1Chitabu cha lukolo lwa Yesu Kilisito mwanake Daudi, mwanake Ibrahimu. 2Ibrahimu kakala tatiyake Isaka, na Isaka tati ya Yakobo, na Yakobo tati ya Yuda na ndugu zake. 3Yuda kakala tati ya Pelesi na Sela kwa Tamali, Pelesi tati ya Hezeloni, na Hezeloni tati ya Lamu.4Lamu kakala tati ya Aminadabu, Aminadabu tati ya Nashoni, na Nashoni tati ya Salimoni. 5Salimoni kakala tati ya Boazi kwa Lahabu, Boazi tati ya Obedi kwa Luth, Obedi tati ya Yese, 6Yese kakala tati ya mmwene Daudi. Daudi kakala tati ya Sulemani kwa mke wa Ulia.7Sulemani kakala tati ya Lehoboamu, Lehoboamu tati ya Abiya, Abiya tati ya Asa. 8Asa kakala tati ya Yehoshafati, Yehoshafati tati ya Yolamu, na Yolamu tati ya Uzia.9Uzia kakala tati ya Yothamu, Yothamu tati ya Ahazi, Ahazi tati ya Hezekia. 10Hezekia kakala tati ya Manase, Manase tati ya Amoni na Amoni tati ya Yosia. 11Yosia kakala tati ya Yekonia na kaka zake wakati wa kusoligwa kwita Babeli.12Na baada ya kusoligwa kwita Babeli, Yenokia kakala tati ya Shatieli, Shatieli kakala tati yake na Zelubabeli. 13Zelubabeli kakala tati ya Abiudi, Abiudi tati ya Eliakimu, na Eliakimu tati ya Azoli. 14Azoli kakala tati ya Zadoki, Zadoki tati ya Akimu, na Akimu tati ya Eliudi.15Eliudi kakala tati ya Elieza, Elieza tati ya Matani na Matani tati ya Yakobo. 16Yakobo kakala tati ya Yusufu mulume wa Maliamu, ambaye kwa yeye Yesu kaelekigwa, kotangigwa Kilisito. 17Vyelesi vose kwandusila Ibrahimu hadi Daudi vikala vyelesi kumi na vinne, kulawa Daudi hadi kusoligwa kwita Babeli vyelesi kumi na vinne, na kulwa kusoligwa kwita Babeli hadi Kilisito vyelesi kumi na vinne.18Kuelekigwa kwa Yesu Kilisito kukala vino. Mami yake, Maliamu kachumbiigwa na Yusufu, lakini kabla hawaitinkhe, kaoneka kuwa na inda kwa uwezo wa Roho Mtakatiifu. 19Mulume wake Yusufu, kakala munthu mwenye haki halondile kumwaibisha hadhalani. Kaamula kuuleka uchumba wake naye kwa sili.20Ivoakalile akifikili nchanya ya mbuli zino, Msenga wa Mndewa kamulawila katika ndoto, akalonga, " Yusufu mwana wa Daudi, sekeuogohe kumsola Maliamu kama mkako, kwa sababu inda aliyonayo ni kwa uweza wa Roho Mtakatifu. 21Naifungule mwana wa chilume na umtange zina dyake Yesu, kwa maana naawaokole wanthu wake na ubananzi wao."22Yose yano yalawila kutimiza kiya kilongigwwe na Mndewa kwa inzila ya mulotezi, akalonga, 23Lola, bikila apape inda na kueleka mwana wa chilume, na wamtange zina dyake Imanueli"-- maana yake, "Mulungu hamwe nacheye."24Yusufu aliamka kulawa mzinthongo na kutenda kama msenga wa Mndewa amlagiliza na kamsola gesa mkake. 25Hata hiyo, hagonile naye mpaka aifungulile mwana wa kilume na kamanga zina dyake Yesu.
1Baada ya Yesu kwelekigwa katika Bethelehemu ya Uyahudi katika siku za mwene Helode, wanthu wasomile kulawa mashaliki ikutali wafika Yelusalemu walonga, 2Akwani ila aelekigwe mwene wa Wayahudi? Chiiona nthondo yake mashaliki na cheye chiza kumuabudu." 3Pindi Mwene helode ahulike yano alifadhaika, na Yelusalemu yose hamwe naye.4Helode akawaika hamwe wakulu wa makuhani wose na waandishi wa wanthu, naye kawauza, Kilisito naelekwe kulihi?" 5Wakamlongela Bethelehemu ya Uyahudi, kwa kuwa hivi ndivyo iandikigwe na mlotezi, 6Nawe Bethelehemu, katika nchi ya Yuda, si mdodo mingoni mwa vilongozi wa Yuda, kwa kuwa kulawa kumwako naeze mtawala atakayewachunga wanthu wangu Isilaeli."7Hivyo Hlode kawatanga wala wasomile chinyele na kuwauza siku ili naho nthondo ikala ikuoneka. 8Kawalagiliza Bthelehemu, akkalonga "Gendeni kwa uangalifu mkamlonde mwana aelekigwe. Wakati mkamuona, nigalileni habali ili kwamba nie pia nidahe kwiza na kumwabudu."9Baada ya viya ivowategeleze Mndewa, wagendelela na mwanza wao, na nthondo ila waionile mashaliki iwatangulila hadi itimalala nchanya ya hanthu mwana aelekigwe ahoakalile. 10Wakati waionile nthondo, wasekelela kwa seko nkhulu nkhani.11Waingila nyumbani na kumlola mwana aelekigwe na Maliamu mama yake. Walimsujudia na kumwabudu. Wavugula hazina zao na kumlavila zawadi na dhabihu, uvumba, na manemane. 12Mulungu aliwaonya katika ndoto sekewabwele kwa Helode, hivyo, wasegela kubwela katika nchi yao kwa nzila imwenga.13Baada ya kuwa wasegela,msenga wa Mndewa kamlawila Yusufu katika ndoto na kulonga, "Inuka, msole mwana na mami yake na mkimbilile Misili. Sigaleni huko mpaka ahoniwalongele, kwa kuwa Helode naamlonde mwana ili amwangamize. 14Chilo hiko Yusufu aliamka na kumsola mwana na mami yake na kukimbila Misili. 15Kakala huko hadi Helode adanganike. Ino itimiz kila Mndewa kakala akalonga kufosela mlotezi, "Kulawa Misili nmtanga mwanangu."16Kisha Helode, ivoaonile kadhihikaigwe na wanthu wasomi, kengiligwa na ludoko nkhani. Kalagiliza wakomigwe wana wose wa kilume wakalile Bethelehemu na wose wamunaidieneo diya wakalile na miaka miidi na kubwela hasi yake kulingana na wakati awile kathibitisha kabisa kulawa kwa wala wanthu wasomi.17Ndipo itimizgwa dila mbuli dilongwe kwa mulomo cha mlotezi Yeremia, 18"Sauti ihulikigwe Lamah, kilio na maombolezo makulu, Raheli kawalilila wanage, na kalema kufalijiwa kwa sababu hawahali kaidi."19Helode aho adandanike, lola wasenga wa Mndewa kamlava Yusufu katika ndoto huko Misili na kulonga, 20"Inuka msole mwana na mami yake, na mwite katika nchi ya Isilaeli kwa maana wawile wakilonda uhai wa mwana wadanganike." 21Yusufu aliinuka, akamsola mwana hamwe na mami yake, na weza katika nchi ya Isilaeli.22Lakini ivoahulike kama Alikelau kakala anatawala Yuda mahali pa tati ykae Helode, kaogoha kwita huko. Baada ya Mulungu kumuonya katika ndoto, kahalawa kwita mkoa wa Galilaya 23na kaita kuishi katia mji wotangigwa Nazaleti. Dino ditimiza kila kiwile kilongigwa kale kwa nzila ya walotezi, kwamba naatangigwe Mnazaleti.
1Katika siku zila Yohana Mbatizaji keza akihubili muna inyika ya Yuda akalonga, 2"Tubuni kwa maana umwene wa muimbingu u haguhi." 3Kwa maana ino ndiye alongigwe na mlotezi Isaya akalonga, "sauti ya munthu kotanga kuawa muijangwa; ikeni tayali nzila ya Mndewa, yanyoosheni mapito yake,"4Lelo yohana kavala mazoya ya ngamiya na mkanda wa bende mchigudi chake. Ndiya yake kikala nzige na uki ya mwimbago. 5Kamala Yelusalemu, Yuda yose, na eneo dyose dozunguuka mto Yolodani waita kumwake. 6Wakala wakibatizigwa naye katika mto Yolodani huku wakitubu uhasanyi wao.7Lakini awaonile wengi wa mafalisayo na masadukayo wakeza kumwake kubatizigwa, akawalongela, "Mweye uzao wa nyoka wenye sumu niani awaonye kukimbila gadhabu ikwiza? 8Elekeni matunda yaipasayo toba. 9Na msekugesa na kusemeana miongoni mwenu, 'Chinaye Ibrahimu kama tati yetu.' wa kuwa nowalongeleni Mulungu kodaha kumwinulia Ibrahimu wana hata kulawa katika mayuwe yano.10Tayali shoka diikigwa kale mna mzizi wa miti. Kwahiyo kila mti usiozaa matunda yanogile hukatwa na kutupwa kwenye moto. 11Nowabatiza kwa mazi kwa ajili ua toba. Lakini yeye kokwiza baada yangu ni mkulu kufosa nie nami sistahili hata kupaa viatu vankhe. Yeye atawabatiza kwa Roho Makatifu na kwa moto. 12Na pepeto dyake da muimikono mwake kusafisha kabisa uwanda wake na kuikusanya ngano yake ghalani. Lakini atayachoma makapi kwa moto ambao haudaha kuzimika.13Kamala Yesu keza kulawa Galilaya mpaka mto Yolodani kubatizwa na Yohana. 14Lakini Yohana kalonda kumzuila akalonga, "Nie nolonda kubatizigwa na weye, nawe wize kumwangu?" 15Yesu akajibu akalonga, "Luhusa iwe vino lelo, kwa kuwa ndivyo ichilonda kuitimiza haki yose." Kamala Yohana akamluhusu.16Baada ya kuwa kabatizigwa, mala Yesu akalawa kui mazi, na lola, Mbingu nazivunguke kumwake. Na alimuona Roho wa Mulungu akishuka kwa mfano wa njiwa na kutulia nchanya yake. 17Lola, sauti ilawa kuimbingu ikalonga, "Ino ni mwanangu mpendigwa. Ninaye pendezigwa nkhani naye."
1Kamala Yesu kalongozigwa na Roho mpaka kudijangwa ili agezigwe na chinyamkela. 2Ivoakalile kafunga kw siku alobaini imisi na ichilo kapata nzala. 3Mgeze akeza na akamlongela, "Kama wewe ni mwana wa Mulungu, yaamulu mayuw yano yawe mgate." 4Lakini Yesu alimjibu na kumlongela, "Iandikigwa, 'Munthu haishi kwa mgate muhala, bali kwa kila mbuli dilawalo muumulomo mwa Mulungu."5Kamala chinyamkela kamgala muna isi iinogile na kamwika hanthu ya nchanya nkhani hadizengo da hekalu, 6na kumulongela, "kama wewe ni Mwana wa Mulungu, iwanthe hai, kwa vila yandikigwa, 'Naawalagilize wasenga wake naweze wakdake; na, 'wakuinule kwa mikono yao, ili sekeuikwale mgulu wako muna yuwe."7Yesu akamlongela, "Tena yandikigwa, 'Sekeumgeze Mndewa Mulungu wakoo." 8Kamala, chinyamkela kamsola na kumgala sehemu ya nchanya nkhani akamlagisa mwene zose za iisi na fahali ya hizo zose. 9Kamlongela, Nanikwinkhe vinthu vyose vino ukanisujudila na kuniabudu."10Kamala esu akamlongela, "Genda zako ulawe hano, Chinyamkela! kwa maana iandikigwa, Yakupasa kumwabudu Mndewa Mulungu wako, na umtumikie yeye peke yake." 11Kamala chinyamkela kamleka, na lola, malaika weza wakamtumikia.12Kamala Yesu ivo ahulikile kuwa Yohane kagwiligwa, akasegela mpaka Galilaya. 13Kasegela Nazaleti kaita na kuishi Kapelenaumu, iuko hankhanda na Bahali ya Galilaya, mipakani mwa majimbo ya Zabuloni na Naftali.14Ino ilawilila kutimiliza kila kilongigwe na mulotezi Isaya, 15"katika mji wa Zabuloni na mji wa Naftali, kwita Bahalini, ng'ambo ya Yolodani, Galilaya ya wamataifa! 16Wanthu wakalile mdiziza wauona bunkhulo mkulu, na wadya wakalile wakala katika maeneo na kivuli cha mauti, nchanya yao iwaangazila."17Kulawa wakati huo Yesu kandusa kuhubili na kulonga, "Tubuni, kwa maana umwene wa kuulanga uhaguhi."18Ivo akalile kogenda hankhanda ya Bahali ya Galilaya, kawaona ndugu waidi, Simoni akalile kotangigwa Petro, na Andrea kaka yake, wakitega nyavu bahalini, kwa kuwa wakalile wavuvi wa somba. 19Yesu akawalongela, "Inzoni mniinze, naniwatende kuwa wavuvi wa wanthu." 20Mala imwe wazileka nyavu na wamkola.21Na Yesu akalile akugendelela kulawa aho kuwaona ndugu waidi wamwenga, Yakobo mwanake na Zebedayo, na Yohane mkulu wake wakala muna umtumbwi hamwe na tati yawe wakishona nyavu zao. Kawataanga, 22na mala imwe wakaleka mtumbwi na tati yao nao wakamkola.23Yesu kaita haguhi Galilaya yose, akifundisha muna masinagogi yao, na kuhubili injili ya umwene na kuhonya kila aina ya maladhi na utamu miongoni mwa wanthu. 24Mbuli zake zenela Silia yose, na wanthu wakawagala kumwake wala wose wakalile waugula, wakala na malazi mbalimbali na maumivu, wakalile na vibwengo na wenye kifafa na waholozile. Yesu kawahonya. 25Umati mkulu lwa wanthu umuinza kulawa Galilaya, na Dekapoli, na Yelusasemu na Uyahudi na kulawa ng'ambo ya Yolodani.
1Yesu ivo aonile umati, kahalawa na kaita Kuumlima. Ivo akalile kakala hasi, wanafunzi wake weza kumwake. 2Kagubula mulomo wake na kawafundisha, akalonga, 3"Heli walio masikini wa iloho maana umwene wa kuulanga ni wao. 4Heli walio na huzuni, maana wafalijiligwe.5Heli wenye uhole, maana watailisi isi. 6Heli wenye nzala na ikiu ya haki, maana hao nawagute. 7Heli wenye lehema maana hao watapata Lehema. 8Heli wenye umoyo unogile maana wamuone Mulungu.9Heli wapatanishi, maana hao nawatangigwe wana wa Mulungu. 10Heli wala wotesigwa kwa ajili ya haki, maana umwene wa kuulanga ni wao.11Heli mweye ambao wanthu nawawadukane na kuwatesa, au kulonga kila aina ya wihile dhidi yenu kwa uvwizi kwa ajili yangu. 12Sekeleleni na kudenkhelela, maana thawabu yenu ni nkhulu nchanya kuulanga. Kwa kuwa vino ndivyo wanthu walivyo watesa walotezi kabla yenu.13Mweye ni munyu wa iisi. Lakini kama munyu ulagaza ladha yake, naidaheze kutendika munyu halisi kaidi? Kamwe haidaha kuwa inogile kwa kinthu kimwenga chochose kaidi, isipokuwa ni kukwasigwa kunze na kujatigwa na migulu ya wanthu. 14Mweye ni nulu ya iisi. Mji uzengigwa nchanya ya mlima hauifisa.15Wala wanthu hawakuwasha vimuli na kuika hasi ya kisege, bali muna ikinala, nayo yowaangaza wose walio mgati ya nyumba. 16Leka nulu yenu iangaze mbele za wanthu kwa namna ambayo kwamba, wayalole matendo yenu yanogile na kumtukuza Tata yenu awile kuulanga.17Msekugesa niza kuibananga shelia wala walotezi. Sizile kuibananga lakini kutimiza. 18Kwa kweli nowalongela kwamba mpaka kuulanga na iisi zose zifose hapana yodi imwe wala nukta imwe ya shelia nailavigwe katika shelia hadi hapo kila kinthu ahokiwe kitimizigwa kale.19Hivyo yeyose akubena amli ndodo imwe ya amli zino kuwafundisha wamwenga kutenda hivyo nautangigwe mdodo katika umwene wa kuulanga. Lakini yeyose azitoza na kuzifundisha atangigwe mkulu katika umwene wa kuulanga. 20Kwa maana nowalongela haki yenu isipozidi haki ya waandishi na Mafalisayo, kwa vyovyose vila nahamwingile muna umwene wa kuulanga.21Muhulika ilongigwa umwaka kuwa, "Usekukoma" na 'yeyose kokoma yuko muna hatali ya hukumu.' 22Lakini nikuwalongela yoyose akumchukia ndugu yake naawe muna hatali ya ihukumu. Na yeyose komlongela ndugu yake kuwa, "Wewe ni munthu haufaya!' naawe muna hatali ya balaza. Na yeyose kolonga, 'Wewe mbozi!' naawe muna hatali ya moto wa jehanamu.23Hivyo kama kolava sadaka yako katika madhabahu na unakumbuka kuwa ndugu yako ana mbuli dyodyose dhidi yako, 24ileke sadaka mbele ya madhabahu, kisha toza nzila yako. Kapatane kwanza na ndugu yako, na kamala wize kulava sadaka yako.25Ilumbe na mshitaki waku hima, ukiwa hamwe naye muinzila kwita mahakamani, vinginevyo mshtaki wako kodaha kukuleka muimikono mwa hakimu, na hakimu akuleke muimikono mwa askali, nawe naukwasigwe muigeleza. 26Amini nowalongeleni, kamwe sekeugeligwe hulu hadi ulihe senti ya uhelelo ya pesa ukudaigwa.27Muhulika ilongwa kuwa, 'Usekuzini.' 28Lakini nowalongela yeyose komlola mwanamke kwa kumtamani amekwisha kuzini naye muuyo mmwake.29Na kama ziso dyako la kulume dokusababisha kuikwala, ding'ole na udyase kutali nawe. Kwa kuwa ni afadhali kiungo kimwe katika mtufi wako kibanangigwe kuliko mtui mgima kukwasigwa muijehanamu. 30Na kama mkono wako wa kulume wokusababishila kuikwala, ukanthe kamala uukwase kutali nawe. Maana ni afadhali kiungo kimwe katika mtufi wako kibanangigwe kuliko mtufi mgima kukwasigwa muijehnamu.31Ilongigwa pia, yeyose komuwinga mkake, na amwinkhe hati ya talaka.' 32Lakini nie nowalongela, yeyose komleka mkake, isipokuwa kwa sababu ya zinaa, kamtenda kuwa mzinzi. Na yeyose amsole baada ya kwinkhigwa talaka kozini.33Kaidi, muhulika ilongigwa kwa wala wa umwaka, 'Sekemuape kwa uvwizi, bali galeni viapo vyenu kwa Mndewa.' 34Lakini nowalongela, sekemuape hata kidodo, ama kwa ulanga, kwa sababu ni enzi ya Mulungu; 35wala kwa isi, maana ni hanthu pa kwika kinthi cha kujatila nyayo zake, ama kwa Jelusalemu, maana ni mji wa mwene mkulu.36Wala usekuapa kwa mutwi wako, maana hudahile kutenda unyele umwe kuwa mzelu au mtitu. 37Bali mbuli yenu yawe, 'Ena, ena, Hapana, hapana.' Kwa kuwa yazidiyo hayo yolawa kwa yula mbananzi.38Muhulika ilongigwa kuwa, 'Ziso kwa ziso, na zino kwa zino.' 39Lakini nie nomlongela, Sekemshindane na munthu mbananzi; lakini munthu akakutoa vunda da kulume mbidulile na dimwenga pia.40Na kama yeyose kotamani kwita na weye mahakamani na kakuhoka kanzu yako mlekele na joho dyako pia. 41Na yeyose kokulazimisha kwita naye maili imwe, genda nae maili mbili. 42Kwa yeyose akuombaye mwinkhe, na usimwepuke yeyose kolonda kukukopa.43Muhulika ilogigwa, 'Umpende jilani yako, na umchukile adui yako.' 44Lakini nowalongela adui zenu, walombeeni wanao waudhi, 45Ili kwamba muwe wana wa tata yenu kuulanga. Kwa kuwa kotenda zua diwalangazi wabananzi na wema, na kowachonyela mvula wabananzi na wema.46Kama mkiwapenda wanaowapenda mweye, mwapata thawabu zilihi? Kwani watoza ushulu hawatenda ivo? 47Na kama mkawalamsa ndugu zenu tu mopataki zaidi ya wamwenga? Je!, Wanthu wa mataifa hawatenda vivyo hivyo? 48Kwa hiyo yawapasa kuwa wakamilifu, kama Tati yenu w kuulanga awile mkamilifu.
1Zingatila kutotenda mbuli ya haki ya wanthu ili kuilagisa, vinginevyo hatutapata thawabu kulawa kwa Tata awile kuulanga. 2Hivyo basi aho ukulava usekutoa talumbeta na kujisifu mwenyewe kama wanafiki waokutenda katika masinagogi na katika mitaa, ili kwamba wanthu wawasifu. Kweli nowalongela, wahokela kale thawabu yao.3Lakini weye ukulava, mkono wako wa kumoso sekeumanye chokutendigwa na mkono wa kulume, 4ili kwamba zawadi yako ilavigwe kwa sili. Ndipo Tati yako aonaye silini naakwinkhe thawabu yako.5Na ahouwe ukalomba, sekeuwe kama wanafiki, kwa kuwa wanapenda kutimalala na kulomba kwenye masinagogi na kwenye kona za mitaani, ili kwamba wanthu wawalole. Kweli nowalongela, wahokela kale thawabu yao. 6Lakini wewe, aho kolomba, ingila chumbani. Fugala mlango, na ulombe kwa Tati yako awile silini. Ndipo Tati yako aonaye silini naakwinkhe thawabu yako. 7Na aho ukala ukalomba, seke ubwelele maneno yabule na maana kama mataifa ivowotenda, kwa kuwa wofikili kwamba wahulikigwe kwa sababu ya maneno mengi wakulonga.8Kwa hiyo, sekeuwe kama wao, kwa kuwa Tati yako komanya mahitaji yako hata kabla hunalomba kumwake. 9Hivyo basi omba vino: Tata yetu uwile kuulanga, zina dyako ditukuzwe. 10Umwene wako wize, mapenzi yako yatendite hano kuiisi gesa huko kuulanga.11Ucinkhe dielo mgate wenthu wa kila siku. 12uchisamehe deni zenthu, gesa cheye ivo chowasamehe wadeni wenthu. 13Na usekutugela katika majalibu, lakini uchiepuse kulawa kwa yula mbananzi.'14Ikiwa mtawasamehe wanthu ubananzi wao, Tat yako awile kuulanga pia atawasamehe mweye. 15Lakini ikiwa hamtawasamehe ubananzi wao, wala Tati yenu hatawasamehe ubananzi wenu.16Zaidi ya yose, ukala umefunga,usioneshe sula ya huzuni kama wanafiki ivo wotenda, kwa kuwa wanakunja sula ili kwamba wanthu wawatambule wamefunga. Kweli nokulongela, wahokela kale thawabu yao. 17Lakini wewe, ahouwile kufunga, haka mavuta mutwi wako na uoshe cheni lwako. 18Hivyo kaitakulagisa mbele ya wanthu kuwa umefunga, lakini tu itakuwa kwa Tati yako aliye silini. Na Tati yako aonaye silini, naakwinkhe thawabu yako.19Usekwiikila hakiba yako mwenyewe hano haiisi, ambapo nondo na kutu hubananga, ambapo wezi hubena na kubawa. 20Badala yake, iikile hazina yako mwenyewe kuulanga, ambapo wabavi hawadaha kubena na kubawa. 21Kwa kuwa hazina yako ilipo, ndipo na umoyo wao nauuko pia.22Ziso ni muli ya mtufi. Kwa hiyo, ikawa ziso dyako ni gima, mtufi wose naumemezwe na nulu. 23Lakini ikawa ziso dyako ni bovu, mtufi wako wose umema ziza totolo. Kwahiyo, ikawa nulu ambayo iumo mgati yako ni ziza hasa, ni ziza kulu kiasi gani! 24Hebule hata imwe kodaha kuwatumikia wandewa waidi, kwa kuwa atamchukia imwe na kumpenda imwenga, au la sivyo ailave kwa imwe na kumdhalau imwenga. Hamdaha kumtumikia Mulungu na mali.25Kwa hiyo nokulongela, sekeuwe na mashaka kuhusu maisha yako, kuwa naudye mbwani au naung'we mbwani, au kuhusu mtufi wako, nauvale mbwani. Je! Maisha si zaidi ya ndiya na mtufi zaidi ya mavazi? 26Lola ndege walikuulanga. Hawahandi wala hawavuna na hawakusanyi na kutunza ghalani, lakini Tata yenu wa kuulanga huwalisha wao. Je mweye si wa thamani zaidi kufosa wao?27Na niani miongoni mmwenu kwa kuihangaisha kodaha kuongeza dhilaa imwe muna uhai wa maisha yake? 28Na kwa mbwani mowa na wasiwasi kuhusu mavazi? Fikilia kuhusu maua muna imigunda, jinsi ivoyokula. Hayatenda kazi na hayadahile kujivisha. 29Ninkhali nowalongela, hata Sulemani katika utunyo wake wose havikigwe kama imwewao ya haya.30Ikala Mulungu koyavalisha mazani katika migunda, ambayo yadumu siku imwe na igolo yokwasigwa katika moto, je ni kwa kiasi gani atawavalisha mweye, mweye wenye imani ndodo? 31Kwa hiyo sekemuwe na wasiwasi nakulonga, 'Je nachidye mbwani?' au "Je naching'we mbwani? au " Je nachivale nguo zilihi?"32Kwa kuwa mataifa wolonda mbuli zino, na Tati yenu wa kuulanga komanya kuwa molonda hayo. 33Lakini kwanza londeni umwene wake na haki yake na yano yose nayakabidhigwe kumwako. 34Kwa hiyo, sekeuone shaka kwa ajili ya igolo, kwa kuwa igolo naijishulikile yenyewe. Kila siku yotosha kuwa na tatizo lake lenyewe.
1Usekuhukumu, nawe usekwiza kuhukumigwa. 2Kwa hukumu unayohukumu, nawe utahukumiwa. Na kwa kipimo unachopima na weye pia utapimiwa hicho hicho.3Na kwa nini kolola kipande cha biki kilichoko mna ziso da ndugu yako, lakini humanya kipande cha gogo ambalo daumo mna ziso dyako? 4Kodahaze kulonga kwa ndugu yako, goza nikulave kipande kilichomo muna idiziso dyako, wakati kipande cha gogo cha mgati mdisizo dyako? 5Mnafiki wewe; kwanza lava gogo daumo mnaziso dyako, na ndipo naudahe kulola goya na kulava kipande cha biki kilichomo mna ziso da ndugu yako.6Usewenkha mbwa kilicho kitakatifu, na usiwalushie nguluwe lulu mbele yao. Vinginevyo nawavibanange na kuvijata kwa migulu, na tena wakubidukile weye na kukulalua vipande vipande7Lomba, nawe naunkhigwe. Londa, nawe naupate. Bisha hodi , na weye nauvuguligwe. 8Kwa yeyote kolomba, huhokela. Na kwa yeyote kolonda, hupata. Na kwa munthu ambaye anayebisha hodi, naavuguligwe. 9Au kuna munthu miongoni mmwenu ambaye, ikiwa mwana wankhe kamulomba kipande cha mgate naammwinkhe luwe? 10Au ikiwa komulomba somba, na yeye namwinkhe nyoka?11Kwa hiyo, ikiwa mweye muwile waovu momanya kuwenkha wana wenu zawadi zinogile, Je! Ni kiasi gani zaidi Tata awile kuulanga awenkhe vinthu wala wanao muomba yeye? 12Kwa sababu hiyo, aho kolonda kutendigwa kinthu chochose na wanthu wamwenga, nawe pia itakupasa kuwatendila hivyo hivyo wao. Kwa kuwa hiyo ni shelia na walotezi.13Ingileni kwa kufosela geti sisili. Kwa kuwa geti ni pana na nzilla ni pana yokulongoza kwenye uhalibifu, na kuna wanthu wengi waofosela nzila hiyo. 14Geti ni sisili, Geti sisili ni nzila yokulongoza katika ugima na ni wachache wodaha kuiona.15Jihadhallini na walotezi wa uvwizi, wokwiza wavala baha da kondoo, lakini kweli ni mbweha wakali. 16Kwa matunda yao namuwatambule.Je wanthu wodaha kuvuna matunda mui miwa, au ni mdibiki muna imbeyu ya mbaluti? 17Kwa jinsi hiyo, kila biki unogile hweleka matunda yanogile, lakini biki dihile hweleka matunda yehile.18Biki unogile haudaha kweleka matunda yehile, wala biki wehile haudaha kweleka matunda yanogile. 19Kila biki ambadyo haukweleka matunda yanogile naukanthwe na kwasigwa katika moto. 20Hivyo basi, nauumanye kutokana na matunda yao.21Si chila munthu konilongela nie, 'Mndewa, Mndewa,' naaingile muna umwene wa kuulanga, bali ni yula adumwe atendaye mapenzi ya Tati yangu aliye kuulanga. 22Wanthu wengi nawanilongele siku hiyo, 'Mndewa, Mndewa, hachilava ulotezi kwa zina dyako, hachilavile vibwengo lundo makulu?' 23Ndipo naniwalongele wazi, 'siwatambule mweye! Halaweni kumwangu, mweye mtendao ubananzi!'24Kwa hiyo,kila imwe akuhulika mbuli yangu na kutii atafanana na munthu mwenye hekima kazengile nyumba yake nchanya ya mwamba. 25Mvula ichonya, mafuliko yeza, na upepo wiza na uitoa nyumba hiyo, lakini haidahile kulagala hasi, kwa kuwa ikala izengigwa nchanya ya mwamba.26Lakni chila munthu akuhulika mbuli dyangu na aslitii, naafaninishigwe na munthu mbozi kazengile nyumba yake nchanya ya msanga. 27Mvula iza. mafuliko yeza, na upepo wiza na kuitoa nyumba hiyo. Na ikalagala, na ubananzi wake ukakamilika."28Ufika waati ambao Yesu aho akomeleze kulonga mbuli zino, matinkhano wasangazigwa na mafundisho yake, 29kwa kuwa alifundisha kama munthu mwenye mamlaka, na si gesa waandishi wao.
1Wakati Yesu ahoashukile hasi kulawa kudigamba, uyama mkulu umuinza. 2Lola, mkoma keza na kusujudu mbele yake, akalonga, "Mndewa, ikiwa uko tayali, kodaha kunitenda niwe safi." 3Yesu kagolosa mkono wake na kumtoza, akalonga, "Niko tayali. Uwe safi." Hapo hapo katakasigwa ukoma wankhe.4Yesu kamlongela , "Lola kwamba usekulonga kwa munthu yeyose. Toza nzila yako, na jilagise mwenyewe kwa kuhani na ulave zawadi ambayo Musa kalagiliza, kwa ajili ya ushuhuda kwao"5Wakati Yesu afikile Kapelnaumu, Jemedali keza kumwake kamuuza 6akalonga, "Mndewa, mtumigwa wangu kagona nyumbani kaholoza na ana maumivu ya kutisha." 7Yesu kamlongela, "Nanize na kumhonya".8Jemedali akajibu na kumlongela, "Mndewa, nie si wathamani hata wize na kuingila mgati mmwangu ya dali yangu, longa mbuli tu na mtumigwa wangu naahonyigwe. 9Kwa kuwa nie pia ni munthu niwile na mamlaka, na ninao askali wawile hasi yangu. Nikalonga kwa ino "Genda" na huenda, na kwa wamwenga 'Inzo' na yeye kotenda hivyo" 10Wakati Yesu ahulikile yano, kashangazigwa na kuwalongela wala wawile wakamuinza, "Kweli nowalongela, Sipatile kuona munthu mwenye imani gesa ino katika Isilaeli.11Nowalongeleni, wengi naweze kulawa mashaliki n maghalibi, nawakale katika meza hamwe na Abrahimu, Isaka na Yakobo, katika umwene wa kuulanga. 13Lakini wana wa umwene nawakwasigwe katika ziza da kunze, ambapo hakutakuwa na chilio na kusaga meno." 12Yesu kamlongela Jemedali, "Genda! Kama ivo uamini kale, na itendeke hivyo kumwako". Na mtumigwa kaponyigwa katika saa hiyo.14Wakati Yesu ivoafikile kwenye nyumba ya Petro, kamwona mkoi wake na Petro kagona akiwa mtamu wa homa. 15Yesu kamtoza mkono wake, na homa yake imlekela. kamala akaamka kandusa kumhudumia.16Na ivoifikile dihungile, wanthu wakamgalila Yesu wengi waliotawaliwa na pepo na wala walio wagonjwa kawahonya. 17Kwa jinsi ino yatimila yala yaalongigwe kale na Isaya mlotezi, "Yeye mwenyewe kasola utamu wenthu na kapapa maradhi yetu"18Kamala Yesu aho adione kusanyiko dimzunguuka, kalava maelekezo ya kwita upande umwenga wa Bahali ya Galilaya. 19Kamala mwandishi keza na kumlongela, "Mwalimu, nanikuinze hohose ahoukwita." 20Yesu kamlongela, "Mbweha wana mabugo, na ndege wa kuulanga wana viota, lakini mwana wa Adamu hebule hanthu ya kulaza mutwi wake."21Mwanafunzi imwenga kamlongela, "Mndewa, niluhusu kwanza nite kumzika tati yangu." 22Lakini Yesu kamlongela, "Niinze, na uwaleke wefile wazike wefile wayao"23Yesu ahoaingile kui mitumbwi, wanafunzi wake wakamuinza muumtumbwi. 24Lola, iinuka dholuba nkhulu nchanya ya bahali, kiasi kwamba mtumbwi ugubikigwa na mawimbi. Lakini Yesu kakala kagona. 25Wanafunzi weza kumwake na kumwinula wakalonga, "Mndewa, chiokole cheye, chodanganika!"26Yesu kawalongela, Kwa mbwani mukogoha, mweye wenye imani ndodo?" Ndipo akaamka na kuukemea upepo na bahali. Kamala kukawa na utulivu mkulu, 27wanawalume watozigwa na mshangao wakalonga, "Ino munthu niwa namna gani, kwamba hata upepo na bahali vyomtii yeye?"28Wakati Yesu awile keza upande umwenga wa isi ya Magadala, wanawalume waidi wawile na vibwengo watinkhana nae. Wakala wakalawila muimakabuli na wakala wakitenda vulugu sana, kiasi kwamba hebule msafili adahile kufosa nzila ila. 29Lola, waguta nyangi na kulonga, "China mbwani cha kutenda kumwako, mwana wa Mulungu? Kwiza hano kututesa kabla ya wakati kufika?"30Lelo kundi kulu da nguluwe dikala dikichungwa, hakuwile kutali nkhani ahowewile, 31pepo wagendelela kulalamika kwa Yesu na kulonga. "Ikiwa ukachilagisa kulawa, chigale kuna kundi da nguluwe." 32Yesu kawalongela, "Gendeni!" Pepo wakawalawa na kwita kwa nguluwe. Na lola, kundi dyose dikashuka kulawa mlimani kutelemkia bahalini na dyose didanganika muimazi.33Wanawalume wakalile wakichnga nguluwe wakimbila. Na ahowaitile mjini wakaelezea kila chinthu, hususani kilawile kwa wanawalume wakalile na vibwengo. 34Lola, mji mgima wiza kutinkhana na Yesu. Ahowamwonile, walimsihi ahalawe kwenye mkoa wao.
1Yesu kaingila muna iboti, kavuka na kufika kuna umji ahoakalile koishi. 2Lola, wakamgalila munthu aholole, kagonezigwa muna idigodolo. ivoaonile imani yao, Yesu akamlongela munthu aholole, "Mwanangu, uwe na seko, Hasanyi zako zisameheigwa"3Lola, wamwenga wa walimu wa shelia wakwiilongela wao kwa wao, "Ino munthu kokufulu" 4Yesu kamanya mawazo yao na kulonga, "Kwa mbwani mowaza ubananzi muimioyo mmwenu? 5Kilihi chinogle kulonga, 'Hasanyi zako zisameheigwa' au kulonga 'Timalala na ugende?' 6Lakini mvimanye ya kwamba mwana wa Adamu anao uwezo wa kusegeza uhasanyi ..." kayalonga ayo kwa ila ahulole, "Timalala, sola idigodolo dyako, na wite ukaya kumwako"7Ivo ila munthu akatimalala na akasegela kwita ukaya kumwake. 8Matinkhano ivowayaonile yala, washangazigwa na kumsifu Mulungu, ambae kawenkha udao uo wanthu. 9Na Yesu ivoakalile kofosa kulawa aho kamuona munthu ambaye kotangigwa kwa zina da Mathayo, ambaye kakala akalile hanthu ha watoza ushulu. Naye kamlongela, "Nikole nie" Naye akatimalala na kumkola.10Na Yesu ahoakalile ili adye ndiya mgati ya inyumba, wakeza watoza ushulu wengi na wanthu wabananzi wakala idya ndiya hamwe na Yesu na wanafunzi wankhe. 11Ndipo Mafalisayo ivowaonile ayo, wawalongela wanahina "Ivo hangi mwalimu wenu kodya ndiya hamwe na watoza ushulu na wanthu wahelile?"12Yesu ahulikile hayo, naye akalonga "Wanthu walio na afya inogile hawalonga mganga, isipokuwa wala walio watamu. 13Mkulondigwa mwite mkaifunze maana yake, "Napenda lehema wala sio dhabihhu" Kwa kuwa niza, si kwa wenye haki kutubu, lakini kwa wenye ubananzi.14Ndipo wanahina wa Yohane wakeza kumwake na kulonga, "Hangi cheye na mafalisayo chofunga, lakini wanahina wako hawafunga?" 15Yesu akawalongela, Je wasindikizaji wa alusi wodaha kuwa na huzuni pindi Mndewa alusi kokala hamwe nao? Lakini siku zokwiza ambayo Mndewa alusi asoligwe kulawa kumwao, na ndipo watakapofunga.16Hebule munthu kogela kipande cha nguo yasambi kuna nguo ya umwaka, kilaka nakilavigwe kulawa kwenye nguo na mpasuko mkulu naulawile.17Hebule wanthu waukwika mvinyo ya haluse muna ichomo cha mvinyo wa umwaka, kama wakutenda, baha naidekege, mvinyo ukwitika na baha nadibanangike. Badala yake, hwika mvinyo wasambi muna baha dasambi na vyose vitakuwa salama.18Wakati Yesu ivoakalile kowalongela mbuli izo, afisa akeza kumfungamanila kulongozi yake, Naye akalonga "Chigoli yangu kadanganika haluse, lakini inzo na wike mkono wako hchanya yake na yeye ataishi kaidi. 19Ndipo Yesu katimalala na kumwinza na wanahina wake wose.20Lola, mwanamke ambaye kakala akulaviligwa na damu kwa muda wa miaka kumi na miidi, keza haguhi na Yesu na katoza hsnthu ya pindo la divazi dyake. 21Kwa vila kalonga, "Endapo nizatoza vazi dyake, nie nanipate kuhonyigwa." 22Yesu kabiduka na kamulola na akamlongela. "Chigoli, inkhe moyo, imani yako ikutenda uhone," Na muda huo huo mwanamke akapata uhonyaji muda udya.23Na Yesu ivoafikile mwiinyumba ya afisa, naye kawaona watoa talumbeta na umati wa wanthu ukala ukatoa nyangi. 24Naye akaonga, "Halaweni hano, kwa kuwa chigoli hadanganike, bali kagona. Lakini wao waseka na kumkebehi.25Na wala wanthu ivowalavigwe kunz, yeye kaingila kunyumba na kumtoza mkono na chigoli kainuka. 26Na mbuli zino zienela muna umji mgima.27Ndipo Yesu akalile akafosa hadya, wanawalume waidi vipofu wakamkola. Wagendelela kupaza sauti wakalonga, "Cholomba utulehemu, mwana wa Daudi." 28Pindi Yesu akalile kafika muna inyumba, wala vipofu wakeza kumwake. Yesu kawalongela, "Moamini kwamba nodaha kutenda?" Nao wakamlongela "Ndiyo, Mndewa"29Nipo Yesu kayatoza meso yao na kulonga "Na itendeke ivo kumwenu kama imani yenu ivoili" 30Na meso yawe yagubuka. Ndipo Yesu akasisitiza akawaamulu na kulonga "Loleni munthu yeyose sekeamanye kuhusu mbuli ino." 31Lakini wanthu wano waidi wasegela na kutangaza habali zila hanthu hose za mji.32Ndipo wala wanawalume waidi wakalile wakwita zao, Lola, munthu imwe bubu kapawile na pepo kagaligwa kwa Yesu. 33Na kinyamkela ahowamulawile, yula munthu bubu kandusa kulonga. Umati ushangazigwa na kulonga "Ino hainawahi kulaila muna Isilaili. 34Lakini mafalisayo wakala wakalonga "Kwa wakulu wa pepo, kowawinga mapepo"35Yesu kaita kuna miji yose na vijiji. Naye kagendelela kufundisha muna masinagogi, akihubili injili ya umwene, na kuponya utamu ya kila aina na udhaifu aina zose. 36Wakati atazamile umati, naye kawaonela huluma, kwa sababu walisumbuka na kubeneka moyo. Wakala kama kondoo webule na mchungaji.37Naye akawalongela wanahina wake. "Mavuno ni mengo, lakini watenda kazi ni wadodo. 38Hivyo basi upesi mlombeni Mndewa wa mavuno, ili kwamba atume wafanya kazi katika mavuno yake."
1Yesu akawatanga wanahina wake kumi na waidi hamwe na kuwenkha mamlaka nchanya ya vinyamkela wachafu, kuwabwakila na kuwainga na kuhonya aina zose za maumivu na aina zose za matamu.2Mzina ya watumigwa kumi na waidi ni yano. La mwanduso Simeoni (ambaye pia kotangigwa Petro), na Andrea kaka yake, Yakobo mwana wa Zebedayo, na Yohana kaka yake. 3Philipo, na Baltelemayo, Thomaso, na Mathayo mtoza ushulu, Yakobo mwana wa Alfayo, na Tadeo, 4Simoni mkananayo, na Yuda iskaliote, ambaye alimsaliti.5Wano kumi na waidi Yesu kawalagiliza. Naye kawaelekeza kalonga "Msekwita hanthu ahowakukala wamataifa na msekwingila muna imiji ya wasamalia. 6Badala yake, mwite kwa kondoo wagile wa nyumba ya Isilaili. 7Na ahomwita, hubilini na kulonga, umwene wa kuulanga uhaguhi.'8Honyeni watamu, fufueni wefile, takaseni wenye ukoma na wingeni vinyamkela. Muhokela bule, laveni bule. 9Msekuchua dhahabu, almasi au shaba kwenye pochi zenu. 10Sekeusole mkoba katika safali yenu, au nguo za ziada, vilatu au mbalati, kwa kuwa mfanyakazi anastahili ndiya yake.11Mji wowose au chijiji ichomkwingila, londeni ambaye anastahili na mkae hadya mpaka ahomuhalawe. 12Ahomuingile katita nyumba muilamse, 13endapo nyumba inastahili, amani yenu isigale hadya, lakini kama nyumba haistahili, amani yenu ihalawe hamwe namweye.14Na kwa wala hawakuwahokela mweye au kuwategeleza mbuli yenu, wakati mohalawa mui nyumba au mji huo, jihanguseni mavumbi ya nyayo zenu mahali hapo. 15Kweli nikuwalongela, izakuwa ya kustahimili zaidi miji ya Sodoma na Gomolah siku ya hukumu kuliko mji huo.17Lola, nowatuma kama kondoo mgati ya mbwa mwitu, kwa hiyo iweni na welevu kama nyoka na wapole kama njiwa. 16Muwe waangalifu na wanthu, nawawagale mui mabalaza, na wawatoe mui masinagogi. 18Na mgaligwe mbele ya wakulu wa wamwene kwa ajili yangu, kama ushuhuda kwao na kwa mataifa.19Pindi watakapowashutumu, msekuwa na wasiwasi jinsi gani au mbwani cha kulonga, kwa kuwa kinthu cha kulonga namwinkhigwe kwa wakati huo. 20Kwa kuwa sio mweye mtakaolonga, lakini Roho wa Tati yenu naalonge ndani mmwenu.21Ndugu atamwinukia ndugu yake kumkoma, na tata kwa wana wankhe. Wana watainuka dhidi ya wazazi, na kuwasababishila chifo. 22Namweye namchukiigwe na kila munthu kwa sababu ya zina dyangu. Lakini yeyose atakayevumilia mpaka mwisho munthu huyo naaokoigwe. 23Pindi wanapowatesa katika mji uno, kimbilieni mji wokwiza, kwa kweli nowalongela, hamuwile mwita mui miji yose ya Isilaeli kabla ya mwana wa Adamu hanabwela.24Mwanafunzi si mkulu kuliko mwalimu wake, wala mtumigwa aliye nchanya ya Mndewa wake. 25Yotosha kwa mwanahina kuwa awe kama mwalimu wake, na mtumishi kama Mndewa wake. Ikila wamtanga Mndewa wa nyumba Belzabuli, ni kwa kiasi gani zaidi watawakashifu wa nyumba yake!26Hivyo basi msekuwaogoha wao, kwa kuwa hebule jambo ambalo haditagubuligwa, na hebule diifisile ambalo sekedimanyike. 27Kila nowalongeleni zizani, mkalonga nuluni, na mokihulika kwa ulaini muimagutwi mmwenu, mkitangaze mkiwa nchanya ya nyumba.28Msekuwaogoha wala ambao wokoma mtufi lakini webule uwezo wa kukoma roho. Badala yake, mwogohoni yula ambaye adahe kuangamiza mtufi na roho kula kuzimu. 29Je kasuku waidi hawauzwi kwa senti ndodo? Hata hivyo hebule kodaha kulagala nchini bila Tati yenu kumanya. 30Lakini hata idadi ya nyele zenu zihesabiigwa. 31Msekuwa na hofu, kwa kuwa mnathamani zaidi kuliko kasuku wengi.32Hivyo basi kila imwe kolonda anitogole mbele za wanthu, nie pia nanimtogole mbele ya Tati yangu aliye kuulanga. 33Lakini yeye kolonda anileme mbele za watu, nie pia nanimleme mbele ya Tati yangu awile kuulanga.34Msekugesa kuwa niza kugala amani mwiisi. Simanyile kugala amani, lakini upanga. 35Kwa kuwa niza kumwika munthu alemane na tati yake, na binti dhidi ya mami yake, na mkoi dhidi ya mama mkoi wake. 36Adui wa munthu wezakuwa wala wa mnyumba mmwake.37Yula ambaye kombweda tata au mama zaidi kuliko nie huyo hanistahili. Na yeye kombweda mbwanga au mndele zaidi kuliko nie huyo hanistahili. 38Yeye ambaye hapepi msalaba na kuniinza nie hanistahili. 39Yeye akulonda maisha naayaze. Lakini yeye kolonda ayaze maisha kwa ajili yangu atayapata.40Yeye awahokele kanihokela nie, na yeye kolondaanihokele nie kamhokela yeye aliyenituma nie. 41Na yeye atakayemhokela mlotezi kwa sababu ni mlotezi naahokele thawabu ya mlotezi. Na yeye kolondaamhokele mwenye haki kwa sababu ni munthu wa haki naahokele thawabu ya munthu wa haki.42Yeyose naamwinkhe imwe wa wadodo wano, hata kikombe cha maji ya kung'wa ya mbeho, kwa sababu yeye ni mwanafunzi, kweli nowalongela, yeye hadahile kukosa kwa nzila yeyose thawabu yake."
1Ikala baada ya Yesu kukomeleza kuwaelekeza wanafunzi wake kumi na waidi kasegela hala kwita kufundisha na kuhubilli katika imiji yao, 2na Yohan kakala muigeleza kahulika akiwa nchanya ya matendo ya Kilisito, kalagisa ujumbe kufosela wanafunzi wake, 3na wakamuuza, "Weye ni yula kolonda eze, au kuna imwenga cholondigwa kumgozela?"4Yesu akajibu na kulonga kwao "Gendeni mkamlongele Yohana yala muyaonile na yala muyahulikile. 5Wanthu wasioona wopata kulola, viwete wogenda, wakoma wotakasigwa, wanthu hawahulika wohulika kaidi, wanthu wadanganike wofufuigwa kupata uhai, na wanthu wahitaji wohubiliigwa mbuli zinogile. 6Na kabalikiigwa yula asiyeona shaka nchanya yangu.7Pindi wanthu wano ahowahalawa, Yesu kandusa kulonga na umati nchanya ya Yohana, "Ni mbwani mwita kulola mui jangwa_tete likitikiswa na mbeho? 8Lakini mbwani mwita kuona_munthu aliyevaa mavazi mololo? Hakika, wala wavaao mavazi mololo hukaa katika nyumba za wamwene.9Lakini msegela kulola mbwani-Mlotezi? Ndiyo, nowalongela, na zaidi ya Mlotezi. 10Yuno ndiye kandiikigwa, 'Lola, nomtuma mjummbe wangu mbele ya cheni yako, ambaye ataandaa nzila yako mbele yako.11Nie nowalongela kweli, kati ya waelekigwe na wanawake hebule aliye mkulu kufosa Yohana Mbatizaji. Lakini awile mdodo katika umwene wa kuulanga ni mkulu kufosa yeye. 12Lawa siku za Yohana Mbatizaji mpaka sambi, umwene wa kuulanga ni wa nguvu, na wanthu wenye nguvu, huusola kwa nguvu.13Kwa vila walotezi na shelia, ilikuwa wakitabili mpaka kwa Yohana. 14Na kama mko tayali kutogola, yuno ni Eliya, yula akwiza. 15Aliye na magutwi ya kuhulika na ahulike.16Nikilinganisha na mbwani kino? Ni mfano wa wana wovina maeneo ya sokoni, wokala na kutangana 17na kulonga, 'Chiwalotela zomali na hamvinile. Chiomboleza, na hamkulila.'18Kwa vila Yohana keza bila kudya mgate au kung'wa mvinyo, na wakala wolonga, 'Ana chinyamkela.' 19Mwana wa Adamu keza kodya na kong'wa na wakalonga 'Lola, ni munthu mlajji na mlevi, mbuya wa watoza ushulu na wenye ubananzi!' Lakini hekima inadhihilishwa kwa matendo yake."20Yesu kandusa kuikemela imiji ambamo baadhi ya matendo yake ya ajabu yalitendeka, kwa sababu wakala hawatubule, 21Ole wako, Kolazini, Ole wako Bethsaida! Kama matendo makulu yangetendeka Tilo na SIdoni yake yatendigwa hano, wangekuwa wametubu umwaka kwa kuvala magunia na kuihaka maivu. 22Lakini itakuwa uvumilivu kwa Tilo na Sidoni siku ya hukumu kuliko kwako.23Weye, Kapelnaum, kozani nauinuligwe hadi kuulanga? Hapana naushushigwe hadi hasi kuzimu. Kama kwa Sodoma kutendika matendo makulu, kama yatendigwe kumwako, ingekuwa hadi dielo. 24Bali nolonga kumwako kwamba itakuwa lahisi kwa isi ya Sodoma kutimalala siku ya hukumu kuliko weye.25Hana umuda huo Yesu kalonga, "Nakusifu weye, Tata, Mndewa wa Kuulanga na Isi, kwa sababu uwafisa mambo yano wenye hekima na ufahamu, na kuyagubula kwa wasio na elimu, kama wana wadodo. 26Tata kwa kuwa ilikupendeza hivyo mmeso mwako. 27Mbuli zose yakabidhiigwa kumwangu kulawa kwa Tata. Na hebule amjuaye Mwana isipokuwa Tata, na hebule amjuaye Tata isipokuwa Mwana, na yeyose ambaye Mwana ana hamu ya kumgubulila.28Inzoni kumwangu, mweye mose mosumbuigwa na mokuelemewa na mzigo mzito, nie naniwahumuze. 29Igumeni nila yangu na muifunze kulawa kumwangu, kwa kuwa nie ni mnyenyekevu na mhole wa moyo na mtapata humulo la nafsi zenu. 30Kwa kuwa nila yangu ni laini na mzigo wangu ni mwepesi.
1Wakati huo Yesu kaita siku ya sabato kufosela kuimigunda. Wanafunzi wake wakala na nzala na wandusa kubena masuke na kudya. 2Lakini Mafalisayo ahowaonile hayo, wakamlongela Yesu "Lola wanafunzi wobena shelia wotenda siku yasiyo luhusiwa siku ya Sabato"3Lakini Yesuu kawalongela, "Hamsomile vila Daudi kayatenda, wakati awile na nzala, hamwe na wanthu awile nao? 4Namna ivoaingile mgati ya nyumba ya Mulungu na kudya migate ya kulagusa ambayo ikala siyo vinoga kumwake kuidya wala nao, ila halali kwa Makuhani?5Munkhali hamsomile muna shelia, kwamba muna siku ya Sabato Makuhani mgati ya hekalu huinajisi Sabato, lakini webule hatia? 6Lakini kolonga kumwenu kuwa aliye mkulu hekalu yuko hano.7Kama mkavimanya ino ina maanisha mbwani; nolonda lehema na siyo dhabihu; sekemuwahukumu wasio na hatia, 8Kwa kuwa Mwana wa Adamu ndiye Mndewa wa Sabato."9Kamala Yesu akalawa pale kaia muna sinagogi dyao. 10Lola kukala na munthu aholoze mkono. Mafalisayo wamuuza Yesu, wakalonga. "Je, ni halali kuhonya siku ya Sabato?" ili kwamba wadahe kumshitaki kwa kutenda ubananzi.11Yesu akawalongela, "Niani mgati mmwenu, ambaye ikala ana kondoo imwe, na yuno kondoo kalagala mgati ya bugo siku ya sabato, hatamtoza na kumlava kwa nguvu mgati ya bugo? 12Je, ni kilihi chenye thamani, zaidi kwani, si zaidi ya kondoo! Kwa hivyo ni halali kutenda yanogile siku ya Sabato."13Kamala Yesu akamlongela yula munthu, "Golosa mkono wako" Akaugolosa na ukapata afya, kama ula umwenga. 14Lakini Mafalisayo wakalawa kunze na wakapanga jinsi ya kumlangamiza wagenda kunze kupanga kinyume chake. Wakala wakalonda jinsi ya kumkoma.15Yesu alipoelewa dino kahalawa hadya. Wanthu wengi wamuinza, na kawahonya wose. 16Kawalagisa sekeweze wakatenda amanyike kwa wamwenga, 17kwamba itimile ila kweli, ivyoiwile ilongigwa na mlotezi Isaya, akalonga,18Lola, mtumigwa wangu nimsagule, mpendigwa wangu, katika yeye nafsi yangu ipendezigwa. Naniike Roho yagu nchanya mmwake, na naatangaze hukumu kwa Mataifa.19Hatahangaika wala kulila kwa nguvu; wala yoyose kuhulika sauti yake mitaani. 20Sekeadibene tete lililochubuliwa; sekeazime utambi wowose wokulava moshi, mpaka ahoagale hukumu ikashinda. 21Na Mataifa watakuwa na ujasili katika zina dyake.22Munthu fulani kipofu na bubu, apagawile na pepo kagaligwa mbele ya Yesu. Akamuhonya, hamwe na matokeo ya kwamba munthu bubu akalonga na kulola. 23Matinkhano wose wasangala na kulonga, "Yodaha munthu yuno kuwa mwana wa Daudi?"24Lakini pindi Mafalisayo wahulikile mauzauza uno, wakalonga, "Yuno munthu halava pepo kwa nguvu zake mwenyewe isipokuwa kwa nguvu za Belzebuli, mkulu wa pepo. 25"Lakini Yesu kamanya fikla zao na kuwalongela, "Kila umwene ugawanyikile wenyewe hubanangika, na kila mji au nyumba yogawanyika yenyewe sekeitimalale.26Ikala Chinyamkela, amsegeze Chinyamkela, basi koipinga muna inafsi yake mwenyewe. 27Ni namna ilihi umwene wake nautimalale? Na kama nolava kwa nguvu za Belizabuli, wafuasi wenu huwalava kwa nzila ya niani? Kwa ajili ya dino nawawe mahakimu wenu.28Na kama nolava pepo kwa nguvu za Roho wa Mulungu, basi umwene wa Mulungu wiza kumwenu. 29Na munthu kodahaze kuingila mgati ya nyumba ya mwenye nguvu na kubawa, bila kumfunga mwenye nguvu kwanza? Ndiyo ahoabawe mali yake kulawa ndani ya inyumba. 30Yeyose seke awile hamwe nanie yuko kinyume changu, naye asiye kusana hamwe nami huyo hutawanya.31Kwa hiyo nolonga kumwenu, kila ubananzi na kufulu wanthu wosameheigwa, ila kumkufulu Roho Mtakatifu sekeawasamehe. 32Na yeyose kolonga mbuli knyume cha Mwana wa Adamu, hilo atasamehewa. Lakini yeyose kolonga kinyume na Roho Mtakatifu, huyo sekeasemeheigwe, muna iisi ino, na wala udya wokwiza.33Ama utende mibiki kuwa inogile na tunda dyake dinogile, au uubanange mbiki na tunda dyake, kwa kuwa biki womanyika kwa tunda dyake. 34Mweye kizazi cha nyoka, mweye ni wabananzi, modahaze kulonga mbuli zinogile? Kwa kuwa mulomo hulonga kulawa katika akiba ya yaliyomo muumoyo. 35Munthu anaogile katika akiba inogile ua umoyo wankhe hulawa mema, na munthu mbananzi katika akiba ihile ya umoyo wake, hulava kilicho kihile.36Nowalongela kuwa muna isiku ya hukumu wanthu nawalave hesabu ya kila mbuli dabule na maana wadilogile. 37Kwa kuwa kwa mbuli yako nauhesabiigwe haki na kwa mbuli yako nauhukumiigwe."38Kamala baadhi ya waandishi na Mafalisayo wamjibi Yesu wakalonga "Mwalimu, chopenda kulola ishala kulawa kumwako." 39Lakini Yesu alijibu na kuwalongela, "Kizazi kihile na cha zinaa cholonda ishala. Lakini hebule ishala nailaviligwe kumwao isipokuwa ila ishala ya Yona mlotezi. 40Kama vila mlotezi Yona kakalile mgati ya munda wa somba mkulu kwa siku nthatu imisi na ichilo, hivyo ndivyo Mwana wa Adamu ivo eli mgati ya moyo wa isi kwa siku nthatu imisi na ichilo.41Wanthu wa Ninawi nawatimalale mbele ya hukumu hamwe na kizazi cha wanthu wano na watakihukumu. Kwa kuwa walitubu kwa mahubili ya Yona, na lola, munthu fulani mkulu kufosa Yona kahano.42Malkia wa kusini atainuka mui hukumu hamwe na wathu wa kizazi kino na kukihukumu. Keza kulawa uhelelo wa iisi kwiza kuhulika hekima ya Selemani, na lola, munthu fulani mkulu kufosa Selemani kahano.43Wakati pepo yehile akumulawa munthu, kufosela hanthu pasipo na mazi akalonda kuhumula, lakini hapaoni. 44Kamala hulonga, 'nanibwele muna inyumba yangu iyonilawe.' Akabwela hukuta ila nyumba isafihigwa na iko tayali. 45Kamala hwita na kuwagala wamwenga roho wehile saba wawile wehile nhani kufosa yeye, hwiza kuishi wose hadya. Na hali yake ya uhelelo huwa yehile kufosa ya mwanduso. Hivyo ndivyo naiwe kwa kizazi kino kibananzi.46Wakati Yesu kakawile akilonga na umati lola, mami yake na ndugu zake watimalala kunze, wakilonda kulonga nae. 47Munthu imwe akamlongela, "Lola mami yako na ndugu zako watimalala kunze, wolonda kulonga nawe".48Lakini Yesu alijibu na kuwalongela amlongele, "Mami yangu niani? Na ndugu zanu ni wakina niani?" 49Naye kagolosa mkono wake kwa wanafunzi na kulonga, "Lola, wano ni mami na ndugu zangu! 50Kwa kuwa yyoe kotenda mapenzi ya Tati yangu awile kuulanga, munthu huyo ndiye ndugu yangu, lumbu dyangu na mami yangu".
1Katika siku hiyo Yesu kahalawa nyumbani na kukala hankhanda ya bahali. 2Umati mkulu utinkhana kwa kumzunguuka, kaingila mgati ya mtumbwi na kukala mgati mmwake.Umati wose watimalala hankhanda ya bahali.3Kamala Yesu akalonga mbuli nyingi kwa mifano, Akalonag, "Lola, mhandaji kaita kuhanda. 4Ahoakalile akihanda baadhi ya mbeyu zilagala hankhanda ya nzila na ndege weza wakazidonoa. 5Mbeyu zimwenga zilagala nchanya ya mwamba, ambapo hazipanthile udongo wa kutosha. Hima zichipila kwa sababu udongo hauwile na kina. 6Lakini zua aho dichomoze zisomigwa kwa sababu haziwile na mizizi, na zinyala.7Mbeyu zimwenga zilagala kati ya mibiki yenye miwa. Mibiki yenye miwa ilefuka nchanya ikasonga. 8Mbeyu zimwnga zilagala mui udongo unogile na kweleka mbeyu, zingine mala mia imwe zaidi, zimwenga sitini na zimwenga thelathini. 9Aliye na magutwi na ahulike.10Wanafunzi weza na kumlongela Yesu, "Kwa mbwani kolonga na matinkhano kwa mifano?" 11Yesu alijibu kuwalongela, "Mwinkhigwa upendeleo wa kumanya sili za umwene wa kuulanga, bali kwao hawenkhigwe. 12Lakini yeyose awilenacho, kumwake yeye ataongezewa zaidi, na atapata faida kulu. Ila hebule hata kila awilenacho kohokigwa.13Hivyo nolonga nao kwa mifano kwa sababu ingawa woona, sekewaone kweli. Na ingawa wohulika sekewahulike wala kumanya. 14Ulotezi wa Isaya utimila kumwao, ula wokulonga, "Mkahulika muhulike, lakini kwa namna yoyose sekemuelewe; wakati mwonapo mudahe kulola, lakini kwa namna yeyose ila sekemmane.15Na mioyo ya wanthu wano ikala ziza, ni vidala kuhulika, na wafumbigwa meso yao, ili sekewadahe kulola kwa meso yao, au kuhulika kwa magutwi yao, au kumanya kwa mioyo yao, hivyo wanibidukile kaidi, na ningewahonya.'16Bali meso yenu yabanangigwa, kwa kuwa yolola, na magutwi yenu kwa kuwa yohulika. 17Hakika nowalongel walotezi wengi na wanthu wenye haki wakala na hamu ya kuyalola mbuli yadya moyalola, na hawadahile kuyalola. Walitumaini kuhulika mambo yala moyahulika, hawayahulike.18Lelo tegelezeni mfano wa mhandaji. 19Wakati yeyose akuhulika mbuli da umwene na sekeafimanye, ndipo mbananzi hwiza na kukisola kiwile kipandigwa mgati ya moyo wake. Ino ni mbeyu ila ipandigwe hankhanda ya nzila.20Yeye ahandigwe muna imiamba ni yula kohulika mbuli na kudihokela hima kwa seko. 21Ankhali hebule mizizi mgati mmwake, ila huvumilia kwa kitambo kiguhi. Wakati matatizo au mateso ahoyalawila kwa sababu ya mbuli huikwala hima.22Ahandigwe mgati ya mibiki ya miwa, yuno ni yula adihulike mbuli lakini masumbuko ya muiisi na uvwizi wa utajili hulisonga dila mbuli disekwiza kweleka matunda. 23Ahandigwe kwenye udongo unogile, yuno ni yula ahulika mbuli na kudimanya. Yuno ni yula akweleka matunda na kugendelela kweleka imwe zaidi ya mala mia, zimwenga sitini, zimwenga thelathini."24Yesu kawenkha mfano umwenga. Akalonga, "Umwene wa kuulanga wofananishigwa na munthu ahandile mbeyu inogile katika mgunda wake. 25Lakini wanthu ahowahupile, adui wake keza akahanda magugu mgati ya ngano kamala kaia zake. 26Baadaye ngano ahoihotile na kulava mazao yake, ndipo magugu yalawila pia.27Na watumigwa wa mwenye mgunda weza wakamlongela, 'Mndewa, huhandile mbeyu inogile muna mgunda wako? Iwaze lelo dina magugu? 28Akawalongela, Adui ametenda din.' Watumigwa wakamlongela, "Kwa hiyo kolonda chite chikayang'ole?"29Mwenye mgunda akalonga, 'Hapana, wakati moyang'ola magugu mtang'ola hamwe na ngano. 30Yalekeni yakule hanwe mpaka wakati wa mavuno. Wakati wa mavuno nanilonge kwa wavunaji, 'Kwanza yang'oleni magugu na yafungeni matita matita na kuyasoma, lakini kusanyeni ngano muna ghala dyangu,"31Kamala Yesu kawalavila mfano umwenga. Akalonga, "Umwene wa kuulanga wofanana na mbeyu ya haladali ambayo munthu kaisola na kuihanda muna mgunda lwake. 32Mbeyu ino kwa hakika ni ndodo kufosa mbeyu zimwenga zose. Lakini imeapo huwa nkhulu kufosa mimea yose ya bustani, huwa biki, kiasi kwamba ndege wa angani hwiza na kuzenga katika matawi yake."33Akawalongela mfano umwenga kaidi. "Umwene wa kuulanga ni gesa chachu ila iliyo twaliwa na mwanamke na kuichanganya kwa vipimo vinthatu kwa unga mpaka vilumuke.34Hayo yose Yesu kayalonga mui umati kwa mifano. Na pasipo mifano hanalonga chochose kwao. 35Ino ikala kwamba kila kilongigwe kale kufosela kwa mlotezi kidahe kutimia, hadya alongile, "Nanifumbule mulomo wangu katika mifano. Nanilonge mbuli yala yawile yafisigwa tangu misingi ya iisi".36Kamala Yesu kawaleka matinkhano na kwita nyumbani. Wanafunzi wake wamwinza na kulonga, "Chifafanulile mfano wa magugu ya muumigundu." 37Yesu akalonga , "Ahandae mbeyu zinogile ni Mwana wa Adamu. 38Mgunda ni iisi; na mbeyu inogile, huwa ni wana wa umwene. Magugu ni wana wa yula mbananzi, na adui awile zihandila ni chinyamkela. 39Na mavuno ni uhelelo wa iisi, na wavunaji ni wasenga.40Kama vila magugu ivo yokusanyigwa na kusomigwa moto, hivyo ndivyo yolonda iwe mnauhelelo wa iisi. 41Mwana wa Adamu naawalagise wasenga wake, na kukusanya kulawa muna umwene wankhe mbuli zose yasababishille ubananzi na wala watendao yehile. 42Wowakwasa wose muna tanulu da moto, ambako kwizekuwa na kilio na kusaga meno. 43Ndipo wanthu wenye haki watakapong'aa kama zua katika Umwene wa Tati yao. Yeye awile na magutwi na ahulike.44Umwene wa kuulanga ni gesa hazina ifisigwe mumgunda. Munthu akalola na kuifisa. Katika fulaha yake kaita kuuza vose awile navyo, na kudigula mgunda. 45Kaidi, umwene wa kuulanga ni kama munthu kotenda biashala kolonda lulu yenye thamani. 46Wakati ahoaionile ila yenye thamani, kaita akauza kila chinthu awile nacho na akaigula.47Umwene wa kuulanga ni kama nyavu iliyo mgati ya bahali, na kwamba hakusanya viumbe vya kila aina. 48Umemile wavuvi waliuvuta muufukwe. Kamala wakala hasi wakakusanya vinthu vinogile mgati ya vyombo, lakini vyabule na thamani vyasigwa kutali.49Itakuwa namna ino muna uhelelo wa iisi. Msenga naweze na kuwatenga wanthu wabananzi kulawa mgati mwa wenye haki. 50Na kuwakwasa mgati ya tanulu da moto, ambako nakuwe na maombolezo na kusana meno.51Mmanya mbuli zose zino? Wanafunzi walimjibu, "Ena." 52Kamala Yesu akawalongela, "Kila mwandishi ambaye amekuwa mwanafunzi wa umwene kofanana na mwenye nyumba kolava katika hazina yake vinthu vyasambi na vya umwaka." 53Ikala Yesu kakomeleza mifano yose hiyo, akahalawa katika sehemu hiyo.54Kamala Yesu akafika katika mkoa wake na akawafundisha wanthu katika sinagogi. Matokeo yake ni kuwa wasangala na kulonga, "Ni kulihi yuno apatile hekima ino na miujiza ino? 55Munthu huyo siyo mwana wa selemala? Maliamu siyo mamiyake? Na ndugu zake siyp Yakobo, Yusufu, Simoni na Yuda? 56Na lumbu zake chinao hano kumwetu? Basi munthu yuno kayapata kulihi yano yose?".57Aliwachukiza. Lakini Yesu kawalongela, "Mlotezi hakosa kuwa na heshima isipokuwa kwaoo na muna nchi yao. 58Na hadahile kutenda miujiza mingi kwa sababu hawawile na imani naye.
1Kwa wakati huo, Helode kahulika habali nchanya ya Yesu. 2Akawalongela watunigwa wake , "Yuno ni Yohana Mbatizaji amefufuka kulawa katika wefile. Kwa hiyo nguvu zino zahano nchanya yake."3Kwa vila Helode kakala amtozile Yohana na kumfunga na kumwasa muigeleza kwa sababu ya Helodia, mke wa Filipo kaka yake. 4Kwa kuwa Yohana kamlongela, "Si halali kumsola yeye kuwa mkake." 5Helode gambeamkome lakini kawaogoha wanthu kwa sababu walimwona Yohana kuwa mlotezi.6Lakini wakati siku ya kuelekigwa Helode ahoifikile mndele wa Helodia kavina mgati ya wanthu na kumbwedeza Helode. 7Katika kujibu dino aliahidi kwa kiapo kwamba naamwinkhe chochose kolonda alombe.8Baada ya kushauligwa na mami yake, akalonga, "Ninkhe nie hano muna kombe mutwi wa Yohana Mbatizaji." 9Mwene kakala na sikitiko kwa malombi ya mndele , lakini kwa ajili ya kiapo chankhe, kwa sababu ya wose wawile muindia hamwe naye kalagiliza kwamba yopasigwa itendeke.10Kalagiliza Yohana agaligwe kulawa gelezani 11ili akanthigwe mutwi wake na kigaligwe nchanya ya sinia na kenkhigwe mndele na akakigala kwa mami yake. 12Kamala wanafunzi wake weza kuusola ula mtufi na kuuzika, badala ya dino waita kumulongela Yesu.13Naye Yesu ahulikile yano, akajitenga kulawa hanthu hadya akahanda mgati ya mashuka akaita hanthu itengigwe. Wakati umati aho umanyile akalile, wamkola kwa migulu kulawa mijini. 14Kamala Yesu keza mbele yao akaulola umati mkulu. Akawaonea huluma na kuhonya utamu wao.15Jioni ahoitimila, wanafunzi weza kumwake na kulonga, "Ino ni hanthu ya jangwa, na siku tayali ifosa. Watawanyishe matinkhano ili waite vijijini wakagule ndiya kwa ajili yao.16Lakini Yesu akawalongela, "Wabule haja ya kwita zao. Wankheni mweye ndiya" 17Wakamlongela, "Hano tunayo migate mitano na somba waidi tu." 18Yesu akalonga, "Igaleni kumwangu."19Kamala Yesu akawalongela uyama kukala hasi ya mazani. Akasola migate mitano na somba waidi. Akalola nchanya kuulanga, akabaliki na kumega migate akawenkha wanafunzi. Wanafuunzi wakawenkha umati. 20Wadya wose na waguta. Kamala wakavika vipande vyose vya ndiya na memz visege kumi na viidi. 21Wala wadile waandaliigwa kuwa wanawalume elfu tano bila ya kuhesabu wanawake na wana.22Mala imwe aliwaamulu wanafunzi waingile nddani ya mashua, wakati huo yeye akawalaga umati waite zao. 23Baada ya kuwalaga umati kwita zao, akakwela nchanya kuumlima kulomba mdumwe. Wakati iwile jioni kakala huko mdumwe. 24Lakini sasa mashua iwile mgati ya bahali ikuyumbayumba kwa sababu ya mawimbi, kwani mbeho ukala wa mpisho.25Muna chilo wa zamu ya kanne Yesu kawasegelela, akigenda nchanya ya mazi. 26Wakati wanafunzi wake wamwonile akigenda nchanya ya bahali, wakogoha na kulonga, "Ni mzuka," na kuguta nyangi katika hali ya kogoha. 27Yesu akawaambia mala imwe, akalonga, "Inkheni moyo! ni nie! msekogoha."28Petro alimjibu kwa kulonga, "Mndewa, kama ni weye, niamulu nize kumwako nchanya ya mazi." 29Yesu akamlongela "Inzo." Hivyo Petro akalawa ndani ya mashua na akagenda nchanya ya mazi kwita kwa Yesu. 30Lakini Petro aonile mawimbi, kaogoha, na kwandusa kuzama, hasi, akatanga sauti na kulonga, "Mndewa niokole!"31Hima Yesu akaugolosa mkoo wake akamwinula Petro, na akamlongela, "Weye mwenye imani ndodo, hangi kukala na mashaka?" 32Ndipo Yesu na Petro waingile katika mashua, mbeho uleka kuvuma. 33Wanafunzi muimashua wakamwabudu Yesu na kulonga, "Kweli weye ni Mwana wa Mulungu."34Na ivowakalile wavuka, walifika muna isi ya Genesaleti. 35Na wanthu muna eneo diya ahowamtambule Yesu, walituma ujumbe kila hanthu za hankhanda, na kugala kila awile mtamu. 36Walimsihi kwamba wadahe kutoza pindo la vazi dyake, na wengi waditozile wahonyigwa.
