngo bangokkan, jeddo bajjeddokka, orro nekka rehne walnella nonno walnenna labbokkalla. Nettut Tajjel38Yom rongngo mowwayakka appan nehhattokmowwakka, 'Matta jelmata mongngod jelngod.' 39Tabbollo, yag tokya labbarram abbum gobbakkan nabbokkalla, tabbollo garran kappokkag lappappo wanna, hatturdommon labbarranna pappom hehhawwaddekkadommol.40Man, nahhawwunnatto banna hakkikkaw manna jekkegun nakkallebbem, woddommolnan nabborrum labbarranna. 41Mog, garran nekka MEMAKSAMU hallakko ihha MIL, ollem hallakko neddikkoronna dum MIL. 42Wod tokkarre labbarram majjam tullarrakmad hetto kakkab attengngo karrettud labbarram." MannawwarrakinNammuhhum43''' Yom rongngomowwayakka nepparehhanna, ' Mannawwarrakin na olletom,' ma ' butkin atte nammuhhum.' 44Tabbollo, Yag tokya labbarram yoyyo, mannawwarrakid hemmuhhum mahhammaringkid hetto kahhammayillamyom, 45manne iknanka yom naddadne banna annagimmiy Bappa nella hoylo orrongngo ne Iyo bannapahhuddayya Nammattaloddonna hettutda kabbokkalla mokkaddohha, monnahhabburrun na urra hettutda kattenna mojjakka tenna.46Orrongngo, neyyomka bam mannawwarrangngo tokkammanaw warragimyom, kahhewwa appanehhongngo yom hakkollem?Majjeddonekma tag kohha wol kattok neddommol narrayngo kahhamerra? 47Manneyyom bam wokkam tabbe neddikhenna nellabbarra ollebem, appan nerrehna parray ullam? Majjeddonekma hetto jakka tajjayya Nammangaklang dommol narrayullan dommon nehha ray kahhamerra?48Orro iddokka, yom naddadnehho bamSEMPURNA, kahhengngo Nabbappam nella hoylo na SEMPURNA."
Chapter 6Lihhanuwwa Nettut Woyyo

1" Hammattarrakin nebbam pahhalakkoyya nakKEWAJIBAN hattennam la arrodda kaddad toyyo, abbum kab attenekkan kadda ittewwa he iyo bawwem. Mabbahennenna, yom janna dadnekma bannahibba kahhewwa walla Bappam nella hoylo.2Orro iddokka, manneyyom battongrom nembammattul, abbum ha upkaw kappikko nella arrom kahhengngo tokkawwohhokka badda rayyin la umma-umma dokkawojjo mowwal lalarra tannam he iyo kadda dekkamma hetto hekka. Yag tokya kahheppijjangngo labbarram yom orrongngo he iyo dahhibba mowwakka kahhewwadda.3Tabbollo iddokka, neyyom battongrom mattul, abbum hallokkon nallimma kallem banna tajjayya appan nallimma kawwannam harrayna, 4tannam nenna mattullum nakkabunyne monno Bappam na itteyya nekkabbuny nawwonne kahhewwa nellabbarram."Hannuwwa Nettut Kawwojjo5" Monneyyom, bamkawwojjokka, abhekkangngo hetto kawwohhokka orrongngo he iyo habbedda dedde monno kawwojjo nella umma haddokawwojjo mollahhing larra tannam kadda ittey hetto hekka. Yag tokya kahheppijjangngo labbarram yom, he iyo dappojjayka hibbay kahhewwadda. 6Tabbollo iddokka, nebba tongrom yom kawwojjo, tammaw noddallo lakkorrom motton yannabinna, mokkawwojjom nella Bappam kannengngo lahhaddo kabbunyhingngo, manna Bappam ka itteyya nekkab bunyhingngo nawwo kahhewwa labbarram yo.7Manneyyom, bamtongrom kawwojjo, abbum wakkangngo hannewwe jakka manggonna, kahhengngo harrayda hetto jakka tajjayya Nammangaklang, orrongngo he iyo badda tankattut nebbadda dangngay hattokda, he iyo darrongngoney.8Mannenne, abbum hammerranekka hella iyo orrongngo Bappam nattajjayya appan nehha kab attem yom jamkarrek mahho Labarranna. 9Kawwojjom nehhennenna, 'Bappamma yamma nella hoylo, Nattengngo Nangngarram.10Nemmen banna mayyo Nahharehham, naddadka Hammoddam lappontanna kahhamerra nella hoylo.11Woggamma yamma, henna loddo, hammumma kattut rokkangngo.12Mahhawwal kaggammad hedduk dobbomma, kahhengngo yamma dommol bamma hawwallid hetto kadduk dobbo labbarramma.Ma, abbum ngodkamma yamma neddallo ladduk dobbo, tabbollo pahhilpoggamma yamma wal nekka jollorra. Orrongngo Yoddokka Kaddagnen Nehhaddongoddo, monno preha, mammannaddangngo kohha anna murri-anna murri. Nattenna.'14Orro neyyom bam hawwallid hedduk dobbodda hetto hekka, Bappam lahhoylo dommo nahha waldommoggim. Tabbollo iddokka, manneyyom bajjam hawwalkad hedduk dobbodda hetto hekka, Bappa dommom janna dadma banna hawwallid hedduk dobbom."Kannoggo Nebba Tongrongngo Jammujain16"Manneyyom, battongrokkam jammujain, abbum bujka kahhengngo tokka wohhokka orrongngo he iyo dahhajellud kannoggodda tannam kadda ittey nebbattongrodda jammujain hetto hekka. Yag tokya kahhepijjangngo labbarram yoyyo mahhe iyo dahhibba mowway kahhewwadda. 17Tabbollo iddokka, yom, bajjammujamin, laggorra kiyya nakka tokkum mabbahha kiyya nammattam 18tannam jammumjainnum abda it teyya to, tabbollo nenna Bappam kannengngo lahhaddo kabbuny. Ma, Bappam ka ittegud pa rayyim hekkabbuny nattaggud gobbadda labbarram."Kohha Newhappotte nella Hoylo19'' Abbum ojjokkangngo nettut pollatto daggum happotte lappontanna, haddo mobbo monno wanna jaddohha, mohhaddo tokkek heggarrad monno keddud.Tabbollo iddokka, kohhanew nettut pollatto daggum happotte nella hoylo, haddo mobbo monno wanna janna hawrokmad mahhaddo tokkek janna heggarrakmad mokkekwallid. 21Mannebbahenna nehhaddo happottem eddo neddi, noddommollin na attem eddonennen."22" Matta apwe nappolla to. Mannenne, manna mattam banna dohhakka, tangkohhanna pollattom nammagak kahhangngo.Tabbollo iddokka, man nenna mattam banna bokkallakka, tangkohhanna pollattom nabbonnengngo kappogto.Mannenne, nenna maggakkahha baddokkan nennelhon labbarram kappogto newwalya, mahhejja anna kappodda nekmayakka." 24" Jannek mangngo toyyo kaddad MELAYANI heddu morna orrongngo ne iyo nabbudnen nammorna nahhawwuyyo monno namma nawwarran nahhawwaddekka, monnel iyo naddokkun nammorna nahhawwu monno nahha wawwayya hehhawwaddekka. Yom janna dadma bam MELAYANI Mangngaklang monno marrap."Yom Abbum Jallahangngadda25'' Orro iddokka, Yag tokya labbarram, abbum hangngaddan nettutna morhom, appan nehhamum molka appanen hainnum. Kahhe dommolnan tutna nappolla tom, appan nehhawam. Nenna morhom janna rehnekkahho walnehhammuyyo, monna polla to walnella kallebbe?26Ittekkiy hekkawurngo lallangto jakka hobbarrangngo, jadda mangngutma, mojjdda kohhakma neddallo lalleppetta, tabbollo Bappa lahhoylom nawwod heh iyyo muyyo. Neyyom jamreh nekkakho mangwollim walhella iyyo?27Garran nolla jongngam yom orro banna hangngaddan naddad tabbayya haddoppa na USIANYA?28Manne, tutna kallebbe, abbanne yom mamhangngaddan? Hammattarrakin na BUNGA BAKUNG lammarodda, ahhanyinda badda mattuyyo, he iyyo jadda karrejjakma molka jadda kammoddettakma, 29tabbollo Yayyo jagtokkik mayya labbarram manney Salomo neddallo tangnganna mannadda dommolkanna janna wakmangngo kallebbe kahhengngo kahhamerra wal nahhawwu walhe BUNGA-BUNGA.30Manne, herrubba lammarodda, hekka nengngo henna loddo monno merrahha dallettod neddallo lammarawwakka, Mangngaklang nallagorra teppijjayya, mojjanna reh nekhoyomwal, hey neyyom jakka hattenna piyyo? 31Orro iddokka, neyyom abbum hangngaddan nebbattokya, ' Appannen hammumma?', mowwalka 'appan neyyamma hawwamma?'32Orrongngo, hetto ihha kallibbo mayyegga-yeggangngo hettangngadda monna Bappam lahhoylo tajjayya neyyom bamkab atted hettangngadda hiyyo. 33Tabbollo iddokka, mayyegga ullun Napparehhanna monno Tennanna, mahhe tangngadda dattabbagimmid labbaram. 34Manne, abbum hangngaddakan nettutna loddo merrahha orrongngo loddo merrahha nahha ngadda wuddagna. Tutka nonnalloddo nammayyilla dagna."
Chapter 7Abbum Hajjallaw

1" Abbum hajjallaw tannam yom abda hajjallaw. 2Orro nahha jalla nehhawwam tutngo haj jallam, yom dahha jallam, monne nakkattut nehha wam ukrongngo daukro dommo gimmin labbarram yom.3Ma, abbayom bam itteyya nakkajjij yay nella lammattanna ollebem, tabbollo jamtajja mayya nakka dibko yay kannengngo nellammatta daggum? 4Mowwalka, ahha nyikkanna yombam tokya nellabbarra ollebem, ' Hallokkogga yabbag hallin nakka dipko yay walla mattam,' tabbollo ittekiyya, nennakkadibko yay lammatta daggum? 5Hey, tokkawwohhokka, hallohho ulkiyya hekka dipko yay wallamatta, mahhaleggeyakka yom bam itte hiwron nekkahallin nakkajik yay wallamatta olle bem.6Abbum wokkaw hawwakattengngo labbarradda he bogga, ma abdommolka bamwewwuw heMUTIARAMU nella arrodda hewway tannam he iyo abda dekke-dekked wadwitda monnabbalne banna ratti-rattim yom."Karrew, Mayeggaw, Makkalladdin7" Karrew, mattutna dawwoggimmid labbarram yom. Mayyeggaw, manneyyommim kollengngo. Kalladdin, mannetutna dabbuggerrad nettutkam yom. 8Orrongngo, tangngadda tokkarreyyo, ne iyo nahhibba, mohhetto kammayegga dakkollengngo, manne tutna ne iyo kalladngo dabbuggerranan. 9Mowwal, garra nella jongngam yom, mannenna annanna karrenan kabbabba mawwonnelnan wat labbarranna annanna? Mowwalka, mannenna annanna karrennan iyya, ne iyo janna dadma bannawon kabbokko labbarranna nenna annanna, maggarra?11Manne, manneyyom kabbokkalla tajjayya ahha nyinnehonna bawwod he annam hawwo-wok kaddohha, narrehdommolho Nabbappam nella hoylo, ne Iyo nawwod kaddohha nellabbarradda he iyo karre Labbarranna."UkPatta Katteppijjangngo 12"Mannenne, tangngakannakka neyyom hakkabattem hetto kaddarayyin nellabbarram yo, kahhe dommolnan yom harrayyim nellabbarradda he iyo orro ikka yinna ihna na HUKUM TAURAT monno hurrattadda he annawit annalimma."Nallarra Ka arro Lammorho13" Tammak kamli labbinna bokkolla kappingngotta orrongngo ballerra nabbinna bokkolla monnallurro nallarra ka arro hammattedongnga, monnadangngay kattamma nellin. 14Orrongngo, kappingngotta nennabbinna bokkolla mokkohngo nallarra kaarro nellammorho, mohhoddik kattobbok kayya."Paappen Nettutda He annawit annalimma Pollekka15"Tabbollo, hammattarrakid nellabbarradda he annawit annalimma pollekka kannemmengngo mallabbarram yom dawwangngo kallebbe wulbebbe, tabbollo baddokkan he iyo harrangngay kahhoddaban. 16Walla wuddakka neyyom bamtajjay he iyo. Naddadkak hetto badda kohhay hewwu ANGGUR wallajjongngatarra monnewwu ARA walla yayhattarra kabbuklo? 17Kahhe dommonan, tangngadda pungnge yay kaddohha mangwudda kaddohha, tabbollo pungnge yay jakka dohha mangwunna jakka dohha.Pungnge yay kaddohha janna dadnekma bammangwunna jakka dohha, moppungnge yay jakka dohha janna dadnekma bammangwunna kaddohha. 19Tangngadda pungnge yay jakka mangwunna kaddohha dappoggoney modda lettod neddallo la ap.20Mannenne, walla wudda yombam tajjay he iyo.21Jattangngakmadda toyyo kattokya Labbarrag, ' Mor, Mor, ' dattammanne dallo lakkapparehha Hoylo, tabbollo ne iyo karrayyin hakkab attenna Bappag nella hoylo.22Atna loddo kallongngangngo, dangngay to kattok neyya Labbarrag, Mor, Mor, manne yamma bamma BERNUBUAT neddallo Langngarram, mamma wuggay hewwad jappatta wanna Ngarram, mamma rayngo dangnga MUKJIZAT wanna Ngarram?' 23Ma molka, Yag hattingngodan labbarradda he iyo, ' Yajag tajja memmakmam yom! Yellangngo walla Barrag, yom karray ullan kajjalla!'''Ronggo Morrayyin24Mannenne, tangnganna toyyo karrongngogad Heppa Tokkig, manna rayyid naddadne batto tajjayya kahha koddeyyanna ummanna lapponwat. 25Halleggeyya, burnan na urra mannemmen nawwangngo, mannemmen narrerrehha nalleggayya nenna umma, mannenna umma janna boppakma orrongngo bahha deddeyya lapponwat.26Mat tangnganna toyyo, karrongngoyya nehha tokkig mojjanna rayyikman nahha merranne tokkabbongnga kahha koddey yanna ummanna lappon pahhalayyo. 27Mahhaleggekka, burnan na urra mannemmenanka nawwangngo, makkoddenan narrerrehha nalleggayya naumma, mannenna umma namma juklo, manna dangngalla manynyeggarranna."28Manenna Anna Nahha banna pojjakka tallarrad hehheyyo, toddangnga dahhaddu dubbangngarra neppahha Nuwwanna, 29orrongngo ne Iyo banna hannuwwad he iyo nelleddenna bakkapparehhay, majja hammerranekma hetto pewwe Ukpattadda.
Chapter 8

Anna Nahha Hattoggahhan Natto Kallawwarra Kattob 1Manne bannabur na Anna Nahha walnella lettenna, laggebborra toddangnga Dakdan. 2Ma, ittekya, hawwu tokkallawwarra kattob mannan Nellabbarranna, manna kawwojjo nella Arronna, mahhatokna, " Ha Amma, Neyyo Bamwawwakka, Yomdad bamhattoggahhagga." 3Ma, Anna Nahha nahhanyokkattad Limmanna manna hajjammeyya, Hattokna, " Yag wawwawwa, toggahhaw." Walnomemma, dahhattoggahhan nenna tokkattob.4Ma, Anna Nahha hattokna labbarranna, " Hammattarranla, abbum tallarrakkan appa appangngo labbarra garrakkan, tabbollo hallakkow, pattingngowum nella labbarradda IMAM, monno wokkiw marrakka neppahha rehhannay Musa nekkam tok waddan. " Hawwunatto PELAYAN PERWIRA Romawi Dahhatoggahhan5Mabba tongronna na Anna Nahha banna tamma nella Kapernaum, hawwunna PERWIRA mannan Labbarranna, mannakkawwojjo Labbarranna, 6mahhattokna, " Ha Amma, tolla ummag tongronna kallawwarra kadduddu nella umma, namma yillahijja." 7Ma Anna Nahha hattokna labbarranna, " Yag mannewwa mokkag hattoggahhan iyo."8Tabbollo iddokka, nenna PERWIRA ballehhanan mohhattokna, " Ha Amma, yajakrokka nekmangngo nettuttum Yoyyo tamma newwawwa larabbog, tabbollo toknek hawwun hannewwenekkak mannenna tolla ummag nattoggahha. 9Orrongngo, ya allal batto kannengngo dallo la anna preha, newwad he TENTARA-TENTARA lakkab prehag. Manne, yayyo hattokkig nellabbarranna nahhawwuyyo, ' Hallakkowka, ' ne iddommol hallakkonnan, monnellabbarradda hawwaddekka, ' Mamkanemme, ' manne iddommol manna mayyo, mannellabbarranna anna la ummag, ' yikkam rayyin, ' manne iddommol narrayyin. " 10Mannenna Anna Nahha banna rongngoyya nenne, ne Iyo nak KAGUM mahhattokna nellabbarradda hetto Kaddokkun, " Yag tokya kahheppijjangngo labbarram, Yajag tobbokkak mahhowwa hattenna kahhengngo yibbokkollanna nollajjongngadda to Israel.11Yag tokya labbarram yoyyo nebbaddangngay tokka nemmengngo walla loddo huddo monno loddo mammallo, madda ngoddo muddongngad hey Abraham, Ishak, monnoy Yakub neddallo Lapparehha Hoylo, 12tabbollo hellakkedda kappareha dallettoned neddallo lakka pogto kahhodda kappogto. Nohhabbal nennekkaddon nammayilla monno hoddu." 13Ma, Anna Nahha hattokna nellabbarranna nenna PERWIRA, " Hallakkowkla, hallokkon kannadad labbarram yo kahhengngo neppahha tennam. " Manne, mannememma, anna la ummanna hattoggahhan. Yerra Mawwinnennay Petrus monno Toddangnga Dahhatoggahhan14Mannebbannaduk na Anna Nahha la ummay Petrus, na Itteyyanna yerra mawwinnennay Petrus tongro majjur bellenan mokkallikkanan. 15Mamokka, Anna Nahha nahha jammeyya nennamawwine manna kallikkanna mollahha. Mahhaleggeyyakka, nakkodde monna MELAYANI Anna Nahha.Mabbanna arrongka huddo, he iyo dammarrongngad Nellabbarranna toddangnga hattammanna wad jappatta, manne Iyo nawwuggay hewwad jappatta nehhawwu hattok, mohhattoggahhad hettangngadda tokkallawwarra, 17tannam kanna bonngokka appan hattokna ney annawit annalimmannay Yesaya: " Iddokka nekkajekkey hedduk dobbodda ittangngo mokkattaggud hekka porredda ittangngo. " Yesaya 53:4Neddadna Annahakkoddo annahallollenna Anna NahhaNebbahenna, Anna Nahha nebbanna ittey hetto dangnga nella Barranna, ne Iyo nawwopreha nettutna hallakko lahhabbal at. 19Mahhaleggeyakka, nahhawwu toppewwe Ukpatta nemmenmayyo mahhattokna Labbarranna, " GURU, yag dokneg langka laggekka neyyo eddo HalLakkom." 20Manna Anna Nahha hattokna labbarranna, " He RUBAH nennengngo lingngo mahhekka wurngo nella langto nedhodda. Tabbollo, Anna Kaddad To jannekmangngo haddonnna eddo bojjollanan nakka Tokna. "Nahhawwu walhe anna hakkoddo annahallollenna hattokna Labbarranna, " Mor, hallokkotokga yayyo kag hallakko behhallakwa tannon nabbappag. " 22Tabbollo, Anna Nahha hattokna labbarranna, " Dokka Ya, mojjekka moddakka tokkammatte kaddattannud kadka tanud tokkammatte. "Anna Nahha Hakkaddonnan NakkapotteMannenne, Anna Nahha ponnenan nellattenna, he Annahakkoddo Annahallollenna neddokdan Iyo. Ma, ittekiyya, koddenan nakkapotte bokkolla nellahhobba maddukkin nattenna nammatton kawwullo. Tabbollo iddokka, Anna Nahha majjurnan. 25Mahhe annahakkoddo annahallollenna nemmed baddama dukkin na Anna Nahha moddahha Koddeyya, hattokda, " Mori, kekkettakimma yamma! Ittangngo arrodanka matte!"2726Manne, Iyo hattokna labbarradda, " Abba mamkabboh, hey yomjakka hattenna piyyo?" Hallegge, ne Iyo deddenan manna kayyakkan narrerrehha monnenna hobba, mannakkaddonna hingngo. Mamokka, hettoyyo dahhaddu dubbangngarra mahhattokda, " To appalayya yi Iyo, nenna rerrehhawwal monno hobba dommo Daddoknen?"Dutto Gadara Ponnedad WadjappattaKolle bannadduk na Anna Nahha lahhabbal hobba, lakka lingngorra to Gadara, dut toyyo happonnedda wadjappatta da Tobbokkayya. He iyo lohhoddad wallaratte DENGAN SANGAT GANAS majja nehhingmangngo tokkallin nenna larra. 29Ma, itteyya, he iyo dakkawwullo, hattokda, " Appanen kattonna Neyyo monno yamma, hey Anna Mangngaklang?Manneyyo Bammayyo kaghammayillay he iyo bajja dukponnarrah?"Ma, dikkoro hoddikngo walhella iyo nenned ihhakallibbo dangnga way kattongrongngo mayyeggangngo hammudda. 31He mortanna karreddad Labbarranna mahhattokda, '' manne Yoyyo bamwawwakka wuggamma yamma, hawweddekimma yamma kammadik neddallo lakka lingngorra way. " 32Ma, Anna Nahha hattokna labbarradda, " Hallakkomka!" Ma, mokka, he iyo lohhodadka monno tammadad neddallo lawway. Mahhaleggeyakka, tangngadda hekka libboway dommol lejkodad wal nella hubhobba madda matte neddallo law weyyo.33Hetto kajjawway hekkalibbo way palla laddagdad modda tamma neddallo lahha ronna, moddaddulkoyya tangkoh hanna, olledommolna appan kaddad hettutkadda hetto papponnedda mortanna. 34Ma, itte kiyya, tangnganna harronna lohhongngo nettutna kattobbokkayya na Anna Nahha. Badda itte yakka na Anna Nahha, he iyo Dakkareyya kanna yellan nonnakkalingngorradda.

Chapter 9Anna Nahha Nahhawallin Mohhattoggahhan Nahhawwu Tokkabbekko

1Mappojjakka banna hattamma nellattenna, Anna Nahha nappallan nahhobba mannadduk Lahharonna Dagna. 2Manna itte, he iyo marrongngaddad Nellabbarranna hawwu tokka bekko kattongrongngo hawwol nella haddo majjur. Manne banna itteyka hattennadda, Anna Nahha hattokna nellabbarranna tokka bekko, " Haddiddarrakin na attem yo, Annag, dokjallam da opmowwagudka. "3Mahhaleggeyakka, hehhawwaddekka Hettoppewwe Ukpatta hattokda neddallo la attedda, " Yinna To MENGHUJAT!" 4Tabbollo, Anna Nahha nattajjayya hangngaddadda, Hattokna, " Abbanneyyom mamhangngaddan kabbokkalla nella attem?5Gennehhon karreh dohha, tokya, ' Dokjallam hawwalmowwadka, 'monnel tokya,' Koddewka mahhallakkowka'? 6Tabbollo iddokka, tannam neyyom kamtajjayya mannella pontanna Anna Kaddad To mangprehhanna tuthawwallid dokjalla. " Mahhaleggeyakka, Anna Nahha hattokna nellabbarranna tokkabbekko, " Koddewka, kekkettay haddo majjurrum, monno balliwka!"7Ma mokka, nekkoddennan mannabbalka. 8Tabbollo, mahhe toddangnga daittey nettutna, he iyo madda tonnakmokka madda hammanaddan na Mangngaklang kawwod neppreha nekkahhamerra nella barra kaddad to. Matius Tagkohha Wolkattok Doknanna Anna Nahha 9Mabba tongronna na Anna Nahha yellangngo walnonno, ne Iyo itteyya nahhawwu natto nehhakkamakkonnay Matius tongrongoddobellenan nellahhaddo kohhay hewwolkattok. Mamokka, Anna Nahha hattokna labbarranna, " DokkaYa. " May, Matius deddenan moddoknan na Anna Nahha.10Nebba tongronna Anna Nahha ngoddo muyyo noddallo la umma, ittekiy, dangnga tagkohha wolkattok mohhetto dokjalla nemmed badda mayyo, molka ngoddo muddongngan na Anna Nahha mohhe Annahakkoddo Annahallollenna. 11Mahhetto, Kawwohhokka itteyya nettutkanna yiyyo, he iyo hattokda nellabbarradda Annahakkoddo Annahallolle, " Abba nenna GURUMU muddongngad hetto tagkohha wolkattok mohhetto dokjalla?"12Tabbollo iddokka, Anna Nahha banna rongngoyakka nettutna ne Ihhattokna, " he ikkaddohha ihda jadda kab attek mangngo to tangkalappa, tabbollo he ikkallawwarra. 13Tabbollo, hallakkokka mohhanuwwakkiy appad godda hiyyo, ' Yahhakab atteg mannawwarra, jammannuttanekma, ' orrongngo Yabagmawwa nejakkamakkongngo kattennakma, tabbollo toddokjalla."Kappattangngo tut Jammumojjain14Mahhaleggeyakka, annahakkoddo annahallollennay Yohanes hemmed baddama nellabbarranna Anna Nahha makkappattanan, " Abbanne yamma mottokkawwohhokka rayyin jammumojjain, tabbollo he Annahakkoddo Annahallollemyo jadda jaddamumojjaddain?" 15Ma, Anna Nahha hattokna labbarradda he iyo, " Naddadnekkak he iyo PARA PENGIRING PENGANTIN badda mayyilla nebba tongro honna nap PENGANTIN kabban banna engngahongngo olled he iyo? Tabbollo iddokka, nennarrahna nenna lakkeddakabban badda jekkeyya walla jongngadda, mahhaleggeyakka he iyo daarron jammumojjain."16Jannek mangngo hawwu aktoyyo nekkaddabbarrayya nakkabba bayyo nellakkalebbe kabborrangngo, orrongngo nakkadabbarra hirrayya nakkallebbe memma manna rehbokkollo nammajjirrakkanna.17Molka, jannek mangngo to kabbiwyanna ANGGUR bayyo neddallo lakkallek kallitto kabborrangngo. Bahhekkanna, nakkallek kallitto namma jir rakka, monno ANGGURNYA nabbownengngo, mokkallek kallitto manynyawto. Tabbollo iddokka, he iyo dabbojjolloyya na ANGGUR kabbangngo nellakkalek kallitto kabbadommolngo tannam hekkaddungngo kanna dohhakkiy. "Anna Nahha Koddey Monno Hattoggahhad18Nebba tongronna na Anna Nahha banna tokkiy hettangngadda labbarradda, ittekya, nahhawwu kahha rehha umma dokkawojjo nemmen bannama manna Kawwojjonan, mahhattokna, " Anna mawwinneg ubmatte nehhingna. Tabbollo, nemmegma monno bojjollayya Nallimmam labbarranna, manne iyo kanna morho." 19Ma mokka, na Anna Nahha koddenan manna dokkun nenna to, heddommonan he Annahakkoddo Annahallollenna.20Ma, ittey, nahhawwu mawwinne mayyilla bowwongngo kabbuldu donna naddohhekkayya na Anna Nahha wallakka beddo monna jojjayya na lobbo Borna, 21orrongngo nenna mawwinne hattokna labbarra pollatto dagna, " ney ya bag jojja nehhing kannan nabborna, yag togga hawwa. " 22Tabbollo iddokka, Anna Nahha potterranan manna kaddurrayya nenna mawwinne, mahhatokna, " haddiddarrayya na attem, hey Annag, hattennam ikkahhatoggahhag. " Nommemma, toggahha nammawwinne.23Manne bannaduk, na Anna Nahha la umma KEPALA nenna umma dokkawwojjo manna ittey hekkattagngo pikko SERULING mallaggebbor natto iyo orronna nakka wihhakka, 24Ne Iyo hattokna labbarradda hetto, " Hallakkom, orrongngo nenna lakkedda mawwinne janna matte, tabbollo majjur hennan." Mahhe, iyo maktoddan na Anna Nahha.25Tabbollo, nebbat tongrodda hetto dangnga badda pojjayka nehhawwuggay lohhongngo, na Anna Nahha tammanan manna kette nallim manna nenna lakkedda, mannenna lakkedda mawwinne dommol nakkodde. 26Yinnali namma tallarra nellattang kohhanna nollakka lingngorra. Anna Nahha Nahha Toggahhad Heddu To Morro27Mahhaleggeyakka na Anna Nahha hallakkonan yellangngo wal nonno, heddu to morro ne Iyo daddokkun halleggedad madda haddu dukka wullo, " Mannawwarra kiggamma yamma, Annay Daud. " 28Mappojjakka ne Iyo banna tamman nenna umma, heddu tommorro nemmed badda Mallabbarranna maddakappat tangngo labbarradda, " Manneyyom hattennak manney Ya bag rayyid yittutna?" Mahheppa tokda Labbarranna, " Ngo Morri! "29Mahhaleggeyakka, na Anna Nahha nahha jammey hemmattadda, Hattokna, " Naddadka labbarram dokkun nahha tennam. " 30Madda, mabbuggerray hemmattadda. Anna Nahha nahhattep pijjangngo banna ha apped, " Hammattarrakin, abnek kangngo hawwu akto yikkattajjayya. " 31Tabbollo iddokka, he iyo lohhoddad moddatallarran nalliyyo nettutna na Anna Nahha nellattang kohhanna nakka lingngorra. Anna Nahha Hattoggahhad Tokkabbongnga32Pojjakka hekkaddungngo to dallohhongngo, ittekiy, hetto marrongngaddan nahhawwu tokkabbongnga nehhattammadda mortanna nella arro Anna Nahha.33Mappojjakka nennamortanna bawwuggayya, nenna tokkabbongnga dommol nahhanewwe. Hetto dangnga dahhaddu-dubbangngarra mahhattokda, " Yikka hennengngo jannek mahhongngo ha itte nella Israel." 34Tabbollo iddokka, hetto kawwohhokka hattokda, " ne Iyo mannawwuggay hemmortanna kappa rehha mortanna."Dangngay Hakkolle Hoddik Karray Ulla35Manna, Anna Nahha hallakkonnan nahhiy tangkoh hadda harronna bokkolla mo annakallibbo hanynyong ngangngo hannuwwad hella umma dokka wojjodda iyo, monno tallarran Nallihhanuwwa Kallingngorra Preha, mowwalka nahhattoggahhad hettangnga ngangarra kallawwarra monno hoddu.36Manna Anna Nahha banna ittey hetto dangnga, ne Iyo MERASA KASIHAN nellabbarradda orro he iyo baddajjol mojja urhoy kahhamerradad hebbebbe jahhawjawwa.37Mahhaleggeyakka nehhattokna labbarradda he Annahakkoddo Annahallollenna, " Heppijjanan, hakkolle dangngay, tabbollo hekka rayulla hoddik." 38Mannenne, karrew nellabarranna Mor ikkammang hakkollengngo, nettut hangngodngo karray ulla neddallo Hakkollenna."
Chapter 10Anna Nahha Hattubbanad he Annahakkoddo annahallollenna

1Mannenna, Anna Nahha nakkammakkod hekkabbul dungngo Annahakkoddo annahallollenna mannawod he iyo preha nettut kadda he mortanna jaddohha mannettut hattoggahhad hettangnga ngangarra kallawwarra moddommol tangnga ngarra kahhoddu.2Hi iddoyka hengngarra ngarradda hekkabbul duyyo nennatto pahhawwedde:Nekka ul, Simon hawwel kangngoy Petrus, moy Andreas ollebenna, moy Yakobus annay Zebedeus, moy Yohanes olle benna, 3Filipus, monnoy Bartolomeus, Tomas, moy Matius tagkohha wolkattok, Yakobus annay Alfeus, monnoy Tadeus, 4Simon to Zelot, moy Yudas Iskariot kabbokkallawan na Anna Nahha.5Anna Nahha hattubbad hekkabbul dungngo RASUL manna prehhay he iyo," Abbum hallakko nella larradda hetto hekka monnel tamma neddallo lahha ronna to Samaria, 6mahhaleggeyakka hallakkonem nella bebbe-bebbe kajjollorra walnollaj jongngadda kallingngorra to Israel. 7Ma, hekkallangngo yom bamhallakko, tallarrakin nebbamtokya,'Kallingngorra Prehha Hoylo naddohhekka.'8Hattoggahhad hekka lawwarra, hammorhow hetto kammatte, hattoggahhan nekkattob, mawwuggay hemmortanna. Yom hibba-hibba awway, woyka jammang ahhakmangngo. 9Abbum ngodka ommahhararra, molka PERAK, mowwalka TEMBAGA neddallo lakkalorroboggem, 10molka kallek nettutna hallakko, mowwalka dubbolla kallebbe, molka koppawit, molka tokko orro nahhawwu natto karray ulla narrokka nengngo nettutna hammunna.11Mannel lahharonna hakkarho molka nellahronna morrahha geddommolka neyyom hattammam, nekkej kiyya garran kattubba nokka nengngo mam engngangngolla nohhabbal kohha neyyom bamhallakko.12Manneyyom bam tamman nenna umma, wokkim tabbe. 13Mannenna umma banna rokkangngo, langbannammarringim nabbur labbarram yo, tabbollo bajjanna dadka, langbakka nammarring mallalla kannabbal nellabbarram yo.14Magba garrakkan jakkawawwa nehhibbamyom molka jaddawawwakma rongngoy hannewwem, manneyyom bamlohhongngo walnella umma molka nellahharonna hakkarngo, poddahhah hekkobko wittim. 15Yag tokya kahhe pijjangngo labbarram yo mannel loddo rahpreha, tanna Sodom monno Gomora narreh nehho bannadad taggun ubhehha ronna karho." Mayyilla-mayyilla Nemme Ha Arronedda He Annahakkoddo Annahallolle16" Itte, Yag hattubba gimyom kahhamerra nebbebbe lajjongnga-jongnga harrangnga ban. Manne, dadnehhow pewwe kahhamerra kabbokko mamlurhow hammerra kawwurngo MERPATI.17Tabbollo iddokka, hammattarrakid hellabbarradda hetto or rongngo he iyo dawwokkiw nellabbarradda he Sanhedrin madda waggehhaw nella umma dokkawojjodda. 18Man, neyyom damma rongngagim nella arrodda he kappa rehha mohhella ngorra to nettuttug Ya, tannam he iyo kadda tajja wangngo manne tutwalkadda hetto hekka.19Mahhaleggeyyakka, he iyo badda leggam yom, abbum jalla woppakka nettutna molka appan nehhattokkim orro nemmemma dawwonneggimmid labbarram appa nehhon hattokkim. 20Orrongngo, jayyommikma nekkahha newwe, tabbollo nenne ik kannawadna Bappam kahha newwe neddallo layyom.21Ollebbe nallokkayya na ollebenna nella matte, mobbappa nella annanna. Mahhe, lakkedda daggobbad hetto kattungngo madda hammattey. 22Yom dabbutneggim nettangkohham orronna Nangngarrag, tabbollo tokka kattah toggorrongngo dukbappojjayya nakkollengngo morho. 23Mahhe iyo badda hamma yillam yom dallo lahhawwu harronna hakkarngo, hallakkom playyo nellahha ronna hakkarho hawwaddekka. Yag tokya kahhe pijjangngo labbarram orrongngo neyyom janna dadma banna pojjayya banna pallakkan hehharonna hakkar nella Israel kohha banna duk mayyo na Anna Kaddad To.24Anna hannuwanna jannareh nekmayya nag gurna, kahhamerra dommolya na anna la umma jannare hikmayya na nammorna. 25Nattut bekka nenna anna hakkollanna matna hammerra hoddongngaddon gurna, mannenna tolla umma matnahhammerra dongngaddon nammorna. Mahhe iyo baddattok kayya nenna mor umma Beelzebul, narreh jaddohhanekma nella olle la ummanna."Kabbohnen Nella Mangngaklang Jalla Arro Kaddad Tomma26Orro iknanka, abbum kabbohkam nella barradda iyo orrongngo jannek mangngo ahha angngo kabbuny nejjahha buggerra, monnel kabbuny nejjahha tajjanne. 27Appan Nehhattokkig labbarram yo dallo lakkappogto, nettok neyyaa neddallo lamma gakkahha. Ma, appan nehharrongngom dakkamamhon nellakka tillum yo, tallarranka nellappon karragga umma.28Abbum kabbohka nellabbarradda he iyo kahhamatte pollatto, tabbollo janna dadma hammattekmayya nangngahhum, tabbollo narreh nehho kabbohhin narrehnehho kabbohhin ne Iyo kaddadne pungngayya nangngah monna pollatto nella apjabbodda uddolojammatte. 29Mahhe dukka wurngo kammorrahha dammalajjad nettut hawwu ommahha? Majja nekmangngo hawwu ak walhella iyo dakkannak nellat tanna waljahhawol attenna Nabbappam. 30Mow wikka, logge kattokkum yo tangkohhadda hayyappuy. 31Orro iddokka, abbum kabbohka, yomreh hawwolhom walhekka dangnga anna kawwurngo." Hibbayya na Anna Nahha la Arro Tohhekka32" Mannenne, mahhe tangngadda hettoyyo kahhib bawwa Ya la arro kaddad to, Yad dommol hibbaw nella arronna Bappag nekka nengngo nella hoylo.33Tabbollo iddokka, garran kamma yagga Ya nella arro kaddad to, Yad dommol mayyag nella arro Bappag kannengngo nella hoylo."Nehhakkab Attenna Banna Ma Anna Nahha34" Abbum hangngaddan nebbag Mawwa tutngod mannawwarra lappon tanna. Yag mawwa jattut ngoddik maggun nammanawwarra tabbollo lok kitto. 35Or rongngo, Neyyag mawwa tutnan nehhewway hekkabban walla bappanna, anna mawwinne walla inynyanna, mayyi mawwinne wal nella yannonna,36ma muhna nahhawwu natto walnolla olle benna.37Garran karreh mannawwarran nabbappanna molka na inynyanna walnella Ya, janna rokkakmangngo nellat Tuttug. Maggarran karreh mannawwarran na anna kabbanna molka na anna mawwinnenna ubwalne Ya, janna rokkak nekmangngo Nettuttug. 38Maggarran jakka dettoy yanna yay hakka deylo mojjanna dokkuk magga Ya, janna rokka nekmangngo nellat Tuttug. 39Garran kahha monnoyya nangngahna napporhoyya nangngahna, maggarran kapporhoyya nangngahna nettuttug Ya nakkolle habballin."Kahhewwa walnellla Mangngaklang40" Garran kahhibbamyom, nahhibbawwa Ya. Ma, garran kahhibbawwa Ya, nahhibbayya ne Iyo nekkahha tubbagga Ya. 41Maggarran kahhibbayyanna annapahhawedde dallo langngarra annapahhawedde nahhibba kahhewwa walnella annapahhawedde. Ma, garran kahhibba tokkattenna dallo langngarradda tokkattenna nahhibba kahhewwa tokkattenna.42Maggarran kawwo wehha in nellabbarranna nennahhawwu walhella tommorrahha hiyyo magbakka hawwu ak kobba wemma yoggalla dallo langngarranna hawwunnatto annahakkoddo annahallolleg, Yag tokya kahhe pijjangngo labbarram yo, ne iyo janna dadma banna bungnga nakka hewwanna."
Chapter 11

1Mahhaleggeyakka na Anna Nahha banna pojjakka hawwo preha nellabbarradda hekkabbul dungngo Annahakkoddo Annahallolle, ne Iyo yellanan wal nohhabbal nettut hannuwwangngo monno toktallarran nellahha ronna-harronna hakkarngodda.Anna Nahha moy Yohanes Tag Paihho2Mannebba henna, nebba tongronnay Yohanes, bannen neddallo laggol, narrongngoy heppa ray ullanna Anna Nahha, ne iyo hangngodna liyyo ledded he annahakkoddo annahallollenna, 3manna kappattangngo Labbarranna, " Yoddokka nemme kammayyo, molka bamma remma kahhongngo hawwaddekka?"4Anna Nahha nabballehha mohhattokna labbarradda he iyo, " Hallakkom mokkamtoknan nella barray Yohanes appan neyyom harrongngom mohha ittem, 5kammorro itte, kabbekko hallakko, kallawwarra karra ban nahhattoggahhan, kattil narrongngo, kammatte nammorho, mahhekkammilla dattallarran Nallinna. 6Ma, hamma ringkid hetto jakka widda Nettuttug."7Mappojjakka he iyo badda hallakko, Anna Nahha hallegge nanhannewwe nella to dangnga tutnay Yohanes," Appan nehhakkab attem itte nellammarrodda gilro? Hagga newwul nehhakkeddodda rerrehha? 8Yom hallakko nettut appan ha itte? Hawwunatto kawwangngo kallebbe dohha? He iyo kawwangngo kallebbe dohha eddoned nella katto-kattorra ngorra to.9Makka ittew neyyom bamhallakkom? Nahhawwu annahawwedde? Ngo, Yag Tokya labbarram, ne iyo narreh bokkolla nehho walnella hawwunna annahawedde. 10Orro iddokka nattoyyo nettutna kamma tulho mowwakka:'Itte! Neyyag hattubbangngo Hawweddeg Ullug larra.Ne Iyo kahha madya narlarra Tuttum nella Arrom.' Maleakhi 3:111Yag tokya kahhe pijjangngo labbarram yom, nollajjongngadda he iyo neppahha dadna nennammawinne, jannek mahhongngo tokkahhudda karreh bokkolla walnellay Yohanes Tagpaihho. Tabbollo iddokka, nekkahhodda morrahha neddallo Lakkalingngorra Preha Lahhoylo, narreh bokkolla walnella iyo.12Wal nollarahnay Yohanes Tag Paihho duknebbahenna, Kallingngorra Preha Lahhoylo nammayilla hoddu, mahhetto kabbokkalla darrayyin wanjahha wol atte.13Orrongngo, tangkohhadda he annahawwedde mohhe Ukpatta daddulkoyya duknarrahiy Yohanes. 14Manneyyom bambekkang hibbayya, iddokkay Elia nemme kammayyo. 15Garran kammang kattilna nerrongngo wangngo, naddadka ne iyo banna rongngowan!16Tabbollo, ma appanekkangka AKAN KUBANDINGKAN GENERASI INI? He iyo kahhamerranne lakkedda morrahha kangngoddo nella haddo UMUM, kammakkod he olledda, 17mahhatokda,' Yamma ha upya SERULING nettutkamyom, tabbollo yom jamnyeggokma. Yamma yawwa geilaman naggelle mayyilla, tabbolloyom jammayillakmam.'18Orrongngoy Yohanes banna mayyo janna mukma, molka jainnukma, mahhe ippa tokda, ' Ne Iyo ponnedan mortanna.' 19Tabbollo iddokka, mannenna Anna Kaddad To banna mayyo molka banna muyyo mo innu, mohhe iyo hattokda,' itteyya, hawwu tokkad daddarra monno PEMABUK, olledda hettagkohha wolkattok mohhetto dokjalla.' Tabbollo iddokka, nattajja nattenwan orro harrayna."Pahhaappey nettutnatto Jakka Wawwa Hattenna20Mahhaleggeyakka na Anna Nahha MENCELA hehharonna hakkarho haddonna ne Iyo banna rayngo karreh dangngalla tadko orrongngo he iyo bajjadda BERTOBAT.21" Yom mayyillam, Khorazim! Mayyillam yom Betsaida! Orrongngo, mahhe tad-tadko hekkaddad mowwakka lajjongngamyom naddad dommol nella Tirus monno Sidon, he iyo dammaddekka BERTOBAT wangkallebbe mayyilla mokkarakko. 22Tabbollo iddokka, Yag tokya labbarramyom orrongngo nella loddo preha, Tirus monnoy Sidon darreh dadnehho badda taggud walneyyom.23Manneyyom, Kapernaum, naddadkahho yoyyo badda hammadettag dukla langto? Jeddokma, yom dahha burgim nella haddo tokka matte, orrongo mahhe tad-tadko hekka dadmowwa hella jongngamyom naddad dommoy nella Sodom, nennahha ronna engnga donna bannen kohhaduk henna loddo. 24Tabbollo iddokka, Yag tokya labbarramyom mannenna loddo rahpreha, tanna Sodom dadnehho bannarreh taggun walnellayom."KELEGAAN nettutda Hetto Kammayyo nella Anna Nahha25Nenna rah kallongngangngo Anna Nahha,"Yag hammanaddag Yo, Bappa, Mornalangto monnattanna, orrongngo Neyyo bamkabbunynyid hettangngadda hiyo walda hellatto kattajja mokkappewwe, mokkabbuggerrad nella arrodda lakkedda morrahha. 26Ngo, Bappa, orrongngo hemmemma nakka kattubba wonnangngo nella arrom Mattam.27Tangnga tangngadda dawwogkohhagadka Labbarrag walna Labbappag. Maj jahhawwukma nekka tajjayya Nallakkedda, hellenniy Bappa; jahhawukma kattajjayay Bappa hellen Nallakedda monno tangngadda to nehhakkab attenna Nennallakkedda nettutna mabbuggerran.28Makkim nellab Barrag, tangngam nekka lojja mawwolla molkammang haddetto buttonna, manne Yagwog mallogga. 29Detto yanna KUK neppa Bannag, mohhakkolakiml walla Barrag orrongngo Ya mannawwarra mommarrodda atte, manneyyom kollengngo marring neddallo lappahha ngaddam. 30Orrongngo, KUK Nehha Bannag naddohha monna Buttog nallewwarra."
Chapter 12Anna Nahha NemMornan nettut Loddo Rahngah

1Atnarah kallongngangngo, Anna Nahha hallakkonnan banna lillammangngo kammoggehha nelloddo Rahngah, mohhe Annahakkoddo Annahallol lenna karrebba, mohhe iyo halleggeddad pupdad nelludda kammoggehha, maddamud.2Tabbollo iddokka, hetto Kawwohhokka daittey, he iyo hattokda Labbarranna," itteyya, he Annahakkoddo Annahallollem darray ullan appan jakka tenna tutngo ray ulla nelloddo rah Ngah."3Tabbollo iddokka, Anna Nahha hattokna labbarradda he iyo,"Jannek mahhongngoyom bamkejya appan harraynay Daud nebbat tongronna iyo mohhe annahakkoddo annahallollenna karrebba, 4 ahha nyinna iyo banna tamma neddallo la Umma Mangngaklang moddammu kabbabba hammanutta nejjakka tennanne nehhingngo Nettut muyyo, kahhe dommolnan hettokka ollen, hellengngo neddagdad he IMAM?5Molka, jannek mahhongka neyyom bam pahhorrad neddallo la Ukpatta, manne loddo rah Ngah, he IMAM nella Rabonna Mangngaklang MELANGGAR loddo rah Ngah mahhe iyo jadda jallakma?6Tabbollo iddokka, Yag tokya labbarram manne karreh bokkolla walnella Rabbo Mangngaklang.7Tabbollo, manneyyom bampewwen neggonnayi:'Yag hakkabatteg mannawwarra mojjammarrakkakma', yomjam dadnehhing mangngo hajjallay hetto jakka mangjalladda. 8Orrongngo, Anna Kaddad To nemMornan nenna loddo rah Ngah."Anna Nahha Hattogahhangngo NelLoddo rah Ngah9Kolle banna hallakko walnohhabal, Anna Nahha naddojjalla nellahhaddo kowwojjodda he iyyo. 10Itteyya, nennahhawwu kabban kabbekko haggobba nallimmanna. Mahhe iyo, kappattadad nellabbarradda Anna Nahha, nehhattokda,"Nattenna nekkaddo nebba hattog gahhangngo nella loddo rah Ngah?"tannam he iyo kadda dadhajjal layyanna Anna Nahha.11Mahhe, Iyo hattokda nellabbar radda,"Garran nattonna nolla jongngam kammang bebbenna hawwu, mannenna bebbe banna kannadka neddallo lakka lenna nelloddo rah Ngah, majjeddonekma iyo bajjanna kattakkoyya monna pallohhoy?12Atnehhingponna banna hawwolna nakkadad to ubwal nella bebbe! Orro iddokka, nattennanne rayyin kaddohha nelloddo rah Ngah."13Mahhaleggeyakka, na Anna Nahha hattokna nellabbarranna nenna toyyo," Hanynyokkattan nallimmam."Mannennatto nahhanynyok kattan nallimmanna madda hattog gahhad pijjad kahhamerra nallimmanna hawwaddekka. 14Tabbollo iddokka, hettokkawwohhokka yelladdad walno madda kujlon kaggobban ne Iyo, ahhanyikda he iyo badda Hallin.Anna Nahha, Annahakkoddo Annahallolle Happidde Mangngaklang15Tabbollo, Anna Nahha, banna tajjayya nettutna yi, hilponan walnohhabbal. Dangngay Kaddokkun monne Iyo hattoggahhad he iyo tangkohhadda, 16manna ha apped he iyo nettut abrayyin Nappollattonna battajjayya. 17Yiddadna nekkanna kannabonbangka appan pahhadukda leddenna ney Annawit annalimmay Yesaya:18"Itteyya, Annahawweddeg Pappidde Mowwagka, Hammanawwarrag, nella Barranna Nangngahhug Eddonen.Neyyag bojjolloyya Nawwaddig nella Barranna, Monne Iyo nahhattingngon nammababba hella tohhekka.19Ne Iyo janna dadma banna haggobba, molka kawwullo, majja nennekmangngo hawwu akto karrongngoyya Nallinna nellallarra-larra.20Newwul kamma dipko janna dadnekma Iyo banna Pohtoy, manna SUMBU kahhodmokka bodda janna dadma nebbanna hammatteyya, kohha rayyin nammababba nattallo,21mad neddallo Langngarranna, hettohekka dammonne wudda."Yesaya 42:1-4Prehha Anna Nahha Walna Lawwadteng Mangngaklang22Mahhaleggeyakka nahhawwutto ponneddan mortanna, kammorro mokkabbongnga, dammarongngad nella arronna Anna Nahha.Ma, Anna Nahha nahhatoggahhad maddukngo hetto kammorro mokkabbongnga dahhanewwe modda itte.23Tangkohhadda hetto dahhaddu-dubbangngarra madda kappattangngo,"Engnga ikkaddokka Yimmaggarra Annay Daud?"24Tabbollo iddokka, mahhetto kawwohhokka badda rongngoyya neppa tokda,"Yinnatto janna dadma nehhingma wuggay mortanna marrapkalla bajjadda ollekka dugguy Beelzebul, kappa rehhadda hemmortanna."25Anna Nahha nattajjaddad hangngaddadda mohhattokna nellabbarradda he iyo,"Tangngalkanna kallngngorra prehha kahhaddu dubberra gobban nappollatto dagna, da ujjakkan. Ma, ihha harronna hakkarho molka umma kahhaddu-dubber gobban nappollatto dagna, janna dadma maddeyyo.26Mawwenneg yayyo mannenna kabbokko wuggayanna kabbokko, ne iyo haddu-dubberra gobban nappollatto dagna. Mahhaleggeyakka, ahhanyik kanna nakkalingngorra prehhanna banna engngangngo? 27Manne Bayakka, wuggay hemmortan marrapkalla ollen neyBeelzebul, maggarradkid he annam yo badda wuggay he iyo? Mahhe iyo, he iyo daddadne prehhaw.28Tabbollo iddokka, mabbawakkangngo Wadtengna Mangngaklang, Yag wuggay hemmortanna bokkalla, Kallingngorrapreha Mangngaklang nammaa mowwakka nolla jongngam. 29Molka, ahha nyinna nahhawwutto naddad tamma nella umma tokka kulho manna karrammad hehhawwanna ne iyo bajjanna pingngo ulkan nenna tokkulho? Mahhaleggeyakka, ne iyo ubdadna karrebboyyanna umma. 30Magbagarrakkan jakka ollegga Ya, gobbagga Ya. Magbagarrakkan jakka kohha dongngagga ollegga Ya, hawro haddu hawrongngo.31Orro iddokka, Yag tokya labbarram yo mahhe tangngadda dokjalla monno kulro kaddatto dahhawwalned, tabbollo hakkulro nella Wadteng jannadadma bahha wallin.32Magba garrakkan nekkattokya nehhod ak nekkahhagobba la Anna Kaddatto dahhawallid, tabbollo magbagarrakkan kahhannewwe haggobba nella Wadtengngo KUDUS janna dadma bahhawwallin, walka nebba henna kohhadduk nemmennaddo kannemmengngo."Pungngeyay Nettajjayya Walnella Wunna33"Mannenna pungngeyay bannaddohhakka, mahhewwu dommonna naddohhay. Mamolka, mahhalleggeyakka nenna pungngeyay janna dohhakma, hewwudommonna janna dadmadohha. Orro, pungngeyay nebbattajjayya nella wunna. 34Hey, nuhwekkanna kabbokko hattojjakka, ahha nyinnek kannayom kabbokkalla neddulkoy hekkakad dohha? Tokkaddohha hallohhoy he appan kaddohwa nellahha pottenna kaddohha, matto bokkalla hallohhoy hekkabbokkal walhehhappottenna kabbokkalla.36Tabbollo, Yag tokya labbarramyo mahhe tangngadda hannewwe jakka manggonna, heppattokdatto, he iyo dattagngo ballehha nella loddo prehha. 37Orro nehha tokkim, yom tennanem, ma orro hattokkimyo, yom nehhajjallam. Tokka Wohhokka motto Pewwe Karre Tadko38Mahhaleggeyakka, hehhawwaddekka toppewwe motto kawwohhokka hattokda nella Anna Nahha, "GURU, yamma habbemma itte tadko walla Barramyo."39Tabbollo, Anna Nahha nabballehha mohhattokna hella barradda," GENERASI kabbokkalla mokka BERZINA INI karredad hawwu tadko. Majja, hilnekmangka tadko hawwo labbarradda, hellengngo tadko walley Yunus.40Orrongngo, kahhengngoy Yunus kannengngo dallo lakkab iya bokkollo, maddenna tolloddo mottol huddo, kahhe dommolnan na Anna Kaddadto nebbanna engngangngo tolloddo mottol huddo maddenna neddallo lakkab tanna.41Hetto Niniwe dadedde ha olled he GENERASI nenne loddo prehha modda wonnay jalla orrongngo he iyo BERTOBAT nebbadda pojjakka rongngoyya hattallarrannay Yunus. Ma, ittekiy, karreh bokkolla walnellay Yunus nenyi bahhenna.42Ha Inynya walnella SELATAN nakkodde haolled hi GENERASI nelloddo prehha monnawwonna jalla orro ne iyo nemmen banna mayyo walna lahha dukka tanna nettutnan karrongngo yanna tajjay Salomo. Ma, ittekya, karreh bokkolla walnellay Salomo nen henna henna.Mayyilla Wal Jakka Nengngo43"Mannenna wadjappatta bokkalla lohhongngo walnella kaddad to, ne iyo nappallakkay hehhaddo jakka mangwenna nettut mayyeggangngo haddo ngahtud, tabbollo janna tobbokkakma. 44 Mahhaleggennan, ne iyo hattokna,' Ya balneggun la ummag, haddolohhog.' Makkolle, bannaduk, ne iyo naddukkin na umma kallu, pojjakka pahhabboyya, monna lijjakkay. 45Mahhaleggeyakka, nennawad kabbokkalla attunka yellangngo ngodha olled hekkappitngo wadhekka karreh bokkalla walnella iyo, mahhe iyo tammadad modda engngangngo nohhabbal. Malloddonna, nennatto haddanna narreh jaddoh hakka wal atkallong ngangngo. Kahhe dommonnan nemme kaddad he GENERASI hekkab bokkalla."Olle Benna Anna Nahha Kahhe Pijjangngo46Nebbat tongrohonna Anna Nahha banna hawnewwe nellatto dangnga, ittekya, inynyanna mohhe olle Benna deddedad lahhabbal hoddu, dammayeggangngo larra nettut hannewwe Dongngan. 47Nahhawwutto hattokna Labbarranna, " itteyya, inynyam monno olle Bem deddedad lahhabbalhok, mayyeggangngo larra hannewwe Dongngag Yo."48Tabbollo, Anna Nahha ballehhannan natto nekkattoknan mohhattokna, " Garran na Inynyag moggarrad he olle Beg?" 49Mattongronna doppay Limmanna ne arro la Annahakkoddo annahallollenna, Anna Nahha hattokna, " Yi iddokka Na Inyjag mohhe olle Beg! 50Orro baggarrakkan karrayyid heppakab attenna Bappag nekka nengngo nella hoylo, addokka olle Bekkabbannig, ollebbe Mawwinneg, monno Inynyag."
Chapter 13Littujja Tutngo Kattoddongngo

1Atna loddo kallongngangngo, Anna Nahha lohhonnan newwalla umma monnangoddo lahhup hobba. 2Mahhetto dangnga makkohhadad Labbarranna. Manne iknanka, ne Iyo ponnenan nellattenna monnangoddo, mahhe tangkoh hadda hetto dangnga deddedad nella huphobba.Manne, Iyo nattok nekkadangngalla hella iyo neddallo littujja, Hattokna, " Nen nahhawwutto taghobbarra hallakkonnan nettut hobbarrangngo, 4manne iyo battongronna hobbarrangngo, hawwaddekka winni kannaddad lahhinglarra, hekka wurngo nemmed badda mayyo moddamud kohha banna dukkangngo. 5Hewwin hawwaddekka kannakdad lahhaddo kammangwatna, jakkamang tanna dangnganna, mommallewwarra buklo orrongngo jakkamang tanna kidna. 6Tabbollo iddokka, mappojjakka nammattaloddo hudda, hehhawokka tayka bannahha. Ma, orro bajjammang kallartodda, hehhawokka madda marrokkottakka.7Hewwin hawwaddekka kannad nella jongnga tarra, molla tarra bannahha dabbuklo, modda MENGIMPITNYA.8Tabbollo, hewwin hawwaddekka kannad nella tanna kaddohha mamangwudda, nedkangngah doddengngo, nedkannommobul doddengngo, manned kattol kabbul doddengngo. 9Garran kammang kattilna, hallokkon kanna rongngo."Anna Nahha Hannuwwannan Wangngo Littujja10Mahhe, annahakkoddo annahallollenna Anna Nahha nemmed badda mayyo modda kappattan nellabbarranna, " Abbanne Yo mamhannewwew nellabbarradda nella littujja?" 11Anna Nahha manna ballehhay, "Labbarram SUDAH DIKARUNIAKAN nettut tajjay na RAHASIA Kallingngorraprehha Nellahhoylo, tabbollo nella barradda iyo jadda DIKARUNIAKAN. 12Orrongngo, hetto kammangngo, nellabbarranna dawwonnen manne iyo nakkollengngo kanynyurbokkolla. Tabbollo, garran jakka mangngo, moddommol appan nehhammangna dajjekke dommolnad wallabbarranna.13Orro iddokka, yag hannewwewwa nellabbarradda he iyo neddallola littujja orrongngo nebbadda itte, he iyo jadda ittekma, mannebbanna rongngo, he iyo jadda rongngokma, molka jadda tajjakmayya. 14Nettutda he iyo, nattennakka NUBUAT Yesaya kawwenna, 'Wangkattil yomrongngom, tabbollo janna dadne bamtajjayya. Manne, wangngo pahhorrangngo, yomittenne, tabbollo janna dadma kollen lappahhangadda.'15Orro attedda hitoyyo damma kebbellakka,hekkattilda iyo dammaya nerrongngo, mahhe iyo dadtonniy hemmat tadda. Bajja hekkanna, mahhe iyo dadadne badda, daitte wangngo nemmattadda darrongngo wadhekkattilda, modda tajjayya wad attedda, mokka dakkabbal nella Barrag modda hattoggahhan.'Yesaya 6:9-1016Tabbollo iddokka, nammarringngo nammattam orro baitte mokkattillum orro baddarongngo. 17 Yagtokya kahhe pijjangngo labbarram maddangngay annahawwedde mottokkattenna kakkab attengngo itteyya appan nehha ittem, tabbollo jam ittekmayya, mokkab attengngo rongngo appan neyyom harrongngom, tabbollo jamrongngok mayya."Tokpahhiwron Nettutna Littujja Kahhobbarrangngo18"Ma orro iddokka, nerrongngoyanna gonna littujja nettut kattaghobbarrangngo. 19Mahhetto badda rongngoyya nalliyyo wallakka lingngorraprehha mojjadda tajjaj mahhoyya, nekka bokkalla nemmen banna mayyo manna karrammad appad hekkanne mowwangngo neddallo la attedda. Iddokka hittoyyo hewwinna kamma hobbarra nellahhing larra.20Manned hekkamma hobbarra nellahhaddo kammangwatna, yi iddokka natto karrongngo yanna linna mannahhawwingngo banna hibbayya wan egge atte ditta kokko, 21tabbollo ne iyo jammang kallartokmanna dallo lappollatonna mojjanna maddememmakma.Ma, KETIKA PENINDASAN molka PENGANIAYAAN bannadad orrongngo nallinna, ne iyo hawwingnan boppa.22Mahhewwin kannak nella jongnga tarra mahhetto karrongngoyya yanna linna, mahhaleggeyakka oddo alle nappontanna mokkappogto matta happotte mannaddohherran nennallinna tannam kaabmang wunna. 23Tabbollo, hetto winda kammahobbarra nella tanna kaddohha, yi iddokka natto karrongngoyanna linna mokka tajjayya. Iddokka kahhaddu-haddu mangwunna, mokka manggonna, nedkangngah doddengngo, hawwaddekkawal nommokkabbul, mohhawwaddekkawal tolkabbul."Littujja netut Rubba Awwa MokkammoggehhaAnna Nahha toknan nallittujja hawwaddekka nellabbarradda,Hattokna, " nenna Nakkalingngorraprehha Nellahhoylo naddadne badda hattujjakkan kahhamerra natto kahhobbarrad winna kaddohha nella mangngonna. 25Tabbollo iddokka, manne battongrodda hetto majjur, hemmuhna hemmed baddama madda hobbarrad kallungnga ngengngo nolla jongnga kammoggehha, madda yellangka. 26Mahhehawwokkadda bonratte monna luyka, mahhaleggeyakka nenna ngengngo itte dommoyya.27Mahhellakkedda la ummanna wal nella mormangngo nemmen banna mayyo manna kappat tangngo labbarranna, Morri, manne yoyyo jam hobbarrakmangngo winkaddohha nella mangngomyo? Mowwalka, geddo walda nebbadda mahengngengngo?' 28Manne hattokna nellabbarradda he iyo,' Hawwu nammuh narraymowwanka.' Mahhe lakkedda la umma hattokda nellabbarranna, 'Manneyyom wawwadduw neyyamma bamma yellangngo mommakohhay?'29Tabbollo iddokka, nennammor hattokna, 'abngo!Orrongngo, manneyyom bamkohhay hekka lungnga ngengngo, engngadad dommolnayyom bambat haolled hekkammoggehha.30Hallokkod hekkaddungngo dabbuklo hammerra kohha bammangut. Maddukkin narrah mangngut, yagtokneyya nella barradda hekka taghobbarrangngo, " ne ulna, kohhay hekkallungnga ngengngo mampingngod dallo lakka ngojjokka tannam nekka tunnuy. Tabbollo, kohhaney kammoggehha neddallo lapleppettag.'''''Kallingngorrapreha Mangngaklang Nahhamerranne nawwatda he SESAWI monno RAGI31Mahhaleggeyakka Anna Nahha naddulkoyya nallittujja hawwaddekka nellabbarradda, Hattokna, " Nakkallingngorraprehha Nellahhoylo nahhamerranne nawwat SESAWI neppajekkedda hetto madda hobbarrad nellammangngodda. 32Nennawwat kahhodda morrahhayya walhe tangnga tangngaddawin, tabbollo nebba tongrodda buklo, ne iyo narrehbokkolla walhe tangngadda rowwe, nelloddonna nadduk bannadad pungngeyay maddukkangngo hekka wurngo hella langto nemmed baddama modda rayngo hodda nellakka hangnga-hangngadda."33Mahhaleggeyakka Anna Nahha naddulkoyya nahhawwu littujja hawwaddekka nella barradda, " Kallingngorraprehha Nellahhoylo kahhamerrayanna ragi, nehhangaddanna nennahhawwu mawwinne nejjekkeyya mohhattamman neddallo lakkawirrokammob TEPUNG TERIGU neddangngadda tolbu SUKAT kohha tangkohhanna nennakka wirro hakkerrongngo RAGI.34Tangkohhadda heyyo Anna Nahha hattokna nella toddangnga dallo lalittujja-littujja, manne Iyo janna hannewwenekma labbarradda he iyo bajjannawangngo nellittujja. 35Manne iknanka, kanna tennakka appan pahhaddukda leddennay annawit annalimma, " Yag buggerran nawwobbag neddallo lallittujja-littujja, Yag tokkay he appad kabbuny wal nappontanna barrayyin. " Mazmur 78:2Littujja tutda Herrubba Awwa Lammangngo36Mahhaleggeyakka, Anna Nahha na ujjakkad hetto dangnga mokka manna tamma neddallo la umma. Mahhe Annahakkoddo Annahallolle nemmed badda Mallabbarranna mohhattokda," Tokholla gamman nellabbarramma yamma littujja nettutda hengngengngo lammangngo." 37Manne Ballehhanna, " Tokka hobbarrangngowin kaddohha manne Anna Kaddad To, 38mannenna mangngo iddokka yinna pontanna. Hewwin kaddohha iddokka he lakkedda Kallingngorraprehha, mahhe ngengngo iddokka hellakkedda bokkalla, 39 mohhemmuh kahhobbarrad iddokka hekkabbokko mahherah mangngutda iddokka nenna lobbo rah, mahhe tagmangngut iddokka he annahawwedde.40Mannenne, nahhamerranne kahhengngo ngengngo nehha kohhadda madda tunnuy nella ap, kahhedommolnan nemme kaddad nemme laddikna narrah.41Anna Kaddad To nahhaweddeney he Annahawweddenna, mahhe iyo dakkohhay tangkohhadda hewwatwidda molka hetto karrayngo bokkalla walnella Kallingngorraprehhanna, 42modda lettoned neddallo lattulro ap. Nella haddononno nennengngo mayyilla monno mallarra. 43Mahhaleggeyakka, hetto kattenna dammagakkahha kahhengngo mattalloddo neddallo Lakkalingngorra Prehhanna Bappanna. Garran kammang kattilna, magbanna rongngokka."Kallingngorra Prehha Nellahoylo Hammerranne Happotte Kabbuny monno MUTIARA"Kallingngorra Prehha Lahhoylo kahhenneyya happotte kabbuny nellammangngo, nehhattobbokkadda toyyo, madda kabbuny piwwallid. Ma, orro SUKACITA, manna yellangngo, manna mallajjad tangkohhadda heppa dagna, manna kahya nenna mangngo. 45Haddakka piddo, Kallingngorra Prehha Lahhoylo nekkahha merraneyya nahhawwu natto puplele kammayeggangngo MUTIARA kammarer. 46Manne iyo banna tobbokkayya nahhawwu namMUTIARA kammadetta wolna, ne iyo hallakkonnan manna mallajjakohhad heppa dagna, molka mannakahya nenna MUTIARA."Kallingngorra Prehha Lahhoylo Kahhamerra Najjalla Kabbonngo Iyya47" Kahhedommolnanka, Kallingngorra Prehha Lahhoylo nahhamerranne najjalla nehhawwew neddallo lawwebbon, monna kohhay tangnga ngarra iyya. 48Mannenna jalla banna bonngo, mahhe iyyo dawwerrakkan nellahhing kahhudda modda ngoddo, molka dakkohhay he iyyadda kaddohha neddallo lakkawukkatta bokkolla, tabbollo dallettod jakka dohha.49Mannenne, iddokka nemme kaddad nella lobbo rah. He annahawwedde dallohhongngo modda hallihekkad kabbokkalla walhetto kabbokkalla, 50madda weglod hetto bokkalla neddallo lattulro ap. Nellahhaddo nonno nemmen nammayilla monno mallarra.51Pojjaddokkanoyyom bamtajjayya hettangkoh hadda hi?"Mahhe ihhattokda Labbarranna, " Ngo " 52Ma, Anna Nahha hattokna labbarradda, " Manne orronna, mahhe ihha-ihha Toppewwe Ukpatta kaddad mowwakka annahakkoddo annahallolle Lakkalingngorra Hoylo, ne iyo nahhammerranne nammor umma kahhalohho happottenna kabbangngo mokka maddeyyo wal hellahhappottenna." Anna Nahha Dattullarran Nellahharonna Haddowwalna53Mannenna Anna Nahha banna pojjayka hellittujja-littujja, Ne Iyo yellanan wal nohhabbal.54Manne Iyo bannaduk nellahharonna Haddowwalna, Ne Iyo hannuwwanan nella umma dokkawojjodda madddukkin he iyyo badda bangngarra mohhattokda, " Geddo walna Yinnatto banna kollen nappewwe teppijja mohhi tad-tadko?55Manne Iyo ja annakaknan nennahhawwutto TUKANG Yay?Mannenna Inynyanna ney Maria hawwelkangngo, mohhe olle Benna hey Yakobus, Yusuf, Simon, moy Yudas? 56Mahhe olle Benna nekkammawwinnengngo nenned nella jongngadda ittangngo? Malloddonna, geddo walna yinnatto banna kolled hittangngadda?"57Mahhe, iyo dabban dongngan ne Orronna. Tabbollo, Anna Nahha hattokna nellabbarradda, " Nahhawwu annahallairna majjahha akka nekmadanni, hellen nehhaddo walna monnella umma dagna."58Manne, Iyo janna rayyikmangngo dangnga tadko nohhabbal orrongngo jahha tennadda he iyo.
Chapter 14Herodes Narrongngo NalLiyyo Nettutna Anna Nahha

1Atnarah kallongngangngo, Herodes, ngorratto nollakka lingngorra, rongngonne liyyo nettutna Anna Nahha. 2Manne iyo hattokna labbarradda annahakkod annahallolle," Yi Iddokka Yohanes Tagpaihho. Ne Iyo nakkodde mowwakka wallajjongnga tokkammatte ma orro iddokya hettad-tadko darray ulla Nellajjongnganna." PERISTIWA Mattenna Yohanes Tagpaihho3Orrongngoy, Herodes nawwoppa mowwayakka ney Yohanes, nappingngon, manna leggayya nellaggol orrongngoy Herodias, arrawennay Filipus, angwunnay Herodes. 4Orrongngoy Yohanes nengngo banna tokya labbarranna, " Janna tennanekma nattuttum yo bamjekkeyya daggun nay Herodias. " 5Mallangbakkay Herodes nakkab atten hammatteyyay Yohanes, ne iyo nakkabohhid hetto dangnga orrongngo he iyo badda kajjorrokka Yohanes nebba annawit annalimmanan.6Tabbollo iddokka, mabba arron nalloddo rahdadnay Herodes baddukkin, annamawwinnennay Herodias nyeggonnan nella arrodda he iyo, manna dohha na attennay Herodes,7maddukkin ne iyo banna harro nettut woyyo langba appakan nehhakka renna nenna lakkedda mawwinne.8Mahhaleggeyakka, banna dohherranka na inynyanna, nallakedda mawwinne hattokna," Woggan labbarrag nebba henna, kattokney Yohanes Tagpaihho nellappon tobbo." 9Magbakka na ngorratto nallojja, orro nenna harronna mohhetto ka ollenmuyyo, ne iddommokka nahharehhay tannam nehhattok kawwonnan.10Ne iyo hawweddey roppoyya nakkattokney Yohanes neddallo laggol.11Mannenna kattoknay Yohanes dangngodya lappon tobbo, madda wonnan nennallakkedda mawwinne mannangod yalla inynyanna.12Mahhaleggeyyakka, he annahakkod annahallollennay Yohanes hemmed badda mayyo, dajjekkennan nakka roggonna, madda tannon.Mappojjakka, he iyo hallakko dadka yellangngo madda haddukkin la Anna Nahha.Limma Kabbabba Moddubbu Iyya Hettutda Limma Ratta To13Anna Nahha banna rongngo yakka tutnane, Ne Iyo pahhilwunna walnohhabbal wangngo tenna, lahhaddo kahhikko mehhakinna. Mahhetto badda rongngoyya nettutna, he iyo Daddokkun dawwangngo hallakko tanna la ihha harronna ihha harronna. 14Anna Nahha banna lohhongngo, Na ittey kappongdatto dangnga, manna BERBELAS KASIHAN nella barradda, mahhattoggahhad hekkalawwarradda.15Maddukkinka arrongngo huddo, he annahakkoddo annahallolle hemmed badda mannella barranna Anna Nahha mohhattokda," Hennahaddo kahhikkongngo monna loddo arronnanka huddongngo.Hawweddeyka hetto dangnga yellangngo kadda hallakko atlahha ronna harronna mokkaddakah hammudda nettut dagda."16Tabbollo iddokka, Anna Nahha hattokna labbarradda," He iyo ahha wakhongngo hallakko. Yom, wodhe iyo hammudda." 17He iyo hattokda Labbarranna, " Henna bahhenna ittangngo jannek mangngo ahha-ahhangngo, hellengngo he limma kabbabba moddubbu iyya," 18Manne Iyo hattokna, "Ngoddiyhemme, Labbarrag."19Mahhaleggeyakka, ne Iyo hawweddennad hetto dangnga ngoddo lappon rubba, manne Iyo jekkeynad he limma kabbabba mohheddubbu iyya, mamokka manna tang ngarra nella langto, ne Iyo MENGUCAP SYUKUR manna kippu-kippuy hekkabbabba. Mappojjakka nonno, ne Iyo mannawwoy hella Annahakkoddo annahallolle, mahhe Annahakkoddo Annahallolle bawwed hetto dangnga.20Mahhe, iyo tangkohhadda dammuyyo moddabbohne.Molka, he iyo dawwarro-warroy hekka didipkongngo karreh, ned kabbuldu habburra bonngo. 21Mahhe, iyo kammuyyo netadkattut limma ratta kabban, janna tammakmahhoy mawwinne monnallakkedda.Anna Nahha Hallakkonnan Lapponwe22Anna Nahha naddohherrad he Annahakkoddo Annahallollenna tamma nella tenna hallakkod ne Ullun nellahhabbal mahhaleggeyya ne Iyo hawweddenad hetto dangnga kadda hallakkobbal. 23Mappojjakka, na Anna Nahha banna hawweddey hetto dangnga hallakkobbal, ne Iyo ponnennan neddetta lappon lettenna mehhanna monnakkawwojjo. Ma banna arrokka huddo, ne Iyo mehhanna nohhabbal.24Tabbollo iddokka, nennattenna namma rongka walnella tanna yarra, hannut nemmennanka kawwullo orrongngo banna gobbannen narrerrehha.25Ma arrongka nekkukman marroyyo, ne Iyo nemmenka nellabbarradda, hallakko nellapponwe. 26Mahhe Annahakkoddo Annahallolle badda Itteyyakka banna hallakko lapponwe, he iyo dakkabboh mayyiktongngo, mohhattokda," Nekkalla Nammarrap!" Ma mokka he iyo wuwudda badda kawwullo orro baddakabboh. 27Tabbollo iddokka, Anna Nahha hawwingna hannewwe nella barradda, Hattokna," Hakkulhoyya na attemyo! Yakkaddo Yi, abbum kabbohka."28May, Petrus hattokna Nellabbarranna, " Morri, bayyokka at, hawweddekwa yakkag mawwa labbarram nellapponwe." 29Anna Nahha hattokna, Makkanemme!"Mammokkay, Petrus lohhonnan wallattenna, monna hallakko lapponwe, monnahhallakko nellabbarra Anna Nahha. 30Tabbollo iddokka, banna ittey yakka narrerrehha, ne iyyo kabbohnan mahhaleggeyanna bullo. Ne Iyo kawwullonan, "Morri, kekkettakwa ya!"31Anna Nahha hawwingnan dollorranan Nallimmanna, kettenniy Petrus, mohhattokna, "Yom jakka hat tenna piyyo, abbayyom mammommom?" 32Mahhe badda tammakka neddallo lattenna, narrerrehha dommo nangngah. 33Mahhaleggeyyakka, he iyo kannengngo neddallo lattenna dakkawwojjo nella Anna Nahha mohhattokda, "Kahhepijjangngo, Yonne anna Mangngaklang!" Anna Nahha Hattoggahhad hettokalLawwarra34Mappojjakka happalla, he iyo dukdadka nellattanna Genesaret. 35Mahhetto nollahhaddo nonno badda Tajjayya, he iyo dahhaddukkin nella tangngadda nollakkalingngorra madda marrongngad tangkohhadda hetto kallawwarra nella barranna Anna Nahha.36He iyo dawwoddahhayya nella barranna Anna Nahha tannam kannaddad jojjayya nallay Borna mattangngadda hetto kajjojjayya madda toggahha.
Chapter 15Pahhanuk Mangngaklang monno Ukpatta Kaddadto

1Mahhaleggeyjakka, hehhawwaddekka tokka wohhokka monno toppewwe Ukpatta walla Yerusalem nemmed baddama nella Anna Nahha mahhattokda, 2"Ma abbanne he Annahakkoddo Annahallollem madda gobban nakka noggodda hennuhweika? Orrongngo, he iyo jadda bahhakma limmadda nebbadda mukkabbabba!"3Mab Anna Nahha ballehhannan mahhattokda labbarradda," Ma, abbannelyom mamgobban prehhanna Mangngaklang nettutna kannoggo pattam?4Orrongngo Mangngaklang hattokna lallinna,'Ha akkan nabbappam monno inynyam,'mahhe,' garran kappodyanna nabbappanna monno inynyanna, nakkolle hongngo mayyilla matte.' 5Tabbollo, yom hattokkim, "garranekkaddon kattokya nella bappanna mowwalka na inynyanna, 'magba appakkan nehhawwoddag nettuttum dawwokka marrakka nella Mangngaklang,''' 6ne iyo janna dadmakka banna ha akkan nabbabpanna mowwalka na inynyanna. Mahhennena nenne, yom tullarran nallinna Mangngaklang nettutna ukpattam.7Yom, to MUNAFIK, manne heppij janna hallar rannay Yesaya net tuttum yom: 8'Hit toyyo dahha ak kagga Yayyo wat wob badda, tab bollo he at tedda dikko rongngo walla Bar Raggu. 9Majja mang gok mad dakka he iyyo badda kawwo jogga badda han nuwwa gaddi hel lippa rehha kaddad toyyo.'''10Man nenna Anna Nahha kam makkod hetto dangnga mahha tokna, ''Rongngo monno la atteg mid! 11Majja appa nekmad kat tamma dallo law wogbam YANG MENAJISKAN toyyo, tab bollo appad kalloh hongngo walla wogbam, he ikka YANG MENAJISKAN toyyo.''12Ma mokka, mahhe anna hak koddo hallol lenna na Anna Nahha hemmed badda mayyo monno kap patta dad labbar ranna, "Mom tajjaj ya ne iyyo hetto FARISI badda hodduy attedda badda rongngoy hehha newwe!'' 13Tabbollo, Anna Nahha bal lehha nan monno hat tokna, "Tang ngadda kab buklo jahha wok kanna nenna Bappag nella hoylo da battud kohha duk lakka lar tonna. 14Jekkak mod dakka he iyyo. He iyyo kahha net morro wal hella to morro. Man nenna to morro banna hannet kan to morro, mahhe tang ngadda dahha dakka kan naddu dallo la kaggob bakka."15Manney Petrus hattokna Labbar Ranna, "Tok holla gamman tutna nenna lit tujja labbar ramma yamma." 16Hat Tokna Anna Nahha, "Manne yom jam tajja allak mah hoyya? 17Manne yom jam tajja allak mah hoyya manne tangnga tang nganna nekka tamma ned dallo la wobba nabbur nella kab monno dal lettod dallo la kab umma?18Tab bollo id dokka, appan kalloh hongngo walla wobba kabbuk loyya walla atte, mahhe id dokka YANG MENAJISKAN toyyo. 19Or rongngo walla atte bukloy pahha ngadda jakka dohha, ham matte toyyo, PERZINAAN, dok jalla haddad to dongnga, pakkek dongnga, tok awwa, monno FITNAH. 20Hehhe ikka YANG MENAJISKAN toyyo, tabbollo muyyo ja bahhak may limma TIDAK MENAJISKAN toyyo."Anna Nahha Nat Tullun Namma Winne Kanaan21Ma mokka, Anna Nahha hal lakko nan wal nonno monno ernan lakka ling ngorra Tirus monno Sidon. 22Man nenna hawwu maw winne Kanaan kawwal ne nolla haddo nonno nemme nan banna mayyo monno BERSERU, "Hammad kiwwa Yayyo, Mori, Annay Daud!Anna mawwin neggu ponne danni mor tanna namma yilla pijja." 23Tabbollo id dokka, Anna Nahha janna balle hak mayya nenna maw winne, hawwu ak hattok.Mahhe Anna Hak Koddo Hal lolle hemmed badda man modda MENDESAK-NYA, hattokda, "Hawwed deggan ne iyyo kanna hal lakko or rongngo ne iyyo hakkitta kit tangngo kaw wullo nel lakka bed dodda it tangngo."24Ma mokka, Manna bal lehha, "Yayyo haw wedde nehhe dagga nella barra anna bebbe kab bungnga wal nella jongnga anna suh Israel." 25Mahha legge yakka, man nenna maw winne mannan banna arron mon nakka wojjo la arro Anna Nahha, hat tokna, "Mori, tulto gakka yayyo!" 26Tab bollo, Anna Nahha bal lehha nan mohha tokna, "Janna doh hakma jekkey kab babba dagda lak kedda monno weg loddi nella bar radda bogga."27Nenna maw winne bal lehha nan, "Nat tenna, Mori, tab bollo heb bogga muddad REMAH-REMAH kan nad wal nella len nangngo morna." 28Mahha legge yakka, Anna Nahha hat tokna labbar ranna, "Ha maw winne, hat tennam bok kollo! Nad dadka lab barram kah hengngo hakkab attem." Walno memma, na anna mawwin nenna bahha tog gahha nan. Anna Nahha Hattog Gah Hangngo To Dangnga29Anna Nahha yel langngo wal nohha bal, MENYUSURI hup hobba Galilea. Ma, poj jakka banna kattek kalla lappon let tenna, Manna ngoddo nehha bal. 30Mahha legge yakka, kangngot tenna nat to dangnga maddad Labbar Ranna, mar rongngad hetto kab bekko, CACAT, morro, kab bongnga, monno to dangnga hawwad dekka.Ma mokka, mahhe iyyo madda hamma jurrud hetto nella kokko witna Anna Nahha manne Iyyo manna hattog gahhad, 31mahha legge yakka hetto dangnga madda haddu du bang ngarra neb badda ittey hekka bongnga han newwe, YANG CACAT dattog gahha, kab bekko hal lakko, monno kam morro itte. Mahhe iyyo, dahha man naddan Mang Ngak Ngarra Israel. Anna Nahha Nawwod Ham Mudda Hetto Karreh Walla Patto Ratta32Ma mokka, Anna Nahha kam makkod he Anna Hak Koddo Hallol Lenna mohha tokna, "Yag mannaw warrad labbar radda hetto or rongngo he iyyo badda Ol Legga kattol lod dongngo mad denna majja nek mangngo ham mudda. Manne, Yayyo jag wawwak mawwa haw weddey nebbal kar rebba tannam abda bodda lal larra." 33Mahha legge yakka, he Anna Hak Koddo Hallol Lenna Hat Tokda Labbar Ranna,"Geddo wal nekka it tangngo badda kol lengngo kab babba kad dangnga yilla haddo kahhik kongngo hab bohhud hitto kad dangnga kalla." 34Anna Nahha kap patta nad labbar radda,"Pirra dang ngadda kab babba nohha daggum?" Manne balleh hadda, "Pit da, mahhe hawwad dekka mor rahha kiy." 35Ma mokka, Anna Nahha har rehhay hetto dangnga ngoddo lat tanna.36Mahha legge yakka, ne Iyyo jekke nad hep pit kab babba molka he dommol iyya. Ma, molka manna kaw wojjo, Ne Iyyo nak kippu- kip puy, manna wod labbar radda he Anna Hak Koddo Hallol Lenna, mahhe Anna Hak Koddo Hallol Lenna bawwed hetto dangnga. 37Mahhe tangkoh hadda dam mu monno dab boh. Ma molka, he iyyo dak kohha-kohhay hekka ho hokngo kar reh, nadduk kiy pit hab burra bonngo. 38He iyyo kammu nad dukkiy patto ratta kab ban, jayyap mahhod maw winne monno lak kedda. 39Mappoj jakka hawwed dey hetto dangnga neb bal, Anna Nahha tamma nan lat tenna mahha lakko nan lakka ling ngorra Magadan.
Chapter 16

To FARISI monno To Saduki Kabban na Anna Nahha 1Mahha legge yakka, hetto FARISI monno Saduki hemmed badda mayyo tutngo ka kabban na Anna Nahha. He iyyo karre dad not tadko wal nella Hoylo. 2Tab bollo, bal lehha nan na Anna Nahha, "ba arro nan huddo, yom hat tokkim, 'Nal loddo dohhak or rongngo nal langto wel lengngo.'3Manne, kah huddo, 'Henna loddo engnga nennen na rer rehha bong ngatta or rongngo nal langto wellek kangngo monno kap pogto.'Yom taj jayya ahha nyinna bam ham merrad na hadda langto, tab bollo janna dadma dukkik man net tadko ka ul. 4Nehha wu dodde kabbok kalla monno palta yiyyo kar rennan hawwu tadko, tab bollo hawwu tadko ak janna dadma baw won labbar rannay Yunus, hel lengngo tadko wal lay Nabi Yunus. " Ma mokka, Manna uj jakkad ma ub nahha lakko. PENJELASAN TENTANG RAGI to Farisi monno Saduki5Mahhe anna hak koddo hal lolle badda duk nel lahha bal hobba, mab bulla ngod kab babba. 6Manne, na Anna Nahha hat tokna labbar radda, "Hammat tarra kin monno pahhor rakkin nella bar radda RAGI to Farisi monno he Saduki." 7Mahhe, iyyo hal legge dadka dul koyya tutna nen ne nol lakka ling ngorra dagda monno hat tokda, "Yi or rok nan it tangngo ba jadda tag galla kab babba." 8Tab bollo, Anna Nahha nattaj jayya tutna ne nenne mohha tokna, "He, to jakka hat tenna pi belle, ab banne yom mamdul koyya nolla jongnga dagkam tutna bajja nengngo kab babba?9Manne yom jam pewwe allak mahhon ma molka jam appek may limma kab babba tutda he limma ratta to, mappir radda hab burra karreh hak kohham? 10Molka, pit kab babba tutda he patto ratta to, mappir radda dang ngadda hab burra karreh hehha kohham?11Ahha nyik kanna neyyom bajjam taj jayya orro nan Ney Yayyo bajja tongrog han newwe lab barram tut kab babba? Tab bollo, hammat tarra kin nella bar radda morro to ai kahha tenna monno he Saduki." 12Ma mokka, he iyyo dadtaj jayya orro nan ne Iyyo janna tok kikma tutna hammat tar rangngo nella bar radda morro kab babba, tab bollo tutda he lihha nuwwa to ai kahha tenna monno he Saduki.Anna Nahha ik kanna Nemme Ma13Manne Anna Nahha banna duk nella kalling ngorra Kaisarea Filipi, Manna kappat tad nella bar radda he Anna Hak Koddo Hallol Lenna, "Nehha tok toyyo, garra nen nenna Anna Kaddad Toyyo?" 14Madda bal lehha, "Hehha wad dekka hat tokda Yohanes Tag Pa Ihho, hawwad dekka hat tokda Elia, monno hawwad dekka wal hat tokda Yeremia, molka nahha wu wal hella anna wit lim manna." 15Mallod dongngo, Anna Nahha kap patta nad nella bar radda, "Manne wennel gim, manno pahha ngaddam, garra negga Ney Yayyo?" 16Simon Petrus bal lehha, "Yoyyo ikka Nemme Mayyo, Anna Mangngak Lang kam morho!"17Anna Nahha hat tokna labbar ranna, "Marring kangngo yoyyo, Simon annay Yunus, or rongngo ja kabbi monno rutto kat tokgun nella barram, tab bollo Bappag nella hoylo. 18Ma, yad dommol guttok gun nella barram manne yoyyo bay Petrus suw. Ma, yilla pon wat, Yaggu hakkod deyya na Anna Prehag mahhe gol-gollu Hades janna dadma banna ohho gim.19May Yaggu woggim hek kuh-kuhhi KERAJAAN Hoylo. Ma, langka appa kan neyyom hap pingngom lappon tanna namma pingngo dommol la hoylo. Ma, langka appa kan neyyom pappor ham lappon tanna jam kolleg man la hoylo." 20Mammow walka, Anna Nahha nahha apped he anna hak koddo hallol lenna tannam ka abda tokya nella garra kan orro nan Ne Iyyo ba iyyo nemme kan nemmengngo. Anna Nahha Naddul Koyya tutna nenna Mat Tenna.21Wal nakka nonno, Anna Nahha banna halleg geyya hatting ngon nella bar radda he Anna Hak Koddo Hallol Lenna manne Iyyo banna hal lakko nehho la Yerusalem banna may yilla nehho ahha ah hangngo wal hella TUA-TUA, IMAM-IMAM KEPALA, mod dolmol he to pewwe Uk Patta, ma mokka dahha mat teyya molka nak kodde hab balli nel loddo hakka tol wangngo. 22Mahha legge yakka, Petrus nat tingya Anna Nahha nella bar ranna, manna Toknan, mahha tokna, "Mori, banna dadhe Mangngak Lang kanna pahhil poggun tutna ne nenne walla Barram! Tutna ne nenne janna dad nekma banna dad nella Barram." 23Tab bollo, Anna Nahha kabbal nelnan mohha tokna lab barray Petrus, " Yel lagga walla Barrag, ne Mor Tanna! Yoyyo wat widda Neggug or rongngo yoyyo jam haddid darrag mayya pahha ngaddam tutda he tang ngadda walla Mangngak Lang, tab bollo het tang ngadda wal hella kaddad toyyo."24Map poj jakka Anna Nahha hat tokna nella bar radda he Anna Hak Koddo Hallol Lenna, "Mabba nek kangngo kaw wawwa dokga Yayyo, nad letto hod magba garran hingkan, namma yilla ho, ma ubna Dokga. 25Or rongngo garra kan kakkab at tengngo mannaw warran na ngahna nappor hayya na ngahna. Tab bollo, garra kan kappor hayya nang ngahna orro Yak Kahha Orro, nak kolle hab ballin. 26Appan utna badda kolle kohhan tang nganna nappon tanna, tab bollo badda porho kayya na ngahda? Monnel, appan haddad na wo nahhawwu to jelna nang ngahna?27Or rongngo, Anna Kaddad To nemme banna ma lamma nad dangngo Bap Panna banna olled he MALAIKAT-NYA mallod dongngo nag gobbad tang ngadda to dokngo har rayda. 28Yaggu tokya kahhe pij jangngo lab barram, ned toyyo kad dedde yiyyi jakka lin neyya nam matte kohha badda duk it teyya na Anna Kaddad To ba nemmen ma dallo la KERAJAAN-NYA."

Chapter 17

Anna Nahha Nadded Dongngo Olled he Musa monnoy Elia 1Nommo loddo la arro, Anna Nahha namma rongngan ney Petrus, Yakobus, molkay Yohanes angwunna Yakobus, madda ngoddiy he iyyo ponne la lette mad detta iwwa hengngo. 2Ma mokka, Anna Nahha haj jelngo hadda nella ar rodda. Ar Ronna maggag kahha kah hengngo matta loddo monno Kalleb Benna naddad kakka kabbil lakkad.3Ma it tekya, hudda dad nella bar radda Musa moy Elia, han newwe dongnga danna Anna Nahha. 4Hat toknay Petrus lab barra Anna Nahha, "Mori, nad dohhak it tangngo nebba nedda he henna, yag hakkod dewwa tol bu rabbo he henna, nahha wu Tutmun, hawwu dagguy Musa, monna hawwu dagguy Elia."5Mabba tongro honnay Petrus han newwe, wu kar robba maggak kahha kap panynyid ma it tekya, nen nalli wal nod dallo lakka kar robba kaw wenne nan, "Ikka Yinna Annag Hamma Naw Warrag, Labbar Ranna Ip Pahha Ten Nag. Kattang Ngakya In Nangngo." 6Mab badda rongngo yakka he anna hak koddo hal lolle, he iyyo dakka huglo kat tabba duk nang ngorra lat tanna modda kabboh mayyik tongngo. 7Tab bollo, Anna Nahha nemmen ma monna jojjay he iyyo, hat tokna,"Kod dewka monno abbum kab bohkaw." 8Mahhe iyyo badda kekke tay he mat tadda, he iyyo jadda it tekma appa angngo, hellen ne Anna Nahha Dag.9Mahhe iyyo badda bur walla let tenna, Anna Nahha he iyyo preha nad, hat tokna,"Abbum dulko kayya nekka du mattam langka la barra garrak kan kohha ba dukkin na Anna Kaddad toyyo banna kodde laj jongnga tokka matte." 10Mahhe Anna Hak Koddo Hallol Lenna kap patta dad Labbar Ranna, "Ma mokka, ma ab banne he AHLI-AHLI TAURAT ma wenne hodda manney Elia namma ul nehho?"11Anna Nahha bal lehha nan, "Elia namma ul memma nehho monna hammad koh hayya tangnga tang nganna. 12Tab bollo, Yaggu tokya lab barram manney Elia namma mow wakka, tab bollo he iyyo jadda tajjak mayya madda walda ray magge dokngo hakkab at tedda. Kahhe dommol nan na Anna Nahha namma yilla lalim madda." 13Ma mokka, he anna hak koddo hal lolle datta jayya ne iyyo bahha newwe nan labbar radda tutney Yohanes Tagpa Ihho. Hawwu Lak Kedda Dappa Hilpon Walla Wad Jap Patta14Anna Nahha monno he anna hak koddo hal lolle badda bal nella to dangnga, hawwu nakka ban nemmen ma nella arro Anna Nahha banna dekke wad kud donna nella Ar Ronna manna ha newwel, 15"Mori, tulluk ganna annag or rongngo ne iyyo kallaw warra kay yakko monna may yilla hingngo. Ne iyyo nakka nak jua ned dallo la ap mod dallol law we. 16Yaggu mar rongnga mow wanka nella barra Anna Hak Koddo Hal Lollem, tab bollo he iyyo jadda dadma hattog gah han iyyo."17Anna Nahha bal lehha, "Hee, yom GENERASI jakka hat tenna pi monno jol lorro!Pirra hem mongka mad denna Yayyo Bag eng ngangngo olle gim?Pirra hem mongka Yayyo Bag tahngo har remma nella barram?Mar rongngan nenna lak kedda Lab Barrag Ya." 18Man nenna Anna Nahha nakka yakkan nenna wad jap patta manna loh hongngo wal nella lak kedda kab ban, man nenna lak kedda tog gahha mem manne.19Ma mokka he anna hak koddo hal lolle hemmed ma la arro Anna Nahha, mahhe badda mehha Ollen madda kappat tangngo,"Ab banne yamma maj jamma dad wug gayya nenna wad jap patta?" 20Hat Tokna labbar radda,"Orro nahha tennam hod dik. Yaggu tokya kahhe pij jangngo lab barram, manne yom ba nek kangngo hat tennam ne bokkol lanna wat SESAWI SAJA, manne yom dad bam pre hayya nenna let tenna, Dikkiw wal yilla lahha do nehha bal!' may yinna let tenna nad dik. Jannek mangngo jakka dad net tuttum. 21[Tab bollo, wad jap patta yikka hengngo nad dadhe wug gayya wan kaw wojjo monno PUASA."]Anna Nahha Han Newwe Nan tutna Na Mat Tenna22Manne na Anna Nahha monno he anna hak koddo hallol lenna tong rodda mak kohha lakka ling ngorra Galilea, manne Iyyo hat tokna labbar radda, "Anna Kad Dad To daw woyya ned dallo la limma kaddad to, 23mahhe iyyo dahha Mat Teyya, manne Iyyo nak kodde nel loddo hattol wangngo."Mahhe, Anna Hak Koddo Hallol Lenna madda may yilla hingngo. Lihha Nuwwa tutna ne Wo Wol Kat Tok24Manne badda duk la Kapernaum, mahhe tag kohha wol kat tok du DIRHAM hemmed ma nella labbar rannay Petrus monna kappat tangngo, "Ma ab banne nenna GURUMU janna dadma wo wolka tok du DIRHAM?" 25May Petrus bal lehha nan, "Ngo." Manne banna tamma ned dallo la umma, Anna Nahha han newwe ul nella bar ranna, "Ahha nyinna pahha ngaddam, Simon?Geddo wal nedda he RAJA-RAJA yinna pon tanna badda karrey he kah hewwa monno wol kat tok?Wal nella an nadda mon nel walla to hekka?26Manney Petrus banna bal lehha, "Walla to hekka,"Anna Nahha hat tokna labbar ranna, "Ba hek kanna, he an nanna dat tolko. 27Tab bollo, tannam ne it tangngo abda MENYINGGUNG MEREKA, hal lakkom la hobba ma wew yanna KAIL. Jekke yanna kaw wungnga iyya kah hudda manne yom bam bug gerra nan naw wob banna, yom duk nen tobbok kayya nakka wij STATER.Jek keyya nenna om mahha ma bawwed nella bar radda, Tuttug monno tuttum."

Chapter 18

Garran Karreh Bok Kolla Ned Dallo La KERAJAAN Hoylo? 1At honna naddo kallo ngangngo, he anna hak koddo hallol lenna hemmed badda ma la arro Anna Nahha mokka kappat tangngo, "Garra nen kah hodda bok kolla ned dallo la KERAJAAN hoylo?" 2Mahha legge nan, Anna Nahha kam makko nan hawwu lak kedda mor rahha labbar ranna, manna hangngod doyya nenna la kedda nolla jong ngadda, 3manna tokya, "Yaggu tokgun kahhe pijja-pijja hingngo lab barram, helle nen yom bam ujja kadka mabbam nad hen nengngo hella lak kedda, yom janna dadma bam tamma ned dallo la KERAJAAN Hoylo.4Garran kahha li wawwan nap polla tonna kah hengngo yin nalla kedda kah hodda bok kolla dallo la KERAJAAN Hoylo. 5Ma, garran kah hibbay lak kedda mor rahha kah hengngo yin nahha wu dallo lang Ngarrag, ne iyyo hibba nagga Yayyo." Lihha Nuwwa Tutna ne Kappung nge Dadna Nenna Dok Jalla 6"Tab bollo, garran kahha jol lorran nen nah hawwu wal holla lak kedda mor rahha hek kahha tenna nenna Barrag, narreh nehho dohha nenna tutna mabba nen nahhawwu naw wat KILANGAN dad terron nella kok konna madda hatta bullon lab bon kah hodda lib.7Najjol lorra nappon tanna or rongngo haj jodde- haj jodde kan nen nengngo ned dallo lajjong ngadda!Or rongngo, PENYESATAN naddad memma nehho, tab bollo namma yilla natto kahha buklon. 8Manna limmam molka nawwittim nadduk dongngak dok jalla, kat tiploy manne lettod.Nad dohha nehho tuttum tamma dallo la morho wangngo limma kad duk mod dommol wit kab bekko mabba ned he dubbu limmam ma dubbu wit, tab bollo dal lettod ned dallo la ap jakka bodda.9Mabba matta kay mam duk dongngad rayngo dok jalla, kil lokkay monno manne letto ned. Nad dohha nehho yom kol lengngo morho wangngo hawwu matta, ma abnel ned dubbu mat tadda tab bollo da lettod ned dallo ap jakka bodda."10"Hammat tarra kin, neyyom abbum MEREMEHKAN nah hawwu wal hilla lak kedda.Or rongngo, Yaggu tokya lab barram tutngo he MALAIKAT-MALAIKAT he iyyo la Hoylo da hammat tarra juan nammat tanna Bappag nella Hoylo. 11Or rongngo, na Anna Kaddad To namma mow wakka tutngo kadda morho hetto kab bungnga.]Lit Tujja Tutda He Bebbe Kab Bungnga12Ahha nyinna hang ngaddam? Nahhawwu natto ned ngah beb benna, tab bollo nahhawwu wal nella ol lenna nabbong ngorra, nenna to janna jennek madda hek kabban dihha kabbul kabban dihha la let tenna mon nahha lakko may yeggan nahhawwu nekka jol lorra? 13Ma, banna tobbok kayya, kahhe pij jangngo Bag tokgun lab barram, ne iyyo narreh dohha nehho na at tenna nenna nah hawwu nekka jol lorra DARI PADA hekkabban dihha kabbul kabban dih hangngo jakka jol lorra. 14Makka hed dommo nan, manne hakkab at tenna Bappam nekka nengngo la Hoylo man nenna hawwu natto wal hella kedda mor rahha hiyyo da matte." Han Nuwwan Natto Kaj Jalla15"Nenna olle bem banna jal lakka, hal lakko monno hat tingngo nan appan na jal lanna, yom monno i dag nehhe. Mab banna kat tangngaw, yo mum kolle hab ballin ka na olle bem. 16Tab bollo id dokka, ma ba janna kat tangngaw, mar rong ngakngo hawwu mo du to pil to ka olleg tannam walla wob badda he du mo tol to kan nengngo, tang ngadda hattok kap pohtoy.17Manne iyyo banna tul larra kad ne rongngoy he iyyo, tokkiy he tutda nel lakka ling ngorra JEMAAT. Manne, iyyo banna tul larra dommol kad tut kat tangngay he JEMAAT, jek nakka tannam kanna ham merra dongngad hetto hawwad dekka monno kattag nengngo kohha wol kattok.18Yag tokya kahhe pij jangngo lab barram mabba appan hap pingngon lappon tanna namma pingngo dommo la Hoylo. Ma, appan hap porhom lappon tanna namma dol lahha dommo la Hoylo." 19Nehha dakka pik, Neg tokya lab barram mahhe dut to laj jongngam badda pohto kayya lappon tanna tutna nebba ahha kan neh hakka redda, man nenne naddad net tudda orro Bappag nekka nengngo la Hoylo. 20Or rongngo, lah haddo du mot tol to mak kohha dallo la Ngarrag, Ya Negga lajjong ngadda. Lit Tujja Tutna Haw Walngo21Ma mokka, Petrus mannam lab barra Anna Nahha makka patta nan,"Mori, hap pirra nehhing pongngo ba dokkan ya bag haw wallin na olle beg kammang dok jal lanna lab barrag?Duk happit wud dangngo?" 22Na Anna Nahha hat tokna labbar ranna,"Ya jag tokkik mayya lab barram duk happit wud dangngo tab bollo duknew pitka bul wud dangngo.23Orro id dokka, KERAJAAN Hoylo nahha mer ranne kah hengngo nah hawwu RAJA kar raynen pa hadda tutda he anna la um manna. 24Manne iyyo banna halleg geyya hayyap wungngo, to kammang wut tangngo kadduk hingngo kabbul ratta happe wenna damma rongngan labbar ranna. 25Or rongngo ne iyyo baj janna duk wod wolda, nekka tod nahha rehha tannam ne iyyo kamma laj jan, olled arra we monno tang ngadda he an nanna, mod dommol tang ngadda appad heppa dagna, mahhe in nelho hawwo wangngo wol manna dad.26Man nenna, tolla umma kaw wojjo monno kat tabba la TUANNYA, hat tokna, 'BERSABARLAH lab barrag may yag gu wok kohha kad wolda lab barram.' 27Mahha legge yakka, morna nenna lak kedda la umma namma naw warran, manna opnad manna hawwal nad he wut tanna.28Tab bollo, man nenna anna la umma banna loh hongngo mo banna tob bokkay he anna la umma haw wad dekka kammang wut tangngo ngah DINAS labbar ranna, nawwob payyi monna pohhe lan nenna lak kedda la umma, monna wen nenna,'wohha balkad om mahha nehha rem walla barrag' 29Ma mokka, lak kedda nekka kammang wut tanna manna kaw wojjo manna ha ohha labbar ranna, hat tokna,'BERSABARLAH lab barrag mayyag gu woggud tangkoh hadda lab barram.'30Tab bollo, ne iyyo nattul larran manna hat tamman nenna ol lenna laggol kohha ne iyyo banna pojjay tangkoh hadda wut tanna. 31Mahhe lak kedda la umma haw wad dekka itteyya nekka dad, he iyyo damma yilla hingngo ma hemmed badda mayyo modda had dukkin la morda tutda tangnga kad dakka nekka dad mow wakka.32Ma halleg gey yakka, morda nakka makkon nenna lak kedda la umma ka ul mahha hat tokna labbar ranna, 'yo lak kedda la umma kabbok kalla. Yaggu op kohha gud tangkoh hadda wuttam or rongngo yoyyo bam ha ohhaw labbar raggu. 33Mabba dokkan yoyyo mom dag nehhongngo mannaw warra lab barra olle lak kedda la ummam, kahha merra nengngo yad dommol guhha tingngon namma naw warrag labbar ram yo?'34Manna, morna, banna dukkin ban, nawwoy la arro tag PENYIKSA kohha ne iyyo banna dukkid wohha baldad tang ngadda pakka renna labbar ranna. 35Bappag nella Hoylo dommol narray dommod ne kahha merra lab barram, manne yom bajjam haw walkan na olle bem wal dallo la attem."

Chapter 19

Lihha Nuwwa Tutna Pa Hewwa Dongnga 1Man nenna Anna Nahha banna poj jayka hippa tok, Ne Iyyo kodde nanka hal lakko walla Galilea manna duk lakka ling ngorra Yudea, nel lahha bal lokko Yordan. 2Makka, ka ngim mokka to dangnga Dokkun, manne Iyyo nahha tog gahhad he i nehha bal.3Ned pirra lang kadda to jakka hat tenna nemmed mayyo lab barra Anna Nahha tannam ka kabban na Anna Nahha madda ka pattan, "Nat tenna nekkak ii tutda hekka ban badda hewwa dongngad he arra wenna langka appa-appa kan hattok?" 4Ma mokka, Anna Nahha nabba lehha mahha tokna, "Manne yom jam MEMBACA manne Iyyo, kar rayyid he iyyo wal ka ul, kahha daddid he iyyo kabban monno maw winne,5manne Iyyo BERFIRMAN, 'Man nenne, nakka ban na yella nehhon na bappanna monno iny nyanna, manna hakka wu dongngan na arra wenna, mahhe kad dungngo da dad hawwu ihngo'? 6Manne, he iyyo jahhil dukma dakka, tab bollo hawwu ihda. Man nenne, appan pahha wu mowwa nakka Mar Robba Alla, kaddad to janna dadma banna hew wayya."7Mahhe iyyo pa tokda la Anna Nahha, "Ma molka, abbay Musa manna prehay tut wod hur ratta pah hewwa manna pah hewwa arra weyyo?" 8Anna Nahha hat tokna la bar radda, "Orro kat tunna attem, Musa nawwog ma higgo pa hewwa dongngan na arra wem.Tab bollo, ne ulna ja hennek manna. 9Ma, Yaggu tokya lab barram mabba garra kan kappa hewwa dongngan na arra wenna, hellen na ZINA, manna jekke maw winne hekka, IA BERZINA."10Anna hak koddo hal lolle hat tokda Labbar Ranna, "Mabba henne kanna yiyyo ne kabban monno arra wenna, nad dohha nehho baj janna mang arra we." 11Tab bollo, Anna Nahha hat tokna labbar radda he iyyo, "Jattang kohhak manna to badda hib bayya yinna han newwe, helled he iyyo haw wodda kanynyur. 12Or rongngo, ned to jakka mang arra wenna or rongngo ne dadna kahhe mannan wal kab iny nyanna, manned to jakka mang arra wenna or rongngo DIMANDULKAN walla to hekka, manne dommod to ka MANDUL YANG DIMANDULKAN DIRINYA SENDIRI tut KERAJAAN Hoylo. Ma garra don kaddad hib bayya tutna yi yiyyo, jekka nakka kanna hib bayya." Anna Nahha Monno Lak Kedda Mor Rahha13Mahha legge yakka, BEBERAPA lak kedda mor rahha dangngod nad Labbar Ranna tannam Ne Iyyo tannam kanna hamma ringwad Lim Manna nella lak kedda monno MENDOAKAN he iyyo. Tab bollo, he anna hak kodda hallol lenna MENEGUR het toyyo. 14Tab bollo, Anna Nahha, "Jekkak mod dakka hella lak kedda mor rahha. Abbum herkad he iyyo badda ma nella Barrag or rongngo KERAJAAN Hoylo ba dagdan toyyo kah hengngo lak kedda mor rahha hiyyo." 15Manna poj jakka Anna Nahha MELETAKKAN TANGAN-NYA nella lak kedda mor rahha, Manne Iyyo manna hal lakko yel langngo wal nonno. Ahha Nyinna Kol Lengngo Morho Jakka Mang Duk Kangngo?16Mahha legge yakka, nemmenka ma nahhawwu to la barra Anna Nahha manna kap pattan, "GURU, appa nehhon kad dohha nehha ray nehhog tannam kag kollengngo morho jakka man duk kangngo?" 17Ma, Anna Nahha hat tokna nella to, "Ab banne yo mam kap pattagga Lab Barrag tutna appan kad dohha? Nen nah hawwu kad dohha. Tab bollo, manne yo bam waw wakka tamma ned dallo la morho, dokkud he lippa rehha."18Nenna to kap patta nanla Anna Nahha, "Ge prehay nay?" 'Mab bal lehha nan Anna Nahha, "Abbum ham mattew, abbum BERZINA, abbum kek kaw, abbum wokka han newwe kawwoh hokka, 19ha akka kin na bappam monna inyyam, mamma naw warra kin na ollem toyyo kah hengngo polla to daggum."20Nenna bow monne hat tokna Labbar Ranna, "Mat tangnga kad dakka heyyo gud dok mow wadka, appa dommo hon ka jeddohho?" 21Anna Nahha hat tokna Labbar Ranna, "Manne yo hak kab attem tog golla, hal lakkow kamma lajjad tang ngadda appad ha daggum. Ma mokka, woy la barra to milla, may yoyyo kolle mun hap potte la Hoylo, ma makka kam dogka Yayyo. 22Tab bollo, man nenna bo monne banna rongngoy nehha tok, manna hal lakko wangngo may yilla or rongngo banna potte maj jaklo.23Ma mokka, Anna Nahha hat tokna la barra anna hak koddo hallol lenna, "Yaggu tokya kahhe pij jangngo lab barram, namma yilla tutda hetto potte tamma dallo la KERAJAAN Hoylo. 24Ne we pig guggim, Yaggu tokya lab barram manna dad nehho nah hawwu UNTA banna lin na kab bongnga kar rihho DARIPADA to potte tamma dallo la KERAJAAN Mar Robba Alla."25Mahhe anna hak koddo hal lolle rong ngoyya nehha tok, mahhe iyyo madda haddu du bang ngarra, mahha tokda, "Mabba henne kanna, garran kaddad DISELAMATKAN?" 26Mahha nyongngad banna pa mattar rad, Anna Nahha hat tokna, "Bam ol lekka kaddad to, tutna nenne janna dadma, tab bollo bam ol lekka Mar Robba Alla tutna nenne nad dadne." 27Mahha legge yakka, Petrus hat tokna Labbar Ranna, "It tekya, yamma ma uj jakkad tang ngadda mamma dokkug Yoyyo.Manne, appa nen ne yamma pa hib bamma?28Ma, Anna Nahha hat tokna labbar radda he iyyo, Yaggu tokya kahhe pij jangngo lab barram manne yom, ka dokka Yayyo dallo la pon tanna bayyo, manna Anna Kaddad To nang ngoddo lah haddo Ngod Donna, yom allam ngoddom ned detta lakka bul duyyo haddo ngoddo tut MENGHAKIMI kabbul duyyo kabbih Israel.29Ma, ihha to - ihha to ka uj jakkad umma, olle be kabban, olle be maw winne, bap panna, iny nyanna, an nanna, molka mang ngonna or rongngo Ngarrag da hibba hangngah wud dangngo manna hib bayya na morho jakka man duk kanna. 30Tab bollo id dokka, dangnga to ka ul naddad ne banna mur, ma nekka mur naddad ne banna ulne."

Chapter 20Lit Tujja Tutda Hekka Ray Ulla La Mangngo ANGGUR

1"Or rongngo, Kerajaan Hoylo ne kahha merra neyya mor mangngo ne kukman hal lakko tut may yeggad het to karray ulla tutna mangngo ANGGURNYA. 2Mabba dukkin badda pojja ngon ollen hekka ray ulla tut SEDINAR ihha loddo, nahha weddey he iyyo nella mangngo ANGGURNYA.3Ma, tan kattut nemma ma mallok nahha lakko monna ittey hehha wad dekka tongro dedde tonnak lah haddo ramme. 4Ma mokka, manne iyyo hat tokna labbar radda, 'Yom, hal lakko allam la mangngo ANGGUR ma appan kattut rok kangngo gu wokka gim lab barram yom.' Ma, he id dommol dahha lakko.5Had dakka pik, nekka tutya nekka huddo monno ban nahha loddo nahha lakko dommo manna rayyin nek kahha merra. 6Ma, tan kattut did darra loddo, nahha lakko manna dukkid hawwad dekka dedded belle dad mahha tokna labbar radda iyyo, ' Abba yom mam dedde bellem yiy yiyyo tonna belle tarra lo loddo?' 7Nehha tokda labbar ranna,' or rongngo bajja neh hongngo kahhew wamma yamma.' Man nenna mor mangngo hat tokna nella bar radda, 'Yom, hal lakko dommo lim la mangngo ANGGURKU.'8Man nenna loddo banna arron huddo, nenna mor mangngo hat tokna nek kahha mat tarrad, 'Kam makkod hekka ray ulla mawwod nekka kahhew wadda, hal leggey wal nekka mur kohha badduk nekka ul.' 9Manne badda harray ullad ne banna arro did darra loddo, maddad, ihha to - ihha to da hibba hawwu DINAR. 10Manne badda harray ullad nekka wung nganna, ne maddad, madda tan kattut mah hib banne karreh dangnga. Tab bollo, he iyyo tangnga kadda ihha-ihha dommol da hibba hawwu DINAR.11Manne badda hibbay, he iyyo mangha tokda lab barra mor mangngo. 12 Manne hat tokda,'Hetto kat tamma mur dakka rejja mad denna ihha JAM, manne yoyyo mampa hadday he iyyo ham merra dongnga gamma yamma, kammang hattag mow wanna molka ban nahha marrok kotta loddo.'13Tab bollo id dokka, nenna mor mangngo nabbal lehha mahha tokna nel lahhawwu walla jong ngadda,'Olle beg, yayyo jammang jallak mag lab barram. Manne yom jam pojja kakho badda han newwen tutna hawwu DINAR? 14Jekke yakka had daggum mokkam hal lakkow, tab bollo yayyo gu kab atten won nenna to kah hodda mur, kah hengngo lab barram.15Manne yayyo jadda hat tenna nek magga tut rayngo appa nekka don nehha kab atteg tutda he dag hijjag? Molk, mahhe mattam bok kalla dad or rongngo yayyo bag doh hawwa?' 16 Manne, nekka mur naddad banna ul, manne nekka ul nad dadne banna mur.'Anna Nahha Han Newwe Pinnan Tutna Nenna Mat Tenna17Man nenna Anna Nahha pahha lakko wak kanna la Yerusalem, Namma Rongngad kabbul duyyo Anna Wit Anna Lim Manna jahhaw wukmad. Lah haddu larra, Anna Nahha hat tokna labbar radda he iyyo, 18"Itte kiyya, it tangngo tong rodda arro la Yerusalem man nenna Anna Kaddad Toyyo maw woyya nella arro IMAM-IMAM KEPALA monno to pewwe uk patta. He iyyo da dollun jal lanna ne matte. 19Ma mokka, he iyyo Dalleg Gayya la ar rodda hella to hekka kadda terrek kayya, palya, monno Terron. Manne loddo pahha tol wangngo, Ne Iyyo Madda hakkod deyya."Pahha Ohha Inynya Wal Nella An Nannay Zebedeus20Ma mokka, iny nyadda he annay Zebedeus olled an nanna hemmed badda mayyo la arro Anna Nahha madda kaw wojjo tut karre ne ah hangngo la arro Anna Nahha. 21Ma, Anna Nahha hat tokna labbar ranna, "Appan pakkab attem?" Man nenna ha inynya bal lehha nan, "Parreh haggad annag tannan hekka dungngo annag kadda ngoddo dallo la KERAJAAN-MU, nah hawwu lattab barra kaw Wannam mon nah hawwu lattab barra Kallem."22Tab bollo id dokka, Anna Nahha nabbal lehha, "Yom jam tajjak mayya appan neyyom hakka rem. Manne yommim kulho kaddum innu nehha in nehhog?" Manne hat tokda lab barra Anna Nahha, " Ngo, yamma mangngon." 23Anna Nahha hat tokna labbar radda he iyyo, "Yom engnga in hijja nehhom wal nehha Innug, tab bollo tut ngoddo lakka Wannag mol Lakka Leg, jag dag nekman woyya, tab bollo tutda he iyyo pahha gonna mowwa nakka nenna Bappag." 24Ma hekka bulngo anna wit anna limma hawwad dekka badda rongngo yakka, madda ban nid hekka dungngo he olle bedda.25Tab bollo, Anna Nahha nakka makkod he iyyo mahha tokna, "Yom taj jayya mahhe kahha rehha to ihha nuhha dappa rehha net tud heddan, mahhe to bokkol ladda dap pahha lak koyya nappa reh hadda net tut heddan. 26Mabba dokkan jahhe nek manna nolla jongngam, tab bollo garran kakab at tengngo nebbok kolla nolla jongngam, ne iyyo naddag PELAYANMU. 27Ma, langka garra kan kakab at tengngo ull nolla jongngam, ne iyyo naddad nehho HAMBAMU, 28kahha merra nengngo Anna Kaddad To nekka mayyo BUKAN UNTUK DILAYANI, tab bollo UNTUK DILAYANI manna woy yanna Ngahna tut hoppiy tang ngadda he dok jal ladda to dangnga."Du To Morro Dahha Tog Gahhad29Mab badda yellan nenna Yerikho, KERUMUNAN BESAR toyyo Dokdan. 30Mahhe du to morro kat tongro ngoddo lahhing larra, mab banna rong ngoyya man nenna Anna Nahha banna lin nonno, madda kaw wullo, Morri, Annay Daud, mannaw warra kig gamma yamma!" 31To dangnga dakka yakkad tannam kadda kad donna. Tab bollo id dokka, he iyyo darreh woddin badda kaw wullo, "Morri, Annay Daud, mannaw warra kig gamma yamma!"32Ma mokka, Anna Nahha dedde nan banna ngah ma ubna makkod. Manne hat tokna, "Appan neyyom hakkab attem Kagray gimmin net tuttum?" 33Mahhe iyyo hat tokda Labbar Ranna, "Morri, ney yamma hakkab at temma he mat tamma kabbug gerra gammad." 34 Man nenna Anna Nahha TERGERAK orro mannaw warra labbar radda, manna hattog gahhad dad hemmat tadda, manno memma dommo he iyyo da hib bayya na itte hab bal, manna dokkun na Anna Nahha.
Chapter 21Anna Nahha Da Hib Bayya Kahhe Nennan Nah Hawwu RAJA

1Manne ba arron dohhek kayya nenna Yerusalem mabba dukka la Betfage, la BUKIT Zaitun, Anna Nahha hat tubba nad hed duyyo Anna Wit Anna Lim Manna; 2Mahha Tokna labbar radda iyyo, "Hallak kom at lahha ronna nekka nengngo la arrom, manne yom hawwing min bam tobbok kayya nah hawwu na Keledai namma pingngo man nenna hawwu an nanna ol lennan. Bok karra dad kallor rodda makkam ngod gad hekka dungngo Labbar Rag. 3Mabba nek kangngo to kammang hattok na ba appan labbar ram, manne yom hattok nehhom, ' Mor kakkab atten,' manne Iyyo namma lew warra memman hang ngoddin."4Tutna yiyyi banna dad kanna bon ngokka appan hat tokda he anna hak koddo hallol le: 5"Tokdan nella bar radda lak korra Sion, 'It tekya, RAJAMU nemmen malla barram, RENDAH HATI, monna kallette yanna hawwu keledai, monno nahhawwu keledai boddi, an nanna wal nenna keledai BEBAN. Zakharia 9:96He anna hak koddo hal lolle hal lakko dad madda rayyin kah hengngo pappa rehha mowwa nakka Anna Nahha nella bar radda. 7 He iyyo ngoddad keledai olled he anna keledai, madda boj jollay he JUBAH-JUBAH nella pon keledai-keledai manne na Anna Nahha ngoddo nan lap ponna. 8Hok mokka tangkoh hadda wal hella to dangnga madda talla rad he JUBAH-JUBAH la larra, mahha wad dekka kad dorriy hekka hangnga yay, madda talla rad la larra.9Dangnga to hal lakko La Ar Ronna mahhe iyyo kaddok kun kawwullo dad "HOSANA tutna Annay Daud! 'Dahha mar ringngin Iyyo kamma wal dallo la ngar ranna Mor.' HOSANA lahhaddo kah hodda mad detta!"Mazmur 118:25-2610Mab banna tamman na Anna Nahha nenna Yerusalem, tangkoh hanna nahha ronna DIGEMPARKAN. He iyyo kap patta dan,"Garra nen Yi Iyyo?" 11Mahhe, to dangnga bal lehhadda,"ne Iyyo NABI YESUS, walna nella Nazaret la Galilea."Anna Nahha MENYUCIKAN BAIT Alla12Ma mokka, Anna Nahha tamma nan la BAIT ALLAH manna wuggay hetto kattong rongngo mallaj jangngo la BAIT ALLAH, ma mokka manna hakka bal nut nemmed he MEJA-MEJA PENUKARAN om mahha monno he haddo ngod dodda kamma laj jangngo kaw wurngo MERPATI. 13Manne hat tokna nella bar radda,"Namma tulho mow wakka, 'Ummag dahha ngarra nen umma dokka wojjo,'tab bollo yommim pa hadda neyya nebba haddo har renna dad he tokka rebbo." 14Mahhe, tokka morro molka kab bekko hemmed malla Bar Ranna la BAIT ALLAH, ma mokka he iyyo nahhad tog gahhad.15Tab bollo, KETIKA he IMAM KEPALA monno het to pewwe uk patta ittey he jakka modda nebba ray mowwan na Anna Nahha monna ittey hella kedda YANG BERSERU dallo la BAIT ALLAH, "HOSANA tutna Annay Daud,"mahhe iyyo madda ban. 16Mokka, he iyyo kappatta dad la Anna Nahha, "Manne yoyyo murrong ngoyya nehha tokda hilla kedda?"Ma nenna, Anna Nahha manna bal lehhay, "Ngo. Majjam bahha memmak mah hoyya ne yoyyo,'Walla wob badda hella kedda rarra mollak kedda huhhu, Yom poj jakka bampa iny nyakka law wit tut Polla To Daggum. '?" 17Mahha legge yakka, nenna Anna Nahha manna ujjakkad he iyyo manna loh hongngo wal nolla lahha ronna arro la Betania manna doyyo nohha bal.Anna Nahha Hat Tingngo nan KUASA Hat Tenna18Nebba henna, nekka huddok, Anna Nahha banna bal nel lahha ronna gol larra, manne iyyo dukkin kar rebba. 19Mab banna itteyya nenna pungnge ara lahhing larra, Manna Man Dukkin maj janna kolleg mangngo ahha ahhangngo, hel lengngo he rohhenna. Mahha, Tokna labbar ranna nenna pungnge yayyu, "Majja hilnek mangka wu walla barram duk hak kitta-kitta tangngo!" Walno memma, nenna pungnge ara namma rokkotta.20Mahhe anna hak koddo hal lolle ittey ya ne nenne, mahhe anna hak koddo hal lolle dah haddu du bang ngarra madda kappat tangngo, "Ahha nyinna nenna pungnge yayyu nem memma banna marrok kotta?" 21Manna Anna Nahha nebbal lehha nad, "Nekka heppijja nan bag tokgun labbarram, manne yom bannek kangngo hattennam majjam gella goggakmaw, yomja ib bellegma bam rayyin appan nehha ray yilla barra pungnge ara, manna reh dommol manne yo bawwekkam labbarra yinna lettenna, Makkek kettaw mam mawweglaw neddallo labbon,'tutna ne nenne naddadne. 22Ma, langba appakan neb pakka rem dallo lakka wojjo, hatten nayya, yommim hibbayya."Kahha Rehha Yahudi MERAGUKAN KUASA Anna Nahha23Man nenna Anna Nahha banna tamman na BAIT ALLAH, PARA IMAM KEPALA DAN PARA TUA-TUA to Yahudi maddad Labbar Ranna manne Iyyo tongro honna MENGAJAR DAN BERTANYA, "Appa KUASA ney Yoyyo bam rayyid hi hiyyo?Ma, garran Kawwoggun yinna KUASA?"24Anna Nahha balleh hannad he iyyo, "May ya dommol kag kappattaggun nenna hawwu labbarram, mabbam dagda bam ballehhaggan, Mayyad dommol guttok dommolgun ba KUASA appanne Yayyo bag rayyid tangngadda hi hiyyo.25Geddo wal nenna nahha ih honnay Yohanes? Walla Hoylo monnel walla kaddad tonna?" Mahhe iyyo hallegge dan hannewwen nolla jongngadda ii dagda, hat tokda,"Mab badda tok kayya,' Walla Hoylo,' Manne Iyyo nadtok neddan, Mabbahek kanna, abbanne yom majjam hattenna labbarray Yohanes?' 26 Tabbollo, mabbadda ballehha kayya,'Walna lakka dad toyyo.'Itta kabboh dad to dangnga or rongngo he iyyo tangkoh hadda hawwop padda orroy Yohanes ba NABI."27Madda balleh hayya na Anna Nahha,"Yamma jamma tajjak mayya." Ma, Anna Nahha hat tokna, "Mabba hek kanna, May Yad dommol jag tokkig maggimin ba ahha KUASA appa nen Yayyo bag rayyid hi hiyyo."Lit Tujja Tutda Dulla To Lakkedda28"Tabbollo, appan hangngaddam? Nenna toyyo kammang an nanna dula kedda ban, manne iyyo nemmenan banna mayyo la anna bodna mahha tokna,'Annag, hal lakkow momray ullaw henna loddo la mangngo anggur.' 29Manne iyyo bal lehha nan,'Ngo, Bappa,'tabbollo pojjakka nonno janna hallakkokma. 30Mahha legge yakka nenna ha bappa hallakko nan nolla KEDUA manna tokya tutna kahha merra. Nenna lak kedda ballehha nan,'Jag wawwak mawwa,' tabbollo ne iyyo MENYESAL monna yella nan.31Garra nen wal hekka dungngo lakkedda kamma nud walla bap panna?"Mahhehha tokda, "Nekka mur." Anna Nahha hattokna labbar radda, "Kattubbo, hattokgim labbaram BAHWA hettag kohha wol kattok monno PELACUR-PELACUR dattammanne noddallo la KERAJAAN ALLAH MENDAHULUI KAMU.32Or rongngoy, Yohanes banna mayyo labbarram dallo la larra kattenna mayyom jam pattennak mayya, tabbollo, tag kohha wol kattok monno mawwinne palto mumpa tennay. Mayyom, bam ittey tutda hehhe majjam hangngadda hingman pojjakka nohha balna maddukkin neyyom kamdad bam hatten nayya."Lit Tujja Tutna Morna monno Kahhewwayya Nammangngo Anggur33"Rongngoyyanna littujja hawwaddekka. Nenna mor mangngo kattoddon nahhawwu mangngo anggur, manna tan gol nolla barranna, manna kojja haddo PEMERASAN anggur, manna hakkodde tokkonna. Mahha legge yakka, ne iyyo manna kahhew wayya na mangngo anggurna labbarra kappirrangngo PETANI, manne iyyo hallakkonan la ihha nuhha.34Mabba arro nanka narrah wu yay, nahhaw weddey he anna la um manna labbarradda hehhe PETANI-PETANI tut hibbay hewwu yayna.35Mahhe tolla mangngo dawwoppay he tohha wedde madda palya nennahhawwu, mahhe hawwaddekka dawwewwuy wat. 36Haddakka pig, nenna mor mangngo nahhawweddey hetto hawweddenna hawwaddekka, karreh dangnga pig walhe walhat ka ul. Mahhe tolla mangngo darrayyin nekkahha merra nella barradda. 37Trohhak kanna, nenna mor mangngo nahhawweddey an nanna labbar radda, hattokda,'He iyyo dahha akkagan na annag.'38Tabbollo nenne, mahhe tolla mangngo badda ittey annadda, he iyyo hattokda nolla jongngadda ii daggu,' ne Iyyo ikka jelya, maddakka kadda hammat teyya ne iyyo kadda karrammad hehha pottenna.' 39Ma mokka, he iyyo dawwoppayya nenna annanna na mor mangngo, kawwewya lahhabal mangngo anggur, modda hammatteyya.40Orro iddokka, man nenna mor mangngo anggur banna makka, appa nen nehha rayna nella barradda hettolla mangngo?" 41 Mahhehha tokda Labbarranna,"ne Iyyo nahha mattey hetto bokkalla karreh bokkalla dommol, manna MENYEWAKAN nammangngo anggurnya nella barradda tolla mangngo hawwaddekka, nekka wonnen newwunna dukkin narrah wunna."42Anna Nahha hattokna labbarradda iyyo, "Manne yom jam pahhorra memmakman dallo la hurratta hor: 'Wat pa jedda he TUKANG-TUKANG BANGUNAN TELAH MENJADI BATU PENJURU. Tutna ne ne naddadne walla Mor, mat tutna yiyyi bangngarrayya nella mattadda'?Mazmur 118:22-2343Orro iddokka, Yaggu tokgimmin labbarram, KERAJAAN ALLAH dajekkeyya walla barram madda wonnedad nella barradda hetto kammang godda nedda. 44Ma, garran kannad yilla pon wat dapperraneyya hamma wuttuwutkon; ma langka garrakan happit takkanna yinna wat nammohho."45KETIKA IMAM-IMAM KEPALA monno tokka wohhokka badda rongngoy Lit Tujja Lit Tujjanna, he iyyo dadtajjayya orronan Anna Nahha battong ronna hannewwe tutda he iyyo. 46Tabbollo iddokka, mabbadda mayyeggangngo tut woppayya Anna Nahha, he iyyo kabbohhid to dangnga orrongngo hetto dangnga hattajjanehhedda manna Anna Nahha ba anna pahha weddeyya.
Chapter 22Lit Tujja Tutda To Hakka Makko la PESTA PERNIKAHAN

1Anna Nahha hannewwe piknan nella barradda dallo la littujja-littujja, Hattokna, 2"KERAJAAN SORGA dahha tujjanen kahhengngo nahhawwu na RAJA kahha koddeyyanna wollekka babbolla tut anna kabbanna. 3Ma, nahhawweddey he anna la ummanna tutnan kammakkod hetto pammakko mowwakka nolla wollekka, tabbollo he iyyo jadda wawwakma mayyo4Ma mokka, RAJA nahhawweddey piddoy he anna la ummanna hawwadekka, hattokna,'Toknekakdan nella barradda hetto hakka makko, itteyya, yag pojjakka haggonnayya nehha mug. Hahap wobbonna monno haharrangnga muglo tangkohhadda darroppoyka, mat tangngadda pojjakka haggonnay.Nemmekgim malla la PERJAMUAN KAWIN INI.'5Tabbollo iddokka, he iyyo habbe halladad mahha lakkodad, nahhawwu lammangngonna, hawwaddekka lahha yilna, 6mohha waddekka wal woppay he anna la ummanna nenna RAJA, MENYIKSA, monno hammattey he iyyo. 7Man, nenna RAJA bannan, manna hawweddey hetto banna, hallid hetto bo bokkalla, madda tundan nahha ronnadda.8 Mahhalegge yakka, ne iyyo hattokna labbarra anna la ummanna,'Wollekka tut mawwinne pojjakka, tabbollo to hehhakka makko jadda tuttut mahhoy. 9 Orro iddonanka, hallakkom nemme lakka ngalngaltanna mam kammakkod nemme dangnganna to hadtobbokkam yilla wollekka tut mawwinne.'10Mahhe, anna la umma hallakkodad nemme la larra-larra madda kohhay tangkohhadda hetto hattobbo kadda, kaddohha monno bokkalla. Ma, haddo PERKAWINAN ITU dabbonnud DENGAN PARA TAMU.11Tabbollo iddokka, manna RAJA banna tamma net tobbokkay DENGAN PARA TAMUNYA, na itteyya nahhawwu to nohha bal, jakka wangngo kallebbe tut wollekka mawwinne. 12Ne Iyyo hattokna labbarranna,'Olle be, ahha nyinnenna yoyyo man dad tamma he henna jam takmaw kallebbe tut wollekka mawwinne?' Man nenna to kaddonnanan.13Mahha legge yakka, nenna RAJA hattokna labbarra anna la ummanna,'Pingngonad limmanna monno witna, mam lettonen iyyo neddallo lakka pogto kahhodda atngo. Nohha bal, nenneng ngolla mayyilla monno KERTAK GIGI,' 14Orrongngo, dangngay hakka makko, tabbollo hoddik happedde."USAHA Kahha Rehha Yahudi Tut MENJEBAK Anna Nahha15Mahha legge yakka, tokka wohhokka hallakkodad yellango mokka hawwuddad hattokda tannam he iyyo ka kollen na jallana Anna Nahha wal Nehha Tokna. 16Mahhe iyyo dahha tubbad he anna hakkoddo hallol ledda labbarra Anna Nahha, olled hetto Herodian. Manne hattokda,"GURU, yamma mattaj jayya ne Yoyyo bamlurhow monno bam hannuwwad larra Marrobba Alla neddallo kattenna. Yoyyo jam kabbohhikma labbarra garrakka orrongngo Yoyyo jam ittekma haddadda. 17 Bahhek kanna, tokholla yakka Pahhangaddam labbar ramma yamma. Nadtennaddo tut wo wolkattok labbarra KAISAR mo jeddo?"18Tabbollo iddokka, Anna Nahha nappewwed bokkal ladda he iyyo mahha tokda, "Abbanne yom mam Kabbagga yayyo, hee kawwohhokka? 19Hattingngo hallagadka Labbarrag ommahha tutne wo wolkattok."Ma mokka, mahhe iyyo dawwon hawwu dinar Labbarranna.20Manne, Iyyo hattokna labbarra he iyyo,"GAMBAR monno garra hattulhonan yiyyiyyo?" 21Manne ballehhadda, "KAISAR."Mahha legge yakka, Anna Nahha hattokna labbar radda he iyyo, "Man nenne, wolla barra KAISAR hehha dagna na KAISAR, monno lamma Robba Alla hehha dagna Marrobba Alla." 22 Mabbadda rongngo yakka, he iyyo dahhaddu dubbangngarra, madda Ujjakkan mohha lakkodad.USAHA To Saduki Tut Mayyeggan Jewwattanna Anna Nahha23Nel loddo kahha merra, to Saduki, nekka tokya jannennek mangngo morho, kammayyo la arro Anna Nahha modda kappattadad Labbarranna. 24Manne hattokda,"GURU, Musa hattokna man nenna hawwu kabban kammatte majja nekmangngo annanna, ongwunna nakka dakke nehhonan na arra wenna manna MENERUSKAN KETURUNAN tutna angwunna nekkamatte.25Nebba henna, nedpit kahha olle bengngo nella jongngamma. Nekka ul MENIKAH, ma matte jammang annakmanna, manna ujjakkan na arra wenna tutda angwunna.26Kahhe dommolnan nek kaddungngo, kattolngo, kohha dukka pitngo.27Loddod tangkohhadda, nenna mawwinne dommol matte.28Nedduk loddo KEBANGKITAN, nenna mawwinne garran ka arrawen wal hekka pitngo kahha angwungngo?Orrongngo, he iyyo tangkohhadda da jalla dongnganka."29Tabbollo iddokka, Anna Nahha nabballehha, mohha tokda labbarradda he iyyo,"Yom jollorra, jam tajjakma Hurratta Hor moddommol KUASA ALLAH. 30Orrongngo, nelloddo KEBANGKITAN, he iyyo jadda ollekma moddommol ne ollen, tabbollo kahhennenan MALAIKAT-MALAIKAT DI SORGA.31Tabbollo, tutna KEBANGKITAN tokka matte, jeddok mahho yom bampa horran appan hattokna labbarram namma Robba Alla, 32' Yakka Marrobba Alla Abraham, Marrobba Alla Ishak, monno Marrobba Alla Yakub'? Ne Iyyo jamma Robba Alla tokka matte, tabbollo Marrobba Alla tokka morho."33Mahhe to dangnga badda rongngo yakka tutna nenne, he iyyo haddudu bangngarra tutda Lihha Nuwwanna.Ukpatta Gennen Kahhodda PENTING?34Tabbollo, hetto kawwohhokka badda rongngoyya nenna Anna Nahha banna rayyid hetto Saduki kaddonna ngodya, he iyyo makkohha dad. 35 Mahha legge yakka, nahhawwu walla jongngadda, hawwuyya toppewwe Uk Patta TAURAT, kappatta nan labbarra Anna Nahha ka Kabba Wan, 36"GURU, preha gennen YANG TERPENTING dallo la Uk Patta TAURAT?"37Ma Anna Nahha hattokna labbarranna,"Yom mannawwarra nehhon Mor Marrobba Alla wanna atte mannawwarram, monno DENGAN SEGENAP JIWAMU, monno wan tangnga pahha ngaddam.38Yiyyi nel lippa rehha hodda bokkollayya monno ka ulya.39Mokka dungngo yi hennenna,'Yo mannawwarran na ollem to kahhengngo polla to daggum.'40Mahhikka dungngo lippa rehha, TERGANTUNG tangkohhadda Uk Patta TAURAT monno hurratta hor he anna wit anna limma." PERTANYAAN Tut MESIAS41Nebba henna, battong rodda hetto kawwohhokka badda hawwungngo makkohha, Anna Nahha kappattanan nella barradda, 42"Ahha nyinna pahha ngaddam tut KRISTUS?Garra Annanan Iyyo?" Mahheppa tokda Labbar Ranna,"Annay Daud."43Manne Iyyo hattokna barradda,"Bahhek kanna, ahhanyin nennay Daud, dallo la Wad, Kammakkon TUAN',hattok, 44Mor BERFIRMAN labbarra TUANKU, "Ngoddo lattabbarra Kawwannag,kohha Ya bag haddoy he Muhhu-Muhhum dallo lakkab Wittim.'?Mazmur 110:145Manney Daud kammakkon nakka KRISTUS SEBAGAI TUAN', ahha nyinnek`kanna ne Iyyo ba annay Daud?"46Jahha wunnekma to kaddad ballehhayya hawwu ak hattok Labbar Ranna. Ma, wal nakka loddo nonno, jannek mangngo to YANG BERANI kappattangngo PERTANYAAN-PERTANYAAN piddo Labbar Ranna.
Chapter 23Anna Nahha MENGECAM Kahha Preha AGAMA

1Mahha legge yakka, Anna Nahha hannewwenan la arro to dangnga monnella Anna Wit Anna Limmanna, 2"To pewwe Uk Patta monno tokka wohhokka ngoddodad lappon haddo ngoddoy Musa. 3Orro iddokka, tangngadda, dangngadda kahhengngo hattokda labbarram, rayyidka monno hammattarrakin. Tabbollo nenne, abbum raykan PERBUATAN-PERBUATANNYA orrongngo he iyyo badda tokya, tabbollo janna rayyikmad.4He iyyo dappingngod BEBAN-BEBAN kabbutto madda bojjolay lappon kahhong tohha waddekka.Tabbollo nenne, he iyyo dag jadda wawwakma haddikkid wad karrak limma dagda.5He iyyo darray kohhad heppa rayda tannam kadda ittey to.He iyyo dahha lurroyya kallorro kawwojjodda madda habbokkollad RUMBAI-RUMBAI lay kallebbedda.6He iyyo habbedda haddo mannaddangngo dallo la PERJAMUAN, haddo ngoddo lahhodda arro dallo la SINAGOGE-SINAGOGE, 7SALAM PENGHORMATAN lahhaddo-do UMUM, DAN DISEBUT RABI OLEH ORANG-ORANG.8Tabbollo iddokka, yoyyo rabi ab wennedag orrongngo hawwuhen na GURUMU, mayyom kohha tangngam kahha olle bennagim. 9Abbum tokkayya langka garrakan nebba bappamun yillapon tanna orrongngo hawwuhen na Bappam, ne Iyyo la Hoylo. 10Maab dommolka yom bawweddaggim kapparehha orrongngo hawwuhhe Kapparehham, YAITU KRISTUS.11Tabollo, kahhodda bokkolla nolla jongngam yom, HENDAKLAH IA MENJADI PELAYANMU.12Garran kahha maddetta wunna dahha wawwayya maggarran kahha wawwa wunna dahha maddettayya.13Mayyilla nemyom, toppewwe Uk Patta monno tokka wohhokka, to hodda hawwin!Yomton ya binna KERAJAAN Hoylo la arro to orrongngo yomdag jam tammakman moddommol jam pahhilpokmad he iyyo kattongrongngo tamma kadda tamman. 14Mayyilla neyyom, hee toppewwe Uk Patta monno tokka wohhokka, to hodda kawwohhokka! Yom MELAHAP umma he JANDA monno tut hawwinni win yom bam rayngo kawwojjo-wojjo kammallo. Man nenne, yommim hibbakya HUKUMAN karreh butto. 15Mayyilla domyom, hee toppewwe Uk Patta monno tokka wohhokka, monno to hodda kawwohhokka! Yom hollattayya nabbon monno tanna yarra tut marrongngangngo hawwu to tamma neddallo la pahha tennam. Mabba dukkin ne iyyo banna dadka bam ollen, yom haddadmin lakkedda jollorra, reh haddungngo wal nolla yoddag.16Mayyyillam neyyom, hee kahha rehha morro, kawwenna,'Garran kahharro tut ngarra BAIT ALLAH, tutna nenne jannekmangngo gonna. Tabollo iddokka, garran kahharro tut ommahha rarra BAIT ALLAH, ne iyyo namma pingngo nettut harronna.' 17Yom, kabbongnga monno kammorro! Genka reh bokkolla, ommahha rarra monno BAIT ALLAH kahha mannaddan he ommahha rarra?18Ma, 'Garran kahharro tut ALTAR, nenna harro jammang gokmanna. Tabbollo iddokka, garran kahharro tut PERSEMBAHAN lappon ALTAR ITU, ne iyyo mappingngonnan nettut harronna.' 19Hee yom to morro!Gen karreh bokkolla, PERSEBAHAN ATAU ALTAR kahha mannaddad he PERSEMBAHAN?20Man nenne, garran kahharro tutna ALTAR, harro tutna AlTAR mattangkoh hadda kannengngo lapponna. 21 Ma, garran kahharro tut BAIT ALLAH, harro nan tut BAIT ALLAH mattutna ne Iyyo kaddonna noddallo. 22Ma, garran kahharro tut Hoylo, harroyya tutna haddo ngoddo Marrobba Alla, mattutna ne Iyyo kangngoddo nella ponna.23Mayyillam neyyom, hee toppewwe Uk Patta monno tokka wohhokka, tohhawwin! Yom woyyo PERPULUHANMU DARI SELASIH, ADAS MANIS, DAN JINTAN, tabbollo nahha behhallad hekka reh-reh butto walla Uk Patta, tutna KEADILAN, BELAS KASIHAN, monno hattenna. Hihhi idoyka baddokkan pappojja mowwamka rayyid TANPA bam habbe hallad hehhe hawwaddekka. 24 Yom kappa rehha kappa rehha morrom, kanniddiy karrogto, monno kabbollon nahhawwu UNTA!25Mayyillamka neyyom, hee toppewwe Uk Patta monno tokka wohhokka, tohhawin!Orrongngo, yom hammurrahhan BAGIAN LUAR CANGKIR monno tobbom, tabbollo BAGIAN DALAMNYA bonngo hakka ramma monno KESERAKAHAN. 26Yom, tokka wohhokka kam morro!Hammurrahha ullun na BAGIAN DALAMNYA tarrobbo monno pegga, malla habbal hodda dommolna naddad banna murrahha.27Mayyillam neyyom, toppewwe Uk Patta monno tokka wohhokka tohhawwin! Orrongngo, yom hammerranne nawwat hod pa orradda kakkakkangngo, PADA BAGIAN LUARNYA nebba itteyya naddohha, tabbollo tabbarra dallonna bonngo rii tokka matte mattang kohhadda KENAJISAN.28Kahhe dommonan neyyom, nella habbalhod yom merra tennamin tut kaddad to. Tabbollo iddokka, nettabbarra dallo yom bonngo kawwohhokka monno bokkalla.29Mayyillam neyyom, toppewwe Uk Patta monno tokka wohhokka, tohhawwin! Orrongngo, yom hakkoddemin ne rattedda he anna wit anna limma MEMPERINDAH NISAN-NISAN ORANG SALEH, 30mahhattok, 'Manne yamma bamma dad mowwakka nebbadda morho he nuhweikamma, yamma janna dadma bamma dokkud he iyyo dallo la DARAH PARA NABI.' 31DENGAN BEGITU, yom BERSAKSI tutna nappolla to daggum BAHWA yom ba anna naggim he iyyo kahha mattey he anna wit anna limma.32Nenne, ponkiyya nakka tutda he nuh weikam.33Yom, kabbokko, nuhweika kabbokko jaddohha, ahha nyikkanna yom bam hilpo wum walla HUKUMAN NERAKA?34Orro iddokka, ittekya, Yaggu hawweddey he anna wit anna limma, to pewwe, monno to pewwe Uk Patta labbarram. He hawwaddekka walla jongngadda he iyyo AKAN yom hammattey monno terrod, hehhawwaddekka AKAN KAMU palluy la SINAGOGE-SINAGOGEMU, manne yom ANIAYA walla harronna harronna, 35 tannam tangkohhadda het ruttodda to tenna pabbowwo lappon tanna nemmened ma labbarram, halleggeyya walla ruttoy Habel, nenna tokka tenna, dukla larruttonney Zakharia, lakedda Berekhya, neppahha mattem nella jongnga BAIT ALLAH monno ALTAR.36Kahhe pijjanan, yaggu tokgun labbarram mahhe tangngadda hettutda hihhi, dammanne ATAS GENERASI INI." HUKUMAN nettutna Yerusalem37Oh Yerusalem, Yerusalem, kahhamattey hee anna wit anna limma monno kawwewwuy wad wat he iyyo pahha wedde labbarradda. Engnganna Bag hangngadda hakkittan nehha kab atteg kohhay hawwud he annam, kahhengngo bemman kohhay he annanna lakkab kappanna, tabbollo yom jam wawwakma. 38Ittekya, ummam da ujjakkan nettuttum manna kahhik kongngo.39Orrongngo, Yag tokya labbarram orrongngo halleggeyya nebba henna, yom janna dadmakka Bam itte pikwa kohha duk yom bamtokya,'Nammaring ne Iyyo kamma wan ngarra Mori.'''
Chapter 24KHOTBAH Anna Nahha Tutna AKHIR ZAMANBAIT ALLAH da Heggarran

