(Yesus Kristus Na Yobe Meai Na Robu) 1Yesus Kristus neai yobe yobe neai robu Abraham neyea Daud re yoho yonggone meufauke. 2Abraham neai kelu Ishak, Ishak neai kelu Yakub, Yakub neai Yehuda, neai u bake yo yeale. 3Yehuda neai kelu Peres, Zerah re, nenake neai robu Tamar, Peres neai kelu Hezron, Hezron neai kelu Ram.4Ram neai kelu Aminadab. Aminadab neai kelu Nahason. Nahason neai kelu Salmon. 5Salmon neai kelu Boas, nenake neai robu Rahab, Boas neai kelu Obed nenake robu Rut, Obed neai kelu Isai. 6Isai neai kelu Daud Ondofolo. Daud neai kelu Salomo, Uria re miyea relahi na.''7Salomo neai kelu Rehabeam. Rehabeam neai kelu Abia. Abia neai kelu Asa. 8Asa neai kelu Yosafat. Yosafat neai kelu Yoram. Yoram neai kelu Uzia.9Uzia neai kelu Yotam. Yotam neai kelu Ahaz. Ahaz neai kelu Hizkia. 10Hizkia neai kelu Manasye. Manasye neai kelu Amon. Amon neai kelu Yosia. 11Yosia neai kelu Yekhonya neai u bake yo yeale, belehe Babel ne aimiwoke ekainekate.12Babelne ekainekayeke, Yekhonya neai kelu Sealtiel. Sealtiel neai kelu Zerubabel. 13Zerubabel neai kelu abihud. Abihud neai kelu Elyakim. Elyakim neai kelu Azor. 14Azor neai kelu Zadok. Zadok neai kelu Akhim. Akhim neai kelu Eliud.15Eliud neai kelu Eleazar. Eleazar neai kelu Matan. Matan neai kelu Yakub. 16Yakub neai kelu Yusuf, Maria neai ro molo Maria kou bulura yahi-bulura Yesus re hongge, Kristus ro bu rainyeboke. 17Abraham re yoo hu ra nawaneng meke Daud re yoo hu ne pele me bee me ehine keli yeale re yobe me re mai beakoke nawanem Daud re yo hu ra, ekaite Babel ne aimiwoke belene me mai beakoke, na mekai me bee mee ehine keli yeale re yobe me kame me mai beaikoke.18Yesus Kristus neai honoi honggate re na a huba rake wanem bele he Yesus Maria re, nekenare koibote, hokolo be embaite eyeiboi Allah meke nehalo yea Maria neai kou yahi einye meunge auboke Maria fa u re peiboye yakala woye. 19Yusuf, nawali romyea nahele meai waliyea nekewoye mokowoye Maria nakena uw yeare erewaounye, yahele eme emfa u peiboye merau kolowoye, na maleu maleu bea nennihindere.20Yusuf namiyea re u bene nekeungeye merau kolowaunge belene Tuhan na malaikat meke u yakala yea a iteaueunge weunge, "Yusuf, Daud re kelu, weyea fee buheare ei hokoijea pele weai unyea Maria, neyea faa u yeale nekeunge, bele Allah neneai nehalo yea meke aungeboke. 21Neyea honoite enne hononde pele kelu fa yea eng yakalande neai ro bu eungeroubonde Yesus re robu yea neyeare romiyea wali bulone aikabeaikoke yo onomi enne yemmile.''22Rake nanemene benate yakala nate Tuhan neai Nabi-nabi re iteayeumiboke homo fea yolone mai auboke, bele raye kaye ne ennuwembonde engbikenembonde. 23Meyele erennele miyea eme meangge eme, nahokolo yea, emale miyea enjembonde, nawanem fa enghonondere, kelu fa yea enghonde neai ro bu enaironainyele Imanuel,'' na ro bu boi koite niyea eai nolo u ikainye:''Allah meke ei aumeboke ''.24Belera Yusuf ijokura aunguke, Tuhan neai Malaikat iteayeungeboke wanem eke hareungeboke. Yusuf, Maria re neai miyeare me eungebeauboke. 25Ro re miyeare mbainye nekeyeke neai uw kayare neneai fea roroyeke pelera Maria kelu fa yea hougeunge neai ro bu re Yusuf neneai jea eungerouboke, Yesus.
1Yesus honggate ra, bele he Herodes Ondofolo re nekewoye, erewaimi rali meugera, ya hu ralo re hamai jate romiyea Yerusalem re nekainye mate. 2Na a mekai minai mi embele ne Yahudi Ondofolo honggate? Meyea neai ralo ralire meugene erekande, bele mekai nye meyea neai u bokore mande neaie buma haman rammaansindere. 3Herodes Ondofolo rake a boroubokene, nakena kehi wahi keriboye namekai Yerusalem romiyea rake a hureukoke.4Belera Herodes, Imam-imam falem nekate nawanem Musa re homo fea re henai boke yo, arileumihike, a hineumi, mbelene Kristus honggate. 5Na a iteaiyainyele, "Betlehem yone, Yudea meai kanine, rake a Nabi: yea neai homone molaikoke honoye. 6Betlehem Efrata, Yudea kani Yehuda romiyea be yu be yeba yeale yo, weaire me ebeai koijayete, beleyeare weai nekeyeara ro mbai enyakalande, enanunde Israel Ondofolore yem bonde.'''7Rake Majus yore, Herodes kaneumikoke mekate, ralo erekainye a huba yakalainyeboke ra. 8Belera Herodes yea weumi, "Betlehem yore meyea emme, belene rake kelu fa yakalauboke. Meyea foi hinenggombe banenggombe membe enghubayenggombe wanemna, meyea bembombe reai bokore membe itea yendebombe, reaijeale ererembonde neare ei ere hawende, buma ereiharenensinde."9Herodes a ukeumi, belera oro molaiboke eibuate ralo re erainye na moi a re hehe neaumi meke meibuate rake kelu fa honggate na yuranne meke heunguke. 10Bele ralo re erewainye na kena u rei aumiboke, rei mai jea koibuate.11Bele imea eite ai aruleuboke, ekai erainye, bele wayeu fa nenake Maria nimekoukounge auboke honote bele wayea fa re oro hele ainye roroukoke, na holoboi besangge einya Emas, Kemenyan, Mur, rake wayeu ke kolainye hayeainyele. 12Ime ne eumi keleumiboke, waneng, na yo yang beaiboke eibuate Herodes bokora wekate. (Nibi Ehira Mesir Kanire Eubate)13Rake Majus yo eibuate ra, Tuhan na Malaikat meke Yusuf neai ime ne meke yakalaunge, weunge, "Rake wayea fa nenake re wela hakanggombe Mesir yore embe. Meyea belene ennekembe, bele moita reyea ere iteayerembombe, haubihine bang bele Ondofolo Herodes meli mekai hareunge rake wayeu fa re hombonde re." 14Belera mo, rake wayeu fa, nenakere, Yusuf yaweumiboke Mesir yore eibuate. 15Belene ennekembe, Herodes neai u herende, homore molaikoke waneng bende yakalade: " Mesir yoyam ra, reai kelu re ere yoborombonde mende."(Betlehem Yona Kelufafa Houbate Hayewate}16Majus yo romiyea meai ame karebai bele Herodes ireayeubokera ikele isam kena yea koibuoye, pele me nafela yo re meaheumikoke enate Betlehem yore kelu fafa na ya hu, ralo yakaina bee ra onde wayeu hokolo howonai bonde nanemene, bele Majus yo romi yea re Herodes neai ya heki meurakeukoke huluinye.17Nabi Yeremia neai a re hameungekoke waneng meke yakala ye. 18A rime, helea hili a rama ea yoboinainye hayei na nyele, ibo inse na kabam hele mende nende Rahel na fafa kenane, konde rimende, kena nuhu nahu neunele, foite kena bang konde, na fafa aihowouboken pele earene kabende. (Isarel Yore Benaibonde Menete A Ukeumile)19Herodes eu hereke ra, Tuhan neai Malaikat meke Yusuf Mesir yone na i joku na imene yakalaunge. 20Na a iteayeunge ainyu, "bele fa nenakere yaweimiboke Israel kanire fombe. Nabe romiyea bele wayeu fa re honaibonde merau kolowainye, bele ro hereke." 21Yusuf anguke, bele wayeu fa nenakere benem Israel kani re beai boke mekate.22Beleyeare Yusuf borowoye Herodes na kelu Arkhelaus mana Ondofolore yeubokene, belene Yusuf Yudea re endere kena ehe yea hubawounge, belera Yusuf Galilea re oro molaiboke eibate na imene yakalaungeboke wanem hakouboke. 23Yusuf bele wayeu fa nehakere mekate Nazaret yone nekewate rake a Nabi yea neai homone ikare wokaite waneng pele kelu fa Nazaret romiyeare me enaibeambonde.
(Yohanes Bure Kolowoumile Kiyae) 1Bele he Yohanes bure kolowoumi ro meke Yudea fau kabangne bu kolowoumi." 2A uteai yakalawoumi na a weumi, "Wali nebamra kena u nei huwe nembe Allah neai yoyam meke nobena. 3Rake a Nabi Yesaya na yobolo yea haufike, kayalo a mende kolonde." Tuhan re nibi weleyea fanyemande mokomansande.4Nawaneng Yohanes neai uw malo unta aye mara heubonde naei uw yolo wei hoangna eukoke uw ra yea ikelembonde nake nake miyea hambare konde, akalana oheng yu yeale pele neai bure anende 5Ro heleng miyea heleng neai pukore hokongmende nawaneng Yudea na na mekai Yordan na romiyea nanemene wenate. 6Pelene Yordan wiy bune bu konemile, na uw nebang wa nebang pulo fela pele ukenate hayanate.7Farisi, Saduki romiyeare erewoumi bure kolongmilere belene a iteayeaumi, ehakai renamo aro mena, melea mare hinye yea uwngembe, iteayenembe, bele mai bena ya nebang hu nebang mende, weyea meaheayea engfeambombe. 8Belene weai nei huweibokote waneng, bele mekaija weai waline ani foijea balenayete. 9Na mekai mai ubene hayembe, meyea a holore kaibe elaube Abraham niyea, bele meai hele, neyea meai yobe kamehe re ro roijanneke beleyeare, reyea mare wamale, rake ruka heleng honate Allah nahinngi ainyu ainyu konemile yenggemile balenate Abraham neai kelu om neai romiyeare me engbeambonde.10Na mekai, ramekaru meke o kambu ranne maitasike embele honoye mbele o ani emokoi na, nenaisande, i ranne wononde. 11Reyea mare bu yea hakamale , melea wali nei huwenebombe meai beleyeare neyea mende, pele kiyea reare moi wondo wonde naro memalu roweitte yerea enobeikoi. Bele kiyea miyea mare Roh yea nawaneng i yea kolonembe. 12I bei bubei inyai na mene mende ire bende anuwau fanyende hukende, gandung riyane arilenemile hononate. Beleyeare ne ela ko yaronde i pulure i rande hayande bele e enai nundenate.(Yesus Yohanis Yae Bu Raungehike)( Yesusre, Yohanis Yae Bu Raungehike ) 13Galeleare Yesus Yordan re meke , "Pele Yohanes bu haninhinde re meke. 14Beleyeare Yohanes yea ahi uyea harewounge, "Neai hele reare bu raukehinde " meahea reyea weare melihau bea rareufindere?" 15Belera Yesus Yohanesre weunge, "Rake haubihire eyeiboi na mokoungehakere bele nahele benate yakalanate."Belera Yohanes, Yesusre bu raungehike.16Yohanes bu eungeraungekera, nahibi u yea Yesus bu roira yakalau boke, ijoko kanate, Surga wewe molou boke, Allah neai Roh aye keleumang waneng Yesus na u ranne hebeunguke 17Belera, a yo bumara meke eleye, "Rake Reai Kelu fa, Naere kena buhae hele haennnele, Reyae Nare ei molanle."
1Pelera, Allah neai Roh ei aungeboke, eke wanabo fau honoye belene bulo walobo meke wabewounge. 2Belene yaa rorele u bee na reniyai jaele nekeukoke. Moni buki hele hubawounge. 3Bulo walobo meke Yesusre weunge, "Weyae nahele Allah neai keluna, rake ruka honate weimi fueke yaeibo. 4Bele yeare Yesusyae weunge, "Homo faene molaikoke, "Ro miyae feu ngemo wali enekei, beleyaere Allah neai ako feauko einye wali eke honouye."5Belera, bulo walobo Yesusre. Yerusalem yo kabam re, ekete Allah yo ralo imea buma ne meiketeke, ''Bulo walobo yea weunge. 6Weyea nahele Allah neai kelu rake imea mokora are honoinyehi oyo' haubimi nebang bele weai u meai homone molaikoke 'Allah neai Malaikat re wenemile me menai mirembonde weyea pele ranne roungayeke, na mekai oro ruka ne ekaraisi."7Yesus yea weunge'' homone molaukoke' Weyea Allah re uw mali uw ei hubaijea." 8Na waneng bulo walobo Yesusre ekete hemunggea mbai nabuma helere eiketeke keleunge yo yang honoijate rake kani kela rangne. 9Bulo waloba yea weunge, "Weyea be iseungehinde reare ereukele kaneukele rake nanemene weare kinyerete hayerete.10Belera Yesus yea weunge, bulo walobo weyea rakera eye homo fea yolo-yolone honoye, ''Tuhan Allahre mo eremande kanemande.'' neaiemo weyea ereungeke kaneungele. 11Belera, bulo walobo na fee re eiboye'' eraimile Tuhan neai Malaikat-malaikat mekate Yesusre ei hawainyele.(Yesus Na Kaliya raweuboke Galilea yone Mokowoye)12Yohanes ikelauboke borouboke Yesus Galileare eke. 13Neyea Nazaretre eiboye eke Kapernaum ne eke nekewoye Zebulon, Naftalire kani hung ne, bukou enene ekenekewoye.14Belene Nabi Yesaya molowoye homo fea bele nahele re enaibonde. 15Zebulon de Naftalire kani hung ne, bukou enera nibi eke bele Yordan habala ne, Yahudi bang romiyea Galilea nuwaikoke. 16Romiyea ougemne nekayeke, hehe kabang re erekainyele namekai bele yoyang ne here re buhea re roukeumi koibate bele hehe meuneaukoke.17Bele he ra Yesus a u iteai a hubare huwewoumi, iteayewoumi n'a a weumi, wali nebang ra, kena uw huwe rorombe Allah neai yo yang meke no beungekoke.(Yesus Na Yebaei Bubaei Ro Keli Kaeneumikoke)18Yesus Galilea enera eiboye, eke ereumi aka beake bee Simon, Petrus yea eikanainye nawaneng Andreas naka beake re ka ela ne pele bukounge hayete hokolo bee kare heu ke peaijete ro miyea. 19Yesus eke hokolo bee re weumi, 'Meyea mebu hakorobo reyea mare ela hayei romiyeare hayemile yaweumile menate." 20Hokolo bee ne ela hayeiboke Yesusre einye hakoinyeboke.21Belera alainyekoke, eke ereumi aka beake bee, Yakobus, Zebedeusre kelu, nawaneng naka beake Yohanes neai jeale. 22Belera kayira akaikoke neakore na belene nukainyeboke mekate Yesusre hakanyeboke.(Yesus ro miyaere Kelewoumi namekai romiyae Helem Onomi Yeuboumile)23Yesus eke Galilea kani ne romiyeare heleng kelewoumi bele Yahudi meai imea obe kabang-kabang ne Surga yo yang meai Injil yea uiteai yeiboumi, nawaneng ehayo buloyo heleng foi mokowoumi onomire huba yewate. 24Yesusre a bele Siria kani na romiyea re hureukoke na mekai ro miyea eha yo bulo yo mahe yea wabei jeumi uw koi koire kateyo, nawaneng oro me wandu yo nanemene Yesus yea nou heuboumi foi yarowate, wali onomi hubawainye. 25Romiyea heleng buleng, na yora-yora mei buate hakowainyele Galilea ra, Dekapolis ra, Yerusalem ra, Yudea ra nawaneng Yordan reubihi na yo nanemene hokoumeke.
(Yesus Ahuba Homunggaene Huboumi) 1Ro miyea heleng hokoumeke meibuate ne, 2Yesus a moko a randang re yeu eleufoke, Beleare angggeng eunuweuboke, neai Murid-murid neai u boko u nobere mekate. 3Belera neueba raweuboke weumi, uwitea yakalaumi a weumi, "Hinye hilarabo walire hinei beaijea beaijeyea pele romoyea, surga yoyang neaite endowende. 4Hinye ibo nolo insenolone releijeunge pele romiyea kena foi uwfoi endowende.5Hinye kena nime kena haba yeale, bele romiyea rake kani kela neaite enjambonde. 6Hinye wali nehelere moni buki waneng konde hinende beanole bele romiyea kolo kolo meamea enghubayende. 7Hinye kenare buheare henende bele romiyea kena hele buhea hele ende hubajenggonde. 8Hinye kena u nahele re mokonnende bele romiyea Allah re neai ijoko ennerebonde.9Hinye kenafoi ufoite harebonde mokonende bele romiyea Allah neai kelu omire me enaibeambonde. 10Hinye wali nahele meai earene me nebang uw nebang enai hayenainyele, bele romiyea Surga yoyang neaite engjembonde.11Hinye reai kena eaiene, a nebang feau nebang, unganyele u nebang wa nebang enai konainyele pele romiye nawalire ei hawerende. 12Reimai jea koye, u meanggeu hukeleye, haubinebang bele wehahi Surga ne foi kabang re mokoungehake eke honate." Bele me u wanemg nabi nabire, meyea eyeibijea neai kulubo wayang de monguaini.(Hae kani kela ranna yaele hehe yaele Ahuba) 13"Mai u niyea hae rake kani kela rangne, beleyeare bele hae wende hunggea melali yembonde, meyea makayea embe alenembombe? Belene hae roungate enai ungayonde romiyea oroyae ale nayende." 14"Meyea, mai u hehe re yembomberena, yo yang kabang waneng, mokorangne kaneijanye ereijainye.15Romiyea i hehere me kondeau kelere ei koloi beleyeare, bele i hehe rowate na koloi bumare hasiyainye bele imea obe ie hehere naekiyoye. 16Belene, mai wali, hehe yea neanggonde, belera erenayambe nawaneng mai me u foite mo haremembe mokomembe bele einye Ako Allah ei molonainyele.(Tauratne Molaikoke Wanem Yakalanate, Allah Naei Yendo Kayaaro)17"Mai u bene wa bene na itaijea enekeijea, Musare homo nawaneng Nabi-nabi meai homo. "Reyea belere ehoroi ekalai reyea mekale, bele molowate honatere yarorele na kayena raye einye kolorelere. 18Reyea ahale feau hele yea iteayamale. Rake kani kelana molowate bum-bum nanemene Reyae ehobeiboi." Tauratna molaikoke nemene benate yakalanate.19Iteaimeai, wali meai a paikoke honate ra hinye pelera ebi keng waneng wnwnde ende mehire eugmi iteayemmile pele kiyea, Surga yoyang ne, kendingre me enai beambonde nabe mekai, hinye na ije foijera kelengmile iteayemmile pele kiyea, Surga yoyang ne kabang re me enai beaimbonde. 20Belene reyea wawale, weai nehelere, foite elaei beaiboi Musa homore henaiboke yo, Farisi romiyea yeale neai nahele pelewaneng weyea Surga yoyang eite waere ewaesija.(Romiyae ehire-ehire A Eyareijae)21Meyea eai yobe-yobe mainya a borauboke, hoibore me u eimokoijea hinye bele me u engmokombonde, yawenanyehuande pe yu pe yebea pe ne ensebende. 22Reyea weare wawale, Hinye akare beakere, ikele a, isang a wennele, pele kiyea nehe neneai keambonde, namekai, hinye nakare baekere a 'kei feau kei kennebonde' bele kiyea yoyang bene nehe keambonde. Nawaneng, hinye naka beakere, kobu a halennele, bele kiyea i hena eke beyene enghukelende.23Weai mena akau hare roweye eukolonde ijene, pelene haubihi waneng weai aka beakere nebang mokoungebokea n'a. 24welayea poufonde eye meyea bee foi emokobe pelera pukeufinde meye weai akau ha eukafinde ensononde.25Nebang ne weare neijea nenayete, hale wanengbea neunghinde eye bele romiyea re foi emokokobe, haubihine bam, bele kaloukonde ne, bele romiyea yea weare kawa einye neneyende hilenete. 26Reyea weare a u iteai nahale yea iteayawale, bele kawa eita meukuwendere weyea releungende am, nawaneng belene weai roi roboni rela beaiso-beaisore koye.(Ro miyaere nebam keleijaimile yo) 27Meyea meneai anggeai borauboke rake, a nebang wa nebang meyea emokoijea hele. 28Na mekai, reyea iteayawale, hinye miyea meangge re eke eungerouboke, nawaneng kena eunge rukeunge, bele na kena ra u nebang wa nebang re eunge mokouboke.29Ijoko meuge yea weare pulore ikete waneng, roweye eu keleufinde haubihine bang, weai u ne hikeawate parawate neai foi mbai ehi kalangbonde, pele nanemene ine enai hayendere mo. 30Nawaneng meube me weare bolure ikete waneng, eungefande wowonde, haubihinebam weai u ne hikeawate parawate neai foi mbai ehi kalanggonde, pele nanemene ba i ne enai hayendere mo.(Miyae hurammile maei ahuba) 31A iteayeauboke, hinye neai miyeare nennehinde, neyea neai miyea enekei meai homo yendele. 32Nawaneng, Reyea weare vanale, hinye moinye neneai u nebang mokouboke, meke neai miyeare eungneufike, bele neai ro molo obiyea wokounge, rake miyea u nebang wanebang yeale yembonde, nawaneng, neungehikenebang einye, me re enai beambonde.(Tuhanre Bene Wo Ye Nehale Elakonde) 33Raei yobe yobe neaite auteai weibaimi, meyea meneai jea auborauboke, ame karebai a eweijea, namekai weai ahele feau hele eye Tuhan re bene yealene eleukonde. 34Namekai, weare iteayawale, weai ahele re eleukondere Surga re ro yeale warare ei poijea. Haubihinebang pele Allah neai ure eke nekeunge anuwau. 35Nawaneng kani kelaro yeale warare eipoijea, pele ijene neai orero bebeye. namekai Yerusalem yo ro yeale ebaraijea bele Ondofolo kabam re yoyang.36Weai ahelere eu eleokondere, wa yu feleng yealere ebaraijea, haubihinebang bele uma mbaite weyea emokoiboi hului nawaneng uma keleumang, nokore weyea bure el koboi bangga. 37Pelene, nahelere, ahele yea eleukonde, nahele bangde nahelebang mea eleukonde, ehiyeale baranate bele nebang meaita parambonde.(Meka Yae Yembondena, Beneikonde) 38Meyea meneaijea mau borouboke, ijoko bele yeale benei konde ite yae ite yeale beneikonde. 39Nawaneng wawale, nebang re weyea nebang bea ei beikoi jea wa karu meube, mefea yea awenayeubonde na, na mekai karu meli yeale yeungele wende.40Haubihine enate nenayete konayete, belene weai u malo enairowende, bee neng yeale weai u malo foi kiyea yeale eumiyende. 41Konayete yaronate, weare ungayete nibi kokora embere eye alonnokombe weyea ahau be re euhayeukonde. 42Weainya enai riyenayete, pele eye eumiyende nawaneng ro hi miyea hi kabennele weai uw re mande, weyea neare eungerikeubonde.(Yokeijo yore kena buhaeyae koumile) 43Meyea a uteai borauboke, weai u mbaite buhea heumile , beleyeare weai yokeijore buhea eheijea. 44Beleyeare, weare wawale, Wa yokeijo re buheayea heumile nawaneng weare nebang re mokayete yore, ebeli neare foi meate bowende, 45bele meli mekai jea, meyea Ako Surgana neai kelewoimilere yembombe, na eare neyea yeare hu weunge romiyea foi yeale nebang yeale re hele woyoume, nawaneng romiyea nahele yo nahele bang yore ya bu nime bu yea hamajaungele fileijate.46Nawaneng weyea weai romiyea foitemo mokoye , belene makayea weyea eukonwende? Bele me u mekai roite arileijale, ele me u mekai roite arileijale, bele me u waneng ei mokoyeijae? 47Namekai, mai a melai melai maka beakere mo baumile, belene makayea nafoi kabangde hubayaube? Romiyea nebang yo bele wali mekai emokoi koijate? 48Belene meyea wali foijea harenembombe, Allah neai hareungeboke nekeijeye waneng.
1Romiyea meai be ne mare erei erenayembere, mai mam einye me yakala uw yakalare kelaube mokaube, bele waneng bele me u einye mokaube, meyea ateai Surgane eke nekeye neaita naubihire meyea ehubayeikoi. 2Nawaneng mai me akauke engkolombe, enghayembe bele me u ro heleng miyea heleng eyerei iteaijea pele une u waneng ro miyea ukeaite keaijate yo yea mokoijate. Romiyea heleng bene imea obe kabang-kabang ne ame eitanate, eikolate belene bele yore uw keai keaiunile. Reyea iteayamale, bele romiyea, neai beaite beainye neyea napelene eukoke ya.3Belene, maka yea meube me yea eumiyende, bele wa mehi me yea ei iteai jea. 4Wehali namaleu nung bea eukafikea ne bele weai ateai neneai eke roibokote belene weare nehahiyea aibokoite.(Ebeli Bomande Maei Utaei)5Na waneng, ebeli poisiyte, uw rowei me rowei te waneng bea ekoijea pele romiyea waneng ate imea obe kabang-kabangne, uw ikai nibi ikaine pelene akabang de ebeli bate, romiyea eraimi, ei molaimi reyea mare aheleyea wamale'' pele romiyea waneng neai peayere napelene nehahiye hubayeukoke eukoke. 6Nawaneng weyea ebelire eunge poinyehindere'' eye weai yowa eite aruleufinde yowa mau mieukonde, pelera ateaite poinyemude neyea a kou nung koinge nekeye weare erete, neneaijea mende wehahire ei hawenete. 7Nawaney, mai ebelire'' a heleng feau heleng bea ebaraijea pele haubihire eyakalaiboi, pele a heleng feau heleng, neai uw Allah foi eroiboi'' na uw bene nekaimi a heleng feau heleng bea Allah wo re kongkonde.8Pele uw mekai wa mekai. Mokatere'' weyea pelene ai hakoijea nawaneng meyea namemam bea ebeli ponnehimbere mai ateai'' neyea na yopolo yea neaiteaite nekeye. 9Ateai Surga yo yang henane nekeya'' w'a reuw hoboinye wone henggone weai ro puma re heayete. 10Weai yo eming yo waku mei neumebonde, weai kena ijene penaimele, yakalai mele meanekande ne, weai Surga na waneng.11Weai inyale mana ya yeumele meyea namnggire nubamale. 12Meai mokoi kabei ateai weyea buhea re heumekonde bele waneng meyea romiyea ehire, meare nebang re mokai mebokere buhea re ema nemamikonde. 13Himi nebang eite meare ei yawei eijea, nawaneng buleareumile hayeu mele wali ema feaubonde na eare wembai hele yo yang yo waku yeale role belene wearemo erei kanei, rokoi feai feauna yewende huba bang heai bang. Amin14Pelena, weyea ro hi miyea hi na nebang eunge ho beubonde waneng, bele waneng weai ateai Surgana weare buhea heneukonde. 15Na waneng rohi miyea ehi nanebang weare, weyea buhea re eheikoi bele mekai weai ateai weare buhea re ei heikoi hului.16Nawaneng, meyea bu hamang de heinyui u hennunumbe meyea romiyea wali mekai bang u waneng eiyaroijea beleyo ate na be ikauw bea oleikiyate nekate romiyea yokore erenai milere. 17Na mekai meyea bu hamang de heinyui uw hengnunumbe weai faleng eye yuu yea euhobeukonde, nawaneng weai be bune eukuyeukonde. 18Bele waneng eumokoubonde, romiyea weare eiroiboi weyea bu hamang re heungukea bele ateai neneai mung ijoko yea erete belene weai ehahi eneuijende.19Kere nalere weai hambung-hambung rake kani kela ne eyarilei eikoloijea, bele ijene mane ito yea folonate hayenate nawaneng bele anuwaunge yokore beate yo, wehali yoko yea enairowende. 20Bele waneng ne weai hambung-hambung arileye yaroye Surgane eukolonde, belene mane ito bang anuwau, nawaneng yokoyo yea ekelaiboi ei beai koi ja. 21Haubihine bam, wehahi honoye ijene, wai kena belene eke honoye''.22Ijoko bele weai kaijeu waneng. 23Belene neai ijoko foi ereye na weai u nanemene hehe yea neaneukonde. 24Romiyea ro a bee re, belene me u re eimokoi hului ro a ehire na kena u foi nemennele ro ehire kiyeare ma meli mekai foi bang enemokonde.25Belene reyea weare iteayawale wanekeyeare anei aneyere koye mireye re belere kehi wahire eikoijea. Buhea ei hokoi jea neai nahele bele weai wali niyea foi kaya hebeye holeye. 26Ijoko yea erei aye bumana koijate, neai inyalere ei moloi ei maluwei namekai pele neyea eyarilei eikoloi, bele yeare ateai hena Surgana nahinggi ereijeumi holeijeumi. Meyea romiyea mokowombe bele aye meaita meyea nabuma na hele..27Ralo yakama weai yahu baraibote, meye mainolona buheare hokeunge namekai u re mreye malo, pele uw benere nekeunge ? 28Ereng hemme kami a ne hebeye, neai uw re meahea yea nuleunge nawaneng pele neneai meyea emokoi boi hului. 29Na mekai Salomo neai u malo re Ondofolo nekewoyere neyea foite kena bang'' pele me kani a hemene boukoke30Belewaneng Allah neneai bele hemere neai me yea aweumi mana ya namaya foite elaube, bele wahena ya ine eumi keaummikonde enai nundenate na he me uw waneng mare nuleijembe meyea hila bang rabo halebam yo? 31Belene 'makayea anembe meai?' makayea ure hirembe meai' belere meyea buhea re ehokoi jea?"32Romiyea rake kani kelauranne nanemene belere beai beai beaijate beleyeare weai ateai Surgana ekenekeye weai wehalore neyea neai uw teai einye mo. 33Pelene'' Allahre neai nekeinge kena'' namekai neai nahele re eleye kiyea'' eye numeye beaungele'' pelera mo kolo-kolo meamea, kolonete hayenete. 34Wahena ya meai te, pele uw bene re einekeijea, naeare pele ulahena ya neneai nehahi ekaihonate manaya na kiyea'' ne ehe neneai honote ya.
1Rore miyeare ehe elhayeijea. Bele Wali einye rohi miyea hiyea weare ehere ewoyoi hangga. 2Meyea mai kena ijene ehere woyaumi, pele hului waneng mare ehe enai hayenayembe.3Makane, weyea weaiaka beakere ijoko kere nekeje re nahinggi roungeboke peleyeare, weai ijoko na o yi nekete weyea ityang ne nekeyea. 4Nawaneng meahea yea weyea waka beakere wanea, reyea pele weai ijoko na kere, mohorombonde menduwende, beleyeare erei o i weai ijokona bea? 5Weyea wali nahele bang romiyea, bele o i weai ijokona halebo menduwende, belera weyea nayakala ereubonde kere waka beakere yokone.6Wehalo yokure eyeijea. Nemekai abo pene elhayeijea pelera neyea oroyea menai akonde penaibonde manate weare mene yobonayete hiyenayete.( Riyembe, Baendele, Me Kaba-Kaba Habembe ) 7Riyeufinde kiyea weare enaiyete peaiye kiyea weyea euhuboyeukonde kebaa re poye enai rawenayeubonde. 8Pelene, romiyea hinye ende riyende kiyea neare enainyende nawaneng beaite beande kiyea yenea ende hubayenggonde namekai kebea yea ponde romiyea neare enai rawenainyebonde. 9Romiyea hinye neai keluoni ouw riyewoyere, eke ruka yea ikeunge. 10Nawaneng na kelu ka riyendena, mehae hakaijae yennelere?11Pelene meyea wali kabeaukikeyo, mai keluomire mai uw iteaijea nahinggi holeaumile, peleyeare mai ateai Surgana neyea maita eweukoke, mare nahinngi hinggi enyembe kolanembe, pele meyea embe Neare rimayennele na. (Me Hukum Na Kabam Hele) 12Mai u re foite mokonayembe kena kojaube, bele me u mekai waneng bea rohi miyeahire mokommile Rake Taurat ne, nabi nabi meai homone aimoloukoke nekeye.(Nehale Nibire, Wali Nibire Eke Kaye) 13Kikire honounge ma u belera enembombe, haubihenebang bele mau kabang neai uw mbi keaumau wali kaka meai nibi nawaneng rake nibira romiyea heleng alainyekoke ate. 14Ro mou kikire honounge, nanibi ayei ayeukoke ele wali heare eiboye mbi, nawaneng bele nibira naneme hele romiyea belera hakaikoke.( Ame Karebaite Huwate Yo Maei Utaei) 15Mai Wali foi kaya hebembe, Nabi nabi helebang mai uw re menatr, na uw malo ro miyea foifoiyo maei maloyea hirenaikonde peleyeare pele malo pele neai wali einye, rore miyeare honate hayenate re mo. 16Neai auine meyea nalunggi ro renembombe. Pele o aui palate, uka keleu nolone ra nahinggi enai arilenate, nawaneng no kabang ani oibalate isa nolone honate pele nahinggi enai rowenate? 17Pele me, no foi hebeye anirefoi mei mokoibiyoye, pele uw waneng o no nebang anuire nebang himire mei mokoibiyoye.18O no foi ani nebang de el mokoiboi hului, pele waneng ono nebang ani foite el mokoiboi hului. 19O no anire elmkoi, kiyea pele enai kahananyekoke nawaneng enate enai uwngyonde. 20Pele na ani koyera mokoyere, pele romiyea nawalire meyea nahinggi emmi rommibonde.21Tuhan, Tuhan de ro re mo roijatere, pele Surgare eyeisiy ja peleyeare, Romiyea hinye yea meakore Neai kena ijene. mekoite mokonde, pele niyea Surga yoyang yo ne enensinde. 22Pele yane yeibiyoye romiyea, Tuhan Tuhan yea el kanate uw huning me huming de pele ro yea, nawaneng male hukaimile pele Ro yea, namekai mehimehi elyakalate pele ro yea roijate? 23Pelena mare A ere iteayerembe , Reyea mare oneamale ya Rakera embe nundemembe, romiyea eibe eitasiyre kaubejo.( Anggaei Borombe Mokombe ) 24Pelene, romiyea Reai a uw iteaire borate pelene iteayeai boke neyea mekaijeale yo, eneite imea obe a bobo , ruka rangne enai hembonde. 25Pele moita ya alu meke neke, naekai bu mea kabang halawoye peleyeare, pele imea obe a bobo rikarangna kusei maheibang.26Nawaneng romiyea Reai uw itai wamale, Ciboroi, Nawaneng elhakoi, pele romiyea kobure koite, aite imea bobo bang anuwau, bu beai naunge neai une obe eye heibiyoye. 27Pele moita ya alu meye neye, bu mea meye pele imea obe ordibiyounge, nawaneng kabang meukelauboke.28Yesus a uwteai weumikoke ra, pelena ro heleng miyea heleng fakua yea bibuainye, 29Ei molowainye neai pele uw iteaite pele neai Tauratre homo henaiboke yo re poibamile peloyo Yesus el nobeikoi hangga
(Bau-Bau Kouboye Ro Yesus Onomi Ikeunge) 1Pelera Yesus moko ra euakouboke ''ro miyea heleng neai moita hakainyekoke mei buate. 2Pelene erainye'' role mbai pulo uw ruw kuw bea neke'' meke Yesusre oro meunge roroukoke'' na a weunge'' rowa ''weyea kena koukokonde na'' reai uw na pulo kale weyea nou heitekoi mea. 3Pelera Yesus neai me nekeunge'' pele uw ruw kuw koye role re nou eungeheukoke nahibi foi te eukoke.4Pelera Yesus rake role re weunge'' weai uw na yei boke yakalauboke pele rohi miyea hi re ei huwei jea, peleyeare weyea eye Imam pokore, weai akau ha eungenende eukaufinde'' mai Musa yea kelembokombe waneng pelene weare ronayeubonde.5Kapernaum yo re Yesus meke, fela faleng mbai meke Yesus re weunge rimayenge. 6Weunge ''Rowa'' reai uw mokoi, imea ne noro nimainyekoke ekehonoye'' neai uw kabang hele eke kabeunge. 7Yesus yea weunge'' reyea weai imeare rele, foi ere itende.8Peleyeare'' rake fela faleng bea a weunge'' rowa'' reyea ehe yea hubale maka bande weyea reai imea eite eweufinde'' reai kena kale weyea a mbai waneng eleiko, pele reai uw mokai neneai foi rowende. 9Haubihine bang'' reyea neai mekai'' reai ana felayo yeale meai faleng de kelene boroijannele. Nawaneng '' reai ana miyea a wanale'' aloinyeko'' neyea pele me uw waneng eye aloikiyoung'' pele waneng ehi re awanale oloinyeko reai ana kiyea pele meuw yea hareibiyoung aloikiyounge nabe me uw waneng'' reai uw mokoite ei banale ne, neyea pele mekai jea ei mokoi biyoye. 10Pele fela faleng de a eleukoke'' Yesus ei molo wounge, pele romiyea heleng de weumi'' reyea rake ahele yea wamale'' meyea Israel romiyea nekaube'' reyea ereiboimo, rake ro neai hila rabo haleye waneng'' pele mai uw kai uw nolone nekende11Reyea mare iteayamale'' ralira waita heleng menate'' Abraham, Isak, Yakub nembai ronai bonde hamang enai anende Surga yoyang yo unea eunye. 12Peleyeare'' pele yo fa fa enai kanai mikoke ougem eite pele kounge a rime rime yeale'' ite kiki yea enai bonaimile. 13Pelera'' Yesus yea rake fela faleng de ureunge'' eye'' weai miarabo haleuyea waneng pele waneng bea bende yakalande'' namekai'' pele ikai, pele hu, rake fela faleng neai uw mokoi foi eukoke.14Yesus meke Petrus re imea einye'' Petrus neai miyea nenake honoi nye honoye eha wanengne hubainge. 15Pelera Yesus eke me eunge keluke, pele miyea neha koyere eke foi te eukoke, pelera aunguke Yesusre ei hawe wounge.16Ya be pahewoye he ne, Yesus pokore ro miyea heleng neai uw einye enalo mahe walobo yea nekeumi yo, yaubaimile meibuate'' pelene Yesus neai a jmbai mo eu eleukoke, pele romiyea nanemene foi te ai jeuboke. 17Nabi Yesaya neai a re haufike me'' pende yakalande eai yambi male neyea mende rowemmile, nawaneng eai eha pulo neyea mende keambonde.(Yesusre Yebaei Bubaete Imabonde)18Yesus erewoumi romiyea heleng neai pukone keleunge neyea ukeumi kaiy ra nenai hinde reubihire fanate re. 19Namemang bea fonatere'' Tauratre henai boke role meke weunge kulu'' reyea weare hakoroubondere'' weai eye kouke alere mo. 20Pelere Yesus yea weunge '' akelana yoku'' a kani puluyeale nawaneng aye pumana neyea nale yeale peleyeare ro kelufa neai faleng de endansindere neyea yu koloi honondere u ya.21Neai Murid mbai meke a weunge Tuhan reaye ikai weailehi ere meakore moloisaite. 22Peleyeare Yesus yea weunge'' weyea reare hakoitebo nawaneng pele here ke romiyea'' Heraiboke yo yea neneai ai moloisa.23Yesus neai Murid-murid yeale. kayyra aineufike awayeke ijoko erale alu kabang raweuboke namekai akiyea neai kaiy ketekeumi felewoumi'' 24Bele Yesus neyea ijokune eumolouboke. 25Neai Murid-murid yea mekate Yesusre yenggainye a wainye Tuhan hole moloumebo'' eyea nebangde emebendere ya.26Yesus aunguke na a weumi'' meyea makane kulu waije kau be romiyea milabang rabo halei bang. Pelera Yesus afea yea nebeukoke, pele alu koyere a elea waneng jea ukeunge. Pelera pele bukou alu kokore yeuboke, n'a bu yeale eunge kalauboke. 27Na pelene romiyea'' fakare boibate n'a a halainye. Rake romiyea neneai hele ya'' alu kabang rake bukorenga nahele waneng ba boroungeboke ya.28Yesus neai fokate bukou habala reubihine'' pele Gadara romiyea meai anuwou ke nekate. Pelene role bee'' mahe yea neai uw einye roukaimile'' Hokolo bee pule eita, mei paleke, ikele ihang bea haneiboke, rohi miyea hiyea pele mbire eyeisiy hului. 29Pelera, eramile hokolo bee a kanete'' weyea Allah re kelu weyea makare meai pukore meyea? meyea meare uw hoi me hoite houmile re pelene na yobolo yea meyea ?30Pelera ahau waneng bang pelene obo riya holo kabang molai boke kaiwe hamang de haleate peate anate. 31Pele role bee einya mahe yea riyainyele, a wainye weyea hukeumehinde emabalende'' meare weaumehinde pele obo holo riyana kate uw einye meare weaumehinde. 32Pelera Yesus yea a weumi'' engbale'' pelera pele mahe maibaleke ekate obo holona riyana hebate uw einye ai aruleuboke, pelera eraimike, pele obo nanemene bikou a nono wau wau ra nakewate nanemene bu yea eubeuboke33Obore kaya hebate yo'' pele me yakala erekatene'' n'a fee re hebealea yeke ekate yo yang kabang eite, pelere ekai a huwewaimi yakalawaimi'' nawaneng rake role bee meai foi eijeuboke a yeale iteayewaimi. 34Erewai mi'' pele yo kabang na romiyea meibuate Yesusre hubanayeukondere. Pelera Yesus mai hubayai kokera wainyele'' neai pele yora endere.
(Yesus Kena Buhae Koume Namekai Onomi Yeume) 1Kayira hawaiboke, Yesus Naei yore fokate fainyoke. 2Belene erainyele ro mbai oro nimainyekoke ane honoye honoye. Yesus bele yo na hila rabo erewoumilene, oro nimainyekoke kaye Yesus weunge, "Wa kena elae rewei, Ra kelu, waei mokoi-kabei fanyeubokawale."3Pelera eraimele Taurat re henaiboke rolele, na kenara elate, rake romiyea a yekelere huweye ro. 4Peleyo neai uw bene nekeumike Yesus eu iteayeboke, belene Yesus weumi, "Makane mai uw bene nebang meaite, maikenare nekaube?" 5Embele a waneng hamekahore elemakonde, Weai pulo nou hauyeukoke, na waneng ainyu eye aloikondere a yea? 6Meyea iteayembombe, rake kani kelarange Ro kelufa kabang Neyeare romiyea meai wali einye neai polu felare kuyenggonde pelera, Yesus yea rake role moro nimengngekokere a weunge weyea anyu, waei ijoku honoi maei yung make yeale, rowei alounyokonde weai uneare eye.7Pelera, rake role aunguke, aloungekoke neai imeare eiboye Nawaneng 8Romiyea neare erewainyele, faka yea poibate nameka Allahre puma kabang el molowanye, Neyea yea hele romiyeare nou hemmikonde. (Matius Roite Yaroweke Yesusre Hakoungeboke) 9Pelene eke Yesus ereunge role mbai Matius yea wainye, pele roite arilaite yo anuwaunge rauboke nekate, pelere Yesus meke weunge, Weyea reale hakoitebo pelera, Matius aunguke nahibi Yesusre hakongoboke.10Pelene yesus eunuweuboke imea einye hamangne angboye, pelene roite arilate yo nawaneng romiyea nebang de mokate yo mekate mbainye mairouboke yesus neai murid murid yeale hamba ne koibuate. 11Farisi romiyea pele erekatere, mekate Neai murid muridre waimi makane mai kulu, roi arilate yo yeale nawaneng nebang de makate yo yaeale mbainye airouboke habang ekai anate?12Pele hinewai milere Yesus euborouboke, pelere a weuni Romiyea foite neai um Hubanyele, neyea uw nouke eheikoija pele me uw waneng eha yo yea nou mei heaite. 13Peleyeare, rake a wamale foi erennenggombe, Reyea mainya kena buhea re kena kale, mai wmaew mokaubere bang nawaneng. Reyea makale romiyea hahele yore ekaneija romiyea pulo ne releijainyele yore pelere mekale(Hamam Emaenei Mai Utaei) 14Yohanes neai murid murid mekate Yesusre a hinainyele meambele Farisi romiyea yeale hamang aneikoi, bu ansiyte mande heinyui henyuyande peleyeare weai murid murid pelere elhakiboi? 15Yesus yea pele yore a weume, pele miyea meangge meahea yea ibo msere balenainye, neai ro molo menate yawei nyohonde hene, pelene bu ansiy, hamang anggoite ensemunde.16Romiyea ehi hinye yea pele uw malo malene ende malo rai rai neme yea hakam de ponggonde, pele malo male kiyea wende kabang de engkayende.17Namekai romiyea anggur bu rileuboke, pele malo hokou malene eirilei eikolo hului. Pelewaneng pele malo hokou hamekaho kayenggonde nawaneng pele anggur bu engmelesande nabe me pele molo hokou himi woyou uw enai uwngayonde.Pelewaneng ne, pele anggur nabu enaitee malo hokou nemene enai aibonde, pelera haubihibang hononde, nawaneng nabene bere holore molombonde.(Yesus Maengge Mbai Waleungeboke Namekai Onomi Ikeunge) 18Yesus namemang a ne iteayeumi, erenye role hambayam de mokote unea ne ro, meke oro hele meurorouke Yesusre pokone, na a yeale weunge, reai meangge nafeng eunge molouboke, pelewaneng Weyea mei me neai uw rangne eungehaufinde, neyea engwalembonde. 19Pelera Yesus eu anguke pele role moita alongekoke Neai murid murid yeale hakainyeboke ekate.20Pelera erainye miyea mbai okiyyea rilemumeke ralo yakama mee bee me ehine bee yeale Yesusre uw nobere moita meke, 21Neai uw malo huba me yea karaungehike, na uw bene mokounge eleye, rake uw yea mokorebonde reyea foi ere hubayerekonde. 22Pelere Yesus meubeufoke rake miyeare ereunge, a weunge w'a kena eleayea mo. weyea reai faya, hilarabo yea weare foi eke mokoibokote roukea.23Pele beaubayam de mokoye role imea ne ekate eramile ro heleng miyea heleng akuanau be neke hoibate, nawaneng hulire ranate yo na pelene nambele. 24Yesus yea pele role waunge, weyea eye weai meangge pukore neyea el herei pele neyeaijoku uw yea eungemolouboke pele a borainyebokere, reyea Neare harewainye.25Pele imea einye romiyeare ukaimile moite aibaleke, Yesus eke euaruleufike, pele weangke name eungkeluwke, pelera rake meangge euaunguke. 26Rake me yakala pele yo ne a meke hurewoye poroware.(Yesus ro bee na ijoko kumba nekewotera keleumikoke) 27Pelera Yesus aloungekoke, role bee ijoko kambu neai moita meibite, kela kaneinyele, dauare kelu meare buhea heimeko. 28Yesus imea eite euweufike rake role bee kumba Neai uw pokore mekate, pelena Yesus yea hineuini, Reyea mare nou hereng gongbere, pelene Yesus yeahineumi, Reyea mare nou hereng gongbere, mai hila rabo Reare nahele haleleukele? " Bele romiyae mekate, Yesusre wainyele, "Ya Tuhan!"29Pelera Yesus pele role kumba bee re " N'a eke halaunikoke a weumi, Mai hila rabo haleube hului " pelewaneng mai uw ne yembonde. 30Pelera hokolo bee, nem ijoko foite yeboikoite ewewoke Pelene Yesus yea weum, mai uwne yeiboke yakalau boke pele ro hi miyea hi re ewei elhuweijea. 31Peleyeare rake role bee, Yesus foi mokoumi bokere a roukete romiyea heleng de yakalami neai waneng rake a pele yo ne hureukoke iteayewate.(Yesus Ro Mbai Amum Nekewoyera Onomi Ikeunge A Elewoye)32Rake ijoko kumba bee elbokera , eraimi romiyea meaibote , namene role mbai a yung, feau ming, mahe yea roukainye, pele namane yawainyehoke Yesusre uw pokore meibate. 33Yesus pele role uw einye mahe hukeungehikera, rake amung feau ming a yeale feaubeale yeuboke elewoye. pele meyakala yakalaubokere, romiyea fakayea poibainye Yesus el mokowainye, neyae a elate rake euhena hele pele waneng Israel yone eyeiboi eyakalaiboi ja. 34Pele yeubokere, Farisi romiyea n'a a waimile, pele mahe hukei si hukeungehike, mahe meai faleng kabang de pounghike peleyea Neyea nahunggire hukeufike.(Ani Eha Helem Beleyaere Kaliya Yo Namehele)35Pelera Yesus elboye, yo kending yo kabang ne uw iteai kele weumi yakalauomi pele ine obe kabang kabang ne Allah Neai yo yang meai Injilre iteayeauomi Namekai heleng de foi mokowoumi, pele romi yea eba yere. 36Pele ro heleng miyea heleng erewoimire, Yesus keen buhea yeu koibuimi, keikejea koibaiete nawaneng here warere erewoumi obo riya ndone hebate na kayaro uw waneng de erumi.37Yesus Neai murid muridre weumi, anime hame nune heleng meke neke, peleyeare maluweite maluwenatere romiyea na name hele. 38Pelene Tuhande ponnele, riyennele, Neyea anime hanime re veluwke kiyea, mare na malawei yo re weumile menate pele anime hanime menai maluwende.
1Pele he, Yesus name uw mokowoye ondofolo Herodes neanggeai jea boroke. 2Herodes na abo akore weumi, rake ko Yohanes, bu re kolouwoumi ro romiyea ai hereke nolora euwaleuboke neyeare mehi uw mokoye peaite yakalate. (Yohanes, Bu Koloi Ro, Neai Here Me Yakala Re)3Pilipus neai miyea Herodias, pele Herodes neai meangge Herodias earene, Herodes, Yohanes re ikeleuboke ha yea aweungekoke, eke kawa einye aheungekoke. 4Na aere, Herodias alune, Yohanes olewoye, na a weunge weyea Herodias re eukowonde weai miyeare pele mang niyea bam." 5Herode neai kena Yohanes engsombondere mo, peleyeare neyea fee hubawounge, pele yona ro heleng miyea heleng Yohanes re nabi yea me re peaibuainyele ne.6Peleyeare, Herodes neai ya bene nekeisiy yane, Herodias eke uw bea wa bea akowounge hukelewounge, Herodes nakena reimai koiboye nawaneng foi helere me beaungeboke, 7Pelene, Herodes na kena koye eleye maka hambung bea pele meangge riyennele, neyea nahinggi enniyende.8Pele meangge, nenake yea elea molowoungene, pele meangge Herodes re naa weunge, reyea narakene hebere, Yohanes bure koloumi ro, nafaleng mo hote einye aibonde roweye meye reyea roukele." 9Herodes kena ehekeaite hubawounge, peleyeare na a re eleukoke huluinye nawaneng ro heleng miyea heleng bene a woke peleng Herodes weumi, nahibi yea roungate mende rake meanggere inyainyele.10Herodes a ukeumi ekate kawa einye, Yohanes na faleng ainyesake. 11Yohanes na faleng hote einye aiboke, roukate mekate rake meanggere ikainyele pelera rake meangge, nenake pokone rouke meke. 12Pelera neai moita hakainyekoke ohowate yo, mekaite Yohanes neai uw no roukate ekate aimolaisake, pele moita mekate rake a Yesus re iteayeainyeboke. (Feu Mehaembai, ka be mo, 5000 Hangga Ro Anaikoke Wande Yaeiboke)13Yohanes re a iteayeanyebokera, neai uw ukeiboke kaiyra hebeunguke among a ikaite eke. Pelera naeke nekeye anuwau iteayeaibokera, ro miyea na yora yora ara alainyekoke neai moita peainye meke. 14Yesus moita meukuke, ereye rone miyea ne, kelu omi, kendingne kabang ne heleng buleng meufokouboke, pele erewomi ne Yesus nakena kaara heuboke, kena buheare heiboumi ro miyea ehayo puloyo, foi yeiboumi onomire yarowate.15Ya be baheinoye, na moita hakainyokoke yo yea Yesus re wainye rake anuwai hani wani moloye, nawaneng huwea ougembea roroyea rake romiyea heleng weimi yo nobe yang nobere ai pelene hamang roijea yaronate, neai uw meaite anenate."16Peleyeare Yesus kea weumi, peleyro miyea neyea i hangga hamang uw re, meyea yemmile anenaikonde 17Peleyea weare wainye. Mea mena haubihi haubihi waneng uya rake ou meahea nawaneng ka na bee hele." 18Pelene weimi, rakere reai pukore roweng meng."19Pelera pele romiyea heleng ukeumi a kee rangne aikouboke pelera na ouw meaheambai, naka be yeale na me ke keaboke pumare neungerike a ebeli poungehike. Pelera pele ouw kayei kayei kaneukoke, neai moita hawainyeboke yo re yeiboumi, nawaneng pele ro miyea heleng de hubayewate. 20Pele ro miyea heleng buleng yarowate anewate wandere hubawainye, pelera nehamang nuandene nukewate, ikeumi arilewete nanemene me beakoke anggai habu mee be nawaneng me ehine bee yeale naheleng. 21Pele hamai de yeiboumi, ro mo nanemene 5000 miyea fafa pele me re eibeaikoi. (Yesus Buranda Aloungekoke)22Yesus na yaweumiboke yo, nahale yea mo ukeumi kaiyra neyea pere mekate nou heiboumi, wengmile penate neai imea obe, neai yo yang de enate. 23Yesus pele romiyea heleng ukeumi eibatera. Pelera neyea eke hemunggeare euketeke, pelene nemba ebeli neakore eke poibounge ba be noko nokora pelene nembai nekewoye ya huea re peiboye. 24Kaiy hawaiboke, naisikate awayeke eibuate a yaba buheai ahau ke beiboye nawaneng alu rangne kenang kenang yea kenane imayate.25Ya uke yolo wounge heyea, Neyea burangda aloungekoke neai pukaye meye. 26Bu randa aloungekoke meiboye erewainye ne, kulu wai jea roukeumi na a kanate, pele eneali ya, fee mako koibuainye, ele kala boibate." 27Pelene Yesus neenai weumi, ma kena eleayea, rake niyea reyea ya meyea fee re ekoijea.28Petrus neai a weunge, Tuhan, pele nahele weyea na, reai jeale re kaneiteko weai pukore bu randa aloronggonde." 29Pelera Yesus yea weunge "rake mei", pelene Petrus kaiyra euakouboke bu ranne, aloungokoke Yesus pukore meke. 30Peleyeare, alu erewoyene, buheare hokoungebo, pelera na uw kabang bu einye hikowoye, na a kali kaneunge, "(Tuhan Mei Rikeitebo.")31Pelera Yesus na me nekeng, Petrus re keluwkeunge, na weunge meyea hila bang rabo bang romiyea, makane mai kena uw, ehire joko ehire ereite kaube?" 32Pelera kaiy einye haweiboke, na alu yeale uke kalaungeboke. 33Pelera kaiy einya nekate yo, ei molainye, Yesus re wainye na nahele ya weyea Allah kelu ya!" (Ehayo Bulo Yo, Yesus Mokowoumi Foi Beubate)34Reng kaiy mai awaukote, mekate Ganesaret ne. 35Pelena ro miyea neare rainyebokera, kaya ohaiboke pele kani pelena ro miyea ehayo puloyo nanemena yawewaimile Yesus pukore. 36Pele romiyea mekate riyanyele, wengmihinde neai uw malo na huba enate me enai hakan de, pelera ro miyea hinye eye name malo huba eikeluweyena, napele ya napele hu foi eitoweye.
1Farisi romiyea, Saduki romiyea mekate Yesus re uw mali hubaisiyte hubananyehindere, Na a riyainye, surgana meyakalare yakala mibondere. 2Peleyeare Yesus yea weumi hu akoyoyene, yaku re erau be hasai honounge mai a elaube, ya heawu earu honondere.'3Rene ya eraube, yaku puma haisai ougem bea roroye, pele eraubene mai a elaube, mana ya alu elea hele nennihinde rawendere pele yeare, ya mehining hu mehining meyea nahinggi hamaungele peleyeare meyea ya be hu be kolon nele meyea hului eihaisi hangga. 4Rake hokolo wali nebangmo, uw nebang wanebang hokolo, koli weali beate me yakala re erenaibondere, peleyeare pele romiyea waneng de neare mbai sambai ekelei, ei yakalai boi. Yunus rena yeuboke waneng peleremo iteayeumiboke ra neyea oro molouboke nukeumiboke. (Farisi Saduki Yaele Na Kaliya Ragi Wanem Utaiweoumile)5Neare hakanyobo yo yeale awaufoke reubihi ne fainyoke, ouw inyale meaite neyea nundemikoke erowei fokate. 6Pelene, neai uw kayare a iteayeumi, "na moimoijea maijoko erembe Farisi, Saduki na hamang einye aleaimile hambung, pelene wamale uw kaya yeale hebembe." 7Rake neneai mo a kuure hoibate, na uw neneai jea iteayeaiboke pele ouw inyale re neneai jea nukaboke." 8Na yawei mi boke yo Neai elewatere Yesus iteayeuboke, pelera weumi meyea hira bang rabo bang yo, makane ouw u ne meyea neneaijea a ikilaube?9Meyea ei iteaiboi, pele 5000 romiyea re, ouw nameahea mbai mo yea re pele anewate, nakalung beale anggai haunge hawewaube? 10Nabewaneng 4000 romiyea pele na meaheambai mehine be yeale ouw bea mo anewate ang, na kalung beale nukawate, pele meaheamea anggaihauw ke meyea arilaukoke?11Makane meyea eiiteaiboi? Reyea mare ouw meai a yea wamalene? Reyea mare iteayamale, mai uw kaya yeale, pele Farisi, Saduki meai hamang hambung mokate anate." 12Pelera iteate iteayeiboke, neyea ouw meai a mekai uw iteaiyeumi pele uw kaya re buhenate, Farisi Saduki meai romiyea nolone. Yesus, Neyea Yo malo yo Uwyolure Ikeleainyeboke ro13Kaisarea Filipi meai yo anuwauke eke, neai yaweumiboke yore hineumi, mai anggeinye boraube, ro fa miyea fa, neai hele hinyere wainyele?" 14Na a wainye, ehi yo yea Yohanes bure koloumi ro yea elate, ehiyo Elia yea rainye, holo ehiyea elate Yeremia, nawaneng nabi ehi eho royea rate." 15Pelera Yesus yea hineumi, " Meyea reare hinye yea ro raukele?" 16Simon Petrus yea weunge, " Weyea yo malore yo uw yolure wokayete ro Allah walino henanore kelu!"17Yesus Na a weunge, "Weyea Simon, Yunus re kelu, kolo kolo mea me, weai waline eukowende, haubihine bang, pele a eleukokea, pele weai meleng, okiy elea yea bang, meako surga ne eke nekeye, neyea weare iteayeibokoite. 18Nawaneng weare rake a iteayeawale, weaye Petrus ro buyea rawale weai hila rabo elea rang ne, yo ralo yoimea ere anununde, nawaneng Hades here kaka yokoiy wekeunge weyea nahinggi hileukonde.19Weare surga yo yang na yo a mau ke, na rawei boi te weyem nahinggi eukaweubonde, na waneng makayea euikeleubonde rake kani kenane, pele uw peleme surga ne enai ikelenaimile nawaneng makayea eubureaumile, pele uw pele me , enai purenaumile, enai hayenaimile." 20Pelera Yesus weumi, ro hi miyea ehire ewei eiyakalai, neai uw meai a neyea ya malo yo uw yolu re ikeleainyeboke ro. (Yesus Herende Maei Ahuba Itayeumiboke)21Pele yahe ra, Yesus neai yaweumiboke yore neai a weumi, Yerusalem de neyea enderemo, pelene ende en relenende, be yu peyebea yeale yo bene, nawaneng Musare homofea henaiboke yo bene konainyele hiyenainyele, enai hombonde releyeare nameneng yane walembonde. 22Pelera Petrus, Yesusre eungeyobouboke keleauke ekete, na a weunge, "Tuhan, Allah yea weare rake uw mekai pendere." 23Eleabande wenende peleyeare Yesus meu beufoke Petrus weunge, weyea pulo walobo reai uw pokore eye." Weyea, Reai uw re wali halung, haubihinebang, weai uw bene Allahre ijene enei koyea, weyea ro meai miyea meai kena a yea warea."24Pelera na yaweumiboke yore weumi, hinye reai moita hakondebonde kiyea neyea reai earene neai uw re kahoyea elengkonde, ukende keambonde reare hakondebonde. 25Hinye neai wali re pene nekennele kiyea pele neai uwra nundenende, peleyeare reai earene nawali ekenundeuboke kiyea neyea endowende. 26Rake wani kela weaite eukowende, peleyeare euferendena, pele meahea mokoubonde?27Ro fa miyea fa, mende ne neako yea ketei ketenembonde neai uw mokoi yo yeale, pelera romiyeare name uw mokowatere, pele hului pele waneng de benemile. 28Mare reai a heleyea wamale, rakene mekau hebaube, ehi yo nawali mo nekenati neyea here nambele bang, peleyo yea neaijoko enaikanete Allah neai kelu neai mende yane, neakoro yora."
1Beleyae Naeai murid murid yae mekate Yesusre hinainyele, " Surga yo yam yone hinye yae belene kabang me enainye baembonde?" 2Belera Yesus fa kending mbaite kaneungekoke meke, naei nolo, u kai-kate meke, 3Na a weumi, "Mai wali eyalosai, na fafa wali mekai komembena, rake fare wali mekai eyeiboinya, Reyae wamale meyae Surgare eyeiboi-eyesi hangga.4Hinye nawali ane hannehinde, fafa nekate wanem, bele kiyae neyae surga yone kabam me enainye baende. 5Na wanem hinye fafa re yarommile, Rai ro einye yobonnele, bele kiyae nabe me neyae rare yoboukeboke." Bulore Meyae Neyae, Bele A Utaei 6Belene, nekenayende, nafoi mbai, bele kiyae na horo ra ruka wonnombe embe buwei wabo kelare ruwenebombe, ruwenonde rowabouke.7Rake kani kela himi nebang pende pele pulo walobo na kelai raye yo neneaijea nehi aleaite. Peleyeare hinye yea romiyeare onei kobure mokonde, pele neneaijea nayu moita eng filembonde. 8Nawaneng weai oro eye nebang nibira aloungele, nafoi mbai eungefande wowonde haubihinebang, rake wali einye na foi mbai oro bang me bang bea nekeye mba wahena yane pele oro me koboi bang iy einye enai nundenayete.9Nawaneng, weai ijoke nebang meaitemo koli beye ereye, nafoi mbai kelei keleu finde ei woyonde. Haubihinebang, rake wali nekeyeare weai ijoko mbai yea nekenete, mba wahena yane iy hayeuboke einye weai ijoko na bee ne enei nundenete."10Foijea erembe iteayembe, meyea rake fafa felefelere me eibeaijea. Pelene mare wamale, surgana puyo ayo, nayabeai hu beainye meakore erei kanei koijanye. 11[Pelene rokelufa rake kani kelare mei boye, pele ainundebokeyo romiyeare meke peaumi, wali re enaijarondero.](Domba Mbai Nundeubokene Ahuba Aruneuboke)12Weai u benere mehae wanem? Obolo obo kaya ro, neai obo nanemene 100 bele nolora mbai nundeuboke, rake obolo obo kayaro naei obo na 99 habelere nukemmile, neyae ende nundeubokere enne baenggondere? 13Nawam eke hubayeukoke ne, Reyae wamale rake obolo obo kayaro naei reimai kabam hele rake obo mbai hubayeukoke aerene. 14Bele ne wanem, mai ataei Surgana Neyea kenare ekoi, rake fa fele-fele enate nebang enai bende.(Romiyae Nebam Mokojate Yo Utaei Umamiyende)15Wa aka beake nebang eusokoubokene, weyea neai uw pulure eye, na me uw mokoubokere eungeyakalaungele, uw iteai yeungele, pele weungelene, neyea nei huwenembonde na, pelere weyea wa aka beake re euhubayeukokea. 16Nawaneng weare eboroi, weai uw eye romiyea mbai bee hangga re eumiyoboumi bonde embe, uw itea wennele, pele uw iteai, angg rombai romiyea heleng da waimile a, ahele feahele pelene rayere molate hawate.17Na pe uw waneng mo, elea hebende, eye yoho yei weimile a uw iteai uwnganyele, erennele yohore meai uwiteai eboroi pele embe hayennele, neare ro hi miyea ehi mere embeambombe.18Reyea mare a nahele kiyea yea wawale, meyea rake kani kela ranne maka yea ikelei ikelembe, peleme surga enaikilenda nawaneng, rake kani kelarame makayea burealembe kiyea neai mekai surgane enaibularei naimile." 19Nawaneng, wamale meyea mai nolone romiyea bee hului hangga na kena mbai jea hareneinyele na amori ponete, pele napele hu pele yea meako surgana ekenekeye, mare woore kononggombe. 20Pelene, ambelene romiyea bee, name re eneinyekende Reai Ro bu re hilarabo einye, pele beyea ekale ei ekahawainyele. (Romiyae Ehire Kena Buhae Hemamile)21Pelere Petrus, Yesusre a hineunge, Tuhan ra akabeake yea, reare nebang ende mokondebone, reyea neare roko meaheambai mehi bee yeale reyea kaho mee bearembonde, buhea hereungkonde? 22Yesus yea weunge, "Reyea weare roko meahea mbai mee hine bee waneng Reyea weare pele waneng ewei peleyeare.23Haubihi nebang pele surga yo yang ekehonoye neai uw mekai yo ondofolo yea neai uw mokoija yeale mee peaiko peakore enaibeangkondere. 24Pele ondofolo mee ei beaikoyoye, hinye neai akala 10.000 talenta honounge kiyea, pele ro ondofolore enne hilennekonde. 25Pele ro, na akala ehileiko earene, Ondofolo yea weammile rake ro, neai miyea fafa, makere nale nanemene ende naite enaihenggonde, pele me uw yea, na akala honoyere enghobembonde.26Rake ro, oro meukoroukoke, na roware a riy rimayeunge weunge, 'Rowa, reare ikai waneng yeite, pele akalau nanemene reyea weare erehilenggonde.' 27Pelera narowa buheare heungekoke, nawaneng na akala honounge pele rowa yea hobeuboke.28Rake ro narowa pukora eiboye eke ro ehi neare roi akalare honounge kiyea ikileuboke, me uw nureijea nurewounge na a weunge, Reai roi akala uw yea uw yea ikawale, weyea nahasale yea yeile!' 29Rake roiakalare mokouboke kiyea, uw are iseungehike, na a riyeunge Reare ikai yeite, reyea weai roi akala mokoubokale pele nenemene weare pereufonde.'30Peleyeare rake ro nakahilire eko kawa einye eunge hileukoke hebenende, na akala huluinye pele heki hebenggonde, rake akala peleyea hobengbonde. 31Pelera na uw mokoija ehiyo rake me uw erekatene, nakenare himi re peibuaite, pelene ekate na roware ekoi iteayeainyeboke.32Pelemoita na rowa rake na uw mokoi napemena kiyeare weunge weyea ro miyea hele bang, weare buhea heukokawale wa akalare ara rawkearea earene hobeubokale. 33Makane weyea buhea heikoite uw koijeyea, reyea weare buheare heukokale mee?'34Na uw naunge ikele uw, rake ro re ekate kulubore molowainye, pelene uw mekai wakei einye, na akala honoinye re neyea ende hilengkonde. 35Rake me uw mekai, neai mekai Meako surgana ekenekeye mare pele waneng mokonembe na are mai wali einye meyea mai aka beakere kena buhea heibang konembe na."
(He Folowoye Maei Utaei Weubomile) 1Yesus uteai a woumikoke, belera kulum uke Galileare eiboye, meyae ekandre Yudea kanire Yordan wi refine honoye. 2Belene ro helem miyae helem hakowianyele nawanem ehayo buloyore helem onomi yeuboumi.3Farisi ro miyea mekate Yesusre u malire hubanaiyehindeie na a wanele, "Ro nekate na miyeare enne nennihindere neai nahelere honoye mbelene pomanengkonde?" 4Pelera, Yesus yea weumi , "Miyea homefeane ereiboinye, "Allah nenenai jea Na mee yea ro yeale miyea yealere mukouboke,5Na aruneoboke, belere kelu fa, kabam u rore emjembonde neako nenakere u pokore enduwende ende miyeare mbainye enei nekende, pelere u mboi wa mbaite enei yembonde?" 6Pelene rake ro yeale miyea yealere mee bee u re ebeoihului hokolo bee, na u mbaija inyeibonde. Pelene, makayea Allah neai harueunge boke mboinye poumikoke, pele ro hi miyea hi yea kaye eimoloijea."7Peleye Yesus re hinaiyele, makane Musa homoeya mokoibiyoye pele miyea meangge neisiyainye wainyele eye?" 8Yesus yea weumi, "pele mai kena elea, u elea ijene Musa mare ehengde wembe, miyeare neisiyangele naihele pele na bee eme ne pelemekoi eyeiboi eyakalaiboi ja. 9Reyea mamale iteayeamale, hinye hili meleaunge, miyeare eke neungehike, nawaneng eke pele miyea meangge neai miyeare eukoke, pele uw mekoi wamekoi hilinebang meleau nebang de me bei biyainye."10Na murid-murid yea wainyele, "Belewaneng, rake ro yeale miyea yealere nafoi mbai hokolo bee mbainye enekeijea." 11Peleyea Yesus yea weumi, "rake utaei watei romieya, "Allah re rokainye, feainye yo yea, nahinggi nei huenemmile ro "hi miyea hi ehiyore pele oneneate handaneate. 12Nawaneng ehiyo miyeare kena ekoi, pele neyea nenake na honoyera pele u mekoi jea roweye ehi rong pele ro hi mieya hi yea haleng bea woyainyelene nekeijeye ehi miyea bang mo nekenendere,wawali surga meaite mo be hareungoboke. Hinye rake uteoi, kelembondere, bele naei kenane heuboke.(Yesus Fafa Fele-Fele Yaele)13Pelera fafa fele-fele yawaumiboke Yesus re pokore, ebelire de molom mi bondere. Peleyeare murid-murid yea pele rowiyeare a hung bea kolowaimike. 14Yesus yea weumi, pele fafa rongmiko reai uw pokore mai surga yo yang eke honoye, pele rake fafa fele-fele neai yo yang bea eke honoumi." 15Pelera Yesus fafare mee hakaumikokera, Neyea pele ijere aloungekoke eiboye.16Belera, erainyele, ro mbai Yesus re bokore meke a hineunge, "Guru, mekahayea mokorebonde, reyea wali henare ere roukele?" 17Yesus rake rore weunge, "Mekane weyae foi maeite a Rare hinarae?" Belere na mbai selemo foi honoye. Weyae wali nahele maei are faeukene nekeye mokoye, bele wali hena ekehonote."18Rake ro Yesus re muenge, "Mbele a kiyae roronge? Yesus yea weunge, "Ro hoi miyea hoi ehoijea, u nebam emokoijea, mee ne u ne ebeaijea ame kareboi a ehuwei eyelei jea, 19ako nakere eremile faeumile, nawam wa romiyae mbai te wame u re foi mokanea waneng, pele mekoi jea wa foi mokoumiyende."20Rake ro hokolo Yesus re weunge, pele nanemene reyea mokalemo mkayea reyea ei mokoi boi kaye?" 21Yesus yea weunge, weyea nahelere yeubondere, eye weai makayea nekete naite euheukonde, nawaneng me bang u bang yo kalone nekeijate yore weye eya waheunile, pelera heleng buleng weyea surga ne eu hubayeukonde nawaneng, weyea mei rerea hakoitebonde." 22Rake ro hokolo Yesus neai a yakalangekoke ra, belera aloungkoke na kena nebam bae oro molouboke eiboye.23Yesus na murid-murid weumi, reyea mare nahele a yea wawale. Romieya roboni rela yeale kuyea,pele romieya surga re eneyeibonde konayende am ma. 24Nawaneng mare wamale, eleisiy kending pulure obo mandu yeale mo nahinggi pelere enensinde, peleyeare roboni rela mo romiyeare surga yore peleyore neyea eyeisi hangga.25Na murid-murid rake a porawainyere, faaka yea poibanye, na amuainyele, pelewanengna, neai hesele hinyeyea walire nou enenghenggonde?" 26Yesus na murid-murid re ereumi weumi, Romieya hinye yea horo rake elalere, neyea kabenainyele,"peleyeare Allah ijene nanemene nakaye raye einye na mee yea engkolonde hononate." 27Pelere Petrus yea, Yesus re weunge,Meyea nanemene nukewande nayewande, makande weaire nakayeukoke mande, peleyearepele moita maka yea meyea ema roumale?28Yesus Na murid-murid re weume, "Reyea mare ahele feau heleya wamale meyea reare hakai keboke, yo eme yang eme ne ro fa miyea fa na yo anggeng ranne ennuwembonde, meyea meaimekai mee bee me ehine bee anggeng nekeire meyea ennuweng kombe pelene meyea nawali meai mehining uw hining de kolomile.29Hinye reai aerene, reai kenane, na imea obe,na yoho yonggo, na aka beake, menake neakoe, nakelu omina heke anukewoye hayewoye meke reare hakou ke boke, pele kiyeare neare heleng buleng raka-raka yea hayerende kolorende, nawaneng wali hena einye nekenende. 30Peleyeare, heleng mee re na pemere amibeaiboke yo peleyo moinye enai balenate. Nawanena moinya yo peleyo yea heare mee napehelere enai beaneaimobonde.
(Anggur Heketene Mokate Yone Ahuba Aruneuboke) 1Surga eke honoye, bele ro mbaijae heke re eumokouboke waneng na rene ya aloikiyounge eye,neai pele herere mokonatere yo re eye yoboibiyoume mate. 2Pele heke mokoiyo yeale, namene buhea meai a, kombu woyate, pelera aite pele hekene eimokate.3Ya hu name huluinye, alongekoke eke, hambung de heaite anuwau ne kalya bang yo pelene ereumi na holone hebate. 4Pelere pele yore weumi, "meyea embe reai hekere, pele ne reyea makayea mare itembe, Na ukeumira, borainyeboke ekate.5Na u mekai wneng, hu ijoko meahea mbai mee ehine mba jeale pele me waneng hu joko meahea mbai mee ehine keli yeale eke rake u mekai waneng a eke ukeumi. 6Pelera hu ikai meke mee bee mee ehine mbai yeale ne, eke reumi ehiyo hebete re weumi, makane rake ya koko waneng,meyea haubihi waneng de emokoi boi nekaube. 7Rake yo yea wainyele, meyea nekande,meare ehiyea e yoboi boi kalaya waneng de mokomabonde re,pelene naheke rowa yea weumi, weyea ebu reai hekene engmoko.'8Pelera hu akouboke, ya bee re neke hene, rake heke role Na abu akore weunge, weyea eye pele reai heke ekai mokate yore kaneumile menate, pele yo namemene na mokaikoke huluinye Na roi ninggi euminyende, nawaheikoi uw,eye na omihungda mende na peme kiyeane.' 9Ka hu me be me ehine mbai jale mekate mokaikoke yore Na roi ninggi embemba mo hubayaikoke. 10Na be eme ukeumi makoikoke yo, Na uw benera nekeumi meyea roi ninggi kabang yaromakonde, beleyeare, pele yo nanemene roi ninggi mbemba mo hubayewate.11Roi ninggi nahanggare hubawalene, aku houbate a yae heke rore weubanyele. 12Heke rolere wainya, moita makate yo yeale, neyea hu joko mbai mo mokaikote, mekane peleyo yeale meaijale nahangga mbai yarowande meyea releitelei, ya naunge ne houmekoke yea.'13Peleyeare, na ro mbai te, rake heke role yea weumi, ra aka beake, 'eai afaeu kombure isandeboke huluinye ikamale, meyea meahea u beneyea reare me beaukeboke? 14Weai roibure rukete niyea rowei, nawaneng nahibiyea aloinyeko peleyeare, mai moita maimokoukoke yo re, peleyore mare ikamale hului itemile.15Makane meyea reare nahelere mee e beai boi hangga.Mare reai mokoubokale hareungebokale,pele reai hambung reai ha,hi bang? 16Pelene,moi hung mende na be emere yembonde nawaneng na be eme.Ende moi hung de engyembonde.(Yesus Roko Benem Kaye Herende Maei Weubomile)17Yesus Yerusalem de endere,Na moita hakoinyoboke yo,kaye re uw yaiweu miboke nibine meibate.Nibi nolone na a weumi, 18"Ereng eyea rake Yerusalem de be haranneboke mande pelene,role fa yo yang yu nawaneng musare homo feare henai boke yo bene,nenainyele,pelene hilenainyele enai honai bonde. 19Pelera, yohi yang hi ro myeare enai nenainyele,pelene a ne feau ne hirenainyele, kulubo molonainyele nawaneng enate neare ohaline enaipongkonde peleyeare nawaneng ya ne neyea walembonde.(Zebedeus Nenake A Riyewounge)20Pelera Zebedeus re miyea na fafa yeale makate Yesus bee iseanyehike na a rianyele. 21Yesus yea hineumi?Mai kena maka yea kau be?Fafa nenake yea weunge,reai fafa bee weumi le weai yo yangne anggeng nekeijeale eneiyembonde,mbai weungele weai meunge re neukende,mbai weai melire nekende."22Yesus neai a weumi, makayea meyea riyaube, pele miyea foi eiteaiboija.Miyea rake bu koleai na anerehindere,meyea nahinggi anensimbea, peleyea Yesus re wainye, nahinggi yea. 23Yesus yea weumi,"Miyea nahinggi reai koleaina bu anengsimbe peleyeare,anggeng nungboi ra meube ra melire pelere reyea ahokoi hangga, pele meako yea naro miyea yealere mokonghake,henengmile eneinekende." 24Na ro ehi yo mee be na yaeumiboke yo, rake a porowatere,a ikele yea rake aka beake bee yarewaime.25Yesus kaneumikoke na a weumi,miyea ma iteai,pe yu pe ye bea rake kani kela ranne neyea peleyo kelene nekeijate,boroijate. 26Neai nahalere, meyea pele u mekai wa mekai, mai waline ebei eyakalai jea mnye neare ro re ronainyele, pele kiyea are nihennehinde nawali abure akore me eiyembonde,uw mokoi te nekenende. 27Nawaneng mai nolona u kaikaina mnye pe re ronainyele pelekiyea ukembonde uw ane hannehinde, 28pele me u waneng,role fa make,pele neare ei hawenanyele re bang neyea ro myeare eite hawenemilere,nawaneng nawali romiyea heleng de u ra engbulembonde.(Ro Bee Ijoko Kumba Onomi Ikeumile)29Pelera Yerikho yo yang yora moi buleboke eiboye, ro heleng myea heleng neai maita hakainye koke meibuate. 30Nibi enene ro be joko bang kumba yea neukeumi porowoinye Yesus meiboye re, na a poinyele weinyele.Yei Tuhan"daudre kelu meare buhea ba heimeko! 31Pelena ro heleng miyea heleng a hung bea kolowaimle, kumba robere waimi kokore inyeibonde, peleyeare rake ro kumba bee pele a waimilere eboroi, hokolo ijoko bang bee a elea yea Yesus keneinyele Tuhan"Daud re kelu" Meare buhea ba heimoko!"32Pelene Yesus meke rake ro kumba bee re,"hineumi"mai kena makare koube reyea mare nou henengkombe?" 33Rake ro ijoko bang bee nyeale weinye"Tuhan, meai kenare konde,meaijoko foi mokoimebo meyea ijokore nahinggi erele." 34Yesus nakena kaara heungoboke, Buheare heimikoke, pelera role bee ijoko bang de me nou uw nou heumikoke, na pele hu na pele ya na yoko foi nubayeukote, nahinggire erewote,pelera,hokolo bee Yesus re moi homore hakainyoboke eibate.
(Ondofolore Weaisiyainyele Me,Yesusre Weinyehike) 1Pelehe Yerusalem de nobewainye, mekate Betfage, Zaitun mokone Yesus neai murid beere ukeumi enetere; 2Na weumi ebu ma be na yo ekehonoyere, pelene obowedu yeale mbai ha yea ikelainyekoke, Na fa yeale ekei hebate ebe na ha ikelainyekoke eburealebobe, pele obo be wendu nyeale yawemibobe reai pukore mabe. 3Ro miyea mare a hinenayebe na mai a wemunile, Tuhan bea ukeumi pelene mekende yawami boke, pele kieya mare myembe rake obo wande yealere."4Rake uw mekai,nabi yea are hamainyekoke weneng pelena raye kaye einye ennuwendere: 5Sion na meanggere embe a ponehimbe, erende, nondofolo neai pukore mende,kena uw ane hannehinde, obo wandu yeale mokoranne nuwembonde menete obo wendu yeale ha hokolo yeale, na hambung de keammele menete.6Neai ukeumi waneng, pele mekai na murid-murid harainyeboke mokai boke. 7Pele obo be wendu yeale yawaimboke mmekate, na uw mokorande uw malo yea paikoke, pelera Yesus yeu uleu foke yeuke teke na moko ranne eu nuweuboke. 8Pele ro heleng myea heleng ehiholo neai uw malo, uw malo, uw nibine peibuate ehi holo o fea ha fea, akau beale uw nibi hereayaimeke.9Ro heleng miyea heleng neai be ra aloinyekoke yona waneng neai moi homo na yo, na a keneumi ate, yakalai miyate. Nibi a wenneni, Daud neai kelure hubaro mando mereyeale kiyea. 10Yesus mei, Yerusalem yone aruleufike, pelene nino yea heuboye, na a ninate pele hinye yea koimiyainyele. 11Pelene ro heleng myea heleng bea waimi, Neyea Nabi Yesus, Nazaret re, Galilea na ro.(Yesus Na Imae Ralo Imae Onomi Mokoungeboke)12Yesus meke yo ralo yo imea Allah re pee imea einye, meke hukewoumi pelena yo hambung nai heibatere here poibuoumi, nawaneng na roi ninggire kolowate anuwan peipei peiboumi, nawaneng aye naite heibuate yo na anggeng nekei kulubore mongbuomi. 13Yesus yea neai a weumi,homone molaukoke, Reai imea obe pele onggo anuwau, pelene ebeli kalire a honoijainye, peleyeare meyea mokaungeboke yoko peaipeai te anuwau ke honoijembe. 14Nawaneng ijoko kumba, oro bang me bang, rake Allah re mea obene mate, Na neneai foi onomire mokoumi, yaroijate.15Napele waneng be yu beyebea yo,nawaneng Musa re homofeare henaiboke yo na yoko erewaimi Yesus emehare mokowoumi beibuate yakalawate, pelene fafa hokolo ei mongbuainye na a keainyele Daud re kelu fa nibi weannehi, rake a porowate, pele yo ikele a yea yarewaimi. 16Pelera Yesus re mnainye, pele fafa neai a kenaimiyate, weyea poramea? Yesus yea weumi, borameale yea, meyea homofea na a molaikoke eroikonye? Wayeau ka nawaneng fafa nimene meaijate hokolo weyea mokoungehakea, weai puma pumare heaneayetere kolbe. 17Pelera Yesus nukeumiboke, oro molouboke eukuke pele yo ra eiboye Betania yone huwe joku eke hongboye.(Yesus Na Onehenggo Keleumiboke)18Rene ya, Yesus peufoke pele yo kabang de, neai u moni hubawounge. 19Meiboye nibi enene o no mbai hebeye. Eke pele o no ijene haubihi mbai jea hononde waneng u mo, na no kelene fea mo honounge pelera Na a pele nore weunge, weyea nebewende, neai mekai ba ani bang de hebewende. Na a ukeungera, na pele hu pele ya pele o no uke kalaukoke.20Na murid-murid pele ereketere, fakaa re poibuate, neneai hinate pele o no meahea mekai ba, nahibi yea klaukoke?" 21Pelene Yesus yea weumi, reyea mare ahele yea wamale, mbai wali einye mbai hila rabo nahele helembe, nawaneng makena kehi wahire ekoi, pele o no kelaukoke mo bang, meyea meneai nahinggi hemunggeare a yea mo wennele. Pelera raweubonde, eye bu wei nolone euruweibonde pele wenang nahinggi pende yakalande. 22Nawaneng mbai hambung de embu hubayenggombe endowembe."(Yahudi Falem-Falem Yesus Mokowoyere Ame Yae Elewate )23Pelera, Yesus neakore yo ralo yo imea einye, pelene yo yung yo yebea yahudi yo re raimile neai pukore mekate, a hinainye, weyea rake me uw mokoyea, peaite yakala te, mbelena eleayea rouke mokoyea. 24Yesus yea weumi, reai a hinerengsimbe meyea reare wo yeale pelera reyea mare yakalerem bombe, reyea myere elea randa mokale peaite yakalate.25Yohanes bure koloumi pele mbera? Surga meaita, mba ro miyea ehi meaita? Pele a mneumehikera, neneaijea uw bene hayate elate, Eyea surga meaita uw mande, neyea eare wemmele pelewaneng na, meyea makane Yohanes re eroboi, ehakoiboi? 26Nawaneng eyea ro miyea meaita uw mande, rake roheleng myea heleng Yohanes re, nabi yea me beaneainyebonde. 27Yesus re wainyele, meyea meaiteai bang. Pelene Yesus yea weumi, pele waneng na, reyea mare ei yakalai, Reyea rake elea wake mokale beaite yakalate re.(Ahuba Fafa Bee Maei Une Aruneuboke)28Rake uw mekai te mai uw benere maakea nekembe? Ro mbai neai kelu fafa bee, meke na kelu pe nare weunge, kelu, weyea mana ya eye hekere eumokonde.' 29Na kelu pena ki yea, neakore ehere mo koukoke, peleyeare neyea nekere ei nekewoye. 30Peleramo, neako eke nakelu bee neng na re na a mbai pena kelu re ukeunge waneng, peleyeare, na kelu beneng na kiyea pe heleng koukokera, moi ta mehi eungefake, pelera oromolouboke hakere eke mokowoye.31Rake ro nakelu wa bee, hinye yea naekore a boroungeboke nawaneng neakore yene eumokouboke? Peleyo yea wainye Na kelu fa moinya kiyea. Yesus Na a weumi, reyea mare na ahelere wamale, pele roi ninggi re roboija te yo yeale, nawaneng uw nebang wa nebang de mokoijate yo, peleyo na pehele surga yo yang de anate meyea moinye pelenggombe. 32Pelewaneng Yohanes mai pukore waliyea kelewombe pelere meyea ehakoiboi peleyeare roi munggire yobai teyo nawaneng uw nebang wanebang de mokate yo, ekai poranyeboke, bakanyeboke. Nawaneng meyea meneai erekaube peleyea mehire meyea eifoloi ekaube moi iteayeau bokera pelera meyea ahele yea elaube."(Hekero Yaele Roijae Mokate Yo Yaele Ahuba Aruneuboke)33Wali poikoi nameikoi uw meai a borombo. Ro mbai heke eumokouboke nawaneng ele neuboke, pelene kee ramei meai kang neuboke. Pelera ro miyea ehire ikeumi ekaimo wate kaya hebewate. 34Bele hekene ohaka nime meke neke, heke role na uw mokoite ukeunge eke pele hekere mokowateyore pele ohaka muneneaijale yaronate.35Peleyeare, rake hekere mokowate, na uw mokoiyore, haubea hoibuaiun, na uw mokoi mbai hoiboi haibokate, nawaneng ehiyore rukayea hayewaimi. 36Bee neng, rake heke role na uw mokoi roko bee neng ukeumi enatere, nawaneng heleng holo waneng meahumikoke etake, nawaneng rake heko yo yea Na me uw wenang roukaimile. 37Namoi hung rake heke role, nakelure ukeunge, Na a weunge weyea eye, weare rokonayete, feanayete.38Rake heke yo, nakelure elekainyele, neneai a elate. Eyea nakelure hamabonde, pelera neai ruu kangge neako yea mokoungehake honounge eyea nukunahinde eaite yembonde. 39Pelera heke role nakelure ikelaiboke, heke ele moinye kainyehike nawaneng pelene aihouboke.40Pelene, rake heke role neneai uw yea meke, neyea meahea uw mekaijea herembonde rake yore mokommibonde? 41Bele yo yea wainyele, pele heke role engsonggonde pele yo nebang de mokoiboke yore, pelera hekoye ehi yo holore yemmi le pele hekene mokanate, nawaneng pele heke ani hene enai maluwende pele heke yo neaijeale re weumile enai maluwende."42Yesus yea a weumi, meyea homo fea yolo ne eraikoinye, ruka mehing de hasiyainye kiyea, pele imea obere mokaite yo yea kainyekike, pele ruka mbai mana one hining me hangga re youboke hononende. Rake Tuhan neai neneaijea hameungekoke hononendere?43Pelene mare wamale, Allah neai yo yang pele mai uw ra rawembonde rowende romieya nawaline wali ani foi ekai hokaite yore ende yemmile. 44Nawaneng hinye pele ruka rangne engnalenggonde pelene ende morire kamaite embende, nawaneng monye pele ruka yea enghinem bonde pele ruka kelene nuhu nahure bende.45Yesus rake a mekai harewounge, rake peyu peyelea nawaneng Farisi romyea porowatere neai uw nei jea huwewate, Na a elate,rake a eare yea weumi. 46Peleyeare nou heubuate Yesus ikeleneibondere, neyea fee yea hubawainye, ro heleng myea heleng Yesus re erewainye nawaneng neare nabi yea me peainye boke.
(Hamam Bulauke Homo Hayewoye Ahuba Aruneuboke) 1Pele yo re Yesus a weumi, hambung peaite yakalate ijene pelera na a bareunge iteayeumi, 2Surga yo eke honounge pele na uw mekai, ondofolo mbai neai kelu re miyea roukeunge buheteiboi wokounge waneng eungemokouboke mekai. 3Pelera neai abu akhore ukeumi, na a yeng de haumihike yo re kanewaimi bu hete haufikere, peleyea peleyo emei.4Pelera, ondofolo na abu ako ehi yore pele ro miyea yeng otere kolameale yore mai a weng mile. Mai membe anembere nanemene mokounge hakahele, obo muku, foi kabang yo yeale mai memanembere manemene nimboi yeai boke, meyea membe aneite mo amembere meyea mem reai kelu miyea roukere yane anemealere.5Rake ondofolo na nyeng ote haufikere, moijea pulewai eibuate ehiyo hekere eibuate, 6ehi neai nulau makoite ekate ehi holoyo,makate na abu ako ikelaikoke, ekai haikoke. 7Rake ondofolo kena haneuboke, neai uw kaya yo yang kayare hebate yore ukeumi, ekaite pele na abu akore haikokate yore ekate naromiyere na yo yang beale, haikoke, iyea wokaimile.8Belera, na abu akore weumi, Reai kelu miyea rouke bu hatere makoungehakanele yore, erameale manemene emeimoya. 9Belene meyea eme, u nibi kabang eke honoye nibine, belene ro heleng miyea heleng yobongmike, rakelu miyea rouke ya na bu hamande anemale re.' 10Belera na abu ako ekate ro heleng miyae heleng nibine hubayate yobowoimi foi te mokaite yo, nebang de mokaite yo nanemene hokoumeke, ondofolo na kelu miyea roukeunge yane meameere meukouko ke.11Pelene rake ondofolo, eweufike ereumi, pele noloni ro mbai neai uw malo foi emokoisai meke nuewboke pele buhate ya ne. 12Na a weunge, akobea rake ya bu heteungekokalene, weyea meahea mekai pele uw malo waneng bea meuwefike.13Belera na abu akore weumi, name oro ha yea awennoko nawaneng embe kannehimbe moi bonde ende,ougeng nolore belene rume a rimende, iteha kilire enneayende.' 14Na are heleng helere kanenaimile, beleyeare na name hele yobomibonde."(Yahudi Falem-Falem Kelai Nekate Yesusre Honaibondere)15Farisi romiyea ekairiyeaa arileufike, mokainyehake, Yesus neai a eleyerakeme nenanyebondere. 16Farisi romiyea neiai keleimile yo re ukaimi Yeusus bokore, Herodian na role riya yeale. Ekate Yesus re wainye, meyea meteai weyea kareboite ewabei nawaneng Allah re ako feauko ahelere keleame romieya pele ijene hakate nawaneng weyea fee re efeai, nabeme pe jokore eyerei. 17Pele waneng na weyea meare weime, kaisar ne roi ninggi yeannele bele embele kainye nahelere me beaneai bonde.18Yesus rake Farisi romiyea na nebam kelai hareainyele re, iteayeuboke belene weumi, meyea ro hele miyea hele bang wamale. 19Ma roi ninggi mokaube, reare kelengdobo. Belene pele roi ninggi Yesus re makate na me ne ikainyele.20Pelera weumi, rake roi hinye uw nulu mnyere ro homoyea molaukoke peleyea wainye?" 21Pele kaisar uw nulu yea na ro homo yeale molaikoke Yesus yea weumi, pelewenang na, kaisar neai te yeaiboke kiyea meyea kaisar re kolongnele, nabemekei, Allah neaite yeaiboke kiyea pele Allah re kolong nele. 22Yesus rake a ukeumire, Farisi ro myea faakare pou bate, pelera here poiboumi eibuale.(Saduki Romiyae Yesusre Kilenaibonde Nibi Baeubate)23Na ya mbai Saduki ro myea, neai a feau elate, herenate yo pele ewaleiboi makate Yesus re na a mnainye. 24Saduki romiyea yea wainyele, Ro enserende na miyea nukenembonde fa pele ro moloro ehonoi, neai uw bakeyea pele miyea rowende nekenete fa ensononde neai yoho yonggore noro mere nekenayende.25Mana meyea nanemene meahea mbai me ehine be aka beakere nekande Na pe na kiyea myea rouke peleyeare hekere, pele miyea nauwgake re nukeumiboke. 26Name uw waneng beneng na name neng na meke meahea mbai me ehine be yea kiyea ne. 27Meke na heainye nanemene aihereiboke, rake miyea neaijale hereke. 28Wali ya mengsembonde peleya ne walenaibonde,rake mieya hinye yea neai ro molore enjembonde rake meaheamboi me hine be aka beake? Rake aka beake nanemene neyea neai ro molore nekeukoke."29Yesus neai a weumi, "Meyea wali nibire oneaukoke yo, nawaneng Allah re na puma kabang nawaneng na homo yolo yolore ei iteaiboijo. 30Waleiboi yane, pele yene miyea yaroi, rore nekenate re pele yone pele me uw waneng eyeiboi, nanemene surga na na puyo ayo ekai nekeijate yo yeale na hangga mboi enai nekende.31Nawaneng aihearai boke yo, enai walenaibonde meai, meyea homo tea yolo yolone makane eroikoi, Allah neai A mare iteayembokombe, 32neyea hereauboke yo ro meai Allah bang, neyea ro meyea wali yeumi Allah. 33Rake ro heleng miyea heleng Yesus neai a iteayewoiumire, fakayea poi buate neai kena u neija huwewaimile.(Me Hukum Mbele Na Kabam Hele?)34Saduki ro miyeare Yesus mokoumiboke a bang yeaiboke re Farisi ro mieya arileufike mboinye, a merau hanye hike. 35Pelera role mboi Musa re homo fea re heanau boke, kiyea, meke Yesus uw wali hubannehinde re, na a hinuenge. 36Musa re homo fea ne nekaite, mbele a yea neai napemere eremande mokomande?"37Yesus yea rake role re weunge, weai Tuhan weai Allah re wakena uw nenamene hele, weyea buhea heungele. 38Rake a na kabang hele nawaneng na pemere yeuboke.39A bee neng wa be me, Weyea wa ro mboi miyea mboi te kena buheaya kowende heumi wende, wa uw re mokanea waneng. 40Rake A be heteungekoke einye, Musa re a moloukoke nawaneng nabi-nabi ehiyo yea ike hayewate homo fea einye pele nanemene rake a bee einye aka paikoke.(Mesias Hinyere Kelu)41Farisi ro miyea arileufike nekewate, pelene Yesus yea hineumi, 42Meyea Kristus re miyea yea ro raungele? Hinyere kelu fa? Pele yo yea wainye, "Daud re kelu fa".43Yesus yea weumi, peleweneng na, Daud nehalo yea, neai ro wa yea ro kaneunge, 44Tuhan reai rowa re weunge, reai meungene meinunbo, reyea weai yokeijo nanemene weai oro kelene enai hebende.45Kristus re, Daud Yea neai rowa kanennele, pelewaneng na meahea yea neyea Daud re kelu fa yea uwnganyele? 46Yesus neai a elewoyere, ehiye mbai are eleikoi hebeute. Pelehera pele yo Yesus re feainyeboke emyea a nineite mnenainyehindere kabewainyele.
(Taurat Falem-Falemre Yesus A Elae Hele Yarewoumile) 1Yesus ro miyae hele re, namekai na murid-murid auwiteai weumi, 2Tauratre henaiboke yo namekai Farisi na romuyea, ekate Musare anggeng nekei rangre ainuweukoke. 3Belene, neyek mare makayeh uwugayembe kiyek, embe mokombe namekai foijek erengne kombe, peleyeare meuwre meyek ehakai eimokojek. Bele neyek are mo yek elate, me au re neyek eimokoija.4Eheyekle hambung peleyo neneiajek eikeai, pele romiyea re waboinile napaka rangne hayainile. Peleyeare neyea neneai keaiboite eikeaiboi, nameka name kala kalayer ebi mokoibang. 5Na me au makote, pele romiyea ijokore erenaimilere uw malo hambayam meai ha to a in henamekai neai uw malo hubare parai kabang de pakate.6Royeate anuke na kenambai koijate, pelere aite na bene hele roibiyate, pele imea obe kabang kabangne, 7a melai a eipaimile anuwau kabang kabang neare rabi yea eitaimile.8Peleyeare mare Rabiyea eikaneijea, haubininebang pele mai kulure nembaimo, meyek nanemene nabe uw mbaija. 9Rake kami kalene, mare akore eikaneija, meyea nekaube mai ako embaimo, Neaye Surga yoyangne nekeijeya. 10Namekai be yu falengde meyea aibeija, mai beyu berenembona ro nele Kristus nembai.11Namekai, mai nolo uwikaina minye kabangde kanaungele pele kiyea inseni hinde mai uw mokoite nekende. 12Hinye neai uw puma kaenende, neare onai rubonnoinyebonde namekai, honye are haninehinde wali nekenende, pelekiyea pumane anaihanayehinde.13Taurat homo henauboke namekai meyea Farisi romiyea mai meneai kabeaukoke ya meyea Surga roman ekau aheukoke, romiyea meai bene peleyeare meyea pelere meneai airuleisiy huluija. 14Taurat homore henauboke namekai meyea Farisi romiyea wali meneai koijaube, pelene aube mai ebeli pouyaube mahaube hikere yobange moloube. 15Taurat homore henauboke nawaneng meyek Farisi, romiyea niyea bang romiyea, mai wali menei jea kabeaukokeya meyea bu ro yauka peaijaube, aube rombai yawaungele meyemai pukone kelaungele, neyea hena henare peye, pelera mokoibiyaungele aibe eitaisire koijeye, mai wali nebangda moi hayeukoke, neyea kabang de releunge.16Meyea beyu beyebea kumbayo, mai elaube, 'hinye Allah imeaobe are remo relennele, pele haubihire ahubaikoi peleyeare, wamle, Allah neai imea ei obe einye hambung foi ekainekatere relennele, neyea nayueng filembonde.' 17Meyea kobuyo, kumbare nekembeyo. Embele neaihele pele hambung foi honate kiyea, namekai Allah neai imea obe pele hambang nole anggore moloyere?18nemakai hinye mazbare aerene relennekonde, pele haubihire eyeiboi. Peleyeare hinye mazbah na akauha ekai honatere eungereeleungekoke, pele neyea na yure en filembonde. 19Meyek ijoko kumba romiyea embele meyea kabang de eraunge pele me akau hayatere namekai pele mazbahre, neai onimire haweunge kiyea?20Pelene hinye mazbahre eaine relennele. Pele neyea naimaika neyea mazbah rangne honotere yeale relennele. 21Hinye Allah neai imea obere aerene relen nele, pele neyek neai pele mea obe einye nekeyere yeale relennele. 22Hinye Surga aerene enne relenenggonde, namekai, Allah neai nekeye puma puma, pelere yeale enne relenenggonde .23Meyea wali kabengkombeyo, Taurat re henan bokeyo na mekai meyek Farisi romiyea hareaungele yaraube kolaube peleyaere meyea neai ehe yeale kiyeare alei alei aleaungele pele, ahele meai, buhea hei sei mea nawameng mai hilarabo. rake kaye rongde, meyea neai helere mokom bombe, nemekai hambung ehi foi meai pelere eileikoi. 24Meyek beyu beyebea kumba mo. henggeandere nukuaube namekoi untare hunaube.25Meyek wali engkabengobe yo nawanang meyek Farisi romiyek wali mekai bang romiye, meyea mai koleai hte, pele na moite mo fanyaube hukaibe, peleyeare nei einye humbang be eleayea ekau mukewaube pele meamea konggo kombe. 26Meyea Farisi rimiyea kumba yo, pele kolea, hote na ei pohi napemeyea hukembombe pelera namoi pohinafoi yakalam bonde.27Meyek wali kaben nenggombeyo, Taurat homore henaubokeyo mamekai Farisi romiyea wali mekai nebang yo mai wali pele pule au keleu hobei biale koi hele honoye erate pele me waneng, pele yeare, pele pule einye romiyea aihereu boke yo meai bo yea hereayeri boke ekai honate nawaneng nakombu yeale ekai honate. 28Meyea hel waneng, romiyea moita erayembem meyea romiyea wali nahalere makote nekate waneng. Peleyeare mai kena um einye meyea nebangde mokau be yo.29Meyek wali kabeaukokeyo, Taurat homore henauboke yo namekai Farisi romiyea nekaube, ro hele miye helebang yo! Meyea nabi meai meai pelere heubaumile namekai homo raka rakare, 30Ika hayewaube, peleme romiyea foi jo meaite mokawaumile mai a elaube, pele he meambele nekandeke wameng, meyea iubu rileubokere nabi nabi meai okiyre pelene membele bang. 31Pelera meneai yakala haukoke, meyea mai uw pele Nebire neai nahelere meke yeuboke.32Plene mana mai yobe yobe neai hului kolaimeke rakene meke neai nehelere meke yueboke. 33Meyea ehakai renayeale noro mena, meahea mekai jea meyea buhenggombe, pele mare uine enai hayaneyambere.34Pelene meyea erembe, reyra nabi nabire hayeremile, nawanang mai aure enate, pelene meyea uw koi, obe kabang kbang ne kommile, kulubore malongmile neai moi hungde reyanke romile, 35Rake romiyea meai, neai okiy, kani kelarangne wonaibonde peleyeare mengbensonde weai uwre mende, na pe eme habel okiy ra, mende Zakharia nakelu berekhya re okuy meyea hoiboite hauboke Allah neai obe, Neai wakungne. 36Mare aheleyea wamale Rake nanemene penate yakalanate mende rake hokolo mai wetikene.37" Hoibaube rukayea hayewaumile, peleyo mai uw pukore reye hareungbokale, ojonake miyea na kalu kelu noro bai kelene nekate waneng, peleyeare meyea kena re ekoi. 38Erei, weai imea abe nukayeubokayete nawaneng olo halore honote. 39Reyea mare wamale, rake hera meyae nekemembe. Reare erei boi bang, pele moita mehi folombe, mai a elembe kolo kolore meameare, 'Tuhan re Ro eianye mende.'''
(Huba Mokoimaei Ahuba Yesus Huboumile) 1Yesus, Allah re yo imea ralo imea ra meukuke alaoungokoke Na murid mekate Yesusre yo imea ralo imeai hebeyere keleinai nyembondere. 2Nawaneng pelere Yesus reare hinere hineumi, Rake yakalai beoke honatere meyea ijoko ereiboi? Reyea mare na aheleyea, rake ijene ruka mbai ruka ehiyeelere ane rangne ehonoi einekei pele oroiboi orombonde ne.( Yesus Honaibone A Nayobolo Yakalawoumi) 3Yesus neke Zaitun mokone eunuweuboke, Na murid murid nemeai, pele haubihi penate yakalanate hambung hambung namekai weai ya meai me yakala, yakalaimedo. 4Yesus yea weumi, Meyea wali foijea ijoko erembe, naikai ro hi miyea wali keme malonaye, be yeale. 5Pelene meyea erembe borombe, romiyea heleng menate Reai Ro yea henate, elenate, Reayea Kristus namekai ro heleng miyea heleng kobure, oneire kemene molonaimile.6Fela uwnganyerinde konate meyea borombe, namekai a yoyo fela roronatere pele neai me engborombombe peleyeare Reai ya pelere namemang. 7Nawaneng yo yang ehi, ehiyoyang romiyea yaele neaite meaite earene kabulente nawaneng moni mai romiyea re negmile konate, namekai onyei kani kelare hinende akonde. 8Rake namemene pele miyea fa re enghondere releikiyounge waneng.9Pelera, neyea, weare enai nenayete, me ya uw yaya kanayete namekai hoibote enai honayeubonde, nawaneng nebang mee re reai Ro earene eani beanayete. 10Pele ya ne, romiyea heleng enai nalenaimile balenayende na waneng, uw nei, wa nei nenaiyenayembe, na meaki me kena uw kena neai meaite roronate. 11Nabi heleng menai yakalanate , romiyeare keme roro naimate.12Pele yane eibee eltaisiy kabang de harenainyele, namekai Buhea heisei meai nuku me bende hononde. 13Peleyeare, romiyea hinye nahele einye elea hebenggonde kiyea neare wali nou eneinyehenggonde. 14Nawaneng, Allahre Injil enai huwenaimile yakalanaimile kani kela einye, pele niyea uw iteaite rowembe, neai mendere ya uke nobeungekoke.(Ehee Kabam Hele Kaembonde Namekai U Wabei Helem Yakalaibonde) 15Pelene meyea emmerembe pele nebang yore, Nabi Daniel neai eleukoke waneng, anuwau yolo yolo ijera, pelene meyea homore roijaube yo meyea foijea nei huwanembe. 16Yudea na yonekate, meyea wela hebealemembe amoko amoko a rang dan ne 17Hinye imea moko moko yurangne ike, neyea are akouboite el akoi jea, ma hambung imea eunyare. 18Hekere eka waneng, ei beijea eimeijea weai uw malo roweite.19Meyea uw yeale, emalere nekaube nawaneng wayeu numene meayembe miyea, pele ya mendene, meyea embe kabengnele. 20Uw rabo heleye, webwli poye, weai eu feaubonde yone, ya ralo yea hebenate ya ne, alu bang nawaneng Sabat ya pele yane eibeijea. 21Pelera, wali ya mende, wali kabeitte kabang kabenenbe na pe eule waline wanembang, pele rake kani kela yeubode ra meke rake hene, nawaneng nanemene uw ku seaite no re yeate pele nanemene wali bang. 22Nawaneng pele ya mende, hekire yombondenem pelene walire mbai eneikei hului beleyeare, romiyea neai elei eleukokere, neai ya fokom de mekongnele23belene, mare enai uwngayembe, Ereng Kristus Neai uw rakene Neyea rakene ya. Meyea pelere eboroi elhakaoijea. 24Nawaneng Kristus re me uw meaki, n'a nabi nabi hele waneng menate wabenaiyembe, me yakala uw yakala mehi mehire mokonahere, bakene romiyea heleng enaipalende nawaneng hakoinate, romiyea ehiyo neai uw makoite inyaibonde. 25Foi hele rombele, Reyae belene ware nayopolo yea yakalamale.26Mare uwngayembe, Ereng neyea fau kabang na, meyea pelere eijea hele, namekai wabenayembe, Neai uw imea yo a eunye, pele uwngayembere meyea elhakoijea. 27Rake namene wliyea weye waneng nau pohira hehe weye wai pohire eraite waneng, Neai mekai Role kelufa kabang Neai mendare tare, eani penate yakalanate. 28Anuwau yau fako, bu fakore raweunge, pele kounge aliyete holo palene nei hikoibiyoye.(Yesus Naei Mende Yaa) 29Pelera rake wali ya relei enengbondem hu wende ougemde yembonde nawaneng oko hehe bang hebende, Ralo yakuna rumena are oronate palenate, namekai yakuru rore raimile oyengmile hinengmile.30Role kelufa kabang Neai mendene, ya kuu yone meyakala wende pelene yoho yanggo rake kani kelana, mehi hako folanate rimenate. Ereinainyele kelufa kabang wau nolora yaku punara mende, Na pumare nekeye uw yea, yo kou hayenainyemende. 31Nawaneng Neyea malaikat malaikare weungmile, ame elea waneng ranenate pelera romiyea eleite elewoumi uw riyw kobou mbai nye arilengmile pele kani kela na meuge meuge keli honatera nawaneng yaku huba ehira yaku hiba ehire.32Mana meyea ereng iteayeng, ara no hebeyera, na akau mansea maleunge nawaneng fea eme fawaite, pele ma iteai yakama ya meke romzunge meke no beunge. 33Mai ijoko belemekai ijoko erembena, itayembombe, Naei mende ya nobeungeboke.34Ahele feau hele yea wamale, rake hokolo maiwaitike, naneneai erenaibonde rake penate yakalantere. 35Rake kani kela, na einya nanemene mundenalere mo peleyeare Reai Ako Feauko mbai hambai elnundeboija.(Yesus Naei Mende Yaa) 36Peleyeare, Neai meimei mendere ya, pele ehi mbaijea eyeiteaboi malaikat malaikat nawaneng neaiteaibang, Neai me ityang oeleyeare Neako Nembai keng neateaite nekeunge.37Nuh re hene yeuboke yakalauboke me, kele Fa kabang Neai mendere ya, neai waneng yengbonde yakalangbonde. 38Nawaneng bea bu re ruwende ufendere, romiyea mahang bu re wanggoyea hubawainye, namekai ro miyeare rowei neisiyte heleng de mokowate, meiboye Nuh neai ya kaiy eunye weufike aruleufike. 39Belene relewainye, bu kabang neke meke namemene me riyau uw riyau ke puomiboke, pele waneng kelu fa kabang Neai mende yare enaipende yakalanate.40pelera ro bee hekene eneimokonde, pelene menate ro mbaite mo roungate, ehi mbaite nukenainyebonde. 41Meyea bee enete o yalei ruka yalei yalei anuwaunge enei mokonde, pelera miyea mbai enai yaweinanyebonde enate, ehi mbaite mikenainyebonde. 42Belene, wali kaya yealemo, meyea mateaibang embele ya embele hu he yea Tuhan mende.43Nawaneng neai umea role, yoko romiyeare mende, reniai yane eliteaibiyoye, pele meakijea hareibiyounge, kayare hebeye pele neai imea enyya hambung mbai elkalaiboi. 44Pelene mekai harenembombe, wali foi kaya henembe pele kelu fa kabang mende meyea foi ei hamekoi hului.( Yebaei Bubaei Foijaele Nebam Yaele) 45Namekai, hinyere, neai roweyea keaboke pele imea eite nou hende, naromiyeare hamang de neai hu ijene mikongmile, kolongmile anenatere? 46Rake ro, imea einye mokoyere, neai rowa yea foi hele mokong nele, pele mende erende ukeunge me, pelewaneng hareungeboke mokouboke. 47Reyea ahele beheleyea wamale, pelera, rake rowa neai uw mokoi rowende keambonde neai imea einye hambung hambung namene rake helemde.48Peleyeare na uw mokoi wali nebang kiyea, na kenara eleye reai rowa emeija, pele ikai molouboke, uw mokoi ehiyore haubuherae olewoumi, 49Beleyea pelera ekate hamang ne bune ekai bu keuke anaite yo yeale ambea ukate. 50Na rowa neai mende yare neyea buheare ehokoiboi embele he embele hu ikainye na rowa mengyakalande. 51Na rowa rowende wayengsande, ende ro nebang miyea nebang yeale nembai arilemhinde ayenaimile.
1Surga yoyan yo, bele na u mekai miyea meangge nanemene mee bee hului na me ne iy polaimi baianite paite yeale yaraikoke meibuate ro kelu fare yawenainyehonde re yaraikoke meibuate ro kelu fa re yawenainyehonde re. 2Miyea meangge uw kobuno pele nanemene meahea mbai nawaneng meahea mbai ehiyo rong, pele iteai yeale yo. 3Rake miyea meangge kobu mo, na mene iy meai bure pende eirowei emei. 4Peleyeare rake miyea meungge uteai mekaiymeale' neyea n'a me ne ponggou kending ne bu iy re polondere yeale roukate mekate.5Rake ro kelufa neai mende hu ikai moite yoboungebokone nabe miyea meanggea nemmene yoku ne aimolouboke. 6Peleyeare remiai nolo ya kaheuroye'' akali pate akanate ereng ro kelu fa yea meye'' wela engpalem be'' ei henengnele.7Rake miyea meangge ai anyuke na i poloi hehe namene yeale 8peleyeare miyea meange kobuyea, iteai yore waimimai i meai bu, meai yeale yeaumile, meai i poloi i hehere kobonaikondere harainyele. 9Peleyeare iteai yeale miyea meangge yea waimile, nahinggi bang meyea mambele re umayembere, na foi mbai ebu pele naite heaite pukore enai mare rilenayem bombe.10Nabe miyea meangge eibuatera rake ro kelu fa meke nawaneng mokai nyehake yo, nem mbembane nehali mokoungehakere aloinyekoke na ro mau ke be kolowainye. 11Pele moita rake miyea meangge mekate a pamile, rowa-rowa meai yeale weai mehiy mea ande yeuboube. 12Peleyeare neyea weumi na ahele re yea mare wamale reyea mare oneamale ya. 13Pelene meyea kaya yeale nekem be helembe neai mende yare meyea ma iteai bang.14Surga yo yang kabang pele na uw mekai role mbai yo mo kanire endere pelene neai hambung-hambung nekainyele honainyele neai me mokoi uw mokoite nanemene kinyeumiboke, pele yo yea holere kayare hebenate. 15Ro mbaite meahea mbai te nehahi aungeboke ro bee neng de nehali bee re aungeboke moinya ro kiyea neyea mbai mo ikeunge. 16Ro nehali meahea mbaite ikeunge rouke nahibiyea eke nou ke heukoke pele moita eke meahea mbai yealere nehahi baraungeboke.17Pele me uw mekai ro bee neng ne kiyea nehahi bee yeale hubayeukoke. 18Peleyeare ro nane neng nebali mbaite ikeunge, rouke eke kani aubulure euweaukoke nehahi mbai rouke pelene auboke kani yea feleungekoke.19Heke mai nekeuko kera pelera na rowa beu foke meke nehahire me re beaneaikondere. 20Ro nehahi meahea mbaite ikeunge meke roware pene pele nehahi meahea mbai paraungeboke yeale rouke meke a weunge erei wehahi ikeare eumokoukokale nawaneng meaheambai yealere baraungebokale. 21Na rowa yea weunge weyea reai uw mokoi foi hele yea ekea nou heukokarea hambung kending ne foi holeufike kabang de yeuboke pelere reyea keareubounde hambung-hambung kabang de honai tele, weyea reai me mokoi uw mokoi te yeubonde eite meiyeisi reai reimai einye nekalere.22Ro bee neng na kiyea nehahi bee hului ikeunge neai Rowa be re meke, a weunge 'Rowa' reare wehali bee hului ukearea rouka eka mokoukokale reyea bee hului yeale re paraungebokale. 23Na Rowa yea weunge'' weyea reai uw mokoi foi hele eka nou heuke karea, hambung kendang foi holeufikea'' pelene weare keareubonde hambung-hambung heleng de nekaitele webi me einye itete mokoye'' eite mei yeisi, reai rei mai eunye nekalere.24Name neng na ro neai Rowa nehahi mbaite ikeunge meke a weunge, 'reyea weai u mekai iteayeubokale, weyea ro eibe eitaisi re koye ro maluwei boite weyea eye ei molokoi ijene ei maluwe yea, 25na mekai ei yaro yea, arileyea weyea pelene ei hereaiboi. Erei wehali mana roukale male weai me re hawawale.'26Pele yeare, neai rowa yea weunge, weyea role miyea bang ro weyea reai wali iteyeubokea, reai me uw eikeleale eimokale. 27Pele rehahi rowei mea eimea na koloi kolaite ne eitaisi mea pele moita reyea perehonde merele'' mai paraukoke yeale eirowele.28Roweng role mee bee paraungekoke ro re yeng nele. 29Romiyea me yeale uw yeale re neare enai inyaimile, na mekai meamea re nekenende. Romiyea me bang uw bang de, hambung-hambung neai walira koukalore hubanan de. 30Pele ro hambi hire eimokoi ro ougem kire kaare honoye re roweng wom mo pele anuwaunge ibo mjere konde ite kikire eng ayengnele.31Kelu fa kabang mende ya ne. Neai uw mokoi yo ei anai nyebo "pelera neai puma kabang anggeng nekei raungne ende nuwembonde'' neai yo waku eming yo puma hanainyele. 32Rake kani kelana ro miyea, nayora yira nanemene mbainye arilemile, pelera kaye molonemile, neaite-neaite wahende. 33Dombare, ereumi, me beaumi romiyea'' neai meuge reubihine hanemile namekai Kambingde me beaumi yo re, neai meli reubihine hanemile.34Pelera ''Ondofolo'' neai meunge reubihina romiyeare a, weumi meyea meng ''meako mee re ekengbokombe romiyea'' mehahi nayopolo yea meako mokongehoke'' mana maite rowembe. 35Reyea momne eka koibale'' meyea hamang bea ikaukele, reyea bukine ekale koibale meyea reare bu yea ikaukele. Anuwau bang koibale meyea reare weaukehike mai uw bukore yobaukeboke. 36Melang, uw malo bang koibale, meyea uw malo heaukeboke eha ne koibale meyea reare nou heibauke kawa eunye eka hebewale, meyea reare erewauke.37Pelera'' romiyea wali nahele yo yea, na a uwnganyele'' Tuhan meyea weare embelene'' weyea moni buki koiboyea re ekande hamang bu ekande ikayete? 38Meyea embele ne erekayete'' anuwan bang ne koiboyea, meyea weare weaisikayete, namekai malo bang ne, meyea uw malore neaibokayete. 39Meyea embelene erekayete, ehane koiboyea namekai weare kawa ne hilayeukokate weai pukore meyea mekande erekayete? 40Ondofolo'' na a engmi wende'' maie reyea ahele yea wamale me beai uw beai te eibeai kaimiyeke romyeaie, meyea pelenromyeaie ei hawewaumile, foi te mokowaumile, pele niyea meyea reai uw re foi mokowaukele.41Pelera ''neai meli pohina romiyea re a weng mile'' meyea romiyea helebang yo, wali uw nebang wa nebang de moko waube romiyea reyea wamale ''meyea iy hena mokoungehakanale'' pele erle emembombe nawaneng hulo walobo neai uw mokoi yo yeale pele iy einye mundembe. 42Monine, bu kiy ne relewanale, meyea reare hamang de bu waneng de eyei emeanggoi, ei aneisiy. 43Anuwau bang koibate, meyea reare eiyoboiboi, uw melang ne nekawale meyea reare uw malore eimreikoi, ehane horowale nawaneng kawa einye eka mekairele meyea reare emei ereiboi.44Neai meli reubihina romiyea yea a uwnganyele. Tuhan ''weyea embelene monire, bukire eka koiboyea, namekai anuwau bang ne eka hebewoye, nawaneng melang de nekewoye ehare eka koi boyea, nabewaneng kawa emye hebewoye'' meyea pelere weare mou ehekoi? 45Pelera neai a weng mile, reyea mare na ahele reyea wamale meyea mai uw mbaite me koi uw koite kaumiweke nawaneng mee re eibeai kaumiweke,pele niyea reare kelewaukele. 46Pelera, romiyea neai me uw nebang de mokayeke enaile ehe pukulure enai hayenaimile, na mekoi, romiyea neai me uw waline foi re mo hare wainye mokowayeke yo, enate wali hena enai yaronale.
(Yesusre Honaibondere Merau Kolowanye) 1Yesus, neai a nanemene eu ileayeumibokera, pelera, murid murid re weumi. 2meyea ma yeai, ya bee neng ne Paskah yakabang mende peleyane, Ro kelufa pelene enai nenainye, obalene enai ponai kendere.3Pelera imam ilnam faleng nandaneng bee yu bee yebea yo mekate iman kabang Kayafas re obene arilewiye. 4Pelene merau kobowainye Yesusre ekelenainyebondere kelai wokowate hoiboi uwyea honaibondere. 5Peleyeare neueai elate, roke ya kabang einye eimbokoinye pelene haubihi ehiyeake eugyembande namekai ro heleng miyea heleng nei nenaimile.6Yesus meke Betania ne, Simn u baubau ke molowoye neai mekene hambang ne anewoye. 7Pelene meyea umbai Yesus pulure meke, namene bu ke fololomo ruwke meke Yesus na yu rangne meke Yesus na yu rangne meke rilewomnge. 8Yesus Na murid-murid bele erewainyere, a yae yarewainyele wainye, 9Bele minyak foro kembo yaele, nate haendeboube, na roi rowande romiyae kalo mon ne nekajate yore wahaemmile."10Yesus neai u iteaite yeuboke, a weumi, "Rake miyea maka nebangbae Rare mokouke, meyea a u yareite yaraungele? 11Romiyae kalone nekejate yo mambele nembainye nekeujaube, bele yaere meyae Rambele nembainye enekeyei.12Rake miyea reai uw rangne bu fololo yeale meke hakanke pele reyea nanemang bea pele eite erelere, neyea na yopolo yea yakala meke haye. 13Reyea mare ahele re yea heayamale,embele amurange iyai roungeke endi yukala naimile, rake kani kela rangne rake myea mea uw mekai wa mekai haufike pele enaite a huba warare enaiponaiyele.14Pelera Yesus naei murid-murid nalora, na ro Yudas Iskariot neai ukeuboke pele nolora, eke imam-imam falem yo bokore. 15Eke pele yo pokore a weumi, "Meyae rare mekaha yae yendele Yesus erele mai me einye itembe na? Pelere a mbainye kombu isaiboke, Yudas Iskariot re roi 30 keping perak yae inyanyele. 16Pele hera, Yudas Iskariot mbi ikai beaiboye, pele Yesusre emmi yendeie. (Paskah Hamam)17Bele feu yu bang hea bang hamang pelene murid-muridyea mekele Yesus a hunainye uw yea weare wokonganehende? 18Yesus yea weumi, yo kabang de embe pelene role mbai ekeneye pokere, mai a wengnele, kuluyea ukeumi, neai ya nobeungekoke pelene, reyea reai murid-murid yeale, meyea weai umea ne hamang mbainye ema anemale. 19Yesus neai murid-murid ukeumi waneng pelemekaijea ekai mereainyeboke pele paskah ya kabang meke einye.20Huwea remiaiya meke hene, Yesus neai muri-murid nanemene mbai airouboke. 21Hamangne airouboke amewate, Yesus yea a yakalaumi, reyei mare a yakalayea iteayamale, role mbai mai nolo mai ywikaita pele role yea reare kemere mee nendele. 22Neai murid-murid nakena nimire hubawainye, neai te meaike Yesusre munainyele Tuhan neai hele reyea bang.23Pelere neai a iteayeumi, na role wamale, rambele embainye mee kokainye yawendero, pele royea reare me kewe nendele. 24Kelufa kabang neai endere, na yopoloyea homo feane ikare wakole peleyeare, na nebang rake romiyea, kelufa kebangde kelai mee re nekeunge ro Na foi mbai, rake ro, neare eihonoi meaijea honggate. 25Pelera Yudas, Yesusre keme me nendero, a hinneunye, kelu pele ro reyea? Yesus yea weunge, weneai keng wo konkoke.26Ekate aineueuke Yesus ouw rouke onomi re ambke pelere kayei kayei kayewoye murid-muridre wahewoumi Na a yeale iteayeumi, rowei, aneukende, rake niyea neai uw meleng.27Pelera Yesus bu koleainya bu meyea anengsimbe. 28Rake bu koleaina, bele niyea reai oky, are roukate herawaiboke houmoke, rake oky yea hele, remuyea neai pulo ehe pukulure Ne yeare nahenggi moi henggande wali onomi re enaiyaronde. 29Reyea mare iteayamale, rake yea ra pele anggui no amire keinye, pele bu reyea ei manei mo, aneisiyte ereanerehina pele mambele eyea emboinye meakore imea obe ne emale anemahinde.30Pelera Yesus neai murid-murid weumi, meyea nanemene ehiyea reai kenane ela ehebeikoi 31Yesus na moita ohowate yore weumi, re erele kulubo molorenbande, robo riyana hebate here wearere boremili. 32Peleyeare, reyea srewalembo, reyea mare na yoboloyea Galileane ere rakesus Na moita ohowaterembe.33Petrus yea weunge, shiyo weai pukora wewe enaimolonde reyea neai earene ere heberekende. 34Peleye Yesusyea wunge reyea weare na akeleyek iteayawale reae roko namere moi buleukekokorek. 35Petrus yea weunge, meahele horo here yea ere erende reyea weaie moi cipuleiboi murid-murid ehiyo na a mbai hului ai eleakoke.36Pelera Yesus Na murid-murid yeale ekate auwau mbaite pele omouwau na ro getsemani, pele Yesus Na murid-murid a weuni meyea rakene nariya mbainyemo nekembe, reyea rikere waneng erele, meakore a ebeli porenehindere. 37Yesusre hakainyeboke, Petrus nawaneus sebedeusre kelu na bene yaweumi buke, pelene Yesus nakena humi hubauw nehu nehure hubawounge. 38Peleia a weumi Ra kena ibomse kabang hele hubamale reai uw hererele waneng hubanale meyea rekene mo nekemale, uw kaeya yeale hebemale.39Pele yo pukora elea ahu araneng eke, oro hele roroeke na beyeai kanine eungeke Na ebeli pounge, ateai rake keleainya bu faremo eleare weungende, peleyeare reai kena kale waneng bea ebeijea, weai kenare karea waneng pele mekoiyea pende yakalande. 40Peleia peufoke meke Na murid-muridre eieuni nanemene ijokone aimimoloumiboke, pelere Yesus Petrue a weunge meyea makane huijoko mbai huluite uw koya rombele yeale re ehebeikoi hangga. 41Uw kaya yeale, nawaneng ebeli yea ponele, meyea pulo uwabei yombi yea nele.42Roko beeneng kayere Yesus eke neakore a ekeli bonye, eteai rake bu faremo elea waneng de kinyeukebonde, peleyeare reai kena ijenebang weai kanare kaaya me bende yakalande. 43Peufoke meke reuni nanemene ijokone amolouboke, ijoke anekai hubawainyey. 44Namekai roko name neng de eke neakore na amekai waneng eke poubaunge.45Pelera Yesus Peufoke meke neai murid-murid weumi, ijokure honobu uw no foi rowembe, sreng ya meke nobe uke peye. 46Annu, mem eyea anale, srebu, renuyea reare ekelenaite bondere mekate nobe na.47Yesus na ane eleye he ne Yudas ro neai muridre yeuboke kiyea romiyea heleng molone hakomiboke waneng mam mam faleng namekai yo beyu beyebea yo yeale namene rame heneng nawaneng hoang kondew yeule yaraukoke mate. 48Yudas yea weuni meyea erendele erele yoi ere hunerehu ro pele niyea meyea ikelembombe.49Yudas meke Yesus uw nobere a meleai weunge kulu weai owemiya namekai yudas eke yoite hunemgehike. 50Yesus yea weunge akobea weai makayea harengebokea wane nahibiyea mokoibo pelere romiyea heleng Yesus neai uw rangde me ya uw ya yea koibuainye nawaneng aikeleuboke.51Na peleue ro mbai ramemo euyobouboke, umam feleng de neanggeai mbek ungefake. 52Pelera Yesus yea weange, neai rame wa me koyea, rowei aibonde na hulu enye, huye rameyea rowende konende hyea, pele rame yea nawali riyau ke ponnebonde. 53Mai uw benera alaube reyea meakare eriyeihiy hulu neai Malaikat mee bee orohine bee yeale hului weungmile rakere menate reai kolemolaboite?. 54Namekai homo fea yolone a honoyeare mehaeyea pele kaye raye einye mewembende?55Na belene Yesus ro miyea hebewate yore weumi, meyea makane reyae yokore baeite yo wanem bae rai kileiboite mai mene ha henem ha isam bae yaraukoke mene meibuaube, nayane baei rare ereijaukeke, Allah naei imae obene u itaeinye eikelamaele belene makane rare erewei. 56Bele yaere rake nanemene benateremo, naei homo fae yolo-yolone nabi nabi yae molowatere bele ijene bende yekalande. Belere naei murid-murid nanemene, here ware ukate nukainyeboke na fe re hebaelayeke.57Yesus kilaiboke yawainyehoke imam kabam Kayafas bee re nawanem belere tauratre henaiboke namekai beyu beyeba riya kobou nekewate yo bokore. 58Petrus Yesus namota hakouboke, imam kabam re imaesou ke eke. Petrus imae eite aruleufike, kayare hebewate yo yaele nembainye nuwaikoke.59Imam kabam, Sanhedrin riya, nemene a karebai-karebai baei-baei bawate, Yesusre honaibondere merau kolowainyele. 60Bele yaere a karebai-karebai arunewainyele, mbai sambai ehubayeikoi. Bele yaere ro bee naei a elete, 61"Rake ro elewoye, " Reyae Allahre ei moloi-moloi imae kelarebonde, namenem ya mo arunnunde!"62Imam kabam aunguke, Yesusre hineunge, "Weyae rake a hinatere wo okoi hangga!" 63Yesus abammo yae hebeye, benem Imam kabam Yesusre hineunge, "Reyae Allahre bene benem hinawale, Weyae nehale Mesias, Allahre hinafa hoifa Neyae?" 64Yesus yae weunge, "Wenaei eleukokae bambae!", bele yaere na rake hee ra ma ijoko erembe, Allahre hinafa-hoifa Rake kani kela mere keluke Kiyaere meube me refine eke nekeye, naei mekai mbai wau randa mende aere yawemmile emale!"65Imam kabam ikele yeuboke, na malo kabam hireukoke kayeukoke, eleye, "Yesus aere ane koloume ya, mekare ro ehire na a boromalere, mana Naeinya a eleye menaei boraube? 66Mai u bene mehae hayaeuge?" Yahudi falem-falem arilewoye, wainyele, "Yesus a nebam eleukokene homabondere."67Yesus Nabera ki hesere yae houbainyele, merulu yae habewainyele, ehi yo mefae yae habewainyele. 68Rake wanem wainyele, "Weyae Mesiasna, maere a weime, hinye yae Ware mefae habeite? Petrus Yesusre oneunge ya eleukoke69Petrus meke Imam kabamre imae sounge nuweuboke, miyae mbai nabokore meke mo Petrusre hineunge, "Weyae Yesus Naei nembainye ohowaeube yae?" 70Bele yaere Petrus, Yesusre onewounge ro miyae arilerewoyere weumi, "Reyae onale, meka yae rare waukele."71Petrus ro mauke meukuke yae, miyae ehi meke erekeunge, belena ro miyae arilewoye hebewatere weumi, "Rake ro Yesus Naei nembainye ohowate ya?" 72Benem Petrus Yesusre onewounge yae weumi, "Reyae bele Ro elaubere onaenale ya."73Na heki bam mo, ro miyae arilewoye hebewate yo, Petrus bokore mekate wainyele, "Waei a faeu eleyaene mo, meyae rayeuboke, weyae nehale na ro ehi niyae." 74Benem Petrus olomo roroye, weumi, "Reyae be!e ro onaenale hele yae mare wamale."Bele hee yae ojo muku a koukoke!" 75Yesus yae ukeunge a yae Petrus bene nekeungehike, "Ojo a okoikoi mo Rare onarae yae a roko name eleukonde."Petrus bele anuwauka na kena nebam hele yeuboke mote eukuke, hele hele yae eke rimewoye.
1Ya heuboke mo, imam falem-falem, yoyo kote nemene arilewoye, a mbai hokonaikonde Yesus honaibondere. 2Yesus haa kilainyekoke, yawainyehoke ekate yo falem Pilatusre bokore ekate.(Yudas Na U Nenaei Naleukoke Hereke)3Yudas kelaite mokouboke kiyae, ijoko erewoye, anggaei boroke, imam falem-falem hokaikoke Yesusre me nokainyele honaibondere. Yudas mehi neufake, 30 keping perak rouke, benem imam-imam falem yaele yoyo kote yo re bele roi rouke bemmihonde meke. 4Meke weumi, reyae kabekokale hele, ro mbai hala bam ro mare ikamale hombombere. "Bele yaere imam-falem-falem yae wainyele, "Maembele elemakonde a bam, wenaeijae mo eleukonde!" 5Yudas namena rouke meke roi Allah Na yo imae ralo imae wakundanne na ikele u kaeungehike, Yudas meukuko, aloungekoke, meke na u nenaei naleukoke hereke.6Imam falem-falem bele roi yaraikoke elate, "Hilina akauhana hawande anuwaunge rake roi ehaweijae, haubuhi nebam, kelaite nekate roi na u niki yae oleukoke. 7Riyane mehinim kolainyekokemo, bele roi rokate ebe helaite mokoye ro re kani kending roi jae rokate, ro yomoinya ro miyae herendemo, bele anuwaunge molonasande. 8Belene yae, rake kani naro, "Okire rileuboke kaniyae wainyele!"9Allahre yendo kayaaro Yeremia, a nuleuboke eleukoke," 10Israel kanina ro miyae a hokaikoke, 30 keping perak yae, ebere mokoye ro re kani roi jae roukate, Tuhan Naei a ukeuke mekai neiyae."(Yesusre Gubernur Pilatusre)11Yesus kilaiboke, Gubernur Pilatus bere yawainyehoke mekate, hineunge, "Weyae nehale Yahudi maei Ondofolo?" Yesus yae weunge, "Nehale, wenaei jae nare eleukokae!" 12Imam falem-falem yaele Yahudi yoyo koteyo ehere unganyonde a hinainyele, Yesus a bam faeu bam hebewoye. 13Yesus a bam mo hebewoyene, benem Pilatus weunge, "Ware a mehi-mehi hineyayete, a weimi. 14Yesus a mbai sambai ewei mo hebeyene, Pilatus fa yae bouboye.(Pilatus Nahinggi Bam Yesusre Hayennekondere)15Mana ya kabam yeuboke, Paskah ya kabam, feu ragi bam anewate yaa, bele yane ro mbai kawa ieta metuweye, Yahudi ro miyae nenaei jae eleinaibonde 16Bele hee kawaa einye ro mbai hebewoye, naro Barabas.17Na rene hele, ro miyae helem sele arilewoye, Pilatus ro miyae arilewoyere hineumi, "Mai kena kaube, hinye yae reyae hatenggondere, Barabas yae, Yesus, Kristus yae waungele kaye?" 18Pilatus na u nenaei jae itayeuboke, ro miyae helem sele Yesusre kena buhae heubainyele, Yahudi yoyo koteyo kena hensen kowate Yesus kelukate Pilatus u re yae kinyaiboke. 19Pilatus are kolainyele imaene, anggem nekei ranne nuweuboke, na miyae rake a yae ukeumi ekate, Pilatusre wainyele, "Rake ro wali himaleungeboke, weyae ebarai jae namekai mehi-mhi emokoi jae, mekane nebam, bele ro re aerene mana reniai imene-naline erekale, ra u himi hele hubaimiyanale.20Imam falem-falem yaele Yahudi yoyo kote yo yaele, ro miyae helemre ahufuf huwaimile, Barabasre hanyainyekonde, Yesusre honaibonde. 21Pilatus benem hineumi, "Rake ro bee hebetera, mai kena kaube hinye yae reyae hatenggondere? Nemene kaenate, "Barabas hayeinyekoke" 22Pilatus hineumi, "Bele mekaina, meka yae Yesusre mokorembondere?" Nemene kela kaenate, "Ohaline habeiko!"23Pilatus hineumi, "Mekane? Meka nebam bae Neyae mokouboke?" Kabam hele kelae kaenate, "Ohaline habeiko!" 24Pilatus u bene nekeunge, haubuhi mbai rake yeubokene emokoiboi sele, ahine-ahine aku keteuboke hate, belene yae, bu roke, ro miyae bene na me kuyeyemo a weumi, "Reyae rake ro nebam emokoiboi, namekai na oki relembonde. menaei jae kaembombe!"25Ro miyae nemene wainyele, "Na oki relembonde meyae kaemabonde namekai maei kelu fafa uranne." 26Beleramo Pilatus Barabasre hayeungekoke, Yesusre ukeumile cambuk yae habewate.Pilatus ikeumi Yesusre ohaline habanaikondere. (Pilatus Na Felayo Yesusre Aukae Ke Koubainyele)27Gubernur na felayo Yesus yawainyehoke, gubernur na imaere ikate, felayo yoni-yoni arilewoye hebewate. 28Yesus na malo kulainyekoke, malo kabam fi kole mekai jae hirainyekoke. 29Yesus na falem ne, isa yae roukate hainyekoke bele yae ubunainyeboe, meube mene mehukum re nauga ikanyele keluboye, belera oro hele rorkate, uaka-ka kainyele wainyele, "Onomi, Yahudi maei Ondofolo!"30Ki hesere yae haeinyele, namena nauga keluwe rowate, Yesus na falem ne habaete. 31Auka-kae kainyele, na malo kabam kulainyeboke, Yeus Naei malo yae benem hirainyekoke, yawainyehoke, hmunggare ewate, ohaline habenaikondere.(Yesus Ohaline Habaeikoke)32Gubernur na felayo moite mekate bae, ro mbai hubayaeikoke, Kirenena ro, naro Simon. Simon re wainyele Yesus na ohalire kaembondere. 33Homunggae mbai naro Golgota re mekate, bele homunggae naro "Tempat Tengkorak." 34Yesusre anggur bu yaele empedu yaele alaeiboke ikainye anennsindere, bele yaere Yesus ahiyae eleikoke, emaeneisi.35Yesusre ohaline habaeikoke hee, felayo kayare hebewate yo Yesus na malo ne wahewate, undi yae hayewate. 36Felayo anggem nuwaikoke, Yesusre ijoko erewanyele. 37Ohali na,Yesus na falem bumane homo mbai molaikoke ukate, "YESUS RAKE NIYAE, YAHUDI MAEI FALEM YAE ELAUBE."38Yesus ohali ne habaeikoke hee, ro bee nebam re mokoyeke nembainye habaeikoke, ro mbai meube refine, ro mbai meli refine. 39Ro miyae bele anuwaunge ele-mele kowate yo fangge-ngge yae kate, 40Bele ro miyae yae elate, "Weyae a elewoyae, Allah re yo imae-ralo imae Reyae kelarebonde, namenem ya Reyae arunnunde, bele baembae wa U onomi rewei, Weyae nehale Allahre hina fa-hoifa na, ohali bumara oyakoibo na!"41Bele mekai mbai imam falem-falem, namekai Taurat itayeiboke yo, yoyo kote yo, Yesusre auka-ka yae koubainyele, wainyele, 42Ro miyae ehire mokoumi onomi yarate, bele yaere na umbaite onomi rewendere emokoiboi hangga. Nehale Neyae Israel maei Wali Ondofolona, ohali bumara are owakoubo, belere eyae hila rabo Nare halemande.43Yesus Naeko Allahre hila rabo haleunge, nenaeijae Na u onomi yeunge, Allah kena konnekondena. Yesus Naenaei a elewoye, "Reyae Allahre hinafa hoifa," 44Ro mbai nebam re mokowoye kaye ane-ne yae koubounge.(Yesus Hereke)45Mana hu ijoko name yeuboke, oubom kika rake kani nemene neke hebeye, oke hu ijoko mehine keli yeuboke. 46Hu ijoko name yeuboke mo, Yesus kela kaeneye, eleye, "Eli, Eli lama sabakhtani?" Allahku, Allahku mekane Rare nukeukebokae?" 47Ro belena hebate yo, anggaei boranyele elate, "Rake Ro." Eliare kaeneunge.48Na heki bam mo fela yo mbai hakauboke, eke bunga karang rouke, anggur bune yaweufike, naugane kileukoke, Yesusre ikeunge annensindere. 49bele ro eleye, "Ijoko eremam, Elia mende, Yesusre walennebonde. 50Yesus benem kelae elaekai sele kaenekoke, Na no u yeuboke.51Ijoko erem, Allahre yo imae ralo imaena malo kabam, bumara oke ane nemene kayeukoke bee yeiboke, kani namekai onyeu isineuboke, ruka bum-bum kayewate. 52Bule nemene wewe koubate, ro miyae herewate yo Alahre hila rabo halewate yo, anyukate walaeiboke. 53Bule randa anyukate, Yesus waleuboke, nene-wae-wae yo yam re arulaiboke, na u ro miyaere kelewaimile.54Fela falem, namekai ro miyae arilewoye hebewate yo Yesusre erewainyele, bele hee onyeu kabam hele isineuboke, rake ro miyae fe hele koubate elate, 'Nehale, Yesus Allahre hinafa hoifa ya!" 55Belena miyae maengge Yesus na moita ohowate, u foi mokowainyele yo helem sele hebewate, na ahauka mo ijoko erewate. 56Maria Magdalena, Maria Yakobusre Yusufre nenake, namekai Zebedeus nenake.Yesus hereke molaisake57Hu akowoke mo, ro mbai ru yaele kangge yaele Arimatea na ro naro Yusuf, Yesusre moita ohwate ro, 58Piatus bokore meke, Yesus na no re rewendere. Pilatus ehe koungekoke, ukeumi Yesus re no Yusufre inyainyele.59Yusuf, Yesus na no rouke malo nemene ruleufike. 60Meke bule eme homunggaene mokouboke belene nekeunge. Yusuf ruka kabam oleungekoke, bele bule na maunge hileukoke, betamo aloungekoke. 61Belene Maria Magdalena, Maria, namekai miyae ehiyo bule ranne nuwaikoke.Yesusre bule kayaa ayaeikoke hebewate62Benem ya, Sabat yare mokainyehake nekewate, Imam falem-falem, Farisi falem-falem, Pilatusre imaene arilewoye. 63Pilatusre wainyele, Rowa, ame karebaite mokowoye ro na wali nekewoyene, a elewoye, "Namenem ya, Reyae walerebonde!" 64Belene yae, weimi, na bule kayaa ayaeiko hebai, na moita ohowate yo menate na no yoko yae roungate, enate ro miyaere hungaimile, Yesus here nolora waleuboke!" Bele ame karebai mokowoumi, na nebam hele ema hubannele.65Pilatus weumi, "Meyae kayaa yo yaele, "Eme, mai itayeuboke mekai kaya ensebe." 66Ekate kayaa yo ukaimile kayaa ayaeikoke hebewate, namekai ruka kabam hilaikokene me nou herawaikoke.
1Sabat ya meuwoke, ya mbai bele ikainye narene wawa hele, Maria Magdalenare Maria ehi yaele, bule auma rande ijoko ereiboite ewote. 2Allah Naei malaikat surga yaku bumara oke hee, onyeu kabam isineuboke, bele ruka kabam ro mauke hilaikoke oleungekoke, bele ruka ranne nuweuboke nekewoye.3Nabe yoi wili halamam hehe naeukoke, na malo keleumom wau yaku bumana keleumom wanem. 4Fela yo ruka bule kayare hebewate yo buhae hokoumiboke, orome hayaeiboke ane balekate, here no mekai jae honowate.5Malaikat meke, bele miyae bee re weumi, "Buhae ehokoi jae, Reyae itaeyeubokale, meyae Yesus ohaline habaeikoke Kiyae yae baeungele!" 6Rakene ohonoi ja, Yesus waleuboke, nabena mare a weubombe, Mebu, Naei anuwau nekainyele honggowoye erebo. 7Hasale yae ebe, na moita ohowate yore wemmile, Yesus ro miyae herekate yo nolora waleuboke, Galilea kanina bere eye, belene mambele hubayenggombe. Itayaeuboke, nabena mare weubamale.8Bele miyae bee hasale mo bule ran nukeiboke, na fe yaele aumiboke ewote bele yaere na kena rei mai sele kowote, hakaikoke namoita ohowate yo bokore ewote. 9Bele miyae bee nibi nolone ewote he yae, Yesus meke na moita ohowate yo yaele hubayaeikoke weumi, "Onomi, na moita ohowate yo na bokore mekate, oro hele rorokate ei molo wainyele. 10Benem Yesus weumi, "Eme, Raei aka baeke wemmile, Galileane ema hubayende Rare erendele." Fela yo bule kayare hebewate yo roi jae mokaiboke, ame karebai ro miyaere huwenaimilere.11Bele miyae bee nibine ewoteyae, fela yo na keli name Yerusalem yore mekate imam-imam falem bokore mekate waimile, bule ranna yeuboke are itaeiyeiboite mekate. 12Imam falem-falem, Yahudi yoyo koteyo arilewoye riyanemo, a mbaite hokonaikondere. Riyane hokaikoke, bele felayo kayare hebewate yore roi jae wahenaimikondere. 13Na a waimile, "Yesus namoita ohowate yo, reniyai jokune honowande hee mekate, Yesus na no yoko yae roukate."14Yo falem Pilatus rake a borombondena, mare nebam emoikoi maei, meyae a na moi-moi umande. 15Roi yaraikoke, bele mekai a faeu ro miyae, aka baekere waimile, bele a mekai jae Yahudi kani ahire-ahire huweijaimile, ninae mande rake hee namam huweijate.Yesus Naei ayem kolowoye16Yesus are ukeumi wanem, na moita ohowate yo Galilea kanire ewate, homunggae mbai Yesus keleumibokere. 17Bele homunggaene Yesusre erekainyele, buma kolowainyele, bele yaere ehiyo na kena wau-wau koubate18Yesus mekemo na moita ohowate yore weumi, "Allah Na ela wake, surgana namekai rake kani kelana, nemene hele Raei me einye kinyeukeboke!" 19Bele aerene, rake kani kelana ro miyae yoni-yoni, embe na hubane haeinye, Na ro miyae kelemile, Raei a elalere hakonayembe nekenayende. namekai rake yore, Maekore ro yae, Reyae Allahre kelu royae, AllahRoh ro yae bu kommile.20Ro miyaere, mare kelewamale, bele a yae huwemmiyembe, hakonayembe. Reyae mare na hibimo ei hawerembe, ende rake kani kela huba mokorende yane."
(Yohanes Bure Kolowoumi Name u Mokowoye) 1A foi faeu foi naberehele Yesus, Ako Allah Na khelu, yendo kayaro Yesaya homomfae einye moloukoke. 2Erenye, Allah Naei yendo kaya ro nabere meke Yesus naei nibi mokoungehake. (Maleakhi 3: 1). 3Ro miyae a faeu ebeli boimiyele kaeneimiye, fau kala-kalara Yesus mendere na nibi a mokonneha, na nibi hiyei ranembombe.4Yohanes fau kala-kalane nekewoye, ro miyaere, a huba huboumi bu kolowoumi mai kena u naheleyae mai nebam Yesus yae fanyenembombe. 5Yudea yona yanna yo Yerusalem na romiyae Yohanes re bokore mekate. Yordan wine bu kolowoumi, nebam re mokowate yore na nemene naheleyae elewate. 6Yohanes na uma unta ma yae feleuboke, naei uyolu ikileuboke unta nawuna ra yae mokaiboke. Naei hamam ansowa/nake-nake yae anewoye yaele a kelana maduyae.7Yohanes na a harewoumile reyae mekalera, benem mende Kiyae naei oneranda-henggoranda mende. Reyae Naei nahuluibam inserehinde oro memaluna ukerembonde. 8Reyae buyae kolowamale, Neyae mende Roh Kudus yae mare kolonembe.(Yohanes Yesus Re Buraunghike)9Beleyae Yesus Nazaret yora meke, Galilea kanine Yordan wine Yohanes yae bu raungehike. 10Bura ketekera Yesus erewoye yaku wewe koukoke Roh, aye mekai oke nawurande. 11Yohena yora a weunge, "Weyae Raei kelu Yesus, Wembaisele kena foi mokhara."(Yesus Waloboyae Umali Hubawonge)12Neyae a kalene nekewoye Naei ya hului nekekoke rorele u bee hangga nekekoke, walobo meke umali hubawounge. 13Obo-yoku isam baele nolone Yesus nekewate, Naei malaikat kayayo yae ei haubainyele.(Yesus Allah Naei A foi Faeu foi Kelewoumi Galilea Kanine)14Yohanes kawa einye hilanyekoke hebewoye he mo, Yesus eke Galilea kanine Allah re afoi faeufoi huwoumile. 15Neyae weumi, "Ya nahinggi yeuboke, Allah re Na yohena ninae nobeungekoke." Bembo na nehaleyae ako faeuko re harennobombe. (Yesus Eleukoke Ro Nembainye Ohonatere)16Bele yamo Yesus Galilea bu haetae aloungekoke, Na ijoko weke bae Simon naugake Anderiasre erekheumile bukounge ela wokete, mekanebam, hokolo bee kare baeijate yo. 17Na hibi Yesus weumile, "Rare hakorobo, Reyae mare wamale, ela kare hayeuweke wanem mana mokombombe ro miyaere hayebebere. 18Simon re Anderias re na ela nukeiboke ekete Naere hakoinyeboke.19Belera Neyae ahau holo eke mo, Neyae erewoye Yakobus Zebedeus re fa na aka baeke Yohanes kayi einye ela moi-moi nye mokowote. 20Nanemam mo Yesus nahibi hokolo bee re kaeneumikoke naeko Zebedeus na ro nanemene nai heumiboke kaliya yo nembainye kayi einye, neyae bee ekete Yesus hakoinyeboke.(One Henggo Mae-Mae Hele Yesus Afoi Faeufoi Hu woumi)21Neyae nahibi Kapernaumre ekhate aibhalekhe hambaya ya Yesus eruleufike hambaya imaere kelewoumile. 22Naei a eleye nemene borate fayae bate. Ehabihinebam Neyae kelewoumile namekai rake ro oneyaele henggoyaele Kiyae, ahubare itai haba yaele yo wanembam.23Belehe mbai hambaya imaene ro mbai, bulo walobo angoboke kela kaenewoye. 24Weunge "Rakene mekayae mokoyae, waeijaele maeijaele, Yesus Nazaret na?" Mekare Weyae rakere mekae nebam re maere mokoumobondere? Reyea rataei, Weyea hinye, Weyea naei sele na nene waewae yaele Allah Re!" 25Yesus walobore okuyae neke weunge, "Hileibo! Etuwe na u bulura!" 26Bele bulo walobo a horoi kelaitemokate bele kiyae kusewoye nabewoye neyae nahibi kela kanewoye a elaehele, bulo walobo nau eita ekuke.27Ro miyae nemene fa yae bate hinsim bae hinate elate bake meka yae beye. A mbai eme hele na onehenggoyaele. Neyea mekhe a weumi, na walobo a horoi kelai te mokate naneme naere hakainyekoke. 28U hale hele rake a Naei a feau hureukoke rikere rakere eke Galilea kani kabam nemene.(Simon Nenake Miyae Nawanem Ro miyae Helem Onomi Yarowate)29Belera Yesus na mota ohowate yo yaele yo imae ralo imae nukai boke, Simon re Anderiasre imae re Yakobus neai Yohanes neai erulaiboke. 30Bele yae, Simon na miyae nenake eha mandilim mandilim ne honowoye, ekete na wu mekai erekainyele nahibi mekate Yesus re ukainyele. 31Yesus meke hubayaeikoke na mera kileuboke hakoungoboke afae angunuke. Na bele he mo na mandilim kouboye u yeuboke, bele miyae nahibi eke hakowoumi mokowate.32Be bahewoye yae, hu akouboke, ro miyae yaubaimile nemene Yesus re bokore mewate eha yo buloyo. Na wanem walob yae aumiboke yo. 33Bele ra mo bele yo na yo nanemene arileufikhe na imae maune bene hebewate. 34Yesus ro miyae helem sele onomi yeubomi ehaa yo bulo, yo ehi mekai ehii mekai naneme helem sele walobo huboumile, belene Neyae hee folowoumi walobo na a elewate mekanebam, nare neyaa itaiyeaiboke.(Yesus Ebeli Boubounge, Ahuba Homomfae Yolo-Yolo Na Huboumi)35Na renne kaeukaeu hele, Yesus anguke euboye anuwau mbai a ku bam anuwauke eke, belene Neyae ebeline eke molowoye. 36Beleramo, Simon naei romiyae yaele nembainye Yesusre baeinyeke. 37Ekate Yesus hubayaeikoke, wainyele, "Romiyae nanemene Ware baeyete!”38Beleyae Yesus weumi, "Mebu eyae rike yo yande emalere, Reyae rikena yo na yo a foi faeu foi erele hukhemilere. Belere Reyae mekale” 39Belene, Yesus ewoye ohoweke Galilea kani nanemene Neyae homofae yolo-yolo na afoi faeu foi huwaimile, nawanem bulo walobo hukewoumile. (U Baubauke Kouboye Ro Onomi Rouke)40Beleramo, ubaubauke koweke ro Yesus bokore meke. Orohele roroukoke riyewoungele na a weunge, “Weyae kena koyaena, Weyea rare onomi yeukele”. 41Buhae heisei na kenara ike, Yesus na me nekeunge na wu ebinfemsele kileuboke bele ro, nahibi weunge, “Reyae kena kale onomi roukelere”. 42Nabelehe mo, nebaubau na una nundaeiboke bele ro onomi yeuboke.43Yesus nahibi bele ro ukeunge euboye elae halae a ubounge utai ikeunge. 44Neyae weunge, “A huwe rorowonge rake a wawale ro miyae ehi-ehi re ehuweijae. Beleyae, eye wa u yae keleumibonde imam nabe ne, hili akau wanem wa u onomi roukae bele Musa na a huwe neumi boke bake a faeu keleumiyende huweumiyende romiyae nanemene.45Beleyae, bake ro euboye nahibi rake a wekewnge buraeleungehake hurewoye naelewoye belene bae, Yesus ei arulesiye Nau eyakalaiboi beleyone. Beleyae namonye nekewoye aku anaubam anuwau beleyae, ro miyae mbena-mbena nahibi mo Yesus bokore meubate.
1Yesus Onomi Ikeunge Oro Nimainyokoke Ro Re Ya mehae-mehae hangga mo, na belehemo Yesus beufoke Kapernaumre eke. A yobowonge elate Neyae imae na nekeye. 2Bele yae, romiyae helem hele arilewoye nawanem bele ije ikai bam yeuboke, ma u ene na bele wanem Neyaa nahibi homofae yolo-yolo na a yae romiyaere kelewoumile.3Beleyae, neyae nahibi mo meubate Naei bokore, ro keli kaeiboke na ijokure honoye ramne. 4Romiyae helem arilewoyene, Yesus bokore ei hangga hubawainyele, bele yaere na imae, Yesus hebewoye anuwau yamkelaiboke. Yam kelaikokemo rake ro oro nimanyekoke nokainyele oye.5Nabele ya mo Yesus erewoye bele ro riya naei robo halei, elea hele, bele ro orora nimainyekokere weunge, "Weyae Raei fa, waei niki kanau ninae kuyeukokawale fanyeu bokawale. 6Beleyae, ahuba na itaijaele yo elaene nuwaikoke nahibi ubene nakena ra haibate elate, 7Mekane bake ro bele a wanem eleye? Neyae a weweyae koubainyele! Hinye na hinggim maei nebam (niki kanau) kuinyengkombe, naei sele Allah nembai?8Yesus Naei Roh nakena eita nahibi itayeuboke makena einya nekate yae ubenere meyae beaube. Neyae a weumi, "Mekane meyae ma u bene bele wanem nekayembe. 9Mbele kiyae naei foma-foma, waeinyae bele ro orora nimainyekoke kiyae, wa niki kanau kuyeukokawale benem weunge, 'Anyu, wa ijokhu honoi kaeibo aloinyokho.'10Meyae itayembombe, Reyae Allah re ra mekale, one henggo yaele Kiyae bake kanire mekale, romiyae niki kanau yaele kuyeremmile fanyeremmilere mekale. “Yesus bele oro nimainyekoke ro re weunge, 11Reyae ware wawale, "Ainyu, wa ijoku honoi rewei waei imaere eye." 12Oro ra nimaineokoke ro nahibi anguke, naei ijoku honoi rouke, nahibhi moite ekuke, ro miyae helem bere. Neyae naneme fa yae bate Allah re buma kolaiyele, elate, “Meyae rake hambum eme wanem ereiboimo nekandeke!”(Lewi Yesusre Hakoungoboke)13Yesus benem eke bu haei te, romiyae helem bolem hokoumeke meubate Naei bokore, Yesus ahuba huwoumile. 14Bele Neyae fouboye, Naei ijoko Lewi erekeunge, Alfeus na kelu, roi te arilate anuwaunge nekewoye. Beleyae, Yesus weunge, "Rare hakotobo, “Nahibhi, Lewi aunguke Nare hakoungobhoke.15Belera mo, Yesus nuweuboke hamam ne anewate Lewi re imae ne, roi te arilate yo yaele niki kanau yo yale, hamam anewate nembainye Yesus na mota ohowate yo yaele, rikena ro miyaea nekai hele Yesus re hekowainyele. 16Na belehe ahuba re itaijaele riya mbai Farisi holombai nae i ijoko erewate Yesus hamam anate niki kanau yaele yo na wanem roi arilate yo, neyae hinaimile Yesus na mota ohowate yore, “Mekane Neyae roite riyaimile yo yaele namekai ro miyae niki kanau yaele yo hamam nembainye anate?”17Belehera Yesus borowoumi, Neyae nare weumi, ”Ro miyae foite nekate yo dokterre ebaei, beleyae ehare bulo re kate yoyae baeumi. Reyae mekale na u himalainyeboke yore bam, beleyae niki kanau yaele yo bokore mekale."(Hamam Emaenei Nekenate Bele Ahubayae Hinate)18Yohanes na mota ohowate yo yaele Farisi romiyae hamam emaenei nekewate. Romiyae mehae-mehae hangga mekate Yesus hinanyele, “Mekane Yohanes na mota ohate yo yaele Farisi ro miyae na mota ohowate yo yaele hamam emaenei nekate, beleyae Wambele ohaube yo hamam anate nekate?" 19Beleyae, Yesus yae weumi, "Bele ro na hokholo uyau yaele hamam emaenei nekenate bele ijene, bele ro nambele nembainye nekenate?" Bake ro nambele nembainye nekenaifonde he, bele he neyae ro miyae eme reweye mekai inyekate.20Bele yae mensembonde, bele ro na unolo u kaikaita rowende, bele heeya neyae hamam emaenei nekenate. 21Na mekai mbai, malo male kayeukoke hakam re, malo nemeyae neufaeke mo hakham ukae, mekanebam, bele malo neme hakham ukae bele yae malo male kayende, kabam hele bende.22Bele wanem mbai romiyae anggur bu bale-bale hokou malene rilembonde. Na bele wanem mbai anggur bu yae bele hokou ninaei kayenggonde na wanem anggur bu yaele bele hokou yaele nabene-bene kanyete nebam sabam benete. Weyae beungehonde, anggur bu nabale-bale hokou nemene aubonde raufinde. (Yesus Naei Sele Tuhan Hambaya Ya Nabumana)23Ya mbai hambaya ya, Yesus gandum heke ele eitte ewoye, nahibi na mota ohowate yo yaele eubate, gandum haka ani namene hokayeke eubate. 24Farisi ro miyae Nare wainyele, "Ereyae, mekane neyae bele u mekai mokate, hambaya ya ahuwe aralem rasikate honoye moi wokate?"25Yesus weumi, "Meyea homofae kowaube, ei itaiyeiboi meea yae Daud moloukoke beleya neyae mokowoye romiyae kalo moloumiboke moni-mai koubatene. 26Mehae mekai Allah re imaere eruleufike bele he Abyatar elaeiboke imam kabam wanem, bele hili ha-akauha feu anewate naei sele imam yae mo anenate bele feu roukate romiyae nanemene ikaimile anewate?"27Benem, Farisi romiyae re Yesus weumi, "Hambaya ya mokaiboke ro miyae maei, namekai romiyae Hambaya maei bam. 28Belene, Allah Raei Kelu Neyae Tuhan, Hambaya ya nabumana hele.
(Yesus Ro Miyae Onomi Hambaya Ya Ne Mokowoye) 1Yesus Hambaya imae re eruleufike, belena ro mbai name reufi nimainyekoke. 2Nanemene ijoko mo eranyele Yesus makha yae mokombonde bake sabat yane, na ubene kelai u refi re hayaete.3Yesus nahibi bele ro name reufi nimeuboke re weunge. “Hebenyu na nolone.” 4Yesus ya weumi, "Sabat Hambaya ya kaliya foi jae mokomalere namekai kaliya nebam yae mokomalere? Romiyae onomi imamilere, homale hayemalere?" Beleyaere bele yo a bam mo yaeiboke.5Yesus ijoko mo erewoumile na kena nebam hele yeuboke Na kena eta hele rimeye. Yesus bele ro name nimanyekoke re erewounge mo weunge, “Wame neinye“ bele ro name nekeunge, onomi nahibi yeuboke. 6Bele mekai eraibokate nabe Farisi ro miyae nahibi ekhate Herodian romiyae yaele kelai mokowate, mehaemekai jae Nare honaibonde bam. (Yesus Romiyae Helem Hakowanyele)7Belene Yesus na u bukou re eke, belena romiyae Galilea kanina yo helem Naei bokore meubate. 8Yudea ne nekateyo, Yerusalem na, Idumeana yo, Yordan Wiram na yo Tirus na yo, Sidon, helem belena nekate Yesus onomi romiyae re mokowoumi borowate nemene Naei bokore mo meubate.9Romiyae hele sele mewate ne, Yesus na mota ohowate yo re weumi kayi mbai Nare mokonainyehande, ro miyae ehana pulona kate yo Nare ekinyei 10Ro miyae ehana pulona kate yo Yesus mokowoumi onomi yarowate, anggaei borowate benem helem sele meubate, kinyei-kinyei kinyewate Naure me kilenaibondere.11Bulo walobo Yesus re erekanyele, ane balekate buma kolowanyele kaenate, “Nahele Weyae Allah Re kelu!” 12Beleyaere Yesus ahuwe kolowoumi Naei u maei a eleijae. (Yesus Na Mota Ohonateyo Hokoukoke Me Bee Orone Bee Yaele Eleukoke)13Nahibi Yesus homunggaere re ike, kenare koumiyo kaeneumikoke Na bokore mekate. 14Neyae ro 12 eleukoke, na mota ahonate yo hokoukoke nambele nembainye Naei ako fae kore hungaimiyendere. 15Benem one henggo ikeumile palo walobo hukenaimile. 16Yesus me bee orone bee Na ro eleukoke rake niyae: Simon (Yesus Na ro roungeboke Petrus).17Yakobus, Zebedeus re kelu, Yohanes, Yakobus naubake (Yesus naei ro roumiboke Boanerges na mekai “Ku-kandelo fafa”). 18Anderias, Filipus, Bartolomeus, Matius, Tomas, Yakobus, Alfeus re kelu, Tadeus, Simon Zelot na. 19Yudas Iskariot kelai te noke ro.(Yesus Na One Henggo Allahrena)20Pheta mo Yesus ekhe Imea Embainye eurluvikhe, romiea heleng hele pheneng arlewete Yesus Na Mota I Ohate yo, Ow re aneinaikhondere nahaluiphang yegokhale. 21Nenakhe, naugakhewa enggei Phorowate, mekhate Yesus Yaungamsondere Nei anene hugate Niea khew yea yegokhe. 22Pheta, Ahubhare itei jale habha yale yo Yerusalem ra Owate elate, “Niea Beelzebul yea ewevikhe!” Pheneng, “Nie Ploh walovo khabhang ro yea ploh walovo re hukhemi”.23Nehebhi Yesus khanemi mekhate Neai phokore, a nehephi wemi a vew u mekhai jea, “mehmekhai ploh walovo yea ploh walovo re huknensindere? 24Yo yana embai khayenggonde anunde naure himi mokhombonde na, phele yo yang heki bhang himi-hama phende. 25Pheneng, ro yale miea yale na akha phakhe na ime obhe embainye nekhena te khayende na urure habhenate, phele ime obhe heki enekhei.26Bulo walobo annunde na u nenaeijae habende olendena, kaye wahenggonde, naei wali naheki bam, herende. 27Yokolo hinye ye nahalui erulusinde elae yale wake yaele imae na hambum yokore, naeisele pele ro, elae yale wake yaele ro name oro ha yae kileungebonde mo ba, nahalui imae yoko baenggonde.28Reyae mare a nehasele yae wamale, romiyae niki kanau olomo-narulu nahinggi hoberebonde. 29Bele mekainye, hinye yae Roh Kudusre olomo roronde na, na niki kanau ehobeiboi hangga, bele niki kanau nenae hononende. 30Bele ne, Tauratre itayaeiboke yo elate, "Neyae bulo walobo yae aungeboke!"(Yesus Nenake Re Naubakenaei Sele)31Betamo, Yesus Nenake, na ugakewa mekate imae moinye hebewate. Romiyaere ukaimile Nare kaennanyokondere. 32Romiyae nuwaikoke Yesusre ele nainyeboke, wainyele, "Ereibo, anare waei ubakewa yaele mekate Ware baeimiyayete, monya nare ekaisebate."33Yesus bele yore a weumi, "Hinye menake Naei, hinye Raei ubakewa?" 34Belera beufoke, Na ijoko ereye anggem nuwaikoke elenainyeboke yore weumi, "Ijoko erembo, "Rake Raei Menake, Rake Raei ubakewa neyae!" 35Mekanebam, hinye yae Allah Naei kenare koye mekai hakombonde na, bele niyae Raei Ubake, Raei emaem namekai Raei menake.”
Afaeu Umekai Hekelo Ra 1Yesus bukou enene kelewoumi. Romiyae arileweke helem bolem sele, belene Yesus kayi mbai eite yeuketeke anggem nuweuboke. Romiyae helem arilewoye yaba buhaeinye hebaikoke. 2Yesus ako faeuko helem sele kelewoumi, ahuba arumbo-arumbo yae namekai ako faeuko kelewoumi. Naei ako faeukone rake yae weumi,3”Meyae borombo! Ro mbai hekelo, eke hekene ohaka yae heraiboye. 4Meka yae yeuboke, ohaka heraeiboye he, ehi nibi enene balayeke, aye mekate bele ohaka anayeke. 5Ehi kani ruka yalene balayeke. Bele ohaka hasale hele ketekate, beleyaere nakani wau-wau bam, melem bam.. 6Hu keteke, ronsan-sam uke naukoke, ohaka reu habaiboke, kala-kala yaeiboke. 7Ohaka ehi, isa yaele erum yaele nolone balayeke, Erum ohaka reu ketewatere awaimikoke, ani emokoi hangga.8Ehi kani foi-melem foi ne balayeke, ketekate kabam baeyeke, ani mokayeke rorele mbai me bee yaele, rorele u name yaele, ehi rorele u mehaembai yaele, ani helem sele farune-farune mokowate. 9Belera, Yesus weumi, “Hinye anggaei jaele kaye, neyae borombonde."10Yesus nembai nekewoye he, romiyae arilewoye yoyaele na mota ohowate yoyaele mekate a faeu arumboye-arumbo ne mekate hinewanyele. 11Yesus weumi, "Yo hena-yam hena maei nemene nayakala yae mare weubamale, beleyaere romiyae arilewoyere a afeu arumbo-arumbo yae weubaemale. 12Mekanebam, romiyae helem erenate beleyae eitaeiboi nekenate, ijoko yae erende, eyitaeiboi konate, na wanem anggaei jae boronate, eboroiboi mekai nekenate, mekanebam, na u ebeijae namekai na nebam mokojate onomi eyeyeijae nekenayende." (Ohaka Hekelo Re Afaew Umekai)13Betamo Yesus bele yore weumile, “Mekane meyae eyitaeibomo rakhe afaeu wamale?” Mehaemekai rake a arumbo-arumbo eyitaeiboi kaube? 14Hekelo ako faeuko yae huweumi. 15Romiyae, ohaka nibi enene homofae huweijate mekai mbai. Beleyaere anggaei borojate hee, bulo walobo meye ako faeuko huweijaimile nemene bele romiyae boratera na kena eita yaroikiyoye.16Namekai, ohaka ehi ruka yaele kanine herayeweke, bele romiyae ako faeuko borajate nakena rei mai saee nekeijate. 17Bele yaere, na kena ei kambu ekeluweiboi nekejate, u wabei mehi-mehi hubayeikiyoye hee na hila rabo ako faeuko borowoyere elaebam, nahibi ruweye.18Ohaka ehi isa yaele erum yaele bele nolone balayeke. Bele romiyae ako faekho re borayeke yo 19U wabei rake kani kelana, ru kangge arilendere mae-mae namekai u wabei mehi-mehi na kena einye nekainyele meyae bae, ako faeuko borokere meye mokonge bele ani emokoyei nekejeye. 20Kani foinye balayeke, bele yo ako faeuko borayeke, na kena einye hawayeke, ani mokayeke, rorele u bee mehine bee yaele namekai rorele name yaele, nawanem rorele u mehaembai jaele. "(I Hehene Afaeu Aruneuboke)21Yesus a weumi, ”Nahele bam i kajeu romiyae yum-yumake kelene eraisi hangga? I kajeu naeisele ayakala ne mo kolonate? 22Hambum mbai numne ohoi hangga, naimekai mbai, hambum yakala hanggonde maei, yakala mo benayende. 23Bele mekainye, ”Hinye anggaei yaela kaye borombonde, anggaei boronde!”24Yesus yae weumi, ”Anggaei foi jae borombe. "Mekaha yae romiyae ehire kolaumile, bele mekai mbai mai une kolonayembe, ehi-ehi mai une betamo baranembe-hayenembe. 25Makane bam, hinye hambum helem nekenende na, benem yennele, bele yaere hinye hambum bam nekejeye, mekaha yae na mena-u na keluweye enaiyaronde. " (O Haka Ne Afaeu Aruneuboke)26Beta mo Yesus weumi, ”Allahre yo-hena yansena hekelo ohka kanine herayeye mekai ja. 27Hekelo reniyai ijokune hononde, rene annunde, benem huwae yembonde, bele hekena molowoye ani ha ketenate kabam benate, bele hekelo nataeibam mehaemekai jae anire mokowate. 28Bele kani nenaei ani mokowaate, kombo mahu, beta mo kui mokonde, belera ani mokojate. 29Nabe ani eha ani benate na, hekelo ramiyaeli rowonde ani eha maluwembonde.(Hiyo Haka Ne Afaeu Aruneuboke)30Beta mo Yesus yae a weumi, ”Maka afaeu mekai jae eyae Allahre yo-yam hena kolomanggonde bam?” Makha afaeu mekaijae a habemabondemo kolomanggonde bam? 31Allahre yohena-yansena, hiyo haka kanine herayejande bele mekai, ijoko erande rake kanina-kelana ohaka yae bannele am. 32Beleyaere, kanine heranyaibonde na, bele hiyohaka kending sele ra keteye o kabam re yembonde, bele ani eha nolone kabam bende akau mokonde, aye bumana koijate bum-bum menate bele alimne hebenate, nale mokonate."33Bele afaeu mekaijae Yesus Allahre ako faeuko romiyae ehire huweumiyeke borayeke. 34Romiyae ehire rake a arumbo-arumbo yae huweumiyeke, bele yaere namota ohowate yore Naei a na yakala yae kelewoumi.(Yesus Alu Yoyo Ukeunge Kalauboke)35Bele ya mo, huwae rai yeuboke, Yesus namota ohowate yo re weumi, ”Mebu eyae bukou refire fomalere.” 36Bele romiyae helem arilewoye nabe nukaimiboke, namota ohowate yo nahibi Yesus hebeunguke kayira hawaibokate, khayi ehi yaele nembainye bukou refire foubate. 37Alu yoyo kabam hele raweuboke, na kayi alu habewoye hime-hama beuboye, omboi jae maemae houkoke.38Yesus kayi monye yumake raufike ijokune honowoye. Mekate Yesusre yenggainyele a wanyele, ” "Kulu, mekane Weyae maei nou ehei, eyae nebam emabendere?" 39Beta, Yesus anguke oku neke alu raweyere weunge, ”Hileibo! Bu kalainyebo!” Alu kalaungeboke, bukala-kala hele yeuboke yauboboye.40Betamo Yesus weumi, ”Mekane buhae hele hokombokembe?” Maei hika rabo Rare u hele nekaube? 41Fe hele na u koubate, ehire-ehire hinainyele, ”Hinye maenim Rake Ro? Alu yoyo, bu Nare borokanyele!”.Waloboyae Angeboke Rore, Yesus Onomi Ikeunge
1Gadara kanine, bukoba reufine, belene Yesus na moita ohowate yo yaele nakayi nokate. 2Bele anuwaunga ro mbai bulo walobo yae aungeboke koweke, Yesus kayira akouboke, bele ro bule anuwauka meke Yesus re hubanyekondere.3Bele ro buluranne nekeweke, na u elaekaei sele kowoye, ramoyo haa ikilenyaikondere nahinggi bam koubate. 4Bele ro mehaemekai horo name oro ramoyo haa yae kileikinyale nemene hokoikiyoye hayeikiyoye. Ro mbai elaelo wakelo, bele ro ekeleluwei ikileikoi hangga nekeweke.5Reniyai rai, na yane baei bule rannda, homunggae randa kelamo kaeneweke, namekai na u rukayae habeweke oki-kaka kabui jae koweke. 6Belera na ahauka Yesus re erekeunge bae, hakauboke meke Yesus bene oro hele yae roroukoke..7Kelae kaeneunge weunge, "Weyae meka yae rare mokotobondere, Yesus Allahre Kelu nabuna hele Kaye? 8Reyae Ware riyawale, Allahre Ro yae, rare nebam emokoitembae, bele yae Yesus weunge, "Bulo walobo, rake ro re u bulura etuwe!"9Belera Yesus yae hineunge, "Waro hinye?" Bele ro yae weunge, "Raro Legion, mekanebam, neyae helemne." 10Bele ro rokoyae-rokoyae Yesusre riyeunge, bele anuwauka nare ehukeijae eijae.11Bele jena, obo riya mbai homungga enene hamamne anate. 12Bele bulo walobo Yesusre riyainyele, wainyele, "Mare weimi rike obo kate u eite arulemabom." 13Yesus ehe koumikoke, belene bulo walobo bele obo yoni-yoni koubate bele u bulune arulaiboke. Belena obo yoni-yoni na helem 2000 hangga hakaikoke homunggae enera ekate bukoune balekate, anaiboke.14Obo kayare hebewate yo hakaikoke yore eubate romiyae weubaimile. Romiyae maibaleke erewate, mekayae yeuboke-yakalauboke. 15Romiyae Yesusre bokore meubate, erewate bae bulo walobo aungeboke ro yae erainyele, ram malo hireukoke, anggem nuweuboke, onomi yae hubayeukoke. Bele romiyae hokoumeke erewaiyele femako yae koubate.16Bele mekai yeubokene, romiyae huwaiyeke namekai bele ro bulo-walobo aungeboke kaye onomi yeuboke, namekai obo yoni-yoni bukounge balayeke. 17Bele yona romiyae Yesusre riyainyehike, Yesus bele yore nukembonde.18Yesus kayira hawaiboke hee, bulo-walfo aungeboke ro meke Yesusre riyewounge nambele hebennundere enatere. 19Beleyaere Yesus ehe ekoikoi, beeyae weunge, "Eye waei yoho-yonggo nolore, huweimiyende Yesus waei u ne mekahae mokoboke, a weumile Yesus kena buhae hesei kabam hele rare heukokoke. 20Rake ro yore eke, Dekapolisna romiyaere huweumiyeke, mekaha yae Yesus rake ro na una bulo-walobo koweke onomi ikeunge. Romiyae nanemene fa yae boubate.(Yairusre Maengge Waleungeboke, Miyae Mbai Okiyae Rileweke Onomi Ukeunge)21Yesus Naei bukaiboke bukoba refire okate bele buhaeinye ro miyae helem hokoumeke, ele yaea naei nyeboke. 22Bele yone Allahre ei moloi-molom imae naei falem holona mbai naro Yairus. Yesusre oro kelaunge oro hele rorokoke. 23Yesusre na hebaem riyeunge, "Ra maengge bulone herendere ekekoye, mei raei Imaere, alemo me rameungehinde, onomi yeungele. 24Belera Yesus, Yairus re hakoungeboke naei imaere eubote. Romiyae helem sele Yesus re mota hakanyekoke eubate, Yesus re eleyae nainyeboke.25Miyae mbai ralo yakama mee bee orone bee, okiyae rileweke honoweke. 26Roko helem dokter ehi nekejate bokore onomire rewendere ohoweke, beleyaere, onomi erewei, na u nebam mo hubaungeke. 27Anggaei boroke, Yesus romiyae helem onomi yeumiyeke, bele miyae romiyae helem nolora kinyeu koke meke Yesus na moita meke, Na malore mo, me kileuboke.28Bele miyae eleye, "Nahinggi na Yesus Na malora mo kilerebonde, onomi roukele." 29Mere kileuboke hee, oki rileweke heunguke, na u hubawounge onimi yae rouke.30Yesus Na u hubawounge, elae ehi yae eukuke, belera romiyae nolora beufoke romiyaere weumi, "Hinye yae Ra malo me keleuboke?". 31Na moita ohowate yo yae Yesus re wainyele, "Ro miyae erame Wabokone kinyei-kinyei kinyate, beleyae Weyae maere wame, "Hinye yae me kileukeboke?" 32Belera Yesus Na ijokho rikere rakere ereye, hine yae bele me u mokouboke.33Bele miyae na u itayeuboke, fe hele hubawounge, na u kulu-kulu kouboye. Bele miyae Yesus bokore meke oro hele roroukoke weubounge, neyae mokouboke eha. 34Yesus bele miyaere weunge, "Waei hila raboyae onomi roukae. Onomi honomi yae eye, bulo bam fela bammae."35Yesus bele miyae anne weunge hee, ro meahe-mehae mekate sinagoge falem re wainyele, "Wa maengge hereke, mekane Gurure wabeungihinde ebere?"36Yesus bele a weubainyelere anggaei eboroi, sinagoge falem re Yesus weunge, "Fe efaeijae, rabomo haleye." 37Yesus weumi, ro ehi ehakoijae mo, Petrus, Yakobus namekai Yohanes Yakobusre aka baeke, bele ro riya neyae Yesusre hakonainyebonde enate. 38Sinagoge falem imaere ekatemo, Yesus ereye aku-nau, hele namekai helaehili elae hele rimewate.39Yesus imae eite aruleufike, romiyaere a weumi, "Mekane meyae aku haube, namekai hele rimaube? Rake maengge eherei, beleyaere ijokuyae honoye. 40Bele yaere romiyae arilewoye re waka-waka yae Yesus re harewainyele. Yesus ukeumi nanemene mote mo aibaleke, Yesus bele maengee na ako nakere kaeneumikoke namekai namota ohowate ro riya nebainye bele maengge honowoye yowa eite ayeuboke.41Bele maengge na me keluke mo Yesus weunge, "Maengge fa, Reyae wawale, anyu!" 42Bele maengge nahibi anguke, aloungekoke ohoweke, bele maengge fa na ralo yakama me bee orone bee yaele. Romiyae belena hebewate yo, fa yae boubate. 43Yesus bele maengge naei ako nakere ahum kolowoumi weumi, ro miyae ehiyo eyitaeyeijae nekenayende namekai weumi na maenggere hamam inyainyele anenggonde.