1Ndipo Mafalisayo na wandishi weza kwa Yesu kulawa Yelusalemu. Na kulonga, 2"Hangi wanafunzi woyabananga mahokelo ya walala? Kwa kuwa hawakunawa mikono yao ahowokala wodya ndiya." 3Yesu akawajibu na kuwalongela, "Mweye_kwa mbwani moibananga shelia ya Mndewa kwa ajili ya mahokelo yenu?4Kwa kuwa Mulungu kalonga, 'Mheshimu tati yako na mami yako; na 'Akulonga ubananzi kwa tati yake na mami yake, hakika naadabganike.' 5Lakini mweye hulonga, ''Kila akumlongela ttati yake na mami yake, "Kila msaada ambao angepata kulawa kumwangu lelo ni zawadi kulawa kwa Mulungu," 6"Munthu huyo hebule haja ya kumuheshimu tati yake. Muna namna ino mditengula mbuli da Mulungu kwa ajili ya mahokelo yenu.7Mweye wanafiki, ni goya kama Isaya ivo atabili nchanya mmwenu akalonga, 8"Wanthu wano wananiheshimu nie kwa milomo yao, lakini mioyo yao iko kutali nanie. 9Woniabudu bule, kwa sababu wofundisha mafundishoo yaliyo malagilizo ya wanadamu."10Ndipo awatangile matinkhano na kuwalongela, "Tegelezeni na mmanye_ 11Hebule kinthu chokwingila muumulomo mwa munthu na kumtenda najisi. Bali, kila chokulawa muimulomo, kino ndicho chomtenda munthu kuwa najisi."12Ndipo wanafunzi wakamwitila na kulongaa na Yesu, "Je!, Komanya Mafalisayo wahulikile lia mbuli wakwazika?" 13Yesu aliwajibu na kulonga, "Kila mmea ambao Tati yangu wa kuulanga hauhandile naung'oigwe. 14Walakeni wadumwe, wao ni viongozi vipofu. Kama munthu kipofu naamulongoze kipofu miage, wose waidi nawalagale muibugo."15Petro akajibu na kumlongela Yesu , "Chielezee mfano uno kumwetu, 16Yesu akajibu, "Namweye pia mnkhali hamuelewa? 17Mweye hamuona kuwa kila kiitacho muumulomo hufosela muumunda na kwita chooni?.18Lakini vinthu vyose vyokulawa muumulomo hulawa ndani ya moyo. Ndivyo vinthu vimgalavyo munthu unajisi. 19Kwa kuwa muna umoyo hulawa mawazo yehile, ukomaji, ugoni, uashelati, ubavi, ushuhuda wa uvwizi, na madusi. 20Yano ndiyo mambo yokumgela munthu unajisi. Lakini kudya bila kunawa mikono hakumtenda munthu kuwa najisi."21Ndipo Yesu akalawa mahali hadya na akajitenga kwita pande za miji ya Tiro na Sidoni. 22Lola keza mwanamke Mkanani kulawa pande hizo. Akaguta nyangi akalonga, "Nihulumie, Mndewa, Mwana wa Daudi; mndele wangu kotesigwa sana na kinyamkela." 23Lakini Yesu hakumjibu neno. Wanafunzi wake wakeza wakimsihi, wakalonga, "Mlave aite zake, maana kochigutila nyangi."24Yesu aliwajibu na kulonga, Situmigwe kwa munthu yeyose isipokuwa kwa kondoo wagile wa nyumba ya Isilaili." 25Lakini keza na kuinama mbele yake, akalonga, "Mndewa nisaidie." 26Alimjibu na kulonga, "Siyo vinogile kusola ndiya ya wana na kuwakwasila mbwa,"27Akalonga, "Ndiyo, Mndewa, hata hivyo mbwa wadodo hudya ndiya chokulagala mezani mwa Mndewa wao." 28Ndipo Yesu akajibu akalonga "Mwanamke, imani yako ni nkhulu. Na itendeke kumwako gesa ukulonda." Na mndele lwake kakala kaponyigwa muna wakati udya.29Yesu kahalawa mahali hadya na kwita haguhi na bahali ya Galilaya. Kamala kaita nchanya ya mlima na kukala huko. 30Kundi kulu dikeza kumwake. Na kumgalila viwete, vipofu, bubu, vilema, na wamwenga wengi, wakalile watamu. Wawaika muna imiguu ya Yesu na akawahonya. 31Nao umati wakashangaa waonile mabubu wakilonga, na vilema watendigwa wagima, viwete wakagenda, na vipou wakilola. Walimsifu Mulungu wa Isilaili.32Yesu akawatanga wanafunzi wake na kulonga, "Niwaonela huluma umati, kwa sababu wakala nanie siku nthatu bila kudya kinthu chochose. Sekeniwalage waite kumwao bila kudya, sekeweze wakazimia muinzila." 33Wanafunzi wake wakamlongela, "Ni kulihi chodaha kupata migate ya kutosha hano muimbago kushibisha umati mkulu vino?" 34Yesu akamlongela, "Mna migate mingahi?" Wakalonga, "Saba, na somba wadodo wachache." 35Yesu akawaamulu mati kukala hasi.36Akasola idya migate saba na somba, na baada ya kushukulu, kaimegula na kuwenkha wanafunzi. Wanafunzi wawenkha umati. 37Wanthu wose wadya na kutosheka. Na wakakusanya masigalo ya vipade vya ndiya vsigale vipande vipande, vimema visege saba. 38Wose wadile wakala wanawalume elfu nne bila wanawake na wana. 39Kamala Yesu akaulaga umati waite zao na akaingila ndani ya mashua na kwita hanthu za Magadani.
1Mafalisayo na Masadukayo wamwizila na kumgeza Yesu awalagise ishala yokuawa muiannga. 2Lakini Yesu aliwajibu na kuwalongela kuwa "Ikala jioni molonga kuwa hali ya hewa ni inogile, kwa kuwa anga ni dunkhu.3Na mitondo molonga 'Hali ya hewa dielo hainogile kwa kuwa anga ni dinkhu na mawingu yaigubika anga dyose.' Momanya kufasili mwonekano wa anga, lakini hamdaha kufasili ishala za nyakati. 4Kizazi kihile na cha ugoni cholonda ishala, lakini hebule ishala yoyose nachinkhigwe, isipokuwa ila ya Yona. Kamala Yesu kawaleka na kaita zake.5Wanahina wakeza upande wa kaidi, lakini wakala wazimiza kusola migate. 6Yesu akawalongela "Jihadhalini na iweni makini na chachu ya Mafalisayo na Masadukayo." 7Wanahina wakahojiana mgati mmwao na kulonga. "Ni kwa sababu hachisolile migate." 8Yesu kamanya diya na kulong, "Mwye wenye imani ndodo, hangi mmewaza kulongana mgati mmwenu na kulonga kuwa ni kwa sababu hamsolile migate?9Je mnkhali hamtambula wala hamkumbuka ila migate mitano kwa wanthu elfu tano, na visege vingahi muvikusanya? 10Au migate saba kwa wanthu elfu nne, na ni visege vingahi muvisola?11Iwaze kuwa hata hamuelewa ya kuwa nikala silonga namweye nchanya ya migate? Itunzeni na muihadhali na chachu ya Mafalisayo na Masadukayo." 12Kamala wakatambula kuwa kakala hawalonge;a nchanya ya kujihadhali na migate iliyo na chachu, bali kujihadhali na mafundisho ya Mafalisayo na Masadukayo.13Wakati Yesu afikile hanthu za Kaisalia ya Filipi, akawauza wanahina wake, akalonga, "Wanthu wolonga kuwa Mwana wa Adamu ni niani?" 14Wakalonga, "Wamwenga hulonga kuwa ni Yohana Mbatizaji; wamwenga, Eliya; na wamwenga, Yeremia, au imwe wa walotezi. 15Akawalongela , mweye molonga nie ni niani? 16Kwa akijibu, Simoni Petro akalonga, "Weye ni Kilisito Mwana wa Mulungu awile mgima"17Yesu akamjibu na kumlongela, "Ubalikiigwa weye, Simoni Bali Yona, kwa vila damu na nyama havigubuligwe dino, bali Tati yangu awile kuulanga. 18Nanie pa nokulongela kuwa ni Petro, na nchanya ya mwamba uno nanidizenge kanisa dyangu. Milango ya kuzimu sekedilishinde.19Nanikwinkhe weye funguo za umwene wa kuulanga. Chochose ukikufunga muiisi nakizekuwa kifungigwa kuulanga, na chochose ukifungule muiisi nakifuguligwe na kuulanga." 20Kamala Yesu akawaamulu wanahina sekewamulongele munthu yoyose kuwa yeye kakala ni Kilisito.21Tangu wakati huo Yesu kandusa kuwalongela wanahina kuwa ni lazima aite Yelusalemu, kutesigwa kwa mambo mengi mui mikono ya walala wa wakulu wa makuhani na waandishi, kudanganika na kufufuka siku ya nthatu. 22Kamala Petro akamsola Yesu hankhanda na kumkemela, kwa kulonga, "Jambo dino na diwe kutali nawe, Mndewa, dino sekedilawile kumwako. 23Lakini Yesu akabiduka na kumlongela Petro, "Bwela nyuma yangu kinyamkela! Weye ni kizuizi kumwangu, kwa maana hujali mbuli ya Mulungu, bali ya wanadamu."24Kamala Yesu akawalongela wanahina wake, "Kama munthu yeyose akalonda kunikola nie, ni lazima ajikane yeye mdumwe, ausole msalaba wake, na anikole. 25Kwa kuwa kolonda maisha yake ayaze, na kwa yeyose kokwasa maisha yake kwa ajili yangu atayaokoa. 26Je! Ni faida ilihi atakayopata munthu akipata iisi yose lakini koyaza maisha yae? Je! Ni kinthu gani kolonda alave munthu katika kubadilishana na maisha yake?27Kwa kuwa Mwana wa Adamu naeze katika utunyo wa Tati yake na malaika wake. Naye amlihe kila munthu kulingana na matendo yake. 28Kweli nowalongeleni kuna baadhi yenu mtimalala hapo ambao hawataonja chifo mpaka watakapomwona Mwana wa Adamu akeza muna umwene wake.
1Siku sita kulongozi Yesu akawasola hamwe naye Petro, na Yakobo, na Yohana nguguye, na akawasola mpaka nchanya ya mlima mtali wao wenyewe. 2Kabadilishigwa mbele yao. Cheni yake ikamelemeta gesa zua, na nguo zake zioneka zenye kumeemeta gesa bunkhulo.3Lola, hala walawila Musa na Eliya wakilonga naye. 4Petro akajibu na kumlongela Yesu, "Mndewa, ni vinogile kumwetu cheye kuwepo mahali hano. Kama ukitamani, nanizenge hano vibanda vinthatu - kimwe chako, na kimwe kwa ajili ya Musa, na kimwe kwa ajili ya Eliya."5Wakati kolonga, lola wingu zelu diwagela kivuli, na lola, ikalawa sauti kulawa mui wingu, ikalonga, "Ino ni Mwanangu mpendigwa nopendezigwa nay. Mtegelezeni yeye." 6Wanahina wahulikile hayo, wakalagala kifudifudi na waogoha nkhani. 7Kamala Yesu akeza akawatoza akalonga, "Inukeni wala sekemuogohe." 8Nao wakainua cheni zao nchanya lakini hawamwonile munthu isipokuwa Yesu mdumwe.9Na ivowakalile wakishuka mliman, Yesu akawalagiliza, akalonga, "Sekemulave habali ya maono hayo mpaka Mwana wa Adamu atakapofufuka kulawa muna wefile." 10Wanahina wake wakamuuza, wakalonga, "Ni hangi waandishi wolonga kuwa Eliya naeze kwanza?11Yesu akawajibu na akalonga "Eliya naeze kweli na atabweleza mambo yose. 12Lakini nowalongeleni mweye, Eliya keza kale, lakini hawamtambule. Badala yake, wamtendila mbuli wakulonda wao. Na hivyo ndivyo Mwana wa Adamu ivoateswe muna imikono yao." 13Ndipo wanahina wakamanya kuwa akala akalonga habali za Yohana Mbatizaji.14Ivowafikile muna umati wa wanthu, munthu imwe kamuinza, akatoa mavidi mbele yake, na kumlongela, 15"Mndewa, umhulumie mwanagu, maana kakala na kifafa na kuteseka sana. Kwa kuwa mala nyingi hulagala muuto au muimazi. 16Nimgala wa wanahina wako, lakini hawadahile kumhonya.17Yesu akajibu akalonga, "Mweye kizazi kisichoamini na kibanangike, nanikale hamwe namweye mpaka lini? Nanivumile namweye hata lini? Mgale hano kumwangu." 18Yesu kamkemela, na pepo akalawa. Mbwanga kahonyyigwa tangu saa idya.19Kamala wanahina wamwizila Yesu kwa sili na kumuuza, "Hangi hachidahile kumuwinga?" 20Yesu akawalongela, "Kwa sababu ya imani yenu ndodo. Kweli nowalongela, kama namuwe na imani hata ndodo gesa punje ya haladali, namdahe kuulongela mlima uno, hama kulawa hano wite kudya, nao utahama na hakutakuwa na kinthu chochose cha kupotigwa kumwenu. 21(Zingatia: Maneno ya msitali wa 21 "Lakini, aina ino ya pepo haidahika kulawa, ila kwa maombi na kufunga" hayaoneka muna nakala bola za umwaka).22Wakati wakiwa wankhali Galilaya, Yesu akawalongela Wanahina wake, "Mwana wa Adamu naaikigwe muimikono mwa wanthu. 23Na watamkoma, na siku ya nthatu atafufuka." Wanahina walihuzunika nkhani.24Nao walipofika Kapenaumu, wanthu wokusanya kodi ya nusu shekeli wakamwendea Petro na kulonga, "Je mwalimu wenu huliha kodi ya nusu shekeli?" 25Akalonga, "Ena" Lakin Petro ahoaingile ndani ya nyumba, Yesu akalonga na Petro kwanza na kulonga, "Kofikili mbwani Simoni? Wamwene wa iisi, huhokela kodi au ushulu kulawa niani? Kwa wala wanaowatawala kulawa kwa wageni?26Na wakati Petro akalonga, "Kulawa kwa wageni" Yesu akawalongela, hivyo watawaliwa walavigwa mui ulipaji. 27Lakini sekechize tukawatenda watoza ushulu wakatenda ubananzi, genda bahalini, kwasa ndoano, na unsole idya somba ameme kwanza. Baada ya kuufungula mulomo wake, utakuta mudya shekeli imwe. Isole na uwenkhe watoza ushulu kwa ajili yangu na weye.
1Muda huo huo wanahina wakeza kwa Yesu na kumlongela, "Ni niani awile mkulu muna umwene wa kuulanga?" 2Yesu akamtanga mwana mdodo, akamwika mgati mmwao, 3na kulonga, "Kweli nowalongeleni, msipotubu na kuwa gesa wana wadodo hamdahe kuingila muna umwene wa Mulungu.4Hivyo yeyose ajishushaye kama mwana mdodo, munthu kama huyo ni mkulu muna umwene wa kuulanga. 5Na yeyose amuhokele mwana mdodo kwa zina dyangu konihokela nie. 6Lakini yeyose kosababisha imwe kati ya wadodo wano wanaoamini kuasi, naiwe goya kwa munthu huyo yuwe kulu d kusagila difungigwe mwisingo mmwake, na kuzamishigwa kilindini mwa bahali.7Ole kwa iisi kwa sababu ya wakati wa kukwazwa! Kwa kuwa yabule budi kwa nyakati hizo kwiza, lakini ole kumwake kwa munthu yula nyakati hizo nazize kwa ajili yake! 8Kama mkono wako au mgulu wako ukakusababishila kukwazika, ukanthe na uukwase kutali na wye. Ni vinogile nkhani kumwako weye kuingila mui ugima ukiwa bila mkono au kilema, kuliko kukwasigwa mui moto wa milele ukala na mikono yose au migulu yose.9Gesa ziso dyako dikakukwaza, ding'ole na udyase kutali na weye. Ni vinogile nkhani kumwako weye uingile mui ugima na ziso dimwe, kuliko kukwasigwa mui moto wa milele ukiwa na meso yose.11Loleni kwamba msekwiza kumdharau imwe wa wadodo wano. Kwa maana nowalongeleni kuwa kuulanga kuna wasenga wao siku zose wakiulola cheni ya Tati yangu awile kuulanga. 10(Zingatia: Mbuli zikuoneka gesa ya msitali wa 11, "Kwa kuwa Mwana wa Adamu keza kukola kila kiwile chaga" hayaoneke muna nakala bola za umwaka).12Mofikili mbwani? Ikala munthu ana kondoo mia imwe, na imwe wao akaga, je sekewawaleke tisini na tisa ya muumlima na kwita kumlonda imwe agile? 13Na akamala kumpata, kweli nowalongelani, komsekelela kuliko wadya tisini na tisa hawagile. 14Vivyo hivyo, siyo mapenzi ya Tati yenu wa kuulanga kuwa imwe wa wadodo wano aangamile.15Kama ndugu yako akikukosea, genda, kamlagise dosali iliyopo kati yako na yeye akiwa mdumwe. Kama akakutegeleza, utakuwa kubweleza ndugu yako. 16Lakini kama sekeakutegeleze, msole mdugu imwe au waidi zaidi hamwe nawe, kwa kuwa kwa milomo vya mashahidi waidi au wanthatu kila neno dodaha kuthibitishwa.17Na kama akipuuza kuwategeleza, dilongeleni kanisa jambo dino, kama akipuuza vilavila kuditegeleza kanisa, basi na awe gesa munthu wa mataifa na mtoza ushulu.18Kweli nowalongeleni, chochose kila mokifunga muiisi na kuulanga kifungigwa. na chochose mokivugula muiisi na kuulanga kivuguligwa. 19Kaidi nowalongelani kwamba kama wanthu waidi kati yenu wakatogola nchanya ya jambo dyodyose muiisi wadilombalo, hilo Tati yangu wa kuulanga naaditende. 20Kwa kuwa waidi au wanthatu wakikusanyika hamwe kwa zina dyangu, Nie naaho mgati mmwao.21Kaidi Petro akeza na kumlongela Yesu, "Mndewa, ni mala ngapi ndugu yangu akinikosea nami nimsamehe? Hata mala saba?" 22Yesu akamlongela, "Sikulongela mala saba, lakini hata sabini mala saba.23Kwa sababu hiyo umwene wa kuulanga ni sawa na mwene fulani akulonda kusahihisha hesabu kulawa kwa watumwa wake. 24Ahoanduse kusahihisha hesabu, mtumwa imwe kagaligwa kumwake ambaye kakala anamdai talanta elfu kumi. 25Kwa kuwa hebule na nzala ya kuliha, mndewa wankhe kalagiliza auzigwe, mkake hamwe na wanage na kila chinthu awile nacho, na maliho yafanyike.26Hivo mtumigwa kalagala, akatoa mavindi mbele yake, akalonga, 'Mndewa, uwe na uvumilivu hamwe nanie, na nanikulihe kila chinthu.' 27Hivyo mndewa wa yula mtumigwa, kwa vila kasukumigwa nkhani na huluma, kamlekela na kumsamehe deni hilo.28Lakini mtumigwa yula kalawa na kumpata imwe kati ya watumigwa wayage, kakalile komdai denali mia. Alimvuta, akamkaba kooni, na kumlongela, 'Nilihe kila ninachokudai.' 29Lakini yula mtumigwa miyage kalagala na kumsihi sana, akalonga, 'Uwe na uvumilivu nanie, na nikulihe.'30Lakini mtumigwa yula wa kwanza kalema. Badala yake, kaita na kumwika muigeleza, mpaka aho alihe kila anachomdai. 31Na ahowaonile watumwa wayage kla kilawilile. Wasikitishigwa sana. Weza na kumlongela mndewa wao kila chinthu kilawile.32Ndipo yula mndewa wa mtumigwa idya akamtanga, na kumlongela, 'Ewe mtumwa mbananzi, nilikusamehe weye deni dyangu lose kwa sababu ulinisihi sana. 33Je! Haulondigwe kuwa na huluma kwa mtumigwa miyago, kama nie nikuhulumi weye?34Mndewa wake alikasilika na kumkabidhi kwa wala watesaji mpaka aho alihe kiasi chose kakala anadaiwa. 35Hivyo ndivyo Tati yangu wa Kuulanga ivoawatendile, kama kila imwe wenu hatamsamehe ndugu yake kulawa moyoni mmwenu."
1Ilawilila wakati Yesu akomeleze maneno hayo, akahalawa Galilaya, na kwita mpakani mwa Yudea mbele ya mto Jordani. 2Umati mkulu umwinza, na akawahonya huko.3Mafalisayo wamwizila, wakamgeza, wakamlongela, "Je ni halali kwa munthu kumleka mkake kwa sababu yoyose?" 4Yesu akajibu na kulonga, "Hamsomile, kwamba yeye awaumbile mwanduso kawaumba mulume na ke?5Na kaidi akalonga, 'Kwa sababu hiyo mwanamulume amleke tati yake na mami yake na kuungana na mkake, nao waidi watakuwa mtufi umwe? 6Hivyo siyo waidi kaidi, bali ni mtufi umwe. Basi, kila akiunganishile Mulungu, munthu yeyose sekeakitenganishe."7Wakamlongela, "Lelo hangi Musa alituamulu kulava hati ya talaka na kumleka?" 8Akawalongela, "Kwa udala wenu wa mioyo Musa aliwaluhusu kuwaleka wake zenu, lakini tangu mwanduso haiwile hivyo. 9Nowalongeleni, kwamba yeose akumleka mkake, isipokuwa kwa sababu ya ugoni,na akamsola imwenga, amezini. Na mwanamulume kolondaamsole mke alekigwe amezini."10Wanahina wakamlongela Yesu, "Gesa ndivyo ilivyo kwa mulume na mkake, siyo vinogile kusola." 11Lakini Yesu akawalongela, "Si kila munthu kodaha kuhokela mafundisho yano, bali ni kwa wala tu walioluhusiwa kuhokela. 12Kwa vila waaho matowashi waelekigwe kulawa muumunda mwa mami zao. Na vilavila kuna matowashi watendigwe na wanthu. Na kuna matowashi waitenda matowashi kwa ajili ya umwene wa kuulanga. Kodaha kuhokela mafundisho yano na ayahokele."13Kamala akagaligwa baadhi ya wana wadodo ili awaike mikono nchanya yao na kulomba, lakini wanahina wake wakawakemela. 14Bali Yesu akalonga, "Waluhusuni wana wadodo, wala msekuwalemesa kwiza kumwangu, kwa maana umwene wa kuulanga ni wa wanthu gesa wao. 15Naye kaika mikono yae nchanya mmwao, na kamala akahalawa hadya.16Lola munthu imwe keza kwa Yesu na kulonga, "Mwalimu, ni kinthu kilihi kinogile nolondigwa kutenda ili nidahe kuwa na ugima wa milele?" 17Yesu akamlonngela, "Hangi koniuza ni kinthu kilihi kinogile? Kuna imwe ti awile mwema, lakini kama ukalonda kupata ugima, toza shelia za Mulungu."18Yula munthu akamuuza, "Ni shelia zilihi?" Yesu akalonga, "Sekeukome, sekeuzini, sekeushuhudie uvwizi, 19waheshimu tati yako na mami yako, na mpende jilani yako gesa nafsi yako."20Munthu yula akamlongela, "Mbuli zose zino niyatii. Ninkhali nolonda mbwani? 21Yesu akamlongela, "Kama ukalonda kuwa mkamilifu, genda, ukauze uwile navyo, na uwenkhe masikini, na utakuwa na hazina kuulanga. Kamala inzo unikole." 22Lakini mbwanga idya ahulikile yala Yesu amlongele, akahalawa kwa huzuni, kwa sababu kakala na amemiliki mali nyingi.23Yesu akawalongela wanahina wake, "Kweli nowalongelani, ni vidala kwa munthu tajili kuingila muna umwene wa kuulanga. 24Kaidi nowalongelani, ni lahisi kwa ngamia kufosa mui tundu da sindano, kuliko kwa munthu tajili kuingila mui umwene wa kuulanga."25Wanahina ahowahulikile hivyo, wakashangaa sana na kulonga, "Ni ilihi basi kolondoaokoke?" 26Yesu akawalola na kulonga, "Kwa wanadamu hilo hadidahika, lakini kwa Mulungu yose yodahika." 27Kamala Petro akamjibu na kumlongela, "Lola, chileka vyose na kukukola wewe. Ni kinthu kilihi nachipate?"28Yesu akamlongela, "Kweli nowalongelani, yeye anikolile nie, muna uzao wasambi wakati Mwana wa Adamu aho akalle mui kinthi cha enzi cha utunyo wake, mweye pia namkale nchanya ya vinthi kumi na viidi vya enzi, kuwahukumu makabila kumi na maidi ya Isilaili.29Kila imwe wenu ailekile nyuba, kaka, lumbu, tata, mami, wana, au mgunda kwa ajili ya zina dyangu, naahokele mala mia na kuulithi ugima wa milele. 30Lakini wengi wawile wa wamwanduso lelo, watakuwa wa uhelelo, na wawile wa uhelelo watakuwa wamwanduso.
1Kwa maana umwene wa kuulanga wofanana na mmiliki wa mgunda, aliyeamka mitondo na mapema ili kuajili wafanyakazi katika mgunda lwake lwa mizabibu. 2Baada ya kuwa watogolana na wafanyakazi dinali imwe kwa kutwa, kawalagiliza kwita muna mgunda wake la mizabibu.3Kaita kaidi baada ya masaa manthatu vino na kaona wafanyakazi wamwenga wakala watimalala bila kazi katika eneo la soko. 4Akawalongela, 'Mweye pia, gendeni katika mgunda lwa mizabibu, na chochose chaumo halali naniwenkhe.' Hivyo kutenda kazi.5Akaita kaidi baada ya masaa sita na kaidi saa ya tisa, na katenda hivyo hivyo. 6Mala imwenga kaidi mnamo saa kumi na imwe, kaita na kuwatinkha watu wamwenga watimalala bila kazi. Akawalongela, 'hangi mtimalala hano bila kazi yoyose kwa siku ngima? 7Wakamlongela, kwa sababu hebule munthu yoyose kachiajili. Akawalongela, 'Mweye pia gendeni katika mgunda wa mizabibu.8Wakati wa jioni ufikile, mweney mgunda lwa mizabibu akawalongela msimamizi wake, 'Watange wafanyakazi na uwalihe mishahala, kwa kwandusa na wa uhelelo hadi wa mwanduso.' 9Wezile wala waajiliigwe saa kumi na imwe, kila imwe wao kahokela dinali. 10Wezile wafanyakazi wa kwanza, wafikili kuwa nawahokele zaidi, lakini wahokela pia kila imwe dinali imwe kila munthu.11Baada ya kuhokela maliho yao, walimlalamikia mmilikiwa mgunda. 12Wakalonga, 'Wano wafanyakazi wa uhelelo watumila saa dimwe tu katika kutenda sankhano, lakini kuwalinganisha na cheye, sheye chipapa mizigo kwa siku ngima na kuungula na vuke.'13Lakini mwenye mgunda akajibu na kulonga kwa imwe wao, 'Lafiki, sitendile mbuli ihile. Je! hachitogolana na nie kwa dinali imwe? 14Hokela kila kilicho halali yako na wite zako. Ni seko yangu kuwenkha wano wafanyakazi waajiligwe muuhelelo sawa sawa na weye.15Je! Si haki kumwangu kutenda kila nolonga na mali zangu? Au ziso dyako ni dihile kwa sababu nie ni mwema? 16Hivyo wa uhelelo atakuwa wamwanduso na wa mwanduso wa uhelelo"17Yesu akalile akakwela kwita Yelusalemu, kawasola wanahina wake kumi na waidi hankhanda, na muinzila akawalongela, 18"Lola choita Yelusalemu, na Mwana wa Adamu naagiligwe mui mikono ya wakulu wa makuhani na waandishi. Watamuhukumu chifo 19na watamlava kwa wanthu wa mataifa ili kumdhihaki, kumsapula na kumsulubisha. Lakini mui siku ya katatu atafufuka."20Kamala mami wa wana wa Zebedayo keza kwa Yesu na wana wake. Katoa mavindi mbele yake na kumwomba kinthu kulawa kumwake. 21Yesu akawalongela, "Kolonda mbwani? Akamlongela, "Amulu kuwa wano wanangu waidi wakale, imwe mkono wako wakudila na imwenga wako wa kumoso mui umwene waki."22Lakini Yesu akajibu na kulonga, "Haumanyile kila kolomba. Je! Kodaha kuking'wela kikombe ambacho nolondaniking'we?" wakamlongela, "Chodaha." 23Akawalongela, "Kikombe changu hakika namuking'we. Lakini kukala mkono wangu wa kudila na mkono wangu wa kumoso si jukumu dyangu kuwenkha, lakini ni kwa wala ambao waandaligwa kale na Tati yangu." 24Wanahina wamwenga kumi wahulikile hivyo, wahuzunishigwa sana na wala ndugu waidi.25Lakini Yesu akawatanga mwenyewe na kuwalongela, "Momanya ya kuwa watawala wa mataifa huwatiisha, na wakulu wao hutekeleza mamlaka nchanya yao. 26Lakini isekuwa hivyo kumwenu. Badala yake, yeyose kolonda awe mkulu mgati mmwenu lazima awe mtumigwa wenu. 27Na akolonda kuwa wa mwanduso mgati mmwenu lazima awe mtumigwa wenu. 28Kama vila Mwana wa Adamu hezile kutumikiigwa, bali kutumika, na kulava uhai wake kuwa ,ukombozi kwa wengi."29Wakati wakalawa Yeliko, umati mkulu ukamuinza. 30Na wakawalola vipofu waidi wakala hankhanda ya barabara. Wahulikile kuwa Yesu kakala kofosa, waguta nyangi na kulonga, "Mndewa, Mwana wa Daudi, uchihulumie." 31Lakini umati ukawakemela, na kuwalongela nyamaleni. Hata hivyo, wao wakaguta nyangi nkhani na kulonga, "Mndewa, Mwana wa Daudi, utuhulumie."32Kamala Yesu akatimalala na kawatanga na kuwauza, "Molonda niwatendele mbwani?" 33Wakamlongela, "Mndewa kwamba meso yetu yafumbuigwe." 34Basi Yesu, akala kavutigwa na huluma, akayatoza meso yao, mala hiyo, wakahokela uwezo wa kulola na wakamkola.
1Yesu na wanahina wake wakafika haguhi na Jelusalemu na wakaita mpaka Bethfage, katika mlima mizeituni, kamala Yesu akawalagiiliza wanahina wake waidi, 2akawalongela, "Gendeni muna ikijiji kikulongozi, mala imwe namumfike punda kafungigwa hadya, na mwanapunda hamwe naye. wavugulileni na kuwagala kumwangu. 3Ikala mtu yeyose akawalongela chochose kuhusu dino, mtalonga, 'Mndewa kowalonda. na munthu huyo mala imwe atawaluhusu mwize hamwe nao"4Jambo dino dilawila ni dia dilongeligwe kufosela mletezi lazima ditimile. Akawalongela, 5Walongeleni wandele Sayuni, lola, mwene waku kokwiza, mnyenyekevu na akiwa kamkwela punda, na mwana punda mulume, mwana punda chinkhele.6Kamala wanahina wahalawa na kutenda gesa Yesu awalagilize. 7Wamgala punda na mwanapunda, na kwika nguo zao nchanya yao, naye Yesu kakala hadya. 8Wengi muna mtinkhano walitandaza nguo zao muinzila wakantha matawi kulawa mui mibiki na kutandaza barabarani.9Umati umlongola Yesu na wala wamwinza waguta nyangi, wakalonga, "Hosana kwa mwana wa Daudi! Ni mbalikiigwa kokwiza kwa zina da Mndewa. Hosana nchanya nkhani!" 10Yesu afikile Yelusalemu, mji mgima ulishtuka na kulonga, "Yuno niani? 11"Umati ulijibu, "Yuno ni Yesu Mlotezi, kulawa Nazaleti ya Galilaya."12Kamala Yesu akaingila mudi hekalu da Mulungu. akawawinga kunze wose wakalile wakagula na kuuzaa mudihekalu. Pia alipindua meza za wabadilishaji wa fedha na vinthi vya wauza njiwa. 13Akawalongela, "Iandikigwa, 'Nyumba yangu naitangigwe nyumba ya malombi, lakini mweye muitenda pango da wanyang'anyi." 14Kamala vipofu na vilema wamwizila mudihekaluni, naye akawahonya.15Lakini wakati wakulu wa makuhani na waandishi waonile maajabu ayatendile, na wahulikile wana wakatoa nyangi muihekalu na kulonga, "Hosana kwa Mwana wa Daudi," watozigwa na ludoko. 16Wakamlongela, "Kuhulika kila chokulongigwa na wano wanthu?" Yesu akawalongela, "Ena! Lakini hamuwahile kusoma, 'Kulawa kwa milomo ya wana na wana vinkhele wokunyonya mna nthogolwa kamili?" 17Kamala Yesu akawaleka na kwita kunze ya mji katika Bethania kugona huko.18Imitondo kokala kobwela mjini, kakala na nzala. 19Kaona mtini hankhanda ya barabara. Akauitila, lakini hapatile kinthu nchanya yake isipokuwa mazani. Kaulongela, "Sekekuwe na matunda kumwako daima kaidi." Na mala hiyo mtini ula ukanyauka.20Wanahina waonile, wakastaajabu na kulonga, "Iwaze mtini umenyauka mala imwe?" 21Yesu akajibu na kuwalongela, "Kweli nowalongeleni, kama mkiwa na imani na bila wasiwasi, hamtende kila kitendike kwa uno mtini muhala, lakini namuulongele hata uno mlima, usoligwe na kwasigwa bahalini, na itatedeka. 22Chochose molondamlombe kwa sala, kuno mkiamini, namuhokele."23Yesu ahoafikile muihekalu, wakulu wa makuhani na walala wa wanthu wamwizila wakati awile akifundisha na kumuuza, "Ni kwa mamlaka yalihi kotenda mbuli zino? Na niani akwinkhe mamlaka yano?" 24Yesu akajibu na kumlongela, "Nie kaidi naniwauze swali dimwe. kama mkanilongela, nanie vilavila naniwalongele ni kwa mamlaka yehi notenda mbuli zino.25Ubatizo wa Yohane ulawa kulihi, kuulanga au kwa wanadamu?" Wakahojiana wenyewe, wakalonga , chikalonga, ulawa kuulanga, naachilongele, hangi hamkumwamini" 26Lakini chikalonga, ulawa kwa wanadamu, chowaogoha makutano, kwa sabab wose womwona Yohana gesa mlotezi." 27Kamala wakamjibu Yesu na kulonnga, "Hachimanyile" Akawalongela pia, "Wala nie sitawalongela ni kwa mamlaka yalihi notenda mbuli zino.28Lakini mofikili mbwani? Munthu mwenye wana waidi. Akaita kwa imwe na kumlongela, 'Mwanangu, genda ukatende kazi katika mgunda wa mizabibu 29dielo. Mwana akajibu na kulonga, sita,' Lakini baadaye akabidula mawazo yake na akaita. 30Na Munthu yula akaita kwa mwana wa kaidi na kulonga kinthu kiyakiya. Mwana yuno akajibu na kulonga, nanite, mndewa, lakini haneta.31Ilihi kati ya wana waidi atendile matakwa ya tati yake? Wakalonga, "Mwana wa kwanza." Yesu akawalongela, "Kweli nowalongeleni, wakusanya ushulu na makahaba nawaingile mui umwene wa Mulungu kabla yenu kuingiila. 32Kwa maana Yohana keza kumwenu kwa nzila ikalayo nyoofu, lakini hamkumwamini, wakati wakusanya ushulu na makahaba walimwamini. Na mweye, ahomuonile hilo dikatendeka, hamdahile kutubu ili baadaye mumwamini.33Tegelezeni mfano umwenga. Kukala na munthu, munthu mwenye eneo kulu la aldhi. Kahanda mizabibu, kaiikila uzio, akatengenenza na chombo cha kukamulima divai, akazenga na mnala wa walinzi, na kadikodisha kwa watunza zabibu.Kamala kaita katika isi imwenga. 34Wakati wa mavuno ya mizabibu ukalilehaguhi, kawalagisa baadhi ya watumigwa kwa wakulima wa mizabibu kusola mizabibu yake.35Lakini wakulima wa zabibu wakawasola watumigwa wake, wakamyoa imwe, wamkoma imwenga, na wamtoa imwe ka mayuwe. 36Kwa mala imwenga, Mmiliki kawalagisa watumigwa wamwenga, wengi nkhani ya wala wa mwanduso, lakini wakulima wa mizabibu wawatendela vilavila. 37Baada ya hapo mndewa yula kamlagisa kumwao mwnage, akalonga, 'Watamheshimu mwanangu'38Lakini wakulima wa mizabibu wamwonile mbwanga yula, wakailongela, 'Yuno ni mlithi, Inzoni, chimkome na tumiliki ulithi.' 39Hivyo wakamsola, wakamwasa kunze ya mgunda wa mizabibu na kumkoma.40Je mmiliki wa mgunda wa mzabibu ivokolondaeze, awatendeki wakulima wa mizabibu?" 41Wamkamlongela, "Naawabanange hao wanthu wabananzi katika nzila ya ukali zaidi, na kamala atalikodisha mgunda wa mizabibu kwa wakulima wamwenga wa mizabibu, wanthu ambao wataliha kwa ajili ya mizabibu ahoipye."42Yesu akawalongela, "Hamsomile muna amaandiko, 'Yuwe wadilemile waashi diwa yuwe kulu da msingi.Dino dilawa kwa Mndewa, na inashangaza mmeso mwetu?'43Hivyo nowalongelani, Umwene wa Mulungu nausoligwe kulawa kumwenu na kwinkhigwa taifa linalojali matunda yake. 44Yeyose akulagala nchanya ya yuwe dino naabenwe vipandevipande. Lakini kwa yeyose nadimwangukile, nadimsage."45Wakulu wa makuhani na mafalisayo wahulikile mifano yake, wakaona kuwa kozungumzia wao. 46Lakini kila walipowataka kugolosa mikono nchanya yake, waogoha matinkhano, kwa sababu wanthu wamlola kama mlotezi.
1Yesu akalonga nao kaidi katika mfano, akalonga, 2"Umwene wa kuulanga wofanana na mwene aliyeandaa shelehe ya halusu ya mwanage. 3Akawatuma watumigwa wankhe kuwakalibisha wakalile waalikwa kwiza katika shelehe ya halusi, lakini hawafikile.4Mwene aliwatuma kaidi watumigw wamwenga, akalonga. "Walongeleni waalikigwe, Loleni, niandaa ndiya. Fahali na ndama wangu wanonile wachinjigwa, na mbuli zose yako tayali, Inzoni katika shelehe ya halusi."5Lakini wanthu hao hawazingatile kwa dhati mwaliko wake. Baadhi wabwela katika migunda yao, na wamwenga wabwela katika hanthu zao za biashala. 6Wamwenga wawainukila watumigwa wa mwene na kuwadhalilisha na kuwakoma. 7Lakini mwene alikasilika. Kalagisa jeshi dyake, akawakoma wadya wakomaji na kuuteketeza mji wao kwa moto.8Kamala kawalongela watuigwa wake, "Halusi iko tayali, lakini waalikigwe hawakustahili. 9Kwa hiyo gendeni mui matinkhano ya nzila kulu, waalikeni wanthu wengi kadli iwezekanavyo weze mui shelehe ya halusi." 10Watumigwa waita nzila kulu na kuwakalibisha wanthu wowose wawaonile, wanagile na wehile. Hivyo ukumbi wa halusi umema wageni.11Lakini mwene ahoaingile kuwalola wageni, kamuona munthu imwe ambaye hakuvala vazi lasmi da halusi. 12Mwene akamuuza, 'Lafiki, kupataze kufika hano ndani bila vazi da halusi?' Na munthu huyo hajibile chochose.13Ndipo mwene akawalongela watumigwa wake, 'Mfungeni munthu ino mikono na migulu na mkwaseni kunze muna ziza, huko ambako kutakuwa na kilio na kusaga mazino. 14Kwa kuwa wanthu wengi wowatanga, lakini wateule ni wachache."15Ndipo Mafalisayo wakahalawa na kupanga jinsi ya kumgwila Yesu katika maneno yake mwenyewe. 16Ndipo wawatuma wanahina wao hamwe na Mahelode. Na wakamlongela Yesu, "Mwalimu, chomanya kuwa weye ni mnthu wa kweli, na kwamba kofundiha matakwa ya Mulungu muna ukweli. Haujali maoni ya munthu imwenga na hauonesha upendeleo kwa wanthu. 17Kwa hiyo chilongele, unafikili mbwani? Je, ni sahihi kishelia kuliha kodi kwa Kaisali au hapana?"18Yesu kamanya ubananzi wao na kulonga, "Hangi monigeza, mweye wanafiki? 19Nilagiseni pesa itumikayo kuliha kodi." Ndipo wakamgalila dinali.20Yesu akawauza, "Cheni na zina dino ni vya niani?" 21Wakamjibu, "Vya Kaisali." Ndipo Yesu akawalongela, "Mwinkheni Kaisali vinthu vilivyo vyankhe na Mulungu mwinkheni Mulungu." 22Wahulikile hivyo walishangaa. Kamala wakamleka na kwita zao.23Siku hiyo baadhi ya Masadukayo weza kwa Yesu, wala walongao kuwa hebule ufufulo wa wefile. Wakamuuza, 24wakalonga, :Mwalimu, Musa kolonga, Ikala munthu amefaliki bila kweleka wana, ndugu yake na amlithi mwanamke na amwinkhe wana kwa ajili ya ndugu yake.25Wakala ndugu saba. Wa kwanza kasola na kamala kadanganika bila kweleka wana. Akamwachia mke nduguye. 26Kamala ndugu yake wa kapili naye kadanganika via via, kamala yula wa katatu, ikala viya hadi kwa yula wa saba. 27Baada ya kutenda hivyo wose, yula mwanamke naye akadanganika. 28Lelo muna ufufulo idya mwanamke naakale mke wa niani katika ndugu wadya saba? Kwa sababu wose wamsola."29Lakini Yesu aliwajibu na kuwalongela, "Mobananga, kwa sababu hammanyile Maandiko wala nguvu ya Mulungu. 30Kwa kuwa katika ufufulo, wanthu hawasola wala kusoligwa. Badala yake wanthu huwa gesa wasenga huko kuulanga.31Lakini kuhusu ufufulo wa wefile, hamjawahi kusoma kila ambacho Mulungu kakilonga kumwenu, akalonga, 32Nie ni Mulungu wa Ibrahimu, Mulungu wa Isaka, na Mulungu wa Yakobo? Mulungu wa wefile, bali ni Mulungu wa walio hai." 33Wakati kusanyiko wahulikile dino, walishangaa mafundisho yake.34Lakini Mafaliayo wahulikile kuwa Yesu kawanyamazisha Masadukayo, walijikusanya wao wenyewe kwa hwamwe. 35Imwe wao, akala mwana shelia, kamuuza swali kwa kumgeza. 36"Mwalimu, ni amli ilihi iliyo nkhulu kufosa zose katika shelia?"37Yesu akamjibu, "Lazima umpende Mndewa kwa moyo wako wose, kwa roho yako yos, na kwa akili zako zose. 38Dino ndiyo amli iliyo nkhulu na ya kwanza.39Na ya pili yofanana na hiyo- Ni lazima kumpenda jilani yako gesa ivokoipenda mwenyewe. 40Shelia zose na Walotezi hutegemea amli zino mbili."41Na Mafalisayo wakalile wankhali wamejikusanya hamwe, Yesu akawauza swali. 42Akilonga, Je!, Mofikili mbwani nchanya ya Kilisito? Yeye ni Mwana wa niani? Nao wakamjibu, "Ni mwana wa Daudi."43Yesu akawajibu, "Ni kwa namna ilihi Daudi katika Roho komtanga Mndewa, akalonga, 44'Mndewa alimlongela Mndewa wangu, "Kala mkono wangu wa kulume, hadi ahoniwatende maadui zako waikigwe hasi ya migulu yako?"45Kama Daudi komtanga Kilisito "Mndewa," jinsi gani atakuwa mwana wake?" 46Hebule adahile kumjibu neno kaidi, na hebule aliyetubutu kaidi kumuuza maswali zaidi tangu siku hiyo na kugendelela.
1Baadaye kalonga na umati wa wanthu na wanahina wake. Akalonga, 2"Waandishi na Mafalisayo wokalila kinthi cha Musa. 3Kwa hiyo chochose wanacho waamlu kutenda, tendeni kuno mkiwachunguza. Lakini msekwiza mkaiga matendo yao, kwa sababu wao hlonga muli wasiyoyateda.4Kweli, wao hufunga mizigo mizito ambayo ni vidala kuipapa, na kamala huwapapa wanthu mabegani mmwao. 5Matendo yao yose, hutenda ili waloligwe na wanthu. Kwa sababu wao hupanula masanduku yao na kuongeza ukulu wa mapindo ya mavazi yao.6Wao hulonda kukala maenelo ya kifahali mui shelehe naa mui vinthi vya heshima ndani ya masinagogi, 7na kulamswa kwa heshima maneo ya sokoni, na kutangigwa "Walimu" na wanthu.8Lakini mweye hampasigwa kutangigwa "Walimu," Kwa kuwa mnaye Mwalimu imwe, na mweye wose ni ndugu. 9Msekumtanga munthu yeyose hano muiisi kuwa tati yen, kwa kuwa mnaye Tata imwe tu, naye kauko kuulanga. 10Wala msekwiza kutangigwa 'walimu,' kwa vila mnaye Mwalimu imwe tu, yaani Kilisito.11Bali awile mkulu mgati mmwenu naawe mtumigwa wenu. 12Yeyose aiinule naashushigwe. Na yeyose koishusha na ainuligwe.13Lakini ole wenu waandishi na Mafalisayo, wanafiki Mowafungila wanthu umwene wa kuulanga. Namweye hamdaha kuingila, na hamwaluhusu wokwingila kutenda hiyo. (Zingatia: Msitali wa 14 hauoneka mui nakala bola za umwaka. Baadhi ya nakala huongeza msitali uno baada ya msitali wa 12. Msitali wa 14"Ole wenu waandishi na Mafalisayo wanafiki kwa vila mowamela wajane"). 15Ole wenu waandishi na Mafalisayo, wanafiki! Movuka ng'ambo ya ibahali na kufika kumtenda munthu imwe aamini yala moyafundisha, na ahokuwa kama mweye, motenda mala mbili mwana wa jehanamu kama mweye mlivyo.16Ole wenu vilongozi vipofu, mweye molonga, Yeyose koapa kwa hekel, si kinthu. Lakini koapa kwa dhahabu ya hekelu, kafungigwa na kiapo chake. 17Mweye vipofu wahenye, kilihi ni kikulu kufosa kimwenga, dhahabu au hekalu ambalo diwekwigwa wakfu dhahabu kwa Mulungu?18Na, yeyose koapa kwa madhabahu, si kinthu. Bali koapa kwa sadaka iliyo nchanya yake, kafungigwa na kiapo chankhe. 19Mweye wanthu vipofu, kilihi ni kikulu kufosa kimwenga, sadaka au madhabahu ambayo hwika wakfu sadaka zolaviligwa kwa Mulungu?20Kwa hiyo, yeye koapa kwa madhabahu hulapa kwa hiyo na kwa vinthu vyose nchanya yake. 21Naye koapa kwa hekalu, hulapa kwa hilo na kwa yeye kokala ndani yake. 22Na yeye koapa kwa ulanga, hulapa kwa kinthi cha enzi cha Mulungu na kwa yeye kokala nchanya yake.23Ole wenu, waandishi na Mafalisayo, wanafiki! Kwa kwa moliha zaka kwa bizali, mnaamnaa na mchicha, lakini moleka mbuli nkhulu ya shelia- haki, lehema, na imani. Lakini yano mopasigwa kuwa moyatenda, na siyo kuleka yamwenga bila kuyatekeleza. 24Mweye vilongozi vipofu, mweye ambao mochuja kivunyo kidodo lakini momela ngamia!25Ole wenu, waandishi na Mafalisayo, wanafiki! Kwa kuwa mosafisha kunze ya vikombe na kunze ya sahani, lakini ndani kumema dhuluma na kutokuwa na kiasi. 26Mweye Mafalisayo vipofu, safisheni kwanza ndani ya kikombe na ndani ya sahani, ili upande wa kunze nao pia uwe safi27Ole wenu, waandishi na Mafalisayo, wanafiki! Kwa kuwa mofanana na maziala yahakigwe chokaa, ambayo kwa kunze huneka yanogile, lakini kwa ndani yamema mifupa ya wefile na kila kiwile kichafu. 28Vivyo hivyo, mweye kwa kunze mooneka wenye haki mbele ya wanthu, lakini kwa ndani mmema unafiki na udhalimu.29Ole wenu, waandishi na Mafalisayo, wanafiki! Kwa kuwa mozenga maziala ya walotezi na kuyapamba maziala ya wenye haki. 30Mweye molonga, kama tungeishi siku za tati zetu, sekechishiliki hamwe nao kutila damu za walotezi. 31Kwa hiyo mojishuhudia wenyewe kwamba mweye ni wana wa hao wawakomile walotezi.32Pia mweye mokamilisha kumemeza hanthu yokustahili ubananzi ya tati zenu. 33Mweye nyoka, wana wa vipilibao, kwa namna ilihi mtaikwepa hukumu ya jehanamu?34Kwahiyo, lola, nowatuma kumwenu walotezi, wanthu wenye hekima, na waandishi. Baadhi yao namuwakome na kwagozelesha. Na baadhi yao namuwachape ndani ya masinagogi yenu na kuwawinga kulawa mji umwe hadi umwenga. 35Matokeo ni makulu nchanya mmwenu palawile damu zose za wenye haki zitiligwe muiisi, kwandusila damu ya Habili mwenye haki hadi kwa damu ya Zakalia mwana wa Balakia, mumkomile kati ya patakhatifu na muimadhabahu. 36Kweli, nowalongeleni, mbuli zin zose nayakipate chelesi kino.37Yelusalemu, Yelusalemu, weye kowakoma walotezi na kuwatoa mayuwe wala ambao wotumigwa kumwako! mala ngahi niwakusanya wana wako hamwe kama vila nguku awakusanyavyo vifalanga wake hasi ya mbawa zake, lakini haukutogola! 38Lola, nyumba yako isigala ukala. 39Nanie nokulongela, kwandusa sambi na kuendelea sekeunione, hadi ahoulonge, 'Kabalikiigwa yeye akwiza kwa zina dya Mndewa."
1Yesu kalawa mudihekalu na kwita zake. Wanahina wake wamwitiila na kmlagisa mazengo ya hekalu. 2Lakini aliwajibu na kuwalongela, "Je, hamuyaona mambo yano yose? Kweli nowalongela, hebule yuwe nadisigale nchanya ya dimwenga bila kubanangigwa."3Na akalile muna Mlima wa Mizeituni, wanahina wake wamwitila kwa falagha na kulonga, "Chilongele, mbuli zino yalawile lini? Kinthu gani nakiwe dalili ya kwiza kumwako na uhelelo wa iisi?" 4Yesu aliwajibu na kuwalongela, "Iweni makini kwamba seke eze munthu akawapotosha. 5Kwa vila wengi naweze kwa zina dyangu. Watalonga, 'Nie ndiye Kilisito,' na watawapotosha wengi.6Namhulike viya na taalifa za vita. Loleni sekemwize mkawa na wasiwasi, kwa vila mbuli zino yabulebudi kulawawila; lakini ula uhelelo utakuwa unkhali. 7Kwa kuwa taifa nadiinuke dhidi ya taifa dimwenga, na umwene dhidi ya umwene. Kutakuwa na nzala na magudemeko ya aldhi muna hanthu mbalimbali. 8Lakini mbuli zino zose ni mwanduso tu wa usungu wa kuifungula.9Ndipo nawawalave kwa ajili ya mateso na kuwakoma. Namchukiigwe na mataifa yose kwa sababu ya zina dyangu. 10Ndipo wengi nawaikwale na kusalitiana na watachukiana wenyewe kwa wenyewe. 11Walotezi wengi wa uvwizi nawalawile na kuwavwizila wengi.12Kwa sababu ubananzi nauongezeke, upendo wa wengi nauhole. 13Lakini alondaye vumilia mpaka uhelelo, ataokoigwa. 14Ino injili ya umwene naihubiligwe muna iisi ngima kama ushuhuda kwa mataifa yose. Na ndipo ula uhelelo naufike.15Kwa hiyo, ahomuone chukizo da ubananzi, dilongigwe na mlotezi Danieli ditimalala hanthu patakanthifu [ asomaye na amanye], 16ndipo wawile Yuda wakimbila muimilima. 17Na yula awile nchanya ya paa dya nyumba sekeadahe kutelemka hasi kusola kinthu chochose kulawa ndani ya nyumba yake, 18naye awile kumgunda sekeabwele kusola vazi dyake.19Lakini ole wao ambao wana wana na wala ambao wonyonyesha katika siku ziya! 20Lombeni kwamba kukimbila kumwenu sekekuwe wakati wa mbeho, wala sik ya sabato. 21Kwa vila kutakuwa na dhiki nkhulu, ambayo haiwahile kuwapo tangu kuumbigwa kwa iisi hadi sambi, na wala sekeiaho kaidi. 22Kama siku hizo sekezifupishigwe, hebule ambaye aokokile. Lakini kwa sabab ya wateule, siku hizo nazitendigwe nguhi.23Kamala ikawa munthu yeyose akawalongela 'Lola, Kilisito ke hano! au, 'Kilisito ka kula' sekemuamini mbuli zino. 24Kwa vila Makilisito wa uvwizi na walotezi wa uvwizi naweze na kulagisa ishala nkhulu na mauzauza, kwa kusudi la kupotosha, kama idahike hata na wateule. 25Lolani, niwatahadhalisha kabla ya mbuli zino kulawila.26Kwa hiyo, ikala nawawalongeleni, "Kilisito ka mudijangwa," sekemwite huko mudijangwa. Au, 'Loleni, ka kunyumba ya nyumba', sekemuamini mbuli hizo. 27Kama vila ladi ivoyokumulika kulawila mashaliki na kuangaza hadi maghalibi, ndivyo ivoiwe kwiza kwa Mwana wa Adamu. 28Hohose ukala mzoga, huko ndiko tai woikusanya.29Lakini mala baada ya dhiki nkhulu ya siku zila, Zua dadikigwe zizaa, mwezi haulava bunkhulo dyake, nyota nazilagale kulawa muianga, na nguvu za kuulanga zitatikisika.30Ndipo ishala ya Mwana wa Adamu naioneke muianga, na makabila yose ya muiisi wataomboleza. Wamuone Mwana wa Adamu akeza mui mawingu ya muianga kwa nguvu na utunyo mkulu. 31Naawatume wasenga wake kwa sauti nkhulu ya talumbeta, nao watawakusanya hamwe wateule wankhe kulawa pande nne za iisi, kulawa uhelelo umwe wa ulanga hadi umwenga.32Ifunzeni somo kulawana na biki mtini. Mala tu tawi dosola na kulava mazani, momanya kwamba kiangazi chokalibia. 33Hivyo pia, ahomuone mbuli zino zose, mnapaswa kumanya kwamba kahaguhi, haguhi na malango.34Kweli nowalongela, chelesi kino sekekifose, hadi mbuli zose zino ahoaywe yalawila. 35Ulanga na iisi nazifose, lakini mbuli yangu seeifose kamwe.36Lakini kuhusu siku idya na saa hebule munthu komanya, hata wasenga wa kuulanga, wala Mwana , bali Tata mdumwe.37Kama vila ivoiwile mui siku za Nuhu, ndivyo ivoiwe kwiza kwa Mwana wa Adamu. 38Kwa kwa katika siku hizo kabla ya ghalika wanthu wakala wakidya na kung'wa, wakisola na kusoligwa hadi siku idya ambayo Nuhu kaingila mui safina, 39na hawamanyile kinthu chochose hadi ghalika dizile na kuwasomba wose - ndivyo ivoiwe kwiza kwa Mwana wa Adamu.40Ndipo wanthu waidi nawawe kumgunda- imwe naasoligwe, na imwe naalekwe kunyuma. 41Wanawake waidi watakuwa wosaga hamwe - imwe naasoligwe, na imwe naasigale. 42Kwa hiyo, kaleni meso kwa sababu hamanyile ni siku ilihi ambayo naeze Mndewa wenu.43Lakini mmanye kwamba, mndewa mwenye nyumba amanyile ni saa ilihi ambayo mbavi kokwiza, akeshile na sekealuhusu nyuma yake kuvamigwa. 44Kwa hiyo, pia mopasigwa kuwa tayali, kwa kuwa Mwana wa Adamu naeze katika saa msiyoitalajia.45Hivyo ni niani awile mwaminifu, mtumigwa mwenye akili, ambaye mndewa kamwinkha madalaka ncanya ya wawile katika nyumba yake, ili awenkhe ndiya kwa wakati wofaya? 46Kabalikiigwa mtumigwa huyo, ambaye mndewa wake naamfike kotenda hivyo wakati eze. 47Kweli nowalongeleni kwamba mndewa naamwike nchanya ya kila kiwile chake.48Lakini kama mtumigwa mbananzi akalonga moyoni mwake, 'Mndewa wangu kachelewa,' 49na kandusa kuwatoa watumigwa wake, na akala na kulewa vileo, 50Mndewa wa mtumwa huyo naeze katika siku ambayo haitalajii, na katika saa ambayo haimanyile. 51Mndewa wake naamkanthe vipande viidi na kumwika katika nafasi imwe sawa na wanafiki, ambako nakuwe na kilioo na kusaga mazino.
1Ndipo umwene wa kuulanga na ufananishigwe na wanawali kumi wasolile vimuli vyao na kuhalawa kwita kumhokela mndewa halusi. 2Watano mgati mmwao wakala wabozi na watano wamwenga wakala welevu. 3Wanawali wabozi ahowasolile vimuli vyao, hawasolile mavuta yoyose. 4Bali wanawali welevu wasola vyombo vyenye mavuta hamwe na vimuli vyao.5Lelo wakati mndewa halusi kachelewa kufika, wose watozigwa na nthongo na wakagona. 6Lakini wakati wa ichilo wa manane kukala na nyangi, 'Lola, mndewa halusi! Halaweni kunze mkamhokele.'7Ndipo hao wanawali wakwinuka wose na kuwasha vimuli vyao. 8Wala wabozi wawalongela wala welevu, 'Mchinkhe hanthu ya mavuta yenu kwa sababu vimuli vyetu vozima.' 9Lakini wala welevu waliwajibu na kuwalongela, 'Kwa vila sekeyachitoshe cheye na mweye, badala yake gendeni kwa wanaoza muigulile kiasi kwa ajili yamweye.'10Wakati waita huko kugula, Mndewa halusi kafika, na wose wakalile tayali waita naye kui shelehe ya halusi, na mlango ufungigwa. 11Baadaye wala wanawali wamwenga pia walifika na kulonga, 'Mndewa, mndewa, chivugulile.' 12Lakini alijibu na kulonga, 'Kweli nowalongela, Nie siwamanyile.' 13Kwa hiyo loleni, kwa vila hamanyile siku au saa.14Kwa kuwa ni sawa na munthu ahoalondile kusafili kwita isi imwenga. Kawatanga watumwa wake na kuwakabidhi utajili wake. 15Imwe wao kamwinkha talanta tano, imwenga kamwinkha mbili, na ila imwenga kamwinkha talanta imwe. Kila imwe kahokela kiasi kulingana na uwezo wake, na yula munthu alisafili kwita zake. 16Mapema yula ahokele talanta tano kaita kuziika, na kuzalisha talanta zimwennga tano.17Vilavila ahokele talanta mbili, alizalisha zimwenga mbili. 18Lakini mtumwa ahokele talanta imwe, kaita zake, akachimba bugo aldhini, na kuifisa fedha ya mndewa wake.19Na baada ya muda mtali, mndewa wa watmwa hao kabwela na kuzenga mahabusu nao. 20Yula mtumwa ahokele talanta tano keza na kugala talanta zimwenga tano, akalonga, 'Mndewa, kuninkha talanta tano. Lola, nimepata faida ya talanta zimwenga tano.' 21Mndewa wake kamlongela, 'Hongela, mtuigwa unogile na mwaminifu! Umekuwa mwaminifu kwa vinthu vidodo. Nanikwinkhe madalaka nchanya ya vinthu vingi. Ingila mui seko ya mndewa wako.'22Mtumigwa ahokele talanta mbili keza na kulonga, 'Mndewa, kuninkha talanta mbili. Lola, nimepata faida ya talanta zimwenga mbili,' 23Mndewa wake akamlongela, 'Hongela, mtumigwa unogile na mwaminifu! Umekuwa mwaminifu kwa vinthu vidodo. Nanikwinkhe madalaka nchanya ya vinthu vingi. Ingila mui seko ya mndewa wako.'24Baadaye mtumigwa ahokelile talanta imwe keza na kulonga, 'Mndewa, nomanya kuwa wewe ni munthu mkali. Kochuma hanthu ambaho huhandile, na kovuna mahali ambaho hukusila. 25Nie niogoha, nita zangu na kuifisa talanta yako katika udongo. Lola, unayo hano ila ikalile yako.'26Lakini mndewa wake alijibu na kulonga, 'Wewe mtumigwa mbananzi na mzembe, komanya kwamba nokwaha hanthu ambaho sihandile na kuvuna hanthu ambaho sikusila. 27Kwahiyo kupasigwa kuwenkha fedha yangu wanthu wa benki, na wakati wa kubwela kumwangu niihokele ile yangu hamwe na faida.28Kwa hiyo muhokeni hiyo talanta na mwinkheni yula mtumigwa awile na talanta kumi. 29Kila munthu awile nacho, naaongezeigwe zaidi-hata kwa kuzidishiigwa nkhani. Lakini kwa yeyose asiye na kinthu, hata awile nacho naahokigwe. 30Mkwaseni kunze mudiziza huyo mtumigwa asiyefaa, ambako nakuwe na chilio na kusaga mazino.'31Wakati Mwana wa Adamu ahoeze muna utunyo wankhe, na wasenga wose hamwe naye, ndipo akale nchanya ya kinthi chake cha utunyo. 32Mataifa yose nayaikusanye mbele zake, naye naatenganishe wanthu, kama vila mchungaji kowatenganisha kondoo na mbuzi. 33Naaike kondoo mkono wake wa kulume, bali mbuzi naawaike mkono wake wa kumoso.34Kamala mwene naawalongele wala wawile mkono wake wa kudila, 'Inzoni, mbalikiigwe na Tati yangu, ulithi wa umwene andaliigwe kwa ajili yenu tangu kuikigwa msingi wa iisi. 35Kwa kuwa nikala na nzala na muninkha ndiya; Nikala mgeni na munikalibisha; 36Nikala mwanzi, na munivika nguo; Nikala mtamu na munilola; Nikala muikifungo na munizila.'37Ndipo wenye haki watamjibu na kumlongela, 'Mndewa, lini chikuona ukala na nzala,na kukulisa? Au una kiu na chinkwinkha mazi? 38Na lini chikuona ukala mgeni, na chikukalibisha? Au ukala mwanzi na chikuvisha nguo? 39Na lini ukala mtamu, au mui kifungo, na chikwizila? 40Na mwene atawajibu na kuwalongela, 'Kweli nowalongeleni, mtendile hano, kwa imwe wa ndugu zangu wadodo, mnitendila nie.'41Ndipo naawalongele hao wawile mkono wa kumoso, 'Halaweni kumwangu, mlaanigwe, gendeni mui moto wa milele uandaliigwe kwa ajili ya kinyamkela na wasenga zake, 42kwa sababu nikala na nzala lakini hamninkhile ndiya; Nikala na kiu lakini hamninkhile mazi; 43Nikala mgeni lakini hamnikalibishile; nikala mwanzi lakini hamninkhile mavazi; nikala mtamu na nikala muikifungo, lakini hamnitazamile.'44Ndipo wao pia watamjibu na kulonga, 'Mndewa, lini chikuona ukala na nzala, au una kiu, au u mgeni, au ukala mwanzi, au ukala mtamu, au ukala mfungigwa, na hachikuhudumile? 45Kamala atawajibu na kulonga, 'Kweli nowalongela, kila ambacho hamtendile kwa imwe wa wano wadodo, hamnitendile nie.' 46Wano nawaite katika adhabu ya milele bali wenye haki katika ugima wa milele."
1Wakati Yesu kakomeleza kulonga mbuli zose zino, kawalongela wanahina wake, 2"Momanya kwamba baada ya siku mbili nakuwe na sikukuu ya pasaka, na mwana wa Adamu alavigwe ili asulibiigwe."3Baadaye wakulu wa makuhani na walala wa wanthu watinkhana hamwe muna makao ya Kuhani Mkulu, awile kotangigwa Kayafa. 4Kwa hamwe walipanga njama yya kumgwila Yesu kwa sili na kukoma. 5Kwa kuwa walonga, "Sekeitendeke wakati wa sikukuu, kusudi isekwiza ikazuka ghasia mgati mwa wanthu."6Wakati Yesu akalile Bethania katika nyumba ya Simoni mkoma, 7akalile kainyoosha muimeza, mwanamke imwe keza kumwake akala kapapa mkebe wa alabasta ikalile ma mavuta yenye thamani nkhulu, na aliyamimina nchanya ya mutwi wake. 8Lakini wanahina wake waonile jambo dia, walichkia na kulonga, "Nini sababu ya hasala ino? 9Yano yadahile kuuzwa kwa kiasi kikulu na kwinkhigwa maskini."10Lakini Yesu, akiwa komanya dino, kawalongela."Hangi mosumbua mwanamke ino? Kwa kuwa katenda kinthu kinogile kumwangu. 11Masikini mnao siku zose, lakini hamuwa hamwe nanie daima,12Kwa sababu ahoamiminile mavuta yano nchanya ya mtufi wangu, katenda hivyo kwa ajili ya maziko yangu. 13Kweli nowalongeleni, hohose injili ino ahoihubiligwe muna iisi ngima, kitendo atendile ino mwanamke, pia nakiwe cholongigwa kwa ajili ya kumkumbuka."14Ndipo imwe wa wala kumi na waidi, atangigwe Yuda Isikalioti, kaita kwa wakulu wa makuhani 15na kulonga, "Namninkhe mbwani nikimsaiti?" Wakampimila Yuda vipande thelathini vya fedha. 16Tangu muda huo kalonda nafasi ya kumsaliti.17Hata siku ya mwanduso ya migate isiyogeligwa chachu, wanahina wamwitila Yesu na kulonga, "Kulihi kolonda chikuandalie udye ndiya cha Pasaka?" 18Akawalongela, "Gendeni mjini kwa munthu fulani na mlongeleni, Mwalimu kolonga, "Muda wangu uhaguhi. Nanitimize Pasaka hamwe na wanahina wangu muna inyumba yako." 19Wanahina watenda gesa Yesu awalagilize, na waliandaa ndiya cha Pasaka20Ifikile jioni, kakala kudya ndiya hamwe na wala wanahina Kumi na Waidi. 21Wakalile wodya ndiya, akalonga, "Kweli nowalongela kwamba imwe wenu atanisaliti." 22Wahuzunika nkhani, na kila imwe kandusa kumuuza, "Je, hakika siyo nie, Mndewa?"23Akawajibu, "Yula ambaye kochovya mkono wake hamwe nanie katika bakuli ndiye atakaye nisaliti. 24Mwana wa Adamu naahalawe, kama ivoaandikiligwe. Lakini ole wake munthu ambaye atamsaliti Mwana wa Adamu! Ikala inogile kwa munthu hyo kama sekeaelekigwe." 25Yuda, ambaye angemsaliti akalonga, "Je!, Ni nie Rabi?" Yesu akamlongela, "Kulonga jambo hidyo wewe mwenyewe."26Wakalile wakidya ndiya, Yesu kausola mgate, akaubaliki, na kuumegula. Akawenkha wanahina wake akalonga, "Soleni, mdye. Uno ndio mwili wangu."27Kasola kikombe na kushukulu, akawenkha na kulonga, "Kung'weni wose muna kino. 28Kwa vila ino ni damu ya lagano dyangu, yotilika kwa ajili ya wengi kwa msamaha wa ubananzi. 29Lakini nowalongeleni, sekening'we kaidi matunda ya mizabibu uno, hadi siku ila ahoning'we yasambi hamwe namweye muna umwene wa Tati yangu."30Wakalile wakomeleza kuimba wimbo, walawa kwita Gamba wa Mizeituni. 31Kamala Yesu akawalongela, "Chilo kino mweye mwose namuikwale kwa sababu yangu, kwa kuwa iandikigwa, Nanimtoe mchungaji na kondoo wa kundi nawatawanyike. 32Lakini baada ya kufufuka kumwangu, naniwalongole kwita Galilaya."33Lakini Petro akamlongela, "Hata kama wose nawakuleme kwa sababu ya mambo yatakayokupata, nie sekenikuleme." 34Yesu akamjibu, "kweli nokulongela, chilo kino kabla jogoo hanawika, nauikane mala nthatu." 35Petro akamlongela, "hata kama ingenipasa kudanganika na wee, sekenikukane." Na wanahina wamwenga wose wakalonga vilavila.36Baadaye Yesu kaita nao hanthu kotangigwa Gethsemane na kawalongela wanahina wake, "Kaleni hano wakati nikaita huko na kulomba." 37Akamsola Petro na wana waidi wa Zebedayo na akandusa kuhuzunika na kusononeka. 38Kamala kawalongela, "Roho yangu ina huzuni nkhulu nkhani, hata kiasi cha kudanganika. Sigaleni hano na mkeshe hamwe nanie."39Akaita mbele kidodo, akalagala kifudifudi, na kulomba. Akalonga, "Tati yangu, kama yodahika, kikombe kino kiniepuke. Isekuwa kama ivonilonda nie, bali gesa ivoukulonda weye." 40Akawaitila wanahina na kawafika wagona nthongo, na akawalongela Petro, "Hangi hamdahile kukalameso nanie kwa saa dimwe? 41Kalenimeso na kulomba kusudi sekemuingile muimajalibu. Roho i ladhi, lakini mtufi ni dhaifu."42Akaita zake mala ya kapili na kulomba, akalonga, "Tati yangu, kama jambo dino hadidahika kuepukika na ni lazima niking'we kikombe chino, mapenzi yako yatimizwe." 43Akabwela kaidi na kuwatinkhana wagona nthongo, kwa kuwa meso yao yakala mazito. 44Kamala akawaleka kaidi akaita zake. Akaomba mala ya nthatu akalonga maneno yadyayadya.45Baadaye Yesu kawaitila wanahina wake na kuwalongela, "Mnkhali mgona tu na kuhumula? Loleni, saa ihaguhi, na Mwana wa Adamu kosalitiigwa muimikono mwa wenye ubananzi. 46Amkeni, chihalawe. Lola, yula kolonda anisaliti kahaguhi."47Wakati akalile ankhali kolonga, Yuda imwe wa wala Kumi na Waidi, akafika. Kundi kulu difika hamwe naye dilawila kwa wakulu wa makuhani na walala wa wanthu. Weza na mapanga na malungu. 48Kaidi munthu aliyekusaidia kumsaliti Yesu kakala kawenkha ishala, akalonga, "Yula nolondanimbusu, ndiye yeye. Mgwileni."49Mala hiyo keza kwa Yesu na kulonga, "Salamu, Mwalimu!" Na akambusu. 50Yesu akamlongela, "Lafiki, ditende dia ambalo dikugala." Ndipo weza, na kumnyooshela mikono Yesu, na kumgwila.51Lola, munthu imwe awile hamwe na Yesu, alinyosha mkono wankhe, akasomola upanga wake, na akamtoa mtumigwa wa kuhani mkulu, na kumkantha gutwi dyake. 52Ndipo Yesu akawalongela, bweleza upanga wako hadya uulavile, kwa kuwa wose watumiao upanga nawaangamizigwe kwa upanga. 53Modhani kuwa sidaha kumtanga Tati yangu,naye akanilagisila majeshi zaidi ya kumi na waidi ya wasenga? 54Lakini basi jinsi gani maandiko yadahile kutimizigwa, vino ndivyo yopasigwa kulawila?"55Wakati huo Yesu akaulongela umati, "Je! Mwiza na mapanga na malungu kunigwila kama mnyang'anyi? Kila siku nikala muihekalu nikifundisha, na hamnitozile! 56Lakini yose yano yametendeka ili Maandiko ya walotezi yatimile." Ndipo wanahina wake wakamleka na kukimbila.57Wala wamkamatile Yesu wamgala kwa Kayafa, Kuhani Mkulu, hanthu ambaho waandishi na walala wakala wamekusanyika hamwe. 58Lakini Petro kamkola kunyuma kwa kutali hadi muna ukumbi wa Kuhani Mkulu. Kaingila ndani na kukala hamwe na walinzi alole cholondakulawila.59Basi wakulu wa makuhani na Balaza dyose wakala wakilonda ushahidi wa uvwizi dhidi ya Yesu, kusudi wapanthe kumkoma. 60Ingawa walawila mashahidi wengi, Lakini hawapatile sababu yoyose. Lakini baadaye mashahidi waidi waitokeza mbele 61na kulonga, "Munthu ino kalonga, "Nodaha kudibena hekalu da Mulungu na kudizenga kaidi kwa siku nthatu."62Kuhani Mkulu katimalala na kumuuza, "Haudaha kujibu? Wano wokushuhudia mbwani dhidi yako?" 63Lakini Yesu kakala kimya. Kuhani Mkulu kamlongela, "Kama Mulungu aishivyo, nokulongela uchilongele, kama wewe ni Kilisito, Mwana wa Mulungu." 64Yesu akamjibu, "Weye mwenyewe kulonga jambo idyo. Lakini nokulongela, kulawa sambi na kugendelela naumwone Mwana wa Adamu kakala mkono wa kudila wenye Nguvu, na akeza muna mawingu ya kuulanga."65Ndipo Kuhani Mkulu kadega mavazi yake na kulonga, "Kakufulu! Je, cholonda kaidi ushahidi wa mbwani? Lola, tayali muhulika akikufulu. 66Je! Mowaza mbwani? Wakajibu na kulonga, "Kostahili chifo."67Kamala wamtemela mate muicheni na kumtoa konde, na kumchapa makofi kwa mikono yao, 68na kulonga, "Chitabilie, weye Kilisito.Ni niani akuchapile?"69Wakati huo Petro kakala kakala kunze muna ukumbi, na mtumigwa wa kike kamwitila na kulonga, "Weye pia ukala hamwe na Yesu wa Galilaya." 70Lakini alikana mbele yao wose, akalonga, Simanyile kinthu kochilonga."71Aitile kunze ya lango, mtumigwa imwenga wa kike kamwona na kuwalongela wakalile hadya, "Munthu yuno pia kakala hamwe na Yesu wa Nazaleti." 72Akakana kaidi kwa kiapo, "Nie simmanyile munthu ino."73Muda mguhi baadaye, wala wakalile watimalala haguhi, wamuinza na kulonga na Petro, "Kwa hakika weye pia ni imwe wao, kwa kuwa hata lafudhi yako yoonesha." 74Ndipo kandusa kulaani na kuapa, "Nie simmanyile munthu ino," na mala hiyo hiyo zogolo akawika. 75Petro alikumbuka maneno alongeligwe na Yesu, "Kabla zogolo hanawika naunikane mala nthatu."