1Anna Nahha lohhonan walla BAIT ALLAH manna hallakko yellangngo neb badda hemmed mayyo he Anna Wit Anna Limmanna tut haddod dokkan BANGUNAN-BANGUNAN BAIT ALLAH Labbar Ranna. 2Manne, Iyyo kappattangngo labbarradda, "Jam ittek mayya neyyom tangngadda heheyyo?Yag tokya kahhe pijjangngo bajja nekmangngo hawwu ak wat yiyyiyyo pahha lokko banned lappon wat hawwaddekka, jappa habburda."Kawwungnga Mayyilla3Mabba tongronna Anna Nahha ngoddo la anna pon lette Zaitun, Anna Wit Anna Limmanna nem mehhadda mohha tokda, "Tokgamman labbarramma yamma, pirra hehheyyo banna dadney ma appanen nekkadad tadkonna nebbam Maw monno hup ZAMAN INI?"4Anna Nahha nabbal lehhay he iyyo, "Pahhorrakingngo tannam abnengngo to kahha jollorragim yom.5Orrongngo, dangnga nemme kammayyo wanna Ngarrag mahha tokda,'Yakka namma Anna Nahha,' mahhe iyyo dahha jollorrongngo to danga.6Neyyommim rongngo nehhingngum pattangngo monnemme tangnga ngarra li nettut pattangngo. Pammattarra kingngo tannam neyyom abbum kabboh orro hihhi banna nadnehhoy, tabbollo nenne janna haddukka nekmahho. 7Orrongngo, toyyo dakkodde gobbangngo toyyo, mo KERAJAAN daggobbangngo KERAJAAN, monnemme la ihha-ihha haddo nemme nennan nakka rebba monno tabbuhto tanna. 8Mattangngadda hehheyo nekka pungnge mayyilla hok pa anna morrahha.9Ma pojjakka nonno, he iyyo dalleggam yom nella PENGANIAYAAN, madda hammattem, manneyyom dabbutgim he tangkohhadda to dangnga orro Ngarrag. 10Nonna rahna kallongngangngo, dangnga nekka widdanne, madda hamma lajja wungngo, madda habbut wungngo neiyyo monne hawwaddekka. 11Dangnga NABI pollekka ka arrongngo hudda monno kahha jollorrongngo to dangnga.12Orrongngo, PELANGGARAN narreh dangngay, mannawwarranna to dangnga naddukkid banna mayyoggallay.13Tabbollo iddokka, tokka tahngo dukba pojjayya nakkollengngo morho. 14Ma, INJIL KERAJAAN INI dattallarran lattangkohha pontanna SEBAGAI KESAKSIAN tut tangkohhanna to, DAN KESUDAHANNYA AKAN DATANG. Namma Yilla Bokkolla KRISTUS-KRISTUS Pollekka15"Manne, yom bam ittey he PEMBINASA KEJI, kahhengngo hattokna Nabi Daniel, deddenan lahhaddo murrahha, HENDAKLAH PARA PEMBACA MEMAHAMINYA, 16mahhe iyyo kannengngo la Yudea dappa lannehho at lamma rodda. 17Garran kannengngo lakka weddo, abna burka tut jekke magba appakkan wal dallo la ummanna. 18Garran kannengngo lammangngo, abna balka tut jekke JUBAHNYA.19Tabbollo, mayyilla he iyyo kattongrongngo ihkab monno he iyyo kattongro hongngo pahhuhya nam morrahha nel loddo-loddo nenne.20Kawwojjok tannam pahhil mamam ab rah mayyoggalla monnel loddo Rahngah. 21 Orrongngo nebba dadnennan rah mayyilla bokkolla, kahhengngo jakka dad memmakmahho wal wungnga kaddad tanna kohha nebba henna, majjanna hil daddikmakka banna hildad. 22Mahhe loddo bajja happaddakkan, jannek mangngo morho YANG AKAN DISELAMATKAN. Tabbollo, DEMI he iyyo happidde, hehhe loddo dahhakka dubkon.23Mappojjakka, JIKA SESEORANG BERKATA KEPADAMU,'LIHAT, KRISTUS ADA DISINI,'ATAU 'ne Iyyo nen nohha bal,'abbum pattennakka labbarranna.24Orrongngo, KRISTUS-KRISTUS pollekka monno anna wit anna limma pollekka dahhuddanne madda rayngo tadko kabbokkolla MUKJIZAT-MUKJIZAT mahhalegge yakka dahha jollorrangngo, banna dadka, dukkin ba iyyo happeddedda.25Hammattarrakin, Yagtok mowwayakka labbarram athonna.26Manne, mahhe iyyo badda tokkayya labbarram,'Itte, ne Iyyo nenla marrodda gilro,'abbum hallakko athabal, molka 'Itte, ne Iyyo noddallo lakkorro,'abbum hattennayya.27Orrongngo, merranan kahhengngoy obb MEMANCAR walla hudda loddo monna BERSINAR dukladdo tamma loddo, kahhe dommonan nemme nammanna Anna Kaddad To naddad nehho. 28Lahhaddo kammang kabbonna, nokka nonno BURUNG NASAR eddo makkohhadda."Nemme Manna Kaddad To29"SEGERA, SESUDAH MASA PENDERITAAN ITU, 'Matta loddo naddadne hakka pogtan, manna wulla janna dadma banna woyya na CAHAYANYA, Hemma Dunno nakka nadduy walla langto, ma KUASA-KUASA la langto nahha yoyyod.'Yesaya 13:10; 34:430Ma mokka, tadko Anna Kaddad To nahhudda la langto monno kabbih-kabbih lappon tanna AKAN MERATAP.He iyyo da itteyya Anna Kaddad To banna mayyo dallo lakka robba la langto, DENGAN KUASA monno hodda mannaddangngo.31Manne Iyyo nahha weddey he Anna Wit Anna Limmanna wangngo li TROMPET YANG KERAS, mahhe iyyo nakkohhay UMAT Happiddenna walla kappattongngo PENJURU BUMI, walla hup langto nahhawwu atlahupda hawwaddekka.32Nebba henna, PELAJARILAH littujja walla pungnge ara KETIKA RANTINGNYA MENJADI LEMBUT monno herronna banna kallungngay, yom tajjayya rah bannahha naddohhe kakka. 33Kahhe dommolnan KETIKA yom bam ittey tangkoh hadda hihhi, yom tajjayya BAHWA ne Iyyo naddohhe kakka, lawwok binnayakka.34Kahhe pijja nan, Yaggu tokya labbarram BAHWA GENERASI INI janna dadma BERLALU duk tangngadda hihhi banna daddiy.35Langto monno pontanna nammol lahhay, tabbollo FIRMAN-FIRMAN-KU janna dadma mollahhay." Rah Manna Anna Kaddad To36 "Tabbollo iddokka, tut loddo monno rahna, jannekmangngo hawwu ak kattajjayya, anna pahha wedde la Hoylo jeddo dommokma, Nalla Kedda dommol jeddokma, tabbollo na Bappa henna.37Kahha merra kaddad atna ZAMAN Nuh, kahhe dommolnan ne manna Anna Kaddad To naddadne. 38 Orrongngo, kahhengngo nel loloddo kallongngangngo AIR BAH, he iyyo muddad monno indad, MENIKAH monno DINIKAHKAN, duk nenna loddo Nuh rah tammanna neddallo lattenna. 39Ma, he iyyo jadda tajjak mayya dukna we BAH banna mayyo monna nahha mollahhad he iyyo tangkohhadda; kahhe dommolnan nemmanna Anna Kaddad To naddadne.40Mahha legge yakka, ma nemme nennennad dudto lammangngo; nahhawwu dadjekkeneyya manna hawwu dajjen.41Du mawwinne da MENGGILING PADA BATU KILANGAN, nahhawwu dajjekkeneyya, mannahhawwu dajjenka. 42Man nenne, BERJAGA-JAGALAH orrongngo yom jam tajjak mayya balloddo pirranne Morim banna mayyo.43Tabbollo, nekkamtajjakya yiyyi mannenna mor umma banna tajja kayya pirra, nebbanna huddo kayya, nenna to keddu nammanne, ne iyyo BERJAGA-JAGA maj janna dadma hallokkon na ummanna bahheg garran.44Man nenne, yom dommo HARUS SIAP SEDIA orrongngo Anna Kaddad To nebbanna mayyo nenna rah jahha tamka kattutna.Lakkedda la Umma Kamma Nud monno Lakkedda La Umma Kabbokkalla45"Molka, garranen tolla umma kamma nud monnon pewwe, YANG TUANNYA pakkek ketta tut tangkohhanna haddu ummanna nettut wod hammudda tutrah kattubba? 46Nammaring kangngo nenna tolla umma, YANG KETIKA TUANNYA DATANG, TUANNYA ITU naddukkin ne iyyo tongro karrejja teppijjanan.47Nekka heppijjanan, Yag tokgun labbarram yo tutna nenna TUAN mokkekkettanan nettolla ummanna tutda hettangngadda haddagna.48Tabbollo, mannenna tolla umma banna bokkallakka nakka ngurko la attenna,' TUANKU haddikkin nammanna,' 49 molka ne iyyo halleggeyya palluy hettolla umma hawwaddekka, molka mu mo in olled hekka MABUK; 50 TUAN walna nenna tolla umma nammanne nelloddo ne iyyo bajjanna kab atten monno nenna rah jahha tajja wanna, 51monna roppoyya, monnahha ollen ne iyyo olled hetto kawwohhokka. Lahhaddo no, AKAN ADA TANGISAN monno KERTAK GIGI.
Chapter 25Lakkorra Kabbongnga monno Kappewwe

1"Mahha leggekka, KERAJAAN Hoylo mahha tujjanen hekkabbul lakkorra kangngod apwe-apwedda mohha lakko nan tut tobbokkayya MEMPELAI LAKI-LAKI. 2Limma nolla jongngadda kabbongnga, monno limma hawwaddekka pewwe. 3 Mannek kabbongnga dangngoddiy he apwe-apwedda, he iyyo jadda ngoddikma ha ollekmangngo wenna. 4Tabbollo, kappewwe ngod wenna dallo laggor morrahha ha olle dobbad he apwe-apwedda he iyyo.5Nebbahenna, man nenna lakkedda kabban banna haddikkin narrah manna, he iyyo tangkohhadda majjur matta monno majur. 6Tabbollo, nettallorro huddo nen nakka wullo,'MEMPELAI LAKI-LAKI mannan! Lohhokngo kattobbokkayya!'7Mahhaleggeyakka, tangkohhadda hellakkorra kodde monno hallijjakkay he apwe-apwedda. 8Mahhe kabbongnga pattokda labbarradda hekka pewwe,'Wok gamma labbarramma yamma hok ak we appum orrongngo he apwe-apwemma yamma hokmokka bodda.'9Tabbollo iddokka, kappewwe ballehhanan,'Jeddokma, janna tut allakmak tutma yamma monno yom.Naddohha nehho, hallakkom labbarra kammalaj jangngo we ap monno kahhimka tut polla to daggum.'10Tongrodda he iyyo badda hallakko tutkah, MEMPELAI nakkabbam nemmenma, mohhe iyyo YANG SIAP, tamma olled ne iyyo la PERJAMUAN KAWIN, monno binna tonniy.11Ma pojjakka ne, maddommoldad hella korra hawwaddekka, mahha tokda,'Mor, mor!Buggerrakgamma tutma yamma.' 12Tabbollo iddokka, ne iyyo nabballehha,'Kahhe pijjannan yabbag tokya labbarram, yayyo jagtajjakmau.' 13Ma orro iddokka, BERJAGA-JAGALAH orrongngo yom jam pewwekman loddo monno rahnA."Littujja Tutna Tol Tolla Umma14"Orrongngo, Kerajaan Hoylo hammerranne nahhawwu to kahha lakkonne atla habbal nuhha, kammakkod he anna la ummanna manna woy dagna labbarradda he iyyo. 15 Labbarranna nennahhawwu, ne iyyo nawwon limma TALENTA. Labarradda hawwaddekka, du TALENTA, monno labbarradda hawwaddekka dommol hawwu TALENTA. Ihha-ihha tutne nakkulhodda. Mahha legge yakka, ne iyyo hallakkonanka. 16Tokka hibba nellimma TALENTA hawwingnanka hallakko, monno pahhalakkoy nenna TALENTA, manne iyyo MENGHASILKAN limma TALENTA piddo.17Kahhedommonan du toyyo kahhibba du TALENTA, ne iyyo MENGHASILKAN du TALENTA piddo. 18Tabbollo iddokka, Tokka hibba hawwu TALENTA ne iyyo hallakkonnan, kojja kallenna lattanna, monno kabbunyyid ommahha Morna.19Maddekalla bappojjakka nonno, Morna ne anna la umma nemmenan banma kappa yapwu dongngad. 20Tokka hibba mowwakka nellimma TALENTA MENGHADAP monna ngoddiy limma TALENTA piq, hattokna,'Mor, yomwoy limma TALENTA labbarrag. Ittekya, yayyo manggobbek limma TALENTA piq.' 21 Monna Morna hattokna labbarranna,'Dohha pijja, tolla umma kaddohha monno kamma nud. Yom mannud tutne kammorrahha, mayyag kekkettaw yoy tut nekka dangnga, tammaw neddallo la SUKACITA TUANMU.'22Ma, tokka hibba du TALENTA dommol nemme ma mohha tokda,'TUAN, yoyyomwoy du TALENTA labbarrag. Ittekya, yayyo manggokka du TALENTA piq.' 23Morda ballehhadad,'dohha pijja, tolla umm kaddohha mokkamma nud. Yom mannud tutda hekka morrahha, yag kekkettaw yoyyo tutnekka dangngalla, tammaw dallo la SUKACITA TUANMU.'24Mahhaleggeyakka, tokka hibba hawwu TALENTA dommol hallakkonnan dukkin monno hattokna, MOR, yag tajjayya yotto kabbokkallaw, pupmun lahhaddo neyyo jappa toddom, monno kohhay lahhaddo neyyo jappa hobbarram win. 25Orro ikka, jag kabbohwa, monno hallakko monno kabbunynyid TALENTAMU dallo la tanna. Itte, yoyyom dagngo appan neppa daggum.'26Tabbollo, TUANNYA ballehhanan monno hattokna labbarranna,'Yom tolla umma kabbokkalla monno mayyakkahhok!Mayyom tajjayya manne yayyo pup lahhaddo neyya jahhav wokkag monno kohhay lahhaddo neyya jahha hobbarra win.27Mannenne, baddokkan yom bojjolloy ommahhag la BANK manne bagbalka, yag hibbay habbalyanna daggug wadhe BUNGANYA.28Jekkeyya nenna hawwu TALENTA labbarranna monna won labbarranna ne iyyo, kammangngo nekkabbul TALENTA. 29Orrongngo, SETIAP to kammangngo newwopi dommodon manne iyyo na jaklo. Tabbollo iddokka, walla to jakka mangngo, loddongngo appan ne iyyo haddagna dajjekkenad. 30Weglanka nenna tolla umma nejjakka manggonna neddallo lakka pogto kahhodda PEKAT. Lahhaddo no eddo nennengngo TANGISAN monno KERTAK GIGI.'''PENGHAKIMAN OLEH Anna Kaddad To31"Nebbanna mayyo Anna Kaddad to dallo Lammanaddangngo, monno olled Anna Wit Anna Limmanna, manne Iyyo nengngoddonan lahhaddo ngoddo Mannaddangngo. 32Tangkohhadda to dakkohhay la Arronna, manne Iyyo nahhawatted he iyyo walhehhawwaddekka, kahhengngo to jawwa bebbe kahha watted bebbe wal lakka yib. 33Manne, Iyyo nahhatutned he bebbe-bebbe lattabbarra Kawwannanna, monno kayyib-kayyib lattabbarra kalle.34Mahha leggeyakka nenna RAJA ne wennenan nella tabbarra lakka Wannanna,'Nemmakka, yom hamma ringna nenna Bappag, WARISILAH KERAJAAN nep pahha gonna daggim wal banna kappungnge nappontanna.35Orrongngo nebbag karreb bawwa, yom wogga Ya hammu. Yag maddowwa mayyommim wogga Yayyo haiin. Yatto ihha nuhhawwa, mayyom kammakkogga Yayyo tamma. 36Yag kalollowwa mayyommim tagga Yayyo kallebbe. Yag hallorhowwa mayyom loddukga Yayyo. Yayyo laggol mayyom malla Barrag.'37Ma mokka, hetto kattenna dab Ballehhayya,'Mori, pirra yamma bamma ittew Yokkarrebba mowwog Yo hammu, monnel maddoo mawwog Yo hain? 38Pirra yamma bamma ittew Yo hawwuw to ihha nuhha monno kammakkog Yottamma, molka kallollo mahhattag Yokka kallebbe? 39Pirra yamma bamma ittew Yo hallorho molka laggol mayyamma mamman Labbarram Yo?' 40Nenna RAJA nabbal lehha,'Yag tokya kahhe pijjangngo labbarram, kahhen nennan yom harrayyim labbarranna nahhawwu wal hella Olle Beg yikka hodda morrahha, yom rayyin Nettuttug.'41Mahha leggeyakka, ne Iyyo hattokdommolka nella barradda he iyyo nella tabbarra kalledda,'Yellangngo walla Arrog, yom YANG TERKUTUK, dallo la ap jakka bodda pahha gonnadad tutda he IBLIS monno anna wit anna limmanna. 42Orrongngo, Yag karrebba manneyyom jam wokmagga Yahhammu. Yag maddowwa manneyyom jamwokmagga Yahhaiin.43Yatto ihha nuhhawwa manneyyom jam kammakkokmagga Yanne tamma; kallollo manneyyom jam hattakmagga Ya kallebbe; hallorho mannellaggol, manneyyom jamlo ellok mawwa Ya.'44Mahha leggeyakka, he iddommol dabbal lehhayya, Mori, pirra yamma bamma ittew Yokkarebba molka maddoo, molka hawwu to ihha tanna, molka hallorho, molka kallollo, monnel laggol, monnel janna MELAYANIMU?' 45Mahha leggeyakka, ne Iyyo nabballehhay he iyyo, "Yagtokya kahhe pijjangngo labbarram, kahhennenan yom bajjam rayyid nellahhawwu wal hella iyyo kahhodda morrahha, yom jam rayyikmad nella Barrag.' 46Mahhe iyyo, mahha lakkoddad neddallo la PENGHUKUMAN KEKAL, tabbollo hetto kattenna dallo la morho jakkamang dukkangngo."
Chapter 26Rencana Tut Hammatteyya Na Anna Nahha

1Mannenna Anna Nahha banna pojjayka tangngadda heheppattok, Neppa tokna nella barra Anna Hakkoddo Hallollenna, 2"Yom tajjayya manne dulloddo monnakka dukkin narrahna PASKAH, manna Anna Kaddad To AKAN DISERAHKAN tut netterron."3Mahha leggeyakka, PARA IMAM KEPALA DAN TUA-TUA nokka lingngorra dahhawwud kohhay la ISTANA IMAM BESAR, nengka ngarrangngo Kayafas. 4Mahhe iyyo dakkujlon tut woppayya na Anna Nahha newwan win kassuhka monno Hammatteyya. 5Tabbollo iddokka he iyyo hattokda,"Nejjeddo nekman battongronna PERAYAAN tannam abnengngo KERUSUHAN nolla jongnga to dangnga."Anna Nahha Kollenngo Marring Walnella Hawwu Mawwinne6Nebba henna, nenna Anna Nahha bannenla Betania, laummay Simon kakkom, 7hawwu mawwinne nemmen bannamaa Labbarranna nengngodne hawwu GUCI PUALAM morrahha kammang MINYAK bobburratta kabbutto hingngo wolna, mannenna mawwinne nabburnen lapponkattokna Anna Nahha nebba tongronna ngoddo muyyo. 8Manne badda itteyya he anna wit anna limmanna, mabbandad monno hattokda,"Abba yinna PEMBOROSAN? 9Orrongngo, nenna minynya bobburratta daadbamma lajjan newwolka buttokalla makkawod nella barradda tommilla."10Tabbollo, Anna Nahha, nattajjayya tutna yiyyi, hattokna labbarradda he iyyo, "Abbanne yom mamhamma yillayya yinna mawwinne?Orrongngo, ne iyyo dohha harrayna Labbarrag. 11Tabbollo, yom nejjuwwangngo tommilla dengngo olleggim, tabbollo yom janna daddik bannejuwwagga bam Ollegga.12Mayyinna mawwinne banna burrin MINYAK bobburratta la Ihhig, nerraynan tut haggonna dagga Tannog. 13Yag tokya labbarram kahhe pijjangngo mallangka laggekakka yinna INJIL nebba tallarran lattangkohhanna lappon tanna, appan hapojja mowwa nakka rayyin yinna mawwinne dahha newwe dommolpon nettadkonna ne iyyo." RENCANA Tutna MENGHIANATI Anna Nahha14Mabpojyakka, hawwu walhekkabbul dungngo anna hakkoddo hallolle, kangngarra nengngo Yudas Iskariot, hallakkonan nella barradda IMAM-IMAM KEPALA, 15mahhattok, "Yom wogga ya appakkanka manne ya bagwoggimmin ne Iyyo labbarram?"Mahhe dappohtoyya tolkabbul kawwij ommahha rarra neddagna. 16Mawwalnakka nonno, ne iyyo mayyeggannan rahkaddohha tut MENYERAHKAN na Anna Nahha. HIDANGAN PASKAH17Mannebba henna, nelloddo kawwungngangngo Kabbabba Jakkamang Morronna, he anna wit anna limma maddad labbarra Anna Nahha madda kappattangngo,"Laggenne Neyyo hakkab attem neyyamma eddo ha inynyakkaman nammu PASKAH Nettuttum?" 18Anna Nahha ballehhanna, "Tammaw lahha ronna, labbarra hawwu to, kamtokya Labbarranna,'GURU hattokna,"Rahhig naddohhekka. Yag AKAN MERAYAKAN PASKAH la ummam olled he Anna Hakkoddo Hallolle.''''' 19He ann wit anna limma rayyin kahhengngo Anna Nahha pahha weddenna nella barradda, mahha gonnan PASKAH ITU.20Nebba henna, banna arrongka huddo, Anna Nahha ngoddonan nemmuu dongngad hekkabbul duyyo anna hakkoddo hallolle. 21Mattong rodda he iyyo badda muyyo, ne Iyyo hattokna," Yag tokya kahhe pijjangngo labbarram mannen nahhawwu walla jongngam nabbokkalla Wagga." 22He iyyo damma yilla-yilla hingngo mohhe ihha-ihha to halleggedad hannewwe Labbarranna, "Nettubbanna, jayyakma, Mori?"23Manne Iyyo ballehha,"Iyyo, kappoplon nallimmanna neddallo latta robbo ne ollegga Yayyo, iddokka nekka bokkalla dongngagga Yayyo. 24Anna Kaddad To nahha lakko kahhengngo kamma tulho nettutna Iyyo. Tabbollo, namma yillanne nenna to, nebba orronan Anna Kaddad To DIKHIANATI! Naddohha nehho tutna nenna to bajjadda haddad memman." 25Mahhaleggeyakka ney Yudas, nekka MENYERAHKAN Anna Nahha, hattokna Labbarranna, "Nettub banna ja yakma, RABI?"Anna Nahha hattokna labbarranna,"Yom pojjakka bamtokya."PERINGATAN AKAN TUBUH monno Rutto Anna Nahha26Nebba tongrodda he iyyo badda muu, Anna Nahha jekkenan kabbabba. Mappojjakka hamma ringngid, Anna Nahha kippu-kippuy monno bawwed he anna hakkoddo hallolle molka hattokna, " Jekkenek monno munnek, yiyyo polla Toggun."27Mahhaleggeyakka, ne Iyyo jekkenan CAWAN, MENGUCAP SYUKUR, manna bawwed nella barradda, Hattokna, "Yom kohha, innum walla barranna. 28Orrongngo, yiyyo Ruttogun, rutto pattokmowwayakka, pabbowwonne tut to dangnga tut hawwallid dokjalla. 29Yagtokya labbarram nettutna Yayyo janna dadma bag inwa HASIL wal yilla pungnge ANGGUR, wal nebba henna duk HARI ITU, manne bag Inwa ANGGUR kabbangngo ollegim yom dallo la KERAJAAN Bappag,"30Mappojjakka bag gellen nahhawwu lawwit, he iyyo hallakkodad la Lette Zaitun. Petrus Na MENYANGKALI Anna Nahha 31 Mahhaleggeyakka Anna Nahha hattokna nella barra Anna Hakkoddo Hallollenna, "Yom kohha muwwiddam orro Ya henna huddo. Orrongngo nen kamma tulho, 'Yaggu palney tokka jawwa, monno hebbebbe-bebbe wal nolla kallibbo nehha-hannedda'. Zakharia 13:7 32Tabbollo iddokka, pojjakka Bag kodde, Yag ulgim yom atla Galilea."33Petrus hattokna, " Langbakka tangkohhadda widda Orrom, yayyo janna dadmemmakma widda."34Hattokna Anna Nahha labbarranna, "Yagtokya kahhe pijjangngo labbarram henna huddo memma, majjanna kukkuk mahhoy man, yoyyo AKAN MENYANGKAL Yayyo haddol wuddangngo." 35 Petrus hattokna Labbarranna, " Yayyo langbag matte Dongngag, AKU TIDAK AKAN MENYANGKAL-MU!"Tangkohhadda anna hakkoddo hallolle hawwaddekka dommo tokya nekkahha merra.Anna Nahha Kawwojjo la Getsemani36Mahhaleggeyakka Anna Nahha dukdobbadad olled he Anna Hakkoddo Hallollenna lahhaddo kangngarrangngo Getsemani manne Iyyo hattokna nella barra Anna Hakkoddo Hallollenna, " Ngoddomla hehhenna, ney Yayyo atga nohhabal lokka wojjo." 37Manne, Iyyo marrongnga nanniy Petrus monno hekka dungngo annanney Zebedeus Ollen, manne Iyyo halleggenan nammilla monno mayyilla atte. 38Mahhaleggeyakka, ne Iyyo hattokna labbarradda he iyyo, " Atteg namma yilla hingngo, dukbanna hammerranne nammatte bappoddan. Engngang ngolla hehhenna mo engngakngo BERJAGA-JAGA Ollegga."39Manne, Iyyo naddikkorro hokkingngo, manna SUJUD dukna ngorranna la tanna monna kawwojjo, Hattokna, " Bappag, banna dadhe, langbakka yinna mayyilla ka abnalli Labbarrag. Tabbollo iddokka, abhekkangngo nehhakab atteg, tabbollo kahhennengngo hakkab Attem."40Mahhaleggeyakka, ne Iyyo nemmenan banna mayyo nella barradda he Anna Hakkoddo Hallollenna manna dukkid he iyyo tongrodda majjur. Ma mokka, ne Iyyo hattokna labbarray Petrus, " Man nenne, yom jam dadma BERJAGA-JAGA ollegga Yayyo maddenna ihha JAM? 41BERJAGA-JAGA monno kawwojjok tannam neyyom abbum kannad neddallo la hajjodde. ROH MEMANG PENURUT tabbollo nakka biyyo lojja."42Anna Nahha hallakko piknan nep pahhaddu wanna manna kawwojjo, Hattokna, "Bappag, mayyiyyo janna dadma hilpongngo helle nehhongngo Bag innun, hakkab Attem kalla nekkadad." 43Haddakka pig, neiy banna mayyo manna MENDAPATI he iyyo majjur orrongngo hemmattadda nabbutto hingnguyka. 44Manne, Iyyo na ujja kadda he iyyo, manne Iyyo hallakko piknan, manna kawwojjo nehhaddol wakkangngo, hannewwed hehhattok kahha merra.45Mahhaleggeyaka nenna Anna Nahha balnan nella barra anna hakkoddo hallollenna mahhattokna, "Majjurrumka nebba henna monno hawwol allamka. Ittekya, rahna reh dohhekka ma Anna Kaddad To newwoddanka la limmadda to dokjalla. 46 Koddemka, maddakka kadda hallakko. Itte, tokka wowwa Yayyo naddoh hekka."Woppadan na Anna Nahha47Mattongro honna na Anna Nahha banna hannewwe, Yudas, hawwu wal hekka kabbul dungngo anna hakkoddo hallolle nemmaddad. BERSAMA-SAMA DENGAN DIA, KERUMUNAN bokkolla to dangnga taggalla kitto monno pal toddo, walhella IMAM-IMAM KEPALA monno TUA-TUA BANGSA ITU. 48Nebba henna, ne iyyo kawwoyya na Anna Nahha nawwod he iyyo tadko, hattokna, "Garran nehha uddokkag, iddokka ne Iyyo, ne Ikka woppay yakka."49Yudas naddohhe-dohhe nella Anna Nahha monno hattokna, " SALAM, RABI!" May Yudas na Uddokkayya. 50Anna Nahha hattokna labbarranna, " TEMAN, rayyinka nehha maddongngam."Mahhaleggeyakka hetto dangnga dohhekka daddi, MELETAKKAN limma la Anna Nahha, madda Woppayya.51Ma, itte, hawwu wal nella jongngadda ka ollen na Anna Nahha MENGULURKAN TANGANNA, ting habbalya nak kittonna, manna kaddukkon na anna wit anna limmanna nenna IMAM BESAR, manna kattuplonan nakka tilna. 52Mahhaleggeyakka, Anna Nahha hattokna labbarranna, " Hoppen nakkittom lahhoppenna, orro tangngadda tamma kitto dammatte wangngo tamma kitto. 53Monnewal, yom hangngaddam janna dadma neyyayyo bagreinowwa labbarra Bappag, manne Iyyo, nemmemma, nawwoo karreh kabbul duyyo PASUKAN MALAIKAT net Tuttug? 54Tabbollo, ahha nyiddommolna nollong nganna Hurratta Hor banna bonngo nekka wennengngo naddad hennehonna?55Atna rahka longngangngo, Anna Nahha hattokna labbarra hetto dangnga,"APAKAH nahha merra gobbangngo yom tokka rebbo yom lohho wangngo kitto monno pal toddo nebbam woppawwa Yayyo? Ihha loddo-ihha loddo, Yag ngoddowwa MENGAJAR la BAIT ALLAH manne yom jam woppakmawwa Yayyo. 56Tabbollo iddokka, tangngadda hiddaddad tannam he hurratta he anna wit anna limma kanna bonkadda." Mahhalegge yakka, tangkohhadda he Anna Wit Anna Limma da Ujjakanka madda palla laddag.He Kappa Rehha Yahudi MENGHAKIMI Anna Nahha57He iyyo dawwoppayya na Anna Nahha Damma Rongngan labbarray Kayafas, SANG IMAM BESAR, haddodda he toppewwe ukpatta monno he TUA-TUA eddo hakkawudda makkohha. 58Molka, Petrus naddokkun na Anna Nahha walla dikkorro duk lakka jongnganna na ummannay IMAM BESAR. May, Petrus nattamma, ngoddo dongngad he PENGAWAL nettut itteyya nohha balna.59Nebba henna, he IMAM KEPALA monno tangngadda SANHEDRIN mayyeggadad hannewwe pollekka nella barranna Anna Nahha tannam kannadad dollun jalla mattenna Iyyo. 60Tabbollo iddokka, he iyyo janna dadma dakkollen magba dangngay hetto kawwo hattok pollekka kamnemmengngo. Mahhaleggeyakka, nedduu hetto kahhudda, 61 mahhatokda,"Yinna to hattokna, 'Yag dadwa heggarran na BAIT ALLAH magha kodde habbalya nella tol loddo.'''62Mahhaleggeyakka, IMAM BESAR koddenan dedde mahha tokna labbarra Anna Nahha,"Manne Yoyyo jammang habballehhakmam? APA YANG ORANG-ORANG INI SAKSIKAN TERHADAPMU?" 63Tabbollo, Anna Nahha engnga donna kaddonna. Mannenna, Imam Besar hattokna labbarra Anna Nahha, "Yag Harrog wangngo ngarranna Mangngak lang kammorho tannam neyyoo kamtok gammad labbarramma yamma, manne Yoyyo ADALAH MESIAS, Anna Mangngaklang?" 64Anna Nahha hattokna Labbarranna,"Yom pojjakka bamtok dagya. Tabbollo iddoka, Yag tokya labbarram mahhaleggeyya wal nebba henna yom AKAN MELIHAT Anna Kaddad To ngoddo lattabbarra kawwanna kahhodda maddetta Prehhanna, manna mayyo lappon awwangngo la langto."65Mahhaleggeyakka, IMAM BESAR hirrayya nakka lebbenna mahha tokna,"ne Iyyo na MENGHUJAT!APAKAH LAGI PERLUNYA PARA SAKSI? Itte, nebba henna yom rongngo dagyakka HUJATANNYA. 66Ahha nyinna pahha ngaddam?" Hee kappa rehha Yahudi dabballehha, "ne Iyyo nattubbanne hibba jalla matte."67Mahhaleggeyakka, he iyyo datta rumnan na Arronna madda Jurrayya. Mahha waddekka Dakkapokkan. 68Mahhe pattokda, "BERNUBUATLAH TERHADAP yamma, hee MESIAS; garra nen kappalluw ney Yo?"Petrus Janna Ngokman na Anna Nahha69Nebba henna, Petrus ngoddo lahha balhod mannen nahhawwu mawwinne tolla umma nemmen banna maa labbarranna mahha tokna, "Yo alla ollem dug Anna Nahha, nenna to Galilea." 70Tabbollo, Petrus MENYANGKALNYA la arrodda he iyo tangkohhadda, hattokna, "Ya jag tajjak mayya appan neppahha newwem."71Mahhaleggeyakka Petrus lohhongngo la binna bokkolla, mawwinne la umma hawwaddekka da itteyya iyyo mahha tokda latto dangnga nokka nongngo habbal,"Yinna to olle juwwadda he Anna Nahha wal lan Nazaret."72Ma, haddakka pig Petrus MENYANGKALNYA banna harro, "Yayyo jag tajjakmayya nenna To."73Jamma dekma, hetto kaddedde nonno daddoh hekkayyay Petrus mohha tokda, " Nattenna yo alla ADALAH SALAH SATU wal hella iyyo orrongngo LOGATMU ibbam hiwrow."74Mahhaleggeyakka, Petrus hallegge nanka MENGUTUK manna harro, hattokna, " Ya jag tajjakmayya nenna To." Ma, kodde ngod yanna mayyallo banna kuk. 75May, Petrus appe nenanka hattok nanna Anna Nahha, " Majjanna kukkuk mahho namma yallo, yoyyom MENYANGKALI Yayyo haddol wuddangngo." Mahhaleggeyakka, ney Petrus lohhongngo manna huu hammilla hingngo.
Chapter 27Anna Nahha La Arronna GUBERNUR Pilatus

1Nebba henna, ba arron nakka huddo, tangngadda IMAM KEPALA monno he TUA-TUA BANGSA ITU madda jekke pohto dobba nettutna na Anna Nahha tut hannaddun jalla mattenna Iyyo.2Mahhe, iyyo dappingngon na Anna Nahha, madda marrongngan molka Woyya labbarra GUBERNUR Pilatus.Yudas Hammatte Wuddagnan3Manney Yudas, kallokkayya na Anna Nahha, na itteyya nenna Anna Nahha dahhakka naddun jalla, neiyo nahha ngadda wallin makkag habballid tol kabbul kabbollo ommahha rarra labbarradda IMAM-IMAM KEPALA monno PARA TUA-TUA, 4hattokna, " Yag jalla wakka orrongngo bag kallokka yakka natto jakka mangjallanna." Tabbollo iddokka, he iyyo pattokda, " Appan urhonna neyyammal iyyo? Nehha urhommun!" 5Manney, Yudas nawweglad hekkabbollo ommahha rarra neddallo la BAIT ALLAH manna jodka hohho. Ma molka, neiyo hallakko nanka manna terrongngo wunna.6Tabbollo iddokka, IMAM-IMAM KEPALA dappittoy hekkabbollo-bollo ommahha rarra mahha tokda, " Janna tenna nekma nebbojjollay dallo la PERBENDAHARAAN orrongngo yiyyo bawwol ruttoyya." 7Mahhe, iyyo dajjekke happohto dobba ma iddoyka he ommahha, mahhe iyyo dakkah tanna tokka tagngo peppek wurro nehhaddo ratte tut to ihha nuhha. 8Iddok orronna, nenna tanna wenneddan ' Tanna DARAH ' duk henna loddo.9Manne hennenna, nabbon ngokka appan nehha tokkanna anna wit limma Yeremia: "Mahhaleggeyakka, he iyyo jekkeddad tolkabbul kabbollo ommahha rarra. Iddokka nawwol tut Polla Tonna neppa ta mowwa dakka kattut hetto Israel. 10He iyyo dawwad tolkabbul kabbollo ommahha rarra nekkah wangngo tanna tag peppekka wurro, kahhengngo nam Mor pappa rehha mowwanna labbarrag. " Anna Nahha monno GUBERNUR Pilatus11Nebba henna, Anna Nahha dedde la arro GUBERNUR may GUBERNUR kappattangngo Labbarranna, " Manne Yoyyo RAJA to Yahudi?" Ballehhanna Anna Nahha, " Ngo, hammerra nehha tokkim." 12Tabbollo iddokka, manne Iyyo DITUDUH OLEH IMAM-IMAM KEPALA DAN PARA TUA-TUA, ne Iyyo janna ballehhakma appa angngo. 13Mahhaleggeyakka, Pilatus hattokna Labbarranna, " Manne Yoyyo jam rongngokma banna dangngallay he iyyo badda hajjallaw Yoyyo?" 14Tabbollo, Anna Nahha janna ballehhak mayyay Pilatus, langba tut hawwu ak pahha jalladdan maddukkin nenna GUBERNUR manna haddu-du bangngarra.Pilatus GAGAL MEMBEBASKAN Anna Nahha15Nebba henna, nebba dukjuwwan nalloddo RAYA, GUBERNUR naddommanne pallohho nettud to dangnga, hawwu tolla gol nehha kab attedda iyo. 16Nonna rahna, he iyyo manghawwu tolla golda hattajja to dangnga, nehha welkadda Barabas.17Manne, mahhe to dangnga badda makkohha, Pilatus kappatta nad nella barradda, " Garran nehhakkab attem neppalohhog, Barabas moy Anna Nahha, nehha wewwalkay KRISTUS?" 18Orrongngo, Pilatus nattajjayya nebba IRI, he iyyo dawwonnan na Anna Nahha labbarranna. 19 Mannebba tongronnay Pilatus ngoddo la KURSI PENGADILAN, arra wenna hangngodnan li labbarranna, " Abbum raykangngo appa-appangngo nella barranna to tenna. Orrongngo, yag mayyilla mowwakka nettut dangngalla nebba henna dallo la pahha ngadda orrongngo Iyyo."20 Tabbollo iddokka, IMAM-IMAM KEPALA monno PARA TUA-TUA dahhaddongkod to dangnga nekka reyyay Barabas mahha matteyya na Anna Nahha. 21GUBERNUR kappattanad nella barradda iyyo, " Gennen hekka dungngo to nehhakab attem pallohhoyya nettuttum yom? Mahhe iyyo, dabbal lehha, " Barabas !" 22Pilatus hattokna labbarradda iyyo, " Nebba hekkanna, appa nehhongngo harraygun nenna Anna Nahha, nehha welka KRISTUS?"Mahhe ik kohha pattokda " Terron Iyyo "23May, Pilatus kappatta nan, " Appannen? Ne Iyyo narray mowwangka appan jakka dohha?" Tabbollo iddokka, he iyyo dakka wullo reh bokkolla piddo, " Terron ne Iyyo!" 24Manney Pilatus banna itte ne iyyo bajjanna pohtonne appa angngo, hallegge nennan nahha tangngo, ne iyyo jekke nan weyyo manna bahhay limmanna la arro netto dangnga mahha tokna, " Ya jag jallak mawwa tutna yinna ruttonna natTo. Nettut nemmun dum!"25Ma, tangngadda hetto dabballehha, " Narruttonna bannen orro yammak monno he annalma yamma!" 26 Mahhaleggeyakka, Pilatus nappa lohhoyyay Barabas nettutda he iyo mappojjakka badda palya na Anna Nahha, Pilatus MENYERAHKAN Iyyo nekka terron.TENTARA Pilatus Datterre Haddu Terre na Anna Nahha27 Mahhaleggeyakka, he TENTARA GUBERNUR damma rongngan na Anna Nahha la umma haddonna GUBERNUR manna kohhay tangkohhadda he PASUKAN Romawi killorran ne Iyyo. 28He iyyo dallaggattanad kallebbenna Anna Nahha madda hajjokkon JUBAH UNGU Labbarranna. 29Ma, pojjakka badda mayyannangngo ha ollengngo hawwu heglo hattarra, he iyo dahha jokkonan lakka tokna na Anna Nahha, haggannawwul la limma Kawwannanna, madda kawwojjo la Arronna, madda terrekkayya Iyyo, nehhatokda, " Tabe, RAJA to Yahudi!"30He iyo Dattarumya, dajjekkeyya nenna wul, molka badda palya nel Lakkatokna. 31 Mappojjakka he iyo badda Terrekkayya, he iyo dallugroyya nenna JUBAH UNGU walla Anna Nahha, madda tahhabalnad Kallebbe dagna, madda Marrongngan hallakko nekka Terron.Anna Nahha Terrodan32KETIKA PARA TENTARA ITU KELUAR, he iyo daddukkin nahhawwu kabban walla Kirene kangngarrangngoy Simon. He iyo da MEMAKSA Simon neddettoyyanna yay haddallo Anna Nahha. 33Mahhe iyo badda duk lahhawwu haddo kangngarrangngo Golgota, YANG BERARTI " Haddo Rikkattok ", 34he iyo Dawwon ANGGUR UNTUK DIMINUM pahha kohhadda nekka poddu, mappojjakka banna jelya, ne Iyo janna wawwakma innun.35Mahhe iyo nebba tongrodda badda terron na Anna Nahha, he iyo dabbawwe-bawwenad Kallebbenna nolla jongngadda he iyo DENGAN MEMBUANG UNDI. 36Mahhaleggeyakka, he iyo ngoddoddad madda Hattettun walno.37Mannellappon Kattokna, he iyo MEMASANG TUDUHAN Labbarranna, " Ikkayyi na Anna Nahha, RAJA to Yahudi."38Walno, neddu to bokkalla patterro haolleddan na Anna Nahha. Nahhawwu lattabbarra kawwanna mannahhawwu lattabbarra kalle. 39Mahhetto kappallakka MENGHUJAT DIA SAMBIL kiddu-kidkad kattok, 40mahha tokda, " Yonne kahheggarran na BAIT ALLAH mamha kodde habbalya nella tol loddo, SELAMATKAN Pollatto daggum!Manne Yo ba Annay Mangngak Langkaw, burruw walnella yay haddallo."41Kahhe dommolnan IMAM-IMAM KEPALA, BERSAMA AHLI-AHLI TAURAT, DAN PARA TUA-TUA terrekkayya na Anna Nahha, nehha tokda, " 42 Ne Iyo MENYELAMATKAN tohha waddekka, tabbollo Iyo janna dadma MENYELAMATKAN Polla to Dagna. Manne Iyo ba RAJA Israel, hallokkon Iyo nabbur walla yay nehhaddallo nebba henna manne iddangngo kadda hattenna Labbarranna.43Ne Iyo nappa tenna labbarra Mangngak Lang, mahha lokkon na Mangngak Lang MENYELAMATKAN nebba henna, JIKA ALLAH banna kab Attekan. Orrongngo ne Iddag hattokna, ' Yayyo Anna Nagga Mangngak Lang.'''44Mahhe to bokkalla neppa terro haolleddan ne Iddommol Natterrekkayya.Mattenna Anna Nahha45Nebbahenna, walla JAM KEENAM, kappogto nettangkohhanna nenna tanna, duk la JAM KESEMBILAN. 46Nettan kattut, PADA JAM KESEMBILAN, Anna Nahha nangulro SUARA KERAS, Hattokna, " ELI, ELI, LAMA SABAKHTANI?" YANG ARTINYA, " Nungngangarrag, Nungngangarrag, abbanne Yo man ujjakagga Yayyo?" 47Ma, hehhawwaddekka wal holla iyo nekka dedde nohha bal, he iyo nebbadda rongngoyya, he iyo pattokda, " Yinna To kammakko nanniy Elia."48TIBA-TIBA, hawwu wal nolla jongngadda palla nan, manna jekke BUNGA KARANG, hammeggellan wan ANGGUR mayyegge, manna pingngonen la hawwu nawwul, manna won la Anna Nahha kanna innun. 49Tabbollo iddokka, hekka dangngakalla hattokda, " Madda kadda itteholla, APAKAH Elia namma kaddo UNTUK MENYELAMATKANNYA." 50Manney, Anna Nahha nangngurro nalliyyo karreh woddik manna woyyakka Nawwadnya.51Ma, itte, TIRAI dallo la BAIT ALLAH maddipko dakduyyo, wal detta duk wawwa, manna pontanna geddongngo, mahhe wat-wat nawwokkay. 52He ratte-ratte mawbuggerray, ma dangngay polla todda to murrahha kammatte mowwakka DIBANGKITKAN. 53Ma, pojjakka lohhongngo walla ratte-rattedda, pojjakka KEBANGKITAN Anna Nahha, he iyo tammadad lahha ronna murrahha madda pattingngo wudda la arro to dangnga.54Nebbahenna, KRPALA PASUKAN, mahhe iyo ka ollen hammattarradan na Anna Nahha, mattongrodda badda itte geddonna pontanna molka tangnga-tangnganna hikka daddi, madda kabboh teppijja mahha tokda, " Nattenna, ne Iyo anna Mangngak Lang!" 55Nehhabbal, ned mawwinne dangnga ka itte wal marro, kaddokkun na Anna Nahha walla Galilea nettut MELAYANI DIA. 56Mannella jongngadda nennen Maria Magdalena, Maria inyyannay Yakobus monney Yusuf, molka inynyadda walhe annannay Zebedeus.Anna Nahha Tannoddan57Mannenna loddo banna arrongngo huddo, nemmen banna mayyo hawwu to potte walla Arimatea kangngarrangngoy Yusuf, YANG JUGA TELAH MENJADI anna hakkoddo anna hallolle Anna Nahha. 58Ne iyo hallakkonan dukkinniy Pilatus manna karreyya na karroggonna Anna Nahha. Ma mokka, Pilatus napparehhay tannam nakkaroggonna Anna Nahha kawwoyya labbarray Yusuf.59Ma, Yusuf najjekkeyya nakkaroggonna Anna Nahha, manna Kabborron wan kabba LINEN kammurrahha, 60manna Bojjollayya dallo la ratte kabbangngo, MILIK SENDIRI, neppa pojjanakka hakkojja nella BUKIT BATU. Ma mokka, Yusuf nahhageggallan hawwu nawwat bokkolla nella binna ratte manna hallakka yellangngo.61Ma, athabbal, nen Maria Magdalena monno Maria hawwaddekka nettongrodda ngoddo nella arronna nenna ratte.Ratte Anna Nahha DIJAGA62Nelloddo hakkittangngo, nelloddo bappojjakka haggonnangngo nettutna SABAT, IMAM-IMAM KEPALA monno tokka wohhokka dakkohhanay nella arroy Pilatus. 63Mahheppa tokda, " Mori, yamma appeyya BAHWA KETIKA SI PEMBOHONG ITU nammorhoppo, ne Iyyo nengngo bawwenna, ' Neppojjakka tol loddo, Yag kodde habballikwa.' 64Orro iddokka, preha pokka layyakka tannam nenna ratte DIJAGA dukkin nenne loddo kattolngo, KALAU-KALAU Anna Hakkoddo Hallollenna rogga makkadda modda Keddun, mahha tokda labbarra to dangnga ' ne Iyo nakkodde mowwakka walla jongnga tokka matte.' Ma, PENIPUAN yikka mur yiyyo narreh jaddohhakma walnekka ul.'65Pilatus hattokna nella barradda he iyo, " Yom mang PENJAGA. Hallakkom, JAGALAH kahhennengngo nehha tajjam." 66Molka, he iyo hallakkoddad madda MENGAMANKAN nenna ratte olled he REGU PENJAGA, molka MENYEGEL wat ton ratte.
Chapter 28PERISTIWA KEBANGKITAN Anna Nahha

1Nebbahenna, SETELAH SABAT, tongrongngo banna arrongngo maggakkahha, nekkawungngaloddo nemigne, Maria Magdalena monnoy Maria hawwaddekka hallakkoddad nekka itte nenna ratte. 2Ma, ittekya, neddaknenanka tabbuhto tanna kabbokkollakalla orrongngo MALAIKAT namMor burdad walla Hoylo, nemmaddad madda geggallad hewwat, mammokka ngoddodad lapponna.3Mattadda nahhamerranne nallollokka makka kallebbenna kakkangngo hammerranne habbong. 4Orrongngo nakkaboh labbarranna, he iyo kahhamattarran karrekngo manna dakne hammerra nenna tokka matte.5Mannenna, MALAIKAT hattokna nella barradda hemmawwinne, " Abbum kabbohka orrongngo ya bagtajjayya manneyyom bammayeggan na Anna Nahha nehhapojja mowwakka hatterro. 6Ne Iyo jannekman yiyiyyo orrongngo neIyo nakkodde mowwakka nahhamerrakka atpa Tokna. Makkanemme, ittekya haddo neIyo eddomajjurna. 7Mallewwarramka hallakko makkam tokdad he Anna Hakkoddo Hallollenna manne Iyo nakkodde mowwakka walla jongnga tokka matte, ma ittekya, ne Iyo na ulneggim la Galilea. Nohhabbal, yommim itte kayya ne Iyo. Hammattarrakin, yag pojjakka bag tokya labbarram."8He iyo damma lelewwarra ujjakkan nenna ratte nekkabboh monno SUKACITA bokkolla; manna pallayyo nekkagtokya nellabarra Anna Hakkoddo Hallollenna. 9Ma, itte, Anna Nahha naddukkid he iyo mahhatokna, " Tabe!" Ma mokka, he iyo nemmed badda mayyo labbarra Anna Nahha, kettenan Nawwitna, manna Kawwojjon. 10Mahhaleggeyakka, Anna Nahha hattokna labbarradda he iyo, " abbum kabbohka; hallakko mokkam tokdan he olle Beggu nek kahha lakko la Galilea, manne habbal, he iyo ibbadda ittewwa Yayyo." He Tag Hattetngo Ratte DIBAYAR Nettut Pollekka11Tongrodda he badda hallakko, hehhawwaddekka kattag hammattarrangngo hallakkoddad la KOTA monno lottokdad he IMAM-IMAM KEPALA nettutkanna kaddadmowwakka. 12 Mahhe, iyo badda kohhay olled he TUA-TUA. Mappojjakka badda ngoddon, mammokka he iyo dawwo ommahha dangnga nella barradda hekka tagngo pahhorrangngo, 13mahha tokda, " Nettoknekya, ' Anna Hakkoddo Hallollenna Anna Nahha nemmaddad banna huddongngo madda Keddun nebba tongromma majjur.'14Manne tutna yi yiyyo banna rongngo nenna GUBERNUR, yamma AKAN MEYAKINKANNYA DAN MEMBUATMU TIDAK CEMAS. " 15Ma, mokka he iyo dahhibbay he ommahha madda rayyin kahhamerra neppahha nuwwa mowwagudka nella barradda iyo; mahhehha newwe daddulko hoyya nolla jongngadda to Yahudi duk henna loddo. AMANAT AGUNG Anna Nahha16Mahhaleggeyakka, kabbul dihhangngo anna hakkoddo hallolle hallakko atla Galilea, nolla BUKIT neppahha tingngo mowwa nakka na Anna Nahha nella barradda iyo. 17Manne bad tongrodda he iyo badda Itteyya, he iyo dakka Wojjon. Tabbollo iddokka, ne allad hoddi kammommo.18Ma mokka, Anna Nahha nemmen banna mayyo mahhattokda nellabarradda iyo, " Tangnga ngarra preha dawwogganka nella Barrag, la hoylo molla pontanna. 19Man nenne, hallakkomka mokkam MURIDKANLAH tangkohhanna to, pa ihhokkiy he iyo wanna ngarray Bappa, monno Annag, monno Wad Kattengngo,20hannuwwakid he iyo nettut hattennay tangkohhadda nep pappa Rehhag labbarram; ma itte kiyya, Yag olle juwwag, kohha badduk ne AKHIR ZAMAN."

Mark

Chapter 1

Ray Ulannay Yohanes Tag Pa Iho 1Yi idoka kawungana Liha Nuwanna Ana Naha, Ananna Kamawol Kamaray, 2Ana Hawede:"Itekya! Yag hawedey Pahawedeg ul walla Yo kahha gonan na larra Tutkam. Maleakhi 3:1 3Nenna linna to kawu wungo lamma roda gilro: 'Pagonan na larra dagna Mor, Hakodenan na Larrana kanna lurho.'''Yesaya 40:34May Yohanes Pembaptis tola maroda gilro mahha dukin nappa iho mol wango tut hawalngo dok jalla. 5Matang kohada to Yudea molka tangkohada to Yerusalem madad labaray Yohanes. Manne iyo nappa ihoy he iyo nella loko Yordan, hanyo ngalngo hibay dok jalada. 6Yohanes wanan loge unta molka pingo boge kalito halele tanna la bogena. Ne iyo munan kapuk mo kanena daw.7Yohanes haduknan moha tokna, "Pojaka ya nemenan Nahawu To kareh lipa rehanna walla ya. Ya jag rokak mango kawojo kataba molka halnad kaloro kopa Witna. 8Yagpa ihom yom wango we, tabollo ne iyo nappa ihom yom wango Wadka Tengngo." Yohanes pa Ihoya Ananaha9Makka dad dadka nolla lodona, Ananaha manan walla Nazaret, kalingora Galilea, manna pa ihoyay Yohanes tagpa iho nolla loko Yordan. 10Pojakka banna lohongo walla we, Ananaha iteyya nalangto habiw wango ma Wadtengngo hamera hawuka wurngo MERPATI burla Baranna. 11Mahha wunna liyo burnan walla Hoylo,"Yoyyo Anna Hamma Nawarag. Labaram Yag Engango."Ananaha hajodedan heka bolko12Pojaka nonna, Wadtengngo marongan na Ananaha lamma roda gilro. 13Ne Iyo enganna lamma roda gilro pato kabul lodongo madenna madda kaban kabolko. Ananaha enganna nolla jonga haranga utta mahe MALAIKAT hanetun Iyo. Ananaha todda talaran nalli Hanuwa Kamawol Kamaray nella Galilea14Pojakkay Yohanes balla golya, Ananaha halakonan atla tanna Galilea mahhaduk walin nalli hanuwanna Kamawol Kamaray. 15Paha dukna, "Tubakka narahna, Kalingorra Prehanna Kamawol Kamaray doheka mowakka. Jorak mahha tenag nela Liha Nuwanna!" Ananaha Pidenan hawu du ana hakodo ana halolena16Tongrona Ananaha banna palaka lahup hoba Galilea, ne Iyo itenaniy Simon moy Andreas ole benna, tongro majalad nola hoba orongo he iba tag jalla iyay. 17Madukngo, Ananaha hatokna nella barada, "Dokga Ya, Mayag hadaggim yom tag jalla to. 18Simon moy Andreas ujjakka memma dadka jalada madda Dokun.19Madukngo ne Iyo halakonan reh dikko rongo, ne Iyo ite naniy Yakobus, ananey Zebedeus, moy Yohanes ole benna, kanengo la tenna matong roda hamura hango jalla. 20Maha legeyya, Ananaha malewara nan he iyo kamakod mahe iyo ujakadad he bappada, Zebedeus nella tenna oled hetto pakka hewanna, mahha lakonan dokun na Ananaha. Ananaha hanuwa bonngo Li Preha21Lodongo, he iyo dukdad nella Kapernaum manno memma la lodo Hor, Ananaha tammanan nella uma doka wojo manna hanu wango. 22He iyo bangara dad rongoy liha Nuwanna orongo ne Iyo hanuwango hamera hawuna to kamang lipa rehanna, jada hamera rakma to pewe Ukpatta.23Nonna, nella umma doka wojo nen nahawu kaban pa poneda jakka doha manne iyo kawullonan, 24hatokna,"Ahan na galehanna Yo monno yamma, Ananaha walla Nazaret? Neyyo mam poda hamma yamma? Yag tajaw Yo bagarag. Yokka Tengngo walla Kamawol Kamaray!" 25Tabollo, ne ina Ananaha naha gagtoya, Hatokna,"Kadonna! Lohongo wal yinna to!" 26Pojakka wal yilla hajode jadoha ne ina haddu du kedon hanyongalngo kawullo wango li wodngo, lohonanka nenna hajode walla baranna.27He iyo tangkohada bangara madukngo haka patta-pata wudad iha-iha, hatokda,"Apan yiyo? Hawunna liha nuwwa bayo kabonngo lipa reha! Ne idomol dad heha jode jakadoha moda liwawa kab Prehanna." 28Malodongo, malewarra pijja nali tutna Iyo duk at hinghing tangkohanna laka lingora Galilea. Yerra mawinnena Simon motto dangalla hato gahad29Nememma banna pojakka na Ananaha oled ana hakodo ana halole yellan uma doka wojo, he Iyo tamma dad nella umaday Simon moy Andreas, oled Yakobus moy Yohanes. 30Tabollo, yerra mawinne nay Simon tongrona belenna hawol oro kalika belle, mahe iyo malewarra dad hadukin nahadanna labarra Ananaha. 31Ananaha domol nadukid monna ketenan nalim manna dukngo natulun dede. No memma maringna bungnga mo nenna mawinne he iyo hanet dad.32Kolle banna arongka hudongo, pojakka banna tamma nalodo, he iyo maronga dad labarranna Ananaha tangkohadda toka lawarra moha tamalda mortanna jadoha. 33Maha legeyya, tangkohada to laha rona hakar makoha dad nella wobbinna nenna umma. 34Ananaha hatogahad dangalla tokka lawarra tangnga ngarra hod molka wugay dangalla hajode. Tabollo idoka,35Kukman ma rro, banna yawroho, Ananaha kodenan halakko atla hawu haddo kahikongo, manna kawojo Iyo nohabal. 36Maha legeyya, Simon mohho to olenna mayegan na Ananaha. 37Kole he iyo badda dukin na Ananaha, patokda,"Tangkohanna to mayegag Yo!"38Ma Ananaha hatokna,"Madda kadda halako atla haronna-haronna hakarhongo kadoheka Neyya domol kagha dukin nolla to habal. Orongo, idoka yinna tutna .Ya bag Mawwa." 39Orok nanka, Ananaha halakonan nahiy tangkohanna kalingorra Galilea. Ne Iyo haduknan nalina nella umma doka wojoda molka wugay hehajode. To Katob hato gahad.40Maha legeyya, nen nahawu natto kahok katob nemen mayo labarra Ananaha. Ne iyo ha ohanan dekke wango witna Labarranna maha tokna,"Neyyo bam Wawaka, Yom dadiy poda hawwa ya." 41Hangada nan oro manawarra pijja, Ananaha dolora nan nallim Manna ubna haja melya nenna to hadokngo tok," Yag wawawa. Hopiy katob!" 42Walno memma, hod katobna bungay manenna to murahay katobna.43Ananaha malewarranan hawedeyya nenna to yelango manna ha apen tepijan. 44Nepa toknan labaranna," Abum hadukkan apa - apango magballa garakan tutna yiyo. Tabollo, halakow, patingon napolla tom labarra to tagha netngo, ma wokiw manuta haranga tutna togaham hengo paha reha nagimiy Musa tutna bahawuyya tadko tutda iyo."45Tabollo idoka, nenna to halakonan ma ubha dukin la arro manna talaran yinna liyo hing-hing. Ne orok nanka, Ananaha jannahil dad makka tamma hatingo wungo lahha rona hakarhongo, tabollo engango lahabal hod, laka lingora kahikongo. Tabollo, to tangnga ngarra haddo engada badda Dukin.

Chapter 2

Ananaha Hawalin mohha Togahan Natto LUMPUH 1Hilpongo du tol lodo, kole na Ananaha banna bal Lakapernaum, rongo yakka nalli ne Iyo banen la umma. 2Madukngo, dangay to kamma koha dukngo janek mangka korol, dukngo magba lahabal binalka molka haduknan nali nella barada iyo.3Madukngo, he iyo dukdan Iyo, marongan nahawu to kadubu pahha ropada pato to. 4Oro nanka he iyo bajadda dadka marongan nenna to dohe kayya na Ananaha orongo to danga, he idomol bugeradan naka wedo latutna Ananaha. Pojakka badda bugeran, he iyo haburdan naroroha haddo majurna nena tokka duk.5Ananaha banna itte dadka hate nadda, ne Ipa Tokna labaranna tokka duk,"He Bag Anag, dok jallam hawal mowadka." 6Tabollo, hawu du to pewwe Ukpatta kangodo nohabal halegge dadka dallo la ateda, 7" Aba Yinna To nemma tok henenna? Ne i podnan! Garan kadad hawalid dok jalla helengo Nakkawol Kammaray dag?"8Ananaha hawingnan tajayya wal dallo la Wadtengngo he i badda hangadda ngadan dallo la ateda, "Aba yom bam hangada hen dallo la atem? 9Gen kareh doha, tokya nella baranna tokka duk,"Dokjalam hawal mowadka', monel tokhenen,' Kodew, keketay nopom moha lakowka?10Tabollo idoka, kam tajayya Ana Kadad To namangngo li preha lapon tanna hawalngo dokjalla." Ananaha hatokna nella barra tokka duk, 11"Yag tokya labaram: kodew, keketay nopom, kambaliwka la umam." 12Nenna tokka duk hawingnan dedde, jekey noponna, mohha lakko lohongo, nella aroda tanganna to. He i tangko hadda bangara mohamma nadan Kamawol Kamaray, molka hatokda," Yamma jamma itek mahho yikka hengo!" Lewi doknan na Ananaha13Ananaha halakko pignan labarra hoba, matang kohanna to ha uh uhdad ma Labaranna, mane Iyo hanuwwa nad. 14Ne Iyo banna palakka, iteyay Lewi, ana nay Alfeus, tongro ngododan nella haddo wo wolka tok. Maha legeyya, Ananaha hatokna labaranna," Dokga Ya." Maha legeyya, Lewi dedenan monna Dokun.15Matong ronna Ananaha ngodo muyo la ummanna nenna to Lewi, dangalay to tag koha wolka tok molka to dokjalla kammu dongan nenna Ananaha tabbaliy Ana Hakodo Ana Halolena, orongo nohabal ned dangalla to, mahe iyo dokdan na Ananaha. 16He hawwu du to pewwe Ukpatta walla kalingora Kawohoka iteyya na Ananaha mu donganad hetto dokjalla molka to tag koha wol katok, he iyo kapatadad nella Ana Hakodo Ana Halolena," Aba ne Iyo manna mu dongad he tag koha wol katok molka to dokjalla?"17Ananaha banna rongoy, ne Ipa tokna labaradda," He ika jakka hoddu jadda mayegag mango to tangka lapa, tabollo he ika hodu. Ya bag mawwa jatut kamako nekmagun tokka tenna, tabollo tutdad to dokjalla." Kapatan tutna Jammu Moja in18Ana hakodo ana haloley Yohanes molka Tokka Kawohoka jammu ja in. Hawu du to madad mokka patadad Labaranna," Aba he ana hakodo ana halolenay Yohanes mo ana hakodo ana haloleda Tokka Wohoka jammu ja in, tabollo Ana Hakodo Ana Halolem majjadda mu majjada in nelka?" 19Mahha toknad Ananaha nella barada? Batongro honna nenna lakeda kabban badda olehon he iyo? Batongro hodda nenna lakeda kaban badda olehon he iyo, he iyo janna dadma badda mu mo in.20Tabollo, nalodona nemme nemen nenna lakeda kaban badda jekeyya walla jongada, ma loddo nokka he iyo bajadda mu mojja in. 21Janek mango to kadabba rayya nakka lebe memanna kamma jirakka wan kabba kabango. Bahekkanna, kadabbarra nenna kabba kabango nahirrayya kalebbe kaborango, manna bongana nareh bokola.22Majja nekmango to kabiwya na ANGGUR bayo nedallo la kalek kalitto kaborango. Bahe kanna, nenna ANGGUR nahirrayya nenna kalek kalitto malodongo nenna ANGGUR molka nakka lekna namma jirakka. Gobanna, ANGGUR bango bojjo layya nedallo lakka lek kalitto kabango."Ananaha Mornan tutna Lodo Rahngah23Nolla hawwu Lodo Rahngah, Ananaha palakka nan lamango kamogeha, tongroda halakko, Ana Hakodo Ana Halolena halege dad mangutiy wiha kamogeha. 24Maha legeyya, hetto Kawohoka hatokda Labaranna,"Itekya, aba he iyo rayin apan kajalla tutna loddo Rahngah?"25Maha legeyya Hatoknad labaradda,"Jam pewe mema hingman apan haraynay Daud ne ibanna oled hetto hamma ronganna badda dukad mokka reba? 26Aha nyinna ne ibanna tamma nedalo la Umma Kamawol Kamaray banna keten nakappa reha nay Abyatar batto Taghanet Bokola, banna mu kababa pahamma nuta, badokkan kamud hetto tag hanetngo, mawwo domod kababa hetto hella to hamma ronganna?"27Maha legeyya, Ananaha hatokna hella to Kawohoka, "Lodo Rahngah haray kadad toyya, jakka dad tokma tut lodo Rahngah. 28Manenne, Ana Kadad To idoka Namor, tutna nenna lodo Rahngah."

Chapter 3

Ananaha Hatoga Hango Lalodo Rahngah 1Manna Ananaha tamma piknan nella sinagoge, manno habal nen naha wunna to kadub hagoba nalim manna. 2He iyo hammatarra dan na Ananaha pahoran ne Iyo naha togahan nenna to nella lodo Rahngah tanam he iyo kadda dad Hawon.3Ananaha hatokna nella to nekka limmango kadub hagoba, "Dedew nella haduna." 4Manna Ananaha hatokna nella barada, " Nadad kaddo rayngo kadoha mo rayngo jakka doha nella lodo Rahngah? Pahoylon nangah monel hammatte?" Tabollo he i kadona dad.5Maha legeyya, Ananaha hammattaran nella barada hanyongango ban. Ne I namma yilla pija tutna katuna ateda. Haleggeya, Ananaha hatokna nella to kadub hagoba limmanna, "Hanyokatan nalimmam." Manenna to hanyokatan nalim manna hawingngo togahha. 6Ne orok nanka, hetto Kawohoka hawingngo yelango, halegedad puj dongad hetto HERODIAN ka goban tutna aha nyinna Hammatteyya. Dangay to kadokun na Ananaha7Tabollo, Ananaha dikko ro wunan walhella Ana Hakodo Ana Halolena labarra hoba, ma dangalla to walla kalingora Galilea, dokun Iyo, walla Yudeal, 8walla Yerusalem, Idumea, kalingora habal loko Yordan, walla kalingora Tiruswal molla Sidon, dangay to badda rongoy he pakka rejjanna Ananaha, madad nella Baranna.9Orongo dangalla hetto, Ananaha hatokna nella baranna Ana Hakodo Ana Halolena kadda hagonan nahawu natena Tutna tanam he iyo abda doheran Iyo. 10Orongo na Ananaha nahha togaha mowadka dangalla to, matang kohanna to kamang kalawa ranna hakitadad hakoh kohngo tanam kadda dad Jojayya.11Mahe wad hajode jakka doha iteyya na Ananaha, he katabadad nella Arona ma ubdakka wullo,"Yoyyo Ananag Kamawol Kamaray!" 12Tabollo, Ananaha he iyo naher tepijad nepa hiwron bagaran Iyo. Ananaha Pohtonad Kabul Duyo Ana Hakodo Ana Halolena13Lodongo, Ananaha ponenan lapon letena manna kamakod hetto ne Iyo hakab atena ka Olen, mahe idomol madad Labaranna. 14Ne Iyo pohtonad kabul du to tanam he iyo kadda dad Olen molka ne Iyo dad hawedey tut todo talaran linna, 15tanam kawod li preha tut wugay heha jode. 16Ananaha pohtoy hekabul du to : Simon ( nella baral kanna Ananaha won ngarannay Petrus),17Yakobus, anay Zebedeus, moy Yohanes, olebey Yakobus ( nella baral kadda Ananaha wod he iyo ngarra Boanerges, hiwronna" Ananad Tagur"), 18Andreas, Filipus, Bartolomeus, Matius, Tomas, Yakobus , anay Alfeus, Tadeus, Simon to Zelot, 19moy Yudas Iskariot, kahamun wat ne Iyo. Li Prehanna Ananaha kawalya labaranna Kamawol Kamaray20Maha legeyya, Ananaha tammanan nella hawu umma, kangimokka to baldad makoha nohhabal madukngo Ananaha molka Ana Hakodo Ana Halolena dukwikngo jadad mu kababa. 21He ole Benna badda rongoy tutna yiyo, he iyo madad nemma rongan Ananaha bal habal orongo heppa tokda ne Iyo janna hil wingik makka. 22Mahe To Pewwe Ukpatta kabur walnella Yerusalem hatokda," Ne Iyo ponedanka Mortanna Beelzebul!" mane Iyo wugay mortanna wango lipa rehanna kapareha mortanna."23Madukngo, Ananaha he iyo kamakod malla Baranna, maha tokna wango li tujja, "Aha nyikkanna Hajode wugayya Nahajode? 24Hawu kalingora preha ngora to hey heyna goban napolla to dagna, nenna kalingora preha ngora to janna dadma didarra. 25Manenna hawwunna umma hey heyna goban napolla to dagna, nenna umma janna dadma didarra.26Manenna hajode kodenan goban napolla to dagna molka hey heyna, ne iyo janna dadma didarra, tabollo hadukka nanka na ngaranna. 27Janek mango hawu akto kadad tamma nella umma to ka kulho mokka ma ub nakka rebonad hapotenna, helengo pingo ulun nenna to kulho, ma ubna dad ne iyo banna karebonan na ummanna."28"Yag tokya kahe pijango labaram, tangkohadda dokjaladda ana kadad to dad hawalid, matang kohada mapod heppa tokda. 29Tabollo idoka, garan kapodya Nawad Tengngo janna dadma hawalin, helengo jalana orongo dokjalla jakka man dukango." 30Orongo, hetto Pewwe Ukpatta hatokda,"Ne iponedan mortanna jadoha." Olebe Pijjanna Ananaha31Maha legeyya, inynya mo olebenna Ananaha madad madda dede kahabal hod. He i hawede dad to Labaranna ub dakka Makon. 32Kangote to tongroda ngodo kiloran na Ananaha mahe ipa tokda Labaranna,"Itekiy, Inyam mo Olebem ned lahabal hod mayega Dag Yoyyo."33Manenna Ananaha nabahay Iyo mahha tokda, "Garan na Inyag mo Olebeg?" 34Maha legeyya, ne I nakka durray hetto kangodo Kiloran maha tokda,"Itekya, yi ina Inyag monno Olebeg! 35Orongo, bagaradon karayin hamoda habenna Kamawol Kamaray idoka Angwug, molla Winneg molka na Inyag."

Chapter 4

Lituja Tutna Katodongo 1Ananaha halegelnan todo tala ralngo nela barra hoba. Makohadad kapongin na Ananaha to danga dangada kadangala madukngo ne I ponenan dalo lahawu tenna manna ngodo nella pon hoba. Mahe to danga nedla tanna yara, labarra hoba. 2Mane Iyo hanuwwa nad he i tutna tangnga tangana wango lituja lituja. Dalo la liha Nuwanna, ne Ipa tokna labarada.3Rongok! Nen nahawu to todongo halakonan todongo. 4Ma dadnanka, neba tongrona ne i banna todongo, hawu du win kanaddad nela hup larra, mahekka wurngo madad, ma mudad. 5Hawadeka wal kanaddad lapon tanna kamang watna jakka danga tanana. Hewin malewarra pijja bada buklo orongo nata nana janna kidma.6Kole na matta lodo banna reh banaha, heha todo maleledad orongo janek mango kalartoda, hepa todo mayara dadka. 7Hawadeka wal kanad dad lajonga tarra. Maha legeyya, yay matudad harewud heha todo dukngo mate, mahe hawoka jadda wokmango wuna.8Tabollo, hawadeka wal kanaddad nela tana kadoha momang wuda, matudad, reh bokolo nan, dukwikngo kolengo ha tolkabul wudango dangada, nomo kabul wudango dangada, dukwik hangah wudango dangana." 9Maha lege yakka, Ananaha hatokna,"Garan kamang katilna rongo wango, ina rongo wakanka!"10Badukin rah mehanna Ananaha, tokka dohe Kayya, oled hekabul du ana halerona, kapata dad Labarana tutda he lituja lituja. 11Mane I balehanad iyo," RAHASIA Kalin gora Preha Kamawol Kamaray dawo mowa gunka labaram. Tabolo idoka, nela to hawadeka, tangnga banaka haduk mowadka wad dalo la lituja - lituja, 12tanam," Magba dadka ite, he iyo iteya magba jada tajayya; magba dadadka rongoya, he ida rongoyya majadda pewekman. tanam he iyo abda joran moda hawalin.''' Yesaya 6 :9- 10 Hiwrona tutna Win dalo la Litujana Tag Todongo13Maha legeyya Ananaha hatokna labarada," Yom jam pewekmad tutda hi lituja? Aha nyinna yom dad pewed tangada he lituja ? 14Nena to tag todongo todonan linamor. 15He iyo tokka naduy nella hup lara, hadoda lina morda do tododan. Tongroda he i bada rongoyya, nememma naha jode banna mayo monna karaman linnamor patododa hela iyo.16He domolna, he ipa todola la tanna kaha wat idoyka to karongonan nalinna mor kamma lewara hibayya wango muraha. 17Tabolo idoka, he iyo jana kalartokma dalo lapola to dagna mahokpen madenna. Maha legeyya, mabba nemmenka mayil lanna molka butonna orona nena linna mor, he i malewara dad kanad.18Makka hekalngo, kanad lajonga tarra. He iyo to karongo nan nalinna mor, 19tabollo hangadan tutna pontana, tutna dada rango hapote, molka dangada hakab ate heka tamma nad lajongana nena liha nuwa manna manoko madukngo ne i janekmango wuna. 20Tabollo, he ipa todo la tanna kadoha he idoka karongo nan nalina mor, hibayya, ikamang wuna, tol kabul wudango, nomo kabul wudango, ngah wudango." Lituja Tutna Apwe21Lodona, Ananaha hatokna nella barada," Na apwe jangod kakya lakabna hawu kab katonga molka lakab hado majur? Manenna apwe badokkan bojo layya laha donna apwe? 22Orongo, janek mango kabuny japahha dedo. Hedomolngo, janek mango apa ango haka buny orongo heyyo hatingngo hoy. 23Bane kango kamang katilngo rongo wango, magba ina rongoka!"24Lodongo, Ananaha hatokna nela barada,'Hammat tarakin apan yom harongom. Ukro yom hawam idomol ha ukro wada labaram, mane pikhongo hatabba dagim labaram. 25Orongo garan kamangngo, ne ida wopidon, tabolo garan jakka mangngo, magba apa don kanengngo labaranna jekedad walla barana." Lituja Tutna Win26Maha legeyya, Ananaha hatokna," Kalingora preha Kamawol Kamaray hameranne nahawu natto kahoba rango win la tanna. 27Neka hoba rango majur mo kodenan hudo lodo, mahe win lohonan natibna monna mattu. Neka hoba rango janna pewekman aha nyina dadna. 28Nena tanna wu dagne kaknan. Kawungana tibna, lodolna wolana, lodolna wihana kamogeha nedalo la wihana. 29Kole he wihana kamogeha nara rangka, nena to ropo dadka orongo narah mangut dukinka." Lituja Tutna Wat SESAWI30

31Nena Kalingora Preha Kamawol Kamaray henena wat SESAWI pahobbarra la tanna, magba he win kahoda moraha tangkohada win lapon tanna, 32tabolo bahobbarakad, he win dabuklo ne madda dad reh bokolo ubwalhe tangkohada hawoka lamango, manna palohoy kahanga kahanga bokola madukngo heka wurngo lalangto dad rayngo hodu neha madna."33Neba wango dangalla lituja kahengo ne, Ananaha haduknan nalinna mor nela barada, dokun apan he ipa rongoda. 34Ne I janek mango banna hanewe labarada tutna hawuna lituja, tabollo ne I pahiwronan tangkoha kadda nela barada Ana Hakodo Ana Halolena. Ananaha Hakadonan na Kapote Bokolo35Manonna lodona, banna arongka mamalo Ananaha hatokna labarra Ana Hakodo Ana Halolena," Madakka kada halako atla habal hoba," 36Pojakka ha ujakad hetto danga, he iyo marongadan na Ananaha da olen tamma nela tenna hadonna Ananaha. Mahe tenna-tenna hawa deka Olen. 37Malodongo, dadnanka kapote bokolo mokka wullo bokolo yublon natenna dukngo nenna tenna domol bonngo we.38Tabollo, Ananaha nen dalo lakab tenna, majur lapon kope. Mahe iyo Hakodedan maha tokdan Labaranna,"Ha Bappa, Neyyo Jamha Ngada hingman ne itango ba matedan?" 39Maha legeyya, Ananaha kodenan manna kayakan narereha, maha toknan nabon,"Kadona! Kadonawka!" Manenna rereha ngahnan manna kadona tepija.40Maha legeyya, ne Ipa tokna labarada," Aba yom mamkaboh? Neyom janekma hongo hatenam?" 41He iyo kaboh tepija mahha newe dadka iha-iha,"Yi Iyo garanen? Kapote bokolo domol nela bon liwawa Labaranna!"
Chapter 5

Hawuna To walla Gadara Halogayya walla Hajode Kabokalla 1He iyo dukdad lahabal hoba, nola kalingora to Gadara. 2Ananaha banna bur walla tena, nememma nahawuna to walla rate habonda mortana bokalla toboka nan Ananaha.3Ne iyo engana nemme la rate-rate. Janek mango to kadad pingo pin, magba kaloro boh. 4Orongo, ne i walhe nakka ba pingonad witna kaloro boh, tabolo ne iyo pohtoy kaloro boh monna kipuy toganna. Janek mango hawu akto kakulho tepija popan.5Hudo lodo, ne ika wullonan nela rate mo nemme la letena monna hapota wudagnan napola tonna wan wat. 6Nena to banna iteyakka na Ananaha walla diko ro, ne i planan ma ubna kataba la arona Ananaha.7Lodongo, engana kawullo wango lika wodkalla ne ipa tokna, "Apan katona ya monno Yoyyo, Ananaha, Ana Kamawol Kamaray Kahoda Madeta? Yagha ohan Labaram wan ngarana Kamawol Kamaray, abum hamma yillawa yayo!" 8Orongo, Ananaha natok mowa yakka labaranna," Lohongo wal yilla to, he mortana jadoha!?9Malodongo, Ananaha hatokna labarana nena to,"Garag ngaram?" Mane i balehanna,"Ngarag Legion orongo yamma bamma danga." 10Ne i nahadu hadu ha oha nela bara Ananaha abda wugay walnolla kalingora.11Nohabal ned kalibo bokolo way tongroda mu nella bara letena. 12Halegeyya, he mortana jadoha ha oha dad labara Ananaha, hatokna," Hawedemma yamma hela way kamma tama nela way." 13Ananaha nangon. Ne ork nanka, he mortana jadoha halakodad tamadad he way. Heka ngoteda dangalla tadkatut ned du rata pla nela bara lingo duknela hoba, madukngo bullo nedalo la hoba14Maha legeyya, kayaway he way pla la dagdad mallo hadukdan laha rona hakarho mo atwal laharonal. Mahetto lohodad ka iteya apan kadad mowa. 15Mahe to madad labaranna Ananaha ka iteyya newanna haponeda mortanna jadoha, ka ana prehaniy legion, tongrona ngodo, na takka lebbe, mane balka doha. Mahe idomol dukidka kaboh.16Mahe ika tajayya nekadad, hadukin nela to aha nyinna ne banna dad nella to haponeda mortana jadoha matut walda he way. 17Mane orona, heto halege dadka kareyya na Ananaha kanna yelan nona kalingora.18Maha legeyya, nena Ananaha batong rona pone lapon tenna, to wanana haponeda mortana jadoha ha ohadad tanam ne i kanna dad marongan na Ananaha. 19Tabollo, Ananaha janna wawakman, tabollo hatoknan labaranna," Baliw labara olebem. Hadukin nela barada tangngada haray mowanag Namor labaram Namor banna dohag ate labaram." 20Madukngo, nena to halako nanka manna halegeyya hadukin hela tola Dekapolis tutda heka dangalla haray mowanna Ananaha labaranna. Matang kohana to madda bangara. Ananay Yairus Hatolkon manna mawinne Habowodda Hatogahan21Ananaha banna palla pido wango tena athabal, to danga makoha dad nela Baranna mane Iyo nonla bara hoba. 22Manena hawu kapareha uma doka wojo kangarangoy Yairus manan ma pojakka banna iteya na Ananaha, ne ika huglonan la koko Witna. 23Mane iyo ha oha tepijanan nela bara Ananaha, hatokna, " Ana mawinneg kamorahappo hokmo namate. Mawaw kamhamma ringgan LImmam labaranna tanam ne iyo kanna dad togaha mona morho." 24Manena Ananaha halakonan oleniy Yairus. Ned dangalla to kadokun na Ananaha modda Kapongin.25Manen nahawu mawinne ha bowoda kabul du donna madena. 26Ne iyo nahadu duma yilaka dangay to tangka kalapa, manna pojayka tangkohada dagna, tabolo janek mango gonna manna hadana rehnakka jadoha. 27Pojakka banna rongoya tutna Ananaha, nena mawine duknan na Ananaha wal lakka bedo lajonga hakohngo to manna todonan Naborna.28Nena mawine hatokna," Neya bag dad kawwa todonan Nabor nekakna, ya togahha negun." 29Walno mema nabowona ngahnan manna podan na ihna togahha mowakka walla hodna30Ananaha hawingnan tajaya walla pola to Dagna banen nali preha kaloho mowangka walla Baranna. Ne Iyo potera nan nola jonga to danga maha tokna:"Garan kajojagan Naborug?" 31Maha lege dadka he Ana Hakodo Ana Halolena Ananaha hatokda Labaranna," Yom itey danganna to kadohe Doherag ma Yoyyo toknelmun," Garan Kajojaywa?''' 32Maha legeyya, Ananaha hammattaranan ka iteya garan karay mowan.33Tabollo, pojakka banna tajayya apan kadad mowa lapola tonna, nena mawinne dukinka kaboh moka rekngo. Ne i manan manna kahuglo la arona Ananaha manna dulkoy la Ananaha tangkohada kadad. 34Maha legeyya, Ananaha hatokna nela barana nammawinne,"Anag, hatenam naha tolko mowagka. Halakowka dalo lama ringngo ma togahaw walla hodum."35Tongrona Ananaha banna hanewe, madadka kapirango to walla umanna kapareha uma doka wojo hatokda,"Anag mate mowaka,. Aba mam rega hoyya Naha Ama?"36Tabolo idoka, Ananaha janna wawakma rongoy apan hatok mowa, ne Ipa tokna nela kapareha uma doka wojo," Abum kabohka, patena nekado." 37Lodongo, Ananaha janna wawakma hawu akto Dokun, helengoy Petrus, moy Yakobus, moy Yohaneswal, ole benay Yakobus. 38Mahe iyo dukdadka nela umana kapareha uma doka wojo, mane Iyo na iteya ha uh kekngo, mahe to hu alla dad kalol wango liwod kalla.39Maha legeyya, Ananaha banna tama, ne Ipa tokna labarada,"Aba yom mamha uh kekngo mom hum? Nena lakeda janna matekma, tabolo majur kaknan." 40Tabolo he iyo maktodan na Ananaha. Ne Ina hawedey tangkohada lohongo mane Iyo naka makod bapanna mo inyanna nena lakeda, hetowwal ka Olen, madda tama nela koro hadonna nena lakeda moraha.41Maha legeya, Ketenan nalim manna nena lakeda mane Iha tokna labaranna! " Talita kum!"( Batok kayya," Lakeda moraha, Yag tokya labaram, kodewka!") 42Nena lakeda mawinne dede mema nan monna kabango halako, orongo ne iyo kabul du donnakka, matang kohana to bangara pijja. 43Maha legeyya, Ananaha wo lipa reha tepija ab nekango hawu akto yika tajayya, maha toknad hela iyo tanam yina lakeda kawon hamuna.

Chapter 6

Ananaha Jadda Hibak Mayya Walla Harona Dagna 1Maha lege yakka, Ananaha yelanan walno habal maduknan laha rona Dagna, he Ana Hakodo Ana Halolena dokdan Iyo. 2Kole badukinka na lodo Rahngah, Ananaha halegenan hanuwango la uma doka wojo. Ma dangayka to kata Ngayya hanyongan bangara, maha tokda,"Gedo walna ne Iyo banna koled he tangngada? Tajja apaya hawodan nela Barana mohe jaka moda heka hengo harayda wango Limanna? 3Ne Ija tagha hadoy yay ya, ananay Maria, olebe naniy Yakobus moy Yoses moy Yudas wal ubuy Simon? Mahe Lawinnena ned hena ole dobada itango?" Maha legeyya, he idomol da tukaran mone Iyo datulan.4Maha legeya, Ananaha hatokna nela barada," Magballa gegeka to daha wolya hawuna anawit ana limana, helengo hado wal dagna, manolla jonga olebe dagna molla uma dagna." 5Ido yakka, Ananaha janna dadma rayngo jakka moda nohabal, helengo hatogahad labarada hawu du to kahodu moha togahad iyo. 6Mane Iyo bangara nan oro jaha tenada he iyo. Halege nanka, ne Iyo halakonan hing hing atla harona-harona mona hanuwad. Ananaha Hawedenan he Ana Hakodo Ana Halolena7Maha legeyya, Ananaha kamakod hekabul du ana hakodo ana halolena halegenad hawedey iyo du duto, manna wod he iyo li preha tutda he mortana jadoha. 8Halegeyya, ne Ina wod li preha tanam he iyo abda ngod apa apango atbada halako, helengo tokko, ab ngodka kababa, ab kalekka, ab omahakka laka loro bogeda iyo, 9tabollo wang kopa wit ma abpa donengo kalebbe.10Manena Ananaha hatokna nela barada," Magballa geka yom taman nahawu na umma, engango nohabal dukngo yom bam lohongo wal nonno. 11Mabba nekango hado jaka hibam yom mojakka tangam yom, nebam halakom podahay kobko walla witim nebaha wuya tadko walhela iyo."12Lodongo, he idomol halako dad hadukin tutda toyo dajora hod dokjalada. 13Mahe iyo wugay dangalla hajode moha toga hango danga to hodu wad kalapa, moha togaha walid iyo. Herodes Rongoyya naliyo tutna Ananaha14Manna Ngora To Herodes narongo mowaka, orongo nangaranna Ananaha hing hing naka, matto hatokda, "Yohanes Tag Pa Ihoya nakode mowaka walla jonga toka mate, mahe jaka moda kareja hedalo la Iyo." 15Hawadeka wal hatokda," Ne Iyoy Elia ya." Tabollo hawadeka wal hatokda," Ne Iyo hawuya anawit analimmannan, hamera nahawuna walhe anawit analimmanna."16Tabolo idoka, ney Herodes banna rongo yakka tutna ne, ne ipa tokna,"Yohanes, pahal mowagka katokna, hatolko mowanka!" Yohanes Tag Pa Iho Hamatedan 17Herodes dag kaha wede to, hawede kawo payyay Yohanes, hataman dalo lagol tutnaniy Herodias, balna, Filipus, orongoy Herodes araweniy Herodias.18Orongoy, Yohanes walhe nakka banna tokya labaray Herodes," Janna dohakma yom jekeya na ara wenna angwum." 19Orok nanka, Herodias bojolan but ate labaray Yohanes mona kab aten hama teyya, tabolo ne i janna dadma. 20Orongo, Herodes kabohi niy kole banna taja yakka ney Yohanes toka tena moka muraha, may Herodes nagolya. Ney Herodes banna rongo yay Yohanes, ne iyo dodalngo atena, taboloy Herodes doha na atena banna rongoyay Yohanes.21Tabollo, dukinka narah katuba, ney Herodes nela lodo rah dadna raynan hawu hakula netutda kapa reha madetana, tobanna, mo kapareha Galilea. 22Madukngo ana mawinne nay Herodias tamma nan manna nyego, ne iyo hadoha nan atenay Herodes mohe ika ngodo dongan. Manena Ngora to hatokna nela lakeda mawinne, " Karew magba apakan neyo hakab atem mayag wogun labaram."23Maney Herodes haronan nela baranna," Magpa apakan neyo hakarem labarag, wonehing gun labaram, dukngo hagoba nakka lingora prehag." 24Manenna lakeda mawinne halako nan maha tokna labbara inyana," Apa nehongo haka reg?" Bale hanna inyanna," Katokna Yohanes Tagpa Iho." 25Walno mema namma lewa lewara, nena lakeda mawinne manan nela ngora to maha tokna," Ya hakab ateg nemema yom wogan labarag katokna Yohanes Tagpa Iho lapon dulang."26Orok nanka, Nangora To namma yilla pija, oro na harona molka heto kamu dongan, ne i janna dadma tularan nena lakeda mawinne. 27Lodongo, ngora to hawede manan hawu tagpa mate li prehana ngodya nakatok nay Yohanes Tagpa Iho, maneka tagpa mate halakonan manna roponan naka toknay Yohanes Tagpa Iho lagol. 28Maha legeyya, ne iyo ngodnan nakatok nay Yohanes Tagpa Iho lapon dulang mawonan nena lakeda mawinne, manena lakeda mawinne woyya la inyanna. 29Mahe ana hakodo ana halolenay Yohanes Tagpa Iho rongoyya, he iyo madad madda jekenan naka rogonay Yohanes Tagpa Iho madda bojolayya nedalo la rate. Ananaha Wod Hamuda Reh Walla Lima Rata To30Maha legeyya, he anawit ana limma makoha dobadad olen na Ananaha madda dulkonan Labaranna apa kadon hepaka rejada molka apa kadon paha nuwadad. 31Manena Ananaha hatokna nela barada iyo," Madaka kahel wuda lahado kahiko ngahhok wango." Orongo, dangay to kamma moka bal, tut mu hodi jane hing mango mahigo. 32Malododa, Ananaha mo Ana Hakodo Ana Halolena halakodad kahel wungo wango tena lahado kahiko.33Tabolo idoka, to danga itey he iyo badda yelango mohe ida pewed. Mahe to danga pla dobadad lila tana yara walla tangkohada harona hakarho, manna duk nohabal ulud larra he Ananaha mohe Ana Hakodo Ana Halolena. 34Nebanna halako Ananaha nela bara hoba, ne Ina itey kadangalla to mane Iyo dukid manawarad he iyo orongo he iyo hamera na bebbe jaha jawwa. Ananaha halegenan hanuwad he iyo tangnga tangngana.35Lodo aro nanka hudongo, Ana Hakodo Ana Halolena Ananaha madad labara Ananaha moha tokda," Hena haddo kahikoyya malungka nahudo. 36Hawedey he iyo kadda halako neme lahado kadoheka molka neme laha rona hakarngo kadda kah ba apango hamuda."37Tabolo idoka Ananaha balehana," Yomneho kawod he iha muda." Mahe ipa tokda Labaranna," Mahha lako nehoka yamma kahid kababa kawolngo du ngah DINAR mawod he iyo kadda mu?" 38Ananaha hatokna hela iyo," Pirada kababa hoka nengo? Halakom mo itekiy!" Pojakka he iyo badda pewed, hepa tokda," Limmadda kababa mo dubuda iyya."39Malodongo, Ananaha prehay he iyo tangkohada tanam kadda ngodo dalo laka lingo- lingora lapon rubba moro. 40Heto danga ngodo kalibodad, nedka ngahngo monelid kalimma bulngo. 41Pojaka no, Ananaha jekenad limma kababa mohe dubu iyya, tangarra nan la langto, ne I hamma ringnad monna kippu - kippuy heka baba, mane Ina woy hela Ana Hakodo Ana Halolen tanam ngodiy hela to danga. Ne Idomol bawe- bawey he dubu iyya hela tangkohada to.42Mahe iyo tangkohada mudad dukngo boh. 43Maha legeyya, he iyo jekedad kabul du haburra kabonngo hekareh kababa mo iyya. 44Maned limma rata kaban kammu kababa. Ananaha Halakonan nelapon We45Maha legeyya, Ananaha malewara dad prehay he Ana Hakodo Ana Halolena pone la tena moha lako Ullunduk atha bal, nela Betsaida, tongrona ne Iyo hawedey heto danga yelangka. 46Pojaka bahanay he iyo, ne Iyo halakonan la letena loka wojo. 47Banna arongka hudo, natena nen lahadu hoba, manna Ananaha meha penna la tanna yara.48Pojaka he Ana Hakodo Ana Halolena bohe kamma yiila pija orongo nare reha wudalla nad walla aroda, tanka tut kukman ya, Ananaha ne Iyo madad halako lapon we hoba mane iyo halako nan ul walhela iyo. 49Tabolo idoka, he bada iteya na Ananaha halako lapon we hoba, he iyo paha wonada ne Iyo mortanayya, mahe ika wulodad, 50orongo he i bada ite kohaya na Ananaha madda kaboh pija. Tabolo Ananaha malewarra nan hanewe hela iyo, maha toknad ," Kadona. Yi Yakado! Abum kabohka."51Lodona, ne Iyo pone dobanan oled he ila tenna, manna rereha domol ngahnan, mahe iyo bangarra pija. 52Orongo, he iyo jada tajak mahoya tutda ne jaka moda lima kababa orongo he ina ateda naka tuho. Ananaha Hatogahad Dangalla To53Pojakka Ananaha mohe Ana Hakodo Ana Halolena badda pall, he i dukdad la tanna Genesaret madda ngahka. 54Kole he i bada bur walla tena, hetoyyo male warra tajaya na Ananaha, 55madda pla nela tangnganna nola kalingora maha lege dadka marongad to hodu helapon nopo, mag balla geka edo rongodan tut bagen hadona Ananaha.56Magballla geka Ananaha edo tamanna atla harona moraha molka harona hakarho ub atwal laka lingora doheka, he iyo hamma jurdad to hodu nela hado karame madda ha oha la Baranna tanam he i kadda dad jojanan Lobobor akina. Magba garakan kajojanan Naborna dad togaha.

Chapter 7

Ukpatta Kamawol Kamaray mono Kadoma Laka dad To 1Lodongo, makoha dad toka Wohoka dukdan na Ananaha oled he hawu du To Pewe Ukpatta kamma walla Yerusalem.2He ida itey hawu du Ana Hakodo Ana Halolena Ananaha mudad kababa wango limma jaka doha, he limma jaha baha kobaha. 3Orongo, Toka Wohoka matang kohada to Yahudi janna dadma muyo he limmadda bajadda bahay duk nela kahida orongo kanogo walla to ul hepa keteda. 4Mahe to Yahudi badda makka walla hado karame, he i janna dadma muyo bajada baha kahoy limada. Madanga lal kanogo hawadeka he ipa hibada neka keted, hamera bahay koba-koba, tarobo-tarobo, monno hajal - hajal boh.5Maha legeyya, Toka Wohoka monno To Pewe Ukpata kapata dad labara Ananaha," Aba he Ana Hakodo Ana Halolem majada morhoka dokun naka nuh weika, tabolo mudad kababa wad limma jaka muraha?"6Ananaha hatokna nela barada," Yesaya raynan tadko katuba tutum yom kala wobahe, hengo kama tulho:' Hi toyyo hawolwa Ya lawoba heda, tabolo he ateda diko rongngo walla Ya. 7He ida daka Wojoga jamang gokmanna orongo hanuwa dad liha nuwa li preha kadad to." Yesaya 29 "138Hanyongan behalan li preha Kamawol Kamaray, yom kete tepijan kadoma laka dad to." 9Lodongo, Ananaha domol hatokna nela barada," Wan na tajam yom tularan li prehana Kamawol Kamaray tanam kanna dad hakul hoya noka doma labaram. 10Orongoy, Musa hatokna, "Hawolkiy bapam mo inyam', molka ,' Magba garakan kapod ya bapanna mo inyanna hajala hoyya koha banna mate.'11Tabolo, yom hatokim hawuna to bannatok hekan nela bara bapa molka la inyana,' Apa nekadon ha ut donga ha kolem walla barag he manutay, he hamanuta', 12lodongo yom janna hil dadmakka halokon iyo rayid apa don tut bapana mo inyana, 13neba hemka yom hermowa minka lina Kamawol Kamaray nena kanogom kadomakka. Mayomwal Karejamid Kadangalla Hika Hengo."14Maha legeyya, Ananaha kamako pid tangkohada to maha tokda nela barada,"Rongowwa Ya, yom tangkohango, makam tajakya. 15Janek mango magbaha wu ak jakawal laka dad to katamma nedalo lapola ton na jaka muraha dongan, tabolo heka lohongo walla kadad to i jakka muraha." 16Hawuna to bamang katil kanna rongo wango, magba ne ina rongoka!"17Malodongo, Ananaha nebanna tamma nela uma manna ujakad heto, he Ana Hakodo Ana Halolena kapata dad tutda he lituja. 18Mane Iha tokna labarada," Neyom allal jam tajak mayya? Jam tajja allak mahoya yom tutna ne magba apakan kawal labal hodu tamma nedalo laka dad to janna dadma bajanna doha? 19Orongo, heka tamma janna tamakmay nedalo la atena, tabolo kabna, mona lohongo nedalo nalohongo lakab uma." ( Neba henna, Ananaha hatokna hetang kohada hamuyo dohay.)20Mane Ipa tokna," Apan kalohongo walla kadad to i jaka doha. 21Orongo, wal dalo, walla ate kadad to, huday hangada jaka doha, dok SEKSUAL, kedu, hamate, 22palto, dadara, bokalla, matif, pol, hod ate, pod, ele, kabonga 23Tangkohada he jaka doha waldad laka dad to, mahe i jaka doha." Hatenanna Hawu Namawinne Siro-Fenesia24Walnoha do, Ananaha kode nan manna halako laka lingora Tirus moy Sidon. Mane Iyo tamanan laha wuna uma majanna kab atek mango hawu akto ka pewen, tabollo ne I janna dadma kabuny walha matara. 25Pojaka banna rongoyya tutna Ananaha, hawu nama winne ana mawinnena haponeda mortana jadoha manan mona ka huglo la koko witna Ananaha. 26Nena mawine to Yunaniyya, dadnan la Siro - Fenisia. Ne iyo ha oha nan labara Ananaha ka wugayya nena mortanna walla anana27Maha legeya, Ananaha hatokna nela mawinne," Halokod hela keda haboh ultoy. Orongo, jan dohakma jekey kababa dagda lakeda woy hela boga." 28Tabolo idoka, nena mawinne bale hanna maha tokna nela bara Ananaha, "Tenaw, Mor. Tabolo heboga kanengo nedalo lakab katonga domol mudad REMAH-REMAH hela keda."3029Malodongo, Ananaha hatokna nela mawinne,"Orongo yom bam tokya yi, yom dad halako. Nena Mortana na ujaka mowanka na anam." Maha legeya, nena mawinne balnan la uma mona dukid anana tongro majurdad lahado majur, manena mortana at mowanka halako. Toka til Hatogahan31Maha legeyya, Ananaha loho piknan walla kalingora Tirus monna halako palakan na Sidon aro atla hoba Galilea, laka lingora Dekapolis. 32Lodongo, he iyo marongadan labara Ananaha hawuna toka til kamma yilla pija hanewe. He iyo ha ohadad labara Ananaha hamaringid wad Limma nela to.33Maha legeyya, Ananaha marongan nena to meha ak walhela makoha to danga. Ne Iyo hatamanad karak Limanna nedalo laka tilna nena to, pojaka hatirya, ne Iyo naha jamenan lomanna nena to. 34Malodongo, Ananaha katanga nan nedeta la langto, ne Iyo tingnan nangah malonna maha tokna,"Efata!", gonna' Mabugeraw!" 35Walno mema, katilna nena to mabugera, kamma pingngo nela lomanna halngo, mane iyo hanewe hiwro pija.36Manena Ananaha he ina herud dulkoyya yika dad atla garakan. Tabolo idoka, rehna ne I banna herid, he iyo rehda hadukin. 37He iyo bangara tepija dad maha tokda," ne Iyo naray mowadka tangnga tangana kadohak. Ne I napa hadayya toka til rongolka mahe toka bonga dad hanewe."

Chapter 8

Pit Kababa Tutda He Pato Rata To 1Atna lodona, heto kadangalla makoha dad majja nekmango apa-apa ango hamuda. Ananaha kamako nad Ana Hakodo Ana Halolena maha toknad nela barada, 2" Ya manawara gud heto kadangalla orongo neba henna he iyo da ole gakka Ya katol lodongo, majja nekmango apa - apa ango hamuyo. 3Mane Bag hawedey he iyo bal nela umada wangka reba, he iyo da boda nela lara orongo heha wadeka walla jongada madad walla diko royyo." 4Mahe Ana Hakodo Ana Halolena balehadan Iyo," Gedo walna hawuna to habohud he iyo wad kababa yilla hado kahikongo?"5Lodona, Ananaha kapata nad nela barada,"Pirada kababa hoka nengo labaram?" He iyo balehada," Pit kababa." 6Maha legeyya, Ananaha prehay heto danga ngodo nela tanna, manne Ina jekey he pit kababa, manna hamma ringin, mane Ina kip-kipuy, manna woy hela Ana Hakodo Ana Halolena neka wodad heto danga. Mahe idomol bawed heto danga.7Mahe Ana Hakodo Ana Halolena damang alango hodik iyya moraha. Pojaka banna hama ringid, Ananaha hawedey Ana Hakodo Ana Halolena neka bawe allay he iyya hela to danga. 8Heto danga mudad dukngo boh, mahe iyo da kohay kadi dipkongo kababa heka reh pit habura bon ngo. 9Batad katut pato ratada heto kam mu. Kole bada hamu naha wedey Ananaha halako bal. 10Halege yakka Ananaha pone nanka latena oled he Ana Hakodo Ana Halolena madukdad lahawu hado kalingora Dalmanuta. Ananaha Karedan Hatingongo Tadko walla Hoylo11Monemed ha toka wohoka pahibata dongan na Ananaha, badda karre la Ananaha hatingon tadko walla hoylo, nebada Kaban. 12kole banna ting hammalon nangah na Ananaha dalo Lawad Tengngo, ne Ipa tokna," Aba hila keda ub dadi mayegango tadko? Neba henna gutokgun kahe pijango labaram, janek mango hawu ak tadko hatingog labaram." 13Kole banna pojaka halako nanka ujad, tamanan latena halako nanka la ihado. RAGI Toka Wohoka mo RAGI Herodes14Ana Hakodo Ana Halolena buladad ngod kababa nenla latena kababa iyo hodikin. 15Monno Ananaha hangodid liyo," Hamatta kingola! Hamattara kingola TERHADAP RAGI toka Wohoka DAN RAGI HERODES16Monno ha baja danka heha wadeka toyyo jaka ngod kababa. 17Kole bada taja yakka neka dad, Ananaha wenad, "Nema ngurru ngurum bajam kolengo kababa? Jam taja allak mahoya? Kawato nanka napon atem?18Janek mango nematam majam itew? Ned katilum bajam rongo mow? Jam apek mayya na, 19bag hidi -hidik lima kababa tutda to hito kalima ratango, badangay habura kababa kareh hepa koham?" Bada balehayya,"Kabul du habura."20Koled hepit kababa tangada hepit rata to baweda, pirad heha burra tada mu kababa hakoham?" Balehada Pitut habura." 21Naka pata hajongad hetoyyo,"Jam taja allak mahoya?" Ananaha Hatogahan na to Moro la Baetsaida22Lodonaka, Ananaha mo Ana Hakodo Ana Halolena dukdad la Betsaida. Nedhe toyyo madda ngod to moro karre labarana kanna keteton. 23Lodonaka, nena Ananaha ketenan nalim manna to moro la iha harona. Lodona manna tarumnan namatanna nena to moro manna hatogahan iyo. Iyo kapatanan," Ne allakngo ha item?"24Nena toyyo nata ngarra, " Itekwa to tabolo mera honad punge yay kagedo-gedo." 25Lodo walngoka nabojo loyya nali manna Ananaha nela matalna, nena to bugeran nama tanna, matana togaha, mane idomol dadka ite tangko hada kahiwro. 26Malodongo, Ananaha hawe deyya balka la umanna hatoknan," Abum tamaka nedalo laha rona hakar. " Ananaha idoka Namor27Pojaka no, Ananaha halako nanka oled he Ana Hakodo Ana Halolena, atla harona-harona hakar nela Kaisarea Filipi. Manela hadu lara, Ananaha kapatanad he Ana Hakodo Ana Halolena netok henad labarada," Hatokda toyyo, Ya Garagga?" 28Ne baleha," Yohanes Tagpa Iho, hawadeka wal hatokda Eliaw, maha wadeka wal hawuya walhela anawit ana limana."29Maha lege yakka, Ananaha kapatadad nela barada," Tabolo, bayo dagka, Ya Gara Nega?" Petrus Balehanan, Yo Ananahaw." 30Manena Ananaha he iyo pa apenad abha dukkan magballa garakan tutna Bagaran. Hadukdan tutna Podana Mayila Ananaha31Maha lege yakka, Ananaha halegenan hanuwad he Ana Hakodo Ana Halolena manena A na Kadad To namma yilaho tutna kadanga kalla modda tularan heto katuda to Yahudi, to tagha net bokolo, molka To Pewe Ukpata moda hama telya mapojaka tol lodo kode habal nan. 32Manena Ananaha natokiy hela aro. Ma oro nanka, Petrus tingnan na Ananaha nela hupna manna ha Apen.33Tabolo, hanyongan gila kango mona pahora horad he Ana Hakodo Ana Halolena, Ananaha ha apeniy Petrus moha toknan," Yelango walla Barag, he hajode! Orongo, yo jamha ngadakman paha ngadana Kamawol Kamaray, tabolo pahangada kadad to." 34Pojaka no, Ananaha kamako nad to danga, oled he Ana Hakodo Ana Halolena, maha toknad labarada," Hawuna to kab atengo dokka Ya, ne iyo nama yilaho, detoya yay hadalona, ma ubna dokka Ya.35Orongo, ba garakan kakab atengo hatolkon nangahna naporho neya. Tabolo idoka, ba garakan kabunga nalolo ngahna tutgun Ya mohe Liha Nuwa ikaha tolkon. 36Orongo, apan utna hawuna to kole kohan tangko hana pontana, tabolo napor hoya nangahna? 37Apan hadadna wo hawuna to tut wolna nangahna?38Orongo, garakan kamoke orogun Ya mona Liha Nuwag hila to ubma to jaka bengo liwawa molka hika mang dokjalana, manena Ana Kadad To domol namo kene hibay heto ne I banna mayo dalo lama nadano Napanna oled he ana haley rona katengngo."

Chapter 9

1Maha legeyakka, Ananaha hatokna nela barada," Ya hanewegun kahe pijango labaram, hawu du to ned katong rongo dede hehena jaka dad mate dukhe i bada iteya Kalingora Preha Kamawol Kamaray mayo wan li prehana." Ananaha oled hey Musa moy Elia 2Nomo lodo la aro, Ananaha ode rayay Petrus, Yakobus moy Yohanes, mahe iyo nama ronga mehad lapon lete madeta. Dukngo, Ananaha hajelngo na matana nela aroda iyo. 3Maheka Lebena hawingngo kawidaka mona kaka pijad. Janek mango katag hakakango kabba nela pontana dad hakaka heka hengo.4Halegeyya, hudanan nela aroda, Elia olen ney Musa, mahe iyo tongro hanewe donga dan na Ananaha. 5Maha lege yaka, Petrus hanewen labara Ananaha," Ha Bapa, doha pija yama bane gamma yama hehena. Ne ita kada rayngo tolbu rabo, hawu Dagmun, hawu dagnaniy Musa maha hawu wal dagnaniy Elia." 6Orongoy Petrus janna tajak mayakka apa nehon bale hana orongo he iyo tangkohada kabohdad.7Maha legeyya, hudda nan naka roba kapongid iyo, marongo danka naha wuna liyo kalohongo walnela karoba, Hatokna," Yi Idoka na Anag hamma Nawarag. Rongoya Ila!" 8Walno mema, kole bada paho rango nela barada, he iyo jadda itekma apa ango he oleda iyo helengo na Ananaha.9Tongroda he i badda bur walla letena, Ananaha wo lipa reha nela barada abtok awaya magballa garakkan apan hepa ite mowada, dukngo na Ana Kadad To kodde walla jonga toka mate. 10Manenne, he iyo daketen nena hanewe tut dagda hanyongan kapatan apan ihna kode walnela mate mowa.11Lodongo, he iyo kapata dad nela Ananaha," Aba heto Pewe Ukpata madda tok hen Elia namma ul neho? 12Duk ngoka, Ananaha hanewenna nela barada,'" Elia namma ul memaho tut hamolin tangnga tangango. Ma aha nyina nekamma tulho tut Ana Kadad To ne Iyo namma yila neho tangango moda tere kayya? 13Tabollo, Yag tokya labaram maney Elia bakne mowanka, mahe iyo jatakman wolna dokngo apan ne iyo hakab ateda, hengo kamma tulho tutna iyo." He Ana Hakodo Ana Halole Jadda Dadma Pahilpon Mortana Jadoha Walla Hawu To14Maha lege yakka, kole he Ananaha, Petrus, moy Yohanes bal nela Ana Hakodo Ana Halolena, he iyo itey mango joka to danga hela barada he Ana Hakodo Ana Halole, 15Pojaka tangkohada hema ngojoka to iteya na Ananaha, he iyo hawing dad kadadaka mampa ladad Tobo Kayya. 16Halege yakka, Ananaha kapata nad he iyo," Apan yom halum dongamid heto Pewe Ukpata?"17Hawuna to walhela kapong to balehanan Iyo," Ha Bapa, ya maronga gun na ana kabanig Labaram orongo ne iyo ponedan mortana manna kabonga. 18Banna ponen mortana, ne ina batin nela tana mane ina lowango kawu raka walla wobana, manna kikoy ngodna, lodongo ne iyo dinguy witna. Yag karey he Ana Hakodo Ana Halolem wuagyya nena mortana, tabolo he iyo jadda dadma." 19Manena Ananaha baleha nad maha tokna," Hee, to jaka hatena pijja! Pira hekpongo madenna Ya bag olegim yom? Pira hekpongo Ya bag engango olegim? Marongan neme nala keda Labarag!"20Mahe iyo maronga dan nena lakeda nela Ananaha. Manena Mortana iteya na Ananaha, ne iyo hawing nan karuga rugahan nena lakeda. Nena lakeda kanad nela tanna manna haddu duka puglo lowango kawuraka. 21Maha legeya, Ananaha kapata nan nela bapana nena lakeda, " Pirakka madenna yi banna hodu?" Balehana," Wal banna moraha. 22Manena mortana walhe nakka wewya nedalo la ap mone dalo la we kanna mate. Tabolo idoka, Neyo bam dadka hatogahan, manawa rakgama yama motul kigama yama."23Ananaha hatokna labarana," Yobam Dadkaw? Tangkoha kanna nadadne tutda he i kahatena." 24Nemema na bapana nena lakeda hunan manna hanguro,"Yag hatenawa! Tulkigan najaha tenag!" 25Kole na Ananaha itey dangana to kamma kapongin malewarra pija, ne Iyo hagagtonan nena mortana hatoknan labarana," Yo mortana jaha newe, katil, Yag prehaw yo lohongo walyi lala keda ma abum hil pone pikan!"26Pojaka hama yikto manna kedo tepijan nena lakeda, manena mortana loho nan. Nena lakeda hamerakka dad toka mate madukngo heto danga hatokda,"Ne iyo matenan!" 27Tabollo idoka, Ananaha ketenan nalimanna nena lakeda manna hakodeya, manena lakeda dedenan.28Kole banna tamaka nela uma na Ananaha, he Ana Hakodo Ana Halolena kapata Mehadan, "Aba yamma majamma dad wugayya?" 29Mane Iha tokna nela barada,"Yika hengo janna dadma lohongo helengo naka wojohe." Ananaha Hanewe Dulko Piknan tut Matena30Wal nonno, Ananaha oled Ana Hakodo Ana Halolena halako dad modda palakan naka lingora Galilea. Mane I janna wawakma nengo to kata jayya. 31Orongo, ne I tongrona hanuwad he Ana Hakodo Ana Halolena maha tokna nela barada,"Ana Kadad To legadan nela limadda kadad to, mahe iyo Hamatedan. Mapojakka ne Iyo hamateyya, tol lodo la aro ne iyo kodenan." 32Tabolo idoka, he Ana Hakodo Ana Halolena jadda pewekman nena hanewe makka bohdad kapatango Labaranna. Halumdan tutna Garan Kareh Bokolo33Lodongo, Ananaha mohe Ana Hakodo Ana Halolena dukdad nela Kapernaum. Mapojakka na Ananaha banen dalo la umma, ne Iyo kapatanad labarada,"Apan hadulkom neme la larra?" 34Tabollo idoka, he iyo kadona dad orongo nemme la larra he iyo halumdan iha-iha tutna bagaran kareh bokolo." 35Duk ngoka, Ananaha ngodonan manna kamakod hekabul du Ana Hakodo Ana Halolena. Mane Iha toknad labarada," Hawu nato banna kab atengo dad ka wungango, ne ina dad neho kahodda mur walhela tangkohada mona tagha netngo tut tangkohada."36Maha legeyya, Ananaha loronan hawu lakeda moraha manna hawonan dedde nela jongada iyo. Manna yapya nena lakeda, ne Ipa tokna labarada, 37"Magba garakan kahibayya hawu nala keda moraha yika hengo dalo la Ngarag, ne iyo hibba nagga Ya. Mabba garakan ka hibawa Ya, ja hibak mannaga Ya, tabollo ne Iyo kaha wedewa Ya." To Kawu Gayya Namortana dalo la Ngarana Ananaha38Yohanes patokna labara Ananaha, "Ha Bappa, yamma itey to kawugay hemortana wanna Ngaram, mayamma mahagan orongo ne iyo bajjanna dokda ita." 39Tabolo idoka, Ananaha hatokna,"Abum hagan orongo janek mango to kapa hadayya haray jaka moda wanna Ngarag, nadad walno mema pod naga Ya.40Orongo, garan jaka gobadda ita, labara dan. 41Orongo, Yag hanewen kahe pijango labaram, magba garakan kawog hawu tarobo we orongo yom kaha dokum la Ananaha, janna dadma halngo hadagna." Kaha Oro Tutna Dokjalla42" Magba garakan ka oron hawu walhe lala keda moraha kaha tena Labarag rayngo dokjala, nadoha neho natut dagna hawuna wat tanaga kabokolo batero nan lako konna mane ida wewya nedalo labon. 43Ba limma mun kaha oro yom wonaw dokjalla, kadorya nena limam. Nadoha neho natutum tamma nedalo la hoylo wango limma kadug, ub wango duga limma tamma nela lamma yilla, nedalo la ap jakka dad mema boda, 44haddo he udo lana jaka mate mema manna apna janna dad memakma boda.45Mabba witkamun kaha oro yom wonaw dokjalla, kadorya nena witim. Nadoha neho nadagum tamma nedalo la morho wango wit kadug, ub wango duga wit dawewya nedalo lamma yilla, 46haddo he udo lana jakka mate mema mo apna jaka dad mema boda.47Mahe matam ba ikay kaha oro bam kolengo dokjala, hikoyya nena matam. Nadoha neho hadagum tamma nedalo la Kalingora Kamawol Kamaray wango hawu matta ubwal neyo bam wango dubu mata dalegaw nedalo lamma yilla, 48haddo ka udo longo jaka dad mema mate moka apngo jaka dad mema boda.49Orongo, tangana to pahol koda wango ap. 50Nena moh doha, tabolo nena moh banna bungaka namohna, aha nyik kamun yo bamdad hamoh habalya? Mangkingo moh dalo lapola to dagum ma doha dongakngo olem to."

Chapter 10

Tutna Pahewa 1Maha legeyakka, Ananaha na yelan nona hado manna halako nela kalingora Yudea hakitalngo lahabal loko Yordan. Ma dangay to kamma kahoha kapongin ne I wal. Hamera Kadomanna, ne I hanuwal nad he iwal. 2Maha legeyya, Toka Wohoka madad Dukin, mano tut Kabadan he iyo kapata dan," Hango kakya hawu naka ban pahewa dongan na ara wenna?" 3Ananaha baleha nad," Apan ney Musa paha reha nagim labaram?" 4Hatokda," Musa hangonna hawu naka ban rayngo hurata hewa ma ubna hewa dongan."5Tabolo idoka, Ananaha hatokna nela barada," Oro katuna atem, Musa tulhoya yina li preha labaram. 6Tabolo idoka, kawunga kawo reya kadad to," Kamawol Kamaray pahaday he ika ban mo mawinne.7Oro ikyaka, hawu naka ban na yela nehod bapa mo inyana. 8Mahe iyo dad hawu kabi dad.' Mane bahe nakka, he iyo jahil dukma dakka, tabolo hawuyka biyo. 9Manenne, apan paha wu mowanna Kamawol Kamaray, abne kango kadad to kahe wayya."10Maha legeyya, nedalo la umma, Ana Hakodo Ana Halolena kapata pikdad nela Baranna tutna ne. 11Mane Iha tokna labarada," Garakan kapa hewa dongan na ara wenna molka jekel mawinne heka, pahada nan napalto nela bara ara wena. 12Mawinne pahewa dongan na layna, layngo kaban heka, ne iyo pahada nan napalto." Ananaha Hama Ringnad Hela Keda13Mahe i maronga dad hela keda moraha nela Ananaha tanam ne I kanna hajamey hela keda, tabolo he Ana Hakodo Ana Halolena he iyo haga dad. 14Tabolo, na Ananaha na itey, Manna ban mahepa toknad he Ana Hakodo Ana Halolena," Halokod hela keda moraha kadda ma Labarag he i abum herkad orongo Naka Lingora Kamawol Kamaray dagdan heto kahengo hela iyo.15Yag tokya kahe pijango labaram, garakan jaka hibayya Kali Ngora Preha Kamawol Kamaray kahengo hawu nala keda, janna dadma tamman dalo." 16Maha lege yaka, Ananaha yapiy hela keda, ne Ina hama ringid he iyo manna bojoloya Nalim Manna laba rada. To Pote Katula ran Dokun na Ananaha17Tongrona Ananaha pagona wunan Naha Lakona, hawuna to planan la Arona manna kawojo la Arona kapatango," Ha Bappa kadoha, apa nehon harayig kag kolengo morho jakaman dukango?" 18Manena Ananaha hatokna Labaranna," Aba yo mam tokwa ya doha? Janek mango hawu akto kadoha, helengo Nakamawol Kamaray dag. 19Yom tajay he lipa reha:" Abum hamatew, abum paltoka, abum kekka, abum kawohoka, abum matipka, takid wolda bapam mo inyam.'"20Manena towal hatokna Labarana,"Ha Bappa, yag ray mowad heyo walbag bo moneho." 21Tabollo na Ananaha naka durayya nena bo mone manna won manawarra labarana, hatoknan nela barana," Hawuhon kahedo hongo nela baram. Halakow malajad tangko hada hadagum, mawoy hela to milla, mayo kole nemun hapote nela hoylo. Ma ubum maw dokga Ya." 22Tabollo heha newe duknenan maylla ate mane iyo mila nelnan orongo ne iyo nadag nengo hapote danga.23Maha lege yakka, Ananaha hamatta ranan nela barana maha tokna nela Ana Hakodo Ana Halolena, " Namma yilla pija he i to pote no taman Naka Lingora Kamawol Kamaray!" 24He Ana Hakodo Ana Halolena bangara dad tutna nena Hanewena. Tabolo, Ananaha hatok pikna nela barada,"He lakeda, nama yilla pija notut taman Nakalingora Kamawol Kamaray! 25Nadad neho hawuna nakara bu tamma li lakka bonga kariho ubhe to pote tamma nola Kalingora Kamawol Kamaray."26He Ana Hakodo Ana Halole reh bangara maha newe dadka iha-iha," Ma gara nehon paha dadda hatolkongo?" 27Ananaha naka duray hela iyo maha tokna," Baka dad toka ne janna dadma, tabolo jedo nekma tutna Kamawol Kamarat. Orongo, tangngana nadadne tutna Kamawol Kamaray." Wolna Dokun na Ananaha 28Petrus halege nan hanewe nela bara Ananaha, "Itekya, yamma uja kadka tangnga tangana bamma Dokug Yo!"29Ananaha hatokna," Yag tokya kahe pijango nela baram, janek mango hawu akto ka ujakka mowan na umana, molka angwuna, lawin nena, inyanna, bapanna, molka anana ub mangona Orog Ya mono Lihanuwa, 30hena bahenna janna dadma hiba ngah wudango- he umada, lamoneda, lawineda, inyada, anada, mangoda, neme nama yilla kanemengo, morho jakaman dukango. 31Tabolo idoka, dangay to ka ul mowa tabolo murneldad, moheka ulwal murneldad." Ananaha Hanewe Piknan tutna Matena32He iyo tongroda la larra ponedad la Yerusalem manena Ananaha halako nan nela aroda. Mahe iyo bangara dad, mahe towal oleda Dokun hanyo ngango kaboh. Ananaha maronga pinad hekabul dunga Ana Hakodo Ana Halolena, ne Iyo halege nan dulko dan hela iyo apan kadad nela Baranna, 33Hatokna, "Itekya, ne itango tongro ponedan atla Yerusalem manena Ana Kadad To wodan nela to taghanet bokolo mola To Pewwe Ukpata. He iyo haburdan Jalana dukngo mate madda Woyya hela to jaka Yahudingo. 34He ida Podya, Tarumya, Palya, moda Hama Teyya. Tabolo idoka, pojakka tol lodo, ne Iyo morhonan." Paha Oha nay Yakobus moy Yohanes35Maha legeyya, Yakobus, Yohanes analnay Zebedeus, madad nela Ananaha maha tokda,"Ha Bappa, yama hakab atema Yom paha dayya tutut kamma yama apa apango nehaka remma." 36Ananaha hatokna nela barada, "Apan hakab atem Kagpa hadayya nela baram? 37He ipa tokda Labaranna," Halokon hawuna to walla jongama ngodo nela tabara Kawanam, ma ub naha wuwal latabarra Kalem, dalo lama Nadam."38Tabolo idoka, Ananaha hatokna nela barada," Yom jam pewekman apan ne hakka rem. Dadkado Yom in walnela koba ha In Nehog monel ha iho wango paha iho nepaha iho Daga?" 39He ipa tokda Labarana," Yamma madag!" Maha legeyya, Ananaha hatok pikna nela barada," Pa Inug mu in pijan, mayom dapa ihom bada pa ihom ne paha iho Dagga. 40Tabolo idoka, ne ngodo la tabba raka Wanag molka nela taba raka Laka Leg, jadag Nekma Gun woya, tabolo noha do dagdan he i paha wona mowa."41Nebada rongo yaka, heka bulngo Ana Hakodo Ana Halolena bandad ka hey Yakobus moy Yohanes. 42Dihona, Ananaha kamako nadka he iyo maha toknad nella barada, "Yom tajayya he iyo paha wonada kapa reha to jaka Yahudingo raydan mera kamang prehadad nela tut kada. He kapa rehada iyo wadan nali prehada nela barada.43Tabolo, janna dad nekma nola jongam. Gobana, bagara kan kakab atengo dad bokolo nola jongam, nadad neho tagha netngo, 44garakan kakab atengo dadka wungango nola jongam, nadad neho to tagha netngo walno tangkohana. 45Orongo, Ana Kadad To domol namayo ja inekma hatul, tabolo tagngo hanetngo, manna woyya nalolo Ngahna opwad he dokjalada danga to." Ananaha Hatogahan Bartimeus ka Moro46Maha legeyya, he iyo dukdad ka nela Yeriko. Pojaka na Ananaha banna yelan na Yeriko oled he Ana Hakodo Ana Halolena motto dangal, hawuna to moro kangarangoy Bartimeus, ana nay Timeus, tongro ngodo belenan lahing lara. 47Nebanna rongoya banen na Ananaha walla Nazaret, ne idomol halege nan kawullo, hatokna,"Ananaha, Ana nay Daud, manawarag ga ya!" 48Madangay to kajekan hawedeyya kadona. Tabolo, ne iyo reh widik hona kawulo,"Anay Daud, manawarag ga Ya!"49Madukngo, na Ananaha ngahnan maha tokna,"Kamakon iyo.' Mahe idomol kamakon nena to moro maha tokna labaranna," Hadidarra kiya na atem! Dedew, ne I kamako nag." 50Halin naborna, nena to moro dedenan manna ma nela Ananaha.51Ananaha hatokna nela barana,"Apan yo hakab atem Kag Raygun nela baram?" Nena to moro balahana,"Ha Bappa, halokog ga kag itewa." 52Maha tokna Ananaha nela baranna," Halakowka. Hatenam ikaha togahag." Walno mema, ne iyo kole habal nan ite, mane i domol doknan na Ananaha athalakon na lara.

Chapter 11

Banna Taman Na Ananaha la Yerusalem Hamera nan Ngora To 1He Iba manar dukdad nela Yerusalem, labbarra Betfage mo Betania, nela Lete Zaitun, Ananaha he duyo Ana Hakodo Ana Halolena, 2maha toknad hela iyo," Halakom nela harona la arom, pojaka neyom bam taman, yom duknemin hawu na jara kabod kamma pingo, jaha kalete mema hoda to. Dola han nena jara ngod yaka. 3Bane kango to kapatango labaram,' Aba yom bam rayin kahengo?', toknan,' Namor nengo hawa donga nan manna malewa raka habalin hena la.'''4Halege dad he iyo tobo kayya naha wuna kabod jara kama pingo nela binna, lahabal hodu, nela lara, ma dolaha dan. 5Hawu du to kadede belle noha bal kapata dad hela iyo," Apan neha rayim bampa holayya nene jara?" 6He iyo baleha dad hamera hatok mowanna Ananaha hela iyo, mahe toyo haloko dad he iyo halako.7Mahe iyo ngoddan nena jara labara Ananaha, bojoloy he borda nela pon jara, manena Ananaha ngodo nan latogo jara. 8Dangay to haloka ray he i borda nela lara, mahe hawa deka wal haloka ray kamo ge hada hepama ngutda walla mango. 9To danga kaha lako nela aro ka dokun kawulo dad," HOSANA! Daha maringin ne Iyo kamma wan nanga ranna Mor. Mazmur 118 :25-26 10Dama ringngo manna Kali ngora Preha nay Daud, nuh weikada ita! HOSANA, laha do kahoda madeta!"11Maha lege yaka, Ananaha halakonan nela Yerusalem ma atun nela Umma Kamawol Kamaray. Pojaka banna itey he tangnga tangana kanengo nela baranna, ne Iyo halakol nan nela Betania oled he kabul du he Ana Hakodo Ana Halolena orongo nalodo aro nanka hudongo. Ananaha Pod nan na Punge Ara. 12Dela kango na tana, poja bada ujakan na Betania, Ananaha dukdan ka kareba.13Pojaka banna iteya naha wuna punge ara kamang rona walla diko ro, ne Iyo halako nan iteya baroga nekango ahango hato boka walnela pungena. Kole ne Iyo banna dukka nela pungena, ne I janek mango apa apa ango helengo ronna orongo jarah wukma hodad wu ara. 14Orok nanka, Ananaha hatokna nela punge ara,"Abhil nekangka to kam mud wu walla baram koha ana muri ana muri." Mahe Ana Hakodo Ana Halolena rongoyya. Ananaha Halako nan Nela Uma Kamawol Kamaray15Mahe Iyo dukdad ka nela Yerusalem. Manena Ananaha tama nan nela Uma Kamawol Kamaray maha legenan wugay heto kadaga ngo nela Uma Kamawol Kamaray. Ne Ina nakabal nut nemed he katonga - katonga pahabal wada omaha mono katonga ngododa heto kadagan ngo rawa tana kaka, 16mane Iyo hernad heto kangodiy ngawda palakan nena Uma Kamawol Kamaray.17Maha lege yaka, Ananaha hanuwa nad he iyo moha tokna," Janna matul hokma,' na Umag batok hedan uma doka wojodan tangko hanna to'? Tabolo idoka, yom hajel nelmin daddo hokdad to karebo." 18Mahe to tagha net bokolo mo To Pewe Ukpata rongoyya mahe iyo mayega dad hadana aha nyina hama teya. Orongo, he iyo Kabohdan orongo heto danga bangara dan nena liha Nuwanna. 19Kole bana aroka hudongo, Ananaha molka he Ana Hakodo Ana Halolena yelan nona harona hakar. Magkin Naha Tena nedalo Lakamawol Kamaray20Hale geyya, kahudok nebada palaka, he iyo itedan na punge ara kama rokoto mowa duk laka lartona. 21Petrus apenan maha tokna nela Ananaha,"Ha Bappa, itekya! Punge yay neha Kulrom maro kota mowaka!"22Mane baleha nad iyo, " Magkin naha tena nela Kamawol Kamaray. 23Yag tokgun kahe pijango nela baram, magba garakan kaha newe yila letena, 'Makeke taw moma weglow nela dalo labon,' maja nekmango dudalna nedalo la atena, tabolo hatenayya ba apan neha tokna na dadne, manene nadadne.24Orok nanka, yag tokya nela baram, magba apakan neyo haka wojom mo haka rem, hatenakya neyom hiba mowa yaka, manene dawogun labaram. 25Neyom bam dedeka momka wojo, hawalikngo neyom bam bojo laka ahango nela iha to, tanam nena Bapam kanengo nela hoylol naha walgud he jalam. 26Tabolo, neyom bajam hawal kango, Bapam kanengo nela hoylol janna hawalik magud he jalam." Kapareha Yahudi Kapata dad Tutna Li Prehanna Ananaha27Maha legeyya, he iyo ma pidad nela Yerusalem. Tongrona Ananaha halako nela Uma Doka Wojona Kamawol Kamaray, to tagha net bokolo, To Pewe Ukpata, toka tuda To Yahudi madad Labaranna. 28Mahepa tokda laba Ranna,"Gara li preha nan Neyo bam rayngo neka hengo, monel garan Kawog li preha tut rayngo neka hengo?"29Manena Ananaha hatokna labarada," Yag kapata nen labarada hawu naha newe labaram. Bale hawwa Ya, ma Ubug tokgun magara li prehanan Yabag pahaday he. 30Manena pa iho daniy Yohanes kawalya la hoylo moka walya lakadag to? Bale hawwa Ya!"31He iyo hanewe dad iha - iha netok hedan,"Nebada baleha kayya,' Walna la hoylo,' ne Ipa tokna,' Dukngo, aba yom majam pate nayya labarana? 32Tabolo idoka, bada baleha kayya,' Walla kadad toya'?" He kapa reha kaboh dad hela to danga orongo he iyo tangkohada hanga dada maney Yohanes hawu hijayya anawit ana limanna. 33Orok nanka, he iyo baleha dan na Ananaha," Yama jamma tajak mayya." Maha lege yaka, Ananaha hatokna nela barada iyo," Hedomol na Ya, Ya domol jag dadma tokya labaram bagara li preha nan Ya bag rayid heka hengo."

Chapter 12

Li Tuja tutda he Kawoy Kaluto da la Mango Anggur Kabokalla 1Maha legeya, Ananaha halege nan hanewe hela iyo wango li tuja li tuja. " Nen nato karejjan naha wuna mango anggur. Ne Iyo hakode nan nagol nela barana, manna kojayya nahawu nakalena, manna hako deyya nahawu na leweta paha matarra wamgo. Maha legeyya, ne iyo wonad kahewa hela to karejja nad mangona maha lakonan atla iha nuha. 2Dukid rah pupuy wuna, ne iyo hawede nan hawu tola umana hela to karejayya nena mango kahibay walhela iyo ihna nena mango anggur. 3Tabolo idoka, he iyo wopa dan nena tola uma madda palya, madda wugalya balka luyo.4Ne orok nanka, ne iyo hawede piknan tola umana hawadeka wal hela iyo, mahe iyo paldan naka tokna, madda pahada dan hamoke donga. 5Lodokngo, ne iyo hewede piknan tola umana hawadeka wal mahe iwal hamate dan. Yina dad hela dangala hawa deka, hawadeka wal dapaluy, hawadeka wal hamatey.6Nena mor mango namang hongo hawu wal, nen na anana hamma nawa rana. Dukngoka, nenna anana hawede nan hela iyo maha tokda,' He iyo daha wolgan na anag.' 7Tabolo idoka, heka rejjan nena mango hatokda iha-iha,' yi idoka kadagun. Ma, kadda hama teyya iyo ma hepa dagna kadda dagud.'8Mahe iyo, wopa dan moda hama teyya, mada weglan nela habal mango ANGGUR. 9Apan neha rayna nena mor mango ANGGUR? Ne iyo manan manna podahay heka rejan nena mango ANGGUR manna woyya nena mango ANGGUR na nela to hawa deka.10Jampa hora memaknan yi dalo la Hurata Hor:' Wat jaha wada heto karayngo uma, watka manggo mowa nanka. 11Yipa rayna Mor, ma yipa rayya jaka moda nela matada'?" Mazmur 118 : 22 - 23 12Maha legeya, he iyo mayegan jewa tanna Wopayya, tabolo he iyo kabohid heto danga orongo he iyo da pewen nena Ananaha hadukin nena li tuja hela iyo. Lodongka, he iyo ujaka danka na Ananaha madda halako. Tutna Wo Wolka Tok13Maha legeyya, he iyo hawede dad du tol to Kawohoka molka du tol to Jadoha neka hamun wat ne Iyo hepa tok Dagna. 14He iyo madad maha tokda la Ananaha," Ha Ama, yamma mata jayya neyo Katenaw mo jakka hangadad hepa tok toyo. Orongo, Neyo jaka ite neyya hadanna to tabolo hanuwan laranna Kamawol Kamaray kawonango la tena. Natenak wo wolka tok nela ngora to mo jeddo?" 15Ne yamma mawo nelho monel ne yamma jengo hawo? Tabolo idoka Ananaha, kole ba tajay mango teda, ne Iyo hatokna laba rada," Aba yom kabaga Ya? Ngod neme Labarag hawu omaha tanam Kag iteya."16Dukngo he iyo ngod dad maha tokna nena Ananaha labarada," Hada moha tulho garay hi?" Baleha Dan," Hada moha tulho ngora toya." 17Maha legeyya, Ananaha hatokna nela barada, " Wo nela ngora to hepa dagna nena ngora to manela Kamawol Kamaray padagna Kamawol Kamaray." Mahe iyo bangara dan nena Ananaha. Paka patada to jamang go tut hamun wat Ananaha18Lodongo heto kawohoka katokya janekman na tolko, madad nela Ananaha madda kapatango Labarana, neha tokda, 19Ha Ama, Musa patul hona nela barada hawuna to kamang ole be kaban na, mate manna ujakango hawu ara we, tabolo janek mango anana, nena angwuna na jeke nehoya nena balna manna won anana nena angwuna.20Ned pit to kaha ole bengo. Ana bod da kadake nan hawu mawinne, kole iyo banna mate, iyo janna uja kak mango anana. 21Dukngo angwuna paha kadu wango kadaken nena mawine, manna mate janna wokman anana. Kahe domonan angwuna paha tol wango. 22Majja nekmango walheka pitngo kawon anana. Dukngoka hetang kohada, nena mawinne domol matenan. 23Dukin nena lodo rah tolko, kole bada tolkoka, garra ara wenan nena mawinne? Orongo, heka pitngo kaha ole bengo da ara we mowanka."24Ananaha baleha nad," Ja ikado yiyo yom mam dad joloro, orongo yom bajam tajayya na Hurata Hor molka li prehana Kamawol Kamaray? 25Orongo, kole bada tolkoka walla jonga toka mate, he iyo janek mango kaha umango molka paha umal, tabolo he iyo dadne kahengo he ana hawede nela hoylo.26Tutda he toka mate paha tol koda, yom jampa hora memakman dalo hurata hornay Musa, tutna nena robota, aha nyina nena Kamawol Kamaray hanewe nela barana,' Yadoka Kamawol Kamaray ney Abraham, mo Kamawol Kamaray ney Ishak, mo Kamawol Kamaray ney Yakub'? 27Ne Iyo ja Kamawol Kamaray nekmadan toka mate, tabolo Kamawol Kamaray dan toka morho. Yom joloro tepija!" Li Preha Pahoda Habbe28Maha legeyya, hawuyo wal nela jongada heto Pewe Ukpata madad madda rongoy he iyo paha neweda. Kole banna iteyka nena Ananaha banna baleha dohay. mane iyo kanuka nan na Ananaha," Li Preha genen kahoda tuba walhe tangkohada?" 29Ananaha baleha nan," Li Preha kahoda doha : Rongom, to Israel! Namorda Kamawol Kamaray idoka hawuna Mor. 30Manawarra kin Namor Kamawol Kamarayim wanna kalak atem, molka tangkohana ngahum, molka tangkohana paha ngadam, molka tangkohana kulhom.' 31Kadulngo:' Manawarra kin olem to hamera napola tom.' Janek mango ukpata kareh bokolo wal hiyo."32Lodongka, nena To Pewe Ukpata hatokna nela bara Ananaha," Yom tenaw, ha Ama. Yo tenaw bam tokya ne Iyo baha wuya, majja hil nekmango helengo ne Iyo. 33Manawarran wango kalak ate, tangkohana paha ngada, tangkohana kulho, lodolngo manawarran na olem to hamera napola to dagum, badokkan nareh tepija mango walhe tangkohada manuta monno maraka." 34Maha legeyya, kole banna iteya Ananaha nena to baleha wango taja, ne Ipa toknan laba ranna," Yo jam diko rokmango walnela kalingora Preha Kamawol Kamaray." Pojaka no, jahil nek mango to kawawa kapatango Labaranna. Ananaha idoka Namor35Hanyongan hanuwango nela Uma Kamawol Kamaray, Ananaha hatokna, " Aha nyi kanna ma idad kada heto Pewe Ukpata badda tokya Ananaha ana naniy Daud? 36Daud dag hanewe nan dalo Lawad Tengngo, Namor tokhen nela ha Ama: Ngodow nela tabara Kawanag nela kab Witim.' Mazmur 110:1 37Daud dag tokhenan Ananaha Mornan'. Manenne, aha nyik kanna Ananaha ba ana nan?" Mahe to danga Rongo dan wango lagahara. Kanogoda nela To Pewe Ukpata38Dalo laliha Nuwanna, Ananaha hatokna," Hamat rakngo hela To Pewe Ukpata, kabengo halako lako wango kalebe malo limma kabengo hiba liha aka nela to danga, 39kamang hado manadango nela uma doka wojo mola hado paha wol dalo la urata. 40He ika ramad umada mawine bal winda wango kawojo kamma lo loyyo. He iyo hibadad rokada kareh butol." Manuta Kate Pijango41Maha legeya, Ananaha ngodo aron nena pat maraka manna pamatta matarad heto kaha tamango omaha nedalo la pat maraka. Dangay to pote kapa ihngo kaha danga lango. 42Maha legeya, hawuna mawine bal kamilla manan manna ha ihngo duka bokolo omaha wat, kawolngo hawu.43Dukngo, Ananaha kamakod he Ana Hakodo Ana Halolena maha toknad labarada," Yag tokya kahe pijango labaram, yina mawine bal kamila napa ihngo kareh danga nedalo la pat maraka ubhe tangkohada to danga hawadeka. 44Orongo, he iyo tangkohada wodad walla jadda morhoda, tabolo nena mawine bal kamila, wonan walla milanna, wonan tangkohada hadagna, tangkohada karejana."