1Yesus bele ra aloungekoke airus le meangge Naei kotare, namoita ohowate yo yaele nembainye eubate. . 2Sabat ya yeuboke mo, Yesus ahuba raweuboke Allah Re eimom-mom imaene kelewoumi, romiyae helem sele borowate yo yae fa yae boubate, elewate "Rake nanemene mbelera yarowoye bam? Namekai itaeihaba, ha eme mehi-mehi hele Na me yae mokoye bam? 3Naeisele Neyae o hane mokoweke, nenake Maria, Naei aka baeke Yakobus, Yoses namekai Yudas? Naei emamwa riyana rakene nembainye nare nekande yae? Bele mekaine Nare nanyehike.4Yesus yae bele yore weumi, "Mbele-mbelene yenjo kayaa ro re bumane hele kolojainyele, bele yaere naei yone, naei aka baeke nolone namekai naei imae obena naimekai hurenainyele. 5Bele yone hambum eme mekai mbai sambai emokoiboi, bele yaere ehana bulona koubate yore onomi mokowoumile yarowate. . 6Hila rabo bam nekewate erewoumine, Yesus Fa yea bowole. Yesus yoran-yoranda ohoweke romiyae keleumiyeke.(Yesus Na Moita Ohowate Yo Ukeumi Eubate)7Yesus na moita ohowate ro riya me bee oro hine bee beleramo kaeneumikoke, beere-beere waheukoke. Walobore hukenaimile naei elae na une keteumiboke, belera yo hire-yo hire ukeumi eubate. 8Nibine enate ane weumi, ehanyale, feu, ru kangge, roi ninggi eyaroijae mo, mehukum mbai mo wamene reweye eye. 9Oro memalu hireukonde, bele yaere malo bee eyaroijae, ehireijae.10Belera Yesus weumi, "Mbele imaene meyae emembombe, bele imaene nekenggombe mo, bele yora membalembe. 11Mbele yone mare anuwau eyei, nenayensimbena, embalembe hee, mai orona kani bahe rubommibombe, igwau wanem kelemmibombe neyae me u nebam hele kelaeyemboke ne."12Belera moita ohowate yo alainyekoke eubate, romiyaere waimiyeke, wali osaenaibonde nekenate. 13Rake yo walobo na u randa nekai sele hukewaimile, eha yo-bulo yo helem minyak yae hobewaimile onomi beubate yarowate.(Herodes Yesusre A Borouboke)14Herodes anggaei boroke, Yesus ha eme helem hele mokowoye ne, romiyae elate, "Neyae Yohanes bure kolowoumi kiyae herekera waleuboke, hambum eme re Yesusre royae bele hambum eme mokoye. 15Romiyae ehiyo elate, "Neyae Elia ya," bele yaere ehi yoyae elate, "Neyae yendo kayaalo hi bena yenjo kayaalo wanem.16Herodes, bele anggaei borokene eleye, "Yohanes bure kolowoumi kiyae, na falem reyae neufakale, benem waleuboke!" Yohanes Bure Koloumi Kijae Haiboke 17Herodes u benere nekewainyele, namiyea Herodias kenare koye mekai ekeunge Yohanis re kilaiboke kawane hilainyekoke hebeweke, Herodias naugwake Filipus re miyae, beleyaere Herodes kena koungene roke naei miyaere yeuboke.18Yohanis nahibi-hibi Herodesre a wengeke, “Na ije bam sele weyae waugakere miyae yae roukae nekeube. 19Bele aerene, Herodias na kena einye auboke ikele hele Yohanesre koungeke, hombondere merau koloungeke bele yaere nahinggi bam hubawounge. 20Herodes Yohanesre fe hele faeungeke belene weuboimi, Yohanesre kayaa foi sele hebenate, nataei nekeweke Yohanesre wali himaleungeboke namekai Allah re holona ro ne. Herodes boroke Yohanesre ro, onewoye-handawoye, bele yaere kena hele Yohanesre koubonge.21Ya foi sele hubayeukoke, Herodes naei rohu-royae meijeuboke hamam bulau kabam mokouboke, na beyu-beyeba, fela falem-falem, namekai Galilea na beyu-beyeba nemene kaenewoumi mekate. 22Bele hee yae Herodias re maengge aruleufike baene kouboye, Ondofolo Herodes bele yo kaenewoumi mekate yo yaele, bele maengge bae koye yaele mokowoumi na kena rewengehike nekewoye. Herodes yae bele maengge fare weunge, ”Meka hambum kenare koyae riyeufinde, reyae ware itete."23Nehale yae wawale, "Mekaha yae rare riyeukehinde, bele ware itete, namekai rake yo waku nekale reufi riyeufindena, reyae ware kinyerete. 24Bele maengge fa eke nenakere hineunge weunge, “Ana, reyae meka yae riyerehindere?" Nenake yae weunge, ”Yohanes bure kolowoumi kiyaere ro falem yae riyeufinde!” 25Bele maengge fa na hasale mo beufoke, Herodesre bokore ekemo weunge, “Reyea riyawale na rake hee yae Yohanes bure kolowoumi Kiyaere falem, hote einye aubondemo rare yeukele."26Bele a wanem riyeungehikene Herodes mehi neufake na kena nebam hele hubawounge, bele yae hokoumeke yo bene a holo yae heteungekoke boraibokene, bake maengge yae riyeufike hambum ahi ewei hangga. 27Nahibi kayaare hebewate felayo mbaite ukeunge Yohanes bure kolowoumi kiyaere na falem rewete eke. Bake ro kawa eite eke Yohanes na falem neufake. 28Belera hote einye Yohanes re falem hoite einye auboke beta meke bele maengge fare ikeunge. Bele maengge rouke nenakere ikeunge. 29Yohanes namoita ohowate yo hereke a anggaei borokatene, ekate na u bangkare mo elaeisake a bulune aimoloufake.(Yesus Romiyae 5000 Hangga Hamam Wahewoumi Annewate)30Yesus namoita ohowate riyane arilaisike, mekaha yae ukeumi mokowate kelewaimile bele a yae weubainyele huwainyele. 31Yesus namota ohowate yore weumi, “Mem, aemomo ema, anuwau akubam-naubam ijene no emayembom, meyae na wanem hamam re emaeneikoi mo nekaube."Rake anuwau romiyae helem sele elemele rikere-rakere ohate. 32Nahibi Yesus namota ohowate yo yaele kayira hawaiboke anuwau akubam-naubam anuwauke eubate.33Beleyae ro miyae helem erewaimile kayira hawaiboke. Romiyae na anuwau itayaeiboke, belene yau nibira hebaeyeke, yo-yam ehira-ehira moi hayaeyeke, Yesus namoita ohowate emeijae bere holoyae bele anuwauke ekate. 34Yesus na khayi yabare barauboke, Na ijoko erewoye romiyae helem sele erewoumile, Na kena buhae kouboumi, domba-domba wanem na kayaaro olo wanem. Belene huba ra weuboke ako faeuko kelewoumi.35Hu akombondere yae, Yesus namoita ohowate yo mekate wainye, ”Rake anuwau haubihibam sele namekai reniyai jae beye. 36Rake romiyae weimi ai, rakena yo nekeijatere enate belene hamam ha roi jae yaronayende bele yae anenate. "37Beleyae Yesus ye weumi.” Meyae hamam yemmile anenaikondere ya”. Na moita ohowate yo yae wainyele, “Bake romiyae helem sele arilewoye, meyae roi 200 dinar hangga yae few ema yaronggonde, romiyae anenate? 38Yesus beufoke hineumile, "Ma mena feu mehae-mehae honate? Emerembo!” Eraiboke mo mekate wainyele, “Feu mehaeimbai, kaa bee maemena honate”.39Belera Yesus namoita ohowate yore ukeumi, ”Ro miyae nanemene wemmile ukaranne riyane-riyane mo nungaikonde” 40Riyane nuwaikoke yo holohi 100 nuweikiyate, holo ehi 50 nuweikiyate. 41Yesus bele feu mehaembai yaele, ka bee yaele mene yaroukoke, Nabe bumare weke Allah re helemfoimo ukeunge, Betamo bele feu kayeweke na moita ohowate yore yeuboumi, ro miyae re wahewaimile anewate. Bele mekai mbai ka bee kayewoye, romiyae helem re waheimile anewate.42Romiyae helem anewate wande hele hubawainyele. 43Yesus Na moisa ohowate yo hamam kalum nanemene arilaisike kakali me bee orohine bee yaele. 44Feu ke anaikoke yo, ro mo nanemene 5.000 hangga.(Yesus Buranda Meuboye)45Yesus namota ohowate yore ukeumi bere holo yae Betsaida yore fonatere, belera ro miyae helem na yore-yore enataere weuboumi. 46Here ukera Yesus homunggaere ebeli boisite ike. 47Huwae yeuboke, kayi mekate bu nolone meubate, Yesus yabane nukainyeboke.48Yesus na moita owate erewoumi rem aubate am , mekanebam, reniyae nolo, alu kabam bera raweuboke ne. Yesus bu randa aloungekoke na bokore meke, enensinde mekai hareungele. 49Beleyae, na moita ohowate yo Yesus bu randa memoye erekainyele elate enaelo yae elewate, belene femako koubate, kelae yae kanewate. 50Bake yo erekainyelene nanemene kulu-kulu yeiboke. Beleyaere Yesus weumi, "Ma u osaembo, Reyae yae! Fe okoijae. "51Yesus bele kayi einye eweufike, alu rauboye uke kalaungeboke, nemene fa yae boubanyele. 52Haubuhine bam, Yesus ha emeha feu mehaembai mokouboke hamam anewatere namoita ohowate yo namam eyitayeiboi nekate. (Yesus Ehana Bulo Na Yore Helem Onomi Yeuboumi)53Bu habala reufire fokate, Genesaret yone nokate. 54Kayira akowate bae, ro miyae helem Yesusre ro rainyeboke. 55Romiyae hebaelewate yore ayeuboke, ehana-bulo na yo, na yum-yumake ranne yarowaimile Yesus bokore meubate, namekai anggaei borowate mbele kouke Yesus alongekoke eye, bele ijere yaraimile mate.56Yesus yoranda-yoranda ohoweke, yo kabam yo kending nemene ohoweke, ehana yo bulo na yo, bele yo yanna nai nataei anuwaunge relaimiye honayeke, Yesusre riyainele, Na malo hubare kelungate.Nahului bamna, na malo hubare mo ikelenyaibonde yo nanemene onomi rewende.
1Beleramo Farisi ro miyae yaele Tauratre itayaeiboke yo yaele Yerusalem yore mekate Yesusre hubayenaikondere.2Bele yo Yesus namota ohowate yo ijoko erewaimile, hamam re anenate hee name bu ekuyeikoi anewate. 3Farisi romiyae, Yahudi romiyae yaele, na yobe-yobe kelewaimile, hamam emaeneijae name bu kuyenaikonde hamam anenate. 4Yahudi romiyae anuwau kabam ra menate namekai riya kabamre menatena, hamamre anenatere na me bu kunyaikonde, betamo hamam anenate. Na yobe-yobe maei u maekai me bobo hele kilaiboke mokayeke, rake niyae, kolaei, bu yaijai anuwau, olo mebe tembagara mokaiboke kiyae.5Farisi romiyae, Tauratre itayaeiboke yo Yesus hinainyele, "Mekane Wa mota ohaube yo, yobe-yobe maei u mekai-wa mekai, na wanem a elewatere ehakoiboi nekate, na me bu ekuyeijae feu anate?"6Yesus weumi, "Yesaya aei yendo kayaaro mai u nebam mekai nehale yae ayem kolowoye, elewoye, "Rake yoho-yonggo na eugwa bonei randamo Rare buma kolatele, bele yaere na kena u bae ahau buhaunga hele. 7Rare nasom hele yae ei molaitele, na utaei-wataei bae ro maei miyae maei eha henayae roukate kelaeimile.8Allah re ako faeukore meyae moiteyae hayaeukoke, ro maei-miyae maei eha henayae meyae kilauboke elae beimiyaube. " 9Yesus na hibi a aruneuboke weumi, " Mai yobe-yobe maei eha henare hakoijaube mokoijaube, bele yaere Allah ukembe are, moinye hayejaube. 10Musa yae a eleukoke, "Mai ako-nakere enera-faita yannemiyembe, namekai hinye yae naekore-nenakere a nebam wemmilena, bele kiyae honaibonde hele.11Beleyaere meyae romiyaere kelaummile nenakere nakore wemmile, Anare ataeite, mai wali re hakorebobe hambum roukele Allah re hili eha akau ehayae mekai ereniyendere.' 12Bele mokaibokere meyae romiyae ikai eyeisele nakore nenakere foite mokonaimilere. 13Bele eha hena mokaibene Allahre ako faeuko mokaungele habuhi bam baete. Rake wanem me u nebam helem meyae mokaibe. "14Beleramo romiyae ahaunga hebate yo nanememne Yesus kanewoumi na bokore mekaite a weumi, "Raeinya a wamale borondebonbe, namekai nou henggombe. 15Hambum ehi mekai mota ete ate yae romiyae maei u mekai nebam nikire emokoiboi hangga, beleyaere kena eita, u benera, eugwa beneita baleimiyate bele hambum yae nebamre nikire mokaimile. 16Meyae anggaeite boraube romiyae bele are nou hembe!"17Beleramo Yesus romiyae helem nukeumiboke, namota ohowate yo yaele imae mbainye arulaiboke, belene na moita ohowate yo a arumbo-arumbo aruneubomi eyitaeiboi mo nekate ne Nare hinanyehike. 18Yesus yae weumi, "Meyae namam itaeyeiboi mo. Meyae itiam hele, hambum yoni-yoni romiyae maei ugwa moita ete ate naei u mekai nebamre niire emokoiboi hangga. 19Mekanebam, eugwara ate kaye kena eite ei bambae, yehale eite wate kaye, bele neyae anuwau nebamne, kendo kenyahu beijate bele anuwaunge eyokande."( Hamam, Naneme Eli Hohore Enekei jae)20Benem Yesus weumi, "Ro maei miyae maei kena ura balenayende hambum neyae naei u mekai nebamre nikire olenggonde. 21Mekanebam, kena eita baleimiyate rake niyae: u bene nebam, yoko kaimae, yokore, romiyae hoisoi, romiyae yaele miyae ro yaele mbainye hononetere, 22romiyae ehi maei hambum kena hae-hae kojate, nebam benate maei mokojate, karebai-akrebai, kena hensem, a hufuuke huweijate, ukai namekai kobu-kobu. 23Bele nebam nemene romiyae maei kena ei u eita yakalate, romiyae maei u mekai nebamre mokaimile.(Siro-Fenisiana Miyae Na Hila Rabo)24Bele anuwauka Yesus kulum uke Tirus yaele Sidon yaele bele kanire euboye. Yesus imae mbainye aruleufike, bele yaere romiyae ijoko erekainyele. 25Bele yona miyae mbai, na maengge walobo yae aungeboke, Yesus meke anggaei borokene, hasalemo meke Yesus bene oro hele roroukoke. 26Bele miyae Yunani na, Siro-Fenesiane honggate. Bele miyae Yesusre riyewounge, walobo na maengge ura wennele enduwendere.27Belera, Yesus bele miyaere weunge, "Fafa bereyae hamam anenaikonde wande inyaibonde. Namekai bam hele, fafa maei hamam bambae yokure hayemamilere. 28Bele miyae Yesusre weunge, "Nehale Tuhan, beleyaere hamamre anate anuwau kelena yoku hebate, hamam mori-mori balatemo yoku yae anate."29Yesus bele miyaere weunge, "Bele a mekai warene, mana weyae eye, walobo wa maengge na u bulura meukuke." 30Bele miyae beufoke na imaere eke, ijoko ereye bae na maengge ijoku honoi ranne ijokune honoye, walobo na u bulura eukuke.(Ro Mbai Anggaei Kokum Onomi Ikeunge)31Yesus Tirus yone nekaikokemo, Sidon yo bu kelara moi hayewate Galilea bukoba kelaeunga yo Dekapolis kanina. 32Belene, ro mbai anggaei kokum, romiyae yawainyehoke Yesus bokore mekate riyainyele, Yesus bele ro na uranne me rannehinde onomi rewendere.33Yesus bele ro yaweungehoke romiyae helem hebate anuwauka elaere ekete. Yesus na me bele ro na anggaei bulure nekeunge eke, belera eugwaki houboke bele ro re faeunge karaungehike. 34Yesus Nabe yaku bumare beufoke. no yoboubokemo eleye, "Ninae Raweibo!". 35Na belehe, bele ro na anggaei raweuboke, na faeunga eha nenaei kulauboke, onomi rouke, anggaei foi borowoye, a nason mekai elewoye borowate.36Yesus ijoko eraiboke yore ahum kolowoumi, rake ro onomi ikeunge romiyae ehire ehuweyeijae. Bele yaere romiyae ahire-ahire huwaimiyeke. 37Borowate yo fa yae boubate, elate, "Yesus nemene fomene foi sele mokowoye. Anggaei kokum yo anggaei borate, namekai a mum nekewate yo a elate borande. "
1Belene ya mehae-mehae nekaikokemo, romiyae helem Yesus bokone arilewoye, bele yaere anenaikonde maei hamam bam, Yesus na moita ohowate yo kaeneumikokemo weumi, 2Reyae kena buhae yae rake romiyae helem haemaele, ambele ya name yae yeuboke nekande namekai hamam emaneikoimo nekate. 3Reyae ukemile na imaere-imaere enatena, ehi nibi nolone moni ne hokonnekonde ruwende, namekai ehi yo ahauka mekate. 4Betamo namota ohowate yo wanyele, "Mehae mekai jae rake romiyae helem feu yae naremmikonde wande inyaibonde, namekai rake anuwau a haesaei-saei a kou-kou honoye?"5Beleramo, Yesus namota ohowate yore hineumile, "Ma mena feu mehae-mehae?" Namota ohowate yo wainyele, "Ma mena feu mehaembai mehine bee (tujuh) 6Beleramo Yesus ukeumile bele romiyae kaniranne anggem nuwaikoke, feu nanemene yaroukoke mo, ebeli boungehike, kayewoye, namota ohowate yore yeuboumi romiyae helem wahewaimile anewate.7Bele namota ohowate yo namena ka fele-fele yaele. Yesus ebeli boungehike mo, namota ohowate yore ikeumile romiyae helem mekate yore wahewaimile. 8Romiyae helem anewate wande hele koubate, namota ohowate yo hamam kulum arilewate, na helem 7 karanjang, mehaembai mehine bee yaele. 9Romiyae nemene empat ribu hangga hamam anewate. Beleramo Yesus ukeumi eubate. 10Yesus namota ohowate yo yaele nahibi kayi ete erulaiboke, naisike Dalmanuta kanire eubate.(Yesus A Riyewanyele Yaku Bumana Ha Emehare Kelembondere)11Farisi holona yo Yesus bokore mekate, umali re hubanainyehindere, Yesus re wainyele surgana ha emeha re yakalamibondere. 12Yesus no yobouboke, Na kena eita mehi yae neufake eleye, "Mekane rake heena romiyae hambum emere mokorebondere riyatele? Reyae nehale yae wamale, rake heena romiyae hambum eme ekeleijae hele." 13Belera, Yesus are riyewainyele yore nukeumiboke, namota ohowate yo yaele kayira hawaiboke naisike refire foubate.14Namota ohowate yo feu nundeumikoke, ehi ebaraiboi, kayi einye feu mbai mo nekewoye. 15Betamo, Yesus ahuwe rorowoumile, "Mokosa-mokosa nekembe! Ma u kayaa hebembe, Farisi holona yo yaele Herodes holona yo yaele naei ragi."16Beleramo, nate-nate hinate elate, mekane eyae feu ebaraiboi. 17Na kena einya hubawainyele Yesus itayeuboke weumi, "Mekane meyae feu ebaraiboi ane eleimiyaube? Meyae namam Raei elae eyitaeiboi? Mai u bene namam na nana yae namekai kena elae hele hebaube?18Meyae ijoko yaele, beleyae ijokoiboi nekaube? Meyae nggaejale beleyae eboroi nekaube? Meyae bene enekeesi?" 19Reyae feu kayewale wahele 5000 romiyae anewate wande yaeiboke, na hamam kalum mehae-mehae meyae arilwaube?" Namota ohowate yo wainyele, "Na kalum arilewande keranjang me bee orone bee yaele20Benem feu mehaembai me ehine bee yaele, romiyae 4000 anewate wande beubate, na kalum mehae-mehae meyae arilewaube?" "Na kalum meyae arilewande nemene keranjang mehoki mbai ehine bee yaele. " 21Yesus benem weumi, "Meyae namam eyitaeiboi kaube?" (Betsaida Yona Ro Ijoko Kumba Yesus Onomi Ikeunge)22Yesus namota ohowate yo yaele kayira awayeke Betsaida yone anyoke. Betsaida yona ro mbai ijoko kumba, yawanyehoke Yesus bokore mekate a riyewainyele Yesus mere keluwennelere. 23Yesus bele ro kumba na mera kelukeunge, yawengehoke yo mote ekete. Yesus eugaki na ijokora houngeboke Na me ijoko ranne raufike. Yesus hineunge, "Weyae hambum-hambum ijoko ereyae?"24Bele ro nabe bumare kaeboke weunge, "Reyae romiyae ijoko eramaele bele yaere o-ha mekai ohate?" 25Yesus benem Na me bele ro re ijoko ranne raufike, bele ro ijoko keleukoke, onomi rouke, hambum hambum na yakala hele erewoye. 26Yesus bele ro ukeunge na imaere euboye weunge, "Rake yore eijaemo nekeye."(Yesus Nehale Kristus)27Beleramo, Yesus namota ohowate yo yaele, Kaisarea Filipi yore mekate. Nibi nolone meubate, Yesus namota ohowate yore hineumile, "Ro yae miyae yae Rare hinye yae elate?" 28Na mota ohowate yo yae wainyele, "Yohanes bure kolowoumi kiyae, ehiyo elate yendo kayaaro Elia yae elate, ehi yo yae elate Allah Naei yendo kayaaro mbaijae elate."29Bele yae, Yesus hineumile, "Meyae bae Rare hinye yae elaube?" Petrus yae weunge, "Weyae Kristus." 30Beleyae Yesus namota ohowate yore ahum kolowoumi, Naei u maei Kaye, romiyae ehire ehuweyeijae.(Yesus Na U Nebam Bende Maei A Yakalauboke)31Beleramo, Yesus namoita ohowate yore Naei u nebam mokonainyele a yae kelewoumi, Yahudi falem-falem natehike, imam falem yae namekai Tauratre itayaeiboke yo yae, honatebonde, name nem ya Reyae walerebonde. 32Yesus rake a namota ohowate yore na yakala weuboumi. Belene, Petrus Yesusre yobouboke elaere ekete weunge, bele a mekai eleyeijae.33Yesus beufoke namota ohowate yore erewoumi, Petrusre a elae hele weunge, "Raei bokora eye, walobo falem! Waei u bene Allah hareungeboke mekai bam nekete, romiyae maei u bene yae haranae. 34Betamo, Yesus romiyae nemene namekai namota ohowate yo kaeneumikoke mo weumi, "Ro miyae Rare hakondebonde kiyae, bele ro miyae na wali nou eheijae nekenende, o hali kaembonde belera mo Rare hakondebonde.35Hinye na wali hole molonebondena, bele kaye na wali hole emoloiboi hangga. Bele yaere hinye na wali Raei ako faeuko aerene Rare yendelena, onomi hena bona endewende. 36Na foi mekaha, ro mbai rake kani kelana hambum eme nemene fomene yaroube horo, na wali hole emoloiboi hangga. 37Meka hambum eme yae reweye yeungele rake wali henare emanekende nahinggi beneikonde?38Belene yae, hinye Raei aerene, Raei ako faeuko aerene femako kondena, Allah Na kelu mende yane naei mekai Naei Akore bene, bele ro miyaere fe emmimokonde.
1Yesus yae weumi, "Rake a nehale yae mare wamale, mai nolona ro ehi yo, ehereiboi nekenate Allahre yo-waku erenaibonde. Yesus Bersama Musa dan Elia 2Ya mehine mbai yeubokemo, Petrus yae, Yakobus yae, Yohanes yae, Yesus yaweumiboke homunggaere ikate. 3Yesus Na u mehi hele yeuboke, Na malo wili halamam bouboye, Ro mbai jaerake kani kelana nekande bele keleumom mekai emokoiboi hangga.4Hokolo name bene, Elia re, Musa re yakalaiboke, Yesus Naei ane elate. 5Belera Petrus yae Yesus re wenge "kulu, foi sele rake anuwaunge mekanekande. Mem, eyae fale name hemakom, mbai Waei, mbai Musare namekai mbai Eliare. 6Petrus mekayae elenggonde, fe faeuboyene. bele a mekai nasom bae eleukoke.7Wau keleumom meke hileumikoke, bele wau nolora anggaei borowate a meke weumi, "Rake Raei kelu Neyae, Naere mo anggaei boronnele!". 8Hokolo name na ijoko rikere-rakere erewote bae Musare Eliare nundeuboke, Yesus nembaimo erewainyele hebewoye.9Homunggae ra akayoke hee, Yesus ahum raumihike na ijoko erekate romiyae ehire ehuweijaemo nekenate, Naei walembonde ya enaisuwende. 10Ahum raumihike romiyaere ehuweyei nekayeke. Hokolo name na mo-mo inyekate hee isinate, mehae mekaite Yesus nuluyo-mahe yora annunde walembonde eleukoke.11Yesus re hinanyele, "Mekane Tauratre itayaeiboke yo yea elate, Elia bere holo yae mende?" 12Yesus yae weumi, "Nahele Elia bere holo mende, nemene fomene mokonehande. Mehae mekai jae moloukoke, Allahre hina fa-hoifa menderelennkonde, a wewe yae, auka-kaka yae konatele. 13Beleyae Reyae mare wamale, Elia nehale meke, homone molaikoke wanem name u meke mokowoye. "(Bulo Walobo Etuwei Hului Aei Elae Wakeyae)14Yesus hokolo name nembainye nokainyele homunggaera namota ohowate ehi bokore oubate mo, ijoko erewaimile romiyae helem sele arilewoye, na mota ohowate yo yaele, Tauratre itayaeiboke yo yaele ane kilewate. 15Belena hebate yo na ijoko wekate Yesus yae eranyele, nahibi Yesus na ure hebaelate. 16Yesus hineumi, mekayae meyae Tauratre itayaeiboke yo yaele kilaube?17Bele nolora ro mbaijae Yesusre weunge, "Kulu, rakelu yae yaweungehokale mekende, bulo walobo yae mokoungeboke anggaei kokum yeuboke. 18Bulo walobo meye keluweye hee, kaeibiyoye ane woyoye, na eugwara olokee yae mo itilewoye, na iteha roroikiyoye, na u kabam elaekaei halaekaei yeibiyoye." 19Yesus bele riyaere weumi, "Meyae rake heena nekaube romiyae hila bam rabo bam yo! Mekane Rare hila rabo ehalei sele, namekai kena nebam hele hubanale, mambele nembainyemo nekeimiyande yaere bele yaere Rare eyitaeiboi mo nekeimiyaube?Bele fa rakere yaweneho meu!".20Bele fa Yesus bokore yawainyehoke ekate, nabe bulo walobo Yesus re erekeungene, bele fare na u mokoungeboke nei-nyei kouboye, ane ruke eyole-meyole olewoye, na eugwara olokee mo balaimeke. 21Yesus rake fa naekore hineunge, "Mbele heeyae rake u mokoungeboke koumeke? Naekoyae weunge, "Na kendingra mokoungeboke koumeke. 22Rake koye u mekai mo bam, roko mbemba bulo walobo i ranne reweye kaisiyeunge, roko ehi rom bune kaeibiyoye woyoye, honaibondere mokainyeke. Belene meyae riyayete, Weyae ha eme mokoibo, kena buhae heimoko namekai maere rikeimobo."23Yesus yae weunge, "Mekae aerene eleukokae, "Nahinggi mokoubondena'? Romiyae yae Rare hila rabo halaenatelena, nemene-fomene nahinggi mo!. 24Rake fa naeko hele rimeye a rimayeunge, "Reyae rabo halewale!" Riketebo, hila rabo elae roukele. 25Yesus ijoko ereye romiyae hele arilewoye, bele bulo walobore oku nekeunge, wenuge,, "Weyae amum-anggaeibam bulo walobo kiyae, Reyae wawale, rake fare u bulura etuwe, benem eyeruleijae!"26Bulo walobo enduwendere rake fa mokoungeboke na kelae yaele kanewoye, nahibi bulo walobo ekuke. Rake fa oro me bae hayeuboke, romiyae yae elate, "Rake fa hereke!" 27Bela yaere, Yesus namera kileuboke, yenggeungekoke, rake fa aunguke.28Yesus imae ete aruleufikemo namota ohowate yo yae hinanyele, "Mekane meyae bele bulo walobore ehukeisi hangga?" 29Yesus yae weumi, "Rake bulo walobo kaye etuwei hangga, hambayae ya hele wa nahului enduwende. "(Yesus Herende Maei A Yae Benem Elewoye)30Bele anuwauka, Yesus namota ohowate yo yaele Galilea kanira ewate. Naei kena koye romiyae eyitayeijae. 31Niyae namota ohowate yore kelewoumi mo weumi, "Allahre khelu, romiyae mene kinyaiboke honaibonde, namenem ya Neyae annunde. 32Namota ohowate yo onewate handawate meka a yae eleye, beleyaere fe yae koubate hinenainyehindere.(Ane Kilewate Hinyeyae Kabam Naei Holona)33Kapernaum yone mekhate, bele yona imae mbai ete arulaiboke wa Yesus hineumi, "Nibi nolona mande, meyae meka ahuba yae huweimiyaube?" 34Bele yaere nanemene abam mo yaeiboke, mekanebam, nibi nolone mate naete-naete eleimiyate, hinye yae naei nolona kabam re, naei beyu-beyebare yeuboke. 35Yesus nuweuboke, namota ohowate yore kaeneuimikoke wa weumi, "Hinye yae rore ronainyebondere na kena koyena bele kiyae naei ro are yae mokonnele, nemekai romiyae nemene maei yebaei-bubaete yembonde. "36Belera Yesus fa kending mbai rokeunge na nolone haungeboke, fa kending hari aungeboke wa weumi, 37Hinye bake fa kending Raei aerenefoijae ei annebondena, bele ro Rare eijae haweuke, namekai hinye yae Rare ei hawendelena, bele ro Rare mo ei hawendelena bam, Allah rakere ukeuke mekale Kiyae yaele, ei haweunge. "(Yesus Ro Einye Bulo Walobo Hukaimile)38Belera Yohanes Yesusre weunge, "Kulu, meyae ro mbai ijoko erekannele, Waei Ro yae walobore hukeungehike, bele mekai erewannelene meyae ahum rannehike, mekanebam, bele ro aere ehakoiboi ne." 39Bele yaere Yesus weumi, "Ahum okoloijae, mekanebam, romiyae hinye maenim Raei royae ha eme mokobonde kiyae, bele ro Rare a nebam ewei hangga.40Hinye ambele me kena u kena ekinyeinya, bele kiyae aei refinare yeuboke, aere hakoumeboke. 41Reyae nahaleyae wamale, hinyeyae ware Raei holona yeubokae ohoyaene bu inyete aneufindena, bele ro na me buhae Allah ennehawende. " (Niki Kanau Oleukokae)42Hinye maenim rake fafa mokonaimibonde, wabenaimihinde nebam nibine enaibalendena, bele yo nebam hele na waline hubanainyele. Na foi sele bele ro miyae wanem ruka kabam na horo ra hayae bainyaisinde buweinye enaiwoyonde. 43Wa meyae nebam mokombondena, bele me neufande wowonde, me mbai jae sungare eruleufinde, wame nabene hereye na ine hukeleye. 44Bele anuwau aki-hem eherei boi koijate namekai i bolo-bolo ekebeikoi hangga bejeye.45Waei oro yae nebam mokombondena, bele oro neufande wowonde, na foi sele oro refi mbai jae surgare ewefinde, oro na bene hereye he i ne esukelende. 46Bele anuwau aki-hem ehereiboi koijate, namekai i bolo-bolo ekebeikoi hangga bejeye.47Wa ijoko yae nebam mokombondena, bele ijoko kaye keleufinde wowonde, na foi sele ijoko refi mbai jae wali hena esubayeukonde, ijoko na beene eyena, hereye hee, i nolo ne esukelende. 48Bele anuwau, aki-hem ehereiboi koijate namekai, i bolo-bolo ekebeikoi hangga beijeye.49Romiyae nanemene i walora wali hena enaisubayende. 50Hae na yu foinya, bele hae na foi. Beleyaere na yu u yembondena, mehae mekai jae mokoungebonde yu yaele yembonde? Mai wali einye hae yaele wanem bae wali nekembe, foi ehire-ehire mokommile. "
1Yesus Kapernaum yo nukeuboke Yudea kanire endere, Yordan wi eneramo Yudea kanire euboye. Romiyae helem sele arilewoye Yesus Re ele nanyeboke. Yesus Naei mokoweke mekai, nahibi ako faeukone huwewoumi. 2Farisi romiyae mekate, Yesusre u malire hubananyihindere, hinainyele, ”Mehae mekai Waei u benena nekete, ro mbai miyae rewendera, beta nennihinde?” 3Yesus yae weumi, "Musa meka utaeijae moloukoke mmare wembe? 4Farisi holona yo yae wainyele, ”Musa moloukoke ro na miyae nahinggi nennehinde beleyaere bele ro homo molonggonde bele miyae neungehikere yennele."5Beleyaere Yesus weumi, ”Mai kena elae hele nekewaubene Musa rake utaei mekai moloukoke. 6Naei sele, rake kani kela mokowoye hee, Allah ro yaele miyae yaele mokoukoke.7Bele aerene ro mbai naekore nenakere nukemmibonde. Nenaeijae na maiyae yaele eneinekende. 8Hokolo bee mbaite inyeibonde. 9Bele wanemne, Allah yae mbainye mokoumiboke, romiyae yae ekelareijae. "10Betamo, imae ete ekatemo, namota ohowate yo yae benem bele a mbai yae Naere hinainyele. 11Belene, Yesus weumi, "Hinye namiyae nennihinde benem miyae ehire rewendena, bele ro yoko-kaimae yae koukoke, naei miyae helere nebam bae mokoungeboke. 12Bele mekai mbai, miyae kaye, namolore nukennebonde benem ro ehire eneinekendena bele miyae yoko-kaimae yae koukoke. " (Yesus Fafare Onomi Yeuboumile)13Fafa fele-fele yawaimile Yesus bokore yawaimile mate Yesus Naei me fafa na u rane koloumilere, bele yaere namota ohowate yo ahum kolowaimile. 14Yesus bele mekai ijoko erewoumilene, Neyae a yarewoumi, weumi, "Waemmihi mai, ahum okoloijae, bele fafa Raei bokore mai, mekanebam, Allahre yo yam rake romiyae mekai jae enaeijembore wali hena hubayenaikonde.15Reyae mare a nehaleyae wamale, hinye na wali rake fa mekai na wali harannebondena, Allahre yo yam mokoungehake bele ete enennsinde." 16Nahibi Yesus fafare hari aumiboke onomi ikeumi namekai Na me na uranne kolowoumi.(Robonilo Relalo Yesus Re Kinyewoye)17Yesus kulum wendere mokosa-mokosa nekewoye bae, ro mbai hakeuboke Yesus Na bokore meke, nahibi oro hele roroukoke, hineunge, "Foite mokoyeyae Kulu, meka me u yae mokorebonde, wali hena bona ere hubayenggonde?" 18Yesus yae weunge, ”Mekane Rare foijae ware? Romiyae nanemene, foi bam mo nekande, Allah Nembai sele foito-moito. 19Weyae wataeijae foi maei autaei, ro hosoi ohoijae, ro miyae yaele miyae ro yaele mbainye ohonoijae, yoko ebaeijae, romiyae maei ahele bam ehuwaijae, ame-ame ebeyeijae, anare ataeite fe faeumile. "20Bele ro Yesus re weunge, ”Kulu, bele a ware nemene na hokolone hakowale mokowekale mo yae.” 21Yesus bele rore erewounge kena buhae yae heubounge weunge, "Mbai sele waeinya kalore molote, eye, waei hambum nemene roi nate heukonde mo, bele roi jae kerebam-nalebam nekeijate yore waheimiyende, beleyae weyae kere-nale surgana yae eiyaronde. Belera meye Rare hakotebonde. " 22Bele a ukeungere kena bam hele hubawounge, mekane, rake ro naei hambum helem sele, bele anuwauka rei bam-mai bam bae alongekoke euboye.23Yesus Na ijoko ahira-ahira ereukokemo ajpkho namota ohawate yore weumi. ”Yabi-yabi hele romiyae kere yaele nale yaele nekeijate Raei me kele u kele na yore inyaibondere!” 24Namota ohowate yo fa yae boubate, belene benem Yesus a weumi, "Fafa rake a borombo, yabi-yabi hele romiyae Raei me kelere yore enaiyembondere. 25Obo unta mbai nasom wanem imake bulure aruleufibe beleyaere kere yaele nale yaele romiyae yabi-yabi hele Raei mekele u kelera na romiyae re inyaibondere!"26Namota ohawate yo fa yae boubate, nenaei nate-nate hinate elate, ”Hinye naeijae onomi enaijaronde?” 27Yesus na mota ohowate yore ereumi, "Romiyae nahinggi bam elate kaye, Allah yae eleye namene anhinggimo benate!"(Yesus Re Hakomambonde Nasom Bam) 28Petrusyae Yesusre weunge, "Ijoko eramae, maei hambum nemene fomene nukandeboke hayaendeboke, mana Waremo hakayaeibokayete!"29Yesus weumi, bhakhele a nahele yea wamale, hine neime obhe, neneua akho, nekhelu omi, nekhelei alei Rei khenane nukhende hayendena, 30Nanakhele heyea Isangnane Felarane naimene, nakhelu omi nolone, nei akhabhekhe nolone nekhenendena ro umbaina waneng rowende, bhena yane mendene, walihena rowende. 31neibhokhate yo menaibhukhombonde, monyayeyea bhere enaiyembonde”.(Yesus Herende A Yae Elewole)32Yerusalem yore alanyokhokhate fowate Yesus bhere neugokhe, reimai khowate, romiyea ehiyorong bhele homne hakhaikokhate fowate Fe yes fenate. Yesus namota ohate yoyele yaweumibhokhe bheneng bhukhaibhokhate mewate, Yesus nare a iteiyeumibhokhe Naurang bhenate a romng weumi, 33Neyea alele, ”Jokho erauge, eyea Yerusalem re kheteimiyande Yesus faleng-faleng mere kinyenaibhondere Yehudi romiyeare inyaimilere. 34Akhoihoijea, eugekiyea honanyele Na urande bheta honaibhonde, nanemen yamo Nea angukhe.”(Yakobus re Yohanes re Khena re Khote Ha Yea Yesus Re Rinyele)35Yakobus, Yohaner re, Zebedeus, fafabhe Yesus Re bhokhore mekhatemo a weunye, ”Khulu, mei khenare khonde ha ehe khoumikhondere bhelene wei bhokhore mekhande.” 36Yesus a weumi, ”Mekhayea khenare khouge Reyea hakhorobhobhere?” 37Neyebhe Nare a weumi, ”Ehere khoumikondere wei bhokhore mekhande ehikie wei meugerefine nuwembinde, nehikiyea wei melirefine nuwembonde nembanye Ateite Imeyeite obheyeinye.”38Yesus a weumi, ”Meyea iteyeibhoi mekhayea meyabhe riyeuge meyea nahului bhakhe bhu Reyea anerehinde maijelea nahului anehibhe bhakhe bhu raukihike meyea nahului Nea nahibhi bhe?” 39Nare a weunye, ”Meyea nahului!” Yesus nare a weumi,” Rakhele bhu Reyea anerehinde meyeabhe nahului anehibhe, bhu Rare rakihikhe meyeabhe bhihe ranihibhe.” 40Meugemene, melimene nuwokhobhe arongbhele reyea ehe ekhoikoi hangga bhele anuau nehanine mokhonghakhe.”41Bhele a bhorokhhete, namota ohate yorong a re yengmibhokhe yarewongmile Yakobusre, Yohanesre. 42Yesus kheningmikhokhe mo weumi, matei nekhembe falende hebhate yo romiyea Yehudi bhang elate yo nei khenana hangga mokhanaimile.43Meyea bhele mekhaibhang. Neisele, hinye mairiyana khena khole khabgang Yembonde khaye, niyea nanemen ufoite nekhende, 44mairiyana hinyekhena khole bhere nembonde khayea, neyea nanemen nei ufoite yembonde 45Yesus rakhe khani khelare mekhe roware eyeibhoi, bheleyea nanemen nei ofoite yegokhe, mekhe Nei wali ikeumile walire enayaronde Nei Ro enye.”46Yerikho yone mekhate. Yesus namota yoyelea romiyea ehiyeale yerikho eibhelekhate ewate, ro mbai jokho khumba naro Bartimeus Timeusre khelu nibhine nuwegokhe nekhewole. 47Neyea a bhorole Yesus Nazaret na Ro, neyea nahibhi kheneungele a lele, ”Yesus Daudre Khelu reijele kenabhuhe hetokho!” 48Ro miyea heleng ahung kholanyelea a wanyelea dohang Yeibho. Bheleyea neyea khela nahibhimo kheneunge,” Daudre khelu, khenabhuhe hetokho!”49Nahibhi, Yesus hebhengukhe a weumi, ”Kenanenokhemew”. Mekhate mekhate mo wanyele,” Wakhena eleyea! Mana anyu, Neyea ware khenate”. 50Nahibhi nemalo nauna khulagokhe, bhelero angukhe YesusRe bhokhore mekhe.51Yesus nerea a weunge. ”Mekhayea wei khenare khoyea Reyea Hakhoroibhotere?” Bhelero yea elele, ”Khului rajokho onomi yetea 52Yesus a wenge” Eyea, onomi honomi rakhe!” Bhelehera nahibhi jokho erewole, neyea Yesus homora nahibhi hakhogokhe nibhine oheyekhe reijele.
21Yesus naei Yerusalem yore nobewainyelemo, Betfage yo yaele Betania yo yaele Zaitun homunggae enene honote. Yesus ro bee ukeumile ete, "Mai bena honoye yore ebe, arulebobe, erebe keledai mbai hayae kilainyekoke hebeye. Bele keledai romiyae ehi na u ranne enuweiboimo, bele keledai na ha kilainyekoke kulabobe, yawenehobe rake mebe. 3Romiyae mare hinnayembena, "Mekane bele keledai na ha buraeleube?" wemile, "Aei Tuhan kena koukoke rake keledai ranne hebennundere nahekibam mo mende inyembe. "4Rake ro bee ekete, Yesus yae a ukeumi wanem hubayaeikoke, bele keledai ro mau bene ha kilainyekoke ra na ha kulaiboke. 5Belena romiyae hebate rake ro beere a hinaimile, "Mekare mokonebobere bele keledai na ha buraeleungele?" 6Belena romiyae Yesus ukeumile a mekaijae waimile, ro beere rokaimikoke keledai yawainyehoke ate.7Rake keledai Yesus bokore yawainyehoke ekate, naei malo keledai moko ranne baikokemo Yesus na ranne yeunuweuboke. 8Romiyae helem bolem meubate, ehiyo na malo nibine beubate, ehi yo o ha na akau yaele fae yaele insenewate nibine alowate. 9Romiyae bena homo eubateyo nawanem moita hakowate yo kaenate, "Mem, Allahre buma kolomam! Allahre ro yae meke Kiyaere foi moi helem barannele!" Aei yobe Daudre yo wakuyae annununde!" 10Bele yo waku foi moi baranne!" Allah na bumana hele, Mem, Nare buma kolomam.!"11Yesus naei Yerusalem yone ayeuboke Allahre ei moloi-moloi imae kabam ete erulaiboke. Bele imae kabam nemene ewerekoke mewerekoke belera mote ekuke. Be bahewoye ne Yesus namota ohowate yo yaele alainyekoke Betania yore eubate. .Yesus Ara Nore Olomo Neungeboke 12Ya heuboke, namota ohowate yo yaele Betania yora alainyekoke bae Yesus moni hele hubawounge.13Nibine meubate ara no mbai erekeunge hebewoye, Yesus aloungekoke bele no kelere eke, ani yaele bele ara no mokokoke. Bele no kelere meka bae ani emokokoi, fae mo yae hubayekoke, ani maei he bam ne. 14Yesus ara nore weunge, "okobang neay ani emukoiboy. Yesus a weungele "Waei no na ani yae romiyae annenayende yaele!" Bele ara no ninae ani emokoiyei mo hebenende. Namota ohowate yo anggaei borowate.(Yesus Akore Imae Eite Euboye)15Yerusalem yone mekate mo, Yesus Allahre ei moloi-moloi imae kabam eite mewefike. Imae kabam ete aruleufike, romiyae nate heubate yo nemene hukewoumi balayeke. Yahudi maei roi te baimile yo, naei hambum-hambum, aye merpati nate heubate yo maei anuwau, nemene kouba beumoumile. 16A weuboumile benem hambum-hambum Allahre imae eite ewaisi namekai naite eheijaemo.17Belena romiyae hebewatere Yesus afoi faeufoi keleweoumi Allah Na yenjo kayaaro homone moloukoke a yae weuboumi, "Raei imae obe ei moloi-moloi imae nemene rake kani kelana romiyae yae? beleyaere meyae mokaungeboke yoko yo maei nalere yeuboke. 18Imam falem-falem yaele Tauratre itayaeiboke yo bele boraibokene, nibi baeubate Yesusre honaibondere. Namekai borowate romiyae helem sele Naei ako-faeuko huboye romiyae nehaleyae elewate barawainyele. 19Be bahewoye hee, Yesus namota ohowate yo yaele Yerusalem yora aibaleke eubate.(Wahila Rabo Allah re Einye Mo)20Narene hele, wenana nibi relahira eubate mo, nabe ara no, are ukeunge erewanyele kalaukoke na hoboita oke na kambune. 21Petrus bene nekeungehike, Yesus re weunge, "Kulu, ijoko ereibo, nabe ara no olomore neungebokae kaye mana kalaukoke!"22Yesusyae weumi, “Hila rabo Allahre einye mo halennele” 23Yesus yae weumi, rake a nehale yae mare wamale, hinye nehale na hila rabo halendena, rake homunggae wennele rawembonde, 'Nehale rawembonde, nabune enduwende,' rake are na kena einye waubau okoi nekende na, mekaha bum-bum elende benate yakanate.24Belena mare wamale, hambum-hambum ebelire baungele riyaungele, rabo elae hele halembe, bele hambum mare inyembe. 25Na wanem, weyae ebeli eungebondena, wa kena einya romiyae ehire kena nebam nekane na, bele romiyae maei u nebam mokoubokete nundenayeukonde, waei Allah yo bumana ekenekeye nemene kuyenete-fanyenete. 26Romiyae ehi yo maei nebam enundeikoina, waei Allah yo bumana ekenekeye Kaye, namekai waei nebam re ekuyeikoi efanyeiboi ennekende. " (Yahudi Falem-falem Yesus Naei Elae Wake A Yae Hine Wainyele)27Benem, Yesus namota ohowate yo bukaiboke Yerusalem yore mekate. Yesus hambaya imae eite meuboye bae, imam falem-falem, Tauratre itayaeiboke yo namekai Yahudi falem-falem Yesus bokore mekate, 28Rake riya Yesusre hinainyele, "Rake ha eme mbena elae yae mokoyae namekai hinye yae Ware elae ikete rake ha eme mokoyae?"29Yesus weumi, “Reyae mare a mbai hinerensimbere, Rare wo kondekombemo, beleramo mare a ukembe, hinye yae Rare elae wake ikeuke ha emere mokale yakalate. 30Reyae mare hinamale, 'Yohanes bu koumi kiyaere hinyeyae ukeunge bu kouboumi, Allah yae, rake romiyae yae ukainyele?" Meyae wo kondeko!"31Bele yo riyana, nenaeimo kolainyekoke wa elate, "Allah yae ukeunge a yae umande bae, bensonde wemmele, 'Mekane Yohanes bu kouboumilere nehalere eleikoi nekaube?" 32Bele yaere 'romiyae yae ukainyele' mokowoye yae umandere yaere, Yohanes mokowoye ha eme nehale elewate, Yohanes yenjo kayaaro, namekai bele falem-falem romiyae helemre fe yae koubaimilene. 33Belene Yesusre bele ro riya yae wainyele, “Meyae itiyam " Bele mekai mbai, "Reyae mare ewei hangga, mbelera rake ha eme mokale yakalate. "
(Anggur Hekena Yone Ahuba Aruneuboke) 1Yesus Yehudi falem-falemre ahuba arumbo-arumbo yae weuboumi, “Ro mbai anggur heke mokouboke, ruka yae ele neuboke, anggur bure ramenate maei abulu wauboke, kayaare hebenate yo maei imae heumiboke. Na anggur heke roi jae mokonate yo re roi ikeumile, betamo kulum uke yo moite euboye. 2Anggur maluweiboi ya, na u foi te ukeunge heke re ekaimokate yo bokore meke heke rorele naei kayere yaronggondere. 3Bele yaere, u foite kilaiboke, haubae habaeikoke na me bangga yae ukanyele beufoke euboye.4Belene, heke rorele na u foi ehire ukeuge heke yo bokore euboye, bele hekena yo falembae habaeikoke nebam mokainyoboke fe yae mokowanyele. 5Benem u foi ehi yae ukeunge euboye, nahibi haiboke. Bele mekaimo ro helem sele mokowaimile, ehi yo haubayae habaeyeke, ehi yo hosoi yae houbate.6Heke rorele naei fa mbai sele kena buhae heungeke, namekai meran u ranne kounge kayeere ukeunge heke yo bokore ekemo eleye, 'Ra fa naei a elende anggaei boronainyele.' 7Bele yae heke kayaare hebate yo naete-naete a mehi yae elewate, 'Rake heke rorele naei hambumre kinyennele hayennele kaye niyae, mem homabom, bele nibi yaere nare kinyennele hambum aeite inyaibonde!"8Hekere mokowate bele fare kilaiboke, betamo haiboke, na u ekate anggur heke ele moite kainyehike eke. 9Heke rorele mekayae mokommile? Naei mende yane, hekere mokate yo honde hayende, na anggur heke ro ehire yae yennele.10Meyae rake homo fae yolo-yolo eitayaeiboimo, rake mekai moloukoke: 'Imaere haete yo, ruka mbai nebam yae elaikoke yaere, mana bele ruka bereite yeuboke, Neyae bele imaere kaeuboke. 11Rake me u Tuhanre reufira mokouboke, aei ijoko bene foi eme wanem yeuboke'?" 12Belera nibi mehi-mehi baeubate Yesusre kilenaibondere, bele yaere romiyae helem arilewoyene fe yae faeubate, bele anuwaunge Yesus nukainyeboke eubate.(Pajak Maei A yae Hinewainyele)13Belera Farisi holona yo yaele Herodian holona yo yaele ukaimile Yesus bokore umalire hubanainyehindere mekate weubainyele. 14Mekate mo Yesusre hinainyele, "Kulu, meyae itayaendeboke, Weyae Ro nehale, romiyae maei a elejatere kena okoyei. Weyae romiyae bere ereyei, bele yaere Allah Na ako faeuko nehale ranndamo yae elejeyae. Pajak Kaisar imandere? Nare eyeija? 15Nare imandere, nare eyeijae? Bele yaere Yesus bele holo maei ame karebai itayeuboke, Yesus weumi, "Mekane Rare umali hubaukele?" Roi dinar mbai Rare kelendebo, ijoko ererebom."16Belera roi mbai rokate mekatemo Yesus weumi, "Rake hinyere u nulu yaele ro yaele molaikoke?" Neyae wainyele, "Kaisarre u nulu yaele ro yaele molaoikoke." 17Bele yaere Yesus yae weumi, "Kaisarre hambum-hambum, kaisarre yennele, bele yaere Allahre Kaye Allahre yennele." Belena romiyae arilewoye Yesusre fa yae boubainyele.(Saduki Ro Miyae Yesusre U mali Hubawainyele)18Saduki holona yo, ro mbai hereye ra benem ewaleiboi, bele yo mekate Yesus re hinainyele, 19"Kulu, Musare homofae ne rake mekai aere weume, "Ro mbai naei ugwa yaele, bele ro herendena, na miyae nale nukenebonde, na ugwake nahinggi rewende nekenete, bele yaere fa bam. Bele ugwake miyae nale rewende, orona mena yore holensindere.20Ako mbai na kelu mehine bee yaele. Nabena kelu miyae rouke, bele ro neyae hereke beleyaere orona mena bam. 21Nawanem na kelu benem na kaye bele miyae nale re rouke, neyae na wanem hereke, orona mena bam. Na bele mekai mbai na kelu namenem na kaye. 22U kabam na kelu mehine bee kaye, nanemene fa bam mo. Nanemene riyau weuboke bele miyae nale hereke. 23Bele ya yembondene, nanemene walenaibonde, rake miyae hinyere naisele miyaere yembonde? Mekane, rake ro mehine bee nanemene naei miyaere yaeibokene.24Yesus yae weumi, "Homofae yolo-yolone molaikoke namekai Allah elae wake meyae eyitaeiboinye belene onaeube. 25Mekane bam, here nolora walenaibonde hee, ro miyae eyaroi namekai miyae rore ei, suragane romiyae malaikat wanem imabonde nekemayende.26Na hibi romiyae here wate yo benem walemmile maei, Musa homone moloukoke meyae ekoikoinye? Bele homone erum isa nolora i beuboye Allah yae a weunge, "Reyae Abrahamre Allah, Ishakre Allah namekai Yakubre Allah yeubokale,' 27Bele Allah here yo maei bam, neyae wali yo maei Allah. Bele aerene mana yakala yeuboke, bele yo waleumikoke, maei u bene mekai nebam hele yae nekayembe. "(Ahuwe Nehale Nabena Kiyae)3128Ro mbai Taurat itayaeuboke meke anggaei boroweounge. Yesus ijoko erewounge, a hinewainyele na ijemo wo kouboumine, Yesusre hineunge, "Mbele ahuwe na beme hele kaye, ehiyaele bannele na?" 29Yesus yae weunge, "Ahuwe na beme hele kaye, rake neyae: 'Israel borom! Aei Tuhan Kiyae, Allah, Neyae nembai sele, ehi ehi u hele. 30Allahre buhae hennele, mai kena ura, mai u bene wa benera, mai elae wakera.' Na benem kaye neyae, 'Waei ure kena buhae haenae mekai wambele wali nibi mbainye ohojaube yore heumiyende.' Rake ahuwe bere neneibonde kaye, ehi wenende kaye u hele."32Tauratre itayaeiboke ro yae Yesusre weunge, "Weyae nanehale, Kulu. Weyea nahele eleyae, Neyae mbai, ehi eha u nembai sele Neyea. 33Bele, buhae hesei Allahre wa kena u nanemene yeugele, wa u bene wa bene nanemene, elae-walae nanemene nawanem wa rombai miyae mbai nanemene buhae heumile, na kabam hele hili ha akau ha wanem. 34Yesus bele ro ijoko erewounge na ije hele a elewoyene, Yesusyae weunge, "Raei me kelee u kelee na nekate holore yeubondere, weyae ahau bam sele. " Rake yeubokera ro ehi benem Yesusre ehineisi. (Kristus Nehale Tuhan)35Allahre ei moloi-moloi imaene kelewoumi mo, Yesus a weumi, “Mehae mekai jae Tauratre itayaeiboke yo elate, Kristus bele Daudre orona mena? 36Daud ninaei jae Allahre Roh yae aungeboke elekoke, 'Tuhan, ra Rowa re weunge: Meube refine mei nuweibo, wa yokeijo nemene mokoremibonde Waei oro kelee me keleene mo menai orulembonde. 37Daud nenaei elekoke ‘Tuhan’ bae eleyene, eyae Nare Daudre orona mena yae eleikoi hangga!"(Ro Itaeijaele Haba Yaele Yo)38Yesus ako faeukone kelewoumimo weumi, “Maei u kaya yaele Tauratre itayaeiboke yore hebembe, nibi nolone nare ohojate, malo heki koko yae hireikiyate, namekai ukaei bere isinaimilere kena ikowate imae bene nare nekejate. 39Ei moloi-moloi imaene anuwau bene nekejate, namekai hamam bulau mokojate anuwaunge nekejate. 40Neyae miyae nale maei hambumre yaronatere, ame karebaijae beijaimile, ebeli heki kaeu-kaeu hele molojate. Bele yore ehee bukulu emmihayende hele. " (Akauha Nehale Hele)41Yesus hili ha akau ha hawate anuwau bene nuweuboke. Romiyae re ijoko robowoumi na roi haubate. Ro miyae ru kangge yaele yo nemekai na roi kabam-kabam hele haubate. 42Beta miyae nale mbai kou-kalo ne nekejeye meke na roi logam bee hele haweukoke, na kabam sen mbai hangga.43Beta, Yesus namota ohowate yore kaeneumikoke weumi, "Reyae nehale yae mare wamale, rake miyae nale kounge-kalone nekejeye na kabam hele yae hau einye meke auboke. Bake romiyae mekate haubate mekaibam. 44Makane bam, nanemene mekate haubate na kui- kui mae-mae randa, bele miyae nale na kou-kalo randa meke auboke, na mena u na yae meke auboke. "
(Allah Na Yo Imae Ralo Imae Horombonde) 1Yesus Allah re yo imae ralo imae ra meukukemo “Namota ohowate ro mbai jae weunge, "Kulu, ereyae rike imae na ruka foi sele namekai na imae hawu hele anyunuke hebeye!" 2Yesus yae weunge, "Rike imae kabam-kabam mokanyehake hebate ereyae? Nanemene kerenaisonde ruka ehi ran ehi ranne arunggoi hononate. "(Bulofela Relennekonde)3Zaitun homunggaene ike nuweuboke Na ijoko Allahre yo imae ralo imae re beufoke ereye mo, Petrus yae, Yakobusyae, Yohanesyae, Anderias yae, Yesusre nenaeimo hinainyele, 4”Mare a yakalaimebona, are eleukokae nanemene mbele hee enaibende? Bele bendere meka igwau yae rilende?"5Yesus yea weumi “Kayaa hebembe, romiyae ehi yo ame-karebaijae wabenayenggombe yaele. 6Romiya helem menate ame-karebaijae elenate, 'Reyae Wali Ondofolo, Allahyae ukeuke mekale.' Bele yo helem sele, ame-karebaijae wabenaimile.7Buloo fela kulum relennele, namekai a yo-yo buloo bulo fela kaenainyebonde maei emborombe yane, buhae ohokoijae. Bele wanem nemene inyaibonde hele, 8Na nemene benate yakalanate, isam-fela yohi yaele, rake kani-kelaa kabam yo-yam fela ehi yo yaele relenainyele, onyeu kabam ahine-ahine, moni-mau mende nende hebende, bele nemene miyae fare honende wanem relennele.9Beleya ma kena u kayaa hebembe, Raei aerene mare kilenayembe, haubae sinagoge-sinagogene habenayembe, yobonayembe Sanhedrin bere embe na mekai beyu-beyebae bere embe. 10Nawanem huba mokoi ya emeijae Raei a foi-faeu foi romiyae nemene hungaimile hele.11Mare yaungayembe namekai kilenayembe hee, buhae ehokoijae meka yae weya eleukonde, beleyaere nason a eleukonde, Allahre Roh yae ware e bene yakalanembe mekaijae a eweleukonde. Bele a eleye waei a bam, Allahre Roh waei u walora eleye. 12Raei aerene romiyae mare helem ikele konayembe. Ro mbai na aka baekere enaisombonde maei kelai nenende, bele mekai mbai naekoyae na kelure. 13Raei ro aerene mare u mekai nebam yae kelenayembe. Beleyae hinye Raei einye mo nekendena huba ennemokonde neyae onomi endowende.(Hambum Nebam Mokomibonde Himi Hama Bemale)14Yo keijo eremmile na anuwau bam ne hebenatena, homo faere eraube yo ubene rowembe Yudea na romiyae hakaembe homunggaere embe emfaembombe. 15Romiyae yam bumana nekaube yo, are oyoijae namekai eite eyaruleijae, hambum emaena rouke. 16Hekena eka mokoyae, benem imaere ebeijae, ra rammalo rouke ba.17Bele ya mensembonde, miyae emale miyae namekai wayeu miyae, na u nebam hele hobunainyele. 18Ebeli kali bombe rake yaa mekai ralo him-mandilim hee yae ebeijae. 19Bele yaa mensembonde, hambum nebam hele benate, Allah rake kani-kelane mokoubokera meke rake hee eyeiboimo rake wali ne, namekai benem eyeiboi mo hononende. 20Allah yae eleukoke holona holere molommibondere aerene nebam hubanainyehinde ya fofo mokonebonde. Bele mekai emokoiboi mo ehi yae wali erewei.21Romiyae ehiyae mare ungayembe, 'Ereibo, Kristus rakene nare hebeye!' namekai 'Ereibo, Kristus rikene nare hebeye!' Bele a ungayembena nehale yae eleijae. 22Bele hee mende, ne hake bam wali ondofolo namekai ne hale bam yenjo-kayaaro yaele yakalanaibonde, ha eme mokonate beleyaere nehale bam. 23Maei u kayaa hebembe! Reyae mare namemambae nemene mare weubamale mo.24Bele ya mensembonde, Allahre homofaene rake mekaijae moloukke, "Hu hehe wende oubom yembonde, oko na hehe kebenggonde, 25Bumana ralo yono-yoni yakura balenate onate, yakuna elae-wake Allah yae kusemmikonde, ' Yesus Naei Mende Ya 26Bele ra romiyae erenaiyele Reyae Allahre Kelu wau randa mende Na one henggo yaele ketennebonde mende. 27Naa wanem mende hee, malaikat-malaikat wemmile Allah Naei eleukoke yo nanemene arilemmile, ebum refira, robom refira, ralira, waita nemene arilemmile.28Ara no ra mo itayembombe : Akaunga fae rimi-rimi baete, hi ketate mo, na fae reu yakalate mo elande ronsam bondere. 29Reu eme yakalate, fae nime balate, meyae itayembombe yakama mendere rosansam wende nine nobeungeboke.30Reyae nehaleyae mare wamale, rake hokolo ehereiboijae, rake hambum benate yakalana. 31Rake kani kela nebam embende, beleyaere Raei ako faeuko hena bona honenende. U Kayaa Hebemayende 32Naei mende ya, ro mbai miyae mbai nateibam, namekai surgana nekate malaikat nateibam, Na Kelu nateibam, Ako nembai sele nataei nekeye.33Kayaa hebembe, meyae itiyam Naei mende ya. 34Rake yaa bende yakalande, ro mbai kolo endere mekai. Na imae nukeibiyoye eye, ro ehire kayaa hebende, kaliya mokonate maei, namekai ro mau na kayaa yaele mo hebende.35Belene mare wamale, kayaa nahibi-hibi mo hebembe, meyae mataeibam mbele na imae rorele mende, huwae raijae mende, riniyai nolo yae mende, ojo konate yae mende, nare kaukau hele mende. 36Nasom ba mende bae aere eremmile ijoku ne honande. 37Belene mare wamale : ”Kayaa” kayaamo hebembe ukamale, meyae nanemene wamale : 'Kayaa hebem!"
(Yesus Honaibondere Merau Kolowainye) 1Ya bee nekenaikondemo Yahudi maei ya kabam bee Paskah yaele feu ragi bam anenate yaele konatere. Imam falem-falem namekai Tauratre itayaeiboke yo nibi baeubate Yesus kilenaibonde namekai ame karebai jae mokowate honaibondere. 2Nenaeijae elaete, ”Ya kabam komalene emokoijae, romiyae aku yembonde honate yaele."(Yesus Nau Bu Foro Kemboyae Hobewainyele)3Betania yone Simonre imaene hamamre annendere, miyae mbai namene narwastu bu foro kembo yaele roke meke. Bele bu minyak nate haendeboube na roi bumana hele. Bele miyae na walamba uke raweuboke Yesus Na falem ranne rileungeboke. 4Belena mekate yo na kena ikileyae katene elate, "Meka bande bele bu minyak meke heraeyeye bam? 5Bele bu minyak roi nate heubobe roi 300 dinar hangga hubayeukoube. Hum bam wai bam nekejate yore bele roi waheumile. " Bele miyaere a yarewainyele.6Yesus yae weumi, "Nenaei mokou, mekane meyae nebam mokaungele? Rake miyae foijae Ra u re meke mokouke. 7Meyae romiyae kere nale bam yo yaele nembainye nekejaube, mbele he mai kena enggombena, meyae emmimokombe, beleyaere Reyae mambele nembainye enekeyei. 8Rake miyae na u hubawounge mekae yae nahinggi mokondebonde, Ra u re hererele maei nabere mokoukoboke. 9”Reyae nehale yae mare wamale, "Mbelene ako faeuko huwenayende, rake miyae mokouboke ha bene nekei-nekeite enaitonde enaisuwende."(Yudas Kelai Nibi Neke Mokowoye)10Yesus namoita ohowate yo me bee orone bee yaele nolora ro ehi naro Yudas Iskariot. Neyae imam falem-falem bokore eke. 11Bake a mekai borokatene rei mai sele koubate, a hokaikoke Yudasre roi jae inyainyelere. Belera Yudas ikainye baeuboye, mbele hee yae Yesus kinyemmibonde. (Paskah Maei Hamam)12Ya bemena, ya kabam feu ragi bam, domba obo na kelu mbai Allahre ongoibae felennele meijeuboke, Yesus namota ohowate yo yae hinainyele, " Mbele anuwaunge Weyae kena koyae meyae Paskah hamam mokomansandere? " 13Yesus namota ohowate ro beere weumi, "Yerusalem yore ebe, bele yone arulebobe mo, ro mbai bu habune yaele kaembonde mende, bele ro hubayenggombe, namota hakonebobe ebe. 14Imae mbai te arulensinde, belena rorelere wennele, "Kulu yae hineye, Ra moita ohande yoyaele, mbele anuwaunge mokoungehake Paskah bulau hamam nembainye anemakondere?'15Bele ro mare kelenembombe, anuwau kabam imae raka benem kaye, kaeu-kaeu, hambum nemene na hului-sului mokainyehake mare kelenembombe. Bele anuwaunge aei Paskah hamam mokonehabe. 16Namota ohowate ro bee Yerusalem yore ekete. Hokolo bee ekete, Yesus yae are ukeumi mekai beubate. Hokolo bee Paskah bulau hamam anenaikondere mo mokoinyehake.17Reniyai yeuboke mo, Yesus namota ohowate yo yaele mekate. 18Nuwaikoke hamamne anewate hee Yesus yae weumi, "Reyae nehale yae mare wamale, ro mbai mai nolora, rake hee hamam nembainye anende Raei kelaite nenendere. " 19Na kenara nebam mekai hubawainyelene, naete-naete Yesusre hinainyele, "Tuhan, reyae bam?"20Yesus yae weumi, "Bele ro meyae ro me bee orone bee yaele mai nolona, rambele feu yaele kolaei yaele mbainye yawakonde. 21Reyae Allahre bokora mekale, romiyae u re yeubokale Kiyae, homofaene molaikoke mekai Raei u ereherende. Beleyaere kelaite nenende kiyae nebam hele hubannele. Naeisele kelaite nenende ro na foi sele ehonoi nekeube.(Utaei Kristus Na U Melem Yaele Oki Yaele)22Hamanne anewate, Yesus feu rouke Allahre helem foi ukeunge bele feu meyae kayewoye namota ohwate yore waheumi, na a weumi, "Rake Raei u melem niyae, yarom anem!' 23Belera kolai anggur bu yaele rouke, Allahre helem foi ukeunge, namota ohowate yore nanemene ikeumile rake kolainya buyae anewate. 24Yesus namota ohowate yore weumi, "Rake Raei oki neyae, ro helem miyae helem aerene rileubokale. Rake oki yaere, Allah are heteungekoke nibi neme, romiyaere wali himalainyeboke yo yae me baemmile. 25Reyae nehale yae mare wamale, Reyae rake anggur bu aneisi mo nekerende, Maeko mokommibonde romiyae Raei me kelee u kelere mo arulenaibonde nekenate. Benem bele romiyae Rambele nanembainye Maekore yo-yam nemene bele anggur bu anemahinde. "26Ataeite koibae buma rainyehike, alainyekoke Zaitun homunggaere eubate. Namota Ohowate Yo Nukainyeboke. 27Yesus weumi, "Meyae nanemene Rare nukendebombe, mekanebam, homofaene molaikoke, 'Allah na obo kayaa rore hombonde, nabe domba riyana here-ware molombonde, ' "2928Bele yaere Reyae walerebonde hee, na bere holo yae mare Galilea kanine ererakembe. " Petrus yae Yesusre weunge, "Mehae mekai horo neyae Ware nukenayeubonde, reyae Ware enukeiboi sele!"30Yesus yae weunge, "Reyae nehale yae ware wawale, mana reniyai ojo muku roko benem kaye a okokoimo, weyae roko name Rare itiyam bae weumikonde." 31Bele yae Petrus naei kena elaeyae mo hebewoye, weunge, "Mehae mekai horo reyae Wambele nembainye aherembonde, reyae Ware itiyam bae ewei hangga!" Namota ohowate yo nemene bele a mekai mo elewate.(Yesus Getsemani Einye)32Anuwau mbai naro Getsemani, belene namota ohowate yo yaele aibaleke. Yesus namota ohowate yore weumi, "Rake anuwaunge nuwenggo, Reyae Maekore ebeli borensim." 33Yesus, Petrus yae, Yakobus yae, Yohanes yae yeweumiboke ekate, Yesus na u buhaehokoungeboke, u kulu-kulu kouboye. 34Yesusyae weumi, "Ra u hererelere mekai hubanale, meyae rakene nekem, namekai ma u kayaa hebembe. "35Benem ahau mekai eke mo, Na u kani ranne ekuke Naekore riyeunge hakonnebondere ane riyeunge. 36Yesus yae weunge, "Ataei, Raei Maeko, meka hambumbae Weyae na hinggi bam, nebam hubarende yaelene Rare hole molotebo. Bele yaere Raei kena hului jae bam, Waei kena koye wanem bae yembonde. "37Benem Yesus beufoke hokolo name bokore meke, ereumi bae ijokune balekate honate. Petrusre weunge, "Simon, ijokuyae honoyae! Weyae na hului bam hele hu ikai mbai kayaare hebeukondere!" 38Benem Yesus rake yore weumi, "U mekai nebam wabenensimbe balembe yaelene, ma u kayaa yaele namekai ebeli nahibi-hibi mo bonnele. Mai kena Rare hakondebombere kojaube yaere, mai u yambi hele yaeuboke." 39Benem Yesus beufoke nabe ebeli mekai mbai boungehike.40Yesus beufoke meke, ijoko ereumibae jokune balekate honate, na ijoko ehekaei sele hubawanyelene, yenggeumikoke bae, onaete-handate meka a yae Yesusre ungainyele. 41Benem Yesus roko namenem meke mo, weumi, "Jokune honaube, no yae yem! Annu! Reyae, Allahre bokora mekale, romiyaere yeubokale Kiyaere, nebam re mokate romiyaere kinyenatebondere hee yae meijeuboke. 42Anuu, mebu ema, Yudas kelaite neke kiyae meke nobena." (Yesusre Kilaiboke)43Yesus namam ane eleye mo Yudas namota ohowate ro me bee orone bee yaele kiyae meye. Namota ro homo mbai, imam falem-falem, Tauratre itayaeiboke yo namekai Yahudi falem-falem yaele yo, namene ramiyaeli yaele, o bohi-bohi yaele mo meubate. 44Yudas kelaite neke kiyae, a itayeumiboke weumi, "Yoi bulure hunerensinde kiyae na ro niyae, kilembombe, felayo yaele yawemibombe membe." 45Yudas meke Yesusre kelaeunge weunge, “Rab!" Yesusre yoibulure mo huneungekoke. 46Yesusre kelukate mo kilaiboke.47Bele kelaeunga hebeye ro mbai na raimiyaeli mo yobouboke imam kabam na yebai-bubaei na anggaei jae uke neufake. 48Yesus rake yore weumi, "Meyae raimiyaelei yae, o bohi-bohi yae yaraukoke mekaube Rare kilendebombere, yokolo re kilembombere mekai mekaube? 49Ya-ya Allahre ei moloi-mo loi imaene mo mare kelewekamale, bele yae meyae Rare ekileiboi. Allah na yenjo kayaaro Yesaya nemene homone moloukoke mekai benate yakalanate. 50Belera namota ohowate yo nanemene hakaikoke hebaelayeke, Yesus nabene nembai nukainyeboke.51Ro hokolo fa mbai Yesusre hakoungeboke malo lenan ra mokaiboke yae na u feleuboke, rake homora eubate yo yae nare kilenaibondere, 52Bele yaere na malora kilaiboke rake hokolo fa na malo nukeungeboke namelambae hakaiboke euboye.(Yesus Yahudi Falem-Falembae A Hinewainyele)53Yerusalem yore ekate, Yesus yawainyehoke Imam kabam bere mekate. Imam falem-falem, yoyo-koteyo, Tauratre itayaeiboke yo nemene arilewoye. 54Petrus na ahauka mo Yesusre hakoungeboke, Imam kabam imaere yawainyehoke, imaesouke eubate. Belene kayaare hebewate yo yaele itukai kelaunge nuwaikoke ine akelewate.55Imam falem-falem namekai Yahudi maei yoyo-koteyo Yesusre mere nonainyende honaibonde nibi mbai sambai ehubayeikoi mo. 56Romiyae helem a ame-karebai jae Yesus nebamre mokonainyebondere huwewaimile, beleyaere na ahuba mehi-mehi yae hubaimile, romiyae ehi eleye yaele eboikoi.57Belera ro ehi afae anyuke mere nonayendere elate, 58"Meyae anggaei borokande Nenaeijae elewoye, 'Reyae rake Allahre ei moloi-moli imae romiyae me yae ainyunuke Reyae kelarebonde, imae ehi rake romiyae me yae anyui kiyae na yaa name mo na hinggi arennunde. ' 59Belene na a faeu elewate ehire-ehire mbainye eyeiboimo.60Imam kabam romiyae helem arilewoye nolora anguke Yesusre hineunge, "Weyae wo ekoi-koi hangga rike a faeu Waei rannde mo nokayete, Weyae wore ekoikoi!" 61Beleyaere, Yesus a mbai sambai ewei, maleu mo hebeye. Imam kabam benem hineunge, ”Weyae Mesias, Allah yae oro mau heraweuboke Neyae”? 62Yesus yae weunge, "Reyae Niyae, meyae ijoko erembe, Reyae Allahre meube reufine ere nuwembonde, wau rannda erendele merele.63Imam kabam na rammalomo kaneukoke, romiyaere weumi, "Meka yae romiyae ehi elenaikondere? 64Menaeijae borokaungele Allah yae na u eleukoke, Allahre rore ane hele kolounge! Nanemene fomone na bulaube elete, honaibonde hele. 65Ro miyae ehi Nare ekihesele yae houbainyele, malo yae Nabe felainyeboke, mefae yae, merulu yae roro wainyele, ”Allahre yendo kayaaro yae! Roibona, hinye yae ware habete?(Petrus, Yesusre Oneungeyae Eleukoke)66Petrus Imam kabamre imae sounge nekeye bae, mangge mbai imam kabamre u mokoi bele nolore meke. 67Rake maengge Petrus ine akelewoye, ijoko ereungekoke mo weunge, "Weyae na ehi neyae yae Yesus Nazaret yona Kiyae nembainye ohowaube. " 68Beleyae Petrus oneunge yae weunge, "Reyea onaele-handale, meka a mekaijae rare ware. "Petrus nahibi anguke aloungekoke imaesou romauke eye bae anggaei boroye ojo a koukoke.69Bele miyae benem Petrusre erewounge mo romiyae hebewatere weumi, "Bike ro ehi neyae Naei holo mbainye ohowate. " 70Beleyae, benem Petrus oneunge yae eleukoke. Na hekibam mo belena romiyae hebewate yo Petrusre erewainye, wainyele, "Weyae na ro ehi niyae yae, mekanebam, weyae Galileana ro."71Bele mekai wainyelene, Petrus olomo rorowoye a na ikele u yae eleye, "Reyae rike ro eleyaube, onaenale yae!" 72”Petrus bele a mekai eleukoke heera ojo roko beenem a koukoke, Petrus u bene nekeungehike, meka yae Yesus ukeunge, "Nanemam ojo roko benem okokoijae, weyae Rare roko name oneukekonde yae weimile. Petrus bene nekeungehike, eke helene eke rimewoye.
Yesus Pilatus re bene 1Na rene kaeu-kaeu hele Imam-Imam falem a mokainyehake yoyo-kote yo, Tauratre itayaeiboke yo namekai Sanhedrin riya nemene Yesusre ha kilainyekoke yawainyehoke Pilatus bere eubate. 2Pilatus yae Yesusre hineunge, "Weyae Yahudi maei Ondofolo kabam?" Yesus yae weunge, "Na hele, wenaeijae eleukokae. " 3Betamo Imam falem-falem Yesusre eheere hayenainyelere a mehi-mehi yae hinainyele.4Pilatus benem Yesusre hineunge, "Weyae wo re koukondere ahiyae eleyae?" Boroyae, waei a helem sele ware arunayete. 5Bele a elate mbai sambai Yesus okokoi mone, Pilatus fa yae bouboye. (Yesusre Barabasre)6Paskah roko yae-roko yae kayekene kawana isebate yo, ro mbai riyesiyate hangga Pilatus hayeukiyeunge. 7Ro mbai naro Barabas, kawa einye hebeweke, ro howekene kilaiboke hebeweke. 8Romiyae helem Pilatusre riyewainyele, yayana mokoijate mekai nare mokommibondere.9Pilatus ehe koumikoke romiyaere weumi, "Mai kena kaube mai Yahudi maei Ondofolore hatenggondere? 10Pilatus itayaeuboke, imam falem-falem kenahensem kobate aerene Yesus kilaiboke. 11Beleyaere imam-imam falem romiyae helemre moi hurewaimile Barabas yae Pilatus hayennekondere.12Pilatus yae benem weumi, "Mai kena re kaube mekaha yae Yahudi maei Ondofolore mokorombondere? 13Nanemene abulaube kaenate, "Ohaline habenggo!"14Pilatus yae hineumi, "Mekane? Meka nebam yae Yesus mokoubokene?" Kela nahibi mo kaenate, "Ohaline habenggo." 15Romiyae helem kena foite mokommibonderene Pilatus Barabas yae hayengekoke, Yesusre cambuk yae habaeikoke ikeumi ohaline habaeikoke.(Yesus Aukaka Yae Koubainyele Haube Habewate)16Felayo Yesusre yawainyehoke, obere eubate felayo nemene arilaimiheke. 17Ondofolo maei malo mekaijae hirainyekoke, fonom isa yaele haikokate mo Yesus re hirainyekoke. 18Ro melaeyainyele wainyele, "Wa u yaele, Yahudi maei Ondofolo!"19Na falem ra roko yae-roko yae bohe yae habewainyele, kihesele yae houbainyele, oro heleyae maitoroke be isinanyele, buma kolainyele.Yesus Ohaline Habei Ko Ke 20Yesusre aukaka kainyele, na malo ukaeinyekoke, yawainyehoke, na malo yae hirainyekoke eubate ohaline habenai kondere. 21Simon Kirene na, Alexander Rufure neakho, yo mbai ta me whele ukai nye ohali khau go ke.22Betamo Yesus yawainyehoke Golgota re eubate naei ro hele "Tengkorak Anuwau" 23Anggur bu mur yaele alaeinyeboke ikainyele annensinde na una buhae kouboye habanaibonde maei, bele yeare Neyae erewei aneisi 24Belera mo ohaline habaeikoke, felayo na malo re wahenaikondere, hinyerene ruwende, me bu koubate hinye yae na malo hubayenggonde.25Hu joko mehine keli yeuboke mo Yesus ohaline habaeikoke 26Homo molaikoke, Yesus re arunai nyele, "Rake Yahudi Yo Maei Ondofolo." 27Yesus ohaline habeikoke, ro bee yaele, mbai meube refine mbai meli refine. 28Nehale meijeuboke homofae ne eleye mekai, "Romiyae nebam nolone yae Nare me enaeibaembombe. "29Romiyae bele ijene ohowate yo, Yesus re aukaka helem koubainyele wainyele, "Weyae Allahre ei moloi-moloi imae kabam hele kiyae, kelaubonde na ya name mo aungunundere eleukokae kiyae niyae! 30Bele a mekai elewekae bambae wa u hole moloinyebo! Bele ohali randa oyakoibo!"31Imam-imam falem, yoyo-koteyo, Tauratre itayaeiboke yo nemene Yesusre aukaka kainyele elate, "Romiyae re mo hole moloumiyeke, waei u yaele nou heiko! 32Wa ure Mesias Israel maei Ondofolo yae elewekae bambae mana ohalira eyakoibo eyae ijoko eremabonde nahele elemakonde namekai hila rabo halemande." Meline meubene habaeikoke yokoyo bee namekai Yesusre aukaka kaubonyele.(Yesus Hereke)33Hu joko me bee orohine bee yaele, bele kani oubom haubom yeuboke, meke hu joko name yeuboke 34Hu joko name yeuboke Yesus a elae hele Naekore kaneunge, "Ataei, Ataei makane Rare nukeukebokae?" 35Ehiyo na bokona hebewate yo borowate elate, "Borombo! Eliare kaeneunge!"36Ro mbai hebaeleuweke meke anggur manim mo fakone rileuboke holombane neke, neungerike Yesus anensindere, na a yaele eleye, "Ijoko eremam, Elia .nehale mende ohali randa rewende hanembondere!" 37Yesus ele kaeneukokera na no u yeuboke. 38Bele hee Allahre ei moloi-moloi imae kabam kiyae, einya malo kabam hilowoye reu bee kayeukoke, na bumara oke ane.39Fela falem hebewoye Yesusre erewounge na no u yeuboke eleye, "Nehale rake ro Allahre Kelu." 40Miyae maengge hokowoye nolone, Maria Magdalena yae, Maria Yakobus nenake yae, Yoses nenake yae Salome yae. 41Galilea yone nekewate hee, rake miyae riya yaele nembainye ohowate namekai Nare rikewainyele hakowainyele. Miyae maengge helem Yerusalem yore Yesus naei nembainye mekate.(Yesus Na Bulene Nekainyele)42Huwae yeuboke mo, are heteungekoke yaa, Sabat yaa 43Ro mbai naro Yusuf Arimatea, yoyo-kote nolo na, Riya Kabam na ro, rake ro Allah Na yo yam mendere rakeungeke, Pilatus bokore Yesus na no re rewendere meke. 44Pilatus bumara ohoukoke rake a boroke ne. Pilatus fela falem re kaeneungekoke meke hineunge, nehale Yesus hereke.45Pilatus itayeuboke fela falem rera, Yesus na no Yusuf re ikeunge. 46Yusuf malo roijae rouke, Yesus na no ruboungeboke oke, malo yae ruleufike, kaeuboke bule homunggae enene waeuboke bele einye eke nekeunge. Ruka kabam oleungekoke bele bule mau hileukoke. 47Maria Magdalena yae, Maria Yoses nenake yae, Yesus na no nekeunge anuwau ijoko ninae erewainyele.
(Yesus Waleuboke) 1Sabat ya nekaikoke baeufoke hee yae, Maria Magdalena yae, Maria, Yakobus nenake yae Salome yae minyak foro kembomo roi jae yaraikoke, Yesus na no re hobenainyekondere eubate. 2Na rene kaeukaeu, ya we-we moloweke, bele ya ikai, bele miyae riya bule rande alainyekoke meubate.3Bele miyae riya naete-naete elate, "Hinye yae bele ruka kabam bule mau ke erunaiboke olennekondebam?" 4Bele yaere na ijoko bumare erate bae nabe ruka kabam bule mau ke ebunainyeboke olaeinyekoke.5Bule ete arulaiboke, ijoko erate bae, hokolo fa mbai malo keleumom wili halamam hireukoke meube refine nuweuboke, bele ro erainyelene bumara ohaikoke. 6Bele ro, miyae riya mekatere a weumi, "Buhae ohokoijae, Reyae rataei Yesus Nazaret yona ro ohaline habaeukoke yae meyae baeimiyaungele. Neyae oloo, herekera aunguke!" Erembo, rake na ure nekainyele anuwau niyae! 7Rake hee embe, namota ohowate yo yaele, Petrusre a wemmile, Yesus are ukembe wanem bae. Neyae Galilea kanine bere holo yae ende, belene mambele embe hubayenggombe. "8Rake miyae riya na u onyeu isinewatene, bule rannda hakaikoke eubate, fe waku koubatene ehire a ewei hangga hebaelayeke. Bele hokolo fa a faeu weuboumi, nemene Petrusre namekai namota ohowate yore weubaimile. Bele ramo Yesus Nenaeijae ro eleukoke, ukeumi ralira waita, Allah Naei ako faeuko hena bona romiyaere kelenaimiyende. (Yesus Namota Ohowate Yore Na U Yakalaumiboke)9Bele ikai mbai na rene kaeukaeu hele, Yesus waleu boke ya, nabeme hele Maria Magdalenare u yakalaunge boke, na u bulura ra Yesus walobo mehine bee hukeumihike aibaleke kaye. 10Betamo eke namota ohowate yo ibo-inse koubatene meke Na u yakalaumiboke. 11Anggaei borowate, Yesus waleuboke namekai Maria Magdalena yae ijoko erekeunge huwaimikoke yaere, namota ohowate yo nehale eleikoi.12Betamo namota ohowate ro bee yo ehire eubote, Yesus na u mehi mekai jae yakalaumiboke. 13Hokolo bee bukeiboke Yerusalem yore mekete, namota ohowate ehi yore huwaimile horo, ehi yae nehale eleikoi nekewate. (Yesus Namota Ohawate Yore Huweumi)14Yesus na u Nenaeijae namota ohowate yore yakalaumiboke, na riyane nuwaikoke hamam ne anewate yae, Yesus meke ahum nekeumi, na kena elae nekewatene. Romiyae Yesus waleuboke a elewatere eboroimo koubatene. 15Belera Yesus a weumi, "Eme, rake kani kabam kela kabamre, Raei a foi faeu foi romiyaere huwemmiyembe. 16Hinye Rare hila rabo halendelena, bu konainyebonde, Allah na wali hole molonnebonde. Hinye Rare hila bam rabo bam ennekendena, Allah yae nare ehe bukulu ennehayende.17Hila yaele rabo yaele yo ha eme mokonate rake niyae : Walobore Ra, afaeu eme elenate. 18Na meyae rami kelungate, bu nebam u re mokonaimile horo nasom anenate, romiyae bulone felane konate horo, me na u ranne kolomile, onomi yaronate. (Yesus Yo Bumare Euboye)19Yesus bele a weumikoke baeufoke mo, raneukike yo buma yam buma Naekore imae obere euboye, Naekore meube refine eunguweuboke. 20Namota ohowate yo ekate Naei akofaeuko mbelene-mbelene huwaimiyeke, Tuhan Yesus nambele hakoumiyeke namekai ha eme mokoyeke, bele rannda romiyae na hila rabo elae hubawainyele.
(Lukas Teofilus re Nabeme Ukeumemge) 1Teofilus wa nene waewae. Ro mi yae helensele relewainye, nahubara raungaibonde molowate yakalawate a u nolone, 2huba yokore erai boke wanem bele a mbai homone hawaikoke. 3Reyae nahuba rawembodera iteyaubokalene reyae homone yae molorokonde ware iteite, nabemera mende namoinye hele Teofilus, 4ware keleyeukote naei nahele hele bele mbai niyae weyae a nahele iteyeubonde.(Yohanes Burekoumi Hononate Iwau)5Herodes Yudea kani ondofolo nekewoye, imam mbai naro Zakharia imam Abiare holona. Namiyae Harunre orona mena naro Elisabet. 6Hokolo bee nawali Allah kenare koye wali naijene nekewote. Tuhan here koloukoke homofena hakoikoke mokowote. 7Hokolo bee fa bammo nekewote, namiyae kiho nekewoyene meke miyaenale yauboke.8Ya mbai Abiare homona ohate yo maei kaye meujeuboke Zakharia imamre yeuboke Allah re bene ekemo kouboye eke hebewoye. 9Naei imam maei manne honeye oye inseiboke Zakharia u ne ruke nembai Allahre bumakolanyele imae eite enensunde yokonim feleibote. 10Ijokonim ekefolo woyehe ro miye helem moinye woke nekewate neite-naeite Allahre ebeli boiwainyele.11Zakharia akauha yokonim felewoyehe meuweke nameube refine Allahre malaikat yae erekeunge. 12Zakharia Allahre malaikat erekeungene, kuluwai rouke buhe hokoungeboke koiboye. 13Bele yaere malaikat yae weunge, "Zakharia, fe ekoije waei ebeli kali waei a ritewane Tuhan boroubokete. Wamiye Elisabet kelu fa mbai hononete, Yohanes ye naro roungobonde.14Mai u rei maisele anembonde ro miye ehi yo baranayenggombe rei mai kombe. 15Tuhan re robe royoinye ketenende fawenende kabam bendinde bu anggur yaele bu elaelae emanei nekenende nenakere koubulu yahi bulune Allahre roh yae maemae konoukonde.16Israel ro miye yoni helem bolem mokommile Allahre bokore be menaibembonde. 17Neyae benembonde Tuhanrena elaewakeyae ayende kolonende, Allah yendo kayaalo Elia Allahrena Roh, 'hubayeukoke mekai mokonde akonaei nakena ubene menaibembonde'. Kelu omiyaele foi kena foi nekenate wali kainye neke jate mokomile itaei habayaele yo bokore menaibembonde, mokommibonde Tuhanre holona yore inyabonde."18Zakharia bele malaikatre weunge, "Meyae bee rorele miyaenale yendeboke, mehaemakaije rake a warae nahele yae elerekonde." 19Malaikat ye weunge, reyae Gabriel, Allah re robe royoinye hebale. Rare ukeuke ware wawale nahele inyaibonde wa u rei mai aneubonde. 20Beleyaere mana boroibo, weyae amum yeubonde weyae a wawale ahele eleikoina, nekeumende, naei ya wawale yembonde rake a menjembonde."21Moinye nekewate yo Zakhariare etake-metake nekewate rakewanyale. Hinsim hinewate makane Zakharia heki hele einye ekewabeye. 22Zakharia moite meukukemo, amum yeuboke itayaeiboke Zakharia habuhiyae hubayeukoke Allahre yo ime ralo imae einye bele mekaije me weti-weti yae koumi. 23Belera naei imam kaliya mokokoke baeufoke hee, Zakharia bekeufike kulum uke imaere eiboye.24Bele yeuboke nekaikoke hekibam mo Elisabet na u u yaele yeuboke emale miyae nekewoye, oko mehaembai na u nunne hileukoke nekeukoke. 25"Elisabet ninaeijae elewoye, ro miyae rare bubam kanibambae waiteke. Mana Allah nou heukekoke. Mana ya onomi foka ikeuke."(Yesus Hononate a Hurewoye)26Elisabet emale miyae nekewoye yeuboke mo, Allah na malaikat Gabrielre ukeunge Galilea kanina Nazaret yore eke. 27Gabriel ukeunge miyae yaele maengge yale mbai bokore eke Yusuf neyae Daudre orona mena bele maengge naro Maria. 28Malaikat Maria bokore meke weunge, "Onomi foka Tuhanre ei haungewende wambele mbainye nekeba, " 29Malaikat Gabriel bele a wenem ukeungene, Maria bumara ohoukoke, nakenera hin- sim hinewoye, rake a haraungeboke ukeunge.30Malaikat roko benen malaikat weunge, "Femako afaeyae, Allah ware onomi foka ikete. 31Boroibo, weyae emale miyae yeubonde kelu fa mbai honoye Yesus yae naro roungobonde. 32Nekendinde fawendinde kabam yembonde Allah hubalo mandore kelu yae kaenenainyale. 33Mende Yakub orona mena yo nai kelene orulenaibonde nekenate, na yo waku henabona hononende."34Belera Maria malaikat re weunge, "Mehae mekaije rake a mekaware ra u einye yembonde, reyae ro bam nekale bambe?''. 35Malaikat yae weunge, "Allah rena Roh yolo-yolo wa u rande onde naeinya elaewake ei aneubonde.36Nawanen weyae itayeubonde waei aka baeke Elisabet miyae nale yeuboke kihoyae kaeneimiyainyele, mana emale miyae yeuboke, oko mehini mbai jae yeuboke. 37Weyae itayeubonde nekeye Allah yae eleye hambun mbai ekambesi, benate bangga mo. 38Maria beufoke weunge "Reyae Allah re abu akona yebaei bubaei, are mekaware raei une yembonde yakalabomde." Belera malaikat nukeungeboke eiwoye.(Maria Elisabet Bokore eke)39Manyekeukemo, Maria hambun-hambum mokoungehake, homuggae ene yo mbai Yehuda kanire eke. 40Zakarai imae eite ewefike, Elisabetre a rimayeunge. 41Elisabet bele a rimayeunge bae, ma koubulu-yahibuluna fa, Allahrena Roh yae aungekeboke, honsonsi elaekaeisele kouboye.42Belera Elisabet a kaeneye eke rake miyae maengge bokore eke weunge, "Onomi oke ei aubokete foi moi sele wa kouka yahira honoye fa. 43Reyae rahinye bambe Tuhan nenake raei bokore mekae. 44Nehale, a melaeyaera, rei mai aukeboke, ra fa koubuluna honsonsi koukoke. 45Onomi foka Tuhan re hila rabo halete yo, nehale hele naei eleye a nahinggi benate.(Maria Allah re Buma Kolowounge)46Maria yae weunge, "Rakena eita Allah re buma kolanale, 47Allah walilo einye raei u nulu rei mai sele kale.48Allah rare me baekoboke, Manaya huba raweuboke ro miyae nemene onomi foka kaye yae rare unggatele. 49Allah naei nene-waewae eita hambun kabam ra ure meumokoubokene, Na u yolo-yolo rendem eke nekeye.50Hubara haeita yananyele romiye norona menayo yemmile hayemmile. 51Nameyae ninaei meke yakala haumokoke, ro miyae mbai aikore kate ro miye here ukeumile.52Kena u ane insaenyehike nekate yore bumare yae haumikoke, kote na yomalo yammalo yaele are rubowoumi. 53Monine koubate yo hamam narewoumi ru kangge yaele ro miye name bangga yae eibate.54Na yebaei bubaei Israel re rikeungeboke Allah na foi moi u bene nekenaimile. 55Maei yobe-yobe re buhae heumikokoke, yobe Abraham buhae heungekoke, naei orona menayo nanemene."56Maria oko name hukui Elisabet boykone mainyekeukoke belere kulum uke naei imaere eiwoye. (Yohanes Bukoumi Honggate Ahuba) 57Manyekokoke Elisabet hononde okonahului yeuboke, kelu fa yae hongge. 58Nakabaeke naineribo mbainye nekewate borokate Tuhan Elisabet ei haiwoungene,reima aumiboke koiwate.59Ya mehine namemo naekare nenaisandemo ro ronaibonde Zakharia naeko roiyae. Hongkatera ya mahine name yeuboke Allah re imae ekate na ro u ela nenaisande. Naei yohoha naeko Zakharia ye na robu ronaibonde elewate. 60Beleyaere nenake weu mi, niyaebam Yohanes ye ro mabonde. 61Naka baeke arilewoye Elisabet wainye aei riyana bele robu roma bonde mbai eroiboimo."62Belene Zakharia re mayae mo koiwanye are hinenainye hindere hunye yae naeto romambonde. 63Zakharia homore molonggondere homo moloi riyeu mihike ikainyele momo moloukoke: Naro Yohanes romiye namene fanggege koiwate.64Nahibi Zakharia neu wa raweuboke a elewoye Tuhan de buma kolowounge. 65Naime ribona nekewate yo buhe hokoumiboke koiwate, ahubare yeuboke huwate. 66Romiye helem borowate, na kerana eleyake baeko fa nekenende mekare yambonde,Tuhan eihaweunge.(Zakharia Allah re Buma Kolowounge)67Zakharia, Yohanes naeko Allah Roh ye aungeboke Allah rena a elewoye, 68Allah buma koloman, aie Israel maei Allah nayae aei bokore meke hayeumekoke.69Walilo mbai meke rauneutike na yabaei bubaei ondofolo daudre orona mena, 70naei yenjo kayaayo maei euwara elewate hului 71mende yokeyo eita hayemmekonde, kena nebam nekaimele maei me eita nou nemmekonde.72Aei yobenaei kamahe buhe hemmikonde aere naei a koloukoke honatene. 73Yobe Abraham de hetenyekoke a few aholo koikoke benyunuke, 74mende aei yokeijo mera hayemmokonde, nabelae yae nare ei haumande, 75nabore royoinye wali yoloyolo haremambonde nekemale nenabona nekemande.76Kelu, ware Allah hubalo mandero yenjo kayaalo yae kae nenayete, Tuhan de nibi are fanyemibonde. 77Itaei saba, melimekai wali hena enaijaronggonde namokoi kabei hoyeimiyende.78Nabuhe Allah buheheumokoke, huhehe surgara neukoke aere nemmekonde,herere buhe. 79ouboumna nekate hokojeumi yore hehe nemmikonde aere reije miaje yeume walinibi kelemmele Zakharia na.80Bele fa kabambeiwoye naubene wabene meme koiwoye. A kala kalane nekeweke neken kondera Israel ro miyaere be memmi yakalambonde.
(Yesus honggate ahuba) 1Yohanis honggate hewa, oko mehine mbai nekaikoke heyae, Kaisar Agustus ukeumi Roma kani kabamna ro miyae nanemene mere nulenaibondere. 2Rake nabeme heleyae me nulaeiboke, Siria kanine, Kirenius Ondofolo kabamre nekewoye heyae me nuleiboke. 3Rone miyaene narore molonaterene, naete-naete na yore yande bukewate eubate.4Ro mbai naro Yusuf, Galilea kanina Nazaret yore kulum uke Yudea kanira Betlehem yore na miyae Mariare eubote. 5Yusuf na miyae ehere kaikokeyaele eubote, belehe Maria u yaele yeuboke nekewoye.6Yusufre Mariare Betlehem yore ekete, Maria naei fa hononde ya nobeungeboke, 7Maria kelu yae na kou eme yahi emene hongge. Maria roke malone ruleufike, kolo imae mae-mae koukene, o hote dombayae sapiyae hamamre anate einye nekeunge. Domba kayayo Yesus honggate itayaeiboke8Yudea kanine, Betlehem yo kelaunge domba kayare hebate yo reniyaijae na dombane kaya hebatemo, 9Allahre malaikat na u meumi yakalaumiboke, Allah na u inukui jae hehe naumikoke, domba kayare hebewateyo feyae-wakuyae mae-mae koumikoke.10Beleyaere malaikatyae weumi, "Fe efaeijae, Reyae a foi-faeu foijae rokale mekale, mare ukembere, namekai ro miyae nenemene ukemmilere. Meyae rei mai kombe, bele mekai mbai ro miyae konate. 11Manaya Walilo Henalo, Daudre yone honggate. Neyae Tuhan Allahyae oro umau heraweungeboke, Wali Ondofolo kiyae (Yunani afaeunge), Kristusyae kaenainyele. 12Na mekai, rake mekaijae erennnele - Rake Fa, malo raitaijae rulenaisinde, domba maei sapimaie o hote hamamre anate einye nenainyele."13Belerabae, malaikat kelaeunge, surgara mekate malaikat-felayo yaele helemsele yakalaiboke - Allahre buma hananyele, na a yaele elate, 14Allah na buma hele ekenekaye kiyaere hili akau hebenanyele konanyele, namekai rake kani kelana ro miyae Naei kenare kojaimile yore, Allah beleyore rei maijae yemmile."15Beleramo, malaikat-malaikat domba kayare hebate yore nukaimiboke, surgare baeiboke eubatemo, domba kayayo naete-naetene elate, "Mem, eyae Betlehem yore ema, Allahyae meke weumi a ema erembom." 16Nahibi beleyo uhale-mehale kulum hayaeikoke ekate, ekate Mariamre Yusupre bele Fayaele hubayaeikoke, o hote kabam einye, nekainyele honowoye.17Erewanyele, malaikat Rake Fa na are elewate wanenhele hubayaeikoke, 18Domba kayayo elewate are borowate rone miyaene fayae bougwate. 19Beleyaere Maria bele a elewatere na kena einye auboke nekewoye. 20Domba kayayo baeiboke na domba bokore eugwate, Allare bumayae kolowainye, mekanebam, na ijoko ekai erewate, naei anggaeijae borowate wanen nehale bele wanem beugwate yakalawate.21Belera, ya, mehaembai mehine nameyaele mejeubokemo, bele Fa na huba nanyehakemo, Naro Yesusyae wanyele, nenakere kobulu yahibuluna malaikatyae ranyeboke, rokanyele yo imae ralo imae ete mekaite.22Ya ro u bee Tauratne eleye mekai u meijeubokemo, Mariare Yusupre naei akauha yaele Allahre yo imae-ralo imaere Yesus rokainyele mekate, Naekore. Inyanyelere. 23Tauratne naei mekai moloukoke, "Kelu bena hononate kiyae, Allahreyae kinyenaibonde!" 24Namekai Tauratne molaikoke mekai, Maria fa honggemaei u fanyeiboite, Allah na imae-ralo imaere na akauha niyae, roungate namene menate, tekukur aye bee roungate namene menate.Simeonre Hanare Yesusre eranyeboke.25Ro mbai naro Simeon, Yerusalem yone nekejeye. Simeon na wali nime haba hele himaleungeboke Israel yoyam maie onomi rakeweke nekeweke namekai Roh Kudus na wali einye mae-maehele aungeboke. 26Allahre Rohya na waline aungeboke weunge, Simeon na walimo nekewende, Kristus waei ijokoyae ereungebonde wa weyae hereye.27Simeon Allah na imae-ralo imaere Roh Allahyae keleungeboke meke, Yusupre Mariare, Tauratne eleye mekai Yesus rokeinyele imae eite mete, 28Simeon Yesusre namene roukeunge, Allahre buma kolounge, weunge, 29"Mana ninae, na rei maijae hererele, makanebam, Waei ayem re kolowoyae kiyae Walilo, raei ijokoyae erekanale, Rake fa hehe mekaija, ro miyae wawana nekeijate yo wali enaijaronde, namekai Israel yore Waei nene waewae kelemmile.30Raei ijokoyae Walifa ninae erekanale, 31weyae mokoungehake rake kani-kelana mai bene; 32yake Fa hehe mekaijae, rake kani kela nanemene hehe naemmikonde ro ronanyebonde, namekai Waei nene wae-wae israel yore, emmikelende."33Yusupre Rake Fa nenakere, Simeon a weuboumilere fayae bougote, 34Beleramo Simeon onomiyae yeumimo na a weumi, "Anggaei borobo, Rake Fa, Allahyae eleuboke, Israel yoho enduwendemaei, annundemaei namekai Naro aerene ro miyae helem sele kena himi enaibende.. 35(Rake Fa aerene, waei kena himi hele ejeubonde, wa kena rame yomoyae nenate mekai eungehubande), namekai ro miyae helem maei ubene wabene enaijakalanate.36Allahre yendo kayalo mbai miyae nale hele na ralo yakame nekewoye, Fanuelre maengge, Asyur yohona. Namolore ralo yakama mehaembaei mehi ne bee mo na wali nekeikoke, 37Namolo hereke nekewoye ralo yakama 84 yeuboke. Rake miyae nale, yo imae ralo imae enukeiboi nekeweke, reniai-tai Ako hubalo mandoremo na wali nekeweke. 38Hana meke Ako hubalo mando buma kolowounge namekai ro miyae arileufikere Yesusre ahuba, Yerusalem yore onomi yemmile ahubaeyae kelemoumi.Yusupre Mariare Nazaret yore bukeiboke eugwote39Yusupre Mariare, Tauratre moloukoke mekai nanemene mokoikokemo, bukeiboke Galilea kanire, nayo Nazaretre eugwote. 40Rake Fa, ketewoye kabam yeuboke, elae wake, itaei-saba namekai Ako hubalo mandorena onomi mae-mae na waline hayewounge.Yesus Allahre yo imae-ralo imae einye.41Naralone yakamane baei, Yesus naekore ne nakere Yerusalem yore (Mesir kanine, Allahyae Yehudi kelu fafa bena onomi ikeumi maei u bene nekeisite), ya kabam Paskahre eugwate. 42Yesus ralo yakama me bee orone bee yaele yeuboke, Yerusalem yore eugwate. 43Bele ya kabam u yeubokemo, baeiboke nayore anatere. Beleyaere Yesus na Yerusalem yone nekewoye, nakore nenakere nataeibam. 44Naekore nenakere elete Yesus ro miyae helem nolona nambele mateha, meugwate ya mbai yeuboke. Naekore nenakere ro miyae nolore hinewoteyaere, Yesusre ehubayeikoi.45Yesusre ehubayekoinyeyae, beiboke Yerusalem yore mekete baeubounyele. 46Baeubounyele, namenem ya, Yesus hubayaeikoke, Akore yo imae ralo imaene, Yahudi falem-falem nembainye nuwaikoke borowanyele, namekai a yae Yahudi falem-falemre hineumi. 47Ro miyae borowanyele yoyae, fangge-nggeyae koubanyele, mekanebam, Yesus itaei sabayae mae-mae hele kelewoumilene.48Yesus naekore nenakere erewonyele faengge-nggeyae koubote. Nenakeyae hineunge, "Kelu, mekane rake u mekai maere mokoumibokae? Ataeite rambele elumbo halumbo Waere hubayeikote ahire-ahire erewoyete, beleyare ehubayeikoi. 49Yesusyae weumi, "Mekane meyae bee Raere baeukele? Meyae mataeibam, Reyae Akore imaena?" 50Beleyaere naekore nenakere na kobumo kote, mekayaere Yesus weumi.51Beleramo, Yesus nakore nenakere hakoumiboke nembainye Nazaret yore eugate. Beleyaere Yesus nenake na ubenenemo bele a faeu elewoyere haugoye. 52Yesus kete woye kabam hele yeuboye, itaei saba, me u harawounge, Allahyae namekai rone miyaene helem sele Naere kena kowainyele.
(Yohanes Bukeum Kiyere Ahuba) 1Ralo yakama mebee orofae refine mbai yaele ondofolo Tiberius nekewoye he, Pontius Pilatus Yudea kanine gubernur Herodes Galilea; ondofolo yeuboke, Filipus Herodes na ubake yo Iturea yaele Trakonitis yaele honote ondofolo nekewoye, Lisanias ondofolo Abilene, 2Hanas re Kayafas re imam kabamsele nekawotehe, Allah meke Yohanes Zakharia kelu a kala-kala ne nekewe.3Yohanes eke Yordan wikeunge nekewoye, Allah rena a weibomi na u bukonaimile neihuwemmile mai buloo fela fanyenembombe,4Allah na yendo kayayo Yesaya moloukoke, "A kala kala ra ayemkoloumeyeye, Tuhanre nibi mokonnehambe mende nibi alommide.5Nibi kalo-kalo honate hiyei rareminele, yesi yesi randan honate rubemmile fauke benate yeli-yeli aukaka honate alommile alon sande. 6Ro miye helem ninaeijiae na ijokoyae erenaite Tuhan rena wali nibi mokowngehake!" Yesaya 40:3-57Romiye helem hokoumeke Yohanes bure komilere wewoumi, "Hakaite orona mena yo, hinye yae angga yobombokombe Allah rena ehe-bukulu hanyembe mende henumbere?8Maeye nehale nei hungembombere mau mekai foijae mokomembe. Yobe Abraham re orona mena elaube wali hena yarombere u mekai bennehombe. Allah nahinggi rake ruka honatera mokommibonde naei orona mena yaebonde.9Rake he ramekaru o mabone maitafike honoye bele no ani foi emokoinya ukenate italo ranne enate hayenggonde.10Belene Yohanes re hinewainyele, "Makaye maeye mokomabondere?" 11Yohanes baeufoke weumi, "Ro miyae naei malo bee na, malobam yore wahemile bele mekai hamambaele yo monine nekaijate yore yemmiyembe."12Pajak yarate yo makate bure kolommilere mekate Yohanes hinainyale, "Guru meyae mekaye makomabonde? 13Yohanis weumi, "Helem emekai jaele ebaraijae, "Naei mokanyehake hangga embeohomembe yaromembe."14Felayo ro riya mbai mekate hinanyele, "Meye bae mehae mekai? Mekayae meyae mokomale?" Yohanes weumi, ro miye maei mena roi enukeijae hele namekai naei to nai eheijae."15Ro miyaere baeke a weumikokera ubene nekewoumi nakenara elate, Yohanes wali ondofolo rakennele kiyae neye, neyebam. 16Yohanes weumi, "Reyae mare buyae kolamale, raei mota mende ro mbai bele ro neyae, na u nene-wewe yaele, na aro memalu naei oro memalu ha reyae ekulaiboi hangga. Naei bene reyae me baeibam sele, bele ro mende mare Allah re Roh yaele i yae konembe.17Namena rowemmende hambum ro miyae kayere molonde, rabore halaeinyele yo yawemmibonde enate mbainye enainyekende. Moite haiwate yore yaronggonde italo kabam ranne ensayenggonde ralo ye yakama yae benayende."18Yohanes utei watei mehi mehi halem sele kelewoumi.(Yohanes Bure koumi Ikilaiboke Kawane Hilanyekoke) 19Herodes Galilea kani re ondofolo nekewoye he na aka baekere miyae naro Herodias rouke naei miyaere yeuboke bele u mekai erekene Yohanes a elaekaisele horoungeboke ukeunge, 20Hambum-hambum helensele asasi koukoke benen na aka baeke miyaere rouke yaele nau elaibo kowoye ukeumi Yohanes re ikilaiboke kawane hilainyekoke.(Yesus Bu kainyeboke)21Ro miyae helemsele Yohanes bu koiowoumi bele he Yesus nambele bu keungeboke, Ane riwounge ebeli boiwounge yaku wekeunge erewoye, 22Allah re Roh aye merpati wanem Yesus Na urande oke, boroye yakura a mbai weunge, "Weyae Raei kelu, kena kawale, Waremo ei haukete.(Yesus Nayobe Neai kamahenaei)23Yesus na kaliya huba raweuboke, na ralo yakama ro rele u mbai u ehine me be yaele ro miyaeyae na ubenera elewate Yesus bae Yusuf re kelu Eli re kelu. 24Eli Matat re kelu, Matat Lewi re kelu, Lewi Malkhi re kelu Malkhi Yanaite kelu Yanai Yusuf re kelu.25Yusuf Matica re kelu, Matica Amos re kelu, Amos Nahum de kelu Nahum Hesli re kelu, Hesli Nagaite kelu. 26Nagai Maat re kelu, Maat Matica re kelu, Matica naeko Simei, Simei naeko Yosekh, Yosekh Yoda re kelu.27Yoda Yohanan re kelu, Yohanan nakelu Resa, Resa nakelu Zarubabel, Zerubabel Sealtiel re kelu, Sealtiel Neri re kelu. 28Neri Malki re kelu, Malkhi nakelu Adi, Adi Kosam nakelu, Kosam nakelu Elmadam, Elmadam naeko Er. 29Er naeko Yesua, Yesua Eliezer kelu, Eliezer Yorim re kelu, Yorim Matat re kelu, Matat naeko Lewi.30Lewi Simeon re kelu, Simeon naeko Yehuda, Yehuda Yusuf re kelu, Yusuf Yonam re kelu, Yonam Elyakim re kelu. 31Elyakim Melea re kelu, Melea Mina re kelu, Mina Matata re kelu, Matata Natan de kelu, Natan Daud re kelu. 32Daud naeko Isai, Isai Obed re kelu, Obed Boas re kelu, Boas Salmon re kelu, Salmon Nahason re kelu.33Nahason Aminadab re kelu, Aminadab naeko Admin, Admin naeko Arni, Arni Hezron re kelu, Hezron Peres kelu, Peres naeko Yehuda. 34Yehuda naeko Yakub, Yakub naeko Ishak, Ishak naeko Abraham, Abraham naeko Terah. Terah Nahor re kelu. 35Nahor naeko Serug, Serug naeko Rehu, Rehu naeko Peleg.Peleg naeko Eber, Eber Salmon re kelu.36Salmon naeko Kenan, Kenan naeko Arpakhsad, Arpakhsad Sem re kelu, Sem naeko NuNuh, naeko Lamekh. 37Lamekh Metusalah re kelu, Metusalah naeko Henokh. Henokh naeko Yared.Yared naeko Mahalaleel. Mahalaleel naeko Kenan. 38Kenan naeko Enos. Enos naeko Set. Set naeko Adam. Adam Allah re kelu.
(Walobo Falem Yesus Re Wabewounge) 1Yordan wira keteke Yesus Allah re Roh na u keteungeboke. Roh ye yaweungehoke a kala kalare ekete 2Ekete ya rorele u bee einyekeukoke walobo falem umali hubanenggondere wabewoungemeke. Bele yakoko nekeumeke bune hamamne emaneimo nekewmeke, riyauke wennebonde yare bae moni kabamsele hubaungehike.3Walobo yae weunge, "Weyae nehale Allahre hinafa hoifana, rake ruka weimile feu ke inyaibonde. 4Yesusyae, "Homo faene molaikoke. 'Ro miyae wali hamamne mo enekei." Ulangan 8:35Benem bulowalobo Yesus re yaweungehoke anuwau mbai bumare hele ekete. Rake kanina yo yam yoni-yoni na nene waewae honate Yesus re kelewonge. 6Walobo falem bae Yesus re weunge, "Rake kaniranna ondofolo anggem nekei nanene waewae yaele nemene wanae wame einye iteite. Nanemene raei me einye honatene, ro miyae kena koronggonde kiyaere reyae kinyerende. 7Bele mekaine be ebifen rare insineukobondena nemene ware iteite hayerete."8Yesus benem bukeungehike weunge, "Homone molaikoke honoye, Tuhan waei Allah mbai temo buma koloungende naremo ei moloungende."9Benem bulo walobo Yesus re yaweungehoke Yerusalem re ekete. Allah re imae kabam moko-moko bumana hele ekehonoye yeungebokemo Yesus re weunge, 10Homone molaikoke. Allah na malaikat-malaikat wemmile Ware kaya ainyayeukonde hebenate. 11Name hirenaibonde name bumane roungayete, woro rukane neijalene.12Yesus, walobo falemre beufoke weunge,Tuhan Allah re weyae umali ehubaijae. 13Bulo walobo Yesus re umali yoni yoni hubaunge koke beufoke, Yesus nembai nukeungeboke, ya ikai ehine eraumeke.(Galilea Kanine Yesus Name u Huba Raweuboke)14Galilea kanire Yesus Allah re Roh yae keteungeboke maemae koukoke eiwoye. Bele kanine Yesus re igwau horewoy borowate. 15Henggeleng raungehike Yahudi maei ebeli boiboi imaene raweuboke kelewoumi, ro miyae helem Yesus re eisele molowainye.(Yesus Nazaret Yone Hukanyehike)16Yesus Nazaret yore eke, bele yone naraiboke, kabam yeuboke. Sabat ya Yesus naei mokoje wanem Allah re imae eite euweufike homore ronggondere aunguke. 17Allah na yendo-kayayo Yesaya moloukoke homofae yae ikainye na rulura bulaereuboke wekeunge rouboye,18Allah re roh Raune keteukeboke Rare raneukerike a foi-faeu foi kerebam nalebam yore hukemilere. Allah ukeuke mekale me u moko rebondere bulo walobo ikileumikoke me einye nekate yo bulearemikonde, 19Yakala remile Tuhanrena ya onomi honomi meke yakalauboke."20Yesus homo remo oleukoke ikainyele yore namene ikeumi Sinagoge imaene nekewate kohobam yaeiboke ijokomo raisike erewainye. 21Yesus huba raweuboke weumi, "Mana ya nahinggi neijae meiyeuboke homofe yolo-yolo eleye afaeu. 22Nahelere elewate yo buma kaiwanyele elate neugwara balaimeke emehahele hubawainye bele yo elate, "Rake Yusuf re fa bambae, mehaemekai jae meke eleyebam?"23Yesus bele yore weumi, "Meyae a habeiboi-habeiboi ma ubenena nekembe wendelere, "Dokter waei u onomi inyete! Meyae borande Weyae Kapernaum yone hambum mehi mehi mokowoye, mana Waei?" 24Yesus yae weumi, "Reyae nehale yae Wamale, ro mbai naei yo-yamne me ebaei wanem nekenayende.25Mana borombo a nehale re ukembere, Elia Allah Na yendo kaya yo nekewoye ralo yakama name bohi yaele moni mai Israel kanine meungeke koiwate. 26Allah Elia re naei yo bokore ewei ei Sarfat yore Sidon kanina miyae nale mbaite bokore ukeunge eke. 27Ro miyae nau bau-bau bae molai miyeke helensele Elisa yendo kaya yo nekewoye, ro mbai jae onomi roukebam, Naaman Siria na ro mbai mo ro onomi yeuboke."28Sinagoge ne nekewate yo bele mekai a elewoye borowanyele ikele yaeiboke. 29Nanemene ainyuke Yesus yoboiboke nekewate anuwauka yomoite aibaleke a ya yara kinyenai bondere ekate. 30Yesus bele ro miyae nolora aloungeko euboye.(U Rani Rani Koiboye Ro Rouke)31Beleramo Yesus Galilea kanina yo mbai Kapernaum re eke, sabat ya yeuboke ro miyae helem eke kelewoumi. 32Ro miyae helem kelewoumi nenemene eisele molowainyele, na fa yae boiwate, na yo malo waku malo maemae koungekoke .33Bele imea einye ro mbai walobo yae aungeboke nambele nekewate kelaa kabam elaekaeisele hebeungekoke kenewoye, 34Maere waeimihi menaeijae nekeae, Yesus Nazaret na ro maere makare mokoumobondere? Weyae mekae maere houmokondere. Reyae raitaei Weyae wahinye, Weyae nene wae-wae Allah rera mekae!"35Yesus bele walobo re ayelae heungoboke weunge, "Koko yeibo! Rake ro na ubulura etuwe. Bele walobo na ro miyae bene rake ro ane woke, na ubulura meukuke. 36Belena rowoke, iye neite-neite alate maka a makaijae ukeunge na u ubuluna ketainyeboke walobo yoni yoni hukeumihke aibaleke ekate. 37Yesus na u mekai baeke yo einye mokoubokene, rake kani-kelaa ahire-ahire Naro hureweke.(Petrus na Fau Miyae, Ro Miyae Helem Yesus Onomi Yeuwoumile)38Yesus Sinagoge ra meukuke, Simon imaere eiwoye. Simon na miyae nenake eha naume kabansele koiwoye, belene Yesus riyainyehike onomi yemmilere. 39Yesus meke Simon na miyae nenake bokone hebeunguke nauna eha naume koiboye hukeumihike nahibi foi yeuboke, ro miyae arileweke yore rikewoumi.40Huwae rai hu akoweke he Yesus bokore ehana bulona koubate yo helem-bolem yawaimiboke meubate onomire yaronatere. Yesus aunguke mere mo nau ranne, koloumiyeke foi baeyeke. 41Walobo yoni-yoni aibaleke na ubulura, eiwate kaenate, "Weyae nehale Allah re kelu ya!" Yesus oku yae nekeumi a elenatere ahun kolowoumi.,(Yesus Yo ran Yo randa Ohoweke)42Yahe heuboke mo Yesus aloungekoke namaleu maleubae anuwau mbaite eke. Ro miyae helensele baewainyele, hubainyaikondena Yesusre hun ranainyihende naere enukeijae. 43Yesus benem weumi, "Reyae Allah Na ako faeuko yoranda-yoranda hukemiyendere, bele are Reyae hukemilere mekale. 44Yesus naei ako-faeuko Yudea kanina sinagoge imaene kelewoumile.
(Yesus Namota Ohonate Yore Eleukoke Yo Maei Ahuba) 1Ya mbai Genesaret bukoune meke hebewoye, ro miyae helemsele arilewoye Tuhan eleye ako faeukore boronatere mekate hebewate, 2Erewoye kayi bee mekete yabane yoroiboke yawete, bele yaere kare baete yo akaikoke na elane kuiwate. 3Yesus belena kayi mbai einye hebeunguke, Simon re kayi ukeunge ebifem neufike itauke wanem na keleifike anggem nuweubokemo bele kayi randa ro miyaere kelewoumi.4Keleumikoke baeufokemo Simon re weunge, "Eye ebifem itauke neufindemo, wa ela wowonde ka haweikonde.'' 5Bele yaere Simon be beufoke weunge, "Tuhan mana reniyai koko elaehale kare hubaimakondere relewannele, bele yaere mbaijae heuboke bam! Tuhan, Weyae ukaraene reyae benem ra rake wau ukondere." 6Yesus are ukeumi mekainye haisaine hayewatemo ka ela wokatene helem sele maemae koukoke, na wau hubara kayeweke. 7Ka helem sele elane haeibokene kayi ehina yore kenaimikoke rikenaimibondere. Mekate bele kayi bee enye yarowate haubate bele kayi bee ka maemae kaikoke.8Simon Petrus naei ijokoyae erekene Yesus bene oro hele roroukokemo weunge, "Tuhan rare nukeitebo, reyae bulofela kou-kalo mae-mae kouko koke'' 9Petrus baeke a Tuhan re ukeunge nambele ro miyae helem meiwate ka helem haubatene yeije koibate emehahele hubawainyele. 10Belemekai mbai Zebedeus re kelu fafa bee Simon naei ohate Yakobus re Yohanes re Yesus beufoke weumi fe efaeijae, Mana ya, meyae ma wau yaronggombe ro miyaere hayemmembere. 11Bele ya mo na kayi yauke yobaikoke ikate, naei naneme fomene nukaikoke hayaeikoke mekate Yesus re hakanyekoke.(Yesus Baubauke Koweke Ro Mbai Onomi Ikeunge)12Ya mbai Yesus yo mbaite eke. Bele yo einya, ro mbai na u baubau kusta yae feleungeboke,Yesus re erekeunge, meke be are meungeke riyewounge, "Tuhan Weyae rare buhae haerena, onomi yae yeukele.'' 13Yesus name nekeunge karaungehike weunge, "Reyae kena kale weyae onomi yeubonde. Nahibi hekibam bele ro onomi yeuboke."14Yesus yae ahun raungehike ro ehi miyae ehire ehuwei jae, "Oro moloubonde aloungekonde imam bokore eye, onomi yeuboke yakalaumibonde, Musa Tauratna eleye borowainyele, ehana bulona yo foi baeyeke bele waei akau ha mekai yembonde."15Yesus re igwau heraeyeuboke hurewoye belene ro miyae helemsele hokoumeke naei a feu elewoye borowainyele, eha na bulona yo foi baeyeke. 16Yesus ro miyae helem nolora namaleubae ikai molouboyeunge Naeko re ebelire bonnelere eye.(Yesus Ro Mbai Orome nimainyekoke Re Onomi Ikeunge)17Ya mbai Yesus ro miyaere kelewoumimo, bele nolone Farisi holona,Taurat itayeikoke falem falem Yudea, kanira Galilea ra, Yerusalem yora mekate.Tuhan rena elae wake naune keteungeboke ehayo buloyo helem sele onomi yeuboumi.18Bele anuwaunge nekatemo erewate ro riya mbai ro mbai orome nimanyekoke na ijoku honoitanne kaeibokate Yesus bokore mekate relewainyele Yesus Nabene nenainyendere. 19Relewainyele nibi ehubaikoinye ro miyae helemselene, imae bumare yaei keteke, na ijoku honson ranne honowoye nokainyele oiboye Yesus nabene oke.20Yesus erekeumi narabohalei elaekesele bele ro re ukeunge, "Wa bolo-fela hobeukokawale." 21Imam falem falem, Farisi riyana yo naeite naeite naure hinate "Rake ro nahinyebam meke Allah re aukaekae mekekounge? Ro ehi fa ehi yae mokoi kabei ehobeiboi, Allah nenaeijaehele?''22Yesus erewoumi nakena einya elate a iteyayeubokene beufoke weumi, "Makane makena einya bele ubene wanem bene nekembe? 23Mbele a na foma foma hele elerekonde, waei bulo fela'? hobeukokawale yae anyu aloinyoko yae. 24Mana yakala rembombe Reyae Allah bokora ro miyaere yeubokale, Allah na nene waewae, '' keteukeboke ro miyae na mokoi kabei nahinggi hoberemikonde.''25Nahibi baeke ro aunguke ro miyae helem nolora erewanyele na ijoku honson kaeuboke Allah re buma koloungeke eiboye. 26Ro miyae helem erewate Allah. re buma kolowainyele na fanggege yaele koibate elate, "Eha emeha hele mana ya ijoko erande yeuboke!''.(Lewi Yesus re hakoungeboke}27Yesus bele anuwauka meukuke aloungekoke eiwoye pajakre yaroijate ro mbai Lewi yae kenai nyele erekeunge,pajak yarate umaene nekewoye.Yesus keneungekoke ''weunge rare hakotebo
(Tuhan sabat yane) 1Sabatya mbaimo, Yesus namota ohowate yoyaele, gandum heke nolora eubatemo, gandum hokayeke meyae hubayeke eubane anayeke eubate. 2Farisiiyo yae hinaimile, "Mekane meyae Sabatyare asasi koukoyaube, emokoi ehayae imokaube?"3Beleyae Yesusyae weumi, "Meyae mataeibam heleha, mekayae yobe Daud moloukoke, neyae/Daud namekai ro nembainye moni katene, 4mehae mekai yo imae-ralo imaere aruleibiyate, beyu beyebare hebateyoyae annaikonde yaere bele yore yemmile annaikonde?'' 5Yesusyae Farisi yore weumi, "Meyae mataeibam hele, yobe kabam Daud namota hakanyekoke ohowateyo moni koubatene mokouboke u mekai meyae homone ehoikoi? Yesusyae Farisi yore weumi, "Reyae Akore bokora mekale romiyae u re yeubokale kiyae, Sabat nano Riyae niyae."6Sabatya mbai mo, Yesus Allahre ima obe einye eke kelewoumi, belena ro mbai name meube me nimainyekoke. 7Tauratre itayaeibokeyo yaele Farisiyo yaele na ijoko Yesus remo erewanyele, keme nenainyebondere, sabatyayae rake ro onomi yennelere ha? 8Beleyaere, na ubenere nekewaimile ha Yesus itayeuboke, Na ijoko weke bele ro name nimanyekoke kiyaere weunge, "Anyu, nolone hebenyu, " Bele ro afae anguke bele anuwaunge hebenguke.9Yesus bele yore weumi, "Reyae mare hinerensimbere, meyae mehae mekai kayeyae mai kena kaube, sabatyane mokomabondere, foi kayae, nebam kayeyae? Ro miyae na wali hole molomambondere, ro miyaere hosote? 10Yesus na ijoko refi rafire ereumikokemo, Yesus name nimainyekoke ro re weunge, "Wame neinye, " Bele ro name nekeunge, name nahibi foijae yeuboke. 11Bele mekai erekatene, Tauratre itayaeiboke yoyaele Farisi yoyaele akuba yeuboke hoibate, merau kolowanye/rainyihike mekayae Yesusre mokonainyebonde bam.(Ro me bee mehine bee yaele elaikoke)12Bele ya mbai mo, Yesus homunggaere eke Naekore ebeline reniyai koko boungemeke. 13Ya heubokewa Namota owate yore kaeneumikoke, ro me bee orone beeyae ro eleukoke Na yebaei-bubaeite inyaibondore.14Simon, Yesus yae Petrusyae ro roungeboke kiyae, Andreas, Petrus na aka baeke, Yakobus, Yohanes, Filipus, Bartolomeus. 15Matius, Tomas, Yakobus, Alfeusre khelu, Simon Zelotyae kaenainyele. 16Yudas, Yakobusre khelu, namekai Yudas Iskariot, kelaite neke ro.Yesus Wali a hena a mo keleumiyeke.17Yesus bele ro eleukoke yoyaele wayakoukoke, Yesus faunge hebengukemo, Yesus namota ohowate yo helem bolem arileufike, Yudea kanina ro miyae, Yerusalem yora, namekai buhaei yo Tirusra namekai Sidonra helem arileufike. 18Rake ro miyae arilewoye, Yesus Na wali a hena are boronatere, namekai bulone felana kateyo onomire yaronatere. Namekai ro miyae na waline bulo walobo aumiboke kojate yo, onomi yaronayende. 19Ro miyae nawaere-waere Yesus Na ure kilenaibondere mate, mekanebam Yesus Na una ela metuweyemo bele elaeyae ro miyaere onomi ijeumi.20Yesus namota ohowate yore beufokemo weumi, "Kerebam nalebam nekejaube yo, Raei me kelene u kelene nekembena ma u onomi honomimo nekemembe. 21Meyae rake moni maite kaubeyo, Allah mare hamam narenembe u rembombe, namekai onomi honomimo hubannele.22Ro miyae mare ikele-isam konayembena, ma wali onomi honomimo nekembe, mare nenayensimbena, namekai Raei aerene maro nebam mokonayembena, 23Yokoi-yobae, reimai nasom hukelembe, mekanebam, mai mebuhae kabam sele surgana mokoungehakale, habuhinebam, mai yobe-yobere naei mekaijae mokowaimile.24Beleyaere meyae ruyaele-kanggeyaeleyo, ma wali nebambae ennehubambe, mekanebam rake he ma wali na hinggi-hinggi hubaungelene. 25Wandere hubangeleyo, meyae moni maijae ma waline ennehubambe. Reyae ayae kaubeyo, meyae hele ayae endimembe.26Himi hele ma u hubannele, mekanebam, ro miyae nanemene mare ei molonayembe, naei yobe-yobe, naei mekai mbai ame karebaite mokowate a re elewate.''Waei yokeijore kena buhaeyae heumile27''Beleneyae, anggaeite boraube yo Reyae mare wamale. Mai yokeijore kena buhaeyae kommile namekai ro miyae mare ikelere kayembe yore foijae mokommile. 28Ware olomore roronete kiyaere, Akore riyeungele foijae mokommile, ware anebam mokonayete kiyaere Ako riyeungle foijae mokommile.29Ware mefaere wa karu wende kiyae woungele benen wa karu refiyaele yenyele wende. Namekai hinye ma malore nukensande kiyae, waenyehinde rewende. 30Ro miyae waei hambum hambum rinyayetena, bele ro miyaereyeumile, namekai ro miyae mbai waei hambum rewendena, benem bele hambum roke eriyeijae.31Ro miyae ehire foijaemo mokomamile bele mekaimbai aei kena kande ro miyae ehi are mokonaimile. 32Weya ro miyae kena buhaere haeyete yoremo haemaena, meka foijae weyae hubayekondere? Belemekai mbai, ro miyae nebamre mokoijate yo bele mekaimbai mokojate. 33Weyae, kena buhae haeyete yoremo foi mokoijaeme, weyae meka foijae hubayekonde? Ro miyae nebamre mokojate naeimekai mbai mokojate. 34Weyae hambum mbai ro miyae ehire ikame, wa rabo haleyae naei mekai mbai benayeufonde, mekayaere weyae hubayeukonde? Naei mekai mbai, ro miyae nebamre mokojate yo mokojate, mekanebam, bele ro miyae bele hangga mbai enaiyaronggonde.35Beleyaere, wa yokeijore kena buhae heumile namekai foijae mokoimile, ro miyae ehire hambum yeumiyende, rabo ehaleijae benem benayeufonde. Bele mekai mokalena Ako helem sele yemmile, mekanebam, Ako bele ro miyae mekaite kena buhae kabam hele heijeumi. 36Beleneyae, meyae namekai ma waline kena buhaeyae, eije meije nekemembe, mekanebam, Ako Na kena buhae kabam sele heijeume." Ro miyae ehire keme eroroijae nekayende37''Weyae ehiyomaei himi mokoijatere hului okoloijae, waei himire naimekaijae elenateyaelene, ro miyae maei are weyae nehale eleijae, Allah ware beneufondeyaelene, ro miyae ehiyo maei himi mokoijate, weyae nundenayewende, belemakai nekalena, Allah aei himi Neyae fanyemile.38Nasombae hambum-hambum yeumiyende: waheumiyendena, bele hului mbai ware mokonayewonde, kole-kole maemae enaiketete. Mehinimbae kolongele yeumilena, bele makai mbai ware mehinim bae kolonayewende inyayewende.''39Betamo Yesus rake ahubayae aruneubeko huboumi, "Ijoko kumba kiyae benem ro ijoko kumba kiyaere yawennehondena, bele ro bee bo einye eneibalende? 40Guru mbai naei itaei bumana na fa-fa keleumira. Beleyaere itaei itayaeikoke fa-fa na guru u mekai wanem mbai nekenate.41Mekane wa aka baeke na ijkona kerere mo weyae eranae, beleyaere o kabam wa ijokonare bae weyae ereiboi? 42Mehae mekaijae wa aka baeke na ijokona kere rokei, 'beleyaere o kabam waei ijoko einyere bae weyae ehubaisi sele. Weyae faeu kai bee! Wa ijokona o kabambae re!ei! Ijoko foi ereye mo ba, beleramo wa aka baekere ijokona kere roweye."O ha na ani yaele mo43O foi ha foi na ani himire emokoiboi, bele mekai mbai o himi ha himi ani foite omokoiboi. 44Nanira rowate ereiboyatera. betamo na no roiboyanyele. Ro miyae ara ani fonom kawa o ra ehokoiboi, namekai anggur ani o isa yaele o yae omokoiboi.45Bele mekai mbai ro miyae u mekai foijale ro miyae, na kena une foi mokatera a foi elejate. u mekai himi yaele ro miyae na kena une himiyae elejate. Na kena u einya wanem mbaijae neugara baleijate.Itaei jaele ro yaele. '' Itaeibam Yo Yaele Imae Haeikoke46Mekane meyae Rare kaenejaukele, 'Tuhan, Tuhan,' beleyaere ma wali bae Raei a wejamale mekainye emokoyei? 47Ro miyae rambele mbainye nekate yo namekai raei are borate mekaijae mokate yo, reayae kelerembombe. 48Naei u mekai ro mbai imae ruka ranne heuboke wanem. Alune yane hu foi finyau foinye, bele imae kuseikoi mahekoi bam hebende.49Beleyaere, ro miyae Reyae huwamale are boraukoke beleyaere mere ure omokoyei nekeijaube yo, Reyae kelerembombe. Naei u mekai ro mbai na imae ifau ranne heuboke wanem. Alune yane mende wende bele imae kelambonde, nemene himi yembonde."
Yesus Fela falemre u mokoi onomi ikeunge 1Bele ro miyae arilewoyere a weumikoke baefokemo, Yesus nahibi Kapernaum yore euboye.2Belena, ro mbai Romawi fela falem naei kena kounge abu ako ehane herendere nobe-nobe auboke meke. 3Bele fela falem, Yesusre a borokene Yahudi falem ro keli name weumikoke Yesusre, bokore enate rinyanyehinde na abu ako ehane koyere onomi meneyendere." 4Ekate mo Yesusre a rimayaenyele wanyele, "Rake fela falem na abu ako ehane okokoye, belene Yesusre wanyele, Weya onomi yeungele hele, mekanebam, 5rake fela falem aei yohore kena buhae heume namekai aei ei moloi moloi imae heuboke."6Yesus bele yoyaele nembanye alanyekoke ewate. Na imaere nobewounge bae, na kahiliwa re ukeumi ekate Yesusre unganyelere, "Tuhan, maei rowa eleye, naei imaere eijae, mekanebam, neyae na u fe hele koye. 7Bele aerene yae Waei bere ei sele. Weyae are mo eleiko, raei abu ako onomi rowende. 8Reyae maei fela falem ehiyo maei me kele u kelene nekejale, namekai raei kelena felayo rare boratele. Ro mbaite reyae ukende, "Eye!" neyae ende. belemekai mbai raei abu akore ukende, "Rakere mei!" neyae mende. Bele mekai mbai, raei abu akore ukende, 'Rake mokoibo!', neyae mokombonde."9Yesus rake a mekai borowoungene, fangge-nggeyae kouboye. Weke namota mate ro miyaere weumi,, "Rake ro heleyae nekeye, Israel ro miyae nekate nolora rake rore hila rabo wanem ehubayeikoi mo." 10U.keumi mekate yo naei imaere baeiboke ekate bae, bele ro ehane koye kiyae erainyele onomiyae rouke,(Yesus miyae nale mbaite fa waleungeboke)11Ya heubokemo, Yesus namota ohowate yoyaele namekai ro miyae helem Nain yore ewate. 12Mekate, Nain yo mau nobaeinyekoke mo, ereumi ro miyae hereyae no koloi einye kaeibokate bele yo eita maibaleke mate. Rake here miyae nale mbai na molo nukeungeboke na kelu nembai sambai heleyae hereke kaeibokate mate. Ro miyae helem sele rake miyaenale rimeimiyeyene mbainye mbainye mate. 13Yesus weke rake miyaenale ereungebae, Na kena himi hele buhawounge weunge, "Ninae erimeijae!" 14Yesus bereyae ebimfem nakeleufike mo bele here no kaeibokate matene na me ikileuboke. Bele nore kaeibokate mate yo nemene hebaiboke. Yesus a weunge, "Ae hokolo fa, Reyae ware wawale ainyu!" 15Bele fa anguke, anggem nuweuboke a eleye, belera Yesus nenakere mene kinyeungeboke.16Belena ro miyae erewate feyae aumiboke kowate namekai Allahre buma kolowanyele elate, "Allahre yendo kayalo aei nolone yakalauboke, Allah na ro miyaere hakommibondere meke!" 17Yesusre a Yudea kani nemene ninae hureukoke namekai na kelaunga yo yaele ninae borowate(Yohanes bure koumi kiyae ukeumi Yesus bokore ewate) 18Yohanes namota ohowate yo Yesus name u mokowoye Yohanesre huwainyekoke. 19Betamo Yohanes bele nolora ro bee kaeneumikoke mekete, weumi embe Yesus hinehibe, "Weya na hele Allah are kolowounge Kiyae niyae, meyae ro ehiyae rakemandere?" 20Hokolo bee ekete Yesusre wenye, "Yohanes bure koumi kiyae yae maere ukeume mekende Ware hinayesitere, 'Weyae Allah are kolowounge Kiyae niyae, niyae bam, meyae ro ehire rakemandere?"21Bele hee, Yesus ro miyae helem sele onomi yeuboumi, alo yae hauwaimi yo na alo yoni-yoni hukeumiyeke, ijoko erei yo mokowoumi ijoko erewate. 22Yesus bele ro bee meketere weumi, "Bebo, meyae ijoko erekeube, anggaeijae borokeube mekaijae Yohanesre huwennekobe. ro miyae ijoko kumba nekayeke yo mana ijoko erate, oro rebesi-rebesi rebaeyeke yo mana ele mele kate, u baubau kayeke yo mana onomi yarowate, anggaei kokum nekaye yo mana anggaei borate, herewate yo waleuboke, a foi faeu foi kere bam nale bam yore ekehouboumi. 23ro miyae rare kajatele aerene ehekaei hubanainyele rare moi ebulei kiyae onomi hubanainyende."24Yohanes yae ukeumi mekete ro bee beiboke eubotemo, Yesus benem ahuba raweuboke ro miyae helem hebewatere Yohanesre ane weumi, "Meyae mekare erembombere a kala-kalare aube? O mbai alu yae rikere rakere kuseunge ereibondere? 25Mekare, erembobere aube? Erembo, ro mbai na malo neme hireukokere namekai wali nahingi-hinggi re nekeijate ro miyae, rajare imae obene nekeijate. 26Nehale, mekayaere meyae eraube? Yendo kayaayo? Reyae mare wamale, neyae Allahre yendo kayaalo holore moi wokeumi.27Neyae niyae yae nabe homofaene Maleakine molokoke, "Anggaei borombe, Reyae Ako, kayalo mbai ukanale bere holo yae Waei aerene oye. Neyae onde Waei nibi a fanyembo. Maleaki 3:1, 28Reyae rake a nehale yae mare wamale, Miyae naei kou ei yahi eita honowate yoni-yoni nolora Yohanes bure koumile kiyae na bumans hele. Beleyaere ro bam sele ro miyae Raei me kele u kelene nekeijate holo yo Yohanes nare moi wokainyele."29Belena ro miyae arilewoye yo pajakre arilate yo yaele Yesus huboumi are borakokene, Allahre wali nibi are ne haleyae elewate. Yohanes bele yore bu koumikoke. 30Beleyare Farisi holona yo yaele Tauratre yo yaele, Allahna mehinim kolowounge na wali holere molommibondere kena bam koubate. Bele yo Yohanes bure kommikondere ahi yae elewate.31Yesus benem weumi, "Meka hambum bae rake holona ro miyaere arunerebonde elerekonde? Mehae mekai na wali nekate bam? 32Bele yo fa-fa hambum nai hei-sei anuwaunge nuweikiyate naei hokolo uniyauke kaenaimile wanem waimi. 'Meyae huli ranaende yaere, beleyaere meyae bae okoi mo,meyae helaehili hayendeyaere, beleyaere meyae hele erimei mo.'33Mekanebam, Yohanes meke bae hamam yaele bu yaele nasom bae emaeneinye, meyae elaibe, "Keubae yeuboke!" 34Beleramo Reyae, Allahre bokora mekale, ro miyae u re yeubokale Kiyae, hamam yaele bu yaele nasom mekai analene, meyae elaube, 'Rike ro erenne, hamam mali namekai bu mali hele koye, pajakre u wabei-wabei wabeijate yo yaele namekai ro miyae nebamre mokojate holona yo yaele kahili awaikoke.' 35Beleyaere Allahre itaei saba yaele ro miyae me foi u foi mokojatene, erenate ro miyae maei naei foija elenate..''Miyae mbai nembamre mokowekebe meke Yesusre u foi mokowounge36Roko mbaimo, ro mbai Farisi holona yo meke Yesusre riyeunge hamam nembainye anneikondere. Yesus bele imaere ekemo bele rore nuweikoke hamamre annetere. 37Bele yona maengge mbai na wali himi yae maemae koungekoke. Bele maengge boroke Yesus hamamne Farisi rore imaena anneye, bele maengge eke minyak fore kemboyaele kaye roijae rouke. 38Bele maengge meke Yesus na moinye noro kelaunge hebeunguke helene rimewoye. Na ijoko ibo balewate Yesusre oro ranne oubate. Belene na uma yae roke hobewoye kalanggondere, beta mo yoijae huneunge, nabe minyak foro kembo yaele kaye rouke Yesus na orone hobeungeke.39Farisi holona ro hamam nembanye Yesus re riyeungehike kiyae bele mekai erewoye na kena eita eleye, "Rake ro hamamre anende kiyae na hele Allahre yendo kayaalona, rake maengge na wali himi maei nemene itayeuboke." 40Belera mo Yesus yae Simonre weunge, "Simon, Reyae a mbaite ware uketere," Simon yae weunge, "Guru, nasom weite,"41Yesus rake ahuba aruneuboke weunge, "Ro bee, ro mbaite ekete roi riyeinyehike betamo bele roihileneikonde. Ro ehi kalia ya 500 mokokoube, bele hangga yae riyeungehike, ro ahi yae ya 50 mokokoube hangga yae riyeungehike. 42Hokolo be bele roi rouketere ehileikoi hangga, bele ro roi te ikeumi ro ninae hobeukoke, kaho yae eleukoke.Rake ro bee nolora, hinye yae bele ro roite riyenyehike kiyaere kena buhae hele koubounge?" 43Simon yae weunge, "Reyae bene nekeuke roi kabamre rouke kiyae yae." Yesus yae weunge, "Na hele yae weyae a eleukokae."44Yesus weke bele maenggere erngekoke mo, benem beufoke Simonre weunge, "Rake maengge eranae. Waei imaere Reyae mekale yaere, orore kutekonde maei bu weyae omokoisai rake mekai hena mokoijate. Rake maengge na ijoko ibo yae rorore kuyeyouke benem rouke na uma yae hobeukoke. 45Weyae rare yoi bulu ehuneisi mo, rake maengge erane, Reyae na meweufikalera Raei oro ninae yoi bulu yae huneyouke ro melayeiboi wanem.46Weyae Rare minyak foro kembo yaele yae Raei falem ranne ehobeikoi mo, beleyaere rake maengge minyak foro yaele Raei oro hobeukekoke. 47Belene na himi mokowoye helem sele fainyeumikoke, mekane bam, naei kena buhae kabam heukekoke. Ro miyae na himi kending kem fainyeumikoke, bele ro miyae kena buhae kending kem heummiyende."48Betamo Yesus bele maenggere weunge, "Waei himi mokowoyae nemene fainyeukokete." 49Ro miyae ehi yo nambele hamam mbainye anewate yo naite-naite a hin-sin bae hinate,"Rake ro maenim meke ro miyae maei himi yaele mekeufanyeumi!" 50Beleyaere Yesus bele maenggere weunge, "Rei mai jae ninae eye, Rare hila rabo halewaraene wa wali hole moloubokete."
Yesusre Hakowanyele Maengge fa-fa 1Na heki bam mo bele kanina yo fele-fele kabam-kabam nemene Yesus ohowoyere a huweumiyeke, Allah merau raungehike Naei holona ro miyae Raei me kelee u keleene nekena. Na mota ohowaye me bee oro na bee yaele, 2Miyae maengge helem, Yesus onomire yeuboumi yo namekai alo yoni-yoni na ura hukewoumi yo, Nare hakanyekoke. Bele miyae maengge naro rake niyae, Maria, Magdalena kanenainyele alo mehine bee yaele Yesus na u bulura hekeumihike kiyae, 3Yohana Khuza Ondofolo Herodesre imae eite wakum kayaare hebewoye kiyaere miyae, Susana, miyae maengge ehiyo helem nambele. Rake miyae maengge naei roibu yae Yesusre holo naei hambumre hakowainyele.(O Haka Heraeyewekene Ahuba Aruneuboke)4Ro miyae: helem Yesusre bokore yo hira yo hira hokoumekene, Erewoye helem sele arilewoyene, Yesus rale ahubayae aruneuboke huwboumi 5''Ro mbai hekere mokondere, eukuke o haka heraeyeweke, ehi nibine balayeke. Ehi ro miyae oroyae alaeyeke, ehiba aye yae anayeke. 6Ehi kani ruka yaele ranne balayeke. Bele kani hele-helene namekai bu banne hobe yae ketayeke nahibi kalayeke.7Ehi hobo isa yae kawa yae bele nolone ,balayeke, ketewatene erum nambele nembanye ikate awainyekoke kalaukoke. 8Bele yaere o haka ehi kani foi kela foinye balayeke, ketewate, ani mokowate, faru wa wahele 100 bewate. Rake ahubara huweumikoke mo Yesus yae weumi, "Rake a boraube, ro miyae nou foi jae hembe."9Betamo Yesus namota ohowate yo yae hinanyele, "Bele ahuba na no mehaemekai. 10Yesus yae weumi, "Raei me kelee u kellene nekeijate ro miyae, na una honate hambum iteyembonbe mai mare mo ikembe. Beleyaere, ro miyae Allahre :yendo kayaalo Yesaya 6:9 rake a homone moloukoke: Neyae ernate, bele yaere ijoko ereiboi, anamekai boronate yaere, ietaeyeiboi.Bela ahuba ro miyae ehiyore arumamile11Bele a aruneubokale huwamale na mekai rake niyae, "O haka eleukokale bele Allahre ako faeuko. 12Nibine balayeke yo na mekai ro miyae bele are borayeke yo. Bele yo Rare hila rabo halenatele belene walobo falem bae na kena eita meke bele are nukeufake. 13Ruka belee kani ranne balayeke yo na mekai ro miyae bele are borayeke na kenane na foi sele hawayeke, bele yaere inyale bam kambu bam. N a heki bam bele are na hele elenate, beta bae walobo mende wabemihinde na roko mbai balenate.14Erum isa yaele nolone balayeke yo, bele niyae bele a faeuke boraikoke ro miyae. Bele yaere bele yo naei wali holere molommibonde aerene buhae hokoibiyoumi namekai yeisi raeiboi walire kena haehae kojatene, bele a faeuke ayeikoyainyele anire omokoi. 15Kani foi kela foinye balayeke yo bele niyae a faeuke borowate ro miyae na kena u yolo-yolo hele, na hibi-hibi hila rabo halenayende, bele a mekai na wali nekenate ani nime yaele benate mokonate. ''I hehe Naeikiyoye Mekai16Ro miyae ehiyae ha yae i helennekonde bolonsindemo helai jae ebunenebonde namekai ijokure honoye kelene rannsinde. Bele yaere ire hawate anuwaunge ambonde mo rannsinde, mekenebam, ro myae imaere menate yo ijoko erenate. 17Rake wali einye, aei yayana mekai mbai Allah yae aere yeijeume, ehi barammekonde.Bele aerene boraibe, a u bene yolo-yolo yae nekenayembe. 18Belene Reyae wamale are u bene foi jae nekenayembe. Meyae Allahre itaei mokombombena, Allah mare ehi baranembombe. Allahre itaeijae helere bele kiyae helem barannele.U kaye naei u bene nekainyele hangga honainyele yaele enjaronggond."19Yesus nenake, na ugwa yaele mekate hubainyaikondere yaere bele yaere ro miye helem mekatene ehubayeikoi. 20Belena ro mbai eke mo Yesusre weunge, "Ana, waugwa yaele monya ekaisebate, Wambele hubayenggombere." 21Bele yaere Yesus yae weumi, "Menake, namekai Raei ugwakeware ukemile yo, rake niyae, Maekore ako faeukore borojate bele mekai jae yo niyae."(Yesus Alure Ukeunge kalaungeboke)22Ya mbai mo Yesus na mota ohowate yo yae kayi mbaita hawaiboke. Yesus yae waeumi, "Mem, eyae rike bu habalare fomalere."Nabe yo kulum mo ukate. 23Raugae nekate bu nolo kikire fougwatebae, Yesus ijokune eungefelekoke .Bele ikai alu ya kabam hele rawouboke, na kayi omboi maemae kouboye, obulenaikonde wanem bae hubawanyele.24Belene Yesus namota ohowate yo ekate yenggewainyele mo wainyele, "Tuhan,Tuhan, eyae bune obulemakondere kande ya!"Belera Yesus aunguke bele alu kabam raweyere, a ela hele ukeungera bu uke kalaungeboke. 25Beleramo, Yesus kayi einya yore weumi, "Rare hila roba haleijaeukele wauwaunge eha meyae buhae hokombokembe?" Bele yo na buhae yaele hokowoumi namekai fangge-ngge yae bougwate, naete-naete ehire-ehire elate, "Rake ro hinye maenimbae, alu ya Naere borainyeboke?"Gerasana ro mbai Waloboyae aungeboke onomi ikeunge26Yesus namota ohowate yo yaele fokate Gerasa kanine nokate, Galilea bukou honoye ria refina. 27Yesus yaunge akoiboimo akoubokebae, ro mbai, walobo yae aungeboke meke Yesus nabokone meufebeunguke. Rake ro yo kabam mbaita yae meke, namekai heki hele na melam mo ohoweke, imaene nekende wanyebae ahi yae eleweke, Ruka ahe bulu nore kolayeke nolone ijouku honoweke28Yesusre erekeungene, kelae kokoyae kaenewounge meke Yesusre bene oro hele yae rorokoke. Na u buluna walobo Yesus ukeunge eukukene, rake ro kaeneye, "Yesus Allah Hubalo Mando Na Fa, mekayae rare mokoukebondere? Reyae riyawale rare himi emokoijae!'' 29Yesus na u bulu ra walobo yoni-yoni hukeumihiki aibaleke. Walobo meye awosoyounge, mehae mekai soro no oro me rantai jae hayeinyale nemene hokoiyoye hayeikiyoye, walobo yawesiyanyele a kala-kalare ete.30Betamo Yesus bele ro re hineunge, "Wa ro hinye?" Bele ro yae weunge, "Legion," mekanebam, na u buluna walobo yoni-yoni helem nekatene. 31Bele walobo yoni-yoni Yesusre riyei-tiyei riyanyele benem a bulu na waugwau selere ewei eijae hele.32Bele homunggae enene obo helem sele hamam ne anate. Bele aerene Yesusre wanyele, "Maere waimihi bele obo kate u einye emayembom."Belene Yesus be isineuboke. 33Beta bele walobo yoni-yoni bele ro re u bulura maibeleke naba obo kate u einye ayeuboke. Bele obo hebaelayeke ekate a ya-yane rorate bune ougate anaiboke.34Obo kayare hebate yo bele wanem erewatene, hakaikoke eubate, yo eite yaele yo moite yaele a heraeiwate. 35Bele wanem yeubokere erenaibondere ro miyae yora-yora balaimeke, Yesusre bokore mekate bae, bele ro Yesus na u buluna walobo yoni-yoni hukeumihike kiyae erainyele Yesus Noro kelaunge nuweuboke, malo hireukoke namekai na u bene foi yeuboke, ro miyae erewanyele yo buhae yae hokowoumi.36Ro miyae naei ijoko yae erewanyele yo, ehire-ehire Yesus na mekai rake rore u bulura walobo yoni-yoni hukeumihike hugaimile. 37Gerasa kanina ro miyae buhae hele hokowoumilene, Yesusre ugainyele bele anuwauka endere. Belene Yesus kayira hebeunguke, baeiboke Galileare ewate.38Beleyaere foite yeuboke ro Yesure hakonnebondere riyewounge, beleyaere Yesus yae weunge, 39"Beso, waei yore yae eye, Allah ware onomi ikete a ro miyaere huweimiyende!" Bele ro eke Yesus na u buluna walobo yoni-yoni hukeumihike a bele yo kabam honoye einye huweumiyeke.(Yairus Na Maengge fa Waleungeboke Namekai Miyae Mbai Oki Rileweke Onomi Ikeunge)40Yesus benem beufoke Galileare meke, ro miyae ereiko-rakeiko kowate yo erekanyele, ei hauwanyele. 41Belena ro mbai naro Yairus, sinagoge falemre hebewoye.nahibi Yesusre bokore meke. Meke oro hele yae rorokoke Yesusre riyewounge naei imaere enetere. 42Na maengge ralo yakama me bee oro ne bee yaele, naei mbai sambai sele, eha bulone koumeke herendere eke koye. Yesus aloungekoke Yairusre imaere euboteyae, ro miyae hokoimiyeye Yesusre uya ayaeinyekoke mate.43Bele nolona miyae mbai ralo yakama me bee orone bee yaele, oki yae mo rileweke. ehiyae-ehiyae onomi nare eyeimo nekeweke. 44Rake miyae Yesusre bokore moita meke Na malo meyae karaungehike, na bele he yae oki rileweke u yeuboke.45Yesus Na ura hubaungehikene hineye, "Hinye yae Ra u karaungehike?" Bele ro miyae mate neyae bam bae mo elate, belene Petrus yae weunge, Tuhan, aei bokona ro miyae helem sele mande, Ware ayayeikokate klin-klin ho-soi hoimiyate." 46Bele yaere Yesus yae weunge, "Ro miyae ehi yae Raei u karaufehike ya. Reyae hubanale Raei u na elae ehi eukuke.''47Rake miyae naei ura hubawoungene, na hibi oro me onyeu isineuboke. Meke Yesusre bene oro hele yae roroukoke. Rake ro miyae matere huweumi, mekane neyae Yesus na u karaungehike, namekai me karaungehike he na hibi na oki rileweke u yeuboke. 48Belene Yesus yae weunge, "Waei hila rabo haleyae hanggane belene onomi roukae. Woro foi jae eye."49Yesus nammam ane eleye mo, ro mbai Yairusre imaera yae meye, Yairusre weunge, "Wa maengge ninae hereke. Meka bande benem Guru waeli baenne?" 50Yesus bele a borokene Yairusre weunge, "Buhae ohokoijae!" Rare hila rabo mo haleukele, wa fa annunde."51Yairusre iamere eketemo, Petrus yae, Yohanes yae, Yakobus yae, Yairus yae, Yairus na miyae yaele Yeus ukeumi eite arulaiboke. Ro miyae a hum raimihike na moinye mo hebewate. 52Monye ro miyae arilewoye, rake fa hereke aerene mekate hele rimewainyele.. Beleyaere Yesus yae weumi, "Hele erimei jae. Bele fa eherei, ijoku yae honoye." 53Hele rimate yo neyae nataei, rake maengge hereke yae. Yesusrena a weumire neyae re yae harewanyele.54Betamo Yesus meke bele maengge hereke na mera ikileungeboke mo weunge, "Ainyu!" 55Bele maengge na unulu na u bulure benem aruleufike na hibi waleuboke. Betamo Yesus ukeumi bele maenggere hamamre inyainyele anenggondere. 56Nenakere naekore fangge-nggemo koubote. Yesus yae weumi, "Ehire-ehire ehuweyei jae hele."
Yesus na Mota ohowate yore, elae ikeumi 1Yesus na mota ohowate ro me bee oro ne bee yaele kaeneumikoke alo bum-bum hukenaimile elae yaele eha yo buloo yo onomi inyaimiyende elae yaele keteumiboke. 2Betamo ukeumi ewate merau raungehike Naei holona ro miyae Yesus Naei me kelee u keleene nekenayende a faeu hungaimile namekai ehana buloo kayeke yore onomi inyaimile.3Betamo weumi, "Mai nibi a embe wali hambum ma mene eyaroi ei kayee rake niyae; mehukum, hokou, ramam, roi, malo bee hangga wamene eye. 4Mbele imaene arulembombe nekembena, bele ne mo nekembe, beta mo kulum wembe embe.5Bele yone hukenayembena, bele yo nukembombe, oro kani mau hobeukonde, bele yo re ahum wanembae raimihnde. 6Betamo Yesus na mota ohowate yo kulum ukate yo hira-yo ehire ohayeke, homofae yae kelaeimiyeke, namekai ro miyae ehana buloona yo onomi yaeimiyeke.(Herodes yae Yesus re Onewounge)7Herodes Galilea kanine Ondofolore nekewoye he, anggaei borowoye Yesus name u mokowoyere onewoye. Ro miyae ehiyae elate Yohanes bure koumi kiyae yae waleuboke, 8ehi yo yae elate Allah Nei yendo kayaalo Elia yae benem yakalauboke, ehi yo yae elate na bena hele nekewate yendo kayaalo ehi yae benem waleuboke. 9Herodes yae eleye, "Yohanes mbai na falem ukamaele naisake, rake ro hinye maenim bae Naei me u mokoyere anggaei borale bam?" Herodes naei kena kouboye Yesusre hubayenggondere.(Ro miyae 5000 re Yesus Hamam Wahewoumi Anewate).10Yesus na moita ohowate yo baeiboke mekate, ekaimokowate ha nanemene Yesusre huwewainyele, betamo Yesus ukeumi na mo-mo Betsaida yore eubate. 11Belena ro miyae borokate bae Yesus na moita mo hakowainyele. Yesus ei hauboumile namekai Naei me kelee u keleene nekenate ro miyaere inyaibondere kelewoumile namekai ehaane bulona kate yo onomi yeuboumi.12Hu akouwoke hee mo, Yesus na moita ohowate yo mekate Yesusre wanyele, "Tuhan, rake anuwau a ikai sele yae, ro miyae weimi nobena honate yore yae ai, belene hamam annayene namekai ijoku anuwau hubainaikonde hononate. 13Bele yaere Yesus yae weumi, "Hamam meyae yemmikonde annatere!" Yesus na mota ohowate yo yae wanyele, Maemena feu mehaembai namekai ka bee hele!" Waei kena koyae, meyae hamam ehi yaele emayaronggondere rake ro miyae helem anenate maei.'' 14Bele anuwaunge ro mo nemene 5.000 hangga arilwoye.Yesus benem namota ohowate yore weumi, "Ro miyae wemmi, riyane-riyane nuwaiko, riya mbai ro miyae 50 hangga yae."15Yesus namota ohowate yo ro miyae ukaimile Naei nya a ukeumi mekai jae nuwaikoke, 16Yesus bele feu yaele ka yaele yaroukoke, Na be bumare wekike, Naeko Allahre helem foite mo ukeunge, na hibi Naei me yae kayeweke na mota ohowate yore yeuboumi ro miyae arilewoyere wahewaimile anewate. 17Bele ro miyae helem arilewiye anewate wande hele hubawanyele. Na kalum honowate arilewate nemene me bee oro ne bee yaele. (Petrus Yesusre Ro Roungeboke)18Ya mbai, Yesus nembai eke ebeline bouboye mo, namoita ohowa yo Na bokore mekate, Yesus yae hineumi, "Ro miyae Rare hinya yae elate?" 19Namoita ohowate yo yae wainyele, "Ro miyae ehi Ware Yohanes bure koumi ro yae elate, ehi yo Ware Allahre yendo kayaalo Elia ehiyo yae elate, ehi yo yae Ware bena yendo kayaa yo nolora ehi yae benem anguke meke yae elate."20Belene Yesus yae hineumi, "Meyae bae Rare hinye yae elaube?" Petrus yae weunge, Tuhan, Wembai Allah Naei oro umauke heraweuboke kiyae Kirstus. 21Yesus yae weumi, "Rake a ro ehire-ehire ewei jae mo nekembe. Reyae, Allahre bokora mekale ro miyae u re yeobokale Kiyae, Yahudi falem-falem himi-hama Raei u rannde helem relerenggonde hererele. 22Yesus weumi, " Ro fa naeimekai helem sele relenekonde, Yahudi falem-falem moi jae bulenaite bonde namekai honatebonde, bele yaere nameneng ya Reyae walerebonde."23Yesus belena ro yae helem hebewatere weumi, "Hine yae Raei moita hakombode kiyae, na kena re kojeye wali hayenekonde, na yane baei Raei aerene a wewe konainyele beta mo hakondebonde. 24Mekane bam, hinye yae naei wali nou hole molonde kiyae, bele ro na wali alennekonde, bele yaere hinye yae Raei aerene na wali enne alenggonde kiyae bele ro miyae na wali hole moloremibonde. 25Ro mbai rake kani kelana hambum-hambun naei mo nekeu be horo, bele yaere here namekai na wali nou holo omoloiboi hangga?26Ro miyae Raei aerene namekai a faeu hungaimiyendene fe mokonaimiyende, Reyae namekai bele ro miyae re Maeko Allah Naei mende ya ne, fe yae eremimokonde. 27Reyae nahele yae mare wamale, mai nolona ro miyae ehi eherei mo nekenate Allah Naei yo waku mende naei ijiko yae kanenainyebonde.(Yesus Musare Eliare Nembainye Hebewote)28Yesus a huweumikokera, ya mehine name hangga mainyekoukokera, Petrus yae, Yohanes yae, Yakobus yae yaweumiboke homunggare ikate, Naeko Allare ebelire bonnehindere. 29Yesus Naeko ebeli bounge hee, Na mehi yeuboke namekai Na malo hirekoke wili halamam boubate.30Na heki bam mo ro bee yakalaiboke, Yesus naie ane elate. Bele ro bee Musare Eliare. 31Hehe hokolo bee na une naeumikoke Yesus naei ane elate, Yerusalemne menjembonde Allah naei mehinim re raungehike hangga Yesusre honaibondere.32Petrus yae, Yohanes yae namekai Yakobus yae ijokune honaiboke, beta anyukate erate bae hokolo name na u hehe yae naeumikoke hebate. 33Musare Eliare Yesus nukenainyebonde hee, Petrus yae weunge, "Tuhan, rake anuwaunge onomi hele hubannele, meyae rake anuwaunge fale name hemakondere, mabi Waei, mbai Musare mbai ba Eliare. Petrus bele a elewoyere onewoye, meka a yae elewoye bam.34Petrus ane elewoye hee wau meke feleumiboke hokolo riya fe hele yaroumiboke koubate wau nolone. 35Beta bae wau nolora anggaei borate, weumi, "Rake Raei Fa Niyae, Reyae eleubokale Kiyae, Naero mo anggaei boronnele." 36Bele a baeufoke bae, Yesus erewainyele nembai sele nukainyeboke hebewoye. Rake ijoko yae erewate hambum, hokolo name herawaiboke nekewate, ehire-ehire ehuwei mo nekewate.(Kelu fa Mbai Na u Bulura Yesus Walobo Hukeungehike)37Ya heuboke mo, Yesus hokolo name yaele homunggaera wayakoukoke mo, ro miyae helem sele Yesus bokore arilewoye. 38Ro mbai bele ro miyae nolora kaneye, "Guru, raei kelu fa mbai sele kem, ijoko ereinyeboimae ya!" 39Walobo meye na u bulune arulesiyeye bae, kela mo ikaeneiye, .na u walobo yae mokounge ela-hale yeibiyoye, na euga ra olokemo ibalate namekai na u re himi hele imokounge,nekennebondere ahi yae eleye. 40Wa mota ohaube yore ekale ukamaele, bele walobore hukenainyehindere riyewamaele, bele yaere neyae na hinggi bam bae elewate.41Yesus a boroukekoke mo belena yo re weumi, Meyae rabo halei bam hele yo namekai wekaube yo, Mambele nembainye mo nekemande bele yaere kenane mo herawejale, Wa fa rake re yaweinyeho mebu!" 42Bele fa yawengehoke Yesus re bokore eita bae, waobo bele fa re ane woke, noro me elaiwate. Nahibi Yesus bele walobo re a elae hele haungeboke, bele fa onomi ikeunge beleramo naeko re ikeunge.(Yesus Naei Herende Maei a Yae Weumi)43Belena ro miyae hebewate fangge-ngge yae koubate, namekai ahinsim bae hinewate Yesus bele elae keleuboke ne. Yesus na mota ohowate yore weumi, 44Mai anggaei foi jae borombo," Reyae Allah yae ukeuke mekale ro miyae ure yeubokale Kiyae, u mekai nebam yaele ro miyae naei me einye kinyenatebondere. 45Bele yaere na moita ohowate yo onewate handawate, fe yae koubate benem hinenanyehindere buhae yae hokowoumi.(Hinye Naei Kabam Hele?)46Ya mbai mo Yesus na moita ohowate naite-naite a kilewate elate, hinye naei nolona na kabam sele. 47Yesus na u mekai katene itaeyeuboke, belene fa mbai mene yaweungehoke meke na bokone haungeboke hebewoye. 48Belera mo na moita ohowate yore weumi, "Hinye yae rake fa kending hebeyere Raei Ro einye ei hawennelena, Rare ei hawendele. Hinye Rare ei haendelena, Rare ukeuke mekae Kiyae Maeko Allahre ei hawennele.Hinye mai nolona ro bam sele kaye, bele kiyae niyae ro yaele.(Ro Miyae Nehangga Mbai Mo)49Yohanes ya weunge, "Tuhan, ro mbai erekannele Waei ro yae walobo yoni-yoni na u bulu ra hukeumihike, bele ro aei holona banne yae meyae he rannehike." 50Bele yaere Yesus bele ro re weunge, "Bele ro re he ororoijae, mekane, hinye yae ware me eale u elae omokoi kiyae, bele ro wambel kahili yeuboke."(Samaria Yona Ro Miyae Yesusre Kena Bam)51Surga yo bumare ende ya nobewounge mo, Yesus Naei u benera haraungeboke Yerusalem yore endere. 52Ro ehi ukeumi bere holo alainyekoke, yo mbai Samaria yore arulaiboke, Yesus Naei u maei hambum, hanyele mokonainyehande. 53Bele yaere belena ro miyae Yesusre ewaeisi, mekanebam, Yesus Yerusalem yore enderene. (Samaria ro miyae yaele Yahudi ro miyae yaele yokejo nekayeke)54Na moita ohowate ro bee, Yakobusre Yohanis re bele mekai itaeyeiboke, belene Yesusre weinyele, "Tuhan Waei kena mehae mekai hubanae, meyae i ungannele yakura onde rake ro miyaere hukelenaibondere?" 55Yesus befoke are mo yareumikoke, 56Yesus Na moita ohowate yo yaele alainyekoke yohi re ewbate.(Hinye Naeijae Yesusre Moita Ohonayende)57Tuhan, raei kena kale, Weyae mbere eye, rambele mo ohayende." Bele yaere Yesus yae weunge, '' 58Bulou yoku na abulu ijokure honoye bulu yaele, aye buma kate na nale yaele, bele yaere Reyae, Allahre bokora mekale ro miyae ure yeubokale Kiyae, u aloibote, annuwau bam."59Belera mo Yesus ro ehi re weunge, "Rare hakoitobo!" Bele yaere bele ro yae weunge, "Tuhan, rare ikai yete, maeko hereke erele molorehandemo merele." 60Yesus yae bele ro re weunge, "Rare hila rabore ehalei yo yae bele here enaimolonsande, bele yaere weyae eyere ya, Allahre ako faeuko yae ro miyaere huweimiye."61Ro ehi meke mo Yesusre weunge, "Tuhan reyae kena kale Ware hakoroiboitere, bele yaere, ebim fem waetihi, wambele ohayende re, raei aka baeke are a itaeitemmibom." 62Yesus yae bele ro re weunge, "Ro miyae hinye manim naei kena u ra a hokoukoke Raei a wanale mekai jae nekende beta ba moi wonondena, bele ro miyae Raei kaliyare mokonde maei na hinggi bam.".