1Muda wa mitondo ufikile, wakulu wose wa makuhani na walala wa wanthu wadya njama dhidi ya Yesu wapatte kumkoma. 2Wamfunga, wamulongoza, na kumfikisha kwa Liwali Pilato.3Kamala wakati Yuda, ambaye kakala amemsaliti, kaona kwamba Yesu kahukumigwa kale, alijuta na kubweleza vipande thelathini vya fedha kwa mkulu wa makuhani na walala, 4na akalonga, "Nitenda ubananzi kwa kuisaliti damu yabule na hatia." Lakini wakajibu, "Yochihusu mbwanii cheye? Yalole hayo mwenyewe." 5Kamala kavyasa hasi vila vipande vya fedha muna hekalu, na kuhalawa zake na kuijinyonga mwenyewe.6Mkulu wa makuhani kavisola vila vipande vya fedha na kulonga, "Si halali kuiika fedha ino muna hazina, kwa sababu ni ghalama ya damu." 7Wajadiliana kwa hamwe na fedha ikatumika kugulila mgunda dya mfinyanzi da kuzikila wageni. 8Kwa sababu ino mgunda huo dikala dikitangigwa, "Mgunda lwa damu" hadi dielo ino.9Kamala dila neno dikala dilongigwa na mlotezi Yeremia ditimila, kulonga, "Walitwaa vipande thelathini vya fedha, gharama ipangigwe na wanthu wa isilaili kwa ajili yake, 10na walimtumia kwa mgunda lwa mfinyanzi, kama Mndewa awile kanielekeza."11Lelo Yesu katimalala mbele ya liwali, na liwali kamuuza, "Je! Weye ni mwene wa Wayahudi?" Yesu alimjibu, "Weye kolonga ivo." 12Lakini wakati ashitakiigwe na wakulu wa makuhani na walala, hajibile chochose. 13Kamala Pilato akamlongela, "Huyahulikile mashitaka yose dhidi yako?" 14Lakini hamjibile hata neno dimwe, hivyo liwali kamemigwa na mshangao.15Lelo muna sikukuu ikala destuli ya liwali kumfungula mfungigwa imwe kosaguligwa na umati. 16Wakati huo wakala na mfungigwa sugu zina dyake Balaba.17Hivyo wakati wakalile wamekusanyika hamwe, Pilato kawauza, "Ni niani molonda chimvugulile kwa ajili yenu?" Balaba au Yesu kotangikwa Kilisito?" 18Kwa sababu kamanya kwamba wamgwila kale kwa sababu ya chuki. 19Wakati akakala mui kinthi chake cha hukumu, mke wake kamtumila neno na kulonga, "Sekeutende jambo dyodyose kwa munthu huyo kebule na hatia. Kwani nitesigwa mno hata dielo katika ndoto kwa sababu yake."20Ndipo wakulu wa makuhani na walala waliwashawishi matinkhano wamwombe Balaba, na Yesu akomigwe. 21Liwali kawauza, "Ni ilihi kati ya waidi molonda nie nimlekele kumwenu?" walonga, "Balaba." 22Pilato akawalongela, "Nintendeze Yesu kotangigwa Kilisito?" Wose wakajibu, "Msulubishe"23Naye akalonga, "Hangi, ni kosa dilihi atendile?" Lakini walizidi kugta nyangi haya nchanya nkhani, "Msulubishe." 24Hivyo wakati Pilato kaonile hadaha kutenda dyodyose, lakini badala yake vulugu zikala zandusa, kasola mazi akanawa mikono yake mbele ya umati, na kulonga, "Nie nabule hatia nchanya ya damu ya munthu ino ebule na hatia. Yaloleni yano wenyewe."25Wanthu wose wakalonga, "Damu yake iwe nchanya mmwetu na wana wenthu." 26Kamala kamvugulila Balaba kumwao, lakini kamtoa mjeledi Yesu na kumkabidhi kumwao kwita kusulubiwa.27Kamala asikali wa liwali wakamsola Yesu mpaka Plaitolia na kundi kulu dya maasikali wose wakamkusanya. 28Wamvula nguo zake na kumvika kanzu ya langi ndunkhu. 29Kamala wakatengenenza taji ya miwa na kwika nchanya ya mutwi wake, na wamwikila mwanzi muna mkono wake wa kulume. Wakamtoa mavindi mbele yake na kumkejeli, wakalonga, "Salamu, Mwene wa Wayahudi?"30Na wamtemela mate, na wasola mwanzi na kumtoa muumutwi. 31Wakati wakalile wakimkejeli, wamvula ila kanzu na kumvika nguo zake, na kumlongoza kwita kumsulubisha.32Walawile kunze, wamwona munthu kulawa Klene zina dyake Simeoni, ambaye wamlazimisha kwita nao ili apanthe kuupapa msalaba wake. 33Wafikile hanthu kotangigwa Goligotha, maana yake, "Hanthu ha fuvu da mutwi." 34Wamwinkha siki ichanganyigwe na nyongo ang'we. Lakini ahoaingile, hadahile kung'wa.35Wakati wawile wamesullubishwa, waligawana mavazi kwa kutoa kula. 36Na wakala na kumlola. 37Nchanya ya mutwi wake waika mashitaka dhidi yake yakisomigwa, "Yuno ni Yesu, mwene wa Wayahudi."38Wanyang'anyi waidi wasulubiigwa hamwe naye, imwe upande wa kudila wake na imwenga wa kumoso. 39Wala wakalile wakafosa walimdhihaki, wakitikisa mitwi yao 40na kulonga, "Weye ukalile ukalonda kudibananga hekalu na kudizenga katika siku nthatu, jiokoe mwenyewe! Kama ni Mwana wa Mulungu, shuka hasi ulawe muumsalaba!"41Katika hali ila ila wakulu wa makuhani wakala wakimkashifu, hamwe na waandishi na walala, na kulonga, 42"Kaokola wamwenga, lakini hadaha kuiokola mwenyewe. Yeye ni Mwene wa Wayahudi. Na ashuke hasi kulawa muumsalaba, ndipo ahochimwamini.43Kamtumaini Mulungu. Leka Mulungu amulokole lelo kamakolonda, kwa sababu kalonga, "Nie ni Mwana wa Mulungu." 44Na wadya wanyang'anyi wakalile wasulubiigwa hamwe naye pia walonga maneno ya kumdhihaki.45Lelo kulawa saa sita kukala na ziza muna isi yose hadi saa tisa. 46Ifikile saa tisa, Yesu kalila kwa sauti kulu, "Eloi, Eloi lama thabakithan?" akimaanisha, "Mulungu wangu, Mulungu wangu, hangi kunileka?" 47Wakati huo baadhi yao wakalile watimalala hadya wahulika, wakalonga, "Komtanga Eliya."48Mala imwe imwe wao kakimbila kusola sifongo na kuimemeza kinywaji, kaiika nchanya ya biki na kumwinkha apate ang'we. 49Nao wasigale wakalonga, "Mlekeni mdumwe, lekeni chione kama Eliya naeze kumwokola." 50Kamala Yesu kaidi kwa sauti kulu na akailaa roho yake.51Lola, Pazia da hekalu didegeka sehemu mbili kulawila nchanya hadi hasi. Na aldhi igudemeka na miamba itulika vipande. 52Maziala yafuguka, na mitufi ya watakatifu wengi wakalile wagona nthongo wafufuliigwa. 53Walawa mui maziala baada ya ufufulo wankhe, waingila mji mtakatifu, na waoneka na wengi.54Basi yula akida na wala ambao wakalile wakamlola Yesu wadiona gudemeko na mbuli yakalile yakitokea, wamemigwa na woga sana na kulonga, "Kweli yuno kakala Mwana wa Mulungu." 55Wanawake wengi wakalile wakimkola Yesu kulawa Galilaya ili kumhudumia wakala hadya wakilola kulawa kwa kutali. 56Mgati mmwao wakala Maliamu Magdalena, Maliamu mami yake Yakobo na Joseph, na mama wawana wa Zebedayo.57Ifikile jioni, keza munthu tajili kulawa Alimathayo, atangigwe Yusufu, ambaye pia kakala mwanahina wa Yesu. 58Kamwitila Pilato na kuuomba mtufi wa Yesu. kamala Pilato kalagiliza enkhigwe.59Yusufu kausola mtufi akaufunga na nguo ya sufi safi, 60na akaugoneza nuba kabuli dasambi dake akalile kadichonga muumwamba. Kamala akavingilisha yuwe kulu digubika mlango wa kabuli na akaita zake. 61Maliamu Magdalena na Maliamu imwenga wakala hadya, wakala kuelekea kabuli.62Siku isondelele ambayo ikala siku baada ya maandiko, wakulu wa makuhani na Mafalisayo walikusanyika hamwe kwa pilato. 63Wakamlongela, "Mndewa, chokumbuka kuwa wakati yula mdanganyifu akalile hai, kalonga, 'Baada ya siku nthatu atafufuka kaidi.' 64Kwahiyo, lagisa kwamba kabuli dilindigwe salama mpaka siku ya nthatu. Vinginevyo, wanahina wake wodaha kwiza kumbawa na kulonga kwa wanthu, 'Amefufuka kulawa wefile.' Na udanganyifu wa uhelelo utakuwa wehile kufosa udya wa mwanduso."65Pilato akawalongela, "Soleni walinzi. Gendeni mkatende hali ya usalama kama muwezavyo." 66Hivyo waita na kutenda kabuli kuwa salama, yuwe digongigwa mhuli na kwika walinzi.
1Baadaye jioni siku ya Sabato, zua dikalile hohelela kwitila siku ya kwamza ya juma, Maliamu magdalena, na yula Maliamu imwenga weza kudilola kabuli. 2Lola kukala na gudemeko kulu, kwa sababu malaika wa Mndewa alishuka na kudivilingisha dila yuwe, kamala akadikalila.3Sula yake ikala kama ya umeme, na mavazi yake yakala mazelu gesa theluji. 4Wala walinzi wamemigwa na hofu na kuwa kama wefile.5Yula msenga akawagubulila wala wanawake akalong, " sekemwogohe kwa maana nomanya kuwa momloda Yesu, asulubiigwe. 6Hahali hano, lakini amefufuka kama ivoawalongele. Inzoni muone hanthu ambaho Mndewa agonile. 7Gendeni hima mkawalongele wanahina wnkhe, 'Kafufuka kulawa wefile, lola kawatangulila Galilaya. Huko ndiko nammuone.' Lola nie niwalongela."8Wala wanawake wahalawa hadya muumaziala hima wakala na hofu na seko nkhulu, na wakakimbila kuwalongela wanahina wankhe. 9Lola Yesu katinkhana nao na kulonga, "Salamu." Wala wanawake weza na kuoza migulu yake, na kamala wakamwabudu. 10Kamala akawalongela, "msekogoha, gendeni mkawalongele ndugu zangu walongole Galilaya. Huko nawanione.11Wakati wala wanawake wakalile wakaita, lola baadhi ya walinzi waita mjini na kuwalongela wakulu wa makuhani mvuli zose yakalile yalawila. 12Nao makuhani wakalile watinkhana na walala na kudijadili jambo dino hamwe nao, walava kiasi kikulu cha pesa kwa wala asikali 13na kuwalongela, "Walongeleni wamwenga kuwa, 'wanahina wa Yesu weza wakaubawa mtufi wa Yesu wakati cheye chikala chigona.'14Kama taalifa ino ikamfikila liwali, cheye tutamshawishi na kuwalaileni mweye mashaka yose." 15Kwa hiyo wadya asikali wakazisola zila pesa na kutenda kama wawile waelekezigwa. Habali ino ienela nkhani kwa Wayahudi na ikala hivyo hadi dielo.16Lakini wala mitume kumi na imwe waita Galilaya, kwenye udya mlima akalile amewaelekeza. 17Nao ahowamwone, walimwabudu. lakini baadhi yao waona shaka.18Yesu keza kumwao akamlongela akalonga, "Nikinkhigwa mamlaka yose muiisi na kuulanga. 19Kwa hiyo gendeni mkawatende mataifa yose kuwa wanahina. Wabatizeni muna zina dya Tata, na dya Mwana, na dya Roho Mtakatifu.20Wafundisheni kuyatii mbuli zose niwalongeleni, Na lola, nie niko hamwe namweye daima, hata mpaka uhelelo wa iisi.
1Uno ndio mwanduso wa injili ya Yesu Kilisito, Mwana wa Mulungu. 2Kama ivo yandikigwe na mlotezi Isaya, "Lola, nomtuma muwakilishi wangu kulongozi kumwako, imwe alondile kufunganya nzila yajo. 3Sauti yamunthu atangae muimbago, "Ikamilisheni nzila ya Mndewa; zilongoleni nzila zake".4Yohana keza, akabatiz muzimbago na kuhubili ubatizo wa kulawa kwa msamaha wa ubananzi. 5Isi yose ya Yudea na wanthu wose wa Yelusalemu wakaita kumwake. Wakala wakabatizwa naye katika mto Yolidani, wazyasa ubananzi zao. 6Yohana kakala kovala vazi da manyoya ya ngamia na mkanda wa ngozi mchigudi mmwake, na kakala kodya nzige na uki ya kuimbago.7Alihubili na kulonga, "Eaho imwe kokwiza baada yanie mwenye nguvu nkhani kufosa nie, na nebule hadhi hata ya kuinama hasi kufungula lugozi lwa vilatu vyankhe. 8Nie niwabatiza kwa mazi, lakini yeye naawabatize mweye kwa Roho Mtakatifu.9Ilawila katika siku hizo kwamba Yesu keza kulawa Nazaleti ya Galilaya, na kabatizigwa na Yohana katika mto Yilidani. 10Wakati Yesu ivoaenuke kulawa muimazi, kaona ulanga ugawanyika wazi na Roho akahumuluka hasi nchanya yake kama njiwa. 11Na sauti ilawa kuulanga, "Weye ni mwanangu nikupendile. Nopendezigwa nkhani na weye."12Kamala mala imwe Roho akamlazimisha kwita muimbago. 13Kakala muimbago siku alobaini, akigezigwa na Chinyamkela. Kakala hamwe na wanyama wa mwituni, na wasenga wamuhudumila.14Lelo baada ya Yohana kugwiligwa, Yesu keza Galilaya akitangaza injili ya Mulungu, 15akalonga, "Muda utimila, na umwene wa Mulungu uhaguhi. Tubuni na kuamini katika injili.16Na akifosa hankhanda ya bahali ya Galilaya, kamuona Simoni na Andrea lumbu dyake wa Simoni wakisumba nyavu zao katika bahali, kwa kuwa wakala wavuvi. 17Yesu akawalongela, "Inzoni, niinzeni, na naniwatende wavuvi wa wanthu." 18Na mala imwe waleka nyavu na wakamkola.19Wakati Yesu akagenda utali kidodo, kamuona Yakobo mwana wa Zebedayo na Yohana lumbu dyake; wakala mui mtumbwi wakitengenenza nyavu. 20Mala kawatanga na wao wakamleka tati yao Zebedayo ndani ya mtumbwi na watumigwa wakodiigwe, wakamkola.21Na wafikile Kapelnaumu, siku ya Sabato, Yesu kaingila mudi sinagogi naa kufundisha. 22Walishangaa fundisho dyake, kwa vila kakala akiwafundisha kama munthu amaye aan mamlaka na siyo kama waandishi.23Wakati huo kukala na munthu katika sinagogi dyao akalile na roho ehile, na akato nyangi, 24akalonga, "China mbwani cha kutenda na weye, Yesu wa Nazaleti? Kwiza kuchiangamiza? Nokumanya u niani. Weye ni Mtakatifu mdumwe wa Mulungu!" 25Yesu kamkemela pepo na kulonga, "Nyamala na uhalawe ndani yake!" 26Na roho ehile kamlagaza hasi na akalawa kumwake wakati akalila kwa sauti ya nchanya.27Na wanthu wose washangala, hivyo wakauzana kila imwe, "Ino ni mbwani? Fundisho dasambi lenye mamlaka? Hata huamulu pepo wehile nao womtii!" 28Na habali kuhusu yeye mala imwe zisambala kila hanthu ndani ya mkoa wose wa Galilaya.29Na mala imwe baada ya kulawa kunze ya sinagogi, waingila mnyumba mwa Simoni na Andrea wakala na Yakobo na Yohana. 30Lelo mkoi wa Simoni kakala kagona mtamu wa homa, na mala imwe wamlongela Yesu habali zake. 31Hivyo keza, kamtoza kwa mikono, na kumwinula nchanya; homa ihalawa kumwake, na kandusa kuwahudumia.32Dihungule hiyo wakati zua diswa kale, wamgalila kumwake wose wakalile watamu, au wapagawile na pepo. 33Mji wose walikusanyika hamwe katika mlango. 34Kawahonya wengi wakalile wa watamu mbalimbali na kulava pepo wengi, bali hakuluhusu pepo kulonga kwa sababu wammanya.35Akenuka lugunzi na mapema, wakati ikalile inkhali ziza; kahalawa kwita hanthu pa falagha na kalomba huko. 36Simoni na wose wakalile hamwe naye wamlonda. 37Wampata na wakamlongela, "Kila imwe kokulonda"38Kawalongela, "Chiteni hanthu hamwenga, kunze katika miji inayozunguka, ili nidahe kuhubili huko pia. Ndiyo sababu niza hano." 39Kaita akafosa Galilaya yose, akihubili katika masinagogi yao na kukemela pepo.40Mwenye ukoma imwe keza kumwake. Kakala akimsihi; katoa mavindi na akamlongela, "Kama kolonda, kodaha kunitenda niwe safi." 41Akisunkhigwa na huluma, Yesu kagolosa mkono wake na kumtoza, akimlongela, "Nolonda. Uwe safi." 42Mala imwe ukoma ukamlawa, na katendigwa kuwa safi.43Yesu akawaonya vikali na akamlongela aite mala imwe, 44Akamlongela, "Hakikisha haulonga neno kwa yeyose, lakini genda, uilagise kwa kuhani, na ulave dhabihu kwa ajili ya utakaso ambayo Musa kalagiliza, kama ushuhuda kumwako."45Lakini kaita na kwandusa kumlongela kila imwe na kueneza neno zaidi hata Yesu hadahile kaidi kuingila mjini kwa uhulu. Hivyo kakala hanthu pa falagha na wanthu weza kumwake kulawa kila hanthu.
1Kabwela Kapelinaumu baada ya siku chache, ihulika kwamba kakala ukaya. 2Wanthu wengi sana wakala wamekusanyika hala na haikalile nafasi kaidi, hata ila ya hala mlangoni, na Yesu kalonga memo kumwao.3Kamala baadhi ya wanthu weza kumwake wamgalile munthu akalile kaholoza; wanthu wanne wakala wapapa. 4Wakati wapotigwe kumabili kwa sababu ya umati wa wanthu, walava paa nchanya ya hanthu hadya akalile. Na wakalile watobolakale tundu, walishusha komwa ambadyo mmunthu aholoze kakala kagona.5Aionile imani yao, Yesu kamlongela munthu aholoze, "mwanangu, bananzi zako zisameheigwa." 6Lakini baadhi ya waandishi wala wakalile wakala hadya walijihoji mioyoni mmwao, 7"Kodahaze munthu yuno kulonga ino? Kokufulu! Niani kodaha kusamehe ubananzi isipokuwa Mulungu mdumwe?"8Mala Yesu kamanya rohoni mmwake wakalile wakifikili mgati mmwao wenyewe, Kawalongela, "Hangi mofikili vino muimiyoyo mmwenu? 9Dilihi ni jepesi nkhani kulonga kwa munthu aholoze, 'Ubananzi wako zisameheigwa' au kullonga 'Timalala, sola komwa dyako, na ugende?'10Lakini ili wapate kumanya ya kuwa Mwana wa Adamu ana mamlaka ya kusamehe ubananzi mui isi, akamlongela yula aholoze, 11"Nokulongela weye inuka, sola kisasa chako, na wite ukaya kumwako." 12Akatimalala na mala imwe akasola kisasa wake, na kaita kunze ya nyumba kulongozi ya kila munthu, hivyo wose walishangaa na wamwinkha Mulungu utunyo, na wakalonga "Kamwe, hachiwahile kuona jambo gesa dino."13Kaita kaidi hankhanda ya ziwa, na umati wose wa wanthu wiza kumwake, na akawafundisha. 14Akalile akafosa kamuona Lawi mwana wa Alfayo kakala kwenye sehemu ya kukusanyila kodi na akamlongela, "Nikole." Katimalala na kumkola.15Na wakati Yesu akalile akipata ndiya katika nyumba ya Lawi, wasola kodi wengi na wanthu wenye dhambi wakala wakidya na Yesu na wanahina wankhe, kwa kuwa wakala wengi nao wamkola. 16Wakati waandishi, ambao wakala Mafalisayo, waonile kwamba Yesu kakala akidya na wanthu wabananzi na wasola kodi, wawalongela wanahina wankhe, "Hangi kodya na wakusanya kodi na wanthu wabananzi?"17Wakati Yesu ahulikile vino akawalongela, "Wanthu wawile na afya katika mtufi hawamlonda tabibu; ni wanthu watamu mdumwe ndio womlonda. Sizile kuwatanga wanthu wenye haki, lakini wanthu wenye ubananzi."18Wanahina wa Yohana na Mafalisayo wakala wakifunga. Na baadhi ya wanthu weza kumwake na kumlongela, "Hangi wanahina wa Yohana na mafalisayo hufunga, lakini wanahina wako hawafunga? 19Yesu akawalongela, "Je waliohudhulia muihalusi wodaha kufunga wakati mndewa halusi ankhali akiwa hamwe nao? Kwa vyoyose mndewa halusi akiwa ankhali yu hamwe nao hawadaha kudunga."20Lakini siku nazize wakati mndewa halusi ahaaigwe kumwao, na katika siku hizo wao watafunga. 21Hebule munthu ashonaye kipande kipya cha ngulo kwenye azi kuukuu, vinginevyo kilaka nakibanduke kulawa katika hilo, kipya kubanduka kulawa katika kikukuu, na kuweho mpasuko wihile.22Hebule munthu agele divai yasambi katika viliba vikukuu, vinginevyo divai naivitule viliba na vyose viidi divai na iliba navyage. Badala yake, ika divai yasambi katika viliba yasambi."23Katika siku ya Sabato Yesu kafosa kwenye baadhi ya migunda, na wanahina wankhe wandusa kusola baadhi ya masuke ya ngano. 24Na Mafalisayo wakamlongela, "Lola, hangi wotenda kinthu ambacho ni kinyume cha shelia katika siku ya Sabato?"25Akawalongela, "Hamsomile kila atendile Daudi akalile katika uhitaji na nzala yeye hamwe na wanthu wakalile hamwe naye? 26Jinsi aitile katika nyumba ya Mulungu wakati Abiathali akalile kuhani mkulu na akadya mgate uikigwe kulongozi ambao ikala kinyume cha shelia kwa munthu yeyose kudya ispokuwa makuhani na kawenkha hata baadhi ya wala wakalile hamwe naye?"27Yesu akalonga, "Sabato itendigwa kwa ajili ya mwanadamu, siyo mwanadamu kwa ajili ya Sabato. 28Kwa hiyo, Mwana wa Adamu ni Mndewa, hata kwa Sabato."
1Na kaidi kaingila ndani ya sinagogi na mudya pakala na munthu mwenye mkono uholozile. 2Baadhi ya wanthu wakala wakimfuatilia kwa haguhi kulola kama atamuhonya siku ya Sabato ili kwamba wameshitaki.3Yesu kamlongela munthu mwenye mkono uholoze," Inuka na utimalale mgati ya umati uno." 4Kamala akawalongela wanthu, "Je ni halali kutenda tendo dinogile siku ya Sabato au kuenda yebule haki; kuokola maisha, au kukoma?" Lakini wasigala hupi.5Akawalola kwa hasila, akihuzunika kwa sababu ya udala wa mioyo yao, na akamlongela yula munthu, "Golola mkono wako" . Akaugolola na Yesu akamhonya mkono wankhe. 6Mafalisayo wakaita kunze na mala wakatenda njama hamwe na Mahelode dhidi yake ili wamkome.7Kamala Yesu, hamwe na wanahina wankhe, waita bahalini, na umati mkulu wa wanthu uwakola ukilawila Galilaya na Uyahudi 8na kulawa Yelusalemu na kulawa Idumaya na kulongozi ya Yolodani na jilani ya Tiro na Sidoni, umati mkulu, uhulikile kila kinthu akalile kokitenda, weza kumwake.9Na akawalongela wanahina wankhe kuandaa mtumbwi mdodo kwa ajili yake kwa sababu ya umati, ili kwamba sekeweze wakamsonga. 10Kwa vila kahonya wengi, ili kila munthu akalile na mateso kakala na shauku ya kumfikila ili amtoze.11Hohose roho wehile wamwonile, walagala hasi kulongozi yake na kulila, na wakalonga, "Weye ni Mwana wa Mulungu". 12Aliwaamulu kwa msisitizo sekewatende amanyike.13Kaita nchanya ya gamba, na akawataga awalondile, na waita kumwake. 14Akawasagula kumi na waidi (awatangile watumigwa), ili kwamba wawe hamwe naye na adahe kuwalagisa kuhubili, 15na kuwa na mamlaka ya kulava mapepo. 16Na akawasagula kumi na waidi Simoni, amwinkhile zina dya Petro.17Yakobo mwana wa Zebedayo, na Yohana lumbu dyake Yakobo, enkhigwe zina dya Bonagesi, hao ni, wana wa ngulumo, 18na Andrea, Filipo, Baltholomayo, Mathayo, Tomaso, Yakobo mwana wa Alfayo, Thadayo, Simoni Mkananayo, 19na Yuda Isikalioti, ambaye atamsaliti.20Kamala kaita ukaya, na umati wa wanthu weza hamwe kaidi, hata wasidahe kudya hata mgate. 21Familia yankhe wahulikile habali hiyo, waita kumgwila, kwani walonga, "Kazumphigwa na akili". 22Waandishi wezile kulawa Yelusalemu walonga, "Kapagaigwa na Beelzebuli," na, "Kwa mtawala wa mapepo kolaa mapepo."23Yesu kawatanga kumwake na kulonga nao kwa mifano, "Jinsi gani Chinyamkela adahe kumlava Chinyamkela? 24Kama umwene ukiwanyika wenyewe, umwene huo haudaha kutimalala. 25Kama nyumba ikigawanyika yenyewe, nyumba hiyo haidaha kutimalala.26Kama Chinyamkela akanguzumuka kinyume chake mwenyewe na kugawanyika, hadaha kutimalala, na atakuwa kafika muuhelelo wankhe. 27Lakini hebule hata imwe kodaha kuingia ndani ya nyumba ya munthu mwenye nguvu na kubawa vinthu vyake bila kumfunga mwenye nguvu kwanza, na kamala kukusanya chaumi ukaya.28Kweli nowalongeleni, ubananzi wose za wana wa wanthu nazisameheigwe, hamwe na kufulu ambazo wozitambula, 29lakini yeyose kolonda mkufulu Roho Mtakatifu sekeasemeigwe kamwe, bali ana hatia ya ubananzi wa milele." 30Yesu kalonga dino kwa sababu wakala wakilonga, "Ana roho zihile."31Kamala mami yake na lumbu zake weza na kutimalala kunze. Wamlagisa munthu, kamtange. 32Na umati wa wanthu ukalile ukala haguhi naye wakamlongela, "mami yako na lumbu zako wa kunze, na wokulonda weye."33Aliwajibu, "Ni niani mami yangu na lumbu zangu?" 34Aliwalola wakalile wakala wamzunguka, na akalonga, "Lola, wano ni mami zangu na lumbu zangu! 35Yeyose kotenda mapenzi ya Mulungu, munthu huyo ni lumbu dyangu, na dada yangu, na mami yangu."
1Kaidi kandusa kufundisha hankhandahankhanda ya bahali. Na umati mkulu ulikusanyika ukamzunguka, akaingila ndani ya mtumbwi bahalini, na kukala. Umati wose wakala hankhanda mwa bahali ufukweni. 2Na akawafundisha mambo mengi kwa mifano, na akalonga kumwao kwa mafundisho yake.3Tegelezeni, mpanzi kaita kuhanda. 4Akalile akihanda, baadhi ya mbeyu zilagala muinzila, na ndege weza wakazidya. 5Mbeyu zimwenga zilagala mui mwamba, ambako hakuwile na udongo mwingi. Mala zikanyauka, kwa sababu haziwile na udongo wakutosha.6Lakini zua ahodichomoze, zilinyauka, na kwa sababu hazikala na mizizi, zinyala. 7Mbeyu zimwenga zilagala mgati ya miwa. Miwa ikala na ikazisonga,na hazelekile matunda yeyose.8Mbeyu zimwenga zilagala kwenye udongo unogile na zikaeleka matunda wakati zikikula na kulongezeka, zimwenga zeleka mala thelethini zaidi, na zimwenga sitini, na zimwenga mia". 9Na akalonga, Yeyose mwenye magutwi ya kuhulika, na ahulike!"10Yesu akalile mdumwe, wala wakalile haguhi naye na wala kumi na waidi wakamuuza kuhusu mifano. 11Akalonga kumwao, "Kumwenu mwinkhigwa sili za umwene wa Mulungu. Lakini kwa wawile kunze kila kinthu ni mifano, 12ili wakalola, ndiyo hulola, lakini hawaona, na kwa hiyo ahowohulika ndiyo huhulika, lakini hawaelewa, amasivyo wangebiduka na Mulungu angeliwasamehe."13Na akalonga kumwao, "Je hamuelewi mfano uno? Namudahaze kuelewa mifano imwenga?. 14Mhandaji kahanda neno. 15Baadhi ni wala walagale hankhanda mwa nzila, hanthuneno dihandigwe. Na walihulikile, mala Chinyamkela akeza na kudisola neno ambalo dihandigwa ndani yao.16Na baadhi ni wala wahandigwe nchanya ya mwamba, ambao, wahulikile neno, kwa halaka wodihokela kwa seko. 17Na webule mizizi yoyose ndani yao, lakini kuvumilia kwa muda mguhi. Halafu tabu na masumbufu vyokwiza kwa sababu ya neno, mala huikwala.18Na wamwenga ni wala wahandigwa katika miwa. Wodihulika neno, 19lakini masumbufu ya isi, uwizi wa mali, na tamaa za mambo yamwenga, huwaingila na kudisonga neno, na dopotigwa kweleka matunda. 20Kamala kuna wala ambao wahandigwa kwenye udongo unogile. Wodihulika neno na kudihokela na hweleka matunda: baadhi thelathini, na baadhi sitini, na baadhi mia imwe."21Yesu akawalongela, "Je huwa kogala taa ndani ya nyumba na kuiika hasi ya kisege, au hasi ya komwa? Huigala ndani ka kuiika nchanya ya kiango. 22Kwa kuwa hebule chochose kiifisile ambacho nahikanyike, na hebule sili ambayo haiikigwe wazi. 23Akakalaaho mwenye magutwi ya kuhulika, na ahulike!"24Akawalongela, "Iweni makini kwa kila mokihulika, kwa kuwa kipimo mpimacho, ndicho molondompimiigwe, na iongezigwe kumwenu. 25Kwa sababu yeye awilenacho, naahokele zaidi, na yula asekuwanacho, kulawa kumwake navisoligwe hata vila awilenavyo."26Na akalonga, "Umwene wa Mulungu ufananishigwa na munthu ahandile mbeyu katika udongo. 27Ahoagonile chilo na kuamka mitondo, na mbeyu zichipuka na kukula, ingawa hamanyile ivoilawile. 28Isi hulaa mbeyu yenyewe; kwanza mazani, halafu maua, halafu mbeyu zilizo komaa. 29Na wakati mbeyu ahoiwe ipya mala hugala mundu, kwa sababu mavuno yawadia."30Na akalonga, "chiufananishe umwene wa Mulungu na kinthu gani, au tutumile mfano gani kuuelezela?. 31Ni kama mbeyu ya haladali, ambaho ihandigwe ni ndodo nkhani kufosa mbeyu zose muiisi. 32Hata, wakati ihandigwa, yokula na kuwa nkhulu nkhani ya mimea yose ya muibustani, na yotenda matawi makulu, hata ndege wa kuulanga hudaha kutenda viota yao mna ikivuli chankhe."33Kwa mifano mingi alifundisha na akalonga kumwao, kwa kadili wadahile kuelewa, 34na hulongile nao bila mifano. Lakini wakati akalile mdumwe, akawaeleza kila kinthu wanahina wankhe.35Katika siku hiyo, wakati wa dihungule aho uwadile, akalonga kumwao, "Chiteni upande wa kapili". 36Hivyo wakauleka umati, wakamsola Yesu, wakati huo tayali kakala ndani ya mtumbwi. Mitumbwi imwenga ikala hamwe naye. 37Na upepo mkali wa dholuba na mawimbi yakala yakiingila ndani ya mtumbwi na mtumbwi tayali ukala umema.38Lakini Yesu mwenyewe kakala kwenye shetri, kagona kwenye mto. Wakamwamsha, wakilonga, "Mwalimu, haujali cheye chodanganika?" 39Na akenuka, akaukemela upepo na akailongela bahali, "Iwe shwali, amani". Upepo ukakoma, na kukala na utulivu mkulu.40Na akalonga kumwao, "Hangi mokogoha? Je hebule imani inkhali?" 41Wamemigwa na hofu nkhulu ndani yao na wakasemezana wao kwa wao," Yuno ni niani kaidi, kwa sababu hata upepo na bahali vyo mtii?"
1Wakeza mpaka upande imwenga wa bahali, katika mkoa wa Gelasi 2Na ghafla wakati Yesu akakala akilawa kunze ya mtumbwi, munthu mwenye roho ihile keza kumwake kulawa muumaziala.3Munthu yuno aliishi muimaziala. Hebule adahile kumzuia zaidi, hebule hata kwa minyololo. 4Kakala kafungigwa nyakati nyingi kwa pingu na minyololo. Kalema minyololo na pingu zake zibenegwa. Hebule hata imwe akalile na nguvu za kumshinda.5Chilo na imisi akiwa muimaziala na milimani, kalila na kuikantha yeye mwenyewe kwa mayuwe makali. 6Amwonile Yesu kwa kutali, alikimbilia kumwake na kuinama kulongozi kumwake.7Kalila kwa sauti nkhulu, "Kolonda nikufanyie nini, Yesu, Mwana wa Mulungu awile kuchanya nkhani? Nokusihi kwa Mulungu mwenyewe, sekeunitese." 8Kwa kuwa kakala kamlongela, "Mlawe munthu yuno, weye roho ehile."9Naye kamuuza, "Zina dyako ni niani?" Naye alimjibu, "Zina dyangu ni Legion, kwa kuwa tuko wengi." 10Kamsihi kaidi na kaidi asekuwagala kunze ya mkoa.11Lelo kundi kulu da nguluwe dikala dilishigwa nchanya ya kilima, 12nao wamsihi, wakalonga, "Chilagize kwa nguluwe; chiingile ndani yao." 13Hivyo aliwaluhusu; roho wehile wawalawa na kuingila ndani ya nguluwe, nao wakimbila hasi ya kilima mpaka bahalini, na kalibia nguluwe elfu mbili walizama bahalini.14Na wala wakalile wakiwakilisha nguluwe wakimbila na kulava taalifa ya kilawilile katika mji na katika nchi. Ndipo wanthu wengi walawa kwita kulola kilawile. 15Ndipo weza kwa Yesu na wamwona munthu kapagawile na pepo kakala na jeshi kakala hasi, kavikigwa, na akiwa katika akili yake timamu, nao waogoha.16Wala wakalile waona kilawile kwa munthu akalile amepagawa na pepo wawalongela kilawile kumwake na pia kuhusu nguluwe. 17Nao wandusa kumsihi ahalawe katika mkoa wao.18Na akalile akiingila ndani ya mtumbwi, munthu akalile amepagawa na mapepo alimsihi kwamba aite hamwe naye. 19Lakini hakumluhusu, lakini kamlongela, "Genda ukaya kumwako na kwa wanthu wako, na uwalongele kakutendela Mndewa, na lehema akwinkhile." 20Hivyo kaita na kandusa kutangaza mambo makulu ambayo Yesu katenda kumwake katika Dekapoli, na kila imwe alistaajabu.21Na wakati Yesu aukile kaidi upande umwenga, ndani ya mtumbwi, umati mkulu ulikusanyika kumzunguka, akalile hankhana ya bahali. 22Na imwe wa kiongozi wa sinagogi, atangigwe Yailo, keza, na amwonile, kalagala miguuni pake. 23Akamsihi zaidi na zaidi, akalonga, "Mndele wangu mdodo anakalibia kudanganika. Nokusihi, inzo na uwike mikono yako nchanya yake ili kwamba adahe afya na kuishi." 24Hivyo kaita hamwe naye, na umati mkulu umkola nao walimzonga haguhi wakimzunguka.25Kukala na mwanamke ambaye damu yake ikala ilawa kwa miaka kumi na miidi. 26Aliteseka vya kutosha hasi ya matabibu wengi na alitumia kila kinthu awile nacho. Hata hivyo hakusaidika kwa chhochose, lakini badala yake alizidi kuwa na hali ihile. 27Kahulika habali kuhusu Yesu. Hivyo keza nyuma yake wakati kakala akigenda ndani ya umati, naye kadigusa azi dyake.29Kwa kuwa kalonga, "Kama nikiyatoza mavazi yankhe tu, naniwe mgima." 28Ahoamtozile, kulawiligwa damu kuleka, na kaihulika katika mtufi wake kwamba kahoonyigwa kulawa kwenye mateso yake.30Na ghafla Yesu kagundula ndani yake mwenyewe kwamba nguvu zilawa. Na kabiduka kuno n kuno katika umati wa wanthu na kuuza, "Ni niani aditozile vazi dyangu?" 31Wanahina wake wakamlongela, "Kouona umati uno umekusonga ukikuzunguka, nawe walonge, 'Ni niani anitozile?" 32Lakini Yesu kalola kuno na kuno kulola ambaye kakala katenda dino.33Mwanamke, akimanya kilawile kumwake, kaogoha na kugudemeka. Keza na kalagala hasi mbele yake na kumlongela ukweli wose. 34Kalonga kumwake, "Mndele, imani yako ikutenda uwe mgima. Genda kwa amani na uhonywe kulawa kui utamu wako."35Kakala akilonga, baadhi ya wanthu weza kulawa kwa kiongozi wa Sinagogi, wakalonga, "Mndele wako kadanganika. Hangi kugendelela kumsumbua mwalimu?"36Lakini Yesu ahulikile ambacho wakilonga, kamlongela kiongozi wa Sinagogi, "Usekogoha. Amini tu" 37Hakumluhusu yeyose kulongozana naye, isipokuwa Petro, Yakobo, na Yohana, lumbu dyake Yakobo. 38Weza ukaya kwa kiongozi wa Sinagogi naye kaona gomba, kulila kwingi na kuomboleza.39Ahoaingile ukaya, kamlongela, "Hangi musikitika na hangi molila? Mwana hefile bali kagona." 40Wamseka, lakini yeye, kawalava wose kunze, kamsola tata wa mwana na mama na wala wakalile hamwe naye, na kaingila ndani akalile mwana.41Kausola mkono wa mwana na kamlongela, "Talitha koum," ambayo ni kulonga, "Mndele mdodo, nokulongela, amka." 42Ghafla mwana aliamka na kugenda (kwa kuwa kakala na umli wa miaka kumi na miidi). Na ghafla watozigwa na mshangao mkulu. 43Aliwaamulu kwa nguvu kwamba hebule yeyose kopaswa kumanya kuhusu dino. Na kawalongela wamwinkhe yula mndele ndiya.
2Na akahalawa aho na kwita mjini kumwao, na wanahina wankhe wakamkola. 1Sabato ahoifikile, kandusa kufundisha katika Sinagogi. Wanthu wengi wamuhulika na washangazigwa. Wakalonga, "Kapatahi kulihi mafundisho yano?" "Ni hekima gani ino enkhigwe?" "Kotendaze mauzauza ino kwa mikono yake?" 3"Je yuno si yula selemala, mwana wa Maliamu na lumbu yao kina Yakobo, Yose, Yuda na Simoni? Je dada zake si woishi hano hano hamwe nacheye?" Na hawafulahishigwe na Yesu.4Yesu akawalongela, "Mlotezi hakosi heshima, isipokuwa katika mji wake na mgati mwa ndugu zake na ukaya mmwake." 5Hadahile kutenda mauzauza hapo, ila kawaikila mikono watamu wachache akawahonya. 6Kashangazigwa nkhani kwa sababu ya kutokuamini kumwao. Kamala kaitembelea vijiji vya jilani akifundisha.7Kawatanga wala wanahina kumi na waidi akandusa kuwalagisa waidi waidi. Kawenkha mamlaka nchanya ya pepo wehile, 8na kuwaamulu sekewasole chochose woita isipokuwa mbalati tu. Sekewasole mgate, wala mkoba, wala fedha kibindoni; 9lakini wavale vilatu,na siyo kamzu mbili.10Na akawalongela, "Nyumba yoyose mtakayoingila, kaleni hano mpaka molondamuhalawe. 11Na mji wowose usewahokele wala kuwategeleza, halaweni kumwao, kung'uteni mavumbi ya migulu yenu, iwe ushuhuda kumwao."12Nao wakaita wakitangaza wanthu watubu na kuleka ubananzi wao. 13Wawawinga pepo wengi, na wawahaka mavuta watamu na wahonyigwa.14Mwene Helode ahulike hayo, kwa kuwa zina da Yesu dikala dimanyika nkhani. Baadhi walonga, "Yohana mbatizaji kafufuka na kwa sababu hiyo, ino nguvu ya mauzauza yotenda kazi ndani yake." 15Baadhi yao wakalonga, "Ino ni Eliya," Bado wamwenga wakalonga, "Ino ni mlotezi, kama imwe wa wala walotezi wa umwaka."16Lakini Helode ahulike yano akalonga, "Yohana, nimkatile mutwi kafufuka." 17Maana Helode mwenyewe kalagiliza Yohana agwiligwe na kamfunga muigeleza kwa sababu ya Helode (mke wa kaka yake Filipo) kwa sababu yeye kakala kamuona.18Kwa maanaYohana kamlongela Helode, "Si halali kumsola mke wa kaka yako." 19Lakini Helodia kandusa kumchukia na kakala akilonda kumkoma, lakini hakudaha, 20maana Helode kamuogoha Yohana; keza kwamba ni mwenye haki munthu mtakatifu, na kamleka salama. Na alipoendelea kumtegeleza kahuzunika nkhani, lakini kasekelela kumtegeleza.21Hata ifikile wakati mwafaka ikiwa ihaguhi siku ya kwelekigwa Helode akawaandalila maofisa wankhe kalamu, na makamanda, na vilongozi wa Galilaya. 22Ndipo mndele wa Helodia akaingila na kuvina halongozi yao, akamsekeza Helode na wageni wakalile wakati wa ndiya cha dihungule. Ndipo mwene akamlongela mndele, "Nilombe chochose kochilonda nanie nanikwinkhe."23Akamwapila na kulonga, chochose kolondaunilombe, nanikwinkhe, hata nusu ya umwene wangu." 24Akalawa kunze akamuuza mami yake, "Nilombe mbwani?" Akalonga, "Mutwi wa Yohana Mbatizaji." 25Na mala imwe akaingila kwa mwene akandusa kulonga, "Nolonda uninkhe ndani ya sahani, mutwi wa Yohana Mbatizaji."26Mwene kasikitishigwa nkhani, lakini kwa sababu yakilapo chankhe kwa ajili ya wageni, hadahile kumlemela ombi dyake. 27Hivyo, mwene akatuma asikali kati ya walinzi wake na kuwalagiliza kwita kumgalila mutwi wa Yohana. Mlinzi kaita kumkantha mutwi akiwa muikifungo. 28Akakigala mutwi wake mui sahani na kumpatia mndele, na mndele akamwinkha mami yake. 29Na wanahina wankhe wahulikile hayo, waita kuusola mtufi wake wakaita kuuzika kabulini.30Na mitume, walikusanyika hamwe halongozi ya Yesu, wakamweleza yose wayatendile na wayafundishile. 31Naye akawalongela, "Inzoni wenyewe hanthu pa falagha na tuhumule kwa muda," Wanthu wengi wakala wokwiza na kuhalawa, hata hawapatile nafasi ya kudya. 32Hivyo wakwela mashua wakaita hanthu pa falagha mdumwe.33Lakini wawaona wakihalawa na wengi wakawatambula, kwa hamwe wamkimbila kwa migulu kulawa miji yose, nao wakafika kabla yao. 34Wafikile pwani, kaona umati mkulu na akawahulumia, kwa sababu wakala kama kondoo wasiokuwa na mchungaji. Na akandusa kuwafundisha mambo mengi.35Muda ulipoendelea nkhani, wanahina wakamwizila wakamlongela, "Hano ni hanthu pa falagha na muda umeendelea. 36Uwalage waite miji ya jilani na vijiji ili wakaigulila ndiya."37Lakini akawajibu akilonga, "Wenkheni mweye ndiya." Wakamlongela, "Chodaha kwita na kugula migate yenye thamani ya dinali mia mbili na kuwenkha wala?" 38Akawalongela,, "Mna migate mingahi? Gendeni mkalole." wapatile wakamlongela, "Migate mitano na somba waidi."39Akawaamuu wanthu wakale katika makundi nchanya ya mazani mabisi. 40Wakawaketisha katika makundi; makundi ya mamia kwa hamsini. 41Kamala akasola migate mitano na somba waidi, na kulola kuulanga, akaibaliki kamala akawenkha wanahina waike halongozi ya umati. Na kamala aligawa somba waidi kwa wanthu wose.42Wadya wose hadi wakatosheka. 43Walikusanya vipande vya migate isigale, vimema visege kumi na viidi, na pia vipande vya somba. 44Na wakala wanawalume elfu tano wadile migate.45Mala akawalongela wahande kwenye mashua waite hanthu hamwenga, hadi Bethsaida, wakati Yeye akiwalaga matinkhano. 46Wakalile wahalawa kale, akaita mlimani kulomba. 47Kukalile jioni, na mashua yao wakati huo ikiwa mgati ya bahali, naye kakala mdumwe nchi kavu.48Na kawaona wakitaabika kutoa makasia kwa sababu upepo uwazuila. Ilipokalibia mitondo akawaitila, akigenda nchanya ya mazi, na kalonda kuwafosa. 49Lakini ivowamwonile kogenda nchanya ya mazi, waingiligwa na wasiwasi wakidhani ni mzimu hata wakatoa nyangi. 50Kwa sababu wamwona wamemigwa na hofu. Mala akalonga nao akawalongela, "Muwe wajasili! Sekemuwe na hofu."51Akaingila ndani ya mashua, na upepo ukaleka kuvuma, nao wakamshangaa kabisa. 52Hivyo hawawile wameelewa maana ya ila migate. Maana akil zao zikala na uelewa mdodo.53Nao ahowavukile ng'ambo, walifika nchi ya Genesaleti mashua ikatila nanga. 54Walawile kunze ya mashua, mala wakamtambula. 55Wakakimbila kutangaza katika mkoa mgima na wakandusa kuwagala watamu wa machela, kila wahulikile kokwiza.56Hohose alipoingia katik vijiji, au mjini, au katika nchi, wawaika watamu hanthu pa soko, na wakansihi awaluhusu kutoza pindo da vazi dyake. Na wose wamtozile wahonyigwa.
1Mafalisayo ba baadhi ya waandishi ambao wakala walawila Yelusalemu walikusanyika kumzunguka yeye.2Na waona kuwa baadhi ya wanahina wake wadya mgate kwa mikono najisi; ambayo haisunthigwe. 3(kwa Mafalisayo na Wayahudi wose hawadya mpaka wasuntha mikono yao goya; wotozelela utamaduni wa walala. Wakati 4Mafalisayo wobwela kulaw hanthu pa soko, hawadya mpaka wogele kwanza. Na kuna shelia zimwenga ambazo wozikola kabisa, ikiwa ni hamwe na kusuntha vikombe, masufulia, vyombo vya shaba, na hata vinthi vitumikile wakati wa ndiya.)5Mafalisayo na waandishi wakamuuza Yesu, "Hangi wanahina wako hawaishi kulingana na tamaduni za walala, kwani wodya mgate pasipo kunawa mikono?"6Lakini yeye kawalongela, "Isaya alitabili goya kuhusu mweye wanafiki, kandika, 'Wanthu wano woniheshimu kwa milomo yao, lakini mioyo yao iko kutali na nie. 7Wonitendila ibada zebule na maana, wakifundisha shelia za mwanadamu kama mahokelo yao.'8Muileka shelia ya Mulungu na kutozelela kwa wepesi tamaduni za wanadamu." 9Na kulonga kumwao, "Muilema amli ya Mulungu kwa ulahisi ili kwamba mtunze tamaduni zeu!! 10Kwa kuwa Musa kalonga, 'mheshimu tati yako na mami yako,' na 'Yeye alongaye yahelile nchanya ya tati yake au mami yake hakika naadanganike.'11Lakini molonga, 'kama munthu akalonga kwa tati yake au mama, "Msaada wowose ambao mngehokela kulawa kumwangu ni hazina ya Hekalu." (hiyo ni kulonga kwamba, 'ilavigwa kwa Mulungu') 12hivyo haumluhusu kutenda jambo dyodyose kwa ajili ya tata au mami yake. 13Motenda amli ya Mulungu kuwa bule kwa kugala tamaduni zenu. Na mambo mengi ya jinsi hiyo moyatenda."14Kawatanga matinkhano kaidi na kuwalongela, "Mnitegeleze nie, mweye wose, na mnielewe. 15Hebule chochose kulawa kune ya munthu ambacho chodaha kumchafula munthu kiingile kumwake. Bali kila chomulawa munthu ndicho chomchafula. 16(Zingatia: mstali uno, "kama munthu yeyose ana magutwi ya kuhulika, na ahulike" hauhali mui nakala za umwaka).17Yesu awalekile matinkhano na kuingila ukaya, wanahina wankhe wakamuuza kuhusu mfano huo. 18Yesu akalonga, "Na mweye pia mnkhali hamjaelewa? Hmuona kwamba chochose chomuingila munthu hakidaha kumchafula, 19kwa sababu hakidaha kwita ku umoyo wankhe, lakini choingila katikka munda wake na kamala chofosa kwita muichoo." Kwa maelezo yano Yesu kavitenda vinthuvyose kuwa safi.20Akalonga, "Ni kila ambacho chomulawa munthu ndicho chomchafula. 21Kwa kuwa hulawa ndani ya munthu, kunze ya moyo, hulawa mawazo yehile, zinaa, ubavi, ukomaji, 22uasheleti, tamaa zihile, ubananzi, uvwizi, kujamiiana, wivu, kashfa, majivuno, ubozi. 23Mabananzi yano yose yolawa ndani, yala yomchafula mumthu."24Akenuka kulawa hadya na kuhalawa kwita katika mkoa wa Tilo na Sidoni. Kingila ndani na halondile munthu yoyose amanye kuwa kakala hadya, lakini haidahike kumfisa. 25Lakini ghafla mwanamke, ambaye mwanage mdodo kakala na roho ihile, akahulika habali zake, akeza, na akalagala muimigulu hankhe. 26Mwanamke huyo kakala Myunani, kwa kabila dya Kifoeniki. Alimsihi yeye amuwinge pepo kulawa kwa mndele wake.27Yesu akamlongela mwanamke, "Waleke wana walishigwe kwanza, kwa kuwa sio sawa kuusola mgate wa wana na kuwakwasila mbwa." 28Lakini mwanamke akamjibu na kulonga, "Ndiyo Mndewa, hata mbwa hasi ya meza hudya mabaki ya ndiya ya wana."29Akawalongela, "Kwa kuwa kulonga vino, uko hulu kwita. Pepo kamlawakale mndele wako." 30Mwanamke akabwela ukaya kumwake na akamtinkhana mb=ndele wake kagona mdikomwa, na pepo kakala kamlawa.31Yesu kalawa kaidi kunze ya mkoa wa Tilo na kufosela Sidoni kwita Bahali ya Galilaya mpaka kanda ya Dikapolisi. 32Na wakamgalila munthu akalile kiziwi na kakala hadaha kulonga goya, walimsihi Yesu aike mikono nchanya mmwake.33Akamlava kunze ya kusanyiko kwa sili, na akaika vidole vyankhe kui magutwi yake, na baada ya kutema mate, katoza ulimi wake. 34Akalola nchanya kuulanga, akahema na kumlongela, "Efata," hiyo ni kulonga "fuguka!" 35Na muda ula ula magutwi yakavuguka, na kikalile kizuia ulimi kibanangigwa na akadaha kulonga goya.36Na aliwaamulu sekewamulongele munthu yeyose. Lakini kadli alivyowaamulu, ndivyo walivyotangaza habali hizo kwa wingi. 37Hakika washangazigwa, na kulonga, "Katenda kila kinthu goya. Hata kawatenda goya kuhulika na mabubu kulonga."
1Katika siku hizo, kukala kaidi na umati mkulu, na hawawile na ndiya. Yesu akawatanga wanahina wake akawalongela, 2"Nouhulumia umati uno, wagendelela kuwa nanie kwa siku nthatu na webule ndiya. 3Nikiwatawanya wabwele muzinyumba mmwao bila kudya wodaha wakazimila kuinzila kwa nzala. Na baadhi yao walawa kutali nkhani." 4Wanahina wankhe wakamjibu, "Nachipatehi migate ya kutosha kuwashibisha wanthu wano katika eneo dino dilekigwe?"5Akawauza, "mna vipande vingahi vya migate?" Wakalonga, "Saba". 6Aliamulu umati ukale hasi. Akasola migate saba, akamshukulu Mulungu, na kuibena. Akawenkha wanahina wake waiike kulongozi yao, nao wakaiika kulongozi ya umati.7Pia wakala na somba wadodo wachache, na baada ya kushukulu, aliwaamulu wanahina wankhe wawagawile vino pia. 8Wadya na wakatosheka. Na walikusanya vipande vikalile visigale, visege saba. 9Walikalibia wanthu elfu nne. Na kawaleka waite. 10Mala kaingila kwenye mashua na wanahina wankhe, na wakaita katika ukanda ya Dalmanuta.11Kamala Mafalisayo walawa kunze na kwandusa kubishana naye. Walonda awenkhe ishala kulawa kuulanga, kwa kumjalibu. 12Akatafakali kwa kna moyoni mmwake akalonga, "Hangi chelesi kino cholonda ishala ? Nowalongela mweye kweli, hebule ishala ilaviligwe kwa chelesi kino." 13Kamala akawaleka, akaingila ndani ya mashua kaidi, akahalawa kuelekea upande umwenga.14Wakati wazimiza kusola migate. Hwawile na migate zaidi ya kipande kimwe kikalile kwenye mashua. 15Aliwaonya na kulonga, "Muwe meso na mjilinde dhidi ya chachu ya Mafalisayo na chachu ya Helode.16Wanahina wakalonga wao kwa wao, " Ni kwa sababu chebule migate." 17Yesu kaditambula dino, na akawalongela, "Hangi molonga kuhusu kutokuwa na migate? Hammanyile bado? Hamuelewa? Mioyo yenu iwa miepesi?18Mna meso, hamuona? Mna magutwi, hamuhulika? Hamkumbuki? 19Niigawanya migate mitano kwa wanthu elfu tano, msola visege vingahi vimemile vipande vya migate?" Wakamjibu, "kumi na viidi."20"Na niigawanyile migate saba kwa wanthu elfu nne, msola visege vingahi?" 21Wakalonga, "Saba." Akawalongela, "Mnkhali hamuelewa?"22Weza Bethsaida. Wanthu hao wamgala kwa Yesu munthu kipofu na wakamsihi Yesu amtoze. 23Yesu akamtoza kwa mkono yula kipofu, na wamulongoza kunze ya kijiji. Atemile mate nchanya yak, akamuuza, "Koona chochose?"24Kalola nchanya na kulonga, "Noona wanthu wooneka kama mibiki yogenda." 25Ndipo kagolosa kaidi mkono wankhe nchanya ya meso yake, munthu yula kafungula meso yake, kaona kaidi, na kaona kila kinthu goya. 26Yesu kamleka aite ukaya na akamlongela, "Usekwingila mjini."27Yesu akahalawa na wanahina wake kwita vijiji vya Kaisalia ya Filipi. Wakiwa muinzila kawauza wanahina, "Wanthu wolonga ni ni niani?" 28Wakamjibu wakalonga, "Yohana mbatizaji. Wamwenga wolonga, 'Eliya', 'Imwe wa Walotezi."29Akawauza, "Lakini mweye molonga nie ni niani?" Petro kamlongela, "Weye ni Kilisito." 30Yesu akawaonya sekewamulongele munthu yeyose kumuhusu Yeye.31Na akandusa kuwafundisha ya kuwa Mwana wa Adamu lazima ateseke kwa mambo mengi, na alemigwe na vilongozi na makuhani wakulu, na waandishim na akomigwe, na baada ya siku nthatu atafufuka. 32Akalonga yano kwa uwazi. Ndipo Petro akamsola hankhanda na akandusa kumkelmela.33Lakini Yesu kabiduka na kuwalola wanahina wake na kumkemela Petro na kulonga, "Fosa kunyuma yangu Chinyamkela! Hujali mbuli a Mulungu, isipokuwa mbuli ya wanthu." 34Kamala akautanga umati na wanahina wake hamwe, na kuwalongela, "Kama kuna munthu kolonda kunikola, ajikane mwenyewe, asole msalaba wake, na anikole.35Kwa kuwa yeyose kolonda kuyaokola maisha yake naayaze, na yeyose ayaze maishayake kwa ajili yangu na kwa ajili ya injili, naayaokole. 36Yomfaidia mbwani munthu, kupata ulimwengu wose, na kamala hasala ya maisha yake? 37Munthu kodaha kulava mbwani badala ya maisha yake?38Yeyose konionela chinyala na maneno yangu katika chelesi kino cha wazinzi na chelesi cha wenye ubananzi, Mwana wa Adamu naamwonele chinyala ahoeze katika umwene wa Tati yake hamwe na wasenga watakatifu.
1Na akalonga kumwao, "Hakika nolonga kumwenu, baadhi yenu kuna wanthu watimalala hano hawataonja mauti kabla ya kuulola umwene wa Mulungu ukeza kwa nguvu." 2Na baada ya siku sita, Yesu akawasola Petro, Yakobo na Yohana hamwe naye mlimani, wadumwe. Ndipo kandusa kubadilika mbele yao. 3Mavazi yake yakandusa kumelemeta nkhani, mazelu nkhani, mazelu kufosa mng'alishaji yeyose muiisi.4Ndipo Eliya na Musa walawila halongozi mmwao, na wakala wakilonga na Yesu. 5Petro alijibu akamlongela Yesu, "Mwalimu, ni goya cheye kuwa hano, na chizenge vibanda vinthatu, kimwe kwa ajili yako, kimwe kwa ajili ya Musa na kimwenga kwa ajili ya Eliya." 6(Kwa kuwa hamanyile mbwani cha kulonga, waogoha nkhani.)7Wingu dilawila na kuwagubika. Ndipo sauti ikalawa mawinguni ikilonga, "Yuno ni mwanangu mpendigwa. Mtegelezeni yeye." 8Ghafla, wakalile wakilola, hawamuonile yeyose hamwe nao, isipokuwa Yesu tu.9Wakalile wanatelemka kulawa mlimani, aliwaamulu sekewamulongele munthu yeyose yala yose wayaonile, mpaka Mwana wa Adamu ahoafufuke kulawa kwa wefile. 10Ndipo waliyatunza mbuli wao wenyewe. Lakini waijalidili wao kwa wao ni mbwani maana yake "kufufuigwa kulawa kwa wefile"11Wakamuuza Yesu, "Hangi waandishi hulonga lazima Eliya eze kwanza?" 12Akawalongela, "hakika Eliya naeze kwanza kuokola vinthu vyose. Hangi iandikigwa Mwana wa Adamu lazima apanthe mateso mengi na achukiwe? 13Lakini nolonga kumwenu Eliya keza kale, na wamtenda kama ivowapendile, kama vila maandiko yalongavyo kuhusu yeye."14Na ahowawelile kwa wanahina, waona kundi kulu diwazunguuka na Masadukayo wakala wanabishana nao. 15Na mala wamwonile, kundi dyose disangala na kumkilila kumlamsa. 16Akawauza wanahina wake, "Mobishana nao nchanya ya mbwani?"17Imwe wao mudi kundi alijibu, "Mwalimu, nimgala mwanangu kumwako; ana roho ihile ambayo humtenda asidahe kulonga, 18na humsababishila kugudemeka na kumlagaza hasi, na kulawa povu muumulomo na kusaga mazino na kukakamaa. Niwalomba wanahina wako kumlava pepo, lakini hawadahile. 19Aliwajibu, "Kyelesi kisichoamini, nanikale namweye kwa muda gani? Nanisolane namweye hadi lini? Mgaleni kumwangu."20Wakamgala mwana wake. Roho ehile ahoamwonile Yesu, ghafla imgala katika kugudemeka. Mbwanga akalagala hasi na kulava povu muumulomo. 21Yesu akamuuza tati yake, "Kakala mui hali ino kwa muda gani?" Tata akalonga, "Tangu mwana. 22Mala imwenga hulagala katika moto au mui mazi, na kugeza kumwangamiza.Kama kodaha kutenda chochose tuhulumie na uchisaidie."23Yesu akamlongela, "Kama uko tayali? Kila kinthu chodahika kwa yeyose aaminiye." 24Ghafla tata wa mwana kalila na kulonga, "Noamini! Nisaidie kutokuamini kumwangu." 25Wakati Yesu aonile kundi dokimbilila kumwao, kamkemela roho ehile na kulonga, "weye roho bubu na kiziwi, nokuamulu mleke, usiingile kumwake kaidi."26Kalila kwa nguvu na kumhangaisha mwana na roho kamlawa. Mwana kaoneka kama kadanganik, Ndipo wengi wakalonga, "Kadanganika," 27Lakini Yesu akamsola kwa mkono akamwinula, na mwana katimalala.28Wakati Yesu ahoaingile ndani, wanahina wake wakamuuza falagha, "Hangi hachidahile kumlava?" 29Akawalongela, "kwa namna ino halawa isipokuwa kwa malombi."30Walawa hadya na kufosela Galilaya. Halondile munthu yeyose amanye ahoweli, 31kwa kuwa kakala kofundisha wanahina wake. Akawalongela, "Mwana wa Adamu naafikishigwe muimikono mwa wanthu, na wamkome. Ahaakale kadanganika, baada ya siku nthatu naafufuke kaidi." 32Lakini hawakuelewa maelezo yano, na waogoha kumuuza.33Ndipo wafika Kalpelnaumu. Wakati akiwa ndani ya nyumba akawauza, "Mkala mojadili mbwani muinzila?" 34Lakini wakala kimya. Kwani wakala wobishana muinzila kwamba nani kakala mkulu nkhani. 35Kakala hasi akawatanga kumi na waidi hamwe, na akalonga nao, "Kama yeyose kolonda kuwa wa kwanza, ni lazima awe wa uhelelo na watumishi wa wose."36Akamsola mwana mdodo akamwika mgati mmwao. Akamsola katika mikono yake, akalonga, 37"Yeyose komhokela mwana kama yuno kwa zina dyangu, pia kanihokela nie, na iiwa munthu kanihokela, hanihokele nie tu, lakini pia anitumile."38Yohana kamlongela, "Mwalimu chimuona munthu kolava pepo kwa zina dyako na chimzuila, kwa sababu hachikola." 39Lakini Yesu akalonga, "Sekemzuie, kwa kuwa hebule atakayefanya kazi kulu kwa zina dyangu na ndipo baadaye alonge nenoo dihile dyodyose nchanya mmwangu.40Yeyose asekuwa kinyume namweye nasi yuko upande wetu. 41Yeyose akwinkhe kikombe cha mazi ya kung'wa kwa sababu uko na Kilisito, kweli nowalongela, naayaze thawabu yake.42Yeyose kowakosesha wano wadodo waniaminio nie, ingekuwa vinogile kumwake kufungigwa yuwe da kusagila muishingo na kukwasigwa bahalini. 43Kama mkono wako ukikukosesha ukanthe. Ni heli kuingila katika ugima bila mkono kuliko kuingila mui huku ukiwa na mikono yose. Katika moto "usiozimika". 44(Zingatia: Mstali ino, "Hanthu ambapo funza hawafi na moto usiozimika." haumo katika nakala za umwaka).45Kama mgulu wako ukikukosesha, ukanthe. Ni goya kumwako kuingila muugima ukiwa kilema, kuliko kukwasigwa muihukumu na migulu miidi. 46(Zingatia: Msitali uno, "Hanthu ambaho funza hawafa na moto haudahile kuzimika" haumo mui nakala za umwaka).47Kama ziso dyako likikukosesha Ding'ole. Ni goya kumwako kuingila katika Umwene wa Mulungu ukiwa na ziso dimwe, kuliko kuwa na meso maidi na kukwasigwa kuzimu. 48Hanthu palipo na funza wasiokufa, na moto usiozimika.49Kwa kuwa kila imwe naakolezigwe na moto. 50Munyu ni unoga, kama munyu ikakwasa ladha yak, nauitendeze iwe na ladha yake kaidi? Muwe na munyu mgati mmwenu wenyewe, na muwe na amani kwa kila imwe."
1Yesu kahalawa eneo hilo na akaita katika mkoa wa Uyahudi na eneo la halongozi ya Mto Yolidani, na matinkhano wamkola kaidi. Aliwafundisha kaidi, kama ikalile kawaida yake kutenda. 2Na Mafalisayo weza kumgeza na wakamuuza, "Ni halali kwa mwanamulume kulekana na mkake?" 3Yesu akawajibu,"Musa aliwaamulu mbwani?" 4Wakalonga "Musa aliluhusu kuandika cheti cha kulekana na kamala kumuwinga mwanamke."5"Ni kwa sababu ya mioyo yenu midala ndiyo maana kawaandikila shelia ino," Yesu akawalongela. 6"Lakini kulawa mwanduso wa uumbaji, 'Mulungu aliwaumba mwanamulume na mwanamke.'7Kwa sababu ino mwanamulume naamleke tati yake na mami yake na ataungana na mkake, 8na hao waidi watakuwa mtufi umwe; kwa kuwa si waidi kaidi, bali ni mtufi umwe. 9Kwa hiyo akiunganishile Mulungu, mwanadamu sekeakitenganishe."10Wakalile ndani ya nyumba, wanahina wake wakamuuza kaidi kuhusu dino. 11Akawalongela, "Yeyose amlekaye mkake na kumsola mwanamke imwenga, kotenda uzinzi dhidi yake. 12Mwanamke naye akimleka mulumake na kusoligwa na mwanamulume imwenga, kotenda uzinzi."13Nao wamalila wana wao wadodo ili awatoze, lakini wanahina wakawakemela. 14Lakini Yesu ahoatambule hilo, hafulahishigwe nadyo kabisa akawalongela, "Waluuhusuni wana wadodo weze kumwangu, na sekemuwazuile kwa sababu walio kama wano umwene wa Mulungu ni wao,15Ukweli nowalongela, yeyose aseuhokela umwene wa Mulungu kama wana wadodo hakika hadaha kuingila katika umwene wa Mulungu. 16Kamala akawasola wana muimikono mmwake na akawabaliki akiwawekea mikono yake nchanya mmwao.17Na andusile safali yake munthu imwe kamkimbiila na akatoa mavindi mbele yake, akamuuza, "Mwalimu Unogile, nitende mbwani ili niahe kulithi ugima wa milele?" 18Na Yesu akalonga, "Hangi konitanga ninogile? Hebule awile kanoga, isipokuwa Mulungu mdumwe. 19Kozimanya amli: 'Sekeukome,sekeuzini, sekeubawe, sekeushuhudie uvwizi, usidanganye, mheshimu tata na mami yako'.''20Munthu yula akalonga, "Mwalimu, yano yose niyatii tangu nikala mbwanga." 21Yesu akamlola na kumbweda. Akamlongela, "Kohungukiwa kinthu kimwe. Kopasigwa kuuza vyose uwile navyo na uwenkhe masikini, na utakuwa na hazina kuulanga. Ndipo wize unikole." 22Lakini kakantha tamaa kwa sababu ya maelezo yano; kahalawa akiwa mwenye huzuni, kwa kuwa kakala na mali nyingi.23Yesu akalola pande zose na kuwalongela wanahina wankhe, "Ni jinsi gani ilivyo vidala kwa tajili kuingila muna umwene wa Mulungu! 24Wanahina washangazigwa kwa maneno yano. Lakini Yesu akawalongela kaidi, "Wana, ni jinsi gani ilivyo vidala kuingila muna umwene wa Mulungu! 25Ni lahisi kwa ngamia kufosa kwenye tundu da sindano, kuliko munthu tajili kuingila katika umwene wa Mulungu."26Washangazigwa nkhani na wakasemezana, "Hivyo niani naaokoke'' 27Yesu akawalola na kulonga, "Kwa binadamu haidahika, lakini sio kwa Mulungu. Kwa kuwa katika Mulungu yose yodahika." 28"Petro akandusa kulonga naye, "Lola chileke vyose na chikukola."29Yesu akalonga, ''Ukweli nowalongela mweye, hebule ailekile nyumba, au kaka, au dada, au mama, au tata, au wana, au aldhi, kwa ajili yangu, na kwa ajili ya injili, 30ambaye asekuhokela mala mia zaidi ya sambi hano muiisi: nyumba, kaka, dada,mama, wana,na aldhi, kwa mateso, na ulimwengu wokwiza, ugima wa milele. 31Lakini wengi walio wa mwanduso nawawe wa uhelelo na wawile wa uhelelo watakuwa wa mwanduso.''32Wakalile muinzila, kwita Yelusalemu, Yesu kakala kawalongola kulongozi mmwao. Wanahina walishangaa, na wala wakalile womuinza kunyuma waogoha. Ndipo Yesu akawalava hankhanda kaidi wala kumi na waidi na akandusa kuwalongela ambacho nakimulawile hivo haluse: 33''Lola, choita mpaka Yelusalemu, na Mwana wa Adamu naafikishigwe kwa makuhani wakulu na waandishi. Watamuhukumu adanganike na watamlava kwa wanthu wa Mataifa. 34Nawamudhihaki, nawamtemele mate, nawamtoe mblati,na nawamkome. Lakini baada ya siku nthatu atafufuka."35Yakobo na Yohana, wana wa Zebedayo, wakeza kumwake na kulonga, "Mwalimu, chokulonda uchitendile chochose tukuombacho.'' 36Akawalongela, ''Molonda niwatendele mbwani?'' 37Wakalonga, ''Chiluhusu chikale nawe katika utunyo wako, umwe katika mkono wako wa kulume na imwenga mkono wako wakumoso.''38Lakini Yesualiwajibu, ''Hammanyile ichomokilomba. Modaha kuking'wa kikombe ambacho naniking'we au kustahimili ubatizo ambao nanibatizigwe?" 39Wakamlongela, ''Chodaha'' Yesu akawalongela, ''Kikombe naniking'we, namking'we. Na ubatizo ambao kumwao nibatizigwa, mtaushahimili. 40Lakini naakale mkono wangu wa kulume au mkono wangu wa kumoso sio nie wa kulava, lakini ni kwa wala ambao kumwao iandaligwa kale.''41Wala wanahina wamwenga kumi wahulikile yano, wakandusa kuwakasilikia Yakobo na Yohana. 42Yesu akawatanga kumwake na kulonga, "Momanya kuwa wala wodhaniigwa kuwa watawala wa Mataifa huwatawala, na wanthu wao mashuhuli kuwalagisa mamlaka nchanya mmwao.''43Lakini haipaswi kuwa vino kati yenu. Yeyose atakaye kuwa mkulu kati yenu lazima awatumikile, 44na yeyose atakaye kuwa wa mwanduso mgati mmwenu ni lazima awe mtumwa wa wose. 45Kwa kuwa Mwana wa Adamu hezile kutumikiwa bali kutumika, na kuyalava maisha yake kuwa fidia kwa wengi.''46Wakeza Yeliko. Akalile akihalawa Yeliko na wanahina wankhe na kundi kulu, mwana wa Timayo, Batimayo, kipofu mwombaji, kakala hankhanda ya balabala. 47Ahulikile kuwa ni Yesu Mnazaleti, kandusa kutoa nyangi na kulonga, ''Yesu, Mwana wa Daudi, nihulumie!'' 48Wengi wamkemela yula kipofu, wakimlongela anyamale. Lakini kalila kwa sauti zaidi, ''Mwana wa Daudi, nihulumie!''49Yesu katimalala na kuamulu atangigwe. Wamtanga yula kipofu, wakilonga, ''Kuwa shujaa! Inuka! Yesu kokutanga.'' 50Kadyasa hankhanda koti dyake, akakimbila zaidi, na kwiza kwa Yesu.51Yesu akamjibu na kulonga, "Kolonda nikutendile mbwani?'' Yula mwanamulumekipofu akajibu, "Mwalimu, nolonda kulola.'' 52Yesu akamlongela, ''Genda. Imani yako ikuhonya.'' Hapo hapo meso yake yakaona; na akamkola Yesu muibalabala.