Chapter 13

Todo Talara nan Ananaha Tutna Kaweda Tana Umana Kamawol Kamaray Hegara dan 1Lodongo, Ananaha bana yelan na Uma Kamawol Kamaray, hawuna Ana Hakodo Ana Halolena hatokna nela Barana, " Ha Ama, itekiy doha pijay he wat molka nadoha pijay he uma!" 2Ananaha balehana,"Yom ite kadow he uma kama nadango? Janek mango hawu ak wat ka engango lapon wat hawa deka japa hegara." Kawungana Mayilla3Tongrona Ananaha ngodo lapon Lete Zaitun ka aron na Uma Kamawol Kamaray, Petrus, Yakobus, moy Yohanes, Andreas wal kapata meha dan na Ananaha, 4Tok gaman, pira heyo bana dadiy, ma apan tadkona hetang kohada badik naka?"5Ananaha halegenan tokdad labarada," Hamarakngo ab nengo to kaha joloram. 6Dangay to kamma lajagan na Ngarag, hatokna, ne Iyo Yadoka.' Mahe iyo daha jolo rango to danga.7Tutna yom bam rongoya baha tango mo heme liha rongom tutha tango, abum kabohka. He tangada nadad memahoy, tabolo tutna tangkohana jana dad maho. 8Orongo, kalingora to kodedad gobad kalingora to molka ngora to gobango ngora to. Dad domol nan opongo latangnga tanga hado; dad domol kareba. Idoka Kawungana Rahaya Hod ha ana.9Tabolo, hamatarra kin napola tom. Orongo, he iyo haka nak dagim jala, mayom pal dagim nela uma doka wojo mayom dedemin nela aroda toka Wohoka molka la ngora to ngora to orog Ya, nehiw rona labarada. 10Manena Liha Nuwa ha ul nehon larahadukin tangkohana lato danga.11Nebada marongag madda legaw, abum hangada ulkan ne apan hatokim, tabolo hadukin magba apakan pawodag labaram nona orongo jayomma kaha newe, tabolo Wad Tengngo. 12Hawuna kaha angwungo legaya na angwuna kana mate, molka ha bapa labara anana. Lakeda gobadad bapa inyada moda hamatey. 13Mayom dabutgim ate tangkohada to orongo na Ngarag. Tabolo idoka, toka engango tahngo dukla layngo ipaha tolkoda." Tutna Kabolko Ika Oron Najalla14Tabolo, neyom bam itey he toka hoda bokala dede nela hado jaka wonango( taja dag alak kiyaka), he ika nengo la Yudea dapa la neho lama roda. 15Toka nengo lapon kawedo abum burka molka tamal nedalo la uma nepa loho apa ango walno dalo la uma. 16Maheto kanengo la mango, abna balka jekeyya na borna.17Mayilla ka he ika tongrongo ihkab mohe iwal katong rongo pa huhuy ana morahada nela lodo la. 18Kawojo tanam heyo abna dad nela wula rah maring. 19Orongo, nela lodola dadnan narah mayila bokola jaka dad memaho walka wunga kawore tana, paha dadna Mor duk neba hena, majanna hil dad mayka. 20Manena Mor bajanna haka dubkon he lodona, maja hil nekmango hawu akto paha tolkoda. Tabolo idoka, tutdad hepa pide, nepa pide Mowana, ne Ina haka dubkod he lodona.21Maha legeyaka, bane kango to katokhen labaram, ' Itekya, Ananaha nen hena!' Monel,' Itekya, ne Iyo nen habal!' Abum hatena kayya. 22Orongo, ananaha - ananaha poleka molka ana hawede poleka kodedad mona hatingod tadko mo jaka modal neha jolo rango, banna dadka, dukdomolngo toha pide. 23Hamatarakngo! Yag dulko mowayka tangkohada hila baram kalongango.24Tabolo, nela lodona, kole banna dadka nama yila bokola,' Mata lodo dadnan kapogtongo, manna wula jana hil kaworekma. 25Maduno hatud dad kanad walla langto, mahe li preha walla langto da gedongo." Yesaya 13 10; 34 :4 Nebanna mayo na Ana Kadad To 26Maha legeya, mahe iyo itedan na Ana Kadad To banna mayo nela awango wango li preha moma nadango kabokola. 27Lodongo, ne Ina hawedey ana wit ana limana mona kohay hapide mowana walheka patongo gir tana, walla diktana dukla dik langto.28Kanuwaw walnela li tuja punge kapulota: heka ragana bana mateyka mo bada halkango rona, mayom taja min narah bana doheka. 29Kahe domol ngo yom, neyom bam itekay hi banna dadiy, tajakya ne I dohe nanka, lawok bina yaka.30Yag tokya kahe pijango labaram, hena to jana dadma hilpongo, duk hetang kohada bana dadiy. 31Langto mono tana naha jelngo, tabolo liha Nuwag jana hajel mango." Hamata rakngo mopa horakngo 32Tabolo idoka, tut lodona, janek mango hawu akto kapewen, hedomolngo anawit analimana la hoylo, duk domolngo na Anana, Bapahe kapawen.33Hamarakngo mopa horakngo. Orongo, yom jam pewekman pira rahna banna dad. 34Yiyo hamera nato kahalako. Nebana ujakan na uma manna wod li preha he tola umana, ne pakka rejada iha- iha manna prehayya ne kapa horan na bina kana engango pahoran.35Ne orok nanka, hamata rakngo orongo yom jam pewekman pira bana bal nena mor uma, mamalo, taloro hudo, kuk man, molka kuk man marro, 36roga i darra kanna dukig yo tongro majurum. 37Apan neha Dulkog yilabaram, Yag dulkoya nela tangkohana to:' Hamata rakngo!"

Chapter 14

Kujlon Pama teya na Ananaha 1Lodo Hor mono Lodo Hor Kababa Kapod halakona du lodo piwal, to tagha net bokolo mo To Pewe Ukpata tongroda mayegan hadana neka wopaya na Ananaha wan hamun wat Hamateya. 2Orongo, patokda, " Ab tongrona nalodo hor abna dadne kawihaka lato danga. " Ananaha Hama Ringin wan Kalapa Bo Burata3Tongrona Ananaha banen nela Betania, la umay Simon Katob, tongrona ngodona laka tonga, nemen banna mayo nahawu mawine ketenan hawu tarobo moraha walla tana kadito kamang kalapa bo burata kamuraha kabuto wolna. Ne Iyo peranan nena tarobo manna biwya lapon katokna Ananaha. 4Tabolo idoka, ned hawu du to kaha newe but ate iha iha," Aba mam wolo wango kalapa bo burata yika hengo? 5Orongo, yina kalapa bo burata dad bama lajan tol ngah arpi reh mawoy hela to mila." Mahe idomol ban dan nena mawine.6Tabolo, hatokna Ananaha," Ne iyo halokon. Aba yom mam hama yilayya? Ne ina naka rejan kadoha Labarag. 7Orongo, yom mang juwango to mila olegim, maba piraka yom bam wawam, yom dad rayngo karejan kadoha nela barada. Tabolo idoka, yom jam engak mango bam olega Ya. 8Yina mawine naray mowan apan ne ipa dadna. Ne iyo na ora ulgan napola Tog tut hatano. 9Yag tokya kahe pijango labaram, lage nena Liha Nuwa edo hadukin nela tangkohana pontana, apan haray mowana nena mawine domol ipa tok pa ape wan ne iyo." Hakuglonay Yudas jaka Doha10

11Nebada rongo yaka, he iyo doha na ateda madda ngon woniy Yudas omaha. Ne orok nanka, yudas mayega nan rahna kadoha ne Woya Hamu la Lodo Hor12Lodo kawungango Lodo Hor Kababa Kapodu, he iyo bada ropo ana bebbe Hor, Ana Hakodo Ana Halolena Ananaha kanuka dad nela Barana," Lagene Yo hakab atem kamma halako hamu Horim?" 13Mane Iyo naha weday du to Ana Hakodo Ana Halolena maha toknad ," Halakom laha rona hakar, hawu naka ban kangod wuro kamang wena na tobokam. Ne iyo dokun, 14magbala geka ne iyo edo tamana, tokdad hela mor uma, Ha Bapa hatokna : Gen nakoro hadog Ya bag muwa Horwa oled Ana Hakodo Ana Haloleg?'15Lodongo, ne i naha tingogun hawuna koro bokolo nela uma dalo kane mowango ihna hawing ngoka paha daya. Pagonan naha kulada noha bal." 16Maha legeyaka, Ana Hakodo Ana Halolena halakodad duk nela harona hakar. Noha bal, he iyo dukdan hado hamera patokna Ananaha nela barada, mahe iyo pagonan Hakula.17Kole bana hudongka, nemenka na Ananaha oled hekabul dungo Ana Hakodo Ana Halolena 18Neba tongroda he iyo bada ngodo muyo, Ananaha hatokna," Yag tokya kahe pijango labaram, hawu to walnola jongam, katong rongo mu dongaga Ya, nama lajaga Ya," 19He iyo hale dadka hamilla maha tokda Labaranna iha - iha," Tubana ja yakma magara?"20Ananaha hatokna nela barada," Ne iyo hawuya walheka bul dungo ana hakodo ana halolena kapoplon naka babana Ole Ya nedalo la koba. 21Orongo, Ana Kadad To halako nan, hengo kama tulho tutna Iyo, tabolo mayila nato bana oron na Ana Kadad To malajan! Nadoha neho tutna nena to bajana dad mema." Pa Apen Tutna Kabina mono Rutona Ananaha22Tongroda bada muyo, Ananaha jekenan kababa, pojaka hama ringin, ne Iyo kip kipnad manna wod, hatokna," Jekeyya, yina pola Tog." 23Mane Iyo jekenan tarobo, manna hamaringin . Ne Iyo wod la barada, he iyo tangkohada in walnela tarobo. 24Lodongo, Ananaha hatokna nela barada," Yina Rutog , ruto paha newe mowa, pa bowo tut to danga. 25Yag tokya kahe pijango labaram, Ya jaghil in mawaka wuna yina punge ANGGUR, dukla lodona Nebag inwa wuna yina ANGGUR bayo, duknela lodo Neya bag inwa ANGGUR kabango nedalo laka Lingorana Prehana Kamawol Kamaray."26Pojaka, geilen hawuna lawit hatena, he idomol halako dad nela lete Zaitun. Ana Hakodo Ana Halolena Ananaha Ujaka Dan 27Lodongo, Ananaha hatokna labarada," Yom tangkoham uja kaga Ya, oro nen kama tulho,' Yag yayaray neka jawa, mahe bebbe nata nyala ray hey heda.' Zakharia 13 :728Ta idoya, pojaka Bada hatol koga, Yag halakowwa atla Galilea ulgim lara." 29Taboloy Petrus hatokna Labaranna," Magba he iyo tangkohada uja Kag, tabolo ya jedokma."30Ananaha hatokna labarana, " Yag tokya kahe pijango labaram, hena hudo, janna kuk maho nama yalo hadungo, yom kabalga Ya hadol wudango." 31Ta idoka, Petrus wodin bale haya," Enga hongo bag mate lum dongag Yo, ya jagka bal mag Yoyo!" Mahe iyo tangko hada tokya kaha mera. Ananaha Mango Getsemani32Lodongka, dukdad ka laha wuha do kangarango Getsemani, mane Iha tokna labarana Ana Hakodo Ana Halolena, '" Ngodom hehena tongrog Bag kawojo." 33Mane Iyo maronga domon Petrus moy Yakobus molka Yohanes Olen, halege dad kaboh pija 34Lodongo, Hatokna nela barada," Na Ngahug mayilla pija, hokmo dukngo mate. Engangola hehena hamata rakngo."35Moka, banna maro hodi, ne Iyo kahuglo latana neka wojo, bana dadka, nona rahna abna palaka Labarag. 36Mane Ipa tokna," Bapa, Bapa, tangkohana Yonan. Jekeya yina tarobo walla Barag. Tabolo, Ja inekma hakab Ateg, tabolo apan neha kab Atem."37Maha legeya, ne Iyo maha balnan manna dukid ana hakodo ana halolena tongro majurdad, ne Iyo hatokna labaray Petrus, " Simon, aba yom majur? Jam dadma yom wolam made hodik? 38Hamata rakngola kawojom tanam abum kanadum nedalo laha jode. Wadteng natahngo, tabolo nakabim loja mawola." 39Molka, ne Iyo halakonan kawojo tokya naha newe kama mera.40Molka, ne Iyo na mayo manna dukid tongro majur oro matada buto dad, mahe iyo jada pewekman apa nehongo habaleha Dan. 41Pojaka no, Ananaha manan paha dol wango hatoknad labarada," Yom majur homin moha wolmin? Diknaka, rahna dukinka, Itekya, Ana Kadad To woya nedalo la limada to dok jala. 42Kode, kada halak.o. Itekya, kawowa Ya nadohe mowaka." Ananaha Wopadan43Pojaka nona, tongrona Ananaha bana hanewe, Yudas, hawuna ana hakodo ana halolena walheka bul dungo, manan oled to danga wango kito mo pal todo, paha wededa to taghanet bokolo, To Pewe Ukpata, molka toka tuda to Yahudi. 44Ne Iyo kama lajan wo mowadka hawu tadko, hatokna," To pa udokag, Idoka na Tonna, Idoka Wopaya mangodya Iyo halako dalo paha matara." 45Koley Yudas naduk, ne iyo doheka nan Ananaha hatokna," Ha Bapa!, Lodongo, udoka nan na Ananaha. 46Maha legeya, he iyo ketedan na Ananaha mada Wopayya.47Tabolo, hawu walhela iyo dedenan, loh ya na kitona manna gobad kapa horan To Taghanet Bokolo, manna kador nan naka tilna. 48Maha tokna Ananaha nela barada," Neyom bam mam wango kito mo pal todo neka wopawwa Ya hamera hawu toka rebo? 49Iha lodo iha lodo, Yag ole juwagim nela Uma Kamawol Kamaray hanu wango, tabolo yom jam wopak mawa Ya. Tabolo, yina dad tanam kana bon ngoka Nahurata Hor." 50Maha legeya, he iyo tangkohada Ujakan mada pla la dag.51Nen naha wu bo mone kadokun na Ananaha, wahenan kaba doha lapola tona. Mada wopaya, 52tabolo ne iyo ujakan nena kaba doha mada pla pladag kalol. Ananaha Hajala dan Kapa Reha Yahudi53Maha legeya, he iyo maronga dan na Ananaha nela To Taghanet Bokolo. Tangkohada To Taghanet Bokolo, ub Toka tungo, molka To Pewe Ukpata makoha dobadad. 54May Petrus dokun na Ananaha walla diko ro, duknela kajo ngana To Taghanet Bokolo. Nohabal, ne iyo ngodo ha olenad heto ban olen jerngo ap.55Heto Taghanet Bokolo matang kohada kapa reha Toha Tena hakitango mayegan tenana neka goban nena Ananaha tanam kana dad Hamateya , tabolo he iyo jada kolek mango apa apango. 56Orongo, dangay to wo hanewe poleka neka Goban, tabolo patokda jana wingmay iha iha .57Maha legeya, hawu du to dededad mada wo hanewe poleka kagoban na Ananaha, hatokda, 58" Yama rongoya Iyo hatokna,' Yag hawawa ya na Uma Kamawol Kamaray haray kadad to, mala tol lodo, Yagha kodeya dalo latol lodo, Yagha kodeya hawadeka wal, jaha ray wango lima." 59Tabolo, tutna yiyo hepa tokda jana wingmay iha iha.60Lodongo, To Taghanet Bokolo dedenan nola jongada mana kapatan na Ananaha," Yo jam wokmad gobada hela to kaha newe Gobag? 61Ta idoka, ne Iyo engana kadona jana balehakma To Taghanet Bokolo kapata piknan nela Ananaha hatokna, " Yoka Ma Nemme La, Anana Kamawol Kamaray pasak Deika? " 62Ananaha hatokna," Idoka Yayo, mayom iteya na Ana Kadad To ngodo nela tabara kawa nanna kahoda madeta prehana manna mayo wango karoba nela langto."63Lodongo, hiraya naborna, To Taghanet Bokolo hatokna," Aba itango mada mayegal hongo hanewel? 64Yom rongo dag yaka mapodna. Apa nyina Hapohtom?" Mahe iyo dolun Jalana dukngo mate. 65Hawu du to halege dad trumya Iyo, mada kaboron na matana, Jurayya, maha tokna Labarana," Rayngo jaka moda!" Heto ban Hibaya mada Kapokan. Petrus Janna Hibak Maya na Ananaha66Tongronay Petrus ba enga hona laka jonga umana To Taghanet Bokolo, hawu nama wine kahanetun To Taghanet Bokolo manan. 67Manna iteyay Petrus tongrona majirngo ap, ne kaha netngo kadu rayya maha tokna," Yo alla ole mun nena Ananaha, To Nazaret." 68Tabolo, Petrus kabalnan bawena tokya," Ya jag pewekman mojak tajak maya apan hatokim. " Lodongo, ne iyo halakonan la bina bokolo, nama yalo kuknan.69Tohanet mawine iteyay Petrus haka pikngo manna halegel hanewe pik nela to kadede," Yina to hawuya walnela iyo." 70Tabolo idoka, ne Iyo poleka piknan. Jamade pikma, heto kadede pido hanewel dad nelay Petrus," Yoyyo, tubana hawuw walhela iyo orongo yom alla to Galilea ya."71Tabolo, ne iyo kapunge nan mona haro,"Ya jag pewekman na To patokim !" 72Pojaka, mayalo kuk paha du wango may Petrus apenan apan hatok mowanan Ananaha nela barana," Bajana kuk ho nama yalo hadu wudango, yom pole kaga Ya hadol wudango," Madukngo, Petrus jana dadna tahin namil lanna.
Chapter 15

Ananaha nela Aronay Pilatus 1Kuk man maro, to taghanet bokolo padaya nahawuna makoha oled toka tuda mo To Pewe Ukpata, ole domolid toka Wohoka. Mahe iyo pingon na Ananaha, Marongan halako, Woyya labaray Pilatus. 2Maha legeyay Pilatus kapatanLabaranna," Yo Ngora To Yahudiw? " Mane Iyo balehanan ," Yoka tok dagya." 3Pojaka no, heto tagha netngo MENUDUH Ananaha pakita kitango.4May Pilatus kapata Piknan," Neyo jam balehak ma ? Itekya, pirada dangada paha jalada nela Baram." 5Ta idoka, Ananaha jana hil balehak mayka dukngo ney Pilatus bangara. Ananaha moy Barabas6Nola lodo Horna, Pilatus kadoma hatolkongo padagda hawu tola gol paka reda. 7Manen hawuna to kangarangoy Barabas hataman lagol oled heto gobango kapareha kapa mate to nela hawu gobango kapareha. 8To danga madad mada kare labaray Pilatus rayngo kadoma hela iyo.9May Pilatus baleha nad, " Yom kab atengo hatolkon Yina Ngora To Yahudi? " 10Orongo, ne ina tajayya heto taghanetngo dawo mowa yaka na Ananaha oro hok ate. 11Tabolo idoka, heto taghanetngo bokolo hamutdad to danga kada kare nelay Pilatus hatolkoniy Barabas.12Lodongo, Pilatus hanewe pik nela barada, " Mane apa nehongo haray gun yina Ngora To Yahudi? " 13Ma, kawulo wulodad, " Ne Iyo teron!"14Maha legeya, Pilatus hatokna labarada, " Aba ? Apan kabokalla neha Rayna?" Tabolo, he iyo kawulo wulodad wod pikngo,"Teron Iyo!" 15Orongo hapijala dad ateda to danga, Pilatus hatolkoniy Barabas, poja palya na Ananaha, ne iyo Wonan ka teron. Ananaha Tereka dan moda Hama Yilayya16Heto ban maronga dan na Ananaha tama nela katora ngora to, nela uma dolngo jala, mahe iyo maronga dad tangkohada to ban makoha. 17Lodongo, he iyo, lagora dan wan bor doha, pojaka mayanango tara boh, tadan nela katokna Ananaha. 18Maha legeya, he iyo halegedad ka won liha aka Labarana," Oh Ngora To Yahudi!"19Mahe iyo, palnan Nakatokna wan pal boh mada trum ya, mada Kahuglon. 20Pojjaka, bada hadu du terekayya, he iyo haldan nabor doha walla Ananaha, mada wanad kalebe Dagna. Mada ngodya na Ananaha lohongo neka Teron. Terodan na Ananaha 21Mahe iyo duhadan toka tongrongo palaka, Simon to Kirene, kamma nela harona hakar, bapa naniy Aleksander moy Rufus, neka detonan na yay Patero Wadan.22Lodongo, he iyo maronga dan na Ananaha nela hado kangarango Golgota, hado Katok To welkada". 23He iyo Wodan ANGGUR hakohan MUR tabolo ne Iyo jana jekek mayya. 24Maha legeya, he iyo Terodan mada bawe bawe nad Kalebena nola jongada, ubda wew tadko bagaran tona kolena iha iha.25Manona aronan banaha lodo nebada Teron. 26Maha tulho tutna hajala dan nela Ananaha, Ngora To Yahudi." 27Lodongo, he iyo tero domoldad du to karebo Olena, hawu nela tabara Kawanana manna hawu nela tabara Kalena. 28Manene, Tuba nanka Nahurata Hor katokhen," Mane iyo yab Dongadan nela to bokala."29Maha legeya, to katong rongo palaka pod dan na Ananaha hanyongan kikkon naka tokda maha tokda,"He! Yo kaha wawaya na Umana Kamawol Kamaray ma ubum hakode habalya nela tol lodo, 30hatolko wu Dagtom ma buruw walnela yay haka dalo!"31He domolngo heto taghanet bokolo, oled heto Pewe Ukpata, tere kaya na Ananaha hatokda iha iha," ne Iyo hatolkongo to heka tabolo ne Iyo jana dadma hatolko wu Dagna! 32Halokonka Ananaha, Ngora To Israel, neba hena bur walnela yay hakadalo tanam kada ite ub daha tena.'" He ipa tero olena nena Ananaha napod Allaya. Matena Ananaha3533Dukngo malona lodo kapogtongo nela tangkohana nona duk hudongo. 34Hudongka, Ananaha kanguro nanka wango lika wodkalla," Eloi, Eloi, lama sabakhtani," hanewena" Kamawol Kamarayig, Kamawol Kamarayig, aba Yom uja Kagga Ya? " Pojaka rongoya, hawu du toyo kadede nela Barana hatokda," Itekya! Ne Iyo kamako naniy Elia."36Lodongo, hawuna to planan, manna pa ihin hawuna tarobo we podu, mayege, manna oran hawuna wul, mana won nena Ananaha kana inun, hadokngo hanewe halokon," Magbada ite kaya ney Elia bana mayo haburun Iyo." 37Maha legeya, Ananaha kanguro wango li wodkalla mana tingya na ngahna Haduka Wana. 38Nona, korona Uma Kamawol Kamaray majiraka dad duyo, wal deta duk dalo.39Nena ngora to ban, kadede aron na Ananaha, itenan aha nyina Ananaha bana tingya na ngahna haduka wana, nepa tokna," Hepijana yina to ananan Kamawol Kamaray!" 40Nohabal wal ned hawu du mawine ka iteya walla diko ro, nola jongada Maria Magdalena moy Maria inyay Yakobus bod moy Yoses dukngoy Salome. 41Ananaha banen nela kalingora Galilea, nohabal ned dangala mawine hawadeka kamayo olen Ananaha lodongo la Yerusalem. Tanodan Ananaha42Kole bana hudongka, orongo nona lodona lodo rah pagona wungo, aron baja dukhon lodo rah Ngah, 43Yusuf orang Arimatea manan, hawuya kangote Kapareha Patena paha wol, ne i dagwal rema remanan banemen Nakalingora Preha Kamawol Kamaray, MEMBAERANIKAN DIRI mana halako labaray Pilatus kareya naka rogona Ananaha. 44Pilatus bangara rongoya nena Ananaha mate mowaka. Ne iyo kamakonan kapareha to ban mana kapatad labarada, natena pija Ananaha mate mowaka.45Pojakay Pilatus pewen walnela kapareha to ban, ne iyo wonan naka rogona Ananaha labaray Yusuf. 46May Yusuf kahnan kaba doha manna haburun naka rogona Ananaha, pojaka naka Boron dalo kaba doha, ne iyo hama Jurnan nedalo la Rate pakojada nela kab letena. Mane iyo, keygala nan hawu wat nela bina rate. 47Maria Magdalena moy Maria inyay Yoses iteya hadona karogona Ananaha edo bojolo dan.

Chapter 16

Liyo Tutna Tolkona Ananaha 1Kole aronka nalodo rah ngah longango, Maria Magdalena, Maria inyay Yakobus molka Salome, dakah mowaka kabo burata dukngo iyo dad halako moka kalapaya Ananaha. 2Kuk man maro, kawunga lodo nona migna, bana huda mata lodo, he iyo madad nela rate.3He iyo iha iha hanewe dad ," Garan kalegaya nena wat walnela bina tamana nena rate?" 4Tabolo idoka, pojaka tangara ne deta, he iyo itey he wat kabokolo kalla pojaka halegaya.5Ma pojaka nedalo la rate, he iyo itedan naha wuna bo mone kawango bor kaka widaka tongrona ngodo latabara kawana, mahe iyo kadadaka dad. 6Halegeya, ne ipa tokna labarada," Abum kada daka, yom mayega min na Ananaha to Nazaret pa tero mowada. Ne Iyo natolkoka. Ne Iyo janekman hena. Itekya, hado Bojolo dan 7Tabolo idoka, halakoka, tokdan hela Ana Hakodo Ana Halolena ma nela baray Petrus ne Iyo ulnagim lara atla Galilea. Nohabal , yom Toboka min, kahengo nepa haduk mowana labaram."8Maha legeya, he iyo lohodad mada pla la dagdad walnela rate orongo he iyo karekdad moda bangara, mahe iyo jada tokma apa apango langba garaka orongo kaboh. { Tangnga tangana paha reha mowadad tanam he iyo kada toknaniy Petrus mo olena, he iyo hadukdan hokdan. Pojaka no, Ananaha dagka kaha wedey walla huda mata lodo dukla lodo malo, tut hadukin naliyo kama nadango jaka hajelngo tutna morho jakaman dukango. Dinaka} Ananaha Hatingo Wunan nela Ana Hakodo Ana Halolena9Pojaka na Ananaha tolko kahudok kawunga lodo nona migna, ne Iyo kawungana hudanan nela Maria Magdalena walla barana Ananaha na wuga moway pit wad japata. 10Lodongo, ne iyo halakonan manna hadukid labarada ka olen na Ananaha, tongrona he i bada mayila mo hunan. 11Nebada rongoya na Ananaha bana morho mona ite mowa yaka, he iyo jada hatenakma.12Pojaka nona, Ananaha domol hudanan nela hada heka hela du to walhela iyo katong rongo halako aro nela harona. 13Dukngo, he iyo baldad maha dukdad nela hawadeka, tabolo hawadeka domol jada hatenak may. Ananaha Hanewenan nela Ana Hakodo Ana Halolena14Pojaka no, ne iyo huda dagnan heka bul dihango Ana Hakodo Ana Halolena neba tongroda muyo mane Iyo ha aped oro jaha tenada mo katuda ateda. Orongo, he iyo jada hatenak may to ka ite Mowaya poja Bana tolko. 15Mane Ipa tokna labarada," Halakom nela tangkohana pontana maha dukin nali Hanuwana nela tangkohada pa hada. 16Garan kaha tena mowa mo paha iho daha tolkon, tabolo garan jaka hatena daha jalayya.17Mahi tadko dokned he iyo kaha tena: Dalo la Ngaram he iyo wugay mortana bokala; he iyo panewe dad dalo laha newe bayo; 18he iyo wugadad kaboko wad limada; mahe iyo bada inka moro hamate donga, tutna ne jada hajalak may; he iyo hamaringwad limada nela toka hodu, heto da togaha." Ananaha Makeketa nela Hoylo19Lodongo, pojaka Morda Ananaha tokya hela iyo, ne Iyo makeketa nela hoylo mana ngodo nela tabara kawanana Kamawol Kamaray . 20Lodongo, he iyo halako dad hadukin lage geyo, ne ilna Morda kareja dongad mana hadida ray wad Liha Nuwana ledena tadko ka olen.

Luke

Chapter 1

1koleha ha danga toyo karunini ha mijayi diha wuyo patulho tutna neka tangana ka dadi kakole kadadi laha duyo jonga dalarada, ka hengo neha tulho ha paha dukida labarada ida mono tangada toyo 2Mono wali ka ulu kakole bana dadi saksi mata mono bada todo talarani na lina. 3Oronani yayo bagu kole paha nuwaya tanga kohanamono guha matarani walika wungana, nadoha jalaka yayo bagu tulhoya mono bagu hada ha lulhogudi tutumu ta, Teofilus kama nadango, 4Tanam yoyo kamu kolengo taja katena tutna tangana ka dadi hakole paha nuwada labaramu. Paha duki dagututnai Yohanes kaha iho.Li'i hatoki Tutnai Yohanes Pembaptis 5Athona na hatena bala baranani Herodes, Raja Yudea,neni na to'o patena kangarango Zakharia kawali la kalibo patena Abia, arawena wola nadi Harun, mono ngaranai Elisabet. 6Zakharia monoi Elisabet To'o katenai la matanai Morda Maroba Allah. Heiyo da morha jada pahilma dadokuni ngaradukkana hatoki mono hawedenai Morda. 7Taidoyaka, heiyo janenekmango anada orongoi Elisabet na woto mono kadungo dakaweda tepijja8Koleha bana duki na diha ha wuyo naka ngotedatutna bana ha yili, zakaria nakolengo ha yili tutna bana dadi Imam la arona Na kama wolu kama rayi. 9Ba dokuni na keimamanna, Zakaria na wona badokukani na undianna tutna bana tamala umana kama wolu kamarayi mono bada tunuyi ukupan . 10Mono nebana dukidi ukupan bada marakadi, tangada toyo kaha tena daka wojo kataba nolaha bali hodu.11Mono naha wodda wunai, Malaikat nai Moribana tingo wuna labaranaiZakaria mono nadede nolatabara laka wananai altarukupan. 12kole bana iteya nenamalaikat, Zakaria mono naka redi na ihina mono nahoda ka bohi. 13Tabolo, nena Malaikatnaha newe labarana,''Abimkabohkawu, Zakaria, tabolonaka wojo katabamu monopaka remu na rongo mowaguni. arawemu, Elisabet,engana naha Anango diha wuyo lakeda kabani tutmi mono yomikami ha ngarani Yohanes .14Yomi engam ege ate dita kokomi mono lagahara, mono danga jala toyo kadokungo bami ege ate dita kokomi noyo bana dadi. 15Iyo engana bana matuyo la aronai Mori mono enga jana inukma Anggur bajedokka ha inu ka keras heka. lopo jala,mono walidomo nola kabu inyana iyo engana dokuni wadi katengngo.16Iyo engana na rayini danga toyo Israel ka aro la barai Mori, kama wolu kama rayida he iyo. 17Iyo enga daha lako ulungo lara lai Mori monowadi katengngo mono kawahanai Elia, 'tutna bada rayini ateda tangada ha bapa bada ka bali labara tangada ha Anada he iyo'. Iyo jala engana na rayi tangana toyo kaja li wawa tutna bada kabali labarada kamadingo tangada toyo ha tena. mono kahe jalango, Iyo kaha inyakayi toyo ha tenaha koleha Paha gonada tutnai Mori ''18Zakaria naha newe labarai malaikat nene,''Ba anyik kagu yayo bagutajaya tutna ka dadi yiyo.Oronani, yayo yiyo kole guka wedawa mono arawegu koleha ka tungo.'' 19Malaikat nene na balehaya, ''Ya dokai Gabriel ,malaikat ka dede la aronai kama wolu kama rayi. Yadoka paha wedenatutna bagu ha newe dongagu mono bagu ha dukiguni yiyo na liyo kadoha labaramu. 20Neba, hena rongowula . yomi engam kabongawu mono jamu pewekmango ha newe koha nela lodo kole tangana kadadi yiyo banadadi oronani yomi bajam ha tena gani ha tokigu,nopaha tutda nola rahina.''21Tongro heda nene, toyo hatena da remani Zakaria he iyo daka pata -pata wungo Abai Zakaria mana madehingo no dalo la umana kama wolu kama rayi. 22Koleha bana loho ngoi, Zakaria jana helu ha newekma labarada he iyo. He iyo da tajaya ba nai Zakaria koleha bana kolengo majura nola umana kama wolu kama rayi oronani iyo bana ha kita-kitango bana rayingo pata labarada he iyo, tabolo jana ha newekma. 23Koleha pira moyaka narahi keimamanna bana pojaya, balinankai Zakariala umana.24Kolehengo bana dadikanene, Elisabet naha kabuMono naka bunyi wungokoha lima wula.Iyo bana ha newe, 25''Yiyo idokaha rayinagai Mori labaragu.Iyo naha mataraga monona hopigadi duku jalaguwalila toyo danga . ''26Nebana wali ha kabui Elisabet ba nomo wulana, kama wolu kamarayi naha wedeya malaikat Gabrial la diha hawuyo kota la wilaya Galilea, kangarangoi Nasaret . 27Iyo naha wedeya tutna bana tobo kaya diha wuyo na bau wine naka duni naka bani ka ngarangoi Yusuf, naha walinai daud . Na bau wine nene idokai Maria. 28Moka, Malaikat nene nemeni la baranai Maria mono naha newe, '' lima manawara, ta yoyo hama ringnai Mori kakarahawu.'' 29Na rongoya naha newe nene, Maria na bangara iyo naka pata-patango nola ate dalona tutna artina na li manawara nene.30Malaikat nene naha newe labarana, '' abim kabohi kawu, Maria, oronani na kama wolu kama rayi na wobegu ka juru ka noga la baramu. 31Rongowula, yoyo engam hakabuwu mono ha Anango hawuyo lakeda kabani, mono yoyo kamuha ngarani Maroba Yesus. 32Iyo bana matuyo engada tokiya ba iyo ana kama wolu kama rayiya ko hoda madeta, Mori kama wolu kama rayi enga na woni ha dongodonai daud, obu wekana. 33Iyo engana parehayi nolaha walinai Yakub tutna ana muri-ana muri mono naha dona kama deta mono jana ha dukakma.''34Mokai, Maria naha newe labaranai Malaikat nene, ''Ba anyik kana banadadi yika dadi mono yayoJa nek mahongo layigu. '' 35Malaikat nene na balehaya mono naha newelabarana,''Wadi ka tengngo engana ba nemeni labaramu monoKawahana kama wolu kama rayi ka hoda madetaengana bana panyiguni nana ura dewamu, na Lakedakadadi nene idokala kudusmono engana bada tokiyaba Ana kama wulu kama rayi.36Mono, mutajabeya nai Elisabet, ole bemu nenetongro ha kabu jalanani kole naka wedabe da tokinani na mandulna, neba hena naha kabubekoleha nomo wulana. 37Oronani, ja nekmango ka dadi kaja tepijango tutna kama wolu kama rayi.'' 38Mono, Maria naha newe, ''Kahehija-hijanani,yayo yiyo Ana nagai Mori.Nadadi hijaka labaragu kahengo yoyo ha tokimuga nene.''Mokai, Malaikat nene nahalako mona ujakani.Maria na loha duki lai Elisabet.39Nena lodo nene, Maria naha inya-inyaka wuna tutna bana halegeyanaha lakona la diha hawuyo hadoyo la diha ha wuyo kota Yudea. 40Iyo na tama la umanai Zakaria mono na woya na limanawarana labaranai Elisabet. 41Kole bana rongonanina limanawaranai Maria,Anana nola kabuna naka Bulo mono naka goyaka mono Elisabet na bonuni wadi ka tengngo.42Mowalkai Elisabet naka wulo bana wodini nalina, ''Daha hamaringkawuYoyo la jonga tanga kohadama wine,Mono daha maringi dumu kaguni nona Ana dolomu. 43Garaga yayo yiyo mono Inya Morigu mana mayo labaragu. 44Ka tepijango,kole bana rongoya na li manawaramu bana duki laka tilugu, Ana la kabu dalogu nata kohoko oro Ege ate. 45Ege atewula iyo kahaTena ba ahani ha toknai Mori labarada engana bana Bonungo.''46Mokai, naha newekaiMaria, ''Na ura dewagu na hadi dekaiyai na kama wolu kama rayi, 47Mono wadi ka tengngo na ege ate nolai kama wolu kama rayi, ledeMorhagu.48Orongoka, Morida Maroba Allah na yapudka atana katerliwuya yiyo.Rongola, walngo hena bahena mono koha neme,tangada ana muri-ana muri egeate wenehodagalah. 49Orongoka nana pahoda hatenada na rayingoka kabokola latuba to'ogu, mono kudus ya ngarana.50Kanyuru-na ha wona la Ana muri- ana muri, labarada tangada toyo mono ka bohini iyo. 51Iyo kole bana ha tingoni naka kawahana bana wani na lima-na. iyo bana hegara haworodi tangada toyo ka li deta nola paha ngadada la ate daloda52Iyo naha burudi heyo kakawahadi ka walila ha doyo kama deta he iyo, mono da keketayi tangada toyo ka li wawa ate na. 53Iyo koleha bana ha bohuyi toyo kaka reba mono wango ka doha, tabolo da wugayi toyo ka pote ha lako mono lima ka luda.54Kama wolu kama rayikole bana wobeya nama tulu nama gatana labara toyo Israel, la Ata-na, oro bana apeya naka nyuru-na. 55Ba anyinehona kole iyo bana tokya labara obu waikada ida, labarai Abraham mono ha walna koha ana muri-ana muri.''56Mono, Maria engango bana oleni Elisabet ba tani ka tutu tolu bu wulana madena, moka ubu na bali la umana. 57Neba hena duknina rahinai Elisabet tut ha anana mono naha Anani diha ha wuyo lakeda kabani. 58Mono heyo ole bara umana mono ole beda da Rongoya bai Mori ya ka koleha kaha tingoni ka nyuru-na kabolkola labaranai Elisabet, mono he iyo da dokungo ege ateDongadi.59Ba dukini lodo ka podo patongo, he iyo da mayo tutna menyunatya nena lakeda. he iyo daha Ngarani nena lakeda Zakaria, ka hengo ngara Bapana. 60Tabolo, inyana naha newe, '' Jedokma iyo ha ngarani Yohanes.'' 61Tangada toyo daha newe labaranai Elisabet, '' Je nekmango diha wuyo toyo dumo la tangada ole bemu kaha ngara hengonene.62Mowalka, he iyo da woya na patada labaranai Zakaria tutna bana ka patani la barada, Ngara ahani ha bena ha wodani labarana nana lakeda. 63Zakaria naka reya nadiha wuyo naka pabala patulho wayo, mono na tulhoya ka hengo yoyi;'' Ngaranai Yohanes.'' mono, tanga kohada toyo mono da bangara.64Neba henaka nene nawobanai Zakaria nama bugera mono na lomana naka bali, iyo jala naha legenaha newena mono na hadi daikayai kama wolu kama rayi. 65Tanga kohada ole bara umada he iyo daka bohi mono neka dadi yiyoMono ijuaka pa dulkoda toyo nola tanga kohada la desa nola lete Yudea. 66Mono, tanga kohada toyo ka rongoya neka dadiyiyo daka nuka-nuka ate daloda he iyo, '' Enga dadi ahanani neme nalakeda Nemela.''Tabolo, limanai Mori engana bana hama ringiyi.67Zakaria, Bapa nai Yohanes,na Bonu jalani wadi ka tengngo mono dama nyura, bada ha newe, 68Ka hadi daika yai Mori, Kama wolu kama rayinai IsraelOro nani iyo kole bana koloka nekeya mono bana ha walidi toyo kaha tenaya.69Iyo koleha bana ha kodeya na kadu hoila mane mara tutna ida kawali laha dau wali nai Daud,Ata-na, 70Kahengo iyo bana talarani na lina mono banawani na wobada tangada Heyo Rato ka tengngo wali ka ulu- li ulu 71Tanam ida kada ha hoi lada wali la tangada muhuda ida, mono wali lalimada tanga kohada toyoka butuda ate ida.72Iyo bana rayini tutna Bana ha tingoni naka nyurulabara Obu waikada ida, mono oro nani iyo bana haApedani enga yiyo paha rahi-na ka tengo, 73Ba idoka na harona iyo patokina labara Obu waikada ida,Abraham, 74Mono ida engada hoila wali la limada tangada Muhuda ida tanam ida kada ha yili Abu da helu ka bohi, 75Mono no bamu tengngo mono bamu tenawu la aro-na, wali nenapira dona na Morhada ida.76Mono yoyo, bagu anagu,enga da toki guni naRatomu kamawolu kama rayi laha doyo kama deta,Oronani yoyo bamu ha lako uluwu lai Mori, tutna bamu ha gona nani na larana tutu-na. 77Tutna bamu woni paha ngada tutna na hoila Mane marada toyo kaha tena-la bana ledeni bana Ha wali dadi tangada dokujalada he iyo.78Ba oronani naka nyuru mono manawara naikama wolu kama rayida Magaha mata lodo enga naha magahada ida wali la Ha doyo kama deta 79Tutna bana hama gahayi he iyo ka engangonola kaka pogtongo monoka nengo nola tanga ngaraMawo ma yila,tutna bana ha tutdadi witida ida ka aroNola lara ka moli ka dame.''80Moka, na Anana neneMa tuyo na kiki bokolo, mono na kiki kulho nola wadi ka tengngo. iyo na engango la maroda gilrakoha bana dukini na rahina tutna bana ha tingo wuna labarada toyo Israel.

Chapter 2

1Ba atuhongo na ka ulu nene, Kaisar Agustus na paha lakoya na pareha na ba neni na sensus tutu tanga kohango toyo laha gala panu tana. 2Idokala yiyo na sensus tanga Kohango toyo danga Kawunga hadakango ba neni kolengo Kerenius bana dadi gubernur laSiria. 3Moka, heyo tanga kohada toyo da bali laha doyo walida he iyo diha-diha tutna bada daftarwudaguda.4Yusuf jala nayelango wali laiNasret,la tana Galilea,mono da aro lai Yudea, mono laha donaiDaud ka ngarangoi Betlehem ,oronani Iyo baka waliya garho hadoyo buru nai Daud, 5Tanam iyo bada daftar badaOleni Maria, kadunai, ka tongrongo ha kabu.6Kolehengoi Yusuf mono Mariaba nedi la Betlehem,dukinika na rahi ha ananai Maria 7Maria naha anani nala keda kabani ka ulu. iyodaka boro-ni kabakarewe mono dahama juruni la karaba harangaOronani baja nengok ha doyo tutda he iyo bajanengo ha do doyo.8Nola ha doyo kaha mera, nedi ka pirango toyo ka jawa ha ranga la maroda tutna bada jawayi heyobebeda he iyo mono neba hudongo. 9Naha woda wunai,Malaikat nai Mori mono naDede la aroda he iyo mono da hadidaikayai Mori nama gaha ka kiloradi he iyo mono he iyo dakabohi tepija.10Enga tabolo,na Malaikat nene naha newe labarada he iyo," Abim kabohikami oronani maha rongo guni, na liyo la baramu ka doha tutna na liyoege ate kama gebora tutna tanga kohana laha gala ponu tana. 11Yiyo nalodo yiyo,kole na dadibe diha wuyona toyo kaha hoilada,na idokaiKristus ,Morida laHaronai Daud. 12Yiyo idokala natadko tutmi: Yomikamu lodukini nala keda abu ka dadi daka boro wani kaba ka rewe mono daha hama juruni la karaba ranga."13Daha, wodawuda bada maronga oleda Malaikat nene dama ublo bokola heyo tentara surga ka hadi daikayai kama wolu kama rayimono daha newe 14"Hama nadanani nangaranaiKama wolu kama rayi lahan doyo kama deta liyo moli mokora la ponu tana la jongada tangadatoyo ka wongo labara-da."15kole heyo Malaikat bada yeladi heyo kajawa haranga nene mono da bali la Surga, mono heyo kajawa haranga nene daha newe labarada heyo hawadeka, "Madaka la Betlehem tutna kada iteya tangana ka dadi ka koleha ka dadibe yiyo,kaleha bana Toki dani labarada ida." 16Moka,he iyo da malewara ha lako mono da dukini Maria mono Yusuf,mono na la keda abu ka dadi paha hama juruda la karaba haranga.17Kolengo heyo lakeda jawaranga bada ite ne iyo,mono he iyo mono da dulkoya neha tokda labara da he iyo tutna nena lakeda nene. 18Mono, tanga kohada toyo ka rongoya neka dadi da bangara mono tangana neka ka dadi patokida heyo kajawa ha ranga la barada he iyo. 19Tabolo Enga nai, Maria na bojolayi la ate ne ka dadi mono naha ngadani la atena. 20Moka,he yo la keda jawa ha ranga da baliyi la barada la tangadaHa rangada he iyomono da la gahara mono da la gebora mono da hadi daikaya kama wolu kama rayi nola tanga kohada ka kole haite mono ka rongoya ka hengo ha tokida la barada he iyo.21Mono, kolehengo bana tutu podo pato lodona tutna bada sunatya nena la keda maraha nene, ngara-na da toki nani Maroba Yesus, ka hengo ngara ha wodani Malaikat ka hengo iyo bajana ha kabu honi.22Kole iha lodo-iha lodo baha murlaha wungo ba dokunina liyo uku pareha nai Musa ka koleha madeyo,Maria monoi Yusuf da ma ngodiyai Maroba Yesus la Yerusalem tutna bada wonani labaranai Mori, 23Kahengo ha tulhona nola liyo uku pareha nai Mori,"Diha hawuyo tangada la keda kabani Ana bodi ineho paha muraha nolai Mori 24Mono tutnabada woyi manutada mono bada dokuni apani patoki nolaliyo uku pareha nai Mori, ka hengo diha pasang ka wurngo rawa tanaba jedo kaya duyo ka wurngo Merpati ka bodi ."25Neni diha wuyo kabani ka ngarangoi Simeon ka engango la Yerusalem.Iyo idokala toyo ka tena mono kama nudu,ha rema-remada ka agu ate goda koko kama wolu kama rayi nolai Israel,mono wadi ka tengngo kahama ringiyi 26Wadi ka tengngo ka tokyaba iyo ka enga kaja mate bajanaite hoya Mori Kristus noha pedenai Mori.27Mokai, Simeon na mayo la umana kama wolu kama rayi noha dokuda wadi ka tengngo,Kole hengoi Yusufmonoi Maria bada maronganiMaroba Yesus bana maraha la umana kama wolu kama rayi tutna bada rayinilabara-na apani ha koleha paha tutda mono liyo uku pareha. 28Mokai, Simeon na leroya neka maraha mono na hadi dekaya na kama wolu kama rayi, Wenena, 29" Neba henaka,la Mori, wola kayala yoyo kamu ha lokoga ba paha wede muga nene ha lako nola ka moli,ba dokuni mono na li-mu;30Oro nani matagu kole bagu iteya na hoila mane mara-mu, 31Ka koleha yoyo paha gonamu la aronaTanga kohana la ponu tana; 32Mono nene nama Gakaha kana rehimagakaha la tangana hagala ponu tana kaja tajayai Mori,monokana dadi bama hadi deika tutna toyo ha tena-mu,la Israel."33Yusuf monoInyana nena la keda mono da bangara no ba apani noha tokinai Simeon tutna iyo. 34Mokai, Simeon naha maringiyi he iyo mono na tokiya labaranai Maria, inyana Maroba Yesus, "Rongoya,nena la keda kolebada ha diraya tutna bada haka naduya mono bada ha kodeya Danga toyo nolaIsrael,mono na dadi tadko kala tutna ba danga toyo. 35(Mono, ka bandiha nobu ka enga duhko guniNa pola tomu) tanam ihi ate danga toyo ka enga ka dedobe."36Neha bali ne jalani toyo nabiahKa ngarangoi Hana,Anai Fanuelkawali la ka bihunai Asyer.Iyo ka hoda ka weda.Iyo na morha mono na layina kahengo madenapitu doyo kolengobada ha boladi, 37Mono mowalka bana dadi ma wine balu kohaba podo pato ka bulupato doyona.Iyo jana ha dakak mango bana yelango la umanakama wolu kama rayi,tabolo bana ka ngote hudo mono lodo bana puasa mono banakawojo kataba. 38Neba neho nena,da mayoi Hana mono iyo bada mahadi madaika labaranaKama wolu kama rayi mono da dulkoya tutna Maroba Yesus labarada tangan kohada toyo ka rema-remani penebusan Yerusalem.Yusuf monoi Maria Da bali la Nasret39KolehengoiYusuf mono Mariabada rayini tangana diha wuyo ba dokuni na liyo uku pareha nai Mori,He iyo da bali la Galilea,la hadoyoha dowalida he iyo,moneyo la Nasaret. 40Nena la keda na kadoka na ihina mono na Kiki matuyo,na kulho mono na ponuya paha ngadana,mono kama wolu kama rayi naha maringi-ya.Maroba Yesus da Bali la umana kama wolu kama rayi41Diha doyo-diha doyo Toyo katuna Maroba Yesus dahar lako la Yerusalem neba lodo bokola Paskah . 42Kolehengo Maroba Yesus ba kabulu duyo dona,he iyo daha lako noha bali ba dokuni ka doma na lodo bokola nene. 43Koleha Ba rayani ha poja waya, he iyo da bali. Mono, Maroba Yesus mono na enga ha Kitango la Yerusalem mono jada tajawakmani Toyo katu-na. 44Tabolo toyo katuna Maroba Yesus paha ngadada ne iyo enga neni la jonga toyo danga,He iyo dumo dahakitani naha lakoda koha ka iha lodongo, moka he iyo walida bada ma yegani la kaha olebengo mono tangana toyo ha tajada he iyo.45Tabolo he iyo jada jomukmaya na Maroba Yesus,mono he iyo da bali la Yerusalemtutna bada mayegani. 46Koleha tolulodona,he iyo da da jomuya na Maroba Yesus la Umana kama wolu kama rayi tongro ngodo nani la jongada tangada guru Agama,tongrada Bada rongoyi paka patadani la barada he iyo. 47Tanga kohada toyo ka rongoya da bangara te pija ha Ha pewena mono Tangana ha balehana.48Tabolo toyo katuna bada iteyane iyo, he jala iyoDa bangara.mokaInya-na naka patani," bagu anagu,aba yoyo mamu rayini yiyoLabarama yama Bapa-mu mono yayo madukalayaBama mayega-gu. 49Na balehayaMaroba Yesus labarada he iyo,"Aba yomi mami mayegaga yayo?Jamu tajak mawa yoyo ne yayo bana dadi ba nega la Umana Bapa-gu?" 50Tabolo enga,he iyo jada tajakmaya ba ahani ha tokida laBarada he iyo.51Mokai, Maroba Yesus na Bali marongadi he iyo la Nasaretmono dokudi he iyo.monona, Inya-na na bojolaya la Atena neha toki nene. 52Maroba Yesus naka moglomono na kiki ma tuyo mono naha Ngadango.iyo da Da beni kama wolu kama rayi mono ka dadi toyo.

Chapter 3

1Neba kabulu lima doyona nebana parehai Kaisar Tiberius ,Taboloi Pontius Pilatus bana dadiGubernur Yudea,Herodes na dadiRaja Galilea ; Filipus ole benai Herodes na dadi Raja wilayah iturea monai Trakhonitis;monaiLisanias na dadi Raja Abilene, 2Hanas monai Kayafas bada jabatya ka hengoiImam agung , Nemenka na liat nai kama wolu kama rayi labara nai Yohanes, anaiZakaria,ka engango la maroda gilra.3Moka, nahaLakoi Yohanes laTangan kohana na loda pada kahengo nolai Yordan mono da tokiya ba ha iho jora tutna baha walingo jala,4Kahengo kama tulho nola Nabi Yesaya:"Yiyo idokala na Liyona na toyo kaka wulo- wulo la maroda gilra,Ha inya kani na lara na Morida,Ha lurhoya na lara tut-na.5Daha wuyo na lolana enga da Bonyini, mono tangana na letenamono enga daha Merani. lara ka tangana ka lego Engana bada ha Lurhoya,mono naLara kaja lijaka engana bada ha Midarani. 6Mono, tanga Kohana toyo engada iteya ha hoiladonga walai Mori!"'7Mokai, Yohanes naha newe labarada toyo danga ka mayo tutna bada Ha ihoya," Ta, yomi ka buru laha walina nakaBokong! garani kaha apeguni tutna bami pala wumi wali na liyoBani ka nemengo!8Ba ido kahaOro nene,bana dadiyi tangada wuyo kaha tingonina joramu.Abimuha ha newekani labara tutu dagumu,'Abraham idokala na obu waikama yamaha!' yayo guha newewa la baramu,ka hehija-hijango wali la tangana watu yiyo kama wolu kama rayi na dadibana ha kodeyi tangada la keda tutui Abraham!9Moloho, wali nebak hena naka Taka kole na tabeya la kalarto yayu.tangada punge yayu kaja Doha wuna engana pogoyi mono na letodila api."10Tangada toyo daka patango labarai Yohanes," Bahekana, apa nehoni yomi harayimi?" 11Iyo na balehaya,"Diha wuyo toyo ka duyo bolango Ka lebena,iyo na Bawe nehoyi mono nena toyo kaja manguna. mono na diha toyo kaja mangu ha muna,na rayi nehongo neka he ngo kaha mera."12Ka pirango ka kohayi pajak Neme jaladi tut ha iho.he iyo daka patango labaranai Yohanes, "Guru,apa nehoniyama ha rayima?" 13Yohanes naha dukini labarada he iyo,"Abim tingkayi haPajak na rehi hoyiha kole paha enga nagimi la tutumu."14Kapirango Tentara ka patango la barana, " Ba anyika mugama yama? aha nehoniYama ha rayima?"Yohanes naha newe labarada he iyo, " Abimu karekawu omaha walila gara dumoni ka hengo bamu pakhayi ba Jedokaya bamu ha woyo awani kaja heyo hijango,Tutuikala na tutu dagumu mono gajimu."15Koleha tanga kohada toyo tongroda bada moneni bana nemeni Mesias, he iyo tanga kohada daDaka patango nola ateda tutnai Yohanes,apa ikado kristus ato Jedo. 16Yohanes na balehayi he iyo mono naha newe"Yayo guha ihomiyomi wagimi waiyo.tabolo enga ,dihati wuyotoyo ka rehi kawaha walila yayo ka nemengo.tutna bana bugeradi kaloro sandal-na yayo jana dadi jalakmaIyo enga naha ihomi yomi monoNa wagimi wadi ka tengngo Monoapi.17Alat penampina koleha nebeni la Limana tut ha murahani na lantai pengirikanMono tutna bana Kohayi gandum ka doha no dalo la lepeta-na.engaTabolo,iyo enga da tunuyi sekam no dalo la api kaenga kaja boda."18Mono dangakaha nuwa gimi ha wadeka, Yohanes naha nuwadi na lina labara toyo danga. 19Tabolo enga, oronani Yohanes mana tokiyai Herodes,kapalanina loda,neka dadiha koleha rayidamono Herodias, ara wenai ole benai Herodes,mono oro tanga kohadaHa rayida, 20Mokai Herodes da tabani yiyo nola tangan kohana mono daha tamani Yohanes no dalo la golu.YOHANES daha tamani la golu.Maroba Yesus daha ihoya21Koleha tanga kohada toyo dahaIho,Maroba Yesusjala da ihoya.Mono,tabolo iyo naka wojo ka taba, langto namaBugera, 22Mono na wadi ka tengngo na buru noyo la tutna mono nahahada ka wurngoMerpati.moka neni na liyo ka nemengo walila Langto mono naha newe,"Yoyo idokala na Ana-gu ha wogugu. labara-mu yayo ka wonangoPaha laranai Maroba Yesus23Kolehengoi Maroba Yesus bana ha yili, iyona dona tani ka tutna tolu ka buludona.tangada toyo da kole wungo paha ngada bai Maroba Yesus ba idokalai ananai Yusuf.Yusuf anai Eli 24Eli ananai Matat, Matat ananai Lewi, LewiAnanai Malkhi. Malkhi ananai Yanai.Yanai ananai Yusuf25Yusuf ananai Matica.Matica ananai Amos. AmosAnanai NahumNahum ananai Hesli Hesli ananai Nagai 26Nagai ananai Maat Maat ananai Matica. Matica ananaiSimei. Simei ananaiYosekh. Yosekh ananaiYoda.27Yoda idokalaAnanai Yohanan.Yohanan ananaiResa. Resa ananaiZerubabel. Zerubabel ananai Sealtiel. Sealtiel ananai Neri. 28Neri ananai ananai Malkhi Malkhi ananai Adi Adi ananaiKosam. kosam ananaiElmadan Elmadan ananai Er. 29Er ananai Yesua. Yesua ananaiEliezer Eliezer ananaiYorim. Yorim ananaiMatat Matat ananaiLewih.30Lewi idokalaAnanai Simeon. Simeon ananaiYehuda. Yehuda ananaiYusuf. Yusuf ananaiYonam. Yonam ananaiElyakim. 31Elyakim ananaiMelea. Melea ananaiMina. Mina ananaiMatata. Matata ananaiNatan. Natan ananaiDaud. 32Daudananai Isai Isai ananaiObed Obed ananaiBoas. Boas ananaiSalmon. Salmon ananaiNahason.33Nahasonidokala ananaiAminadab. Aminadab ananai Admin. Admin ananaiArni. Arni ananaiHezron. Hezron ananaiPeres. Peres ananaiYehuda. 34Yehuda ananaiYakub. Yakub ananaiIshak. Ishak ananaiAbraham Abraham ananai Terah. Terah ananaiNahor. 35Nahor AnanaiSerug. Serug ananaiRehu. Rehu ananaiPeleg. Peleg ananaiEber. Eber ananaiSalmon.36Salmon idokala na ananaiKenan. Kenan ananaiArpakhsad Arpakhsad ananai Sem. Sem ananaiNuh. Nuh ananaiLamekh. 37Lamekh ananaiMetusalah. Metusalah ananai Henokh Henokh ananaiYared Yared ananaiMahalaeel Mahalaeel ananai Kenen. 38Kenan ananai Enos. Enos ananai Set.Set ananai AdamAdam idokala naAnana kama woluKama rayi.

Chapter 4

1Maroba Yesus,Na bonuni Wadi ka tengngo banabali wali la Yordan. Mowalka.Iyo daka wahaniWadi ka tengngobada aro la maroda gilra 2Kahengo madena ka pato kabulu lodo tutna bada kabani Pa jode. Iyo ja nekmango ha muna ka pira lodongo nene.Kolehengo banaha dukaka,Iyo naka reba.3Mokai,ka bolko naha newelabara-na, "Ba yoka anana kama wolu kama rayi,kamu ha wedeyi ha watu nana kana dadi Rotiyi." 4Maroba Yesuskana balehaya," Neni kama tulho, 'Ka dadi toyo mana morhojaka walila roti belekma."'5Mowalka, ka bolko nama rongani Maroba Yesus laha doyo kama deta mono Naha tingoni labara-na tanga kohana kama gilata la ponu tana paha ite lepa. 6Mokai, ka bolko naha newelabara-na," Yayo enga gu wogu kawaha mono kama gilatanola tanga kohana naha doyo yiyo, oronani tanga kohana kole da Wogani labaragu.Mono, yayo gu woya labara garajalani yayo haka madigu. 7Moka, ba yoyo bamu manuta kawa,tanga kohana nene engana dadi bamu daguni."8Mokai, Maroba Yesus nabalehaya," neni kama tulho,'Yomimanuta nehoya Mori kama wolu kama rayimu,mono labara neho-na yomi hadoyo ka ngakkomi."'9Mowalka,ka bolko na ngodiya Na Maroba Yesusla Yerusalem mono na bojolayanola toko umanaKama wolu kama rayi.wenenai kabolko labaranaiMaroba Yesus," Ba yoyo ba ana kanagu kama wolu kama rayi,Dolu ka wumu wali yiyo lopo noyo dalo, 10Oronani neni kama tulho,' Tutumu yoyo,kama wolu kama rayi enganaNa parehayi tangana Malaikat-na tutna bana angu-gu.' 11Mono,MonaiLimana he iyo, he iyo engada ruka-wu tanam witi-muAbina ma pobahayi la watu."'12Nabalehaya Maroba Yesus labarai kabolko," neni kama tulho,Abim kabakani Mori kama wolu kama rayi-mu."' 13Kolehengoi kabolko bana poja ha kabani Maroba Yesus, iyonaha lako yela-niMono na remani ka loga hekango.Ka wunga ha yilina na Maroba Yesus la Galilea14Maroba Yesus na bali la Galilea mono dabonuni da kawahani Wadi katengngo,monona liyo tut-na bana ma hobara na tangana laha doyo ka lingorana. 15Moka Iyo naha legeya nahanuwana la sinagoge mono tangakohana na Toyo dama hadi deka-ya.16Mowalka Maroba Yesus naha lako la Nasaret,Kota ha doyo iyo ha doyomatuna.kahengoka doma, Maroba Yesus naha lako la sinagoge nela Lodo migu monona dede tutna bana baha. 17Na hurato hori na rato Yesaya da wonanilabara-na,moka iyo na bugerani na hurato hori nene mono na jomuya na tagudaha tulhoda,18" Wadnai Mori neni labara-gu,oronani Iyo koleha bana hamurahaga yayoTutna ba todo talarani na liyo ka doha la tangana toyo ka mila ka dengo. iyo naha wedewa yayo tutna ba tokiya nama higo maloga labara heyo tawanan,mono pahatogaha pa iteda la tangadatoyo ka moro,tutna baha hoiladi tangada toyo ka tertindas, 19Mono tutna baha dukini na doyo manawaranai Mori ka nemengo."20Maroba Yesus natoniyanena hurato horinene moka daha Balini labarada heyo heyo pejabat uma hadoyo ka ngoten, mono mowalka Iyo na ngodo.Matada tangan kohada toyo nola sinagoge nene daha mataradi labara-na. 21Mokai Maroba Yesus naha legeya nahanewena labarada He iyo, "Hena lodo,na tutuyika apani ha tulho la hurato hori yiyo neyo yomi ha rongona ." 22Mono, tanga kohana toyo daha tenaya tongroda bada banga-bangara enga ha neweya kamija ka lohongo walila woba-na.he iyo dahar newe,"Baja ikado yiyo ananai Yusuf?"23Mowalka, Maroba Yesus naha newe labarada he iyo,"Yomi engana dadi bamu tokiyaLonga lina naha newe yiyo labara-gu,'Tabib,Ha togaha wuyo dagumu! yama marongoya tutna tangana kadadi yoyo ha rayimu la Kapernaum, rayi jalani nene la yiyo, laha doyo hawali dagumu."' 24Mowalka Iyonaha newe," Yayo guha newe wa labaramu,ka heyo hijango kaja nengo Rato ha hiba la tana dagu.25No dalo ka tena, yayo gutokiguni labaramu,nedi kadanga mawine balu la Israel nebana Zaman Elia,tabolo na langto nama todi Neka tolu dongo mono nomo wulan, kolehengokareba tepija ka dadi la hagala ponutana. 26Tabolo engai, Elia jana hawedekma labara gara dumoni helena labarana mawine balu la Sarfat,la tana Sidone. 27Mono, nedi danga kama yila kara kusta la Israel neka uluhoRato Elisa,tabolo ja nekmango dihaWuyo toyo ka walila he iyo ha paha murahada heleniNaaman,toyo Siria nene."28Tabolo badaRongoya tanganaka dadi yiyo,tanga kohada toyo nolaSinagoge nene nabonngo mono na banida. 29Moka, mada Dedeka he iyo mono da wugaya na Maroba Yesusdaha lohoya walila diha hawuyo nuha nene,moka da ngodiya la ponu letena nena hawuyo ha doyo laha doda he iyo dahar kodeya tutna bada haka naduni walila la lirakaka. 30Enga tabolo, na Maroba Yesus mono na yelango walila haduna he Iyo mono naha lako.31Maroba Yesus naha lako la Kapernaum , diha wuyo ha doyo la wilaya Galilea,mono ha nuwango toyo danga nenangin lodo miggu. 32He iyo da bokolayi ateda bada aronani lihaNuwa-na oronaninaha newena na bonngo naka kawahana.33La Sinagoge,Neni naha wuyo ka bani ha tamada wadi japata ka marihaka.toyo nana nakal wulo mono na lina naha wodini, 34" Jeka gamani yama dagu! Apan ha urhomuni mono yama, ta Maroba Yesus, toyo Nasaret? Aba yoyo bamu mayotutna bama liyo loko yama? yayo gutajawu ba garagu yoyo, ka tengngo wali la kama wolu kama rayi!"35Tabolo enga,Maroba Yesus naha ka dadakaya na wadi japata nene,wenena, "Kadona!Lohongo walila toyo yiyo!"Koleha nena mori tana nene na batini nena toyo la tana, la aroda tanga kohada toyo,iyo na lohongo walila ihina na toyo nene mono jana ha hoduk maya. 36Mono na bonngo bokola ate,tanga kohadatoyo ka nengo nono daha newe jala heyo ha wadeka, " Ha newe apani yiyo? Oronani mono liwawa mono kawaha,Iyo nahawedeyi tangada wadi kaja tidangonene mono he iyoda lohongo." 37Mono, nena Liyo tutna Maroba Yesus nama hobaraka la tanga kohana ha doyo la iha tana nene.38Mowalka, Maroba Yesus na Yelango walila uma ha doyo ka ngoteb nene mono daha lako la umanai Simon neho nena, Inya yeranai Simon tongro Maringi tepijanani,oronani nene he iyo naka reyai Maroba Yesus tutna bada ha togahayi. 39Moka, na dede na Maroba Yesus labaranaInya yeranai Simon mono nahakadada kaya kamaringi nene mono naka lawarana na togaha.kolehengona nejala,inya yeranai Simon na kode mono naha legeya naha yilinane iyo.40Tabolo mata lodo ha legeya bana tama, tangakohada toyo da ngodiyi olebeda he iyo kama yila tanga ngara kalawara labarana MarobaYesus.mowalka Maroba Yesus na bojo layi limana laponuna he iyo diha-diha mono daha togahayi he iyo. 41Tangada mori tana dumo da lohongo walila toyo danga nenemono daka wulo," Yoyo idokala Anana kama wolukama rayi!"taboloenga,Maroba Yesus kaha kadada kayi he iyo, Iyo jana jekmadi he iyo bada ha newe oronani he iyo na tajaya ba iyo idokai kristus.42Bana dela kango kahudo Maroba Yesus naha lako la dihahawuyo ha doyo kaka hiko tutna bana meha. Toyodanga kama yegani,mono koleha he iyo bada jomu-ya,he iyo dama yegani larana bada hadani iyo mono abuda yeladi he iyo. 43Tabolo enga,Iyo naha newe labarada he iyo, " Yayo gu todo talara nehoni na liyo la hadoyo kama jaga kama wolu kama rayi la tangana na nuha naha wadeka jalaoronani tutna yiyoyayo paha wede." 44Mokai Maroba Yesus berkhotbah la tangana Sinagoge la Yudea.

Chapter 5

1Nengo hadaka, toyo danga kaka pongini da kilorani tutna bada rongonani na lina kama wolukama rayi,neho na, Maroba Yesusna dede la hupu hoba Genesaret , 2Mono da iteyidubuyo tena paha hodeda la hingi hoba nene, taboloheyo kaha yili da lohongo walila tangadi tena nenemono tongro bahadi jalada he iyo. 3Maroba Yesusna pone la diha wuyo tena, dagunai Simon, mono naha wede yai Simon mono na boheya na tenana naha dihohodiya walila tana punge, mowalka,Maroba Yesus nangodo mono naha nuwadi toyoDanga noyo ka walila tena.4Koleha bana pojaka ha newe,Maroba Yesus naha newe labaranai Simon, ''Halakowula la weyo ka libu mono kamu wewuya na jalamu kamu wopami Iya.'' 5Simon na balehaya,'' Guru,yama maha yili tepija tara hudo-hudo ,tabolo jama kolekmango aha-ahango tabolo enga, ba yoyo kaha wedewa, Yayo engagu wewuya na jalaguyiyo.'' 6Mono, kole he iyo bada dokuni, he iyo da wopa ha dangango iya moka jalada he iyo hodikmo bana majiraka. 7Moka, he iyo da woyana uku patada labarada tangada oleda heiyo la tena ha wadeka tutu da mayo monoda tuludi he iyo. Mowalka, nemedila tangadioleda he iyo mono da tadi ihida ka dungo tena nene mono iya koha na tenada he iyo hodikmo bana talolu.8Tabolo,Simon Petrus bana iteya neka ka dadi yiyo,Iyo naka ngakko la arona Maroba Yesus mono naha Newe, '' Ha lakowu walila labaragu, mori,tabolo yadokala toyo ka jala.'' 9Petrus naha newe kahengo tabolo iyo mono tanga kohada toyo kama rongani moda bangara nobana dangayi iya ha koleda he iyo. 10Ka heyo jalango Yakobus monoi Yohanes, tangada ananai Zebedeus,kaha olengoi Simon.Maroba Yesus naha newe labarai Simon,'' Abim ka bohi kawu,wali neba hena, yomi kamudadi jala ka daditoyomi.'' 11Kolehengo he iyo bada tingiyi tangadi tenada he iyo la tana punge, he iyo da jeda tangadi mono da Dokuni Maroba Yesus.TOYO KAKARA KATOBI DAHA TOGAHAYA12Nengo diha lodo, Maroba Yesus ba neni la diha hawuyo ha rona.laha rona nene,neni diha wuyo toyo na pola tona bonuni ka tobi.tabolo nena toyo na iteya na Maroba Yesus,iyo naka wojo moka na matana naka taba la tana mononaka reya labara-na, '' mori,ne yoyobamu wawakawu,Yoyo ha togawa yayo.'' 13Moka, Maroba Yesus na wolahadi limana mono na jojaya nana toyo.naha newe, ''Yayo gu wawa,kana dadi bana piyi.'' mono neyo jala, naka tobina nena toyo na halidi.14Nemo, na Maroba Yesus na parehaya nana toyo tutna bajana tokiya labara toyomono naha newe,'' Ha lakowula mono ha tingo wumu labara Rato .Rayingo manuta maraka noyo bamu togahawu ka hengo haparehanai Musa kahengo tutna he iyo.''15Nona liyo tutna na Maroba Yesus na rehi ma hobara maka danga toyo ka mayo makoha tutuna barongoyaIyo mono tutu bana ha togaha walila kalawara he iyo 16Neho, na Maroba Yesus naha lako juwa ha hapu wuna laha doyo-hadoyo ka kanawa tutu kawojo kataba.TOYO KAKA LIKUNAHA TOGAHAYA17Nengo diha lodo, Maroba Yesus tongro hanuwa, tanganatoyo Farisi mono tangana ahli Taurat ka nemengo walila ha Rona wali la kalingora Galilea,Yudea,mono harona Yerusalemno jalani ha bali,mono,kawahanai Mori na doku maneni Maroba Yesus mono Iyo na koleha bana ha togahango toyo danga.18Moka,nedikaka pirango toyo bada kilorani naha wuyo toyo kaka liku nola ha doyo majuruna,Mono he iyo da maromatani da tama ngodiya mono da taya nena toyo la arona Maroba Yesus. 19Tabolo enga, orona he iyo jada jomukmaya na lara tut ba tama ngodiya nena toyo oro bada kilorani nana toyo, da pone he iyo la uma dalo mono daha buruni nena toyo kaliku mono ha doyo majuruna laha duyo la arona Maroba Yesus.20Kole bada iteya naha tenadahe iyo, Maroba Yesus naha newe,''Ta ole begu,jalamu kole daha waligudi.'' 21Tangada Ahli Taurat mono tangada toyo Farisi walida badaKa pata-patango,''Bagarani nana Toyo ka podaya na kama wolu kama rayi.bagarani ka kolaha walidi tangada jala heleni kama wolu kama rayi kado,''22Kolehengo Maroba Yesus bana tajayi paha ngadada he iyo,Iyo naha newe,''Aba yomi mamu kapata hengo nola atemu. 23Bageni karehi malewara,Bada tokiya 'Tangada jalamu kole daha waligudi'ba jedokaya 'kodewuMono kamu ha lakowula' 24Tabolo enga, tanam yomiKamu tajaya ba Ana kadadi toyo Kaka waha la ponu tana tutu haWalingo jala,''Maroba Yesus naha newe labarana toyo nene kaka liku,''Yayo guha newewa labaramu; Kodewula,keketaya naha doyo majurumu monoKamu baliwula.'''25Mono nejala,nena toyonaha wingngo kode la aroda tanga kohada toyo mono na dekeya naha doyoMajuruna,moka Naha lako bali mono na hadi deikaya na kama wolu kama rayi. 26Tanga kohada toyo neneDa bangara monona hadi dekaya naKama wolu kama rayi.Mono daka bohi tepija la aroKawahana kama Wolu kama rayi,he iyo daha newe,''Yiyo na lodo yama ma iteya neyo ka dadi kahoda doha.''LEWI NA DOKUNIMAROBA YESUS27Kolehengo nena,Maroba Yesus na lohongoMono na iteya diha wuyo na Toyo ka koha wolu ka toku ka Ngarangoi Lewi ka tongrongo ngodo laha doyo Kohayi wolu ka toku.Maroba Yesus naha newelabarana,''Dokuga yayo.'' 28Mokai Lewi na dede,na ujakadi tanga kohada,mono na Dokuni Maroba Yesus.29Mowalka, iyo na raya rameni tutna Maroba Yesus la Umana.dangayi ka koha wolu katoku mono tangada toyo heka ka muyo dongadi he iyo. 30Tabolo, tangada toyo Farisi mono tangada Ahli taurat walingo bada karuda labarada Ana hakodo ha lolena Maroba Yesus,''Aba yomi mamimumi mami inuDongadi heyo ka koha wolu katokuMono tangada Toyo jala'' 31Maroba Yesus na balehayimono naha neweLabarada he iyo,''Ja tangana toyo ka sehat tukma kaKabu atengo paha togaha,tabolo tanga nena toyo ka hodu. 32Yayo bagu mayo ja tutu kamakongo toyo katena,tabolo tutu ka makongo Tangana toyo ka jala tanam he iyoKada jora.''TOYO FARISI NAHA MERADI ANA KODONA YOHANES MONOMAROBA YESUS33He iyo daha newe labarana Maroba Yesus,''Tangada ana ha kodo ha lolenai Yohanes pembabtis na jana mukma mono jana inukma mono daka wojo kataba,He jalada tangadaAna hakodo ha lolena toyo Farisi.Tabolo enga,tangada anahakodo ha lole-mu da muyo jalaMono da inu.'' 34Maroba Yesus naha newe labarada he iyo, ''Nadadikado Yomi bamu ha wedeyi he kadokudi pengantin kabaniTutu jana muyo mono jana inu kole pengantin kabani nene nama ronga jala hodi he iyo. 35Nehona , nena iha lodo-iha lodo nene enga nemeni, kole na pengatin kabaniDa dekeya walila He iyo, mono nena lodo idokalaHe iyo engada jada muyo monoJada inu.''36

37Kahe jalango ja nekmango ha wuyo toyo ka yakya na Anggur Kabango nola kaLeku kalito ka deyo. Anggur ka Bango nene engana mahira naka leku kalito ka deyomoka nena anggur engana bowo mono kaleku kalitona engana Na moho. 38Anggur ka bango bojola nehoya nola kaleku kalito kaBango. 39Je nekmango ha wuyo toyo ka Koleha inu anggur mema, kaWawa inu anggurka bango oronaniHe iyo daha newe, ' Anggur mema nene atu nehoniDohana.'''
Chapter 6

Morida La Lodo Miggu 1Hadaka rahi, la lodo miggu, Maroba Yesus nahalako naliyo la mango gandum. Mo ijala, ana hakodo ana halolena bada pupu kapirango wu gandum, mono da durho-durho wadi limada, ma damudi. 2Kapirango to'o jakahatena dakapatango, "Aba mamu rayini paheri la lodo miggu?"3Maroba Yesusna balehayi he iyo Mono naha newe,''Yomi jamu hadakak maho bahaya apani ha rayinai Daud moka iyo mono tangada toyo hama rongana kareba, 4Tutu ba anyina iyo bana tama nola umana Kama wolu kamarayi,bana deke kababa manuta , na muniNaka baba nene, Mono nabawedi labarada tangadaToyo hama rongana, kaja dadi neho muyo,Heleni heka hatena kado.'' 5Moka, Maroba Yesus naha newe labarada toyo Firisi nene,''Anana kadadi toyo ikadoi Mori nola lodo miggu.''MAROBA YESUS NAHA TOGAHA NOLA LODO MIGGU6la lodo miggu piyo, Maroba Yesus nahalako la sinagoge mono nahanuwa. La hado noyo neni nahawu toyo lima kawanana naka rago. 7Ahli-ahli Taurat mono toyo kahatena da hamatarani Maroba Yesus bada iteyabana patogahakado yila lodo miggu, tonam kanengo kadekala patokda bada hodaya. 8Tabollo Maroba Yesus natajayi apan pahangadada. Wena labarana yina to'o kakarago limana, "Kode kamu dedewu la haduna. "Mono, nana toyo na kode mono na dede na habali.9Wena Maroba Yesus labarada, "Gu kapatagimi labarami, geni japaheri parayi la lodo miggu: rayini kadoha mono jaka doha?hatolekango ngahu bajedoka pamohongo?" 10Poja bana pahoran lakawolera, labara tangkohada, Maroba Yesus wena labarana to'o kakarago limana, "hajolani na limamu." moka, nana toyo na hajolatan na limana mona limana na togaha. 11Tabolo, to'o jakahatena mono Ahli-ahli Taurat ban tepijamono daworoni tutna ba ahani harayida labarana Maroba Yesus.Bada pedeyi ka Bul dungo Rasul12Neka kahekalango lodona nene, Maroba Yesus na pone la letena tutna bana kawojo kataba,mono noha bali Iyo naka wojo katabalabarana kama wolu kama rayi tara hudo-hudo. 13Dela kangona tana, Iyo naka makodi tangadi anaha kodo ha lolena mono ha pidena ka kabulu dungo toyo walila jongada he iyo, neyo tangada toyo ha tokida Rasul;14Simon jalaya ha ngaranai ''Petrus'', AndreasOle benai Petrus, Yakobus, Yohanes, Filipus, Bertolomeus, 15Matus, Tomas, Yakobus anai Alfeus, Simon ha tokidaToyo Zelot, 16Yudas anaiYakobus, monoi Yudas Iskariot kama lajani.PAHA NUWANA MAROBA YESUS17Kolehengoi Maroba Yesus mono heyo ana ha kodona da buru, Iyo na dedela diha ha wuyo ha doyo kaka lijakango. moka nemedika labarada iha barang bokola heyo ana hakododa mono toyo danga kamayo walila tanga kohana naha rona Yudea,Yerusalem,monokawalila tana hingu boheka harona Tirus mono Sidon. 18He iyo da mayo koha tutuna Bada rongoya Maroba Yesus mono tutna bada kolengo togaha walila tanga ngara kalawarada he iyo. mono ,tangada toyo ha tamada tangana wadi japata daha togaha jaladi. 19Tangada toyo hamadiyi tutna bada jojayana Maroba YesusOronani ba neni na kawaha ka lohongo walila iyoMono daha togaha kohayi he iyo.20Maroba Yesus napa horadi labarada anaha kodo ha lolena nene mono naha newe,''Dahama ringi kamila Yomi ka mila dengo oro ba dagumunila naha doyo ngodona na kama wolu kama rayi. 21Daha hama ringi kamila yomi Kareba oro yomiengadaha bohumi.Dahama ringi kamila yomika neba hena ka huyo oro yomi engaka makto.22Dahama ringi kamila Yomi neba nekango toyo ka butu gimi Ate,mengucilkanmu,kaha teruliwuwu,mono Katalaraguni na ngara dohamu, oro ana kadadi toyo. 23Ege atewula nena lodo yomi ha podami,mono ta koho kawula oro ege ate oronani dagumu na bokolayi la surga;Oronani ka hengo idoyikala obu wekkada he iyo bada rayi honi bada Rato.24Tabolo enga, Mayilamila Ta yomi ka pote tabolo yomi koleha bami kolengo kadoha morhana. 25Ma yilamila Yomi ka neba hena nene ka bohu tabolo yomi ka engango kareba. Mayilamila yomi ka neba hena ka makto tabolo yomi engami ka lolu mono huyo.26Mayilamila yomi neba tanga kohango toyo ka tokiya neka dadi ka doha tutu dagumu tabolo kahengola obu wekamu he iyo kole bada ha newe tutna Tangada Rato ka ka wohoko.'' MANAWARADILAMUHUMU27''Tabolo enga, yayo guha newewa labarami yomi ka Rongowa yayo. Manawara kidila muhumu mono rayikinila ka doha labarada toyo kabutu gimi ate. 28Hamaringila toyo ka podagimi yomi mono kawojo katabami tutuda he iyo ka palumi yomi.29Tutuna na toyo kaka poka guni na papomu,mono ha turu jalani na papomu naha wuyo. mono bagara dumoni ka kaka ramaguninaka lebemu, abimu heri kani tutuna bana karama jalaguni naka lebemu. 30Wokinila labrana diha wuyo toyo kaka reyo labaramu,mono ba nekango diha Toyo ka dekeguni na dagumu,Abimu kareyo ha balikaya.31Rayinila la toyo heka ba anyina yomi ha bemi harayida ka hengo he iyo. 32Mono ba yomi heka ka manawarango Toyo kamanawara Yomi,ebekani da woyo kadigimi liyo madeka labarami. tabolo, Toyo kajala dumo Damanawaradi tangada toyo kamanawaradi he iyo. 33Mono neba yomika ka rayingo kadoha labarada toyo karayingo ka doha labaramu, mono nadadi kado yomi bami kolengo madeka .Tabolo,toyo kajala jala na rayini neyoKaha mera. 34Mono ba yomika kareyo daguda labarada Toyo heka mono mumonengo kolengo hatagumu,ebekani da wokadigu liyo madeka labaramu .tabolo,Toyo jala dumo daka reyo labarada toyo jalaHawadeka tanam he iyo da kolengoha hiba habaliyaMono ka hengo dangada kaha mera.35Tabolo enga,Manawara kidila muhumu mono rayikingola Kadoha,woyokidila bada kareyo tudu labarada toyo heka abimu monekadi wolida.Mono kahengo, yomi engami kolengo ha tagumi kabokola mono yomi engamu dadiwu tangana lakeda karehi madeta, tabolo kama wolu kama rayi nene na doha la aroda Tangada toyo kaja tajaya na liyo manawara mono kajapata. 36Oronani nene,Halegeyala yomi bami ha wali wumi, naha mera ka hengo Bapamu bana bonu jalango na liyo manawarana.''ABIMU PAREHA KAYA NATOYO HEKA37''Abimu parehakayi tanam yomi abi daparehami. Abimu hama yilaka tanam yomi abi dahama yilami.Hawali wukimila mono yomi enga naha waligu.38Woyala mono enga da woyo guni labaramu; Diha wuyo haka tutu ka doha ,ka bonu dohango, ha kukaha mono na danga,mono engada buriguni lababamu.Oronani mono ukro kaha mera ha yomi hawami tutu ukro, nene ka kadadi engada ukro habaliguni labaramu.''39Maroba Yesus na dulko kohaya labarada he iyo na liyo hatuja yiyo, ''koleha na toyo moro naha tutuni na toyo moro. mono heyo iyo ka dungo jada kanadu kado .nodalo laka Gobakana. 40Naha wuyo anaha kodona jana rehikma walila guruna, Tabolo enga, diha wuyo toyo ha koleha paha nuwada enga nadadi kahengo guruda he iyo.41Aba yomi mami iteya naka Roboka yayu la mata olebemu, Tabolo yomi jamu tajakmaya naka dipko yayu la mata dagumu . 42Ba anyik kana yomi bami tokiya labara olebemi, 'olebemu, jekana kagu haliguni naka roboka yayu la matamu' ,loho Yomi dagu jamu itekmaya naka dipko yayu la matamu . ta toyo kaja tidango hali uluni naka dipko yayu nene lamata dagumu. Yomi kamu kolengo ite kahiwura tutna bamu halini naka roboka yayu walila matana olebemu.''PUNGE YAYU KADOHA NADADIYI WUNA KADOHA43"Punge yayu kadoha jana wukmango kajadoha, mono punge yayu jakadoha jana wukmango kadoha. 44Ihha bunge yayu-ihha bunge yayu da tajaya wali lawuna yayu. Toyyo jada kohakmayi wu'u ara wali la jonga roboto kapatara, jedoka kapuppu wu anggur wali la jonga roboto.45Toyo kadoha naha lohoyi tangana kadadi kadoha walila atena kadoha Mono na toyo ka japata naha lohoyi tangada kadadi ka japata Walila atena kajapata. Apani paha lohona walila wobana iha toyo kawaliyala walila ahani kanengola atena.'' KADUYO NGARANGO PONDASI46''Aba yomi mami kamakoga yayo, 'Mori, Mori,'Tabolo jamu rayikmani ahani yayo paha nuwagu 47Yayo guha tingo gimini labaramu , kahengo ebekani toyo ka mayo labara-gu, monarongoya paha nuwa-gu mono narayini. 48Iyo kahengo toyo kaha kode umana, kahoka ha kidi-kidingo, moka natayana fondasi nola ponu watu. kole banemenina wango, na weyo na irhoya nana uma, tabolo jana gedokma oronani nena uma baha kodeya mono nahoda kulho.49Mo, toyyo karongo pahanuwa-Gu tabollo jadda dokukmani, kahengo toyyo kahakode ummana laponu tana kaja mangu pungena. Banemekani na wango, na umma na bopa mono namanyegara langtakka."

Chapter 7

Maroba Yesus Napatogaha hawuyo toyyo ana pahawedena Perwira 1Kolehai Maroba Yesus bana pojja tangada patoki-Na la aro to'o danga, ma da tama la Kapernaum.2Noha bali, neni naha wuyo toyo Perwira Romawi kamangu Atana paha akana. nena Atana tongrona hodu buto hodikmo bana mate. 3Kolehengo nena Perwira bana rongoya tutna na Maroba Yesus, iyo naha wedeyi ka pirango betoyo-betoyo Yahudi da lotobokaya Maroba Yesus mono daka raiya Iyo mayo tutu hatogahaya nena Atana.'' 4Neba tangada toyo da mayo labarana Maroba Yesus, he iyo kaheyo hija-hija nani bada karaiya labara-na Weneda he iyo''Toyo yiyo iyo kadadi kolengo nama tulu-mu, 5Tabolo iyo kamanawarangotangana toyo laha gala ponu tanada ida mono idokala kaha kodeya na sinagoge tutda ida.''6Nahalako Maroba Yesus na oledi. kole bana doheka labara ummana nana Perwira, nana perwira nahawede kapirrango olena tonam kada wedda labarana Maroba Yesus, "Mori, abum pamayillawukamu la tuttugu orongo janna tutmango bagu hiba-Wu la ummagu. 7oronanka nana, ya dagu gupodawungo bajagu tutngo bagu mawa labaraMu. Taidoyaka, tokijalakmoyaka hawuyo dobuyo, moka natoggu na togaha. 8Orongo, ya jala toyyo pahawedewa hittu pahawededa prajurit-prajurit.Bawekagu labarada lahawuyo Prajurit, 'halakowla!', mana halako. bawekagu labarada prajurit hawadeka, 'Mamlah!', iyaka madama. Mono, bawekagu labara atagu, 'rayini yila', ata jalagu na rayini."9Bana rongoka Maroba Yesus tutna nana, Na bangara nalai perwira Romawi. mono nagillaka labarada toyo danga kadoku-Ni, Ma wenena, "Weneg patokigu labaramu, moloho labara to'o Israel jalla Yayo jagu kali toboko nekmawa patena kabokolo hengo." 10He dihha kabokela pahawede labarana Maroba Yesus bada bali la umma Perwira, da dukini na atana na togahaka.Anana Mawinne Balu Pahakodde11Nebana delakangona tana,na Maroba Yesus naha lako la diha wuyo ha rona ka ngarangoi Nain bana marongadi Anaha kodona mono diha halako Toyo kadanga ka dokuni Iyo. 12Kolehengo iyo bana dohekaya na bina bokola laha rona,Neni naka rogona diha wuyo toyo kabani paha lohoda la bali hodu.Nena toyo ka mate idokala na Ana kanahana naha inya kama wine balu.mono, nedi kadanga toyo kawali laha Rona nene kama ronga dongani nena mawine. 13Kolehengoi Mori bana iteya nena mawine,Mori nawoya na liyo manawaranaLabarana mono naha newe, ''Abim hukawu.'' 14Mowalka, iyo na doha kaya mono na jojaya nena karogona. Tangada toyo katudaya nena karogo mono da dede.moka,na Maroba Yesus naha newe ,''Ta lakeda bomone,yayo guha newewa labaramu,Kodewuka.'' 15Mowalka,nena toyo wanana ka mate nangodo mono naha neweka mono,Maroba Yesus naha balini labaraInyana.16Tangada toyo ka iteya neka dadi mono daka bohi moka da hadi dekaya na kama wolu kama rayi mono daha newe''Diha wuyo toyo Rato bokolo kole na hudaka la jongada ida'' mono''kama wolu kama rayi koleha naka rawada toyohatena.'' 17Mono, na liyo tutuna iyo nama hobara la tangana na YudeaMono la tangana ha doyo heka la barana.YOHANES PEMBAPTIS NAHA WEDEYI ANAHA KODONA LABARANA MAROBA YESUS18Tangada anaha kodo anaha lolena Yohanes naha dukini labaranaiYohanes tutu tanga kohana nene ka dadi. 19Moka, Yohanes naka makodi kadungoToyo anaha kodona mono naha wedeyi he Iyo labaranai Moritutu kapatani,''Yokado enga kamayo nene ba jedo kaya, ba yama neho kaha remadi hawadeka.'' 20Kolehengo he iyo bada mayo Labarana Maroba Yesus, he iyo dumo da hanewe,''Yohanes pembaptis naha wedema yama tutna bama mayo labara-mu mono daka patango,'Yodokaka ka enga nene kamayo .bajedo kaya,yama neho ka remadi hawadeka.'''21Nengo hadaka, Maroba Yesus na patogahango to'o danga wali la ngaradukkada kalawara,mayilla, mono wad-wad japata. Mono ijala nawodi maloga ite habali tangada toyo danga kamoro. 22Balehanai Maroba Yesus labarada kadungo toyyo, "Halako mono dulkaya labaranai Yohanes tutna apam haitemi mono harongomi: To'o kamoro da ite, top'o kalikku da halako, to'o ka kalawara kajawa patogahayi, to'o katillu da rongo, to'o kamate kode habaliyi, mono to'o kadengo napadukidi li'i kadoha. 23Orongoka, maringngola kajaloja mono jaka tularaGa."24Koleha tangadi paha wede Yohanes daha lako,Maroba Yesus naha neweLabarada toyo danga tutu Yohanes, ''Tutu apani ha itemi Yomi bami ha lakomi la maroda gilra . Iteya na wulu pa wudada Paringi . 25Tabolo,apanYomi ha lakomi pahorani, Toyo kawango kalebe doha pahoranla,Toyo kawango kalebe kadoha mono morha nolaKama jabola nola kahengo la istana-istana Raja. 26Moka,apan Yomi ha lakomi pa horani ,diha wuyo toyo Rato. ngo, yayo guha newewa labaramu, lopo gu rehiwa walila diha wuyo toyo Rato.27Idoka na tona, nana tutna neni kama tulho:'Rongomla! Gu pawedeyi pahawede-Gu kada uluyi wali la Yoyo.Ikapa inyakagu lara la aro-Mu.'Maleakhi3:1 28WeneGu hatokigu labaramu, la jongada tangada toyyo pahaanada mawinne, janekmango hawu toyyo karehi bokolo walilai Yohanes. Taidoyaka, kahodda moraha dalo la kerajaan Maroba Allah, karehi bokolo wali labarana."29Koleha toyoDanga mono heyo kakoha wolu katoku darongoyaneka dadi yiyo,he Iyo tangada damangakuni na parehana kama wolu kama rayi oronani he iyo kole dapa ihoya mono napa ihoyaiYohanes. 30Tabolo enga, tangada toyo Farisi mono Ahli-ahli taurat da tularani ha kabu atena kama wolu kama rayi nola aro daguda he iyooronani he iyo jada ha ihokmahoyai Yohanes.31Apakango paha tujja wagudi hittu toyyo kamorho la dalara nebahena? ba ahanyikakdaka bahena? 32Daha mera lalakeda kangodo la harogango, kakawulo-wullongo oleda, 'Yama ma hauppu kapiko tuttumu, tabollo jammu nyegokmawu. yama malawitini nalawitti mayilla, tabollo jamu hukmam.'33Orongoka Yohanes kapaiho banamayo mono jana mukma kababa jedoka innu anggur, yommi wenemmi,'iyo tamadani waddi japata.' 34Tabollo, yinna ana to'o piyo bana ma muyo mono innu, wenem,'Pahorani! hawuyo to'o kadadara mono kalli innu! mono olejadani hittu kakoha wolikatoku mono to'o kajala!' 35Tabollo, kanyurru pahatenadani lakeda."Hawuyo To'o Mawinne Kajala Nawodahaya Maroba Yesus36Nengo hadaka, nenni hawuyo toyyo kajaha tena kakamakoni Maroba Yesus kagu mudongani bawenna. Maroba Yesus nahalako la ummana toyyo jahatena nana mono nangodo mumyo. 37Laharona nana, neni nahawuyo to mawinne jala. kole banatajaya Maroba Yesus bana muyo la ummana nana to jaka hatena nana, iyaka mana kahiya nahawuyo na gori watu marmer ka ihngo welengho boburata. 38Moka, ika mana dedelakabedonai Maroba Yesus, labara witti-Na, na huyo mono na opinadi witti nai Maroba Yesus wanni na logena. Pojaheyaka nana, na udoko nadi wittinai Maroba Yesus mono wodaha wanadi welengho boburata.39Orongoka nana toyo jakahatena kakamakoni Maroba Yesus bana iteyaka yiyo, iyaka mawenena la atena, "yina toyyo ba nabi kaya, enga tajanani bagarani mono baaha mawinne kajoja-Ya iyakana yina mawinne igu mawinne jalayaka." 40Maroba Yesus nabalehaya mono wenna, "Simon, neni hakabuategu kagu tokinani hawegugu."Jawab Simon, "Tokiganka, Guru."41Maroba Yesus naha newe,''Nedi duyo toyo ka wutango labara hawuyo toyo ka woyo omaha , na iha toyo ka wutango Lima ngahu dinarmono hawadeka da wutango lima kabulu dinar. 42Kolehe ka dungo jada dukikmadi bayaradi, neka woyo omaha nene na hopinadi wutada he iyo ka dungo.neba hena,Bagaradi hayo ka dungo toyo nene ka enga rehi manawarani nene ka woyo omaha.'' 43Nabalehai Simon,''Bagu noku kani,toyo karehi danga daha hoila nadi wutana.'' Maroba Yesus naha newelabarana, ''Yomi engami nileya mono katena.''44Mono nagillakani nana mawinne, Maroba Yesus wena labaranai Simon,"Yommi iteya yina mawinne? bagu makawa la ummamu, jammu wokmaga weyyokagu bahawadi witti-Gu, tabollo na bahawagadi witti-Gu wadi wematana mono na opiwagani na logena. 45Yoyyo jammu udokokmawa, tabollo jana jadukkakma udokogadi witti-Gu walngo bagu tamawa.46Yoyyo jammu wodahakmagani nakatoku-Gu waga we'e lengho, tabollo iyo na kalapa gadi witti-Gu wagadi we'e lengho kaboburata. 47Iyaka nana, weneGu labaramu, jalana kadanga hawali mowadi orongka bahatingoni manawara kajaanango. Taidoyaka, to'o kahodingo pahawali hodi jalani bana manawara."48Ma Maroba Yesus wenena labara na na mawinne, "Jalamu gu hawali mowagudka." 49Toyyo kangodo muyo dongani Maroba Yesus da kapata-patango la ateda dihha-dihha, "garani yinna toyyo manna hawalinadi jalana?" 50Maroba Yesus wenna labarana mawinne, "Patenamu napahowlogu, halako wango moli."

Chapter 8

Mawinne-Mawinne Katulluni Maroba Yesus 1Delaka ngo tana, Maroba Yesus nahalko mawoleta la harona-harona mono kalingo-lingora tonam kapadukkini mono tokya li'ina Kerajaan Maroba Allah. Kabullu dungo rasul nedi damaronga-Ni, 2Hejalango kapirrango mawinne habodalongaha togahana Maroba Yesus wali la ngaradukkada wad-wad katengngo mono la tangada ngaradukka kalawara.La jongada neni Maria, Magdalena haweda, paha hoilana Maroba Yesus walla pittu wad japata. 3Newidinni Yohana arawenai Khuza kaketenad omahanai Herodes, Susana, mono dangajalapoyi mawinne heka kawango hapote daguda paduhhawada-Ni.4Kolehe danga toyo kama koha mono tangada toyo walila tangada harona kamayo labaranaMaroba Yesus, Iyonaha newe labarada he iyo mono dihati wuyoLihat tuja:5"Dihati wuyo toyo lamango naha lako hobarango wini.kolehengo iyo bana hobarango,neni naha wadeka kaka nadu la hingu lara mono da deke-dekedi,monoda mudi tangada kawurungo la langta.6Naha wadeka wali nakal nadu nola kaha watungo,mono kolehe na wini nene na buklo,nena wini nama rokoto oronani janekmango waiyo.7Naha wadekawali naka nadu laha duyo-duyo jonga tara mono na buklo maronga donganiMono nena robotta nakal pikhaya.8Karehi na wini naha wadekanakal nadu la tana kaka doka mono na buklo Moka mana dadi mono ngahu haduyo walekayaDangana."kolehaBana haduka na lihawuyo hatuja nene Maroba Yesus naka wulo,"Iyo kamangu katiluna natutu Rongo,halekayaKana rongo ha Dohaka."9Kolehe nene,Tangada anaha kodong halolena Maroba Yesus naka patango labara-na tutu artina naliyo wuyo hatuja nene.10Iyo naha newe,"Labaramu natokiya rahasiaLahan dona kama deta kama wolu kama rayi,tabololabara toyo hawadeka da tokiya nola liyo wuyo hatuja tanam,Hadaka widingopahorango,he iyo jada itekma, mono Hadaka widingobada rongo he iyojada pewekmaniPAHA HIWURANAMAROBA YESUSTUTU LIYO WUYOHA TUJA NA WINI11Idokala na ihina na liyo WuyoHatuja nene:"Na wini nene idokala na lina kama wolu kama rayi. 12Na winikaka nadu hingu lara nene idokalaHe iyo ka rongoyana lina kama wolukama rayi.Mowalka,nemenikana pajode mono nadekeya nena liyo walila Ateda he iyo tanam he iyo abi daha tena nola bada hahoilai13Wini kaka nadu la ponu tanakahayang watungo idokalaTangana toyo karongoya na linaKama wolu kama rayi mono kahibaya mono ege ate tabolo jana kalartokma.He iyo hatenada Hodipeni,tabolokapitongo ba nemeni, he iyo Dama lewara bada kabali walilai kama wolukama rayi.14Wini kaka nadu la jonga taraIdokala na tangana toyo karongoya na linakama wolu kama rayi, tabolo tongroda he iyo bada buklo he iyodaka pikhoya bada tayi la paha ngada,hapoteda,mono kadoha Morhana moka he iyo jana dadikma bana wuyo kama daha.15Moka nawinikanadu latana kaka doka nene Idokala tangana toyo karongoya na lina kama wolukama rayi mono ka bojolaya nola Atena ka lurho mono ka doha, mono kawuyo noyo dalo bana hakidiwuna."HATINGONI NAMA GAKAHAMU16''Janekmango diha wuyo toyo widi ka koleha ka Haderko ya na ApiWaiyo,mowalka katodi wani mono Gantang ba jedokaya na taya newawa lakabu hadoyo majuru.Neka doha,iyo enga na taya nena api weiyo noyo deta la dokaApi weiyo tanam toyo katama nodalo la uma kada ite magahana.17Tabolo,janekmango neka dadi kabunyi enga janekmango paha Dedoda, mono janekmango haka bunyi enga jaha tokida mono da ngodiya labarada Kama gakaha.18Oronani nene, hamataranila ba Anyina yomi bami rongoya oro garani ka daguni Engada woni karehi danga wali.tabolo enga,Garani kaja mangu daguna, walila barana engana nadekeya, lopo jala apani ha Iyo bana tani katutu hadaguna.''OLEBENA MAROBA YESUSKA HEYO HIJA NGO19Moka, Inyana mono tangana olebena Maroba Yesus kamayo toboka-ya tabolo he iyo jana dadikma bada dohekaya oronani bada kilorani toyo.20Moka,datoki nani labarana, ''Inyamu mono tangada Olebe-mu tongroda dede laha bali hodu,he iyo daka madigu hatobokadongagu Yoyo.''21Tabolo enga, na Maroba Yesus he iyo, ''Inyagu mono tangada olebeguHe iyo karongogani na lina kama wolu kama rayi mono karayini.''MAROBA YESUSKAHA KAHA NAWAYA NAPA RINGI KAPOTE22Nengo diha lodo, Maroba Yesus napone nola tena oledi tangada anaha kodo-haloleda mono Iyo naha newe labarada he iyo, ''Mada ida kada pala lahingi hoba yiyo.'' Moka daha lakoka he iyo bada pala.23Nemo bada, koleha bada halakoka, Maroba Yesus nama juru.Moka, naha upyaka naparingi Warata lahoba nene mono natenada he iyo natamani waiyo moka he iyo nodila haduyo mayila.24Mowalka heyo anaha kodona da mayo labarana Maroba Yesus mono daha kodeya tongroda bada ha newe,''Guru.Ida engada liyo loko.''Moka, Maroba Yesus wido nakode mono naka jakani paringi warata kaha ngalungngonene.Paringi warata nene widina ngahu mono na hoba nene mona dadi banakadona.25Mono, Iyo naha newe labarada he iyo,''Genika naha tenamu.'' he iyo nadadi bada kabohi mono dabangaraMoba bada hanewe labarada heyo hawadeka,''Bagarani yiyo na Toyo.Iyo lopo da woni pareha labarana paringi mono waiyo, mono he iyo da dokuni.''DIHA WUYO TOYO GERASA PAHA HOILADA WALILA WADI JAPATA26Moka da dukila Maroba Yesus mono tangada anaha kodo-halolena laha doyo toyo Gerasa,noha bali la Galilea.27Neho nena Maroba Yesus bana buru latana punge, iyo natobo kaya diha wuyo toyo kabani walila laha rona nene hatamada tangada wadi japata.nena Toyo kole madekalaya bajana tayo kalebe mono jana engak mango la umana, mono neneya la rate .28Kolehe nena toyo bana iteya na Maroba Yesusiyo naka wulo mono naka huglo la arona Mono na lina naha wodini iyo naha newe,''Apani ha urha muga lajongana Yoyo mono Yayo, ta Maroba Yesus Anana kama wolu kama rayi ka hoda madeta .Yayo guka raiya labara-mu,Abimu hamayila kawa yayi.''29Neka dadi nene ka koleha dadi oronani Maroba Yesus bana parehayi wadi japata nene lohongo walila nena toyo.nena mori tana wali hena bana kubo-kubolayi heyo toyo moka iyo da kogayi mono da bolgol,mono da jaga toyo,kole hengo iyo da koledi pohotayi koga bohi mono da ngodiyi heyo mori tana da ngodiyi la tangada hadoyo kaka hika.30Mowalka ,Maroba Yesus naka patanilabarana nena toyo, ''Garagu ngaramu.'' nabaleha nena toyo, ''Legion''oronani nedi kadangayi mori tana katamani.31Tangada mori tana nene daka raiya labarana moka iyo Abi naparehayi he iyotutu halako laka rowaka mate.32Laha doyo nene, nedi kaha ole wayi bokola ka tongrongo mayegango ha muyo nola letena.Tangada mori tana nene daka raiya labarana Maroba Yesus tutuna bada jedi heyo iyo bada tama la ole wayida nene, mono Maroba Yesus bana halokodi he iyo.33Moka, tangada mori tana nene da lohongo walila nena toyo mono da tama nola tangada wayi,moka oleda nena wayi dapa layika bada buru laka rapeha letena da bongora da arola hoba mono da bulo.34Koleha heyo kajawa wayi da iteyi, he iyo da palayo dagu mono da tokiya neka dadi nene laha rona mono la rona habarana. 35 Moka, toyo danga mayo tutu ka iteya ba apani ka dadi.he iyo da mayo labarana Maroba Yesus mono da koledi toyo ka koleha paha hoila walila tangada mori tana nene ka tongrongo ngodolabara witina Maroba Yesus,koleha manguka lebeda, mono kolena hiwurayi paha ngadada. Neka dadi yiyo da rayingo paka bohi donga.36Moka ka iteya neka dadi yiyo da tokiya labara toyo heka Ba anyida toyo hatamada wadi mori tana nene bada hatogahayi.37Moka, tanga kohada toyo ka engango laha doyo ha bara Gerasa daka raiya Maroba Yesus tutuna bana ujakadi he iyo tabolo he iyo bada hokeladi oro kabohi ka langtaka.oronani nene Maroba Yesus na pone la tena mono na bali la Galilea.38Tabolo enga, toyo ka koleha hoila walila tangada mori tana nene daka raiya labarana Maroba Yesus tonom iyo kana dadi bana maronga dongadiMonoi Maroba Yesus.Tabolo, Maroba Yesus naha wedeyi ha lako,wenena , 39''Baliwula la umamu mono kamu tokiya tanagana ka dadi bokola ha koleha kama wolu kama rayi harayi nagu tutumu.'' nena Toyo widi naha lako la tangana na ngora haronamono natokiya ahani hakole Maroba Yesus harayina tutuna.ANANAI YAIRUS DAHA KODEYA MONO DIHA WUYO NAMA WINE PAHA TOGAHANA40Kolehengo Maroba Yesus na bali la Galilea, toyo danga katoboka-ya oronani he iyo tanga koha koleha bada harema.41Nono neni diha wuyo toyo ka ngarangoi Yairus kamayo labara-na, iyo idokala naha wuyo toyo kapala Sinagoge.Mono naka wojo Kataba la koko witina Maroba Yesus, Yairus naka raiyaTanam Iyo ka na mayo la umana42Oronani iyoKanengo diha wuyo mawine kanaha ba tani katutu Kabulu duyo dona, mono Nena lakeda hodimo bana Mate. Mono, koleha Maroba Yesus na Aro neha bali,toyotoyo danga kaha Ngoto-ngotyi noyo bada Woleta-ni.43Noyo neni diha wuyo namawine ka koleMayila kalawaraBarutoya nabutoKahengo madenaKabulu duyo doyo,mono jenekmango toyoKaha togahaya.44Nena Mawine na dohe kaya Maroba Yesus wali laka bedona mono najojanani nahupu kalebena,moka kole jala nene Narutona na Rota.45Moka, Maroba YesusNaha newe,''Garani ka joja-wa.'' OronaniTanga kohana toyo kaka balliPetrus naha newe,''Guru, toyo danga kama kohaKa kilora-gu mono daha ngoto-ngoto-wu.''46Tabolo enga Maroba Yesus,''Diha -diha toyo Kajojawa oronaniYayo gupodani ba Neni naka kawahana ka lohongo wali labara-gu.''47Kolehe nena Mawine na iteya neba iyo kaja kabunyi wuna, iyonamayo labarana Maroba Yesus Mono naka redi mono naka wojoLa aro-na. la arona tanga kohada toyo,iyo natokiya aba iyo mana jojaya Maroba Yesus,mono ba anyina iyo mono bana hatogahaya.48 Mowalka, Maroba Yesus naha newe labarana,''Ana-gu,hatenamu kole bana hatogahawu.halakowula nola kamoli kamokora.''49Kolehe Maroba Yesus tongroda hanewe,Didiha toyo kawali la umana Kapala Sinagogenene kamayo mono naha newe labarai Yairus,''Ana mawinemu koleha Mate.abimuha gigara kayai Guru.''50Tabolo enga, na rongoya nene kadadi Maroba Yesus naha newe labaranai Yairus,''Abimu kabohi kawu.Hatena kadowu mono anamu engana Morha.''51Kolehe Maroba Yesus na duki la umanai Yairus,Iyo jana wawakma bagara widini katama maronga-niHeleni Petrus,Yohanes,Yakobus,mono Bapana mono inyana nena lakeda. 52Tanga kohada toyo da huyo mono daka loluni nala keda Mawine, tabolo Maroba Yesus naha newe,''Abimu hukawu iyo jana matekma tabolo majurunani.''53Toyo danga nene kamaktonioronani he iyo daTajaya nena lakeda mawine koleha Mate.54Tabolo enga,Maroba Yesus na ketenanina limana nena lakeda mono naka wuloni,''Kodewuka ana!''55Moka,na balika na wadina nena lakeda mono kole nejalaiyo bana dede.Moka MNaroba Yesus na parehayimono nena lakeda kada woni nene tutu bana muyo.56Kadungo toyo katuna nena la keda daka huglo, tabolo Maroba Yesus na heridi he iyo tutu bana tokiya lagara widini tutu apani neke dadi.

Chapter 9

1Mowalka, Maroba Yesus naka makodi ka kabulu dungo Anaha kodo halolena moka mana wodi kawaha mono Otoritas nola tangada wadi japata,mono jala tutu hatogaha kalawara.2I Iyo naha wedeyi he iyo tutu bada talaranitutuna ha dona kama deta kama wolu kama rayi mono naha murahani.3Wene-na labarada he iyo,''Abimu ngodi kawu apango noyo bamu halakowu, Abimu ngodi kawu toko, tas, roti, omaha, bajedoka lopo duyo bola kalebe.4Lagara uma widinani yomi hatamami, engamla noha bali koha yomi halako wali laha doyo nene,5Moba he iyo kaja wawa hibami Yomi,yelanika nena harona mono kobahayi kobuko walila witimu kahengo paha apedadi he iyo.''6Mowalkadaha lakoka la heyo anaha kodomono dama wali woleta la tanganana deha mono da Todo talarani na lina mono daha togaha tangada toyo kalawara la giyo-giyo. NA BONGORA HERODES TUTUNA MAROBA YESUS7Herodes, kapalani nena loda pada, na rongoya tutuna tanga kohana neka dadi ka tongrongo neka dadibe mono iyo na bongora oronani kapirango toyo kaha dukini bai Yohanes pembaptis ka koleha kode walila jonga toyoMate, 8Mono nejala hawadeka daha newe bai Elia kakoleha huda habali, mono neyo jaladi kaha newe ba diha wuyo toyo walila Nabi ka morho ne Ulhongo ka koleha kode. 9Herodes nahanewe, ''Yayo koleha gu woka benani naka Tokunai Yohanes.moka, bagara kani na toyo rongogu tutuna kahenengo yiyo?''Mokai Herodes nahoda behinguni tutuna Tobo kaya Maroba Yesus.HA MUYO TUTULIMA RATA TOYO10koleha heyo anaha kodona da bali, he iyo bada tokiya labarana Maroba Yesus tutu tangana diha wuyo hakoleha he iyo harayida mono Iyo da lekoya he iyo tutubana meha la diha wuyo ha rona ka ngarangoi Betsaida. 11 Tabolo, toyo danga katajaya neka dadi mono he iyo widi da dokuni. moka, moba tobo kayi he iyo, Maroba Yesus naha dukinilabarada he iyo tutu hadona kama jaga kama wolu kama rayi mono jala he iyoda kabu atengo Togaha.12Koleha na lodo hodimo bana hudongo, kabulu dungo anaha kodo halolena Maroba Yesus na mayo labarana mono naha newe''Hawedeyila tangada toyo nene halako la tangana harona mono la deha laha barana yiyo tutu mayegango hadoyo mono hamuyo oronani yiyo ida ba neda laha doyo ka hoda maraha.''13Tabolo, Maroba Yesus naha newe labarada he iyo,''Yomila kamu wodi he iyo hamuda.''kada balehaya tangada anaha kodo halole-da''Yama hadagu hema limada rotimono duyo iya,Helena ba neka yama bama halako lokahi hamuyo tutu tanga kohana toyo yiyo.''14Noha bali nedi lima ratada toyo kabani. Maroba Yesus naha newe labaraAnaha kodo halolena, ''Hawedeyila he iyo kada ngodo hada iha mariwatadi katutu lima kabulu toyo iha mariwa.''15Moka, he iyoda rayini mono bada dokuni Maroba Yesus paha rehana mono daha wedeyi tanga kohada nene toyo bada ngodo.16Moka, Maroba Yesus na dekeyi lima roti mono duyo iya nene nata ngara lalangto,mona hamaringiyi, mona hibi-hibiyi mono nawodi heyo anaha kodona tanam he iyo kada muyo labara toyo danga.17Mono,he iyo tangada da muyo koha bada bohu.Mowalka,tangada karehi hatipkoda roti ha kohada nedi kabulu duyoKeranjang kabonungo.PETRUS NAMA NGAKUNI MAROBA YESUS BA IDOKALA KRISTUS18Nengo hadaka, kole Maroba Yesus tongrona kawojo kataba meha,Tangada anaha kodo halole-na hama ronga donga-na. Moka, Iyo naka patango labarada he iyo,''Bagaraga yayo yiyo badokuni toyo danga?''19Da balehayahe iyo,''Yohanes Pembaptis, hawadeka datokiyai Elia, mono hawadekawali datokiya yoyo idokala diha wuyo walila tangada nabi neka ulhona ka kode habali.''20Mowalka, Maroba Yesus naha newe labarada he iyo,''Nemo, ba dokukagu,bagaraga yayo yiyo?''Nabalehaya Petrus,''Yoyo idokalai Kristus kawalila Kama wolu kama rayi.''21Tabolo enga, Maroba Yesus naha apedani he iyo mono kalangtaka mono da parehayiHe iyo tutu jada tokiya bagara widini tutu neka dadi yiyo. Maroba Yesus natokiya na Mate-na22Mowalka Maroba Yesus naha newe, ''Kadadi toyo nama yila neho Dangayi kadadi mono daha tulara wuda tangada betoyo tangada Rato kapala, mono Tangada ahli Taurat, moka Daha mateya mono daha kodeya neba tolu lodona.''23Maroba Yesus naha newe labarada he iyo tangada, ''Neba didiha toyo kabengo dokuga Yayo, iyo naka bali wuyo dagu nehona, mono ka detoya nayayu paka delona diha lodo,mono kadokuga yayo.24Tabolo, bagarani ka urhaya hamorhaya na lolo ngahu engana na bungana lolo ngahuna. enga tabolo,bagarani kabunga lolo ngahuna oro yayo,iya enga naha morhaya.25 Apani ha utuna Neba didiha toyo ka koleni naponu tana, tabolo Mate ba jedokaya na halingo na lolo ngahu daguna?26Labara toyo Ka podango moke oro Yayo mono ha toki-gu, Kadadi Toyo engana moke bana mangakuni nena toyo ka nemengo nola kemuliaan-nya mono kemuliaanBapa-na mono heyo Malaikat ka tengngo.27Yayo gutokiya kaheyo hijango labaramu, nedi kapirango toyo la Jongami ka dede yiyo ka enga kaja Mate kaja ite hoyaNaha dona kama jaga kama wolu kama rayi.''MAROBA YESUS NAMA RONGANIMUSA MONOI ELIA28Batani katutuna ,podo pato Lodona bana koleha poja Maroba Yesus bana ha dukini na liyo hanuwa-na nene, Iyo nalekoyiPetrus, Yohanes, monoi Yakobus pone la letena tutu kawojo kataba. 29Kolehe Maroba Yesus tongrona kawojo kataba,hada mata-na naha jelungo mono kalebe-na nadadi kaka magilata.30Mowalka,Mono nedi toyo kadungo katongrongo ha newe donga-ni Kadungo toyo nene idoyikai Musa monoi Elia,31kaha tingo wungo nola kemuliaan mono naha newe tutu na Matena Maroba Yesus ka enga namalewarabana hatutungo nola Yerusalem.32Neba neho nena,Petrus mono tangada olena tongroda bada kawahani nona majuru Mata kabutu,tabolo kolehe he iyo bada poda tepija, he iyo da iteya kama nadangola Maroba Yesus mono kadungo toyo kadede maronga dongani Iyo. 33Kolei Musa monoi Elia engada ujakadi Maroba Yesus, Petrus naha newe, ''Guru, dohadoka kada engo yiyo.Yama engama hadede Tolu buyo kareka(Kemah), Hawuyo tutu-muhawuyo tutunai Musa, mono hawuyo tutunai Elia,''tabolo engai, Petrus jana tajakmaya apani nene hatoki.34Kolehe Petrus tongrongoBana tokiya neka dadi, nemenika naka roba bana hamawodi he iyo Mokai Petrus, Yohanes, monoi Yakobus mono daka bohi kole he iyo bada tama nolaka roba nene.35Mowalka, darongoya na liyowalila awango nene, ''yiyola na ana-gu, idokala hapedegu rongoyala Iyo.''36Koleha nena liyo bana kadona,Maroba Yesus bada dukini meha kina.He iyo daka bunyini mono jana tokikmaya la diha wuyo toyo neka hengo lodona nene tutu apani hakole he iyo ha iteda.Diha wuyo toyo Lakeda kabani Paha hoilada walila wadi japata37Bana delakango natana, kolehe he iyo bada buru walila letena,iha yowu bokola toy danga kamayo labarana Maroba Yesus. 38Didiha toyo kawali la toyo danga nene daka wulo, ''Guru, yayo guka raiya labaramu,Lo eloganila na anagu tabolo iyo Idokala na anagu Kaha wukingo.39Pahoranla, neni nawadi kakawahaya mono nene naha Wingingo bana kawulo-wulo.Nena wadi jala na kunya-kunya kanimoka wobana naka wurakango, Nena wadi naha kitango bana hahoduni mono jana wawakma bana yelani.40Yayo koleha gurainoni labara tangada anaha kodo-halolemu tutu bada wugaya,tabolo he iyo jana dadikma bada rayini.''41Nabaleha Maroba Yesus, ''Ta, yomi kaka bodi kaja hatenaMono kajolora!Pira hewalna yayo Bagu engengo bagu olegu monobagu maloyawa labarami yomi?Ngodiya na anamu neme.''42Koleha nala keda nene tongrona bana dohekaya labarana Maroba Yesus, nena wadi japata napobahani latana mono na kuka-kukahani.Tobolo engana, Maroba Yesus naha gagtoya nena wadi kaja tidango, naha togahaya nala keda kabani nene, moka naha balini labarana Bapana.Maroba Yesus na tokiya natutu Mate-na43Tangana toyo da podani na ka dadako nola kawahana kama wolu kama rayi, tabolo kolehe he iyo moka nene da banga-bangara nela aro tanga kohana kadadi harayina Maroba Yesus, Iyo naha newe labara tangada anahakodo-halolena,44''Rongo hadohayala neha Tokigu yiyo kadoha-doha; Kadadi toyo engada woya la limana kadadi toyo.''45Tabolo enga, heyo anaha kodona jada pewekmani neha kabu ateda nena ha newe nene mono neka dadi nene kakabunyi tutu he iyo moka he iyo jada pewekmani.Mono, he iyo daka bohi kapatani labarana Maroba Yesus tutu ihina nena hanewe. Bagarani paha uluda?46Kole nehona,diha wuyo bada habarengo noka dadi la jonga tangada anahakodo-halolena Maroba yesus tutu bagarani paha ulu nola jongada he iyo.47Tabolo enga, Maroba Yesus natajayi paha ngada ateda he iyo, moka Iyo na dekeya naha wuyo nala keda maraha mono na lekoya dede la tidi-na.48Moka, Iyo naha newe labarada tanganaAnahakodo-halolena,''Diha toyo kahibaya nala keda maraha yiyoNola ngara-gu, iyo nahibawa yayo. Mono,bagarani kahibawa, iyo jalaKahibaya Iyo kaha wedewa yayo. tabolo, kanehingo Kaha poda la jongami yomi, idokala ka ulu.''Goba kaha mera49Yohanes nabalehaya mononaha newe,''Guru, Yama ma iteya diha wuyo toyo kawugaya nawadi japata nawani nangaramu mono Yama ma usahayabama hangahuya oronani iyo jana tamakma lakangoteda ida.''50Tabolo engai Maroba Yesus naha newe labarada, ''Abimuha ngahukaya oronani bagara widini ka turagu, iyo ka ole hagobamu.''Maroba Yesus Jada hibakmaya La samaria51Kole rahina bana dogeta tutuna Maroba Yesus tutu ha dedonani, Iyo naha modoni na atena tutu ha lako la Yerusalem.52Iyo naha wedeyi kapirango paha ulu-na. moka,Tangada paha wedena nene daha lako mono da tama la iha wuyo deha nola ha doyo Samaria tutu hagonango tangana diha wuyo nene tutna Iyo.53Tabolo, tangada toyo laha doyo nene tutu jada hibakmaya na Maroba yesusOronani Iyo ba tongrona aro laha Rona Yerusalem.54Kole tangada anaha kodo-halolena Maroba Yesus, neyo Yakobus,monoi Yohanes,bada iteya neka dadi yiyo, he iyo daha newe, ''Mori,Ahani yoyo mami begama yama tutu harehaya na Api kana buru wali la langto mono kaha koradi he iyo?''55Tabolo,Maroba Yesus na gila Kango laka bedona mono naka wulodi he iyo .56 Moka. Maroba Yesus mono tangada anaha kodo -halolena daha lako la deha hawadeka. Karabango tutu anaha kodo Maroba Yesus57Kolehe he iyo tongroda bada ha lako , neni dihati toyo naha newe labara Maroba Yesus,"Yayo engagu bagu dokugu Yoyo lagiyo yoyoDoha lakomu."58Maroba Yesus jala naha newe labarana,"RubahNengo kalena tutu ha doyo engana mono tangada kawurngo nola langto nengo hokna. tabolo enga, kadadi toyoJanekmango ha dona tutu bana ngahu."59Maroba Yesus naha neweLabarana la toyohawadeka,"Dokugala Yayo!"Tabolo enga,nena Toyo naha newe,"Mori,ha lokokigaYayo halako mono kagum tano uluni na Bapagu."60Tabolo enga, Maroba Yesus naha newelabarana,"jekadala toyo mate kada tanongo toyo kamate he iyo, tabolo yomi halako nehomi mono kami talarani tutu Kerajaan kama wolu kama rayi."61Mono, neni diha toyo wali kaha newe,"Yayo engagu dokugu yoyo, Mori, tabolo halokoga kagu ha Nayo uluyi heyo Olebegu."62Maroba Yesus naha newe Labarada,"Jenekmango diha wuyo toyo jala ka koleha taya na limana nela bajak,taboloNehongo kagilakalaka bedona,ka doha tutu hadona Kama jaga na kamawolu kama rayi."
Chapter 10

1Kolehana poja Nene,Maroba Yesus naha didrayi pitu kabulu . toyo ha kododa hawadeka,mono iyo naha wedeyi he iyo halako kadu-kadungo tutu ha uluyi la diha ha rona mono hadoyo ka enga ha loha dukina.2Wene-da labarada he iyo,''Kadadi bana poneyi hamuyo kahoda danga, tabolo paha yili hodikida. oronaninene,kareiya labara mori kadaguni kadadi Pone hamuyo nene tutu paha wede tangada paha yili tutu kohayi kadadi ba ropo.''3''Halakowula!Yayo guha wewdewu kahengo Ana bebe laha duyo Ole serigala.4Abimu ngodi kawu kantong omaha, tas, bajedoka kopa witi.Mono, abimuha newe donga kadi langka garawidiniAtula lara.5Lagiyo uma ha yomi tamami,toki ulu kiyala,'Maringi malala nola uma yiyo.'6Banena toyo kanengo nono moli manawara .'Maringi malala enga jungana nola.tabolo enga ba jedoka, maringi malala nene enga habalina labaramu.7Engangola la uma nene muwula mono inuwula ahani he iyo paha gona dagu,oronani diha toyo kaha yiliNadadi bakolengoha tagu. Abimu diki-dikikawu wali laha wuyo uma la uma heka.8Hadakango yomi bami tamami la diha wuyo ha rona mono tangada toyo noha bali da Tobokawu,mukawula hamuyo he iyo hamuyo la aromu.9Hatogahayi tangada toyo kalawara ka engango noha bali,monona tokiya labarada he iyo, 'Kerajaanna kama wolu kama rayi koleha nadogeta labaramu.'10Tabolo enga, neba yomika katama la diha wuyo deha mono tangada toyo noha bali jada tobokawu,Halakowula la tangana nalara nene laha rona mono naha newe,11Moloho kobuka walila laha ronamu kadake lawitima yama enga yama ka kobahayi la aromu.tabolo enga, apeyala yiyo; Kerajaanna kama wolu kama rayi kolena dogeta.'12Yayo guha newewa labaramu; neba lodo nene,hataguna na Sodom enga rehi lewarana walila hataguna nena harona.''Paha apeda tutu bajada hibaya Maroba Yesus13''Mayilami yomi, Khorazim!Mayilamila yomi,Betsaida! baroga hekana yayo harayigu tanga ngara balango kaha mera la Tirus mono la Sidon, moka he iyo kadadi koleha madaiyo bada jora moda ngodo mono da ngodo da wango kaba kalata kaha wulu mono kobuko .14Tabolo enga,nena rahi paharehada,hatagunai Tirus monoi Sidon narehi lewaraho walila hatagumu.15Mono yomi,Kapernaum,Abekani yomi engada keketami la Surga? jedokma, Yomi engada dabetugimi la ponutana toyo kamate!16Bagara dini karomgowu,na rongowa yayo. tabolo enga, garani kaja hibawu iyo jana hiba jalakmawa yayo.Mono,bagarani kaja hibawa yayo,iyo jana hibakmaya Iyo kaha wedewa yayo.''Tangada mori tana daka ngakkoLa arona anaha kodona Maroba yesus17Mowalka kapitu kabulungo anaha kodona nene dabali monoDa ege ate mono nene badaha newe,''Mori, tangada mori tana daka ngakko labarama yama wanina ngara-Mu.''18Maroba Yesus naha newe labarada he iyo,''Yayo gu iteya napa jode kanadu Walila langto kahengo naka milaka.19Kamu tajayala bayayo kakole wogu kawaha tutu dekengo talikko mono halotko,mono jala kawaha nola tanga ngara kulho muhu.Enga jenekmangokaha hodugimi yomi.20Tabolo enga,Abim ege atekami yomi oro tangana wadi nene daka ngakko labaramuMoka kamu ege atemila yomi oronani ngaramubana matulho la Surga.''Maroba Yesus bana kawojo kataba labara Bapana21Nehongo nean, na ege atela Maroba Yesus nola wadi katengngo mono naha newe,''Yayo wawu wegugu labara-Mu Bapa,Mori no deta la langto mono ponutana, tabolo Yoyo bamu kabunyini tangana kadadi yiyo walila toyo ka mangu paha ngadana mono kapewe.tabolo enga, yoyo hatingoni labarada tangadaLakeda abuka dadi.We Bapa, oro idoyila kawonangon La aro-Mu.22Bapa-Gu koleha nawoka la Tanga kohana Labara-Gu,mono jaha wukma toyo katajaya na ananaheleni Bapa. Mono,jaha wukma toyo katajayai Bapa, heleni na anana moka tangana toyo kala barada he iyo Anana nakabu ateni tutu Bana hatingoni.''23Mowalka, Maroba Yesus nahabara wuda labarada Anaha kodo-halolena mono naha newe labarada he iyo hahada olebengo,''Nama ringikadilamata ka ite ba apani yomi ha itemi.24Tabolo yayo Guha newewa labaramu; dangayi nabi mono raja ka hoda kamadini iteya tangana kadadi ha itemi neba hena, tabolo he iyo jena itekmaya. Mono hoda kamadini rongoya tangana neka dadi yomi harongomi neba hena,tabolo he iyo jada rongokmaya.''Toyo Samaria daha manawara wungo25Mowalka, diha wuyo toyo Ahli Hukum Taurat kadede tutu bana kabani Maroba Yesus, wenena, ''Guru, apanehoni Harayigu tutu ka kolengo Morha kaja haduka?''26Nabalehaya Maroba Yesus labarana, ''apani kama tulho nola Liyo uku pareha?Apani yomi habahami no dalo?''27Nena Toyo nabaleha,''Manawaranila Mori, kama wolu kama rayimu, mono kabonungola atemu,mono kabonungo napola toyomu, mono kabonungoKulhomu, mono kabonungo paha ngadamu . Mono, Manawarakinila na olemu toyo kahengo yoyo bamu manawarani na pola toyo dagumu.''28Maroba Yesus naha newe Labarana,''Nabalehamu nene nawonango.Rayinila nene,moka yomi enga mimorha.''29Tabolo enga, nena toyo nabeni bana hatena wuna, moka iyo naha newe labarana Maroba Yesus, ''Mono, bagara kani olegu toyo?''30Maroba Yesus nabalehaya nene mono naha newe,''Neni diha wuyo toyo kaburu walila Yerusalem la Yerikho, iyo mono da kareboya daka rama nadi kalebena mono da paluya, Mowalka mona jena bana maletonola bana hodimo bana mate.31Kahengo,diha wuyo toyo Rato kalinina lara nenekoleha iyo bana iteya nena toyo iyo naha lako kahebelengo mono naha lako lalara heka.32Kaheyo jalango ha rayinanena toyo Lewi ,koleha bana mayo nela hadoyo nene mono na iteya nena toyo, iyo naha lako hakitango mono naha lako liyo la lara heka.33Tabolo enga,neni diha wuyo Samaria katongrongo ha lako kaliyo nono.Mono koleha iyo bana iteya nena toyo namila kini ate labarana.34Moka, nena toyo Samaria nadohekaya,mono na baha nadi tangadi kapotana. iyo na oja nadi minya mono anggur ,moka naha poneni nena toyo nola keledaina mono na ngodiya nola iha wuyo hadoyo, Moka naha madiya nena toyo.35Koleha bana delakango natana,nena toyo Samaria naha lohoyi omaha duyo dinar mono nawoni labarana kajagaya nena hadoyo mono naha newe, 'Karawayala nena toyo kama nuwa yiyo. mono piradi yomi hapojami omaha tutuna, yayo engagu tagudi jeluda nebagu baliwa.'''36Moka, Maroba Yesus naha newe, ''Badokukagu, bagarani la jonga katolungo toyo nene kadadi olemu toyo wali haka reboda nene?''37Kana balehaya nena ahli Taurat, ''Toyo kaha tingoni naha manawara wudalabarana.''Moka, wenai Maroba Yesus''Halakowula, mono kamu rayini naka dadi kaha mera.''Maria monoi Marta38Kolehe Maroba Yesus mono tangada anaha kodo-haloleda noyo bada halako, Maroba Yesus natama la diha wuyo deha neni diha wuyo mawine kangarangoi Marta na tobokaya Maroba Yesus la umana.39Marta neni naha wuyo na olebena kangarangoi Maria ka ngodo labara witina Maroba Yesus mono na rongoya paha nuwana Maroba Yesus.40Tabolo engai,Marta naha alu hingo joli hayili tangada paha yili hapoja neho. Marta domo nadoheka la Maroba Yesus mono naha newe, ''Mori,jana gilakakmagu yoyobanena olebeyo mawinegu bana ujakaga yayo bana rayidi tanagada paha yili dagu?Hawedela iyo kana hayili dongaga!''41Taboloi, Mori nabalehaya, ''Marta, Marta,yomi tala ateya mono ha pusing wunekango monokadanga neka dadi.42Hawuneheni tangana kadadi kaheyo hijango. Maria kolehana pideya hadaguna karehi doha, mono hadaguna nene jana enga hadakak mangobana dekenani walila labarana.''
Chapter 11

1Nengo iha lodo, Maroba Yesus bana kawojo kataba la diha wuyo hadoyo.kolehe iyo bana poja haka wojo kataba,diha wuyo toyo walila tangada anaha kodo-haloleda naha newe labarana, ''Mori, hanuwa gamala yama kawojo kataba kahengoiYohanes bana hanuwadi anaha kodo-halolena.''2Mowalka Maroba Yesus naha newe labarada he iyo, ''Kolehe yomibami kawojo kataba, kawojo katabami kahengo yiyo;'Bapa,hapaha muraha na ngara-muNemenila paha tengi paha langu-Mu.3Wokagamala labarama yama hamuyo kaha tutungo diha lodo ,4Mono hawali kagamala tangadi jalama yama tabolo yama dagu jala maha walini diha toyokajala la aro labarama yama.Mono,abim ngodikama yamanola kama kaba.'''Karaiyala, Mayeganila,mono kaladinila5Mowalka Maroba Yesus naha newe labarada he iyo,''Neba hekana diha wuyo walila yomi kanengo diha wuyo olemu mono yomi kaha lako la umana olemu nene neba taloro hudo mono naha newelabarana,'Ole, woto kiga yayo tolu buyo kababa,6Oronani diha wuyo toyo na olegu katongrongo rayini halako liyo la umagu,tabolo yayo janekmango aha-ahana la umatutu batawaraya labarana.'7Notongo na olemu wali nodalo la umana baleha,'Abimu dahi kagayayo! binna kole nama kuhi mono yayo mono tangada anagu koleha la hadoyo majuru. Yayo jana dadikma kode tutu woyo aha widini labaramu.'8Yayo gutokiya labaramu moba langka na olemu nene jaja kode mono bana woya na ihawuyo labaramu oronaniyomi olebena tabolo oro yomi ha kita kaha raino, iyo engana kode mono na wogu ahani yomi hawayo.9Moka, yayo gutokiya labaramu karewula ,yomi engami hibaya.Mayeganila , yomi engamu jomuya.Kaladinila,nabina engada bugeranitutumu.10Tabolo bagarani kakaraiyo engana nahiba. bagarani kama yega engana manyomu.Mono bagarani kakaladingo, binaengana da bugerani tutuna.11Nengoka diha wuyo ha Bapa la jongami engaka woyo talikko labarana anana neba iyo kakaraiyo iya?12Bajedoka nawoni halotko neba iyo bana kareka tolu?13Neba Yomi ka japata tajaya ba anyina kawoyo hawoda kadoha labara tangada anamu, ahawalini na Bapamu la surga.Iyo engana woya na wadi katengngo labarada tangada toyo karaiyo labara-Na.''Maroba Yesus nawani na kawahana kama wolu kama rayi14Nengo diha lodo,Maroba Yesus nawugaya na mori tana walila diha wuyo kabani kakabonga. kolehe nena mori tana nene bana lohongo,toyo neyo wanana kabonga nene kole bana ha newe mono toyodanga neka bangara. 15Tabolo, kapirango toyo kaha newe, ''Iyo na wugaya na mori tana mona kawahana Beelzebul, kapaladi mori tana.''16Kaprango toyo hawadeka kawawa kabani Maroba Yesus, he iyo daka raiya Iyo naha tingoni diha wuyo tadko walila surga.17Tabolo, Maroba Yesus natajaya apanai he iyo paha ngada mono hatokina labarada he iyo,''Diha kerajaan kabera-bera mono kaha goba wungo engada moho.Mono,Olebeyo ka tangango olena mono daha muhuwungo dama hewa.18Moka, moba nena pajode jala da mahewa-hewa mono dagoba wuyo daguda, ba anyina bahena hadona kama gilata bana kolengo engango bana tahingo? yayo gutokiya kahenengo oronani yomi bamu tokiya baneba yayo kawani nakawahana Beelzebul bana wugayi tangadi mori tana.19mono ne yayo guwugayi tangadi mori tana monoi Beelzebul, mono kawaha bagarakadi tangada anamu kawugayi he iyo? oronani nene, idoyi kala ka engadadi kaparehada20tabolo enga neba yayo guwani nakawahana kama wolu kama rayi tutu bna wugayi mori tana, hadoyona kama gilata kama wolukama rayi kakoleha ka nemengo labaramu.21Neba diha wuyo toyo kakulho mono kamangu bodlona kaha tutngo kajagaya na istana daguna, hapotena hawanana dadi nola banadoha.22Nemo,neba nekango toyo karehi kulho walila iyo ha legeya da gobadi mono naha bokedi, moka toyo karehi kulho nene mono daka ramadi tangana bogloda haka dawuda nena toyo mono da bawe-bawedadi hadaguna haka ramada.23bagara widini kaja nengo la ole-gu, iyo nagobaga yayo.Mono bagara widini kaja makoha dongaga yayo, iyo dama dama hewa-hewayi.''Balina nawadi kaja doha24'' Moba neka Nawadi kaja doha kalohango walila ihina didiha toyo, nawadi nene enga da kilorani bada liyo laha doyo-doyo kama rokoto tutu mayegango hadoyo ngahu, tabolo iyo jada tobokaya.Oronani nene, iyo naha newe, 'Yayo engagu baliwa la uma kakoleha ujakagu.'25koleha iyo nabali,da tobokaya na umana nene nola batongrona habo hamuraha mono na atora hamijayi.26Mowalka,nena wadi kaja doha naha lako mono na lekoyi pitu wadi karehi japata wali tutu bana tama mono na engango la uma nene moka neda toyo nene mona dadi bada dikoroyo karehi kaja doha walila Atuhongo.''Tangana toyo pahama ringina27Koleha Maroba Yesus natokiya yiyo,diha wuyo mawine ka nengo nola haduna toyo danga kawulo,''Daha maringikala na hoba ka koleha kaha anagu yoyo mono nawuyo kurumu kaha huhuwu yoyo.''28Tabolo enga, Maroba Yesus naha newe, ''Dama ringikangola tangada toyo karongoya na lina kama wolu kama rayi mono naha doku.''Tadkonai Yunus29Koleha tangada toyo kama koha da kiki danga, Maroba Yesus naha newe, ''Bomone yiyo idokala bomone ka japata; he iyo da duhaya nadiha wuyo tadko, tabolo jaha wukma tadka widika enga paha tingoda labarada he iyo heleni natadkonai Yunus .30Kahengoi Yunus kadadi tadkona batangana toyo ninewe , kahejalango kadadi toyo engana dadi tadkona baheyo mone yiyo.31''Nena lodo kawedana tana,Ratu Kawali wawa engana na kode oleni tangana toyo kawali bomone yiyo mono iyo enga nahama yilami he iyo oronani iyo bana mayo walila katoku tana tutu bana rongoya hakabu atenai Salomo, mono yiyo nedi diha-diha toyo karehi bokolo walilai Salomo.32Nena lodo kawedana natana, tangada toyo Ninewe engada kode maronga dongadi kabodi yiyo mono daha mayilayi, oronani tangada toyo Ninewe kajora kolehe Yunus bana khotbah la aroda he iyo,mono yiyo nedi diha-diha toyo karehi bokolo walilai Yunus.''Mata idokala na Api waiyo napola toyo33'' Janek mango diha wuyo toyo dumo kakoleha haderkoya api waiyo, engana nataya na api waiyo nene la hadoyo ka bunyi bajedokaya la kabu hadoyo . Bewalka, he iyo dataya nena api waiyo nene lawiti api waiyo moka tangada toyo katama koleba ba iteya kama gakaho.34Mata idoyila na api waiyo napola toyomu. neba matamu bana dohayi, tangana pola tomu engana nama gakahango. Tabolo, heyo matamu bana japatayi, tangana napola tomu engana nabonngo kapogto. 35Oronani nene, tala atekiyala monena magakaha nola tomu abuna dadi kapogtongo36Moneba napola tomu nabonngo monena magakaha mono janekmango hadaguna kapogtongo, nelapola tomu nene engana nama gakaha tanga koha naha mera kahengo kolehe diha wuyo Api waiyo kaha hiwurawu monola Magakahana.''Maroba Yesus naka wulodi Toyo Farisi mono Ahli Taurat37Kolehe Maroba Yesus bana poja ha newe, diha wuyo toyo Farisi kaka lehudi tutu muyo Iyo dumo na mayo, moka mono nangodo mono namuyo. 38Tabolo enga, Toyo Farisi nene da bangara kolehe bada iteya Maroba Yesus jana bahayi lima-na bajana ha uluyi bajana muho.39Nemo, Mori naha newe labarana, ''Tangada toyo Farisi natujamu baha murahani tutu laka bedona koba cangkir mono tobo, tabolo noyo dalo la pola tomu nabonungo butu ate mono japata. 40Ta, tangami toyo kabonga! Ja ikado iyo karayini tutu habali hodu jala karayini tutu noyo dalo? 41Oronani nene, bawekidila ahani kanengo nola yomi hadagumu nene kahengo kanyurumu. mono kaheyongo,Yomi engana tena-tena bana muraha .42Tabolo enga, Mayilamila yomi oronani yomi, tangami toyo Farisi!tabolo, Yomi woyi perpuiuhanmi nola kadadi selasih , inggu , mono tanga ngara hatodo lamangomu,tabolo yomi mayadi hapareha mono manawarana kama wolu kama rayi. bahenehona, yomi bami rayini Tanga kohana neka dadi nene mono neyo jana mayakmadi tangana neka dadi heka .43Mayilamila yomi, tangami toyo Farisi oronani yomi bengo ngodo laha doyo kadoha la Sinagoge mono jala kabengo hibana liyo ha aka lapahara. 44Mayilamila Yomi oro yomi ka hengo Rate japaha tajada, hadeke-dekeda toyo monone iyo jada podakma.''45Mowalka, nena diha wuyo toyo ahli Taurat naha newe labarana Maroba Yrsus, ''Guru, kolehe yoyo bamu tokiya tangana kadadi yiyo, yoyo kulra jala mugama yama.'46Nemo, Maroba Yesus nabaleha, ''Mayilamila yomi,Ta, tangami ahli Taurat! tabolo, yomi taya nangodi butomi tutu bami hadetonani natoyo heka, tabolo natutu dagumu jamu wawakmawu jojaya nangodimunene mono hagayo karaku lima dumo.47Mayilamila Yomi oronani bami hakodeya na Rate tutu tangada nabi hamateda heyo Obu waika.48 Lopo widi, yomi hadedoni labarana tangada toyo neba yomi bami mangakuni harayida obu waikamu ;heyo ikadola kaha mateyi tangadi nabi nene, tabolo yomi ka kode walila Ratena.49Idoyila kaha oro, Kama wolu kama rayi nola ha akabu atena naha newe,'yayo enga guha wedeyi tangadi nabi mono Tangadi Rasul labarada, tabolo kapirango walila tangada toyo pahab wonada nene enga daha mateyi mono dahama yilayi,'50Tanam rutoda tangada nabi, kabowo wali naponu tana bana rayini kakole bana wali toyo kabodi yiyo yiyo,51Wali walila Rutonai Habel koha la rutonai Zakaria , paha mateda la jonga Altar mono umana kama wolu kama rayi. we, yayo guha newewa labaramu ba heyo kabodi yiyo enga datagu balehadi nela aroda neka dadi yiyo,52Maiylamila Yomi, ta, tangada ahli-ahli Taurat!tabolo yomi koleha dekekeyana kuhi pewe, tabolo yomi dagu jama wawakma tama mono bahada- hadadi toyo heka tutu tama.''53Kolehe Maroba Yesus bana yelani nena ha doyo, tangada ahli Taurat mono tangada toyo Farisi walida bada muhudi mono bada nokodi mono tanga ngara paka patada.54He iyo da berkomplot tutubada wopaya naMaroba Yesus mono naha newe paha loho-Na.
Chapter 12