(Yesus Na ro 70 Eleukokemo Ukeimi Eubate) 1Beleramo Yesus na ro 70 benem eleukokemo ukeumi yoran-yoranra bere-beremo ohayeke, 2Yesusyae bele 70 rore weumi, “Ro miyae helem sele naei kena kate Raeinya are boronatere beleyaere keleite-kelenaimile ro yae kalo moloye, belene Reyae wamale Ako hubalo mandore riyennelemo ro miyae helem wemmile menate."3'' Mana eme, Reyae mare eleibokamale, ma kena nime habayae, ro miyae ikele kojate nolore ukamale embere. 4Roi ninggi holoboi wamene eyaroijae, oro memalu eyaroijaemo, nibi nolone embena rohi-miyaehire a emelaeijaemo embe.5Imae mbaine emembombena, rake mekaijae a wemmile, 'Rei mai mai sele mai imae ete!' 6Bele imaena ro miyae na kena rei mai nekeyena, mainya rei mai a ukeumile na imae einye nekende, beleyaere bele imaena ro miyae nakena reibam maibam nekendena, mainya rei mai a ukaumile bensonde wa u re mende. 7Imae mbai inyayembe mekaina, bele imaenemo nekembe, moniha inyayembe mekainya, belemo anembe nekembe, mekanebam meyae kaliyare mokaibe yo me buhaere yaromembe. Bele imaenemo nekembe, imae ehira-ehira ekoijaemo nekembe.8Namekai meyae yo mbaite emembombena, mare ei hawenayembena, moniha-bukiha inyayembena, meyae anembe. 9Bele yona ro miyae ehane-bulone honate yore onomi mokommile, onomi yemmile namekai a wemmile keleummile, 'Ako hubalo mando Naei mendeya noboungeboke.'10Bele yaere, yo mbaite arulemmbombena, belena ro miyae mare moijae bulenayembena, bele yora embalembe, na nibi kabamra hebembombemo kaenimmile, 11'Ma yona-yanna kani bahe-kela bahe mai orona keluwaiboke, nemene nare rubannele, belene meyae itayembombe,. Ako hubalo mando Naei mende ya nobeungeboke.' 12Belene manaya yae mare wamale, Sodom (Gomora) re ehee bukulu wokamaele foma-foma hele rake yo maetae.(Khorazim Yo Yaele Betsaida Yo Yaele Ahuwe Kolowoume)13"Khorazim yona ro miyae yaele Betsaida yona yo yaele, ma u himi rena bembe!Tirus yona yaele Sidon yona yaele ha emee mokowale mai yo nolone yeuboubebae, nabena neyae mai beubobe Raei kelere mate. 14Beleyaere reyae wamale, Tirus maeijaele Sidon maijaele himi hama mokowaubene, foma-foma heleya, maijaele bannele na. 15Meyae Kapernaum ro miyae, meyae elaube Ako hubalo mando mare kanenggombe yaku bumare embe? Nahinggibam, mare kaenenggombe heleyo-kunduwaijone ennekembe!16Hinye manim maere borommibonde kiyae, neyae Raere borouke ro miyae. Beleyaere hinye maenim mare neninsimbe kiyae, bele ro miyae namekai Rare hukeuke. Hinyeyae Rare hukeuke, bele ro miyae mbai Rare ukeuke mekale Kiyaere hukainye."(Bulo Walo 70 Ro Ekatere Be Isinaimiboke)17Yesus na yebaei-bubaei 70 ekate na rei mai sele baiboke mekate waimile, "Tuhan, Waeito a faeu kelewammilene bulo walobo yoni-yoni anemo balekate.” 18Yesus yae weumi, “Reyae ijoko eralebae, bulo walobo yaku bumara wili boye mekai ruke oke. 19Meyae itaeyembombe nekembe, Raei ela wake mare ketembokamaleya, ramiyae rabo-raboyae alemembe, namekai bulo walobo falem nelae wake meyae melaungehakeya. 20Namekai bulo walobo melaungehake aerene rei mai okoijae, beleyaere ma ro yohena yansenane moloukoke aerene bele rei maijae ko hukulem."(Yesus Naekore Ebeli Boubonge)21Yesus Roh Kudusre eta nakena rei mai sele angeboke eleye, “Reyae rei mai sele rakenara hubanale, mekanebam Ako hubalo mando rake kani kelare keluke nekeye, Weya rake a hena-faeu henare ro miyae itaeimo habamo nunne feleumibokae. Beleyaere Weyae fafa u mekai wanembae yakaumibokae, bele Waei kenare koyae mekai niyae.22Ako hubalo mando nanemene Raei me einyemo kinyeukeboke, mekanebam, ro miyae hiyae-hayae Na Kelure ro oroiboi sangga, Maeko nembai sele nahinggi ro roungeboke, namekai ro miyae mbai hiyae hayae Ako hubalo mandore ro eroiboi sele, Na Keluyae helere namekai ro miyae na wali nanehale Na Kelu ehere koumikoke yo re be isineumiboke."23Beleramo, Yesus meu befoke na mota ohowate yore a mbe-mba weumi, “Ako hubalo mando mokowoye hambum yoni-yoni, mai ijokoyae erejaubemo, foijae hubaungele. 24Mekanebam, Reyae mare wamale, yenjo kayaro namekai yore falem-falemre nekate meyae erewaube, mekate erenaibondere na kena kate, beleyaere neyae ereiboi sangga. Namekai meyae boraube mekate na kena kate boronaibondere, beleyaere neyae eboroiboi hangga."(Samariana Ro Kena Buhaeyae Mae-mae Koungekoke)25Betamo, Tauratre itayaeiboke ro mbai meke hebeungukemo, Yesusre umalire hubannihindere, na weunge, “Guru/Kulu, mekayae reyae mokorebonde bele rannda wali hena etokele?” 26Yesusyae wuenge, “Mekayae Tauratne molaikoke? Namekai weyae bele homo roukokae?" 27Bele ro yae weunge, “Ako hubalo mandoremo wa kena u nekeye, elae-wake, wa ubene-wabene nanemene, namekai mbai waei ro miyae ya-ya walina nekaube yore buhaeyae heumile.” 28Yesusyae bele rore weunge, “Nehale heleyae bele a elekokae?”29Beleyaere, bele ro na u nehale eleikote benem Yesusre weunge, “Hinye naei rai wali nibi nembainye ohande ro miyae?” 30Yesus bele ro re weunge, “Ro mbai Yerusalem yora nokeunge Yeriko yore ewoye, nibi nolone bele ro yokoyo maei me einye mewefike, na malo, yaranyekoke, nukainyeboke na nibi nolone wokate, na u herende mekai mokouboye.31Imam mbai bele nibira meuboyebae, ijokoyaemo bele ro re erewounge, nibi refirayae weke euboye. 32Namekai mbai Lewire orona mena ro mbai bele nibi auboke mewoye, bele ro honoyere ijokomo ereunge honoye, nahibimo eye.33Betamo Samarianna ro mbai kolore endere bele nibira meyaebae, bele ro honoyere na ijoko ereweunge, kena buhaeyae heubonge 34Bele Samariana ro bele ro bokore nobeungeboke, na una kabui, oki, malo rataijae kileungekoke, na keledai ranne haungeboke, yawaungehoke koloyo honate imaene eke nekeunge, holewainye. 35Ya heubokemo bele Samariana ro meke, koloyo imae kayare hebeye ro re roi dinar ikeungemo weunge , 'Rake ro re holeungele maei roi dinar niyae, rake ro foite yembonde maei roi hayeyena reyae merele yanemo ware benem roi helem itete."36Rake ahuba huwekokemo, Yesusyae bele ro re hineunge, “Waei u bene nekete, rake ro namere ahuba huwekokalera, mbele ro yae yaya wali nekande u mekai-wa mekai keleuboke?” 37Ahli Tauratyae weunge, “Ro mbai na wali kena buhaeyae mae-mae nekeijeye ro!” Beleramo Yesusyae weunge, "Nehale, mana eye, wa me u bele mekaijae eumokonde."(Yesus Mariare Martare Bokore Eke)38Yesus namota ohowate yo yaele, yo mbaite arulasikemo, bele yona maengge mbai naro Marta, neyae yaweungehoke naei imaere enatere. 39Marta naei ugake mbai naro Maria, meke Yesus Naei orowene nuweuboke, Yesus Naei itaei- haba elewoyere borowounge.40Beleyaere Marta neyae umfo wamfo kaliyane mokoye. Marta, Yesus na bokore mekemo weunge, "Tuhan, Weyae rare ijoko erare, ra ugake Maria rokoukekoke kaliya rembai mo mokoyale?Waeijaele a weinye rare rikeukebo!” 41Beleyaere Yesusyae weunge, “Marta, Marta, weyae mekane umfo-wamfo hele beyae?” 42Naei sele rake niyae, Maria na waline mbai sele eleuboke, ro miyae ehiyae-hayayae na walira erewei hangga.”
Yesus ebeli bomande mekaijae kelewoumi 1Ya mbaimo, Yesus anuwau mbainye Naekore ebeli boubonge, Na ebeli boubounge u yeuboke heemo, namota ohowate ro mbaijae hineunge: “Tuhan, maeijaele bele ebeli keleimoko, Yohanes namota ohowate yore keleumikoke wanem.” Beleneyae Yesus yae weumi,”Ebeli rake mekaijae molombe,”Ako hubalo mando, Waeito yolo-yolo rending sele, nene waewae hele ya mokomayewende, Ro miyae Waei me kelene nekate yo yam mekai meijemboke.''2Beleneyae Yesus yae weumi, ”Ebeli rake mekaijae molombe, ”Ako hubalo mando, Waeito yolo-yolo rendeng sele, nene wae-wae hele ya mokomayewende, Ro miyae Waei me kelene nekate yo yam mekai meijemboke.3Maei hamam na yane baei nahuluijaemo yeumele,, maei niki kanau kuyeumele fanyeimele, mekanebam meyae namekai 4Ro miyae maere himi mokaimile yore, maei u benera nundeijaimele, namekai bulo walobo/u wabei maei nolora waeinyehinde.(A Riyeungele, Baeungele, Me Kaba-Kaba Habeye)Riyeinyele baenyele namekai me kaba-kaba bonyele 5Yesus benem bele ro riyare weumi, “ Ro mbai mai riyana reniyai noloyae nakahilire bokore eubemo weungele, “ Kahili, waeinya roti feu name hului yeitokoba, 6mekanebam, raei kahili mbai kolone ohojeyera meke raei imaene none mekeyeye, beleyaere reyae haubihibam hele nekale. 7Beleyaere na kahili imae eita weunge, ‘Reniyai nolo heleyae yeuboke! Ro mau hilandekoke, namekai ra fafayaele jokunarelandeboke. Reyae eyanyui sangga namekai waei riyeyae ha reyae eyei sangga. ' 8Reyae mare wamale, mehaemekai horo wa kahili eyanyuinya, namekai waere waei riyeyae eha eyeinya beleyaere weyae nahibimo kaenaenaene, wa kahili annunde namekai waei riyana hambum ware inyete.9Belene Riyae mare wamale, weyae nahibimo riyenyelena, weyae hubayekonde, weyae nahibimo baenyelena weyae hubayekonde. Namekai hinyeyae me kaba-kaba habendena, ro mau bele ro re rawenebonde. 10Mekanebam, hinyeyae riyennele, neyae rewende, hinyeyae baennelena neyae hubayenggonde, namekai hinye mau me kaba-kaba bondena, mau naere rawennebonde.11Mai nolo u kaikainya ro mbai, na fayae kayae riyeungeyaere beleyaere naeko ramiya ikeunge? 12Na fare rabo-rabo yae ikeunge, naeisele ojo royae riyeungeyaere? 13Meyae ro miyae himire mokoijaubeyo, ma kelu omire hambum foijae elate kiyae meyae yeijaumile, bele mekai mbai Ako hubalo mando yo buma yambumana eke nekeye kiyae, Niyae Roh riyenaimile yore yemmile.Yesus Ako hubalo mandere elaeyae mokouboke 14Ya mbaimo, Yesus ro mbai a mum nekewoye na u bulura walobo hukeungehike ekuke. Bulo walobo ekukera, rake ro a elewoye, belena ro miyae hebewate ojiko na ure-ure erate hebate. 15Beleyaere, belena ro ehiyoyae elate, “Neyae Berzebulre walobo yae ela roke alo falem-falem hukeumihike aibaleke.”16Ro ehiba Yesusre umalire hubanenyihindere wanyele, habuhi mbai eme mekai mokoibona. 17Bele yaere Yesus bele yo maei ubene nataei yeubokene weumi, “Yo yam mbai nekenate a mbai-faeu mbai bam nekenatena, bele yo yam a mbainye elei nekenayende, yokeijo naete-naete nekenatena bele yo here ware bonate.18Bele mekai mbai, bulo walobo naete-naete na ure nenaei habenatena, mehae bele yo yam ela hebende. reyae bele mekaijae mare wamale, mekanebam? meyae rare Berzebul ela yae bulo walobo hukaemaelene. 19Reyae Belzebulre waloboyae mokalena, Reyae wamale, ma fafa hinyerena elaeyae hukaimile? Beleneyae Reyae wamale, ma fafayae mai falemre inyaibonde. 20Reyae Ako hubalo mandore elaeyae rokale walobo yoni-yoni hukamaelene, Reyae wamale Ako hubalo mando Na yo yam mai nolo u kaikaina meweufike.21Ro mbai elalo naei imaena rame felayae kaya hebendena, naei imaena na kere-nale nasommo honnate. 22Beleyaere, ro mbai elaekai sele meubena, bele rore heraweubobe, bele ro elakai kiyae na rame fela nukeufabe, na kere-nale arileube ehiyore waheumile. 23Ro miyae Rambele nembainye enekeijo, bele ro miyae Raei yokeijo, namekai nembainye nekemalemaei, muli eyeboinye, bele ro miyae here-wareyae waheye, here areyae boumi.(Roh Nebam Benem Beufoke)U walobo benem u bulune aruleisiyeye 24U walobo mbai ro ura miyae ura metuweyena, bele u walobo u nore meye a kala-kalane meibaeye, beleyaere ehubaikoi. Belene Reyae wamale, Reyae benem berohonde Raei imae nukeubokalene erenekendere. 25Bele imaere meye hee, ijoko ryebae, na imae na foi moi honoyeyae. 26Bele u walobo eke ro mehine bee yaele namene yaweumiboke mekate bele imae einye nekewate, bele ro na wali himi hele yeuboke, bena nekewoye waliyaele bannele na.(Ro Miyae Rei Maite Nekejate Yo)Ro miyae rei maite nekejate yo 27Yesus ahubane huboumi hee, miyae mbai bele nolora Yesusre weunge, “Ware honggete miyae, namekai nimere naufokete miyae mbai, onomi foka hele na wali nekenende!” 28Beleyaere Yesusyae bele miyaere weunge, “Ro miyae Ako hubalo mandore ako-faeukore borojateyo namekai hakojateyo, na wali onomi foka hele nekenayende!”Yunus rena mekaite Yesus kelemmibondere 29Ro miyae helem sele arilewoye hemo, Yesus yae weumi, “Rake hokolo u yau na wali himi hele yae yaeiboke, na wali monya hele yae aibaleke, neyae eme mekaite keleremmibondere naei kena kate, bele yaere Yunus rena u mekai jae keleremmibondere, ehi mekai ekelei sangga. 30Yunus Niniwe yore kelewoumi mekai mbai, mana Reyae rake hoko u yauke keleremilere.31Ako hubalo mando Naei mende yane, Miyae Ondofolo mbai hilo norora annunde mende nambele rake hena ro miyae yaele menate ro miyae name u mokowate huluinye he mem wahende, mekanebam, bele Miyae ahauka hele mende Salomo rena utaeijae memmikelende, beleyaere rake Raeina utaei wamalere meyae ehakoiboi nekaube.<<<<<<< HEAD32Rake kani kela nahuba mokoikoija mendena, Niniwe ro miyae yaele rake hena ro miyaeyaele nembainye anyanyu konate – na wali nekewate huluinye hee wahemmile, mekanebam Yunusrena huboumine Niniwe ro miyae moijae bulaeiboke, beleyaere rake rake he Reyae mekale Yunusrera ewekokale kiyae, bele utaei mbaijae wamaleyaere, meyae oboroiboi sele nekaube.(Ijoko Aei U Maei Heheya)=======32Rake kani kela nahuba mokoikoija mendena, Niniwe ro miyae yaele rake hena ro miyaeyaele nembainye anyanyu konate – na wali nekewate huluinye hee wahemmile, mekanebam Yunusrena huboumine Niniwe ro miyae moijae bulaeiboke, beleyaere rake rake he Reyae mekale Yunusrera.'' ewekokale kiyae, bele utaei mbaijae wamaleyaere, meyae oboroiboi sele nekaube>>>>>>> c4008a51708832b01b95985304188f1ae274dca3(Ijoko aei u maei heheya) 33'' Ro mbai, i heleikiyoungemo bele I nunne okoloi sele, hele kelene eneyei sangga. Beleyaere bele I helekiyounge naei anuwaunge ransindemo, ro miyae bele imaere menate bele I hehene nanemene erenate. 34Ijoko neyae waei u maei hehe ya. Wa joko foimo ereyena, wa u nanemene na hehemo nekeye, beleyaere wa joko himi yembondena, himiremo joko ereyena, namekai wa u waea helenekeye. 35Beleneyae wau mekai hareungele nekeye, mekanebam, wa u na hehe nekeyae mekaijaemo nekeye, wawa ebeijae. 36Wa u heheyaemo mae-mae konggonde nekeye, oubom anuwau bam yembonde, wa u nanemene hehemo nekeye, i hehe naeikiyoye mekai mbai wa u naei mekaijae nekewende(Yesus Farisi yo Yaele Tauratre Huwaimile yo Yaele A Yarewoumi) 37Yesus utaei huweumikoke baefokemo, Parisi ro mbaijae riyeungehike hamam nembainye annaikondere. Yesus meke nuweuboke nahibi hamamne aneye. 38Bele yaere bele Parisi royae fayae bounge, mekenebam Yesusre erewounge name bu ekuyeikoi aerene.39Belene Yesusyae bele Parisina rore weunge, “ Parisi ro miyae waeinya nekeyae mekai, maei kolaijaele hoteyaele na moi refiremo bu kuyaeuge, beleyaere ma kena eibae boluyae nabayae mae-mae hele nekeijauge. 40Kobu okoijaeya, mai kena einye (kolaei einya jaele hote einyae yaele), ro miyae kerebam nalebam nekeijate yore wahemmi, beleraba ma kena u yolo-yolo nekembe. 41Beleneyae, mamena hambum-hambun ro miyae ehire wahemmi, belemekaijae mokombena ma wali yolo yolo hele nekaube.42Meyae Farisi ro miyae, meyae ma heke ani eha me ebaei kiyae yaraukoke akauha mekai maube, beleyaere meyae Akorena onomi rei mai hayembrre me abaei nekaube? Naei sele meyae nemene mokombereyae43Meyae himi hele ma waline hubannele, mekanebam, meyae aube sinagoge yo imae-ralo imaene, anuwau foinye nuweikiyaube namekai ro miyae mare bumaremo kolonayembere kaube. 44Ma wali himi heleyae hubannele, mekanebam, meyae here auma bulekabam mekai, ro miyae nare oroyae alejate ohoijate.''45Tauratre holona ro mbai Yesusre weunge, "Kulu, bele a mekai eleyae maere ane heleyae kolaemae. 46Beleyaere Yesusyae weunge, "Ma u himi heleyae mokaube, mekanebam, meyae ro miyae ehire waumile hambum eheyaele kaete, beleyaere meyae bele hambum eheyaele mekatere wame mbaijae enoyoi ekeluwei sului.47Meyae himi heleyae hubannele, mekanebam, mai Allahre yende kayayo yobenaeijae haikoke na bule fale foijae mokaube. 48Bele nibiyae mokaube, mai yobe naei kemahe naei me u mokowatere beyae isinaumile, mai yobenaeijae haikoke,, meyae bene nekesi-nekesire na fale haeube.49Allah Naei itaei haba eita aere weume,"Raei yendo kayaro yaele Raei abu akoyaele ukemile enate. Bele nolona yo ehiyo himiyae mokonaimiyende ehiyore honayende. 50Bele aerene, rake kani kela na hubare raweuboke Habelre haubo hera huba rawembonde mende Zakariare hene, Allahre yendo kayaro haukoke aerene ro miyaere, Allah ehee bukulu hanyemikonde. 51Habelre haboke heera mende Zakaria hili eha akau aerene Allah Naei ei mom-mom einye hauboke. Belene Reyae wamale, rake hokolo uyaube na ehe bukulu kanaeibonde.52Meyae Tauratre itaeyaeuboke yo, meyae Taurat! itayaeuboke ro miyaere meyae kelaeumileyae, bele yaere meyae bele eite arulembombere ahiyae elaube namekai ro miyae arulenatere ahiyae waumile.''53Yesus bele anuwau nukeuboke euboyemo, Farisi falem-falem namekai Farisi ro miyae ikeleyae koubainyele, walangga wanen wokanyele, Yesure a mehi mehiyae hinewanyele. 54Merau ranyehike Yesus Naei a faeu elewoyere ikeleyae koubainyele namekai kilenaibondere merau kolowanyele.
Yahudi falem-falem maei ubee wa bee 1Ro miyae hele arilewoye, oro ehiram-ehiramneyaele hebeyeke, Yesus a raweuboke nabeme hele namota ohowate yore weumi, “Parisi ro kelaeyembe are ma u kaya yaele hebembe, mekenebam, na u mekai u bee wa beeyae nekate, ragi kending yae bele yaere nabe tepung mokoibiyounge fakoibiyoye kabam bae yeubiyoye, bele mekai mbai Parisi yae kelaeimile nahinggi mokonaimile ro miyae na ubene wabene himi inyaibonde.2Nunne honate hambum-hambum nanemene yakalanemo kolonaimikonde. 3Reniyaijae elewauge a faeu, nanemene raijae boronate, namekai a faeu anggaei kelauka weugane nanemene yakala-ha yakalane kaennenate (imae moko-moko randa) kaenenate mekai ro miyae boronate.(Ako Hubalo Mandoremo Fe Faemande) 4Akanaei-baeke naei, Reyae mare wamale, “Rake u melem nekandene honaimilere, fe efaeijaemo nekembe, mekanebam, Neyae Roh u buluna kaye ohoboi sangga. 5Beleneyae mana Reyae mare itaeitembombere, naeisele hinyereyae meyae fe faeungele, mekanebam, Naeremo fe faennele, Neyae mbai sele aere hommobonde namekai kammihinde inolore emale.6Aye mehaembai na roi ana hele/kending sele nai haeuboke? Beleyaere bele aye mbai sambai Akoyae na robe-royoinye enundeikoi nekeijeye. 7Wa uma falengna hebate nanemehele Ako nataeija, beleneyae Reyae wamale, meyae fe efaeijae/buhae ehokoijaemo nekenmbe, aye yoni-yoni buma kateyaele mambele yaele bannelebae meyae nabumana heleya.Yesusre moi ehayeijae hele nekembe 8''Reyae wamale, hinyeyae ro miyae bene Rare Akoyae ennelendena, Reyae bele ro re namekai malaikat-malaikat bene naei mekai eheyaae erkonde. 9Beleyaere hinyeyae Rare ro miyae bene Ako eleikoinya, Reyae naei mekai mbai malaikat-malaikat bene bele ro miyaere Ako holonabamyae ereelenggonde. 10Hinye Rare Akore bokora mekaleyae ro miyaere yeubokale Kiyaere a nebam-fau nebam wendelena, bele ro na himi mokowoye fanyerembonde, beleyaere hinyeyae Akore aukekeyae konnelena, na himi mokowoyere Reyae efanyeiboi hangga.11Ware yaungayesonde yo imae-ralo imaere bere embena, wa u fe efaeijae namekai waei a faeu eleye maei buhae ehokoijae 12Mekanebam, bele hee Akorena Roh hehe ware kelenete mekaijaere weyae naei sele eleuknde.(Ru Kangge Yaele Ro Miyaene Aruneuboke 13Ro miyae arilewoye hebewate nolora ro mbaijae Yesusre weunge, “Kulu, raei aka a wenye, maeko rena ru kangge meyae beere nukeuniboke raei kaye yeuke.” 14Beleyaere Yesus bele ro re weunge, “Kahili hinyeyae Rare elekeboke mai nolone heberenunde, mairu kanggere waherembere? 15Yesusyae weumi, “Mai u foijae kaya hebembe, kui-kui mae-mae, kole-kole mae-mae bene enekeijaemo nekemembe, mekanebam, ro miyae na wali bele kole-kole mae-maene enekeija.16Betamo Yesus bele ahuba aruneungeboke huweumi, “Ro mbai ru yaele kanggeyaelero, namekai ani eha nime kaungei jaele na imaene honowate. 17Bele ro na kena eta eleye, ani eha imae einya mae-mae hele honate, bleyaere mbele anuwaunge kolorel eleye, ani-ehae honnatebam? 18U bene rokemo eleye, “Nenaeijae rake mekai eleye, “Reyae ani ehare kolate imae kelarebondemo benem kabambae mokorebonde (herebonde). Bele anuwau kabamne raei ani eha, kombo mahu arilerehinde honnate 19Betamo renaeijae ra ure ukende, mana wa ani eha, kombo mahu mae-mae hele imaena hebate, raloyae- yakamayae hebenaifonde, no yae yei, rei maimo koye nekeye.!”20Bele yaere Akoyae bele rore weunge, Weyae ro mbai kobu heleya! Mana reniai wa no rokelere. Hinye yae bele hambum yoni-yoni ariklewoyaere nou hendebam? 21Bele ahuba arumbote Yesus yae weumi, “Bele mekai mbai, ro miyae kere nalere arileijate yo maeinye yembonde yakalambonde, bele yaere Ako hubalo mando bele ro miye na wali haubihibam nekenayende.(Rake Wali Nekende Maei Buhae Ehokoijae Nekeye). 22Yesus namota ohowate yore weumi, “Reyae mare wamale, moni buki nekembe maei buhae ehokoijae, namekai mai u maei meka maloyae hirerelebam? 23Mekanebam, rake wali nekende kaya foijae hebale, namekai u melem, hamam ha yaele malo hirerendeyaele bannele am ba.24Aye bumana kate joko erame, neyae mele-mele bam, namekai imae kombo-mahure kolondemaei anuwau uya, beleyaere Ako hubalo mando nayane baei hamam yejeumi-hayejeumi. Meyae ro miyae nekaube, ma wali ayeyaele ewekoke heleya. 25Hinye mai nolo ukaikainya na wali nekendemai buhaeyae hokojeunge aerene, na wali ralo yakama mbai nahinggi baranebonde. 26Meyae hambum kending emokoiboi hanggaya, mekanebam, hambum? Ehire-ehire mokoibondere buhaeyae hokote.27Eme, arokou (bunga) hebejate ma joko foijae erennele, me u emokoyei hebejate, malo ehayei, ka faungabeleyaere Reyae nare wamale Salomo nekewoye, na malo u rela ketengeboke nekewoye rake arokuoyaele eboikoi hangga nekeweke. 28U ka faunga hebate mana ketate hebate, ya heuboube iyae woyaube beukouge ika banggayae yaeiboube beleyaere Ako hubalo mando Na foi moi mare nabuma heleyae foi mokoijembe, uka hebateyaele bannele am.29Beleneyae Reyae wamale, hamam anenggombe, bu anensimbe maei buhae ehokoijae nekemembe. 30Rake yo kabam-yam kabam nekande ro miyae belemoyae na waline baejate, beleyaere Ako hubalo mando nataeija, meyae namekai beleyaere ma waline baeijauge.31Beleneyae Ako hubalo mandoremo ma wali baennembe, ehi bumbum mai waline Neyae inyembe hayenembe. Yohena yansenare embe maei kere naleyae baemembe arilemembe. 32Meyae riya kendingna yo, buhae ehokoijae nekembe, mekanebam, Ako hubalo mando mare ei annembombe nekembe namekai wali hena inyembe.33Mai kere nale roi nate henggo baeufo, bele roi ninggi kerebam nalebam nekejate yore wahemmiyembe, bele mekai mokombena yohena yansena ekaisonate kere nale ekaisona naei mekai hononayende. Yokoyo emetewei, namekai maneyae efoloi hononayende. 34Kere nalere, roboni relare arilende honate anuwau , bele anuwaunge mai kena u ennekembe.(Ro Mbai Na Kena Mbainye Kaliya Mokoijeye) 35Betamo Yesusyae weumi, Ma yolu ma unemo nekembe namekai ihehe na beibeimo hebenate. 36Ma u kaya yaele mo hebembe, mai imae rorele mende me kaba kaba habendemo mau rawenyebonde menensinde.37Na rei maisele imae kayare hebateyo ikate, mekanebam, na rowa meye hee na joko elaemo isebate. Reyae mare wamale, nehaleya na rowa wemmile hamam nembanye anenate, Neyae mende nenaeijae hamam wahemmie. 38.Imae rolele reniyai noloyae mende, rene wawayae mendena, imae kayare hebate yo joko elaemo hebenatena, rei mai sele kommile!39Beleyaere meyae itaeyembombe nekembe, imae rolele nataei yeuboke, yoko rolele mende hu jokonataeina, na imae eyesi hangga yoko roleleyae. 40Beleneyae, meyae namekai mokoisa-mokoisamo nekembe, mekanebam, Ako hubalo mando Naei mende hu joko meyae mataei bam nekaubene.41Beleramo Petrusyae hineunge,”Tuhan, bele ahuba maeremo huwamaeha. 42Yesusyae befoke weumi, “Abu ako mbai na rowa a weunge huluinye na u mokoi ehiyore kaya hebeumi, hamam mokaimile anate na hu jene hamam eyanate? 43Onomi hele hubannele, mekanebam, na rowa mende hee erennelebae kaliyane mokoye. 44Reyae ware wawale, nehalehele na rowa naere elembondena, imaena kere nale, hambum hambum re kaya hebennele.45Beleyaere, bele abu ako na kena kendingra elende, Ra Rowa hasale emeibambae, nasom na u mokoi ehi nekate haube haberebe, rone miyaene, rai kena huluine haube haberele, namekai hamam annerele, bu annerele keu buli korele. 46Beleyaere, na abu ako itaeyeiboi hee yae na rowa meke, na rowa abu akore hombone namekai ro miyae Rare hila rabo ehaileijo nolone hennebonde.47Abu ako mbai, na rowa naei kena koye mekai etaeiboinya, namekai na rowa naei kena omokoisai nekendena, na rowayae haubaeyae habennnele. 48Beleneyae, abu ako mbai naei rowa naei kena koye mekai nataeibam nekendena, namekai haubaere hubayende maei mokondena, bela abu ako haubae nehanggayae hubayende. Ro miyae helem na waline hubayendena, helemyae naere riyenainyele. Namekai, hinyeyae kayare helem inyainena, bele kiyaere namekai helemyae riyenainyele(Yesus Mehe Waheukoke 49Reyae rake kani kelare ire ukeyonde benggondere mekale, namekai Reyae rabo halaele, bele I bloufike beye. 50Reyae himi nibire forensubanggondere, beleyaere bele nibi forelere maei nehale fonjembonde51Ra kenara a elewale, mai kauge, Reyae rake keni kelare onomiyae itembere? Bele mekai mbai, Reyae mehe waheikote rake kani kelare mekale. 52Rake hee ra, ro mehaembai imae obe mbainye nekateyae mehe folonggonde, ro nameyaa onyaikonde ro bee yaele habenate namekai ro bee yaele onyaikonde ro nameyaele habenate. 53Nanemene hee wahenggonde, akoyae na keluwayaele kilenate, bele mekai mbai na maenggeyaele nake miyaeyaele a kilenate, namekai nenake na faumiyaeyaele a kilenate, na faumiyae nenakeyaele a kilenate.(Kani Kela na Mekai Beimeyeunge Itaeimabonde) 54Bele ro miyae arileweyore Yesusyae weumi, “Ma joko erembe, wai refira wau nook arilendena, ma elaube, “Yare wonondere, nehale ya woyoye imoloye.” 55Bele mekai mbai, alu bondilim ebum refira hubaungelebae, meyae elaube, ronsansam hele bondere, nehale bele mekai yeibiyoye. 56Meyae ro miyae u beere-wabeere kaoijaweyo! Meyae rake kani kelara eyitaeiboi kaube nekaube.57''Meyae menaeijae mekane foi omokoikoi? 58Weyae waei yokeijo yaele beyu-beyeba bere ebena, na nibine eube hee hasaleyae foi mokokobe. Foi omokokikoina, ware yoyo koseyo maei me einye kinyeneubonde, yoyo koseyo felayomaei me einye kinyeneubonde. Felayo ware kilenayeubonde embe ware kawa/welangga einye hilenayekonde hebeye. 59Reyae mare wamale, “Weyae na roi ninggi riyeye ehileikoinya, naeimekai walangga einye nama hebeye.”
(Wali Henare Emayaronde Nibi) 1Bele anuwaunge romiyae ehiyo mekate Galilea ro miyae akuhayaele Yesusre ralo imaere mekate, Pilatus howkote na oki na akauha yaraikoke mekateyaele alungebokemo akauhare eyeiboke. 2Yesusyae bele rore weumi, “Bele Galilearo houkokaene meyae elauge, bele ro na niki kanau helem sele, Galilea ro miyae ehi ekainekate yo mate? 3Reyae wamale, bele mekaibam, belene Reyae wamale, ro mbai na niki kanau mokoijeyera nei huwembondena, wali hena erewei nekenende.4Namekai, ro mebe mehaembai mehine nameyaele heraiboke (18) Siloam imaeyae ruke heraweuboke bele ro na wali himi helene heraiboke, maei u bena nekayembe ro miyae Yerusalem yona nekate yora aerene? 5Reyae mare wamale, belenebam, namekai meyae wali nibira moi womombena meyae naneme herembombe, wali hena ehubayeioi sangga nekembe!"(Ara No Mbai Ani Omokoi Hebewoye Ahubane Aruneuboke)6Yesus rake ahubane aruneumiboke huboumi, "Ro mbai na hekena anggurno mbai moloufake. Nekekokemo meke bele anggurno molofake hebewoyere ani ereibote meke, beleyaere ani ehubayeikoi. 7Beleneyae, bele ro meke hekere mokoye rore weunge, 'Ralo yakama name hele ohokokale, rake anggurno molofakale ereibote, ani mokoubokehaa, belayaere ani mbai sambai ehubayeikoi. Ukei ruweu, mekamaeijae rake hekene hebeimiyeye?'8Beleyaere hekere mokoye ro yae na roware weunge,”Rowa, ikai imam, rake ralo yakama mbai hebeuko, ani mokombonde, reyae aumayae mokorembonde hebende. 9Ra u bene nekeuke, bena ralo yakamane ani mokombondeha – ani emokoiboimo hebendena, kaheungekonde ruwende.'"(Miyae Mbaite Sabatyayae Yesus Onomi Ikeunge)10Sabatya mbai, Yesus yo imae ralo imaene kelewoumi. 11Bele miyae mbai walobo u mokoijae na u kelukeunge ralo yakama 18 yae koumeke. Na moko buru yeuboke kouboye, afae ije annundere nahinggibambae kouboye.12Yesus erewounge kena buhaeyae koubonge bele miyaere kaneungekoke weunge, “Na rake hee weyae nenae onomiyae roukae!” 13Yesus Nameremo bele miyae namoko ranne raufike, nabele hee bele miyae afae aungeke hebekoke Allahre buma kolowounge. 14Beleyaere, yo imae ralo imae falem Yesusre a yae yarewounge, mekanebam, Yesus Sabatyayae bele miyaere onomi ikeunge aerene. Bele ro, ro miyae hebewatere weumi, “Ya mehine mbai kaliyare mokomale yaa niyae, meyae onomire yeubonderena beleyaya membe, Sabatyayae bam.”15Beleyaere Yesusyae bele yo imae ralo imae falemre weunge, "Meyae ro u bee wabeeyae nekauge. Meyae namekai mai sapi yaele keledaiyaele welanggane hebate, yaweibiiyaumile mote auge, bunne hamamne Sabatyayae eyanate? 16Beleneyae Reyae wamale, rake miyae Abrahamre orona mena miyae, ralo yakama 18 hele na une aloyae aungeboke koweke, mehae mekai rake Sabatyayae bele alo ehukeisi etuweu hangga?"17Yesus rake a ukeumine, na yokeiko fene kunyei-kunyei kunyewate, beleyaere Yesus rake me u mokoubokene, ro miyae ehi hebewate rei maijae kougate.(Sawi O Haka Namekai Ragine Ahuba Aruneuboke)18Yesusyae weumi, ”Raei me kele u kelena nekate ro miyae, mehaemekaijae elemakondebam? Mehae mekaijae Reyae ahuba arunerembondebam? 19Akore yo yam, o haka mekaijae, ro mbai bele o haka rewendemo na hekene em molonsande. Bele o haka ketende are yembonde, aye yoni-yoni yakuna kate na nale bele o akaunge menai mokonde."20Benem kaye Na a weumi, “Maekore yo yam mehae mekaijae arunerebonde bam? 21Akore yo yam/imae obe, ragi mekaija, bele ragi miyae mbai rewendemo, tepung yaele alennebondemo, hebende bele tepung fakombonde kabam yembonde."(Ro Name Baeikoi Sangga Wali Hena Enaijaronde)22Yesus yo randa-yo randa ohoweke, Neyae ro miyaere keleumiyeke, nahibimo Yerusalem yore ewoye. 23Ro mbaijae Yesure hineunge, “Tuhan, ro miyae na mebaeikoi sangga wali hena enaijaronde haa?" 24“Meyae relei-releijae relenekombe ro mau kikira arulembombe mekenebam; reyae wamale rone miyaene helem sele bele ro mau kikire arulenaibondere relainye, beleyaere neyae eruleiboi sangga.25Imae rolele annunde na imae mau hilenggonde, mehae mekai soro weyae imae moinye hebeye, me kaba-kabayae habeye, a weungele kaenneungele, 'Rowa, maeijaele mau raweimobo ema arulembom.' Beleyaere Neyae mare ungembe, 'Reyae mare onaemale, mbelerayae meyae mekauge?' 26Meyae wennele, 'Eyae aei mbai hamam nembainye anewande. Weyae maei nibine, maei yone kelewamae!' 27Beleyaere Neyae mare wembe, 'Reyae mare onamaleya, namekai meyae mbelerayae mekaube? Rakera eme hasaleyae, himi hamare mokoijaube ro miyae!'28Naeija mendena meyae heleyae, iteha kili-kiliyae enggombe ma jokoyae emerembe Abrahamyae, Ishakyae namekai Yakubyae nembainye Ako Na yebaei bu baeijaele Maekore imae obene, meyaebae moinye ennsebembe. 29Betamo ro miyae helem sele arilende menate, ralira, waita, ebumra namekai robomra. Nanemene Akore imaene nuwenaikoke hamamne na rei mai sele kate annate. 30Beleyaere ro miyae na moinyahele yoyaere, bena helere inyaibonde, namekai ro miyae na bena hele yoyaere, moi sunna yore inyaibonde.”(Yesus Yerusalem Yore Endere)31Bele hee mo Parisi roe hi mekate Yesusre wainyele, “Rake yora eye, rake yo nukeinyebo, mekanebam, Herodes Ware honoubondere.” 32Yesusyae Parisi rore weumei, “Embe bele rubahre wennele, manayayae nemekai wahenare, 'Reyae alo yoni-yoni hukeremmile namekai rone miyane onomi itemmile, namenya Reyae raei kaliya baerensonde/riyau ukebonde.' 33Beleneyae, namayayae Ra nibi a aloronggonde, wahena wafere yendo Kayalo Yerusalem yo moinye ehokoi sului.34Yerusalem, Yerusalem! Meyae Allah naei yendo kayalo, mai nolo ukai-kaite nekate yo haukoke-hayeukoke!” Mehae-mehae horo ba, Reyae mare arelensinbere relewanaleyae, beleyaere nahinggi bam, ojo nake na fafare nanoro kelene hannemikondere wanembae mare yawembombere relewanale, beleyaere meyae kena bam sele. 35Bele wanem mbai, manaya maei imae rawembonde, Reyae mare wamale, meyae benem Rare ereiboimo nekemembe, mende naeija mensembonde meyae elembe, 'Tuhan Allahre Ro eta meye kiyaere onomi foka hubannele!'"
(Ro Mbai Sabatyayae Yesus Onomi Ikeunge) 1Sabatya mbaimo, Yesus Parisiro mbai, falemre hebewoye kiyae imaere meke, hamamre nembainye aneneikondere. Ro ehi Yesusre na ijoko mokaiboke erewainye. 2Bele hee ro mbai na u bembem baeyeke, meke Yesusre bene meufebeunguke. 3Yesusyae Parisiro re namekai Tauratre hebate falem-falemre weumi, "Ro miyae sabatyayae nahinggi onomi imandere, eyeijae? "Beleyaere bele falem-falem abam faeubam yaeiboke hebate?"4Yesus bele rore kelukeunge namekai onomi ikeunge, betamo bele rore ukeunge ewoye. 5Yesus bele rore weumi, "Hinye mai nolona, na sapi kelu sabatyayae sumur einye ruweube hikoube holo omoloiboi?" 6Bele falem-falem Yesusre a ebeisoi eweimo hebate, a bam-faeu bam yaeboke.(Anuwai Mbai Na Foi Moi Sele)7Bele ro riyana, kaenewoumi mekate, anuwau na fote-fotemo baewate anggemre nungaikondere, beleyae Yesus rake ahubayae aruneuboke weumi, 8"Ro mbai hamam bulau mokoubokene, ware kaneite meyere, anuwau foite ebaeijae. Mekanebam, rowa kabam anuwauyaele ro mota wabenggonde mendeyaelene. 9Rowa kabam mende hee, imae rolele mende ungete, 'Kena himi enekeijae, "Rake anggem nekei rike rowa kabam meye kiyaereya rannehike, naere yeinye nuweubo!' Weyae anyu monya anggem nekeinye enyuweibo.10Reyae wamale, ro ehiyae ware kaenneukonde naei imaere eyena, anggem nekei na monya helene reweyemo nuweubonde. Bele mekaite, kanewote ro mendemo ware ungete, 'Ako mei, rake anggem nekei foinye mei nuweibo.' Naei mekai mokoyena, ro miyae arilewoye hamam bulauke mateyo ware buma kabam kolonayete. 11Beleneyae Riyae wamale, "Hinye na u kaembondena, bele ro kerenainyekonde onde, hinye na wali ane rannehindena bele ro miyaere bumane enanye kolonde."(Hamam Bulauke Mokoibonde Ahuba)12Betamo, Yesus bele imae rolele weunge, "Hamam bulau kabam, kending mokoubonderena, waei kahili wafeu, aka baeke, hokolo uyaeu namekai waei imae ribona robonimo-relamo nekate ro miyae, bele yore ekaeneijae emeijae.13Beleneyae Reyae wamale, "Hamam bulauke eumokoubonderena, ro miyae kerebam-nalebam nekeijate yoyae kaeneumile, ehane-bulone nekejate ro miyae, orobam-mebam nekeijate yo, namekai ijokobam nekeijate bele yoyae kaeneumile bulau hamam anembe. 14Bele mekai mokoubondena, Ako ware foijae ei hawenete, namekai bele ro miyaeyaele hamam bulau mekai ware ebesoi emokoiboi hangga, weyae Ako Naei mende yane, ware onomiyae eneujende."(Hamam Bulau Kabamne Aruneuboke Huboumi)15Bele nolora ro mbai Yesus a eleukoke borokene weunge, "Ro miyae, Allah Naei yo waku mende yane, ro miyae yawemmile hamam bulau Nambele nembainye enayanende yo, onomi foka hubanainyele." 16Yesusyae bele ro re weunge, "Ro mbai hamam bulau kabam mokouboke, ro miyae helem sele homo ratai yeubommi menatere. 17Bele yaa meufeubokemo, na abu akore ukeunge homo rataite yarowate yore kaeneumi menatere, 'Mem nanemene, ninae mokoungehake.'18Beleyaere homo rataite yarowate yo, emei hanggaya, na abu akore wainye, nabemena royae weunge, Ikele okoijae, 'Reyae kani manemfa rokalene bele ereibote erelere.' 19Ro benem kiyaeyae weunge, 'Ikele okoijae, "Reyae sapi mebee manemfayae yarokokale, bele ijoko ereibote erelere.' 20Ro ehiyae weunge, 'Reyae manemfa hele miyae rokale, ei hangga ya.'21Abu ako befoke meke na roware weunge, homo rataite yarowate yo emei hanggamo elateya. Na rowa bele mekai abu ako weungene, ikele hele yeuboke, na abu akore weunge, 'Hasaleyaemo bukeisi eye, nibire, a koukouke baeimiyende,, humbam-waibam yo, mere nimewaimileyo, ijoko kumbayo, oro nimewaimileyo, nemene yaweimile rakere menate.' 22Na hekibammo, na abu ako na roware weunge, 'Rowa, reyae nemene waei elekokae mekai mokoubokale, beleyaere anggem nekei ehi na bangga honate.'23Bulau rowa benem na abu akore weunge, 'Raei imae mae-mae konggondereya, benem eye, nibi kabamna hebate yo, akelana yo, a kiki-amommomna yo, nemene rakeremo menate. 24Reyae ware wawale, homo rataite yarowateyo mbai sambai raei imaere hamam bulau mokoubokalere emei aneikoimo."(Yesusre Hakonnebonde Ohoneiyende Wali Mekai)25Ro miyae helem sele Yesusre nembainye meugate, Yesus beufokemo weumi, 26"Ro mbai kena buhae heuke aerene Ramota hakombonde ohayenden, naeko-nenakere ikele okoi, na miyae fafare, aka baekere, namekai na wali holere emokoi kiyae, bele ro miyae mekai Raei mota ehakoiboi hangga. 27Hinye naei ohali ekaeiboinya, Raei mota ehakoiboi, Raei holona yobam.28Ro mbai mai nolora, imae mbaite hembondere, namam eheiboimo, na roi ninggi na helem me baenggonde itaeyembonde nekende, rake imae nahinggi herebonde baemfonde haa? 29Bele mekai omokoiboina, .aeru rukamo ransinde, bele imae nenae hononende, ro miyae erenate aere re waka-wakayae harenaimile. 30Bele ro miyaeyae elenate, 'Rake ro na imaere hembondereyaere meke nahinggibam yeuboke.'31Bele mekai mbai, Ondofolo mbai naei felayo nemene 10.000 helemnem, Ondofolo ehi kiyae na felayo nemene 20.000 helemnem. Namam fela erereikoi hee,, me baenggonde, ubene hayende, rake felayo helemnem nahinggi rake ondofolore melerehande ha? 32Na ura hubannelel, rake ondofolo na felayo helem sele namekai emelesai hanggana, na yoboloyae na ahauka ro mbai wennele ende, foi mokonaikondemaei a enaielenggonde. 33Na huba mokoikote Yesusyae weumi, "Meyae namekai, mai nolo u kaikainya hinye na hambum-hambum enukeiboi, ewahekoinya, Raei mota hakonate holonare eyeiboi hangga."(Hae Yubam-Haebam Yeuboke)34"Hae na yu foinya, bele hae na foijae elande. Beleyaere bele hae na yu u yembondena, yubam -haebam yembondena, mehae mekaijae bele hae mokonainyebonde yu yaele-haeyae yembonde? 35Bele hae o bolu ha bolure omokoiboi hangga. Reyae wamale, hinye anggaeijaele kiyae, neyae borombonde. Reyae are wamale ro miyaeyaele nou hembere.
(Domba Mbai Nundeuboke Ahubane Aruneuboke) 1Ya mbai, pajakre yaroijate yoyaele na wanem ro miyae helem ehiyoye erejaimile mekai himi mokojate yo hokoumeke Yesus bokore mekate naei a faeu elende boronatere. 2Tauratre itaeyaeibokeyo yaele Parisi riyana yo bele mekai erewatene munum-munum baele elate, yee, "Ro miyae na u boloyaele nekejateyo ei hawejaimile nembainye nuweikiyae hamam eyanate."3Belene Yesus ahuba mbai aruneuboke igwau wanenmbae huwewoumi, 4"Ro mbai mai nolona naei domba nemene 100 (ro u mehaembai), mbai bele nolona nundeuboke, 99 ukaa bu einye nukeumiboke mbai nundeubokere baeungeweube ei hubayeukoube? 5Hubayeukoubera rei mai sele koube, reweungele na baka ranne haungebouge meite.6Imare meitemo, naei hokolo uyau, na kahili wafeu, imae ribo mbainye nekateyo kaeneumikoube mate, weumile, mana raei bokore rei maite komalere, mekanebam, domba mbai nundeubokera mana ekale hubayeukokale. 7Reyae mare wamale, surgana ekainekate ro myae, Allah naei nembainye rei maisele konate, aere ro miyae mbai na u nei huweungeboke, 99 ro miyae na u mokanyehake yo(Roi Perak Mbai Nundeuboke Ahuba Aruneuboke)8Maengge mbai na roi perak me bee, mbai kalauubobe, kaijeu heleungekoube hehe naeikoubemo naei imae einye kere-kere fanyeuboube, namoi-moisele baeukoube hubayeukoube? 9Naei aka baeke na imae ribona nekateyo, kahili wafeu kaeneumikoube mate, 'Koibae rambele nembainye komalere, mekanebam, roi mbai nundeuboke hubayeukokale aerene.' 10Allah surgana naei malaekat yaele rei maisele hubainyele aere ro miyae mbai na wali nei huweungebokene."(Kelu Fafa Bee Naekore Nukeinyebokene Ahuba Aruneuboke)11Yesus betamo weumi, "Ro mbai na kheluwa bee, 12Kelu monya kayaeyae naekore weunge, "Ataei, raei hambum-hambum mokoungehake kaye yetoko."Naeko nahibi na kheluwa bee maei hambum-hambum mokoungehake waheumikoke.13Mainyekeukoke mo na kelufa monya kiyae naei hambum nate heukoke kulum uke yomoite naei kena hului haiwoye. 14Hayekoke namena roi baeufoke u yeuboke, moni mai bele yone meuneke koubate. Na u moni hele hubawounge arara ohoweke riyeweke.15Ubene nekeungekoke nibi roke aloungekoke obore nareunge ro mbai bokore eke, riyewounge kaliya yennelere. Bele ro kaliya ikeunge, ukeunge obo kayare ensebendere. 16Nau moni hele hubawounge erewoye obore hayaeimi hamam anate anenggondere kouboye. Aere ro miyae hinyeyae nare hamam yennele anenggonde.(Moinya Kelu Fa Mehi Nefake Naeko Bokore Beufoke)17Na une yeuboke mekai erewoyene, ubene roke mehi neufake nakenara eleye, "Akouw, maekore imae einya abu ako hamam nahinggi-hinggi ekai anate, maemae koumikoke, naeisele kalumbaele,ekaiseonate, beleyaere reyae rake anuwaunge monine mekakale. 18Bukerehinde maeko bokore erelere, erelemo ukende, "Ataei, buhae heitoko, reyae wali monya ekukale.Allahre robe royoinye nawanem ware raei umai himi hele kelewamale. 19Raere waei fa yae me ebaetembae, reyae riyawale waei abu ako wanembae nekerele.20Nahibi anguke kulum uke aloungekoke euboye. Ahauka meuboye, naeko weke erekeunge ro roungeboke, kena buhaeyae heubounge. Hakauboke eke hari aungeboke. 21Na kele meubefoke naekore weunge, "Ataei buhae heitoko, reyae wali monya hele ukukale, waei bene na kabam hele Allahre raei u mekai himi hele kelewananale. Rare waei fayae me ebaeijae.22Beleyaere naeko beufoke abu akore weumi, "Hasale yae raei malo neme foisele kiyae rewem mem, membe na une hirennekombe, namene nennembe, oromemalu neme nai orone hirenekombe. 23Embe obo sapi rundum kaye rewembe nensambe folonggombe anemale rei mai komale. 24Mekanebam, raei kelu fa, herekeyae elewale, nundeubokeyae bene nekewouke, beleyaere na waliya, mana huba yeukokale. Rei mai, yokoi yo bae anguke yoloufake koubate hukelewate.(Bena Kelufa Kaye Naekore Ikele Koubounge)25Yokoi yobae anguke koubate he, kelu bena kaye hekene ake mokowoye. Bukeufike imaere meuboye, anggaei boroweoye koi bae, ame waku nuluyae borowoye. 26Meke imaena abu ako mokate mbaite kaneungekoke hineunge, rake meka rei maijae kate. 27Naei abu akoyae weunge, "Wa ugake fa beufoke mekene, ataei ukeume sapi obo rundum kaye mbai handeboke, folandekoke, na kelu, na waliyae hubayeukoke.28Beleyaere, na kelu fa bena kaye kena nebam yeuboke, imae iete ahiyae elewoye. Naeko mekuke amoi-moi weubonge imae aeite arulensindere. 29Beleyaere na kelu beufoke naekore weunge, "Reyae ralo yakamayae, waei hambunne mokoijale, rilibo ehayei, mokoijale, obo mbai raere eyei, rai kahili wafeuyaele, rei mai omokoiboi nekejande. 30Beleyaere, wa kelufa beenemna kaye meke, wai roboni rela, ru kangge eke yohine hayekoke, nibina ohojate miyae maengge yaele riyau weuboke meke, mana weyae obo sapi rundum kaye houbokae rei mai kaube.31Naeko yae weunge, "Kelu fa, weyae rambele nembanyemo nekeyende, raei hambum yoni yoni honate, waei mo yae. 32Bele yaere mana ya eyae rei maijae koma, mekanebam, wa ugakefa herekera mana meke waleuboke, nundeubokera mana hubayaendekoke."
(Eyae Rowa Beere Me u Omokoi Hangga) 1Yesus na moita ohowate yore weumi, "Ro mbai robonilo relalo, ru yael kangge yaele, na roboni kayaare hebendere roke. Bele robonilo relalo re mekaite wanyele, wa u mokoi u bulu-bulu helelm, na roware roi naom mekai herayeweke. 2Belene yae na rowa kaeneungekoke meke weunR, weyaeeyae anggaei borokale, weya ame karebai helem sele mokoyae. Bake hee ware kinyereibondere, raei hau kaya ehebei jae.3Roi hauke kileuboke na ubene ra nenaei jae eleye, mekayae reyae mokorobonde bam, reyae heke mokoi-bokoi nahinggi bam, reyae elae bam, aritite riyerendere, reyae nahinggi bam, reyae fe hubannale. 4Reyae u bene rokale, reyae mekai harerembonde, rare hukendehinde he, foi te mokowamaele ro miyae bele bokone ere barambonde.5Na rowa rena hambum yaraikoke naite heubate kaeneumikoke mekate, ro mbai te hineunge, weya rowa hambum ramera roukae ehileikoi, na kalum mehae-mehae honoye? 6Bele ro yae weunge, reyae minyak zaitum 100 hele yaroukokale, Hauke kileuboke ro yae weunge, rake wa homo niyae, 50 hele yae moloiko. 7Betamo hau kayare hebewoye ro yae ehire hineunge, "Waeinya mehae-mehae hangga honate? Bele ro weunge, 1000 holoboi, bake wa homo niyae, 800 holoboi jae mo moloiko.8Rake mekai mokoubokene na rowa ei sele molowoungete. Rake kanina ro miyae, u nebam kayere ayeuboke buma hele mekaibam Raei ako faeuko re borojate yo maei wali. 9Rake nehale yae mare itayaemale, rake kani-kelana hambum yon-yoni honate, ro miyae ehi yore hakommiyembe, bele wanem baere weyae kahili wafeu esubayenggonde. Here kaka mende hee, bake hambum yoni-yoni nukale hayaele, Surga yore naro yaele yae ewefinde eye.10Ro miyae haubuhi kending inyanyele kaye foi sele hebendena, rabo halenainyele hambum kabam nahinggi mokombonde. Hinye maenim na wali foi bam nekendendena, hambum kabam re naere rabo ehaleikoi sangga. 11Belene meyae mai wali nehale bam nekembena, Allah mare surga maei hambum eyei hangga. 12Rake kanina hambum mare rabo ehaleikoinya, mehae mekai surgana hambum mare inyayembe bam?"13Ro mbai rowa bee maei abu akore na hinggi bam eyeiboi hangga, mekanebam, rowa ehire ikele konnele, rowa ehire bae kena konnele hakonnele. Bele mekai mbai meyae Allahre boroijaungele ro miyae yae nekaube, roi maei abu ako bam.(Farisi Maei Wali Yesus Yakala Woumi14Farisi holona Yesus kelemoumi borowate, nakena roite kena kabam hele koijatene, aukaekae yae kowainyele. 15Yesus yae weumi, "Meyae ei molonayembere kena kaube, bele yaere mai kena einya nekaube haa, Allah itaeyeuboke. Rake kanina honate yoni-yoni ro miyae yae eite molaimile Allah kena ekoyei."16Taurat na molaikoke, Allahre yendo kayaa yo maei homone eleye, utaei Allah naei kenare koye mekai ro miyae wali ijere alomansande maei, meke Yohanes bure kolowoumi, kelewoumi hee, Allahre a foi-faeu foi bele heera rawouboke huwaimile. 17Rake kani ana honoye, yaaku buma na feleufakenanemene enainundembonde, bele yaere Tauratna molaikoke mbai jae enundeiboi hononende. Miyae nesi-nesi maei utaei.(He Foloukoke)18Ro mbai, na miyaere nennihinde betamo ende miyae ehi endewendena, na u bulo endewende, namekai ro mbai, na molo yae neungehike miyaere endewende na, bele ro, namekai bele ro buloo ensubayenggonde. (Robonilo Relaalore Lazarusre Ahuba)19Ro mbai robonilo relalo, na wali koubam kalobam nekeweke. Na malo hirewekw wii halamam sele. Na yaene baei rei mai mo koweke, Hambum-hambum naei kena hulune mokoweke. 20Roboni lo relalo re imae mau bene, ro mbai naro Lazarus honoweke, Lazarus hamam re anenggondere a ritiyae riyeweke aneweke. Lazarus na u baubau bae maeme koungekoke, oki yeme kelekaei sele bele baubauka eibale. 21Moni kabam hele ikoye, Lazarus na rabo haleye, robonilo relalo hamam annende, mori-mori balenatemo, neyae yaronde annende..22Ya mbai mo Lazarus hereke, malaekat mekate yawanyehoke ekate Abrahamre anuwau foinye hanyeboke. Na hekibam mo, robonilo relalo here aimoloufake. 23Rake ro na u isasa aloalo kouboye, nabe bumare weke ereye bae, Abrahamre Lazarusre anuwai foinye nuweikoke nekewote.24Robonilo relalo kaeneunge, 'Ataei Abraham, rare buhae heitoko, Lazarus weinye, ra u i nolone hebale, Lazarus name kela-kela mbai bu kending yawensindemo mende ra faeu ranne ransinde.25Bele yaere Abraham beufoke weunge, "Kelu, bene nekete, wali nekewoyae, foi moi seleninae hubawane, Lazarus mbai himi hele hubawonge, mana Lazarus rei mai meke koye, weyae nebam bae hubane. 26Belemo bam, aei nolona bo kabam hele keiboke honoye, ro miyae refire rafire ei hangga.27Robonilo relalo benem weunge, "Belene, ware wawale riyawale, Atei, Lazarus weinye maeko imaere eu. 28Raei aka baeke mehaembai imaena ekainekate, ende a itaeyemmibonde wemmile, rake anuwauke emei jae.29Beleyaere Abraham beufoke weunge, 'Nanemene Taurat Musarena, Allah na yende kayaayo maeinya homone molaokoke, 30Robonilo benem weunge, "Bele mekainya, ataei Abraham, ro mbai hereke nolora walembonde,ende raei aka baere wemmile, beleramo niyae itaenyaeibonde. 31Abraham beufoke robonilo re weunge, "Waei aka baeke Musa rena a faeu ehakoiboinya, ro mbai herende horo neyae ewaleiboi hangga.
(Wali Nekemale Maei Utaei) 1Yesus na moita ohowate yore weumi, "Rake hee uwabei yoni-yoni helem sele oro halumre inyaibonde wabenaimile, buloo nibine enaibalende. 2Fafare kelammile rabo halei henanaibondere, ro miyae ehi yore mokommibonde enaibalende yaelene, na foi sele horora ruka kabam ungainyonde buwei nolone enaiwonde ruwembonde.3Mai u kayaa foi sele hebembe - bele u mekai ehakoi jae, 4Waei aka mbai baeke mbai u mekai himiyae ware keleneubondena, wela yae angga yoboungebonde. Mehi nensandena, buhae heungekonde. Benem ya mbai einye, roko mehine bee mokonukondena, bensonde roko mehine bee wabokre ohonggondena, ungete reyae mehi folale, ware himi mokowawale, welayae buhae heungekonde. (Hila Rabo Rannda Wali Emayaronde)5Yesus Na abu ako yae wainyele, "Maere rikeimobo, Allahre eite molomande maei rabo halei elaeyeimebo. 6Yesus yae weumi, "Mai rabo halei sawi ko hangga na, rake o kabam hebeye weungele rake anuwauka rawembonde buwei nolone yae yeisebe,mai a wenyelene borombonde."(Allahre Abu Ako Mekai Jae Nekembe)7Mai nolona ro mbai na yebaei bubaei ara-bura meibe mo meyae nahibi weinyeimae, Mei, meyesi, anggem nuweibo namekai hamam meyane!" 8Naeisele weyae weinyeimae, malo foi jae hireiko, hamam mokoungehakale, mana rayae hamamre anerelere, rakene mo nekeweonde kayaare hebeukelere. Reyae hamam anerekondemo, beta mo weyae aneukonde.9Waei abu ako ukane kaliya mokoukokere, weyae helem foi ewei hangga? 10Meyae bele mekai mbai, Allah rena ukembe eha nemene mokonggombena, menai jae ma ure ro ronnebombe, reyae abu ako ya. Rare ukeuke mekai jae mokale..(Ro Me Bee Na u Baubau Baele Onomi Yaeiboke),11Yesus aloungekoke Yerusalem yore ewoye, aloungekoke Samaria yaele Galilea yaele bele hunndanda ewoye. 12Yo mbaite arulensindere mo, ro me bee na u baubaubae molou miyeke, mekate hubayaeikoke, na ahauka mo hebaiboke, 13Yesusre kaenainyele, " Yesus, Tuhan maere buhae heimoko!"14Yesus beufoke erewongi, a weumi, "Eme, imam-imam maei bokore embe mo kelemmibombe." Nibi nolone eubate na u onomi hubayaeikoke. 15Ro mbai bau bau baele riyana, na u erewoye onomi reokene bae, befoke meke Allahre buma kolowounge. 16Yesus bene oro hele yae roroukoke, Tuhanre buma kolowounge. (Bele Ro Samaria Na)17Yesus bele ro re hineunge, "Ro me bee onomi yaeuboke yae, Mba ro ehiyo, mehae mbai mehine keli yaele. 18Kena buhae hele, rake ro riya Yahudi na yaere bele yaere ebeiboi emei, rake ro mbai Samariana ro yaere beufoke meke Tuhanre buma meke kolounge. 19Yesus yae bele ro re weunge, "Anyu, aloinyoko, waei hila rabo yae onomi roukae."(Allah Naei Mende Yaa)20Farisi ro riya mbai mekate Yesusre hinainyele, "Allah Naei yo waku mbele yaa mende, Yesus bele ro riyare weumi, "Allah Naei yo waku mende yakalambonde hee, rake ijko yae ereiboi!" 21Ro miyae ware ewei, "Allah na yo waku rakena, ehiyo yae ungayembe, Allah na yo waku rikena, naisele Allah na yo waku mai nolo u kaikainya, mai kena u einye nekaube."22Yesus na moita ohowate yore weumi, "Ya mbai mensembonde mai kena yaronenggombe Rare erendebombere, bele yaere ereiboi hangga. 23Ro miyae mare ungayembe,"Ereibo Yesus rikene eke nekeye! ereibo, Yesus rake nekeye. Are wayembe bele anuwauke eijae, namekai bele ro miyae ehakoi jae!" Allah Naei yo waku mende yaa, 24Wili yakura weye hehe huba ehira ehire naikiyoye wanem Raei merele yaa naeimekai yembonde.25Bele yaere nabere Reyae buloo fela kabam hele relerenggonde nawenem ro miyae rake hena Rare ehiyae enaielenggonde. 26Nuhre heena meke yakalauboke mbai Raei merele yaa nai mekai yembonde. 27Bene enekei yobei-yambei mende maei. amam hunsum maei u benen mo, rilekate faukate, ro miyaere yaronate u bene mo, miyae rore yaronatere mo, wali ikainye alaeiboke nekewate, meke Nuh kayi kabam ne hebeunguke hee, bu ruwekoke, ro miyae bune anayeke herayeke.28Raei merele yaa Lot nekewoye hena u mekai wanem yembonde, Sodom ro miyae na wali naei wanem, amam hunsum u bene mo nekewoumi, hambum nai hesei na hibi mokayeke, hekera are mokate yo imaere haete yo, 29Meke Lot bele yora eukuke hee, yakura i ruke oke, ya moloye wanem, ro miyae habewoye herewate.30Bele mekai mbai mehinim eraisi Raei merele yaa, 31Bele yaa mensembonde, hinye maenim imae bumana koye, eite emei, na hambum rewete, hinye maenim hekene mokoye, imaere emei jae.32U bene nekayeite, Lot na miyae meka yae yeuboke, wa u ne yembonde yaele. 33Ro miyae nekande na umbaite wali hole molonendena, wali hena ehubayeikoi. Raei aerene na wali u embendena, onomi wali hena hubayenggonde.34A hele yae Reyae wamale, Raei merele yaa, are ukamale nemene benate yakala nate, ro bee ijoku honoi mbainye hononete, malaikat mende ro mbaite mo rewende, ehi nukennebonde, 35Miyae bee gandumne yalenete, miyae mbai rewende, mbai nukennebonde, 36Bele mekai mbai, ro bee hekene mokonete, ro mbai ryawennehonde, ehi kaye nukennebonde.37Yesus na abu ako yae hinainyele, "Rake a weyamae, mbele anuwaunge yembonde?"Yesus yae weumi, "Mbele anuwaunga obo fako-yoku fako yaele bele anuwauke aye hoisoi arileijeye!"
Allahre ebeli bonainyele na u mekai 1Allah namota ohate yore ahuba mbai miyae nale mbaite u ne aruneuboke, Ebeli Allahre nobam hebam, elae hale inyaibonde n ahibimo molonainyende. 2Yo mbai honowoye, bele yone hakim mbai nekewoye bele ro Allahre fe efaei nekeweke, na wanem na ro mbai miyae mbaite erewoumi me abaeyei nekeweke.3Bele yo mbainye, miyae nale mbai rora moloufake nekewoye, bele hakim bokore na hibimo ohoweke, weunge, "Rare riketebo, keme nenatebonde yo helem ohate." 4Heki holo rake hakim erikeiboimo, bele yaere na ubene neke weounge, re na foiyae Allahre fe afaei nekejalr namekai ro miyae ehire, 5Bele yaere rake miyae nale na hibi ohonde yaelene, hakorembom, mekanebam rare nebam emokoi maei.6Tuhan weumi, "Rake hakim na u mekai erennebo, meka a faeu mekai jae elenggonde bam? 7Allah suragana ekenekeye, mehae na ro miyae na yane baei, reniai rai ebeli boijainyele yore ehakoiboi nekende? Allah naei mekai nekenendere? 8Reyae mare wamale, Neyae na hibi hele mare boronembombe. Bele yaere Na Kelu Naei mende yane, rake kani kelana aeinya hila rabo halaennele hubayenggonde?"(Farisi Ro Yaele Pajakre Arilate Yone Aruneuboke Ahuba)9Yesus ahuba ro miyae na u nebam bam namekai ehiyore ane kolaimile u ne aruneuboke weumi, 10Ro bee Allah yo imae ralo imaere ekete, ebelire bonnetere, ro mbai Farisi na ro ehi kaye pajakre arilejeye ro.11Farisina ro kaye, afae aunguke ne ebeli na u maenggeu kaeiboke, eleye, "Allah, reyae helem foi Ware wawale, mekanebam, reyae ro miye ehi yaele nehangga mbai bam, ame karebai emokoi, ro miyae ehiyo maei eyaroyei, namekai pajakre arilejate yo mekai bam, 12Reyae hamam ikai bee nekeikiyaele emaeneimo namekai raei akau ha ninae mokoijaele.13Beleyaere pajakre arileye ro ahau mekai hebeunguke, na be bum aneye, na u nenaei habeye ebeli bounge, "Allah, rare kena buhae heitoko, nebam ne mokoi jale, 14Reyae mare wamale, pajakre arilejeye ro, na imaere beufoke ro nehale mekai jae ewoye, mekanebam Farisi na ro na u maenggeu yae kaeuboke bumana hele. hinye na u buma nekende na, Allahyae ane rannehinde, hinye na u ane rannehindena Allahyae bumane ennekolonde." (Yesus Fafare Me Na uranne Kolowoumi)15Ro miyae na wayeu fafa Yesusre bokore yarowaimile meubate, Yesus me re kolommilere. Na moita ohowate yo, bele makei erewaimilene he folowaimile namekai a yae yarewaimile. 16Bele yaere Yesus bele fafa kaenewoumile na bokore menatere, baetamo weumi, "Bele fafa waemmihi Raei bokore mai, hum okoloijae, mekanebam, ro miyae Rare hakonabonderena na wali rake fafa mai wali mekaijae haerenainyebondere, wali hena enaijaronde. 17Reyae mare nehale yae wamale, hinye yae na wali rake fafa maei wali mekai ereweinya, wali hena ehubayeikoi nekenende. Roboni lo relalo maei ahuba18Yahudina ro mbai meke Yesusre hineunge, "Guru, reyae mekayae mokorobonde wali hena erehubyenggonde?" 19Yesus yae bele ro re weunge, "Mekane rare foi jae ware? Ro miyae mbai sambai foi u ya, Allah Nembai sele foi to moi to. 20Meyae rake homo fae here foloukoke itaeyeuboke, miyae maengge u nembam omokoi jae, ro ohoi jae, yoko naba ebaei jae, ro miyae maei a kelai faeu kelai ehuweyei jae, namekai ako nakere ei moloimile. 21Bele ro yae weunge, "Reyae na hokolo nekewekale heera na nemene nenae mokowekale mo."22Yesus borokeunge, bele ro re weunge, Ninae mokoimiyeyae, beleyaere mbai sele weyae emokoiboi nekeyae, eye, waei kee nalenaite heukonde, ro miyae kere nale bam nekate yore waheimile, waei kere nale surgana yae hubayende, weyae Rare hakotebonde." 23Yesus bele mekai weubounge, rake ro na kena himi hele yeuboke mekanebam, na kere nale helem sele nekeiyene.24Yesus bele ro re ereungemo weunge, "Ro miyae roboni lo relalo, Raei me kelee u keleere eyeiboi sangga.!" 25Na kaho hele, nasom mekai unta mbai imake bulura arulensinde, bele yaere ru yaele kangge yaele ro miyae Raei me kelee u keleere yabi-yabi hele hubanainyele."(Yesus Na Mota Ohowate Yo Wali Hena Enaiyaronde)26Ro miyae bele anggaei borowate yo elate, "Bele mekainya, henye naei jae wali henare enaijaronde?" 27Yesus yae weumi, "Ro yae miyae yae emokoiboi kaye, Allah hamekaho nahinggi mokombonde."28Petrus yae weunge, "Maere ereime, meyae na nemene nukandeboke hayendeboke, mana Waere hakayeuboke." 29Yesus benem weumi, "Reyae ne hale yae mare wamale, ro mbai sele kem, na imae nukembonde, na miyae nukennebonde, aka naei baeke naei, ako nake, kelu omi, Raei aerene nukemmibonde nekenate, 30bele yoni-yoni nukembondere, rakaya-rakaya rake hee ehubayeikoi nekende, beleyaere Naei mende yaa nemene wali hena enai subayende."(Yesus Herendera Mende Walembonde)31Yesus na moita ohowate yo arileumihike, a weuboumi, "Borombo, Eyae Yerusalem yore be rannehike emalere, Allah Naei yendo kayaayo are kolowaite Raei u ranne yembonde yakalambonde. 32Are nulewainyele mekai yembonde, aukaeka yae, me yaya-u yaya yae, eubaki yae honatele, 33Haube yae Ra melem bai nemene yobonaite, belera Rare honatebonde. Bele yaere namen yaa Reyae walerebonde."34Beleyaere Yesus na moita ohowate yo bele mekaite itaeiboisele nekewate. Bele a mekai weuboumilere eyitaeiboisele nekewate.(Yesus Ro Mbai Ijoko Kumba Onomi Ikeunge)35Yesus na moita ohowate yo yaele Yeriko yo nobewainyele, ro mbai ijjoko kumba nibi enene nuweuboke, a ritinye riyewoye, 36Bele ro ijoko kumba borowoye aku-anau ro miyae helem meubatene, hineumi, mekayae yeuboke, 37Ro miyae wainyele, "Yesus Nazaretna Ro yae meye!"38Bele ijoko kumba yae Yesusre kaeneunge, "Yesus, Ondofolo Daudre kelu, rare kena buhae heitoko." 39Ro bere naiboke yo ahum kolowainyele, koko yembondere, bele yaere benem elaekai sele kaeneunge, "Yesus, Ondofolo Daudre kelu, rare kena buhae heitoko!"40Yesus hebeunguke, weumi, bele ro ijoko kumba yaweneho Raei bokore mem. Bele ro ijoko kumba Yesusre bokore nobewounge, Yesus yae hineunge, 41"Meka yae waei kena koyae, Reyae buhae hereukondere? Ijoko kumba yae weunge, "Tuhan, reyae kena kale ijoko ererelere."42Yesus bele ro re weunge, "Ijoko keleiko erei, waei hila rabo yae onomi roukae." 43Yesus are ukeunge hee, bele ro ijoko erewoye, Yesus re hakoungeboke, buma kabam koloungeke. Ro miyae helem erewatene, nemene Allahre buma kabam kolowainyele.
Yesusre Zakeusre 1Yesus Yeriko yo moi hayeukoke euboye. 2Ro mba na ro Zekeus, pajakre arileye na falem, Zakeus ro mbai ru kanggeyaele ro nekewoye.3Zakeus na u fofo, beleyaere ro miyae helem sele arilewoye namekai Yesus re erennebondere kena kabam hele yarongokoke. 4Zakeus hakaeuboke oromo bere eke, ara no mbai bele o bumare keteke, Yesus bele nibira endemo erennebonde.5Yesus bele ijere meke, nabe bumare wekemo weunge, " Zakeus, oyakoibo, manaya Allah kena koye, Reyae waei imaene erennsidere. 6Zakeus na hibi o bumara owakouboke, rei mai sele kouboye .Yesusre hubayeikoke. 7Bele yaere ro miyae helem ijoko erewate na a mulum-mulum baele elaete, "Neyae, ro miyae buloo mo felamo bokore endere."8Zakeus aunguke Yesusre weunge, "Tuhan, ijoko erei, rai kere nale, roboni rela, bohi nerehandere, ro miyae kere bam nale bam nekate yore wahere milere, ro myae maei pajak na arilewekale roko keli yae beremibonde. 9Yesusyae Zakeus re weunge, "Mana ya, Allah angga yoboubokete, weyae, wa miyae fafa nemene onomi ikembe, mekanebam Abaraham orona menayae me baembokombe. 10Mekanebam, Reyae Allah yae ukeuke mekale, ro miyae buloo felayae koijate, namekai ikainye nekeijate yo onomi enaijaronde.(Foi Mokoijate Yo yaele Nebam re Mokoijate yo yaele)11Yerusalem yo nobaeinyekoke, Yesus ahuba mbai aruneuboke, ro miyae rabo halaete, Allah Na yo waku yakalambonde, Israel yoho Roma maei kelera enaibalende nenaei nekenate. 12Yesus ya weumi, "Ondofolo riyana ro mbai aloungekoke yo ahauke eke, ranenaitinde rajare yembonde betamo na yo yam re bukensinde mende.13Rowa mbai na u mokoi me bee kaeneumikoke mekate, roi 10 mina waheumikoke mo weumi, 'Rake roi jae hambum yaromembe, naite hemembe, rakemembe reyae berohonde.' 14Bele yaere ro miyae na yo mbainya yo ahi hele elewate, mekate waimie, 'Bele ro mekai mai yone, rajare enekei jae' 15Bele raja yo ehi kulum uke hee, na yo mbainya ro meke, na umokoi roi te yarowaite yore kanewoumi mekate are borombondere, neyae itaeyembondere, roi yaraikokera mehae-mehae nai heubatera hubayaeikoke.16Na umokoi bena kaye meke weunge, 'Rowa Ondofolo waei roi mina mbai ikarae, nai heukokale, mina me bee hubayeukokale. 17Raja yae weunge, Foi sele, weyae u mokoi rabo halere hangga! Weyae hambum kending na hinggi mokoubokaene, weyae yo me bee ware kinyereubondere.'18U moko benem kaye mekemo weunge, "Rowa, roi mina mbai rare ikare, ekale nai heukokale, mehaembai hubayeukokale' 19Raja weunge, 'Weyae yo mehaembai ware kinyereubondere.'20U mokoi mbai mekemo weunge, 'Rowa, roi mina mbai ikare, ekale malo ratai jae ruleufikale, raufikale honoowoye, 21Reyae itayeubokale, weyae ro mbai elewa. Weyae hambum mbai erewei hangga, weyae eraisi na, namekai weyae emoloisai kaye bele ani weya ehekoiboi hangga.'22Raja beufoke weunge, 'Weyae u mokoi himi, waei are eleukoke mekai, reyae ware kelereubondere. Weyae itayeubokae, reyae ro mbai elewa, ro miyae ehiyo maei roi bu yae yarale. 23Mekane weyae raei wali itayeubokaeyae, bele roi eimae, roi te kolate imaene yeimimae nenaei naite haete, reyae besole hee bele roi kabam yeuboube rewele?'24Raja belena hebewate ro miyaere weumi, 'Bele roi mina rewem, embe ro mbai me bee yaele ro re yennele. 25Bele yaere ro miyae belena habate yoyae wainyele, 'Raja, naei mena roi me bee yaele ya.'26Raja ya weumi, 'Reyae mare wamale, 'Ro miyae hinye maenim Allah yae ikeunge hambum foi mokondena, kaya foi hebendena, nare helem itende hayerende, bele yaere hinye maenim wali nenaeikai nekendena, na una nemene nundenaite. 27Mana ro miyae rare ikele katele yo namekai raja re yeubokale ahiya elate yo, yawemmibo rakere mai, ra bene honggo hayenggo. (Yesus Raja Mekai Koubainyele)28Yesus bele a weumikoke baeufokemo bere aloungekoke Yerusalem yore oro molouboke ewoye.29Yesus Betfage yo yaele Betania yo yaele nobewounge, Zaitun homungga nobe-nobe, na mota ohowate ro bee ukeumi, 30bele ro bee re weumi, 'Yo mbai ma bena honoye, bele yore ebe arulebobe, ma ijoko erebe, keledai kelu mbai, hayae kilainyekoke hebeye, ro miyae bele keledai ehebeinyuimo. Na ha ikilainyekoke buraelebobe, yawenehobe rake mebe.' 31Ro miyae hinenayembe mekainya, 'Mekane bele keledai yaweungehoke?' Rake mekai bele ro re a wennele, Tuhan rake keledai rannda hebennundere."32Bele ro bee aloinyekoke ewote, Yesus are ukeumi mekai sele beubate yakalawate, 33Ha ikilaikokene buraelewote, ro mbai meke hineumi, "Mekane bele keledai na ha buraeleungele?" 34Bele ro bee ya weunge, "Tuhan rake keledai rannda hebennundere" 35Bele keledai yawainyehoke, Yesusre bokore mekete, malo keledai na moko ranne hireinyekoke, Yesus keledai na moko ranne hebeunguke. 36Yesus keledai ranne nuweuboke, Yerusalem nibire ewoye, ro miyae na ram malo yarowate nibine beubate alowate.37Yerusalem yore nobe hayewounge, Zaitun homunggaere nokeunge ouboye hee, ro miyae helem sele namoita meubate yoni-yoni, Allahre buma kolainyele, rei mai sele kainyele, Yesus emeha hele mokouboke erainyele. 38Ro miyae buma kolainyele kaenate, "Allah yae Naei einye onomi yennele, Israel naei Ondofolo neme, maei Ondofolo meke Allah Naei u kelena Kiyae.mana yaa Tuhan Naei mambele yaele meyae kena foi imabonde.Mazmur 118:2639Farisi ro mekate bele ro miyae arilewoye nolora Yesusre wainyele,"Guru, wamota mate yo weimi koko yaeibo, " 40Bele yaere Yesus beufoke weumi, "Reyae mare wamale, neyae koko inyaibondena, rake nibina ruka yoni-yoni honate bele afaeu mbai jae rei mai ammibonde buma kolonainyele." (Yesus Yerusalem Yore Hele Rimewounge)41Yesus Yerusalem yo nobewounge, Naei ijoko Yerusalem yore erewoye, hele rimewounge. 42Yesus na kenara eleye, "Nehale yae, mana ya naei sele rei mai ambokembe mai jo yamne kaube yaere, bele yaere meyae na kobu nekaube.43Ya mbai mensembonde, waei yokeijo menate, ele nenaibonde wa yo yamne, menate nemene ninae hilenaikonde. 44Menate ma yo yam habenate kelanate, ro miyae honate hainyate. ruka mbai sambai, ruka ehiranne foi jae ehonoi, mekanebam, meyae mataeibam Allah Naei rikenembombe hakonembo ya mokoungehake Nekeye. " (Yesus Ro miyae Naei Imae Bene Nai Heubate Yore Hukeumihike)45Yesus Na yo imae ralo imae re aruleufike, belena ro miyae naite heubate yo nemene hukewoumi. 46Bele ro miyae naite heubate yore weumi, " Homo faene molaikoke honoye, "Raei imae, ebelire bomande imae ya, meyae roukaube baeungehoke yokoyo nale mai imaere yeuboke!"47Yesus na yane baei Na yo imae ralo imaene a foi faeu foi keleumiyeke. Bele yaere imam-imam, Tauratre itaeyeiboke yo merau kolowainye Yesusre honaibondere. 48Bele yaere bele falem-falem nataei nekewate mehae mekai jae Yesusre honaibonde bam, mekanebam, Yesus keleweoumi a nehale yae elewate.
(Yesus Elaere Nekewoye U Mekai) 1Ya mbai Yesus Na yo imae ralo imaene ro miyae helem sele homo fae ne keleweumi hee, Mekate Yesusre hinainyele,-imam, Taurat itayeiboke yo namekai agamare itayeiboke yo Yesusre bokore mekate, 2Mekate Yesusre hinainyele, "Meka elaeyae Weyae hambum yoni-yoni mokoyae? Namekai, hinye yae Ware bele elae ikete mokoyae?3Yesus yae bele yore weumi, "Reyae namekai mare a mbai hinerensimbere, Wo kondekombe, 4Hinye Ro yae, Yohanes bu kolomoumi? Allahre Ro yae, ro miyae maei ro yae?"5Riyane arileufike, betamo elate, "Eyae umande, "Surga ra a umandena, Aere wemmele, 'Bele mekaine, mekane meyae Yohanesre rabo ehalei nekaube? 6Eyae umande, 'Ro miyae maei ro yae' rakena nekate ro miyae aere ruka yae hainyaimokokonde heremabonde, mekanebam, ro miyae nataei nekate Yohanes Allah re yendo kayaaro."7Yesusre wainyele, Meyae maeteibam nekande bele baptisan hinyerena. 8Beleramo Yesus weumi, "Reyae namekai mare ewei hangga, hinyere Ro yae bele hambum-hambum mokale."(Anggur Hekere Rouke Ro yae Ahuba Aruneuboke)9Yesus rake ahuba aruneuboke ro miyaere huweumi. "Ro mbai heke mokouboke, anggur no moloukoke . Bele anggur heke mokouboke, hekero ehire roijae mokonate ro re ikeunge. hekero yo anuwau ahau fele eke, namekai heki holo ende bele yone nekenggonde 10Ani re hokonate hee, na u mokoite ukeunge naei ani kayeere rewendere. Beleyaere hekere mokowate ro, bele u mokoi ekere haubaeyae habaeukoke, hukainyeheki name bangga yae ewoye.11Benem ro ehire ukeunge eke, beleyaere hekere mokowate ro, a nebam bae ubainyele, beta hukanyeheki name bangga yae euboye. 12Benem hekere ro, ro namenem kayere ukeunge bele hekere mokowate yo bokore eke. Bele yaere, hekere mokowate yo haubaeyae habaeikoke, hukainyehike euboye.13Heke ro yae eleye, 'Meka yae reyae mokorebonde bam? Raei kelu kena buhaere haenale kiyaere ukende ende, kena buhae namekai ro ronainyebonde ha,' 14Hekere mokowate yo na ijoko erewate hekero ro na kelu re ukeunge eke, hekere mokowate yo arilaiseike, a mbai elaikoke, elate, rake kelu heke naei me einye honoye, eyae homabonde, rake heke aei me einye ruwende!"15Na kelu mbai sele yawanyehoke heke ele moite ekate, belene haiboke wokate. Belera mekayae hekero bele hekere mokowate yore mokoumiboke?" 16Hekero meke, hekere mokowate yore nebam mokoumiboke, na hekero, ro miyae ehiyo roi jaele yore ikeumi." Ro miyae helem bele ahuba borowate, elate, "Bele mekai ebeijae hele nekemayende."17Yesus bele ro miyae helem re ereweoumi mo weumi, "Rake ahuba aruneubokale mehae mekaite. 'Ruka mbai imaere mokoijate yo yae himine wokate, bele yaere Ruka bere neuboke' Mazmur 118:22. 18Ro miyae ehi yae haye bele ruka rannde ruwende onde, mori-mori kamai-kamai bende, hineye namekai ruka onde wende herawembonde kaye, nebam yembonde.''19Taurat homo faere itayeiboke yo, imam-imam baele anggaei borowate Yesus na maekai hareungeboke elewoye itaei roukate. Neyae hekere mokate yo neyae. kenahele koubate kilenaibondere. beleyaere ro miyae helem Yesus na afaeu elewoye eijae molo wainyele. 20Tauratre itayeiboke yo Yesusre kaya hebanyele, eisele molowainyele, fe kowate, aku anau belene yembonnde yaelene. namekai ijoko-ijoko ukaimile Yesusre kilenaibondere, a elenggondemo, bele aere yae Yesusre kilenaibonde gubernur bere enate.21Ro miyae ukaimile mekate yo, Yesusre hinewainyele, "Guru meyae maetei nekande, Weyae a hele yae maere wamae. Weyae namekai ro miyae nemene nehangga mbai mo wamae, namekai Allah nibi nehaelemo maere kelaeme. 22Belene yae meyae pajak kaisarre nahibi mokomandere, emokoi jae?"23Beleyaere Yesus na ubene nebam itayeuboke, weumi, 24"Rare roi perak mbai kelendebo, roi roukate mekate mo hineumi, U nulu yaele, homo molaikoke yaele, hinyere ro yae nekeye?" Pajakre yarate yo riyae wainyele, " Unulu namekai homo kaisar re yae nekeye.25Yesus yae weumi, "Bele mekai na, mekaha yae kaisar re hambum bele neyae kaisare yennele, namekai mekaha yae Allah re hambum bele neyae Allahre yennele. 26"Bele mekai erewainyele bae elate, Yesusre ame karebai emokoiboi hangga, Naei a ro miyae bene elenggonde nebam re eleikoi hangga.(Saduki Ro Miyae A Hinainyehike)27Saduki ro helem bam Yesus bokore mekate, bele holo mekate, ro miyae hereyera waleibiyoye re nehale elekoi nekejate. Mekate Yesusre hinainyele, 28"Guru, Musa aere homone moloukoke weumi, ro mbai herendena, na miyae nale nekende fa bam, na molore aka baeke benem bele miyaere rewende nekenete, mekanebam, kelu omi hurende nalende maei.29Rake mekai, ro mehae mbai mehine bee yaele, aka bena kaye miyae rouke, bele yaere fa ohonoi mo bele miyae hereke. 30Na ugwake benem na kaye bele miyae rouke, fa ohonoimo namekai hereke. 31Na ugwake namenem na kaye benem bele miyaere rouke, bele mekai mo meke na ugwake mehine bee kayene yeuboke. na nemene heraiboke fa mbai sambai ohonoi, 32Na moi sum bele miyae hereke. 33Beleneyae, Allah Naei mende yane, hinye bele miyae namolore yembonde, mekanebam, na aka baeke nemene me ehine bee ne bele miyaere nekeikoke yae?"34Yesusyae weumi, "Ro miyae rake hee nekande, ro miyae yaronate nekenate, maengge rore enaiketende nekenate. 35Beleyaere ro miyae hinyeyae rabo Yesusre halaeinyelena, Naei mende yane, ro miyae eyaroi nekende, maengge rore ei nekende. 36Bele ro miyae mekai ehereiboi hangga, malaikat yaele nehangga mbai inyaibonde.Bele ro miyae Allah kelu omi inyaibonde, mekanebam Allah here-kakara wali ikeumi, waleumiboke.37Musa aere wali hena emanekende maei a ukeume, ofae-ruku ifaeu beuko ne nare weumi.Rake homofaene, Tuhanre a nime haba hele aere weume, Allah Abraham, Allah Ishak namekai Allah Yakub yae Na u Ro roungeboke. 38Allah ro miyae herayeke yo maei bam beleyaere Allah wali nekande yo maei Allah, mekanebam walire nekande yo Naei me einye nekande.39Beleramo Tauratre itaeyaeiboke yo Yesusre wainyele, "Guru, nehale heleyae wame." 40Ro mbai jae benem annunde Yesusre hinensinde bam, Yesus nehale Tuhan.41Yesus benem weumi, "Ro miyae mehae mekai jae elate, Kristus Daudre keu fa?" 42Homofae Mazmurne Daud nenaei jae eleye, "Tuhan Allah rare weuke, "Raei meube refine nuweibo, 43Raei yokeijo Waei oro kelene nekenate" Mazmur 110:1 44Daud Kristusre Tuan yae moloukoke, mehae mekai jae eyae elande, Kristus Daudre fa?" (Yesusyae Weumi Wali Taurat re Itayeiboke Yo Mekai Eyaroijae)45Ro miyae helem borowate, belene Yesus namoita ohowate yore weumi, 46"U mekaijaele yae Tauratre itayaeiboke yore nekemembe, na malo heki keleumom hireikiyate rike-rake oyohate, ro miyae u maenggeu re koijate yo, naite hate ijene nekejate, anuwau foinye sinagogene nekejate, namekai hamam bulau mokojate bene nekejate yo. 47Miyae maengge maei imae obere yarojate yo, namekai ebeli heki koko molojate, ro miyae erenaimile ei molonaimile. Rake ro miyae wanem ehee bukulu Naei mende yane emmihayende.
Miyae nale mbai naei akau ha Allahre meke ikeunge 1Roko mbai Yesus Allahre imae kabam obene meke hebeunguke, Na ijoko erewoye ru yaele kangge yaele ro meke roite hawate anuwaunge na roi meke hauboye. 2Yesus Na ijoko miyae nale mbai erewounge na roi tembaga bee haweukoke. 3Yesus yae weumi, "Rake miyae nale meke helem sele yae na roi haweukoke, ru yale kangge yaele hakaikoke yaele bannele am. 4Mekanebam, ru yaele kangge yaele mekate naei nahinggi rannda mekaisawate, beleyaere rake miyae nale meka naei kalo hubaunge na wali maei nemene meke haweukoke."(Rake Kani Kela Riyaubonnele Maei Utaeijae Kelewoumi)5Na moita ohowate yo Allahre yo imae ralo imae, u rela mokainyehake bele ane elewate, Yesus meke weumi, 6"Ya mbai mensembonde, nemene ijokore eraibe yoni-yoni nebam benate. Ruka mbai sambai na foi ruka mbai ranne ohonoi, nemene orombonde bangga mo."7Na moita ohowate yo hinanyele, "Guru, mbele ya bele mende yembonde?"Na igwau mehae mekaijae mende hayende? 8Yesus yae weumi, "Ma u kaya foijae hebembe, ro miyae helem menate, Raei Ro yae menaite mare ungayembe, "Reyae Niyae' namekai bele ya nobeungeboke,' Meyae bele yore ehakoijae hele. 9Beleyaere anggaei borombe. fela kulum, ahina-ehina iwe-tasi konaimile, ma kena bobo hele nekembe, bele hambum naeimekai benate yakalanate, beleyaere Naei mende ya nenemam."10Yesus benem weumi, "Yo yam mbai annunde ehiyae kabulenate, kani kela ehiyae benem habenate. " 11Onyeu kabam hele isinembo, moni mai mende nende hebende, yobei-yambei mende nende hebende, namekai igwau emeha hele mende yaku-bumara mende nende hebende.12Nanemam bele hambum mekai ebei he, ro miyae mare kilenayembe, iwe tasi konayembe. Mare sinagoge-sinagogene hanayembe, kawane hilenayembe, namekai mare yaungayembe raja-raja bokore, falem-falem bokore Raei aerene kilenayembe embe. Rake wanem mokonayembe yaere, 13Bele meyae ikai rewembe Raei ako faeuko bele yore huwemmile yakalammile.14Waei u hole moloibonde maei a eleyejae, mekanebam, 15Reyae u bene-wa bene ware iteite eleukonde, ro mbai jae ware onobeikoi namekai a ewei sangga, ehameikoi sangga.16Waei ako nake yae nebam enaimokonde, aka baeke yae, yoho yonggo yae, namekai waei hokolo u yau nemekai waei nolora ro ehi honaibonde. 17Ware ro miyae nemene Raei are me kena enaitoronde, 18Bele yaere, wa uma hoboi mbai sambai eruwei, eraweiboi wa falem ra. 19Wa kena elae yae nekeye, wali hubayeukonde."(Yerusalem Yo Yam Himi Bende Maei Utaei)20Nekembe ijoko erembe, Yerusalem yo, fela yo menate arunnaibonde hiienaikonde hebenate na, meyae itayembombe, Yerusalem yo nebam bende ya nobeunge. 21Bele he mende yembonde, Yahudi yona nekaube ro miyae, hakaembe homunggaeremo embe, yo einya nekaube yo, hakaembe moite embe, ro miyae yona-yona nekeijaube yo Yerusalem yore emei ja nekembe. 22Bele Naei mende ya niyae, nemene homofaene molowate, nemene benate yakalanate.23Bele omi reba mende nende hee, miyae u yaele yo, nimene naeimele yo, u nebam hele hubanaimile, rake yoho yonggo nebam hele hubanainyele. 24Ro miyaere honaite hainyate, kilenate enate. Yerusalem yo, yomei-mei yo yae menate nungaikonde nekennayende, mende Allah Naei raungehike ya mende yembonde.(Allahre Hina Fa Hoifa Mende Yaa)25Allah Naei mende yaa, mehi hele bende, hu, oko, findelau. rake kani kelaena ro miyae nekate fe waku yarommikonde nekenate, mekanebam, alu kulum ya kulum bae mende hayende. 26Ro miyae fe waku yae yaremmikonde konate, mekanebam Allah yaku bumana nemene kunsemmile bangga mo.27Bele ramo ro miyae rake kani kelana yo nemene Rare erenatele wau rannda ame wakuyae annyaitekonde menate. 28Bele mekai ijoko erembena, ma u osaembombe nekembe, Ako hubalo mando Naei mende yaa nobeungeboke.(Ara No ne Ahuba Aruneuboke Weumi)29Yesus ahuba mbai aruneuboke weumi, "Ara no yaele, o ehi yaele ijoko erem." 30Hi fawaite, fae eme ketate, itayeibiyaeube, yakama nobeungeboke. 31Bele mekai mbai ijoko eyeraube, homofaene moloukoke mekai benate yakalanate, meyae itayembombe nekembe, Allah Naei mende ya nobeoungeboke32Beleneyae mare wamale, "Rake hokolo naei mekai nekenayende, rake hambum-hambum benate yakala nate. 33Rake kani kela nundenayende, bele yaere Raei ako faeuko hana-bona, ninae hononende. "(Mokosa-Mokosa Waii Nekemale)34Wa kena u kayaa hebeye, bulau hamamre keu ekoyeijae, keu buli, bu keu okoijae nekewende, namekai wali nebam enekeijae. Allah Naei mende yaa, welangga mekai ja. 35Bele yae, rake kani kelana nekande yo nemene hubayemale.36U kaya yaele hebemale, ebeli nahibimo bomande, mekanebam elae wake inyemele, nebam kaye aei ura wennende namekai Naei mende yaa Allah hubalo mandere bene ema hebembonde."37Na yaene baei, Yesus Na yo imae ralo imae bene ro miyaere ikeleumi, be baheibiyoye Yesus Zaitun homunggaene Naeko Allahre ebeline ibounge. 38Rene, ro miyae nemene Allah Na yo imae ralo imaene mate, belene Yesus keleumi borate.
Merau rainyeheki Yesusre honaibondere 1Ya kabam Paskah yae elate nobewounge. 2Imam-imam falem yaele Tauratre itayeikoke yo yaele kelai nibi balekate baeubate Yesusre honaibondere, beleyaere ro miyae helem erewaimilene femako yae koubate. Yudas Yae Yesusre Kelai Neke3Bulo walobo meke Yudas Iskariot na u einye aruleufike. Yudas neyae Yesus namoita ohowate yo. 4Yudas eke imam-imam yaele Allahre imae kabam kayaere hebate yo yaele hubayaeikoke, meraunge kolowainyele mehae mekai jae Yesus bele yore yemmile honaibonde.5Imam-imam rei mai sele koubate, Yudas ehe koumikoke roi jae inyainyelere. 6Yudas be isineumiboke, belene nibi baeuboye ro miyae helem nataeibam nekenate hee yae imam-imam re yemmilere. (Paskah Hamamre Mokonainyehandere)7Paskah ya kabam meke nobeungeboke, bele yaa neyae domba kelu nesayate wahaeimile anate. 8Bele yaa, Yesus Petrus Yohanesire weumi, "Ebe, Paskah maei hamam mokonehabe, eyae ema anenggondere." 9Yesusre weinyele, " Mbele imaene Weyae kena koyae, meyae bele imaene hamam mokanehandere?"10Yesus yae weumi, "Yerusalem yore arulebobe, ro mbai namene kendi yaele rewende, bele rore hakonebobe mbele imaere ende. 11Imae rorele a wenele, "Guru hineye, mbele anuwaunge, Reyae Ra moita ohate yo yaele Paskah hamam nembainye anemakondere?"12Imae rorele anuwau kabam imae bumana kaye mare kelenembombe, hamam maei hambum-hambum mokainyehake, belene meyae bee Paskah hamam mokonehabe. 13" Petrus Yohanes re nahibi ekete, Yesus Naei are ukeumi mekai erewote, bele anuwaunge Paskah hamam mokonyehake.Yesus na u maei hamam bere wahewoumi.(Paskah Hamamne Anate)14Paskah hamam anenate ya yeuboke, Yesus namoita ohowate yo yaele nembainye nuwaikoke. 15Yesus weumi, "Reyae kena hele kale eyae rake Paskah haman nembainye anemakonde, nanemambae Ra une erensubande bulo fela erendele. 16Belene Reyae mare wamale, Reyae mambele nembainye Paskah hamam emaeneimo nekemembe, Allah Naei yo waku mennembonde he emanenbe.17Yesus anggur kolaei bu yaele rouke, Naei Akore helem foi ukeunge, namoita mekate yore weumi, "Rewem, menaei jae mate-mate wahebu. 18Ahele yae Reyae mare wamale, Reyae anggur emaeneimo nekerende mende Allahre yo waku rake kani ranne mensebenunde."19Benem feu rouke Naei Akore helem foi ukeunge, Nenaeija feu kaye woye na moi ohowate yore, weumi, "Rake feu Ra u melem mbai, mai aerene ikembe, Allahre akauha wanem yembonde, naei mekai Raei bene nekesi-nekesire mokomembe." 20Hamam anaikokemo, Yesus anggur kolai rouke wahewoumi, weumi, "Anggur bu yaemale, mai ubenere nekenayemembe, Raei oki mai aerene rileubokale igwau emere yembonde Raei oki einye u mekai neme enjarombe.(Yesusre naite heuboke ro Yakalauboke)21Bele yaere, erembo, ro mbai aei nolona nembainye nekande, kelai nenende kiyae, Rare yokeijo me eite kinyendebonde. 22Reyae ro miyae ure yeubokale Kiyae, Allah Naei mokoungehake mekai naeija menjembonde. Bele yaere Rare kelaite nenende kiyae na ubulu himi hele ennehubande. 23Na moita ohowate yo na ure ninaeijae hinewate, hinye yae rake u mekai mokombondere. Beyu-Beyebae Maei Wali Mekai Nekembe)24Aku anau yeuboke houbate, naete-naete hinewate, ro hinye naei u nolora rorele u mekai haraungeboke. 25Yesus yae weumi, "Rake kanina Ondofolo kote ro miyaere ane kolojaimile, felejaimile, wabeijaimile, naeremo erenaimile. Naere bumane kolo naimileremo, naro aka kaya baeke kaya ungaile.26Meyae bele mekai bam. Hinye mai nolona rore ronailenyerena, na u are insenehinde mebaei bam mekai nekende. 27U bene mbaite itembere, imae mbainye rorele bee nekewote. Naei nolora, ro mbai hamamre waheye, ro ehi kayere ijeunge. Hokolo bee nolora hinye rorele kiyae. Hamamre aneye kiyaere ro rainyele. Reyae wali mai nolone mokowale mekai bene nekenayembe. Reyae yaebaei-bubaei u mekaijae mare mokowamale28Rare nebam imokatele, maijaele hubayaeube. 29Belene Reyae mare itembere Maeko rena yo waku Rare ikeuke mekai. 30Bele yo wakune mambele Rambele nembainye nuwemakonde hamam anemale. Meyae anggem nekeijaele yembombe, na bumane hele nuwenggombe nekembe."(Petrus Yesusre OneWounge yae elewoye)31Yesus weunge, "Simon, Simon, anggaei foi jae boroibo, Walobo falem Allahre riyeungehike ware u malire hubaneufindere, gandum rebauka kulaibiyoye wanem 32Reyae Allahre ebeli boungehikale, ware elae wake inyete Rare rabo haleukele, beufonde, waei aka baeke kaya eumi hebende."33Bele yaere Petrus Yesusre weunge, "Tuhan, riyae kawa einye enate hilenggonde mende honatebonde horo, wambelemo ya. " 34Yesus yae benem weunge, "Petrus, Reyae nehale yae ware wawale, mana huwae ojo muku a okoimo, weyae roko name Rare oneukekonde yae ro miyere weimile. (U moko mansande nekemale)35Benem namoita ohowate yore weumi, "Meyae bene nekayembe, Reyae ukamale eubabe a foite huwemembere mamene besangge, roi hau, oro memalu bam ekeube kalo molombokembe?" Wo kainyele wainye, kalo omoloiboi. 36Yesus weumi, rake he meyae mamena malu huba, kaikali, mamene yaronggombe, roi bambae mai maloyae naite henggombemo, ramiyaeli yaronggombe mamene membe.37Reyae wali baemale, rake a wamale yendo kayayo nulaeinyeboke a meke naeije heimiyeye Ra umaei afaeu nemene benate yakalanaete yokolo yoko miyae wanembae enate mokonde. 38Namoita ohate fafa yae wanyele, Tuhan, ereibo rake raimiyaeli bee, Yesus weumi, nahinggi.(Yesus Naekore Ebeli Taman Getsemanine Bounge)39Yesus Naei ohoweke wanem, namoita ohowate yo yaele Yerusalem yo nukaiboke, Zaitun homunggaere ekate. 40Zaitun homunggaene mo, namoita ohowate yore weumi, "Ebeli Akore bonne, walobo maei me einye embalembe yaele."41Yesus bere holo nakeleufikemo, oro hele rorokoke, Naekore ebeline bounge. 42Ataei, Reyae riyawale, Weyae kena koukondena, Raei u ra rake bulo fela waeinyehi eweufi, bele yaere Raei kenare kale mekaijae bam, Waei kenare koye mekaijae yembonde.43Beleramo malaikat mbai surgara meke Yesusre elae ikeunge. 44Yesus Na kena ehekaisele hubawoungene benem Naekore ebeli bowounge, Na u roibu yaele wokounge. Na roibu balewate oki haha wanem kani rande oubate.45Ebeli bouweunge baefokemo, bukefike namoita ohowate yo bokore meke, ereumi jokune balekate honate, na kena himi hele yaeuboke aerene hebenate maei kabewainyele. 46Yesus weumi, "Mekane jokunemo honaube?" Annu, ebeli Akore bonnele, bulo walobo wabenensimbe embalembe yaele. (Yesus Kilaiboke)47Yesus nanemam ane weumimo, Yudas naei ro miyae helem nolora hakoumiboke, be neuboke mekate. Yudas Yesus Na u kelauke nakeleufike arennekonde mekai harewounge. 48Bele yaere Yesus yae weunge, "Yudas mekane kelai nekae mokoyae, Rare yoi bulu yae huneukehindere?"49Namoita ohowate yo erewate habuhi kabam yembonderene elate, "Tuhan meyae mokannehake raimiyaeli yae folomakondere?" 50Ro mbai namoita ohowate nolona Imam kabam naei abu akore raimiyaeli yae hebaeleukeunge, na anggaei meube refina neufake. 51Yesus beufoke weunge, "Ninae koko yeibo!" Yesus bele imam na anggaei rouke hikaeungeboke foi yeuboke.52Beleramo Yesus Imam falem-falem, Allah Naei imae kabam kayaare hebate yore namekai yoyo kote yo kileibonede yore weumi, "Rare yokolo yae elaubene Raei kileiboite mamene obohi-bohi yae, raimiyaeli yae yaraukoke mekaube?" 53Nayane baei mai nolone Allahre imae kabam imaesounge nekeijale, mekane belene Rare ekileiboi, beleyaere ninae ba ma u oubom nolone nekaube, oubomne ninae rorayenggombene, mai kena hului mokombo.(Petrus Yesusre Oneungekoke Yae Eleukoke)54Yesus kilaiboke mo, yawainyehoke Imam kabamre imaere ekate. Petrus hakoumiboke, na ahaukamo euboye. 55Imam kabamre imae sounge i helaenyekoke, Petrus bele nolone nembainye nuwaikoke nekewate.56Bele i kelaeunga miyae mbai ijoko moi-moi sele Petrusre ereungekoke mo eleye, "Rake ro Yesusre nembainye ohowate yae?" 57Bele yaere Petrus bele miyaere oneiwounge yae weunge, " 58Na heki bam mo, ro mbai Petrus re ereunge weunge, "Weyae Nambele nembainye ohowaube ya?" Petrus benem weumi, "Reyae bam, reyae bele yo yaele nembainye eyohoi!"59Hu ijoko mbai yeubokemo, ro mbai benem weunge, "Rake ro, Yesus Naei nembainye ohowate, mekanebam, Petrus Galilea kanina ro yae." 60Bele yaere Petrus weumi, "Reyae onaele ya, meka yae meyae elaube!" Bele hu ijoko mbai, Petrus ane eleye yae, ojo muku a koukoke.61Yesus Na be meubefoke Petrusre ereunge, Petrus Yesus ukeunge a yae bene nekeungehike, Yesus yae weunge, "Na rake ya mo, ojo muku a okokoi jae, weyae roko name oneuke yae ro miyae re weumile." 62Petrus moite ekuke, na kena nebam yeuboke, hele ne rimewoye.(Kayaa Yo Yesusre Nebam Mokowainyele)63Ro miyae Yesusre kilaiboke yo, aukaka yae, namekai haube yae houbate. 64Yesus Na ijoko malo ratai jae kileikiyanyelemo, wainyele, "Maere a weime, hinye yae Ware habeite?" 65Namakai u mekai mehi-mehi ya mokowainyele.(Yesus Yahudi Falem Maei Bere Yawainyehoke Eke)66Ya heuboke mo, Yahudi falem-falem yaele Tauratre itayeiboke yo yaele arilewoye, Yesusre yawainyehoke Mahkamah Agama bere mekate. 67MekateYesusre hinainyele, "Weyae nehale Mesias na, maere a weime," Yesus yae weumi, "Reyae mare ukembe yaere, bele yaere meyae nehale eleikoi hangga!" 68Namekai Reyae mare a hinerensimbe, meyae Rare wo okoi hangga.69Bele yaere na mana ya, Rorele Fa, Allah Na meube refine nuwembonde. 70Nemene benem Yesusre hinainyele, "Bele mekai ele yaene,"Weyae nehale Allahre hina fa-hoi fa?" Yesus yae weumi, "Menai jae elaube, nehale Reyae Niyae." 71Mahkamah agama namekai Yahudi falem-falem wainyele, "Meka a nehale yae boromalere? Enaei Naei eugara borokande ya!"
Yesus Pilatus bene 1Riyae kabamne nekewate yo nanemene ainyukate Yesus yawanyehoke Pilatus bokore ekate. 2Ekatemo Yesus na u ranne ehee hayeinyele elate,rake ro maei yore kena haweumi pajak roi ondofolo Romare emokoije.Naure nineije walilo henalo ye o Yahudi meai ondofoloye eleye.3Benne Pilatus beufoke Yesusre hineunge weaye nehale Yahudi meai ondofolo Yesus wo koungekoke weunge,"Wenaije nare eleukoke." 4Pilatus beufoke imam-imam beale romiye helem mekate yore weumi,"Reyea nauna a mbai kalore molombonde meai reyea ehubaikoi." 5Benen romiye helem elehale beiwate Pilatusre wainye Yudea kanina romiye nemene kena hauwoumi akure naute ketembondere,Galilea kanira raweuboke meke mana rakena meweufike.6Pilatus rake awanem borokene Yesusre hineangehike Weyea Galileana ro? 7Iteyeuboke Yesus Galileanane ondofolo Herodes einye honoyene name eite ye yawanyehoke ekate. Bele he Herodes Yerusalemde meke.Yesus Herodes bene 8Herodes hekihele Yesusre a elewate neyea kenahole koweke Yesuste erenembondere nakena reisele koiwoye Yesus hambum emeha mbai nabene mokombonde. 9Herodes a helemsele hineungekoke yeare,Yesus abamfeubam hebewoye. 10Imam-imam homofere iteyeikoke yo yeale Yesus re ehekeisele naure nekainyele.11Yesus naure nineaije ondofoloyea eleukokene Herodes ukeimi ondofolomeai yomalo yammaloye hiranyekoke nekewoye nafelayone ukeimi benem Pilatus bokore yawainyehoke ekate. 12Belehera Herodesre Pilatusre kenafoi mokoikoke kahilire yeiboke. Berea hokolobe yokeijo nekeiwote.(Pilatus Yesusre Ehayeikoi Yeuboke)Pilatus a hokoukoke Yesus nonaibonde 13Benem Pilatus imam-imam Yahudi yoyoketeyo romiyehelem nanemene areleumihike. 14Weumi:Meyea rake ro reai bokore yawangehoke mekaube akunau ketembonde meai aye elaube.Maibene reaye hineungekokale mainya elaube amekai reaye ehubaikoi.15Herodes namekai Yesus nebam mokombonde u mekai ehubayeikoi. Bele mekainye.Herodes ukeimi rakere mekate nehale nauna kalo meye mokowaye aye elewoye yoni-yoni nanemene meyea erewaube, , homabonde meai me u mokowoye meaye ehubaikoi. 16Bele mekainye raei felayore ukemile haubaeremo habenaikonde, reyea haitenggonde ende. 17Paskah ya kabamne ro mbai hayeikinyele metuweye.18Romiye helem beleanuange arilewoye kelaafelaisake kenewate,naere hombombe Barabas ye meai hayeinyoko. 19Barabas kawe einye hilanyekoke yokelai yankelai mokoubokene nawanem ro mbaite akuu keteuboke nolora houboke.20Piltus neyea nakena koiwoye Yesusre hayenaekondere a nakabamme elewoye. 21Romiye helem arilewoye yoni yoni kela makeikeke kenate:Ohaline habenggo-ohaline habangge. 22Roko namenne Pilatus romiye helemde benem hineumi,meka mehilahila yere beake ro koukoke.Mbai sambai name u ikainye mokombonde meaye ehubaikoi homabondereyea meare waumele.Benele felayo ukemile hauberemo habenaikonde,reaye haitenggonde ende.23Eleahale yeiboke kelaa aranene kenewaite welibeiwafe Yesus honaibonderemo wokainyele.Neai welire beiwate a ikate yeisubayeikoke. 24Neai kena koiwate mekai,Pilatus romiye helemde be insineuboke Yesus honaibondere. 25Na bulaunge honaibonde a hokoukoke nehale foi bana,neai kena Barabas kelairayere akunauke rore hoiweye kiyerehainyanyekondere Yesusre roukate neai kenahuluije mokowainye.(Yesus Ohaline Habaeikoke)26Yesus hauberemo habeikoke Roma felayo yawanyehoke Yerusalem yo moite ekate.Yesus ohali neneije keuboke.Eiwate nibi nolone rombai elemelera ohowekera yo eiteye meiwoye naro Simon Kirenenaro,felayo a eleyaheinyekoke Yesus nohali keuboke Yesus namota aloungekoke keaweke.27Romiye helensele Yesus namoita weiwate, miyae miyae hele rimainyemeke. 28Yesus be meuweke weumi, "Yerusalem miyae maengge, Raei heleba nine erimendembae. Mai kelu omi meai, ma u maeije rimem.29Ya mbai mensembonde Allah rake yoram yandamde ehe bukulu yennele. Bele menyembondehe a elembe 'Foisele miye kihore nekate yo kelu omi neai yahira ehonoi, nanimebu fa mbai emanesi. 30Yobei yambei kabamhele mendene romiye nauyeale hubanainyele ele kla felenansande kaenenate."Homunggae neibo ou maere oimeherawe elurandan honoye buleisa maera obuneimobo. 31Rake ne umekai nebam rare kelatele, mehe mekai neai mende yane romiyere mokonaimile.32Ro be mehila hila mokoibokene feleyo yawaimiboke Yesus neai nembainye ohaline habenaikondere yeiwate.33Ikate anuwau mbai ro falemboye wainyele Yesus ro be yeale nembainye ohaline habeikoke. Ehi melibihine ehi meube refine. 34Yesus neakore a riyeunge weunge, Ataei rake romiyae haufeyae koimiko nea itiambere mekaimokate. Namalomo roukate oye inseiboke mo wahewate.35Rake beiwate romiye helem mekate nemene nenai naiijoko erewate, Yahudi yoyo koteyo aukekeye koiwainye wainye, Nehale Weyea Walilo, Allah ukeite mekana waunou wenaije waure heiko ro miye ehiyoremo wali onomi yeumiyeke.36Felayo hebewate neaijeale aukekeye koiwaiye, anggur maninggei feremo kiye ukainyele anensindere. 37Neyae wainye, nehale Weyea Yahudi meai Ondofolo,wau wenaije nou heiko. 38Ohali na falem ranne felayo homo mbai molaikoke ukate, "Rake Yahudi Maei Ondofolo."39Na rombai meli reufina aukekeye kounge weunge;"Weyea Walilo wayete na wambele membele hole moloimeboime. 40Meube refina hiloye kiye meli reufina hiloye kiyere weunge,"Makane bele amekai nare wane.Weyea Allahre fe ekoisele.Eyea name nahangga mbai hubannele.Neai hesele eaye naijeye hubayende koke. 41Neai nehale hele rake ehe hubayendekoke naije eai me u mokowondene niyeabe ehubaikoi hangga.42Meubeufoke Yesusre riyeunge,Yesus ondofolore euyembondena reijele nou heukokonde. 43Nehale hesele Reyea wawale,mana ya wambele Rambele nembainye surgane ekenekende.(Yesus Hereke)44Rai hu yuranne yeuboke,hu oneuboke oubom meke neke hebewoye oke hu ijoko name yeuboke. 45Hu oubom kika yeuboke ne, Allah na imae kabamna yowa here naisake malo kabam nanolora kayeukoke reu beere yeuboke bumahunda oke ahunne.46Yesus elee kabamhele keneukoke elewoye:Atei Reai wali wa ene eite kinyewale.A eleukoke u yeubokemo na no hokoukoke. 47Felayo falem nenai neai yokoye erewaye,Allahre buma kolowounge eleukoke," nehalehele rake ro nawali naije nekeweke!"48Ro miye helem ijokore erewate ro name nahere wanem yeubokene naei imaere mehihako ye folayeke eiwate. 49Neai kahili wafew Galileara mekate miyae maengge na ahaukamo hebaiboke erewaite.(Yesus Molaisake)50Ro mbai naro Yusuf, Riya Kabamre nekewoye ro nehale, A utaeite weubaimile ro. 51(Neyea ro mbai Yesusre honaibondere hokaikoke ahi yae elewoye). Yusuf neyae Arimatea yona ro, Yahudi maei yo mbai.Yusuf ro mbai Allah Naei yo-yam mennembonde bele yae rakeumeke..52Benne Yesus herekeramo,Yusuf naro ehiyo yeale Pilatus bokore ikate Yesus na no re roungate molonaisandera a ehere kommikondere. 53Pilatus be insineumibokene,Yusuf neai ekate Yesus na no bumara rubainyeboke.Malo na foisele lenanda haikokeyea benne rulaisike,keiboke ekate rukara boheiboke beelere mokaiboke einye nekainyele.Bele bule neme.Romiye mbai bele bulene emoloisaimo.54Mokoiboite mokaiboke ya mehembainyenne,Sabat namam bere hare wainyeleya. 55Miye maengge namoita hakanyekoke ohowate.Yusuf moita ekate erewainye naumekai Yesus na no re mokowounge. 56Yerusalem yore bukaiboke mekate ofee forokei,minyak mur mokainyehake neai Yahudi meai mambehenane utmekai.Taurat eleye wanenne sabat ya no yeiwate.
Yesus waleuboke 1Narene kaukauhele bele minggu mbai, miyae maengge riya mbai namene minyak forokaei sele kiyae yaele rempah-rempah yaele yaraikoke ruka bulerande ekate. 2Ekate erewatebe ruka kabam na mauke hilaikoke kaye olaeinyekoke wekainyele. 3Nahibi bule eire ayeuboke erewate Yesus nano ehubaikoi.4Mekate onewate rake mekai yeubokere, na u kelaunge malaikat bee meisebeuboke. Erewaimi hokolo bee namalo wili haleman sele hireikoke. 5Miyae-miyae na riyane nemene fe hele yaroumikoke koibate, nabe are aitoroke. Malaikat bee yae weimile, " "Mekane meyae Ro waleuboke Kiyae, herekate yo nolone mekaube baeungele?"6Yesus oloo Neyae waleuboke, Galilea kanine membainye nekewaube weibombe a bene nekenayembe. 7Yenjo kayalo maei igwau naije yembonnde. Reyea rore miyere meujeubokale name einye kinyenatebonde ohali bumane hererele benem ya namenenne walerebonde.''8Nabe miyae maengge ubene nekeumihike na faeuw weiboumire. 9Buleranda beiboke ekate naei eubara namoita hekanyekoke yo me be orone mbai yaele ekate huwamile. 10Bulerande ekate, miyae-miyae, Maria Magdalena, Yohana, Maria Yakobus nenake, nawanen miyae miyae ehiyo yaelo. Naei eubara mekate namoita hekanyekoke yo me be orone mbai yeale ekate huwamile.11Namoita ohowate yo bake are bae nehalebam bae elewate. 12Petrus aunguke hakauboke bulere ike are inseufike eite ereye bae nore rulaisike malo mbaimo honoye. Ubene nekewounge hinsinbae naure nenaije hinewounge rake mehemekaijae yeuboke.(Emaus Yore Eiwote Ro Beere Yesus Na u Yakalaumiboke)13Na bele ya mbai Yesus namoita ohowate ro bee aloinyekoke yo mbai naro Emausre eubote na ahau mehinim rainyehike me be orone mbai yaele-Yerusalem yora. 14Bele ro bee eiwote na ubene Yerusalem yona igwau rileuboke a yaere huweyeke.15Nibi nolone na ubenena nekewoumi ane eleimekemo, Yesus meke baraumiboke nembainye alainyekoke eubate. 16Yesus re erewoinyele yere na ijoko nayae roroumikoke ne Yesus re ro eroiboi koubote.17Yesus yae hokolo beere hineumi. Rake nibi koko meube meka ahubayere huweimiyeube. Hokolo bee hebeiboke nabe yaele kabeikoke. 18Ro mbai hokolo bee meiwote nolora naro Kleopasyae kaenainyele weunge, "Wembai Yerusalemna kololo nekeyea, rake igwau rileuboke eboroiboisele wenana fonana yeuboke?"19Yesus ye benem hineumi haubuhi wanembaere yeuboke? Yesus Nasaretna ro re igwau bere rileuboke. Neyea yenjo kayalo namene une na ane feunge foisele mokoweke rore miyaere namekai Allahre robe royoinye. 20Maei Yahudi beyu beyebe, imam falem beale Roma maei me einye kinyaiboke, honaibonde ohaline habaeikoke.21Meyae rabo hele halewande neyae hele mende Roma maei me ei-u eita hayemmekonde. Maei rabore halewande rakewannele ereiboi sele mana ya yaele ya namenem yae nekande.22Benem maei holona miyae miyae riya mbai narene hele bule rande ekate maere mokaimeboke kulu kulu yaendeboke. 23Ekate na no ehubayeikoi. Beiboke mekate maere weiwaimele malaekat ro bee erekammile waimel, "Yesus waleuboke" 24Maei riyara ro ehiyo bulerande ekate erewate bae Yesus na no ehubayeikoi, miyae miyae riyana elaikoke mekai. Yesus Na no ehubayeikoi."25Yesus beufoke hokolo bee re weumi, "Ae, mekane ma ubene ehekeisele eyeteiboimo koube.Yendo kayalo maeinya a kolaimeke. 26Naei sele meyae be itayeibobe, Kristus naei nene wewe anuwaure bukensinde na u bulofela hubayenggonde heleba ende. Homofe ne nine mokainyehake. 27Na uranne yembonde maei umekai Yesus benem beufoke homofae yolo-yolo Musare homo moloukokere meke yendo-kayayo maeinya homo moloikoke a nemene weuboumi.28Huwae rai yeubokemo hokolo name Emaus yo nobaeinyekoke Yesus nahibi ende umekaijae harewounge. 29Hokolo bee waeli beinye weinyele; "Hu owakouboke, oubom ebifem yembondere, mei maembele nembainye nekema.Yesus baraumiboke nembainye nekewate.30Nembainye nuwaikoke hamamre anenatere Yesus few rouke Naekore helem foitemo ukeunge few kayeukoke hokolo bee re wahewoumibole. 31Nahibi hokolo bee na ijoko keleumikoke Yesusre ro roinyeboke Yesus na u nolora baeinyehoke. 32Hokolo bee naure-ure ninaeijae elete. "Rakena rowekehike hele homofaena molaikoke a nanemene aere yakalayoume.33Nahibi hokolo bee nahuwae yae bukeiboke Yerusalemre eibote ekete namoita ohowate yo me be orone mbai jaele nare hakainyekoke yo yaele riya mbainye nekewate. 34Yerusalemna nekewate yo yae hokolo bee re waimile, "Tuhan nehale waleuboke Petrus re na u yakalaungeboke. 35Nibine eibote mekai hubaiyaeikoke Yerusalemne nekewate yore nemene huwaimile.Yesus namoita ohowate yore na u yakalaumiboke, few kayewoye nemene huwewaimile.(Yesus Namoita Ohowate Yore U Yakalaumiboke)36Namoita ohowate ro bee nibi nolona erekete umekai ahubane namam huwaimile, Yesus meke nolone meke yakaluboke weimi, "Rei mai makena ei u einye." 37Nemene nariyane bumara ohaikoke, fe yae yaroumikoke na ubene nekewoumi enaeloyae erekainyele.38Yesus beufoke weumi, "Mekane meyae kulu-kulu yaeuboke namekai mekane kensi-waensi baeube? 39Reyae Niyae, Erebu, rake rame bee, nawanen roro bee, menaeijae keluwem erem.Reyae bo yaele melem yaele. Reyae enalo bam. 40Benem Yesus nenaeijae namena yaele norona ba yaele kelewoumi.41Emeha hele hubawainyele nehale elenaikondere reimaijae aumibokene, na u wau-wau hubawainyele. Kensi-wansi eleikoi koibate bele umekai erewoyene Yesus yae hineumi, "Meyae hamam mokaungehake? 42Ka ina hanaiboke fo mbai roukate ikainyele. 43Yesus bele ka roke nabene ijoko bene anewoye.44Beufoke Yesus benem weumi, "Nembainye nekewande a faeuw benem beufokale wamale, Ra urande benate maei nemene Musayae, nabi-nabi yae, Mazmurye molaikoke, nemene benate yakalanate."45Na ubene Yesus wewe moloumiboke homofae einya molaikoke itayeiboke. 46Homofae yolo yolona molaikoke na kulum releunge, "Walifa henafa Allah Naei are nuleungekoke bulofela relennekonde, ya namenemmo benem herera mende walembonde. 47Ra buyo-ayo, abu ako wali a hena a Yerusalem yora raungaibonde ralire waite hurenende nalenende, ro miyae na u hungayende kiyae wali nauna kou kalo bulofela onomi hubayenggonde.48Nameyaehele, ijokore erewaube umekai beuwate yakalawate menai anggaeijae borowaube yo, mare ukembe embe huwemmiyembe rake afeuw. 49Maeko yae are heteungekoke kiyae, mai bokore Reyae ukende mende Rake yo einyemo nekembe Allah Surgana elaewake mare ketenembombe.(Yesus Yaku-Bumare Eiwoye)50Yesus yaweumiboke Yerusalem yo moite aibaleke, Betania yo kelaeuke ekate. Yesus Name bumare kaeuboke onomi ukeumi. 51Onomi ikeumimo, bumare raneukike, yakure eiboye.52Be aitoroke Tuhanre buma kolowainyele, na u rei mai mo koubate baeiboke Yerusalem yore ekate. 53Allah na yo imae ralo imae obene reniyai rai nekayeke, Tuhanre buma kolainyeke nayane baei.
1Rake homo fea, Yesus neai uw nahele hesele re molaikoke ikare wokate neyea rake kani kela beeme foeme hele Allahre nanembainye nekewote nawaneng Allah neai eleye kiyea yea kanainye. 2Neyea nabe eme foeme Allah nekewote. 3Naneme foeme re neneai jea mo mokowoye nawaneng neyea nambele bam na, mbai hambai eyeiboi eiyakalaiboi, rake yakalaibo waneng.4Wali hena neai einye honounge, nawaneng pele wali einye romiyea neai nekatere wali herere neang mikonde nekenayendere. 5Rake Wali hehe meke neaukokoke peleyeare, ougemnayo ro eroiboi kaite.6Pelera ro mbai Allah yea ukeunge meke, naro niyea Yohanes. 7Neyea buralende yakalande meai ro, wali nibi hehere romiyeare kelemmile yakalammile pelene nahelere elenate hakonaiynyele. 8Yohanes pele hehe neammilere kiya bam neai hehere neamile kiyea yembonde meai, a moi neisiyte kiyeare yeuboke.9Wali hehe romiyeare mende neamminggonde re pele a yea nayopolo re itea yemmile.10Neyea rake kela einye nekeijeye nawaneng na neneai jea rake kani kela nuleuboke hameuboke, peleyea rake kani kela yea neare onewainye. 11Neai romiyea pukore neai uw neneai jea meke peleyeare naromiyea yea neare ei eyaiboi.12Peleyeare romiyea nanemene eite hawainyeyele yo, Allah re keluomire inyai bondere nibi mokouboke, namekai Allahre nahelere peanyebo. 13Romiyea okiyra bam nawaneng melenda bam ehonoi namekai ro yeale miyea yeale kena huluinye bam, neai hele neai kena uw Allah re honoukoke.14Yesus, Allah neai a eleye kiyea romiyea uwre yeuboke eai uw nolo uw ikainye nekewoye neakore nakelure nene weawea ijokore eranneboke kiyea, neako Allahre pukora meke, romiyea kena buhea uw buhea re heumi, neai nahele wali nibire keleumi. 15Yohanes yea Yesus re a yea romiyea heleng de a kabang bea iteayeu woumi kanewoumi, rake kiyea neaite, napere rake a hareungebokale weibamle reai moita mende kiyea rake niyea. Neyea ro yeale enainyerande reyea yea ro bam."16Neai kolo kolo meamea einye, eyea nemmene neainya kena buhea uw buhea eme ikai jea mokoume. 17Allah yea neai yendo kayalo Musare walora, Taurat re robowainye Peleyeare Yesus Kristus einye kena buhea uw buhea & nawaneng wali ahele feauhele Yesus neai uw poukoke. 18Ro miyea hayea Allah re roko mbai ereibomo, peleyeare Allah neai kelumbai, neakore uw meka mbainye ekenekete kiyea yea Allah re na a yea eare yakalaumeboke. Yohanes Bure Kolowoumile A Yakalawoumile Yohanes Yesusre Keleuboke Yesus Na Yebai-Bubaei Nabere Eleukoke
1Ya bee nekaikoke mo, kana yo, Galileane romiyeare yeiboke ehamang bulau mokaibokene, Yesus nenake pelene nambele. 2Yesus namoita hakainyekoke ohowate yo yeale, pele ehamang bulau mokaibokere riyaimihike ekate.3Na anggur bu anewate re eubeafoke ne, nenake meke Yesusre weunge kelu, rake na Anggur bu mbea beaumihoke. 4Yesus yea weunge, ana, reainya weyea makayea riyearea? Reai uwre yakalarebondere na ua namemang ba. 5Peleyeare Yesus nenake yea weumi pele hamang bulau kalia mokowate yore weumi neai are ungembe huluinye meyea hakoitemo hakombombe mokobombe.6Pelene hele kabang nanemene mehine mbai mokainyehake kolaikoke neinye bu dua atau tiga buyung.Pele hele Yahudi neai eha hena hului orore mere kuinyate meai. 7Hamang bulau mokate yore Yesus yea weumi, pele hele nanemene buyea rilenggo meamea konaikonde. 8Pelera Yesus pele yore weumi, mana renggombe, rowembe embe ehamang bulauke be neuboke kiyeare, ebi keng yennele hunanside peleyo rokai ekate ikainye.9Bu horo anggurre yeiboke hubaufike, mehi waneng hubaunge (Neyea itiyam rake yeubokere) Pele kaliare mokowate yo yeamo neateai pele ehamang bulauke mokouboke rona molore kaneungekoke meke. 10Na a weunge, honoijeye huluine anggur foi yu yeale kayere pele bere waheikiyaimi eianate pelera na moita hunggea hunggea yea waheani peleyeare weyea anggur na yu yea kiyea ayeufaka honoye mana rouke mekea moita hele waheamea.11Galilea kanine, Kana yone hambung eme emere mokowoye nolora, rake niyea neai bere hele. Rake iy waubea neai nene weawea yakalauboke nawaneng neai moita ohowteyo, neare hila rabo halewate.12Pele hamang bulau peafokera, Yesus kulung uke Kapernaum yore nenake yea na aka beake namekai namoita ohate yeale nanembaita eibate. Kapernaum yo ne ya name huui nekaikoke. Yesus Na Imae Kabam Bait Onomi Ikeungele
1Rombai Farisina, neai roniyea Nikodemus, neyea Yahudi neai bee yun bee yebeare nekate. 2Ya bee paheuboke yea neyea meke Yesus pukore, na a weunge, guru meyea meaiteai weyea Allah yea ukete mekea, romiyea re iteaite keleumilere kiyea, haubihinebang Allah ware ei hawetene pele hambung emere emere weyea mokoyea. Pele me uw waneng ro'hi miyea ehiyea imokoiboi hului.''3Yesus yea weunge, reyea weare nehele yea wawale, romiyea hinye meaning wayeu fa honate waneng benen Allah rera ohonoina pele kiyea, Allah mekele uwkelena nekate walifoi ehubaikoi hangga. 4Nikodemus yea weunge meahea mekai jea, romiyea rolele yembonde mbea honnate? Nawaneng beneg honnate re pele kiyea nahului nenakere kouhi yahi einye enensinde?''5Yesus Yesus weunge, reyea nahele yea wawale (Nulu keumiboke ro miyea nanekena uw mehi hele inyaibonde, peleyo niyea Allahre Roh weumi Are hakainye neai pukore kena heahea katereaehakoboi neai kena uw beneng eme honokate waneng inyaibonde) Pele waneng peibuate romiyeare bu konaimile, nulu ekeiboi nawaneng Allahre Roh eyaiboi romiyea, reai me keele uw keelene nekate romiyea holone eyeisiy hului. 6Romiyeara honowate yo, romiyea uw mekaijea koijate Allahre Rohra honowate yo Allahre Roh uw mekai jea koijate.7Fanggere kulure ekoijea, naere reyea weare wawale, weyea beeneng Allah rera hononete a wawale weyea faaka eboijea. 8Alu poye haleunge waneng, nawaneng anggeainye boroyea, peleyeare weyea eyeiteaiboi, mbelera alu poye eye pele mekai mbai Allahre Roh yea neai keluomi nakena uweinye mokoumi.9Nikodemus yea weunge, pele waneng a hareungebokea eleukokea,meahea mekai jea yembonde yakalambonde? 10Yesus yea weunge, weyea Israel romiyeare itea habare keleaumi holona nahi niyea. Peleyeare a wawalere weyea iteaibam ayea warea. 11Nahele yea rake a wawale, meyea meai iteaite nekande ayea wayembe namekai meyea ijoko yea erekande ayea iteayeayembe, peleyeare meai itea yeareyembe, peleayeare meai iteayemberearemayea nahelere elekoi kaube.12Rake kani kelana romiyea nolone beate yakalate hambung ayea mare hummale peleyeare meyea nahele re eleikoijea kaube maehea mekai jea mare Surga neai hambung are yakalamayembe meyea nahele re elenggombe? 13Romiyea hiyea roko mbai Surgare ei mo, Reyea Allahre bokora mekale, romiyea uwre yeubokale kiyea mo, Surgane eweufikale.14Nabere Allahre yendo kayalo Musayea akalakalane ramiyea akewate ro miyea hole moloumiboke rami tembagara mokoiboke one nelungerike pele huluimbai akore kelu enai pumare enai hanainyele. 15Romiyea nanemene neare rabo haleinainyele, pele romiyea wali hena enai hubanayende enai yaronate .16Allah neai kena buhea kabang hele rake kani kelare heungekoke ne pelene nahinafa hoifa mbai sele, kinyeumiboke, pelene romiyea hinye nahila rabo neare halennele kiyea, weyea einundeiboi peleyeare wali hena neyea endowende. 17Romiyeare me noremiyonde neaite bam, peleyeare neainya hesele rake kani kelana romiyea holere moloremibondere neaite. Pelene Allah neai kelureyea, rake kani kelare ukeuke mekale. 18Hinye yea reai elalere hirarabo halendelena,me noyoi enoyoi nekenate peleyeare romiyea reai elalere pelere eihakoi, nawaneng raboreeihalei Allah yea meare me nommiwonde, na eare Allah nakelure rabo ehaleinye.19Romiyea uw mekai nebangne ehe pukulu emmi wommiyonde, Allah neai wali hehelo rake kani kelare neneaijea meke peleyeare romiyea ougemde nakena uw pele einye mokoijate nawanen wali hehere kena bang, na me uw nebang meaite mokoijate. 20Nebangde mokate romiyea, neyea wali hehe nibire ahi kenabang koijate pelene neyea pele wali hehe nibiri eihakoi, na eare neai meuw nebang nun keleaunge honate mokate. 21Peleyeare hinye wali nahele einye harennele pele wali nehe nibi einye alonenggonde nawanen neai mokondene neyea Allah neai kena koye ijene mokombonde.22Pelera Yesus na moita ohowate yo yoale, Yerusalem yora kulung ukate Yudea kanire eibuate, Yudea ne nekawate, pelene romiyea bu kola. 23Nawaneng anuwau mbai naro ainon, pelene Yohanes bure koumi kiyea romiyeare bu koiboumi. Pelene bure kabang eke yaijeumi. 24Pelehee Yohanes namman kawa einye eheikoi.25Yahudi na ro mbai meke Yohanes neai moita hakainyekoke yo, neai eha hena kuikui a kenane kilewate. 26Rake yo mekate Yohanes re wainye, Guru eambele nanembainye hebewande ro neai weyea iteaiwamea kiyea, mana Yordan wiy ene rike reubihine pele eke ro bu ekekoumi neai pukore romiyea nemene foemene hokoyeye ate.''27Yohanes yea weumi, Yohanes ye weumi, rohi miyea hi yea heere hunde ehaisiy hului pele Allah yea wennele huluinye mo nuwenate mokonate. 28Reyea mare iteai amale a boraukoke mo, reyea wali ondofolo bam peleyeare ukeuke neyea menderene bere holoyea mekale.29Miyea neme weiboyainye pele rore weiboyainye kiyeare miyea pele ro nakahili wafeu napukone ayeukoke hebeyero, pelero neme miyea neme wainyeboke rei koye, a boroukoken kena foi hele nubaunge. Pele hului reai kena jea eukemelwuke. 30Pele wiyea be ereite erenainyele. Reare moita yea bukenaitende.''31Yohanes na man huweye, neyea Surgara meke romiyea, hinye meaning horo hiyea hayea neare eihameikoi reyea rake kani kelara nuleaitebokeni, rea itea haba rake kani kelana hambung-hambung neaimo raitea. 32Yesus neyea Surgara meke kiyea, neai ijokoyea erowoye, neai anggeai jea borowoye a yea iteayeumi, peleyeare romiyea neai iteayeumire romiyea mbaijea eihakoiboi. 33Romiyea hinye neai keleye iteayeumire rowende ambonde kiyea, pele niyea Allahre nahele re meai hira rabo haleunge.34Allah neai hinyere releake nawaneng ukeunge neai ako feakore huwende pele romiyea Allah neai Rohyea elea molonele, nakalia mokonde emme ikai jeale penate uakalanate. 35Ako Allah nakelure kena buhea heunge, nwaneng ako Allah neai me einya uw einya hambung nekainye, nakelu me eite namemene kinyewounge hakewounge.'' 36Allah nakelu neai eleyere hilarabo halende romiyea wali hena bona hubayenggonde peleyeare romiyea hinye Allah kelure moi bulennele, neyea wali hena bonare eyereiboi, pele romiyea, Allahyea ehe pukulu wononnele.''
1Farisi romiyea borowate romiyea heleng Yesusre hakowainyele nawaneng bu koiboumi, romiyea namekelimo Yohanesre hakowainye. 2Neainya hesele Yesus neneaijea ro miyeare bu ekoi, namoi ohowate yo yea bu koibaimi. 3Farisi romiyea boraiboke Yesus iteayeubokene, Yudea kani nukeungeboke, Galilea kanire oro molouboke.4Neai nibi endere, neyea Samaria kanira hele nensande fondere. 5Samariana yo mbai Sikhar naro, pele kani Yahudi romiyea nayobe kabang Yakob yea nakelu Yusufre kinyeungeboke.6Pelene Yakub neai bu reikouw pere weaukoke, enene Yesus eunuweuboke nauw keikei hele hubawounge pele uw no yenggondere. Pele hee ikai yaukangne hului. 7Pelene nekeye yea, Samaria na miyea mbai bu reikoiteme, Yesusyea weung reare bu yeite anerehim. 8Yesus nembai nekeye, namoita ohowate yo hamang roweite yo eite ekate.9Peleyeare rake Samaria miyea weunge, ea naijebanghele, weyea Yahudi ro yea Samaria miyea bande bu re neufindere meeariyarea? 10Yesusyea a weunge, Allah romiyeare earebammea foi yeijeumi.Naeaneng reyea ware bu andehindere riyawale kiyea, Allah yea ukeuke mekale pele a iteayeubokeana, weyea rare wali yeale bu riyeukehinde ware walire yeumi bu itete.11Pele miyea yea weunge, Tuhan rake bu reikou waugau hele, weyea bu re reukondere wa ponggou mba. Nawaneng mbelera pele walire yeumi bu roukele. 12Meahea waneng weai uw benera nekete, weyea kabang hele, meayobe Yakub rera?"13Yesus ye weunge, hinye yea rake bu anensinde, beneng buki ennehu bande. 14Peleyeare, reyea itembe bu anensimbe kiyea, bukire ehubaisi nekende reainya buyea anensimbe, naueinye bu o waneng yembinde, na hibi hibi rilendende, wali hena bona hubannende.15Rake miyea yea Yesusre weungge, Tuhan buki yeale korelene, pele bu yeite. 16Yesus yea weunge, eye weai ro molo kaneungekonde, rakere mebe.17Rake miyea yea weunge, reyea ro bam molo bam ma.'' 18Weyea ro ambai nekeukukea, nawaneng rake he nekeube pele weai ro molo bam.Pelene rake a elalene, weyea nahele yea eleukokea.''19Rake miyeayea weunge, Tuhan mana yakala hele reyea hubanale, weyea ayendo kayalo nehi niyea. 20Mea yobeneai rake moko mokone a rimayeke, peleyeare weyea eleyea Yerusalem niyea Allah pelene ebeli enaiponainyele.''21Yesus yea rake miyea meanggere weunge, weai hilarabo reare haleukele pelehu peleya mende, meyea ako Allahre rake mokone meyea ei eimoloi hangga nawaneng Yerusalem ne bam. 22Meyea rore eroiboi kiyeayea ei molaungele, meyea ro naneboke kiyea yea ei molannele, haubihinebang, meyea Yahudi neai nolora wali holere molouboke kiyea mekene.23Neai ya mendere, mana na meke, ako Allah re ei molainye yo rakeya mekene, neyea Roh nahele einye mokonate, neai eare ako Allah neai kenare koye ijene, reare rokonainyele feaneainyele. 24Allah neai uw niyea Roh, pelene romiyea hinye neare ei molonnele, pele romiyea Allahre Roh eita kena uw nahelere mokonainyele moloinainyele.''25Rake miyea na aweunge, reai iteayeubokale, pele Mesias Kristus yea ro rainyeboke, neai uw mende, neyea meare iteayemmele, yakalammele hambung keleau nune honatere.'' 26Yesus ye iteayeunge, wa eleyea kiyea, reyea niyea rakene wambelere are elende huwende ro.''27Pelehe Yesus namurid-murid peaboke mekatera, neare erainye, miyea mbaite ane elete huwete re fakayea painyele, peleyea ehiyea are wennele hinenhindere nanemene kabewainye, weyea makayea neainyare kena koyea nawaneng pele miyeare meyea maka ayea elebe huweuube?"28Rake miyea na habu pele anuwaunge haufike, oro molouboke, hebealeweke eke pele yona romiyeare weumi . 29Mem mennerennobo, rineke ro mbai, rame uw mokalere nanemene naa ijenemo yakalauke, pele neyea wali ondofolo waneng? 30Pele yona romiyea aibaleke eibate, ekate Yesus pukore.31Pelera namoita ohowate yo yea, mekate Yesus re wainye, Guru ehamam aneikoba. 32Peleyeare Yesus yea weumi, meyea reai ehamam honaukere, pelere meyea eyei teaiboi. 33Neai ehamam a eloukokene, namoita yo, nauw mbembare elate huwate.34Yesus yea weumi, reai anerele ehamam, rake niyea, reyea neai ukeuke mekale peleremo nekerele mokorele, earele riyau uwkembonde. 35Hekene ani eha bolu auma einye moloisayate me, honounge meye aninebeye, mei maluweibiyate, pele yahu mekainye Yesus yea iteayeumi. 36Rake he anire koloye, na me buhea roibu nehalo hubayate nawaneng aniha arileye koloye pele wali hena meai iynyale, pelene mere moloye kiyea nawaneng mere maluweye kiyea, nabene bene reimai mbainye akabonete.37Neai a hele rake kainye auboke, ehi yea molonde, ehi yea malui maluwende. 38Reyea ukamale emokoi anuwaungare meyea eng maluwembe, romiyea ehiyea aimoloukoke, pelene meyea mekaube na roibu paleumikoke enye mekau maluwaube.39Rake Samaria miyea yea meke romiyeare weiboumi, na uw mekai wamekai mokowoye Yesus naneme foeme yakalane koloukoke, pele a boraibokera nenea ekate erewainye boroiwainye, ahele yea elewainye, nahelere ewaite. 40Samariana romiyea mekate Yesus pokore, na a wainye riyainye, neai pukone nekendere. Peleyone ya bee hele nekeukoke.41Nawaneng romiyea erewainye borowainyere. Heleng ahele naheleyea elewate nila rabo halewate. 42Pele yona romiyea, rake miyeare wainye, meyea hilarabo haleanne pele weyea ukeamea a earene mo bam. Haubihine bam meyea meneai boranneboke iteayean boke nahele neyea wali hole ro ya.43Yabee Samaria yone nekeukokera, Yesus kulung uke, Galilea re oro molouboke. 44Yesus neai uwre neneaijea eleukoke. Ayendo kayalo nayone yanne foi neare ei ehawei, nawaneng neare bee hneite ehinei. 45Pelehe Galilea yone eke, Pelene ro miyea na kena uw foi hele ei haubainye Yesus na me uw paskah ya kabang ne ekate, mokowoyene na neneai anggeai ijoko yea erewainye.46Pelera Yesus beufoke, Galilea kanina, Kana romiyea nekate yore meke bere meke bu horora mokouboke Anggur bure yeuboke anuwaunge. 47Neyea borouboke Yesus Yudeara Galileane meke, neneaijea eke Yesusre riyeunge Kapernaum yore mende nafa eha hereinyeng hereinyeng koiboye onomi inyendere.48Meyea emeha hambung meneai ijokoyea ereboinya, meyea pelere nahelere eyeleikoi eihakoiboi. 49Ondofolo kaliare mokoyero, Yesus kolipeunge, weunge Tuhn uwhaleyea meye reai fa neeherei. 50Yesus yea weunge, eye! Wafa onomi hubayeukoke.Rake ro Yesus na aukenge waneng, neyea nahele boroungeboke, beufoke imeare eiboye.51Nibine peufoke neai imeare meiboye, nauw mokoiyoyea wainye, wafa ninea onomi rouke. 52Pelewaneng ne rake yore hineumi, embele heyea nauw foirouke rake yo yea wainye, wena rai hujoko mbainye, uw naume hireungeboke."53Bele fa naeko itayeuboke, Yesus weunge, "Wa fa waleuboke." Imae kabam hebewoye na falem, na imae obena nemene hila rabo Yesusre halewanyele. 54Yudea kanira Yesus bukeufike Galilea kanine meke, heera neyea hambung emere haemere mokowoyera, rake roko bee nengdo yea mokouboke.
1Mainyekeukokera mo, Yahudi neai ya kabang na hamam bulau ya belene Yesus Yerusalem yora kulum uke Gallilea kanira oro molouboke eiboye. 2Yerusalem yore, dombare ele yanainyekoke kate romau nenene, bu kou mbai yaye, Ibrani neai a feaubea Betesda yea rainye, nawaneng pelene beanggo yeale norofa mehea mbai, yang bea heaikoke. 3Pele anuwaunge ehayo puloyo heleng mekai honate, ro miyea ijoko kumba yo oro rebeite rebeaiteyo oro me nimewaimi yo yeale honate. 4Haubihinebam, pelebukoune rokombemba Allahre malaikat oyowoye pele bukou na bu neunge kuba eyakoye. Hinye yea bere oro molombonde enensinde kiyea neha pulo koye hubaye nameahea horohele releunge, pelene onomi roweye.5Rake anuwaune ro mbai yaloyakama 38 hele ehe pulo koumeke.6Pelero honowoyere Yesus erekeungene, nawaneng iteayeuboke, napelemekai mo yea heki hele honowekere, pelene Yesus yea hineunge weyea onomi roweyere kena koyea?"7Pele royea weunge Tuhan rakena romiyea bu eiakowoyene heene reare rowendele rake bukou eite handebonde neaite u. Reneaijea pele buer nakeleijale hee, ehiyo moi woyaitele neyea bena eyakoikiyate. 8Yesusyea weunge ainyu wakewa yungmake yaroiko aloinyoko eye.''9Na pelehemo rake ro onomi rouke makewa yungmakere mo yaroukoke aloungekoke eiboye.10Pelene Yahudi romiyea yea, rake ro onomi re rouke wainye, mana Sabat ya eai Yahud neai wali heere foloukuke homo huluinye Sabat ya kabang ne eyea kewa yungmake ekeaiboi ei hulu. 11Peleyeare rake ro neai a weumi, reare onomire ikeuke ro yea ukeuke huluinye pelene rakena yungmake yaroukoke aloungekokale male.12Peleyeare rake ro neai a weumi, reare onomire ikeuke ro yea ukeuke huluinye, pelene rakewa yungmake yaroukoke aloungekokale male. 13Peleyeare onomire rouke ro, neyea itiyang hinye yea onomi ikeunge haubihineban, Yesus pele ikainye oro molouboke, eke ro heleng miyeaheleng nolone euyaneukoke.14Pelera, Allah neai yoimea ralo imea einye, Yesus onomire ikeunge rore hubayeukoke mo, na weunge, weai uwna huba ungehike waneng nahimi weyea onomi roukea, beneng uwnebang wanebang eimokoijea. 15Pelero iteayeubokera, Yesusyea onomi ikeunge, pelene eke Yahudi romiyea hinewainyelere Yesusre ro yakalau miboke.16Sabat ya kabangne rake rore onomi ikeunge earene, Yahudi romiyea Yesusre anebang feaunebang mea eleiko huwekore koibuate. 17Peleyeare rake yore Yesus yea weumi, meako Allah neai hambung na yane mokoijeye, reyea neai mbai jea mokale. 18Yesus Pele a ukeumine, Yahudi honaibonde nibiyea beabate, Yesusre honaibondere naeare, Yahudi neai ha henane Sabat yaneeimokoi kiyea Yesus moi woke mokouboke nawaneng Allahre Yesus neai eleye walora Allah neai uw Mbaija.19Pelene Yesus rake yore weumi, reyea nahele yea wamale reyea Allah re kelu pelene reai kena huluinye hambung ehire emokoi hului meakoyea mokoye ijene, reyea pelene erale mokale. 20Meako reyea neai kelune buhea heuke, neai hambung mokowoye nemene reare keleijeuke, rake rore onomi ikanalera beneng hambung emere emere emeikai jeale, pele meako yea kelendebonde reyea pele hambung eremokondene meyea faka yea embombe.21Meako yea romiyea herewate yore ainyainyu koibuomi wali yemmile waneng mbai, reyea kena korele romiyeare wali itemile. 22Nawaneng romiyea walire, meakoyea hulu ekoloi. Pelene walire kolommilere nanemene reyea nakelu niyea kinyeukeboke hakeikeboke. 23Pelene earene romiyea nanemene meakore be hinenainyele yo, pele hului mba reyea na kelure be hinenatele, romiyea hinye nakelure ehineiboinya, pele kiyea ako Allah rake ukeuke mekale kiyeare be ehinei.24Reyea nanahele yea wamale, hinye yea reai elalere borombonde, namekai reare ukeuke mekale kiyeare A eleyere hila rabo halendena, walihena bona rowende. Walire hului ekoloi pele romiyea Allah yeale waheukoke wali waneng wekeunge, reyea wali ondofolo yea keleamale wali nibine ohoye.25Reyea mare iteayamale, nayahu mendere mana peleya meke romiyea ai herekate yo neanggeai aleinate Allah nakelu a boroibonde walire enai anayunde.26Haubihinebang, meako neyea walino, pele hului mbai reyea nakelu mokoukeboke wali nore meiyeubokale. 27Reyea Allahre pukura mekale romiyea uwre meuyeubokale earene romiyea nawali huluinye koloremile meai elea Allah yea reare kinyeukeboke hakeukeboke.28Enaibende neai a yakalamalene, meyea fakare eboijea hele pele naya mensembonde, herewate bule einye honate romiyea nanemene reai a boronate. 29Pelera bule eita menaibalende romiyea uw mekai foite mokayeke holona wali hena bona emmi yende, peleyeare uw mekai nebang de mukayee holona me emmi noyonde neai amminunde.30Reai huluinye reyea hambung mbai sambai emokoiboi hului meakoyea wendele huluinye romiyea neai wali hului kolameale nawaneng naijene hele reyea wali hului kolameale, haubihinebam reai kenare korele ijene ehakoi, meako reare mekale kiyea kena konde ijene mokorele. 31Reai uwra neneaijea a iteatemilena, romiyea ehiyo reai elalere a hele bam bea elenate. 32Reai aiteayamale hinye yea yakalammile pelere reyea iteayeu bokale pele neyea ukeukere a heleyea yobounge.33Reai uw meaite iteayembomberene ehiyore ykaimile Yohanes bukoumi kiyea pukore ekate nawaneng neyea reai nahele re neyea ahele feauhele yakalambe. 34Reai uw meaite iteayembomberene ehiyore ykaimile Yohanes bukoumi kiyea pukore ekate nawaneng neyea reai nahele re neyea ahele feauhele yakalambe 35Yohanesre ako feauko pele iy hehe neaikiyoye waneng mare neamggokombe peleyeare meyea na mom mbai keng pele hehe neakokere reimai kena re mo molom bokombera eweufike.36Reai uw neai a feau iteayamale, na be roiboite Yohanes yea iteayewombe meakoyea reare ukeuke kaliare nammam mokale, pele meuw yea mo keleijembe, nahele meako Surgana rare ukeuke mekale. 37Meako ukeuke mekalere. Niyeare mare iteayembokombe, meyea neai are eboroiboi, namekai neai uw meyea eyereiboja. 38Namekai meakore eugara eleyea feay makena ei uw einye ehonoi haubihi bam, ako Allah reeare ukeuke mekalere peleyeare reai elalere meyea hila rabo ehalei.39Allahre homofea meyea uw niheisiyaunge, iteayeaube, mai uw benera nekayembe. Pele homo fea walora wali hena yarombe peleyeare Allahre homo feana a feauko hameungekoke reai uw neai ayea mai iteameyayembe. 40Peleyeare meyea wali hena bona yarombere, reai mekele uw kelene nekembere ahi hele elaube.41Reai foi neaite hinye meanin mea elenate neai reyea ereai. 42Peleyeare, mai kena ei uw einye nekembe ha reyea iteayeubokale mawali nekaube Allah kena buheare u hele ya.43Meakore ro yea reyea mekale. Peleyeare meyea ei hawe yaunge. 44Meyea rare hila rabo ehalei hului, haubihi mae bam romiyea mai uwre kanembe neaite meyea ebeayei?45Ako Allah nakendang wamerang bene, mai uw mekai nebang earene reyea mare a ehoroi, pele Musayea mare a horonenggombe meyea uw bene nekayembe neai a moloukokere hubara heaita yanaunge walora wali hole molonembombe. 46Musare A nahele yea elaukoube yea, reai a elalere meyea nahele yea elau be, haubihinebam Musa neneaijea reai neai a neneai ja moloukeke. 47Musayea moloukoke are meyea pelere rabo eihaleinya meahea yea reai elalere meyea nahele peambombe?"
1Pelera nekaikoke, Yesus oro molouboke Galilea bukou enere, bukou Tiberias yea rainye. 2Romiyea heleng buleng neai moita hakainyekoke, erewainye romiyea heleng ehayo puloyore foite mokowoumi onomi yarowate. 3Pelera Yesus hemunggea mokone na murid-murid yeale ane raiboke nuwaikoke.4Yahudi neai ya kabang Paskah meunobeungekoke. 5Pelene nuweuboke nekeye ijoko ereumi romiyea heleng buleng alainyekoke neai uw pukore maite, pelera meubeke Filipusre hineunge, romiyea nanemene aneneaikonde meai, eyea mbelera roija feu hubaye makonde. 6Rake a mekai neyea Filipus reuw malire hubaungehike, na eare neai uteaite nekeunge makayea neyea harennembonde mokombondere.7Filipus yea weunge, "Roi 200 dinar yea yarandekoube feu hului rake romiyea hokoimiyeyere na hului bam, meahea mekai horo nanemene anenaikonde feu ebimbinde nawaneng Romiyea ehi heleng elaggoi hului. 8Na moita ohowate ro hi naro Andreas, Simon Petrus naka beake yea Yesusre weunge, 9Rakena fambai na feu meahea mbai yeale ka bee yeale honainyele peleyeare haubihire eyeiboi emeanggoi hului, rake ro heleng miyea hele de meufokoubokere?"10Pele anuwau kee yealene Yesus yea weumi pele romiyeare kee ranne anggeng ronaibonde. Pele romiyea meuhokoubere ro mo me maibeaikoke nanemene 5000 hului. 11Yesus pele feu, ka yea yaroukoke, neako Allahre heleng foitemo ukeunge kaiwoye na moita ohawate yore yeiboumi, neyea rake romiyea heleng de wahewaimi, nanemene hubayewate angbuate uw wandere hubawate. 12Uw wande roukatera, pelera Yesus namoita hakanyebo yore weumi ehamang anewate wande yea hubainye nukewaitere, emme arilenggombe na foi jea mengkolonggombe.''13Feu meahea mbaira rake romiyea anaikoke wande yeaibokera, nakalung mai arilaikoke kaikau nanemene mee bee oro hine be yeale me peakoke hawaikoke. 14Rake ha emere yakalaumiboke ne, pele romiyea meuhokouboke faka yea poibuate na a yeale elate, rake kiyea nana hesele Allah neai yendo kayalo rake kani kelare mendere elewate kiyea. 15Rake romiyea heleng meufokouboke merau hainyehike neare ranenanyele neai ondofolo re yembondere, pelene Yesus iteayeuboke nauw mbai aloungekoke mokore eiboye. Yesus Bu Randa Aloungekoke Euboye Yesus Na Yebaei-Bubaei Helem Nukainyeboke
1Pelera Yesus aloungekoke Galilea kanire yoran yorande ohoweke Yudea kanire mehaubea ei, haubihinebang Yahudi romiyea Yesusre honaibondere merau kolowainye. 2Pele hee Yahudi romiyea neabu neai neako neai Kanaan kanira meibate kulunna, o fea hafea yea reba kang mokowate ya bene nekeisi nekeisire mokowate yakabang nobeungekoke.3Yesus na uwbake neai wainyele, weyea kulum weieye Yudeare, pelene hambung emere emere eumokonde, weai moita ohowate yo weare enai erenayete. 4Rore ronanyebondere bande romiyea name uw yakalane mokoye niyea nungne eimokoi, pelene weyea hambung eme emere eumokonde rake kani kelano yo yea na yakala ro ronayete.''5Haubihinebang, neai uwgakewa hele horoyea Yesusre auwteai weumi neyea hila rabore eihalei. 6Pelene Yesus yea weumi, reai ya reai hu hamam emeiseiboi, peleyeare maiya maihu naihinggi hinggi hembe, pele einye mokaube nekaube. 7Rake kani kelana mare ikele waneng de eki, peleyeare reare naikelere kaite haubihinebang, reyea na meuw mkate, naa yakalayea iteayeameale.8Mayea emme pele hamam kabang mokatere, reyea niyea pelere ei sului haubihinebam, Reai ya nahului emeiheiboinye. 9Nare ukeumi waneng neyea Galileane nekewoye.10Yesus naungake wa kulung ukate eibuate pele ehaman bulau kabang de pele moita neyea na maleu oro molouboke pele anuwauke eke. 11Yahudi romiyea pele yakabang ehamam bulau anewatene neare beaibeai beawainye na a hinaimile, eainya kiyea yea beannele, na uw mbelene bang?''12Romiyea hokoumeke yo, Yesusre a'' A meahea meahea elewate huwewate ehiyoyea elate, neyea romiyea uw mekai wamekai foija. Namekai ehiyo yea elate. Neyea romiyeare ame karebaite mokoumi ro. 13Peleyeare romiyeare Yesus re a yakala ei elekoi, haubihinebang Yahudi neai yun yunde buheare hokowoumine. Yesus Na Imae Kabamne Kelewoumi Yesus Roh Kudus Na Kaliya Mekai Mokoye Yahudi Falem-Falem Hila Rabo Ehalei Mekai
1Beleyaere, Yesus Zaitun mokore euboye. 2Ya narene hele, niyea meke Allah yoralo yoimea einye mewefike nawaneng romiyea hokoumeke nanemene napukore meibate. 3Pelene kelewoumi yea, homo fea tauratre iteayeiakoke henaiboke yoyeale nawaneng farisi romiyea. Miyea mbai pele ro mbaite honowote hanekaimilene yawanyehoke mekate.4Pelere Yesus wainyele, Guru rake miyea ekai uwnebang ekaimokowate yea meyea hanekannele. 5Ema hayemanggonde herende mana rake wanengde, weainya uwibene meahea waneng mea erane?" 6Rake ameka wainyele, pele neare walangga yea mekai wekainye, nawaneng pelene niyea a feau na ikai ehira enelenggonde ne, neare fee mokonainyebonde. Peleyeare Yesus are insiufike, name kelakelayea mohomo kanine moloye.7Namekai Yesusre a nahinei hinei mo hineiwainyele, niyea aiyui ewanguke pelera hineumi, meyea mai nolona, hinye nawali uw nebang wa nebang de ei mokoiboi romiyea, pele kiyea yea niyea mende rake miyea meanggere nabe emere ruka mende wononde rake miyeare. 8A ukeumire, beneg iseungihike name kalakalayea kani ranne homo keye.9Yesus pele a waneng hareungeboke ukemine, pelena romiyea mbemba mbemba moi ukewate eibate, namekai role hokolo yeale nemmene eibate feaugekokera pelene Yesus nembai rake miyea yeale yeale pele anuwaune nukaimoboke. 10Yesus ewaunguke rake miyeare a hineunge, nabe yo mbelenenamo ekate? Hiyea hayea weare me onoyoi mo?" 11Rake miyeayea weunge, Tuhan nanemene feaungokokeya, pelere Yesusye weunge reyea weare me ei noyoi hului, peleyeare rake heera eye peleme uw nebang waneng eimokoijea nekewende. Yesus Rake Kani Kela Maei Hehe Yesus Naekore A Yae Weumile Abrahamre Fafa Yaele Walobore Fafa Yaele Yesus Naei Umaei A Yaele Abrahamre A Yaele Elewoye
1Yesus aloungekoke eiboye hee, rombai na honekatera ijoko kumba yeubokere erekeunge. 2Yesus namoita ohowate yo yea hinainye guru rake ro ijoko kumba yea honggate pele meaheayea, neneaijea nebang mokoubokene ako nakeyea nebang mokeibokene?3Yesus yea weumi, rake ro kumbare yeuboke neneaijea kabeukokene bang nawaneng neako nenakere me uw nebang nebang, pele neai yele Allah rena elea neai uw einye mokombondene pelene romiyea nauw teaite yaronate Allah re ro ronainyembomde.'' 4Huna neaukokoke hebeye yea, eyea kalia reare ukeuke mekalere eyea mokomale, pelene erenemele eyea nanemene hakannekoke mokande.'' 5Na mammam reyea rake kani kelane meka nekale reyea niyea rake kani kela na hehe.''6A weumikokera, neuwgeakiy woke kanine, nameyea aleungeboke pele role ijoko kumbare hobeungeboke, 7Pelera rake rore weungge eye wa beyoi Siloam.'' Bu yaye ne hobeukonde (Siloam na a mekai, ukeungere eke). Pelerro eke Yesus neai ukenge waneng bea mokou bokene naijoko erewoye yea beufoke ike.8Pele imea ribo mbainye nekawate yo yea elate, rake ro bere a riyei riyeite riyeweke yea. 9Ehiyoye elate, nahele pele kiyea mbai.Ehiyea elate niyeabang peleyeare rake ro neneaijea weumi, reyea niyea yea. Ehiyoye elate, nahele pelekiyea mbai.Ehiyea elate niyeabang peleyeare rake ro neneaijea weumi, reyea niyea yea.''10Peleyo yea wainye, meahea mekai jea wayea nahinggi ijoko ereye. 11Rake royea weumi, Yesus yea wainye kiyea eubeaki houboke, kani yeale aleungeboke, pele rouke reai ijokone hobeukebokera bure kuyerekondere Siloam bu yayere ukeuke ekale pelene na ukeuke hulunye mokou bokalene mana reai ijokore na hului erale." 12Pelera neare hinainye nauw embelena? Rake royea weumi, reyea iti yamma?"13Rake ro kumba foi yeuboke kiyeal yawainyehoke farisi romiyea pukore ekate. 14Euwbeaki houboke kaniyea aleungeungeboke nawaneng pele ro re hobeungeboke foite rouke, pele Sabat yane meyakala mokouboke. 15Farisi romiyea rake rore hinainye meahea yea mokoibokote weyea ijoko re nahinggi ereye?" Na'a weumi, name yea kani aleungebokera pelera rouke reai ijokone hobeukebokera, pelerea reyea ijokore nahinggi mana erale.16Farisi holona romiyea ehiyea elate, rake ro Yahudi naei eha hena Sabta yane emokoi hambung mokoyene, niyea Allah yea ukeunge meke kiyeabang. 17Farisi romiyea ro kumbara onomi ikeunge re a hinanye, weyea pele rore meahea neare ro roungeboke?Rake royea weumi, reai roungebokanale neyea yendo kayalo ya! 18Peleyeare Yahudi romiyea neai uw nahele eyeleikoi koibuatene, ekate neako nenakere kanaimikoke mekate.19A hinaimi, rake mai kelu, nahonoinye ijoko kumbayea hagaube kelana naijokore nahinggi yea ereye, pele meahea mekai?' 20Pele fa neako nenakere yea weumi, meaiteaite nekende niyea meai fa nahonggandene ijoko kumba yea honggande. 21Peleyeare rake hee ijoko ereyere namekai foite mokoungebokere meyea itiang hele niyea rojando mbea yeuboke meneai neare hinennehi.''22Yahudi yunyunre fee koibuaimine nenake neakore rake a waneng bea eleikoke, haubihinebang Yahudi agama yunyun a hokaikoke, romiyea hinyeyea Yesusre WaliOndofolo yea elenggonde, pele kiyea Allahre yoralo yoimeare hukenainyehinde. 23Pele earene nenake neakore, rake a wanengmea hareinyeboke ukeumi rojando mbea yeuboke neare hinennehi.''24Bere kumbare nekewoye ro beneng kanainyekoke mo, wainye meyea meaiteai pele ro nanebang beale roya, Allahre nanahelere wo koukounde meyea wayete ayea weyea be niheinyehinde. 25Rake ro yea weumi, reyea pele ro meai walli foijeale nebang beale neai uw einye reyea eyeiteaiboi, peleyeare reai uw iteaite nekale, bere reyea ro ijoko kumba mana neyea mokoukeboke ijokore nahinggi erale.''26Peleyoyea beneng hinainye, pelero weare makayea mokoibokete waijokore foi yeuboke ereyea?" 27Pelero yea weumi, reyea mare nanemene huweggokokamale mo, peleyea meyea eiboroiboi koibuare, meyea maka kiyeare borombombere? Meyea kena kaube na moita ohate holonare yembombere?"28Yahudi romiyea rake rore a haufau okainye wainye, wainye, weyea niyea pelekiyea moita ohate yo holona meyeabea Musare moita ohande yo holona. 29Meyea maiteai Allah Musare nako feako weibounge, peleyeare rake kiyea meke na anuwau embelera meke meyea meaiteaibam!"30Pele royea weumi, mehi heleya, meyea neai meke anuwauke maiteaibam hele elaube peleyea niyea kiyea yea reai ijoko kumba nekewalere mana foi onomi roukale. 31Eyea ateaimo, romiyea nawali nebang himiyea ako Allah peleyore e boroyei romiyea Allahre rokoi feai feaijainye, nawang Allah nakena koye ijene hakainye mokate peleyo Allah ei haweijeumi.32Nabee mera meke rake he, eboroiboimo rohi miyea hi yea, romiyea ijoko kumba honggate eke mokoungeboke ijoko foi yeuboke, nahinggire erewoye. 33Rake ro, neyea Allahre bokora emeinya, rake mokouboke waneng neyea eimokoi hului. 34Peleyo yea wainye, meahea waneng weyea uw mekai nebang honggayete fa bambea naheleba weyea, meare kelumikonde pelera rake ro, yo ralo yo imeara moite hukainyeki eukuke.35Yahudi romiyea rake rore hukayehike eukuke a borokene pele rore beaibounge eke hubayeukoke mo, weunge Allah re pukora meke romiyeare yeuboke kiyeare, hilarabo haleanea?" 36Rake royea weunge pele kiyea hinye? Reyea neare hilarabo halerendeya. 37Yesusyea weunge, weyea eranea namekai wambele ambainye eleube pelewiyea niyea. 38Rake ro yea weunge, Tuhan weare hilarabo haleawale pelera Yesus ei mounge.39Yesus yeu weunge, uw mekai nebang yakalaremilera, wali hului koloi koloi te, pelere reyea rake kani kelare mekale reai kalia mokale ne kumba nekate romiyea ijoko erenate nawaneno ijokore erate romiyea kumbare inyaibonde. 40Pele anuwaunge, Farisi holona hebate yo, Yesus a pele mekai hareungeboke eleukokene, Yesusre hinainyele. Weai uw benera nekayete meyea mekai kumbai?" 41Yesusyea weumi, meyea ijoko kumba nekaube yea, mai me uw nebang arene meyea ijoko eraube yea elaube mai himi nebang nammam honaijayembe earene ehe pukulo engyarong kombe.''
1Yesus na me kele uw kelene nekate romiyere, ei haweumire kelemmi bondere, obo yoku domba uwne aruneuboke, Yesus rake a waneng mea iteayeumi - reyea na a hele mare wa male, hinye domba nekate honate fale eite na ro mauka eyeisiy, peleyeare nibi ehira enensindena, pele kiyea na hele, yoko ro yoko miyea 2Peleyeare, domba nekate honate fale eite, na ro mauka enensinde ro miyea pele kiyea niyea domba re holeye nareye ro3Domba neai romau kayare hebeye ro, pele fale ro mau mei rawei bi ye na domba-domba neai a re borainye, na waneng pele domba-domba na rone-rone kaneumi, yoboumi pele fale moite enai balendere 4Rake domba-domba nemmene moite eibalate, na kaya hole moloumi ro niyea be neibiyoye domba-domba na moita borainye hakainyele alainyele ate5ro eroiboi romiyeare neyea ei hakoi awaneng ahauke hebealenate na eare pele ro miyea neai a re rake domba-domba yea foi eroboi 6rake a mekai Yesus domba uw ne hareungeboke pele romiyea re iteaye woumi peleyeare neyea foi ei iteaiboi nawaneng onewate handawate7Pele earene beeneng Yesus weumi, pele domba-domba falene nekate honate fale einye, "reyea na ro mau kayare hebale ro 8reyea na nammam emei hee na romiyeare anggeai ei boroi9Reyea niyea ro mau. Romiyea hinye reai ro mauka menensinde kiyea, niyea Wali endowende nawaneng reai romau ka niyea ende mende konende pele niyea kee fau foinye Wali inyalere kolorende. 10Yoko role imeye, pele niyea yokore peanggonde, mekai hareibiyounge hoisoi jea honggonde; howeijea howembonde peleyeare r'a uw yea mekale, pele einye meyea Wali hubayenggombe na waneng mai Wali kolo-kolo meameare nekemem be.11Reyea mai yeng mai angga foi role; domba-domba re hole moloreimbondere, reai uw yea kinyeremibonde. 12Roite arilate obulate romiyea, domba-domba kaya ne hebate waneng, yoku isanggele renamo imeye ereungene, niyea na fee re hebealeijeye pele isang mo yoku meye, domba-domba re neumi; hebealete, here ware boumi. 13Niyea roite rowende re mo na uw bene nawaneng rake domba-dombare hole ei moloiboi.14Reyea hirong foi kaya foi role. reyea ra domba-dombare ro rameale na waneng reai domba-domba reare roi raitele 15Namekai mbai meako roukeboke waneng, pelemekai reai domba-domba rateboke nawaneng meakore ro rounge bokanale, pelene reyea erele ra domba-domba earene ere herende. 16Reai domba-domba ehi holona rake falera bang ahine ekaikate; pelere reyea erele yoboremile, kaneremile; boronatele menate holo mbainye awenaibonde na kayaro holero mbaijea mo hebemmile17Na eare, meako reare buhea kabang hele heuke, na eare iy bauw ererilerbonde ra, nanemene reai mee re benaibonde menate. 18Romiyea ehiyea ehayea reai Wali me ra enukeisai hului, reai kena kale hului jea kinyamale meako elea ikeuke. Pele elea yea na hului reai Wali kinyerembombe, pelere beneng roukele, pele neaite meako a ukeuke."19Bele a mekai Yesus hareungeboke, eleukoke Yahudi romiyea holo bee re wahaikoke. 20Bele romiyea meuhokouboke, ehi yo na a elate, "pele ro aloyea aungoboke nawaneng keubae yeuboke koye?" 21Ehi holo yea elate, "Alo yea aungebouge na "ro miyea rake a waneng de eiyeikoi hului. namekai mbene walobo yea ro miyea kumba ra mokoungeboke ijoko kelenggonde erende?"22Pele ya bene nekeisi-nekeisi ya kabang de mokonaibonde hee namekai pelehe alu him, mandiling bea meungeke, 23Yesus ewefike Allah nayo ralo yo imea eke, Salomo na anuwaunge ele melere eke koiboye. 24Belera Yahudi romiyea arilewoye mekate neare einye ainyeboke namekai neare a wainye, "Mbele ya heki re waneng, weyea rokoumikonde meyea ahire wahire komayendere? Weyae na nahele Wali Ondofolo na meare a yakala faeuyakala weimibe."25Yesus yea weumi, reyea mare weibamale mo peleyea re meyea hila rabore ehaleja. Reai me uw itea yawamale, yakalawamale re nanemene meakore ro hile einye beaite, pelera reai uw mekai meyea rondebonde. 26Peleyeare meyea hila rabo bang kaube, na eare meye a reai domba-domba re eyeiboi.27Reai domba-domba, reai a re aleatele boraitele, reyea ro reameale, neyea reai moita alainyele. 28Wali hena bona erele neare itemile nawaneng niyea himine einundeiboi nawanen ro hi miyea hi yea reai mee ra enukesei huwi.29Meako reare kinyeukebokere, pele kabang hele, ehiyea emeaheikoi nawaneng ro hi miyea hi yea meako neai me ra einukeisai hulu. 30rambele, meakore, Na mbai Ja." 31Pele a elewoyene, yahudi romiyea ruka yaraikoke Yesus oronainyele re.32Peleyeare Yesus yea weumi, meako ukeuke hambung eme emere heleng mokoukokale, "Omiyea re yakalawa meale, rake mokowalere, mbele kaye ro earene rare rukare hayendele re?" 33Yahudi romiyea yea, "Weyea hambung eme emere mokowoyea earene weyea ruka yea hayemayetere bam ma, neai nahesele weyea Allah re a ukea kea kaneane, weyea mea nekande waneng, peleyeare wa uw ra mokanea Allah na hului mbai eleyea earene."34Yesus yea weumi, "Mai Wali hee re foloukoke molaikoke, 'Allah yea wembe, meyea neai mekai Allah' 35Eyea eateai Allah re homona molaikoke nanemene enaibende enai yakalanate, pelene Allah ako feakore boroijate nahelere eleijate yore Allah yea ro roijeumi, 36Makane meyea Allah re kelu yea reai uw re elale earene, 'Allah re a uw kea kanale yea elaube peleyeare meako yea ukeuke rake kani kelare mekale'?37Allah re na hambung eme emere emokoinya, reyea a elerelena meyea nahele re eiyelei jea, na waneng rabo re ei haleijea. 38Peleyeare reyea hambung eme emere mokalena pele mokale yea nahele re eleng. Pele mekai jea maiteai nekembe aneng iteayembombe meako rambele mbai, nawaneng reyea meakore mbainye nekayende meahea waneng horo yea meyea reai elalere hila rabo ei hale." 39Yahudi romiyea beneng relewainye Yesus re ikilenaibondere peleyeare, Yesus rake yo meai me ikilenaibokera eufeauboke eiboye.40Pelera Yesus bukeu fike eke, bere Yahanes bure koiboumi yordan wiy reufine Yesus eke nekewoye. 41Romiyea heleng hokou meke napukore meibate nawaneng a wainye, "Yohanes bu re koiboumi kiyea hambung eme emere eimokoikoi mo peleyeare rake ro neai a ewewo yea nanemene nahele mo ya." 42Nawaneng romiyea heleng Yesus re are nahele yea elewatehila rabo helewainyele.