1Wakati huo wezile Yelusalemu, walipokalibia Besthfage na Bethania, katika Mlima wa Mizeituni, Yesu kawalagiliza waidi mgati mwa wanahina wake 2na akawalongela, "Gendeni katika kijiji kinachokalibiana nacheye. Mala ahomuigile humo, namumfike mwanapunda ambaye hapandigwe. Mvuguleni na mgaleni kumwangu. 3Na kama yeyose akiwalongela, 'Hangi motenda vino'?, mopasigwa kulonga, 'Mndewa komlonda na mala naambweleze hano'.''4Waita na kumfika mwanapunda kafungigwa kunze muumlango kwenye mtaa ulio wazi, nao wakamfungula. 5Na baadhi ya wanthu wakala watimalala hadya na wakamlongela, ''Motendaki, kumfungula mwanapunda yuno?'' 6Wawalongela kama Yesu awalongele, na wanthu wakawaleka waite.7Wanahina waidi wamgala mwanapunda kwa Yesu na walitandika mavazi ya nchanya yake ili Yese adahe kumkwela. 8Wanthu wengi wakatandika mavazi yao muibalabala,na wamwenga wakatandika matawi wayakanthile kulawa muimigunda. 9Wala waitile kulongozi mmwake na wala wamkolile waguta nyangi, "Hosana! Kabalikiigwa kokwiza kwa zina da Mndewa. 10Ubalikiwe umwene wokwiza wa tati yetu Daudi! Hosana kwa aliye kuchanya"11Ndipo Yesu kaingila Yelusalemu na kaita mudihekelu na kalola kila kinthu. Lelo, wakati ukala wita, kaita Bethania hamwe nao kumi na waidi. 12Siku izile, wakati wakalile wakibwela kulawa Bethania, kakala na nzala.13Na akaona biki wa mtini ukalile na mazani kwa kutali, kaita kulola kama adahile kupata chochose nchanya yake. Na wakati aitile kwa huo, hapatile chochose isipokuwa mazani, kwa kuwa haikuwa majila ya mtini. 14Kaulongela, ''Hebule yeyose naadye tunda kulawa kumwako kaidi''. Na wanahina wake wakahulika.15Weza Yelusalemu, naye kaingila hekaluni na kwandusa kuwalava kunze wauzaji na wanunuzi ndani ya hekalu. Kazipindula meza za wabadilishaji wa fedha na viti vya wala wakalile wakiuza njiwa. 16Hakumluhusu yeyose kupapa chochose hekaluni kidahile kuuzigwa.17Aliwafundisha na kulonga, ''Je haiandikigwe, 'nyumba yangu naitangigwe nyumba ya sala kwa mataifa yose'? Lakini muitenda pango da wanyang'anyi''. 18Makuhani wakulu na waandishi wahulika akalile kalonga, nao walonda nzila ya kumkoma. Hata hivyo wamwogoha kwa sababu umati ushangazigwa na mafundisho yake. 19Na kila wakati jioni ilipofika, wahalawa mjini.20Wakalile wakigenda imitondo, wauona biki wa mtini unyala mpaka kwenye mizizi yake. 21Petro alikumbuka na kulonga, ''Rabi! Lola, biki wa mtini uulanile unyala.''22Yesu aliwajibu, ''Muwe na imani katika Mulungu. 23Amini nowalongea kwamba kila aulongele mlima uno, 'Halawa, na ukajitupe mdumwe muibahali,' na kama hana mashaka muumoyo mmwake lakini kioamini kwamba akilongile nakilawile, hivyo ndivyo Mulungu ivokotenda.24Kwa hiyo nowalongela: kila kinthu muombacho na kuuza kwa ajili yake, aminini kwamba muhokela, navyo naviwe yenu. 25Wakati motimalala na kuomba, mopasigwa kusamehe chochose muwilenacho dhidi ya yeyose, ili kwamba Tati yenu aliye kuulanga awasamehe pia mweye makosa yenu. 26(Zingatia: Mstali uno, ''Lakini msiposamehe, wala Tati yenu aliye kuulanga hatasamehe ubananzi wenu'' haumo kwenye nakala za umwaka).27Weza Yelusalemu kaidi. Na Yesu akalile akigenda mudihekalu, makuhani wakulu, waandishi na walala weza kumwake. 28Wakamlongela, ''Kwa mamlaka gani kotenda yano?'' Na niani akwinkhile mamlaka kuyatenda yano?''29Yesu akawalongela, ''Naniwauze swali dimwe. Nilongeleni na nie naniwalongele kwa mamlaka gani noyatenda mambo yano. 30Je, ubatizo wa Yohana ulawa kuulanga au ulawa kwa wanadamu? Nijibuni."31Walijadiliana mgati mmwao na kushindana na kulonga, "Kama chikalonga, 'Kulawa kuulanga', naalonge 'Hangi basi hamkumwamini?' 32Lakini kama chikalonga, 'Kulawa kwa wanadamu,'...'' Wawaogoha wanthu, kwa kuwa wose watozelela kwamba Yohana kakala Mlotezi. 33Ndipo walimjibu Yesu na kulonga, ''Hachimanyile. Ndipo Yesu akawalongela, ''Wala nie sekeniwalongele ni kwa mamlaka gani noyatenda mambo yano.
1Kamala Yesu kandusa kuwafundisha kwa mifano. Akalonga, ''Munthu kahanda mgunda da mizabibu, kadizunguushia uzio, na akahimba bugo da kusindika mvinyo. Akazenga mnala na kamala alipangisha mgunda udya wa mizabibu kwa wakulima wa mizabibu. Kamala alisafili safali ya kutali. 2Wakati ufikile, kamlagisa myumigwa kwa wakulmawa mizabibu kuhokela kulawa kumwao baadhi ya matunda ya mgunda wa mizabibu. 3Lakini wakamgwila, wakamtoa, na wakamuwinga bila chochose.4Akamtuma kumwao mtumigwa imwenga, wakamjeluhi muumutwi na kumtendea mambo ya chinyala. 5Ankhali kamlagisa imwenga, na huyo imwe wakamkoma. Wawatendela wamwenga wengi mambo kama hayo hayo, wakiwatoa na wamwenga kuwakoma.6Kakala ankhali na munthu imwe zaidi wa kumlagisa, mwana mpendigwa. Naye kakala wa uhelelo katumigwa kumwao. Akalonga, ''Watamheshimu mwanagu''. 7Lakini wapangaji walisemezana wao kwa wao, ''Yuno ndiye mlithi. Inzoni, hebu wa chimkome, na ulithi utakuwa wenthu.''8Wamvamila, wakamkoma na kumwasa kunze ya mgunda da mizabibu. 9Kwa hiyo, Je! Naatendeki mmiliki wa mgunda da mizabibu? Naeze na kuwaangamiza wakulima wa mizabibu na atalikabidhi shamba da mizabibu kwa wamwenga.10Hampatile kusoma andiko dino? ''Yuwe ambalo waenzi wadilema, diwa yuwe da hankhanda. 11Dino dilawa kwa Mndewa, na ni la ajabu mmeso mmwetu.'' 12Walonda kumgwila Yesu, Lakini wawaogoha makutano, kwani wamanya kuwa kakala kalonga mafano huo dhidi yao. Hivyo wamleka na wakaita zao.13Kamala wakawalagisa baadhi ya mafalisayo na mahelodia kumwake ili kumtega kwa maneno. 14Wafikile, wakamlongela, ''Mwalimu, chomanya kwamba hujali maoni ya yeyose na huonyeshi upendeleo kati ya wanthu, Kofundisha nzila ya Mulungu katika ukweli. Je! Ni haki kuliha kodi kwa Kaisali au la? Je! Chodaha kuliha au la? 15Lakini Yesu kamanya unafiki wao na kuwalongela, ''Hangi monigeza? Ninkheni dinali nidahe kuilola.''16Wakagala imwe kwa Yesu, Akawalongela, ''Je! ni cheni ya niani na maandishi yaliyopo hano ni ya niani? Wakalonga, ''Ya Kaisali.'' 17Yesu akawalongela, ''Mwinkheni Kaisali vinthu vya Kaisali na Mulungu vinthu vya Mulungu.'' Wakastaajabu.18Kamala Masadukayo, walongao hebule ufufulo, wamwitila. Wakamuuza, wakilonga, 19''Mwalimu, Musa kachiandikila kuwa, 'Ikiwa ndugu ya munthu akidanganika na kumleka mke nyuma yake, lakini halekile mwana, munthu naamsole mke wa lumbu dyake, na kujipatila wana kwa ajili ya lumbu dyake.'20Kukala na lumbu saba, wa mwanduso kasola mke kamala akadanganika, halekile mwana. 21Kamala wa kapili akamsola naye akadanganika, halekile wana. Na wanthatu hali kadhalika. 22Na wa saba kadanganika bila kuleka wana. Mwishowe na mwanamke pia akadanganika. 23Wakati wa ufufulo, watakapofufuka kaidi, Je! Naawe mke wa niani? Kwani wala lumbu wose saba wakala walume zake.''24Yesu akawalongela, ''Je! Ino ni sababu kuwa mpotoshigwa, kwa sababu hammanya maandiko wala nguvu za Mulungu?'' 25Wakati wa kufufuka kulawa kwa wefile, hawataoa wala kuingila katika ndoa, bali watakuwa kama malaika wa kuulanga.26Lakini, kuhusu wafu ambao wofufuliwa, Je! Hamsomile kulawa katika kitabu cha Musa, katika habali za kichaka, jinsi Mulungu alongile na kumlongela, 'Nie ni Mulngu wa Abrahimu, na Mulungu wa Isaka, na Mulungu wa Yakobo?' 27Yeye si Mulungu wa wefile, bali wa wawile hai. Ni dhahili mmotoka.''28Imwe wa waandishi keza na kuyahulika mazungumzo yao;kaona kwamba Yesu aliwajibu goya. Akamuuza, ''Je! ni amli ilihi iliyo ya muhimu nkhani katika zose?'' 29Yesu alimjibu, ''Illiyo ya muhimu ni ino, "Hulika, Isilaili, Mndewa Mulungu wetu, Mndewa ni imwe. 30Lazima umbwede Mndewa Mulungu wako, kwa moyo wako wose, kwa roho yako yose, kwa akili yako yose, na kwa nguvu zako zose.' 31Amli ya kapili ni ino, 'Lazima umbwede jilani yako kama iokoibweda mwenyewe.' Hebule amli imwenga nkhulu zaidi ya zino.''32Mwandishi akalonga, ''Goya Mwalimu! Kulonga kweli kwamba Mulungu ni imwe, na kwamba hebule imwenga zaidi yake. 33Kumbweda yeye kwa moyo wose, na kwa ufahamu wose na kwa nguvu zose, na kumbweda jilani yako kama mwenyewe, ni muhimu mno kuliko matoleo na dhabihu za kuteketeza.'' 34Wakati Yesu aonile kalava jibu da busala, kamlongela, ''Weye hauko kutali na umwene wa Mulungu,'' Baada ya hapo hebule hata imwe aliye thubutu kumuuza Yesu maswali yoyose.35Na Yesu alijibu akalile akifundisha katika hekalu, akalonga, ''Je! waandishi hulonga kuwa Kilisito ni mwana wa Daudi? 36Daudi mwenyewe katika Roho Mtakatifu, akalonga, 'Mndewa kalonga kwa Mndewa wangu, kala katika mkono wangu wa kulume, mpaka niwatende maadui wako kuwa hasi ya migulu yako.' 37Daudi mwenyewe humtanga Kilisito, 'Mndewa' Je! ni mwana wa Daudi kwa jinsi ilihi?'' Na kusanyiko kulu dimtegeleza kwa seko.38Katika mafundisho yake Yesu kalonga, ''Muihadhali na waandishi, wanaotamani kugenda na kanzu ndefu na kulamsigwa mui masoko 39na kukala kui vinthi vya wakulu katika masinagogi na katika sikukuu kwa maeneo ya wakulu. 40Pia wodya nyumba za wajane na wanaomba malombi malefu ili wanthu wawaone. Wano wanthu nawahokele hukumu iliyo nkhulu41Kamala Yesu kakala hasi haguhi na sanduku da sadaka ndani ya eneo da hekalu; kakala akilola wanthu wakalile wakigela pesa zao ndani ya sanduku. Wanthu wengi matajili waika kiasi kikulu cha pesa. 42Kamala mwanamke mjane masikini keza na kugela vipande viidi, thamani ta senti.43Kamala akawatanga wanahina wake na kuwalongela, "Amini nowalongela, mwanamke yuno mjane kagela kiasi kikulu nkhani ya wose ambao walavakale mui sanduku da sadaka. 44Kwani wose walava kulawana na wingi wa mapato yao. Lakini mwanamke mjane yuno, kulawa katika umasiki wake, kagela pesa yose ambayo kapasigwa kuitumia kwa maisha yake."
1Yesu akalile akigenda kulawa hekaluni, imwe wa wanahina wake akamuuza, "Mwalimu lola mayuwe yano yakushangaza na mazengo!'' 2Akawalongela, Koona mazengo yano makulu? Hebule hata yowe dimwe nadisigale nchanya ya dimwenga ambalo sekedilagazwe hasi''3Naye akalile kakala nchanya ya Mlima wa Mizeituni nyuma ya hekalu, Petro, Yakobo, Yohana na Andrea wakamuuza kwa sili, 4''Chilongele, mambo yano yatakuwa lini? Ni mbwani dalili ya mambo yano kulawila?''5Yesu kandusa kuwalongela, ''Kuweni makini kwamba munthu yoyose sekeawapotoshe. 6Wengi naweza kwa zina dyangu wakilonga, 'Nie ndiye', na watawapotosha wengi.7Ahomuhulike vita na tetesi za via, msekogoha; mambo yano yebule budi kulawila, lakini uhelelo unkhali. 8Taifa nadiinuke kinyume na taifa dimwenga, na umwene kinyume na umwene. Patakuwa na magudemeko hanthu mbalimbali, na nzala. Uno ni mwanduso wa utungu.9Iweni meso. Nawawagale hadi mabalazani, na nampingigwe katika masinagogi. Namsimamishigwe mbele ya watawala na wamwene kwa ajili yangu, kama ushuhuda kumwao. 10Lakini injili lazima kwanza ihubiligwe kwa mataifa yose.11Watakapo wagwila na kuwagala, msekogoha kuhusu kila molondamlonge. Ndani ya muda huo, namwinkhigwe mbwani cha kulonga; sekemuwe mweye molondamlonge, bali Roho Makatifu. 12Lumbu atamshitaki lumbu kukomigwa, tata na mwanake. Mwana watatimalala kinyume cha tati zao na kuwasababishila kukomigwa. 13Namschukiigwe na kila munthu kwa sababu ya zina dyangu. Lakini atakayevumilia mpaka uhelelo, munthu huyo ataokoka.14Mtakapoona chukizo da ubananzi ditimalala hadya hadikulondigwa kutimalalam (asomaye na amanye), ndipo wakalile ndani ya Yuda wakimbilie milimani, 15naye akalile nchanya ya nyumba sekeashuke hasi ya nyumba, au kusola chochose kilichoko kunze, 16na akalile mumgunda sekeabwele kusola vazi dyake.17Lakini ole wao wanawake wenye inda na wanyonyeshao katika siku hizo! 18Lombeni kwamba isekulawila wakati wa mbeho. 19Kwani patakuwa na mateso makulu, ambayo hayawahile kulawila, tangu Mulungu aumbile iisi, mpaka sambi, hapana, wala sekeilawile kaidi. 20Mpaka Mndewa alonge siku, hebule mtufi nauokoke, lakini kwa ajili ya wateule, awasagule, naahunguze namba za siku.21Wakati huo munthu yeyose naawalongele, Lola, Kilisito yuko hano!' au 'Lola, yuko hadya' sekemuamini. 22Kwani Wakilisito wa uvwizi na walotezi wa uvwizi nawalawile na walave ishala na mauzauza, ili kwamba, wawavwizile, yamkini hata wateule. 23Iweni meso! Niwalongela kale yano yose kabla ya wakati.24Lakini baada ya mateso ya siku hizo, zua dadiikigwe ziza, mwezi sekeulave bunkhulo wake, 25nyota nazilagale kulawa angani, na nguvu zauko kuulanga zitatikisika. 26Ndipo watakapomwona Mwana wa Adamu akeza mawinguni kwa nguvu nkhulu na utunyo. 27Ndipo naalagize wasenga zake na naawakusanye hamwe wateule wake kulawa pande nkhulu nne za isi, kulawa uhelelo wa isi mpaka uhelelo wa ulanga.28Kwa mtini jifunzeni. Kama tawi dodaha kulava na kuika halaka mazani yake, ndipo nammanye kwamba kiangazi kiko haguhi. 29Ndivyo, ahomuone mambo yano yakilawila, manyeni kwamba yuko haguhi, na malango.30Kweli, nowalongeleni, kino chelesi sekekifose kutali kabla mambo yano hayanalawila. 31Ulanga na nchi nazifose, lakini maneno yangu sekeyafose kamwe. 32Lakini kuhusu siku hiyo au saa, hebule komanya, hata wasenga wa kuulanga, wala Mwana, ila Tata.33Iweni meso, Lola, kwa sababu hammanyile ni muda gani nayalawile. (Zingatia: Msitali uno, ''Muwe waangalifu, Loleni na ombeni kwa sababu...'' haumo mui nakala za umwaka). 34Ni kama munthu koita safalini: akaleka nyumba yake, na kumuika mtumwa wake kuwa mtawala wa nyumba, kila imwe na kazi yake. Na kumwamulu mlinzi kukala meso.35Kwa hiyo iweni meso! Kwani hammanyile ni lini mndewa wa nyumba ahoabwele ukaya, yodahika ni jioni, chilo wa manane, wakati zogolo atakapowika, au imitondo. 36Kama akeza ghafla, sekeakufike kugona. 37Kila nokilonga kumwako nokilonga kwa kila munthu: Kesheni''!
1Ikala siku mbili tu baada ya sikukuu ya Pasaka na ya Migate isiyotiwa chachu. Makuhani wakulu na waandishi wakala wakilonda namna ya kumgwila Yesu kwa hila na kumkoma. 2Kwa kuwa walonga, "Sio wakati uno wa sikukuu, wanthu sekeweze wakatenda ghasia.''3Wakati Yesu akalile Bethania ukaya kwa Simoni mkoma, na akalile akielekea muimeza, mwanamke imwe keza kumwake akiwa na chupa ya malashi ya naldo safi yenye ghalama nkhulu nkani, kabena chupa na kumimina nchanya ya mutwi wake. 4Lakini kukala na baadhi yao waliokasilika. Wakalongelana wao kwa wao wakilonga, ''Ni mbwani saabu ya upotevu uno? 5Manukato yano yadahile kuuzigwa kwa zaidi ya dinali mia nthatu, na wakenkhigwa masikini.'' Nao walimkemea.6Lakini Yesu akalonga, ''Mlekeni mdumwe.Hangi momsumbula? Katenda jambo dinogile kumwangu. 7Siku zose masikini mnao, na wakati wowose mnapotamani modaha kutenda yanogile kumwao, lakini sekemuwe nanie wakati wose. 8Katenda kila kochidaha: kauhaka mtufi wangu mavuta kwa ajili ya maziko. 9Kweli nowalongela, kla hanthu injili inapohubiliwa katika iisi yose, kila atendile mwanamke yuno nakilongwe kwa ukumbusho wake.10Kamala Yuda Isikaliote, imwe wa wala kumi na waidi, kaita kwa wakulu wa makuhani ili kwamba apate kumkabidhi kumwao. 11Wakati wakulu wa Nakuhani wahulikile hivyo, wasekelela na wakaahidi kumwinkha fedha. Kandusa kulonda nafasi ya kumkabidhi kumwao.12Katika siku ya mwanduso ya mgate usekugeligwa chachu, wakati walava mwanakondoo wa pasaka, wanahina wake wakamlongela, "Kolonda chite kulihi tukaandae ili chipate kudya mlo wa Pasaka?'' 13Kawalagiza wanahina wake waidi na kuwalongela, ''Gendeni mjini, na mwanamulume ambaye kapapa mtungi ataonana namweye. Mkoleni. 14Nyumba atakayoingia, mkoleni na mumlongele mwenye nyumba hiyo, 'Mwalimu kolonga, ''Kikulihi chumba cha wageni mahali nitakapokula Pasaka na wanahina wangu?''15Naawalagise chumba cha nchanya kikulu chenye samani ambacho kiko tayali. Tendeni maandalizi kwa ajili yetu hadya.'' 16Wanahina wahalawa wakaita mjini; watinkhana kila kinthu gesa kakala kawalongela, na wakaandaa mlo wa Pasaka.17Wakati ikalile jioni, keza na wala kumi na waidi. 18Na wakalile wakiikalibia meza na kudya, Yesu akalonga, ''Kweli nowalongela, imwe kati yenu kodya hamwe nanie atanisaliti." 19Wose walisikitika, na imwe baada ya imwenga wakamlongela, ''Hakika siyo nie?''20Yesu alijibu na kuwalongela, "Ni imwe wa kumi na waidi kati yenu, imwe ambaye sambi kochovya tonge katika bakuli hamwe nanie. 21Kwa kuwa Mwana wa Adamu naaite kama vila maandiko yasemavyo nchanya mmwake. Lakini ole wake yula ambaye kufosela yeye Mwana wa Adamu atawasaliti! ingekuwa vinogile zaidi kumwake kama munthu yula sekeaelekigwe.''22Na wakalile wodya, Yesu akasola mgate, akaubaliki, na kuumega. Aliwenkha akiloga, ''Soleni. Uno ni mtufi wangu.'' 23Akasola kikombe, akashukulu, na akawenkha, na wose wakaking'wea. 24Akawalongela, ''Ino ni damu yangu ya lagano, damu imwagikayo kwa ajili ya wengi. 25Kweli nowalongela, sekening'we kaidi katika zao dino da mzabibu mpaka siku idya nitakapokunywa mpya katika umwene wa Mulungu.''26Walipokwisha kuimba wimbo, waita kunze katika Mlima wa Mizeituni. 27Yesu akawalongela, ''Mweye wose mtajitenga kutali kwa sababu yangu, kwa kuwa iandikigwa, 'Nanimtoe mchungaji na kondoo watatawanyika.'28Lakini baada ya kufufuka kumwangu, naniwalongole kulongozi yenu Galilaya.'' 29Petro akamlongela, ''Hata kama wose nawakuleke, nie sekenikuleke.''30Yesu akawalongela, ''Kweli nokulongela, chilo kino, kabla zogolo hajawika mala mbili, utakuwa umenikana mala nthatu.'' 31Lakini Petro kalonga, ''Hata itanilazimu kudanganika hamwe nawe, sekenikukane.'' Wose walava ahadi ila ila.32Weza kwenye eneo ditangigwe Gethsemane, na Yesu akawalongela wanahina wake, ''Kaleni hano wakati nasali.'' 33Kawasola Petro, Yakobo, na Yohana hamwe naye, akandusa kuhuzunika na kutaabika sana. 34Akawalongela, ''Nafsi yangu ina huzuni nkhani, hata kudanganika. Sigaleni hano na mkeshe.''35Yesu kaita halongozi kidodo, akalagala hasi, akalomba, kama idahike, kwamba saa ino ingemwepuka. 36Akalonga, ''Aba, Tata, Mbuli zose kumwako yodahika. Nilavile kikombe kino. Lakini siyo kwa mapenzi yangu, bali mapenzi yako."37Akabwela kuwatinkhana wagona, na akawalongela Petro, ''Simoni, je kugona? Hudahile kukesha hata saa dimwe? 38Kesheni na mulombe kwamba sekemwize mkaingila katika majalibu. Hakika roho i ladhi, lakini mtufi ni dhaifu.'' 39Akaita kaidi na kulomba, na alituma maneno yadyayadya.40Keza kaidi akawatinkhana wagona, kwa kuwa meso yao yakala mazito na hawamanyile mbwani cha kumlongela. 41Keza mala ya tatu na kuwalongela, ''Ankhali kagona na kuhumula? Yatosha! Saa imefika. Lola! Mwana wa Adamu naasalitiigwe mikononi mwa wenye dhambi. 42Amkeni, chiteni. Lola, yula anayenisaliti ka haguhi.''43Mala tu ikalile ankhali akalonga, Yuda, imwe wa wala kumi na waidi, alifika, na kundi kulu kulawa kwa wakulu wa makuhani, waandishi na walala wenye mapanga na malungu. 44Wakati huo msaliti wankhe kakala kawenkha ishala, akilonga, Yula nitakayembusu, ndiye. Mgwileni na kumgala hasi ya ulinzi.'' 45Wakati Yuda afikile, dimwe kwa dimwe kaita kwa Yesu na kulonga, ''Mwalimu!'' Na akambusu. 46Kamala wakumgela hasi ya ulinzi na kumgwila.47Lakini imwe kati yao atimalale haguhi naye kasomola upanga wake akamtoa mtumigwa wa kuhani mkulu na kumkantha gutwi. 48Yesu akawalongela, ''Mwiza kunigwila kwa mapanga na malungu gesa mnyang'anyi? 49Wakati kila siku nikala namweye na nikifundisha mudihekalu, hamnigwile. Lakini dino ditendeka ili maandiko yatimie. 50Na wala wose wakalile na Yesu wamleka na kukimbila51Mbwanga imwe akamkola, akalile kavala shuka tu akalile amejifunika kumzunguka; wamgwila lakini 52kawahonyoka akaileka shuka hadya akakimbila mwanzi.53Wamulongoza Yesu kwa kuhani mkulu. Hadya walikusanyika hamwe naye makuhani wakulu wose, walala, na waandishi. 54Petro naye kamkola Yesu kwa kutali, kuelekea kwenye ua wa kuhani mkulu. Kakala hamwe na walinzi, wakalile haguhi na moto wakiota ili kupata joto.55Wakati huo makuhani wakulu wose na Balaza dyose wakala wakilonda ushahidi dhidi ya Yesu ili wapate kumkoma. Lakini hawaupatile. 56Kwa kuwa wanthu wengi wagala ushuhuda wa uvwizi dhidi yae, lakini hata ushahidi wao haufanane.57Baadhi watimalala na kugala ushahidi wa uvwizi dhidi yake; wakilonga, 58''Chimuhulika akilonga, 'Nadihubili hekalu dino ditengenezigwe kwa mikono, na ndani siku nthatu nanizenge dimwenga lisilotengenezwa kwa mikono.''' 59Lakini hata ushahidi wao haukufanana.60Kuhani mkulu katimalala mgati yao na akamuuza Yesu, ''Je, webule jibu? Wanthu wano wanashuhudia mbwani dhidi yako?'' 61Lakini kakala kimya na hakujibu chochose. Mala Kuhani mkulu akamuuza kaidi, ''Je weye ni Kilisito, mwana wa Mbalikiwa?'' 62Yesu akalonga, ''Nie ndiye. Na utamwona Mwana wa Adamu kakala mkono wa kudila wa nguvu akeza na mawingu ya kuulanga.''63Kuhani mkulu alilalua mavazi yake na kulonga, ''Je, ankhali tunahitaji mashshidi? 64Muhulika kufulu. Uamuzi wenu ni ulihi?" Na wose walimhukumu kama imwe aliyestahili kifo. 65Baadhi wakandusa kumtemela mate na kumfunika uso na kumtoa na kumlongela, ''Tabili !'' Maafisa wakasola na kumtoa.66Na Petro akalile ankhali yuko hasi uani, mtumigwa imwe wa wasichana wa kuhani mkulu keza kumwake. 67Kamuona Petro akalile katimalala akiota moto, na akamlola kwa kumkalibia. Kamala akalonga, ''Nawe pia ukala na Mnazaleti, Yesu''. 68Lakini kalema, akilonga, ''Simanyile wala sielewi kuhusu kila kochilonga!'' Kamala kalawa akaita kunze uani. (Zingatia; Mstali uno, ''Na zogolo akawika'' haumo kwenye nakala za umwaka).69Lakini mtumigwa wa kike hadya, kamuona na akandusa kuwalongela kaidi ambao wakala watimalala hadya, ''Munthu yuno ni imwe wao!" 70Lakini alikana kaidi. Baadaye kidodo wala wakalile watimalala hadya wakala wakimlongela Petro, ''Hakika weye ni imwe wao, kwa maana weye pia ni Mgalilaya.''71Lakini akandusa kuiika mwenyewe hasi ya laana na kulapa, ''Simmanyile munthu ino momlonga.'' 72Kamala zogolo aliwika mala ya kapili. Kamala Petro alikumbuka maneno ambayo Yesu akalile kamlongela: ''Kabla zogolo hajawika mala mbili, utanikana mala nthatu.'' Na kalagala hasi na kulila.
1Lugunzu na mapema wakulu wa makuhani watikankhana hamwe na walala na waandishi ba balaza la walala. Kamala wakamfunga Yesu wakamgala kwa Pilato. Pilato akamuuza, "weye ni Mwene wa Wayahudi?" 2''Akajibu, ''Weye kulonga hiyo.'' 3Wakulu wa makuhani wakaeleza mengi nchanya ya Yesu.4Pilato akamuuza kaidi, 'Hujibu chochose? Huona jinsi wanavyokushtaki kwa mambo mengi? 5Lakini hajibile Pilato, na hiyo ikamwitusa.6Kwa kawaida wakati wa sikukuu humvugulila mfungwa imwe, mfungwa waliyemwomba. 7Kukala wahalifu gelezani, mgati mwa wakomaji kati ya walioasi wanaotumikia ubananzi wao. Kakala munthu imwe kotangigwa Balaba. 8Umati wiza kwa Pilato, na kumwomba atende gese atendile huko kunyuma.9Pilato akawajibu na kulonga, ''Molonda niwavugulile Mwene wa Wayahudi?'' 10Kwa kuwa kamanya ni kwa sababu ya wivu wakulu wa makuhani wamgwila Yesu na kumgala kumwake. 11Lakini wakulu wa makuhani wakokela umati kuto nyangi kwa sauti kwamba avuguligwe Balaba badala yake.12Pilato akawajibu kaidi na kulonga, "Nimtendeki Mwene wa Wayahudi? 13Wakatoa nyangi kaidi, ''Msulubishe!''14Pilato akalonga, ''Katenda jambo gani dihile?'' Lakini wakazidi kutoa nyangi zaidi na zaidi ''Msulubishe.'' 15Pilato akilonda kuwalidhisha umati, akawavugulila Balaba. Akamtoa Yesu mijeledi kamala akamlava ili asulubiwe.16Asikali wamulongoza hadi ndani ya ua (ule ulio ndani ya kambi) na watinkhana hamwe kikosi cha asikali. 17Wakamvika Yesu kanzu ya langi ya zambalau, na wakasokota taji ya miwa wakamvika. 18Wakandusa kumdhihaki na kulonga, ''Salam, Mwene wa Wayahudi!''19Wakamtoa muumutwi kwa mwanzi na kumtemela mate. Wakamtoa mavindi kulongozi yake kwa kumheshimu. 20Hata wakamala kumdhihaki, wakamvula idya kanzu ya langi ya zambalau na kumvika mavazi yake, na wakamlava kunze kwita kumsulubisha. 21Wakamlazimisha mfosa nzila kumsaidia, kakalile koingila mjin kulawa kumgunda, Kotangigwa Simoni Mkilene ( tati yake Iskanda na Lufo); wakamlazimisha kupapa msalaba wa Yesu.22Asikali wakamgala Yesu hanthu kotangwa Goligotha (maana ya tafsili ino ni, Hanthu ya Fuvu da mutwi). 23Wakamwenkha mvinyo ichanganyigwe na manemane, lakini hang'wile. 24Wakamsulubisha na wakagawana maazi yake, wakayatoela kula kuamula kipande atakachopata kila asikali.25Yapata saa nthatu imitondo walipomsulubisha. 26Wakaika nchanya mmwake ubao uandikigwe shitaka, ''Mwene wa Wayahudi.'' 27Walimsulubisha hamwe na majambazi waidi, hamwe upande wa kudila na imwenga kumoso kumwake. 28(Zingatia: Mstali uno, "Na maandiko yakatimila yalongigwe'' haumo mui nakala za umwaka).29Nao wakalile wakifosa wamdukana, wakisikitika mitwi yao wakilonga, ''Aha! weye naudibene hekalu na kudizenga kwa siku nthatu, 30jiokole mwenyewe na ushuke hasi lawa muumsalaba!''31Kwa namna ila ila wakulu wa makuhani walimdhihaki wakilongana, hamwe na waandishi na kulonga, ''Kawaokola wamwenga, lakini hadaha kuiokola mwenyewe. 32Kilisito Mwene wa Isilaeli, shuka hasi lelo lawa muumsalaba, ili chidahe kulola na kuamini.'' Na wala wasulubiigwe hamwe naye pia walimdhihaki.33Ifikile saa sita, ziza diza nchanya ya nchi yose hadi saa tisa. 34Wakati wa saa tisa, Yesu akatoa nyangi kwa sauti nkhulu, ''Eloi, Eloi, lama sabaktani?'' ikiwa na maana ''Mulungu wangu, Mulungu wangu, hanfi kunileka?'' 35Baadhi ya hao watimalala wahulikile wakalonga, ''Lola, komtanga Eliya.''36Munthu imwe akakimbila, akamemeza siki katika sponji na kuiika nchanya ya biki wa mwanzi, akamwinkha ili ang'we. Munthu imwe akalona, ''Goza chilole kama Eliya naeze kumshusha hasi.'' 37Kamala Yesu kwa sauti nkhulu na akadanganika. 38Pazia da hekelu digawanyika vipande viidi lawa nchanya mpaka hasi.39Ofisa imwe akalile katimalala akimwelekea Yesu, aonile kadanganika kwa jinsi ila, akalonga, ''Kweli munthu ino kakala Mwana wa Mulungu.'' 40Wakalaaho pia mwanamke wakalile wakilola kwa kutali. Mgati mmwao kakalaaho Maliamu Magdalena, Maliamu (mami yake Yakobo mdodo wa Yose), na Salome. 41Wakati akalile Galilaya wamkola na kumtumikia. Na wanawake wamwenga wengi pia waliambatana naye hadi Yelusalemu.42Kukala dihungule, na kwa kuwa ikala siku ya maandalio, siku kabla ya Sabato, 43Yusufu wa Alimathaya keza hadya. Kakala ni mjumbe wa Balaza anayeheshimiwa munthu anayeutalajia Umwene wa Mulungu. Kwa ujasili akaita kwa Pilato, na kuulomba mtufi wa Yesu. 44Pilato kashangazigwa kwamba Yesu tayali kadanganika; akamtanga yula afisa akamuuza kama Yesu kadanganika.45Apatile uhakika kwa afisa kwamba kadanganika, alimluhusu Yusufu kuusola mtufi. 46Yusufu kakala kagula sanda. Akamshusha lawa muumsalaba, akamfunga kwa sanda, na kamwika ndani ya kabuli dihimbigwe katika mwamba. Kamala akalivilingisha yuwe muumlango mwa kabuli. 47Maliamu Magdalena na Maliamu mami yake Yose waliona hanthu azikigwe Yesu.
1Wakati sabato ilipokwisha, Maliamu Magdalena na Maliamu mami yake na Yakobo, na Salome, wagula manukato yanogile, ili wadahe kwiza na kuuhaka mavuta mtufi wa Yesu kwa ajili ya maziko. 2Lugunzu na mapema siku ya mwanduso ya juma, waita kwenye kabuli wakati zua disomoza.3Wakilongelana wao kwa wao, "Niani ataliilingisha yuwe kwa ajili yetu ili tuingile kabulini?'' 4Wakati walolile, walimuona munthu kadivilingiha kale yuwe, ambalo dikala kulu nkhani.6Wakaingila mudi kabuli na wakamwona mbwanga kavala joho zelu, kakala upande wa kudila, na washangazigwa. 5Akawalongela, ''Msekogoha. Momlonda Yesu, wa Nazaleti, aliyesulubiwa. Amefufuka! Hahali hano. Lola hanthu hadya wakalile wamuika. 7Gendeni, mkawalongele wanahina wake na Petro kwa kawalongola kwita Galilaya. Huko nammuone, kama akalile kawalongela."8Wakahalawa na kukimbila kulawa kwenye kabuli; wagudemeka na washsngazigwa. Hawalongile chochose kwa munthu yeyose sababu waliogoha nkhani.9(Zingatia: Nakala za umwaka zebule Marko 16: 9-20) Mapema katika siku ya mwanduso ya juma, baada ya kufufuka, kamlawila Maliamu Magdalena, ambaye kalawa kumwake kamlava mapepo saba. 10Kahalawa na kuwalongela wala ambao wakala hamwe naye, wakati wakalile wakihuzunika na kulava masozi. 11Wahulika kwamba ni mgima na kaoneka naye, lakini hawakumuamini.12(Zingatia: Nakala za umwaka zebule Marko 16: 9-20) Baada ya hayo, akajitokeza katika namna tofauti kwa wanthu wengine waidi, wakati wakalile wakigenda kulawa katika nchi. 13Wakaita na kuwalongela wanahina wamwenga wasigale, lakini hawakuwaamini.14(Zingatia: Nakala za umwaka zebule Marko 16: 9-20) Yesu baadaye akajitokeza kwa wala kumi na imwe wakalile wameegama katika meza, na akawakemela kwa kutokuamini kumwao na udala wa mioyo, kwa sababu hawakuwaamini wala wamwonile baada ya kufufuka kulawa kwa wefile. 15Akawalongela, ''Gendeni kuiisi mose, na kuhubili injili kwa viumbe vyose. 16Yeyose aaminiye na kubatizigwa ataokolewa, na yula asiyeamini naahukumiigwe.17(Zingatia: Nakala za umwaka zebule Marko 16: 9-20) Ishala zino zitaambatana na wose waaminio. Kwa zina dyangu nawalave pepo. Nawalonge kwa lugha yasambi. 18Nawatoze nyoka kwa mikono yao, na hata wakeng'wa kinthu chochose cha kufisha hakitawadhulu. Nawaike mikono kwa watamu, nao watakuwa wagima.''19Baada ya Mdewa kulonga nao, akasoligwa nchanya kuulanga na kakala mkono wa kulume wa Mulungu. 20Wanahina wakahalawa na kuhubili kila hanthu, wakati Mndewa akitenda kazi nao na kulithibitisha neno kwa mauzauza na ishala zikikolana nao.
1Wengi wamejitahidi kuika katika mpangilio simulizi kuhusu mbuli ambayo yatimizigwa mgati mmwetu, 2gesa ivowachinkhile cheye, ambao tangu mwanduso ni mashahidi wa meso na watumigwa wa ujumbe. 3Hivyo nanie pia, baada ya kuchunguza kwa uangalifu chanduso cha mbuli zino zose kulawila mwanduso - niona ni goya kumwangu pia kukuandikila katika mpangilio wankhe - mheshimiwa sana Theofilo. 4Ili kwamba udahe kumanya ukweli wa mbuli ufundishigwe.5Katika siku za Helode, mwene wa Yudea, pakala na kuhani fulani atangigwe Zekalia, wa ukolo wa Abiya. Mkake kalawa kwa binti za Haluni, na zina dyake katangigwa Elizabeti. 6Wose wakala wenye haki Kulongozi ha Mulungu; wagenda bila lawama katika amli zose na malagilizo ya Mndewa. 7Lakini hawakalile na wana, kwa sababu Elizabeti kakala tasa, na kwa wakati ulo wose waidi wakala walala nkhani.8Lelo ilawila kwamba Zakalia kakala katika uwepo wa Mulungu, akiendelea na wajibu wa kikuhani katika utalatibu wa zamu yankhe. 9Kulingana na destuli ya kusagula ni kuhani ilihi kolondakuhudumu, kakala kasaguligwa kwa kula kuingila katika hekalu da Mndewa na hivyo angefukiza uvumba. 10Kundi dyose da wanthu dikala kunze wakati wa kufukizigwa kwa uvumba.11Lelo msenga wa Mndewa kamlawila na katimalala upande wa kudila wa madhabahu ya kufukizia. 12Zakalia alitishika amuonile; hofu ikamlagalila. 13Lakini msenga akamlongela, ''Usekogoha Zakalia, kwa sababu malombi yako yahulika. Mkako Elizabeti naakuzalile mwana. Zina dyake naumtange Yohana.14Nauwe na seko na uchangamfu, na wengi nawakusekelele kuelekigwa kumwake. 15Kwa kuwa naawe mkulu kulongozi ya meso ya Mndewa. Sekeang'we dibvai au kinywaji kikali, na atakuwa kamemezigwa na Roho Mtakatifu tangu muumunda mwa mami yake.16Na wanthu wengi wa Isilaili nawabiduzwe kwa Mndewa Mulungu wao. 17Naaite kulongozi za cheni wa Mndewa katika roho na nguvu ya Eliya. Naatende vino ili kubweleza mioyo ya tata kwa wana, ili kwamba wasiotii nawaite katika hekima ya mwenye haki. Naatende vino kuika tayali kwa Mndewa wanthu ambao wandaliigwa kwa ajili yake.''18Zakalia akamlongela msenga, ''Nanidaheze kumanya dino? Kwa sababu nie ni mlala na mkangu miaka yake ikala mingi nkhani.'' 19Msenga akajibu na kumlongela, ''Nie ni Gablieli, ambaye hutimalala kulongozi ha Mulungu. Nitumigwa kukulongela, kukugalila habali ino inogile. 20Na lola, sekeulonge, nauwe hupi, sekeudahe kulonga mpaka siku ila mbuli yano nayalawile.Ino ni kwa sababu kupotigwa kuamini mbuli yangu ambayo nayatimizigwe kwa wakati mwafaka.''21Lelo wanthu wakala wakimgoza Zekalia. Washangazigwa kwamba kakala kotumila muda mwigi mudihekalu. 22Lakini alawil kunze, hadahile kulonga nao. Wakatambula kwamba kakala kapantha maono akalile mudihekalu. Aliendelea kulagisa ishala na kasigala hupi. 23Ikalawila kwamba siku za huduma yake zimalile akahalawa kubwela ukaya kumwake.24Baada ya Zakalia kubwela ukaya kulawa mui huduma yake mudihekalu, mkake akawa anainda. Naye hakulawa ukaya mmwake kwa muda wa miezi mitano. Akalonga, 25''Dino ndilo ambalo Mndewa katenda kumwangu anilolile kwa upendeleo ili kuihalava chinyala changu kulongozi ha wanthu.26Lelo, katika mwezi wa sita wa inda ya Elizabeti, Mulungu akamlongela msenga Gablieli kwita mui mji wa Galilaya wotangigwa Nazaleti, 27kwa bikila akalile kaposigwa na mwanamulume ambaye zina dyake dikala Yusufu. Yeye kakala wa ukolo wa Daudi, na zina da bikila huyo dikala Maliamu. 28Akeza kumwake na akalonga, ''Salaam, weye uhokelile neema nkhulu! Mndewa kapendezigwa nawe." 29Lakini mbuli ya msenga yalimzaganya na hakuelewa hangi msenga kalonga salaam ino ya ajabu kumwake.30Msenga akamlongela, ''Sekeukogohe, Maliamu, maana kupantha neema kulawa kwa Mulungu. 31Na lola, naupape inda katika munda wako na naueleke mwana. Nawe naumtange zina dyake 'Yesu.' 32Naawe mkulu na atangigwe Mwana wa Akalile Kuchanya Nkhani. Mndewa Mulungu naamwinkhe kinthi cha enzi cha Daudi tati yake. 33Atatawala nchanya ya ukolo wa Yakobo milele na umwene wankhe sekeuwe na uhelelo.34Maliamu akamlongela msenga, dino nadilawile kwa namna gani, maana siwahile kugona na mwanamulume yeyose? 35Msenga akajibu na akamlongela, ''Roho Mtakatifu naeze nchanya mmwako, na nguvu ya Aklile Kuchanya Nkhani naize nchanya mmwako. Kwa hiyo, mtakatifu kolonda aelekigwe naatangigwe Mwana wa Mulungu.36Na lola, lumbu dyako Elizabeti anainda wa mwana mui umli wankhe wa ulala. Uno ni mwezi wa sita kumwake, ambaye kakala kotangigwa mgumba. 37Maana hebule lisilodahika kwa Mulungu.'' 38Maliamu akalonga, ''Lola, nie ni mtumigwa wa chike wa Mndewa. Leka iwe hivyo kumwangu sawa sawa na ujumbe wako.'' Kamala msenga akamleka.39Ndipo katika siku hizo Maliamu akahalawa na kwa halaka kaita katika nchi ya vilima, mui mji katika nchi ya Yudea. 40Kaita ukaya mwa Zekalia na akamlamsa Elizabeti. 41Lelo, ilawila kwamba Elizabeti ahulikile salamu ya Maliamu, mwana muumunda mmwake akazumpha, na Elizabeti akamemezigwa na Roho Mtakatifu.42Akaguta nyangi yake na kulonga kwa lwangi mkulu, ''kubalikiigwa weye nkhani mgati mwa wanawake, na mwana aliyemo muumunda mmwako kabalikiigwa. 43Na iwaze kumwangu kwamba, mami ya Mndewa wangu impasa eze kumwangu? 44Kwa kuwa lola, ihulikike muumagutwi mmwangu lwangi ya kulamsa kumwako, mwana muumunda mmwangu akazumpha kwa seko. 45Na kabalikiigwa mwanamke yula ambaye aliamini ya kwamba ungelawila ukamilifu wa mbuli zila alongeligwe kulawa kwa Mndewa.''46Maliamu akalonga, nafsi yangu yomsifu Mndewa, 47na roho yangu isekelela katika Mulungu Mwokozi wangu.48Kwa maana kailola hali ya hasi ya mtumigwa wankhe wa chike. Lola, tangu sambi katika vyelesi vyose nawanitange mbalikiigwa. 49Kwa maana yeye aliyemdaha katenda mbuli mankhulu kumwangu, na zina dyake ni takatifu.50Rehema yankhe yodumu kulawa kyelesi haya kyelesi kwa wala wanao mheshimu yeye. 51Kalagisa nguvu kwa mkono wankhe; amewatawanya wala ambao waivuna nchanya ya mawazo ya mioyo yao.52Kawahulumusha hasi wana wa wamwene kulawa katika vinthi vya enzi na kuwainula nchanya wakalile na hali ya hasi. 53Kawagutisha wenye nzala kwa vinthu vinogile, bali matajili kawawinga mikono muhala.54Kalava msaada kwa Isilaili mtumigwa wankhe ili kukumbuka kulagisa rehema 55(gesa alongile kwa tati zetu) kwa Abrahamu na weleko wankhe milele."56Maliamu kakala na Elizabeti yopata miezi minthatu vino ndipo akabwela ukaya kumwake. 57Lelo wakati ukala uwadila kwa Elizabeti kuifungula mwana wankhe na akaifungula mwana wa kilume. 58Jilani zankhe na lumbu zankhe wahulika jinsi Mndewa aikuzile rehema kumwake, na wakasekelela hamwe naye.59Lelo ilawila siku ya nane kwamba weza kumgelasuna mwana. Ingewapasa kumtanga zina dyake, ''Zekalia,'' kwa kuzingatila zina da tati yake, 60Lakini mami yake akajibu na kulonga, ''Hapana; naatangigwe Yohana.'' 61Wakamlongela, hebule hata imwe katika lumbu zako kotangigwa kwa zina dino.''62Wakamtendela ishala tati yake kuashilia yeye kalonda zina atangigwe niani. 63Tati yake akahitaji kibao cha kuandikila, na akaandika, ''Zina dyake ni Yohana.'' Wose washangazigwa na dino.64Ghafla mulomo wankhe ukagubuligwa na ulimi wankhe ukawa hulu. Akalonga na kumsifu Mulungu. 65Hofu ikawezila wose waishile haguhi nao. Mbuli zino yakaenela katika nchi yose ya vilima vya Yudea. 66Na wose wahulikile wakayatunza muimioyo mmwao, wakilonga, ''Mwana yuno kuwa wa namna ilihi?" Kwa sababu mkono wa Mndewa ukala hamwe naye.67Tati yake Zekalia kamemezigwa na Roho Mtakatifu na akalava ulotezi, akilonga, 68''Asifiwe Mndewa, Mulungu wa Isilaili, kwa sababu kasaidili na kasshughulikila wokovu kwa wanthu wankhe.69Kachiinulia pembe ya wokovu katika nyumba ya mtumigwa wankhe Daudi, kulawa mgati mwa ukolo wa mtumigwa wankhe Daudi, 70gesa ivoalongile kwa mulomo cha mlotezi wake wakalile katika nyakati za umwaka. 71Naachiokola kwa adui zenthu na kulawa muimikono mwa wose wotusukila.72Akatenda vino kulagisa rehema kwa tati zetu, na kukumbuka lagano dyake takatifu, 73kiapo akilongile kwa Abrahamu tati yetu. 74Aliapa kuthibitisha kwamba idahika kumtumikila Yeye bila hofu, baada ya kuokoigwa kulawa katika muimikono ya adui zenthu. 75katika utakatifu na haki kulongozi hake siku zenthu zose.76Ena, na weye mwana, nautangigwe mlotezi wa Akalile Nchanya Nkhani, kwa kuwa nauite kulongozi za cheni wa Mndewa ili kumwandalia nzila, kuwaandaa wanthu kwa ajili ya uzio wankhe, 77kuwamanyisha wanthu wankhe kwamba , nawaokoigwe kwa nzila ya kusameheigwa bananzi zao.78Dino nadilawile kwa sababu ya huluma ya Mulungu wenthu, sababu ambayo zua kulawila kuchanya nadimanye, 79kuangaza kumwao wokala mudiziza na katika uvuli wa mauti. Naatende vino kuilongoza migulu yenthu mui nzila ya amani.''80Lelo, yula mwana akakula na kuwa mwenye nguvu muiroho na kakala muzimbago mpaka siku ya kujitokeza kumwake kwa Isilaili.
1Lelo katika siku hizo, ikalawila kwamba Kaisali Agusto kalava lagilizo akielekeza kwaba isoligwe sensa ya wanthu wose wanaoishi muiisi. 2Ino ikala ni sansa ya mwanduso itendeke wakati Klenio aiwa gavana wa Silia. 3Hivyo kila imwe akaita mjini kumwake kuandikishigwa sensa.4Naye Yusufu kahalawa pia katika mji wa Nazaleti huko Galilaya na akasafili Yudea katka mji wa Bethlehemu, womanyika kama mji wa Daudi, kwa sababu kalawila katka ukolo wa Daudi. 5Kaita huko kujiandikisha hamwe na Maliamu, ambaye kakala amemposa na kakala akilole mwana.6Lelo ilawila kwamba, wakiwa kula wakati wankhe wa kuifungula mwana uhaguhi. 7Akaifungua mwana wa kilume, chaudele, akamzungushila nguo muumtufi kumkinga na mbeho mwana. Ndipo akamuika mui kiholi cha kulishia wanyama, kwa sababu hakukalile nafasi mui nyumba za wageni.8Muna hanthu aho, wakalaaho wachungaji walioishi muumigunda wakilinda makundi ya Kondoo wao ichilo. 9Ghafla, msenga wa Mndewa akalawila, na utunyo wa Mndewa ukang'aa kuwazunguka, na wakawa na hofu nkhani.10Ndipo msenga akawalongela, ''Msiogohe, kwa sababu nowagalila habali inogile ambayo naigale seko nkhulu kwa wanthu wose. 11Dielo Mwokozi kaelekigwa kwa ajili yenu mjini mwa Daudi! Yeye ndiye Kilisito Mndewa! 12Ino ndiyo ishala ambayo namwinkhigwe, namumfike mwana kafungigwa nguo na kagona mui holi da kulishia wanyama.''13Ghafla kukawa na jeshi kulu da kuulanga likaungana na msenga huyo wakamsifu Mulungu, wakilonga, 14''Utunyo kwa Mulungu akalile kuchanya nkhani, na amani iwe muiisi kwa wose ambao kopendezigwa nao.''15Ikawa kwamba msenga ahalawile kale kwita kuulanga, wachungaji wakalongana wao kwa wao, ''Chiteni lelo kudya Bethlehemu, na chikalole kino kinthu ambacho kilawila, ambacho Mndewa kachimanyiza.'' 16Wakahalakisha kula, na wakamfika Maliamu na Yusufu, na wakamuona mwana kagona mudi holi da kulishia wanyama.17Na ahowaonile vino wakawamanyiza wanthu kila wakionile walongeligwa kumhusu mwana. 18Wose wahulikile mbuli ino washangazigwa na kila kilongeligwe na mchungaji. 19Lakini Maliamu akaendelea kufikili kuhusu yose ayahulike kale, akiyatunza muumoyo mmwake. 20Wachungaji wakabwela wakimtukuza na kumsifu Mulungu kwa ajili ya kila kinthu wahulikile kale na kuona, a tu gesa ikalile ilongigwe kumwao.21Ifikile siku ya nane na ikala ni wakati wa kumgelasuna mwana, wakamtanga zina dyake Yesu, zina enkhigwe kale na yula msenga kabla inda haitungilwe muumunda.22zao zilondigwe za utakaso zifosile, kulingana na shelia ya Musa, Yusufu na Maliamu wakamgala mudihekalu kula Yelusalemu kumuika kulongozi ha Mndewa. 23Gesa ivoiandikigwe katika shelia ya Mndewa, ''Kila mwanamulume kofungula munda naatangigwe alaviligwe wakfu kwa Mndewa.'' 24Wao vila vila weza kulava sadaka kulingana na kila cholongigwa katka shelia ya Mndewa, ''Jozi ya njiwa au makinda maidi ya njiwa.''25Lola, pakala na munthu katika Yelusalemu ambaye zina dyake kakala akitangigwa Simeoni. munthu yuno kakala mwene haki na mcha Mulungu. Yeye kakala akigoza kwa ajili ya mfaliji wa Isilaili, na Roho Mtakatifu kakala nchanya mmwake. 26Ikala igubuligwa kale kumwake kufosela Roho Mtakatifu kwamba yeye sekeadanganike kabla ya kumlola Kilisito wa Mndewa.27Siku dimwe keza ndani ya hekalu, akiongozigwa na Roho Mtakatifu. Ambapo wazazi wakamgala mwana, Yesu, kumtendila yala yapasigwe kawaida ya shelia, 28ndipo Simeoni akamhokela muimikono mmwake, na akamsifu Mulungu na kulonga, 29''Lelo luhusu mtumigwa wankho aite kwa amani Mndewa, kulingana na Mbuli dyako.30Kwa kuwa meso yangu yauona wokovu wankho, 31ambao uoneka kwa meso ya wanthu wose. 32Yeye ni bunhulo kwa ajili ya ugubulo kwa Wamataifa na utunyo wa wanthu Isilaili.''33Tata na Mama wa mwana washangazigwa kwa mbuli ambayo yalongwa nchanya mmwake. 34Ndipo Simeoni akawabaliki na kulonga kwa Maliamu mami yake, ''Tegeleza kwa makini! Mwana yuno atakuwa sababu ya kwaga na kuokoka kwa wanthu wengi katika Isilaili na ishala ambayo wanthu wengi nawaileme. 35Pia ni upanga wolondausome nafsi yako mwenyewe, ili kwamba mawazo ya mioyo ya wengi yadhihilike.''36Mlotezi mwanamke atangigwe Ana pia kakala aho mudihakalu. Yeye kakala mndele wa Fanueli kulawa kabila da Asheli. Kakala na miaka mingi nkhani. Naye aliishi na mulume wankhe kwa miaka saba baada ya kuoana, 37na ndipo akawa mjane kwa miaka themanini na minne. Naye hakuwahi kuhalawa mudihekelu na kakala akiendelea kumwabudu Mulungu hamwe na kufunga na kulomba, ichilo na imisi. 38Na kwa wakati huo, keza hadya wakalile akandusa kumshukulu Mulungu. Akalonga kumhusu mwana kwa kila munthu ambaye kakala akigoza ukombozi wa Yelusalemu.39Wakomelezile kila kinthu walondigwe kutenda kulingana na ishelia ya Mndewa, wakabwela Galilaya, mjini kumwao, Nazaleti. 40Mwana kakala, na akawa na nguvu, akiongezeka katika hekima, na neema ya Mulungu ikala nchanya mmwake.41Wazazi wankhe kila mwaka waita Yelusalemu kwa ajili ya sikunkhulu ya Pasaka. 42Akalile na umli wa miaka kumi na miidi, wakaita kaidi wakati mwafaka kidastuli kwa ajili ya sikumkhulu. 43Baada ya kusigala siku zose kwa ajili ya sikunkhulu, wakandusa kubwela ukaya. Lakini mbwanga Yesu kasigala nyuma mdya Yelusalemu na wazazi wankhe hawamanyile dino. 44Walidhani kwamba kauomo mui kundi wakalile wakisafili nadyo, hivyo walisafili safali ya siku. Ndipo wakandusa kumlonda mgati mwa lumbu na wambuya zao.45Waliposhindwa kumpata, wakabwela Yelusalemu na wakandusa kumlonda humo. 46Ikalawila kwamba baada ya siku nthatu, wakampata mudihekalu, akiwa kakala mgati ya waalimu, akiwategeleza na kuwauza maswali. 47Wose wamuhulike washangazigwa na ufahamu wankhe na majibu yankhe.48Wamwonile, walistaajabu. Mami yake akamlongela, ''Mwanangu, hangi kuchitenda vino? Tegeleza, tati yako na nie chiwa chikikulonda kwa wasiwasi mkulu.'' 49Akawalongela, ''Hangi mkala mkinilonda? Hammanyile kwamba lazima niwe mui nyumba ya Tati yangu? 50Lakini hawakuelewa mbwani amaanishile kwa mbuli hayo.51Ndipo akaita hamwe nao mpaka ukaya Nazaleti na kakala mtii kumwao. Mami yake alihifadhi mbuli yose muumoyo mmwake. 52Lakini Yesu aliendelea kukula muna ihekima na kimo, na akazidi kupendigwa na Mulungu na wanthu.
1Lelo, katika mwaka wa kumi na tano wa utawala wa Kaisali Tibelia, wakati Pontio Pilato kakala gavana wa Uyahudi, Helode kakala mkulu wa mkoa wa Galilaya, na Filipo lumbu dyake kakala mkulu wa mkoa wa Itulea na Tlakoniti, na Lisania kakala mkulu wa mkoa wa Abilene, 2na wakati wa ukuhani mkulu wa Anasi na Kayafa, Mbuli da Mulungu dimzila Yohana mwana wa Zakalia, mudijangwa.3Alisafili katika mkoa wose kuzunguka Mto Yolodani, akihubili ubatizo wa toba kwa ajili ya msamaha wa ubananzi.4Gesa ivoiandikigwe katika kitabu cha mbuli ya Isaya mlotezi, ''lwangi ya munthu kolila muimbago.'' Itengenenzeni tayali nzila ya Mndewa, yatengenenzeni mapito yankhe yanyookile.5Kila bonde nadimemezwe, kila mlima na kilima vitasawazishwa, nzila zipindile nazinyooshigwe, na nzila zilizopalaza nazilainishigwe. 6Wanthu wose nawauone wokovu wa Mulungu.''7Hivyo, Yohana akawalongela matinkhano makulu ya wanthu wamwizile wapanthe kubatizigwa na yeye, ''Mweye weleko wa zoka wenye sumu, niani awaonyile kuikimbila gadhabu yokwiza?8Elekeni matunda yoendana na toba, na sekemwanduse kulonga mgati mmwenu, ''Chinaye Ibrahimu ambaye ni tati yetu; kwa sababu nowalongela ya kwamba, Mulungu kodaha kumwinulila Ibrahimu wana hata kulawana na mayuwe yano.9Tayali shoka diikigwa mui mzizi wa mibiki. Hivyo, kila biki usioeleka matunda yanogile, hukanthwa na kukwasigwa muumoto.10Kamala wanthu muna matinkhano wakamuuza wakilonga, ''Lelo cholondigwa kutendaze?" 11Alijibu na kuwalongela, ''gesa munthu ana kanzu mbili kolondigwa alave kanzu imwe kwa imwenga ambaye hebule kabisa, na ambaye ana ndiya na atende vivyo hivyo.''12Kamala baadhi ya watoza ushulu weza pia kubaizigwa, na wakamlongela, ''Mwalimu, cholondigwa kutenda mbwani? 13Akawalongela, ''Sekemkusanye fedha zaidi kufosa molondigwa kukusanya.''14Baadhi ya maasikali pia wakamuuza wakilonga, ''Na cheye je? Cholondigwa kutenda mbwani?" Akawalongela, ''Sekemsole fedha kwa munthu yeyose kwa nguvu, na sekemumtuhuu munthu yeyose kwa uvwizi. Lidhikeni na mishahala yenu.''15Lelo, kwa kuwa wanthu wakala na shauku ya kumgozela Kilisito kolonda eze, kila imwe kakala kowaza muumoyo mmwake kuhusu Yohana gesa yeye ndiye Kilisito. 16Yohana akajibu kwa kuwalongela wose, ''Nie nowabatiza kwa mazi, lakini kuna imwe kokwiza ambaye ana nguvu kufosa nie, na sistahili hata kufungula lugozi lwa vilatu vyankhe. Naawabatize mweye kwa Roho Mtakatifu na kwa moto.17Pepeto dyankhe diko muumkono mmwake ili kusuntha goga uwanda wankhe wa kuhetela ngano na kuikusanya ngano muighala mmwake. Lakini, atayateketeza makapi kwa moto ambao haudaha kuzimika.18Kwa maonyo yamwenga mengi pia, alihubili habali zinogile kwa wanthu. 19Yohana kamkemela pia Helode mkulu wa mkoa kwa kumuoa Helodia, mka wa lumbu dyake na kwa yehile yamwenga mengi ambayo Helode kakala ameyatenda. 20Lakini baadaye Helode katenda ubananzi umwenga wehile nkhani. Kamfunga Yohana mudigeleza.21Kamala ilawila kwamba, wakati wanthu wose wakalile wakibatizigwa na Yohana, naye Yesu kabatizigwa pia. Wakati akalile akilomba, ulanga ukafunguka. 22Roho Mtakatifu akahulumuka nchanya mmwake kwa mfano wa kiwiliwili gesa njiwa, wakati huo huo lwangi ikeza kulawa kuulanga ikilonga, ''Weye ni Mwanangu mpendigwa. Nopendezigwa nkhani na weye.''23Lelo Yesu mwenyewe, ahandusile kufundisha, kakala na umli upatao miaka thelathini. Kakala ni mwana (gesa ivoitazamigwe) wa Yusufu, mwana wa Eli, 24mwana wa Mathati, mwana wa Lawi, mwana wa Melki, mwana wa Yana, mwana wa Yusufu,25mwana wa Maththia, mwana wa Amosi, mwana wa Nahumu, mwana wa Esli, mwana wa Nagai, 26mwana wa Maati, mwana wa Matathia, mwana wa Semeini, mwana wa Yusufu, mwana wa Yuda,27mwana wa Yoanani, mwana wa Resa, mwana wa Zelubabeli, mwana wa Shealtieli, mwana wa Neli, 28mwana wa Melki, mwana wa Adi, mwana wa Kosamu, mwana wa Elmadamu, mwana wa Eli, 29mwana wa Yoshua, mwana wa Eliezeli, mwana wa Yolimu, mwana wa Matathi, mwana wa Lawi,30mwana wa Simeoni, mwana wa Yuda, mwana wa Yusufu, mwana wa Yonamu, mwana wa Eliyakimu, 31mwana wa Melea, mwana wa Mena, mwana wa Matatha, mwana wa Nathani, mwana wa Daudi, 32mwana wa Yese, mwana wa Obedi, mwana wa Boazi, mwana wa Salmoni, mwana wa Nashoni,33mwana wa Abinadabu, mwana wa Alamu, mwana wa Hesloni,, mwana wa Pelesi, mwana wa Yuda, 34mwana wa Yakobo, mwana wa Isaka, mwana wa Ibrahimu, mwana wa Tela, mwana wa Naholi, 35mwana wa Seruig, mwana wa Lagau, mwana wa Pelegi, mwana wa Ebeli, mwana wa Sala,36mwana wa Kenani, mwana wa Alfaksadi, mwana wa Shemu, mwana wa Nuhu, mwana wa Lameki, 37mwana wa Methusela, mwana wa Henoko, mwana wa Yaledi, mwana Mahalalei, mwana wa Kenani, 38mwana wa Enoshi, mwana wa Sethi, mwana wa Adamu, mwana wa Mungu.
1Kamala, Yesu akiwa kamema Roho Mtakatifu, kabwela kulawa Mto Joldani, na kaongozigwa na Roho mudijangwa 2kwa kisu alobaini, na huko kagezigwa na kinyamkela. Wakati huo hadile chochose, na uhelelo wa wakati huo alihisi nzala.3Kinyamkela akawalongela, ''Gesa weye ni Mwana wa Mulungu, diamulu yuwe dino kuwa mgate.'' 4Yesu akamjibu, Iandikigwa; 'munthu hataishi kwa mgate mdumwe.''5Kamala Kinyamkela kawalongoza nchanya mui kilele cha mlima, na akamlagisa mwene zose za isi ka muda mguhi. 6Kinyamkela akamlongela, ''Nanikwinkhe mamlaka ya kutawala mwene zino zose hamwe na fahali zankhe. Nodaha kutenda hivyo kwa sababu vyose vikabidhiigwa kumwangu nivitawale, na nodaha kumwinkha yeyose nolonda kumwinkha. 7Kwa hiyo, gesa nauniinanmile na kuniabudu, vintu vino vyose naviwe vyako.''8Lakini Yesu alijibu na kuwalongela, ''Iandikigwa, ''lazima umwabudu Mndewa Mulungu wako, na lazima umtumikile Yeye mdumwe.''9Baadaye Kinyamkela alimwongoza Yesu hadi Yelusalemu na kumuika hanthu ya kuchanya kabisa ya zenngo da hekalu na kumlongela, ''Gesa weye ni Mwana wa Mulungu, jitupe hasi kulawa hano. 10Kwa sababu iandikigwa, ''Naawalagize wasenga zankhe wakutunze na kukulinda, 11na nawakuinule nchanya muimikono mmwao ili kwamba sekeulumize migulu yako nchanya ya yuwe.''12Yesu akajibu akamlongela, ''Inenigwa, ''sekeumgeze Mndewa Mulungu wako.'' 13Kinyamkela akomelezile kumgeza Yesu, kaita zake na kumleka hadi wakati umwenga.14Kamala Yesu akabwela Galilaya kwa nguvu za Roho, na mbuli kumhusu yeye zenela na kusambala katika mikoa jiani yose. 15Alifundisha katika masinagogi yao, na kila imwe alimsifu.16Siku dimwe kaita Nazaleti, mji ambao kaleleigwa na kukulila. Gesa ikalile destuli yake kaingila mui sinagogi siku ya sabato, na katimalala kusoma maandiko. 17Kakabidhiigwa gombo da mlotezi Isaya, hivyo, kadifungula gombo na akalonda hanthu iandikigwe,18Roho wa Mndewa yu nchanya mmwangu, kwa sababu kanigela mavuta kuhubili habali zinogile kwa masikini. Amenituma kutangaz uhulu kwa wafungigwe, na kuwatenda wasioona wadahe kuona kaidi. Kuwaika hulu wala wogandamizigwa, 19kuutangaza mwaka ambao Mndewa naalagise unogile wankhe.''20Kamala akadifunga gombo, akambwelezela kiongozi wa sinagogi, na kakala hasi. Meso ya wanthu wose wakalile katika sinagogi yakamlola yeye. 21Kandusa kulonga nao akilonga, ''Dielo andiko dino ditimizigwa muumagutwi mmwenu." 22Kila imwe hadya kashuhudila kila akilongile Yesu, na wengi mgati mmwao washangazigwa na mbuli ya hekima yakalile yakilawa katika mulomo wake. Wakala wakilonga, ''yuno ni mbwanga tu wa Yusufu, siyo hivyo?"23Yesu akawalongela, ''hakika namlonge methali ino kumwangu, ''Tabibu, ihonye mwenyewe. Chochose chikihulikile ukitenda Kapelnaumu, kiende hano pia muikijiji kumwako.'' 24Pia akalonga, ''hakika nowalongeleni mweye, hebule mlotezi kotogoligwa kaika isi yake.''25Lakini nowalongela mweye kweli kwamba kukala na wajane wengi Isilaili katika kipindi cha Eliya, wakati ulanga ifungigwe sekekuwe na mvula kwa miaka minthatu na nusu, wakati kukalile na nzala nkhulu katika nchi yose. 26Lakini Eliya hatumigwe kwa yeyose imwe wao, lakini kwa mjane imwe tu aliyeishi Salepta haguhi na mji wa Sidoni. 27Pia, kukala na wakoma wengi Isilaili katika kipindi cha Elisha mlotezi, lakini hebule hata imwe wao ahonyigwe isipokuwa Naamani munthu wa Silia.28Wanthu wose mgati ya disinagogi wamemigwa na gadhabu wayahulikile yano yose. 29Wakatimalala na kumsunkhila kunze ya mji, na kumwongoza mpaka mui ukingo wa mlima wa mji ambapo mji wao uzengigwa nchanya mmwake, ili wadahe kumkwasa hasi. 30Lakini akafosa goya mgati yao na akaita zake.31Kamala katelemkila Kapelnaumu, katika mji wa Galilaya. Sabato imwe kakala akifundisha wanthu ndani ya disinagogi. 32Washangazigwa na mafundisho yankhe, kwa sababu alifundisha kwa mamlaka.33Lelo siku hiyo mgati ya disinagogi, kukala na munthu akalile na roho ya pepo ehile, na akalila kwa lwangi ya nchanya, 34''China mbwani nawe, Yesu wa Nazaleti? Kwiza kutuangamiza? Nomanya weye ni niani! Weye ni mtakatifu wa Mulungu!"35Yesu kamkemela pepo akilonga, ''Nyamala hupi, na umlawe munthu ino!" Pepo yula amkwasile munthu yua hasi mgati yao, akamlawa yula munthu bila ya kumsababishila maumivu yoyose. 36Wanthu wose walishangaa, na waliendelea kulonga mbuli idyo kila imwe na miyage. Wakalonga, ''Ni mbuli ya aina ilihi yano?" Kowaamulu roho wehile kwa mamlaka na nguvu na nawalagale.'' 37Hivyo, habali nchanya ya Yesu zienela kila hanthu katika maeneo yozunguka mkoa huo.38Kamala Yesu akahalawa katika mji huo na akaingila katika nyumba ya Simoni. Lelo, mkoi wake na Simoni kakala kolumwa homa kali, na wakamsihi ka niaba yankhe. 39Hivyo, Yesu kamsogelela, akaikemela ila homa na ikamlekela. Ghafla katimalala na akandusa kuwatumikila.40Zua dikalile dikizama, wanthu wakamgalila Yesu kila imwe akalile mtamu wa maladhi ya aina mbalimbali. Kaika mikono yake nchanya ya kila mtamu na akawahonya wose. 41Mapepo pia yawalawa wengi wao yakilila kwa lwangi na kulonga, ''Weye ni mwana wa Mulungu!'' Yesu akawakemela mapepo na hakuwaluhusu walonge, kwa sabab wamanya kwamba yeye kakala ni Kilisito.42Wakati kuchile, kaita hanthu dabule wanthu. Matinkhano ya wanthu wakala wakimlonda na wakeza katika hanthu akalileaho, Wageza kumzuila asite kutali na wao. 43Lakini akawalongela, ''Lazima pia nihubili habali zinogile za umwene wa Mulungu katika miji imwenga mingi, kwa kuwa ino ndiyo sababu nitumigwa hano.'' 44Kamala aliendelea kuhubili ndani ya amasinagogi katika uyahudi wose.