1Batongro nene, koleha nedi Riwu rata kama koha mono he iyo daha deke wungo, Maroba Yesus nawalingo bana ha newe labarada heyo anaha kodona karehi ulungo lara, ''La ate-ate kimila la aro ragi tangada toyo Farisi, moneyo kaja doha.Kaja Tijada kapaladi Yahudi2Tabolo, tanga kohana kama todi engada bugerani mono tanga kohana kabunyi enganaha dedoni .3 Oronani nene, ahani yomi ha tokimi nola kapogto engada rongoya nola kama gaha mono yomi kapaka mamhamu nola koro engada talarani no deta la tangana na uma dalo.Kabohini Na Maroba Allah4Yayo gutokiya labaramu, Ta, tangada ole ate-gu abimu kabohi kawula labarada he iyo ka koleha paha mate napola tona,tabolo koleha na poja nene jana kolekmango harayini karehi diko royo wali. 5Ta idoya, yayo enga guha ape guni tutu gara nehoni yomi haka bohimi ; kabohinila labarana Iyo, ha kole paha mateda, naka kawaha jala na betu gimi yomi nola neraka (api jaka boda). Ngo, Inehola ha yomi paka bohimi.6Bajedoka lima kawurngo burung pipit dama lajadi engada wolungo duyo bola wali? ta idoya, jaha wukma widikma walila tangada kawurngo nene ha bula la arona Maroba Allah(kama wolu kama rayi). 7Lopo widi, yapudi loge laka tokumu ha yapuyi. Abimuka bohi kawu, yomi diko royo wali kamangu wolina Wali bada danga burung pipit.''Paha apeda tutu bada kabalini Maroba Yesus8''Yayo guha newewa labaramu, diha wuyo toyo kama ngakuga yayo la arona toyo heka, jala engada akujalani kadadi toyo la aro tangada malaikat Maroba Allah.9Tabolo enga, diha toyo kakabaliga yayo la aro toyo heka jala enga daka bali la aroda tangada malaikatMaroba Allah.10Mono, garani katokiya nena diha wuyo ka gobani naka dadi toyo kole daha walini, tabolo garani ka podaya nawadi katengngo enga jada hawalikmani.11Kolehe he iyo bada ngodiwu la Sinagoge mono la aroda heyo kapalani mono kawahani, abimmu gelagoga kawu tutu ba anyina yomi bami hapera wumu bajedokaya ahanehoni yomi hatoki,12Tabolo neho nejala nawadi katengngo engadaha nuwagu tutu aha nehoni yomi ha tokimi.''Liyo wuyo hatuja tutu diha wuyo toyo kapote13Diha wuyo toyo walila jongada toyo danga nene daha newe labarana Maroba Yesus, ''Guru, hawede gadila ole begu tutu bada baweyiwarisan hadagugu.''14Tabolo enga, Maroba Yesus naha newe labarana, ''Ole beyo, bagara kakeketawa yayo kadadi hakim bajedoka laha duna gimi nola yomi?''15Mowalka, Maroba Yesus naha newe labarada he iyo, ''Jaga-jagawula mono hamatarangola tanga ngara hadabutu ate oro morha didiha toyo kaja habemu nebada dangayi hapoteda neha iyo hadaguda.''16Moka, Maroba Yesus natokiya diha wuyo liha tuja labarada he iyo, ''Neni natana hadaguna diha wuyo toyo ka hoda pote kadadi kadanga hija kadadi rahi pone hamuyo.17Moka, nena toyo naha ngadani la atena, 'Aha nehoni harayigu oronani yayo janekmango ha doyo wali tutu hadoyo bojoloyi heyo kadadi pone hamuyo?'18Mono, iyo naha newe, 'Idokala enga iyo harayigu. Yayo enga guhegaradi tangadi lepetagu mono guha kodewa karehi bokolo. la nono, yayo engagu bojoloyi tangada gandum mono tangada hawagu.19Moka, yayo guha newewa labara lolongahugu,'Ta, lolongahugu yoyo nengo kadanga hawayo hadoyo bojolo tutu kapira dongo; kamu ngahuwula, hamuyo, ha inu, mono kamu ege atewula!'20Ta, idoya, Maroba Allah naha newe labarada nena toyo, 'Ta, toyo kabonga! Hudo yiyo jala, Nalolo ngahumu engada dekeguni walila labaramu. moka, bagaraka engaka dagudi tangada ngawu habojolo nene?'21Henakala ka enga kadadi nela toyo kabojolo hapotena tutu dagu hadaguna, tabolo jana potekma la arona Maroba Allah.''Abimu tala Ateka22Maroba Yesus naha newe labarada anaha kodo halole-na,''Tabolo nene, yayo guha nenewa labaramu,abimu tala ateka tutu morhamu, tutu ahani neyomi hamumi.bajedoka tala ate tutu pola tomu, tutu ahani neyomi ha tamu.23Tabolo,morha narehi neho walila hamuyo mono napola toyo narehi neho walila kalebe.24Pahoradila tangada kawurngo gako.he iyo jada todokmango bajedoka manguti,he iyo jala janekmango koro bajedoka lepeto, tabolo Maroba Allah nawodi he iyo hamuyo. Yomi dikoroyo rehi hawoli walila tangada kawurngo.25Bagaranila la jongami yomi ka oro tala ateya kakolengo mataba sehasta kado nena doyo morhana?26Neba yomi kaja kole rayini tangana kadadi neka moraho yiyo, aba yomi mami tala atekaya tangana kadadi hawadeko?27Hamataranila nabunga bakungba anyida he iyo bada buklo.tangada kawola nene jada hayili butokma bajedoka mapote,tabolo yayo gutokiya labaramu, lopoi Salomo nola hadeka widu jamangu kalebek mana kadoha diha wuyo walila tangada wolanene. 28Neba Maroba Allah kaha madiyi ruba lamaroda, mohena lodo nabuklo mono na delakango da betunila api,jedoka Iyo enga naha madiwu karehi walila ruba nene?Ta, yomi kahodikingo hatenana!29Moka, abimu yomi mayegaka ahani yomi hamumi bajedoka ahani yomi ha inum, mono abim gela goga kami. 30Tabolo, tangana toyo laponu tana dama yegani nene tangana, tabolo Bapamu natajaya ba yomi hakabu atena.31Kadoha, Mayega uluni hadona Maroba Allah, moka tanga kohana yiyo jala da taba guni labaramu.''Kohayi hapote la Surga32''Abim kabohika, ta, ha oleda kamaraha,oronani Bapamu bana wonangonawoguni labaramu naha doyo kawonango nene.33Malajadila tangada yomi hadagumi monowoyala naha wadeka.Rayingola kaleku omaha kaja majiraka, monene hapote la Surga mokaja bunga, moka kaja hapikuda dekeyi toyo kedu bajedo pahirada kabaketa.34Tabolo, laha doyo hapotemu banedi nono jala atemu baneni.'' Ata kama nudu manono bana rayini paha yilina35''Halegeyala nabogemu engango bamu pingoni mono tangada api wemu engango bana derko. 36Kana dadila kahengo tangada toyo karemani na morina kabali walila pesta pernikahantanam he iyo nadadi bana malewaro bana bugerango bina tutuna, kolehe na morina nene nabali mono naka kaladingo bina.37Daha maringi kayila tangana Ata, ha koleda morina bana ha inyaka hagona, tabolo iyo namayo. yayo gu tokiya labaramu, kaheyo hijango, iyo engana pingoni nabogena tutu bana keteni mono daha lokodi tangada kaha yili tutu ngodo muyo. Iyo engada mayo mono daha yili he iyo. 38Nebai mori nene da mayo neba taloro hudo bajedokaya yina lodo mono nadukidi he iyo tongroda bana dadiyi kahengo, daha maringi kayila he iyo!39Ta,idoya kamu tajayala, neba diha wuyo kadaguni na umaKamu tajayala jam pira kakedu engana mayogimi la umana,iyo nadadi jana enga jekmani na umana bada kaboliya. 40Moba oronani nene, yomi jala neho kaha gona harema oronani kadadi toyo engana mayo nejaha yomi japaha wo-woda.''41Mowalka, Petrus naka patango labarana, ''Mori, ebekani yoyo natokiguni naliyo wuyo hatuja yiyo ihe labara yama bajedoka labara tangana toyo jala?''42Nabalehai Mori, ''Garani kapalani naha yili kaha doku mono hakabu ate hapaha tenada morina tutu bada hamataradi heyo atada hawadeka, tutu bada wodi he iyo hamuda nela rahi kama lewara?43Daha maringi kango nena Ata, kakoleha morina banemeni,moda dukini iyo batongroda rayini hataguda.44Yayo guha newewa labaramu, kaheyo hija-hijanani, mori nene engada pedeya tutu bada hamataradi tangada hadaguda.45Tabolo enga , moba nena Atana naha newe la ate dalona, 'morigu jana enga dedo mayokma , 'mono wali bana paluya na atana kabanina mono Ata mawine hawadeka, mowalka damuyo mono da inu koha bana wonayi,46Koleha morina banemeninela rahi japaha wo-woda mono jada tajakmaya heyo Ata nene, monena morina enga naha mateya nena Ata mono da tayo ha oleni mono tangada toyo kaja manudu manono.47Diha toyo Ata katajaya habena morina, tabolo jana hagona wukmango bajedokaya rayini badokuni habena namorina engana kole hadangango palu.48Ta, idoya, na ata kaja tajaya apni habena namorina mono narayini tangana kadadi kahengo mona kolengo palu, iyo engana kolengo palu karehi hodingo.Diha toyo kawoyo hadangango, da hoda hadangani.Mono, he iyo paha tenada narehi danga engada hodaya karehi danga wali.Maroba Yesus narayingo paha wate49Yayo nemega tutu betunina api naponu tana, Yayo gu moneni na api nene bana derkobe!50Tabolo enga, nedi paha iho mono yayo paha lakogu, mono yayo gu podani hahoda hanokodakoha bana duki nekadadi nene bana hatutngo.51Ahakani yomi hatami katutu bayayo kanemengo tutu ngodiya namoli nola ponu tana?Jedokma, yayo gutokiya labaramu, mohekam bana bera! 52Wali neba hena, lima toyo nolaha wuyo kaha ole bengo enga daha watedi. tolu toyo engada gobadi duyo toyo mono duyo toyo engadagobadi tolu toyo. 53 He iyo engada hawatengo; Bapana engana nagobadi tangada ana kabanina, mono ana kabanina engana nagobani na Bapana. inyana engana gobani ana mawinena, mono anamawinenaengana gobani na inyanaInya yanona engana gobani namayina mawinena, mono mayiyo mawinena engana gobani inya yanona ,''Batani katutu na Zaman54Moka, Maroba Yesus naha newe labarada toyo danga, ''Kolehe yomi bami iteya naka roba kama koha latabara barat, yomi malewaro hanewe, 'Ura engana buru,'ura katena-tena buru.55Kolehe yomi bami podani naparingi bana karorko walila Selatan, yomi hanewemi, 'Lodo yiyo engana banaha kawiko ,' mono neka dadi nene natena-tena Kadadi.56Yomi toyo kaja doha! yomi nadadi bamu tani katutu hadana langto mono ponutana, tabolo aba yomi jana dadikma bami tanikatutu neka nemengo yiyo?''57''Aba yomi dagu jana dadi bami pohotoya apani katena?58Kolehe yomi bami halako oledi muhumu tutu aro la kaha reha, gunenehoya tutukapojaya kaha oromu mono noba tongrongo halako tanam iyoabuna werakagu labara Hakim mono Hakim engana wowu labara paha ulu, mono paha ulu nene engana paha lakowula la gulu. 59Yayo guha newewa labaramu, yomi jemu enga lohongo wali noha bali bajamu yomi habayaradi wutamu koha peser kamuri.''
Chapter 13

1Nola, nedi kapirango toyo kaha dukini la Maroba Yesus tutu tangada toyo Galilea karutona paha kohadai Pilatus mono maraka manutada he iyo. 2Nabalehayi Maroba Yesus labarada he iyo, ''APanka yomi hatami katutu tangada toyo Galilea yiyo narehihoyi jaladawalila tangada toyo Galilea hawadeka oronani he iyo bada mayila kahengo nene?3Yayo gutokiya labaramu, jedokma. tabolo enga, neba yomika kaja jora, Yomi tanga jalamienga mate.4Bajedokaya tutu kabulu podo patongo toyo kamate, kolehe nena tokona labara kolam siloam kanadu mono da pitayi he iyo, apakani yomi taka tutu he iyo idokala kamangu jalana karehi jaka doha walila tangada toyo ka engango la Yerusalem?5Yayo guha newewa labaramu, jedokma . tabolo enga, neba yomika kaja jora, yomi tanga jalami enga mate!''Punge yayu kaja wuyo6Maroba Yesus natokiya naliyo hawu hatuja yiyo;''Nedi didiha toyo kamangu punge yayu kapulota hatodo la mangu Anggurna. tabolo enga, neba iyo bana mayo tutu bana mayegani nawuna nela punge yayu nene Iyo jana jomukmayi. 7Moka, iyo naha newe labara da katayo mango , 'koleha tolu dona yayo bagu mawa mayegani nawuna nena punge yayu yiyo, tabolo yayo jagu hadakakmango bagu jomuwa hawu widi. pogok nehoya nena punge yayu! Aba neho mana hali lokoni natana tutuna nena punge yayu?'8Tabolo enga, nakatayo mango iyo nabaleha, 'mori, woyo kani kaloga nena punge yayu nene wali iha doyo wali yiyo tutu bana wuyo. Jeka gani yayo kagu hokaya natana la barana mono kagu tani pupuk,9Notongo napunge yayu nene enga nadadiyi wuyona hadoyo la aro. neba jana wuyo jalaka, mori nadadi ba pogoya .'''Maroba Yesus naha togahango nena lodo Miggu10Neho hadakana, Maroba Yesus naha nuwa laha wuyo Sinagoge nela lodo miggu.11Noha bali neni iha wuyo mawine hatamana wadi japata moka nadadi bana kalawara madeyo kabulu podo pato doyo.balena nena mawine naka bukku moka jana dadikma dede didara.12Kolehe Maroba Yesus, Iyo naka makoni nena mawine mono naha newe, ''Ta, mawine, yomi koleha guha hoilagu walila kalawaramu.''13Mowalka, Maroba Yesus nabojoloya nalima-Na nela nama wine nene mono kolehengo nejala iyo mokole bana dede didaramono nahadi daikayai Maroba Allah.14Tabolo enga, kapalani na Sinagoge nene mona dadi bana bani oronani Maroba Yesus bana hatogahango nela lodo Miggu. Iyo naha newe labara toyo danga, ''Nengo nomo lodona tutu bana hayili. Oronani nene, nemenila tutu bada hatogaha nela lodo-lodo nene,bajala lodo miggu.''15Ta, idoyai, Mori nabalehaya nena toyo ,''Yomi tangami toyo kaja doha!Bajedokaya yomi tangami mami paholayi hapi bajedoka keledaiyo dagumu hapingo la golu mono mungodiyi laha bali hodu tutu inu nela lodo miggu?16Oronani nene, bajedokaya nama wine yiyo diha toyo laha walinai Abraham hakole hapingo kahengo madena kabulu podo pato doyo oro mori tana, mojala napa holaya walila kogana nene nela lodo miggu?''17Kolehe Maroba Yesus naha newe kahenengo, tangada goba-na daha mokeya, mono toyo danga Ege atemi nola tangana harayi kabalango kakoleha darayini. Liwuyo hatuja watu sesawi mono Ragi18Mowalka, Maroba Yesus naha newe, ''Kahengo ahani hadoyo kamadeta na Maroba Allah nene? Mono ahani yayo hakole paha liyo wuyo hatujaya?19Hadoyo kama deta Maroba Yesus nene kahengo watu sesawi hadekeda toyo mono hatodo lamangona; nena watu nabuklo mona dadi punge yayu, mono tangada kawurngo lalangto hoduda nela kahanga-hanga yayu.''20Mono wali iyo naha newe, ''Mono ahani yayomaliyo wuyo hatujani naha dona kama deta na Maroba Allah?21Naha dona Maroba Allah nene kahengo Ragi hadeke diha wuyo mawine mono daha kohani nola tolubuyo sukat kamobu koha tangana neyo paha koha naha wugeta.''Mona hodiki kamorho22Maroba Yesus natama hurkoni tangana naha rona mono tangana nadeha, iyo naha nuwa mono naha lako hakitango na aro la Yerusalem.23Moka, didiha toyo naka patango labarana,''Mori, Abaneho mahodiki toyokamorho?''Maroba Yesus naha newe labarada he iyo tangada,24Haitangola tutu bamu kolengo tama labina ka hikngo;Tabolo yayo guha newewa labaramu, danga toyo enga karunini tama nohabali, tabolo he iyo enga jana dadikma.25Neba mori uma bana dede mono natodiya nabina umana, mone yomi dedemini laha bali hodu mono kaladini nabina mono bamu hanewe, 'mori, tulga bugerakigama yama .'Iyo engana baleha, 'Yayo jagu tajakmawu bageyo yomi hadoyo walimu.'26Moka, Yomi engami baleha,'Yama koleha muyo mono inu dongagu yoyo.Yoyo koleha hanuwa gama yama la tangana lara laha rona yama.' 27 Ta,idoya, Iyo engana baleha, 'Yayo jagu pewekmagu mono jagu tajakmawu bageyo yomi hadoyo walimi. Halakowu walila arogu, yomi tangami karayingo kajapata!'28Yomi engami huyo mono hangoktongo ngodu kolehe bami iteyai Abraham,Ishak monoi Yakub, mono heyo tangada nabi kanengo noyodalo laha doyo kama deta Maroba Yesusneba tongrongo Yomi babetu gimi laha bali hodu.29Mowalka, tangada toyo enga nemedi kawali la timor kawali barat, mono jala kawalila utara momo selatan.He iyo engada ngodo mono da muyo nola hadona kama deta Maroba Allah.30Kaheyo hijango tangada toyo kamuri enga nadadi newali kaulu mono tangada toyo ka ulu enga nadadi bana muri.''Maroba Yesus naha lako neho la Yerusalem31Neba neho nena, kapirango toyo Farisi damayo labarana Maroba Yesus mono daha newe, ''Halakowula, jenaka yiyo naha doyo yiyo oronani Herodesmonaha matewu.''32Maroba Yesus nabalehayihe iyo''Halakowula mono kamu tokiya nabokalana nene ,hena lodo mono meraha, yayo engagu wugayi tangadi wadi kajapata mono naha togahayi toyo,mono neba lalodo katolungo,Yayo engagu pojaya paha yiligu.'33Tabolo enga,Yayo guha kita nehoni naha lakogu lodo hena, mono Meraha, mono haromo oronani jana dadikma diha wuyo nabi mate laha bali hodu la Yerusalem.34Yerusalem, Yerusalem! Yomi hamateya nena nabi mono merajam toyo paha wede labaramu!Wali hengo yayo bagu manawaragu bamu kohayi tangada anamu, kahengo baimanu bana kohayi tangada anana la kabu kapana.tabolo enga, Yomijamu wawakma.35Neba hena na umamu enga janekmango ihina monona kahiko.Yayo guha newewa labaramu, yomi enga jamu itekma kala koha bana duki narahinaYomi engamu tokiya, 'Daha maringi kayala Iyo kanemengo nola ngaranai Mori!
Chapter 14

1Neba nena lodo miggu, Maroba Yesus namayo la umana diha wuyo toyo kapaladi tangada toyo Farisi tutu muyo kababa dongadi mono he iyo tangada daha matarani Maroba Yesus.2Nehongo nena, neni diha wuyo toyo kama yila kawudu nakabuna monena la arona 3Maroba Yesus labarada tangada toyo Farisi mono Ahli-ahli Taurat,''Mona dadikado baha togahango toyo nela lodo miggu?''4Tabolo enga, he iyo jada balehakma. mowalka, na Maroba Yesus naketeni nena toyo kalawara nene mono naha togahaya, moka naha wedeya nena toyo naha lako.5Maroba Yesus naha newe labarada he iyo, ''Bagarani walila jonga he iyo neba nekango anana bajedoka hapi wobona kanadu nodalo la sumur nela lodo miggu, mono jada malewarakma tingiya labali hodu?''6Moka he iyo widi mono jada hagobakmaya neha toki-na.Hadoyo paha akada7Mowalka, Maroba Yesus mona tokiya naha wuyo naliyo hawuyo tuja labarada tangada kula paka lehu kole he iyo bada iteyi ba anyina bada pedengo tangango hadoyo ngodo hapaha aka nola bara Meja hadoyo muyo, wene-da labarada he iyo,8''Neba Yoka hatokida oro didiha toyo ladiha wuyo hadoyo kapesta nika , abi yomika kangodo laha doyo paha aka oronani namori uma nenenotongo hakoleha tokibea la toyo karehi kadoyo la aro walila yoyo .9Moka,namori uma nene engana mayo bana dukigu mono wenena,'wokini hadoyomu labara yina toyo!'mono, Yomi diki nehomi laha doyo kahoda doyo wawa mono enga podami moke.10Ta, idoya, neba yomika hatokida, ngodomi laha doyo kahoda laka bedo tanam koleha neka tokiguni yoyo enga namayo, iyo enga naha newe labaramu, 'ole ate, dikiwula nela hadoyo karehi paha aka.' mono bahewalna, Yomi enga oklemi liyo ha aka la aroda tangada toyo kangodo muyo ole dongagu.11Tabolo, tangana toyo kaha madeta wuna engada hapadakaya, tabolo iyo ka liyo wawa wuna engada keketaya.''Paka lehu muyo mono daha gobaya12Moka, Maroba Yesus naha newe labarada toyo haka lehu-da nene,''Neba yomi ba nekani jamuan muyo lodomi bajedoka muyo hudo, abimu toki kada di tangadi olemu, tangadi ole bemu,mono dumo ole bemu, bajedoka ole bara umamu ka pote oro he iyo engada tagu jelumu mono datoki guni tutu muyo dongadi he iyo.13Tabolo enga, Neba yomika karayingo pesta, toki dadila tangada toyo kamila,tangada toyo kabeko, tangada toyo kaliku,tangada toyo kamoro.14Mono,Yomi engada hamaringimi oronani tangada yiyo jada kolemango tajelumu habali;yomi enga kolengo tajelu nela rahi kodeda tangada toyo katena.''Liyo wuyo hatuja tutu haka lehu muyo jobara15Kolehengo nena diha wuyo toyo kamuyo donga-Ni narongoya tangana hatoki yiyo, nena toyo naha newe labara-Na, ''Dah maringikayi toyo ka enga muyo kababa nola hadona kama deta Maroba Allah.''16Tabolo enga, wenena Maroba Yesus labarana nena toyo, ''Neni diha wuyo toyo karayingo muyo hudo kajobara ka bokolomono iyo naka lehudi danga toyo,17mono oklehe nena rahi muyo hudo kole dukini, nena toyo naha wedeyi toyo paha wedena tutu hanewe labarada heyo kulada hakoleha paka lehuda nene,' nemedika, oronani tangana kole paha gona mowadi.'18Ta idoya , tangana kula haka lehu nene walingo bada rayingo tangana kaja dadi toyo ka ulu wenena, 'Yayo abu kahigu diha wuyo maroda mono yayo guha lako nehowa lo iteya. Hiba kiganila naliyo hawaligu.'19Hawadeka daha newe, ' Yayo abu kahigu lima pasang hapi mono yayo guha lako nehowa tutu lo iteyi tangada heyo hapi nene.Hiba kiganila na loyo hawaligu.'20Mono heyo hawadeka wali daha newe,'Yayo abu pojagu ha nikah.oronani nene,Yayo nene majana dadi mayo.'21Moka,neyo paha wedena nabali mono naha dukini tangana labara morina.moka majikanna nena mono nabani,moka naha newe labara paha wedena, 'Malewarawula! halako la tangana nalara mono naiha gang laha rona yiyo. Marongadi labaragu tangada toyo kadengo, tangada toyo kaliku,tangada toyo kabeko, tangada toyo kamoro.'22mowalka, heyo paha wede nene daha newe labarana, 'mori,Yayo koleha gurayini ahani yoyo paha reha, tabolo neyo jala hodi hadoyo kaluyo.'23Namori nene naha newe labarada paha wedena, 'Halakowula la tangana nalara bokolo mono diha wuyo gang. lekoyila tangada toyo neha bali tutu bada mayo neme tanam umagu kana bonungo. 24Yayo guha newewa labaramu, jeha wukma toyo kawali he iyo ka yayo hatoki baja neho nena enga napodani nenaha muyo hamugu.'''Tutu badokuni Maroba Yesus25Dangayi toyo daha lako maronga dongadimono Maroba Yesus. Mowalka Maroba Yesus nagilaka labarada he iyo mono naha newe, 26''Neba didiha toyo kamayo labaragu tabolo jana butukmadi ate bapana mono inyana, arawena mono tangada anana,olebeyo kabani mono ole beyo mawinena, lopo damorha dagu, iyo jana dadikma ba anaha kodo-halole-gu.27Bagara widini kaja deto gani nayayu pakadelogu mono kadokuga yayo, iyo jana dadikma bana dadi anaha kodo halole-gu.28Bagaradini lajongami yomi kabengo hadedeya diha wuyo natoko uma, tabolo jana ngodokma ulukma mono nayapudi heyo woluda tutu bada tajaya apani iyo hadaguna katutu omaha tutu bada pojayi?29Neba ja hewalkana, kolehe iyo bana tayana fondasi mono jana tahikmani bana pojaya, tangana toyo ka iteya engada damaktoni Iyo .30Tangada toyo nene engada hanewe, 'Toyo yiyo naha legeya naha kode uma, tabolo iyo jana dukakmani bana pojaya.'31Bajedokaya,Raja gewalini kaenga halako hatayo gobadi raja hawadeka tabolo jada ngodo ulukma mono daha ngada honi ebekani iyo nama rongadi kabulu rata tentara kakole gobadi muhuna kadagudi doka bulu rata tentara?32Neba iyo baja habokekayi raja heka nene, iyo enga naha ngodidi diha wuyo toyo paha wede mono daka patani tangana hada bada hamoli wungo kolehe diha yowu gobada nene moda diko royo.33Kaheyo jalngo mono yomi iha-iha, janekmango jala la jongamu ka kole dadi anaha kodogu neba iyo jana wokayi tangadi hadaguna.''Mohi kakoba janekmango gona34''Mohi nene nadoha, tabolo neba nena mohi kole nabunga podani namohina, ba anyik kana bada rayini bana mohi habalingo?35Mohi nene lopo jana dadi walikma bawani tutu lama roda bajedoka pupuk moka toyo mono engana naletoni, bagarani kamangu katiluna tutu bana rongo mojekana iyo kana rongo!''
Chapter 15

1Heka koha wolu katoku mono tangada toyo kajala mono dadoheka labarana Maroba Yesus tutu bada rongoya .2 Mowalka tangada toyo Farisi mono tangada Ahli Taurat walida bada karuda, ''Toyo yiyo nahibayi tangada toyo kajala mono lopo damuyo dongadi he iyo.''3Mowalka Maroba Yesus natokiya naliyo wuyo hatuja yiyo labarada he iyo, weneda,4''Garani lajongami yomi ka nebana dagudikangahungo bebena, mono kana bunga naha wuyo, jana enga jekmadi kabani diha kabulu kabani diha hawadeka lama roda gilra?Bajedoka iyo engana halako mayegadi kajoloro nene koha iyo bana jomuyi?5Mono kolehe iyo bana jomuyi, iyo engana wawarayi nena bebena la nola ponu babana mono kahoda ege ate.6Bada duki la uma, iyo enga naha lako tobokoyi tangada olena mono tangada ole bara umana moka naha newe labarana he iyo, 'Ege ate dongagala oronani yayo kole bagu jomuya nabebegu kabunga.'7Yayo guha newewa labaramu, bahewalkana enga nedi ka ege ate karehi bokolo la surga nola hawuyo toyo kajala kajora kawalila deta kabani diha kabulu kabani diha toyo katena kaja hakabu atena bana jora.liyo hatuja omaho perak kabunga8Bajedoka mawine gini kanengo kabulu bola omaho perak ,neba iyo bana bungaka naha wola lajongana, jana haderkokma na api weyo mono nahaboya na umana, moka nama yegani naha wola na omahana nene mono nataya la ate koha iyo bana jomuya?9Mono, apa nyina iyo bana jomuya, iyo naka makodi tangadi olena mono tangadi ole bara umana mono naha newe labarada he iyo, 'Ege ate donga gala oronani yayo kole bagu jomuya naha wola kabunga nene.'10Yayo guha newewa labaramu,kaheyo jalango neni na ege ate la jongada heyo Malaikat Maroba Allah oronani hawuyo toyo kajala ka jora.''Liyo wuyo hatuja Duyo ana kabaninaAna kamuri na uja kani na Bapana11Mowalka Maroba Yesus naha newe, ''Neni diha toyo kanengo ana kabanina. 12Ana kamurina naha newe labara bapana, 'Bapa, woga labaragu hadagugu hapote moha dagugu.' moka, nena bapa widina nabaweyi hapotena labara kadungo ana kabanina.13Jana madehoka, mowalka, ana kamurina nene nakohayi tangada hadaguna, moka naha lako la iha nuha kama royo mono noha bali iyo na hawuran-hawuran heyo daguna nene mono morhana kama jabola nawola wadi. 14Kolehe iyo kole bana hadukadi tangada,nadadikala kadadi kareba ka langtaka la iha nuha nene, mono iyo dumo walidaka bada duku dobo.15Moka, naha lakoka iyo mono naha yili nela iha toyo nona toyo la iha nuha nene, kaha wedeya lamaroda tutu wodi hamuda tangada wayina.16Iyo nabehingo tani ihina nakabuna mona wuyo karob hamuda tangada wayi nene,tabolo jenekmango hawuyo toyo kawoni labarana.Ana kamuri nabali labara Bapana17Kolehengo nena ana kamuri nene bana poda,iyo naha newe, 'Monebana dangayi tangada kaha yili la bapagu kanengo hamuyo kadangala, taboloyayo yiyo hodikmo mate kareba.18Yayo engagu kodewa mono gubaliwa labara Bapagu.Yayo engagu hanewewa labarana; Bapa, yayo koleha jalawa la aro surga mono la aromu. 19Yayo jana dadi walikma bagutokiya ba ana muga, modadikagala yayo bahengo diha wuyo toyo kaha yiligu.'20Moka, nadedekala iyo mono naha lako labara bapana. Tabolo enga, kolehe nena lakeda bana diko rohingo, bapana bana iteya iyo mono nabonngo naliyo manawara, Na Bapana nene napa layo moka mana yapuya monona udokaya. 21Mowalka, anana nene naha newe labara bapana, ' Bapa, yayo koleha jalawa la aro surga mono la aromu. yayo janadadiwalikma bamu tokiya ba anamuga.'22Ta, idoya, bapana nene naha newe labarada tangada kaha yilina. 'Malewaro! Ngodinila kalebe kahoda doha mokamu tanadila labarana. kamu tayo jalanadi tawuru laka raku limana mono sandal lawitina.23Ngodiya neme ana hapi kamuglo mono kamu ropoya. Mada ida muyo mono ege ate,24Oronani na anagu yiyo kole mate, tabolo neba hena Morho habali! iyo koleha bunga, tabolo neba hena kole gu jomuya!'Moka he iyo walingo bada ege ate.''Ana bodi nabani lla aro Bapana25Neho nena, nena ana bodi tongro neni lama roda, kolehe iyo kole baneni labara umana, iyo narongoya naliyo tala mono tangangara nyego.26Moka iyo naka makongo diha wuyo walila paha wededa nene mono naka patango tutu apani katongro kadadi.27Nabalehaya paha wede nene labarana, 'Arimu kole namayo, monona bapamu kolena ropoya ana hapi kamuglo ,Oronani iyo bana bali wango morha,'28v 28 Ta, idoya, ana bodi nene nabani mono jana wawakma tama moka nabapana nalohongo mono naha rodahani.29Tabolo enga, iyo naha newe labarana bapana, 'Pira kabulu doguka yayo kole bagu hayiliwa bagu wogu mono jagu hadakak mahongo bajegu dokuni naparehamu, tabolo yoyo lopo jaha dakak mahongo bamu woga diha wuyo kayibi kabodi tanam yayo kana dadi bagu raya rame dongadi tangada olegu. 30Ta, idoya, kolehe na anamu nene bana bali bana poja gudi hapotemu mono tangada mawine-mawine pelacur, bapa mona roponi ana hapi kamuglo tutun,'31Mona, bapana nabaleha labarana, 'Anagu, Yomi mu ole juwaga, mono tangada hadagugu idoyika hadagumu. 32Ta,idoya, yiyo nalodo ida da raya rame neho mono da ege ate tabolo na arimu yiyo koleha mate, tabolo neba hena iyo namorha habali; iyo kolehana bunga tabolo neba hena kole jomuya.'''
Chapter 16

1Maroba Yesus naha newe labarada tangada ana hakodo-halolena, ''Neni diha wuyo toyo kapote kanengo kapala kaha yili.Mono, labarada toyo kapote nene bada hadukini ba kapala kaha yili nebana pojanadi hapotena.2Oronani nene, toyo kapote nene naka makoni kapala kaha yilini mono naha newe,'Apani yayo harongogu tutumu yiyo? Wokagala hatagugu baleha nola paha yilimu oronani yomi jana dadiwalikma bagu bendaharagu.'3Kapalani kaha yili nene naha ngadani, 'Ahani harayigu oronani neba hena namorigu kole naha lohowa yayo wali paha yiligu? yayo jana helu tutukmana kulhogu tutu batabeka mono gumokewa tutu tagungo kareyo.4Yayo tajaya aha nehoni harayigu tanam kole yayo baha lohowa kahengo bendahara, tangada toyo engada hibawa la umada he iyo.'5Mowalka, iyo naka makoni diha wuyo toyo kawutani labara morina. labara toyo ka ulu lara iyo naha newe, piradi wutamu labara morigu?'6Toyo nene nabaleha, 'ngahu bat naminya zaitun.' moka, kapalana kaha yili nene naha newe labarana, 'Dekeyala na hurata wutamu, kamu malewarawu ngodo mono tulhoyala lima kabulu bat.'7Mowalka naka kapalana kaha yili nene naka patango labara toyo hawadeka, 'pira heda dangada wutamu?' nena toyo nabalehaya,'Ngahu kor gandum.'moka na bendahara naha newe labarana, 'Dekeya nahurato mono tulhoyala neba nawutamu 8o pikul.'8Mowalka, toyo kapote nene na daikaya kapala kaha yili kaja lurho nene oronani iyo kanaiyo kaha madi mona cerdik. Tabolo,tangada lakeda ponutana da rehi cerdik nola bada haurho wuda mona oleda walila tangada lakeda magakaho.9Yayo guha newewa labaramu,Rayikingola ole atemu monai mamon kaja tena tonom kolehe mamon nene napojaya, Yomi engada tobo kami la uma kahoda wonango.10Bagaradini kaha doku nola tangana kadadi neka moraho, iyo jala kaha doku nola tangana kadadi ka bokolo.mono, bagarani widini kaja lurho nola tangana ka maraho, iyo jala jana lurhokma nola tangana kadadi ka bokolo.11Moka, neba yomi kaja kolengo lapaha tena tutu hamadiyi hawayo ponu tana, bagarani ka enga paha tenada hawayo ka heyo hijango labaramu?12Mono, neba yomi kaja kolengo neyo paha tena nola bawani dagu toyo heka, bagarani ka enga hawoda ahani kaneho moka dadi hadagumu?13Jenekmangokaha yili ka kole hayili kadungo mori hayili oronani iyo enga nabutudi ate mori hayili naha wuyo mono nabeni mori hayili hawadeko. bajedoka, iyo enga naha doku labarana mori hayili naha wuyo mono namayadi hawadeka. yomi jana kolekmani hayili Maroba Allah mono mamon.''Paha apeda tutu toyo Farisi14Tangada toyo Farisi, ka idokala kama nawara omaho, narongoya kadadi yiyo mono nawewekaya Maroba Yesus.15Maroba Yesus naha newe labarada he iyo,''Yomi idokala tangada toyo kaha tena latutu dagumu la aro kadadi toyo, tabolo Maroba Allah nataja guni na ihi atemu ka heyo hijango oronani ba pahama nada-nadaya la jonga kadadi toyo idokala diha wuyo hama jiglo la arona Maroba Allah.16Liyo uku pareha mono hurato horida heyo nabi paha nuwa kohada koha duki nenai Yohanes, liyo kadoha tutu hadona kama deta Maroba Allah kole hatodo talara mono tangada toyo daha rukhodi tutu tama noyo dalo. 17Ta, idoya kaheyo hijango, karehi malewaro tut langto mono ponu tana tutu longana walila hawuyo titik nola liyo uku pareha bada padekaya.Tutu ba pahewa18''Diha toyo kahewaya na arawena mono daha doboladi mawine heka, iyo narayingo bada halawungo, mono,toyo kabola dongani nama wine hahewada layina, darayi jalango halayo wuda.''Toyo kapote monoi Lazarus19''Neni diha toyo kapote natayo juwa kalebe ungu mono kaba linen, mono na ege ate dita koko diha lodo nola kabonngo.20La bina aro uma toyo kapote nene, nama jurula diha wuyo toyo kadengo kangarangoi Lazarus, ka ihna monai borok. 21 Iyo namonengo da woni hamuyo aha widini kanadu walila meja muna toyo kapote nene; lopo Tangana boga kamayo mono najaliya borokna.22Kolehe nena Toyo kadengo nene mate mono dangodiya ole heyo Malaikat lababanai Abraham. Toyo kapote jala nene namate moka da tanoni.23Nola hadoyo na api jaka boda,neba hama yilada, toyo kapote nene mona tangara neyo deta mono na iteyai Abrahamkadiko royo bada ha ole lazarus lababana.24Mono, toyo kapote nene naka wulo, 'Bapa Abraham, manawara kiga yayo mono hawede gani Lazarus kana woklodi lobo karaku limana nola waiyo monokamu rudkani nalomagu tabolo yayo guma yilawanola derko api yiyo.'25Tabolo enga, Abraham naha newe, 'Ana, apeyila koleha yomi bami morhaho, yomi kole hibaya tangana kadadi kadoha,tongronai Lazarus bana hibaya tangana kadadi kaja doha;neba hena, la yiyoLazarus da agu ateya, tongrongo Yomi baha mayilami.26Heleni nene tangana, neni naka rowako bokolo kawateda ida moka toyo kabengo pala wali yiyo laha domi kaja dadi pala, mono toyo kawali laha domu jala jana dadikma pala la hadoyoma yama.'27Moka,toyo kapote nene naha newe, 'Neba hekana, yayo guka raiya labaramuBapa,hawedeyai Lazarus la umana bapagu.28Oronani yayo kanengo lima olebeyo kabani.Jekanalai Lazaruskamu ha apedadi he iyo tonom neme he iyo abida tama laha doyo paha mayilada yiyo.'29Ta, idoya Abraham naha newe, ' He iyo nengo liyo uku parehanai Musa mono hurato horiheyo nabi,Jekada he,iyo kada peweni wali tangana nene.'30Wenena toyo kapote nene wali, 'Jedokma, Bapa Abraham.Neba didiha kawalila jonga toyo kamate kamayo labarada he iyo nenehola he iyo engada jora.'31NabalehayaiAbraham labaranai Toyo kapote nene, 'Neba tangada olebemu jada rongokaya naliyo uku parehanai Musa mono hurato hori heyo nabi, he iyo jada enga dadikma baha tenaya lopo oro didiha toyo ka kode awlila jonga toyo kamate.'''
Chapter 17

1Mowalka, Maroba Yesus naha newe labarada heyo anaha kodo-halole-Na, ''Watu wida nadadi enga neni, tabolo mayilahola toyo kaha oro kala. 2Karehi doha watu kILANGAN hapingo nola kokona mono iyo da betuni nola bonu walila iyo bana dadi widani tut tangada lakeda maraha yiyo.3Tala ate kimila! neba ole bemu bana rayi kango jala la aromi yomi,kawulodi iyo; neba iyo bana hangadadi jalana, Hawali kini iyo.4Lopo iyo bana jalaka la aromi yomi kadanga hapitu wudadi nola iha lodo, mono kabali labaramu hapitu wuda moba tongrongo hanewe, 'Yayo bagu apeyi,'hawalinila iyo.''Kawahana naha tena5Weda tangada rasul nene labarai Mori,''Taba gamanila naha tena mayama!''6Nabalehai Mori labarada he iyo, ''Neyomi banekango hatenami kabokolo watu sesawi nana, yomi koleha tokiya lapunge murbei yiyo,'Nama batu walila tana mono kana matodola labonu,'mono punge yayu nene enga naha doku labaramu.''Ata kadokuni napa rehana morina7''Garakani walila yomi kanengo Atana, katongrongo tabeka bajedoka kajawa haranga, enga naha newe labara Atana nene kole iyo bana bali walila maroda, 'Maka, ngodowula mono kamu muyo'?8Bajedoka iyo mo enga naha newe labara Atana nene, 'Hagonagala hamuyo tutugu mono tawu kalebe kawonango tutu bamu woga neba yayo muyo mono inu. kolehe nene,Yomi ubuna dadi bamu muyo mono inu'?9Abekani iyo engana woni lima mawara labara Atana nene oronani bana rayini hapa rehanani?10Kaheyo jalango yomi. ba anyina yomi bakoleha rayini tangana hapa reha nagimi labaramu, halegeyala naha newe, 'Yama idokala na Ata japaha wolu.Yama neho karayini ahani hadadi yama harayima .'''Kabulu toyo katobi paha togaha11Noyo bada halakola bada aro la Yerusalem, Maroba Yesus natamani kahengo marona nadirri lajonga samaria mono Galilea.12Nebada tama laha wuyo na deha, Iyo naha toboko dongani heyo kabulungo toyo katobi kadede diko royo wali-Na,13Mono he iyo daka wulo mono daha wontoni nalina, ''Maroba Yesus, Guru, Manawara kigama yamala!''14Kolehe Maroba Yesus na iteyi he iyo, Iyo naha newe labarada he iyo,''Halakowula mono kamu hatingo wumu labarada tangada Imam.'' mono,kolehe he iyo noba tongroda halako,he iyo mona dadiyi bada piyi.15Kolehe nenaha wuyo walila he iyo bada iteyi banena ihida koleha togaha, iyo dabali mono nahadi daikaya Maroba Allah mono nalina kaha wodingo,16Moka naka wojo la bara witina Maroba Yesus mono nawoni lima manawara labara-Na. toyo nene idokala naha wuyo toyo samaria.17Mowalka, Maroba Yesus naha newe labara toyo nene,''Bajaneka nedi toyo ka koleha paha togahada?bagikadi kabani dihango toyo hawadeko?18Janekmangoka lajonada he iyo kabali tutu hadi daikaya Maroba Allah helena toyo iha hadoyo yiyo?19Moka, Maroba Yesus naha newe labarada, ''Kodewula mono halakowula, naha tenamu kole naha hoilami yomi.''Banemeni katengngo-kalangngo na Maroba Allah20Kolehe daka patani ole kapirango toyo Farisi tutu pira banemeni nateng-kalangngo Maroba Allah kanemengo, Maroba Yesus nabalehayi he iyo mono naha newe,''Kateng-kalangngo Maroba Allah enga nemeni mobaja nekmango tangada tadko hakoleha ite,21Enga janekmango toyo kaha newe, 'Iteya, kateng-kalangngo Maroba Allah neni yiyo!' bajedoka 'kateng-kalangngo na Maroba Allah neni noha bali!'oro katenanakateng-kalangngo neni nolaha duna yomi.''22Mowalka, Maroba Yesus naha newe labarada tangada anaha kodo-halolena, ''Engana dukika narahina yomi beyo walini iteya nadiha lodo walila tangana lodo kadadi toyo, tabolo yomi jemu kolekmani iteya.23Tangada toyo enga daha newe labaramu, 'Pahorani,neha bali!'bajedoka 'Pahorani, yiyo!'tabolo enga,Abimuha lakokami yomi mono kamu dokudi tangada toyo nene.''Ba nemedi kadadi Toyo24''Tabolo kahengo kamilaka kaderko walila hupu langto naha wuyo la hupu langto naha wadeko, kaheyo jalango kadadi toyo nela lodo-Na25Tabolo enga, kadadi toyonama yila neho bana dangayi kadadi karehi paha ulu mono jaha hibada ole baumone yiyo.26Mono, kahengo ka koleha kadadi neba nehoyai Nuh, kaheyo jalango nemela nebana lodo-lodoni kadadi toyo.27Tangada toyo kamuyo mono ka inu,paha bola mono habolada koha duki nela lodonai Nuh tama nola tenana mono nemenila nawango bokolo moka naha mateyi he,iyo tangada.28Naha merakado kanena kadadi neba nehonai lot, neho nena tangada toyo kamuyo, ka inu,kakahi, kama lajango,katodongo, mono kaha kode.29Ta, idoya, nela lodo kolehei lot bana yelango la harona Sodom, api mono malaga kanadu walila langto kahengo ura mono kaha mateyi he,iyo tangada.30Kahenengola hadana nela lodo kolehe kadadi toyo baha dedoni.31Nela lodo nene,bagara widini katongro nengo latoko uma, mono tangada hawada nedi nola uma, abimu buru kala iyo tutu badekeya; mono bagara widini katongro nengo lama roda, abina balika iyo.32Apeyala ahani kadadi nela arawenai lot!33Bagara widini karunini karawaya nalolo ngahuna,engana nabunga nalolo ngahuna.mono bagara widini kabunga lolo ngahuna,enga naha hoilani.34Yayo guha newewa labaramu,nebana hudongo nene enga nedi 2 toyo kama juru laha wuyo hadoyo majuru. tabolo enga, diha wuyo toyo enga nangodiya,mone lopo hawadeka engada jedaka.35Duyo mawine enga kagiling kamogeha ka oleni.naha wuyo toyo enga nangodiya, moneyo hawadeka engana jedaka.36[Moheyo jalana kadungo kaha yili lama roda, kadiha toyo engana nangodiya moneyo hawadeka engana jedaka.'']37Moka tangada anaha kodo-halolena daka patango labarana Maroba Yesus,''Bagini, Mori?''Nabalehayi Maroba Yesus labarada he,iyo,''Bageyo hadoyo nedi karogo mo nodi kawurngo ikto engada makoha.''
Chapter 18

1Mowalka,Maroba Yesus natokiya diha wuyo liha tuja labarada tangada anaha kodo-halole-Da tutu bana tokiya he,iyo moba he,iyo naneyo juwaho monaka wojo kataba mono jana marahakma na atena.2Wenena, ''La diha hawuyo harona, neni diha wuyo hakim kaja kabohi labarana Maroba Allah mono jana ha akakmayi toyo heka .3Laha rona nene, neni naha wuyo nama wine balu kaha kita-kitango mayo labara hakim nene mono naha newe, 'Wokiyala kadoha labaragu la aro gobagu.'4Tutu kapirango narahi.'moneyo na hakim jana wawakma bana tulu gatagu nama wine balu nene.tabolo enga Mowalka hakim nene naha newe nola ate dalona.;Molangka yayo jegu kabohikmawa labarana Maroba Allah mono jana ha akakmaya bagara widi,5Tabolo oronani nama wine balu yiyo kaha kita-kitangokarudaga, yayo enga woya kadoha labarada tanam iyo jana hama yilak mawa yayo mono banemeni kaha kita-kitango nene.'''6Mokai, Mori naha newe, ''Rongoyala ahani hatokida hakim kaja wonango nene.7Bajedoka Maroba Allah enga nawoya kaja doha labarada tangada toyo hapede-Na kawulo labarana lodo mono hudo?Ebe kani Iyo enga nahadiki-dikini koha madaiyo tutu bana tuludi he,iyo?8Yayo guha newewa labaramu,Iyo engana malewarobana woya kadoha labarada he,iyo.tabolo enga kolehe kadadi toyo nemeni,ebekani Iyo engana jomuya naha tenana la ponu tana?''Liyo wuyo hatuja tutu toyo Farisi mono kakoha wolu katoku9Maroba Yesus jala kaha dukini naliyo hawuyo hatuja yiyo labarada kapirango toyo kaketa wuna he,iyo katena mono kapa horadi kaliyo wawa walila toyo heka.10''Nedi duyo toyo Kaha lako laumana Maroba Allaha tutu kawojo kataba. kadiha wuyo toyoidokala toyo Farisi mono hawadeka idokaladiha wuyo toyo kakoha wolu katoku.11Toyo Farisi nene nadede naha lohoya naka wojo katabana tutudaguna, O,Maroba Allah, yayo guhibaya nalima manawara labara-Mu oronani yayo jeka hekmango toyo hawadeko; kahengo kama huhu, kawohoko, kalango kabani- mawine, bajedoka lopo kahengo kakoha wolu katoku yiyo.12Yayo jagu muyo jagu inuk mawa haduyo wudango iha miggu, yayo guwoyo juwawa manuta walila tanga kohada paha yili hakolegu.'13Tabolo enga neka koha wolu katoku nadede mera nadiko royo,Lopo jana tangarakmaya nalangto. monewalka, iyo napaluya-paluya nakurna mono naha newe, Oh, Maroba Allah. mono manawara kigala labaragu, ka kajala yiyo.'14Yayo guha newewa labaramu, kakoha wolu katoku yiyo nabali la umana kahengo toyo karehi paha tena walila toyo Farisi nene tabolo toyo kaha madeta wuna enga daha padakaya, mono toyo kaha padaka wuna enga daha madetaya.''Maroba Yesus mono tangada lakeda15Moka, tangada toyo kangodiyi tangada lakeda kamora haho labara Maroba Yesus tanam Iyo kana tayi limana laponu katokuna he,iyo . tabolo enga, kolehe heyo anaha kododa da iteya, he,iyo naha legeya bana banidi tangada toyo nene.16Ta, idoya, Maroba Yesus naka makodi tangada lakeda nene tutu banemedi labara-Da mono naha newe, ''Jekadala tangada lakeda moraha nene kada mayo labara-Gu, abimu hada kadi he,iyo tabolo kateng-kalangngo Maroba Allah idokala kadaguni tangada toyo kahengo yiyo he,iyo.17Yayo gutoki gimini kaheyo hijango labaramu, bagarani kaja hibaya kateng-kalangngo Maroba Allah kahengo diha wuyo toyo lakeda moraha, iyo enga jana hadakak mango bana tama nodalo.''Toyo kapote mono kateng-kalangngo Maroba Allah18Neni diha wuyo toyo kapaladi he,iyo kapatango labara Maroba Yesus,''Guru kadoha, aha nehoni harayigu tutu bakolengo hadaguda la morha kaja haduka?''19Nabalehai Maroba Yesus labarana, ''Mo aba yomi mamu tokiwa yayo kadoha? Jenekmango diha wuyo toyo widi kadoha heleni Maroba Allah dagu.20Yomi mutajaya tutu tangada liyo uku pareha yiyo;'Abimu dahi kango layi mono arawaiyo olemu, Abimu hamate kawu, Abimu kedu kawu, Abimu wokaya hatajamu kapalsu, mono ha akakiyila bapamu mono inyamu.'''21Nabaleha nena toyo, ''Yayo koleha guha dokuwa tangana nene wali yayo bagu boyo mone.''22Kolehe Maroba Yesus narongoya, Iyo naha newe labaratoyo nene,''Monehoni naha wuyo kadadi kaja nehongo. Malaja dila tangada yomi hadagumu mono kamu bawedi labarada tangada toyo kadengo, maka yomi engami dagudi hawayo la surga;mono mami kala,kamu dokuga yayo.''23Kolehe nena toyo bana rongoya nena hanewena Maroba Yesus nene, iyo mona dadika bana hoda hamilla tabolo iyo kahoda pote.24Mowalka Maroba Yesus napa horadi iyo mono naha newe, ''Ba anyinehona bajana dadi neba tangana toyo kapote tutu tama nola kateng-kalangngo Maroba Allah!25Lopo, karehi malewaro tutu diha wuyo unta tutu bana tama bana liyo laka bonga kariho walila toyo kapoteKatama nola kateng-kalangngo Maroba Allah.''Kadokuni Maroba Yesus enga Nahibaya Morha kaja haduka26Tangada toyo karongoya neha tokina neneNaha newe,''Bahekana nene,bagarani kadadi paha hoilada?''27Nabaleha Maroba Yesus, ''Ahani kadadi tutu toyo idokala magara tutu Maroba Allah.''28Mokai, Petrus naha newe, ''Pahoragala, yama kole mayelanika tangana yama hadaguma mono madokugu yoyo.''29Maroba Yesus naha newe labarada he,iyo, ''Yayo gutokiya kaheyo hijango labaramu, Jaha wuyo widikma toyo kakoleha yelani na umana, arawena, tangada olebena, toyo katuna, bajedoka tangada anana monela kateng-kalangngo Maroba Allah,30Ka enga je hibaya tangana kadadi nene baha duyo walekaya neba hena yiyo, mono neba hena ka enga nemengo, monena morho kaja haduka.''Paha dukida tutu bana mate mono bana kode Maroba Yesus31Moka, Maroba Yesus nakohayi kabulu duyo anaha kodo-Na mono naha newe labarada he,iyo ,''Rongoi, ida enga daha lako la Yerusalem mono tangana neyo kadadi kakole hama tulho ole heyo nabi tutu kadadi toyo enga naha tutudi.32Iyo engada woya labara tangada toyo kaja tajaya Maroba Allah. Iyo engada tere kaya,dapaluya, mono dapa tirya.33Mono, kole he,iyo bada ha omloni, he,iyo enga daha mate-Ya. tabolo enga, neba tolu lodona iyo engana kode habali.''34Ta,idoya heyo ana hakodo jada tajakmaya naha wuyo widi walila tangana kadadi yiyo. ihina neha toki nene kabunyi tutu he, iyo moka he,iyo jana kole dohakmani neha toki.Maroba Yesus naha togahayi toyo kamoro35Neba nehona Maroba Yesus hodikmo bana duki laha rona Yerikho, neni diha wuyo kamoro katongrongo ngodo la hupu lara mono halakomono tongrongo bana karaiyo.36 Kolehe toyo kamoro nene darongoya toyo danga kaliyo, iyo naka patani ahani katongrongo kadadi37Mono, tangada toyo daha newe labarana, Maroba Yesus kawalila nasaret kaliyo palako.''38Moka, Naka wulola nena toyo kamoro nene, ''Maroba Yesus, Anai Daud, manawara kigala yayo!''39Tangada toyo kaha lako la aro diha kangote, nabanidi toyo kamoro nene mono naha wedeyi kadona. tabolo enga, iyo mona rehi kawulonarehi hawodini,''Ananai Daud,Manawara kigala yayo!''40Moka Maroba Yesus nangahu mono naha wedeyi toyo kamoro nene dangodiyi labarana. kolehe toyo kamoro nene dadoheka, iyo naka patango labarana, 41''Ahani yomi haka madimi tanam kagu rayinilatutumu?''Toyo kamoro nene nabaleha,''Mori, yayo guwawawa matagu nadadi bagu ite.''42Maroba Yesus naha newe labarana ''Ite wula, hatenamu kole bana hatogahawu.''43Kolehe neyo jala, iyo kole bana ite mono walingo nono bana dokuniMaroba Yesus tongrongo bana mahadi-madeka Maroba Allah.kolehe toyo danga ka iteya neka dadi nene,he,iyo jala nahadi- dekaya Maroba Allah.
Chapter 19

1
2noha bali neni diha wuyo kabani kangarangoi Zakheus,iyo idokala kapala kakoha wolu katoku mono diha wuyo toyo kapote.3 Iyo naruningo bana iteya Maroba Yesus, tabolo jana kolengo oronani bana kabelango la toyo danga; tabolo pola toyona napadaka . 4 Moka, Zakheus napa layo bana ha uluyi toyo danga mono naponeni diha bunge yayu kapuloto tutu ka iteya Maroba Yesus Oronani Iyo engana palakaya nalara nene.5Kolehe Maroba Yesus naduki laha donai Zakheus baneni, Iyo nata ngara mono naha newe labarana,''Zakheus,malewarawu buru oronani yiyo nalodo yayo liyo doyo nehowa la umamu.''6Moka, Zakheus dumo nama lewara buru mono nahibaya Maroba Yesus mono na ege ate dongani7Ta, idoya, kolehe tangada toyo ka iteya kadadi nene, he,iyo walida bada karuda mono daha newe, ''Iyo moda dadi kula newali la umana nadiha wuyo toyo kajala.''8Mowalka, Zakheus nadede mono naha newe labarai Mori, ''Mori, pahoradila hawadeka wali laha wagu enga gubaweyi labarada toyo kamila, mono neba yayo koleha guka bunyidi hawada iha-iha toyo, yayo enga guha bali dadi 4 wudadi hapato wale kadi.''9Moka, Maroba Yesus naha newe labaranai Zakheus, ''Nena lodo yiyo, kaha hoilawu koleha nemeni nola uma yiyo oronani toyo yiyo jala ananai Abraham.10Tabolo, kadadi toyo bana mayo tutu mayegani mono hahoilayi kabunga.''Ata kama nudu manono mono Ata kajapato11Tongro heda he,iyo bada rongo ya tangana yiyo, Maroba Yesus naha kitani bana tokiya diha wuyo liha tuja oronani Iyo kole bana doheka monai Yerusalem mono oronani he,iyo bada tayo katutu ba kateng-kalangngo Maroba Allah enga nama lewaro. 12ba oronani nene, iyo dumo naha newe, Diha wuyo toyo Maroba kaha lako la iha nuha kama royo tutu bada keketaya bana dadi raja, mono bakoleha pojaya nene Iyo enga nabali.13Mowalka, namori nene nakohayi kabulungo toyo kaha yilina mono nawodi he,iyo omaho kahengo dangada 10 minawenena labarada he,iyo, 'kamu dagangola kamu wadi hiyo omaho yiyo koha yayo bagu baliwa.'14Tabolo enga, tangana toyo ole nuhana nabutuni ate iyo mono naha ngodini ka olenikolehe iyo naha lako tutu bana hanewe, 'Yama jama wawakma toyo yiyo bana dadi raja nola Yama.'15Kolehe bada keketaya bana dadi raja maroba nene nabali mono Napa rehayi tangada Atana hakole hawoda omaha daka makodi la aroda tanam iyo kole tajaya bapiradi bokoloda ha utuna he,iyo kakolengo wali bada dagango.16Kaha yili ka ulu da mayo mono daha newe, 'mori, omaha 1 mina hadagumu nene kolena naka nyuru waliyi 10 mina wali.'17Raja nene naha newe labarana, 'Nadoha hija,ta, yomi ata kadoha! Oronani yomi kama nudu nodalo ha urho kamoraha,yomi enga parehayi noyo deta kabulungo harona.'18 Kaha yili kaduyo widi da mayo daha newe, 'mori, omaha 1 mina dagumuni nene kole bana kanyuru 5 mia 19 Moka, nena raja naha newe labarana na ata nene, 'kamu kawahanila yomi nola 5 harona.'20Mowalka, nemenila ata naha wuyo wali mono naha newe, 'mori, yiyo na omaha 1 mina dagumu yayo gubojo laguni nola sapu tangan.21Yayo guka bohiwa labaramu tabolo yoyo toyo kakaras. yoyo mudekeyi ahani japa hadakak mahongo yoyo bojolo mono manguti ahani japa hadaka yoyo hatodom.'22Mowalka, raja nene naha newe labarana, 'Yayo engagu harehawu badokuni monena hatokimu, ta, yomi ata kaja pata! moka, yomi tajaya ba yayo idokala toyo kakaras, ka dekeahani japaha dakaho habojologu mono pama nguti ahani jaha todogu yayo?23Neba hekana, mo aba yomi jamu taya na omahagu nola hadoda toyo kapaha lako omaha moka kolehe bagu baliwa,yayo engagu hibaya na omahagu nene moheyo mono bungana?'24Moka, raja nene naha newe labarada tangada toyo kadede nono, 'Dekeya na mina nene wali labarana mono kamu woyala labarada toyo kanengo 10 mina.'25Ta, idoya, he,iyo daha newelabrada sang Raja, 'mori, nena atamu koleha nengo 10 mina.'26Nabalehai Raja nene, 'Yayo guha newewa labaramu, diha toyo kanengo engana woyo karehi,tabolo walila toyo kaja nengo aha widini, tangana hadaguna engana deke.27Tabolo enga, tutu tangada muhuguKaja bega yayo bagu dadi rajawa nola he,iyo, marongadila he,iyo neme mono hamateyila he,iyo la arogu.'''Maroba Yesus da tobokoya Neba Rajaya28Kolehe Maroba Yesus bana tokiya tangana nene kadadi, Iyo naha lako ulungo lara ka aro lai Yerusalem.29Kolehe Iyo bana duki labara deha Betfage mono Betania, labara letena kangarangoi lete Zaitun, Iyo naha wedeyi duyo toyo Anaha kodo-Na.30Wene-Na labarada he,iyo,''Halakola ladeha kanengo la aromu nene. mono, kolehe yomi bami tamami noha bali, Yomi engami iteya nadiha wuyo na ana keledai hapingo mono jaha dakak mahoya baka leteya toyo. paholayala nana ana keledaiyo nene mono kamu ngodiya neme.31Neba nekango toyo kaka patango labaramu,'Mo,aba yomi mami ngodiya na keledai nene?',tokiyala bawemini; Mori nengo hawanani.''32Moka, daha lakokala kadungoAnaha kodona paha wede-Na nene moda tobokoya tangana kadadina kama lewara kahengo hakole hatoki-Da labarada he,iyo.33ba newali he,iyo bada paholaya na ana keledai nene, nena morina naka patango labarada he,iyo, ''Mo, aba yomi mami paholaya na ana keledai nene?''34He,iyo widi dabaleha, ''Mori nengo hawanani.''35Moka, he,iyo dangodiya na ana keledai nene labarana Maroba Yesus mono nataya naka lebena nola ponu balena nakeledai nene, mowalka mana kaleteyai Maroba Yesus noyo.36Kolehe Maroba Yesus bana lini nalara, Tangada toyo daha lokarayi kalebeda he,iyo lalara.37Mono, kolehe Maroba Yesus nakiki doheka labara Yerusalem, monene lalara kaha dodo walila aro lete Zaitun, tangada anaha kodo-haloleda dama hadi dekayai Maroba Allah mono da ege ate mono nalida kaha wodingo. He,iyo wawu weda labara Maroba Allah nola tanga kohana kabalango hakole he,iyo ha iteda,38Heiyo daka wulo, ''Daha maringi kayila Iyo kanemengo kahengo Raja nola ngaranai Mori, Maringi Malala la Sorga mono kateng-kalangngolaha doyo kahoda madeta!''39Kapirango toyo Farisi wali bada koporani toyo kadanga nene daha newe labarana Maroba Yesus, ''Guru,kawulodi tangadi anaha kodo-anaha lolemu.''40Tabolo enga, Maroba Yesus nabaleha, ''Yayo guha newewa labaramu, neba he,iyo daka dona, tangada watu yiyo nehola ka enga kawulo-wulo.''Maroba Yesus nahuni na Yerusalem41Neba Maroba Yesus kole nadohe kaya naha rona Yerusalem mono na iteya nena harona nene, Iyo widi nahuyona.42Wene-Na,''Bahekana yiyo nalodo yomi tajaya aha kanemengo maringi malala nola yomi.tabolo enga, neba hena neka dadi nene naka bunyi walila matamu.43Tabolo enga nemeni narahina kolehe tangada muhumu enga daha kodeya nagolu tembok kama hada ka kiloragu mono kapongugu walila tanga kohana hadoyo aro. 44He,iyo enga daha tabuhto gimi, yoyo moheyo tangada lakedamu ka mawo nola koro tembokmu.mono,he,iyo jana enga wola wakmadi naha wuyo nawatu paha dogoto noyo deta la watu hawadeka noyo dalo layomi tabolo yomi jami tajakmaya na rahiKolehe Maroba Allah bana karawawu.''Maroba Yesus nawugayi Tangada Toyo Kama lajango la umana Maroba Allah45Mowalka, Maroba Yesus natama la umana Maroba Allah mono nawugayi lohongo tangada toyo kama lajango noha bali.46Wene-Na labarada he,iyo''Neni kama tulho; 'Umagu enga nadadi uma hadoyo kawojo,'tabolo yomi kole miha dadini kahengo hodu harampok!''47Moka, Maroba Yesus naha nuwa la umana Maroba Allah iha lodo-iha lodo. ta idoya, tangada imam kapala, tangada ahli Taurat, mono heyio kapalani nena nuha nenedama yegani hadana tutu hamate-Ya.48Tabolo enga, he,iyo jada tajakmaya ba anyina harayidatabolotanga kohada toyo dakete jurtoya hatokina Maroba Yesus.
Chapter 20

1Neba neho nalodo, kolehe Maroba Yesus tongrona bana hanuwadi toyo danga la umana Maroba Allah mono natalarani nalina, tangada Imam kapala mono tangada ahli taurat kama rongadi monoi tangada tua-tua kanemengo labara-Na.2He,iyo naha newe labara-Na, ''Tokigamani labara yama mono kawaha ahakani yoyo harayi tangana kadadi yiyo? bajedoka, bagara kani kawogu-Ni naka waha yiyo?''3Nabalehayi Maroba Yesus labarada he,iyo,''Yayo jala enga guka patani diha wuyo paka patalabaramu.balehawala Yayo,4Wali lagiyoka hawalina paha iho Yohanes? walila surga bajedoka walila kadadi toyo?''5He,iyo da woroni neka dadi nene la jongada he,iyo mono daha newe, ''Neba idaka kabaleha,'Walila surga,'Iyo enga naha newe,'Neba hena, mo aba yomi jaha tenaya labaranai Yohanes?'6Tabolo enga, neba idaka kaha newe, 'Walila kadadi toyo,'tanga kohana toyo engamerajam da ida koha mate oronani he,iyo bana hatenaya bai Yohanes idokala diha wuyo toyo nabi.''7Moka, he,iyo widi dabaleha ba he,iyo kaja tajaya ba wali gina napa iho nene hadoyo walina.8Mowalka, Maroba Yesus naha newe labarada he,iyo,''Neba hekana, Yayo jala enga jagu tokik maguni mono kawaha aha kani yayo harayi tangana kadadi yiyo.''Liyo hawuyo hatuja tutu heyo paka hewa la mango Anggur9Moka, Maroba Yesus natokiya naliyo hawuyo hatuja yiyo labarada toyo danga, ''Nedi didiha wuyo toyo katodoni nadiha wuyo namango anggur moka daka hewayi labarada kapirango kaha yili lamango, mono naha lako la iha nuha kadiko royo tutu neyo narahi kama deyo.10Kolehe narahi maropo naduki, iyo naha wedeyi diha wuyo toyo kaha yilina naha lako labarada tangada kaha yili la mango nene tanam he,iyo dawodi labarada hawadeka wali paha yilida kadadi walila mango Anggur nene. tabolo enga, heyo kaha yili lamango nene da paluya neka kaha yili kahengo mono dawugayi halako mono lima kaluyo.11Mono, iyo widi napaha lakoya kaha yilini hawadeka, tabolo tangada kaha yili lamango nene jala da paluyi kaha yili kahengo mono darayidi mono da podayi, moka dawugayi halako mono lima kaluyo.12Moka, nena mori mango anggur nene naha wedeyi hayili katolngo labara heyo kaha yili mango nene, tabolo tangada kaha yili mango nene jala daha potani kaha yili naha wuyo yiyo mono da wugaya lohongo.13Na mori mango widi naha newe,'Aha nehoni yayo harayigu? yayo enga guha ngodini na anagu hama nawaragu, Notongo he,iyo enga daha akaya.'14Kolehe heyo kaha yilingo mango nene da iteya nala keda mori mango, da woroni hawuyo moheyo hawadeka, 'Iyo idokala ka haku waris na mori mango anggur yiyo, Ayo ida kada hamateya iyo tanam warisanna kada dagudi ida!'15Mowalka, he,iyo widi da betuni nena lakeda laha bali hodu walila mango anggur mono daha mateya.Moka,ahani enga harayida ole mori mango anggur nene labarada he,iyo?16Iyo enga nemedi mono daha buradi tangada kaha yili mango nene, moka daka hewaya namangona labara toyo hawadeka.'' kolehe toyo danga da rongoya naliyo wuyo hatuja yiyo, he,iyo daha newe,''Abuna dadikala yiyo koha baneka dadi!''17 Tabolo enga, Maroba Yesus naha horadi he,iyo mono naha newe,''Neba hekana, ahani naihina na ayat yiyo; 'Watu haletoda ole tukang kaha kode uma kole na dadi watu tama18Diha wuyo toyo kanadu noyo deta lawatu nene engana moho kajidi haduyo majidi mono garawidini hadipana nawatu nene engana mukko!''19Kolehe tangada ahli taurat mono heyo imam kapala da tajaya ba liyo wuyo hatuja nene kaha newe tutuda he,iyo, he,iyo dabeni wopaya Maroba Yesus neho nene jala.tabolo enga, he,iyo daka bohi labara toyo danga. daka patango tutu kabayarango wolu katoku20Mowalka, heyo ahli taurat daha matarani Maroba Yesus mono daha ngodini kapirango toyo daha mata-matarani da pura-pura doha tanam he,iyo kole bada menjebakya Maroba Yesus mono daka patani tanam he,iyo dadi bada wopa-Ya bada wani hanewe dagu-Na mono dawoya Iyo nodalo lakawahana mono wewenang na gubernur.21Tangada toyo hawedena nene widi daka patango labarana Maroba Yesus, ''Guru, Yama matajaya ba yoyokatokiya mono kaha nuwango katena.Yoyo jala kaja hawate-watedi toyo, tabolo naha nuwango naha laraya Maroba Allah noyo bana tena.22Ebekani yama nadadi kado bama woyi wolu katoku labara kaisar bajedoka jedokma?''23Tabolo enga, Maroba Yesus natajaya jedohada he,iyo mono daha newe labarada he,iyo,24''Kabani hatingo gani labara-Gu diha kajidi dinar. Hada mono hatulho garanani hakole nela omaha nene?'' nabalehayi he,iyo, ''Hada mono hatulho kaisar.''25Moka, Maroba Yesus naha newe labarada he,iyo, ''Bahekana, woyo kayila labara kaisar ahani hadagunai kaisar, mono wokayala labarana Maroba Allah ahani hadadi daguna Maroba Allah.''26Mono Mowalka, tangada toyo nene jana dadikma bana hahibatango Maroba Yesus mono neyo hatoki dagu-Na la aro toyo danga; he,iyo dabangara nola habaleha-Da mono daka dona.Haka patada Toyo Saduki27Mowalka, neme dila labarada Maroba Yesus kapirango toyo Saduki, monene kaha OleKaja hatenayi baneni nakode, mono daka patani labara-Na,28''Guru, Musa natulhoya moneyo ida, neba diha wuyo toyo kabani hajeda, moneyo iyo mangu ara wena mono janekmango anana, ole bena kabanina kaneneho kanika dongani nama wine balu ole bena nene mono naha kodeya neha doyo buruna tutuna.29Bahena, nedi kapitungo toyo kaha ole bengo. ole bena kadihango nanika, tabolo namate moja nekmango anana.30Mowalka, ole bena kadungo mona nika dongani nena mawine nene mono namate jala moja nekmango anana. 31Moka, ole bena katolngo mona nika dongani nena mawine nene mono neka dadi yiyo kadadi koha ole bena kapitungo, tabolo he,iyo tangada kohada damate moneyo janekmango anada.32Neba henaka, nena mawine jala namate.33Ole oronani nene, neba lodo parehada,Bagara kani ha enga kadadi halayina wali nama wine nene oronani kapitungo kaha ole bengo nene kole bada nika dongani?''34Nabalehai Maroba Yesus labarada he,iyo, ''Tangada toyo neba hena nenebada hanikani mono baha nikadi,35Tangada toyo baneneho kadadi tutu bakolengo hatagu nola ponu tana ka enga kanemengo, mono noyo bada kode walila jonga toyo kamate, mojada enga nikakma mono jada hanikakmadi.36He,iyo jana dadi walikma mate wali oronani he,iyo naha mera heyo Malaikat. He,iyo idokala tangada anana Maroba Allah oronani he,iyo kole hakode wali bana mate.37Musa lopo koleha tingoni tutu bana hakodeyi tangada toyo kamate nola hadagu kama tulho tutu kadawu kamngu tarana kamutu nola hadagu nene, Mori natokiya kahengoiMaroba Allah nai Abraham,Maroba Allah nai Ishak, monoi Maroba Allah nai Yakub.'38Iyo ja,Maroba Allah toyo kamate tabolo maroba Allah ka morho,oronani tangana toyo ka Morho la aro-Na.39Kolehe nene, kapirango ahli Taurat kaha newe, ''Guru, Nabaleha-Mu nene natena.''40Mono, janewalikmango toyo kadadi walikma bana halohoya naka patana labara-Na.Kristus idokala Mori41Mowalka, Maroba Yesus naha newe lbarada he,iyo, ''Ba anyik kana bana dadi tangada toyo bada hanewe bai kristus idokala Anai Daud?42Neba nola hurato horinai mazmur, daud dagu naha newe, 'Mori Maroba Allah kaha newe labara morigu, ''Nodowu la tabara kawana-Gu43Koha yayo gutagudi laha doda tangada muhu-Mu lakabu witi-Mu.44Nebai Daudka katokiyai Kristus kahengoi 'mori,' ba anyik kamonai kristus idokala anai Daud?''Paha Apeda Tutu Bada tala ate la aroda Ahli Taurat45Kolehe toyo danga karongoya,Maroba Yesus naha newe labarada tangada anaha kodo-halolena,46Tala ate kimila la aroda tangada Ahli TauratKabengo halako-lako bada wango juba kama maloyo, nadoha nena atena baha akaya toyo laha rogango, kabengo ngodo laha doyo kama deta la Sinagoge-sinagoge, mono laha doyo paha aka la pesta-pesta.47He,iyo daha lumudi tangada umada heyo kama wine balu mono kawojo katabada hama loyo-loyo tanam kada iteyi toyo. tangada toyo kahengo yiyo kadadi engada hibaya nama yila karehi buto.''
Chapter 21

1Kolehe Maroba Yesus bana pahoradi noyo deta, Iyo na iteyi kapirango toyo kapote bada hatamango manutada he,iyo ladoka manuta.2Iyo jala na iteyi diha wuyo toyo mawine balu kamilla kaha tamango duyo bola omaha watu3Maroba Yesus naha newe,''Yayo gutokiya kaheyo hijango labaramu, mawine balu yiyo nawodi karehi danga walila tangana toyo kapote nene.4Tabolo, he,iyodawoyi manutadaWalika rehi he,iyotabolo nena mawine balu yiyo Nawoyi manutadaWalila kadobona, monaiyo tangana hadaguna tutu bana hakitani na Morha.'' Tangada tadko haduka Zaman5Kolehekapirango Anaha kodona tongroda bada hanewe tutu na umana Maroba Allah mono paha madida moneyo tangada watu kamija mono tangada manuta Maroba Yesus naha newe,6''Engana duki narahina, tanga kohana yomi ha itemi yiyo enga daha mohoya'janekmango hawuyo widikma Watu kadede nola watu hawadeka ja enga katabuhto.''7Moka, heyo anaha kodona daka patango labara-Na, ''Guru, pira neka dadi nene enga bana dadi?Mono ahani taja-tajana ba tangana nene enga kadadi ?''8Nabalai Maroba Yesus, ''Tala ate kimila tanam yomi abi daha jolorami tabolo danga toyo Kanemengo moda wagani nangaragu mono naha newe, 'Yado kala yiyo ,'mono 'Narahina kole nadoheka ,'Abimu doku kadi yomi he,iyo.9Tabolo enga, kolehe yomi bami rongoya tutu hatayo mono harubata, abimu kabohi kami yomi oronani tangana kadadi nene monejalaho kadadi karehi ulu,tabolo bana koleha pojayana ja enga dedo nemekmani.''10Mowalka Maroba Yesus labarada he,iyo,''He, toyo engada kode gobadi he,toyo mono katengngo engana kode gobani katengngo.11Enga nadadi na opongo kabokolo langtaka, mona dadi kareba, mono tanga ngara kalawara la tangana hadoyo.mojala engana lohongo kadadi-kadadi hamila ate donga mono taja-taja kabokolo wali la langto.12ta,idoya, baja nehongo tangana yiyo kadadi, Tangada toyo kahawopa mono kapalumi yomi.He,iyo engana woyo gimi la Sinagoge-sinagoge he,iyo mono daha tama gimi nola golu penjara. he,iyo jala engada ngodiwu la aro heyo raja mono gubernur ole oronani nangara-Gu. 13Ta, idoya, neka dadi yiyo engana dadi kaliyo loga tutumu tut bagu halohoya neka dadi.14Moba oronani nene, ha enganla na atemu tutu bajaha ngadani ahani yomi hatokimi tutu hagoba wuyo dagungo,15Tabolo yayo enga guha lohoya hatokigu mono hakabu ate labaramu kaja kolengo hatura mono hagoba neba tangada muhumu.16Yomi engada dama laja gimi heyo toyo katumu, olebeyo kabanimu, ha olebemu, mono tangada olemu, mono he,iyo enga daha mate kapirango toyo nola jongami yomi.17Yomi engada butu gimi ate olemi tangami toyo oronani nangara-Gu.18Tabolo enga, jaha loreha widikma loge walila katokumu ka enga kanadu.19Monena tahimu, yomi engami koleni na morho.''Neba datokiya Tutu Mohona na Yerusalem20''Tabolo enga, kolehe yomi bada iteya naha rona Yerusalem daka pongini tangada pasukan tentara, yomi engam tajaya baha mohoya kole nadoheka. 21Nena rahi nene, tangada toyo kanengo nola kalingoro Yudea palayo wuyo neho nola kaha letengo,Tangada toyo kanengo noyo dalo laha rona halako neho lohongo laha rona, mono tangada toyo kanengo la tangana deha kaja dadi tama laha rona Yerusalem.22 Idokala nalodo-lodo paha mayila tanam tangana kadadi ka koleha matulho paha tutu.23Mayila mila tangami mawine ka tongrngo hakabu mono kapa huhu neba neho nene tabolo engana dadi nama yila kalang hijango la nuha yiyo, mono liyo bani kabokolo nola toyo yiyo. 24He,iyo enga daha mateyi mona teko mono ditawan mona tangada toyo laha rona Yerusalem enga dakawahani tangada Toyo iha padoyo koha duki nela masada bada jakngo tangada toyo nenekamuri.''Banemeni Kadadi Toyo nola kama Gilatana25''Enga nedi tangada tadko nela mata lodo, wula, mono tangada maduno.La ponu tana, tangada toyo enga daka bohi nola bada jada hataja dongani oro kangurana bonu mono bana kayaka nangalungo.26Tangada toyo enga daboda oro kabohi mono bada harema enga tangana kadadi ka enga dadi nola ponu tana yiyo tabolo tanga kohana naka waha kanengo lalangtoengada koyani.27 Mowalka, he,iyo engada iteya kadadi toyo kanemengo wali laka roba monena kawaha mono kama gilata kabokolo.28Neba neka tangana kadadi yiyo walina kadadi, modedewu kala mono keketaya naka tokumuOronani narahi paha hoiladagu kole doheka.''Liyo hawuyo hatuja Napunge yayu kapulota29Mowalka Moroba Yesus natokiya nahawuyo naliyo hatuja labarada he,iyo;''Pahoranila napunge kapulota mono tanga kohada napunge yayu hawadeka.30Neba neka tangada punge yayu nene nabukloyi tangada rona, yomi engami tajaya mono peweni neba rahi banaha kaya kole nadoheka.31Neba heyo jalana neba hena Yomi iteya tanga kohana kadadi, yomi engami tajaya baka teng-kalangngo Maroba Allah kole nadoheka.32Kaheyo hijanani yayo bagu hanewewaLabaramu, abu kahuleka yiyo enga jana matema koha tanga kohana neka dadi yiyo kakoleha dadi.33 Langto mono ponu tana enga jana longakmango tabolo naha newe-Gu enga jana halako hakitakma.''Hagonawula Neba neyo34''Tala ate kiwula banena atemu bajana bonungo moneyo kamakngo tutu bamu tunuwu, ba inu-inu hawona, mono bamu gela gogani na morho. Mono,nena lodo nene enga nemeni nola yomi kahengo katoka. 35Tabolo, nena lodo enga nemeni nola tangana neyo ka engango laha gala ponu tana yiyo.36Jaga-jaga wumula diha wuyo rahi mono kawojo kataba juwa mila tanam yomi kamu kolengo kulho tutu bamu pahola wumi walila tanga kohana neka dadi ka enga kadadi nene mono tutu badede la arona kadadi toyo.''37 Nebana longo, Maroba Yesus naha nuwadi toyo kadanga labara umana Maroba Allah, tabolo, neba hudo lodo Iyo nayelani naha rona mono nadoyo laletena kangarangoi Zaitun.38Mono, kahudo-kahudo tanga kohana toyo nemedi labara-Na noyo dalo la Bait suci tutu bada rongo-Ya.
Chapter 22

1Lodo bokolo rahi muyo kababakaja beragi ha neha toki lodo Paskah kole nadoheka.2Tangada Imam mono tangada Ahli Taurat kama yegango hada tutu hamateya Maroba Yesus, oronani he,iyo bada kabohi la aro toyo kadanga.Pengkianatan Yudas3Mowalka, na tamanika na mori tana nolai Yudas, noha tokida Iskariot. Iyo idokala nena iha wuyo kawali kaduyo kabulu dungo Ana hakodo halolena.4Moka, daha lakokai Yudas moka da woro dongadi tangada Imam kapala mono paha uluda la umana Maroba Allah tutu ba anyina iyo bana woya Maroba Yesus labarada he,iyo.5Mono, he,iyo dahoda ege ate mono daha wungo tutu badadi omaha. 6Mokai, Yudas nawoli ateni mono nawali hengo bana mayegango kaloga tutu bana woya Maroba Yesus labarada he,iyo neba janengo toyo danga.Bada Muyo la Paskah7Mowalka, nadukinika na lodo bokolo Roti kaja beragi , Idokala nena tutu ba mara kaya na ana bebe Paskah.8Neba neho nena Maroba Yesus naha wedeyai Petrus monoi Yohanes,wene-Na, ''Halakowu mono kamu hagonango hamuyo Paskah tutuda ida bada muyo.''9Weneda he,iyo labarana Maroba Yesus,''Bageka yoyo habemu tanam yama kama hagona kango?''10Nabalehai Maroba Yesus labarada he,iyo,''Kolehengo yomi bami koleha tama laha rona, Yomi enga hatoboka dongani diha wuyo kabani ka ngodiya Kendi;dokunila iyo la umana mo engami tamami,11Mono kamu tokiya labarana na mori uma nene, 'Guru naka patango labaramu: Lagekani nakoro hadoyo kula hadoyo yayo hakolegu muyo Paskah bagu oledi tangada ana hakodo halole-Gu?'12Moka, iyo enga daha tingoniLabaramu Diha wuyo koro kabokolo nola lantai kadoyo deta, kamangu hawana hakole paha gona. hagonangola hamuyo tutuna ida noha bali.''13Mokai, Petrus bana oleni Yohanes naha lako mono nakoleni tanga kohana kadadi kahengo hatoki nai Maroba Yesusmono he,iyo widi Daha gonango hamuyo Paskah.Bada muyo , Inu Dongani la Paskah14Kolehengo bana kole haduki narahina, Maroba Yesus mono ana kodona nangodo muyo laha kiloro meja.15 Mowalka, Maroba Yesus naha newe labarada he,iyo,''Yayo gubeyo ngadengo moyo paskah yiyo bagu olegimi Yomi neba ja yayo bagu mayilawa.16Tabolo yayo guha newewa labaramu, Yayo enga jagu muyo walikmani koha neka dadi yiyo bana hatutumgonola katengo-kalangngo Maroba Allah.''17Moka,Maroba Yesus mana dekeya nakoba cangkir kamanu ihingo Anggur mono wawu wemagu, mowalka naha newe,''Dekeyala yiyo nacangkir mono kamu bawedila lajongami yomi.18Tabolo, yayo giha newewa labaramu lopo neba hena yayo enga jagu Inukmawa Anggur koha neyo katengngo Maroba Allah ba nemeni.''19Mowalka, Maroba Yesusnadeke kababa mono nama hadi madaika, iyo nahibi-hibiyi heyo kababa nene mono nabawededi labarada he,iyo mono nene bada hanewe, ''Naka baba yiyo idokala napola toyo-Gu hawoda labaramu;rayinila yiyo kahengo bamu enga paha ape waga yayo.''20Kaheyo jalango, koleha muyo, Maroba Yesus nadekeya nacangkir anggur mono naha newe,''Moyiyo nakoba cangkir paha laligu tutumu yiyo idokala pakiragu kabayo nola Ruto-Gu .Noyo Patoki tutu Toyo kawoya naMaroba Yesus21Tabolo enga, pahoranila, limana toyo ka engaka wowa Yayo neni kama ronga dongaga yayo la meja yiyo.22Tabolo, kadadi toyo enga naha lako mono hada kahengo hakole paha didara, tabolo dama mayilala toyo ka woya Iyo!''23Tangada Ana kodo-halole-Na naka patango diha wuyo mono hawadeka tutu bagarani la jongada he,iyo ka enga karayini.Dadimila toyo kaha yili24Bada habarengo nadadi la jonga heyo para rasul tutu bagarani la jongada he,iyo neyo hanemu kahoda bokolo.25Tabolo enga, Maroba Yesus naha newe labarada he,iyo,''Tangada Raja bangsa kaja tajayai Mori kakawaha nola rakyatna, mono tangada toyo kakawaha nola tangada raja nene neha toki'paha mawoda Rakyat.'26Ta idoya, yomi abi hekango nene. mowalka, kahoda bokolo la jongami yomi hamadi nehoya kahengo kahoda kamodongo , kapalani kadadi neho kahengo kaha yili.27Bagarani karehi bokolo, toyo kangodo muyo bajedoka bada hayili?Bajedoka toyo kangodo muyo?ta idoya, Yayo nega la jongamuKahengo toyo kamaha yili.28YomiIdokala tangada toyo ka engango marongagu nola tanga ngara makaba-Gu.29Oronani nene, yayo guwoya labaramuDiha wuyo kateng-kalangngo,kahengo hawona na Bapa-Gu labara-Gu30Tanam yomi koleha muyo mono inu iha wuyo meja donga-Gu.mono, Yomi enga ngodomi nola Hadona tutu baha rehayi kabulu dungo kabihu Israel.''Petrus enga naka balini Maroba Yesus31''Simon, Simon, Rongo wala yayo.mori tana naha duha tutu menampi yomi kahengo gandum,32Tabolo yayo koleha guka wojo katabawa tutumuTanam naha tenamu abu namorto.Mono, koleha yomi bami jorami,Hakulhoyila tangada ole bemu.''33Ta idoya, Petrus naha newela labara Maroba Yesus,''Mori, yayo gutamawa la golu lopo mate donga-gu!''34Nabaleha Maroba Yesus labarana,''Yayo guha newewa labaramu, Petrus,yiyo nalodo namanu mayalo enga jana kukukma bajamu hadolu wuda kango yoyo bamu kaballi neba yomi bami tajawa Yayo.''Hagona-hagona wumula bami aroni kama ribota35Mowalka, Maroba Yesus naka patango labarada heyo anaha kodo-halolena, ''kolehe Yayo bagu hawedemi yomi neba janengo kantong omaha, tas,bajedoka kopa witi, ebekani yomi muduku dobo nena hawadeka?''Dabaleha he,iyo,''jedokma.''36Wene-Nalabarada he,iyo,''Ta idoya neba hena, bagara widini kanengo kantong omaha bajedoka tas, ngodiyala. mono,bagarani kaja nengo kito bogena, langkala iyo nama lajango kalebena mono nakahi kito boge.37Tabolo, Yayo guha newewa labaramu neba ahani hatulho nola hurata hori yiyo daha tutu nehongo nola yayo.'Iyo engana yapu gonehoni bada oledi tangada toyo kajala.'Tabolo, kama tulho tutu yayo katongrongo kadadi neba hena.''38Moka He,iyonaha newe, ''Pahoranlai Mori, la yiyo nedi duyo kito boge.''Mono, Maroba Yesus naha neweLabarada he,iyo,''Nene tutka.''Maroba Yesus naka Wojo kataba la Taman Getsemani39Mowalka, Maroba Yesus nalohongo mono naha lako kahengo la bukit Zaitun kahengo kadoma harayi-Da; mono tangada ana hakodo-halole-Da jalada daha lako dokuni Iyo. 40Kolehe Maroba Yesus naduki laha doyo nene, Iyo naha newe labarada he,iyo, ''Kawojo katabala tanam yomi abi mutamami nola kama kaba.''41Mowalka Maroba Yesus naha diko royo wuna walila he,iyo batani katutu badiko royo laha bali watu , moka naloptodi witina naka wojo kataba ,42''Bapa, neba yoyo bamu wawa kawu, deke gani namayilagu yiyo lawali-Gu. tabolo enga, Abiha beka-Gu kadadi, moneyo habeneho-Mu.''43Kolehe nene, diha wuyo Malaikat kawalila Surga naha tingo wuna labara-Na mono naha kulho-Ya.44Mono, nola mayila-Na, Iyo naka wojo kataba karehi kaheyo hija-hija walingo;Naka buta-Na nadadi kahengo kapeteka ruto kaka peteka la tana.45Kolehe Maroba Yesus bana pojaka kawojo kataba, Iyo naha lako labarada tangada anaha kodo-halole-Da mono nadukidi he,iyo tongroda majuru oronani bada mila ate.46Maroba Yesus naha newe labarada he,iyo, ''Aba yomi mami majurumi? kodemi mono kami kawojo katabamila tanam yomi abimi tamami nola kama kaba .''Bada wopaya Maroba Yesus47Kolehe Maroba Yesus bana hanewehoNemedila diha halako toyo; mono iyo da tokiyai Yudas, diha wuyo walila kabulu dungo anaha kodo halolena nene, kapaladi he,iyo. moka,Yudas nabarani Maroba Yesus tutu bana udoka-Ya.48 Tabolo enga, Maroba Yesus naha newe labarana ,''Yudas, Ahakani yomi bami woyana kadadi Toyo bamu wani ha udoka?''49Kolehe tangada anaha kodo haloleda bada dede bada woletani-Na bada iteya ahani kadadi , he,iyo daha newe, ''Mori, Yama magoba nehodi mono wadi kito boge?''50Mowalka, diha wuyo walila anaha kodona nene nagobadi kaha yili la Imam Agung moka mana haptonani naka tilu kawanana.51Tabolo enga, Maroba Yesus naha newe, ''Jekka, tutka!''moka, Maroba Yesus naketenani naka tiluna kaha yili nene mono naha togahani.52Mowalka, Maroba Yesus naha newe labara Tangada Imam kapala, kapala ka ulungo lara la umana Maroba Allah, mono tangada tua-tua kanemengo tutu bada wopa-Ya, ''Aba yomi tanga kohami maneme gimi mono kito bogemi mono Pentungan mo enga halege wopayi karebo?53Kolehe yayo bagu marongaguLa umana Maroba Allah diha lodo, yomi jamu wopakmawa yayo. ta idoya, yiyola narahina tutumu mono tutu kawaha kapogtongo.''Petrus Naka Balini Maroba Yesus54Koleha Bada wopa-Ya, tangada toyo nene widi da iriya mono da ngodiya Maroba Yesus la umana Imam kabokolo.tabolo enga, Petrus nadokudi he,iyo wali diko royo.55Mono kolehengo tangada toyo nene daha derko api laha duyo aro uma mono nangodo dongani, Petrus jala nangodo la jongada he,iyo.56Ta idoya, diha wuyo kaha yili nama wine ka iteyai Petrus nangodo labara perapian nene naha matarani namatana petrus moka naha newe, ''Toyo yiyo jala nama ronga donga-Ni.''57Tabolo engai, Petrus naka balini, wenena, ''Ta, mawine, yayo jagu tajak maya Iyo.''58Jana madekma mowalka, diha wuyo toyo heka ka iteya mono naha newe, ''Yomi jala tamami diha wuyo walila he,iyo!''Ta idoyai Petrus naha newe, ''Jedokma, yayo jaha wuyokma walila he,iyo!''59Tani katutu diha jam mowalka, diha toyo heka wali naha newe mona moneni, ''Nadadi jala yiyo na toyo bana maronga donga-Ni, tabolo iyo jala toyo Galilea.''60Tabolo enga, Petrus naha newe, ''Yayo jagu tajakmaya ahani neyomi paha newemi!'' nebe nejala, newalka petrus bana haneweho, nakuku kala namanu mayalo.61Moka, nagilakala Maroba Yesus mono napa horani Petrus. Mono, Petrus enga na apeya hatokina Maroba Yesus, neba Iyo ba iyo hatokina labarana, ''Bajena manu mayalo bana kuku lodo yiyo Yomi kole kabaliga yayo kahengo hadolu wudango.''62Mowalka Petrus naha lako laha bali hodu mono nahuyo mono bana hamila.Kajagaya napalu-paluya Maroba Yesus63Tangada Toyo kaha dengroya Maroba Yesus daha legeya bada terekaya mono bada palu-Ya.64He,iyo moda todiyi mata-Da mono daha newe, ''Manyuramila! bagarani kapaluwu yoyo?''65He,iyo jala datokiya kadangala neka dadi heka kaha goba mono kaha terliwu-Ya.Maroba Yesus la aronani kapalani Yehuda66Koleha bana delakongo, tangada tua-tua kapalani Yehuda, tangada Imam kapala,mona tangada ahli Taurat dama koha mono dama rongani Maroba Yesus la Mahkama Agama he,iyo.67He,iyo daha newe, ''Neba yoyo ba idokala Mesias,toki gamanila labarama yama.'' Ta, idoya Maroba Yesus naha newe labarada he,iyo, ''Neba yayo bagu tokikaguni, yomi enga jamu hatenakamaya labara-Gu.68Mono neyo yayo bagu kapatango labaramu, yomi enga jamu balehakma.69Tabolo enga, neba hena Kadadi toyo engana ngodo latabara kawanana Maroba Allah kahoda buto parehana.''70He,iyo tanga kohada daha newe, ''Neba hekana Ebekani yoyo Ana Maroba Allahwu?''Maroba Yesus nabalehayiHe,iyo, ''Yomidola katokiya neba yayo idokala Iyo.''71Mowalka he,iyo daha newe,''Neha taja aha walini ha ida hakabu ateda?Ida kole harongo daguya walila woba-Na!''
Chapter 23

1 Mowalka, tangada toyo da dede mono da ngodiya Maroba Yesus la aronai Pilatus.2 Mono, he,iyo daha legeya daha woni Maroba Yesus Monaha newe, ''Yama madukini yiyo na toyo kaha jolora gadi bangsa mayama mono naheri gama yama tutu woyo wolu katoku labara kaisar , moha toki neba Iyo idokala Kristus, diha wuyo toyo Raja.''3 Pilatus naka patango labarana Maroba Yesus, ''Ebekani Yoyo Raja toyo Yahudi?''Maroba Yesusnabalehaya, ''Idoka ne yomi hatokimi.''4 Mowalka, Pilatus naha newe labarada tangada Imam kapala mono toyo danga, ''Yayo jagu jomuk maya najalana na Toyo yiyo.''5 Tabolo enga, he,iyo daduha hakitaya tongroda kawulo mono daha wodini, ''Iyo naha dukini tangada Toyo mono nawani paha nuwa-Na la tangana naka lingora Yudea walidala bada walila Gallilea koha duki yiyo!''Maroba Yesus da ngodiya labarana Herodes6 Kolehe Pilatus narongoya Neka dadi nene, iyo naka patango Ebekani Maroba Yesus toyo Galilea.7 Mono, koleha iyo bana tajaya ba Maroba Yesus baka waliya wali laha doyo hakawahana Herodes, Pilatus widi naha ngodini Maroba Yesus labarai Herodes ka neho nene katongro baneni laha rona Yerusalem.8 Kolehe Herodes na iteya Maroba Yesus, Iyo nahoda doha na atena. Iyo kole madeyo bana beni hatoboka donga-Ni oronani iyo kole bana rongoya kadanga kadadi tutu Maroba Yesus tabolo iyo bana moneni kadadi bana iteya diha wuyo kabalango haneha harayina ole Maroba Yesus.9 Moka, Herodes napaha lakoya danga haka patanani labarana Maroba Yesus, Tabolo Maroba Yesus jana wokmadi baleha aha widini labarada.10 Tangada Imam kapala mono tangada ahli Taurat kadede noha balibada hawoni Maroba Yesus mono kahoda doha.11 Lopo, Herodes mono heyo tentara jalana daha wawaya mono da tere kaya Maroba Yesus. kole nene, He,iyo datani jubah kadoha moka daha ngodi habalini labarai Pilatus.12 ka ulu, Pilatus monoi Herodes modaha muhu hongo, tabolo lodo hena he,iyo daha ole atengo.Pilatus nama padeka Baha hoilaya Maroba Yesus13 Mowalka, Piltus nakohayi tangada Imam kapala, heyo kapala Yahudi, mono toyo danga, 14 Moka naha newe labarada he,iyo,''Yomi ngodi gani yiyo natoyo labaragu kahengo diha toyo kaha jolora toyo danga. Tabolo enga, Kolehe yayo baha rehayi-Na la aromu, Yayo jagu jomukmani najalana kahengo Yomi paha womi labara-Na15 Herodes jala jana jomukmaya najala-Na Moka iyo mana hangodi habalini yiyo natoyo labarada ida. Pahoranila, Iyo jana rayik mango jala kadadi mana kolengo mayila mate.16 Oronani nene, koleha yayo bagu hanuwa-Ni, Yayo engagu pahola-Ya.''17 [Neba diha lodo bokolo Paskah, Pilatus naha hoila nehoni diha toyo hatahaka tutu toyo danga.]18 Tabolo enga, Toyo danga nene kakawulo dongadi''Halinila yiyo na toyo!Paholayai Barabas tutu yama!'' 19 [Barabas idokala diha toyo paha tama lagolu oronani bana ha ole nola bana harubata nola ha rona mono narayi jalani bada hamate.]20 OronaniPilatus bana benipaholaya Maroba Yesus, moka naha daka walingo bana hanewe labarada toyo danga.21 Tabolo enga, he,iyo engada bada kawulo, ''Kadeloni Iyo!Kadeloni Iyo!''22 Tutuhadolu wudango Pilatus bana kapatango labarada he,iyo,''Mo aba?Kajapata ahani hakole harayina Toyo yiyo? Iyo jana jalakma. Yayo jagu jomukmaya najala aha widini labara-Na kadadi kakolengo hama yila mate. oronani nene, Yayo enga jagu takma-Yamoka mana pahola-Ya.''23 Ta, idoya, he,iyo bada hakitango Bersikeras mono daduha mona naliyo kata dinaha tanam Maroba Yesus bada kadeloni.Mono,nalida he,iyo moda talo.24 Neba hena, Pilatus napohotaya tutu bana bonngo nama duhada he,iyo.25 Iyo naha hoilaya natoyo haka reda oro toyo danga, katama lagoluOronani bada rayini paha rubatada mono paha mateda.Tabolo enga, bada woya na Maroba Yesus labara habeda he,iyo.Bada Kadeloni Maroba Yesus26 Koleheheyo tentara bada ngodiya Maroba Yesus daha lako, he,iyo jala da potuyi didiha toyo, ne iyo Simon walila Kirene ka bango kamayo walila deha. heyo Tentara da taya nayayu kadelona Maroba Yesus la balena mono naha wedeya bana detoya nayayu paka delona nene laka bedona Maroba Yesus.27 Dangayi toyo kadokuni Maroba Yesus, mono lajongada he,iyo nedi tangada mawine kahuyo mono kaloluni Iyo.28 Tabolo enga, Maroba Yesus nagilaka labarada he,iyo mono naha newe,''Ta, tangami bowine Yerusalem,Yomi abimu hukaga yayo Huneni natutu dagumu mono tangada anamu.29 Engana dukini narahina kolehe tangada toyo enga daha newe, 'Dama ringi kangola tangada mawine kamandul, mono nahobana kaja ha anahongo anana mono nahuhuna kaja hadaka hongo ha huhu.'30 Neba neho nene he,iyo enga daha newe labarada tangada letena, 'Tabuhtowula nola Yama!' mono labarada tangada letena, 'Bonyi gamala Yama!31 Tabolo,ba anyina he,iyo bada rayini tangana kadadi yiyo kole punge yayu bana mori haho, ahani ka enga kadadi kole punge yayu nene bana marokoto?''32 Neyo jaladi toyo kajapata ha ngodida tutu baha mayila mateyi bada maronga dongani Maroba Yesus.33 Kolehe he,iyo bada duki la diha wuyo hadoyo kangarangoi ''Tengkorak,''Heyo tentara daka deloni Maroba Yesus na oledi kadungo toyo kajapata nene, diha wuyo toyo latabara kawana-Na mono diha wuyo toyo wali latabara kalena. 34 Mowalka Maroba Yesus naha newe,''Oh Bapa, hawali kadila he,iyo, oronani he,iyo jada tajakmaya ahani he,iyo harayida,''moka heyo tentara dabetudi Undida tutu bada bawe-bawe dadi kalebe-Da la jongada he,iyo.35 Toyo Kadanga kadede noha bali katajaya tanga kohana, tabolo heyo kapalani Yahudi katere kaya Maroba Yesus motongroda bada makto hatereka.He,iyo daha newe, ''Iyo naha morhayi toyo heka, moka jekana iyo kana ha morha wuyo dagu-Na neba iyo idokala Kristus, hapedena ole Maroba Allah!''36 Heyo tentara da terekaya Iyo, moka he,iyo nemedi mono daha wedeya inu anggur asam labara-Na,37 Mono daha newe, ''Neba yoyo Raja toyo Yahudi, Ha morha wumula natutu dagu-Mu!''38 Mono, neyo jaladi diha wuyo kama tulho noyo deta-Na''YIYO IDOKALA RAJA TOYO YAHUDI.''39Diha wuyo kawali kajapata kama tero la noha bali kapodaya Maroba Yesus, wenena, ''Baja yokadoi kristus?Hamorhayala napola toyomu mono Yama!''40 Tabolo enga, kajapata naha wadeka naka wuloni iyo mono naha newe, ''Jemu kabohikmani yoyo labarana Maroba Allah oronani yomi jala kahibaya nama yila kaha mera?41 Ida mema hene hoda bada hibaya nagobana moneyo ahani hakoleda ida harayida, tabolo Toyo yiyo jana rayikmango jala aha widini.''42 Moka, iyo naha newe labarana Maroba Yesus, ''oh, Maroba Yesus, Ape kiwala yayo kole yoyo bamu tamawu noyo dalo la kateng-kalangngo-Mu.''43 Mowalka Maroba Yesus naha newe labarana, ''Yayo gutokiya kaheyo hijango labaramu, Yiyo na lodo jala Yomi enga gumarongagu yayo noyo dalo la Firdaus.''Bana mate Maroba Yesus44 Neho nena batani katutu Pukul 12 didara lodo, naka pogtongo nama kabaka koha tangana yiyo natana nene koha duki pukul 3 bana malongo 45 Oronani namata lodo bana kapogtongo mono tirai nola umana Maroba Allah nama jirakayi mona dadi 2 watekayi.46 Mokai Maroba Yesus naka wulo mona lina naha wodini, ''O Bapa, monola limamu guwoya na lolo ngahu-Gu.'' koleha neba tokiya nene, Moroba Yesus naha loleya nangahu-Na neka muri , 47 Kolehe kapalana iha mariwa da iteya neka dadi, iyo nahadi dekaya Maroba Allah mono naha newe, ''Kaheyo hijanani, Toyo yiyo kaja mangu jalana!''48 Kolehe toyo danga kamayo ha oleda tutu bada iteya neka dadi nene bada taja daguya ahani kadadi, he,iyo dabali monebada palu-paluyi kuruda he,iyo.49 Tanga kohada katajaya Maroba Yesus mono kapirango mawine koleha bada doku-Ni walila Galilea kadede diko royo mono katajaya neka dadi yiyoMaroba Yesus bada tanoni50 neni diha wuyo kabani kangarangoi Yusuf, Hawuyo toyo kaha nuwadiha wuwalli kadoha mono katena.51 [Iyo dagu kaja wali ateni neha pohoto mono hawali ateda he,iyo]. Yusuf kawali laha rona Arimatea, diha wuyo harona Toyo Yahuda. Iyo jala diha toyo karema-remani kateng-kalangngo Maroba Allah.52 Iyo naha lako labaranai Pilatus mono naka raiya naka rogona Maroba Yesus. 53 Moka, iyo naha buruni naka rogona Maroba Yesus walila yayu paka delo mono naka borowani kaba linen.Koleheka nene, iyo naha majuru-Ni nola diha wuyo rate habola wango pahat nela Letena kaha watungo noha bali, Jaha dakak mahongo banengo iha toyo paha majuruda.54 Lodo nene idokala nalodo paha gona , mono lodo miggu enga nama lewara bana halege. 55 Tangada Mawine kamayo marongani Maroba Yesus walila Galilea mona dokuni Yusuf. He, iyo da iteya narate nene mono ba anyina naka rogona Maroba Yesus baha majuruni noyo dalo.56 Koleheka nene, he,iyo dabali mono daha gonango rempa-rempa mono minya tutu ba ojani naka rogona Maroba Yesus.Nena lodo miggu he,iyo dangahu badokuni nena liyo uku parehanai Musa.
Chapter 24

1Neba lodo miggu kadihango nene, kolehe nena lodo baka hudo hinghoya, Tanga kohada mawine nene daha lako la rate Maroba Yesus monebana ngodiyi rempa-rempa kakole he,iyo bada hagonango.2 Mono he,iyo dajomuyi watu kabokolo hakole hakegalani walila rate. 3 tabolo enga, neba he,iyo bada tama, he,iyo jada jomukmaya naka rogona Mori Maroba Yesus.4 Kolehe he,iyo bada bangara-bangara neho oronani neka dadi nene, hawingu banedi kadungo toyo kawango kalebe kama gila-gilata kadede latidida he,iyo.5 Tangada mawine nene da hoda kabohi mono daka huglodi matada he,iyo, tabolo kadungo toyo nene daha newe,''Mo aba yomi mami mayegani toyo ka morho la jongada tangada toyo kamate?6 Maroba Yesus janekmani yiyo, Iyo kolena kode mowa. Apeyala tutu ahani kole hatoki-Na labaramu koleha Iyo banehoni la Galilea.7 Iyo naha newe neba kadadi toyo ba woyo nehoya la limana tangana toyo kajala, paha kadeloda, mono engana kode habali la lodo katolungo.''8 Moka, tangada mawine nene engada apeya hatokina Maroba Yesus.9 Kolehe He,iyo bada bali walila rate Maroba Yesus, he,iyo da tokiya tangana kadadi nene labarada kabulu dungo Rasul mono he,yo kadokuni Maroba Yesus moheyo hawadeka.10 Tangada mawine katokiya neka dadi nene labarada he,yo rasul idokala Maria Magdalena, Yohana, Maria inyanai Yakobus, mono kapirango mawine heka.11 Tabolo enga, hatokida tangada Mawine nene naha mera bada hanewe kawohoko ole he,yo rasul mono he,iyo jada hatenaya labarada tangada Mawine nene.12 Tabolo enga, Petrus nadede mono napa layo la ratena Maroba Yesus. Iyo nanyoko mono napa horani noyo dalo, tabolo iyo mona jomuyi kaba linen haka boro wadani naka rogona. kolehe nene, Petrus nabali mona hoda bangara nola ahani kakole kadadi.Maroba Yesus naha tingo wuna Labarada tangada Kadoku-Ni la lara Ka aro La Emaus13 Nela lodo nene jala, 2 toyo anaha kodo-halolena Maroba Yesus naha lako la diha wuyo deha kangarangoi Emaus ka dikorona batani katutu 60 stadia wali laha rona Yerusalem.14 kadungo toyo nene daha newe tutu tangana kadadi kakoleha dadi.15 KoleheHe,iyo tongroda bada hanewe-newe mono bada hawoyo paha ngadango, Maroba Yesus dagu namayo dohe kayi moda halako maronga dongadi he,iyo.16 Tabolo enga, Matada he,iyo dama hadayi moka he,iyo mojada tajakmaya Iyo.17 Maroba Yesus naha newe labarada he,iyo, ''Ahani yomi kadungo paha newemi ba tongromi halako?'' kadungo toyo nene widi da ngahu mono matada he,iyo bada iteyi da hoda hamila.18 Diha wuyo toyo wali he,iyo ka ngarangoi Kleopas naha newe labara-Da,''Ahakani yoyo diha wuyo toyo diha hadoyo la Yerusalem kaja tajaya tutu ahani kadadi noha bali neho nena yiyo?''19 Maroba Yesus naha newe, ''Tutu ahani?''He,iyo dumo paha neweda labarada he,iyo, ''Tutu Maroba Yesus kawalila Nasaret.Iyo idokala diha wuyo nabi haponuda kawaha nola paha neweda mone harayi-Da la arona Maroba Allah mono la aroda tangana bangsa yama.20 Tabolo enga, tangada imam kapala mono he,yo kapalama yama mawoya Iyo tutu baha mayila mateya, mono he,iyo daka delo-Ni.21 Oda henena Yama mamoneni neba iyakala ka enga kaha hoilayi Bangsa Israel. Ta, idoya, yiyo na lodo idoka na lodo katolngo walingo tanga kohana nene kadadi.22 Tabolo enga, kapirango mawine walila jongama yama kole baha kadadaka gama yama. kole he,iyo ba nedi la rate kahudo hingo, 23 He,iyo jada jomukmaya naka Rogona Maroba Yesus. moka, he,iyo dabali mono bada tokiyaneba he,iyo kole bada iteya bada hatingo wungo tangada Malaikat, ka tokiya ba ne,iyo bana morho.24 Mowalka, kapirango walila yama kaha lako la rate mono makole jalani kahengo hatokida Tangada mawine nene. tabolo enga, he,iyo jada itekmaya Maroba Yesus.''25 Mowalka Maroba Yesus naha newe labarada he,iyo, ''Ta, ba anyina naka bongami yomi mono kayobo ate tutu baha tenaya tanga kohana kadadi hatokida heyo nabi. 26 Bajedokai kristus bana kole nehongo mayila yiyo mono natama nola kemulia-Nya.''27 Moka, Maroba Yesus natoki hadohaya tangana neka dadi hatulhoda nola tangana nahurata hori tutu dagu-Na, walilai huratanai Musa koha tangana huratada heyo nabi.28 Kolehe he,iyo kole nadohekayi la deha Emaus, Maroba Yesus naha kitango halako engana engango halegeya naha kitango bana halako-Na. 29 Tabolo enga, he,iyo da todkoni iyo monaha newe, ''Engamla bamu ole gama yama tabolo nalodo hodikmo bana hudongo mono mata lodo hodikmo bana tama.''Moka, Maroba Yesus natama tutu bana engango oledi he,iyo.30 Kolehe Iyo bada hawungo bada ole he,iyo la meja hadoyo muyo, Maroba Yesus nadeke Roti mono naha maringiyi. Iyo nahibi-hibiyi, moka nawodi labarada he,iyo. 31 Neho nena, matada he,iyo nama bugerayi mono he,iyo dataya Maroba Yesus. ta,idoya, moka nene Maroba Yesus nabunga wali bada iteya he,iyo.32 Koleheka nene, daha newekakala he,iyo hawuyo mono heyo hawadeka, ''Bajedoka na ateda ida babale-balena koleha Iyo bana hanewe dongada ida bana madeyo bana halako mono kole iyo bana halaraya nahurata hori labarada ida?''33 Neba neho nene jala, he,iyo nadede mono nabali la Yerusalem. he,iyo daha tobokongo kabulu dungo anaha kodo-halolena mono tangada toyo kama rongadi he,iyo katongrongo makoha dongadi.34 Tangada anaha kodo-haloleda nene naha newe labarada he,iyo kadungo, ''Mori natena-tena hija kolena kode mono naha tingo wuna labarai Simon!''35 Kadungo kaha doku nene jala datokiya ahani ka kole kadadi nola bada halako he,iyo .He,iyo datokiya ba anyida he,iyo bada tajaya Maroba Yesus kole he,iyo bana hibiya na roti.Maroba Yesus naha tingo wuna Labarada Tangada anaha kodo-halole-Na36 Kolehe kadungo toyo nene datoki jala hoya neka dadi yiyo, Maroba Yesus nadede laha duna he,iyo mono daha newe labarada he,iyo, ''Moli dongagu.''37 Tabolo enga, he,iyo daka dadaka mono daka bohi.He,iyo daha woni ba he,iyo tongroda bada iteya na hantu.38 Mowalka, Maroba Yesus naha newe labarada he,iyo, ''Aba yomi mami kadadaka mono momo mana lohongo la atemu? 39 Pahoradila lima-Gu mono witi-Gu.Yiyo katena-tena hijawa yayo. jojawala yayo mono pahoragala,hantu janekmango ihina mono rina kahengo yomi ha itemi labara-Gu.''40 Kolehe Maroba Yesus bana tokiya yiyo, Iyo naha tingodi limana mono witi-Na labarada he,iyo.41 Ba tongroda he,iyo jada hatenak mahoya bada ege ate mono Tangada bada banga-bangara, Maroba Yesus naka patango labarada he,iyo, ''Aha kani yiyo yomi kanengo noyo tutu hamuyo?''42 Moka he,iyo da woni iha kajidi Iya hatunu labara-Na.43 Maroba Yesus nadeke iya nene mono namuyo la aroda he,iyo.44 Mowalka, Maroba Yesus naha newe labarada he,iyo, ''Yiyo idokala hatokigu yayo hatoki labaramu koleha yayo bagu ole hogu.Tangana nene kama tulho tutu yayo nola Hurata horinai Musa, huratada heyo nabi, mono Mazmur nabonu nehongo.''45 Mowalka, Maroba Yesus nabugeradi paha ngadada he,iyo moka he,iyo koledi bada tajayi ihida na hurata hori. 46 Maroba Yesus naha newe wali labarada he,iyo, ''Nedi kama tulho bai kritus kama yila neho mono bana kode walila jonga toyo kamate neba tolu lodona.47 Mono, Najora tutu hawalingo jala engana dedo nola Ngara-Na labarana tangana bangsa, walingo la Yerusalem.48 Yomi idokala tangana katajaya wali tanga kohana yiyo.49 Kamu Tajayala Yayo baguha ngodingo Liyo rahi la Bapa-Gu labaramu.Tabolo enga, engamla laha rona Yerusalem koha yomi bana hatutungo mono kawaha wali laha doyo kama deta.''Maroba Yesus Napone la Surga50 Mowalka, Maroba Yesus nalekoyi anaha kodo-halole-Na la iha harona koha la Betania. Noha bali, Iyo na keketayi lima-Na mono naha maringiyi he,iyo.51 Kolehe Maroba Yesus bana hama ringiyi he,iyo, Iyo dapa hewa wali he,iyo mono napone la surga.52 Moka, He,iyo daha manuta-Ya mono dabali la Yerusalem mono da hoda ege ate.53 He,iyo neyo juwadi noyo dalo la umana Maroba Allah mono dahadi dekaya Maroba Allah.

John

Chapter 1MATA 1:1-3

1Kawungana linan na Morda,lina Morda na kodo ngodyai Maroba Allah,mona lina Morda idoka Maroba Allah. 2 lina Morda na ole angun Maroba Allah walla kapungena.3 Ngaradukkana barayini ledehona la Iyo, Bajanekan Iyo, ngara dukkana ka nengo hena jana dakma ba nedi.4La bara Na nenna morha mono morha nana magakaha kadadi to.5Nana magakaha na magakara dalo la kapogto, mono na kapogto jana dakma bana popa-Ni.6Neni na hawu to pa hawedena Maroba Allah, ngaranai Yohanes. 7Na mayo iteya kana hadukiwani tutna na magakaha tonam ledena iyo ngaradukka toyo kada hatena. 8Yohanes dagu ja magakaha nekmaya,ta idoya na ma hadukkini tutna paitena nena magakaha.9Magakaha ka dongko, ka magakahad ngara dukkada toyo, na ma laponu tana.10Magakaha nana nemowan la pnutana mono ponutana I kahadadini, ta idoyaka ponutana jana tajanekma-Ya. 11Na madukini apan hadaguna,Ne hatag-Na nana, jada hiba nekmaya Iyo.12Tabollo, he i ka hibaya Iyo wodi hatena tonam kada dadi anana Maroba Allah, iyo kahatenaya na ngara-Na. 13He iyo da dadi ja kawali la ruto mono pakamaddi kabiyo, jedoka wali pakamagda kabani, tabolo wala Maroba Allah.14Li hatena nana na dadi kabika mono na engango la jongada. Da iteya mowaya magebora-Na, nana magebora ana kanaha nai Mori, bon ngo kanyuru mono katengngo. 15Yohanes na kawulo bana hadukini na lina tutna Iyo, "Ika Yi pa tokigu at bagu bawegu,' Pojaka dugu, Na mayo ullu wali la yayo orongo Iyo ulhona baneni bajanehoga yayo.'"16Ka wali la padagu-Na, tangakohada idango da hiba kanyuru hilu kanyuru. 17Orongo, Pata Taurat woiya ledenai Musa; taidoya nakanyuru mono katengngo nemen ledenai Yesus Kristus. 18Ja nekmango hawu to ka iteya Maroba Allah, taidoya ana kanahana Maroba Allah, ka nengo la babana Maroba Allah, wenena-Iyo. Paitenai Yohanes kapaihongo wemaringi19Ika yi haitenai Yohanes hit to Yahudi hawedei ana wit ana limana mono to Lewi kawali la Yerusalem kag kanukai Yohanes, "garaneggu?"20Yohanes na ngon, mono jeddo jawenekmana, na hatenaya, "Yayo jai Kristus nekmawa."21Da kanukkaya labarana, "Bahekana, garaneggu? Elia wu?" Mana baleha, "Jai Elia mawa." "Nabi w attu?" Na baleha, "Jedokma wena."22Mowalka, weneda hatokida labarana, " Garag yoyo, orongo yama ma baleha nehoyi hit to kahawedema? apan hatokim tutna tuba tom?"23Yohanes na balehawadi patokida Nabi Yesaya, " Yadoka hatokida to Nabi Yesaya haweda kakawullo la maroda gilro: ' Halurhonan na lara tutna Maroba Yesus!'"24Hit to Yahudi pahawededa na to kahatena poleka. 25Mowalka, hit to weneda labarai Yohanes, " Ba jai Mesias kaw,jai Elia kaw, monoi Nabi kaw nat, aba mam paihongo wemaringi to?"26Yohanes nabalehayi, "Yayo gu paihowagu weyo, tabolo la jongam yomi na dede hawu to jaha tajam. 27Idoka na kamayo poja yayo. Na bugeradi kaloro kopa wit-Na, jagu tutnekmawa."28Ngara dukada nadadi la harona Betania, la habali la loko Yordan, ido paihonani Yohanes.Ana Bebe nai Maroba Allah29Delakango tana, Yohanes na iteyai Maroba Yesus kama labarana, ma wenai Yohanes," Pahoran, Ana Bebe nai Maroba Allah ka opiyi ngaradukana doki jala la ponu tana. 30Idokayi hatokigu at bawegna,'Poja yayo nemeni yina to karehi teng padona wal la yayo orongo ulhona ba neni baja nehoga.' 31Athona, jag taja nekmahoya Iyo, nebahena tonam kadedoni la to Israel, mag mayo paiho wani weyo."32Mono, Yohanes wenena, " Yag iteya Wad kaburru wali la langto kamerra kawur merpati mono Wad nana engango la bara-Na. 33Ya dagu jag tajakmaya Iyo, tabollo I kahawedewa tonam kapaiho wango weyo wenena labaragu,' Iyo la tok-Na kam itei Wad kaburru mono ka engango, Idokayi ka paiho wango Wad Kateng. 34Yayo ite daguya mono gu tokya ba Iyo Anana Maroba Allah.'" Ana wit Ana limana Maroba Yesus Kawungana35Delakango tana, Yohanes na dedewali bana oledi du to lakedana, 36mono na iteya Maroba Yesus ka tongro halako. Wenai Yohanes, "Iteyala, Ana bebe na Maroba Allah!"37Ka dungo lakedana rongoya patokina nana ma da dokuni Maroba Yesus. 38Maroba Yesus na gilakani naka bedona mono kole bana iteyi bada doku-Ni, Ma wenad, " Ahan hamayegam?" Weda patokida la bara-Na, "Mori gi do engam Mu?"39 Wenena patokna labarada, " Mayo mono kam iteya." Mowalka na diha lodo da mayo mono da iteya pa don Na mono da engango ole-Ni orongo nana enga weker kabulya.40Yina hawuyo wal kadungo lakedana karongoya patokinai Yohanes mowalka dokuni Maroba Yesus nana i Andreas ya, olebenai Simon Petrus. 41Bajadukhoni, Andreas na tobolayai Simon, olebenna, mono na toknani, " Ma tobokoyakai Maroba Yesus." 42Mowalka, Andreas na ngodyai Simon lai Maroba Yesus. Maroba Yesus na hamatarani Simon, mono wenan, " Yo Simon, anai Yohanes. Yoyo Kefas wenehog ngaramu43Delakango tana, Maroba Yesus kag halakowa la Galilea wenna. Na hatoboka dongani Filipus mono wenna labarana, "Ma dokga!" 44Filipus walla harona Betsaida, harona pado engada Andreas monoi Petrus. 45Filipus na hatoboka dongani Natanael mono wena labarana, "Yama ma tobokaya Iyo pa tulhanai Musa dalo la Pata Taurat mono oleda Nabi, idokai Maroba Yesus kawalla Nazaret, anai Yusuf."46Natanael wenena la barana, " Yikadoha enga nemeni walla Nazaret?" Filipus wenena labarana, "Maw kam iteya."47Maroba Yesus na pahorani Natanael ka mayo labara_Na mono wena patoknani tutnai Natanael, "Iteyala, to kalangngo hatenana, jahil kawohoka nekmanan iyo!"48Natanael nakanukka, "Ahanyinena mam tajawa?" Maroba Yesus nabaleha, "Bajana kamakohogui Filipus na, Yayog itew ba neggu la kabu punge yayu ara."49Nabalehai Natanael, "Mori, Yoyo ana nagui Maroba Allah. Yoyo Kabunge to Israel."50Maroba Yesus na baleha mono wenan, "Orongo Ya baweg la baramu, ' Yayo gu itewu lakabu punge yayu ara', mam hatenaw? Yoyom itenehow karehi bokola wali neba henna!" 51Mowalka, Mana hangatani, "Kahehijango, Ma weg labaram, yim itenehoya na langta kama bugera mono Ana wit Ana limana Maroba Allah ka pone bur woddi pakamakda ngara dukkada kadadi to.
Chapter 2

1Ha tol lodo wayo, neni na Pesta perkawinan la Kana, galilea, mono inyanai Maroba Yesus neni habali. 2Maroba Yesus mono ana wit ana limana ma wejaladadi na la pesta.3Kole ba pojayaka nana we anggur, inyana Maroba Yesus wena-Ni, " Dukadadi we Anggur."4Na Baleha Maroba Yesus, "Inya", aha nen orona la bara-Gu? ba jana dukmahongo rahi-Gu." 5Inyana Maroba Yesus wenenadi he to kapa netngo, "Ahakan hatok Na labaramu, dokudi."6Ne habali, ned nomo hajalu watu, ha wa e juwada to Yahudi banekango hayil murahada. Wal heka nomongo hajalu ha wu hajalu ihna du'u jedoka tol tarobo. 7Maroba Yesus wenna labarada hit to kapa netngo, "He hajal-hajalu haihidka we." Mono, mada haihidka hi hajalu wad weyo koha bada bon ngo. 8Mowalka, Maraba Yesus mawenna labarada, "Nebahena, deke hoddi mono ngodya la mori tunnu."9Yina mori tunnu kole bana kabani yina we ha bali anggur nana, mono jada tajakmaya ba gidowallna (tabollo hit to kapa netngo ka dekeya nana wyo da taja), ma yina mor tunnu kamakodi kawali la kalibo kabani, 10mono wenna labarada, "Tangada to kapodan na we anggur ka doha ullna mono kole bada hadukka innu ngaradukkada to , ma ubda podan na anggur kaja doha pi. Tabollo, mu bojolaya anggur dohha koha bahena."11Kawunga tadka balango Maroba Yesus na rayin la Kana,Galilea, mono na padukin na doha-Na, mono ana wit ana lima-Na da patenaya Iyo.12Pojawalka nana, Maroba Yesus na burru la Kapernaum olen na inya na, ole benna, mono ana wit ana lima-Na. Kapirra lodongo da engango habali. Maroba Yesus la Padonna Maroba Allah13Lodo rahi mateda to Yahudi dogetaka, mono Maroba Yesus na pone la Yerusalem. 14La padona Maroba Allah, Na itei to kamalajango lembu, bebe,mono kawurngo merpati,mo loho hit to ka pahepango omaha ka ngodo habali.15Maroba Yesus na raingo toko wal la kaloro mono na wugai tangada lohongo walla padonna Maroba Allah, olejalad tangada bebe mono lembu da. Mo loho da letongo omaha wat wal hala to ka pahepango omaha mono da kabaliyi hit mejada. 16La barada hit to kamalajango kawur merpati Maroba Yesus wenena,"Ngodi loho kohai ngara dukkada hittu wal hena! Na umma Bapa-Gu abim habalkagan paddo dagango mono pa do kahi!"17Ana wit ana lima-Na da apeya ba nen kama tulha: "Manawaran na umma-Mu, ha koraga Yayo."18Mowalka, da baleha to Yahudi mono weda la bara-Na, "Tadko balang ahan paha dedo Mu la barama yama Mamu da ne hingkaw rayid hi-hit?"19Maroba Yesus na balehayi, "Hamohon yi padonna Maroba Allah mono la jonga tolu lodongo Gu hakode habalya."20Ma da baleha, "Enga pato kabul nomo dohho bebum hakodeya yi Padona Maroba Allah,mono Yoyom pakodeya na la kajonga tolu lodongo?"21Tabollo, Padonna Maroba Allah hawennai Maroba Yesus nana pola to dag-Na. 22Orongo nana, Maroba Yesus bana kode habali walla to kamate, ana wit ana lima-Na da apei hit pa toki; mono da patena Hurata Hori mono hatokna Maroba Yesus pahadukkna.23Yi na Maroba Yesus ba nen la Yerusalem ba ha apen na lodo rahi mate, dangai to kahatena nan na ngara-Na orongo ba itei tadko balang ha rayi-Na. 24Ta idoyaka, he iyo Marona Yesus jana hatenakmayi orongo Iyo bana tajai tangada to, 25mono jana kamakmango langka garakani kana tokya tutda toyyo orongo Iyo na tajai ahan kanengo la ate to.
Chapter 3

1Neni na hawu to kahatena poleka ka ngarango Nikodemus. I nana hawu to kabaddingun la parona Yahudi. 2Na diha huddo, na mayo la barana Maroba Yesus mono wenna, "Mori, ma tajaya Yo ba To Pewe ka ma walla Maroba Allah orongo ja nenekmango hawu toyo ka dadi raingo tadko-tadko balango ne harayi Mu, ba jai Maroba Allah ka ka olegu."3Na baleha Maroba Yesus labarada,"Kahepijja-pijjango Ya pa tokig labaramu,baja to pahadadi habalkaya, jana kole nekmango iteya Padonna Maroba Allah." 4Nikodemus na kanukka, "Ahanyikkana hawu toyyo bana hil wungango dadi habali ba kole bana kawedaka? Dak kado bana tama habali la hoba inyana mowal ubu hadadi habalinni"?5Na baleha Maroba Yesus labarada, "Kahehijango, Yayo weneg labaramu, ne ka dadi toyo baja ha dak kai walla we mono Wad, jana daknekma kana tama dalo la padonna Maroba Allah. 6Ahan ka dadi walla kabiyo engo bana dadi kabi, mono apan pahadadi walla Wad engango bana dadi Wad.7Abum bangarakaw orongo Yayo baweggu labaramu, 'Yoyo hadadi habali nehogu.' 8Gi do aro gina na haringngi wawaw mono rongoya na punyna, taidoya jam tajanekmaya ba gi dau walna mono ba gido arona. Hejalango diha to-diha to hadadi walla Wad ka teng."9Nikodemus na kanukka, "Aha nyikkana ngara dukkada hayo bana dadiyi?"10Na baleha Maroba Yesus, "Ja yokkado yi to kahanuwango to Israel,tabollo jam tajanekmayi tangkoha hi? 11Kahe pijja-pijango, weneg labaramu ne yama bama hanewe tutna ahan ha tajama mono ma tokya tutna ahan haitema, tabollo yoyo jam hibanekmaya ahan hatokma yama.12Bag tok kagun tuna yi na ponutana jam hatena nekmaw, aha nyikana bam hatenaw bag tok kagun tutna yi na morha jaka hadukka? 13Janenekmango hawu toyo ka bak ponela pado ka hoda madeta, ba ja Ika ka bak burru walla pado kahoda madeta, nana Ana Maroba Allah nei Maroa Yesus hawengo.14Kahengoi Musa haponeni na kaboko la maroda gilro, hejalana ananai Maroba Allah ha daika, 15tonam tangada to kahatena labara-Nada kolengo morho kadoha16Orongo Maroba Allah bana manawaran na ponu tana, Iyo mana woya na ana kanaha-Na tonam hit to ka hatena la bara-Na abda podango limalara tabollo kolengo morho jakahadukka. 17Orongo Maroba Allah bana hawedeya na ana-Na la ponu tana kana manoko la ponu tana ja wenekmana, tabollo kana hatolekan ledena Ana-Na. 18To kaha tena la bara-Na ja wokmani li latta, tabollo to jaka hatena nedka li latta labarada orongo ba jada hatenaya na ngarana Ana kanahana Maroba Allah.19Ika yina li latta: Magakaha nemenka la ponu tana, tabollo toyo atnehoni beddan na kapogto be ubna magakaha orongo apan haraida ka bokalaya. 20Orongo ngara dukkada to karayin kabokala da muhun na magahaka mono jada ma wikma la magakaha tonam hi harai-raida abhil tok-tokiy. 21Ta idoyaka, to karayin katena da mayo lamagakaha tonam tangada harai-raida da rayin la barana Maroba Allah." Yohanes Na Tokya Tutna Maroba Yesus22Pojaka nana, Maroba Yesus mono anawit ana lima-Na halako la tana Yodea. No habali, bana oledi poja awaya na mahigona mono napaiho wema ringi. 23Yohanes jalla na Paihongo wemaringi la Ainon la bara Salim orongo ba dangayi we habali. To danga da mayo mono na paihodi wema ringi. 24Athonana, Yohanes baja hatamahonni lagolu.25Mono, duk elongo bada habare-barengo hittu kapirango ana wit ana limanai Yohanes mono hawu to Yahudi katajaya ka muraha. 26Hi toyo da tobokaya Yohanes mono wedan, "To kaha nuwango, To ka oleg la habal Yordan, tuna Iyo yoyom hadukben, iteyala, Iyo jalla na pa ihongo wemaringi mono tangada toyo da ma labara-Na."
28Yo dagu mu tokjalaya ne yayo ba baklongaha tokgun, 'Yayo jai Mesias,' tabollo yayo dahawede ulwa walla Iyo.29To ka mang mangngo da paha mawinne mo paha kabani; tabolo ole atena ka paha kabani, ka dede mono rongoya, da magebora rongoya na li kapaha kabani.Oro henenaka,na mageborada pon yaka. 30Iyo na rehi bokolo neho mono yayo rehi moraha nehowa."31"Iyo kama wal deta nana deta koha nehoi, Iyo kawalla ponu tana kawalla ponu tana mai mono dahanewe tutda kanengo la ponu tana. Iyo kama walla pado kahoda madeta nana la ponu tanga kohana. 32Iyo na tokya tutna apan haitena mono apan ha rongo-Na, tabol he toyo jada hibakmaya ahan ha tok-Na. 33To ka hibaya na patok-Na da ngo lang pijani ba Maroba Allah i ka tena.34Orongo, to pahawedena Maroba Allah da hadukkin patokna Maroba Allah orongo Maroba Allah nawo Wad jaka hadukka. 35Bapana kamanawarango Anana mono na wo kohadad ngara dukka la lima-Na. 36To kaha tena labara Ana-Na da kolengo morho jaka hadukka, tabollo to jaka dokuni Anana jada itekmaya na morho, tabollo yinna akta majirraka Maroba Allah engadonna banenni labarana."
Chapter 4

Bana Hanewe dongan Maroba Yesus yina Mawinne Samari 1Kole bana tajaya Maroba Yesus hit to kawohoka badarongo ba nengo gonna mono pahaiho atnehod dangada ana pahawedena walai Yohanes, 2(loko Maroba Yesus jana paiho dagdongo, tabollo Ana pahawedene-Nad), 3Na jenna na Yudea mono na bali la Galilea.4Taidoya, Na palakaya yi pado Samaria.5Na dukki Maroba Yesus la Samaria, yila hawu harona ka ngarango Sikhar, kanengo la bara tana hawonai Yakub la bara ananai,Yusuf athona.6Matawe nai Yakub nen no habali. Mokka, Maroba Yesus na jolka halako, na ngodo la hingu matawe. Atnana, enga weker kanomo yaka. 7Yina hawu mawinne Samaria na mayo hoke we. mawenai Maroba Yesus labarana,"Woga Kag inwa." 8(Orongo, ana pahawede-Na da halako la harona lokah hamuyo.)9Yina mawinne Samaria na wenena lai Maroba Yesus, "Ahanyik kanna Yoyo, to Yahudi, bam karew we ha in labarag ne yayo ba mawinne Samaria mowa?" Orongo, To Yahudi baja hanewewu dongamodi hitu to Samaria). 10Maroba Yesus nabaleha mono wena labarana,"Bam tajakaya tutna wemaring walla Maroba Allah mono ban tajaya bagaran kahanewe labaramu,'Woga Kagu inwa,' enga karekadim labara-Na, mono Iyo engawokaknagu we morha."11Nana mawinne wena labara-Na, "Mori, Yoyo janekmango hahokewam mono yina mataweyo na kidkala, gidauwalna Yoyo bam koleni yina we morha? 12Yoyo rehnehow bokola walla waikama, Yakub, kawogaman yina mataweyo labarama mono ka bada inu dagu walla mataweyo mono tangada anana mono harangana?"13Maroba Yesus na baleha mono wenena labarana, "Tangango to ka inuni yina weyo da madowal, 14tabolla to ka inuni yina weyo ha wo Gu labarana jada hil madokmaka; taidoyaka we hawo Gu labarada nana na dadi mata we neho dalo la pola todaka kana hakitango wotara koha dukngo morha jaka hadukka."15Mawinne nana wenena lai Maroba Yesus, " Mori, woga nat weyo tonam abug hil madowa mono abug hil mawa hena hoke weyo."16Maroba Yesus wena Labarana, " Halakowla, kamakon na layimu mono kam baliw hena."17Nana Mawinne na baleha,"Yayo janekmango layig." Wenai Maroba Yesus labarana, "Yoyom tenaw bawem,'Yayo janekmango layig'.18Orongo yoyo banemowad kalimango layim, mono kabani ka engango olegui nebahenna ja layikmamuni. La jongana yoyo tena bawem."19Patokna nana Mawinne la bara-Na, "Mori, yayo gu tajaya nebahenna yoyo ba to hoda teng nag. 20Na waikama na bara yila letena, tabolla na harona-Mu wenena ba yina Yerusalem padoyo bara dadi to."21Maroba Yesus wenena la barana, " Hatenahow labara-Gu, yi yoyo mawinne! kole bana dukka rahna bajahil yi laletena jedoka la Yerusalem to madaika masadi yai Bapa.22Yoyo mu daikaya yi jaha tajahingum, tabollo yama ma daikaya hatajama orongo na toleka walnena la parona Yahudi.23Taidoya, dukinka na rahna, nebahenna, kamasadi kamadaika ka tena na daikayai Bapa dalo la wad mono katena; orongoi Bapa daikanehinghoya Iyo bawenna. 24Maroba Allah nana Wad Teng ya mono heka daikanehoya Iyo dalo wad wad kateng mono ka tena."25Yina Mawinne wenna la bara-Na,"Yayo tajaya yitui Mesias bana mayo (Idokai Kristus pawengo). Kole Bana mayo, Na hadukkini ngaradukkana la yama."26Balehai Maroba Yesus labarana, "Yayo, kahanewe labaram nana Idoka."27Tongro hingngoka nana, hemed ana pahawede-Na mono he iyo da bangara bada iteyai Maroba Yesus tongrongo bana hanewe dongan yina mawinne. Taidoya, janekmango hawu toyo kanukka labara-Na, "Ahan hamayegam Yoyo?" jedoka " Aba mam hanewe dongani ne iyo?"28Pojaheyaka, yina mawinne na jenni tarobo wenna mono na halako la harona ma wenadi hittu todanga habali, 29"Mayo, iteyala nen na hawu toyo ka wenna labaragu ngara dukkana habadda longaha rayigu. Iyo engai Mesias ya?" 30He iyo da halako la dihha nuhha mono da tobokayai Maroba Yesus.31Tongro hengoka nana, ana pahawede-Na duhhayai Maroba Yesus mo wedda, "Mori, mukiwula."32Taidoya, Maroba Yesus wenna labarada, "Yayo nenni hamugu jaha tajam."33Moka, ana pahawede dahanukka wungo," Janehingmango toyo ka ngodi ahha-ahhango labara-Na kana muyo?"34Maroba Yesus mawenna, "Hamu-Gu nana harayi habennan Iyo kahawedewa Yayo mono hatogolan pahayil-Na. 35Ne yoyo jawekaddimu, 'Pato wulla monaka ubbu dukini na wulla rahi pupya na wuna'? Iteyala, Yayo wenena patokigu labaramu, buggeradi matamu mono pahoran maroda luro na bunyngoka ka pupyaka na wuna. 36Nebahewiknaka, iyo kamangut na hibayaka na dagna mono kohayi wuda tonam kada kolengo morho jakahadukka tonam yina mangutti mono todong kamagebora doba.37Dalo la jongana yi patoki na tena, 'Yina hawu to na todongo mono hawadeka da mangutti. 38Yayog hawedem kam mangutti hittu jahayillim; to hawadeka da hayilinka mono yoyo tamaw daloka." baahan pahayilda he iyo39Dangai toyo Samaria kawal la harona nana da hatena labarana Maroba Yesus orongo patokna nana mawinne, ka padukin tutna, "Iyo wenaga yayo ngaradukkada ahan rayigu." 40Maiyaka, hittu to Samaria da dukki labarana Maroba yesus, da karei-Ya kana engango labarada mono Maroba Yesus engana habali ka du lodongo.41Mono, nenehodi to karehi danga kahatena orongo hatokna Maroba Yesus dagu.42He iyo wedda la barana nana mawinne, "Jaorohatoknekmamun mama hatena, taidoyaka orongo bama rongo dagya, mono yama ma tajaya ba Iyo yiyo lang ngo Kapatolekani naponu tana." Ana Hagawe Istana Patogahani43Koleha du lodoka, Maroba yesus na jenna nana padoyo mono na aro Galilea.44(Bajahehonana, Maroba Yesus dagu na padukkini ba nana hawu to nabi jahil haakakmaya la harona daguna.) 45Kole bana dukki Maroba Yesus la Galilea, hittu to Galilea da toboka-Ya orongo heiyo da iteya ngara dukkana harayinai Maroba Yesus ba rayini mono baharamen lodo rahi mate la Yerusalem orongo heiyo da halako jalla barayini yina rame rahi mate.46Orongo nana, Maroba Yesus na mayo la Kana, Galilea, yila padoyo Iyo habada longaharaina weyo ka dadi anggur. La Kapernaum neni hawu to hagawe istana ka kalawara anakabanina. 47Kole bana rongo yina hagawe istana yina Maroba Yesus bana ma walla Yudea aro la Galilea, na halako tobokaya mono na kawojo labarana Maroba Yesus tonam kana ma mono patogahani na anana orongo na anana hoddimoka ubbu na mate.48Mowalka, Maroba Yesus wenena labarana, "Bajam itekaw tadko mono balango, yoyo jam wawakmaw hatena."49Hagawe istana nana wenena, "Mori, makiwka toma jana mate na anagu."50Maroba Yesus wenena labarana, "Baliwka, anamu na morha!" Yina toyo na hatenaya patokna Maroba Yesus labarana mono na halako nana toyo.51Bala larahoya yina hagawe istana, hi atana da toboya mono padukkini ba yina ana kabanna na morho.52Na hagawe istana na kanukkayi ba aha wekera na anana bana halege morho habali. Mono, da baleha, "Wemalona enga wekera kapittu na maringna bana bunga."53Bapana yina lakeda na tajaya, ba iyaka na Maroba Yesus bawenna labarana, "Anamu morhoka."Maiyaka, Hagawe istana nana mono tangada kahaolebengo da hatenaya Maroba Yesus.54Idoka nana balango hadu wa harainai Maroba Yesus banna bali walla Yudea aro la Galilea

Chapter 5

Yina Hawu Kabani Patogahani la Libbu Pado ihho Betesda 1Pojaheyaka nana, da rayini na lodo rame to Yahudi mono Maroba Yesus pone la Yerusalem. 2La Yerusalem, la bara binna bokolada bebe neni na hawu pado iho ks libbu ba hanewe Ibrani Betesda pawengo,ka limango kejawar na. 3La kejawar -kejawar hayo, nedi todanga ka hawoli bada kalawara: to moro,to kabeko,mono to kalikku ( da remani we la pado iho bana kanonara. 4Orongo, nenehinghongo rahna, Malaikat Mori bana burru la pado ihho mono bana hagoyakan nana weyo. To ka ab i tamadan nana we pado iho kole bana kanonara, patogahadi walla kalawara kanengo laihda).5Nonno, neni na toyo kalawara ka tolu kabullu podopato dongo. 6Kole bana iteyai Maroba Yesus iyo bana hawoli orongo bana kalawara mono na tajaya ba longaha madeyo kalawara, Maroba Yesus na kanukka labarana, " Yim wawakadiw ba hatogahagu?7Nana to kalawara na baleha, "Mori,janekmangoya to kahaburga la we pado iho bana kanonara na weyo, tabollo kag burwa wehingkak kig hit to hawadeka burulnekidad walla yayo."8Maroba Yesus wena labarana, "Kodewla! hodloya pado majurrumu, mono halakowla."9Iwidokka nana, nana to bahatogahani, na hodloya na pado majurna, mono na halako. Taidoya, nana lodo iwido lodo rahi kawojo kataba10Orongo nana, to Yahudi wedda labarada to pahatogaha, " Lodo hena lodo rahi kawojo kataba, yoyo abum hodlokaya pado majurrum. 11Ta idoya, na baleha, "To kahatogahaga, Idoka kawenna labaragu, 'Hodloya pado majurrum mono halakowla."'12Da kanukka labarana, "Garan na To ka wenna labaramu, 'Hodloya pado majurrumu mono halakowla'?"13Tabollo, to haboda longaha patogaha hayo jada tajakmaya bagaran Iyo orongo Maroba yesus bana panyongawungo la jonga to danga la pado nono14Pojaka nana, Maroba Yesus na patoboka dongan walid hit toyo la Padonna Maroba Allah mono wena labarada, "Rongo, yoyom togahawka. Abum rayikango doki jala wal tonam abna dadi yi karehi jadohha labaramu!"15Nana To nahalako mono na dulkoya labada to Yahudi bai Maroba Yesusya kapatogahani.16Orogo nanato Yahudi kapamayillai Maroba Yesus orongo Iyo na rayin ngaradukka la lodo rahi kawojo. 17Ta idoya, Maroba Yesus wenna labarada, "Bapa-Gu nahayilpo koha ba henna, ma Ya jalla payiljalla powa."18Nana balehana rayid pa hit to Yahudi pa rehi kawukro donga walda kama hamateya Maroba Yesus ba wedda, ja oro lai nekmanani Maroba Yesus yina Lodo rahi kawojo kataba, tabollo oro bana tokya Maroba Allah ba iyo na Bapa-Na dagna, ka hatujani na pola tonna yilai Maroba Allah.Hatenana Maroba Allah Labaranai Maroba Yesus19Pojawalka, Maroba Yesus na balehayi heiyo, wene-Na,"Kahepijango, Kahepijango, Yayo weneg labarami, Lakeda jana dakma hayilli langka aha hingkango kawali la pola to-Na, bajana itekayai Bapa banahayilid; orongo ahan hayilnai Bapa, ijala pahayilna Anana. 20Orongo, Bapa kamanawarango Ana mono hamatarad Anana ngaradukkada pahayil dag Na, mono Bapa jalana na hamataran ne Iyo pahayilli-pahayilli karehi bokolo tonam kamu bangara21Orongo, kahengoi Bapa kahakode to kamate mono wodi morho kadoha, hejalango Anana na wojalango morho kadoha labara garan Iyo pa benna.22Bapa janekmango habutna ate langka garakan, tabolo na wo kohayaka katena la bara Anana, 23tonam tangada to da kangakkon Anana kahengo bada kangakkon na Bapana. To jaka kangakkon Anana, jada kangakko bani Bapana ka Hawede-Ya.24Badoknekani Yayo weneg labaramu, to karongoya patoki-Ku mono kapatenaya Iyo kahawedewa Yayo na kolengo morho jakahadukka, mono jana tamakma la habuttu ate orongo bana dikka walla mate aro la morha.25Badoknekani Yayo weneg labaramu, Dukinkana rahna mono dukinka bahenna, hittu to kamate da rongoho li Anana Maroba Allah mono heiyo ka rongo da morho.26Orongo kahengoi Bapa na morho la pola to dag-Na, hejalango Na wojalaya labara Anana morho dalo la pola to dag-Na, 27monoi Bapa nawon hatena labara Anana kana pahalakoya katena orongo Iyo nana Ana To piya.28Abum bangarakau tutna yi orongo tangada to kanengo dalo la watu hodi da rongoya li-Na 29mono heiyo da lohongo, he iyo ka longaha rayin kadoha da aro morho katolko. Tabollo he i karayngo ka bokala, da aro la morho kamayilla.30Yayo jana dakma bagrayingo aha-ahango walla pola to dagu-Gu. Yayo gu hadukini dokuni pa rongogu mono pahaduki-Gu na janekmango ole hagobag orongo Yayo jag mayegakmango habedagu-Gu, taidoyaka habenehona Iyo kahawedewa Yayo." Padukkin Tutna Maroba Yesus Walla Maroba Allah Bapa31"Ne Yayo bag hadukkan tutna na pola to dagu-Gu, pahaduki-Gu jana tenakma. 32Taidoya, ned hawadeka kapadukkin tutug Yayo, mono Yayo tajaya ba pahadukda labara-Na tutug Yayo na tena.33Yoyo hawdemowayai Yohanes mono na padukmowan tutna na katena. 34Taidoya, pahadukki yit hahibbagu ja walla tokmana. Yayo weneg tutna yiyo tonam yomi kahatolekag. 35Yohanes nana ap weya kaderko mono ka magakaha, mono yoyom bengo magebora baneggu la magakahana.36Taidoyaka, yi paiteg mono pahadukigu atpona walla paite mono pahaduknai Yohanes. Orongo, pahayil-pahayil hawonai Bapa labara-Gu paha togola neho-Gu, heiyo pahayil-pahayil kalewara Gurayidi nebahenna, bawo patoki mono bapadukin tutug Yayo bai Bapaya ka hawedewa Yayo. 37Mono, Bapa kahawedewa Yayo na paduk dag jalani bahan haitena tutg Yayo. Taidoyaka, jam kal rongokmahoya li-Na jedoka iteya na tujja-Na. 38Mono, li-Na ja engakmana dalo la atemu orongo yoyo jam hatenakmaya Iyo kahawede-Ya39Yoyo hanuwaya na Hurata Hori orongo yommi jam hawonekmani ba dalo la Hurata Hori yommi makolengo morho jakahadukka bawem; mono Hurata Hori nana wojala patoki tutug Yayo,40tabollo yomi jam wawakmam mayo labar-Gu tonam kam morho.41Yayo jag hibakmawa tagora kawalla dadi toyo. 42Tabollo, Yayog tajawu, ba janengo manawarana Maroba Allah la baramu.43Yayog mawa oro ngarana Bapa-gu, tabollo yomi jam hibakmawa Yayo. Ba to hawadeka ka ma oro ngra dagkada yomi mi hibayi. 44Ahanyikana yomi bam hatena, ba ne yomi kolekango masadi madaika walla hawu toheka mono jam mayegakango masadi madaika kanengo walai Maroba Allah?45Abim hawonekaga Yayo enga toknaga la baranai Bapa abwenekam; katokiw nana Musa, yina toyo hamonemu. 46Orongo, bam hatenakayai Musa, Yomi hatena nehowa Yayo orongoi Musa na tulha tutug Yayo. 47Taidoyaka, bajam hatenakaya apan hatulhanai Musa, ahanyikana bam hatenaya patoki-Gu?"