1Ro mbai ehane ruwke honowoye, naro lazarus niyea betania na ramiyea Maria, neai marta re yone. 2Rake miyea meangge Maria, niyea Yesus re oro minyak falolo yeale rileunge bokena uw maa yea hobeunge boke kiyea, pele neneu ehane rouke honowoye.3Pelene na emeang wa be iteayenanyembondere, ukeimile ekate "Tuhan, weyea kenarekanea kiyea, ehane mana ruwke honoye." 4Peleyeare borokera, Yesus yea naa weumi, pele ehe koye releunge haubihi here neaite ayeiboi hului pelenyeare, "Neita releunge einye pelene Allah na puma kabang yakale hanggonde, pelene Allah nakelu re ro ronanyembonde, nawaneng pumane hanainyele."5Rake name marta yea, lazarus yea, Yesus nahele kena buhea heumiyeke. 6Lazarus ehane koye honoye Yesus boroke, peleyeare uw mehau yea yoboungeboke ya na bee hele na pelene nekeukoke. 7Pelera mo, Yesus na moita o hawate holona yore weumi, mebu eyea beneng yudea kanire fomalere.8Na moita oho wate yo yea wainye, "Guru, rake namang fa feng, pele kani na yahudi romiyea ware rukare hainyayekondere koibate mana pele anuwau bande yea beneng bukeu findere eyere eleyea?" 9Yesus yeu weumi, "Reai hu ikai na heki ma bee oro neng bee yeale hele hului jea? pele heyea romiyea eyewoye kiyea naiteai neyea enaleisi hului haubini nebang pele rake kani kelana heheyea mei neaikoyeunge ne.10Pele yeare romie reniai ougem neye hene alouw younge eye naleisiyeunge ruweye, na eare hehe ei hubayeikoi ne." 11Yesus a waumikokera, pelera weumi, "eai kahili lazarus ijoku ne eke honoye pelene reyea rake he yea neai yenggeikoite erelere."12Na moita ohate yo yea wainye, "Tuhan eai kahili ijoku me holoyena neyea onomi rowende bambea." 13Lazarus hereke a yea hereungeboke, peleyeare na moita ohowate oneaikoke, ni yea lazarus ijokune ekeno noye neai uw benene nekeumi. 14Pelene a yakala yea weumi, "Lazarus hereke ya.15Reyea heleng foi jea elale, pelere yauboke ya rambele bang mai foi neaite emale meneai i joko yea erembombe ra, reyea Wali ondofolo yaubokalere hila rabo halembe, mem eyea bukore ema." 16Tomas, na wanen didimus yea kanewainye ki yea, "Na kahili ehi yore weumi eyea nabembainye ema herem bonde neaite mem hakomangkong ema."17Pele anuwauke Yesus meke he, pele he romiyea eleuboke lazarus ruka bule einye aitaufike ya keli yeale meke yeuboke. 18Yerusalem ra betania re na ahau heki KM 3 hului. 19Maria re, marta re kena nuhu nahu neneu hereke nekewote, yahudi romiyea kena foi yeite hokoumeke. 20Yesus neai uw meke borokatene marta ei aiboite eke, peleyeare maria niyea ei meaeinye nekewoye.21Marta yea weunge, "Tuhan pele weyea rakene nekeimea yea nereu eiherei ja. 22Pele yeare rake he reyea rateai hele, Allah re wari yeungehinde hambung ware inyete hele." 23Yesus, Marte re weunge, "weneu beneng walembonde."24Marta yea weunge, "reyea rateai rake kani kela hubane ennemokonde ya ro miyea ainyanyu kommile heene, neyea anunde." 25Aruminunde nawaneng waure, "Reyea na no niyea hinye reare hila rabore haleuke, hereu be horo beneng walembonde, 26Namekai romiyea Wali nekeye nawaneng nahila rabo reare haleuke niyea herere eihubayeikoi rake wamalere, meyea hila ra bo re haleau be?"27Marta yea weunge, Tuhan, "Reyea nahele rabo haleawale, nahele weyea Wali Ondofolo, Allah re kelu mbai rake kani kela re mekea kiyea." 28Marta pele waneng a ra ukeunge ra, eke maria neangeai kelauka weunge, "Guru, raken e ekeneke ye, weai a eleyene pelene weai kaneikoite male." 29Pele waneng ukeunge ne, maria na uw hale aunguke nahibi eke Yesus re eu hu bayeikokete.30Neyea eke hee, Yesus nammam rake ko eite emeyeisi, marta re hubayei kokete anuwaunge mo nammam nekewoye. 31Yahudi romiyea imeane mariare kena foi te mokainye yo nanembainye nekate erainye, maria uw hale aunguke aloungekoke eyere, rake yo na moita hakainyeboke, na uw bene nekeumi bulei rande eye, rimere andi mendere. 32Yesus nekewoye anuwau ke maria eke hee, Yesus re erekeunge, oro helen mea noro bene roroukoke, a weunge, "Tuhan pele he yeuboke weyea rakene yea reneu eherei hele ya."33Yesus erewoye maria rimene rimeye, nawaneng yahudi romiyea nanembainyo nekate parawainye rime rimewate ne, na kena mori lewounge, nuhu nahu re pei boye. 34Yesus yea hineumi, "Mbele ijene aumolou fake?" peleyea wainye, "Tuhan mei meinyerenyobo." 35Pelera Yesus narime yeale rimewo ye36Pele erewainye, yahudi romiyea elate, "Lazarus re naken a buhea heleyea heunge!" 37Pele yeare hebewate romiyea ehiwa yo yea elate, neyea mbai kumbana yore mokowoumi ijoko erewate, "Neyea nahului eherei neaite hee neunge hau be Lazarus re onomi yeungele?" makane neyea foi makoiboite heki hele wabewoye emei38Yesus kena nuhu nahu huba waunge yea, molaisake ruke bulea kelauke eke pele bulei ahe, ruka kabang bea na romauke ahaikoke. 39Yesus gea weumi, "Pele ruka kelau enere wenne!" Peleyeare marta pele ro hereke nemeam me weunge, "Tuhan ya keli naison bulei einye mo honoimi yene, na uw kele yeale yeuboke ha." 40peleyeare Yesus yea marta re waunge, "Reyea weare a wewekawale yea re weyea hila rabe haleye na Allah re nene weawea weneai ijoko ereubonde?"41Nabe rukare mo nakele nyehike, wekainyele, pelera Yesus na be yakuu re yea weukike mo neakore ebeli bounge, "Atei, helem foi sele wawale weyea reare boroisarea ya. 42Reyea reateai hele, reai ebeli kali, weyea narokone beai boroijarea peleyeare rake romiyea heleng arilewoye weare foi eiroiboi rake a bawale, weyea reare ukarea mekalere hila rabo halenate re reai riyeufikawale a hului mokoibo."43Pele waneng ebeli boibongera, kali na kabang mea kaneukoke, "Lazarus, ainyu Meituwe!" 44Rake ro hereke, weleuboke, aunguke, meukuke norona mena malo lenan aubanyekoke, bele nabe yoite felainye boke malo yeale aunguke meukuke Yesus wea weumi, "Malo ikelewainye aubanyele, pele bureanennoke." Neneai weannehimbe ende.45Pele ijene yahudi romiyea heleng mekate maria eite mekai haubainye yo Yesus rake mokoubokere erekate hee neare hila rabo halewainyele. 46Pele ne ehi yo farisi holona bokore ekate, Yesus na mokou boke a nemmene huaimikoke.47Imam-imam yun-yun nawaneng farisi romiyea yo obe kabang ne arileufike iteayeai, boke Yesus mokoye yakalate re, na a elate, "Eyea maka yea mokomabondere? rake ro hambung emere-emere heleng hele mokoye bei miyate yakalai miyate. 48Rake mokoyene, eyea nahibi weamansinde na, romiyea heleng neare ro ronainyele hila rabo halenainyele nawaneng pelera roma na romiyea menate eai anuwau, eai romiyea nukenamihande."49Pele yoyo koteyo riyare nekewate nolora, ro mbai naro kayafas, pele balo yakama neai imam-imam nekate neyea yun de nekewoye kiyea yea weumi, "Meyea maiteaibang mo, 50Namekai, na foi neaite uw ehubaisi kaube, ro miyea earene na foi sele ro mbai herende, pele mekaijeare rake yo kabang yang kabang nebang de omokoiboi."51Na nahesele kayafas eleukoke neai uw bene na bang peleyeare imam yunde pele ralo yakama ne nekewo yene, Yesus yahudi romiyea earene herende a yea Allah re Roh walora nuleungekoke. 52Nawaneng yahudi ro miyeare mo bang, peleyeare Allah re fa fa here waro waibokere ari lemmi hindere na waneng mbainye mokom mibondere Yesus herende. 53Pele eare pele ya re yahudi yun-yun Yesus re honaibindere namerau huba rawai boke.54Pelene Yesus Yahudi romiyea heleng bene ayakalaiboi mo, a kala-kala keleunge kulung uke, yo mbai na ro efraim; pelere eke, na moite ohate yo yea pele anuwaunge ekainyekewate. 55Pele he yahudi neai ya kabang paskah nobeungekoke ne, romiyea heleng pele ya kabang nammang bea neai ha hena huluinye na uw yolo-yolo mokoiboite na yora-yora yerusalem yo re mo hokoweke.56Yerusalem yora hokoweke yo ekate Allah re yo imea ralo imea ne Yesus re beaibuainye, ehi yea ehire hineunge, "Meahea yea hubanea, na uw rake kabang de emei ha?" 57Rake a waneng elate haubihinebang, pele hee imam yun-yun pele farisi holona a ukai mile, neyea Yesus re ikilenaibonde re hinye yea Yesus ennekende anuwau rake yore iteainyaimi bonde hele.
1Ya mehi mbai paskah ya bee re mo kolowainye, Yesus betania yore eke pele anuwau lazarus hereke ra, Yesus yea waleungeboke kiyea re yo. 2Pele imeana, Yesus ei moloiboite ehamang bulau mokauboke; martambai ei hawewounge. Lazarus na ro hi Yesus neai hamang nanembainye niwaikoke anewate. 3Pelera maria meke minyak narwastu fololo bele liter bohi mbai naroi puma na hele kaye rouke meke, Yesus noro rangne ri leungeboke mo, nauwma yea nororo hobewounge, nawaneng pele imea ei minyak narwastu fololo rorouke hebewoye.4Peleyeare, Yudas Iskariot, Yesus re moita ohowate holona kiyea yea waunge, 5"Pele minyak fololo mo naite heibonde roi kabang riweye, pele roi kabang ro mbai na kaua ralo yakama mbai na roi bu hului roweube pele roi jea romiyea kounge kalone nekeijate yore nahului eumiwahende?" 6Kounga kalona yore uw bene nekeumine Yudas wake a waneng eleukoke bang peleyeare niyea yokolo ne, Yesus re moita ohowate holo na yo, na roi kaya hebewoye ro Yudas niyea, roko mbemba namene yeainye roi je na uw mbai neai hambung de eitowoye.7Peleyeare, Yesus yea weumi, kaho haubihire eyeiboi, Allah merau raungehike reare molonaitele ya re pele me uw yea mokouke. 8Ro miyae kounga kalona yo mambele mbainye mo nekemembe, peleyeare reyea mambele re mo na hibi-hibi enekei. Imam Falem-Falem Lazarusre Honaibondere Merau Kolowanyele Yesus Yerusalem Yore Rowa Kabam Mekai Aruleufike Romiyae Helem Yesusre A Elewate
1Paskah ya kabam na nemam bea, Yesus nei hueungeboke, niyea rake kani kela ra ukengbonde neakore bukore endere, kena buhea re koiboye nawaneng kena buhea henende. 2Reniai hamang ne angbuate, walobo meke Yudas iskariot, simon de kelu kena einye meuefike, Yesus re kelai me re nennele re.3Yesus iteai yeu bokera neako yea nanemene namere kinyewounge nawaneng, niyea Allah re ra meke pelene Allah re pukore niyea beneng bensonde ende, 4Hamang de anenate anuwaunge Yesus aunguke uw moi melo keiboke bu hobei neai malo yea na he heai rainne heuboke. 5Pelera bu rouke anuwae mbainye rileuboke na moita ohowate yore hubara raweu boke oro bure hobehou mi, nawaneng na he heainye malo yea hobewou mi keleng-keleng hem bea wou mi.6Yesus meke Simon petrus bukone, Yesus re weunge, "Tuhan na man bang hele weyea reai oro re ku yeu kokondere." 7Yesus yea weunge, "Maka yea reyea mare mokomale rake hee re meyea eyeiteaboi peleyeare meyea pele moi meneai embe iteayembombe." 8Petrus, Yesus re Weunge, "Tuhan, reai oro weyea bu eikuyeijea hele" 9Simon petrus yea weunge, "Tuhan, pelewaneng na reai orore mo bang namekai reai me yeale reai faleng beale nemmene kuyeiteko."10Yesus yea petrus re weunge, "Ro miyea na uw bure koibiyoye kiyea na uw nemmene ninea yoloibiyoye pele ne beneng neare bu ekuyei noro remo ku yengnekonde. Meyea yolauboke yo, peleyeare nemmene bang." 11Neai uw re kelai mere nendere Yesus iteayeuboke, pelene weumi, "Meyea ninea yolou boke mo." Peleyeare nemmene bam.12Yesus rake yo neai oro bu kuyeumi kokera beufoke na uw malo heuboke ra beneng nekewoye anuwaunge eungu weu boke, pelera mo a weumi meahea waneng, "Rake me uw waneng manemfa mare mokom bokamale itea yeu boke? 13Meyea reare guru yea, Tuhan bea kanaukele, mai a na ijene waukele reyea niyea. 14Reyea mai guru, mai Tuhan, moro bu re kuyenggokamale kiyea, pelene-pelene meyea maite neaite moro bu kuyembe re mo. 15Reyea rake me uw mare keleamale, meyea pelewaneng bea mokomem be.16Nanahele yea rake a mare wamale, ue beai bu beai ro bang nekate neai yun ro yeale, nawaneng ukeunge ende kiyea, na anuwau bumana hele eke eleye kiyea anuwau ana hele. 17Rake wamale ma iteaite rowembe, nawaneng Waline mokoite mokom bena mai Wali kolo-kolo mea-mea re yaro membe. 18Yesus beneng weumi, reyea elerekonde a pele neyea nemmene neai a bang reyea mareelengbokamale, mai Wali mekai reatei, peleyeare Allah re homo feana moloukokere na hului yembondere rake hambung bondere rambele nanembainye ehamang de anende kiyea, noro hele keambonde pelera oro yea elendehande.19Rake namam bea eyeiboi eyakalaiboi, reyea mare nayobolo yea itea yamale nawaneng enai bende yakalande ne, meyea nahele re elembe, reyea niyea. 20Rake a mare nahele yea wamale, hinye reyea ukende ende romiyea eianebondena, niyea reari ei haweuke, namekai hinye reare ei hawendele kiyea, neyea ukeuke mekale kiyeare ei haweunge." Yesus Namoita Ohowate Yore Weumi, Hinye Yae Kelai Nende Yesus Naei Herende Maei Weubomile Yesus Ahuwe Petrusre Wenge
1Ma kena uw isasa elala okoijea hele; Allah neai eleye rabo haleaungele pele waneng mai rabo reare halendele. 2Meako re imea ei obe ei nekei anuwau heleng ekaihonainye pele anuwau u yea maka bande reyea a yakala feau yakala mare ukembe? Reyea erele mai anuwau mokoisai ere mokoren sanebe re. 3meyea ennekembe anuwau mokoren san dere reyea be neng berehonde merele haubihi nebang, reyea erenekende anuwauke yawerembombe emale mambele pelene nanembainye emanekende neaite.4Nawaneng reai erele nibi meyea itea yembombe." 5Pelera Tomas yea weunge, "Tuhan, meyea meateai bang, meyea mbelere eye nawaneng weai eye nibi meyea meateai bang?" 6Yesus yea weunge, "Reyea mai nibi, mai nahele, mai Wali, ehi yea ha yea meakore bukore endere, pelerambele yealere, neyea meakore huba yenggonde. 7Meyea rare ro raukeboke, pele meyea meako re ro raungeboke, rake hee meyea meako reungeboke nawaneng meneai ijoko yea erekaunge.8Filipus yea weunge, "Tuhan, weai ateai, meare yeale yakalaimebo, pele mo meyea na hului jea elande." 9Yesus Filipus re weunge, "Weyea rambele yea mo nekei jende peleyeara weyea reare ro eroiboi mo? Ro miyea hinye neyea reare ijoko yea ereukeboke, pele niyea meako re ro roungeboke, meahea yea heukele reyea mare meako kelerem bom bere.10Reyea meako Allahre einye, nawaneng meako Allah reai einye, elale a re nahele re elekoi koyea?" A bum feau bum-bum elale wamale, pele reai kena reai uw ra bang, pele meako reai uw einye nekeye neyea re keleuke reyea me uw re mokale. 11Reyea meakore einye, meako reai einye, pelene wamale mahila rabo reare halendele, rake a wamale earene nahele re eleikoinya hambung-hambung eme emere reyea mokowalere eraube earene pele a re nahele elenggombe.12Reyea na nahele yea wamale, hinye reai a elalere hila rabo haleuke kiyea hambung-hambung eme emere mokowale waneng na hului emmokonde nawaneng reai mokowale re niyea enenggonde emeikai jeale mokon de. 13Maka yea reai ro einye riyendele hambung, nanemene mokorembe hubayembe, pelene meako re hili hebenainyele, reai einye ro puma hanainyele. 14Mai kenare kaube reai ro einye riyembe, reyea nou herenggombe.15"Meyea kena buhea hendele na, reai wamale a huluinye hakombombe mokombe. 16Mare holenembe ro ehi kiyea, ako Allahre rierensinde, neyea mare inyembe, pele kiyea mare huba bang heai bang holenembe neaite, 17Neyea Allah re Roh nahele kiyea, rake kani kelana Wali nebang nibine ohate ro miyea pele Roh kiyeare ei ehawei hului, haubininebang pele holona yo neare eroiboi, nawaneng neare ro eroiboinye. peleyeare meyea pele kiyeare ro raungeboke ne, neyea mambele ne kaube nawaneng.18Mare ako bang nake bang fa fa waneng nekembere, reyea eweaisiy reyea erele ra beneng mai pukore merele. 19Na heki bam rake kani kelana Wali nebang bine ohate yo reare beneng ereiboi peleyeare meyea na hului reare erendele; na eare reyea Wali no, meyea pele Wali einye nekemembe. 20Pele he meyea iteayembombe, reyea meakore einye, nekale, pelewaneng meyea reai einye namekai reyea mai einye.21Hinye reai elale ijene me keluwke mokoye kiyea, pele kiyea reare buhea heuke romiyea reare buheare heijatele yo, pele ro miyea meako buhea henemile nawaneng reyea neare buhea herenende, namekai neare uw yakala reyea harende." 22Yudas Iskariot nakobea robu yudas, Yesus re hineunge, "Tuhan meahea weai uw meare mo yakala mibonde, rake kani kelana yore weyea eikelei?"23Yesus yea weunge, "Reare kena buheare heaitele ro miyea, reyea keleameale a uw teai wa teai huluinye hokonde mokonde, meako pelekiyeare kena buhea yennele, waneng meyea pele kiyea pokore ale nambele mbsinye emanekende. 24Hinye reare kena buhea eheinye, pele kiyea reyea keleanale a uw iteai huluinye emokoijea nekende pele ako feau ko hu wamale borau be reai kenara. peleyeare, reare ukekue mekale meako Allah kiyeare na.25Reyea mambele mbainye nekandemeke, rake nanemene mare ueibamale mo ya. 26Peleyeare, ako Allah re Roh, mare holenembe kiyea reai ro yea wennele mende, pele kiyea yea mare kelenembe namekai mokonembe reyea kelewamale a uw teai nanemene mai uw bene ne nekenayembe. 27Reimai onomi foka mai kena einye nukamale, reimai onomi foka reai uw na yeale yamale. Reyea yamale reimai onomi foka rake kani kelana ne bang de Wali ni bini ohoi jate ro miyea yea yayembe waneng. Mai kena uw isasa alalo ekoi jea buhea ehokoi jea.28Miyea borowauke reyea mare a weibamale, 'Reyea erele, pele yeare mai bukore berehonde merele.' miyea nahele kena buhea hendele na reyea rake he ako Allah bokore erelene meyea reimai engkombe, haubini bang ako neyea puma reufina reyea ana. 29Nanemene nammam eyeiboijea rake a na yo poloye yakala wamale pelene enai bende yakala nate, meyea nahele re elembe.30Reyea mambele a heleng ehuwei hului haubihi ban ne rake kani kelana Wali nebang nibine ohate ro miyea na yun meyene peleyeare, reai uw re pele kiyea elea bang. 31Peleyeare rake kani kelana romiyea itea natere, reyea meakore buhea heanale, na waneng ako Allah neai ukeuke huluinye na ije mo nanemene mokowale Yesus yea weumi, reai a elale huba yea mokanale meyea annu, eyea rake anuwauka alo manggonde emalere."
1Yesus yea eleye, "Reyea anggur na no hele niyea meako anggur no melemere raufike, holeye, nareye kiyea niyea. 2Reai uw ne roraikoke akau meansea anire ei mokoi yo meako yea folonggonde ani wawa mokonatere neai, anire kaite meansea akau neyea fanyemile.3Meyea reai kelewa male ne, mare fanyembokamale, pele ako feau meyea itea yeauboke ne. 4Pelene, meyea reai einye nekembe, reyea mai einye nekerele anggur no hebeye, akau meansea ani re nenea emei balei hului pelewaneng, meyea reai einye nekembe.5Reyea anggur na no neyea, meyea meansea akau romiyea hinye reai einye nekende, reyea neai einye nekerele, namekai ani heleng de balenende, hinye reai uw ra wenende, pele anine ekoi hului. 6Hinye reai einye bang, meansea akau anire eimokoi, pele enai wonde meansea akau waneng, kalakala re pende, nawaneng ruwenate enai kanainyehinde iy beye einye eng hukelembonde. 7Meyea reaieinye nekembe nawaneng reai uw iteai waiteai mai Wali ne nekenende makayea mai kenare kaube, pele nanemene mai Wali einye kolorembe hayerembe.8Meyea ani heleng eng mokombe ne, meakore hili enainye hebende, mai me uw mo kaube yea emmi yakala mile, meyea reai moita hakauke koko mau be yo." 9Meako reare buhea heuke me, pelewaneng reyea mare buhea hamale pelena meyea reai kena buhea einyemo nekembe.10Meyea reai keleamale einye nekembe mokombe, meyea namekai reai foi einye buhea herembe nekemembe. 11Rake mare yakalamale, mai kena reimai onomi foka mai Waline nekende nawaneng pele reimai onomi foka mai Wali einye meamea re konembe.12Rake a mare wamale: neyea mai uw mbaite kena buhea re komembe hemembi pele namekai, reyea mare kena buhea re henggo kale me. 13Kena buhea emeikai yeale uw mo ya, pele kena buhea emeikai namekai ro mbai eke na kahili earene eunaleukoke hereke.14Reai um teai keleamale ne meyea boraukele, hakaukele ne, pelene reyea mare reai wafeu ke me beamale. 15Reyea mare ye beai bu beai ro re ekanei, haubihinebang pele ye beai bu beai romiyea neyea itiyang na rowa re makayea ekehareunge peleyeare reyea mare reai kahili wafeu ke wamale pele na eare makayea meakore na borou bokale, pele nemmene mare iteayembo kamale.16Meyea reare eleaukebo bang, peleyeare reyea mare elengbokamale nawaneng hereng bokamale embe mokombe, mai Wali einye ani enaikonde nawaneng mai Wali ani konembe eita, mai reare riyendele, reyea meakore borensinde, meako yea yendele, reyea mare itembe. 17Rake a niyea, mai uw mbaite meneai kena buhea uw buhea re komembe hemembe. Yesus Na Yebaei-Bubaete Humkolowoumi
1Meyea reai aw ra wenwmbe yeale ne, pelene yerea nanemene mare na a yakala yea i teayamale. 2Yo imea kote meai imea obe kabangda mare hukenayembbe, namekai neai ya mende hembode weare honayeubonde, yo yea um bene nekanaimile neyea Allah neai eleye ijene mokate.3Rake meuw waneng keleate, mokate, pele neyea meakore nawaneng reare ro e roiboi kate. 4Peleyaere nanemene mare iteaiwamalemo, peleya mengsembondene mai uw bene nekenembe meyea iteayeauboke. Nawaneng ehi ehi yakalate pelere mare eyakalaiko, pele hee reyea mambele mbainye ohowande ne. Roh Kudus Na Kaliya Mekai Rake Kani Kelane Ninae Ufoi Roukande
1A uw iteai huba mokoungekokera ''Yesus yakuure be weukike wa eleye rake hee na hului meijeuboke." Ako reyea wa kelu niyea weare hili erei sebeite neaite reare hili hebeite 2Haubihine bam weyea kinyewarea ro miyeare wali henabona itemile re weyea reare elea ikarea, ro miyea nemene foemene mere mokoremile.3Wali hena bona na uw bea niyea. Pele Yesusre ro rainyeboke, Allah nauw hele niyea, nawaneng Yesusre rainyeboke Allah neneai jea ukeunge oke. 4Reyea weai hili rake kani keiane meufebeukokale weai ukarea kalia einye meumokolakokale. 5Ateai, rake kani kela emokoi koi heene weai bene reyea nene weawea yeale hebewale. Rake hee wa kendang wamerang bene pele nene weawea mbai beleyea buma kaitebo.6Weai ro rake kani kelana romiyea kinyewareare reyea iteayeumi bokamea le mo pele romiyea weaite yeaiboke awaneng weai ako feaukore ijene hakaikoke mokoimiyate. 7Nawaneng niyeaa iteayeaiboke, nanemene yeibarea re pele nemmene weai ta hubayewale mo. 8Nawaneng reyea weai ako feauko uwteaite yeibameale, pelere neyea hakaiboke roukate namekai neyea nanahele iteayeai boke reyea weaita mekale kiyea, nawaneng neneai naraboyea haleate elate weyea hele, reare ukearea rake kani kelara mekale.9Reai ebeli rake yore borele. Haubihinebang rake romiyea eleukokea pele weai te me beaubokea peleyeare rake kani kelare reyea ebelire eboi hului. 10Reai nekaitele pele nemmene weai mo, namekai, weah nekayete pele reai mo nawaneng pele nekei kaunge reai hiu ekai hebai tele. 11Reyea rake kani kelara erele peleyeare ra romiyea waromiyea rake kani kelane nammang nekate-pelene ateai wa bukore male ko royolo yolomo, weyea hirong kaya hebeimile weai ro einye Rimayawale.12Neai bukone mbainye nekawande, reyea kaya weai ro einye hebeumiwekale naawaneng mbaijea ekalaiboi peleyeare nebang de endabulendere kelu pele ako feako homo fea einye na hului rayene nuwembonde. 13Rake hee reyea mai bukore mekale, nawaneng rake kani kela ne mare a weibamale' pele meyea reai nya rei mai meamearemai kena einye harwerembe melei meleite ennemelenembe. 14Weai ako feauko rake yore nenemene ninea yeibameale mo pelene rake kani kelana yo yea neare me kena uw kenayea roraimo naeare neyea rake kani kelana bang romiyea namekai reyea rake kani kelara bang yea.15Weyea rake kani kelara yaweimi bonde enaibalendere bang, peleyeareuw mekai nebang nawalobo wabemmilene weyea hole moloumibonde. 16Neyea rake kani kelara bang, namekai reyea rake kani kelara bang. 17Ateai weai uw mekai mekai waneng pele holona yore weai ako feako yea yoloyolo mokoimibo weai ako feauko na hele noya.18Weyea reare ukeare mekale waneng, pele mekai reyea rake yore ukemile kani kela kabang nolore enate. 19Rake yo earene, reai uw yolo yoloyea nekerele, nawaneng rake yo mahele einye kolo naimile.20Reyea neaite mo ebelire e boi, romiyea ehiyo reare hilarabo haleatele neai keleaimilera, pele yore yeale rebeli bale. 21Neyea nemmene mbaite inyaibonde weyea ateai reai einye nekeye waneng reyea weai einye nekale, pelewaneng bea neyea mbaite inyaibonde eai einye, pelera kanikelana yo nahelere elenate rabo halenate reyea mekale weyea ukearea re elenate.22Eyea mbaite yendeboke waneng rake yo mbaite inyaibondere ne ateai reai nene weawea keteukebokea rake yore kinyewameale pelene neyea pomo awonaibonde mbaite inyaibonde. 23Reyea neai einye nawaneng weyea reai einye peleng neyea mbaite nyaibonde, rakera iteayenate weyea reare ikare mekale nawaneng weyea buheare heamea peleme weyea reare hearea.24Ateai, rake kinyeu kebokarea yo, kena kale mbelene rambele mbainye mo nekemale, pelene niyea eranate reai nene weamea weaita ikarea re iteainyeaibonde weyea reare buhea hei miyea rea rake kani kela eyeiboi hee ra.25Eteai wali ijemo ro meahea horo rake kani kelana weare ro eroiboi, peleyeare reyea nafoi sele weare roubokawale nawaneng iteayeubokale weyea reare ukarea rakere mekale. 26Weai ro reyea iteayeumi bokeameale namekai na hibi hibi mo iteayeremilere pelene weai kena buhea hei jarea reai wali einye nekeye waneng pele ko neai wali einye buhea re heumile nawaneng reyea ere heremile."
1Yesus, neakorAllah re ebeli boungeko kera mo, neyea na Murid-murid yeale alanyekoke kidron wiu reufire ekate anuwau mbai nye ayeuboke pelene eka inekewate. 2Yudas, Yesus na Murid, niyea yesusre keeme me nende kiyea pele anuwau neyea iteayeuboke, rakene Yesus na Murid yeale meinyekate. 3Yudas kea pele anuwaune felayo homo mbai hubayaikoke nawaneng imam iman nakun nawaneng Farisi romiyea pele anuwauke mecbate namene kaijeu roraiboke na fela yeale mekate.4Yesus rake hambung na uw ne benate re, neyea na yobolo iteayeubokena uw bere eke hineumi, meyea hinyeyea beaunge?" 5Pele yo yea wainye ''Yesus Nazaret." Na ro pelere Yesus yea weumi reyea Yesus, na ro niyea. Yudas keme me re nende ro pelene nemmbembane hebate.6Yesus neai ro yakala yakalubokera, rake romiyea moite ukewate nawanen kani aranne palewate. 7Beneng kiyea re Yesus yea hineumi, meyea hinyeyea peaungele? neyea wainye ''Yesus.'' Nazaret na ro."8Yesus yea weumi, "Reyea mare yokala a ukamale, reyea niyea yea Yesus.'' mai peaungele kiyea rake yo meyea weammehi ai. 9Rake penate yakalanate, pelere Yesus neai a haufike inyaibonde meai a. Pele weyea reare kinyeukebokea rea ra, ehi mbai jea e kalai boi hului.''10Simon Petrus reaimiyeale nameyea euyobougoke rouke imam na uw mokoi neanggeai meugena kiyea re pele reaimiyeali yes oyeiboke neufake pele Imam kabam na uw mokoi neai ro, Markus yea weibanye. 11Pelera ''Yesus, Petrus re welinge, "Wa reai miyeali rowei aubo! Bu koleainya fearemo andehinde waneng mea meako yea ukeuke mokorebonde weai uw bene nekete pele me uw reyea emokoi ha?''12Pelera, fela yun na kelena yo, pele Yahudi yea ukaimile ekate na abu ako yeale Yesusre ikilauboke, nawaneng ha yea wokainye ikilainyekoke. 13Pelera Yesus yawanyenoke, nabere hele Hanas, pukore Kayafas, na miyea neako ''neyea pele ralo yakama einye Imam neah yun kabang de nekowoye. 14Na bere Kayafas yea Yahudi yun yun de a uteai weumikoke Rake yo kabang hole moloubotte, kaho ro mbai pele engserende.15Simon Petrus pele murid mbaite, nanembaita Yesus hakainyekoke. Rake murid mbaite pele Imam yun yun neare naiteai mo. na mekai Yesus neai Imam -imam neai imea houwke ayeuboke ekate. 16Nawaneng Petrus nammang eite eiyeisiy, neyea romau kelaunge mahebeye pelera na murid mbah kiyea eita meukuke meke miyea ro mau kayare hebeye a eleikokotera, pelera meke Petrus yea yaweungehoke eyarulebokote17Pelera ra miyea ro mau kayare hebeye yea Petrus re hineunge rake wiyea nehi niyea na murid re yeubokea, Petrus yea weunge reambele bang. 18iy tukainye iy kolaiboke''pele abuko nawaneng felayo romiyea yeale iy ne akelewate pele he huwea hing bea neke uw re mandiling bea nekeumi kulukulure koibate. Petrus nambele pelene eumibarauboke a huba mbainye elate huwate.19Imam-imam yun yun mekate Yesusre na murid-murid nawaneng neai keleu mi ayea mekai hinainyele. 20Yesus yea weumi, rake kani kelana romiyeare, reyea na a yakala yea iteai yeumikeameale. Reah uw alle sinagoge sinagoge ne nawane Allah na yo imea ralo imea ne mbene Yahudi romiyea mei arileye ijene reyea na a yaka feau yakala yea mo weibea meale. 21Pele a makare reare hinaukele?'' meyea meneai jea pele yore hinemmi makayea neanggeai jea borowate, reyea a elewale weibeamealere?22Yesus rake elea ukeume ra pelena rombai kaya ayainyeko hebate yea Yesus na bee me fea yea uke, na a weunge Imam yun yun de a na mekai jeale weumi be?" 23Yesus yea weumi, reyea a na ikainya waneng ukamalena, pelene riyamale pele ikai na yakalambokaiere reare iteayen dembo, na mekai rea a elekokale pele nahelena, weyea makane reare haubuheare ukearea?'' 24Pelera Hanas imanyun Kayafas pukore Yesus na ha ikilanyeko ke yeale ukeumi yawainyehoke ekate.25Napelene, Simon Petrus neah nekate jene a bubu elate huwate ra neare hinainye, "Weyea nehi niyea, neai murid re yeaboke? Petrus a wake yea meleyea weumi "Reyea rambele bang!'' 26Rombai pele abu ako neai imam yun mokounge, "Namekai na akobea neanggeaite neufake yea rounge bokere.'' A hineunge weyea. Nehi ro niyea yea, pele anuwaunge erekawale yea? na waneng Petrus yea weunge, pele riyea rambele bang?" 27Petrus pele a wake eleukokera, ojo muku a koukoke. Yesus Yawainyehoke Pilatus bere Ekate
1Pelera Pilatus eite eweufike ukeumi Yesusre hiyenainyelere. 2Fela yo yea o isa mo na measa yea yea ondofolo yea hitare waneng. fokoma waneng mbai mokaiboke roukate Yesus na yun rangine obunainyeiboke. 3Peleyo uw nobere mekate, "A uw, keakea kainye, ro melai meleayeainye wainye, onomi koka.4Pilatus meukuke nawaneng weumi, "Ereng reyea Yesusre yawerenhunde mai bukore. pelene meyea iteayembe rake ro neai uw einye nebang mbai hambai reyea reyea ehubayekoi ja." 5Pelere Yesus yawanyehoke meukuke ma uw malo fi kolei waneng hirainyekoke na yun fokoma isa yea obunainyeboke. Pilatus yea weumi, ro erenne. 6Imam yun yun nawaneng felayo yeale, Yesus erekainyere, "Kela kanate ohaline ponggo, ohaline ponggo Pilatus yea weumi, meneai jea ohaline ponggobe, nauwre eleube ro, nebang mbai sambai reyea ehubayei koi sele."7Yahudi romiyea yea wainye, meai wali hee folaikoke honaime huluinye neyea herende hele, haubihinebang neyea neai uw re Allahre keluyea eleukoke ne. 8Pilatus rake a waneng borowoye, buhea kabang hele hokowounge. 9Pilatus peufoke are kolainye obere eweufike, nawaneng Yesusre hineunge, weyea neai hele mbeleno ro, "Peleyeare pele a hineunge re?" Yesus eyeikoi.10Pilatus yea weunge, "Weyea rambele a eyelei hele weyea oneyeane rambele a eleyei hele? weyea oneyeane weare buleareubonde neaite, ohali ne boreikote neaite reai me einya mo nekate honate?" 11Yesus yea weune, "Allah pele hambung weare ekinyeiboinya, weyea reai uw rande me ekileiboi hului. pelene reare weai me einye kinyeibokote kiyea, na nebang sabang kabang helese."12Pilatus rake a waneng boroukoke bea, Yesusre bulea renekondere relewounge, peleyeare Yahudi romiyea kela kanainye weyea pele kiyare, "Hayeinyokonde weyea rake kani kabangna ondofolo Kaisarre kahili bang ro miyea hinye yea neai uw re ondofolo yea elendena, neyea kaisarre yokeijo." 13Pilatus pele a waneng feau waneng boroukokene, ukeumi Yesusre yawainyehoke eibate anuwau mbai Litostrotos ( Ruka felaikoke auwau ) Ibrani a feaunge Gabata, Wali hului koloi ro neai anggeng nuwei ranne nuweuboke.14Pelehe hu meke yaukang ne ike (12) Hului Paska mon na uw mokoisayaimi ya Pilatus yea Yahudi romiyeare weumi, rake mai ondofolo niyea. 15Rake yo yea kanate, "Hombo ! Hombo! oholine banggo!" Pilatus yea weumi makane mai ondofolo ohaline borokondere wauke Imam yun yun mea wainte, Kaisar mbaimo neyea meai ondofolo!" 16Pelera ohaline bonaikondere neaite, Pilatus rake yore kinyeumiboke. Yesus Ohaline Habaeikoke Yesus Molaisake
1Pele mom yambai, narene kau kau hele hu eneakoi mo Maria Magdalena pele ruka belere eiboye na ijoko ereye bea bule eita aheakoke ruka kabang wekainyele. 2Pelene, noromo hehealealewekw wke Simon petrusre nawaneng naMurid mbai pele Yesus kena buheare koibunge kiyea hubayaikoke weimi "Tuhan bule eita aitoke namekai meyea itiyang embelene aitasike."3Pelera Petrus Yesus na murid ehi yeale pele bulere ekate. 4Hokolombe pere hebealeyeke, peleyeare murid ehiyo moita hale roukaimele pelene na Petrus neai jeale moi hayaimikoke, niyea pele bulere nabere ekate. 5Niyea meuelefike el ijoko ereye, pele bule einue Yesus na uw no malo mo pele einye honoye nawaneng niyea nambai bule eite helere ei.6Pele moita Simon meke, na moita hakongoboke, pele bule eite ekete erete na herene uw no maloma ane wulaiboke wokate honoye. 7Nabe refelainyeboke malo, na yunde awanyekoke neaite neaite honate pele uw no malo yeale mbainye bang, naweneng anuwau ehiijene ruleaisike.8Pele Murid ehi kiyea nabere bule eite eke kiyea naijale eu aruleufike neneai ijoko erene nehele re eleye. 9Rake namemang eyeiboieja, neyea homo fea na molaikoke honoyere Yesus ende walembondere, pelere foi eyeiteaiboi. ( Yesus Na U Maria Magdalenare Yakalaungeboke) 10Rake, Murid be imeare peibokoke ewote.11Peleyeare Maria bule moinye nemam nabule moi hebeye, na ijoko bule eite eleisi eleisi koye. 12Pelera ereumi Malaikat be malo kaleumang bea hireukokem Yesus uw no haisike ijene nuweikokw, Malaikat mbai kiyea na yun mbai norore hongboye ijene nekewoye. 13Rake Malaikat be yea, Mariare hineinye, "Weyea makane rime rimeyea?" Maria yea weumi, "Tuhan na hereke uw no romiyea ehiyea mekate roukate nemekai reyea ra teibang embelene rowkate aitasike?"14Rake a keunyele ra Maria meubefoke namoite erenye nawaneng Yesus meke hebeyere neyea foi eroiboi sele. 15Yesus yea hineunge, ana weyea makane mekea rimeyea? nawaneng ninyeyea rimanea beanea? Maria na uw bene rake anuwauka here no roukea a hine eukafikaena, rare iteayeitobo embelene eungenekea, reyea pele anuwauka eitokele re.16Yesus yea wenge, "Maria." na royea roungebokene Maria euweke Yesusre roungeboke ne Ibrani neai a feau bea weunge, "Rabuni" (na mekai iteai haba yeale ro). 17Yesus yea weunge, "Rare me eikileitebea, haubihinebang, reyea akore bukore nammang einye. peleyeare weyea eye raka beakere bukore eye weumile reai meako, mai ateai, reai Allah, mai Allahre bokure erelere." 18Pelera Maria Magdalena ek, na Murid - Murid re weumi, "Reyea eai Tuhan erekanale." Nawaneng Yesus yea ukeunge a pele yore yakalaumiboke. Yesus Na Yebaei-Bubaete U Yakalamiboke Yesus Na U Tomasre Yakalaungeboke Yohanes Mekane Rake Homo Moloukoke
Yesus Na U Na Mehine Bee Yebaei-Buaete Yakalaumiboke
1Pelera mainyekeuko kera, Yesus na murid-muridre uw yakala re Tiberias bukounge meke yakala meumi haukoke, nawaneng namekai kakalare na uw haukoke rakeng: 2Pelene Simon yea weumi, reyeaka re berendere, ehiyiyea wainyele meambele hakomakondere kaiyne aisaweuboke eibate- peleyeare pele reniai ja ka ehi waneng ehubayeikoumo. 3Simon Petrus ehi yore yae weumi, "Reyae kare ere baendere!" Ehiyo yae Petrusre wainyele, "Meyae namekai ware hakomayeubondere!" Kayine hawaiboke naisike eubate, beleyaere, reniyai koko ya meumiheuboke, ka mbai-sambai ehubayeikoi.4Hu i mekui rorowoye yea, Yesus erawainele bu heainye meufebeunguke peleyeare niyea itiang pele niyea Yesus. 5Niyea rake yore weumi, el, fafa, meyea ka yeale?" Peleyea wainye u heleya." 6Yesus yea weumi mai kaiy meuge reufire yea ma wau womo meyea ka re hubayenggobe neai ekemi waneng kaly meuge pohine wau wokate -yobowate hawenatere na hului bang, haubihinebang, pele ka heleng selene.7Yesus na murid buheare heibounge kiyea, Petrusre weunge, rike eai Tuhan Simon pele a mo boroukera, na uw malo eukuauboke, malo ehiyea hireukoke honoungihiki buna. 8Murid-murid ehi, kayra awaimeke, na wau ka yea meamea koumikoke yeale yaba isore maiparauboke pelere ahau hele bang yabare na ahau pele ohora 100 meter hului mo. 9Yabane meaiparau boke ra akaikoke, erate iseng rangne ka yeale honate nakelaunge feuyeale.10Yesus yea weumi, pele ka hubayaukoke eih roweng mei iyne hanemakonde. 11Simon Petrus kayne eufebeuke, pele wau kaya meamea koukokere yobouboke yaba yauke ike, ple ka me bekokate ka kabang kabang demo nanembe 153. na waneng ka heleng aruleaiboke, pele wau kayeikoi waneng de eikayeikoi hele.12Yesus yea weumi, "Mebu ehamang menane." Na murid-murid mbaijea a re eheinei, "Weyea hinye?" Pele neai uw iteaite iteayeaiboke pele, neai Tuhan. 13Yesus meke pele feu rouke na murid-murid ikeumi nameka ka yeale ikeumi anewate. 14Rake roko nameneng kiyea Yesus neai uw na muri-muridre kakalare haumikoke pele herekate yo nolora meuwalobokera. Yesus Petrus re Weunge Na domba-dombare kaya Hebemmilere
(Yesus Bumare Euboye, Roh Kudus Yemmele a Ukeume) 1Nabere hele moloukokale homona, Teofilus, Yesus Na kaliya merau raungehike mokowoye namekai keleweumi, 2meke Naei yobumare raneukike ewoye, Na ahuwe kolowoye Rohre eita, Na abu akore ro riyare. 3Bele ro riyare, meke herekera waeuboke Na u Nenaeijae meke yakalaumiboke, ro u bee hangga yae meke nembainye nekewate a faeu kelewoumi weuboumi, Na yo yam mende maei.4Nambele nembainye nekewatemo, na moita ohowate yore weumi, Yerusalem yo enukeijaemo nekembe, bele yone mo nekembe rakembe, Ako Naei are ukembe ha, "Raeita borombombe, 5Yohanes buyae kolowoumi, meyae na heki bammo Roh Kudusya, mai u bulu ne nekende."(Yesus Surga Yobumare Raineukire Ewoye)6Beleneyae, nembainye arilewoyemo Yesusre hinainyele, "Tuhan na rake hee yae Weyae Israel maei yo yam angunundere?" 7Yesus yae weumi, "Bele Maekore itaijae, meyae itayeiboi hangga, "Bele ya yaele hu yaele Maeko Nenaeijae merau raungehike. 8Bele, yaere Allah rena Roh mai u ne anneombombe hee meyae nemene ela rowembe, meyae Raei are huwemmiyembe, Yerusalem yora, Yudea kanina nemene, namekai Samaria, kanira embe rake kani kela na hubane haeinye ennehalenggombe."9Bele, a weumikoke beufoke, nabu ako maei bene Yesus raneukike bumare ewoye, kanewainyele, manggo yae meke hileumikoke. 10Yesus kaeuboke bumare yeyemo nammam kanewainyele, ro bee na malo keleumom wilihalamam hireikoke, na abu ako bokone mekete yakalaiboke, 11hokolo bee yae weimile, "Galilea kanina ro miyae, mekane belene hebaube, ma ijoko yakuremo kanaube? Bele Yesus mbai meyae ijokore eraungele raneukike eye wanem mbai Neyae benem bensonde mende."(Ro Mbai Elaeiboke Abu Akore Yeuboke)12Bele ramo, na abu ako Zaitun homunggaere bukaiboke Yerusalem yore mekaite. 13Imae eite arulaiboke nahibi bumana yowa naei nekate anuwauke ikate, belena Petrus, Yohanes, Yakobus, Andreas, Filipus, Tomas, Bartolomeus, Matius, Yakobus Alfeusre kelu namekai Simon Zelotna ro, Yudas Yakobus re kelu. 14Nemene na kena mbai arileisiyate nekate, ebeli miyae-miyae yaele nembainye imokaite namekai Maria Yesus nenakere, namekai naei aka baeke yaelenembainye.15Ya mbai arileufike nekewate, Petrus aunguke weumi, ( ro nahelem 120 hangga), 16"Aka naei baeke naei, Allahre homofae Roh Kudusyae Daudre eugara moloukoke, Yudasyae be nembonde ro miyae yawemmibonde Yesusre kilinaibonde.17Yudas aei holo mbainye ohowande, neyae aembele mbainye kaliya mokowande. 18Bele Yudas kelaite neuboke roi jae kani mbai rouke, bele anuwaunge bumare ruke hereke, na yahale kayeukoke, na kabiyae nemene maibaleke. 19Bele yeuboke ro miyae Yerusalem yona nekewate yo itayaeiboke nekewate, bele anuwau naei afaeubae Hakal-Dama, namekai, 'Oki kani'.20Homofaene Mazmur Daudyae moloukoke: 'Ninaeba, naei nekeweke anuwau aku bam nau bam hononende, hiyae-hayae bele anuwaunge enekeijaemo namekai a ehi moloukoke,' 'Naei anuwau, anggem nekei, ro ehi yae elenaibonde ennekende.'21Ro mbai Yesus Naei na, abu ako yaele nembainyemo yohira yohire ohowate aei nolora, 22Yohanes bure kolowoumi heera meke Yesus surga yo bumare raneukike euboye, bele nolora ro mbai roumale, nembainye Yesus waleuboke a ro miyaere huwemamiyende." 23Ro bee elaeikoke, Yusuf, Barsabas naro ehi Yustusyae kaeneinyele, namekai Matias.24Ebeli Tuhanre bomansim, "Tuhan, ro miyae maei kena ei-u ei Weyae wataeimo. Maere keleimobo, rake ro bee niyae, Tuhan Weyae eleubondere, 25Waei abu akore yembondere, Yudas weke, naei anuwau nenaeijae kena koukoke." 26Abu ako naei nolora undi hayaeikoke, undi Matiasre u ne ruke, Matias me baeiboke Yeus Naei abu akore yeuboke.
1Yahudi maei ya kabam Pentekosta yeuboke yaa, Yesusre hila rabo halaenyele ro miyae nanemene anuwau mbainyemo arilewoye. 2Nekewate, anggaei borate yakura alu yoyo mekai ouboye, bele imae nekewate kulum kili haka aunguke hebewoye. 3Erewate i faeu, bolaiboke arilewoye yo maei u ranne fayeke-hebayeke. Bele ro miyae nemene Allahre-mehi yaeoh yae eumiboke afaeu mehi yae rawaiboke elewate. 4Allahrena itaei ssba yae, aumiboke ro miyae ehire-ehire huwewaimiie.5Bele hee, Yahudi ro miyae ahira-ahira helem arilewoye Yerusalem yone nekewate. 6Kulum, borowatene ro miyae helem arilewoye, mekate borowate, Yesusre moita ohowate yo, ro miyae arilewoye yo maei afaeu yae elewate hugate Ro miyae fangge-nggeyae koubate elate, "Rake ro nemene Galilea yona ya, mehaeb mekai jae aei afaeu yae elate bam? Eyae ahira-ahira yae rakere weubande. 7Ehi Yahudi kanira mekate, ehi ba Yahudira bam, bele yaere aei Yahudi holore maiyeuboke?8Mana mehae, mekaijae borammile aere honggaimile afaeu yae mekaite huwaimile? 9Eayae Partia ro miyae, Media, Elam, Mesopotamia ro miyae, Yudea, Kapadokia, Pontus, Asia, 10Frigia namekai Pamfilia, Mesir kanira, Libia kanira, Kirene re nobe-nobe, ro miyae Roma kanira meubate namekai ro miyae ehiyo, 11ro miyae Kreta kanira, Arab kanira, mekate eyae borammile aei afaeu yae Allah Naei mehi-mehi mokowoye mekande anggaei borande."12Yahudi ro miyae nate-nate hinate, "Rake naeisele meka yae beye bam?" 13Bele yaere ro miyae ehiyo a we-we yae kaimile elate, anggur bu yae anaisike kate." (Petrus ro miyae helem re a weuboumi)14Petrus aunguke bele ro miyae arilewoye re weumi, "Yahudi ro miyae yoni-yoni namekai Yerusalem yone nekaube yo, anggaei foi jae borombo. 15Rake ro riyae bu anggur emaensi, mai u benere nekaube mekai bam, mekanebam, rake yaa na rene hele, hu ijoko sembilan hangga.16Nabena hale, Allah Naei yendo kayaaro Yoel homone moloukoke, Allah yae weumi: 17'Monya yane, Allah Naei Roh mende ro miyae u ne arulensi, mai keluwa, omiwa a mehi-mehi elenate, na ijoko raneremmibonde enai erende, rorele riya, imene-naline enaisononde.18Raei yebaei-bubaei kelu wa, omi wa, bele yaa mende, Raeinya Roh-yae aremibonde, a faeu hungaimile. 19Namekai, igwau mehi-mehi hele yaku bumana keleremile, oki yae, i yae nemene keleremile namekai wau noko mende nennde hebende.20Hu wende oubom kika yembonde, oko wende hasai yembonde, Naei yaa kabam mendere. 21Hinye, hila rabo Tuhanre nehale halennele kiyae, wali hena rewende."'22''Israel ro miyae yoni-yoni, anggaei borombo, Yesus Nazaretna Ro, Allah mai nolone meke emeha mekaijae meke yakalambokembe, Allah Naei eita meke mare ikembe. 23Allah Naei itaeijae meke ikembe, beleyare meyae hauboke, ohaline mai me yae habaeukoke. 24Beleyaere Allah Nenaei jae meke nuluyo mahe yora meke waleungeboke, mekanebam Yesus hereyae e heraweiboi Kiyae.25Ondofolo kabam Daud, Yesusre a rake mekai jae eleukoke, 'Reyae Tuhanre eranale, raei bene hebeye, rai meube refine hebeye, rare ekuseikoi hangga. 26Belene raei kena u, Tuhanre rei mai sele aukoboke kanale, Raei u melem naei mekai hila rabo halerende nekerende,27Weyae rare e nukeiboi nuluyo-mahe yone enekei, orokoi raei u melem himi embende. 28Wali nibi nehale yae rare kelukobokae, nibi-a nembainye ohondene rei mai sele reyae kale Nekale.'29Aka naei baeke naei, reyae nehale yae mare wamale, aei ataei kabam Daud, nehale hereke, bele yaere na bule aei nolone namam honoimiyeye. 30Daud, Allah Naei yendo kayaaro na taeisele nekeye, namekai Allah yae a ukeunge, Daudere orona-mena, yoho-yonggona ro mabai elembonde na Yo wakune ennekende. 31Daud nabena ijoko ereke, bele aerene Yesus waleuboke a eleweke, 'Yesus Kristus nuluyo-maheyone ohoinoi hangga, namekai Na u melem nebam eyeiboi hangga.'32Bele Yesus mbaijae aei nolora Allah waleungeboke, meaye bele a yae rokande ro miyaere huweijammile. 33Belene Allah roukeunge bumane hele haungoboke, namakai Allah Na meube refine nuweuboke, Roh Kudus ikeunge, bele Roh mbaijae aere ikeume, ijoko erewande namekai anggaei borowande.34Daud surga yo bumare ei, bele yaere nenaei eleye, "Tuhan rare weuke, "Raei meube refine nuweibo, 35waei yokeijo mokoremile Waei oro kelere mo enate.''' 36"Israel yoni-yoni nataei benate nekenate, Allah meke aei Tuhanre namekai Kristusre yeuboke, bele Yesus mbai jae meyae ohaline habaeukoke.''37Israel yoni-yoni hebewate, bele anggaei borowatene, na kena nebam hele hubawainyele, belene Petrus re namekai abu ako ehi hebewatere hinewaimile, "Aka naei baeke naei, meka yae meyae mokomabonde?" 38Petrus yae weumi, "Ma u osaembo, Yesusre meke kelee u keleere mo mem, Yesusre Ro yae bu kolonayembe, bele mekaijae mai me u nebam mokowaube fanyenembombe. 39Allah rake a heteungekoke eleye, mai foi maei, mai kelu omi foi maei namekai ro miyae ahaunga nekeijate yo foi maei, mahae-mehae helennem Allah kaenemmile menate yo maei."40Utaei helem sele wegaimile, Petrus benem a elae hele weumi, "Rake hokolo nebam nibire kabam hele wekainyele, belene ma u wali nibire u bene kabam hayembe mokombe!" 41Petrus bele utaei elewoyere ro miyae helem borowate hakowate, bu kolowaimile, ro miyae barawate yo nemene 3000 hangga. Ro miyae hila rabo halaete yo. 42Hila rabore halaete yo riyae kobouke nembainyemo ohayeke, ebeli bainyeke namekai hamam bulau nebainye anayeke.43Ro miyae, fe yae-waku yae meye neumile hebate, yaere abu ako hambum mehi-mehi helem mokowate yakalawate. 44Hila rabore halaete yo mbainye arileisiyate nekate, hambum naite eleikoi nekewate. 45Naei kere, nale naite haeite, ro miyae kalore nekate yore wahaeimile, naei kalo hubaunge huluinye.46Na yane baei, na kena mbai u mbai arileisiyate Allahre yo imae ralo imaene nekate, hamam bulau imae ehira-ehire ohate anaite nekate. Hamam na rei mai jae yarate anate, 47Allahre buma kabam kolainyele, ro miyae helem sele ei molowaimile, na yane baei Tuhan ro miyae eme kaeneumi mate barate, bele ro miyae nemene wali henare enaiyaronde yo mo.
1Ya mbai nekewate hu oke hu ijoko name, Petrusre Yohanesre Allah Na yo imae ralo imaere mekete. 2Ro mbai nenake honggera na oro nimanyekoke nekeweke, kaeibiyate mate. Na yane baei kaeibiyate mate, Allahre yo imae ralo imae mau Gerbang Indah bene neyaeinyele ro miyaere a ritite riyemmilere Allahre yo imae ralo imaere mate yore itiyeumi. 3Petrusre Yohanesre erewoumi Allah Na imae eite aruleibokene hokolo beere haubihire inyenyelere riyeumi.4Petrusre, Yohanesre ijoko erewoinyele weinyele, "Ijoko maere ereime." 5Ro oro nimainyekoke kiyae hokolo beere ereumi, na ubene nekeunge hambum mbaite inyenyelere. 6Beleyaere Petrusyae weunge, "Reyae roi ninggi ramena u, beleyaere mekaha ramena rokale mekale, ware iteitere. Kristus Yesus Nazaret kanina Ro, yae ware wawale, anyu, aloinyeko!"7Petrus bele ro meube mera kelukeunge afae angunuke. Naroko mbai bele ro na oro i elae yaeiboke aloungekoke. 8Belera honoungehike, afe hebeukoke Allahre yo imae ralo imaere hokolo bee yaele nembainye arulaiboke, honsonsi koweke Allahre buma koloungeke.9Ro miyae nemene ijoko erewainyele Allahre ei molowainyele, 10bele ro, ro rainyeboke nayanebaei Gerbang Indah bene nuweibiyoye a ritinye riyeweke. Ei sele molowanyele.(Petrus Ro Miyaere Helem Sele a Weuboumi)11Bele ro Petrsure Yohanesre me ehayeikoi, ro miyae helem hakaeikoke na rei mai sele koubate Serambi Salomore mekate. 12Petrus bele, ro miyae helemre erewoumi, a weumi, "Israel ro miyae yoni-yoni, mekane maere eraimile fa yae baube, meyae elaube maei elaeya namekai maei hila raboyae nenaeijae, rake ro oro aunguke ohoye?13Aei yobe-yobe Abraham, Ishak namekai Yakub, oroumauke heraweuboke Kaye, Yesus meyae Pilatus bene kinyauboke, me nokaungele honaibondere. 14Bele yaere meyae Ro Nehaele kinyauboke, rore howeke kaye yae meyae hayeungekoke,15Walire yeume Kiyae meyae nemene hauboke, beleyaere ijoko erwaube, nulu yo mahe yora Allah waleungeboke. Meyae na yebaei bubaeijo nekande. 16Mai hila rabo Yesusre haleungele yae, rake ro elae rouke, mana ijoko eraungele namekai ro raungele. Hila rabo Yesusre eita meke ma benne rake rore onomi ikeunge.17Aka naei baeke naei, mana reyae itayeubokale, meyae na kobu-kobu hele mai falem-falemre hakaumikoke hombombere mokowaungele. 18Allah Na yendo kayaaro ayeng nabena kolowainyele, Yesus nebam relennekonde namekai honaibonde.19Beleneyae ma u osaembombe, moi bulembombe, ma nebam mokowaube hobenembe, 20Yesus Naei mende yaa mokoungehake, Kristus yae mende ayeng kolowoye,21Allah Naei yendo kayaaro nabeme hele ayeng kolowaimile. 22Musayae weumi, "Tuhan Allah mai nolo-u kaikaita ro mbai raeinya wanem walennebonde, neyae a ungembere meyae boronebombe. 23Ro miyae bele yende kayaaro elende a faeu e boroi nekenda na, bele ro honaibonde rake kani kelara, rake yoho yonggo ra.'24Allah Naei yendo kayaaro bele afaeu mo yae elewate, Semuelre heera meke rake hee. 25Meyae Allahre yendo kayaaro re orona-menayo yae nekaube, Allah yae meke aei yobe-yobe Abraham re a kolowoumi ukeumi, 'Maei hi ra, orona menara ro miyae rake Allah Na kani kelana yo onomi enaiyaronde.' 26Allah Na kelu Yesus waleungebokera nabeme hele mai bokore ukeunge meke, mare onomi yeite, mai nolona ro miyae nebam mokoijatera benaibonde."
1Petrusre Yohanesre ro miyae arilewoye ane weubaimile, Imam-imam, Allahre yo imae ralo imae kayaare hebate yo namekai Saduki ro, mekate, 2a nebam hele mekate Petrusre Yohanisre a yaraimile, mekanebam, ro miyaere Yesus waleuboke a huwaimilene. 3Petrusre Yohanesre kilaikoke, be bahewoyene kawa einye hilaimikoke hebewote. 4Ro miyae hokolo bee kelewoimile are hila rabo halewate yo nemene 5000 hangga yeuboke.5Ya heubokemo, falem-falem, Tauratre itayaeiboke yo Yerusalem yone arilewoye, 6Imam Hanasre Kayafas yae, Yohanes yae, Alexander yae namekai imam kabam na aka baeke nemene arilewoye. 7Hokolo bee, Petrusre Yohanesre nolone haimikoke, a hinewaimile, "Hinyerena elae wake yae, namekai hinyere ro yae meyae bele hambum-hambum mokoube?"8Petrus, Allahrena Roh Kudus yae aungeboke, a weumi, "Meyae Yahudi falem-falem mekaube, 9Mana yaa meyae bee rake ro onomi ikennnele aerene yawaumiboke mekende, bele are hinemmihindere? 10Israel ro miyae arilewoye meyae itayembombe, Kristus Yesus Nazaret kanina Ro, meyae ohaline habaeukoke, Allahyae nuluyo-maheyora waleungeboke bele ro yae rake ro onomi ikennele, mana maei bene nare hebeunguke hebeye.11Rake Yesus mbai, 'Meyae imaere mokoijaube yo, Ruka nebam woyaube kaye, Allah roke ferei rukare mokoungeboke yeuboke.' 12Rake, kani kela mokowoye, ro miyae ehiyae wali nibire ehameikoi hangga, Yesus Ro yae ro miyae wali henare enaiyaronde."13Yahudi falem-falem Petrusre Yohanesre erewaimile be rabuleiboke namekai ro itaeibam haba bam ro yaere, rake a mekai ro miyaere huweimile, na ubenera elate, hokolo bee Yesus Naei nembainye ohowate. 14Onomire ikeimile, ro hokolo bee nembainye hebatene, mekayae rake Yahudi falem-falem elenaikonde.15Petrusre Yohanesre ukaimile Sanhedrin riyaera nekeiboke eubote, Yahudi falem-falem arilasike a mbainye elewate, mekayae hokonaikonde bam. 16Elate, ''Mekayae hokolo beere mokomamibondere?Hokolo bee emeha hele yae mokoiboke, Yerusalemna nekate yo nataeimo yaeiboke. eyae ahum eraisi hangga. 17Rake a ro miyae ehuwei nekenate maei, eyae a elaeyae umamile nemekai rake Ro yae ro miyae ehire-ehire ehuweijaemo nekembe.'' 18Petrusre Yohanesre kaeneimikoke mekete, a elaeyae waimile, Yesusre Ro benem ro miyae ehire ehuweijae, namekai ekeleijaemo nekebe.19Bele yaere, hokolo bee Yahudi falem-falemre weimiie, "Menaei jae hokonggo, mai u benere nakayembe mekai nehale boromayembombe re, Allah Rena a hele foi jae boromabondere? 20Meyae bee menaei jae eleikoi ohokoi hangga, mekanebam bele mekai maei ijoko yae namekai maei anggaei jae menai borandeboke."21Hokolo beere Yahudi falem-falem nahibimo nibi baewate eheere inyaimilere, beleyare nibi u erewate, belene hokolo beere hayaeimikoke ewote, ro miyae helem ei molowaimile namekai ijoko erewate rake rore onomi ikainyele. 22Rake ro onomire ikainyele kaye na ro hu ro yaa, ro u bee moi hayeukoke.(Petrusre Yohanesre Beiboke Hila Rabo Mbainye Halewate Yo Bokore Ewote)23Hokolo bee hayaeimikoke, hila rabo mbainye halewate yo bokore ekete, imam-imam, Yahudi falem-falem weubaimile a afaeu nemene ninae huwewaimile. 24Hokolo bee na kahiliwa borowate, Tuhanre buma kolowainyele, wanyele, "Tuhan, Weyae yaku buma, bu kela nemene fomene mokowoyae, 25Roh Kudus yae meke aungeboke, Wa yebaei bubaei Daud, maei yendo kayaaro, 'Mekane rake kani kelana ro miyae aku hoijate, namekai habuhire eyeiboi kayere umfo wamfo beijate?26Rake kani kelana ondofolo yoni-yoni felare relenainyelere mokoisa-mokoisa nekate, ondofolo-ondofolo kani mbainyemo arilate nekate, Wali Ondofolore kerenainyekonde nibine baeite.'27Rake yona, ondofolo riya arilewoye, Ware kerenayeukondere merau kolainyele, Herodesre Pilatusre nembainye Yahudibam ro miyae yaele, namekai Israel ro miyae yaele. 28Waei are heteungekokae wanem yembonde yakalambonde ane hamainyele.29Mana wenaeija ijoko erame, Wa yebai bubaeite elae yeumele, Waei ako faeuko re humamilere, be kaleimehande, elae yeumele, 30weyae me nonyonde, ro miyaere onomi mokoimile, namekai hambum mehi-mehi Wa yaebaei bubaeija mokomale yakalanate." 31Ebeli Tuhanre bainyehike mo, nekawate anuwau onyeu isineuboke, Roh Kudusyae mae-mae koumikoke, nahibi Yesusre ako faeuko ro miyaere huwaimile.(Hila Rabo Halaete Ro Miyae Na Wali Mekai)32Hila rabo halewainyele yo na riyane, na kena mbai nekewate. Ro mbai naei hambum bae elekoi nekewate, hambum-hambum, kere nale neme maei mo nekewate. 33Elae wake, kabam hele abu akore keteumiboke, Yesus waleuboke a faeu elewate huwewate. Tuhan Yesus kena buhae kabam hele bele yore heuboumi.34Ro miyae na wali eite kalo emoloiboi nekayeke, nemene heke yaelemo, imae yaele, kani yaele naite haeyeke, roi mo rowate mate, 35Yesus na abu ako bene raisiyate, ro miyae kalo molounge kayere naei hangga- hangga wahaeimile.36Bele mekai mbai Yusuf, Lewire orona mena, Siprus yokobane nekeye, Barnabas yae kaenainyele', 37Barnabas naei kani hekere mokowoye roi naite heuboke, na roi rouke meke Yesus na abu ako bene raufike.
1Ro mbai naro Ananias, na miyae naro Safira, na kani roi naite heibokete. 2Na miyaere na bee mo a nembainye eleikoke, kanina heiboke roi bohi heraweiboke naei u mbaite, bohimo rouke meke abu akore ikeumi.3Petrusyae hineunge, "Ananias, mekane walobo wa kena einye aruleufike, karebai Roh Kudusre wabane, kanina heubokae roi bohi raufikae eke honoye? 4Bele kani roi naite eheboi jae, bele kani waei, beleyaere roi naite heubokaera bele kani waei me einya bam? Mekane rake u bene wa kenane aubokae nekeye, weyae ame karebai ro miyaere wabama bam beleyaere Allahre wabanae." 5Ananias bele a mo boroke, ruke na no u yeuboke, hereke. Ro miyae bele anggaei borowate fe hele koubate. 6Hokolo fafa mekate na no kaeiboke, ekate molaisake.7Hu ijoko name hangga nekaikoke mo, Ananias na miyae Safira meke, neyae itiyam na molo hereke. 8Petrusyae weunge, "Rare a weite, bele kani naite heuboke, bele roi hangga mo?" Safira yae weunge, "Nehale, bele hangga mo."9Benem Petrus hineunge, "Mekane wa molore a nembainye eleukoke, ame karebai Roh Tuhanre wabaeungele? Wa ijoko ereibo, wamolo ekate molaisake oronou namam ro mau bene honate, ware benem kaeneyeubonde enatere." 10Na heki bam Safira Petrusre orowene ruke, no yobouboke, hereke. Hokolo fafa mekate, Safirare erainyele bae, hereke, namekai kaeiboke ekate na molore kelaunge molaisake. 11Ro miyae ijokore erewate namekai jemaat hokoumeke bele ijoko erewate femako yae faeubate.(Allah Rena Igwau Mehi-mehi)12Igwau mehi-mehi ijoko erewate, Yesus re abu ako mokowate, bele ro miyae na kena mbai Serambi Salomone arilewoye. 13Ro miyae ehiyo rake riyare arulenaibondere, buhae yae hokowoumi, bele yaere ro miyae rake riyare ei molowaimile.14Ro miyae helem, ro ne miyaene rake riyare helem barawate. 15Ro miyae ehana bulone kate yo helem yarowaimile nibi enene relewaimile, na u bene nekaimile Petrus mende mo, na unulu yae mo hubanayende, ehana bulone kate yo onomi yaronate. 16Namekai, Yerusalem enena nekeijate yo, ro miyae ehana bulona kate yo helem yarowaimile meubate, walobo na u einye aruleisiyeye yo, nemene onomi yae yarowate.(Yesus Naei Abu Ako Kilewate)17Imam-imam yaele namoita ohowate yo yaele, Saduki holona yo, kena hensem mae-mae hele koumikoke. 18Yesus Naei abu akore kilewate kawa einyemo hilewaimile hebewate.19Reniyai mo, Tuhan malaikat mbai ukeunge meke, ro mau kawa einya raweukoke, Yesus Naei abu akore yaweumiboke aibaleke, weumi, 20"Embe, hebembombe, Raei yo imae ralo imaene hebembombe, wali nibi ro miyaere wemmile." 21Ro miyae helem anggaei borowaimile, rene hele Allah Na yo imae ralo imaere arulaiboke belene kelewaimile. Imam-imam, Saduki holona yo mekate Sanhedrin arilaimihike namekai falem-falem riyae, Yesus Na abu ako yawaimiboke na bokore mekate.22Bele kayaaro kawa eite mekete bae, Yesus Na abu ako ehubayeikoi. Kayaaro baeiboke ekate na waimile, 23"Ekande, kawa ro mau hilaikoke hebate, kayaayo ro mau bene hebate, bele yaere ro mau rawandekoke arulandeboke, ro mbai sambai einye ehubayeikoi."24Allah yo imae ralo imae kayare hebeye ro bele a mekai borowatene, onewate, na ubenera elate, mehae mekai jae yeuboke bam? 25Ro mbai meke mo weumi, Ijoko erembo, Yesus Na abu ako kawa einye hilaumikoke, mana Allahre yo imae ralo imaena nare ro miyaere ekai kelaeimile."26Allah yo imae ralo imae falem eke na kayaa yo yaele hokolo bee yaweumiboke na maleu bae mekate, mekanebam feyae faeubate ro miyae helem ruka yae hanyaimikonde yaelene. 27Hokolo bee yawaimiboke Sanhedrin bere mekete, betamo imam-imam hokolo beere hinaimile, 28waimile, "Meyae a elakaei sele ukanyembe, Yesusre Ro ro miyaere ekeleijae, beleyaere meyae Yerusalem yo, ro miyae nemene hele kelaeumile, mai kena kaube bele ro bee maei oki meyae kaembombere."29Hokolo bee weimile, "Meyae Allahre mo boromande, mare eboroi hangga. 30Aei yobe Allah Yesure waleungeboke, bele Yesus mbai jae meyae ohaline habaeukoke hauboke. 31Allah rouke na bumane hele, Naei meube refine nuweungeboke, Ondofolo kabamre yeuboke, namekai Wali Ondofolo Israel yoho yonggore yaeuboke, wali nibire yemmilere. 32Meyae na yebaei bubaeite yaendeboke, Roh Kudus ikeume namekai ro miyae hila rabore halaejate yo."33Bele a mekai hokolo bee elewotene, na kena nebam hele yaeiboke, u bene roukate hokolo beere honaikondere haraeinyeboke. 34Beleyaere Farisi holona ro mbai naro Gamaliel, Tauratre itayeuboke, ro yaele ro miyae bene nekeweke, aunguke Sanhedrin riyare riyeumihike, hokoo bee moite yawaimibo eibale ba.35Gamaliel Sanhedrin riyare weumi, "Israel yoni-yoni, ijoko foi jae erenneko, mekae yae hokolo beere mokommibombere. 36Nabere hele Teudas aunguke meke, na u maenggeuyae meke kauboke, ro 400 hangga nare hakainyekoke. Bele yaere Teudas haiboke, na moita ohowate riya, here ware uke, olo halo yeuboke. 37Teudas rera, Yudas Galilea kanira aunguke, ro miyae mere baenete hee meke, ro miyae helem hakainyekoke. Teudas namekai haiboke, na moita ohowate riyae, here ware uke.38Bele mekai jaelene, mare utaei itembere, Hokolo bee rokommiko. Rake merau raungehike ro miyae maei u benena, nahinggi bam yembonde. 39Bele yaere Allah Neyae be isineubokena, mai merau kolaungele he eraisi hangga. Namekai mai merau hokolo bee honggombere raungehike, Allahre yokoijo yembombe.40Sanhedrin riyae Gamaliel utaei ukeumilere boraiboke, hokolo bee kanaeimikoke, haube remo haikoke, benem a elae hele ukaimili Yesus waleuboke a eleijae nekeneyende, beta hayaeimikoke. 41Hoko bee Sanhedrin riyara rei mai sele koubote, mekanebam, Yesusre Ro aerene naei mekai ro miyae mokonaimiyende. 42Na yane baei Allahre yo imae ralo imaene, Yesure holona yo maei imae ehira-imae ehire ohayeke, nobam hebam Yesus a foi faeu foi kelaeimiyeke.
1Bele yamo, Yesusre holona yo barayeke helem sele yeuboke, a rilibo hayewate Yahudi ro miyae, Yunani afaeuke elate yo yae Ibrani yoho re waimile, yaya hamam waheijaube maei miyae nale nekatere hamam eyeyei nekeijate.2Bele abu ako nemene arilaisike elate, "Eyae hamam mo umfo wamfo baende, Allah ako faeuke kelemamilere ikai bam yaendeboke, bele na mekai bam!" 3Ro mehaembai mehine bee yaele elemakom, ro u bene wabene yaele, Roh yae ammibonde, namekai hamam kaliyare foi mokonate. 4Meyae kaliya Yesusre ako faeukore mo huwemamile namekai ebeli Tuhanre bomande."5Rake u bene roukate foi sele hubawanyele namekai ro elaikokera rei mai sele koubate. Na ro yaraikoke rake niyae, Filipus, Prokhorus, Nikanor, Timon, Parmenas, Nikolaus, ro mbai Antiokia kanina. 6Rake ro riya abu ako bere yawaimiboke makate, Tuhanre helem foi ukanyele, abu ako mekate bele ro riya (7) ranne me kolaimikoke.7Allah re ako faeuko nahibi kelaeimiyeke, ro miyae Yerusalem kanina helem barayeke, na kabam hele imam-imam barawate Yesusre holona yore yaeiboke.Stefanus kilaiboke8Stefanus ro mbai Roh Kudusyae aungeboke kiyae, hambum emeha helem mokowoye. 9Belene Sinagogene mokowate ro riya mbai, ro Libertini elewate, Kirene kanina ro, Aleksandrian ro a ro, Kilikia Asia kanina anyukate Stefanus a hinsim, ei beko-meibeko na waere-waere relewainyele.10Stefanus rake a elewoyere onobeikoi hangga, rake ro riyae yaele, mekanebam, Stefanus Roh Allah yae na u benene aungeboke, bele randa a elewoye. 11Rake ro riyae ekate na maleu-maleuyae ro miyae ehire amoi-moi jae kelai jae nekaimile, rake a re elenaikondere, "Stefanus naei a mekai elewoye borowannele, Allahre namekai Musare aukaka yae kouboumi!"12Ro helem ukaimile, falem-falem namekai Tauratre itayeiboke yo mekate Stefanus kilaiboke, yawainyehoke Sanhedrin bere mekate. 13Rake ro riyae mekate ro ame karebaite wabaite yo ukaimile mekate, waimile, "Stefanus no bam hebam eleweke, rake anuwau maei namekai Taurat here folokoke a neyae horombondere eleweke. 14Meyae namekai borowannele Stefanus elewoye, Yesus Nazaret kanina Ro Neyae rake Allahre yo imae ralo imae kelambonde, Musa rena a hena-faeu hena horombonde. 15Sanhedrin riyae arilewoye, Stefanus na be erewainyele, malaikatre be mekai jae nekewoye.
1Imam kabam yae Stefanusre hineunge, "Rake a nehale yae elate?" 2Stefanus yae weunge, "Aka naei baeke naei, anggaei borondebo, "Aei yobe-yobe Abraham, Mesopotamia Haran yone nekewoye, 3Allah yae weunge, 'Rake kani kelara, aka baeke nolora etuwe, Reyae kani-kela mbai ware kelereibonde.'4Abraham, Kasdim kani nukeuboke, Haran yone meke nekewoye. Haran yora, Abraham naeko hereke, benem Allah ukeunge rake kanire meke, nekeimiyaube manaya. 5Allah kani bohi mbai sambai Abraham re eyei, beleyaere Abrahamre Allah a ukeunge, waei orona menayo kani mbai, naeite yembonde nekenayende, mehae mekai horo Abraham kelu ehubayeikoi.6Allah yae rake mekai ukeunge, waei orona mena yo, yo mei-mei mekai enainekende, iwe taisi konaimile, u wabei-wabenaimile kaliyane mokonayende, 400 ralo yakama hangga nekenaikonde. 7Reyae bele yohore ehe bukulu itemile, belera Reyae yaweremibonde bele yora emabalende, Rare buma enate kolonde.' 8Allah benem Abrahamre ro u huba folonaimile a ukeunge, belene Abraham, Ishak naeko, ya mehaembai mehine name yeuboke, Ishakre na ro u huba nainyehake, Ishak rera Yakub, meke na kelu wa 12 bele mekai mokowoumi.9Kena hensem koubate aerene, Yusuf naeka naei Mesir yona yore nai haeimiboke. Beleyaere Allah Yusufre hakongeboke, 10Yusuf re onomi ikeunge, itaei haba ikeunge, anuwau Firaun, Ondofolo Mesir bene mokongehake, Mesir kanine Ondofolo kabamre yeuboke.11Mesir kani namekai Kanaan kani, nemene moni mai meke neke hebewoye, aei yobe-yobe naei hamam ehubayeikoi nekewate. 12Yakub anggaei boroke, Mesir kanina gandum mae-mae hele, belene na bere hele aei yobe-yobere Yakub ukeumi gandum reweite Mesir kanire ekate. 13Benem gandum rewete mekate, Yusuf naenaei yakala haukoke, naekae naei itayeiboke namekai Firaun itayeuboke, Yusuf naeke naeijae ohate.14Belera Yusuf a ukeumile ekate naeko Yakub, naei aka baeke nemene 75 hangga Mesir kanire mekate. 15Yakub Mesir kanire meke, belene hereke, namekai na keluwa nemene belene heraiboke. 16Mesir kanira, na bo nemene hawaikoke Sikemne molaikoke, Abraham yae bele kani Hemor re fafa maeita roi jae rouke.17Allah Naei Abrahamre ukeunge ya nobewounge, Israel ro miyae Mesir kanine nekewate yo helem sele yeuboke. 18Ondofolo mbai Yusupre nataeibam, Mesir kani neyae kileuke. 19Bele Ondofolo ame karebai, iwe-tasi Israelre kowoumile, wayeu fafa namekai bune-yaunge hayaeyeke, walire enekei mekai hubawanyele.20Bele hee yae Musa honggate, fa hokolo hele Allah ei molowounge. Musa naeko, imaene oko name narewainyele. 21Nil wi ne ekate wokate, Firaun na maengge yae rouke nareuboke, naei fa mekai mokowounge.22Musa Mesir maei itaeisaba kelewainyele, rore yeuboke, name u Mesir ro mekai mokowoye. 23Musa na ro-hu ro-ya ro u bee hangga yeuboke (40), na ubene rouke, naei aka baeke Israel re eremmibondere. 24Musa roko mbai meke ijoko erewoye, Israel na ro mbai, Mesir na ro yae nebam mokowounge. Israel re ro aerene Mesir na rore houboke ifau nolone moloufake. 25Musa rabo halewoye, na aka baeke yoho Israel nekate itainyaeibonde, Musare walora Allah yoho Israelre onomi yemmile.26Ya benem, Musa meke yoho Israel na ro bee ane kilewote namekai isamne kabulewote, Musa meke mehe-uhe folowoumi, weumi, "Meyae na aka baeke bee ya, mekane a kileube?" 27Beleyaere na ro mbai are yarewounge kiyae Musare weunge, "Hinye yae ware eleubokete maei beyu-beyebare yeubokae? 28Weyae Mesir na ro wena houbokae, mana benem rare hotebondere?'29Bele mekai borowoungene, Musa hakauboke Midian yone meiko-meikore yeuboke ekenekewoye. Midian yone nekewoye na kelu bee kolouboke. 30Musa na rohu-roya ro u bee yeubokemo, malaikat mbai meke Sinai homunggaene ifaeu wanem ofae ruku nolora Musare u keleungeboke.31Musa ijoko erewoye, fayae bouboye, nobere eke ijoko erewoye bae, Tuhan yae a weunge, 32Reyae, mai yobe-yobe Abraham, Ishak namekai Yakub naite Allah,' Musa ijoko erewoye, na u fe hele kouboye, namekai na u onyeu isineuboke.33Tuhan Musare weunge, 'Oromemalu hireukokae kulaiko, bele anuwau orore hebeyae yolo-yolo rendem. 34Reyae, nehale Ra yoho yonggo Israel iwe-tasi, meyaya-u yaya, moni-buki Mesir kanine kaimile ijoko eramaele. Reyae mekale onomire itemilere, belene ware ukete Mesir kanire eyere.35Rake Musa mbai jae yoho Israel ahiyae elaikoke, wainyele, "Hinye yae ware eleuboke maei beyu-beyaere yeubondere, rake Musa mbai jae malaikat Tuhan meke Sinai homunggane Naei u Nenaei jae yakalungeboke. 36Rake Musa mbai jae, Israel yaweumiboke Mesir kanira maibaleke, Laut Merah ra foubate, ifau a kala-kalane ralo yakama ro u bee meubate namekai igwau mehi-mehi Mesir kanine mokowoye. 37Rake Musa mbai jae Israelre weumi, 'Allah ro mbai raeinya mekai walennebondemo, neyae mare yawenembombe.'38Rake Musa mbai jae, mare yawembokembe ifau kala-kalane, malaikat mbai meke Sinai homunggaene aei yobe-yobe yaele Allah Na ako faeuko meke ikembe. 39Aei yobe-yobe Musare kenabam yaeiboke, benaibonde Mesir kanire enatere koubate. 40Harunre wainyele, 'Maere walobo mbai mokoimobo, bele walobore ei molomande, namekai neyae be nembonde yawemmibonde emale, Musa yae yaweumiboke Mesir kanira mandebaleke, bele yaere mekayae na u ne yeuboke bam.'41Israel yoni-yoni nenaei jae patung lembu mbai mokaiboke, akauha haubainyele namekai rei mai sele koubainyele. 42Allah Na be Israel yohora weke, rokoumikoke Israel bee patungre ei molowainyele, Allahre yendo kayaaro naei mekai homofae molaikoke, 'Meka akauha yae Rai bere rokaube mekaube, Israel yoni-yoni, ifau a kala-kala nolora yawemibokamale meubaube, obo foro yaele-kembo yaele yae roukaube mekaube?43Meyae Molokh faleyaele walobo Refan, ma meyae mokauboke roukaube mekaube, ei molaungele, Reyae mare karensimbe Babel kanire embere.'44Yobe-yobere ifau a kala-kalane Allah Nenaei jae a ukeumi, rake fale mekai jae mokombombe, 45Bele fale mokonaibonde mekai aei yobe-yobe rokate namene meubate, Josuare heene mekate, Allah Nenaei jae kani kela yohi maei nemene yarowoye, Israelre hayewoumi, meke Ondofolo Daudre heene. 46Daudre hee, Allah ehe koungekoke Allah Na yo imae ralo imae mokombondere.47Bele yaere Daud na kelu Salomo yae Allah Na yo imae ralo imae heuboke. 48Bele yae homofae molaikoke honoye, Allah bele imae ro miyae yae mokaiboke einye enekei, 49Yaku buma Raei anggem nekei, kani kela Raei oro hebei. Mekae imae mekai jae Rare hendebombere?' Allah yae weumi, 'U no re itebonde maei imae?" 50Bele nemene Rame yae mokale ya?'51Israel yoni-yoni falem elaekaeite kaube yo, mai yobe-yobe naei mekai nekayeke, anggaei eboroyei nekayeke, namekai Roh Allahre moijae bulewainyele nekewate. 52Allah Naei yendo kayaaro hinye naei jae aei yobe-yobe iwe-tasi ekoi nekayeke! Bele yendo kayaaro yae, Wali Ondofolo mende maei eyem kolowaime, mana eyae mekande a nebam faeu nebam bae, Wali Ondofolo homabondere kelai nibi mekammokande. 53Meyae Tauratna malaikat molaikoke emokoi namekai meyae bele Taurat mbai kayaa ehebei!".(Stefanus haibokete)54Yahudi falem-falem, bele a mekai borowatene Stefanus weumi, na kena nebam hele yaeiboke, namekai itebeu akewate. 55Stefanus Allahrena Roh aungeboke, na be bumare weukike, erewoye, Yesus, Allahre kendang-wame ranne Allahre meube refine hebeunguke. 56"Stefanus yae weumi, "Anggaei borombo, ijoko ereale, surga wewe koukoke, Yesus Allahre meube refine hebeunguke."57Bele yaere Yahudi falem-falem kelae hebainyekoke kaenewate, na anggaei meyae roraikoke, Stefanusre hebaelekainyele. 58Stefanus yowainyehoke yo moite aibaleke, belene ruka yae hayaeinyekoke. Ro amekarebaite huwaimile yo, Saulusre bene Stefanus na malo kulainyekoke.59Stefanus nahibi rukayae hayewainyele, ebeli Tuhanre bounge, "Tuhan Yesus, ra no reweite." 60Stefanus oro hele rorokoke, ebeli elae hele kaeneye, "Tuhan, rake u mekai mokate, na u rannda weinye!" Bele are mo eleukoke, no yobouboke, hereke.
1Saulus kena foi sele hubawounge Stefanusre haibokene. Saulus jemaat Yerusalem yona iwe tasi nebam mokowoumi. Bele ya mbai ro miyae Yerusalem yona nekewate iwe tasi hele kouboimi belena ro miyae herayeuboke Yudea kanire, Samaria kanire hebaelayeke. Yesus Na abu ako mo Yerusalem yone nukaimiboke. 2Ro ne hangga Stefanus hele rimainyekoke, ekate molaisake. 3Saulus jemaatre nebam mokommibondere, imaera-imaera ohowoye, ro ne miyae ne nemene yobowoye kawa einyemo hilewoumi.(Filipus Allahre Ako Faeuko Samaria Yone Huwewoumi)4Ro miyae yohine heraeyeuboke nekayeke yo Allahre ako faeuko nahibi huwayeke. 5Filipus Samaria yone, Allahre ako faeuko meke kelewoumi.6Ro miyae helem sele na kena mbai Filipus Allahre ako faeuko huboumi borowainyele namekai hambum emeha helem mokowoye. 7Ro miyae walobo na u einye aruleibiyate, Filipus weumi balejate, ro oro nimaimikoke yo namekai helem onomi yarowate. 8Samaria yo einya nekewate yo rei mai sele aumiboke koubate.9Ro mbai Samaria yone nekewoye, naro Simon, walobo boi-boite boumiyeke, ro miyae helem ei molowainyele, namekai ro nehale mekai erainyeke. 10Ro miyae, kending kabam Simonre ro nehale yae erainyeke, elate Allah yae hakoungeboke mokowoye. 11Samaria yona ro miyae na ubene wabene, eha bulore koubate bum-bum Simon yae mo onomi yeuboumi.12Samaria yona ro miyae nemene Filipus, Allahre ako faeuko elewoyere borowainyele, namekai bu kolowoumi. 13Simon namekai hila rabo Yesusre hale wounge, bu rainyehike, Filipusre hakoungeboke ahire-ahire ohoyeke, Filipus hambum emeha helem mokowoyene, Simon ei jae molowounge.14Yesus Na abu ako Yerusalem yone kelewaimile yo, anggaei borokate Samariana ro miyae Allahre ako faeuko boraiboke, Petrusre Yohanisre ukaimile Samaria yore ekete. 15Petrusre Yohanesre mekete ebeli Tuhanre boubainyele, Allah Roh Kudus na waline ammibondere. 16Roh Kudus na wali einye eyeisi, bu mo yae kolaimikoke. 17Petrusre Yohanisre na u ranne me kolaimikoke, Allah rena Roh hubayaeikoke.18Simon ijoko erewoye, Yesus na abu ako me ro miyae uranne helem kolowoumi, Allah rena Roh hubayewate, belene Simon hokolo bee re roi jae yemmilere weuboumi, 19Simon weumi, ''Rake elae raei jaele yere, ro miyae me na uranne koloremile, Allah rena Roh hubainyayende.'20Bele yaere Petrus yae Simonre weunge, "Wa roi jaele wa u yaele nebam bebe yaele, wa u bene nekete Allah rena elae roi jae nahinggi reweye! 21Waei kena u yolo-yolo bam nekeyaene, Allahre bene weyae Naei holonare eyeiboi hangga. 22Belene wa nebam mokoyaera osaeibo, ebeli Tuhanre boungele, wa nibi nebam mokoyaera, onomi inyeite. 23Reyae ijoko erawale, nibi nebam na eyae, namekai walobore kaliya mae-mae hele mokoyae.24Simon weunge, "Ebeli Tuhanre boungele, weyae eleyae mekai raei u ranne ebei-eyakalai jae nekerele."25Petrusre Yohanisre, Allahre ako faeuko ro miyaere huweimikoke baeufokemo, beiboke Yerusalem yore ekete, nibi a ne eubote, Samaria ro miyae re Allah rena ako faeuko huweimiyeke.(Filipus Etiopiana Ro Mbai Bu Raungehike)26Malaikat Tuhan meke Filipusre weunge, "Anyu, ebum refire eye, bele nibi kabam, bele yaere ro miyae helem bam ohojate!" 27Filipus aunguke, aloungekoke, na ijoko ereunge Etiopiana ro mbai rowa kabam Sri Kandake Etiopia, roboni-relare keluweye kiyae Yerusalem yore meke, Allahre yo imae ralo imae ei moloi-moloite meke, 28beufoke na yore endere, na kereta ranne nuweuboke, Yesaya rena homo faene roye.29Roh Allah yae Filipusre weunge, "Eye, nembainye kereta einye ehawebo!" 30Filipus meke bele ro re ereunge hineunge, "Rowa, weyae itaeyeubokae, mekayae bele homone molaikoke?" Etiopiana ro yae weunge. 31"Mehae mekai reyae itaeyerebonde, ro mbai jae rare ewei eyakalaiboina. Filipusre waengehike, na kereta eite ike nembainye nuweikoke.32Etiopiana ro rake homo fae yae rouboye, "Yesus yawangehoke, dombare folate anuwauke ate, domba kelu na mare folonaikondere mekai abam-faeubam yeibiyoye nekeye mekai. 33Ro bam, ro miyae wanem bae, na mare folonainyekondere ayende, namekai ro miyae walire hangga koloijaimile, Nare enainyekolonde? Rake, kanina Na no enaiterewende, hinye yae na orona-mena Naei nou enaisenggonde."34Sida-sida benem beufoke Filipusre weunge, "Reyae hinawale, hinyere ahuba yae Yesaya eleye, Yesaya naei u maeije eleye, ro ehi maei jae eleye?" 35Filipus yae ahuba raweuboke huweunge, Yesusre a foi-faeu foi jae sida-sidare huweinge.36Nibine euboite, bu yaele anuwau mbai hubayeikoke, Sida-sidayae Filipusre weunge, "Ijoko erei yae, rake anuwau bu yaele, weya kena koyae rare bu rauke hindere?" 37Filipus yae weunge, "Rowa, nehale waei hila rabo Yesusre halaenae na, mekane reyae nahinggi bu rareufinde!" Sida-sida yae weunge, "Nehale, reyae hila-rabo halaele, Yesus Kristus Allah Naei hinafa hoifa!" 38Sida-sida na kereta ukeunge yauboke, hokolo bee akoikoke, bure eyeuboke, Filipus sida-sidare bu raungehike.39Hokolo bee bu ra meibalekemo, Roh Tuhan meke Filipusre yaweungehoke ete, Sida-sida na ijokoranda nundeuboke, sida-sida rei mai sele aungeboke euboye. 40Filipus meke na u Asdot yone yakalauboke, bele yone namekai yo ehi-ehi, bele kelaunga nekate yo nemene, a foi-faeu foi huboumi eke Kaisarea yone Filipus neke woye.
(Saulus meke Yesusre abu akore yeuboke) 1Saulus meli-mekai baeuboye Yesus Naei abu akore hondere, 2Imam kabamre weunge, "Homo ratai yete, Damsik yona Sinagoge-sinagogere erelemo, ro miyae hinye Yesusre hila rabo halende kiya, yaweremile Yerusalem yore memale walanggane hilemamile hebenate.3Damsyik yo nebewounge, yakura wili neke, Saulus na u yaneungekoke. 4Saulus ane ruke, belera anggaei boroye a mbai meke weunge, "Saulus, Saulus, mekane Rare u nebam-wa nebam mokare?"5Saulus bele a mekere hineunge, "Weya hinye Rowa?" Reyae Yesus, weya u nebam-wa nebamre mokare Kiyae. 6Anyu, Damsik yore eruleisi, ware mekayae ungayete ha weyae bele yae mokoubonde. 7Ro miyae Saulus naei nembainye eubate yo, hebaeiboke a mbai sambai eleikoi, bele a mekere bele yaere na ijoko ro mbai sambai ereiboi hebewate.8Saulus ane rukera aunguke na ijoko erewoye, bele yaere na ijoko haubihi ereiboi sangga. Ro riya mbai yawainyeheko Damsik yore arulaiboke. 9Ya name Saulus na ijoko ereimo nekeukoke, namekai hamam, bu emmaeneimo nekeukoke.10Damsyik yona, Yesusre hakanyekoke ro mbai naro Ananias, Tuhan meke weunge, "Ananias!" Ananias weunge, "Reyae rake niyae Tuhan!" 11Tuhan Ananiasre weunge, "Anyu, aloinyekoke, nibi mbai naro Jalan Lurus, Yudasre imaere eye, ro mbai naro Saulus, ebeline eke boye. 12Saulusre nibi keleungebokale, ro mbai naro Ananias waei bokore meye, me wa u ranne raneufinde namekai wa ijoko keleneukonde ereye."13Ananias yae weunge, "Tuhan, ro myae maeita helem anggaei borowale, bele ro re wali, Ware hila rabo halaete yo Yerusalem yona nekate helem me nebam- u nebam mokowoumi, houboye hayewoye, 14Rake Damsyik yone, Imam- kabam homo ikainyele, ro miyae Ware hila rabo halaete yore kilende, yawemmile Yerusalem yone walangga einye hammilere." 15Bele yaere Tuhanbae weunge, "Eye, bele ro Reyae eleibokale, mare yawenembombe Raei Rore rake yo yam, ondofolo-ondofolo ehi-ehi nekejate namekai Israel yoni-yoni re yawenembombere. 16Reyae nare kelerembonde, Raei Ro aerene helem sele me nabam-u nebam kelenainyele."17Ananias aunguke Yudasre imaere eke, Saulus na u ranne name raifike, weunge, "Saulus, Saulus, Tuhan Yesus Na u yae keleibokete Damsyik yo maunge, rare ukeuke mekale, wa ijoko keleikonde ereye namekai Allahrena Roh wa u bulu-wabulu mae-mae koneukonde nekeye." 18Bele hu ijoko mbai, ka ninggei mekai Saulus na ijokora kulaiboke ruke, Saulus ijoko keleukoke ereye. Saulus aunguke, bu raungehike. Saulus Yesus Na ako faeuko ro miyae huboumi. 19Hamam anaikokera, Saulus ela rouke, Yesusre moita ohowate yo yaele Damsyik yone ya mehae-mehae nekaikoke.20Saulus sinagoge-sinagogene Yesusre a foi-faeu foi keleumiyeke, ro miyaere weumi, "Yesus nehale Allahre hinafa hoifa ya." 21Ro miyae helem borowainyele ei molowainyele, elate, "Rake ro yae Yerusalem yone Yesusre aerene ro helem houboye, rake yore meke Yesusre hila rabo halaete yore kilende Imam-imam bere Yerusalem yore enaitere?" 22Saulus elae hele beuboye, Yahudi ro miyae Damsik yona nekateyo onewate, Saulus weumi, Yesus nehale Kristus ya. (Saulus Yahudi maei me eita ewefike)23Ya mehae-mehae nekaikokemo merau rainyehike Saulusre honaibondere. 24Yahudi ro miyae merau rainyehike, Saulus itayeuboke, Yahudi ro miyae reniyai-rai mau kabam, nemene kayaa hebawate, naei kena Saulus honaibondere harainyeboke. 25Saulus namoita ohowate yo, reniyai jae Saulusre keranjang mbainye aiboke, ha kilaikoke, nokainyele are oke.(Saulus Yerusalem yone)26Saulus Yerusalem yore meke bae, Yesus Na moita ohowate yo yaele barambondere, bele yaere ahiyae elewate, namekai fe yae koubainyele, elate Saulus aei holona bam ya. 27Bele yaere Barnabas yae Saulusre elae ikeunge, namekai yaweungehoke rasul-rasul bokore mekete, ahuba huweumikoke, Saulus na nibi a ohoukokera Tuhan kaeneungekoke, a ukeunge namekai Tuhanrena a foi-faeu foi Damsyik na yore weuboumi.28Saulus nembainye barauboke rasul-rasul yaele Yerusalem yora elesi-akoibo kayeke, Yesus rena a foi-faeu foi huwaimiyeke. 29Saulus Yahudi ro miyae yaele Yunani ro miyae yaele a nembainye roraiboke kilewate, bele yaere rake yo Saulusre honaibondere merau kolowainyele. 30Aka-baeke hila rabo mbainye halewate yo itayaeiboke, Saulusre yawainyehoke Kaisareare ekate, ukainyele Tarsusne eke kelewoumi.31Belene yae jemaat Yudea kanina yo, Galilea kanina yo namekai Samariana nekate yo onomi hele hubawanyele, Tuhanre einyemo nekewate, Roh Kudus ro miyae helem barawoumi, Petrus Lida yone yaele Yope yone yaele. 32Ya mbaimo Petrus bele yo bum-bum nekate nemene ohowoye erewoumi namekai ro miyae hila rabore halaete Lida yona yo nemene.33Petrus Lida yone ro mbai hubayeikoke, naro Eneas, oro nimainyekoke honoweke, ralo yakamaa mehae mbai mehine name hangga honoukoke. 34Petrus bele rore weunge, "Eneas, Kristus Yesus ware onomi ikete, anyu wa yum yumake mokonyeha!" Bele hu ikai nahibi Eneas anguke. 35Ro miyae Lida yona yaele Saron yo yaele bele yeubokera baeiboke Tuhanre hila rabo halewanyele.36Ya mbaimo, Tuhan namoita ohowate miyae mbai naro Tabita, na yanne baei Dorkas yae kaenaeinyeke. Dorkas na u mekai nimi haba, namekai Tuhanre akauha helem mokoweke. 37Na hekibam mo bele miyae eha mokoungeboke kouboye hereke. Ro miyae bu kanyeboke, bumana yowane nekainyele.38Lida yo yaele Yope yo yaele ahau bam, na nobeneyae, anggaei borokate Petrus bele yona, belene, ro be ukaimile Petrus bokore mekete weinyele, "Maei yore yaele mei!" 39Petrus anguke bele ro bee yaele nahibi ewate. Mekate nahibi Petrus yawanyehoke imae bumare ekate, Miyae nale nemene afae anyuke Petrusre bokone hebaiboke helene rimate, name Dorkas na wali nekewoye hauboye malo kani-kani mokowoye hauboyere me kelate.40Bele yaere Petrus nemene ukeumi moite aibaleke, Petrus oro hele roroukoke Tuhanre ebeline bounge. Beufoke, Tabita re no honoyere weunge, "Tabita anyube!" Tabita na ijoko keleukoke Petrusre ereunge betamo anggem nuweuboke. 41Petrus name nekeunge, afae aungunuke, betamo ro miyae hila rabore halewate yo yaele miyae nale arilewoyere weumi, Tabita waleuboke. 42Petrus bele emeha mokoubokere Yope yo nemene a hureukoke, ro miyae helem Tuhanre hila rabo halewainyele. 43Petrus Yope yone heki holo nekeukoke, Simon obo ware mokowoye kiyae re nekewote.
1Ya mbai nekewate mo, Kaesarea yone ro mbai naro Kernelius, Italia maei fela falem. 2Kornelius ro mbai Allahre fe hele faeubounge, namekai na imaena nekewate yore, ro miyaere akau ha helem mokoweke, namekai Allahre ebeli na yanebaei moloungeke.3Huwae rai mbai mo, hu ijoko name hangga yeuboke, jokune honowoye, malaikat Tuhan meke weunge, "Kornelius!" 4Kornelius aunguke, na ijoko malaikat mekere na u kuluwai rouke ereunge, malaikat re Waei ebeli weunge, "Mekane, Rowa?" Malaikat yae weunge, "Waei ebeli boimiyane, namekai akau ha ro miyaere yeimiyamae, Allahre bere bene nekeisi mekai ike, 5Mana ro mbai Yope yore weinyele ende, ro mbai naro Simon, namekai Petrus yae kaenaeinyele. 6Petrus ro mbai te bokone nekeye bele ro naro Simon, obo ra re mokoye kiyae, na imae bu haeinya hebeye."7Malaikat Tuhan are meke weunge Kiyae ekera, Kornelius nahibi ro bee na u mokoi jaele felayo mbai nabokone mokoweke yaele kaeneumikoke. 8Kornelius bele ro riyaere a weumikoke, belera mo ukeumi Yope yore ekate.9Ya heuboke, nibi nolone eubate, yore nobainyeke, Petrus imae bumana kayere yeuketeke, hu ijoko maehaembai mehine mbai hangga ebelire Tuhanre bonnehindere. 10Na u moni hele hubawounge, hamamre anenggonde kena yaroungekoke, na u mokoi hamamne mokowate he, Petrus na ijoko ereye bae, 11na ijoko ereye yaku buma wewe koukoke, malo mekai weke rubouboke kani randa oye. 12Bele malo ranne, obo yoku mehi-mehi oro kelire koijate yo, ara nakeleijaye yo namekai aye bumana koijate yo.13Belera a mbai meke weunge, "Petrus, anyu, obo mbai neisa foloiko anei!" 14Bele yaere Petrus bele a mekere weunge, "Nahinggi bam, Tuhan!" Meyae Yahudi ro miyae eha hena mekainye honoye, bele obo yoku, meyae eli-hohore nekeijande!" 15Benen kaye meke weunge, "Allah onomi mokouboke yae, weyae eli-hohore elekoi hangga ya." 16Rake mekai mo roko name yakalaungekoke, betamo bele hambum weukike bumare ewoye.17Petrus bele ijoko ereke u benene hayeye, Kornelius ukeumi ro riya mekate Simonre imaene hineimiyate, mekate ro mau kabam ne mekaisebaite, 18Bele ro riya mekate kaenaete, hinate, Simon, Petrus yae kaenaeinyele rake imaene nekeye.19Petrus bele ijoko ereke u benene hayeye, Allahre Roh meke weunge, "Ro name mekate ware baeyete. 20Anyu, are eyakoibo oyo, buhae ohokoijae, wambele nembainye bele ro riyae yaele eme, Reyae ukamaele ekate." 21Petrus are akouboke weumi, "Reyae na ro niyae meyae mekaube hinaube ro, "Mekare mai kena mekaube?"22Bele ro name yae Petrusre wainyele, "Kornelius, fela falem, ro nehale Tuhanre bene, namekai Yahudi ro miyae nemene nataeimo rake ro re, namekai malaikat yae meke ukeume, weyae eye Korneliusre a weinyele mo anggaei borombonde. 23Petrus bele ro name mekatere kaeneumikoke imae eite arulaiboke, nembainye bele imaene honowate. Ya heubokemo, Petrus anguke, bele ro name yaele nembainye alainyekoke, Yopena ro hila rabo mbainye haleate ro Petrusre hakanyekoke eubate.24Ya benem mo Kaisarea yone arulaiboke. Kornelius rakewoumi namekai naei aka baeke nemene arileumihike nekewate.25Petrus imae eite aruleufike, Konelius meke hubayeikoke, oro hele roroukoke, Petrusre be isinewounge. 26Bele yaere Petrus kelukeunge, afae aungunuke mo weunge, "Afae anyu, reyae ro miyae mbaija, wambele nehanggambai!"27Petrusre Korneliusre ane elete, imae eite aruleiboke ereye bae, ro miyae helem sele arilewoye nekate. 28Petrus bele ro miyae arilewoyere weumi, "Meyae mataei nekaube, meyae Yahudi ro miyae yaele Yahudi bam ro miyae yaele, mbainye enekei hangga namekai mbainye a elei nekejande. 29Bele yaere Allah meke rare ukeuke ro miyae hinye maenim niki kanau yaele namekai moite woke aibaleke yo yae eleijae. Bele aerene na rilibo bam bae reyae waei bokore mekale?"30Kornelius yae weunge, "Ya keli moite wokande ya, rake hu joko name hangga yae, raei imaene Allahre ebeline bowannale, raei bene ro mbai yakalauboke, na malo wii halamam bouboye. 31Meke rare weuke, 'Kornelius, waei ebeli boimiyarae anggaei borokawale, namekai waei akauha yeimiyare, ro miyaere yeimiyame, Rare utaei ikeuke. 32Belene yae, ro ehi weimi Yope yore enate, Simon obo yoku rare haye kiyae, imae buhaeinye heuboke nekeye. Ro mbai naro Simon, Petrus yae kaenainyele, wennele rakere mende.' 33Belene yae, nahibi reyae ro name ukamaele wai bokore ekate, waei kenae buhae, kena foi moi rakere mekae. Mana meyae nemene rake anuwaunge, Allahre bene nare arilewoye, Tuhan mekayae ware ukete ro miyae huweijame, mana maere huweime."(Petrus Korneliusre Imaene Ako Faeuko Huweumi)34Petrus ahuba raweuboke huweumi, "Mana nehale reyae itayaele, Allah nehale be ijone ro miyaere erei. 35Ro miyae rake kani kelana hila rabo halaeinyele yo, Allah bele yore kena buhae namekai ei hawemmile.36Allahre ako faeuko Israel yoni-yonire huweijammile, Yesus Kristusre eita, meke aere weume, nembai sele aei Tuhan. 37Meyae menaei itayaeiboke, mekayae Yudea kani nemene yeuboke yakalauboke, Galilea kanine Yohanis bure kolowoumi ahuba, 38namekai, Yesus Nazaret na ro mbai, Allah oro mau heraweungeboke, Roh Kudusrena elae roke, yoranda-yoranda ro miyaere foi mokoumiyeke, onomi yarayeke, walobo yoni-yoni na u einya arulaiboke balayeke, mekanebam, Allah hakoungebokene.39Meyae nemene Yesus mokowoye bum-bum maei ijoko yae erewande, Yahudi kanine, nemekai Yerusalem yone mokowoye bum-bum. Mekate Yesus ohali bumane habaeikoke. 40Bele yaere herekera namenem ya Allah waleungeboke, namoita ohowate yore Yesus Na u yakalawoumi, 41ro miyae nemene bam, bele yaere namoita ohowande yoremo, maere eleumeboke, yakalaubokera maembele nembainye hamam anewande.42Maere ukeume, Naei ako faeuko ro miyaere humayende, Nembai sele Allah eleuboke, herewate yore, wali nekande yore, na wali hanggane kolommile. 43Allahre yendo-kayayo, Yesusre a foi-faeu foimo yae huwaimile, Naei eita onomi ema yaronde."(Allahre bene ro miyae nemene nehanggga mbai mo)44Petrus, Yesusre ako faeukone ro miyaere huweumi bae, Roh Kudus bele ro miyae u ne mae-mae koumikoke borowate. 45Ro miyae hila rabo halewate yo, Petrus naei nembainye meubate yo, anggaei borowate fa yae boubate, mekanebam, Roh Kudus na u ne, na waline mae-mae koumikokene.46Anggaei borowaimile afaeu ehi-ehi hele elewate, Allahre buma kolowainyele. Petrus weumi, 47"Ro miyae mbai jae hum eraisi hangga, bu honoye, ro miyae Roh Kudus na kena einye na wali einye mae-mae koungekokena, bu komambonde?" 48Petrus nemene ukeumi Yesusre ro yae bu kolonaimilere, betamo bele ro miyae Petrus riyainyele, Kaesarea yone, ya mehae-mehae hangga nembainye nekenaikondemo bensonde mende.
(Petrus beufoke Yerusalem yore meke) 1Beleramo Yesus namota ohowate yo Yudea kanina yo anggaei borowate elate Yahudi bam ro miyae namekai wali a henaa borokate itaeyaeiboke. 2Belene yae Petrus Yerusalem yore meke hee, ro miyae hubare folai mikokeyo Petrus neai aku yeuboke houbate, 3Belene yae Petrus yae weumi, meyae ebu, romiyea huba efolokoi yoyaele hamam nembainye emmanenggo."4Beleyaere Petrus utainye raweuboke weumi, 5"Reyea Yope, yone Akore ane riyanale, ra u oneiboi wanem oneubokale bele nolora ijoko eraele ime-nali wanem eralebea malo ratai wanem nahuba kelira bumara oke ra u kelaeuke meye. 6Belene yae bumare wekale erale bae, obo yoku wanem oro keli, kani ranne ohate, ara nakeleijate, aye bumana koijate. ijoko erale.7Reyae namekai anggael boralebae a weuke, 'Anyu Petrus, rike obo-yoku rewei neisa mokoubo aneiko!' 8Beleyae reyae wenale, Tuhan. Reyae emaeneikoi hanggaya, reyea bele haman roko mbai aneikoimo ya. 9Bele yae benem bumara rare weuke, maka yae Allah foite eleukoke kiyea weyae nebam yae eleijea!' 10Bele wanem mo roko name keleukoboke, benem yobouboke bumare eye.11Bele hu he, ijoko erale bae ro name mekate Kaisarea raei nekewale imae bene mekai sebate. 12Beleramo Allah Nehalo yae weuke beleyo yaele hekoimibo eme, kensi-waensi ekoi jae embe. 13Petrus meke, mehae mekai malaikat imaene meke hebeunguke a weuke, "Yopere ro miyae weimi ai, Simon re a riyennehimbe, wennele rakere mende. 14Bele a yae ennuwembe yae meyae onomi endewembe, meyae namekai ro miyae waei imaene nekate yo nemene .15Petrus benem a huweumile, Roh Kudus bele ro miyae aumiboke, na bere yeuboke wanem mbai. 16Reyae ubene nekeukehike, Tuhan Yesus Naei a eleukoke, "Yohanis buyea kolowombe beleyaere meyae Roh Kudus yae kolonaeyenggombe.17Bele aerene reyae itaei Yesus Kristusre hila rabo hale mandera naei Roh ikeume bele randa Tuhan Yesus Kristus nahele elemakonde, belene reyae hinye yae rare Allah hilendele? 18Belera anggaei borokate akubam naubam yeiboke, Allahre bumane kolowainyele, na a elate, belewanemna Yehudi bam ro miyaere Allah weumile, nanebam mokowatere wali hena bonare enaijearonde.Ako Faeuko Antiokia Yore Meke19Bele ramo ro miyae here ware boibate, yo nebam yae mokowaimile Stefanus re haibokate herekene, eubate Fenesiare, Siprusre, Antiokiare Tuhanre ako faeuko hinyere hanere ehuwei nekayeke, Yahudi ro miyea remo hubaimile. 20Bele yaere bele nolona ro miyea ehi Siprus yeale Kirene yo yaele Antiokia yore meubate, Helenis holore Tuhan Yesusre a foi weubaimile hubaimile. 21Tuhan yae hakoumiboke, belena ro miyea helem nahele elewate baeiboke Tuhan re orokele-mekelere mekate.22Bele wanem yeuboye ne, Yerusalem na hila rabore halewainyele yo Barnabasre ukainyele Antiokia yore eke. 23Barnabas eke bele ro miyae erewomilene nakena reimai sele hubawounge, belene a utaei-wataeine weuboumi, Tuhanre einyemo na kena bobo hele inyaibonde nekenayende. 24Barnabas re u foinye nawanem Roh Kudus yae na u mae-mae hele koungekokene yae ro miyae helem yaubaimile Tuhan re bokore meubate.25Bele ramo Barnabas Tarsus yore Saulusre baeikote eke. 26Tarsus yore eke Saulus hubayeikoke mo yaweungehoke Antiokia yore mekete. Ralo yakama mbai bele jemaat yaele hubayaeikoke, wali a hena a kelewaimile, Antiokia yone namoita ohowate yo Kristen yae kaenewaimile.27Bele ya, ako are waimile yo Yerusalem yora Antiokia yore ekate. 28Bele nolona ro mbai naro Agabus, Allahre royea aunguke weumile, rake kani kela moni-mai kabam sele nende hebende, Ondofolo Kladius hebende hee yae bele moni-mai mejembonde.29Bele neyae Tuhanre hakainyekoke yo yae elate, Yudea yona nekate yore hambum yae arilemakondemo imamile, aei mena arilemahinde hangga imamile. 30Na wanem bele hambum penatua re hebate yore imamile, Barnabasre Saulusre imamilemo. naei me eita Yodeana yo enaijaronde.
Yakobus Haibokate Petrus Kilaiboke 1Bele he meinjeuboke Herodes me kaeuboke belena Jemaat re iwe-tasi koubai mile. 2Yakobusre haibokate Yohanis na ubake rameyaeli kunyeuboke hereke.3Herodes bele umekai mokowoyene Yehudi ro miyea nakena foi sele koibanyele, benem Petrus re yaele kileuboke. Bele he Israel maei ya kabam, feu ragi bam ya bene nekeisite mokaiboke. 4Petrus re kilaiboke nehibi kawa einye hilanyekoke, felayo ro keli kelire kaya hebewainyele, Paskah yakabam yembonde moi ungayendemo yawenanyehonde ro miyea helem bere mende.5Petrus kawa einye hilainyekoke, beleyae Petrus kawa eita menduwende maei ebeli Allahre jemaat nahibimo mokowanyele. Tuhanre malaikat meke Petrus kawa eita hayengekoke meukuke. 6Huwae mbai mo, Herodes, Petrusre yawennehonde moite enetere, felayo ro bee yaele honggate, na me oro ramoyo hayae kilainyekoke, mau kabam bena kayaa yo kaya hebewate.7Malaikat mbai meke Petrus honowoye anuwaunge meke hebeunguke, hehe kawa ei nemene naeukoke, malaikat Petrus na kelengera me nekeunge mo weunge, "Petrus hasale yae anyu!" bele ha kabam namene kilewainyele ane balekate. 8Malaikat yae Petrusre weunge, "Wa uyolu keleiko, nawanem wa oromemalu hireiko!" Petrus are ukeunge wanem mokoungehake, benem weunge, "Wa malo kabam hireiko, Rare hakoitobo!"9Petrus bele malaikatre hakoungeboke eibaleke, Petrus itaeyeiboi, makayae malaikat mokouboke nemene yaeiboke-yakalaiboke, bele yaere Petrus hubawounge eleye, ime yae honale eha. 10Hokolo bee aloinyekoke, kayaa yo raka mbai na yo, kayaa benem na hebewate yo, eibaleke ro mau kabam nenaei jae uke raweuboke, hokolo bee moite eibaleke, aloinyekoke kaikai mbaite ekete bae, malaikat Tuhan naroko mbai nundeuboke, Petrusre nukeungeboke.11Petrus na une yeuboke ha nenaei ubene rouke, eleye, "Nehale ya, Tuhan Na malaikat mbai ukeunge meke, Herodes namekai Yahudi ro miyae na merau rainyehike namekai kenare kate mekai honatebondere, onomi meke ikeuke. 12Beleramo Petrus u bene nekeungehike ramo aloungekoke Maria, Yohanis nenake, Markus yae kaeneinyele imaere eke, belena ro miyea helem arilewoye Allah re ebeline boibainyele.13Petrus meke maunge mekaba-kaba habewoye mo belena maengge mbai naro Rode meke mau raweuboke. 14Meke Petrus re a yae boroke rei mai sele na u ne aungebokeko, bele yaere mau eraweiboi, befoke ete na kahili wa bokore yaa hebaelejeye weumi Petrus yae meke ma u bena meke hebeye. 15Beleyere Rode re wanyele weyea keugae koyae ha, benem weumi nahele-hele yae wamale, beleyaere na kahili wa yae wainyele, "bele na malaikat yae meke!"16Beleyae Petrus nahibi-hibimo mekaba-kaba habewoye, belene mau rawaiboke bae Petrus yae mau bene eranyele hebeye, kulu-kulu wanem yaeiboke. 17Petrus a maleu meumi, nemene maleu yaeibokemo, a weumi, mehae mekai jae Tuhan yaweungehoke kawa eita meibaleke. Namekai weumi, "Yakobusre yaele rake ahuba huwennekombe namekai aei aka baeke hila rabo mbainye halaende yo yaele a wemmile."Bele Ramo Petrus Alongekoke Anuwau Ehire Euboye18Rai yaeubokemo felayo kayare hebewate yo aku keteuboke, Petrus kawa eita mekukene. 19Herodes Petrus re beungokoke beleyaere ehubayekoi, belene yae kayare hebewate yo a hineumikokemo a ukeumi kaya yo haikoke. Herodes Yudea kanira aloungekoke Kaisarea yone eke nekewoye.20Bele he Herodes ikele hele Tirus yeale Sidom yeale ro miyeare kouboumi, belene yae Sidon ro miyae a moi-moijae mekate Blatusre ukainyele. Blastus Herodesre buyo ayo inyale falemre nekewoye. Sidon ro miyae mekate Blatusre wanyele, maei yo nekande hamam Herodes nekeye yora mate. 21Beleramo yambai are elaikoke wanem Herodes na yomalo yam malo ketengeboke ike na kendangne nuweuboke na ro miyaere a weubomi.22Ro miyea neate-neate kaenate, ''Rake allah re afeau bae eleye, ro miyea maei afeau bam! 23Nabelehe, malaikat Tuhan mefae uke, buma kabam Allahre eraiseinye, na u melem aki yae anewate, ninae hereke.24Belehera Tuhan re ako faeko hureweke ro miyae emerei-emerei emerende. 25Barnabas, Saulusre na afaeu huweimikemo beiboke Yerusalem yore mekete, Yohanis, Markus yae weubainyele ukainyele nembainye hakoumiboke.
Barnabas Saulusre Eleakokate 1Ya mbai Antiokia nolone Allah na meli mekai jaele yo ro miyae a utaeite kelaeimile yo yaele naro niyae, Barnabas, Seimeon yae wanyele, Niger, Lukius Kirene na, namekai Menahem Herodes yaele nembainye naraiboke, falem kabam nekewoye, namekai Saulus yae. 2Mekate Allah re ei molowanyele, Roh Kudus meke weumi, "Saulus re Barnabasre ikai waemmihi Reyae kaneumikokalere ukamilere enei mokondere!" 3Beleramo, ei molainyekoke baeufokemo, mekate heiboke name hokolo bee maei uranne, Saulus re Barnabas koloumiko, ukaimile Siprus yokoba re eibote.4Belera Roh Kudus ukeumi Barnabas re Saulus re Seleukia yore ekete betamo wakara haweiboke Siprus yokobare ekete. 5Salamis yone mekete Allah re ei mom-mom imae einye Yesus Naei ako faeuko hubaimile kelewaimile, Yohanis nambele hokoube naei rikeiboite ekate.6Siprus yokoba nemene ohaikoke, ekate Pafos yone Yahudina ro naro Baryesus bulore mokowoye hubaeyaeikoke. 7Sergius Paulus, Siprus yakoba ne gubernure hebewoye, itaeito habaro nekewoye. Barnabas Saulusre riyeumihike Allahre ako faeukore borombondere. 8Beleyaere, Elimas bulo rorele, naei mekai naro weubainyele, meke gubernure, hilewounge, Barnabas Saulusre ako faeuko nare ehuweijae namekai gubernur na hila rabo menendere mokowounge.9Beleyea Saulus, Paulus yae kaenewainye, Roh Kudus maa-mae koungekoke befoke Elimas re ereunge, 10Naei a weunge, "Weyae nahele ameyae karebaeijae mea-mea koikokete, nebam nawanem bulo walobore kelu, Allahre wali nahele weyae hileyae, weyae kenabam Tuhanre nibi foi hilei kondere?11Mana wa ijoko ereibo Allah ehe bukulu inyetere wa ijoko roroneikonde, hu ereiboi ekaneiboi ya maehae-mehae nekeukonde. "Bele hee yae na ijoko naa rorainyekoke, oubom yeuboke, romiyea re beaiboumi namera yawainyehoke. 12Gubernur bele wanem erekene bae, Allahre hila rabo kabam hele halewounge, fa yaea boiboye. (Paulus Barnabas re Antiokia Yore Ekate, Pisidia Kani Kabam Na)13Ya ehimo, Paulus na kahiliwa yaele wakara hawaiboke Pafosra, Pergara, Pamfilia kanina, bele yaere Yohanis nare nukeumiboke Yerusalem yore re beufoke eke. 14Beleyeare Saulus Barnabasre nahibi-hibi eboute Pergara mo Antiokia, Pisidia kanina. Bele Sabat ya, Tuhanre ei moloi-moloi imae belere ekete nuweikoke. 15Allah Na me hukum raikoke boraibokera, ei moloi-moi imae na falem ya bele ro bee re weumi, "Meyae bee a utaei jaelena, rake ro miyae nekatere wemmi,"16Paulus anguke meyae itaei ikeumi mo, ahuba raweuboke weumi, "Aka naei baeke naei Israel yoni-yoni, nawanem ro miyea Allahre boraungele yo, anggaei borombo! 17Israel yoho-yonggo, yobe-yobe nekayeke, Allah eleuboke wekeumi Mesir ne nekewatera yaweumiboke mai baleke. 18Ralo yakama rorele u bee, Neyae, Israel maei u mekai wamekai a kala-kalane meubate heraweumeke.19Beleyaere Kanaan kanina nekewate yo, ondofolo mehine bee Allah houkoke hayekokera bele kani Israel re ikeumi. 20Nanemene beubate yakalawate, ralo yakama 450, beleramo Allah wali nouke haeimile yore kinyeumiboke, meke Samuelre hee ne.21Beleramo Karina mayeugoke ondofolore riyewate belene Allah keleumiboke kish Saul re kelu Benyamin re yohana ralo yakama roreleubee mengekekoke. 22Beleramo Allah ondofolo Saul re kerengokoke oke mo Daud re raneukike ondofolore yembondere, 'Allah yea wemi Daud Israel re kelu reai kenane mewefike nawanem reai kena kale wanem neyea mokobonde.'23Daud re orona-mena yora wali-fa hena fa yakalambonde, naro Yesus. 24Namambae Yesus eyakalai boi hee yaa, Yohanis ro miyaere weumi, ma nebam mokowaube aerena bu rilombombe. 25Yohanis mokokoke riyau bonnele he, 'Weumi meyae rare hinyeyae elaube? Reyae Niyae bam ya, beleyaere erembe, Ro mbai mende, naei oro memalu re reyae ekulaikoi hangga.'26Aka naei baeke naei Abraham re orona-menayo na wanem mai nolona Allah, femako faei jateyo rake wali hena a aere weumi. 27Maka, nebam neyae Yerusalem ne nekate byu beyebare hebate yo Naere ro eroiboi Yesus re haibokate.28Honaibondere nibi baeubate am ne Pilatus re riyainyehi Yesusre hombondere. 29Homo faene molaikoke ijene, Naei no ohali randa rubainyeboke oke, ekate Na no roukate bule einye nekainyele.30Beleyaere here nolora Allah waleungeboke, 31ya helem na moita ohowate yore u yakalauboumi, Galilera meke Yerusalemne nemene Naei yebaei-bubaeite yaeibokate, rake kani kelane huwaimiyeke.32Meyae mare Allahrena afoi-feau foi yobe-yobere ukeumi a yae mare wayembe, 33Allah are hebengekoke wanem eyae Nafafa mekai nekandere aere ekeume, Yesusre waleungeboke, homo fea Mazmur benem kayene moloukoke: 'Weyae Raei kelu, manaya Reyae waei ataeite yeubokale.' 34Allah Yesus here nolora waleungebokene, benem himi-nebamre ebeyei, Allah rake mekai jae eleukoke, 'Reyae mare kui-kui mae-mae hayerembe, Daud hubawounge wanem.'35Belene yae, homo fae Mazmur ehine, molaikoke, 'Weyea ro miyae yolo-yolo na wali nekeijate yore nebam emokoyei.' 36Daud na yoho yonggo mokoumikokera, Allah re kena ijene mokowoye, belera mo hereke, ekate na yobe-yobe mai bule einye ataisike, 37beleyaere Yesus Nembai Allah yae walengeboke, ro miyea heraiboke nolora, na ijoko nebamre ereiboi.38Belene yae, meyae itaiyembombe, Yesus re eta manebam neyae fanyenenggombe, 39Yesus re eta ro miyae wali nahelere elaikoke yo, wali emmihayengonde, Tauratne moloukoke na walire ehubayeikoi hangga.40Beleneyea ma u kaya yeale, homo wafae ne molokoke kayea maune yembonde yaele ne: 41'Eremmi, ro miyae aukae-kaere kojate yo! Bumara ohonaikonde nawanem nebam enaibende, eremokonde yane, meyae nahele re eleikoi, nawanem ro miyae ehi yae mare ekeleikoi hangga."'42Belera Paulus Barnabasre eibaleke belena ro miyae hokolo bee re waimile, bena sabat yane benem mebe. 43Yo imae-ralo imaera here ukemo, Yahudi ro miyae na wanem Tuhanre hakanyekoke yo, Paulus Barnabasre hakaimiboke eubate, namekai hokolo bee re riyaimile, Allahre kena buhae eleye ijenemo nekeneyende.44Sabat ya heubokemo bele yona ro miyae helem sele arilewoye, mekate Allah re ako faeuko boronatere. 45Bele yaere, Yahudi ro miyae ijoko erewaimile, elate ro miyae helem sele arilewoye, kena hensem bae nakene aumiboke, Paulus a elewoyere aukae-kae yae koubainyele.46Bele yaere Paulus Barnabasre buhae ehokoiboi a weimile, "Nehale, Allahre ako-faeuko na bemere mare ungayembe, mekanebam, meyae elaube mai u nehale, namekai wali hena ehubayei nekemembe, belene yae meyae wekande yo ehire kelaemile. 47Habuhinebam, Tuhan maere a ukeume: 'Reyae mare elembokamale yoranda-yoranda hehere yaeuboke, ako faeuko kelemiyembe huwemmiyembe rake kani kela nahubane ennemokombe.'"48Yahudi ro miyae bam bele a boraibokene, rei mai aumiboke koubate, Tuhan re ako faeuko buma kolowanyele. Nawanem bele a faeuke elaikoke wanem, wali hena hubayaeikoke namekai hila rabo halewaite. 49Tuhan re ako faeuko bele kanine hureweke-naleweke.50Beleyaere, Yahudi ro miyae, miyae maenggere bele yona beyu-beyebare ahufu hubaimile, Paulus Barnabasre naei kanira hukaimihike eibaleke. 51Beleyaere hokolo bee noro bahe bele ro miyae bene kanine ruboinyeboke. Paulus Barnabas re aloinyekoke ikonium yore ekete. 52Yesus namota ohowateyo Roh Kudus yae aumiboke rei mai sele hubawainyele.
1Ikonium yone Paulus Barnabasre Tuhanre imae ete eiyeiboke Yahudi ro miyea yaele ekate kelewaimile Yunani ro miyea Yahudi ro miyae hila rabo kabam sele halewate. 2Beleyaere Yahudi ro miyae Tuhanre hila robo ehaleiyo, ahufu huwaimikoke Yahudi ro miyae bam yore na ubene nebam mokaimiboke, ikele isam bae, Tuhanre hakainyeboke yore koubaimile.3Bele yaere hokolo bee ekete belene heki ekei nyekewote, Tuhanre afoi faeu foi rabuleiboke hubaimile Allah na elae wake keteumiboke habeinya mokoibiyate emere-emere kalawate me uyea mokowate. 4Beleyaere bele yona ro miyae bere kaye molaikoke, ehiyo Yahudi ro miyaere hukaimikoke ehiyo rasul-rasulre kaenaimikoke.5Beyu-beyeba hebateyo, Yahudi ro miyae yae, Yahudi bam yae nembainye a elaikokate mokainyehake hokolo bee rukayea hanyaimikonde hereneibonde, 6meraunge kolowainyele bae, Paulus Barnabasre iteayeiboke, hakaikoke Listrare, Derbe yore Likaonia kanire ekete. 7Bele kani kabamne Tuhanre ako faeuko huweimiyeke. Paulus Listra yone, Derbe yone nekewoye8Listra ne, rombai na honokatera noro nimainyekoke honoweke oro eyohoi nekeweke. 9Rake ro Paulus a elewoye re borowonge Paulus na ijoko erewounge eleye rake ro nahila rabo randa onomi rowende, 10Paulus yaa a elea weunge, "Oro yae anyu hebeiko bele ro nahibi honoungehike." nahibi alongekoke.11Ro miyae helem ijoko erewate Paulus bele rore angunuke, Likaonia afeau bae kela kaenate, "Walobo aei nolona okate, aeijale nehangga mbai yandeboke!" 12Beleneyea Barnabas Zeusyae naro baeinyohoke, Paulus re Hermes yae naro baeinyehoke, a neyae mo elewoyene. 13Walobo Zeus naei imae eite molaimile yomoinya eke honoyene, bele ro miyae lembu muku remo yaweumiboke, ami hakui hokowoye, bele yona ro miyaere hakai miboke nambele Paulus yona ro miyae yaele Paulus Barnabasre hili akauke hebenaimilere.14Barnabasre Paulusre itayeiboke bele umakai harainyeboke bele neyae hokolo bee na una malo kanei koke hakaikoke ro miyae nolore yae ekete, na kelayaele kanete, 15mekane rake, "Wanem mokaumele? Meyae mambele nehangga mbai, meyae a foi faeu foi jae mare wayembe, ma u bennohombe, Allah walilo yaku yaele kani-kela yaele nawanem hambum-hambum einya mokowoye yakala wate nanemene. 16Nabere hele nekewate ro miyae Allah waeu mihike wali naei kenare kate wanembae nekayeke.17Beleyaere Allah Na u eyakalaiboi bam, bele wanemne Neyae me u foi mokojeye aere iteayeumele, ya bumara moloye ani eha mai kenare kaube wanem kolo-kolo mae-mae hayejembe belene rei mai kaube." 18Belene yae, mehae mekai ungainyele wanem, Paulus Barnabasre ro miyae helem he enei hangga, naei akau ha bele bee re kolonaimi leremo.19Beleyaere Yahudi ro miyae Antiokhiara Ikoniumra meubate yo mekate bele ro miyaare a hufu huwaimiko mo, Paulusre rukayae hayaeinyekoke rokate yo moite ara yobayeke, neyae elate hereke yae. 20Bele yaere Yesus hakainyekoke yo Paulusre ele naeinyeboke hebate, Paulus anguke benem Listra yore eiboye. Ya heubokemo Barnabasre kulum ukete Derbe yore ekete. (Paulus beufoke Antiokhia Yore Siria Kani Re Beifoke)21Hokolo bee, Tuhanre ako feuko huwaimikokemo ro miyae helem barawate, benem baeiboke Listra yore Ikonium yore namekai Antiokhia bele yore beiboke eubate, 22beleyona ro miyeare na hila rabo ainyunuke, bele wanem bae nakena u koubate nekewate nawenem wali henare Allahre u eita enaijaronde.23Beleramo Paulus Barnabasre bele yona ro miyaa nahele elaite yore Jemaatna beyu beyebare elaeikoke yebaei-bubaeteTuhanre ebeli banyele nawanem bele ro miyae beyu beyeba elaikoke yo Tuhanre wanyele waro miyaa niyae rabo halaeite yo. 24Beleramo hokolo bee aloinyekoke Pisidia kaniramo Pamfilia re ekete. 25Bele heramo Tuhanre ako-faeuko Pergane huwaimikikemo benem Italia re ekete. 26Belera wakara haweiboke Antiokhia yore fokete, na bere hokolo bee bele anuwaunge bere kelaeimikoke anuwaunge Allah Na ako faeuko huweimikoke riyau waiboke.27Hokolo bee mekete belene jemaat yaele, nebainye arilasikemo hokolo bee Allahre rabohaleitanda hokolo bee na bu nibi-a anibi mokoikoke, nawanem Allah mau wekeunge yomoi yammonye huwewate. 28Hokolo bee, belene Yesus namota ohowate yo yaele heki holo nekaikoke.
(Riyaa Kabam Yerusalem Yone) 1Ro miyae mbemba Yudea kanira mekate Tuhanre, "Hila rabo halaeinyele yore kelewaimile, Musa yae kelewoumi hene, huba efoloikoinya, meyae wali hena ehubaikoi." 2Paulus Baranabasre bele yo yaele akure yeugoke houbate, belene yae, Paulus Barnabasre eleuboke na ro miyae ehi yaele bele Jemaat na yoyaele Yerusalem re rasul-rasul yaele hubanyaikondere a yeuboke elewatere elenaikondore..3Hokolo bee, re Jemaat yae yawaimiboke bele yo mote aibalekemo alainyekoke Feniasia kanira Samaria kani re eubate, wali henaa kele waimile ro miyae eyitaeiboi yore rei maisele koubawaimile. 4Yerusalem yone mekate he bele Jemaat na ro miyae Tuhan namota ohowate yo beyu-beyebare hebate yo ahuba hubaimile, Allah na me nibi anibi nabaka ranne keleumi huweimiyande.5Beleyaere Farisi holona ro miyae Tuhanre hakainyekoke yo anyukate waimile, "Yahudi bam ro miyae maei huba folonayenggombe re, makanebam Tauratre hakombombere na!" 6Beleneyae Tuhan namota ohowate yo yaele nembainye a elenggombe.7Heki hele itaei ehire-ehire elaikoke belera Petrus afae anguke weumi, "Aka naei baeke naei, meyae mataei sele na bena hele Allah yae mai nolora rare eleukoboke, Tuhan na ako faeuko yomoi yam monya yore keleremile boronate na kenane nahele yae elenate nekenate. 8Nawanem Allah ro miyae maei kena ei nataei, Roh Kudus meke eweufike, aere ikeume wanem mbai, 9Nawanem Allah Neyae be ijokore erei, nahila rabo halaete, nanebam fanyeumibonde.10Mana makane Allah re umali yae hubaungele nawanem Allahre hakanyekoke yo ehe bukulu na uranne hayejaumile nawanem aei yobe naete eyae nanemene ekaeiboi? 11Beleyeare eyae Tuhanre nahele yae elandekokene, wali hena Yesus Kristus re eita ikeume, bele yore nameakai wali hena ikeumi."12Bele a wamem hokole bee elewotene, naneme a bammo nekewate, Barnabas Paulusre Allah yohi-yamsire mokowoumi mehi-mehi yae ro miyaere yakalaumile.13Hokolo bee ahuba huweimike uramo, Yakobus yae weumi, "Aka naei baeke naei, rare anggaeai borondobo. 14Simon yae weumi Allah nabere hele yomoi-yammonya yore eleuboke Naei ro miyaere yaeibokate, bumare kolonainyelere.15Allah ne yendo-kayayo bele mbai jae elewate, 16Beleramo, Reyae benem berohonde merele, Daudre yo imae ruke honoye benem elaeyerembonde arunnunde, 17belena ro miyae nukaimiboke nekate yo arileremibonde, Tuhanre buma kolonainyele, Allah Naei kerane koye wanembae mokonayende, 18neyae na bena hele itaeyeuboke nekayeke.19Beleneyea reyea obene nekeuke, eyea yomonya romiyeare orohalum eyejea makanebam Allah re hakayekoke neyea. 20Beleneye mebu eyea rake awuteai homone molomakonde neare imamile mo nau hului jeale kolonainyele hoimerebahere emokojea nawanem Allah nibi are ohonate eyea orohalum eyeijea. 21Makanembam eai yobe neate kamehe neate hera Musa wali herefolokoke, hera ahne-ahine huwaimiyeke nawanem Tuhande. "Yomea ralo imeane mate rokiyate.(Yahudi Bam Romiyea re Homo Molaikate)22Yesus na abu ako bele jemaat na beyu-beyeba yaele bele jemaat na ro miyae elaeikokate ukaimile Paulus, Barnabasnaei nembainye Antiokia yore eubate. Namekai Yudas, Barsabas yae wanyele, Silaire hokolo bee ro re raimile bele yona, 23homolo riya, homo mbai name yae molaikokatemo ikaimile, na homo rake wanem: "Aka naei baeke naei Yahudi ro miyae bam, Antiokhia na, Siria na, Kilikia kanina ekau nekaube yo, mai foi moi sele:24Meyae anggaei borowande ro ehiyo maei nolora mai bokore mekate naeinya a utaei-waitaei kelewayembere onei-oneijae onewaube, 25beleneyae meyae riya nekandekoke a mbainye elandekoke maei nolona ro elaendekoke, ukammile mai nolore enatere Barnabas Paulusre hakonaimibonde, 26Hokolo bee, na wali buhae ehokoiboi Tuhan Yesusre aerenemo releinyeke.27Belene yea Yudas re Silasre yea homona molandekoke bele a mbai more ungayenggombe. 28Allah Rohkudus yea rake a meare yakalaume maurane ehewanembea ehubajea hakonggombe wali holonayore em mokombe, 29mau koya yeale buhenele hoimere bahere atee molonaimilena na hamam aki yeale emea neijae nawanem yokokyea mea-mea koumikoke belene yea mau kayafoi jea hebembe bake hene onomi foka.30A elayekera Silasre Yudasre kulum ukete Antiokhia re ekete. Na jemaat arilaimihikemo bele homo na mene ikaimile. 31Bele homo raikokatera bele jemaat nakena rei mai sele hubawanyele, habuhinebam, bele a nakere harare boumine. 32Yudasre Silasre, yaebai-bubaeine, jemaat re ela ikaimile, ako faeuko helem weubaimile.33Belehera hokolbe beleyone ya mehea-mehea hangga nekeikokete mo bele yona romiyea haimiboke beiboke. Neare hayeaai mike yo pore. 34[Beleyeare Silas neaikena bele yone nekendere hubawonge.] 35PAulus Barnabasre Antiokhia yone nekewote romiyeare Allah na ako feako kelewai mile romiyea ahi hakaimikoke nambele ohowate. (Paulus Barnabas re Kaye Moloikoke)36Ya maehae-maehae nekaikokemo, Paulus Barnabasre weunge, "Mei eyae baebonde elere aei aka baeke bokore alere, Tuhanre hakainyekoke yo bokore wali nibi a kelaemiyendere yona-yana kelejate ale ijoko ramibon de, na foi mo ekainyekate." 37Barnabas Yohanis Markus yae wanyele kiyae re yawanyehondere kena koiboye. 38Beleyaere Paulus na kenara eleye Markus aere ehakoijae, habuhine bam bele kaye bere aere Pamfilia yone nukeumiboke, namekai rake kaliya mekaite neyae nekeu.39Hokolo bee are yeuboke kilewote, kaye moloiboke naeite-naete eubote. Barnabas Markus re yaweungehoke Siprus yokobare ekete, 40Paulus Silasre eleuboke ekete, aka-baeke nolora elaeiboke Tuhanre nibi-are eneimokondere. 41Paulus, Siria kani yaele Kilikia kani yaele ohoyeke belena jemaatre keleimiyeke.
(Timotius Paulus Silas Hakoumiboke) 1Paulus derbe yoramo Listrayoreke. Belena Rombai Tuhan re hakainyekoke naro Timotius, nenake Yahudi meangge Tuhanre hakainyekoke, beleyea neako Yunaninaro. 2Listra yeale ikonium yeale beleyona Romiyea elewate Timotius ro umakai foi. 3Paulus kena koiboye Timotius Neare hakonnebondere, beleneyea Paulus narou huba neungahake habuhinebam beleyona Yahudi romiyea neatea Timotius neako Yunaniro.4Paulus Timotius belena yo bumbum ohowote romiyere are kolaikoke Tuhan na abu akoyea peyu peyeba Yerusalem. 5Belea iteayewamile bele jemaat bum-bum nahila rabo bougaimile nayane romiyea helem sele emerei-emerewoye.(Allah Paulus Re Kanengekoke Makedonia)6Beleramo ekate Frigia ayeuboke Galatiane Roh Kudus yae na nibi aheumikoke, Asia kanine Naei ako feuko ehuweijae. 7Belera mekate Misia kanine, Bitinia yore enaitere mekai harewanyale, bele yeare Tuhan na Roh ahewoumi. 8Bele mekaine, Misia kanira nokainyele Troas yore okate.9Habuhi mbai kalaumiboke Paulusre kelengeboke reniaijea, rombai Makedoniana afeayea hebenguke, "Arimayeunge weunge Makedonia weyea mei, meare meimirikeibo." 10Paulus belewanem yakalangeboke, beleneyea meyea elea halea beandeke Makedonia re emalere, belera iteayendoboke, bea nahel Allah eare kaneumekoke neai ako feauko romiyeare huungami yendere roremiyeare.(Lidia Itea Yeai Bokate)11Belera wakara hawandeboke Troas yora nandehike Samotrake yore eubande, ya heuboke mo Neapolis yore ekande Neapolis, 12yo ramo Filipi yore ekande, Makedonia kani Roma maei kelene nekewate. Beleyone ya mehae-mehae hangga nekandekoke. 13Beleramo Sabatya meyae andebaleke yomau kabamra alanekoke wi enene, maei u bene nekeume, bele anuwau ebelire bainyele anuwau ha. Bele anuwaunge nuwandekoke, maengge fafa arilewoye riya yaele a nembainye elewande.14Meau unolona menggefambai naro Lidia Tiatira yona malo tateai ungure naite heiboye kiyea Allahre. hakongeboke Tuhan nakena mau wakeunge Paulusre borowounge na afeu lewoye re. 15Lidia neai, imea obena romiyea bu kolaimikoke waeumi reyea Yesusre nanahele rabahea leanalena mai are lauge wanemna membe reai imeare belene enekembe, meare wealiwanem beugoumi.(Paulus Silasre Kawa Enya)16Tuhanre ebeli boi-boi anuwauke ibandebe, maegge mbai jae hubayaendekoke, bele maengge yebaei-bubaeite nekeweke aloyea angeboke hambum-hambum benayane nataei ro miyae maei wali mehinim kolommile bele umekaita na u mae-mae koikiyounge. 17Bele maengge Paulus naeite hakoumiboke kelayae kaneye, "Rake ro miyae Allah nabumana ekainekate na buyo-ayo, wali anemo mare huweijayembe!'' 18Bele maengge ya mehae-mehae hangga koumeke, Paulus nakena herauke am, bele maengge na una walobore weunge, "Tuhan Yesusre ro yae ware wawale, eituwe bele maengge na u bulura!" Nabe walobo nahibi ekuke.19Beleyaere na rowa erekeunge eleye roite yarande nibi hileukoke, belene Paulus Silasre kilaikokate yawaimiboke beyu-beyeba bera ekate. 20Paulus Silasre yawaimiboke na yoyo kote benemo waimile, "Rake ro bee Yahudi ro miyea aei yo yamne mokoiboke aku keteuboke. 21Neyae mekate Tauratne molaikoke hambum asasi kaikokate aei henane eyesi kiyae namekai bele naere hakomibondere eyae Roma ro miyea."22Belenebae ro miyae helem anyukate Paulus Silasre kilaikoke na yoyo koteyaele namalo kayaei mikoke waimile mamena oyea naune habenggo. 23Paulus Silasre haubae habaeikokera yawaimiboke kawane hilaimikoke, kawa imaene hebeye kayere wanyele kaya foijaa hebeimile. 24Kawa imaena kiyae Paulus Silasre yaweumiboke eite bohi reyae hileumiko eneibalende yaelene hokolobe noro o bulune hiraimiboke.25Reniyai nolo hele Paulus Silasre Tuhanre ebeli bonyele nawanem buma kabam koloinyele naei kahili ehi yo kawa einya anggaei borowaite. 26Bele reniyai onyeu kabam hele insineuboke bele kawa imae nanemene kusewounge. Na mau naneme rawayeke namekai naei oro o bulu hawayeke nanemene rawayeke.27Bele kawa imae kayare hebewoye kiyae joko eremoye bae mau nanemene rawayeke, na ubene nekeungge kawanayo aibaleke, raimiyali na ura yobouboke na u nenaeijae kabenggondere. 28Beleyaere Paulus yae kala, "Kabam kaneukoke, wa u nebam emoikojae meyae nanemene enya nekande!"29Bele kawa falem romiyeare weumi ihehe roke haugoke kawaete eke noro me kulu-kulu koibate Paulus Silasre bene orohele yea rorokoke. 30Belehera belero yaweumiboke maibalekemo weumi, rowa neai bee makayea reyea mokorobonde walihena ere hubayenggonde?" 31Hokolbe yea wenyele, wawali nahelehele Tuhan Yesusre enye nekeyena walihena eusuba yekona. Nawanem waimea obena Romiyea nanemene."32Belehera Paulus Silasre Tuhanre ako faeuko bele kawa falemre kelewoinyele, naei imaena ro miyaere kelewaimile iteaibate. 33Huwaemo Paulus Silasre yaweumiboke naei una kabui nemene buyae kuyewoumi, kawa falem ukeumi naei miyae fafa nemene bu kolowoumile. 34Kawa falem Paulus Silasre yaweumiboke naei imaere mekate, hamam mokowoye bum-bum ikeumi aneikoke. Kawa falem nakena rei mai sele hubawonge, haubihinebam na imaena ro miyae nanemene Tuhanre naheleyae elaikokate na wali Allahre einye mae-mae koumikoke.35Beleramo railo peyu-peyeba hebate yo felayo ukaimile mekate waimi bele robee hayemiko! 36Kawa falem belea boroke meke Silas Paulusre pele yakamiboke waumi beyu beyebarehebate yo felayo ukaimile mekate kanya yenggonbere belenyea reaiimeare ebale mau foijea ebe!"37Beleyae Paulus yae weumi, bele ro meyae beere ro miyea helem bene haubae habaeimikoke, bele Roma ro miyae ya, maere kawa einye hilaimikoke. Belera benem elaube maere na yoko-yoko yae hayemmikombere? Meyae ahi, haubaere habaeimikoke yo wemmile menate neyae mare hayenaimikonde. 38Felayo mekate bele a faeuyae beyu beyeba waimikokene, na u femakoye koubate elate Paulus Silasre Romana ro bee ya. 39Beleneyae rake ro miyae mekate Paulus Silasre kena foi mokaimibokera hokolo beere kawa eita ukaimile meibaleke, hokolo beere riyaimile, bele yora eneibalende.40Hokolo bee kawa eita mei baleke nahibi Lidia imaere eyeiboke na aka baeke hubayaeikoke, na kena u haraimikokera elae ikaimile beleramo kulum ukete eubote.
(Paulus Silasre Tesalonika kanina) 1Yahimo Paulus Silasre Amfipolis moiwokete Apoloniara, Tesalonikayona mekete bele yona Yahudi meai yoimea Raloimea hebewoye. 2Paulus ewefike Romiyea nolone Sabat ya name belena yo yeale nanembainye homofea yolo-yoloyea roibate,3belene yo Paulus na hibi-hibi yae yakalawoumi, homofaena weumi Allah merau rangihike Kristus mende nebam monainyebonde herendera walembonde na afeau waumi Yesus ahubare huwamele kiyea, naro Kristus. 4Belena Yahudi ro miyae nahele yae elewate Paulus Silasre hakaimikoke Yunani ro miyae Tuhanre na femako yae faeinate, namekai rore raimileyo maengge fafa hakowaimile.5Beleyaere Yahudi ro miyae kena henseng koubate, belena ro miyae nebam ohowatere a moi-moi huwai mikoke, arilaimihike namekai aku yeuboke houbate. Yason imaere ekate, Paulus Silasre baeikote. 6Beleyaere Pulus Silasre ehubayeikoi, Yason yae kelukate, naei aka baeke hila rabore halaete yo yawai miboke beyu beyeba bere mekate waimile, "Rake ro miyae niyae rake kani kela, nibi a nebam re mokate, namekai rakere mekate. 7Yason rake yo mokatere naei imaene yaweumiboke nekate. Romana Kaisar here foloukokere asasi kaikoke, ro miyaere kelaimile, aei Ondofolo ehi meke, naro Yesus."8Bele Romiyea helem na yoye kote yeale Nakena eta Kiyea beibanye. 9Bele Ondofolo kotere yason yea Roi Ninggi ikeumimo bele Romiyea hayeaimiboke.(Paulus Silasre Brea Kanire)10Paulus Silasre nembainye ohowate ro miyae ukaimile reniyaimo Berea yore enetere, bele yone hokolo bee Yahudi maei yo i ae ralo imaere ekete. 11Yahudi ro miyae belena nakena u foisele, Tesalonika na ro miyae yaele nahanggambaibam, makanebam Tuhanre ako faeuko borate rei maisele hubawinyele nawanem nayane baei homofae roikiyate, einya molokokere itanyaeiibondere kena kabam hele koubate. 12Belene mekai mokowatene, helem hele nahele elewate nawanema, Yunani rore raimile yo, rone miyaene nehalere elewate yo barawate.13Beleyeare Yahudi Romiyea Tesalonikana nekateyo iteayeai bokelate Allahna Ako feauko Paulusyea Bereane eke huweumi, beleneyea bele Romiyea bereayore mekate Akonauke ketem bondere Romiyea nolone. 14Beleyea Bereana Romiyea Yesusre enyeakabeake re yeaiboke Paulusre wanyele Hasaleyea buhaite eye beleyea Silas Timotiusre nabelene nekewote. 15Romiyea Paulusre hakainyekeyo yawainyehoke atenare ekate Paulus yea weumi Silas Timotiusre wemile haseleyea menete rabokore. Are ukemiyo beaiboke eibate.(Paulus Atena Kanine)16Paulus hokolo beere Atena kanine rakewoumi, nakenara hubaunge na ijoko erewoye beleyo hoime baheyae mae-mae kokoke belene nakena nebam hubawounge. 17Bele arene Paulus yo imea-ralo imaene Yahudi yo yaele, yo ehina arilewoye hila rabo nembainye halewate yo yaele na yane baei Allahre ako-faeuko nate-nate eleiko-huweuko kayeke.18Belena ubenere waimiyekeyo Epikuros riyana Stoa riyana yo yaele ahuba nembainye huwayeke. Bele yo yae wainyele, "Makayae bele karebaito elenggonde?" Ehiyoyae wanyele, "Na u erannele yohi maei walobo yae meke keleume," nawanem na afaeu eleye Yesus waleubokeyae keleume.19Belene Paulus yawainyehoke Areopagus bokore mekatemo weunge, "Nahinggina waeinya ahuba eme wanem borande, maere itayeimobona? 20Makanebam, weyae meka huwaeme ahuba maei anggaeinye eme wanem borande." 21(Belehe Atena ro miyae yaele ahauka mekate hambum-hambum emokoi henyuyate, ahuba eme wanem naei kena bele anggaete boronatere.)22Bele wanemne Paulus Areopagus na unolora angukemo weumi, "Meyae Atena romiyae, meyae homofaere huba mam hele mokaube. 23Bele yaere reyae yohi-yohira eujanekokale nawanem ijoko aralebae rake ha hoime bahe hebate hili akauke yaeungele na homo molaukoke 'MEYAE ALLAHRE ITIMBAE ELAUBE'. Bele, mekainye meyae ro eroiboi kiyae bele kiyae-yae mare huwamale.24Allah yae rake kani-kela einya bum-bum nanemene mokoukoke, nembai sele Tuhan yaku-kanikela, bele kelene nekande, meyae mai hoime bahe einyebam, mai meyae mokauboke kaye, 25Naei mekaimbai naere mokainyele, romiyae nameyae emokokoi kiyae maka kou-kalo molounge yae are hakonainyobondere? Neyae kou-kalo bam kiyae Neyae Wali henare rake no aumiboke namekai Naei einye nanemene honate.26Nawanem romiyae mbaita mokouboke, rake kani kelan einye nekenate ralome yakamane nawanem nekate anuwau wahekoke nawali bele einye mokonate anenate, 27bele eita Tuhan Allahre baenainyele hubainyekonde nambelemo Allah Naei walira ahaubam nekejeye.28Naei einye eyae kusaende no hayende nanemene Naei enyemo. Rake Naeinya a benare kolayeke yo nahele eyae nemene naei orona menayo. 29Bele wanem ne eyae Allahre orona menayo naei sele eyae ubene ehayei naei sele rake wali emas-perak wanem, ruka, bele u mekai wamekai mokoumeboke eyae romiyae maei meli mekai ubene wabene wanembae mokoumeboke.30Beleneyae. nabere kobuyae koubande, mana bae Allah meke yakalaumiboke belena nekeijaubeyo ma nebam mokowaubera osaembombe hennumbe. 31Bele neyae yambai mokongehake Neyae rouke kanikela riyau menebonde yane bele rombai eleuboke, Neyea romiyae nahele yae elewate romiyae heraiboke nolora angunuke waleuboke."32Yesus herekera waleuboke bele anggaei borowate ra bae, bele nolona romiyae ehiyae yekele harayeuwaine, beleyae romiyae ehiyoyae wainyele, "Meyae benem bele anggaei boromamna bele a faeu huweukoke. 33Bele wanem Paulus na unolo u kaikata aloungekoke. 34Bele yaere romiyae ehi hakainyekoke namota, romiyae ehiyo na kena ura naheleyea elewate, bele romiyae nolona ehi naro Dionisius, Areopagus holona yo ehiba maenggefa naro Damaris, na romiyae ehi yaele bele nolone nembainye ohowate.
(Paulus Korintus Yone) 1Beramo Paulus Atena yora Korintus yore eke. 2Paulus Yahudi Romiyea hubaye koke naro Akwila, Pontus Romiyea Akwila namiyeare manefafem namekete Italia. Makane Kladius yea ukeumi Yahudi Romiyea nanemene Roma kanira enaibalende. Paulus rake royeale miyea yeale nabokere meke. 3Na kaliya nahanggabai, Paulus nambele nembainye newate na kaliya fale hesei.4Paulus na yane-baei, sabat ya yeibiyoye, yo imae ralo imaene eyesiyeye, Yahudi romiyae yaele Yunani yaele, moi hurewoungi. 5Beleramo Silas Timotiusre Makedonia yora mekete, Paulus na u be rabuleuboke Tuhanre ako faeukone huweumi na u reweungehike yaele koye Yahudi ro miyaere huweumi, Yesus nahele Kristus. 6Beleyaere a nebam-nebam Paulusre weibanyele belene namalona mam-bahe heraeyeuboke weumi, "Mai oki mai falem ranna, reyae ra u nasom, yolo-yolo!" Manayara reyae erele yomoi yammonya yo bokore erelere belene eremihuwende."7Betamo, bele yo anuwau nukeuboke alongekoke eiboye ro mbaite naei imeare, bele ro naro Titius Yustus, Yahudi romiyae bam Allahre hila rabo ehalei nekeweke, na imae sinagoge kelaeunga hebeye. 8Krispus, sinagoge falem Tuhanre nahele yae eleukoke, nai imae obe eniya yo yaele, nawanem Paulus kelewoumi ako-faeuko anggaei boraiboke yo Korintus romiyae, nahele yae elewate, bu kolowoumi.9Reniai mbai joko ranai yeboke bea Tuhan Paulusre ane weunge femako efeajea nehebi-hebi huweimile koko ebeijea. 10Reyea weare kaya hebawale ehiyea weare ekusekoi sangga habuhi nebam bele yona reaitomiye helemsele. 11Pelewanemne Paulus ralo yakama mbai bohi yeale neke koke Tuhan Allah re ako feauk belene kelewoumi.(Paulus yawanyehoke Golio Bere)12Golio Akhaya kani maei Gubernur yeuboke he Yahudi romiyae mbainye arilaisikate Paulusre kilaiboke are kolainyele anuwauke ekate. 13Ekate waimile, "Rake ro yae keleumi Allahremo ei molonainyele, aei hena Taurat na molokoke eyesi, kikine-boikoke."14Beleyaere Paulus are elenggodere bae, Galio yae Yahudi romiyaere weumi, "Rake ro nebam mokoubouke nawanem habuhi mbai asasi koukokena reyae mare hakorombombe. 15Beleyaere rake mekaube ro kenane, afaeu kenane, mai walire Taurat here folokoke kenane, bele wanemna menaeijae kolonneko. Reyae bele a wanem ekoloikoi sangga."16Galio bele Romiyeare hukeumihike aibaleke bele imeara. 17Belene bea Sostenes beambea yoimea raloimea falem ikilaiboke are kolainyele jene kaugea heabeaikoke beleyea Galio ereijoko.(Paulus Antiokhia Yore Pefoke)18Paulus ya mehea-mehea hangga nekeukokemo belena aka-baeka Tuhanre hila-rabo halaeinyele yore arimayeumiboke, bu wakara hawaiboke Siria yore ekate, Priskila Akwilare hakonyoboke. Kengkreane Paulus na unga nanyehake, a holoyae Tuhanre kongekokene. 19Ekate Efesus yonemo Paulus, Akwilare Priskilare nabene nukeumiboke, nembaijae sinagogere ewefike Yahudi romiyae yaele ubenera-ubenera a elewate.20Ane elewate belene elewate mo Paulusre riyaeinyele bele yone heki holo nekengonde, beleyaere Paulus ahiyae elewoye. 21Beleneyae waemihike enderemo, weumi, "Allah waendehindene Reyea rakere benem merele." Beleramo Efesus yora bu wakara eiboye.22Kaisarea yone akougoke mo belena jemaatre A meleayeumiboke belera Antiokhia yore eke. 23Bele yone nahekiba nekekokemo kulum uke Galatia yeale Firigia kanino Ro miyea hilarabo Yesusre halewanyeleyo kena elea yeumiyeke.(Apolos Efesus Yeale Korintus Yeale Bele Yone Nekewoye)24Naheki bammo rombai naro Apolos Aleksandria romiyae Efesus yore meke. Bele ro alei-eleite itayeubo ke, Allahre homo fae itayeukoke emekai sele. 25Bele ro Tuhanre nibi a kelaeinyekoke nakena rowongehike na afeu kelewoumi Yesusre a najene-jene huweubomi, beleyaere Yohanes bu koubumi aremo itayeuboke. 26Apolos ahuba raweuboke na hubara buhae ehokoiboi sinagoge ne huweumi, beleyaere Prikilare Akwilare borokeinyele ra, yoboinye boke kelaeukeyae ekatemo kelaeinyele Allah na nibi nahele bake mekai.27Belehe Apolos Akhaya kanire fondere Efesus yona romiyae Yesusre hakainyekoke yore homo mbai moloukoke weumi reyae erele na foijae yawendehombe, belehera eke belena romiyae helem kelewoumi itaiwate Tuhanre hila rabo halewanyele. 28Makanebam, Yahudi romiyae maei a nabene elewatene horowoumi homo fae einya afeu yae kelewoumi nahele Yesus Kristus yae wanyele.
(Paulus Efesus Kanina) 1Apolos Korintus kanine nekewoye heyea, Paulus bele kani kela ohokoke yanekoke meke Efesus yone belena ro mbemba hubayekoke Yesusre hakainye kokeyo. 2Paulus yea weumi, Yesusre be insnangoboke nahele yea lauhoke? Beleyo yea wanyele, ehubayekoi nawanem meyea, "Eanggeai eboroiboi Roh Kudus nekeye Alayea."3Beleneyae Paulus yae hineweume, "Meka yae bu koloyenggokembe? Beleyo yae wanyele Yohanis royae. 4Paulus yae weumi, Yohanis buyae kolowoumi romiyae na nebam mokayekera nahele yae elenaikondemo belera romiyae wemmile, Ro mbai naisele raei mende, hila rabo Naeremo halennele naro Yesus."5Bele wanem borokatene bae belehera, Tuhan Yesus royae bu kolowaimile. 6Paulus me na felem ranne koloumikera bae Roh Kudus naurande oke bele romiyae afaeu mehi-mehi elewate nawanem Allah elewoye a wanem elewate. 7Bele romiyae nanemene me bee orone bee yaele ro kelu fa mo.8Beleramo Paulus yo imae ralo imae ete eke be buleuboke ketewoumi, oko name nekeukoke, bele romiyae Allahre mekele ukelene nekenate. 9Beleyaere romiyae ehiyo bele nolora nakena eruwei ahiyae elewate elate bele nibi nebam-nebam ya, romiyae bene elewate, bele aerene Paulus nukeumiboke, Yesusre hilarabo halaeinyele yo yaele mekate itaei habare yarate imae Tiranus re. 10Belene kelewoumi ralo yakama bee nekeukoke, Asiana romiyae Tuhanre ako faeuko borowate Yahudi romiyae yaele Yunani romiyae yaale.(Skewa Re Fa-Fa)11Paulusre u eite Allah name u mehi-mehi hele mokowoye. 12Nawanem Paulus roibure hobewoye malo ratai rokate ehana bulona yo onomi yarowate, bulo walobo na ura balayeke.13Bele yaere bulo walobore hukaimile Yahudi romiyae yoran-yoranda ohojate Yesusre Royae bulo walobo hukenaimihindere bele romiyae maei ura waimmile, "Paulus huweumi Yesus, bele royae mare hukemayensimbere!" 14Skewa imam falemre hebewoye na fa-fa mehini bee neyae mokowate.15Beleyaeae bake walobo weume, "Yesus reyae rataei nawanem Paulus ro ranale beleyaere meyae hinye naei bam? 16Na u buluna walobo yaele kiyae honoungehike bele fa-fa ure hebaelekeumi hereware hakaikokate bele imaera maibaleke na melambae, kabui yaele hebalayeke. 17Yahudi romiyae yaele Yunani romiyae yeale Efesus yone nekewateyo beleha yeuboke borowate buhae hokowoumi koibate belene Tuhan Yesusre buma kolowainyele.18Yesusre hilarabo halewanyele yo mekate nawanem nebam mokoweke mekate name u mokowate yae yakalawaimile. 19Bulo mokayeke yo helem sele na bulo homofae yaraikoke mekate romiyae bene ine hanaikoke. Roi me baekoke nakabam, 50.000 keping perak. 20Beleneyae Tuhan re ako faeko hureweke yoram-yoramda.(Paulus Merau Kolounge Endere)21Bele aku yeubokera Paulus merau kolounge endere Yerusalem kanire Makedonia ra Akhaya ra na a weumi, "reye erele belenemo, Romana yo yaele eremibonde. 22Beleramo ro bee ukeumile Makedonia kanine emmi huwende Tuhanre ako faeuko bele ro bee Timotiusre Erastusre, Paulus wa ya maehea-maehea Asia kanine nekenggonde(Demetrius Yea Mokougoke Efesus Kani Ne Aku Yeuboke)23Bele he, aku kabam sele yeuboke Tuhanre wali nibi kenane. 24Bele yona ro mbai naro Demetrius, ha moi-moi perakre mokoweke, walobo miyaena Artemisre imae fele-felene bele perak mokowoye bele hamoi-moi mokowate romiyae roi ninggi helemsele yarowate. 25Demetrius na ha moi-moite mokowateyo ahina-ahina kaya ohowoye mekate arileu fike mo weumi, "Akanaei-baekenaei, meyae mataei sele rake memoi-moi mokandera eyae roi-ninggi helem sele yarande.26Mana Paulus yae meke eleye menaeijae boraube, Efesus rake a hureukoke eke Asia kani kabamna Paulus yae romiyae mokoumi bele einya ayeuboke aei hamoi-moi mokandere, weumi aei allah niyaebam. 27Aei hamoi-moi mokandere naro nebam yembonde, belemo bam aei walobo Artemis naro mebaei bam yembonde, Asia kani namekai rake kani kela nemene naro bumana heleyaere, robam yembonde."28Belewam borokatebae nakena ei naunge hanaibokate kelayae kanewate, "Maei walobo Artemis Efesus kanine naro kabamsele!" 29Bele kanine aku kabamsele yeuboke, nemene baere kate imae beremo mekate, Gayusre Aristarkhus re, Makedonia ro bee yawaimiboke mekate, Paulus naei kahili nembainye ohayeke.30Paulus kena hele bele romiyae nolore endere, beleyaere naere hakanyekoke yo bele anuwauke eijae weubainyele. 31Asia kanina ro kabam-kabam nekawate Paulus naei kahilire awaikoke yo, ukainyele u eyakalaijaemo nekende. 32Belena hebateyo bulaeiboke alaeiboke, ehiyo mekate kelaeyae kaenate, ehiyo elate mekare rakere mekande eyae itiyam baembae rake aku yeuboke, meka bam.33Rombai naro Aleksander elaeiboke bere eke Yahudi romiyae yae beleyae Aleksander mekau-kaubae koumikoke are engondere beleyaere elate Aleksanderyae mokouboke akure yeuboke. 34Beleyaere wekate erainyele Aleksander Yahudi romiyae, kala kanaewate hu ijoko bee hangga nakelae kabam hele kaenate, "Artemis Efesus maei walobo kabam bae hebeye!"35Bele yona yoyo kote nekate na falem kaye anguke aku are habaumiboke mo, a weumi, "Efesus kanina romiyae, hinye nataei bam, Efesus yo mbainye walobo Artemisre imae kayare hebeye kiyae yaku-bumara oke? 36Reyae ukamale karebaite elekoi hangga belene wamale kokoyembo ma u osaeambombe. 37Makanebam rake ro bee meyae yawaumiboke mekate, neyae mai walobo imae na hambum yoko eibaeikoi, nawanem mai walobore fe emokoiboi.38Beleneyae wa, Demetrius namoto ohateyo, yaele aku yeuboke a elenaikonde na yawaimiboke naei yoyo kote bereyae menate mehinim ranainyehinde. 39Mai kenana mehi mekaina hambum haraungebokena, mai yoyo kote bene a kolomanggonde. 40Makanebam, eyae welangga yae wekannele, maka ayae elemakondere rake aku keteubokere." 41Bele a elekokera bele romiyae nanemene here ukeumi eubate.
(Paulus Makedonia kanira Yunani kanire Eke ) 1Efesus yona okunau kateuboke u yeaubokemo, Paulus namorta ohate yo keneumikoke mekatena kena u hara rorumikomo, a melayeumibokemo Makedonia kanire kulum uke eiwoye. 2Belenayo honate Paulus eleisi akoiboi kowene uteihelen bumbum weumiyeke, eke Yunani kanine ewewfike. 3Oko nane Paulus beleyono eunge keukoke Yahudi romiye merau rainyehike honaibonderene nunaije hokoukoke befoke Makedonia ramo Siria kanire ende.4Paulus namoita ohate Sopater Bereana ro Pirus kelu Aristarkhus sekundus Tesalonika, Gayus Derbe naro,Timotius, Tikhikus Trofimus Asia kaninaro. 5Neyae bere hawaiboke maere Troas yone rakenaimele. 6Maeye filipira nendehike ragi bam few anewate he eiwande ya mehaembainye Troas yone andenoke, bele yone ikai mbai 7 nekandekoke.(Paulus Troas Yone)7Sabtuya bele mom einye, maeye arileufike hamamre nembainye anemakondere, ya hembondemo kulum wende enderene, ahuba heki hele huwewoke reniyai nolo yeuboke. 8Raka bumana kiyaene i helensele roraiboke beiwate maei nekewande anuwaunge.9Hokolo fo mbai naro Eutikhus, jendela kelaunge nuwewboke yoku fefeungekoke nanggwoye. Paulus ahuba hekihele elewokene baeke hokolofa ejoku kabam sele feleungekoke umae raka namen enela bumara ruke eke-ekete keibokeba nune hereke. 10Paulus owakouboke nau ranne feleufake, areungekokemo, weumi, "Aku ohoije baeke fa nawali numare yeukete kemo few, kaiwoye wanewoumi anewate, a uteinyemo weumi woke ya mefeu boke belera kulum uke eiwoye."11Bumare yeuketekemo few kaiwoye wahewoumi anewate, a utaeinyemo weumiweke ya meufeu boke belera kulum uke eiwoye. 12Romiyae mekate hokolo fa waleuboke kiyeremo yawainyehoke naei imaere ekate na kena reimaisele hubawainyele.(Paulus Troas Yora Miletus yore Eke)13Meyae bu kayi kabanda Asos yore bere ekande Paulus naei are eleukoke mekai Asos yore yaunga nibira ara eiwoye. 14Maembele Asos yone hubayendekoke, hawandeboke Metilenere eiwande.15Belera benem nandihike ya heuboke mo Khios yokoba bena yandeboke, ya benem Samos nobennekoke, eiwande ya heuboke, ya benem Samos nobaennekoke, eiwande ya heubokemo Miletus yone andenoke. 16Paulus eleukoke Efesus ne ebaraijae Asia kanine hikihele nekemale yaelene hasaleyae Yerusalem yore emalere, ya kabam ragi bamfew konate ya ende.Paulus Efesusna penatuare a weuboumi17Miletus yora, Paulus ro eleuboke Efesusre eke, belera Penatua riya ukeumi na bokore mekate. 18Na bokore mekatemo weumi, "Raei wali meyae mataei mo, Asia kanina mekale hee, mai u nolone mekale nekewale rei mai sele rakenane koubale. 19Rakena Allahre kaliya mokorelere ara iseungehikale Yahudi ro miyae na kelai rare mokowatele, ijoko bu balewatele, ra ure u mali hubawaukele. 20Meyae mataei mai aerene foi nekembe maeina ro miyae bere mai imae ehira-ehire ohowale kelewamale. 21Yahudi ro miyae yale Yunani ro miyae yaele kelewamale Allah ukeuke nei huwenaibonde na wanem Tuhan Yesusre hila rabo halemannele.22Manahe eraube Allahre Rohyae keleukebokene Yerusalemre erele, reyae itiyam makayaere ra u rande enjembonde bam. 23Rayae rataei yoran-yoranda ohowekale Allah naei Rohyae ayakala hele keleuke himi mokowekale nahele maei kawane hilenatekonde maei. 24Tuhan Yesus ukeuke a romiyaere ukemile Allah kena buhae henggokembe wali he molonembombe nibi mokoungehake. Bele a foi mbai ro miyaere keleremikondere na hubane-haeinye erensalenggonde raei u rebae reyae nou ehei, buhae ehokoiboi Naeremo bororende naei ijenemo nekerende.25Mana erebu reyae maibokore reniyai rai ohowekale Allah roukeuke afoi-faeufoi are huwamale borokaube yo nemene mambele mbainye nekemande. 26Reyae nehale mare wamale mana yaa raebaka randa ruboungobokale. 27Reyae nehale mare wamale mana yaa mare u eherawei hangga, Allah Naei haraungeboke mare ungembe.28Mai ure kayaa hebembe namekai Allah Roh ikembe jemaatna romiyae kayaa hebemmile, naei okiyae rileuboke aeraene. 29Reyae itayeubokale kulum ukele erelera yoku isanggele yoni-yoni mai u nolore menate here ware wanaimehinde ame-karebai u wabei wabenayembe. 30Ehiyo maei u nolora enainunde mare bulenayembe afaeu ro miyaere yobonaite maei a moyae hungayemembe.31Bele earene, kayaa kayala hebembe reyae ralo yakama name nobam hebam wemekamale male ya ehi ijoko bu yae eibalatele. 32Mana ya Tuhanre me einye kinyamale, Naei wembe a ijene nekembe mai hila rabo annunumbe wali hena enjaronggombe.33Mai unolo nekeumekale perak emas malo foimoi ehirena yo roukelere reyae kena okoi. 34Maye maitei nekaube rau maei ranoita ohate yo maei kru kalo raei me yae nou hewekale. 35Nemene mare kelewamale kou nakalona yore rukema mile Tuhan Yesus are eleukoke wanem, yeisi imami yende wahemami yende, 'Onomifoka hubainya yende."'36A eleukoke baeufokemo Paulus bele ro miyaele oro helee waitorokoke Allahre ebeli bainyehike. 37Romiyae helemsele Paulusre hari anyoboke hele rime wainyele. 38Ehubaikoi nekenayende a eleukokene nakena himi hele hubawainyele, belera Paulus bu kayira hebeunguke eiboye.