1Basi ilawila wakati wanthu walipokusanyika na kumzunguka Yesu na kutegeleza mbuli da Mulungu, ambapo kakala katimalala hankhanda ya ziwa Genesaleti. 2Kliona mashua mbili zigela nanga hankhanda mwa ziwa. Wavuvi wakala walawa na wakala wakisuntha nyavu zao. 3Yesu akaingila katika umweaho ya zila mashua, ambayo ikala ya Simoni na kumlomba aigale muimazi kutali kidodo na nchi kavu. Kamala akakala na kufundisha kulawa mui mashua.4Kulonga, akamlongela Simoni, ''Igale masgua yako mpaka mui kilindi cha mazi nakushusha nyavu zak ili kuvula somba.'' 5Simoni akajibu na kulonga, Mndewa, chitenda kazi chilo chose, na hachigwile chochose, lakini kwa mbuli dyako, nitazishusha nyavu. 6Watendile hivyo walikusanya kiasi kikulu cha somba na nyavu zao zikandusa kukatinkha. 7Hivyo wakawaashilia washilika wao mui masgua imwnga ili weze na kuwasidila. Weza wakazimemeza mashua zose, kiasi kwamba ziyandusa kuzama.8Lakini Simoni Petro, aonile hivyo, akalagala muimavindi pa Yesu akalonga, ''Halawa kumwangu, kwa sababu nie ni munthu mwenye ubananzi Mndewa.'' 9Kwa sababu kashangazigwa, na wose wakalile hamwe naye, kwa uvuvi wa somba wakalile wautenda. 10Dino diwajumuisha Yakobo na Yohana wana wa Zebedayo, ambao wakala washilka wa Simoni. Na Yesu akamlongela, ''Usiogohe, kwa sababu kwandusila sambi na kuendelea nauvule wanthu.'' 11Ahowazigalile kale mashua zao isi kavu, waleka kila kinthu na kumkola yeye.12Ilawila kwamba akalile muna mazi imwewao, munthu akalile kamema ukoma kakala huko. Wakati amuonile Yesu, kalagala akiinamisha cheni kumwake mpaka hasi na kumulomba, akilonga, ''Mndewa, ikiwa kolonda, wadahe kunitakasa.'' 13Kamala Yesu akagolosa mkono wankhe na kumtoza, akilonga, ''Nolonda. Takasika.'' Na saa ilaila ukoma ukamleka.14Kamlagiza asimlongele munthu yeyose, lakini akamlongela, ''Genda zako, na ukailagise kwa makuhani na ulave sadaka ya utakaso wankho, sawa sawa na kila Musa akiamulile, kwa ushuhuda kumwao.''15Lakini mbuli kumuhusu yeye zikaenela kutali zaidi, na umati mkulu wa wanthu wiza hamwe kumtegeleza akifundisha na kuponyigwa utamu wao. 16Lakini mala kwa mala kaitenga muifalagha na kulomba.17Ilawila siku imwe kati ya hizo siku kakala akifundisha, na wakalaaho Mafalisayo na walimu wa shelia wakala aho ambao weza wakilawia vijiji vingi tofauti katika mkoa wa Galilaya na Yudea, na pia kulawila katika mji wa Yelusalemu. Nguvu ya Mndewa ikala hamwe naye kuhonya.18wanthu kadhaa weza, wapapa mui mkeka munthu aholozile, na wakalonda nzila ya kumgela mgati ili kumgoneza hasi kulongozi ya Yesu. 19Hawapatile nzila ya kumgela mgati kwa sababu ya umati, hivyo wakakwela nchanya ya paa da nyumba na kumshusha yula munthu hasi kufosela mui vigae, nchanya mkeka wankhe mgati ya wanthu, kulongozi kabisa ya Yesu.20Akilola imani yao, Yesu kalonga, ''Mbuya, bananzi zako kusameheigwa.'' 21Waandishi na Mafalisayo wakandusa kuhoji hilo, wakilonga, ''Yuno ni niani kolonga makufulu? Ni niani kodaha kusamehe bananzi ila Mulungu mdumwe?"22Lakini Yesu, akimanya ni mbwani wakalile wakifikili, aliwajibu na kuwalongela, ''Hangi mouzana dino muimioyo mmwenu? 23Kilihi ni lahisi kulonga, ''Bananzi zako zisameheigwa' au kulonga 'Timalala ugende?' 24Lakini mmanye ya kwamba Mwana wa Adamu anayo mamlaka muiisi ya kusamehe bananzi, Nokulongela weye, 'Amka, sola mkeka wako na uite ukaya kumwako.''25Wakati huo huo akaamka kulongozi yao na akasola mkeka wake akalile kaugonela. Kamala akabwela ukaya kumwake akimtukuza Mulungu. 26Kila imwe kashangazigwa na wakamtukuza Mulungu. Wamemigwa na hofu, wakalonga, ''Chiona mbuli yasiyo ya kawaida dielo.''27Baada ya mbuli yano kulawila, Yesu kalawa huo na akamlola mtoza ushulu atangigwe Lawi kakala hanthu ha kukusanyia kodi. Akamlongela, ''Nikole.'' 28Hivyo Lawi akanyanyuka na kumkola, akileka kila kinthu kunyuma.29Kamala Lawi akaandaa ukaya kumwake kalamu nkhulu kwa ajili ya Yesu. Wakalileaho watoza ushulu wengi kula na wanthu wengi wakalile muimeza wakidya hamwe nao. 30Lakini Mafalisayo na waandishi wao wakala wakiwanung'unikila wanahina, wakilonga, ''Hangi modya na kung'wa na watoza ushulu hamwe na wanthu wamwenga wenye ubananzi?" 31Yesu akawajibu, ''Wanthu walio katika afya inogile hawalonda tabibu, ni wala tu wolumwa ndiyo wolonda mhitaji imwe. 32Sizile kuwatanga wanthu wenye haki haki wapanthe kutubu, bali kuwatanga wenye ubananzi wapanthe kutubu.''33Wakamlongela, ''Wanahina wa Yohana mala nyingi hufunga na kulomba, na wanahina wa Mafalisayo nao hutenda vivyo hivyo. Lakini wanahina wako hudya na kung'wa.'' 34Yesu akawalongela, ''Yodahika munthu yeyose akawatenda waliohuzulia halusi ya Mndewa Alusi kufunga wakati Mndewa Alusi ankhali yu hamwe nao? 35Lakini siku nazize wakati Mndewa Alusi naahalavigwe kumwao, ndip katika siku hizo nawafunge.''36Kamala Yesu akalonga pia kumwao kwa mfano. ''Hebule kodega kipande cha nguo kulawa mui vazi dasambi na kukiumila kulekebisha vazi da umwaka. Kama akitenda hivyo, ataidega nguo yasambi, na kipande cha nguo kulawa vazi dasambi sekekifale kutumika na nguo ya vazi da umwaka.37pia, hebule munthu ambaye huika divai yasambi mui viliba vikuukuu. Kama akitenda hivyo, divai yasambi ingetula kila chombo, na divai ingetilika, na viliba vingebanangika. 38Lakini divai yasambi lazima iikigwe mui viliba vyasambi. 39Na hebule munthu baada ya kung'wa divai ya umwaka, sekeulonde yasambi, kwa sababu hulonga, 'Ya umwaka ni inogile.''
1Lelo ilawila mui Sabato kwamba Yesu kakala akifosa mgati ya mgunda da nafaka na wanahina wankhe wakala wakikwaha masuke, wakayasugulasugula mgati ya mikono yao wakadya nafaka. 2Lakini baadhi ya Mafallisayo wakalonga, ''Hangi motenda kinthu ambacho si halali kishelia kukitenda siku ya Sabato''?3Yesu akawajibu, akilonga , ''Hamuwahile kusoma kila Daudi kakitenda akalile na nzala, yeye na wanawalume wakalile hamwe naye? 4Kaita katika nyumba ya Mulungu, na akasola migate mitakatifu na kuidya baadhi, na kuilava baadhi kwa wanthu akalile nao kuidya, hatakama ikala halali kwa makuhani kuidya.'' 5Kamala akawalongela, ''Mwana wa Adamu ni Mndewa wa Sabato.''6Ilawila katika Sabato imwenga kwamba kaita mgati ya sinagogi na kuwafundisha wanthu huko. Pakala na munthu ambaye mkono wankhe wa kudila ukala uholola. 7Waandishi na Mafalisayo wakala womlola kwa makini kuona kama angemuhonya munthu siku ya Sabato, ili wadahe kupantha sababu ya kumshitaki kwa kutenda ubananzi. 8Lakini kamanya mbwani wakala wakifikili na akalonga kwa munthu akalile kaholoza mkono, ''Amka, timalala hano mgati ya kila imwe.'' Hivyo huyo munthu akanyanyuka na kutimalala hadya.9Yesu akalonga kumwao, ''Nowauza mweye, ni halali siku ya Sabato kutenda yanogile au kutenda yehile, kuokolaa maisha au kuyabananga?" Kamala akawalola wose na kumlongela yula munthu, 10''Golosa mkono wankho.''Akatenda hivyo, na mkono wankhe ukala uhonyigwa. 11Lakini wamemigwa na hasila, wakalongana wao kwa wao kuhusu mbwani wopasigwa watende kwa Yesu.1213Ilawila siku hizo kwamba akaita muumlima kulomba. Aliendelea ichilo mgima kumuombela Mulungu. Ikalile imitondo, akawatanga wanahina wankhe kumwake, na akawasagula kumi na waidi mgati mmwao, ambao pia kawatanga ''watumigwa.''14Mazina ya wala mitume yakala Simoni (ambaye pia katangigwa Petro) na Andrea lumbu dyake, Yakobo, Yohana, Filipo, Bltolomayo. 15Mathayo, Tomaso na Yakobo mwana wa Alfayo, Simoni, ambaye katangigwa Zelote, 16Yuda mwana Yakobo na Yuda Isikaliote, ambaye kakala msaliti.17Kamala Yesu akahulumuka hamwe nao kulawa muumlima na kutimalala hanthu tambalale. Idadi ya wanahina wankhe wakala huko, hamwe na idadi nkhulu ya wanthu kulawa Uyahudi na Yelusalemu, na kulawa pwani ya Tilo na Sidoni. 18Wakeza kumtegeleza na kuhonyigwa utamu yao. Wanthu wakalile wakisumbuuigwa na pepo wehile wahonyigwa pia. 19Kila imwe mui hidyo kusanyiko kageza kumtoza kwa sababu nguvu za uhonyaji zikala zikilawila mgati mmwake, na akawahonya wose.20Kamala akawalola wanahina wankhe, na kulonga, ''Mbalikiigwa mweye mkalile masikini, kwa maana umwene wa Mulungu ni wenu. 21Mbalikiigwa mweye mkalile na nzala sambi, kwa maana namgutishwe. Mbalikiigwa mweye maklile sambi, kwa maana namseke.22Mbalikiigwa mweye ambao wanthu ahonawawasukile na kuwatenga na kuwashutumu mweye kwwamba ni wabananzi, kwa ajili ya Mwana wa Adamu. 23Sekeleleni katika siku hiyo na kuzumphazumpha kwa seko, kwa sababu hakika mtakuwa na thawabu nkhulu kuulanga, kwa maana tata zao wawatendela vivyohivyo walotezi.24Lakini ole wenu mlio matajili! Kwa maana mpantha kale falaja yenu. 25Ole wenu mgutile sambi! Kwa maana namuone nzala baadaye. Ole wenu moseka sambi! Kwa maana namuomboleze na kulila baadaye.26Ole wenu, ahomsifiigwe na wanthu wose! Kwa maana tati zao wawatendela walotezi wa uvwizi vivyohivyo.27Lakini nolonga kumwenu mweye monitegeleza, wabwedeni adui zenu ka kutenda yanogile kwa wanao wachukila. 28Wabalikini wala wanao walaani mweye na walombeeni wala wowaonela.29Kumwake yeye akutoae shavu dimwe, mbidulile na da kaidi. Kama munthu akakuhoka joho dyako sekeumzuile na kanzu. 30Mwinkhe kila akulombaye. Kama munthu akikuhoka kinthu ambacho ni mali yako, sekeumuombele akubwelezele.31Kama mbwedavyo wanthu wawatendele, mweye watendeleni vivyo hivyo. 32Kama mkiwabweda wanthu wawabwedao mweye tu, hiyo ni thawabu gani kumwenu? Kwa maana hata wenye ubananzi huwabweda wala wawabwedao. 33Kama mkiwatendela yanogile wala wowatendela mweye yanogile, hiyo ni thawabu gani kumwenu? Kwa maana hata wenye ubananzi hutenda vivyo hivyo. 34Kama mkikopesha vinthu kwa wanthu ambao motegemela nawawabwelezele, hiyo ni thawabu gani kumwenu? Hata wenye ubananzi huwakopesha wenye ubananzi, na hutegemea kuhokela kiasi hicho hicho kaidi.35Lakini wabwedeni adui zenu na watendeleni yanogile. Wakopesheni na msihofu kuhusu kubwelezigwa, na thawabu yenu itakuwa nkhulu. Mtakuwa wana wa Akalile Kuchanya, kwa sababu yeye mwenyewe ni anogile kwa wanthu wasio na shukulani na wabananzi. 36Iweni na huluma, kama Tati yenu alivyo na huluma.37Sekemuhukumu, mweye sekemuhumigwe. Sekemlaani, mweye sekemlaanigwe. Sameheni wamwenga, mweye namsameheigwe.38Wenkheni wamwenga, mweye namwinkhigwe. Kiasi cha ukalimu - kishindiliigwe, kusukwiga na kutilika - nakitilike muumavindi penu. Kwa sababu kwa kipimo chochose motumila kupima, kipimo hicho hicho kitatumika kuwapimila mweye.''39Kamala akawalongela mfano pia. ''Je munthu aliye kipofu kodaha kumlongoza munthu imwenga kipofu? Kama katenda hivyo, basi wose wangalidumbukila mudibugo, je sekewatumbukile? 40Mwanahina hawi mkulu kufosa mwalimu wankhe, lakini munthu akiisha kufundishigwa kwa ukamilifu naawe kama mwalimu wankhe.41Na hangi basi wakilola kibanzi kilicho mgati ya ziso da lumbu dyako, na boliti dililo mgati ya ziiso dyako hudilola? 42Naudaheze kumlongela lumbu dyako, 'Lumbu, naomba nikulave kibanzi kilicho mgati ya ziso dyako,' nawe hulola boliti iliyo katika ziso dyako mwenyewe? Mnafiki weye! Mwanduso ilave boliti katika ziso dyako mwenyewe, ndiyo nauone goya kulava kibanzi katika ziso da lumbu dyako.43Kwa sababu hebule biki unogile wokweleka matunda yehile, wala hebule biki wehile wokweleka matunda yanogile. 44Kwa sababu kila biki humanyika kwa matunda yankhe. kwa sababu wanthu hawakwaha tini kulawa mui miwa, wala hawakwala zabibu kulawa mui michongoma.45Munthu anogile katika hazina inogile ya moyo wankhe hulava yanogile, na munthu ehile katika hazina zihile ya moyo wankhe hulava yakalile yeha. Kwa sababu mulomo wake hulonga yala youmemeza moyo wankhe.46Hangi motii, 'Mndewa, Mndewa', na mnkhali hamyatenda yala nolonga? 47Kila munthu kokwiza kumwangu na kuyahulika mbuli zangu na kuyatendela kazi, naniwalagise ivo eli. 48Kofanana na munthu kozenga nyumba yankhe, ambaye huhimba hasi nkhani, na huzenga msingi wa nyumba nchanya ya mwamba imala. Mafuliko yezile, mapolomoko ya mazi yaitoa nyumba, lakini hayadahile kuitikisa, kwa sababu ikala izengigwa goya.49Lakini yeyose ahulikaye mbuli dyangu na hakuliti; mfano wankhe ni munthu azengile nyumba nchanya ya aldhi kwabule msingi, mto ulipoishukia kwa nguvu, nyumba ila ipatile maangamizi makulu.
1Baada ya Yesu kukomeleza kila kinthu kakala akilonga kwa wanthu wamtegelezile, akaingia Kapelnaumu.2Mtumigwa fulani wa akida, akalile wa thamani nkhani kumwake, kakala mtamu nkhani na kakala haguhi ya kudanganika. 3Lakini akiwa kahulika kuhusu Yesu, yula Akida alimtuma kiongozi wa kiyahudi, kumwomba eze kumwokola mtumigwa wankhe sekeadanganike. 4Wafikile haguhi na Yesu, walimsihi kwa bidii na kulonga, ''kostahili kwamba kopasigwa kutenda vino kwa ajili yake, 5kwa sababu kodibweda taifa dyetu, na ndiye azengile sinagogi kwa ajili yetu.''6Yesu akaendelea na nthambo yake hamwe nao. lakini kabla haitile kutali na nyumba, afisa imwe kawatuma mbuya zankhe kulonga naye. ''Mndewa, sekeuichoshe mwenyewe kwa sababu nie sistahili weye kuingla mui dali yangu. 7Kwa sababu ino sikufikilia hata nie mwenyewe kuwa nofala kwiza kumwako, lakini longa mbuli tu na mtumishi wangu naahone. 8Kwani nie pia ni munthu niikigwe mui mamlaka na nina asikali hasi mmwangu. Hulonga kwa yuno ''Genda'' na huita, na kwa imwenga, ''Inzo'' naye hwiza, na kwa mtumishi wangu 'Tenda kino'. na yeye hutenda.''9Yesu ahulikile yano kasangala, na kuwabidukila matinkhano wakalile womkla na kulonga. ''Nowalongela, hata katika Isilaili, siwahile kuona munthu mwenye imani gesa yuno. 10Kamala wala wakalile watumigwa wakabwela ukaya na kumfika mtumishi akiwa mgima.11fulani baada ya yano, ilawila kuwa Yesu kakala kosafili kwita mji utangigwe Naini.wanahina wankhe wakaita hamwe naye wakilongelana na umati wa wanthu. 12Afikile haguhi na Lango da jiji lola, munthu adanganike kakala kapapigwa, na ni mwana wa mdumwe kwa mami yake. akalile mjane, na umati wa wawakilishi kulawa mui mji wakala hamwe naye. 13Amwonile, Mndewa akamsogelela kwa huluma nkhulu nkanhi nchanya mmwake na kumlongela, ''Sekeulile''. 14Kamala akasogea kulongozi akaditoza jeneza ambalo wapapile mtufi, na wala wapapile wakatimalala akalonga ''Mbwanga nolonga amka'' 15Efile akainuka na kukala hasi na akandusa kulonga. Kamala Yesu akamkabidhi kwa mami yake.16Kamala hofu ikawamema wose, wakaendelea kumtukuza Mulungu wakilonga ''Mlotezi mkulu kainuligwa mgati mmwetu'' na ''Mulungu kawalola wanthu wake'' 17Zino mbuli zinogile za Yesu zienela Yudea yose na kw mikoa yose ya jilani.18Wanahina wa Yohana wakamlongela mbuli yano yose. 19Ndipo Yohana akawatanga waidi wa wanahina wankhe na kuwatuma kwa Mndewa kulonga ''Weye ndiye yula kokwiza, a kuna munthu imwenga chimlolele? 20Wafikile haguhi na Yesu wano wakalonga, ''Yohana mbatizaji kachituma kumwako kulonga, ''Weye ni yula kokwiza au kuna munthu imwenga chimlolele?"21Kwa wakati h kawahonya wanthu wengi kulawa katika utamu na mateso, kulawa kwa roho wehile, na kwa wanthu wenye upofu kawenkha kulola. 22Yesu akajibu na kulonga kumwao. ''Baada ya kuwa mwita mlawile namumanyize Yohana mkionile na kuhulika. Wenye upofu wohokela kulola na viwete wogenda, wenye ukoma wotakasigwa, viziwi wohulika, wanthu wofufuigwa na kuwa hai kaidi, masikini wohubiliigwa mbuli zinogile. 23Na munthu ambaye haleka kuamini nie kwa sababu ya matendo yangu kabalikiigwa.''24Baada ya wala watumigwe na Yohana kubwela walawile, Yesu akandusa kulonga kwa matinhano nchanya ya Yohana, ''Muita kunze kulola mbwani, mwanzi ukiwa wotikisigwa na mbeho? 25lakini muita kunze kulola mbwani, muthu avavile goya? lola wanthu wala wovala mavazi ya kimwene na kuishi maisha ya stalehe wako mui nafasi za wamwene. 26lakini moita kunze kulola mbwani, Mlotezi? Ena, nolonga kumwenu na zaidi nkhani kufosa ulotezi.27Yuno ndiye aadikigwe, ''Lola, nomtuma mjumbe wangu kulongozi ya meso yenu, kolondaandale nzilla kwa ajili yangu, 28Nolonga kumwenu, kati ya wala waelekigwe na mwanamke, hebule mkulu kama Yohana, lakini munthu ebule muhimu nkhani atakayeishi na Mulungu hanthu alipo yeye, atakuwa mkulu kufosa Yohana.''29Na wanthu wose wahulikile yano hamwe na watoza ushulu, walitangaza kuwa Mulungu ni mwenye Haki. Wakalaaho mgati mmwao wala wabatizigwe kwa ubatizo wa Yohana. 30Lakini mafalisayo na wataalamu wa shelia za kiyahudi, ambao hawabatizigwe na yeye walema hekima za Mulungu kwa ajili yao wenyewe.31Kaidi nodaha kuwalinganisha na mbwani wanthu wa kizazi kino? Wakoje hasa? 32Wofanana na wana wovina mui hanthu ha soko, wokala na kutangana imwe baada ya imwenga wakilonga, 'Chipuliza filimbi kwa ajili yenu, na hamvinile. chiombolezana hamlilile.'33Yohana mbatizaji keza hadile mgate wala kung'wa divai, na mkalonga ''Ana pepo. 34Mwana wa Munthu keza kadya na kung'wa na mkalonga, ''Angali ni mlafi na mlevi, mbuya wa watoza ushulu na wenye ubananzi! 35Lakini hekima imanyika kuwa ina haki kwa wana wankhe wose.''36Imwe wa mafalisayo alimwomba Yesu aite kudyya hamwe naye. Baada ya Yesu kuingila mui nyumba ya falisayo, kaegemela mui meza ili adye. 37Lola kukala na mwanamke imwe katika jiji idyo akalile na ubananzi. Akagundua kuwa kakala kakala kwa Falisayo, akagala chupa ya manukato. 38Katimalala nyuma yankhe haguhi na migulu yankhe kuno akilila. Kaidi kandusa kulowanisha migulu yankhe kwa masozi, na kuifuta kwa nyele za mutwi wake, akibusu migulu yankhe na kuihaka manukato.39Na yula falisayo akalile amemwalika Yesu aonile hivyo, akawaza mwenyewe akalonga, ''Gesa yuno munthu akalile mlotezi, amanyile yuno ni niani na ni aina ilihi ya mwanamke komtoza, ya kuwa ni mwenye ubananzi. 40Yesu akajibu na kumlongela, ''Simoni nika kinthu cha kukulongela. ''Akalonga'' ''Kilonge tu mwalimu!"41Yesu akalonga ''Kukala na wadaiwa waidi kwa mkopeshaji imwe. Imwe kakala kodaiwa dinali mia tano na wa kapili kodaigwa dinali hamsini. 42Na wakalile webule pesa ya kuliha aliwasamehe wose. Lelo ni niani naambwede nkhani? 43Simoni akamjibu na kulonga, ''Nadhani asemeheigwe nkhani. ''Umehukumu kwa usahihi.''44Yesu akambidukila mwanamke na kulonga kwa Simoni, ''Komuona yuno mwanamke. Niingila mui nyumab yako. Huninkhile mazi kwa ajili ya migulu yangu, lakini yuno, kwa masozi yankhe, alilowanisha migulu yangu na kuifuta kwa nyele zankhe. 45Hanibusile, lakini yeye, tangu aingile muno halkile kunibusu migulu yangu.46Huihakile migulu yangu kwa mavuta, lakini kaihaka migulu yangu kwa manukato. 47Kwa mbuli dino, nokulongela kwamba kakala na bananzi nyingi na kasemeheigwa nkhani, na pia alibweda nkhani. Lakini asemeheigwe kidodo, hubweda kidodo tu.''48Baadaye akamlongela mwanamke, ''Bananzi zako zisameheigwa'' 49Wala wakalile muimeza hamwe naye wakandusa kulongana wao kwa wao, ''Yuno ni niani mpaka kosamehe bananzi?" 50Na Yesu akamlongela mwanamke, ''Imani yako ikuokola. Genda kwa amani''
1Ilawila muda mguhi baadaye kwamba Yesu kandusa kusafili katika mji na jiji mbalimbali, akihubili na kutangaza mbuli zinogile ya umwene wa Mulungu na wala kumi na waidi waita hamwe naye, 2vilavila wanawake fulani wakalile wahoyigwa kulawa kwa roho wehile na utamu mbalimbali. Wakala ni Maliamu atagigwe Magdalena ambaye kakala kalavigwa pepo saba. 3Yoana mka wa Kuza a meeja wa Helode, Susana, a waawake wamwenga wengi, walavile mali zao kwa ajili yao wenyewe.4Na baada ya umati wa wanthu kukusanyika hamwe, wakiwemo na wanthu wezile kumwake kulawa miji mbalimbali, akalonga nao kwa kutumia mifano. 5''mhandaji kaita kuhanda mbeyu, akalile akihanda, baadhi ya mbeyu hizo zikalagala hankhanda ya nzila zijatigwa hasii ya migulu, na ndege wa angani wakazidya. 6Mbeyu zimwenga zikalagala nchanya ya udongo wa miamba na ahoziotile na kuwa miche ziholoza wkwa sababu hakukalile na unyevunyevu.7Mbeyu zimwenga zilagala mui mibiki ya miwa, nayo hiyo miwa, inyala hamwe na zila mbeyu na zisongigwa. 8Lakini mbeyu zimwenga zilagala mui udogno unaofaa na zikaeleka mazao mala mia zaidi. ''Baada ya Yesu kulonga mbuli zino, kaguta nyangi, ''Yeyose aliye na magutewi ya kuhulika na ahulike.''9Kaidi wanahina wankhe wakamuuza maana ya mfano huo, 10Yesu akawalongela, ''Mwinkhigwa upendeleo wa kumanya sili ya umwene wa Mulugu, lakini wanthu wamwenga nawafundishigwe tu kwa mifano, ili kwamba 'wakiona sekewaone na wakihulika wasielewe.'11Na ino ndiyo maana ya mfano uno. Mbeyu ni mbuli da Mulungu. 12Mbeyu zila zilagale hankhanda ya nzila ndiyo wala wanthu wodihulika mbuli, na baadaye mbananzi kinyamkela hudisola kutali kulawa muumoyo, ili kwamba sekewaamini na kuokoigwa. 13Kamala na zila zilagalile mui mwamba ni wanthu wala wohulika mbuli na kudihokela kwa seko lakini webule mizizi yeyose, woamini tu kwa muda mguhi, na wakati wa majalibu hulagala.14Na mbeyu zila zilagalile mui miwa ni wanthu wohulika mbuli, lakini wanapoendeleaa kukula husongigwa na huduma na utajii na ubola wa maisha yano na hawaeleka matunda. 15Lakini zila mbeyu zilagalile mui udongo unogile ni wala wanthu, ambao ni wanyenyekevu na mioyo inogile, baada ya kudihulika mbuli huditozelela na dikawa salama na kweleka matunda ya uumilivu.16Lelo, kubule hata imwe, kowasha taa na kuigubika ka bakuli au kuiika hasi ya komwa. Badala ya kuiika mui kinala cha taa ii kwamba kila imwe koingila apate kuilola. 17Kwa kuwa hebule nakiifise ambacho sekekimanyike, au chochose kilicho silini ambacho sekekimanyike kikiwa mui bunkhulo. 18Kwa hiyo kuwa makini unapokuwa kotegeleza. Kwa sababu akalile nacho, kumwake naaongezeigwe nkhani, lakini ebule nacho hata kila kidodo alicho nacho nakisoligwe.''20baadaye mami yake Yesu na lumbu zake wakeza kumwake hawakalibile kwa sababu ya umati wa wanthu. 19Na akalongeligwa, ''Mami yako na lumbu zako wako hadya kunze wokulonda kukulola weye. 21LakinI, Yesu akajibu akalonga ''Mami yangu na lumbu zangu ni wala wodihulika mbuli da Mulungu na kuditii.''22Ilawila siku imwe kati ya siku zila Yesu na wanahina wankhe kakwela mu mtumbwi, na akawalongela, ''Na tuvuke ng'ambo ya pili ya ziwa.'' Wakaandaa mashua yao. 23Lakini waandusile kuhalawa, Yesu akagona nthongo, a dholuba kali yenye mbeho, na mashua yao ikandusa kumema mazi na wakala mui hatali nkhulu nkhani.24baadaye wanahina wankhe wakeza kumwake na kumwamsha, wakilonga, ''Mndewa mkulu! Mndewa mkulu! cha haguhi kudanganika!" Akaamka na akaukemela mbeho na mawimbi ya mazi vikatulia na kukawa na utulivu. 25Kaidi akawalongela, ''Imani yenu yakulihi?" Wakaogoha, Walishangaa, wakalongelana kila imwe na miyage, ''Yuno ni niani, kiasi kwamba koamulu hata mbeho, na mazi ha humtii?"26Wakafika mui mji wa Gelasini iliyo upande wa nyuma ya galilaya. 27Yesu ashukile na kujata mui aldhi, munthu fulani kulawa mji, akatinkhana naye, na yuno munthu kakala na nguvu za ziza. Kwa muda mtali kakala havala nguo, na kakala haishi mui Nyumba, lakini aliishi mui maziala.28Amwonile Yesu akalila kwa lwangi, na akalagala hasi kulongozi yake. Kwa nyangi nkhulu akilonga, Nitenda mbwani kumwako, Yesu mwana wa Mulungu aliye kuchanya? Nokusihi, Sekeuniadhibu nie'' 29Yesu akaamulu roho ihile imlawe munthu yula, kwa kuwa mala nyingi kapagawa. hata kama kakala kafungigwa minyololo na kubanigwa na kuikwa hasi ya ulinzi, kabena vifungo na kuendeshigwa na mapepo mpka mudijangwa.30Yesu akamuuza, ''Zina dyako niani?" akajibu akilonga, ''Legioni'' Kwa maana mapepo mengi yaingila kumwake. 31Wakaendelea kumsihi sekeutuamulu chite mudi bugo.32Kundi da nguluwe dikala dikichungigwa kuchanya ya kilima, wakamsihi awaluhusu wakaingile kwa hau nguluwe. Na akawaluhusu kutenda hivyo. 33Kwa hiyo wala mapepo wakamlawa munthu yula na kuingila kwa wala nguluwe, na dila kundi dikakimbila mui mwinuko wa mlima mpaka ziwani na wakazama humo.34wala wanthu wakalile wochunga wala nguluwe waonile kilawile, wakakimbila na wakalava taalifa hadya mjini na kunze katika mji iwazungulikile. 35Wanthu wahulikile hayo wakaita kuona kilawile, na wakeza kwa Yesu na wakamwona munthu ambaye mapepo yakala yamlawa, kakala kavala goya na mwenye akili timamu, kakala mui migulu ya Yesu, na wakaogoha.36ndipo imwe wao aonile kilawile kandusa kuwasimulila wamwenga jinsi yuno munthu akalile koongozigwa na mapepo ivoahonyigwe. 37Wanthu wose wa mkoa wa Wagelasi na hanthu yazungukile wamulomba Yesu ahalawe kumwao kwa sababu wakala na hofu nkhulu. Na akaingila mui mtumbwi ili abwele.38Munthu yula alawiligwe na pepo alimsihi Yesu kwita naye, lakini Yesu akamlongela aite na kulonga, 39''Bwela mui nyumba yako n uhesabu yala yose ambayo Mulungu kakutendela'' Yuno munthu akahalawa, akitangaza kos katika mji wose yala yose ambayo Yesu ayatendile kwa ajili yankhe.40Na yesu akabwela, matinkhano wakamkalibisha, kwa sababu wose wakala womgoza. 41Lola akeza munthu imwe kotangigwa Yailo ni imwe kati ya vilongozi katika sinagogi. Yailo akalagala muimigulu pa Yesu na kumsihi aite ukaya kumwake, 42kwa sababu kakala na mwana mndele imwe tu, mwenye umli wa miaka kumi na miidi, na kakala katika hahli ya kudanganika. Na akalile akiita, matinkhano wakala wakisongama dhidi yake.43Mwanamke mwenye kulawigwa damu kwa miaka kumi na miidi kakala hadya na alitumia pesa zose kwa wagaga, lakini hebule amuhonyile hata imwe, 44keza kunyuma ya Yesu na kutoza pindo da vazi dyake, na ghafla kulawiligwa damu kukakoma.45Yesu akalonga, ''Niani ambaye kanitoza?" Walemile wose, Petro akalonga, Mndewa Mkulu, umati wa wanthu wokusunkha na wokusonga." 46Lakini Yesu akalonga, ''Munthu imwe kanitoza, maana nimanya nguvu zilawa kumwangu.''47Mwanamke aonile ya kuwa hadaha kufisa akitendile, akandusa kugudemeka, akalagala hasi kulongozi ha Yesualitangaza kulongozi ya wanthu wose sabahu zitendile amtoze na vila ahonyigwe ghafla. 48Kamala akalonga kumwake, ''Mndele, imani yako ikutenda uwe mgima. Genda kwa Amani.''49Akalile akiendelea kulonga, munthu imwe akeza ulawa mui nyumba ya kilongozi wa sinagogi, akilonga, ''Mndele wako kadanganika. Sekeumsumbule mwalimu.'' 50Lakini Yesu ahulikile hivyo, alimjibu, Usekogoha. Amani tu, na ataokoigwa.''51Kamala ahoaingile mui hiyo nyumba, hakuluhusu munthu yeyose kuingila hamwe naye, isipokuwa Petro, Yohana na Yakobo, tati yake mndele, na mami yake. 52Lelo wanthu wose wakala woomboleza na kulava lwangi kwa ajili yake, lakini akalonga, ''Sekemgute nyangi, hadanganikile, lakini kagona tu.'' 53Lakini wakamseka kwa dhalau, wakimanya kuwa kadanganika.54Lakini yeye, akamtoza mndele mkono, akatanga kwa lwangi, akilonga, ''Mwana, inuka'' 55roho yake ikambwelela, na akainuka wakkati huohuo. Akaamlisha kwamba, enkhigwe kinthu fulani ili adye. 56Wazazi wankhe wakasangala, lakini aliwaamulu sekewamlongele munthu kikala kilawile.
1Akawatanga wala kumi na waidi hamwe, akawenkha udaho na mamlaka nchanya ya mapepo yose na kuhonya utamu. 2Akalagiliza waite kuhubili umwene wa Mulungu na kuhonya watamu.3Akawalongela, ''Sekemsole chochose kwa ajili ya nthambo yenu wala mbalati, wala mkoba, wala mgate, wala pesa, wala sekemsole kanzu mbili. 4Nyumba yoyose molonda muingile, kaleni humo mpaka aho muhalawe hanthu aho.5Na kwa wala wasio hokela, aho muhalawe mji huo, jikung'uteni vumbi katika migulu yenu kwa ushuhuda nchanya mmwao.'' 6Wakahalawa na kwita kufosela muivijiji, wakitangaza mbuli zinogile na kuhonya wanthu kila hanthu.7Lelo Helode, mtawala, kahulika yose kuwa yakilawila alitaabika nkhani, kwa sababu ilongeka na baadhi kwamba Yohana mbatizaji amefufuka kulawa wefile, 8na bahati kwamba Elia akalawilakale, na kwa wamwenga kwamba imwe wa walotezi wa umwaka amefufufka katika wefile kaidi. 9Helode akalonga, ''nimchinja Yohana, lakini yuno ni niani nomuhulika mbuli zake? Na Helode kalonda nzila ya kumuona Yesu.10Wakati abwelile wala watumigwe, wakamlongea kila kinthu watendile. Akawasola hamwe naye, akaita mdumwe katika mji wotangigwa Bethsadia. 11Lakini matinkhano wakahulika kuhusu dino wakamkola, na aliwakalibisha, na akalonga nao kuhusu umwene wa Mulungu, na wawahonya wala walondile uhonyaji.12Siku ikandusa kumala, na wala kumi na waidi wakaita kumwake na kulonga, ''Watawanye matinkhano kwamba waite katika vijiji vya haaguhi na mijini wakalonde mahumulo na ndiya, kwa sababu tupo hanhu ha mbago.'' 13Lakini akawalongela, ''Mweye wenkheni kinthu cha kudya.'' Wakalonga ''Chabule zaidi ya vipande vitano vya migate na somba waidi, isipokuwa chiite a kugula ndiya kwa ajili ya kusanyiko dino da wanthu.'' 14Kukala na wanawalume wapatao elfu tano hadya. Akawalongela wanahina wake. ''Wakalisheni hasi katika makundi ya wanthu wapatao hamsini kwa kila kundi.15Kwa hiyo wakatenda hivyo wanthu wakalale hasi. 16Akasola migate mitano na somba waidi na akalola kuulanga, akavibaliki, na kuvimega katika vipande, akawenkha wanahina wankhe ili waviike kulongozi ya matinkhano. 17Wose wakadya na wakaguta, na vipande vya ndiya visigale vidondoligwa na kumemeza visege kumi na viidi.18Nayo ikawa kwamba, akala akilomba mdumwe, wanahina wankhe wakala hamwe naye, na akawauza akilonga, ''wanthu hulonga nie ni niani?" 19Wakajibu, wakalongo, ''Yohana mbatizaji, lakini wamwenga hulonga Eliya, na wamwenga hulonga imwe wa walotezi wa nyakati za umwaka amefufuka kaidi.''20Akawalongela, ''Lakini mweye molonga nie ni niani?" Akajibu Petro akalonga, ''Kilisito kulawa kwa Mulungu." 21Lakini kwa kuwaonya, Yesu akawaelekeza kutomlongela yeyose nchanya ya dino, 22akalonga kwamba mwana wa Adamu lazima ateseke kwa mbuli mengi na kulemigw na walala wa Makuhani wakulu na waandishi, na akomigwe, na siku ya nthatu atafufuka.23Akawalonela wose, ''kama munthu yeyose akilonda kunikola, lazima ajikane mwenyewe, asole msalaba wankhe kila siku, na anikole. 24Yeyose kogezaye kuyaokola maisha yankhe naayaze, lakini yeyose koyaza maisha yankhe kwa faida yangu, atayaokola. 25Je nakimfaidile mbwani mwanadamu, kama akiipata isi yose, lakini akayaza au akapantha hasala ya nafsi yake?26Yeyose kolonda nionela chinyala nie na mbuli yangu, kumwake yeye mwana wa Adamu naamuonele chinyala atakapokuwa muna utunyo wamkhe, na utunyo wa Tata na wasenga watakatifu. 27Lakini nowalongela ukweli, kuna baadhi yenu wotimalala hano, seke waonje umauti mpaka waulole umwene wa Mulungu.''28Ikalawila yapata siku nane baada ya Yesu kulonga mbuli ziya kwamba akawasola hamwe nae Petro, Yohana na , Yakobo, wakakwela muumlima kulomba. 29Na akalile muna kulomba, muonekano wa cheni yake ubiduka, na mavazi yankhe yakawa meupe na ya kung'aa.30Na lola, wakalaaho wanawalume waidi wakilonga naye! Wakala Musa na Elia, 31waoneka katika utunyo. Walonga kuhusu kuhalawa kumwake, mbuli ambadyo alikalibia kuditimiza Yelusalemu.32Lelo Petro na wala wakalile hamwe naye wakala katika nthongo mzito. Lakini waamkile, waliuona utunyo wankhe na wanawalume waidi wakalile waimalala hamwe nae. 33Ikalawila kwamba, wakalile wakihalawa kwa Yesu, Petro akamlongela, ''Mndewa, ni goya kumwetu kukala hano na inatupasa chitengenenze makazi ya wanthu wanthatu. Chitengenenze imwe kwa ajili yako, imwe kwa ajili ya Musa, na imwe kwa ajili ya Eliya.'' Haelewile kakala kokilonga.34Akalile akilonga hayo, dikeza wingu na dikawagubika; na wakaogoha waonile wazunguukigwa na wingu. 35Lwangi ukalawa mudi wingu ikalonga, ''Yuno ni mwanangu mteule. Mtegelezeni yeye.'' 36Lwangi ihanyamalile, Yesu kakala mdumwe wakala hupi, na katika siku hizo hawamlongele yeyose dyodyose mgati mwa wayaonile.37Siku iinzile, baada ya kulawa muumlima, kusanyiko kulu da wanthu dinthinkhana nae. 38Lola, mwanamulume kulawa mui kusanyiko kalila kwa lwangi, akilonga, ''Mwalimu nokulomba umlole mwanangu, kwa kuwa ni mwanangu wa mdumwe. 39Koona roho ihile humtoza, na mala huguta nyangi, na pia humtenda achanganyikiwe na kulawigwa povu muumulomo. Nayo humlawa kwa shida, ikimsababishila maumivu makali. 40Naliwasihi wanahina wako kuikemela ilawe, lakini hawadahile.''41Yesu akajibu akalonga, ''Mweye kizazi kisichoamini na chagile, mpaka lini nanikale namweye na kusolana namweye? Mgale mwanago hano.'' 42Mbwanga akalile kokwiza, roho ihile imlagaza hasi na kumtikisa kwa fujo. Lakini Yesu kaikemela ila roho ihile, kamuhonya mbwanga, na kumkabidhi kwa tati yake.43Wose washangazigwa na ukulu wa Mulungu. Lakini wakalile wakistaajabu wose kwa mbuli zose zitendekile, akalonga kwa wanahina wankhe. 44''Mbuli yawakale muimagutwi mmwenu, kwa kuwa Mwana wa Adamu naalavigwe muimikno mwa wanadamu.'' 45Lakini hawakuelewa maana ya mbuli ziya, na yafisigwa mmeso pao, ili sekeweze wakadielewa. Wakaogoha kumuuza kuhusu mbuli idyo.46Kamala mgogolo uwandusa ulawika mgati mmwao i nchanya ya niani angekuwa mkulu. 47Lakini Yesu amanyile wakalile wakihojiana muimioyo mmwao, akamsola mwana mdodo, na kumuika upande wankhe, 48na akalonga, ''kama munthu yeyose akimhokela mwana mdodo gesa yuno kwa zina dyangu, konihokela nie pia, na yeyose akinihokela nie, kamuhokela pia anitumile, kwa kuwa aliye mdodo kati yenu ndiye alie mkulu''49Yohana akajibu akalonga, ''Mndewa, chimuona munthu akiwinga pepo kwa zaina dyako na chikamlemesa, kwa sababu haambatani na cheye.'' 50Lakini Yesu akamlongela, ''Sekemumzuile, kwa kuwa asiye kibidu na namweye ni wa kwenu''51Ikalawila kwamba, kulingana na siku zikalile zahaguhi siku zankhe za kwita kuulanga, kwa uimala alielekeza cheni yak Yelusalemu. 52Akatuma wajumbe kulongozi yake, nao wakaita na kuingila katika kijiji cha Wasamalia ili wamtayalishie hanthu. 53Lakini wanthu huki hawamuhokele, kwa sababu kakala ameelekeza cheni yake Yelusalemu.54Wanahina wankhe Yakobo na Yohana wadionile dino, wakalonga, ''Mndewa kolonda tuamulu moto uhulumuke hasi kulawa kuulanga uwateketeze?" 55Lakini akawabidukila akawakemela. 56Kamala wakaita muikijiji kimwenga.57Wakalile wakiita muna nzila yao, munthu imwe akawalongela, ''Nanikukole kokose ukokoita.'' 58Yesu akamlongela, ''Mbweha wanamabugo, ndege wa angani wana viota, lakini mwana wa Adamu kebule pakugoneza mutwi wake.''59Ndipo akamlongela munthu imwenga, ''Nikole.'' Lakini yeye akalonga, ''Mndewa, niluhusu kwanza niite nikamzike tati yangu,'' 60Lakini yeye akamlongela, ''Waleke wefile wawazike wefile wao, lakini weye genda ukautangaze umwene wa Mulungu kila hanthu.''61Pia munthu imwenga akalonga. ''Nanikukole, Mndewa, lakini niluhusu kwanza nikawalage walio katika nyumba yangu.'' 62Lakini Yesu akamlongela hebule munthu, kogela mkono wankhe kulima na kulola kunyuma kofala kwa umwene wa Mulungu.''
1Baada ya mbuli zino, Mndewa akasagula sabini wamwenga, na kuwatuma waidi waidi wamlongole katika kila mji na hanthu alilotalajia kwita. 2Akawalongela, ''Mavuno ni mengi, lakini watenda sankhani ni wadodo. Hivyo basi mulombeleni Mndewa wa mavuno, ili kwamba atume halaka watendasankhani katika mavuno yake.3Gendeni katika mji. Loleni, nowatuma kama kondoo mgati ya mbwa mwitu. 4Sekempape mfuko wa pesa, wala mikoba ya wasafili, wala vilatu, wala sekemulamse yeyose muinzila.5Katika nyumba yeyose molonda muingile, mwanduso longeni, 'Amani iwe katika nyumba ino.' 6Gesa munthu wa amani kahadya, amani yenu naisigale nchanya mmwake, lakini kama siyo, naibwele kumwenu. 7Sigaleni muna inyumba hiyo, dieni na mng'we wolondawakilave, kwa maana mtendasankhani kostahili mshahala wankhe. Sekemuhame kulawa nyumba ino kwita imwenga.8Mji wowose muingilao, na wakawahokela, dieni chochose kiikigwe kulongozi mmwenu, 9na honyeni watamu waumo humo. Longeni kumwao, 'Umwene wa Mulungu wiza haguhi mmwenu'10Lakini katika mji wowose namuingile, na wasiwahokele, gendeni kunze katika nzila na longeni, 11'Hata vumbi katika mji wenu dinatile migulu mmwetu chidikung'uta dhidi yenu! Lakini tambuleni dio, Umwene wa Mulungu uhaguhi.' 12Nowalongeleni kwamba siku ya hukumu itakuwa ni usitahimilivu nkhani kwa Sodoma kufosa mji huo.13Ole kumwako Kolazini, Ole kumwako Bethsaida! Kama sankhani nkhulu zitendeke mgati mmwako itendekile Tilo na Sidoni, Wangelitubu umwaka nkhani, wakikala ndani ya nguo za gunia na majivu. 14Lakini itakuwa usitahimilivu nkhani siku ya hukumu kwa Tilo na Sidoni zaidi yenu. 15Weye Kapelnaumu, Kofikili nauinuligwe mpaka Kuulanga? Hapana, naushushigwe hasi mpaka kuzimu.16Kolonda awategeleze mweye konitegeleza nie, na yeyose kolonda walema konilema nie, na yeyose konilonda nie komlonda anitumile''17Wala sabini wakabwela kwa seko, wakilonga, ''Mndewa, hata mapepo wotutii katika zina dyako.'' 18Yesu akawalongela, ''Nimuona Kinyamkla akilagala kulawa kuulanga kama ladi. 19Lola, niwenkha mamlaka ya kujata mazoka na nge, na nguvu zose za adui, na hapana chochose kwa nzila yoose cholondakiwazulu. 20Hata hivyo sekemsekelele tu katika dino, wamba roho zowatii, lakini sekeleleni nkhani kwamba mazina yenu yaandikigwa kuulanga.''21Katika mda ulaula akasekelela nkhani katika Roho Mtakatifu, na kulonga, ''Nokusifu weye, Tata, Mndewa wa kuulanga na isi, kwa sababu kuyafisa mbuli zino kulawa kwa wenye hekima na akili, na kuyagubula kwa hawanafundishigwa, kama wana wadodo. Ena, Tata, kwa kuwa ilipendeza katika mmeso pako.''22''Kila kinthu kikabidhiigwa kumwangu na Tati yangu, na hebule komanya Mwana ni niani ila Tata, na hebule komanya Tata ni niani ila Mwana, na yeyose ambaye Mwana hutamani kujigubula kumwake.''23Akawabidukila wanahina, akaonga muifalagha, ''Wabalikiigwa woyaonayo yano ambayo mweye moyaona. 24Nowalongela mweye, kwamba walotezi wengi na wamwene walitamani kulola mbuli moyaona, na hawayaonile, na kuhulika moyajulika, na hawayahulikile.''25Lola, mwalimu fulani wa shelia ya Kiyahudi katimalala na kungeza, akilonga, ''Mwalimu, nitende mbwani niulithi ugima wa milele?" 26Yesu akamlongela, ''Kiandikigwa mbwani katika shelia? Koisomaze?'' 27Akajibu akalonga, ''Naumbwede Mndewa Mulungu wako kwa moyo wankho wose, kwa roho yankho yose, kwa nguvu zankho zose, na kwa akili zankho zose, na jilani yako gesa nafsi yako mwenyewe.'' 28Yesu akalonga, ''Umejibu kwa usahihi. Tenda vino na utaishi.''29Lakini mwalimu, akitamani kujihesabila haki mwenyewe, Akamlongela Yesu, ''Na jilani yangu ni niani? 30Yesu akajibu akalonga, ''Munthu fulani kakala akihulumuka kulawa Yelusalemu kwita Yeliko. Akalagalila mgati ya wanyang'anyi, wamnyang'anyile mali yake, na kumtoa na kumleka haguhi akiwa nusu mfu.31Kwa bahati kuhani fulani kakala akihulumuka katika nzila hiyo, amuonile akafosa upande umwenga. 32Vivyo hivyo Mlawi pia, afikile hanthu hadya na kumuona, akafosa upande umwenga.33Lakini Msamalia imwe, akalile akisafili, akafosa hadya akalile munthu huyo. ahoamuonile, kasukumigwa na huluma. 34Alimkalibia na kumfunga vilonda vyankhe, akamtilila mavuta na divai nchanya mmwake. Akamkweleza nchanya ya mnyama wankhe, na kumgala katka nyumba ya wageni na kumhudumia. 35Siku iinzile akasola dinali mbili, na akampatila mmiliki wa nyumba ya wageni na kumlongela, 'Muhudumie na chochose cha ziada kolonda utumile, nanikulinkhe nikabwela.'36Ni ilihi kati ya wano watanthu, kofikili, kakala jilani kumwake yeye alagalile mgati ya wanyang'anyi?" 37Mwalimu akalonga, ''Ni idya alagisile huluma kumwake.'' Yesu akamlongela, ''Genda na ukatende vivyo hivyo''38Lelo wakalile wakisafili, wakaingila muna ikijiji fulani, na mwanamke imwe zina dyake Maltha alimkalibisha ukaya kumwake. 39Kakala na dada atangigwe Maliamu, akalile muimigulu pa Mndewa na kutegeleza mbuli dyake.40Lakini Maltha kajinkha shughuli nyingi za kuandaa ndiya. Akaita kwa Yesu, na kulonga, ''Mndewa, haujali kwamba dada yangu kanileka nihudumu mdumwe? Hivyo basi mlongele anisaide.'' 41Lakini Mndewa alimjibu na kumlongela, ''Maltha, Maltha, kosumbuka nchanya ya mbuli mengi, 42lakini ni kinthu kimwe tu cha muhimu. Maliamu kasagula kinogile, ambacho sekekilavigwe kulawa kumwake.''
1Ilawila wakati Yesu akalile kolomba hanthu fulani, imwe wa wanahina wankhe akamlongela, ''Mndewa, tufundishe cheye kulomba kama Yohana awafundishile wanahina wankhe.'2Yesu akawalongela, Msalipo, longeni, 'Tata, zina dyako ditukuzwe. Umwene wankho wize.3Uchinkhe mgate wenthu wa kila siku. 4Uchisamehe ubananzi wenthu, gese cheye ivochowasamehe wose wachibanangile. Sekeuchilongoze muna a majalibu.''5Yesu akawalongela, ''Ni niani kumwenu atakuwa na mbuya, ambaye naamwitile ichilo, na kumlongela, Mbuya niazime migate minthatu. 6Kwa sababu mbuyangu kanimanya sambivi kulawa muinthambo, nanie nabule cha kumuandalia.' 7Na yula akalile mgati akajibu, sekeunitaabishe, Mlango ufungigwa kale, na wana wangu, hamwe nanie chigona kale mdikomwa. Sidaha kuamka na kukwinkha weye migate. 8Nowalongela, japo kuwa haamki na kukwinkha migate kama mbuyake, kwa sababu ya kuendelea kumgongela bila chinyala, ataamka na kukwinkha vipande vingi vya migate kulingana na mahitaji yako.9Nie pia nowalongeleni, Lombeni, mweye namwinkhigwe; londeni, namweye nampanthe, toeni hodi namweye namfunguliligwe. 10Kwa kuwa kila munthu kolomba naahokele, na kila munthu kolonda atapata, na kila munthu kotoa hodi, mlango nauvuguligwe kumwake.11Ni tata ilihi mgati mmwenu, mwanage akimulomba somba naamwinkhe zoka badala yake? 12Au akimulomba yai naamwinkhe nge badala yake?. 13Kwa hiyo, ikiwa mweye mlio wabananzi momanya kuwenkha wana wenu zawadi zinogile, je si zaidi nkhani Tati yenu wa kuulanga waba atawenkha Roho Mtakatifu hao wamuombao?"14Baadaye, Yesu akawa kokemela pep, na munthu mwenye pepo kakala bubu. Ikiwa pepo dimlawile, munthu huyo kadaha kulonga. Umati wakastaajabu nkhani. 15Lakini wanthu wamwenga wakalonga, yuno kohalava mapepo kwa Beelzebul, mkulu wa mapepo.16Wamwenga walimjibu na kumlonda awalagise ishala kulawa kuulanga. 17Lakini Yesu kayatambula mawazo yao na kuwalongela, ''Kila umwene utakaogawanyika itakuwa ukiwa, na nyumba iliyo gawanyika nailagale.18Gesa Kinyamkela naawe kagawanyika, umwene wankhe nautimaleleze? Kwa sababu molonga nolava mapepo kwa Beelzebul. 19Gesa nie nlava mapepo kwa Beelzebul, je wayenu wolava mapepo kwa nzila ilihi? Kwa sababu ino, wao watawahukumu mweye. 20Lakini, gesa nolava mapepo kwa kidole cha Mulungu, basi umwene wa Mulungu uwazila.21Munthu mwenye nguvu na silaha akilinda nyumba yankhe, vinthu vyake navikale salama. 22Lakini akivamiigwa na munthu mwenye nguvu zaidi, Yula munthu mwenye nguvu atamnyang'anya silaha zake, na kuzisola mazli zankhe zose. 23Yeye asiye hamwe nanie yuko kibidu nanie, na yeye asiyekusanya hamwe nanie hutapanya.24Pepo ehile komlawa munthu, huita na kulonda hanthu pasipo na mazi ili ahumule. Atakapokuwa amekosa, hulonga, 'nanibwele nilawile. 25Akibwela na kutinkha nyumba ifagiligwa na ikala goya. 26Hivyo huita na kulonda mapepo saba walio wehile kufosa yeye mwenyewe na kuwagala weze wakale hanthu pale. Na hali ya munthu huyo kuwa iha kufosa ikalile mala ya mwanduso.''27Ilawila kwamba akalile akilonga mbuli zino, mwanamke fulani akaguta nyangi yankhe nkhani ya wose mui mkutano wa wanthu na kulonga ''Dibalikiigwa munda dililo kweleka na matiti unyonyile'' 28Lakini yeye akalonga, wabalikiigwa wala webule mbuli da Mulungu na kuditunza.29Wakati umati wa wanthu wokusanyika na kuongezeka, Yesu akandusa kulonga ''Kyelesi kino ni kyelesi cha ubananzi. Sekeufute ishala, na hebule ishala wenkhigwe zaidi ya ila ishala ya Yona. 30Maana gesa Yona akalile ishala kwa wanthu wa Ninawi, ndivyo na Mwana wa Adamu atakavykuwa ishala kwa kyelesi kino.31Malkia wa kanisa naatimalale siku ya hukumu na wanthu wa kyelesi kino na kuwahukumu wao, kwani yeye kalawa katika uhelelo wa nchi ili eze ategeleze hekima za Solomoni, na hano aliye mkulu kufosa Solomoni.32Wanthu wa Ninawi nawatimalale katika hukumu hamwe na wanthu wa kyelesi kino siku ya hukumu watakihukumu, kwani wao walitubu kwa mahubili ya Yona, na lola, hano yuko aliye mkulu kufosa Yona.33Hebule munthu yoyose, awashaye taa na kuiika hanthu ha hasi yenye ziza isiyooneka au hasi ya kisege, ila huwasha na kuika nchanya ya kinthu ili kila munthu aingile adahe kuona bunkhulo. 34Ziso dyako ni taa ya mtufi. Ziso dyako dikiwadinogile basi mtufi wankho wose utakuwa mui bunkhulo. Lakini ziso dyako dikiwa dihile basi mtufi wankho wose nauwe mudi ziza. 35Kwa hiyo, mjihadhali ili bunkhulo ulio mgati mmwenu sekeutangwe ziza. 36Hivyo basi, kama mtufi wankho wose uko mui bunkhulo, na hebule hanthu iliyo katika ziza, basi mtufi wankho utakuwa sawa na taa iwakayo na kulava bunkhulo kumwenu.''37Akomelezile kulonga, Falisayo alimwalika akadye ndiya ukaya kumwake, naye Yesu akaingila mgati na kuwa hamwe nao. 38Na Mafalisayo wakashangala wka jinsi ambavyo hanawile kwanza kabla ya ndiya cha jioni.39Lakini Mndewa akawalongela, ''Mweye Mafalisayo moonesha kunze ya vikombe na bakuli, lakini mgati yenu mmema tamaa na ubananzi. 40Mweye wanthu mubule na ufahamu, Je yeye aumbile kunze haumbile na mgati pia? 41Wenkheni masikini yaliyo mgati, na mbuli zose yatakuwa safi kumwenu.42Lakini ole wenu Mafalisayo, kwani molava zaka ya mnanaa na machicha na kila aina ya mboga ya bustani. Lakini mleka mbuli ya haki na kumbweda Mulungu. Ni muhimu nkhani kutenda yaliyo ya haki na kumbweda Mulungu, bila kuleka kutenda na hayo yamwenga pia.43Ole wenu Mafalisayo, kwa kuwa mobweda kukala katika vinthi vya kulongozi mui masinagogi na kulamsigwa kwa salamu za heshima mudisoko. 44Ole wenu, kwani mofanana na maziala yebule na alama ambayo wanthu hugenda kuchanya mmwake pasipokumanya.''45Mwalimu imwe wa shelia za Kiyahudi akamjibu na kumlongela, ''Mwalimu, ikochilonga chotuuzi pia cheye.'' 46Yesu akalonga, ''Ole wenu, waalimu wa shelia! kwani mowenkha wanthu mizigo mikulu wasiyodaha kuipapa, walakini mweye hamtoza mizigo hiyo hata kwa imwe ya vidole vyenu.47Ole wenu, kwa sababu mozenga na kuika kumbukumbu mui maziala ya walotezi' ambao wakomigwa na mababu zenu. 48Hivyo mweye moshuhudila na kutogolana na sankhani wazitendile mababu zenu, kwa sababu hakika wawakoma walotezi ambao mozenga kumbukumbu katika maziala yao.49Kwa sababu hiyo pia, hekima ya Mulungu yolonga, 'Naniwatumile walotezi na mitume nao watawatesa na kuwakoma baadhi yao. 50Kyelesi kino kitawajibika kwa damu ya walotezi wakomigwe tangu kwandusa kwa isi, 51Kulawa damu ya Abeli hadi damu ya Zakalia, akomigwe mgati ya madhabahu na patakatifu. Ena, nowalongela mweye, kyelesi kino kitawajibika.52Ole wenu waalimu wa shelia za Kiyahudi, kwa sababu msola funguo za ufahamu; mweye wenyewe hamuingila, na wala wolonda kuingila mowazuila.''53Baada ya Yesu kuhalawa hadya, Waandishi na Mafalisayo walimpinga na kubishana naye nchanya ya mbuli mengi. 54wakigeza kumnasa kwa mbuli zake.
1Kwa wakati huo, maelfu ya wanthu walikusanyika hamwe, kiasi cha kwandusa kujatana, akandusa kulonga na wanahina wankhe kwanza, ''Jihadhalini na chachu ya Mafalisayo ambayo ni unafiki''2Na sekekuwe na sili ifisike ambayo sekeigubuligwe, wala mbuli difisigwe ambalo sekedimanyike. 3Na dyodyose mdilongile katika ziza, nadihulikwe mudi bunkhulo. Na yoyose muyalongile mudi gutwi mgati ya vyumba vyenu vya ndani vifungigwe nayatangazigwe kuchanya ya paa da nyumba.4Nowalongeleni mbuya zangu, sekemuwaogohe wala wokomao mtufi kamala webule kinthu kimweenga cha kutenda, 5Lakini naniwanye molonda mumuogohe. Muogoheni yula ambaye baada ya kuwa kakoma, ana mamlaka ya kukwasigwa jehanamu. Ena, nowalongeleni mweye, mwogoheni huyo.6Je shomolo watano hawauzigwa kwa salafu mbili? hata hivyo hebule hata imwe wao naazimizigwe kulongozi ha Mulungu. 7Lakini mmanye kuwa, nyele za mitwi yenu ihesabigwa. Sekemuogohe. Mweye ni wa thamani nkhulu kufosa shomolo wengi.8Nowalongela, yeyose atakayenikili Nie kulongozi ha wanthu, Mwana wa Adamu atamkili kulongozi ha wasenga wa Mulungu. 9Lakini yeyose naanikane kulongozi ha wanthu naye naakanigwe kulongozi ha Wasenga wa Mulungu. 10Yeyose kolonga mbuli dihile nchanya ya Mwana wa Adamu, naasameheigwe, lakini yeyose atakayemkufulu Roho Mtakatifu, sekeasemeheigwe.11Ahowawagale kulongozi ha wakulu wa masinagogi, watawala, na wenye mamlaka, msiogohe kuchanya na namna ya kulonga katika kujitetea au mbwani molondamkilonge, 12kwa kuwa Roho Mtaatifu atawafundisha namna mtakavyolonga kwa wakati huo.''13Munthu imwe katika kusanyiko akamlongela, ''Mwalimu, mlongele lumbu dyangu anigawile hanthu ya ulithi wangu.'' 14Yesu akamjibu, ni niani aniikile kuwa mwamuzi na mpatanishi mgati mmwenu.? 15Ndipo akawalongela, Jihadhalini na kila namna ya tamaa, kwa sababu ugima wa munthu hauhali katika wingi wa vinthu alivyo navyo.''16Yesu akawalongela mfano, akilonga, Mgunda wa munthi imwe tajili dyeleka nkhani, 17na akajiuza mgati mmwake, akilonga, nanitendeze kwani nabule hanthu ha kuhifadhia mazao yangu? 18Akalonga, nanitende vino. Nanibene ghala zangu ndodo na kuzenga iliy nkhulu, na kuyahifadhi mazao yangu yose na vinthu vimwenga. 19Naniilongele nafsi yangu, ''Nafsi, kuiikila akiba ya vinthu vingi kwa miaka mingi. Humula, udye, ung'we na kustalehe,''20Lakini Mulungu akamlongela, ewe munthu mbozi, ichilo ya dielo wolonda roho kulawa kumwako, na vinthu vyose uviandaile naviwe vya niani? 21Ndivyo itakavyokuwa kwa kila munthu koiikila mali na si kujitajilisha kwa ajili ya Mndewa.22Yesu akawalongela wanahina wankhe, kwa hiyo nowalongela msihofu kuchanya ya maisha yenu_ ya kuwa namdye mbwani au kuchanya ya mitufi yenu_ya kuwa namvale mbwani 23Kwa kuwa maisha ni zaidi ya ndiya, na mtufi ni zaidi ya mavazi.24Loleni ndege wa angani, hawalima wala hawavuna. Wabule chumba wala ghala ya kuhifadhia, lakini Tati yenu huwalisha. Mweye si bola zaidi kufosa ndege! 25Ni ilihi mgati mmwenu ambaye akijisumbua naadahe kuongeza dhilaa imwe katika maisha yake? 26Ikiwa basi hamdaha kutenda hicho kinthu kidodo kilicho lahisi hangi basi kosumbukila hayo yamwenga?.27Loleni maua -yavyomea. Hayatenfa sankhani wala hasakoti. Lakini nowalongela, hata Suleimani katika utunyo wankhe wose havikigwe kama imwewaho ya yano, 28Kama Mulungu huyavika goya mazani ya kondeni, ambayo dielo yapo, na igolo hukwasigwa mui moto. Je si zaidi atawavika mweye? mweye wa imani haba!29Sekemsumbukile nchanya ya kuwa namdye mbwani au namng'we mbwani, wala sekemuwe na hofu. 30Kwa kuwa Mataifa yose ya isi husumbukila mbuli zao. Na Tati yenu komanya ya kuwa molonda yano.31Lakini londeni umwene wankhe kwanza, na hayo yamwenga namzidishiigwe, 32msiogohe, mweye kundi dodo, kwa sababu Tati yenu kosekelela kuwenkha mweye huo umwene.33Uzeni mali zenu na mkawenkhe masikini, mjitendele mifuko isiyoishiwa_hazina ya kuulanga isiyokoma, hanthu ambapo wabavi sekewakalibie wala nondo sekeidahe kubananga. 34Kwa kuwa palipo na hazina yako, ndipo na roho yako itakapokuwepo.35Nguo zenu nthali ziwe zifungigwa kwa mkanda, na taa zenu zihakikishigwe kuwa zoendelea kukwaka, 36na muwe gesa wanthu womtazamila Mndewa wao kulawa mui shelehe ya halusi, ii kwamba akeza n akutoa hodi, nawadahe kumfungulia mlango kwa halaka.37Wabalikiigwa wala watumigwa, ambao Mndewa atawatinkha wako meso. Hakika atafunga nguo yankhe nthali kwa mkanda, kamala atawaketisha hasi kwa ndiya, na kamala kuwahudumia. 38Gesa Mndewa naeze kwa zamu ya kaidi ya ulinzi ua ichilo, au hata zamu ya nthatu ya ulinzi, na kuwatinkha wakiwa tayali, itakuwa ni heli kwa hao watumigwa.39Zaidi ya hayo, mmanye dino, gesa mndewa mui nyumba amanyile saa ambayo mbavi kokwiza, sekeadiluhusu nyumba yake ifungigwe. 40Iweni tayali pia kwani hammanyile ni wakati ulihi mwana wa Adamu naabwele.41Petro akalonga, ''Mndewa, wochilongela cheye wenyewe ino mifano, au komulongela kila munthu.? 42Mndewa akawalongela, ''Ni niani mtumigwa mwaminifu au mwenye hekima ambaye mndewa wanhe naamuike kuchanya ya watumigwa wamwenga, ili awagawile ndiya yao kwa wakati mwafaka? 43Kabalikiigwa mtumigwa yula, ambaye mndewa wankhe akeza atamkuta akitenda yala alagililizigwe. 44Hakika nowalongela mweye ya kuwa atamuika kuchanya ya mali yankhe yose.45Lakini Mtumigwa akilonga muumoyo mmwake, ''mndewa wangu anachelewa kubwela; hivyo akandusa kuwatoa wala watumigwa wa kilume na wa chike, kamala akandusa kudya, kung'wa na kulewa, 46mndewa wankhe yula mtumigwa naeze katika siku asiyotegemela na saa asiyoimanya, naye naamkanthe vipande vipande na kumuika katika hanthu hamwe na wasiokuwa waaminifu.'47Mtumigwa, komanya mapenzi ya mndewa wankhe, naye hajiandaile wala hatendile sawa sawa na mapenzi yankhe, naatoigwe viboko vingi. 48Lakini mtumigwa hamanyile mapenzi ya mndea wankhe, lakini akatenda yanayostahili adhabu, naatoigwe viboko vidodo. Kwa kuwa yeye enkhigwe vingi, vingi hudaigwa kulawa kumwake, na yeye aaminigwe kwa vingi, kumwake navidaigwe vingi zaidi.49Niza kuwasha moto muiisi, na notamani iwe uwaka kale, 50Lakini ina ubatizo ambao nanibatizigwe, na nina huzuni mpaka ahoukamilike!51Je mofikili kuwa niza kugala amani muiisi? Hapana, Nowalongeleni, badala yankhe igala mgawanyiko. 52Tangu sasa na kuendelea kutakuwa na wanthu watano katika nyumba imwe wamegawanyika, na wanthatu watakuwa kibidu na waidi, na waidi watakuwa kibidu na wantahtu. 53Watagawanyika, tata naawe kibidu na mwanage, na mwanage naawe kibidu na tati yake, mama naawe kibidu na mndele wankhe, na mndele naawe kibidu na mami yake, Mkoi naawe kibidu na mkoi wake naye mkoi naawe kibidu na mami mkio wake.54Yesu akawa kowalongela makutano pia, ''Mala mulolapo ulanga yakilawila maghalibi, molonga nyakati za mvula ziwadila; na ndivyo inavyo kuwa, 55Na mbeho wa kusini ukivuma, molonga, Patakuwepo na vuke kali, na ndivyo inavyokuwa. 56Mweye wanafiki, modaha kufafsili mwonekano wa nchi na anga, lakini yowaze hamdaha kuutafsili wakat uaho?57Ni hangi kila imwe wenu sekeapambanule dililo sahihi kumwake kuditenda wakati ambapo angali na nafsi ya kutenda hivyo? 58Maana mkaita na mshitaki wako kulongozi ya hakimu, jitahidi kutogolana na mshitaki wankho mungali mnkhali muinzila sekeeze akakugala kwa hakimu, na hakimu akakugala kwa ofisa, na ofisa akakukwasa mudigeleza. 59Nokulongela, sekeulawe huko hadi ulinkhe mpaka senti ya uhelelo.
1Kwa wakati huo, kukala na baadhi wanthu wamtaalifile nchanya ya Wagalilaya ambao Pilato kawakoma na kuchanganya danu yao na sadaka zao. 2Yesu akajibu na kuwalongela, ''Je modhani kuwa Wagalilaya hao wakala na ubananzi kufosa Wagalilaya wamwenga wose ndiyo maana wapatigwa na yehile hayo? 3Hapana, nowalongela, lakini msipotubu, mweye namuangamile vivyo hivyo.4Au wala wanthu kumi na nane muna i Siloamu ambao manala ulagala na kuwakoma, mofikili wao wakala wenye ubananzi zaidi kufosa wamwenga katika Yelusalemu? 5Hapana, nie nolonga, lakini gesa msipotubu, mweye wose pia namuangamile.6Yesu akawalongela mfano uno, ''Munthu imwe kakala na mtini uhandigwa muna mgunda wake na kaita kulonda matunda kuchanya lakini hapatile. 7Akamlongela mtunza bustani, 'Lola, kwa miaka minthatu niza na kugeza kulonda matunda mui mtini uno lakini sipatile. Uukanthe. Kwani ugale ubananzi wa alidhi?8Mtunza bustani akajibu na kulonga, 'uleke mwaka uno ili niuhalile na kuiika mbolea nchanya mmwake. 9Gesa ukieleka matunda mwaka wizao, ni goya; lakini kama sekeuweleke, uukanthe!"10Lelo Yesu kakala akiundisha katika imweaho ya Masinagogi wakati wa Sabato. 11Lola, kakala aho mama imwe ambaye kwa miaka kumi na minne kakala na roho ehile wa udhaifu, na yeye kakala amepinda na kebule udaho kabisa wa kutimalala.12Yesu amuonile, akamtanga, akamlongela, ''Mama, umekuwa hulu halawa mui udhaifu wankho." 13Akaika mikono yankhe kuchanya mmwake, na mala mtufi wake akajinyoosha na akamtukuza Mulungu. 14Lakini mkulu wa sinagogi alikasilika kwa sababu Yesu kakala kamuhonya siku ya Sabato. Hivyo mtawala akajibu akawalongela matinkhano, ''Kuna siku sita ambazo ni lazima kutenda sankhani. Inzoni kuhonyigwa basi, si katika siku ya Sabato.''15Mndewa akamjibu na akalonga, ''wanafiki! Hebule kila imwe wenu kufungula punda wako au ng'ombe kulawa mudizizi na kuwalongoza kumgala kung'wa siku ya Sabato? 16Hivyo pia mndele wa Abrahamu, ambaye Kinyamkela amemfunga kwa miaka kumi na minane, je haimpasile kifungo chankhe sekekifunguliigwe siku ya sabato?"17Akalile akillonga mbuli zino, wala wose wampingile waliona chinyala, bali matinkhano wose wa wamwenga washangilila kwa ajili ya mbuli ya ajabu atendile.18Yesu akalonga, ''Umwene wa Mulungu wofanana na mbwani, na nodaha kulinganisha na mbwani? 19Ni kama mbeyu ya haladali aisolile munthu imwe na kuihanda muumgunda mmwake, na ikamela ikawa biki kulu, na ndege wa kuulanga wakazenga viota katika matawi yankhe.20Kaidi akalonga, ''Nifananishe na mbwani umwene wa Mulungu? 21Ni gesa chachu ambayo mwanamke kaisola na kuchanganya mui vipimo vitanthu vya unga hata ukaumuka.''22Yesu akagenda kila mji na kijiji muinzila akiita Yelusalemu na kuwafundisha. 23Munthu imwe akauza, ''Mndewa, ni wanthu wadodo tu nawaokoigwe?" Hivyo akawalongela, 24''Iyohe kuingila kwa kufosela mlango msisili, kwa sababu wengi nawageza na sekewadahe kuingila.25Mala baada ya mmiliki wa nyumba kutimalala na kuvugala mlango, basi namtimalale kunze na kutoa hodi muumlango na kulonga, Mndewa, Mndewa, chivugulile yeye atajibu na kuwalongela, siwamanyile mweye wala ukomolawa.' 26Ndipo namlonge, Chidya na kung'wa kulongozi kumwako na weye ulifundiha katika mitaa yenthu.'' 27Lakini yeye atawajibu, 'nowalongela, siwamanyile, halaweni kumwangu, mweye watenda yehile!'28Nakuwe na kililo na kusaga mazino wakati mtakapowaona Abrahamu, Isaka, Yakobo na walotezi wose katika umwene wa Mulungu, lakini mweye wenyewe mkwasigwa kunze. 29Watafika kulawa Mashaliki, Maghalibi, Kaskazini na kusini, na kuhumula katika meza ya ndiya cha jioni katika umwene wa Mulungu. 30Na tambula dino, wa uhelelo ni wa mwanduso na wa mwanduso atakuwa wa uhelelo.''31Muda mguhi baadaye, baadhi ya Mafalisayo weza na kumlongela, ''Genda na uhalawe hano kwa sababu Helode kolonda kukukoma.'' 32Yesu akalonga, ''Gendeni mkamlongele yula mbweha, 'Lola, nowawinga pepo kutenda uhonyaji dielo na igolo, na siku ya nthatu nitatimiza lengo dyangu. 33Katika hali yoyose, ni muhimu kwa ajili yangu kuendelea dielo, igolo, na siku iinzile, kwa vila haitogoleka kumkoma mlotezi kutali na Yelusalemu.34Yelusalemu, Yelusalemu, niani kowakoma walotezi na kuwatoa mayuwe wala watumigwe kumwenu. Mala ngahi nilonda kuwakusanya wana wenu gesa via nguku anavyokusanya vifalanga vyankhe hasi ya mbawa zankhe, lakini hamdilondile dino. 35Lola, nyumba yako itekelezigwa. Nie nowalongela, hamdaha kuniona hata ahomlonge ' Kabalikiigwa huyo kokwiza kwa zina da Mndewa.''