Chapter 6

1Pojaka ka nana, Maroba Yesus na palani na hoba Galilea, nana hoba Tiberias pawengo. 2Dangai toyo kadokun Iyo orongo heiyo bada ite tadko balango ne parayi Na labarada to kalawara. 3Pojaka, Maroba Yesus na pone laponu letena mono ngodo habali oledi hittu ana pahawede-Na.4I wido nana, yina lodo rame barahi mate to yahudi na dogeta. 5Mo na hamataran nela bara-Na mono na ite to danga ka ma labara-Na, wenai Maroba Yesus labaranai Filipus, " Gi do kahda kababa tanam he toyo kada kole kohango muyo?" 6Maroba Yesus na tokya nana kamanani Filipus orongo dokkani I dagu natajaya ba apakan harayina.7Filipus na baleha, " Kababa kawolngo do ngahu dinar jana tangakmango tutda heiyo, loko tangada ba mera-mera hokda." 8Yina hawu to pahawedena, nai Andreas, olebenai Simon Petrus, wena lai Maroba Yesus, 9" Hehena neni na hawu lakeda kanengo limma kababa mono do bu iya, tabollo ja nogalakmango to danga hena?"10Maroba Yesus wenena, "Hawedegad tangada toyo kada ngodo." Nola padoyo dangai ruba, maiyaka ha toyo da ngodo enga limma rata da kabani dangada.11Mowalka, Maroba Yesus nadekeyi he kababa-kababa hayo mono wawka bawena, ma Ia mana baweyi he kababa la barada he kangodo; hejalango harayi-Na he iya hejalango dangada pakamakda.12Kolebada boh tangada toyo, Maroba Yesus wenena labara ana pahawdena-Na, "Kohaila tangada karehi tonam abnengo kamawaro."13Orongo nana, he ana pahawedena da kohayi mono da paihidi he kawukata wala ka limma kadipkango roti jelai pa jedda karehi muyo.14Kolebada ite tadko balango he toyo parainai Maroba Yesus, weneda patokda, "Ne Iyo enga Nabi ya paharahi burla ponu tana." 15Orongo hetodanga bada tajaya enga mana baweda mono ne Iyo dadi Be To nehinghowu la yama, Maroba Yesus na maleto wuwalna la letena kahawukingo tona.Maroba Yesus Nahako Laponu Weyo16Kole yina lodo bana hudongo, he ana pahawedena dabur aro la hoba17mono kolebada pone laponu tena, da pala walin na hoba aro la Kapernaum. nNa lodo na kapogtongoka, nei Maroba Yesus jana ma jalakmaho tobokoi he iyo. 18Hoba na lalo orongo rereha ka bokolo.19Mowalka, kole bada boheya na tena maronna enga dokabullu lima jedoka tolu kabullu maronna, he iyo daiteya Maroba Yesus kahalako la ponu hoba mono da dohekaya na tena mada kabohi. 20Taidoyaka, Maroba Yesus wenena labarada," Ya doka Yiyo, abim kabohka!" 21Pojaka nana, heiyo kamahaponeni Iyo laponu tena mono halegeyaka nena tena na dukki la padoyo pado aroda. To Danga Mayegani Maroba Yesus22Delakango tana, to danga ka engahongo dede la habali hoba da ite janekmango tena nono, baja ika na hawu tena pa patamada daloka he ana pahawede. Taidoya, Maroba Yesus jana hadokukma tama dalo la tena oledi he ana pahawede-Na ka halako meha. 23Hemedka tena heka wali la Tiberias la bara padoda hit to ka mu kababa, koleha Mori waw bawena.24Koleha he to danga bada iteya Maroba Yesus mono he ana pahawede-Na baja nedi nono, da pone la tena mono halako la Kapernaum bada mayegani Maroba Yesus. Moroba Yesus nana Kababa Morhaya25Koleha he to danga bada tobokoyai Maroba Yesus la habali hoba, da kanukka labara-Na, "Mori, pira Bam dukiw hena?"26Maroba Yesus nabalehai iyo mono wena, " Nebahena, Yayo weneg labaramu, yomi mayegaga Yayo ja oro ite nekmamun tadko balango, tabollo orongo bam badda muni yina kababa koha bam bohi. 27Abum hayilka mayegango hamuyo kajadoha, tabollo mayegango hamuyo ka tah koha morha jakahadukka, he Ana To piyo da wo la yoyo orongo he Ana To piyo, Bapa, ikanai Maroba Allah, Na hadiddaraika."28Moka, he to danga da kanukkayai Maroba Yesus, " Aha nehon harayima tonam kama rayini yi pahayilli habennai Maroba Allah?" 29Maroba Yesus na baleha mono wena labara he iyo, " Idoka yi pahayilli ha kamakna Maroba Allah: hatenaya Iyo pahawedena Maroba Allah."30Heiyo dakanukka labara-Na, "Bahekanaka, aha tadko balangya Yoyo harayim tonam kama ite mono hatena labara-Mu? Pahayilli ahani Yoyo harayim? 31Obu waikama yama damuyo manna la maroda gilro, kahengo hatulho, Da wodi roti heiyo wali la pado kahoda madeta kamudi hawengo.'"32Maroba Yesus wenena labarada he iyo, "Nebahenaka, Yayo weneg labarami, jai Musa nekmaya kawog kababa kawali la pado kahoda madeta, taidoyakai Bapa-Gunla kawog kababa dohha kawali la pado kahoda madeta. 33Orongo, Kababa kawali la Maroba Allah nana Iyo kaburru wali la padoyo kahoda madeta mono kawo morho la ponutana." 34Heiyo weneda labara-Na, " Mori, wokigama yama kababa kadoha."35Wenai Maroba Yesus labarada, " Yadoka kababa morho; to kama labara-Gu jadahillu karebakma, mono to kahatena labara-Gu jada hillu madokma. 36Taidoyaka, Yayo wemowagka labaramuloko yomi bag longahaitewa Yayo, engango bajam hatenawa. 37Tangada hawonai Bapa labara-Gu da mayo labara-Gu, mono kamayo labara-Gu jag kal nekmawa bag wugayi.38Orongo, Yayog buru wali la padoyo kahoda madeta kag rayin habe dagu-Gu jawenekmagu, taidoka habenehona Iyo kahawedewa Yayo. 39Mono, Idokayila pabenna Iyo kahawedewa Yayo: tonam tangada habodalongaha won-Na labara-Gu nana janekmango kabunga, tabollo Yayo gu hakode la hadukka tana. 40Orongo, idokala habenna Bapa-Gu, he diha to - dihha to ka iteya Anana mono kahatena labara-Na na kolengo morho jakahadukka, mono yayo gu pakodeya iyo la padukka tana."41Orongo nana, kapirrango to Yahudi da tuha ate tutna Iyo orongo Iyo bawena, "Yadokala kababa ka burru wali la padoyo kahoda madeta nana." 42Heiyo weneda, "Jaikado yi na Maroba Yesus, anai Yusuf, bapana mono inyana hatajada? Ahanyinekana Iyo bawengo, 'Yayo bag burwaka wali la padoyo kahoda madeta?"'43Maroba Yesus nabalehai heiyo mono weda, "Abum tuha ateka la jongam yomi. 44Ja nekmango hawu toyo kama labara-Gu, bajai Bapa kahawedekawa Yayo katingwa, mono Yayo gu pakodeya la padukka tana. 45Neni kamatulho dalo la hurata hori to nabi: 'Mono, heiyo tangada da hanuwadi Maroba Allah.' ngara dukkada to ka rongo mono kanuwa walai Bapa da mayo labar-Gu.46Nana ja inekmaya ba nengo to kabodalongaha iteya Bapa, baja Ika ka mayo wali la Maroba Allah; Idokala ka iteyai Bapa. 47 Yayo weneg labaramu, 'Taidoya, he to kahatena da kolengo morha jaka hadukka.'48Yadokala kababa morha. 49Obu waikamu na muka manna la maoda gilro, tabollo heiyo da mate.50Idokala yina roti kaburru wali la padoyo kahoda madeta, tonam tangada to kamuni mono jada matekma. 51Yadokala kababa morho ika kaburru wali la padoyo kahoda madeta. He to bada mukan yina kababa, da morha hangata; mono kababa ha wo Gu tangango morha ponu tana idoka nana pola to-Gu52He to Yahudi da pahibatango, heiyo weneda, "Ahanyikkana bana dadi yina Toyo bana woya na pola to-Na kamun ba wengo?"53Maroba Yesus wenena labarada, "Yayo weneg labaramu, bahekana ne yomi bajam mukan pola to Ana To Piyo mono inun na rutto-Na jam kolekmango morho dalo la pola tomi.54Tanvango to kamugan na kabi-Gu mono ka in gani rutto-Gu kolengo morho jaka hadukka, mono Yayo gu pakodeya iyo la padukka tana. 55Orongo, kabi-Gu nana hamuyo dohaya mono rutto-Gu nana painnu dohaya. 56Garakan kamugan na kabi-Gu mono ka in gan na rutto-Gu engango dalo la Yayo mono Yayo engagu dalo la Iyo.57Kahengoi Bapa ka morho kahawedewa Yayo, mono Yayo morho oronai Bapa, kahejalango iyo kamuga Yayo, iyo na morho orog Yayo. 58Idokala yina kababa kaburru wali la padoyo kahoda madeta, ja kababa kahenekmango hamuda obu waikamu mono heiyo da mate, to ka muni yina kababa da morho hangatango." 59Maroba Yesus napadukini ngaradukkana la Kapernaum bana hanuwango la sinagoge.Dangai Kapadoku Kajenai Maroba Yesus60Kole bana dangai hit ana pahawedena karongoya tutna yiyo, heiyo weneda, "Yit pahanuwa alnani. Garan kan kadadi hibaya?"61Orongo batajaya hit kadoku-Ni bada tuha ate tutna yiyo, Maroba Yesus wenena labarada, "Yitu hatokigu gurayig hamoraha ate dongamu?62Nabahekanaka, ahanyina bam ite Ana To Piyo pone habali la padoyo wal-Na? 63Wadyala ka wongo morho, tabollo kabiyo ja nehingmango gonna. Yina hanewe-hanewe patok-Gu wad mono morhoya.64Taidoyaka, neddi kapirrango la jongam yommi jaka hatena, "Orongo, wal kapungena, Maroba Yesus na tajai bagaran jakahatena mono bagaran kabuttuni ate Iyo. 65Maroba Yesus wenena, "Iyaka nana Yayo maweg labaram orongo janekmango hawu toyo kamayo labara-Gu, baja ika nana pahakanyurna labarana Bapa."66Athonana, dangayi kadoku-Ni ka eru wungo mono kangahu dokuni Iyo. 67Orongo nana, Maroba Yesus bawenna labarada ka kabul dungo ana pahawede-Na, "Yoyom bejalango halakop?" 68Simon Petrus nabalehaya Iyo, "Mori, lagara barana nehona yama do halakoma?Ba Yonemo kadaguni tokya morho jakahadukka. 69Yama mahatenaka mono matajaw Yoyo, orongo Yoyo kamaringngo wali la Maroba Allah."70Maroba Yesus nabalehayi, "Ja Yayo dagnekma ka pedew yommi, ka bul du ngo toyo? Loko bahengo, neni na hawuyo nela jongami nana moritana." 71Ne I hawengo nai Yudas, anai Simon Iskariot, orongoi Yudas nana i na hawu toyo walngo ka bul dungo ana pahawede atu, tabollo na buttuni ate Maroba Yesus.
Chapter 7

Olebe-Olebe nai Maroba Yesus Jada Hatenakma-Ya 1Pojaka nana, Maroba Yesus na halako woletan Galilea. Jana wawakma halako la Yudea orongo he to Yahudi habali kama hamateya bawenewaldan Iyo. 2Koleheka nana, lodo mageborada to Yahudi, nena lodo magebora Mawo Royo, na doheka3Orongo nana, olebenai Maroba Yesus weneda labara-Na, " Halakoka wal hena at la Yudea tonam hit to pahawede-Mu kada iteya pahayillim Yoyo mono harayim. 4Orongo, ja nenekmango toyo ka rayi kabunyini langka ahakani ka tajawa kadanga bawekana. Bam rayikan hahayo, hadedon na to-Mu la ponu tana."5Orongo, olebei Maroba Yesus dagu jada hatekma-Ya. 6Maroba Yesus wenena labarada, "Jana nekmahongo maloga-Gu, tabolo namalogamu ne hangatango. 7Naponu tana jana butnekmagu ate, tabollo na ponu tana nabutnega ate Yayo orongo Yayo bag toku hangataya tutna ponutana, orongo he parayina nana kabokalai.8Halakomla yommi la magebora nana. Yayo jag halakokmahowa la magebora nana orongo rahi-Gu jana dukmahongo."9Pojaka bawena nana, Maroba Yesus enga donna bana engango la Galilea.10Taidoyaka, koleha ole be-Na bada halako la magebora na, moi Moraba Yesus jalla Na halako ha bali, taidoka jana dedonekma, tabolo na halako kanawa. 11He to Yahudi da mayegan Iyo la magebora nana, mono wedda, " Gikn Iyo?"12Na dangai kakamamhongo la jongada to kadanga tutna Iyo. Ned kawenna, "Iyo to dohaya." ne jaladi kawengo, "Jedokma, na hamayillango to danga." 13Taidoyaka, janekmango hawu toyo ka panewe lurho tutna Iyo orongo kabohidi he to Yahudi. Maroba Yesus Napanuwango La Padona Maroba Allah14Ba tongro halakona nana magebora, Maroba Yesus na tama la Padonna Maroba Allah mono na halegeya na hanuwana. 15He to Yahudi da bangara mono weda, "Ahanyik kana yina toyo ba nengo pahatajana ne kahengo, ba jana kanuwamo?" 16Maroba Yesus nabalehayi mono wenad, "Pahanuwa-Gu jakawalikmaya la pola to dagu-Gu, tabollo walna la Iyo kahawedewa Yayo.17He hawu to ba bekan rayin yi pabenna Maroba Allah, da tajaya yi pahanuwa-Gu, ba walkana lai Maroba Allah jedoka walna la pola to dagu-Gu. 18To ka hanewe ka wali la pola to dagna, tabollo to kamayegango kangakko tutna Iyo kahawedeya, na tena mono ja nekmango jaka tena dalo la pola tonna.19Nei Musa jana wo bekado Pata Taurat labaramu, janekmango hawu toyyo la jongamu ka dokuni yina pata? Aba mam kawukro nehinguw kag hamateya bawemuga Yayo?" 20He to danga da baleha, " Yoyo tamanag wad ja bokala! Garan ka kawukro hamate-Wu?"21Maroba Yesus weneda labarada, " Yayo parayi-Gu hawunehe pahayilli mono yom tangami bangara. 22Musa na wilahaw, dokani nana jawalnekmana lai Musa, tabollo walna lai obu waikana, mono yoyom wilaha toyo la lodo kangote.23Ne hawu to bawilahakaya la lodo kangote tonam Pata Musa ja laiyikmaya, abam mam bani labara-Gu orongo Yayo bag pahatogaha wal ate mod toyo la lodo kangote? 24Abim butnekango ate tutna ka dedo, taidoyaka butnen ate ka tena." Nei Maroba Yesus nana Sang Mesias ya?25Mowalka, kapirango to ka engango la Yerusalem wedda, "Ja ikado Iyo yina Toyo pahamate? 26Tabollo iyaka, iteyala, Na panewe la aro loho na dedo mono he iyo janekmango patokida labara-Na. Enga he to pahatena hattu da taja kadoyaka ba Iyo nana Kristus? 27Tabollo iyaka, da tajaya gidowalna yina toyo. Tongrongo nana, Kristus bana mayo,ba doknekan Kristus bana mayo, janekmango hawu toyo katajayaIyo bagido walna."28Orongo Nana, ba tongo mapuwana Maroba Yesus la padona Maroba Allah, Iyo da kawullo, "Yommi tajakakwa Yayo mono tajawa bagido walig Yayo. Taidoyaka,Yayo jag makmawa wali la pola to dagu-Gu, taidoka Iyo ka hawedewa Yayo nana ka tena, Yomi jam pewekmani Iyo, 29tabollo Yayo tajaya orongo Yayo walig la Iyo mono Ijala ka hawedewa Yayo."30Mowalka, da kawukro kama wopaya Iyo bawedda, taidoyaka ja nekmango hawu toyo ka jojaya Iyo orongo rah-Na jana dukkikmaho. 31Taidoyaka, dangayi wal he toyo kahatena labarana Maroba Yesus. Weneda, "Bana maka nai Kristus, enga Na rayihongo karehi danga tadko balang wali la he hapoja harayina yina Toyo?" To Badding Yahudi Kawukro Wopaya Maroba Yesus32He to kawohoka da rongo ahan patokda to danga tutna Maroba Yesus, ma ne hatena kalangngo mono to kawohoko hawedeya he kajawaya na padonna Maroba Allah ka wopaya Iyo bawedda.33Orongo nana, Maroba Yesus wenna, "Na maloga-Gu bag olegu hokmonaka mono pojaheka nana, Yayo halako Gun ka labarana Iyo kahawedewa Yayo. 34Yomi mayega-Ga Yayo, tabollo jam tobokakma-Wa. Mono, gi donegga Yayo, yami jana dakma kam ma habali."35He to Yahudi weda la hawu toyo hela hawadeka, "Gi dohalakona yina toyo jada hil tobokokmaya Iyo? enga halako Nan la barada to yahudi kama bobara la jongada he to Yunani, mono hanuwadi he to Yunani? 36Neha tok-Na ahanyinena nehawe-Na, 'yomi mayega-Ga Yayo, tabollo jam tobokakma-Wa. Mono, giga Yayo do negga,jana daknekma kam ma hhabali?"' Maroba Yesus nahanewe tutna yina Wad Kateng37Nala hadukka lodo, la hadukka magebora nana, Maroba Yesus na dede mono na kawullo, wene-Na, "Banekango kama doyo kanaa mayo labara-Gu mono innuu. 38To kahatena labara-Gu, kahengo pa tok na Hurata Hori, wal dalo la pola tonna na joro na we morha."39Ha wenai Maroba Yesus nana Wad, ne pa hibbada to kahatena labara-Na. Orongo, Wad nana ja wonekmahon orongo Maroba Yesus ja daikakmahoya. Pahibatango tutna Maroba Yesus40Kole bada rongo nepa toki, kapirrango wali hela iyo weneda, "To yiyo to Nabi tepijaya." 41To hawadeka weneda, "Iyo nana Kristus," To hawadeka weneda, "Kristus enga mana wali la Galilea? 42Nena Hurata Hori jawenekakna nei Kristus walna la duwui Daud mono wali la Betlehem, kalingora pa do enganai Daud atnana?"43Mowalka, na dak ka bera la jongada he to orongo Iyo. 44Kapirrango to lajongada he iyo da kamaddin wopaya Maroba Yesus, tabollo janekmango hawu toyo ka joja-Ya. Nena Jahatenada Kapirrango To Ka Baddingun Yahudi45Orongo nana, he kajawa Padonna Maroba Allah da bali la be-be toyo mono to kawohoka, ka nukka labarada iyo, "Aba yommi majam marongani Maroba Yesus?"46He kajawaya Padonna Maroba Allah da baleha, " Janekmango hawu toyo kahanewe hengo hit toyo!"47Hit to kawohoka dabalehayi iyo, "Ne yommi na hamayilla mowamka? 48Nengo hawu toyo la jongam be toyo bajedoka to kawohoko kahatenaya ne Iyo? 49Taidoyaka, he to danga jaka tajaya na Pata Taurat yiyo da kolengo jakadoha!"Bana tulluni Nikodemus50Taidoyaka, Nikodemus, na hawu to la jongada he iyo, athona ka tobokoyai Maroba Yesus, weneda pa tokida labarada, 51"Nena Pata Taurat ja pamayilla kakdan toyo, toma ja rongoya ne hatokna mono ba tajaya ne ha rayina?"52He iyo da baleha, "Ne dimmi to Galilea jalam? Kanukka mono iteila neba janengo nabi ka mayo wali la Galilea."Mawinne Hawopa Kadahngo Lai Olena53Mowalka, he iyo tangada da bali la umada dihha-dihha.

Chapter 8

1Taidoyaka, Maroba Yesusna halako la Lete Zaitun. 2Ne Kahuddo na tena, Na mayo la Padonna Maroba Allah mono tangada toyo da mayo labara-Na. Na ngodo mono na hanuwad heiyo. 3Mowalka, he to kapewe tepijja tutnai Mori mono he to kawohoka da ngodya na hawu mawinne pakole karayin jaka doha la bara layi olena, mono nana mawinne da padedeya la paduna,4he iyo weneda labarana Maroba Yesus, "Guru, Yina mawinne wopa nehingya ba tongro rayi nani jaka doha labara layi olena. 5Pata Taurat Musa hawededa idda wewya nena mawinne wani watu. Ahanyina pahangada-Mu tutna yiyo? 6He iyo henena pa tokida bada kabani Maroba Yesus tonam kanengo kulhoda bada hajalaya Iyo. Taidoyaka, Maroba Yesus na kahuglo mono wadi karak lima-Na, Na tulho la tana.7orongo he iyo bada kanukka hangataya Iyo, Maroba Yesus na dede mono wena labarada, " To jaka raingo doki jala la jongam yomi inehola ka wewu ulya namawinne wani yina watu." 8Mowalka, Maroba Yesus nakahuglo wali mono na tulho la tana.9Bada rongoya tutuna yitu, walingo bada halako diha-diha, wali hitu kahoda kaweda, Yesus da ujaka mehani, oleni yitu na mawine wanana ka engango dede nola haduna. 10Lodona Yesus na dede mono wenani yina mawine, “hei yo mawinne, lagekadi hitu? Janeka dongo yitu toyo ka kaharehawu?” 11Balehana yina mawinne, “Janekmango, Mori.” Yesus wenani, Ya domo jena dadi jalakma bagu parehawu. Halakowuka, mono wali bahena, abu hilumu rayi kango doku.”12Mowalka, Maroba Yesus wena labarada to danga, wene-Na, "Yadoka magakaha ponu tana. ngara dukkada to kadokGa Yayo jada halakokma la pajode ka kapogto, tabollo da mangngo morho ka magakaha."13Mowalka, he to kawohoka ka dekawungo weda lai Maroba Yesus, "Yoyom paha dukkim tutna pola to dagu-Mu jana tenakma."14Yesus na balehayi, wene-Na, ”Langka Yayo toki wu dagu-Gu, yitu hatoki dagu-Gu na tenane orona Yayo Gu tajaya ba ge hadoyo wali-Gu mono bageyo hadoyo halako-Gu. 15Yomi pareha dokuni yitu na habe ateda, tabollo Yayo jegu pareha wanekmango ahango. 16Tabollo, langka domo Yayo bagu pareha kawa, yina pareha-Gu na tenane orona Yayo bagu pareha kawa jegu pareha meha nekmawa, ta iyaya ole guni Bapak aha wedewa Yayo.17Lohojalla, dalo la hurata Tauratmu namatulho ne pahadukda kadungo to nana na tena. 18Yayo padukkini tutna Pola to dagu-Gu yayo mono Bapa ka hawedewa Yayo kapadukini yina tututg Yayo."19Maiyaka, da kanukka labara-Na, "Gin na Bapa-Mu?" Maroba Yesus na baleha, "Yomi jam tajakmawa Yayo lohoi na Bapa-Gu, bam tajakawa Yayo, yomi taja jalagan na Bapa-Gu."20Yina panewe Maroba Yesus napadukkini la bara to katagngo ketengo omaha no bana tongro panuwango la Padonna Maroba Allah, tabollo ja nekmango hawu toyo kawopaya Iyo orongo bajana dukhongho rah-Na.Maroba Yesus Nahanewe Tutnai Bapa21Mowalka, Maroba Yesus wewalna labarada, "Yayog jegimi mono yomi mayegaga Yayo, tabollo yomi mate dalo la doku jalamu. Gi dow halakog Yayo, jana dakma bam mayo."22Mowalka, ha to Yahudi weneda, "Ne yomi hamate wudagu wemmi orongo hatoki,'Ge dau halakogu Yayo, yomi jana dakma bam mayo'?"23Taidoyaka, Maroba Yesus weneda labarada, "Yomi walim wawa, tabollo Yayo walig deta. Yomi walim yila ponu tana, tabollo Yayo jawalnekmagu la ponu tana.24Orongo idoyaka nana, Yayo mawegu labaramu ba ne yoym mate la doku jalamu orongo bajam hatena kawu la bara-Gu, yomi mate la doki jalamu."25Mowalka, da kanukka labara-Na, "Garag Yoyo?" Maroba Yesus na balehayi, "Yayo wemowagka labaramu wal kapungena. 26Na dangayi patokigu Yayo tutm yoyo mono hamayila, tabollo Iyo ka hawdewa Yayo na tena mono apan harongog wal la Iyo, ijala pahadukki la ponu tana."27Heiyo jadda tajakmaya ba nei Maroba Yesus ba hanewenan la barada iyo tutnai Bapa.28Orongo idoyaka nana, Maroba Yesus mawenna, "Ne yomi bam daikakaya na Ana to piyo, ijalaka nana bam tajaya ba ne Yayo baikayi Iyo, mono bajanengo harayig yayo kawali la pola tog Dagugu, tabollo Yayo baweggu bapan pahanuwanagai Bapa labara-Gu. 29Mono, Iyo kahawedewa Yayo na ole-Ga yayo, Iyo jana je mehakmaga orongo yayo harayigu dokuni pabenna Iyo." 30Bana padukkini Maroba Yesus nana, dangai to kahatena labara-Na. Anai Abraham mono Ana Pajode31Mowalka, Maroba Yesus ma wenna labarada he to Yahudi kahatena labara-Na,"Ne yomi bam engakango la bara Li hatena-Gu, yomi ana pahawde pijagugim, 32mono yomi tajaya katena, mono naka tena na hamalogagimi yomi."33He iyo da baleha, "Yama yiyo duw nagamai Abraham mono jaha ata nekmama langka garakani. Maiyaka, aba Yoyo ma wem, 'yomi maloga?"34Maroba Yesus nabaleha, "Nebahenna, Yayo weneg labarami, tangango to karayini yina doki jala nana ata doku jala. 35Yina to pahawede jaka enga hangatango la dihha olebeyo, tabollo yina hawu lakeda enga hangatango. 36Maiyaka, ba ahanyikanna yina lakeda bana hamalogagu, yoyo maloga tepijawka.37Yayo tajaya ba duwnagui Abraham,tabollo yoyo kamakga hamate-Wa oronngo pahanuwa-Gu ja kolekmango hadoyo labaramu. 38Yayo weneg tutna yi habadda longa haiteg Yayo oleni Bapa-Gu, hejalango bam rayini yit harongomu wali lai Bapa."39Tangada da baleha mono weneda la bara-Na, “Yitu Abraham bapa nemani yama.” Baleha nai Yesus, “Yomi ba duwu kana gimi Abraham, badoku kani yomim rayi nehoni kahengo ha rayinai Abraham. 40Ta idoya, yomom kabu atengo hamatewa Yayo, toyo katoki gimini yitu katena, yitu harongo-Gu wali lai Allah. Abraham jena rayi nekmani yitu. 41Bahenna, yomi rayi nehemidi ka hengo hitu ha rayida bapa dagumi.” Weneda la bara-Na “Yama je hadadi nekmama oro halaya, yama nogama nola ha wu Bapa, yitui Alla.”42Maroba Yesus wenena labarada, " Yi Maroba Allah ba Bapa kamuni, yoyo manawara nehoga Yayo orongo Yayo bagmawa mono kawalwa lai Maroba Allah. Mono, Yayo bag mawa ja habedag nekmaguni, taidoyaka Iyo ka hawedewa Yayo. 43Ahan orona ma jam pewen apan ha tokig? oroknan nana ba jam rongo Linai Mori. 44Yoyo kawala Bapamu, yoyi pajode monom rayini apan habena na Bapamu. Iyo nana to kahamateya kawalka ullu mono nahamonno katena orongo janekmango katena dalo la barana. Bana kawohokaka, wenena walila kanogona dagna orongo iyo nana kakawohoka mono bapa kakawohoka.45Taidoyaka, Orongo yaya padukkini katena labaramu, jam hatena nekmawu labara-Gu. 46Garan la jongami yomi ka wenna ne Yayo doki jalawa? Ne Yayo bag padukkani katena, aba ma jam hatena labara-Gu? 47Langka garakan kawali la Maroba Allah, da rongo hatokna Maroba Allah; or idokana ma jam rongo orongo yaomi ba jaka walimi la Maroba Allah." Maroba Yesus Na Hanewe Tutna Pola Tonna monoi Abraham48He to Yahudi dabalehaya Maroba Yesus mono weneda Labara-Na, "Na tenakado ne yama bawemma ne Yoyo nana to Samaria mono Yoyo datamadalogu wad bokala?"49Maroba Yesus na baleha, " Yayo ja tamadalokmaga wad bokala, tabollo Yayo kangakkoni na Bapa-Gu, taidoyaka yomi jam kangakko maga Yayo.50Taidoyaka, yayo jag hawolwudagnekmango; neni nahawu kamayegani mono ka hamayilla. 51Nekahepijango, Yayo wenegu labaramu, tangada to ka doku maneni na li-Gu, jada itekmaya hamate donga."52He to Yahudi weneda labaranai Maroba Yesus, "Nebahena ma tajaya ne Yoyo ba tamadalogu wad bokala! Orongo, Abraham mono ne Nabi da mate. Taidoyaka, Yoyo bawemmu, 'Tangango to ka doku maneni na li-Gu, jag podakmani na mate.'53Ne Yoyo atnehomu madeta walilai Abraham, bapama yama, ka longaha mate? He na wikdo ka longaha mate; lai garaka Yoyo do hatuja wamuni na pola to-Mu?"54Maroba Yesus na baleha, "Ne Yayo bag deka wudag kagu, nana madaika-Gu janekmango gona; Bapa-Ku da daikawa Yayo ne Tut-Na ma wem, 'Iyo nana Maroba Allah mani."' 55Taidoyaka, jam taja nekmaya Iyo, tabollo Yayo tajaya Iyo; ne Yayo bawekagu Yayo jag tajakmaya Iyo bawekagu, ne Yayo to kawohokawa, kahengo yomi, taidoyaka Yayo tajaya Iyo mono doku maneni na li-Na. 56Bapamu, Abraham, da magebora orongo bada iteya na lodo-Gu. Da iteya mono da magebora."57Mowalka, he to Yahudi maweda labara-Na, "Na morha-Mu ja lima kabullu do mahona, tabollo yoyo ite mowaya Abraham?"58Maroba Yesus wenena labarada, " Ne bahenaka Yayo weneg labaramu, ne bajanehoni Abraham, Yayo bak negaka." 59Orongo nana, he iyo da deke watu mono da wewya Iyo, tabollo Maroba Yesus kabunyini pola tona mono na yelani na padonna Maroba Allah.
Chapter 9

1Nei Maroba Yesus bana tongro halako, Na iteyi to ka moro wal bana dadi. 2He to pahawedenai Maroba Yesus da kanukka Labara-Na, "Mori, garan kadok jala, yina toyo ato toka tuna ma na moro ba hadadini?"3Maroba Yesus na baleha, "Ja ikma mo loho ja to katunekmana ka doki jala, taidoya ka pahayilna Maroba Allah kana hatingoni labarana iyo. 4Idango da hayilli nehodi pahayilli na Iyo kahawedewa Yayo bana lodo hongo; nemenka na hudongo ba janengo hawu toyo kahayilli. 5Ne Yayo ba tongro laponu tana howa, Yayo magakaha ponu tana."6Kole bawenaka, Maroba Yesus na tarum la tana mono na hakeroni na tarum-Na hakohani tana, mowalka na orani la matada he toyo, 7mono wenena labarana,"Halako, bahaya na pola tomu la lib Siloam. "Nana Siloam "Pahawede". Mowalka, he toyo da halako, bahayi pola toda, mono iyo na bali mono da ite.8He labarana mono he iyo baja hehona ka iteya iyo ba to ka moro matana weneda, " Ja ikado yina toyo ka ngodo mono ka kakareyo?"9He hawadeka toyo ma weda, "Ngoyo, idoka ka kare ngadengo nana." He hawadeka weneda, "Jedokma, Iyo tuja nehenani natna to kakare ngadengo."Taidoya, nana to ka moro wanana ma wena, "Yadoka ka kare ngadengo nana."10Mowalka, he toyo da kanukka labarana, "Ahanyikada matamu ma da itehabaliyi?"11He toyo da baleha, "To kangarango Maroba Yesus na hakerongo tana mono na oragadi matagu. Mowalka, Iyo wena labaragu, 'Halakow la Siloam mono bahaya na pola tomu', mag halakowa mono bahaya na pola togu, mono gu itewa."12He iyo weneda labarana, "Gin natna Toyo?" Iyo na baleha, "Yayo jag tajakmaya."13Mowalka, he iyo da ngodiyi to kamoro matana wanana labara to kawohoko. 14Nena lodo Maroba Yesus bana hakerongo tana mono na bugeradi matada he toyo nana lodo rahi kangote. 15Maiyaka, he to kawohoka da kanukka piya nena toyo ahanyina mam ite. Ma wena labarada, " Iyo na orad na hakeroni na tana la matagu, mono yayo bahaya na pola togu mono itewa."16Orongo nana, ka pirrango tokawohoka hayo weneda, "Nana Toyo ja kawalikmaya la Maroba Allah orongo Iyo ja dokukmani lodo kangote." He hawadeka weneda, "Ta idoyaka, ahanyikkana yina toyo ka doki jala mana rayini yina tadko bangara kahengo yiyo?" Maiyaka, mada mahewa. 17Mowalka, he iyo mada kanukkawalya yina to moro mata, "Ahanyina pahangadam tutna Iyo orongo Iyo na bugeragudi matamu?" Nana Toyo nabaleha,"Iyo nana to Nabi."18He to Yahudi engango ba jada hatena labarana, nena to wanana na moro hijai mata tabollo bahenna na itte, dukngo he iyo bada kamakoni yina to katungo wali la to bahena bana ite habali,19mono na kanukka labarada, "Yiyi anamuni, yi kamoro matana hawemu wal wunge dadina?Bahekana, ahanyina nebahenna nama ite?"20To katungo na balehayi he iyo mono wena, " Ma tajaya ne iyo ba ana mani mono iyo bana moroi matana walngo bana dadi, 21tabolo aha nyina neba hena nama mana ite, yama jama tajakmaya;jedoka garan ka bugeranadi matana, yama jama tajakmaya. Kanukka daguya iyo, iyo na matuka; iyo na hanewe tutna na pola to dagna."22To katuna wenena patokna orongo he iyo kabohi he to Yahudi. Orongo, he to Yahudi da ngoni, ne tangango to ka daikaya Maroba Yesus baiyo Kristus, ja hillu hawakmayi la Sinagoge. 23Idoka orona toka tuna mawenna, "Iyo na matuka, kanukka dagkakmoya."24Mowalka, pa du wudawayo he to to Yahudi da kamakoni yina toyo ka moro matana wanana, mono wenena labarana, "Woni li daika Maroba Allah, ma tajaya yina toyo ba to doki jalaya."25Iyo na baleha, "Nena Toyo to doki jalaya, yayo jag tajakmaya; nenni na hawu hatajagu, bajahehona na moro hoi matagu tabollo bahenaka itewaka."26He iyo wenena labarada, "Apan harayig labaramu? Ahanyina Ma mabugerayi matamu?"27Iyo na baleha, "Yayo wenena labaramu, tabollo yoyo jam wawakmaw rongokmaya; aba yoyo mam rongo walya? ne yoyo kag dadi ana pahawedenaga Iyo wemu?"28Mowalka, he iyo da regaya iyo mono weda, "Yoyo ana pahawedenagu natna Toyo, tabollo yoyo an pahawede nagui Musa. 29Yama ma tajaya Maroba Allah kole bana hanewe labarai Musa, taidoyaka tutna yina Toyo, jama tajakmaya bagidow walna!"30 Yina toyo na baleha mono wenena labarana, "Nahakilla ate ne yoyo bajam tajakaya ba gidow wal Na, ne Iyo kolebana bugeragudi matagu. 31Da tajaya yi Maroba Allah ba jana rongo to ka doki jala, tabollo bagarakani ka kabohini nai Maroba Allah mono karayini haben-Na, Maroba Allah na rongoya Iyo.32Wal atna koha bahena, jag kal rongokmawa hawu toyo bugeradi matada to kamoro matana wal wunge dadina. 33Yina to baja kawalkaya la Maroba Allah, Iyo jana dakma rayini aha-ahango."34He to Yahudi da baleha mono wenena labarada, "Yoyo dadi la jonga doki jala, mono yoyo bengo hanuwagama yama?" Maiyaka, he iyo da wudayi hi toyo.35Maroba Yesus bana rongo he to Yahudi bada wugayi hit to moro mata; kole bana hatoboka tongadi iyo, Maroba Yesus wenena, "Ne yoyom hatena labara Ana To piyo?"36Nana toyo na baleha, "Garan na Iyo, Mori, Tonam Yayo kag hatena labara-Na?"37Maroba Yesus wenena labarana, "Yomi iteyaka Iyo. Iyo nana ka kahanewe dongagu."
39Maroba Yesus wenena, "Kag wo li latta weneg Yayo mag mawa la ponu tana yiyo tonam he iyo jaka iteho, kada ite mono he iyo ka ite kada moro."40Kapirrango kawohoka kanengo labara-Na da rongo, mono weda labara-Na, "Ne yama ma moro?"41Maroba Yesus wenena labarada, "Ne bam moro ka, janekmango doki jalam,;taidoyaka orongo bawemu, 'Yama ma ite', enga dongo banengo doki jalamu."
Chapter 10

Maroba Yesus Jawaya Ka Doha 1Wenai Maroba Yesus, "Kahe pija-pijango,Yayo weneg labaramu,to ka tama dalo la golu bebe jaka li la binna, tabollo kawenaha pone li la lara heka, nana to kedu mono to karebo. 2Taidoya, to katama li la binna, iyo kajawa bebbe.3Tutna, ka jawa binna bugeran binna, mono bebbe-bebbe rongoya lina, mono na kawulodi bebbe-bebbe na tokdad ngarada, loho na haarodi lohongo. 4Kole bana haloho kohayi bebbe na, na halako la aroda mono bebbe-bebbe na da dokuni iyo orongo he iyo bada tajanan na lina.5To ka abu nengo jada dokukmani, tabollo da palayo wali labarana oronngo bajada tajanan na lina ha to ka abu nengo."6Idoka na pahatuja wango pa tokinai Maroba Yesus labarada, tabollo jada tajakmaya ba apan abu hatokinai Maroba Yesus labarada.7Mowalka nana, Maroba Yesus wewalna labarada, "Neka hepijango, Yayo weneg labaramu, Yadoka yiyo binna da bebbe-bebbe hayo. 8Tangada to kamayo bajag mahowa Yayo hayo to kedu mono to karebo, tabollo bebbe-bebbe jada rongokma he iyo.9Yadokala binna. Diha to-diha to bada tamaka li ho labarag Yayo, Pahatolekadi, monno da loho tama, loho da toboka maroda. 10To kedu bada mayo kama kedu weneheda, pamate,mono pamayilla; Yayo gu mayo tonam kada kolengo morho, mono kolengo kadanga.11Yadoka ka jawa ka tena; jawa ka tena woyana pola ton-Na la bara bebbe-bebbe. 12To kahewa,ja to kajawakmaya,jaka dagud bebbe-bebbe hayo, da itte ya na serigala kamayo, da jeddi ha bebbe-bebbe mono da palayo; nana serigala hawopa mono na hewayi ha bebbe. 13Na palayo orongo iyo to pakahewa mono jana urhakmayi ha bebbe.14Yadokala ka jawa ka tena, Yayo tajayi bebbe-bebbe-Gu mono bebbe-bebbe-Gu tajawa Yayo 15kahengoi Bapa ka tajawa Yayo mono Yayo tajayai Bapa; mono Yayo woyana pola tog-Gu hela bebbe-bebbe. 16Ya jalla nengo bebbe-bebbe hekagu jaka wali la golu yiyo; Yayo ngodi jalla nehoyi, mono da rongoya na li-Gu; mono da haole donngani yina hawu kajawa.17Oronanka yiyo Bapa mana manawaraga Yayo, orongo Yayo woya na pola tog-Gu tonam Yayo kole habalidi. 18Janekmango hawu toyo ka dekeya wali labara-Gu, taidoyaka Yadokala ka woya kdokuni habe dagu-Gu. Yayo nego kawahag ba woya na pola tog-Gu mono Ya wido nengo kawahag deke habaliya. Idoka yiyo pahawede pa hibbag Yayo wali lai Bapa-Gu."19Hadakkawali, neni na mahewa la jongada to Yahudi orongo patoki Maroba Yesus nana. 20Dangayi walilabarada kawengo, "Na tama daloni wad kabola mono dukngo bana ngade. Aba yommi mam rongoya Iyo?"21He hawadeka weneda, "Nana japa tokikmanani nana to pa tama daloda wad kabokala. Wad kabokala na dadkado bana bugeradi matada to kamoro?" Maroba Yesus mono Bapa nana hawuni22Athonana, lodo rame rahi hamuraha habalini padona Maroba Allah. Atnana rahi maringi, 23mono Maroba Yesus tongro halakonan la Padonai Maroba Allah, nala kabihhi padonai Salomo. 24Mowalka, he to Yahudi da makoha da kiloran Iyo mono wedda labara-Na "Pirra hehongo mojana Yoyo bam jegamadi wad ma yama bana oda ale? Yo bai Kristus kawu, toki lurho gamani yama."25Maroba Yesus na balehayi he iyo, " Yayo wemowagka labaramu, tabollo yoyo jam hatenakma. Yi pahayil-pahayilli harayigu Yayo dalo la ngaranai Bapa-Gu, idoka yiyo pahadukki tutug Yayo. 26Taidoya, yomi jam hatenakma orongo yommi jam tamakma bebbe-bebbe-Gu.27Bebbe-bebbe-Gu rongoya na li-Gu, Yayo tajayi he iyo mono he iyo da dokuga Yayo. 28Yayo wowwa morho jaka hadukka labarada he iyo, mono he iyo jadda hilu da matekma; mono janekmango hawu toyo kakarama gadi wali la lima-Gu.29Bapa-Gu, ka wogadi he iyo labara-Gu, rehi bokola wali la ngara dukkada, mono janekmango hawu toyo da karamadi heiyo wali la limai Bapa. 30Yayo monoi Bapa nana hawuni."31Hadakka wali, he to Yahudi da deke watu kama wewyai Maroba Yesus bawedda.32Taidoyaka, Maroba Yesus wennena labarada, "Yayo patingo hadangagka hayilli kadohha wali lai Bapa, ginka pahayilli wal la ngaradukkada karayigu yoyo hawewu dongamuga Yayo waga watu?"33He to Yahudi hayo da balehaya Iyo, "Ja oro pahayilli kadoha nekmaya mamma wewuw Yoyo wagu watu, Tabollo oro kawohoka; mono orongo Yoyo, ka hawungo to piyo ka habali wungo pola to-Mu lai Maroba Allah."34Maroba Yesus na balehayi Heiyo, "Jana matulhakado dalo la Hurata hori Tauratmu, 'Yayo wemowag patokig, Yoyo nana Allah'? 35Nei Maroba Allah bawekanaddi he kahibbaya na lina 'allah', badokkani Hurata Hori jahil ha tahanekmaya, 36ahanyina ne Yomi wenem tutna Iyo pa hamurahanai Bapa mono hawede la ponu tana, 'Yoyom kawohoka', orongo Yayo baweg labaramu, 'Yayo anai Maroba Allah'?37Ne Yayo bajagraiyi kani pa hayilna Bapa-Gu, abim hatenakawa Yayo. 38Taidoyaka, ne Yayo bag rayikad pahayil-pahilli na, loko jam hatenaduwu labara-Gu, hatenayala yit pahayill-pahayilli tonam kam tajaya mono pweni ba nei Bapa neni dalo la Yoyo, mono Yayo dalo lai Bapa."39Hadakkawal, he iyo da kabango wopayai Maroba Yesus, taidoya Iyo na leba longa wali la heiyo.40Mowalka, Maroba Yesus na halakowali palani na loko Yordan aro la padonnai Yohanes kawunga paihongo we maringi atna mono Maroba Yesus engango habali. 41Danga toyo kamayo labara-Na mono weda, "Loko jahawudo tadko balango harainai Yohanes, tabollo ngara dukada patoki Yohanes tutda To ka tena." 42Mono, danga toyo ka hatena newal-Ya habali.

Chapter 11

Matenai Lazarus 1Neni na hawu lakeda kabani ka kalawara, ngaranai Lazarus wali la Betania, haronai Maria mono angmawinena,Marta. 2Maria yiyo mawinne kalongaha kali hawelengha naddi witnai Maroba Yesus wango welengha bo burata mono aboradi wit-Na wango logena, yina olebe kabanina,Lazarus,atnana bana kalawara.3Oronngo nana, kadungo ka ha angmawinengo da hangodin li labara-Na, kawengo, "Mori,yina to hamanawaram Yoyo kalawaranani."4Taidoya, nei Maroba Yesus bana rongoya yina liyo, I wenena,"Nana kalawara jaha mate dongakmaya, tabolo na hadedon kawojo kataba nai Maroba Allah tonam Anai Maroba Allah kakawojo katabani ledena."5Maroba Yesus na manawarani Marta, mono olebe mawinnena,monoi Lazarus. 6Mo iyaka, Maroba Yesus bana rongo yitui Lazarus bana kalawara, Iyo na hawinni na engango du lodo walli la padoyo Iyo padonna. 7Pojaka nana, Maroba Yesus wena labarada lakeda pahawede-Na, "Ma kada halakowali la Yudea."8He lakedana weneda labara-Na, "Mori, he to Yahudi jana madekmaho bada kawukro kama wewuya bawedagu Yoyo wag watu, engadojalahongo Yoyo bam halakow habali?"9Maroba Yesus nabaleha, "Ja kabullu du weker kado ne diha lodo?nena hawu to bana halako wakango lodo, jana widdakma orongo bana ite magakaha ponu tana.10Taidoyaka, nena hawu to bana halako wakango huddo, na widda orongo nena magakaha janekmango labarana."11Koleka bawenai Maroba Yesus, Iyo wena labarada,"Oleda ida, Lazarus,da majurka,tabolo Yayo halakowa hakodeyi he iyo."12He lakeda pahawede weneda labara-Na, "Mori, ba bodaha majurkaka, iyo togahayaka."13Maroba Yesus ba dokkani patokina tuttu matenai Lazarus, taidoya lakeda pahawede pahawodda Iyo patokna tuttu majurru ne ngahu nani hawengo. 14Orongo nana, Maroba Yesus wena bana palurhoya labarada heiyo," Lazarus na mateka,15mono Yayo na ege ategu oro habemmu yoyo, Yayo janekmaga habali tonam kam hatena. Ma iyaka, ma lada halako labarana."16Mowalka, Tomas,Didimus hawengo, wenena labarada he lakeda pahawede hawadeka, "Ma kada halako jalla ida tonam kada mate donga-Ni."17Kole bana dukki Maroba Yesus, na dukini Lazarus bodda longaha dalo mowayaka la watu hodi ka pato lodongo. 18Loko Betania banedunni kabullu lima ngo stadia marongo wali la Yerusalem. 19Dangai to Yahudi ka badda logaha mayo tobokaya Maria monoi Marta, kama hamageboradi heiyo tutnaa yina ole beda. 20Kole badda rongo Maroba Yesus ba nemeni, Marta na halako mono na tok-Ya, taboloi Maria na engango la uma.21Marta wenena labarai Maroba Yesus, "Mori, ne atnana Yoyo baneheg hena, ole beggu enga jana matekma. 22Taidoyaka, nebahena yayo tajaka langka ahakan pakarem Yoyo wali lai Maroba Allah, Maroba Allah nawoyo labar-Mu."23Maroba Yesus wenena labarada, "Olebemu na kode."24Marta nabalehaya Iyo, "Yayo tajaya ne bana kode nala lodo pakode hadukka doyo."25Maroba Yesus weneda labarana, "Yadokala napakode mono na morho; garakan kapatena labara-Gu, na morho loko bana longaha mate, 26mono ngaradukkada to ka morho mono ka patena labara-Gu jana hil matekma. Engam hatenakakya yiyiyo?"27Marta wenena labara-Na, "O Mori, yayo patenawa ba Yoyoi Kristus, Anai Maroba Allah, kamala ponu tana." Maroba Yesus Na Huyo28Koleba wenaka nana, Marta nahalako mono kamakoni Maria, angwinena, mono wenena tutna pola tonna, "Mori neni hena mono na I kamakogu." 29Narongoyaka nana, Maria na kode mono tobokayai Maroba Yesus.30Tongro nana, Maroba Yesus jana dukho la kalibbo, tabollo la pado tobokana-Ni Marta. 31He to Yahudi ka oleni Maria nala uma, kahamageborani iyo, iteyai Maria bana kode mono halako lohongo; he iyo da dokuni iyo orongo pahawoda iyo na halako la watu hodi lo huyo habali. 32Kolebana dukki Maria la padonai Maroba Yesus, na iteyai Maroba Yesus mono na kadukto la wit-Na, ma wena labara-Na, "Mori, ne Yoyo baneheg hena atnana, oelbeggu enga jana matekma."33Nei Maroba Yesus bana iteyai Maria kahuyo, mono he to Yahudi ka oleni da hu hadok jala,na kahugla Maroba Yesus dalo la Wad mono na marogo na atena. 34Maroba Yesus na kanukka, "Gini Lazarus do tanmini?" He iyo da balehaya Iyo, "Mori, ma hadoku mono iteyala."35Maroba Yesus na huyo.36Ma, he to Yahudi weneda, "Iteyala! Nena hada manawaranani Lazarus!"37Taidoyaka, kapirango to la jongada, "Jana dakma I kalongaha bugerad matada to ka moro kana rayini Lazarus abna mate?" Lazarus Pakodeya wali la MateLazarus Hatolkon Walla Mate38Ananaha, kaha dakka pikngo kanguro dalo lapola Tonna, halako nela rate. Nena rate hawuya lingo, mahawu nawat bojolayya ton ya. 39Hatokna Ananaha,"Pahilpon nenawat!" Marta, ole benna nenato kamate, hatokna Labarana, "Mori, bahena tubana nengo bo kahito orongo ne i namate mowaka pato lodo madena." 40Ananaha nabale haya iyo,"Jaktok mowa gunka iyo labaram maneyom bamha tenakka, yom ite neya manadana Kamawol Kamaray?"41Manenne, he ida keketayya nena wat. Halege yakka, Ananaha MENENGADAH maha tokna," Bappa, Yag BERSYUKUR nella Baram orongo Yom rongo mowa wakka Yayo. 42Yag taja jayya Neyom rongo juawa Yayo, tabolo orongo hetto kadede nella Barag, Neyag tokiy heyyo tanam he i kadda hatenaya Bayoka kaha wedewa Yayo."43Pojakka hatokiy heyyo, Ananaha kangura wango lika wodkalla," Lazarus, lohongka!" 44Nenato kamate mowa lohongo, limma mo witna enga honna mapingo kaloro kabba, manna mattanna enga honna maton kabba kaka. Ananaha hatokna nella barada, "Halid he kabba walla barana mahha lokon ne i kanna halako."Hakujlo Kaha Mateyya na Ananaha45To Yahudi kamma lodukiniy Maria, ma iteyya apan haray mowanna Ananaha, madukngo hatenna Labaranna. 46Tabolo idoka, hawu du walhela iyo dukdad hetto kawohoka mahha dukkin nela iyo apan haray mowanna Ananaha.47Mahe rato hanet bokolo mo toka wohoka raydad makoha SANHEDRIN mahha tokda, "Apan nehha rayda? Orongo, yinna to rayngo dangalla tadko jakamoda. 48Ne ita badda jejuan ne I yikka hejuango, tangkohanna to patenna nedad Labaranna mahe tola Roma nemedad mayo nekka raman yinahha do mohe todda. "49Tabolo idoka, hawuna to walhella jongada kangarangoy Kayafas, kadad tohanet bokolo nonna, hatokna nela barada,"Yom janekmango apa apango pahatajam, 50mobam hangadda hen nareh dohha neho hawunna to mate tut tangkohanna to, ub tangkohana to dukngo jalla.51Ne I janna tokmayya walla pola to dagna, tabolo neba to Taghanet Bokoloyya nonno, ne ina tokya Ananaha namattenne tutda hetto. 52Majja i belekma hetto Yahudi belle, tabollo domol nekka kohay dad hawwu ananna Kamawol Kamaray hatka tanya larra. 53Ma, walnakka nona lodona, he i pohto danka nekahha mateyya Ananaha.54Orok nanka, Ananaha jannahil halakok makka neha tingngo wungo nola jonga to Yahudi, tabollo ne I yelanan walno atlakka lingorra maroda gilro nela hawu harona kangarangoy Efraim; mane I engana habbal oled he Anakangotena. 55Nonna, Lodo Horda to Yahudi nadohekka, ma dangalla to walnonno halakko la Yerusalem bajja dukhon narah Lodohor neha murahad he pola todda.56Malodongo, he i mayegadan na Ananaha madda hanewe ihha iha mahe i dagwal dededad nedalo la Umma Kamawol Kamaray, he i hakka patta patta wudad,"Aha nyinna pahha ngadam? Manne I jannahil mahing mangka yi lala gahara lodohor?" 57Mahe i wal heto hanet bokolo motto kawohoka dapa lohoyakka nali preha maba nekango hawu to katajayya lagge ne I edo donna, nena to natok nehoyya tanam he i kadda wopayya Iyo.

Chapter 12Maria Oranan Minynya Nawitna Ananaha la Betania

1Nommo lodo bajja dukhon narahna Lodo Hor, Ananaha halakonan la Betania, edo donnay Lazarus, ne I paha kode mowanna walla mate. 2Nohabal, daha gona mowanka hakulla hudoya dagna Ananaha; may Marta tongronna hanetngo, tabolloy Lazarus i nahawu natto walhela iyo kangoddo nella aro olen Ananaha. 3Mahalegeyya, Maria jekke hakab kobba minynya Narwastu dohha kabuto wolna, malodongo oran nawitna Ananaha mohamma yarran wan logena. Manenna umma nabonngo bo langtona nena minynya.4Tabollo, Yudas Iskariot, hawuna Anahawedena, nekka woho kayya Iyo, hatokna, 5"Abba nenna minynya bo burata ne jamma lajjan nekka wolnan tolngah DINAR makka woy nella to milla?" 6Ne I tokhenad oro ne i jamma nawarra nekmanad heto milla, tabollo, ne i baha wuyya tokek, orongo ne i ngodnan kalek omaha, ne i nadom makka jekke juwwa omaha hepaha tamadda nedalo lapat.7Malodongo, Ananaha balehanna,"Halokonka nenna mawinne, ne inna nappa hadayya neppa gonna nan nebada Tan Ga. 8Orongo, to milla doma nengo bam ole juad, tabolo Ya janna engak mangngo bag oleg.Hetto Hanet Bokolo Kab Ateda Hamate yay Lazarus 9Hekka dangalla to Yahudi badda rongoya nena Ananaha banen la Betania, he i halakodad at habal, ja oro i belekma na Ananaha, tabollo domol hakab ateda iteyay Lazarus ne I paha kode mowanna walla jonga toka mate. 10Lodongo, tohanet bokolo kujlodan nekaha matte domol yay Lazarus. 11Orongoy Lazarus, dangay to Yahudi he i ujakad iyo mahha tenna nela Ananaha.Ananaha Tamma la Haronna Yerusalem Hamera Ngora To12Dellango natanna, to danga kadokngo nella tun, nebadda rongo yakka manenna Ananaha nemenan malla Yerusalem, 13he i jekedad ro PALEM mahha lakko lahabal hok lotobo kayya Iyo mahha leggenan hanewe,"HOSANA! Daha maringin Iyo kammayo wanna nangaranna Mor, Ngora To Israel!"14Pojakka hakolen nahawu na KELEDAI bod, Ananaha ngodonan laponna, hengngo kamma tulho: 15"Abum kabohka, he bowinne SION! Itekya! Nangora Tom manan, ngodonan nedeta lapon KELEDAI bod,"16Kawunganna, he Anahakodo Anahalolena jadda tajakmay hetang ngadda, tabollo nena Ananaha badda hamanadayya, he iyo ubda tajayya bahe tangkohadda datulho mowayya tutna Iyo, mahe iyo daray mowadka hetangngadda tutna Iyo.To Dangnga Dulkodan tutna Iyo17Manenne, hetto kamma rongan nenna Ananaha ne I banna kamakon ney Lazarus lohongo walla rate mahha kodeyya ne i walla mate enganna tokya. 18Ne orok nanka, dangay to tobo kayya na Ananaha orongo he iyo badda rongoyya ba Ikka karay mowan ne jakka moda. 19Mahe to kawohoka hanewe dad iha iha,"Yom iteyya, apan neha kujloda janna dadma. Itekya, tangkohanna pontana dadok mowanka ne Iyo!"Ananaha Dulkonan Tutna Morho mo Matte20Nonna, ne alad heto Yunani nola jongada i kahha lako ne lokka wojo nella lodohor. 21He i lodukdan ney Filipus, kawalngo la Betsaida nela Galilea, mahha tokda labaranna,"Mori, yamma kab ateman tobo kayya nena Ananaha." 22Filipus halakonan lotoknan ney Andreas; lodongoy Andreas moy Filipus halakko lotoknan nena Ananaha.23Ananaha he ina balehay,"Narahna dukmowanka tutna Anna Kadad To nehamma nadan. 24Neka hepijango, Yag tokya labaram, helengo nenna wat kamogeha kanad nella tanna monna matte, nena win enganna bahawun; helengo nenna win banna matte, ne i mangdangana wunna.25To kamma nawaran nangahna, naporhoyya nangahna, tabollo to jakka manawaran nangahna yilla pontanna, nakka rawo neyya lamorho jakaman dukango. 26Hawuna to naha netga Ya, ne ina dokhoga Ya; lagge Neya edo dog, lano domol edo dog Hanetngo; hawuna to hanetga Ya, ha Bappa ne i naha akan. "Ananaha Dulkonan tutna Matenna27"Nebahena, Nangahug janna kadaha rakma. Apanen neha Tokig? ' Bappa, hatolkoga Ya walyiba henna?' Tabollo idoka, oro tut yikyakka nebag Mawwa nebahena. 28Bappa, hamma nadan Nangaram!" Lodongo, rongoyya nalli kawalngo la Hoylo,"Yag hama nadanka Nangarag ma Yag hama nada pidon." 29To danga kadede nonno karongoyya dulkodan manenne puny kagurkoyya, tabollo heha wadeka hatokda, " Hawuna Anahawedena naha newe mowakka Labaranna!"30Ananaha balehana moha tokna, " Nenna li barongoyya jatut Dagukmagun, tabollo tut dagnemin yom. 31Bahennakka, doldad jalla tenana yinna pontanna, bahenakka kapareha pontana badda wugay.32Manne Ya badda hamma detagga yilla pontana, Yagting kohay hetto tangkohada Labarag." 33Ananaha dulkoy heyyo neha tingonan ne matte aha nyinengo ne I banna matte.34Hetto danga ne I balehadan,"Yamma rongo mowa yakka walla Ukpatta manenna Ananaha enga hakittanna banen koha anamur; aha nyikkanna Neyo bamtokya,' nena Ana Kadad To ba hamma detahon?' Garanen nenna Ana Kadad To?" 35Ananaha he ina balehay,"Hokpi mokka nena Magakahha banen olegim. Halakomka nena Magakaha banehon tanam nenna kapogto abna prehaw; orongo to kahha lako nedalo laka pogto janna pewekman lagge ne i edo halakonna. 36Tongrom nena Magakaha bam dagun, patennayya nena Magakaha tanam neyom kamdad ba ana nagim Magakaha." Pojakka hatok hey, Ananaha halakonan pahil wunna walhela iyo.Hawu Du To Yahudi Jadda Hattenak Mayya na Ananaha37Magba na Ananaha naray mowangka dangalla tadko jamoda nela aroda, he i engada jaha tenna Labaranna. 38tanam kanna bonkangka hanewe paha dukna ney Anawitnay Yesaya,"Mori, garaned kaha tenayya ne pahadukma yamma? Manella garra baranna limmanna Mor edo hatingon?39Idoyka orona, he i janna dadma hatena orongo Yesaya domol hatokna, 40" He I naha morodad matada mo hakka tudad ateda, tanam he i abda ite wango he matada moda taja wango wanna ateda, modakka balwango dukngo Yag hatogahad he iyo."41Yesaya natokiy hi tangkohada orongo ne i na ite mowa yakka nama nadana Ananaha manne i hanewenan tutna Iyo. 42Magba domol, dangnga domoliy kapareha kaha tena nela Ananaha, tabolo orongo kaboh hella to Kawohoka, he i jaddatok pahiwrokman orongo kaboh daka heluy nela uma dokawojo. 43Orongo, he idareh bengo hibayya nama nadango walla kadad to ub mana dango kawalngo Lakamawol Kamaray.Lihanuwa Ananaha tutna Dolud Jalada Kadad To44Maha legeya, Ananaha kawulonan, Hatokna,"Tanganna to kaha tenna Labarag, jakka hatenna Labarag, tabollo nella I kaha wedewa Ya. 45Matangnganna to ka ite mowa wakka Ya, na ite mowa yakka Iyo kaha wedewa Ya.46Yagma mowa wakka ledena Magakaha yilla pontana, tanam tangana to kaha tena Labarag abna engango dalo laka pogto. 47Hetto badda rongogan Hatokig, tabolo ne i janna dokukman, Neya jag dolukman jalla iyo; orongo Yag mawwa jatut hajalak mayya napontana, tabolo tut hatolkon napontana.48Garan katulla ragga Yayo mojakka hibagad Hatokig, manena linnamor neha Tokig naha jalayya iyo nemme lakaweda tana. 49Orongo Ya jagha newekmawwa dokngo habbe Dagug, taboloy Bappa kaha wedewa Ya wogga li Preha tutna apa nehon Hatokig moha Dulkog. 50Mayag pewen tutna li Prehana tut morho jakaman dukana. Oro idoyka, hepa Tokig, Pahadukig hengo patoknay Bappa Labarag."
Chapter 13Ananaha Bahay Limadda he Anahakodo Anahalolena

1Bajjadukhon narahna Lodohor, Ananaha natajayya nena Rahna duknanka mane I ujakka nanka yinna pontanna labaray Bappa, pojakka hama nawarad hepa Dagna mehana nela pontana, ne I nama nawara iyo dukngo ladikrah. 2Tongrongo bamu huddo banna halako, namortana natamakka la atenay Yudas Iskariot, anay Simon, ne jekke bedoyya Ananaha.3Ananaha, nebanna tajja yakka nena Bapanna nawo mowayka tangnga tangana nela Limanna, mane I bamanan walla Kamawol Kamaray, ma balnan nela barra Kamawol Kamaray, 4Ne I dedenan walne badda mu huddo manna halin Naborna, manna jekeyya nena kabba doha manna pingon nela Bogena. 5Maha legeya, ne Ina biwngo we nela hawu tarobo manna halegeyya bahay he witda Anahakodo Anahalolena6Madukngo, ne I duknan nela baray Simon Petrus mane iha tokna labara Ananaha," Mori, Yom bahagad witig?" 7Ananaha balehana maha tokna labarana,"Apan neha Rayig, yomjam pewekman nebahena, tabolo nemurna yom ubum tajayya." 8Petrus hatokna, "Yo jannadad memakma bambahagad witig!"Ananaha baleha, " Neya bajag baham yom, yomjam kolekmango hadagum nedalo la Ya." 9Simon Petrus hatokna Labarana," Bahekanna Mor, ab ibelekay witig, tabolo domol limmag moka tokug allag!"10Ananaha hatokna labarana,"Toka iho mowa witna ihe ha bahanna, tabolo pojaka hamuraha kohay. Yom muraha mowaka, tabolo jatang kohak mango wallayom muraha." 11Orongo na Ananaha natajayya neka jekke Bedoyya, idoyka oroda Mawenna tokya,"Jatang kohakmam wallayom muraha."12Manenne, pojaka na Ananaha banna bahay witda he Anahakodo Anahalolena, tahha balya Naborna, manna bal laha Donna, ne Iha tokna labarada iyo,"Neyom tajayya apan neha Rayig labaram? 13Yom tokwa Ya Gur monno Mor domol. Nena tubba orongo Ya Gur monno Mor. 14Mane Ya, Mor monno Gur, bahha mowa midka witim, yom domol ha bahha wuhom witim. 15Orongo, Yagwo mowa gimka tujja labaram tanam neyom alla rayin kahengo neha Rayig labaram.16Nekahepijango, Yag tokya labaram, hawuna tola umma jannareh bokolo nekma ubwal nela morna, modomol hawu nato pahawede jannareh bokolo nekma ubnekaha wedeya. 17Maneyom bamtajakayka hitangngadda, yom maringngo neyom bam raykan. 18Yajag dulkok mayya tutkam neyom tangkoham. Yag pewen magba garakan hepa pidde Mowag, tabolo yinna lihor ponhoya,' Toka mugan Nakababag nakeketa mowawka na ir wayna nela Barag.'19Yag tokgun nebahena, hetangngadda bajanna dadhoy tanam hebanna dadkay, yomkam hatenayya mane Yadoka ne Iyo. 20Neka hepijango, Yag tokya labaram, tangnganna to kahibay to hepaha Wedeg, hibawa Yayo; mahe toka hibawwa Ya, hibayya Iyo kahawedewa Ya."Ananaha Dulkonan Garan ne Ikahamun Wat21Pojakka Ananaha banna tokhen, ne I janna kadaha rakmakka dallo lawad Tengngo neha tajanna, "Kahe pijja pijango Yagtokya labaram, nahawu walhena lajongam nama laja negga Ya." 22He anahakodo anahalolena pahora hora wudad iha iha mojadda pewekmanka tutna ne Iha dulkona.23Hawuna Anahakodo Anahalolena ngodo hodde belle lakurna Ananaha. Idoka na anahakodo anahalolena hamma nawarra pijanna nenna Ananaha. 24Mahalegeyya, Simon Petrus nawon tadko labaranna nekanna kapatan nela Ananaha tutna ne garan ne Ihakab atena. 25Manenna anahakodo anahalolena kahode lakurna Ananaha kapatango Labaranna,"Mori, garan nenna to?"26Ananaha baleha,"Nenna to idoka nella baranna Eddo wogud hika dipko baba, Ananaha wo nella baray Yudas, ananay Simon Iskariot. 27Mapojakka ney Yudas hibayya nenna kababa, Namortana natamanka. Ma oronanka, Ananaha hatoknan labaranna,"Apan neha rayim, raymemanka bahenna!"28Jaha wukma to walhella iyo hekka tongrongngo muyo tajayya aba nenna Ananaha tokhennan labaray Yudas. 29Hawu duyo walhella iyo hangadada orongoy Yudasya kaketen nenna haburra omaha imatok henna na Ananaha labaranna,"Kahihka ne apa apan nekab ateda tutna nalodo hor," molka tanam kanna wod ba apan nella barada to milla. 30Manenne, pojakka hibay heka baba, Yudas lohonan lahabalhod no memma; manonna huddo nanka.Ananaha Dulkonan tut Matenna31Pojakkay Yudas banna yelango, Ananaha hadulkona,"Nebahenna ika narahna Ana Kadad To bahamma nadan ma Kammawol Kammaray hamma nadan ledena Iyo. 32Kammawol Kammaray bahamma nadan ledena dalo la Iyo, Kammawol Kammaray domol nahamma nadan Iyo nedalo lapola Tonna, manne Iyo damma lewarra hamma nadan. 33Nebag Anagim, Neya bag olegim hoddi monka. Yom nemma yega nehingga Ya, kahengo atha dulko mowag nella to Yahudi, nebahenna Yag dulko mowa allagun labaram,'Lagge Eddo halakog, yom janna dadma bam mam.'34Hawwu nali preha ba Yag wogun labaram, neyom kam hamma nawarra wum, hamera Neyya bag manawarra mowagim yom, kahe domolngo yom hamma nawarra wum. 35Bahe kangka, tangnganna to datajja neyya maneyom ba Anahakodo Anahalolegigum, nebam hamma nawarra wum."Pahha Apena Ananaha labaray Petrus36Simon Petrus kapatanan na Ananaha,"Mori, legenne Neyyo edo halakom?" Ananaha baleha nan,"Laggenne Edo halakog, yom janna dadma bamdokka Ya bahenna, tabollo nemme la yom ibam dokga Ya." 37Petrus kapapin Labaranna,"Mori,aba neya janna dadma dokug Neyo bahenna? Yag woneya nalolo ngahug tutkam Yo!" 38Ananaha balehana,"Yo womun nalolo ngahum tutug Ya? Neka hepijango Yag tokgun labaram, man janna kukuk mahoy yo badda hadol moga Ya bam jeddo."
Chapter 14Ananaha Hadodad Ateda Anahakodo Anahalolena

1"Na atem ab alha hangam, hatenag labarra Kammawol Kammaray, patena domolig Labarag. 2La umma Bapag dangalla haddo; bajja hekanna, Ya enga dulko mema gunka labaram orongo Yag halla kowa nehawu haddo dagum. 3Manne Bagha lako kawwa mahha gonag hawu haddo dagum, Yag bal pikwa mamma rongagim Labarag tanam lagge Neya edo dog, yom domol kanogim.4Yom tajja neya nella haddo edo Halakog." 5Maha legel yakay Tomas hatokna Labaranna,"Mori, yamma jamma pewekman lagge Neyo edo halakom, aha nyina yamma bamma tajayya nena larra?" 6Ananaha hatokna labaranna,"Yakka nalarra, katena moka morho. Janek mango hawu akto kamma labaray Bappa, bajja ledeg Ya. 7Neyom bam tajja mowa wakka Ya, yom domol pewe mowa minka Nabapag; halege neba henna, yom tajja mowa yakay Bappa mone Iyom ite mowa yakka."8Filipus hatokna Labaranna,"Mori, ney Bappa patingo gaman labba ramma, manne tutngoka yama." 9Ananaha balehana,"Filipus, madde pijakka Ya bag oleg yo, mayyo jam pewe alak mahoga Ya? Garran ka ite mowa wakka Ya, ne iyo itte mowa nankay Bappa, aha nyina yom bamha newe hem,'Hatingo gaman ney Bappa labaramma yamma?'10Maneyom jamha tenak mawwa Ya banegga dalo lay Bappa maney Bappa nen dalo la Yayo? Heppa newe heppa tokig Labaram, Yajag tokikmay walla pola to Dagug, taboloy Bappa ka engango dalo la Yayo kapaha lakoy hepakka Rejanna. 11Patenam Labarag, mane Ya negga dalo lay Bappa moy Bappa nen dalo la Yayo; banna modahe, patenay orongo hepakka rejja dag.12Nekka hepijango, Yag tokgun labaram, tangnganna to kaha tenna Labarag, hepakka rejja Harayig, ne idomol nakka rejay; he pakka rejja kareh bokola walhe tangada orongo Yag halakowwa lay Bappa. 13Magba apakan hakkarem wango dalo la Ngarag, Hegka rejaned tanam ney Bappa kamma nadango nedalo la Anana. 14Nebam karekam magba apakango Labarag wan dalo Nangarag, Neyag raynen.JANJI Tutna Wadtengngo15"Neyom bamma nawara kagga Yayo, yom doknegad tangad li Prehag. 16Yagka rekawwa labaray Bappa, mane I nawogim labaram ka Olegim hawadeka, tanam ne I kanna ole hakitagim, 17nena Wadkatena, jappa hibadda pontana, orongo napontana janna itek mayya Iyo molka pewen Iyo; taboloyom pewen ne Iyo orongo ne I enganna olegim ma enga nenna nedalo layom.18Yajagdad nekma ujakkagim yom kahengo lakeda analalo; Yagma pikwa labaram. 19Jannahil madek makka, napontanna jaddahil itek pikwa makka Ya, tabolloyom itte newwa Ya; orongo Yag morhowa, yom domol morho domol. 20Atna lodona, yom pewenen mane Ya negga dalo lay Bapp, mayomwal negim dalo la Yayo, ma Yawal nedalo Layom.21Garakan kahha monogad heli Prehag mo kappa halakoy, ne i manawa nagga Ya, manena to kamma nawa ragga Ya namma nawara domolin nenna Bappag, Mayya domol manaran iyo may Yag hadedo Wug labaranna." 22Yudas, jakka Iskariotngo, hanewenna Labaranna,"Mori, ahanyi nenna Yoyyo bamha dedowum nella barramma yamma majjalla pontanna ne?"23Ananaha baleha moha tokna labaranna," Naha wunna to banna manawarra kagga Ya, ina dokgan naliha Nuwag; mona Bappag namma nawaran iyo, ma Yamma nemme gamma ma labaranna mo engango olen. 24Tabollo idoka, to jakka manawa ragga Ya, mo janna dokmagan nali Hanuwag. Mona liha nuwa neha rongom jawal manna Labarag, tabollo walna lay Bappa kaha wedewa Ya.25Hetang kohada Yagtok mowayka labaram kahe kallango Ya bag ole hogim. 26Tabollo idoka, neka Tulngo, nena Wadtengngo, ney Bappa paha wedena dalo Langarag, ne Ina hanuwag tangnga tanganna labaram, mona ha apeg hella tangkohada heppatok mowagug labaram. 27Mol ate Guha engan olegim; mol Ateg Guwogun labaram, janna hamerakma hawo napontanna Nehawog labaram. Abum halokon na atem gelagoga molka geddo.28Yom rongo mowa yakka Neyabag tokya labaram,' Ya halako gunka, Mayag ma piwwa labaram.'Neyom bamma nawara kagga Ya, yom lagaharam orongo Ya halakogun labaray Bappa, orongoy Bappa nareh bokoloho walla Yayo. 29Yagtok mowa gunka labaram nebahena hetangngad bajanna dadho tanam he banna dadka, yom kamha tenna.30Yajag hanewe hadangak mango labaram orongo he kapareha pontana tongroda ma. Ne I janna preha nekmawwa ya langka hokka Labarag. 31Tabollo idoka, tanam nenna pontanna kanna tajayya Neya bagama nawaraniy Bappa, Yag rayin katuba kahengoy Bappa paha rehanna Labarag. Kodekka, madakka kadda halako walhena."
Chapter 15Ananaha Punge ANGGUR

1Ananaha hatokna,"Yadoka punge ANGGUR kahe pijango mo Bappa gunka kaha madiy. 2Tangngadda kahanganna Labarag jakkamang wuna, Letonad mo tangadda kahanganna kamang wunna, naha Murahad, tanam hekka kahanganna mangwuna reh dangay.3Yom pojja pijakka hamurahad orongo naliha nuwa hatok Mowag labaram. 4Engam nedalo la Yayo Mayya nedalo layom. Hamera nenna kahanganna janna dadma wuyo walla pola to dagna, helengo yom engango nedalo la Yayo.5Yadoka punge ANGGUR mayom dokka kahanganna. Tangnganna to ka engango nedalo la Ya, ma Yawal nedalo iyo, ne i dukin wu dangalla orongo hilpongo walla Ya, yom janna dadma rayngo aha ahango. 6Hawuna to janna engango nedalo la Ya, ne i letto nedan hamera kahangana mo dukin marokota; matto kahadan moda wewya nedalo la ap, mamutnan. 7Neyom bam enga kango nedalo la Ya moheppa Neweg engango nedalo la yom, karem magba apakan nehakab atem, manenne naha wolgim labaram.8Bappag hamma nadadan wango hiyo, neyom bamang wu dangam mamolka, yom Anahakodo Anahalolegim."Li Preha Ananaha ne Hamma Nawara Wungo9"Hamera ney Bappa manawarra mowaga Ya, hedomolngo Ya manawarra mowagka; engamla dalo lamma Nawarag.10Neyom bamdokkad tangngada li Prehag, yom enga nemin nedalo lamma Nawarag hamera Neyya dokmowanka nali prehanay Bappa mo engango nedalo Lamma Nawaranna. 11Heheyyo Yagtokya labaram tanam nenna lagaha Rag nen dalo layom, tanam nenna lagaharam kanna bon ngoka.12Yinna li Prehag: yom hamma nawara wuhom, hamera Neyya manawara mowa gimka yom. 13Janek mango manawarra kareh bokolo ubwal nenna manawa ranna hawuna to kawoya nalolo ngahna tutda he ole atena.14Yom Ole Ategim neyom bamka rejjakan apan nepaha Rehagim labaram. 15Yajaghil tokmamka yom tola umma orongo tola umma janna tajak mayya apan hakka rejanna nenna morna. Tabolo idoka, Yagtokim yom Ole Ate orongo tangkohada heppa Rongog wallay Bappa, Yagtok mowa gimidka labaram.16Jayom nekma kapiddewwa Ya, tabollo Yaneho kapide mowa molka pide mowamka yom tanam neyom kamha lako mokka mang wum, mohewum engadda malodongo magba apadon neyom hakkarem wallay Bappa wan dalo Nangarag, ne Ina wogim labaram. 17Yi idoka nali Prehag: Yom hamma nawara wuhom!"Ananaha Ha Aped he Anahakodo Anahalolena18" Nenna pontanna butkag, yom tajayya napontanna nabut mowa gakka Ya bajjanna buthog. 19Neyom bawal lapon tanaw, tubana napontanna namma nawaran dag hijanna; tabollo orongo yom bajjawal lapontanna, tabollo Ya pidde mowamka walla pontanna, oro ba idoyka napontanna butgim yom.20Apekiy panewe heppatok mowagug labaram: 'Hawu tola umma jannareh bokolokma ubwal morna'. He i badda hamma yilla mowa kawwa Ya, he idomol daha mayillanem yom. He i badda dokkan nali Prehag, he idomol dadokgun naha newem. 21Tabolo idoka, hetangngadda hedda raygimin labaram, orongo na Ngarag. Orongo, he i jadda tajak mayya ne I kaha wedewa Ya. 22Neya Bajag makawwa mo tokiy hetangngadda nela barada, he jadda kolek mango dokjalla. Tabolo idoka nebahenna, he i jahil nekmangka ahada tutda hedok jalada.23Tanganna to kabudga Ya, ne idomol budnan ate na Bappag. 24Newettoda Ya jagka rejjakmad nola jongada iyo ray ulla jaharay memadda toha wadeka, he idomol janek mango dokjalada. Tabolo nebahena, he ida ite mowaka tabolo engango budga Ya moy Bappag. 25Tabolo, naliha nuwa kamma tulho dalo la Ukpattada iyo dapon hoya: 'He ida budga Ya jamang ahango.'26Nekamma Tul banna makka, nepaha Wedeg labaram wallay Bappa, nena Wadkatena kawalngo lay Bappa, ne Ina talaran tutug Ya. 27Mayomwal talara domolin orongo yom ole mowagga Ya walka wungango."
Chapter 16

1" Hetang kohada Yagtok mowayka labaram tanam neyom abum gedongo. 2He ida wuganem walla uma dokawojo. Nella, enga dukin narahna tangana to kaha matew naha ngada nen he iba kawojodad nella barra Kamawol Kamaray.3Mahe tangkohada he ida raynen orongo he i bajadda tajayay Bappa mo Yawal. 4Tabolo idoka, tangkohada heyyo Yagtok mowa gudka labaram tanam badukkan narahna, yom apeyya Neyya bagtok mowayka labaram. Mahi hiyo Yajagtok magun labaram kawungana orongo Ya ba enga hoda ole.Karejjanna Wadtengngo5Tabolo idoka, Ya nebahenna halako gunka nella I kaha wedewa Ya, majja hawukma to walla yom kapatagga Ya,'Lageneg Yo edo halakom?' 6Orongo, Yabagtok mowayka hetangngadda labaram, milla ate dukgunka narim. 7Tabollo idoka, Yagtokgun katena labaram: nadoha nehho natutkam Neya bagha lako kawwa yelango orongo nebajag halako Kawwa yelango, neka Tulgim jannahil manekma labaram yom; tabollo Neya bagha lako kawwa, Yag hawede Neyya labaram.8Manne Kammatul banna makka, ne I ha apenan napontanna tutna dokjalla, katena, mo pohto jalla tenna; 9tutna dokjalla, orongo he i bajadda hatenna Labarag; 10tutna katena, orongo Ya bagha lakowwa nella baray Bappa mayomwal jannahil dadmakka itewa Yawal, 11matutna dolngo jalla tenna, orongo hi kapareha pontana daha jalla mowayka.12Dangngahoy heppakab Ateg tokiy labaram, tabollo yom janna dadma tagun bahenna. 13Tabollo, ne Ina, Wadkatengngo banna makka, ne I naha netug nedalo latangkohanna katena. Orongo, ne Ijaha newe nekmanan tut hakab ate Dagna, tabollo tangnga tangana Heppa rongona idoyka Heppa tokna; mane Ina dulko negud hemme kadad. 14Ne I nahamma nada negga Ya orongo ne I hibba nenad heppa Hibbag, ma nemmela nadulko negud labaram.15Tangada ney Bappa hadagna nedag alla Gud. orok nanka, Yag dulkoya tutna Wadkakatena nahadukgun labaram apan Pahibbanna walla Ya." Mayilla Dadnan Lagahara16" Hok pimoka, mayom jannahil dadmakka itewa habalwa Ya, hokmokka, mayom bam itewa Ya."17Hawu du he anahakodo anahalolena Ananaha hakka patta wudad,"Appan Gonna ne I bannatok hen labarada itango,'Hokpingo, mayom jannahil dadmakka itewa Yawal; mahha dakkapig, hokmokka, mayom bam itewa Ya?' orongo Ya halako negun labaray Bappa'?" 18Mahe kapatadad,"Apanen nehakab atena mawe nelna,'hokmonka'? Ita jadda pewekman apan ne I hadulkonna."19Ananaha napewen he Anahakodo Anahalolena kab atedad kapatango Labaranna, mane I hatokna labarada,"Hakka patta wumin nola yomdag tutna ne Hakab Ateg neba Weneg Tokya,'Hokmonka mayomwal jannahil dadmakka itewa Yawal; mahha dakkapil, hokmonka, neyom bam itewa Ya'? 20Nekka hepijango, Yagtokya labaram, yom dukgim hu mokka lol, tabollo napontanna nalla gebora; yom mayillamin, tabollo namma yillam naduknen dad lagahara lagebora. 21Hawu namma winne ha ananan, ne i mayillanan orongo narah ha anana dukmowanka; tabollo pojakka na anana dad, ne i bulanan namma yillanna kabuto oro mayillanna hawuna to hadad mowanka nella pontanna.22Kahe domolngo yom podan mayilla bahenna, tabollo Yawal tobokka pihow monna atem nalla gaharra, majja nekmango hawu akto kajekeyya nalla gahara walla baram. 23Nona lodona, yomjamka patak mango apa ango Labarag. Neka hepijango, Yagtokya labaram, apadon nehakka rem nela Bappag wan Nangarag, ne Ina woneg labaram. 24Duk nebahenna, yom janekma hongo bam karre aha ango wan Nangarag. Karem, mayom hibba neyya tanam nalla gaharam kanna dukngoka bon ngo."Talonna Nella Pontanna25" Yag dulko mowayka heyyo labaram wango litujja; rahna duknen Yajaghil dadmakka hanewe labaram wango litujja, tabolog hanewe newwa labaram wango ih ate tutnay Bappa.26Atna lodona, yom karre nemin wan Nangarag, Mayya jagtokik mayya labaram Mayag reynog kawojo nelay Bappa tutkam. 27Orongo, Bappadag manawarra gimyom orongo yom manawarra mowagga Ya moha tenayya Neya bamma walgun labaray Bappa. 28Ya magun wallay Bappa mamowa wakka nella pontana; bahenna, Ya ujakka negun napontanna mobal labaray Bappa."29Anahakodo Anahalolena hatokda," Bahenna Yo hanewe muraha ate majjahil wakmangka lituja piwal. 30Bahenna, yamma pewen Neyo pewen tangnga tangana majek ngoka to kapatango Labaram. Ne oroknan, yamma hatenayya Neyyo bamamun walla Kamawol Kamaray." 31Ananaha balehanad, "Patenamka neyom bahenna?32Itekya! narahna nemen, mo nemenka labaram neppa hey heygim, iha iha bal nella haddowal dagda madda yelagga Ya mehha. Tabolo idoka, Yajag mehakma orongo ney Bappa Olegun. 33Hi tangkohada Yag tokiy labaram tanam nedalo Ya, yom dagmin mol ate. Nella pontana, yom podanen namma yilla, tabollo hakulhon na atem! Yagha boken napontana!"
Chapter 17

1He idoyka panewenna Ananaha, maha legeya ne I tangaranan nela langto moha tokna,"Bappa narahna dukinka, hamma nadan na Anam tanam na Anam kanna hamma nada domolig Yo. 2Hamera Neyo wonka Iyo mangli prehanna nella tanganna kadad to, tanam nella tanganna kadad to Neyo hawom Labaranna, ne Inadad wongngo morho jakkaman dukango.3Yi idoka morho jakkaman dukango, he ibadda tajaw Yoyyo, iwa hengo Kamawol Kamaray katena, mo tajayya Ananaha nepaha wede mowam Yo. 4Yag hamma nada mowag Yo yilla pontanna nepojay pakka rejja Neyo hawom Labarag nekka rejjad. 5Nebahenna, oh Bappa, hamma nadaga Ya oleg Yo nenna manadango neha Dagug oleg Yo bajjanna kapokeho napontana.6Yag hatingo mowagun Nangaram hella to hawom Neyo Labarag wal yilla pontanna. He iyo Dagmud Mayowal wo mowagadka he i Labarag, mahe idomol dadok mowa ganka nali Hanuwag. 7Nebahenna, he i data jayya matang kohada Heyyo pawom Labarag walda Labaram. 8Orongo, Yagwo mowa dadka hella barada naliha nuwa Neyo hawom Labaram, mahe ida hibba mowa yakka modda tajja tepijayya Neyya bawalgun walla Yo, mahe i daha tenayya Bayodoka kaha wedewa Ya.9Yagka wojowa tutda iyo, Ya jagka wojok mawwa tutna pontanna, tabolo dagda he i Neyyo pawo mowam Labarag; orongo, he i Dagmud. 10Tangkohada heppa Dagug dag allakmud Yo, matang kohada heppa Dagum dag Allakgud; Mayyawal daha manada mowa yakka hella tangkohada. 11Ya jahil yikma gakka lapontanna, tabollo he iyo enga hodda baned yilla pontanna, Mayag mawwa labaram Yo. Bappa Kamuraha, he i pamattarra kid nedalo la Ngaram, ngarra Neyo hawo mowam labarag Ya, madukngo he i dadha wungo hamera ne Ita.12Neyya bag ole juwad he iyo, Yag hamattarra mowad he i dalo Langaram Yo Neyyo hawwo mowam Labarag Ya. Yagha mattarra mowadka iyo majja nekmango hawu akto walhella i kabunga helen nalla kedda tudngo lokko, tanam Nahurata Hor kanna tubakka. 13Tabollo nebahena, Yag nemmeg mawwa Labaram; mahi tangkohada Yag dulkoy yilla pontanna tanam he i kadda dag mangngo Lagaharag papon kadda nedalo lapola todda iyo. 14Yagwo mowa yakka Nali Hanuwag hella iyo, manenna pontanna he i buttud orongo he i jawal madda lapontanna, hamera Neyya jakkawal lapontanna.15Ya jagka Rekmaw ne jekkey he i lapontanna, tabollo tut golluy he i walka bokalla. 16He i jawal madda lapontanna, hamera Neyya jakka walngo lapontanna. 17Hamurahad iyo dalla latenna; Nalihanuwam katenayya.18Hamerra Neyyo hawede mowa wakka Ya dalo lapontanna, hedomolngo Ya hawedey iyo nedalo lapontanna. 19Dagdan iyo, Yag hamurahan napola Tog tanam he idomol daha murahad dallo latena.20Ya ja ibelekma kawojo tutda iyo, tabollo domol tutda hetto kahatena Labarag ledena he paha dukda, 21tanam he i tangkohada dadha wungo, hamera Neyyo, oh Bappa, neg dalo la Ya ma Yawal nedalo Layyo; tanam he idomol dadha wungo nedalo la Ita madukngo napontanna hatena oro Bayodoka kaha wede mowa wakka Ya.22Manadango Neyyo hawo mowam Labarag, Yagwo mowa danka hella iyo tanam he i kadda dad hawungo, hamera Neyyo mane Yawal hawun. 23Ya nedalo la iwa Mayowal neg dalo la Ya, tanam he i dadha wungo pijango. Oro bahengka, pontanna natajja neyya Bayodaka kaha wedewa Ya, mane Yowal he manawarad, hamera Neyyo manawa ragga Ya.24Ngo, Bappa Yag kab ated he iyo, pawwo Mowam Labarag, molka nen Olegga magballa geka Ya eddo negga, tanam he i kadda itegan Namma Nadag, pawwo Mowam Yo Labarag Ya, orongo Yo manawa ragga Ya bajakka wore pontanaho.25Oh Bappa jakka buto hagoba, magba pontana janna tajaw Yo, tabollo Yag tajaw Yo, mahe ida tajayya ba Yodoka kaha wedewa Ya. 26Yagtok mowa gunka Nangaram hella iyo mahha kitagun dulkoya tanam manawarra oro idoyka Neyyo bam Manawa Ragga nen nedalo la iyo, Mayyawal nen nedalo la iyo."
Chapter 18Wopadan na Ananaha

1Pojakka Ananaha tokiy hihiyo, ne I halakonan oled he Ananahakodo Anahalolena atlabal lokko Kidron, haddo edo nen hawuna TAMAN manenna Ananaha tamma nedalo oled he Anahakodo Anahalolena. 2Yudas, hawu na anahakodo anahalolena kabokalla dongan na Ananaha, napewe dommo allan nenna TAMAN orongo Ananaha damma koha juwwa oled he Anahakodo Anahalolena noha bal. 3Yudas, pojakka hibay dangalla toban motto paha wededa walhe to hanet bokolo motto Kawohoka, ma nella TAMAN nengod ap we, ap kalamakka, monob tarra.4Ananaha, katajay hetang ngadda kadad nella Baranna, halakonan nella aro mokka patad he iyo,"Garan nehamma yegam?" 5He i balehadda,"Ananaha walla Nazaret ."Ananaha hatokna nella labarada,"Yadoka Ananaha." May Yudas domol, kabokalla wan Iyo, dedde oled he iyo.6Ananaha batok wenakka,"Yadoka Ananaha," hetto erdad madda boppa nella tanna. 7Maha legeya, Ananaha kapata pikngo nella barada,''Garan yom hamma yegam?" He balehadda,"Ananaha walla Nazaret."8Ananaha balehanna, " Tok mowa Gunka labaram, Yadoka Ananaha. Maneyom mayega Mogga Ya, halokodka he Anahakodo Anahaloleg kadda yelango." 9Hetangngadda tanam kanna bonkangka patok mowanna Ananaha:"Walhe tangada Yo hawomga Ya, Yajag bungak mawwa hawu ak."10Simon Petrus, kangod hagga kito lok, nalohya nakitona manna lokka tayya nenna to tahhanet Bokolo, madukngo rahtan nakkatil kawananna; ngaranna nenna to taghanet Bokoloy Malkhus ya. 11Manehha tokna Ananaha labaray Petrus, "Pahoppe habalin nenna kito! Ha in pawo mowanay Bappa Labarag, may YaJag inkahhon?"Ananaha Marongadan nella Baray Hanas 12Mahe legeyya, hettoban Romawi molka toban Madeta dukwalngo to taghanet to Yahudi wopayya Ananaha monne Ida pingon, 13modda ngod ulya Ananaha labaray Hanas, Yeranay Kayafas, to taghanet Bokolo nonna. 14May Kayafas kawon paha ngadda hetto Yahudi kadohayya banna matekka hawunna to tutna to danga.Petrus Janna Hibakmayya Ananaha15Simon Petrus hawu anahakodo anahalolenna hawadekawal kadokun na Ananaha. He anahakodo anahalolenna datajay hetto Taghanet Bokolo. Manne iyo tamma dobbanan olen na Ananaha nedalo lakka jonganna kattora To Taghanet Bokolo. 16Tabolo idoka, Petrus dedenan lahabal hok, labarra binna. Maha legeyya, anahakodo anahalole kaha wadengo, katajay hetto Taghanet Bokolo, baldad lohongo monna hanewe dongan nenna mawinne kaha mattaran nabinna, manna marongan ney Petrus tamma.17Maha legeyya, mawinne kaha mattaran nenna binna kapatanan labaray Petrus,"Jayo alla kaddo hawu walhe anahakodo anahalolena walnenna To?" Balehannay Petrus,"Jedokma!" 18Pojakka rayngo ap bogora, hetto tagha netngo molka toban madeta dedde nohabal orongo nonna rahna rereha mayogalla pijja, mahe i jerdad. Petrus domol oledan, dedde mo jerngo.To Taghanet Bokolo Kapatadad Labarra Ananaha19Maha legeyya, To Taghanet Bokolo kapatadan Ananaha tutda he Anahakodo Anahalolena motutna Lihanuwanna. 20Ananaha baleha nan,"Yagha newwe lurho wakka nella pontanna. Yag engangngo hanuwwango la umma umma dokawojo monella Umma Kammawol Kamaray, haddo makohanna tangkohanna to Yahudi. Ya janek mango bagha newwe kabunywa. 21Abba mamka patango Labarag? Kapatadka nella he ika rongo mowa yakka apan Hatokig nella barada; he ida tajayya apan hatok Mowag."22Nenna Ananaha bannatok hengo, hawwu kappa horango dedde nonna kapokan na Arona maha tokna,"Henenna Hadam balehayya nenna To Taghanet Bokolongo?" 23Ananaha balehayya iyo, " Neyya Bagtok Kayya ahan kajalla, hatingogan najallanna; tabollo Bagtok Kayya katuba, aba yoyyo mamka pokagga Ya?" 24Maha legeyya, Hanas hangodnan Ananaha nella mapingo labaray Kayafas To Taghanet Bokolo.Petrus Hadakka Piknan Janna Hibayya Ananaha25Pojakka no, Simon Petrus enga honna dede manyirngo ap. Mahe i kapatadad labaranna,"yo allal ja anahakodo ana haloleknag nenna To?" Petrus janna ngokman monna baleha," Jedokma." 26Hawunna to anawit analimmanna To Taghanet Bokolo, ka oleben nenna to katilna hakka tuplonnay Petrus, hatokna,"Jag itedow yo bam olen nella mango?" 27We pilnay, Petrus banna jedon, manno memma, naman kuk nan.Ananaha Ngoddan Aroniy Pilatus28Maha legeya, he i marongadan Ananaha walla hadoney Kayafas nella katora preha, nonna kukman marohongo, mahe idag jadda tamakma nedalo la katora preha tanam he i abda MENAJISKAN DIRI, tanam kadda dukngo mu Lodo Hor. 29Maney Pilatus lohonan he i dukid monna kapatango,"Apan pahha jalamin nella baranna Yinna To?" 30He ida baleha mohatokda labaranna,"Yinna To bajja to bokalla kayya, yamma jammahil Marongakman labaram."31Pilatus hatokna labarada iyo,"Marongan Iyo dolun jalanna dokkun nahadam."Hetto Yahudi balehadda,"Janna tubakma na ukpattamma yamma dolun jalla matenna hawwu to." 32Yinna dak kannabon kangka hatokna Ananaha, kahha tingon namatenna aha nyina ne Ibanna mate.33May Pilatus tamma habalnan nedalo la katora preha mokka makon na Ananaha, manna kapatango Labaranna," Neyyo Ngora To Yahudi hijaw?" 34Ananaha baleha," nakka patam walla pola to dagmun, molka nengo to hekka katokgun tutug Ya?" 35Pilatus hatokna,"Neyya To Yahudiwwa? To motto taghanet Bokolo dagum dawow Yo labarag. Apan Neyyo haray mowam?"36Ananaha hatokna,"Kappa Rehag jawal manna yilla pontanna. Nakappa Rehag bawal kanna yilla pontanna, hetto Taghanetug hiwronna daha goba tanam Neyya abda wowwa hella to Yahudi. Tabollo idoka, Kaparehag jawal manna yilla pontana." 37Pilatus hatokna, "Manne Yo hawuw ngora to?" Ananaha baleha,"Yodoka katokya Neyya bangora towa. Oro ikyakka Ya bag dadwa, oro yikyakka Ya bagmawwa nella pontana, nekag tokya tutna katena. Tanganna to kawal latena narongogan Nalig."38Pilatus hatokna Labaranna,"Apan nenna tenna?" Mapojakka batokhed, Pilatus loho pikngo tobokay hetto Yahudi, mahha tokna labarada,"Ya jag tobo kakmawwa jalla apa ango Labaranna. 39Tabollo, yom mangnengo hawunna hadda kadoma neyya bagha tolkongo hawu to lagol nella Lodo Hor. Mane yom wawam tanam neyya kagha tolkon 'Yinna Nangora To?" 40He i baleha pikdad wangka wullo,"Abum hatolkon yinna To, taboloy Barabasne!" Barabas hawuya to karebo.
Chapter 19

1Pilatus jekeya na Ananaha manna prehay tanam na Ananaha kaha mayilayya. 2Hetto ban mayanadad hawu heglo hatara walla boh hatarra modda hajokon nella katokna Ananaha, modda wan bor doha Labaranna. 3He ida halako dohe kayya Ananaha maha tokda,"Maringngo, he Ngora To Yahudi!" Mahe ida kapokkan Nangorranna.4Pilatus loho piknan mahha tokna nella barada,"Itekya!" Yag marongan Ananaha lohongo labaram tanam neyom kamtajayya neyya bajag tobokawwa jalla apa ango Labaranna." 5Malodongo, Ananaha lohongo newango heglo hatara mobor doha. Pilatus hatokna nela barada,"Ne Iyo itekya!" 6Mahe to taghanet bokolo mahe to ban iteya Ananaha, he ika wulodad,"Ne Iyo teron, teron Iyo!"Tabolo idoka, Pilatus hatokna labarada,"Ne Iyo marongan mo terro dagun orongo ya jag tobo kakmawwa jalla apa ango Labaranna."7Hetto Yahudi balehayay Pilatus," Yamma mang ukpattamma, dokngo nenna ukpatta, ne Ina mate neho orongo ne I tokwu Dagnan Ana Nagga Kammawol Kammaray." 8Ney Pilatus banna rongoyka heha newwe, ne i rehka bohnan 9 monna tamma nedalo la katora preha, manna kapatan na Ananaha,"Neyo gedo walim?" Tabollo idoka, Ananaha janna bale hakmayya.10Pilatus hatokna Labaranna," Neyyo jam wawakma hanewe dongagga? Neyyo Jam tajak mayya neyya bamang pohtog neha Tolkog molka bamang pohtog ne Terog?" 11Ananaha balehanna,"Neyyo jamang pohtokmam apa apa ango nella pola Tog, helengo nenna pohto labaram wal detanna. Oro ikyaka, toka wowwa Ya labaram reh dangahoy dokjalanna."12Pojakka banna rongoy heyyo, Pilatus mayeganan laranna hatolkon na Ananaha, tabollo heto Yahudi kawulodad, " Yinna To bamha tolkon, yoyyo ja ole atek mannag na Ngora To; tanganna to kaha ngadda wunna ba ngora toya gobanan na Ngora To." 13Ney Pilatus banna rongoyya heha newe, ne i maronganan na Ananaha lahabal hok, monna ngodo la hado ngodo preha, lahawu haddo kangarangoy Litostrotos, tabollo dalo laha newe Ihanuha hawel kadda Gabata.14Nonna lodona rah hanyanga ladan Nalodo Hor, nonna tankatut hudanan nalodo. Pilatus hatokna labara to Yahudi," Ika Yinna Ngora Tom!" 15Mahe ika wulodad, "Ne I halin! Ne I halin! Ne I teron!" Pilatus hatokna labarada iyo, " yag tero hogun na Ngora Tom?" Hetto tagha netngo balehada," Yamma janek mango ngora tomma helengo na Ngora To!" 16Dukngoka, Pilatus woyakka na Ananaha nella barada nekka teron.Ananaha Terodan17Ananaha lohongo deto dagya nayay Haka Dalona aro nella hado kanga rango " Haddo Rikkatok",nella hanewe Ihanuha hawel kadda "Golgota". 18Nohabal, he i terodan na Ananaha oled heddu to hekka, pateroda lakka wanna mo lakka lenna Ananaha, manenna Ananaha nen laha duna.19Pilatus domol tulhonan nahawu hatulho manna bojolayya nedeta lapon yay haka dalo. Nepa tulho punyna," Ananaha To Nazaret, Ngora To Yahudiya." 20Dangay to Yahudi bahayya neha tulho orongo hadonna Ananaha edo terodan nen labarra haronna, maneha tulho dalo laha newe Ihanuha, LATIN, Yunani.21Mahe to taghanet bokolo to Yahudi hatokda labaray Pilatus,"Abum tulho kayya, Ngora To Yahudi,' tabollo tulho neyya, Yinna To hatokna,' Yadoka Ngora To Yahudi.'" 22Balehanay Pilatus," Apan hatul mowag, enga manna matulho!"23Hetto ban, he i badda pojakka teron na Ananaha, jekenad Kalebenna modda bawenad dad pato, nahawu dagdad to ban, molka Naborna; nenna bor janek mango KELIMNYA, ton hedan wal deta duk wawa janek mango kotna. 24Hetto ban hanewe dad iha iha," Abda hirrakay, tabollo lettongo tadko nekadda pohtoya bagaran ka kolen." Yinna dad tanam kanna tubaka kamma tulho mowa dalo Lahurata Hor: "He ida bawe bawegad Kalebeg nola jongadda manenna Borug letodad tadko." Henakka heto ban badda rayid hetangadda.25Pojakka nonno, inyanna Ananaha, angwinne inyanna Ananaha, Maria ara wennay Klopas, moy Maria Magdalena, dededad labarra yay Haka Dalona. 26Nenna Ananaha banna iteyya na Inyanna mohe anahakodo anahalolena ne hamma Nawaranna dede nohabal, ne Iha tokna labarra Inyanna, "Mawinne, itekya, yinna anam!" 27Madukngo, Ananaha hatokna labarra anahakodo anahalolena Nehamma Nawaranna," Idoka yinna inyam!" Walnakka nonna, nenna anahakodo anahalole hibayya na inyanna Ananaha engango la umanna.Matenna Ananaha28Pojakka nonna, Ananaha, katajay mahe tangkohada naha lako mowayka, tanam kanna tubakka na Hurata Hor, ne Iha tokna," Yag madowwa!" 29Nolla barada nen nahawu hajal bon ngo ANGGUR pok. Oro ikyakka, he i halomo dad BUNGA marokota pa poklo mowada nedalo la ANGGUR ASAM nella hawu HISOP mahha aronan lawo banna Ananaha. 30Pojakka banna inun nenna ANGGUR pok, Ananaha hatokna,"Pojja mowa." Maha legeyakka, ne I kahuglon naka Tokna mawoyya nalolo Ngahna.31Oro nonna lodona rah hagona dan, tanam hekka rogo karogo abda engada baned nella yay haka dalo nella Lodo Ngah, orongo Lodo Rahngah lodo bokoloyya, hetto Yahudi kareyya labaray Pilatus tanam he witda to patero katuploy molka hekka rogoda kaha burud walnella yay haka dalo. 32Malodongo, heto ban madad madda pullakka dan nawitna toka ul matto hawadekawal, pateroda olen na Ananaha. 33Tabollo idoka, he i badda dukka labarra Ananaha badda ite yakka ne I banna mate mowaka, he i jadda pulakkak manad Witna.34Tabollo, hawu nenna to ban kajjo karayya nella kurna Ananaha, manno memma, rutto mo weyo dor lohongo. 35To ka iteya nekadad idoka kaha dukin hiyo, mane paha dukda katenayya mane ina tajayya manne paha dukna kahe pijjanan, tanam neyom alla kamha tenayya.36Orongo, hetang kohada nadadiy kanna tubaka kamma tulho mowa dalo Lahurata Hor:"Jaha wukma walhela Rinna papulla kadda." 37Ne piwalin, dalo Lahura Hor hekka kawengo, "He ida dakka durayya Iyo pakka jokarra mowadda."Ananaha Tanodan38Pojja kohay heyo, Yusuf kawalngo la Arimatea, ha anahakodo anahalolena Ananaha tabollo hatet kabunynan orongo kabohid heto Yahudi, karre labaray Pilatus tanam ne i kadda halokon jekeyya naka rogona Ananaha; may Pilatus nangon. Manenne, Yusuf walla Arimatea manan manna jekeyya naka rogona Ananaha. 39Nikodemus, to athona dukin na Ananaha banna hudongo, madomol nan nengod minynya MUR mo Gaharu, butolna tankatut limma kabul KATI.40Maha legeyya, he i jekedan naka rogona Ananaha madda kaboron wan kabba doha hattadda kabo burata, dokun naka nogo hatannoda to Yahudi. 41Nolla bara hadonna Ananaha edo terodan, nen nahawu namango manella mango nen nahawu narate bayo jakka hawu hongo to hatanno habojo loda nohabal. 42Oro ikyakka, lodo paha gonnadad to Yahudi, manenna rate janna marok marok mango, he i bojolodan naka rogona Ananaha nohabal.
Chapter 20Litut Tolkona Ananaha

1Lodo kawungango atna migna, Maria Magdalena kukman marro halakonan atla ratena Ananaha, banna kapogto hongo, badda iteya wat ton rate dappahil yakka walnella rate. 2Mane i planan lodukiniy Simon Petrus mohe anahakodo anahalolena hawadeka hamma nawaranna Ananaha, mahatoknad labaradda,"He ida jeke yakka Namor walla rate, mayamma jamma tajak mayya he i edo Bojolodan."3Maney Petrus molka he anahakodo anahalolena heha wadeka halakodad hella rate. 4He ika dungo pla dobbadad, tabollo he anahakodo anahalole hawadeka pla reh bongata ubwal nelay Petrus madukngo ne i dul ul nella rate.6Mapo jakka, Simon Petrus manan dukid iyo, manna tamma nedalo larate mane ina iteya kabba doha pakka boro wayo mawidalla nohabal. 7Mona kabba paton wanna matanna kaboron naka tokna Ananaha janna mawida lakma olen nenna kabba doha pakka boro wango wananna, tabollo namma loptoka nella hado heka.8Maha legeyakka, anahakodo anahalolena hawa deka wananna, kaduk ul nella rate, datamma domol. Ina itey monaha tenna. 9Orongo, nebajja nehongo kadad, he i jadda tajak mahoya Nahurata Hor, manenna Ananaha natolko habalho walla mate. Ananaha Hagakarra Wungo nella Baray Maria Magdalena10Mahe, kadungo anahakodo anahalole baldad la umma.11Tabollo idoka, Maria dededad lahabal rate mo hudad. Tongrongo huyo, ne i gelokanan nedalo larate, 12mane i itenad kadungo anahawedena wango kalebbe kakka tongro ngododad nella haddonna karogonna Ananaha edo bojolodan hadak kanna. Nahawu ngodonan latabbarra katokna monahha hawuwal lahaddo witna. 13Heka dungo anahawedena kapattadad labaray Maria," Mawinne, abayom mamhum?" Maria balehanan nenna anahawedena,"He iyo jeke mowa danka naka rogona Morig mayya jag tajak mayya lagge he i edo bojolodan Iyo. "14Pojakka bannatok hen, Maria gillakkanan laka bedo manna iteya na Ananaha dedenan nonno, tabollo janna tajak mayya neba ika na Ananaha. 15Ananaha kapatanan labaranna, " Mawinne, abayom mamhum? Garan hamma yegam?" Orongo ne I hatanna katut kappa horan nenna mango, Maria hatokna Labaranna,"Mori, bayoka Mor kahadik Mowan, tokgan labarag lagge Mor edo Bojolomun, mayya kaglo Jekeyya."16Ananaha hatokna labaranna,"Maria." Maria domol gillakka nan mahhatokna Labaranna wango hanewe Ihanuha," Rabuni", hiwrona" Gur". 17Ananaha hatokna labaranna, "Yom abum ketegga Ya orongo Ya jagha lakok mahowa labaray Bappa. Tabollo idoka, halakom labarra ole Beg mahe i dulkodan labaradda,' Ya halako negun labarra Bapag molla Bapam, labarra Kamawol Kamarayig molla Kamawol Kamarayim.'" 18Maria Magdalena halakonan mallo tokdan anahakodo anahalolena,"Yag ite yakka Namor,"ma Ananakka katokiy hetang kohada labaranna.Ananaha Hagakarra Wunan nella Anahakodo Anahalolena19Atna lodona hudongka, kawunga lodona nonna mig, mahe binna hadodda he anahakodo anahalolenna edo makohadda matoniy orongo he i kabohdad hetto Yahudi, Ananaha manan monna dedde nolla jongadda iyo mahhatol walna," Mol ate dagmin!" 20Pojakka bannatok henna, Ananaha hatingod limmanna monna Kabna labarada. He anahakodo anahalole dalla gaharra pijja he i badda iteyya Namor.21Maha legeyakka, Ananaha hatok piwalna labaradda, "Mol ate dagmin. Kahengo ney Bappa banna hawede mowa wakka Ya, hedomolngo bahenna Yag hawedem yom." 22Mapojakka ne I bannatok henna, Ananaha he i hammaring nad moha tokna,"Hibayya Nawadtengngo! 23Neyom bamhawal kango dokjalanna hawu to, mahedok jalanna nennato hawalnad. Banekango to hedok jalanna bajam hawalkad, mahedok jalada jaha walmad."Ananaha Hagakarra Wuna labaray Tomas24Tomas, hawu walhekabul dungo anahakodo anahalolena, Didimus hawel kadda, janekman oled he i na Ananaha banna mayo. 25Mahe, anahakodo anahalole hawadeka dulkodan labarana," Yamma ite mowa yakka Namor." Tabolloy, Tomas ne ihatokna labarada," Helengo yabag itey oro pako la Limmanna mobag hatamad karak limmag nedalo la orona nenna pako, molka hataman nalimmag nedalo Lakabna, yajag hatenak mayya.26Podo pato lodo murna, he anahakodo anahalole balpidad makoha nella uma, maney Tomas he i ole dobadan hatokwalna,"Mol ate dagmin!" 27Maha legeyakka, ne I hatokna labaray Tomas," Hanyokatan karak limmam hehena ma itekiy Limmag; maha nyokatan nalimmam hehena mabojoloyya Lakabug. Abjam hatenayya, tabollo hatenaw!"28Tomas balehayya Ananaha,"Ngo, Morig mo Kammawol Kammarayig!" 29Ananaha hatokna labaranna," Yobba henna hatena orongo yo bam ite mowa wakka Ya? Damaring kango he i jakka iteya, tabollo hatena."Hakab Atenay Yohanes Banna Tulhoya Yinna Hurata Hor30Dangahoy tadko jakka moda hawadeka harayna Ananaha nela aroda Anahakodo Anahalolena, jakka matulho yilla hurata hor. 31Tabollo idoka, tangkohada hiba tulhoy tanam neyom kamha tenay manenna Ananaha idoka Namor Anananna Kamawol Kamaray, tanam ledena nenna hatenam, yom kolengo morho nedalo la Ngaranna.
Chapter 21Ananaha Hagakarra Wunna Nella Pitngo Anahakodo Anahalolena

1Maha legeya, Ananaha hagakarra wu pikna nella bara Anahakodo Anahalolena nella barra hoba Tiberias. Ne I hagakarra Wuna nehadda henna: 2Simon Petrus, Tomas, Didimus hawelkada, Natanael kawalngo la Kana nella Galilea, ananay Zebedeus, mohe duwal anahakodo anahalolena hawadeka tongroda makoha. 3Simon Petrus hatokna labarada, " Ya halako negun woppa iyya." He ipa tokda labaranna," Yamma halakoman oleg yo." He i tangkohada halakodad lohongo maponedad atla tena, tabollo no huddona, he i jadda kolek mango apa apango.4Banna arongka gawlo, Ananaha dedenan lahing kahuda, tabollo he anahakodo anahalolena jadda pewekman ba ika na Ananaha. 5Ne Ipa tokna labarada," Lakeda, yom kolengo iyya?" He balehada," Jedokma." 6Ne Ipa tokna labarada,"Wewya najalam nella tabbarra kawananna natena, mayommim kolengo." Mahe ida wewya najalada, tabollo jadda dadma tingya najalada nedalo latena orongo dangada iyya.7Oro ikyakka, anahakodo anahalolena hamma nawaranna Ananaha hatokna labaray Petrus," Nekkalla Namor!" Ney Simon Petrus banna rongoya ba Inamor, ne i tanan naka lebena orongo ne i halnan naka lebena batongrona ray ulla, monnalej dalo hoba. 8He anahakodo anahalole hawadeka madad wango tenna motingya najalla kabonngo iyya. Orongo, he i jadda dikko rokmango walla tanna jara, tankatut dikko ronna dungah HASTA. 9Kole he i badda dukka lahing boheka, he i itedad malaga ap oled iyya kanengo laponna molka kababal.10Ananaha hatokna, " Ngodiy hemme hawu du iyya yom ubha kolem." 11Simon Petrus ponenan lapon tenna motingya najalla kabonngo ne iyya bokolo nela tanna yarra, tangkohada dangada ngah limma kabul tol. Magba he iyya nadangalay, najalla janna majirra kakma.12Ananaha hatokna labarada," Ma mudakka." Jahha wukma walhe anahakodo anahalolena kapatango nella Baranna," Garag Yoyyo?" orongo he ida tajayya ne Iba Morya. 13Ananaha manan manna jekke nekka baba molka wod hella barada. Hedomolna Harayna hella iyya. 14Yi idoka pahadol wanna Ananaha hagakarra wuna hella barra Ananahakodo Anahalolena pojakka banna tolko walla jonga toka mate.15Bada poja ha moyo, wenna bana toki nani Simon Petrus, "Simon, ana nai Yohanes, yoyo mu manawara kakikga Yayo rehiyi tangana hitu?" Petrus nabaleha, "tenau Mori, Yoyo mu tajawa yayo bagu manawaragu Yoyo," Lodona Yesus wena la barana, "Jawa gadika hitu Bebe-Gu" 16Yesus wewalna la barana paha du wana, "Simon, ana nai Yohanes, mu manawara kakga Yayo?" Petrus na baleha, "Tenau Mori, Yoyo mu tajawa yayo bagu manawaragu Yoyo," Yesus wena la barana, "Jawa gadika hitu Bebe-Gu"17Yesus berkata kepadanya untuk ketiga kalinya, “Simon, anak Yohanes, apakah kamu mengasihi Aku?” Hati Petrus menjadi sedih karena Yesus bertanya untuk ketiga kalinya, “Apakah kamu mengasihi Aku?” Lalu, Petrus berkata kepada-Nya, “Tuhan, Engkau tahu segala sesuatu. Engkau tahu bahwa aku mengasihi Engkau!” Yesus berkata kepadanya, “Gembalakanlah domba-domba-Ku! 18Aku mengatakan yang sesungguhnya kepadamu, saat kamu muda, kamu sendiri yang mengikat pinggangmu dan berjalan mana pun kamu mau; tetapi saat kamu menjadi tua, kamu akan merentangkan tanganmu dan orang lain akan mengikat pinggangmu, dan membawamu ke tempat yang tidak kamu ingini.”19Yesus mengatakan hal ini untuk menunjukkan dengan kematian seperti apakah Petrus akan memuliakan Allah. Dan setelah mengatakan hal itu, Ia berkata kepada Petrus, “Ikutlah Aku!” Apa yang akan Terjadi dengan Murid yang Sangat Dikasihi Yesus?20Petrus menoleh dan melihat murid yang sangat dikasihi Yesus sedang mengikuti mereka. Ia adalah murid yang duduk dekat dada Yesus pada perjamuan malam dan bertanya, “Tuhan, siapakah orang yang akan mengkhianati Engkau itu?” 21Ketika melihat dia, Petrus bertanya kepada Yesus, “Tuhan, bagaimana dengan dia?”22Yesus menjawab, “Seandainya Aku mau ia tetap hidup sampai Aku datang kembali, apa urusanmu? Kamu, ikutlah Aku!” 23Maka, perkataan Yesus ini tersebar di antara saudara-saudara itu bahwa murid itu tidak akan mati, padahal Yesus tidak mengatakan kepadanya bahwa ia tidak akan mati, melainkan hanya berkata, “Seandainya Aku mau ia tetap hidup sampai Aku datang kembali, apa urusanmu?”24Dialah murid yang bersaksi mengenai semuanya ini, dan telah menuliskan semuanya ini, dan kita tahu bahwa kesaksiannya itu benar. 25Masih ada banyak hal lain lagi yang telah Yesus lakukan, yang jika dituliskan satu per satu, aku rasa seluruh dunia ini pun tidak akan cukup untuk semua kitab yang harus ditulis itu.