Paulus Yerusalem euboye 1Bele yoyaele a melae yendebokera, hawandeboke kulum ukande Kos yokobare eubande, yaa heubokemo Rodosre ekande, Patarane nokande. 2Patara yone kayi mbai Fenisiare enderene meyae bele kayi ra ekande hawandeboke.3Meyae Siprus yokoba erekandemo meli reufine olendeboke Siria kanire nahibi eibande Tirus yone ekande akandekoke kayi einya hambunre kolonaterene. 4Tirus yone ekande yawande Yesusre hakainyekoke yo maei bokore ekande.Yaa mehine bee nekandekoke. Allahre Roh yae yakalaboumi afaeu Paulus ukainyele Yerusalem re eijae.5Beleyone meyae nekewande yaa u yeuboke, kulum ukande eubande. Romiyae na kelu omi yaele yawaimeboke yo moite mekande orohele menderorouke Allahre ebeli bannehike, 6a melayammibokemo, kayine mendehawauboke bele yo naei imaere bukaiboke eubate.7Tirus yora nandihike Ptolemaisne andenoke. Bake yone maei nibi meibande riyau wanneboke.Yesus hilarabo halewainyele aka-baeke mekate maere yawaimeboke ekande ya mbai nekandekoke. 8Ya heubokemo kulum ukande Kaisareare, a foi faeu foite kelaeimile naei imaene ekannekewande. Yerusalemne ro mehinebee yaraikoke Pilipus na ro ehi neyae. 9Neyae namaengge hokolo keli Allahre Roh, yeweumi are meliyaele mekaijaele.10Pilipus bokone nekewande hekibam Yudea kanira ro mbai naro Agabus Yerusalem ra meke. 11Maei bokore meke Paulus na u yolu roke noro me nenaei ikilewoye, Allahre Roh yae eleye, '"Bake u yolu ikileyae ro naei mekai mbai Yerusalemne Yahudi romiyae inyaimile, romiyae ehire inyaimile."'12Bele a wanem borokandene bele yona romiye nembainye Paulus Yerusalemde yende re ahe kolowannele. 13Paulus yae weumi,makane helee rimaube,mokaukele rakena himi hubanale, "Reyea mokoungehakale nekale Tuhan Yesus aerene ikilenatebonde maei here maei." 14Maeinya weiwannele maere eboroiboinye maeye kohobam yendeboke elande, "Tuhan naei kenarekoye wanembe yembonde."15Maeye mokoisa-mokoisa nekewande Yerusalemde emalere. 16Kaisareana ro ehi yaele maere baraimekoke ekaneiwande, Siprusna ro Manason naei imere ekande. Manason Yesusre nabenahele hakoungoboke.(Paulus Yakobus Bokore Eke)17Yerusalem yore ekande Yesus einya aka baeke maere foisele meram u ranne koibaimele. 18Ya heubokemo Paulus nambele nembainye Yakobus bokore ekande belena penatua-penatua Yerusalem yone nekewate nemene mekate arileufike. 19A melaeyeumibokemo Paulus huba raweuboke Allah na umekai Yahudi bam ro miyae nolone mokowoye yae huboumi.20Paulus eleukoke beufokemo, ro miyae nanemene Allahre buma kolowainyele. Paulusre wainyele, "Aka baeke Paulus Yahudi ro miyae helem kelewame itayaeiboke Tauratna eleye mekai hubara haeita ekaimokate. 21Rake he bele ro miyae borokate weyae Yahudi ro miyae Yahudi ro miyaebam nolone ekainyekate yore Taurat Musarena eleye mekai emokoijae na fa-fa na ro u ela efoloijae aei Yahudi maei mam hena honoye wanem.22Mana mekayae mokomabonde bam? Neyae boraiboke, weyae nehale mekae. 23Naei foi sele maeinye a elande ijene maere hakoimobo. Maei nolona ro keli Allahre ijene aholo kaikoke. 24Bele yo yaele yaweumibombe nembainye membe, na roi-ninggi mokomikombe, na ungare folonaimilere. bele u mekai wanem ro miyae nataei inyaibonde, na ame karebai mare ukayembe, bele yaere weyae Paulus, Taurat einye wali nekeyae.25Hila rabo halaeinyele yo, Yahudi bam ro miyae a hinenaimindena, mainya a hokandekoke homone molandekoke, walobore kolaimile hamam emanawe oki emanajele oboyoku okine heikoyounge emanalije yoko kaime ekoije. Paulus Ikilaiboke 26Ya heubokemo Paulusnaei ro keli yaele ekate naure onomi mokaiboke Allahre youmeraloime eite erulaiboke menainye kenkonde yaa. Na heki nekenaikonde naei u mbemba okuihte oboyoku mbemba yaronaikonde bonainyaele.27Ya mehinebee be rainyehike Yahudi romiye Asia kanira mekate Paulus Allahwa Allahre yoime raloimene erekainyele, 28Kelaa kenewate elate, "Israel romiye baeko ro yoran yoranda keleumiyeke aei mokande mekai foi bameyae Yahudi romiye, Allahre yoime raloime nanemene nafoibam. Meke Yunani ro miye yaele yaweumiboke imae kabam eite ekate niki olaikoke!" 29Namam haberoholo Trofimus Efesusna ro erekainye Paulus neai nembainye mekete bele a mekaije kenewate.30Yerusalem yo ei aku nau aunguke romiye ahira ahira balaimeke mekate Paulus ikilaiboke, yobaiboke imaera moite ekate, mau kabam nahibi hilaikoke. 31Honaibonde merau hawerainyele Romamaei felafalem a iteyeinyeboke na ukelene Paulusre habewaite yo boko yeiboke.32Fela falem na ukelena yo yaele hasalemo ekate romiye felayore erekaimilene Paulusre habewaite yo boko yeiboke. 33Bele felafalem Paulusre ikileubokera, felayo ehi yore ukeimi rantai raka bee ikilainyekoke, belera hineunge Paulus naeisele hinye makahaye naiye mokouboke.34Romiye helem naeite naeite waheikoke kenewate holo ehi rike yae kenate,holoehi rake yae elate akure yeuboke huba hinewoye eyeteiboi mo ne ukeimoi Paulus yawanyehoke naei obeko kabande ye ekate. 35Felayo maei obe kabam nobenyekoke orowalo ijene akure muli yobaiboke yo Paulusre kunyenaikonde koiwainyele,bele fela yo Paulus name bumane keibokate. 36Bele yo naholone balane namoita eiwate kenate, "Hombombere ya!"37Obe kabam eite orulenaibonderemo Paulus fela falemde weunge nahinggi wambele ahuba huwakonde felafalembe weunge wo koungekoke weunge wayae Yunani afew waitei? 38Bele mekainya weyea Mesirna robam aku mulire yobaiboke manemfa manemfa ro 4000 (empat ribu) yaweumiboke a kala kalare hakaikoke?"39Paulus mo kounge weunge, reyea bele yona bam reyea Paulus Yahudina Tarsus yona Kalikia kani na beleyone honggatele,Warae riyawale baeke romiyere a ebifam ukemi." 40Belene felafalem be insineuboke paulusre kew u ukeunge eke orowalono hebeungeke me yae koumokoke romiye akubam yeiboke.Akunau are habauboke okemo Paulus naei Ibrani afeubae weumi.
(Paulus Nei Huweungeboke Nibi) 1Ataei naei akabaeke naei rare ebifem borondobo. 2Borowainye naei afeubae elewoyene helebam nanemene yaeiboke Paulus ye weumi,3"Reyea Yahudi romiye Tarsus Kilikia kaninane honggatele, rake yone kabam yeubokale aei yobe Gamalielre kelene itaei haba meme koungekoke namoimoi sele aei mam Torat na molaikoke kelewouke mana ya na mokouboke wanem reyea Allahre kenane relewanele. 4Reyea Yesusre nibine hakaimikoke yore uwe eitasi koiwamele hoiwale herewate, rone miyaene ikilewale kawa imae einye hilewamele. 5Reyea wamele Yahudi yoyo yanjo na beyu beyebae hinemihimbe nahele a ungayembe. Namera homo rare ikatele akabaeke Damsyik yona Yesusre hakanyekoke ikilerele Yerusalemde yobore menate.6Nibi nolone Damsyik yore nobenekoke, raiyolo hu yuranne yakura hehe narokombai oke raure eiwale ijenne neukekoke. 7Reyea oleubokale rukale be are eungekale, borale a mbai weuke, Saulus, Saulus makane weyea rare nebam mokare. 8Reyea hinanale, 'Tuhan?', weyea hinye. Beufoke wo koukoke. Reyea Yesus, Nazaretna ro iwe eitasi koimeyarae.'9Rambele nembainye eiwande yo bele hehe erewate a weiwouke nobe onewate. 10Belera benem reyea hinanale; Tuhan reyea neisele makaye mokorebonde? Tuhan beufoke wo koukoke, Ainyu, Damsyik yore eye,belenemo waei mokoye maei rombaije ware ungete. 11He he kabam neukekoke ijoko erei yeubokale maei eiwande yo yaeyawatehoke Damsyik yore ekande."12Damsyik yona rombai naro Ananias, Yahudina Musarena Toratne moloukoke are hubara haeita mokojeye. 13Raei bokore meke weuke. "Aka baeke Saulus, waijoko keleiko erei! Bele he ra benem ijoko erewale.14Ananias benem weuke aei tobenaei kamahe naeite Allah wali mokoye nibi a mokoungehake, na wanem wali naije nekeye kiyaere ereungebonde. Naei euwara elende euboronde. 15Weyae ijokore erewoye anggeije borowoye eye romiye helemde keleumiyende. 16Baeke he ainye heki ewabeije,weumile waubu konayeubonde. Yesus riyeungele hakonoubonde wa bulofela kunyeukonde."17Yerusalemde beufokale mekale Allah na yoime ralounemene ebeline boiwanaleyae, Allahre Roh ye meke heraweukeboke erewale rare weuke. 18Hasale yae Yerusalem yo nukeibo. Baeke yo weyae weumilerebe ware eboroiboi konate.'19reyae wanale: 'Tuhan bele yo nemene rare naiteimo, ware hakayeukokate yore ikilewale. Wa yoime raloimae eita yobale moite meibalate haube noiwate. 20Nabe wanem mbai Stefanus waei akofeukore elewoye ro reyue be insineubokamaele haibokate. Bele mekai rore haiboke yo imaei malo reyea kayaa hebewale.' 21Bele mekainye Reyea ware wawale eyeimo eye. Kani ahau buhau Yahudi romiye bam yore eye."'22Romiye helem borowainyele Paulus elewoke. Borainyoke nahuba mokoungekoke Yahudi romiye bam nolore ende eleukokene, kela ara nene felaisake kanewate elate, "Hombombere ya.Rake kani ne enekeije hele!" 23Aku naw keteuboke hoiwate,malo yarowate bumare keiwaimi,kani mau roroukoke hebewoye. 24Belera felafalem erewoyene ukeumi obe kabemde yae yawainyehoke ekate. Belene mate haube buhe hokoibo-hokoibo wanem Paulus a yakala elenggonde neyae makaye mokowoke akunau keteuboke.25Paulus haye iki lainyekoke haubere habenare re nau kelaeun fela falem hebewoyere huneunge hike. Aei Roma maei manne honoye haube honaikondera belera nehale maei karebai maei a kolonainyele. 26fela falem baeke a wanem boroubokene, eke naro ehi kiyere iteyeungeboke mehe mekaije mokomambonde. Rake Roma romiye ya."27Baeke felafalem eke Paulusre hineunge, nehale weyea Romana ro? Paulus beufoke weunge, "Nahele reyae romana ro." 28Benen bele felafalem weunge,reyea Roma ro miye re itebondere roije ekamotowale. Paulus ye benen beufoke weunge. Reyea na hononatelera Roma romiyere yeubokale. 29Paulus are hinen ainyekondere nahibi nukainyeboke. Felafalem buhe hokoungeboke boroke. Paulus Romana ro. Neyea ukeumi haa ikilainyekoke buhe hele hokoungeboke.(Paulus Yahudi Maei Yoyo Koteyo Bene)30Ya heubokemo fela falem foisele itayembondere Paulusre hayeungekoke imam falem-falem baele Yahudi maei yoyo yanjo yaele keneumikoke mekate arilefike. Belera ukeumi Paulus yawanyehoke ro riya nekate bene meke hebeunguke.
1Paulus Yahudi yoyo koteyo ijoko ereumikokemo a raweuboke weumi. Akanaei baeke naei, mehe mana yane Allahre roberoyoinye rawali naei kewate koye mekai na foimo nekeimeyale. 2Bele a wanen eleukokene Imam kabam Ananias. Paulus naukelaunge hebeye rore neuwara mefae yae aruneungeboke. 3Belemekainye Paulus ukeunge, "Allah ware mefae maungete, wawali nehalere eleyea meyae menguaukoke raei are kolomandere aei Toratne molaikoke. Beleyaere meyae asasi kaukoke ukaimile rare mefaeyae arunaukoboke?"4Romiye nabokone hebeye ro yae weunge, "Allah re Imam kabande aukekeye kane. 5Paulus beufoke weunge, "Akabaeke reyea raitembam neyea neyea Imam Kabamde nekeye. Homone molaikoke, mai be yu beyebere meyae a haufau eweije."6Paulus iteyeuboke bele yoyokoteyo arilewoye mekate holo ehi Sadukina, holo ehi Farisina, Paulus aungukena a kabambe yoyo koteyo bene weumi akanaei baekenaei, Reyae Farisina ro. Farisiro maei kekelu.Raei are kolomandere aere romiye herewate yoni-yoni bulera anainyunde ahele ye elalene. 7Bele aremo eleukoke Sadukine Farisine kayee moloukoke holobe yeuboke. 8Saduki holona yo yae elate hereiboyate yo benen eainyui malaikat unule eyeiboi. Farisi holona yae elate romiye hereibeyate yo anainunde malaikat wanen inyaibonde.9Aku nau kabamsele keteuboke hoiwatene, Farisi holona iteijelae yo ainyuke elate meyea himire mokouboke ehubaikoi. Na uwe, unulu ehi yae malaikat ehiyae weungekoke ha. 10Akuu kabansele beiwoyene, fela falem buhe hokoungeboke Paulus naubambe yobonaikonde rew bee re wahenaikonde wahenggonde yaele. Felayore ukeimi Paulus yawanyekoke naei obe kabandeyae ekate.11Bele reniaimo Tuhan, Paulus nau kelaunge meufebaunguke weunge, wakena u elaeye nekeye. Yerusalem yone raei Akoo feuko eleye wanem Roma yone naei wanembai eumihuwende.(Ro Holo Mbai Paulusre Honaibondere) 12Ya heubokemo, Yahudi ro riya mbai mokanyehake Paulusre honaibonde a elaikoke, Neyae bu naei hamam naei emaneimo nekenate Paulus honaibonderamo bu hamam anenate, naholo rawainyeboke elaikoke. 13Na roo nanemene a holore kaikoke rorele u bee moi hayeukoke.14Mekate imam falem falem bokore waimile, maeye meumokannehake hamambu emaneimo nekemale Paulus homabondemo hamam anemale. 15Belene maeye yoyo koteyo yaele fela falemde homoyae molonggombe riyennehimbe benem kolomanggonde. Maeye nibine hamarakemahande hamaramahinde nekemale. Mende nahibi homabonde."16Belera Paulus nemen de kelufa ya mehinim de kolowainye boroubeke felayo maei obere eke Paulusre yakalaungeboke. 17Paulus felayona ro mbai keneungekoke weunge, "Rake hokolofa yaweinyeho felafalem bokore eu naeinya a mbai rouke meke ungembere."18Felafalem bele hokolofa yaweungehoke felafalem kabamde bokore ekete weunge, Paulus, kawane hebeye kiye, keneukoke riyeuke baeke hokolofa waei bokore weire a mbaite ungeitere. 19Baeke hokolofa namera ikileuboke enere ebifem keleuke nakeleiboke mo hineunge, "Maka are weukelere meke?"20Baeke fa ye weunge,Yahudi yora mokanyehake ware rinyayeufinde wahenare Paulusre yaweungohonde Yahudi maei yoyo koteyo bere wanembe embe nauna are foi foije kolonnekomi. 21Bele yaere, nare eboroije naeinya a ungayete. Haubihinebam, naeinya ro rorele u bee helensolo mokainyehake Paulusre habenainyehande hibine bonaibonde. A mbainye elaikoke nau mokanyehake bu hamam emanaeimo nekenate, rake he waeinya hokoukonde are rakeite."22Bele felafalembe weunge, "Raremo nare meke ukare, rohi rohire eyakalaijemo rake kelufa ukeunge eiwoye." (Paulus Kaisarea Yore Yawanyehoke Eiwate) 23Belera baeke a ukainyele borouboke felafalem na u kelena ro bee keneumikoke weumi, "Maeye bee ebe felayaele ro nahelem 200. Hu ijoko namehului maeye kulum wembe mana reniai moo Kasarea yore embe. 24Kuda Paulus hebennunde maei mokonnehambe yawennehombe foije gubernur Feliksre bokore embe."25Beleramo homo moloukoke ikeumi. Baeke wanembe moloukoke. 26Kladius Lisiasrena Gubernur Feliksre, wanene wewe eimolawale. Onomi. 27Yahudi romiye rake rokilaiboke, honaibondere. Reyae iteyeubokale. Yahudi yoni-yoni honaibondere wokainyele, belene felayo yaele mekande ele molanneboke, mota borowande neyae Roma yona yanna romiye ekande hayemekoke.28Aere makane honaibonde a itaeitebondere reyae yaweungehokale naei yoyo koteyo bokore ekande. 29Maka aerene kawane heleungekokale namekai honaibondere reyae hinewale baeiwale ehubaikoimo. Naei agama maei koimeyate aere bambe Paulusre koimiyainyele. 30A nunu borokale ro riya mbai mokainyehake honaibonderene reyae nahibi waei bokore yae ukamaele ekate aku-nau hate hokoukonde.31Are ukamaele ijene Paulusre huwaeyae yawanyehoke Antipatris yore ekate. 32Ya heubokemo, kuda randa Paulus naeite naimihike eiwate, ehiyo mo yae bukaiboke. 33Bele felayo kuda randa eibate Kaisarea yone aibaleke gubernur Feliksre homo ikanyele. Paulus name einye kinyaeinyeboke.34Gubernur Feliks homo roukokemo, Paulusre hinewounge Paulus mbele yona ro. Itayeuboke Paulus Kilikiana ro ne. 35Gubernur yae weunge, "Foi ware arunayete yo manatemo reyae bororebonde ukemile." Herodesre obe kabanne Paulus kayaa hebenainyele.
Paulus Feliks Bene 1Ya mehaembai nekaikokemo, Imam kabam Ananias Yahudina yoyo koteyo yaele Kaisareare ekate, Tertulus Romamaei iteijaelae ro ukenainyele baraumiboke nambele ekate, Feliks bokore ekate Paulus a hinainyekoke. 2Paulus kaenainyekokemo, Tertulus anguke Paulusre aruneungeboke a huba raweuboke eleye. Weyae ikanekeyae hene meyae onomi honomi nekande akubam naubam, reimaimo hubannele. Waei itaihaba maere maei yo yanne meke neke hebeye. 3Mbene mbene nemene ware buma kolayete helemfoi wayete.4Heki ba elereleyaelene, weyae mere boroumebonde. 5Meyae erannekoke hubayendekoke rake ro ubulu bumulo mbene mbene Yahudi yo nolone rake ro akumuli neyaemo mokoijeye. 6Allahre imae kabanne meke nikire olennekondere, belene maeye ikilandeboke. Maeye kenakande menaije hamemanggonde.7Meyae mehininne kolowannele yae Lisias fela falem hebeye kiyae meke maei mera nukeufake. 8Maere ukeume waei bokoreyae mekande wenaeijae hineungekondemo, belera itayeubonde name u mokowoye. 9Yahudi romiyae bele riyare mekate yo Tertulus a elewoyere nehale yee na abulaunge nehale yae elewate.(Feliksre bene Paulusre aerene olewate)10Gubernur Feliks Paulus are elenggondere mekoungekoke Paulus aungukemo weumi reyea iteyeubokale rake ralo yakama koko hekihele meiwande rake kanina romiyae me koloimeyaime. Bele aerene reimai sele hubanale waei roberoyoine raei are alererele. 11Weyea wenaije iteyeubonde mehinim koloinye ya me bee orone bee yaele reyae Yerusalemre mekale Allahre bumaraisite eiwale. 12Ro mbaite ane kilewonde wanem, erenatebondere olo halo. Allah nayoime raloime kabanne a riyei riyai imae ehine meke nayo einye. 13Manaya rake a folou rau ranne hayeitele mokoubu kale hambum bele a eyakalaiboimo.14Ware nehaleye wabene elale wali nibi Yesusre rabo halenale. Belene maei yobenaei kamahae neite reyea ei moloijanale, Musare homofaena, Allah nayenjokayaayo homofaena mololaikoke a nemene hakoyale, 15Allahre einye hila rabo halemyelae hilarabo halennele nemene walemabonde foite mokaite nebande mokate yo meyaele. 16Belene reyae rau kayaa hebeijale rakena hole molojale Allahre bene namekai romiyae nolone.17Reyae hekihele Yerusalem yo oro eyaleimo nekeukokale benen maei yore beufokale kounga kolona nekate yore roite itemilere mekale. 18Allah na imae kabam einye belene rau mokowale fanyeubokatere erekatele. Rabokone romiye helemban, aku anau homale wanem u hele. 19Yahudi romiye Asia kanira mekate yo reyae erekamele.Beleyoye naeisele wabene mayeleukeube ra mehilahila koukokale.20Naeye elaikoube Yahudi maei hena asasi koukokale. 21Nehale reyae a mbai eleukokale herewateyo nemene benem walenaibonde bele aerene mana ya wabene mekahebale."'22Feliks Yesus wali nibi henabona foisele iteyeuboke bele riye he nekeumi, weumi Lisias felafalem kabam mandemo rake kolaungele reyae hokorekonde. 23Belene Feliks felayona falemde ukeunge Paulusre kayaa foije hebenainyele. Nakahili wafeu menatena kaeu inyainyele.(Paulusre Hila Rabo Feliksre Weubonge)24Mainyekeukoke hekibammo. Feliks namiye Drusilare mekete, Yahudi maenggena belena Paulus ukeumi yawanyehoke meke Yesus rena wali a hena a yakalaomi. 25Paulus wali himalomambonde, haremambonde moinya yane walihena emayaronde bele nemene elewoyene Feliks buhe hokoungeboke Feliks yae weunge, "Nine eleukoke mana eye ya ikai molombonde hubaitekonde mo kenereukonde."26Feliks bene nekewounge Paulus roi yendele a eitake amne benen Paulus rae kenaikeyounge. 27Ralo yakamabee manyekeukokemo Perkius Festes, gubernur yeunguwouboke Feliksre a bulure Feliks Yahudi romiye nakenare rowenderene Paulusre benen kawa einye hilanyekoke.
Paulus Riyeufike Kaisar Bokore Endere 1Ya name nekaikokemo, Festus Ondofolore ranaitike mo, Kaisarea yora Yerusalemde kulum uke eiwoye. 2Imam-imam falembaele Yahudi yoyokoteyo riyana yo yaele Paulusre a nekainyele waeli beiwate Festusre hubainyaikondere. 3Weiwainyele Festus kena kommikonde weimile Paulus yaunganyehonde Yerusalemre enate, mokainyehake nibinolone enateyae Paulus honaibonde.4Festus wokoumokoke weumi Paulus Kaisarea nemo nekende reyea ya hekibammo barehonde erele. 5Naei foisele, "Mai nolona yoyo koteyo rombemba barail baranaikekonde rambele nembainye emale, belene rame u himi mokoukokale maei bele yone elenaikonde."6Festus ya mehini name,me be hangga nekeukokemo, Festus kulum uke Kaisarea yore bukeufike eiwoye. Ya heuboke naei anggengnekeitande huweubokemo ukeumi Paulus yawainyehoke nabene hainyeboke. 7Paulus Festus bere meufebeunguke Yerusalemda yoyo koteyo mekate yo, Paulusre eleye nainyeboke a feuw mbaibam naeite naeite naurenne haiwainyele, bele yaere mbaisambai ijikoye erenaibonde anggeije boronaibonde a elaikoimo. 8Na u aere re Paulus olewoye weumi, Musa moloukoke "Toratna eleye a feu, Allah na yoime raloimere, Ondofolo kabam Roma maei Kaisarre reyea asasi ekoikoi."9Festus Yahudi romiyae nakenare a rimayeumibokere Paulus a weunge, "Weyea kenakoyae Yerusalem ne rake a emalenggende Kaisarre hokomakonde." 10Paulus yae weunge, "Bele he reyae Kaisarre wakundanne hebale rambele mambele rakene kolomanggonde. Reyea Yahudi romiyaere me hila-hila mbai sambai ekoikoisele nekeimeyale.11Bele mekainye Musa rena moloukoke honate a reyae asasi koukokalere hoiboite hondebombe maei reyae kena. Rake yoyo koteyo maeinya raure arumatele nehale banna ro mbai sambai Yahudi yoyo koteyo maei me eite rare eikinyeboi. Mana ya riyawale ondofolo kabam Kaisar benne kolomanggonde." 12Festus naei are kolaimi yo yaele a elaikokemo. Paulusre weunge, "Weyae Kaisar bene kolonei kotonnekombere riyeufikeue Kaisar bokore weyae eye yaungayeufimde embe.(Paulus Re A Festus Ondofolo Agripa Re Hinewounge)13Ya hekibam mainyekeukokemo, ondofolo Agripare Bernikere Kaisarea yore Festus be raisite ekete. 14Kaisarea yone nemam nekewatemo, Festus Paulusre a kolomeyainyele Ondofolo Agripare yakalaungeboke weunge rakena ro mbai Feliksye kawa eita ehayeikoi hebeye. 15Yerusalemle ekalemo imam falem.falem baele Yahudi yoyo koteyo yaele Paulus namehila hila koukoke a nekainyele rare riwaitele eheebukulu kabamsele umandere. 16Reyae beleyore ukamaele naeisele maei Roma maei manne honoye ro mbai ehebukulu imamdere namam bae nare urunainyele yo nabene-bene elenaikonde, benen inyainyele naei u aere oleikoyoye. Belera a hokoikoyande.17Bele yoyo koteyo mewarileufikene, ya heubokemo Paulus ubamaele kawa eite yawanyehoke raei bene meufebeunguke. 18Naere arunainyele yo maisebeubokebe naei a elewate raei ubenere nekewouke wanembam. 19Naei agama kaite a neyae kena mbaibam baeko ro yaele nekale, nawanem ro mbai naro Yesus hereke ra waleuboke. Bele a yae Paulus elae haele beye nehaleyae eleye. 20Reyae baeke a kolowainyele iteiyeibondere kabewanale hele, Paulusre beufokale hinanale weyae kena koyae waei a Yerusalemne emangkolonggondere.21Beleyaere Paulus ninaeije kenakoukoke Kaisar bene kolomanggodere Kaisar yae hokongkonderene, reyea ukamale kawane hilonainye konde hebende mende ikairoukelemo Kaisar bokore yaunganyehonde enate. 22Agripa benem Festusre weiunge, "Reyea kena kale bele ro neuwaro bororenggom. Festus weunge, "Wahenare wenaijae boroungebonde."23Ya heubokemo Agripare Bernikere koije baeye ayeikoke yawaimiboke onggo riya kabamsele kiye, fela yo, yoyo koteyo bele imaeite ayeuboke. 24Festus aunguke arilewoye yore a melaeyeimoboke Ondofolo Agripa weumi, "Nawanem eyae meufokouboke yo nanemene. Rake ro eraunge Yahudi romiye ye rare erewatele, Yerusalemna nekate yo meke rakena nekate yo nemene kela kenewate rake ro wali heki enekeije enekeije hele.25Reyea hineukokale baeko ro mehila-hila ekoikoi. Reyae ereungekokale, rake ro name u himire mokombonde maei u hele. Hoiboite homabonde nibibam. Naei kena koye Kaisar bene kolonainyelerene reaye be insineubokale. 26Kaisarre homore molorokonde a Paulusrena a nehale mbai ehubaikoi. Belene yaweungehokale mai bere na inyoko waei bere mekare Ondofolo Agripa, Weinye hineungekonde yakalambonde bele a yae homone kunyemabonde. 27Raei ubenere eyeisi romiye mbai naei aere eyalakaiboi, nasom Kaisar bere eyawei eijae."
Paulus Ondofolo Agripare Bene 1Beleramo Agripa Paulus re weunge. "Ware wemayeufinde wa u aere a nehale hele eleukonde." Paulus nameremo bumare raneukike weumi. 2Yahudi romiyae rare me nokatele reyae kenafoi hubanale Ondofolo Agripa, raei u aere waei bene reyae elerelere mana ya. 3Reyea raitei nekale weyea maei Yahudi romiyae nekande umekai waitaeimo. Belene reyea riyawale wakena heraweubonde elerele a boroukonde.4Yahudi romiyae nahokolo nekewale he raei wali nine itayeiboke, maei yoho-yonggo nolone namekai Yerusalemne nekewande. 5Rare ro raitebokene nenaijae elaikoube reyea nabemere maei yoho Farisi elakeisele bele holona erewaimele. Ra wali bele mekai nekawale.6Mana ya reyae rakene mekahebale aere Allah aei yobenaeite heteungokoke a hilarabo halelenne mambelmekankolannele. 7Allah heteungekoke aei yobenaei me bee orone bae yaele rabore halewate ereiko rakeiko reniai rai Allah eleukoke a rakeimeyainyele. Bele hila rabo halelene Yahudi romiye me nokainyele. Mana waeibene mekahebale Ondofolo Agripa. 8Makane maeye emehaye hubaungele, heraiboke yo Allah nahinggi walemmibonde?9Benne raeye mehinim kolowanale Yesus Nazaretna ro re hakainyekoke yore na nibi a foloremikonde. 10Yerusalemne bele umekaije harewanale mokowale. Reyea romiye kawa einye hilewamelemobam, honaibondere eleikoyate reyea be insineiboyale maele. 11Naei riyare einyekate imaene reyae ale ikileijale ehe bukulu yeijamele siwe eitasi kamaele Yesusre moi buleneinyebonde a eiwamele. Raei ikele isam bele yore hokobondere eweleke hele.(Paulus Yesusre Hubayeikoke Ahuba)12Homo ratai imam falem falem maeita ikatele Damsyik yore eiwande Yesus hakanyekoke yoye ikilerebe Yerusalem yore menate. 13Rayolo hu yurannnemo Ondofolo Agripa nibine eiwande, yakura hee mbai naeukoke hu hehe moi hayeukoke nibi mbainye eiwande romiye neumekoke. 14Maeye nanemene ane balekande kaniranne honowande, reyae borowale a mbai rare weuke, "Ibrani afeuwe, Saulus, 'Saulus makane iweitasi rare kare. Rare waeinya koukendena, bele me u moko yae wa ure wenaije hubaungehinde.'15Beufokale bene hinanale, 'Tuhan weyea hinye?' Tuhanbea weunge, 'Reyea Yesus weyea iwetasire karekiye. 16Mana weyea ainyu afe hebeiko.Bere hareungebokale rau yakalaubokawale erekare iteyeubonde.Weyea raei abu akore yeubondere,ereukoke kiyemo bam,helem sele hambum ehi waere kelereufonde. 17Waei aka nolo baeke nolone,Yahudi ro miye bam nolone,ware hole molorete.Reyea ware barareubonde. 18Na ijoko kelenaikonde erenate ,oubonda benaibonde hehere menate,buloo walobo falem me eita Allahre me einye nekenate.Rare hilarabo halenatelena ,na bulo fela Allah hobemikonde yolo yolo inyaibonde benaibonde naei romiyere menajembonde."(Paulus Na Kalia Mokowoye Ahuba)19Ondofolo Agripa Allah rare keleukeboke erekale hambun reyae enundeikoi, ninae mokoimeyale male, mekale bakehe. 20Damsyikna yore nabeme hele kelewamaele, belera Yerusalemna, Yudea kani honoye. Yahudi bam ro miyere kelewamaele huwamaele na u nei huwemmibonde benaibonde Allah bokore menate. 21Bele aerene Yahudi romiye Allahre imae kabam einye kelukatele rare honatebondere relewainyele.22Mekale baeke he Allah na rikei hakoi mokoimeyeuke reye hubayeukokalene mana ya mekale wabene habeungukale bele a yae mare yakalamale, anggengnekeijaele yore yobu yoholonde nabemere Musarera mekae Allahre yenjo kayaayo maeinya molaikoke. 23Naei a molaikoke Wali Ondofolo yennerelenggonde belera nabere hele walembonde oubenna nekate yore hehe nemmikonde mekaije wali nibi Yahudire romiyebam yore.(Paulus Agripa Re A Weyounge)24Paulus naman naei u aerene elewoyemo, Festus a elaekei sele horouboke weunge, "Paulus weyea keubae yeuboke! iteike-iteike wa u keubaele yeubokae koyae." 25Beleyaere Paulus yae weunge, "Ondofolo Festus, ware ro rawale reyae keu okoi, rake a nehale ye elale. 26Ondofolo Agripa baeke a weyae waiteinye belene reyae fe efaei meka eleyalae, reyae raitei waboke beiwate hambumbaere a yakalale elale. Mbai sambai nunne ehonoi.27Ondofolo Agripa, Allah na yenjo kayaayo elate a nehale eleyae? Reyea iteijeubokale weyea Allahre rabo halaene. 28Belera Agripa yae Paulusre weunge, nahekibam sele, "Weyae mokoukoboke Yesusre moita hakorembondere." 29Paulus beufoke weunge, "Reyae Allahre ebeli banale, nahekibammo, wembai mobam, rake romiyae nanemene are mekai borate yo raeinya mekai inyaibonde beleyaere baeke rantai mena ikilauko koke."30Belera Ondofolo Agripa, Gubernur Festus, Bernike nawanem romiyae helem mekate arileufike namene ainyuke. 31Ainyukate riyare nekewate imaere moite aibaeleke eiwate, naeite-naeite nineije elate, "Rake ro mehila-hila kongonde maei, hoiboite honaibonde maei kawane ensebende maei name u emokoiboisele. 32Ondofolo Agripa, Gubernur Festusre beufoke weunge, "Rake ro neisele hayenneko eube, neyae Kaisar bokone nenainjae kolonainyekonde."
1Italia kanire emale a hokaikoke heene, meye kayi kabam mbai yaiboye belera hawandeboke, kawa einya bewate yo, bele felayo Agustan naei falem naro Yulius. 2Adramitium na waka kabam Asia kaninayo honojate yoram yoranda yamayende. Makedonia kanina yo Tesalonikana ro mbai naro Aristarkhus baraumeboke nambele eibande.3Ya hawebokemo Sidon yone mendenoke. Yulius Paulusre foisele mokoungeke, kaew ikeunge Paulus nakahiliwa bokore eke kalore hambure wemmile inyainyelere. 4Sidon yora hawandeboke nandihike Siprus yokoba olandeboke alurande roranneke eiwande. 5Kilikia yaele Pamfilia yo moi bulenndeboke ekande yo Mira Lida kanina belena andenoke. 6Fela falem mbai eke kayi mbai Alexandriara meke Italia re endere ne, maere bele waka ne ukeume hawandeboke.7Yaijaisele yandeke relanneke Knidus yone andenoke. Alu kabam rauboyene meyae kabewannele, wekande yokoba Kretara yebei Salmonere ya ranenhike eibande. 8Relei releisele relewannele yebei moiwokanele ekande bu foi afoi Lasea yo keleunga belene andenoke.9Ya helemsele moi haiwande (Yahudi mon bukere hera uboyate yaa) moi wokande. Ya helensele moihaiwande buwei nolone aluyaa meungehe relewannele Yahudi moni buki u herawoiboyale yaa eweufike moi wokande, Paulus a utaei ukeimi. 10Aka baeke, rake nibi mande reyae namene himi emayembonde waka einya hambum hauwate, baeke waka eyae mande nanemene emanunelende. 11Bele yaere kayi rorelere na imoli mokoteane fela falem boroumiboke, Paulus rena ukeimi arebe ehakoiboi.12Ahi yaa meungeke himi mandilim hubawainyele namekai waka nonayonde anuwau kabewanyelene, einya romiye kena koiwate nenaisinde Feniksne fonainyonde kayire yate anuwau ehi ebun reufire beufoke ehi robonreufire bufoke yayae.Alu yaa kabam sele Buwei Nolone Raweuboke 13Alu ebun reufira rawouboke koi koi wanemkoiwoyene ubene nekewoumi nahinggi hubawainyele, waka hunde hayeikokeremo yobaekoke Kreta yokoba habalane barainyeboke eiwate.14Hekibammo alu yoyo wanem euroklidon be wainyele yokobara meukuke raweuboke. 15Ube reufira alu yoyo meke nekeunge maeye kabawannele, hele rokannekoke beumeboke yandeke. 16Kauda yokoba kending honoye na habala reufira olendebokemo ebimfem alu habauboke waka kending alannehake.1718Kayii einya mokate yo elae hale yeiboke kayina waliha einye yobaiboke einye aibokate haye ikilainyekoke bobo yeuboke. Buhae hokowoumi Sirtisne menaihabalende yaelene kayina hambun helensele rubewainye, rokainyekoke aluye beumiboke yandeke. Ya haebokemo, maei waka alu-yaa yae habewoye, hambum-hambum haubande bune hayewande, kaeubammile.19Ya namennemo nenaije kayi einya hambun hambum bune haiwate. 20Hu ijoko ralo ijoko ereiboi yandeke alu kabam narau raumo rawewokene. Walire kena u yeiboke.21Nembainye eiwandeyo hainyelebam eiwandene, Paulus eke na u nolone hebeungukemo weiboumi. "Aka naei baekenaei raeinya weubamale a boraukoboke Kreta yokoba yande baeke wanem eyae ehubaikoi. 22Reyea mare riyamale makena elaeye nekembe eyae mande mbai sambai aei nolone endeiboi bake kayi mbaijae nebam yembonde.23Mana reniai Allah reyae rabore halerale na malaikat mbai meke rabene meuhebeunguke. 24Weuke,Paulus buhe ehokoije Kaisar bene eufebeungunde Allah kenabuhe wambele maube romiye nemene kenabuhe hembe.' 25Belene aka naei baekenaei reai Allah rabo halele kiyerene a eleukokale rikamale benate yakahanate. 26Eyea bemnobon de emale yokoba mbainye emmahabalande."27Ya me bee orone keli yaele (14) bele reniyai buweinye namam habalawande, kayi einya mokate yo hubainyele yaba nobennekoke. 28Bele aerene rukane ha molaisike nawauwau hubanyehike rorele u mbai meter hului. Baeke mekate ebifere mekate mo, benem umali hubainyehike rorele mbai orone mehemba yaele (15) meter hubayaeikoke. 29Bele yo buhe hokoumiboke kayi ruka ranne kolommikonde yaelene, imoli bohira kayi hunde kolaimi keli hayeikoke amori boiwate yaa hasale hembonde.30Kayi einya mokate yo na maleube hakanaikonde u mekai harenyeboke, kayi kendim bure rubanyeboke oke kayi hunde kolaimi umekaije kareb ungayonde u mekai ye harenyeboke. Kayi hunde raisiyeunge ungayonde umekaije karebai karebai mokanyehake namaleu maleube hakanaikondere. 31Paulus iteyeubokene felayore iteyeumiboke weumi, "Kayi einya mokate yo baeke kayi nukenaibondena aeye wali enekei. 32Felayo bele mekai erekatene ekate kayi kending na ha folaiboke beuboke yaweke.33Ya eyoloiboi mo, Paulus ukeimi ehamande anenatere manaya ya me bee orone kali yaele u eyoseiboi monibuki heraweimeyande. 34Bele mekainye mare riyamale hamam anemakonde aei u foite. Maunga mai falennambai sambai ekalaiboi. 35Paulus baeke aremo ukeumi few rouke ako Allahre helemfoire ukeunge kayewoye yeiwoumi anewate.36Nakena u elae ukeumi naeite naeite hamam anewate. 37Romiyae bu kayine hawandeboke eiwande nemene 276.Hamam anaikoke wande hele yaeiboke. 38Nemene hamam anaikoke mo kayi fomambonderene gandum yoni yoni bune rubowaimile.(Kayi Yaba Randanne Koloumikoke)39Yaa heiwoye hee kayi einya yauwate yo kani maeka mbai erekate, kou mbai na yaba yaele erekate menate kayi benne menainyonde. 40Belene kayi hunde mo wa bo ne ru waimiboke imoli mokoi hare mo folaikoke, ebeubena raukemo roraikoke alu rawembonde bemmibonde menate. 41Bele yaere bu kayi haleuboke meke yabarandanne meukoloukoke ebeube reufi meukoloukoke morilaiboke.42Felayo merau rainyehike kayaere hebewaimile yore honai kondere hakanaikonde yaele. 43Fela falem kena koiwoye Paulusre hole molonembondere bele merau kolowainye he ukeumi bure hikate naiteijo honsosi bere hikonaimende yabare menate. 44Ehi yo kayi na erubohi-bohi koluwate hikaimeke. Bele mekai mokandebokere nemene foijae yabane maende hebeuboke.
(Paulus Malta Yokonane) 1Yabane mekande nabefoi yoifoi yabane hebandeboke yauke ketekande, romiye bele yona mekate iteyeimeboke bele yokoba naro Malta. 2Maere foisele moko waimele. Italo kabamba hayeiboke, bele he aluya meungekene him mandilim meye huba wannele.3Paulus ye kelankelan arileukoke irannehaiwoi yaele rami mbai name hubangehikene meukuke Paulus name yae rami akeuboke hilowoye. 4Malta ro miyae belene nekate yo, Paulus name rami akeuboke hilowoyene ninaeijaemo elate, "Baeke ro romiyae yae hoiwoyene alu yoyo buwei nolone alura mekate, beleyaere rake kanina a hele no yae walire wenainyehinde endere nibibam."5Paulus namere akeuboke rami i ranne oukuke, buhae ehubaisi. 6Belena yo nabehera mekeumi ninaeijae elate hekibammo Paulus name ohulembonde, nahekibam mo baeke ro hokonenggonde herende. Beyaere rakekate am, u mekai ehi wanem Paulus naune yembonde eyeiboi mo na ubene emehahele hubawainyele elaete, bake ro walobo ya.7Yabane monye mendehebeuboke kelaunge kani mbai bele yo maei ondofolore nekewoye Publiusre kani na kena foije yaweumeboke naei koloyo wanembe ya name naei imaene ekannekewande. 8Bele hee Publius naeko ehane koiwoye u naume ye, yahele yahele yae rilewoye. Paulus meke ereungeboke, Allahre ebeli boungehike, nameremo raungehike nahibi naei eha koiwoye hireungeboke u yeuboke. 9Bake mekai yeuboke borowatene, bele yokoba nekewate Paulusre bokore hokoumeke, ehana bulona kayeke onomi yarowate. 10Maere ei sele molowaimele, hambun helensele yeubaimele, hanyala buwei nolo emale maei nahinggi-hinggi haiwaimele.(Paulus Malta Yokobara Roma Yore Euboye)11Meyae Malta yokobane oko name nekandekoke kayi mbai Alexandria yora meke, bele yokobane alu kabam rauboye heene meke yaiwoye. Bake kayi Kastorre Poluksre bele kayine honaikoke walobo bee maei robuyae molaikoke. 12Ya name Sirakusane nekandekoke.13Surakusara habala barandeboke ekande Regium ne andenoke ebun reufira alu raweuboke maeye Putioline nokande. 14Bele yone Yesusre hakainyekoke yo hubayendekoke maere yawaimeboke ekande ya mehine bee nekandekoke. Benen kulum ukande Roma yore a ra alannekoke eiwande. 15Roma yona Yesusre hakainyekoke aka baeke borowatene ara alainyekoke meiwate. Naite haete anuwau mbai naro anuwau Apiusre, Tres, Taberne ne maembele hubaimakonde Paulus erekeumi meiwatene, Allahre buma me kolowounge nakena elae rouke.(Paulus Roma Yone)16Ekate Roma yonemo, Paulusre weinyehike nembai nekewoye felayona ro mbaijae kayaa hebewounge. 17Ya name nekandekoke mo, Paulus Yahudi beyu-beye baere nekate bele yona kaeneumikoke mekate. Mekate arileufikemo Paulus yae weumi, "Aka naei baeke naei, reyae aei yore himi emokoiboi na wanem yobe naei kamahe naete mam hena mokoimeyate reyae asasi ekoikoi. Belene rare Yerusalemne kelukatele Roma maei me einye kinyateboke. 18Neyae raei me u mokowalera erainyekoke hoibote honatebonde merau kolowainyele aere banne hainyaitekonde a elewate.19Beleyaere aei Yahudi yoni yoni ye ahi elewatene, reyea kena elae moloubokale Kaisar bene elemakonde. Reyea bele mekai mokoubokale aei Yahudi romiyere himi mokoremibondere me nekale kelai nibi yae mokoubokale bam. 20Bele aerene, reyae riyengsikamale mare ererembonde ererembombe nembainye a mbai elemakonde aere Israel maei rabohaleinye rantaije ikilatekoke."21Bele yo yae Paulusre wainyele, "Meyae homo mbai Yudea kanira roumale wanem ehubaikoi nekande. Aei nekandena ro mbaijae mende waei are elenggondere meyae eboroiboi. Na wanem waeinya a faeu nebam are emoloikoi. 22Beleyaere meyae kena kande waei ubene mehae mekai rake sektere ahi yae waimile, namekai isam felayae kaimile."23Paulus naei bele yo yaele benem riyare arilensinde ya rainyehike. Paulus naei nekewoye anuwauke ro miyae helem sele hokoumeke. Enera meyae be baheibeko, Paulus Allah namekai hareungeboke Yesus are homo Tauratna molaikoke, Allah na yenjo kayalo na molowate nemene yakalawoumile. 24Paulus elewoye are ehiyo nehale yae elewate, ehiyoyae karebaijae elayeke.25Kena mbai bam nekewate erewoumilene Paulus na a mbaiken herauwounge. Nehale ya Allah maei Roh yae yenjo Yesaya re eugara eleukoke. 26Eyae bake yoho eumiwende. Anggaei borombe horo meyae eitaeiboi nekembe, mai ijokoyae erembe horo onembe handambe.27Baeke yo nakena ruka ruka yaeiboke, na anggaei kokum yaiboke. Naijoko kunaikoke erenate yaele anggaei bo fe yee hilaikoke. Bele mekaijaebam na ijiko erenate, anggaei anggaei boronate nakena itaeinyaibonde nakenara itaeinyeibonde menai bembonde. Reyae onomi honomi itemile.'28Namoi sunde, meyae itaeiyembombe, Allahrena wali a hena a rali wai yoni yonire huwaimi neyae boronate. 29[Paulus baeke eleukoke baeufokemo Yahudi romiyae here uke na aku yaele balayeke.]30Ralo yakama bee Paulus imae mbai roijae mokowoye imaene nekeukoke. Felayoyae kayaa hebewate horo ro miyae helem nabokore ohowate. 31Allahre akoo faeuko nahibi-hibimo yakalaboumi Yesus Walilo henalo nembai sele naei u eita walihena emayaronde.
1Reyae, Paulus, Yesus Kristus naei kalyare mokale kiyea, Allah nenaei eleukeboke nabu akore yeubokale Allah neai Injilre huweremilere. 2Nawaneng, Allah nako feauko, Injil einye, nabi-nabi yae hamei hamekainyemeke. 3Allah nahina fa hoifa, Daudre yoho yonggora mende fawende ketende.4Allah neai keluyae rore robainyele, Roh Kudus yae elae molonnele nawaneng here kakara niyea enanunde, eai wali ondofolore nekenende. 5Naei mee yae rabeumekoke aloumekoke, erei kanei remande kanemande rokoi feai rokomanende feamanende, pele wali me uw Yahudi bang ro miyea re kelemamile. 6Nawaneng meyae nanemene Yesusre hila rabore haleaube ro miyae.7Nawaneng meyae nanemene Romana nekaube romiyae - Allah buhaere hejembe yo, mare yobombokombe, neai mee kele uw kelene wali haremembe nekemembe. Rendeng kaneng kaneng, hiyo hiyo mayo mayo, onomi honomi, Ako Allah yae Tuhan Yesus re einye. Mai wali inyembe hayenembe.(Paulus Roma Yore Endere Kena Kouboye)8Mai hila rabo foi sele mokaungele haleungele, pelene Yesusre einye ako Allahre rei kanale mai heleng foi ebeli banale. 9Raei wali Allah hakoungebokale nakelu Injil eita, reyea mare ahung angga nahibimo itaeyembe. 10Mai pukore merelere kena kabang bae kale, pelene ako Allah re rebeli poijanale, raere ikai molondebonde reyaa maijale hubaimale.11Eyea mbainye hubayemale nekemale, mare elea molorenbe hawerembe mai hila rabo foi halemembe. 12Eaite neaite eneai nou haemale aei hila rabo na mbai jea halemayende.13Akanaei baeke naei, mai bukore erelere rokoyae rokoyae merau koloumekamale, beleyaere meke rakehe bele maei bokore erelere kabeimiyanale. 14Raei kalya Mokale baka rangne honoye, mokolere, Yunani ro miyae re Yunani ro miyae bande, iteai haba yeale yo, kobu yo. 15Pele, reyae kena kabang kale, meyae Roma kanine nekaube yo wali afoi feau foite huwerenggombere.16Injil wali afoi feaufoi huwkemilere reyae fee ehubaisi, haubihinebang pele injil walora Allahrena elea yae a eleyere hila rabo haleate yore holo molonaimibonde, nabere hele Yahudi romiyae, namekai Yahudi bang romiyae re. 17Haubihinebang, pele afoi feaufoi walora, Allah neneai yakalaumiboke eleyera hila rabo halenate romiyae wali himalainyeboke Allah na homo faene rake a moloukoke. "Wali himalainyeboke yo yae Allah me baemmele ro miyae, hila rabo haleinyele yo wali nekenayende." (Ro Miyae Maei U Nebam Allah Kenare Okoi Wanem)18Allah surgana kiyae nawaneng uw mekai wa mekai nebang mokate yore neyae ikele koumi. Pele romiyae na uw mekai nebang walora Allah neai uw neaite ahele ahele are felainyele. 19Ro miyae nemene Allah neai uw mekai nateai mo, haubihine bang, pele Allah neneai jae keleumiboke iteayeaiboke.20Rake kani kela napeme foeme nuleungekoke hera, Allah huba bam heai bam elea wake uw mokaite nawaneng neyae Allah a eleye nayakala yakalaoumi Allahre rokoi a yea elei hului neaite, Allah nulewoye hambung hambung bele me uw yakala yea yakalayeaumi iteayeumi. 21Hambung hambung rake kani kelana rake ro miyae naitaei Allah nanemene mokowoye yakalawate, horoyae, peleyeare neyaa Allahre rokoi feaite u hele-nawaneng heleng foi weite ewei koijate. Rake ro miyae nawali onei kobune handate, nakena uw bene ougembea roroumi.22Pele holona yo na uw iteai haba mo yae whubaijainye, nanahele bae rake romiyea onei kobuyae mae mae koumikoke. 23Allan nene waewae mo, hubalo mando kiyaere ei omoloyei, pukanyehike romiyae yae yoni yoni - obo yoku na mamne mamne - ehakai yoni yoni nabe yoi mekai mokate pelere ei moloyaimi.24Pelene Allah weaumihike pele romi yae nakenare kate uw nenere kokoi uw mekai nebang mea eaumiboke, nawali neneai himire olewate. 25Haubihineban, pele uw mekaite mokateyo, Allahre nahele moi buleanyeboke nawaneng ame karbainye aisakoukoke, namekai hambung nemmenere me re uw re nuleuboke Allah huba bam heaibam pumare keanainyende kiyaere ei omoloiboi peleyeare neai meyea uwyae nuleuboke nanemen ei moloi. Amin!26Pele earene Allah weaumihike, na nebangde kena kabang katere koikoi uw mekaite, nehibimo mokojate - miyea meangge ro yeale uw mbanye hononate bukainyehike na miyea meangge akobea yaele namekai bang mea uw mbainye honate. 27Pele hului mbai ro kelufa namiyae wa yaele u mbainye namekaibang honate. Rake uw mekai nebang mokate huluinye, Allah yae ehe pukulo woum miwonde haubihinebang, Allah yae uwoumi a uwtea ijene ehakoiboinye.28Nawaneng rake ro miyae, Allahre ronainyembondere, haubihibang mea uw elatene Allah weaumihike neai uw bene nebang inyaibonde namekaibang me uw mokonate.29Bele yo wali nahele meaite, me kena uw kena roronate ame karebai jea wabenate ro hosoi miyae hoisoi honate, ei wei eitaisi konate, nawaneng nawali anene ahuwful bea elenate huwenate. 30A feau himimeai, Allahre kena okoijo, kena lae uw lae, embei konate, amokoi feaumokoi, peleyo wali nebang meainye uw heraunganyele nawaneng ako anare eboroi. 31Kobu meamea kommile, uw eherawei, kena nei ehuwei, mokoi kabei jea mokonate kabenate.32Bake ro miyae, naeisele Allah a ukeume na ijehele, namekai bele hulu bele uw mekai horo naitaei hele yaere, pele uw mekai nebang mokaijate ro miyae nebang mokoijate ro miyae re pele uw mekai mbaite mokonate neyae be yae hinaimi.
1Pele aerene weyae ehi yo naei me bam uw bamde ijoko rangne kamae Allah naei be ne waei uw maeite weyae aere eyoleikoi hului. Ehiyo yea mokate uw mekai waneng weyae mokoyaene, ehi yore me noyamae waneng mbai weai uw re weneaijea me nokanae. 2Eyae iteaimo Allah na ijene hele, pele uw mekai wa mekai wanende mokate yore Allah neneai jea me nomiyonde.3Meyae ro miyae yae wayembe yo, ehiyo mokatere me nono molaumiyaere peleyaere neai uw mekai wa mekai mbai mokaubena, Allah yae mare me nonomombe hele. 4Allah kena nime haba yae mare mokoyembe, namekai kena hebae uw hebae mare me onoyoi - meyae mateaibam helene Allah merau raungehike naei me uw foi jea mare moi hurenembe uw mekai wa mekai nebangda nulu kenembombe meyae Allah uw mekai wa mekai foi mokoijembere haubihi bang mea elaube.5Peleyaere mai kena elae, nawaneng uw mekai wamekai nebangda nulu kenembombere ahi yae elaube aerene mai uw re menaeijae ehe bukulu yun rang kambaei rangne hainyembe neaimbae arilaube uw mekai nebangde mokate ro miyaere na ijeyae Allah me nomiyonde, neai menjembonde hene, pele yane naei kulubo wayangde enai hubanate. 6Ro miyae nawaline, na me uw huluinye Allah nou hennekonde. 7Ro miyae na uw mekai wamekai foineai nahibi hibimo mokoijate, wali uwfoi wafoi te baeijate yo, Allah naei me yae wali nena bona eneinyende.8Nawaneng wali uw mbaite, namekai wali nibi nahelerabam ohojate yaroijate, pele ro miyaere Allah ehe bukulu re wommiyonde. 9Rake wali kokone uw mekai wa mekai nebangde mokate, Yahudi ro miyae nawaneng Yunani na ro miyae, kena nebangde emmimokonde, hambung na bune bune enainyehubande enaikabenainyele.10Peleyaere, uw mekai foite mokayeke ro miyae, uw emikaende be emmihinende, reimai hawemile, naberere Yahudi ro miyaere namekai Yunani na romiyae re. 11Haubihine bam, Allah, neyae be ijokore ereyei ja. 12Tauratre walora wali heere folaikoke are huba man hele iteayaeikoke kore yae me ebaei, peleyaere, Taurat walora wali heere folakokere hubara haeita yanainye ro miyaere Allah yae wali himalainyeboke yo yae me baende.13Haubihine bang Tauratre walora wali heere folaikoke are huba man hele iteayeaikoke yore yae me ebaei, peleyaere, Taurate walora wali heere folaikokere hubara haeita yanainye ro miyaere Allah yea wali himalainyeboke yo yae me baende. 14Yahudi bang romiyae Tauratre walora wali heere folaikoke a nataeibang heleyaere peleyaere honaite huluinye mokonatena neyae kelaemi naei kena uwne wali heere folakoke mbai mbae honainye.15Na uw mekai wa mekai hului nye keleaimi, Allah yea weumi wali heere folakoke nakena uw einye honainye nakena uw einye na ijene weumi, ro miyae nebang mokatene a aruneumi, nawaneng Allah kenare koye hului mokatene eare oleumi. 16Reyea ro miyae neai kena einye nunne herawe ijate honoijate pele na uw bene wa bene nekei jaimi pelere hului emikolonde pele ya mbai uw mekai nebang mokayeke ro miyaere Allah ehee pukulu inyemmile.(Yahudi Ro Miyae Yaele Taurat Yaele)17Peleyeare, weai uw, rake yoho yae eleyae, reyae Yahudi ro miyae, Tauratre walora heere folaikoke huluinye nekale, Allahre mbainye nekendene uw kearele. 18Tauratre walora wali heree folaikoke einya a uwteai wafeai iteayeubokalene Allahre kena foi mokorende neai reaiteai hele, nawaneng uw mekai foi wa mekai foi neai nebang neai roibiyanale. 19Ijoko yeale, ijoko ban iyore yawenaimile waneng, reai uw neaiwaneng Allahre oroiboi ro miyaere ougem nolona nekate hehere nearemikonde re. 20Onei kobu yore iteayeremile, kelu omi nawali nibi foi aloremile, nanemene Tauratre walora wali heere folaikoke ijene keleremile.21Meyea uwteai wateaite keleaumi, makane walire meneai uw iteaite ekeleikoi? Meyae yoko e beai jea waumil, peleyaere meneai yokone beaube? 22Weyea wamae, ro miyae meai miyae royaele uw mbainye ohonoi jae, peleyeare weyae yo hi neai miyae yaele uw mbainye honoube? Weyea hoimepahe ei moloi moloite uw nene yae koyae, eleyae yae peleyaere hoime pahe eite molaimi anuwaunga hambung yoko yae baeyae.23Tauratre walora wali heree foloukoke iteayeauboke earene meyea uw keaijea keaube, peleyaere meneai asasire kaube Allahre rokoi feaite uhele mai waline. 24Allahre homofeane molaikoke waneng bea nekaube, mai uw mekai wa mekai nebang mokaube earene, Allah ro auwkeakea a koijaunge.25Tauratre walora wali here foloukoke are hubara heaita yanennelena ro uw ela neisaite haubihi yaele elaube peleyeare mai ro uw ela naisakate horo Tauratre einye ehakoiboi, Allah yae eneisai ro yae me beanembe. 26Ro miyae na ro uw ela einesai, nawali Tauratre einye me uw mokye, pele ro miyae Allah yae me beannebonde. 27Pele mekainya, Yahudibbang romiyea ro uw ela eneisai yo peleyaere Tauratre walora wali heree folakoke are hubara heaita yanainye yo yae meyae Yahudi romiyeare me nonomombe meyae Tauratre walora wali here folakoke are hubara heaita eyanei?28Ro miyae Yahudi yo fa yang fa re ronaimibondere Yahudi eha hena hakainye nawaneng ro uw ela nenaisande walora mo bang. 29Yahudi yo fa yang yea Allahre robe ro yoinye, Tauratre walora wau heere folaikoke huluinye, ro uw ela naisake yo bang peleyaere ro miyae Allahre roh yea na uw bene wa bene neme mokoumiboke yo pele uw mekai waneng ro miyae neai uw ei moloibote ro miyaera bang peleyaere Allah yae ei ennemolonde.
1Pelewanengna maka foi meaite Yahudi ro miyaere yeaiboke? Nawaneng ro uw ela neisayate eha hena yae Allahre kenafoi omokinya nafoi selere mbelene hubainaikonde? 2Eai waline heleng hele honaime, peleyea romiyeare eyae rikemamiyeande na eare pele Allah neneai jea a haufike mokomamilere.3Pelemekainya, eai uw nolo uw ikainya ehi yo Allah a elewoyere hilarabo ehaleinya, meahea waneng bea pele uw mekai nebang mokowate yae nahului mokonnebonde Allah neai are heteungekoke huluinye omokoiboi? 4Na hului bang Allah yea eleye a nanemene mokommile, peleyaere ro miyae nanemene amere karebaite yo mo, haubihinebang neai a eleye hului omokoi, rake a homo feane heteungekoke. Weyae ro miyae neai uw mekai nebang neaite iteayeimile hee neyae weai are nahelere elenatere nawaneng ro miyae weare hulu kolonayetene, weyae nare meleumihande neaite reare kena nime haba yae mokoukebonde.5Peleyeare wali nahele bang einye, Allah neai nahele pelene yakala haume pelene eyea karebaite omokoi hului, rake a ro miyea huluijea hareungebokale are elale. 6Pele mekai bang, haubihibang, Allah na ijene bang mea nekeube yae. Neyae rake kani kelana romiyae neai walire hului ekoloi ja.7Reneai kenara ame karebai elerele, pelene nayakala ro ronatele nawanem Allahre ne emekai yeale hili hebeinainyele peleyaere makane reare ro nebam miyae nebam mea me beaukele. 8Na ranna a nahele yeuboube, mem foi benate neaite eyae uw mekai wa mekai nebam mokama meyae maiteai hele bele wali wanem na mekai bam ro miyae ehire meai a nene kate neaite ame karebai yae huwaimi meyae romiyea ehire bele a wanem huwammi pele ame yarebaire huwaimi ro miyae naijene hele Allah me nommiyonde.(Ro Miyae Nemene Bulo Walobore Kelene Nekeijande)9Pelene meahae yae elemakonde, eyae Yahudi ro miyae uw mekai foi sele rake ro miyae ehi nekatera? Pelemekai bam! Haubihine bam meyae na yakala mokanneboke Yahudi ro miyae, Yahudi bam ro miyae nanemene na nebam sabam wokatera Allah nembai jae me nommi yonde. 10Allahre homofeane rake waneng molaikoke. Walire himalainyeboke, hibang hea bang yeuboke.11Allah neate iteayeuboke, romiyea mbai sambai u hele. 12Romiyea nanemene Allah weumi ara wekate naneme foemene haubini bang yeuboke.13Na maninggo auma bale bale keawekoyainye waneng here no kele beate waneng na feauka ame kaberai meleye ehakai pena yeale ro miyaere nebam mokaimi waneng pele romiyae a nene huwfuw kate. 14Ro miyaere olomo narulure a nebam feau nebangde neaita emeeyeumi.15Oro wela kate romiyea hoisoite kena kate. 16Peleyo ate ijene hambung kulubo wayang molate. 17Wali reimai onomire oneaiboke handaiboke. 18Peleyo, Allahre erei kanei, rokoi feaite uhele nekate.19Nabemekai aiteai nekande Yahudi bang romiyea mo bang, Yahudi romiyea nambele Allah nare me nommi yonde, hee a mehi elenate. Tauratre walora wali heere folakoke einye molaikoke a nanemene Yahudi romiyea pele me uw kelene wali nekate yore mekai haraunggeboke. 20Romiyea mbai Tauratre walora wali here folakokera hubara heaita yanewounge erene wali himaloungeboke holona yea Allah me ebai haubihine bang romiyea mbai sambai pele wali heere folaikoke a nemene ehakoiboi hului nanehele pele wali heere folaikoke yea eyea uw mekai nebang mokowande re iteayeande.( Allah Membenarkan Manusia Melalui Iman kepada Yesus Kristus)21Peleyeare rake hee romiyea neai wali himaloinainye bondere wali nibi neme Allah yea yakalau meboke Tauratre walora wali here folaikokene pele yenjo kayayo neai homone pele a yakala elakoke. 22Pele wali nibi rake mekai, Yesus wali ondofolo neai eleyere, Yahudi romiyea yeale, Yahudi bang romiyea yeale hila rabo halainye romiyea, Allah yea wali himalainyeboke yo yea me beammile.23Haubihine bang romiyea nanemene uw mekai nebang mo kowate namekai Allah kena uw ne keteumiboke uw einye enekei. 24Peleyeare rake hee Allah romiyea kena buhea eare bang mea heumikokene Yesus wali ondofolo roki rohaa yea nakano kanore aheukoke beaufoke earene neai a eleyere hila rabo halenate romiyeare Allah yea wali himalainyeboke yo yea me beammile.25Allah yea Yesus wali ondofolo kinyeumiboke neai roki rohaa rileuboke walora eai nebang habang mokowandere hila rabo yea feanyembonde neai nibi neme mbai mokouboke. Neai roki rohaa rileuboke yea pele nibi neme elea yeuboke, romiyea pele nibi be elea yeuboke, romiyea pele nibi neme huluinye wali ondofolo neai a eleyere hila rabo halenainyele yo, na nebang mokowatere fanyemmibonde Allah neai uw mekai na ijene nekeye neaite kelemmibonderene, pele me uw mokouboke, Allah neai kena uw heraung eboke nukewoyene - weau mihike Yesus emei hee nekewate romiyea neai uw mekai nebang mokowate huluinye ehe bukulu eyei. 26Peleyeare rake hee neai uw mekai ijene mo nekeijeye kelemmibonderene Yesus wali ondofolo neai a eleyere hila rabo haleate romiyeare wali himalainyeboke yo yea me beayeumi kiyea, Allah niyea.27Pelene embei aikore komalere eare uhele meahea waneng bea Tauratre walora wali heere folaikokere hubara heaita yanewanneyo Allah eare wali himalainyeboke romiyea yea beaumi? pelene bang eyea Yesus wau ondofolo neai a eleyere hila rabo haleandene. 28Eyea embei akoi akoi hului, haubihinebang meyea rake a nahele yea elande, wali ondofolo neai eleyere hila rabo halenatene Allah wali himalainyeboke romiyea yea me beaumi Tauratre walora wali heere folaikokere hubara heaita yaneyainye bang.29Pele Allah Yahudi romiyea neai Allah bang. Pele Allah mbai nawaneng Yahudi bang romiyea neai Allah. 30Haubihinebang, Allah mbai romiyea uw ela eneisai holona wali ondofolo neai a eleyere hila rabo haleate earene wali himalainyeboke romiyea yea me beammile.31Meahea mekai, meyea pele wali himalainyeboke yo yea me beaimile nibi neme yea Tauratre walora wali heere folaikokere haubihibang elande? Pele mekai bang, meyea pele wali heere folaikokere nahele elande.
1Eyea makayea elemakonde, eai yobe Abraham nanekewoye mokoyere? 2Abraham na uw mekai foi mokowoye earene, Allah wali himaloingeboke ro yea me beauiboungene, niyea embei aikoite nahului koube, peleyeare Allahre ro be royoinye embei aikoite okoi? 3Homo fea ne meahea molaikoke? "Allah neai a elewoyere, Abraham hira rabo halewoye, namekai Allah nare wali himalongeboke ro yea me beauboke.4Romiyea nibi kaua mokoikiyoyena roibu re yeanye naisong mea bang, inyanyele hele. 5Peleyeare romiyea wali hole moloiboite uw wake yea erelei, peleyeare Allah - romiyea nebang beale yore na u himalainyeboke romiyea mokongmile kiyea neai are eleyere hilarabo halendena pele hila rabo haleye yea Allah yea wali himalainyeboke romiyea yea me beaunge6Ondofolo Daud namekai a eleukoke romiyea me uw bang mea Allahyea nare wali himalainyeboke ro yea me beaunge kiyea, onomi foka yea hubannende. 7Romiyea na uw mekai nebang mokowatera Allah yea fanyemmibonde nawaneng na uw nebang wa nebangde aheungekoke beaufoke yo onomi fokayea hubanaiyende. 8Romiyea na uw nebang wanebangde Allah me ebeai yo, nawaneng onomi foka yea hubanainyende.9Pele a onomi foka yea hubainanyende, Yahudi ro uw elere nainyehake yo neai mo bang namekai Yahudi bang romiyea ro uw elare eneisai yo neai - haubihibang, meyea nahele elande, Abraham Allah neai a elewoyere hila rabo halewounge ne Allah yea nare wali himaloungeboke ro yea me beauboke. 10Embele hee yea Allah Abraham de wali himaloungeboke ro yea me beabounge? Abraham na ro uw ela nainyehake yea? Na hele namman mea.11Me beaungebokera Allah Abraham de ukeunge ro uw ela nenainyehande. Pele ela nainyehake iwbauke yeuboke eneisai yane. Abraham Allah neaia elewoyere hila rabo halewoyene Allah nare wali himaloungeboke ro yea me beauboke. Pelemekainye romiyea na hului wali himalainyeboke ro miyea me beammile neaite ehi yo ro uw ela eneisai hee Allahre hila rabo halewainye yo neai yobere Abraham yeuboke. 12Abraham na ro uw ela eneisai hee yea Allahre a elewoyere hila rabo halewoye waneng, Yahudi yo ehi ro uw elare naimihake yea peleyeare Allahre a eleyere hila rabo haleate Abraham nameikai pele uw mekai waneng romiyea neai yobe niyea.( Abraham Menerima Janji Allah Melalui Imannya)13Allah hetewounge, Abraham neai orona mena rake kani kela yeumikonde pele a hetewoungere tauratre walora walora wali heere folakoke Abraham hubara heaita yanewounge. pele nibi yeare Allah wali himalainyeboke ro yea me beaungeboke. 14Tauratre waloda wali hee folakoke re hubara heaita yaneyainye ro miyeare Allah rake kani kela yemmikondena, Allah neai a eleyere hila rabo nakano haleanne, namekai Allah are heteungekoke a bangga yea honate. 15Wali heere folakoke huluinye nekate romiyea pele are asasi konakondena, ehee pukulu hainyemikonde, peleyeare wali heere folakoke u bam mea, asasi okoi nekande.16Pelene Allah are heteungekoke hambung neai kena buhea eare bang mea hemmile romiyeare yemmile neaite, romiyea neai a ele yere hila rabo haleate yo yea yaronate. Pele nibiyea Yahudi ro miyea Tauratre walora wali heere foiaikokere hubara heaita yanainye yo re mo bang, peleyeare Yahudi bang romiyea Abraham waneng Allah neai a elewoyere hila rabo haleate yo yea pele are heteungekoke yeale romiyea nemene neai yobe. 17Allahre homo feane rake a Abrahamde ukeunge, kani kela helengna romiyea neai yobe ware raneubokawale, Allah romiyea herewatere waleumi kiyea nawaneng eyeiboi hambung neai a eleye huwi beate yakalete kiyea, neyea a elewoyere Abraham hila rabo halewoye, neai robe ro yainye, Abraham eai yobere yeuboke.18Allahyea Abrahamde weunge, weai orona mena heleng enai yembonde meahea mekai horo fa honoite kabeuboke yeare, peleyeare na hibimo Allah neai a elewoyere hila rabo halewekene, Abraham kani kela heleng neai yobere yeuboke. 19Abraham pele hee ne, benen neai orona menare elsoieisi huwi, haubihi bang neai uw rorele uw raungehke nawaneng naralo yakama roele uw meahea mbai 100 beiboye, namekai namiye kiho.20Peleyeare Allah heteungekoke are Abraham kena wauwau okoinye, nahila rabo elea yarowoye, namekai Allahre nahibi ibi hili hebeungeke. 21Abraham hila rabo halewoye, Allah yea neai a heteungekokere nahulu ennemokombonde. 22Pele earene, Allah Abraham wali himaloungeboke ro yea beoboke.23Rake a molakoke, Allah nare wali himaloungeboke ro yea me beaye, pele are Abraham na uw mbaite mo bang. 24Nawaneng aeita neaite pele molakoke, eyea eai Tuhan, herewate uw nolo uw ikaita aungunuke, Allahre hila rabo haleane yore, Allahre nawaneng wali himalainyeboke romiyea yea me beaumi . 25Allah yea eai nebang earene Yesus kinyeumiboke haiboke nare hila rabo halemande yea wali himalainyeboke yo yea mebeammele neaite Allah Yesusre herewate yo uw nolo uw ikaita aungunuke.
1Pelene eyea wali ondofolo neai a eleyere hila rabo haleanne yea Allah eare wali himalainyeboke romiyea yea me beaumene, Allah pele foi nekande. 2Yesus wali ondofolo neai a eleyere hila rabo haleanne walora, Allah eare kena buhea aere bang mea heume, wali hubanne. Nawaneng kena uw reimai jea roweumehike haubihine bang rabo elea haleande benaya honoi fiyo yene Allah yea na nene weawea eare kelemmle.3Pele earene mo bang, peleyeare nebang hubaimeyaime re kena reimai jea haweijeume, haubinine bang pele nebang hubamanende yea, kena - heweumende, wali ondofolo weume a huluinye mokomale neaite iteayemale. 4Kena uw heraweunde yea wali ondofolo weume a hului mokande wali mekai hareande yea wali mekai hareande yea, Allah kena foite mokomanele uw mekaite iteaimale. Allah kenafoite mokonne uw mekai waneng nekande yea eai rabo elea haleande. 5Allah are nulengekoke huluinye mokondere, rabo elea halemalene mehi hako efoloi, haubihi nebang Allah neai roh aumeboke walora aere kena buhea eumireumi yea heumire eai kena uwne hubannele.6Nawaneng eai wali aloibote, Allah merauke rangehike ya na ijene a uboke Allah are ei ehawei romiyea earene Yesus wali ondofolo meufereke. 7Yabi yabi hele romiyea wali himalainyeboke yo aerene herende neaite ehe konde. Na hului roko mbemba hele romiyea uw mekai foi mokoye kiyeare earene ro miyea mbai be rabulembonde herende.8Peleyeare Allah eare kena buhea hemmele neaite rake nibi yea keleumiboke eyea uw mekai nebang yea mamman eaumeboke hurewande hee, Yesus wali ondofolo ukeunge eai earene meufereke. 9Wali ondofolo na rokiy roha rileuboke yea nibi mbai mokouboke Allah yea wali himalainyeboke romiyea yea me beaume neaite iteayeandebokene emekai yeale rabo elea haleande, Allah romiyeare ehe pukulu yemmikonde yane eare wali ondofolore walora hole molommebonde.10Haubihine bang, bere eyea nammam Allah neai yokeijo nekewande hee Allah neai hina fa hoifa, Yesus, hereke walora, Allah bele foi nekemande nibi mokoubokene, emekai bele Yesus waleuboke, benen wali nekeye walora eai wali hole molamende. 11pelemo bang, Allah eai neaite foi mokoubokene, kena uw reimai rowemele eai Tuhan, wali ondofolo Allah bele neai foi nekemande nibi mbai mokouboke kiyea Allah eai neaite mokouboke nanemene yakalawoume. (Herere Adam me Einya, Walire Kristus Me Einya)12Uw mekai wamekai nebang, rombai adam meke walora rake kani kelare meweufike, nawaneng uw mekai mokonatene Allah waheukoke romiyea nemene uw mekai mokonatene Allah yeale wahenaikonde, nawaneng here yea eaumi fonde. 13Taurat walora wali heere folakoke nammang eyei jea, rake kani kelana romiyea uw mekai wa mekai nebang mokaimeke, peleyeare Allah pele hena romiyeare me onoyoi, haubihinebang wali heere folaikoke nammang eyei nawaneng asasi kaikoke neai ekeleiboi hulu.14Allah uw mekai nebang mokawate romiyea me onoyoi horoyeare, adam nekewoye heera meke Musa nekewoye heene romiyea uw mekai nebang mokowatene Allah yeale waheakikoke nawaneng heraiboke, meahea waneng waneng mbai Yesus meke heera romiyea ehi neai walire haraungeboke. 15Peleyeare Allah eare bang bea romiyea nibi neme ikeumi wali himalainyeboke romiyea me beammile neai pele adam bea uw mekai nebang mokoubokene romiyea Allah yeale waheinaikonde nanwaneng herenate neai pele neneai waneng haubihine bang ro mbai adam mo uw mekai nebang mokauboke earene, romiyea heleng Allah yeale wahaeikoke nawaneng herewate. Peleyeare emeikai yeale Allah romiyea heleng re kena buhea eare bang mea heibomi, nawaneng pele romiyea heleng neaite ro mbai Yesus wali ondofolo eare bang mea wali himalainyeboke yo yea me beammile nibi neme mokouboke.16Nawaneng Allah eare bang mea romiyea ukeumi wali himalainyeboke yo yea me beaumi nibi neme neai yeale adam bea uw mekai nebang mokouboke ne romiyea herenate neai pele neneai waneng ba - haubihine bang adam de me uw nebang mbai earene Allah yea romiyea neai walire hului koloumi me noyeumi peleyeare romiyea heleng uw mekai nebang mokowatera, wali ondofolo eare bang mea wali ijene yo yea me beammile nibi mokouboke pele nibi walora Allah romiyea re wali himalainyeboke yo re me beamimile. 17Meahea waneng horo adam ro mba keng uw mekai nebang mokauboke, walora nemene Allah yeale waheaikoke nawaneng hereijate, emeikai jale Yesus wali ondofolo mbai keng wakora romiyea wali hena bona enainyehubande.18Pelene adam de uw mekai nebang mokouboke yea romiyea nanemene heleme nommiyonde waneng mbai wali hena bona uw mekai hubainanyende neaite Yesus wali ondofolo me uw na ijene hele mokouboke yea Allah yea romiyea wali himalainyeboke yo yea beammilere. 19Allah ukeunge are adam ehakoiboi, romiyea nanemene mokoumiboke uw mekai nebang beale yore yeaiboke pelehului mbai Yesus wali ondofolo Allah ukeunge are hakowoungene, romiyea mokoumiboke Allah ro be ro roinye wali himalainyeboke romiyea yea beammile.20Romiyea uw mekai nebang yeale mokonate yealene, Allah yea Tauratre walora wali heere folaikoke a ukeumi. Nabere romiyea nanemene uw mekai nebang mokowatene Allah yeale waheaikoke herewate waneng mbai. 21Rake hee Allah romiyea kena buhea eare bang mea heijeumi earenena hului wali ondofolo neai a eleyere hila rabo haleainye walora wali himalainyeboke yoeame beamile nawaneng wali hena bona uw mekai enainyehubande neate pele uw mekai nebang emeikai yeale mokate romiyea, Allah nahului kena buhea eare bang mea heumi.
1Allahre kena buhea yea uw mekai neaite maka a yae elemakonde! Allah eare kena buhea bang mea emeikai yeale emmeyande neaite, uw mekai nebang yea na hibihibi mokomandere? 2Pele mekai bang! Here no uw nulu yeale waheukoke waneng eyea eai nebangde kena kandere haraime elea yeale waheandekokene, na mekai bang hele pele pelea nekemale. 3Meyea rake neaite uw bene yea nekenayembe, eyea nnanemene yesas wali ondofolo einye bu kaimikoke hee, romiyea neai bene wo koibande Yesus uw neme rowende neaite na uw melem uw haare hereke waneng mbai eyea wali ondofolo weume a hului nekemale walora eai nebang de kena heahea kandere hareaime elea heahea kandere hareaime elea hakowande wali waneng herandeboke.4Ako Allah neai nene weawea walora wali ondofolore waleungeboke waneng mea eyea wali neme nekemande neaite, bu kaimekoke walora keleammiboke eai nebangde kena kandere haraime elea hakowande wali waneng beneng enekei. 5Yesus wali ondofolo hereke waneng mbai eai uw mekai nebang kena kandere haraime elea yeale waneng waheandekoke eateai nekande Yesus aunguke waneng bea wali neme Yesus yeale mbainye nekemande.6Eyea nahibi uw bene nekenaimele eai nebangde kena kandere haraime elea uw yembonde neaite nawaneng neai yeabai bubeaite eyeiboi neaite, eyea nahele hele Yesus yeale nanembainye ohaline baimekoke waneng bena hene uw mekai nebangde kena kandere haraime elea yeale waheande koke. 7Haubihine romiyea mbai herendena, pele romiyea mbai herendena, pele romiyea nebangde kena heahea koyere haraunge eleara me hayeungekoke.8Eyea eai nebang de kena kondere haraime elea Yeale waheandekoke, wali ondofolo neai mbainye emanekende. 9Haubihinebang eyea eateai Yesus herekera aungukera benen neyea eherei hulu, nawaneng here neai uw rande elea bang.10Uw mekai nebangna elea neai uw rande riyau weiboite, Yesus rokombai hereke, beneng eherei, peleyeare rake hee Allahre mbainye kenafoite mokonendere nekeijeye. 11Pele hului mbai mai uw nebangde kena heahea kombere harayembe elea moi buleaungeboke, nawaneng wali ondofolo Yesusre hakaunge walora Allah kenafoite mokonainyelere nekate yo yea me beambe.12Pelene mai uw einye uw mekai nebang beneng annemfombe yeale, meyea uw mekai nebangde kena heahea koube huluinye omokoijea. 13Mai uw na meleng bai mbai sambai uw mekai nebang mokonatere eweaisiy jea hele. peleyeare Allahre kena foite mokonembe neaite, romiyea here nolora yaronggokombe wemekembe beneng wali ikembe yo waneng mea mai uw Allahre kinyennembe mai uw na meleng bai wali himalaungeboke me uw mokate hambung bea Allahre kinyennembombe. 14Nebangde kena kaubere harayembe elea mare beneng emelesai, haubihine bang mai wali Tauratre walora wali heere folaikoke kelera nekaube bang peleyeare Allah mare kena buhea eare bang mea hembe kiyea neai me kele uw kelene nekaube. (Wali Nehalere Yebai-bubaei)15Meahea mekai eyea rake hee Tauratre walora wali heere folakoke a na me kelene enekei peleyeare Allah kena buhea eare bang mea hemele kiyea neai me kele uw kelene nekeande earene uw mekai nebang nahibi mokomandere? pele mekai bang! 16Meyea maiteai sele, hinyere mai uw yebeai bubeai waneng mea kinyaungebokena meyea pele kiyeare yebeai, neai a eleye huluinye hubara heaita yanaungele, peleyeare nakomembena, here no uw no uwnulu yeale waheikoke waneng Allah yeale wahengkombe bubeai nawaneng wali ondofolo neai a eleyere hakomembene wali himalainyeboke romiyeare kembonde.17Allahre heleng foi wenne, haubihibang bere meyea uw mekai nebangde kena kaubere harawombe, elea neai yebeai bubeaite yeauboke, peleyeare rake hee kelewayembe a uw teai mai kena uw na meamea yea hubara neaita yanaunge. 18Meyea nebangde kena kaubere hayayembe elea neai yebeai bubeaite nekewaubere me hayenggokembe, rake hee wali ijene nekembe neaite wali ondofolo yebeai bubeaite yeauboke.19Reyea keleamale a uteaite iteayembombere, kabewaungene, rake yebeai bubeai jea aruneubokale, nabere mai uw ne barakate nebangde kena kaubere harayembe elea neai yebea bubeai waneng mea kinyaungeboke, neai kena hului jea mokondeba uw mekai nebang emeikai jeale mokowaube, pele waneng mea rake hee mai uw ne barakate kinyenembombera Allahre kena foite mokonnele uw mekai jea neyembe. 20Haubihine bang nebangde kena kaubere harayembe elea neai yebeai bubeaite nekawaumbe heene naisong wali ijene neai a uwteai oboroi nekewaube. 21Pele uw mekai nebang mokowaube rake hee mare mokombokombe fee hubaungele, haubihi bang elaubc haubihine bang pele uw mekai nebang nanemene mokonaimibonde romiyea Allah yeale wahenaikonde huba bang heai bang nekenayende.22Pelayeare rake hee nebangde kena kaubere harayembe elea me hayengkombe nawaneng Allahre yebeai bubeaite yeaubokene Allahre kena foite mokaunge uw mekai waneng mea nekembe nawaneng wali hena bona uw mekai hubaunge. 23Uw mekai nebang mokoijate romiyea Allah yeale wahenaikonde huba bang heai bang nekenayende, here no uw nulu yea waheikoke waneng, peleyeare Allah yea eai Yesus wali ondofolo yeale mbainye nekate romiyeare wali hena bona uw mekai hubainye.
1Akaneai beakeneai, tauratre walora wali heere foloukoke a waneng yea nanemene mateai peleyeare meyea maiteai, romiyea mbai nammam wali nekeye hee yea mo pele wali heere foloukoke a keleene nekeye.2Na mekai waneng mbai, wali hee re foloukoke huluinye, miyeai mbai na molo namang wali nekeye heena, ro ehi, ei hului, peleyeare namolo herendena, pele miyea nahului ro ehire ende. 3Pele miyea namolo wali nekewoye hee ro ehine enelensonde, bele miyeare yoko miyea kaimea miyea yea uwnganyele, peleyeare namo herende hee ro ehine enelensondena, yoko miye kaimea miyea yea ewei hului.4Pelene akaneai beake neai, mai neaite pele waneng, wali ondofolo me keele uw keelene nekembe neaite wali ondofolo neai uw meleng uera hereke waneng, mai nebangde kena heahea kaubere harayembe elea hakowaunge, wali wanengde herauboke naiwaneng Tauratre walora wali heere foloukoke a mekeele uw keelene meyea aweuboke rake wali eyea Allah kena koye me uw mokomande neaite Yesus here uwnolo uw ikaita aunguke kiyeare uw keelene nekemale. 5Haubihi bang ne, eai nebangde kena heahea kandere, haraime elea na me kele uw keleng nekewande hee, Tauratre walora wali heere foloukoko a moi hurewoume, pele elea hului nekewandene eyea Allah yeale waheandekoke.6Peleyeare rake hee eai nebangde kena kandere haraime elea yeale wahendekoke yea romiyea yea moloukoke Tauratre walora wali heere foloukoke are beleareumeboke, eyea romiyea yea moloukoke homone hului bang peleyeare Allahre rohyea nibi neme keleume hului Allahre kaliare mokamale neaite, Tauratre walora wali heere foloukokera buleareumeboke. (sa dan Hukum Taurat)7Pelene meahea mekai Tauratre walora wali heere foloukoke are nebang yea elemakonde? pele mekai bang, haubihine pele wali heere foloukoke, a walora mo reai uw mekai nebang mokowalere reungebokale, pele wali heere foloukoke homo feane rake a moloukoke, ehiyo neai hambung roweyere kena heahea okoijea pele moloukoke a yea mo reyea iteayeubokale pele me uw nebang yeuboke. 8Tauratre walora wali heere foloukoke homone rake a moloukoke, ehiyo neai hambungoe roweyere kena okoiyea. Pele hee yerea iteayeuboke me uw nebang mokoimiyale nawaneng Allah yeale wahendekoke.9Nabere hele pele wali heere foloukoke a itiang mea nekewekale, peleyeare yambai reyea iteayeaubokokale Tauratre walora wali heere foloukoke homone rake a moloukoke ehiyo neai hambungde roweyere kena heahea okoijea. Pele hee yerea iteayeaubokale me uw nebang mokoimiyale nawaneng Allah yeale wahendekoke. 10Namekai iteayeubokale, reai uw bene nekeuwaite wali hena bona yemile neai wali heere foloukoke a mbai jea keleukeboke, nahele reyea Allah yeale wahendekoke.11Reai nebangde kena kalere harauke elea hulu uwbene nekewaite, Tauratre walora wali heere foloukoke are hakorele walora wali hena bona roukele peleyeare nahuwi bang ne, pele elea moloukeboke reyea Allah yeale wahendekoke. 12Allahre kena foite mokomande uw mekai neaite, Tauratre walora wali heere foloukoke a yea keleaimene, pele a Allahre ra nawaneng pele hambung kena heahea kate neai a Allahre ra, pele a bee na ijene hele namekai foi.13Meahea waneng, pele foi jeale Tauratre walora wali heere foloukoke a mokoukoboke reyea Allah yeale wahedekoke? Pelewaneng bang! reai nebangde kena kalere harauke elea nebang hele yeale iteitebonde neaite foi jeale Tauratre walora wali heere folokoke a walora pele elea mokoukeboke uw mekainebang mokowale nawaneng nawaneng Allah yeale a walora reyea iteayeu bokale reau nebangde kena kalere harauke elea na nebang hele. 14Eyea eateai Tauratre walora wali heere foloukoke a Allahre rohra meke peleyea reyea romiyeare meleng uw haa uwra yeubokale, nawaneng reai nebangde kena kalere harauke elea neai ye beai bu beaite waneng nekale.15Reai uw mekai nebang mokalere reneaijea onealene, reyea kenare kalo uw mekai wa mekaite omokoi, peleyeare reyea ikelere kale uw mekai waneng bea eimokoibiale. 16Pelene reyea kenare okoi uw meka eimokowalena, reyea wo kale Tauratre walora wali heere foloukokere foi jea. Haubihine bang pele wali heere foloukoke hului, pele me uw nebangde yeuboke are reyea hinale.17Pelemekainye, reai kenare kale yea bang pele uw mekai nebang mokale peleyeare reai nebangde kena kalere harauke eyea yea. 18Reyea iteayeaubokale reai nebangde kena kale harauke elea einye foi neaite u hele haubihine bang reai kena uw einye, foi neaite mokorelere kena ei kale yea, peleyeare reyea mokoiboite nahului bang eisubawanale.19Kenare kale uw mekai foi mokoiboite reyea omokoyei, uw mekai nebang bea kenare okoi kiyea mbea eimokale. 20Reyea kenare okoi uw mekai nebangde nahibimo mokoijalene, pele uw mekai nebangde reyea kena kale earene mokale bang peleyeare nebangre kena kalere harauke elea reai uw eiynya nekeye yea mokouke. 21Reai kena uw einye Allah wali heere foloukoke are kena kabang kale.22Reai kena uw einye Allah wali heere foloukoke are kena kabang kale. 23Peleyeare reyea hubanale wali heere foloukoke ehi yea elea hele reai uw bene wa bene einye releimeyeunge. Pele wali here foloukoke yea reai kena uwne foi mokorele nanemene heraweyeumi, namekai reai uwne nebangde kena kalere harauke eleana yebeai bu beai jea mokojeuke.24Reyea romiyea nebang heleyea hubanale hinye meaning mea reainya nebang kena kalere harauke elea neai me keele uw keelene nekeimiyale hole molondembonde? Pele eleare hakorebondena Allah yeale waheakonde. 25Allahre heleng foi wanale eai Tuhan Yesus wali ondofolo walora rare hole molondebonde. 26Belene reai uw bene wabene Allah wali heere foloukoke are yebeai bu beai waneng mea hakanale peleyeare reai uw mekai male kiyea nebangde kena heahea kalere harauke elea neai yebeai bubeai waneng mea hakanale.
1Allah yea romiyeare wali himalainyeboke yo yea me beammile, nibi neme wali ondofolo yea mokoubokene, rake hee Yesus wali ondofolo yeale mbainye nekate romiyeare Allah me onoyoi. 2Haubihine bang wali ondofolo walora Allahre roh wali nemere ikeume kiyea neai eleayea eai nebangde kena kandeke haraime namekai Allah yeale wahemakonde eleara buleareumeboke.3Romiyea Tauratere walora wali heere foloukoke hakowainiyele walora wali himalainyeboke romiyea inyaibondere nahului bang, haubihine bang neai kena uw elea banne, pele wali heere foloukoke arehubara heaita eineikoi hului. 4Taurat yae are weume mekai aei waline bomande nekemale, beleyaere Roh Naei keleume mekai jaemo nekemayende. 5Romiyea nanebangde kena katere haraimi elaere hakoijate yo, bele u mekai mokonatere u benemo nekeijaimile, beleyaere Allahre Rohyae weumi are hakoijate yo, Allah Roh yae kenare koye huluinye u bene nekeyaimile mokoijate.6Nebangde kena kateharaimi elea huluinye uw bene nekaimi romiyea Allah yeale wahenaikonde, peleyeare Allahre Roh huluinye uw bene nekaimi romiyea wali hena bona uw mekai nawaneng reimai hubanainyende. 7Uw mekai nebang neai uw bene nekaimi romiyea Allah neai yokeijokai nekate Allahre na wali heere foloukoke huluinye ehakoiboi namekai ehakoboi hului. 8Nebangde kena katere haraimi elea huluinye wali nekate romiyea Allahre kena foite omokoiboi hului.9Peleyeare mai kena uw einye Allah Roh nahele nekendena, meyea nebangde kena kaube harayembe elea huluinye wali emeikai, peleyeare Allahre Roh yea wembe huluinye wali nekembe. Namekai wali ondofolo yea yeumi Roh kena uw einye enekei romiyea, wali ondofolore holona yo bang. 10Yesus wali ondofolo mai uw einye nekendena, uw nebang mokaube earene mai uw herende, peleyeare Allah yea wali himalainyeboke yo yea mare me beambe earene mai kena uw einye wali hena bona uw mekai hubaunge.11Namekai Allahre Roh Yesus wali ondofolo uw nulu yo mahe yora aungunuke kiyea, mai kena uw einye nekendena, pele rohyea mai uw einye nekeye here yeale uw kayeero beneng wali neme inyembe.12Pelene akaneai, eai baka rannare Allahre Roh weumi huluinye nekemale uw mekai nebangde kena kandere haraime elea huluinye bang. 13Meyea nebangde kena kaubere harayembe elea huhluinye nekembena - meyea Allah yeale wahenggombe. Peleyeare Allahre Roh wembe a huluinye nekembe nebangde kena kaubere harayembe eleare ehakoyeina, meyea wali hena bona yeale nekembe.14Allahre Roh a weumi huluinye hakainye romiyea nanemene Allahre keluomi. 15Haubihine bang yebeai bubeai neai roware fee waku kainye waneng Allahrena Roh mare ikembe meyea Allahre beneng fee waku konembere omokoiboi, peleyeare Allahre keluomire mokombokembe neai Roh elea yea eyea Allahre, ako yea kaneanne.16Allahre Rohyea eai uw re rake a mbai feaumbai jea eleye, meyea Allahre kelu omi. 17Eyea pelemekai nekemalena, na me einya hambung eare emmewahendere, wali ondofolo one henggone yeale yea kiteungeboke waneng mea eare kitemmebonde neaite eyea neainya hului nebang hubamande hele. (Allahre Fafa Wali Nehale Hubainyate)18Reyea hubanale rake hee na nebang hubannele, pele wali one henggo eare emmekelembonde bele huluite ehaisi. 19Allah yea rake kelana mokowoye hambung hambung, neai keluomi helere yakalam bonde neai ya yea kena roweumihike rakeijate.20Haubihinebang Allah nuleuboke, hambung hambung na mekai jea foi mokonatere peleyeare Allah mehau bea mokouboke Allah kenare koye pele hambung-hambung rakeya yembonde neaite rabo elea halena yende. 21Neyea kakare inyaibondere uw mekaite hole emmolombonde nawaneng Allahre kelu omi nambele mbainye one henggo emmikitende. 22Eatei ele miyea fare honondere hiyau koye kiyea pele fa hononde neai uw buhea koyene elekali koye waneng rake hee releyea Allah rake kani kelana mokowoye nemene ele kali kate.23Bele mo ban, beleyaere eyea Allahre roh ikeume, mendeneai kelu omi yae no ne henggone yaele emmikitembonde yo, eai uw neme yemmebonde yare kena roweumihike rakeimeyande yea, kena ei uw eita ele ele kali kali kande. 24Eare hole moloumeboke heera rabo elea halewanne Allah yea pele hambungde mokongkonde, peleyeare ijokoyea erekande hambungde rabo eleare omokoi hului meahea mekai jea romiyea mbai neai me einya hambungde nammang rabo halende? 25Peleyeare eyea ijokoyea eyereiboi hambungde emayaronde, neaite rabo elea halemalene, eai kena uw na hebean sebean mea rakeimeyande.26Eai rabo elea haleande yea earene hakoiboyeume waneng mbai, Allahre Roh yea eai kena uw yambire hakoiboyeume. Allahre ebeli bomande amekai eateai bang ne romiyea a eleikoi huluinye ele kali yea Allahre roh neneaijea eai neaite Allahre ebeli boijeunge. 27Namekai romiyea neai kena einyare iteayeuboke Allah, neai Roh yea Haraungebokere neaiteai, haubihi ne bang Allah kenare koye huluinye Yesus eleuboke wekeumi romiyea earene.28Eyea iteayeandeboke Allah meraukev raungeike huluinye kaneumikoke namekai nare kena buheare heyainye romiyea neai foite, nemene fomene benate hambungde Allah nambele yea hakouboke mokoimiyeye. 29Wali ondofolo hakonainye romiyeare Allah na peme fomona ro roumiboke namekai a hokoukoke, na'aka beake uw nolo uw ikainye, neai hinafa hoifana bena kiyea re yembonde neaite, neare hakonainyele romiyea nahinafa haifa uw mekai waneng inyaibondere. 30Nai bena fomore Allah na hinafa hoi fa u mekai waneng inyaibondere a hokoukoke holona ro miyaere kaeneumikoke. Bele kaeneumikoke yo mbai Allah yae wali himalaineboke yo yae me baeumiboke.31Pelene, eyea maka a yea elemakondere? Pele Allah neai neneai eai elu earere relenmele, hinye yea nobenenggonde? 32Allah neai kelu mbai keng hele, neyea eheweiboi enekei, peleyeare eai earene kinyeumiboke. Pele earene mbainye nekemale me uw mokomale neai hambung hambung yeale, nawaneng nakenalo buhealo nekeyere, neyea eare nou eheikoi sului?33Allah na romiyea me re beaumi, hinyeyea hinenmilere? Pelere Allah neneai neai nahele einye hole molonemile. 34Romiyea mbaijea eare me onoyoi hului, haubihine bang kendang wamerang reufine ekenekeye kiyea, neyea eai earene olenaijeye.35Ikele keang mea, kena nebang uw nebang yea, weitaisi kaimeye, moni mai jea eha isang mea, hambung mbai sambai Yesus kena buhea heijeumera eare kayee omoloiboi hului. 36Allahre homo keane rake waneng mea moloukoke, wea holana romiyea yea beaime earene, meai wali nayane beai here yeale mbebane nekeijande, meare foloinaimile domba domba waneng mea me beaimele.37Peleyeare Yesus eare kena buhea heumekoke kiyeare walora pele uw mekai wa mekai nebangda eyea mandefeauboke. 38- Reyea naheleyea hubanale, Tuhan Yesus wali ondofolo walora Allah kena buhea heumekokere kayee moloiboite rake yoni yoni yea nahului bang sele, here, 39wali malaikat-malaikat, walobo yoni-yoni, rake hee beate yakalate hambung hambung bena ya honoifiyoyene benate hambung hambung nemene.
1Yesus Kristus Yeale mbainye nekandene, reyea rake a elale nanemene nahele mo reyea ame karebai emokoi. 2Reai kena ehekeai hele hubanale, ya beai hubeai kena uw nebang koijale.3Haubihine bang reai kani mbai kela mbainya yo Kristus wali ondofolore ehakoiboinye peleyo hilarabo halenainyele neaite, reai uw mokoungahakale Allah olomo nendebonde nawaneng reyea neambele wahekonde. 4Pele romiyea Israel oro mena, nawaneng, Allahyea neai kelu omi yea me beaumi yo Allah yea pele romiyea foi mokommile, rake yea mokouboke neai nene weawea a kala kalane kelewoumi, roko mbemba nare a hete woumi Tauratre walora wali heere foloukoke, a keumi, nare eimommom imeane el molonainyele wanengde yakalaumiboke, nawaneng bena bena honoifiyoye ya benate hambung hambung pele yore a hetewoumi. 5Neai yobe neai kamehe neaite orona manara Kristus romiyea uw waneng mea meke, wali ondofolo Allah mbai, nanemene mere mokowoye, nare huba heai bang bumane keanainyende. Amin!6Nayobolo Allahyea Abrahamde a heteungekoke orona mena heleng inyaibonde haubihine bang pele Israel nekate, Israel romiyeare mere ebeaboi hului. 7Namekai, Abrahamde ororna mena yea mo bang Allah yea eleuboke wekeumi holona romiyeare inyaibonde, haubihine bang Allah rakewaneng Abrahamde ukeana Isakrena ensoleisinde yo naei orona mena yea enaimironde.8Pelemekainye neai miyea honounge kiyea yea honoukoke orona mena Abrahamde orona mena yea Allah me ebeai, peleyeare Allah are heteungekoke huluinye Sara yea honoke orona mena Allah me beammibone. 9Haubihine bang Allah rakewaneng mea heteungekoke, reyea merau raungehikale bena honoifiyoye ya reyea beneng meremo, Sara ninea kelufa hononde.10Pelemo bang, peleyeare Ribka Yahudi yobbe Isakre ra kelu bee honoukoke rake kelu bee ohonoikoijea, 11namekai nebang neai foi neai nammam iteayeiboi jea pelene Allah neai haraungeboke na ijene nuwembonde hononde. 12Allah merauke raungehike hului yembonde neaite, Ribkare rake a ukeunge bena fa kiyea moinya fa neai yebeai bu beaite yembonde. 13Pele neite Allahre yendo kayalo namekai rake Allah eleukoke a molaikoke reyea Yakubre kena buhea herende, peleyeare Esauke ikeleyea korende.14Pele earene, meahea waneng Allahre uw mekai na ijene bang mea uwmande? 15Haubihine bang, Allah yea Musare rake a ukeunge, reyea kena kale huluinye romiyea ehi yaneikoyate yea, ei eremihawende, nemekai romiyea ehi neai nebang earene reyea nebang eremmokonde. 16Allah yea romiyeare elenggonde ungemile neaite romiyea yea kena kale ikowate huluinye bang, namekai neai roibu yea baleumine bang, peleyeare pele Allah neai kena nime naba huluinye romiyeare isakowoumi.17Allahre homo faeu einye Allah rake awaneng Firaunde ukeung, Firaun weare meleresaite walora real ketaiteboke elea keleremibonde neaite namekai mokoremibonde reai rake kani kelana hubane hubane ro enateronde neaite, merau raungehikale, huluinye ware mesir kani neai ondofolo raneubokawale. 18Bhelene Allah Naei kenara koye makhai eimokowoumi ro miyae hiware yanekoi yase yae ei hawemmile nane merau ro miyae hiwa naei kena elae eremimokombonde.19Naubea romiyea ehi rake a elenggonde, na ijene bang hele, Allah romiyeare me nommiyonde haubihine bang romiyea hinye yea Allah neai kena koye huluinye mokoyere a horombonde? 20Peleyeare meyea romiyea mende neai Allah neai a eleyere ahoraube? Meahea waneng nuleungekoke hambung na hului nuleungekoke kiyea rea hinennehinde maka earene rare rake waneng mea nulewarea? Na hului bang sele! 21Ebere helaite iteayeaiboke mokate romiyea, pele kendaaneai me einya beamme nahului helene, pele kendaa kobou mbaita hambung wanengpe mokoukoube, ehi rong beale anuwaunge hononde ehi rong ro bang anuwaunge hononde.22Allah na ijene bang mokoye neaite, romiyea mbaijea ejeleikoi hului himi, nebangde Allah kena ikele namekai himi nebang mokate romiyea Allah nahinggi na yundan keambeai rangne ehe bukulu emmi hayende peleyeare neai kena ikelere mokainye romiyea, nebang mokong mikonde neaite nuleung ekoke ya re, Allah kena uw yea heraweijeye. 23Allah yanekoi yate ei hawejeume yore, Allah mokoumehake one henggo yeale surgane emanekende mokate yore Allah kena uw hereweijeye yea mokommile walora neai one henggore ueleyeaume. 24Eyea Yahudi romiyae nawaneng Yahudi bang romiyea, aere khaneumikhokhe naei khenara.25Allahre yendo kayalo Hosea, Yahudi yo yeale, Yahudi bang yomiyea bang yo, reai romiyea ro eremironde, reyea kena buheare ehei nekayeke yoho, kena buhea heamale yohona yea yea ro eremironde. 26Nawaneng, pelena romiyea Allah romiyea bande elaikoke anuwaunge, pele romiyeare Allah wali yeale kiyeare kelu omi yea ro ronayembe.27Allahre yendo kayao Yesaya yea Israel romiyea neaite rake a moloukoke Israel yohona kelu omi buheainya ifau heleng ne horore yea Allah keli namere hole emmimoloibonde. 28Tuhan neai are eleukoke huluinye mokobonde rake kani kelana romiyea nanemene uw nale yea nawali huluinye memikolonde. 29Yesaya rake hokolona romiyeare rake wanem mbea a haufike Allah elealo wakelo eai orona mena wali hole moloiboi neai meleau bang mea yea eyea Sodom yo yeale Gomora yo yeale na romiyea waneng howeukoube.30Pelene eai a rake mekai jea elemakonde, Yahudi romiyea bang wali himaloiboi neaite ehineyei ebeayei jea, peleyeare wali ondofolo neai a eleyere hila rabo rabo haleate earene wali himalai nyeboke romiyea Allah me beaye. 31Peleyeare Yahudi romiyea wali himalaimi bonde neaite Tauratre walora wali here folowukokere hubara heaita yanainye horo, wali himalainyeboke romiyea yea. Allah me ebeai.32Makane? Haubihine bang, wali himaloiboboite neneaijea uw wake yea relainyene wali ondofolo neai a eleyere hila rabo ehalei. Pelene Allah are heteungekoke Yesus wali ondofolo neai pele yo neai naleisi neai ruka kabang waneng yeuboke. 33Ereng, sion yore ekene ro mbai oro naleisi neleisi neai ruka kabang waneng mea reyea raufikale, peleyeare ruka waneng kiyea neai eleye are hila rabo halenate yo, mehi hakore eifoloi.
1Akaneai beakeneai reai yoho mbai Israel romiyeare Allah hole emmimolombondere, reyea kena kabang kale, nawaneng Allahre eiti yanale. 2Reai ijokone eramale huluinye wamale, Yahudi romiyea nakena uw meamea koumikokene uw harainyeboke yea Allahre beainyele, peleyeare Yesus kelewoumi wali nibi a huluinye bang. 3Neai kobu huluinye wali himalainyeboke yo yea Allah me beammile nibi neainatere kena okoinye, namekai neai kena kate huluinye wali himaloibote nibi beaibatene Allahre na wali himaloiboi nibi neme a huluinye ehakoiboi.4Romiyea nemene nahului wali ondofolo hila rabo haleainye wali himalainyeboke romiyea yea me beammile neaite, wali ondofolo neai uw kinyeungeboke, Tauratre walora wali heere foloukoke a yoni elea bangde mokoungeboke. 5Wali heere foloukoke are hubara heaita yaneunge earene wali himalonainyele neaite Musa yea howo feane rake waneng moloukoke, pele einye honate a nemene mokonate romiyea, pele huluinye wali hena bona nekenate.6Romiyea mbai sambai pele wali heere foloukoke a huluinye nemene ehakoiboi hului peleyeare romiyea wali imaloinainyele neaite, wali ondofolo neai a eleyeare isakowate yo rilibo yeale rake a elei. Hinyeyea surga re yendere? 7Nawaneng hinye yea abulu na waugau hele kiyeare ondere? Pele a mekai wali nibi keleibote wali ondofolo re beanainyele yawenainyehondere.8Peleyeare, pele romiyea nahului rake a elende, wali ondofolo hila rabo halennele afeau mai uw keleanunga hele, neai neaite mai euga yea na hului nou hembe. Pele a mbai meyea, mare huwayembe, pele rake waneng hele wali himaloiboi neaite wali ondofolo neai a eleyere hila rabu halembe hele. 9Mai Euga yea Yesus wali ondofolore Tuhan mea wo kaube nawaneng mai kena uw eita Yesus Yesus wali ondofolo here uw nolo ikaita Allah yea aungunuke yea nahele elaube, Allah yea hole enemmolombombe. 10Romiyea kena uw eita hila rabo haleikoyatene wali himalonainyele, Allah yea nawaneng yea romiyea neai bene wo koikiyoye Allah yea wali hole emmimolombonde.11Allahre homo feane, wali ondofolo neaite rake waneng bea weume, nare hira rabo haleainye romiyea, mehi hakore eifoloi. 12Allah yea Yahudi romiyea yeale, Yunani romiyea yeale me uw mbai mokommile Yesus wali ondofolo romiyea nanemene neaituhan nawaneng nare hole molommibonde neaite riyenainyele, yo, neai waline neai foi emerei emerei emerenende. 13Pele a neaite Allahre yendo kayalo yoel rake a moloukoke romiyea hinye hole molommibonde neaite Tuhan Allahre riyeinanyele yo, hole emmimolombonde.14Naubea, romiyea ehi rake a elenete pele wali ondofolore hila rabo ehalei romiyea mbea, meahea mekai jea hole molommibonde are riyenainyele? Nawaneng wali ondofolo neai a aleasi oboroiboi romiyea mbea, meahea mekai jea hila rabo haleinainyele? Nawaneng romiyea wali ondofolore na a foi feau foi te ehi yea ha yea ehuwei koi romiyea mbea, meahea mekai neai are enaiboronde. 15Nawaneng, Allah yea wali ondofolore na a foi feaufa te enaihuwende romiyea ewei ei mbea, maemae mekaijea pele romiyea enaihuwende, Allah yea - wemmile enate romiyea neaite, Allahre homo fea ne rake waneng moloukoke eha foi ba! Allahre na afoi feaufoite roukate huweimiyate romiyea.16Peleyeare reyea wamale, Allah romiyea ukeumi ekete wali ondofolo re na afol feau foi huwate hee, Israel na romiyea nanemene kena reimai jea ei aiboi. Allahre yendo kayalo Yesaya rake hee Neaire rake waneng moloukoke, Tuhan meyea pele yore emami huwende hee, romiyea keli name mo meai huwande are nahele yea yea elenate. 17Pelene romiyea Yesus wali ondofolore hila rabo haleinanyele neaite, wali ondofolo re na afoi feufoi boronate hele.18Peleyeare Yahudi romiyea neaite meahea mekaijea elerekonde, wali ondofolo a foi feaufoi huwatere oboroiboinye? boraiboke hele, haubihine bang Allahre homo feane, wali ondofolore na a foi feufoi huwate romiyea neaite rake waneng molakoke, romiyea ekainekate anuwang yeale, peleafoi feaufoi aimi - huweukoke, namekai pele afoi feaufoi rake kani kela na hubane heainye ainyehayeukoke.19Naubea, romiyea ehi rake a yea hinamale, wali ondofolo rena afoi feaufoite Israel romiyea ei iteiboi? Reyea wamale Israel romiyea iteainyeabonde neai a Musa yea Allah nare ukeumi are rake waneng moloukokeYahudi romiyea bang yore ei eremihawende walora, meyea kena hensen engkombere mokorembombe, Nawaneng romiye reai neaite itea yeiboi nekayeke yo walora meyea ikele kommilere reyea mokorembombe.20Nawaneng Allahre yendo kayalo Yesaya be rabuleu boke yea Allah a eleukokere moloukoke, rearo ebeai romiyea yea raere hakaitele nawaneng, reai uw neaite a ehineyei romiyeare, reai uw yakalaumi bokale. 21Peleyeare Israel romiyea neaite Allah rake waneng mea eleye na yane hele, kena elea uw elea nawaneng wameale a huluinye ehakoiboi yo reai me ei aremibonde neaite nekeijale hebeijale.
1Pelene, reyea hinale, meahea waneng Allah neai holona romiyea Israel yohore moijea buleumiboke? Bele waneng bang haubihinebang reai uw Israel na ro Abrahamde orona mena, Benyaminde yohena (namekai Allah raremoi ebulei). 2Na beme fomere, Allah eleuboke holona romiyea, neyea moi ebuleiboi. Israel na be elea uw elea a yea Allahre yendo kayalo Elia yea Allahre ukeunge Allahre homofea einye molaikoke, are bene nekenayembe. 3Tuhan, neyea yenjo kayayo hoibate, ware hili akau ehare onggou bea felayete anuwau keralewaimi - weyea wamea are hakoyate romiyea holona rembai sele nekale yea ipeleyeare kena kabang kate reare honaitebonde re.4Peleyeare Allah eliare rake a yea beungehoke, weunge, Elia wembai bang, romiyea 7.000 hele nammang rare ei molaitele reyea hole molowameale peleyo walobo baal yea yoi waneng mbai hambungde eite molonainyelere roko mbai oro hel eitoroiko nekeimiyate. 5Pele waneng mbai rake hee Allah ro miyeare kena buhea earebang mea heyeumi kiyea yea wali ondofolo hila rabo halentate neaite, Yahudi romiyea holo kending eleuboke wakeumi.6Allah romiyea kena kena buhea eare bang mea heyeumine, pele romiyeare eleuboke wekeumi neai me uw foi mokowatene bang, romiyea neai me uw foinye eleuboke wekeumina, Allah romiyeare kena buhea eare bang mea ehei. 7Pelene a fof yea elale, Yahudi romiye heleng wali himalainyeboke yo yea me beaimele nibiyea beaibate yea ehubayeikoi hului pelene Allah eleuboke wekeumi yo mo hubayeaikoke ehi romiyea Allah yea kena uw eleakeai mokoumiboke. 8Homo feane molaikoke nekeye, Allah yea Roh nei ehuweiboimeai aumibokena ijoko kumbamiboke nawaneng anggeai roroumiko, meke rake hee yeale.9Nawaneng Yahudi ondofolo kabang Daud yea neai yokei jo re rake a Allahre riyenungehke waneng, eanhini, peleyo neai kenare moloijaimi yoni yoni neai uw neai walanggare eneiyembonde, nawaneng ora halungde enai yembonde balenate, nawaneng nare ehe pukulu inyaimile. 10Peleyo weai keleamea wali nibi are iteayeibo, neaite na uw benere kobu emmimokonde, nawaneng na moko ranne ehe yeale hambung eumihayende nakambi weiti keaiboi bang nahibi mo ohonayende.11Yahudi romiyea pelemekaijea naleumihike balekatene Allah moi be buleumi boke na hibi mo nekena yende a reyea pelei. Allah na mekai waneng haraungeboke Yahudi romiyea uw mekai nebang mokowate earene, kena hensen enakonde neaite Yahudi romiyea bang holona yo neai wali hole emmimolombonde. 12Romiyea bang yore foi yoni-yoni Allah ei aumiboke - peleyea nemeikai yeale Yahudi romiyea bukenaibonde wali ondofolo hila rabo halenate hee, Allahre me einye.13Rake hee meyea Yahudi romiyea bang yore reyea wamale, Allah rare kaneukekoke mai foi neaite wali ondofolore abu akore yeubokalene mai earene kalia mokalere na bereite eranale. 14Pele kalia yea reyea rabo haleale, reai yoho mbainya romiyea, Yahudi yore mokoremibonde kena hensen konayende, nawaneng Allah yea ehi wyore hole. molommibonde.15Allah Yahudi romiyea moi buleumiboke hee, wali ondodfolo nibi mbai mokouboke rake kani kelana Yahudi bang romiyea yeale. Allah yeale foi nekenate Yahudi romiyea wali ondofolore hila rabo halenainyelene, Allah beneng neai holona romiyea yea me beammile hee, romiyea heraibokera beneng walenaiboke waneng mea inyaibonde. 16Na bere hele Yahudi eha hena hului feli ke aleibiyate hee, bohi mbai Allahre hili akau hare yeainye, pele hili eha akau weha bohimbai mo Allah neainya bele feu kabang nawanen Allah neai bangga mo (pele waneng mbai Yahudi yobe neai kamehe neai Allah yea neai holona romiyea me beaiboumine, neai orona menare nawaneng me beammile, nawaneng ombai na kambu finya, na akai meansea yoni yoni foi bangga mo.17Zaitun nona akau meansea ehi roraikoke waneng Abrahamde oro mena Yahudi romiyea ehi Allah yea moi buleumiboke, bele akau meansea roraikoke ijene aye hibona Zaitun akau meansea yaraikoke, mekate Zaitun meleme yea raisikene arunanyekoke waneng mea, meyea Yahudi bang romiyea wali ondofolo re hila rabo haleaungene Allah niyea neai holona yo yea me beambe. Bele Zaitun meleme na nona kambu mbaijea akau meansea aruneuboke yo hamang anaye, wali nekeye. 18Meyea bele akau meansea roraikoke anuwaunge arunayenggombene, uw meangge okoi jea hele, uw meanggeu kombena, bene foi jea nekenayembe meyea akau meansea yea pele kambure hamang enarei, peleyeare kambu yea akau meanseare hamang narenge.19Mai uw benera rake waneng elaubemeai, rare nahului arunenaitebonde neaite pele akau meansea roraikoube. 20Pele nahele, pele akau meansea roraikoke waneng romiyea wali ondofolore hila rabo ehaleinye, Allah yea moi buleumiboke, peleyeare meyea wali ondofolo hila rabo haleaungene meyea Allahre holona yo yea nekaube pelene embei alkoite ekoijea, buhea yea hokonembe. 21Haubhine bang pele no helena akau meansea waneng Yahudi romiyeare Allah moi buleumibokena, mare pele waneng mbai wali ondodfolore hila rabo ehaleinya moi bulenembombe.22Pelene weren! Allah na kena foi uw foi jeale nawaneng kena elea uw elea yeale romiyeare mokojeumi. Yahudi romiyea nare moi buluainyeboke yore, Allah na kena elea uw elea yeale mokowoumi - peleyeare meyea Yahudi bang romiyeare Allah nakena foi uw foi mokombene heleng foi waungele wali mekai nekembena nare nahibi kena foi uw foi mokonemembe myea mehi nekembena, Allah mare moi bulenembombe.23Namekai Yahudi romiyea wali ondofolore hila rabe enaisalendena, pele Zaitun no ruleukoke mbainye beneng aru nemmikonde waneng Allah neai holona romiyea yea me beammile, Allah nahinggi beneng arunemmikonde. 24Uw bene nekenayembe meyea Yahudi romiyea bang yo aye hibona Zaitu no waneng peleyeare mai uw mekai neneai waneng nahului meleme yea raisi Zaitun none arunayembokembe peleyeare meyea maiteai Yahudi romiyea Zaitun melemena akau meansea yea rulaikoke hanyeaikoke yowaneng, Allah nasong mekai jea bemmihonde pele yo Zaitun meleme ne arunemmikonde.25Akai neai beake neai, Allah mare mo buhea hembe hubaungelene, embei aikoi okoijea neaite, reai kena kale waneng bea nunne heraweuboke are iteayearembombere, Yahudi romiyea holo mbai yun keang keang konaimende mende Allah merauke raungeike Yahudi bang romiyea nare hakonainyeboknde yo nahului yembonde yane.26Rake nibi yeare Yahudi romiyea nanemene nawali hole emmimolembonde na a rakewaneng mea haisike, romiyea wali hole moloiboi ondofolo Yahudi yo kabang, Sion neai romiyea nolora mende neyea mokommibonde Yahudi yobe, Yakubre orona mena yo beneng Allah kena koye huluinye nekenate. 27Mai earene Yahudi romiyea wali ondofolo afoi feau foi ehakoiboinye Allah neai yokeijo yea romiyea wali me beammi, peleyeare Yahudi neai yobe neai kamehe neaite a heteungkoke earene Allah kenare koukoke huluinye Yahudi romiyeare elengbokembe. Allah pele holona re nahibi kena buhea hemmiyende.28Mai earene Yahudi romiyea wali ondofolore na a foi feau foi ehakoiboinye Allah neai yokeijo me beaumi, peleyeare Yahudi neai yobe neai kamehe neaitea heteungekoke earene Allah kenare Yahudi neai yobe neai kamehe neaitea heteungekoke earene Allah kenare koukoke huluinye Yahudi romiyeare elembokembe. 29Allahyea Yahudi romiyea foi neai a heteungekoke neaite, nawaneng nare neai holona romiyea eleuboke wekeumi neaite, Allah eleukoke a huluinye mokongkonde hele.30Allah weumi a huluinye ehakoi earene rake hee Allah nabere a weibombe a huluinye ehakoi yore, yanekoi yare ei hawembe waneng mbai Allah nare mokommibonde. 31Allah mare yanekoi yare yea ei hawembe waneng mbai Allah nare mokommibonde neaite, rake hee meyea bere nekewaube wali waneng Yahudi romiyea Allah weumi a huluinye ehakoi. 32Allah a hului yanekoi yare yea romiyea nanemene ei hawemmile neaite Allah weaumihike romiyea nanemene neai weumi a huluinye ehakoi wali yea nekate. ( Pujian bagi Allah)33Rekena uw roweisi yaele. Haubihine bang Tuhan neai iteai haba na bumana hele, na a hokoukoke yoni yonire romiyea ei iteaiboi hulu neai me uw mokoyere mbai sambai ehameikoi hului. 34Mbai sambai jea Tuhande uw bene wa benena nekainye wei iteaiboi namekai roko mbai wa uw iteai nare ewei.35Mbai sambai Allahre hambung eyei, beneng Allah yea bennehondere elea molojeunge. 36Haubihine bang rake hambung nemmene Allah yea mokoukoke neai elea ye nekate nare bumane keanainyele neaite nekate nembai mo huba bang heai bang, hili hebenainyele! Amin.
1Aka neai beake neai, Allah ei haweumene, reyea moi huramale mai uw wali yeale hili eha akau eha yoloyolo waneng Allahre kinyennebo Allahre yea eleuboke wekeunge holona uw mekai waneng mea mekembe pele wwali waneng nekaube yea meyea nahele Allahre ei molaunge. 2Rake kani kelana wali nebang nibire ehakoijea, peleyeare Allahre weannehimbe mai uw bene nekenayembe nemere mokonembombe pele mekai jeare meyea iteayembombe maka me uw mokonnehere Allah kena koye. Nawaneng Allahre foi yoni yoni belere nakena foite mokonnele nanemene belere wali ijene yea nekembe nibi belere meyea iteayembombe.3Rare Allah kena buhea eare bang mea heukene, reyea wamale mai uw bene eisameikoi kayeroyea uw benene enekeyeijea, peleyeare wali ondofolo neai a eleyeare hila rabo haleaubene, Allah meli mekai ikembeyea mai uwre hulu kolonnele.4Eai uw na mbaite hikeakate yo heleng, pele yo kalia neneai meneai. 5Pele mekai mbai, eyea romiyea heleng horo yea Yesus neai eleyere hila rabo haleandene uw mbainye yeandeboke, nawaneng eyea pele uw ne barandekoke yo mbainye nekemale. (Wali Maei )6Eare uw ne Allahre Roh eare bang mea ikeume nameli mekai yarandekoke, Allah weung are huwemmile meli mekai ikeumi romiyea yea, Allah weunge are hila rabo halate hului jea huwenate. 7Romiyea hakommile neai meli mekai weumi, romiyea pele huluijea mokonamile, romiyea a uw iteai wateaite kelemmile meli mekai ukeumi pele huluinye mokonaimile iteainyeimile. 8Kena uw hara roromile meli mekai ikeumi romiyea yea pele hului jea mokonaimile neai hambung ei wahe mei wahe waheumi meli mekai ikeumi romiyea kena feare feare yea wahenaimiyende, belere enate ehi yore yawenaimile meli mekai ikeumi romiyea yea pele kalia kena meamea yea mokonate ehi yore yanekoi yahe yea ei hawenaimile meli mekai ikeumi romiyea yea kena uw reimaijea mokonate. (Allahre Kaliya Mokomale maei Utaei)9Romiyeare kena buhea uw buhea mai kenare na meamea yea hemmile uw mekai nebangda wemembe, uw mekai foitemo me bobo ikilembombe. 10Ako nake mbainya aka beake wanneng mea maite neaite kena buhea uw buhea hembe nawaneng mere mokayembe holo waneng ei hawemmile.11Mai paka rangna haibayeambe kalia yoni behuwea eheneai jea Allahre roh wembe a hului Tuhande kaliare mokombere. 12Mai kena reimaijea nekembe, haubihine bang, rabo elea haleambe Allah nuleungeboke ahuluinye mokombe. Nebang hubanayembena kena yea herawemembe, no bang hebang bea Allahre ebeli bonnele. 13Yesus neai eleuboke wekeumi romiyea wali hambung de kalo molaimiboke yo neai wali hambung yoni yoni nahului sului emmimokombe mai imeare menate romiyea kena remai nime haba yei ei hawe mmile.14Mare weitaisi konayembe romiyea re olomo orormmi mea Allahre ebeli bonnele pele romiyeare foi yoni yoni yemmile. 15Ehiyo kena reimai enaikonde, mambele mbainye engsawembombe rei mai kombe, nawaneng rime enaitimendena mambele mbainye endimembe. 16Mambele mbainye foijea nekembe mai uw yea eihamekoi hambung de eleijea peleyeare be ijoko haba emekai yelea yea romiyea yeale ohombe mai uw re iteai haba emekai yelea yea eyelei jea.17Uw mekai nebang bea mokonayembe romiyea meyea uw mekai nebang bae ebaeijae. Romiyea nanemene naijere ereimi elatene me uw mo mokomembe. 18Nahinggi na, mai wali waneng na yane beai romiyea nanemene kena foi uw mokommile.19Aka neai beake neai, uw mekai nebang mokayeuboketere, wenea jea ebeyei jea hele, neai foi sele Allahre homo fea einyea Tuhan mea elewoye are rake waneng molaikoke, reyea na uw mekai nebang eremibende. 20Mai yokei jo moni konde, nare hamang bea yeungele anengggonde, buki kondena bu yeungele anensinde, pele me uw eungemokoubonde, wayokeijo nayun ranne iseng bea hanyeungekokanea fee eungemokonde. 21romiyea ehi ware uw mekai nebang mokoiboketeyea meleneisaite neaite mehau bea eweaisi jea peleyeare uw mekai foi jea beaungehondene neai uw mekai nebangde meleungehande.
1Rake kani kelana mere mokaimi yoni yoni nanemene Allah yea raneumiboke namekai mehi u helene, romiyea nemene neai a keleene nekemembe hele 2Pelene mere mokaimi yo neai are elea uw elea konatena, pele romiyea neai uwre ehe bukulu neneai hubayenggonde.3Foite mokate romiyea mere mokaimi yore fe efeajea peleyeare uw mekai nebangde mokaimi romiyeare fe feaimile mai kena kaube fe bang nekememberena uw mekai foi jea mokomembera mere mokaini yo yea mare uw keana yembe ei molonayembe. 4Meremokaimi romiyea mai foi neaite Allahre kaliare mokate yore yeaiboke peleyeare uw mekai nebang eumokoubondena nare fere feaumile yo niyea mere mokaimi romiyea Allahre yebeai uw mekai nebang mokoi yoro ehe bukulu hainyaimile. 5Pelene meyea ehe bukulure ahi elaube earene mo bang nawaneng Allahre Roh yea mai kena une wembe earene mare mere mokaimi waimi a huluinye hakombe.6Bararebonde meyea pajak mokombe haubihine bang mere mokaimi yo Allahre yebeai bubeai yea me mokoi mokoite wa yane beai mokommiyende. 7Mai paka rangne honayembe kayeero yemmile yore yemmile hele pajakre yaronate yore pajak yea yemmile, cukaire yaronate yore cukai yea yemmile, eite emmihawembeyore ei yea emmihawembe, bereemmihinembe yore beyea emmihinembe.(Romiyae Ehire Kena Buhae Hemamile Bele Me Hukum Kabam)8Ehiyo neainya hambung yaraube meyea nahibi yea arunembe kena buhea uw buhea yea ehiyea ehire nahibihibi hennele, haubih nebang romiyea nayaya wali nibi mbainye ohate romiyeare kena buhea uw buhea hemmile yo Tauratre a nanemene hakainyekoke. 9Haubihine bang, meyea ro yeale miyea yeale uw mbainye ohonoijea, romiyea ohoijea yoko ebeaijea, romiyea ehi neai hambung roweyere kena heahea okoijea mai uw re kena buhea uw buhea haungele waneng mbai yaya nambele wali nibi mbai nye ohaube romiyea yeale buhea hemmiyeambena, meyea Tauratre a ijene mokaukoke. 10Romiyea yaya wali nibi mbainye ohojaube yore kena buhea uw buhea yea heumi kiyea yea nare uw mekai nebang yea omokoyeinye, kena buhea heyaini romiyea yea Tauratre a ijene mokaikoke.11Ya nobene benatere maiiteainye, na ranne moloukokale a huluinye nekembo mai wali ijokune kaube waneng neakubera annumbe, haubihine bang eyea wali ondofolo hila rabo hengkele randehikera haleimeyande rake hee wali hole molommebonde ya nobeungekoke. 12Peniai koko na heki bang huba mokonnele waneng uw mekai nebang mokate romiyea uw nolo uw ikainye nekandera naheki bang eyea emayembonde, haubihine bang Yesus beneng mende ya nobeungekoke bele earene oubeng ne mokate me uw nebang mokandera hee nema. Mem felayo rohansan hehene fela hung raisiyeumi hambung hirate yo waneng, walobo yunde hung ramansinde me uw mokomande.13Eai uw mekai mokandere Allahre ro be royoinye nayakala yeubokene, eyea na mekai jea nekemale. Rake me uw omokoijea hele wanggo nebang kombe keu bu mali yoko kamea kombe kena henseng kombe. 14Peleyeare Yesus wali ondofolo kena koye huluinye nekembe pele. Mai wali einye romiyea ehi Yesusre erenainyele, neai malo hireuboube waneng. Mai nebang de kena heahea kaubere ehakoiboi jea nawaneng uw bene enekeijea!
1Romiyea wali ondofolo neai a eleye huluinye nekenate neai waline maka me uw mokanatere kena wauwau koijate yore, mai kena reimai jea el annebombe. Neai uw bene nekainye are aukaka yea okonem mea. 2Ehi yea na hila rabo huluinye, hamang nabune bune anende, peleyeare hilarabo yambi kiyea na uw hubaunge oreu fea reu mo na hului anende.3Hamam na bune bune anende romiyea, emanei romiyea, emanei romiyea neai a nene okoijea o reu fea reu mo anende romiyea - hamam na bune bune aneye kiyea neai walire hului okoloije haubihine bang, Allah neare ei haweumi. 4Pele romiyea Allahre yebeai jea nekate. Ehiyo neai yebeai bu beai nawaure hulu kolommile neaite meyea mende bang hele pele yebeai bubeai ruwende neai, enalonsande neai, na rowa reiteai Araei Tuhan hamam anate. Hamam emeanggoi kenane romiyea ei hawejeumi, bang, haubihine bang neyea na hinggi mokommile nare hila rabo halenainyele.5Ehi yo yea hubainye, ya ehi Allahre ei molomande neaite ya kabang yoni yoni niyea eih yo yea hubainye, ya yoni yoni nanemene Allahre eite molomande ya. Ya kabang neaite romiyea neneai jea neai uw bene nekaimi waneng kolonainyele hele. 6Hinyea yea Allahre ei mom mom ya kabang neneaijea hokoukoke kiyea, Allahre eite molonnele neaitea mokouboke. Pelewaneng mbai hinye yea hamam nabune bune anende kiyea, neneaijeaa hokongkonde Allahre yea hinennele neaite anende haubihine bang pele hamang nanemene Allahre heleng foi wennele ofea reufea mo anende kiyea Allahre yea hinennele neaite anende nawaneng Allahre heleng foi wennele.7Romiyea na uw mbai neaite wali enekei namekai neai uw mbaite neyea here omokoi jea. 8Eyea wali nekande hee, Tuhande foite mokomande neaite nekemale. Eyeaheremale hee, Tuhande foite mokomande pele, wali nekande, heremale eyea Tuhan de holona romiyea yea yeandeboke. 9Wali nekande romiyea nawaneng hereaiboke romiyea, Tuhan neaite enjembondere Yesus herekera aunguke pele uw mekai jea keleuboke.10Pelene aka neai beake neai, mai aka beake wali ondofolore hila rabo mbaite haleaube yaya wali ne ahi nekate yore me onoyommi mea nawaneng aukaka okomimmea haubihinebang eyea nanemene Allah mere nommeyonde kendang wameran bene emahebende yo mo. 11Allahre homo feane rakewaneng mea molakoke, Tuhan bea rake a eleye reyea nanahesele wali nekalene, reai robe royoinye romiyea nanemene foemene oro hele menai rorngkonde, nawaneng reyea Allah nekalere a feouko nanemene wo konaikonde.12Pelene yakala yeuboke eai uw nolo uw ikainya romiyea na me wu mokayekere Allahre ro be royeinye neaite wo enaikonde. 13Allah eai walire hulu kolommekondere ne mem eaite neaite hira rabo mbainye haleande romiyea ehinyea uw mekai nebang mokomale yealene, eyea uw mekai harannele nebang omokoi jea nekemale.14Tuhan yeale nekande huluinye reyea nnahele yea elale, hamang yoni yoni anewande ranne Allah yea niki yeale romiyea yea me ebeai. Peleyeare romiyea ehi yea hamang ehire anende neaite uw mekai nebang yea hubannelena neai uw re uw mekai nebang de yembonde. 15Weai aneyea hamang bea mokounebonde hila rabo mbainye haleaube aka beake na kena nebang kondena, romiyea re kena buhea heumile wali mekai weyea enekei weai aneyea hamang bea mai aka beake neai earene wali ondfolo hereke rore nebang omokoijea.16Pele waneng mbai, weai aka beake mbai uw mekai nebang mokombonera ehi yo yea Allahre holona romiyea neaite a nebang huwenate belene, weai me uw mokoye weai aka beakere nebang omokoi. 17Allah merau haungehike hulu wali ondofolo me kele uw kelenene nekate wali waneng, eha hena are hakoyaimile bang hamang bu anatene bang, peleyeare Allahre Roh yea weume a hului rake waneng nekemale, wali na ijene hele, reima, yeale, kena foi yeale nekemale.18Pele wali mekai nekenate yea, wali ondofolo kaliare mokoyea kiyea Allahre kena foi jea mokounge, nawaneng ehi yo yea pele kiyeare ei hawenainyele. 19Pelene, eambele reimaijea nekamale neaite - nawaneng wali ondofolo neai a eleyere na mekai wjea hakomale neaite, kena uw na meamea hele yea relemando.20Hamang earene Allah yea kanewoumi wali ondofolo hila rabo hila rabo haleande nebang omokoi jea hamang yoni yoni anemale nanemene nafoi bangga mo peleyeare na nebang fee, aneyea hamang bea ehi yore mokoumibonde nebang beale inyaibonde. 21Neai foisele wali ondofolo hila rabo mbainye haleanne yo na hila ra bo re nebang yea mokoumibonde yealene pele melen yeale anggur bu yeale hamang ehi yeale emeanei jea.22Mai haman bu yea haraungeboke neaite, Allah yeale mo a elaukoube, romiyea ehi yeale elei jea. Romiyea nakena uw einye foi hubajeunge hului mokoye kiyeare onomi foka yea hubanende. 23Peleyeare romiyea kena uw wauwau koye hamang bea rouke aneukoke Allah pele romiyea re na kena uw ne me nommiyonde, haubihine bang, pele romiyea wali ondoflo neai eleyere hila rabo haleijeunge hului bang mokoye uw mekaijea nebang yeuboke.
1Pelene, eyea eyea elea wake mo yeale wokoumi romiyea, nakena uw fomayea emale yambi male hubaijainele romiyeare rikemamile hakomomamile. 2Eyea mbemba mbemba eambele yaya wali nibi mbainye ohande yona kena foite mokomamile. Neai hila rabore amminunde neaite pele romiyea neai foite mokomamile.3Haubihine bang Yesus wali ondofolo neai uw foi neaite neyea bene enekei, bukainyehike Allahre homo feane wali ondofolo rake a ukeunge, rake yea haraiteboke waite waneng eisubanale. 4Kenayea heraumayende yea wali ondofolore hila rabo hale ijande walora nawaneng Allahre homo fea iteai-iteai yande, eyea rabo elea halemande Allah nuleungekoke a hului mokonde . Pele wali mare kelewaime neaite Allahre homo fea ne a feau yoni yoni na bere yea molaikoke.5Allah yae elae yemmele aei kena heraumabonde na kaliyare no bam hee bam mokomale nawanem aei kena u Yesus Naei kenare koye mekai jae nekemale. 6Meyea kena mbai u mbai yae nainggi bulau bae aei Tuhan Yesus wali ondofolo re aka Allahre hili hebennele neaite, beyae Allah riyanale walora kena mbai u mbaite mokonembe nekembe. 7Allahre bumane enainyekende naite Yesus wali ondofolo yae mare ei ambokembe wanem maite-naite ehiyae-ehire ei hawaemembe.8Uw bene nekenayembe Allah neai a eleye huluinye mokoyere keleumile neaite wali ondofolo Yahudi yebeai bubeaite meke. Neyea mokoungeboke Yahudi yobe neai kamehe neaite Allah yea nukeumiboke are nahele yeuboke. 9Namekai Yahudi bang romiyea Allah yanekoi yare yea ei hawewaimi earene Allahre hili hebenainyele neaite, wali ondofolo meke, pelere Allahre homo feane Yahudi ondofolo kabang Daud rake a Allahre ukeunge, pele earene, Yahudi bang romiyea uw nolo uw ikainye, reyea ware buma ereikeanete, namekai koijea bea yea ereikokte.10Nawaneng Allahre homo feane rake waneng molakote, Yahudi bang romiyea mem Yahudi romiyea yeale reimai mbainye emansukelendere. 11Nawaneng, meyea Yahudi bang romiyea, Tuhande bumane keanne, nawaneng koi bea yeale yea hare bumane.12Nawaneng Allahre yendo kayalo Yesaya yea eleye, Yahudi yobe isaite orona mena enaisonodera ro mbai enjakalang bonde - Yahudi bang romiyeare mere mokommile neai eleye are nahele inyebondere, Yahudi bang romiyea rabo elea halenainyele yea nekenate.13Allah mokonembe rabo elea helembe neai eleye a huluinye mokonde Allahre na Roh elea walora meyea rabo elea halembe Allah nuleuboke are nahele inyaibonde neaite reyea riyanale neai a eleyera hila rabo haleaunge neyea mai kena rowenesimbe nawaneng reimai yeale haungenembe.(Paulus Na Kaliya Romiyae Roma bam yore Mokowoye)14Aka neai bake neai, mai neaite reyea kena wauwau okoi, haubihine bang uw foi yoni yoni heleng mainye honanyembe, iteai hebeam yoni yoni are iteayeaukoke na mekai na hului ehiya ehre kelennele.15Bena kelewamale are neneng uw bene nekena yembe neaite, be raubuleubokele rake homo moloukokale, bang, Allah kena buhea eare bang mea heukekoke na waneng. 16Ukeuke Yesus wwali ondofolo kaliare Yahudi bang romiyea uw nolo uw ikaitaye mokorele Allahre Rohyea Allahre kena foite moko nainyele uw mekaite, Yahudi bang romiyeare mokommibonde namekai pele yo hili eha akau eha waneng mea Allahre kena foite mokonainyele neaite, Allah ukeuke iman waneng mea neai wali ondofolo re na a foi feaufoi Yahudi bang romiyeare eremihuwende.17Yesus wali ondofolo yeale mbainye nekendene, Allah ukeuke mokoimiyale kaliare embei aiko jea roukehike kale. 18Yesus wali ondofolo reai walora Yahudi bang romiyea yaweremile Allah weumi a huluinye hakonainyele eaite, wali ondofolo rena afoi feau foi huwameale. 19Nawaneng Allahre Roh elea yea eireyea aukebokene hambung hemere emere mokowale pele beibate hambung de mo reyea a elerele, hambung ehi a eyelei, wali ondofolo rena afoi feau foi huwa meale Yerusalem yora huba raweubokale ekale nibi yo ranne ilirikum yone huba eungemokouko kale.20Reyea kena koimeyale wali ondofolore onewainye mea ehi yo yea ainyunuke jemaat mbainya reyea jemaa ehire arununde yealene. 21Bukainyeke Allahre homo feane wali ondofolore neaite rake waneng moloikoke neai a keleami yo roko mbai ei aiboi yo, ijoko enainyerende nawaneng neyea keleumi are roko mbai eiboroiboi romiyea enai tea yembonde. (Paulus Merau Raungehike Roma Yore Endere)22Pele kalya mokowalene roko heleng mai bokore erelere neaite meungekabeukokale. 23Ralo yea yakama yea mai bokore erelere kena koijale, peleyeare reyea ikai bang.24Reyea merau raungehikale, Spanyol kanira erelere reyea rabo halale pele kulungne erewende mambele hubamakonde remai mbainye emakonde pelera Spanyolre erele neai eha inyale reyea rabo halale meyeanahinggi hakondebombe. 25Peleyeare Spanyol kanire ei mo, reyea rake hee Yesus neai eleuboke wekeumi holona yo neai hambung arilakoke yeale Yerusalem yore roukndere.26Yerusalem yona Yesus neai eleuboke neai eleuboke wekeumi romiyea ehi hambung kalo hele wokene jem jemaat Makendonia kanina yeale akhaya kanina yeale kena kabang koibate hakonaimi bondere, pele yore inyaimile neaite hambung yoni yoni arilaikoke. 27Rake romiyea kena remai sele yea hakonaimibondere nana hesele neai paka ranne honoye, haubihine bang bena Allah yea Yahudi romiyea neaite foi jea mokoimeyeumi pelera Allah nibi mbai mokoungeboke Yahudi bang romiyea na hului Yahudi romiyea waneng mbai neai foi yaronate, pelene Yahudi bang romiyea nabaka ranne huluinye Yahudi romiyeare na wali hambung yoni yoni yea hakonaimile.28Hambung rake uyo yea arilaisikere, Yerusalem yona yore itemmile kalia mokorekonde riyau ukembondera, reyea nekaube kanire erele. 29Reyea reateai mai bokore erele hee mai kalo molongkokembe huluinye wali ondofolo reai walora na hului mokonembombe.30Eai Tuhan Yesus wali ondofolo mambele nekaube earene, nawaneng Allahre ro elea yeume eaite neaite kena buhea hemamile earene, reyea riyamale mambele rambele reai neaite Allahre ebeu bomannele. 31Allah kena koye hului reai kena rei mai jea mai bokore merele, nawaneng mai nolone eyea kena foi uw foi emansubande neaite. 32Allahre ebeli bonembe Yudea kanina Allahre hila rabo ehalei holona me eita Allah hayendekonde nawaneng rake hambung roukende kayere Yerusalem yona Yesus yea eleumboke wekemi holona romiyea nakena reimai jea yaronakonde.33Reyea ebeli banale, Allah rei mai onomi fokano kiyea mare nanemene ei haungenembe Amin.
1Eai omi keng febe, kengkrea yone jemaatne kalia mokoye kiyeare hakongebombe neaite yerea riyamale. 2Yesus neai eleuboke wekeumi holona miyea yea ei hawennele hambung de hakonnembombere rinyembena hakonnembombe, haubihine bang neyea romiyea heleng hakowoumi nawaneng rare hakowouke.3Friskila namolo Akwilare Yesus wali ondofolo re kalia mbainye mokonde yore, reainye ro meleyemmibombe. 4Rare holere molonaitebondere neai uw haubihi bang mea hubawainye pele yo hakaitebokere heleng foi weite reyea mom bang, eai aka beake wa Yahudi bang romiyea nanemene waimi. 5Rake yo Prikila Akwilare imene eyarileisiate jemaatre reainya ro melea yemmibonde aka beake Apenetus reyea buheare heanale kiyea, reainya ro maleayen- nebombe, Asia kanina wali ondofolore hila rabo haleainye holona na bemena ro, Epenetus niyea.6Maria mai aneaite kalia eleakeai sele relewounge kiyea yeale reainya ro meleayennebombe. 7Pelera reai yoho mbainye kahili wabeu Andronikusre Yuniasre nanembainye kawane hebewande yea yeale reainyo ro malea yemmibombe hokolo bee wali ondofolore abu ako nolone wro re roibaimi yo naweng reyea nammam bea hokolo bee wali ondofolore hila rabo halewoinye. 8Apliatus reyea Tuhan eita buhea heanale kiyea reainya ro meleayennbombe.9Urbanus wali ondofolore walia mbainye mokonde kahilare nawaneng Stakhis buheare heanale kiyeare reainyo ro meleayennebombe. 10Nebang hubawounge horo namman wali ondofolo neai ea eleye kiyea Apelea re yeale reainya ro meleayennebombe Aristobulusre imea einye me beaibeko yore reainya ro meleayennebombe. 11Herodion reai yoho mbai kahili kiyeare reainyo ro wmeleayennemombe Narkisusre imea obe einya eai Tuhande hakainye yo yeale reainya ro meleayennembombe.12Trifena re Trifosare eai Tuhande kalia elea releinye miyea bee re reainya ro meleayennebombe eai Tuhan de kalia elea meumokoukoke miyea ehi Persis buheare heanale kiyeare reainya ro meleayennebombe. 13Rufus, Tuhande einye rore rainyeboke ro mbai, nawaneng neake reai nake miyea waneng ma na bee ne reainya ro meleayennebombe. 14Asinkritus, Flegon, Hermes Patrobas, Hermas, nawaneng hila rabo mbaite haleate aka beake nanemene mbainye nekaube, yo yeale reainya ro meleayemmibombe.15Filologusre - Yuliare, Nereus nemeam be, olompas namekai Yesus neai wekeumi holonayo nanemene nambele nekate yore reainya ro meleayemmibombe. 16Yesus neai eleuboke wekeumi holina waneng yo yea eaite neaite ro foi jea meleayemande - wali ondofolo jemaat jemaat nanemene mare ro meleayayembe.17Aka neai beake neai reyea moi whurerembe jemaat einye maite neaite a horonatere mokaimi romiyeare namekai mare keleayenggokombe wali ondofolore nahele a neneai mekai keleaimi romiyeare, ijoko robommile neai nolora uw wemembe. 18Haubihine bang pele uw mekai waneng romiyea mbea eai Tuhan wali ondofolore kaliare mokate bang peleyeare nanebangde kena heahea kate remo ei molainye, iteai heaban iteaiyeboi romiyea holonare a yukeai jeale a moi moi mokaimi randa ame karebai wabaimi.19Romiyea nanemene meyea wa wali ondfolo neai a eleyere hakaunge a boraikokene, reai kena roweisiyeuke peleyeare reyea kena kale foi mokombe neaite iteai heaban yeale waneng bea uw haranembombe peleyeare me nebang uw nebang mokombe neaita kobu yeale yea nekembe. 20Allah reimai yeumi kiyea naheki bang walora yun kiyeare pohenennebondera mai oro keleene meneruleisinde.21Timotius kalia mbainye mokonde kahili namekai reai yoho mbainye kahili wa Lukius rera, Yason de ra, Sosipater re ra mare meleayamembe. 22Reyea Tertius, Paulus neaite rake homo moloukokale kiyea, eai Tuhan de eita mare meleayamale.23Gayus rare neai imeane ukeuke nekale kiyea nawaneng pele imeane arileisiyate jemaat na romiyea nemene mare ro meleayayembe Erastus rake yona roi mere ikileuboke kiyeare eai aka beake Kwartusre mare ro meleayayembe. 24Peyea ebeli banale Tuhan Yesus wali ondofolore na kena buhea eare bang mea meyea nanemene ei haungembe.25Aka neai beake neai, reyea wali ondofolore na a foi feau foi huwenggokamale, pele a heki hele nunne honowate, peleyeare rake yoho nemene wali ondofolore hila rabo halenainyele neaite namekai hakonainyele neaite, 26Allah hubalo mando yea neai yenjo kayayo neai homo feane ukeumi molaikoke, na meakai rake hee ne wali ondofolore neaite yakalaumeboke. Pele Allah nahului mokonembombe wali ondofolo neai a eleyere hila rabo elea yea halemembe, hakomembe.27Allah nembai sele itea no hebean no ehi yeale bang, Yesus wali ondofolore walora Allahre huba bang heai bang hili hebenainyende! Amin.
1Paulus Allah yebaei-bubaei, Tuhan Yesus yae kaeneungekoke, namekai Sostenes aei aka baeke mbai. 2Jemaat Allah, Korintus yone nekaube yo,mare onomi Yesus Kristus yae ikembe, ro myae ne hale re yembombere. ro miyae ehi yona Tuhanre ro re kaeneijate yo, aei anuwaunge nekate yaele, naei anuwaunge nekate yaele. 3Onomi hele mare wamale, namekai Ako Allah rena rei mai namekai Tuhan Yesus Kristus rena.4Reyae Ako Allahre buma kabam kolanale, haubuhi nebam, mare Yesus Kristus re eita mare onomi yembe aerene. 5Meyae hambum-hambum mehi mokaube ne, mare kole-kole mae-mae hayenembe, ane faeune, itaeihaba ne, 6ne hangga mbai mai kaliya Kristusyae elae yembe.7Meyae kalo mom ehubayei hangga, mekanebam, Tuhan Yesusre rakeijaungelene. 8Mare elae wake ikembe, Naei mende yane mare erenembe niki bam kanau bam nekaubene. 9Allah ninae rakeijeume, belene mare kaenembe na riyare kobounge nekemalere, Na kelu KristusYesus.nambele nekemale.Jemaat nolone kaye waheukoke.10Mana reyae mare utaei wamale, aka naei baeke naei, Yesusre ro aerene meyae nemene a mbai jae mo elembe nekembe, kaye e wahei jae mai nolone nekembe, u bene wabene mbai jae mo nekembe. 11Ma u mekai nekaube rare ukatele, aka naei baeke naei, Kloe imaena yo, meyae kaye waheukoke nekaube.12Raei kena kale, meyae mate-mate wo konggombe nekembe, "Reyae Paulusre refina", "Reyae Apolosre refina" "Reyae Kefasre refina" namekai 13"Reyae Kristusre wahaeikoke? Paulus mai aerene ohali ne habaeikoke? Meyae Paulusre royae bu kolowayembe?14Romiyea ehi reai royea bu koungebokene raei moita hakate reyea hubannele yealene heleng foi jea hubanele mai uw nolo um ikainye ehire bu okoikoi, holoko yea krispus re gayusre mo. 15Ehiyo naon eklenate, Raeto yae bu koumikokale. . 16Nahele Stevanus imea einye nekate romiyeare reyea bu koumikokale peleyeare reai uw benera nekaitelera beneng romiyea ehi bu okoikoi mo.17Ehiyore bu ekoikoimo, haubihine bang wali ondofolo yea bu re koremile naeite pare ewei emei, peleyeare wali ondofolirena afoi feaufoi huwkemile naeite ukeuke mekate, Yesus ohali rangne baikoke hereke a feauke elea bang yembonde yealere, pele afoi feau foi huwamalere romiyea neai iteai hebean mea bang.( Kuasa Dan Hikmat Allah ) 18Haubihine bang Allah yeale waheaikoke yo yea elate , Yesus ohaline baikoke hereke eare holere moloumebonde nibi mokouboke a feauke a bangga banggare yeaboke, peleyeare eyea bele afeau hulunye, wali henabona uw mekai hubanne, yo eai wali einye pele a feau Allahre eleane yeuboke. 19Allahre homo fea ne neyea rake waneng a yea noleukoke iteai hebean yeale romiyea, Neai iteai hebeande reyea nebang mokoremibonde nakekai romiyea neai iteai hebean mea walire hiyei raneito yore-reyea mokoremobonde neai iteai hebeande haubihi bang yerembonde.20Rake kani kelana iteai hebean yeale romiyea yeale, Musare walora wali heere folaikokere iteai yeaikoke keleaimi holona yo yeale, nemekai rake kani kela folaikokekere a huwaimi yore yeale Allah yea na kobu kelemmibonde. 21Allah neai iteai hebean hulunye, Romiyea rake kani kelana wali nebang nibine ohate yo neai iteai hebean walora Allah oboroi. Allah kena koukoke neai mokouboke nibi huluine wali ondofolore itila rabo halenainye romiyeare hole molombondi, pele nibia a feauke huwaimi hee, romiyea pele a feauke a bangga yea elate.22Pele nibi a nahele kelemmile neaite, Yahudi romiyea hambung eme emere koli koli yeaukoke romiyea namekai Yunani romiyea bea iteai hebean yea beaite. 23Peleyeare meyea huwammile wali ondofolo ahaline baikoke yea wali hena bon a uw mekai hubanaikondere nibire mokouboke, Pele a huwaimmi Yahudi romiyea nahele elenaikondere kabewainye, Haubihine bang wali ondofolo ahaline bang yo yea pele a feauke a bangga bangga yea elate.24Peleyeare Yahudi romiyea yeale Yahudi bang romiyea yeale Allahre keanewomi yo wali ondofolore hila rabo halenainyele hee, Allahre elea wakere nawaneng Allahre iteai hebeande iteainyate. 25Allahrena a bangga banggare romiyea naie iteai hebean mea ehameikoi huku, Nawaneng Allahrena male yambire romiyea neai eleai yealeyoniyoni ehameikoi huku.26Aka neai beake neai Allah marekenengkokombe heena mai uw mekai nekewaube waneng, uw bene foi jea nekenayembe. romiyea neai ijoko hulunye erewambe keli name mai nolona rake wali mekaijea nekewaube, Romiyea neai iteai hebean yeale, ro yeale roibayembe ondofolo kote kelu omi. 27pele yeare iteai hebean yeale romiyea re feere mokommbonde neaite Allah mehau bea eraima kobu yeale romiyea re eleuboke, nawaneng elea yeare romiyea re.28Ro miyea ehiyea-hayea Allahre robe royoinye u maenggeu bae enggonde yeare Allah mehaubae naei holona yo eleuboke wekeumi rake kani yea ro bang mea eraimi yore. 29Mebeai mea nekate yore haubihi bam ereunge yore.30Allah neneaijea mokombokombe Yesus wali ondofolo yeale mbaine nekaube. Wali onofolo yea mokombokombe Allahre iteai hebean eai kena uwne nekeye. Neai walora Allahre robe royoine eyea wali himalaneboke yo yea me beaume Allah yea eleuboke wekeumi holonare yeandeboke nekande, Nawaneng eai nebang aheukoke beaufoke. 31Allahre homofea ne rake waneng molaikoke-kena uw meanggeuke kombale ro Tuhan de me uw mo koubokore mo uw meanggeuke konde.
( Iman Yang Berdasar Pada Allah ) 1Aka naei beakenaei, Allahre a feau ke huwkembere reyea mai bokore mekale heena ahuba huwamale beanggo yeale waneng bea yea omokoikoi nawaneng iteai hebean bumana yeale yea erenaitele waneng mea ekelei. 2Haubihine bang reai a hokoukokale hukunye, Mai bokone erenbonde hee, rake a feauke mo huwerembe, Yesus wali ondofolo ahaline paikoke hekere yea romiyea wali hena uw mekai hubanainyende nibi mbai mokouboke, a ehi ehi mare ewei.3Mai bokone ekale hee reai u yambi koluweukere koibale. 4Ro miyea neai iteai hebean earene bang pelene Allahre elae earene meyea hila rabo halaennele. 5Raei hila rabo halaele, bele ro miyae maei itaei jae bam, bele yaere Allah rena elae wake meyae mokande. Allah elae wake, itaei haba Roh yae yeume.6Mai nolora wali ondofolo re eita uw henaiboke yore meyea Allahre iteai hebean keleammile, Peleyeare rake kani kelana wali nebang nibire ohate yo neai iteai hebean yeale rake kani kelana haubihi bang inyaibonde mere mokaimi yo neai iteai hebean yeale meyea ekelei koi. 7Meyea pele Allahyea weane nenne huraweuboke honoweke iteai hebean de huwayembe eyea nahulu nene weane yeale nekemale naeite, Rake kani kela Allah me enuleiboi heene. Neyea rake iteai hebean mokoungehake.8Rake hee na ondofolo yoni yoni nemene Allahre iteai hebean itiang nekewate neyea nateijea nekateyea, Tuhan nene weawea yeale kiyeare ahaline oboikoi hele. 9Pele yeare Allahre homofeana rake waneng molaikoke, " Allahre kena buhea heanye yore neyea relahi yea mokoungehake hambung de ro miyea ijoko roko mbai ereibo, Anggeaije oboroiboi, namekai ro miyea neai kena u eita eyakalaiboi nekeimeyate."10Allah merauke haungehike nunne honayeke hambung Allahre Roh walora aere iteayeumeboke, Haubihinw bang Allahre Roh yea hambung yono yoni nemene fomene hame yeumine. 11Romiyea uw nekainye hambunde pele romiyea na kena uw mo neaite nekeye ehiyo itiang. Pele hului mbai Allahre uw bene nekainye hambunggdo romiyea yea itiang, Allahre Roh mo neateai.12Allah yea nakano yeiboime hambung yoni yoni nanemene eyea iteamabonde neaite, Rake kani kelana wali nebang nibine ohate romiyea neai iteai hebean mea , Pele yeare Roh yea ikeu me. 13Allahre Roh yeale yore Allahre neai a re huwaimile re. ROhyea neai iteai hebean hului jea meare ekelei. Peleyeare Allahre Rohyea keleume meyea Allahre Roh a weume nibi huluinye neai nehele a feake ikelewammi.14Allahre na Roh bang romiyea pele Roh yea yakalaumi a re nahele eyelei haubihine bang pele hambung yoni yoni a bangga mekai erami pele romiyea iteayeiboi hului. Haubihine bang pele hambung yoni yoni Allahre Roh walora mo hamenaimile. 15Peleyeare Allahre Roh yeale romiyea yea hambung hambung nemene hamenaimale, Peleyeare ehi yo yea neai uwre ehamekoi hului. 16Allahre homo feane rake wanemg mea molaikoke-romiyea mbai sambai Tuhande a utea wennekonde, Neatea uw benena nekainyere iteayeaibonde -peleyeare Allahre Roh ikelewoume " Wali ondofolo re hambungde iteayeye waneng " meyea iteaimale.
( Ketidak Dewasaan Dalam Jemaat ) 1Akaineai beake neai, Reyea huwamale hee Allahre Roh a re weumi huluinye nekate romiyea waneng bang, Peleyeare rake kani kelana wali nebang nibine ohate yo romiyea manemfa hele fafa wali ondofolore hakowainye yo waneng mare kelewamale. 2Nime hele wayeufare neisoyainye waneng mea, a nafomafoma kelewamale, Haubihine bang meyea wali ondofolore einye uw elenaiboi nekewaube namekai nammam nekeimiyaube.3Nammang hele rake kani kelana wali nebang nibine ohate romiyea waneng mai uw mekai mokoimeyaube. Mai uwnolo uw ikainye kena henseng kaubene namekai aku haubene mai wali nammang hele rake kelena wali nebang nibi ohate romiyea huluinye nekaube 4Romiyea ehiyea elande , reyea Pulusre hakanane, nemekai ehiyea elande reyea Apolosre hakanale, Pele uw mekaijea meyea nammag wali ondofore einye ehenaiboi romiyea hosoro wali mekai mo nekaube. 5Apolos hinye ? Reyea Paulus hinye? meyea Allahre yebeai bubeaite nekende-Allahyea ukeumi hului uwbayembe walora miyea wali ondofolore hila rabo halewaunge.6Reyea mai nolone bolu moloukokale, Apolosyea bu hereayende peleyeare Allahyea kitenate neai eleai elea yeumi. 7Pelene molate yo yeale, Bu re heleyeaayaimi yo yeale haubihi bang Allah mbai kitena neaite eleare yeumi kiyea na ro yeale.8Moloi moloi na yo yeale bu hereai hereaite holona yo yeale uw bene mbai harainyebo. Namekai nakaliare mokowate huluinye na roibo enaijaronde. 9Meyea Allahre heke waneno nekaube. Meleyea ne mekai Allah imea waneng nekaube, meyea yea Allah kaliare.10Imea heate iteaito hebeando imea earure na mekaijea mokoye waneng reyea Allah kena buhea earebang mea heiboke kiyea a weuke yea wali ondofolo afoi feaufoi mare huwamale. Pele imea earu reyea yea raufikale, Ehiyo yea randa ananyunde. Reyea earu ranne hende romiyea na hende waneng foijea erenengkonde hele. 11Haubihine bang Yesus wali ondofolo nembai hele pele imeai neai earure yeuboke ro ehi miyeaehi yea earu ehire ehaisi hului.12Yesus wali ondofolo earure yeuboke, imea ainyuite ehiyo emas yea ainyunuke , Ehi perak yea, permata yea, o yea , kee yea hung mea. 13Pele romiyea imeare ainyaiyure kaimi hambung yoni yoni Yesus wali ondofolo mende heene nayakala hele yakalanaibonde. Pele kalia mokowate neai hambungde iy yea umali hubanaihinde.14Romiyea mbai imeare aunguke hambung iy naunge himi eyeiboi nya pele romoyea na roibu endowende. 15Pele imaere aungunuke hambung yoni yoni iy naunge ne hukelembonde na pele romiyea kalo mbea hubayenggonde . Neai uw hole molonembonde peleyeare namekai waneng romiyea i feau kabang nolora eufeauboke waneng.16Meyea mateai hele mai uw Allahre imea obe, namakei mai uw einye Allahre Roh nekeye. 17Pele earene romiyea hinye Allahre imea horombondena, Allah pele romiyeare nebang mokommbonde haubihine bang, Allahre imea obe yea neai hambung honoye, mai uw na yea Allahre imea obe yea nekaube.18Mai uwre ame karebai erenmbea mai uw nolo uw ikaine ehi yea neai uere rake kani kelana wali nebang nibine ohate yo neai iteai hebean yeale elendena, Neyea Allahre iteai hebean yeale yembonde neaite neai foi sele pele uw bene waneng wononde rake kani kelana wali nebang nibine ohate yo erami kobu ro miyeare yembonde. 19Haubihine bang rake kani kelana iteai hebeande Allahre kobo yea ereunge Allahre homo fea rake mekai molaikoke, " Allah weamehike neai uw iteai yeale elate romoyea pele iteai hebean bea nauwre alangga mbea woke. 20Namekai rake waneng homo feane molaikoke, " Na uw iteai yeale hebean yeale elate yo yea merauke koloyainye uw bene wa bene nana hele nanemene foemene haubihire eyeiboi neate Tuhan neaite."21Pele earene rake kani kelana iteai hebeande iteaikoke yore hakaimilene uw keai ekeaijea hele, Wali ondofolo yeale mbainye mekaube yea nemene foemene mai hambungde. 22Paulus, Apolos, Kefas rake kani kela, wali here, rake hee nekade bena ya honoifiyoyere hee, nanemene foemene mai bangga mo. 23Meyea wali ondofolore neaite yeauboke , Namekai wali ondofolo Allahre neite yeuboke.
( Pelayanan Utusan-Utusan Kristus ) 1Pelene wali ondofolore yebeai bu beaite namekai Allah nunne heraweu boke honayeke merauke haungehike are feauke huwaumyeinyendere meai baka ranwe raumehike yo yea meare eremmele. 2Ya ya mokate huluinye a feam baka ranggne haungehike ro are ukeunge kiyeare a huluinye hakonde mokonde hele.3Meyea ehi yo yea namekai reneaijea reai walire mehining raisi neaite haubini bang mea erenale. 4Reai kena uw na ije neaite weuke a foi mo weuke, Peleyeare reai uw mekai foite reyea eleikoi hului, Tuhan mea reai walire mehining ransehinde.5Pelene Tuhan mende ya nammang mea , Meyea romiyea ehi, neai walire mehining okoijea hele, Tuhan mende yane oubeng nolone uw mekai nebnag felaimiyeke hinayeke, yoni yoni neyea a yakalane mokommibonde nawaneng kena uw einye merauke kolaniye uw mekai pele hului jea wa Allah romiyea ehi neai amikande ( ehi ehee bukulu emmihayende )6Akai neai beake neai meyea reai wali iteayembombere homone molaikoke hului mo ebarai boi jea, Neaite reai uw ne yeale Apolosre uwne yeale kelewale. Mai uw mekai hele iteayembombena, ro ehi ro yeale roibainye yea nekendere maeye erei. 7Ro mbai sambai mare ro yeale roibanyere erei ! Mainya honayembe ? hambung yoni yoni nanemene Allah yea ikembene. Na mekai bang hele waneng uw keaube.8Mai u bene nekayembe hului jea meyea kani ehine nekewande yea, Mai roibu walora wande yeaiboke, eba he yeale ondofolo kotere yeauboke nekaubere a yekele yekele kamale, Reyea kena meyea na hului nambele mbanye ondofolo kote yea nekaube. 9Haubihine bang reyea hubanale meyea wali ondofolo abu akore Allah mokoume bokkene ro bang hele yeandeboke herenate hele a rukrne honaibonde anuwauke etere ehi yo yea isane erainye waneng mea kung waunga erate yo nemele MAlaikat yoni yoni yele ro miyea yeale.10Wali ondofolo earene meyea koburomiyea yea eraume, Peleyeare mai uw bene nekayembe wali ondofolo eniya waneng mea iteai hebean yeale ro miyea mbea nekaube. Meyea male uw yambi uw ro miyea peleyeare mauea lela wake yeale romiyea yea hubaungele. Maite neaite be hineyaube peleyeare maere be ehineiboi. 11Meke rake hee yeale yea moni buki releimeyanele, Malo kalo moloyeumera hauwbuhea oleaime nawaneng nekei nekei anuwau bang ohande.12Hamang uhei eheite roijea buyea beaijande. Meare a nebang waimere meyea afoi jea beisoyammi, Meare weitaise kaimere meyea kena yea heraweyandene nahibi wali ondofolore hila rabo haleyanne. 13Ro miyea meai a huwfuw wea huwatere meyea a nime haba yea beisoyammi-meke rake hee yeale meyea ro bang, namekai retara waneng mea beaimele.14Rake homona moloukokale nanemene mare fee re mokorembombere bang peleyeare mayea kena buheare heamale keluonu wanenne a uw iteai fe ukengkombe neaite. 15Meahea mekai horo wali ondofolo re einye mare holoyembe yo heleng pele yeare mayea ako hele bang, wali ondofolo afoi feaufoi reyea mare huwamalene, Reyea mai akore yeubokale. 16Pelene reyea a uw iteai jea mdi huramale reai bunewane hamenele.17Pele earene reai kelu waneng buheare heanale kiyea, Timotius namekai Tuhan weunge a huluinye mokonde kiyea mai pokore ukanale endere neyea endemo mokonembe reyea Yesus wali ondofolo yeale mbainye nekende wali waneng mare beneng iteinyembonde, Pele wali waneng mbai Jemaat newene foemene kelewa meale. 18Reyea iteayeubokate mai nolona ro miyea ehi reyea beneng mai bokore ebeisoi emei hului jea hubainyene, embei aiko yeale kate.19Peleyeare Tuhan kena kongkondena reyea nahekibang hele mai bokore erele, Pele hee yea wa pele uw meanggeuke kate yo neai a eletere reyea iteaitebonde namekai Allahre Rohyea elea ikeumi, Eyei ererebonde. 20Haubihinebang romiyea nahele Allahre me kelee uw keleene nekatre ro miyea a elate walora ekelei, Peleyeare neai kalia Allahre elea yeale mokate walora kelenai mile. 21Mai kena meahea mekai jea kaube , Mai bokore merele haubea boi boi oki yeale, Mare kena buhea herembene kena uw nime habayea uw mekai mokorembe-meneaijea mo elenggo.
( Dosa Seksual Dalam Jemaat ) 1Romiyea mbemba yeufike huwate mai Jemaat nolone ro mbai me uw nebang hele mokouboke neako miyea uw mbainye honowote pele uw mekai waneng nebang hele, Allahre eroiboi romiyea nolone emokoye waneng. 2Peleyeare mayea nammang ukeai keaube, Na hele mai baka ranne holone mayea kena nebang uw kombe, Namekai pele me uw mokouboke ro mai jemaat uw nolo uw ikaita hukenehimbe enduwende.3Meahea mekai horo rake hee reyea mai uw nolo uw ikainye, eneke, Peleyeare mai neaite uw bene heleng hele nekaite, Reyea mambele mbainye nekande waneng pele rore me nokanale. 4Meyea Tuhan Yesusre ro yea jemaat mokombombe hee reyea kelewamale a re uw bene nekenaisimbe namekai Tuhan yesusre elea hubaneasimbe yane. 5Pele rore nebang hubannele neaite walobo yunde kinyenembonde pele mekai jea re neai nebangde kena heahea koye haraunge eleare nebang yembonde namekai Yesus wali ondofolo bensonde mende hee nare hole molonembonde.6Mai jemaat na uw keabe uw mekai foi bang hele ragi ebinggeng yea tepung kabang mokoibinnebonde mai jemaat kabande nebang yembonde. 7Mekai nebang ro miyea maei jemaat nolore hukkennehimbe, ragi male womombe waneng nehanina Yahudi ro miyea Mesir kanira aibaleke heena Allah ukeumi neai ragi nemene imeara kanaimikonde namekai pena fafare ohoite domba kelu honate yea imea romuke na okiy yea rilembonde Pele domba waneng mea wali ondofolo eai earene haoboke. 8Belena mem neyea mokouboke earene eyea Yesusre einye aka beake eaite neaite u yeale wali nibire hakomale yeale yea reai mai komale mayea nenamde benate me u omokoijea, Namekai u mekai nebang omokoijea.9Moite wokannele ne homo moloukokale einye mare a u iteai ukamale yoko kaimeare koijate ro miyea yeale homo mbai ohoyei jea. 10Rake kani kelana wali nebang nibi ohate romiyea nenemeng pele a mekai haraungebokale bang, Pele ro miyea rake me u mokate yoko kaime koijate ro miyea meai hambung de kena heahea kojate, Ame karebai jea wabate hoime bahere el moloi jaimile.11Pelene reai mekai rake a mare haraungebokale wamale, romiyea wali ondofolore eita mai aka beake yeaubokere eleye yea re peleyeare yoko kaimea koye , Romiyea neai hambungde kena heahea koijeye homime bahere el molomi, romiyea ehire a nebang feau nebang huweye keu bu mali koye , Ame karebai wabeye , Pele uw mekai bele romiyea manbele homo mbainye eyohoije namekai hamang mbainye eianeijea. 12Jemaat moinya romiyea nawalire hului kolorelemile neaite reai baka rangne bang. Peleyeare jemaat nolora romiyea nawalire hului kolaimile neai mai baka rangne honoye. 13Jemaat moinye romiyeraee Allah me emminononde . Peleyeare Allhre homo fea ne rake mekai molaikoke , Romiyea uw mekai nebangde mokate yore mai uw nolo uw ikata hukemmile.
( Mengenai Perkara Hukum Diantara Orang Percaya ) 1Foi bang hele hila rabo mbainye haleaube yo mai uw nolo uw ikainye ro ehi yea naka beakere aku nau hotena, Pele aku nau hote huluite kolonaimikonde neaite wali ehimaloiboi yo neai be re eite , Yesus neai eleuboke wekeumi yo bokore eyei. 2Meyea maiteai hele ya mbai Yesus neai eleuboke wekeumi yo yea rake kani kelana yo neia walire hului kolonaimile neaite mai me einye honatene nayakala hele, Meyea nahului mai uw nulu ikainya aku nau haubere meneai jea hiyei ranembombe. 3Meyea maiteai hele Malaikat yoni yonire eyea hului emamkolondene rake kani kelane wali nekande uw nolo ikainya beate yoni yoni nahinggi foi hiye ranenembe.4Pele earene jemaat uw nolo uw ikainye uw mekai wa mekai hiyei raneibote walire hului kolonai milere mai jemaat na yore elembombe, Peleyeare neai hila rabo elea bang. 5Mare fee re mokorembombe neaite pele a uw iteai wamale, Naubea aku anau haube are hiyei raneibote mambele hila rabo mbainye halaube yo uw nolo uw ikainye iteai hebean yeale waneng yea uw mekai haraungeboke rombai u hele nekaubene. 6Rake hee mambele hila rabo mbainye haleube yo uw nolo ikainye romiyea be aku honetena wali ondofolo hila rabo ehale yo nabene hiyea ranei boyaimi, Pele mekai bang.7Mai jemaat uw nolo uw ikainye , ehi yea ehiyeale aku anau hote hiyei raneibote jemaat moinya romiyea nebang de enate walora meyea keleaumi Allahre Roh wembe huluinye enekei-nafoi sele mai aka beake nebang mokonenembombe hee ame karebai sea mai hambungde yaronggonde hee. kena niyea herawembombe foi jea nekembe. 8Peleyeare meyea ame karebai jea hambung yaraube nawaneng uw mekai nebang mokaumi, mambele hila rabo mbainye haleaube aka beake yea re yeale mokaimi.9Meyea maitea sele Allare mekele uw kelene na romiyea foi hubanainyende ame karebai mbea wabenayembe yeale, Rake a wamalere borombe, rake u mekai waneng ro miyea nanemene Allahre mekelee u keelene nekate ro miyea foi hubanainyende hanbungde ehubaikoi hulu. 10Ro miyea yoko kaimeare koijate, Hoime ro miyea neai hambungde kena heahea koijate yo, Keubu mali yo, Ro miyea ehi neaite a nebang feau huwate yo, Ame karebai jea hambung yarate yo. 11Mai nolona ehi yo na bere pele uw mekai waneng wali nekewaube. Peleyeare rake hee meyea nulu kembo kembe neaite kelemmikombere bu yea konggokombe , Namekai Allah yea romiyea wali himalain yeboke yo yea mare beaumbokembe.( Hindarilah Perzinahan ) 12Reyea elli neai hambung heere folaikoke a huluinye ehee bukulu hayemmera me ruboubokale. Peleyeare hambung ehi reai foi neaite bang. Hambung ehi neai yebeai bu beaite yea nekeyere neaite reyea eweasi. 13Hamang yahele foi neaite, Namekai yahele itamang foi neaite . Peleyeare na beene beene Allah nebang emmimokomkombonde, eai uw yokokaimea koikoi neai bang, Neai hesele eai uw tuhande kena foite mokomanende.14Allah neia eleyea Tuhande mo bang nuku yo maheyora waleungeboke peleyeare neyea eai uw yeale walemmebonde. 15Meyea maiteai sele mai uw wali ondofolo neai meleng bai mbai uw neai te heijate meangge yeale uw mbainye ohoinoi jea hele.16Meyea mateai hele ro mbai uw neate heijate meangge yeale uw mbainye hononetena, Pele bee mbaite yeiboke , Haubihine bang, Allah homofea ne rake mekai moloukoke. Romiyea yeale uw mbainye hononeetra, mbaijea inyeibonde ( neai kena uw aweneikonde ). 17peleyeare romoyea Tuhan yeale mbainye yeiboke kiyea , Tuhan de kena uw mbainye inyeibonde.18Reyea mare wamale yoko kaimea koikota uw wemwmbe, uw mekai nebang yoni yoni ehi, Moko yea kiyeare uw moita mokounge. Peleyeare yoko kaimea koye kiyea uw mekai nebang neai uw re mokounge.19Meyea mateai sele mai uw Allahre Roh yea nekeye anuwau , Pele roh Allah neneaijea mare ikembe. Mai uw naei bang, Pele uw Allahre neai. 20Allahyea Yesusre okiyea mare yaronggokomke pelene mai uw kabang Allahre hubara heaite yanenembe.