1Ikalawila siku ya Sabato, akalile akiita ukaya kwa imwe wa vilongozi wa Mafalisayo kudya mgate, nao wakala wakimchunguza kwa haguhi. 2Lola, hadya kulongozi yake kakala munthu ambaye kosumbuuigwa na uvimbe. 3Yesu akauza wataalamu muna ishelia ya Wayahudi na Mafalisayo, ''Je, ni halali kumhonya siku ya Sabato, au sivyo?''4Lakini wao wakala hupi, kwa hiyo Yesu akamtoza, akamhonya na kumluhusu aite zake. 5Naye akawalongela, ''Ni niani mgati mmwenu ambaye ana mwana au ng'ombe kotumbukila muikisima siku ya Sabato seke amvute kunze mala imwe?" 6Wao hawakalile na udaho wa kulava jibu kwa mbuli zino.7Wakati Yesu agunduile jinsi wala waalikigwe kwamba wasagula vinthi vya heshima, akawalongela mfano, akiwalongela, 8''Wakati ahomoalikwa na munthu muihalusi, sekeukale katka nafasi za heshima, kwa sababu yodahika kaalikigwa munthu ambaye ni wakuheshimigwa nkhani kufosa weye. 9Wakati munthu awaalikile mweye waidi akifika, atakulongela weye, ''mpishe munthu yuno nafasi yako,'' na kamala kwa chinayala nauanduse nafasi ya uhelelo.10Lakini weye ukialikigwa, genda ukakale hanthu ha uhelelo, ili wakati yula akualikile akeza, adahe kukulongela weye, 'Mbuya, genda kulongozi zaidi.'' ndipo utakuwa umeheshimika kulongozi ha wose wakalile hamwe nawe muimeza. 11Kwa maana kila ajikwezaye atashushigwa, na yeye ajishushae naakwezigwe.'12Yesu pia akamlongela munthu amualikile, 'Ahokolava ndiya ya imisi au jioni, sekeuwaalike mbuya zako au lumbu zako au jamaa zako au majilani zako matajili, ili kwamba wao sekeweze wakakualika weye ukapantha malipo.13Badala yake, ahokotenda shelehe, waalike masikini, vilema, viwete na vipofu, 14na weye naubalikiigwwe, kwa sababu hawadaha kukuliha. Kwa maana naulinkhigwe katika ufufulo wa wenye haki.''15Wakati imwe wa wala wakalile muimeza hamwe na Yesu ahulikile hayo, naye akamlongela, ''Kabalikiigwa yula kolondaadye mgate katika Umwene wa Mulungu!" 16Lakini Yesu akamlongela, ''Munthu imwe aliandaa shelehe nkhulu, akaalika wanthu wengi. 17Wakati shelehe ikalile tayali, kamlagiliza mtumigwa wankhe kuwalongela wala waalikigwe, 'Inzoni, kwa sababu vinthu vyose viikigwa kale.'18Wose, wakandusa kulomba ladhi. Wa mwanduso akamlongela mtumigwa, 'Nigula mgunda, lazima nite kuulola. Tafadhali unisamehe.' 19Na imwenga akalonga, 'Nigula jozi tano za ng'ombe, na nie noita kuwageza. Tafadhali uniwie ladhi.' 20Na munthu imwenga akalonga, 'Nisola mke, kwa hiyo sidaha kwiza.'21Mtumigwa akabwela na kumlongela mndewa wankhe mbuli hizo. Yula mwenye nyumba alikasilika akamlongela mtumigwa wankhe, 'Genda haluse muimitaa na katika vichocholo vya mji kuawagale hano masikini, vilema, vipofu na walemavu.'' 22Mtumigwa akalonga, 'Mndewa, hayo uyalagilize yatendeka kale, na hata sambi kunkhali kuna nafasi.'23Mndewa akamlongela mtumigwa, 'Genda katika nzila nkhulu na vichocholo na uwashulutishe wanthu wangile, ili nyumba yangu imeme. 24Kwa maana nowalongela, katika wala waalikigwe wa mwanduso hapana kolondaaionje shelehe yangu.'25Lelo umati mkulu wakala woita hamwe naye, naye akabiduka na akawalongela, 26'Kama munthu akeza kumwangu naye hamchukii tati yangu, mami yangu, mkangu, wana wangu, lumbu zake walume na wanawake- ena, na hata maisha yankhe pia -hadaha kuwa mwanahina wangu. 27Munthu asiposola msalaba wankhe na kwiza kunyuma yangu hadaha kuwa mwanahina wangu.28Maana ni niani mgatu mmwenu, ambaye kotamani kuzenga mnala sekeakale kwanza akadilie ghalama wa mahesabu gesa ana kila kokilonda ili kukamilisha hidyo? 29Vinginevyo, baada ya kuika msingi na kupotigwa kukomeleza, wose waonile nawanduse kumdhihaki, 30wakilonga, Munthu yuno kandusa kuzenga, akawa hebule nguvu a kukomeleza.'31Au mwene ilihi, akilonda kwita kutoana na mwene imwenga katika vita, ambae sekeakae hasi kwanza na kusola ushauli kuhusu kama naadahe, hamwe na watu elfu kumi kutoana na mwene imwenga kokwiza nchanya mmwake na wanthu elfu ishilin? 32Na gesa sivyo, wakati jeshi da wamwenga dinkhali diko kutali, hulagisa balozi kulonda mashaliti ya amani. 33Kwa hiyo basi, yeyose mgati mmwenu ambaye sekealeke vyose awile navyo, hadaha kuwa mwanahina wangu.34Munyu ni unogile, lakini ikiwa munyu yaza ladha yankhe, jinsi ilihi yodaha kuwa munyu kaidi? 35Yabule matumizi kwa udongo au hata mbolea, hukwasigwa kutali. Yeye akalile na maguti ya kuhulika, na ahulike.''
1Basi watoza ushulu wose na wamwenga wenye ubananzi wakeza kwa Yesu na kumtegeleza. 2Mafalisayo wose na waandishi wakanung'unika wakilonga, ''Munthu yuno huwakalibisha wenye ubananzi na hata hudya nao.''3Yesu akalonga mfano uno kumwao, akilonga 4''Niani kumwenu, kama ana kondoo mia imwe na akipoteleigwa na imwe wao, sekeawaleke wala tisini na tisa muimbago, na aite akamlonde yula agile hadi amwone? 5Naye akisha kumpantha kumuika muimabega hake na kusekelela.6Afikapo mui nyumba, huwatanga mbuya zake na jilani zake akawalongela sekeleleni hamwe nanie, kwa kuwa nimempata kondoo wangu agile.' 7nowalogela vivyo hivyo nakuwe na seko kuulanga kwa ajili ya mwenye ubananzi imwe atubuye, zaidi ya wenye haki tisini na tisa ambao webule haja ya kutubu.8Au kuna mwanamke ilihi mui salafu kumi za fedha, akiyaza na salafu imwe, seke awashe taa na kufagila nyumba na kulonda kwa bidii hadi ahoaipanthe? 9Na kamala akaiona huwatanga mbuya zake na jilani zankhe akawalongela sekeleleni hamwe nanie, kwa kuwa niipantha kaidi salafu yangu nikalile niiyaza. 10Hata hivyo nowalongela kuna seko kulongozi ya wasenga wa Mulungu kwa ajili ya mwenye ubananzi imwe atubuye.''11Na Yesu akalonga, ''Munthu imwe kakala na wana waidi 12yula mdodo akamlongela tati yake, Tata ninkhe hanthu ha mali yonistahili kulithi. Hivyo akagawanya mali zankhe mgati mmwao.13Siku si nyingi yula mdodo akakusanya vyose kovimiliki akaita nchi ya kutali, na huko akatapanya hela zankhe, kwa kugula vinthu asivyo vihitaji, na kutapanya fedha zankhe kwa anasa. 14Nae akalile katumila kale vyose nzala iingila nchi ila naye akandusa kuwa katika uhitaji.15Akaita na kujiajili mwenyewe kwa imwe wa laia wa nchi ila, naye kamgala mumgunda kumwake kulisha nguluwe. 16Na akawa akitamani kujigutisha kwa maganda wadile nguluwe kwa sababu kubule munthu amwinkhile kinthu chochose apanthe kudya.17Ila yula mwana mdodo azingatile muumoyo mmwake, akalonga 'ni watumgwa wangahi wa tati yangu wodya kingi cha kutosha na niie na hano, noanganika na nzala! 18Nanihalawe na kwita kwa tati yangu, na kumlongela, 'Tata nibananga kuchanya ya ulanga na kulongozi ya meso yankho. 19Sistahili kutangigwa wanago kaidi; nitende gesa imwe wa watumigwa wankho.''20Ndipo akahalawa akaita kwa tati yake. Akalile angali kutali tati yake alimuona akamwonela huluma akaita mbio na kumkumbbatila na kumbusu. 21Yula mwana akamlongela, 'tata nimekosa kuchanya ya ulanga na kulongozi ha meso yankho sistahili kutangigwa mwanago.'22Yula tata akawalongela watumigwa wanhe, 'Digaleni haluse vazii dililo dinogile, mkamvike mgaleni na pete muikidole na vilatu muimigulu. 23Kamala mgaleni ndama yula aonile mkamchinje chidye na kusekelela. 24Kwa kuwa mwanangu kakala kadanganika naye yu hai. Kakala kaga nae kaoneka wakandusa kusekelela.25Basi yula mwanage mkulu kakala kumgunga. Akalile akeza na kuikalibia nyumba akahulika lwangi ya wila na michezo. 26Akatanga mtumigwa imwe akamuuza mbuli zino maana yake mbwani? 27Mtumigwa akamlongela mdodo wako keza na tati ako kamchinjila ndama anonile kwa sababu kabwela goya.'28Mwana mkulu akakasilika akalema kuingila ndani na tati ake akalawa kunze kumsihi. 29Ila akimjibu tatiyake akilonga, 'Lola nie nikutumikila miaka mingi, wala sikosile amli yako, lakini huninkhile mwana mbuzi, ili nidahe kushehelekea na mbuya zangu. 30Lakini ezile yuno mwana wankho atapanyile mali zako zose hamwe na makahaba kumchinjila ndama anonile.31Tata akamlongela, 'Mwanangu, weye u hamwe nanie siku zose na vyose nilivyo navyo ni vyankho. 32Ila ikala goya kumwetu kutenda shelehe na kuseka, yuno lumbu dyako kakala kadanganika, na sambi yu hai; kakala kaga naye kaoneka.''
1Yesu akawalongela kaidi wanahina wankhe, ''Pakala na munthu imwe tajili akalile na meneja, na katalifiigwa ya kwamba meneja yuno kotapanya mali zankhe. 2Hivyo tajili akamtanga, akamlongela, ''Ni mbwani noya ihulika nchanya mmwako? Lava hesabu ya meneja wankho, kwa kuwa hudaha kuwa meneja kaidi.'3Yula meneja akalonga muumoyo mmwake, Nitende mbwani, maana mndewa wangu konilavila sankhani yangu ya umeneja? Nabule nguvu za kulima, na kulomba noona yano. 4Nomanya nolondaniditende ili ahonilavigwe katika sanhani yangu ya uwakili wanthu wanikalibishe ukaya mmwao.5Hivyo wakili akawatanga wadeni wa mndewa wankhe kila imwe akamlongela wa mwanduso, 'kodaigwa kiasi kilihi na mndewa wangu? 6Akalonga vipimo mia imwe vya mavuta akamlongela 'sola hati yako kala haluse andika hamsini.' 7kamala akamlongela imwenga na weye kodaigwa kiasi kilihi?' akalonga 'vipimo mia imwe vya unga vya ngano.' Akamlongela 'sola hati yako andika themanini.'8Yula mndewa akamsifu meneja dhalimu kwa vila atendile kwa weleu. Kwa kuwa wana wa isi ino ni welevu nyingi na hushughulika kwa ujanja na wanthu wa upande wao kufosa walivyo wana wa bunkhulo. 9Nie nowalongela itendeni mambuya kwa mali ya udhalimu ili ahoilongeke wawakalibishe katika makao ya milele.10Aliye mwaminifu katika lililo dodo nkhani huwa mwaminifu katika dililo kulu pia, na aliye dhalimu katika dililo dodo huwa dhalimu miuna dililo kulu pia. 11Gesa mweye hamuwile waaminifu katika mali ya udhalimu ni niani kolonda awaamini muna mali ya kweli? 12Na gesa hamuwile waaminifu katika kutumila mali ya munthu imwenga ni niani naawenkhe iliyo yenu wenyewe?13Hebule mtumigwa kodaha kutumikila wandewa waidi, kwa maana naamsukile imwe na kumbweda imwenga, ama atatozelezana na yuno na kumdhalau yuno. Hamdaha kutumikila Mulungu na mali.''14Basi Mafalisayo, ambao wakala wobweda fedha wayahulika yano yose na wakamdhihaki. 15Na akawalongela, ''Mweye ndiyo mojidai hadi kulongozi ha wanadamu, lakini Mulungu koimanya mioyo yenu. Kwa kuwa ditukukile kwa wanadamu huwa chukizo kulongozi ha Mulungu.16Shelia na walotezi vikalahano mpaka Yohana ezile. Tangu wakati huo, mbuli zinogile ya umwene wa Mulungu hutangazigwa , na kila munthu hugeza kujiingiza kwa nguvu. 17Lakini ni lahisi kwa ulanga na isi vihalawe kufosa hata helufi imwe ya shelia ikosekane.18Kila amlekae mkake na kumsola mke imwenga kozini, naye amwooaye yeye alekigwe na mulumake kozini.19Pakala na munthu imwe tajili avalile nguo za langi ya zambalau na kitani safi na kakala akisekelela kila siku utajili wankhe mkulu. 20Na masikini imwe zina dyake Lazalo kaikigwa mdigeti mmwake, na ana vilonda. 21Naye kakala akitamani kugutizwa kwa masigazo yalagalile muna imeza ya yula tajili hata mbwa wakeza wakamlamba vilonda vyankhe.22Ikawa yula masikini kadanganika na akasoligwa na Msenga mpaka muikifula kwa Ibrahimu. ula tajili naye akadanganika akazikigwa. 23Na kula kuzimu akalile katika mateso akayainula meso yankhe akamuona Ibrahimu kwa kutali na Lazalo muikifula mmwake.24Akalila akalonga, 'Tata Ibrahimu, nihulumie umlagize Lazalo achovye ncha ya kidole chankhe muimazi, aubwedeze ulimi wangu; kwa sababu notesigwa katika moto uno.25Lakini Ibrahimu akalonga, 'Mwanangu kumbuka ya kwamba katika maisha yako kuyahokela mbuli zako zinogile, na Lazalo vivyo kapantha yehile. Ila sambi yuko hano kofalijiigwa na weye kolumizigwa. 26Na zaidi ya hayo, kuikigwa bugo kulu na tali mgati mmwetu, ili wala wolonda kulawa huku kwita kumwenu wasidahe wala wanthu wa kumwenu sekewavuke kwiza kumwetu.'27Yula tajili akalonga, 'Nokulomba Tata Ibrahimu, kwamba umlagize ukaya kwa tati yangu 28kwa kuwa ninao lumbu watano ili awaonye, kwa hofu kwamba wao pia naweza hanthu hano pa mateso.'29Lakini Ibrahimu akalonga, 'Wanao Musa na walotezi. Waleke wawategeleze wao. 30Yula tajili akalonga, 'hapana, Tata Ibrahimu, lakini kama ikawaitila munthu kolawa kwa wefile watatubu.' 31Lakini Ibrahimu akamlongela, 'wasipo wahulia Musa na walotezi sekewashawishiigwe hata munthu akifufuka katika wefile.
1Yesu akawalongela wanahina wankhe. ''mbuli yosababisha wanthu watende ubananzi yebule budi kulawila, Lakini ole wankhe munthu kosababisha! 2Ikalile ni heli gesa munthu huyo afungigwe yuwe zito da kusagila muishingo na kukwasigwa muibahali, kuliko kumtenda imwe wa wano wadodo atende ubananzi.3Jilindeni. Gesa lumbu dyako akikukosela mwonye, naye akitubu msamehe. 4Gesa akikukosela mala saba kwa siku imwe na mala saba kwa siku imwe akeza kumwako akilonga, 'notubu,' msamehe!"5Mitume wankhe wakamlongela Mndewa, ''chiongezele imani yenthu.'' 6Mndewa akalonga, ''gesa mkalile na imani gesa punje ya haladali, mdahile kuulongela biki dino da mkuyu, 'ng'oka na ukalote muibahali,' nao ungewatii.7Lakini niani mgati mmwenu, ambaye ana mtumishi kolima mgunda au kochunga kondoo, atamlongela naabwele kumgunda, 'Inzo haluse na kala udye ndiya? 8Je sekeamlongele, 'Niandalie ndiya nidye, na jifunge mkanda na unitumikile mpaka aho nikomeleze kudya na kung'wa. Baada ya aho naudye na kung'wa?9Hata mshukulu mtumigwa huyo kwa sababu katimiza yala aamuligwe? 10Vivyo hivyo mweye mkatenda kale mlagilizigwe longeni 'cheye tu watumigwa tusio stahili. Chitenda tu yala chipasigwe kutenda.'11Ilawila kwamba akaile akisafili kwita Yelusalemu, akafosa muumpaka mwa Samalia na Galilaya. 12Akalile akiingia mui kijiji kimwe, huko katinkhana na wanthu kumi wakalile na ukoma. Wakatimalala kutali 13wakaguta nyangi wakilonga ''Yesu, Mndewa tuhulumie.''14Awaonile akawalongela, ''Gendeni mkailagise kwa makuhani.'' nao wakalile wakiita wakatakasika. 15Imwe wao aonile kwamba kahona, akabwela kwa lwangi mkulu akimsifu Mulungu. 16Akatoa mavindi muimigulu mwa Yesu akamshukulu. Yeye kakala msamalia.17Yesu akajibu, akalonga, ''Je hawatakisikile wose kumi? Wakulihi wamwenga tisa? 18Hebule hata imwe aoneke kubwela ili kumtukuza Mulungu, isipokuwa yuno mgeni? 19Akamlongela, ''Inuka na uite zako imani yako ikuhonya.''20Auzigwe na mafalisayo umwene wa Mulungu nawize lini, Yesu akawajibu akilonga, ''Umwene wa Mulungu sio kinthu ambacho chodaha kuoneka. 21Wala wanthu sekewalonge, 'Lola hano!' au, 'Lola kudya!' kwa maana umwene wa Mulungu umo mgati mmwenu.''22Yesu akawalongela wanahina wankhe, ''Wakati nuafike ambapo mtatamani kuilola imwe ya siku ya Mwana wa Adamu, lakini sekemuione. 23Nawawalongele, 'Lola, kudya! Lola, hano!' Lakini sekemwite kulola, wala kuwakola, 24gesa umeme wa ladi umulikao muna anga kwandusila upande umwe hadi umwenga. Hivyo hata Mwana wa Adaumu atakuwa hivyo katika siku yake.25Lakini mwanduso itampasa kuteseka muna mbuli nyingi na kulemigwa na kyelesi kino. 26Gesa ikalile siku za Nuhu, ndivyo naiwe muna siku ya Mwana wa Adamu. 27Wadya, wang'wa, wakisola na kusoligwa mpaka siku ila ambayo Nuhu aingilile muna safina na ghalika ikeza na kuwalangamiza woso.28Ndivyo ikalile muna siku za Lutu, wadya, wang'wa, wakigula na kuuza, kulima na wazenga. 29Lakini siku ila Lutu ahalawile Sodoma, ikachonya mvula ya moto na kibeliti kulawa kuulanga ikawaangazila wose.30Hivyo ndivyo itakavyo kuwa siku ila ya Mwana wa Adamu agubuligwe. 31Siku hiyo, sekeumluhusu aliye mui dali ya nyumba ahulumuke kusola bidha zankhe mgati ya nyumba. Na sekeumluhusu akalile kumgunda kubwela ukaya.32Mkumbuke mka wa Lutu. 33Yeyose kogeza kuyaokola maisha yake naayaze, lakini yeyose koyaza maisha yake naayaokole.34Nokulongela, chilo kino nakuwe na wanthu waidi muna komwa dimwe. Imwe naasoligwe, na imwenga naalekigwe. 35Kutakuwa na wanawake waidi wosaga nafaka hamwe, imwe naasoligwe na imwenga naalekigwe.''37Wakamuuza, ''Kulihi, Mulungu?" Akawalongela, ''Hadya ukalile mzoga, ndipo tai hukusanyika kwa hamwe.''
1Kamala akawalongela mfano wanamna wopasigwa kulomba daima, na wasikanthe tamaa. 2Akailonga, 'Kukala na hakimu muna mji fulani, ambaye hakalile akimuogoha Mulungu na hakuwaheshimu wanthu.3Kukala na mjane katika jiji hidyo, naye akamwitila mala nyingi, akilonga, 'Nisaidile kupantha haki dhidi ya mpinzani wangu.' 4Kwa muda mtali hawile tayali kumsaidila, lakini baada ya muda akalonga muumoyo mmwake, 'Ingawa nie simuogoha Mulungu au kuheshimu munthu, 5lakini kwa vila yuno mjane konisumbula nanimsaidile kupantha haki yake, ili sekeeze akanichosha kwa kunizila mala kwa mala.''6Kamala Mndewa akalonga, 'Tegeleza alongile huyo hakimu dhalimu. 7Je Mulungu pia sekeagale haki kwa wateule wankhe ambao womlilila imisi na ichilo? Je, yeye sekeawe mvumilivu kumwao? 8Nowalongela kwamba naagale haki kumwao haluse. Lakini wakati Mwana wa Adamu kokwiza, je, naakute imani muiisi?'9Ndipo akawalongela mfano uno kwa baadhi ya wanthu amba wojiona wenyewe kuwa wenye haki na kuwadhalau wanthu wamwenga, 10Wanthu waidi wakakwela kwita mudihakalu kusali: imwe Mafalisayo imwenga mtoza ushulu.11Falisayo akatimalala akalomba mbuli zino nchanya mmwake mwenyewe, 'Mulungu, nokushukulu kwa vila nie si gesa wanthu wamwenga ambao ni wanyang'anyi, wanthu webule waadilifu, wagoni, au gesa yuno mtoza ushulu. 12Nofunga mala mbili kila wiki, Nolava zaka muna mapato yose noyapata.'13Lakini yula mtoza ushulu, akatimalala kutali, bila hadahile hata kuinula meso yankhe kuulanga, akagonga kifula chankhe akilonga, 'Mulungu, nilehemu nie mwenye ubananzi.' 14Nowalongela, munthu yuno kabwela ukaya akiwa kahesabiigwa haki kuliko yula imwenga, kwa sababu kila ajikwezaye naashushigwe, lakini kila imwe koinyenyekeza naainuligwe.'15Wanthu walimtetea wana wao vinkhele, ili adahe kuwagusa, lakini wanahina wankhe waonile hayo, wakawazuila. 16Lakini Yesu akawatanga kumwake akilonga, 'Walekeni wana wadodo weze kumwangu, wala sekemuwazuile. Maana umwene wa Mulungu ni wa wanthu gesa hao. 17Amini, nowalongela, munthu yeyose asiyeuhokela umwene wa Mulungu gesa mwana ni dhahili sekeauingile.'18Mtawala imwe akamuuza, akilonga, 'Mwalimu unogile, nitende mbwani ili niulisi ugima wa milele?' 19Yesu akamlongela, 'Hangi konitanga ninogile? Hebule mtu aliye kanoga, ila Mulungu mdumwe. 20Kozimanya amli - sekeuzini, sekeukome, sekeubawe, usishuhudie uongo, waheshimu tati yako na mami yako. 21Yula mtawala akalonga, 'Mbuli zino zose niyatoza tangu nikalile mbwanga.'22Yesu ahulikile yano akamlongela, ''Kuhunguligwa mbuli imwe. Lazima uuze vyose ukalilenavyo na uwagawile masikini, nawe naukale na hazina kuulanga -kamala inzo, unikole.' 23Lakini tajili ahulikile hayo, alihuzuunika nkhani, kwa sababu kakala tajili nkhani.24Kamala Yesu, akamwona ahuzunikile nkhani akalonga, 'Jinsi ilihi itakavyokuwa vidala kwa matajili kuingila muna umwene wa Mulungu! 25Maana ni lahisi nkhani kwa ngamia kufosa mui tundu da sindano, kuliko kwa tajili kuingila mui Umwene wa Mulungu.'26Wala wahulikile hayo, wakalonga, 'Niani basi, naadahe kuokoigwa?' 27Yesu akajibu, 'Mbuli yasiyodahika kwa mwanadamu kwa Mulungu yodahika.''28Petro akalonga, 'Naam, cheye chileka kila kinthu na chikukola weye.' 29Kamala Yesu akawalongela, Amini, nowalongela kwamba hebule munthu alekile nyumba, au mke, au lumbu, au wazazi au wana, kwa ajili ya Umwene wa Mulungu, 30ambaye sekeahokele mengi zaidi muna isi ino, na muna isi yokwiza, ugima wa milele.'31Baada ya kuwakusanya wala kumi na waidi, akawalongela, 'Lola, chokweela kweita Yelusalemu, na mbuli zose ambayo yaandikigwa na walotezi kuhusu Mwana wa Adamu nayakamilishigwe. 32Kwa maana naatangigwe muimikono mwa wanthu wa Mataifa na naatendigwe dhihaka na jeuli, na kutemeligwa mate. 33Baada ya kumchapa viboko nawamkome na siku ya nthatu atafufuka.'34Hawaelewile mbulli zino, na mbuli dino dikala difisigwa kumwao, na hawaelewile mbuli ilongigwe.35Ikawa Yesu akalibile Yeliko, munthu kipofu kakala kakala hankhanda ya nzila akiomba msaada, 36ahulikilee umati wa wanthu ukifosa akauza mbwani cholawila. 37Wakamlongela kwamba Yesu wa Nazaleti kofosa.38Hivyo yula kipofu akalila kwa lwangi, akilonga, 'Yesu, Mwana wa Daudi, Unilehemu.' 39wala wakalile wakigenda wakamlemesa huyo kipofu, wakamlongela anyamale. Lakini yeye akazidi kulila kwa lwangi, 'Mwana wa Daudi, unilehemu.40Yesu akatimalala akaamulu munthu yula agaligwe kumwake. Kamala yula kipofu alipomkalibia, Yesu akamuuza, 41''Kolonda nikutendele mbwani?' Akalonga, 'Mndewa, nolonda kulola.'42Yesu akamlongela, 'Upate kulola. Imani yako ikuhonya.' 43Mala hiyo akapantha kulola, akamkola Yesu akimtukuza Mulungu. Waonile dino, wanthu wose wakamsifu Mulungu.
1Yesu akaingila na kufosa mgati ya Yeliko. 2Na hapo pakala na munthu imwe kotangigwa Zakayo. Ambaye kakala mkulu wa watoza ushulu kaidi munthu tajili.3Kakala kogeza kumlola Yesu ni munthu wa namna ilihi, lakini hadahile kulola kwa sababu ya umati wa wanthu, kwa kuwa kakala mguhi wa kimo. 4Hivyo, akalongola mbio kulongozi ha wanthu, akakwela kuchanya ya mkuyu ili adahe kumwona, kwa sababu Yesu alikalibia kufosa nzila hiyo.5Wakati Yesu afikile hanthu hadya, akalola kuchanya akamlongela, 'Zakayo, hulumuka haluse, maana leo ni lazima nishinde ukaya kumwako.' 6Akatenda halaka, akahulumuka na kumkalibisha kwa seko. 7Wanthu wose waonile hayo, wakalalamika, wakilonga, 'Kaita kumgendelela munthu mwenye bananzi.'8Zakayo akatimalala Mndewa, Lola Mndewa nusu ya mali yangu nowenkha masikini, na ikiwa nihoka munthu yeyose kinthu, nanimbwelezele mala nne.' 9Yesu akamlongela, 'Dielo wokovu umefika muna nyumba ino, kwa sababu yeye pia ni mwana wa Ibrahimu. 10Kwa maana Mwana wa Munthu keza kulonda na kuokola wanthu wagile.'11Wahulikile hayo, aliendelea kulonga na akalava mfano, kwa sababu kakala haguhi na Yelusalemu, na wao walidhani ya kuwa umwene wa Mulunguu ukala haguhi kuoneka mala imwe. 12Hivyo akawalongela, 'Ofisa imwe akaita isi ya kutali ili ahokele umwene na kamala aubwele.13Akawatanga watumigwa wankhe kumi, akawenkha mafungu kumi, akawalongela, 'tendeni biashala mpaka ahonibwele.' 14Lakini wanannchi wankhe wasukila na hivyo wakatuma wajumbe waite kumkola na kulonga, 'Hachilonda munthu yuno achitawale.' 15Ikawa abwelile ukaya baada ya kutendigwa mwene, akaamulu wala watumigwa akalile kawalekela fedha watangigwe kumwake, apanthe kumanya faida gani wapatile kwa kutenda biashala.16Wa mwanduso akeza, akalonga, 'Mndewa, fungu dyako ditenda mafungu kumi zaidi.' 17Huyo ofisa akamlongela, Goya, mtumigwa unogile. Kwa sababu ukala mwaminifu muna mbuli ndodo, utakuwa na madalaka kuchanya ya miji kumi.'18Wa kapili akeza, akalonga, 'Mndewa, fungu dyako ditenda mafungu matano.' 19Huyo Afisa akamlongela, 'Sola mamlaka kuchanya ya miji mitano.'20Na imwenga akeza, akalonga, 'Mndewa ino hano fedha yako, ambayo niika goya muna kitambala, 21kwa maana niogoha kwa sababu weye ni munthu mkali. Kohalava kiya hukiikile na kuvuna usichohanda.'22Huyo Ofisa akamlongela, 'Kwa mbuli zako mwenyewe, nanikuhukumu, ewe mtumigwa uhile. Kumanya kwamba nie ni mkali, nosola nisichokiika na huvuna ambacho sihandile. 23Basi, mbona hukuika fedha yangu katika benki, ili nikabwela niisole hamwe na faida?24Ofisa akawalongela wanthu wakalile watimalala aho, 'Muhokeni hidyo fungu na kumwinkha yula mwenye mafungu kumi.' 25Wakamlongela, 'Mndewa, yeye ana mafungu kumi.'26Nowalongela, kila munthu ambaye anacho naekhigwe zaidi, lakini ambaye hebule, hata kila awile nacho nakisoligwe. 27Lakini wano maadui zangu, ambao hawalondile niwe Mwene wao, wagaleni hano na kuwakoma kulongo mmwangu.''28Baada ya kulonga hayo, aliendelea kulongozi akikwela kwita Yelusalemu.29Ikawa alipokaibia Bethfage na Bethania, haguhi na mlima wa Mizeituni, kawalagiliza wanahina wankhe waidi, 30akilonga: 'Gendeni mui kijiji cha haguhi. Mkaingila, namumfike mwana-punda ankhali hakweligwe. Mfunguleni, mumgale kumwangu. 31Gesa munthu akiwauza, ''Mbona momfungula?' Longeni, ''Mndewa komlonda.''32Wadya watumigwe wakaita wakamwona mwana-punda gesa Yesu akalile kawalongela. 33Wakalile womfungula mwana punda wamiliki wakawalongela, 'Hangi momfungula mwana punda yuno?' 34Wakalonga, 'Mndewa komlonda.' 35Basi, wakamgalila Yesu, wakatandika nguo zao hachanya ya mwana punda na wakamkweleza Yesu kuchanya mmwake. 36Akalile akiita wanthu wakatandaza mavazi yao muinzila.37Akalile kohulumuka mlima wa Mizeituni, jumuiya yose ya wanahina wakandusa kusekelela na kumtukuza Mulungu kwa lwangi mkulu, kwa sababu ya mbuli nkhulu wayaonile, 38wakilonga, 'Ndiye mbalikiigwa Mwene kokwiza kwa zina da Mndewa! Amani kuulanga, na utunyo kuchanya!'39Baadhi ya Mafalisayo muna mkutano wakamlongela, Mwalimu, wanyalishe wanahina wankho.' 40Yesu akajibu, akalonga, 'Nowalongeleni, gesa wano wakinyamala, mayuwe nayagute nyangi.'41Yesu alipokalibia mji akaulilila, 42akilonga, laiti umanyile hata weye, muna siku ino mbuli ambayo yokugalila amani! Lakini lelo yafisika mmeso mmwako.43Kwa kuwa siku zokwiza ambapo adui zako watazenga booma haguhi na weye, na kukuzunguka na kukukandamiza kulawa kila upande. 44Nawakulagaze hasi weye na wana wako. Sekewakuleke hata yuwe dimwe kuchanya ya dimwenga, kwa sababu hautambule wakati Mulungu akalile kogeza kukuokola.'45Yesu kaingila Mudihekalu, akandusa kuwawinga wala wakalile wakiuza, 46akiwalongela, ''Iandikigwa, 'Nyumba yangu itakuwa nyumba ya sala,' lakini mweye muitenda kuwa ppando da wanyang'anyi.''47Kwa hiyo, Yesu kakala akifundisha kila siku mudihekalu. Makuhani wakulu na walimu wa Shelia na vilongozi wa wanthu walonda kumkoma, 48lakini hawadahile kupata nzila ya kutenda hivyo, kwa sababu wanthu wose wakala wakimtegeleza kwa makini.
1Ikawa siku imwe, Yesu akalile akiwafundisha wanthu Mudihekalu na kuhubili injili, makuhani wakulu na walimu wa Shelia wamwitila hamwe na walala. 2Walongo, wakimlongela, 'Chilongele ni kwa mamlaka hani kotenda mbuli zino? Au ni niani huyo ambaye kakwinkha mamlaka yano?''3Naye akajibu, akawalongela, 'Nie pia naniwauze swali. Nilongeleni 4ubatizo wa Yohana. Je ulawa kuulanga ama kwa wanthu?'5Lakini wakajadiliana wao kwa wao, wakilonga, 'Chikalonga, 'ilawa kuulanga,naauze. Basi, mbona hammuaminile?' 6Na chikalonga; ilawa kwa wanadamu; wanthu wose hano nawachitoe mayuwe, maana wose woamini kwamba Yohana kakala mlotezi.'7Basi, wakamjibu ya kwamba hawamanyile ilawile. 8Yesu akawalongela, ''Wala nie sowalongela mweye ni kwa mamlaka gani notenda mbuli zino.''9Akawalongela wanthu mfano uno, ''Munthu imwe kahanda mgunda da mizabibu, akalikodisha kwa wakulima wa mizabibu nchi imwenga kwa muda mtali. 10Kwa muda upangigwe, alimtuma mtumigwa kwa wakulima wa mizabibu, kwamba wamwinkhe hanthu ha matunda ya mgunda da mizabibu. Lakini wakulima wa mzabibu wakamtoa, wakambweleza mikono- mitupu.11Kamala akamtuma kaidi mtumigwa imwenga nao wakamtoa, kumtendela vihile, na wakambweleza mikono- mitupu. 12Alimtuma kaidi wa nthatu nao wakamjeluhi na kumwasa kunze.13Hivyo mndewa wa mgunda akalonga, 'Nanitende mbwani? Nomtuma mwanangu mpendigwa. Labda watamuheshimu.' 14Lakini wakulima wa mizabibu wamuonile, walijadili wao kwa wao wakilonga, 'Yuno ndiye mlithi. Chimkome, ili ulithi wankhe uwe wenthu.'15Wakamlava kunze ya mgunda na kumkoma. Je mndewa mgunda naawatende mbwani? 16Naeze kuwalangamiza wakulima wa mizabibu, na atawenkha mgunda hidy wamwenga''. 'Nao wahulikile hayo, wakalonga, 'Mulungu kalema'17Lakini Yesu akawalola, akalonga, ''Je andiko dino lina maana ilihi?' Yuwe wadilemile wazengaji, diwa yuwe nkhulu da hankhanda'? 18Kila munthu kolagala kuchanya ya yuwe hilo, naabeneke vipande vipande. Lakini yula aambaye nadimlagalile, ditamponda.'19Hivyo waandishi na wakulu wa makuhani wakalonda nzila ya kumgwila wakati huohuo, wamanya kamba kakala kalonga mfano uno dhidi yao. Lakini wawaogoha wanthu. 20Wamlola kwa makini, wakatuma wapelelezi waitendile kuwa wanthu wa haki, ili wapanthe kupantha kosa kwa hotuba yankhe, ili kumgala kwa watawala na wenye mamlaka.21Nao wakamuuza, wakilonga, ''Mwalimu, chomanya kwamba kolonga na kufundisha mbuli ya kweli na si kushawishiwa na munthu yeyose, lakini weye hufundisha ukweli kuhusu nzila ya Mulungu. 22Je, ni halali kumwetu kuliha kodi kwa Kaisali, au la?"23Lakini Yesu katambula mtego wao, akawalongela, 24''Nilagiseni dinali. Sula na chapa ya niani ipo kuchanya mmwake?'' Walonga,' ''Ya Kaisali.''25Naye akawalongela, 'Basi, mwinkheni Kaisali yaliyo yaankhe Kaisali, na Mulungu yaliyo yankhe Mulungu.' 26Waandishi na wakulu wa makuhani hawawile na udaho wa kukosoa kila alongile kulongozi ya wanthu. Wakastaajabu majibu yankhe na hawalongile chochose.27Baadhi ya Masadukayo wakamwitila, wala ambao wolonga kwamba hebule ufufulo, 28wakamuuza, wakilonga, ''Mwalimu, Musa katuandikila kwamba gesa munthu akifiwa na lumbu mwenye mke ambaye hebule mwana basi kopasigwa kumsola mke wa lumbu dyake na kweleka nae kwa ajili ya kaka yake.29Kukala na lumbu saba wamwanduso alioa, akadanganika bila kuleka mwana, 30na wapili pia. 31Wa nthatu akamsola vilavila, hivyo hivyo wa saba halekile wana na akadanganika. 32Baadaye yula mwanamke pia akadanganika. 33Muna ufufulo atakuwa mka wa niani? Maana wose saba wakala wamuona.'34Yesu akawalongela, ''Wana wa isi ino huoa na kuoigwa. 35Lakini wala wanaostahili kuhokela ufufulo wa wefile na kuingila ugima wa miele hawaoi wala hawaolewi. 36Wala hawadaha kudanganika kaidi, kwa sababu huwa sawasawa na wasenga na ni wana wa Mulungu, wana wa fufulo.37Lakini hiyo wefile wofufuigwa, hata Musa kalagisa hanthu muna mbuli za kichaka, hadya akamtanga Mndewa gesa Mulungu wa Ibrahimu na Mulungu wa Isaka na Mulungu wa Yakobo. 38Lelo, yeye si Mulungu wa wefile, bali wa walio hai, kwa sababu wose huishi kumwake.''39Baadhi ya walimu wa Shelia wakamjibu, 'Mwalimu, umejibu goya.' 40Hawakuthubutu kumuuza maswali yamwenga zaidi.41Yesu akawalongela, ''Kilihi wanthu wolonga kwamba Kilisito ni mwana wa Daudi? 42Maana Daudi mwenyewe kolonga muna Zabuli: Mndewa akamlongela Mndewa wangu: Kala mkono wa kudila, 43mpaka niwaike adui zako hasi ya migulu yako.' 44Daudi komtanga Kilisito 'Mndewa,' basi naaweze mwana wa Daudi?''45Wanthu wose wakala wakimtegeleza akawalongela wanahina wankhe, 46'Muihadhali na waandishi, wabwedao kugenda wavala mavazi matali, na wabweda salamu maalumu muisoko na vinthi vya heshima muna masinagogi, na maeneo ya heshima muikalamu. 47Wao pia hudya nyumba za wajane, na woitenda wanasali sala nthali. Wano nawahokele hukumu nkhulu nkhani.
1Yesu kalola akawaona wanawalume matajii wakalile wanawake zawadi zao mui hazina. 2Akamuona mjane imwe masikini akiika senti zake mbili. 3Hivyo akalonga, ''Kweli nowalongeleni, yuno Mjane masikini kaika nyingi kufosa wamwenga wose. 4Wano wose walava zin zawadi kulawa muna vingi wawilenavyo. Lakini yuno mjane, katika umasikini wankhe, kalava fedha zose akalile nazo kwa ajili ya kuishi kumwake.''5Wakati wamwenga wakalile wakilonga kuchanya ya hekalu, namna dikalile dipambigwa na mayuwe yanogile na matoleo, akalonga, 6''Kwa mbuli ya mambo yano moyaona, siku nazize ambazo hebule yuwe dimwe ambalo nadilekigwe kuchanya ya yuwe dimwenga ambadyo sekedibomoigwe.''7Hivyo wakamuuza, wakalonga, ''Mwalimu, mbuli zino nayalawile lini? Na mbwani ni itakuwa ishala kwamba yano mbuli yako haguhi kulawila?" 8Yesu akajibu, ''Muwe waangalifu kwamba msivwiziligwe. Kwa sababu wengi naweze kwa zina dyangu, wakilonga, 'Niye ndiye, 'na 'Muda umekalibia'. Sekemuwakole. 9Mkihulika vita na vuluguvulugu msiogohe, kwa sababu yano mbuli lazima yalawile kwanza, lakini uhelelo haulawile haluse.''10Kamala akawalongela, ''Taifa nadiinuke kutoana na taifa dimwenga, na umwene kuchanya ya uwene umwenga. 11Kutakuwa na magudemeko makulu, na nzala na tauni muna maeneo mbalimbali. Kutakuwa na matukio ya kutisha na ishala za kutisha kulawa kuulanga.12Lakini kabla ya mbuli zino zose, nawaike mikono ya kuchanya mmwenuu na kuwatesa, kuwagala mui masinagogi na mageleza, kuwagala kulongozi ha wamwene na wenye mamlaka kwa sababu ya zina dyangu. 13Ino naiwavugulile fulsa kwa ushuhuda wenu.14Kwahiyo amuleni muimiyoyo mmwenu kutoandaa utetezi wenu haluse, 15kwa sababu naniwenkhe mbuli na hekima, ambayo adui zenu wose sekewadahe kuipinga au kuikana.16Lakini namlemigwe pia na wazazi wenu, lumbu zenu, jamaa zenu na mbuya zenu, na nawawakome baadhi yenu. 17Namchukiigwe na kila imwe kwa sababu ya zina dyangu. 18Lakini hebule hata nyele imwe wa mitwi yenu nauuwaze. 19Katika kuvumilia matazihonya nafsi zenu.20Mtakapoona Yelusalemu izungukiigwa na majeshi, basi manyeni kwamba uhalibifu wankhe umekalibia. 21Aho wala wakalile Yudea wakimbilile mumlima, na wala wakalile mgati ya jiji wahalawe, na msiwaleke wakalile muivijiji kuingila. 22Maana zino ni siku za kisasi, ili kwamba mbuli yose yaandikigwe yapate kutimilika.23Ole ni kwa wala wakalile na inda na kwa wale wanyonyeshao muna siku hizo! Kwa maana kutakuwa na adha kulu kuchanya ya nchi, na ghadhabu kwa wanthu wano. 24Na watalagala kwa ncha ya upanga na nawasoligwe mateka kwa mataifa yose, na Yelusalemu naijatigwe na wanthu wa mataifa, mpaka wakati wa wanthu wa mataifa utakapotimilika.25Kutakuwa na ishala muna zua, mwezi na nthondo. Na muna nchi kutakuwa na dhiki ya mataifa, muna kukantha tamaa kulawana na mlio wa bahali na mawimbi. 26Kutakuwa na wanthu wakizimila kwa hofu na muna kutalajia mbui yolawila kuchanya ya isi. Kwa maana nguvu za ulanga nazitikisigwe.27Kamala nawamwone Mwana wa Adamu akeza muulanga muna nguvu na utunyo mkulu. 28Lakini mbuli zino ahoyaanduse kulawila, timalaleni, inuleni mitwi vyenu, kwa sababu ukombozi wenu usogela haguhi.''29Yesu akawalongela kwa mfano, ''Uloleni muubiki, na mibiki yose. 30Ahoyolava machipukizi, mojionela wenyewe na kutambula kamba kiangazi tayali kiko haguhi. 31Vivyo hivyo, ahomoona mbuli zino yolawila, mweye tambuleni ya kwamba umwene wa Mulungu umekalibia.32Kweli, nowalongela, kyelesi kino sekekifose, mpaka mbuli zino zose ahoyalawile. 33Ulanga na isi nazifose, lakini mbuli yangu sekeyafose kamwe.34Lakini jiloleni wenyewe, ili kwamba mioyo yenu sekeize ikaelemewa na ufisadi, ulevi, na mahangaiko ya maisha yano. Kwa sababu ila siku naiwazile ghafla 35gesa mtego. Kwa sababu itakuwa kuchanya ya kila imwe aishiye muna cheni wa isi ngima.36Lakini muwe tayali wakati wose, mlombe kwamba namuwe imala vya kutosha kuyaepuka yano yose nayalawie, na kutimalala kulongozi ha Mwana wa Adamu.''37Hivyo wakati wa imisi kakala akifundisha mudihekalu na ichilo kalawa kunze, na kwita kukesha muna mlima wotangigwa wa Mzeituni. 38Wanthu wose wamwizila imitondo na mapema ili kumtegeleza mgati ya hekalu.
1Basi Sikunkhulu ya Mgate Usioikigwa Chachu ikala ihaguhi, ambayo yotangigwa Pasaka. 2Makuhani wakulu na waandishi wakajadiliana namna ya kumkoma Yesu, kwa sababu wawaogoha wanthu.3Kinyamkela akaingila mgati mwa Yuda Isikaliote, imwe wa wala wanahina kumi na waidi. 4Yuda akaita kujadiliana na wakulu wa makuhani na wakulu namna ambavyo atamkabidhi Yesu kumwao.5Wasekelela, na kutogolana kumwinkha fedha. 6Yeye alilidhia, na akalonda fulsa ya kumkabidhi Yesu kumwao kutali na kundi da wanthu.7Siku ya migate isiyogeligwa chachu ikafika, ambapo kondoo wa Pasaka lazima alavigwe. 8Yesu akawatuma Petro na Yohana, akalonga, ''Gendeni mkatuandalie ndiye ya Pasaka ili chize tukidye.'' 9Wakamuuza, ''Kulihi kolonda chiyatendele hayo maandalizi?"10Akawajibu, ''Sikilizeni, mtakapokuwa muingila mjini, mwanamulume ambaye kapapa mtungi wa mazi naatinkhane na mweye. Mlondeni mui nyumba ambayo ataingila. 11Kamala mlongeleni mndewa wa nyumba, ''Mwalimu kokulongela, ''Kikulihi chumba cha wageni, hanthu ambapo nanidye Pasaka na wanahina wangu?"12Naawalagise chumba cha mudigholofa ambacho kiko tayali. Tendeni maandalizi humo.'' 13Hivyo wakaita, na wakatinkhana kila kinthu gesa awalongelile. Kamala wakaandaa ndiya ya Pasaka.14Muda ufikile kakala na wala mitume. 15Kamala akawalongela, ''Nina shauku kulu ya kudya sikunkhulu ino ya Pasaka na mweye kabla ya kutesigwa kumwangu. 16Kwa maana nowalongeleni, sekenidye kaidi mpaka ahoitimizwe muna umwene wa Mulungu.''17Kamala Yesu akasola kikombe, na aho ashukulile kale, akalonga, ''Soleni kino, na muigawile mweye kwa mweye. 18Kwa maana nowalongela, sekening'we kaidi mzao wa mzabibu, mpaka umwene wa Mulungu nawize.''19Kamala akasola mgate, na aho ashukulile kale, akaumega, na kuwenkha, akilonga, ''Uno ni mtufi wangu ambao ulavigwa kwa ajili yenu. Tendeni vino kwa kunikumbuka nie.'' 20Akasola kikombe vivyo hivyo baada ya ndiya ya ichilo akilonga, ''Kikombe kino ni lagano dasambi muna damu yangu, ambayo itilika kwa ajili yenu.21Lakini loleni. Yula konisaliti yuko hamwe nie muimeza. 22Kwa maana Mwana wa Adamu kwa kweli aite zake gesa ivoiamuligwe kale. Lakini ole kwa munthu yula ambaye kufosela yeye Mwana wa Adamu kasalitiigwa!" 23Wakandusa kuuzana wao kwa wao, niani mgati mmwao ambaye atendile mbuli dino.24Kamala yakalawila mabishano mgati mmwao kwamba ni niani kodhaniigwa kuwa mkulu kufosa wose. 25Akawalongela, ''Wamwene wa wanthu wa mataifa wana undewa kuchanya mmwao, na wala mwenye mamlaka kuchanya mmwao wotangigwa waheshimiwa watawala.26Lakini hailondigwa kabisa kuwa vino kumwenu mweye. Badala yake, leka yula ambaye ni mkulu mgati mmwenu awe gesa mdodo. Na yula ambaye ni wa muhimu nkhani awe gesa atumikaye. 27Kwa sababu ilihi mkulu, yula kokala muimeza au yula kotumika? Je si yula kokala muimeza? Na nie ninkhali ni mgati mmwenu gesa kotumika.28Lakini mweye ndio ambao muendelea kuwa nie muna majalibu yangu. 29Nowenkhe mweye umwene, gesa vila Tata aninkhile nie umwene, 30kwamba mpanthe udya na kung'wa muimeza mmwangu mui umwene wangu. Na namkale mui vinthi vya enzi mkizihukumu kabila kumi na mbili za Isilaili.31Simoni, Simoni, manya wamba, Kinyamkela amelomba awapanthe ili awahete gesa ngano. 32Lakini nikulomba, kamba imani yako isipotigwe. Baada ya kuwa kubwela kaidi, waimalishe lumbu zako.''33Petro akawalongela, ''Mndewa, niko tayali kwita na weye mudigeleza na hata muna mauti.'' 34Yesu akajibu, ''Nokulongela, Petro, Zogolo sekeawike dielo, kabla hunikanile mala nthatu kwamba konimanya.''35Kamala Yesu akawalongela,, ''Ahoniwagale mweye bila mfuko, kisege cha ndiya, ua vilatu, je mhungukigwa na kinthu?" Wakajibu ''Hebule.'' 36Kamala akawalongela, ''Lakini lelo, kila mwenye mfuko, na ausole hamwe na kisege cha ndiya. Yula ambaye hebule upanga imempasa auze jiho dyake agule imwe.37Kwa sababu nowalongela, yose ambayo yaandikigwa ka ajili yangu lazima yatimilike, 'Na akasoligwa gesa munthu ambaye kobena tolati.' Kwa sababu kila kitabiliigwe kwa ajili yangu chotimizigwa.'' 38Kamala wakalonga, ''Mndewa, lola! Zino hano panga mbili.'' Na akawalongela ''yotosha.''39Baada ya ndiya cha ichilo, Yesu akahalawa, gesa ambavyo kakala akitenda mala kwa mala, akaita muumlima wa Mzeituni, na wanahina wakamkola. 40Wafikile, akawalongela, ''Lombeni kwamba msiingile muimajalibu.''41Akaita kutali na wao mlusho wa yuwe, akatoa mavindi akalomba, 42akilonga, ''Tata, gesa kolonda, nihalavile kikombe kino. Lakini si gesa nolonda nie, lakini mapenzi yako yatendeke.''43Kamala wasenga kulawa kuulanga akamlawila, akamgela nguvu. 44Akiwa mui kuugula, akalomba kwa dhati nkhani, na vuke dyake dikalawa gesa matone makulu ya damu yakilagala hasi.45Wakati aamkile kulawa muna malombi yake, keza kwa wanahina, na akawafika wagona kwa sababu ya huzuni yao, 46na akawauza, ''Hangi mogona? Amkeni mulombe, kwamba msiingile muimajalibu.''47Wakati akalile ankhali akilonga, lola, kundi kulu da wanthu dikalawila, na Yuda, imwe wa mitume kumi na waidi akiwalongoza. Akeza haguhi na Yesu ili ambusu, 48lakini Yesu akawalongela, ''Yuda, je komsaliti Mwana wa Adamu kwa busu?"49Wakati wala wakalile haguhi na Yesu waonile hayo yolawila, wakalonga, ''Mndewa, je chiwatowele kwa upanga?" 50Kamala imwe wao akamtoa mtumigwa wa kuhani mkulu, akamkantha gutwi dyake da kudila. 51Yesu akalonga,''ino yotosha. Na akatoza gutwi dyake, akamhonya.52Yesu akalonga kwa kuhani mkulu, na kwa wakulu wa hekalu, nw akwa walala wezile kibidu chankhe, ''Je mokwiza kana kwamba mokwiza kupambana na mnyang'anyi, na malungu na mapanga? 53Nikalile hamwe namweye siku zose mui hekalu, hamuwikile mikono yenu kuchanya mmwangu. Lakini ino ni saa yako, na mamlaka ya ziza.''54Wakamgwila, wakamulongoza, wakamgala ukaya mwa kuhani mkulu. Lakini Petro akamkola kwa kuali. 55Baada ya kuwa wawasha moto muna udya uwanda wa mgati na wakalile kale hasi hamwe, Petro akakala mgati mmwao.56Mtumigwa imwe wa chike akamuona Petro akalile kakala mui bunkhulo wolawana na moto, akamlola akamlongela, ''Yuno munthu pia kakala hamwe naye.'' 57Lakini Petro akakana, akalonga, ''mwanamke, nie simmanyile.'' 58Baada ya muda kidodo, munthu imwenga akamuona akalonga ''Weye pia ni imwe wao''. Lakini Petro akajibu, ''Mwanamulume, nie siyo.''59Baada ya gesa saa dimwe vino, mwanamulume imwe akasisitiza akalonga, ''Kweli kabisa yuno munthu pia kakala hamwe naye, maana ni Mgalilaya.'' 60Lakini Petro akalonga, ''Mwanamulume, simanyile kodilonga.'' Na mala, wakati akilonga, zogolo akawika.61Akabiduka, Mndewa akamlola Petro. Na Petro akadikumbuka mbuli da Mndewa, hadya amulongele, ''Kabla ya zogolo kuwika dielo, naunikane nie mala nthatu.'' 62Akiita kunze,Petro akalila kwa usungu mwingi.63Kamala wala wanawalume wakalile wakimlinda Yesu, wakamdhihaki na kumtoa. 64Baada ya kumgubika meso, wakamuuza, wakilonga, ''Tabili! Ni niani akutoile?" 65Wakalonga mbuli zimwenga mengi kibidu cha Yesu na kumkufulu yeye.66Mala ikalie imitondo, walala wa wanthu walikusanyika hamwe, wakulu wa makuhani na waandishi. Wakamgala mui Balaza, 67wakilonga, ''Gesa weye ni Kilisito, chilongele.'' Lakini yeye akawalongela, ''Gesa nikiwalongela, sekemniamini, 68na gesa nikiwauza sekemnijibu.''69Lakini kwandusila lelo na kuendelea, Mwana wa Adamu atakuwa kakala mkono wa kulume wa nguvu ya Mulungu.'' 70Wose wakalonga, ''Kwa hiyo weye ni Mwana wa Mulungu?" Na Yesu akawalongela, ''Mweye mlonga nie ndiye.'' 71Wakalonga, ''Hangi tunkhali cholonda kaidi ushahidi? Kwa sababu cheye wenyewe chitoza kulawa muna mulomo wake mwenyewe.''
1Mkutano wose wakatimalala, wakamgala Yesu kulongozi ha Pilato. 2Wakandusa kumshutumu, wakilonga, ''Chimtinkha munthuu ino akipotosha taifa dyetu, kwa kulemesa tusilave kodi kwa Kaisali, na aakilonga kwamba yeye mwenyewe ni Kilisito, Mwene.''3Pilato akamuuza, akilonga, ''Je weye ni Mwene wa Wayahudi?" Na Yesu akamjibu akilonga, ''Weye kolonga hivyo''. 4Pilato akamlongela kuhani mkulu na makutano, ''Siona bananzi kwa munthu ino''. 5Lakini wao wakasisitiza, wakilonga, ''Kakala akiwachochela wanthu, akifundisha muna Uyahudi yose, kwandusila Galilaya na sambi kahano.''6Pilato ahulikile yano, akauza gesamunthu yuno ni wa Galilaya? 7Atambule kuwa kakala hasi ya utawala wa Helode, akamgala Yesu kwa Helode, ambaye naye kakala Yelusalemu kwa siku hizo.8Helode amuonile Yesu, akasekelela nkhani kwa sababu kalonda kumuona kwa siku nyingi. Kahulika mbuli zake na alitamani kuona imwe ya miujiza ikitendigwa na yeye. 9Helode alimhoji Yesu kwa mbuli nyingi, lakini Yesu hamjibile chochose. 10Makuhani wakulu hamwe na waandishi watimalala kwa ukali wakimshitaki.11Helode hamwe na maasikali wankhe, wamdukana na kumdhihaki, na kumvika mavazi yanogile, kamala akambweleza Yesu kwa Pilato. 12Helode na Pilato wakawa mambuya kwandusila siku hiyo, (kabla ya aho wakala maadui).13Pilato akawatanga hamwe makuhani wakulu na watawala na umati wa wanthu, 14Akawalongela, ''Mnigalila munthu yuno gesa munthu kowalongoza wanthu watende yehile, na lola, baada ya kuwa nimehoji kulongozi mmwenu, sionile bananzi kwa munthu yuno kuhusu mbuli zose ambayo mweye momshitaki yeye.15Hapana, wala Helode, kwa maana kambweleza kumwetu, na lola hebule chochose akitendile chostahili adhabu ya chifo. 16Kwahiyo basi nitamuadhibu na kumlekela. 17(Lelo, Pilato kowajibika kumlekela mfungigwa imwe kwa wayahudi wakati wa sikunkhulu).18Lakini wose wakatoa kelele hamwe, wakilonga ''Mhalave huyo, na chifungulile Balaba!" 19Balaba kakala ni munthu ambaye kaikigwa mui geleza kwa sababu ya uasi fulani muna jii na kwa kukoma.20Pilato akawalongela kaidi, akitamani kumlekela Yesu. 21Lakini wao wakatoa kelele, wakilonga, ''Msulubishe, msulubishe.'' 22Akawauza kwa mala ya nthatu, ''Hangi, yuno munthu katenda yehile yalihi? Sipatile bananzi dostahili adhabu ya chifo kumwake. Kwahiyo nolonda nikomeleze kumuadhibu nanimlekele.''23Lakini wakasisitiza kwa lwangi ya kuchanya, wakilonda asulubiigwe. Na lwangi zao zikamshawishi Pilato. 24Hivyo Pilato akaamula kuwapanthila matakwa yao. 25Akamlekelela yula wamlondile ambaye kafungigwa kwa kusababisha ghasia na kukoma. Lakini akamlava Yesu kwa matakwa yao.26Wakalile wakimgala, wakamgwila munthu imwe kotangigwa Simoni wa Ukilene, akilawila muuna isi, wakamtwika msalaba ili apape, akimkola Yesu.27Umati mkulu wa wanthu, na wanawake ambao walihuzunika na kuomboleza kwa ajili yankhe, wakala wakimkola. 28Lakini akawabidukila, Yesu akawalongela, 'Wandele wa Yelusalemu, sekemnililile nie, bali jililileni mweye wenyewe na kwa ajili ya wana wenu.29Lola, siku zokwiza ambazo nawalonge, ''Wabalikiigwa walio tasa na munda yasioeleka, na matombo ambayo hayanyonyeshile. 30Ndipo wolonda waanduse kuilongela milima, 'Chilagalileni,' na vilima, 'Chigubike.' 31Maana gesa wakitenda mbuli zino ikiwa biki bisi, naiweze ukia unyala?"32wanawalume wamwenga, wahalifu waidi, wagaligwa hamwe naye ili wakomigwe.33Wafikile hanthu kotangigwa Fuvu da mutwi, ndipo wakamsulubisha hamwe na wala wabananzi, imwe upande a kudila na imwenga upande wa kumoso. 34Yesu akalonga, ''Tata, uwasamehe, kwa kuwa hawamanya woditendalo. ''Nao wakatoa kula, kugawa mavazi yake.35Wanthu wakala watimalala wakilola kuno watawala wakimdhihaki, wakilonga, ''Kawaokola wamwenga. Sambi ajiokole mwenyewe, gesa yeye ni Kilisito wa Mulungu, mteule.''36Asikali pia walimdharau, walimsogelela yeye na wakamwinkha siki, 37wakilonga, ''Gesa weye ni Mwene wa Wayahudi jiokole mwenyewe'' 38Kukala pia na alama kuchanya mmwake iandikigwe ''YUNO NDIYE MWENE WA WAYAHUDI.''39Imwe wa wabananzi asulubiigwe akamdukana akilonga, ''Weye si Kilisito? jiokole mwenyewe na cheye'' 40Lakini yula imwenga akajibu, akimkemela na akilonga, ''Je weye humuogoha Mulungu, nawe uko muna hukumu hiyo hiyo? 41Cheye cha hano kwa haki, kwa maana cheye chohokela kila chostahili kwa matendo yenthu. Lakini munthu yuno hatendile chchose kihile.''42Na aliongeza, ''Yesu, nikumbuke ahouingile muna umwene wankho.'' 43Yesu akamlongela, ''Amini nokulongela, dielo utakuwa hamwe nanie Paladiso.''44Aho ikala haguhi saa ya sita, ziza diza kuchanya ya nchi yose hadi saa tisa, 45Bunkhulo da zua dizimika. Kamala pazia da hekalu digawanyika mgati kwandusila kuchanya.46Akilila kwa lwangi kulu, Yesu akalonga, ''Tata muimikono mmwako noiika roho yangu,'' baada ya kulonga haya, akadanganika. 47Wakati Akida aonile yatendekile alimtukuza Mulungu akilonga, ''Hakika yuno kakala munthu mwenye haki.''48Wakati umati wa wanthu wezile hamwe kushuhudila waonile mbuli yatendekile, wakabwela kuno wakitoa vifula vyao. 49Lakini mbuta zake, na wanawake wamkolile kulawa Galiaya, watimalala kwa kutali wakilola hizo mbuli.50Lola, pakala na munthu kotangigwa Yusufu, ambaye ni imwe wa balaza, munthu anogile na mwenye haki, 51(kakala hatogole na maamuzi au matendo yao). kulawa Almathaya, mji wa Kiyahudi, ambao ukala ukigozela umwene wa Mulungu.52Munthu yuno, akamsogelela Pilato, akalomba enkhigwe mtufi wa Yesu. 53Alimshusha, na akauzungushila sanda, na akauika muna kabul dikalile disongiwa muna yuwe, ambadyo hebuke awahile kuzikigwa.54Ikala ni siku ya maandalizi, na Sabato yokalibia. 55Wanawake, wezile nao kulawa Galilaya, wakamkola, na wakaona kabuli na jini mtufi wankhe ivoulazigwe. 56Wakabwela na kwandusa kuandaa manukato na malashi. Kamala siku ya sabato wakahumula kwa mujibu wa shelia.
1Haluse nkhani siku ya mwanduso ya juma, weza mudikabuli, wakigala manukato ambayo wakala wameyaandaa. 2Wakatinkha yuwe divilingishwa kutali na kabuli. 3Wakaingila mgati, lakini hawaukutile mtufi wa Mndewa Yesu.4Ilawila kwamba, wakati wachanganyikiigwa kuhusu dino, ghafla, wanthu waidi watimalala mgati mmwao wavala mavazi ya kung'aa. 5Wanawake wakiwa wamema hofu na wakiinamisha cheni zao hasi, wakawalongela wanawake, ''Hangi momlonda aliye hai mgati mwa wefile?6Hahali hano, ila amefufuka! Kumbukeni alongile namweye kalile ankhali Galilaya, 7akilonga kwamba Mwana wa Adamu lazima alavigwe mui mikono ya wantu wenye ubananzi na asulubiigwe, na siku ya nthatu afufuke kaidi.''8Wala wanawake wakakumbuka mbuli yake, 9na wakabwela kulawa mudikabuli na wakawalongela mbuli zino zose wala kumi na imwe na wamwenga wose. 10Basi Malia Magdalena, Joana, Malia mami wa Yakobo, na wanawake wamwenga hamwe nao wakalava taalifa zino kwa mitume.11Lakini ujumbe uno ukaoneka gesa mzaha tu kwa mitume, na hawakuwaamini wala wanawake. 12Hata hivyo Petro aliamka, na akakimbila kwita mudikabuli, na akisungulila na kulola mgati, aliona sanda mdumwe. Petro kamala akahalawa akaita ukaya kumwake, akistaajabu mbwani ambacho kilawila.13Na lola, waidi mgati mmwao wakala wakiita siku hiyo hiyo muna kijiji kimwe chotangigwa Emmau, ambacho kikala maili sitini kulawa Yelusalemu. 14Wakajadiliana wao kwa wao kuhusu mbuli zose yalawilile.15Ikalawila kwamba, wakati wakalile wakijadiliana na kuuzana maswali, Yesu akasogea haguhi akaambatana nao. 16Lakini meso yao yazuiigwa muna kumtambula yeye.17Yesu akawalongela, ''Mbwani ambacho weye waidi mokilongelela wakati mogenda?" Wakatimalala hadya wakioneka na huzuni. 18Imwe wao, zina dyake Cleopa, akamjibu, ''Je weye ni munthu mdumwe hano Yelusalemu ambaye hamanya mbuli yalawilile huko siku hizi?"19Yesu akawalongela, ''Mbuli ilihi?" Wakamjibu ''Mbuli kuhusu Yesu Mnazaleti, ambaye kakala mlotezi, mdahe muna matendo na maneno kulongozi ha Mulungu na wanthu wose. 20Na kwa jinsi ambayo wakulu wa makuhani na vilongozi wetu walivyomlava kuhukumiigwa chifo na kumsulubisha.21Lakini chitumaini kwamba yeye ndiye kolonda waike hulu Isilaili. Ena, kutali na yano yose, lelo ni siku ya nthatu tangu mbuli zino yalawile.22Lakini pia, baadhi ya wanawake kulawa muna kundi dyetu walitushangaza, baada ya kuwaho mudikabuli imitondo na haluse. 23Waukosile mtufi wankhe, wakeza,wakilonga kwamba waliona pia maono ya wasenga walongile kwamba yu hai. 24Baadhi ya wanawalume ambao wakala hamwe nacheye waita mudikabuli, na kutinkha ni gesa vila wanawake walongile. Lakini hawamuonile yeye.''25Yesu akawalongela, ''Mweye wanthu wabozi na wenye mioyo mizito ya kuamini yose ambayo walotezi walonga! 26Je haikalile lazima Yesu kuteseka kwa mbuli zino, na kuingila muna utunyo wankhe?'' 27Kamala kwandusila kulawa kwa Musa na walotezi wose, Yesu akawatafsilia mbuli yanayomuhusu yeye muna maandiko yose.28Wakalibile kila kijiji, huko wakalile wakiita, Yesu akatenda kana kwamba anaendelea kulongozi. 29Lakini walimlazimisha, wakilonga, ''Kala hamwe nacheye, maana yoita jioni na siku gesa imala.'' Hivyo Yesu akaingila kwita kukala nao.30Ilawila kwamba, wakati kakala nao kudya, akasola mgate, akaubaliki, na kubena, akawenkha. 31Kamala meso yao yakafunguliwa, wakammanya, na akahalawa ghafla kulongozi ha meso yao. 32Wakalongana wao kwa wao, ''Vino mioyo yenthu haiwakile mgati mmwetu, wakati alongile nacheye muinzila, wakati achifungulile maandiko?"33Wakanyanyuka saa hiyo hiyo, na kubwela Yelusalemu. Wakawatinkhana wala kumi na imwe wamekusanyika hamwe, na wale wakalile hamwe nao, 34wakilonga, ''Mndewa amefufuka kweli kweli, na kamlawila Simoni.'' 35Hivyo wakawalongela mbuli yalawilile muinzila, na namna Yesu alivyodhihilisha kumwao muna kuumega mgate.36Wakati wakilonga mbuli hizo, Yesu mwenyewe katimalala mgati mmwao, na akawalongela, ''Amani iwe kumwenu.'' 37Lakini waogoha na kumemigwa na hofu, na wakafikili kwamba waliona roho.38Yesu akawalongela, Hangi mofadhaika? Hangi maswali yoinuka muimioyo mmwenu? 39Loleni mikono yangu na migulu yangu, kwamba ni nie mwenyewe. Nitozeni na mulole. Kwa maana roho yabule nyama na mifupa, gesa mnionavyo nie kuwa navyo.'' 40Akalile kalonga vino, akawalagisa mikono yankhe na migulu yankhe.41Wakalile ankhali na fulaha iliyochanganyikana na kutokuamini, na kustaajabu, Yesu akawalongela, ''Je mna kinthu chochose cha kudya?" 42Wakampha kipande cha somba asomigwe. 43Yesu akakisola, na kukidya kulongozi mmwao.44Akawalongela, ''Nikalile mweye, niwalongela kwamba yose yaandikigwe mui shelia ya Musa na walotezi na Zabuli lazima yatimilike.''45Kamala akafungula akili zao, kwamba wadahe kuyaelewa maandiko. 46Akawalongela, ''Kwamba iandikigwa, Kilisito lazima ateseke, na kufufuka kaidi kulawa muna wefile siku ya nthatu. 47Na toba na msamaha wa ubananzi lazima ihubiliigwe kwa zina dyake kwa mataifa yose, kwandusila kulawa Yelusalemu.48Mweye ni mashahidi wa mbuli zino. 49Lola, nowagalila ahadi ya Tati yangu kuchanya mmwenu. Lakini gozeleni hano jijini, mpaka ahomvishigwe nguvu kulawa kuchanya.50Kamala Yesu akawalongoza kunze mpaka walipokalibia Bethania. Akainula mikono yake kuchanya, na akawabaliki. 51Ikalawila kwamba, wakati akalile akiwabaliki, akawaleka na akapapigwa kuchanya kwitila kuulanga.52Basi wakamwabudu, na kubwela Yelusalemu na seko nkhulu. 53Waliendelea kuwepo mudihekalu, wakimbaliki Mulungu.