Acts

Chapter 1

1 Yila hurata hatulho mowagu kawungana, Teofilus, tutna tangada ha kapunge nai Yesus bana rayidi mono bana panuayi, 2 koha badukini yina lodo bada keketaya Iyo, ba poja Iyo bana woyo pareha, ledena Waddi katengo, la barada hitu ana lima ha pidde mowa-Na. 3 La barada, Iyo na pa tingo wu-Ni na pola tonna na morho la balna bana mayilla, wadi hitu paha moddo li donga, hagapengo bana patingo wuna la barada ka pato kabullu lodo mono bana dulkoya tutna yina Hadonna Maroba Allah.44ba tongrongo bana ole dobadi, iyo napa rehayi ka abu da jenna na Yerusalem, tabollo remani yina rahi nai Bapa, yitu kawe-Na, "Yomim rongoya wali la bara-Gu, 5 Oronai Yohanes na paiho wango weiyo, tabollo Yommi da ha iho wagimi Waddi Katengo, ja hilu na mojak mango wali bahena."Yesus Na Makeketa La Surga6 oro ineya, batongroda bada makoha, da kanuka la bara-Na, " Mori, yi idoka na lodo ha paha maringi-Mudi hitu hadodda hitu Israel?"7 Iyo wenna la barada, " Jemu dagu nekmani tajaya yina lodo mono na mahigo ha poja mowana ha unnaya yitui Bapa la jonga Kadongko-Na. 8 Tabollo, yomim hibaya yina kadongko ba nedoni yina Waddi Katengo labarami mono yomim dadi saksi-Gu la Yerusalem, la tangana na Yudea mono Samaria, mono koha duki la hupu tana."9 Mono, poj bana tokiyi hitu tangadi, ba tong rongo bada hamatarango, Iyo na makeketa mono na karoba ne kodo ngodi-Ya koha bamana bunga wali la matada. 10 Lodona, ba tongroda bada pahorani na langto, batongrona ba-Na halako, horamoni, nedi kadungo kabani kawango kalebbe kaka dede la barada, 11 mono wenna bana hanewe, " Hai tangami toyo Galilea, aba mam dede mono mam tangaraya na langto? Yitui Yesus kama keketa mowa wali lajongami kaha lako la surga enga kakngo bana bali kehengo ba ite-Ya bana pone la surga." Pidde toyo paha wede ka bango12 pojja kanono, da bali wali la Yerusalem wali yila letena kangaro Zaitun, kanengo nola bara Yerusalem, marona heka dona ba halako la Sabat. 13 bada poja hatama, na pone nola koro kadoyo deta, nola hadoda. Petrus, monoi Yihanes, monoi Yakobus, monoi Andreas, Filipus, monoi Tomas, Bartolomeus, monoi Matius, Yakobus ana nai Alfeus, monoi Simon toyo wali la Zelot, monoi Yudas ana nai Yakobus. 14 Tangada da hawu atengo bada kawojo dobba oledi hitu mawinne monoi Maria, inya nai Yesus mono tangadi ole ben-Na.15 Tangana kayina lodo, Petrus na dede la jongada hitu ole hatena (toyo danga nengo ngahu toyo dangana), mono wena, 16 "Tangami bagu ole beggimi, Hurata hori da ponu mowayaka, hatokida wali kawungana hitu Waddi Katengo ledena wobanai Daud tutunai Yudas, ka dadi kapala hitu toyo kawopayai Yesus.17 Orona, iyo yapu goni lajongada mono na kolengo taguna yila paha yillida.18 Bahenna, yina toyo na kahi kawijko tana wadi hitu hakole wana japata, mono ba kole bana kanadu ullu na katokuna, na paradu ihina na woka, mono tangana na ihi kabuna na mahobara. 19 Mono, tutuna yitu da taja koha mowaya tangana na toyo ka engango la Yerusalem lodongo ngarana yitu na tana bada wani naha newe dagu Hakal Dama wedani, artina, 'Tana Rutto'20Orona, nemowani ka matulho la hurata Mazmur: 'Jekana kala yina hadonna kana kahiko, mono jekana habali abu neha hingkango toyo ka engango no dalo,' mono, jekada hawadeka kada dekenani hakete hodina.21 Oro ineya, hawu toyo wali la jongada ka ole hakitada wali yitui Maroba Yesus bana tama mono bana lohongo wali lajongada, 22 wali yila ba haihoi Yohanes koha yina lodo Iyo bakeketaya wali lajongada, hawu toyo wali la jongada na dadi toyo kataja nedoya tutu kode habali-Na la jongada." 23 lodona, daha wedeyi hitu kadungo toyo, hitui Yusuf yitui barsabas hawengo, monoi Yustus hawejalongo, monoi Matias.24 Lodona, da kawojo doba, "Yoyo, Mori katajai ateda tangada toyo hapidde-Mu, 25 pahiba waya yina hayilli mono kangodoni ana limma, wali lai Yudas kahelora mowa mono halako la hadoyo daguna." 26 lodona, hitu ana lima na letongo undi lajongada mono yina undi na wonna lai Matias koha iyo na oledi hitu kabuldihango ana lima.
Chapter 2Banemeni Na Wadi Katengo

1 Yina lodo pentakosta badukini, tanga kohada nedi nola ha wuyo hadoyo. 2 Mono, kode ngodiya ba neni harongo kawali la langto, punyina meranani hauppu haringi bongata, mono yika punyi na bonu kohani tangana na ihi umma noyo ha doyo ngododa. 3 Mono, da iteyi hitu loma kamera derko api kama hobara mono na hebora-heborayi la ponu katokuda diha-diha. 4 Moka, tangada na bonudi Waddi Katengo mono da kapungengo hanewe wango heheka hanewe, kahengo hawodadi Waddi Katengo bada tokiyi.5 Atu na lodona, nejaladi toyo Yahudi kaengango la Yerusalem, toyo ka kapewe tangana toyo kanengo la kabu langto. 6 Mono, ba rongoya yika punyi, iha kalibbo toyo da maronga dobba mono daha ngotora orongo diha toyo- diha toyo ba rongoyi bada wadi hanewe daguda. 7 Da dudara mono hangotora, mono wedda, " tangada hitu kaha newe ja toyo Galilea kaduyi?8Mono, aha nyikna diha-diha bada rongoyi bada hanewe wango hitu hanewe hadayo dadi da itango? 9 Toyo Partia, mono media, mono Elam, mono toyo Mesopotamia, Yudea, mono Kapadokia, Pontus, mono Asia, 10 Frigia, mono Famfilia, Mesir, mono hitu hadoyo la Libia la bara Kirene, mono toyo kamayo wali la Roma, wali hitu toyo Yahudi koha hitu toyo proselit, 11 toyo kreta mono Arab. da rongoyi bada hanewe wani naha neweda tutuna yina harayina ka langngo yitui Allah.12 Mono, tangada da dudara mono daha ngotora hagapengo bada hanewe donga wuda diha-diha, "Aha neni artina tangana yitu?" 13 Tabollo, toyo hawadeka da maktodi mono wedadi, "Mabuk dadi oro anggur bayo."Petrus Nahanewe La Aro Toyo Danga14 Taidoya, Petrus na dede dongadi ka buldihango rasul, na keketaya na lina mono na hanewe la barada wenena, "Hai tangami toyo Yahudi mono tangami kaengo la Yerusalem, kamtajayala mono kamrongo gani hatokigu. 15 orona, hitu toyo je mabuk madadi, kahengo noyo paha ngadamu orongo abu jam ka tolnani,16 idokala hatoki mowa ledeni yitui Nabi Yoel: 17 'Mono, yila kaduka lodo na dadi, Allah na woya na Lina: Yayo gu haburu kani na Waddi-Gu la jongada hitu tangada kadadi toyo, mono ana kabani-ana kabanimu mono ana mawine-ana mawinnemu da rayingo kadadi, mono anamu kabod hongo dengo ha iteda, mono toyo katongo la jongami na naga nipiyi ha naga nipida.18 Loppo, la jongada hitu ata-ata-Gu kabani mono ata-ata-Gu mawinne atu nalodona, Yayo guhaburini yina Waddi-Gu, mono da nengo harayida. 19 Mono, Gu patingodi hitu jeka moda la langto, ka doyo ponu, mono tadjko-tadjko la ponu tana, ka doyo wawa, rutto, mono api, mono koto api.20 na mata lodo da hajeluni dadi kapogto mono da wulla na dadi rutto, toma abu nemeni yina lodo nai Mori ka bokola mono magebora ba nemeni. 21 Mono, nenni kadadi, tangana na toyo ka wullo ni na ngara nai Mori da hamalogayi."'22"Hai tangami toyo Israel, rongoya yitu hatoki. Yesus, Toyo Nazaret, yina toyo paha tingoda la barami yitui maroba Allah ledengo hitu tadjko bokola, jekamoda, mono tajka-tajka paha tingo mowanai Allah lajomi ledena Iyo, kahengo hataja dagu jalami. 23 Yitui Yesus, paha jola kahengo paha gona mowa mono hatja mowanai Allah kapungena, yomim hamateya manom kadello-Ya ledena limada hitu toyo japata. 24 Tabollo iyo, Allah naha kodde habali-Ya mono napa holla-Ya wali yina mayilla matena orona jena dadi nekmala la bara-Na na taloya hamate donga.25 Orona, Daud nengo bana tokiya tutnai Yesus, 'Yayo gu iteyai Mori dejuwani la arogu, orongo Iyo banenni la tabara kawanagu, iya yayo maje kedok maga. 26 Oro ineya, na doha na ategu, mono na lomagu na kalelolaka.Pola toggu na engango nola hamone ate,27 orongo Yoyo jem jekmagani na dewagu bana engango nola hadoyo toyo kamate, ato jem jekmada hitu pola todda hitu toyo Muraha-Mu bada iteya na mayila jeka hadukka. 28 Yoyo mu toki mowa gani na lara ha morho donga. Yoyo mu rayigani habonu nonga nada magebora wagani na mata-Mu.'29 Bagu ole begimi, yayo na dadi bagu toki gimini la barami wango kadongko ate tutu da hitu bapa waikada, Daud, orongo iyo na mate mowa mono tano mowani, mono na watu hodi nehoni la jongada koha hena lodo. 30 orona, Iyo ba nabiya mono na tajaya Allah bana hagona wani haro la barana kana ngodo yina hawuyo hadoyo kaburu wali lai Daud yila pono parehana. 31 Oro ineya, Daud ka iteya yitu kapungena, iyo na dulkoya tutu morha habali nai Kristus yitu: 'Iyo ja hajekmaya yila hadoda toyo kamate, mono na pola to-Na jena itekmaya yina mayila jeka hadukka.32 Yitui Yesus idokala hakode habali nai Allah mono yama tangama katajaya tutu na yitu. 33 Oro ineya, ba poja bana keketa wani lima kawana nai Allah mono na hibaya yina rahi kawali lai Bapa tutna Waddi Katengo, Iyo naha buru mowani, wali yitu haitemi koha yitu harongomi.34 Orona, Daud jena ponekma la surga, tabollo iyo we daguna, "Mori wenna la Morigu, 'Ngodowuka la tabara kawana-Gu, 35 koha bagu rayigudi hitu tangada muhumu da dadi kadekala witi mudi.'"36 "Oro ineyaka, jekada tangada hitu toyo Israel kada taja hadohani yitui Allah na hadadi mowa-Ni Mori monoi Kristus, idoka yitui Yesus haka dello mowami."37 Ba poja da rongoya tutuna yitu, na maropoyi ateda, lodongo weda bada tokiya lai Petrus mono la hitu ana lima hawadeka, " Tangami bagu ole begimi, aha nehokini harayima?"38 Lodona, Petrus wenna la barada iyo, "Joramika moho iho wu dagumi tangami wani na ngaranai Kristus Yesus kaha wali wagimidi doku jalami, mono yomi kam hiba wani yina kanyuru Waddi Katengo. 39 Orona, yina paha rahi dagumini, mono tangada anami, mono tangana na toyo danga kamaroyo, kahengo dangana Maroba Allah bana kamakoda ittango."40Mono, wadi tangadi hitu kadanga hatoki na hawadeka, Petrus na hanewe wango katena pijja mono na kawullo la barada, wenena, "Haloga wu dagumi wali yila dadi toyo kakalego!" 41Tangada toyo kahibanani hatoki nai Petrus daha ihoyi mono yitu na lodo na mataba koha duki nengo tolu rata toyo dangada. Kalibo Tangada Toyo Hatena42 Tangada daha duku yila hatokida hitu ana lima mono yila kalibo, bada hidiyi hitu roti, mono noyo bada kawojo.43 Mono, nakabohi nemeni la barada diha toyo-diha toyo, mono dangayi kadadi ka akto mono tadjko-tadjko ka dadi lededi hitu ana lima. 44 Tangada kaha tena da ole bada makoha mono da dagu dobadi tanga kohadi hadagu daguda. 45 lodona, da malaja kohadi tangadi hapoteda mono hadaguda, mono da bawe-bawe yi la tangada hitu toyo, hawada diha-diha.46Nahi lodo, da wango hawu ate bada makoha nola Bait Allah mono da pera-pera roti wali la diha uma-diha uma. Da hibayi hitu hamuda wango ege ate mono muraha ate, 47 hagapengo bada dekkayai Allah, mono da beddi toyo danga. Mono, nahiyi lodo yitui Mori na tabayi dangada, hitu tangada toyo pa hamalogana.
Chapter 3

1 Diha lodo, Petrus monoi Yohanes da halako la Bait Allah yina lodo rahi kawojo, yila jam kabani dihango. 2 lodona, neni naha wu toyo ka kaliku wali la kabu inyana da hakekuya. nahiya na lodo bada bojolaya dola binna Bait Allah ka ngarango Binna Bokola Hamaggu kana kareyo hodi wali yila toyo ka ma tama yila Bait Allah. 3 Bana iteyi hitui Petrus monoi Yohanes bada tama la Bait Allah,iyo na kareyo omaha.4 Lodona, Petrus, oleni Yohanes, daha horani mono wedani "Horaki gama yama." 5 Yitu na toyo kaliku na arodi hitui Petrus monoi Yohanes, hagapengo bana monengo bana hiba wali la barada. 6 Ta idoyaka, Petrus wenani, "Yayo janekmango Perak ato mahi, tabollo ahani kanengo la baragu gu woguni la baramu. Ledena yila ngara nai Kristus Yesus yitu na toyo Nazaret, kodewuka mono kamu halakowuka!"7 Lodona, Petrus na ketenani na lima kawanana yina toyo mono na tuluni bana kode dede. wali nonoka, witina mono koko witina na dadiyi bna kulhoyi. 8 Wango bana takohoka, iyo na dede mono walngo bana halako dagu. Lodona, iyo na tama dalo la Bait Allah, oledi hitu Petrus monoi yohanes, halako, mono na takohoka- takohoka, hagapengo bana dekkayai Allah.9tangana na toyo da iteya bana halako mono ba dekkayai Allah, 10 mono da taja yina toyo ba iyo ka ngodo jua nola Binna Bokola Hamagu Bait Allah ka ha oha bana kareyo. Tangada na bononi bokola ate mono doha ate tutuna ka dadi la barana.Petrus Naha Newe La Aroda Toyo Danga11Batongroda hitu toyo bada ketenani hatoki dai Petrus monoi Yohanes, tangada toyo da palayo yila hupu umma kangarango hupu umma Salomo, wango hangotara. 12 Lodona, bana iteyi yitui Petrus, iyo wedadi hitu toyo danga, "Hei tangami toyo Israel, aba mam hangotarami tutuna yitu ato aba yomi mam engango pahora gama yama kamera elo nani ba wamani ba kulho mono ba pewe dagumani yama, bana dadi bama rayini yina toyo bana dukini bana halako dagu?13 Allah Abraham, monoi Isak, monoi Yakub, Allah da obu waikada idda da hama gebora mowaya na ata-Da, Yesus, ha wommi mono hatularami la aronai Pilatus ha poja mowana pohotaya kana mahiggu bawena-Ni. 14 Tabolo iyo, yomim tularani yi Katengo mono Katena, mono yomim kareya yina toyo kaha mate toyo pahola gimini,15 mono yommim hamateya yika kawongo hamorho donga, yitu pa hakode habali nai Allah la jonga toyo kamate. tutuna yitu yama toyo katajaya. 16Mono wango ate hatena lede nani na ngara-Na, yitui Yesus, naha kadongkoya yina kabani ha itemi mono yitu hatajami. Mono, yina hatena kamayo wali labarana Iyo na woni hoilo mane mara la barana yina kabani la aromi tangami.17 Bahena, bagu ole begimi, yayo gu tajaya bam hakoddeya ledena yina je hapewemi kahejalango harayida hito kapalami. 18Tabollo, yitu haduki nai Allah ka longango ledi hitu woba nabi yitui Kristus na mate neho bawedda, Na ponu mowayaka.19 Oro ineyaka, joramika mono balimika ka hawali gimidi hitu doku jalami, 20 baneme kani yina lodo mahiggo kanengo walilai Mori, mono Iyo kana ha wedeyi Kristus hapoja mowana hagonani la barami, yitui Yesus,21 ha hibana yina surga koha dukini yina lodo rahi hatutudi tangada kahengo haotki nai Allah lededin hitu nabi-Na kamuraha wali la ka ullu. 22 Wene nai Musa, 'Mori Allahmi na kode habili gimi yomi ka nabingo kahengo yayo la jongada ole beyo dagumi. Yomim rongo nehoya tangadi hatoki dagimi iyo labarami.' 23 mono, nadadi, tangada dewa, jeka rongo yitu na nabi da pudahayi wali ole kadadi toyoda.24 Mono, tangada hitu ana lima kaha newe mowa, wali lai Samuel koha hitu kaullu hepo da talara jalani hena lodo. 25 Yomi ana suhu dagimi hitu ana lima mono yitu paha rahi mowa harayi nai Allah oledi hitu waikamu, ledengo bada tokiya lai Abraham, 'ledengo hitu kalungamu, tangada ana huhumu la ponu tana daha maringiyi.' 26 Allah, bana poja hakodeyi ata-Na, daha ngodi-Ni la barami ka ullu kada hamaringi gimi wadi diha toyo- diha toyo la jongami da bali wali yika japata."
Chapter 4

1Batongroda Petrus monoi Yohanes bada hanewe la aroda toyo danga, nemedi labarada hitu toyo bokola, Kapala jaga Bait Allah, mono hitu toyo Saduki, 2 dabani pijja orongo bada ajarayi hitu danga mono da talarani ledeni ngara nai Yesus na kode wali jonga toyo kamate. 3 Lodona, da wopayi hitui Petrus mono Yohanes mono daha tamadi nola golu koha na delakadi orongo ba boda huddu nani. 4 Tabollo, danga mowayi ka boda rongo mowayi hatokida hitu ana lima na duki hatena, mono dangada hitu kabani la jongada nengo lima rata toyo.5 Badelango tana, hitu habapa-habapa, toyo katungo-toyo katungo, mono toyo pewe-toyo pewengo Taurat da makoha-koha la Yerusalem, 6 oledi hitu Imam Bokola Hanas, monoi Kayafas, Yohanes, Aleksander, mono tangada toyo ha ole bedd hitu Imam bokola. 7 poja da tayi hitui Petrus monoi Yohanes la haduna, da kapatadi, "Gara kulhonani ato gara ngara nani ha ledemi bam rayini yitu kahengo?"8 Lodona, Petrus, na bonuni Waddi Katengo, wenna la barada, "Tangami habapa mono toyo ka tungo, 9 yama hena lodo ba parehama na hawuyo harayima kadoha ha poja mowama rayina yila aroda hitu toyo ka loja, aha nyinehodi hitu toyo baha togahayi? 10 Jekanaka kam tajaya tanga kohami mono tangam toyo Israel ba ledeni ngara nai Kristus Yesus, Toyo Nazaret, haka dellomi, paha kode habali mowa nai Allah wali la jonga toyo mate, yina toyo na dede la aromi poja ha togaha.11 Yitui Yesus iyo: 'Watu hatularami yomi, kapewengo hadoha umma, kadadi watu paka tutu wayo. 12 Mono, jahilu nekmani nama higgo langka garakani halede orona jahilu nekmango ngara hawadeka yila kabu langto ha woyo la jonga kadadi toyo oro ledeni atu na ngara da kolengo mahigo."13 ba poja da iteya Petrus monoi Yohanes mono da tajaya ba je toyo hakolayi mano toyo jeka domayi, da hangataro mono walingo bada apeyi hitu kadungo toyo bada ele honi yitui Yesus. 14 Mono, poja iteya yina toyo paha togahada na dede la baradai Petrus monoi Yohanes, jena dadikma bada gobani.15 Ta idoya, ba tongroda bada hawedeyi hitui Petrus monoi Yohanes kada jekna yina Sanhedrin, da gopora wungo diha-diha, 16 wedda bada hanewe,"Ahango harayi dadi hitu kadungo toyo? orona, yina hawuyo tadjko tepija harayi mowada lededi iyo mono he pijja weda hito toyo ka engango la Yerusalem, mono jena nakma bada kaballini. 17 tabolo iyo, tutuna yitu abuna taba luro la diha toyo- diha toyo, mada kada ha gogayi abu hilu da talarani la toyo hawadeka wani yitu na ngara. 18 "Lodona, da kamkodi hitui Petrus monoi Yohanes, lodona da parehayi ka dungo ka abuda hanewe mono aha domoni ha ajarada wani yina ngara nai Yesus.19 Ta idoya, Petrus monoi Yohanes dabalehayi mono wadda la barada,"Pohotayaka, geni katena ha itenai Allah, ka rongo gimi yomi karehi wali Lai Allah? 20 Orona, yama jema dadikma tokiya tutu nayitu ha ite mowama mono harongoma."21 mokka, baengango bada hagogayi hitui Petrus monoi Yohanes, iyo da jedda hitu ana lima bada halako, ba orongo bajeda jomi hada paha jala wadadi hitu kadungo toyo orongo toyo nanga ka dekaya yitui Allah l jongan yitu kadadi mowa. 22 Orona, hitu toyo la barada ka iteya na tadjko ha togaha donga paha tingo mowani, karehi la kapato bullu dongoPetrus Monoi Yohanes Da Bali La Ole Hatenada23Ba poja bada hama logayi, Petrus monoi Yohanes da halako la ole daguda mono da dulkoya tangada hatokida hitu toyo bokola mono toyo katungo la barada. 24 Mono, hitu oleda bada rongoyi, iyo da keketayi lida la bara nai Allah da hawungo ate mono wedda, "Wu Mori, Yodoka karayini yina langto, ponu tana, na bonu, mono tangana na ihina, 25 kahanewe ledengo Waddi Katengo, ledengo wobada ata-Mu, Daud, obu waikama yama: 'Aba hitu diha toyo da bani, mono tangada toyo da rongoya jeka mangu gonna?26Raja-Raja ponu tana daha gonangoka, mono tangada ka pote da makoha-koha, gobani yitui Mori mono gobadi hitu Pahama ringi-Na.'27 Orona, badoku kani yila harona dama koha mowa ka gobani yitui Yesus, Ata-Mu, ka Muraha, yituPahamaringi, wali hitui Herodes monoi Pontius Pilatus, oledi hitu tangada diha toyo- diha toyo, mono tangada toyo Israel, 28 karayini tanga kohana wango lima-Mu mono paha gona-Mu paha tutu mowaya kapungena kadadi bawengo.29 Mono bahena, Mori, pahoradika hitu bada hagoga- hagoga gama mono Ponu gamaka ata-ata-Mu kama talarani nali-Mu bonungo moddo ate, 30 la jonana Yoyo kamu hajola gama lima-Mu kamu hatogahango mono tadjko-tadjko loppo kaakto-kaakto na dadiyi ledeni ngarana Ata-Mu ka Muraha, Yesus."31 Mono, bada poja haka wojo, na gedo yina hadoyo makoha-makohada mono tangada na bonudi Waddi Katengo, loppo ka engango batalarani na linai Allah wango kadongko.Morhoda Toyo Hatena32 Mono, kalibboda hitu kaha tena naha wudi ateda mono dewada. Janekmango ha wu toyo kawenna hitu hadaguna dagu gudi bawenna, tabolo tangada dagu doba dadi wedda. 33 Lodona, ledengo kulho kabokola hitu ana lima da tokiya hapeweda tutuna yitu kode habali nai Mori Yesus mono kanyuru bokola neni labrada tangada.34 Janekmango hawu toyo kadobo lajongada orona tangada toyo nekohango mangoda ato ummada, da malajadi, mono da ngodiyi hitu wolida, 35 lodona na bojolayi la koko witida hitu ana lima, mono da bawe-baweyi hila diha toyo- diha toyo kahengo roka hawada.36 Hejalango yitui Yusuf, toyo Lewi, duwu nai Siprus, ka hengo bada kawulo kani hitu ana lima, Barnabas, ka artingo 'lakeda kadiggi,' 37 da malajadi hitu mango hadaguda mono da ngodiyi omahada, da bojolayi yila koko witida hitu ana lima.
Chapter 5Ananias mono Safira Dakamani Na Waddi Nai Mori

1 Ta idoya, neni yina ha wuyo kabani ka ngarango Ananias, oleni na ara wenna, Safira, da malajadi daguda. 2 Mono, hataja wana ara wenna, Ananias na bojolayi hawadeka hito wolida hamalajana bana wa dagudi, mono hawadeka iheyi hangodina, na bojolayi la koko witida hitu ana lima.3Tabollo, Wene nai Petrus, "Ananias, aba yina kabalko mana bonu guni yina atemu bamu dukini bam kawoho kaya yina Waddi Katengo mono bamu pojolayi hawadeka hitu woli tana hamalajamu? 4 Bajemu malaja honi, ja engakakngo nona tana ba dagu muni? Mono, ba poja hama lajani, nona tana ja engakakna ba yoka pa horani? aba mamu nukini hangadani nola atemu? Yoyo jemu kawohoka nekma yila kadadi toyo, tabolo labara nenai Allah." 5 Lodona, bana poja ha rongoyi hitu hatoki, Ananias na bopa mono kadukango na ngahuna. Moka na kode na kabohi tepijja la barada hitu toyo ka rongoya yitu. 6 kapirango bomone da mayo, da kubkani, mono da ngodiya la bali hodi, lodongo bana tanini.7 Lodona, nengo nona lodo jam ka tolnani, ara wenai Ananias nemeni, tabolo iyo jena tajakmaya ahani kadadi mowa. 8 Mono, Petrus wenna labarana, "Toki gani labaragu, yina tana bamu malajani hena dangana na wolina?" Mono, wennai Safira, "ngoyo hena dangana."9 Lodonai Petrus wewalina la barana, "Aba yoyo mono na layimu hawungo toki bam kabani yina Waddi nai Mori? Horanika, oro witida hitu toyo katani guni na layimu nehodi hola bara binna mono ijalayi ka keketawu ngodiwu la bali hodi." 10 Kode ngodiyaka, Safira na bopa nola koko witinai Petrus mono na dukango na ngahuna. Bada tama hitu bomone, da iteya yitu Safira ba boda matena, lodona, da keketaya la bali hodi mono da tanini la bara layina. 11 Mokka, nakode nakabohi tepijja la jongana hitu toyo hatena mono tangana na toyo ka rongoya tutuna yitu.Tadjko- Tadjko Tepija Kawali Lai Allah12 Dangayi tadjko ka tepijango mono mujizat kadadi lajongada hitu toyo danga lededi limada hitu ana lima mono tangada da hawu atengo engango nola hupu umma Salomo. 13 ja nekmango noyo la jongana kawawa ha koha wungo nola barada iyo, tabollo tangana na toyo da hama geborayi14 Mono, na kiki matabayi hitu toyo ka hatena la bara nai Mori, kahengo dangana, wali kabani koha mawinne. 15 Oro ineya, iyo dukidi bada haropayi hitu toyo ka kalawara yila lara mono da kugladi yila ponu raka mono kope kua ba nemekani yitui Petrus la, langka mawo kakinani kawonayi hitu hawadeka. 16 hejalango, danga jala toyo kawali la bara harona bara Yerusalem kamaronga dobba, marongadi hitu toyo kalawara mono, hitu hatamana mortana. tanga kohada na hatogahayi.17 Tabolo, hitu toyo boola da kodde, oledi hitu hama rongada, hitu toyo Saduki, mono na bonudi hakiri ate. 18 iyo da wopayi hitu ana lima mono daha tamadi la golu toyo danga.19Ta idoya, yitu bana hudongo, yina hawuyo malaikat nai Mori na bogera kohadi hitu tangadi bina golu, mono naha tingodi lara lohongo mono wenna, 20 "Halakomi. dede, mono talarani la barada hitu toyo ka nengo la Bait Allah, tangada liyo tutuna yitu na morho." 21 Mono, bada poja harongoya, nengo kuku manuya, iyo da tama la Bait Allah mono da ka pungengo ha ajara. Bada duki hitu toyo Bokola mono tangada hitu toyo ka oledi bada duki, da kohayi hitu Sanhedrin mono tangada be toyo kaweda Israel, lodongo da hawedeyi hitu toyo la golu kada ngodiyi hitu tangada ana lima la aroda iyo.22 Lodono, bada poja haduki habali hitu toyo paha wededa bada dukiyi, jeda dukikmadi hitu ana lima nodalo la golu. Lodono, da bali mono datokiyi hitu hiteda, 23 wenneda, "badukini yina golu na makuhhi mono tangada hitu ka jaga da dede la bara binna, bama poja habugeradi, yama jema dukikmango hawu toyo do dalo."24 Mono, hitu Kapala Bait Allah mono hitu toyo bokola bada rongoya yitu hatokida, daha ngotara dongadi hitu ana lima mono da hakapata wungo aha nyihingkana yitu bana dadi. 25 Lodonaka, nemeni naha wu toyo mono na toki dani, "Horadi! Hitu toyo hatami la golu nedi dede nola Bait Allah mono da ajara toyo danga."26 Lodona, kapala golu Bait Allah oledi hitu mone yahona da halako ngodiyi hitu ana lima, tabollo jada wakmadi bani ate orongo da kabohi daha tayo watu hitu toyo danga.27 Ba poja da ngodiyi hitui Petrus monoi Yohanes , da haorokadi la aroda Sanhedrin. Lodona, Beyo Toyo da kapatadi, 28 wenneda, "Yama ma hadudu heri mowa gimi ka abu hilumi haajara wani yina ngara, tabollo yommi ponu mowayaka yina Yerusalem wani yina haajarami mono yomi ha kabu atemi mutaguni na ruttona Yina toyo labarama."29 Tabollo yitui Petrus mono hitu ana lima hawadeka da baleha, "Yama atne hona bama dokini yitu hatoki nai Allah bebu hatoki kadadi toyo. 30 Allah da hitu obu waikada iddango naha kode habali mowayai Yesus, yitu paha mate mowami mono yi-Ha teromi yila yayu paka dello. 31 Allah naha taya Iyo la hadoyo kamadeta la lima kawana-Na kana dadi kapala mono Lede Morha kana wowani mahigo yina toyo Israel mono na ma higo nabarada hitu toyo doku jala. 32 Mono, yama toyo kataya tutuna yitu tangana, mono hejalana yina Waddi Katengo, hawo mowanai Allah la barada hitu toyo kadokuni hatoki-Na."33 Bada rongoya yitu hatokida, ateda nama ropoyi mono da kabu ateni hamateyi hitu ana lima. 34 Tabollo iyo, yina hawu toyo Farisi kangarongo Gamaliel ka guru Tauratngo pa akada tangana na toyo, na dede la aroda hitu Sanhedrin mono na kareyi hitu rasul kana ngodi tuddu doyi la bali hodu.35 Lodona, iyo wenna la barada, "Hei tangami toyo Israel, hamatara dohani apani yiha rayimi la barada hitu toyo. 36 orona, atu kapirango lodo la jongana, Teudas na kode habali, na mangakwu daguna ba toyo hawaya mono nengo pato ngahu toyo kama kohha oleni, tabollo iyo, iyo da hamateya mono tangada ka dokuni na mahewa hilora, koha ba jehilu nehing mango. 37 Boja yitui Teudas, Yudas wali la Galilea nemewalini, yina lodo rahi tulho ngara, na tingiyi toyo danga kadokuni. Ia daha mate jalaya mono tangada toyo kadokuni dama hewa hilora.38Oro ineya, tutuna yitu, yayo gu haapegimini: Marongo wali hila toyo mono jekadaka. Oronani, yitu hakabu ateda mono harayida baka wali kadadi tokayi, jena dukik mani bana dadi. 39 Tabollo, yitu ha kabu ate ba kawali kaya lai Allah, yomi jemu dukka mani hangahuya. Loppo, yomi na duki negimi magoba mini yitui Allah."40 Tangada da dokuni hatoki nai Gamaliel. lodona, lodona bana poja hakamakodi hitu kadungo ana lima, mono da paluyi kadungo toyo mono da heri hitu ana lima abu naha newe wani yina ngara nai Yesus, lodona da paholayi. 41 Oro ineya, hitu ana lima da halako wali la aroda hitu Sanhedrin wango ege ate orongo wonango bada mayila ledeni yina ngara-Na. 42 Mono, nahiya na lodo, yila Bait Allah mono diha umma-diha umma, jeda ngahu hingmango ha ajara mono talarango Liyo ba yitui Yesus ba Kristus ya.
Chapter 6Pittu Toyo Da Piddeyi Tangana Yina Hawu Pahayilli

1 Yina lodo kalongango, bana matabayi hitu ana limada kadokudi, neni paoha na hawuyo paha lohoda hitu toyo Halenis, la aroda hitu toyo Ibrani pijja orongo hitu mawinne baluda ba jedda woddi hamuyo diha lodo-diha lodo.2 Mokka, kabulu dungo ana lima da kamakodi ana limada mono wedda, "jena tena nekma yama jenna yina tutna linai Mori oro orhoya na tutu hamuyo donga. 3 Oro ineya, bagu ole beggimi, piddemi pittu toyo wali la jongami ha itte mowa rayingo kadoha, ha bonna Waddi Katengo mono magawa ate hakeketama kana hayillini yiha paha yilli. 4 Lajonga, yama engango bama kawojo mono hayilini yitu talarani linai Mori."5 Yitu hatoki na hadoha dadi ateda tangada hitu toyo. Mono, da piddeya yitui Stefanus, na toyo kabunungo hatena mono Waddi Katengo, lopoi Filipus, Prokhorus, Nikanor, Timon, Parmenas, monoi Nikolaus, toyo proselit kawali la Antiokhia. 6 Hitu da ngodiyi la aroda hitu Rasul, mono bada poja ha kawojo, da tayi limada la ponu katokuda hitu kapittungo toyo.7 Linai Allah naha kitango matalara mono dangada hitu ana lima hitu la Yerusalem na hakitadi mataba. Bawopayai Stepanus8 Monoi, Stefanus, na bonuni kanyuru mono kuaha, na rayi mowani yitu langngo mono tadjko-tadjko la jonga toyo danga. 9 Tabollo, kapirango toyo ka wali la sinagoge toyo Libertini hawengo, wali hitu toyo kirene loppo toyo Aleksandria, mono hawadeka kawali la Kilikia mono Asia, da kodde mono da hataji dongani hanewe yitui Stefanus10 Ta idoya, idango jeda ruktok mani gobani yina taja mono na Waddi ka oli-Ni Stefanus bana hanewe. 11 Lodona, da halako karingi da wuddayi hitu toyo hawadeka kawedda, "Yama ma rongo mowaya yina toyo bana hawihoka yilai Musa monoi Allah!"12 Mono, da orokadi hitu toyo danga, toyo katungo, Toyo kapewengo Taurat, kada dukini yitui Stefanus, kada wopaya, loppo da ngodiya la aroda Sanhedrin. 13 Idango daha orokadi hitu toyo katoki-toki awa kawedda, "Yina toyo jena ngahu hingmango hanewedi hitu hatoki ka gobani yina hadoyo katengngo mono Pata Taurat. 14 Orona, yama marongo mowaya iyo bana tokiya ba yitui Yesus kawali la Nazaret na mohhoni yina hadoyo, mono na hajeluni yina pata paha buru mowanai Musa la barada." 15 Mono, bada hamatarani na mata nai Stefanus, tangada toyo danga da ngodonla Sanhedrin da itte nani na matana meranani mata malaikat.
Chapter 7

1Lodona, Imam bokola wenna bana tokiya, "Hepijja kakna?" 2Mono, Stefanus wenna bana hanewe, Bagu ole begimi, bagu bapa gimi, rongo gani hatokigu, Allah Kahoda tengingo, na hudda la obu waikada itangoi, Abraham, ba enga hona yila Mesopotamia, bajena enga hongo la Haran, 3Mono wena labarana, 'Halakowu wali yila tanahmu mono wali yila jonga ole bemmu, mono kammawu yila tana paha tutugugu la baramu.'4Lodona, Abraham na jenna nona tanada toyo Kasdim mono da engango nola Haran. Mono wali kanonno, la bali matena na bapana, Allah naha wede waliya diki yola tanah, yiyo hadoyo engami bahena. 5Tabollo, Allah jena wokmadi daguda, lohho jeka kajiddi tanah jalakma, tabollo na tokiya bana wonani yitui Abraham kana daguni lopo hitu ana muri- ana murina, langka la jongana yitui Abraham ba jenehongo anana.6Tabollo, Allah wenena bana tokiya, hitu ana muri - ana murida da dadi toyo kaabu dukiyi mono jehadomakmayi loppo daha bali hodi ata mono da pahamayilayi koha pato ngahu dongngo. 7'Tabollo, Yayo gu paakta poyi hitu toyo kahabali ata,' wenai Allah, 'Mono, labalina kanono da lohongo wali nono, mono da kawojo la bara-Gu yila hadoyo yiyo.' 8Lopoi Allah na wonani yina katuku ngeju, mokai Abraham na dadi bapa nai Ishak mono na ngejuya ba boda podo pato lodona wali bana dadi, monoi Ishak na dadi bapa dai Yakub, monoi Yakub, kabulu dungo waikada.9orongo bana kiryai Yusuf, obu waikada idda iya mana malajani la Mesir. Taidoya, Allah naokayai Yusuf, 10mono naha tolkoya wali yila tangana na mayilla, mono na woni kanyuru mono luro paha ngada la aronai Firaun, Raja Mesir, kahadadini kapala yila Mesir mono tangana nona istanana.11nengo hadakka, baneni na kareba kadadi tangana yila Mesir mono Kanaan, koho bana dukini yina mayila kaakto, mono hitu obu waikada jenekmango hadoyo oleda hamuyo.12Ta idoya, yitui Yakub bana rongonya ba nedi hitu gandum yila Mesir, iyo naha wediyi hitu obuda kada mayo no habali kapungena. 13paha du wada halako, Yusuf na rayi wuna kada tajaya hitu ole benna, mono hitu ole benna Yusuf da dadi olebenadi Firaun.14Lajongana kanono, Yusuf na hangodidi liyo mono na kalehuni Yakub, bapana, mono tangada hitu ole benna, 75 toyo tangada. 15moka Yakub na buru la Mesir mono iyo na dukini mate habali, iyo mono tangada hitu obu waikada. 16Wali kanono, daha dikidi yila Sikhem mono da kuglodi yila rate ha kahinai Abraham wango omaha kawali la ana nai Hemor la Sikhem17Tabollo, ba manari dukini yina rahi paka tukuna, hapatoki mowanai Abraham, yina yoyo damataba danga mono karehi pikhoyi wali la Mesir, 18Koha banengo raja hawadeka kadedeni tangana na Mesir, jeka taja tutunai Yusuf. 19yina raja na bokala wadi hitu todda mono naha mayila dadi obu waikada, pakhayi kada letodi ana morahada koha baje hilu tahngo ha morho.20athona na, na dadi yitui Musa mono na manada pijango la mata nai Allah. Monoi Musa daka rawoya yila uma bapana tolu wulla jongana. 21Mono, bada poja haletoni, ana mawinne nai Firau ika dekeya mono kaha matuni na habalini ba ana dagu nani.22Mokka, Musa daha kola wani pata toyo Mesir mono iyo na kuaha ledeni yiha tokina mono harayina.23Lajongana, yitui Musa bana dukini pato kabulu doyo, na lohongo wali lapaha ngadana halako dukidi ole benna, hitu kaburu wali la Israel. 24Mono, bana iteya naha wuyo ole benna ba rayini jeka doha labarana hitu toyo Mesir, nemini Musa na oledi hitu toyo paha mayilla mono na tajelu naha mateyi hitu toyo Mesir. 25pahangada nai Musa hitu ole benna da tajaya yitui Allah ka wodi mahiggo ledeni na pola tonna, tabollo jeda wopa nekmaya.26Diha lodo wali labalna, Musa na dukidi hitu toyo Israel kaha tango, mono na kamadi hapayi mono na hadamedi, wenadi, 'hei, jeka haole bekka nagimi, aba mam hata nelkango?' 27tobollo, yina toyo kataya na ole benna na tingiyai Musa hagapengo ba wenani, 'garani kaha dadigu kuaha moho hakim la jongama yama? 28kabu ate muga hamatewa kahengo hitu toyo Mesir paha matemu wemalona?'29Bana rongo nani ha tokina yina toyo, Musa na palayo mono na dadi toyo ka maledengo yila tanah Median. Habali, iyo na dadi bapa wali hitu kadungo ana kabanina.30Kole bana dibaka pato kabulu doyo, na hawuyo Malaikat napantingo wuna lai Musa la jonga kadawu la ponu letena kangaroi Sinai, yina derko api la jonga tara.31bana iteya yitu Musa kahengo, iyo naha bangara dongani yiha itena. mono, bana poja hadohekaya na pamatarani, nemeni na lina Mori, 32'Yadoka Allah daobu waikamu, Allah Abraham, Allah Ishak, monoi Allah Yakub.' Musa Na karedi kabohini mono jena wawakma hamatarini.33Lodonaka, Mori wenna la barana, 'Halidi ha kopa wali lawittimu, orongo yina na tanah hadoyo dedemu tana horiya. 34Yayo itemoya na mayila hitu To-Gu kaengango la Mesir mono rongo mowadadi kangirkoda. Mono, Gu buru mowa kagu kamahigoyi tangada. mono bahena mawuka, ka-Gu pawedewu la Mesir.'35Musa, ha tubara mowada ba wedani, 'garani ka dadigu kuaha mono hakim la barama?' Iyo toyo paha wedenani Allah kana dadi, wali kuaha lopo kapamahiggo, ledena yina lima malaikat kapa tingo wungo labarana yila jonga tara. 36Yina Toyo ika kapaladi lohongo, hagapengo bana rayingo mukjizat mono tajko-tajko ka langngo yila tanah Mesir, mono la Bonu Rara, mono la maroda gallara kapato bulu dongo. 37Musa doyola ka hanewe yila toyo Israel, 'Allah naha dede gimini yina hawu toyo nabi kahengo yayo la jongami bagu ole begimi.'38Iyo yina toyo kanengo yila lajonga toyo danga kanengo yila maroda gallaro oleni yina malaikat kahanewe labarana yina ponu letena kangarano Sinai, mono oledi hitu obu waikada, mono iyo kahibaya na liyo kamorho ha wodada la barada ittango.39Obuda ida jeda bekmango dokuni hatoki nai Musa, mono da wugaya mono dabengo bali la Mesir weda nola ateda, 40weda bada tokinani Harun, ' Rayi gama dewa kaha lako ulugama lara orongo yitui Musa, ka kapala gama lohongo wali la tanah Mesir, jema tajakmaya ahan kadadi la barana.'41atu diha lodona, da rayingo hawuyo katuku hapi, mono na woni marakana yila dewa harayida, mono da ege dongadi hitupaha yili oro limada. 42Ta idoya, Allah na pelidi mono naha lokodi da woni marakana yina kepala tentara langto, kahengo kama tulho kahengo nola huratada nabi, 'Mu ngodi kakga labara-Gu haranga manuta mono maraka kapato bulu dongo yila maroda gallaro, yommi toyo Israel?43Yomim ngodiyi kareka Molokh mono madunno dewamu, Refan, katukku harayimi mono paha marakami, mono yayo gu letto gimi la bali Babel.'44hitu obuda neni na kareka hadoyo haneweda lamaroda galara, kahengo paha reha nai Allah bana toki nani Musa, kana rayini kahengo na tuja ha ite mowana. 45Poja bana hibaya nona kareka, na obuda na tama ngodiya oleni Yosua, atu baha lumngo tanah gobadi hitu toyo hawadeka, hapaha maroyo monai Allah wali la jongada obuda, koha dukini harehanai Daud. 46Daud nakolengo kanyuru la aronai Allah mono na kareyo kana kolengo hadoyo tanganai AllahYakub.47Ta idoya, Salomo kaha kodeni uma daguna Iyo. 48Tabollo, yika kahoda Majaga jena engakmango nola uma harayi limada ka dadi toyo,kahengohatoki da hitu nabi, 49'na Langto hadoyo katawa todu-Guni mono na tanah hadoyo deke witi-GuniUmma apa neni yi paha kode mi-Ga?' Allah na woya nalina ' ato pango hadoyo ngahu-Gu? 50Je lima kadi-Gu karayi kohadi tangadi?'51Hei, na yomi toyo kataku watu, wango ate mano katilu jeka muraha, yommi goba juani yina Waddi Katengo, kahengo harayida hitu obu waikamu! 52gara-gara Nabi jeha paha mayilada hitu obu waikamu? Mono daha mateyi hitu toyo kawuna katokiya ba nemeni yitu ka ngodiya ka tena, mono bahena kaha dadi gimini pola tomi dadi toyo bokala mono kahamate ole tonna.53yomi, kahibaya yina Uku Taurat kahengo yi paha duki mowada hitu malaikat, tabollo yomi jemu jaga nekmaya!"Bahamateyai Stefanus54Bada poja harongo tangada hitu, na maropoyi ateda mono napa ngoktodi ngoduda la aronai Stefanus. 55Ta idoya, Stefanus habonuna Waddi Katengona tangara ya na langto mono na iteya magabora nai Allah, monoi Yesus na dede la tabara kawana nai Allah. 56Stefanus wenena " Rongowa! Yayo gu iteya na langto kamabugera mono yina Ana Kadadi toyo na dede a tabara kawana nai Allah."57Tabollo, da kawullo-wullo, mono da todiyi katiluda, mono da hawungo yayarayai Stefanus. 58Lodona, da yoruya lohongo wali nola harona mono walngo nono bada wewuya wani watu. Poja kanono hitu kaite wango mata da halidi kalebbeda yila koko witinna yina hawuyo bomone kangarangoi Saulus.59Mono, naha kitango dojjakani yitui Stefanus ka engango paoha mono wenna bana hanewe, "Moroba Yesus hibagani na dewagu." 60lodona, bana poja hatokodi kuddona, na kawullo-wullo, "Mori, abum hatagu kadani yina jala la barada!" Mono, bana poja hatokiya, ipoya bebuna mate.
Chapter 8

1Mono, Saulus naha doku jala baha mateya yitui Stefanus. Saulus naha joloroyi hitu toyo hatena kanengo la Yerusalem Atu diha lodo, neni namayila ka dadi labarada hitu toyo hatena kanengo la Yerusalem, mono tanga kohada da matalara atula Yudea mono Samaria, heleda hitu rasul.2Nedi kapira toyo doha ate ka tanoni yitui Stefanus mono na duki dongani mayila pahangada la arona. 3ta idoya, Saulus engango bana pakawohokayi hitu toyo hatena na tama la diha uma- diha uma. Iyo na yoroyi kabani mono mawine, mona naha tamadi la golu. Filipus na talarango le tengngo la Samaria4Lodona, tangana hitu kamatalara da halako hagapengo bada ngodiya yina Li katengngo.5Filipus na buru yila hawuyo harona mono na talarani tutunai Kristus.6Mono, hitu toyo danga daha wungo ate hamatarani hatokinai Filipus ba poja da iteyi mono rongoyi hitu tajko ha rayina. 7orona, hitu wadi japata na lohodi wali hila toyo hatamana, hagapengo bada kawullo-kawullo, mono dangayi toyo kaliku mono kabeko paha togahana. 8Oro ineyaka, neni na magebora ate noyo la harona.9tabollo, neni na hawu toyo ka ngarangoi Simon yila kapungena ka patingongo kabali mata nola harona mono na paka ngakkoyi tangada toyo la Samaria, mono bana tokiya iyo ba toyo bokoloya. 10Tangada toyo, wali kahoda moraha koha kahoda bokola, weda bada hanewe, "Yina toyo wali la Kuaha Allah ya kabokola hawengo'." 11Mokka, engango bada hamatarani orongo kahelango mojana bana rayini ha paka ngakko donga wadi hitu kabali matana.12Tabollo, ba poja hitu toyo bada poja hatenaya yitui Filipus ka talarango Li katengo tutuna hadonai Allah mono na ngara nai Kristus Yesus, iyo na ihoyi, wali kabani koha mawinne. 13Loppo, Simon dagu naha hatena mono iyo na ha ihoya, iyo enga hakitana la baranai Filipus, mono poja bana itteyi tangadi itu mukjizat mono tajko ka langngo kadadi, na dukini bangara.14Atu diha lodona, hitu rasul la Yerusalem bada rongoya ba neni na toyo Samaria kahiba mowaya na linai Allah, daha wediyi hitui Petrus monoi Yohanes labara hitu toyo habali, 15kamayo mono ka kawojo taguda kada hibawa wani na Waddi Katengo. 16Orona, Waddi Katengo jene hingma hongo ka buru labarada, iyo ha iho neyo pedadi wani yina ngara nai Maroba Yesus. 17Lodona, Petrus mono Yohanes na pajoladi limada laponu katokuda mono kada hibaya na Waddi Katengo.18Yitui Simon bana iteya yina Waddi Katengoba woya ledengo pa pajoladi limmada hitu rasul-rasul la ponu katokuda, simon na tawaradi omaha hitu rasul-rasul, 19wena bana toki dani, "Wojalagani dugu yina kuaha ledena hitu toyo bagu pajola kadi lima kada hibaya yina Waddi Katengo."20Ta idoya, Petrus wena la bara nai Simon, "wakaukala hitu omahamu na pajolorakawu orongo la paha ngadamu hitu omaha na dadi bakole wani yina karunia Allah! 21Yoyo jemu kole nekmango nagumu tutuna yitu orongo na atemu jena lurha nekma la aronai Allah. 22Bahenaka, jorawu wali yila japatamu mono kawojo newu yilai Mori, ba roga yina muraha atemu na dadi kado ba hawaligu. 23orona, yayo bagu ittewu yoyo mu engango no dalo la podu ranga kahoda podu mono engango raddigu kajapata."24tabollo, Simon wenna bana baleha, "Kawojo kiga tutugu la bara nai Mori ka tangadi hitu toki muga abu na pittawa."25Mokka, poja hitui Petrus monoi Yohanes bada tokiya ka hepijango tutuna na li nai Mori, iyo da bali la Yerusalem hagapengo bada talarani na Liyo la deh-deha da toyo Samaria. Filipus na haihoyi toyo Etiopia26Lodona, malaikat nai Mori daha newe lai Filipus, wenena, "Kodewuka mono kamu halakowu la Selatan, yila lara kaburu wali la Yerusalem ka aro la Gaza. Nona lara naka hiko." 27Filupus na kode mono na halako. Mono, na iteya na toyo Etiopia kawali yila kapareha Sri Kandake, Ratu kerajaan Etiopia. Iyo katagu kohadi balehayi tangada daguna yina ratu. iyo na mayo wali la Yerusalem ma kangote, 28mono la laraya bali, ngodo nani la karetana hagapengo bana baha ya na huratana nabi Yesaya29Lodona, Waddi na hanewe lai Filipus, "Halakowu mono ha ole wungo nola kareta." 30Moka, Filipus na palayo nola kareta mono na rongoya nona toyo ba baha nani na hurata Yesaya. Filipus naka patani, "Muwopakakya mori noha bahamu?"31Mono, nona toyo na balehaya, "aha nyikana bagu tajaya helena banengo toyo kaha tutugani?" Moka, na kamako ni Filipus pone mono hawedeya ngodo dongani.32Atna na, tutna nona hurata ha bahana iyo, "Iyo da ngodiya habalini bebbe nola hadoyo ropoya, mono naha tuja nola ana bebbe jeha gutti po wullu ihhina, kakadona loppo jena wangakmaya na woba-Na.33Nola la jetidda-Na, jedibaka da karamani wali bara-Na. Garani ka dulkonani tutu duwu-Na? Orona, na morho-Na da kara mowanani wali yila ponu tana."34Lodona, yina sida-sida na baleha mono wena lai Filipus, "Yayo gu paohawu labaramu, tutu garaneya yina nabi bana hanewe, tutu dagunani ato tutu toyo hawadekaya?" 35Lodona, Filipus na bugerani na wobana, mono na kpungeni wali yila hurata hori, iyo na kajallani tutu nai Yesus la barana.36Mono, ba tongroda halakoni nona lara, da dukini naha doyo kaha wengo, mono yina sida-sida wenena, "Horaponi, neni na weyo! aha widdi poni jeha dadi dongana ba haihowa?" 37[lodona, Filipus wenani, "bamu hatena wali ate nekakngo mori, na dadi mori." Lodona, iyo na baleha mono wenani, " Yayo gu hatena yitui Kristus Yesus ba ana nani Allah."]38Lodona, yina sida-sida na parehayi kada hadedeya na kareta. Mono, noka dungo toyo da tama la weyo, Filipus mono yina sida-sida, monoi Filipus naha ihoya.39bada poja halongo wali laweyo hitu kadungo toyo, Waddi nai Mori na ngodi ya Filipus halako, mono yina sida-sida jehilu na itekmaya, mono na halako hakitango wanga magebora ate. 40Tabollo, Filipus na taja wuna ba noni la Asdod, mono bana poja hahepoya nona hadoyo, iyo na talarani na Liyo la tangada harona koha bana duki nola Kaisarea.
Chapter 9

1Tabollo, Saulus engana bana kajijko mono hamateyi hitu ana lima nai Mori, na halako arodi hitu Imam bokola, 2mono na kareyi hurata kawali la iyo, hitu paha wono yila sinagoge-sinagoge la Damsyik bana toboka toyo kadokini yina lara, wali kabani koha mawinne, na dukiniponi bana raddidi kaloro bohi nola Yerusalem.3Kahekalango bana halako, na manari dukini yina Damsyik, neme hawodani ka nerko wali langto ka kilorani. 4Lodona, iyo na kanadu la tana mono na rongoya na li kaha newe kawenna labarana, "Saulus, Saulus, aba mamu hamayilawa Yayo?"5Saulus na kapatani, "Garagu Yoyo, Mori?"Mono, Iyo na baleha, "Yadoka Yesus, ha paha mayilamu.6Ta idoyaka, kodewu kamu halakowu nola harona, mono katokigudi ahan neponi harayimu."7Hitu toyo ole halako nai Saulus da dede mono jeda hanewkma bada poja harongoya nona liyo, bajeda itenemo hawuaki toyo.8Saulus nakode wali la tanah, lopo na hawola doi matana, iyo janekmango ha ite ana. moka, hitu toyo ika hatutuni wani lima mono da tama ngodiya la Damsyik. 9Mono, katolu lodongo, jena ite himango mono jena mukma mono jena inukma.10atu na lodona, nene naha wu toyo ana lima la Damsyik, ka ngarangoi Ananias. Mori naha newe ledengo ha itena, "Ananias!" Moka, Ananias na baleha, "Yadoka yi, Mori."11Lodonaka, Mori wena labarana, 'Kodewuka mono kamu halakowu nola lara nona lara lurho hawengo, mono la umanai Yudas, kamu mayegani nona toyo Tarsus kangaroi Saulu sorona, kamu pahorani, nona toyo baka wojo nani, 12mono iyo abu kolena ha itena yina ha wu toyo ka ngarangoi Ananias na mayo mono na pajolani lima laponu katokuna kana ite habali."13tabollo, Ananias nabaleha, "Mori, yayo gu rongo mowa la toyo nanga tutuna yina toyo, dangakalayi kajapata harayina labarada hitu toyo hatena-Mu la Yerusalem, 14mono wali kanono ia mana kolengo kuaha wali nola imam kapala kana radi kaloro bohi tangada toyo ka kawulo guni na ngara-Mu."15Ta idoya, Mori wenna labarana, "Halakowu orongo yina toyo hapedeguni kana halako ngodi gani na ngara-Gu la aroda hitu toyo hawadeka, mono hitu raja-raja, mono hitu toyo Israel. 16Orona, Yayo gu patingo kanani labarana badanga neho nama yila ha arona orona na ngara-Gu."17Moka, Ananias na halako mono na tama nola uma, mono poja hajolani lima la ponu katokunai Saulus, iya wenani, "Saulus bagu olebeggu, yitu kapatingo wungo la baramu batongro lalarawu bamu ma neme, ika hawedewa kam ite habaliwu mono kana bonugu Waddi Katengngo." 18Lodona, poja belhala kanono, nedi ka mera napu iyakala kakanadu wali la matana mono iya haite habali dongana. lodona, iya na kode mono ha ihoya. Saulus bana Kapunengeni Talarani Tutunai Yesus19Mono, bada poja ha muyo, iyo oledi hitu ana limana ba enga hona la Damsyik kapira lodongo.20Mono, walina bana halege talarani tutunai Yesus nola sinagoge-sinagoge ledengo ba wena. 'Yesus Ana Allah ya. 21Tangada toyo karongoya da bangaro mono weda, "Jeikado yika nengo la Yerusalem kamateyi hitu toyo katokiya yina ngara mono kama hena la hakbu atena na ngodi ba engango ba raddidi la aroda hitu imam-imam kapala?"22Ta idoya, Saulus na kiki kolho mono na habangaroyi hitu toyo Yahudi ka engango nola Damsyik ledengo na patingoni ba yitui Yesus ba Kristus ya. Saulus Na Hilpo Wali Hila Toyo Yahudi23kole bana dibaka kapira lodongo, hitu toyo Yahudi da woroni ka hamateyai Saulus bawedda, 24tabolo yiha woroda boda taja ulu nani yitui Saulus. Da hamataridi hitu tangada bina bokola wali hudo lodo ka dukini hamateya baweda. 25Ta idoya, hitu ana limanai Saulus na ngodiya noyo bana hudongo da haburuni ha lini nola atro bada hajolani lima nola habura. Saulus La Yerusalem26Bana poja haduki Saulus la Yerusalem, iyo na kabango hakoha wuna nola ole ana limana. Ta idoya, tangada da kabohini orongo jeda hatenak mahoya ma ole ana lima dani. 27tabollo, Barnabas da opohoyai Saulus mono na marongani nola rasul mono na dulkoya apa nyina bana hatobo kadongani yitui Mori nola lara bana halako, mono bana hanewe yitui Mori la barana, mono apa nyina bana dadi hanewe nani na ngara nai Yesus la Damsyik.28Mono, Saulus na oledi tangada bada tama mono bada lohongo nola Yerusalem hagapengo bada talarani na ngara nai Mori. 29Iyo naha newe da hagobango dugui Helenis, tabolo na kabu ateni hamateya. 30hitu ole hatena bada taja wani bahenna, na buru ngodiya nola Kaisarea mono da hawedeya nola Tarsus.31Oro ineyaka, hitu tangada toyo hatena tangana la Yudea,mono Galilea, mono Samaria da kolengo magebora mono da mataba. Mono, morho ba engango kabohini yitu Mori, mono yila hiburna na Wadi Katengo, da pakitango mataba danga. Petrus La Harona Lida mono Yope32Nengo yiyo diha lodo, bana poja hawoletani nona ha doyo, ia na lo duki jala hitu toyo muraha ka engango nola Lida.33Noha bali, iya bana tobokaya na wuyo na toyo kangarango Eneas, ka engango majuru nola pinyana ka podo pato dungo oronga bana kaliku.34Lodono, Petrus wenna la barana, "Eneas, Yesus Kristus napa togahawu. kodde wuka mono kamu hamadiya na hadoyo majurumu!" Mono, wali nomemaka, Eneas na kodde. 35Moka tangada hitu toyo ka engango la Lida mono Saron da iteya mono da poterango lai Mori.36Diha lodo, la Yope, neni na hawu toyo ana lima ka mawinengo ka ngaroi Tabita, ngara hawedakana yitui Dorkas. Iyo na bonuni harayi kadoha mono oro manutana. 37nona lodoka, nadadika bana dukin kalawara mono mate. lodona, lodona, hitu toyo hawedaka bada poja pa ihoya mono napa majuruya nola koro kadoyo deta.38Orongo yina Lida bana doheka neya nona Yope, hitu ana lima, bada poja harongoya yitui Petrus baneni noha bali, da hawede du toyo lai Petrus mono dapa ohaya, "Abu hilu hadiki kakinika na rahi halakomu nola hadoma!" 39Moka, Petrus na kode dede mono halako marongadi. Mono, iyo na duki, da ngodiya nola koro kado deta. Tangada hitu mawine balu da dede koha la barana Petrus mono engada huyo mono da patingodi hoyo kalebe kadubhoda mono hoyo kalebeda hawedaka ha doha juana yitui DOrkas bana ole hodi.40Tabollo, Petrus naha wede kohayi lohongo, kada tokodi kuddo da mono kawojo. Lodona, iyo na gilakani yitu na karogona Tabita mono iyo wenena, "Tabita, koddewuka!" Lodona, yina mawine na hawoladi matana mono bana iteya yitui Petru, iya mana ngodo. 41Moka, petrus na pajoladi limana bana hakodeya. lodona, na kamakodi hitu toyo hatena mono hitu mawine balu, mono na patingo yitui Tabita bana morho. 42mono, yika dadi namatalaro la tangana na Yope, mono dangayi toyo kahatena la baranai Mori. 43Moka, Petrus tutu jala mojana bana engango nola Yope oleni yina ha wuyo na toyo ka ngarango Simon, katagu hamurahango kalito.
Chapter 10

1nengo hadaka nola Kaisarea, neni naha wuyo na toyo ka ngarangoi Kornelius, yina kapala wali yila palihi Italia, 2Toyo hatena ka kabohini yitui Allah hejala hitu tangada toyo kaengango nola umana, mono na woyo hadangango manuta la toyo danga mono na kawojo juala no la bara nai Allah.3nengo diha mamalo nengo jam kabani dihanani nona lodo, na itte mata nehingya nola manyurana, yina hawuyo na malaikat Allah nemeni mono na hanewe labarana, "Kornelius,!" 4Lodona, iyo napa matarani nona malaikat orongo bana kabohi mono wenani, "Apani yitu, Mori?"Mono, yitu na malaikat wena la barana, "hitu paka wojomu mono hitu manutamu na pone mowayi kana dadi tajoyi yila baranai Allah. 5Bahena, hawedi hitu toyo la Yope mono naha lako yina hawuna toyo ka ngarangoi Simon, yitui Petrus hawejalango, 6iyo na engango oleni nona toyo ka tagu hamurahango kalitto ka ngarangoi Simon, nona umana ka nongola hupu banu."7Bana poja halako yina malaikat kahanewe la barana, Kornelius naka makodi hitu du toyo atana mono yina ha wu toyo ana limana ka doha atena wali yi la tangada hitu toyo ka yilini tutuna, 8mono bana poja hatoki kohayi tangada la barada, iyo napawedeyi halako nola Yope.9Delango na tana, ba tongroda noyi la lara mono manari duki dani nona harona, Petrus na pone nola ponu kawedo uma, nengo ba jam ka nomo nani mono na kawojo. 10mono, na podani na karebana mono na kabu atengo muyo, ta idoya hitu toyo ba tongroda hagonango ha muyo, Petrus neni pa itena, 11mono iyo na ite na langto bana mabugera, mono neni na kaba kabolera pija kaburu mono na madoluyi hitu kapatongo kabihuna la tana. 12no ihina dala, nedi tangana haranga ka pato gango witina mono tangaa haranga kaha lako wango kabuna la ponu tana, mono tangada kawurngo la langto.13lodona, neni na liyo ha poda kaha newe la barana, "Kodewuka, Petrus, ropoyika mono kamu mudi!"14Ta idoya, wenenai Petrus, "Jedokma, Mori. Orona, yayo jegu mu memakmawa apa hitu ka hori mono jeka tidango."15Mono, yina liyo we piwalina la barana paha duwayo, "Apadi hitu pahamuraha muwanai Allah, na horiyi abu wehingukam." 16yitu na dadi na padolu wudango, mono tangada hitu na makeketa habaliyi la langto.17ba tongrongo nono, Petrus engapona bana hangotora pa ngadani yiha itena, na iteyika hitu toyo paha wede nai Kornelius bada kapatani na umanai Simon,engana dede la bina bokola, 18hagapengo bada kawullo, da kapatango yitui Simon, iyo Petrus hawengo, engango no habali.19Batongranai Petrus mana hangadani yitu ha ittena, na Waddi na hanewe labarana, "horamodi, nedi hitu tolu kabani kamayegagu. 20kodewu kamburuwu, halakowu marongadi mono abim momo kawu orongo ba Yanemo ka hawedeyi." 21Lodona, Petrus na buru dukidi hitu toyo mono wenadi, "Horamoga, yadoka hama yegami. Apaneni hama dongami?"22wedda bada tokya, "Kornelius, kapalaya, toyo hatenaya mono kaka bohini Allah, hamadom neya dohana yila jonga toyo Yahudi, daha apenani yitui malaikat muraha kada hawedewu mayo yila ummana kana rongo guni hatokimu." 23Petrus naha wedeyi tama mono naha lokodi doyo. delango tana, iyo na kode mono daha lako maronga mono da oledi hitu ole hatenada wali la Yope.24Diha lodo wali jongana, da dukini na Kaisarea. Kornelius madeyi bana rema-remadi mono na koha mowayi ole bena mono ole atena.25kole bana tamai Petrus, Kornelius na tobokoya, mono na tokodi kuddona la koko witti nai Petrus mono na pamanutaya. 26Ta idoya, Petrus na hakodeya dede mono wenani, "dedewuka! Yayo toyo piyp jalakaduwa."27Batongrona Petrus bana hanewe dongani yitui Kornelius, Petrus na tama mono na dukidi toyo danga ka makoha. 28Lodona, Petrus na hanewe la aroda, "Yomim taja nekakya yitu na manyigla neya la barada hitu toyo Yahudi dada hadoma donga kadi ato la haduki dola toyo ka je Yahudingo, tabolloi Allah na patingogani la baraguba je tanganekmana hori mono manyarho bawedi. 29Ineya ka haoro, ineya jegu tularakmani bamu hawedewa mayo. oro ineyaka, magu kapatagimi aba mamkamakoga?"30Mono, Kornelius wenani, "wali atu kapatongo lodo jongana koha bahena, yitu na jam kabani diha, yayo gu kawojo nola umagu, mono iteyaka, neni na toyo kadede la arogu na wango kalebe kamaninoka. 31lodona, wenaga, Kornelius, yitu pakawojomu rongo mowayaka mono hitu manutamu ape mowayi la bara nai Allah. 32Oroineyaka, hawedeyi la Yope mono tokinani Simon yitu Petrus hawengo kana mayo. Iyo ennga pona nola umanai Simon, yi katagu hamurahango kalitto, la hupu bonu.' 33Oro ineyaka, bagu hawedeyi hitu toyo halako la baramu, mono oro doha atemu wawamu mayo. Bahenaka, tangadaka nekoho mowada, laaronai Allah, ka rongoyi tangadi pahareha mowanagu Morila baramu." Petrus Na talarango Li la Uma nai Kornelius34Lodona, Petrus Na bugerani wobana mono wena, "Bahena, gu tajamowayaka Allah na patingo mowani ba haolenani. 35Taidoyaka, latanagada toyo, hitu toyo kakabohi Iyo mono karayini katena, katengo labara-Na.36Yina Li paha ngodnai Allah la toyo Israel da talarango hoilo dohha ledeni nKristus Yesus, Idoka na Morida tangana. 37Yomim taja dagu jalaya kadadi tangana yila Yudea, wali la Galilea, pojja yina pa iho hatalarana yitu Yohanes, 38yomim taja yai Yesus, Toto Nazaret, apa nyinai Allah bana hamodo-Ni wani Wadi Katengo mono wani kuaha. Iyo na halako woletango rayini kadoha mono napatogahayi tangada hitu toyo hapittada wadi japata oronai Allah bana oleni Iyo.39Yama toyo katajaya tutuna tangana harayi nai Yesus, wali yila hadoda hitu toyo Yahudi lopo yila Yerusalem. Da pamate mowaya yitui Yesus mono da kedelo mowa-Ya yila yayu paha hebala. 40Tabollo, Allah na pa morho habali-Ya tolu lodo jongana mono naha lokoni Iyo kana patingo wuna, 41jela tanga nekmana na toyo tabollo la yama nehe, saksi-saksi hapede ulu mowanai Allah, ka moyo mono inu ole-Ni poja Iyo bana morho habali wali yila jonga toyo mate.42Mono, Iyo napa reha gama yama kama talarani yitu la toyo danga mono tokiya kaha tepijango tutuna Idoka paha tutu nai Allah kana dadi parehayi wali hitu kamorho koha hitu kamate. 43Tutuna Iyo, tangada nabi da toki mowayaka bagarani kaha tena ledeni yina ngara-Na na hopi nadi jalana ledeni na ngara-Na."Allah na patingoni Iyo Bana Hibayi Tangana na Toyo44Batongronai Petrus bana tokiyi hitu, yinna Waddi Katengo na buru yila jongada hitu toyo ka katangaya yina liyo. 45Mono, tangada hitu toyo hatena ka ngeju mowa ka ma marongani yitui Petrus, da ka ngakko orona yina Waddi Katengo haburu dadi, loppo hitu toyo hawadeka.46Orongo, bada rongoyi hitu toyo bada hanewe wango tanga ngara hanewe mono nekkayai Allah. Lodonai Petrus wenadi, 47Jenakakngo ina kadadi pajalaya yina weyo paha iho wada ida toyo kahibaya yina Waddi Katengo kahengo itango?" 48Moka, Petrus na hawedeyi kada pa iho ledeni na nagara nai Kristus Yesus. Lodonaka, hitu toyo na kareya kaenga tongo oledi kapira lodo walingo.
Chapter 11

1Batongrona ka nono, hitu rasul mono hitu ole hatena da kanengo nola Yudea da rongoya yitu hitu ka je toyo Yahudingo bada hibaya yitu na linai Allah. 2Oro ineya, pana pone yitui Petrus la Yerusalem hitu toyo kangeju mowa na hahepa pahangada dongani iyo, 3weneda bada tokya, "Yoyo halako nemuni hitu la toyo jeka ngejuho mono moyo dongadi."4Tabollo, Petrus na toki hadoha dani la barada, wanadi, 5"Yayo ba tongrongo bagu kawojo yila Yope, mono jegu sadar mawa, neneni yitu ha itegu, neni kamera kabaya ka buru, kamajolora pato kabihuna wali la langto, mono yina kaba na doheka la baragu. 6bagu poja pahorani, gu hamatarani mono gu iteyi hitu haranga kapata gango witi na la ponu tana, haranga utta, ka halako wango kabuna, mono hitu kawurungo.7Yayo gu rongo jalaya na li kaha newe la baragu, 'Kodewu, Petrus, ropoyi mono kam mudi!' 8tabollo, weguni, 'Jedokma, Mori. Orona, jenenekmango ka hori mono jeka doha katama a wobagu.' 9ta idoya, yina li nabaleha paha duwana ka wali langto, 'Apadi hitu paha muraha mowanai Allah, abumu tokinekayi hori!' 10Yika hengo koha bana hadolu wudango, lodona na pone habali kohayi la langto.11iteyaka, wali noka, nedi katolungo toyo ma labaragu na ma nola umagu kanengo la Kaisarea. 12Lodona, Waddi na hanewe la baragu halakowu marongadi mono abum kabohikawu. Hitu ka nomongo ole hatenagu na halako marongaga mono matama nola umana nona toyo. 13Lodona,iyo na toki gamani labarama ba neni ha itena na malaikat na dede nola umana mono wenani, 'hawedewu toyo la Yope mono kam tokinani Simon yitui Petrus hawengo kana ma hena, 14kana ngodi guni yina li pa unna la baramu mono ledena yina li paunna la yoyo wogu mahiggo, yoyo koha ha toyo kanengo la umamu.'15Batongrongobagu hanewewa, Waddi Katengo na buru la jongada, kahengo wali kapungena kadadi lajongada ittango. 16Moka, gu apeya yitu ha toki nai Mori, Iyo wena, 'Yohanes na paiho wango weiyo, tabolo yomi paiho wagimi adi Tengo.'17Bahenaka, Allah wonadi kanyuru kaha tuja labarada kahengo hitu wonada Iyo labarada itango bada poja hatenaya yitui Mori Yesus Kristus, Garane hingu kiga yayo bana dadi elo bagu halanguni yitui Allah?"18Pojabada rongoyi tangada hitu, da kadona mono da dekayai Allah weneda, "Bahekanaka, Allah naparingi jalayi hitu ka je toyo Yahudingo yina mahigo yila lara kamorho."Liyo Naduki la Antiokhia19Lodona, tangada hitu toyo kama talara oro paldani yitui la baranai Stefanus, na duki la Fenisia, Siprus, mono Antiokhia, ledengo bada jengo talarani yina linai Mori la tangana natoyo heleda hitu toyo Yahudi. 20Tabollo, nedi hitu toyo wali la jongada hitu toyo Siprus ono Kirene, Kama yitu la Antiokhia mono dahanewe dongadi hitu toyo Helenis hagapengo bada talarani tutnai Maroba Yesus. 21Limanai Mori na okayi mono kapirrango toyo daha tena mono da bali la larnai Mori.22Naliyo tutuda na duki yila katiluda hitu toyo hatena la Yerusalem, mono da hawedeya yitui Barnabas la Antiokhia. 23Kole bana duki Barnabas mono na iteya yina li manawaranai Allah, iyo na ege ate mono naha nuwadi tangada kaengada hatena yai Mori wango modo ate. 24Oronai Barnabas ba toyo dohaneya, na bonuni Waddi Katengo mono kadongko, dangayi toyo ha ngodi la baranai Mori.25Lodona, Barnabas na halao la Tarsus untuk mencari Saulus. 26Mono, ba poja bana tobokaya, iyo na marongani la Antiokhia. diha dona madena, bada hatoboka dongadi hitu toyo hatena mono da ajarayi toyo danga. Mono, la Antiokhia, hitu ana limana da kapungengi tokiya yina "toyo Kristen".27Tangana atu na lodo, nedi nabi ka buru wali la Yerusalem ma yila Antiokhia. 28neni yina hawu toyo ka ngarangoi Agabus, na dede mono na takatutu wango yitu Waddi orona ba neni yina Kareba la ponu tana. Mono, yina Kareba na dadi yila pareha nai Klaudius.29Moka, hitu ana lima da pohotaya halodingo taguda, roka hadukada diha toyo-diha toyo, tangada hitu ole beda yila Yudea. 30Mono, kahejalango harayida, daha ngodidi hitu hataguda labarada hitu toyo katungo ledena limadai Barnabas monoi Saulus.
Chapter 12

1Atponana, Raja Herodes na keketaya na limana lajongana hitu toyo hatena kaha mayilayi baweda. 2Iyo na naha mateyai Yakobus, ole benai Yohanes, wango katopo3orongo yitui Herodes bana itenani yiha rayina bana ha ege dani ateda hitu toyo yahudi, na hangatango bana wopa yai petrus.4Koleha bana wopaya yai petrus, na hatamani la gol monno na woyya la hela to ban ka patongo mone yaho da anguni, mono ba pojaka ha paskah na pa orokani yila toyo danga5moka, Petrus da haengani nola golu, tabolo yitu na kawojo paha tanga dani yitui Petrus naha kitadi naha ponedi la aronai Allah kawali hitu la toyo hatena.Malaikat nai Mori da paholai Petrus wali la golu6Dengo diha hudo, Yitui Herodes kagu ngodiya la bali hodu ba wena, Petrus tongro majuru nani yila jongada hitu mone yaho, da pingo wali do gayo kaloro bohi, mono hitu ka jaga la binna engada bada hamatarani na golu.7Mono, horani, neni na hawuyo na malaikat nai Mori na dede nola bara nai Petrus mono na kawidaka noka derko nola golu, lodona yina malaikat da toba nani na karapehanai Petrus mono na ha roduya, wenani, "malewara kode!" Mono, hitu kaloro bohi na kanadui lopo bana halidi wali la limana.8Lodona, Malaikat wena labarana, "Pingoni na kabbumu mono wadi kopa witimu." Mono, iyo na rayini kahengo. lodona, iyo wena labarana, "wani na kalebemu mono kamdokuga!"9Lodona, Petrus n lohongo mono na dokuni yina malaikat. Io jena taja nekmaya ba ahani kadadi ledeni yina malaikat ka hepijango, tabolo paha ngadada enga nengo ha itena bawedani. 10Bada pja pahepoyi hitu ka jaga kawunga bina koda binna ka dungo, da duki nola bina bohi ka lohongo nola ha rona. yina bina bokala na ma bugera dagu oroda, koha bada lohongomono daha lako nola diha doyo, mono wingo yina malaikat da jena yitui Petrus.11Bana poja Petrus bana madomuni baahani kadadi la pola tona, iya wena, "Bahenaka, gu taja pija neyaka yitui Mori bana hawedeya na Malaikai-Na mono na pa mahigowa wali yila limanai Herodes mono wali la tangada hitu toyo ha bedda hitu toyo Yahudi."12Ba pojai Petrus bana madomuni, iyo na halako nola umanai Maria, yina iny nai Yohanes yitui Markus hawengo, mono nedi hitu toyo danga ka makoha mono kakawojo.13yitui Petrus bana kaladini yina bina bokola, yina mawinne na ha wuyo kangarangoi Rode nemeni bugerani. 14Bakole bana tajaya yina linai Petrus, orona bana ege na atena iyo na bugerani binna, mono na palayo dalo bana tokiya yitui Petrus neni dede nola bina bokola. 15Idango wedani yitui Rode, "Yo kalango muni!" tabolo iyo, Rode da toki pa kitani kahe pijango, mono engango bawedani, "Nono katoknani"16Ta idoya, Petrus engana bana kaladini, mono kole bada bugerani na binna, da iteya yitui Petrus, mono daha ngotoro. 17Tabollo, kole yitui Petrus bana woyo tadjkowango limana kada kadona, iyo na dulkodani ba ahanyina yitui Mori bana loho ngodiya wali nola golu. Mono iyo wenena, "hadukini tutuna yitui la Yakobus mono hitu la ole hatenada." Lodona, ia na halako mono engango nola iha hadoyo.18ba kole bana huda na lodo, na kode na ha ta bokola la jongana hitu prajurit tutuna yitu kadadi lai Petrus. Tutumatenai Herodes19Yitui Herodes bana mayegani yitui Petrus mono ba jena jomya, iyo na ka patadi hitu ka jaga mono na wodi li pareha kada hamateya. Lodona, Herodes na buru yila Yudea la Kaisarea mono na engango habali20atponana, Herodes na bani ngadengo yila Toyo Tirus mono Sidon, koha bana hawu atengo aroni yitui Herodes, mono koleh ba ronini yitui Blastus, ka orhoya yina ha du umanana raja, na pa ohaya ka neni na dame orongo nola hadoda jeda kolekmango ha muyo ka wali hadonai Herodes.21Yila lodo poja paha rahi mowada, Herodes na wdi hitu kalebe rajana, mono na ngodoni nona ha doyo pareha, mono na hadukini paha kajalana la barada.22Hitu toyo danga engada kawullo, "yitu linani Mori, je li tonekmaya1" 23Wali no memaka, neni na hawuyo malaikatnai Mori na kapokaya oronani ba jeni rokana Allah mono iyo da muni loyo, lodongo bana mate.24Tabollo, linai Allah na kiki buklo mono da pakita-kitango.25Lodona, Barnabas moni Saulus da bali wali yila Yerusalem kole bada poja paha yilida, mono dama ronga jalani yitui Yohanes, yitui Markus hawengo.
Chapter 13

1diha lodo, hitu la jongada hitu toyo Antiokhia, nabi-nabi mono hitu guru-guru, hitui Bernabas, Simeon yitui Niger hawengo, Lukius kawali la Kirene, Manahem yitu oe matuna Herodes, raja hadoyo, monoi Saulus. 2tongroda hitu toyo bada ka ngote la aronai Mori mono da tahini na karebada, Waddi katengo wenena, "Hatuba gadi yayo hitui Barnabas monoi Saulus tutuna yina pahayila paha kamako donga gudi."3Lodona, bada poja hatahini na karebada mono bada kawojo, loppo bada hajoladi limana yitu lai Barnabas monoi Saulus, iyo na hawedeyi hitu kadungo. Barnabas monoi Saulus yila nuha Siprus4Moka, ba poja na hawedeya Waddi katengo, Barnabas monoi Saulus da burru la Seleukia, mono wali habali da halako pala la Siprus. 5Kole bada duki nola Salamis, da talarani na linai Allah yila be umada hitu toyo Yahudi, mono da maronga jalani yitui Yohanes yina toyo hayilida.6Kole bada halako nola nuha Pafos, da dukini yini toyo kapewengo kabali mata, yina toyo nabi kawohokada toyo Yahudi, kangarango Baryesus. 7Iyo na oledi hitu toyo hanewe Sergius Paulus, yina hawuyo toyo hanewe, kakareyi hitui Barnabas monoi Saulus kada mayo la barana orongo bana bengo rongo nani na linai Allah. 8Taboloi, Elimas, yina toyo kabali mata, henena ngara ba tokikaya tutunai Barnabas monoi Saulus, bana wani atena pahelorani naha tenana yina toyo hanewe.9Tabollo, Saulus, yitui Paulus hawengo hatajaya, na bonuni Wadi Katengo, na hamatarani yitui Elimas, 10Mono wena, "Hei yoyo, habonuna matipu mono tangana kajapata, yoyo ana karehi wolowu, yoyo muhu nagu yitu katena, jena dakma bamu ngahuwu pahelorani yina lara nai Mori ka lurho?11Bahenaka, pahorani, limanai Mori nemeni la todumu mono na dukigu morowu mono jemu ittemakmaya yina mata lodo koha kapira lodongo."Nomemaka, habong mono kapogto na buru la toduna mono iyo na halako woletango mayegango toyo ka kete nani na limana.12Lodona, yina Toyo Hanewe na hatena orongo bana iteya yitu kadadi orona bana ege na atena ledena yina li hanuwa nai Mori. Paulus monoi Barnabas da halako la harona Antiokhia yila tana Pisidia13 Yitu hadaka, Paulus mono tangada hitu toyo olena pala wali yila Pafos koha la Perga, yila Pamfilia, tabolo Yohanes na ujakadi bana halako bali la Yerusalem. 14Tabollo, Saulus monoi Barnabas da hakitani na halakoda yila Perga koha duki nola Antiokhia, yila Pisidia. Mono, yila lodo sabat , dahalako nola uma hori mono da ngodo noha bali. 15Bapoja habahaya yina Hurata Taurat mono huratada hitu nabi, hitu kapala uma hori da hawedeyi hitu toyo kada hanewe yila aroda hitu ka dungo rasul, "Bagu ole begimi, banekango hanewe ege atemi tangana hitu toyo, toki kakmoyi."16Moka, Paulus na dede mono na wodi tadjko wani na limana mono wenadi, "Tangami toyo Israel mono tangami toyo ka kabohini yitui Allah, rongoyaka! 17Allah da hitu toyo Israel na pidde mowayika hitu obu waikada mono na keketayi hitu todda ba enga hoda nola tana Mesir mono wango bana keke taya na kana, Ia na kododi lohongo wali nola hadoyo. 18Nengo pato kabulu doyo, Iyo naha maloyani atena hitu harayida yila maroda gilro.19Mono, bana poja hapudahayi hitu ka pitungo toyo la tanah kanaan, iyo na woiya nona tana.20Tangana yitu na dadi nengo 450 dona. Poja noka, Allah na wodi la barada hitu kapareha koha dukini na parehanai nabi Samuel21Lodona, da kareya yina hawu toyo na raja, monoi Allah na wadani Saul, ana kabani nai Kish, yina toyo wali la Kabihu nai Benyamin, koha pato kabulu dongo. 22poja Allah mana hikalani yitui Saul, Allah na keketayai Daud kana dadi raja la jongada, yila tutuna Allah na ite mowaya mono wenena, 'Yayo gu toboka mowaya yitui Daud, ana kabani nai Isai, yina Toyo kawona ngo la ate-Gu, karayigadi tangada hitu habeg-Gu.'23Wali yila duwuna yina toyo, Allah, kahengo hatoki mowa-Na, na ngodiya la jongada toyo Israel na hawu toyo kapa hoiloyi, yitui Yesus. 24Bajeneme honi yitui Yesus, Yohanes na toki mowaya kapungena tutuna yina pa iho jora wango yila barada tanagada toyo Israel. 25Mono, batongroda Yohanes bana hayilidi hitu taguna iyo na toki pakitani, 'paha ngadami garani wemiga? Yayo je Inekma. Tabollo, pahoranenika, Naha wu toyo na mayo la liwugu, langka kope witi kana-Di yayo jegu roka nekmadi hali nadi.'26Bagu ole begimi, kaburu wali yilai Abraham mono tangami ka kabohini yitui Allah, daha duki mowadanika yina li mahigo. 27Orona, hitu ka engango la Yerusalem mono hitu kapala da, jeka tajaya Iyo mono jeda tajakmaya yiha hatokida hitu nabi, yitu habaha yila diha lodo sabat-diha lodo sabat, na ha tangangoka noha tokida hitu nabi ledena bada hamayila yai Yesus.28Mono, lopo janekngo hatoboka dani jala pa hamayila mate donga dani, da kareya yitui Pilatus ka hamate-Ya. 29Mono, ba poja bada patutuni yitu hatulho mowada tutu-Na, da haburu-Ni wali la yayu paka dello mono da kuglo-Ni nola rate.30Ta idoyaka, Allah na hamorho habaliya Iyo wali lajongada toyo kamate, 31mono, kapira lodongo, Yesus napatingo wuna yila toyo ka ole jua-Ni yila Galilea koha la Yerusalem, kanoyo bahena kadadi saksi-Na tutuda hitu toyo.32Mono, yama mangodiguni dagumi yina Li Doha tutu paha katuku nai Allah yila obu waikada, 33orona, Allah na ponu mowaya yina hakatukuna la barada, tanada anada, mono na hamorho habali yai Yesus, kahengo kamatulho nola kitab Mazmur kawuku kadungo: 'Yoyo Ana gu-GuYina lodo, Yayo gu dadi Bapa-Mu.'34Tutunai Allah kaha morho yai Yesus wali yila jonga toyo kamate, jahilunekmanika yina mayilla, Allah na toki mowaya, 'Yayo gu wokagu kanyuru yitu kamuraha mono na dadi baha tenaya, yitu hawodani yitui Daud.'35Idoyika orodi, Iyo wejalana nola Mazmur hawadeka, 'Yoyo jemu jenekmana yina Toyo Muraha-Mu iteya yina mayila.'36Oronai, Daud, bana poja hayini tangada hitu rojana oro habenani Allah, lodona na mate, mono da kuglani la jonga obu waikana, mono na iteya yina mayilla, 37Tabollo yitui Yesus paha Morho habali nai Allah wali yila jogada hitu toyo mate, jena itekamaya yina mayila.38Oro ineyaka, kam taja wakakmoni, bagu ole begimi, ledena Iyo idoka yina mahigo wali yila doku jala paha tuba dagimi, 39mono ledena-Iyo, tangana na toyo ka hatena na pama higoya wali yila tangana, kawali yila Iyo yomi dadi bada pama higogimi wali yila Hurata Taurat Musa.40Bahenaka, haateni kaabuna dadi hitu kanengo nola huratada hitu nabi la baramu:41'Pahoranika, yomi katagungo hatereko!Kadadako mono mojangoka, orona Yayo gu rayini yi paha yila lodomu, yina paha yilli je paha tenamu, lopo ba nekango toyo kadulkagimini la barami."'42batongroda hitui Paulus monoi Barnabas bada lohongo, hitu dangayi toyo kahadukini tutuna yina liyola lodo hori piyo.43ba poja nona makoha, dangayi hitu toyo Yahudi mono hitu toyo proselit kaka bohini Mori kadokuni Paulus monoi Barnabas, hitu kahanewe la barada mono naha nokayi ka enga hakitango nola kanyurunai Allah.44yila lodo hori piyo, kamha tangana toyo kaengango nola harona ka rongoya na linai Mori. 45Ta idoyaka, hitu toyo Yahudi bada iteye maneni karame, na bonuni hakiri ate mono walngo bada gobani apani yiha tokinai Paulus hagapengo bada wihokaya.46Lodona, Paulus monoi Barnabas da dadi balehayi mono weneda, "Tutuna yitu na rokaneni oronani yina linai Allah ba wane hingkani toki ulu nehogimini labarami kapungena. Oro ineyaka, yomi mam tularani mono kawongko wumu na pola tomu jena wonakmango bamkoleni yina morho jeka haduka, Pahoranika, yama ma poterango yila toyo hawadeka. 47Orona, wenenka yitui Mori bana wogama pareha yila yama:'Yayo gu hadadi mowagu magakaha lajongada hitu diha toyo kana dadi ngodiya yina hoilo koha duki nola haduka tana."'48hitu toyo Yahudi bada rongoya tutuna yitu, na egeyi ateda mono na mageboraya linai Mori. Mono, heda dangada hitu poja paha tutu mowa kaneni na morho jeka haduka, dadi baha tena.49Moka, linai Mori na matalaro yila tangana nona hadoyo.50Ta idoyaka, hitu toyo yahudi da wudayi hitu mawinne hatena paha aka mono toyo hawayo nola harona, mono na hakodeya yina mayila la arodai Paulus mono Barnabas, loppo da wugayi nola bali hodi lohongo nola diri tana. 51Loppo, hagapengo bana kobahayi hitu kobko walila lawitina la arona hoyo toyo Yahudi, Paulus monoi Barnabas da halako nola Ikonium. 52Mono, hitu ana limana na bonudi ege atemono yitu Waddi Katengo.
Chapter 14

1mono, na dadika nola Ikonium, Paulus Monoi Barnabas da tama nola uma hori hoyo toyo Yahudi daha newe tepijja iyaka hitu kahengo nangana natoyo wali hitu toyo Yahudi koha toyo Yunani, nadukidi hatena. 2Tabollo, hitu toyo Yahudi jeka hatena da wudayi hitu toyo jeka Yahudingo mono da wunyi dadi paha ngadda da kada gobadi hitu toyo kaaha tena ba wedda.3Moka, idango da engango noha bali kahekalango madena engada bada hanewe tokinani na ngaranai Mori, kadulkoya tutuna yina li kanyuru-Na, loppona woddi tadjko-tadjko mono balango- balango kadadi lededi limada. 4Ta idoya, hitu toyo la harona daha bawengo, hawadeka daha ole nola toyo Yahud mono hawadeka noyi la rasul.5Baneni yitu pahegeda, wali hitu jeka toyo Yahudingo loppo hitu toyo Yahudi, oledi hitu kapalada, ka haonguyi hitu rsul mono katayi watu baweda, 6Bada poja taja wani hitui Paulus monoi Barnabas da palayo nola Listra mono Derbe, hitu harona la Likaonia, koha hitu hadoyo la barada. 7mono, noha bali daha kitango talarani na Liyo. Paulus noyi La Harona Listria mono Harona Derbe8Nola, Listra neni naha wu toyo ka ngodo mono na loja hitu witina, na kaliku wali la kabu inyana mono jena halako hingmahongo. 9Yitu n toyo tongro katanga nani yitui Paulus ba na hanewe, orongo yitui Paulus bana hamatarani mono bana iteyi yina beneni yina hatena ba patogahaya, 10Paulus nawontoyo bana hanewe, "Dede didarawu wadi ha wittimu." Lodona, yina toyo na takoho mono walngo ka bana halako.11Hitu toyo danga bada iteya yitu harayi nai Paulus, dakode ngodi wuda bada wontoya bada hanewe wango hanewe Likaonia, "Hitu dewa-dewa na buruyi la jongada mono dapa tuja wuda yila kadadi toyo!" 12Hitui toyo na tokiya yitui Barnabas bai Zeus ya monoi Paulus Hermes orongo ba ine ka kodoni yina hanewe. 13Kapala dewa Zeus hitu kanengo umana nola bali harona, na ngodi hitu wobo hapi mono wola yayu nola bobinna harona. Iyo oledi hitu toyo danga kaha hamanuta kawoni daguna yitui Paulus monoi Barnabas bawedda.14Ta idoya, hitui rasul Barnabas monoi rasul Paulus bada rongoya tutuna yitu, da hirayi kalebeda mono na palayo tama nola joga toyo danga, hagapengo bada kawulo, 15mono wedda, "Bagu ole begimi, aba mam rayinelkadi tangada hitu? yama toyo pi jala kakma hengo yomi kangodi gimini yina li doha labarami kabalimi wali yeka jemangu gonna yila bara nai Allah ka morho, karayini yina langto, mono ponu tana, mono na bonu, mono tangana na ihina. 16Hitu toyo kaulu pona, dajeda hitu toyo bada halako dokudi lara daguda.17Tabollo, Iyo jena jekmana na pola tonna bajenengo katajanani. Orona, Iyo na rayini kadoha ledengo bana wogimini ura kawali langto mono rahi wu yayu kaha bokola gimidi atemi lededi hitu ha muyo mono yina ege ate." 18Langkag toki koha kayi tangada hitu, jeda duka madi hitu toyo kada jengo rayingo manuta la barada.19Tabolo Iyo, Hitu toyo Yahudi nemedi wali yila Antiokhia mono Ikonium, bada poja harodahadi hitu toyo danaga, da wewuyi hitui Paulus wadi watu mono da yoruyi bada palohoyi nola bali harona enga mate mowa nani Paulus baweda. 20tabollo, hitu ana lima nai Paulus bada woletani, iyo na dede mono na tama habali no la harona. Diha lodo wali jongana, na halako marongani Barnabas la Derbe. Dabali yila Harona Antiokhia yila tanah Siria21Bada poja talarani yina li nola harona mono na dangayi ana limada, da bali yila Listra, mono la Ikonium, mono la Antiokhia, 22hagapengo bada hamodo dadi paha ngada hitu ana limada, hatutudi ka engango bada hamodini naha tenada, mono da toki itango da tama neho nola Hodonai Allah lededi nangai mayila.23Hitui Paulus monoi Barnabas bada piddeyi hitu toka tuda tangada hitu toyo hatenada, bada poja kawojo mono datahingo kareba, da woyi hitu toyo katuda yilai Mori, yila bara-Na poja paha tenayi.24Lodona, na palakoya Pisidia mono da duki no la Panfilia. 25lodona, bada poja talarani na li la Perga, da buru wali la Atalia. 26Wali daka nono, na pala wali la Antiokhia, noyo hado wodadi kanyurui kawali lai Allah tutuna yina hayili hapoja mowada.27Bada poja haduki mono bada makoha oledi hitu toyo hatena, datoki kohayi tangadi harayi nadi Allah oleda mono aha nyina Iyo bada bugera binna hatena tutuda hitu toyo hawadeka. 28Mono, da engango oledi hitu ana lima yina lodo kamojango.
Chapter 15

1Lodona, nedi kapirango toyo buru wali la Yudea mono daha hanuwa ddi hitu ole toyo hatenada, " Yomi ba je ngejukami kahengo yina pata dai Musa, yomi jena dadikma ba pamahigo gimi." 2 lodona, bana dadi yina haribbango hitui Paulus mono Barnabas gobadi hitu toyo, da pohotaya hitui Paulus monoi Barnabas , oledi hitu kapira walingo toyo, da poneneho la Yerusalem kada dukidi hitu rasul mono toka tungo tutuna yitu paha bare dongada.3Moka, pa poja ha lotayi atu la lara oledi hitu toyo hatena, da palakaya Fenisia mono Samaria hagapengo bada dulkoya dohaya tutu jora hitu toyo hawadeka, mono tutuna yitu na ngodiya ege ate la jongada hitu ole hatenada. 4Bada kole haduki nola Yerusalem, da hiba hadoyi hitu ole hatenada, rasul, mono toka tungo, lodona da dulkoya tangada hitu harayi nai Allah lededi idango.5tabollo, kapirango toyo kawali hila kalibo Farisi kahatena mowa da kode dede mono wedda, "hado wonana ba ngejukayi mono kaha rehayi kada dokuni yina patanai Musa!"6Hitu Rasul mono toka tungo da toboka dobayi bada haneweni tutuna yitu.7pojaya nona hagobango kamojango, Petrus na dede mono wenna la barada, "Bagu ole begimi, yomim tajaya ullunana yitui Allah pidemoya la jongami ledeni na wobagu, hitu toyo hawadeka da rongoya yina Li mono dukidi hatena. 8Monoi, Allah, ka tajaya na ate toyo, katoki moya labarada bada wodi Waddi Katengo la barada, kahengo harayi-Na labarada, 9mono Iyo jena hawate-wate mada ita mono idango, poja Iyo bana bana hamura hadi ateda ledena hatenada.10Bahenaka, aba mam kaba nelkani yitui Allah ledengo bana tayana tukla ka buto la kokoda hitu ana lima, wali hitu obu waikada koha itango, jeda duka mani taguda? 11Tabollo, ita daha tena oro hamalogadaledena yina kanyurunai Mori Yesus, hejala idango."12Lodona, tangada hitu kangojoka toyo da kadona mono da rongoyi Barnabas monoi Paulus, batongroda hitu kadungo rasul bada tokiya tangada hitu tadjko mono balango harayinai Allah lededa idango la jongada hitu toyo hawadeka.13bada poja hangahu hanewe, Yakobus na baleha, "Bagu ole begimi, rongo dowa yayo. 14Simon da tokimowa dani aha nyinai Allah wali kapungena naha matara di toyo hawadeka, kada dekeyi hitu toyo jongada hitu toyo yina hawuyo kangote la ngara-Na.15Haatokida hitu nabi daha tenaya tutuna yitu, kahengo kamatulho, 16'Pojaka yiyo, Yayo gu balikawa. mono hakode habaliya yina umanai Daud kama manyegara mowa. Yayo gu hakode habaliyi kaka wudka, mono yayo gu habayi, 17hitu kadadi toyo kaenga hongo na dadi bada mayegani Mori, mono hitu toyo hawadeka haka mako ledeni na ngara-Gu, karayini tangana yitu,' linai Allah, na rayini tangana yitu, 18poja hatajaya wali kawunga doyo.19Bahenaka, yayo pahangadagu ida jahilu da hamayilla nekmayi hitu diha toyo kabali yilai ALlah. 20Tabollo, itango da tulho nepoyi ka maro wungo rayidi hitu habonuna kajala, mono hitu jala tutu ha olengo mono wali hitu kama hokela mono wali la rutto. 21Orona, wali hitu kadadi ullu, Musa nemowani , la diha harona- diha harona, hitu toyo da bahayi la diha uma hori diha uma hori, diha lodo hori-diha lodo hori."Hurata tangada hitu toyo Hatena Jeka Toyo Yahudingo22Lodona, na doha abaweda hitui rasul, mono hitu toka tungo, mono tangada hitu toyo hatena, dapede toyo wali lajongada paha wede nola Antiokhiaoledi hitui Paulus monoi Barnabas. Da hawedeyai Yudas yitui Barnabas hawengo, monoi Silas, hitu ka kapaladi hitu ole hatena, 23Mono da tulho hura wadi limada, wenena:24Orona yama marongo mowaya kapirango toyo wali la yama, hitu labarama jeha woma pareha, da rega gimi wadi hitu hatokida ka hagedo gimidi dewami, 25tutuna yitu kadohaya wenema yama, bama poja ngoni, bapiddengo toyo mono kahawedeyi labaramu oledi hitu ole bema hamanawarama, Barnabas monoi Paulus, 26Kawoya na morhana oro ngara nai Mori da, Kristus Yesus.27Oro ineyaka, mama hawedeyi hitui Yudas monoi Silas, idokala katoki dagu gimini tutuna yitu kahengo wadi woba daguda. 28Orona, nene hona dohana tutunai Waddi Katengo mono tutuma yama ba hadeto gimi la balemi jeka rehi buto wali yika benni, 29Orona yomi bam hama ro wungo wali yila pa horomi yika jala, mono kawali la rutto, mono kawali apadi hitu kamate hakohela, mono ka wali hila jala japata oleda.30Bada poja ka hanayo, da buru la Antiokhia, mono bada poja hakohayi hitu toyo hatena, da woiya yina hurata. 31hitu toyo hatena bada bahhaya, na ege yi ateda oro yiha ege ate dongaya. 32Yudas monoi Silas ba nabi dagu jalayi, daha moddodi mono daha kulhoyi itu ole hatena dawadi hatoki ka danga.33Mono, pada poja ha engango nono kapira lodongo, hitu toyo hatena da paholayi bali wango dame la bara hitu toyo kaha wedeyi. 34[Taidoya, doha wenenai Silas ba engaango noha bali.]35Tabollo, Paulus monoi Barnabas da engango nola Antiokhia, hagapengo bada ajara mono talarani na li nai Mori ole jaladi hitu toyo danga. Paulus Monoi Barnabas Dahewa36Dukini kapira lodongo, Paulus wena lai Barnabas, "madaka kada duki habali hitu ole hatenada la diha harona-diha harona, yitu hadoyo talara dani na li nai Mori kada iteyi baha nyikakida." 37Barnabas nabejalango oleni yitui Yohanes yitui Markus hawengo. 38Ta idoya, paha ngada nai Paulus bana dadi neho kamaronga nedi hitu toyo ka jena yina Pamfilia mono je maronga nekmadi yitu paha yilli.39Mokka, na dadi yina mahewa ka loki koha bada mahewa diha-diha. Barnabas na marongani Markus mono da pala nola Siprus, 40Taboloi Paulus na pede yai Silas mono daha lako, bada poja ha joladi hitu ole hatena la Li Kanyuru nai Mori. 41Mono, iyo na palakaya na Siria mono Kilikia hagapengo bada hamoddodi hitu toyo hatena.
Chapter 16

1Paulus na majala yila Derbe mono Lista. Mono na iteya neni naha wu toyo na ana limana, ngaranai Timotius, anana yina wu na mawinne Yahudi ka boda hatena mowa, tabollo na bapana toyo Yunaniya. 2Iya da doma doha neni hitu ole hatena kanengo nola Listra mono Ikonium, 3Paulus na kabu ateni ole halokani yitui Timotius, ia mana kamakoni mono na ngejuya orongo ba toyo Yahudiyi ka engango nola hadoyo. Orona tangada datajaya batoyo Yunaniya.4Batongroda halako palakayi hitu harona, daha duki tangada apa nehoni hitu patada hadokida hitu toyo kaha tena, hitu poja hapohota mowana hitu rasul mono toyo katungo ka nengo nola Yerusalem. 5Moka, hitu toyo hatena daha ka dongkoyi yila hatenada mono dangada namatabayi diha lodo-diha lodo. Allah nakamakoni Paulus La Makedonia6Lodona, daha lako palakayina yina Frigia mono Galatia orona na heridi hitu Waddi Katengo bana talarani na li yila Asia. 7kKole bada duki nola Misia, na kabuatengo halako nola Bitinia, tabollo na Waddi nai Yesus jena haloko madi. 8Mokka, pojja bada palakaya yina Misia, na buru wali la Troas.9Neni yiha itenai Paulus yitu bana hudongo. neni yina hawu toyo kawali la Makedonia na dede mono napaoha la barana wenani, "Mawuka yila Makedonia mono kam tulu kama yama." 10Kole bana iteya yitu haitenai Paulus, na malewara halako la Makedonia, bapoja ha pohotaya yitui Allah bana kamako gama kama talarani na Li la barada.Tutu Joranai Lidia11Oro ineya, bada poja hapala wali la Troas, yama hakita mamani pala nola Samotrake, mono diha lodo piwali la Neapolis, 12Mono wali habali loppo la Filipi, Harona bokola nola Makedonia mono harona haramada hitu Roma. maengango nola harona kapira lodongo. 13Lodona, yina lodo hori, ma halako nola bali bina bokolana nona harona ka aro nola loko tana, nona hadoyo do hangada mani ba neni hadoyo kawojo. Moka, yama mangodo mono mahanewe dongadi hitu mawinne ka tongro makoha.14Naha wu nama winne kangarango Lidia, kawli la harona Tiatira, kamalajango kaba ungu. Mori na bugera nani na atena kana katangaya ahani hatoki nai Paulus. 15Mono, poja yitui Lidia mono tangada toyo kaengango la umana ba haihoyi, iyo na paoha la barama wenena, "Bam hangadini yama bama ha tena tepijaka yilai Mori, mami yila umagu mono kam enga noha bali." mono engana bada doheragama. Paulus Monoi Silas la Golu16Botongrona, bama halako nola hadoyo kawojo, neni yitu na ata mawinne, kamangu waddina katagama kabali mata. Iyo na dangai ha utu hangodinani yina morina ledena yina kabali matana. 17Yina mawinne na dokuni Paulus mono yama engango bana kawullo, "Hitu toyo paha wedenadi Allah Kahoda Medeta, katoki gimini na lara morho la barami!" 18Iyo na rayi hakitani kapri lodongo. Paulus, na dukini bani mono na kawullo habalini yna waddi, "Yayo gu parehawu ledeni yina ngara nai Kristus Yesus kam lohongo wali la pola tona!" Lodona, yina waddina na loho memango.19Tabolo, yitu na morina bana iteya tutuna yitu ka danga ha utu dongana bana bunga, iya mada wopayi hitui Paulus monoi Silas, mono da yori dola hadoyo toyo danga la aroda hitu ka keteni na kuaha. 20mono, poja bada marongadi hitui Paulus monoi Silas hitu la kapala pareha, weneda, "Hitu toto, toyo Yahudiyi rayidadi paga goba donga yila harona da itango. 21da hanuwa dadi hitu pata jeka tena kada hibayi mono kada rayini kadadi toyo Roma."22Hitu toyo danga daha wungo kode bada tayi hityui Paulus Monoi Silas mono hitu kapala harona da hira dadi kalebe dai Paulus monoi Silas, mono dapa rehayi kada paluyi hitu kadungo toyo. 23bada poja hapaluyi hitui Paulus moni Silas, da leto walidi nola golo mono dapa rehaya yina kapala golu kana jawa yi hitui Paulus monoi Silas. 24Kole pojja hibaya na li pareha, yina kapala golu naha tamadi hitui Paulus monoi Silas nola golu kadoyo dalo mono da radi nadi witina wani kaloro bohi.25kole ha tolora hudoya, Paulus monoi Silas batongroda bada kawojo mono da lawitidi tanganai Allah, mono hitu toyo la golu hawadeka da rongoyi. 26Lodona, kode hawoda na opung bokola ka kedo kohani na golu. Mono, hawingo tangada bina bana ma bugerayi mono hitu kaloro bohi kama radi la diha toyo-diha toyo nama dolahayi.27Yitu na kapala golu bana kode mono bana iteyi hitu bina golu bana mabugera, na lohuya nakatopona mono kamha na hamate wudaguna orona paha ngadana hitu toyo lagolu ba pala kadadi. 28Tabollo, Paulus naka wulo, "Abum hamayila dagu kaya na pola tomu orongo yama ne koha gama hena!"29Lodona, yina kapala golu na kareyi hitu api kaha derkoyi mono na halako tama, loppo engana karedi, iyo na kawojo la aro dai Paulus monoi Silas. 30Poja kanono, iyo na ngodiyi wali la bali hodi mono wena, "Bagu morigimi, apa nehongo harayigu kaha malogaa kiwa?"31Mono, da bakehaya, "Hatena wua nolai Mori Yesus mono yoyo da ha malogawu, yoyo mono tangada toyo ka engango la umamu."32Lodona, Paulus monoi Silas na talarangolinai Mori la kapala golu tangada toyo kaengango la umana. 33Pja kanono, iyo nama rongani Paulus mono Silas, no hudo mema, mono na baha nadi kapotada, lodona iyo mono tangada ole benada ha ihoyi. 34Lodona, Kapala golu na marongadi hitui Paulus mono Silas la umana mono na hagonadi hamuyo. Moka, iyo na ege hija na atena, orona iyo mono tangada ka engango nola umana daha tena mowa lai Allah.35Taidoya, dukini noyo didira lodo, hitu kapala pareha harona daha hawedeyi hitu kapirango palihi, weneda, "paholayi kahitu toyo!"36Mono, kapala golu na hanayi Paulus, wenena, "Hitu kapala harona da hawede ba holagimi. oro ineyaka, lohongo ka bahena mono kam halako wango dame!"37Tabollo, Paulus wennani, "Hitu toyo da palu mowagama la aro toyo danga, jeda kapata lito magama, hitu toyo kawali la Roma, mono da leto mowa gama la golu. Lodona, bahenaka paloho karingi bele modaa gama? jedokmaka! Jekadaka kada mayo dagukada haloho gama." 38Hitu palihi daa tokiya hitu hatoki da hitu la kapala harona. da kabohi orongo bada rongoyi hitui Paulus monoi Silas ba toyo Roma. 39moka daamayo ka hawaligama maweda lai Paulus monoi Silas. Bada poja paha lohoyi Paulus moni Silas da kareyi kadungo kada jenaka yina harona.40Lodona, da lohongo wali lagolu mano da halako la umanai Lidia, mono poja bada iteyi hitu ole hatenada, Paulus monoi Silas da hakadongko dadi ateda, mono da halako.
Chapter 17

1diha lodo, hitui Paulus monoi Silas bada hepoyana Amfipolis mono Apolonia, da duki nola Tesalonika, neni nona ga hawuyo na uma horida hitu toyo Yahudi. 2Lodona, kahengo harayi juanai Paulus, iyo na tama lajongada, koha dukini hatolu lodo hori na naha newe dongadi wadi hitu Hurata Hori,3hagapengo bana tokiya mono bana patingoni yitui Kristus bana mayila nepo mono na kode habali wali la jonga toyo kamate, wenena, "Yitui Yesus, yiha tokigimi la barami, yitui Kristus." 4Lodona, hitu hawadeka hatajana kaha ole mowa yilai Paulus mono Silas, oledi hitu hawadeka toyo Yunani ka kabohini Allah mono nedi hawadeka mawinne paha aka.5taidoya, hitu toyo Yahudi na dukidi hakir ate mono da kamakodi hitu toyo japata ka engango halako mamayo yila hadoyo toyo danga, da koha hadango toyo mono da rayingo hata toyo danga nola harona, lodona da yayara dadi hitu umadai Yason hagapengo bada mayegani Paulus monoi Silas ka ngodiyi hitu la bali hodi hitu la toyo danga. 6Orongo ba jeda jomuyi hitui Paulus monoi Silas, da yori yai Yason mono hawadeka ole hatena la aroda kapareha la harona, weda bada kawullo, "Hitu toyo, kakaboraya yina ponu tana, nejaladi kahena. 7Mono, Yason na hibayi, mono tangada daha doku gobadi yitui Kaisar orongo nene honi na raja hawadeka baweda, yitui Yesus hawengo8Hitu toyo danga mono hitu kapala harona daka wihaka bada rongoya tutuna yitu. 9Mono, kole bada koleni na ihina wali lai Yason mono hitu hawadeka, hitu toyo dapa holayi. Paulus Monoi Silas la Harona Berea10Hitu ole hatena da malewara hawedeyi hitui Paulus monoi Silas, no hudo mema, la Berea, mono kole bada duki, dala halako nola uma horida toyo Yahudi. 11Hitu toyo Yahudi habali na doha nehoyi ateda bebu hitu kanengo hola Tesalonika orona bada hibaya na li wango ege ate, hagapengo bada hamataradi hitu hurata hori diha lodo- diha lodo ka taja ba he pijakana baweda. 12Oro ineya, danga wali la jongada kadukingo hatena, oledi hitu mawinne mono kabani Yunani paha aka jeka kika hingungo dangada.13Ta idoya, hitu toyo Yahudi la Tesalonika bada rongoya yina li nai Allah bada haduki jalani hitui Paulus la Berea, neme jaladi yila Berea bada yuyadi mono daha kawihaki yitu toyo danga. 14Lodona, no mema, hitu ole hatena daha wedeyai Paulus halako nola hing bonu, tabolo hitui Paulus monoi Timotius enga neda. 15Hitu toyo ka oleni Paulus da marongani koha duki la Atena, kole bada hibaya na li hanayo kawali lai Paulus paha wonana lai Silas monoi Timotius kada malewara ma bawena, mokka daha lako. Paulus la Harona Atena16Batongronai Paaulus remadi nola Atena, mera kohi nani na waddina orongo bana iteya nona harona bana bonuni katuku kajala. 17Oro ineya, bana kareyo paha ngada nola oma horida hitu toyo Yahudi mono kawali hitu laha doyo hawadeka, kaka bohini Allah, koha nola hadoyo toyo danga, diha lodo-diha lodo, mono hitu hitu kanengo noha bali.18Kapira hitu toyo mania kawali la Epikuros mono Stoa daha newe donga jalani. Mono nedi kapirango toyo weneda, " Apalini hatokina yituna toyo kawoloka?" Hawadeka wedda, "Yina toyo enga kangodiya li hitu dewa-dewa awa, orongo bana tokiya yitui Yesus mono na Morha habali.19 Lodona, na tokinani mono da marongani la Areopagus hagapengo baweda, "Dadi kado bama tajaya yina ka boyo hajaramu? 20Orona, bama ngodi negamadi hitu kabayo kaduku la katiluma. Yama mabeni kama tajaya aha tutuneya wema." 21( Bahena, tangada hitu toyo Atena mono hitu toyo hawadekaka engango noha bali kapojaya na lododa mono da mayo harayida helena tokiya mono rongoya yika bango)22Moka, Paulus na dede nola haduyo Areopagus mono wenna, "Tangami toyo Atena, yayo bagu hamatara gimi yomi hatena koha neya. 23Orona, batongrong bagu woletani mono bagu hamataradi hitu katuku kanengo hitu ha horomi, gu duki jalani yina ha wuyo na natara mono neni naha tulho, 'TANGANAI ALLAH JEHA TAJA.' Oro ineya, aha neni ha horomi taboolo jem taja nekmaya, idoka yitu hatokigu la barami.24Allah na rayini na ponu tana mono tangana na ihina, orona iyo ba Mori yila langta mono ponu tana, jena enga nekmango nola uma harayina hitu limada toyo danga, 25Mono Iyo jeha paha jola wajalakmaya limada kadadi toyo ba mera ne eolongo kagu koleni hawa-Na orona Iyo dagu kawodi tangada ka morho, mono kamangu ngahuna, mono tangada.26Mono, Iyo na rayini, wali laha wu toyo, tangada kadadi toyo kada engango nola ponu tana, poja rayidi hitu rahi ura mono lodo mono diri rahi dadida, 27kada mayegani Allah, mono mana dadika dukini joja-Ya langka Iyo jena maro nekma wali la ida tangada.28Orona, nola Iyo, itango da morho, da goyako, mono neda. 'orona itango wola jala-Nada.'29orona itango bawonadai Allah, dokani itango jeda hangada nekmani yitu na Marobana na hatujaya la mahi, pera, mono watu, yina hawu harayi wali mania paha ngada kadadi toyo.30Oro ineyaka, poja bada jeda yina lodo kabongada, bahenaka Allah na toki dani tangada toyo kada jora koha, 31Oro ineya Iyo na poja mowa tokiya na lodo rahi parehana yina ponu tana wango ate matibara yina Toyo poja paha tutu-Na, poja Iyo mana wodi tangada toyo bada hakodeya yina Toyo wali la jonga toyo mate."32Mono, bada poja harongoya tutuna yina kode habalina wali jonga toyo mate, kapirango toyo weneda, "Yama mabeni rongo wali tutuna yitu." 33Moka, Paulus naha lako wali la jongada. 34Ta idoya, kapirango toyo da makoha oleni mono na dukini hatena, nola jongana neni yitui Dionnisius, hitu Areopagus, mono ha wuna mawine kangarongo Damaris, mono kapirango toyo oleda.
Chapter 18

1lodongoi Paulus na ujan Atena, moma naha lako la Korintus.2La Korintus naha tobo dongan to Yahudi ka ngara nai Akwila, kawal lai Pontus. ab duk wala itali ole Priskila, arawenna, hi tangada ti yahudi kada ujan n Roma. Paulus na li la umada. 3Mona oro to bada roje hayilin kaha mera, daha roje engango, da roje hayil, ba tukan g kema koha moi.4mona diha lodo mig Paulus naha newe nola uma ibadat mona daha kidid ha ngada to yahudi mona to yunani5poja silas mona timotius da ma wala makedonia, paulus na wo kohaya kole talaran li hor, la gin bana woya haitena labara to yahudi, na maroba Yesus ba ana nahaya.6taidoya hi to bada muh nelin mona bada kulroya, na kobahaya kobko wala kalebena mona na tokya labara to: "jenekakna rutog bada bowongo la pon katok dagug, gu muraha, jana jala. wal bahena ya halakowa la to hjawadeka."7na lohongo wal no, na ma lo uma to ka ngarango Titius Yustus, ka ngote labara Maroba Alla, mona karokeha wedongo uma ibadat.8taidoya Kripus, be to uma ibadat, da dak hatena la bara Morda daha roje dongango ih uma, mona da danga wala to korintus, karongoya bada talaran paulus. daha tenaya mona wo wuda to haihoi.9I Ya, Morna naha newe labarai paulus naha wuna hudo no hawu haiteda," abim kabohkau, taidodoya ngata dekakngo hanewe abim kadona, 10Oro bag maronga mog mona ja nenemango hawu to ka goba gu kada hama yilag bada danga nemoi tog laha rona bokola." 11Iya, Paulus na enga ngo noha bal 1 do 6 wula, toma bana hanuwango Li Maroba Alla la hadu to. Paulus daha aron labara Galio.12taidoya, poja Galio bana dak Prokonsul Akhaya, hi to yahudi daha wu atengo kode gobani Paulus mona da ngodya la aro kursi pengadila, 13mona hatokna,"To yi da uhui to danga kada horon na Maroba Alla da koban pata Turat."14oro taidoya, i Paulus hokmo bada bugeran na wobana, Galio na tokya labara hi to yahudi," ba ikaya yi, ba wat widakai ba kajala jaka areha, ta to yahudi,ya gu tagun detoya na harayim.15Baineya, ba ikai yika jala tutda laha newe, mona ngara da, mona pata dagum, urhaya na dagum. jag wawa nek mawa pohata wu dag ngo hi yi."16iya, Galio na wugai wala uma pengadilan. 17poja no, to tangada da wopaya sontenes, Katok sinagoge, mona dapalui la aro uma kahareha. Ba idoya, Galio jena pahora neman hi i. paulus na bal la harona bokola An tiokhia18poja ni, paulus na engahongo pira lodo, mo naha nai ole bena kaha wungo hatena mona pala la siria, marongani Priskila monai Akwila. di kengkerea, paulus na gutya na logena pata to yahudi19lodoto da duk la Efesus, mona paulu na jen Priskilamona akwila noha bal, taidoya i dag natama la sinagoge mona da woha ngadangone to yahudi.20baido to bada reya paulus ma deto ngango, paulus jena wawama. 21taidoya naha nai hi to mona tokya,"ya nemeg bal piwa labaram na maroba Alla bana bekakhoga." mona , na pala wala efesus22poja i nabur la Kaisarea, paulus na pone la Yerusalem mona na woya lina labara to hateana ka nengo habal. mona bur la Antiokhia. 23Mona, na poja bana maloga noha bal, na jen naha do at mona na woletan naha wu hado at la hado hawadeka nola kalingora Galatia mona Frigia, poja bana hakulhod atana.Apolos la harona bokola efesus mona harona bokola Korintus.24nengo neme, ne na to yahudi ka ngarango Apolos, wola Aleksandria, na ma la Efesus. i hawu to kaha kola mona pewe nola hurata hor. 25nbto yi daha nuwa mowan na lara Morda mona nama gahara nola wad tengna. na tok ya mona naha nuwango tepijango hada dag Maroba Yesus, taidoya hatajana haiho yohanes. 26i nemen hanewe kaha te pijango nola sinagoge, taidoya ne priskila mona akwila da rongoya, to dakodon la rapehana mona naha nuwan labara na larana Maroba Alla ka reh geha.27Mona, Ne Apolos bengo pala la Akhaya, tanga da ole be kahawungo ha ngada daha didaraya mona da tulho labara ana poja da hibaya mana. poja bada duk, da dangai hatulna to oro kanyur morha ha poja hatena,
Chapter 19

1i yina dak, tomngo Apolos nen La Korintus, paulus na napala la kalingora tama dalo mona na duk la Efesus. Noha bal, na kolen hawadeka atana. 2Pauylus naha newe labara to," eben yom hibaya wad katengngo poja bam yom bam hatenaya?" to da balehaya, "jedoma, yama jama rongo mema mahoya ba nen wad katengngo."3iya, Paulus na tokya, "nola gin, lodona, yom daha ihom?" da baleha to, " nola haihi yohanes."4Paulus Natokya, "Yohanes daha ihoi kahengo haiho jora, ma tokya la to kada hatena la bara hito neme nemengo kma poja I, ne labara Maroba Yesus."5poja to bada rongoya ne yi, to daha ihoi nola ngara Mor Maroba Yesus. 6lodona, i Paulus naha maringngin limana la pon katokna, wad kateng na ma labarada, mona daha newe tanga ngara hanewe. 7to tangad ba yapud kabul du to da kaba.8mo, Paulus tama la sinagogemona naha newe bada tahin wal katol wulango, mona bada wo wuda hangada mona hamogton to hado madeta na maroba Alla.9Oro iya, hi to hawadeka bada tui ate da mona da tularan hatena, tongro bada tokii kajapata oronga lara hi haaroda to danga, Paulu na jed hi to mona da makod hi ata da halako, lodongo da wo wuda hangada diha lodo laha kola hi, teda. 10Yina ne kahekalango madena ka du dongo tanam tangkohana to ka engango la asia da rongoya lina Morda, ba to yahudi mona to yunani. lakeda skewa.Maroba Alla na rayin kadangala kaheka hada jaka mang tujana lede lima nai Paulus, 12baidoya op lima ka jojaya kalito nai paulus da ngodya labara to kalawara, naka poreda to na bunga mona rerreha japata na loho ngo wala to.13baiya, hi to ka ohorad mortana Yahudi kaha lako manyolata da dukid bada tokya ngarana maroba Yesus hi to ha tama daloda rereha japata mona da tokya,"ya guharog nola ngara Maroba Yesus lai paulus hatalarana." 14Pit lakeda ban Skewa, naha wu be to bokala Yahudi, karayin.15ba idoya, rereha japata na balehaya mona na tokya labara to,"gu tajaya Maroba Yesus mona ya gu tajaya nai paulus, taidoya gara gim yom?"16loho, to hatama daloda rereha japata na talohoka la aroda to, mona da mehan la hi to, mona daha longad to tangada mo hi to da kodya pala wala uma tongro kalolo mona mabugera. 17yi da taja kohaya tangana to efesus, to yunani. mona tangada daka boh mona ngara MordaYesus rehna bada haegeya.18dangai wal hi to kapoja hatennay ka engango ma, da ngon mona da talaran harai raina to. 19Loho, dangai wala to ka poja harain sihir, da kohai hi hurata da mona da tunui la aro tangana to. Mona, to da yapud wolda hurata hi mona da tobokaya wolna kaduk 50.000 arpi,20baiya, Li morda naha ngatango buklo mona mehan. paulus da kudlon na halakoda21lodongo hi bada pojayi, nola wad tengngo, paulus daha ngadan halako la Yerusalem lodongo da pala la Makedonia mona Akaya, kahengo hatok, "poja ya banega noha bali, gu enganehona bag iteya Roma." 22Mona, poja bada buto ngod da du to kada hayil la Makedonia, hi Timotius mona Erastus, i dag na engango pira lodo la Asia. Demetris na habuklon hatayaka la haarona bokola efesus23wal lodo at, ha bal na dak ha barengo jaka moraha oro lara at. 24Oro, nen na to kangarango Demetrius, to karaingo Perak ka raingo kuil perak ka kolengo wolna jaka hok kingo he tagngo raingo. 25ka tagngo raingo hi da kohahameari kahengo hi kaha yil kamaniaa kaha tuja mona da tok," olebemma, yom tajaya bana bokola ida wal dala pungeda yi.26Loho, yom iteya mona rongoya ka, ba ja efesus belemakamha hatangana Asia, paulus naha didiraya mona bana rayin ka danga to tabal hengo na tokya ba Moroba Alla ka rayin wango lima to ja Maroba Alla ma. 27Yi na ,ayila ja oro madan bada kanad nola hakulro, Dewi Artemis ka hoda madeta jahokma bada yapun, mona i, bada horon tangana asia mona pontana, na bunga hoda madetana."28poja bada rongoya kahengo yi, to da dak ban mona dakawulo,"Bokala Artemis, dewi to efesus!" 29loho, naha rona bokola na bonun kawihaka mona da kode hamerango la uma mania mona da weran Gayus mona Aristarkhus, to makedonia ole halonai paulus.30baineya, yi paulus bana bekango halako tama la hadu to danga, hi atada jeda jekman.31 lohom, kapirango to bokola Asia ka ole dongan daha ngodin hawu li labarana mona dawungan bada renon labarana abda wu dagna la uma mania. 32mo, hawadeka da wulon mona hawadeka, oro nama koha ba nen nola kawihaka mona hawadeka wala to jeda taja maya ahan kopena hi to bada ma makoha.33hawadeka wala to danga da pohataya Aleksander oro hi to yahudi da tularad la aro, mona poja Aleksander bana woya tadko la limana, na kab atena haraina lahaduna laaro to danga.34taido, poja bada tajaya ne Aleksander ba to yahudi, ka du jam kalango, to tangada dakawulo kaha wungo lina," bokola Artemis, dewi To efesus!"35na poja to katagngo bawe,naha donango to danga, naha newe, "ta to efesus, garan jaka taja ba harona bokola efesus ba to ka jawa kuil dewa Artemis kama deta hadona mona kabur wala langto. 36baiya, oro kahengo yi, jaha dak goban, yom dak enganehongo kadona mona jaka harai jaka boh. 37Oro,yom kapoja ngodya to yi,Gayus monai aristarhus,hi to kaha lakoole nai paulus.38ba oro iya, ba Demetrius mona to mania daha roje dongan da dagngo haoha labara ole to, meja wuha dok da bugeran mona nen Prokonsul. jene kakda hakik laha wu aro hawadeka. 39Baineya, ba ikaya yom bam bekan hakab atem hawadeka, da dadi ba pojaya nola kahareha to dokngo pata. 40oro, neda nola mayila bada hajala la kawihaka lodo hena oro janengo koped kaha tok hadohaya nena hatobo da ka wihaka." 41poja bada tokya yi i, na hewai to kama koha.
Chapter 20

Paulus atun nela Kalingora Makedonia molka Laka Lingora Yunanil 1Pojaka apan neka dad pojaya, Paulus kamako nad he ana hakodo ana halolena, pojaka hakulho dad ateda, ne iyo hanadad halako atla Kalingora Makedonia. 2Pojaka ne iyo banna nahya nona kalingora mana wod he iyo dangala liha nuwa, bana duk laka lingora Yunani. 3Nohabal Paulus engana tol wulala. Orongo to Yahudi pujdan goban iyo neha lako pala nela Siria, ne i pohtonan bal palakan nena Makedonia.4Paulus na olen ney Sopater walnela Berea, ananay Pirus, ole domol dadiy Aristarkhus moy Sekundus walnela Tesalonika, moy Gayuswal walnela Derbe, moy Timotius oleniy Tikhikus moy Trfimus walnela iha do. 5He iyo halako uldad mada rema gama yama nela Troas, 6tabolo yama halako man walnela Filipi poja nena Lodo Hor Muka Baba Jaka Pod, maha lako dad hela iyo lata Troas kalima lodongo, nohabal yama enga man pit lodongo. Halako nay Paulus Kahoda mur nela Harona Troas7Lodo kawu ngango nona migna, tongroma makoha doba ne muka baba, Paulus hanewe nan nela barada oro hakab atena halako nelodo la aro, mane iyo naha malon nali nuwana duk taloro hudo. 8Ned dangala ap we la koro deta, hado mako hama.9Nohabal dangalay bomone kangangoy Eutikhus katong rongo ngodo nela ana bina mangokro nan majur. Lodongka, Paulus hakita nan hanewe neka made kala, ne iyo rehma ngokra nan majur majana kanad ma walnela koro deta hadol wango mada keke taya mate mowaka. 10Tabolo, Paulus burnan halokara wunan nela pon na mana udo kakya, hatokna," Abum kawihaka orongo na ngahna nehon nedalo la iyo."11Koley Paulus bana bal pi pone, mana muka baba, ne iyo hanewe nan nela barada made kala, duk kukman. Pojaka no, ne iyo halako nan. 12He iyo maronga dan nena bomone bal enga hona morho hangadana doha pija. Halakona walnela Harona Troas lodolngo atnela Harona Miletus13Tabolo, pojaka bana halako ul nela tena, yama halako man nela Asos hakab atema toboka yay Paulus nohabal orongo ne iyo dakab ate he mowanka, ne idagwal hakab atena halako athabal wango halako tana. 14Kole bana tobo kama yama nela Asos, yama toboka man, lodolngo halako nela Metilene.15Pojaka halako walnoha bal, yama dukman bana dela kango na tana nela Khios. Meraha wal, yama dohe manka nena Samos, iha lodo piwal yama dukman nela Miletus. 16Orongo, Paulus napohto mowa yaka halako palakan nena Efesus tanam ne iyo abna pojaya na rahda nela iha do orongo malewara halako nela Yerusalem, bana dadka, nela lodo Burna Wadteng. Paulus Panewe nan hela Beto Efesus17Walnela, Miletus Paulus hawede nan to halako nela Efesus mana hawedey he betoda nola kalingorada manela barana. 18Mane bada ma nela barana, ne ipa tokna labarada," Yom dag tajaya, aha nyina morhog nola jongam kadoma, walka wungana bag deken yina iha do, 19nebag kawojon Namor wango liwawa ate, wango we mata, dukngo nena hajode ha tobokag ledengo hapujda heto Yahudi, 20ahanyik kana bajag tahngo hadukid nela baram tanga tangana kamang gona mawolgim liha nuwa nela aro ub atla iha uma iha uma, 21kole pijango hanewe, magba nela to Yahudi molka nela to Yunani, tutna mol ate nela Kamawol Kamaray moha tena nela Morda,. Ananaha22Maneba hena, itekya, bada pingon Wadteng, ya tongrog halako nela Yerusalem, jag pewekman apan kadad nela barag athabal, 23helengo, Nawadteng naha tingo pijan nela iha harona iha harona labarag nena gol mono mayila na rema mowa gaka. 24Tabolo, yayo jag hangada nekman na morhog mang wolna tut pola to dagug tanam neya kag dadwa pojay hepa yilig molka nena kareja pa hibag walnela Mor Ananaha, nehaduk tepijan tutna Lihanuwa hawona Kamawol Kamaray.25Maneba hena, itekya, yag tajaya janek mango nela jongam, nela baralkam yag nahya hadukin tutna kalingora preha pontana, da ite pikgan na matag. 26Ne orok nanka, yag hadukin nela baram hena lodo neya bajag jalawa tutna rutoda tangkoham. 27Orongo, ya jag pod wukmag tutha dukin nela baram tangkohada hakab atena Kamawol Kamaray.28Hamatarra kin napola to dagum molka tangkohada olem orok nanka Nawadteng naha dad mowagka pamata rad tut jawaw he kangotena Kamawol Kamaray, nepa kole Dagna wango ruto Dagna. 29Yag tajaya nebag halako waka, boga uta boga uta jadoha madad nela jongam, jada hangada nekmadka heka ngote. 30Walnela jonga dagum na huday to kahanewe tutna nena hajode tingiy he ana hakodo ana haloleda walhela iyo.31Orok nanka, hamata rakngo, apekya ne bana hudongo mo bana lodongo, tol doyo madena, ya jag ngah mawa neyom ha apegim iha iha wango we mata. 32Maneba hena, yag wow nela Mor molka nela lihanuwa Manawarana kadad hakodew wog hadagum nola jonga tangkohana to paha tengda.33Yayo jagkab atek mango omaha kaka, omaha rara, molka kalebe apango. 34Yadag pewen yina lima pon ya hakab ateg mohe iwal ka olega yayo. 35Ne tangkohana, yayog hatingo mowanka nela baram neba kareja tepijaka yika hengo, ne ita datul hod jaka dongko mo apekiy hanewena Mor Ananaha, ne Idag hatokna," Nareh dohapo newoyo ubne hiba."'36Ne I bana tokiy heyo, ne iyo nyokonan kawojo dongad he iyo tangkohada. 37Lodongo, dangalay we mata nela jonga tangkohada mahe iyo yapdan nakoko nay Paulus, udo kayya, 38he iyo mayila pija, pungeda oro hanewe hepa tokna orongo he iyo bajada hil itenan na matana. Lodongo, he iyo ole daniy Paulus nela tena.

Chapter 21

Paulus Halako nan nela Harona Yerusalem 1Pojaka yama pahewa walhela iyo ba atudka, yama hawing manka halako nela Kos, dela kango na tana ub atnela Rodos, ubha kitalngo nela Patara, 2pojaka bama kolen naha wuna tena kaha lako pala nela Fenisia, yama poneman nena tena halako manka.3Yama kole bama ite yaka nena Siprus, yama pala man li nelaka lema ma engama halako atla Siria, ubma bur nela Tirus orongo na tena haburnad habotna. 4Kole bama dukid he ana hakodo ana halolena, yama engaman noha bal pit lodo madena. Oro Wadteng, he iyo tangkohada hanuwa niy Paulus abna pone nela Yerusalem.5Kole narahma yama nohabal pojayaka, yama halako hakita man naha lakoma. He iyo tangkohada, oled ara we anana, maronga gama yama duk nela habal harona. Lodongka, pojaka kahuglo nela hingka huda tut kawojo, 6yama hana manka iha iha. Halegeya, yama poneman nela tena mahe iyo bal pidad nela uma.7Pojaka neyama bama pojaya naha lakoma walnela Tirus, dukman nela Ptolemais, mane yama dukmad he ole hawu hatena, lodolngo enga doba gama yama hawu lodo madena. 8Lodo piwal la aro, yama kodeman halako nela Kaisarea, dukngo tama nela umana Tagwo Lihanuway Filipus, ne iyo hawuya walheka pitngo to, mada ole doba. 9Ne iyo mang anana pato lakora kama nyura.10Nebama engango nona kapira lodongo, hawuna ana halai rona kangarangoy Agabus burnan walnela Yudea. 11Lodongo, kole bana duk gama yama, ne iyo jekenan naka loro boge nay Paulus manna pingod limana mo wit dagna, hatokna," Yi idoka patokna Wadteng, ' Yi idoka na hadana to Yahudi nela Yerusalem bada pingod heto ka yikamang kaloro boge mana legay nedalo la limada to heka."'12Kole bama rongo yaka nene, yama oled heto ka engango nohabal ha ohaniy Paulus abna pone nela Yerusalem. 13Maha legeya, Paulus balehana, " Apan haka rejam, huyo moha mohogan na ateg? Orongo, yag remanka, ja pingo belek mango, tabolo tut mate domol nela Yerusalem tutna ngarana Mor Ananaha." 14Ma orongoy Paulus jana dadma hanewe bele, yama kadonaman maha tokna," Magba hamoda habemka Mor kadad."15Pojaka nona lodona, yama ha inyaka wuman halako nela Yerusalem. 16Hawu du ana hakodo ana halole walnela Kaisarea halako domol ole gama yama, hanyo ngango maronga gama nela uma nay Manason, to Siprus, hawu ya ana hakodo ana halole madeka laka, nela barana ido engama. Paulus Duknaniy Yakobus17Kole bama dukka nela Yerusalem, olebe hawu hatena hiba dohama. 18Lodongka, lodo pikla aro, Paulus halako ole gama yama dukiniy Yakobus, tangkohada beto hemed mayo. 19Pojaka bana dukid iha iha. Paulus halege nanka dulkoya iha ihango apan hakareja mowana Kamawol Kamaray nola jongada to heka ledengo lede woba pala lina.20Mane bada rongoya, he iyo sak dekadan Kamawol Kamaray. "Lodongka, hatokda labara ney Paulus," Itekya, angwuyo, pira rata kalada to nola jongada to Yahudi nohabal kadad hatena mahe iyo tangkohada run ngo nela Ukpata. 21mahe iyo dahaduk mowanka tutkam yoyyo, neyoyo bam wod liha nuwa tangkohana to Yahudi nola jongada to heka layya nena Ukpatay Musa, dukngo dulkodan he iyo abda ngejuy anada molka wan apan kadoma nela ita.22Lodongka, apa nehon nepaka rejada? He iyo tubaka bada rongow neyo bam makawka. 23Orok nanka, kareja yaka apan yiha tokma labaram. Ned pato to walnela yama kanengo nela kab manuta haro, 24He iyo hamurahan napola tom oled he iyo, lodongka wodadka wolda hepa pojada tanam he iyo kada kaboloy katokda. Manene, tangkohana to da taja neya baka wohokoya hepa tok mowa nela barada tutkam yoyo, tabolo yo domol morho dokun na Ukpata To Pewe.25Tabolo, tutda heto heka kadad hatena, yama tulho mowaka hurata pohtoya he iyo da hilpo hongka walnela,' kabiyo paha manuta mowa nela pata tana, walnela ruto ma apan neha kohela, molka walnela dokjala kapalto.'" Paulus Wopadan 26Maha legeya, Paulus marongad heto, loado la arol, pojaka ne iyo bana hamurahan oled he iyo, ne iyo tamanan nedalo la Umana Kamawol Kamaray mada dulkonan rah hamurahan napola tona oled he iyo, ne iyo tamanan nedalo la Umana Kamawol Kamaray mada dulkonan rahna hamura hango ba dikna hema nuta hawoyo woy hela iha iha.27Kole bana hokmoka tuba pit lodo, to Yahudi walnela iha do, kole bana ite yay Paulus nedalo la Umana Kamawol Kamaray, harupuy to danga mada wopa yay Paulus, 28hanyongan kawulo," He To Israel, tulga! YI idoka na toyo kawod liha nuwa tangana to magla gegeka gobada itango, Ukpata To Pewe moha do hena. Mareh widik hona, ne idomol marongad to Yunani nedalo la Umana Kamawol Kamaray mana jaha doahay yinaha doyo!" 29Orongo, noka longango ite mowa yakay Trofinus, to Efesus, olen ne iyo dalo laha rona hakar mahe iyo tankatut Paulus nama ronga mowanka tama nedalo la Umana Kamawol Kamaray.30Maha legeya, tangkohana naha rona hakar kadadaka mahe toyo madad kapongngo. Mahe iyo wopadaniy Paulus mada werakan nela habal hod walnela Umana Kamawol Kamaray, malodongo binana Uma Kamawol Kamaray malewara dad toniy. 31Mahe iyo mayega dan hama teya, duknanka nepatok nela bara ngora to ban nela Roma batang kohana Yerusalem tongrona jana doha.32Walno mema, ne iyo maronganan to ban mahe to ban, mapla dadka bur hela iyo. Mahe to danga iteya na ngora to ban oled heto ban, he iyo ngah dadka palyay Paulus. 33Pojaka no, ngora to ban dohe kayay Paulus mana wopaya, mana prehay ney Paulus pingon wan du buyo kaloro boh. Lodongka, ne iyo halege nanka kapatan garag yo Paulus ma apan nepa rayna.34Ta idoka, dangala heto danga kawulo dad apango molka hawdeka wal. Maba jana taja hadohan kahiwro orongo neka dad, ne iyo prehanad tanam ney Paulus kama rongan nela katora. 35Kole bana duk nela weta hanuyo, Paulus daha retin heto ban orongo banda to danga, 36orongo, heto danga hakitango bada dokud, hanyongan kawulo," Halin iyo!"37Kole ney Paulus bada marongan tama nedalo la katoro, Paulus hatokna nela ngora to ban," Nadad kado batokya ahango nela baram?" Manena ngora to ban baleha," Yom tajaw hanewe Yunani? 38Ba hekana, yoyo jato Mesir maw atka longango hakodeya naha tango mada marongad pato rata to katagngo hamate nela maroda karho?"39Taboloy Paulus hatokna," Yayo to Yahudiwa walnela Tarsus, Kilikia, hawuya to walnela harona tepija. Yag pa ohag, halokoga kagha newe hela toyo." 40Manena ngora to ban won maloga, Paulus dedenan nela weta hanuyo mana wod tadko hela to wango limana. Lodongka, ne bana kadonaka, ne iyo hatokna nela barada dalo laha newe Ihanuha neha tokna.

Chapter 22

Paulus todo talaranan tutna Hatenana 1" Olebeyo moha bapa, rongogan hatokig neba hena labaram." 2He iyo bada rongoya ney Paulus bana kamakod dalo laha newe iha nuha, he iyo rehka dona dad, maha tokney Paulus,3" Ya to Yahudiwa, kadadwa la Tarsus, Kilikia, tabolo matug yi laha rona hakar, hanuwa daga lakab li prehay Gamaliel kate pijango dokngo uk patana nuh weikada, mag run ngo tutna Kamawol Kamaray, hamera ne yom tangkoham hena lodo. 4Yag hama yilaya yina Lara dukngo rah mate, apey hatamad iyo, kaban moma wine nedalo lagol. 5hamera domol To Taghanet Bokolo mo tangkohada be toyo hatok daga labarag. Wal hela iyo yag hibay hurata tutda he olebe nela Damsyik mag halako pingod he iyo kanengo nohabal ngodiy nela Yerusalem potuy kadolud jalada.6Ma dad nanka, tongrog halako hokmoka dukig nela Damsyik, tankatut lodongka, hawing nan nama gakaha walla langto kaloloka kapongga. 7Yag bopa nela tana mag rongoya naliyo hatokna nela barag," Saulus, Saulus, aba yo mamha yilawa Ya?' 8Yag baleha,' Garag Yo, Mori?' Lodongo ne Iyo hatokna nela barag,' Yadoka Ananaha walla Nazaret, ne pama yilam yo.'9To hama rongag iteya nena maga kaha, tabolo jada tajak maya lina To katong rongo hanewe dongaga. 10Maha tokig, Apa nehon neha rayig, Mori?' Mana Morig bale hawa ya, ' Dedew maha lakow nela Damsyik , manoha bal, yo daha dukgun tangkohada pa pohto mowa kam karejad.' 11Neba jagdadwa itewa orongo manadana nena magakaha, ya daha retga heto ka olega bag tama nela Damsyik."12Halegeya, nen nato kanga rangoy Ananias, toka tubaya dokngo Ukpata To Pewe, tajadan to dahaya tangkohana to Yahudi ka engango nohabal, 13manan nela barag, bana dede nela barag, hatokna, ' Saulus, Saulus, itewka!" Walno mema, yag ite habalwa mag iteya iyo.14Mane iyo hatokna,' Kamawol Kamaray nuh weikada hadidara mowag kam tajay Hamoda Habena iteya Katena, lodongo rongonan nali walla Wobana, 15orongo yo kaha Dukgan tangkohana to tutna apan ha ite mowam moha rongom. 16Mane bahena, aba yom mamha diki dikin? Kodew kam woya napola tom iho, kamha murahad dok jalam engango kamakon na Ngarana."17" Nebag balwa nela Yerusalem batongrog kawojo nela Umana Kamawol Kamaray, yada bon ga Wadteng, 18mayag iteya Iyo hanewe nela barag,' Ngotok ngo malewa raw lohongo walnela Yerusalem orongo jada bekma gun hatokim tutug Ya,'2119Maha tokig, ' Mori, he idag da tajawwa neyayo bagha tamad lagol mahe iyog pingod kaha tena nela Baram walnela hawu uma doka wojo atha wadeka wal. 20Maha legeya, nena rutona Natom, Stefanus, bowongo, ya dag ne allaga nohabal, ngo allan, magpa horadad kalebeda to kaha mateya.' Pojaka no, Ananaha hatokna nela barag,' Halakow! Orongo, ya hawede gug yo kamma rongo hela to hawadeka."'22Heto danga katanga yay Paulus dukda hipa newe. Pojaka no, he iyo tangkohada haloho dad lida iyo maha tokda," Podahay to hika hengo walnela pontana orongo jada tutma ne morho!" 23Lodongo, tongroda he iyo bada kawulo, bada wewdad borda, bada hoba rango kobko nela awango. 24ngora to ban wonan li preha ney Paulus kangodya nela hadoda, tanam ney Paulus kapa horan wan pal tanam ne iyo ka kolen aba he iyo mada kawulo goban ne ika hengo.25Tabolo, hebada haloka ray heka lito, Paulus hatokna nela to ban neka dede labarana," Ika hawa neyo bam paluw hawu to baha wuya to Roma bajam kejnan najalana?" 26Kole nena to ban bana rongoya, ne iyo halako nan dukin ngora to ban hadukin, hatokna," Apan neha rayim? Orongo, yina to bato Romaya."27Manena ngora to ban manan maha tokna labaray Paulus," Tokgan nela barag, yoyo to Roma hijaw? Paulus hatokna, " Ngo" 28Nena ngora to ban balehana," Yag kolen bato Romawa wango omaha dangala." May Paulus hatokna," Tabolo yag kolen bato romawa oro nodo dadgun." 29Mahe to kajegyay Paulus uja madankan manena ngora to ban dukngo kaboh orongo bana taja yay Paulus bato Roma ya bana pingo mowanka. Paulus Panewe Donga nad he Kapareha Yahudi30Ta idoka, neme la lodo piwal, orongo nena ngora to ban kab atenan tajaya apan kaha oro pija abay Paulus mada haja laya heto Yahudi, ne iyo pahola naniy Paulus mana parehay heto taghanet bokolo tangkohal kada heto Kawohoka makoha, mane iyo maronganiy Paulus bur mana pa aron nela jongada.

Chapter 23

1Paulus kaduray heto Kawohoka maha tokna," Bag ole begim, yayo paha lakoya na morhog wango ate muraha katena nela arona Kamawol Kamaray duk hena bahena." 2Maha legeya, Ngora To Taghane Bokolo kangarangoy Ananias prehay heto kadede labaray Paulus kapokan nawoba ney Paulus. 3Maha legeya, Paulus hatokna labarana," Kamawol Kamaray naka pokag, neyo koro wat pala gorada kakango! Neyom bam ngodom mayega miga jalag dokngo Ukpata To Pewe, tabolo yom layya nena ukpata to pewe bam hawedem kapo kaga yayo?"4Heto kadede nela barana hatokda," Neyo podmun nena Ngora To Bokolana Kamawol Kamaray?" 5Maha legeyay, Paulus hatokna," Jag pewekman bag ole begim, ne iyo ba Ngora To Hanet Bokoloya. Orongo, kama tulho,' Abum hanewe boka laka tutna hawu to kaparehana kalingoram.' "6Ta idoka, koley Paulus bana tajaya nola jongada bato Jaka wohokay mo toka Wohokoy, Paulus hanewe nan nedalo lato Kawohoka," Ole beyo, yayo toka Wohowa, ana naga toka Wohoka. Yayo hajala daga orongo hamonegun mo tolkoda toka mate!" 7Koley Paulus hiyo bana tokiy, kodenan hajeke wungo nola toka Wohoka mo jaka Wohoka, maha koboda he toyyo habawe bawedad. 8Orongo, heto Kawohoka hatokda janekman natolko, janek mango ana hawedena, jane alak mango wadtengngo, tabolo heto Kawohoka ngod he tangkohada heyo.9Ma, kodenan nahata bokolo mahe hawu du To Pewe Ukpata wal laka lingora toka Wohoka haga tepija dad," Yama jama kolek mango aha ango kajala wal yina to. Aha nyina na wadtengo mo ana hawedena naha newe mowa nela barana?" 10Lodongka, kole naha jeke wuda reh bokolo nan, ngora to ban kaboniy Paulus bada hira harakan heto danga, mana prehay heto ban bur jeke but ate yay Paulus wal nola jongada, mada marongan nela katorada.11Meraha bana hudongo, Namor dedenan nela baray Paulus maha tokna," Haka dongkon na atem orongo yom tokya kahe pijango tutkag Neya nela Yerusalem, mane walka yoyyom tok pihoya nela Roma." Kujlon Hamate yay Paulus12Bana lodongka, to Yahudi pujdan mada haro wu dagda ja muyo moja in apa ango duk bada hamate yay Paulus. 13Reh walla pato kabul to hika pujun.14He iyo madad nela ngora to taghanet bokolo mo toka tuda, hatokda," Yama pohto mowa manka bama haro ba jama muyo mo in apa ango dukngo bama hamate yay Paulus. 15Nebahena, orongka, yoyyo oled he toka Wohoka, hadukin nela ngora to ban kada bur ngodya nela barama, ne yoyyo mera kapohto tepija mun najalana mane yama rohkoman hama teya bajana dukhon yi laha do."16Ta idoka, lakeda kaban ana kabiney Paulus rongoya tutna nena karebo, mana halako tama nela katora to ban, hadukin nelay Paulus. 17Paulus kama kongo hawu to ban maha tokna," Marongan nena lakeda labarana ngora to ban orongo nen paha dukna labarana."18Manena to ban marongan nela ngora to ban maha tokna," Paulus, neha potum, kamako naga bana karewa marongan yina lakeda bo mone labaram orongo nen paha duknag labaram." 19Ngora to ban keten nalimanna nena lakeda bo mone mehada," Apan pahaduk moga nela barag?"20Mana baleha," To Yahudi da pohtoya kare nela baram maronganiy Paulus bur nela toka Woho meraha, he iyo mera kapata pijadad tutna iyo. 21Manene, abum rongoy he iyo orongo ned pato kabul to walhela jongada kahaniy Paulus, kaharo mowa jaka muyo mo jaka in dukngo he iyo bada hamate yay Paulus. Maneba hena, he iyo da rohko mowangka rema modadka na ngomun."22Halegeya, ngora to ban hawe deya nena lakeda bo mone halako, ha apen nelaa barana," Abum dulkoya nela garakan orongo yo hetang kohada pahaduk mowa moga." Paulus hangod dad nela harona Kaisarea 23Maha legeya, nena ngora to ban kamakod du to ban maha toknad," Pagonango du ngah to ban, pit kabul kalete jara mo du ngahwal to ban kamang bodlona, kaha lako nela Kaisarea, yila kukman maro. 24Pagona alango haranga kana kalete niy Paulus ne iyo marongan ab nengo apango labaray Feliks, nena ngora to."25Lodongka, ne iyo tulhonan hawu hurata kahengo yiyo: 26Walley Klaudius Lisias. Nela barana Ngora Toy Feliks kama nadango. Maringngo. 27Yina to wopadan heto Yahudi mohok moka daha mateya he iyo nebag mawa oled heto ban magha tolkon, kole bada tajaya ne iyo baha wuya to Roma.28Orongo yayo kab aten pewen apan orona he iyo hajala dan, yag marongan bur nela barada toka Wohokada. 29Yag tobokaya ne iyo hajala dan tutna neka dadna Ukpatada To Peweda, tabolo janek mango apa ango katuba tut jala mate mola golwal. 30Ne bada hadukgan nela barag banen hawu nakuj longo goban yina to, yayo malawara gun prehay he kaha jalaya kada hatingon paha jaladan nela barana nela arom.31Halegeya, heto ban dokngo nali preha nela barada, jeka yay Paulus marongan bana hudongo nelay Antipatris. 32Delango na tana, he iyo paholay heto kalete jara olen halako. mada bal nela katora to ban. 33Kole bada dukka nela Kaisarea mada hadukin nena hurata labarana ngorat to, he idomol maronganiy Paulus nela barana.34Pojaka na ngora to bana kejya nena hurata, ne iyo kapata nan geka lingora yay Paulus edo walna. Kole bana pewen ney Paulus bawalnan nela Kilikia. 35Ne ipa tokna," Yag katangaw poja he kaha jalaw bada ma alla. " Maha legeya, ne iyo prehay he kapa horaniy Paulus nedalo la katora bokolonay Herodes.

Chapter 24

Hajaladaniy to Yahudi nela bara nay Paulus 1Lima lodo nela aro, Ngora To Taghanet Bokolo burnan oled heto katuda olen hawu na PENGACARA kangarangoy Tertulus. He iyo tokdad jala nay Paulus nela ngora to. 2Pojakay Paulus kamakon, Tertulus halege nanka hajalayya neha tokna," Orongo, ledem ha Bapa, neyama podan namaring mono apan kaha jelngo yi laha do orongo tajam ha Bapa, 3yama hibaya tangnga ngara hada manela tangkohana hadoyo bon ngo maringngo. Kamanadangoy Feliks.4Tabolo idoka, abhil poja awagun naka rejam, yagha ohan na ate manawaram ne rongo hokma yama. 5Orongo, neyama kole mowanka yina to hawu ya kaha wolongo olena, kaha buklon jaka doha nola jonga to Yahudi nela tangkohana pontana. Mane iyo, hawuya kapareha kalingora to Hatena. 6Ne idomol mayegan jadohana Uma Kamawol Kamaray idoka bama wopaya. [ Neyama hakab atema dolun jalana dokngo ukpatama yama.7Tabolo, ney Lisias ngora to ban, manan karaman wal nela limama wango patango, 8dukngo prehay heto kaha jalaya nemayo julaw yoyo] Wango pahora dagun, neyo taja dagmun walnela barana tutna tangana neyama paha jalaman nela barana." 9To Yahudi domol kunjodan nedalo paha jaladan dukngo hadida raya heyo bana tenay. Balehanay Paulus nela aronay Feliks10Nena ngora to bana wo tadko tutnay Paulus hanewe, Paulus balehan nan," Kole bag tajaya bido bido kalango neyo bam tagud kejuy tutda hi toyo, ya wagun muraha ate bag jedon. 11Yom dad pewen baja reh walnela kabul du lodo kalongango yag halakowa nela Yerusalem loka wojo. 12He iyo jada toboka memak mawa yayo bag hajeke wungo magba garakan monel hawolongo nela to danga, magba nela Umana Kamawol Kamaray, uma doka wojo, molka nela harona hakar. 13He idomol jada dadma hatingon nela baram apan neha paha jala daga bahena.14Tabolo, yag ngon nela baram, dokun nena Laram, hepa dulkoda hawuya kalingora, yag kawojowa nela Kamawol Kamarayda nuh weikada, nepa tenaya apa apango wango Ukpata mo kama tulho nedalo la hurata horda ana paha wedena, 15hanyongan wo kaha monengo nedalo la Kamawol Kamaray, nepa rema alada, banen natolko, tutda toha tena molka jaka hatena 16Yiyo, yag mayegan hatenaya na ate dagug kamuraha, magba nela arona Kamawol Kamaray molka nela kadad toyo.17Nebahena, pojaka kepira dongo, yag mawa ngod manuta nela kalingorag tut wog maraka. 18Tongrog bag karejan, he ida dukga ya, kole bada hamurahagga nela Umana Kamawol Kamaray, ja dangakma to molka neka dad. Tabolo, nohabal ned hawu du to Yahudi kawalngo nela Dikoroyo. 19Badokkan, he idoka kanengo nela arom tokya paha jaladan, he iyo bada mang kango ahango neka gobaga yayo.20Molka, magba he idag katokya apan he iyo pa tobo kada neya dag nela aroda Toka Wohoka, 21helengo hawu hanewe ne paka wulog nebag dede dagwa nola jongada," Orongo tolkoda toka mate, yayo daha jalawa nela arom hena lodo."'22Taboloy Feliks, kareh taja hodi tutna nena Lara, hadikin nena mayila ne tokdan," Ney Lisias, nena ngora to, bur, yag pohtoya nama yilam." 23Halegeya, Feliks prehaya nena to bantanam ney Paulus kada podya, tabolo wango kalewara ma jana hagakmad olena tut hanetun iyo. Paulus Hanewe tutna Hatenana Dalo nela Ananaha24Poja kapirango lodo, Feliks manan oled arawena, Drusila, kato Yahudingo maha weyay Paulus mayo mana rongo yay Paulus hanewe tutna hatenana nedalo la Ananaha. 25Lodongo, tongronay Paulus hanewe tutna neka tena, pod wungo, mono kolengo dokjala kanemengo, Feliks dukin kaboh maha tokna," Halakow bahena. Nebag kolengo mahigo, yag kamako neg."26Nona rah kahamera, Feliks hamonena ney Paulus nawoga omaha. Ne orok nanka, Feliks domangoy Paulus hawedeya mayo hanewe nela barana. 27Tabolo idoka, pojaka du doka longango, Perkius Festus jelyay Feliks. Orongo kab atengo hadoha dad ateda to Yahudi, Feliks halakoniy Paulus nedalo lagol.

Chapter 25

1Tol lodona jongana, Festus na dukla provisi, koleha bana halako walla Kaisarea aro la Yerusalem. 2He to ha tena mono to bokolo la Yahudi gobadaniy Paulus, mono engadan bada duhayai Festus 3Da gulya bada hawede to ngodyai Paulus la Yerusalem, Koleha bada woronka hamateyai Paulus la lara.4Festus balehananiy Paulus engango bada pot ya la Kaisarea mono i dag engango bana dedo ma, 5Moka wenan, "Halokodka he kapareha nola jongana bada ma olega, mo baneka ahango jaka wonanga la barana, jekakmoda ka ineka ka hadukiy."

7Kole banadukay Paulus, he to Yahudi ka ma walla Yerusalem dededad labarana, mada tokiy dangala jalana kabuto gobaniy Paulus, jaha dukda hatingod. 8Poja kanoyo, Paulus na tokya kahepijango, "Ya jag rai mango apa ango kajala gobagim, tutna Pata Tanada Yahudi, Umana Kamawol Kamarai, mo domol nela Ngora To."9Ta idoka, oro kab ated hadohad ateda to Yahudi, Festus hanewena nela baray Paulus," Neyom wawa kado halako nela Yerusalem moda dolgun najalam nela arog tutda hipa tokdag?"10Tabolo, Paulus hatokna," Ya dedegun nela arona kapreha Ngora To, lahado pohto hijadagan najalag. Ya jag jala pijag mawa tutda nela barada to Yahudi hengo hataja mowam.11Manene, bag jala kawa mograyngo ahango katuba hamate donga, yayo jagpla dongakman walne hamate donga. Ta idoya, ne paha jala donga daga bajana tenaka, janek mango hawu toyo kadad pohtoga neha jala dongag. Mane yayog ponewa hatagngo nela Ngora To."12Maha legeya, pojakay Festus bana woro dongad heto Kawohoka, na balehay," Yo pone mowa munka nela Ngora To hatagngo, manela barana Ngora To yom halako nehow." Festus kapatanan nela Ngora To tutna nay Paulus13Kole hoka pira lodongo kalongango, Ngora To Agripa 14Bada engango nohabal kapira lodongo, Festus dulkonan tutney Paulus nela Ngora To, hatokna," Nen nahawuna to hapodney Feliks 15Neba atga nela Yerusalem heto taghanet bokolo oled he toka tuda Yahudi tokdan paha jaladan bada goban mo daka reya kada dolun hajala dongana 16Mayag balehay he iyo jaka nogog madan heto Roma dolun jalana nena to jaka jalaho bajada hatoboka mata hongo mada won maloga tokya katepijango tutda he paha jala dongadan.17Moka, mada mai makoha hena, jag hadikikman yina kadad, tabolo, delakango na tana,ya ngodogun la hado pareha mag hawedey tutna nena to ngodya la arog. 18Bada dedeka he to kaha jalaya, jahil nekmangka hatokda jaka doha ne pahangadag. 19Ta idoka, tokhedan ahan nejaka doha tutna nena to tut hatena doda mo tutwalna nena Ana Naha, ka mate moyaka, ha toknay Paulus ne ina morho. 20Orongo bag bongoro ahanyina kejuy hi tangkohada, yag kapatan halakodow la Yerusalem mo bada pohoto nohabal tutna yiyo.21Ney Paulus bana poneka hagoba tut potdan mo remango ha pohotona Ngora To, yag prehai ne i ka engana bapotya koha badukin hangodya la Ngora To."22Moka, Agripa hatokna la barai Festus, "Yag kamak jalango rongo dagya nena to." "Meraha,"Hatoknai Festus, "Yom rongokaya."23Moka, iha lodol jongana, Agripa monoi Bernike madad tanga ngara manadango mada tama la koro hado preha oled to ban mono he ka preha nola harona. Halegeya, dokngo nali prehanay Festus, Paulus marongadan tama. 24Ha toknai Festus, "Ngora To Agripa mono tang kohada kanengo ka olegama yama hehena, Itekya yina to, paha ohada tang kohada to Yahudi labarag, ka nengo la Yerusalem mowalka kanengo hehena, ka wango kawulo yina to badokan jahilha morho hamadekmanka.25Ta idoya, yag pewen yina to janekmango apa ango ka rokango tutna ha mate dongana. Monno, bana pone pik ne la Ngora To, gu pohtoya ha ngodin nela Ngora To. 26Tabolo, janekmango aha ango ka tuba ha tulho nela yo ha bapa. Oro idoka, imag marongan yina to la baram tang koham, tubana nela baram, Ngora To Agripa. Neba hena, nela bada pojakaya nen hemala ba hamadya ub nengo ha tulho. 27orongo, ne kahengo kajaka wing la pahangadag tut hangodngo ha wu to hapot jaka nengo jalana ka hepijango nola barana."
Chapter 26

1Mokai Angripa wenaniy Paulus, "gu wog maloka kam hanewew taya habe atem.' ma ikay Paulus na hawolarada limana mana tokya ha be atena pa hilpo wuna. 2"Tangkohada paha hadomiga walla he to Yahudi, utuk yaweg bag hangada wugu, Rato Agripa, orongo bag tokya ka hehijango pa hilpo dongag nela arom ne ba henna, 3Orongo bam taja hijjaya kanogoda he to Yahudi monno jalada. Ineyaka, ne bahena wenegug kam katanga dohawa.4Tang kohada To Yahudi da taja kohagana hada morhog wal bag bod howa, kawal kapunge na morhogu la jonga ole dogu monno la Yerusalem. 5Orongo ba madeka da tajawa na tutugu, mo bada wawakay, mo da tajwagan na morhog la kalibo tepijja walla kalibo to hatena da, gu habalngo to jaha tena.6Mo nebahena, ba yigaka yiyo ka urhoya ka tena orongo hakamadiggu la bara Maroba Wol Karai tutungo nuh wekada. 7Yi paworo ka walla ka kabul dongo kabih da kada dukid, tongrongo bada kawojo kataba la bara Maroba Wol Karai lodo monno hudo. Monno, orongo yi hakamadi da hadogan hi To Yahudi, wu rato. 8Mo aba majam tajaya na Maroba Wol Karai bana ha morho habal to kamate mowa?9Orongo ineya, mo bag hangada doni enga dangahona ha raig jadokin na ngara nna Mor Ana Naha la Yerusalem. 10Mo ja to hatena ka muraha bele nek ama ne hatamag la gol, koleha bag kolengo ha tena walla he be to hatena, mo loho wido ba dukid hamayila koha ba mate, ma gu ngon. 11Moka, gu hamayila juai la sinagoge mono gu hawedei terliwui. Monno gu ban te pijjad, gu hamayillad, koha ba duk la harona jaha kal taja." Paulus na dulkoya bana tobokoya na Mor Ana Kanaha12Mo tut ne wido, tongro la lara widowa aro la Damsyik, na hatena monno paha wededaga walla be to hatena, 13Tongro par duyana lodo, wu rato, bala larawa, gu itewa ka derko wala langto, athon magakahana walla mata lodo, ka derko la tutug bag oled he oleg. 14Moka, koleha bama moko kohawa la tana, gu podango hanewe na wango hanewe Ibrani, 'Saulus-Saulus, aba mam hamayillaya wenna? jam dadik maw kam tularana galah rangsang15Mo ima wegun, garag wegun, Mori? moka, na Mor na baleha, 'Yai Mori, ha pamayillam. 16Mo kodeu kam dedew. Orongo imag hatingo wug l;a baram tutna yi, hawonagug kam hamadiw ole tom monno kam taja waga, mo ha item ja ibelek nemay, ta idoya he paha tingo jalagug. 17Gu hatolekag wal olem yila monno walla to hawadeka, ma walla i gu hawonag, 18ka bugera da da matada kada baliy la walla kapogto ka da aroi la kamagakaha mono walla kulho marapu kareh wolo kada aroi la Maroba Wol Karai da mo kada hibaya na nyora wal haraiyda mo kada hibaya nena dagda la jonga to paha mad mowa walla he pe to hatena la barag."" Paulus na dulkonan na tut hayilna19Moka, rato Angripa, jag kalmawa ja dokin neha iteg tutla hado maringo, 20Ta idoya, Kapungena, gu dulkodan he ka nengo la Damsyik, mo la Yerusalem mono tangkohada la Yudea, moloho wido la to hawadeka, orongo da jora deho monno da bal nehoi la bara Maroba Wol Karai mo harai kadoha. 21Ineyala, he to Yahudi ma da wopawa la hado Maroba Wol Karai monno ka hamateya wedaga.22Dokngo hena lodo, na hamadwa na Maroba Wol Karai imag dedewa hena dulkoya ka hepijango, la ana to mo loho to matu ka hepijango, abida ha tokda he to pah wedena monoi Musa tutngo ba ahan ka dak nemela, 23mo bana mayila neho neme na Mor da, tutna ba ika morho habal walla tangkohada to kamate, na tong lurhoya, he la to Yahudi mo loho la to hawadeka." Paulus na engango hatena wenaniy Angripa.24Mo ba engahodai Paulus bana tokiy tutna bana pahilpo wuna, Festus wehadohanan, "Paulus, ja ngade kakho mun! nena al pewemu ipa kabonga dongam." 25Mo na balehai Paulus, "Festus jag ngadekmawa, toknegud ka tena mo ka hepijango. 26Orongo, rato na tajay hi monno ba i imag tokiy ka hepijango. Orongo, gu tajaya janekmango ka dad hepoya walla pahamadna orongo yi jala hado la hupmanan do dakna.27Rato Angripa, mo hatena kadoy he to paha wede? Gu tajaw bam hatenai." 28Rato Angripa wenaniy Paulus, "nena maloga ka dobo, mu paha tenawa dak to hatena." 29Moi Paulus na baleha, " Gu renoni la barana Maroba Wol Karai malewarana mo ngare ngarena, ja yowakmango, hekohango tang kohango to ka rongowa hena lodo, dak ba hem la ya, abin hi kaloro boh."30Moka, na dede na rato, Mo loho wido na Gubernur Berniuke, monno tangkohada he to ole ngodo da. 31Mo, da ujakana nena hado, mo da hanewei, "yina to janekmango haraina ka wing ab hamayila duk matekan mo loho taya la gol." 32Moka, Angripa wenaniy Festus, "yina to halokonka kana hongo mo baja poneka ha tak donganiy Kaisar."