( Nasihat Mengenai Pernikahan ) 1Reyea kena kale mainya homo ikaumile reai pakore roukate mekate einye molaukokene hinaufike are, Rake hee yea mare a ukembene . Ro mbai miyea eroiwei jea nekeye neaite reyea foi jea hubanale. 2Pelene yoka kaimeayea wambenensimbene embalembe yeale, Neai foi dele ro miyea yaronate, Miya rore enate.3Kena rang yumake rangne uw mbainye eitelebobe, Neai royea neai miyea re boronembonde namekai miyeayea neai molore boronnembonde maite naite namekai jea ehiya ehire mokonembonde. 4Rore miyare yeubokene miyea yea neai uw kabende naei jeai mo elei hului namekai namolo yea elende, Pele hului mbai ro yea neai uw kabende neai jeamo elei hului namekai na miyeare elende.5Pelene kewarang yumake rangde mbainye waneng ware ekoijea mom rowembe ebeli bonnembe earenemo maite uw mbainye ohonoi neaite fonnekombe hee neai a merau ranihibe , a mbai elekobe pelera mayea uw mekai nebang de hung rahibe elea bngne , walobo yung yea a yu keai jea wabenembe yealene, bukebobo uw mbainye enekebe. 6Meyea romiyea , yarombe neaite miyea rore embe naeite a mbea mayea mokombe neaite , Reyea wamale bang, Pele neaite mai kenane heubokeng rake homone reyea a uw uteai jea wamale. 7Reai kena kale neai foi sele reyea miyean nekale, Waneng namemene yembombe. Pele meli mekai Allah yea maite neaite wahewombe, ehiyo neai meli mekai jea haraumiboke ro yeale miyeayeale inyeibonde neai ehiyo miyean mea nekenaikonde neaite ukeumi.8Meyea miyean yeale ro el nekaube yo yeale rora molaikoke miyea nannale neakube yo yeale rake a uw iteai waneng mea harau ngebokale wamale rake hee nekaube waneng raeinya waneng nekalere foi jeale. 9Peleyeare romiyea rowendere , Miyea rore ende neaite kena eharawenboi kombena , Na foi sele ro miyea roweye rore eye . Ro miyea yeale uw mbainye honete kena rowenen simbena-kena eherawenboi kombe yealene nafoi sele ro yeale miyea yenggombe.10Rore miyeare yeuboke yore rake a reainya bang, Tuhan neneijea rake a mekai eleukoke , Miyea mbai namolore enukeijea hele. 11Pele miyea namolore nukennebondena, na ro bang mea mo nekenende hele ro bang wali waneng de ahi , Pele miyea namolo nukeungeboke bokore bensonde hele. Ro holona mai miyea wa eneisi jea hele.12Ehi yore rake a reyea wamale Tuhan yea bang, Meyea wali ondofolo eroiboi heene ro mbai Yesusre hila rabo ehalei holona meanggere rouke pele meangge yea kena koye rore miyeare yeibokere wali mbainye nekenete kondena, Rouke ro pele miyeare eneisi jea hele. 13Na mekai miyea Yeusre hila rabo ehelei holona rore eke-pele ro yea kena koye wali mbai nekenetere kondena-pele myea na molore eneisijea hele. 14Haubine bang Yesusre hila rabo ehalei ro namiyeare walora Allah kena foite mokonnele uw mekai jea nekende. Yesusre hila rabo ehalei miyea na molore walora Allah kena foite mokonnele uw mekai jea nekende, Pele mekai bang na na fafa Allahre oroboi yo yea nekenate-peleyeare neako, Nenake walora na fafa Allahre eleuboke wekeumi holona yore yeaiboke.15Yesusre hila rabo ehalei ro nekeube miyea rokea yeale here ungeterena weannehimbe, A hung okoloijea-pele benatena, Meyea uw wemwmbe kena foi uw foi nekemalere Allahre Allahyea kaneumekoke. 16Tuhande hila rabo haleunge miyea hlona mai molo wa yawemmibombe wali ondofolore hila rabo halenainyele , ehalei neite meyea itiangne pele hului mbai Tuhande hila rabo halaunge ro holona mai miyea wa yawemmibombe wali ondofolore hila rabo halenainyele, Ehalei neaite meyea itiangne.( Tetap Dalam Keadaaan Ketika Dipanggil Allah ) 17Allah keanewombe heena nekewaube wali waneg maite . Neaite na hibi mo harannele nekembe, Rake a waneng mea jeammat nemeng mokonatere ukeamale. 18Ro mbai Yahudi naei ehahena huluinye ro uw elan nainyehake hee yea Allah keaneungekokena, Pele neai uw bene mehi mehi enekeijea. Namekai Yahudi naei ehahena ro uw elan eneisajea kanengngekokena pele eha hena emokoijea nekende. 19Ro uw elan nenainyehande yeale haubihire eyeiboi. Mere beammile uw mekai Allah weumi a huluinye hakombonde mokonde niyea.20Ro miyea Allah kaneumikoke heena mokowate kalia waneng huluinye mokonate. 21Ye beai bu beainye nekewoye hee yea keaneikoite, Pele kaho yea, Peleneaite uw bene ehayei jea. Peleyeare rowa bang wali mekai na hului nekeyerena rowa bang waneng nekei. 22Haubihine bang yebeai bu beai wali ondofolo keaneungekoke heee, Pele kiyea Musare walora wali heere wli foloukoke huluinye ehe bukulu hayemmikondera me ruboungeboke. Pele huluimbai yebeai bang wali ondofolo kaneungekoke heene pele kiyea wali ondofolo neai yebeai bu beai holona yeuboke. 23Allah mare wali ondofolore okiy yea yaronggokombene-pelene rake kani kelana romiyea neai yebeai bu beaaite eyeiboi jea. 24Akaineai beake neai, Allah yeale mbainye nekaubene, Allah mare kanenggokombe hee pele wali nekaube waneng mea yea nahibi nekembe.( Nasihat Bagi Orang Yang Belum Menikah ) 25Miyea meangge yeye rore ei nekate yo neaite, Tuhan mea reare ewei peleyeare Tuhan na yanekoi yase yea rare ei haweukene, Reyea nea, weuke are hakoijalale ro yea reai uw bene nekaite ahuluijea ukumbere. 26Rake heena wali nebang yoni yoni nekeunge relannelene, Reyea hubanale neai foi sele ro bang nekaube waneng mea mo wali nekembe.27Meyea yaraukoke yo mai miyea wa huremmile neai uw bene enekei jea namekai eyeroiko yo miyeare eibeaijea. 28Peleyeare mayea miyeare yarombere na, Pele nebang bang, Namekai meangge yeye rore enderena pele nebang bang-peleyeare miyea yeale yo ro yeale rore kena nebang mokounge hanbung yoni yoni heleng hubanainyele reyea kena kale pele nebang yoni yonira wemembe.29Aka neai beake neai, Reai mekai ba rake mekaite haraungebokale, Eai wali nekemale mon na folo hele. Pelene miyea yeale yo miyea bang wali waneng mea nekembe. 30Kena bang uw nebang yo yeale - kena roweisiyaimi yo yeale kena naisong waneng mea nekembe. Hambung roijea yarate yo, Pele hambung na hibi neai hambung bang waneng mea nekembe. 31Rake kani kelana hambung de mokate yo pele hambung haubihire eyeiboi wali waneng nea nekembe haubuhine bang kani kela rake heena hoyone waneng na heki bang mo ennundebonde.32Reyea kena kale mayea buhea ohokoi wali waneng mea yea nekembe. Miyean yo na uw bene wa bene Tuhande kalia neai mo einekewainye. Haubihine bang neyea kena koye Tuhan kena foite mokonnelere. 33peleyeare miyea yeale yo rake kali kelana hambung yoni yoni re uw bene einekewainye, haubihine bang neyea kena koye na miyeare kena foi mokonnebondere. 34pele ro na uw bene wabene beere waheikiyoye, Pele hului mbai miyea ro bang yeale yo miyea meangge yele yeale. Tuhande kalia na uw bene wa bene elemang sele wayeye. Haubihine bang neyea kena kate na wali nanemene wali ondofolo nambele mbainye nekenatere. Peleyeare miyea ro yeale to rake rake kani kelana hambung de uw bene inyekewanye, Haubibine bang pele miyea na molore kena foite mokonnebondere uw bene eisayewounge.35Reyea moloukokale a uw iteai nanemene mai foite neai meyea miyea eyaroi neai, Rore ei neai a hului jea kulamale bang reyea kena kale uw mwkai ijen mea nekembe , Namekai Tuhan kenare koye kaliare mo mokomembe.36Peleyeare ro mbai miyeare rowendere a hokaikokena, Pele meangge kabang rowendene namekai bangnekeye namekai na ralo yakama heleng baraibiyoyena, Nafoi sele pele mengge rowende pele uw mekai mokouboke nebang bang. 37Peleyeare ro mbai nakenara hokoukoke miyea anmo nekenderena, namekai miyeare rowendere kena kabai okoi peleyeare na hului na kena herawembondene, Pele uw meaki foi mbea mokouboke. 38Pelene miyeare rouke kiyea pele uw mekai foi mbea mokouboke namekai miyean nekeye kiyea pele uw mekai nafoi sele mokouboke.39Miyea ro yeale nekete kiyea namolo nammam wali nekendene, pele miyea namolo yeale uw mbai-namolo herendena, Pele miyea nahui beneng kenare konnele rone enelensonde, Pele ro Yesus hila rabo haleinye holonare yeuboke hele. 40Reyea hubanale nafoi sele pele miyea beneng rore ei jea nekenende namekai reai benera nekeuke Allahre roh rare yeale aukeboke.
( Makan Yang Diprsembahkan Kepada Berhala ) 1Mana reyea hoime bahere hili eha akau ha wanende kinyeuboke hamam naeite iteitembhebean. Pele hamang anate neaite eyea nemene iteaihebean yeale ro miyeare hubanne- na uw iteaihebean yeale erate ro miyea embeite aiko kate, Peleyeare ro miyeare kena buhea heami romiyea pele heami romiyeare na hila rabo amminunde. 2Romiyea neai uwre iteai hebean yeale elateyo-wali nekate naeite hambung heleng na mekai jea iteayeiboi. 3Peleyeare Allahre kena beheare heainye romiyea Allah iteayeuboke pele neai holona.4Pelena , Reyea hoime bahare hili eha akau earare kinyainyeboke hamang anate beaite rake a wamale eyea iteai nekade home bahe yoni yoni haubihi bang mbai na mekai Allah mbai keng hele. 5Nahele yaku bumana rake kani kelana allah yea , tuhan mea keaimi yoni yoni heleng buleng. 6peleyeare eai neaite Allah mbai keng, Neai eai ako, Rake kani kela yeale hambung neinya yeale nuleungekoke kiyea, Neai earene eyea wali nekande na mekai eai neaite tuhan mbai sele Yesus wali ondofolo niyea neai walora habung nemene mokowoye namekai neai walora eyea wali nekande.7Pele Allahre are romiyea nanemene iteayeiboi. Na bere neyea pele hoime bahere ei molaimiyeke earene rake hee bee hili eha akau ehare kinyainyeboke hamande anenaikondena, na kena uw einye na ijende neaite weunge a elea banne, Nebang mokaikoke waneng hubaninyele.8Neai nehesele Allahre kena foite mokomande nibi hamam walore eyeiboi anemakone el aneikoi nekemale eai uwre foi neai. Nebang neaite omokoiboi. 9Peleyeare hoime bahere hili eha akau ehare kinyaiboke hamam aneye yea mokommile hila rabo elea bang yore oro halung mbea woumiyonde yeale buhea buheare kombe. 10Kena uwne naijeng neaite weunge a elea bang holona ro mbai weyea wali ondofolo wali nibi are iteayeuboke rore erenete hoime bahere eite molaimi imeane enayeane, pele ro yea rabulembonde na kena buhea buhea yea konde pele hamang powende anenggonde.11Weai iteai hebean mea aka beake hila rabo elea bang ro Yesus wali ondofolo neai earene hereke kiyeare kena uw na ijeng eleye are asasi koukoke. 12Pele uw mekaijea wali ondodfolore eita aka beakere mokommile na kena uw ne na ijen neaite weunge alea bang are asasi konatena, Mayea wali ondofolo ro be yoinye a mekai nebang mbea mokombonde. 13Pelene reyea anale hamang mokoremibonde reai wali ondofolore einya aka beakere beneng uw mekai nebang mokoremibondena beneng oro halung mbea yeyea woronde yealene, Reyea beneng walobore hili eha akau ehare kinyaiboke meleng emanei nekerele.
( Hak - Hak seorang Rasul ) 1Reyea Musare walora wali heere foloukoke huluinye ehe bukulu hayemmera me ruboukeboke. Yesus wali ondofolo neai abu akore yeubokale , Yesus eai Tuhande reai ijoko yea ereubokale, Reai kali mokowanalera mayeawalifodofolore hila rabo haleaunge. 2Meahea mekai horo romiyea ehi reai a rake waneng honate. Neyea wali ondofolore abu ako bang, Peleyeare mai bene reyea abu ako hele. Reyea huwamalera meyea wali indofolo re hila rabo haleaunge walora kelaumi reyea na hele Tuhande abu akore yeubokale.3Reai walire hului kolaitele romiyea rake a yea ukemile. 4Meyea nahului bu hamam anemale? 5Namekai wali ondofolo Abu Ako ehi yeale Kefas yeale Yesus naka beake wa yeale waneng Yesusre hila rabo haleunge miyea meangge mbainye koyere ohate waneng, meyea nahului miyea yeale ohomale. 6Rambele Barnabasre nahului meai wali hambung de mai me eita riyahinde meai roibura mo bang yarakonde.7Felayo nemmene ro hi neai roibu yea wali hambung yennnele wali mbea pulo fela releainye. Anggur heke ro nemene bolure molaukokera anggur ani anate , namekai kambing neai nime yobate yo nemene pele kambing nime anate. 8Reyea romiyea neai uw bene a feau huluinye mo eleikoi. Musare walora wali heere folaikoke homofeane namekai ambainye moloukoke.?9Pele homo fea ne rake a mekai molaikoke, Lembu gandum rangne haungeboko oro yea alende hee, Gandum koo ebingkeng ra belenate erende kena konkonde anendena neuga eiaruneijea. Lembure mo hole molommi lere Allah ra a eleikoi. 10Eai neaite Allah pele a haraungeboke-eleukoke haubihine bang na mekai sele moloi moloite malate romiyea nawaneng anire malunate ro miyea rabo eleahaleneinye pele kaliara ani, Neai kayee yaronate. 11Meyea mai wali einye Allahre Roh neai ohaka meleme kolandekokene, Na mekai sele mai wali hambung de mai me eita yaromale?12Mayea romiyea ehi mai nolone kalia mokate yore hambungde yemmilere na mekai sele mayea feare feare yea meare yemmelere meahea waneng horoye yea ya na wali hului jea meyea nahului wali hambungde mare riyemale yea re, Meyea eriyeijea nekande. Yesus wali ondofore a foi feau foi huwejaetera hung ramami hinde yealene, Meai kena kande pele hambing yoni yoni mai roibu yea yaromale. 13mayea maiteai hele Allahre imea na kabang hele kiyea naeinya kalia mokate yo pele imea einya hamang mea wali nekenate namekai Allahre hili eha akau ehare onggou yea felaine anuwaunge kali mokate yo ple anuwaunga hamang mea nawali nekenate. 14Pele hului Tuhan a hokoukoke wali ondofolo re a foi feau foi huwenayende romiyea pele afoi feaufoi hakonate miyea wali hambung inyaimile yea nawalere nekenate.15Peleyeare reyea roko mbai reai wali hambungde mare eriyei nekale, Namekai rake homo moloukokalene rake hee yea mayea pele hambung rare yendekombe neaite eharaiboi omoloikoi-neai foi sele reyea herele reai wali hambung de mayea eyei jea mai nolone kali mokale earene uwre ekeai. 16Peleyeare wali ondofolore afoi feaufoi huwamalene reai uwre ekeai hului haubihie bang pele a foi feai foi huwameale neaite Allah yea reai baka ranne kinyeukebokene. pele afoi feau foi ehuweinya, Reai uw yea kabeukokale endewonde.17Reai kenare kele huluinye pele afoi feau foi huwkemilena, reai roibu pele kalia mokorele walora hobendekonde. Reyea kenara okoi hului pele afoi feau foi huwkwmilena Allah pele kaliare real baka ranne kinyeukeboke huluinya mo mokorele. 18Meahea waneng mea reai roibu hobendekonde ? Rake niyea, reyea nahului wali ondofolore afoi feaufoi wali hambungde waneng ereyei jea huwkemile peleyeare huwameale ro ro yea reyea na hului wali hambungde riyenrensimbe.19Reyea wali hambung de riyensimbere me ruboukeboke nawaneng ehi yo neai yebeai bu beai enekeyei horo yea, romiyea hele sele yaweremobonde wali ondofolore hila rabo halenainyele neaite reyea romiyea nanemene neai yebeai bubeaite yea nekale. 20Yahudi ro miyea wali ondofolore hila rabo haleneinyelere yaweremibonde menate neaite, Reyea Yahudi romiyea yea nekale-Musare walora wali heere folaikoke me keele uw keelene nekate neaite , Reyea pele a honatere hubara heaita yanate ro miyea yea nekale, Peleyea pele are me rouboukeboke.21Musare walora wali heere folaikoke ehakoiboi romiyea wali ondofolore hila rabo heleneinyelere yaweremobonde menate naeite , Naei nolone reyea pele yo yea nekale. Na hele Allahre wali heere foloukoke na me kelee uw keleene nammam nekale. haubihine bang, reai wali Yesus weuke a huluinye nekale. 22Hila rabo elea bang yo reyea na hului wali ondofolore a weumi huluinye nekenatere yaweremibonde menate neaite, Neai uw nolo uw ikainye pele yo yea nekale. Nibi mehi waneng einye hareibole ehi yore hole moloremibonde neaite , Romiyea nenemene na nekate wali mekai jea eisaraiboyanale. 23Wali ondofolore hila rabo haleate romiyea hubainye foi yoni yonire rambele hubarende yea naeite. Wali ondofolore na afoi feau foi earene wali mehi mehi yea nekale.24Meyea maiteai hele habelenate heene pele ate yo nanemene hakoi koyate peleyeara mbai keng de na roibu hobenanyekonde pelene waei be haraungebonde roibure hobenayeubote waneng mbea hakaubone. 25Wanggo konate yo elea renenainyekonde neaite kena heraungaibonde yea uw re elea mokonaimile. Ro miyea nahului nebangde yembonde me buhea yaronaokonde neaite, pele uw mekai mokoiboyate. Peleyeare me behua nebangde eyeiboi hului yaromakonde naeite elea yea releannele. 26Pelene reyea anuwau mbaite be habaungebokale hebealale merulu wanggore kate waneng naisong bang reyea oboi. 27Reyea ro miyeare wali ondofolore afoi feau foite huwkwmile beansonde heene, Reyea me buhea na hului jea roukele neaite uwre elea releanale haranale reai kena foite huluinye mokorele.
( Belajar Dari Kesalahan Israel ) 1Aka beake neai nehahina eai yobe neai Mesir kanira aibaleke heena beibatere reyea beneng mare iteaitembombere, Pele yo nanemene Allah nekewoye manggo kelene ohowate nawangeng Allah yea bu moko wekeunge nolora oro yea faimeaiboke. 2Rake hee romiyea bu koumi iwau yea keleaimi wali ondofolo neai yun de hebeye waneng. manggo iwau yeale bumoko iwau yeale keleimboke Allah yea eleuboke Musa pele ro miyea neai yunde hebende. 3Pele Mesir kanira aibaleke yo nanemene Allah yea iwoum hamamng mbai jea anawate. 4Nawaneng nanemene Allah iwoumi bu mbaijea anewate, pele Allah iwoumi bu rukara rilewoye. neuga Allah iwoumi rukara bu anewate waneng , na kena uw rukara anewate. Pele ruka mbai wali ondofolo.5Allah nare hamang yeale bu yeale iwoumi horo yea, Pele romoyea a mulun mulun yeale elewai. pele romiyea heleng na here no a kalaka;ane hereayaiboke honowete, haubihine bang Allahre kena foite omokoinye 6Eyea iteaimabonde pele yo hambung nebang kena mbea yobaimokoke wanen eai kena mbea yobommebonde yealere pele hambung benate.7Na mekai pele yo yea neaite bahere Allah wanengei molowaimi waneng mea omoloi jea, peleyo neaite rake wanneng molaikoke, pele yo kabang yang kabang raiboke, hamang bu anaikokera ainyuke Allah ikelere mokainye me uw keleainye. 8Pele heene ehi yo yoko kaimea koibatene, Ya mbai mo 23 ribu romiyea neai nolora heraiboke. Meyea yoko kaimea okom bea.9Na waneng pele hee ehi yo yeiboumi hammamde kena bang elewate yea Tuhande uw mali hubannyekene rani yea akewate herewate meyea Tuhande uw mali ehumannem bea. 10Na mekai pele heena Allah foi mokowoubi yeare, peleyeare ihi yo a mulum mulum yeale elewatene. Malaikat yea pele yore houkoke mayea a mulum mulum yeale elem mea.11Eai yobe uw mekai nebang mokowate waneng mbai eyea mokomale yealene, Rake yo neai uwne beibate yoni yoni nenemene iteai mabonde, Neaite , Homone molaikoke eyea Allah merauke haungehike huba mokoi koi yane wa nekando yo. 12Pelene uw mekai nebang mbea wabenembe embalembe yeale, Hila rabo elea haleaube yea elaube romiyea uw kaya yea hebembe. 13Uw bene nekenayembe, mai wali einye wabenembe uw mekai nebang nemene ninea romiyea ehire wabaimihike. Na mekai Allah neai eleye a huluinye mokoye kiyea, Uw mekai nebang wabenengkombe yoni yoni hila rabo nebang mokonanyebonde neaite Allah eweaisiy . pele uw mekai nebang wabenensimbe hee omokoi neai nibi alonensambere allah yea inyembe.14pele earene reyea kena buheare heamale aka beake, Hoime bahare Allah waneng mea ei omoloimmi mea. 15Rake a wamelere mayea iteai hebean yeale romiyea waneng, Ame karebai naei, Na hele naei, menaijea hokonnekombe. 16Jemaat ne rokoyea rokoyea koleai anggur bu yeae yaroikoyande , Allah re heleng foi wannelera aneisiyande nawaneng feu kayande aneikoyande eyea nare hila rabo haleanne ro miyea earene Yesus neai okiy rileu ngebokere heleng foi uwmande neaite. pele anggur bu anemale pele feu anemakondene eyea yesus yeale mbainye nekade neaite wo kande. 17Feu mbai keng selera eyea heleng mea aneikoyande . Eyea uw mbai yandekoke , haubihine bang eyea feu mbaita nanemene anandekoke waneng ro mbai Yesus weume a huluinye nekande.18Israel romiyeare ijoko eren, Allah hili akau ehare itukai rande onggou filate haman anate romiyea allah ei molainye. 19Hoime bahere ei molowaine hambung yeale pele hoime bahe yeale Allah waneng neai a reyea wamamle bang. na hului bang sele.20Allah oroboi romiyea walobore ei moloiboite hili eha akau eha onggou felaim. Allahre ei molainye bang. mayea walobo yeale mbainye nekembe neaite, Reyea kena bang sele. 21Meyea Tuhan de yeale, waloborena yeale hamam yeale bu yeale yembe bu enengkombe anensimbe waneng na kulung mbai, Neyea wambe a huluinye enekei bulai. 22Pele wali waneng nekemalere relemanggondena, Allah kena henseng konde Allahre elea eyea ehamekoi huluinye, Na foi sele neai kenare koye huluinye nekemale.( Hidup untuk Memuliakan Allah ) 23Reke hee eyea Musare walora wali heere folaikoke a hului ehee bukulu hayemmera me ruboume boke, peleyeare eyea kena kendere haraime yoni yoni nanemene foi bang na waneng eai wali ondofolore eita eai aka beake neai hila ainyui. 24Hi yea ha yea neai uw mbaite foite mo eoleijea . Ehiyo neai foite yeale olende.25Obo yoku meleng naite heate anuwaungan yea yarombe walobore hili eha a kau ehare mokainyeboke omokoiboi neai a ehinei jea . 26haubihine bang Allahre homofeane rake waneng molaikoke, rake kani kelaeinye hambung yoni yoni Tuhan neai bangga mo. 27Wali ondofolore hila rabo ehalei holona ro yea hamang mbainye anakobere rinyeisitena, waei kena koyeana, Koloikokete hamang amandemo anaye.28Peleyeare ro mbai jea ware ungete, Pele hamang walobore hili eha akau ehare onggou felainyebokera yaraikoke mekate, a re ukete ro foi neaite, Nawaneneg kena uw na ijen neai weunge a hole moloungebonde neaite, pele hamang emeanei jea. 29Neai wamale kene uw naije naei wete a weai bang, Peleyeare a rewete kiyeare neai. Musare walora wali heere foloukoke a huluinye, Ehee buluku hayemmera me ruboukeboke, ehi yo neai kena uw na ijen naei weumi a yea reai walire hului okoloi sului. 30hamang yoni yoni Allahre heleng foi yeale wanele anale bambea, na meaki bang hele romiyea ehi pele hamang analene aukeakea kaitele.31Pelene mayea hamang bu anembe waneng , Me uw nanemene mai uw mekai wa mekai haran nele mokombe waneng, allahre hiu hebennele neaite mokombombe. 32Yahudi romiyea yeale, yunani romiyea yeale. Allahre jemaatna ro miyea yeale, mai wali waneng erenayembe oro halung mbea wommiyonde yeale mai wali na mekai jea nekembe. 33Romiyea nanemene na hibi hibi neai, kena foite reyea releanale wali waneng bune wane hamenengkombe, pele yore hole molommibonde naeite naei foite beaye , reai foite beai.
( Tanda Kekuasaan ) 1Reai uw mekai wamekai bune wane hamennele, Reyea wali ondofolo re uw mekai wa mekai bune hamanale waneng.( Tanda Kekuasaan ) 2Reyea mare buma keamale, Haubihine bang reai neai na hibi hibi bene nekeyayembe wa mekai reainya uw iteai yoni yoni keleamale huluinye nekaube. 3Rake hee reyea kena kale rake wamale are mare iteaitembombere ro yoni yoni mai yun wali ondofolo, Miyea yoni yoni mai yun molo wa, Namekai wali ondofolo yun Allah. 4Ro yoni yoni ebeli boi boi hee namekai Allah weunge a huwemmile hee, yun felei yealena, Bele ro neai yunde fee mbea mokounge.5Peleyeare miyea yoni yoni ebeli boi boi hee namekai Allah weung a huwemmile hee, Yun felei bangna, Pele miyea naei yunde fee mbea mokounge neai yun hokoli waneng. 6Miyea mbai pele hee yun feleite ahiyea elendena, Neai foi sele pele miyeare uwmaa rurenainyekonde. Peleyeare miyea uwmaa rurenaikonde yea fee mokonainyebondena, Neai foi sele pele miyea yun felei yeale yea felende.7Ro yoyni yoni yun felei yeale yea enede naeite na ijen bang hele. Haubihine bang ro yoni yoni na miyea fafa na yunde yeabokone . Allah na me uw mokoye waneng yea nekate nawaneng Allah kenare koye hului nekate walora Allahre rore ronainyelere omokowainye. Peleyearae miyea mbai na molo neai kenare koye hului nekeye walora namoloro rore ronainyelere imokowounge. 8Romiyea mbai na isong bang miyea neai uwna yea omokoibo, peleyeare miyea mbai na isong bang kiyea ro neai uw ra mokouboke.9Na mekai miyea foi neaite ro mokouboke bang, Peleyeare ro neai foi neaite miyea meangge mokouboke. 10Pele earene miyea yoni yoni na molowa neai me kelee uw keleene nekate iy bauke yun felei yeale enate, Namekai Malaikat yoni yoni neaijeale Allahre ebeli boijainye earene.11Peleyeare Tuhan yeale mbainye nekande waline. Ro na miyeare hskonnele hele namekeai miyea na molore hakonnele hele. 12Haubihine bang miyea mbai haisong kiyea roi neai uwna yea mokouboke horoyeare pele miyea yeiboke hee ra ro yoni yoni miyea neai kou bulu yahi bihi bulura honate. Peleyeare hambung yoni yoni nanemene allahre ra yeaiboke.13Akaneai beake neai miyea yun felei bang mea allahre ebeli boi boite meneai hului kolonneko. 14Ro miyea na heleng sele na kena uwne hubainye ro uwmaa koko nekende neaite na mekai bang-nare fee mokounge. 15Peleyeare miyea meangge uwmaa kokona pele neai embei aikore hebeunge. miyea yun feleite uwmaa koko ikeumi. 16Pele a wamalere romiyea ehi aku honatena, Iteaiyembombe meyea uw mekaite keleammi. Jemaat yoni yoni pele uw mekai keleaumi a huluinye nekate.( Hal - Hal Yang salah Dalam Perjamuan Kudus ) 17Mana uw mekai ehi neaite kelerembombere mai jemaat riya yoni yoni arileyaubere ro miyea mbemba foijea isubawainye peleyeare romiyea heleng nebang yea isubawainye. Pele earene mai jemaat riya arileisiyaubere a foi elei sului. 18Pele riya arileisiyaube einye aku kiteibiyoye naei jeale mai nolone yoho yoho aube naei jeale a boroukokale. Pele boroukokale a ehire reyea nahele yea elale. 19Yoho yoho kombe walora Allah neai kenare koye holona ro miyea yakalanai bonde neaite mai uw benera nekenayembe waneng.20Meyea nana hesele riya mbainye hokoimiyeye hee, Tuhan de bene nekeisi nekeisi neai hamang bulau mbea mokoi biyaube bang? 21Haubuhine bang, Hamang bulaunge mei anaube hee, Pele hamang maite maite einyuke meiyuke nukaube anaube, Pelene ehiyo namoniye nekate ehi yo yun yambi yambi neumi eikate. 22Pele uw mekai eimokowaube na mekai bang hele, Meyea imea yeale bambea hamang bu nahului jea anaukoube yea, mai uw mekai mokaibe yea keleaumi Allahre jemaat ane yele kolaumi namekai jemaat nolona hung bang wai bang yo yealere feere mokomibombere kena kaube pele mokaubene mai rabo haleaubere bumane kearembe a mbea alaube ? Mare buma kaiboite na hului bang hele.23Rake wamele a Tuhan neneaijea keleuke, Tuhan Yesus kelaite nekate huwea feu mene rouke. 24Allahre heleng foi ukeungera, Pele feu kayewoye, Na moita ohowate yore iywoumi wa a yeale weumi, Rake feu niyea yarong aneng rake feu reai uw mai earene kinyembokamale iywauke yembonde.25Feunge anewatera Yesus koleai mbai rouke mo weumi, " Reai oki Allah are heteungekoke romiyeare waki himalainye boke yo yea me beammile nibi nene eleare mokoungebokale waneng rake koleainya anggur bu niyea na mon ne beai annesimbene," Reai uw bene nekenayembe. 26Haubihine bang na rokone beai mayea rake feu emanembe namekai rake koleinya bu emanembe mai earene Tuhang hereke yea huwemembe. Neyea beneng bennehonde mende heene.27Ro miyae hinye Tuhanre bene nekeisi nekeisi naei hamam bulaunge feu hinye Tuhanre ei ehawaikoijae anengkonde, Bele ro miyae Tuhanre haiboke ro miyae wanem mbai u mekai nebam mokate. 28Ro miyae naei ure nou hennebondere wa, belera mende belene feu yaele bu yaele yaronde anende. 29Ro miyae mbai feu yaele anggur bu yaele anende, Tuhan Na u yae aneye eleikoina, na ure nenaei kabei jae mokouboke. 30Mekane, mai nolona ro miyae helem eha bulo keluweunge koye, helem hereijate.31Aei u enaei jae kolannele bae, eyae nebam ehubayeikoi hangga. 32Bele yaere eyae nebam hubayeikoiyande hee, Tuhan aere keleume, eyae nebam rake kani kela yaele ebei jae.33Aka naei-baeke meyae arileisiyaube, hamam nembainye anembere, mate-mate rakembe ba, 34Ro mbai moni kodena, na foi naei imaera hamam anenggonde mende, mekanebam, u rakei erakei jae.Ehi bum-bum reyae merele hee mo ukembe.
( Karunia - Karunia Dari Roh Kudus ) 1aka neai beake neai , Reyea kenakale Allahre Roh yea meli mekai yeumi neaite iteaitembombe. 2Meyea nammam Allahre eroiboi heena nekewaube uw mekai waneng maiteai sele. Uwbene foi enekeikoijea mare wabayensikembe a mum feau mum hoime bahe yoni yoni allah wanende be hinaumiyeke. 3Pele earene mayea iteayembombe, Allahre Roh yea aiboyeunge ro rake are eleikoi sului, Allah yea " Yesusre olomo neungeboke ", Pele hului mbai Allahre Roh yea el aiboi romiyea rake are eyelekoi hului , " Yesus reai Tuhande" nekeye.4Mele mekai naite naite wahewoumi, Peleyeare nanemene Roh mbaita yeumi. 5Hakoi sakoi kalia waneng naite naite, Peleyeare nanemene Tuhande mbaita. 6Eai wali einya hambung mehimehi eibeate, Peleyeare Allah mbai jea pele hambung yoni yonire romiyea neai wali einye nemene imokowoye.7Nanemene neai foite , Romiyea uw mbemba mbemba naeinye Allahre Roh yea yakalaumi. 8Romiyea mbaite iteai hebean yeale waneng yea uw harannebondere a neai mele mekai Allah Roh yea yeunge. Ro ehire pele Roh mbai jea iteai hebean neai mele mekai yeunge.9Ro ehire pele Roh mokounge wali ondofolo neai a hila rabo elea emekai yeale halende, Ro ehire onomi yemmile neai meli mekai yeale halende, Ro ehire pele Roh mbaijea ehana bolona konate romiyeare onomi yemmile, neai meli mekai yeunge. 10ehi Ro hambung emere emere mokonde neai meli mekai yeunge , Ro ehire Allah yea weunge a re huwemmile neai meli mekai yeunge, Ro ehire allahre na Roh walobo a elene hinyere huluite kolonnele neai meli mekai yeunge roheuire afeau mehi mehi are yakalammile neai meli mekai yeunge. 11Pele meli mekai yoni yoni nanemene Roh mbaijea mokoye. Pele Roh kenare koye hului jea ro miyea mbemba mbembare meli mekai ijeumi.( Setiap Orang Percaya Adalah Bagian Dari Tubuh Kristus ) 12Eai uw buru meleng bai heleng , Pele meleng bai yoni yoni mbainye arunaikoke uw mbaite yeibiyoye. Pele hului mbai wali ondofolore ue mbaite yeibiyoye. Pele hului mbai wali ondofolore uw. 13Haubihine bang eyea nanemene Yahudi romiyea Yunani romiyea yebeai bu beai yo, Yebeai bang, yo uw mbainye eite Roh mbai jea bu koumekoke, Eai wali einye Allah re elea na hibi hibi yaromele neaite bu anande waneng mea-wali ondodfolo yea eyea nemene neai Roh mbai ikeume.14Eai uw meleng bai heleng hayeukoke honande , mbai bang. 15Oroyea rake waneng eleube, Reyea me bang earene rare pele uene ebeai, Na hele pele oro uw kabangne nammang me beaunge. 16Anggeai jea eleube, Reyea ijoko waneng bang ne rare uw kabangne me ebeai jea, Na hele pele ijoko uw kabangne nammamn me beaunge. 17Pele uw na meleng bai nemene ijoko remo inyaibondene-pele uw anggei oboroi hului. Namekai pele uwna meleng bai anggeaite mo inyaibondena pele uw yea fololo yeale hambungde ehuneisi hului hunensinde ?18Peleyeare Allah kenare koukoke hului jea rake meleng bai yoni yoni neaite neaite nekenate anuwaunge arunewoumi, Uw kabangde yeuboke. 19Pele meleng bai yoni yoni fean nekonde neneai neneai hononayende wa, Uw mbaite eleikoi hului. 20Mokoumiboke hului uw yoni yoni meleng bai heleng honate yeare peleyeare um mbai.21Ijoko yea mere rake awaneng ewei sului, Reyea ware me beai bang erewale pele hului mbai yun mea orore ewei sului, Reyea ware mebeai bang erawale. 22Peleyeare meleng bai ehi yambi yea erami yo neainya hesele rake uwre na huluite mokoibiyeunge. 23Namekai meleng bai eai ijikone erande na ro bang kiyeare eyea ei hawanne eai uwna fee yeale meleng bai yoni yonire buhea buhea yea malo felammi. 24Peleyeare fee okoi meleng bai yoni yoni efelei. Uw mbai einye neneai neneai nekenate yeale, Rake meleng bai yoni yoni ehi yea ehire nou henate neaite Allah eai uwre huba mam hele. aruneungekoke namekai fee hubammi meleng bai mokoungeboke ei hawammi.25Meleng bai mbai uw buhea kondena ehiyo yo nanemene buhea konate meleng bai buma enainyekeandene. 26Ehi yo nanemene reimai buhae konaitena nemene buhae mo konatea, ehiyo onomi hubanainyelena onomi mo hubamande. 27Meyea nanemene wali ondofolore uw nawaneng maite neaite pele uwre arunaukoke meleng bai yoni yonire yeauboke.28Pele mekai mbai jemaat einye Allah yea rake meleng bai Waneng yo keaneumikoke, Ukeumi, Neai kalire mokonate mbai kiyea Abu Ako , Be nengdo Allah weumi are huwaimi yo, Namenendo wali ondofolore wali nibi are huwaimi yo, pelera hambung emere emere mokateyo, eha bulona yore onomore yaimi meli mekai yeale yo, ehi yore hakonaimiyende yo, Ehi yore me mokaimi na meli mekai yeale yo. a feau mehi mehi elateyo. 29Pele yo nanemene Abu Ako bang, Allah weunge are huwaimi yo bang wali ondofolore wali nibi a keleami yo bang, Iwau emere emere mokate yo bang.30Ehana bulona romiyea onomi yaimi mele mekai yeale yo bang-afeau mehi meli elate yo bang-pele afeau mehi mehire yakalaimi yo bang. 31Peleyeare mayea meli mekai emekai yeale yaronggombe pele meli mekai yoni yoni yaronggombe neaite relenenggombera.
( Kasih ) 1Ro miyea neai a feau yoni yoni yeale, Malaikat yoni yoni neai afeau yeale nenemene na hului elale horo ; Peleyeare reyea ehi yore kena buhea uw buhea bang na, A waku mo keanale. 2Allah weuke are huukemile meli mekai yeale nekalena, Namekai Allah nunne heraweuboke honate yono yoni reateai bangga mona, Iteai hebean yoni yoni nane mene iteyeubokalena, Na mekai reai hila rabo eleakea sele huluinye elu yoite reyea ehi yore kena buhea uw buhea ehei , Reyea haubihi bang mea nekale. 3Reainya honaitele hambung yoni yoni nanemene hele hung bang wai bang yoye waheremikonde beansonde, Nawaneng ine nanenaitebonde horo, Peleyeare reyea kena um buhea uw buhea eheinya, nanemene reai foi neaite eyeiboi.4Kena buhea uw behea rake waneng niyea, Kena hebang sebeang, kena nime haba, kena hengseng yoko bang, Uw ekeayei, embei aikoi bang. 5Wali mekai bang de omokoi, Uw foite ebeai-ikele ihang uw hale okoyei ehi yo nebang mokoibiyatera uw benera nundeyaimi. 6Uw mekai ijeng bang be kena eroweisi-peleyeare nahele neaite kena roweisiyaimi. 7Romiyea ehire kena buhea heami yo yea rake uw mekai mokonaimile neai rore holeaimi, Na a elendere hila rabo haleaimi, Rabo elea haleate Allah nare foi mokonnele, Kena uw heraungate ,yea na hibi kena buhea henaimile.8Kena buhea huba bang heaibang-Allah weunge are huwaimi meli mekai ya mbai huba mokonnekonde-a feai mehi mehi elate neai meli mekai ya mbai hennunde-iteai hebean nunne honate hambungde iteayeate neai meli mekai ya mbai enanyundembonde. 9Haubihine bang eai iteai hebean na hele yeale nawaneng Allah weunge are hiyei eraneiboi jea huwemmile. 10Peleyeare nahiyei raneiboi kiyea mende ya, Hihei eraneiboi hambunh yoni yoni nuwdenaibobde.11Reyea fafa nekewale hee na a feau elewale, Uw bene wabene nekewaite nou heibuale, fafa neai waneng mo mokowale. Reyea uw henaubokalene. 12Rake heena eai uw unulu nana waneng , Allahre neaite eyea be nulure erate hambungne ijoko erande-peleyeare naya yeale mensembonde be yoi mbembane waneng enerende-rake hee eai uw nulu hebean nammang hiyei eraneboi-pele hee yea wa, Allah reai uw re iteayeuke waneng mbai reyea Allahre neaite iteaitebonde. 13Rake wali nekande heene uw mekai name hele hononayende, Rake niyea wali ondofolo hila rabo haleanne-rabo elea haleande Allahre are nuleuboke huluinye mokombonde, Namekai kena buhea uw buhea peleyeare rake namenolona, Be ereite hele kena buhea uw buhea.
( Nubuatan Dan Bahasa Lidah ) 1Romiyea kena buhea uw buhea hemmiyembe bamekai Allahre Roh yea meli mekai yeijeumi relennele yaronggombe-Allah wembe are huwembe meli mekai na be ereite yea erennele. 2Haubihene bang, Hinye a feau mehi mehi elendena-pele kiyea romiyeare pele a weumi bang, Peleyeare Allahre weunge-hiyea ha yea w eleyere onenate haubihine bang Allahre Roh nakena uwne eleye hului jea nunna honayeke hambung huweye. 3peleyeare Allah neare weunge are huweumi ro pele a rake earene ro miyeare huwoumi, Boronate ro miyea nahila raboelea barambonde neaite kena uw hara rou wemmile neaite, Nawaneng kena foi mokommile neaite. 4a feau mehi mehi eleye romiyea neai hila rabo mo annununde. peleyeare Allahyea weunge are huweumi romiyea jemaat na romiyea neai hila rabore amminunde.5Reyea kena kale meyea Allah wembe are huwemmile jemaat na romiyea neai hila rabo amminunde neaite Allah weumi are huwngate ro miyea hambung nafoi sele mokate-afeau mehi mehi elate yo mokatera-afeau mehi mehi elende a romiyea mbai na mekai jeale wemmilena-pele a feau feauke elende nafoi sului mbai. 6Aka neai beake neai, Reyea mai bukore melere mo, Maiteai bang efeau mehi mehi yea ukembena, Haubihi bang yembonde-peleyeare reyea mare Allah yea keleuke hambung eme yakalarembombena/ Iteai hebean ehi kelerembena-Allahyea ukeuke are huwkembena-a uwteai waiteai ehi kelerembena, mare na hului hakorembombe.7Koite beare kate hambung seruling yeale kecapi wali bang. Holona peleyeare kulung yeale-pele hambung bee na mekai bang a koneikondena, Ro miyea pele koi beare ehakoiboi. 8Na waneng filayo amingde raneye kiyea mokonayehande neia are foi eweinya-felayo uw mokoisa mokoisa heere iteaiboi hului. 9Pele mekai mbai meyea ro miyea ehire neaite bang afeau bea wemmilena weainya a haraungebokea neyea iteaiboi sului. Pele a yoni yoni alu bo yere mo wennele.10Rake kani kelana a feau yoni yoni buhi wali kekai sekai, Namekai romiyea na foi iteaibonde yo yeale. 11Reai neaite pele a feau na mekai waneng haraungeboke eleye-reyea iteayeiboinya, Pele kiyeare yo mei meinya ro reyea eranale, Niyea rare yo hi yang sina ro yea ereuke.12Meyea Allahre Roh yea yeumi meli mekai mai uw ne kitenembomberevreleaungene, Neai foi sele pele meli mekai jemaat na romiyea neai hila rabo amminumbe neaite beambe. 13Pele earene a feau mehi mehire elendere meli mekai ikeunge kiyea pele a feau eleye waneng iteaiyembonde neai meli mekai Allahre ebeline riyennehinde. 14Haubihine bang reateai a feau bea ebeli bounge-peleyeare reai uw bene wa bene pele ebeii balire neateai bang hele.15Pelene reyea meahea mekai jea mokorebonde bang ? Neai foi sele na beene beene mokorembondere. Allahre Roh reai kena uw ne eleye yea yeale reai uw bene wabene nekeneitele yea waneneg beene beene Allahre ebeli borende namekai Allahre koibea korenele. 16Allahre Roh weai kena uw ne eleye huluinye Allhre bumane keanelena jemaat nolona romiyea ehi pele a feau neaiteai bang iteayeiboi yo ehakaboi sului " amin " elenate hee iteayeiboi.17Meahea mekai horo weai ebeline hleng foi Tuhande banea foi hele-horo , Peleyeare mbainye arilaufike nekaube yo neai hola rabo re eyanyui. 18Reyea Allahre heleng foi sele wanale, Hubihi ne bang reyea rembaijra a feau mehi mehi ne heleng eyeleyale, Meyea elaubera. 19Peleyeare jemaat nolone, Reai kena kale ro mmiyea ehi yeale yea a ueteai keleremile nahului iteaibonde a meahea mbai jea elerekonde a heleng sele mehi a feaunge mare ehakoiboi sului elerelena.20Akaneai beakenai nemene, Fafa felefele neia uw bene nekaimi waneng enekei jea-uw mekai nebang neaite fafa uw bene hului jea nekenayembe peleyeare rake wamale are wali ondofolore eita henaubokeyo yea uw bene nekenayembe. 21Musare walora wali heere folaikoke, Homo feane rake waneng molaikoke Tuhan mbea eleye, Yo hi yansina afeau mehi mehire elate ro miyea neai walora-reyea rake ro miyea a ukemile, Peleyeare rake yo raei are nammam oboroiboi jea nekenate.22Pelene hila rabo yeale yore bang peleyeare hila rabo bang yore afeau mehi mehi elate iwau wanende yembonde-Allah weunge are huwei huweite hila rabo bang yo neaite bang peleyeare hila rabo yeale neaite. 23Pelene jemaat nanembainye meyarileisiye ye-ro miyea nanemene a feau mihi mehi elembena Allahre Roh yeumi meli mekai neaite itiang romiyea hila rabo bang romiyea mendena-pele mekai elembe boronayembene meyea nanemene keu mbea ambokembe kaube yea neai uw benere nekenaimile.24Peleyeare meyea nenemene Allah wembe are huwembe hee, Hila rabo bang romiyea Allhre Rohyea yeumi meli mekai nebang mokate yore na hele elenate-pele huwate ro miyea neai nebang. 25Nawaneng na kena ei uw einya nunne heraweweke honayeke hambung yoni yoni na yakalane menai yakalande-pelene be are nende , Allahre eite molonnele namekai na hele yea enelende Allah mai uw nolo uw ikainye nekeye.26Akaineai beake neai, pele mekainya rake hee meyea Allahre eite molonnelere memarilensimbe hee, Ehi yo hobolo mandu yea kelenaimile ehiyo wali ondofolore wali nibi a uw iteate kelenamile-ehiyo Allah yea keleunge hambung neme yakalaimile -ehiyo afeau mehi mehi elenate ehi yo pele afeau na mekai yakalaimile- pele meli mekai nanemene jemaat hila rabore amminunde neaite mo mokonate. 27Afeau mehi mehire elembere kena na ro bee, Name hubara hubara yea ehi elenggondera ehi amum yembonde, Nawaneng ro ehi yeale yea pele afeau elaubere na mekai yakalambonde hele. 28Pele afeau elaite namekaite yakalambonde ro u na jemaat arilensinde nolone afeau mehi mehi elato yo a bang mbea nekenate- nakena uw eita mo neai uwre unggainyele nawaneng Allahre ungainyele.29Bee name hului jea Allahre weumu are huwngate namekai ehi yo pele a elenere hului foi jea ranainyehinde. 30Ro ehi Allah weunge are huwete hee Allah yea ro miyea ehire hambung neme keleungena, Eleye kiyea weannehinde na ehi kiyea yea elende.31Meyea nanemene na hului iteayembe nawaneng kena hara roronembe neaite Allah weumi are uwngamile yo nanemene na huba hubara a elenaikonde. 32Allah weumi are huwate yo nahinggin na kena uwne borate are herawenayende. 33Jemaat nolona wali bulu malure Allah kena okoi peleyeare wali kena mbai uwmbai yealere-Yesus neai eleuboke romiyea jemaat neai riyane arilensimbe hee.34Meyea menagge a bang mbea mo nekenate, A elekoite ewaisiyjea Allah na bere hele ukeunge huluinye neai yun de mekelee uw keleene yea nekenate. 35a hinnenanyehindere , Pele miyea neangge na molo ware imeane eanimihinende -haubihine bang , miyea neangge mbai jemaat arileufike riyane a eleikote namekai bang hele. 36Allah yea mai walora neai are eyakalaibo, Nawaneng ro miyea ehi heleng Allahre a feau boraikoke.37Romiyea mbai neai uwre Allah weung are huwemmile neai meli mekai mokoye Allahre Roh yeumi meli mekai na hului ehi yeale mokoye hubaungena pele romiyea wo konde Allah yeu ekeuke a mbea reyea moloukokale. 38Pele romiyea Allah rare ekeuke moloukokale are wo okoinya-pele kiyeare are oboroijea.39Aka neai beake neai Allah wembe are huwembe neaite kena kabang mea kombe nekembe, Namekai afeau mehi mehi elei eleite a hung okolommi mea. 40Peleyeare nenemene na mekai jea namekai na hiyei yeale yea ranemmile mokombe.
( Injil Tentang Yesus Kristus ) 1Akaneai beake neai, Rake hee reyea kena kele wali onofolore afoi feau foi ne bere huwamale mbai mbea beneng mare iteaitenbombore. Meyea pele afoi feau foi nnahele elaukoke nawaneng wali ondofolo wembe a huluinye nekembe. 2Pele afoi feaufoi huwamale huluinye , Wali ondofolo neai a eleyere na hibi hibi hila rabo ehaleinya, Bare pele a foi feau foi na hele elaukokere haubihi bang yembonde.3Rare keleukoke a mbai mbea a na beereite waneng yea reyea mare huwenggokamale. Pele uwngamale a rake niyea-Yesus wali ondofolo eai nebang earene hereke, allahre homo feane nuleinyekoke hului. 4Pelera Yesus abulune molaisake name nenja Yesus a bulura aunguke Allahre homo feane nuleainyokoke hului jea.5Kefasre Yesus uw yakalaungebokera mo pelera Yesus na moita ohowate yo me bee oror nen bee yealere uw yakalaumiboke. 6Mainyekeko mo Yesusre eita aka beake wa lima ratus hului nakulung mbainye Yesus uw yakalaumoboke-pele romiyea heleng holo nammang wali nekate-keli name heraiboke. 7Pelera Yesus na uw Yakobusre yakaungeboke-nekaikoke mo Abu Ako nanemene Yesus na uw yakalaumiboke.8Na huba mokoikoi nibi mehi yea na uw rare yakalaukeboke. Reyea Yesusre hila rabo halewanale nibi waneng honoi ya nammam mea honggatele fa waneng. 9Reyea Allah jemaare weiitasi koibea meale earene Abu Ako kenewoumira reyea me baei bang hele.10Peleyeare Allah rare kena buhea eare bang mea heukekoke earene mai ijikore erauke waneng mea reai uw mekai nekale. Nawaneneg Allah rare kena buhea eare bang heukekone Yesusre abu ako yea nekate yo nolora reyea kali mokowale waneng ehameikoi hului reyea kena kale huluinye omokoi, Peleyeare Allah reai walora ro miyeare kena buhea earebang hewoumi huluinye mokowale. 11Wali ondofolore na afoi feau mbai reaita , Abu Ako ehi yo neaite huwate pele a mbaite mayea hila rabo halewaube.( Kembangkitan Dari Kematian ) 12Peleyeare Yesus wali ondofolo nuluyo maheyora aungeke neai a huwayembere, Mai nolora romiyea ehi yo yea elte, nulu yo mahe yore ate yo beneng ainyui sului, neai a na hele bang. 13Romiyea herate yo nahele beneng nuluyo mahe yora eyanyuinya, Nahele Yesus wali ondofolo nuluyo mahe yora eyanyui. 14Yesus wali ondofolo nahele nuluyo mahe yore ainyunya-meyea huwayembe a mekai mai hila rabo haleaube haubihire eyeiboi.15Bararembonde , Nayakala yeubobe meyea Allahre neaite ame karebai jea huwammi, Haubihine bang meyea huwayembe allah yea Yesus wali ondofolore nuluyo maheyora aungunuke. 16Peleyeare herewate romiyea nuluyo mahe yora eyanyuinya-Allah yea wali ondofolo herekera ewaleiboi, Nawaneng neyea nuluyo mahe yora beneng eyanyui sului. 17Yesus wali ondofolo herekera eyainyui, Mai hila rabo heleaube haubihire eyeiboi nawaneng mai uw mekai nebang einye mammang nekaube.18Pele nehele na romiyea eherei heen wali ondofolore hila rabo halewainye yea herewate yo yeale Allah yeale wahwaukoke honoimeyaube. 19Rake wali nekande neaite mo eyea rabo wali ondofolore elea heleandena-eai wali beanggo bang ro miyea hele, Rake romiyea nekatera.20Peleyeare , Rake niyea nahele-wali ondofolo nuluyo mahe yora aunuke ani yeale yea keleaimi na heki bang wauwau yaronate waneng Yesus aunguke yea kelewoumi Allahre holona romiyea herewate yora nehele ainyainyu eneikonde. 21Here neai ro mbaita walora mekene-pele mekai mbai hului yo mahe yora ainyainyu enaikonde neai ro mbaite walora meke.22Romiyea Adamde uw mekai jeale nekatene nanemene herate. Pele hului mbai romiyea wali ondofolo yeale mbainye nekate yea herenatera walenaibonde. 23peleyeare nemene hele nahubara benate . wali ondofolo ani yeyena waneng kiyeana bere aunguke , Pelera neyea bennehonde mende neai holona romiyea anainyunde.24Pelera hubare mokonnelene hee yea mere mokaimi yoni yoni nenemene hele wali ondofolo yea nebang mokombibondera, Ondofolo one henggo yeale yea Ako allahre me ei uw einye kinyenembonde. 25Yesus yea me mokommile mende neai yokeijo yoniyoni nenemene mokommibonde neai oro kelee me keleene menai arulembonde. 26Na yokeijo huba mokoikoinya nebangde mokonnebonde kiyea , here.27Allahre homo feane rake waneng molaikoke, Neyea mokoungeboke hambung yoni yoni nemene neai me kelee orokeleene maiyaruleuboke peleyeare, Na yakala yeuboke Allah hambung nemene foemene wali ondofolore me kele oro keleene oeolauboke, Peleyeare Allah neai uw bang. 28Allah neneai jea hambung nemene me emmimokonde neaite nemene foemenemai wali ondofolore oro kelee me keleene meani arulembinde hee- Neayea neako Allahre oro kelee me keleene orulensinde.29Wali ondofolo herekera uw neme yeuboke, Pele hului mbai bu kayeng gokombe heene mai uw ne meleyembokembere here waneng beneng mau uw yakalaubokere wali neme waneng-Herewate yo eyaunyui na rake heena ro miyea herenate hee earene bu kaimire haubihi bang yeuboke. 30Namekei meai wali na monne beai nebang nolone nekeijandere haubihi bang.31Akai neai beake neai, Eai Tuhan Yesus wali wali ondofolo wembe a huluinye mai wali nekaubene, Kena roweisiyeuke-peleyeare nayane beai na hului rare haitebouse meuw mate horo yeare keneyea herawei jale. 32Nabere Efesus yone reyea wali ondofolore earene obo yoku isang yeale (uw mwkai waneng romiyea) Oyendeboke relewonde. Herewate yo beneng eyanyuinya, Pele me uw haubini bang-Herewate yo beneng eyaunyuinya weungehinde Allahre homo feane moloukoke a benate mem, Hamang bu anemakonde- haubihine bang, wahenare bea heremabondere mbea.33Kaya hebembe ! Romiyea uw mwkai nebang de mokate yo yeale kahila awengkombena, Pele yo neai uw mekai nebang yea aungayeufote mai wali foi horombonde. 34Rake hee yea mai uw alomombombe, Uw mekai nebang de hee nennele, Haubihine bang mai uw nolo uw ikainye romiyea ehi nauw mekai Allahre oroiboi waneng nekate. Mare fee mokorembombe neaite rakea waneng yea wamale.( Kebangkitan Tubuh Rohani ) 35Peleyeare romiyea ehi rake amekai jea hinate, herewate romiyea meahea mekai jea beneng anainunde? Namekai maka uw beyoi waneng mea menate? 36Pele a mekai naboku hele hinaufike, Ohaka kanine moloisayaite kaka eyeiboinye-beneng hong bure eketei hului.37Gandum haka namekai hihi mayea kanine molaube pele ohaka monanemene. Ketenate yo waneng hi hele, O haka waneng bang. 38Allah neneijea pele ohaka kenare koye waneng mea yea no fea arunennekonde. O haka na mehine mehine Allah no fea na huluinye eyarune wounge. 39No yeale mokoube yo nenemane uw waneng mbai bang, Ro miyea uw waneng mbai obo yoku , Aye yoni yoni, Rake kani kelana neai, Surgana nekate yo neai uw re ketewoumi yoni yoni na beanggo neneai waneng rakekani kelana uwre ketewoumira.40Hu, oko , findelau , uw re ketewou mi yoni yoni na beanggo neneai neneai, Nawanenng findealau yoni yoni na hele roroibiyate nenea neneai. 41Hu hehe naenggonde hebende, oko he yaele nehangga mbai bam, ralo, findeleau hehe naenggonde, ehiyo yaele nehangga mbai bam.42Herewate romiyea nulu yora mahe yora anaiyunde yo neai uw pelemekai abulune molaisake uw kakare enjembondekiyea, Peleyeare nulu yo maheyora annununde uw karare eijeiboi kiyea. 43Moloisaite oki uw meleng uw male uw yambi beanggo bang uw yeare a bulune ai moloufake peleyeare beanggo yeale uw elea uw wake nulu yo mahe yora annunnunde. 44Rake kani kelana nekenate naeite nuleuboke uw mbea eimoloisayande peleyeare nulu yo maheyora annunde uw pele Allah yeale mbainye surgana nekenete neaite nulembonde.45Allahre homo feane rake waneneg molaikoke, Romiyea nabemena hele mokouboke kiyea, Adam-meleng uw, oki uw yea uwre arunewounge wali yeale rore yeauboke. 46Nanembere meleng uw oki uw kiyea meke, Pelera Allahre Roh yeale uw eai nolone yakalauboke.47Allah kanira adamde mokouboke peleyeare Yesus wali ondofolo surgana meke. 48Rake kani kelana romiyea na uw yoni yoni nabemera kanira mokouboke kiyea Adamde na uw waneng, Peleyeare surgana yo wali ondofolo surgana meke kiyeare uw waneng. 49Eyea rake kani kelane Adamde uw waneng uw yeale nekewande. Pele mekai mbai surgana meke wali ondodfolore uw waneng ue yeale ema nekende.50Aka neai beake neai, Reyea rake a wamale, Eyea rake uw meleng, Uw oki uwyea Allah are heteungekoke. Neai holona ro miyea re yemmikonde hambung yoni yoni re ehubaikoi hului, Namekai kakare enaibende uw kanire eibei hambungde erowei hului. 51Anggeai borombo-Allah nunne heraweuboke honokeke ayea wamale eyea nanemene eisereiboi, Peleyeare aming waku waneng hambung huba mokoikoi neai ranebonde hee yea weambim mea wembonde eyea nanemene kakare ebei uw yea bemmehonde uw yea amminunde namekai eyea wali nekande yo bemmehonde.52Haubihine bang eai uw kakare benate kaayero eibei uwre bemmehonde hele nawaneneg herande uw kaaye ro wali hena bona nekenate uw re bemmohonde hele. 53Nebam bennde hambum, nebam ebejae hambum yae rewende, hereke kaye walire nekende kaye yae hirenggonde.54Kakare benate uw kakare eibei uwre bemmehonde namekai herande uw wali hena bona nekenate uwre bemmehonde, Pele heeyea Allahre homofeaine molaikoke rake a na hului inyaibonde, Elea yeale kiyea mokounge here u yeuboke. 55Nawaneng Allah homofeane rake waneng hareungeboke moloukoke, here, Weai elea yeale rena yeale uebe yeubokete.56Rake wali nekande yea uw meaki nebang mokandene, Allah heere foloukoke a yea iteayeande nebang sabang mokate ro miyea Allah ehee buluku hainyemili. 57Peleyeare Allahre heleng foi uwmande. Neyea mokoungeboke wali ondpfolo walora eyea Allah yeale ewaheikoi.58Pelene, Keana buhea heamale aka beake, Kena uw me bobo yea wali ondofolo hila rabo helembe. Tuhan wembe a huluinye nahibi hibi neai kaliare mokombe, Haubihi bang ne , Maiteai nekaube mai kalia mokaubere foi benate.
( Pengumpulan Uang Untuk Orang Orang Kudus ) 1Yerusalem yona Yesus neai heleuboke wekeumi, Romiyea, moni mai nolona nekateteakommibombere roi arilembe neaite, Reayea wamale Galatia kanina jemaat mokonate waneng keleum bokale huluinye meyea mokombe. 2Reyea melere heene pele yore hakomimbombe roite arilembe neai nouke hembe hele. Na monne beai uheaube yaroyaube naroi-kayee mbai wene kommiyembe holone anuwaunge imeane kolomembe.3Reyea mai bokore erele hee, Meyea nahului jea erennele romiyea rore romambonde neaite, Jemaat na yun yunde homore molorekonde, Ukemile mai me na uw na arilaikoke hambnung yeale homo itemile pele Yerusalem yona emmiyende. 4Pele heene pele yore hakoremibondere na mekai yealena, Rambele nanemmbaita emale.( Rencana Perjalanan Paulus ) 5Reyea Makedonia kanire erelere heera mai bokere erele, Haubihine bang reyea merau haungehikale Makedoniara erengyanensondere. 6Reyea erelere yo yangde mainya eha inyale yea hakondebombe neaite nauwea mai pokore Korintus yone heki holo nekerele, Him mandiling meinyeye hee fombean sonde.7Reyea kena okoi rake kulunne mai bokore erelere noro ranne bang eai Tuhan eheng kondokonde na mai pokone heki holo nekerekonde. 8Peleyeare reyea Efesus yonemo erenekende Pentkosta ya kabang beansonde. 9Haubihi bang ne maehae meaki horo oror halung de hayeaime yokei jo heleng ; Rakene mom heleng sele Allahre kaliare mokorele.10Timotius mai pokore endena, Feere ehubai neaite meyea ei annebonde, Haubihine bang neyea reainya waneng eai Tuhande kalia mbea mokonde. 11Meyea nemene nare haubihi bang ro yea elembe yeale, Eijea annebombe neyea na hului reai bokore mende neaite neai kena uw foi mokonnenbombe reyea raneke mai yona aka beakewa ehi yo yeale Timotius yeale hubaimakondere rakeu meyameale. 12Aka beake Apolos moi eleayea hurewanale eai aka beake wa ehi yo yeale mai bokore ende heene hakommobonde ebate. Peleyeare neyea rake heere , Mai bokore nahului ende.( Salam Penutup ) 13Aka beake mai uwre kaya foi hebembe, Wali ondofolo neai a eleyere hila rabo elea yeale halembe, Beyea rabulembombe kusei mahei bang nekembe. 14Mai kalia nenemene foemene yanekoi yase yeale emmokombe.15Akaineai beake neai, Yona hele Stefanus neai imea ei obe einya romiyea yeale- akahaya yona romiyea na bemere hele wali ondofolore hakowainye namekai rake hee yeale Yesus neai eleuboke wekeumi ei hawaiyaimi. 16Reyea moi huramale pele romiyea waneng yore nawaneng romiyea ehi wali ondofoflore kaliare mokate yore ei hawemmile.17Stefanus yea, Fortunatus yea nawaneng Akhaikus yea mekatene neai kenare roweukhike. Haubihine bang meyea mokaukele kalo mekai mokaite nawaneng. 18Rake name reai kenare foi mokaite. Pele hului mbai kenai foi makayembe pele uw mekai waneng ro miyea neai me uwre yakalammibone.19Asia kanina jemaat-jemaat mare ro meleayayembe, Akwilare Priskilare, Nawaneng jemaat neai imeane arileisiyeye yo yo yeale Tuhande eita mare foi sele meleayayembe. 20Rakena aka beake nanemene anuwaunge Yesusre eita aka beake yea foi sele ro meleayayembe.21Rake mare ro meleayayembe are reyea Paulus me yea moloukokale. 22Romiyea Tuhande kena buhea eheinya, Allah yea ehe bukulu ennehayende, Tuhan, weyea mei ! 23Reyea ebeli banale Tuhan Yesus mare kena buhea earebang mea henemembe. 24Yesus wali ondofolore eita mayea nemene reyea kena buhea heamale- Amin.
1Paulus, Kristus Yesusre yebaei-bubaeite yeubokale, Allah yae be isineuboke namekai Timotius rena, aei aka-baeke Akhaya kanina hila rabo nembainye halaende. 2Onomi rei mai sele Ako Allah rena namekai Kristus Yesusre einyemo hubamannele nekemande.Paulus buma kabam Allahre kolounge3Ako Allah rena onomi namekai Kristus Yesus Na kena buhae heisei kabam hele heijeume, namekai elae-wake yeume Kiyae. 4Maere onomi yeume bele rannda meyae ro miyae ehire bulo-walobo (u wabei) weijammile huweijammile, meyae namekai Allah yae onomi yeume.5Kristus rake kani kelane naeimekai releungekoke, naeimekai mbai maei waline rei mai Kristusyae aumiboke. 6Meyae u wabei wabemmelena, bele meyae onomi rewembe maei. Namekai meyae onomi rei mai hubamannelena meyae bele mekai hubannele, u wabei nehangga mbai mo meyae hubawannele mekai mbai. 7Maei hila rabo mai aerene kabam hele, meyae itayaenboke, meyae namekai u wabei maere wabembe, bele mekai mbai meyae mai onomi hubaungele einye hubannele.8Aka naei-baeke naei, meyae rabo halaende meyae itayembombe nekembe, Asia kanine nekewande, maei kena himi hele nekewande. Ehe bukulu maei u rande kabam hele hubawannele, walire emekai mekai hubawannele. 9Ro mbaite na wali fofo hele hubaungele, bele mekai sele hubawannele, maei u bene nekewaimele, " Naheki bammo aere honaimokonde ha!" 10Yesus yae here walora waleuboke, maee onomi ikeume, meyae hila rabo kabam hele Naere halaennele, mekanebam, Nembai sele maere onomi ikeume.11U wabei maei nolora wekeunge, mekanebam, maeinya ebeli bannele namekai jemaat ehiyo maei nya ebeli banyele randa.Paulus merau ehi mekai raungehike12Rake wali mekai jae nekemale meyae aholo kande, nehale yae reyae wamale, "hambum-hambum, kaliya mehi-mehi rake kani kelana nemene molowande, bangga mo yae, Rake kaliya bum-bum mokowande, mai aerene, namekai Allah re kena buhae aerene, rake kani kelana utaeijae bam. 13Rake homone molandekoke, meyae ronggombe itayembombe hele. 14Meyae maere itayeumoboke, bele mekai mbai meyae maei rabo halei, Ako Yesus Naei benembmende yane.15Reyae rabo kabam hele halaele, kaliya mai nolone meremokondere, reyae merau raungehikale, bele mekai jae benem kaye hambum foi maei kaye hubayenggombe. 16Raei kena kale mai bokora mo betamo Makedoniare erele, benem berohondera, meyaerare rikendebombe Yudea kanire erele maei.17Namekai mai kenara elaube, rake merau raungehikale, merau hele bam bae elaube. raubo-raubo yae kougale merau raungehikale. 18Allah Na kena buhae aere buhi wahi hele, bele mekainye mare wamale,rake merau raungehikale, ahele, eleneaikonde, namekai ehele bam bae elenaikonde.19Ako Allahre hinafa hoifa Yesus Kristusre mai nolone meyae huwayembe, reyae Silasre Timotiusre, ahele elenggombe namekai ahele bam elenggombe, bele yaere Naei einye ahele elenggombe. 20Mekanebam, Allahre a nulewounge Yesusre einye ahele banggamo, belene yae Naei einye meyae elande, ahele, onomi Allahre mo kolomannele.21Allah yae aere Kristusre eita u mekai kelemiboke namekai elae wake ikeume. 22Aere me baeumiboke, Naei Roh yolo-yolo aei kena einye aumiboke, ninae nekenende.23Reyae Allahre riyanale raei kena einyare itayeuboke Kiyae nanemam Korintu yore eijae mare yakalanembombe. 24Mai hila rabo halaeungelere meyae mare ane ekoloi, bele yaere eyae na mbai ja, kaiya mbainye mokande, rei mai nembainye kande, meyae bele randa hebembe maei hila rabo elae yarombe.
1Bele aere renaei hokoukokale, maei bokore merelehe reyae kena nebam ebeijae hele. 2Reyae mare kena nebam mokorembombe na, hinye yae mare kena buhae henenggombe, bele ne yae reyae nare kena nebam emokoi jae hele.3Nabemena homo moloukokale ikamale, mare ererembe kena ehubai nekembe, bele neyae rare onomi yendele. Reyae mare rabo halaemale, raeinya onomi hubanale maekai mbai meyae naei mekai hubannele. 4Rake homore ra kena nebam hele hubawanale, bele nolora ra ijokobu balewate rake homo maite molowale, meyae kena nebam hubannelre bam, bele yaere meya rai kena buhaere itayembombere, Ro miyae nebam mokoijate yore kena buhae yae hemaemile.5Hinye yae mare kena nebam mokonembe na, rare kena nebam emokoi jae, reyae benem ro miyae ehire kena nebam omokoi jae nekerele, 6Bele ro miyae mekai mai noona hubayenggombena, a wennele bele mekai omokoi jae nekende. 7Bele ro miyae mekaite kena buhae yae kommile, mekanebam, bele ro miyae na wali kena nebam hele enekei jae nekenende.8Reyae mare wamale, bele ro miyaere kena buhae yae hemmile. 9Bele ne yae reyae rake homo mare molokokale ikamale, reyae itaeiyerebonde nekerele, mai hila rabo kabam hele haleungele.10Ro mbaite kena buhae hennekombe na, reyae bele ro re namekai kena buha herenggonde. mekanebam, bele mekai jae Kristus kena koye ro miyae ehire mokomamile. 11Kena buhae heisei jae rake wali nekemale, bulo walobo, u wabei ikai ewaeisi aei kena eite menensinde.Paulus na kena wau-wau koye bele yaere onomi hubaunge.12Troas yore Yesus Kristusre ako faeuko hukemilere mekale hee, nemene ikai ikatele meweufikale. 13Ra kena wau-wau kowale, mekanebam, aka baeke Titus ehubayeikoinye. Belene Troasna yore a riyeumihikale Makedonia yore ekale.14Bele yaere Allahre buma kabam kolanale, mekanebam, Kristus ei ibiyeuke, anuwau ehire-ehire Nambele yae ennde. 15Mekanebam, maei kolo ande, Kristus foro kembo wanem mae u ne ande, ro miyae hunyele wali onomi hena enaijaronde namekai ro miyae nebamre benate yo yaele.16Bele yaere yokeijo yore, mai kaliya mokandere, ro fako-miyae fako huneijate, ro miyae wali nibire mate yo, maei kaliya mokandere surgara foro kembo yae oke mekaijae hureijeye. Naei sele Allahre kaliya ehekaei sele yae mokande. 17Allahre a foi-faeu foi, ro miyae nate haete hambum mekai jae heijate, bele makai jae helem hubayenate. Meyae bele ro miyae mekai bam, meyae maetaei nekande, Allah maere eleumeboke, Naei kaliyare mokomayendere.
1Bumana homo molokokalere meyae elaube, maei u maenggeu bae kaendeboke, rore baende. 2Meyae bele mekai bam, homo ratai riyemamihinde, bele randa jemaat emere emakelende maei kaliya mokandere ronate.. 3Meyae ro miyaere kelemmile, meyae Kristus Na homo mbai jae meye kelaemmile, tinta yae molaikoke bam bele yaere Roh Allahre nulu yae molalndekoke,ruka ranne Musare hee na mekai bam, bele yaere maei kena ei u einye moloukoke.4Rake hila rabo mekai jae maei u ne Allah aumiboke mae-mae koukoke Kristus rannda. 5Maei u maenggeu bae bumare ekaeiboi, bele yaere Allah yae maere aumoboke. 6Allah Na yebaei-bubaeite yaendeboke ro miyaere kele jammile. homo yae bam bele yaere Allah rena Roh yae. Homo bum-bum himi benayende bele yaere Allah rena Roh yaena hena bona. hononende.7Musare heena homo fae nehale rukane kuinyaeiboke bele yaere bele homo fae here-kakare ro miyae enaibennde. Bele homo fae nehale na igwau yaele, Israel yoni-yoni Musare erenainyebondere kabewainyele, mekanebam, Musa nabe wili halamam hele bouboyene. 8Homo fae eme kuinyeuboke na igwau kabam hele.9Raei u bene nekeuke, Musarena homo fae rouke na u huwe yalena, Allah re heteungekoke Homo fae eme nehale Allah re bene aere onomi yemmele. 10Nehaele, meka hambum bere hubannele igwau yaele, rake hee bannele bae igwau nehangga yeuboke. 11Mekanebam, Musare heere foloukoke a na nibi mo ohoneyei, elae bam, ane feleufake, blene yae Allah rena homo fae eme ro miyaere wali himalainyeboke yo yae me baeumiboke nekande.12Meyae Allah rena homo fae emere rabo kabam hele halaende. 13Meyae Musa yae mokouboke mekai bam, Israel ro miyae Musa nabe yoi Allah rena hehe naeungekoke ijoko erenainyebonde yaelene, na be yoi malo yae feleuboke.14Belemo bam, Israel yobe-yobe maei u bene-wabene ninae hileumikoke, bele mekai mbai rake heena fafa na ubene-wabene Musarena homo fae itai ja feleumiboke. 15Rake hee, Musarena homo fae raite bae, onaeite handate, mekanebam, malo ratai na ubene wabene nemene feleumiboke. 16Bele yaere, ro mbai nibi nebam mokowoyera bensonde Yeus Kristusre oro kele-me kelere mendena, bele malo ratai na ubene ra wennede.17Tuhan nehale Roh ya, embelene-mbelene Roh hubyeemalene, ble anuwaunge wali emekai sele hubamande. 18Eyae nemene, bele malo ratai efeleiboi na, Tuhan aembele nembainye nekande, namekai Naei igwau, hehe aere naemmele, Roh yae kaliya mokommele.
1A foi-faeu foite huwemamile maei kaliya rokande, maei kena kending enekei, mekanebam, Allah rena kena buhae hubayaendekokene yae. 2Hambum-hambum firman Alah nebam maei kaye nunna honatere meyae ahi elandekoke nekande, maei kena foite mo ro miyae ehi Allahre robe ro yoinye mokomayendere.3Maei Homo fae na arumboimo hononatena, ro miyae ehire namekai na arumboimo honnate, nebam enaibende. 4Rake kani kelana bulo walobo yae ro miyae na ijoko kebeumikoke, hila rabo Yesusre ehalei, namekai Kristus Na one henggo Na kinne hamainye hamengekoke mokouboke.5Maeeinye naenggonde kena huluinye ro miyae ehire ekelei beleyaere Kristus Yesus maei Tuhan, meyae Na yebaei-bubaeija Yesusre aerene mokoijande. 6Allah yae raeke mekai Na homo faene nuleingeboke, "Oubom nolora Hehe naeukoke," aei kena u einye hehe naenggonde, u bene aere yemmele Allahre one henggo meke Kristus Yesusre une meke yeuboke.97Mehae mekai horo eba he arileijande aei wali einye, aei wali kani kendara mokoumiboke wanem, mekanebam kuikui mae-mae Allah yae yeijeume, enaei ehubayeikoi hangga. 8Maere enera faita himi mokoijaimele, bele yaere meyae nebam eyeiboi. Maere nebam u nebam mokoijaime bele yaere maere enukeiboi. Maere weitasi kaimile bele yaere maere moi ehayeikoi. 10Yesus maei aerene hereke, bele mekai mbai Yesus waleuboke bele yae ro miyae ehire-ehire huwemamiyende.11Meyae wali nekande yo, herere naei mekai Yesus re aerene konaimiyende, mekanebam Yesusre wali mekai maei waline r miyae erenaimele. 12Bele mekai mbai here kaka maei waline bende yakalande, wali henare mai waline embende yakalande.13Hila rabo mbainye halaende randa, homofae ne molaikoke; "Reyae rabo halaele, bele randa a elale!" Meyae namekai rabo halaende, belene a elande. 14Meyae maetaei nekande, Allah, Tuhan Yesusre herekera waleungeboke, Yesus Naei nembainye walemmibonde, yawemmibonde nemmbebane Naekore bere emale. 15Rake beimiyate yakalaimiyate mai foi maeija mokande, ro miyae helem onomi rei mai namekai Allahre buma kolonainyele.16Bele neyae meyae kena kending enekei.mehae mekai horo maei u melem nebam emabende, bele yaere maei u nulu na yane baei nememo nekemande. 17Rake u mekai wamekai relannele,, bena yane u foi ema yaronde maei. 18Rake ijko erande hambum, meyae kenare okoi, mekane, bele hambum nahibimo ohonoi, bele yaere ijoko yae ereiboi hambum, huba bam haei bam honojeye.
1Meyae maetaei nekande aei u melem rake kanina nekende fale wanem ba, na heki bam Allah mende horombonde, bele yaere eaye aei imae Allah mokoungehake hena bona, aei meyae emokoiboi, Allah Nenaei jae mokoungehake, hena bona. 2Rake u melem falene namam nekemalena, u wabei mehi-mehi wabenaimele, bele yaere eaye kena kande, surgana imae mokoungehake hena bona. 3Bele imae hena bonane ayembondena, ro mbai melam mekai ehubayeikoi emanekende.4Eyae namam u melem falene nekayendena, eyae kena nebam- u nebam naei mekai hubayaeyende, mekanebam here-kaka wali ema nekende. 5Mana Yesus meke aere mokoumiboke Allah Naei kena koye mekai nekemalere, Naei Roh meke aere ikeume bele rannda rabo halaende.6Belene yae, me yae wali nekande u melem einye wali nekande, wali elemoinya hele yae nekande. 7Meyae hila rabo randa wali nekande, ijoko ha emeha erande randa bam. 8Meyae rakeijande, namekai kena hele kande ele moinye wali nekemalere, bele yaere mehae mekai tuhan Nambele nembainye nekemale bam.9Meyae u mekai wamekai mokoijande, Tuhan kena kommokonde maei, Nembainye imae einye nekemale, moinye nekemale. 10Eyae nemene Naei beremo emalere, belene mo ro miyae naei foi mokowoye, nebam mokowoye, bele anuwaunge wo emakonde.Allah rena onomi kaliya yae mokondeke.11Meyae maetaei nekande f waku Tuhanre mo faemande, bele a yae ro miyaere ehire-ehire huweijammile. Meyae Allahre bene Nataei yeuboke ya namekai mai bene naei mekai nekemayende. 12Meyae mare bumane ekoloi, bele yaere meyae mare ikai imayembe mare buma kolommele. Bele mekai jaere meyae itayembombe nekembe ro miyae na kena kabam hele ijokore erande ehare melae-melae beijande, aei kena einye kayere moi jae hayejande.13Meyae maei u re eyeiboinya, bele Allah Naei itaei. Meyae maei u re imabondena, bele mai foi maei jae mokande. 14Kristus Na kena buhae hesei maei une mae-mae hele koumikoke, meyae itaeimabonde nekemale, ro mbai herende mekaina, bele neme mai jae hereke, eaye nemene here mabonde banggamo. 15Yesus meke hereke, aei aerene hereke, wali nekande yo aei wali mbembare bam, Yesus hereke aei aerene hereke, namekai eyae neme maei ja waleuboke.16Mana meyae ro mbaite na u melem nekeyere ro ereiboi nekande. Yesus Naei nekewoye mekai ro ranneboke, bele yaere mana meyae itayendeboke Yesus bele mekai Ro bam. 17Ro miyae hinye na wali nehale Yesusre einye nekendena, bele ro miyae na wali neme hele yae yeuboke. Bena wali nebam nekewoye moi hayeukoke, wali neme yae aungeboke nekeye.18Rake nemene Allah rena, meke Na u yae onomi ikeume, Yesusre walora, kaliya na rei mai jae mokayende. 19Yesusre eita, Allah Nenaeimo yae ikeume. Na u raka kani kelare meke ane hele raungehike, aei mokoi-kabei mokowande me ebaeikoi hangga nemene Na une kaeuboke, mana bele kaliya aere ikeume ro miyae ehire eleiko huweiko komayende ninae mokomayende.20Eyae nemene Kristus Naei yebaei-bubaeite yaendeboke, Allah meke aere kaenumikoke. Meyae mare wayembe, Yesusre aerene, ma wali, mai u nemene Allahre yennele onomi inyembe. 21Yesus yolo-yolo rendeng anuwauka meke, mokoi-kabeite oneuboke Ro ya, rake kani kelare meke, nebam-u nebamre mokowoye Ro yae elewande, o haline habaendekoke, mekanebam eyae Allahre bene ro miyae nehale yae me baemmele, Yesusre eita.
1Yesus Naei nembainye kaliya mokandena, mare wayembe Allah rena onomi nasom bae eyaroi hangga. Raei anggaei borombo, 2Belene Neyae aere weume, "Reyae kena korenggombe hee, Raei merele yaa, mare rikerembombe. 3Meyae ro miyae ehire oro halum emokoi hangga, mekanebam, maei kaliya mokandere ro miyae nasom bae elenate yaelene.4Nibi mehi-mehi yae maei kaliya mokande, meyae itayembombe nekembe, meyae Yesus Naei yebaei bubaei jae kaliya mokande. 5Haubae yae habeijaimele, kawa einye hilei jaimele, joku ehomboi koijande, moni mai nekeijande, 6Nemene Allah rena Roh yae elae yeume kaliya mokande, 7A nehale faeu nehale, Allah rena elayae meye mai meube mene namekai meli mene meye yeume mokande.8Foi jae weijaimele, nebam bae moko jaeimele, maere ame karebai jae eleijate, bele yaere maei kaliya nehale yae mokande. 9Maere oneijaimele mekai, bele yaere maere nemene nataeimo, meya-ya yae koijaimele, bele yaere maere ehokoi 10Meyae kena nebam u nebam nolone nekejande, bele yaere rei mai mo koi jande, meyae ru kangge bam ro miyae bele yaere ro miyae mokamile ru kangge yaele wanem nekate, habuhi bam ro miyae, bele yaere nemene na hinggi-hinggi maei wali ne nekande.11Korintus na ro miyae yoni-yoni nekaube, maei kena mau nemene rawandekoke. 12Mare meyae hee eraisi hangga, bele yaere menaei jae ma u hee . folaukoke. 13Mana - meyae itayembombe, reyae ra fafa re a wamaele mekai - ma kena mau nemene wewe konggo/rawenggo.Ro miyae mbaite eyeiboi hangga14Ro miyae hila rabo wau-wau koijate yo yaele kahili ekoi jae nekemembe. Mekanebam, mekayae , hubaimakonde, a hele-faeu hele yaele nebam baele, namekai hehe yaele wawa yaele? 15Yesusre Belial re mekayae a nembainye eleikoke be mbaine isineiboke? Namekai ro miyae hila-rabore halaeinyele yo yaele ro miyae hila rabo wau-wau koijate yo yaele? 16Meka yaere mbainye elemakonde, Allahre ei moloi-moloi imae yaele walobo bulu yaele? Aei kena Allah imae wanem ba, homo faene moloukoke, "Reyae mai kena einye nekerele, mambele nembainyemo ele-mele kayende, Reyae mai Allahre itebonde, namekai meyae Allah Naei ro miyaere yeubonde.17Belene, Reyae wamale, bele nolora membale, ma u hee rorom, "Eli hohore kaube hambum, me ekeluweijae, belere Reyae rikerembombe. 18Homo fae ne eleukoke, "Reyae mai akore itebonde, namekai meyae Raei keluware yembombe, Raei omire yembombe."
1Allah aere a nime haba hele ukeume, belene yae, mem u niki kanau fanyema, nebam mokandera he roromale, u bulu-wa bulu Allahre na onomi mae-mae kommele nekemale.Paulus na kena rei mai sele aungeboke2Maere u bene kabam hele nekenembe, meyae ro miyae ehire-ehire nebam emokoyei, namekai ehiyo maei na hambum foi eyaroiyei 3Rake a mekai mare wamale. mare nebam re bam, mekanebam, na bemere mare a ukamale, meyae raei kena einye namekai, here re wali re mambele nambainye mo. 4Raei hila rabo mare kabam hele halaemale, ra wali rei mai sele aukeboke kale, mekanebam, mai aere ne.5Makedonia kanire mekanle hee, raei u kulu-wai hele hubawanale, fe waku u bulura namekai ro miyae maeita. 6Bele yaere Allah yae kena buhae heukekoke, Titus re ukeunge raei bokore meke. 7Titus meke, meyae hubawaungele u mekai nemene ninae huweukekoke, mai kena e heraweiboi rambele hubayemakondere, bele anggaei boro kalera ra kena rei mai sele aukeboke kale.108Raei homo moloukokale ikamalene kena nebam hubawaungele ha, bele aerene reyae kena kending enekei. Kena kending nekele horo, bele yaere reyae erewanale, bele homo mekai raukokene ma kena naheki bam mo foi yaeuboke. 9Mana reyae rei mai sele hubanale, mekanebam ma u onomi hubaungelene, Allah yae ehe koukokere meyae kena nebam yaeuboke, bele yaere habuhi nebam mare emokoiboi. Allah yae ehe koukokene meyae kena nebam yaeuboke, bele yaere meyae mehi enesai, meyae onomi hubayaeukoke. Kena nebam rake u melem na, herabonde wali hena emahubayende11Mai wali ne hubawaungele, Allah yae ehe koukore meyae u wabei wabeisiyembe balaube, bele yaere meyae hala bam, ikele okoi, fe waku ehubayei, onomi mo ma waline nekeijaube. U wabei yoni-yoni wabenembe, meyae hala bam. 12Mare homo molokokale ikamale, ro miyae maei u foite bam, ro miyae nebam mokaiboke yore bam, bele yaere mai nehale maere halaeumele yakalambonde maei, Allahre bene nehale yae elenggonde.13Bele aerene meyae onomi hele hubannele. Onomi hubannele rannda maei wali rei maei sele kande, mekanebam, Titus meke naeinya unulu yae mare nemene onomi ikembe. 14Titus mekere reyae fe ekoi, mare bumane hele kolowamale. Reyae a nehale yae mare weubamale, Titus bene nehale yae mare bumane kolowamale.15Mare kena buhae kabam hele yae kamale, mekanebam, meyae namekai rare ereiko-rakeiko hele koubaukele. 16Reyae rei mai sele kale, mekanebam, mai rannda ra hila rabo halaele.
1Mana aka naei-baeke naei, Makedoniana jamaat-jemaat itayembombe Allah Na kena buhae heijembe. 2U wabei mehi-mehi hele wabaimele, belene rei mai, moni buki hubaijannele, nemene kole-kole mae-mae na wali einye hubajainyele.3Nehale, raei ijoko yae erewamaele, naei akauha, hubayaeikoke hangga yae yaro wate mewate. 4Maere mekate waimele, naei kaliya mokatere meyae hakomamibonde. 5Rake mekai jae mokoijate, meyae rabore ehalei hangga, nabeme hele na wali Allahre na hila rabo kabam hele, betamo maere, Allah Naei kenare koye mekai.6Belene Titusre ahuwe rorannele, mehae yae na kaliya raweuboke, bele mekai mbai na kaliya mai nolone arunembonde. 7Kou kalo ehubai mekai mbai, hila rabone, a ne-faeunge, itai-habane namekai kena buhae maere haeumele mekai, bele mekai mbai kou-kalo bam ma wali einye nekemembe.8Rake a wamale a elae yae ehubai jae, bele yaere kena buhae hesei mekai namekai umali mekai jae hubamale. 9Meyae itayaeuboke Yesus Kristus kole-kole mae-mae, kou bam kalo bam nekejeye, bele yaere aei aerene nemene nukeuboke, eyae kole-kole mae-mae nekemale.10Rake igwaunge, raei u bene foite embe maei itembere, ralo yakama moite wokannele hambum mokaubokere bam, beleyaere mai kena roukembe mokombombere. 11Mana maei kaliya mokoneha, mokombo baeufo, nehangga mbai yembonde. 12Inyayembere mokainyehake na, yaeime roumale, ro miyae mokainyehake rannda, emokoisai rannda bam.13Rake akauha mokaungehake ro miyae ehire hakomamibonde namekai mare ehe mekai eyei, mekanebam, bele mekai jae mokomale nemene na rei maimo hubamande maei. 14Mainya helem bolem hubaijaungele, ro miyae kalore hubijainyele yo nahinggi-hinggi na waline hubanianyele, bele mekai wali yae etike-metika nekemayende. 15Homo faene molaikoke, "Ro miyae helem arileijate yo, na wali na hinggi-hinggi ehubayei, namekai ro miyae nehangga arileijate yo, kalo mom na waline ehubayei.16Allahre buma kolanale, mekanebam, Titusre kena einye yaele raei kenare kale nehanggambai sele hubanale. 17Titus meyae ukannele mekemo bam, bele yaere Titud nenaei jae na kena mbai, maei bokore nenaei jae meke.18Titusre nembainye, meyae mare bumane hele kolayembe, aere bae Allahre ako faeuko jemaat ehira-ehira kelaumile aerene. 19Bele mo bam, Titus namekai meyae elaendeboke maembele nembainye rake kaliyare mokomalere, Tuhanre kaliya buma kolomandere namekai maei u foite ro miyae ehire kelemamilere.20Meyae namekai-mekai sele rake akauha imayembere mokande, mekanebam, ro miyae ehi yo mare ayae ungaimele yaelene. 21Meyae rake u mekai foi jae mokande, Tuhanre ijoko bene foi jae eleye, namekai ro miyae maei bene rake u mekai foi jae mokande.22Nembainye, meyae ro mbai elandeboke, bele ro elandeboke rabohalei, kaliyare mokoijeye ro, waei kaliyare hakoneubo hangga. 23Titus, ro mbai umfo-wamfo kaliyare mokojeye, rarehakondebonde kaliyare mokale ro mekai niyae. Aka-baeke ehiyo, jemaat yae elandokoke yo, Kristusr bumane kolonainye yo. 24Bele riya yawemmibombe jemaat bere menate, mai kena buhae haeumile kelemmibombe, namekai maeinye kena buhae nare haemmile kelemmibombe.
1Reyae kena kabam hele kalene rake homo molokokale mare ikamale, 2Mai kena u itayeubokale, belene mare bumane hele mare Makedonia ro miyaere kolamale. Akhaya yona ro miyae namekai ralo yakama bee moite wokannele hee mokainyehake ekainekate, mainya igwaugae nekeumi anyukate ekainyekate.3Belene yae rake ro ukamaele mai nolore enaitere, belene ma u reyae a ukamale mekai mokonehambe rakemmile. 4Makedoniana ro helem bam, rambel nembainye emale, eremayembe meyae emokoisaina, (mare a ewei hangga) mare fe hele mokonayembe. 5Bele mekaine, u bene nekeuke, rake ro ukemile nabere holo yae mai bokore enaite, akauha ukaukele yaele mokonnehambe. Bele akauha mokaungehake na rei mai jae arilewaube rewembe membe,6Rake a wamalere, ro hinye o haka nehangga heraeyende na, ani nehangga yae hubayende, namekai ro hinye o haka helem herayendena, ani helem hokonde 7Ro miyae na kena-kendingra eleye hangga yae yemmile, olomo bam narulu bam bae rewende mende, mekanebam, Allah Na kena buhae kabam hele ro miyae rei mai jae rewende mende.8Allah kole-kole mae-mae nahului inyembe hayenembe, mai kaliya einye na foi mo emmokombe. 9Homo faene moloukoke, "Nemene Neyae wahewoye, ro miyae ru bam-hangge bam yore Tuhan yeuboumi, Naeinya a hele faeu hele naei mekai hena-bona hononende.10Mana, Neyae o haka mokoungehake hekere mokate yore yemmilere, namekai roti feu hamam mekai mokoungehake, heraeyende ani helem bolem mokonate. afoi-faeu foite enaibende. 11Meyae namekai kole-kole maemae ma wali ne ennekembe,, bele rannda Allahre buma kabam emakolonde.12Rake akauha imayembe, ro miyae hila rabo halaete yo na wali na hinggi-hinggi ennekembe maei, namekai ro miyae ikaimelere Allahre buma kabam kolomande. 13Allahre buma kolomande, mekanebam, ro miyae name nono kaikoke, ikaimele, ro miyae ehire wahemamile. 14Allahre ebeli bainyele mai aerene, mare kena buhae hayembe, 15Allahre buma kbam kolomande, mekanebam, Na akauha ikeume a eleikoi hangga
1Reyae Paulus, renaei jae mare riyamale, Yesusre nime haba eita riyamale-na bene-bene mare a ewei hangga, bele yaere ahauka mare nahinggi a ukembe. 2Reyae mare riyamale, raei merele yane, mare a na mekai jae ukembe, ro ehi yo nekate namekai maere yokeijo nekaimele yore a ukemile, maere ijoko eraimele ro nasom bae ijoko eraimele elate.3Nehale, maei wali u melem re kabam hele wekande, bele yaere maei kaliya wali henare ema nekende maei ja elande. 4Maei kaliya mokande u melemre bam, bele yaere Allah yae elae yeume, bele yae ro miyae ehire huwammile.5Ro miyae maei u maenggeu ke homabondro miere, Allah Nembaisele Ro romambonde. Meyae ro miyae maei u maenggeuke homabondere, Yesus Kristus Nembai sele bumane nekende. 6Meyae mokannehake nekande nebam mokate yo nataei inyaibonde.7Ijoko erem, bena meka hambum yae eraube, ro miyae elate, bele ro miyaere rokommikonde na wali Yesusre einye nekenate, meyae bele mekai ro miyae yae nekande. 8Reyae u maenggeu Allah yae ikeuke bumana hele korelena, bele mai foi maei, bele nebamre mare emokoiboi hangga. Bele aerene reyae fe ekoi9Raei homo molowale yeubamale, meyae rare fere fembere bam. 10Makedoniana ro miyae yae elate, "Paulus na homo molowoye, wauwau bam namekai elakaei sele. bele yaere na u meye bae, nime haba hele namekai na a faeu foi maei mo yae eleye.11Bele ro miyae mekai rokommiko, homo molowale yarowate bele u bene yae nekaimi, maembele nembainye nekewande mokowande mekai. 12Meyae hubannele ro miyae holone-holonemokomamile namekai ehiyo u maenggeuke koijate yo yaele bomamile. Naei sele na u nenaei nou haeikoube bae, naei sele neyae itayeiboi hangga ya.13Meyae u maenggeu maei hangga-hanggamo koijande, Allah yae he neke hanggamo yae koijande, mare rikemayembombe koijande. 14Maei u maenggeu nambai kabam ekoi, mare moi hanyayenggombe mekai. Meyae nabeme hele Kristus Na ako-faeuko mai nolore rokande ekande kelewayembe.15Meyae namekai ro miyae ehiyo maei u rabo ya u maenggeu okoi, bele yaere maei hila rabo halaende maei kaliya mai nolone mokowande bele neyae hurenende. 16Meyae Tuhan Na ako-faeuko yohi-yohire huwewamiyende kelemamiyende, bele moko mayendene u maenggeu okoi nekemayende.17Hinye yae u maenggeu ke kondena, tuahnre eita u maenggeu konde nekende. 18Ro miyae u maenggeuke konde kaye yae u herawembonde, bele yaere ro miyae u herawembonde kaye ya Tuhan buma kolonnele.
1Reyae rabo halaele, raei u na kobu erekaukelena, meyae kenayae herawembombe, nehale mayae kena heraweimiyaube. 2Allah mai aerene kena u heraweijeye wanem, reyae mare kena koijamale. Nasom ne bam, meyae raei maengge yaele reyae mare ro ne hanggokamale, yaukombombe Kristus bokore maengge yaele wanem.3Bele yaere reyae buhae hokouke, mare ma ubene wabenensimbe kobu menjembombe Kristusre nibira, hakau meke Haware ruke wanem meke wabeungehike ruke wanem. 4Na bere meyae kelewayembe a bele nibira Yesus ro raungeboke, bela mekai mbai Allah Roh ambokembe, Yesus Walilo rena ako-faeuko ne, bele hale elaukoke. Reyae eramale, holo ehiyo meyae kelewayembena Yesus ehi mekai huwayembe, roh u mekai mehi bele mekai, a foi-faeu foi ehi mekai huwayembe.5Emekai sele abu akoyae eraimile yore, raei u namekai emekai sele bele yaere reyae aholo okoi nekale.. 6Reyae ahuba refire kalo molouke, bele yaere itaei haba rifire bele mekai bam, mekanebam raei u mekai mokowale randa nemene itaei haba bam yore nenae kelewamale.7Yesusre a foi-faeu foi huwamale hee ra roibu mare eriyei. Mehaemekai Allah mare rombokembe raei une kolanale mare himiyae mokowamale? 8Mai u nolone kaliya mokowale hee, raei u na kalo molowouke, huba wanale hambumre, kaliyare emokoi, bele jemaat maei roi jae reyae yoko yae baeubale wanem. 9Nawanem, mai nolone nekewale hee, mainya hambumde reyae eriyeimo, haubuhinebam, raei kalore molowouke hambumre Makedonia kanina aka baeke yae mate rikeibiyatele. Rake hee nekale, mainya roi ninggi mare eriyei, namekai eriyei mo nekerende.10Wali Ondofolore a hele faeu hele nehale raei u einye nekeye, bele u maenggeu kale yae rare hum eraisi Akhaya kanire. 11Mekanebam? Mare kena buhae eheinye? Allah nataei nekeye, reyae mare kena buhae kamale.12Ro miyae ehiyp Ywsus Wali Ondofolore abu ako wanem a karebai karebai elate yo raeinya wanem,, mai a na walire hambum yarate (maei anuwau elae hebemale neyae na ure nenaeijae bumare kaeite, reyae mainya hambum eyaroi. 13Bele ro miiyae na u mekai wanem nekate abu ako wabu-wabu u mekai jae haraeinyele, ro miyaere karebai-karebai wabaimile, Yesus Wali Ondofolore abu ako wanem u mekai ohate.14Meyae bele u wabei te buhae ehokoi, mekanebam, Tuhan Na malaikat naeimekai u hareibiyenyele u wabeite yeibiyate. 15Belene yae, Tuhan Na yebaei-bubaei naeimekai u wabeite inyaibonde wabenayembe, na moisum, yebaei-bubaei bele u mekaite mokoite yo, nebam enaisubayende mo. Paulus nebam relewounge Kristusre aerene16Benem kaye mare wamale, meyae rare kobu yae eleijae nekembe, meyae bele mekai eraukelena, hakondebo bele mekai jae yeubo, belera ra u maenggeu kore. 17Raei hila rabore halaele eha, Tuhan yae rare ikeuke ya elei, bele yaere raei kobu rannda hila rabo Nare halaenale. 18Ro miyae helem na hila rabo haletere, naei u maenggeu yae elate, belene yae reyae raei u maenggeu ya kore.19Mai ure itaei haba yaele ilaube, bele yaere kobu ro miyae maei a wayembere ma u reija-maijae haraumilere ei hawaumi, na moi-moi sele iboraumile.. 20Meyae rake ro miyae wanem ei isawaumile, naei yebaei-bubaeite mokayembe yo, mamena hambum-hambumre yarowate yo, nenaeijae anuwau bamanare baete yo, meuboi-u boite konayembe yo. 21Na u fe mekai jae , bele u mekai mokoiboite. meyae be erabuleiboi emokoiboina, raure reyae bele hambum mbai jae be yae rabuleubokale ra ure kaerele.22Bele ro miyae na ure Iberani ro miyae yae elate. Reyae naei mekai mbai Iberani ro miyae. Israel ro miyae yae elate. Israel ro miyae yae elate, Abrahamre orona-mena yae elate nekate. 23Bele yo Kristus Wali Ondofolore kaliyare mokate yo yae elate, keunge kate ro miyae wanem bae elate, reyae bele yore moi buleumibokale, rare iwetasi koubatelene, kaliya roi jae-bu yae bewekale, kawa einye rokoyae-rokoyae hebewekale, haugae yae habaeteke, kena himi hele nekewekale, hereinyem-hereinyem hubawanale.24Yahudi ro miyae haa yae kilaitekoke roko mehaembai haube houwaitele, roko mbana helem 39 hangga habeikiyatele. 25Roko name rantai ha yae haube howatele, roko mbai ruka yae hayaetekoke, roko name naubu-walabune meyae eiwande maei kayi koloumikoke, roko mbai reniyai raikoko buwei nolone naugwala yae hayeumeke. 26Roko helem yoram-yoranda ohowekale, ra u mekai himi hele hubaungekale, wi bumayae haleijeuke, yoko yo yae, Yahudi ro miyaera, Yahudibam ro miyaera, yo einye nekewalera, yo moinye nekewalera, naubu walabura, namekai aka-baeke hele bam yora.27Rake ksliys ehekaei sele hubawanale, no bam-he bam mokojale, joku ohomboi ikale, moni-buki hamam bam inyekale, him-mandilim meye neuke hebale, namekai malo bam inyekale. 28Bele ehemo bam, raei baka ranna kaeiwale eha, jemaat yoni-yoni hole molorebonde maei u bene inyekeike. 29Jemaat nolona ro miyae male-yambi hubainyele aerene, rambele nakena na himi hubainyele, reyae hubarende.30Reyae u maenggeu korelena, bele u maenggeu raei kalore molouke rannda korele. 31Ako Allahre, Tuhan Yesusre mo buma kabam kolomanende, reyae ame karebai mare emokoi.32Damaskus yone, rowa kabam Aretas kaya hebewoye, fela yo ukeimi yo kaya ayaeikoke hebewate rare kilendebondere kouboye. 33Bele yaere, ele naiboke mau bulura keranjangne ateboke elemoite nokainyele are okale, bele mekai jaere naei me eitaeufaeubokale
1U maenggeu korele nekerele, bele yaere meka foi jae ra u re hubutekonde. Allah yae a nene a weiwoke, namekai hambum emeha hele erekale bele are kukembere. 2Ralo yakama me bee orone kali yaele, moi hayaendekoke hee, Allah meke rare yaweukehoke surga namenem kayere ekalenaei u einye, reyae itiyam, monye namekai reyae itiyam, bele yaere Allah nembai nataei.3Rambele ekende bele roreyae roungebokale, rare kaeukeboke Firdausre rake u melem bae ekale erewale. Allah nembai sele nataei. 4Firdaus einye ekale borowale, ro yae miyae yae ehameikoi a yae elewate, ro miyae mbai sambai eleikoi hangga. 5Bele hambum ekale erewale yoni-yoni, renaeijae ra une kaerele. bele yaere ra ure u maenggeuke ekoi. Rake u melem male yambi yae nekale aerene ra une kaerele.6Ra ure u maenggeu korele na, kobu okoi nekerele, mekanebam, a nehale-faeu nehale elale aerene. Bele yaere nemene herawale nekale, ro miyae ehi yo ijoko eratele ne, u bene ehi mekai nekenatele yaelene. 7Bele u maenggeu nambai sele korele yaelene, ra u bulune u wabei meke isa mekai naeikoke hebeye, nambai u maenggeu korele yaele ne.8U maenggeu korele yaelene, roko name hele Allah riyeungokale, ra ura wennende. 9Bele yaere Allah rare weuke, "Raeinya onomi, rei mai namekai elae wake, waei kou-kalo hubanaere nemene ware ikawale. 10Belene, reyae rei mai sele hubanale, mekanebam, raei kou-kalo, weitasi kowatele, Yesusre aerene, nebam kouwatele. Ra u kou-kalo hubanale hee, Yesus meye elae yeuke.Paulus na kena buhae Korintus yona yore heuboumi11Meyae rare kobu yae mokaukele, naeisele rare buma yae kaeukele maei. Mekanebam, reyae meka yae kalo molouke, abu-ako ehi ijoko erammile bae, na bumana hele nekate, 12Yesusre yebaei-bubaeite yeubokale na kaliya mai nolo-u kaikainye nemene ninae mokowemale ijoko erewaube. 13Mekane mare ehiyo maeita ane kolayembe, nemene reyae ninae mokowamale mo yae.Kena buhae yae rare hendekombe14Mana reyae mokoungehakale, kolo roko namenem kaye yae mai bokore mekale, mainya rikei sakoi rare rikewaukele, rabo ehalei, mai arilewaube hambum rare eyeijae. Mekanebam, kelu omi ako-nakere uhenaimilere bam, bela yaere ako-nake yae na kelu omire hambum uhenaimilere. 15Rai u, ru kangge maei aerene naimekai hayerende. Reyae mare kana buhae kabam hele haemale, meyae bae, mare kena buhae kamale mekai, rare kena buhae haeukele16Reyae ra ure kaho hele hubanale nekale, bele yaere mai nolo u kaikainya ro mbe-mba elate, Paulus ame karebai, u bulu-bulu ewekwoke. 17Mainya yarowaube arilewaube hambum-hambum, reyae ukamaele mekate yo arilate? 18Titusre ukanale mai nolore meke, namekai ro mbai ukannele meke yaele nembainye ekete. Titus meke, mainya yarowaube arilewaube hambum arilewoye? Mambele nembainye nibi-a ohandeke19Bele a wanem hareungebolene, mai u bene ne elaube, maei aerene oleyae, a yae eleyae?Allah re bene wo kayembe, bele yaere rake hambum aerene, mai kena buhaere, mai ro foite yae reyae wamale.20Reyae mai bokore erelere yaere buhae hokouke, mekanebam raei kena kale mekai bam yembonnde yaelene, namekai rare ehubayeikoi yaele ne. Isam fela komale, a nebam faeu nebam elemale, u maenggeu, mbei komale nekemale yaelene. 21Reyae buhae hokouke, merele hee Allah yae mai bene rare ane kolondele yaelene. Ro miyae hila rabore ehalei yo herewate yo,u nenere kayeke yo, namekai u nebamre mokayeke yo bele ro miyae aerene kena nebam itebonde yaelene.
1Rake namenem kaye yae mai bokore male. Raei merele hee, Allah Na homofaene molaikoke ijene eleye, ro bee name hangga yakalaibonde mo, bele yo yae a elenaikonde randa, eyae be isinemabonde. 2Nabemere ro miyae ame karebaite mokaite yo namekai ro miyae ehi yore, a ukamale,roko benem mekale ne, benem merele kaye, bele ro miyae re kena buhae ehei.3Meyae mai ijoko hele yae erenebombere kena kaube na, raei u eita a eleye, mare elae inyembe. 4Naeisele Yesus ohaline aei yeisi-yeisi aerene habaeikoke, bele yaere Allahrena elaeyae waleuboke. Eyae namekai mom kalomo ro miyae yae nekande, bele yaere eyae nemene Naeinya elaeyae waleumebonde.5Mai u re menai jae erennekona, meyae Allah Na ako faeuko wembere hila rabo halaeube, nekau mokombobe? Mai ijoko moi-moi mokombo erembe, mai itaei nakaube, Yesus Walilo mai kena u ne nekeye, Naere hila rabo ehalei yo, naei kenane u re Neyae enekei. 6Rakenane reyae hubanale, meyae itayembombe, meyae nehale Yesus Wali Ondofolo Naei a eleyere hila rabo halaeube.7Meyae Allahre ebeli bannele, mekanebam, meyae nebam emokoi jae nekembe, ijoko erenayembe mai hila rabo elakai, hambum nehalere mo mokaube, naei sele ijoko erenaimele ba eyae balekande. 8Meyae nehale wali nibi a huluinye mokande, bele are meyae asasi komakondena, me u re eyae emokoyei jae.9Meyae rei mai sele kande, meyae elae bam inyekande hee, mare erayembe elaekai sele yeibiyaube. 10Bele aerene rake homo molowale, reyae emei hee, ahaunge erenekende, merele yane, mare nime haba yae mokorembe, Tuhan yae ukeuke mare foite mokorembombere, nebam mokoiboite bam.11Aka naei baeke naei, rei mai mo komale, foite mo nekemande, ro miyae ehire kena buhae-u buhae yae hemamile nekemale, mekanebam, u bene mbaimo nekemande, wali rei mai, Allah kena buhae mo hemmende nekemayende. 12Ro miyae ehire-ehire onomi naeimekaimo mokommiyembe.13Ro miyae hila rabore halaete Korintus yona yo, ware onomi hele wayete. Onomi Yesus rena, Allah rena kena buhae hembe eita namekai Roh Kudus nembainye nekande, ninae nekemande.
1Reyae Paulus, Yesus re yebaei buhbaete yeubo kale, ro miyae yae rare eyeleiboi, Yesus, Allah here nolora waleungeboke Kiyae yae eleukeboke. 2Na wanem, aka naei baeke naei Galatia yo yamne nekaube yo, rambele nembainye Yesusre hila rabo halaennele yo.3Onomi honomi, kolo-kolo maemae Ako Allah rena, Yesus Kristus rena aei wali einye, 4Kristus aei mokoi kabei aerene hereke, eyae wali henare ema yarondere, bele Allah Naei kenare kokoke wanem bae yeuboke. 5Allah nembai sele huba bam haei bambae bumane kolomanende.6Reyae faa yae bale, meyae hasale hele Allahre nukaungeboke, Kristus yae mare wali hena ikembe, bele yaere meyae moi bulaeungeboke homo fae ehire hakaungeboke. 7Naei, sele homo fae ehi uhele, beleyaere ro mbe-mba yae Kristus re akho faeuko mare pulaeyembe - wabayembe.8Belene yae, meyae, namekai malaikat yobuma- yam buma yae, homo fae ehiyae mare kelemayembena, bele ro miyae re olomo emmiroronde! 9Neyae mare bulayembe - wabayembe Kristus rena afoi faeu foi, olomo yae nembebonde. 10Menaei jae ijoko erembe, reyae ro miyae rare ei molanatele yae mokorelere, Allah Naei kenare koye mekai jae mokorelere? Raei u maenggeuw bae mokalene, reyae Allah Naei yebaei bubaeibam.11Aka neai baeke naei, reyae kena kale meyae itayembombe, Yesus re ako-faeuko, ro miyae meyae yae emoloikoi. 12Ro miyae mbai jae rare eweiko-ehuweikoi, namekai rare ekeleikoi, Yesus Kristus Nenaei jae Naei ako-feuko mokoukoboke itaeyeubokale.13Meyae raei wali mekai bere nekewale mataei sele. Reyae Yahudi ro miyea, na rabo halewate, Bele he Allahre hakainyeboke holore iwe - tasi koubamaele. 14Raei hokolo uyau nolone, Yahudi maei nibi a re, reyae ewekokale, Raei yobe naeite nibi a, me hukhum reyae itayeubokale..15Bele yaere, Allah na foi rare ehayeikoi, menakere kou bulu yahi bulune nekewale hee rare eleukoboke, namekai kaeneu kekore naei buyo-ayo re itebondere 16Allah kena keukoke raei Wali einye naei hina fa hoi fa yakalaukoboke Yahudibam ro miyae re a foi-faeu foi eremi huwende, ro miyae ehire itayaeihaba eriyei. 17Na wanem reyae Yerusalem yore ei, ro miyae ehi na yebaei bubaei yo ehubai koi, namekai reyae Arab kanire nahibi ekale betamo beufokale Damaskus yore mekale.18Ralo yakama name nekekokalemo, Kefas hubayeikote Yerusalem yore ekale, na bokone ya me bee orone mehaembai nekendekoke. 19Na yebaei-bubaei mbai ehubayeikoi hele, bele yaere ro ehi naro Yakobus, Yesus naubake mbai mo hubayendekoke. 20Allah bene reyae ahuwe roramale, rake Allah re ako faeuko molowale, amebam - karebaibam.21Beleramo reyae Siria kani re egwale, namekai Kilikia kanire ekale. 22Beleyaere, belena ro miyae Yudea kanina Kristus re hila rabo halaete yo yae, rare onaitele. 23Ro miyae huwate remo anggaei borowande, "Ro mbai bere holo, Yesusre namoita ohowate yore, mehinim bam iwe-tasi kouboumi yaere, mana Yesusre hila rabo halaenale, namekai Naei wali nibi a faue yae huweumi." 24Beleneyae mana reyae meka kelaemaele rannda, Allahre buma kolainyele.
(Paulus Naei Kahiliwa Yae Be Isinainyeboke) 1Ralo yakama me bee orone keli yaele nekaikokemo, reyae Yerusalemre yore ekale, Barnabasre Titusre rame yaweumibokale ekande. 2Reyae ekale, Ako hubalo mando re ako faeuko Yahudibam ro miyaere eremi huwendere. Bele yaere reyae beyu beyeba yaele riya nekandekoke, raei kaliya mokowale nasombae enaibendeyaelene.3Titus Yunanina ro rambele nembainye ekende, bele yaere neyae Yahudi maei mamre ahi eleukoke. 4Beleyaere, Yahudi ro holo mbai aei nolore ijoko - ijokoyo aei aka - baeke mekaijae yaeiboke mayeuboke, aere wabenaimehinde Yesus Kristusre hila rabo haleimiyannelera emabalendere. 5Beleyaere, meyae naei kelere eyeiboi, ahele faeu-hele mai einyemo hononende.6Bele yaere, be yu - be yebare hebewate yo raei u bene nekeuke nambelebam, Ako hubalo mando nabe raubuleuboke, bele yore yae rare ehakoiboi hangga. 7Bele yaere, na ijoke erewatebae, reyae Yahudibam nolore ukatele Naei ako faeuko huweikote ekale, Petrusyae ukanyele Yahudimaei nolone Naei ako faeuko huweikote eke. 8Ako hubalo mandoyae Petrusre ela wake ikeunge Naei yebaei bubaeite yeuboke, Yehudimaei nolone mokowoye, bele Ako mbaijae rare ela wake ikeuke Naei yebaei bubaeite yeubokale Yahudibam ro miyae nolore ekale.9Yakobusyae, Petrusyae namekai Yohanesyae na u itayaeiboke Ako hubalo mando Naei yebaei-bubaete yeubokale, Barnabasre be yu beyebare hebewate bene me isinandekoke, wahendekoke, Barnabasre rambele Yahudibam yo nolore ale, Yakobusyae, Petrusyae namekai Yohanisyae Yahudimaei u nolone nekenate. 10Hokolo name maere riyaimele, ommokombe wanemna, mai u nolo ukaikainya kou kalone nekeijate yore ei hawemmiyembe.(Petrus Na Una Kaloyae Paulus Roungeboke)11Bele yaere, Kefas Antiokhia yore meke he, reyae Paulus a na yakalayae yarewanale, mekanebam, Kefas asasi kokoke aerene. 12Nanemam Yakobusre holona emeiheyae, Kefas Yahudibam yo yaele hamam nembainye anayeke. Beleyaere, Paulusre holona yo mekate he, Kefas ukeiboke namekai bele riyara weeke.13Yahudi ehiyo, Kefas bele umekai himi keleubokene barainyeboke, namekai Barnabas bele umekai himi ranne mekuke. 14Reyae erewamaelebae, na wali ako faeuko nehalera wekate, belene reyae Kefasre ra ro miyae ranne a elahele yae ukanale, "Weyae Yahudina ya, wa wali Yahudimaei mekai hareinyebo, mehaemekai Yahudibam yore waeli baemae Yahudire inyaibondere?"15Meyae Yahudi ro miyae yae honaimokoke nekande, ro miyae u mekai himire mokoijate yo bamba. 16Bele yaere, meyae maetei nekande, ro miyae u foi wa foite mokaube yo, bele ahelere eleikoi sangga, ma hila rabo Kristus Yesusre einye, bele aerene Kristus Yesusre einye meyae nehaleyae elandekoke. Bele mekainye, Hukum Taurat mokaube aerene mare ahelere eleikoi sangga!17Beleyae, menaeija nekande aerene u mekai wa wamekai haraennela na helere imabondere Kristusre eita maere nahele ungaimile. Kristure eita wali hubayemakonde. Bele mekaine, Kristus Na wali neke woyene himi moyae mokoweke? Nana hele Kristus Na wali bele wanenbam. 18Bele wanemna, raei bu nibi a nibi mokokokale horoubokalena, benem renaijae foi eremombondena, reyae Musarena mambae asasi kokokale. 19Bele aereneyae, belemam buleungebokale, Akore wali einyemo nekerendere.20Bele neyae Kristus waerensinde mende raei wali einye nekende, namekai rake wali nekale u melemre yeubokale, rembaibam Kristusyae menensinde raei wali einye nekende. Na wanem rake wali nekale hila rabo Akore einye, rare buhae heukene, Neyae raei aerene oki rileuboke. 21Akorena a foi faeu foi reyae moi ebuleiboi, bele mam einye a hele nekendena Kristus na igwau rileuboke, monye baleinggonde!
(Wali Hameiko-Hameiko A ) 1Aka naei baeke naei, Galatia yone nekaube, meyae onaeube? Yesus Walilo henalo mai ijoko bene ohaline habaeikoke. 2Reyea mare a mbai hinerensimbere, meyae hila rabo Taurat walora halaeungele, Allah Naei Roh mare ikembere halaeungele? 3Makane meyae onaeube? Meyea Allahre Roh walora wali neme henggelem raungehike, mekane mana mai u elaeyae wali himalonnobombere kaube?4Mehae mekai meyae a foi faeu foi te ehakoinya, bele yoni-yoni hubawaugele, nemene ikainyemo inyaibonde. 5Maehea mekai, meyae Taurat re, itayaeubokene ha eme mai u nolone mokaubene-mai hila rabo haleugele wanembae bele eha eme mokowaube?6Abraham rena mekai, Allahre nehale yae eleukokene wali himaloungeboke, me beaungeboke. 7Meyae itaea yembombe, Allah na eleyere hilarabo haleijabe ro miyea yae Abraham re orona mena yo yae me baemmobonde. 8Allah re homofeane keleume, Yahudi ro miyea bam na eleyere hila rabo halaeinyelene me baeumiboke, bele yaere Abrahamre na yoboloyae a ukeunge, "Waei eita, rake kanina kelana ro miyea onomi fokha hubanayende." 9Ro miyae, hila rabo halaeinyele yo yaele Abraham yaele, nembainye onomi fokha enaijaronde.10Taurat re hakainyeboke mokate yo Allah yae olomo nemmibonde, haubinebam Allah re homofae ne rake mekai jae moloukoke, "Taurat re mokaite a nemene na nibi-nibi ehakoiboi kiyea re, Allah yea olomo nemmibonde." 11Mana nayakala hele yaeuboke, Tauratre mokaungelo yo mare Allahre bene nehalere eleikoi sangga, "Ro miyae nahalere nekate yo na rabo halaeitanne wali nekate." 12Bele yaere me u mokande, hila rabo halaende yaele Taurat yaele bannele am. "Ro miyae Tauratre mokainyele yo na wali bele einye nekeijate."13Tauratne moloukoke, "Ohaline hereye ro olomo nainyeboke, bele yaere Kristus aei aerene oki rileuboke, Tauratre horouboke. 14Yesus Kristus rake eha mokouboke, Yahudi bam ro miyae nemene hila rabo Naeinya wali hena, kole-kole maemae emahubayende.(Allah Na Ahuwe Rorowounge Yaele Taurat Yaele)15Aka naei baeke naei, yaya walina nekeijannde a mekai jae haberebondere: Ro mbai a nuleibiyoyera, ro ehi yae ohoroiboi hangga, na wanem ebaraiboi hangga. 16Mana Allah yae Abraham re orona mena a nuleumiboke, naei oro na mena helem hurende maei a yae eleukoke. Allah rake mekai eleikoi, "...waei orona mena yo yae. " ....waei orona mena ra," Yesusre a yae eleukoke.17Rake niyea me yea itea yembombe, Allah na bemere hele Abraham re rake are heteungokoke, ro miyae ehi yae ehobeiboi hangga, bele nuleungeboke a ro miyae ehiyae ehobeikoi hangga hangga 18Haubihi nebam, Allah neai wali himalainyeboke yo yea me baemmilena wali nibire eyei, bele yaere Allah na hila rabo rannda Abraham re rake a heteungokoke.19Mekane Tauratne moloukoke? Tauratne rake aerene moloukoke, Abraham re nuleungeboke a eyae asasi kandekokene. Allah Na u mokoi jae Taurat ekaimokate. 20Walore bennehande ro, ro mbaitemo bam, na nahale hele Allah nembai.21Bele mekainya, Taurat yaele Allah are nuleuboke yaele kikine bonoikoke? Bele mekaibam! Taurat wali nibi yae weume, a hele faeu hele yae keleume. 22Allah re homo fae yae aere ele neumeboke, rake kani kela na ro miyae nemene himire nebamre kelene nekate, Allah Na are nuleuboke a belene wali hena Kristus Yesusre eita ema yaronde.23Aei hila rabo ehubayeikoi he, eyae Taurat eleye mekainye nekandeke, belene Yesus meke aei hila rabo ikeume. 24Belene, Taurat yae meke ele neumoboke, Yesus meke aei hila rabo Naere halaennele ne hale yeuboke. 25Mana aei u rabo halei jaele yaendeboke, belene yae Taurat eleyere moi bulennebombe. 26Yesus Kristus naei a eleyere hila rabo haleungena meyea Allah re kelu omi me baenebombe.27Meyae Yesus Kristus re hakaungelene bu kolaeinggokombe. 28Bele wanemna, meyae Yahudi ro miyae, Yunani ro miyae kaye emoijae, Yesus Kristus mekene meyae mbaite yembombe. 29Meyea nahele Kristus re holona yona, meyae Abrahamre orona mena ro miyaena, are nuleuboke meyae ensubayembe.
1Rake mekai jae ahuba arunerebondere, ro mbai herendena, naei hambum hambum honate, na kelu benare nukei biyounge. Rake kelu fa na kendingna, bele kelufa na wali nekende aei u mokoi jaele nehangga mbai. Nehalehele na akorena hambum-hambum nemene naei mo. 2Na wali kaya einyemo nekende, kabam yembonde namekai naeko ehe konnekonde.3Bele mekai mbai aei wali, eyae bulo walobore bammile. 4Allah Naei ya merau raungehike yembonde ya, miyae maengge maei kou bulu yahi bulura mende yakalambonde Fa, Taurat eleye wali mekai jae nekende. 5Yesus meke, Taurat kelene nekande yore onomi ikeume, Naei Kelu omi yae me baeumiboke.6Eyae nanemene Allah re kelu omire yaende bokene, Allah meke Naei Roh aei u einye aungeboke, eyae Nare a bannele, Abba, ya Bapa. 7Belene yae meyae Naei u mokoi bam, Naei kelu omire yaeubokaube. Eya yebaei bu baei yo bam, naei sele eyae Allah re kelu omire yaendeboke.(Bulo Walobo Yae Mare Ewabeijae)8Na bere meyae Allahre ro oroiboi, meyae bulo walobo maei einye nekewaube. 9Mana mekaube Allahre ro raungebokena, na wanem Allah mare ro rombokembe, bele yaere meyae baeubokaube bulo walobo re baumile?10Yahudi maei ya kabam, okone, ralo yakamane meyae mataei mo mokaube! 11Reyae buhae hokoike, mai aerene ra mene nibi bu nibi mokokokale haubibamre benayende.12Aka naei baeke naei, reyae riyamale, raei wali mekai jae nekembere, mekanebam, reyae namekai mainya u mekai jae rokale nekale. Meyae rare u mekai himi ekeleiboi ja. 13Meyae bene nekayembe ha, na bere hele mare a foi beme hele a foi faeu foi mare hubamale he, eha pulo raune koubale. 14Raei una eha bolo hubawanale, mare umali mekai jae hubawaungele, bele yaere meyae rare enukeiboi. Bele yaere meyae rare Allahre u mokoi wanem bae mokowaukele, namekai Yesus Kristus Naei u mekai mbai erewaukele!15Mehae mekai jae kole-kole maemae maei u ne hubawaungele? Mai foi mokowaukele reyae ahubare huwele, namekai mai ijoko reyae keleikole yaroikole, meyae rare a ewei. 16Mana a foi faeu mare wamalene rare yokeijo yae me baeukele?17Ro miyae ehi afoi faeu foi ehire huwai mile yo, a nehale mekai mekai mare hungayembe, bele mali kena re reungatere, bele yaere u bere nebam ba na waline mae-mae nele. Neyae heeyae dolate membele rambele ra. 18Na doi sele ya, hambum doi temo mai u bene nekeyembe, bele yae mokom reyae mambele nembainye enekei hei yae.19Kelu naei omi naei foi, mai aerene benem ra u nebam hee hubanale, Raei u naei mekai rele rende, Kristusre u mekai wa mekai mai u ne hikaembonde miyae mbai fare honondere mekai ra u hubanale. 20Reyae kena kabam hele kale, mai nolo u kakainye nembainye nekemalere, mekanebam, reyae a namekai yae mare ukembe bele yeare reyae meka yae ukembe bam (Hagarre Sarare Wanem Bae)21Kristus aere onomi ikeume. Beleneyae eyae nehale ro miyae onomi mekai jae nekemale. U kaya hebemale, onomi yae mo nekemale, Ro miyae ehiyae ewasi jae eyae bulo walobo me kelee u kelee ne nekemale yaele? 22Rake a wamalere, kaya foi jae hebembe, Musa rake mekai jae mo eleukoke Abraham na keluwa bee, kelu fa mbai nenake bae Abrahamre yebaei bubaei miyae, bele yaere kelu fa mbai nenake Allahre me kele keleena miyae. 23Kelu nake miyae Abrahamre me kelee ne nekeweke kaye nasom mekai nenake, bele yaere kelu Allahre me kelee na nekeweke miyae, na kelu honoke Allah yae nenaei jae ukeunge honoke.24Rake ahuba mekai arunei bokale huwamale namekai miyae 25Miyea bee, rake niyae Hagar Sinai homunggae mekai Abraham re yebaei bubaeite nekeweke, Yerusalem yone na kelu onu hononayende.26Yebaei bubaeite nekeweke, bele yaere Yerusalem surgana kaye, Yerusalem Allahre me kelee u kelee na kiyae, bele neyae aei nake miyae. 27Homo fae ne Yesaya rake wanem moloukoke, "Wa u ba kiho miyae, kelu omi ohonoi mo nekeyae kiyae, rei mai jae koi, fa hiyaunge buhae hubanae mekai roko mbai ehubasi kiyae rei mai me foka yae hayaeinya, mekanebam, kihone na molo ebim fem nukeunge boke miyea, kelu omi helem hononggonde, rone nekeye kiyaere kelu omi bam nekenggonde."28Aka naei baeke naei, meyae nahemene Allahre kelu omi mo, Allah yae eleu meboke, Ishak re eleuboke wanem. 29Bele yaere Ismael yae Ishak re weitasi kowngeke, bele mekai rake hee.30Allahre homofaene rake mekai eleye, "Yebaei bu baei maenggena fa yaele hukeimihi eibale! Mekamebam, Yebaei bubaeitena fa naeko mokongehake hambum neyae eyarakoi sangga, bele yaera Abraham re me kekee na miyae na kelu bele hambum hambum yaronggonde. 31Aka naei baeke naei, eyae Hagarre kelu imobam, eyae Musare me kelee na ro miyae re yeandeboke nekande.
1Kristus meke aere onomi ikeume, belene yae, Naei yebaei bubaeite yaendeboke, benem moite eijae nekemayende 2Raeinya a wamale foi jae borombo, Reyae Paulus, mare wamale ro u huba folaikokere meyae hakombombena, Kristus na foi mare mokowombe nemene mebaei bam yeuboke.3Raeye benem mare wamale, hinye yae ro u huba nainyehake re hakombendena bele yo Taurat a eleyene hakainyeboke. 4Taurat a eleyene mai wali hakaungeboke na, mai wali Kristusre ra wekaube, namekai kole-kole maemae, onomi honomi mai waline enekeyei.5Waeinya Roh yaele, maeinya hila rabo yaele, meyae nekande rakaende. 6Yesus Kristusre einye, ro u huba folaimile yaele, ofoloi jaele, monye balengonde. Hila rabo Yesusre halenneleyae onoi roumale. 7Na bere Yesus Kristus mare kaenenggokombe wali nibi ikembe, bele yare hinye yae mare ahembe? 8Kristus yae mare kaenenggokombe bele u mekai Neyae omokoiboi hangga.9Mare wabeyembe yo ragi wanem bae a arunere bondere, ragi kending ken sele yae tepung kabam aleiboyate, bele ragi yae tepung nemene weye kabam yeibiyoye. Bele mekai mbai a faeu wabayembe, mai u benene eyesi hangga. 10Hinye yae mai u bene wabene nebam mokonembena. Reyae bele ro miyae re ehe bukulu itemile.11Bele neyae aka naei baeke naei, mekane reyae ro u huba folate a yae ro miyae ehire huwamaele, mekane rare a waukele? Bele mekainya, Yesus ohaline habaeikoke, me baeibam yembonde. 12Raei rabo halaele, ro miyae mai u benere bulaeyembe yo, mai jemaat nalora enaibalende.13Aka naei baeke naei, Allah mare kaenengge kombe ro miyae emere yaeubokaube. Bele yaere bele ro miyae eme yaubokeyae, hambum-hambum waei kena hului jae emokoyei jae. Bele yaere ro miyae ehire kena buhae yae hemmiyembe mokomembe. 14Meka nebam, HukumTaurat ne moloukoke a faeu, nemene, homo fae mbaine mo moloukoke, "Kena buha rohi-miyae ehire haemile mekai mbai, waure naeimekai jae heungele." 15Kayaa yaele yae ma wali maite maite hebembe, a nebam faeu nebam eleijae nekembe. (Roh Allah Kenare Koye Mekai Jaele Me U Nebam Mokale Yaele, Kikine Boikoke)16Reyae mare wamale, Allah rena Roh mare kelembe mekai jae ma wali harennebombe bele nibi niyae mare yawenembombe nibi nebam kaye moi hayennekombe. 17Eyae ro miyae nebam helem mokowammile, beleneyae, kena re kojande kiyae Allah aere eyeiyei. 18Bele mekai mbai hambum eyae kenare kojende kaye Allah Naei kena ekoyei nekejeyene yae eyae ehubayei nekejande.19Wali nebam kaye kenare okoi rake niyae, yoko kaimae, wali nebam nibi namekai wali nebamne enduwende. 20Walobo re hakonebonde, ei molonnele, kena nebam nakene ambonde, kena hensem, ikele isam, u maenggeuw, keu buli. 21Kena hensem, bune annenende keu buli konde, namekai mehi-mehi bumbum. Mana mare benem a wamale, bele ro miyae wanem Allahre mekele-u kelere eyeiboi hangga.22Ro miyae Allah re mekele u kelene nekendena, Allahre Roh yae na waline maemae konnekonde nekendena na wali kena buhae yae mae mae nekende, rei mai annebonde, na wali ro miyae ehire kena foi moi nekenende namekai Allah afaeu hayaeukoke honate na waline nekenende, 23Nime haba, u herawembonde nekende. 24Ro miyae Yesus Kristus Naei kenare koye mekai yaeiboke yo, bele ro miyae naei nibi a foite mo mokeijate, nebam nibira haeinyuke.25Allah Naei Roh yae keleumi wanem, bele wali wanem bae nekemayende. 26U maenggeu okoi jae nekemale, ro miyae ehimaei ahufui ehuweyei jae, namekai kena hensen ekoi jae nekemayende.
1Akha naei baeke naei, ro miyae mbai na wali wenendena, meyae Allahre Roh yaele yo, makena nime habaye bele ro miyae yawennehombe nibi foinye hannebombe. Bele yaere mai u kaya hebembe. 2Ehee yaele hambum eitike meitike yae wali nekembe, Kristus Naei kena koye wanem bae.3Hinye maenim na umbaite ereunge eleye, reyae ro nehaleyae nekale, bele yaere neyae haubuhibamsele, na ure nenaije ame kerebai jae mokoye. 4Ro miyae mbai nenaeijae name u moko yere mehinim hangga rannehinde, nehale foinya, bele aerene mbei aiko konde, namekai ro miyae ehiyo maei waline mehinim kolonnele. 5Haubuhinebam, ro miyae mbai naei wali nenaeijae nou henggonde.(Me Foi U Foi Nahibimo Mokomayende)6Yesus walilorena afoi faeu foite kelainyekoke kiye namena hambun foi maei kayere keleungekoke kiyere wahanete. 7Ma ure ame karebai emokojea. Allahre ro miye yae ame karebai ewabeisi hangga. Hekena eha mele mele molande wanembai, ro miyae bele hangga mbai jae hokombonde. 8Ro miyae mbai namele mele Allahre Roh yae naei kenare koye molondena na ani, Allahre Roh yae wali hena bona endowende.9Me foi ufoite nobam hebam mokomande, rilibo ehayeijae mokomayende. Naei ja mbai mensembonde, eyae naei ani emahokonde. 10Bele neyae, weyae ikai hubayeukondena, mefoi ufoi aei rombai miyae mbaite moko jammile ema mokonde, na kabam sele aei aka baeke Yesus re einye yaendeboke yore mokomamile.(Paulus Na Homo Aruneiboite)11Wa ijokoyae ereibo, rake utaei homo nakabam kabamsele raei meyae moloukokale. 12Mai ro u elare folonayembere waeli-waeli baete yo, ro miyae bumane kolonaimilere uwakeyae relaeinyele, Yesusre hakainyekoke aerene Yahudi ro miyae ne iwetasi konaimile yaelene, beleyae mare wabayembe. 13Nabe holombai naei ro u hubare folaimikoke riyana, Tauratre mam hena are emokoyei, naei kena kate mai ro u huba folonayengkombena, bele ro miyae mbei aiko konate.14Reyae rei mai okoi hangga, Yesus aei walilo henalo Naei aerene nahinggi mbei korele. Yesure aerene, rake kani kela ohaline habaeikoke. 15Ro u naisake, eneisainya haubuhibam sele. Na foi sele ro miyae eme Yesusre einye yeubokale. 16Reyae ebeli banale, ro miyae nanemene mare kelamale a feuw mekai, Allah rena onomi honomi ei hawennembe, kena buhae konnembe, Israel yae naro raimiboke.17Na moi sunde reyae arundebondere reyae mare riyamale, rare kena himi emokondembae, haubuhinebam Yesusre aerene iwetasi koiwatena ba,ra u ranne namam nekate. 18Onomi foka aka naei baeke naei reyae ebeli banale, aei Tuhan Yesus walilo henalo rena kenabuhae, mai kena ei u einye hawenembe. Amin
(A Melai Melai Paulus Re Na) 1Paulus re na a foi, Yesus Kristus nai yebhai Bhubhai, Allah re khena bhuhena. Efesus yo ne nekhaubhe yo re. 2Onomi honomi, rey may mai uw re Allah, ai akho hubhalo mando, Tuhan Yesus Kristus rena, kholo kholo maema Kristus einye nekeemembe.3Bhuma khaban Allah re, eai akho Tuhan Kristus Yesus neay kuikui meamea sorga na are ikeumi Kristus re eiy ta. 4Hauwbhihinebham, ya khu eyeiboi hera neai eiy ta Allah are eleumibhokhe neai ro miea re yean debhokhe, na foi jea mo na bhene nekemande.5Neai khena huluinye are na bheme haumebhokhe, Kristus Yesus re eyi ta, Neai khelu omire imabhonde. 6Phelene rei may khomande. Naei foi moi Naei onomi fokha khena bhuhea khoumi yore ikheumi.7Neai eita, Neai okirohayae eai bhulo fela khuyemikonde, Neai kena bhuhea heisei randa. 8Neainya u bhene wa bhene foi are ikeume.9Neai khena ko ye waneng are kheleumibhoke neai kena huluinye, are nabhemera eleumibhoke Kristus re einye. 10Neai merau kholounge ya mbai are riane arilengmi hinde Kristus einye, bheyu bheyebhaa yebhokhe Sorga na yo yale ambhele nembhainye aumebhonde.11Kristus eita wamale, neai eita rake a wamale meai walihena hubhayenggombe, neara na bhemera eleume bhoke phele hambum ema hubha yenggonde neai khena bhuhea yea neai khena huluita. 12Phele arene; eiya nabemena yo hila rabo Kristus re halennele naei bhuma khabang de eyea khololmande.13Neai einye, meya wali a hena a bhoraubhokhe mai Hila Rabo Nare eleare molombokombe, nawaneng Neai Roh Yea. Mare wali ei hawenembe 14nawaneng eai wali inyalere Allah Neai Roh Yea mekhe aumebhoke, eai wali nou heumekoke namekhai Allah Neaite Yeandebhoke, bhele um menkai jea Alla Neia bumare hemande.(Paulus Neai Ebeli) 15Phelene ya, reia bhorokhalera meai hilarhabho Tuhan Yesus re einye, mai kenabhuhea neai ro miea eleugoke arene, 16No bhahebham bhuma khabam kholanale, mare enundeikoi bham reai ebeli khali einye.17Akho hubhalomando Tuhan Allah eai Yesus Kristus riyeanale, niea ware ubhene wabhene foi jea yengmile nare nahale itaiyeibhonde re. 18Mai kena u foi jea mokhonembombe, heheyea neaneng gombe mai kena u mehea mekhaijea neai khaneye re, Neai khuikui meamea Neai ro miea eleughoke yo re.19Neai foi moi khabhamhele neai eleughoke yo re Neai elha wakhe yea Neai onomi yea ikeumi. 20Kristus Einye mokhogokhe, Yesus re waleungobhokhe nuluyo mahe yora, Neai meugerefine haungobhoke sorga yo hena yangsena ne, 21Na bumanehele rake kani khela re ekilaibokhe meai tha, rakhe ondofolo nekhata riarha, rakhe rhoreramile yoo meai tha neiya falemde yeugokhe. Rakhe he mo bham, nina hononende henabhona hononende.22Phele hambum nanemene Yesus re oro khele ne mo kholoukokhe, Neai uh ya ikeumi beyu beyebha nenemenemay. 23Neai u einye ya, neainya kholo kholo meamea.
(Allah Kena Buhea Ne Wali Hole Molouboke) 1Na bere hele meyea hereugokhauge mamokhoi Khabei mai bhulo fela arene, 2bele hee ne nekhewauge mai wali nebham nibhira hakhaukoke khani kelana wali nebam nibine hakowauge, walobo falem neai are hupara haitea yanewaunge. Ro miyea Allah neai a eleyere asasi koija te yo Neai kena einye bele walobo falem Neai u moikete mokoimeyeunge. 3Bhere eyea nanemene hele yomeai wali wanem, bele hee eai wali nebam re kena haehae hele kouibuande nea be wanem u bene himi yae nekandeke. Iyae nabhemekhai fafa ehee bukulure hayemmele holona yo wanem nekewande.4Bele yeare Allah puhea heisei ro aere buhae hele heume, 5Neai a re eyae asasi kondokoke arene wahaendokoke nekewande heleyea re, Allah mokoumeboke wali neme, bele ri miyea ima bonde mekai wali ondofolo Naei a eleyere hila rabo halemale. Allah kena buhea aere heijeu mene, a re hole molombokombe. 6Kristus Yesus eita are waleumibhoke, nambhele nembhainye nekhemale anuawauwnge Haumokhoke. 7Bena ya honoifioye ne, are kheleumibhoke bhena honoifiyoye ya ne, are naifoi moi yakhala haumekoke Yesus Kristus Einye.8Nai kena bhuane hole moloumeboke eai hila rabo yea, eya wali hubhayandokoke, 9waei wa khene mbham. Bele arena umanggeuw ekhoija. 10Haubihine bham eyae Allah yae mokowoumi ro miyea Na bere hele Allah na me foi u foai mokoungehake, bele me foi u foi moko mande maite, eyae Yesus wali ondofolore wanem ro miyea u mekai neme mokoiumeboke.Kristus re Einye Bomo Aweumeboke 11Belene meyea Yahudi bam ro miyea yae honggayembe. Yahudi ro miyea na u mekai wanem ne ro u ella mee neisayate. Bele me u ro miyea yae mokowate, Allah yae bam. 12Bele hee meyea wali ondofolo yeale wahae u koke nekewauge, Israel yohone me ebaei. Allah yae Israel ro miyaere are ukuengi Neyae weumi are hakonai melena foi mokomimile . Beleyeare meyea Yahudi bam rp miyeare Allah bele are ewei. Meyae walire rabo bam mekai Allah bam mekai rake kani kelane.13Meyea na bere Allah re wali nibi itiam nekewauge yo. Rake hee Yesus wali a wanem ne nekaubene, Yesus re oki rileuboke yae mekai Allah re holona yaeuboke. 14Na bere Allah a ukeunge Musa re nibira wali heere foloukoke are Yahudi ro miyea hakoware Yahudi bam ro miyea ehakoiboinye, bele holo na yo yokeijo yae nekewate, belera mo wali ondofolo meke keleweu mi Naei a eleyere hila rabo halenate ro miyea wali hena bona yaronate Musa re nibira wali heere folaikoke hubara haitae yaneiwayelena bam bele mekaijaere Yesus mokoungeboke Musa re nibira wali heere folaikokere elae bamyeuboke bele mekai raungehike Yahudi ro miyea yeale Yahudi bam ro miyea yeale. 15Neai a eleyere hila rabo halenainyele nibira jemaat na nemene mbaite yembonde rei mai nekenayende, 16ohaline Yesus neai wali kinyeumiboke, hereke na wanemm waleungeboke. Bele mekai jaere Allah re ro be ro yoinye ro miyae nebam mokandere hileukoke baeufoke na wanem Yesus re nibira bele Yahudi ro miyea na be wanem Yahudi bam ro miyea Allah yeale foi mokoumiboke.17Yesus wali ondofolo meke wanem Yahudi ro miyea yaele Yahudi bam ro miyea yealere huweunggombere. Neyae eleukoke bere Yahudi ro miyea Allah ro roigainye. Yahudi bam ro miyea Allah re onewainye, bele yo yaere yokeijo yae nekewate, rake hee Yesus re me kele u kelene bele yoho yea re na henggi aka baeke wanem riyea mbainye nekenainyendere. 18Yesus nibira eyae nanemene Yahudi romiyae yeale, Yahudi bam ro miyae yeale Roh mbai nibira ako Allah yeale elande borande.19Bele mekainye meyae Yahudi bam ro miyea mekai Allah Naei eleuboke wekeumi holona ro miyaeere yeauboke. Meyea yo yo bam na bee mekai ele moinya ro miyea bam, 20Imaere rake wanem heijate, hu finyau nelae, waa hembali, yam nahambum ehiyeale hileikoyate. Allah Baei imea bele wanem mekay heuboke. 21Yesus wali ondofolo kote hu wanem. Yesus Neai abu ako yaele, Allah Naei yenjokaya ayo yaele howam hu wanem, Yesus Naei me kelee u kelene orulaiboke ro miye, wa hembali, yam hambum ehi yeale wanem. Bele hambum yea arunenaibonde yae imaebe henate wanem ro miyae Yesus wali ondofolo Naei a eleyere borainye yae Allah re holonare inyaibonde Neyae Allah re ei moloi-moloi imea wanem yembonde. 22Wali ondofolo Naei a eleyere boraaunge yae meyea Allah yae nekeye imaebe nammam hei meyembe, Naei Roh nibira Neyae mai kena u einye nekende.
(Yahudi Bam Romiyeare Paulus Ei Hawewomi) 1Reyae Paulus khawa bhulune hilaithekhokhe, Injil Yesus Kristus arenhe mare huwamale Allah ro eroibhoi ro miyea. 2Nahele meiyea bhoraugohauge, phakhe me u foi mokhale Allah rena a foi feau foi onomi honomi ieale a meai u re.3Allah meraukhe raungihikhe numne honayekhe hambhum rare yakalaukhobhokhe, pele homo pere moloukokale ne nare itaiembhokhamale. 4Rakhe homo makhaijea endombhe wanemna emitaeiembombhe. Numna honatere Allah rera yakhalaumibhoke nahinggim iteaiimabhonde. 5Na bere neke wate ro miyeere Allah numne honayeke a faeure rokombai ewei mo beleyeare bake here Allahre Roh yae Allah nenaei eleukoke mekewemmi abu akore bele naei yenjo kayaayo belere baele a faeu yaklaumiboke.6Numne herawaiboke honaimeke a baekenieyea ondofolore a foi fau foi walora Allah naei kelu omire yeumikonde hambum-bum yahudi ro miye inyemile mbai yahudi bam ro miyere inyemile. Bele yoho yea jemaat mbaite yeuboke pele yoho yea a hameungokoke hului wali ondofolo naei a eleyere hila rabo halenainyele na wali hena bona yaronaikonde. 7Allah aere bam bae rare buhae haeyeuke wanemya Allah rena elae raei ai u einye neu foi mokowoye phele wanem yaere naei a foi faeu foi hukemiyende heneyea Yesus naei ne u foi mokoye rore yeubokale.8Allah eleuboke wekheumi holona ro miyae u nolo u kaikai reyae na ro bam helekiyayare Allah kena buhae aere bam mae heukokoke Allah ukeuke yahudi bam ro miyeare wali ondofolore me u einye hambum emakai jaele honate naei are hukemiyendere. 9Bele mekai Allah kani me kela mere mokougoke kiyae ralo yakama yae merau raungehike yahudi ro miyae yaele Yahudi bam ro miye yale holo mbainye mokomibonde. Bele are Allah numne heraweuboke honoumeke. Rare eleubokhoike numne honoumeke a feuke ro miyae nanemenere eitaitnaibondere.10Allah merau raungehike walobo bum-bum yaele Malaikat yoni-yoni yaele holona balana Allahre iteai haba na bune-bune jemaat walora itaeiyemibonde. 11Phele hambum na bere hele Allah meraukhe raungehike hului aei Tuhan Yesus wali ondofolore walora huba bam haei bam mokonende.12Rakhe hee eyea Yesusre me keleukene nekandene naei makai Yesus neai eleyere hila rabo halennele walora eyae nahinggim yea nasom rabuleemabonde yea Allahre ebeli bomansinde na wanem rabo elae halennele neyae aei are borommele. 13Belene rie mare riyamale makena waugau okoijea rawuna mekarelanale maei foite.(Paulus Na ebeli Efesus Na Jemaat Re) 14Bele aere ne ako Allahre ro be ro einye orohele meukrokoke. 15Sorga na bum-bum yeale rakhe kani kelana ro miyae yale naei aerene ro yeale raymiboke. 16Riye a rianale Allah mare elaewake, hilarabo makena u enye Roh Kudus anem bombe.17phele rabo halei randa Kristus makena u einye anem bombe, kambu yale nyale yale yembombe neai kena buhe heisei einye. 18Allahre a riyea nale meya nembembane ro miye bum-bum Allahre hilarabore halate ro miye yale itayembombe Allah na kena buhe heisyei buhiwahi. 19Na wanem iteyembombe Allah na kena buhe heisyei hubabam heibam, Allahre a riya nale meya nai kuy-kuy meme enye nekemembe.20Allah niye helem bolom yejeume hayejeume ainya aritiy jale huluy erasiy hangga ay jokore erende wanem. 21Na ro buma yam buma jemaat enye Yesus Kristus enye ay orona mena nekenayende nay makaiba kolonainyende. Amin.
(Kristus re Uwne Mbaite Mai Yeiboke) 1pelene reyea mare iteayamale. Reyea Tuhan de arene,meka kawa einye hebale, mai wali foi te yobombokombe waneng, meyea pele uw pele mekai jea wali harembombe. 2Mai uw mekai wa mekai. Mai kena ane hannehimbe nime haba kena kea, mai wali nemmenne rikei rikemembe, hakoi hokomembe. 3Elea healere bemembe neai ro mbai einye wali onomi meai romo awemembe.4Na Umbai na ro mbai jea. Mare yobombokonbe ne mai hila mai rabo, mbaite mo mai walire halemembe. 5Tuhan nembai, beyung nembai iy role bu role nembai. 6Allah nembai Eyea nemene ne eai akho Allah nembai puma ne nekeijeye.7Nahinggi-hinggi, eate neaite meli foi mekai foi yeibuome hayewoume nanemene mokoite, Kristus re kena buhea einye mokomande. 8Na yo folo homo feane hamainyekoke, kung kanei wau kanei moi bulewounge nanemene ikelewoumi yawewoumi eibuate neai ro miyeare meuw foi mekai foi yeibuomi hayewomi.9Puma yeukete mekai, pele waneng a bo wa bore neyea eu akouboke. 10Akoiboite akouboke, neyea pumare hele yeuelefike nanemene moi hayewounge pelera neyea-nyea nanemene nou hemmele.11Neneai jea yeiboumi hayewoumi, yobu yoholore nabunyo ayore. 12Neai uw mokoite mokonayende, Kristus re erenanye kanenanye. 13Eyea nanemene eai hila rabo pomo aumabonde eai itaei haba Allah neai kelure eyea foi itaemale romanebonde Kristus einye eyea henamabonde.14Eyea fafare wabaimi meuw waneng pelera buhemale kelaite kobure meai wabaimilera eyea emafeambonde. 15Wali ahele uwhele ijene eyea elea heale bobo ikelemabonde buhe heisei meaite wali haremande eyea nanemene Kristus neai oro me kelere mo 16Neai einye, holo balafoi uwngale pomo mbaite aumabonde meli mekai foi meai eate neaite mokomale pele einye ema faumale me uw foi einye ainyui amanunde.(Wali Nahele Yeale Yesus Re Einye) 17Pelene reai a mare warare palame Allahre eroiboi wali pele uw mekai waneng enekeijea na uw bene wabene, wali foite enekeisiy koijate. 18Na yune heainye ougembe nekeumi Allah neai pukora ahau buhau koijate nekeijate nakena ei buli hengseng meaite mo koijate beaijate. 19Ougem kiy kaa nekeumi, onei kobu re kate Allah re uw puko uw nobere mei bang nawali ahau buhau hele nekeijate.20Peleyea re meyea pele wanengbang meyea foi itaeyeauboke yesus re foi raungoboke. 21Meyea poraungeboke neai iteai habare roukaube neai einye hakaungeboke Yesus re ahele ijene. 22Bena wali niyea bang wela womombe meli meka nebang kanenhimbe pele einye wali kaakere emabende.23Neai ro yea mai yu heai uwbene foi meai yarombe. 24Wali ro miye neme uwre yembombe, neai me re neke waneng mai wali nahelere erenanyembe.25Pelene, ame karebai wali embe womombe, mai are feau ke ahele feauhelere elembe huwembe, na eare eyea nau mbai ja. 26Ikelene eukonde wali nebamde ei kabei jea na memang bea hu akonde welayea foi eumokoibonde. 27pulo walobo re nibi obi eipei jea.28Kena nee-nee me nee-nee, yoko wali uwmayonde eley wakeyea relemande, roibu emme balemmele eai ro mbai miyea mbaite, kalore moloumi, eyea ema rikemamile ema imamile. 29Wa feau weuwgara, a niki, wali nebang meai a eibaleijea a foi feu foi jea elewende rowende poroi aleijo poronayete elenayete, na kena uw onomi foi hubanainyele. 30Roh Allah neai be halo, na kena kaya hole molougole peleyea hele, eai walire neyea nou hengmekonde.31Nele feare wali, uw nebang, ikele ahoi feauhoi, a nene weawea eyea uwmayonde. 32Kena nime haba yea, maite neaite buhea hemembe me kena uw kena bang, wali harire pomembe, maite neaite havea haveare komembe, Allah Kristus re einye mawalire hole molombokembe waneng.
(Ro Yeale Miyea Yeale Na Uw Iteai) 1Me yea Allah kena buhea uw buheare kelu omi wanem mbea relenele Allah re u mekaijea eai uw ne hame manele. 2Kena buhae hesei einyemo nekemale Kristus Yesus kena buhae hoke wanem nau ohaline nauw foi bea aei arene nalekokhe, neai robe royote foro yale kembo yale,wanem ende.3me yea Allah eleuboke wekeumi holona ro miyea belena mai u nolo u kai kanye ro miyea rake u makai omokoijae hele u nebam wanebam nene u nene hambung arilei-arileite,kena hae-hae koi-koi okoiyeijea. 4Mai u nolo u kai-kainye ro u miye u na a halei salei a nebam faeu nebam eleyeijea, a bangga pelewanem ro miyerefe mokoi-mokoi eleiyeijea helem foi mo elayende.5Rake a wamele hila rabo halembe maei, u nebam wa nebam ko jate yo, wali niki yale nekaimile yo, hambune arilei-arilete kena haehae koi jate yo,pele u makai jeale yo wali hena Allah nakelu Yesus enye wali ehubaikoi hangga. 6Ro miyea a bangga-bangga yae karbai jea mare wabenayensimbe meyae oboroi jea hele haugi nebam pele i u mekai mokoijate yo Allah ne bam mokom mibonde. 7Pele yo yale mayea kahili wafeu okoijea.8Na hele me yae na bere ougom nolona yo nekewauge. Rakhe hee meyae Tuhan de me kelee u keleene aru lau bokene, meyae hehe nolona yo yea nekauge pele arene nekate wanem bea hehe nolona kelu omi. 9Haugi hine bam wali hehe enye nekate wanem umekai wa mekai foi jea nekate, wali himalonaimikomde a nahele lenate. 10Tuhan kenare koye wali wanem baemale itaimale. 11Allahre onainye ro miyea na kena koye u mekai omokoijea, naei foi sele meyae yakalamibonde. 12Haugi hine bam naei a leyere ehakoiboi yo yea anuwau nunne mokonate me u fe bam walibam.13Hehe mekhene nemenne yakalamo yaibokhe hambung hehene nemene yakalaboke. 14Are weumi here kaka nolonemo honauge, anggnube.15Pelene, mai wali nekembe kayaa foi jea hebembe, ro miyea kobu wanem nekembe. 16Rake wali yea mande himi nolone nekande, pelene wawali hareungebonde wa u mekai foi jea mokonembonde. 17Pelene meyae keu-keu kenare okoi jea,Allah kena re koye wanem itaeyembombe.18Meyae keu-keubu okoi jea, haugihinebam pele keubu mare himi mokonembombe, pelene may u Allahrena Roh yae wamansinde. Naei me kelene u keleene nekembe. 19Mare nare homofea Mazmurna yale Allahre ei molonnele koi bea mehi-mehi bele kombe. Maei kena ueita koi bea mekay Allahre ei molonnembe. 20Mehamakai mai waline engsubayembena Tuhan wali Ondofolore ro yea, ako Allahre helem foi wennembe. 21Yesus wali Ondofolore ei molonnele arena.(Ro Yale Miye Yale Nekenete Wali Wanem) 22Miyea Tuhan me kelee u kelenee nekauge wanembai wa molo ware neai mekelee u kelenee nekeye, ne mekai Tuhan de u eungemokonde. 23Haugi hinebam Yesusu wali Ondofolo jemaatre hole molombondere nau yea kinyeuw bokhe Pelewanemne mai molo wa niyea maibe yum be yebaere nekate. 24Pele wanem Kristus kanannele pele u wanem miyea na ro molore rennele kanennele.25Meyea romolore wayembe rayembe yo, wa miyea ware buhea kabam heungele Yesus are heumi wanem nau yea ohaline habeai kokhe. 26Nau yolo-yolo rendeng yeugoke mekhe walibu yea koungebolehe, 27Pelene nearo miyeare you boumi boke habene haumiboke, nikibam kanau bam, neai makaijea neai ro miyea onomi nekenayende.28Pelerowa u re heana wanem waei naite wa miye buhea heungele. 29Ro niyea bae ehi yea na ure ikele oko yei, pele yeare ha hebeam sebeam holeunge, kayaa hebengunge pele u mekai wanemmbai wali ondofolo yea jemaatre holeumi, kayaa hebeumi. 30Haugi hinebam e yea jemaatnaa ro miyea neai ure yande boke.31Allahre homofeane molaikoke, pele meakainye ro mbai miyea rowondena neai ako nake nukemmi bonde na miyea yale mbainye inye bonde pele mekai jeare hokolbe mbaite eneijembonde. 32Pele ro meai miyea meai mokate u mekai a nunne honoijeate, pele wanem mbai wali ondofolo jemaatre neai miyea mbea rejeunge. 33meheamakai horo maite naite wa miyea buhea heungele wanem, miyea neai mekai ware buhea henete.
(Rowa Neai Uw Mokoijeale Uw Iteai) 1Khelu omi mai ako nake nai elete a, meyea hubara haita yanemmile pele wali Tuhan nai kena koye, nape mekai nai a nahele. 2A teaite anare fe feamile rake a nahele, rake homo fea roibu yaele hopemmikonde rake niyea: Mai ako nakere hubara haita yanembe. 3Pelena meyea onomi honomi wali hiki rake kani klane foi moi nekembe nape mekai wali hiki ennekembe.4Ako nai memene ai kelu omi re kena nebam nekenate u umekai omokoi jea hole molommile, nape mekai ai Tuhan de utai watei a kelemale.5Rone miyeane kaliare mokoujaimi holona, rake wali mekaijae nekenate: Mai rowa neai a elatere hubara-heita yanemmile nare fe feammile kena u yolo-yolo ya hakommile, ai u mekai haremambonde ai wali ondofolore a feauke hakauge mokauge wanem mekai mokomile. Roware Yebeai Pupaei Jale Nekenate Wali Mekai. 6Neya be ranemsimbe he mo maikaliare mokombere ma u kanembe neaite u mekai ja ehareiboi mekaijae. Wali ondofolore yebai pupei wanem. Allah kenare koye wanem, meyae kena rei mai jae mokomiyende. 7Pele kalia nafoi jae mokombe, ro miyea yea aei Tuhande ei hawainye wanem mokombe, ro miyea ehire, mokommile wanem. 8Hauginebam meyea matei hinye meanim yebai pubai holona, bele yebai bubai holona-holona me u foie mokonde arene Tuhan nai roibu hobemmikonde.9nape mekai roware holona yo mai hambum de mokayeme holona ro miyeare kena nahele ya mokammile a kulu-kulu okoijae, bene nekenayembe meyea roware holona balana nape mekai kaliare mokayembe holona balana mai falem mbai surgana ekeneeye kiyae neyea be ijokone erejea. (Walobo Yale Fela Rorate Neai)(Hila Allah Re Elea Einye) 10Wali Tuhande einye nekauge nemene neai elae wake orowei. 11Walobo falem kena koimiyeye mare nebam mokomembere, nei kenare koye wanem mokonde yalene. Pele walobo falem ahum raisienge naitai Allah rena hambum nemene rowembe.12Meka nebam rake hena mere mokate walobo balana bele isande hibo-hibo ikatene, ro miyea neyeabam pele walobo yoni-yoni anggeng nekey naite-naite inyekate, neyea rake kani klana Allahre onaynyene ougom haugom nekate ro miyae walora neai eleyea mokate, nape mekai surgana yoni-yoni nolone na hibi-hibi himi mokonatere relejainyele. 13Pelene walobo mare himi mokonombombe merau kolounge hene, meyea elekeijae hebembe naite, Allahrena erahang walobore hum rasiyewnge hambum mokombe. Mokombena walobo alombo halumbo konggonde bensonde meyea neleya mo nekembe.14Walire u yuluyea ekileibhonde, ehale phehaleyea weai u malore yembonde. 15Waei ororeh khenabuhea heiseijae hireikonde aloinyokonde Yesusre a foi feau foi huwengmiyende. 16Mehemekai horo weai rhabo haleijae mokowende, makhanebam pelerabho halejae plo walobo nemene khobommikonde.17Allah rena wali u maloyae, Allah rena raimiyeli yae yaroikonde, pelebha Allahre ako feauko niea. 18Nanemene weai ebheli kaline weai a ritiynye riyeungele.waei a aritiy nayenebhaei riyeinyele nawanem waei khayayale hebhewende pele ebheli einye, neai mekhai ro miyea eleugokhe yore.19Naei mekhai raei u re, benem a erelendena, rare a foi faeu foijae yendele, bele elaeyae na a faeu foi nunne honate kaye erehuwemmile. 20Bele a huwamale aerene reyae kawa einye meka hebale. Raere ebeli molondele, Allahre ako faeuko ro miyare huweremiyende.Aruneiboi a faeu21Tikhikus, hila rabo Tuhanre mbainye helende ro, a mare ungembe, ra u mehae mekai namekai makayae reyae mokale. 22Nehale reyae mai bokore ukanale eke, mekarebam, meyae itayembombe mehae mekai meyae nekande, namekai mare onomi inyembe nekembe.23Onomi Yesus rena, aka-baeke nemene Ako Allah namekai Tuhan Yesus Kritus rena. 24Aka-baeke naei, onomi hele Tuhanre einye ma u nekembe, Yesus Kristusre kena buhae-hesei ma ura nebam eyeiboi.
(Paulus re Timotius re Yesus Kristus na yebeai bubeai be yea wamale molonyeboke) 1Paulus re Timotius re, Yesus Kristus re buyo ayo, Filipi ne nekauge mokauge. 2Onomi foka Allah rena, Ataei rena, Tuhan Yesus Kristus rena, mare rikenembe hakonembe.3Mare ubhene nekheisieukhe, riye bhuma khamang Allahre kholanale. 4Ra ebeli kali nolora mare nanemene molamale na rei maijea 5Allah na auko feiko nabhere rokale mekhale rare rikewakele mekhe manahene. 6Reyea Nahele rabo halale Allahyea bhe neugokhe mai nolone foi moi mokhougokhe. Allah rekenembe hakhonembe, mana yane, wahena ya ne Yesus Kristus mende yane.7Rakhena bhulura hubanale, meyae nanamene rakhena einya riyea khawa einye mai aerene, Allahre bhuyo ayo na auko feiko einye nekande. 8Allah yea neukhebokene reyae mare nanemene buhe heisei khmale Yesus Kristus einye.9Ra ebeli kali mokale: Allah moi hikali helem bhulom mare inyembe. 10Kristus mende yane, mende rengmile, na hikibhang, kenabang, nayolo yolo rendeng. 11Kristus nai auko feiko, wa kenabulu ne nekenate, helem Foi Allahre mo, bhuma khamang kholamande, khoi bea Allahre mo. Paulus Bhulo Fela Nolo Ra Injil Rhoke Klemmiyeke.12Akha bhakenaei riye kenakale, meya matei yembobe, riye khawa bhulune ekha hebale. Injili afoi faeu foi hurende nalende. 13Romiye natei nekhanate, Injil arene riye beneng khawa bhulu ne ekha hebale. 14Akha- bakhe nanemene, ra rabho Tuhan remo. Riye khawa bulu ne ekha hebale Tuhan auko feikho nahibi mo ere huwengmiyende, reyea femakho ekoi.15Nahele, romiye ehiwa kenahenseng randa Kristusre auko feikho re huwate, beleyeare, ehiyo ebhune foijea huwate. 16Romiye na ubena foi yo, kena nime habayea mokhate, rare anuwau foinye nekale Injilre arene olerende mokhorende. 17Bheneng romiye nakhena himi yo, embei yo, beneng mekate a halenyele, romiyea ehiyo khawa bhulune ehe bhukuluyea hayaetele.18Riye reitei mai-mai kale, romiye Kristus aukho feikho huwate, ehi na u bena foi, ehi na ubena himi. 19Ra rabho halale, mae ebeli khali mokauge Roh Kristus Yesus, ra waline nekende, rikendobonde hakondobonde.20Ra rabho haleale neyea reare femako emokojea. neaisele elea molorobonde Kristusre einye rawali itende, elae wake yendele, here wali nolone bhuma khabang kolomangnele. 21Wali yale, here yale, namene foi hubhanale Kristus einye.22beleyeare reaiwali rake umelem enye mokorende ani yeale mokonate. Peleramo mbele kaye yea reyea elerobonde reyea rateai bam. 23Reyea pele nolo kaikainye oneale. Reai kena kale rake wali mokale nukeroponde nawanem kristus fiyea, pelemakai neai foisele. 24Beleyeare, meyea habuhi yeale enjembombe reyea wali rake umelem enye nekerele.25Rake rabho halei enye mambele nembainye nekemalere eau bere emale nawanem mai rabohalei enye reimai koye. 26Reyea benem perohonde weaipokore merelena warabohalei mea-mea konete kristus yesus re einye. Belene yea wau bobo yeibonde nekeye. 27Beleneyea mawali namakai jea nekembe Injil Kristus leye wanembea, reyea marele maijale hubayemakonde, emeinya anggeaijea ereboronde nahele meyea neai roh einye eleayembombe nabe ubene mbai nape kena mbai jea marabohalei Injil enye nekembe.28Meya femako ekoije ya, rakhe nibhi Tuhan re na ya. 29Kristus re mo, ma rabho halembe, bhulo fela femako okoijea. 30Ma jokho erauge hangga, riye buhea belemmakhai nubanalu meyea bele bulo fela belemekai hubaungele.
1beleneyea Kristusrena Wanembea, khena phuhe uphuhe, e sakho mesakho neai robu roeinye. 2Wali harenge bhonde rei mai eitha, wa khenara wa ubhene ra khenaphuheisei mbai, homo mbainye ohomembe.3Haubhihi emokojea weai embei hikali randa nanemene niyeabammo, na nahele wakena u ara ruweye romiyea ehire nou hemiyende, wauremo emokoijea. 4Mai ubhene wabhene mo e haejea romiyea ehiyeale remmiyembe.5rake ubene wapene mau nolone nekate Kristus rena wanem bea. 6Na U Allah rhena wanem, bam. 7Nau hubaunge habuhibam wanem nau ara ruke meke romiyea ure mejeugoke. 8Romiyea umakai meujeugoke nau araruke meke ohaline habaikoke hereke.9Belene Allah ei molongobhoke phuma raungihike nai ro ikhengele, ro phumane hele ikhengele. 10Yesus ro einye orohele menderoronggombe phuma na yo anayo, khani klana yo 11rakhe afeau ungande Kristus Yesus neya Tuhan. Phuma khabang Allahre kolonanyele, Allah Name U Aei Wali Einye.12Bhelene ra akha foi phake foi u mekhai reai nolone mokhowauge, nakhabang sele reai nukheubhokamale nahibimo mokhoumiyauge wali khaya foi je hebembe. 13Allah mai wali einye mokhoye makhaya neai kenarekhoye.14Olomo yea emokhoije. 15Na nikibam khanabam yea nekhembe, Allahre khelu omire yembombe, phake hokholo u yau himi nolone nekhembe mai foi erenayembe. 16Mame bhobho kilembombe Allahre aukho feaukho, Kristus neai mende yane, name u foi mokhokokhalene narephuma kholo rende.17Ra oki kolaei eita rileugoke mekhale wabheyoinye rafikawale, reai rei mai khale maijale reimai khombe. 18Raikhena rei mai khale, maijale khena rei-mai khombe. Paulus Ukheumile Ekhete Timotius re Epafroditus re.19Tuhan Yesus einye ra rabho halale, na hekibhang mo Timotius ukhende mai bhokhere ende, meai u nekhauge bhorombonde. 20Romiye ehi nainya makhai u mai foi nahibhi mo nekheungele. 21Romiye ehi neai hambungne mo bhaijate Kristus Yesus re hekhelei emokhoi.22Ma iteai nekhauge Timotius nawali nahele, reai jale Allahre hekheleinye hakhoubhoke mokhojende neakhore na fare mekhai. 23Beleneyea riyea rabo halale Timotius ukhende maibhokore ende. 24Ra hila rabho Tuhan re halale kawa nolora etukelemo ra maibhokhore merele.25Ra hubhanale Epatroditus ukende mai phokhore re ende, neyea rambele akha bhake makhai, rambele Allah hekheleine mokhoyende neyea rare hakoukobokhe. 26Neyea mare hubanyenggombere na u eha phulo khowole meyea bhoraughekhene. 27Nahele eha khabang hele khowele herendere makhai, bhaleyea Allah hakhoungebokhe naremo bhang, reai jale hakhoukoboke.28Belene rai khena khabang hele khale mai bhokhore ukende endere, meyae jokho renebobhe, rei maijea khombe 29Epafroditus ei aungebhonde Tuhande einye. 30Neyea herendere Kristus hekheleinye mokhowole arene herere femako okoi, meiya rare ehakhoiboi hangga.
Kristus Na Bhene 1Akha naei pakhenaei, mekha wanem penathe, yakhalanate, Tuhan de einye rei mai mo komembe. Reyae rakhe a pere rokho mbai moloukokhale, kaho penem ra khe einye homone molorekhonde. Rakhe a uthai mai wali hole moloipoi meai. 2Mai nolone ro miyea ehire kheleime romiyea u mekhai nepam hokhate, wali niki yale yokhu wanem yaiphoke. Mai u re kayaa foi hepemembe, pele romiyea kelaemi a fau oporoipoijea. 3Eyea, Allare bhuma kabang kolangneleyo Yesus ro einye aey rabo halei Allaremo.4Nahele Musa re walora wali here foloukokhe a hukuinye raei ro u elah natehakhe, pelene reyea ithayeupokhale pelewanem mokhatere Allah yea me ebaei. Ro u elah foloimiyea wali hena pona yarate naei wali napire yeu pokhe yea, ehi yo hila rapho halaitera reyea na hului pele wali nipire hila rapo emeikaijale halerele. 5Mekha ne pam hono khaitele yara ya mehine name pele yea ra ei ro u elah natehakhe. Reyea Israel yo hena ro, Benyamin imaena Ibrani yofa Musa re walora wali here foloukhokhe are.6Ehaikhoi boi Jemaat yoni yonire weitasi khowamaele. Na pere rai wali hina lombondere pele wali here foloukhoke a kending khapam mokhowale, mbai hembai e nukhuboi sele. 7Na pere mokowale foijea hubawanale mana Yesus re einye nukegokale hayeugokale.8nahele mana nanemene nukeugokale hayeugokale mana yesus re enye rawali foi hubanale . 9Allah re nahelene reai nahelenebam taurat enye hubayekokale. bele yeare reai rabohalei yesus re enye hubayekokale. 10Reai hilarapo hale rende. Pele wali nipi yea Allah rare wali himalainyepoke belene yea neare rabo halemande hekera waleugoke. 11Reai u nulu yo mahe meai yora erewalembonde ensowalembonde.12Riye mokhale khaye nahele bham foi ehubayekoi bele yeare hebealeale kelukelere yeare Yesus yea reare kelukeuke. 13Aka neai beanahele bleya re bhay sele reya mokhale, nanemene mokhale moijea bhulanale rei wali harengobokale makhaye rabhene fokhe honoyne. 14Riyea nahibhimo hebhalale bheremo harengobokale rokhele bhumana aeai afeu elate Allah nea ithei Yesus Kristus einye.15Mebu iyea ubene foi jea ithaimabonde. Meyea bhole ubhene eruay Allah mare nayakha naei nahele einye kelenembombe. 16Belene meai wali neai einye nekemayende.17Akha bhakhe reainya mokale wanem bea hakombombe nawanem romiyea nawali nekate meainya wanem mokate. 18Nawanem romiyea helem nawali ikainye nekate yesusre moi buleainyeboke beake umekai wamekai kate mare ukamale beleneyea rake romiyea nawali nebamde benayende. 19Neaye wali hubha hei himi enaibende, naupene wapene nepam meai mo.20Bheleneyea surga eai yohena yansena belene eyea nareijea maijea Tuhan Yesusre rakemannende. 21Eau pemihonde neainya uwanem imabonde neyea kenare koye wanembea imaponde.
1Beleneyae aka baeke Yesusre einye umaanggeu kale rau elea molale ikileubokale hebale. 2Reyae nahasele Euodia re Sintikhe re wamale wali Tuhanre einye nekemayende. 3Reyae mare riyae male raei kahiliwa be rake maengge be rikemibombe habuhi nebam reyea nambele mbainye ohande Allah re a foi feaufoi huwejammile nawanem Klemens hakoibiyoumi ohoijande Wali homofaane molaikokate.4Rei ai kombe Tuhande einyea, benem a wamele rei mai kombe. 5Naei mekaijea wakhena foi u foi nemene itainyaibonde, Yesus mendere nopeungekoke. 6Beleneyae fe efaei jae, waei kenare koya wanem Allah Re riyeungele beli boungele buma koloungele. 7Foi sele moisele Allah nakelu Yesusre einye wa ubene wabene naei einye nekewende.8Belene aka baeke, nahelere mokateyo buma, foi te mokate yo, yolo-yolo yo nemene buma kolomande. 9Maka yae meyae itayeubokaube yaraukokaube borauboke beleneyae rare erendembe Allah re foi moi mai wali einye yaromembe hawemembe. Paulus Filipina romiyea re helem foijea weubomi.10Tuhanre eta reyaa rei mai sele kale haubuhi nebam makena u bene raremo ikaukele nahele, bere naei makai yeubaukele beleyaere reyae mare ikai ewaeisi. 11Reyae rake a wamale ra u kalo nebam belene yae iteyaele ra u koubam kalobam bae nekerende. 12Reyae itaiyaeubokale mekaha yae mae-mae yaele kaloyaele ra wali einye hubajanale mana itaeyaele wali mae-mae nekembe monine mainye roi jaele roibam nemene itayeubokale. 13Reyae raena elaeyae ikeuke reyae habuhi mbai eremokombonde.14Meyae foi mokaubene maei kou kalo Raeijaele yeijaukele. 15Meyea mataeisele, jemaat Filipi na ro miyea reyae nabere afoi faeu foi hubamale Makedonia kanira ekale, bele jemaat na ehe bukulu rare ewei nawali eitike meitike uhele meyae niyae nahele. 16Nawanem Tesalonika yone meyae rare rikaukeboke hambum-hambum yeubaukele. 17Belene yae nahinggi-hinggi nekembe a yae wamale. Bele u foi mokombe reyae rabo halaele mame u foijea mokomembe kabam re enjembonde.18Reyae roi helem yeubaukele, nawanem kalore emoloiboi, mainya habuhi yeubaukele ekale ra una kou kalo nemene Epafroditus yeubouke. Mainya yeunbaukele hambum-hambum nemene Allah re bene yoinye na foi sele enaisononde. 19Raei Allah wakou-kalo enei sakonde, na kui-kui mae-mae Yesus Kristus re einye hawenete. 20Allah Re buma-buma randang aei einye hononende hubabam haeibam, Amin.21Wali foi te nekate yore raeinya a moloi-moloi mare aka baeke na kena mbai u mbai nekande rakene. 22Rakhe foi te mokate yo naeinya a moloi-moloi, Kaisare re imaena nekate yore. 23Tuhan Yesus Kristus Rena wali foi moi annobonde waei Roh einye nekewende. Amin.