1Mwanduso kukala Mbuli, na Mbuli kakala hamwe na Mulungu, na Mbuli kakala Mulungu. 2Yuno, Mbuli, Mwanduso kakala hamwe na Mulungu. 3Vinthu vyose vitendeka kufosela yeye, na pasipo yeye kubule hata kinthu kimwe kikalile kitendika.4Mgati mmwake kukala ugima, na huo ugima ukala bunkhulo ya wanadamu wose. 5Bunkhulo yong'aa mudiziza, wala ziza hadizimile.6Pakala na munthu katuigwa kulawa kwa Mulungu, ambaye zina dyake kakala Yohana. 7Keza gesa shahidi kushuhudila kuhusu dila bunkhulo, ili kwamba wose wadahe kuamini kufosela yeye. 8Yohana hakalile dila bunkhulo, bali keza ili ashuhudile kuhusu dila bunkhulo.9Hiyo dikala bunkhulo da kweli ambadyo dikala dokwiza muna iisi nayo humgela bunkhulo kila imwe.10Kakala katika isi, na isi iumbigwa kufosela yeye, na isi haimmanyile. 11Keza kwa vinthu vyankhe, na wanthu wake hawamuhokele.12Bali kwa wala wengi wamuhokele, ambao waliamini zina dyake, kwa hao kawenkha haki ya kuwa wana wa Mulungu, 13Ambao waelekigwa, sio kwa damu, wala kwa mapenzi ya mtufi, wala kwa mapenzi ya munthu, bali kwa Mulungu mwenyewe.14Naye Mbuli katendeka mtufi na akaishi mgati mmwetu, chiona utunyo wankhe, utunyo gesa wa munthu mdumwe wa mdumwe ezile kulawa kwa Tata, kamema neema na kweli. 15Yohana kashuhudila kuhusu yeye, na kaguta nyangi akilonga, ''Yuno ndiye ambaye nilonga habali zankhe nikalonga, ''Yula kokwiza baada yanie ni mkulu kufosa nie, kwa sababu kakalaaho kabla yanie.''16Kwa kuwa kulava utimilifu wankhe, cheye wose chihokela bule kipawa baada ya kipawa. 17Kwa kuwa shelia igaligwa kufosela Musa. Neema na kweli viza kufosela Yesu Kilisito. 18Hebule mwanadamu amuonile Mulungu wakati wowose. Munthu mdumwe ambaye ni Mulungu, akalile katika kifula cha Tata, kamtenda yeye amanyike.19Na huu uno ushuhuda wa Yohana wakati makuhani na walawi watumigwe kumwake na Wayahudi kumuuza, ''Weye ni niani?'' 20Bila kusitasita na hebule, bali alijibu, ''Nie sio Kilisito.'' 21Hivyo wakamuuza, ''kwa hiyo weye ni niani lelo?'' Weye ni Eliya? Akalonga, ''Nie siye.'' Wakalonga, Weye ni mlotezi? Akajibu,'' Hapana.''22Kamala wakamlongela, ''Weye ni niani, ili kwamba chiwankhe jibu wachilagilize''? Koishuhudiaze weye mwenyewe?'' 23Akalonga, ''Nie ni lwangi wankhe kolika muimbago: 'Ilogoseni nzila ya Mndewa,' gesa mlotezi Isaya alongile.''24Basi kukala na wanthu watumigwa na wanthu watumigwa hadya kulawa kwa Mafalisayo. Wakamuuza na kulonga, 25''Hangi kobatiza basi gesa weye sio Kilisito wala Eliya mlotezi?''26Yohana aliwajibu akilonga, ''Nobatiza kwa mazi. Hata hivyo, mgati mmwenu kotimalala munthu msiyemmanya. 27Yuno ndiye kokwiza baada yanie. Nie sistahili kulegeza lugozi lwa vilanthu vyake.'' 28Mbuli zino yalitendeka huko Bethania, ng'ambo ya Yolidani, hanthu ambapo Yohana kakala akibatiza.29Siku ikolile Yohana kamuona Yesu akeza kumwake akalonga, ''Lola mwanakondoo wa Mulugu aisole ubananzi ya isi! 30yuno ndiye nilongile habali zankhe nikilonga, ''Yeye kokwiza kunyuma mmwangu ni mkulu kufosa nie, kwa kuwa kakala kabla yanie.' 31Simtambule yeye, lakini itendeka hivyo ili kwamba agubuligwe katika Isilaili, kwamba niza nikibatiza kwa mazi.''32Yohana kashuhudila, ''Niona Roho akihulumuka kulawa kuulanga mfano wa hua, na isigala nchanya mmwake. 33Nie simtambule lakini yeye anitumile ili nibatize kwa mazi akanilongela, 'yula ambaye nauone Roho akihulumuka na kukala nchanya mmwake, Yuno ndiye kobatiza kwa Roho Mtakatifu.' 34Niona na nishuhudila kwamba yuno ni Mwana wa Mulungu.''35Kaidi siku ikolile Yohana kakala katimalala hamwe na wanahina wakhe waidi, 36wamuona Yesu akigenda na Yohana akalonga, ''Llola, Mwana kondoo wa Mulungu!"37Wanahina waidi wamuhulika Yohana akilonga yano wakamkola Yesu. 38Kaidi Yesu akabiduka na kuwaona wanahina wala wakimkola, na akawalongela, ''Molonda mbwani?'' Wakajibu, ''Rabbi, (maana yake 'mwalimu,' koishi kulihi?" 39Akawaongela, ''Inzoni na mlole.'' Kamala wakaita na kulola hanthu kakala akiishi; wakala hamwe naye siku hiyo, kwa kuwa ikala yopata gesa saa kumi vino.40Imwe wa wala waidi wamuhulikile Yohana akilonga na kamala kumkola Yesu kakala ni Andrea, lumbu dyake Simoni Petro. 41Akamwona lumbu dyake Simoni na akamlongela, ''Chipata Masihi'' (ambayo yotafsiligwa Kilisito). 42Akamgala kwa Yesu. Yesu akamlola na akalonga, 'Weye ni Simoni mwana wa Yohana'' nautangigwe Kefa,'' (maana yake 'Petro').43Siku ikolile wakati Yesu alondile kuhalawa kwita Galilaya, kampata Filipo na akamlongela, ''Nikole nie.'' 44Filipo kakala ni mwenyeji wa Bethsaida, mji wa Andrea na Petro. 45Filipo kampata Nathanaeli na kumlongela, Chipata yula ambaye Musa aliandika habali zake katika shelia na Walotezi. Yesu mwana wa Yusufu, kulawa Nazaleti.46Nathanaeli akamlongela, ''Je kinthu kinogile chodaha kulawila Nazaleti?'' Filipo akamlongela, Inzo na ulole.'' 47Yesu akamwona Nathanaeli akiza kumwake na akalonga, ''Lola, Mwisilaili kweli kweli asiye na uvwizi mgati mmwake!'' 48Nathanaeli akamlongela, ''Kunimanya nie?" Yesu akajibu na akamlongela, ''Kabla Filipo hakutangile ukalile hasi ya mtini, nikuona.''49Nathanaeli akajibu, ''Rabi weye u Mwana wa Mulungu! Weye ni Mwene wa Isilaili''! 50Yesu akajibu akamlongela, kwa sababu nikulongela 'nikuoa hasi ya mtini' je waamini? utaona matendo makulu kufosa yano.'' 51Yesu akalonga, ''Amini amini nowalongeleni namzione ulanga zikivuguka, na kuwaona wasenga wakikwela na kuhulumuka nchanya ya Mwana wa Adamu.''
1Baada ya siku ntahtu, kukala na alusi huko Kana ya Galilaya na mami yake Yesu kakala huko. 2Yesu na wanahina wankhe wakala waalikigwa katika alusi.3Wakati waishiligwe na divai, mami yake Yesu akamlongela, 'Webule divai.'' 4Yesu akajibu, ''Mwanamke hiyo yonihusu mbwani nie? Muda wangu nie unkhali hautimile.'' 5Mami yake akawalongela watumigwa, ''Chochose awalongele tendeni.''6Basi kukala na mitungi sita ya mayuwe pale iekigwe kwa ajili ya kunawa katika sikunkhulu za Wayahudi, kila imwe dikala na ujazo wa nzio mbili nthatu. 7Yesu akawalongela, ''Imemezeni mitungi ya mayuwe.'' Wakamemeza hadi nchanya. 8Kamala akawalongela wala watumigwa, ''Soleni kiasi lelo na mgale kwa muhudumu mkulu wa meza.'' Wakatenda gesa ivowalagilizwe.9Mhudumu mkulu aliyaonja yala mazi yakalile yabiduka na kuwa divai, ila hamanyile yalawile (lakini watumigwa wachotile mazi wamanya ukoyalawile). Kamala akamtanga mndewa halusi na 10kumlongela, ''Kila imwe hwadusa kuwahudumila wanthu divai inogile na wakiishalewa huwenkha divai isiyo goya. Lakini weye kuiika divai inogile hadi sambi''11Uzauza dino wa Kana ya Galilaya, kakala ndio mwanduso wa ishala za mauzauza aitendile Yesu, akigubula utunyo wankhe, hivyo mwanahina wankhe wakamwamini.12Baada ya dino, Yesu, mami yake, lumbu zake na wanahina wankhe waita katika mji wa Kapelnaum na wakala huko kwa siku ndodo.13Basi Pasaka ya Wayahudi ikala ihaguhi, hivyo Yesu akaita Yelusalemu. 14Akatinkhana wauzaji wa ng'ombe, kondoo, na njiwa mgati ya Hekalu. Pia na wabidula fedha wakala wameketi mgati ya Hekalu.15Yesu akatengeneza mjeledi wenye vifundo, akawalava wose wakalaumo katika hekalu, ikijumuisha ng'ombe na kondoo. Akatila fedha za wabidula fedha na kuzipindula meza zao. 16Kwa wauzaji wa njiwa akawalongela, ''Laveni vinthu vino kutali na hanthu hano.lekeni kutenda nyumba ya Tati yangu kuwa hanthu pa soko.''17Wanahina wankhe wakakumbuka kuwa ikala iandikigwa, ''Wivu wa nyumba yako naunidye.'' 18Wakulu wa Kiyahudi wakajibu, wakamlongela, Ni ishala ilihi uyakayoilagisa kwa sababu koyatenda mbulli zino?'' 19Yesu akawajibu, dibomoleni Hekalu dino nanie nanidizenge baada ya siku nthatu.''20Kamala wakulu wa Wayahaudi wakalonga, ''Ighalimu miaka alobaini na sita kuzenga hekalu dino nawe kolonga naudizenge kwa siku nthatu?'' 21Ingawa, yeye kalonga hekalu akimaanisha mtufi wake. 22Hivyo baadaye baada ya kufufuka kumwake kulawa kwa wefile, wanahina wake wakakumbuka kuwa kalonga hivyo, wakaamini maandiko na kauli ino ambayo Yesu akala kalonga kale.23Basi akalile Yelusalemu wakati wa Pasaka, wakati wa sikunkhulu wanthu wengi waliamini zina dyake, waonile ishala ya mauzauza aitendile. 24Lakini Yesu hakalile na imani nao kwa sababu kawamanya wanadamu wose. 25Halondile munthu yeyose kumlongela kuhusu wakala wanadamu kwa sababu kamanya kikalile mgati yao.
1Basi kukala na Falisayo ambaye zina dyake Nikodemo, imwe wa wajumbe wa balaza da Wayahudi. 2Munthu yuno kamwitila Mndewa Yesu ichilo na akamlongela, ''Rabi, chomanya ya kuwa u mwalimu kulawa kwa Mulungu, kwa maana hebule munthu adahe kutenda ishala zino zose Mulungu asipokuwa hamwe naye.''3Yesu akamjibu, ''Amini, amini, munthu hadaha kuingila katika umwene wa Mulungu sekeaelekigwe mala ya kaidi.'' 4Nikodemo akalonga,'' Munthu kodaha kuelekigwa akiwa mlala? Hadaha kuingila muumunda mwa mami yake mala ya kaidi kuelekigwa, je kodaha?''5Yesu akajibu, ''Amini, amini munthu asipoelekigwa kwa mazi na kwa Roho, hadaha kuingila katika umwene wa Mulungu. 6Kielekigwe kwa mtufi ni mtufi, na kielekigwe kwa Roho ni roho.7Sekeushangale kwa sababu niulongela, 'ni lazima kuelekigwa mala ya kaidi.' 8Mbeho huvuma hohose wokulonda na lwangi wake moihulika, lakini hammanyile wokulawa wala woita. Ndivyo ilivyo hali ya kila aelekigwe na roho.9Nikodemo akajibu, kwa kulonga, ''Mbuli zino yodahaze?'' 10Yesu akajibu, ''Weye u mwalimu wa Isilaili, hata hauyamanyile mbuli zino? 11Amini, amini, nokulongela, kila chokilonga chokishuhudia kwa kila chikionile. Lakini hamuhokela ushuhuda wenthu.12Kama niwalongela mbuli ya hano muiisi na hamuamini, modahaze kuamini kama nikiwalongela mbuli ya kuulanga? 13Maana hebule akwelile kuchanya kulawa kuulanga isipokuwa yeye ahulumuke, Mwana wa Adamu.14Kama vila Musa amwinule zoka mudijangwa, vivyo hivyo Mwana wa Adamu lazima ainuligwe, 15ili kwamba wose watakaomwamini wapanthe ugima wa milele.16Kwa maana jinsi ino Mulungu kaubweda isi, kwamba akamlava mwanage mdumwe, ili kwamba munthu yeyose amwaminiye asiangamile bali awe na ugima wa milele. 17Kwa sababu Mulungu hamtumile mwanage muiisi auhukumu isi, bali kwamba isi uokoigwe katika yeye. 18Amwaminiye Yeye sekeahukumigwe. Yeye asiyemwamini tayali kahukumiigwa kwa sababu hadiaminile zina da Mwana mdumwe wa Mulungu.19Ino ndiyo sababu ya hukumu, ya kwamba nchanya bunkhulo diza muiisi, lakini wanadamu wakabweda ziza nkhani ya bunkhulo kwa sababu matendo yao yakala yehile. 20Kila munthu atendaye yehile huisukila bunkhulo wala heza mudibunkhulo ili matendo yake sekeyeze yakaikigwa wazi. 21Lakini, yeye atendaye kweli hwiza mui bunkhulo ili matendo yake yooneka kwamba yatendigwa kwa utiifu wa Mulungu.22Baada ya yano, Yesu hamwe na wanahina waita katika nchi ya Yudea. Huko katumila muda hamwe nao na kakala akibatiza. 23Sambi Yohana pia kakala akibatiza huko Ainea haguhi na Salim maana kukala na mazi mengi pala. Wanthu wakala wakeza kumwake na kubatizigwa, 24kwa kuwa Yohana kakala hakwasigwe mudigeleza.25Kamala palawila mabishano kati ya wanahina wa Yohana na Myahudi kuhusu sikunkhulu za utakaso. 26Wakaita kwa Yohana wakamlongela, ''Rabi, yeye ukalile naye ng'ambo ya Mto Yolodani, yeye ushuhudile habali zake, lola, kobatiza na wose woita womkola.''27Yohana akajibu munthu hadaha kuhokela kinthu chochose isipokuwa kama kenkhigwa kulawa kuulanga. 28Mweye wenyewe moshuhudila kuwa nodilonga kuwa, 'nie sio Kilisito', badala yake nilonga, 'nitumigwa kulongozi mmwake.'29Yeye akalile na bibi alusi ni mndewa halusi. Lelo lafiki wa mndewa alusi, atimalale na kutegeleza kusekelela nkhani kwa sababu ya lwangi ya mndewa alusi. Ino sambi ni seko yangu itimilikile. 30Kopasigwa kuzidi, nie nopaswa kuhungula.31Yeye kolawa nchanya, yu nchanya ya yose. Yeye akalile wa isi kolawa muiisi na hulonga mbuli ya kiiisi. Yeye kolawa kuulanga kauko nchanya ya yose. 32Yeye hushuhudila yala ayaonile na kuyahulika, lakini hebule kohokela ushuhda wake. 33Yeye ahokele ushuhuda wankhe amehakikisha kuwa Mulungu ni mkweli.34Kwa sababu yeye atumigwe na Mulungu hulonga mbuli ya Mulungu. Kwa kuwa hamwinkha Roho kwa kipimo. 35Tata humbweda Mwana na kamwinkha vinthu vyose muimikono mmwake. 36Yeye amwaminiye Mwana anao ugima wa milele, lakini kwa yeye asiye mtii Mwana sekeauone ugima, bali ghdhabu ya Mulungu hushikamana nchanya mmwake.
1Basi Yesu amanyile kuwa Mafalisayo wahulika kuwa Yesu kakala anafuasa na kuwabatiza nkhani ya Yohana, 2(ingawa Yesu mwenyewe kakala habatizi ila wanahina wake), 3akalawa Judea na akaita Galilaya.4Hivyo ikala muhimu kufosela Samalia. 5Na akafika mui mji wa Samalia, wotangigwa Sikali, haguhi na eneo ambalo Yakobo kamwinkha mwanage Yusufu.6Na kisima cha Yakobo kikala aho. Yesu kakala kasoka kwa ajili ya safali na akakala haguhi na kisima. Ikala muda wa imisi. 7Mwanamke Msamalia keza kuteka mazi, na Yesu akamlongela, ''Ninkhe mazi ning'we.'' 8Kwa sababu wanahina wankhe wakala waita zao mjini kugula ndiya.9Yula mwanamke akamlongela, ''Yowaze weye Myahudi, kunilomba nie mwanamke Msamalia, kinthu cha kung'wa?" Kwa sababu Wayahudi hawachangamana na Wasamalia. 10Yesu akamjibu, ''Gesa umanyile kalama ya Mulungu, na yula kokulongela 'Ninkhe mazi,' umwombile, na akwinkhile mazi ya ugima.''11Mwanamke akajibu, ''Mndewa hebule ndoo ya kuchotea, na kisima ni kilefu. Nauyapate kulihi Mazi ya Ugima.? 12Je weye ni mkulu, kufosa tati yetu Yakobo, ambaye kachinkha kisima kino, na yeye mwenyewe na wana wake hamwe na mifugo yake wang'wa mazi ya kisima kino?''13Yesu akajibu, ''Yeyose kong'wa mazi yano naapate kiu kaidi, 14lakini yeye naang'we mazi nolondanimwinkhe sekeapate kiu kaidi. Badala yake mazi nolondanimwinkhe yatakuwa chemchemi yobubujika hata milele.''15Yula mwanamke akimlongela, ''Mndewa, noyalomba mazi yano ili nisipate kiu, na nisihangaike kwiza hano kuteka mazi.'' 16Yesu akamlongela, ''Genda kamtange mulamako, kamala ubwele.''17Mwanamke akamlongela, "Nabule mulume.'' Yesu akajibu ''Kulonga goya, 'Nabule mulume,' 18kwa maana ukala na wanawalume watano, na imwe ambaye unaye sambi sio mulumako. Katika dino kulonga kweli!"19Mwanamke akamlongela, ''Mndewa naona yakuwa weye ni mlotezi. 20Tata zetu waliabudu katika mlima uno. Lakini mweye molonga ya kuwa Yelusalemu ndiyo hanthu ammabyo wantthu wopasigwa kuabudu.''21Yesu akamjibu, ''Mwanamke, niamini, wakati wokwiza ambapo sekemumwabudu Tata katika mlima uno au Yelusalemu. 22Mweye wanthu mwaabudu kila hamkimanyile, lakini cheye choabudu chokimanya, kw sababu wokovu wolawa kwa Wayahudi.''23Hatahivyo, wakati kokwiza, na sambi kaaho, wakati waabuduo kweli watamwabudu Tata katika roho na kweli, kwa sababu Tata kowalonda wanthu wa namna hiyo kuwa wanthu wake wanao mwabudu. 24Mulungu ni Roho, na wala womwabudu wopasigwa kumwabudu kwa roho na kweli.''25Mwanamke akawalongela, ''Nomanya kuwa Masihi kokwiza, (kotangigwa Kilisito). Huyo ahoeze naachilongele yose.'' 26Yesu akamlongela, ''Nie koyalonga nie ndiye.''27Wakati huo huo wanahina wake wakabwela. Nao wasangala hangi kakala akilonga na mwanamke, lakini hebule aliyethubutu kumuuza, ''Kolonda mbwani?'' au ''Hangi kolonga naye.?"28Hivyo mwanamke akauleka mtungi wake na akaita mjini na akawalongela wanthu, 29''Inzoni mulole munthu anilongele mbuli yangu yose nitendile, je yodahika akawa ndiye Kilisito?" 30Wakalawa mjini wakeza kumwake.31Wakati wa imisi wanahina wankhe wamsihi wakilonga, ''Rabi dia ndiya.'' 32lakini yeye akawalongela, ''Nie nina ndiya hamkimanyile mweye.'' 33Wanahina wakalongelana, hebule amgalile kinthu chochose kudya,'' Je waliteta?"34Yesu akawalongela, ''Ndiya yangu ni kutenda mapezi yake yeye anitumile na kutimiza sankhani zake. 35Je, hamlonga, 'Inkhali miezi mitano na mavuno yatakuw tayali?' Nowalongeleni loleni migunda iliyo tayali kwa mavuno! 36Yeye kovuna huhokela mishahala na kukusanya matunda kwa ajili ya ugima wa milele, ili kwamba yeye abwedae naye avunaye waseke hamwe.37Kwa kuwa msemo uno ni wa kweli, 'Imwe ahande na imwenga avuna.' 38Niwatumaa kuvuna ambacho hamkihangaikile, Wamwenga watenda sankhani na mweye muingila katika seko ya sankhani yao.''39Wasamalia wengi katika mji ula walimwamini kwa sababu ya taalifa ya yula mwanamke akalile akishuhudila, ''Anilongele mbuli yose niyatendile.'' 40Hivyo Wasamalia wezile wamsihi akale hamwe nao na akakala kumwao kwa siku mbili.41Na wengi nkani wakamwamini kwa sababu ya mbuli yake. 42Wakamlongela yula mwanamke. ''Choamini sio tu kwa mbuli yako, kwa sababu cheye wenyewe chihulika, na sambi chomanya kuwa hakika yeye ni mwokozi wa iisi.''43Baada ya siku hizo mbili, akahalawa na kwita Galilaya. 44Kwa sababu yeye mwenyewe kakala ametangaza kuwa mlotezi hebule heshima katika nchi yake mwenyewe. 45Akeza kulawa Galilaya, Wagalilaya walimkalibisha. Wakala waona mbuli yose ayatendile Yelusalemu mui sikukuu, kwa sababu na wao pia wakala wahuzulia mui sikunkhulu.46Keza kaidi Kana ya Galilaya huko ayabidule mazi kuwa divai. Pakala na ofisa ambaye mwanage kakala ni mtamu huko Kapelnaumu. 47Ahulikile kuwa Yesu akalawa Judea na kwita Galilaya, kaita kwa Yesu na kumsihi ahulumuke amhonye mwanage, ambaye kakala haguhi kudanganika.48Ndipo Yesu akamlongela, ''Mweye msipoona ishala na mauzauza hamdahile kuamini. 49Kilongozi akalonga, ''Mndewa hulumuka hasi kabla mwanangu hadanganike.'' 50Yesu akamlongela, ''Genda mwanago ni mgima,'' Yula munthu akaamini mbuli adilongele Yesu na akaita zake.51Akalile akihulumuka, watumigwa wake wamuhokela na kumlongela mwanage kakala mgima. 52Hivyo akawauza ni muda ulihi kapata muhavu. Wakajibu, ''Jana muda wa saa saba homa ahoimlekele.''53Ndipo tati yake akatambula kuwa ni muda ula ula Yesu alongile, ''Mwana wako ni mgima.'' Hivyo yeye na familia yake wakaamini. 54Ino ikala ni ishala ya kaidi aitendile Yesu alawile Yudea kwita Galilaya.
1Baada ya aho kukala na sikunkhulu ya Wayahudi, na Yesu kakwela kwita Yelusalemu. 2Na kula Yelusalemu pakala na bikila mui mlango wa kondoo, dikalile dikitangigwa kwa lugha ya Kieblania Bethzatha, nalo dina matao matano. 3Idadi nkhulu ya watamu ikala, vipofu, viwete, au waholozile wakala wagona katika matao hayo. {Zingatila: Mbuli ya mstali wa 3 hayaoneka katika hakala zinogile za umwaka. ''Wakigoza mazi kutibuigwa.'') Kwa hakika wakati fulani wsenga kahulumuka mgati ya Mndewa na kuyatibula mazi. 4Kwahiyo, yula ambaye kakala wa mwanduso kuingila mgati ya baada ya mazi kutibuigwa katendigwa mgima kulawa na chochose kilalile kimtoza kwa wakati huo.5Na munthu imwe akalile kaugula kwa muda wa miaka thelathini na minane kakala mgati ya matao. 6Yesu amwonile kagona mgati ya matao na baada ya kumanya kuwa kagona hadya kwa muda mtali Yesu akamlongela, ''Je kolonda kuwa mgima?"7Yula mtamu akamjibu, ''Mndewa nabule munthu, wa kuniika katika bilika wakati mazi yanapotibuliwa. Wakati nogeza kuingila munthu imwenga hunilongola.'' 8Yesu akamlongela, "Inuka na usole godolo dyako na uite.''9Mala yula akahonyigwa, akasola komwa dyake na akaita. Na siku hiyo ikala siku ya Sabato.10Hivyo Wayahudi wakamlongela yula munthu awahonyile, ''Dielo siku ya Sabato, na hauluhusiigwa kupapa godolo dyako.'' 11Akajibu, yeye anihonyile ndiye anilongele, ''Sola godolo dyako na uite.''12Wakauza, ''Ni niani akulongele 'Sola godolo dyako na uite?" 13Ingawa, yula ahonyigwe hammanyile, kwa sababu Yesu kakala kahalawa kwa sili. Kwa kuwa kukala na wanthu wengi katika hanthu aho.14Baada ya aho Yesu kamfika yula munthu mudihekalu na akamlongela, ''Lola, kuhona! ''Sekeutende ubananzi kaidi ukapatigwa na mbuli ihile nkhani.'' 15Yula munthu akaita na kuwataalifu Wayahudi kuwa Yesu ndiye amuhonyile.16Hivyo, kwa sababu ya mbuli hizo Wayahadi walimtesa Yesu, kwa sababu katenda mbuli zino siku ya Sabato. 17Yesu akawalogela, ''Tati yangu kotenda sankhani hata sambi nanie notenda sankhani.'' 18Kwa sababu hiyo Wayahudi walizidi kumlonda ili wamkome sio tu kwa sababu ya kuibena Sabato, bali kwa kumtanga Mulungu Tati yetu, akiitenda kuwa sawa na Mulungu.19Yesu akawajibu, 'Amini, amini, Mwana hadaha kutenda kinthu chochose isipokuwa kila ambacho kamuona Tati yake kokitenda, kwa kuwa chochose Tata akitendacho ndicho na Mwana kolondaakitende. 20Kwa kuwa Tata ampenda Mwana, na amlagise kila kinthu kokitenda na naamlagise mbuli nkhulu kufosa yano ili kwamba mzidi kusangala.''21Kwa kuwa kama vila ambavyo Tata awafufuavyo wefile na kuwenkha ugima, halikadhalika Mwana pia humwinkha yeyose ambwedae. 22Kwa kuwa Tata hamhukumu yeyose, bali kamwinkha Mwana hukumu yose 23ili kwamba wose wamuheshimu Mwana kama vila Mwana anavyomuheshimu Tata. Yeye asiyemuheshimu Mwana hamuheshimu Tata amtumile.24Amini, amini yeye kohulika mbuli dyangu na kumwamini yeye anitumile anao ugima wa milele na sekeahukumigwe. Badala yake, kafosa kulawa muumautini na kuingila muugima.25Amini, amini, nowalongela wakati kokwiza na sambi upo ambao wefile nawahulike lwangi ya Mwana wa Mulungu, na wose wolondo wahulike wataishi.26Kwa kuwa gesa vila Tata akalile na ugima mgati mmwake mwenyewe, 27kadhalika kamwinkha Mwana kuwa na ugima mgati mmwake, na Tata kamwinkha Mwana mamlaka ili kwamba ahukumu kwa kuwa ni Mwana wa Adamu.28Msisangazigwe na dino, kwa kuwa wakati kokwiza ambao wefile wose waumo muimaziala nawaitoze lwangi wake 29nao nawalawe kunze: kwa watendile yanogile kwa ufufulo wa ugima, na watendile yehile kwa ufufulo wa hukumu.30Sidahile kutenda kinthu chochose kulawa kumwangu mwenyewe. Kama ivonihulike, ndivyo ivo nohukumu na hukumu yangu ni ya haki wa kuwa silonda mapenzi yangu, bali mapenzi yake anitumile. 31Gesa nikijishuhudila mwennyewe, ushuhuda wangu usingelikuwa wa kweli. 32Kuna imwenga koshuhudila kuhusu nie na nomanya kwa hakika ushuhuda konishuhudila ni wa kweli.33Mumlagiza kwa Yohana kaishuhudila kweli. 34Hatahivyo, ushuhuda nouhokela haulawa kwa mwanadamu. Noyalonga yano ili kwamba mdahe kuokoigwa. 35Yohana kakala ni taa ikala ikiwaka na kung'aa, na mkala tayali kuisekelela kwa muda kitambo bunkhulo dyake.36Ushuhuda niwilenao ni mkulu kufosa ula wa Yohana, kwa sankhani ambazo Tata kaninkha kuzikamilisha, hizo sankhani nizitendazo zoshuhudila kuwa Tata amenituma. 37Tata anitumile yeye mwenyewe kashuhudila kuhusu nie. Hamuwahile kuhulika lwangi wake wala kulola umbo dyake wakati wowose. 38Kubule mbuli dyake dikikala mgati mmwenu kwa kuwa hammumwamini yeye atumigwe.39Moyachunguza maandiko mkidhani mgati mmwake mna ugima wa milele, na hayo maandiko yoshuhudila habali zangu na 40hamlonda kwiza kumwangu ili mpate ugima wa milele.41Sihokela sifa kulawa kwa wanthu, 42lakini nomanya kuwa mubule upendo wa Mulungu mgati mmwenu mweye wenyewe.43Niza kwa zina da Tati yangu, hamdahile kunihokela. Gesa imwenga akeza kwa zina dyake mngemuhokela. 44Je modahaze kuamini mweye ambao mohokela sifa kulawa kawa kila imwe wenu lakini hamlonda sifa yolawa kwa Mulungu wa mdumwe?45Sekemzani nie nitawashitaki kulongozi ha Tata. Kowashitaki mweye ni Musa, ambaye mweye mwika matumaini yenu kumwake. 46Gesa mkalile momwamini Musa, mngeniamini nie kwa sababu kandika kuhusu mbuli zangu. 47Gesa hamuamini maandiko yake, mdaheze kuamini mbuli yangu.?
1Baada ya Mbuli zino, Yesu kaita pande za Bahali ya Galilaya, pia hutangigwa Bahali ya Tibelia. 2Mkutano mkulu ukala ukimkola kwa sababu waona ishala azitendile kwa wakalile watamu. 3Yesu akakwela nchanya hadi upande wa kuchanya wa mlima na akakala huko na wanahina wankhe.4(Na Pasaka, Sikunkhulu ya Wayahudi ikala ihaguhi). 5Yesu ahoainule meso yake nchanya na kuona umati mkulu wokwiza kumwake, akamlongela Filipo, ''Nachite kulihi kugula migate ili wano wadahe kudya''? 6(Lakini Yesu akayalonga yano kwa Filipo kwa kumgeza kwa kuwa yeye mwenyewe kamanya kolondaatende).7Filipo akamjibu, ''Hata migate ya thamani ya dinali mia mbili isingelitosha hata kila imwe kupantha hata kipande kidodo.'' 8Andrea, imwe wa wanahina wake lumbu dyake Simoni Petro akamlongela 9Yesu, ''Kuna mbwanga hano ana migate mitano na somba waidi, lakini ino yofala mbwani kwa wanthu wengi namna ino?''10Yesu akamlongela, ''Waketisheni wanthu hasi'' (kukala na nyasi nyingi hanthu hala). Hivyo wanawalume wapata elfu tano wakakala hasi. 11Kamala Yesu akasola ila migate mitano akashukulu akawagawila wala wakalile wakala. Vivyo hivyo akawagawila somba kwa kadili ya vila wokuonda. 12Wanthu wagutile, akawalongela wanahina wankhe, ''Vikusanyeni vipande vya mabaki, visigala ili kwamba kisyage chochose.''13Basi wakakusanya na kumemeza visege kumi na viidi, vipande vya migate mitano ya shayili- vipande visigale na wala wadile. 14Kamala wanthu waonile ishala ino aitendile wakalonga, ''Kweli yuno ndiye yula mlotezi kokwiza muiisi.'' 15Yesu atambule kuwa wakala wolonda kumgwila ili wamtende kuwa mwene wao, kaibanga, kaidi na akaita muumlima yeye mdumwe.16Ikalile chigulogulo, wanahina wake wahulumuka kwita mudiziwa. 17Wakakwela mui mtumbwi a wakala wakivuka kwita Kapelnaumu. (Ziza dikala diingila na Yesu kakala ankhali hezile kumwao). 18Wakati huo upepo mkali ukala ukivuma, na bahali ikala ikigendelela kuchafuka.19Kaidi wanahina wake wakalile watoa makasia kama ishilini na matano au thelathini, wakamwona Yesu akigenda nchanya ya bahali kuusogelela mtumbwi, na wakaogoha. 20Lakini akamlongela, ''Ni nie Msiogohe.'' 21Kaidi wakala tayali kumpapa mui mtumbwi, na mala mtumbwi, na mala mtumbwi ufika mui nchi hanthu wakalile wakiita.22Siku ifuatile, mkutano ukalile utimalala upande wa bahali waliona kuwa hebule mtumbwi umwenga isipokuwa ula ambayo Yesu na wanahina wake wakala hawanaukwela lakini wanahina wankhe wakala waita zao wenyewe. 23(Ingawa, kukala na baadhi ya mitumbwi ilawile Tibelia haguhi na hanthu wadile migate baada ya Mndewa kulava shukulani).24Wakati makutano watambule kuwa sio Yesu wala wanahina wankhe wakala kula, wa wenyewe wakakwela mgati ya mtumbwi wakaita Kapelnaumu wakimlonda Yesu. 25Baada ya kumpata upande umwenga wa ziwa wakamuuza, ''Rabbi kwiza lini kuno?"26Yesu akawajibu, akawalongela, Amini, amini, monilonda nie, sio kwa mziona ishala, bali kwa sababu mudya migate na kuguta. 27Lekeni kukitendila kazi ndiya chenye kubanangika, bali mkitendile sankhani ndiya kidumucho hata milele kila ambacho mwana wa Adamu naawenkhe, kwa kuwa Mulungu Tata kaika muhuli nchanya mmwake.''28Kamala wakamlongela, ''Ni mbwani chopasigwa kutenda ili kuzitenda sankhani za Mulungu?" 29Yesu akajibu, ''Ino ndiyo sankhani ya Mulungu: kwamba momwamini yeye amtumile.''30Basi wakamlongela, ''Ni ishala zilihi kozitenda, kwamba chodaha kuziona na kukuamini? Kotenda mbwani? 31Tati zetu wadya manna mudijangwa, kama ivo iandikigwe, ''Kawenkha migate kulawa kuulanga ili wadye.''32Kamala Yesu akawajibu, ''Amini, amini, sio Musa awinkhile mgate kulawa kuulanga, bali Tati yangu ndiye kowenkha migate wa kweli kulawa kuulanga. 33Kwa kuwa mgate wa Mulungu ni ula ushukao kulawa kuulanga na kuupanthila ugima isi. 34Basi wakamlongela, ''Mndewa chipatile uno mgate wakati wose.''35Yesu akamwambia, ''Nie ndiye mgate wa ugima, yeye kokwiza kumwangu sekeapanthe nzala na yeye koniamini sekeahisi kiu kamwe.'' 36Ingawa niwalongela kwamba, muniona, na mnkhali hamuamini. 37Wose ambao Tata koninkha naweze kumwangu, na yeyose kokwiza kumwangu sekenimwase kunze kabisa.38Kwa kuwa nihulumuka kulawa kuulanga, sio kwa ajili ya kutenda mapendi yangu, bali mapenzi yake anitumile. 39Na hayo ndiyo mapenzi yake anitumile, kwamba sekeniyaze hata imwe wa wala aninkhile, bali naniwafufule siku ya uhelelo. 40Kwa kuwa yano ndiyo mapenzi ya Tati yangu, kwamba yeyose komlola Mwana na kumwamini apanthe ugima wa milele; nanie nanimkole siku ya uhelelo.41Kamala wayahudi wakamnung'unikila kumhusu yeye kwa sababu kalonga, ''Nie ni mgate uhulumukile kulawa kuulanga.'' 42Wakalonga, ''Yuno siyo Yesu mwana wa Yusufu, ambaye tati yake na mami yake chommanya? Iwaze lelo kolonga, 'Nihulumuka kulawa kuulanga?"43Yesu akajibu, akawalongela, ''Sekemnung'unikiane mgati mmwenu wenyewe. 44Kubule munthu kokwiza kumwangu asipovitigwa na Tati yangu anitumile, nie nanimfufule siku ya uhelelo. 45Kwa kuwa iandikigwa katika walotezi, 'Nawafundishigwe na Mulungu.' Kila ahulikile na amejifunza kulawa kwa Tata, hwiza kumwangu.46Sio kwamba kuna munthu amuonile Tata, isipokuwa yeye kolawa kwa Mulungu- kamuona Tata. 47Amini, amini yeye aaminiy anao ugima wa milele.48Nie ni mgate wa ugima. 49tati zenu mana mudi jangwa, na wakadanganika.50Uno ndio mgate uhulumukao kulawa kuulanga, ili kwamba munthu audye hanthu yake ili sekeadanganike. 51Nie ni mgate uishio ambao uhulumuka kulawa kuulanga. Gesa munthu yeyose akidya hanthu ya mgate uno, ataishi milele. Mgate nolonda niulave ni mtufi wangu kwa ajili ya ugima wa iisi.52Wayahudi wakakasilika wenyewe kwa wenyewe na wakandusa kubishana wakilonga, ''Munthu ino kodahaze kuchinkha mtufi wake chiudye?" 53Kamala Yesu akawalongela, ''Amini, amini, msipoudya mtufi wa Mwana wa Adamu na kuing'wa damu yake, sekemuwe na ugima mgati mmwenu.54Yeyose koudya mtufi wangu na kuing'wa damu yangu anao ugima wa milele, nanie nanimfufule siku ya uhelelo. 55Kwa kuwa mtufi wangu ni ndiya cha kweli, na damu yangu ni kinywaji cha kweli. 56Yeye koudya mtufi wangu na kuing'wa damu yangu hukala mgati mmwangu, nanie mgati mmwake.57Gesa Tata mwenye ugima anilagilize, na kama niishivyo kwa sababu ya Tata, na yeye pia atashi kwa sababu yangu. 58Uno ndio mgate uhulumukao kulawa kuulanga, sio kama vila matata wadile wakadanganika. Yeye koudya mgate uno ataishi milele. 59Yesu kayalonga mbuli zino mgati ya sinagogi akalile akifundisha huko Kapelnaumu.60Ndipo wengi wa wanahina wankhe wahulikile yano, wakalonga, ''Dino nifindisho dala ni niani kodaha kudihokela?'' 61Yesu kwa sababu kamanya ya kuwa wanahina wankhe wakala wakidinung'unikila mbuli dino, akawalongela je mbuli dino dowakwaza?63Basi naiweze ahommuone mwana wa Adamu akihulumuka kulawa akalile kabla? 62Ni Roho ndiye koalva ugima. Mtufi haufaidi kinthu chochose. Mbuli nizilongile kumwenu ni roho na ni ugima.64Inkhali kuna wanthu mgati mmwneu wasioamini.'' kwa sababu Yesu kamanya tangu mwanduso yula ambaye hadahile kuamini na yeye ambaye angemsaliti. 65Akawalongela, ni kwa sababu ino niwalongela kubule munthu kodaha kwiza kumwangu isipokuwa kenkhigwa na Tata.''66Baada ya yano wanahina wankhe wengi wakabwela kunyuma na hawakuambatana naye kaidi. 67Yesu akawalongela wala kumi na waidi, ''Je na mweye molonda kuhalawa?" 68Simoni Petro akamjibu, ''Mndewa chite kwa niani kwani weye unazo mbuli za ugima wa milele, 69na chiamini na kumanya weye ni Mtakatifu wa Mulungu.''70Yesu akawalongela, ''Je nie siwasagule mweye, na imwe wenu ni ibilisi? 71Lelo ukala ukilonga kuhusu Yuda, mwana wa Simoni Iskaliote, kwa kuwa kakala ni yeye akiwa imwe wa wala kumi na waidi, ambaye ndiye angemsaliti Yesu.
1Na baada ya mbuli zino Yesu kasafili vino katiak Galilaya, kwa sababu hapendile kwita Uyahudi kwa sababu wayahudi wakala wakitenda mipango ya kumkoma. 2Sambi sikunkhulu ya Wayahudi, sikunkhulu ya Vibanda, ikala haguhi.3Ndipo lumbu zake wamulongele, ''Halawa hanthu hano wite Uyahudi, ili kwamba wanahina wako vila vila wayaone ufanyayo. 4Kubule kotenda dyodyose kwa sili iwapo yeye mwenyewe kolonda kumanyika wazi. Iwapo kotenda mbuli zino, jionyeshe mwenyewe kwa isi.''5Hata lumbu zake pia hawamwaminile. 6Ndipo Yesu amlongele, '' Wakati wangu unkhali haufikile, lakini wakati wenu kila mala uko tayali. 7Isi haidaha kuwasukila mweye, bali konisukila nie kwa sababu noshuhudila matendo yake ni yehile.8Kweleni kwita katika sikunkhulu; nie sita katika sikunkhulu ino kwa sababu muda wangu unkhali haukamilikile.'' 9Baada ya kulonga mbuli zino kumwao, asigala Galilaya.10Hata hivyo, lumbu zeke wakalile waita katika sikunkhulu, ndipo naye akaita, siyo kwa wazi bali kwa kuifisa. 11Wayahudi wakala wakimlonda katika sikunkhulu na kulonga, ''Kakulihi?"12Kukala na majadiliano mengi mgati mwa makutano kuchanya mmwake. Wamwenga wakalonga, ''Ni munthu anogile.'' Wamwenga wakalonga, ''Hapana, huwapotosha matinkhano.'' 13Hata hivyo kubule alongigwe wazi nchanya mmwake kwa kuwaogoha Wayahudi.14Wakat sikunkhulu ifikile mgati, Yesu akakwela kwita Mudihekalu na kwandusa kufundisha. 15Wayahudi wakala wakisangala na kulonga, ''Kwa jinsi ilihi munthu yuno komanya mbuli nyingi? Hasomile kamwe.'' 16Yesu akawajibu na kuwalongela, ''Mafundisho yangu siyo yangu, bali ni yankhe yeye anitumile.17Iwapo yeyose atapenda kutenda mapenzi yake yeye, naamanye kuhusu mafundisho yano, kama yolawa kwa Mulungu, au kama nolonga kulawa kumwangu mwenyewe. 18Kila kolonga yolawa kumwake mwenyewe hulonda utunyo wankhe, bali kila kolonda utunyo wake yeye amtumile, munthu huyo ni wa kweli, na mgati mmwake kubule kutotenda haki.19Musa hawenkhile mweye shelia? Lakini kubule hata imwe mgati mmwenu kotenda shelia. Hangi molonda kunikoma? 20Matinkhano wakajibu, ''Una pepo. Niani kolonda kukukoma?"21Yesu akajibu na akawalongela, ''Nitenda sankhani imwe, namweye mose mshangazigwa kwa sababu yankhe. 22Musa aliwenkha suna (siyo kwamba yolawa kwa Musa, bali ilaa yolawa ka matata), na katika Sabato momtahili munthu.23Iwapo munthu naahokele suna katika siku ya Sabato ili kwamba shelia ya Musa sekeibenwe, hangi monikasilikia nie kwa sababu nimtenda munthu kuwa mgima kabisa katika Sabato? 24Sekemuhukumu kulingana na mwonekano, bali hukumuni kwa haki.25Baadhi yao kulawa Yelusalemu wakalonga, ''Siye yuno womulonda kumkoma? 26Na lola, kolonga wazi wazi, na hawalonga chochose nchanya mmwake. Hidaha ikawa kwamba vilongozi womanya kweli kuwa yuno ni Kilisito, yodaha kuwa? 27Chomanya munthu kolawahi. Kilisito ahonaeze, hata hivyo, hebule naamanye kulihi kolawa.''28Yesu kakala akiguta nyangi yake mudihekalu, akifundisha na kulonga, ''Mweye nyose momanya nie na momanya nolawahi. Sizile kwa nafsi yangu, bali yeye anitumile ni wa kweli, na hamummanyile yeye. 29Nommanya yeye kwa sababu nilawa kumwake na alinituma.''30Wakala wogeza kumgwila, lakini kubule hata imwe ainule mkono wankhe kuchanya kwa sababu saa yankhe ikala inkhali haifikile. 31Hata hivyo, wengi katika matinkhano walimwamini. Wakalonga, ''Kilisito ahoeze, naatende ishala nyingi kufosa azitendile munthu yuno?'' 32Mafalisayo wawahulika matinkhano wakinong'onezana mbuli zino kuhusu Yesu, na wakulu wa makuhani na Mafalisayo wakatuma maafisa ili kumgwila.33Ndipo Yesu alongile, ''Ninkhaki kuna muda kitambo niko hamwe namweye, na baadaye naniite kumwake yeye anitumile. 34Namnilonde wala sekemnione; kula noita, sekemdahe kwiza.''35Kwa hiyo Wayahudi wakalongelana wao kwa wao, ''Munthu ino naaite kulihi kwamba chisidahe kumuona? Naaite kwa Watawanyikile kati ya Wayunani na kuwafundisha Wayunani? 36Ni mbuli ilihi ino adilongile, 'Namnikole wala sekemnione; kula noita sekemdahe kwiza'?"37Lelo katika siku ya uhelelo, siku nkhulu ya sikunkhulu, Yesu katimalala akaguta nyangi, akilonga, ''Ikiwa yeyose ana kiu, na eze kumwangu ang'we. 38Yeye aniaminiye nie, kama maandiko yalongile, kulawa mgati mmwake itatililika mito ya mazi ya ugima.''39Lakini kayalonga yano kuhusu Roho, ambaye wao wamwaminio nawamuhokele; Roho kakala ankhali hanalavigwa kwa sababu Yesu kakala ankhali hatukuzilwe.40Baadhi ya matinkhano, wahulikile mbuli zino, wakalonga, ''Kweli yuno ni mlotezi.'' 41Wamwenga walonga, ''Yuno ni Kilisito.'' Lakini wamwenga walonga, ''mbwani, Kilisito kodaha kulawa Galilaya? 42Maandiko hayalongile kuwa Kilisito naalawile katika ukoo wa Daudi na kulawa Bethlehemu, kijiji ambacho Daudi kakala?43Hivyo, pale ukainuka mgawanyiko mgati ya matinkhano kwa ajili yankhe. 44Wamwenga mgati mmwao wangemgwila, lakini hebule anyooshile mikono yake nchanya mmwake.45Ndipo wala maofisa wakabwela kwa wakulu wa makuhani na Mafalisayo, nao wakamlongela, ''Hangi humgalile?" 46Maofisa wakajibu, ''Kubule munthu awahile kulonga gesa yuno kabla.''47Ndipo Mafalisayo walipowajibu, ''Na mweye pia mpotoshigwa? 48Kuna yeyose kati ya watawala komwamini, au yeyose wa Mafalisayo? 49Bali wano matinkhano wasiomanya shelia - walaniigwa.''50Nikodemo akawalongela (yeye amwitile Yesu umwaka, akiwa imwe wa Mafalisayo), 51''Je shelia yenthu yomuhukumu munthu isipokuwa kategelezwa kwanza na kumanya ikokokitenda?" 52Walijibu na kumlongela, ''Na weye pia kolawila Galilaya? Londa na uone kwamba kubule mlotezi alawilile Galilaya.''53(Zingatia: Baadhi ya mbuli za Yohana 7:53 - 8:11 hayahali katika nakala zinogile za umwaka). Kamala kila Munthu kaita ukaya kumwake.
1(Zingatia: Lola ufafanuzi wa Yohana 7:53 - 8:11 aho kuchanya). Yesu kaita mlima wa Mizeituni. 2Haluse imitondo akeza kaidi mudihekalu, na wanthu wose wakamuinza; akakala na kuwafundisha. 3Waandishi na Mafalisayo wakamgalila mwanamke agwiligwe katika kitendo cha ugoni. Wakamuika mgati.4(Zingatia: Lola ufafanuzi wa Yohana 7:53 - 8:11 aho kuchanya), Ndipo wakamlongela Yesu, ''Mwalimu, mwanamke yuno kagwiligwa katika ugoni, katika kitendo kabisa. 5Lelo, katika shelia, Musa kachiamulu kuwaponda mayuwe wanthu gesa wano, kolongaze nchanya mmwake? 6Wakalonga yano ili kumtega ili kwamba wapanthe mbuli da kumshitaki, lakini Yesu akainama hasi akaandika muna ialdhi kwa kidole chnkhe.7(Zingatia: Lola ufafanuzi wa Yohana 7:53 - 8:11 aho kuchanya). Walipoendelea kumuuza, akatimalala na kuwalongela, ''Yeye kabule na ubananzi mgati mmwenu, awe wa mwanduso kumponda mayuwe.'' 8Akainama kaidi hasi, akaandika muna ialdhi kwa kidole chankhe.9(Zingatia: Lola ufafanuzi wa Yohana 7:53 - 8:11 aho kuchanya). Wahulikile hayo, wakahalawa imwe baada ya imwenga, kwandusila akalile mlala. Uhelelo Yesu kalekiigwa mdumwe, hamwe na mwanamke akalile mgati mmwao. 10Yesu akatimlala na kumlongela, '' Mwanamke, wakushitakile wakulihi? Hebule hata imwe akuhukumile?'' 11Akalonga, ''Kubule hata imwe Mndewa.'' Yesu akalonga, ''Hata nie sikuhukumu. Genda nzila yako' kwandusa sambi na kuendelea sekeutende ubananzi kaidi.''12Kaidi Yesu akalonga na wanthu akilonga, ''Nie ni bunkhulo da isi; yeye konikola sekeagende mudiziza bali atakuwa na bunkhulo da ugima.'' 13Mafalisayo wakamlongela, ''Koishuhudila mwenyewe; ushuhuda wako siyo wa kweli.''14Yesu aliijibu akawalongela, ''Hata kama nanijishuhudile mwenyewe, ushuhuda wangu ni kweli. Nomanya hanthu ukonilawile au kula noita. 15Mweye mohukumu kimtufi; nie simhukumu yeyose. 16Nie hata nikikuhukumu, hukumu yangu ni kweli kwa sababu siko mdumwe, bali niko hamwe na tata anitumile.17Ena, na katika shelia yenu iandikigwa kwamba ushuhuda wa wanthu waidi ni kweli. 18Nie ndiye nojishuhudila, na Tata anitumile konishuhudila.''19Wakamlongela, ''Tati yako kakulihi?'' Yesu akajibu, ''nie hamnimanyile wala Tati yangu hammanyile; mkala monimanya nie, mngemmanya na Tati yangu pia.'' 20Akalonga mbuli zino akiwa haguhi na hazina akalile akifundisha mudihekalu, na kubule hata imwe amkamatile kwa sababu saa yake ikala inkhali haifikile.21Basi akawalongela kaidi, ''Noita zangu; namnilonde na namdanganike katika bananzi zenu. Kula noita, hamdaha kwiza.'' 22Wayahudi wakalonga, ''Naaimanye mwenyewe, yeye ambaye kalonga, 'kula noita hamdaha kwiza'?"23Yesu akawalongela, ''Molowa hasi; nie nolawa kuchanya. Mweye ni wa iisi ino; nie si wa iisi ino. 24Kwa hiyo, niwalongeleni kuwa namdanganike katika bananzi zenu. Vinginevyo muamini kuwa NIE NDIYE, namdanganike katika bananzi zenu.''25Kwa hiyo wakamlongela, ''Weye ni niani?'' Yesu akawalongela, Yala niwalongeni tangu mwanduso. 26Ninayo mbuli mengi ya kulonga na kuhukumu nchanya mmwenu. Hata hivyo, yeye anitumile ni wa kweli; na mbuli niyahulikile kulawa kumwake, mbuli zino noyalonga kwa Isi.'' 27Hawamuelewile kwamba kakala akilonga nao kuhusu Tata.28Yesu akalonga, ''Ahommwinule kuchanya Mwana wa munthu, ndipo ahommanyile kuwa NIE NDIYE, na kwamba sitenda dyodyose kwa nafsi yangu, Kama Tata anifundishile, nolonga mbuli zino. 29Yeye anitumile yuko hamwe nanie, na yeye hanilekile mdumwe,kwani kila mala notenda yala yombwedeza.'' 30Wakati Yesu akilonga mbuli zino, wengi walimwamini.31Yesu akalonga kwa wala Wayahudi wamwaminile, ''Ikiwa namleme katika mbuli dyangu, ndipo namuwe wanahina wangu kweli, 32namweye namuimanye kweli, na kweli naiwaike hulu.'' 33Walimjibu, ''Cheye ni weleko wa Ibrahimu na kamwe hachiwahile kuwa hasi ya utumigwa wa yeyose; naulongeze, ''Nachiikigwe hulu?''34Yesu aliwajibu, ''Amini, amini, nowalongela, kila atendaye ubananzi ni mtumigwa wa ubananzi. 35Mtumigwa hakala ukaya wakati wose; mwana huduma siku zose. 36Kwa hiyo, ikiwa Mwana akiwaika hulu, namuwe hulu kweli kabisa.''37Nomanya kwamba mweye ni weleko wa Ibrahimu; molonda kunikoma kwa sababu mbuli dyangu dabule nafasi mgati mmwenu. 38Nolonga mbuli ambayo niyaona hamwe na Tati yangu, na mweye vila vila motenda mbuli ambayo muyahulika kulawa kwa tati yenu.''39Walijibu na kumlongela, ''Tati yetu ni Abrahamu.'' Yesu akawalongela, gesa mngelikuwa wana wa ibrahimu, mngetenda kazi za ibrahimu. 40Hata sambi molonda kunikoma, munthu awalongele ukweli kwamba nihulika kulawa kwa Mulungu. Abrahamu hatendile vino. 41Motenda sankhani za tati yenu.'' Wakamlongela, ''Hachielekigwe katika ugoni, tunaye Tata imwe, Mulungu.''42Yesu akawalongela, ''Ikiwa Mulungu ni Tati yetu, mngenipenda nie, kwa maana nilawa kwa Mulungu; wala sizile kwa nafsi yangu, bali yeye kanituma. 43Hangi hamuyaelewa mbuli zangu? Kwa sababu hamdaha kuvumilia kuyahulika mbuli zangu. 44Mweye ni wa tati yenu, kinyamkela, na molonda kuzitenda tamaa za tati yenu. Kakala mkomaji tangu mwanduso na hadaha kutimalala katika kweli kwa sababu kweli haihali mgati mmwake. Ahokolonga uvwizi, kolonga kulawa mui asili yake kwa sababu ni mvwizi na tati ya uvwizi.45Hata sambi, kwa sababu nolonga iliyo kweli, hamniamini. 46Ni niani mgati mmwenu konishuhudila kuwa nina ubananzi? ikiwa nolonga iliyo kweli, hangi hamniamini? 47Yeye aliye wa Mulungu huyahulika mbuli ya Mulungu; mweye hamyahulika kwa sababu mweye si wa Mulungu.''48Wayahudi wakamjibu na kumlongela, hachilongile kweli kuwa weye ni Msamalia na una pepo?" 49Yesu akajibu, nabule pepo; lakini nomheshimu Tati yangu, namweye hamniheshimu.50Silonda utunyo wangu; kuna imwe kolondaye na kuhukumu. 51Amini, amini, nowalongela, iwapo yeyose naaditoze mbuli dyangu, hataona mauti kamwe.''52Wayahudi wakamlongela, '' Lelo chimanya kuwa una pepo. Abrahamu na mlotezi wadanganika; lakini kolonga, 'Ikiwa munthu naaditoze mbuli dyangu, sekeaonje mauti.' 53Weye si mkulu kufosa tati yetu Abrahamu adanganikile, sivyo? Walotezi pia wadanganika. Weye koitenda kuwa niani?"54Yesu akajibu, '' Ikiwa nitajitukuza mwenyewe, utunyo wangu ni bule; ni Tati yangu konitukuza - yula molonga kuwa ni Mulungu wenu. 55Mweye hamummanyile yeye, lakini nie nommanya yeye. Ikiwa nanilonge, 'simmanyile,' naniwe gesa mweye, mvwizi. Hta hivyo, nommanya na mbuli zake nizitoza. 56Tati yenu Abrahamu kashangilila ivokolondaaione siku yangu; kaiona na kasekelela.''57Wayahudi wakamlongela, ''Haufikishile umli wa miaka hamsini unkhali, nawe umemuona Ibrahimu?'' 58Yesu akamlongela, ''Amini, amini, nowalongeleni, kabla Abrahamu hanaelekwa, NIE NIKO.'' 59Ndipo wakadondola mayuwe wapate kumtoa, lakini Yesu kaifisa na akalawa kunze ya hekalu.
1Wakati, kama Yesu kakala akifosa, kamuona munthu kipofu tangu kuelekigwa kumwake. 2Wanahina wake wakamuuza, ''Rabi, niani atendile ubananzi, munthu yuno au wazazi wankhe, hata aelekigwa kipofu?''3Yesu akawajibu, ''Siyo ino munthu wala wazazi wankhe watendile ubananzi, bali kazi za Mulungu zipate kugubuligwa kufosela kumwake. 4Chopasigwa kutenda kazi zankhe yeye anitumile wakati inkhali ni imisi. Ichilo weza wakati ambapo kubule kodaha kutenda kazi. 5Wakati niwapo muiisi, nie ni bunkhulo ya isi.''6Baada ya Yesu kulonga mbuli zino, alitema mui aldhi, katenda tope kwa mate, na akamhaka yula munthu mmeso na dila tope. 7Akamlongela, genda kakogele katika kisima cha Siloam (yotafsiliwa gesa 'atumigwe').'' Kwa hiyo munthu kaita, akanawa, na akabwela, koona.8Majilani wa yula munthu na wala wamuonile mwanduso kama mlombaji wakalonga, Je! yuno siye yula munthu akalile akikala na kulomba?" wamwenga wakalonga, ''Ni yeye.'' 9Na wamwenga wakalonga, ''Hapana, bali kofanana naye.'' Lakini kakala akilonga, ''Ni nie.''10Wakamlongela, ''Sambi meso yako yafunguliwaze?" 11Alijibu, munthu kotangigwa Yesu katenda tope na kuhaka meso yangu na kunilongela, 'Genda Siloam ukanawe.' Kwa hiyo niita, na nikanawa, a nikapata kuona kaidi.'' 12Wakamlongela, ''Kakulihi?" Alijibu, ''Simanyile.''13Wakamgala yula munthu aliyewahi kuwa kipofu kwa Mafalisayo. 14Nayo ikala siku ya Sabato wakati Yesu atengenenzile tope na kuyafumbula meso yake. 15Ndipo kaidi Mafalisayo wakamuuza kapataze kuona. Akawalongela, ''Kika tope katika meso yangu, nikanawa, na sambi nodaha kuona.''16Baadhi ya Mafalisayo wakalonga, ''Munthu yuno halawile kwa Mulungu kwa sababu haitoza Sabato.'' Wamwenga wakalonga, ''Yodahikaze munthu mwenye ubananzi kutenda ishala kama zino?" Kwa hiyo kukawa na mgawanyiko mgati mmwao. 17Ndipo wakamuuza yula kipofu kaidi, ''Kolongaze nchanya mmwake kwa sababu kayafungula meso yako?" Kipofu akalonga, ''Ni mlotezi.'' 18Hata wakati uno Wayahudi hawamwaminile kwamba kakala kipofu naye amepata kuona mpaka ahowawatangile wazazi wake yeye apatile kuona.19Wawauza wazazi, Je, yuno ni mwana wenu molonga kaelekigwa kipofu? kadahaze lelo kuona? 20Hivyo wazazi wake wakamjibu, ''Chomanya kuwa yuno ni mwana wetu na kwamba kaelekigwa kipofu. 21Jinsi ilihi lelo koona, hachimanyile, na yeye amfumbuile mesoo yake, hachimmanyile. Muuzeni yeye, Ni munthu mgima. Kodaha kujieleza mwenyewe.22Wazazi wake wakalonga mbuli zino, kwa sababu wawaogoha Wayahudi. Kwa vila Wayahudi wakala watogolana tayali kuwa, ikiwa yeyose atakili kuwa Yesu ni Kilisito, naatengigwe na Sinagogi. 23Kwa sababu ino, wazazi wankhe wakalonga, ''Ni munthu mgima, muuzeni yeye.''24Kwa hiyo kwa mala ya kaidi, wamtanga yula munthu awahile kuwa kipofu na kumlongela, ''Mwinkhe Mulungu utunyo. Chomanya kwamba munthu yuno ni mwenye ubananzi.'' 25Ndipo yula munthu alijibu, ''Awe ni mwenye ubananzi, nie simanyile. Kinthu kimwe nokimanya: nikala kipofu, na sambi moona.''26Ndipo wamlongela, ''Kakutendela mbwani? Kayafumbulaze meso yako?'' 27Alijibu, ''Niwalongela kale, na mweye hamtegelezile! Hangi nolonda kuhulika kaidi? Mweye hamlonda kuwa wanahina wwankhe pia, sivyo? 28Wamdukana na kulonga, ''Weye ni mwanahina wankhe, lakini cheye ni wanahina wa Musa. 29Chomanya kwamba Mulungu kalonga na Musa, lakini kwa yuno munthu, hachimanyile kula kolawa.''30Yula munthu akajibu na kuwalongela, ''Hangi, dino ni mbuli da kusangaza, kwamba hammanyika ukokolawa, na ankahli kayafumbula meso yangu. 31Chomanya kuwa Mulungu hawategeleza wenye ubananzi, lakini ikiwa munthu yeyose komwabudu Mulungu na kutenda mapenzi yankhe, Mulungu kumtegeleza.32Tangu kwandusa kwa isi haijawahi kamwe kuhulikwa kwamba yeyose kayafumbula meso ya munthu aelekigwe kipofu. 33Ikiwa munthu yuno halawile kwa Mulungu, asingeditenda chochose,'' 34Walimjibu na kumlongela, ''Kuelekigwa katika ubananzi kabisa, na weye kochifundisha cheye?" Ndipo wamuwingile kulawa katika sinagogi.35Yesu kahulika kwamba wamuhalava mudi sinagogi. Alimpata na kumlongela, ''Komwamini Mwana wa Munthu?" 36Alijibu na kulonga, ''Ni niani, Mndewa, ili nie nipanthe kumwamini?" 37Yesu akamlongela, ''Umeshamuona, naye kolonga naye ndiye." 38Yula munthu akalonga, ''Mndewa, Naamini.'' Ndipo akamsujudila.39Yesu akalonga, ''Kwa hukumu niza katika Isi ino ili kwamba wala wasioona wapanthe kuona na wala wanaoona wawe vipofu.'' 40Baadhi ya Mafalisayo wakalile hamwe naye wakahulika mbuli hayo na kumuuza, ''Na cheye pia ni vipofu?" 41Yesu akamlongela, ''Gesa mkalile vipofu, msingelikuwa na ubananzi. Hata hivyo, sambi molonga, 'Cholava,' bananzi yenu yokala.''
1Amin, amini, nowalongeleni, yula asiyeingila kwa kufosela mlango wa zizi da kondoo, lakini kokwela kwa nzila imwenga, munthu huyo ni mbavi na mnyang'anyi. 2Yeye koingila muumlango ni mchungaji wa kondoo.3Kumwake mlinzi wa mlango humvugulila. Kondoo waihulike lwangi wake na huwatanga kondoo zankhe kwa mazina yao ka kuwalava kunze. 4Ahoawalave kunze hao walio wankhe, huwalongela, na kondoo humkola, kwa sababu woimanya lwangi wake.5Hawatamkola mgeni lakini badala yake watamuepuka, kwa sababu hawazimanya lwangi za wageni.'' 6Yesu kalonga mfano uno kumwao, lakini hawayaelewile mbuli zino ambayo kakala akilonga kumwao.7Yesu akalonga nao kaidi, ''Amini amini, nowalongela, Nie ni mlango wa kondoo. 8Wose walongole ni wabavi na wanyang'anyi, lakini kondoo hawawategeleze.9Nie ni mlango. Yeyose koingila kufosela kumwangu, naasolegwa; naaingile mgati na kulawa, naye naaipanthile malisho. 10Mbavi heza isipokuwa kubawa, kukoma, na kuangamiza. Niza ili kwamba wapanthe ugima na wawe nao tele.11Nie ni mchungaji anogile. Mchungaji anogile hulava uhai wankhe kwa ajili ya kondoo. 12Mtumigwa aajiligwe, na siyo mchungaji, ambaye kondoo si mali yankhe, huwaona mbwa mwitu wakeza na huwaleka na kuwaleka na kuwakimbila kondoo. 13Na mbwa mwitu huwagwila na kuwatawanya. Hukimbila kwa sababu ni mtumigwa wa kuajiligwa na hawajali kondoo.14Nie ni mchungaji anogile, na nowamanya walio wangu, nao walio wangu wonimanya nie. 15Tata konimanya, nie nomanya Tata, nie noulava uhai wangu kwa ajili ya kondoo. 16Ninao kondoo wamwenga ambao i wa zizi dino. Hao pia, yonipasa kuwagala, nao nawaihulike lwangi wangu ili kwamba paweho na kundi dimwe na mchungaji imwe.17Ino ndiyo sababu konipenda: Niulave uhai wangu halafu niusole kaidi. 18Hebule kousola kulawa kumwangu, lakini nie naulava mwenyewe. Ninayo mamlaka ya kuulava, na ninayo mamlaka ya kuusola pia. Nidihokela lagilizo dino kulawa kwa Tata.''19Mgawanyiko kaidi ukalawa mgati ya wayahudi kwa sababu ya mbuli zino. 20Wengi wao wakalonga, ''Ana pepo na ni kichaa. Hangi momtegeleza?" 21Wamwenga wakalonga, ''Yano siyo mbuli ya munthu apagawile na mapepo. Pepo dodaha kufungula meso ya kipofu?"22Ndipo ikeza Sikunkhulu ya Kuikigwa Wakifu Yelusalemu. 23Ukala wakati wa mbeho, na Yesu kakala akigenda mudihekalu katika ukumbi wa Selemani. 24Ndipo Wayahudi walongile na kumlongela, ''Mpaka lini nauchiike katika mashaka? kama weye ni Kilisito chilongele wazi.25Yesu akawajibu, ''Niwalongela kale lakini huamini. Kazi nozitendazo kwa zina da Tati yangu, hizo zoshuhudila nchanya mmwangu. 26Hata hivyo hamuamini kwa sababu mweye si kondoo wangu.27Kondoo wangu woihulika lwangu wangu; Nowamanya, nao wonikola nie. 28Niwenkha ugima wa milele; sekewaangamile kamwe, na hebule hata imwe kolondaawanyakule kulawa muimikono mmwangu.29Tati yangu, aninkhile hao, ni mkulu kufosa wamwenga wose, na hebule hata imwe aliye na udaho wa kuwanyakula kulawa muimikono mwa Tata. 30Nie na Tata tu imwe.'' 31Wakapapa mayuwe ili wamponde kaidi.32Yesu akawajibu, ''Niwalagisa kazi nyingi inogile kulawa kwa Tata. Kwa kazi zino kati ya hizo molonda kuniponda mayuwe?" 33Wayahudi wakamjibu, ''Hatukupondi mayuwe kwa kazi yoyose ikalile inoga, lakini kwa kukufulu, kwa sababu weye, ukalile munthu, koitenda kwa Mulungu.''34Yesu akawajibu, ''Haindikigwe katika shelia yenu, ''Nilonga, ''Mweye ni milungu''?'' 35Ikiwa kawatanga milungu, kwa wala ambao Mbuli da Mulungu diwazila (na Maandiko hayadaha kubena), 36molonga nchanya a yula ambaye Tata kamlava na kumlagiza katika isi, 'Kokufulu,' kwa sababu nilonga, 'nie ni Mwana wa Mulungu'?37''Ikiwa sitenda kazi za Tati yangu, msiniamini. 38Hata hivyo, ikiwa nozitenda, hata kama hamniamini, ziamini kazi ili kwamba mudahe kumanya ka ufahamu kwamba Tata yuko mgati mmwangu na nie niko mgati ya Tata.'' 39Wakageza kaidi kumgwila Yesu, lakini kaita zake kulawa muimikono mmwao.40Yesu akaita zake kaidi ng'ambo ya Yolidani hanthu ambayo Yohana kakala akibatiza kwamza, na akakala huko. 41Wanthu wengi wakeza kwa Yesu. Waliendelea kulonga, ''Yohana kweli hatendile ishala yoyose, lakini mbuli yose ayalongile Yohana nchanya ya yuno munthu ni ya kweli.'' 42Wanthu wengi wakamwamini Yesu aho.
1Basi munthu imwe zina dyake Lazalo kakala mtamu. Kalawwila Bethania, kijiji cha Maliamu na dada yake Martha. 2Kakala ni Maliamu yula yula amuhakile Mndewa Malhamu na kumfuta migulu yankhe kwa nyele zankhe, ambaye lumbu dyake Lazalo kakala ni mtamu.3Ndipo dada wano walituma ujumbe kwa Yesu na kulonga, ''Mndewa, lola yula umpendaye kolumwa.'' 4Yesu ahulikile akilonga, ''Utamu uno si wa mauti, lakini, badala yankhe ni kwa ajili ya utunyo wa Mulungu ili kwamba Mwana wa Mulugu apanthe kutukuzigwa katika huo Utamu.''5Yesu alimpenda Martha na dada yankhe na Lazalo. 6Ahulikile kuwa Lazalo ni mtamu, Yesu kakala siku mbli zaidi hanthu akalile. 7Ndipo baada ya dino kawalongela wanahina wankhe, ''Chiteni Uyahudi kaidi.''8Wanahina wakamlongela, ''Rabi, Wayahudi wakala wakigeza kukuponda mayuwe, na weye kolonda kubwela huko kaidi?'' 9Yesu akawajibu, ''Saa za imisi si kumi na mbili? Munthu ahokogenda imisi hadaha kuikwala, kwa sababu koona kwa nulu ya imisi.10Hata hivyo, ikiwa kogenda ichilo, naaikwale kkwa sababu n=bunkhulo hadiko mgati mmwake.'' 11Yesu akalonga mbuli zino, na baada ya mbuli zino, akawalongela, ''Rafiki yenthu Lazalo kagona, lakini noita ili kwamba nipanthe kumuamsha kulawa muzinthongo.''12Ndipo wanahina wakamlongela, ''Mndewa, kama kagona, ataamka. 13Wakati uno Yesu kakala akilonga habali za chifo cha Lazalo, lakini wao wadhani kolonga nchanya ya kugona nthongo. 14Ndipo Yesu akalonga nao wazi wazi, ''Lazalo kadanganika.15Nina seko kwa ajili yenu, kwamba sikalile kula ili kwamba mpanthe kuamini. Chiteni kuwake.'' 16Basi Tomaso, awatangile Pacha, akawalongela wanahina wayage, ''Nacheye chiteni pia chikadanganike hamwe na Yesu.''17Wakati Yesu ezile, katinkha kwamba Lazalo tayali kakala muidikabuli siku nne. 18Nayo Bethania ikala haguhi na Yelusalemu kama kilomita alobaini na tano vino. 19Wengi mgati ya Wayahudi wakeza kwa Martha na Mariamu huwafaliji kwa ajili ya lumbu dyao. 20Ndipo Martha ahulikile kuwa Yesu kokwiza, kaita kutinkhana naye, lakini Mariamu aliendelea kukala ukaya.21Ndipo Martha akamlongela Yesu, ''Mndewa, kama ukalile hano, kaka yangu sekeadanganike. 22Hata sambi, nomanya ya kuwa dyodyose kolomba kulawa kwa Mulungu, naakupanthile.'' 23Yesu akamlongela, kaka yako naafufuke kaidi.''24Martha akamlongela, nomanya kwamba atafufuka katika ufufulo siku ya uhelelo.'' 25Yesu akamlongela, ''Nie ni ufufulo na ugima; yeye aniaminiye, ingawa naadanganike, hata hivyo atakuwa anaishi; 26na yeye aishiye na kuniamini nie sekeadanganike. Koamini dino?"27Akamlongela, ''Ena, Mndewa naamiini kwamba weye ni Kilisito, Mwana wa Mulungu, yeye kokwiza katika isi.'' 28Akalile kalonga dino, kaita zake na kumtanga dada yake Mariamu muifalagha. Akalonga, ''Mwalimu yuko hano na kokutanga.'' 29Mariamu ahulikile yano, aliinuka kwa halaka na kwita kwa Yesu.30Naye Yesu kakala ankhali hezile mgati ya kijiji, bali kakala ankhali hanthu atinkhane na Martha. 31Ndipo Wayahudi wakalile na Mariamu katika nyumba na wala wakalile wakimfaliji, wamuonile akiinuka halaka na kulawa kunze, wamkola, walidhani kuwa koita mudikabuli ili akalile huko. 32Ndipo Mariamu, afikile hadya Yesu kakalile kamuona na, kalagala hasi ya migulu na kuwalongela, ''Mndewa, kama ukalile hano, lumbu dyangu sekeadanganike.''33Yesu amuonile kolila, na Wayahudi wezile hamwe naye wakala wakilila pia, aliomboleza katika roho na kufadhaika; 34akalonga, ''Mumgoeza kulihi? wakamlongela, Mndewa, inzo ulole.'' 35Yesu akalila.36Ndipo Wayahudi wakalonga, ''Lola ambwedile Lazalo!'' 37Lakini wamwenga mgati mmwa wakasema, ''Siyo yuno, munthu ayafumbuile meso ya yula akalile kipofu, hadahile kumtenda yuno munthu sekeadanganike?"38Ndipo Yesu, hali akiomboleza muinafsi mmwake kaidi, kaita mui kabuli. Lelo dikala pango, na yuwe diikigwa nchanya mmwake. 39Yesu akalonga, ''Dihalaveni yuwe.'' Martha, dada yake na Lazalo, yeye adanganike, akamlongela Yesu, ''Mndewa, kwa muda uno, mtufi utakuwa uola, kwa sababu kakala kale maiti kwa siku nne,'' 40Yesu akamlongela, ''Nie siwalongele ya kwamba, kama ukiamini, utaona utunyo wa Mulungu?"41Kwa hiyo wakadihalava yuwe. Yesu akainula meso yankhe mchanya na kulonga, ''Tata, noshukulu kwa kuwa konitegeleza. 42Nimanya kwamba konihulika mala zose, lakini ni kwa sababu ya kusanyiko ambalo ditimalala kunizunguka kwamba nilonga yano, ili kwamba wapanthe kuamini kuwa weye kunilagiza.''43Baada ya kulonga yao, kalila kwa lwangi mkulu, ''Lazalo, lawa kunze!'' 44Munthu kalawa kunze kafungigwa mikono na migulu kwa sanda za kuzikila, na cheni chake ufungigwa na kitambaa.'' Yesu akamlongela, ''Mfunguleni mkamleke aite.''45Ndipo Wayahudi wengi wezile kwa Mariamu na kuona Yesu akitendile, walimwamini; 46lakini baadhi yao waita kwa Mafalisayo na kuwalongela mbuli ayatendile Yesu.47Ndipo wakulu wa Makuhani na Mafalisayo wakakusanyika hamwe katika balaza na kulonga, ''Chitende mbwani? Munthu yuno kotenda ishala nyingi. 48Ikiwa nachimuleke vino mdumwe, wose watamwamini; Walumi naweze na kusola vyose hanthu petu taifa dyetu.''49Hata hivyo, munthu imwe mgati yao, Kayafa, akalile kuhani Mkulu mwaka huo, akawalongela, ''Hammanyile chochose kabisa. 50Hamfikilii kwamba yofala kwa ajili yenu kwamba munthu imwe yopasa kudanganika kwa ajili ya wanthu kufosa taifa dyose kungamila.''51Yano hayalongile kwa sababu yake mwenyewe, badala yake, kwa kuwa kakala kuhani mkulu mwaka ula, alitabili kwamba Yesu naadanganike kwa ajili ya taifa; 52na si kwa taifa mdumwe, bali Yesu apanthe vila vila kuwakusanya wana wa Mulungu ambao watawanyika hanthu mbali mbali. 53Kwa hiyo kwandusila siku hiyo na kuendelea wakapanga namna ya kumkoma Yesu.54Yesu hagendile kaidi wazi mgati ya Wayahudi, bali kahalawa aho na kwita nchi iliyo haguhi na jangwa katika mji wotangigwa Efraimu. Aho kakala na wanahina. 55Basi Pasaka ya Wayahudi ikala haguhi, na wengi wakakwela kwita Yelusalemu kunze ya mji kabla ya Pasaka ili wapanthe kuitakasa wenyewe.56Wakala wakimlonda Yesu, na kulonga kila imwe wakalile watimalala mudihekalu, ''Mofikili mbwani? kwamba seke eze katika sikunkhulu?" 57Wakati uno wakulu wa makuhani na Mafalisayo wakala walava amli kwamba ikiwa imwe naamanye Yesu alipo, kopaswa kulava taalifa ili kwamba wapanthe kumgwila.