Chapter 27

1Koleha ba pohotoya ka halako la Italia wango tena bawengo, da woyai Paulus monno ole to hatahana hawadeka la to te pijja kalibo Agustan, ka ngarangoi Yulius. 2ma pone la tena ka walla Adramitium ka halako nahiy tangkohada hado tena hing bon Asia. Ma halako wango tena bana olegamai Aristarkhus, to Makedonia walla Tesalonika.3Labalna noyo, ma dukki la Sidon. Yulius na hamattara dohaniy Paulus mo loho widdo na halokon dukidda olena tutngo ha kamaknai Paulus. 4Wal habali, ma halako wango tena lila Siprus orongo bana bangatana rereha. 5Koleha bama halako lila hub bon tangkohana na hub bon Kilikia monno Pamfilia, ma dukla Likia. 6Habal, nena jawa tepijja na dukkina tena walla Aleksandria ka tongro halako la Itialia, ma nahadikin la hawuna na tena.7Kapira lodongo jatedongakma halakoma , monno ma mayilla bama dukki la Knidus. Orongo na rereha bana bangata ima jama hala dikoroo, ima ma liyo la hing bon Kareta ka aro atla la hangud tana Salmone. 8Ma halako lila ngud tana noyo ma mayilla monno ma dukki la hado na hawu ka ngarango la hado tena India, kanongo la bara harona Lasea.9Orongo bama tajaya ba janengo maloga, mo ne bahena, orongo ba heppo newalyaka ne na rah ngah da mu he to Yahudi ma bahalako hamayilla donga newalyaka, Paulus na hanuad. 10Monno wenad. bag olebegim, bag itekyaka yina halakoda enga wonnada ne kajadoha mo loho wido rog bokolo wido ka nela ba da halako la bonu ingo tobokadan mayila kabokola, ja hepaha bokoda monno tena da mo loho wido nena lolo ngah widdoda 11Ta idoya nena to tepijjaya la kalingora at nehon na hatena la bara nena to ka kamuddingo tena monno ka morin nena tena orongo hanewenai Paulus. 12Orongo ba jana doha ba engango ne la hado tena tongrongo ba rah mayogaya, ma he hawadeka to da ngon ha lako dik wango tena la iha hado monno ba daduk kanna Feniks, na hawu hado tena la Kreta, ka aro la hatama lodo monno ka aro la we bon. Rereha ka bangata na wonaya na tenai Paulus. 13Koleha na rereha bana towarango hodi walla Selatan, enga dukmanka la hado halakoma weda. imada tingyana wat katuk tena monno dahalakoi la hup bon Kreta.14Ta idoya, ja madewola wango, rereha na kapote, hengo Euroklidon ha weda, na walla la nuha noyo. 15Moka bama tobokaya nena rereha jama dukakmanka ha lurhoya nena tena ma, mahaloko elonka na tena ma bana ha aro nutu nemme nagaman na rerehaha. 16Tongrona bama ha aro aro hodin la heka nuha ka ngarango Kauda, ma mayilla pijja bama hamadya ta idoya ma dukan bama hamadya na tena ma.17Koleha bana mad habalngoka ne ana tena, da wad he kaloro pa paha kulhowa pin nena tena, orongo bada kabohiy aro la Sirtis, da haburud he hawana tena ma dahalokon na tena ba nuttu nemmena. 18La balnaka nona, orongo ba nuttu nemmena gamaka nena rereha kajarodaha hingo, ma he to la tena letto-letto dadka he hawa la tena.19Monno, jongana to lodo walka, da letto- letto do walidka he hawana tena. 20Orongo ka pira lodongo ja itekmaka mata lodo monno ma dunno monno kapote ka enga hingongo, na bunga kohaika pahangadama.21Orongo ba dangaikan to khalako ja mang hamukmango, Paulus na dede la haduna mo wenad, "bag olebegim bana modahe doktoganka ne paha nuag monno ka ab walla Kreta nekada ka ab da wona kajadoha ka hengo yiyo. 22Mo ba ikaka nebahena, gu tullum kam tahngoka orongo la jongana ba janemongka ka mate daka, mo ba tabullo kada tena hil aha nyidaka.23Oronan, we hiddo, ne na ta paha wedena na Maroba Wol Karai, ka olega monno pa kawojo katabag, na dede la arog, 24Mo wenna, 'Abim kabohkaw, Paulus. Mu dede nehow la aroi Kaisar. Monno, pahorango, na Maroba Wol Karai na bugerana atena la baram mo lohho tangkohada ha ole la tenam.' 25Oro iyla, bag olebegim ha kulhona atem bag hatena moya nena Maroba Wol Karai nengo kadak ka hengo hatokna. 26Ta iwalya, da horango la iha nuha.27Ta inewaldoya, ka bul pato hudo jongana, enga homa ba nutu nemmema oro rereha la tangkohana na bon Adria, enga toloro hudoya, he to la tena pa hangada da enga baramanka na pon tana , 28Da ka tulakongo wat ka tut monno da kolen libna ba du kabul dopana kidna. Mo, da doheka hok waliy, da katulakka pi walngo wat ka tut ma imada tajaya libna ba kabul limma dopa moyaka. 29Orongo ba makabohi ka retto la wat, da haburko pato wat katuk walla hado monno da barai kana lodongo ba weda.30Ta inedoya, h to la tena da pahil wuda walla tena monno da haburngo pa hilpo wango la bon bada habur awango wat katuk walla dikorongo, 31Mo wenai Paulus la to tepijja olena, "Mo he to bajana kadonakai la pon tena, jana dadikma bam tolekam." 32La jongana nona, he to pahawededa na rahatada kaloro pa pahil wada monno da jeda kahadongo bada bungai.33Koleha ba manar delakananka, na hawedeiyii Paulu tangkohada deke ha mu, mo wenad, "Hena lodo kabul pato lodo daka engam hangatam la jonga mayilla pahangada monno tahango kareba ba janengo aha aha ango ha mu mi. 34Ima ma deke ne ha mu wegugim kam kadongko wango. Orongo jahaga ama ro logem ka halngo wala tang koham." 35Koleha ba wenaddi, Paulus na deke kababa monno engango bana pahodena ha tena la bara Maroba Wol Karai la aro tangkohada he olena, da tik tik yana kababa, monno da mui.36Moka, koleha baha kulho dadka ateda monno ub da mui. 37Tangkohama la pon tena du ngah pit kabul nomo toma. 38Koleha ba mu koha ba bohi , da lettoda pare la bon kana lewara wango na tena ba weda. Na tena na bera mojango mo he to da tolekai.39Koleha ba manar didara lodoya, jada taja dongakmaya ba nengo pon tana, horanedan nena hawuna hub tana hing bon, la hapa hangadada ha arona tena da, 40Moka, koleha bada ka tulakana wat ka tuk tena da, imada jena la ha du bon, monno da paholla jalai kaloro tena da monno da keketai leroda la aro ngora tena, kada dukngodgamma rereha la hing boheka weda. 41Ta inelayaka, nena tena na ma pobaha la wat la hadoha tobokada he bon ka dungo imana engangho na tena. Do ha aroyana nena tena engana kareto monno jana dadikma dik, ma nena kabedo tena boho oro kawulo.42Ma he tangkohada he to ka angudi da woronka ka hamate kohai ka he toha taha weda ka ab nengo ka nang mo loho widdo ka ab nengo ka pala weda. 43Ta inewal doya, nena to tepijja, na kamakngo ha toleniy Paulus wenna, ka hilpon de hakamakda wenna. Ma wenad tangkoham garan ka pewengo nang katulakka wumka walla tena monno arom la tana punge. 44Monno, ka reh engngo la pon kapabala, mo newidongo kawango hawa heka walla pon tena, imoya, ma tangkohada he to da tolekay bada duk la tana punge.

Chapter 28

Kawukku 28 Mata 1-8 1Koleha bama toleka bama hepoya, inelho bama tajaya nena pon tana ba Malta wedan. 2He To kadon ne na tana dahatingo tepijja na doha ateda. Orongo, daha derko gamma ap monno da hibba kohama orongo banna urra monno mayogala.3Moy Paulus na waro karaga yai monno na tai la pon ap, mo nena kaboko na parata bana lohongo orongo bana banaha na kojelanan na limmanai Paulus. 4Mo he To ho da iteya nena kaboko ka matero la limmanai Paulus, Mo hawewuda la oleda, "jahilha hangada nekmayaka, nana To To Hamate To neyaka. Mo loko bana toleka walla bon, ka tena engango ba jennaha halokkon morrho."5Tabollo, nei Paulus na perohan nena kaboko la ap walla limmana monno janekmango haraha anna. 6Mo he To engngana na ba mo loho na bopa enggana mate mema wedan. Ta idoya, koleha bada rema madenni monno jada itekma aha aha ango ka dad la baranna, moka dapa hekangoka paha ngadada monno wedda nai Paulus Rato tepijjaya.7Mo labal lodonona, la bara hado noyo, nena tana dagna nena Rato la tanna no ka ngarango Publius, da hibba gamma monno na hamu gamma ka tol lodongo. 8Mo nonna, rato Publius hawollnanni laha domajurrna orongo na maring kalawara. Na mai Paulus ma dukin monno na kawojo kataba bana hadukinna lina la bara Morr, moka na tayana limmana la ponna ne na Rato monno badana hatogahanni. 9Laballnaka nonna, heto tangkohada hola tana hoyyo ka tongro kalawara da mai labarai Paulus monno na hatogahai. 10Tangkohada he toyo daha wolla pijjagamma monno koleha halako wemaka bal bama li la wedalo, da hagonakohagamma tanggkohada ha bemma. Paulus halakonanka la haronna Roma11Koleha ba tol wullanaka ka longango, ma halako walla li la wedalo wango tena walla Alexsandria, ka li la tanna noyo pijjana rah maringgi mo wango Dioskuri ha li tajkongo. 12Koleha badukka la Sirakuasa, ma engako habal tol lodo.13Wall haballi, ma ponnengo tena li la hubtana punge monno duk la Regium. Delakango, haring selatan na bangata, monno hekawalngo lodona, ma dukki la Putioli. 14Haballi, ma dukkid paha olebayyo kahawungo hatena monno ma kamakod ma oled ka pitu lodongo. Moka, ma halakola Roma. 15Monno, he paha olebai kahawungo hatenada, koleha bada rongo tutma yama, da mai wallhaball dukki la Forum Apius dan Tres Taberne orongo kadukid wedagamaa. Moka banna itei Paulus, na bokolo na atena la bara Maroba Wol Karai monno atena na hakadongkoni. Paulus La Harona Roma16Kolleha bama dukk la Roma, dahalokkoniy Paulus enga mehango, olengo ha wu To ban ka olen. 17Jongana tol lodo, Paulus na kohai he rato-rato lakalingora Yahudi, monno koleha bada makohai, mo wedad, "Bagolebegim, langka janehingkango harayig kajadoha la tana da ba jedoka la kanogo pata tana da wallka ull, ta idoya da wowa la hado taha walla Yerusalem la limma to Roma. 18Mo kolleha bada kamihwa, mo dakamakga hamaloggawa orongo bajanengo harayig hamayilla mate la barag19Ta inewaldoya, orongo hita To Yahudi da butoi ateda, gu engango pone hatakngo dugiy Kaisar ma, janenekmango pahadog ha goba dongagun na tanag. 20Ma, ineya nenna, gu karewa kag iteu monno hanewenongaga orongo engada bada pingoga waga kaloro bohi orongo hakamag Israel."21Moka, wedanniy Paulus, "Jama kallama hibak hurata tutmu walla Yudea monno janenekmango olebem kahawungo hatenam ka madukgim dulkoya kajadoha tuttum, 22Ta idoya, ma kamakngo katangagunna hangadam orongo tutna yinna kalibbo, ma tajaya langka la ge ge engango bada goban."23Kolle bada harahin bada hawonan hawu lodo dagnai Paulus, damai la hadanai Paulus, mang to dangada. Wal kahudo dug hudo, Paulus na halaradad tut harahana wal hado Maroba Woll Karai monno na engango bana tokya kana hatenaya na tutna Maroba Ana kanaha, mo wal uk patai Musa, mo loho hurata hor tanggohada Nabi. 24Mo neda to kahatenaiya orongo ha toknai Paulus, ta idoya hi hawadeka jada hatenamaya.25Mo bajada hatena wukmango, mo dahalakoi pojja Paulus bawennnad, jahijjamma tenai ahan hatok wad tengngo la bara nuh wekamm li labara Nabi Yesaya, 26'Halakoulah la yila hado monno wemmud: mi rongoila, ta idoya jam patajakmad , monno mi itei ta idoya jam patajakmai.27Orongo, ate da hi to yo da makebelai monno katillda butoi rongo. Da tondad matana. Kada abda itei wango matada, da rongoi wango katillda, da tajai la ateda monno nakabal. Ub, gu hatogahad.'28Orongo, nela kam tajakak moya yi na toleka wal la Maroba Wol Ka Ray nahaduk koha mowa dadka hi la to walla heka hadoyo monno da rongonya." 29[Koleha bana hadukkid he hatokiy Paulus, He to Yahudi dahalakoy jada pahawukmango pahangada.]30Na engango du do la umma pa kahewa dona monno na hibba kohai to ka mala barana, 31Hagapen bana hadukinna li na walla hado Maroba Woll Karai monno naha duad tutna Maroba Ana kanaha wana atena ka ban monno janekmango ka haribatana.

Romans

Chapter 1

1Paulus, toda yesus kristus, hapagela kadadi rato mona ihe lina maroba Allah,2hapojada maroba Allah haokada ledena Ratoda nola hurata hor 3oro Anana, kahengo ruto ihna wal lawola nai Daud,4mona khehija nan ba ana maroba Alah ka ben li bana kode wal hadu to mate henena wad kateng, hai kristus yesus, wol karaida. 5Ledena I, mahibaya naka kanyuru mona haketena ratona kada ngodya hatena lang tangana lajongana jaka bangsa yahudi oro ngarana, 6kahengo yom ala ha mako da kadadi ana maroba yesus.7Ne yom tangam kanengo la Roma,hama nawarada marona Alla, mona ha makoda kadad toyo muraha; kanyuru mona maring malala ne yom wala maroba Alla, bapa da, mona wala wol karayi!Paulus naben lo dukidi jemaat la Roma8kawungana, gu kanyurwa bara maroba Allagu ledena ananaha, yom tangami oro imannum khe hijango lapon tana. 9tabolo, maroba Alla, gu wo wuwa na wad nola injil anana, kataja ya ba jaka hadukaya kaapeya tangam yom; 10nola kawojo tabagu, ya gu kareya bagu katut ya bahena, no tuba maroba Alla, pojaya ya bagu dukin yom.11gu bepijan hadukngo labarasmu kagu woguni naka nyuru kam kulho wango, 12neba hena kam kole wan bam hamodo ya tangam oro hatena niha niha, hamodo hatenami mono hamodo hatenagu.13bag ole begim, kam tajaya ya ben bag wunga wungan bag harahini dukigu, nama her duk bahena, ne dugu kagu hadeta jalla kiwa harai lima, walla la yom lagin wala bangsa bangsa jaka yahudingo hawadeka.14gu wutan labara to yunani mona labara to barbar, labarada kataja mona labara kabonga. 15ne bahena, gu be pijana talarani lina morda yom kanengo la Roma.16jag moke mawa oro lina mor, na lina mor ba wad kateng monan maroba Alla kada tolko tangada to kahatena; kawungana yom to yahudi, mona to yunani. 17no dalona, hatena maroba Alla hatingo wala iman mona iman, kahengo kama tulho: "To doha na morho oro iman."banna Maroba Allah labara haraida to18Tabolo, murka Alla daha tingon wala surga labarada tangada kawohoka mona bokala harai to kahaduha hatena wango bokalada to. 19oro iya, ahan hapewem nela maroba Alla kahiuro mowa hi to oro maroba Alla kahatingon labara to.20ineya, wal bada rayin pontana, hadana maroba Alla jaha ite, na be tonna jakahaduka mona hada jaka mangtujana, da ite doha mowaya bada tajaya ledena he haraina he toyo jena dadima bada tabal. 21ta idoya, hi to taja nemodan maroba Alla, hi to jeda haaka nemaya ba maroba Alla ba jedoka harenno labarana; tabalna, hangada da to jaka mang gona mona ate da kabonga daka kapogto.22Hi to daha teng wuda, ta idoya da bonga, 23mona kapahepan kemuliaan maroba Alla jaka mangorona mona pahurata to kamang wolna, kawurngo, haranga ka patongo witna, ba jedo ka haranga kaha lawe.24Ne bahena, maroba Alla pahoden hi to lahabe ate da hi to kabenengo kecemaran bahena he to daha mencemari wongo ihda nola ole to dag da. 25ba ia, hi to da pahepan kateng marona Alla mona wohho, da wojo mona da manuta la rai dag da, jala wolka rai ma ka tena jaka hadukka. Amin!26Ne bahena wol karai naha okai labarada hi to nafsu2 ka hoda ja doha, bahena tangada mawine dapa hepan habeda jaka doha mona habeda jaka doha. 27hejala da kabani, hi to da jene hingun habe kadoha labara mawine, da derko hija nola nafsu labara da duha to hawade; kaban mona kaban da rayin jaka doha hamoke donga; mana la ih da tanga labarada, hi to da hibaya hadetoda oro jala dag da.28Mona, hengo hi to bajeda wawa nemo ben maroba Alla nola ha ngada da hi to, na maroba Alla napa holai hi to nola hangada da ka bobrok da rain jaka doha ba dokneka jeda rayik man.29da bonud hi to tangadi jaka tena, bokala, japata, mona jaha pi wungo; na bon ngo hakir ate, hamate wungo, hatango, kawohoka ngade, mona mahehi; to kaha newe bedo, 30kaha wolongo, hakir la maroba Alla, kasar, kawoho, bokola woba, karaingo japata, jaka hatena labara to tu da, 31kabonga, jaka hawungo, jaka kamang pahangada, mona marauta.32Mona, janehe dan hi to da tajawikya larana maroba Alla wena ha to karayin kahengo hadana da mate neho, hi to ja ikel maya bada enga dongo rayin, da bewidin banengo to karayin kahengo.
Chapter 2

1Ne bahena, yom jam hil dadikmam berdalih, yom dad to, gara nehingkan menghakimi to hawade, ne yom kadeka hak to, yom deto dag ne kakmin; ne, yom kadeke hak dag na rayi alam kahengo. 2Da tajaya ba penghakiman maroba alla daha wonan kaha mera la tangada to karayin kahengo.3Ta idoya, im taja ne yom bada paholam wala penghakiman maroba Alla, yom dad to, yom ka menghakimi hi to karayin kahengo at, karai domon kaha mera? 4bajedoka, yom kaha ngadan kapote dengo hangada, maloya, dengo ate mona jaka tajaya na dohana maroba Alla ka mang gona bada aroda labara mahiggo?5Ta idiyo ya, oro nogo katok watu mona atem jaka wawa doha, yom enga bam bojolaya la tuba tom neme lodo kemurkaan ba penghakiman ka doha wala maroba Alla hatingoda, 6Ne I daha balnan tangada to kahengo haraida: 7morha jakaha duka la barada to hi kaha tena pija kraingo doha kama yegan kemuliaan mona haaka.8ta idoya murka mona ban labarada to kamogto dagun dag da mona jaka hatena doha, kadokun kajala. 9neme nenna namayila mona jamadngo la tangada to karaingo kajala, kaul labarada to yahudi mona to yunani ala.10Ta idoya, kemuliaan haaka, mona maring malala enga nen tangada to karaingo doha, kaul labarada yahudi mona lodona to yunani. Tabolo, maroba Alla jena 11hawate nemango to. 12Na tangada to karaingo jala jaka tajaya hukum tautat, to da binasa tanpa hukum taurat. ba jedoka, hi to karaingo jala la bara hukum taurat da hakimi kahengo hukum taurat.13tabolo, ba jaka rongoya hukum taurat ha tenada labarana maroba Alla, nena to ka enga dona rayin i ka tena. 14ba idoya, hi to ba ja yahudi jaka mang hukum taurat da halakoya kahe memango ahan haduhada hukum taurat, ne to, jaka mang hukum taurat, na hukum taurat labarada tuba toda.15Kahengo hi daha tingon ba harai hukum taurat nama tulho dalo la ateda, wol atea da hatingon, hangada hi to da hajala wungo da hadoi hi to, 16nena diha lodo maroba alla da menghakimi hangada hi to ka bun ledena yesus kristus kahengo hatokda.To yahudi mona Hukum Turat 17Ba idoya, bam tok wukam ba to yahudim mona kamonengo la hukum taurat, ka bermegah la bara maroba Allah, 18oro tuba tona, da ben ahan kadoha, poja hanua da hukum taurat, 19hamogton dagumu ba kaha kodod to kamoro, kaha magahad to ka lapogtongo, 20hanuad he to ka bongaho, gur hi to jaka matuho,mona ba iya ba nena taja mona ka tena nola hukum taurat,21ne yom kahanuango to hawadeka, aba jam hanua wu dagnengo? yom kahanuango to abim kek ka? 22yom kaherin to japata, yom dag dadum jam japatamami? yom ka bal labara jawonango, jahema yom karebo uma jawonango?23Yom kawohoka labara hukum taurat yom dag nemo kaha mokeya maraba Alla neka jaka hatena patana! 24kahengo, nen kama tulho: " Ngarana maroba Alla hatereda he to hawadeka.25Sunat kamang wol nan yom bam hatena heya hukum taurat, ne yom ba bada jaha tena min na hukum taurat, na sunatum ja hilum sunat ne mawu. 26ne bahena, ne jaka sunat ho da dokun ha weda nala hukum taurat, jahene kakhongo jaka sunat da yapud kasunattu? Mona, jahene kakhongo to ka sunat kahe pijango, bana dokan hukum taurat, na menghakimim yom, ba hekango to ka mang hukum taurat mona sunat, enga dongo jaka hatena hukum?28Ne bahena, he yahudi kahepijango ja to haite belema wala balhodi, mona sunat kahe hijango ja sunat la ih bele magngo. 29Ne to yahudi tepijana ne to ih atena kahe hija hija nan yahudi, mona ka sunat kahe pijango da sunat harai ate, halako da ne wad kateng, ja oro hukum kama tulha. Haaka labara to hi ja wal nemaya la to, kawal hija neya la maroba Alla.
Chapter 3

1Bahenekana, ahan reh da to yahudi? bajedoka, ahan utna ba sunat? 2Dangala, no tanga bana; ka ul, labara hi to hatena da lina maroba Alla.3Ba hena, he hawadeka to jaka hatena, aha nyina ba jeda hatena hi to jeda halodo man kesetiaan Allah? 4Ta idoya jedoma! maroba Alla na tena langba diha to he daka woho.Kahengo kama tulho: " Yo ka tena hija nola hatokimu, mona yo engam bamtalou hi to ka hakim Mu."5Ba idoya, ne jaka tena bainei hatingo da katena na maroba Alla, aha nehon hatokda? Na dad nekado ida bada tokya nena maroba Alla jeka adil ka hukumda? ( Gu tokya bahena baha wuwa to) 6Jedo nehing mango! ba ikaya, aha nyine kanan maroba Alla bana hakimi ya na pontana?7Ta idoya, ba lede nehongo kawohogu, katena maroba Alla engana bana haegeya, aba neho ma engana da hakim ba to jalawa? 8Mona, (kahengo ha terliu da hi to labara da yama) aba jam tokya, "mada, kada rayin jaka doha, neka doha kana lohongo wal jaka doha." To tok hengo pa hukum nehoi! tanga da to hatama daloda Jala9Mo ahan? ebeda ida da reh doha nekado wala to hawadeka? Jeno nihing mango! ba hena, ma poja mowa tokya athona langka i to yahudi mona jaka to yahudingo, kanengo nola jala. 10Kahengo kama tulho, " janene hingmango ha to karaingo katena, hawu ak jeno nihingmango.11Janene hingmango hawu to kamang hangadana. Janene hingmango hawu to mayegan maroba Alla. 12Tangada to na tabal labarana, to daha mera ba jamang goda. Janene hingmango hawu to karaingo doha, jaha wu nehingmango."13"Tabokerada top meradad rate kama tawangala, loma daka nedeka, we ban talikko nen la rowi wawa da to," 14" Wobada to da bonud haro mona kapook."15"Wit to dagehai dabowongo ruto. 16Mayila mona moho nen la larada to. 17Mona, hi to jeda taja nemaya aha nyina morho nola doha."18" Kabohin na maroba Alla ja neman la aro matada hi to."19Neba hena ida da tajaya ba aha hingun ha tokna na Hukum Taurat, hatubo hi to kanengo labara hukum taurat mana terkatuplah he woba, mona pontana kanengo kadowawa penghakiman maroba Alla. 20Janene hingmango to hatena da la aro maroba Alla mona kadokun hukum taurat oro ledengo hukum taurat tu da tajaya na jala. maroba Alla daha tenai to ledengo hatenada labara yesus kristus.21Ba inekaya bahena, ba je hukum tauratka, katena la maroba Alla ha tingoda, mona haiteda ledena kitab taurat mona hi to hawede. 22Loho, katena la maroba Alla ledena iman labara yesus kristus hatubada hi tangada kaha tena, ba janedongo kahekango;23Ba tangada to ada jala moda mona bungai wolna maroba Alla, 24mona hatenada oro manawarana luna ledena bana halohatada nola yesus kristus;25ha tingo mowana maroba Alla hatingo oro lara kamaringngo nola rotona lena hatena, oro nola maloyana, maroba Alla na jemowan kajala athona ka dadi. 26i ala hatokda hatingoda keadilannya neba hena kada kahehijana katena mona kada hatenai to kahatena pija l;abara yesus.27Neyo, lagineda kadoha dagda ida? da hal mowan! oro hukum ahan? oro hukum haraida ida? jedoma, oro hukum hatena neya. 28Neba hena yit i hatena da, ba hi to katenada labara maroba Alla ledena hatena, ja oro harai nemaya oro hukum taurat.29 Bajedoka, nei maroba Alla na moroba Alla dag to yahudi neheya? bahena ne I jama maroba Alla madan to jaka bangsa yahudi ngo? ngo! hi to jaka yahudi alango, 30oro maroba Alla bahawukin mona ba I kahatenad tangada to ka bersunat la hatena.31Bahena, eben yama pungaman na hukum taurat oro hatena ma? bainehingkaya jedoma! labalna, yama maha didara moya na hukum taurat.
Chapter 4

1nebahena, ahan ida hatokda oroi abraham, bapa leluhur menurut daging? 2Ba ikaya Abraham bada hatenan ledengo haraina, nengo orona mana ege wuna, jela aro maroba Alla nema. 3Maweneg, aham hatokna na hurata hor? " abraham naha tena labara morna mona morna na napud harai labarana oro tena.4La to kaha yil, upada hawi hi to ja nyurnemai, oro dag memadad. 5mona, la jaka hayil, naha tena labara maroba Alla kahatenai to fasik, katengda da yapud heka tenada.6Kahengo Daud hatokda bada hamaringid he diha to poja maroba Alla bada yapdad katena labarada jaka pahorad harai mowada: 7"Daha egei ateda hi to hawalda tangada hajongada, mona ha tod da tangad jala da. 8Daha egei ateda hi to hi dosa jaha yap nela morda!"9yina nyu labara nehe dan hi to sunat? ma to mowaya ba" hatena abraham na gon yap bakatenaya". 10lodona, aha nyina bada yapud labarana? jeda poja mona bada poja hi bada sunat? ba jedo at bada poja suna, at ba jeda poja ho sunat.11Abraham na hibaya tadko sunat ba materai hatena iman baja sunat ho kada tajaya bada daa habapa hi tangada to kaha tena jaka sunat hi hatena da yap alad labara da hi to; 12Da hadakan dadi habapa tangada hi to bersunat hi jaka sunat ta idoya daha lako nola lara iman kahe mowango ledena bapada ida, Abraham ba je sunat hoya. Abraham na hibaya haoka maroba Alla ledengo hatena13Rah labarana Abraham mona labara wolada bada dagun tangana pontana jeda ponmaya ledengo hukum taurat, oro ledengo katena tengngo. 14Neba hena, hi to kawal la hukum taurat da daa ahli waris, na iman da jamanggomana mona rah maroba Alla jena lodomngo; 15Orona hukum taurat na mango jakadoha, neba jahekana jakamang hukum tauratna, no nealakman na joroka.16Yi idoka aba rah na wal la iman, at rah kahe hijango maring malala he rah koha da duki labarada tangada wola nai abraham; jaka wala hukum taurat bellema, tabolo na wal ala la iman abraham, ne bapada tangkohada ida, 17kahengo kama tulho, "gu kadak habapa mowau ka tangada to danga" la bara maroba Alla hatena mowa, ne maroba Alla kawoya na morha labara to mate mona katokya heme jaka nengo naha dadid baned.18Dola hamone la pon ha hamone neha hatena, ne ia bana dad habapa hengo to danga hatok mowaya, " nadak wola wum." 19Mona, jena dak loja nola iman, tamun bana tajaya na ih dagna kamha bana mate oro bana tungo baha ngadan 100 dona mona hoba nai sara kapoja mate mowa;20i jerda oda ali man labarada rah maroba Alla oro bajehatena. Labalna, iman na daha kulho nan mono mana wodan kateng labara maroba Alla, 21 mona bada podan ba moroba Alla kben karayin ahad harahna.
23Ne ineya, at kahengo jakamawamango hatulho oro habe dagna abraham, 24oro ida ala ya. At kahengo da yapud labara da to kahatena ya labara I kaha kodeya yesus, Tuhan ida, la jonga to mate. 25At, Yesus hapoja hawo mowada kana mate oro jalada, mona kaha kode da orongo katena.
Chapter 5

1Ne nahena, oro bada hatena oro iman, ineya mada berdamai nelai maroba Alla ledengo morda ida, kristus yesus; 2ledena I, ida da kolen lara tama aro iman labara kanyur maroba Alla bahena kada hapungewangu do dede da, mona bada maringngo nola hajuka kemuliaan Alla.3Ja ibelema at, da maring alango nola mayila hapoda da orongo bada tajaya nena mayila ba wolnan bada hatepijango, 4hatepijango mangwolna hada katahngo hajode, mona hada ka tahngo hajode mangwolna hamone, 5mona hamone ja hamoraha ate donga, ba manawara maroba Alla naha tingomowan nola ate da ledena wad kateng ha pojada bada wodan la ida.6Ne ida bada lojaho, Kristus na mate hela to japata no bahena. 7iya, janemango kahengo to kamate ora katena, ta idoya nealango to kawawa mate hela to doha.8Bahena, maroba Alla naha tingo manawarana labara ida, langka nokahoda la jala, kristus na mate oro ida. 9Reh wal at, napoja bana hatena da oro ruto na, ida na tolkoda wala murka Alla ledena I.10Bahena, ne ida ba da muh maroba Alla hoda, daha dame mowada nei maroba Alla lede bana mate na Anana, loho lodona neba hena naha dame mowada labarana. mona kahehijanan ne bahena ida naha dame mowada nela Maroba Alla, ne idango na dad ne bana hatolkoda ledena morhana. 11Ja i belema, ida ala na joro nola maroba Alla ledena mor da yesus kristus, mana leden I ida bahena dahiba dame la maroba Alla. Mate lede nai Adam, morha lede nai Kristus12Ne bahena, oro na dok jala na tama mowa la pontana yi ledena hawu to mona maut tama ledena dok jala, hejalana maut na matalara la tanangana to oro tangana da dok jala mowa. 13Oro, dok jala nemowa la pontana bajanehon Hukum Taurat Musa nen, ta idoya dok jala jena yapuman maroba Alla jane hangataman na Hukum Taurat.14Ta idoya, maut na taloma wal lai Adam koha lai Musa, loho tangada to jaka raingo dok jala kahenga harai nai Adam kahengo mawo mawona wala I neme ma.15Oro iya, hawonna wal la maroba Alla jena hatanga mango nena dok jala. oro, ba oro dok jala kaya hawu to, danga mowa to kamate, na reh nakanyur morha wala marona Alla mona hawoda ledena manyura hawu to at, nei yesus kristus.16Mona, kanyur jahenemana oro wal dok jalana hawu to. oro penghakiman oro jala da ngodda la hukum, ba idoya kanyur morha orongo danga jala da ngod katena.17i Ba oro dok jala hawu to, maut na wahan hawu to, na reh domo hi to kahiba majakngo kanyur morha mona manyura katena hi kahareha nola morha ledena hawu to, yi Yesus Kristus!18Bahena, naha mera ledena hawu jala tangada to dahibaya hukuman, kahejalango oro harai katena hawu to ala tangkohana to da hiba morha mona katena. 19Orongo ba jeda hatena hawu to, dangala to kadad dok jala. Ta idoya, oro haten hawu to, danga to hatena da.20Hukum Taura da taban orongo dok jala kada danga li. Ta idoya, do do dok jala kapone, kanyur la maroba Alla na taba majak, 21kada hamera kahengo dok jala kawahan nola maut, maring malala na talo ledena hatena ka beda labara morho jahaduka nola Kristus Yesus Tuhan kita.
Chapter 6

1aha nehon hatokda? ne ida da ngatango raingo dok jala ne kanyur morha kana mataba? 2Ba dokango jedama! Aha nyikana ida kamate oro dok jala da morho nola barana? 3Ba jedoka yom ka tajaya ba ida tangada hapojada haiho nola Kristus Yesus ha poja da haiho nola matena?4Oro iya, da tano mowada bada harojeda I no lodo ida ba haiho da nola matena; kana hamera Yesus bana kode la hadu to mate ledena kemuliaan bapa, ida ala nada bada halako nola morha ba.5ba iya, ida bada hawu moda bana harojeda no bada hamerada bana mate, ida hejalana na hawuda bana namerada bana kode.6Ida da taja mowaya ba to madeda ida da la yayu kadelo mowada baharoje la Kristus mona ih kadok jala ida jeda hamate mada ne ida jeda ata mada nola dok jala. 7oro, at niha to kamate, da haloho mowaya wala dok jala.8Bahena, ne ida bada mate haroje lai kristus, ida bada hatena ne ida bada morha labara-Na. 9Ida da tajaya ba Kristus poja hakode mowada wala to mate jeda hil matema; maut jena hil kawahaman labarana I.10Oro iya, nena tut mate-Na, I namate labara dok jala hadakango tangkohana, nena morhana, I na morha dagu maroba Alla. 11Kahejalango dagum, yom poda wungo ba dagum poja mate oro dok jala, mona morha dag maroba maroba Alla nola Kristus Yesus.12Oro iya, abim jekana dok jala da pojagun na ihimu ka fana kahengo yom kamhatena labara habena. 13Mona, abin jekana tangana na ihhim labara dok jala oro bokala. Oro iya, wo kohaya nadagum labara maroba Alla oro ka morma laha hadu kamate, mona tanga ihda lede hatena maroba Alla. 14oro, dok jala jena dad ne bana wahada nola ida oro yom jeda hil morho ma la Hukum Taurat taidoya nola kanyur morha. Ata kahatena15Iya, ahanida haraida? na dadi dekado ida raingo dok jala oro ida jeda morho nola hukum taura, ba idoya nola kanyur morha? badokango jedoma! 16Yom engam tajaya ne ba yom kawoya dagum labara ata kahadok labara niha to, yom kada ata nola labarada yom kahatena at; kahengo la dok jala ka kodogim aro lau maut, jedo labara kahatena neka ka kodogim aro katena.17Oro iya, tulka wala maroba Alla yom ka ul ba ata dok jala, bahena da bonngo na ateda lahatena labara punge pungeda hanuwa hapoja hanua labarada, 18mona ne yom daha logam wala dok jala, yom da ata gim hatena.19Yag hanewewa hangada to oro lojana naihimu. oro, kahejala atna bam woya tangana ihim kadak atan kenajisan mona bokala oro iya nena bokalamu na hadiko rog, bahena wokohaya tangana ihim kada da ata naha tenam kana muraha.20oro, bam enga kahongo bam da ata wala dok jala, yom hoilom wal katena. 21Ba iya, na utum ahan yom ha kolem wal at hamoke donga? oro, wal tangana ba mautya22Ne bahena, poja bana ha hoilom wala dok jala mona poja bada haata gim nama Maroba Alla, yom kolen na wuna oro muraha mona lodona morha jaka haduka. 23tabolo tangana na dok jala nela maut, tabolo kanyur morha maroba Alla mo morho jaka hadukka nola Yesus Kristus, Morda ida.
Chapter 7

1Yom jam taja maya, ne yom tangana bag ole begim ( oro ya bag hanewe wa labara to ka tajaya hukum taurat ), na hukum taurat na wahan la niha to bana nena to bana morhaho?2Oro iya, hawu mawinne kaha lai da pingon hengo pata labara laina bana morha ho; tabolo na laina bana mateka, i da halohoya wala pata baha lai.3iya, he mawinne bada dak arawe da kaban hawadeka nena laina bada morha, i da tokya pezina, tabola na laina bana mateka, i na tolko wala pata ia ma jeda tokya pezina bana halaika lakaban hawadeka.4Oro iya, bag ole begim, yom dim mate mowam orongo Hukum Taurat ledena ihna kristus ne yom kam dad dag hawadeka, ne I ka kode wal kamate mowa ne ida mada kole mowan ihna na wuna la maroba Alla. 5oro, bada morho kaho nola kabi, hawa nafsu dok jala ha rangsang hukum taurat kaha yil nola tangana na ihda kaihna wuna nela maut.6Oro iya, bahena ida halohho wala hukum taurat, kamate labarada ahan athona membelenggu ida orongo ida bahena halakoya nola kabango dokngo wad kateng, Dok jala mona Hkum Taurat7Kahejalango, ahan ne hatokda? na hukum taurat i dok jala kakya? ba dokango jedoma! Tabalna, ya jag tayamaya na dok jala helengo ledena Hukum Taurat, orongo ya jag tajamaya ahan habena dag to helena Hukum Taurat jena tokya, " abim bekango." 8oro iya, dok jala da dekeya namahigo ledena hareha at kamang ihna tangkohana kahekango habena labaragu; ba je hukum taurat kadok jala enga dona mate.9Kaullu yag morhawa jeka mang hukum taurat na, tabola na pata na manewal, dok jala na nad morha mona ya matewa; 10mona hareha yi, ne kahengo na ngod nehoda labara morha, naha aroda labara maut.11oro, dok jala nadeke mahiggo ledena pata kama tip mona kaha matewa. 12nena Hukum Taura i na muraha, mona pata na muraha, tena mona doha.13Ne bahena, ahan kadoha naha makongo mate dagug? ba dkango jedoma!dok jalaya ka ihngo maut no ledena ahan kadoha kada iteya orongo dok jala ba dok jalaya, mona ledena pata at dok jala nama taba na dok jalana. Jedda hatanga mango nola dagda ida14oro ida bada taja hukum taurat kanogo rohani, tabolo ya gu hanogongo jasmani, namalajango nola dok .15tabolo, ya jak taja maya ahan harayigu oro ya jag rayiman habeg, gu rai nelmon haban donga. 16Ba idoya, bag raikan he jaha beda haraiyig, ya hadok la hukum taurat na doha.17Ne bahena, jahil yak ma kaharayin, nena dok jala ya kamorho no dalo. 18Oro, bag taja mowa bajenengo jaka doha neka morha no dalo, la nola ruto ihig, oro habeg nen la ihhigu, kag rayin kadoha jedo nema.19Oro, ya jag rayiman harai kadoha habeda, ta idoya rai nen jaka doha, ne jaha moda! 20Oro, ne bag raikan ne jaka habeda, at jahil yanema karayin, oro dok jala kamorha la ihhi gu.21ne, gu tobokaya yina hukum , kahengo: bag raikan kadoha, bokala nealan kaha dok.22Oro, Gu ben na Hukum maroba Alla nola ateg, 23tabolo gu itei pata hawadeka nola tangana ihi gu bag hangadan gobani pata hangadagu mona menawanku nola pata dok jala kanengo nola tangana pola toggu.24Ya to jalawa! gara nen kaha tolkoga ya wala ih mate yi? 25madopa labara maroba Alla ledena Morda, Kristus Yesus!26Neyo, mona hangada gu, ya halakoya pata Maroba Alla, tabolo na pola toggu gu halakoya na dok jala.
Chapter 8

1Oro ineya, neba hena jahilneman penghukuman hi to kanengo nola Yesus Kristu. 2Oro, pata wad morho nola Yesus kristus da talomowa yom wala pata dok jala mona maut.3oro, ahan jaha dak raina Hukum Taurat oro bana loja naka kabina, na tuban na Ana dagna kana hatuja he to kadok jala mona mangnuw na ne dok jala, I na hukumun dokjala nola kabina, 4he bada don hukum taurat daha tangad nola ida jak morha kadokngo kabi, taidoya dokngo wad.5oro to kamorho dokngo kabida, daha ngada hada kahengo kabi, taido to kamorho kadokngo wad, daha ngadan kahengo kanogo wad.6oro hangada ha oroda labara bida he maut, taidoya hangada kaaro la wad katengngo na morha mona maring malala. 7oro pahangada haaroda labar kabi na goban maroba Alla; tabolo i jena mokoma labara hukum Alla, laho jena dukuman rayin. 8mona to he kamorha nola kabi jeda dadik ma hadohaya Maroba Alla.9Taidoya, yom jam morha mau lakabi, tabolo nola wad oro wad Maroba Alla na engango nola yom. oro, ne hawu to jena dagkan wad Kristus, jena dagukman. 10Oro iya, ne kristus ba nekan la yom, tamun ihim bana mate oro dok jala taidoya wad morha katena.11Taidoya, ne wad I kaha kodeya yesus wal bana matena na dona layom, I ka hakode yesus kristus wala matena na woda alada morha la ihham ka fana ledena wadna kaengango la yom.12Ineya, bag ole begim, ida ne to kamang wuta nada, taidoya ja labara kabikma, kam morho dokngo kabi, 13oro iya, bam morhaka dokngo kabim, yom engango bam mate, ba oro wadimu hamate guna harayimu la ihhim, yom enga dongo bam morha.14oro, tangada to ha aro oro wad maroba Alla ne ana nad maroba Alla. 15orongo, yom jam hiba moi wad atango ka orog bam kabohiwu, ne yom bam hiba mowaya wad ka neketau da anak maroba Alla, ka ledengo wad naka wolo, "Abba yang artinya " ayah" atau bapa16na Wad dag na ite dagya haroje roh da ida ne ida ba ana nada maroba Alla, 17mona ida ba ana maroba Alla kada, ida jel katu alada, jel katukna maroba Alla, mona haroje jel katuk nai yesus; ida ba he hijada mayilla dongan I, ida da ege donga bana haroje dongan I. Ana na maroba Alla enga na hibaya erge ate18Oro, ya bag hangadan na mayila bahena yi jag ha peweman wateya mona kaege hawoda labara ida. 19Oro, tangana haraina da rema reman mona manawara ne ana na Maroba Alla ha woda.20Oro, tangana haraina da kangakkon labarada jaka mang gona, ja dok neman habe dagna, na dok nen habena I kaha padan, oro bon ngo hamone, 21he tangana haraina dag na napahoilod wala ata kebinasaan ka arongo hoila ana na maroba Alla ka bonngo magilata. 22Oro ida bada taja ya tanga na hjaraina harojengo mengerang mona mayila lawara ha ana koha mahena hena.23Mona ja ibele mai, ida dag nekado kahihiba ya wu ka ul wad ka mewngerang no dalo dag dag da, bada reman bada neketada bana ana da, bana lohota wada ihda ida. 24Oro iya, ida daha morhoda nola hatena. Ta idoya, hamone ha ite jahil hamone maya, oro garan kamonen ne ha ite mowa? 25Oro iya, bada monekan he jaha ite da, da rema hadohad.26Hejala ina, wad na tul da nola loja mawala da; ne ida bajeda tajaya kahe hijana bada wojo taba, na wad dag kaha lako dagya 27Mona, I kapede ate kataja ahan habena wad da, oro I bersafaat he to to muraha kahengo ha be maroba Alla.28mona, da tajaya tangana hayil haroje donga oro dohada to bada manawaran m,aroba Alla, kahengo he to hawulo kahengo hangada maroba Alla. 29Oro, to hataja mowada wal ka ul, daha tut mowan wal ka ul kadak hamera dongan huratana anana, kana nad ana kawungana tangada olebe dangana. 30To da tut mowad wal ka ul, kawulon; mona to daka wulon; daha tenai, daha egei, Manawara maroba Alla nola kristus yesus31iya, ahan hatokda tangada he? ikaya maroba Alla la idaya, garan kagoba da ida? 32I jena manawara ana dagna, ta idoya hawo koha ida tangada, aha nyikana ida daha roje dongan I jena haanaman tang kohana nela ida?33Garan kaha nuwango to pedena Maroba Alla? maroba Alla ha tena dan to.34garan ka wo hadeto buto? Yesus kristus kamate mowa, ne hakode mowa wal kamate, ngodo tabara lawana na maroba Alla ida tang kohada35Garan kaha wate da ida wala manawara kristus? baha nokon, mona kapito, mayila, kareba, kalolo, mayila, pedang?36Kahengo nen kama tulho, "Oro Yo, yama negama lama yila maut lodo malo; yama da hadadi bebe haropo37Oro iya, no tangana yi, ida da reh wal katalo oro I kamanawarada. 38Oro, ya hamodon ba jaka kamate mona kamorha, ja to wurmango mona kapareha, ja hejalamango bahena mona nemengo, kawahan, 39ja hemango kanengo la pon da kanengo no wawa, ha rai hawadeka, da mukada hawateda ida wal manawara maroba Alla, kanengo nola yesus kristus Tuhan da ida
Chapter 9

1Gu tokya katena nola kristus, jag kawoho mawa, mona li ateg naha dok ite harije dongan Wad katengngo, 2oro mayila morha na bokolo la mona hangatan bana hu la ate dalona.3Oro, ya hamonehena dagug kag lilokowa, mawatewa wala kristus oro beg, ole marobag kahengo ihig 4i to israel; kadagun dag ka deketaya dak ana maroba Alla, kahibaya magilata, hatada rah kahibaya kawo Hukum Taurat, ibadah, mona rah da. 5hi to wola wuda bapa wekada, mona lede hi to kristus daha dadi dikahengo ruto ihna, I tangana morda ha ege aate dita kokoda jaka haduka. Amin!6Oro iya, Li maroba Alla jena wohoma. Oro, je tangamana to kawal la israel to israel lui, 7mona je tangamada wola Abraham he anana, taidoya "he wola wum wal lai ishak."8Nebahena ja ana hujama wala ruto ih ha yapda bada anad Maroba Alla, ana paha rahdad ihai hayapoda la lawola wuda. 9Oro, yi i hatokda bada harahda: "ba lodo henaya la yag mawa, monai sara nengo neme ana kabanna."10Ja ibelema, nei Ribka bana hakabun ana wala hawu to, ishak obda ida.11Oro, he ana da jeda ha dad hodi mona jena raihon kadoha atau kajapata, he haoronad maroba Alla he bana pedei naha didarai ja oro harai taidoya I kawulod, 12na tokya lai Ribka, " ana ka ul naha madya na arna." Kahengo kama tulho," ya manawarani yakub, taidoya gu butun ate Esau."14Bahena, apan hida hatokda? maroba Alla jena buto hagobama? badokango jedoma! 15oro I bahatoknad labara musa, "ya gu ben manawara labara garan kabega manawaraga, mona ya halewara ate wug labara garan kabengo lerwara atena." 16Bahena, he jena rema nemango la hangada ne hayil buto da to, taidoya la maroba Alla kaha tingon lewara atena.17Oro, hurata hor na tokya labara Firaun: "oro iya kopena ya gu deketawu oro ya bag hatingon na kawahag nola yo, mona na ngarag kam tokya la tangana pontana." 18Oro, maroba Alla nama nawarad garan habena, mona katu atena garan habenna.19oro, yom hatokim labaragu: " Aba i mana hajala hoya? oro, garan ka goban habena? 20tabalna, gara gim yom, ta toyo, na yom mam goban maroba Alla? nadad nekadoho he haraina bada tokya labarada he haraida, " aba mam rayin kahengo yi?" 21tukang tembikar ja mang dagmana yila tana dito; kana raingo kadopola tana kaha mera he bejana hawada kama gilata, mona bejana hawadeka hawada ka jamang gona?22Baaha nyikana maroba Alla, nemoya mana ben hatingon murka mona hatingon kawahana, na tagun liwawana kabokola labara bejana bejana kemurkaannya ha gona da kada liloko? 23I na rayin bana hatingon hapotena kamagilata nola bejana- bejana wol manawara, ha gona da kamagilata, 24ne ida, hawuloda, ja la hadu to yahudi belema, laha du bangsa-bangsa hawadeka.25Kahe jalango hatalarada nola hurata Hosea: "hi ja to, togud. Mona jaha manawarag, gu tokiy bag manawarad." 26Mona, "hado maroba Alla natokiy kalonga ngo: 'yom jaha tog,' nola hado to ido tokiy ba ana maroba Alla ka morho."27Mona Yesaya nama manawaran Israel: "tamun dangada ana israel baheda hala bon, taidoya kamum to moy ha tolkoda, 28oro morda narayin Lina la pon tana, tangkoha ngo mana atun." 29Naha mera kabur lei Yesaya: "nena wol karai jena jekan la wola wuna, da dadi mera la sodom mona hamera gomora."30baiya, ahan ida hatokda? He bangsa-bangsa jaka yahudingo jaka dokin katena, kakolen katena, katena wala hangada; 31oro iya, bangsa Israel ka urhoya kadokun katena Hukum Taurat jena dukima labara Hukum?32Aba? oro to jeda gehan hangadada, taidoya haraida. da wida lawat wida. 33kahengo kama tulho: "pahoratongo, gu taya yi la Sion lawat wida mona lawat karaha, mona ba garan kahatena labaraNa jeda hamokemaya.
Chapter 10

1Bag ole begim, habena ateg mona wojo tabagu labara maroba Alla nela to he to kada hatolkod. 2Oro, gu dakwa wowug oro to ka dagngo magahara nela maroba Alla, taidoya jaka kaha punge la pahangada katena. 3oro, to jeda tajamaya katena la maroba Alla mona kaha didaraya hatena dagda, jeda mokoma labara hatena na maroba Alla.4Oro, Kristus na tangan Hukum Taurat ka dad katena hi niha to kaha tena.5Musa na tulhoya oro katena kawala Hukum taurat hi to karaingo katena kapungena Hukum na morho.6Oro iya, katena kawala la hangada bahena natokya,"abim hatenewe ate dalom, garan kapone la surga?' lodona, kristus kana ngod bur. ba 'garan kabur la ngaba maut?' ba, kana ngod pone kristus wala ha du to mate.8Oro iya, ahan hatokna? 'Lina morda nen labaram, nola wobam, mona nola atem." i hatok pahangada hawoma. 9bahekango wobam yomda ngon ba Yesus ba morya, mona hatena nala atem maroba Alla kaha kodem I wala hadu to mate, yom daha tolkogim. 10mona ate, to dahatena kaoro katena; mona woba, to da ngon mada tolko.11Hurata hor natokya, "gara kahatena labarana jeda hamoke maya." 12oro, ja nemango watena wala to yahudi mona to yunani; ne morda kaha wukingo ina morda tanga da, ka mutamira hapotena tangana to kawulo labarana. 13Oro, "tangana to kawulo wana ngara morna daha tolkon."14Oro iya, aha nyikana to bada wulo labarana I to jaka hatenaya? mona, aha nyikana to bada hatenaya labara I jaka rongohoya? mona, aha nyikana mana rongoya bajenekango katalaran? 15Mona, ahanyikana hi to bada talaran, ba jeda hawede hoi? kahengo kama tulho: "baheka dohai witda to kangod rereha doha!"16Taidoya, je tangamana to nakun rereha doha at oro Nabi Yesaya natokya,"Mori, garan kaha tena labara li ha poja harongo wala yama?" 17Iya, Hangada buklo wal ba rongo, mona harongo wal li Kr istus18tabolo ya gukapatan, "ebed he to jeda rongo ma?" badok kango da rongo, "lida to dukiy la tangana pontana, mona hatokda to dukiy la lobo tana."19Tabolo, ya hatokig, "he bangsa israel jeda taja maya?" kawungana, Musa hatokna, yag hakodeka hakirim labara to jaka bangsa ngo, mona hakode gun na banim labara bangsa kajahatajango."20Mona bana hatepijan, Yesaya natokya: " ya gu tobokai to jaka mayega ga; ya hatingo wug labara to jaka pata ga, 21Oro iya, oro bangsa Israel na tokya, "tara lolo do bag hanyolan na lima gu labara bangsa jaka dok mona kagoba ga."
Chapter 11

1Yag kapatan, "ne maroba Alla natulara mowad tona?" badok kango jedoma! oro, ya dug to israel alawa, wolanai Abraham, wala bih Benyamin. 2Maroba Alla jena tularamad tona, ha pede mowana wal ka ul. aba jam tajam maya ahan hurata horor hatokna la Elia, niha lodo daha wolod israel labara Maroba Alla? 3"Mori, to dahamate mowa gud nabi nabimu, to da poja mowa hegara gun na mezba mezbam, mona meha mog ka morha, mona to neme daha matewa."Ta idoya, ahan hawopa la morda hawoda da labarana? "gu jehod 7.000 to dagug, kawojo taba manuta labara baal."5Hejalana bahena, nen kareh hapede da dokkango kanyur morha.6Oro iya, oro ba dokkango kanyur morha, ja hil harai nema ya, oro i kanyur morha jahil dak kanyuar morho mai.7Loho ahanyina? Bangsa Israel bongola ahan hama yegada, oro to ha pede da da kolen, badokkango hawadeka da tumowai ateda8Kahego kama tulho: "Maroba Alla hawona to wad majur ngodo, mata jaha ite wa, mona katil jaka rongo, koha lodo hena."9Mona Daud na tokya: "jene kana meja perjamuan to dak jerat mona dawopaya, dak wat widan, mona tad gobad la to. 10Jene kada mata da to kana pogto hi to ab da ite, mona pung da to kada buk hangata."11Oro, gu kapatan, ahanyina to bada widan bada bopa? Badokkan jedoma! Oro iya, oro kajoro pala to, tolko na ma la bangsa bangsa jaka yahudi ngo, to kada hakir. 12Oro, kajoro pala to da dak pote wan pontana, mona bada bongola to bada pote wan jaka to yahudingo, da rehngo tangkohango to!13Neba hena ya hanewe wa labaram, ta to jaka yahudingo, oro ya ba rasul hi to jaka yahudingo, ya hadoiya ba talaran, 14kag dak rayin olebe bangsa gu hakir, mona kaha tolkongo wal hi to.15Oro, ha tularada to ba dame donga lapon tana, ahan wolna ba hibaya to helena wal kamorha wal laha du to kamate? 16hi roti ba kamurahaya, tangana hawirro na muraha, kahanga hangad na muraha alai.17Oro iya, hi kahanga hangad bada bata kai, mona yom, badokkango alami na kahule roma ha cangkok la hadu to mona dok kolen dagna nola kalarta mona ruheta yai zaitun, 18abim dak kawoho kau labara kahangad. idiya bam kawoho kau, apeya ba ja yom ka detoya kalartana, oro kalarta ka kadetoya yom.19yom enga dengo hatokim,"kahangad da patai kada dak ba cangkok kui." 20na tena! to da patai bajeja hil hatena to, yom dede didara oro hatenam. abim kawohoka, kabohnem 21oro iya maroba Alla jena manawara mad kahanga hanga hijad, I jeda manawara mad yom.22Oro iya, pahoran kadoha mona naban Maroba Alla; nabanid to kanak mowa, taidoya dohana labara yom ne yom bam enga nekango nola dohan. Ba jedoka, yom da dor alam.23Mona to domo, ne to to jeda hangata ngatan no bajeda hatenaya, to da cankok ya oro Maroba Alla na wahan kana cangkok ya to baa bal. 24Oro, ne yom bada dorkam wal ahan ha hada pattana ba punge yai zaitun utta mona ha cangkok la punge zaitun ha woka, ha goba nena nogomu, bajedokahe to he kahanga hijana ha cangkok la punge yai zaitun to dag?25tabolo, ole bem, ya jag wawa mawa yom bam tajaya na habun yi ne yom abim hateng wukango bam mababa, kanogo tok wat na dippaw hagoba bangsa Israel duk bana hawud bangsa bangsa hawadeka duk.26Oro iya, tangana to Israel naha tolkod. kahengo nen kama tulho, "Kahalohatau nemen wala Sion, mona naha hilhag kefasikan wal lai Yakub.27 Mona yi i harah gug nela to, bag neketa dad dok jala da to."28Badok kango Li, to da muhug oro yom, badok kango hapedem, hi to hamanawarai oro ob waikada to. 29Oro kanyur morha mona bada makog Maroba Alla jena dakma hajalaya.30na, kahengo yom athona jaka hatena la Maroba Alla, neba hena kahibaya manawa oro jaha tenam to; 31hejala to bahena jaka hatena oro manawara Maroba Alla hatingo mowada labaram to ka kole alango manawara. 32Oro, Maroba Alla naha ta mowa laha do tangana nola jaka hatena kam hatingon manawara labara tangana to. manuta labara Maroba Alla33oh, oro majakngo pote mona mababa mana hatajango Maroba Alla! baido ja hapede hapohata hapohatada mona jaha taja wa larada!34"oro, garan katajaya hangada Morda? bajedo, garan kawo hangada?"35"bajedo, garan kapodan wobeya he labarada ja dukmahon mona tahod gobada oleda?" 36oro tangana he wala I, mona ne I, mona I. ba I ala kamagilata koha duk neme! Amin
Chapter 12

1Oro iya, oro dengo ate Maroba Alla, ya gu tularagim, ole beyo, kam manuta ya na ihim manuta kamurha, kamuraha mona kama wona la maroba Alla; ina wojom kaje hikango. 2Abim dak hamera dongan yina pontana, taidoyam wungan oro hangadam, kam tajaya hawaten ahan habena maroba Alla; ahan kadoha, kama wonna la maroba Alla, mona tangkohango,3Oro, ledena kanyur morho ha womowada la barag, ya tokya la diha to nela yom kam jena hangadan he he kareh madeta wal nola ha ngadam, kam hangada hiuron rojena dangan hatenam hawo mowa nad maroba Alla la diha diha,4Oro, kahengo ihim, ida kadanga kahangana, taidoya diha -diha jeda dag mango hayil kaha mera. 5Hejala ida, tamun bana danga, taidoya hawuhen nola Kristus, mona, diha-diha ida kahanga he hawadeka. Manyura dewa6Da dagun kanyur morho ka hekango dokngo Mot makora ha woda da. Kanubuat bahena ida karayin kahengo la hatena da. 7Batalaran, talara nekan, ba hanuwan, naha nuwa nekan. 8baha ege ate akaya, ege ate nekado, ba wokaya, wone kado oro dengo ate, ba pimpin ka, pimpin kahe hijango, baha tingod manawara da rayin mot makora. Ha oka hada morha manawara.9Nama nawara jena wohoma. Balin ka jala, mona ketengo ahan kadoha. 10Hama nawara wungo hengo manawara kaha ole bengo mona kam wo ulum haaka,11ab naer kango nama nunam, na yom na der koka nola wad mona layan nun na Morda. 12Ege atew nola hamonem, kawojow nola bam koh ngo, mona tano wum nola kawojo tabam! 13Dok ngo neke nola ba ponya habeda to muraha, daha tingon dohada.14Hama ringid kahayilam, hamaringid abim harod! 15Ege ateya he to kaege ate, mona humla hela to kahu. 16hangadan hawu he hawadeka. abim hangadan he kamadeta, bajeko haarod la to kawawango, abim te pija wukam bam mababaw17Abim takad ngobad kajapata mona kajapata. Rayin kadoha la aro tangana to. 18Baikaya, kahengo habene kadom yom, morham nola dame tangana to.19Bag ole begim hamanawarag, ab yom dagka kare ngobana, taidoya woya na hado la murka Alla. oro nen kama tulho, "tan gobana dagun, ya katan gobana," lina morda. 20"Taidoya, na muhum bada rebaka, won ha muna, mona muhum bana madoka, won weha in. bam rayion kahengo yi, yom na koped malaga ap la pon katokna." 21abim longa kau labara japata, tabolo longaula kajapata ba doha.
Chapter 13

1Bahena diha to kawojou labara kahareha ka ben lapon na, oro ba ned kahareha jaka wala maroba Alla, mona to da haengan ole maroba Alla. 2oro iya, garan kagoba ngo kahareha ha engada maroba Alla, mona to ka goban ka makongo ha deto da la ida.3Oro, kahareha jeda oro man bada boh la karaingo kadoha, taidoya la karaingo kajapata. Benekak ngo morha jaka boh labara kahareha? Rayin ahan kadoha, mona yom kam kolengo manuta labarana 4oro to ba ata dad marona Alla oro doham. oro idoya, bam raikan ahan kajapata, kabohiu oro ba jamang kopena kahareha kahodeng pedang. to ata dad maroba Alla labara to karaingo japata. 5oro iya, yom kawojou, baja i belemaya murka Alla, taido oro ate muraha.6iya orona yom bam bayarango wol katok, oro to ba ata dad maroba Alla katuk wungo dagna at kahengo. 7Won labara tangana ahan hawone ho; wok katok la kadagun hiba ya na wol katok,cukai ka dagun hibaya na cukai, poda ngo boh la to katag ngo hibaya naka boh, mona tan wol na la kapodan hibaya na wol. Manawarango to hawadeka i pata ka ul8abim wuttango aha domon la gara hingkan, taidoya hamanawara wungo diha mono to hawadeka oro to kaha manawara wungo ole toda kaponya na pata taurat. 9ba iya," Abim jala donga ngo, abim hamateu to, abim kek kau, abim kamak kango," mona ba nekango hangada haoka hawadeka, tangkohad nemowad nola hatok," manawarad ole tom kahengo pola tom." 10manawara jaka raingo japata labara ole tom. oro iya, manawa bon nan patah taurat.11Hejalango, yomkatajaya na lodona labaram ka ub wola wala majur; ne bahena hamorha donga na dogeta be la idda wal la lodo wungana bada hatena. 12Na hudo na at mowan mona magakaha na dogeta mowa, ne bahena maka kada letod harai harai ka pogto mona kada tay hagona hawa magakaha.13Ma kada morha mona hada kahengo at bana lodongo, ja no pesta pora mona kemabukan, ja no pencabulan, hangada ja doha, mona ja nola kaha ta mo ha kir. 14Ta idoya, taja na maroba Alla yesus kristus, mona abim karawaya na ihhim kam pontoya ha bem.
Chapter 14

1Hibaya to ka loja hangadana, ta iya abim goban hangadana. 2Nen to ka modongo ha ngada ka mun tangad ha mu, kaloja hangadana rowe ha muna.3to ka mu abim tere kai to jaka mu, mona to jaka mu abim kirkai to ka mu, oro maroba Alla na hiba mowai. 4 Gara negim yom hengo yom bam kir ata to hawadeka? ka dede mona ka bopa, ha urha dag dad morna. Mona, na dede oro maroba Alla ka mukan ha dede ya.5Nengo to ka ha apen niha lodo at nehona mona lodo hawade, hawadeka tanga da lodo he koha da hamera. 6to ka mogton lodo at, kaha mogton La Maroba Alla. mona, to ka mu, mu dag maroba Alla oro na kawojo taba la maroba Alla. hejalango to jaka mu, jeda mu ma la dag maroba Alla mona da wojo taba labara maroba Alla7Oro, janehingmango hawu to kaha ngadan na morho dagna, mona janene mango kamate dag dagna. 8Ba iya, bada morha, bada morha rokana Morda, bada mateka, da mate tag na Morda. Ba Morha mona mate, ida dag Morda.9Oro iya Kristus na mate mona morha habal, kana dad Morda, ba to mate mona to morha.10Taidoya yo, aba mam dekedagya na hakum ole bem? mo aba yo mam kulroya ole bem? ba iaya tangada da aron labara do ngodo Pahareha Maroba Alla.11Oro nen kama tulha: " Ba oro morhag, hejalana Lina morda, tangada To da wojo taba labaramGu, mona tangam to daha egeya maroba Alla."12Ne bahena diha to la jongana ida da woi hatagda orpo dag dagna labara Maroba Alla.13Oro iya abda hajala wuda! Taidoya reh doham kadekeya hangadani: abda raykad ole beda ha nadu dongada bajedoka wida!14Bada tajaya mona hakidin nola Maroba Yesus, janenemango habal wala ih dagum. Hangada to nekakya, he hawadeka baha balli, hi to iha habal.15oro yo bam pahok kau ate ole bem oro he hamum, yom jam hol morha mau dogngo hare hamanawara, abim hama yilai ole bem oro hamum, oro Kristus na mate tagda i.16Oro ia, abim jekana ahan hangadam kadoha hakulro kehengo kajala.17Oro kalingora Maroba Alla ja tut hamumai mona ha in, oro katena neya, maring malala, motmakora, mona ege nola wad katengngo.18Bagara nihingkan haatana Kristus yina hada yi na rokango la Maroba Alla, mona hatangarada to.19iya, mada kada gehan heme nemengo maring malala mona kaha kodeya heme hawadeka.20Abim hegaran harai maroba Alla oro ha mum! tangad ka koba,ta idoya bokalam la ne to yom ka mu mona na oro to hawadeka na jala. 21na doha neho ba jag muwa kabi na in anggur, bajedo ka raingo ka hekango kada widda ole bem.22Keten paha ngada dagum na dag dagum la aro maroba Alla.
Chapter 15

1ba iya, ida ka kulho da tag ngo ka loja to jaka kulha, mona jaka donan dad dad na. 2at ida to tangada la kaha donango olena oro kadoha, kaha kodenan wadtengna.3Oro,Kristus jeda ha dona wumango dag dag na, ta idoya nen kama tulho, "hatok hakulro da to, ka kulrou, da pitau. "4oro, ba aha hingkan ha tulho athona da tulho dan kaha nua wad ida kada leded ketekunan mona penghiburan ha woda da hurata hor, bada kolekan harema da.5Kanyurkana maroba Allah, pungnge lojamawala mona kaha ege ate kawosda maring malala bada kolen morha nola kahawu atengo ida hawade kahengo Maroba Yesus, 6mona kahawu ate mona hawu lingo bada deketa ya na Morda mona BapaMorda ida, Yesus Kristus.7oro ia hibaya diha mono hawadeka, kahamera Kristus Kahiba da ida, bada deketaya maroba Allah.8hakabbug henena, ba oro Wad Teng Maroba Alla kristus na dak toha hawede to Willaha kada hadiddara hakete da hawoda labarada ob nuhda.9mona da hadukin la to, kada deketa ya Maroba Alla oro langna, kahengo kama tulho, : " oro iya bag deketau nola hadu to danga mona kam wuruwaiya mazmu r na ngarana".10Mona lodona: "Ege ateula, ta to danga, mona ana na.11Mona, "dekaya Morda, na yom tangam to, mona jene kada tanga da kabih kada deketa Ya.12Mona, lodona hatok yesaya: "katuk jeldede nai isai na lohongo, mona na kode harehaya hi to, mona labarana da taya hamoneda.13Kanyurkana Maroba Alla, punge hajukka, kabonngo tangana ege ate moma maring malala nola hangadam, nola hakulho wad katengngo kam hakope kopengo nola hamadim.14Bag ole begim, ya dag gu hatena nem yom, ba yom na bonngo doha mona tangana hatajam mona mukan bam haape wungo.15taidoya, oro manawaram hanyurrum ha wodag maroba Alla la barag,ya noha bal mona yi bag ha modo wug bag tulhoya labaram kam apewan.16bag dak towa hawedena Kristus Yesusla to danga ja yahudi ma nola haweda talaran lina maroba Alla, ha dak manuta kama wonna labarana, ka muraha la wad tengna.17Nola Kristus dadi nekado bag manadango orongo hawede na Maroba Alla.18tavidoya yayo jag wawa mawa tok awa heme hawadeka, helena ahan ha yilda Kristus, kaben hi to hawadeka labara hatena, oro ha tok mono harai.
20nola ha tokig atu ya engana bag hamataran, ba ya bajag rayin nola hadona, lagi na ngara Kristus da tajaya toyo, abig hakodei nola pon na, no habojolana to hawadeka.21kahengo no kanengo hatulho: " to jaka hiba hinghoya li hatok na Iyo, da iteya Iyo, mona to, jaka rongo ya, da taja ya".22ineya orona yayo bam touwa bag duk gim yomi.23taidoya bahena, oro ya baja nengo do hayilig nola lingoram yi mona oro at do kalongango bam ben dukgim yom.24ha mone neheg naha lakog la Spanyol gu dakwa li lah dommu mono tobo donga gu, yom kam kolen lotaya at habal, bag poja ya hapodan bada hatobo kango.25ta idoya bahena ya noho ga laha lako la Yerusalem bag tullun lotaya la to tengngo.26Oro Makedonia dan Akhaya da dekeya hapohata da bada tulud hawa la bara to milla dola hadu to tengngo la yerusalem. 27hapohatada da deke mowai, taidoya tag mema dad. oro, hi tangada to hawadeka da kolen labara hapote muraha to yahudi, da enga done hongo hi to hawadeka bada hawede to yahudi mona hapote pontana da.28bag poja beya haponen na dagugu mona poja bag woya ihna hakulho la toyo hawadeka labara mi, ya enga dona bag halakowa la spanyol ledena harona bokolam.29Mona ya taja ya, iya ya bag duk gimi, ya engana bag rayin na bonngo kanyur Kristus.30ba oro Kristus, Mor da ida, mona oro manawara katengngo, ya bag hanuwagim, bag ole begim, bam hangote hamerango nola wojo taba labara Maroba Alla La ya,31kag engango bada rawowawala hi to jaka hatena la yudea, mona hi hawede gu la yerusalem da hiba dohaya hi to tengngo ha bal,32oro ya bag ege atewa gumawa la baram ha be maroba Alla, olen mahiggo hamera dongan yomi.33na maring malala maroba Alla na dok mane gim yom takam. amin
Chapter 16

1Gu kareya hamataram labara Febe, lawinne da hawede to la Kengkrea.2Ne yom kam tobo kaya nola Mori, kahengo bahemun la to tengngo, mona kam woya labara na matul bana kab atekan,. ba i dag na womowaya matul labara to danga, mona la barag Kameha.3haduk gana ligu labara Priskila dan Akwila, ole hayilli gu nola Kristus Yesus. 4hi to da wokohai lolo ngahda kada morha. labarada jala yak ma pa hiba, loho tangada to jaka yahudingo.5Li hi to labara to hatena la uma to, Li labara Epenetus, ole beg hama nawarag, hi kawu ul wala hado Asia dag Kristus.6Li labara Maria, kaha yil buto la dagum yom.7Li labara Andronikus monai Yunias, ole beggu dagugu, katama mowa la gol haroje donga ga, hi to hatangara la nola lededa, hi to hawede, mona kadadi Kristen baja nehoga ya.8Li labarai Ampliatus hama nawarag nola Morda.9Li labarai Urbanus, ole hayilma nola Kristus, mona Li labara to, mona Li labara Stakhis, hamanawaragu.10Li labara Apeles katahngo hajode nola Kristus. Li labara to tangkohada ih umana Aristobulus.11Li labaranai Herodion, ole be hawu hadog,. Li labara to he tangkohada ih umana Narkisus, kanengo nola MOrda.12 Li labarai Trifena monai Trifosa, kahayil kain wekabuta kaka na nola bada atan morna, Li labarai Persis, hamanawarag, kahayil ka in wekabuta kaka na, nola bana atan Morna.13Li labarai Rufus, to hapededa nola Morda, mona Li labara inya, nola dagug ha inya alag.14Li labar ai Ansinkritus,Flegon, Hermes, Patrobas, Herbas mona tangam olebeg, kaha roje dongan to.15Li labarai Filologus, mona Yulia, Nereus mona tangam ole be mawinneg, mona Olipas, mona tangada labara to katengngo kaharoje dongango to.16Hatokwukingo Li yom mona kam haudongo katengngo. Li labara yom wal tangam to hatena Kristus.17Ne bahena ya guhanuwag,, bag ole begim, kam katut jalaya labara to, ka goban hatok ha hibami, kaha buklongo ha tawaga wungo mona hajode, oro iya pahilho wukingo la to,18Oro, tangam to hejalango jaka katagngo wo kristus, Morda, taidoya kawodan kab dag da to. mona kahenga hatokda to ka ngare-ngare mona hanewe to kama golo to kabal hi to kamuraha atena.19Li oro hatena da rongo mowaya to danga,ba iya ya ege atewaoro yom. Taido yag ben kam mababa mi haaro kadoha, mona muraha ha aro kajapata. 20Kanyurkana Maroba Alla punge maring malala, atun bada hamohon kabalka la kab witim yom.21Li labarami walai Timotius ole hayilig, mona walai Lukius, Yason mona Sosipater, tangam ole beg dadig.22Li nola Morda la barami walai tertius, ia laya ,katulhoya na hurata yi.23Li labaram yom walai gayus, kawo matul labarag, mono ngara dukada witlima. Li wala baram walai Erastus, bendahara Negri, mona walai Kwartus ole beda ida.24Wad katennngo Maroba Yesus, Morda, na Gol okam, Dukana.25La I, kama oho kaha kuhog, wenenai na li, ha ngodig mono hatalarag yina Maroba Yesus, Kahengo hatokna hamamho, mono na kadona ngodna kahekalana madena, 26Taidoya bahena ha poja hatok, mono doknan paharehana Maroba Alla Kalangngo, da talara mowan yina hurata hor hi pahawede, ngara duka yila pontana kana hamadi to laha tena.27La i, iwahengo Maroba Alla ka bonngo nyur, wal maroba Yesus Kristus: tangkoha kamagilata koha anamur anamur. amin

1 Corinthians

Chapter 1

1paulus, ka koleha paka makona oroi Kristus Maroba Yesus tutu diha toyo Rasul oro hakabu atena Maroba Allah, mono Sostenes ole beda ida, 2 Labara toyo kaha tenai Maroba Allah la korentu, labarada he, iyo ha koleha paha gonada nolai Kristus Maroba Yesus, haka makoda kadadi toyo hatena katengngo. Yama jala tongroma matulho labarada tangada toyo haka makoda wani ngaranai Mori Maroba Yesus Kristus idala diha hadoyo, kahengoi Morida he, iyo mono ida.3 Wola kaya naka mono maringi malala tutu yomi kawalila Maroba Allah Bapada ida mono Mori Maroba Yesus Kristus.4 Yayo wawu weyo juwa nehogu labarana Maroba Allahgu tutumi yomi tabolo kanyuru hawona Maroba Allah hai Kristus Maroba Yesus hakole hawona labarami yomi.5 Iyo kolehana rayigimi yomi pote nola tangana kadadi, nola tangana patoki nola mono mona tangana paha ngada, 6 Ba, anyina paha tajana tutunai Kristus hakole paha didarada kahengo katena nola jongami yomi.7 Oro, oronani nene yomi kaja dobo nama nyurana kaha tena ba, ahanyina Yomi kaha hada berhasrat karemango paha dedonai Morida ida Maroba Yesus.8 Iyo jala enga naha kulhomi yomi koha bana haduka, moka yomi enga nadadi kaja kabeko nela lodonai Mori Maroba Yesus Kristus ida.9 Maroba Allah idokala kama udu ka koleha kamako gimi yomi nola bada kangote mona Ana-Na, Maroba Yesus Kristus Morida ida.10 Neba hena yayo gudoku gimi yomi, tangami ole beyo, ledeni nangaranai Mori Maroba Yesus ida, ka yomi tangana kangoni, mono baja nekakngo kama wokeha la jongami yomi. Yayo gudokugimi tonom yomi ole nehogama mona la paha ngada kaha mera mona hadoyo aro kaha mera 11 Tabolo nene kole rayini kahiwura labaragu, tangami bagu ole begu, oro tangada toyo Kloe neba bada dukidi bada hamuhungo la jongami yomi.12 Yayohakabu ategu yiyo:Diha toyo walila yomi kaha newe, ''Yayo gu oleni Paulus,'' bajedoka ''Yayo gu oleni Apolos,'' bajedoka''Yayo gu oleni Kefas,'' bajedoka''Yayo gu oleni Kristus.''13 Ahakani Kristus hakole habawe-bawena?Bajai paulus hakole paka deloda tutu yomi bajedoka yomi koleha paha ihonola ngaranai Paulus?14 Yayo wawu weguni labaranai Mori neba yayo jagu ha ihokmaya diha wuyo walila yomi, heleni Krispus monoi Gayus.15 Kadadi yiyo kahengo tonom abu nengo diha wuyo toyowidi kawalila yomi kaha newe neba yomi paha ihoda nola ngaragu.16(Yayo jala kole baha ihoya tangana ole benai Stefanus. karehi walila bara nene, yayo jagu tajakmaya neba yayo kole baguha ihoyi tangada toyo heka.)17 Oronani Kristus bajana hawedewa yayo tutu paha iho hekaba tutu batalarani naliyo hanuwa. Iyo jana hawede mawa yayo tutu hanuwa mono tangada patokina kadohana kadadi toyo, moka naka delonai Kristus abu nadadi kaja mangu gona.18 Oronani naliyo tutu kadelo idokala naka bongada tutu he, iyo ka tongrongo bura. Tabolo neba garani ha tongro paha hoilana Maroba Allah, kadelo idokala kawahana Maroba Allah.19 Oronani kole nama tulho, ''Yayo engagu hamohoni hakabu ate kawalila paha ngada.Yayo engagu makawurawa paha ngada kawali ka pewe.20 Bagikadika toyo kaha ngada?Bagikadika paha nuwa? Bagikadika kaha gobango walila ponu tana yiyo?Bajedoka Maroba Allah kole bana tularani nataja walila ponu tana yiyo mana dadi naka kabonga?21 Oronani naponu tana nola kapewengo kaja tajaya Maroba Allah, Maroba Allah kole kawonango ledeni naka kabonga paha duki hakolehe paha hoila kaha tena.22 Oronani tangada toyo Yahudi daka raiya tangana taja kabalango mono tangada toyo Yunani kama yegango taja.23 Tabolo ida hakita-kitango bada talarani Kristus ha kole paka deloda, diha wuya nawatu wida tutu tangada toyo Yahudi mono naka bongada tutu tangada toyo Yunani.24 Ta, idoya tutu tangada toyo haka mako,kadungo dadoha tangada toyo Yahudi mono dumo tangada toyo Yunani, Kristus kahengo kakawaha walila Maroba Allah mono kataja walila Maroba Allah.25 Oronani kabonga walila Maroba Allah idokala karehi pewe walila kadadi toyo, mono kaloja mawala kawalila Maroba Allah idokala karehi kulho walila kadadi toyo.26 Hamataranila bada kamako gimi yomi, tangami ole beyo.Jadangakma walila yomi kataja badokukani ha ukroda kadadi toyo.Jadangakma walila yomi kakawaha. Jadangakma walila yomi kadadi kahengo hadoyo buruna na Toyo tepija.27 Tabolo Maroba Allah nama pede tangana kadadi kabonga walila ponu tana tutu dadi bana hamokeyi kataja.Maroba Allah kole bana pedeyi ahani kaloja mawala walila ponu tana tutu bana dadi bana hamokeya aha kulho.28 Maroba Allah napedeyi ahani kapadaka mono paha beyo hala laponu tana. Iyo lopo napedeyi tangana kadadi paha mera kaja nengo aha-ahana, tutu bajanedi tangana kadadi naha mera kamangu wolina. 29 Iyo narayini kadadi yiyo tonom abu nengo diha wuyo toyo widi kadaguni diha wuyo harayi hawini tutu bokolo ate la aroNa.30 Oronani ahani kole Maroba Allah paka rejana, neba hena yomi banegimi nolai Kristus Maroba Yesus, ka koleha kadadi taja Maroba Allah tutu ida. Iyo kole bana dadi katenana, katengngo, mono bana kohko habalida ida.31 Kahengo hatobokana, kahengo bana hanewe na lina, ''Jekanala diha wuyo toyo kana bokolo ate, kana bokolo atela nolai Mori.''
Chapter 2

1Kolehe yayo bagu magimi yomi, tangami ole beyo, yayo ja nemekmaga ledeni narehina naha newe bajedoka taja Ba, anyina yayo gu talara nehoni naha tena kabunyi tutu Maroba Allah.{Dangayi versi heka habaha,}[''Kahengo hakole yayo hatajagu tutu Mori .'']2 Oronani yayo kolegu pohotoya tutu jaha pewe aha-ahango kole yayo banega nola jongami yomi likenai Maroba Yesus Kristus, mono Iyo ha koleha bada poja hakadeloni.3 Yayo jala kolegu maronga donga gimi yomi nola baloja mawala, mono nola baka bohi, mono danga nola kadaddaka.4 Mono hatokigu mono paha dukigu baja mona paha rodaha tangada hanewe taja. Mowalka, mona hatajana walila nawadi mono kawahana, 5 Moka naha tenamu kana hakolengo magara kaja nola kataja kadadi toyo, tabolo la nola kawahana Maroba Allah.6 Neba hena ida kada hanewe taja la jongada kama tuyo, tabolo jeka taja walila ponu tana yiyo, Bajedoka walila heyo kakawahadi hena bahena, katongrongo bada haleba longani.7 Mowalka, ida daha newe pewela Maroba Allah nola katena kabunyi, pewe kabunyi ka Maroba Allah kole paha tutuda neba jana hayiliho tutu doha ateda ida.8 Jaha wuyo widkma kawalila heyo kawahani bahena hena yiyo katajaya nena pewe yiyo, oronani neba he, iyo dapeweni neka pewe yiyo neba neho atu hongo, he, iyo enga jada kadelokmani Mori kadoha.9 TaboloBa, anyina yiyo patulhoda, ''Tangana kadadi haja hadakaho ha ite, haja hadaka harongo, haja hadaka paha ngada, tangana kadadi hakoleha paha gonana Maroba Allah tutu diha toyo kama nawara-Ni.''10 Tangana yiyo idokala tangana kadadi hakole paha dedonai Maroba Allah labarada ida bana ledeni na Wadi. oronani na Wadi kama yegani tangana nena ngara dukana, lopo tangana kadadi kakidi nola tutu Maroba Allah.11 Oronani bagara kani kakole tajaya paha ngada didiha toyo heleni kawali nela wadididiha toyo kanengo nodalo?Kaheyo jalango kaja nengo diha toyo widi katajaya tangana kadadi ka nongo dalo tutunai Maroba Allah, heleni kawali nela Wadina Maroba Allah.12 Tabolo ida jada hibakmaya na wadi kawalila ponu tana, tabolo na wadi kanemengo kawalila Maroba Allah, moka ida dakole jalango magara paha taja tangana kadadi hakole hawonada heka hada hakole kaluyo oro Maroba Allah.13 Ida daha newe tangana kadadi yiyo nola tangana hatoki lopo hataja kadadi toyo jaha kole paha nuwa, tabolo bala giyo na wadi kaha nuwada ida. Wadi nene katadi katutu tangada hanewe hatena mona taja hatena.14 Didiha toyo kaja hatena jada hibakmaya tangana kadadi hadadi dagu Wadina Maroba Allah, oronani tangana nene idokala kabonga tutuna. Iyo jana kolekmango tajaya tangana nene tabolo tangana nene jada kolekmani nahada hatena. 15 Didiha toyo kaha tena daha rehaya tanga kohana, ta, idoya iyo jana liwawa neba parehayi tangada toyo heka.16 ''Tabolobagara kani kakole tajaya paha ngadanai Mori, moka iyo nakolengo hanuwa-Ni?''Tabolo ida kolengo paha ngadanai Kristus.
Chapter 3

1Mono yayo, tangami ole begu, jama pikuk mango hanewe labarami yomi kahengo kadadi toyo hatena, tabolo newalka kahengo kadadi toyo kahengo hada kabida. 2 Yayo guha hoba gimi yomi huhu mono jaka bikma, oronani yomi jaha inyakakma tutu muyo kabiyo. Lopo neba heyo widina yomi jamu ha inyaka.10 Badoku kani kanyuruna Maroba Allah hakole hawona labaragu kahengo diha toyo ka ahli paha kode, yayo kole bataya baka pungeni mono naha wadeka paha kode noyo deta. Tabolo jekanala diha toyo kana tayala ate ba anyina iyo bana kodeya neyo detala11 Oronani jaka diha toyo widi kakole hataya naka pungena naha wadeka heleni naha wuyo hapoja hatayaka, mone iyo, Maroba Yesus Krisus.6 Yayo kole hatodongo, Apolos kole haburini, tabolo Maroba Allah ka tongrongo paha bukloda,7 Moka, kadungo janekmango gona kadoha kawokango lopo haburi. tabolo Maroba Allah idoka kaha kitango ka buklo.8 Neba hena Bagara dini katodongo mono bagara dini kama buri idokala naha wuyo, mono diha-diha engana hiba hatagu daguda kadoha mona paha yili daguda.9 Oronani yama idokala tangada ole hayiligu la Maroba Allah.Yomi idokala namangona Maroba Allah, paha kodena Maroba Allah.10 Badoku kani kanyuruna Maroba Allah hakole hawona labaragu kahengo diha toyo ka ahli paha kode, yayo kole bataya baka pungeni mono naha wadeka paha kode noyo deta. Tabolo jekanala diha toyo kana tayala ate ba anyina iyo bana kodeya neyo detala11 Oronani jaka diha toyo widi kakole hataya naka pungena naha wadeka heleni naha wuyo hapoja hatayaka, mone iyo, Maroba Yesus Krisus.12 Neba hena neba diha toyo baha kodeya kapungena mona Emas, Perak, Permata, Yayu, ruba kamate, bajedoka kuwa,13 Paha yilina enga daha dedoni, tabolo nebana lodongo enga daha tingoni. oronani paha yili yiyo enga daha tingoni nola api. Api engana kabani nakulhona ahakani hakole paha yilina diha toyo.14 Neba paha yili diha toyo katahingo, moka iyo engana kolengo hadaguna;15 tabolo neba paha yilina diha toyo bana mutuka, iyo engana nama yila mona narogi, tabolo iyo dagu engana pahoilaya naha mera bana hoila monela api.16 Jamu tajakmaya yomi neba yomi idokala Umana Maroba Allahmono neba Wadina Maroba Allah kamorho nola Yomi?17 Neba diha toyo kaha mohoni Umana Maroba Allah, Maroba Allah enga naha mohoni nena toyo. Oronani Umana Maroba Allah idokala katengngo, mono kaheyo jalango yomi.18 Abu diha wuyo toyo widikka katipu wuyo daguna. Neba diha wuyo toyo la jongami yomi kaha ngada neba iyo kataja neba hena yiyo,jekanala iyo kana ''kabonga'' tonom iyo kadadi bana dadi kataja,19 Oronani morho laponu tana yiyo idokala naka bonga la arona Maroba Allah. Tabolo kolena nama tulho, ''Iyo nawopayi kataja nola kawohokoda he, iyo.'' 20 Naha kitango, ''Mori natajaya neba paha ngadana toyo kataja idokala liyo loko.''21 Moka hangahuyila habokolo dadi atena kadadi toyo! oronani tanga kohana idokala hadagumi yomi,22 Kadohai Paulus, bajedoka Apolos, bajedoka Kefas, bajedoka naponu tana, bajedoka namorho, bajedoka namate, bajedoka tangana kadadi ka enga nemengo. Tangana idokala hadagumi yomi, 23 mono yomi idokala nadagunai Kristus, mono Kristus idokala kadaguni Maroba Allah.
Chapter 4

1Bahenena nahadana ba anyina didiha toyo neho kaha akada ida, kahengo tangada atanai Kristus mono tangada kaha yili katena Maroba Allah kakabunyi.2 Nala kaha duwu yiyola, neyo kohadi maduhada tutu tangada kaha yili nadadi bajomuyi kama nudu manono.3 Ta, idoya tutugu nene idokala diha wuyo kadadi kahoda maraha neba yayo neho paha reha oro yomi bajedoka oro paha rehada kadadi toyo bagiyo widi. Oronani yayo jagu pareha wuyo dagu tutudagugu.4 Yayo jagu podakmani paha wodaga aha widini harayida bada gobaga yayo, ta, idoya neka dadi nene kaja mangu gona neba yayo kaja mangu jalana.Morila kapa rehawa yayo.5 Oronani nene abimuha dedokani paha rehada tutu aha widini neho baja rahinani, neba jana nehoi Mori banemeni. Iyo engana naha magakahani tangana kadadi kabunyi walila kapogto mono paha dedoda tangana hakabu ate. moka diha toyo engana hibaya madekana walila Maroba Allah.6 Moka aha nyina, tangana ole beyo, yayo guwani tangana hakabu yiyo nela tutu dagugu monoi Apolos monela hawami yomi, moka kawalila ida, yomi koleni magara bamuha nuwaya ihina wali hatoki, ''Abimu habehala kani ahani hakole kama tulho.'' Kadadi yiyo kahenengo tonom kaja nengola jongami yomi kadadi bebo kaha goba wungo hawuyo neha wadeka.7 Oronani bagara kani ka iteya kahekango aha widini la jongami yomi mono tangada toyo heka?Nekakngo yomi hakolemi jaha yomi hahiba hakole kaluyo?Neba yomi kole hahibaya hada kole kaluyo, aba yomi mana bokolo na atemi monaha mera yomi bajadokuni?8 Yomi koleha koleni tangana yomi haka madimi! yomi koleha badadi bami potemi yomi halegeya naha reha---mono neka dadi nene naha mera kaha watengo walila yama! enga hena, yayo hamonegu yomi kole paha reha, moka yama nadadi pareha ba olegimi yomi.9 Oronani yayo hangadani Maroba Allah kole bana tama yama nela rasul neba hama loni kahengo kamuri nola baha lotango paha lurho mono kahengo tangada toyo hakoleha dahama yila mate. Yama nadadi paha horada tutu ponu tana ---tutu tangada Malaikat, tutu kamiggu kadadi toyo.10 Yama dola kabonga tutu Kristus, tabolo yomidola kataja nolai Kristus. yamala kaloja mawala, tabolo yomila kakulho. yomi idokala ka paha aka, tabolo yama idokala hapoda11 Moka neba hena yiyo yama maka reba mono madoyo, yama mawango kalebe kahenengo, yama mahoda paka toko, mono yama tuna wisma.12 Yama maha yili buto, maha yili mona tangada lima mayama dagu.Kole yama bada rayi gama kajapata, yama mahamaringiyi.kolehe yama baha mayilama, yama matahingo.13 Kolehe yama bada podama, yama maha newe mona namawu.Yama kolena nadadi, mono engana bana hamera bana dadi, hangudu ponu tana kahoda ha ngudungo nola tanga kohana.14 Yayo jagu tulhokmaya tangana kadadi yiyo tutu baha mokemi yomi, tabolo tutu baha madimi yomi kahengo tangada anagu hama nawaragu.15 Langba widi yomi bami koledi kabulu rata ka olegimi nolai Kristus, yomi jamu kole madi kadangai bapa. oronani yayo kole bana dadi bapami yomi nolai Kristus Maroba Yesus bana ledeni naliyo hanuwa.16 Moka yayo gudoku gimi yomi tutu kaha tuja la yayo.17 Idokalatabolo neyo yayo guha wedeya Timotius labaramu, anagu hamanawaragu mono kaha doku nolai Mori.Iyo enga naha apeguni nela yomi tangana kanogo hadagu nolai Kristus, ba anyina yayo paha nuwagu he, iyo bagiyo widi mono la diha toyo hatena.18 Nebe hena kapirango lajongami yomi kadadi kabebo, kaha jikango neka jakaha mera yayo bajagu hadakango mayo labara yomi.19 Tabolo yayo gubeni dedo mayo labarami yomi, nebai Mori bana kabu ateni.Moka yayo enga tajaya baja hekna kaha newe he, iyo yiyo kahengo bebona, tabolo yayo jala enga iteya nakulhoda he, iyo.20 Oronani naha dona Maroba Allah kaja mangu ihina naha newe tabolo naka wahana.21 Ahakani yomi habemi?Engakala yayo banemega labarami yomi mono liyo wawa (cambuk) bajedoka mona manawara la nola Wadi kamawu?
Chapter 5

1Yama koleha rongoya paha dukida neba nengo manawara (amoral seksual,) lajongami yomi, kahengo amoral kalopo jaha loko la jongana tangana toyo kaja Yahudi.Paha dukida idokala neba nengo hawuyo toyo lajongami yomi kama juru dongani arawena bapana.2 Mono yomi kaheyo jalngo bebo! bajedoka yomi kahene hongo kama yila?Didiha toyo karayini yiyo paha loho nehoya walila jongami yomi.3 Oronani, hadaka widi yayo jagu dokungo hada pola toyo tabolo enga banega nola wadi, yayo kole baha rehayi toyo kakole rayini kadadi yiyo, ba anyina yayo batongro banega neha bali.4 Koleha yomi bami makohami bami ole-oledi nola ngaranai Mori Maroba Yesus, mono wadi jalagu neni noha bali nodalo laka wahana Mori Maroba Yesus, yayo kole guparehaya natoyo yiyo.5 Yayo kole barayini kadadi yiyo tutu bawoya natoyo yiyo labara mori tana tutu bada hamohoni napola toyona, mono nawadina nakolengo hoila nela lodonai Mori.6 Nena bebomi yomi jana dohakma, jamu tajakmayaka yomi bahodikini naragi paha kohada tanga kohana adonan?7 Hamurahanila ihimu walila ragi kama deyo moka yomi nadadi adonan kabayo, moka yomi kadadi kababa kaja mangu raginana.oronani Kristus, Bebe paska ida, kole bada marakaya. 8 Moka madakala ida kada raya rameni na upacara nene, baja mona ragi kamema naragi kanogo uku dani kaja doha mono kajapata.Monewalka, madakala ida kada raya rameni mona kababa kaja beragi walila kaheyo hijango la atena mono katena.9 Yayo kole tulhoya labarami yomi nola huratagu baja kahaduwuya mono tangana toyo amorala seksual.10 Jaka hakabu ateya tutu tangana kohana tangana toyo amoral laponu tana yiyo, bajedoka tangana toyo ka tamak, bajaedoka kama tipu, bajedoka tangana kabara hala toyo, tonom kada diko royo tanga kohana nene yomi neho hawayo kalohongo walila ponu tana yiyo.11 Tabolo neba hena yayo gutulhoya labara yomi baja naha duwungo mona bagara widini haneha toki ole beyo tabolo katongro morho nola amoral seksual, bajedoka diha toyo katamak, bajedoka diha toyo kabara hala toyo, bajedoka kaha tola, bajedoka diha toyo ka inu mabuk bajedoka diha toyo kama tipu. abimu muyo dongakadi mona toyo kahenengo.12 Oronani ba anyinaka yayo guwana jalawa nola baha rehayi he, iyo kanengo laha bali toyo hatena?Mowalka, jedokmaka yomi kadokungo mona nola baparehayi he, iyo kanengo nola toyo kaha tena?13 Tabolo Maroba Allah bana parehayi tangada toyo kanengo laha bali hodu.''Halohoyala natoyo kajapata walila jongami yomi.''
Chapter 6

1Koleha diha toyo lajongami yomi kaha muhungo mona toyo hawadeka, ebekani iyo bana dadi kado halako laha doyo paha reha sipil la arona hakim kaja hatena, wali nela arona tangana toyo hatena?2 Jamu tajakmayaka yomi neba tangana toyo kaha tena engana parehaya naponu tana? Mono neba yomi enga kaha rehaya naponu tana, jamu dukakmanika yomi tutu bapojaya tangana kadadi jaha wayo?3 Jamu tajak mayaka yomi neba ida enga paha rehaya heyo malaikat?Karehi widi wali, hakoleda ida paha reha tanga kohana natutu morha yiyo?4 Neba newalka yomi karayi neho tangada hapohoto kaha katongo la morho diha lodo-diha lodo, aba yomi mami taya tangana pala kara kahengo yiyo la aroda tangada toyo kaja nengo kaliyo wawa wuna nola toyo kaha tena?5 Yayo gutokiya yiyo la aro mapodada yomi . janekmangoka lajongami yomi katutu kataja tutu bapojaya diha wuyo bapa hepa halango lajonga tangada ole beyo?6 Tabolo ba anyina kanena, diha toyo kaha tena kaha lakola hadoyo paha reha bagobadi toyo kaha tena hawadeka, mono napala kara nene pawodala diha toyo hapa reha ka idokala diha toyo kaja hatena!7 Kadedona neba nengo tangada kaha muhungo ahakani lajongada tangada toyo kristen kole diha wuyo kaha mera diha wuyo kaboke tutu yomi.Aba japede-kaya kama yila kajala?Aba japede-kaya halokonila napola toyo dagumu datipuya?8 Tabolo yomi kole bada hajalami mono tipu tangada toyo hwadeka, mono he, iyo yiyo idokala tangana ole beyomi yomi dagu!9 Jamu tajak mayaka yomi batoyo kaja hatena jana enga jana dagu mani naha dona Maroba Allah? Abuha hatena kaya tangana naka wohoko.Tangana toyo amoral seksual, heyo kabara hala toyo, heyo kaha layo wungo heyo kabani pelacur, mono karayingo homo seksual,10 Heyo kakedu, katamak,heyo kaha wona kainu, heyo kama poda,mono heyo kama tipu---jaka diha toyo widima kawalila he, iyo engada koleni naha dona Maroba Allah.11 Kaheyo jalango kapirango lajongami yomi. tabolo yomi kole daha tenggimi, tabolo yomi kole bada tagimi tajana labarana Maroba Allah, tabolo yomi kole bana hamadimi mona Maroba Allah la nola ngaranai Mori Maroba Yesus Kristus mono oro katengngo walila Maroba Allah ida.12'' Tangana kahana idokala kadoha tutugu,''tabolo jaka tanga kohana kamangu gona.''Tanga kohana idokala kadoha tutugu,'' tabolo yayo jaha enga japaha madi oro diha-wuyo walila tanga kohana nene.13 '' Hamuyo idokala tutuna nakabuda, mono kabu idokala tutu hamuyo,''tabolo Maroba Allah engana diko rodi walila tangada kadungo.pola toyona jada hakabu atekmani tutu amoral seksual. Mowalka, napola toyo idokala tutu Mori, monoi Mori engana naha gonada tutu pola toyoda.14 Maroba Allah kaduna nadoha kolena naha kodeyai Mori lopo jala enga naha kodeda ida oro kawahaNa.15 Jamu taja kaya yomi neba napola toyomu idokala tanga kohana naha wadeka napola toyona Kristus?Moka engakana yayo guha halohoyi tangana naha wadeka napola toyona Kristus mono jala tangada anggota pola toyo nela Pelacuran?Wola kaya neka dadi nene kaja hena!16 Jamu tajak mayaka yomi neba garadini ne paha wuda nela diha toyo pelacur kadadi hawuyo kabida mona iyo? Kahengo nalina kaha newe, ''Hayo kadungo nene engana dadi hawuyo kakabi.''17 Tabolo bagarani kapaha wuda nelai Mori kadadi hawuyo wadi mona iyo.18 Diko royola walila amoral seksual! moneka kajala hawadeka didiha toyo karayini idokala laha bali hodu pola toyoda, tabolo tangada jala amoral seksuai didiha toyo kagobani napola toyo daguna.19 Jamu tajak mayaka yomi nebana pola toyomi yami idokala uma wadika tengngo, katongrongo morho la nola yomi, ha yomi hakolemi walila Maroba Allah? jamu tajak mayaka yomi neba yomi baja dagu nagimi yomi dagu?20 Oronani yomi koleha hakahi bana ledeni diha wuyo habayara.tabolo nene hadi dekayana Maroba Allah mona pola toyomu.{Kapirango paha diki karehi katungo habaha,}[''Oronani nene hadi dekaya Mori mona pola toyomu, mono wadimu, hadagumu oroi Mori.'' tabolo paha diki kadoha jaha kole habahana yiyo.]
Chapter 7

1Neba hena badokukani tangana harongo hakole yomi hatulhomi:idokala kadoha tutu diha wuyo kabani tutu jaka jojaya diha toyo mawine.'' 2 tabolo oronani tangada kama kaba kawali kadanga kaha jikango amoral, diha tangada kabani nene hongo hadaguna ara weyo daguna, mono diha mawine nene hongo hadaguna layi daguna.3 Layina nawoneho labara ara wena tangana hadaguna, monokaheyo widingo ara wena labara layina. 4 Bajedokala ara weyo kanengo kaluto nola pola toyo daguna, hele kani nalayina. Mono kaheyo widingo, nalayina jana kole mango kulho nola pola yoyo daguna, helek kani na ara wena.5 Abimu tulara kani naha wuyo mona naha wadeka, likena mono hapohota moneyo walika tutu bana diko royoni narahi paha tutu.Rayikanila yiyotonom yomi bawoyo guni napola toyo dagumu tutu kawojo kataba.mowalka yomi neho kama ronga-ronga walini, moka namori tana jana kabak magimi yomi tabolo hodikina yomi hamatara wuyo dagumu.6 Tabolo yayo guha newewa tangana kadadi yiyo labara yomikahengo naha wuyo kama loga mono kaja hengo paha reha.7 Yayo gumoneni neba diha toyo kahengo yayo.Tabolo diha toyo kakolengo manyura daguna kawalila Maroba Allah. kadiha toyo kakolengo manyura kahenengo yiyo, mono hawadeka kolengo manyura kahengo nene.8 Labarada kaja menika mono labarada heyo kama wine balu yayo guha newewa neba karehi doha tutu he, iyo neba he, iyo bada engango jada menika, kahengo yayo.9 Tabolo neba he, iyo jada klek mango hanuwadi hangada wungo, hayo ineho kamenika. oronani karehi doha tutu he, iyo tutu menikah walila nebana mutu mona katokngo.10 Neba hena labrada kakoleha menika yayo guwoya napa reha yiyo ---ja yakma,taboloi Mori---arawena jana dadikma bahewayi walila layina,11 (tabolo neba iyo koleha hewayi walila layina, iyo neho ka engango kaja menika bajedoka hamoli wumula nela layina)---mono nalayi neho kaja hewayi la ara wena.12 Tabolo labarada hawadeka yayo guha newewa---yayo, jai Mori mawa neba neka nengo diha toyo ole beyo kanengo diha wuyo ara wena kaja hatena, mono neba na ara wena nadoha na Morhona mono layina, abina nalayimu mahewakaya ma ara wena.13 Neba diha wuyo mawine kanengo layina kaja hatena, mono neba nalayina kadoha na Morhona mona ara wena abi nama hewaka lalayina.14 Oronani nalayi kaja hatena paha tengngo tabolo arawena, mono ara wena kaja hatena paha tengda tabolo ole bena.Neba-jaka tangada lakeda yomi kadadi kaja-tengngo, tabolo kaheyo hijango idokala katengngo.15 Tabolo neba nena gobana baja kristen mahewa, jekala iyo kana halako.Nola tangana kadadi kahenengo, ole beyo bajedoka ole beyo jaha pingo oro tangana paha rahida he,iyo. Maroba Allah kolena kamakoda ida tutu morha nola moli.16 Tabolo ba anyina yomi yajaya namawine, ahakani yomi enga naha hoila guni nalayimu?bajedo widi ba anyina yomi tajaya, tangana kabani, ebekani yomi enga daha hoila guni na ara wemu?17 Iheka hakabu atena diha toyo kamorho nola bana morho hai Mori kole paha tutuna nela barana, ba anyina Maroba Allah kole bana kamakoni.yiyola paka tukugu labara tangana toyo kaha tena.18 Koleka diha-toyo ha sunat kole iyo baka makoni tutu hatena?Iyo nehola kaja runini tutu hatingo wuna kaja-bersunat.pojaka diha toyo kaja sunat kole iyo daka makoni naha tenana? Iyo nehola jaha sunat.19 Oronani kaja bersunat haja wayo kadadi hawayo idokala kaha dokudi tangada parehana Maroba Allah.20 Diha toyo neho ka engango kadona la nola anyina bana kamakongo kole Maroba Allah kole bana kamakoni tutu hatena.21 Nekakngo Yomi diha toyo ata kole Maroba Allah kole kamako gimi yomi? abi banga raka kadadi yiyo. Tabolo neba yoyo kole kadadi merdeka, dekeyala ha utumu wali kadadi yiyo.22 Oronani didiha toyo hakole hakamakonai oroi Mori kahengo diha toyo ata idokala toyo kamerdeka walilai Mori. Kaheyo jalango didiha toyo kamerdeka koleha iyo haka mako tutu hatena idokala atanai Kristus.23 Yomi koleha kahi mona diha wuyo woli, moka abimu dadi tangada ata kadadi toyo.24 Tangana ole beyo nola tutuna namorho aha widini walila diha-diha ida kole ida kole daka makoda tutu hatena, jekanala ida ka engango kahengo bahena.25 Neba hena tutuda he, iyo kaja hadako menikah, yayo jagu kelekmango pareha walilai Mori. Tabolo yayo guwoya pangadagu kahengo didiha toyo ka oro, manawaranai Mori, idokala paha tena.26 ole oronani nene, yayo guha ngadani neba tabolo hatukara katongro nemengo, idokala karehi doha tutu tangana diha kabani ka engango ba anyina natutuna.27 Ahakani yomi kama pingo nela diha wuyo mawine?Abimu mayega kango kahoila walila iyo Ebekani yomi hoila diha wuyo ara weyo? Abimu mayega kangola diha wuyo ara weyo.28 Tabolo neyo yomi dadi menikah, yomi kaja rayingo jala.Mono neba diha wuyo mawine katilaka menikah, iyo jana rayikmango kajala. Ta,idoya he, iyo ka menikah engada kolengo tanga ngara hada hatoki kole tongro morho, mono yayo gubeni hagona gimi tangana kadadi nene.29 Tabolo yiyo yayo patokigu, tangana ole beyo:Nena rahi idokala kama tipko.Wali neba hena, jekadala bagara dinila kanengo tanga ara wena naha merakala baja nengo.30 Bagaranila katongro huyo naha jika nehongo naha mera neho tongro najana huyo, mono bagaranila katongro ege ate naha mera neho bajana ege ate, mono bagaranila katongro makahi nena diha wuyo, naha mera neho tongro jaka nengo aha widingo.31 Mono bagaranila katongro kaha duwongo monena ponu tana ka abina dadi naha mera tongro ha ole-wungo tangana mono ponu tana, tabolo hadana ponu tana yiyo enga naha duka,32 Yayo guwawa kadadi merdeka walila tangana hatayo la ate. tangada kabani kaja menikah naha ngadani tutuna tangana kadadi kawali lai Mori, ba anyina bana wonangoNa.33 Tabolo tangana kabani kakole menikah naha ngadani tutuna kadadi laponu tana, ba anyina bana wonangona ara wena--- 34 iyo dama bawe-bawe.Diha wuyo nama wine kaja menikah bajedoka kabauwine kaha ngadani tangana kadadi walilai Mori, ba anyina katengngo nola pola toyo mono nola wadi. tabolo nama wine kakole menikah moha ngadakani tangana kadadi walila ponu tana, ba anyina bana wonango la layina.35 Yayogutokiya yiyo wola ha utu dongami yomi, mono jaha tutu bataya nalike aha widini nola yomi.Yayo gutokiya yiyo tutu ahani katena, moka yomi koleha kitango hadoku nelai Mori nebaja regawu aha widini.36 Tabolo neba didiha toyo paha ngada neba iyo bajana rayikango kaduna mona naka ngakko---neba iyo bajana tutuho nadona menikah mono nehola kahenengo---iyo neho karayini ahani iyo haka makna. Iyo jana rayikmango kajala. he, iyo neho kamenikah.37 Tabolo neba iyo na engango-hadidaraya na atena, neba iyo jaka doyo wawa hanokoda tabolo kole parehaya habeyo daguna mono neba iyo koleha pohotoya nola ate daguna tutu bana rayini kadadi yiyo, tutu bana jagaya nabau winena naka duna, iyo engana rayini kadoha.38 Moka bagarani kaja menikaya naka duna narayi kani kadoha, mono bagarani kama pede tutu kaja menikah rayi kanila kadadi kadiko royo karehi doha.39 Diha wuyo mawine kama pingo monala layina neka hengo bana morho. Tabolo nebana layina mate, mawine nene hawali atena menikah mona bagara kani ha iyo habena nikaya, tabolo nohe nolai Mori.40 Ta, idoya nola ha itegu nama wine nene karehi doha hija neba iyo bana Morho ba anyina kanengona. yayo guha ngadani neba yayo jala kakolengo wadina Maroba Allah.
Chapter 8

1 Neba hena tutu hamuyo hane bana horongo nela bara katoyo:Ida tajaya neba ''Ida tangada hakolengo hapewe.''Hapewe harayi-diha toyo kabebo, tabolo nama nawara. 2 Neba didiha toyo paha ngada koleha taja kohaya, toyo yiyo jana tajak maya ba ahanyi nehona iyo neho katajaya.3 Tabolo neba didiha toyo kaha kitango-manawarana Maroba Allah, nena toyo kolena peweni na oleNa.4Moka natutu hamuyo hama nutada nela bara hala toyo---ida tajaya neba ''Bara hala toyo ponu tana yiyo jaka-mangu gona aha widini'' mono ''Neba janekani Maroba Allah helenka Esa.''5Oronani magara dangayi hatoki tanga ilahi, kadoha lalangto bajedoka laponu tana, hakole kahengo dangada ''Tangada ilahi''mono ''tangada mori .''6 Tabolo tutu ida, ''Ihe kanengo hawuyo Allah Bapa, wali labarana kawali tangana kadadi, mono tutuNa ida kamorho, mono hawuni Mori Maroba Yesus Kristus,kaledeNi tanga kohana kanengo, mono naledeNi ida kanengo.''7 Ta, idoya-kahengo, paha tajana yiyo kaja nengo nela tangana toyo.Monewalka, didiha toyo kaja nehongona koleha dokuni bara hala toyo, mono he,iyo damuyo hamuyo yiyo naha mera nene diha hawuyo paha barada nela hala toyo. Ate muraha kaloja mawala wali he, iyo-dagu tongro jakadadi.8 Tabolonaha moyo enga-jada dokukmango ida nela Maroba Allah. Ida kaja dadi-karehi-kaja doha neba ida jada mukani, lopo jana dadi- karehi- doha neba ida bada mukani.9 Tabolo tala ateyala tonom nahoilami yomi jaka dadi hawuyo kaja dadi tutu diha toyo kaloja mawala hatenana tutu wida.10 Tabolo nebana didiha toyo ka itemi yomi, kakolengo pewe, kamuni nenaha muyo kala koba bara. Bajaka ate muraha nani yiyona kaloja mawala ka enga paha kodena mono kamuyo hamuyo kaha manutada nebada bara?11 Moka oronani paha tajami yomi tutu kanogo katena walila tangana kabara halatoyo tutu kaloja mawala, ole beyo kaledeni Kristus kakole mate kabura 12 Moka, oklehe yomi karayingo kajala la aro tanga olebeyo yomi hapotadadi ate-murahada he, iyo kaloja mawala, yomi karayingo kajala la aronai Kristus.13 Ole oronani nene, nebada mukani tabolona tangana ole beyo gu widani yoyo tutu notongo hadaka bagu muwa kabiyo wali, moka yayo magara ja ikma kaha oro naole begu bana kanadu.
Chapter 9

1Jahekakngo yayo toyo kahoila?jahekakngo yayo idoka rasul?Jahekakngo yayo pojaka haiteya Maroba Yesus, Mori daidda?Jahekakngo yomi idoka hakolegu baguhayilwa nolai Mori?2Bahekango yila toyo hawade yayo ja rasul nekmawa, bagu katutkaya yayo idoka rasul tutumu. Tabolo, yomi idoka tajana barasulwa nolai Mori.3Yiyola kaparehawa laaroda heiyo ne enga kapahoraga yayo.4Anyikakna yama janek mango dagu kawaha tutu moyo innu?5Anyikakna yama janek mango dagu kawaha tutu maronga oledi ihawu aroweh, ne olehatena, mera kahengo tangada rasul ne hawadeka, tangada olebenai Mori mono jalai Kefas?6Jedoka, anyikakna ihei Barnabas mono yayo ka janek mango dagu kawaha tutu jengo hayili?7Garanka ne kole engango ledengo majawa wango hawa daguna? garanka ne kawokango anggur lamango mono jaka mudi wuda? Jedoka, garanka kajawa ranga jaka innu huhuna?8Anyikakna yayo hatokiya tangana kadadi yiyo pahangada kadaditoyo?jahekango Hurata pareha banatokiya tangana kadadi ka meradi?9Tabolo, nenni kamatulho nola hurata parehai Musa, ''Jengola yomi hawugayi hapi ne bahena hakipu kamogeha!'' Ahango hapi ne bahena Maroba Allah paha matarana? 10Jedoka, ahani Iyo hatokina tutuda idda? tutuda iddaya kadadi nene kamatulho orongo ne harekata henehongo karekata nola hamone mono ne hapata hehengo hapata nola hamone tutu hakolengo daguna.11Bahekango yama haho barango winni wadi kangote la jongana yomi, ahani karehi bahekango yomi jala hakolem tangada kadadi hawayo walla yomi?12Bahekango toyo hawadeka hadagungo hadagu kawaha yiyo nela yomi, jahekakna yama kahoda dagungo kawaha wali? Bahepijango kahengo, jaka wadi hadagu kawaha nene.tabalna, yama hataguni tangango ngara dukana tonom yama jengo hawoyo iha mapadeka nela linai Kristus.13Ahani yomi jaha tajam neba heiyo ne hayilda tangada kadadi ne kamuraha nene, muyo hamuyo walla ummana Maroba Allah jala? Mono, heiyo ne kayili la hadoyo betoyo dakolengo daguda walla maraka manuta nene?14Kahek jalango, Mori pahareha heiyo ne hatodo talarani lina tutu morho walla lina jala.15Idoya, yayo jagu kalmaya hawadi hawu aki walla tangada hadagu kawaha nene. Mono, yayo jagu tolhokmaya tangana kadadi nene tonom dahalakoya kahengo nene labaragu. Tabolo, rehi dohaneho yayo mate walnela hawudiha toyo abneni habola atedongagu.16Oronga, Bahekango yayo hatodo talarani nalina, yayo janekmango mapodetagu tutu hagora orongo enganehongo nene haneni lapon mardagu.Mayillawa yayo, bahekagu yayo jagu todo talarani naliyo.17Bahekagu yayo todo talani naliyo orongo habeguni yadagu, yayo nengo kahewagu. Idoya, bahekagu yiyo jaha beguni, yiyo idoka hatagugu ne lahatena labaragu.18Bahekango kahengo, ahango kahewagu? Kahewagu idoka bahena yayo todo talarani naliyo, yayo nadadi todo talarani naliyo langba janengo kahewa mono jagu jalawak manihadagu kawahagu nola nalina.19Idoya, bahepi jalngo yayo maloga tutu tangada toyo, yayo guhadadi ata wungo yadagu tutuda tangada toyo tonom yayo dadi hataloni karehi danga widingo.20Tutuda toyo Yahudi, yayo gudadi kahengo toyo Yahudi tonom yayo kolengo hatalodi toyo Yahudi. Tutuda toyo ne kamorho la kabuna Hurata Pareha, yayo gudadi kahengo toyo ne kamorho la kabuna Hurata Pareha (bahepi jalngo yayo yadagu baja la kabunaga Hurata Pareha) tonom yayo kolengo hatalodi heiyo ne kanengo la kabuna Hurata Pareha.21Tutuda heiyo ne jakanengo Hurata pareha, yayo gudadi kahengo jakanengo Hurata Pareha (jahekango jakanengo Pareha Maroba Allah, tabolo la kabuna Pareha Kristus) tonom yayo kolengo hatalodi heiyo jakanengo Hurata Pareha.22Tutuda toyo ne kabewola, yayo gudadi habewola tonom yayo kolengo hatalodi heiyo ne kabewola. Yayo pojaka hadadi tangango ngaradukana tutuda tangada toyo tonom wango tanga-ngara hada yayo kolengo hahoiladi kapirango toyo. 23Yayo gurayini tangana yiyo tutna nalina tonom yayo nadadi hakolengo dagugu no dalona.24Jamu tajakma yomi neba heiyo ne kapalayo nola iha kapatakngo tangada kapalayo, tabolo ikadoki hawu ne kahiba HADIAH? Dadina, kapalayola kahejalango tonom yomi kamukoleni! 25Diha-diha toyo ne kahatakngo pahanuwa kawaha dagu nola tangkohana kadadi. Heiyo darayinina tutu hahiba hobota ne kawonnango, tabolo idda tutu hakoledi ne kajahaduka. 26Tabolo nene, yayo jagu palayo kahengo nene janekango doarona. Yayo jagu hajura kahengo toyo ne kajura haringi. 27Idoya, yayo guhanuwani polatogu wango kulho mono kawahani tonom hapoja yayo todo talarani Nalina labara toyo hawadeka, yayo yadagu abda tularaga.
Chapter 10

1Tabolo, yayo jagu wawawa yomi jaha tajayana, Tangada olebeyo, kahengo tangada obu waikada idda, tangango kanengo lakabu karoba mono tangango hapalano bonu.2Heiyo tangada pahaiho nolai Musa, dalo lakaroba mono dalo la bonu.3Heiyo tangada muyo hamuyo wadimadaika ne kahamera, 4Mno tangango innu hainnu wadimadaika ne kahamera. Tabolo, heiyo innu walla Watu wadimadaika ne kadoki oledi heiyo, mono Watu nene idoka Kristus.5bahepijalngo kahengo, Maroba Allah jana wonango wango hawadeka kabokola walla heiyo. Orongo nene, heiyo pahamate la maroda gilra.6Bahene, tangana kadadi yiyo nadadi hatuja nela idda tonom idda hadadi toyo ne jaka mokngo japata baanyikada heiyo kamodini.7Jengo hadadi kabara halatoyo hengo kapirango walla heiyo, kahengo ne kamatulho, ''Todanga nene ngodo tutu muyo mono innu, lodongo kode tutu malengo.''8Jengo idda harayini hawihoka kahengo ne harayida kapirango walla heiyo tomango dokabulu tolu tara toyo kamate nola ihalodo.9Idda jala abu hekada hakabani Mori, baanyikana kapira walla heiyo jala hakabani mono dajolora oro tangada kaboko. 10Jejelango yomi habutngo ate mono dajolora oro malaikat heda.11Tangana kadadi yiyo nadadi nela heiyo kahengo hatuja mono kamatulho kahengo pahaape nele idda, nela labara garani haduka doyo kolengo hanemeni. 12Orongo nene, jekanala toyo ne kawohni bahekango daguna modongo hadede hamatara hadohango tonom iyo abna kanadu!13Baja nemongo makabane kadakango kabiragu helengo makaba neka hejuwango nela kadaditoyo. Mono, Maroba Allah idoka kajahaduka, Iyo enga jana jekmagimi yomi hakami rehigimini nakulhomu. Tabolo enga, daole wango makaba nene, Iyo jala enga nahagonango lara lohongo tonom yomi kolengo hataguni.14Orongo nene, tangada olebegu ne hamanawara, kahili wumu walla habara kahalatoyo.15Yayo guhanewe hengo labara tangada toyo ne (bijaksana), hangada hadohanila ahani hatokigu.16jaikado koba wehainnu kanyuru ne idda hibbaya nene idoka kangote nola rutto Kristus? Mono, jahe kakngo kababa ne idda hahikbi nene idoka kangote nola polatoyo Kristus?17Orongo neni hawu kababa, moksa idda ne kadanga nene idoka hawu polatoyo; orongo idda tanagada nadadi hadaguni walla hawu kababa nene.18Hamataradila tangada toyo Israel, jahekakngo heiyo ne kamuyo manuta hadeke daguna nola hadobetoyo?19Dadina, ahani hakabu ategu? ahani hamuyo ne hamanuta labara halatoyo idoka ihahawuyo? Jedoka, ahani halatoyo idoka ihahawuyo?20Jadokma, Yayo gutokiya labaramu hengo tangada kadadi nela tangada toyodanga hawade tagungo manuta, heiyo datagung manuta tutu tangada wadi kajapata, jeikma tutu Maroba Allah. Mono, yayo jaka wawa yomi maworo dongadi tangada wadi japata. 21Yomi jene hongo hainnu la koba wehainnu Mori mono jala koba wehainnu tanagada wadi japata. Yomi jana dadikma hadadi daguni walla muyo innu Mori mono muyo innu tangada wadi japata.22Jedoka, ahani idda banakodeda kawingo Mori? Ahani idda rehi kulho walnela Iyo? Morho tutu hatenaya Maroba Allah23''Tangango ngaradukanadahalokodi,'' tabolo jatangkoha mango kamang gonna.''Tangango ngaradukana dahalokodi,'' tabolo jatangkoha mango hamarayi.24Abne kango hawu aki ne kama yegango kadoha tutu dagu idagu, mohekaneya nadohana toyo hawade.25Munekado ahani kanengo ne hadaga la harogango kabiyo jahil pahoro habalina, tutu ate muraha.26Orongo, pontana mono tangana ihina idoka dagunai Mori.27Bahekango ihatoyo ne jaka hatena hakamakogu mono yomi hagonango tutu halako munekado ahani kanengo ne hamuyo la aromu jahilpahoro habalina, tutu ate muraha.28Idoya, bahekango nengo toyo kahanewe labaramu, ''Hamuyo yiyi pojaka hamanutayi labara kahalatoyo,''jengo yomi hamuyo, tutna toyo ne katokiguni nene mono tutu ate muraha.29Hawegu, jainekma tutu ate murahamu yodagu, tabolo ate muraha toyo hawade. Moaba mahigo-malogagu datagutokiya oro ate muraha toyo hawade?30Bahekango yayo dekeya hadagugu wango hanewe kangote, moaba yayo mahajalawa orongo hamuyo ne ponuna yayo kahanewe kangote?31Dadina, habekam yomi muyo jedoka innu, jedoka aha nekakngo ne yomi hayilin, hayilinila tangango nene tutu kadohana Maroba Allah. 32Jengo harayingo toyo mayilahangada, dohana toyo Yahudi, toyo Yunani, modumo Tohatena Maroba Allah, 33Kahengo yayo jala nola tanga-ngara kadadi lagahara tangada toyo, japa hamaye hautugu yadagu, tabolo hautu tutu toyo danga tonom heiyo kolengo hamahigo-maloga.
Chapter 11

1Dadila tangada toyo ne kadadokini dohagu, kahengo yayo dumo nelai Kristu. Tajana Kawaha2Bahenna, yayo gudekkawu orongo yomi muapawa nola tangango kadadi mono haketedi tangada paha-hada kahengo ne hadukigu labaramu.3Idoya, yayo kamakngo yomi peweni hengo kapala diha-diha kabani idoka Kristus, kapala mawinne idoka kabani, mono kapala Kristus idoka Maroba Allah.4Diha-diha kabani ne kawojo kataba mono kadarayini mono katoku ne kangakko jaka haakaya katokuna.5Idoya, diha-diha mawine ne kawojo kataba jedoka kadarayini mono katoku jaka kangakko, jakatidda katokuna, kadadi nene mera kahengo bahekango katokuna habolo.6Tabolo, bahekango ihatoyo mawinne jaka kangakkoni katokuna, jekanala iyo jala katoriya tangana logena. Idoya, bahekango harayini nela ihatoyo mawinne katoriya logena jedoka kabolo katokna, jekanala iyo kangakkoni katokuna.7Kabani jene hongo kangakoni katokuna orongo iyo idoka pahatuja mono kadohana Maroba Allah. Idoya, mawinne idoka kadohana kabani.8Kabani jana walikma walla mawinne, tabolo mawinne dawali walla kabani.9Mono kabani jaha rayikmayi tutu mawinne tabolo mawinne tutu kabani.10Tabolo nenela, mawinne dadineheo hadagungo taja kawaha la katokuna orongo tangada malaikat.11Idoya kahengo, nolai Mori, janek mango mawinne nebaja nekango kabani, jedoka kabani nebaja nekango mawinne.12Tabolo, mawinne kawalya walla kabani, kahek jalango kabani kadadiya ledengo mawinne. Mono, tangango ngaradukana kawalya walla Maroba Allah.13Hangada hadoha daguni, ahani nadadikado nela ihatoyo mawinne tutu kawojo kataba labara Maroba Allah mono katoku ne jaka ngakko?14Jahekango pontana idagu hanuwaguni labaramu bahena bahekango kabani hadagungo loge maloyo, kadadi nene meraknanka jakatida dango labaramu?15Idoya, Bahekango mawinne hadaguni loge maloyo, kadadi nene idoka kadoha tutuna: Tabolo, logena nene hawoya labarana ledengo kangakko.16Bahekango nengo toyo ne enengo kamadini hagobaya, yama jama daguk mango kahejuwa nene, kahek jalango tohatenai Mori.Tangana kadadi Ne kajala nola Muyo innu Kamura17Nola hawoyo pareha yiyo, yayo jagu nekkakmawu orongo yomi makoha jeka tutu kadadi ne karehi doha, tabolo kadadi ne karehi jakadoha.18Kaulngo, tabolo yomi makoha kahengo tohatena, yayo gurongoyan neba nedi pahawate la jongana yomi. Mono, yayo guhatenayana kahengo.19Tabolo, enga nehongo baneni pahawate la jongana yomitonom heiyo ne mangtajana tahngo makaba nadadi kahepijango la jongana yomi.20Bahena yomi hamakoha la iha hadoyo ne kahamera, kadadi nene jahek mangola tutu muyo makoha muyo innuiMori.21Orongo bahena muyo, diha-diha toyohadeke karehi kahodaulu hamuna idagu mokka nengo kareba mono ne hawadeka dawonai.22Aba yomi janek mango umam tutu muyo mono innu? jedoka, ahani yomi hawihoyi tohatena Maroba Alla mono hamokeyi heiyo ne kaja nengo aha-ahango? Aha ne hinghongo hatokigu labaramu?Hepijahongo yayo hadekkawu?Bahene kana jadokma!23Orongo, yayo hibaya wallai Mori aha jalani hawogu labaramu, bahena Mori Maroba Yesus, bahena bana hudongo Iyo hadagani, badeki kababa, 24Mono pojaka hatokiya kangotena, Iyo nahibi-hibiya mopno nahanewe, ''Yiyola polatoyo-Gu, ne idoka dagumu; halakoyala dadika engana haapewa Yayo.''25Kahek jalango Iyo koba wehain pojaha muyo lodongo nahanewe, ''koba wehain yiyo idoka katukku weru kabango nola rutto-Gu. Kamurayinla yiyo, bahe juami yomi hainnuni, kanadadi engada haapewa Yayo.''26Tabolo, bahek juami yomi hamuyo kababa yiyo mono inwani koba whain yiyo, yomi todo talarani matenai Mori koha Iyo banemeni.27Orongo nene, garani ne kamuyo kababa jedoka inwani kaba wehainnui Mori mono kaja doha, iyo najala laaro polatoyo mono ruttonai Mori.28Kadaditoyo henehonka makaba wungo idagu, mono bahenaka jekanala iyo banamuyo kababa mono innu walla koba weha innu nene.30Tabolo nenela, moaba banadangai la jongana yomi ne bilo mono kalawara, bahengka tutujalai dangada ne kamate.31Idoya, bahekango idda makeju wungo idda idagu, idda enga jada hikhokmada.32Idoya, bahena idda dahikhoda, idda panuwana yinai Mori tonom idda jengo hahikhoda haole-oleda wango pontana.33Dadina, Tangam olebegu, bahena yomi makohami tutu namuyo, harema wukingola.34Bahekango nengo toyo kareba, dohaneho iyo hamuyo la ummana tonom jengo yomi hamakoha tutu pahareha. Mono, tangana kadadi hawade enga yayo kahamadi bahena yayo banemega.
Chapter 12

1Bahena, tutungo tangada majura kawadi, Tangada olebegu, yayo jagu jagu kamak dikmani yomi jaha tajami.2Yomi tajaya neba bahena yomi engahomi dadina tangana toyo ne kaja pewehoni Maroba Allah, yomi hajolora labara barahalato kabonga, kahengogikado yomi hadokomi.3Orongo nene, yayo gulotokiya labaramu neba jaha wuyo widikma, ne kanewe wango Wadi Maroba Allah, ne kanewe, ''Maroba Yesus paharo,'' mono janehing mango hawuyo kadukini tokiya, ''Maroba Yesus Idokai Mori,'' helengo yina Wadi Katengngo.4Neddi kahe-hekango manyura kawadi, tabolo wadi hamerai.5Mono, neddi kahe-hekango kataghayil, tabolo Morida ikohado.6Neddi kahe-hekango hayili, tabolo Maroba Allah ka hamera ne kahayili tangada ngaradukana nola tangkohada toyo.7Labara diha-diha toyo pahamanyura kadedala wadi tutu kadoha doba.8Labara hawuyo nawoni tangada hanewe pewe ledengo Wadi mono labara ne hawadeka tangada hanewe hatajango wango Wadi kahejalango.9Labarada ne hawade dawodi hatena wango Wadi kahejalango, labara ne hawade tangada manyura hatogahango wango Wadi ne kadihango nene.10Labarada ne hawade dawodi tangada pahayili kabalang, labarada ne hawade taguraingo. Labarada ne hawade dawode kakulho tutu hawatedi tangada Wadi, labarada ne hawade kahe-heka hadango hanewe loma, mono ne hawade halaraya tangada hanewe loma nene.11tangana yiyo pahayilinan yina Wadi kadihango mono ka hejalango, ka habaweni labarada diha-diha toyo, kahengo ne Iyo hakabu atena.Diha-diha toyo Kahatena idoka Hawade kawala Polatona Kristus12Merana kahengo polatoyo idoka kadihango, tabolo nenedi kadanga olegu, mono tangada olegu polatoyo, langka heda dangadi, idoka wukakya polatoyo, kahe jalangoi Kristus.13Tabolo, yina kadihango Wadi, idda tangada koleha pahaiho no dalo kadingango polatoyo, doha toyo Yahudi modumo toyo Yunani doha atada modumo toyo kahoila, mono idda tangada hawoyo innu kawali kadihango Wadi.14Orongo polatoyo jaiwak mango kawala kadihango olegu. 15Bahekango witti panewe, ''Orongo yayo jalimak mawa, dadina yayo jaha daguni kawalla polatoyo,'' janekmango gonna iyo jana daguni polatoyo.16Mono, bahekango katilu bananewe, ''Orongo yayo baja matawa, yayo majagu olegu polatoyo,''janekmango gonna iyo bajana dagukani polatoyo. 17Bahekango tangana polatoyo idoka mata, la genika harongo wayo? Bahekango tangkohana idoka katilu, la genika pahaudo wayo?18Idoya, bahena Maroba Allah koleha hado bojola nadi tangada olegu nene, diha-diha toyo walla heiyo, la nola polatoyo, baanyinena ne Iyo hakabu atena.19Bahekango tangana idoka kadihango olegu, la gekaduni polatoyo?20Dadina, hepijana nedi kadanga olegu, tabolo hawuneduni polatoyo.21Tabolo nene, mata jana dadikma hanewe labarana lima, ''Yayo jagu wakmagu! Jedoka wali, katoku labarana witti, ''Yayo jagu wakmagu!'' 22Tabalna, tangada olegu polatoyo ne kadedo rehi bewola dokinekango ne hahoda habeyo.23Mono, tangada olegu polatoyo ne idda hangada paja haaka, oroidoya woyo harehinla haaka. Mono, tangada olegu polatoyo, ne idda bawakani jahil hawakma hatingoni, dadineho barayini tutu rehi hawani hatingoni, 24Orongo tangada daguna ne longa hawayo kahuda jahi hawakmayaka.Idoya, Maroba Allah pojaka hamadiyi polatoyo nene mono hawoyo haaka karehi bokola labarada tangada olegu ne jahatutngo.25Tonom abnengo hawokeha nola polatoyo, tonom hekaneya tangada olegu nene kolengo pahoradi kadihango mono ne hawadeka.26Bahekango kadihango olegu mayila, tangkohada olegu mayila dongani. Bahekango kadihango olegu hadekka, tangkohada olegu lagahara dongani.27Bahena yomi idoka polatoyo Kristus mono yomi diha-diha idoka tangada olena.28Maroba Allah kole nahaengadi nola toyohatena, kaulngo idoka tangada rasul, kadungo idoka tangada nabi, katolngo idoka tangada guru, murnaka tangada kabalang, tangada kamanyura hatogahango, kamatul, kapareha, mono tanga ngara hanewe.29Ahani tangakohada rasul? Ahani tangkohadanabi? Ahani tangkohada guru?Ahani tangada idoka karaingo kabalang?30Ahani tangana hadagungo manyura hatogahango? Ahani tangana kahewe mono tangada hanewe?Ahani tangana pahalara?31Idoya, kamadinla mono tangana katepijango tangana manyura ne kahodda bokola. Mono, yayo enga guhatingoni labaramu lara ne kahodda rehe doha.
Chapter 13

1Bahekango yayo dadi hanewe nola tangana hanewe daditoyo mono tangada Malaikat, tabolo jagu dagukmango manawara, yayo idoka tala ne kapunyi mono bedu ne kabolo. 2Bahekango yayo hadagungo waditengo gurayini mono tajaya tangana habunyi mono tangana mapewe, mono bahekengo yayo daguni tangana hatena tutu hadikngo tangada letena, tabolo jagu dagukmango manawara, yayo wale aha-ahango.3Bahekango yayo hawogadi tangada hadagugu tutu woyo hamuyo labara toyo dengo, mono hawoya polatogu tutu hatunuya, tabolo jagu dagukmango manawara, hodi ak janek mango gonna tutugu.4Manawara nene maloya mono dengo ate, manawara nene jana kawikmango, jana hagora wukmango, mono jana be boom a,5Jana rayikmani ne jaka wonango, jana mayegak mango habeyo dagu tutudaguna, jana bani awakma, jana yapukmadi jalana toyo hawade, jana lagaharakma nola jakatena, mohekaya lagahara olengo katena.7manawara nene tahngo taguni tangango ngaradukana, nahatenaya tangango nagaradukana, namoneni tangango ngaradukana, mono maloya taguni tangango ngaradukana.8Manawara jana kalimaya haduka.Idoya, bahekango banengo tangana harayi, enga jahilnekmani; bahekango banengo hanewe, enga hangaya; bahekango banengo mapewe, enga dapungadi.9Tabolo, idda tajayi hawade ikado mono idda rayidi hawade ikado.10Idoya, bahena ne kahodadoha duki, ne hawade nene enga hapungadi.11Bahena yayo balakeda morahawa, yayo guhanewe lakeda morahango, yayo hangagu kahengo lakeda moraha, mono hayapo-yapongo kahengo lakeda moraha. bahena yayo hadadi matuyo, yayo gujedi tangada kadadi ne balakeda morahawa nene.12Orongo bahena idda iteya nola kaninobadawakani tangana haitteleppa, tabolo murngo wango haaro ngorango bahena, yayo iheka hatajagu hawadeka, tabolo murngo yayo enga gutajaya tangango.13Dadina, bahena katolngo kadadi yiyo ne kaengang kadona, neidoka hatena, hamoneate, mono manawara; tabolo ne kahoda bokola walla katolngo idoka manawara.
Chapter 14

1Rotiyala manawara mono kamadinila mono tangana kahepijango tangada manyura wadimadaika, kahodda ulngo tonom yomi klengo harayini.2Tabolo, garani kahanewe nola hanewe loma, jana hanewekma labara kadaditoyo, tabolo tabara Moroba Allah; orongo baja nengo toyo ne peweni, tabolo iyo natokiyi tangada kadadi ne habunyi nola wadi. 3Idoya, toyo ne karayini nahanewe labara kadaditoyo tutu marayi, hanuwa, makagora.4Tangada toyone kahanewe nola hanewe loma deketa dagungo idagu, tabolo toyo ne karayini marayi tohatena.5Yayo gumonegim yomi tangami pahanewe nola tangada hanewe loma, tabolo kahodarehi wali tonom yomi kaarayingo. Toyo ne karayingo kahoda bokola walnela toyo ne kahanewe nola hanewe loma, helengo banekango iyo jala kahalarani tonom tohateha kolengo hahiba hamoddon.6Tangada olebeyo, bahekango yayo banemega labaramu mono kapanewe nola tangada hanewe wadi, ahani hautna labaramu, helengo bahekango yayo kapanewe labaramu wango kadedala, hapewe, harayingo, jedoka kahanuwango?7kahewikngo, tangada hawayo ne jaka mangngahuna, kahengo suling jedoka kecapi ne kalohongo punyina, bahekango jaka halohongo kahekango nola punyina, ahanyikana toyo kolengo hapeweni hawa ahani ne tongrongo hamalengoni, suling jedoka kecapi? 8Jedoka, bahekango trompet palohoya punyina ne jaka doha, garanika ne enga hagona wungo tutu hatango?9kahek jalango yomi. Bahekango wango lomamu, yomi palohoyi tangada hatokim ne jaha kolengo hapewedi, ahanyikada toyo tajaya ahani hatokim?kaha meranani yomi kapanewe labara karoba,10Engahengo, nedi kahengo dangada tanga-ngara hanewe la pontana mono jaha wuwidikma wall labarana ne jaka manggonna.11Idoya, bahekango yayo jagu tajaya ihina hanewe nene, yayo enga gudadi toyo ihahadoyo nela iyo kapanewe, mono toyo ne kapanewe nene nadadi toyo ihahadoyo labaragu.12Kahejalango yomi, orongo yomi tangana katepijana mayegango larana tutu tangada manyura wadimadaika, mayegango laranala tonom hamajamola tutu marayi tohatena.13Orongo nene, bahenala toyo ne kahanewe nola hanewe loma kawojo kataba tonom iyo kolengo hapeweni ihina.14Tabolo, bahekango yayo kawojo kataba nola hanewe loma, wadigu, nakawojo kataba, tabolo pahangadagu jaka mangwuna.15Dadina, ahani ne kahene hongo yayo harayigu? Yayo enga kawojo kataba wango wadigu mono yayo jala enga kawojo kataba wango paha ngadagu. Yayo enga woruwaiya wango wadigu mono yayo jala enga woruwaiya wango paha ngadagu. 16Bahekango yomi hekingo maworongo kangote wango wadimu, anyikana wango toyo, ne kanengo nola geneka jaka dagungo manyura nene, kolengo hanewe, ''AMIN'' nola maworo kangotemu neneorongo iyo jaka peweni ahani ne yomi hatokim?17bahe pijalngo yomi maworo kangote wango kadoha, toyo hawadeka jengo hamarayi.18Yayo kangote labara Maroba Allah kahengo yayo panewe nola tangana hanewe loma karehi walla yomi tangana.19Idoya, nola tohatena, yayorehi doha panewe lima hatoki wango pahangadagutonom yayo jala kolengo hanuwango toyo hawadeka, walnela kabulu ratango hatoki nola hanewe loma.20Tangana olebegu, jengola hadadi tangada lakeda nola pahangadamu. Dadila tangada lakeda abdadi nola kajapata, tabolo nola pahangadamu dadila kamatuyo!21Kahengo kamatulho nola Hurata pareha, ''Oro tangada toyo ne kadaguni hanewe ihadoyo mono oro woba tangada toyo ihadoyo, Yayo enga guhanewe labara tangangoto yiyo, tabolo heiyo enga bajada rongowa Yayo, lina Mori.''22Dadina, tangada hanewe loma, jahek mano tutu toyo ne kahatena, tabolo tut toyo ne jaka hatena, kahekango kamarayi idoka tajko, jahek mango tutu toyo ne jaka hatena, tabolo tutu toyo ne kahatena.23Bahekango tangkohana tohatena makoha oledi nola iha hadoyo, mono tangango pahanewe wango tangana hanewe loma, lodongo nedi tangada toyo jaka peweni jedoka tangada toyo jaka hatena tama, jahekakna heiyo enga hatokiya behena yomi kole hangade?24Idoya, bahekango tangango haraingo, murnaka nengo toyo ne jaka hatena jedoka toyo ne jaka pewengo tama, iyo enga natabokaha oro tangango mono DINILAI oro tangango.25Hakabunyi nola atena engan nadedala, iyo enga yelango, mono hatenaya Maroba Allah, nangoni bahena kahepijango Maroba Allah neni la jongana yomi. Tangada Haatora nola Makoha tohatena26Dadina, lododona baanyina, tangada olebeyo? bahena yomi hamakoha, diha- diha hagungo wuruwaiya, pahanuwa, pahatingo, hanewe loma, jedoka hawuyo takatutu. Jekanala tangana yiyo payilini tutu namarayi.27Bahekango nengo ne kapanewe loma, jekanala inekado kadungo jedoka kahoda danga katolngo toyo, mono diha-diha nahada hajelu-jelungo, mono henehongo nengo toyo hawade netangoihina.28Idoya, bahekango baja nengo toyo ne kahaihini, iyo henehongo kadona nola tohatena mono jekanala iyo pahanewe labara daguna idagu mono labara Maroba Allah.29jekadala idakado kadungo jedoka katolngo nabi ne kapanewe mono ne hawadeka hangadadongani. 30Idoya, bahekango kadedala harayi tutu toyo hawadeka ne kangodo la noyo, toyo ne kaulungo henehongo kadona.31Tabolo, yomi tangam kolengo haraingo kadihango tutna kadihango, tonom tangango kolengo hanuwa mono tangango kolengo hakulho. 32Tangada wadi tangada nabi liwawa labara tangada nabi. 33Tabolo, Maroba Allah baja Maroba Allah kawalla hatango, moinemoya kadoha majabola, merana kahengo nola tangada tohatena tangada toyo muraha.34Mawinne henehongo engango kadona nola tohatena orongo heiyo jada haloko tutu pahanewe, mohekaya kahene hongo liwawa ledengona Hurata Pareha jala natokiyana. 35Bahekango nengo ihakadihango ne hamodi heiyo hanuwaya, jekada heiyo kapatango labara layida la umma orongo idoka kadadi ne kahamokeyi yila mawinne tutu pahanewe nola lina Maroba Allah kawalya walla yomi? Jedoka, ahani iwakakngo labaramu inekado lina nene pahadukina?37bahekango nengo ne kahangdango neba iyo idoka ihatoyo nabi jedoka toyo ka wadikangote, jekanala iyo hapeweni bahena tangana kadadi ne yayo hatulhogu labaramu idoka harehanai Mori. 38Bahekango nengo toyo ne kaja peweni yiyo, iyo japewemani.39Dadina, tangada olebegu, mayegango laranala wango tangana katepijango tutu harayingo, mono jengo paheridi toyo kahanewe nola tangana hanewe loma.40Idoya, tangana henehongo hayilini wango liwawa mono kamadingo.
Chapter 15

1Nebahena, Tangada haolebegu, Yayu kotokiya labaramu Nalina, ne yayo hatokigu labaramu, kapoja moa yomi hahiba, no dalo yomi kadede didara. 2Orona lihanuwa nene iyo yomi mamhoilam, malhengo yomi kete hamodoni yina lika katengo ne kalongango hatokigu labaramu, helengo yomi hatena wango liloko.3Yayo pojaka haduki guni labaramu, kawunga hingo ne hodda habeyo, ne jala yayo hibaya bahenai Kristus mate tutu doki jala daidda kahengo nela Hurata Hori, 4Iyo pojaka hatanoni, Iyo hamorho habali nela lodo katolngo kahengo la hurata hori,5Mono bahena Iyo pojaka hatingo wungo-na labarai Kefas, murngo labarada kabulu dungo nene.6kole hapojaka nene, Iyo nahatingo wungo-na labarada rehipo walila lima ngahu tangada haole beyo kahadaka widonika. Hatiba rango dangada walla heiyo engahoda koha bahena, tabolo hawadeka bada longango mate.7Lodongo, Iyo nahatingo wungo-na labarai Yakobus, murngoka labarada tangada RASUL8Kahoda muru, kahamera kahengo labara lakeda kadadi kaja dukingo rahina, Iy jala hatingo wungo labaragu.9Tabolo, yayokala kahoda moraha la jonga tangada rasul-na mono jana hapuk maga ba tokiya kahengo rasul orongo yayo guhamayilayi ana huhuna Maroba Allah.10Idoya, orongo kanyuruna Maroba Allah, yayo idoka yayo neba henna.Mono, kanyuru-na labaragu bajana liloko. Yayo guhayilwa karehi manuna walila heiyo tangkohada, tabolo jedokma yayo, oroyimoya kanyuruna Maroba Allah kadoki manega.11Yina orongo nene, doha yilayayo bajedoka heiyo, inankala yomi kaha nuwango mono inankala yomi kanekmengo lahatena.Morhohabali walla mate12Bahekango Kristus batalarani morho habalna walla mate, moaba kapirango la jongana yomi tokiya bahena janek mango kamorho habali walla mate?13bahekango baja neni morho habali walla mate, Kristus jala jakal maya bahamorho habaliya.14Mono, bahekango Kristus bajana morho habali, lilokonani bamatokiya yama mono liloko jala hatenamu.15Morehi widingo, yama jala bakolema kahengo itedaguya kaja hehijango Maroba Allah orongo yama matokibeya haitemata daguma bahena Maroba Allah pojaka hamorho habaliyai Kristus, ka jadukingo hamorho habali-Na, bahekango bahepijana tenana toyo mate bajahil morho habali.16Tabolo, bahekango toyo mate jana morho habali,Kristus jala jana morho habali,17Mono bahekango, Kristus baja hamorho habaliya, lilokona hatenamu, mono yomi engahomi banegu dalo ladoki jalamu.18kahewik jalango, heiyo kamate moa dalolai Kristus jala koleha Binasa.19bahekango hamone ateda idda no dalo Kristus inedo tutu morho yiyo henengo, idda idoka tangada toyo kahoda MALANG walla tangakoda kadaditoyo.20Inelya bahena, Kristus koleha morho habali walla jonga toyo mate, kahengo kawunga wuyo walla tangkoda toyo hatena kamate moaka.21Tabolo, mera kahengo namate kadadi ledengo kadihango toyo, monoka ledena kadihango toyo jalango morho habali walla jonga toyo mate kadadi.22Orongo dalolai Adam tangkohango mate, kahejalango dalolai Kristus engada morho.23Inelya, diha-diha toyo badokani oronaL:Kristus kahengo wuyo bodina, koleha poja nene heiyo ne idoka hadaguna Kristus, baneme habalini-na,24murnaka dukini bapojaya,idoya bahena iyo banawoya KERAJAAN labara na maroba Allah Bapa, tabolo Iyo pojaka bana punga kohadi paharehana, tangkohada hakawahana, mono kulhona.25Tabolo, Iyo engana kapareha koha maroba Allah nabojolayi tangkoda muhu-na la kabu ate witi-na.26Muhu kahoda muru na engana hapungadi idoka namate.27Tabolo, Maroba Allah pojaka habojolayi tanga kohada la kabu ate wite-na, Inelya bahena bana tokiya bahengka tanga kohada pojaka habojolayi no wawa-na, halaraya bahengka yiyo bajana tamani Maroba Allah idagu, ne kabojolayi tanga kohada la kabunai Kristus. 28Engana tanga kohada habojolayi la kabunai Kristus, pojaka nene Ana dagu jalana enga naliwawa wungo labarana Iyo, ne kaliwawa tangana la kabunai Kristus idoya Maroba Allah enga nahadadi di tanga kohana yi dalo tangana.29Bahekango jana hadukaho, ahani ka engana hayili dongada heiyo ne pahaiho tutu toyo kamate? Bahekango toyo mate jana morho habali nehing kango, lodongo moaba tangada toyo maha ihoyi tutuda heiyo?30Mono, moaba yomi manegimi dalo hamate donga diha-diha lodo?31tangada olebegu, dihalodo-dihalodo yayo gobani namate, orongo haboko ate dongagu lahadu yomi, ne yayo hadagugu lahadu Maroba Yesus Kristus, Mori daida. 32Bawakani kadaditoyo, apanka hautuguhatayo dongadi tanagada haranga kahoda bani la Efesus? Bahekango toyo mate jengo hamorho habaliya, ''Mayo kada muyo mono innu orongo meraha ida mate.''33abna wokka ngadela:''raingo oleate jaka doha dahamoni tangana kahenyuango ka doha.''34Joranila bali wango doha mono jengo haraingo jala. Tabolo, kapirango toyo janek mango hadaguda hapewena barai maroba Allah. Yayo gutokiya yiyot tomango yomi hamoke. Morho habalina Ihi katengna.35Idoya, hawutoyo engana kapatango,''Ahanyinena toyo kamate hamorho habali? wango ihi ahango heiyo enga banemewalin?'' 36Ta toyo kabonga!Ahan ne yomi pahobaram engana jana muklo morho, helengo iyo mate kahoda ulngo.37Mono, ahani ne yomi pahobaram jahenek mana ihina pahamula ka engana buklo nene, inehoyi watuna jaka nengo kalitona kahengo watu kamogeha jedoka tangada kawatu hawadeka. 38Idoya, Maroba Allah monawoni ihina moahanyinena Iyo hakabu ate-na mono diha-diha watuda nawodi ihida meha-mengo.39Jahekmana tangana ihina idoka ihina ka hamera, tabolo iwahengo kadihango ihina kadaditoyo, mono hawadeka ihida tangada ranga, mono hawadeka ihida tangada kawurngo, mono hawadeka ihina iya.40kanek jalango ihida surga mono ihina pontana, tabolo dohana surga nene nahekango dohana ponutama nene dumo nahekango.41Dohana mata lodo nahekango, dohana wulla nahekango, dohada tangad madunno jala nahekadi orongo kadingo madunno nahekango nona dohana.42kahe wiknani yina morho habali toyo mate. pahobara nola kabunga, paha morho habali noka jakabunga.43Pahobara nola jakatidango, pahamorho habali nola kadoha.Pahobara nola lojamawala, pahamorho habali nola kakulho.44Pahobara kahengo ihi morhada, pahamorh habali kahengo ihi mateda.bahekango banengi ihi morhada , nejalango ihi mateda.45kahengo kamatulho , ''Kawunga daditoyo, Adam, nadadai karogo kamorho.'' Adam ka muru nadadi wadi kawoyo morho.46Idoya kahenengo, ne kahawadi jainekma ne kawungana. ne kawukana idoka kamorho, pojaka nene beruna ne kahawadi.47Kawunga kadaditoyo kawalya wlla pontana, neika walla karobo tana. Kadaditoyo kadungo kadadi kawalya walla surga. 48Merango kahengo ne kawalngo larobo tana, kahenngo wali heiyo ne kawalngo walla karobo tana. Mono, kahengo wali heiyo la surga.49baanyinena idda baraida nola hada kadaditoyo kawalngo walla karobo tana, idda jala engada hada kadaditoyo la surga.50Yayo gutokiya yiyo labaramu, tangada olebegu, neba kabiyo mono rotto jada dukimango hadaguni Hadoyo kamadeta Maroba Allah. kahengo jala kakole bura, jada kolengo hadaguni ne jaka kolengo habura. 51Rongoyala! Yayo gutokiya labaramu dihawuyo hakabunyi, idda enga jada matekma tangango, tabolo idda tangada engada hajelu,52Bahena nene, haitte leppa nekaya tongro kapikko kamuru:orongo kapikko enga banapunyi, mono toyo mate eng pahamorho habali japa habura, mono idda enga dahajeluda.53Ne kolengo habura yiyo dadineho hawani ne jaka kolengo habura. Mono, ne kakolengo mate yiyo, dadineho hawani ne jaka kolengo mate.54Tabolo ne kakolengo habura yiyo dawani ne jaka kolengo habura, mono ne kakolengo mate yiyo dawani ne jaka kolengo mate, moka bonngo naliyo ne longa matulho:''Kamate pojaka kabolon nola talo.''55''Ta kamate, la gekaduni hatalomu? Ta heda, la gekani hakatimu?''56Hakati heda idoka jala, mono kawaha jala idoka Kapareha Jala.57Idoya, idda kangote labara Maroba Allah ne wodda idda matalo ledengo Mori daidda, Maroba Yesus Kristus.58Dadina, tangada olebegu wuhatena ne hamanawara, kadede kulho, abim gedo, majabola hangatango nola hayilnai Mori. Tabolo, yomi tajaya bahem riri kalutomu jaka liloko la nolai Mori.
Chapter 16

1Bahenna tutuna hakohai omaha tutu tangada toyo kamura, hayilinla kamera wango tangada pahatingo ne hawogu labara tohatena la Galatia.2Nela lodo kadihango iha-iha migu, diha-diha yomi haihingo nenahawuyo mono bojolaya hamera wadi ne yomi hakolem tonamu abneme nelkaho Yayo magumayo baab nedi hakohami.3koleha yayo hamawa, yayo enga guwedei heiyo, garawidoni ne yomi hapohotami, hamaronga ladi wango tangada hurata tutu hangodiyi hawomu atla Yerusalem.4Mono, bahekango dokinehongo yayo halako, heiyo enga dahalako marongaga.Hakabu ate DohalakonaiPaulu5Idoya, yayo enga nemega labaramu pojaka yayo haheoya Makedunia orngo yayo hamadigu tutu hahepoya Makedunia.6Mono, engahena yayo enga guengango jedoka hapojaya lodo mojana rahi maringi tonom yomi kolengo hatulga nola dohalakogu,magene kado at yayo dohalako.7Tabolo, yayo jagu wawakmawa itewu bahena inekado hodiki kaulngo.Yayo gumoneni engango kapira hekingo olegu. bahekangoi Mori halogango.8Idoya, yayo enga guengango la Efesus koha lodo Pentakosta,9Orongo bina ne kabolera tutu hayilini pahayiligu ne malhekna kolengo mabuge tutugu bahepijalngo nedi kadanga ne kahagoba10Bahena, bahekango Timotius banemeni, hamataranila tomango iyo abna rahaya kabohi koleha naolegu orongo iyo nahalakoya pahayilnai Mori, mera jalanani kahengo yayo.11Dadina, abnengo toyo kahali wawaya. Tuluni iyo nola pahalakona wango kadoha kahengo iyo kolengo bali labaragu. Yayo guremani olewadi tangada olebegu yo hena.12Bahena, tutuna olebeda iddai Apolos, yayo hoda marukya tutu lodukigim yomi oledi tangada olebegu hawade, tabolo iyo jana wawa nehing mango mayo bahena.Iyo enga nemeni banekango maloga.Manawara Kabonngo13Hamatara kingola, dede didara nola hatena. Haduhala kahengo kabani mono dadi kulho.14Jekada tangada ne yomi hayilim, pahalakoya nola manawara.15Yayo guduhawu, Tangada olebegu,(Yomi tajaya baengo tangkohada ihi umana Setepanusidoka tangada kawuyo kadihango la Akhaya, mono heiyo koleha badaenga dagngo heiyo hayilidi tangada toyo kamuraha),16Kahengo yomi jala kangkko laaroda tangada toyo yiyo mono laaroda iha-iha toyo ne kahayil dongagu mono riri kaluto.17Yayo lagahara bonna manemeni Stepanus, Fortunatus, mono Akhaikus orongo heiyo kole hatutngo ahan kajanengo walla yomi.18Tabolo, heiyo dewamu mono dewamu.yina orongo nene, haakaila tangada kahengo nene.19Tangada tohatena la Asiahadukini manawara tutu yomi. Akwila mono Priskila hadukini manawana tepija nolai Mori labaramu, naole jaladi tohatena la umada heiyo.20Tangkohada olebegu yo hene hangodingo manawara tutumu. datokiyi manawara iha mono ne hawadeka wango haudo kamuraha.21Yayo, Paulus, katulhoya manawara yiyo wango lima dagugu.22bahekango nengo toyo ne jaka manawarani Mori, paharoyaniyo.Ee Mori nemegla!23Kanyuru Mori Maroba Yesus kawahagim yomi.24Manawaragu kawahagim yomi tangam nolai Maroba Yesus Kristus.Amin.