(Paulus Ei Moloungeboke) 1Paulus rena a Yesus Kristusre heke ele einye mokate na aka baeke Timotiusre. 2Romiyae nanemene Yesusre einye nekaube yo Kolose yone nekaube yo, rei-tei mai-mai mare Allah inyembe. Paulus na ebeli Allahre buma kabam kolounge eyae naneme foi mo nekemale. 3Riyae ebeli kali banale Kristus re mo ei molomannende.4Meyae maei hila rabo haleungele anggaei borande mai kena buhae ma romiyae re kabam hele mai rabo halaeube Yesus Kristus re rabo einye ema nekende. 5Yesusre ako faeuko na rabo halei mokoungehake surga yo einye enjarombe. 6Allah re ako-faeuko meyae hubayaeukoke, namekai anggaei borauboke, rake kani kela kabam re herayayeke, ani mokoweke, mai nolo u kaikainya mekai, naimekai jae Allah re utaei eita ahele beweke yakala weke.7Mana meyae menai itayaeuboke ra kahili Epafrasre ra, heke ele nembainye mokondeke, mai nolone Kristusre kaliya ne mo mokoweke. 8Epafras neyae eke maere a itayeumiboke, mai hila rabo Rohre eita kabam hele halaeungele.9Meyae a borandeboke, maei ebeli- kali nobam he bam nahibi mo meyae Allahre riyannele, Neyae na u bene, wabena foi inyembe, Allah na kenare koye wanem bae itayembombe. 10Meyae wali harennebombe nekembe, Tuhan re einye, Naei kenare koye mekai foi te mo mokomembe, Allah re utaei einye mo mai wali nekemembe.11Mare elae wake inyembe, itaeihaba Naei randa meyae elae wake, rei mai endewembe emmokombe. 12Allah re buma kolonnele, mekanebam, mare elembokembe namekai ranembokembe, wahena na ya mokoungehake hambum, Naei yo wakune romiyae ahele elejate yo yaele emembomberomiyae wali hena enjarombe.13Allah Neyae are oubom nolone nekewande waeumihike Na Kelu re yo yam ne haumeboke. 14Naei einye eyae me kelukande, niki nolone nekewande Neyae kuyeimikoke.(Kristus Na Beme hele Aei Waline)15Neyae Allah re unulu, eyae ijoko yae ereiboi. Neyae nabeme hele rake hambum-hambum elewoye yakalaiwate. 16Nawanem, Neyae ayaemo elewoye beuwate yakalawate, surgana, rake kani kelana, yakalana honate, nunna honate hambum, one henggone. Nanemene Neyaemo mokowoye namekai Naei mo. 17Neyae na bere hele yakalauboke, namekai Naei randa mehi-mehi beubate yakalawate.18Aei u nekande falem neyae nabeme hele romiyae here wate yo. 19Allah Nare be isineungeboke. 20Hambum-hambum ayaemo elewoye beubate yakala wate. Amo elende nanemene foi mo benate, kani ranna yo bumana yo, ei yone ekaunekaube. Kena foi u foi jae, aeikenane Na oki rileuboke ohali ranne hereke.21Bere meyae tiyam nekewaube, mai u bene Allah yaele yokeijo hubawaungele, me u nebam mo mokowaube. 22Mana meke mare foi mokombokembe, herekera meke ma u rouke bumane ransikembe, Allahre robe-royote Na yolo-yolo yae. 23Naei mekaijae mo ennekembe, na rabo einye mo, Naei elae-wake einye, Na homofaere boraube wanem yaemo, ma wali ennekembe, reyae Paulus yae wamale.(Paulus Nakaliya Jemaatne Mokoweke)24Mana reyae nebam hubanalera buma kabam kolanale, mai kou kalo hubawaungele, na jemaat foi enainekende aerene. 25Rake jemaat re kelukale beyu-beyebare yeubokale Allah yae ikeuke, Na ako-faeuko na foi jae huweremile. 26Rake a ninae hononende huba-mam, orona mena yo, mana meke yakalauboke, wali itaeyeuboke yomoi nolo ne. 27Allah Naei kena koye, romiyae ehi itaeinyaibonde, Kristus mai nolona u kaikainya nekeye, rabo halei jaele one henggo yaele.28Meyae romiyaere huwammile kelaemmile, a elaeya wammile, mekanebam, romiyae na ubune wabene foi moi, na wali bobo Kristus re einye mo nekenayende. 29Belene yae, reyae elae hele baele rake kaliya mokalere baensondere, Ako Allah yae elae ikeuke mokale.
1Raei kena kale, meyae itayembombe nekembe, mai arena ne rake kaliya kabam hele mokale, namekai Laodikia romiyae rambele nembainye ehubayeikoi mo nekejande. 2Mekanebam, neyae nakena u rei mai ammibonde, bomo mbainye aumabonde, neyae helem bolem ereinaimile, ubene wa bene Allah Naei numna ekaisonate, bele Kristus Nembai. 3Allah Naei namena num na ekaisonate ya, kole-kole maemae maei, itaeisaba maei namekai u bene wa bene maei.4Reyae rake a mare wamale mekanebam, romiyae ehi-ehi mare ame-karebai, a moi-moi, mai ubene re mokonayembombe nehale yae elenggombe yaele. 5Raei u mambele nembanye bam baere, bele yaere raei u bene wabene, raei roh eita rei mai sele mare kamale, mekanebam, mai u bene wabene mbai jae nekaube, namekai Kristusre hila rabo elaekai sele haleungele. (Nahibi Mo Kristus Yesus Re Hakonnopombe)6Meyae Rare makena ei-u einye aukoboke yo, maei wali nahibi mo Naei einye nekembe. 7Kambu yaele inyale yaele Naei einye yembombe, wa kena u elae yae mo, mare kelewayembe mekaijae mo hila rabo halennele, nawanem na hibi-hibimo Allahre helem foi wennele.8Mai u kaya yaele hebembe, romiyae ehiyo nekate mare ahuba ame karebai hungayembe, wabenayensimbe, rake romiyae maei ahuba hena, rake kani kelana ahuba hena, Kristus Naei kenare okoi ahuba. 9Yesus Naei einye nanemene Naeko ikeungele, rake u hele ne keteungeboke.10Meyae nanemene mae-mae hele Neyae ikembe, Neyae kani kela maei falem, Neyae romiyae na falem. 11Naei einye ro u ela nesayate, bele yaere romiyae yae mokate bam, bele yaere Kristus yae mokouboke, bele yaere mai u nebam hee nensakembe 12Bu riloufokae wanem, waei u nebam bu ne ruboungebokae, Kristus re nembainye molayenggokombe, nembainye waleuboke, mai hila rabo Allah re halaeungele rannda romiyae herate nolora wali enjarombe.13Meyae bere nekewaube herauboke, mai me nebam aerene, wali eyitaeiboi nekewaubena, Allah meke ahehe roke meke, meyae wali itayaeuboke. 14Mai niki aerene Allah meke rake kaniram kelarande, nanemene fomene Neyae roke ohali ranne ikate habaeikoke. 15Abulu randa aunguke surga yo hena yan sena ne eke nekeye, mai foi u foi nanemene roke, ike ohaline habaeikoke.(Romiyae Maei Ubene Ehakoyeijae)16Belene, romiyae ehiyo mare hambum bae mai wali hului kolonayembena, bele yore eboroijae: hamam yaele bu yaele, agama maei ya kabam-kabam, oko nemere koibae, sabat yae maei a nebam elenaikondena. 17Bele hambum yoni-yoni, Kristus Naei wali nibi a nulu wanem yaeiboke.18Bele romiyae nakena u ane rananyehinde embei aikore kate yo nakena himi re mo, namekai malaikat-malaikatre ei molaimile romiyae wanem, bele yo ewaeisi jae, mai hila rabo haleungelere nebam mokonembombe. 19Bele romiyae wanem a elandere u rabo-rabo ikate, Aei u kabam oro i me i re arunaiboke, aei falem kena koye u kabamre kamabondere, bele mekai mbai Kristus kena koye aei falemre yeuboke Kiyae mokounge jemaat nemene bere emale, Allah Na kenare koye mekai neyae.20Meyae ma nebam u nebam ninae Kristusre ikaungele, makane benem moite baeufokaube, hakaungekoke: 21Meyae ekuluwei jae, eugayae ehu bai jae, me ekeluwei jae."? 22Rake me hukum nanemene romiyae yae mokoimiyate. 23Rake me hukum nanemena u na nebam mokate nahele yae neyae elate, ure himi re mokate yo, na me foi, u foi moinye mokate, na u maenggeuw re konate maeimo mokojate.
Wali Neme Kristus Re Einye 1Meyae Kristus re nembainye walembokembe, belene hambum surga yona remo kabam u bene nekenayembe, Naei nekeye anuwau, Naeko Allahre meube refin ekenekeye. 2U bene na foi maei mo, neke nayembe, kani ranna, u bene wahene ehayei jae. 3Mai kena u heraiboke, namekai mai u nunne hele Kristus mokombokembe, 4Meyae Kristus mokombokembe wali hubayaeukoke, Nambele mo nenae nekemembe.5Belene, u mekai wamekai rake kani kelana moi mowowonde : yoko kaimae, wali niki yaelere u bene nekayembe, kena nebam mokojaubera, kena nebamre hae-hae koijaube, bulo walobore kaeneijaumile. 6Rake wali mekai jae Allah ahire eleye eyae emokoijae. 7Nabere meyae na wali nekewaubene mokowaube, 8Mana, nanemene moi hayemale : ikele isang okoyeijae, ikele yae a eweyeijae, ro kelai miyae kelai emokoyeijae, ahufui ehuweyeijae, a nebam faeu nebam mai euba beneita romiyae ehire eweyeijae.9A nebam mai eubara womombe, mekanebam, a nebam faeuw nebam aelewande nemene eyae hayaendekoke. 10Malo neme yae hiremakonde, Allahre ro foi jae romambonde, Naei u mekai wa mekai mokoumoboke mekai imabonde. 11Naei mekaijaemo, Yunani romiyae, Yahudi bam holona, romiyae wali itaeijaele holona, wali itaei bam holona nanemene abu ako. romiyae wali nataei, Kristus Naei waline einyemo enaibende.(Wali Mbainye Eai Romiyae Yaele)12Meyae Allah mare elembokembe wekeunge, yolo-yolo nawanem kena buhae hele mare hembe, belene rake wali mekai jae nekembe : nime haba, ma u ane rannehimbe nekembe, hiyo-hiyo mayo-mayo, namekai kenane herawemembe. 13Nakena habayae ehiyo, kena buhae hemmile, romiyae mare himi nebam konayembe na, Tuhan bae kena buhae heumile wanem mbai, meyae namekai romiyae ehire kena buhae yae hemmile. 14Bele mekai jaere onomi ma kena ne maemae nekemembe.15Kristus rena foi moi wakena ne, maemae anneubonde, belene ware kaeneikekote, u mbai te yeubokaube, namekai buma kolonnele. 16Kristus re ako faeuko mai u einye maemae konggonde nekende, romiyae ehire utaei kelemmiyembe itainyayende, aei kena eita koi bae yae Tuhanre komamande. 17Mekaha yae ma me u mokaube, ane faeunge, mene u ne, nemene Tuhan Yesus ro randamo mokombe, Naei eita mo Ako Allahre mo buma kabam kolonnembe, (Imae Einye Wali Foi Nemene)18Miyae-maengge, ma ro molo re mekele u kelene nekemembe, naimekai Tuhan eleye. 19Rore molore wayembe, ma miyaere kena buhae hemmile, kena nebam emokoyeijae. 20Fa-fa, mai ana ataei, ako naei nake naei a ungayembe anggaei borombe, Tuhan kenare koye mekai niyae. 21Ataei nyaei, mai fa-fa re a elaekai eweiyeijae, nakena nebam yembonde yaelene.22Yebaei bubaei, ma rowa-rowa a elenate anggaei borombe, meyae ijoko yae ereiboi hene bam, kena u Tuhan re buhae hakowounge hena, name u mokowoye. 23Mame u, mokombe nanemene, mai kena u foi jae mo mokombe, romiyae re mokomilere bam. 24Mataei nekembe, mai me u mokaube Tuhan yae mare helem-bolem inyembe, Nare mokaungele yo. 25Romiyae nebam re mokojate yo, ehi yae-hae yae enukeiboi, name u huluinye enai yaronde bangga mo.
1Rowa-rowa nekaube holona, mai kaliyare mokate yore foijae mokommiyembe, mekanebam, meyae mataei nekaube mai rowa hele Surgana eke nekeye Kiyae.(Na Ahuwe Ema Mokonde Maei)2Meyae Allahre na hibi-hibimo bonnele, mai u kayaa yaelene 3. Maei jaele ebeli bonnele, Allah Na ako faeuko huweijandere nibi wewe konnele, bele aerene reyae kawa einye hilatekoke. 4Mai jaele ebeli bonnele, Allahre ako faeuko na yakala yae romiyae ehire huwewamiyende.5Mai wali na ijeyae mo nekembe, romiyae moinya nekejate yo foi jae hubanayende. 6Mai utaei nime haba yae romiyae ehire wemmile, anggaei boronate ei molonayembe, namekai a hinnate wo ye nehale yae kommile. (Paulus A Moloumi Nambele Ohate Yore)7Tikhikus ya rai ahuba niyae huwenggonde, Tikhikus aei kahili mbai, nembainye Tuhanre ako faeuko ne huwendeke. 8Reyae nare ukanale maei bokere endere, maei wali mekai meyae itayembombe namekai mai hila rabo ela inyembe. 9Thikhikus re Onesimus mai bokore onetere, Onesimus maei nolore mende, mai aka baekere yeiboke, mai kaliyane nahibi-hibi mambele mokombe, hokolo bee yae mare ungeyembe, mekaha yae mai nolone yembonde yakalambonde.10Aristarkhus, nambele kawane hebewonde ro, mare ro melayeyembe. Markus naei yoho mbai Barnabas re, mare ro melaeyembe, naei itaite reyae mare a ukamale, neyae mai bokore mendena foi yae ei enemhawembe. 11Yesus na wanem Yustus yae kaenainyele, mare a melayembe, naei Wali Ondofolo re mekele u kelene nekate yo. bele holona yo kaliyare mokande yo, bele hokolo rai kenare foi mokojatele yo..12Epafras, waei Yesus re kaliya nembainye mokoweke, ware a melaeyete. Neyae ebeli na hibi-hibimo Allahre boijeunge, maei wali hiyei ranembe na wanem Allahre ako faeuko, mai kena u einye nahele yae elembe. 13Neyae mai u bene na hibi-hibi nekainyele, na wanem Laodikia yona yo itaijaele Hierapolis yona yo naeijaele naei kaliya mokowoyere raei ijokho yae ereubokale. 14Aei aka bake Lukas kenare kenale ro, namekai Demas rena ro melaeyamale.15Aei aka bake Laodikia yona nekate yo a rimayemmibombe, namekai Nimfare yaele romiyae na imaena nekate yo yaele a wemmile. 16Rake homo mai Jemaat nolone ronggombe mo, a rimokombe Laodikia yona yaele naeijaele ronaikonde. 17Arkhipus re a wennele , "Yesus rena kaliya ikete foi jae mokoukonde baensonde. "18Reyae Paulus mare ro melaeyaemale, rake homo rame yae moloukokale, Bene nekenembe, kawa einye hebewale. Allah rena hiyo-hiyo mayo-mayo meyae hubayembe ninae nekemembe.
1Meyea Paulus, Silwanus Timotius, mare Onomi foka wayembe aka neai beake neai Jemaat Tesalonika yone nekaube, Akho Allah eainye, Yesus wali Ondofolo eai Tuhan mare buhea henembe, reimai inyembe, hirong khaya hebenembe.2Meyea roko heleng Allahre ebeli khali boi jannele, mairo meai ebeli khali einye weyannele. 3Haubihine bang meyea ma nibi a bene nekaime, mai khalia khena ara habaibiabe mokhaube, hila rabo haleaube Tuhan Yesus einye, atei Tuhan bene.4Aka neai beake neai Allah, kena buhea heyembe nawaneng meyea matei neai holonare mare elembokembe. 5Haubihine bang meyea Yesusre ako feauko mare huwayenggokembe heena a naungehu yea bang beleyeare Allahrena Roh elea yeale yea mai kena eita hubawanne Allahre a meyea huwe wande nahele. Mayea maiteai mo, mai foi neaite mai nolone meai wali waneng haranneboke nekewande.6Mai wali hakaumibokhe, meai wali mekai, eai Tuhan Yesusre wali mekai, haugihinebam, Allah na akho faeuko rowembere mare weitaisi koibayembe ,bele yeare Allahre Roh yea mokombokembene Yesusre ako feauko na rei mai jea borau koke. 7Beleneyea mai wali nibi foi nekembe, Makedonia romiyea yeale, akhaya romiyea yeale, mai wali renayembe Yesusre buma khabang kolonanyele.8Eai Tuhan Yesusre ako feauko mai nolora eunge yoboukoke Makedonia yeale akhaya yeale kaninemo bang, peleyeare romiyea mbelena yo iteayeai boke meyea Allahre hila rabo haleaunge belene meyea a ehi elei. 9Makanebang, meai nibi a mokande nenaeijea huweugate nawaneng mehamekai maere ei molaumi, belemakaimbai bukauboke nulu mahe nolora Allah nanahele walilo henalo buma khabang kholaungele. 10Namekai mana rakemandere Allah Nakelu Yesus mahe yora waleungeboke kiyea, beneng surgara mende rabo haleaube. Neyea ae u mekai nebang here khaka nolora hole molommebonde.
(PAULUS TESALONIKA KHANINE EKEMOKHOWOYE) 1Meyea menaijea iteayeaugoke, Akaneai beakeneai, ahale mai nolore ukaimi mekande nasong bam. 2Meyea mai bokre emeisea, na yobolo yea meyea iteayeaugoke, Filipine nebam mokowaumile, beleyeare, Akhore hirom kaya einye, meeyea elea yeandeboke, Akho neal afoi feau foi hungamiendere.3Meaeinya ahuwe arelem wayembe bele meeinya ubene yeabam, nawanem amee karbai bham, 4Beleyeare akhore neai kelu omiyea mee beammiboke, belene neai akho feauko hungami yende, romiyea kena holere bham, bele Allah neai kena khoyere moko male, eai kena umalire hubangmi.5Meyea a manggo-manggo meai waline ehuweikoi nekeijande, bele wali makai meyea itea yeaigoke, bele a foi feau foi nanemene meyea nunne elekoi. Akho nea ijokho remmi. 6Meyea bele mokanda mea u meanggeuke komalerebam, nawanem romiyea buma koloinamilerebam, bele mokande, meyea Kristus na yebaei bubaeijo mekaije mokande.7Meai wali nimee haba mainolone, nakemiyea nafare holensindere wanem. 8Meeyea fiyea belemakai, mare kenabuhea kabamhele kayembene, nawanem Akho hubalo mando neai afoi feau foi waheandekokemobam, beleyea eai akha beakhe, nawanem meyea mare buhea heayembe arene. 9Mai ubenene namam nekayembe, akaneai beakeneai, meai elea wakhe, meai umfo wamfo, reniyai rai ubawabam beande, rakeh romiyea ehiyo hekaijea ehubaijea Allah na akho feukho mai unolo ukainye huwangmile.10Mai ijokoyea raumile wanem, Allah bele mekai reumi, maka foi wanem, nemba bahebam, mai nolo ukainye mokande hile rabore mokaugeyore . 11Meyea iteayeugoke, meyea Akho nakelu omire holewanem, mare uteai watea wayembe, mai kena u romiyea mbaite elea yeamo. 12Beleneyea meyea Akho kenare koye makaijea mawali nekembe, mare kanenggokombe neai yoyang einye neai unolo ukai - kainye nekemembe. (WALI REIMAI RIYA KOBOUEINYE)13Meyea bele earene Akhore buma kolojannele mai wali einye neai ako feau hugayembe boraugokene, bele a romiyea meainya a bam, ahere bele akhore a foi feau foi mai unolone, mai u khaikainye hureye naleye.14Meeyea akanea beakeneai, Akhore u riya unolone Yudea yona, na beyu beyebare hakangekoke mauge neai uriya ukobou Kristus Yesusre einye, meyea fiyea nembainye mai kahili yohoyonggona yona yo yeale relewangele, Yahudi romiyea himi mokowaimile wanem. 15Nawanem Tuhan Yesusre Yahudi romiyea yea haiboke nare hakangyekoke yore haikokate, mekate meeare igwetasi kaimile, Akho na afoi faeu foite neyea moijea beleaiboke, romiyea nanemene yokeijo yea raimile. 16Yahudi yomoinya romiyeare Neai Akho feaukore hungamilere, hilei-hilei jea hilaimele, na u niki kananuge mea-mea koumikoke, belene Allah naei ikele isam nau rande nokhengmi.17Akhaneai beakeneai, mai u kaikata maere wekhaimile, nawanem meyea jokoyea eriiboi nekeijauge, beleyeare meeyea meai kena u einye barauke nekeijauge ahele, meai kena u kabam hele koijande mai jeale hubayemakondere. 18Meai khena kande meyea maibokhore emalere , reyea, Paulus, rekena kabam hele koijale, bele yeare bulo uwabei kiyea meke meare he foloume. 19Nawanem meai rabo hinyere halemandere, mea reimai, nawanem Yesus, eai Tuhan mendeyane? mai arenebamha? 20Ahale, meeyea meai rabore haleande yo, nawanem mai earene reimai kende.
A foi feau foi Timotius yea roke meke 1Meai u eheraweiboi kande , belemakhainye,meyea a mbai rokande Atena yone rembai nekerelere, 2Timotius re ukannele eke, nembainye kalya mokowande akabeake akho hubalo mandore a foi feau foi Kristus re einye,mai kena u elea mokoibote nawanem mare awutea inyembe mai hilea rabo halengele kiyeare maime lekei kheluwengnele 3Nawanem hilea rabo waugau ekoijea beake bulo fela earene meneai jea iteayeugoke,ahele eyea bele u makai wamakai nolone nekemande.4Belene, meyea maijeale nekewande hena , meyea mare a ugayembe, ahale bulo fela foma hubaynggondere, bele mekai meyea iteayeaugoke wanembea yeugoke. 5Belene reyea, u eheraweiboi kalene, belene neare ukanale foke, mai hilea rabo neaita bororobonde, buhea hokouke, bulo walobo mare wabenembe yealene, nawanem meai releannele ha ehubaikoi.6Manaya, Timotius maibokora befoke meke, a foi roke meke mai hilea rabo a nawanem mai buhea heisei a, maijeale u foi nekandeke, benembeale hubayemakonde kena kande. 7Akaneai beakeneai, meyea fiyea,meai bulo fela nolora, ma hila rabo haleuge mekai.8Mana meyea no yobondepoke, Tuhan re einye bobho nekemande. 9bake foi hubayeandere, makayea meyea akhore bee voinye kolomandere, bele yea akhore buma kolomande, mai u foi nekauge earene?. 10Reniai rai, ebeli bannele, rabo haleande be nembainye hubayemakonde, benembeale uteai wateai a nembainye hungale makayea khalo hubangnele kiyea Allare riyemande.11Ahele niyea eai akho hubalo mando, nawanem Yesus eai Walilo, neyea be nengmibonde maijeale emehubaiyengondere. 12Nawanem Tuhan mare mokonombonbea, helem bolom, kui -kui mea mea, nawanem mawali buhea heisei einyemo ehiyoyale engnekembe, mare buhea hayembe wanem. 13Neyea mai kena u elea inyembe mawali nikibhaam kanaubham Allah be yoinye engnekembe eai Yesus eai Tuhan mendeyane, neai Malaikat yeale namene menate.
1Akha neai beake neai,mare a riyayembe, wayembe Tuhan Yesus einye nabere meyea mai bokone nekewande heene '' Allah kena foite mokonnele wali waneng meyea keleayenggokombe. Mana eai Tuhan Yesus neai ro eita meyea a moijeale hurayembe wayembe bele wali waneng nahibi mokomembe . 2Mateisele meinya a weibayembe Tuhan Yesusre royea nei le wake randa.3Allah: kena koye meyea neai eleuboke wekeumi holona wali waneng yea nekembe, yoko kaimea okoyeijea; 4Meyea menai mai u harengnele mai khena lekaijea nekembe, nayolo - yolo rendengyea nekhembe. 5Allahre oneainye yo yea nebang de kena heahea kate huluinye mokate wali waneng enekeijea hele. 6Romiyea mbaijea na aka beake re nebang yea omokoyeijea ame karebai ewabeijea hele Allah yea rake me uw mokonai bonde yore ehe bukulu emmihayende. Na bere meyea angga yoboi boite mare rake a uwteai jea weibayembe.7Haubihinebang Allahyea eare keaneumekoke, wali himirebang, wali yolo yolo rendeng yea nekemalere. 8Rake Allahre na oko feauko, romiyea neai bang. Hinye neaijea pele ako feauko moi ungainyondena. bele yo romiyeare moi buleainye bang Allah, neai Roh Kudus ikeumiyea moi buleainye.9Rei mai, rikei sakhoi, buhe heisei mai wali nolone, mare romiyea ehiyea emoloikoi, Allah nenaijea mare khelenggokombe, mai waline buhea heiseijea nekemembe. 10Naei mekhaimbai, akha bakhe Makedonia kanina nekaten yore mokomiyende. beleyeare akha bakhe mare riyayembe meyea nalea wakheyea hele mokomembe. 11Meyea eleya haleye mokombe, mawali maleu nekembe, weai umeai rilibo wenaijea wameyea mokoyea, nanemene ware weikhokote wanembea. 12Mai wali erea habanembonde, Allahre eiteayeiboi yo mare foijea elenate, rabo nare ehalejea.( TUHAN MENDE YA) 13Aka neai beake neai, meyea kena kande herewate yo neaite itea yembombere, rabo bang nekate yo kena nebang koijate waneng meyea okoijea. 14Eyea hila rabo haleande Yesus herekera, waleuboke. Pelene eyea hila rabore haleande herewate yo, na wali nekande yo Yesusre mila rabo halewainyene '' Allah mokonnebonde Yesus beneng mende heena rake yo hakonainye bonde. nembainye enainyekende. 15Eai Tuhan Yesus neai a eleukoke waneng mea meyea huwayembe herewate yo na bere Yesusre hubainya kondera pelera eyea wali nekande yo Yesus mende heene emahubayende.16Malaikat beyun hebeye kiyea kali bonde yeale, Allah neai aming waneng hambung da emensa nende yeale. Yesus beneng mende neai a yeng kolommile Surga onde. Bele hee yea Yesusre hila rabo halewainye yea herewate yo na bere walenaibonde. 17Peleramo eyea ro miyea bele heene na wali nekemale yo Tuhan neai bumane emahubayenggonde neaite, herewate yo yeale nanembaita manggo eite emayembonde eai Tuhan de bokone nekemande huba bang heai bang. 18Rake a maite neaite elembe huwembe yea mai kena uw rowenensimbe.
1Aka neai beake neai '' Yesus mende hee, neai jeale na ralo yakama, eai jeale meyea omoloi. 2Haubihine bang maiteai mo eai Tuhan Yesus mende ya, yokolo yokore reniai jea imea hi obe hire eye pele imeana obena yo itiang nekate hee waneng mea. Neai waneng mbai eai Tuhan Yesus mende. 3Bele hee romiyea yea elenate, eai wali na foi mo buhea buhea okoi nekande pele hee miyea fa honondere na roko mbainye buhea hubaisiyeunge waneng mbai nebang kabang uw hale hele memmi felensande. Pele romiyea e hakoikoi hului.4Meyea aka neai beake neai oubeng haubeng nolone nekaube bang. Yokoyo mate heene kulu kulu yeibiyaube, peleyeare Yesus beneng mende ya meyea pele waneng kulu kulu eyeiboi. 5Meyea Allah hehe yea neaijembe yo '' ya yea heuboke nekaube reniai ongeng saugeng neai yo bang. 6Belene Eyea, romiyea ijokune honate kayaa ehebei waneng mea enekei jea ijoko elea hebemale, uw bene foi jea nekenaimele. 7Romiyea ijokure reniaijea, honoijate bu elea maliyo reniaijea anejate.8Eyea ya heuboke nekandena yo, mem uw bene foijea nekenai mele felayo, bulo fela malo hokoma yeale neai uw holere keteibiyounge hebeye waneng, walobo yun eare nebangmbea mokommele yealene wali Ondofolore a eleyere hila rabo halemale, wali hena bona inyemmelere hila rabo elea halemale, ro miyea kena buhea hemamiyende. 9Allah merau raungehike na romou ikele isang konde eyea ehubaisi neaite eai Tuhan wali, Ondofolo Yesusre, walora hole molomme bonde. 10Neyea eai earene hereke, eyea wali nammang nekande yea, heremale yea Yesus beneng mende yane nambele nanembainye emanekende neaite. 11Belene maite, neaite eisako meisako hakomembe na mekai mai kena foi uw foi nekembe yea mai hila rabo annunumbe. Na hele rake hee yeale yea meyea peleme uw waneng mokoimeyaube.12Aka neai beake neai mai Jemaat na be yun be yebea mai nolone kalia elea mokoijate, eai Tuhan, de einye mare wali nibi harayembe namekai a uw teai wateai weijayembene, meyea riyayembe pele yore ei molom miyembe. 13Mai neai kalia mokoijatene rake be yum be yebea buhea hemmiyembe maite neaite wali foi je nekemembe. 14Aka neai beake neai, meyea moi hurayembe kalia omokoyei yore angga yobommile, buhea buhea koijate romiyeare kena elea yemmiyembe, elea bang wake bang nekate yore hakomiyembe romiyea ehi yeale kena hebean uw hebean mea nekemembe.15Kayaa hebembe ehiyo mare me uw nebang mokonayembena, bele yore bele me uw hului mbai jea ebukeyei jea mayea relennembe me uw foi mai holo einya yore mokommile, namekai moi holona nekate yore yeale mokommile. 16Meyea na hibi-hibi mo rei mai kombe! 17Na hibi hibi Allahre ebeli bonnele! 18Nemene foemene mai waline benatere nare heleng foi wennembe haubihine bang Allah kena koye Yesus wali Ondofolo yeale mbainye nekembe waneng mea bele me uw mokombe.19Kebeikoyate waneng Allahre Roh neai a eleyere haubihi bang ebeijea. 20Allahyea romiyea walora ungayembe are nebang eleija. 21Nemene foemere uwmali, huban nehimbe, foi kaye ikilembombe!. 22Nebang kayeera uw wemembe!23Reyea ebelibanale, Allah neai uw mekai waneng mare mokonembe eai Tuhan Wali Ondofolo Yesus mende heene mare me onoyoi neai re reyea riyanale Allah mare kena uw yolo yolo hele mokonenggombe, namekai mai kena uw yeale, mai uw yeale hole molonembombe. 24Allah mare kanenggokombe kiyea neai a elewoye hului mokoijeye neyea mare hole molonembombe.25Aka neai beake neai, mai neaite Allah ebeli bonnembe!. 26Eai aka beake ehire, foi moi sele meaita ro meleayemmbombe. 27Eai Tuhan Yesus na ro eita reyea mare wamale '' rake homo fea eai aka beake wa nemene kommikombe. 28Meyea ebeli bannele eai Tuhan Yesus ,Wali Ondofolo mare nemene kena buhee eare bang mea henembe.
Salam Untuk Jemaat Di Kota Tesalonika 1Aka beake hila rabo mbainye nekande jemaat Tesalonikane , Onomi honomi maeinya, reyea Paulus , Silas yae namekai Timotius rena. 2Raei ebeli bawale, ako Allah nemekai Kristus Yesus aembele nekeyende, kaya hebemmele wali rei mai aere ammibonde.3Aka naei beake naei, Meyae Allahre buma kolannele, Mekanebam maei hila rabo Yesusre haleimiyaungele emerei emerei emereye, Namekai ro miyae ehire ehire kena buhae helem heijaumile. 4Maei wali mekai nekejaube ro miya elehire naei mekai nuiwamile, mekanebham Allah aere eleumobokone, Namekai mai hila rabo aerene a nebam feau nebam bene weubayembe. 5mainya hila rabo wanem, Allah neyea kena hele koye, meyea namekai na kohohete hele wali kena rewenbe.6Allah maei aerene ehe bukului romiyeare hayemmile, Romiyae mare a nebham weubayembe, mokowayembe yo. 7Bele ya mbai Allah mare onomi inyembe, maere namekai yeumele, bele wenemne Naei mende yane bende yakalande, Naei malaikat-malaikat namekai hakonai bonde menate. 8Ro miyae Allah re mekele u keleere emei jo, Namekai homofae eleye ehakoiboi yo, Naei mende ya ne ehe bukulu hayemmile, i nolo ne enaihukulende.9Ehiyo , i nolone naimekai relenainyende. Tuhanre orome kelera wewe kaikokate ayeugoke 10Ro miyea Yesusre borainyele yo, Hila rabo hale yo, onomi , rei mai sele konale namekai buma kabam nele kolonainyele. Meyae namekai rei mai sele hubangele mekereubomi mai hila rabo naei haleungelere.11Meyae ebeli nahibi mo Tuhanre bannele, Tuhanre wannele , Mere rikennembe hakonembe namekai wali foi mo Tuhanre einye nekembe. Tuhanre ebeli bannele wannele, mare iteai saba, elae wake inyembe, mai a benere nekayembe hambum hambum na foi jea mo Tuhan inyembe. 12Bele mekai jea mokale, nekale Tuhan buma kolomande, mekaneban eyae Tuhanre nembainye, Yesus mambele nekaubene.
( Mekaiyae Renate Yesus mende hee ) 1Aka naei beake naei, meyae wayembe Tuhan Yesus Kristus naei mende yaa, Aere arilemihinde nembaiye nekemale rakemende. 2ro miyea helem elenate hungate naei mende yaa, beleneyae meyae buma ohokoijae.3Beake u bene mekai enekeijae, Roh Allahyae mare ukembe ya, namekai ro miyae ehi yae elenate , Yesusre abu ako Paulus maere ukembe ya namekai Yesus mende naei a. 4namekai Yesus mende naei, homene molaikokate, bele karebai, mayea bele homo wanem emoloikoi.5Ro miyae ame -karebai mo nekate, bele a elenatere meyae mekanabam, Tuhan mende yae, ro miyae helem sele Naei ako-fea ko moi bulenainyele, hila rabo ehalei, namekai ro miyae helem bele yo walobo re anggaei boronainyele. 6Meyae itayeuboke meka yae nare heraunge, naei mende yanne na u ninaeijae yakalambonde. 7Mekanebam, nebam naei kaye, walobo faleng nunda-nunda , na maleu bae kaliya mokate, ro miyae re a moi-moi huweumi, Allah rena a hele nukenainyekondere. Allah bele rore heraunge nekeye.8Bele yaa mensembonde ne, rake ro yakambonde, beleramo Tuhan Yesus mende Naei a faeu bae wennele himi yembonde. 9Naejea mende yaa, hambung mehi-mehi ( hele mokonde ) benate yakalanate walobore royae, ro miyae yae elemale nabe ro Allah neyea, Neyae ame - karebai nebamkaye ro miyaere helem wabemmile. 10Rake ro miyae mekai nebam enaijaronde mekanebam, na a nenaeijae. Kabaenggonde, nebam maei ne hakombonde.11Bele aerene Allahre elae walora bele yore mokommibonde nelahe yae elenate. 12Allah bele mekai mokomibonde, mekanebam bele yo na himi nebam nibine mokonayende, Allah Naei mende yanne bele yore ehe bukulu emmiyayende.( Hila Rabo Halaende Yo U Heraumabonde ) 13Akai naei beake naei, meyae na hibi-hibi mo foi mokombe, kena ebeijaemo nekembe, meyae Allahre buma kolanne, mekanebam, Neyae mare eleubokombe, mare elembokombe onomi enjarombere. Allahre Rohyae rake kani kela mokouboke heera kinyenembe mai wali. 14Allah homo fae yolo-yolo eita mare kanenggombe, meyae wali kena Allahre nakundam-wameranne enekembe yo yae. 15Beleneyae, hila rabo halembe, ma u herauwembombe nekebe maeinya a hele faue hele me bobo kelewembe. a yae ungayembe, kelewayembe namekai homo yae yarowaube.16Meyae ebeli na hibi-hibi mo Tuhan re riyannele, Naei kena buhae kubamhele aere heijeumi, bele kena buhae yae rabo halende wali hena nembele nembainye emanekende Yesus namekai aere foi sele mokoijeume. 17Tuhan Yesus elae wake yemmele, mekanebam, foi moi mokonde aerene a faeu foi elende-u mekai wamekai foi mokonde.
( Paulusre Ebeli Einye Nawemande ) 1Aka naei baeke naei, Reyae riyamale, meyae ebeli Tuhanre bonnele, makanebam, Tuhan re a foi-faeu foi huwammile hasale yae huranggonde namekai ebeli bombe, ro miyae ehiyo rake a hauwammile baronaimibonde, mai u ne yeuboke wanemba yembonde. 2Nahibi mo ebeli bombe, mekanebam , Tuhan mare elae inyembe, ro miyae nebam re mokate yo Tuhan waemmihinde, mekanebam ro miyae helem Tuhanre hila rabo halaite nekate ne. 3Beleyaere Tuhan Yesus Naei a eleye hangga aere mokojewme, hila rabo elaeyaemo halemande.4Meyae Allah yaele mbai yeubokaube neyae, meyae rabo halende nahibi mo maei hila rabo halennele, mekayae mayae elewayembe. 5Meyae Tuhanre ebeli baungele, mekanebam Tuhan mare rikenembombe, kena buhae henemggombe, namekai kena bobo-bobo hele yembombe nekambe, Tuhan relewonge mekaijaemo nekembe.( U Kayaa Yaele Hebemale ) 6Aka naei baeke naei, Tuhan Yesus yebaei bubaei nekande, mare wayembe, ro miyae Yesus a foi-faeu foite ehuwei nekejate yo yaele kahili enekeijae na mekai himi nebam nibire wekate yore ehakoijae nekembe. 7Reyae, Paulus riyamale, ma u bene kabam hele rekenayembe, wali nembainye nekewande mare wali ikembe, bele wali mekai jae hakombe nekembe. namekai meyae kaliya nukayembe, meyae mo mekandeke. 8Bene nekayembe, meyae ro miyae haman nasom bae emaeneikoi, roi jae hayewande, reniau-rai kaliya nahibi mo mokondeke, ro miyae ehire ehae emokoiboi nekande. Mekanebam, bele wali mekai, meyae itayembombe nekembe. 9Naei sele, mayae Tuhanre yebaei bubaei nekatere, maere rikemmibombe, meyae menaijae maei u mekainye hakombombe.10Nembainye nekewande hae, maeinya wali kelewayembe, " Hinye kaliya emokoi kaye , hamam eyei jae, emaeneija ! ". 11Mare bele a yae wayembe, mekanebam mayae mataei yembombe, mai unolo ukaikata na ro ehi kaliyare emokoyei nekeijate, kaliyare emokoyei beleyare ro miyae ehiyo maei nou heisei mo, a nene-a huwfauw mo huwejate. 12Tuhan Yesusre yebaei-bubaei nekende, kaliya ufo-wamfo yae bannende naei u nyalere yembonde.13Mare naei mekai jae kelaeyembe, bele wali mekai jae nekembe. 14Maei u nolo-u kaikata rake homo waneen ehakoiboina, bele ro miyae yaele wali nembainye enekejae, kahili ebejae. Bele wali mekaijae kelemaumile, na u re nenaei jae itaenyeibonde yae konaite nekenate. 15Bele yaere bele yo yaele yokeijo enekeijae. Na hibimo utaei wammile, mekanebam eyae nemene Tuhanre hila rabo halennele yo mo nekande.( A Riyau Weuboi Te ) 16Na moi sum, Meyae Tuhanre ebeli bannele-aere wali rei mai yemmile. 17Reyae Paulus , rake homo rane yae renaei jae molokokale, reyae rake mekaijae homone molokokale. 18Reyae ebeli Tuhanre bannale, aere kena buhae namekai foi mo mokommiyende.
1Paulus rena, nehehalo Kristus eleukoke wanen Allah aei walilo wanem Kristus Yesus kaluhum aei rabohalei. 2Timotius re, raei fa na nahele einye, kena buhae foi onomi honomi Ako Allah rena nawanem Yesus Kristus aei Tuhan ei aneubonde.(U Kaya Hebembe Ame Karebai Wabenayembe Yaele)3Reyae Makedoniare ei he yae mare a weubamale, meyae Efesus yone mo nekembe belena ro ahum kolomile ehi mekai ehuweijae mo, 4na u bene mokommile ahuba henare, yo mei-mei ahuba, nemene hubabam haeibam ya. Bele nanemene are kilenate maei mekai mo, wali neyae bam, kaliya Allah ikeumile hila rabo einyemo mokonayende.85Naisele mai kena eta yende, na kena foi jae, kena yolo-yolo randa namekai hila nehale randa. 6Ro ehi yo a nehalera wekate ahuba ame-karebai jae ekate ehi yo huwaimile, a monggo-monggo yae ro miyae ehire ekate huwaimile. 7Bele yo na u hubainyele Taurat re itayaendeboke yo, bele yaere naeisele neyae karebai jae romiyaere waimile. Naei sele eyae itayaendeboke Tauratna moloukoke a nemene foi mokomayende maei mo yae eleye.9Bele yaere Tauratne molaikoke romiyae nahale maeibam, bele yaere romiyae nebam maei bam, naei ako nakere hate yo, ro hosoi-miyae hosoi maei, ro miyae na wali nebam nekeijate. 10Name u romiyaere nebam, romiyae yoko kaimaere koijate yo, ame-karebaite mokate yo, romiyae hoijate yo, me nebam-u nebam mokojate yo nanemene. 11Allah rena Injil, na rabo halei kabam hele rare ikeuke ro miyaere huweremiyendere.(Paulus Buma Kabam Kolounge Allah Onomi Ikeunge)12Reyae helem foi Yesusre wanale, rare elae ikeuke, Kristus Yesus ai Tuhan, neyae nahele rabo haleuke rake kaliya ikeuke mokale. 13Reyae nabemere Ako hubalo mandore nebam mokoungekale romiyaere ikele isambae kowekale, beleyaera mana Ako hubalo mando buahe heukokoke, makanebam, rame u mokowale Ako hubalo mandore moi hayeungekokalene. 14Naeisele Tuhan rikeisakoi raei waline helem bolem hele Ako Yesus re eita yeukele.15Rake a faeu nehale reweye waei kenane einye aubonde, Kristus Yesus, rake kani kelare meke romiyaere onomi ikeume, bele romiyae nolona raei nebam helem hele. 16Beleyaere, rare buhae heijeuke, belene raei wali einye Yesus Kristus, naeinya nime habayae kelendebonde, bele randa romiyae itaeinyaibonde wali hena enaijaronde. 17Mana reyae elerekonde, Ako Allah hubalo mando, hubabam haei bam hinenainyende Allah mbai mo, ijoko yae ereiboi-ekamboi, wali huba bam haei bam kiyea. Amin.(Timotius Na Kaliya)18Kelu Timotius, rake hambum ware yaewale nabere be yum be yeba hebate yo ukeimi bele walora alonanyekonde, weyae bele yo utaei weimile bele walora wali nibi hamenainyele foi enainyekende. 19Hila rabo elaeyae namekai wakena foijae nekeye. Romiyae ehi nakena eita ahiyae elaikoke, nakena hae-hae yae haeikoke. 20Na u kai kainya ro, Himeneus re Alexsander re, bele bee bulo walobo re ikamaele.
1Nabemere, reyae ware utaei wawale, ebeli boungele, ro miyae hakainyekoke foimo na wali nekenayende. 2Namekai rowa kabam-kabam, beyu-beyeba anuwau yaele nekejate yo, na wali aku bam nau bam nekenayende, wali erei kanei ehire-ehire. 3Bele wali mekai, me u wanem Allah Neyae kenare koye wanem. 4kena koye ro miyae wali hena emanekende, a foi-faeu foi neyae naei kena koye eyae nemene fomene elemande.5Mekane bam Allah mbai mo, nawanem Allah ro miyae yaele are elenate bensekambe walore kiyae mbai sele, Yesus neyae. 6Aei u mekai aei bulo fela mokowandere naei uyae kinyeuboke bele me u wanem Allah, nabere merau raungehike. 7Bele wanem ne Allah, rare ro miyaere hukemilere na wanem kelere milere rake a wamale nehale, neyae ame-karebai omokoi a ro miyae naei a eleyera hila rabo halenainyele, wali hena bona enaijaronde. (Ro Yaele Miyae Yale Na u Mekai Hambaya Einye)8Reyae kena kale ro na nanemene nakena u yolo yolo yae nekenete, ikele okoijae na wanem a nebam eleyeijae. 9Na wanem miyae maenggere na ure molombonde hambum ijokore oyoboijae hirenate, rake mekai jae wa ure omoloijea; unga bukenefike, emas mutiara yae nawanem malo roi bumana hele yae. 10Bele yaere na foi mokonate: ufoi wafoi, Allahre buma kabam kolonanyele miyae maengge wanem bae.11Miyae maengge na kena u ane rananyehinde nekenate, ubene utaeijae huwenaimile. 12Reyae mare ewaeisi rore ubene utaei kelemmile, nawanem ikai eyei ro maei falemre yenggombere, beleyaere ro oro kelee-me kelere membe.13Haubihi neba, Allah yae Adam bere mokouboke beleramo Hawa mokouboke. 14Na wanem asasire Allah rena a Hawa yae koukoke, Adam yae bam. 15Miyae maenggere kena buhae hemmile, mekanebam, neyae naei a eleyerkelu omi honatene, na wali hila rabo halende einye nekende, kena buhae ehire-ehire kommile nekende, na u kayaa hebende.
(Yesusre Yebaei-bubaeite Yembondere) 1Rake elate raboyae halem, romiyae jemaat kayaare hebate holonare yembondere kena konde kiyae, kaliya foi jae kena koukokae mokoyere. 2Belene jemaat kayaare hebate holona ro na u mekai ehi yo maei a nebam eleijaei nekeye. Neai u mekai rake wanem bea nekende: na miyae mbai mo, bu elae roko heleng emaeneijae, na u kayaa foi hebeye, wali eite molainye wanem yae nekeye, imaere mate romiyaere ei haweumi, Ondofolore Wali nibi are nahinggi kelemmile. 3Keu bu malibam, wali ikelebam, nime haba, isangre ekoyei, roi mali bam.4Neyae imae obe einye foi jae mokommile, nakelu omire kelemmile, naei a elende are hubara haeita yanainyele. 5Haubihine bam romiyae mbai naei imae einye foijae mo mokommibonde?6Jemaat kayae hebate holona ro manemfa hele Yesusre hakoungeboke ro holona yae bam, haubihine bam, na u iteaite rabo halendene nalenehinde ruwende yaelene. Na bere here Allah yae walobo falem na u iteai rabo halewoyene, ehe bukulu ikeunge wanem mbai pele ro re yennele. 7Fe koikoi yaelene namekai walobo falem bae walangga wekeunge, hembonde yaelene.(Jemaat Beyu-Beyeba re Nekenate U Mekai)8Bele hului mbai jemaat kaliyare mokonate yo rake u mekai nekenate hele na Wali mekai nekanate ehiyo yei ei molonaimile, faeu kaibe bam, u mehi bam hambum de ame karebaijae arileijate holona bam. 9Bele yo na kena u yolo-yolo yae Wali Ondofolore na hele Wali nibi are hila rabo elaekaei hele halenainyele hele. 10Beleyo rake wanem yae eleukokae, na bere ikai mom fofo yeumile, neyae Allahre kaliyare mokate wanem re foi jae ereumibonde nare a nebam eleikoi huluinya waimihinde jemaat kaliyare mokonate.11Bele wanem mbai bele jemaat kaliyare mokate holona na miyae wa na u mekai rake wanem nekenate, na wali wanem nekate ehi yo yae ei molonaimile, a nene a hufuu huweijate holona bam, bu elae roko helem eyanei, are elate mekai nemene mokate. 12Jemaat kaliyare mokoye holona ro na miyae mbai jae mo, namekai naei imae obe yaelena kelu omi yaele foijae me mokommile hele. 13Jemaat einye kaliya foite mokojaimile ro miyae yaele ro ronaimile be hinenaimile. Naei kena u einye itainyaeibonde, Yesus Wali Ondofolo na a eleyere na hele rabo halenainyele.14Allahre imae obe einye ro miyae Wali wanem nekatere weyae itayeubonde naeite, reyae rake homofaeemo moloukokawale. Na helebam mo reyae waei bokore erelere rabo haleye, waberekondena, mokoukebonde wanem mayae ninea iteayembe. 15Belena imae obe Allah Wali yaele kiyae jemaatre yeuboke Neai Jemaat. Wali Ondofolore na hele Wali nibi a faeu naei kote hu finyau hu wanem yeuboke.16Nana hesele Yesus Wali Ondofolo Allah kenare koye hului mo nekewoye mbele nunne honoye. Yesus rake Wali rake Wali wanem nekewoye na u yakalaiboite romiyae u yae yakalaumeboke Allahre Roh neyae Allahre ra mekere a yae eleukoke malaikat yae na u re ijoko ereungeboke rake kani kelana romiyae Allahre oroiboi yo nolone Naei are huwewaimi romiyae rake kani kelana Nare hila rabo halewainye Allah Nare kaeuboke nene waewae yaele anuwaunge haungeboke."
(Uwabei u mekai Emokoijae Nekemale) 1Allahre Rohyae nayakala yae eleyae huba mokoikoi ya nobennebonde heene romiyae ehi Wali Ondofolo Neai a eleyere mae rabo haleainyera uwngayende. Pele romiyea ame karebaite keleaimi rohre boronai mile walobo yomyoni yea keleaimi ane enaihakonde. 2Pele are keleaimi yonauw mekai uw bene wa bee, nebang sabang de mokoijate yea kena uwne naije neaite weunge are eleabang mokainye.3Peleyo yea keleaimi romiyeare eyaroi jea, miyea rore eija, namekai hamang ehi eyaneijea. Bele keleaim are ame karebai beate, haubihine bang Wali Ondofolore mae rabo haleainye romiyea Neai nahele Wali Nibi are rainyeboke yo Nare heleng foijea uwnganyekera anenaikonde neaite Allah pele namang mokouboke. 4Haubihinebang Allahyea mokouboke hamang nanemene foi banggamo mbai sambai eli horore enekei. Pele hamang earene Allahre heleng foi wennele anembe. 5Haubihine bang Allahre ako feauko yeale eai ebeli banne yeale yea pele hamang Allah eleuboke wekeung hamngde mokoibiyounge eli horore eyeibo.6Timotius, eai aka beakere rake wawale are nobang hebang iteayeumilena weyea Wali Ondofolo kaliare mokate holona ro foite yeubonde ehamang uwre elea yeum waneng mea Wali Ondofolo Neai a eleyeare hilarabo haleimeye yea yeale wa keha uwre elea mokoime yayete. 7Relie yoni yoni yeale miyeanale yom yoni neainya ame kareba ahuba huwate yealera weai uw wewende. Allah kenare koye huluinye Wali mekai na hibimo weai uw releunyele. 8Rake uwna meleng nafoi nekenatere. Wanggo ho hoube me uw mokammile pele foina hee yeale. Peleyeare Allah kenare koye hului Wali waneng nekemale rake hee Wali Nekande na foi benate, pele hului mbai Wali bena yane.9Pele wawale are nahele neai nare hila rabo halen. 10Meyea nobang heebang mea releannele haubihine bang meyea Allah Wali no kiyeare rabo haleannele. Neyea romiyea namene holere molommibonde napelera Wali Ondofolore a eleyere hilarabo haleainye yo.11Rake homo ranne moloukokale are romiyea ehire huweumile namekai nafoijea iteayeumile. 12Rohi miyeuhi yea ware hokolo fa huluinye ane enaikolote neaite eweai si jea hele. Weai a feau bea, uw mekai wamekaijea, yamekoi yate yea hlarabo haleyea yea Wali yolo yolo haranea yea hilarabo hale yeale romiyea weai Wali waneng bune wane, hamenayefe neaite nekeye. 13Reyea namang weai bokore eimo, nahibi hibi Allahre homofo romiyea nolone romiyea nolone koye. Pele homo fea neaite huweumile iteayeumile.14Nabere jemaatna beyun be yebae hebate yo riyane mere weai yanne raisikayetere, weai uwne a mileainyeboke. Pele walora Allah ware elea ikere. Pele eleyea kali nahibi mokowende. 15Romiyea nanemene erenate Wali Ondofolo yea nahibi iteai hebea ware baranete Neai kaliare mokoye neaite pele kalia namekaije nahibi hibi mokoye. 16Weai uw mekai wa mekai yeale bele a uwteai keleameale yealere kayafoi jea hebeye. Meahea waneng horore nebang hubanayete weai uw hole moloungebonde namekai romiyea nanemene weainya wamea are borate yo yeale hole moloumibonde.
1Timotius, rorele holonare oku yane eroroijae hele. Waei a eleyae boronatere ako wanem bae ereumile, hokolo fafare waei holonare ako mbainya wanem ereumile. 2Nawanem miyae nannale, ana wanem ereumile, namekai miyae maenggere waei emaam wanem wa u bene wa na yolo-yolo yae mokoumile.3Jemaatre a weumile, miyae nannale na hele kou kalo yaele holonare be isinenaimele namekai hakonai miyende. 4Bele miyae nannale holona kelu-omi yaele, ohobi olouwa yaelena, beleyo Wali Ondofolore Wali nibi mekaijae naei ako nakere naebu naeite holenaimile. Naei me foi u foi walora ako nake yaele naebu naeite yae fafane narayeke u foi-wafoi benaimihonde. Bele wali wanemre Allah kena koijeye.5Kou-kalo yaele miyae nannale hele kelu bam omi bam, ohobi olouwa bam kiyae narabo, ebeli reniyai rai Allah mbaitemo haleijeunge. Allah hirong kaya hebennele naeite, rei-mai ebeli boijeunge. 6Beleyaere miyae nannale mbai wali nebamre kena hae-hae hele kena kondena, wali nekende horo, Allahre waheikoke, u nulu here no yaele waheikoke wanem.7Romiyae ehi jemaatna miyae nannale holona yo maei a nebam elenate yaelene rake ukawale a mekaijae romiyaere itayeumile. 8Romiyae mbai naei aka baekere eholei. Na be ereite naei imae ei obe einya mbainye nekate yore eholei enareinya, bele kiyae Wali Ondofolore wali nibi are nehale bam elende. Bele kiyae na nebam hele, hila rabo bam nekeijate.9Jemaat yae holenatere miyae nannale ro hawembere rake holona yaele mo hawenggombe: na ralo yakama rorele u name moi woke, bere na ro molo yaele wali najemo nekeikoke. 10Na u mekai foi mokowoyene ro roubainyele, holona ehi rake niyae: kelu omi holewoye-narewoye, naei imae obere mate yore ei hauboumi, Yesus Naei eleuboke wekeumi yore foi mokowoumi, nebam hubainyele yore hakoumiyeke, me u foite nibi mokowoye.11Miyae nannale na hokolona ro ehawei jae. haubihine bam, ro kena kanggondera Wali Ondofolore kaliya mokonatere kena okoina, rore enggetende. 12Bele aerene nare ehe bukulu inyainyele, haubihinebam, nabere Wali Ondofolo kaliya mo mokonatere a hokaikoke yaere hubahaei ehaleikoi. 13Bele hee mbai buhae henanate ro miyae naei imaere eleiso akoibo kate, belemo bam, peleyaere a monggo monggone kate, ehl maei afaeu nambele yae elate na mekai bam a huwate harate.14Belene raei kena kale bele miyae nannale na hokolona, rore enggetend, kelu omiyaele yembonde, naei imae obe foijaea holende aei yokeijo walobo falem ikai rewende jemaatre mokommele yaelene. 15Bele u mekai wanem miyae nannale nolora ehi Wali Ondofolo wali nibira wekate walobo falemre hakainyekoke. 16Miyae yoni-yoni Wali Ondofolore hila rabo halaeinyele yo naei imae einye miyae nannale nekendena, hakonaimile hele, jemaat bele miyae nannalere hakonaimilere ikai eyeijae hele. Bele mekai jemaat nahinggi miyae nannale u mbai wa mbai yore mo hakonaimile.17Timotius, jemaatre keleumile, naei beyu-beyeba hebate yo, be isinemmile namekai naei wali maei hambumre nou hemmile, nabere no bam hee bam ahuba huwejaimile namekai a utaei-wataei kelejaimile. 18Haubihine bam, Allahre homofaene weume, "Lembu gandum kaliyane mokoye, neugwara ei aheijae." Kaliyare mokon ro, na roibu hobeikote roi-ninggi hubayende hele.19Jemaatna beyu-beyeba hebate yo, ro mbaijae na a nebam ungetere oboroijae, bee name yae ungayetere boroumibonde. 20Nehale, romiyae nebam mokombondena, jemaat bene a elaekaei weungekonde hele, bele mokoubondena ro miyae ehi u mekai nebam mokonate yaelene buhae hokommibonde.21Timotius, Allah bene Wali Ondofolore bene, namekai malaikat yoni-yoni bene, Allah yae eleukoke bele a wawale hanggayae nanemene mokoumile, be ijoko ereijae. 22Jemaat falem-falem mokoumibondere naei u ranne me koloumikonde maei, hasale okoijae nekeye. Romiyae naei me u nebam mokonate wambele omokoijae. U mekai yolo-yolo yae nekeye.23Bu horo mo emaeneijae, eha yaele koijeyaere, anggur bu yae aneufinde. 24Romiyae ehi maei nebam na yakala hele yaeiboke, ehe bukulu hubainai nyele wanem erainyele, beleyaere romiyae ehiyo maei nebam-habam nunne honate, bena fokohonoye yane yakalanate. 25Bele mekai mbai me u foina yakalau boke namekai me u foi ehina nunne mo bena honoifiyoye hee yakalanaibonde.
1Kaliyare mokaimile romiyae yoni yoni, na roware be isinainyele hele. Bele mekaijaere romiyae Allahre rore namekai aei a utaei-wataei kelaemamile nebam yae eleikoi hangga. 2U mokoi yoni-yoni, na rowa hila rabo yaele ro mekai, na u mokoi te foi jae mokommile, mekanebam, Yesusre einye naei aka baekere yaeibokene. U mokoi namekai na roware kaliya foi sele mokonele, haubihinebam neyea pele mekai mbai Wali Ondofolo naei a eleyere hila rabo halenainyele, namekai kahili foite yaeaibokene neyae bele foi nolone nekenate.(U taei Ehi Yaele Namekai Roi Mali Okoijae)3Romiyae ehi yae Tuhan Yesus Wali Ondofolo rena kelewoume a utaei-wataeite namekai naei wali nibi are nehale bam elendena, namekai a ame karebaijae kelemmile. 4Bele kiyae na ure itaei rabo yae haleye namekai mbai sambai neyae naeitaei bam. Neyae u bene mehi-mehi nekeumi are namekai are kilenate, kena hensem ikele isang, a nebam faeu nebam, rore miyae mokojeumile. 5Namekai u benere nebam romiyae Wali Ondofolorena hele wali nibire onaeinyele yo nolone bele a yae naete-naete akure honatere mokaimile, beleyo u benera nekaimile Allah kenare koye mekainye nekenatena hambum helem yaronate.6Beleyaere Wali Ondofolo kena koye mekai nekemale namekai aei wali hambung nahinggi emale wali wanem nekandena, Allahre robe-ro yoinye onomi foka yeuboke. 7Haubihine bam eyae rake kani kelara me bangga meubande, bele mekai mbai rake kani kelara emabalende hee, hambum yoni-yonire eyaroikoi hangga. 8Aei hamam anemale, malo hiremale, hononaimelena, ninae bele mekaijae nekemale.9Romiyae hinye roi helem yaronggondere kena haehae kondena, naei u yae nenaei kaeuboke. Bele roi umali elaeyae hubanaimile na mekai walangga wokone heuboke. 10Haubihene bam, roite kena kabam kate u mekaijae mokoumile ro myae u mekai wamekai nebam mehi-mehi mokate. Roite kena kabam koubate aerene aei holona romiyae ehi Wali Ondofolo Naei a eleyere hila rabo halenainyera wekatene, na kena ure nenaeijae kabaeikoke.11Timotius, weyae Allahre holona ro, bele u mekai- wamekai nebam ra wa u wewende. Weyae baeye u mekai rake niyae: Wali ijemo Allah kena koye mekaijaemo nekeye, Wali Ondofolo Naei a eleyere haleungele, romiyae re kena buhae heumile, nebam hubaungelene hororebe no bam-he bam Wali Ondofolo hakoungele, kena nime habayae nekeye, helem bene wo koukokae heena wali hena bona ikete. ele Wali foi einye nekeye. 12Wali Ondofolo Naei a eleyere hila rabo haleimiyae yae naei nahale-hele yae releungele. Allah wali hena bona ikete.13Allah yae wali nemene hele ikeumile, bele mekai mbai Yesus Kristus kiyaere bene Ondofolo Pontius Pilatusre bene wo nehale koungekokale. 14Naei wali hului na mekaijae mokoyende, namekai bele mekaijae mokowende, Tuhan Yesus Wali Ondofolo mende na u yakalambonde hee.15Allah onomi foka Nano nekeye. Nembai sele me mokommile, ondofolo yoni-yoni naei u nekeye Allahyae Naei a hokonggonde ya Yesus Wali Ondofolo yakalennebonde. 16Allah nembai sele here bam kiyae, hehe elaeyaele naeimiyeye nolone ekenekeye, hiyae-hayae Nare enobeikoi hangga. Nare mo buma kabam kolomannende. Amin17Rake kani kelana hambum helem re honaimile holona romiyaere a elaeyae wemmile, na ure buma ekaeijae, namekai kaka benayende hambum re rabo ehaleyeijae, beleyaere Allahre mo rabo halenainyele. Eyae rei-mai nolone nekemale maei, Allah rei-mai mokoume hambum re kena faere-faere yae waheijeume. 18Hambum yaele romiyaere weumile, rake u mekai wanem nekenate, me u foi mokonate, ro miyae hakonaimile, kena faere-faere yae nekate, naei hum baele-wai jaele yae ehi yore hakonaimilere be insinenaimile. 19Bele mekaijaere bena yaa foke honoye naei hambum arilenate maei aeruyae raufike, mende yane wali hena bona yaronate, wali nafoi sele hubanayende.20Timotius, Allah ware kinyeubokete kaliyare naijenemo mokoye. Romiyae Allah bam a huba huwate namekai ame-karebai kaenainyele itaeibam yaele are eboroyei jea, waei u wewende. 21Haubihine bam, romiyae ehi bele are hakowaimilene, Wali Ondofolo Naei a eleyere hila rabo halaetera wekate. Reyae ebeli banale Allah yae kena buhae aere bam wanem bae henete.
1Paulus rena homo benem kaye Timotiusre ikeunge Onomi foka, Timotius, weyae raei kelu wanemne kena buhae haewale, reyae Paulus, Allah yae eleukeboke naei abu ako re yeubokale, naei a faeu ke keleremi yendere, wali hena bona emayaronde. 2Timotius, Reyae ebeli bale, Ako Allah, Na kelu Yesus Kristus foi moi sele, kena buhae henenbe namekai kayaa hebenembe nekemembe. (Allahre ei molomannele namekai kena ammobonde)3Timotius, waei aerene reyae Allahre rei mai sele kanale mekanebam maei yobe-yobe naei mekai jae mokowate, mana reyae mekale bele mekai mbai jae ra wali nekejade reniai rae ware ennundeikoi, raei ebeli na hibi-hibi mo molawale. 4Ware bene nekeisiweke hee, ra bene nemmam nekeuke, here bougenhee waei ijoko ibo balewate. Beleneyae reyae kena hele kale wambele hubayaekondere, belene naei kena foi itebonde. 5Reyae bene nekeuke, weyae nehale wa hila rabo Yesusre kabam hele harene. Anggem Lois re ana Eunike naei mekai sele na hilarabo Yesusre hale wonyele, weyae naei wali mekai jae roukae. Beleneyae ware itaei mekai jae wawale, weyae na hibi-hibi yae Allah eleibokete mekai jae wa wali haraungekebonde.6Meli mekai Allah yae ikete, i faeu beye mekai rahibi nenae bennende. 7Mekanebam, Roh Allah aei kena einye u einye arulensindena, aeyae fe efaei jae namekai aehubu hubu ororoijae. Bele Roh yae aere ela wake yemmele, kena buhae mae-mae aei wali ne namekai u he roromale.8Beleneyae, Yesus meke maei elemale huwe male, fe efaei jae reyae Paulus naei mekai Yesusre aerene kawa einye hilatekoke. 9Allah rena elae wake ikeume, bele elaeyae rambele mambele nembainye Allah kaeneamekoke mekende naei a foi faeu foi re ro miyae emmahuwendere. 10Allah naei kena buhae kabam here aere ikeume, rake kani kela na mokouboke meke rake hee. 11Beleneyae Yesus na u yae meke onomi ikeumi, here kaka, walobo namene naei me kelee u keleene mo heraweuboke.12Yesusre aerene reyae kawa einye hilatekoke, reyae de ehubai, mekanebam Yesusre ro roungebokale, naere mo hila rabo halemande, rakemennende naei yaa mende. 13Beleneyae, reyae kelamale a hele faeu hele me bobo keluwembe, hila rabo halembe, mekanebam Allah rena Roh yae ammobonde ela wake roumale moko mayende. 14Allah rena elae wake, Roh Allah yae elae yemmilena a foi faeu foi ro miyae ehire huwemamile.15Meyae anggaei borowaube, aei aka baeke Asia kanina yo rare nulaneteboke ha beme kele Figelus re Hermogenes. 16Onesiforus mbai, rare rikewoke hakawouke. Raei ebeli Tuhanre bannale, Onesiforus ro miyae fayaele oneyeumile. 17Reyae kawa einye hilatekoke horo, Onesiforus fe efaei, 18Meyae raei bokora, Roma kanire meke hee, namekai meke rare baeuboke, hubayendekoke u taei, elae wake rare yeubouke. Meyae mateai, Efesus yone nekewale re Onesiforus yae helem rikewouke.
1Wayae Timotius raei kelu wanembe yeubokae, Kristus kena buhae kabam hete aere heimeyeumene elae ikeume. Bele elae yae mokoimiyande. 2Bena Yesusre ako faeuko ro miyae helem bene elewale berowate, bele ako faeuko mbai jae ro miyae ehire keleumiyende nabeme hele ro miyae itaei saba yaele, ro miyae ehire kelenaimile itaeinate.3Raeinya wali mekai jae wa u einye, mehae mekai horo a nebam u nebam bae ungayewende. 4Fela yo mbai naei u foi te hambum mbai emokoyei, mekanebam, na fela falem bumana kayee ijoko erennele kena foi nekende, ehi rake neyae, wanggo mbai honoye, ro mbai oro elae hebaleye. 5Bele mekai mbai, wanggo na koijate yo, anni hokoiboite kena kondena, u mekai jae herennele hele ani hokomboude.6Ehi rake niyae hekere mokojeye ro, na ani foi hubayenggondere kena konde na, heke kaliyae elaeyae mokonde, ani eha molonde namekai kani foi jae awemmile. Bele mekai jae mokombondena ani foi hubayende. 7Rake a habeubokale u bene foi nekenayembe, Tuhan mare u bene wabene hayennembe, bele mekai jae itayembombe mokombe.8Yesus Kristus re u bene mo nekenayemembe, neyae Daudre orona mena kaye, herekera meke Allah waleungeboke. Bele a hele faeu hele yae reyae kelaemale. 9Bele a faeu kelamele aerene rare nebam mokojatele, mana mekate kawa einye raei oro me nemene rantai haa ya kilatekoke nebam mokojaitele ro mekai jae rare baeiteboke. 10Bele yaere Allahre ako faeuko kawane ehileikoi, aei aka baeke rorele kabam re a faeu namam huweijate.11Rake a wamale nehale, hakombombe, aei wali naei aerene heraubonde na, eyae nambele walihena ema yaronde. 12Hila rabo naere mo halemande na, eyae nambele nembanye annekende. Eyae Kristus re onannele emalenggondena, Naei aere onemmeleyae wemmele. 13Eyae Nare ehakoiboina, Neyae aere kena buhae kabam hele heijeume, aere ewoyoi hangga, asasi ekoikoi hangga." (Allah Kena Kommele Wali Yaemo Ekemale)14Yesusre ako faeuko, aei aka baeke nahibi mo kelemmamile, u taei umamiyende a foi faeu foi aerene ehire-ehire a kilenate yaelene. Bele wali wanem Allah Neyae kena okoi wali ya. 15Weyae kaliya foi jae mokoye, Allah yae be insinembolene, Naei ako faeu kore, naei yebaei bubaeite yeibonde. Fe efaei jae/ ehubai jae wa kaliya mokoyenne, mekanebam, Allah rena a faeu bae weyae huwamae.16Ro miyae a bangga-bangga, a moi-moi ennai elende anuwau nge weyae ehakoyei jae, mekanebam, bele are huweijate ro miyae, Allah bele yore kena okoiyei nekejeye. Bele ro miyae Allah ro miyae kobouka weyeye eye. 17Bele a bangga-bangga elejaete ro miyae, aei u nulu ne buloo fela mekai yembonde, Himeneus re Filetus re na falem-falem niyae, a bangga-bangga huweyaimile ra bee reyae. 18Bele ro bee ro miyaere kelaimile, "Eyae heremabonde hee, ewaleiboi hangga!'' Waleiboi maei kaye, nenae yeuboke ya, benem e waleiboi hangga, bele ubene ro miyae ehire nebam bae waimile.19Bele yaere Allah rena ako faeuko nehale, aeru raufike ruka mekai honojeye, ''Tuhan nataei nekejeye, hinye naei Allah re hakainyele, hinye naei namamam Tuhan re ehakoiboi!'' Ro miyae hinya yae elende, "Reyae Tuhan Yesus hakongobokale mende, bele ro miyae a nebam fau nebam, me nebam u nebam na walira wonnonde!'' 20Rake ahuba u benere nekenayembe, Imae kabam mbai na hambung-hambung, kere nale mehi-mehi, ehi emasra moko wate, ehi perakra moko wate, ehi bae o hara mokowate, ehi kani kendara moko wate. Emasra, Perakra mokowate hambum-hambaum, hamam bulau kabam hele mokate mo, bele hambum-hambum yarate mokate. 21Bele yaere hambum-hambum o hara, kani kendara mokowate kaye, na yane baei bele hambum-hambum ya, yarate mokate.22U nebam mokojate re nokolo fafa mokoijate wali mekai moi wommombe, moi bulem bombe, Allah naei eleukoke mekai jae ma wali aloungele, Yesusre hila rabo heleye, ro miyae re kena buhae heumile. 23A koi-koi maei ekileyei jae, mekanebam, bele a kobu-kobu yae mokonembe isam felare hombe yaelene.24Yesusre yebaei bubaei na mekai bam isam fela korebe, relennele, Yesus re yebaei bubaei mekai jae wali nekembe, rei jae- mai jae, nime haba yae, ro miyae re kelemmile a foi faeu foi jae mo elenate, rilibo ehayei jae ma wali nekembe. 25Rake wali mekaita wennende kaye, a elau yae nasom wennele, itaeyembonde a foi faeu foi na wali ne annebonde. 26Rabo halemale, Allah rikennebonde bulo walobo re nibira bensode.
(Ro miyae na wali mekai huba mokoikoi yo) 1Timotius u bene nekenayete, huba mokoi koi ya ro miyae na wali himi hama hele hubamande. 2Ro miyae na u mekai wa mekai mehi hele inyaibonde na u mbaite mo kena buhae henaimile, roi be, roi nibire kena kabam konate, u kaei, u maenggeu mae-mae nekenate ro miyae maei ro feite omokoiyei na wali einye ako nake rena utaei boroi boi nekenate. 3Ro miyae ehire kera buhae ehei, ehi yo maei nebam mokoijaite, a hutai na wali einye mae mae hele nebam maei wali mekai helem molana yende, Allah naei kena re okoi kaye no na wali ne mokonayende. 4Allah naei mende yaa ro miyae na kahili yaele yoku jo yembonde, u bene heki enekei, mbei aiko na wali ne mae mae, ro miyae ehi yo re bene enekei.5Ro miyae ehi maei bene na wali Yesusre abu ako mekai inyaibonde, bele yaere bele ro miyae naei sele Allah re ro oroiboi ja, bele ro miyae mekai jaele kahili okoijae namekoi u he horomale. 6Beleyo na ure a foi faeu foi re huweijaimile mekai yeiboke bele yore kaeneimile imaera-imaera maengge fafa re keleu mile, maengge fafa na hila rabo wanem fa hubaete yo, bele yo ame karebai maengge fafa mokaimile, boraimile. 7Bele maengge fafa boraimile, bele aere ame kerebai jae bele ro huwaimile.8Bele ro mekai rake neyae Yanes re Yambres re, Musa rena a hele faeu hele moite hayeikoke mekayae rake yo kelaeimile, namene ame karebai mo. 9Rake ro miyae mekai, ehi yore kelaenaimile am mekanebam, naei ame karebai ro miyae helem itayeiboke, bele mekai mbai Yanes re Yambres re mokowote ro miyae helem eboroiyei. (Paulus rena abu ako mekai imabonde)10Kelu fa Timotius, raei u mekai wa mekai weyae roukae. Aei hila rabo Yesusre halennele mbai yeuboke namekai ro miyae ehire kena buhae naei mekai hemmile. 11Naei kanine ijoko yae erewoyae, rare eiwe tasi Antiokia re, Ikonium re namekai Listra re ijoko erewoyae, bele yona ro miyae Yesus aerene onomi ikeuke. 12Yesusre abu ako naei mekai eiwe tasi konnaimiyende . 13Ro miyae a nebam faeu nebam re hungaimiyende yo naei mekai na wali nebam mo nekenayende.14Belene yae ware wawale Timotius, reyae kelewawale a foi faeu foi ehayeijae, namekai Yesus aei abu ako ehiyo maei na a foi faeu foi rorowoyae moi abuleijae. 15Bele a foi faeu foi weya nehale yae eleukokae namekai meyae waei wali mekai te rabo haelende. Waei hila rabo namekai homo fae mekai mbai weyae nekending ra itaeyeabokae mekai mbai. Weyae wali hena hubayeukonde.16Homo fae nemene molaikoke Allahre ako faeu ko re hame wanyele, molaikoke nemene molawate, ro miyae keleweimile maei, a huwe roromile maei, nebam mokojate maei namekai ro miyae ehire kele mamile, mehae mekai na wali Tuhanre einyemo nekenayende. 17Allahre ako faeu re eita eye na yebaei bubae, itaei haba ela wake namekai be rabulemakonde Tuhanre kaliya mokonde.
1Yesusbenem rake kani kelare bensonde mende, mende aei wali Ondofolore yembonde mende aei foi nebam mokowonde beleya. 2Ro miyae wali nekande yo, here wate yo nemene arilemmile, u mali hubammile, wali henare emayorende na mekai here kakare emayarondere yo. Allahre ako faeuko ro miyae ehire huweimiyende anggaei boronate maei, oboroi maei, kena herawembonde keleimile, ako faeuko eita kelemile, nebam na foi mokoijate keleumile, namekai a ela nasom weimile.3Ya mbai men sembonde, ro miyae ako faeuko nehalere rike re rakere baenate beleyaere ehubayeikoi naei kenare kate mekai beleyaere ehubayeikoi, ahuba hena wanem beleyaere nanemene ame karebai mo. 4Ro miyae a nehalere kena bam nekenate, naei ahuba hera, rilimeremo kena kabam hele herate boronate. 5Beleneyae, wa kena heraweibonde omi reba mende maei fe efaeija nekeye, waei kaliyo mo be buleubonde mokoye, wa u ninae keleneubonde.6Na hiki bam mo reyae hererelere, rake kani kela nukerebonde. 7Reyae wali he mekale Tuhanre einye rorannale. Reyae mekale ro mbai wanggo einye ani hokoibokole mekai hubanale. Mekale raei hila rabo elae randa mana mekale arunnale. 8Mekale Tuhan naei mokoungehake haa rare yendele, mekanebam, Yesus rare me baeukoboke, naei kaliye ne moko wekale, wali maei einye mo nekewekale, bele mekai jae nambele emahubayende. Allah naei mokoungehake rare yendelere, rembaimo bam, bele yaere ro miyae nanemene Naere hila rabo haleita yo yaele emayaronde. (Paulusrena umbaimaei a Timotiusre)9Timotius, hasalaeyae nibi baeukonde rabokore meye. 10Mekanebam, Demas ro mbai rake kani kela maei umfo wamfo mo relejeunge, rare nukeukeboke nekale, neyae Tesalonika na eye, beleyaere reyae, Paulus Kreskes ukanale eye, namekai Titusre ukanale.11Dalmafiana eye. Lukas rambele nembainye namam nekende Timotius, weyae meyae ya, Markus wenyele nembainye mebe. Markus rare rikewouke ro ya. 12Namekai, Tikhikus reyae ukanale Efesus yona eke. 13Troas yare mebe, raei ram mako rika-rika Karpusre ikanale re webe, namekai raei homo nanemene, ebo yoku maei u ra ra mokaiketae kaye yaele yarokobe.14Alexander, tembaga re, besi re mokoye ro, rare u mekai nebam hele mokowauke Tuhan yae ehe bukulu enanyehayende. 15Weyae, wa u kayaa yaele hebeye, mekanebam, aeinya afoi faeu foi kelammilere neyae horombondere relejeunge. 16Ya mbai, rare kaeneikekoke yo riyae bere ekale, a foi faeu foi aerene, mekale raei hokolo uyau nemene nukateboke, ehiyae haeyae raei aerene ehe ekokoisele Tuhan yae bele yore onomi yemmile.17Bele yaere, rake hee Tuhan Yesus rare ri kendebonde ela wake yendele, rake ro miyae arilewoye yore a nele faeu nehale ukemile Yahudi ro miyae bam na hinggi kelewamaele. 18Tuhan rare onomi yendele, rake ro miyae yo riya rainyehike honatebondere, Tuhan yawendehonde, na rei mai jae naei yo yamne handebonde. Tuhan re mo buma kabam kolomande, Amin.19Raeinya onomi Priskila re, Akwila re namekai Onesiforus na miyae fare. 20Rakere merelere, Erastus nukeungebokale Korintus yone nekendere. Trofimus ehane kouboye ne, reyae nukeungebokale nekewoye. 21Him mandilim hee emeijae, hasale yae nibi baeikonde meye Ebulus, Pudes, Linus, Klaudia, namekai rakena nekate aka baeke nemene mare onomi yae wayembe. 22Timotius, raei ebeli Tuhanre bannale, ware rikeneite, halenate, namekai miyae rake homo re ronde kaye. Allah Rena foi moi mae-mae hele aei wali einye nekemayende. Amin
1Rake homo Titus re Paulus rena, Allahre yendo kayaaro, namekai Yesus Kristus re abu akeo kalsam, ro miyae maei hila rabo molermile ro, itae habaa nehale kayere yakakola mile ro. 2Hila rabo wali henare emmayaronde ayem kolowoumi beleyae mokoimi yande. 3Allah Naei ya rangehike huluinye Naei ako faeuko ro miyae ehire-ehire huwom miyende.4Titus ra kelu fa, Tuhan re einye, onomi rei mai ware anneubonde namekai Kristus Yesus aei wali ondofolo wambelemo ninae nekebebe. (Titus na kaliyae Kreta yone mokowoye - Jemaat beyu - be yeba re inyai bonde u mekai.) 5Reyae Paulus, ware Kreta yone nukeubokawale, mekanebam, weyae mekai hareimi bonde, beyu-beyeba yone-yone/haimikonde, are ukawale mekai jae harenanyele kaliga mokonate.6Ro nehale yae eleukonde, hembam kanoubam ro yae eleukonde, miyae mbaimo na wali nekeijete, na kelu-omi na wali ijemo neke jate. 7Allah yo imae ralo imae bayu beyebare yemmbondere, ro na wali ijemo nekende, u maenggew oleoyei, a nime haba, buli yaka okoyei na wali ne.8Ro neiyaere rikei sakoi, a foi gaen foimo elejeye, itaeimo habamo ro mekai, u ane rannehinde nekenende. 9A faeu nehale mo eleijeye, nehale rannda kaliya mokojeye, bele mekai mokendena ro miyae ehire utaei naei mekai wemmiyende, yokeijo yore aehubu-hubu enaite.10Ro miyae helm na wali monya aibaleke, na beme hele homo fae eleyere moi hayaikoke, a faen na mekai bam yae ro miyae ehire wai mile. 11Bele ro miyae mekai na euba hilenaimikonde, mekanebam ro miyae ehire a nehale bam huwaimeilene.12Naei nolora ro mbai, yebaei bubaei rake mekai jae a weumi : Kreta na ro miyae ame karebai te mokoijaube, obo yoku wali mekai nekeijaube namekai kaliya omokoyei ro miyae! 13Rake a nehale yae womale, a elaeyae wemmile belene itaeinyaeibonde ma hila rabo nehale yae halenate nekenate.14Ahuba rilime yobe-yobe maeinya eboreyeija nekembe bele naneme a hele yaeu helera wekate yo.15Ro miyae na wali ije nekenafe foi nekenate, hila rabore ehaifei nekeijate yo, nebam nekenayende, mekanebam, na u bene kena u nebam mokojale. 16Na u erammile, ehe kaite Allahre ro rainyele, bele yaere u mekai wa mekainye Allahre moijae beleinyeboke. Bele ro miyae mekai nebam, nenaei na u kabaeikoke, hambum mbai foite emokoiboi hangga nekenayende.
(Yesus Neai Kenare Koye Wali) 1Titus ware riyawale weai iteyeuboke mekai nafoisele ye kelewmikonde. 2Namekai weumile rohokolo bere refinaholo neai wali are insenainihinde meki mekai, hila rabo, kena buhe ubuheyae henayende mokonayende.3Benen miye-miye wali nimalenyebonde hila rabo eunye nekenate, a huwfuw a moimoi ehuweyeije, anggur bumali ekoije, iteihaba mae mae konenggonde keleumiyende. 4Miye manggae hokolo utei watei keleumile naime einya naromolo nakelu omi buhe henaimile. 5Nau yolo yolo nekenate kena nimehaba narom olore kelennde nekende aere Tuhande Akhofeuko aukekeye enainyekondeyaele.6Hokolo fafa etei yeumile nawali osenaibonde. 7Wau mokoubonde iywauke yembonde Ahele feufele elewende namekai wali foije nekewende. 8Yesus nawali mekai nekewoye umekaije aere kelejeume eyea kena hehe koijandere ehakoije. Neai kenare koyemoyae emahakombonde. Wali naije alomande Allah neai kenare koye mekai mokomande.9Kalia mokate yore utei weumile, narowa wemmile are hakonainyele a nabeinye-beinye eleijae. 10Wali ubulu bulu ekeleijae mai wali nehale heleyae nekembe. Allah rena afoi few foi ikembe aerene, Yesus eai walilo buma kolonainyele.11Allah nabuhe heisei aere roremiyere onomi ikeume nahului meuyeuboke. 12Aere keleume amekarebai ubewabe kaka nibire kena koijande nukale hayele. Wali foi moi ahele bahele namekai yoloyoloye rake kaniran kelaranne nekale. 13Aei hilarabo meme kommekonde rakemande akho Allah nawanem Yesus eai walilo henalo neaimende ya.14Eyae onomi honomi nekemale rene nawali aere kinyeumeboke kuyeumokoke yoloyolo yendeboke naunekete nekale nekemale ufoi wafoi nobam hebam moko male.15Watei nobam hebam mae elewende huwemiyende nawanem keleumiyende. Hara rorowmiyende elae yaronayende romiye ware ane hangga ekoloi.
Ajaran Hidup Yang Benar 1Aka naei baeke naei Yesusre nila rabo halei jaube yo, kani kela mere kilaiboke yore me kele u keleere namekai na galem-galemre anggaei boro mammile. 2A umamile, ro miyae ehire nebam emokoijae, beleyaere wali rei mai, onomi mo ehi yoyaele nekemembe, wali nime haba yae ro miyae ehiyoyaele nekemembe.3Bere eyae ro miyae kobu yae nekandeke, Allah a foi faeu foi eboroyei nekandeke, aei u foite mo mokandeke, nebam maei nibire meuau kolanneke, belene ro miyae aere yokeijo yae erewaimile, namekai ayae ro miyae ehire yokeijo yae erammike.4Naei mekai horo aei wali nekandeke, Allah aere onomi, wali ondofolo yeuboke, Na u foi wa foi meke aere keleumiboke, wali nibi wekeunge, 5Onomi roukande aei u foi mokande aerene bam beleyaere naei kena buhae eita eyae onomi roukande, yaendeboke. Aere naeina Roh aei waline aumiboke, aei bulo fela mokoi kabei hobeumiboke, wali eme hubayaendekoke.6Yesus aere Roh aumiboke, 7Yesus foi mokoijeumi, eyae bele foi jae hubayaende nekande.8Rake a faene nehale, reyae kena kale meyae nehale yae ro miyae ehire kelenmilekombe, bele ro miyae Allahre hila rabo halaete yo na u foi moi mu nekenayende. Rake wali mekaijae nekemale ro miyae ijoko erena a elenate nehale Kristus re moita mateyo nali mekai, ro miyae ehiyo ijoko erenate hakonate.9Ro miyae holo-holore kate yore kena okoi jae, Yahudi nolo elate nehale, aei yobe-yobe maei ahuba, namekai Tauratre itayaeiboke yore ehakoi jaemo. Bele holo-holore wali mekai neyae bam namekai umfo-wamfo yae baende. 10Bele ro miyae mekai a nayakala yae umamile, a roko mbai umamile, roko benem umamile, mekanebam bele u mekai omokoi jae nekende. 11Nahibi mo mokonde na, bele ro miyae moi belemambonde. Bele ro miyae mekai na nibi a nebam mo mokonende.(A aruneiboi) 12Reyae Artemas/Tikhikus ukende mai boko ukaikaite endere. Rake ro bee, mai nolore ende kaye, raei bokore hasale yae membe. Reyae Nikopolisna, him mandilim meanende hee, reyae rake yone nekerele. 13Apolosre, Zenas re itaeyeuboke ro belera enatera, meyae foi jae rikemmibobe, mekanebam na nibia a na foi jae enate.14Eyae Yesusre hakanneboke mande yo, wali etike-metiko yae nekemale, u foi ehire-ehire moko mamile, bele mekai waliyae Yesus kena koye namekai aei wali foi nekenayende.15Waei onomi hele, meyae rakena nekande yo nemene wayete. Maeina onomi rei mai, nemene hele maere kena buhae haeumi le yo, namekai onomi hele akae baeke hila rabo a mbainnye halaende yore wemmile. Allah na u foi wa foi nemene kaya hebenembe, Amin.
(Paulus Rena Filemonre Moloukoke ikeunge) 1Filemon onomi heleya, weyae maei kahili heleya namekai kaliya nembainya hele mokande. 2Apfia emam foi ikame einye namekai aka baeke nanemene Filemoenre imaene arilewoye yo, namekai Arkhipus Yesusre aerene nembanye kaliya mokowonde. Paulus onomi honomi kawane hebale eita mare wamale namekai Timotius rena onomi aka baeka nanemane. 3Maei ebeli Ako hubalo mando, nakelu Yesus Kristus wali foi inyemele namekai hiromkaya hebemmiyende.(Filemon Naei Helem Foi Huweye) 4Filemon na rokone baei aei ubenemo isayeye inyekeye belene aei ebeli nahibimo imokoye, 5Reyae helem foi sele mare wamale, mekanebam, reyae anggaei iborale, meyae Ako hubalo mandore aerene u foi helem sele romi yaere mokaumile namekai mai rabohalei nare kabam sele halaungele. 6Reyae ebeli kali ritende, mai robohalei mae mae hele konde bele randa ako hubalo mandore buma kolomande. 7Kahili Filemon, waei u foi aka baere mokamaena, reyae rei mai sele kale namekai ra u ela hele yeuke. Waei u foi aka baere mokamaene na wali rei mai sele kate nakate.(Onesimus Yeweinyehonde Waei Yebaei Bubaetre Yembonde) 8Naei sele reyae ako hubalo mandore aerene ware wayete, waei kena huluinye mokoiboimae bele yaere eyae kena buhae hesei kandene ware riyawale namekai wayae wataei yeubokae reare, 9Paulus ro u meijeoubokale reyae ware riyawale raei meijeoubokale reyae ware riyawale reai kelu Onesimureai kelu helere yeuboke Yesusre a foi faeu foi kawa einye hebewondene kelewanale.10Belehe Onesimus wai, mokoijae erewane namekai waei wali yaele oboikoi sangga erewane bela yaere rakehe. 11Onesimus ewekoke rabohalete yeuboke waei u re namekai raei u re. 12Reyae ukanale, waei bokore bensonde endere Onemsimus raei kelu helere yeuboke, 13Naesele reyae Onesimus rakene heraukebonde nekalere, mekanebam rakene reyae kawa einye heberelehe reare nahinggi rikendele hambum-hambum mokonde weyae mokoimae mekaite yembondere.14Reyae rataei nekale weyae rakene nekeimaebae rare nahinggi mokoiteimae. 15Namekai na maleubae reyae ukende nekalena bale mekaibam mekanebam weyai rare kena helebam. Bele yaere weyae nehale rare buhae raei kena kale weyae nehaleyae kena buhae waei kena u ra mende, 16Namekai ako hubalo mandoyae wennele wa ura wenende ahireyae, endena weyae itaeyeubonde neai bensonde he neyae wambelemo ninae nekebebe.17Rakehe, Onesimus waei u mokoibamba na u buma refina ike, Onesimus aei yebaei bubaete yeuboke ra ure nakabam sele. 18Waei u re waei u mokoi wanem namekai waei yebaei bubaei nembainye yeuboke Yesus Kristusre einye. 19Weyae rare ijoko erare mekai mbai belene wawale Onesimus reweye rare erare mekaimbaijae mkoungele. 20Nemakai Onesimus, na wali wenende mekainya namekai yayaemo ungete hambum mbai mokombondena raei u ranne wowonde hononde, " Reaye Paulus rake homo rameya moloukokale reyae Onesimusyae mokowoye hambum riyae hilerekonde."21Naeisele reyae ware a ewei sanggaya mekanebam waei oro ohowoyae meli mekai mokowoyae raei u ranna kabam sele honote. 22Reyae kena u hawu hele hubannele mekanebam Kristus yeale nembainye yandebokene reyae rake homo molale rahila rabo kabam sele halale weyae ehe kotekonde na kabam sele raei riyawale kiyae weyae mokoibonde.(Helem Foi)23Namekai yowa mbai raei mokoiyehande honande Ako hubalo mando maei ebeli bauge boronembombe reyae benem berehonde mai bokore merele. Epafras Yesusre aerene rambele kawa einye hilaimikoke hebewonde mare nanemene onomi yae wembe 24Raei kahili kaliya nembanye mokowande Markusyae Aristarkusyae Demasyae namakai Lukasyae mare onomiyae wayembe. 25Reai ebeli bale, Aei Rabohaleito Kristus Yesus Nambelemo ninae nekemayende.
1Na bere heene, Allah neai yenjo kayayo walora roko heleng a feau mehi mehi yea,eai yobe neai kamehe neaite Allah a weiboumi yakalawoumi. 2Peleyeare rake hee huba mokoikoi yane,Allah nakelu walora eara aiteayeumi nakelu neaite Allah a hokoukoke,name einya honate hambung nanemene neai me einye enaisononde kiyea-namekai neai walora Allah rake kani kela nakungne wainye yeale mokouboke kiyea. 3Allah neai wene weawea,neai kelu mbai niyea-nawaneng Allah re uw mekai wamekai yeale nekeunge -hambung neme foemene nakelu elea yeale wake yeale a eleye yea wara woungeboke.Niyea romiyea nawali nebang sabang fanyeumiboke neai nibi aloumihake,mokaubokera -Allah Surga nene weawea yeale kiyea na meube reufine eunguweuboke.4Pelene Allah neai kelu yea roungeboke,malaikat malakai yea ehameikoi hului. 5Haubihine bang,roko mbai Allah yea malaikat mbaite rake a waneng mea ewei mo,weyea reai kelu ,manaya yea reyea weai ako helere yeubokale nawaneng,malaikat yea rake mekaijea a eleikoi .Reyea neai akore ereyembonde-neyea reai kelure meijembonde.6Nawaneng Allah nakelu,hinafa hoifa rake kani kelare yakalaumiboke hee Allah rake mekaijea eleukoke,Allahre malaikat nemene neare ei molonainyele hele. 7Malaikat malaikatre Allah rake a mekaijea eleukoke,neai kaliare mokonate malaikat malaikat mokommile,alu beaijo yeale,iy feau yealere inyaibonde.8Peleyeare,Allah nahinafa hoifare,neai a rake mekaijea eleukoke Allah,weai kendang wamerang,hubabang heaibang hononende na ijene romiyeare me eumimokonde. 9Weyea uwmwkai wamekai na ijene haraijaine yore buhea heimeyamea namekai menebang uwnebangde mokate yore ikele yea koimeyamea pele earene minyak,wayun ranne rileubokere,Allah weai kalihi wafeo nekatera ware anuwau bumane raneukikete,namekai reimai hele mokowete.10Nawaneng,Allah a eleukoke,weyea TUHAN,na beme foemere rake kani kela yeale yaku yeale,weai meyea uwyea mokoubokea. 11Pele yoni yoni mokowoyea nanemene malo male waneng menaiyembonde nebang benate,peleyeare weyea Tuhan mehire eyeiboi nekewende. 12Rake kani kela malo male waneng mea weyea oleungekonde peleme beungohonde hononde.Peleyeara weyea mehire eyeiboi nawaneng,weai raro yakama huba bang heai bang.13Malaikat mbaite Allah yea rake waneng mea eleikoi.Weyea reai meube reufina ro yeale anuwaunge meinyuweibo,mende reyea weai yokeijo nemene nebang mokoremibonde ,weai oro kele anuwau waneng mea enaijembonde. 14Pele malaikat Allahre kalia mokate rohyoniyoni,nawenang wali hena bona enaijaronde yore eite haungaimile Allah ukeumi?
Keselamatan besar 1Pelene eyea foisele eremande, romambonde, aei anggaei borandeboke mekai pelewaneng mea eyea kobu kemene eimoloiboi.2Nawaneng malaikat malaikat yea, Bele wali heere folaikoke are asasi kaikoke yo pele hubara heaita eyanei yo yeale,pele a huluinye ehe bukulu hakaimikoke, 3Pele mekai beibatene-Allah yea ukeumi holere molommibondere nibina foi sele a feake moi bulemandena Allah eare me nommeyonde hele pele a feau nabemere Tuhan Yesus neneai jea iteayewoumi, Belera anggeai borowate yo eai Bukore mekate elewate, pele a feauke na hele 4Nawaneng neai kaliare mokonate romiyea walora iybuaw yoniyoni emere emere naemekai jeale mokowate nanewaneng neai kena koukoke waneng neai Roh yea meli mekai romiyeare wahewoumi walora Allah kelewoumi pele afeau nahale.YESUS MENJADI SAMA SEPERTI MANUSIA UNTUK MENYELAMATKAN MANUSIA 5Eyea are elande kani kela neme ennenulenggonde kiyea mere enaimimokonde neaite malaikat yoni yonira Allah ekinyeiboi 6Allahre homofea einye ro ehiyea rake waneng haraungeboke noloukoke Allah, romiyea yoniyoni yeale neai orona mena yeale me ebeaiyo mbea nekate, peleyeare weyea nare ijoko foi sele roboijamea.7Weyea romiyea mbea mokoumibokea-malaikat yoniyoni nekate anuwauka ebi feng ane oumiraufikea-nare hilire enaimihebende neaite namekai bere enaimihinende neaite mokoumibokea. 8Namekai weyea nuleubokea yoniyoni neai mekele uw kelene orolenaibondere moloumibokea Allah mokoumiboke hambung nemene fomene romiyea neai me kele uw kelene nekenate,peleyeare rake hee hambung nemene foemene romiyea neai mekele uw kelene nekenatere eyea ijoko ereiboi.9Peleyeare rake hee Yesus ijokore erannele kiyea, ya na fofo hele Allah yea mokoungeboke malaikat yoni yoni nekate anuwauka are oungeraufike. Peleyeare rake hee neyea nebang hubawoungera hereke beneng waleubokene, Ondofolo yea neare hili hebeyainye, nawaneng behineyainye. Allah kena buhea eare bang mea heumi uw mekai waneng nekeyene, romiyea earene Yesus hereke. 10Allahre neai kenafoite mokonnele neaite nemene foemene yeaiboke nawaneng Allahre elea wake walora nemene fomene yeaiboke, Allahre na uw mekai huluinye na mekai mokonnele-Neai ukeunge meke romiyea hole molommile kiyea, wali hiyei ranembombe neaite, nebang hubawounge.11Romiyeare mokommile Allahre kenafoite mokonainyele uw mekai waneng nekenate kiyea yeale, pele uw mekai waneng nekate.Romiyea yeale, Ako Mbai-pele earene Yesus fee bang hele romiyeare neai akabeake wa yea eleye. 12Yesus yea,Allahre weung "Reyea,weyea weukele ayea reai aka beakere eremiteayende-nawaneng jemaat uw nolo uw ikainye koibea yea ware ei ere molote."13Nabemekai Yesus yea eleukoke, reyea kena elea eisubawanale huluinye mokorende. Beneng Yesus yea, Allahre weunge; "Ereimobo,reyea namekai rare kinyeukeboke kelu omi yeale rakene hebande." 14& . Walobo yun here mere ikeleuboke kiyeare nebangde mokonembonde neaite nawaneng romiyea nawali koko herere fee feameyate yo,neyea na hului pele fee ra 15hayemmikonde neaite,Allahre kelu omi melem uw ha mbai jea Yesus yeuboke.16Nayakala yeuboke Yesus malaikat yoni yonire hakoumi bang, peleyeare Abraham de orona menare me beaumi yore hakoumi. 17Yesus romiyea re yanekoi yare yea ei hawemmile nawaneng Allah a weunge hului mokoye Imam Kabande yembonde neaite, naweneng nibi mbai mokobonde romiyea neai nebang sabang mokaimekere Allah fanyemmibonde neaite pele me uw mokobondere Yesus na aka beake waneng mbainye yembonde. 18Yesus neai uw umalire hubanyehike hee ne nebang hubawoungene neyea nahului umalire hubanaimehinde yore hakommiyende.
YESUS LEBIH BESAR DARI PADA MUSA 1Pelene mare Allahye elembokombe wekembe holona aka beake, Yesus yeale mbainye Surga nekembere kanenggokombe romiyea romiyea,Yesus re nou nennele neyea Allahre abu ako nawaneng eai Imam Kabang yea wokande kiyea. 2Allahre holona yore imea ayea aruneuboke, na bere Allah yea elewoye a huluinye Yahudi romiyea Musare kalya mokoweke waneng mbai,Allah eleye a huluinye Yesus neai a eleyere hakainye romiyea foi neaite mokoumi. 3Yesus na nene weawea huluinye yeite reaiboi emekai yeale Musare na haubihine bang imeare mokouboke aungunuke kiyeare ra yeisi reaiboi emekai yeale pele imeare aungunuke kiyearera. 4Imea ainyuite naromiyea yeale,peleyeare Allah yea hambung hambung pele neaite nayobolo makoungehake.5Musa Allahre holona yo neai yebeai bubeai waneng mokowoye Allah weibounge huluinye mokowoye. Bena ya neai wali are huwewoumi. 6Peleyeare Yesus Wali Ondofolo Allahre Kelu yea `Allahre holona yore Allah weumi huluijea me mokoumi. Eyea kena wauwau okoinya, naweneng Allah eleye a huluinye mokondere rabo elea halemandena,eyea Allah imea obe niyea.TERUSLAH MENGIKUTI ALLAH. 7Pelene Allahre Roh yea rake a eleukoke hului mokombombe rake ya meyea reai ako feauko wamalere boraubena. 8Abuneai ateai neaite waneng mea kena elea uw elea okonnem mea nehahina a kala kala anuwaunge nekewate ne, Allah uw malire hubawoumi hee na kena uw elea yea nekewatene, Allahre uwoumi a huluinye ehakoiboi.9Pele anuwaunge abuneai ateai neai ralo yakama rorele uw bee, iybauw mehi mehi mokowoye na ijoko yea erewate horoyea reai eleye a huluinye mokorele neaite uwmali hubawaite. 10Pele earene rake yore ikele isang koibeameale rake a yea eleukokale. Pele yona kena einye uw einye wali nalaiboke nibira hakoijate nawaneng reainya wali nibi kelewamealere iteayeiboi. 11Pelene Rakena ikele yea rake a holo koibeameale, "Pele romiyea Reai mokoungehakanale no yeiboi wali nibire eisubaikoi hului."12Aka neai beake neai mai uw kaya hebembe, beneng uw mekai nebang mokombera, wali Ondofolo neai a eleyere hilarabo ehaleinye. Allah wali yeale kiyeare moi bulennembombe yeale. 13Peleyeare eyea nammam elande, rake ya, yea mainolo uw ikaite ehiyea mai nebangde kena kaubere harayembe elea karebai jea mokonembombe kena elea uw elea mbea yembonde belene na ya beai a uw iteai wateai maite neaite homo mbai a mbainye ohomembe elemembe.14Nabemena wali Ondofolorena afoi feau foi borowande hee, Allah a eleye huluinye mokoyere hilarabo elea haleande hului nekemalena wali Ondofolo yeale mbanye nekemale. 15Pene nekenayembe rake Allahre homo feana a na ranne moloukokale mbai rake ya, Reai ako feauko wamale meyea horaubena, "Kena elea uw elea yea okonnem mea, abuneai ateai neai jea Allah yea uw mali hubawoumi hee na neai uwboumi are ehakoiboi nekewate waneng."16Yo meaning hinye neai Allahre ako feako borowate horo, be elea uw elea yea Allahre koibanye? Musayea Mesir kanira yaweumiboke foibate romiyea mbai niyea yea! 17Nawaneng yo meaning hinye neai ralo rayama rorele uw be hele Allahre kena ikelere mokowainye yo? Pele uw mekai nebang mokowate romiyea a kala kala anuwaunge heraikoke yo! 18Pele be elea uw eleare koibate yore Allah rake ayea a holore koukoke pele romiyea mokoungahakale no yeiboi wali nibire eisubaikoi hului-Allah pele a mekai haraungeboke eleukoke. 19Belene eyea iteayeanboke, pele yo Allah yea uwboumi are hilarabo ehalei earene. Neai mokoungehake no yeiboi wali nibi hubaikoite Allah eweaisi hele.
JANJI UNTUK MASUK KETEMPAT PERHENTIAN ALLAH 1Israel romiyea Kanaan kanire ayeuboke hee ne,Allah are heteungekoke neai a wemmile huluinye nekenatena Allahre mokoungehake no yeiboi wali nibire enaisubayenggonde. Bele waneng mbai rake hee Allah eare are heteumekoke neai weumi a huluinye nekemale na, neai mokoungehake no yeiboi wali nibire emahubayenggonde pele earene mai uw nolo uw ikainya romiyea ehimbea pele wali nibira engwende pelene eai uw kaya yeale hebemale. 2Haubihine bang Musare hee na wali nekewate romiyeare, pele afoi feaufoi weibaimi waneng mbai eare no yeboi wali nibi neai afoi feau foi huwaeme peleyeare, pele yo neai uw ne eyakeiboi waneng bea nekewate, haubihine bang neyea a foi feaufoite borowate horoyea, peleyeare Allahre a elewoyere hilarabu ehalenye.3Eyea Allah mokoungehake wali nibi afoi feaufoi, "foite hilarabo haleande yo no yeiboi wali nibi na foi neaite isubawanne, Allahre hilarabo ehale holonayo neaite rake a waneng mea eleukoke. "Pelene rakena ikele yea rake a holo koukokale, Bele romiyea Reai mokoungehakale no yeiboi wali nibire neyea eisubaikoi hului. 4Ya me hine bee neai Allahre homofea einye rake waneng moloukoke, "Mehine bee nen ja Allah kalya yoni yoni mokowoye riyau weuboke,no yeuboke." 5Nawaneng naranna waneng beneng rake a moloukokale, "Bele romiyea Reai mokoungehakanale no yeiboi wali nibire neyea eisubaikoi hului."6Allah are heteumekoke hului romiyea ehi pele wali nibi hului nekanatene pele anuwaunge no enaiyende, Nawenang pele wali nibi nea afoi feau foi bere huwaimikoke borowate romiyea Allah weiboumi a huluinye ehakoiboinye pele no yeiboi wali nibi eisubaikoi. 7Pelene ayea nahului no emayembonde neaite, "Beneng Allah moite haibande ralo yakama Ondofolo kabang Daudre walora a eleukoke" manaya niyea Allah yea mana ya rake a waneng eleukoke-manaya neai ako feauko boraubena, meyea kena elea uw elea okonnem mea."8Nayahina Israel romiyea neai beyun yebea Yosua Allah are heteungekoke Kanaan kani nafoi selere yaweumiboke. Bele romiyae nahale no eyeiboi wali nibi nafoi neaite hubainyeufoube yea. Beneng Allah ya ehi neai a eleikoi. 9( Peleyeare Allah yea no yeiboi neaite beneng Yahudi Ondofolo Kabang Daudre walora huwboumi) Pelene Allahre holona neaite no yeiboi wali nibire mokoungehake, ya mehineng bee nenja no yeiboi ya waneng. 10Hinye neai Allah mokoungehake no yeiboi yeale wali nibi hului nekate yo Allah neai kalia mokowoyera no yeuboke waneng, Pele yo na wali himalainyeboke yo yea me beammile neai kalia yoni yoni mokayekera no yeaiboke. 11Pelene, mem eai uw nolo uw ikainya romiyea ehi re eai Yobe neai Allah neai eleye are hilarabo ehalei waneng mea naisong moi uwngainyonde yeale, relemande pele no yeiboi yeale yea uwbulu wabulu nelewaneng.12Haubihinebang Allah neai a eleye, a wali yeale elea yeale yamiyeali be moi heneng yeale yea uw bulu wa bulu nele waneng. Allah neai eleyea kena ei uw einye nele, uw bene nekaimi yoni yoni belere uw hului koloijeumi. 13Allahyea mokouboke hambung yoni yoni, mbai sambai Allahre ijoko bera enundeiboi Allah eai wali re wo emangkonde kiyea. Nabero royoinye namemene wewe molaiboke, a yakala yeaiboke.YESUS KRISTUS ADALAH IMAM BESAR KITA 14Yesus Allahre kelu surgane eke nekeye kiyea rake hee eai Imam Kabangde yeuboke. Pelene romiyea ehire huwaimi waneng. Mea Allahre kelu neai eleyere nahibi hibi hila rabo halemande. 15Haubihine bang eai Imam Kabangde yeuboke kiyea, eai male uw yambi uwre hubaungehikene, eai kou kalo elakonde are boroye. Eai waneng mbai uwmali hubawounge, peleyeare uw mekai nebang omokoiboi mo. 16Peleyeare eai wali emangkabende hee, eare yanekoi yare yea ei emme hawende neaite, mem kendang wamerang nabumane helere kena elea hubanne yea ema. Peleyeare nekeye kiyae romiyea re kena buhea eare bang heumi.
1Imam Kabang yoni yoni romiyea neai are Allahre elete neaite romiyea uw nolo uw ikaita yaraikoke Allahre inyainyele hambung, nawaneng romiyea neai uw mekai nebang fanyeibote obo yoku yeale pele Imam hili eha akau ehare Allahre onggou bea ifeleibiyainye. 2Pele Imam Kabang romiyeane nawaneng uw mekai mekai nebang yealene, pelene romiyea kobu yeale Allah mokoungehake wali nibira wekate yo belere kena nime habayea ei hawammile. 3Pele earene romiyea ehi neai nebang mokowatene mo bang peleyeare neai uw neai nebang mokowoye yeale obo yoku yea onggou feleiboyoye.4Romiyea ehi neai Imam Kabande yembondere. Neneaijea neai uwre ekeaiboi hului, nehahina Allah yea harunde kaneungekoke waneng Imam Kabang yembonde romiyeare Allah yea keanengekoke. 5Pele mekai mbai Imam Kabangde yembondere.Yesus wali Ondofolo neai uwre neneai ekeaiboi, Allah neneaijea keauboke neaite rake a yea weunge-weyea reai kelufa, manaya reyea weai ako re yeubokale.6Allahre homofea reubihi ehine Allah rake waneng eleukoke Imam Melkisedek waneng weyea Imamde yeubonde rimolo yangkone nekewende.7Romiyea uw waneng bea Yesus rake kani kelane nekewoye hee here me eita nahului hole molonembondere, Allah ebeli kali,rime yea a yea boibounge. Allah weibounge huluinye uw haraungeboke nekewoye Yesus neai ebeli boibounge Allah boroungeboke. 8Yesus Alah neai kelu hele, yeare, nebang hubawounge walora Allah weunge a huluinye nekendere Yesus iteayeungekoke.9Yesus nawali hiyei reneungebokera romiyea neyea weumi a huluinye nekate yo nanemene neai wali hena bona no kiyea, Yesus niyea. 10Namekai Allah yea Yesusre, Imam Kabangde raneungeboke Imam Melkisedekre waneng. 11Yesus Imam Kabande yeubokere mekaite,a heleng mare iteai mayembere peleyeare meyea hasalere iteayeiboinye,yabi yabi hele yakala mayenggombere.12Na hele ehi yore kelemmile neai hee yeubokeyea re, peleyeare meyea nammang hele ehi yo neaita na bemena kelewayembe a mbai bambea iteayembere kena kaube-meyea wayeu fa waneng nemene nammang anaube, hamang eleare nahinggibang hubaunge. 13Hinye nammang nimene aneye kiyea fa wayeu waneng uw bene nekaimi wali himalainyeboke yo yea me beaimile nibi are nafoijea iteaiboi. 14Hamang elea romiyea uw henaboyate yo neai-pele romiyea na waline foi neai nebang neai hului haisite neneai iteayeuboke.
1Pelene wali Ondofolorena a na bemena hele kelewaime nukemabonde wali Ondofolore einye henammebonde, neai a uw teai wateai keleaimene hakomakong eai hila rabo earure raimehikere a na bere kelewaime rake niyea, Allah yeale wahenaikonde uw mekai nebang mokatera nulu kenainyebonde neai, Allah hila rabo halenainyere. 2Bu re kaimi, romiyea uw ranne me kolaimile, romiyea nuluyo maheyo yora ananyunde neai nawaneng hubabang heaibang ehebukulu enainyehubande. 3Allah kena konggondena rake hee eyea wali Ondofolo einye henamabonde neai a uw teai wateai jea kelemamile.4Hinye meaning rake hambung hubawainye, na bere wali Ondofolo wali hena bona nibi na afoi feaufoite iteayeaiboke nawaneng hehe yea na kena uw einye neamikoke, roko mbai Surga foi yoni yoni hubawate Allahre Roh aumiboke. 5Allah yea eleye a na foi yoni yonire hubawainye. 6Pelera Yesus Wali Ondofolo moi buleainyebokena, na hulu bang hele pele romiyea a uwteai uwngainyenggondera besonde na nebang sabangda beneng nulu kennembonde-haubihine bang neneaijea Allahre kelu beneng ohaline bate waneng moijea buleainye nawaneng mokanyeboke romiyea bene fee mokainye.7Meyea romiyea yeale kani kela yeale rake waneng mea arunemambonde kani kela ya yea moloyene bu fileungene mere uwre mokale kiyeare ohaka ha haka ani mokate,pele mekai kani Allah foi yoni yoni yeunge. 8Peleyeare kani kela fonong kawa mo faukatena, pele kani haubihibang yeuboke, na hului olomoyea nenembonde, iyne uwngayonde benggonde beansonde.9Aka neai beake neai pele a uw teai waneng wayembe horo, mai uwre ayeiboite kenare elea hubannele,haubihine bang Wali Ondofolo hila rabo haleyaungelene, Allah hole moloyeumi romiyea yea nekaube. 10Meyea Yesus neai eleuboke wekeumi romiyeare kena buhea heibaumine rake hee yeale hakoimeyaumi. Pele nibiyea meyea Allahre kena buhea heibaunge Allah uw mekai naijene mokoye kiyea, mai me re uwre neai uw benera enundeikoi hului.11Meyea kena hele kande Allah nuleungekoke a huluinye mokondere rabo elea halembe neaite, pele me foi uwfoi na hibi hibi mokomembe. 12Meyea buhea re ehenaijea, peleyeale romiyea na nebang ha bang mbea Wali Ondofolo neai a eleyere hila haleate walora Allah are heteungekoke hambung de yarate romiyea bune wane hamenembe.13Yahudi romiyea ro re roibainye yobe Abrahamde,Allah a haufike Allahre ehiyea hayea ehameikoi huluinye Allah neai royea a holo koukoke. 14Neyea eleiboke, nahele reyea ware foi yoni yoni yea erei hawerete nawaneng weai orona mena mokoremibonde heleng buleng hurende nalende. 15Abraham nakena habayea rakeweke, pelere Allah na are ukeunge huluinye yakala haukoke.16Romiyea ehi a holo kaikoke yembonde neaite, pele ro re raimile romiyea neaite elea yarate aholore kate nahuluite hubainyele. 17Allah neai kenare koukoke a hareungeboke hambung enaiyaronde romiyea yakalamibonde, na merauke kolo weunge huluinye enaibende yakalande, a holo koukoke. 18Mekai uwkai mehire eyeiboi hului, Allah nanekeyere ame karebeite ewabei, ehubaisi hului-Eyea Wali fee re mandefeauboke re, Allah neai hung wainye mande parake-Pelene eyea eai hila rabo elea haleannele warare boijande.19Eai hila rabo elea healea, koli wealire beannele, pele ahele hele eai walire hungma, napelehele walora eyea nahului ema balende, pele reba wokaite moi bulemande. 20Emale Yesus meuwefike, eai nibilo keleito walora emme keammele Imam Kabangde me uw haramale, Melkisedekre ukanea me meyea haremande.
IMAM MELKISEDEK 1Nehanina rake Melkisedek salem yona Ondofolo nawaneng Allah kunhoboi wauhoboi nekeye kiyea Imamde yeuboke, Abraham Kanaan kanina Ondofolo-Ondofolo yeale bulo fela relewainye yore meleumihakera, bokeufike meiboye hee Melkisedek bokore eke Allahre riyeungehike Abrahamde onomi yennele. 2Rake Melkisedekre, Abraham yea meleumihake yo yanna eba he roweumeke me bee kayero Melkisedekre kinyeungeboke, Melkisedekre ro namei, wali ijene hele Ondofolo, namekai Salem yona ondofolo na mekai Salem yona ondofolo na mekai, reimai ondofolo. 3Melkisedek akobang nakebang, yoho yonggo bang na wali huba bang heia bang namekai Allahre kelu waneng rimo yanguone Allahre Imande nekenende.4Ereng, neai anuwau nabuma hele, Abraham mea fela eungerelekoke ro euferaweukoke yoyang na eba he yarowoyere me bee kayero Melkisedek re kinyeungeboke. 5Tauratre walora wali hee re foloukoke a, Imam imam lewira yohona yore ukeumi, na akambai beake mbai neaita uhenayende hambung me bee kayero enayarilende bambea, pele romiyea Abrahamde orona mena mbea. 6Melkisedek, Lewire yohona bang, peleyeare Abrahamrena me bee kayee ro yaroukoke, nawaneng pele Abraham nare Allah yea are heteungekoke kiyea mbaite Melkisedek yea Allare riyeungehike foi yoni yonira yennele.7Nawaneng eyea eateai nare Allah foi yoni yoni yannelere riyeungehike kiyea ana pele are eleukoke kiyea rera. 8Yahudi neai yoho yonggo neai uhenayende hambung me bee kayee ro yarayeke yo nanemene fomene herenayende,peleyeare Abrahamde me bee kayee ro yaroukoke kiyea Melkisedek wali rimolone yanggone nekenende. 9Nahului eyea elemakonde, Lewi orona mena yo Israel romiyea neai ehenayende hambung me bee kayee ro yarowate holona, Abrahamde walora me bee kayee ro Melkisedekre ikeunge. 10Haubihine bang Abraham na fela roroukoke roibuna, me bee keyee ro Melkisedek ikeunge hee, Lewi ohonoi horo yeare, bena honoifiyoye yane Abrahamde orona mena yea hononggonde.11Nehahina Tauratre walora wali heera foloukoke a yea ukeumi, lewire yohonare Allah neai Imam holonare inyaibonde, Harun mbai kaho yea orona mena neai waneng mbai Imam kaliare enaimokonde. Lewi holona Imamde mokowate walora Allah yea romiyeare wali himalainyeboke yo yea me ebeai huluinye, Allah Melkisedekre waneng mea ukeunge meke, Harunde holona Imam waneng bang. 12Nawaneng Imam kaliare mokate neaite mehi yeuboube yea Pele Imam kaliare mokate neai wali heera foloukoke na mehi yea bukainyehike.13Eai Tuhan Yesusre a mbea rakene haranale wawale Lewira yohona bang nawaneng neai yohora ro ehi roko mbai itukai neai Imamde mokate kaliare omokoikoi mo. 14Nayakala hele eai Tuhan Yesus Yehuda yohona nawaneng Yehuda yohona Imam kaliare enaimokonde neai roko mbai Musa a eleikoi mo.YESUS ADALAH IMAM SEPERTI MELKISEDEK 15Melkisedek re waneng imam kabang ehi mbea Allah ranewekera, nayakala yeuboke Allah yea Musare walora wali hee foloukokene imamde mokate neaite mehi mokouboke. 16Rake imam kabang neai yobe hakowainye Musare walora wali heera foloukoke huluinye imamde ranaitike bang, peleyeare na wali here yea nebangde omoikoi hului kiyea mbea ranaitike. 17Rake Imam kabangde Allahre homo feane rake a mekai eleukoke Imam Melkisedekre waneng, weyea Imamde yeubonde rimolone yanggone nekewende.18Musare walora wali heere foloukoke hakowainye yea Allahre ro be royoinye romiyea mbai sambai wali himaloiboite omokoiboi sului nawaneng rake hee Allah Imam Kabang neme raneungerike neai walora eyea rabo elea halemale nahului Allah yeale mbainye nekemale. 19Nawanen Tauratre walora wali heera foloukoke hakowainye yea Allahre ro be rayoinye mbai sambai wali himaloiboite omokoiboi hului,nawaneng rake hee Allah Imam Kabang neme raneukike, neai walora eyea rabo elea halemale nahului Allah yeale mbainye nekemale.20Allah a holo koukoke yea Yesus Wali Ondofolo mbaijea raneukike nabena Imam holona yo a holo bang mea raneijate. 21Peleyeare Yesus Imam Kabang ranendindere Allah rake a yea koukoke reyea a holo kale nawaneng pele are mehi yea eibukeisi weyea niyea rimolone yanggone nekewende Imam.22Pele a holo koukokera Allah are heteungekoke nibi neme romiyeare wali himalainyeboke yoyea me beammilere Yesus elea mokoungeboke pele nibi neme a na foi sele, Tauratre walora wali heera foloukoke a ra. 23Holo kabang sele Tauratre walora wali heera foluokoke huluinye Imamde beibate, haubihine bang mokawate ikainye herewate wali rimolone yanggone enekeikoi. 24Peleyeare Yesus wali rimolone yanggone nekenenderene Imamde huba bang heai abang mokonende.25Pele earene Yesus nahului neai walora Allah yeale mbainye nekenate romiyea nanemene hele hole molommibonde, haubihine bang Allahre ro be royoinye pele yo eare olemmile neaite Yesus wali rimolone yanggone nekenendere. 26Pele imam kabang nahului eare nahibi hibi hakommele, neai uw mekai rake waneng nekeye, Allah neaite neare eleuboke wekeunge, nare a nebang ewei sului, uw mekai yolo yolo, menene uw nenere kate romiyea holone ebeaboi, nawaneng kunsoboi wauhoboi ranne ekaikeainye.27Yesus Imam ehi yo waneng bang. Bele Imam holona yo, naya ne beai obo yoku okiy yea neneai jea neai nebang sabang bere fanyeibiyatera,yo kabang neai nebang sabang fanyeiboyaimi. Peleyeare Yesus romiyea nebang mokowate earene neai uw kinyeumiboke ohaline baikoke yea rakombai mo fanyeu miboke me uw rimolone yanggone hononende. 28Musare walora wali heera foloukoke a huluinye,elea bang ro yoni yoni holora Imam kabangde keabiyate nekeye Peleyeare Musare walora wali heere foloukoke a ukeumi hee ikai nekewatera Allah nakelu Imam kabande raneungerike neaite a holo koukoke, neai wali hiyei raneungebokene Imamde romolone yanggone mokonende.
YESUS ADALAH IMAM BESAR PERJANJIAN YANG BARU 1Eyea elande a yoni yoni na no rake niyea reyea narangne. Moloukokale waneng Imam kabang yeale nekande. Neyea nene weawea yeale Allah Surgana ekenekeye kiyeare kendang wamerang meube reufine nuweuboke ekeneye. 2Nawaneng neyea Surgana ei mom mom imea nahele kiyeane Imam Kabangde Tuhan Allah neneaijea aungunuke.3Allahre ani eha yeale oboyoku yeale hili eha akau ehare onggou felemmile neaite, Imam Kabang yoni yoni raneijate. Pele earene Yesus onggou felembonde neai hambung rowende hele. 4Rake kanikelane Yesus nekeube yea Imamde eyeiboi sului, haubihinebang tauratre walora wali heere foloukoke hului hili eha akau eha onggou felei felei Imam holona - holona yo ninea ranaimiyeke nekewate. 5Pele Imam mokowate ei mom - mom imea Surgana ekasonate ei mom mom imea nabune wainye hamainyekoke. Pele neaite Musa ei mom mom imea anenunde hee Allah nabere rake waneng mea Musare ukeunge, ware homonggeane keleubo kawale imea bune wane hameungekonde heubonde hele.6Yesus rake kani kelane Imamde omokoi, peleyeare Surgana mokoyene neai Imamde mokoye neai emeikai jeale bena Imam holona yo mokowatera Allah are heteungekoke nibi neme romiye wali himalainyeboke yo yea me beayeumi arande Yesus Imamde mokoye-pele nibi a eleakei hele heteungekoke ranne,Musare walora wali heere foloukoke yea ehamekoi hului. 7Musare walora wali heere foloukoke nibi mbai naisong kalo omoloiboinya roko beneng do re nibi nemere a eheteikoi hului.8Peleyeare Yahudi romiyea na uw mekai kalora hubayeukokene neai yendo kayalo Yeremiare walora Allah rake a elea yea eleukoke,ya mbai mensembonde Israel yoho yeale Yehuda yoho yeale, nibi neme romiyeare wali himalainyeboke yo yea me beammile are heteungekoke. 9Neabu neai neako neai Mesir kanira yaweumiboke maibaleke meibate heena Musare walora wali heere foluokoke nibire a hetewamale waneng bang haubihine bang pele a heteungekokale huluinye pele yo enekei nawaneng reyea moi buleumibokale.10Bena ya mendene, reyea rake wali himalainyeboke yo yea me bearemile nibi Israel romiyea re a heteremikonde Pele yo neai uw bene wa bene einye reainya a wali heere foloukokale are haukemile, nawaneng na kena uw einye pele a eremolonggonde, reyea neai Allahre itebonde, pele yo reai romiyea re inyaibonde.11Tuhande ronainyebonde neai a uw teai wateai ro miyea mbai nambele yaya wali nibi mbainye ohate yore nawaneng naaka beakere ekelei haubihine bang, pele romiyea kabang kabang,fele fele nanemene Rare ronaitebondene. 12Pele romiyea neai uw mekai nebang mokatere Reyea fanyeremile nawaneng na nebang sabang yoni yoni beneng Reai uw bene ne enekei.13Pele mekai jea nanemene mokainyehakera, nayane beai Imam holona yo na kalia mokoiboite pele imea bene reufine yowa eyeibo meyeibo kate.
IBADAH DALAM PERJANJIAN LAMA 1Bena a Allah heteungekoke romiyeare wali himalainyeboke yo yea me beammile nibi a yea ei mom mom me u mekai neai, nawaneng rake kani kelana ei mom mom imea anainyununde neai keleumikoke. 2Pele hului jea ei mom mom imeare heaiboke, neinye yowa bee folaikoke yowa mbai kahore oro yeale iy hehe boloibiyate mehineng bee hambung yeale Allahre hila eha akau eha na feu yeale pele feu kolate anuwau yeale honate pele yowa Allahre yolo yolo anuwau wea roibainye.3Yowa bee neng do pele imea heere naisake malo kabang moinya Allahre yolo yolo hele anuwau wea roibainye. 4Pele yowa einye o haka fololo yeale, onggouke felate anuwau emasra mokaiboke. Emasyea feleuboke Musare walora wali heera foloukoke a na homo fea hawaikoke anuwau yeale honate, koleai emas nehahina Allah iyboumi hamang manna yeale, harunde mehukun osi yeale, Musare walora wali heere foloukoke ruka yoni-yoni yeale. 5Pele are hawaikoke anuwau walamba rande Allah nene weawea kiyeare malaikat maa yea cherubim yea roibainye bee hebate Peleyeare rake hee pele hambung yoni yonire meyea na foi jea ehameikoi sului.6Pele mekai jea nanemene mokainyehakera, nayane beai Imam holona yo na kalia mokoiboite pele imea bene reufine yowa eyeibo meyeibo kate. 7Pele imea reufinare eyeisite Imam Kabang mo eyeisiyeye, ralo yakama mbai roko mbai hele. Nawaneng eyeisiyeye kulun, na mene obo yoku okiy yeale mokowoye yeale Israel romiyea na kobu yea me uw nebang mokowate yeale Allah fainyeiboi neaite mokoibiyoye.8Pele mekai jea Allahre Rohyea kelewoume, pele ei mom mom imea nammang honowoye yea, romiyea hosoro Allahre bukore nayolo yolo anuwauke enate nibi eyakalaboi. 9Pele ei mom mom imea einye me uw rake heena nekande romiyea iteaimbea keleume ehira eha akau eha yoni yoni yeale obo yoku eifolate onggouke feleyeke yeale yea romiyea nebang mokowatera neai kena uw yolo yolo mokoiboite nahului bang. 10Pele hamang bu onggouke feleikinyainye pele uw re bu kuikoyate eha hena nabune bune yeale uw moi neai eha hena mo, eke Allah nibi neme yakalauboke heene.IBADAH DALAM PERJANJIAN YANG BARU 11Peleyeare foi yoni-yoni yeaboke neai Imam kabangde yembondere wali Ondofolo meke hee ne,ei mom mom imea neme meukuke.Pele ei mom mom imea ro rainyeboke nawaneng hiyei raneungeboke, Yahudi neai ei mom mom ineara, romiyea meyea omokoiboi nawaneng rake kani kelane Allah yea nuleungekoke hambung da mokaiboke bang. 12Hubabang heaibang neaite Yesus wali Ondofolo neai roko mbai sele Allahre yolo yolo hele yowa eite neai uw na okiy yeale eweufike,obo yoku, kambing yeale sapi kelu yeale okiy yea bang, neai uw na okiy rileuboke yea romiyea neai nebang mokowatere aheukoke beaufoke.13Yahudi maei agama huluinye kambing okiy, yeale sapi mukuu ha yeale nawaneng sapi nabee kelu haneibiyaitena ondowai yeale yea romiyea uw ranne heraikoyate nahului eha hena huluinye niki yeale romiyea uw moi yolo yolo mokowaimine. 14Emeikai yeale Allahre kaliare mokomale neaite Yesus Wali Ondofolo okiyre rileuboke kiyea neai a eleyere hilarabo haleanne yea eai kena uw re feanyemmele Allah Hubalo Mando Roh ukeunge huluinye me nebang uw nebang Wali Ondofolo neai uw hili eha akau eha waneng mea Allahre onggou feleungeboke. Eare Allah yeale kaye molommebonde neai uw nebangde Wali Ondofolo nahului fanyemmebonde. 15Allah a heteungekoke Wali himalainyeboke yo yea me beammile nibi neme a ranne Allah yeale romiyea yeale a elenate neaite Wali Ondofolo yea walora beumehake kiyeare yeuboke, Allahyea keaneumikoke romiyea neai kelu omire a heteungekoke, hubabang heaibang honate hambung yoni-yoni enaiyaronde neaite, Allah pele me uw mokouboke, romiyea Musare walora wali heere foloukoke are asasi kayeke nebang habangde ahenggonde beansonde neaite Yesus hereke.16Eba here kinyeiboyeunge homo rouke kiyea,pele homore mokouboke ro hereke neai homo kelemmibonde yea mo hambung rowende. 17Haubihine bang pele homo waneng mokouboke ro nawali nekendena,pele homo haubihire eyeiboi,pele ro herende yea wa,pele homo ehaubihi yeale yembonde.18Pele earene okiy yeale yeare Musare walora wali heere foloukoke a eleare yeuboke. 19Israel romiyeare Allahyea ukeumi wali heere foloukoke a nenemene Musa ukeumi heera,sapi kelu okiy yeale kambing okiy yeale bu yeale yea rouke aleungekoke.Pelera domba ma hasai ma yeale o ha Hisop meansa yeale yaroukokeyea pele homo fea yeale Israel romiyea yealere pele okiy yea hereaiwoumi. 20Musa yea weumi,Allahre romiyea wali himalainyeboke yo yea me beammile nibi heteungekoke mare ukembe huluinye nekembe a-Rake okiy yea pele are elea eleukoke.21Pele waneng mbai,ei mom mom imea yeale ei mom mom imea kaliare mokate hambung nanemene okiy yea hereaiwoumi. 22Musare walora wali heere foloukoke hului Allah ro be royoinye hambung heleng hele holona okiy yea yolo yolo mokoikoyaimi,nawaneng me uw nebang fanyeiboite okiy yea rilembonde hele,nibi ehi u.YESUS KRISTUS ADALAH KURBAN PENGHAPUS DOSA 23Pele mekainye Allah ukeumi huluinye rake kani kelana hambung neai ro be royoinye yolo yolo mokanate neaite,nehahina surgana bune wane hamewaimi obo yoki okiy yea mokowaimile,peleyeare surganae wali himaloungeboke ro na okiy ha yea mokoumikoke. 24Haubihine bang,wali ondofolo ei mom mom imea hele waneng romiyea ainyunuke ei mom mom imeare eweufike bang,Allahre ro be royoinye ekehebeye.25Pele mekai jea yea rake kani kela mokoubokokera Wali Ondofolo roko yea rokoyea neai uw kinyeumimeube nebang hubaunge, peleyeare rake huba mokoikoi yane. 26Yesus roko mbai kengmo meke nebang mokowandere fanyeiboite meufereke.27Allah merau raungehike romiyea roko mbai sele herende, pelera neai walire Allah huluite emmikolonde waneng. 28Romiyea heleng buleng neai benang sabangde keauboke neaite Yesus Wali Ondofolo roko mbai neai uw kinyeumiboke, haiboke neyea roko bee nendo bennehonde mendene,romiyea neai nebang sabang keaboite bang peleyeare romiyea nare rakeimeyaine yore hole molommibonde neaite mendere.
PENGORBANAN YESUS KRISTUS SEKALI UNTUK SELAMA-LAMANYA 1Musare walora wali hee re foloukoke a yea Allah are heteungekoke nibi neme romiyeare wali himalainyeboke yo yea me beajeumi are nana waneng yea kelewoumi,pele nibi neme hele bang, uw nulu na mokounge hambung keleumi waneng-pele earene Musare walora wali heere foloukoke huluinye romiyea Allahre eite molonainyelere mate yo nahului bang sele,obo yoku na ralo yakamane beai Imam walora Allahre onggouke felenayende walora nea wali himalonai bonde. 2Nahului yea,beneng romiyea rokoyea rokoyea obo yoku yea onggouke efelei haubihine bang Allahre eite molowainye romiyea nanebang sabang roko mbai fanyeumikokera beneng nanebang sabang mokowatene kena uw ne nebang ehubaikoi. 3Peleyeare obo yoku na ralone yakamane beai onggou feleyate yea mokowoumi romiyea na uw mekai nebang uw benere nammang iteajeyeumi. 4Haubihine bang,sapi mukuu yeale kambing yeale neai okiy yea romiyea neai nebang mokowatere fanyeiboite nahului bang sele.5Pele earene Yesus wali Ondofolo rake kani kelare meke hee Ondofolo kabang Daud yea moloukoke waneng Yesus yea, Allahre weungu:"Allah, ware obo yoku yeale ani eha yeale onggouke feleaimekete nawaneng hili eha akau eha iybayete weyea kenare okoi Peleyeare hili eha aka eha waneng reai uw weyea mokoungehakea kinyerebonde neaite kena koyea." 6Romiyeaneai nebang mokowate fanyeiboite neaite obo yoku yea ware onggou feleikoyate nawaneng hili eha akau eha iybayete, weai kena foite omokoi. 7Pelera reyea elale, "Allah ereitebo,reai uw weai homo feane molaikoke huluinye, reyea weai kenare koyea huluinye mokorele neaite mekale.8Narangne moloukoke a hului Wali Ondofolo yea Allahre eleukoke romiyea neai nebang mokowatere fanyeiboi neaite ware obo yoku onggou bea feleikoyatere nawaneng weai kena foite omokoiboi (meahea waneng horoyea Musare walora wali heere foloukokera oele me uw mokonate hele). 9Pelere Yesus eleukoke, ereitebo, weai kena koyea hului mokorele neaite meibale. Pelene bena Allah yea Musare walora wali heere foloukoke horouboke, pelera wali nibe neme yea aiboke. 10Yesus wali Ondofolo Allah kenare koiboye huluinye neai uw kinyeuboke hereke. Pele me uw roko mbaimo mokouboke walora eyea neai eleyere hila rabo haleanne romiyea Allah me beammeyende neai kena foite mokomande yo mbea nekande.11Yahudi agama neai imam yoni yoni nayane beai neai kalia mokoijate rokoyea rokoyea obo yoku yea Allahre onggouke feleyainye, peleyeare nebang mokowatere mbai sambai eifanyeiboi hului. 12Peleyeare Yesus wali Ondofolo romiyea neai nebang mokowate earene roko mbai obo yoku onggouke felewate wanengde, neai uw yea Allahre kinyeungeboke ra Allahre meube reufine ekewekeye. 13Peleheera Yesus Wali ondofolo na yokeijo yoni-yoni Allah mokommibonde neai oro kelee mee keleene menai yorumbonde ya mbea rakeimiyale. 14Haubihine ban, roko mbainya uw kinyeuboke, Allah huba bang heai bang wali Ondofolo neai a eleyere hilarabo heleainye romiyeare Allah uw mekai waneng nekate yo yea me beammiyende.15Namekai pele neai Allahre hoo feane Allahre na Roh yea eare iteayeumeboke rake mekai jea eleukoke. 16Bena ya mendene reyea rake a heteremikonde bena ya mendene reainya wali heere foloukokale romiyea neai kena uw einye haukemile namekai neai uwbene wabene einye eremolonggonde.17Pelera baraungeboke eleukoke, ne nebang na bune bune mokowatere,reai uw benera endenundengkonde. 18Pele nebang yoni yonire fanyeubokamale beneng pele neaite obo yoku yea onggouke efelei.MENDEKATLAH KEPADA ALLAH 19Pelena aka neai beake neai, yahudi neai Allahre ei mom mom imeane yowa heere naisake malo kabang waneng, Yesusre uw yeuboke neai okiy rileuboke yea pele malo wekeunge. 20Namekai wali yeale nibi neme yeuboke Yesusre walora eare weaumehike Allahre bokore yolo yolo hele anuwauke nahului be rabulemabonde emambonde. 21Namekai Allahre imea ei obe eite, Yesus eai Imam Kabang mbea me uw eke mokoye. 22Pele earene mem,rake uw mekai waneng yea Allah yeale mbainye nekemale nahele Allahre neaite kena kande yea, wali Ondofolo neai a eleyere nahele hila rabo haleannele yea. Eai kena uw yolo yolo yeale nekemale rake nibi yea eai kena uw yolo yolo mokomande. Eai nebang mokowande fanyembondere nibi mbai mokombonde neaite Yesus na okiy yea rileuboke nahele elandene nulu kemmebonde Nahele nulu kemmebondere kelemamile neaite bu konaimebonde.23Mem rabo elea halemande Wali Ondofolo neai a eleyere hilarabo haleanye romiyeare Allah yea Wali himalainyeboke yo yea me beami haubihine bang are nulengngeboke huluinye mokomale. 24Nawaneng mem uw nou hemakom, maka nibi yea ehiyea ehire moi hurennele kena buhea uw buhea hemammile, nawaneng uw mekai foi yoni-yoni yea mokomale. 25Eai uw nolo uw ikainya ehiyo yea beaiboke Allahre ei mom-mom imeara moi buleaiboke nekeijate uw mekai waneng enekeijea Peleyeare eyea nahibi hibimo homo mbai ambanye ohomande.Haubihine bang eyea eateai Tuhan mende ya nobeungekoke ne.JANGAN MELAWAN ALLAH 26Eyea iteayeandeboke Wali Ondofolo eai nebang mokowandere fanyeumebondere nibi mbai mokombonde neaite hereke, nawaneng Allahyea neai a eleyere hila rabo haleainye romiyea wali himalainyeboke yo yea me beammile, peleyeare mehau bea na hibi hibi uw mekai nebang mokomalena, pele nebang mokomale fanyeiboi neai hili eha akau eha ehi u. 27Pele wali mekai nekandena, buhea yea hokommele rakemale Allah me nommeyondera neai yokeijo bele italo naumene hukelenaimekonde.28Romiyea mbai Musare walora wali heere foloukokere asasi koikiyeyena romiyea be name yea ijoko hiloiboyainyene kena buhea bang mea hoibiyate. 29Allahre kelu oroyea hayeaikoke romiyea, nebang emeikai jeale mokowate Yesus na okiy rileubokene, Allah yea pele romiyeare neai me uw waneng nekate yo yea me beaumiboke, neai a heteungekoke huluinye, peleyeare pele romiyea Yesus okiy re haubihi bang mea me beate, namekai pele romiyea Allahre Roh nare kena buhea eare bang mea heiboumi kiyeare me uw foi neaite a nebang huiboumi pele uw mekai waneng romiyeare Allah ehee bukulu na ne nebang helee yun rang keambeai ranne emmihayende.30Eyea eateai Allah rake are eleukoke kiyea, reyea romiyea na me uw huluinye ehe bukulu eremibensonde kiyea, mokorebonde hele, nawaneng neyea eleukoke, Tuhan neai holona romiyea neai wali hului emmikolonde. 31Uw nene hele wali yeale Allah ehe bukulu hainyemile enainyehubande.PELIHARALAH KEBERANIAN DAN KESABARAN 32Uw bene nekayenggo, na bere mai nolone hehe neakoke waneng meyea Wali Ondofolo na afoi feaufoite boraukoke. Pele heene meye nebang hubawaunge horo, wali Ondofolo eleye a huluinye na hibi nekewaube. 33Roko hi romiyea hosoro neai bene mai neaite a nebang huwaime nawaneng weitasi koijayembe, roko ehi romiyea ehi mai nebang hubawaunge waneng mbai hubawainye yore hakowaumi nambele ohowaube. 34Kawane ekaisebate yo yea kena nebang hubainye waneng mbai meyea hubawaunge, nawaneng mai hambung yoni yoni yo ehi yarowate maikena reimaijea nekewaube, haubihine bang meyea maiteai wali Ondofolore einye foi jeale huba bang heai bang hononende hambung pele mai neai honayembene.35Pele earene meyea na hibi hii rabo elea halemembe Allah nuleungeboke a huluinye mokye, haubuhine bang pele wali mekai jea mai roi bu kabang yaronggombe. 36Allah kena koye huluinye mokongkombera,neai are heteungekoke foi yoni yoni enjarombe neaite-mai kenane herawenembe Wali Ondofolo wembe a huluinye mokomembe. 37Haubihine bang Allahrebhomofeane rake waneng moloukoke Allah yea eleukoke, mendere rakaunge kiyea na heki bang mende neai mende ya moite yea oyoboi.38Peleyeare Wali himalainyeboke yo yea reyea me beale romiyea reai a elalere hila rabo halenate, pele romiyea moi ukenenai hindena, pele kiyea reai kena foite omokoiboi. 39Peleyeare eyea moite yea kemabonde Allahre pele emawahende yo bang peleyeare eyea Wali Ondofolo neai a eleyere hila rabo haleannele romiyea Wali hena bona uw mekai hubannele yo.
IMAN 1Makayea eyea hila rabore elande? Rake niyea, eyea kena elea hubanne hambung hila rabo haleanne hului enaibende hele,nawaneng rake hee yea eyea ereiboi hambung nahele honate. 2Pele hila rabo waneng ne, nehahina nekewate romiyea re, Allah ro yeale ro yea me beamiboke. 3Allah a elewoyere hila rabo haleanne walora eyea eateai rake kani kela Allah a eleukoke yea yeaboke, namekai hambung nanemene erande yoni-yoni ereiboi hambungda mokouboke.4Nehahina nekewate romiyea neai hila rabore eremabondere Allah neai a elewoyere hila rabo halewounge walora Habel hili eha akau eha na foi sele kayero yea Allahre kinyeungeboke. Naka beake Kain mea kinyeungebokera, pele earene Allah yea Habel neai hili eha akau eha neaite huwoye heene, nare wali himaloungeboke romiyea mebeaibounge. Habel hereke horoyea re, a nammang eleye haubihine bang Allah neai are eleyere hila rabo halemande nibira nammang keleyeimeyeume ne.5Henokh Allah neai a elewoyere hila rabo halewounge walora, Allah yea neare rouke here neyea ehubasiy. Pelene romiyea ehiyo beaibainye, peleyeare neare ehubaikoi, haubihine bang Allah yea nare keaubokene nammang ekeaiboi jea Allah Henokh re rake a eleukoke, nawali reai kena foite mokouke. 6Allah neai a eleyere hila rabo ehaleinye, romiyea ehiyea hayea Allahre kena foite omokoiboi hului. Haubihine bang romiyea hinye Allah yeale mbainye nekenete kiyea rake neaite hila rabo halende hele, Allah nekeye nawaneng romiyea neare beaijainye holo nare foi emmiyende.7Nuh Allah neai elewoyere hila rabo halewounge walora ijoko yea ereiboi hambung Allahyea keleungebokene ei haweunge. Neai imea einye romiyea holere molommibondere, Nuh kaiy kabang hele mokouboke mokoungehake-neyea Allah neai a elewoyere hila rabo halewounge walora Allah nare wali himaloungeboke royea me beauboke.8Abraham Allah neai a elewoyere hila rabo halewounge walora Allah a ukeungere hakouboke. Allah kaneungekoke nekewoye yora enduwende, Abraham nawaneng orona menare Allah yea yennele kanire endere, meahea mekai horo ende anuwau na iteai bang, neyea kulungde mo uke eiboye. 9Allah neai a elewoyere hila rabo halewounge walora, Allah are heteungekoke kani kelane kolo ro waneng mea Abraham ekenekewoye. Neyea neai orona mena Ishakre Yakubre fale heuboke nekewate. 10Haubihine bang Allah yea merauke raungehike, rukara earure hembonde kusei mahei bang yo yan de Abraham rakewoye.11Allah neai are elewoyere hila rabo halewounge walora, meahea mekai horo Abraham rorele yeuboke, nawaneng Sara kiho mbea, fa honoke haubihine bang Abraham nahele yea eleukoke Allah are heteungekoke kiyea nahului mokombonde. 12Pele earene rorelene kelu omi nuleiboite nahului bang elewate yea peleyeare ro mbaita yoho kabang hereayeuboke. Naheleng yakuna findelau heleng nen, buheainya ifau heleng nen me re ebeakoi hului.13Allah neai a elewoyere hila rabo halewounge yea pele romiyea nanemene Allah are heteungekoke hambung yoni yonire eyaroikoi jea heraiboke. Peleyeare neai hila rabo huluinye erewaimi, ahauka ei haubaimi pele yo wo koibate ele moinye kolo ro miyea yea rake kani kelane mekainyekate. 14Pele mekai a feauke elate romiyea keleaimi yo yang kani kela neainya hele mare neaimeyate.15Yo yang kani kela nekewate nukaiboke uw benere enekei, haubihine bang mom heleng sele bammbea na yo yang nukaibokera beaibouke ate. 16Peleyeare pele romiyea kena heahea hele yo yang mbai neai foi sele kiyea , surgana yo foi tang foi niyea. Neai elewoye are hakowainyene pele romiyea neai Allahyea enainyeronde neaite fe okoi rake holonare Allah yo foi yang foi mbai makoungehake.17Allah neai elewoye hila rabo halewounge walora Allah uwmali hubaungehike hee ne, Abraham kena uw re mokoungehake neai kelu Ishakre obo yoku waneng yea Allahre onggouke felennebonde Allah yea Abrahamde a heteungekoke neai orona mena yea heleng benayende, peleyeare Abraham rilibo bang mea kelu mbai kende kinyenembonde. 18Pelene Allahyea Abraham a ukeunge, rake Ishakrena weyea nahului are heteukokawale oronamena yo kabang yang kabang eufoleufinde. 19Abraham uw bene nekeinye Allah elea wake yeale kiyea nahului herewate romiyea amminunde. Nahale Abraham mea herewate yo neai uw nolo ow ikaita waneng Ishakre beneng rouke.20Allah neai elewoye hilarabo halewounge walora, Ishak Allahre riyeungehike Yakubre Esaure nawali eneinyekende heene foi yoni yoni yea ei hawemmiyende. 21Allah neai elewoye hilarabo halewounge walora Yakub herendere nobeungekoke hee yea Allahre riyeungehike Yusufre keluwa beere foi heleng ei hawemmiyende, nawaneng a fea aunguke o me hukungne barauboke,Allahre ei molowounge. 22Allah neai a elewoyere hila rabo halewounge walora, Yusuf nawali huba mokoikoiya nobeungekoke yea, Israel romiyea Mesir kanira enaibalende neai iteayeumiboke namekai Yusuf na bo roungayende neai uw iteai ukeumi.23Allah neai a elewoyere hila rabo halewainye walora,Musa honggatera na heki oko name einye nenakere nunne herawaiboke nekeukoke. Haubihine bang pele fa king foi hamai foi erewainyene nawaneng hokolo bee Mesir kanina Ondofolore are asasi koneikondere buhea ohokoi. 24Allah neai a elewoyere hila rabo haleunge walora Musa holeaisike kabang yeubokera, Ondofolo Firaunde meanggere fa yea ro meleayenainyelere ahi hele elewoye. 25Wali kuikui meamea hena bona bang nebang yea feleumiboke hubawainyere,ahi eleukoke peleyeare mehau bea Allah me re mokoumi holona yo yeale nanembainye nebang nambele hubawainyele. 26Musa hubawounge neai foi sele Allahyea are heteungekoke wali Ondofolore weitaisi kaitele,Mesir kanina eba he kinyaitelera, haubuhine bang Musa bena yana roibu enneyende rabo elea halewoungene.27Allah neai are elewoyere hilarabo halewounge walora, Ondofolo ikele isang kondere buhea hokoiboi bang Mesir kanira Musa kulung uke eiboye na kena heraweweke Allah uwounge are hakowounge. Haubihine bang nakena uwne Allah ijoko yea ereiboi kiyeare erewoungene. 28Allah neai elewoyere hila rabo halewounge walora Musa Paskah ya kabang mbai naisong me nuleuboke, here malaikat mende hee,Israel neai bena kelu fa fare honggonde yealene, Musa Isarel romiyeare ukeumi domba folonate na okiy neai imea romau buma reufine hobenate.29Allah neai a elewoyere hila rabo halewainye walora Israel romiyea kolsum bu wewe moloukoke kani randa alainyekoke nahului faimeauboke fokate, buyea eumifeleubokene heraiboke. 30Allah neai hila rabo halewainye walora Israel romiyea Yerikho yo re yanewaine,puka hembeali naiboke ya mehine bee yeale yanainyekokera kereufoke oke. 31Allah neai a elewoyere,hila rabo halewounge walora-uw naite heweke meangge na ro Rahab na yona Allah uw woumi are oboroiboi romiyea ehi yeale nanembainye ohoikoi, haubihine bang,Israel neai ijoko ijoko Yerikho yore mekayerewate yo re ei foi sele aimibokene.32Reyea nahului a nahibi hibi huwerele, peleyeare reyea mom bang mea hubanale, Gidion, Barak, Simon, Yefta, Daud, Samuel namekai Allahre yenjo kayayo pele yo neai uhaba yea reyea nammam ehuweikoi. 33Allah neai elewoyere hila rabo halewainyelere walor, pele romiyea rake me uw mokowate, neyea yo kabang yang kabang faiseraweukoke me uw na ijene mo mokowaimi, Allah yea are heteungekokere, yaraikoke hubainye, Singa euwba muluwaimi. 34Iy naume elea habaimiboke, ramiyeali feauka hole moloumiboke, neai uw malemyambira elea yeale yeaboke, kani ehi yeale bulo fela relewainye hee ne eleayeale yeaiboke nawaneng be rabuleumi boke na yokeijo na fela yore here weare molaimiboke.35Nake miyea yoni yoni neai aka beake buheare heibami yo heraibokera waleumibokene beneng maisubayekoke. Bena yane amminundera wali neai foi sele kayeero re enaiyaronde, romiyea ehi Allahre oneainye a yea elenaikondene hainyainyekondere ahi elewate. 36Pele romiyea ehere a kabang bea aukaka koibaimi, ehawuwea olewaimi, okiy yea wo koibaimira kawane ahewaimi. 37Pele romiyea ehi ruka yea hekelewaimine, heraiboke gergaji yea folowate fo bee re. Ramiyeali yea kunyewate herewate. Ehiyo hung wai bang domba yeale, kambing yeale wa yea malore hiraiboke, uw mekai nebang hubawainye,wei taisi koibaimi. 38Allahre ro be roinye rake kani kelane wali nebang nibine ohate romiyea nayeisi reaiboi ana yeale pele romiyeara. Neyea a kala kalane yeale mokone yoinye yeale yanewate, namekai ruka bulune yeale kani bulune yeale nekewate.39Pele romiyea Allah neai a elewoyere hilarabo halewainyene neai neaite a foi elewoye horo ye, hi yea hayea Allah are heteungekoke hambung orowei. 40Pele holona yeale eambele neai walire aloinainyehande neaite, eai neai wali haraiboite hambung yoni yoni na foi sele Allah merau raungehike (Wali nibi, iman kabang, hambung ehi yeale)
MENELADANI YESUS 1Allah neai are elewoyere hila rabo halewainye romiyea heleng yanaimikoke ijoko isa eraime earene, mem oro halumde hayeyeume hambung yeale uw mekai nebang mokoimiyeyande yeale eai uw ne eaimefoke hambung nanemene rubomambon, wanggo kate romiyea no bang hee bang hebealate waneng mea eyea kena heraumale, wali ondofolo aweume huluinye-mokomabon. 2Eai ijoko Yesus re yea eremande. Neai bune wane hamemande. Neyea Allah neai a elewoyere hila rabo halemande nekemande neaite kelewoume, namekai nahibi hibi kelemale-neyea neateai Allah bokore reimaijea nekenendere kena herauboke yea ohaline paikoke, ferekoikoi here waneng. Ohaline paikoke uw buhea hubawoungeyea, rilibo bang mea hereke, pelere Allahre kendang wamerang meube reufine ekenekeye. 3Mai hila rabo elea bang yembonde yeale,namekai kena uw wau wau enjembonde yeale,Yesusre mai uw bene ne nekenayembe, nebang mokowate yo yea neare me nebang uw nebang mokowainyele. Peleyeare kena heraweubokene, Allah weibounge ane hakouboke.ALLAH ITU SEPERTI SEORANG AYAH 4Uw mekai nebang eaifoyembene relewaunge kulungne roko mbai okiy erileiboi. 5Allahre homofea eai kena rowemmehinde a meyea Allah neai kelu omi yea ukembere uw benera nundenenggombe yeale kelu neai omi neai, mai be elea uw elea huluinye,Tuhan mai walire hiyei ranenembombe me uw mokonenggobere Haubihine bang eleijea namekai neyea a uteai wateai elea uwngembene kena nebang okoijea. 6Haubihine bang,Tuhan buheare heyeumi romiyeare wali hiyei ranemmibonde me uw yea mokoyeumi nawaneng kelu omi yea me beaijeye romiyeare ako nake waneng ehe bukulu eijewoumi.7Nebang hubannelena, Allah mai walire hiyeibe ranembe yea erennele Allah neai kelu omi wanengne mare mokombe. Kelu omi nemene nawalire ako yea hiyeiraneijaimi. 8Romiyea namene na be elea uw elea huluinye nawali hiyei ranenaimibonde me uw re hubainye.Allah bele uw mekai wamekai waneng mare omokoinya meyea neai kelu omi bang,peleyeare kaifa fa yea nekaube.9Bararembonde neai rake kani kelane ako eai walire hiyei raneijaime horo, eyea ei hawammine,emeikai yeale ako Allah eai kena uwre heleye kiyea neai weume are hakomale hele. Bele wali mekai nekemalena wali hena bona uw mekai hubamande. 10Mom na heki bang eai kani kelana ako na kena foi jea hubainye eaiwalire hiyei meiraneikoyaime, eyea nahului neai waneng uw mekai wa mekai yolo yolo yea emanekende neaite.Allah afoi neaite eai walire hiyei mei raneikoyoume. 11Romiyea ehi eai wali waneng hiyei ranenaimelene kena foite ehubaisi kena uwne buhea komale eimoko waime, peleyeare mom yeale emarowende eyea walire hiyei ranaimeboke romiyeare wali himalainyeboke yo yea erenaimele nawaneng reimai komale.PERHATIKANKALAH CARA HIDUPMU. 12Pele earene,orore hebealate yo nahibi hibi oro hebealatene oro iy me iy elea yarate waneng mea ralennembe. 13Mainolona orore rebeate romiyea oro nebang hele inyaibonde yeale peleyeare onomo yaronatere,mai oro nibi ehiyea ranembo.Wali Ondofolo wembe a huluinye nekembe,pele namekai mai jemaat nolona hila rabo yambi romiyea Wali Ondofolore wali nibine enaleisiy ebalei,peleyeare elea yeale benatere,mai walire Wali Ondofolo wembe a huluinye jea hiyei ranembo.14Romiyea nanemene mambele reimai jea nekembere,namekai uw mekai yolo yolo re uw haranembe neaite,elea relennembe.Pele uw mekai bang romiyea Tuhande ijoko eyebeboi hului. 15Maite neiate uw kau yeale hebembe mai nolona rake me uw keli yembonde yeale,mbai kayere,romiyea Allah kena buhea eare bang mea hembe neaite ehubaikoi,bee nendo romiyea mabai mai uw nolo uw ikainye kena uw ikele yeale yea romiyea helengde mokommibonde aku hombe namekai Allahre ei ehawei nekenate. 16Name nendo romiyea ehi yoko kaimea konate keli nendo nehahina nekewoye ro Esau Allahre ei ehawei kiyea wali waneng nekembe yeale.Neyea kelu bena kiyea yea rowende foi yoni yoni hamang hote mbai earene neai uw bakere kinyeungeboke. 17Meyea maitea,neako herendere koiboye heene,Esau kena koukoke pele hambung yoni yoni neakorera rowendere meke hee,nahului bang mea ukeunge.Nanebang mokoubokere foi mokoi boite rime yea a yea koiboye hirewoye horo,neako uw bene mehire eyeiboi,pele hambung eyei.18Meyea huba raweuboke Allah romiyea wali himalainyeiboko yo yea me beaijeumi nibi neme huluinye nekewaube hee.Israel romiyeare Allah yea Musare walora wali heere foloukokere yemmile elure meyea emei pele elu iy yawi yawi beiboyere,ougeng kika beiboye,alu bondilin raiboye. 19Me bea hayeiboi waneng a eming waku waneng hambung kulun raneuboke a mbai elea eleukokene borowate yo riy tiy riybainye beneng pele a wanengde eyeleijea. 20Haubihine bang,pele a ukeumire buhea hele hokoumibokene.Rake a mekai jea ukeumi.Rake hemunggea na obo yoku,romiyea,uw baranaibonde yo nanemene ruka yea hainyamikonde hele. 21Na mekai Israel romiyea erewate yoni yoni uw nene koikoi wanengne Musa yea eleye,Reyea buhea hele hokoukebokene oro me kuluwai roukale kale.22Peleyeare meyea rake anuwau wanengde mekaube.Sion hemunggea,surgana Yerusalem yo,wali yeale Allahre yo yang malaikat heleng buleng hokoumeke reimai kate anuwau. 23Allah bena fa neai jemaana holona romiyea,neai ro surgana aimoloukoke yo bokore,Allah romiyea nemene neai walire hului kolommikonde kiyeare bokore namekai nehahina wali himalainyeboke romiyea rake hee neai uw nulure hiyei raneimiboke yo hokoumeke bokore mekaube. 24Meyea Yesus bokore mekaubere,nawaneng nawaneng na rileuboke,okiyne mekaube,Yesus Allahre ro be royoinye romiyea eare oleijeumi Allah are heteungekoke romiyeare wali himalainyeboke yo yea me beaumi nibi neme a huluinye.Nehahina Kain nauwbake Habel houboke Yesusre okiy rileuboke nafoi sele Habelra,haubihine bang Yesus okiy rileuboke yea Allahre romiyea wali himalainyeboke yo yea me beaijeumi nibi neme elea mokoumiboke,peleyeare Habel rileuboke okoy yea mokoumiboke romiyea Kainde honaibondere.25Bene foijea nekenayembe Allah mare are wembe kiyeare moi eibuleijea haubihine bang Allah rake kani kelane are weiboumi kiyeare mo buleainyeboke romiyea me nommiyokene,emeikai yeale eare Allah surgara weume kiyeare a oboroyei moi jea belemande yo re me nommeyonde. 26Allah rake kani kelane are eleukoke hee,euwbana a yea rake kani kela kuseungekoke.Peleyeare Allahre homo feane rake hee neaite,neyea a heteungekoke,beneng roko mbai rake kani kelamo kusenggonde bang peleyeare surga yeale.27Roko mbai a mekai haraungeboke,nuleuboke na elea bang yoni yoni nanemene wenende,ekuseikoi kiyea yea hononende. 28Eyea hubamande neaite Allah yea ekuseikoi emaheikoi yo neme yang nemere mokoungehakene,mem,Allahre helengfoi uwmanende nemekai jea ei moloumande. 29Haubihine bang,eai Allah iy feau feau yeale nekeye nebang yoni yonire feanyeye.
NASIHAT-NASIHAT UNTUK ORANG PERCAYA 1Allahre hila rabo haleannele,mem eyea aka ha beake ha na foi sele yea hole molomande. 2Uw bene ne foi nekemmele,eyea romiyea ro eroiboi yore ei hawemamiyende hele haubihine bang, pele me uw waneng eyea na malaikat-malaikatre ne are eyea nei ehuweiboijea hole molommile.3Kawa einye aheamikoke nekeijate hebeijate romiyeare embe eremmile pele yo ekaihebate,weai uwne pongele,weyea eka hebeyea waneng nawaneng,eiwe taisi,kulubo yea molaimi nekeijate romiyeare,mai uw yea embe parammile,haubihine bang,pele weai uw ne poungele,pele me uw waneng ware yea mokayete. 4Ro yeale miyea yeale uw mbainye yeibokoite,wali kena uw,foi kaya hebenete,na uw baite buhea kabang heneyende,haubihine bang,Allah bele romiyea uw nebang waneng mokate,yoko kaimea romiyeare me nommiyonde.5Roi ninggi roboni rela re kena okoijea,nawaneng weai walire wa roibuna yea balenetera,belera nahinggire wali nahinggire hubaungele,belere Allah neneai a heteungekoke,Reyea ware uw mbai wa mbai te enukeiboi hului. 6Pelene eyea aholo re nahinggi elemale huwemale,Tuhan neyea reai wali hole ro.Ehire ehare reyea hinyere fearende?7Weai be yun beyebea Allahre a uwteai kelewayete,bene nekeimile foi mokoimile nawali nekayeke mokayekere,belera hakoubonde wameli mekai haraungle. 8Wenea ya,mana ya nawaneng ya huba mokoikoi yane,Yesus Kristus na mbai,mehire eyeiboi.9Meyea eyereiboi,eyeiteaiboi,wali mekai mehi mehi pelene meyea ehakoijea hele pele wali foi neaite,Allah neai anugerah yea eare elea haweume nawaneng hamang meai mekai mehi mehi yaromale ammalere,pelene eyea wali erowei hului. 10Allah neai ei mom mom kang yolo yolo,wakung danne eai yung baimihake namekai pele yung dan ne,bele kaliare mokate ei mom mom kang yolo yolo ne neyea pele yung dan ne eambele hambare ekoihului. 11Musara walora wali here foloukoke a huluinye,ralo yakama mbai roko mbai Imam Kabang mea obo yoku mbai hili eha akau ehare onggou wea feleibiyate romiyea uw mekai nebang fanyenabondere,bele obo yoku okiy yea hili eha aka eha yea Allahre yolo yolo hele yowa eite rowete eye.Pelera obo yoku uw banggare mo yomoinye iy yea beikiyate.12Pele mekai mbai neai okiy rileuboke yea mokommibonde romiyea Allahre ei haunganyele neaite Yesus yo moinye haiboke,yahudi eha hena huluinye Allahre onggoke felembondere obo yoku folate nibi yea bang. 13Pele earene mem eyea yo moite emabalende waneng Musare walora wali hee re foloukoke a huluinye hakoimiyannere nukemambom,Yesus a uwkea uwkea koibainye waneng nanembainye eambele a uwkea uwkea enaimekonde. 14Haubihine bang,rake kani kelane eyea nahibi mo nekemande yo yang bang peleyeare Allah maokungehake yo foi yang foi menjembonde kayerong mbea eyea beaimeyande.15Pelene Allahre ei molonainyele neaite,yahudi romiyea obo yoku onggo wea felewainye,Yesusre walora Allahre onggouke felemande waneng mea romiyea neai bene eai eubara bele yea Allahre ro bumane kolomande. 16Me uw foi mokoite,namekai yei wahei wali eisako meisako neaite mai uw bene wabenera nundenenggombe yeale.Pele me uw mokande yea,eai obo yoku yea onggouke felemande waneng,Allahre kena foite mokomande. 17Mai be yun be yebea neai a borommiyembe,uwngayembe ijene mokombe,haubihine bang pele romiyea mare kaya hebayembe neaiteAllahre bene wo enaikongkonde hele.Na kalia mokonate neaite uwngayembe huluinye mokombe,haubihine bang bele kalia kena nebang yea mokonatena ,mare foite omokoiboi hului.PERMOHONAN DOA 18Meai jeale ebeli bonnembe,meai kena uw na yolo yolo yea hubamande na mekai me uw nemene mokandere bere hineijaime wali mekaite nekemalere kena kabang kande. 19Reai uw mbai neaite mari riyamale,reyea hasale maibokore bukensihinde erele neaite Allahre ebeli bonnele.20Eai Tuhan Yesus neai okiy rileuboke yea mo,Allah are heteungekoke hubabang heaibang wali himalainyeboke yo ye me beaijeume nibi neme elea mokouboke.Neai okiy rileuboke,Allah Yesusre nuluyo maheyora aungunuke namekai jemaat yoni yoni neai be yun be yebeare ranaitike.Reyea Allah reimaite yeumi kiyeare ebeli banale. 21Neai kena koyere mokonnele neaite,foi jeale meli mekai wanengde ketenembonbe.Neai mekai reyea ebeli banale,Yesus wali Ondofolore walora Allah kenare koye waneng eai kena uw einye mokommekonde wali Ondofolo mbaitemo,huba bang heai bang hili hebenainyele.Amin.SALAM PENUTUP 22Aka neai beake neai,rake homo koko hele bang peleyeare reyea riyamale,kena nahebeam sebeam mea a uwteai wateai wamale huluinye ei annembombe. 23Maiteai nekembe,eai aka beake Timotius kawane hebewoyere hayainyekoke naheki bang mo reai bokore mendena,reyea beneng hubaimakondere Timotius yaufensonde nanembaita mai bokore ale.24Meai a meleayayembe,pelena mai be yun beyebea holona yeale Yesus neai eleuboke wekeumi holona yo yealere wemmile,namekai eai aka beake Italia kanina yo mare a meleayayembe. 25Reyea ebeli banale Allah kena buhea eare bang mea mare nemene henembe.
1Onomi foka, meyae yoho me bee oro ne bee yaele yohi- yauhine faengekoke nekeijaube yore. Reyae Yakobus Allah re namekai Tuhan Yesusre yebaei bubaei yae, a melaeya male. Hila rabo elamo neekemalemo ebelinbomande itaei saba tammile. 2Akanaei- baekenaei, mei hila rabo umali mehi--mehiyae bunnembe beleyaere ma u rei maiijae ennehubanbe. 3Mekanebam, meyae itaeyembombe nekembe bele nanemena mai hila- rabo re umah yae hubanayembe, bele umali yae hubanainela eyae elamo nekemale maeite.4Eyae elaemo nekale, namekai hena bonde nekale, wali ahele aei u ne ketemibonde nekebaale. 5Beleyaere, mai nolona ra miyae ehiyo itaei-sabore kalo moloringena Allahremo riyenneteinde, mare bele itaei- saba inyembe- hayenembe beleneyae, riyennele, mare bele itaei-saba hayennembe.6Mai ebeli kali riyennele mekaina, ma u raubo-raubo okej. jae, mai riyennele heunbum inyembe hele. 7Ro miyae ne ebeli kali- na u raubo-raubo yae kojate, kensi wansiyae konelena, na u buna alu raweibiyoye rikere rakera kounge wanem. 8Bele ro miyao mekai na hila rabo Allahre ehailai sele. Bere ei hanggana ubene yahire mehiyae nekaye, yahireba mehiyae yeibiyoye nekeye. Bele ro miyae mekai na ebeli hali bonde Allah nare eberoiboi hangga nekennende.9Akanaei baekenaei Yesusre hila rabo haleungeleyo, meyae ebabam he bam yo, namekai anggem nekeibamyo, rei maejae ma waline kembe nekembe mekanebam mahep koibam nekembe, 10eba yaele he yaele yo namekai anggem nekeijaele yo, meyae rei maijae kom mekonebam, meyae itaeyaeuboke bele nemene nukale hayaele banggamoya eba he yaele ro miyae erum orokou wanem na wali nekeijaete. 11Hal keteye, naume bejeye bae bele erum orokou kalai kiyaye, otoikiyoye na baenggo nundeibiyoye.(Bele mekai mbai no miyae eba yaele he yaele na wali nekeijatey umfo wamfone konate hee yae ha here memjembonde).12Hinye yae kena herawembonde, Allah yae hila rabo umali hubanehindena rei maijae hubanyele, Allah mare onomi honomi inyembe/ hubananyele. Mekonebam, Allah naei ketengekoke hangga ro miyae nare kena buhaere haeinyeke yore wali hena bonayae inyemile. Bele mekai mbai ro miyae naei kena himi mokounge hambumyaele bensondera Allah yae wali hena bonayae inyemile. 13Ro miyae mbai na u hubanrele hambum himire mokombonde hee, bale uwabei Allah rena a yae eleijae. Mekaneban, Allah bele uwabei mekai emuo koyei, namekai ro miyae hinyere hanere bele uwabai mekai emokei.14Beleyaere ro miyae u mekai himiyae wabeisiyeunge etuweye kiyae bele ro miyae nenaeijae na himire kena haehae koye mokondere dae yae Yoboi boyeunge etuweye. 15Naei himire kena haehae koye mokondere elae huluijae hakoibiyoyere, u mekai himiyae henggelem rasiye mokoye. Bele u mekai humi na u hanaebi yayae bae here no u nulu yaele waheikoke wanem, bele ro miyae Allahre wahereionde. 16Akanaei baeke naei reyae kena buhaere haemale yo, ma u kaya foijae hebembe! A ame karebaite mokojate yore ehakoyeijae.17Ako Allah yakuna hehe hebate yoni-yoni mokouboke kiyae. Unuu yoni-yoni mehi ibaete beleyaere Allah bele warem ban, mahire eyeiboi hambum na foi sele Allahrera wate. 18Na bere Yahudi ro miyae ani yele na Allahre kayeena, Imam yoni-yonire ijewaimi. Allah kena kaike hangga naei mokoukoke hambum yoni-yoni eyae naei kayee yelena imabonde naite aere eleuboke wekeume. Allah naei a eleyere hila rabo nalemandere kena u nene ikeume, fa manemfa honate kena u neme wanem.(Boroukokae yae mokoye) 19Aka naei baeke naei, reyae buhaere hemale yo, rake a itae yembombere borombo, Yesus naei a eleyere u hasaleyae borombo, u hasaleyae eleyeijae, namekai pkele hasale yae okioijae. 20Mekanebam, Allah kenare koye ro miyae Yesus naei a eleyere nakonate yae na wali ije alosai hangga. 21Belene, mai u bene niki yaele u mekaite bene enekeyae nomekai himire kena haehae koimayaube mekai omokoyeijae. Yesus naei a eleyere mai kena une itayaeuboke. Bele are kena nime haba yae ei hawennele, mekane bam, bele a eleye yae nahinggi mai wali hole molonembombe.22Yesus naei a eleye mekaijae meyae mokoube hele, anggaei boroi boroite mo oboroi jae mekane bama boraukoke mekai omokoyeinya, menai jae mai u re ame-amebe baeuunge. 23Ro miyae mboi Yesus naei a eleyere anggaeitemo boroube bele a eleye mangga ehakin emo koinya bele ro miyae na beyoibe ereuboke wanem. 24Nabe fem nare nabe ereuboke eyeyaere nahubi hele mindeungekoke. 25Yesus naei eleye me minye yae mehale borombonde, nakena ambonena naei hendena namekai hubara haeita bele u mekai mokoyae romiyae onomi foka hubanainyende.26Ro miyae mbai Allahre hubara haeita na wali bele einye nekeindema, namekai homofae ne eleye mekai na wali nekeijeye, beleyaere na faeuke kaya ebeyei namekai a himi-himi, a hafau ro miyae ehire wemmilena, bele mekai ro miyae nasombae akore moloi miyanyele. 27Ako Allahre robe ro yoinye me u na hele namekai na bai rake mekaijae miyae nannale holona yaele ako bam nake bam fafa yaele hakonaimile, ei haungai mile namekai rake kani kelana wali himi/ nebam nibire moijae bule nai nyebonde.
( Be ijoko erei maei/ ro miyae nemene nehanggai mo ) 1Aka naei baeke naei, Yesus Kristus aei Tuhan nene waewae bele kiyoe naei a eleyere hila raleo haleube yo yae, ro miyae re be ijikone ereyeijae. 2Ro bee meyeuboube yo imae ralo imaere, ro mbai na wali nahinggi-hinggi nekeye ro ehi kiya na wali ane hangga malo na hireikoi hangga yae hirea. 3Ro wali nahinggi-hinggi kiyae, malio neme yae hireukeube meube namekai name cincin emas yae neube meube. Keube malo neme yae hireukoube meube nanekai name cincin emas yae neube. 4Meyae ro malo neme hireu koube kiyae re waungelei mei rake re rake anggem nekeinye na foi moi sele rakene mei neuweibo. Ro ehi kaye malo himi kireukeribe kiyaere waungele,'' bikene esubeinyu hebei, ane ei nuweibo!'' Bele mekai mokaube bae, meyae ro miyae be ijokene eraube, wahei-wahei jae waheube. Bele mekaibam, bele u bene mekai nehalebam.5Bene nekenayeube, aka naei baeke naei, Allah ro miyae humbam waibam yore eleulaske naei me kelee u keleene nekemayeudere. Bele a yae aera ro miyae kena bukae heijainyele yore ukeumi. 6Beleyaere, meyae humbam waibam nekate ro miyaere reyae a hinerensimi,'' Hinye naeijae mare himi mokojayembe nemekai rake kani kelana falem-falem bere muli yae yoboi yembe ? 7Bele ro miyae holora yae mai Yesus Kristus yeisi raeiboijaele ro aukaka kojainyele?8Allahre homu fae einye molaikoke,'' mai ure kena buhae naene mekau wambele yaya wali hibi mbainye ohoijaube ro miyaere kena buhae hemmile. Bele u mekai mokombena, meyae wali ua ijeyae mokaube. 9Bele yaere, meyae be ijakore erembena, bele u mekai himi yae mokoube namekai homo foene molokoke are meyae asasi yae kaube.10Haubi hinebam, hinye ya bele a faen heere hayeukokere hubara haeita yaueungele, bale yaere mbai mo asasi koukandera, bele kiyae yae a faeu hayewkoke a nanemene hele asasi yae koukokae. 11Hawahinebam, Allah yae eleukoke, '' Ro yae miyaere namekai miyae yae rore u mekai himi ekeleyae. Namekai eleye,'' Ro miyae ohoijae mehae mekai soro, wa ro molore wali na foi moi nekeube are eleye mekai mo nekeube, bele yaere weyae ro noabokaena, weyae a aleyere asasi yae keriko kae.12Beleneyae, a faen natoi jae mo eleye no mekai u mekai foi jaemo neke mayende, mekanebam Allah bele aerene yawemnuile emale, '' Ro miyae ehere kena buhae heumile, wa ure kena buhae haene meka mbai.'' 13Allah na kena buha heisee ro miyae re ekeleiboi sangga mekanebam bele ro miyae kena buhaebam ro miyae ehiyo re eheinye. Bele ro miyae mekai Yesus naei keleyere fe e fau sele.( Na hele hila rabo halaeinyele maei/he u moko male ) 14Aka naei baeke naei, ma ure elaube, '' Reyae Yesusre a eleyere hila rabo nalaele,'' keleyaere naei a mekainye amokoiboi wanembre nekeye. Bele mekai wali nahinggi wali hena endewende ? 15Aei nolo u kai kaina ro miyae ehi malo bam rekeye namekai yaya wali ne hamam bamekejeye beleyoere meyae bele ro miyae re waunge,'' 16Tuhan rikerete hakorete malo foi jae efewende hireukonde namekai hamam nahinggi yae euanneade. Weyae bele ro miyae re a meyae wane, naei kalore hubaunge hambum weyae eyei, bele a mekai rai sele weyae eweija bele ro miyae re? 17Ro miyae a elende neyae hila rabo naleye bele yaere na ne u Allah eleye mekaii omokoinya bele ro miyae nasum bae nali nekeye.18Ro ehi miyae ehi eleube,'' Reyae wawalei'' Rere kaletebona wa hila rabo naleyae, me u omokoi randa. 19Weyae nehale eleyae, Allah mbai sele ya, bele neyao foi sele wahobo yori-yori nataei nekate, belene yae kulu wai rorkate kate. 20Meyae ro kobu miyae kobu hele nehale hila rabore haleube ha mare kelerembombere, me foi u foi omokai jae?21Aei yabe Abraham, me u mokouboke aerene Allah yae wali himaleungeboke yo holona yae me baeuboke, mekanebam Allah yae ukeunge,'' Wa kelu Ishak huli eha akau eha mekai itakai ranne rare onggou bae fe leubonde'' Abraham rilibo bam bae Allahre hakoungekoke. 22Mana meyae eraube, Abraham na hila rabo haleweka mana meke me u ne meke aere keleune. Abraham bele mekai moko woyene, hila rabo halewoge namekai me u mokowayene neke mbainye yeuboke. 23Bele mekai yeare Allahre hamo faene na hinggi yeuboke,'' Abraham Allahre a eleukokere rila rabo hele woungene wali himaleungeboke yo holona yae Allah me baeuboke,'' namekai Abraham re Aallah Nabi kahihi yae me baeubabe. 24Mana hea na yakala hele yeuboke, Yesus naei a eleyere, hila rabo halaete mekainye, me u mokate yore wali himalanyeboke ro miyae holona yae Allah me baeumi. Me u omokoina, na hila rabo haubihi bam yembonde.25Bele mekai mbai, Rahab u nate heweke miyae, Israel yohoro ijoko ijokore mekate yore naei imaene ayeuboke ei aumi boke, namekai hakoamiboka ribi ehira ukeumi baeiboke eigwate. Rahab Allah naei a eleukokere hila rabo hale woyene bele me u mokouboke aerene, Allah naere wali hemaleungeboke yo holona yae me baeuboke. 26Belena, rake ro miyae u nekande, u nulu bauna, bele ro miyae hereka bele mekai mbai, aei lula rabo nalaende, me bam u bamna, bele hila rabo hereke.