2 Corinthians

Chapter 11

1Yayo gumonegimi yomi kama loya la arogu nola nahodiki naka bongagu, mono yomi moneni namaloya labaragu yayo.2 Tabolo, yayo gupodani naka wingo labara yomi mona kawingo kalangngo oronani yayo koleha bagu pohotaya yomi mona hawuyo layi, kaneyo bamu woya namarakamu kahengo bauwine kamuaha labaranai Kristus.3 Ta,idoya, yayo guka bohiwa, abu-abu, naha mera kahengo kaboko ka mona kapewe bana matipuyai Hawa, kaheyo jalango paha ngadamu enga daha jolorawu walila atemu kadoha mono namurahana paha yilila nolai Kristus.4 Tabolo, yomi maloya kado tabolo didiha toyo kamayo mono natalarani tutunai Maroba Yesus naha wadeka, kahekango mona ka yama katalarani, bajedoka kole yomi hibaya nawadi kahekango, haja hadakami yomi hibaya, bajedoka na liyo hanuwa hawadeka japa hadakaho yomi hibaya.5 Bagu dokuni, yayo jana wawakmango wali heyo Rasul karehi doha nene.6 Langka widi yayo jagu pewewa nola kadadi naha newe, tabolo jahenekmango nola kadadi lapaha ngada, oronani mona tanga ngara hada, yama kole hatingogimini labaramu nola tangana kadadi.7 Bajedoka, ahakani yayo harayigu jala kole bagu haliyo wawa wuyo dagugutonom yomi kolengo bahama detagimi oronani yayo bagu todo talarani naliyo hanuwana Maroba Allah labaramu mona liyo loko?8 Yayo guka rebo tangada toyo kangote hawadeka mona kahiba upana walila he,iyo tutu bada hayilila yomi.9 Mono, kole yayo bagu olegu mono nama laraka, yayo japaha detogu diha wuyo toyo widi oronani tangada ole beyo kamayo walila Makedonia kabonngo hakabu ategu. Mono, nola tangana kadadi, yayo jaga wuyo dagu tutu jaka dadi hatagugu tutumu mono yayo enga guha kitango rayini.10 Ba anyina katenanai Kristus noyo dalogu, nabokolo ategu yiyo enga jada hadakmani la tangana harona Akhaya.11 Mo aba?ahakani oro yayo kaja manawaragu?Maroba Allah neho katajaya!12 Tabolo enga, yayo kaha kitango rayini ahani harayigu moka yayo kolengo pataya kaliyo loga walila he,iyo haka modida kaliyo loga tutu bada koleni kahamera kahengo yama nola tangana kadadi he,iyo nabokolo ateda.13 Tabolo, tangada toyo kahengo nene idoyi tangada Rasul palsu tangada kareja ka lego, kaha balingo kahengo tangada Rasul Kristus.14 Kadadi nene jana haka dadakakmada oronani na mori tana widi bana habalingo bana dadi kahengo Malaikat kama gakaha.15 Oronani nene, jana hakadadakakma neba heyo kaha yili jalana bada habalingo kahengo heyo kaha yili katena, hapoja beda he,iyo nene engana gobani mona harayi daguna.Hama yilanai Paulus tutu Kristus16 Hadaka wali, yayo gutokiya abu nekango hawuyo dumo kaha ngadaga yayo yiyo kabonga.Langka widi bahena, hibayala yayo kahengo toyo kabonga tonom yayo jala kole hodingo nabokolo ate.17 Ahani yayo hatokigu nola kadadi naha tena engaha bokolo ate donga yiyo, yayo jagu tokikmaya kahengo hakabu atenai Mori, hekamu kahengo nola kabonga.18 Danga toyo ka bokolo atena kahada ihi.moka,yayo jala engana bokolo ate.19 Tabolo, yomi kahengo hakabu ate moka mona doha ateYomi maloya la aro toyo kabonga!20 Yomi maloya, neba nekango toyo ka ata gimi yomi, kanoko gimi yomi, kadeke ha utu nola yomi, hama deta wuna, bajedoka kapoka matawu.21 Mona hoda moke yayo engagu toki nehoya ba yama kaha alu loja mawala tutu neka dadi nene!Ta,idoya, aha jalani toyo hawadeka kadadi tutu bokolo ate,--yayo guha newewa kahengo toyo kabonga--yayo jala gudadiwa.22 Ahakanihe,iyo toyo Ibrani? yayo jala. Ahakani he,iyo toyo Israel? Yayo jala. Ahakani he,iyo hawalinai Abraham? Yayo jala.23 Ahakani he,iyo paha yili lai Kristus? karehi widi walila--yayo guha newe-newewa kahengo toyo ngade.moririyo kalutogu narehi danga,narehi duki hoya nola golu,tangada palu jaha kole hayapu, mono rehi hadaka-daka banengo nola mayila mate jaha duka.24Walila tangada toyo yahudi, kadangala halima wudango yayo kolegu hibaya pato kabulu halingo naha wuyo cambukan. 25 Hadolu wudango yayo bada palu waga kaloro uwe, hadaka wali bada wewuwa watu, hadolu wudango yayo banoga la kapala karam, diha hudo diha lodo yayo bada irhowa ngalungu la bonu.26 Danga kalayi nola haduyo halakogu, yayo guwonawa mayila walila loko, wali heyo karebo, laha goba tangada toyo yahudi, mono tangada toyo kaja Yahudi.Yayo bagu wonawa mayila la kota, lama roda gilra, la bonu,mono jala mayila walila tangada ole beyo kawohoko.27Yayo kole ririyo kalutogu mono hayili buto, engango bada jawawa, kareba mono madoyo, dukiya baja nengo hamuyo, nola maringi, mono jamangu kalebema.28 Mono, heleni tangana kadadi yiyo, neyo jalango kadadi iha lodo-iha lodo ka kadadi hatagu balehagu tutu baka rawayi nola tangana toyo hatena.29 Bagarani kaloja mawala, mono yayo jagu loja mawalakma? bagarani kaka nadu,mono yayo jagu mayilakmawa?30 Neba yaneho kabokolo ate, yayo engaka bokolo ate nola tangana kadadi kaha tingoni naloja mawalagu.31 Maroba Allah monoi Bapa Mori Maroba Yesus, hadeka neho koha Ana muri-ana muri katajaya bayayo kaja kawohoko.32Lai Damaskus, gubernur noyo wawa Raja Aretas kaha matarani naha rona Damaskus tutu bawopawa yayo.33 Ta,idoya, yayo daha buruga nola diha wuyo kawukata walila diha wuyo jendela latembok, moka yayo dapa holawa walila limana.
Chapter 2

1 Moka, Yayo koleha pohotaya nena tutu daguguNeba Yayo enga ja neme walik maga labaramu nola haduyo mila ate. 2 Neba yaka karayi gimi yomi mila ate, bagara kani engaka rayiga ege ate, heleni iyo hakole rayigu mila ate nene?3 Yayo gu tulhoya ba anyina Yayo harayigu, Tanam kole yayo ba nemega, Yayo enga jagu kolek mango mila ate walila he,iyo kana dadi neho harayigu ege ate,Tabolo, Yayo gupodani naha tena nela yomi tangami nena ege ategu engana dadi ege ate yomi tangami.4 Wali dangana nama yila mono nabanaha ate, Yayo gu tulhoya labaramu mono danga kanini weyo matana, baje tutu harayi muni na mila ate, Mohekamu neba yomika kakole tajaya nama nawara Yayo hakolegu, Tutu hena ha aromi yomi.Hawalini na oleda Kajala5 Ta iduya, Neba nekango kaha orona mila Ate, iyo jana ha orokma na Mila ate Tutugu, tabolo neba hadukaka paha tutu--Tanam Yayo jagu harehi-rehini--tutumi yomi tanga kohami.6 Tutu toyo kahengo nene, daka wuloni oro heyo hawadeka kadanga walila yomi tutuka hadaguna.7 Oronani nene, Yomi nola tabalina, karehi doha baha wali wungo mono kagorani Tanam toyo kahengo nene kaja tabulo oro amila ate kahoda karehi.8 Moka, Yayo gudoku gimi yomi Tutu hadidaraya nama nawaramu labarana.9 Tabolo, tutu yiyo jala yayo gutulhoya labaramu, kahengo tonom yayo kolengo batajaya hatajana, ebekaniYomi liyo wawa kadimi nola tangana kadadi.10 Didiha toyo Yomi paha walimi, Yayo guha wali jalani. Tabolo, ahani hakole paha wali, neba neka hongo yayo paha waligu, yayoGurayi kani wolaka latutumi yomi la aronai Kristus.11 MonoKahengoi, Pajode kaja enga paha utuda walila ida oronani ida batajaya tangada hakabu ateda.Kabaleka ate mono malewara atenai Paulus12 Kolehengo Yayo bagu dukiwa Troas Troas pelabuhan wunga Haduki walila Asia Kamaraha latutu barat laut, hawayo ole heyo pelacong kawalila Asia la Makedonia. Paulus nakolengoha itena la Troas, Mona iha toyo Makedonia katokiya tutu bapala la Eropa Kristus mono kolehe bina bana mabugera tutuguNolai Mori,13 Jenek mahongo malewara ngodi tutu wadiguOronani baja tobokoyai Titus,Titus ole hayilinai Paulus, ja toyo Yahudik maya paha wede tutu ngodiya nahuratanai Paulus kadihangolabara Jemaat la Korentus.Olebegu. Moka, Yayo guha nayi labarada he,iyo mono daha lako la Makedonia.14 Ta,idoya, wawu wedani labarana Maroba Allah, kaha madima yama labara bama talo nolai Kristus mono naha tingoni keharuman pengetahuan enga Iyo la iha hadoyo, mono neyo la yama.15 Tabolo,Yama idokala kabau burata Kristus tutu Maroba Allah la jongada he,iyo katongrongo Bura.16 Tutu naha wuyo, Yama idokala bana bau mate tutu matena, mono tutuna naha wadeka, bana bau Morha tutu bana morha.Ta,idoya, bagarani katahini tutu tangana kadadi yiyo?17 Tabolo, yama jahek mango kadanga toyo heka, kama lajani na lina Maroba Allah.Mowalka, nolai Kristus yama maha newe la arona Maroba Allah mono wango lurho,Ba, anyina tangada paha wedena Maroba Allah.
Chapter 3

1Ebekani Yama maha legeya mahadi wungo yama dagu wali? Bajedoka, kahengo kapirango toyo, Ebekani Yama mawakak hongo Hurato mahadi tutumu bajedoka walila Yomi?2 Yomikala huratama yama, kama tulho nola atema yama, hapewe, mono habaha ole tangana toyo.3 Yomi hatingoni neba yomi idokala huratai kristus hawoda gama yama, hatulho jaha wakmaya tinta, heleni mono Wadina Maroba Allah ka morha, Bajala nola loh-loh batu labara kadungo kajidi watu noyo deta kama tulho kabulu liyo uku parehana Maroba Allah hawoyona lalete SinaiMoheleni la tangana loh atena Kadadi toyo.4 Naha tena kahengo yiyo hakolema la arona Maroba Allah mono lai kristus .5 Baja hekanaLa yama, mono tutuma yama dagu, madukani bamu ha ngadani neka dadi kawali la tutuma yama dagu, tabolo hadukama yama kawaliya la Maroba Allah,6 Hakole harayima yama madukani mana dadiyi tangada kaha yili la Perjanjian baru, Jehurata Hori PB[Matius-Wahyu],Tabolo paha rahida nela jonga Maroba Allah mono heyo toyo hatena bana liyo Na matenai Kristus.Toyo kaha tena labara na matenai Kristus tutu bana tagungo jala, enga naha hoilayiTabolo walila wadina.tabolo, huruf nene naha mateyiTabolo nawadi naha morhoyi.Nama hadi Kabokolo kawali la paha yilina Nawadi7 Ta,idoya neba paha yilina na ngodiya labarana kamate,Mono tangada huruf hatulho nela kajidi watu nene kanemengo mono kama gilata, hodi-hodikmo toyo Israel bajana dadi Pahora nani namatanai Musa orona nama gilatana nene, mono neho nena Nama gilatana kolena bana boda,8 Bajedoka paha yilina nawadi hakolena kama gilatana kalopo karehi bokola wali?9 Tabolo neba Paha yilina ka ngodiya nama yila kakolengo kama gilata, karehi wali paha yili katena nene kama jabola nola Kama gilata. 10 Kaheyo hijango, ahani ka ulu habemi kadoha, nola kadadi yiyo kaja doha wali orona kama gilata kama Jabola nene.11 Tabolo, mono neka boda nene nemeni mono kama gilata, karehi waliKaja haduka nenenola kama gilata.12 Oronani bama koleni hamonema kahengo yiyo, Yama bama wani Naha rubata kabokola, 13 Mono kaja hengoi Musa, kataya natodi matana tanam tangada lakeda Israel kajada kolengo ha ite mowalka walila ahani karewu nene.14 Ta,idoya, paha ngadada he,iyo kole daha ngatini. koha lodo hena, nola habahada perjanajian kamema, Makubko kaha mera ka ngengango jaha keketada oronaniBa nohe lai Kristus neha kubko wayo nenekole bada keketaya.15 Lopo koha hena lodo yiyo, kolehe kitab Musa bada bahaya, diha wuyo nama kubko katoni dadi Ateda he,iyo.16 Ta,idoya, neho nena diha-diha toyo kabali labaranai Mori, nama kubko nene Engada keketaya.17 Mori idokala nawadi mono laha doyo wadinai Mori kanengo, noha bali neni paha merdeka. 18Mono, ida tanga kohada, ka mono matana jaha kubko mono naha kaninoni kama gilata Mori, tongrongo bada hajeluni labarada Nahada kaha mera walila kama gilata labarada kama gilata, kaha mera kahengoi Mori, ba idokala Nawadi nene.
Chapter 4

1 Oronani nene, Wali yama bama koleni paha Yili yiyo, ba ahanyina yama bama hibaya na liyo manawarana Maroba Allah, yama jama maraha atema.2 Ta, idoya, yama jama hibakmaya tangana kadadi kabunyi hamoke donga, jaha lakokma nola kama jali, bajedoka kaja heyo hijango lina Maroba Allah, mohekam mono paha tingo katenaYama maha tingo wuyo dagungo labarada ate murahada diha toyo la arona Maroba Allah.3 Lopo, neba nena injilma yama bana matodi jala, na injil nene nama todi tutuda he,iyo,Engada bura,4 Kanongo la jongana, nawadi ponu tana yiyo ha koleha moro dongadi paha ngadada he,iyo ka kaja hatena moka he,iyo jada koleha itekmaya Nama gakaha kama gilata Injil kristus,ka idoka nahada Maroba Allah.5 Tabolo, yamajama talarakmaniTutu yama dagu heleni kristus Yesus kahengoi Mori mono tutu Dagu mayama kahengo tangada kaha yiligu Oronani Maroba Yesus.6 Oronani Maroba Allah, kaha newe, ''Jekanala kana derko kama gakaho walila kapogto,''kole nama gakaho nola Ateda ida bana woya kahiwuro Lapaha ngada tutu nama gilatana na Maroba Allah kanengo nola Matana Kristus Yesus.7 Ta,idoya, hawayo yiyo yama hadaguma nola hawayo tana kadito Hawayo hatoki idokala injilHakoleha paha tena labarana Paulus.Koba tana kadito kahengo hada kama rapo mono loja mawalanai Paulus kahengo kadadi toyo. tanam kana bonngo kawaha nene kawali lai Maroba Allah mono jaka walik maya latutu daguma yama dagu.8 Yama da hidema walila tanga ngara hada, tabolo jama Mangapema. Yama jaha taja donga wukmango, tabolo jama bata atekma.9 Yama da paluma tabolo jana jekma gama. Yama da betgama, tabolo jada haburak magama.10 Yama mangodi juwaya tutu Matena Maroba Yesus nola pola toyo ma yama tanam na Morhona Maroba Yesus jala paha tingo nola pola toyo ma yama.11 Oronani yama, kamorho yiyo, da woyo juwa gama labara bana mateoronani Maroba Yesus jala daha dedoni nola pola toyo mayama ka madingo yiyo.12 Kaheyo jalango namate kaha yili nola yama, tabolo nola Morha kaha yili nola yomi.13 Tabolo enga, mono ka kolengo wadi hatena kaha mera,kahengo ka kole kama tulho, '' Yayo guha tenawa oronani nene yayo guha newewa,''Yama jala maha tena mono oronani nene, yama jala maha newe.14 Tabolo, yama tajaya ba Iyo, ka kole paha kodenai Mori Maroba Yesus, enga naha kodeya yama jala kama rongani mono Maroba Yesus mono enga nama ronga gama yama ole gimi yomi la arona 15 Tabolo, tanga kohana kadadi yiyo kakoleha kadadi tutu hakabu atemu tanam kanyuru, karehi diko royo danga toyo, ka kolengo bana bonungo mahadi madeka tutu tengna Maroba Allah.Morho tutu Hatena16 Idokalah Tabolo neyo yamaJana marahak mayi atema.langba pola toyohadadi wama Yama bana madori kahenengo, tabolo kadadi toyo daguma Yama pa wunga juwada neme nalodo kanemengo17 Tabolo, nama yila kalewara kane bahena yiyo,Paha yili tutu yama diha wuya Kama jabola kaja haduka katengngo karehiWalila tanga-tangana.18 Yama jama hamatarakmani tangana kadadi Ha ite, heleni tangana kadadi jaha piku ite.Tabolo, tangana kadadi hapiku iteIdokala haneyo tudu moneka tangana kadadi haja hapiku ite idokala kaja haduka.
Chapter 5

1Oronani yama bama tajaya ba nena kareka, hadoyo engada ida laponu tana yiyoNaha tingoni labara pola toyo kaha tena laponu tana bajedoka labara morhana toyo hatena laponu tana.Pahegara, ida da daguni diha wuyoUma paha kode walila Maroba Allah, diha uma jaha rayi wango lima, kaja haduka la surga.2 Kahengo ida Baneda nodalo laka reka yiyo,Ida daloja mawala oronani Ida bada manawarani tutubana wonango hadoyo engada la Surgawida ida.3 Tabolo, kole ida bada wanika, Ida jana duki walik mada bada Kalolo.4 Kahengo idaBaneda noyo dalolaka reka yiyo, Ida daloja mono nabuto paha ngadada oronani Ida bajada beni naka lolo mohekamu bada Wango kalebe tonom kamadingo nene kana dokoni oro Morho.5 Neba hena, Iyo kaha gonango Ida tutu hadoyo arona yiyo idokala Maroba Allah, kawoda wadi labarada Ida kahengo paha hode.6 Oronani nene, yama matahi togoro juwango mono da podani neba kole Yama negama la Uma nola pola toyo yiyo, yama negama labali hodunai Mori.7 Tabolo, yamama morho oro hatena, baje oro pa itekmaya.8 Tabolo enga,Yama matah togorango mono rehi beni engango la bali polatoyo yiyo moka enga maronga dongani Mori.9 Ba oronani nene, yama marunini tonom Yama mawonango labara-Na, enga neyo bama engango yiyo la Uma yiyoKawali walila endemeo, na artina kadona la uma. Jaha paha larakmaya ahani noha kabu ate'' Kadona noyo dalo la pola toyo''bajedoka '' engango noyo dalo bajedoka banogu laha bali hodu.10 Tabolo, ida tangada daha aro nehoda la aro hadoyo ngodo paha rehai kristusHadoyo ngodo pareha idokala kadadi katanga kohango Yunani-Romawi kanongo la tangana kaheyo kohango.Hawayo kahengo hadoyo parehai kristus ka mengacu nela bada parehayai kristus enga da ole ate tutu heyo kama bahayana nahurata nai Paulus uluhongo nene.Tonom diha toyo kakolengo hiba habaliya tangana kadadi harayida nola pola toyoda.kaha tuja mono ahani hakole harayida,Ebeni nene bana dohaka bajedoka bana japataka.Pahayilina KamoliKawalila Maroba Allah11 Oronani Yama tajaya ihna enga kabohini rokanai Mori, moka yama ma hatenaya toyo heka.Ta,idoya, yama kole nadedo tutuMaroba Allah mono yayo gumoneni kadedo widi tutu ate murahamu.12 Yama jama runik walikmani bama mahadi deka wuma yama labaramu, tabolo yama mawogu maloga tutu bokolo ate la aroma yama.Mono kahenengo, Yomi enga nengo habalehami tutu he,iyo kabokolo atena nola tangana kadadi kadadi ha ana mono kaja nola ahani ka nengo nola ate13Neyo yama bajana dadi dagu mayama Noyo dalo paha yilinai Paulus duki kaya iyo kaja doha koleha bana kawahani wadi katengngo oro jana poda wungo engana tutu daguna kaneho nena kabonungo tanga ngara hanewe pahama nadana Maroba Allah. neka dadi nene idokala tutu Maroba Alla. neba yamaka kadadi wuyo dagungo yama maka kawahani nadaguma nola bama taguni tutu hatenaya natoyo enga nalina. nene tutu hawamu.14 Oro manawwaranai Kristus naka kawaha gama yama kole yama bama kapodiya neba hawuyo toyo kamate Tutu tanga kohana, moka he,iyo tanga kohada damate.15 Mono, Iyo namate tutu tanga kohana tonom he,iyo kamorho abuda morho walika morho tutu daguda he,iyo dagu, heleni tutu Iyo, kakoleha mate mono kakode wola kaya he,iyo.16 Oronani nene, wali neba hena yama jama tajakmaya diha toyo widi badokuni noyo natutu dadina.Langka dumo yama bama hadakani peweni Kristus hengo bana dadi, tabolo neba hena yama wali jama ha hada walikmaya kahengo nene.17 Moka, bagarani kanengo nodalo lai Kristus, idokala paha dohana kabango.Tangana Kadadi kalongango kana longakango, Pahoranila, Tangana kadadi kabango koleha nemeni.18 Tanga kohana kadadi yiyo idokala kawalilai Maroba Allah, kaha molida ida mono nadagu-Na bana ledeni Kristus mono bana woda ida hayili kamoli nene.19 Moneyo iyo nolai Kristus Maroba Allah kaha moliya naponu tana mono nada-Gu daguna, mono jana yapukmadadi tangadi harayida he,iyo mono kole paha tenaya naliyo moli labarada ida.20 Moka, yama idokala duta-duta Kristus. Maroba Allah naha tingodi Bana kamakongo bana lede gama yama.Yama maha newe labaramu wolakaya lai Kristus, woyo wuyo dagumu bana hamoli gimi monoi Maroba Allah.21 Iyo jana tajakmaya najala koleha bana rayi-Ni bana dadina jala hakabu ate idokala hataguna naliyo haro baiyokana jala tutu bana hajeluni nama yilana tangana toyo kaha tena.Oronani tonom ida bana hamadida Maroba Allah no dalo la Iyo.
Chapter 6

1Mono,bada kareja dongani moneyo iyo, yama jala madoku gimi Yomi mono abuna hibaka naka nyuruna Maroba Allah mono kaliyo loko.2 Tabolo, Iyonaha newe nalina;''Nebaneho yayoguha mataragu,Yayogurongowu,mononena lodopaha hoilagu,yayo Gugatagu.''3 Yama jama wokma watu widalabara garawidiniTonom paha yilima yama abuda podaya,4 Heleni tangana hadama yama maha tingo wungo yama Kahengo tangada kaha yili la Maroba Allah, mono kabonngo tahi togoro nola tangana nama yila, kaja maloga kaha duka,5 Hapalu,Pemenjaraan, kama hewa,ririyo kaluto, jama juru, Kareba,6 Kabonngo kamuraha, Paha ngada, matonro, Manawara, wadi katengngo, Manawara ka muraha,7 Hanewe katena, kawahana Maroba Allah, Bodlo katengngola lima kawanana mono laka lena,8 Katengngo mono hapodada,umpatan mono madeka, haneda kahengo tangada kaja lurho nebelemo yama katena.9 Yama kahengo jaha taja, tabolo nadedo hija;kahengo kama yigi mate, tabolo pahoranila, yama mamorho;Kahengo toyo hatada, tabolo jana matekma;10 Kahengo kama yila, tabolo da ege ate juwa, Yama kadengo, tabolo narayingo toyo hawadeka kapote, Janekmango daguda aha-ahango, tabolo nengo daguda tangana kanengo.11 Yama kole mabugeradi woba yama labaramu,Ta toyo Korentus, atema yama nama bugera bolera.12 Yomi jana hadukakma oro yama, tabolo yomi naha duka nola ate dagumu.13 Neba hena, tutu hagobaya kaha mera--Yayo guha newewa kahengo labara tangada anagu--Bugera jalani naatemu habole-bolerani.Kobana Kaja wonango14 Abu nadadika nagoba kaja wonango mono tangana toyo kaja hatena. tabolo,Kaha mera ahaya kanengo lajonga katena mono kajapata? bajedoka, kaha mera ahani hakole lajonga magakaha mono kapogto?15 Noha pohotada ahani hakolenai Kristus monoi Belial?Bajedoka, tabara gia ahani kanengo lajonga toyo hate mono toyo kaja hatena?16 Mono, hapohota ahani kanengo lajonga umana Maroba Allah mono tangada kabara hala toyo?tabolo, ida idokala umana Maroba AllahMorho, kahengo Nalina Maroba Allah,''Yayo engagu engango noyo dalo he,iyo mono halakola jongada he,iyo, mono yayo enga nadadi Maroba Allah daga he,iyo, mono he,iyo enga nadadiBagu ana huhudi.''17 Oronani nene, lohongo la yomi walila haduna he,iyo, monoHawatengola,''wenai Mori. ''Mono,Abimu kete kangola kama rihaka, moka Yayoengagu hibami Yomi.''18 ''Mono, yayo enga nadadi bamu bapaga, mono yomi engana nadadi tangana ana-Gu kabani mono tangada ana-GuMawine,'' henenala NalinaiMori, kahoda Hori.
Chapter 7

1 Oronani ida bada kolengo tangana paha rahi yiyo ta, ole begu, madaka ida Kada hamuraha wuda ida walila tangana kecemaran la pola toyo mono wadi baha gapengo baha dohaya neka tengngo nola enga baka bohiniMaroba Allah.Ege atenai Paulus2 Wogama hadoyo tutu mayama la atemu.Yama jama jalakma labara gara widi, jama hajalakmaya bagara widini, mono jama dekekma utu walila gara widini.3 Yayo jagu tokikmaya yiyo tutu bagu hajalawu, oronaniatu hongo, yayo koleha gutokiya labaramu ba yomi kanengo la atema Yama, tutu mate olegu mono morha olegu.4 Paha tenagu nabokolo nola yomi, bokolo ategu kabokolo la aromi yomi,Yayo da ponu gani mono nama kagora, yayo nama jabola mono ege ate nola tangana nama yilama yama.5 Lopo, kolehe Yama bama duki la Makedonia, pola toyo mayama jana kolekmango kadona, moneyo daha mayilaya walila tanga ngara hada, moneyo kaha barengo walila bali hodu mono ka bohi wali noyo dalo.6 Tabolo enga, Maroba Allah, kakagoradi toyo kabata atena, kagora gama yama mono banemeni Titus.Paulus naha wedeyai Titus la Korentus tutu bapoja kohayi tangana jaha pewe kanengo nola jemaat nene. Titus nakolengo mono kadoha la Korentus mono nangodi liyo kadoha kanengo Labranai Paulus kolehe he,iyo bada hatoboka dongani la Makedonia.Kawungana, Paulus namila na atena oronani bajana hatoboka dongani Titus la Troas moka iyo jana rongokmaya kadoha tutu jemaat la korentus.7 Mono jatutu manekma henani,tabolo oro jalanani oronani bana makagora ka rayini bama kagorani nola yomi, kahengo iyo hatokina labarama yama tutu haka madimu, nama yilamu, nagidakamu tutu yayo moka Yayo rehi ege ate.8 Moka, langba widi yayo koleha rayigu mila ate oronani na huratagu nene, tangana liyo baninai Paulus nola huratana ka wungana tutu Jemaat la Korintus. Yayo jagu maraha atekmawa.baneyo dumokka yayo gu neyo bewa maraha atewa, nene oronani yayo ba iteya ba nena hurata nene namila na atemu langba hokheni.9 Neba hena yayo gu ege atewa, tabolo oronani yomi bana milayi atemitutu bajora, oronani yomi bana mila ate mono badokuni mono hakabu atena Maroba Allah moka yomi japaha rogikmaya nola kadadi aha widini oro yama.10 Tabolo, namila ate kaha mera mono hakabu atena Maroba Allah kadadi bana jora kaja hamaraha ate mono kaketeni labarana kahoila manemara.Ta,idoya, mila ate ponu tana mono dadika namate.11 Tabolo, Hamataranila ba aha nyikana dangana namila ate kaha mera mono hakabu atena Maroba Allah nene bana hayilini tutumu kaheyo hijanani kabokolo, Ahani tajana ba yomi kaja jala, Kabani,Kabohi,Haka madi, Nagidaka, mono hagobaya.La nola tangana kadadi, Yomi kole baneni natajana ba yomi jami jalami nola kadadi yiyo.12 Moka, langba widi yayo gu tulhayana hurata labaramu, kadadi nene bajeka tutu hawada toyo karayingo kajala mono jedo jalakma tutu hawada toyo paha jalada, tabolo tonom kaheyo hijamu la aroma yama paha dedo labaramu la arona Maroba Allah.13 Tabolo idoyila, yama makagora laha bali bama makagora yama nene, yama marehi ege ate wali nola ege ate Titus oronani nawadina kole bana mawolaha oro yomi tanga kohami.14 Tabolo, neba yayo gu nebewa baguha boko-bokolo gimidi atemi yomi labaranai Titus, Yayo jaguha mokekmami.Ta,idoya, Ba anyina Yamabama tokiya tangana nena diha hawuyo labaramu nola katena, kaheyo jalango bama bokolo atema yama la aronai Titus tajana katena.15 Mono, liyo manawarana labarami yomi nama taba bokolo, aha waliniiyo bana apeya naliyo wawamu tangana, Ba anyina yomi bami tobokoya bana mayo mono kabohi mono karedi.16 Yayo gu ege atewa oronani nola tangana kadadi yayo gu kolengo hatena nola yomi.
Chapter 8

1
2 Baneba nola dangana makaba mayila, jemaat la Makedonia nene koleda kabani mono nabuto nola tanga ngara mayila nola kama jabola na ege ate mono bokolona mila dengoda he,iyo koleha bada majabola nola hapote bana lurhoyi ateda he,iyo.3 Yayo gu tokiya ba he,iyo bana woya kaha mera mono bana dukani he,iyo, lopo narehi hadukana deta hawoda he,iyo dagu.4 He,iyo maka raiya mono kahengo labara yama enga kanyuru tutu dokungo deke hatagu nola paha yilida tangada toyo katengngo.5 Mono, yiyola ka he,iyo harayida , kaja hengo yama hamonema kawunga-wungana, he,iyo dawoyo wudaguda he,iyodagu labara Maroba Allah, mowalka labara yama oro hakabu atena Maroba Allah.6 Moka, yama maduhayai Titus, ba anyina iyo kole bana halegeya, kahene walingo iyo jala engana pojaya paha yili kanyuru yiyo la jongami yomi.7 Ta,idoya, naha mera kahengo yomi kama jabola nola tangana kadadi, nola hatena, paha newe, Paha ngada, Tangana paha yili,Mono nola manwaramu labarama yama, halegeyala yomi jala majabolami nola kanyuru yiyo.8 Yayo jagu tokik maya kadadi yiyo kahengo napa reha, Tabolo tutu makaba ledena kaheyo hijango toyo hawadeka tutu bana muraha nama nawaramu.9 Tabolo, yomi tajaya nama nawaranai Morida ida Maroba Yesus Kristus, neba neyo walika iyo kapote, Iyo nawoyo wuna bana dadi dengo wola yomi tonom bana ledeni nadengo-Na, yomi nadadi bami potemi.10 Mono, nola kadadi yiyo yayo guwoya paha ngadagu, kadadi yiyo idokala tutu ha utumu, ka wali nadoyo kalongango, yomi jaha rayi hekmaya, tabolo jala haka makjalaya tutu bana rayini.11 Moka, neba hena, poja koha paha yilidi nene tonom kana hamerayi mono habemu tutu bamu pojayi ahani kanengo labaramu.12 Tabolo,neba nekango paha gona woya, neha womu nene engada hibaya, badokukani ahani hakolena diha-diha toyo, mono jaka walikmaya laka pungena ahani hajaha daguna.13 Kadadi yiyo je tutu halewaramaya natoyo hawadeko mono bami tagu detoya yomi, tabolo tonom kanengo kaha mera.14 Jekanala narehimu neba hena kana hatutu kango kadobo he,iyo moda narehida he,iyo mowalka kana hatutungo kadobomi yomi. Mono mowalka kanengo kaha mera.15 Kahengo kama tulho nola hurato hori, ''Toyo ka koha hadangango,jana rehikmayi mono toyo ka koha kahokngo, jana dobokma.''Paha wededai Titus16 Ta,idoya, Wawu wemani tutunai Maroba Allah kataya nola atenai Titus kaheyo hijango kaha mera mono Yayo hadagu tutumu.17 Tabolo, iyo jana enga hibakmaya paha dukima yama, tabolo mono kaheyo hijana ka bokolo, iyo kamayo labaramu nola hakabu ate daguna.18 Ba oleni Titus, yama hawedeya na ole bema hadeka-dekada la jonga tanga kohana jemaat noka dadi bada talarani nalina. 19 je iyo belekma, iyo jala daha tutuni ole tangada Jemaat tutu halako bama ronga gama yama nola paha yili kanyuru yiyo, yama harayima tutu bangodiya nama gebora tutui Mori mono tutu paha tingoda bama woyo wuma Yama.20 Yama mahoda tala ate tonom abu nengo toyo ka enga kapodama yama nola kadadi nola hawoda kabokolo ha urhoda oro yama yiyo.21 Yama marunini rayini ahani katena, je nobelekma noha itenai Mori, tabolo jala noha itena kadadi toyo.22 Mono, daha ole he,iyo yama maha wedeyi ole bema yama kakoleha kaba juwada yama makabani mono matajaya bana manudu manono nola kadanga kadadi, karehi wali neba hena iyo narehi manudu manono oronani iyo bana kolengo hatena ka bokolo la aromu.23 Neba hena tutunai Titus, iyo idokala nagobana mono ole karejagu ka enga kamangu gona natutumu. lopo tutu tangada ole begu ida hawadeko, he,iyo daha wedeyi tangada Jemaat, diha wuyo kadedo tutunai Kristus.24 Moka, hatingonila labarada he,iyo, la aroda tangada Jemaat, tajana namanawaramu mono bokolo ate Yama nola yomi.
Chapter 9

1Tutugu, idokala karehi tutu bama tulhoya labaramututu paha yili labarana tangana toyo katengngo yiyo.2 Tabolo, yayo gu tajaya bamu woyo wumu, ha yayo haboko-bokolo ate dongagu tutu yomi labarada tangada toyo Makedonia, kahengo ba Akhaya kakole hagona wuna wali doyo kalongango mono na gidakamula ka kole haka goyakani naha wadeka kabokolo walila he,iyo.3Tabolo enga, Yayo guha wedeyi tangada ole begu yiyo tonom nabokola atema yama tutu yomi abu dadi wola wani nola kadadi yiyo.Mono kaheyo walingo, yomi hagona wuna kahengo ha koleha hatokigu 4 Tabolo, neba kapirango toyo Makedonia kanemengo kaha lolo dongagu mono he,iyo dadukigimi yomi jamu hagona wungo, yama(janekmango gona yama batokigimini yomi) enga daha mokemi oro naha tena yiyo.5 Oronani nene, yayo guha ngadani guwahongo tutu guha maduha tangada ole beyo yiyo kaha lako ulu labaramu mono paha gona hawoyo ha koleha yomi paha rahi ka ulu.Mono kahenengo, hawoyo tutu hagona tutu bana dadi hawoyo wali ate, mono jaha oro tuha atekmaya.6 Yayo gutokiya tangana kadadi yiyo: bagarani kahobara hodi enga nama manguti hodi jala,mono toyo kahobara hadangango engana manguti hadanga jalango.7 Diha toyo engana woneho kahengo hakoleha iyo hapohotana nola atena, baja mono mayila ate bajedoka nola baha rukhoni orona Maroba Allah manawarango toyo hawoda mono ege ate.8 Mono, Maroba Allah nadukingo bana ha majabolani tanga kohana naka nyuru labarami yomi tonom yomi ka engango bami kolengo tangana kaha tutungo nola tangana kadadi mono kama jabola nola diha wuyo paha yili kadoha.9 Kahengo kama tulho:''Iyo kole nabawe-bawedi,iyo kolena wodi labarada toyo mila, katena-Na ka engango tutu ka enga hakitango.''10 Neba hena, iyo kaha gonango wini tutu hobara mono roti kahengo hamuyo, enga daha gonango mono haduyo balingo nawinimu tutu bahobani mono engana rehi danga kadadi hakole neke tenamu.11 Yomi enga daha pote gimi nola tangana kadadi nola tangana maroda atemu, ka ledeni yama bama hakodeya wawu bawemani labarana Maroba Allah.12 Tabolo,bamu tulgama paha yili yiyo baja enga naha tutungo tangana hawayo tangana toyo katengngo, tabolo jala nama jabola wawu bawemani labarana Maroba Allah bana ledeni danga toyo.13 Bana ledeni tajana paha yili yiyo, he,iyo engada hadi dekaya Maroba Allah oronani naliyo wawamu labara pama ngakumu enga nalinai kristus mono tutu tangana maroda atemu nola babaweyi labarada he,iyo mono tangana toyo.14 Mono, nola tangana kawojoda he,iyo daka madigu oro bana woyo kanyuru Maroba Allah kama jabola nola baramu.15 Wawuka labarana Maroba Allah nola hawo-Na kaja kali hatokida!
Chapter 10

1 Yayoi, Paulus, tutu dagugu gukaraiya labaramu mono kamawu mono maroda atenai kristus--yayo, kaja dadi koleha aro ngora dongagu, tabolo jana dadima koleha dikoroyowumu! jagu botokmango... gudikoroyo walila baramu hatereka heyo kaha gobani la aro jemaat 2 Yayo guka raiya labaramu tonom yayo kole yayo banemega, yayo jagu wakmani kadadi moneyo kaja dadimono paha tenana ka mono yayo guyapunani tutu bana dadi bana gobani kapirango toyo ka kaha meraya yama namorho hada ihina.3 Moka, yama mamorhaho nola ihida, tabolo yama jama hakitak mango hada ihi.4 Tabolo, tangada bodlo paha tayo wayo yama jaka walila ihikma, heleni walila kulho kahori tutu mohona tangada kama jaga.5 Yama mahegaradi tangada paha ngada mono diha kadadi kama deta paha kode oro lojada kadadi toyo tutu bada gobani enga paha tajana Maroba Allah. Yama maha ngadani tangana paha ngada mono dakangakkoni labaranai Kistus, 6 Mono yama maha rema baha mayilama tangana bajaha doku koleha naliyo wawamu na madingo.7 Pahoranila labarada ahani kanengo la aromu.Neba nekango toyo kaha tena wuna idokala nadagunai Kristus, jekanala iyo kana hangada habalini kadadi yiyo, baneyo ba anyina iyo idokala nadagunai Kristus, yama jala kahenengo.8 Lopo, neyo wali yayo enga narehi bokolo ate otoritas, ha Maroba Allah nawogama labarama yama tutu bama hakodemi Yomi mono baja tutu bana hamohoya yomi, yayo enga jagu mokekma.9 Yayo jagu bekmani bana dedo mera jaha beya yayo enga haka bohi-bohidiyomi mono tangada huratagu.10 Tabolo, he,iyo daha newe, ''Tangada huratana mona didara mono naha jikango, tabolo hada neni napola toyona, iyo naloja mono naha newena janekmango gona.''11 Jekala toyo ka hengo nene kada hangadani kadadi yiyo, kaneyo ahani yama hatokima mono hurata kole yama jama marongagu, naha mera kahengo harayima yama kole ba olegu.12 Tabolo, yama jama botokmango tutu bama koha bajedoka bami hamera wungo yama mono kapirango toyo kama hadi deka wuyo dagungo. Ta,idoya, kole he,iyo bada ukro wuda mono daguda he,iyo dagu mono bana hamera daguna mono daguda he,iyo dagu, he,iyo nene jada pewekmani.13 Tabolo enga, yama enga jama bokolo atema nola tangana kadadi kalongango nadirima yama,moheleni haduku nadiri walila paha enga ha Maroba Allah hakole habawena labara yama, moneyo nalike tutu badukini koha labara yomi jala.14 Tabolo, yama jama kajokmaya nalikema yama, naha mera yama jama dukini koha labara yomi. Yamadola kawunga duki labaramu mono naliyo hanuwanai Kristus.15 Yama jala jama bokolo atekma bama kajoya nalike yama mona bokolo ate nola ririyo kalutoda toyo hawadeka, heleni mona hamone neba ba anyina naha tenamu bana buklo, laha rona hadoyo hayilima yama la jongami yomi enga harehi haluro walini, 16 Tonom yama kole bama todo talarani nalina la tangana harona labalimi yomi, mono jama bokolo atema nola ahani ha kole hapojayaka laha rona paha yilida toyo hawadeka.17 ''Bagarani kabengo bana bokolo ate, jekala iyo kana bokolo ate nolai Mori.''18 Tabolo, jedokma natoyo kama hadi wuyo daguna ka nengo bana tahingo kama kaba, heleni na toyo kai Mori hadekana.
Chapter 12

1Yayo neho kabokolo atena langba widi nene jaha utu dongaya.Yayo enga guha kitani tangada kama nyura mono tangada paha dedoda walilai Mori.2 Yayo gu tajaya didiha toyo nolai Kristus, kabulu pato doyongo moka koleda ngodiya la Surga katolu dodengoToyo Yahudi da kole paha ngadango nedi tolu dode deta la langto, kadihango ''langto kamangu karobana ,'' kadungo ''koro angkasa'' mona mata lodo, wula mono tangada maduno, mono dode katolungo idokala firdaus bajedoka ''Hadoyo engana Maroba Allah'',neha toki la Surga. moba nokani la pola toyona, yayo jagu tajakmaya; bajedoka laha bali ihina, yayo jala jagu tajakmaya Maroba Allah katajaya.3 Mono, Yayo tajaya ba anyina toyo yiyo--mo ebeni noyo dalo bajedoka laha bali pola toyona, yayo jagu tajakmaya, Morila katajaya--4 iyo dakeketaya la Firdaus mono darongoya tangada hanewena jaha tokida jaka dadi hatokida oro kadadi toyo.5 Tutu natoyo yiyo engana bokolo ate, tabolo tutu dagugu, yayo jagu enga gubokolo ate likeya nola tangana loja mawalagu.6 Tabolo enga, neyo yayo guka madini naboklo ate, yayo jagu enga modadi kabonga oronani yayo engagu tokiya katena. Ta,idoya, yayo gu nokoni tonom jenekmango toyo kapa horagu karehi walila ahani he,iyo ha iteda bajedoka he,iyo harongoda tutu yayo.7 Tutubama jawa mona yayo jagu alu bokolo atewa nola tangada paha dedoda karehi doha nene, moka diha wuyo natara hatayo nola ihigu,moneyo paha wede napa jode tutu bahama yilawa yayo tonom yayo jaguha madeta wuyo mango.8 Mono tutuna kadadi yiyo guka raiya labaranai Mori kadanga hadolu wuda abu neka kadadi nene kana yelaga yayo.9 Ta,idoya, iyo naha newe labaragu, ''Kanyuru-Gu tutuka natutumu oronani nakawaha-Gu naha dohaya nola bana loja mawala.'' tabolo nene,narehi doha na ategu mona bokolo ate nola loja mawalagu tonom kawahanai Kristus kaengango nola yayo. 10 Idoyila orona yayo gu podani nadoha ate nola bamu loja mawalawu, nola baha mayilawu nola baha duka nola bana hapalu, mono nola bamu kapitongo monai Kristus. oro kole yayo bagu loja mawala, moka yayo gukulhowa. Manawarai Paulus tutu toyo kaha tena lai Korentus11 Yayo koleha bagu dadi kabonga oronani Yomi hakabu ategu tutuna nene, neba henena yayo nehona ha dekada olemuTabolo, yayo jagu dobokmawa la aha-ahango paha merada heyo Rasul karehi doma heyo rasul palsu kaha nuwada paha nuwa kajolora.nene langba widi yayo janekmango aha-ahana.12 Tangana tajana hatajada diha wuyo narasul koleha bada hatingoni la jongami yomi nola tangana tahi togora, nola tangana taja, tangana nahorina, mono tangana kabalango.13 Tabolo, nola kadadiahani yomi haliyo wawa dongami walila tangada toyo hatena hawadeka, heleni bayayo kadadi ngodi buto tutumu? Banikagala kaja paha rehagu yiyo!14 Neba hena yayo guha inyaka wugu loha duki layomi tutu hadolu wudango mono yayo jagu enga nadadi ngodi buto tutumu oronani yayo jagu mayegango ahani yomi hadagumi, tabolo, tangada lakeda jaha wakmayi bada kohayi hawada tutu toyo katuna, tabolo toyo katuyo tutu tangada anana.15 Mono, yayo engana dohana atena bana wonaya hatagugu mono tutugu tutu yomi. Neba yayo karehi manawara gimi yomi, ahani yomi enga paha wawami manawaraga yayo?16 Ta,idoya, langba widi yayo jaguha tagukmaguni tutumu, yomi katokiya yayo jadohagu mono daradi gimi yomi mono kama tipu jaka tidango.17 ahakkani yayo hadekegu ha utu walila yoyo bana ledeni tangada toyo paha wede labaramu?18 Yayo guduhayai Titus tutu halako mono paha wede la ole bema yama tutu halako oleni.Ahakani Titus hadekena ha utuna labaramu? ahakani yama jama halako nola wadi kaha mera mono halako nola tangana tapak kaha mera?19 Moka, ahakkani yomi koleha madeyo baha ngadani neba yomi bami ha ole wungo la yama la bara yomi? Yama maha newe la arona Maroba Allah nolai Kristus, tabolo neka dadi yiyo, ta,hamanawara, idoyikala tutu baha kodemi yomi.20 Tabolo, yayo kabohiwa baheyo-hekana koleha yayo gumawa, yayo enga gutobo kawu kaja hengo yayo hamonegu, mono yomi jamu enga tobokakmawa kahengo kahengo yomi hamonegu.Abu nekango kanengo kaha muhungo, kawiyo ate, mono bani, hamatarani tutu dagu dagumu, mapoda, haweyo woba, bebo, mono makawuro.21 Yayo gutawu la ate okle yayo baneme waliga, Maroba Allahgu engana haliyo wawawuna yayo la aromu mono yayo enga gumayilawa nola danga toyo ka ulu ka kole kajala atu kalongango mono engana jana jora kawalila marihaka , percabulan, mono butu ate hakole harayida.
Chapter 13

1Yiyo idokalakaha dolu wudango yayo bagu loyo dukigu.Nene hongo paha lara wali duyo bajedoka tolu kataya, moka diha pala kara hatokida sah. 2 Banehongona, yayo guha apedani he,iyo karayingo jala mono tangada hawadeka neba hena, langba widi yayo jagu olegimi yomi, yayo guha apedani he,iyo kahengo yayo harayigu nola bagu loha dukiwa kadungo, ne,iyo neyo yayo baneme waliga, yayo jagu enga manawaramadi he,iyo,3 Oronani yomi bamu duhaya neha ite tutui Kristus, kaha newe nola tutugu mono kaja loja la aromi yomi, moheleni kakawaha nola yomi.4 Kaheyo hijanai Kristus paka delo nola bana loja mawala, tabolo Iyo namorho oro kawahana Maroba Allah.Tabolo, yama jala maloja mawala nola Iyo, tabolo yama engama morho bama marongadi moneyo Iyo oro kawahanani Maroba Allah la aromi yomi.5 Kabanila natutu dagumu tutu iteya, ahani yomi paha didarami nola hatenamu.Pareha wuyo dagumula! bajedoka, ahakani yomi jaha taja wuyo dagumu balai Kristus Maroba Yesus kanengo nola atemu, likena baja yomika kaja dadi nola kama kaba.6 Yayo gumone gimi yomi engami tajaya ba Yama baje toyo mala kaja tahingo bama kaba.7 Ta,idoya, yama maka wojo kataba labarana Maroba Allah tonom yomi jami rayika mango kajala, bajedokatonom yama ka ite katahi lama kaba, tabolo tonom yomi kamurayini katena,langba piku itekaya yama kole janadadi namakaba 8 Yama jama kolekmango rayini tangana kadadi bana hatobokango mona hatena, helekani ihe tutu katena.9 Yama nadoha na atema lojana mawala mono yomi kulhomi.Kawojo kataba yama idokala tonom yomi kana dadi kadoha.10 Idola kaha orona, yayo magu tulhoya tangana kadadi yiyo kolehe yayo bagu diko royowa walila labaramutonom kole yayo ba nemega, yayo jagu helu wakmango hawagu mona katoku watu, kawaha kawali lai Mori hawona labaragu tutu bamu hakodewu, mono baja tutu baha bopagu.11 Neba henaka, tangami ole begu, ege atemila. Kamu runinila kanadadi doha, kagoranila nena hawuyo mono hawadeka, hawuyo ate hawuyo paha ngadango,mono morhomila nola bami hamoli wumi. Mono, Maroba Allah hadoyo walina nama nawara mono moli kadoha naha maringimi yomi.12 Wogamala manawara diha mona heyo hawadeka mono ha udoka katengngo.13 Tanga kohana tangana toyo katengngo naha ngodingo salam tutumu. Kanyuru lai Mori Maroba Yesus, mono manawarana Maroba Allah mono kangoteNaha olengo manawara mono kangote la jongana toyo hatena harayina oro wadina katengngo. walila wadi katengngo naha maringimi yomi tangami.

Ephesians

Chapter 1Li Wallay Paulus

1Wallay Paulus, anawit analimana Ananaha oro habenan Kamawol Kamaray. Hella to katengngo la Efesus, to kahatena dalo la Ananaha. 2Dula koko mo mol ate dagum yom walna Lakamawol Kamaray, Bapada ita, mona Morda Ananaha.3Maroda ate Kamawol Kamaray Bapana Namorda ita Ananaha, kaha maring mowada ita dalo la Ananaha tangana kanyur nela hado hoylo. 4Orongo, ne Ina pideda ita dalo la Ananaha bajaka wunga hoya napon tanna tanam ne itango kada tengngo majaka mangjalango nela Arona. Dalo lama nawara,5ne Ina hadida rada walka wungango tutneka keketada dad Anana ledena Ananaha dokun hamoda habena. 6Ne Ina pahalakoy heyyo tutna geile manadango Maroda Atena, pawo mowana Kanyur nejamang ahango nela barada ita dalo la Anana hama nawara.7Nedal la Iyo, ne itango kolengo morho ledena Rutona, neha waldad tutdahe dokjalada ita dokunne potena Maroda Ate, 8nena Kamawol Kamaray hamira nadda nela barada dalo latangngana pewe mo tajja.9Ne Itoknad labarada ita jahatok awa hamoda habena dokun hakab ate dohana ne I paha ngadana dalo la Ananaha, 10nepaha lakona nenarah wonana badukin nekaha wud tangnga tangana dalo la Ananaha,11Dalo la Ananaha, ne ita alla dad mowaka olen walhepa dagna nepaha didara Mowana walka wungango dokun nehakab Atena, karay ulad tangnga tangana dalo hapohto Hamoda Habena. 12tanam ne itango neka wungngango nen kahamone nela Ananaha nedadne bageilengo lawit tutna Manadango.13Dalo la Iyo, yom alla, poja barongoya nalina katena, nena Lihanuwa morhom, moha tena Labarana, datadkowad wango Wadka Tengngo nehatok mowa. 14Wadtengngo ikaha moneda tutda heha dagda, dukngo bannadad hopiy tutda hepa dagda Kamawol Kamaray--tutna geilena Manadango.Harainonay Paulus 15Ne orona, walbag rongoya tutna hatenam dalo la Ananaha mona manawaram nela tangkohana to tengngo, 16yaja nehingmango ngahug MENGUCAP SYUKUR netutkam nebag apew yo dalo neha rainog.17Yag reinongo tanam Kamawol Kamaray walla Morda ita, Ananaha, Bappa walka manadango, wogim wadtajja moha newe dalo hapewen tutna ne Iyo. 18Yagka wojowa tanam namata atem daha magakahan tanam neyom kamdad pewed hamonem ka engango dalo badda Kamakog, hapote kanengo dalo Hadagna kama nadango tutda heto tengngo,19makulho kabokola jaha taja ukron tutda he ita kaha tenaya, kahengo paha tingodan dalo labokolo kalanna Kulhona. 20Yinna bokolona Kulhona ne Ina hatingon ne Ibana hatolkon na Ananaha walla jonga toka mate maha ngodon ne Ila tabara Kawananna nela hado lahoylo, 21kareh madeta widikho walhe tangkohada ukpatta, lipreha, kulho, kaparehana, mareh madeta widikho waltang kohada ngarra kanne mowango, ja ibelekma hena natana bahena, tabolo dom neme narah kanemengo.22Ne I nahawawaw tangnga tangana newawa Lawitna mawowya napola Tonna dad kapareha tangnga tangana tutda he anakangote, 23 manena pola Tonna, nebana Bonngo ponuy tangkhada motangana.
Chapter 2Dahatolkon oro Dulakoko

1Ulna, yom matem dalo la jalam modok jalam, 2gen atnarah yom kalongango halako dokun nalara pontana, dokun preha kapareha UTARA, nawad nebahena kareja nola jongada lakeda jaka liwawa. 3Nola jongada he iyo, ita tangkohada ul allana morho dalo NAFSU KEDAGINGAN da ita, hawolya hakab ate dagda mo pahangada ita. Ne ita bada ite kayya lakeda jadohada, hamera kahengo heto heka.4Tabolo idoka, Kamawol Kamaray, kapotengo manawara ma oro Manarana neka bokolo ne Inama nawarada ita, 5duk domolngo ne ita bada mate dalo lajalada ita, ne Inaha morhoda ita olen nena Ananaha oro dulakoko yom daha morho mowagim--, 6mane Inaha tolkoda ita olen Iyo maha ngodo ita olen ne I nela hado lahoylo dalo la Ananaha, 7tanam nemme narah la aro, ne Inadad hatingon pote Maroda Atena nejaha tadda katut dalo Ladohana nela barada ita dalo la Ananaha.8Orongo, maroda ate yom hatolkogim ledena hatenam mayi jawalnek manna lapola to dagum, tabolo maroda ate Kamawol Kamaray, 9ja oro ray ulak mamun, tanam abnengo hawu akto kawohoko wan. 10Yi ita pahada nada Kamawol Kamaray, dapa hada dalo la Ananaha nekaray ulad haray ula kadoha paha gonana Kamawol Kamaray kalongango tanam ne ita kadda dad morho nodalo.Hawudad Dalo la Ananaha11Oro ikyaka, apekya neyom ulna dad nejato hatena, hawelkada "to jaka ngej", he ikatok dagda neto ngej", kangej haray nela polato he limma kadad to. 12Apekya atka longango yom morho jaha tenakmayya Ananaha, hawatengo walla kangote Israel motto ihado tutna hapingo hatok paha newe mowa, jamang hamonek mango moja Kamawol Kamaray yila pontana.13Tabolo nebahena, dalo la Ananaha, yomne ulna dikoro pijango dama ronga mowagim duk doheka oro rutona Ananaha. 14Orongo, ne Idag mol atedan ita kapa haday heka dungo kangote dad hawungo moka hegarra mowan gol pamuhngo paha wate donga, 15ne hopya naha muhngo dalo Lakabinna, he Ukpatta kamang ihna lipreha mo paha didara tanam nedalo Lapola Tonna ne Ina pahaday heka dungo dad hawu to bayo, madukngo dad mol ate, 16moha molid heka dungo mol dongan Kamawol Kamaray dalo lahawu polato ledena yay hadalo, madukngo hamateya naha muhngo.17Ne Imanan hadukin namol ate labaram kadiko rongo mona mol ate nela barada he ika doheka. 18Orongo, ledena Iyo, ne itango kadungo mang larra tama nela Bappa dalo lahawu Wadtengngo.19Manenne, mayom jahilto iha dokmam moka ubduk, tabolo ole kangoteda heto tengngo mo anangote Kamawol Kamaray, 20paha kode nedeta lapaha punge hela anahawede mo anangote, manena Ananaha dag ikana Wat PENJURUNYA. 21Dalo la Ananaha, tangkohada pahakode tongroda pahawu dobad manna bukloy dad Uma Muraha dalo Lamorda. 22Dalo la Iyo, yom alla tongroda bada hakode dobay dad haddo engana Kamawol Kamaray dalo Lawad Tengngo.
Chapter 3Hanetnay Paulus tutda Heto Jaka Yahudingo

1Oro ikka yinna pungena, Paulus, dahataman lagol orongo Ananaha tutmin yom, to jaka tena. 2Yom enga rongominka tutna hadagum hanetun maroda atena Kamawol Kamaray pahadukda labarag tutmin yom,3ma oro hatok, nehabuny datokgan labarag kahengo patulho mowag kahokngo kalongango. 4Nebam kejya yiyo, yomdad tajaya pahangadag tutnane habunyna Ananaha. 5nejahatok awa nela anahawedena monela Anawit Analimana katengngo oro Wadka Tengngo.6Nehabuny oro ledena Lihorna to jaha tena dad oled AHLI WARIS, ole kangote walla hawu polato, ma ole dobango walnehatok dalo la Ananaha. 7Yag dagwa toha netngo Lihanuwa dokun nakanyur kawalngo maroda ate Kamawol Kamaray, hawodagga labarag dokun naray ulla Liprehana.8Labarag, kahoda jadoha walnola jongada hetangkohada to tengngo, yina maroda ate dawoya neka talaran nela to jahatena hapotena Ananaha nejaha galokada, 9mangod magakaha nela iha to iha to tutna nehabuny kabuny kamadde tepijja dalo Lakamawol Kamaray, kapahaday tangnga tangana.10Mane bahena, ledene anangote, tangnga ngara pewe Kamawol Kamaray nebahena hadukdad hela kapareha moka dagngo preha nela hado hoylo. 11Yi naha lolungngo nehamma yana jakamang dukango paha tingo dalo la Ananaha, Morda ita,12oro dalo la Iyo, ita kolengo KEBERANIAN mo larra tama nela Kamawol Kamaray nemonengo oro liwawango la Ananaha. 13Oro ikyaka, yagkare labaram abum ronyka iteya namayilla nehalig tutum yom. Nena mayilag i namanadam.Harainonay Paulus tutdahe Anangote la Efesus14Oro idoyka hi orod, yagka huglowa nela aronay Bappa. 15Walla Iyaka, tangngana anangote nela hoylo mola pontana hibayya nangaranna. 16Yag rainongo tanam kanna halolungud hapote Manadango, ne Inaben wogkanyur labaram kulho nedalo la pahangadam, wango lipreha ledena Wadtengngo,17tanam na Ananaha kanna bengngo engango nedalo la atem ledena hatenam tanam neyom kamka larto mokam hapungem dalo lama nawara, 18ma tanam neyom dobba tangkoham to tengngo dad kejya banna balera, mallo, moma deta, mokidna manawara Ananaha. 19Mane bahena, yomdad pewen namma nawaranna Ananaha karehyanna pewe tanam neyom dabongim tangkohana kabonngo Lakamawol Kamaray.20Tutnanka Iyo, kadad rayid karehjak wikngo ubhewal tangkohada harem moha ngadam, dokun nena lipreha kareja nedalo lapola todda. 21Tutnanka Iyo namanadango dalo lakangote modalo la Ananaha tangkohada GENERASI duk jaka haduka. Natena.
Chapter 4Hawuna Pola Tonna Ananaha

1Ne orok nanka, ya tolla golwa orona Morda, olegim yom kanna morho wonakngo nena ray ulla nepa hibam. 2Tangnga ngara ha ohag moha wodaha, wango tahngo, mera detoya kabuto dalo lama nawara, 3Mayegakin wanna kulhom neka rawoya kiyya Nawadtengngo dalo mapingona mol ate.4Hawuhen napola to mahawun Nawadtengngo, nenna hameranna neyom badda kamakogim nela hawu hamone walnela ray ulam, 5hawuna Morda, hawu hatena, mohawu wepa iho, 6hawu Kamawol Kamaray mo Bappa waltang kohana, walhe tangkohada, leded tangkohada, modalo tangkohada.7Tabolo idoka, nella barada ita iha iha dawoda maroda ate dokun lolungna ukrona kanyur Ananaha. 8He oro idoyaka, nehatok,"Ne Ibana pone nela hado madeta, ne Ina wopay heto pa TAWAN, mawod kanyur hela kadad to.9Nebada tokya, "ne Iponenan," nejjawe allakda ne Idomol burmowa nanka nelakab wawana pontana? 10Ne Ikabur, Idomol kareh madeta waltangkohana langto tanam ne Ikanna bonkadka tangnga tangana.11Idokka kawoyo, magbahe anahawede, anawit analimma, mokappa dukin nali Hanuwanna, toka jaway, modomol kaha nuwango, 12nekaha gonad to tengngo dalo la ray ulla hanetngo tutna pakodeya anakangotena Ananaha, 13duk ita tangkohada dukngo hawungo lahatena mo pewen tutna Anana Kamawol Kamaray, he toha ate, dokun na ukro matudda katuba nena lijakana Ananaha.14Kahe domolngo, ne itango jahil lakedak maddaka panut nemmena kawullo mohangod nut nemme tangnga ngara rereha pahanuwa, molka hagela goga kadad to, oro KACERDIKAN walne kamatip LICIK. 15Gobana, tokiy katena dalo lamanawara, ne ita dama tunne dalo latangnga tangana nela Iyo, neka Raton, nena Ananaha. 16Walla Barana tangkohana pola to hadogotongo moda pingo ha oled dad hawu ledena rukka tangngana SENDI. He iha iha rayin hadagna, napola to nabuklone dukngo hakodeya napola tonna dalo lama nawara.Hadda Morho Katena dalo la Ananaha17Oro iknanka, yag tokya mogha didarayya dalo la Morda, yom abumhil morhoka kahengo heto jaka hatena, kamorho wango pahangada jakamang gonna. 18Neha peweda iyo dad kapogto moha watengo walla morho Kamawol Kamaray orongo naka bonga kanengo nela pola toda he iyo kaha orongo nena katudda ateda. 19Nepaha ngadada he iyo naka babbangka mohe iyo woyya napola todda nela but ate neka rayid tangnnga ngara jadoha wango jatidango.20Tabolo idoka, nejja hada henekmanna neyom kanuwayya tutna Ananaha. 21Netan katut yom bamrongo pija kayya tutna ne Iyo moda hanuwad dalo la Iyo, neka henengo katena kanengo dalo la Ananaha, 22letonka hadda kadad tom kalongango neha kolem walla hada morhom kalongango, nepa tongroda hegaran he but ate kamma tip.23Hadohakya wadna paha ngadam. 24Wakin hada kadad to kabango, parayda dalo lahadana Kamawol Kamaray dalo la KEADILAN moka tengngo kate pijango.25Oro ikyaka, neletod kawohoka, madaka iha iha yom hanewe tutna katena nela olem orongo ne ita ole kangoteda walla hawu pola to. 26Baniwka mo abum ray kango dokjalla. Abum halokon namata lodo banna tamma nebam baniw. 27Abum wokad mahigo heha jode.28Tokakek mowa, abumhil kekpika. Nadoha neho ne i banna kareja tepija mo ray ulad pakareja kadoha wad limma dagna tanam ne i kanna mangngo ba ahango neka bawen nela to YANG MEMBUTUHKAN. 29Abum halokod hanewe jaka doha lohongo walla wobam, tabolo heha newe kadoha kamang gokina hela to MEMBUTUHKAN tanam neha tokim wod kanyur he ika rongoya. 30Abum hama yilla kayya NawadTengna Kamawol Kamaray, orongo ne Iyo yom tagim tajja tutna lodo hatolkongo.31Letodka tangnga ngarra kapod, but ate, ban, pahiba tango, hanewe hawihoka, motangnga ngara bokala, heha dikorod hewalla baram. 32maw wobag nela iha iha, mangkingo ate kamaw, hawal wungo, kahengo Kamawol Kamaray dalo la Ananaha domol hawalgim yom.
Chapter 5

1Manenne, dadkim katu jayya Kamawol Kamaray kahengo lakeda hamma nawara. 2Morhow dalo lama nawara, hamera kahengo na Ananaha nama nawarada itango nawo mowa yaka napola Tonna netutda ita ne hama nutango mo hama nadango kabo burata la aro Kamawol Kamaray.3Tabolo idoka, abnekango PERCABULAN molka tangnga ngara jadoha molka dadara, dukngo tokdomoy abngoka orongo heyo janna wonak mango banen lajonga to tengngo. 4Abnekango hanewe jadoha, hanewe kabonga, molka hanewe tagal gehlo kamanin -- jaka wonango -- gobana tokkiya nakanyur.5Orongo, yom tajaya kahe pijango mahe to CABUL, to jaka muraha, molka to jaha litin latanna kawojongo ihaga lara janna dadma kolengo hadagna dalo laka lingora Kapareha Ananaha mo Kamawol Kamaray. 6Abnekango to katipum yom wango hanewe jakamang ihna oro idoyka heyo kamakongo haban dongana Kamawol Kamaray tutda hela lalakeda jatidango. 7Manenne, abum oled he iyo.8Ulna yom laka pogtohongo, tabolo nebahena yom magakaha dalo Lamor. Morhok kahengo lakeda magakaha 9orongo wuna nena magakaha tangkohana dohha, jabuto hagoba, katena, 10ma kabango mayegan apan hadoha dongana atena Morda. 11Abum dokkango dalo haray kapogtongo jaka nengo wuna, gobana haka loluy heheparay. 12Orongo, dulkoy he i parayda heka kalla kallalngo hamoke donga pijayya.13Tabolo idoka, tangkohada pahakalol oro magakaha dad ba itey 14orongo tangkohana kadad hiwro nena magakaha. Oro idoyka, nehatok, Kodde, hei yom katagngo majur! Kodem walla jonga to kamate, manena Ananaha nama gakaha labaram.15Manenne, pahora tepijakin ahanyina yom namorhom, abhameraka toka BEBAL, netajak. 16Waha dohakin narah kanengo oro hena natana bahena tana bokalyayya. 17Manenne, abum kabongaw, tabolom tajakya apan nehamoda habena Mor.18Ab inka oro ANGGUR orongo ne janna wonakmango negobana bonkingo wango Wadtengngo. 19Hanewekim iha iha dalo la MAZMUR, saddeikayya, geilekngo ROHANI, geilengo moray kingo geile saddeika nela Mor wango muraha ate. 20Tok hakita kiyya nakanyur tutna netangnga tangana nela Kamawol Kamaray Bappa dalo langarana Morda ita, Ananaha. Lihanuwango Tutna Lay mo Arawe21Hawol wukngo ne iha iha dalo lakabohngo tutna Ananaha.22Mawinne, liwawak nela barra layim hamera nela Mor. 23Oro nakaban ina kaparehana walnela mawine, hamera Ananaha i kaparehay walhe anakangote, nena pola Tonna, mane Idagka Katagngo Hatolkongo. 24Tabolo idoka, kahengo anakangote liwawa nela Ananaha, kahedomolngo mawine liwawaho nellabara layda dalo tangngango.25Hekaban, manawarakin na arawem hamera Ananaha manawarad anakangote mawoyya Napola Tonna tutdahe anakangote, 26neha tengngud he iyo nebahay ledengo baha wango weyo mona liha nuwana. 27Manekka, Ananaha dadka hama nutayya anakangote nela Pola Tonna dalo lama nadango, janengo haray, molka janengo buj, molka kahe dobangka madukngo anakangote dad tengngo mojamang ahango.28Kahe domolngo, hekaban dama nawarahod araweda kahengo napola to dagna. Ne I kama nawaran na arawenna, manawaran napola to dagna. 29Orongo, janekmango to kane mowango butun ate napola to dagna, tabolo ne i nahamadiy mo nakarawoya. Kahe domolngoyya, nena Ananaha harayna tutda he anakangote. 30orongo ne ita iha ihanada pola Tonna.31Idoyka orona, hawu nakaban na ujakad bappana mo inyana mohawu dongan na arawena madukngo he ika dungo dad hawungo pola toyo. 32Yiha buny bokolola, mayig tokya dalo lakatona Ananaha mo anakangotena. 33Tabolo, he magbaka ne iha iha yom manawaran arawem hamera napola to dagum mo mawine ha akapod layda.
Chapter 6Lihanuwango tutda Helakeda mo Toka Tungo

1Lakeda, hawolkiy tokatum dalo Lamor orongo yiyo katenaya. 2"Hawolkiy bapa mo inyam," yiyo liprehaya kawungango kaha ole dobaya hango mowa 3"tanam namorhom kanadoha mayowal kanna mallo na ngahum yila pontana".4Ha bapa, abum regam anam nekada ban, tabolo he i hammatud dalo lamadngo mo lihanuwana Mor.Lihanuwango tutda he Tola Uma mona Morda5Tola uma, hawolkiya namorim yika nengo lapontana wango liwawa mokaboh, walngo lakalak ate kahengo nela Ananaha. 6Abha meraka heto karejad hepa ray ula kada itema toyyo--nehadohadad ateda kadad toyyo, tabolo neba ana hawedenada Ananaha karay ulan hamoda habena Kamawol Kamaray walla ate. 7Hanetngo wango muraha ate hamera tutla Morya majalatut kadad tokma. 8Orongo, yom pewen, magba ne i tola umaya molka to jala umaya, ne i banna raykango kadohak, Namorda wonka hewana labarana.9Mori, raydomon nela tola umam. Ngahka hagigto orongo kamtajakya magba Hemorim molka Hemorda iyo hamera doba nengo lahoylo, mane I jana pidekmango habena.10Lodona, dadimka kulho dalo Lamor modalol kulhona Liprehana. 11Wadka tangkohada pahatawanna Kamawol Kamaray tanam neyom kamdad dede goban namatipna Hajode.12Orongo, pamayegada ita jogobak madan kabi mo ruto, tabolo gobango kapareha kapareha, kawahango, kulhona yina pontana kapogtongo, magobango kulhona wadna walneka bokala kanengo la langto. 13Oro ikyaka, wakohad tangkohada pahatawanna Kamawol Kamaray tanam neyom kam engango tahngo dukngo nalodo rahna neka bokala banna mayo,mapojaka tangkohada banna dukad yom engango dede.14Manenne, dede didara, nehontoy pingo boge katena nela bogem mawakngo kalebe ZIRAH KEADILAN, 15bannakid kopa witim wanna hagonana Lihanuwa mol ate. 16Dalo latangngana, jekey toda hatena neyom kamdad podaya tangkohada panna ap walheka bokala.17Jekeya KETOPONG hatolko donga madomol kito Wadtengngo, ne hurata horna Kamawol Kamaray, 18enga domolngo barenongo latangnga ngara rah dalo la Wadtengngo wad tangkohada harenongo mo paha ohango. Nedalo hareinom, hamma matarakngo wan tangnga tangango katepijango hanyongalngo haponed tangkohada paha oha nela tangkohada to tengngo.19Reino domolkingo tutkag yayo nebag bugerakan nawobag, hepatok dahaburgan labarag tanam neya jakka bohma talaran yihabuny Nalihanuwa. 20Orongo nena Lihanuwa, ya dad pahawedewa kapodan. Reino domolngo tanam neya kagdadwa hadukin DENGAN BERANI ahanyi nehona bagdokkan neya bagha newewa.Likamur21Tikhikus, olebe hawu hatenag hama nawarag mo tohanetngo katahngo dalo Lamor, yagha dukin tangnga tangana labaram tanam neyom allal kamtajaya ahanyina nahadag ma apa nehongo neya harayig. 22Yagha wede pijaya ne i labaram yi ina tutna, tanam neyom kamtajaya neba ahanyima tanam ne i dad hadoha gun na atem.23Dulakoko ladgmin yom olebe hawu hatena, mona manawara wango hatena walla Kamawol Kamaray Bapada mona Morda Ananaha. 24Kanyur na olegim tangkohango to kamma nawaran Namorda ita, Ananaha, wango manawara jakadadne dukango.

Colossians

Chapter 1

1Wal lai Paulus, duki la Bapa Yesus Kristus oro maringi mala walai Maroba Allah, lopo duma Timotius lopola ole bai toha tena. 2Lopo tangada toyo kamuraha hatena Kristus nolai Kolose kanyuru kanoga, moli mopaha wali labarana Maroba Allah.Kawojo mono Patokinai Paulus 3Kawojo kataba tuttumu, yama hama nutaya Maroba Allah, Morida idda Kristus Yesus,4Oro bama rongoya hatenamu, nolai Yesus Kristus lopo manawara kanengo labramu, tutdda tangada toyo kamuraha paha ngada. 5Patena mono manawara na dedo labaramu lopo dumu deta la Sorga,lopo dumu rongo lali ege ate nolai injil. 6Li ege ate ka duki labaramu lopo dumola hagala ponutana, mona injil na wolamu hedu mona ka dadi labaramu, walhena lodo bam rongoya mono pahangadani kanyuru Maroba Allah ka hooda tena.7Yommi hanuwa wali labara Epafras lopo ole payilii labara Mori Yesus, kamanawara gimmi. 8iyo katokiya labarama tutna manawara kawali lawad ka tena.9Nebahena wal hena lodo bamu rongoya, yama jama kadonakma kawojo kataba, karaiya Maroba allah. Kana ponya tut tajaya katena no laha ngada. 10Oro bahenaka yomi, koleni morho katena la aro Maroba Allah, ka wola wu payilli mono ka buklo noha tajana Maroba Allah.11Kanyurum yomi bamu kulho mahadi madaika bamu koleni, bamu runini kalagebora. 12Maringi malala Mori bamu hibayi ngawu to hatena no lama gakaha.13Mori napa hil hoda wali laka pogto mono naha dikda laha douyo kamaja la ana pamanawara-Na. 14Nolai mori naha lohoda, mono naha waldadi doku-jaladaKristus Iyo Kahoda Tena 15iyo katuja wali Maroba Allah, japa ite,mono ka ullu tanga kohada kadadi. 16Oro, baido kanengo la surga,lopo la ponu tana napa dadidi, pa ite mono japa ite mono kama deta,kakawaha,kapareha, tanga kohada naha dadidi ledena iyo tutna iyo. 17Iyo, baneni, janehongo ahja-ahana mono tangada na dullai.18Iyo katoku wali latonna, nola toyo hatena iyo kakapungengo ka ullu nola jonga to mate jo kaullu tang kohada. 19Maroba Allah na pon ya mono engana labara-Na. 20Ledena Iyo na moli dongadi kanengo laponu tana, mono la Surga, Na moli leden rutona kamadori la yayu paka dailo21Yomi ninna hagobango, hamuhngo Maroba Allah, wani pangadamu., mono rayini kajapata, 22Nebahena yomi naha molgim pola tonnai Kristus leden matena, manuta-maraka kateng langna la arona Maroba Allah. 23Yomi engangola hatenani,hakulla, kadongko, mono hadidara, abu gela goga, wali la Injil ha rongomu,patodo talara tang kohana lakabu langto, paha duk paha tomanai paulus.24Nebahena, Lagebora mona mayilla oro kabigu kamayilla nai Kristus, tutna pola tonai Kristus. 25Yayo witti lima naga Maroba Allah. Paduki tomanan li ege ate dita kokoni Maroba Allah tanga kohana. 26Winni kaka bunyi wali iha dau-iha dau mono diha dode-diha dode nebahena na dedo la barada tangada toyo kamuraha. 27Maroba Allah naha dedoi winna katena tangada nuha-nuha, Kristus neni hamone, kamaringngo.28Yama mahadukini tutna iyo kaha apen mono kaha nuwan tangana toyo kaka tungo nolai Kristus. 29Nebahena yayo liya mayilla bagu payilli tepija.

Chapter 2

1Orongo, yahakab ateg yom kamtajaya nabuto pija haray ula mowag tutum yom, mahetutda he ika nengo la Laodikia, matut tangkohada to jaha tobo mata dongag. 2Hakab ateg tanam na ateda kada doha wango mada hawungo dalo lamanawara mada kolengo tanga ngara hapote kawal nela taja mono pewe wala habuny Kamawol Kamaray, nena Ananahadag. 3Dalo la Iyo kabunyiy tanga ngara hapote wala taja mo pewe.4Yag tokgun tutna yiyo tanam abnengo to kahamug wat tutna hanewe neha rongoda kamera tena. 5Orongo, magba polato janekmaga olegim, tabolog olegim dalo lawadteng, mayana doha na ateg iteya nate pijam mono didarana hatenam dalo la Ananaha.Engangola Bamdokun na Ananaha6Manene, orongoyom bamhiba mowaya Ananaha ba Morya, morho hakitaw dalo la Iyi, 7kalartow moha kodeya napolatom dalo la Iyo, hadidaraya nahatenam kahengo pahanuwa mowadag labaram, mana bonngo nakanyur.8Hamatarakngo abnengo hawu akto kapingogimyom paha newe kawohoka kama lega, kawal lakanogo kadad to mohada pontana, maja pata Ananaha. 9Orongo, nodalo la Iyo engango tangkohana bonngo marer kamorho lahada kadadto.10Yom bonmowangka dalo la Iyo, katagud prehay kahareha pontana. 11Dalo la Iyo, yom alla hangejhom, jangej haray lima kadadto, tabolo ngejharaynan Ananaha, neka tuploya nakabi dokjala. 12Nelapa iho, yomtan gim olen na Ananaha manna kode olen ne Iyo walla jonga toka mate.13Magba ulna yommatew dalo lajalam mona polatom jakangej, Kamawol Kamaray raygun namorhom olen ne Iyo pojaka ne Ibana hawaldad tangad dokjalada. 14Ne Ina nahangahuy hurata wuta mono kanogo hakare katon ya hekamawol Kamaray mo itango. Ne Ina jeke mowayka natero wuna lapon yayhaka dalo. 15He kapareha lakab prehanad, mana pahaday kada moke orona talona layay haka dalo.Abum Dokad Kanogo Hada Haray Kadadto 16Oro idoka, abum halokon hawu akto hajalam yom tut mu mona in molka lodohor hatena, hayil lawula ba mowalka lodo Rahngah. 17Tangkohada heyo mowadad tutheme la aro, tabolo hada katepijango ikana Ananaha.18Abum halokod to kabengo liwawa ate kawohoka mono manuta nela anawit analimana hajalam yom. He iyo kabengo itey kahiwro kadukid ateda ele oro pahangada pontana. 19Hetoka hengo jada didarakma nelakatoda. Katok kahadidaraya tangkohana pola toda, motangkohana pola toda kahawud kaluto mono kabi, tangkohada buklo mono matu kawalya labara Kamawol Kamaray.20Bada olen na Ananaha bam mate mowam tut hada pontana, aba nelho yom mamera dagpontanam, liwawa hehatok kahengo: 21Abum jojaya, abum mukan, abum keten"? 22Hika nogo namolahay pojaka badokud orongo heka nogo haray dokud lipreha mono hada kadadto. 23Heka nogo kahengo ba itekay mera dohay neba hadedoya naka kawojo kahapunge lapolato monali wawa ate kawohoka, hamayila polato. Tabolo, tangkohada heyo janekmango goda helengo kana bon ngo habem.
Chapter 3

1Ne yomi baha waligimi oleni yitui Kristus, mayegadila hitu kadoyo ponu, la hadoyo hado neni yitui Kristus, ngodo la tabara kawana nai Allah. 2 Hangada nedi tangadi ke nengo yila kadoyo dete, abu tanga newalidi kanengo la ponu tana. 3 Oro nani, yommi mu mate mowami mono mi morho kabunyimi oleni yitui Kristus nolai Allah. 4 Yitui Kristuslah, hamor hamu napa huda wu-Na, yomi jala daha ole gimi nola magebora oleni Iyo.5 Oro ineyaka, hamate kohayi hitu tangadi kanogomu yika kawali la ponu tana, yitu la goba olemu, hagubara, dokuni habeyo ate, dokuni kajapata, mono dadara, orona pa horoya kajala. 6 Kahengo hitulah ka hakodeya habani dongana na Maroba Allah. 7Ulna na, nummu mu rayijalani ba enga homu la jongana. 8 Tabollo, ne bahenna, letto kohani tangana: bani ate, maropko ate, ja bengo ole, terliwu, mono hanewedi je kadoha wali la wobamu.9 Abu hilumi hawoho - hawohaka wukango oronani yomi bojola mowaya yina pola toyo memamu oledi hitu tangadi harayimu. 10 Wani kana pola toyo bamu, pahamadi hakitango yila pewe ka mera yila tuja walikarayini. 11 Yila jonganala, jahilu nekmangoka toyo Yunani ato toyo Yahudi, toyo hangeju, ato toyo jaha ngeju, toyo Barba ato toyo Skit, ata ato katolko, taboloi Kristus nekohani tangana.12 Bahenna, dadi toyo hapide nai Allah, ka muraha mono hamanawara, wani la baramu manawara, madngo, li wawa ate, loja ate, mono maloya. 13 majola neho iha toyo la aro ole tonna, kahengo yitui Mori bada hawaligu, ineya dimmi mu hawali-wali wungo. 14 La ponuna tangana, bogeni na manawara, kana ma pingngo doha wango.15 jekana yina kanyuru kawali lai Kristus ka katanga dadi atena oro ineya ma kamako gimi dadi ha wuyo pola toyo, mono ege atemika. 16 jekanaka yiha hatoki nai Kristus kana enga wango magabora labaramu, wango moddo paha ngada yomi ajara mono hanuwa-hanuwa wungo, dolorango lawitti, woro waiya-woro waiya, mono lawiti hatena, tangana wani ege no la atemi la bara nai Allah. 17 Apa domoni harayimu, yi bamu tokiya mono bamu rayini, rayidi tangadi ledena ngara nai Maroba Yesus, hagapengo wani ege ate la baranai Allah Bap, lede na Iyo.18 tangami ha ara weyo, hadoku kiwu la bara layimu kamera nani ba tut nani yitui Mori.19 tangami halayi, manawara kidi ara wemmi mono abum hagagto kakiyi.20 Tangami lakeda, dokukidi toka tumi la tangana orona hadoha ate donga nani yitui Mori.21 Habapa-habapa, abimu rayi kani habani dongada anamu abu na dukidi loja ate.22ata-ata, doki kidi hatoki morimu tangana kanengo hena la ponu tana. rayinilah abu oro bada ite wu mono ha ege ate donga da tabollo wango ate muraha oro bam kabohini maroba Allah. 23apa ni ha rayimu, rayi wanila bon ate ka hengo ba tutui Moriya mono je tutu kadadi toyokma, 24 orona yomim tajaya kawali lai Mori mono kamu hibaya hadagumu kamu kahewa wani. Mori Kristus neyala ha manutamu. 25 orona, toyo karayingo kajala na hibaya na gobana yina jalan harayina mono jenekmango hapiddena.
Chapter 4

1Tangada Morda, raikid tangada ka tena mona kawonango oronan yomi bam jala ka dagun mori la surga. Tangada he harayida2Kidneho hatena bamu Kawojo katabawu, engam hatena mona mono manutaya. 3Kawojo Kataba jalawu tut na yama tanam Maroba Allah kana bugeragu bina tut na liyo mono yama enga doda na bana ha ape habalinni hakabunyina kristus, oronan yayo bala golwa. 4Kawojo Kataba mono yayo ka kole hadukid mono kahiwra aha yina yayo ba tanga ngara hanewe.5ha inyaka wum ha aten la barada tangada toyo bal hodi mono wanka kamahiggo kamaloga koha da doha. 6jekaa moda hatokimu kanna enggango bonngo manawara, kameranan hatamoh, tanam yomi kam tajaya ba ahha nyina bahenehonggo ban balehaya diha toyo. Limanawara wal lai Paulus monno tangada toyo kamaronga dongani7Tikhikus, enga bana tok kohaya liyo tutug yayo, iyo idokala olebego ole hatenagu ida hama nawara, kahayil doha, mono ole hahilligu noley mori. 8Yayo pahawedewa labaram nohado aromu tanam yomi katajaya mono yama tanam iyo kana kolengo kulha la atemu.9Iyo engana mayo monoi onesimus, olebeyo ida hawu hatena idango kamanono monno hamanawara, diha wu toyo wal jongam yomi. he iyo engada tokguni la baramu tangana nena kadadi yiyo.10Olegu la gollu, Aristarkhus, naha ngodigu liyo manawara tutumu, kahejalango Markus, anakabinena Barnabas, la tut na iyo yomi kole hibamoya liha tujja; tobokaya iyo banemen la baram.11Nejalan lima nawara wallai Maroba Yesus, pakamakona Yustus. nela jonga olebeyo hayiligu tutna hadona Maroba Allah, he iyo inehela kawalla oleda toyo ka wahilla, monno ha iyo mana dadiy magebora labaragu.12Efafras, olebeyo ole hatenamu, atanai Kristus Yesus, naha ngod alango la tutum. iyo kahawungo kangote monno da kawojo kataba tutum yomi tanam yomi kam kolengo dede didara monno kahatena kabonngo nolla tangana hakab atena Maroba Allah.13Yayo gu hatingo juwani hatajagu ba anyina kole hadangana mayilla tutum yomi monno tutda he iyo kanengo la Laodikia monno Hierapolis.14Lukas, Dokter hamanawara, monno Demas naha ngodngo lima manawara la baram.15hadukinla lima nawaragu labarada tangada olebeyo hatenamu la Laodakia, monno la barana Nimfa monno toha tena kanengo la umana.16koleda bacaya yina hurata la baram yomi, baha alaganni la bara toha tena Leodakia. hejalana, baha alaya na hurata la toha tena Laodikia.17tok nani labarana Arkhipus, " hamatarakinni tanam yomi kam pojaya pahayilim yomi hahibam wallai Mori."18Yayo, Paulus, tulhaya nama nawarami yiyo monna lima dagumi. Apeya nakogagu kanyuruna Maroba Allah na maringimi yomi.

1 Thessalonians

Chapter 1

LIMANAWARA MONO LIMAHADINAI PAULUS 1kawalai Paulus, silwanus, monoi Timotius la barada toyo kahatena la harona Tesalonika, kanongo nolai Allah Bapa monolai Moridai Maroba Yesus Kristus. Kanyuru mono maringi malala kanengo labarami.2Yama engama bama ege ateni yilai Allah tangami yomi, mono engango bama tokiwo nola bama kawojoma yama, 3engana bama apeyayina hayili ate hatena, kulho manawara, mono miku no hamone atemu nola Morida, Yesus Kristus, la aronai Allah Bapa da itango.4tangami ole begu hamana wara nai Allah, tabollo apeyala Iyo ka piddemi yomi. 5Orona, yina Liyo hatalarama jeneme nekmani la baru le deni yila hanewe, tabollo wali yila kadongko, nola Waddi Katengo, mono wango kadongko tepija kahengo noha tajami aha toyo nema yama la jongami, orohabe atemu.6Yomim dadi toyo hadoku magimi monoi Mori orongo ba hibaya na lina la jonga mayila wango ege ate kawali Waddi Katengo, 7kaengango ba yoyo hadokuma tangama toyo hatena yila Makedonia mono Akhaya.8Orona, wali layoyo linai Mori nama magebora ja nobelekma la Makedonia mono Akhaya, loppo jala yila tangada hadoyo, na hatenamu la bara nai Allah na matalara mowaka koha yama jahilu nekango gonna bama tokiya. 9Orona, Ida dagu kadulgamani tutuma yama, ba aha nyina bam hiba gama yama, mono aha nyina bam balimi nolai Allah wali yila kajala-kajala kama hayini tutu nai Allah kamorho mono katena, 10mono ka remawani mana yina Ana-Na ka wali la surga, yitu paha kode habali-Na wali yila jonga toyo mate, yitui Yesus, kapa togahada itango wali yila mayila kanemengo

Chapter 2

PAHAYILINAI PAULUS LABARADA TOYO HATENA LAHARONA TESALONIKA 1Tangami bagu olebegimi yomi dagu tajaya bagu mayo dukigimi labaramu bajenab liloko. 2angka yamaha bama mayilla nehongona,kahengo yomi bami tajaya,baha butumi ate la harona Filipi,yama kadaguni jekabohi noyo la Maroba Allah tutuna bama todo talarani nalina*Maroba Allah labaramu laha duyo dangana nagoba.3Orongo, liha nuwama jakawal la jadohakmaya, paharai awa, mo loho paha tuja awa, 4ta idoya kahengo nena hatena ka walla Maroba Woll Karai la barama bana hatenagama dak to ka hadukknana lina Morr da, kahengo ne hatokma, kada bokolo ate wango he to jawekmango, kana bokolo wango na ate na Maroba Woll Karai bana kabagamada ate hatenama.5Jamakallmaya ma wango magull, kahengo pahangadam, mo loho wango kajadoha tutna Maroba Woll Karai ha taja wama. 6Mo loho widdo jama mayegakmango paha bokolo wagamada atema walla to, kawalla yem mo loho walla tohawadeka, mo loho kahekango ana hawedenai Morr, ma dakhadukya wallabaram.7Lahaballna, ma pahada lojan la jongam, ka hengo mawinne bana hamadyana anana. 8Moka, kahengo banamanawarag labaram, mo makamak wikngo wogunla baram na hatena dak to paha tenanai na Maroba Woll Karai, mo loho widdo na morho dowidoma orongo bama manawarag. 9Orongo, bam apeya ka haolebego pa kamakma monno pahayilma te pijjama, kahengo bama hayil lodo monno huddo ka abim hamayillam tongrongoma bamahadukkina lina hatena Maroba Woll Karai labaram.10Yem ka tajapijjaya, monno na Maroba Woll Karai, orongo ka tena, ka hepijjango monno janekmango ha jala donga la jongana bam hatenam. 11Kahengo bam tajaya, ma haapagim, ma ha ege atem, ma hawedem diha-diha, ka hengo ha bapak bana hamadayana ana dona, 12Mo kam morhom kahengo pakamakna na Maroba WollnKarai, ka kamakog la hadona Maroba Woll Karai ka doha pijja.13Dimma widoka engama bana bokolo na atema tutna yiyo la barana Maroba Woll Karai, mo bam hibakam lina Maroba Woll Karai, ha rongom wal la barag, bam hibaya ja li to pi belenekmaya, li tepijja neya ka w,alla Maroba Woll Karai, ka tongro hayilla la jongam to hatena.14Bagu ole begimi, yomi dadi toyo hadokuda hitu toyo hatena lai Allah noyo lai Yesus Kristus ka nengo nola Yudea orona yomi poda jalani yina mayila kahengo, kawali yila toyo ole kalibo dagumi, kahengo ha poda hitu kawali yila toyo Yahudi 15hitu kaha mateyai Maroba Yesus mono hitu nabi, mono kawuga gama yama. jeda haegek manani na atenai Allah mono tangada hitu toyo danga. 16Idango kapade gama yama abu ma hanewe yila aroda hitu jeka toyo Yahudingo kana dadi baha morhoyi. Hehakitada bada ponu dadi hitu jalada, tabolo na buru yina bani labarada. Hakabu atenai Paulus kaduki habali hitu toyo hatena la Tesalonika17Bagu oe begimi, poja yila jongana bama ha watte guni wali la yomi--wango pola tona ja wadi belekma-- yama ma taba apewu mono bengo ha aro matango olegu. 18Orona, yama bengo ma la baramu, loppo yayo, Paulus, hapira wudango, tabollo yina kabalko nahalanguni. 19Orona, garani hamone, ege ate, ato hobota kabolo atema la aronai Maroba Yesus yila rahi mana? Ja yekkado? 20Yookado magebora mono ege atema.

Chapter 3

1Orongo nene, bahena yama bajama hilu tahngo, yama mapohotaya tutu engango hawutoyo meha la Atena, 2Mono hangodini Timotius, olebema yama mono kahayilini Maroba Allah, mono oleha hayilima yama dalola Injil Kristus, labaramu tutu hakulhogu mono hanuwagu olenanai wango hatenamu, 3Tonom abnengo ihatoyo aki ne hakodokada wango tangana mayila yiyo. Tabolo, yomi dagu peweni kahengo idda magaara pahawonaya tutu nene.4Moloho, bahena yama bamaolegu, yama hakita-kitango batokigunibahengo idda engada rahaya mayila, mono nene pojaka hadadi kaheknani ne yomi hapewem. 5Wango orona nene, bahena yayo jaguhil tahik manka, yayo hawedewa tutuna hapeweguni hatenamu.Yayo kabohi, bahe-hekango kahagoda pojaka hagodawu mono riri kaluto yama nadadi liloko.6Idoya, nebahena, Timotius koleha habali labarama yama walla hadomu, mono nakole ngodi liyo kadoha tutuna hatena mono dohamu tutuma yama, bahengo ne yomi hejuwam bojola ha apejuwa kadoha nela yama mono kamodini tutuna hatobo kama, kahejalanan yama kamodini hatobo dongagu. 7Orongo nene, tangada olebegu, nela tangabna kapito mono mayila yiyo, yama lagahara oromu ledengo hatenamu.8Bahena, yama morho bahekam yomi hadede didara nolai mori. 9Tabolo, maworo kangote ahango kaduki yama woyomanuta labara Maroba Allah orongo yomi, jelu kahenani tangana lagahara neyama harahama la aronai Maroba Allah orom yomi? 10Hudo lodo yama kawojo kataba wango tangana lalaku ate tutuma yama dadi hatobo donga waligu, mono kolengo hatutudi ahan ne kajaha tututhongo nela hatemu.11Bahena, jekana Maroba Allah mono Bapa idagu, mono Maroba Yesus, Mori daidda, katingo Guamanian nalara labaramu. 12Engahenai Mori naraigimi yomi kadedo mono majabola nola manawaraengana hawutoyo labara hawadeka, mono engana tangkohada toyo, kahengo ne yama haraimoa labaramu. 13Engahena Iyo hamoddo guni na atemu jaka bata nola kahiuro la aronai Maroba Allah mono Bapa daidda neme banemini Mori daidda, oledi tangada toyo muraha-na.

Chapter 4

1Lodona, bagu ole begimi, yama ma karegimi mono maha nuwagimi yilai Mori Yesus ka hengo ha hiba mowamiwali la yama tutuna aha nyina yomi bam morha mono bam ha ege nani na atenai Allah, rayini nono mono karehi wali nono. 2Orona, Yomim taja hita apa-apadi hitu li pareha hitu paha duki mowama la baramu ledena yina kuaha nai Mori Yesus3Orona, idoka yitu habennai Allah: pahatenamu, tutuna yoyo bamhamaroyo wunehongo wali yila bokala; 4orona tangami yomim tajaya hada tahini yina pola tomi wango muraha mono naha aka, 5je yila ege habonuna mayikta katujayi hitu toyo jeka tajaya yitui Allah, 6ka abu nengo hawu aki toyo kaheppoya mono katipuyi hitu olebedda tutuna yitu. Oroineya, Mori idoka katakohadi gobadi tangada hitu, kahengo yitu hatokima kaulu mono paha apema kahepijango la baramu.7Allah na kamakoda je tutu jekadoha nekmaya, tabolo tutu kadoha neya. 8Oro ineya, bagara nehingkan ka tubarani yina liha nuwa, je tulara nekmanani yika dadi toyo, tabollo Allah neya, kawoni Wadi-Na Katengo la baramu.9tabollo, yitu hamanawara wungo kaha olebengo, yomi langka jahilu mayegango toyo katulhoya tutunayitu orona yomidagu na ajara mowami Allah tutuna hamanawara wungo. 10Loppo, yomim rayi mowani yila barada ole bemi kanengo nola Makedonia, tabolo iyo bagu ole begimi hakarema labarami kam rayi walini karehi piwali, 11mono enganemi morho kadona, orho neyi hitu ha orho dagumi, mono payili wadagudi hitu limami kahengo hitu pahareha mowa gimi labarami, 12Kaenga nengo bam halakoya na morhomi kadoha la aroda heme toyo bali hodi monoabu nehingo kadobo.Rahi manani Mori13Bagu olebegimi, Yama jema bekmani ba jemu tajaya tutuda hitu toyo kamate kaabum engango milla ate kahengo hapoda hitu toyo jeka mangu laramorhana. 14Orona, bada hatena nekakya yitui Yesus na mate mowa mono na dakuni morho habali, da patena jala nepoyai Allah nakohayi hitu toyo kamate oleni yitui Yesus Na ole kohadi. 15Yama matokiya tutuna yitu labarami wani na linai Mori, tutuda itango kamorhapo, kanehongo koha badukini na lodo rahi nemeni Mori, Jeda hepo jakamayi hitu kamate mowa.16Mori na buru jala Wali yila Surga wango li kawullo, yina liyo kakododi malaikat, mono wango li wullonai Allah, mono hitu toyo kamate lajonganai Kristu da ullu kode habali. 17Lodona, itango kamorhapo, ka enga pongo, na keketa ha oledani yina karoba oledi katoboka dongani Mori nola haringi, mono iyaka kada halako ole hakita nola lara nai Mori. 18Oro ineyaka, tagigra wu nepongo wadi hitu hanewe.

Chapter 5

1Bahenaka, bagu olebegimi, tutuna yina lodo mono na rahina, je hilu pa tulho hingukmayaka. 2Orona, yomim taja dagu jalaya yina lodo nai Mori banemeni naha tuja wuna yila toyo kedu yi bana hudongo. 3wali bada hanewe hitu toyo baweda, "Dame mono doha," yina bura nemeni kode ngodiya la jongada, kahengo hodna hapoda yina mawine kaha ana, mono jeda dadi bada palohota wuda.4Bollo, Bagu ole begimi, yoyo jemu morha nekmawu nola kapogto iya majegu magimi kahengo la toyo kedu. 5Yomi tangami ana magakahami mono ana didara lodomi. itango jeda wali nekma yila huddo ato kapogto. 6Oro ineya, abu dama jurka kahengo hitu toyo hawadeka, tabolo engango bamjagami mono hamatarango. 7Toyo kamajuru, majuru wango hudo mono toyo ka mabok yitu bana hudongo8Tabollo, oro idango ba ana didara lododa, makada madomuni, kada wango kalebe, hatena mono manawara mono wango hobota hamone ate tutuna yina morho. 9Allah jena hatanga nekmadani yina bani, tabolo kada koleni yina morho ledeni na Morida, Yesus Kristus 10kamate mowa tutuda ida ka engada ida, ba jawa kadada atau ma gokanada majuru, da engo ole-Ni. 11Oro ineyaka, haka dongko wumi diha-diha mono hawu kede nepongo, kahengo harayimi bahena.haduka Li hanuwa mono salam12Bagu ole begimi, yama makaremi kam ha akayi hitu kaha yilli lajongami, mono ka kodogimi yilai Mori, mono kaha nuwa gimi. 13Hawoli dohayi wadi manawara orona yi paha yilida. Morhamika yila manawara diha toyo-diha toyo. 14Yama madokugimi, bagu ole begimi, hanuwadi hitu kamayaka hoki, paka dongkoyi hitu kamoraha atena, tulu kidi hitu ka loja mawala, mono maloya dongadi hitu tangada toyo.15Hamataradila ka abu nengo ka tani gobana yika japata wani ole japatana, tabollo kana rayineni ka doha labaramu mono tangada hitu toyo danga. 16Magebora hakitango! 17Hakitango kawojo! 18Hawa kohaya tangana kadadi. Orona, ine habenai Allah labaramu yilai Kristus Yesus.19Abum podakaya yina Waddi! 20abum ha behala kadi hitu li manyura! 21Tabollo, kaba kohadi tangada! ketidi apani ka doha! 22Marowuka wali yila tangada kaa japata!23Kanyurkana, Allah na woya na maringi malala tangami yommi. iakala hittu wadi, dewa, mono pola tomu ha paka rawa tangana, ka abu nekango kabunga koha ma nemeni yitu na Mori da, Kristus Yesus. 24Iyo kaka mako gimi yomi hitu kaha doku, Iyo engango bana rayini.25Bagu ole begimi, kawojo jala gama dimma! 26Wodi li yilaa tangada kaha ole bengo wango ha udoko murha. 27Yayo gu karegimi wani na ngaranai Mori, kada bahha ya yina hurata tangami kanengo noha bali. 28Kanyurunai Mori da, na ole gimi.

2 Thessalonians

Chapter 1

LI TUTUNA JEMAAT IA HARONA TESALONIKA 1Limanawara kawali Paulus, Silwanus, manoi Timotius, Lai jemaat di Tesalonika no lai Allah Bapada, monno Mori Yesus Kristus. 2Kanyuru monno mol kadoha labaramu kawal lai Allah, Bapada, Monno Mori Yesus Kristus.3Yommi tutna manuta tutum yommi. Tangad bagu olebaigim mono hememanehongo kahengo mo hatenamu nabuklomonno majakla mono manawara ha kalemi diha-diha la bara olem namataba bokola. 4Oro nebahena attu, yama dagu maha newe monno bokolai atema bama tutum yommi la aro jemaat Allah orongo bama liwawa monno hatenam la hadu tangada toyo hapalu. Monno kamayilla majomi hapodami. TUTNA KADOKU KAJALA ALLAH. 5Yi idola tajana kadoku kajala kadoha walai Allah, ba yommi hawada yommi nehokatut bawani la hadonai Allah oronan yommi bami mayilami.6Lopo doma kadona monoi Allah tutna tajel monno hanokoda labarada tangada karaigimi mayila, 7Monno na wogama mahigo la yommi ha hanoko, monno dumo la yama, molai Mori Yesus naha tingomi kawalla surga mona oled malaikatna ka kusho, 8Dalo api ka derka, tutna bana rayini tajel labarada tangada kaja tajaiyi Allah monno kaja dokoni injil Yesus, morida.9Iyo ika podani mayila mona hamate donga, maro walila baranai Mori monno wali bada manuta monno kawahana. 10Tongrongo bana mayo tutna bama nutaya la yonga to danga kemurahana monno tutna kabenni la tangada toyo kaha tenabe oro nani paha tingona yama labaramu pahatena.11Oro idii tutna yama makawojo juama tagumu ikay Allah ida natajakaya yommi ka layak neme hamakomu monno ha ponumu tangana ha kabu ate tutna harayi kadoha monno pakareja hatena monno kawahana, 12Tanam ngarana Mori Yesus ida damanutaya labarami Yommi monno yommi la iyo, monno tutna kanyuru Allah ida monoi Morida Yesus Kristus.

Chapter 2

NAMEDI TOYO KABOKALA 1Nebahena tut nemeni Maroba Allah da, Mori Yesus lopo naha wuda ida mena iyo, lopo langkohami ole begu. 2Yomi abim gela gogaka, bam rongoya lodona Maroba Allah ba nemeni ledeni wali tengna, wadi langna.3Abim jebana nena toyo kaha joloragu wani uku hadana, kawali latou bokala, idoika lakeda kabura, 4Kaha goba lopo kaha madeta wungo. Labara allah limma neetada toyo, lopo kadeke kadauyo la ummana Maroba Allah, lopo kapa tuju wungo Allah5Jam hil apemai at yommi at bada oleho bagu toki gimihi? 6Nebahena kam najarami lopo bom dukini rahina neme 7Mayilla kajapata napa yilmowaka, imoka ka nyokran dukngo bana hikalani.8Lodona tou bokala, napa hadai. Mori napa matei wana wadtengna lopo duknga bama pungadi bana neayo la ponu tana. 9Banen nena tau japata napa mera payilna pajode lopodumo taja-taja jadoha lopo kaja teng langgo. 10Tangada kajapata, engango bada liloko orongo bada tulamni kateng langngo lopo hamorho donga.11Aro bahenaka Maroba Allah nahangodidi jolora kalangngo orongo bada kalengo kaka wohoka. 12Aro bahenaka pohatadi jalada heka jaha tena aronga bada hatena kajapataDAPE DEMI KAMU HOILA MANE MARA13Bada ha ole bengo hamaringi malalama Mori Maroba Allah, engango bada ege ate dita kolowani wadi teng wadi langona. 14Nebahena Mori maka makona ida mona woda wemaringi-wemalalawali Mori Maroba Allah mona Mori Maroba Yesus. 15Nebahena bagu oleh begimi padidarayi patenamu lededi patoki mona hurato.16Nebahena Mori Maroba Allah, morda Maroba Yesus, Allah bapada, nawoda wemaringi-wemalala lopo dumo kanyune kanoga, 17Naha kulhodani ateda, mono paha yilda mono patokda kadohaki.

Chapter 3

PAULUS NAKAREYA NAWEMARNGI WEMALALA WALI LAMORIDA MAROBA ALLAH 1Lodona, bagu ole begimla ,karekigama wemaringi wemalala la tuba tokima yama,tanam limadori kana gehamahobara mokana maringingo kahengo kadadi labara pola tommu. 2Mono ranam kama paholai walla to kabokala ate mono kajapata orongo ngara dukka toyo jana hatenakma. 3Ta idoka na Morida engango bana tulda engango banaha kulhada mono bana goluda wal kangara dukango kajapata.4Yama engadongo bama hatena la haduna Morida orongo yommi ba engango bam rayini mono bam hangatango rayini ba ahani pahawedemu.5Kanyurukana na Morida Allah bana haaroguni na atena manawarana labaramu mono bamu mojoli katabawu lai KristusTAGUN NAHAYILI6Ngara dukam bagu olebegim nebahenaka paharegu labarami halini langorana morida ida Yesus Kristus ,Tanam kamu marodi pola tommu wali la olebem-olebem kamorha maya ate mona jaka duki apani pahibamu limanawara walilayama.7Mutaja daguya ba apanehoni tona hadokumugama yama orongo yama jama maya atekma bama olegu.8Yamadima jama mukmani na hamuyo toyo heka ba jamabayara kani,dodohanaka, mayega mono maha yilli hadoha lodo mono huddo tanamu abu mawutani labarami yomi ngaradukami.9Jawuk janenekmango dagugu tutna atu orongoka nana mama hatabarawuni nana polatomma tanam kada ite tuja mona kada dokuni.10Tabollo bama olekahogu yama mawango yina li pareha ''hitu toyo baja wawaka hayili abudamuka''11Tabollo yama marongo nedi labaramu kamorha lamaya ate,jada wawakma hayili tabolo habeda rayidi heme jaka doha jaka mangu gona.12Toyo kahengo hatu yama maparehayi mono mawadi lihanu dalo langarana morida Maroba Yesus Kristus tanam kana hayilli mono kadoha mono namuni rotidaguna.13Tabollo yomi, ole begu-olobegu, abum mayakawu rayini kadoha.14Banekango to'o jakahadoku ahan hatokima dalo lahurata, taidkaiyala nana to'o mono abumu dokukani tanamu kana moke. 15Tabollo, abumu mbuhu donga kananila, tabollo hapenanila kahengo olebe nijamu. PAHAAPE MURIGLA16Morida nawoda wemaringi wemalala loho moli makora huddo mono lodo nono ngaradukkada kadadi. Morida namaringi kohakam. 17Yayo, Paulus, natulhayu yinaliyo nawadi limadaguna orongo tadkadadka hurata haorolimana hejalango duggu bagu tulhaya. 18Kanyuru kawali la Morida ida, Yesus Kristus, nahamaringi kohami.

1 John

Chapter 1

1Yitu kane mowango wali yila kapongena, ha rongo mowama, ha ite wa mowama matama, mono paha matara mowama mono ha joja mowama wadi limama, yiyu na Li kamorho, 2yina morho hatoki mowada mono ha ite-Na. yama ma tokiya mono ma dulkoyala baramu tutuna yina morha jeka haduka ka nemowango oleni Bapa mono hatoki mowada la barama.3yitu harongoma mono ha itema, yama matoki jalaguni la baramu kane jalango dimmi na kangotemi olema yama. bawade hingukani yitu na kangotema yama oeni yitui Allah ha Bapa mono ana-Na, Kristus Yesus. 4Tangana yitu ma tulho gimini la barami ka yitu na mageborami na bonungo. Halako Yila Magakaha5Idoka yitu na li harongoma tutuna Iyo mono paha dukima labarami, yitui Allah ba magakahoya mono ha ka engango la jongana Iyo jane hingmango na kapogtoda. 6Yitu itango bawekada itango bada kangote oleni Iyo, tabolo da morho yila kapogto, ida da kawohoka mono jeda rayikmani yitu katena. 7tabollo bada halako yila magakaho, ka hengo Iyo la magakaho, ita neni na kangoteda diha-diha, mono yina na ruto nai Yesus na ana-Na, na hamorahada itango wali hitu la doku jalada.8Yitu itango bawekada ba jeda rayikmango jala, paka wohoka wu dagudani, mono yika tena ja nekmani yila jongada. 9bada mangakadi dokudada, Iyo na didira mono nahatibara bana hawalidadi doku jalada mono napa murahadaditangada ha japatada. 10bawekada bajeda rayi hinguk mango doku jala, da rayi neni Iyo dadi matipumono yina li-Naja nekmani la jongada.
Chapter 2

1Bagu anagu, magu tulha gimidi tutu hitu la baramu ka abum rayini doku. Orona, banekango karayini yika jala, neni ka oleda la aronai Bapa, yitui Kristus Yesus, yitu katena. 2idoka na karokaya na dame tangada hitu jalada. Mono ja tutu jala bele nekmada, loppo tutu jalada itango la ponu tana.3Oro ineyaka itango da tajaya bada domani Allah, bada doku nekado nadi hitu li pareha-Na.4Hitu toyo kawena, "Yayo gu taja yai Allah," mono jeda dokukmadi hitu li pareha-Na, iyo toyo matipuyi mono janekmani na tena la jongana. 5Taidoya, garani ka doku nadi li pare-Na, manawara nai Allah na bonunani na pola tonna. Ineyaka bada taja ita ba noda la jongana Iyo. 6Toyo ka wenna iyo ba engana nola lai Allah, iyo na morho nepo kahengo na morho nai Yesus. Manawaradi ole todda mono rayini habenai Allah7Bagu ole begimi hamanawaragu, jegu tulha migimi pareha bango la barami, ta bollo hitu pareha mema ka nemowango wali kapungena. Pareha mema yitu na Lina ha rongo mowamu kapungena, 8Tabollo, yayo gu tulha gimi pareha bango tutumi, yitu katena la jongana Iyo mono nola jongamu orona yikaa kapogto at mowani mono yina magakaho katena bahena na derko.9Hitu toyo ka wenna iayo neni nola magakaho, tobolo na huddadi ole benna iyo enga nepo nani nola kapogto koha bahena. 10hitu toyo ka manawarango ole bena engana nola magakaho mono ja nekmango ha wu aki ha rayini widana. 11Ta idoya, iyo ka butudi ate ole bena engada nola kapogto mono da halako nola kapogto. Iyo jena taja nekmaya ba ge doyo arona orona na kapogto na hamoro nadi matana.12Yayo gu tulhayi labarami, yomi anagu, oroda hitu dokumi na pama higo gimidi ledeni na ngara-Na. 13Yayo gu tulhaya la barami, yomi bagu bapa gimi, orona yomi bam domani Iyo wali kapungena. Yayo gu tulhaya la barami, tangami bomone, orona yomim haboke mowaya yitu kajapata.Yayo gu tulhaya la barami, bagu ana gimi, orona yomim bam doma mowani yitui Bapa. 14Yayo gu tulha gimini la barami, bagu bapa gimi orona yomi bam doma mowani Iyo wali kapungena. Yayo gu tulhaya la barami, yomi bomone, orona yomim kulhami, mono na li nai Allah engana nola jongami, mono yomi ha boke mowa ya yitu ka japata.15Abum manawara kani yina ponu tana mono tangada hitu ka engango la ponu tana. bagara kani kamanawa rani na ponu tana, namanawara Bapa nekmani la jongana. 16Orona, tangada ka nengo yila ponu tana, hitu habena na kabina, habena na matana, mono yika ele dongani yina morho jeka wali lai Bapa tabollo kawali ya la ponu tana. 17Yina ponu tana na mojango ole yiha benna, tabolla hitu toyo ka dokuni habenai Allah na morho hakitango. Abum Dokukani Jeka beni Kristus18Bagu ana gimi, bahenaka duka morho tanaya; mono kahengo yitu ha rongomi tutuna yitu jek beni Kristus nemedi, mono bahena dangayi hitu je kabeni kristus de kowadi. Ineyaka itango da tajaya bahenaka ba haduka morha ponu tanaya. 19Idango da mayo wali la jongada itango, tabola idango jeka walikmayi wali la itango. Orona, ba kawali kayi la jongada, idango enga neda bada oleda, Tabollo, idango da ujakada itango koha bahe pijana bajeka wali wali la itango.20Ta idoya, yomi ne mowani hamonemi ka Muraha, mono yomim tajaya tangana. 21Yayo bagu tulhaya la barami ja wuku je taja nekmaya yika tena, tabollo orona yomim tajaya mono oro ja nekmani na kawohoka ka wali yitu ka tena.22Garani kaka wohoka oro ja inekma ka kabalini yitui Yesus Ba Kristus? Idoyika hitu jeka beni Kristus, hitu toyo jeka benni Bapa koha Anana. 23Garani jeka mangakuni na Anana janekmani lai Bapa. Tabollo, tangana kaa mangaku ni na Anana, iyo na dagu jalani Bapa.24Ba ahani yitu harongo mowami wali kapungena engana la jongami. Ba ahani yitu harongo mowami wali kapungena ka engango la jongami, yomi enga jalami nolai Anana monoi Bapa. 25Mono, ini yina rahi ha wona Iyo la barada, yitu na morho jeka haduka. 26Tangana yitu ha tulha mowagu la barami, he jalana na orona yitu ka ha jolorami.27Tabollo, yitu na wemaringi ha hiba mowami kawali la Iyo engana la jongami, mono yomi ja hilum wakmadi hitu toyo hawadeka ka ajarami. Ta idoya, orona yitu na wema ringi-Na na ajarami yomi tutuna tangana -- mono yitu katenaya, je kawoho kakmaya -- ka hengo Iyo ha ajara mowa nagimi yomi, kamengango nola jongana Iyo. 28Bahena, bagu anagimi, engami nola jongana Iyo baduki kani Iyo ba pa hudda wuna, itango nene naha tena wuda mono jeda moke nekma la arona Iyo ba duki kani na rahi-Na. 29Yomi bam taja kaya Iyo bana tena, yomim taja jalaya tangana na toyo na rayini katena, ka dadi wali la Iyo.
Chapter 3

Idango Ana Huhu Nada Maroba Allah 1Hamatarakinla ahanyinehingna manawarana Morda Maroba Allah labarada koha ida anai Allah ya ba wedada, taidoyaka ana mema nada Maroba Allah. Tabollo ponutana jada tajakmada ida orongo ponu tana jada tajakma-Ya. 2Tangam olebeg hamanawaragu, nebahena ana nadai Maroba Allah, taidoyaka jada pewenekmani ahani kadadi nemme. tabolo dapewe nehoni ba nemini laponu tana da hatuja la Iyo orongo bana iteya la tuba tonna. 3Ngaradukkada to kaka makngo la Morda Maroba Yesus, na hamuraha wungo, kanhengo Maroba Yesus kamuraha.4Ngaradukkada to karayini kajala mono kalai pata orongo jala nana halaina pata. 5Mu tajaya Mori Maroba Yesus bana opiyi tangada doku jala, mono labara-Na janekmango doku jala. 6Ngara dukkada to kaha tena la bara-Na jada rayikmango doku jala; janekmango hawu to jala kaiteya mono ka tajaya Iyo.7Anagu,, abum jekana hawu to kahajolorogu. To karayini ka doha nana to tenaya, kaha tuja Morda Maroba Yesus nana katena. 8To karayini doku jala walna la pajode orongo pajode na doku jala wal kapungena. Ana Morda Maroba Alla ka mayo mono hakamakna: Kaghamohod ngaradukkada harayida pajode.9Janekmango hawu toyo kadadi wali la Maroba Allah karaingo doku jala orongo dohana Maroba Allah enganeda la pola tona; mono jana dadikma bana rayini kajala orongo baha dadiya wal la Morda Maroba Allah. 10Maineyaka, Garan ana Maroba Allah mono garan ana pajode tajayaka. to jaka rayin ka tena jawalmanani la Maroba Allah, moka hejalango to jaka manawarango ole benna. Hamanawara wungo11Orongo yina lina harongom walka pungena, dahamanawara wunehoda. 12Abum tujakayai Kain, kawal to bokala mono kahamateya na Arina. Mono, abi Kain mana hamateya na Arina? Orongo, harainai Kain kajadoha mono haraina na Arina na tena13Ngaradukam bag olebegim, abum bangarau yi ponu tana bana butug ate. 14Da tajaya idango bada hepoya na mate mo bada arongo morha oro bada hama nawara wuda olebeyo. To jaka manawarango olebena enggana lahadu mate. 15Tangada to ka butngo ate ole bena to hamate to ya, mu tajaya bajanengo to hamate to ka tolko manemara morhana lapola tona.16Henengo ida katajaya manawa: Maroba Yesus na hatabarani na morha-Na tangada ida. Nebahena, da hatabara nehon na morhada tutda hi ole bedda. 17Tabollo, banekango hapote ponu tana hi toyo, mono bana itekaya ole na bena ba nengo hawadonga, tabollo na tonya na atena labara ole bena, ahanyihingkana manawarana Morida Maroba Allah ba neni dalo la atena. 18Anagu, makada hamanawara wuda abu la hanewe beleka nomo abu la loma belekada, taidoya rayinehoni mono hatena pija nehoya.19Mona iya, ida da taja nehoya ba kawalda la katena mono hamoddon na ateda ida la arona Maroba Allah. 20Tabollo, na ateda bana hajalakada ida, Maroba Allah na rehi bokola la ateda, mono iyo na tajayi ngara dukkana. 21Ngara dukam bag ole begim hamanawarag, nana ateda ida ba jana hajalakada , ne ida neni naha tena la arona Maroba Allah. 22Langka ahakan ha kareda, da hibaya walila Maroba Allah orongo bada dokun pa hawede-Na mono narayin ba ahan habenna labara-Na.23Mono, ikayi ha rehana Maroba Allah, tonam kada hatena dalo la bara ana-Na, Maroba Yesus Kristus, mono kada hamanawarawuda kahenggo ahan harehana la barada. 24To kadokuni hawedena Maroba Allah engango labarana, mono Maroba Allah enggango labarada. Maineya ida da tajaya Maroba Allah engango lapola todda, wad teng hawonna Maroba Allah labarada.

Chapter 4

1 Tangami ole beggu hama nawaragu, abi hatena kayi tangadi hitu waddi kanengo, tabollo mu kaba nehodi hitu tangada waddi kam tajayi baka walikayi lai maroba Allah orongo dangayi hitu tayo manyura kawohoka ka nengo la ponu tana. 2Hene ponala kam tajaya yina waddi ka wali la Maroba Allah: hitu waddi kama ngakuni yitui Yesus Kristus na mayo hatuja wungo la kadadi toyo i kawaliya lai Maroba Allah. 3 tangadi waddi jeka hatena yai Yesus, jeka walik mayi lai Maroba Allah, hatu waddi jeka dokukmani yitui Kristus, atu harongo mowami nemeni mono ba hena ne mowani yila pontana4tangami anagu, yomi kawali lai Maroba Allah mono haboke mowayi hitu toyo manyura kawohoka orona Iyo kanengo nola pola tommurehi bokola nepo kanengo yila ponu tana. 5 Hitu toyo manyura kawohoka kawali la ponu tana. oro ineya, bada hanewe wali la ponu tana mono kanengo la ponu tana da rongoya. 6 Itango kawali da lai Maroba Allah. Toyo kaha tenaya na Maroba Allah na rongoda itta, tabollo hitu toyo jeka kawali lai Maroba Allah jeda rongok mada. ledena yikala, itta da tajaya na Waddi katena mono waddi ka japata.Madaka kada Hamanawara wungo7 Tangami ole beggu hama nawaragu, madaka kada ha manawara wungo orona yina manawara kawaliya lai Maroba Allah, mono tangana na toyo kamanawara kadadiya wali lai maroba Allah mono na taja yai Allah. 8 Toyo jeka manawara jena tajak maya na Maroba Allah orona yitui Allah ba Manawaraya.9 Henenaka yina manawara na Maroba Allah bana patingo dani la barada idda: Allah na ha wedeya-Na Ana Kanahana yila ponu tana kada morho ledeni Iyo. 10 Hena dalo idoka: ja idda nekma kamanawara mowani yina maroba Allah, tabolla Maroba Allah neyala kama manawarada idda mono na wodani na Ana kanaha-Na lede hadame wani hitu doku jalada itta.11 tangami ole beggu ha manawaragu, bahe hingukana bana manawarada yina maroba Allah, idda he jala pongo bada hamanawara wungo. 12 Jane hinguk mahongo ka itteya yina maroba Allah. Bada hamanawara wukango, yina Maroba Allah enga kaknani la pola todda mono yitu manawa-Na na ponya la pola todda.13 Ledena yila da tajaya iddango da engango no lai baroba Allah monoi maroba Allah noya la pola todda oronai maroba Allah na wo mowadani iddango ledeni na waddi-Na. 14 Mono, yama ma itte mowaya mono ma hamonnoya yitui Bapa na hawede mowaya na ana-Na dadi kaha tolkoyi yina pono tana.15 Tangana na toyo ka mangakuni yitui Yesus ba ana nani Allah, Allah na engango la pola tonna mono iyo noya lai Allah. 16 lodonaka, idda da taja mowaya mono daha tena mowaya na manawara ha dagu nai Allah ba dagu dani iddango. Allah Manawara ya, mono toyo ka engango manawara, na engango lai Allah mono Allah na engango la pola tonna.17 Ledena yitu, na manawara da pono wani idda, tonam idda kada kolengo kadongko wuyo yila loda rahi pawatteka da orona kahengo la Iyo, hejala iddango kanengo yila ponu tana. 18 Jahilu nenekmani naka bohi yila jonga manawara, loppo yina manara ka tanga kohango na wuggaya na kabohi orona yina kabohi na hatuja yila paha jala. toyo ka kabohi jeha bonnuk mahona ni manawara.19 Idda da manawara orongo Iyo ulu nepona manawarada idda. 20 Banekango ha wu toyo ka toki heni la, "Yayo manawarani Allah", tabollo na butudi ate ole benna, yina toyoka toyo kawohokaya. Orona, ha wu toyo jeka manawarango ole benna ha piku ittek ho, jena manawarak mani Allah jeha pikuitte. 21 Mono, yina li pareha ha hiba dani wali lai Allah: Tangana na toyo kamanawara ni yitui Allah, na manawara nepodi ole benna.
Chapter 5ANA HUH NAI MAROBBA ALLAH NAHA BOKEYA NA PON TANA

1diha diha toyo ka ha tena yai yesus bai kristus ya, dadi ka wal lai maroba Allah; mono diha diha toyo ka mana waranii marobba Allah , na manawaradi ana huhuh na ka wal ngo la marobba Allah. 2ne bahena, da tajaya bada manawaradi ana huhuna marobba Allah, bada manawarani mono bada halakoya hapa rehana/linawol ka rai.3oro manawara nai marobba Allah, bada halakoya na li parehana jana butoma.4orongo, langka ahan ka dadi wal la marobba Allah na ha bokeya na Pon tana ; mono iiilah ka talo kaha bokeya na pon tana:paha tenada ida. 5garan kaha bokeya na pon tana ba ja ika kaha tena ba yesus ba iyo ana nai Marobba Allah? morho jaka haduka neni la baranai Morri YesusMORHO JAKA HADUKA NENI LA BARANAI MORRI YESUS6ilah ka mayo wango weyo mono ruta: yesus kristus ; ja we belema, i doka we mono ruto ya, waddi ka teng ya ka tajaya ba waddi ka teng ya ka tena. 7orongo, nedi ka tolngo ka tajaya la surga: 8waddi ka teng, weyo, mono ruto; mono ka tolngo i lah hawuheni.9bada hibakaya na ha tajana na to piyo, ha tajana marobba Allah na rehi kulhoho. orongo, ha tajana moraba Allah ha wona ha tajana na la barana ana na.10toyo kaha tena la baranai ana nai marobba Allah ka tajaya hija neni la pola tona. to jaka ha tena la baranai marobba Allah na raingo na dadi toyo ka jaka lurho at na toyo jana hatena maya la ha tajana ha wonai marobba Allah tutna na ana na.11mono, hi itlah hataja: marobba Allah na wodda la barada morho jaka ha duka, mono mor ho neni la barana anai Morri. 12diha diha toyo ka daguni na ana nai mori nengo morho la barana; diha diha to jaka nengo ana nai marobba Allah ja nemango morho ka nengo la barana.TOYO KA DADI WAL LA MAROBBA ALLAH KA JA RAINGO DOKU JALA13ung tulho mowagunka la baramu kaha tena la ngara ana marobba Allah kam pewedi bamu nengo morho ka jaka ha duka. 14mono, ii lah hila haha tenamu ha kolemu la barana,ahan pa ba kareda ka ha mera ha tokna, na rongo da. 15mono, bada pewekan na rongoda,tang kohada haka reda, da pewedka tangkohadka ahan ha ka reda la barana nai mori.16 ba neka kongango ka iteyi ole bena ka raingo doku jala ka jahatingodi aro hamate donga, ta idoka, nemongo doku jalan ka aro la hamate donga, dohaka toyo natu bana kareya, mono marobba Allah na won morho la toyo ka raingo doku jala ka ja ha tingoni ba nengo ha mate donga, taka iyo, neni hawu doku jala ka aro hamate donga; jagu tok maya bana kapatango tutna doku jala prai. 17tangkohada jaka doha iii..lah doku jala, neni yina doku jala ka jaka aro la hamate donga.18da peweni ba diha diha toyo ka dadi wal la marobba ALLAH jaka raingo doku jala, ika wali ka dadi wali la marobba ALLAH na ole angda mono ka bokala jana jojamawu. 19da pewen ba wal dani la marobba ALLAH, mono tangu kohana pon tana neni dalo ha kulhoka na ka bokala.20mono, da pewen ba ana kanahanai marobba Allah na mayo mono na woda hangada la barada kada tajaya ka tena; mono ida neda la barana ka tena, la barana ana kanahanai morri, yesus kristus, ilah maroba Allah ka tena mono ka morho jaka ha duka. 21ana huhugu, umu marongolah wali horongo manuta marapu.

2 John

Chapter 1Lii Kawali Labarana

1Wali la ana witi ana limana Morida, tutna inya da ha pede mono tutda anana, hamanawaragu la li hatena, ja yawabelekmango, tabolo ngara dukkada too ka tajaya katena, 2orongo hatena ka junga labarada mono ka ole hangatada. 3Manawara,milla Ate, jora koko kawali la Morida Maroba Allah mono kawali la Morida Maroba Yesus anana kagolu okada dalo la lihatena mono manawara.Morha Dokuni Hatokina Maroba Allah4Gu lagaharawa orongo bagtajaya kapirango anamu morha la lihatena, kahengo hatokuna pahibada kawali la Maroba Allah. 5Nebahena, pa karegugu, Inya, yi hatokigu jahillu abu harayi nekmaguni, tabolo harayi kawalila ka ullu, tanamu kada hamanawara wungo.6Monno, ika yi namanawara, orongo bada morha dokuni lihanuwa-Na. Yi na liha nuwana, harongo mowam ka ullu tanam kamu morha la barana.7Orongo, bana dangayi kabolko bana hudda laponu tana, jada ngo nekmani Maroba Yesus ba iyo kamayo lahadana kadadi to. Ha iyo kabolko mono ja to hatenakmayi. 8Hamatarangola abu na bungayi kanemowango, tabollo hibayi tanga kohada.9Tangada to ka halako lohongo kaja engango wali la lihanuwa, iyo janekmango Morina Maroba Allah, Tabollo, gara nehingun ka engango la lihanuwa ka doha la bara Bapana mono Anana. 10Banekango to kamala baramu mono jana ngodikmaya yina liha nuwa, abum hibakaya dalo la umamamu mono abumu hanewe dongakani. 11Orongo, bagarakani kahibaya iyo tamanani la to bokala.12Dangayi ha kabu ategu tulha tangamu, tabolo jagu wawakmawa rayini wango hurata mono we pena. Ta idoyaka, gu kamakduni kagu mawa labaramu mono hanewe dongagu haaro matango tanam kada bonngo bada lagahara. 13Lakeda walila Olebe mawinemu ha pede kana hadukini na lina labaramu.