( Ro miyae maei faeu ) 1Aka baeke, mai nolona wali nibire itayaeiboke holona yo mekai te yeubondere kenaa okoijae, mekanebam bele holona yo re helem sele aei walire yae humbande mekai kolommele. 2Eyae nemene rebam maei nibire helem sele mokojjande. Bele yeare ro miyae ane faeunge rebam maei eleyei nekayende, bele ro miyae na wali hima lamyeboke, na u mekai nebamre mokombondere nahinggi hum ramnehinde.3Kuda mbai, aei kena re kande mekai te hakom bonderena, ha yae nenbare umannonde. Bele ha yae Kuda na u kabam aei kenare kande mekai i moli bomansinde emale. 4Nau buna kayi kabam-kabam ohote, eyae hum raman sinde. Kayi kabam sele namekai alu ya kabam sele hubajeye, beleyaere bere nasom bao ende maei na imoli kending sele yae imoli mokoite jere hakoudobe.5Aaei faeu bele mekai mbai. Faeu kending sele, beleyaere mbei aiko emekai kabamre na hinggi mokombonde. Bele mekai mbai o ha hena kabam, uka kabam, iseng kending yae bele heha kabam hukelenggonde baensonnde. 6Faeu i mekai ja, nahinggi nimi kama nebam mokern mile aei u barauboke, bele yaere aei u kabam re. Walobo Falen nerakana kiyaere faeu yori-yori yae aere hommibonde7Obo, Yoku , Yori-yori, aye bumara, rani kani ranne koijate, nau buna ka koijate yori-yori, naei u mekai koijatera ehiyae inyaibonde maei eyae ro miyae na hinggi bemansonde na mekai mokomamile ro miyae konare konde mekai jae nahinggim hakombonde. 8Beleyeare ro miyae maei faau ehiyae-ehiyae imoli eboisi hangga. Neyea yommokaei sele, eyae hum eraisi sangga namekai nebam nore yeuboke.9Aka naei baeke naei, bele faeu yae aei Allah re ei molannele, namekai bele faeu mbai jae Allah naei bene yoinye hameungekoke ro miyae re olomo rarulu rorammile. 10Bele eugwa mbaita foi maei a yaele olomo maei a yae eleijande. Aka naei baeke naei, bele mekai eyae emokoyeijae.11Meha mekai, bu no mbaita bu horo yaele bu hae yaele rileuge ? 12Namekai ara yaere beleyaere ani re bae Zaitun ami yae moko ye ? Anggur no yaere, arure bae ara yae mokoye, namekai hae bu yaere, bu horo yae rileye.( Allah rena itaei saba ) 13Aka naei baeke naei, mai nolona ro miyae ehi hubanyele na u itaei haba yaele yo mekai na u haranyeboke namekai na u hubanyele hambum-hambum nataeimo nekate. Bele mekaijae na wali nekende, na wali foi jae nekende, na u mekai wa mekai foijaemo mokende, na kena anne rannehinde nekende. 14Bele yaere mau kena hensem bae, ro miyae ehire ikele yaele kommiler mai umbaite u bene kabam nekenembe, ame karebai emokayei nekei jaube, na mekai Allah naei a eleyere moi jae bweijaabe nekai jaube.15Bele mekai wali Surgara bam, bele ro miyae naei kenara mokoi ye. 16Kena hensem namekai naei umbaitemo u bere kabam nekenhete, bale ro miyae here ware bombe,u wa bei te u bene mekai. 17Bele yaere, ro miyae itaei saba Surgara moa wali ne mae-mae nekendera, na wa ijeno nekeijeye, ro miyae ehire rei jae maijae koijeumi ye, namekai hakoijeumile. U mekai wamekai foi, nro miyae ehire-ehire he newaheyei nekeijeye. 18Bele ro miyae rei mo maino mekai na wali. Mbelere-mbelere ohonayende foi mo mokonaiwyende, namekai hambum-hambum foi moi maei mo na waline yaronayende.
( Wali nebam baele kahili yaiboke ) 1Aka naei baeke naei, mekane mei nolonei isamfela mate-mate kaube ? Mekanebam, isam fela naei sele aei ura mo heuboke, kena hen sem konalena isam fela kabulemale. 2Aei kena hambum ehire rouwalere kabam hele kande, bele aerene kena hensem namekai isam fela belene yeibiyoye. Eyae bele hambum ehubayeikoi hangga mekanebam, eyae Allahre ebeli ebonyeyae. 3Namekai, ebeliyae Allahre iriyanele horo, bele hambum ehubayeikoi hangga raekanebam, aei ubene mimi yae Allahre riyannelene.4Eyae ro miyae Allah rena ekoi kayeyae mokondere, eyae Allahre yokeijore yende boke. 5Meyae u bene nekayembe homo fae ne molokoke; '' Allah naei Roh aei kena u einye nekeyene kena buhae hele aere heije ime.6Bele yaere Allah kena buhae kabam hele aere hejeume, bele aerene Allahre homofoine rake wanem molaikoke,'' Ro miyae ugware kaejafe namekai embei aikore kojate yore, Allah wali ehekaei ijewaumile bele yaere ro miyae kena u ane rannehinde nekate yore, Allah kena buhae kabam hele hemmikonde.'' 7Bele neyae Allahre me kelee u keleere orulembombe, walobo falemre hukennele bele u mekai harenebombena walobo falem mare nuke nembombe nafere hebalenende.8Allah a wembe mekaijae ma wali nekembena, Allah mai kena u einye nekenende meyae nebamre mokoijaube yo, ma wali yolo-yolo yae nekem, namekai kena wau-waure kojauke ro miyae, mai kena u yolonnebombe. 9Bele u mekai nebam mokaubera ma u alombonde, mehi hako nehale yae folombe, ijoko bu yaele yae bale nayembe. Rere haraweke u mekai bennehoube hele yae rimenbe. Namekai rei mai jae kaweke wali bennehombe kena himi u himi yae yembomke. 10Allah re robe royoinye mai kena u are rannehimbe, Allah yae mai ure kaenembe.11Aka naei baeke naei, mate-mate a hebam faeu hebam eweijae. Homofaene rake makaijae eleukoke, hinya yae na aka baekere a hufake huwem mile, wali heere foloukoke a hufun muwemmile. Hinye yae mai ure kena buhae haeungele/ haene mekai jae wambele yaya wali nibi mbainye ohoijeibe ro miyaere nemmile. 12Allah mbai jae wali heere foloukokere mokeriboke, namekai neyae mo wali re emmikolonde kiyae bele kiyae mbai jae wali holere molommibonde namekai nebam emmi mokonde. Naei me einyemo hoaoye meyae ma hinye naei jae, mai ro miyae ya-ya wali nibi mbainye ohojaube ro miyaere ane kolame ?13Meyae rake mekai jae a elaube,'' mana yae, wahenare, eya yo maeniure kulum unrabe emalere ralo yakama mbai ema nekeng gonde belere hambun naei heseite emalere. 14Bele yeare meyae tiyam nekaube, wakena re mekayae mai waline yembonde bam ? aei wali mehae inekaijae elaube ? rake wali nekande jokonim wanem, yakalambonde ebim femdemo, beta bae nahibi hele nundembonde.15Naei sele rake mekau jae meyae eraube , '' Tuhan kena kommi kondena meyae wali emanekende riki hambun yaele rake hambum yaele nahinggi emamokonde!'' 16Beleyeare mana meyae u kaei, mbei aiko yae kaube elewaube mekanebam ame karebai u mekai neban hele ya. 17Beleneyae, ro miyae foi maei kaye ntaei jeare, beleyaere omokoi nya bele mekai ro miyae wali nebam bae keleuboke.
( Kere nale yaele yo maei utaei ) 1Meyae ro miyae kere male yaele yo, u buhaere ennerelembe ya noubengeboke belene mai u heleyae rimeme. 2Mai kere nale arileweke henggelenu raifike kaka baete, namekai malo neme mane- mane arileweke fereli yae folaiboke, malo male wanem yaeiboke. 3Emas, perak, yori-yorinehi yae felaiboke bele hambum nelem ehi yo maei roibu walora arilewaubene, naei ehi aerene wau annenggonde u yembonde i yae beiki yoye wanem.4Maei hekena mokoijate ro miyaere roi eyei na riubo ohobekoi, mana mekate Allahre yae a banyele Allah, bele yo maei hele namekai a banyele Allah borowmiboke. 5Mai wali rake kani kelana kui-kui maemae, reyae a yae nolene nekeijaube Obo, Yoku nenasandere hamam foi jae narey mile rundum kola-kola haete wanem mai u re menaeijae u mekai nebamre kena hae hae hele rewen sikembe mokaweke. Allah ehee bukulu inyembe hee meyae u bene enekeisi. 6Wali himalanyeboke ro miyaere, meyae ehee bukulu na u ranne kambaeitane hayeumi namekai nare me uweti nekeijaete.( U rakei rekemande ebeli bomande ) 7Aka naei baeke naei, aei Tuhan roko bee nem kaye bensonde mendere i joko eraube, hekere mokoijate ro miyae, ya wonondere ereiko rakeiko koijeye, mekanebani, ani eha molowoyere maluwembondere. 8Bele mekai mbai, mai kena u ereiko rakeiko Tuhanre mo rakemande, mekanebam, Tuhan naei bensonde mende ya nobeungeboke.9Aka naei baeke naei, Allah hela rabore halennele kiyae mare me nonomombe yaelene, mate-mate olomo rarulu ororoijae, namekai ehiyae-ehire a nebam eweijae. Roene nekenayembe, Allah naei mende ya no beungeboke. 10Aka naei baeke naei, Allah naei yendo kayaayo naei u mekai haranyeboke neke wate wali Tuhanre a moyge elewate nekewate. No kena herawaiboke nekewate. 11Na wali rei mai sele koubate nekewate me kakebam na wali herawayekene. Eyae ayubre wali mekai erekannele, na bemere nebam hale hubaweunge beleyaere Allah naei a elewoyw mekai hakowaungene Allah yae hambum foi mokoungehake kole-kole maemae na wali nubawounge.12/v 12 Aka naei baeke naei, a elaube mekaijae mekombe, Surga ro yae, kauikela ro yae, hambum ehi royae, a holo okoijae hele.13Mai nolora ro miyae ehi kena nebam huba nainyele, Allahre mo ebeli bonnele, namekai ro miyae ehi rei maijae na waline hubannela, Allahre ei molounela. 14Ro miyae ehi eha bulune kondena, Jemaatna be yu be yebare hebale bele yore kaenemmile menare. Bele yo yae menatemo Allahre ebeli bonnanyele namekai Minyak habenai mile. Allahre ro yae. 15Tuhanre nehale yae ebeli Kali donnainyele na, Tuhan Onomi yendele. Bale ro me nebam u nebam mokowoyena, Tuhan fanyennembonde namekai Onomi yennele.16Bele aerene (meyae) nehale ye Tuhanre bene foi-nebam mokowoyea, wo konyele, bele mekaijae Tuhan Onomi inyete. 17Elia, Allah naei yenele kayaalo, eyae ro miyae nekande wanem mbai, naei kena kabam hele koriboye ya omoijae mo, bele mekai yeuboke, ya omoloimo ralo yakama name bohi yaele yeuboke. 18Benem Tuhanre ebeli bounye ya wonondere, yaku wewe koukeke ya woke molowoye.19Aka naei baeke naei, mai nolona miyae nbai na wali wenendena, aka baeke ehiyae a utaei wennele na wali bukennehinde. 20Rake a mekai niyae bene nekenayembe,'' Ro miyae ehi bele nebam imokoyere kiyaere a utaei wennekonde namekai bele ro u mekai nebam mokowoyera bukennehindena, bele ro na wali holeyae moloungeboke. Mekanebam, bele ro na wali ebukeisi nekendena, here no unulu yae wahekoke wanem bele ro miyae Allahre wahebeikonde. Namekai na wali bukennehindena, bele ro miyae naei nebam mokowoye bum-bum Allah fanyenengeboke.
(Onomi Paulus Rera) 1Yesus Kristus, nayebeai bubeai Petrus yea weumi rakena Romiyea meiko-meiko, rake Pontus, Galatia, Kapodokia, Asia, Kendingne, nawanem Bitinia; kanine mekaungekauge. Elembokamale. 2Nabere Ako Allah yea Roh kudus aumiboke nawali Kristus Yesusre einye me kolomikoke: Nauranne Onomi Foka Mauranne mea-mea konembe.3Bumakabam Ako Allah Tuhan Yesus walire meke ikume, kiyae Alllah remo buma kolomanende, neyae aere rabo halei ikeume, hila rabo Yesus hereke waleugoke romiyea heraiboke nolora, 4nawanem wali henare emmeyende, himi eyeiboi kiyae, kakare eyeiboi, nawanem ehabaiboi; ransinde surga yohena ne ensononde, 5meyae Yesusyae hole molombokembe maei hila rabo yea neyea mede yane mare wali hena nibi yakalanembe.6Beleneyae, meyae reimai jae kombe, beleyaere rake wali nekandere, beleneyea meyea wali relennokombe, 7namekai marabohalei habuhi yeale enjembonde Bumane ensononde. Hila rabo khabam hele yae, emasyaele baneleam, hila rabo ei molanyele, Yesus, Kristusre ya mendene.8Meyae nahele neare joko ereiboi, beleyaere buhae haeungele, nanakai meyae Yesusre bakehe ereiboi Beleyeare Rabo neare haleaungele. Rreimai kauge Ma yura feleumipoke, 9mai hilarabo haleimiyauge meyea Wali hena enjarombe. 10Rake wali hena Allah yendo kayara, yea nabena kolai nyeke are elewate mende weai habuhire yembonde najoko noko noko hele mainyerekoke.11Kristus na yebeai bubeai Ahinewate beaibate hinye Roh yea aumiboke nau enye nekate name u mokate Kristus yea relengekoke wanem mokate. 12Yendo kayaro yea elate meai wali mbembare meyea emomkoi, beleyaere mare mokayembe nawanem are weibayete kaye romiyea afoi feau foi hugayembe na Roh Kudus Surgara ukeunge oke; bele a yea waimiyeke malaikat-malaikatyea. Bele enye nawali yolo-yolo nekenate13Beleneyea, makena u mokonnehambe upene wapene nawanem, kaya hebembe, ma rabohalei mea-mea kononggombe Kristus Yesus yea yakalanembe. 14Kelu omi wanem hakoibo-hakoibo koye wanembea, nekeunge wanem bena wali kobure hebayeke wanem.15U mekai wamekai yolo-yolo yea mawali nekembe, Allah kanenggokembe wanembea. 16Na homone molokoke, mau yolo-yolo yembombe reyea yolo yolone.'' 17Nawanem meyea ebeli ponnelena Meakore, monya yane mende ehire erei-ehire erei wali meiko-meiko na yowanem me beammile,'18Eyae itaeyendeboke eai earene Oki rileugoke nebam nolone nekewande, umelemre yeaiboke yobe neate hera hambum, nebam bea ikeumi bam emas perak yea bam, 19Kristus Neai Oki yolo-yolo yea rileugoke nahele re yeandeboke.20Yesusre Eleigoke rake kani kela emo koi boi hee, Peakehe yea meujakalaugoke eai earene meke. 21Neai enye, makena u bobo benate Ako Allahre enye,' herekera waleugoke elea ikeume Allah re enye bobo yembonde nekende.22Mana eai unulu yolaiboke eai rabohalei eta nahelere benayende aka beake yeale buhea hesei wali, nahele, yea eai kena u eta, 23makanebam mana eai wali neme yeandeboke, wali neai enye nekemale Neai Akofeauko eleye jene bobo imabonde.24Homo fae yea eleye, nanemene walireelande Hobo ketate wanem, nawanem nakendam okui hakui ofea hafea oroi boi, 25beleyaere akore homo faere hubabam haei bam hunonende.
(Yesus Naei ure Walire Emayaronde Rukayae Anuneuboke) 1Beleneyae, mauna ikele isam, ame karebai. 2Wayeufa mekai waliyae nekemale, nakemiyeare nimene aneyea wanem bea anemale ulea yaromale wali onomi hubaimale, 3meyea nahelehele hubannelena pele Tuhan nafoi niyea.4Kristus bokore mekauge, nau ruka foi wanem bea wokate romiyea yea, beleyeare Allah eleugoke hangoboke nawanem Neai habuhire yeugoke, 5meyae fiyea ruka weali-weali wanem, anyunuke mbaite yeugoke wali bele reka mekai yembombe, hila rabo naeremo halenele ma wali bele einye nekembe.6Hamofae ne eleye, Joko rendobo, reyae ruka mbai sion naro, bele ruka elegoke hinyeyea neare rabo halenelena Neare fe emokojea.7Bele ruka mai rabohalei hinyeyea rabo ehaleinya," nawali bele ruka wanem imea obere mokate yoyea woyate honoye habuhire yembonde," 8mana bele ruka," orohalum de yeugoke belene," nalesi-nalesi kate balate," namekai bele homone molaikoke, bele nekeyae ro miyaere na oro nalemmi le ane belenate.9Beleyaere, meyae Yoho kabam mbai elembo, kembe, neai a koloi-koloi jo yoho mbai yolo-yolo, Allah neai romiyea bele a huwemmiyembe nafoi mare kanenggokembe ougem nolora maubaleke. 10Bere nekewauge meyea Allah neai romiyeabam, mana Allah mebeambokembe. Bere, mare buhea eheikoi mana Allah mare bhea henggo kembe." Mawali foijea Allah re enye nekembe.11Akanaei baeke, reyea awuteaite ukembere meyea romiyea meiko-meiko wanem bea nekauge mau nekembe kena hensem ekojea mau kaya hebembe. 12Ma upene wabene we-we ekojea mau nolona nekate romiyea nebam de mokate yo mare wabe nayemsimbe nebamne embalembe yeale beleneyea mameu foi mokombe bele foinye erenate Allahre bumane kolonanyele.13(Mai be ya be yebare a kelene Nekemale) Tuhan kena koye, aei beyu-beyeba hebate yo eyae elaendekoke, beleneyae naei a elenate anggaei boromahile namekai ondofolo kabamre angaei boro mande 14Namekai gubernur yoi-yoi ondofolo kebamyae ukeumi mekate, mekanebom bele gubernuryae nebamre mokoiyate yore timi mokonaimile belayaere feitewijate ro miyaere a buma taeu bumayae kolonaimile. 15Belemekai ako Allah neai koijeye, boi tee mokonayende yo, ro miyae kobwyore abam faeubae mokaimile nekate. 16Eyae itaeimabonde nekamole, Yesus aere onomi eyei nee eyae bulo walobo re kelene nekandeweke rake ubene mekai enekeijae, mana rajae onomi Yesus ikeuke ramekai eleukobokereyae, reyae nasumbae nebam eleye kaye mokerobom belemekaibam eyae Allah haei yebaei bubaeite yaendeboke. 17Ro miyae ehre erei keneyae hekemande, kena buhae yae ro miyae hilo rabo mbaite nekeijande yoyaele nekemande, Ako Allah re fe komande nekemande mamekai rake keni kelana beyu beyebare nekeyate yore buma kolomamiyende.(Kristus himire nubayenya Waliya Eyae Hakomabandera) 18Meyae keliyare mokijawoe yo, mai roware nekeiyate yoni-yonire naei kena re koyate mekaiyaeme mokanile. 19Ako Allahre aerene aei hila rabo me bobo keluwale mehaemekai ro miyae aere meu nebam makonaimele haro aei hila rabo elaemo hebale. 20Nebam nokoubakane kare himiyae mokonayete Yesus ware kena buhae ehekai sangga- beleyaere ro miyae ehire foi jae mokoyame, ro miyae ehi ware himiyae mokenayate na, wa ke nau heraweya rekeye, Ako Allah ware onemi inyete21Bele neyea mare kanenggo kamale Kristus relengekoke wanem meyea bele umakaija mokombe neai nya wanem yembombe. 22Nea nefam emokoi, neai euga na ame karaebai u hele. 23Elehe nare nebam mokowainyele neyae abam feau bam; nekewoye, nau Allahre ikeunge nea are yaumele hamele.24Aukaka ya koubanyele horo, bele ro miyaere benem ebeijoi aukaka ekeikoi, neyae ro miyeare a haufau awei beleyaere naeko Allahre mekete u kelere kinyewoye Yesus aei niki kenau himi hama aerere na uyae ohline ike nalekoke, eyae walire emayaronde aerene, namekai wali ijemo nekemande naei oki-ha yae ike rileuboke, eyae mana onomi nekanele. 25Bele hee, eyae obo domba mekai wali nekewande, ro domba kayare hebeye olone eyae weyande alare ande-beleyaere rake hee dei wali bukandeboke, Yesus nembai sele ali walibo henalo, neyaemo kaya hebemmende.
(Royale miyae yaele nembainye nekenete u mekai ) 1Miyae holona yo, mai molowa maei mekelene u kelenemo nekemembe mekaneba, ma nolowa Allahre ako faeuko eboroi boijo, maei mijae ahiyo akore hila rabo halaeungele riyara, ma molowa ere ijoko yoemo enayembe nakoyanembe. 2Ma molowe erenayembe mawali mekai lejae mokoyenambe..3Wa u hokoloyae erane rake ekaine, unge yobe haijauge, me bula oro bula emasra mekate hirejaube romekai malo neme mehi mehijae hirejaube. 4Beleyaere, bele mekai ako haiyae elejeye wau hokolo wa wali mekaijae hareuyembonde, rake mekaijae, wa u u hokolo enmundeiboi, wa wali nime heba yae nekeye, kele wali neyae Allah Neai kerarekeye.5Mekanebam, miyae-miyaerabemere rekaye bele wali mekeijaera molowa re mokaimiyeke, ra mekele u kelene nekoyeke, nahila robo Allahre mo halaenyeke. 6Sara bele wali mekai nekeweke Abrahamre rowoyae kaerengeke meyae miyae holona yo Sara wali mekai mokombena mere sarare orore menere miyae kaene yembe.7Pele mekai mbai ro yoni -yoni ma miyaewa elban holona eteyaugena wali ma miyaewa yaele nebmainye nekenembe, meyae ya u yay ekaijae nekebebe nekeneban, miyae wa nemekai ako wali nena mokonge hake maeijale eneiyaronde wa ebeli -beungele oro nalemre eyeiboi.(Walifoi Rekemale aerene Himiyae Hubamade) 8A foto kem wamale, ma u bena wa bere mbaimorekembe, eije-meijeya ma wali rekembembe, mai nolona kou mali are boromembe, ma kena u are rannehimbe nekenembe. 9U mekaiheni keleneubonde kiyaere, hiri yae ebeisoijae, a haufau jeae okonaikotera benem a hanfau bae okoiyae beleyaere Allahrena foi yae riyennele bele ro niyaere yemile bele mekai waliyae mokombera akohrena kolo kolo mea mea hwoayembe.10Allare homofae ne rake mekaijae molokole; Romiyae hinye ra wali foite kena koyena, namekai bele ya foijae erende na bele kiyae a nebam feu nebam eleina nemekai ame-karebai awabeina bela na deu kaya hebende hele. 11U mekai himimaei aheukeyae werenele foi maei kayeyae na waliae mokombe wali rei maite nekende maei mo benele nekenende. 12Mekejaebam walihimalenyeboke rekate yore Allah na ijoke roboumi memekai bele ro miyaere ebeli benye are are na angali aleisiyeye beroumi.13Meyae foi mokomilere kena kabam kaubena, ro miyae mbai-sambai mare nebam omokoyei. 14Belenyaere neyae foi mokanbe aerere u mekai nebambae hubanayembe hororebe, onomi fokayae hubannembe nebamre mokoijate romiyae fe efaeijae namekai buhae ehokoijae.''15Beleneyae, mai kenari u einje Kristus, yae waenihi nekeu.ma u nokenehambe nekembe ro miyae ehiyo mare hinnayembe mekainye a wemmile,'' mekane meyae Yesusre mo rabo nalaeube?'' 16Beleyaere meyae a rime habayae wemmile namekai ma wali keya nekemembe na yolo yolo yae mo nekembe. 17Bene rekegeyembe, foi mokande aerene eyae fe okoiyae nekemale bele mekai wali Allah nei kena koye mekai.18Kristus aei aerene ohaeline nauyae nalekoke, ro miyae helemmaeei nsfokembai harake ro nehale aei aerene nereke meke walo befake ro miyae yaele Allah yaele nibire ma eyae yeuboke: nau heibokeyaeere, beleyaere roh mekaijae waleboke. 19Roh u mekaiyae nuluyo mahe yare welangama hiyewaimi tere ehe mahe yoni yoni a weubouri. 20Mahe yoni yoni kobanre mokowe nuhkayi heena Allahre nila rebo ehalei bembendere nekewate yare a weubomi, merai beleyaere nahele bam ri miyae dan mo Nuh nemiyaere nakeluwa name namiyae wa yaele kiyi kabam eite hawaiboke bu nwekokere hole oloumiboke.21Nuh naeite bu ruwekokera hok moloemiboke wanem mbai mana rake hee ro miyaere duyae kaimile hole moloumiboke kelaeimile. Bu kaimi ba aei u rana niki ayaendekokere kuyemekendere bam, beleyaere Allahre a wanele hokendekoke eleyere aei nila rabo helemele namekai u yolo yolo nekemale maei. 22Rak he Yesus surgana ekenekeye neyae mah re kundam wameran ure henggo yaele anwau na meube refire ekerekeye momekai Malaikat yoni yoni yaele walobo yono yoni yaele neei falem falem nanemeue neai me keelere erulaiboke ekainekate.
(Wali Neme Hekemale Maei Utaei) 1Eyae itaeimabonde aei aerene meke aei nolo u kaikai ne rake kami kelare meke belereyae eyae namekai aei u bere wabare Kristusrene mekaijamo nekemole romiyae Yesusre u mekaite yembondere, benem u mekai himureemekoyei 2Belene yae rake wali fofo rake keni kelane nekale benem mote ebeiyae beleyaere Allah neai kenare koye wali mekae jaemo mokale nekale.3Ninai himi maei wali Allah vaei kenare ekoijae rake mekai niyae yombiyae koubabe, wango himi mokowande bu elae nelem anewonde holona, hiome bahere u nenere kouwambe. 4Beleyaere roke hee, mare erayembe bae fa yae bate, mare a himi himi yae namekai aukeakea kayembe. 5Bele u mekai wamekai himi mokowatere Allahre wo emainye konde hele na u mokounyehake eke nekeye walire nekate yo yaele nere wate yo yaele. 6Rake aerene Yesusre afoi faeu foite ro miyae herewate yo maei u unuh u kaikaine eka suwaimile, makanebam bele ro miyae ro wali Allah naei kenare koye mekaiyae ekainyekate.(Romoyare Hakomamali Waliyae Mekemanele) 7Rake kani kelena hembam yoni-yoni ro hejoa makoi koi ya meunge nokekoke beleneyae ma u kaya foiyae hembe nemekai Allahre ebeli benele. 8Beleyoere ro miyae heire kere buhae u buhae nehaleyae haennele mekanebam bele u mekai wamekai mokayendena ro miyae moei ro u mekai himi mokoyate na u benera runelenaimale. 9Matmate riliboban narulubam bae wali nekemembe.10Allahyae aete naete aerebam waliyae ikeumele,belereyae belemekai waliyaemo rohi miyae hire mokamiyande bele walineyae Allahrena. 11Moi nokna ro miyae, ayae faeu gwe jemaatre hungaimilena Allah rena, ako faeuko weunge wanembae ro hi miyaheire hungaimile ro miyae ehire hawenaimiyende nemene Allahremo buma emakolonde, na kelu Yesusre eitamo ele wake emayarareke.( Kristusre Hakanele aerene wali himi Hubamande) 12Reyae kena buhae yae haemale himi Hubamande aka naei baeke naei mekaneban ma wali himi hele ennehimbambe hambum mbai ire heney biyate beye wahem unali hubanayembe 13Beleyaere, rei maijaere erggo, mekanebam, Yesus releugekoke wali roke mambele membainye relaengekoke, mamekai nali yakalambonde mencebonde yaa, meyae rei mai ensukelembe. 14Kristusre ro aerene mare a himi-faeu himiyae ungayembene, meyae Onomi tokoyae hubannele, Allahrena Roh nene-waewae mai kene u einye nekeyene.15Namekai bam hele, mai noko rake mekai aerene wali himi hubananyele: ro hobande aerene, yoko baeukoke aerene, wali himi mokaiboke aerene, namekai rohi-miyahei maei aere nambele hakeuboke aerene. 16Beleyaere, Kristusre mekelee u kelee na yauboke aerene, ma wali femako okoiyae meyae Kristusre holona yae me boeyembe raerene Allahremo buma kabam enekolombe.17Rake kani-kelana ro miyae na walire Allah na hinggi koloumikoke nabere Allah naei imae ei obe einya yora rafe mbonde mende benem aei robora holonare huba rawebande, beleyaere Allahre a foi foeu foi ehuw yaye me yae eminonde Allahre homofae einye rake 18Mekai molaikoke : wali hamalanyetoboke holona ro miyae re hole mokaiboke yabi helena, Allahre a eleleyere ei ehawayei yo yaele u mekai hole omokeiboi Sorga !'' 19Bele aerene,Allah neai kena koye, hinye naei aerene himi keubayembe mai wali mokombokembe neyae a eleikiyoe henggayae mokoiboyoe.
(Jemaatra Beyu Beyebae Maei A Utaei) 1Reyae, Yesusyae hini erembokere, namekai Yesus neai mende hee,reyae membainye membele nen waewaere yaebonde reyae mombele remboinye boyu-beyeba holonare nekonde, rake a mare wamale. 2Allahyae kaene woumi holona ro miyae mare kinyewombe yore kena rei mai jae holembe rarembe olowo bam nanelubam bae narembe, Allah faei kena koye makaijae narembe bele yomalinya hambunde eyaerileijae, belayaere eija hawemile. 3Mare kinye wanbe holona mai kenere kaube harga yaemo mokonayembe, neai u bene eharaijae, belejaere ahiyomoei u mekai wamekai hamenainyele mekai yaemo ei haweimile. 4Bele mekaijare Yesus jemaat yoni yoni roei peyu beyebae nakabam hele kiyae benem mende hene, rere waewae yaele inyembe.5Poele mekai mboi, meyae hokolo fa fa mai be nokolona a utaei ungayembere oangaei boromile hakemile, namekai meyai nemene kena u arre ranehimbe nekemembe, mekanembam Allahre homofaene rake mekai moloukoke u maenggen yaele yore Allah me kene yae roromile, beleyaere kena u ane ranyehike nekeyate yore, Allah kene buhae haweijeumi 6Belereyae bena yane Naei mende yane mare buma ennekaembombe maeite, Allahre kini kelee hamai keleene kena u ane inseni himbe nekembe. 7Mai waline buhaere hokoyembe yoni-yoni bum bum Allahre ebeli bonele, mekanebam Neyae mare holeijembe rarejembe aerere.8Mai u bere ra foi jae nekenayembe, namekai mai u kaya yaele hebembe walobo falen meai yokeijore yeuboke nejae mai hila fobore himi mokonembombere, u mekai-wamekai nehi mehiye baeijeye, singa kabam monire nembejeye wanem, haire haire anenggonde hare baeumi. 9Hila rabo Yesusre halemande, walobore hukemande! Haei nekande rake kani kabum kelea kabam na holo yaele eyae himi buhannele mekai mbai neyae hubanyele.(Ro Melaei Melaeite) 10Allah aere kena buhae hubabam he bam heijeume, aere kaenemmi naei mene waewae eite emagebondere ufoi mekamile,ela yemmele, 11namekaionomi yemmele ninae nekemande.12Reyae rake homo foto mare molomkokele, Silwanus raei aka baeke kaliya mbainye mokainde mokokale nanekei mare wamale Rake homo mare ela yete elamo hebembe. 13Allah yae babilon kanina jemaat mare eleuboke wekembe wanem bae, ro melae yayembe, namekai ra kelu Markus rena. 14Mai nolone, heiyae-ehire foi sele yae ro meleyemile Yesusre wali nembainye nekaube yore, reyae ebei banale meyae wali rei mai mo rekemembe.
(Onomi Simon Petrus rena) 1Simon Petrus rena, Yesus Kristusre yebaei-bubaei rake homo ro miyae nila rabo meembele nehangga mbai Allah namekai hila rabo Yesus halaeinyele yo. 2Honomi-honomi mae-mai wali einye/ namekai Akho re ro raunggeboke eite, namekai Yesus, aei hila ko- rabo lo eita.(Romiyae Kaeneumikoke amekai Eleubokeyo) 3Allahrena elae-wake eita aere wali hiyo-yo mayeo-mayo emanekende meei, a utaei foi nekemayende maei neyae kelewoumi. 4Yesusre walora, aere ayemre kolowoye hubayaendekoke, mekenebam aeijaele nembanya naei anuwau nen waewae ekenekeye anekende, himi mali kaye moijae heyaekonde aei walira.5Bele mekaine, ma waline hila raboke halaende elaeyae. 6Mokale, aei wali rerabe yae rakele, wali nehale Yesus ekeye mikaijae no nekale. 7aka rei-baeke rei ai walire mae-maeyae nekale aka rei baeke rei ro miyae ahire helem mokayende, aei u re eyereijae nekayende.8Aei walie bele mekaijae nekayendena, mokayendena eyae wali nehalere me baemmibonde namekai Tuhan kui-kui mae-mae yae hayemumile. Bele mekai emokoi nekeyate ko miyae, na ijoko ewbom 9saubombae nekeumi hebayete onaei bokohendaiboke nekeyate, Yesus moke bele ro miyae meei bulo fela meke keuemikoke onomi yoe rokate nekejate.10Bele mekaineyae akanaei baekenaei,aei nali nobam-hebamboe hilaraboe rehale nekale, aere Yesus koeneumikoke namekai elemiboke, bele mekai waliyae nekalena eyae ebayei rekaiyende. 11Bele wali mekai nekalena yo hena yan sena okou ngehake eyae ahubayaekonde.12Meyae mataei sele yaeubokeyaere mare u etayeimboke wamale mekanebam bele elae eimyemo nekemembe. 13Rake u wali nekandene mare wamale namekai moi hura male itayembode nekende membe Yesusyae. 14Mekanebam, reyae itayembokale nekale rake wali nukerembonde,beleneyae mare a yakala yae wamale. 15Reyae nehale hele elae moloele, reyae erele he bae, meyae bele a kelewan alere/wembamalere ennunekijaemo nekemembe.( Yesusre a Helere Elate Yo ) 16Meyae yomei-mei ahuba ehakoiboija, meyae Yesus Kristus naei mende maei a heleyae mare huwayembe. 17Yesus nehale naekoe Allahrena rene neae-wae roke meke, rake-rakelu neyae, naeremo kena kebom kemale namekai be isineungebokale. 18Meyae bele a mekere borokande/nemleanye howanggare hebu wande heyae bele a meke wougenge bele a mekere.19Meyae remekai nehaleyae elewande nekewande, oubom nolone nekende mekai, bele a foi faeu foi ehehe mekei mende ma walire naenggonde aebenende Yesus berem bensode mende he. 20Bele neyae, meyae nehale itaeyembombe rekembe a foi faeu foi walinekemankende mali ro miyae heleyae ehuwekoi- nena omoloikoi. 21Afoi faeu foi homofae re kunyaiboke, ro miyae hele maei u bene bam bele yaere Yesus Na yebaei-bu bali jae, Roh kudus yae, wabene akmihokemo molowate elewate.
( A Nehale bam Kelaeimile Yomaei Enebukulu) 1Na bere Yahudi ro miyae nolone a nehale bam kelewaimi yo helem rekewade, bele mekaimboi rake hee, mai nolo ukaikeina a rehalembam kelaeim yo nelem nekate kelaimile, namekai Tuhanre moijae bulaniyele, beleyo nataibam nekate Tuhanyae onomi ikeumi yare, bele yo na u re reraijae bumi enaibonde maei jae mokaite 2Ro miyae helem a rehalebom kelaimileyo maei wali mekaijae na wali mekaijae na wali harenainyele, namekai a elere aukaka- kayae anai mikonde. 3Bele ame-kerebaeijae mare ahuba hungayembe, mai hambum-hambum yaronayende pele nae u mokonatene naei wali himi enaibenele maei Tuhan mokongehuke namekai himi enaibende maei Tuhan ya rau mihikeya.4Allah na Malaikat himire mokate yore mehe okoloi kele Malaikatre kamimikende irande enate, nekaye nayende noei beren bensonde mendeya. 5Allah namekai rake kani kela mokowoyere kena bahae eheikoi Nuh nembaisele ro mbai wali rayemo meunekekoki nambele ro miyae yaele, buyae baeumiboke anaiboke rake ro miyae hetem Allahre ro ereibonye. 6Namekai Allah sodom comorare me roke bele yobee himi hame yeiboke, bele mekai eraibende.7Namekai mbai Allahya Lothre ro mijae nebom mbi na wali nehale hele nekekoke re wali nehale hele nekekoke re onesmi ikeunge ro moyoe himiremokoi jate. 8Ro miyae ra wali nanehale-hele nekate yo ro miyae nebom re murate holore nare nekeyate, mekanebam, na ijoko yae erate, anggaeijae borojate ro miyae himire mokoyate yo nee wali mekaine. 9Allah natoei nekeijeye mehae mekaijahe ro mijae foite mokojate yare onomi yemile bueyaere ro miyae himire mokoiyate yare herauwpmmi le nekenate, naei benem bensonde mende yayae himi emmi mokonde,10Namekai ro miyae u nebam re mokojate yo na u bene kebam hele hayejake yore namekai peyu-pe yebare hebate yore ane kolojaimile nawaline na u maenggeu yae ro miyae a rebam re huweijaimile nefe waku bam bue Allah naei Malaikat yo bumanahele nekate yore. 11Elaemo wakemo, namekai heinggi-hinggimo ra walireinye beleyayae (Tuhanre bere a oho roiboi, namekai aukae-kae okoi)12Ro miyae ame karebai ama karebai ahere huweijaimule yo na wali oko yoku makai ubene waben ebam bele ro miyae rake kani kelare ka wali honaikokekilenaikonde enai songgonde maeijae. 13bele romiyae ra wali himi maei mae-mae koumikoke belane himi yae enai bende Na ubene nekaimile keu buliyae mae-mae ali waline komayende bele ro miyae mekai na wali noloyae kombayae mae-mae nelemekaijate, rai mai jae koye bele yare ame karebaija ware mokote. 14Na ukere wabene u rebam mokonate maei kabam hele hayende, u wabei ro miyae maei hambum-hambum yaro natere kena kabam hele konate bele ro miyae mekai olomonekeumi himire enaijarondere.15Nibi foi maei kaye rukaibake mekate ribi rimimali kaye Bileam Beure kelu meuboye nibira hagouboke no miyae maeine noi minggire yarondere wali nebambae meke mokoye. 16Bileambelene u himi mokoubokene, keledai ro miyae maei afeuga meke weunge name u himi mokoubokere mukembondere.17Romiyae ame karebaide huraimile yo, hamlow foi omokoiboi bele ro miyae ra wali bu meleye mekaijaere akelaukoke, wau role hitekoke hebeye makaijaere belejaere ala ponlimyae heleuboke eke bele yo naei olomo Allah mokoungenake. 18A faeu bumara hele elenate beleyaere bangga ro miyaere wagaimile Allah meke aere onomi ikeume meb u aei kerare kamde mekaijae mokoma mare kemejae ro rayembe A nehalebam kelaimile yo na wali monya aibalekeigjhinye ro miyae mekende mokembe. 19Hinye mare meke ame karebai mokowombe, bele yo mbai jae a nebam re elate yo niyae yae. bele ro miyaere herawembonde kaye, amae karebai mokonnele.20Ro miyae na wali einye walilo Yesus nemboisele, beleyare a nekam kelalimile yayae wabainyehike meke neke bulo walobo einye bele ro miyae na wali hini hele inyaibonde, na wali bere nekewatere. 21Na foisele eyae atoi faeu foi eboroiboi nekenalewange mai jae belejaere eyae afoi-faeu foi borounde bokoke youre eyae ei walira kinyandeboke. 22Bele ro miyae mekai obo yae, yoku yae elemakom, yoku benem besiyo na mike okokoyae aneye obo bae bu kenye boke yaere benem besiyoye bele koni-kanine/borine meye koyeruweye".
( Yesus Benem Bensonde Mendere ) 1Aka neei baeke naei, rake homo benem kaye yae mare moloko kaele Benem kayene reyae mare ri keremboabere, ma ubene reu homo ijeyaemo nekembe, namekai mare itaeiyete. 2Allahne yebaei-bubaei yorera yabolo hele a ukeumi mekate aere bererekeisite menekai Yesus namota ohewate yoyae mekate aere beubainite.3Meyae itae yembombe nekembe, ya naheba mokoi koiya mendere,aukae-kue re kejate yo menate naei wali rahibire meraimokonde. 4Merate mo elerate, Mba Nae afeuw mendera benem maheielewoye?,'' yobe-yobe naeite hera namekai rake kani kela mokowaye hera maei mekai mo nare nekei miyande, mehi eyeiboindo yae nekaimiyande."5Bele mekaijae elate bae, nau mehaubae nuneleikaimekaijae nekate, rake kani kela Allah yae elewoye yakalawate yau kane kela bu noko mokouboke ,bele bu mbaijae Tuhan naei walore yemboke. 6Bele bu mbaijae rake kani kela Ahameya mokouboke bumaeyae himi mokoumiboke. 7Tuhan naei ako faeukoyae rake kani kela nekande ayensande hononele naei benem mende yayae iya wononde bende, ro miyae nebamre mokoiyate yo nembanye himi berate.8Rake a neya, meya enundejae mekende, ya me baei-baei aeijale Tuhanrejaele nehangga mbai bami Tuhanyae eleye, ya mbai bele serilea yekeunanekemakonde mekaija seribu rako yaleama nekemokande bele ya mbai mekaija 9Tuhan naei a elengonde mekai ewabeikei, eyae ro miyae mbai himi ebeijae, beleyaere Naei kena koye ro miyae nanemene nooro keleremo memalere.10Naei benem mende ya, yako relete mende mekai, ku roronde, yaku bumana heleate nambum-nambum namekai rake kani kelana hambum-hambum namekai ine benaikonde baensode.11Yaku bumana hambum ramekai rake kani kelana nembam-hambum mokowoye raei mekai ine benate, beleneyae mai wali naeisele mehae mekaijae nekemende ? Naei kera koye rake wali mekaiaje nekemale wali nehale yae mamekai Allahremo buma kokomamende. 12Naei mekaimo rakemanende naei benem mende ya nobe hayen nele? Beleya mendene yaku buma yae beyele buma mokowoye hebate hambum-hambum inaungere hibonate belenate. 13Beleyaere, Naei ayem kolowoye wanem, eyae naere rakemande mende aere yaku eme namekai kani kela eme yemmile, nembanye ro miyae ha wali nehale nekeyate yoyaele nekamayende.14Beleneyae, ahuwe roramele bele wale mekai neke malerene, mebu himi mai wali nehale moi hayemale, niki kenaubam waliyae mekemale, namekai Allahre ra rei maijaemo komande. 15U bene foijae nekenaimile, Tuhan Yesus no miyaere holomobomi bonderer, naei kena kerawejeje belene yae eyae ro miyae mene-mene ikai roumale Allahrena wali hena mokoungehake emayaronde. 16Paulus bele meyae na homone molowaye bele einye homofae a mbemba ro miyae eyitaeiboi hangga ro miyae koboyae bele a faeu eiboke-maeiboke ro miyae ro hila rebo elabam yore keleweumi yawemmibonde nibi himine enaibalende.17Akanaei-baekenaei kena buhare kamale yo, meyae rake a faeu itayaeubokeye, mau kaya hebembe, ame-amere wabate yo wabe nayensimbe embalembeyaelene. 18Beleneyae, ma wali Tuhanre einyemo hila rabo nekemayende Yesusremo hubabam naei bam hili akau komande, rake reera nanae rake kani kela huba eman foronde Amin.
Wali Hena Ako Peaku 1Bake hambung nayo bereyae raufike honoumeke makaei jea, borandeboke, maei jokoya erandeboke, bele waneng ro ranneboke makai maei me yae hakaungele, bele Allah naei wali hena maei awuiteai ako feauko. 2Rake wali ako feauko makai kelewaimi, menaei jokoyea erandeboke belene mare yakalayembe wali hena nibi, ako Allah neneai mokoungehake nawaneng neneai are yakalaumeboke.3Joko erandoboke kayae, anggaei jae borandeboke, homo mbainye ohomale, wali mbainye nekemale re, rake ijoko yea erandeboke nawaneng neai ako feauko boranekoke are iteanyembe nahele Allahre, Yesus wali ondofolore nambele homo mbainye ohande wali mbainye nekande. 4Maei kena uw reimai annembonde komalere, pelene pake homone molande. (Wali Hehe Yeale Nibi)5Rake a Yesusre ra borokandene, belene mare wayembe Allah nembai nibi hehe na no. Neai einye ogom haugem u hele. 6Afeaunge elande, eyea Yesus hakanekoke, peleyeara eai wali namam ogom einye, pele enaei aei uwre karbai mokande, eyea romiyae nahelere me eibeaiboi hangga. 7Eyea nibi hehera aloumande, bele namekai Yesus aere hehere yeume kiyae ambele mbainye ohande, nawaneng Yesus, Allah neai kelu aei neng bahe naei oki yea hobemmele.8Eyae eneaijea elale eyae bulo bam, bele eai uwre ame karbaijea mokonde, aei wali einye nahelere u hele. 9Nahele yea elakonde ea wali pulomo felamo, ako Allah nime haba role, kena karamoro, neai kelu Yesus Kristus, ro okie row rohayae, aei pulo fela kuyengmekonde, hobemmekonde. 10Eyae elemakonde eyaa nebangre eimokoiboi nekeijande bele enaei Yesus re kerbai mere baennele nawaneng aei waline Allah naei uwteai eyea ehakoiboi.
Yesus Eai Elumo Aeremo Ro 1Raei kelu omire me baemele yo, mai wali foite aerene, reyae mare rake homo fae einye iteayamale, meyae nebang himi wali eihakoi eimokoijae nekemembe ro hi miyea hi yea mare kemene molonayembe Yesus Kristus, nembai aei elune relenemmele, nembai ahele nahale yeale kiyea. Akho Allah re be ne neyea eare hole molonemmebonde. 2Eai wali nebang aerene, Yesus ohaline baikoke hereke, bele uw mekae jea keleibokene, Allah robe royoinje eai nebang hileukoke aheukoke baefoke, namekai rake kani kelarang de onomire aumeboke. 3Eai iteayeandeboke, eyea Allahre ranneboke, belene eai wali kena uw weai ijene hakomale mokomale.4Allahre ro roungeboke yea eleye, beleyeare Allah neai ijene eihakoi eimokoi, bele romiyea neai u neneai karebai mokoye nawaneng nawali nahelere mbai u ya. 5Hinye Allah neai eleye ijene mokoye, pele Allah neai foi moi nanahele nawali einye aungweuboke, belenoe eyea iteai roumele, eyea neai einye nekande. 6Romiyea, nawali ako Allah einye nekende, beleromiyea nawali Yesus yea nekewoye waneng bea harennebonde. (Allahre Kena Ijene, Eai Uw Mbaite Kena Buhea Hemandc)7Aka beake neai reyae buheare haemale kenare kamele rake homo einye moloukokalene a eme waneng mare ewei rake a meyea napeme borauboke, Allah neai wali ako feau nabeme iteyauboke. 8Beleyaere maei homore relahi molowamale, mai uwtaei eme alonnokombe mokombere naei nahele jene hakombe aere wali ougom da mandebaleke, mana wali hehe meunakoke eita alomangkondere.9Romiyea yea elate, neyea mana wali hehe einye nekeye, peleyeare naei akha baekere himi nebang wali keleumi, bele romiyea nawali naougom einye namemam nekeye. 10Romiyae nawali einye naka beake re foi mokoumi nawaneng wali hehe einye nekeye bele romijea ehiyea neare einaleisi hangga. 11Bele yeare nei akha baeke re nebang mokoimi romiyea, beleyo wali ougom nolone, nawaneng nibi ougomra ohoijate nawali nibi aloijainye romiyea ijoko kumba wanem nekeijate.12Homo yea molamale mare iteyamale, raei kelu omi wamele, meai me uw nebang bulore yaiboke, Yesusre ro oki rohaa elea einye nanemene kuyem bokombe hobenggokombe. 13Ako naei homo, meyea nabemera Yesusre ro raungeboke hokolo homo, mare homoyea molamale iteayamale meke nahinggi bulo walobore wokaube kelu omi onomi mare rei kamale meyea nahokolone ako Allahre ro raungeboke. 14Rake homo ako neai homo mare moloukokale, meyae nabemera Yesusre raungeboke hakaungeboke hokolo uw yau, meyea Allah neai ako feauko re raungeboke nawaneng elea molauboke bulo walobore hukaufike.15Rake kani kela einya honatere, mai kena pelere eikoijea hinye kani kela einya hambung kena enneruwende, ako Allah neai foi, nabuhea heisei pele romiyea nawaline einekei. 16Hambung-hambung kanikela einye mai yakalaiboke, meleng kena, joko yea erande kena kande, nawaneng auw re meanggeu kande bele nanemene ako Allahrera bam, bele bulo walubore hambung. 17Rake kani kela be hereunge nundenendere neinya nafoi wilire aheumi orombonde, peleyeare romiyea ako Allah neai kenare koye ijene hakaikoke mokate yo wali hena bona nekenende.(Kristus Re Yokei jo Holona Yore Ei Hakoijea)18Reyea buheare heamale kelu omi waneng rake hee huba mokoikoi kayea nobeungekoke, mare uw iteaite weibayembe borowaube bele yayea mendere, nawaneng rake hee Kristus re yokei romiya einye, mekate aei uw nobene pele eyea iteamabonde nanahele rake hee huba mokoikoi yayea mei jeuboke. 19Eai nolo eai uw ikai yakalate, peleyare pele romiyea eai yoho bamna romiyea, mekate aei holona yo hele bande yeaiboke bele romiyea wekate eai nolora nayakala romamibonde pele romoyea eai holo einye eyeiboi.20Meyea iteayau boke Yesus wali ondofolo walora, wali nibi ame karebaite u hele. 21Reyae mare yakalamale, meyae eiteaibonyebam, pele na aere mayea maiteai mo karebai romiyea pele nahele maeita emei yakalai boi.22Ame kerebai yeale kiyea nehele hinye? Nahele rake a mekai jea iyeleye: Yesus nanahele Allah yea oro uw mau heraweungebokewau ondofolo niyea bam. pele a waneng elate romiyea, Yesus, ondofolore ro bam yembonde releainyele yo bele yo ako Allahre nakelu Yesusre bele nambele mbainye enekei. 23Hinye yea Yesusre neako Allah yea eleuboke wali ondofolo bam elendena bele kiyea ako Allah nambele mbainye enekei.24Peleneare kaya foi hebembe, Yesusre na a meyea nabere hele borauboke are hila rabo halemembena ako Allah yeale nakelu Yesus yeale mambele mbainyei nekemembe. 25Eyea bele wali mekai nekemalena, Yesus wali ondofolo neneaijea are heteungekoke wali hena bona eare yemmele. 26Yesus wali ondofolore ro bam yembodere relainyele yoyea pele einye mare wabenayensimbe balembe yeale peleno neai uw mekai wa mekai rake homone moloukokale.27Peleyaere Yesus wali ondofolo walora Allahre na roh mare ambokombe bele roh namemam nekeyene ro miyea ehi neai eme keleamilere oboroi jea. Haubihne bam Allahre roh yea mare hambung nemene fomene kelembe, neai kelembe a nahele, ame warebai bam pelene Allah re roh yea kelewombe huluinye mo, meyea mokombe wali ondofolo mambele mbainye nekembe. 28Reyea buheare hamale keluomi waneng, romiyea-neai mende hene fe hubamandene uw re emafeambonde unuwau mbea beamale yeale peleyeare neai ro be ro yoinye beyea rabulemabonde, ema hebembonde meaite rake he wali ondofolo mambele mbainye nekembe. 29Meyea maiteai Yesus wali ondofolo, naei wali himaleungeboke, pele hului mbai, meyea iteayauboke romiyea nawale nayene nekatena fa manemfa honate waneng pele romiyea nakena uw Allah rena honokate.
Eyea Allah Neai Kelu Omi Hele 1Eyea reimai kabang kande, haubihinebam, Allah nakena buhea emeikai eare heumekokene, neai kelu omi yea. nanahasele eiya naei kelu omi. rake akani kelana romiyea yae, Allah naei kelu omi yea me beaimebokere oneaimi, haubihinebang rake kani kelana romiyea Allahre oneainyene. 2Kena buhaare haemale aka baeke-eyae rake he Allahre kelu omi yandeboke, peleyare aei uw mehi bende yoniyoni nammam foite eiteaiyeiboi nekande, eyae eaiteai Yesus wali ondofolo mende hene eyae imabonde, haubihinebam naei uw hele keteungebokere aei ijoko hele yaa eremande. 3Romiyae nanemene naei uw kileungeboke erenebonde re rabo halanele kiye, naei uw nebang nukenembonde, Yesus wali ondofolore uw makai yoloyolo kiyea rena wali wenembae nekende.4Allah naei eleyere romiyae naei kena uwne itaeyeumi. Pelene neyea nebang ne kabenkonde, pele kiyea Allahre ijene ehakoboi. Na nabeng de elate mokate namekai Allahre akofeau asasi ainye kaikoke. 5Ro miyea neai uw mekai nebang faeinyai bokatere Yesus wali ondofolo uw einye uw mekai himire u hele. 6Romiyea ako Allah einye hakainyekoke nekate bulo felane releijainye, pele yo Yesus Kristusre ereiboi, oroiboi naree7Reai kelu omi buheare kaemele, kayafoi wali hebemembe yokeite ikai monde erokoi eyeijea. Ro miyea wali nahale jene mokaite bele ro miyae nahele hele Kristusre wali uw yae roukate. 8Romiyea uw mekai himi nebang de mokoijate yo, walobo yun me kele, uw kelene nakete. Haubihinebang bere hele neyea uw mekai himi nebang mokoumeke. Pulo walobo mokonemile nuhu nahure penateyealene, pelene Allahre kelu meke.9Allahre romiyea mai yakalaiboke, neyae wali himi nebang meaite eimokoiboi hangga, haubuhine bam bele Allah neneai jea mele mele haufike, pelene himi nebangde bele romiyea eimokoi boi hului. 10Allahre kelu omi, pulo walobore kelu omi yaale, rake uw mekai ramo iteayemabonde, romiyea hinye neai me uw ije emokoinya, nawaneng naka beakere kena buhea uw buheare eheinya pele Allahre neai kelu omi me re ebeaiboi hului. (Wali Buhea Eise Meisi Yea Hemande)11Nabere hele rake a feau meneaijea borauboke, eyea kena buhea, uw buhea aite neaite mbainye hemale nekamale. 12Eai wali kainde waneng ehakoijea, neai uw mekai nebam pele pulo walobo yung de holona rore yeiboke, nawaneng makaearene kain neai akha bakere houboke? Neare, kain na wali nebang naubakere kena ikele koiboye eke houboke.13Pele mekainye, raka beake naei, rake kanikelane mare ikeleyea kena himire hikenenayembere, meyae pelene kuluwai eikoijea. 14Eyea here kakara andepaleke, wali henare nibira alanekoke bele naare eai uw mbaite eaite neaite buhea heande nekande romiyea hinye naka beakere kena buheaehei nekende pele romiyeawali henare neyea ehubayeikoi. 15Naka beakere ikele koijaimi, Allahre roh be royoinye pele romiyeare hate holona yo mbai sambai wali hena bona eihubaikoi.16Kena buhea uw buhea heiseite, rake uw mekai wamekai eyae itaeyemabonde Yesus aei earene neai wali kinyeumiboke, pel earene eai wali pele hului mbai eai aka bea arene relemande. 17Romiyea wali hambung nahului sului honainyele, peleyeare naka beake ehi kalo moloungeboke hene bolu yea kelendena, meahea yea neyea Allahre na kena buhea neai wali einye hubayende? 18Reaikelu omi buheare heamele, mebu eyea buhea heiseite me yakala uw yakala yea hemale mokomale, a yea feau bea pelemo nahului bam, nawaneng nanemene wali nahele einye mokomale.19Rake wali nibi iteaimabonde, eyea wali nahele nibine ohande, nawaneng kena uw Allah neai einye elae molonemele. 20Eai kena eare ahuwe ro ronmele, eyea osaemabonde ako Allah nembai aei pumara feleumehake nekande. 21Raei aka beake buheare haemaleyo, aei kena eita aere huwae eroroi, pele eai hila rabo wara elea poume eyea ako Allahre rokoi feai nakabang hele rokomande feamanende. 22Makahambung hambung eyae riyemannele, nanemene ako Allah kolommele hayenemele, na aere Allah neai kanare koye ijene eyea hakannele mokannele, pelene neai kena buhea yakalaume.23Rake a niyea Allah ukeume eyae mokomannelere, Allah nakelu Yesus raneungeboke eai hira rabo halemannelere, nawaneng eyea eai romiyea mbai eyea kena buheare komale hemale. 24Allah neai a re weumi ijene hakoijainye, Allahre einye nekate waneng Allah neai kena einye nekeye pelene Allah aei kena uw einye nekeye. Pelene Allaheai kena uw einye nekeye meaite, Allah yea neai Roh ikeume iteayemmele.
Allah Naei Roh Re Romambondere 1Kena buhaere heamele aka baeke ro miyea nemene neai uw re Allahre Roh a weumi elenayende yo, nahele yea eyelei yae romiyea neai uw ra Allahre roh a weumi walora elate yo re uw mali hubammihimbe bele makaijae meyea iteayembombe bele roh Allahrena bam haubihine bam ame karbai yenjo kayayo heleng hele maijakauboke rake kani kelane feaungekoke ohoijate. 2Allahre roh meaite iteayembombere, meyea mataei, Yesus nahele Allah yea oro mauke heraweungeboke, romiyae uw waneng yea rake kanikelare meke, are nahele yea elenate, pele romiyea Allahre roh a weumi walora elate. 3Yesusre Allahrena hinafa hoifa bam mea elenatena meyea, Allah roh a weumi walora elate yea eleyei jae bele rombam yembondere relennele kiyeare roh a weumi walora elate bele walilore ro bam yembondere relennele kiyea meyea borokaube.4Reai keluomi, meyea Allahre holona romiyae, nawaneng ame karbaite yenjo kayayo meyae Yesus earene ekau wokaumile. 5Kharbae kelaemi yenjo kayayo, neyea rake kani kelane yakalaiboke pelene naafeau iyelate, neai sholona romiyea yae ei boraimile. 6Eyae Allahrena romiyea. Hinye Allahre ro ronobonde kiyae meainya a faeu elendere boronde hinye Allah re holona balana ro miyea meainya a weumi walora keleamile bele romiyea re ei boroi jae Belene u iteai romale, mbelekijae hremambonde eiu nahelebam kaye hayemanggonde. (Mem Eyea Kena Buhea Eise Meise Re Hemale)7Aka beake kena buhea re haemale hem eyae buhae re heamale-mem eyae buhea heiseite heijaimile, bele romiyea Allahre ra kolouboke yakala iboke nawaneng, Allahre foi hele ro rainyeboke. 8Buhea heisei re eheyei romiyea pele Allahre foi ro eroiboi naeare niyea, Allah nembai hele kena buhea mo.9Bake waneng Allah nabuhea heisei aere yakala hayakala haume, nakabang hele neai kelu mbaire kinyeumeboke, pele einye eyea wali onomire roumale. 10Rakewali uw mekai einye, kena buhea neai nahele hele re honoye pelene eyea pomanenggonde, Allah na nenaeija aere nou heumekoke buhea heumekoke, eyea pelene eambele bam, nawaneng nahinafa hoifa meke iybauw rileuboke aere nou heumekoke pele einye eyea wali onomi roukande.11Raakae beake kena buheare haemale, rake meyakala uw yakala waneng Allah kena buhea heumekoke, bele makai bele waneng bae eyae buhea heiseite hemale nekemale. 12Allah neai uw hele, eyea ijokoyea ereiboija-peleyaere eyae buhae heisei wali yae komande, Allah mende eare ei hawenemele nawaneng eai wali neneai himalenele. 13Rakera eyeai itaeyandeboke, eyae Allahre enye einyekande, naweneng Allah neneaijea ei haweume, nanemene Allah neai rohyea erae yeume. 14Nawaneng aei jokoyae erandeboke pelene yakala hande, Akho Hobalo Mando nakelu mbai make aei wali holere moloumeboke.15Hinye yea Yesusre, Allahre neai keluyea ronnele, Allah naare ei hawennele, nawaneng nawali Allah einye nekenende. 16Allah nafoi moi, nakena buhea heisei heumere, eyea mana iteayendeboke belene aei hila rabo neare kabang nekande, Allah buhae heiseire na no nembai romiyae Allahre einye nekeye, naei makai Allah naei wali einye ei hawennele.17Yesus romiyae naei walire hului kolommibonde yane, aere be kalemmehande naite Allah na khena buhae u buhaeaei kena u einye na hului sului rakhe yae mokommikonde: rake kani kelane eyae Yesus yaele nembainye nekemayende. 18Femako, buhea heisei einye eihubayeiko, nawaneng buhea heisei wali feemakore horoibiyoye na eare, feemako einye, ehe bukulu maeite namamam be kuluwaite muli yoboye romiyea feemako wali einye nekende pele neai kena uw ne buhea heisei meai wali nea kenane foi enumboi.19Wali kena buhea heiseite heande nekande, bele Allahre ra meke neyea aere nayopoloyae kena buheare heumekoke. 20Romiyea neai elenggonde, Reyae Allahre buhae heanale beleyaere nake baekere kena himi nekennele, bele romiyae ame karebaimo hinye naakae baekere rore roijeunge kenae buhaere ehei nekeye bele romiyea waneng meaheyea Allahre ereiboi kiyea buheare heunge. 21Rake a Allahyae aere iteayeumeboke, hinye Allahre buhea hennele romiyea, pele waneng neyea naka beakere buhea hemmile.
Allah Re Kelu Omi Rake Kani Kelare Oro Wokainye 1Romiyea Yesusre walilo henalo yea me baeinyele, Allah neai uw ra mekai honggate nawaneng akore buhae haeinyela pele mekai nakelu mekai honggatere kena buhea heinyele. 2Rake uw mekaiya itaeyande Allahre kelu omi re kena buhea uw buhea heammile, namekai Allah neai eyea borannele hakannele. 3Allahre kena buhae uw buhae haennele namekai rake niyea-neai weume hului mokom ale, nanahele naweume a ehekaei bam hele.4Kena uwre Allahrera honokate romiyae, rake kani kelana wali nebang, himi meai nibira nauw wekate, Yesus neai eleyere Hila rabo haleanne walora rake kani kelana wali nebang nibi naere melenen nde. 5Hinyea yae nebang nibira nahinggi ende wenende? bele nanemene nahila rabo eita Yesusre halainyele, Allah neai kelu yea me baeinye. (Yesusre Einye Wali Hena Bona)6Rake kiyae niyae Yesus walilo henalo niyae rake kani kelane nekewoye henne, bu yea koungeboke nawaneng naei oki haare rileuboke neyea bu yea koungeboke mo bam, peleyaere nawali yaele, na oki haa yaele kinyeungeboke hereke nawaneng Allahre Rohyae iteayewoumi, wali nahele bahele meai. 7Rake a name iteayaeimele. (Yesus Nehele Allahre kelu) 8Roh, bu, okie rake name yae na uw mbai.9Romiyae yae huwaimile nahele yaa elande peleyaere Allahyae eleukoke a emeikai hele, haubihine bam, Allah yea neai kelure mea eitae yea yakalau boke. 10Romiyae nahila rabo ako Allah nakelu Yesusre haraenyele bele yo nawali Allah naei eleye ijene meuw yakala kelaeite romiyae, nahila rabo Allahre ehaleyei eumimokouboke, bele romiyea yae karebai te romiyea yaeiboke nekate haubihine bang pele romiyea, nahila rabo eiyakalai boi Allah neai kelu mbai meke ikeumere.11Rake meu uw yakala pele Allah nenaei eare keleumeboke nawaneng bele wali hena Allah nakelu einye nekeunge. 12Hinye Allah naei kelure walilo henalo yea Ro rounge me peaunge neyaa wali hubayenggonde, namekai hinye Allah neai kelure uw mekai wa mekai erowei, bele romiyea wali neyea ei hubayekoi.(Allahre Ro Miyea Wali Nebang De Neyea Ei Mokoyei)13Reyea homo einye mare itaeyamale, meyae mai rabo Allah naei kelure hila rabore haleaungele, meyea iteayembombe wali hena mokoungehake re meyea mambele ensubayembe. 14Rake hila rabo yae eyae naei bere nahinggi ema pomannele nawaneng makayae eyae riyemale, naei kenare koye ijene bomangnele, neyae aere elemmele boronemele. 15Eyae iteaueandeboke neyea eare boroume, hambung hambung aei riyande huluinye nahinggi yemmele hayememele bele nanemene eai hila rabo neare kabang hele haleanele.16Bele a faeu nameli mekai rakewaneng, mai aka baeke mbainye ahuba, neyae Allahre uwra ewaheikoi, uw mekai nebang mokombondena -meyea pele romiyea re Allah ebeli bonembe Allah wau yengnele. Uw mekai nebang mehi mokombondena bele koye kiyae, Allahre waheneikonde, here no unulu yaele waheukoke waneng, pele uw mekai nebang, meyae Allahre ebeli bongnele haeita reyae mare ewei, Allah rake romiyeare wali eyei. 17Mehila uwhila uw mekai nebang de mokaimi mo beleye are uw mekai nebang meai mbai hele Allahre waihenaei konde.18Eyea itaeyandeboke, Kena uw Allahre ra honokate romiyea uw mekai nebang de nahibire emokoyei, Allah neare ei hawen nele bulo walobo neare enobeikoi hului. 19Eyea iteayean deboke, Allahre kelu omire yeandeboke, nawaneng eyea itea yeandeboke, rake kani kelana wali nebang nibine ohate ro miyea nanemene bulo walobo me kele uw kelene nekate.20Namekai eyae itaeyendeboke Allahre kelu meke, eiya Allah nahele no naere romambon dere, iteai ikeume aembele Allah yaele nakelu Yesus wali ondofolo nambele mbainye nekemale, romiyae wali hena yemmile. 21Reyae buhaere haemale kelu omi, hoime bahere meyae ei eimoloijea.
( A melai ) 1Yendo kayaro rena nakhe miyae meere eleaiboke, namekai na kelu omi yaele, reyae ahele einye buheare heameale nawaneng na khelu omi nanemene nahelere ro raimiboke 2Na are nahele maei aei waline Itaeiboke kiyae pele hena bona einye nekenende. 3Rendeng kaneng- kaneng''hiyo hiyo, mayo-mayo'' nawaneng onomi foka''ako Allah re ra, namakai Yesus'' neai hinafa hoifa rera'' eai wali einye hawenemele. naei nahele nawaneng na kena buhea (Allah Neai Ijene Wali Hara Bomande)4Reai kena uw rei mai hele kale'' haubihine bam- mai Jemaat nolona romiyea ehiyo rakene hubayaendekoke, nawaneng peleyo erameale Allah a re ukeume huluinye wali Ondofolo re walora nahele wali nibine ohate. 5Pelene reyea mare Jemaat wamale, maite neaite kena buhea uw buhea hemembe pele wamale a eme bam'', napeme fomere Allah yea ukeume a feau borauboke waneng mbai honoimiyeyene. 6Aeite neaite kena buhea uw buhea hemande, nawaneng uw mekai Allah yea eare weume hului moko male.7bele a wamale, haubihine bam, romiyea heleng rake kani kelana hubane-hubane feaungekoke ohoijate. Wali nibi mehi ame karebai jea keleaimi Yesus romiyea uw re meijeuboke are'' rake holona yo yea feleijea felainyele wali Ondofolo ro bam yembondere'' rake holona yo Yesus neai yokei romiyea. 8Mai uw kaya yeale hebembe'' meyae kelewayembe a re, uw bene nundenayengkombe yeale'' beleyeare meyea elea relennele'' mai me buhea na hului enjarombe.9Yesus neai kelewoumi a uw teai wa teai ijene enekei romiyea Allah bele romiyea yaele mbainye enekei, peleyaere hinye yea Yesus yae kelewoumi uw teai wa taei huluinye nekende kiyea, Ako Allah yea nakelu Yesus yea neyea mbainye nekate. 10Romiyea mai bokore menate yo'' a utaei wataei rake a feau wamalera mehi yea huwenatena'' pele romiyea re meyea ei ehawei jae. 11Hinye yea bele holona yore ei hawenemilena'' bele holona yea me uw nebang mokatere nambele kauboke mokate.12A heleng buleng hele rake homo molalene itaeyembere yare beleyea tinta yea homo raitainye molorekonde meai reyea kena bam reyea rabo haleale'' na heki bam mo reyea mambele hubayemakonde, nawaneng eai kenare rei mai ammebonde komale meaite'' be yoi mbainye eremale nawaneng a feau mbainye elemale huwemale. 13Rake Jemaat na romiyea'' mai Jemaat einye romiyeare ro melaey yembe meai Jemaat yeale mai Jemaat yaele ako Allah yae eleumeboke wekeume ako mbainya emean waneng nekande.
A Melai-Melai Nawaneng Gayus Na Buma Keaiboi A Feau 1Onomi foka aka beake Gayus '' reyea Jemaat neai be yun be yebaa re hebale aka beake, reyea Yesusre walora nahele wali nibine ohoijale'' weare kena buhea heawale. 2Aka baeke rake he weai kena uw ne foi hele yeale nekeyea pele waneng mbai'' weai uw neai meai reyea Allah re ebeli banale riyanale weai uw onomi yea nekeye. 3Reyae mare kena reimai jea kamale, meyea mekaube Yesusre walora'' mai me uw yakala haube'' meyea wali nahele maei einye nekaube mokaube. 4Raei kena rei te korolere nahenggibam'' reyae reija korolere pele reyea borolere'' meyea reai kelu omi mai nibi a maube nafo i mo Yesusre nehale nibira hakaukoke.5Aka baeke'' mare kena buhaere hamale meyea-aei Jemaat na aka beake holona yo neai wali hambung hambung nehinggi hakamela ei hawamale'' maehea makai horo pele romiyea weyae ro oroiboi. 6Weai me uw foi mokoyae'' rake wa akha beakeyae Jemaatre yakalai boke pelene '' pele me uw foi waneng nahibi hibi yaemo mokoumile nawaneng naei nibi ane alonainyele enatene'' weai uw foi haweumile Allah naei kenare koye waneng einye hayeumile. 7Haubihine bam '' Yesus wali Ondofolo earene rake yo kulun ukate pele kalya enai mokondere Allah re itiyam yo maeita hambung mbai sambai ei yaroikoi. 8Pelene eyea Yesusre kalya mokatere'' rikemamile hakomamile pele waneng bae eyea nahele nibine akabaeke me uw mokomale. (Diotrefes-Demetriusre)9Reyea mai Jemaat re homo moloukokale aubokale'' pele yaere ro mbai Diotrefes mai Jemaat nolone be yun be yebareke yembondere kena haehae koye kiyea meainya are wo ekoikoi. 10Bele aerene '' reyea mai pukore erelena'' na me uw nebang mokoyere Jemaat nolone elemakonde. Marenebang mokonembondere. Diotrefes eai meai a nebang-nebang yae huweye. Meahea mekai horo mare pele a waneng mbae wembekombe'' neai kena omoloiboi hele mai Jemaat na aka baeke holore pelene mekate hee, neyea ahi yea elewoyene kena koibate yore, bele a hum kolowoumi nawaneng ei hawaimile ro miyaere Jemaat nolora hukewoumi balayeke.11Aka baeke kena buhaere haemale. Mai joko kena wali nebang himi re belere ehakoi jea meyea wali foi te meainye kena uw herawembe romiyea nebang himire mokate yo pele romiyea Allah re eroiboi romiyaa nawali foite mo mokoijate bele Allah re holona romiyea. 12Demetrius nakalya foi mokowoye'' Jemaat nanemene na iteai nekate neyea wali nahele meai walora meiboye. Mokommeke, pele mekai meai nya yakala hande'' meyea itaeyembombe pele nehale''. (Homo A Melai Melai)13Aka baeke Gayus weare ukete a heleng de'' bele yaere tinta yea homo raitainye molorekondere reyea kena bam. 14Reyae rabo haleale'' eyea naheki bam hubayakonde. bele kulun ne eyea a feau mbembane hubayende he ne, eyea bee elale huwale. 15Allah weare kenafoi uw foi mokonete. Wakahili rakene nekate yo yea a melai yayete. Reai a melai yawale pele eai kahili wa nemene une une weumikonde.
1Yudas re Yakubusre, Yesus Kristus, re buyo ayo Allah yea elekoke Yesus Kristus re enye kaya hebeumi. 2Kena buhea ubuhea, onomi foka, maurande onde. Allah nebam yea me nononde romiyea neai klene enekei yo.( Ame kharebai keleamile romiyea ) 3Akha beakhe kenabhueare heamale yo, reyea na nahele elea halea bheukokhale wali meai homo, mabokore moloukokhale reyea hubanale rakhe homo moloukokhalena mare auteai ba yeamale makhanebam; mawali elea halea yembombe, bhelemekaijea romiyeare ungai mile. 4Reyea rakhe a wamale nihaugihinebanm Allahre ei ehaweijo maleu maleu mai nolo u khaikaita mayeugokhe, rakheyo yea knelaimi Allah eare knena bhuhebam bhele yo kheleaimiye Yesus eai Tuhan hele mbai mo kiyea, wali ondofolo bam. Bhele holong yo neai ehe bukulu nababena homo fea ne kharebhaijea elate.5Bhenele, rokho mbai iteai yeugokhauge, bhele me u namene mateai, reyea mare riyeamale Tuhan naromiyeare onomi ikeumi ya, beleyeare benembeale Tuhan ahi eleaikokhe yore yo here kaka ikeumi. 6Bhele mekaihainye neyea malaikat-malaikat asasi khaikhokate yore Allahre anuwaukha aibalekhe yore, na anggeng nekei bumara nukewaimile yore kileungikhole hebenayande.7Bhele mekaimbai Sodom Gomora na yoyang honoifiate , umekai wamekai himire mokate yore, na romiyea yoko kaimea kougate yore, belene Allah mekhe i ranne haungikokhe, romiyea himire mokate yo enate enaihukelende , i ekoiboikoi anuwaunge enainyerelende. 8Bhele mekai mbai, romiyea ame kharebaite wabate yo, ime nali honate randa mekate name ure nenaijea nebam mokate. Belemobam, sorgana nekate yore a himi - himi okhowaimi.9Bhelene malaikat Mikhael, neyea malaikat-malaikat meai bhe yom bhe yebea, Musa nahereno kenane, waloba falem yeale a oyeaibokhe kilewate walobho faleng yea weunge Tuhan nenaijea neai kinyenembonde, horonoibhoite. 10Bheleyare, bhele ame kharabayte kelaimi ro miyea nateaibam hele rakhe a. Bhele yona, nebham khena hehe heungikokhe iteainyeaibondere, foi meai elteiboi, obo yokhu wanemna me u mokoijate na ure neeai himimokate. 11Neyea himi hubanayende! makahanebam Kain nibhira hakhainyeboke kenane, roite yaronate arene na wali Bileamre nibira hakainyebokhe. Nawali himi hama, Korah rena wanem yeaibokhate.12Bhele yo yea, mai Haman holone nebham meimokhate, neyea fomakho efeai neai yahale remo bnene inyekheumi, nau makhai wau bu bham alu yea haleibyuye eye, o ha anibham na kambura raweibiate wanem, balate herebiyate. 13Alu khabam.Naukha mekai nakulum mbale, na oleke nayakala. belemekai nawali himi nayakalamo, fidelau hehe eita ohonate romiyea neai hehe ne imoli mokonatera, ehiwa bhele ame kharebai keleaimi yo neai ehe bukulu yeumile anuwau ougum kika huba heai bam hononenda Allah mokhoungehakhe.14Adam re orono mena hokolo, mehimebe kiyea Henokh a weugoumi "Nanahele Tuhan mende erebu! Tuhan walilo na malaekat yolo - yolo yale mate. 15Rakhe khani kelana romiyea nawalire mere memmi klendere. Makha earane Tuhan mai Allah re ei ehawai ro miyea me nomiyonde. Allah kena okhoi me u, Allah re u makhaite, bune yaunge ehameikoi wanem mokayekhe aerene bele wanem rokhe holona yo yea, naei afeau nebam aukaka kainyekhe. 16Bhele a ame kharebaite keleami romiyea, ralehi u mekhaijea nekhate, a mulum mulum na hibimo eleijate,neai bokore kena hea hea kate wanem mokate, nau pumane keabokate naufoi mbaite, ehi yore ame kbarebaijea khena hawaimi.( Wali hena meai iteai habha ) 17Bhele meyea, reai akha beake foifoi, Tuhan Yesus na Abu akho bhena a ukayambe ubene nekenembe. 18Makhane, neyea mare a ukayambe "Huba mokhoiko ya, aukaka khonayenbe romiyea helem menate menai yakalambonde, neai khenare kate wanem hakonate mokonate". 19Bheleyo, wali here ware baimile, ro miyea, naei kena ubuluna Roh Kudus ehakoiboi.20Bhenele bha meyea reai akha bheake foifoi, anunumbe mai knena u elea yarombei hilarabo nare halenembe belemkhai mai ebeli kali Roh Kudusre eita khanengnele. 21Waure wenaijea hirom khaya hebeye, Allah naei nime haba einye, Tuhan Yesus neai mende yane wali onomi honomi inyembe.22Reimai nime haba, waugau hubanyele yore kheimibonde. 23Romiyea ifeu beye nolora nukesande wakenabuhea khabam nare keleimibonde kena are habananyobonde, nauna malo niki kanau yale yore nau khaikata weweyea koimikonde, anuwau ehire enate.24Allai nembai ei molomande, buma khabam kholomande, neyea nehingi khaya hebenembe, meyea nibi nolone enaleisi hangga, nafoimo, narei maimo Allah bokhore yaungembombe embe. 25Allah hubalo mando, Yesus aei walilo henalo, naremo bhuma khabam kolomande. Nembai aei le wakhe mabho. namambe bake holo akela omokoiboijea, manaya, wahenare, hubabham haebham yare neyea aei Tuhan. Amin.
1Rake homo faene Yesus yea neaite.yore na heki bang mo benate hambung de kelemmi bonde neaite. Allah yea pele benate yoni yoni Yesusre yakalaungeboke. Yesus yea na malaikatre ukeunge, regea Yohanis neai kaliare mokale kiyeare bokore meke, pele yoni yoni benatere iteayendebondere. 2Allahre afeau yeale Yesus Wali Ondofolo neai uw neai a yeale reyea kane Wali yoni yoni nanemene. 3hinye yea reke homo fea na nuleainyekoke a feau engkonde, emboronde namekai nou ennehembonde kiyea onomi foka uw mekai hubannende haubihine bang enaibende ya nobeungekoke ne.4aka neai beake neai Asia kanina jemaat mehine bee nekaube yo reyea Yohanes ebeli bale Allah hubalo man do kiyea yeale neai kandang wamerang bene nekaijate Roh mehine bee yeale na bekai Yesus Wali Ondofolo yeale mare kena buhea eare bang mea henaye. 5Yesus Wali Ondofolo Allah weunge a huluinye iteayeumi kiyea mbai niyea nulu yo mahe yora ainyuke holona yo neyea na bena kiyea na mekai rake kani kelana Ondofolo yoni yoni mere mokommile kiyea Yesus eare kena buhea heume namekai neai uw kinyeumi boke haiboke okiy yea eai nebang de eaumefoke nekewande ruboumeboke. 6pelera Yesus eare mokoumeboke neako Allahre imam yoni yoni holona romiyea re yeandeboke Allah neai me kelee uw kelee ne nekemande neai kalia mokomande. nare mo nile nebenainyende na mekai hambung nanemene huba bang heai nea me mokommiyende. Amin87ereng, neyea manggora meye, ro miyea nanemena na mekai nare emensa yea nekate yo yeale na ijoko-ijoko yea erenainyele namekai neyea romiyea neai Wali hului emmikolondene. rake kani kelana yoho yoni yoni nanemene, rime kali ayang bu yang enanyekonde, ya! Amin. "Tuhan Allah neai uw re eleukoke, reyea yinani a feaunge huruf na bene kiyea Alfa na moinya kiyea Omega" yeale ninea nekewoye kiyea mekenekeye kiyea, "nam ekai mende kiyea, nawaneng Elealo wakelo."9reyea Yohanes, mai aka beake waneng ne, mambele nebang hubannele na mekai Yesusre me kelee uw kelee ne nekande. Yesus re kalia mokandene nebang hubannele horo yeare, na hebean sebean mea Yesusneai a eleyere na hibi hila rabo hale,ayende. Allah weuke afeau yeale na mekai Yesusre na a i teayea meale yeale earene rare patmos yoko ba ne aitewoke nekewale. 10Tuhan de ya yea Allah re Roh rare aukeboke, a mbai eleakeai sele amin kulung waneng, reai moita releunge borale. 11eleye, "weyea ijokore ereyea hambung yoni yonire homo fea mbainye moloukonde, rake jemaat mehine beere, yeumikonde enafe, Efesusre, Smirnare, Pergamusre, Tiatirare, Filadelfiare, laodikiare."12reyea be moiteyea wekale, rare hinye yea pele a weukere ererebondere pele yeare reai be euwekale bea oro yeale iy here neai jeye hanbung emasra mokaikoke mehine bee hebate yea erale. 13namekai pele oro yeale iy hehere neayere hambung naholone hele Allahrepokora meke ro miyea uw re yeuboke kiyeare waneng afea yea hebeye eranale. pele ro na malo mreukoke koko meangging nimoko hubangyolu ikilenboke malo emas ra.14na yun yeale uw maa yeale domba ma keleumon hele, salju waneng na ijoko be iy bolo bolo waneng. 15noro perunggu yolo yolo iytalo nolone, wili halamang boye waneng na a eleye bea kuu me hele, naubu buheainya nauwala ruwa hayeye wanang. 16na me meube reufine, findelau mehine bee yeale ikileuboke. neugara ramiyeali mbai reufira ijoko yeale na henenggeai hele meukuke.17reyea be eugekale erekanale he noro bene here no waneng bai jea oukoloukoke. pelera name meube reufi, reai uw rande me raufike wa eleye, buhea ohokoijea, reyea hubalo mando. 18reyea niyea, Walino. Reyea herekale yeare, peleyeare ereite, eunguke Wali hena bona nekerende. Here neai jeale nulu yo mahe yo neai yo yang yeale neai kunci reai me einye honaitele.19Pele earene weyea ereyea beibate hambung yeale rake hee yea beate yeale bena yane benaifonde yeale, homone molaiko. 20Reai meube reufine ikeleubokale findelau mehine bee yeale iy hehere neaijeye hambung emasra mokaiboke, mehine bee yeale ijoko re ereukokea rake na na mekai niyea, findelauu mehine bee pele jemaat mehine bee neai malaikat, oro yeale iy hehere neaijeye hambung mehine bee pele jemaat mehine bee.
1Efesusna jemaat na malaikat re homo rake waneng mea moloukonde rake a niyea findelau mehine beere name meube reufine ikileuboke nawaneng oro yeale iy hehere neaijeye hanbung mehine bee emasra mokaikoke uw nolo uw ikaita orere kiyearera, 2"Reyea iteayeubokale foi yoni yoni namekai reai kaliare meyea eleakeai hele mokoube, nebang hubaunaunge horo yeare, reai a elalere nahibi hibi rabo halei meyau bene, uw mekai nebang yeale yore meyea eweaisi nawaneng Yesusre abu ako yea elate yore meyea uw mali hubaumikoke bea neai ame karebai wabate a yea hubayeaukoke.3reai ro earene nebang hubawaunge horoyeare, ma kena nebang ebei peleyeare kena yea herawaube nahibi hibi reai a eleyeare hila rabo haleimeyaube. 4meyea pele me uw foi mokaube horoyeare reyea mare ane hayeamale na bema fomena kena buhea heibauke waneng heaungekoke. 5pelene uw bene foi jea nekeyenggo, na bere rake kena buhea hei bauke walira waneng wau wau fele yea meyea belekaube. Uw olomombombe mo bembombe na beme fomena mokowaube foi yoni yoni beneng mokombemai uw olomoiboi reyea wamale hului omokoinya, hambung hebeye anuwauka uhenende.76peleyeare mayea reke me uw foi mokaubere, reyea kena kale niyea Nikolausre hakainye romiyea neai uw mekai nebang yoni yoni mokatere reyea ikele kameale mbai mayea ikele kaumi. rake abaroube romiyea Allahre Roh yea jemaat-jemaatre weumi huluinye waneng Wali nou henggo. hila rabo nebang de mokounge eleare melennehande ro miyea reyea wearemihinde Walire yeumile. o ha Allahre heke einya hebeye ani enaiyanende.8jemaat Smirna na aMalaikatre homo rake waneng yea moloukonde rake a niyea hubalo mandorera namekai hereke peleyeare benengaunguke kiyearera. 9Reyea iteayeubokale meyea nebang na bune bune hubaimeyaunge namekai hung bang wai bang yeuboke. peleyeare neai nahesele Allahre i reai hebean de meyea hung yeale wai yeale. holo mbai nauwre Yahudi romiyea yea na ame karebai elate, peleyea na hele walobo yunde ei molainyele holona yo. Mai ro feere mokonayembombere a nebang mehi mehi yea huwatere ReaiTeai.10"nebang yoni yonira hubang nele neaite buhea ehokoijea, ereng walobo yun mbea uw malire hubanem simbe neaite mokonnebonde mai uw nolo uw ikaita romiyea holo mbai kawane ahemikonde ya me bee mo nekemembe enserembombena. Wali hena bona yeale me buheare nembe. 11rake a boraube romiyea, Allahre Rohyea jemaat jemaatre weumi a huluinye waneng wali nou henggo. hila rabo nebang de mokounge eleare melennebanderomiyea here roko bee nengdo na nebang enainyehubandere eisubayekoi."12Pergamus na jemaat na Malaikat re homo rake waneng mea moloukonde rake a niyea rauniyeali heneng reufira reufira halaikoke mereikeleuboke kiyeare ra. 13Mayea nekaube anuwau reyea itea yeubokale. walobo yun kendang wamerang nekeye yone nekaube. peleyeare reai rore bumane keauboke nekaube na mekai antipas reai wanale a huluinye iteayewoumi kiyea mai yone, walobo yun neuboke anuwaunge, mai ijoko i bene haiboke hee erewaube horo yeare, mai hila rabo rare kusei mahe bang hele waube14peleyeare reke uw mekai reyea kenare akoi waneng nammang mokaube : mai uw nolo uw ikainya ehiyo beliam keleum uw mekai suluinye hakaikoke mokate yahudi yobe neai kamehe neai nekewate hee ne israel romiyea Wali nalenai bondere rake a yea yobammile neaite, rake beliam mea barakre keleungekoke. Neai Ame karebai kelewoumi walora israel romiyea rake me uw nebang mokowate, walobore eite molonainyele na hamang anewate namekai yoko kaimea koibate. 15Namekai mai walona ehi Nikolaus rena are hakaikoke holona yo neai a uw teaite me bobo iki lainyekoke mokate.16pele earene mai uw olomombo, pele uw mekai eharaiboinya na heki bang mo reyea mai bokore merele. reai euw ba na ramiyeali yea pele yore meren hebealem be. 17rake a boraube romiyea Allahre Roh yea jemaat jemaatre weumi a huluinye waneng wali nou hembe. Hila rabo nebang de mokounge eleare melenone bande ro miyeare fau manna honate yeale na ro nemere molaikoke ruka keleumong yeale reyea i temi konde pele ro neme niyea hayea eiteaiboi yaro naikonde yo yea mo neaileai.18tiatirana jenaat na Malaikatre homo rake waneng mea moloukonde: rake a niea Allahre kelurena, na ijoko iy bolo bolo waneng, noro perunggu yolo yolo waneng: 19Mai neaite rake hambung, reyea iteayeubokale kalia yoni yoni mokaube neai, kena buhea uw buhea heaube neai rare hila rabo haleauke neai nebang hubawaunge horo yeare yeai a dalere hilaraba halei meyaube neai, na bena kalia mokowaubera rake hee emekai hele mokaube neai.20peleyeare rake uw mekai reyea kenate okoi waneng namman mokaube miyea mbai na ro Izebel na uw re Allah yendo kayalo yea ame karebai bembe kiyeare meyea waungehile reai ro mieare i kelewoumi yoko kaimea konate nawaneng hoime bahere eite molonainyele na hamang yoranate anenate. 21Reyea nare mong ikanale uw mekai nebang mokoyera uw olomombonde peleyeare neyea ahi.22ereng nebang hubanaimilere mokoungehake ijoku honoi mbai ranne a wealing wealing ne. nambele yoko kaimea mbainye katera uw olomoiboinya, pele miyea namekai pele uw mekaite hakainyekoke mokate yo yeale hekelere konde ehee bukulu weitiy keaiboi bang enanyehubande. 23pele miyeare kelu omi horekonde. pelere jamaat yoni yoni i teainate reyea romiyea neai uw bene wa bene na kena uw ei yeale ereijale kiyea na mekai mai me uw mokaube huluinye beresombe.24Peleyeare meyea jemaat Tiatira yona ehi yo pele uw mekaite ehakoikoi omokoi yo yeale walobo yun yea eleye iteai hebeande iteayeikoi yo yeale reyea mare ehee bukulu eyei. 25rake fem bea mare riyamale, wali nibi foi iteayeaubokere me bobo ikelennokombe nekemembe reyea merele hee ne.26hila rabo nebang de mokoungo eleare melen nehande na mekai reai kena foite mokonaifele kaliane mokonayende na wali huba enainye mokongkonde ro miyeare, reyea pele yore rake kani kelana nekate yo yoni yoni me mokoi elea nare eremi kinyende. 27Allahre homo feane reai neaite rake a moloikoke neyea romiyeare me hukung besi yae me mokommile, hehe helai a wealine hakai biyate waneng mea hakembonde nuhu nahu inyaibonde. 28na mekai na hibi hibi hakaite yo findelau yahei itemikonde. 29rake a boroube ro miyea, Allahre Roh yea jemaat jemaatre weumi a huluinye ma Wali nou hembo.
1sardis na jemaat na malaikatre rake waneng mea homone moloukonde: rake a niea Allahre na Roh mehine bee yeale findelau wehine bee mene ikeleumi kiyearera. mai kali yoni yoni mokaubere reyea iteayeubokale pele mekai mokaube ne meyea no yeaube yo yea ro miyea ehi elate yea herauboke. 2pele earena! foi yoni yoni nammang honayembe uw elea molombo haubihine bang, reai Allahre ro be ro yoinye reyea aramale mai me uw mokaube mbai sambai ehimaloboi sele.3pele earene na bemena mare kelewayembe yeale mai anggeaijea borowaube yeale bene foijea nekenayenggombe. pele yoni yoni beneng mokombe hele, na mekai nebang sabang yoni yoni mokowaubera uw olomombombe. mayea beneng einyanyui nekembena, yoko romiyea waneng mea reyea merele, namekai mayea onenggombe embele hee yea weai bokore merele. 4peleyeare meyea jemaat Sardisna nekaube uw nolo uw ikainya ra miyea mbebai Wali nibi nebang de ehakoi nekate. pele yo Allah yea yeisi reaiboi yeale yo yea me beaumene. ram bele malo keleumon mea uw molonaimebonde ele mele mbanye ohomale.5hila rabo nebang de mokounge eleare melen hande ro miyea nanembainye pele malo keleumon waneng mbai yea hirenainyekonde. Romiyea wali hena bona enai yoronggonde rore molaikoke homo feare reyea pele yo neai ro eisobeikoi na waneng meakore ro be ro yoinye yeale, neai malaikat yoni yoni bene yeale pele yore ro eremironde. 6rake a boraube ro miyea, Allahre Roh yea jemaat jemaatre weumi a huluinye wali nou hembo.7Filadelfia jemaat na malaikat re rake waneng mea homo moloukonde - rake a niyea nene weawea yeale nahele mo eleye kiyeara. na bere Ondofolo kabang Daud yerusalem yona ro mau raweuibonde neai kunci ikeleuboke waneng rake kiyea Allahre holonare enayembonde, ni yea na yeaerawei boi hului. 8mai kalia mokaube yoni yoni reyea iteayeubokale. ereng mai neaite ro mau rawew bokamale ni yea ha yea eyarumeboi hului. reyea iteayeubokale mai uw male uw yambi uw nekau bere yea, peleyeare reyea elale are hakaube namekai reai ro kenane romiyea bene oneauke a yea eyeleikoi mo.9romiyea ehi walobo yunde ei moloi moloi holona romiyea ame karebai jea beate nauwre yahudi romiyea yea elate, reyea pele yore ukemile mai oro bene oro seleng seleng menaitoronggonde nawaneng wo konate reyea mare buhea heimiyamale. 10reyea a eleukokale huluinye nebang hubawaungele horo yea re no bang he bang hakowauke pelene rake kane kelana uekate yore umalire nebang yea mennende hubanainyele hee re. reyea mare kaya heberembe. 11reyea naheki bang mo merele hi yea ha yea mai wali hena bona me buhea einukesai neaite, mare kolewayembe are me bo bo ikelennekombe pele huluinye hakomembe.12hila rabo nebang de mokounge eleare melen nebande ro miyea, reai Allahre ei mom mom imeane kote hure inyaibonde pele anuwauka rokombai benen eibalei hele. nea uw ne rake ro keli moloremikonde. reai Allahre ra mende yo yang neai ro, reai ro neme. 13rake a borau be romiyea Allahre Roh yea jemaat jemaat re weumi a huluinye mai wali nou hembo.14Laudikiana jemaat na malaikat re homo rake waneng mea moloukonde rake a niyea amin mea ranye boke ro Allah weunge a huluinye yea na mekai na hele yea iteayeumi kiyea, Allah yea mokouboke hambung yoni yonire mere mokoumi kiyeare ra. 15mai kalia yoni yoni mokaube reyea iteayeubokale, mai uw mekai nuku naunere eleikoi, reyea kena kale meyea naumeyea nekaube pele bang na nuku mbea nekaube. 16Meyea naume bang na waneng nuku bang ne, reai uw na hambung mbea mikea yea okoren sam bere kena kale.17meyea elaube, meyea keren nale yeale yo. mai uw re hambung na hului arilandekole, kalore omoloiboi - peleyeare meyea oneaukoke, neai nahele meyea ro bang hele, mai wali beanggo bang, kere nale bang kumba, melang 18pelene reyea mare a uw teai ukengkombere meyea kere nale yeale nekembe neaite, reainya emas yolo yolo yele iy naumene yolaimikonde reaite roijea yaronggombe mai uw melan ne fee hubangere a henggombe re malo keleumom reaite roijea yaronggombe ijoko kumba nekaubee minyak yea hobenggombe ijoko erembe neai hambung reaita roijea yaronggombe.19hinye neai reyea buheare heameale yo a elea ukemile nawaneng Wali namekai keleremile pele earene mai uw bene haranebombe nebang yoni yoni mokaubera uw olomom bombe. 20ereng, reyea ro mau bene hebale me kaba kaba bale romiyea feauko borombonde namekai ro mau rawen bondena reyea erensinde hubayeakonde namekai ranibele hamang mbainye anale.21reyea yokeijore meleumihakalene, meakore kandang wamerang ne rambele rondeboke nekande. pele hului mbai hila rabo nebang de mokounge aleare melennehande ro miyeare reyea ehe koremikonde rake kandang wamerang ne rambele mbainye emarombonde. 22rake a boraube romiyea Allahre Roh yea jemaat jemaatre weumi a huluinye Wali nou hembo.
1pelera reyea erale bea, surga na romau mbai wekainyele bere boroukale a feako mbai nayakala hele aming raneiboyate kulung waneng mea releunge - rake waneng weuke - rakere mei kite reyea bena yane enai bende hambung ware kelereikote. 2na hibi hele Allahre Roh yea eu aukeboke erele bea surgane kendang wamerang mbai honoyene ro mbai nuweuboke nekeye. 3pelene nuweuboke kiyea na be yoi erale hasai waneng yeale, bu beam beam yeale neaungekoke permata yaspis na mekai permata yaspis waneng na kendang wamerang yameukoke permata zamrud yeale yea wili halaman neakiyoye waneng mea, ya han fela han hehe neakoke.4na kendang wamerang nekeyere kendang wamerang, ehi dua puluh empat yea yanainyekoke pelena dua puluh empat yoy koteyo raiboke na malo keleumon mraikoke Ondofolo fokoma emas yea mokaiboke, na yun ne obunaikoke. 5pele kendang wamerang mbai mengdora wili boiboye ku keandolo roroye na kendang wamerang bene iy kaijeu mehine bee bolaiboke bate rake iy kaijeu Allahre Roh mehine bee hele.6namekai pele kendang wamerang honone bene bumoko kaca waneng yolo yolo rendeng yaye kristal waneng. kendang wamerang etemetena heme keline Allahre yebeai bubeai keli nauw obo yoku waneng yo, bene moinye ijoko yeale mo.7pele Allahre rebeai bu beai keli na uw obo yoku waneng yo rake uw waneng nekate mbai nendo singa waneng, bee nendo lembu waneng, name nendo na be ro miyea be waneng, keli nendo aye bumekong nekekiyoye waneng. 8pele obo yoku keline neaite noro mehine mbai na uw kabang noro kelere bea ijoko yeale mo - reniai rai no bang hee bang kaibea kainye nene weawea, nene weawea, nene weawea nekeu mekea, mekea nekeyea, nekewende.9kendang wamerang ne nekeye Wali huba bang heai bang kiyeare yebeai bubeai keli na uw obo yoku waneng yo hili hebainye, be hinainye, heleng foi wainye hee yea. 10pele dua puluh empat yoyo koteyo be are nekate ei molainye. Nondofolo fokoma kulate na bere yea kolate. 11Meai Tuhan Allah, rake kani kela einye hambung weyea mokoubokea namekai weai kena hului jea yeaiboke. pele earena weyea yeisi reaiboi yeale na waneng na mekai sele ware hili hebenayete, be hinenayete, elea wake kinyenete.
1pelera reyea erale kendang wamerang ne nekeye kiyea name meube reufine homo fea mbai, homo yea ei moi molaikoke, eruneuboke, oleikoijea, oleainyekoke meterai mehine bee hele yea baikoke. 2beneng erale yea malaikat mbai ele wake yeale kali kabang mea keaneye hinye yeisi reaiboi jeale yea Allah me beaunge kiyea na hului rake meterai kanenggonde nawaneng rake homo wennende?3pele yeare surgana, rake kani kelana, nuluyo mahe yona, hi yea ha yea pele homo wenende einyare holombondere na hului bang hele. 4pelene rake nebang hele yeubokalene rime yea rimale, haubihine bang ro mbai sambai na Allah yeisi reaiboi jeale yea me beaunge kiyea na hului pele homore wennende eite hilombondere ehubaikoi sele. 5peleyeare yoyo koteyo nolora ro mbai jea rare weuke, rime erimeijea, ereng na nahesele yahudi yohona singa keanewainye ondofolo kabang Daudre orona mena kiyea, na yokai jore ninea meu fera weukoke. neyea na hului rike meterai mehine bee kulanggonde na waneng rike homo wennende.6pelera erale bea pele kendang wamerang na nolone hele domba kelu naisake wanang heleye Allahre ye beai bu beai keli na uw obo yoku waneng yo yeale yoyo koteyo holona yeale yanainye koke pele domba kelu na tanduk mehine bee, na ijoko mehine bee, pele niyea Allahre Roh mehine bee rake kani kelana hubara hubara ukeumi mekate yo. 7pele domba kelu kendang wamerang ne nekeye kiyeare bere yea eu febeunguke homo fea oleainyekoke na me meube reufine honoyere mo rauke.8pele homo fea rouke hee, Allahre ye beai bu beai keli na uw obo yoku waneng yo yeale dua puluh empat yoyo koteyo yeale domba kelu bene ane wai torouboke neaite neaite kecapi yeale nawaneng na mene honoye ebe emasre mokaiboke neainye o ha onggou fololo yeale meamea koukoke - pele onggou fololo yeale Allah holona yo neai ebeli kali boijainyele.9neyea rake koi bea ewe hele pele domba kelura kainye, weyai yeisi reai boi hului na mekai hele rike homofea roweye na meterai kaneu konde haubihine bang weai okiy yea ro miyea rake holona yaroukokea yoho yoni yonira. 10weyea pele yo mokoumi bokea, eai Allahre me kelee uw kelee ne nekenate yo holo ye yea nekenate nawaneng Allahre kalia mokonate neaite unam holona ro miyeare yeai boke pele ro miyea ondofolo waneng mea rake kani kelare me enai mimokonde.11benen reyea kanalo mo anggeai borale malaikat holo kabang hele mere ebeaikoi hului nekate pele kendang wamerang honoye yeale Allahre yebeai bu beai keli na u obo yoku waneng yo yeale na waneng dua puluh empat yoyo koteyo yealere yanainyekoke hebate. 12A kabang bea na bulaunge wokainyele elate domba kelu haiboke kiyea - weyea yeisi reaiboi yealene na mekai sele hili hebei sebei, ro buma keai keai wearemo kinyenete hakenete.13pelera reyea boramale surgana, rake kani kelana, nulu yo mahe yona, nau bu walau buna, rake holona yo nanemene elate kendang wamerangna kiyeare nawaneng pele domba kelure, huba bang heai bang bumane keanaimile be hinenaimile, hili hebenaimile, elea wake yeale nekebe. 14Allahre ye beai bu beai keli na uw obo yoku waneng yo yea elate. "Amin!" pele dua puluh empat yoyo koteyo be are nekate ei molowaimi.
1pelera reyea erale pele domba kelu yea mehine bee baikoke mbai nendo kulaubokera ryea borale Allahre yebeai bu beai kelu na uw obo yoku waneng yo nolora na mbai nendo yea eleye, mei, "na eleye lailung ku neye kulung waneng borale. 2reyea erale bea kuda keleumong reai bee yakalaiboke, na rangne hebeunguke kiyea na mene fela uw ikileuboke, ondofolo fokoma yeale kinyainyeboke na yokeijore meu feraweukoke na waneng ehire enseraweng gonde neaite ro waneng mea neyea kulung uke eye.3pele domba kelu meterai bee nendo kaneu bokera reyea borele Allahre ye beai bu bea keli na uw obo yoku waneng yo nolora na benengdo yea eleye, mei. 4kuda ehi na ma haisai sele meukuke. pele kuda randa hebeunguke kiyeare ramiyeali koko kabang i keunge. neai me einye elea kinyeu ngeboke rake kani kelana reimai rowende nawaneng mokommi bonde ro miyea ehi yea ehire hombonde.5pelera, pele domba kelu meterai name nendo kulaubokera, reyea borele Allah yebeai keli na uw obo yoku waneng yo nekate nolora na name nendo eleye, mei, reyea eleyeare kuda nokobi mbai. na rangne hebeunguke ro hambung ehe huluite kolaimi hambung na mene ikileuboke honoye. 6Allahre yebeai bu beai keli na uw obo yoku waneng yo nekate nolora, reyea borale a waneng kaneye, eleye, "gandung waneng mbai me kobou mbai kali ya mbai neai roibu nului jea rowende. gandung waneng me ehi me kobou name kalia yambai neai roibu hului jea rowende. minyak goreng yeale anggur bu yea yeale nebang omokom mimea.7pele domba kelu meterai keli nendo kulaubokera, reyea borale Allahre yebeai bu beai keli na uw obo yoku waneng yo nolora na keli nendo yea elate, "mei." 8Reyea erale kuda mbai na ma bu beam beam yanggo foloinye foloinye. Na rane hebeunguke kiyea na ro here, nulu yo mahe yo mahe yo na moite hakoungeboke rake kani kela fo keli hele rami yeali yea, moni yea maijea, yo bei yan bei jea obo yoku ishang yeale yo yea romiyeare honate elea nare kinyeumiboke9domba kelu meterai meaheambai nendo kulaibokera, reyea erale hili eha akau ehare anggou felate itukai na keleene uw nulu heleng erale pelero Allahre ako feauko earene namekai pele ako feaukore huwenate earene hoibate. 10rake holona yo kela kabang ba keanate, weyea nemene foemene me mokamea, meyea nene weawea yeale na mekai meare hoibaime earene ehe bukulu emmiyende? 11pelera rake holona yore malo koko mbai keleumong waneng neaite neaite waheumiboke ukeumina kena hebean sebean mea nekemmembe mende mare hoyeng gokembe waneng mai aka beaka, mambele mbainye Allahre kaliare mokate yo, honaikonde na heleng hului na hului yembonde.12reyea eranale pele domba kelu meterai mehine mbai nendo kulauboke oinyeu kabang hele nineuboke. hu oubem kika malo no kombi ruka ruka kambing mara mokate wanang hasai yeuboke. 13yaku na findelau otowafe ara ani mine hele yo alu boye eleare na nora hineumi otate balate waneng. 14yaku kinggowoye eng fea oleikoyainye wanang mea nundeweke. elu yoi yokoba honayeke anuwauka wawa molawate.15pelera rake kani kelana ondofolo yoni, ro re raim holona, fela yun yun kere yeale nale yeale yo, elea yeale wake yeale yo, ye beai bu beai yo yebeai bu beai bang yo, nanemehe aree bulune eluna ruka kaikainye ahewate. 16elure yoite namekai rukare rake keanenaimile kereiso! meare mei me heraweime. "kendang wamerang nenekeye kiyea bere raufike ereyera, na mekai domba kelu neai ikele i hang hameuboke koyera, meare ahem meko. 17haubihine bang neai ikele i hang ya ninea meu feuboke romiyea hinye mbea yea, na hului na bene herawembonde hebende?"
1pelera mo reyea erale malaikat keli hele rake kani kelana huba keline hebaiboke neyea rake kani kelana, bu yaunge, o ha ne, rake kani kelana alu boye erawei neaite hung de ranainyehindere. 2malaikat ehi kayero reyea eranale hu re keteye anuwau ka yeu yakalau boke Allah Wali yeale kiyea na meterai mokoye hambung de rake malaikat yea roweimiyeye. malaikat keli rake kani kela yealu, bu yau yeale nebang de mokonainyebondore kinyeumiboke yore pele malaikat yea a elea hehe yea keaneumi, weumi. 3meyea Allahre yenjo kayayo neai feline nammang meterai obokoi mo, rake kani kela, bu yau, o ha, nebang omokoijea ba.4pelera rare yea weuke borale. Allahre meterai yea na feline iy bauw waneng baikoke romiyea nanemene seratus empat puluh empat ribu. rake ro miyea israel yono me hee oro nen bee yealera yaraikoke. 5Na yoho yohora 12,000 Na yoho niyea 6Suku Yehuda7Suku simeon. 8suku zebulon9pelera beneng reyea erale bea romiyea riya kabang na heleng mere eboikoi hului. rake holona romiyea hebate, kani yoni yoni, yoho yoni yoni. A feau yoni yoni neneme. pele romiyea heleng pele kendang wamerang de yea na mekai domba kelu hebeyere na be beaiboke hebate na malo koko keleumon mrai koke namene paleni no meansa yeale mo. 10rake yo a eleakei sele yea kamate eai Allah kendang namerang ne nekeye kiyeare namekai domba kelu eare hole moleumeboke.11malaikat nanemene pele kendang wamerang namekai yoyo koteyo holonayeale Allah ye beai keli na uw obo yoku waneng yo belere yanai mi koke, hebewate. Malaikat holona na kendang wamerang bene be ane waitoroukoke Allahre einye molainye. 12na a yeale wainye, Amin, Allahre ro buma hosoro kainye yeale hili hebei sebei yeale itea hebean yeale heleng foi yeale be hinei hinei yeale, elea wake yeale meli mekai yeale hubang ba heai bang nekewende. Amin.13yun yun nekate nolora ro mbai jea rare hineuke. Malo keleumonde hiraikoke yo, hinye neai na mekai mbelera mekate yo? 14reyea wanale, Tuhan wembai weaiteai sele. pelera rare wauke rake yo weitaisi koibaimi mon nolora mate, na malo keleumon yeibaite domba kelu okiy ha yea kuyaikoke.15Pelene, pele yo Allahre kendang waneng bene habate, reniai rai Allahre ei mom mom imeane neai kaliare mokate. Allah kendang wamerang ne nekeye kiyea pele yore ning kang rotoumiyende. 16pele yo beneng monire bulure ehubaisi, namekai ronsang naume naume ne oboi. 17haubihine bang kendang wamerang holone nekeye domba kelu yea neai be yun be ye bea rora yembonde, neyea rake yo yawemmi bonde Walire yeumi bu no re enate namekai Allah pele yo neai ijoko ibo nise emmihobenggonde.
1Domba kelu meterai mehine bee nendo wekeunge hee, surga na ei aku bang nau bang yeu boke hu ikai bohi hului honoukoke. 2pelera reyea erale na be malaikat mehine bee hele, Allah re bene hebate yo pele malaikat yom yonire aming waku waneng hambung mehine bee neaite neaite yeumikoke.3malaikat ehi meke na me einye o ha onggou fololo yeale hawate anuwau emas yea mokaiboke, hili eha akau ehare onggou felate itukai kelaungehebeye. nare onggou fololo yeale hambung heleng yeainyekoke nanembainye Allahre holona ro miyea neai ebeli yeale elene bondemo pele kendang wamerang bena itukai emas mokoibo ke ranne iy felembondere. 4pele fololo yeale hambung feleuboke onggou yeale Allahre holona ro miyea neai ebeli yeale nanembainye pele malaikat ine eita Allahre ro be ro yoite. 5pelera pele malaikat anggouke feleuboke anuwau rouke, hili eha akau ehare onggou felate iy tukainya iy yeale auboke, pelera rake kani kela rande kaungehike. kuu keandolo roroye, wili boye, na mekai oinyeu hineye.6malaikat mehine bee a mene aming waku waneng hambung mehine bee ikilaiboke yo rannaibondere mokoisa mokoisa hebate. 7malaikat mbai nendo aming waku waneng hambung reneuboke yeale ya es ruka waneng hayeye. iy ha yeale alainyeboke rake kani kela rande hekelewate. rake kani kela fo name yeale, o ha fo name yeale hung hobo buyea buyea kate nanemene hukelaikoke beaufoke.8pelera malaikat bee nendo aming waku waneng hambung raneuboke hambung bai elu kabang waneng iy yea boloufike beye, rouke naubu walabure kainyehike. naubu walabu fo name hele okiy re yeuboke. 9naubu walabuna Wali yeale yo namekai bu kaiyi naubu walabuna nanemene fo name nebang beibate.10malaikat name nendo aming waku waneng hambung raneuboke. Findelau mbai kabang hele iy kaijeu waneng mea boloufike beye, yaku pumora ruke oke wi namekai rotebu fo name nekeumile. 11pele findelau na ro O HA ONEM YEALE. bu fo name feare yeale yeuboke pele bu feare yealere anewate romiyea heleng hele herewate.12pelera malaikat keli nendo neai aming waku waneng hambung raneuboke hu, oko, findelau yoni yoni fo name nekeumi, hehe neai elea fo name malewate, huwea ya yeale, rai ya yeale, fo name hele bang yeaiboke.13pelene erale yee hea anggeai borale aye bomekom mbai bumare hele nakeukoke eye yea a eleakei hele keaneye, "nebang, nebang, nebang embembe - rake kani kelane nekaube ro miyea neai."
1pelera malaikat meahea mbai nendo aming raneuboke. reyea eralemo findelau mbai yakura ruke rake kani kela rande honoye a bulu nana wau wau heleromauke rawate kunci yeale ikeunge. 2Neyea pele a bulu na wau wau hele raweuboke yeale eita onggou itukai kabang na wanang mea baleijate. Pele onggou wea mokoungeboke yaku yeale hu iy nukui yeale ougem yeuboke.3na wauwau hele bulura yeye onggou eita nake nake yoni yoni rake kani kelarande baleijate. pele yore rabo rabo rena, waneng neaumikoke. 4rake yore a herawoumi, rake kani kela ranna ke hung hobo, o meleme o ha nebang omokoijea pele yeare romiyea na feline Allahre na meterai u yore mu nebang mokonaimile.5nake nake yoni yonire elea ikeumi ro miyeare honate neaite bangpeleyeare oko meahea mbai me uw boi a uw boi konaimile neaite uw nene yea wa rabo rabo rene neye buhea kunyeibiyoye hubanne waneng nake nake rena nende hubanainyele. 6pele oko meahea mbai romiyea herenatere relenainyele yea, peleyeare here rake yo neaite ahauka yea wenende.7nake nake yoni yoni na waneng kuda felare enatere ketaimiboke waneng erewaimi. pele nake nake yoni yoni na yun ranne hambung ondofolo fokoma emas yea mokaiboke yeale waneng, namekai na be yoi romiyea be waneng. 8na uw ma miyea meangge uwmaa waneng, na iteha singa iteha waneng. 9na nimoke kayaa hambung besi yea mokaiboke waneng. na noro kulung kereta holo mbai kuda uw hale yea yoboibiyate bulo fela nolore ate waneng.10pele yo reme yeale namekai rena yeale, rabo rabo rena waneng. na reme einya ro miyea uw re buhea mokonaimilere, oko meahea mbai yembonde neai elea yeale nekate. 11pele yo neai me re mokowoumi Ondofolo malaikat mbai na wau wau hele a buluna kiyea. Na ro ibrani a feau wea abodon, yunani a feau wea apolion na mekai nebang mokoye kiyea. 12nebang de benate neai mbai nendo moi woke. ereng beneng nebang de benate bee hele menetere.13malaikat mehine mbai nendo aming waku waneng, hambung raneuboke reyea anggeai borale Allahre bena hili eha akau ehare felate itukai emas yea mokai boke huba keli tandukra a kulung releainye. 14pele a malaikat aming waku waneng hambung yeale mehine mbai nendore weunge, "efret wi kabang keleaunga malaikat keli iki laimikoke hebate hayeimiko." 15rake malaikat keli rake hu ikai, ya, oko, ralo yakamane relahi yea mokainye hake, nake kani kela fo name naro miyeare honai kondere hayeai mikoke.16reyea boroubekale kuda ranna felayo na heleng dua ratus juta. 17pelene ijoko raneukeboke kanale yea yoni yoni haungate yo yeale na nimokore hirong kaya hambung na bu rake waneng: iy mekai hasai, ruke no kommong nilam waneng, yanggo yanggo belerang waneng. kuda na yen singa yun waneng, neu ware iy yeale onggou yeale belerang yeale baleimiyate.18rake yo bei yang bei, iy yeale, onggou yeale belerang yeale kuda yoni yoni euwara boleimiyate yea, ro miyea fo name howaiboke. 19kuda yoni yoni neai elea euwa eita yeale, reme eita yeale. Na reme rani wanang yun yeale, na hului akende olumbo halum bo koumile.20yo bei yan bei meungekene herewate ehi yo ehereibo nekewate yo na me hila uw hilara nei ehuweiboi mo kate - walobo yoni yonire namman ei molaimi. hoime bahe emasra, perakra, perunggura - rukara o ra mokaiboke hambung ijokore erei, oboro, ele mele okoyei yoni yonire namman ei molaimi. 21namekai romiyea hoi soita, bulo mehi mehi mokoi mokoisa, yoko kaimea koijatera, yokora, pele yo nei ehuweiboi mo nekate.
1beneng reyea erale mo malaikat elea wake yeale kiyea surga ra oye na uw manggo yea feleungeboke, na yun ranne ya han felahan mea neungekoke, Na be hu hehe waneng neaukoke, noro iy waneng boloufike yeale. 2homo fea kending mbai wekanyele, na mene honoye. Noro meube reufi naubune aleke, oro meli reufi yaunge aleke.3na kali eleakei sele keaneye, singa ro ishang koye waneng. koneukokera mo ku keandolo mehine bee hele na a yeale yea elewate. 4rake ku keandolo mehine bee na a elewate heainyukera, reai kena homone molorehondere, "peleyeare reyea borale a mbai surgaraweuke, ku keandolo mehine bee neai a minne heraweubonde homone o moloijea."5oro bune yaunge hobeukoke malaikat eranale kiyea name meube reufi yaku bumare yea keauboke. 6Allah Wali huba heai ban nekeye kiyea namekai kani kale yeale bu yau yeale, kung wai yeale neinya hambung yeale mokoukokea kiyeare ro yea a holo koye wa eleye, beneng ya oko enaikoi hului. 7pele malaikat mehine bee nendo aming waku waneng hambung ranembonde hee ne, Allah merauke raungehike nun na honate na hului benate pele benate waneng mbai bere na yebeai bu beai yoni yoni, yen jo ka yaa yo holere ukeumi.8borale surgara elewoye boroubokale a feauko mbai benen reare weuke Eye, homo fea wekainyele yea, malaikat oro bune yaunge hebeukoke hebe kiyeare mere roweye. 9pele malaikat bokore ekale na me na homo fea keai keaite mo rare yendelere riyeungehikale. neyea weuke, rowei aneiko, " wa yahele mokonnebonde nebang hubaungele, peleyeare euwa ei madu yu waneng hubaungele."10reyeya pele homo keai keai malaikat namera roukale, pelera aneukokale reai euwa einye madu yu waneng, peleyeare huneukokalera yahele einye nebang yeale hubawanale. 11rare weuke, Allah merau raungehike rake holo neaite beneng huweumile hele, yoho yoni yoni, kani kela yoni yoni, a feau yoni yoni ondofolo yoni yoni.
1pelera, peangea fo mbai huluite kolaimi o waneng reare ikeuke mo na a weuke, Ainyu eye, Allahre ei mom mom imea na waneng hili eha akau ehare felate itukai yeale hului koloumikonde. pelene eite molainye yo na he len sului me beaukonde. 2Allahre imea hou moite reufi hului okoloijea, haubihine bang na noro kaline Allah re ei emoloi ro miyea kinyamibokene. yokeijo maiseraweikoke yo waneng Allahre yo ranne rake yo yea eyale me yale a lenate fonde oko empat puluh dua yembonde.3reyea wamale are iteainyeimile romiyea bee hele reai elea itemile u kemile enete, Allahre yenjo kayaa yo neai molo beanggo bang mea hireneikonde Allahre Roh yea wemmile a huwenemile na heki ya seribu dua ratus enam puluh. 4reai are eleneikonde ro miyea bee nabembai Tuhan kiyea kani kelara me mokoumi kiyeare bene zaitun no bee kiyea. 5Ro miyea hinye yea hokolo bee re nebang de mokommibonderena iy neuwana enduwende yea ya yokeijore mokommibonde hukelenaibonde pele waneng yea nare nebang de mokonaimilere, ro miyea nanemene honggonde hele.6pele yo Allahre Roh weumi ane ungaimile hee, neai me einye mo elea kinyeumiboke kenari konete hului rake me uw mokoneibonde. yoku arunenyebande ya molonde yeale, bu nanemene mokoneinyebonde oki re yembonde, rake kani kela yo bei yanbei jea kou beneinyehonde. 7pele ro bee Allahre Roh weumi a neaite ro miyea ehire iteainyemile beansondera, na wauwau hele a bulura obo yoku kiyea yakalambonde yeale bulo fela rele manyekonde pele yore melemmihande, na bee ne honggonde8na here no yo rore rainye nibi ekene hainyai konde hononete pele yo sodom yeale mesir yeale yo yea arunenaibonde keanewaimi neai Tuhan de ohalire baikoke anuwau mbai. 9yoho yoni yonina, a feau yoni yonina, kani yoni yonina, ro miyea pele here no ya name bohi yeale menaimireng gonde, enaimolong gonde neaite ehe akoikoinye.10rake kani kelana uw mekai ne bang yeale romiyea rake bee hereibokene rei mai sele kate neaite hambung foi eije meije yeaimi. haubihine bang pele yenjo ka yaa yo bee mokowoumi rake kani kela ranna ro miyea nebang heleng hubawainye. 11ya name bohi yeale nekaikokera, Allahre na Waline yeumi Roh pele yenjo keiyaa yo bee neai uwne haweumikoke, ro miyea bene ainyuke romiyea eraimi yo fee waku nekaumi kate. 12pele yenjo kayaayo bee borote surgana a kabang mea nare keaneumi rekere yea mebelebo, na yokejjo bene, hokolo bee na ue manggo yea feleumi boke surgare eibote.13pele hea yea oinyeu kabang hele hineubokena, bele yo kabang fo me bee re kerei boke na mekai ro miyea tuju ribu herai boke. Ehiyo buhea hele hokoumi bokena, Allah surgane nekeye kiyere hili hebewainyele. 14nebang bei boye bee nendo moi woke. Ereng, nebang benate name nendo na heki bang arunen nebondere.15Pelera malaikat mehine bee nendo aming waku waneng hambung raneuboke surgane borale a eleakei sele elate, rake kani kela ran de me mokoi mokaite eai tuhan na waneng eai Wali Ondofolo me einye keinye wainye neyea huba bang heai bang me mokommiyende.16yoyo koteyo dua puluh empat Allahre kendang wamerang bene kendang wamerang ehi ranne nuwate yo be are nekate Allahre ei molowainye. 17na a yeale wainye, Tuhan Allah elealo wakelo rake hee nekeyea na bere nekeimeyea kiyea meyea heleng foi ware wayete haubihine bang weai elea wake kabang mea ondofolo waneng mea huba raweuboke me mokoumile.18rake kani kelana ware ei omoloi yo, ikele isang ainyainyu henggo henggo kate na waneng weyea uw mekai nebang yeale ro miyeare ehe bukulu eumiwonde ya na hului yeuboke. weyea herawate yore hului kolommile, namekai weai yebeai bu beai uw mekai yenjo kayaa yo yeale. weai eleukokea wekeamea ro miyea wa rore bumane keayete yo yeale fele fele kabang nanemene na roibure waheumilere yabe hului yeuboke rake ya niyea. rake kani kelana nebang de mokowate yore nebang de mokoumibonde yabe yeuboke.19pelera surgana Allahre ei mom mom imea wewe molaikoke pele imea einya Allah yea ikeumi yahudi ri miyeara Wali hee re folou mi koke are, hawai koke anuwau yakalau boke. pelera wili weuboke kuu keandolo rorowoye no bang hee bang rake kani kela oinyeu hinewoye namekai ya es ruka waneng heleng balewate.
1pelera surgane rake empat belas bauw kabang sele waneng yeuboke, miyea mbai hu malo yea feleuboke oko noro keleena, na mekai nayun ne Ondofolore fokoma waneng findelau me bee oro nen bee yeale yanainyekoke. 2pele miyea uw yeale, hononele ya na hului yeubokene, ele kali boye.3beneng iy bauw ehi surgane yakalau boke! Ereng, alaka mbai, hasai nauw kabang hele, na yun mehine bee, na tanduk me bee na yun mehine bee ne ondofolo fokoma yea mo felaikoke. 4yakuna findelau yoni yoni fo name alaka renne yea aweumi yo bere rake kani kelara hekelewoye. pele alaka waneng kiyea rake fa hononde mo na hibi hunenggonde neaite, hononde koye miyea na bene hebeye.5pele miyea kelu fa bee honoke. neyea rake kani kelana ro miyea yanekoi yase bang mea mehukum besi yea me emmimokonde kiyea. hongge yeale nahibi hele namere nukai sake, Allahre bokore neai kendang wamerang de yea rokainyele ekate. 6Allah yea neyai neaite relahi yea mokoungehake a kala kala anuwauke yea pele miyea hakauboke eiboye, pelena ya seribu dua ratus enam puluh einyeholende neaite.7pelera surgane bulo fela yeuboke. malaikat kabang mikhaelre hakainyekoke malaikat yoni yoni yeale alakare hakainyekoke walobo felane releainye. 8pele yeare alaka kiyeare holonare here waimibokene, pele yo surgane anuwau bang yeai boke. 9pele alaka nehahi na rani rorele mbai, walobo yoni yoni neai yun kuyea na ro setan, rake kani kela kabang da ro miyeare ame karebaite wabeumi neai uw yeale na walobo yoni yoni yeale rake kani kelare hekelaikoke okate.10reyea borale a mbai surgara eleakai yea kaneye, eleye: "rake hee miyea, Allah neai honole ro miyeare hotere moloumi boke neai me einye mo, yeaiboke elea wakere keleumi boke neai yo waku me re mokondere raneuboke na mekai neyea oro uw mauke heraweunge boke wali ondofolo one henggo yeale keteungeboke. hau bihi ne bang eai wali ondofolo einye aka beakere Allahre ro be royoinye reniai rai arumbo arumbo koumiyeke kiyea surga ra hukainyehike.11eai aka beake wa yea arumbo arumbo koimiyeke kiyeare domba kelu oki yeale, neai neaite are iteaiwaimi yeale yea meleumi hake haubihine bang neai wali buheare ehakoi bang mea iteai waimi ne. 12pele earene surgana nekaube yo nanemene reimai kabang kombere ya pele yeare ne bang eu bende, rake kani kela yeale bu tau yeale haubihine bang walobo yun mai bokore na ikele bang romou wea akeuboke oke. haubihine bang iteayeu boke neai ya fofo helene.13rake kani kela rande kenyehike oke neaite pele alaka iteayeuboke hee nahibi hele pele miyea kelu fare hongge kiyeare yambeifoke. 14alaka nekeye anuwau ka ahau fele yea a kala kala mokainyena anuwauke nakenggonde enekenggonde neaite, pele miyeare aye bomekom kabang noro be yeale yeinyekoke, alaka nare nebang mokonebonde yealene rikene heki ralo yakama name bohi yeale holenainyele.15pele miyea uw re rowende ende neaite, neuwa ra bu wi bumea elea waneng roroungeboke. 16pele yeare rake kani kele yea pele miyeare hakoungeboke. neyea wewe houkoke alaka yea neu ware rorou boke bu mbea huneukoke. 17alaka pele miyeare ikele hele koibounge. neai orona mena ehi Allahre a weumire hubara heaita yaneijainye ro miyea Yesusre na itea yeumi yore yeale hebealekeumi bulo fela releainye. 18pele alaka nau bu na buheainye hebeunguke rakeye.
1pelera reyea eralemo naubu ra obo yoku mbai yeu yakalau boke na tanduk me bee, na yun mehine bee. Tanduk neaite Ondofolo fokoma mbemba yeale mo na yun ranne neaite neaite Allahre aukakare kainye ro yea molaikoke. 2pele obo yoku uw eranale tutul waneng, noro beruang oro waneng, neuwa singa euwa waneng, alaka neai elea wake yeale na kendang wamerang nekeye yeale neai one henggo yeale pele obo yokure kinyeungeboke.3pele obo yoku na yun mehine bee nolora ehi eranale na yun baubau kabang mokoikiyoye waneng, pele yun na baubau nawalire riyau weunge bou ge waneng peleyeare onomi rouke. rake kani kelana ro miyea ebungne robongne eha mehi hele yea elate, pele obo yoku na moita hakainyekoke. 4pele yo alakare ei molowainye, haubihine bang rake obo yokure elea wake kinyeungebokene, namekai pele obo yokure ei molainye wa elate, "ehi yea ha yea rake obo yoku waneng u mo? ehi yea ha yea nambele felara ororoikoi hului?"5pele obo yoku kiyeare embai aikoi uw keai neai a yea Allahre aukaka konende neaite maline aungeboke. namekai elea wake naheki oko empat puluh dua mere fommi mokong gonde neai kinyeungeboke. 6pelera henggeleng raufike Allah neai uw re. Allah neai rore, neai nekeye anuwauke namekai surgana nekate yoni yonire, aukaka koumi.7Yesus neai eleuboke wekeumi romoyea, pele fela relenainyele. neyea melemmihande neai elea ikeunge. rake kani kelana yoho yoni yoni a feau yoni yoni, kani kela yoni yoni nemene mere mokomile neaite elea wake neai uw ne keteungeboke. 8rake kani kela mokouboke hee Allah yea Wali hena bona enainyaronde romiyea homo fea mbainye moloukoke, pele homo fea domba kelu naisake kiyeare neai, pele homo feane ro omoloikoi ro miyea nemene pele obo yokure ei molounainyele.9rake are boraube ro miyea ma Wali nou hembo. 10pele kiyea kawane enainyeheng gonde hele, hinye raimiyeali yea honaibonde neaite hului rainyehikena, raimi yeali yea honaibonde hele. pelene meyea Yesus neai elembokombe wekembe romiyea nebang hubanayembe horo yeare, mai kena uw re herawembe namekai Wali Ondofolo neai a eleyere na hibi hibi rabo helenele.11pelera reyea erale obo yoku ehi kani kelara neke yeu yakalau boke pele obo yoku domba keluna tanduk waneng. na tanduk bee peleyeare neai a eleye alaka a feauko waneng. 12obo yoku mbai nendo kiyeare ro be ro yoinye neai anuwau elea wakere obo yoku bee nendo mokowoye. neyea weali hele beiboumi rake kani kela einye ro miyea nanemene na bena obo yoku bauw au wea molowoyene hereinyeng hereinyeng koiboyera peleyeare benang foite yeuboke kiyeare ei molonainyelere.13pele obo yoku bee nendo kiyea romiyea bene iy bouw mehi mehi mo koye yaku na iy mokoungeboke reke kani kelane oke. 14bena obo yoku kiyeare earene pele obo yoku bee nendo kiyea iy bawo mehi mehi mokoye, pele me uw walora rake kani kelane Wali nekate yore aine karebai wabeumi. neyea pele yore elea yeumi nabe obo yoku ramiyeali yea neke, pele yeare na Wali mo nekeye bere hinenainyele neaite, obo yoku be yoi waneng mbai hambung mokonai bonde anainyununde.15pele obo yoku be yo waneng mbai hambung de mokaiboke hambung bee a yeale elende neaite na mekai neai kena hului jea nare be ehinei yorehonate neaite, obo yoku bee nendore elea ikeunge pele mokaiboke hambung de wali no annebonde. 16neyea nekennebonde romiyea nemene roibainye yo yeale ro bang ro yeale hambung yeale yo, hambung bang yo, yebeai bu beai yo, yebeai bu beai bang yo na me meuge reufine pele bang na feline iy bauw waneng mokonaimikonde. 17pele iy bauw uw ne ehubaikoi, romiyea ehire hare eweaisi hambung de eyaroi, namekai hambung nai ehei, pele iy bauw obo yokure ro yeale namekai nomor mbai neai ro yeale aruneuboke.18pele neaite na foi jea iteayembe. itea hebean yeale ro miyea pele obo yoku ro mbea neai nomor ra iteainyaibonde, haubihine bang neai nomor ro mbai neai nomor. pele obo yokure nomor enam ratus enam puluh enam yeuboke.
1pelera reyea erale bea, na domba kelu sion elune hebeye nambele nembainye hebate ro miyea seratus empat puluh empat ribu. pele romiyea feline pele domba kelu ro yeale neakore ro yeale molaimikoke yo mbai. 2na mekai reyea rake surgana kulung borale, rireye rileunge waneng na mekai ku neye waneng, peleyeare pele kulung borale kecapi kate romiyea holo mbai neai kecapi yeale yea mbainye kate.3Allahre kendang wamerang bene na mekai pele anuwauke yanainyekoke Allahre yebeai bu beai keli na uw obo yoku waneng yo yeale dua puluh empat yoyo koteyo yeale bene neyea koi bea kate pele koi bea kate eme hele ehiyea ha yea yea iteayeikoi hului pele seratus empat puluh empat ribu ro miyea rake kani kelara Yesusre okiy rileubokene pele romiyea neainya yo mo neaite. 4pele yo neai uw mekai nebang omokoi neaite miyea meangge yeale mbainye ohoikoi pele yo miyea meangge yeye waneng nekate. domba kelu yea ende ijere nambele hokonainyekonde enate. Allah yeale domba kelure neai mii eha akau eha yeye waneng inyaibonde neaite pele yo romiyea nolora Yesusre okiy yea yaroukoke. 5rake yo neai euwara ame karebaite mokoi, na mekai romiyea ehi neare a nebang eleikoi hului.6reyea erale malaikat ehi kayeero buma hosoro yaku eite meitera nakeukoke. rake kani kelana romiyea nemene, kani kela yoni yoni a feaunge yoni yoni, yoho ne yoni yoni, nemmenere huba bang heai bang hononate a foi feau foi huwem mikonde. 7pele malaikat a eleakei sele kaneye Allahre fee feanne, hili hebene haubihine bang Allah romiyea neai walire hului kolomikonde hee na hului yeubokene8malaikat bee nendo na moita nakeukoke, mbai nendore neungeboke mo keaneye, kereu foke, babel yo kabang yang kabang kereufoka ya, neyea rake kani kelana ro miyeare mokowoumi nambele yoko kaimea kaibate earene uw bene nebang yeaiboke, bu elea aneisiyate waneng.9malaikat ehi rake hee ra neumi boke mo kaneye, hinye meaning, bele obo yoku yeale na be yoi waneng mokai boke hambung yealere ei mo laimi yo namekai pele obo yokure ro iy bauw ke na feline na mene molaimikoke yo. 10pele romiyea Allahre romou isang mengkonde hubananyehinde. romiyea mbai koleainye nebang hele aleibiyoye hambunde anensindena nebang yembonde Allahre romou isang de hubanainyehinde ro miyeare bu nebang anenaisunde wanang mea nebang unyaibonde. pele romiyea Allah neai malaikat bene yeale domba kelure bene yeale iy yeale belerang yeale bolensinde yea Wali uw buhea yeale hubainainyele11pele uw buheare yeumi iy onggou huba bang heai bang rawenende pele obo yoku kayere ei molainye yo yeale na ro yea iy bauwke baimikoke yo nemene remai tai mo no bang hee bang nebang hubanainyende. 12pele earene mayea Yesus neai eleubokembe wekembe ro miyea neyea ukembe are hubara heaita yaneyaunge namekai Yesus neai a eleyere hila rabo haleyaube yo nebang hubanayembe horo yeare mai kena uw herawembe.13beneng reyea borale surgara a ukeuke, rake homo moloiko, ro miyea rake hee ra Tuhan de hila rabo haleaunge yea herenayende yo, onomi foka enainye hubande Allahre Roh yea eleye, na hele rake yo me buhea inyemile neaite na kalia mokanyekera no inyai bonde14reyea erale bea manggo jeleumon rangne Allah bukora meke romiyea uw re youboke kiyea waneng nuweuboke nekeye, ondofolore pokoma emas yea mokaiboke yeale na yunne, gandum de maluwembonde rame hang kei na mene. 15Allahre ei mom imare malaikat ehi meukuke manggo ranna nuweuboke nekeye kiyeare a kabang mea kaneunge, weai me na raine weinyobo haubihine bang kani kelana nimaiboke yo heleng selene, namekai malu weiboite ya na hului yeubokene. 16pelene manggo ranna nekeye kiyea na gandung maluboi ranne awengeboke rake kani kela maluweuboke.17malaikat ehi kiyea eranale surgana Allahre ei mom mom imeara meukuke namene rame heneng keai ikeleuboke. 18beneng malaikat ehi yea wononde hili eha akau ehare onggou felate itukaita meke, nare rake kani kela iy yea wonondere elea kinyeungeboke kiyea yea malaikat rame yeale kiyea re weunge, wa mena rame aweinyobo rake kani kelana anggur ani na no ra rulei, haubihine bang ani nime yeabokere19pele malaikat na rame rake kani kelare aweungeboke, anggur ani nauw na no yeale ruleuboke, anggur bu mokate anuwau kabang ne hayewaite pele anuwaunge Allah neai romou isang koye huluinye mokoye. 20anggur ani oroye nukate waneng, pele romiyea yo moite nukate namekai pele nukate anuwauka ro miyeana okiy bu mekai rileye, na wauwau kuda umoli mokate ha, meter bee hului na ahau tiga ratus kilo meter.
1pelera reyea erale yakuna iy bauw ehi kabang, na mekai mehi malaikat inehine be hele riyou uwngaibonde neai yo bei yan bei mehine bee namene ikilaikoke. pele yo bei yan bei jea Allah na ikele isang romou yeale haneuboke koye riyauke wene bondere.2reyea erale naubu kaea iy yeale aleainyeboke yea waneng enene pele obo yoku yeale na be yoi waneng mokaimikoke hambung yeale na ro na nomor yealere melaimihake ro miyea hebate. neaite neaite Allah yea ikeumi kecapi namene ikilaiboke3rake yo Allahre yebeai musayea koiboye yeale domba kelu koiboye yeale koi bea kale: "Tuhan Allah elealo wakelo weai me uw mokowoyea kabang sele, namekai buhi wahi hele weyea kani kela nemene neai Ondofolo, mere mokomeyamea - weai Wali mbia na ije hele na mekai na hele. 4Tuhan ro miyea nemene foemene ware huba heaita yanayete namekai weai rore hili hebayete, haubihine bang Tuhan wembai sele nene weawea yeale kani yoni yoni nemene hokonaimende, ware ei molonayete - haubihine bang weyea naijeng bangga mo mokowo yea neaite yakalauboke.5pelera reyea erale surgana Allahre ei mom mom imea Allah yea iteai woumi homo fea honoye anuwau wekeunge. 6malaikat mehine bee yo bei yanbeite mehine bee yeale pele imeare maibaleke. na malo hiraikoke rake waneng, enan yolo yolo wili halaman ni moko ha mas.7Allahre yebeai bu beai keli na uw obo yoku waneng yo nekate nolora ehi aunguke malaikat mehine bee re neaite neaite ebe emas yea mokaiboke waheumikoke. pele ebe einye Allah Wali huba bang heai bang nekenende kiyeare romou isang rilaikoke. 8Allahre ei mom mom imea ei neai nene weawea yeale neai elea wake yeale onggou wea mea mea koungekoke. pele imeare hiyea hayea eyeisi hului mende rake malaikat mehine bee yo bei mokonai bonde beansonde.
1Reyea borale a kabang hele Allahre ei mom wom imea eita Malaikat mehine bee re weumi '' emebe Allahre romou isang nebe memne been rake kani kela rangne rilengkonde.2Malaikat mbai nendo eke ebe emye hambung rake kani kelare rileuboke pelera ro miyea obo yoku kiyeare iy bauw wea baimikoke yo na mekai ma be yoi waneng mokaiboke ei molowaim yo na uw ne uw kou kou ferewate uw nenere koi koi waneng erewaimi.3Malaikat bee nendo ebe einya hambung nau bu wala bune rileuboke pele bu okiy re yeuboke, heratena okiy nokombi waneng. Naubu nawali yeale yo nanemene herewate.4Malaikat name nendo ebe einya hambung wi yom yom yeale, rotebu yoni yoni yeale pelene rileuboke. 5Reyea borale Malaikat bu yom yom mere ikileuboke kiyea eleye. Allah nekeyea, nekeu mekea, nene weawea kiyea na ye hele ro miyeare me noyamea. 6Haubihine bang rake yo yea Allahre holona ro miyea neai okiy namekai Allahre yenjo kaaya yo neai okiy mokowaimi rilewate neai me uw mokowate huluinye, na ije hele mbea weyea rake yore mokoumibokea rake hee okiyne anate. 7Reyea borale hili eha akau ehare onggou felate itukaita eleye Tuhan Allah elealo wakelo na hele yea na mekai na ije hele weyea ro miyea re me no yamea.8Pelera Malaikat keli nendo ebe einya hambung hu ranne rileuboke hu naumere elea ikeunge ro miyea pele naumene iynyukuinye hukelenate. 9Romiyea hu iy nyukuinye nanemene hukelenate yo '' Allah yobei yan bei mere mokoye kiyeare ro yea olomo rorowainye, meahea mekai horo moko umbe rake yo nammam nulu ekeiboi namekai ahi hele Allah re hili hebenainyelere.10Malaikat meabeambai nendo ebe einya hambung pele obo yoku kiyeare kendang wamerang nekeye ranne rileuboke pele obo yoku kiyeare me kelee uw kelee na nekate yoni yoni yeale oubeng kika feleumiboke pele romiyea buhea hele koibatene, na feau koka yea yalekate. 11Pele yo buhea katene namekai koukou ketewatene, Surgana Allahre olomo hele rorainye pelene pele yo uw mekai wa mekai nebang mokowatera nulu ekeiboi.12Malaikat mehine mbai nendo ebe einya hambung Efrat wi kabangne rileuboke Ondofolo yoni yoni enna reufira menate neai mbine mokoungehake pele wibu kemeleuboke. 13Pelera reyea erale alaka euwara, obo yoku mbai nendo euwara, obo yoku mbai nendo kayaalo ame karebaite keleumi kiyeare euwara, nali name hele na uw waneng hikea mekai maibaleke. 14Rake yo waloborena nalire yeaboke. Hambung emere emere mokate pele nali name ekate Ondofolo yoni yoni rake kani kelane nanemene arilenai mihindere Allah Elealo wakelo neai ya kabang a hokoukokene felare relenainyelere.15Tuhan Yesus yea eleye, ereng reyea yoko romiyea waneng merele onomi fokare ubanainyende ro miyea na uw re kaya hebenende namekai namalo namokoisai jea mo nekende na melang mea alonnekonde re, be miyea bene na ro uw miyea mbea yakalang bonde yeale. 16anuwau mbai ibrani afeau wea harmagedon pelene nabe nali name ondofolo yoni yoni arilaimi hike.17pelera malaikat mehine bee nendo ebe einya hambung alu einye rileuboke reyea borale Allahre ei mom imea na kendang nuweyera a mbai eleakai rake waneng eleye, nanemene na hului yeaiboke. 18wili boye yeale, kuu keandolo yeale roroye, oinyeu eleakei hele heneuboke pele oinyeu elea hului rake kani kelana romiyea nekaimeke eyeiboi mo rake neai kabang hele. 19yo kabang reu namere paikoke nawaneng kani hihi neai yo yan otowate Allah babel yo kabang de bene nekainye. Anggur bu koleaine rileuboke waneng mea Allah yea neai ikele isang romou yeale roroukoke pele yore ikeumi.20yokoba yokoba yeale, elu yoi nanemene nundeaiboke. 21ya ruke es waneng woke na ehekeai tiga puluh empat kilo gram yakura ruke rake kani kelana romiyeare herauwoye. pele yo bei ya ruka es waneng na eleakei hele molowoyene, pele romiyea Allahre olomo yea ro rowainye.
1malaikat mehine bee ebere mene ikilaikoke nolora ehi reainbokore meke reale weuke, mei rakere yea, yoko miyea, kaimea miyea bu yoni yoni ranne nekeye ki yeare, Allah yea ehe bukulu yennele neai reyea kelereibote. 2rake kani kelana ondofolo yoni yoni nambele yoko kaimea koibate rake kani kelana ro miyea nambele pele miyea yoko kaimea koibatere, uw bene nebang yeaiboke, bu elea aneisiyate waneng3pelera Allahre Roh rare aukeboke, nabe malaikat roukeke a kala kala anuwauke ekende. miyea mbai eranale obo yoku hasai sele na yun mehine bee na tanduk me bee yeale na moko ranne muieuboke nekeye pele yoku uw ne Allahre ro nebang mokainye a homone yea molaikoke mom bang ikai bang yeuboke. 4pele miyea namalo hasai sele fi sele fi kolei waneng mea hereukoke. pele malo emas yea, permata yea, mutiara yea keleungeboke. koleai emas mbai namene ikileuboke einye na yoko kaimea koibeke arile weke uw nenere koikoi hambung mea niki yeale yea mea mea koukoke. 5na feline rake ro mbai jea molaikoke, na mekai nunne honowoye. babei ro rannaboke yo - miyea meyangge yoko kaimea kaiyeke yo yeale rake kani kelana wali niki yeale na no niyea.6reyea pele miyeare eranale fakaa hele bale, haubihine bang Yesus neai eleuboke wekeumi holona romiyea yerusalem na iteawaimi yo neai okiy rileuboke yea mokounge pele miyeare yun yambainyekoke. 7pele malaikat yea weuke, makane fakaa yea boyea reyea ware iteaiteibotere pele miyea hinye, na mekai pele obo yoku yun mehine bee tanduk me bee yeale na moko ranne helaukeunge kiyea hinye.8pele obo yoku eranei pere wali nekewoye, reke hee hereke, peleyeare nsheki bang mo here a bulu na wau wau helera men jakalambonde, pelera Allah yea nebang ennemokombonde, rake kani kela mokaiboke hee ne, wali hena bona yaronaikonde romiyea na ro fea ne molaikoke. pele obo yoku kiyeare beeneng yakalambonde hee ne rake kani kelana wali nekate yo uw yea neba homo feare na ro omoloikoi yo fakaa yea bonate.9rake iteai hebeau yeale ro miyea iteayemmibonde, yun wehine bee na mekai elu mehine bee, pele miyea na ranne anggende nuweuboke nekeye pele yun mehine bee na mekai ondofolo mehine bee yeaiboke. 10pele ondofolo nolona meaheambai mere ikilaiboke mokowatera ninea keraimi koke. mbai nammang me ikileuboke mokoumi, na ehi kaye ro nammang emei neyea mende hee ya fofo hele me mokommikonde.11obo yoku bere wali yeale nekeukoke kiyea rake hee wali enekei pele niyea ondofolo mehine name nendo. neyea pele ondofolo mehine bee holone me beai boke, nare nebang de mokonainyebonde anuwauke eye.12tanduk me bee ereya pele ondofolo me bee peleyeare nammang mere ikileiboi omokoi yo. peleyeare ondofolo waneng mea mere ikilenaibonde mokonaimile neaite elea wake kinyemmbonde, rake obo yoku kiyea yeale nanembainye hukai mbai mere mokonaimikonde. 13rake ondofolo me bee na mekai waneng harainyeboke mbainye, nanemene elea wake yeale one henggo yeale rake obo yoku kiyeare mo kinyenainyebonde. 14rake yo domba kelu yeale felare relenainyelere peleyeare domba kelu yea pele ondofolo yoni yonire melemmihande, haubihine bang rowa yoni yoni reale ondofolo yoni yoni yeale nemene neyea mbai neai Ondofolo kabang pele hee domba kelu keaneumikoke namekai eleuboke wekeumi romiyea neai weumi a huluinye nekate yo nambele menate.15malaikat yea rare weuke, nabe bu yeale anuwau weyea ijoko ereubokea anuwau mbai, nabe yoko miyea kaimiyea miyea yea nuweuboke nekeye anuwau na hele romiyea heleng buleng rake holonara, kani kela yoni yoni efeau yoni yoni16pele obo yoku yeale tanduk me bee yeale weyea ereubokea, pele yoko miyea kaimea miyeare konainyele. neai hambung hononainyelere nebang mokonaikonde nare mokonainyebonde melang yembonde na uw meleng anenaikonde iy yea relenainyekonde bende. 17haubihine bang Allah rake yore na kena kusengmikonde na kena uw mbai jea neai kenare koye waneng mokonaibonde. pele neaite rake yo meke ikilenanbonde mokonaimilere, obo yokure kinyeungeboke neyea mere mokommile mende Allah yea eleukoke a na hului menainyembonde.18pele yoko miyea kaunea miyea ereunge bokea pele miyea yo kabang rake kani kela ranna ondofolo yoni yoni nekatere mere ikileu boke mokoumi kiyea
1pelera reyea erale malaikat ehi surgara oke, elea wake kabang kinyeungeboke na uw na iy nukui rake kani kelane hehe neaukoke. 2pele malaikat a kabang mbea keaneye, kerau foke ya babel ro re rainyeko yo, kerai foke ya! rake hee re walobo yoni yoni pele yo anuwaunge nekewate na mekai enealo yoni yoni yeale uw nenere koi koi aye yoni yoni yeale uw re eheaikoke nekate. 3rake kani kelana yo nanemene nambele yoko kaumea koibate earene uw bene nebang yeaiboke bu elea aneisiyate waneng rake kani kelana ondofolo yoni yoni yeale nambele yoko kaimea kayeke namekai nawalire keren nalere uw heayeke wali waneng da, nai hei sei yo kere yeale nale yeale yeaiboke.4beneng reyea a ehiyea borale surgara eleye, reai holona romiyea embale be pele eita embale, na me hila uw hila mokatere hokomibombe mokombe yeale. 5haubihine bang na mehi uw hila riyane hayayeke yakune eungeke na mekai neai me hila uw hilare Allah bene nekeungehike. 6Allah ehi yore nebang yoni yoni mokowoumi huluijea nare mokoinyebo pele mokowoyere rake bee yea beinyeho neai me uw mokowoye bu nebang yeaibokere neai koleainye rake bee rileinyebo anensinde.7neai kena uw ra neai uw ra bumare keaiboye na mekai na uw neaite kui kui mea mea honainye yea eleweke na uw re foi hubawounge huluijea, nare uw buhea wa buhea yeale kena nebang uw nebang yeale yeungele haubihine bang neai uw neaite nahibi mo eleijeye reyea miyea ondofolo, miyeanale bang reyea kena nebang uw nebang, mom mai nare iy ne wononde hukelem bonde haubihine bang Tuhan Allah mere nononde kiyea elea wake kabang yealene. 8pele earene rake yo bei yan bei neai uw ra na ya mbai sele mennende here, kena nebang, uw nebang, moni mai. nare iyne de wononde hukelembonde, haubihine bang Tuhan Allah mere wononde kiyea elea wake kabang yealene9rake kani kelana ondofolo yoni yoni rake miyea yeale yokore kaimeare kayeke na mekai neai kui kui mea mea yeale mokowate nekewate yo pele yo iy yea hukeleye onggou keteyere erenatere, kena nebang uw nebang hubanainyele namekai rime rimenate na rimahili yeale hainyanyele. 10neai uw bahea wa buhea nukeunge koye erate waneng mbai enainye hu bandere fe waku konatene, pele yo nahauke hele hebenai bonde rake a keanenate, yei kabeuko kea ya rore rayewekete babel elea yeale wake yeale yo - haubihine bang na hukai mbai hele ware mere nono wende hee mbea yeubokene11pele miyeare earene rake kani kelana nai heisei heate yo rime rimenate kena nebang nekenate, haubihine bang ehi yea ha yea beneng neai hambung henate eyaroinye. 12kaiy habang da hawate hambung naite henaite rake niyea emas, perak, permata, lenan, ungu, sutera, kermisi, haisai, hambung nabune bune, o, jeruk fololo yeale hambung gadingra mokate na bune, o naroi bumane na bune bune, perunggu, besi, pialah. 13o elan yu yeale, bumbu na bune bune, o na onggou fololo yeale, mur, kemenyan, anggur bu, minyak zaitun , tepung, gandum, sapi, domba, kuda na kereta yeale - na mekai yebeai bu beai14naite heaite yo yea rake minyak re ungainyele, weai kenare koweke kombo nahu nanemene u hele yeaiboke hilire hebayeweke hambung yoni yoni ninea nundaiboke weyea beneng ehubaikoi.15pele hambung yoni yonire raite heayeke ro miyea pele minyare walora kere yeale nale yeale yeaiboke yo neai uw buhea wa buhea nekeunge koye erenate waneng mbai enainye hubande fe waku konatere na ahauka hebenai bonde. neyea rime rimenate, kena nebang uw nebang hubanainyele. 16rake a keanenate, i/ei kebeukoke ya, ro re rayewekete yo, miyea meangge waneng mbai lenan malo niaye niaye fi koleai waneng haisai yeale yea hirei kiyainye namekai emas yea permata yea mutiara yea uw kameare molaye weke. 17peleyeare na hu ikai mbaijea na keren nale nihea nebang yeai boke imoli mokoijo, bu moko ele meleyo, kaiy einya kalia yo namekai ro miyea naubu na wali hambung beai beai yo nanemene ahauka hebenaibonde.18neyea rake yo kabang yan kabang iy yea boloufike yeale onggou erenate hee kali kanenate elenate, yo ehi mbai rake yo kabang waneng ehebei. 19pelera pele romiyea kani man na yun ranne hereainyate kena nebang hubainye iy bauw waneng de, na rime yeale rimenate, kena nebang uw nebang haibanainyele rake a keanenate. yei kabeukokea ya rore rayewekete yo naubuna kaiy yeale yo nanemene rake miyea neai hambung heleng hawayewekete yea kere yeale nale yeale beibate peleyeare na hu ikai mbai sele neyea ninea nebang yeauboke. 20reyea homone molane kiyea kena uw ra a honanale mayea surgana yo pele yo kereu foke earene reimai kon miyea Yesus neai eleuboke wekeumi holona romiyea yeale Yesusre abu ako yeale Allahre yenjo kayaa yo yeale reimai kon haubihine bang neyea mare nebang mokoimiyembe earene Allahrene ehe bukulu neai rande oke.21pelera elea yeale malaikat mbai ruka kabang hele mbai na kabang gandum hikinei hikinei ruka waneng keauboke naubu walaubure kaungehikera eleye, pele mekai miyea eleakei sele yea keannehindene, beneng de ehubayei koi hului. 22kecapi kubui, koi bea, suling ma wayeke, aming waku, waneng hambung ranayeke yeale neaite oboroiboi hele. hambung de nabune bune mokate neai iteaito hebeando mbai pelene ehubai koi. gandum de hikinate tuka kulung beneng oboroiboi.23ih hehe neinye beneng eneaikoi, miyea neme ro neme ehamang bulaunge me bing me foka beneng oboroiboi, pele yona nai heisei yo rake kani kelane rore raimiyeke yo nekewainye neai bulo eare mokaweke yea kani ehi na romiyea aine karebai wabewaimi. 24Allahre yenjo kayaayo neai okiy yeale Yesus neai eleuboke wekeumi holona romiyea okiy yeale. namekai rake kani kelane haikoke ro miyea nemene neai okiy yeale pele yo einye haibayeaikoke earene me nokete.
( Nyanyian Atas Jatuhnya Babel ) 1Pelera reyea borale romiyea heleng mea elate, " a waneng Surgara rake a waneng kanate" Allah nabuama hele keamande " eai Allah holore moloumeboke kiyea, namekai Sele Neyea nene weawea yeale elea wke yeale nekende. 2Haubihine bang nahele yea namekai naijen mea Allah yea walire hului ikolowoumi. Pele rore rainyeke yoko miyea kaimea miyea-neai yoko kaimea koiboye yea rake kani kelana romiyea na uw bene nebang mokowoumi kiyeare Allah yea me nokeunge.3Pele surgana ro miyea heleng mea beneng kanete, Allah nabumane hele keamande Pele yore hukeleye iy onggou no bang hee bang kerennende. 4Pelera pele kedua puluh empat yoyo koteyo yeale yebeai bubeai keli nauw obo yoku waneng yo yeale Allah kendang wamerangne miweuboke nakeye kiyea bene be are roraiboke ei molainye wa keanate, Amin, Allahre na bumare hele keamande.5Pele kendang wamerangda a mbai bolare eleye, " Allahre kaliare mokoijaule ro miyea Nare hubara heaita yaneijaunge yo ebimbing kabang kabang nanemene Allahre bumane keaune.6Pelera reyea bolare romiyea riya kabang meai a waneng, na kulung nauwala hayeye yeale ku keandolo roroye yeale kulung waneng a kali keanate, " Allahre nabumare hele kaemande. Haubihine bang eai Allah Elealo Wakelo yea rake hee mere mokoumile.7Meng, " eyea reimai koma, mebing mefoka boma. Nare hili hebemamg ! Haubihine bang Allahre domba kelu miyare rowende ya yeuboke namekai na miyea neme neneaijea nauw mokoungehake. 8Hirenggonde neai malo lenan yabo yolo yeale, wili halamang yeale nare ikainyele ( Yesus Neai eleuboke wekeumi holona nauw mekai wamekai foi mokate malo lenan maye mayere aruneuboke)9Pele malaikat yea reare weuke, " Rake moloiko" Romiyea Allahre domba kelu miyea neme rouke ehamang bulau mokombere keaneumokoke yo, onomi foka yea hubanainyende baraungeboke weuke," Pele a yoni yoni Allah rena nahele are yeaiboke. 10Pele malaikat noro bere reyea be are nekade nare ei malorendere peleyeare reare weuke, ea pele mekai eimokoijea ! Reyea weainya waneng mbai Allahre yabeai bubeai namekai weai aka beale Yesusre Roh ro miyea walora huwake a feau.( Firman Allah ) 11Pelera reyea erare surga wekainyele, erale bea kuda keleumong mbai yakauboke, Helaukeungere kiyea naro Allah weunge a huluinye nekeye-namekai nahele-bulo felane melasayeumi yore na yeng mea me noyoumi. 12Na ijiko iy waneng-na yunde ondofolo yoni yoni neai fokoma heleng feleukoke. Na uwne ro mbai molaikoke nenaije mo neaiteai-hiyea hayea itiang hele. 13Na malo okiyne yawaisike yea hireukoke-Na Roh Allah neai a eleye kiyea.14Surgana felayo namalo lenan meye maye keleumomg hele hiraikoke kuda keleumomg randa hawaiboke nare hakainyekoke. 15Bere neuboke kiyeare neuwara ramiyeali mbai henengkeai hele meukuke, Pele reamiyeali yea kani ehi ehina Allahre ei omoloi romiyea melemumihande yanekoi yase bang mea mehukum besi mokaiboke yea nare mokommobonde anggur ani rande ohatene anggur malangga inyaibonde waneng mea. Neyea Allah elealo wakelo naromou isang koyere romiyea nebang mokommile. 16Na malone yeale nore bearene yeale ro mbai molaikoke rake miyea ondofolo yoni yoni neai ondofolo Tuhan yoni yoni Tuhan17Pelera reyea erale malaikat mbai hu ranne hebeye aye bumara nakaikoke yore nanemene a elaakei sele yea keanumi, Rakene mo memarilensi, Allahyea ehamang bulan kabang mokoungehakere anenggombe neaite. 18Meyea nahului rake romiyea neai meleng anembe, ondofolo yoni yoni neai-felau yun yun neai- elea wake yeale yo neai yo neai- kuda neai kundare helaukanyele yo neai-ro miyea yebeai bubeai-yebeai bubeai bang fele fele kabng kabang nemene neaite anembe.19Pelera reyea erale pele obo yoku kiyea yeale rake kani kelana ondofolo yoni yoni na fela yo yeale arilaisike kuda keleumomg moko randa helaukeunge kiyea na felayo yeale felare releneinyelere. 20Pele obo yoku kiyea yeale iybauw mem mehire mokowoye oboyoku bee nendo ame karebaite kelewoumi yendo kayealo keaneweinye kiyea yeale nabere ikilaikoke babere pele iybauw meli mehi mehi mokowoye kiyea yea pele obo yukure ro uwne molaikoke riomiyea na be yoi waneng mokaiboke hambungde ei molaimiyeke yore ame karebai wabewaimile pelera hokolo bee na wali wali yea yaraikoke bomoko belerang yeale iy bolo bolo benendere hayaikoke.21Pele obo yoku kiyeare felayo ehi nanemene kuda keleumomg moko randa helauheunge kiyeare euwara meukuke ramiyeali yea houkoke-pele yo houkoke naei uw meleng aye nanemene mekate anewate , yahele uw keakea beibate.
( Kerajaan Seribu Tahun ) 1Pelera reyea erale surgana malaikat mbai a bulu na wau wau hele neai kinci yeale rantai ha kabang yeale namene yaroukoke owakouboke. 2Alaka nehahina rami kiyea mbai walobo yun setan mea kaneainye kiyea ikileuboke rantai ha yea wowo koungekoke rako yakame 1000 fonsebengkondere. 3Pele alaka waneng kiyea a bulu nawawau helene kainyehike pele alaka rake ralo yakama 1000 namman ebeasoijea beneng romiyeare wabemmile helene, pele a bulu nawauwau yeale arunaiboke na ranne meterai ukate ralo yakama 1000 beansonde mo ya na fofo hele mekengkonde neaite beneng hainyainyekonde.4Namekai kendang wamerang ehiyeare reyea erameale pele ranne nekate yore romiyea ehi neai walire hului holonaimokonde elea kunyeumi boke. Reyea erameale Yesusre na a uea iwaim earene yeale Allahre ako feauko huwaumi earene yeale na yun folowate yo neai uw hulu yea erameale pele romiyea rake obo yoku yeale na be yoi waneng mokaiboke hambung yealere ei omoloi nekewale yo, naro nomor feline mene oboikoi yo, Rake yo yakama 1000 wali ondofolo yeale nanambainye mere menaimokonggondere.5Rake miyea roko mbai nando herewate romiyea walenaibonde peleyeare romiyea herewate yo ehi ewaleiboi mo ralo yakama 1000 huba fonnemokongge. 6Romiyea roko mbai nendo amminunde holona na uw mekai yolo yolo hele yo, onomi foke yea hubainye nyede. Here roko bee nendore neyea ehubaikoi, peleyeare Allah yeale wali ondofolo yeale Neai imam yoni yoni re inyaibonde, Namekai wali ondofolo yeale nanembainye ralo yalama 1000 me mokonaimikonde7Ralo yakama 1000 beansondera, walobo yun kawara hainyanyekonde. 8Pelera ende, rake kani kela na heme kaline feaungekoke nekate yo yo yan gog yeale magong yeale kanina ame karebaijea wabaimile arilemmile, felare roronaikondere Neai felayo na heleng naubu bu heainya ifau mere ebeaikoi hului waneng.9Rake kani kelane forilennekonde Allah le holona romiyea neai nekate anuwau yeale Allah buheare heunge yo yan yeale yanenainyekonde peleyeare yakura oke iy pele felayo hukelaiboke beaufoke. 10Obo yoku kiyea yeale obo yoku bee nendo ame karebai keleumi yendo kayaalo kiyea yeale hekelai koke bomoko belerang yeale iy bolo bolo beye yeale benende mbainye kiyeare kainyehike. Pele yo ramiara nobang hee bang uw buhea wabuhea nemmile konayende.( Hukuman Yang Terakhir ) 11Pelera eranale kaendang wamerang kabang hele keleumom waneng namekai na ranne nuweuboke rekeye kiyea yeale reyea eranale rake kani kela yeale kung wau yeale na be ra nundeaiboke beneng neai enate anuwau ehubaikoi sulu. 12Namekai heraiboke romiyea ro yeale raimiyeke yo yeale, robang yo yeale erameale kendang wamerang bene nanembainye hebate Homo homo wew kaikoke. Pelera homo fea em wali hena bona yaronaikonde yo neai wekainyele. Herewate yo neai me uw mokowate homone molaikoke huluijea koloumikondere.13Naubu walaubuna herayeke yo yeale nuluyo yona ekainyekate yo yeale nanemene walemmiboke neai me uw mokowate huluijea koloumikondere. 14Pelera here yeale nuluyo yeale bumoko iy bolo yealere hekelaikoke pele bomoko iy bolo bolo yeale here roko bee nendo niyea. 15Wali bhena bona yaronaikonde yo neai homofeane na rore omolokoi romiyea bumoko iy bolo bolo yealere hekelaikoke.
( Langit Yang Baru Dan Bumi Yang Baru ) 1Pelera surga neme kani kela neme beaungeboke yeare reyea arale. Surga yeale kani kela yeale bena ro nundaiboke, naubu walaubu uw yeuboke. 2Reyea erale Allahre yo yang Yerusalem neme Allahre mera surgara oke Yerusalem neme namekai miyea neme uw kamea rileuboke namolore hubainyekondere mokoungehake waneng.3Pelera reyea borale kendang wamerangda a kabng mbea keaneye ereng rake hee Allah nekeye anuwau romiyea nolone heleye Allah romiyea yeale wali nanembainye nekanete. Pele yo Allahre holona romiyeare myaibonde-namekai Allah pele yo neai Allahre yembonde. 4Neyea pele yo neai ijoko ibo nanemene hobemmikonde ro miyea beneng here ehereiyei, kena nebang okoiyei, iboinse okoi uw buhea wa buhea ehubaikoi. Haubihine bang bena yane beibate wali waneng de nanemene miea mundai boke.5Kenelang wameranghe nuweuboke nekeye kiyea yea eleye ereng, Reyea hambung nanemene mokamale nemeremo yakalaiboke, Raai a elale homone moloiko, haubihine bang rake a yoni yoni nahele namekai rabo ensalembe. 6Pelera eleye, Nanemene nahului yeaiboke reyea Yunani a feaunga hufufna bena kiyea Alfa yeale na moinya kiyea Omega yeale nekatle-Hubalo mando romiyea hinye bukire konnate yo, Reyea kahoyea walire yeumi rorebu rileungera bu itende anensunde.7Romiyea hinye nebang hubanainyele yea, Peleyeare na hibi hibi raei wali nibine ohonayende yo, pele hambung nanemene reyea eremiwahende reyea neai Allahre itebonde neyea reai kelu omire inyaibonde. 8Peleyeare romiyea feere feaijate yo wali ondofolo Neai a eleyere yo yakore kaimeare koijate yo, bolu earere mokate yo hoime behere ei molaimi yo, ame karebai jeale yo nanemene bomoko belerang yeale iy bulo bulo yealene enaisayende- Rake here roko bee nendo miyea.( Yerusalem Yang Baru ) 9Malaikat mehine bee maisebeuboke riyauke uwainyebonde neai yo bei yan bei ebe mehire bee yeale ikilaikoke hebate nolora malaikat mbai inekemo rare weuke, Rakere mei domba kelu na miyea neme kelereinole. 10Pelera Allahre Rohyea aukeboke, are weuke malaikat yea yawaukehoke moko mbai kabanghele boma hosoro hele.Pele mokora Allahre yo Yerusalem neme, Allahre mera surgara oye yea rare keleuke.11Allah Neai one henggo inyukui jea pele yo kabang yan kabang de hehe neau ngekoke, nawili halamang poye permata foi sele yapsis waneneg bu beam beam waneng, yolo yolo kristal waneng. 12Pele yo kabang enere yaneufoke ele keanumau, buma hosoro neinye romau me bee oro neng bee yeale malaikat me bee oro neng yeale ro yea molaikoke. 13Rmau na noro kehire name name mo bukaimokoke, ena norore name makeng norare name, hili norore name, ifale norore name.14Pele yo kabang yan kabang de yananyekoke ele hure ruka me bee oro neng bee yeale ranne hebaimokoke. Pele ruka name domba kelure abu ako ro yea molaikoke. 15Rare are weuke malaikat pele yo kabang yan kabang yeale na romau yeale ele yanaiseke yearele huluite kolnonnekonde neaite huluite kolainye o emasara na mene rouke.16Pele yo kabang yan kabang huba keli na koko yeale na keau keua bumare ike neaite neaite dua ribu dua ratus kilo meter hului. 17Ele neaiboke na keau keau hului raungehike bea meter enam puluh lima hului rimiyea yea hului kolaunye pele malaikat hului raungehike.18Pele yo kabang yang kabang elere bu beam bam waneng permata yapsis yea naikoke, na yo yande emas heleyea mokaiboke-kaca waneng. 19Elere naiboke earuna rukare permata na bune bune mokainyekoke rake ruka yea mokainyekoke raka mbai nendo ruka yapsis, bu beam beam waneng raka bee nendo ruka milam roboni nokong waneng raka name nendo ruka mirah, fi kolei waneng raka keli nendo ruka zamrud bu beam beam waneng. 20Raka meahea mbai nendoruka unam, coklat yeale keleumon yeale raka mehine mbai nendo ruka sardis coklat yeale hasai yeale aleibo aleibo waneng. Raka mehine bee nendo ratna cempaka yanggo yanggo waneng raka mehine name nendo ruka beril, haye waneng yeale noko waneng yeale aleaiboke waneng. raka mehine keli nendo krisolit yanggo yanggo waneng raka me bee nendo ruka krisopras. bu beam beam yeale keluamon yeale waneng. raka me bee oror nen mbai ro, ruka lazuardi naubu waneng raka me bee oror nen bee ro ruka kecubung, fi kolei waneng.21Ro mau me bee oro nen bee yealera, mutiara mbemba neaite neaite na romau huluinye mokaikoke-pele yo kabang yan kabang na nibi kabang emas yolo yolo benelu kaca mekai waneng mokaiboke. 22Pele yokabang yan kabangde erale pelena Allahre ei mom imea ereiboi haubihine bang Tuhan Allah, Elealo wakelo yeale domba kelu yeale pele yo neai ei mom mom imeare yeuboke,23Pele yo yang nolone hu yeale oko yeale na hehe enaiko, haubihine bang Allahre uw iy nyului jea neaukokere namekai domba kelu kiyea ihere waneng neaimile. 24Namekai pele kanina romiyea pele eita ele mele konayende nawaneng ondofolo yono yoni beanggo yeale hambung yoni yoni pele yo eite roungal mende. 25Pele yo kabang yan kabang na romau raweiboi mo hebenende haubihine bang pele anuwau huweare itiang.26Kani hihi romiyea neai nene waewea yeale neai kukui meamea yeale oeleyo eite yaronate menate. 27Peleyeare uw nene yeale hambung eyeiboi hului namekai romiyea feere mokowami me uw mokate yo yeale ame kabebaite beate yo yealeeite eyeiboi hului. Romiyea na ro domba kelure wali hena bona yaronaikonde yo neai homo feane moloukoke yore mo ehe mommkonde pele yo eite weammihinde enaiyebonde.
1Pele malaikat mbai wali yeumi yolo yolo rendang hele kristal waneng yea rare keleuke. Pele wi Allahre domba kelure kendang wamerang nekatra rileunge. 2Pele yo kabang yang kabang nanibi kabang nolere yea rileimiyeye wi bonei bonei reufi reufine walire yaimi o ha yea hebatr ani rorko me bee oro nen bee yealo rabo yakama mbai mokoikoyate oko mbai roko mbai mokoiyate. Na fea yea pelene rileusike romiyea onomi yemmile neaite.3Allah yea olomore neungeboke hambung pele yo enye u. Allah yeale domba kelure kendang wamerang pele yone hononde Allahre kaliare mokate yo pele yo yanne Neai kaliare mokonate. 4Pele yo Allah nabeyoi kanenainyele namekai Allahre ro na fealine molonaimmikonde. 5Pele yo yanne rami bang iy hele yale hu heke yeale ro enaikoi haubihine bang. Rake romiyea yea ondofolo waneng mea huba bang heai bang ehi yore me mokomiyende.( Kedatangan Tuhan Yesus ) 6Pelera malaikat yearare weuke, na ranne a yono yoni nahele namekai rabo ensalembe. Tuhan Allah Neai Roh yea weunge yenjo kalaayo walira huwemmile kiyea. Nai malaikatre ukeunge meke Neai kaliare mokate holona yore na beki bang benate hambung de kelemmibonde neaite. 7Ereng-nana hesele bene nekenayete - Reyea na hibibang mo melere romiyea rake homofea na a nuleuwekokarele hakonate yo onomi foka hubanannyende8Reyea ahane rake hambung nanemene anggeai borowale ijokoyea erewale kiyea. Pelera boroukokale nawaneneg ereukokalera malaikat rake hambungde keleukoke kiyeare oro bene are nekate eite molorende. 9Peleyeare neyea weuke, Ea Pele mekai omokoijea Allahre mo ei moloinye-Haubihine bang waeinya waneng mbai reyea Allahre kaliare mokale ro, namekai weai aka beake Allahre yenjo kayaa yo yeale ro miyea nanemene foemene rake homofea eniya a uwteai wateai te hako yate yo yeale nabe hului mbai.10Neyea beneg weuke , Rake homofea einye hulainyekoke a feau munne eheraiweijea, haubihine bang rakere unyaibonde ya hobeungekokene. 11Romiyea rake mekaije weumile, hinye neai nebangde mokonayendena na hibiyea nebang mokonayende, hinye wali niki yealere moko naterena nahibi hibi yeale olenayende, Allahre hului hakonainyele wali yolo yolo yo, na hibi wali yolo yolo yea nekenayende.12Ereng reyea naheki bang mo Reainya roibu yeale roukemende romiyea me uw mokowate huluinye reainya roibu waheremikonde. 13Reyea yunan a feaunge huruf nabena kiyea Alfa yeale na moinye kiyea Omega yeubokale. Hubado mando. henggeleng raufikale kiyea namekai hubare erensalenggonde kiyea.14Romiyea nahului walire yaimio na ani anenate namekai pele yo kabang yankabangde na romauka enaiyembonde neaite na malo kuyaikoke yo anomi fokayea hubainayende. 15Yo moinye rake uw mekai yeale romiyea yea enainyekende yoku uw mekai yeale yo boloolo yo boloo yo, yoko kaimare koijate yo, ro miyeare hoijate yo hoime bahere ei moloimi yo eme karebaite beijatere kena kate yo.16Reyea Yesus, Jemaat ehire ehire huweumile neaite , Reai malaikat re ukanale ende rake ako feauko ware iteainyete onsi kambura katate waneng reyea ondofolo kabng Daudre orona manara faukale reyea niyea rene kaukanga hehe kabangde naei kiyoye findelau yahei.17Allahre Roh yeale miyea neme wainyeboke waneng Allah jemaat yeale elete, Mebu ! Borate ro miyea yea elenate, Mebu ! romiyea hinye walire yemmile bu anensindere kiy oyeungena mai kena kaube hului mekaho yea reng.( Penutup ) 18Romiyea hinye rake homo fea na a mulaunyekokere borombondena reyea Yohanes rake iteitembombere, romiyea hinye yea rake ako feako barannele kiyea pele romiyea rake homo fea einye yo bei yan bei molaikokeyea ehe bukure Allah yea pele yore ennebarande. 19Namekai romiyea hinyeyea rake homo fea na mulainyekoke a kalo ennemolondena, rake homo feane molaikoke walire yeumi o ha yeale Allahre yo neme yeale pele romiyea neai kayee ro Allah yaronggonde.20Rake are nanemene iteaiwouke kiyea eleye, Nahele, Reyea na heki bang mereleamin Tuhan Yesus Meibe ! 21Reyea ebeli banale, Tuhan Yesus Allahre holona ro miyeare kena buhea eare bang mea hemmiyende. Amin.