1Siku sita kabla ya Pasaka, Yesu kaita Bethania, akalile Lazalo, yeye ambaye kamfufula kulawa katika wefile. 2Basi wakamwandalia ndiya cha chigulogulo huko, na Martha akamtumikia, wakati huo Lazalo kakala imwe wapo wa wala wakalile muindiya hamwe na Yesu. 3Kamala Mariamu akasola ratili ya manukato yatengenezigwe kwa naldo safi, yenye thamani nkhulu, akamhaka Yesu muimigulu, na kumfuta migulu kwa nyele zake; nyumba yose imema halufu ya manukato.4Yuda Isikaliote, imwe wa wala wanahina wankhe, ambaye ndiye kolondaamsalitii Yesu, akalonga, 5''Hangi manukato yano sekeyauzigw kwa dinali mia nthatu na wakenkhigwa masikini?'' 6Naye akayalonga hayo, si kwa kuwahulu masikini, bali kwa sababu kakala mbavi: yeye ndiye atozile mfuko wa fedha na kakala kosola baadhi ya viikigwe humo kwa ajili yake mwenyewe.7Yesu akalonga, ''Mleke aike alicho nacho kwa ajili ya siku ya kuzikigwa kumwangu. 8Masikini namkale nao siku zose; lakini sekemuwe na nie siku zose.''9Basi lundo nkhulu wa Wayahudi walipata kumanya ya kuwa Yesu kauko, nao weza, si kwa ajili ya Yesu tu, ila wamulole na Lazalo ambaye Yesu kamfufula kulawa katika wefile. 10Nao wakulu wa makuhani wakatenda shauli ili wamkome Lazalo; 11maana kwa ajili yake wengi katika Wayahudi waita zao na wakamwamini Yesu.12Na siku yakapili yake lundo kulu weza mui sikunkhulu. Wahulikile ya kuwa Yesu kokwiza Yelusalemu, 13wakasola matawi ya mibiki ya mtende na kulawa kunze kwita kumhokela na wakatoa nyangi, ''Hosana! Kabalikiigwa yeye kokwiza kwa zina da Mndewa, Mwene wa Isilaili.''14Yesu kampata mwana-punda akamkwela; kwa vila iandikigwe. 15''Usekogoha, mndele Sayuni; lola, Mwene wako kokwiza, kakwela mwana-punda.''16Wanahina wake hawayaelewile mbuli zino hapo mwanduso; lakini Yesu ahoatukuzigwe, ndipo wakumbukile ya kuwa mbuli zino kaandikiligwa yeye na ya kwamba wametenda mbuli zino kumwake.17Basi dila kundi da wanthu wakalile hamwe na Yesu wakati amtangile Lazalo kulawa mudikabuli, wakashuhudila kwa wamwenga. 18Na ikala kwa sababu ino pia kwamba kundi da wanthu waita kumhokela kwasababu wahulika ya kwamba kaitenda ishala hiyo. 19Mafalisayo wakalongana wao kwa wao, ''Lola, sambi hamdaha kutenda dyodyose; lola, isi uita kumwake.''20Lelo baadhi ya Wayunani wakala mgati mwa wala wakalile wakiita kuabudu mui sikunkhulu. 21Wano wamwitila Filipo, ambaye kalawa Bethsaida ya Galilaya, wakamlomba wakailonga, ''Mndewa, cheye chotumaini kumwona Yesu.'' 22Filipo akaita akamlongela Andrea; Andrea na Filipo wakaita na kumlongela Yesu.23Yesu akawajibu akalonga, ''Saa ifika kwa ajili ya Mwana wa Adamu kutukuzigwa. 24Amini, amini, nowalongela, chembe ya ngano isipolagala muna nchi ikadanganika, hukala hali hiyo mdumwe, bali ikidanganika, naieleke matunda mengi.25Yeye apendaye uhai wankhe nauwaze; bali yeye kousukila uhai wake muna isi ino atausalimisha hata ugima wa milele. 26Munthu yeyose akinitumikila nie, na anikole; nie nikalile, ndipo na mtumigwa wangu ahoeli. Munthu yeyose akinitumikila, Tata atamheshimu.27Lelo roho yangu ifadhaika: niie nilongeze? 'Tata, uniokole katika saa ino'? Lakini ni kwa kusudi ino nifikila saa ino. 28Tata, uditukuze zina dyako.'' Kamala lwangi ukeza kulawa kuulanga na kulonga, ''Niditukuza nie nanidutuze kaidi.'' 29Basi mkutano utimalale haguhi naye wakahulika, wakalonga ya kwamba kukala mdudumo. Wamwenga wakalonga, ''Msenga kalonga naye.''30Yeus akajibu na kulonga, ''Lwangi uno haizile kwa ajili yangu, bali kwa ajili yenu. 31Lelo hukumu ya isi ino iaho: Sambi mkulu wa isi ino naakwasigwe kunze.32Nie nikiinuligwa nchanya ya nchi, nitawavuta wose kumwangu.'' 33Kayalonga hayo akilagisa ni mauti ilihi kolonda adanganike.34Mkutano wakamjibu, ''Cheye chihulika katika shelia ya kwamba Kilisito atasigala hata milele. Weye kolongaze, 'Mwana Adamu lazima ainuligwe nchanya'? Yuno Mwana wa Munthu ni niani?" 35Basi Yesu akawalongela, ''Bunkhulo ahoyoingila hamwe namweye muda kidodo. Gendeni maadamu mnadyo bunkhulo, ili kwamba ziza sekedize dikawadaha. Yeye koita mudiziza hamanyile uko koita. 36Mnkhali mnadyo bunkhulo, diaminini bunkhulo idyo ili mpanthe kuwa wana wa bunkhulo.'' Yesu kayalonga yano na kamala akaita zake akaifisa sekewamwone.37Ingawa Yesu katenda ishala nyingi namna hiyo kulongozi mmwao, wankhali hawamwaminile 38ili ditimile mbuli da mlotezi Isaya, adilongile: ''Mndewa, ni niani azisadikile mbuli zenthu? Na mkono wa Mndewa kagubuligwa niani?"39Ena sababu wao hawaaminile, maana Isaya kalonga kaidi, 40''Kawapofusa meso, na kaitenda midala mioyo yao; sekeweze wakaona kwa meso yao na wakammanya kwa mioyo yao, na wakalongoka nanie nikawahonya.''41Isaya akalonga mbuli zino kwa kuwa kauona utunyo wa Yesu na akalonga mbuli zankhe. 42Walakini, hata wakulu wengi walimwamini Yesu; lakini kwa sababu ya Mafalisayo, hawakilile ili sekeweze wakatengigwa na sinagogi. 43Walibweda sifa za wanadamu kufosa sifa zolawa kwa Mulungu.44Yesu akaguta nyangi na kulonga, ''Yeye aniaminiye nie, haniamini nie tu bali na yeye anitumile nie, 45naye koniona nie komuona yeye anitumile.46Nie niza gesa bunkhulo muiisi ili kila munthu koniamini nie sekeakale mudiziza. 47Ikiwa munthu yeyose atayahulika mbuli zangu lakini asoyatoze, nie simhukumu; maana sizile ili niuhukumu isi, bali niiokole isi.48Yeye konilonda nie na asiyezitogola mbuli yangu, naye amhukumuye: mbuli idyo nidilongile ndilo dolonda dimuhukumu siku ya uhelelo. 49Maana nie silongile kwa nafsi yangu tu. Bali Tata anigalile, yeye mwenyewe kanilagiliza nlonda ninene na kuyalonga. 50Nie nomanya ya kuwa lagilizo dyake ni ugima wa milele; basi hayo nolonga nie - kama Tata anilongele, ndivyo nolonga kumwao.''
1Lelo kabla ya sikunkhulu ya pasaka, kwa sababu Yesu kamanya kuwa saa yankhe ifika ambayo naalawe katika isi ino kwita kwa tata, akiwa amewabweda wanthu wake ambao wakala mmuiisi, kawabweda upeo. Na 2kinyamkela kakala kaikigwa tayali mui moyo wa Yuda Isikaliote, mwana wa simoni, kumsaliti Yesu.3Yesu kamanya kuwa tata kaika vinthu vyose katika mikono yankhe na kwamba kalawa kwa Mulungu na kakala koita kaidi kwa Mulungu. 4Kakwinuka muindia na akatandika hasi vazi dyake da kunze. Kamala kasola taulo na akaizingiliza mwenyewe. 5Kamala akagela mazi katika bakuli na akandusa kuwasuntha migulu wanahina wankhe na kuwafuta na taulo ambayo aifungile yeye mwenyewe.6Akeza kwa Simoni Petro, na Petro akamlongela, ''Mndewa, Kolonda kunisuntha migulu yangu?" 7Yesu akajibu na kumlongela, ''Nitendalo hudimanya sambi, lakini utaelewa baadaye.'' 8Petro akamlongela, ''Sekeunisunthe migulu yangu kamwe.'' Yesu akajibu, ''Ikiwa seke nikusunthe, sekeuwe hanthu hamwe nanie.'' 9Simoni Petro akamlongela, ''Mndewa, seke unisunhe migulu yangu muhala, bali pia na mikono na mutwi wangu.''10Yesu akamlongela, ''Yeyose ambaye kaoga kale halonda kuoga isipokuwa migulu yake, na kakala safi mtufi wake wose; mweye mkala safi, lakini si mose.'' 11Kwa kuwa Yesu kamanya yula kolonda amsaliti; ino ndiyo sababu kalonga, si mose mkala safi.''12Wakati Yesu akalile kawasuntha migulu yao na kasola kale vazi dyake na kukala kaidi, akawalongela, ''Je Moelewa kila ambacho niwatendela? 13Monitanga nie ''Mwalimu'' na Mndewa ino molonga kweli, maana ndvyo nilivyo. 14Ikiwa nie Mndewa na mwalimu, niwasuntha migulu yenu, mweye pia imewapasa kuwasuntha weyenu migulu. 15Kwa kuwa niwenkha mfano ili kwamba mweye pia mtende kama nie nitendile kumwenu.16Amini, amini, nowalongela, mtumigwa si mkulu kufosa mndewa wankhe; wala yula ambaye katumigwa ni mkulu kufosa yula akalile mtumigwa. 17Ikiwa komanya mbuli zino, kubalikiigwa ukiyatenda. 18Silonga kuhusu mweye mose, kwa kuwa nowamanya wala ambao niwasagula - bali nolonga yano ili kwamba maandiko yadahe kutimilizigwa: 'Yeye kodya mgate wangu kaniinulila kisigino chankhe.'19Nowalongela dino sambi kabla hadilawile ili kwamba ahodilawile, mdahe kuamini kuwa nie NDIYE. 20''Amini, amini, nowalongela, konihokela niye humhokela ambaye nomtuma, na yula konihokela nie humhokela yula anitumile nie.''21Wakati Yesu alongile yano, kasumbuka muiroho, kashudila na kulonga, ''Amini, amini, nowalongela kwamba imwe wenu atanisaliti.'' 22Wanahina wankhe wakalolana, wakisangala ni kwa ajili ya niani kalonga.23Kukala katika meza, imwe wa wanahina wankhe ameegama muikifula mwa Yesu yula ambaye Yesu ambwedile. 24Simon Petro akamuuza mwanahina yuno na kulonga, ''Chilongele ni ilihi ambaye kumwake kolonga.'' 25Mwanahina yua aegemile muikifula mwa Yesu na akamlongela, ''Mndewa, ni niani?"26Kamala Yesu alijbu , ''Ni kumwake yula nolonda nichovye kipande cha mgate na kumwinkha.'' Hivyo akalile amechovya mgate, akamwinkha Yuda mwana wa Simoni Iskaliote. 27Na baada ya ngate, Kinyamkela akamuingila. Kamala Yesu akamlongela, ''Kila ambacho kolonda kukitenda ukitende hima.''28Lelo hebule munthu katika meza kamanya sababu ya Yesu kulonga mbuli dino kumwake. 29Baadhi yao walidhani kwamba, kwa sababu Yuda katoza mfuko wa fedha, Yesu akamlongela, ''Gula vinthu cholonda kwa ajili ya sikunkhulu,'' au kwamba kopaswa kulava kinthu kwa masikini. 30Baada ya Yuda kuhokela mgate, akalawa kunze hima; na ikala ichilo.31Wakati Yuda akalile kahalawa, Yesu kalonga, ''Lelo mwana wa Adamu katukuzigwa, na Mulungu katukuzigwa katika yeye. 32Mulungu atamtukuza katika yeye mwenyewe, na atamtukuza hima. 33Wana wadodo, niko hamwe namweye kitambo kidodo. Namnilonde, na kama ivoniwalongele Wayahudi, 'Nolondaniite, hamaha kwiza.' lelo nowalongela mweye, pia.34Nowenkha amli yasambi, kwamba mbwedane; kama nie ivo niwabwedile mweye, vivyo hivyo pia imewapasa kubwedana mweye kwa mweye. 35Kwa ajili ya dino wanthu nawatambule kuwa mweye ni wanahina wangu, ikiwa mna upendo kwa kila imwe na imwenga.''36Simoni Petro akamlongela, ''Mndewa, koita kulihi?'' Yesu akajibu, 'Hanthu noita kwa sambi haudahile kunikola, lakini naunikole baadaye.'' 37Petro akamlongela, ''Mndewa,hangi sekenikukole hata sambi? Nie naniyalave maisha yangu kwa ajili yako.'' 38Yesu akajibu, 'Je nauyalave maisha yako kwa ajili yanie? Amini amini nokulongela, zogolo sekealile kabla hunikanile mala nthatu.''
1''Sekeuluhusu moyo wako kuwa katika mahangaiko. Komwamini Mulungu niamini pia na nie. 2Katika nyumba ya Tati yangu kuna makazi mengi ya kukala; kama haikalile hivy, nikala nikulongela, kwa vila noita kukuandalila hanthu kwa ajili yako. 3Kama nikaita na kuwaandalila hanthu, nanize kaidi kuwakalibisha kumwangu, ili hanthu nilipo pia mweye muweaho.4Momanya nzila hanthu ukonokugenda.'' 5Tomaso akamlongela Yesu, ''Mndewa, hachimanyile hanthu ukokoita; Je! Chodaha kuimanya nzila? 6Yesu akamlongela, ''Nie ndiye nzila, kweli, na ugima; hebule kodaha kwiza kwa Tata isipokuwa kufosela kumwangu. 7Kama mnimanyile nie, mkala mmanya na Tati yangu pia; kwandusila sambi na kuendelea mommanya na mmesahamuona yeye.''8Philipo akamlongela Yesu, ''Mndewa, chilagise Tata, na hivyo itakuwa imetutosha.'' 9Yesu akamlongela, ''Sikalile hamwe namweye kwa muda mtali, na mnkhali hunimanyile nie, Philipo? Yeyose anionile nie kamuna Tata; Jinsi ilihi kolonga, 'Chilagise Tata'?10Hamuamini kuwa nie ni mgati ya Tata, na Tata yu mgati mmwangu? Mbuli nolonga kumwenu silonga kwa kusudi dyangu mwenyewe; badala yake, ni Tata koishi mgati mmwangu kotenda sankhani yake. 11Niamini nie, kwamba niko mgati ya Tata, na Tata yuko mgati mmwangu; kadhalika niamini nie kwa sababu ya sankhani zangu hasa.12Amini, amini, nowalongela, yeye koniamini, nie sankhani zila nozitenda, atazitenda sankhani zino pia; na atende hata sankhani nkhulu kwasababu noita kwa Tata. 13Chochose mkilomba katika zina dyangu, nanitende ili kwamba Tata adahe kutukuzigwa katika Mwana. 14Kama mkilomba kinthu chochose katika zina dyangu, hilo nanitede.15Kama mkinibweda, namzitoze amli zangu. 16Na nanimulombe Tata, Naye atawenkha Msaidizi imwenga ili kwamba adahe kuwa hamwe namweye milele, 17Roho wa kweli. Isi haidaha kumhokela yeye kwa sababu haumuona, na kummanya yeye, hata hivyo mweye, mommanya yeye, kwani kokala hamwe namweye na naakale mgati mmwenu.18Sekeniwaleke mdumwe; Nanibwele kumwenu. 19Kwa muda mtali.isi sekeinione kaidi, lakini mweye moniona. Kwa sababu noishi, namwee mtaishi pia. 20Katika siku hiyo nammanye kwamba nie niko mgati ya Tata, na kwamba mweye mko mgati mmwangu, na kwamba nie niko mgati mmwenu.21Yeyose kozitoza amli zangu na kuzitenda, ndiye imwe ambaye anipenda nie; na ambaye konibweda nie naabwedigwe na Tati yangu, na Nitambweda na naniilagise nie mwenyewe kumwake.'' 22Yuda (siyo Iskaliote) akamlongela Yesu, ''Mndewa, Je! Ni mbwani cholawila kwamba nauilagise mwenyewe kumwentu na siyo kwa isi?23Yesu alijibu akamlongela, ''Kama yeyose konibweda, naaditoze mbuli dyangu. Tati yangu naambwede, na chokwiza kumwake na chotenda makao yenthu hamwe naye. 24Yeyose ambaye hanibweda nie, hatoza mbuli zangu. Mbuli ambadyo modihulika siyo dyangu bali da Tata ambaye anitumile.25Nozilonga mbuli zino kumwenu, wakati ninkhali noishi mgati mmwenu. 26Hata hivyo, Mfaliji, Roho Mtakatifu, ambaye Tata komtuma kwa zina dyangu, atawafundisha mbuli zose na awatende mkumbuke yose ambayo niyalonga kumwenu. 27Amani nowenka amani yangu mweye. Siwenkha ino kama isi wolava. Sekemuitende mioyo yenu kuwa na mahangaiko, na woga.28Muhulika vila niwalongele, 'Noita zangu, na nanibwele kumwenu, Kama mngenibweda nie, mkalalile na seko kwa sababu noita kwa Tata,kwa kuwa Tata ni mkulu kufosa nie. 29Lelo niwalongela kale kabla hainalawila ili kwamba, wakati ikilawila, mdahe kuamini. 30Sekenilonge namweye mbuli mengi, kwa kuwa mkulu wa isi ino kokwiza. Yeye kabule nguvu nchanya mmwangu, 31lakini ili kwamba isi ipate kumanya kwamba nombweda Tata, notenda ambacho Tata konilagiza nie, kama vila aninkhile amli. Inukeni, na chilawe hanthu hano.
1Nie ni mzabibu wa uno kweli, na tati yangu ni mkulima wa mzabibu. 2Kila tawi mgati mmwangu ambalo hadieleka tunda, na husafisha kila tawi ambalo hweleka tunda hudihalava ili kwamba lidahe kweleka nkhani.3Mweye tayali mkala safi kwa sababu ya ujumbe ambao niwalongela kale. 4Mkale mgati mmwangu, na nie mgati mmwenu. Kama tawi hadidahile kweleka mdumwe hadihali katika mzabibu, kadhalika mweye, msipokala mgati mmwangu.5Nie ni mzabibu; mweye ni matawi. Kosigala mgati mmwangu na nie mgati mmwake, munthu yuno hweleka matunda mengi, kwa kuwa pasipo nie hamdaha kutenda mbuli yoyose. 6Ikiwa yeyose hasigala mgati mmwangu, naakwasigwe gesa tawi na kunyala; wanthu hukusanya matawi na kuyasa katika moto, na kuteketea. 7Ikiwa mtasigala mgati mmwangu, na kama mbuli yangu yakisigala mgati mmwenu, lombeni dyodyose mokulonda, namweye namtendigwe.8Katika dino tati yangu atukuzigwa, kwamba mokweleka matunda mengi na kwamba ni wanahina wangu. 9Kama tati yangu anibwedile nie, nie pia niwabweda mweye; sigaleni katika pendo dyangu.10Ikiwa namtoze amli zangu, namsigale katika pendo dyangu gesa ivo nitozile amli za tati yangu na kusigala katika pendo dyake. 11Nilonga mbuli zino kumwenu ili kwamba seko yangu iwe mgati mmwenu na ili kwamba seko yenu itendeke kuwa timilifu.12Ino ndiyo amli yangu, kwamba mbwedane mweye kwa mweye kama ivo niwabwedile mweye. 13Hebule munthu akalile na upendo mkulu kufosa uno, kwamba maisha yake kwa ajili ya mbuta zake.14Mweye ni mbuya zangu ikiwa motenda yala nowalagiliza. 15Siwatanga watumigwa, kwa kuwa mtumigwa hamanyile kokitenda mndewa wankhe. Niwatanga mweye mambuya, kwa sababu nimewajulisheni mbuli yose ambayo nihulika kulawa kwa Tata.16Hamnisagulile nie, bali nie niwasagula mweye na kuwaika mwite mweleke matunda, na tunda dyenu dipanthe kukala. Ino diko vino ili kwamba chochose mokulomba kwa Tata kwa zina dyangu, naawenkhe. 17Mbuli zino nowalagiliza, kwamba mbwedane kila munthu na miyage.18Kama isi nauwasukile, mmanye kwamba kunisukila nie kabla hauwachukile mweye. 19Kama mkalile wa isi, isi ungewabweda kama wa kwao; Lakini kwa sababu mweye sio wa isi na kwa sababu niwasagula kulawa katika isi, ni kwa ajili ino isi huwasukila.20Kumbukeni mbuli ambalo niwalongela, 'Mtumigwa si mkulu kufosa mndewa wankhe.' Ikiwa walinitesa nie, watawateseni mweye pia; Kama watoza mbuli dyangu, wangeditoza da kumwenu pia. 21Nawawatendele mbuli zino zose kwa ajili ya zina dyangu kwa sababu hawammanyile yula anitumile. 22Kama sekenizile na kuwalongela walongele, wakalile hawatendile ubananzi; lakini lelo webule udhulu kwa bananzi yao.23Anichukiaye nie humchukila Tata pia. 24Ikiwa sitendile sankhani mgati mmwao ambayo hapana imwe aitendile, wakalile webule ubananzi' lakini lelo watenda yose maidi wameona na waniisukila nie na Tati yangu. 25Dino dolawila ili kwamba mbuli ditimile ambalo diandikigwa katika shelia yao: 'Wonichukila nie bila sababu.'26Wakati mfaliji keza, ambaye nanimlagize kumwenu kulawa kwa Tata, yuno ndiye, Roho wa kweli, ambaye kolawila kwa Tata, atanishuhudila. 27Mweye pia monishuhudila kwa sababu mmekuwa hamwe nanie tangu mwanduso.
1Niwalongela mbuli zino ili msidahe kukwazigwa. 2Nawawalave kunze ya masinagogi; hakika saa yokwiza ambayo kila awakome atafikili kuwa kotenda sankhani inogile kwa ajili ya Mulungu.3Nawawatendele mbuli zino kwa sababu hawammanyile Tata wala hawanimanyile nie. 4Niwalongela mbuli zino ili kwamba wakati ukifika wa yano kulawila, modaha kuyakumbuka na jinsi niwalongele mudahe wao. Siwalongele kuhusu mbuli zino tangu mwanduso kwa sababu nikala hamwe namweye.5Japokuwa, sambi noita kwa yula anitumile; lakini hebule mgati mmwenu koniuza, ''Koita kulihi?" 6Kwa sababu nilonga mbuli zino kumwenu, huzuni imema muimioyo mmwenu. 7Hata hivyo, nowalongela ukweli: ni goya kumwenu nikihalawa; kwa maana nisipohalawa, mfaliji seke eze kumwenu; lakini nikaita nomtuma kumwenu.8Akeza, huyo mfaliji naatauthibishe isi kuhusiana na ubananzi, kuhusiana na haki kuhusiana na hukumu. 9Kuhusiana na ubananzi, kwa sababu hawaniaminile nie, 10kuhusiana na haki, kwa sababu noita kwa tata, na sekemunione kaidi; 11na kuhusiana na hukumu kwa sababu mkulu wa isi ino kahukumiigwa.12Ninayo mengi ya kuwalongela, lakini sekemuyaelewe sambi. 13Lakini, yeye, Roho wa kweli, akeza, naawalongoze katika kweli yose; lakini yoyose naayahulike, atayalonga mbuzli zino; na atayadhihilisha kumwenu mbuli yeze. 14Yeye konitukuza nie, kwa sababu naayasole mbuli zangu na kotangaza kumwenu.15Vinthu vyose akalilenavyo Tata ni vyangu; kwa hiyo, nilonga kwamba Roho naasole mbuli yangu na atayadhihilisha kumwenu. 16Unkhali muda mguhi, sekemnione kaidi; na baada ya muda mguhi kaidi, namnione.''17Baadhi ya wanahina wake wakalongelana, '' Ni mbwani kotulongeela, ''muda mguhi, na sekemnione kaidi,' na, kamala, muda mguhi namnione,' na, 'kwa sababu noita kwa Tata?" 18Kwa hiyo wakalonga, ''Ni kinthu gani kolonga, 'Unkhali muda mguhi'? Hachimanyile kokilonga.''19Yesu kaona kuwa walitamani kumuuza, naye akawalongela, ''Mojiuza wenyewe kuhusu dino, nilongile, 'Unkhali muda mguhi, sekemnione kaidi; na baada ya muda mguhi namnione'? 20Amini, amini, nowalongeleni, namlile na kuomboleza, lakini isi naisangale, namkale na huzuni lakini huzuni yenu naibiduke kuwa seko. 21Mwanamke kokala na huzuni wakati kokala na usungu kwa sababu wakati wa kuifungula uhaguhi; lakini ahokuifungula mwana, hakumbuka kaidi maumivu kwa sababu ya seko yake kwamba mwana kaelekigwa muiisi.22Mweye pia mna huzuni sambi, lakini naniwaone kaidi; na mioyo yenu naisekelele na hebule kodaha kuihalava seko yenu. 23Siku hiyo sekemniuze maswali. Amini, amini, nowalengela, Mkilomba dyodyose kwa Tata, naawenkhe kwa zina dyangu. 24Mpaka sambi hamuombile dyodyose kwa zina dyangu; lombeni, mweye namuhokele ili kwamba seko yenu ikamilike.25Nilonga na mweye kwa lugha isiyoeleweka, lakini saa yokwiza ambapo sitolonga kwa lugha isiyoeleweka lakini badala yankhe naniwalongele waziwazi kuhusu Tata.26Siku hiyo namlombe kwa zina dyangu, na siwalongela kwamba nanilombe kwa Tata kwa ajili yenu; 27Kwa kuwa Tata mwenyewe kowapenda kwa sababu mnibweda nie na kwa sababu mmeniamini kuwa nilawa kwa Tata. 28Nilawa kwa Tata na niza muiisi; kaidi, nohalawa muiisi na noita kwa Tata.''29Wanahina wankhe wakamlongela, ''Koona, sambi kolonga wazi wazi na hautumila mafumbo. 30Lelo, chomanya kwamba komanya mbuli zose, na haulonda munthu yoyose akuuze masali. Kwa sababu ino choamini kuwa kolawa kwa Mulungu. 31Yesu akawajibu, ''Lelo muamini?"32Lola, saa yokwiza, ena na hakika ifika, ambapo mtatawanyika kila imwe na kwa wa kumwao namnileke mdumwe. Lakini siko mdumwe kwa sababu Tati yangu yupo nanie. 33Nowalongela mbuli zino ili kwamba mgati mmwangu muwe na amani. Muiisi mna matatizo, lakini inkheni moyo, niushinda iisi.
1Yesu kazilonga mbuli zino; kamala akainula meso yake kwitila kuulanga na akalonga, ''Tata, saa iwadila; mtukuze mwanago ili na mwana naye akutukuze weye - 2kama vila umpatile mamlaka nchanya ya vyose vyenye mtufi ili awenkhe ugima wa milele wala wose umpatile.3Huu ndio ugima wa milele: kwamba wakumanye weye, Mulungu wa kweli na wa mdumwe, na yeye umtumile, Yesu Kilisito. 4Nikutukuza hano muiisi, na kuikamilisha sankhani uninkhile niitende. 5Lelo, Tata, unitukuze nie hamwe na weye mwenyewe kwa utunyo ula ukalile nao hamwe na weye kabla ya isi kuumbigwa.6Nidigubula zina dyako kwa wanthu uninkhile hano muiisi. Wakala wanthu wako; lakini ulinikabidhi nie. nao waditoza zina dyako. 7Lelo womanya kuwa kila kinthu uninkhile nie cholawa kumwako, 8kwa mbuli zila uninkhile nie- Niwenkha kale wao mbuli hayo. Wayahokela na kweli wakamanya ya kuwa nie nilawa kumwako, na wakaamini kuwa weye ndiye unitumile.9Nowalomba wao. Siuombela iisi bali wala uninkhile kwa kuwa wao ni wako. 10Vinthu vyose ambavyo ni vyangu ni vyako, na vila ukalilenavyo weye ni vyangu; nie notukuzigwa katika hivyo. 11Nie simo kaidi muiisi, bali wao waumo muiisi, nie lelo nokwiza kumwako. Tata Mtakatifu, watunze kwa zina dyako lila uninkhile cheye ili wao nao wawe na umoja, gesa vila nie na weye tulivyo na umoja.12Nikalile nao, niliwalinda kwa zina uninkhile; Niliwalinda, na hebule hata imwe wao agile isipokuwa mwana wa upotevu, ili kwamba maandiko yatimile. 13Lelo nokwiza kumwako; lakini nolonga yano muiisi ili kwamba seko yangu ikamilishigwe mgati yao wenyewe. 14Niwenkha mbuli dyado; isi iwasukila kwa sababu wao si wa iisi, kama vila nie nisivyokuwa wa isi.15Siwaombela kwamba uwalave muiisi bali uwalinde na yula mbananzi. 16Wao si wa isi kama vila nie nisivyokuwa wa isi. 17Uwaike wakfu kumwako mwenyewe katika kweli; mbuli dyako ena kweli.18Ulinituma muiisi, nie niwatuma muiisi. 19Kwa ajili yao nie mwenyewe nojilava kumwako ili kwamba na wao wajilave kumwako kwa ila kweli.20Si wano tu nowalombela, bali na wala watakaoamini kufosela mbuli dyao 21ili kwamba wao nao wawe na umwe, kama vila weye Tata, ulivyo mgati mmwangu nie mgati mmwako. Nowalombea ili kwamba wao pia wadahe kuwa mgati mmwetu ili isi idahe kuamini kuwa weye ndiye unitumile22Utunyo ula uninkhile nie - niwenkha wao, ili kwamba wadahe kuwa na umwe, gesa vila cheye chikala wamwe - 23Nie mgati yao, nawe mgati mmwangu, ili wadahe kukamilishigwa katika umwe; ili isi umanye kuwa hakika weye ndiye unitumile, na kuwabweda, kama vila weye unibwedile, nie.24Tata, kila uninkhile nie - Notamani kwamba wao pia wadahe kuwa hamwe nanie hanthu nikalile ili wadahe kuona utunyo wangu, ula uninkhile: kwa kuwa weye kunibweda nie kabla ya kuumbigwa kwa misingi ya isi.25Tata mwenye haki, isi haumanyile weye, lakini nie nikumanya weye; na womanya kwamba kunituma. 26Niditenda zina dyako dimanyike kumwao, na niditende dimanyike ili kwamba dila pendo ambalo kwalo kunibweda nie didahe kuwa mgati mmwao, na nie nidahe kuwa mgati mmwao.''
1Baada ya Yesu kulonga mbuli zino, kahalawa na wanahina wankhe kwita bonde da Kidloni, ambako kukala na bustani, ambako yeye na wanahina wake wakaingila mgati mmwake. 2Lelo yula Yuda, alondile kumsaliti, naye kadimanya eneo idyo, kwani Yesu kakala akiita dino eneo mala kadhaa akiwa na wanahina wankhe. 3Naye Yuda, baada ya kuwa amepata kundi da maasikali na maofisa kulawa ka wakulu wa makuhani, wakeza wakiwa na taa, kulunzi na silaha.4Naye Yesu, hali akimanya kila kinthu nikalile nikikitenda dhidi yake, alijitokeza kulongozi na akawauza, ''Ni niani momlonda?" 5Nao wakajibu, ''Yesu Mnazaleti.'' Yesu akawalongela, ''Nie ndiye'' Naye Yuda alimsaliti, kakala katimalala hamwe na wala asikali.6Kwa hiyo ahoawalongele, ''Nie ndiye'' wakabwela chibidu na kulagala hasi. 7Kamala akawauza kaidi, ''Ni niani momlonda? Nao wakamjibu kaidi ''Yesu mnazaleti.''8Yesu akawajibu, ''Niwalongela kale kuwa Nie ndiye; kwa hiyo kama monilonda nie, walekeni wano wamwenga waite.'' 9Yano yakala hivyo ili dila mbuli litimilike; hadya alongile; ''Katika wala uninkhile, simwazile hata imwe.''10Ndipo Simoni Petro, akalile na upanga, akaufuta na kumkantha gutwi da kudila mtumigwa wa Kuhani mkulu. Na zina dyake mtumigwa yula dikala Malko. 11Yesu akamlongela Petro, ''Bweleza upanga wako mui ala yankhe. Hangi nisiking'we kikombe kila aninkhile Tata?"12Basi dila kundi da asikali na jemedali, na watumigwa wa Wayahudi, wakamgwila Yesu na kumfunga. 13Nao wakamlongoza mwanduso mpaka kwa Anasi, kwani yeye kakala mkoi wa Kayafa, ambaye ndiye akalile Kuhani mkulu kwa mwaka huo. 14Lelo Kayafa ndiye akalile kawenkha ushauli Wayahudi ya kwamba ilimpasa munthu imwe adanganike kwa ajili ya wanthu.15Simon Petro akamkola Yesu, na vivyo hivyo mwanahina imwenga. Na yula mwanahina kakala akimanyika kwa kuhani mkulu, naye akaingila hamw na Yesu katika behewa da kuhani mkulu; 16lakini Petro kakala katimalala kunze ya mlango. Basi yula mwanahina akalile akimanyika kwa kuhani mkulu, akalawa kunze akaita kulonga na yula mwanamke mtumigwa akalile akilinda mlango na akumwingiza Petro ndani.17Basi yula kijakazi akalile akilinda mlango, akamlongela Petro, ''Je weye si imwe wa wafuasi wa muthu yuno?" Naye akalonga, ''Nie siye.'' 18Na wala watumigwa na wakulu wakala watimalala hanthu hadya; wakoka moto kwa maana, kukala na mbeho, na hivyo wakala wakilota moto ili kupata vuke. Naye Petro kakala nao, akilota moto akiwa katimalala.19Kuhani mkulu alimhoji Yesu nchanya ya wanahina wankhe na mafundisho yankhe. 20Yesu akajibu ''Niulongela waziwazi isi; Nie nifundisha mala kwa mala mui masinagogi na mudihekalu hanthu ambapo wayahudi hukusanyika. Nie silongile dyodyose katika sili. 21Hangi muniuza? Wauzeni wanitegelezile nchanya ya kila nilongile. Wano wanthu womanya mbuli zila nilongile.22Yesu akalile kalonga hivyo, imwe wa wakulu akalile katimalala akamtoa Yesu kwa mkono wankhe na kamala akalonga, ''Je, hivyo ndivyo yokupasa kumjibu kuhani mkulu?" 23Naye Yesu akajibu, ''Gesa nilonga mbuli ihile basi uwe shahidi kwa ajili ya ubananzi, na gesa nimejibu goya hangi kunitoa? 24Ndipo Anasi akamgala Yesu kwa Kayafa kuhani mkulu akiwa kafungigwa.25Lelo Simoni Petro kakala katimalala akijipasha vuke mwenyewe. Kamala wala wanthu wakamlongela. ''Je, weye pia si imwe wa wanahina wankhe?" Akakana akilonga ''Nie siye.'' 26Imwe wa watumigwa wa kuhani mkulu, ambaye kakala lumbu wa yula mwanamulume ambaye Petro kamkantha gutwi, akalonga, ''Je se weye nikuonile naye kula muibustani?'' 27Petro akakana kaidi, na mala Zogolo dikalila.28Kamala wakamsola Yesu kulawa kwa Kayafa mpaka mui Plaitolia. Ikala imitondo na haluse. Wao wenyewe hawaiingile ila Plaitolia ili sekeweze wakanajisika na kuidya pasaka. 29Kwa hiyo Pilato akawaitila akilonga, ''Ni shitaka dilihi domuhusu muthu yuno?" 30Wakamjibu na kumlongela, ''Kama yuno munthu akalile hatendile yehile, sekechimgale kumwako.''31Pilato akawalongela, ''Msoleni mweye wenyewe, mkamhukumu kulinagana na shelia yenu.'' Nao Wayahudi wakamlongela, ''Shelia haituluhusu cheye kumkoma munthu yeyose.'' 32Wakalonga yano ili mbuli da Yesu ditimilike, mbuli ambadyo kakala kalonga kale nchanya ya aina ya chifo chankhe.33Basi Pilato akaingila kaidi akamtanga Yesu; akamlongela, ''Je, weye ni mwene wa Wayahudi?" 34Yesu akamjibu, ''Je, weye waniuza swali dino kwa Sababu kolonda kumanya au kwa sababu wamwenga wakutuma ili uniuze nie?" 35Naye Pilato akamjibu, ''Nie si Myahudi, au sivyo?" Taifa dyako na kuhani mkulu ndio wakugalile kumwangu; weye kutenda mbwani?36Yesu akajibu; ''Umwene wangu si wa iisi ino, gesa umwene wangu ukalile na hanthu katika isi ino watumigwa wangu wangenitowela ili sekenilavigwe kwa Wayahudi. Kwa kweli umwene wangu haulawa hano'' Basi 37Pilato akamlongela, ''Je, weye basi u mwene?" Yesu akajibu, ''weye ndivyo kolonga kuwa nie ni mwene, kwa sababu ino nie nielekigwa na kwasabau ino nie niza muiisi nielekigwa na kwa sababu ino nie niza muiisi ili niwe shahidi wa ila kweli. Yeyose aliye wa hiyo kweli hutegeleza lwangu wangu.38Pilato akamlongela, ''Kweli ni mbwani?" Naye akalile kalonga yano akaita kwa Wayahudi na kuwalongela ''Siona katika dyodyose munthu ino. 39Mweye mna utamaduni wonitenda nimvugulile mfungigwa imwe wakati wa Pasaka. Je molonda nimvugulile mwene wa Wayahudi.'' 40Kamala waguta nyangi wakalonga, siyo huyo, chivugulile Balaba.'' Naye Balaba kakala mnyang'anyi.
1Basi Pilato akamsola Yesu na kumchapa. 2Wala maasikali wakasokota miiba na kutengenenza taji. Wakaiika nchanya ya mutwi wa Yesu na kumvalisha vazi da langi ya zambalau. 3Wakamwizila wakalonga, ''Weye mwene wa Wayahudi na kamala kumtoa kwa mikono yao.4Kamala Pilato kalawa kunze na kuwalongela wanthu, ''Lola nowagalileni munthu yuno kumwenu ili mmanye kwamba nie sionile hatia yoyose mgati mmwake.'' 5Kwa hiyo Yesu akalawa kunzee; kakala kavala taji ya miiba na vazi da zambalau. Ndipo Pilato akawalongela, ''Loleni munthu yuno hano!" 6Kwa hiyo wakati kuhani mkulu na wakulu wamwonile Yesu, waguta nyangi wakilongo; ''Msulubishe, msulubishe.'' Pilato akawalongela, ''Msoleni mweye wenyewe mkamulubishe, kwa kuwa nie siona hatia mgati mmwake.''7Wayahudi wakamjibu Pilato, ''Cheye chinayo shelia, na kwa shelia hiyo yompasa kudanganika kwa sababu yeye kaitenda kuwa mwana wa Mulungu.'' 8Pilato ahulikile mbuli ziya alizidi kuogoha, 9akaingila Plaitolia kaidi na kumlongela Yesu, ''Weye kolawa kulihi? Hata hivyo, Yesu hamjibile.10Kamala Pilato akamlongela, ''Je, weye hulonga na nie? Je, weye humanyile kuwa nie nina mamlaka ya kukufungula na maamlaka ya kukusulubisha?" 11Yesu akamjibu, ''Sekeukalile na nguvu shidi yanie gesa hwinkhigwe kulawa kuchanya. Kwa hiyo, munthu anilavile kumwako ana ubananzi mkulu.''12Kulawana na jibu dino, Pilato akalonda kumleka hulu, lakini Wayahudi wakaguta nyangi wakiloga, ''Gesa naumlekele hulu basi weye si mbuya wa Kaisali: Kila koitenda kuwa mwene hulonga chibidu cha kaisali.'' 13Pilato ayahulikile mbuli ziya, akamgala Yesu kunze kamala akakala mui kinthi cha hukumu hanthu hadya homanyika kama sakafu, lakini kwa Kieblania, Gabatha.14Siku ya maandalizi ya pasaka ifkile, panapo muda wa saa ya sita. Pilato akawalongela Wayahudi, Loleni mwene wenu yuno hano!'' 15Wakaguta nyangi, ''Mlaveni, mlaveni, msulubishe!" Pilato akawalongela, ''Je, nimsulubishe mwene wenu?" Naye kuhani mkulu akajibu, ''Cheye chabule mwne isipokuwa Kaisali." 16Ndipo Pilato kamlava Yesu kumwao ili asulubiigwe.17Nao wakamsola Yesu, naye akalawa, hali kaupapa msalaba wankhe mwenyewe mpaka mudi eneo dotangigwa fuvu da mutwi, kwa Kieblania hutangigwa Golgotha. 18Ndipo wamsulubishile Yesu, hamwe naye wanawalume waidi, imwe upande uno na imwenga upande uno, na Yesu mgati yao.19Kamala Pilato akaandika alama na kuiika nchanya ya msalaba. Aho paandikigwa: YESU MNAZARETI MWENE WA WAYAHUDI. 20Wengi wa Wayahudi waisoma alama hiyo kwani hanthu hadya asulubiigwe Yesu kukala haguhi na mazi. Alama hiyo iandikigwa kwa Kieblania, kwa kilumi na kwa Kyunani.21Kamala wakulu wa makuhani wa Wayahudi wakamlongela Pilato, ''Sekeuandika, 'Mwene wa Wayahudi; bali yeye kalonga nie ni mwene wa Wayahudi.'' 22Naye Pilato akawajibu, ''Ivoniandike niandika.''23Baada ya asikali kumsulubisha Yesu, wakasola mavazi yankhe na kuyagawa katika mafungu manne, kila asikali fungu dimwe, vivyo hivyo na kanzu, Lelo idya kanzu haikalile ishonigwa bali ikala ifumigwa yose kulawa nchanya. 24Kamala wakalongana wao kwa wao, ''Sekechiipasule, bali chitoeni kula ili kuona naiwe ya niani.'' Dino dilawila ili dila andiko ditimizwe, lila dolonga waligawanya nguo zangu, na vazi dyangu wakaditoela kula.''25Asikali wakatenda mbuli zino. Mami yake Yesu, dada wa mami yake, Maliamu mka wa Kleopa na Maliamu Magdalena - wanawake wano wakala watimalala haguhi na msalaba wa Yesu. 26Yesu ahoamwonile mami yake hamwe na yula mwanahina ambwedile wakitimalala haguhi, akamlongela mami yake, ''Mwanamke, lola, lola mwanago yuno hano!" 27Kamala akamlongela yula mwanahina, ''Lola, yuno hano mami yako. ''Kulawila saa hiyo yula mwanahina akamsola kwita ukaya kumwake.28Baada ya hilo, Hali Yesu akimanya kuwa yose yakomeleka kale ili kutimiza maandiko, akalonga, ''Noona kiu.'' 29Chombo kikalile kimema Siki kikala kiikigwa hadya, kwa hiyo wakaika sifongo imemile siki nchanya ya ufito wa hisopo, wakamuikila muumlomo mmwake. 30Naye Yesu aonjile hiyo, akalonga, ''Imala.'' Kamala akainamisha mutwi wake, akaikabidhi roho yake.31Kwa vila ikala ni wakati wa maandalio, na kwa sababu mitufi hailondigwe kusigala nchanya ya msalaba wakati wa Sabato (kwa kuwa Sabato ikala siku ya muhimu), wayahudi wakamlomba Pilato kuwa migulu yao wala wakala wasulubiigwa ibenwe, na kwamba mitufi yao ishushigwe. 32Ndipo asikali wezile na kubena migulu ya munthu wa mwanduso na wa kapili akalile kasulubiigwa hamwe na Yesu. 33Ahowamfikile Yesu, wamtinkha yatali kakala kadanganika kale, kwa hiyo hawabenile migulu yake.34Hata hivyo, imwe wa asikali kamsoma Yesu muubavu kwa mkuki, na mala yakalawa mazi na damu. 35Naye aonile dino kalava ushuhuda, na ushuhuda wankhe ni wa kweli. Yeye komanya kuwa akilongile ni cha kweli ili mweye pia muamini.36Mbuli zino zikala ili dila mbuli dinenigwe dipate kutimia, Hebule hata wankhe imwe naubenigwe.'' 37Kaidi andiko dimwenga hulonga, ''Nawamlole yeye wamchomile''38Baada ya mbuli zino Yusufu wa Alimathaya, kwa vila kakala mwanahina wa Yesu, lakini kwa sili kwa kuwaogoha Wayahudi, kamulomba Pilato kwamba ausole mtufi wa Yesu. Naye Pilato akamwinkha luhusa. Kwa hiyo Yusufu akeza kuuhalava mtufi wa Yesu. 39Naye Nicodemo ambaye hapo awali alimkola Yesu ichilo naye akeza. Yeye kagala mchanganyiko wa manemane na udi, yopata uzito wa latili mia imwe.40Kwa hiyo wakausola mtufi wa Yesu wakaufunga mui sanda ya kitani na hamwe na yala manukato, gesa ivoiandikigwe destuli ya wayahudi wakati wa kuzika. 41Hanthu ambapo Yesu kasulubiigwa kukala na bustani; mgati ya ila bustani kukala na kabuli dasambi ambadyo hebule munthu kakala amewahi kuzikigwa humo. 42Basi, kwa kuwa ikala siku ya maandiko kwa Wayahudi, na kwa vila dila kabuli dikala kabuli, basi wakamgoneza Yesu mgati mmwake.
1Haluse siku ya mwanduso ya juma, kunkhali ziza, Mariamu Magdalena keza mudikabuli; akaliona dila yuwe dihalavigwa mudikabuli. 2Kwa hiyo akakimbila mbio kwita kwa Simoni Petro na kwa yula mwanahina imwenga ambaye Yesu kambweda, kamala akawalongela, ''wamsola Mndewa mudikabuli, nasi hachimanyile kula wakomelezile.''3Kamala Petro na yula mwanahina imwenga wakalawa, kwita mudikabuli. 4Wose wakatoa mbio kwa hamwe; yula mwanahina imwenga alikimbila kwa kasi aidi ya Petro nakufika mudikabuli wa mwanduso. 5Akatimalala na kamala kulola mudikabuli; akaiona ila sanda ya kitani igona, lakini haingilile mgati.6Kamala Simoni Petro akafika akaingila mgati ya Kabuli. Akaiona ila sanda ya kitani igona hadya 7na ila leso ikalile muumutwi hake haikalile igona hamwe na zila sanda za kitani bali ikala igona hankhanda mdumwe.8Ndipo yula mwanahina imwenga naye ahoaingile mgati ya kabuli; akaona na kuamini. 9Kwa kuwa hadi wakati huo wakala wankhali hawayamanyile maandiko kwamba ilimlazimu Yesu afufuke kaidi man wefile. 10Kamala wanahina wakaita kaidi ukaya kumwao.11Hata hivyo, Maliamu kakala katimalala mudikabuli akilila, akalile akiendelea kulila akatimalala kamala akalola mudikabuli. 12Akaona wasenga waidi wenye sula nzelu wakala imwe muumutwi na imwenga muimigulu hanthu ambapo Yesu kakala kagona. 13Nao wakamlongela, ''Mwanamke, hangi kolila?" Naye akawalongela, ''Ni kwa sababu wamsola Mndewa wangu, nie simanyile wamuikile.''14Amalile kulonga yano, kabiduka na kumwona Yesu akiwa katimalala. Lakini hatambule kama huyo kakala Yesu. 15Naye Yesu akamlongla, ''Mama, hangi kolila? Komlonda niani?" Naye huku akizani kuwa ni mtunza bustani akamlongela, ''Mndewa, gesa ni weye umsolile, nilongele ukoumwikile, nie nanimsole.''16Yesu akamlongela, ''Maliamu.'' Naye akabiduka mwenyewe na kumlongela kwa Kialamu, ''Raboni,'' yaani ino ni kulonga, ''Mwalimu''. 17Yesu akamlongela, ''Sekeunitoze, kwani ninkhali sijapaa kwita kwa tata; bali wite kwa lumbu zangu ukawalongele kuwa nanipale kwita kwa Tati yangu ambaye pia ni Tati yenu, Mulungu wangu na Mulungu wenu.'' 18Maliamu Magdalena akeza kuwalongela wanahina, ''Nimwona Mndewa,'' na kwamba kamlongela mbuli zino.19Na ikalile jioni, siku hiyo ya mwanduso ya juma, na milango ikiwa ifungigwa hanthu wanahina wakalile kwa kuwahofia Wayahudi, Yesu keza na kutimalala mgati yao na kuwalongela, ''Amani iw kumwenu.'' 20Akalile kalonga ayo akawalagisa mikono yake na ubavu wake. Nao wanahina wamuonile Mndewa wasekelela.21Kamala Yesu akawalongela kaidi, ''Amani iwe namweye.Gesa vila Tata anitumile nie, vivyo hivyo nanie nowatuma mweye.'' 22Yesu akalile kalonga hayo, kawavuvila akawalongela, Hokeleni Roho Mtakatifu. 23Yeyose msameheye ubananzi, wasemeheigwa kale; na wala mtakaowafungila nawafungigwe.''24Thomaso, imwe wa wala kumi na waidi, atangigwe Dismas, hakalile na wanahina wyage Yesu ahoezile. 25Wala wanahina wamwenga wakamlongela baadaye, ''Chimuona Mndewa.'' Naye akawalongela, ''Gesa sitaona alama za misumali muna imikono yake, na kuika vidole vyangu mui hizo alama, na pia kuika mkono wangu mui ubavu wankhe sekeniamini.''26Baada ya siku nane wanahina wakala chumbani kaidi, naye Thomaso kakala hamwe nao. Wakati milango ikalile ifungigwa Yesu katimalala mgati mmwao. na akalonga, ''Amani na iwe namweye.'' 27Kamala akamlongela Thomaso, gala kidole chankho na ulole mikono yangu; gala hano imikono yako na uike mui ubavu wangu; wala sekeuwe asiyeamini bali aaminiye.''28Naye Thomaso akajibu na kumlongela, ''Mndewa wangu na Mulungu wangu.'' 29Yesu akamlongela, kwa kuwa umeniona, umeamini. Wabanangikiwa wao wanaoamini, pasipokulola.''30Kamala Yesu katenda ishala nyingi kulongozi ya wanahina, ambazo haziwahile kuandikigwa katika kitabu kino; 31bali zino ziandikigwa ili kwamba mudahe kuamini kwamba Yesu ndiye Kilisito, mwana wa Mulungu, na kwamba muaminipo muwe na ugima katika zina dyake.
1Baada ya mbuli hayo Yesu alijidhihilisha kaidi kwa wanahina katika Bahali ya Tibelia; vino ndivyo alivyojidhihilisha mwenyewe: 2Simoni Petro kakala hamwe na Thomaso kotangigwa Dismas, Nathanieli wa kana ya Galilaya, wana wa Zebedayo n wanahina wamwenga waidi wa Yesu. 3Simoni Petro akawalongela, ''Nie noita kuvula somba.'' Nao wakamlongela, ''Cheye, pia nachiite nawe.'' Wakaita wakaingila mui mashua, lakini chilo kiya wose hawapatile chocchose.4Na imitondo ahokuchile, Yesu katimalala muufukwe, nao wanahina hawatambule kuwa kakala Yesu. 5Kamala Yesu akawalongea, ''Wabwanga, mna chochose cha kudya?" Nao wakamjibu, ''Hapana.'' 6Akawalongela, ''Shusheni wavu upande wa kulume wa mashua, namweye nampate kiasi.'' Kwa hiyo wakashuha wavu nao hawadahile kudivuta kaidi kwa sababu ya wingi wa somba.7Basi yula mwanahina ambaye Ysu alimbweda akamlongela Petro, ''Ni Mndewa.'' Naye Simoni Petro ahulikile kuwa ni Mndewa, akajifunga vazi dyake (maana hakalile kadivala goya), kamala akajitupa muibahali. 8Wala wanahina wamwenga wakeza mui mashua (kwani hawakalile kutali na pwani, yopata mita mia imwe kulawa muufukwe), nao wakala wakivuta zila nyavu zikalile zimema somba. 9Wafikile muufukwe, waliona moto wa mkala hadya na nchanya mmwake kukala na somba hamwe na mgate.10Yesu akawalongela, ''Galeni baadhi ya somba mvuile sambivi.'' 11Basi Simoni Petro akakwela na kuukokota ula wavu ukalile umema somba wakulu, kiasi cha somba 153; japo wakala wengi, ula wavu haudegeke.12Yesu akamlongela, ''Inzoni mpate kufungula mulomo.'' Hebule hata imwe wa wanahina athubutile kumuuza, ''Weye ni niani?" Wamanya kuwa kakala ni Mndewa. 13Yesu akeza, akasola ula ngate, kamala akawenkha, akatenda vivyo hivyo na kwa wala somba. 14Ino ikala mala ya nthatu kwa Yesu kujidhihilisha kwa wanahina wankhe baada ya kufufuka kulawa wefile.15Baada ya kuwa wafungula mulomo, Yesu akamlongela Simoni Petro, ''Simoni mwana wa Yohana je, konibweda nie kufosa wano?" Petro akajibu, ''Ena, Mndewa; ''Weye komanya kuwa nie nokubweda.'' Yesu akamlongela, ''Walise wanakondoo wangu.'' 16Akamlongela mala ya kapili, ''Simoni mwana wa Yohana, je, konibweda?" Petro akamlongela, ''Ena, Mndewa; weye komanya nokubweda. ''Yesu akamlongela, ''Walole kondoo wangu.''17Akamlongela kaidi mala ya nthatu, ''Simoni, mwana wa Yohana, je konibweda?" Naye Petro alihuzunika kwa vila amlongele mala ya nthatu, ''Je Weye konibweda?" Naye akamlongela, ''Mndewa, komanya yose; komanya kuwa nokubweda.'' Yesu akamlongela, Walise kondoo wangu. 18Amini, amini, nokulongela, ahoukalile mbwanga ulizoea kuvala nguo mwenyewe ka kwita kokose ulondile; lakini ahouwe mlala, naugolose mikono yako, na imwenga naakuvalishe nguo na kukugala hukulondile kwita.''19Yesu akalonga yano ili kulagisa ni aina ili ya chifo mambacho Petro angemtukuza Mulungu. Baada ya kuwa kalonga yano, akamlongela Petro, ''Nikole.''20Petro kabiduka na kumwona yula mwanahina ambaye Yesu kambweda akawakola- Yuno ndiye akalile kaiegemeza mui kifula cha Yesu wakati wa ndiya cha jioni na kumuuza, ''Mndewa, ni niani kolondoakusaliti?" 21Petro kamuona na kamala akamuuza Yesu, ''Mndewa, Yuno munthu naatende mbwani?"22Yesu akamjibu, ''Gesa nolonda asigale mpaka ahonize, hidyo dokuhusu mbwani?" Nikole.'' 23Kwa hiyo habali ino ikaenela mgati mwa wala lumbu, kwamba mwanahina huyo sekeadanganike. Lakini Yesu hamlongele Petro kuwa, mwanahina huyo hadanganika, ''Gesa nolonda yeye asigale mpaka ahonize yokuhusu mbwani?"24Yuno ndiye mwanahina kolava ushuhuda wa mbuli zino, na ndiye aandikile mbuli zino, na chomanya ya kuwa ushuhuda wankhe ni kweli. 25Kuna mbuli zimwenga nyingi ambayo Yesu kayatenda. Gesa kila imwe diandikigwe, nadhani kwamba isi wenyewe sekeutoshe kuviika vitabu ambavyo vingeandikigwa.
1Kitabu cha umwaka nikiandika, Theofilo, nikilonga yose Yesu andusile kutenda na kufundisha, 2mpaka siku ambayo Yeye kahokeligwa kuchanya. Ino ikala baada ya kulava amli kufosela Roho Mtakatifu kwa mitume akalile kawasagula. 3Baada ya mateso yake, Yeye kaoneka kumwao akiwa hai pia na vithibitisho vingi vikishuhudila. Kwa siku alobaini alijidhihilisha kumwao, na kalonga kuhusu umwene wa Mulungu.4Akalie akitinkhana hamwe nao, aliwaamulu wasihalawe Yelusalemu, lakini wagoze kwa ajili ua ahadi ya Tata, ambayo, alilonga, ''Muhulika kulawa kumwangu 5kwamba Yohana alibatiza kabisa kwa mazi, lakini nambatizigwe kwa Roho Mtakatifu muna siku zino ndodo.''6Na wakalile watinkhana haamwe wakamuuza, ''Mndewa, vino uno ndio muda nauwabwelezele Isilaili umwene?" 7Yeye akawalongela, ''Siyo sawa kumwenu kumanya wakati au majila ambayo Tata amekusudia kwa mamlaka yankhe mwenyewe.'' 8Lakini namhokele nguvu, wakati Roho Mtakatifu ahoeze kuchanya mmwenu, na mweye namuwe mashahidi wangu kose muna Yelusalemu na Uyahudi yose na Samalia mpaka uhelelo wa isi.''9Mndewa Yesu alongile kale yano, wakiwa wolola kuchanya, Yeye kainuliigwa kuchanya, na wingu dikamgubika sekewamuone kwa meso yao. 10Wakati wolola kuulanga kwa makini akiita, ghafla, wanthu waidi watimalala mgati mmwao wavala mavazi mazelu. 11Wakalonga, ''Mweye wanthu wa Galilaya, hangi motimalala hano mkilola kuulanga?" Yuno Yesu aliyepaa kuchanya kuulanga naabwele kwa namna ila ila gesa mmuonile akiita kuulanga.12Ndipo wakabwela Yelusalemu kulawa mui mlima wa mizeituni, ambao uko haguhi na Yelusalemu, mwendo wa siku ya Sabato. 13Wafikile wakaita mudigholofa wakalille wakikala. Nao ni Petro, Yohana, Yakobo, Andrea, Filipo, Thomaso, Batholomayo, Mathayo, Yakobo Mwana wa Alfayo, Simoni Zelote na Yuda Mwana wa Yakobo. 14Wose waliungana gesa munthu imwe, kwa juhudi wakala wakiendelea muna malombi. Hamwe na hao walikuwepo wanawake, Maliamu Mami yake Yesu, na kaka zake.15Katika siku zila Petro akatimalala mgati ya lumbu, gesa wanthu 120, akalonga, 16Lumbu, ikala lazima kwamba maandiko yatimizigwe, ambapo zamani Roho Mtakatifu kalonga kwa mlomo wa Daudi kuhusiana na Yuda, ambaye aliwaelekeza wala wamgwilile Yesu.17Kwa kuwa yeye kakala imwe wenthu kahokela fungu dyake da faida muna ino huduma.'' 18(Lelo munthu yuno kagula eneo kwa kila akihokele kwa ubananzi wankhe na hapo kalagala akitanguliza mutwi, mtufi ukatulika na munda wake wose ukawa wazi yakatilika. 19Wose waishile Yelusalemu wahulika kuhusu dino, hivyo eneo hilo wakaditanga kwa lugha yao ''Akeldama'' idyo ni ''mgunda da damu.'')20''Mui kitabu cha Zabuli iandikigwa, 'Goza eneo dyake diwe hame na sekeiluhusiigwe hata imwe kuishi hadya;' na 'Luhusu munthu imwenga asole nafasi yake ya ulongozi.'21Hiyo ni muhimu, kwa hiyo, imwe wa wanawalume ambao walongozana nacheye wakati Mndewa Yesu alawile na kuingila mgati mmwetu, 22kwandusila mui ubatizo wa Yohana mpaka siku ila atwawaligwe kuchanya, lazima awe shahidi wa ufufulo hamwe nacheye. 23''Wakaika kulongozi wanawalume waidi, Yusufu kotangigwa Balnaba, ambaye pia katangigwa Yusto na Mathia.24Wao walomba wakalonga, ''Weye, Mndewa, komanya mioyo ya wanthu wose, hivyo ika wazi ilihi mgati ya waidi wano ambaye kumsagula 25kusola nafasi muna huduma na utume, ambapo Yuda alitenda ubananzi na kwita hanthu pake.'' 26Wakatoa kula kwa ajili yao, na kula ikamlagalila Mathia ambaye kahesabiigwa hamwe na wala mitume kumi na imwe.
1Ifikile siku ya Pentekoste, wose wakala hamwe hanthu hamwe. 2Ghafla ikalawila mdudumo kulawa kuulanga gesa upepo mkali. Ukaimemeza nyumba yose wakalile wakala. 3Aho zikawalawila ndimi, gesa ndimi za moto zigawanyika, zikawa kuchanya mmwao kila imwe wao. 4Wao wose wakamemezwa na Roho Mtakatifu na wakandusa kulonga kwa lugha zimwenga, gesa vila Roho awajalile kulonga.5Lelo wakalaaho wayahudi wakalile woishi Yelusalemu, wacha Mulungu, kulawa kila taifa hasi ya ulanga. 6Dudumo zino zihulikigwe, kundi da wanthu dikeza hamwe na wakiwa na wasi wasi kwa sababu kila muthu akawahulika wakilonga kwa lugha yake mwenyewe. 7Waliduwa na kushagazigwa, wao wakalonga, ''Kweli, wano wose wolonga siyo Wagalilaya?8Hangi cheye chowahulika, kila imwe muna lugha chielekigwe nazo? 9Wapalthia na Wamedi na Waelamu, na hao woishi Mesopotamia, Uyahudi, na Kapadokia, na katika Ponto na Asia, 10katika Fligia, Pamfilia, katika Misili, na hanthu ha Libya hata Kilene, na wageni kulawa Lumi, 11Wayahudi na waongofu, Waklete na Waalabu, chowahulika wakilonga muna lugha zetu kuhusu kazi za udaho wa Mungu.''12Wose wakala wameduwaa na kutatanishwa; walongana wao kwa wao, ''Ino ina maana gani?" 13Lakini wamwenga walidhihaki wakilonga, ''Wano wamemezigwa kwa mvinyo wasambi.''14Lakini Petro akatimalala hamwe na wala kumi na imwe, akaguta nyangi, akawalongela, ''Wanthu wa Yudea na wose moishi hano Yelusalemu, hili dimanyike kumwenu, tegelezeni kwa makini mbuli yangu. 15Wanthu wano hawalewile gesa mnavyodhani, sababu saa zino ni imitondo saa nthatu.16Lakini dino dikala dilongigwa kufosela kwa mlotezi Yoeli: 17Itakuwa muna siku za uhelelo; Mulungu kolonga, nanitile Roho wangu kwa wanthu wose. Wana wenu na wandele wenu nawalave ulotezi, wabwanga wenu wataona maono, na walala wenu nawalote ndoto.18Vilavila kuchanya ya watumishi wangu na watumigwa wangu wa kike muna siku hizo, nanitile Roho wangu, nao watatabili. 19Nanilagise mauzauza kuchanya kuulanga na ishala hasi muiisi, damu, moto, na mafusho ya moshi.20Nomanya nadibiduzigwe kuwa ziza na mwezi kuwa damu, kabla haizile siku nkhulu na ya ajabu ya Mndewa. 21Itakuwa ya kwamba kila imwe ambaye huditanga zina dya Mndewa ataokoka.'22Wanthu wa Isilaili, tegelezeni mbuli zino: Yesu wa Nazaleti, mwanadamu aliyethibitishwa na Mulungu kumwenu kwa matendo ya udaho na mauzauza, na ishala ambazo Mulungu kufosela Yeye mgati mmwenu, gesa mweye wenyewe ivomomanya- 23Kwa sababu ya mpango ukusudiigwe tangu mwanduso, na maalifa ya Mulungu, kalavigwa,na mweye, kwa mikono ya wanthu wabananzi, mumsulubisha na kumkoma, 24ambaye Mulungu kamwinula, akauhalava usungu wa mauti kumwake, kwa sababu haidahike kumwake kumilikiigwa na huo.25Hivyo Daudi kolonga kuhusu yeye, 'Nimwona Mndewa daima kulongozi ya cheni wangu, yeye yuko mkono wangu wa kudila hivyo basi sekenisogezigwe. 26Kwa hiyo moyo wangu ukala na seko na ulimi wangu usekezigwa. Pia mtufi wangu utaishi muna ujasili.27Sekeuileke nafsi yangu ite kuzimu, wala sekealuhusu Mtakatifu wako kulola uozo. 28Weye umedhihilisha kumwangu nzila za ugima; naunitende nimeme seko kulongozi ha cheni yako.'29Lumbu, nodaha kulonga kumwenu kwa ujasili kuhusu tati yetu Daudi: yaeye kadanganika na akazikigwa, na kabuli dyake da hamwe nacheye hata vino dielo. 30Hivyo, kakala mlotezi na kamanya kuwa Mulungu alishapaa kwa kilapo kumwake, kwamba naike imwe muna uzao wankhe mui kinthi cha enzi. 31Kadiona dino haluse, na akalonga kuhusu ufufulo wa Kilisito, 'wala kakala halekigwe kuzimu, wala mtufi wake hauozile.'32Yuno Yesu - Mulungu alimfufua, ambaye cheye wose ni mashahidi. 33Kwa hiyo, akiwa kainuligwa muna mkono wa kulume wa Mulungu, na akiwa kahokela ahadi ya Roho Mtakatifu kulawa kwa Tata, yeye kagigida ino ahadi, ambaye mweye moona na kuhulika.34Kwani Daudi hapaile kwita kuulanga, lakini kolonga, 'MNDEWA kalonga kwa Mndewa wangu, 35''kala mkono wangu wa kudila, mpaka nitakapowatenda adui zako kigoda kwa ajili ya migulu yako. 36Kwa hiyo nyumba yose ya Isilaili na imanye kwa hakika kwamba Mulungu kamtenda Yeye kuwa Mndewa na Kilisito, yuno Yesu ambaye mlimsulubisha.''37Lelo wahulikile hivyo, wasomigwa muna imiyoyo yao, wakamlongela Petro na mitume wamwenga, ''Lumbu, chitendeze?'' 38Na Petro akawalongela, ''Tubuni na Mbatizigwe, kila imwe wenu, muna zina da Yesu Kilisito kwa ajili ya msamaha wa bananzi zenu, na namhokele zawadi ya Roho Mtakatifu. 39Kwani kumwenu ni ahadi na kwa wana wenu na kwa wala wose walioko kutali, wanthu wengi kwa kadili Mndewa Mulungu wenthu ivoawatange.''40Kwa mbuli mengi alishuhudila na kuwasihi; akalonga, ''Jiokoeni mlawe katika kyelesi kino kihile.'' 41Ndipo wakayahokela mbuli yake na wakabatizigwa, aho wakaongezeka katika siku hiyo gesa nafsi elfu nthatu. 42Wakaendelea katika mafundisho ya mitume na ushilikiano, katika kuumega mgate na katika malombi.43Hofu ikeza kuchanya ya kila nafsi, na mauzauza mengi na ishala zikatendeka kufosela mmitume. 44Wose waaminile wakala hamwe na kuwa na vinthu vyao hamwe, 45na waliuza vinthu na milki zao na kugawanya kwa wose kulingana na hitaji da kila imwe.46Hivyo siku baada ya siku waliendelea wakiwa na lengo dimwe katika hekalu, na walimega mgate mui kaya, na walisshiliki ndiya kwa seko na unyenyekevu wa moyo; 47walimsifu Mulungu na wakiwa na kibali na wanthu wose. Mndewa aliwaongeza siku kwa siku ambao wakala wakiokoigwa.
1Lelo Petro na Yohana wakala wanaelekea katika hekalu wakati wa malombi, saa tisa. 2Munthu fulani, kiwete tangu kuelekigwa, kakala akipapigwa kila siku na kakala akilazigwa katika mlango wa hekalu wotangigwa unogile, ili adahe kulomba sadaka kulawa kwa wanthu wakalile wakiita mudihekalu. 3Awaonile Petro na Yohana wokalibia kuingila mudihekalu, aliomba sadaka.4Petro, akimkazia meso, hamwe na Yohana, akalonga, ''chilole sheye.'' 5Kiwete akawalola, akilolela kuhokela kinthu fulani kulawa kumwao. 6Lakini Petro akalonga, ''fedha na dhahabu nie nabule, lakini kila niwilenacho nanilave kumwako. Katika zina da Yesu Kilisito wa Nazaleti, genda.''7Petro akamsola kwa mkono wankhe wa kudila, na akamwinula kuchanya: mala imwe migulu mmwake na vifundo vya mifupa yake vikapantha nguvu. 8Akizumpha kuchanya, munthu kiwete katimalala na akandusa kugenda; akaingila mudihekelu hamwe na Petro na Yohana, akigenda, akizumpha, na kumsifu Mulungu.9Wanthu wose walimwona akigenda na kumsifu Mulungu. 10Wakatambula kwamba kakala ni yula munthu ambaye kakala akikala akilomba sadaka mui mlango unogile wa hekalu; wamemigwa na mshangao na kustaajabu kwa sababu ya kila kilawile kumwake.11Namna akalile kawatozelela Petro na Yohana, wanthu wose kwa hamwe wakakimbilila mui ukumbi wotangigwa wa Suleimani, wakisangala nkhani. 12Petro adionile dino, yeye akawajibu wanthu, ''Mweye wanthu wa Isilaili, hangi moshangala? Hangi moyaelekeza meso yenu kumwetu, gesa kwamba chimtenda yuno agende kwa nguvu zetu wenyewe au uchaji wenthu?.''13Mulungu wa Ibrahimu, na wa Isaka, na wa Yakobo, Mulungu wa Tati zetu, kamtukuza mtumishi wankhe Yesu. Yuno ndiye ambaye mweye mlimkabidhi na kumlema kulongozi ya uso wa Pilato, japo yeye kakala kaamula kumlekela hulu. 14Mlema Mtakatifu na Mwenye Haki, na badala yake mlonda mkomaji alekeligwe hulu.15Mweye mumkoma Mwene wa ugima, ambaye Mulungu alimfufua kulawa kwa wefile - Cheye ni mashahidi wa dino. 16Lelo, kwa imani katika zina dyake, munthu yuno ambaye momuona na kumanya, katendigwa kuwa na nguvu. Imani ambayo yofosela kwa Yesu imwinkha yeye afya ino kamilifu, kulongozi mmwenu mweye wose.17Lelo.Lumbu, nomanya kwamba mlitenda katika ubozi, ndivyo pia watendile vilongozi wenu. 18Lakini mbuli ambayo Mulungu aliwalongela haluse kwa mmilomo ya walotezi wose, kwamba yuno Kilisito koteseka, sambi kayatimiza.19Kwa hiyo, tubuni na mbiduke, ili kwamba bananzi zenu zidahe kulavigwa kabisa, kusudi zize nyakati za kubuludika kulawana na uwepo wa Mndewa; 20na kwamba adahe kumtuma Kilisito ambaye akateuligwa kale kwa ajili yenu, Yesu.21Yeye ndiye ambaye lazima ulanga zihokela mpaka wakati wa kubwelezigwa kwa vinthu vyose, ambavyo Mulungu kalongelela umwaka za umwaka kwa milomo ya walotezi watakatifu. 22Hakika Musa akalonga, 'Mndewa Mulungu atainula mlotezi gesa nie kulawa katika lumbu zenu. Namumtegeleze kila kinthu ambacho nawaalongele mweye. 23Nailawile kwamba kila munthu ambaye hategeleza kwa mlotezi huyo ataangamizigwa kabisa alawe mgati ya wanthu.'24Ena, na walotezi wose kulawila Samweli na wala wainzile baada yake, walonga na walitangaz siku hizo. 25Mweye ni wana wa walotezi na wa lagano ambadyo Mulungu kaditenda hamwe na mababu, gesa alongile kwa Abrahamu, 'Katika mbeyu yako familia zose za isi nazibalikiigwe.' 26Baada ya Mulungu kumwinula mtumigwa wankhe, alimtuma kumwenu mwanduso, ili awabaliki mweye kwa kubiduka kulawa muna ubananzi wenu.''
1Wakati Petro na Yohana wakalile wakilonga na wanthu, makuhani na mlinzi wa hekalu na masadukayo wawaitila. 2Wakala waudhika nkhani kwa sababu Petro na Yohana wakala wowafundisha wanthu kuhusu Yesu na kutangaza kuchanya ya kufufuka kumwake kulawa kwa wefile. 3Wakawagwila na kuwaika mudigeleza hadi imitondo iinzile, kwani tayali ikala jioni. 4Lakini wanthu wengi wakalile wahulika ujumbe waliamini; na idadi ya wanawalume wakalle wameamini wakadidiligwa kuwa elfu tano.5Hata ifikile imitondo siku iinzile, kwamba wakulu wao, walala na waandishi, kwa hamwe walikusanyika Yelusalemu. 6Anasi kuhani mkulu kakalaaho, na Kayafa, na Yohana, na Iskanda, na wose wakalile ni lumbu wa kuhani mkulu. 7Wakalile wawaika Petro na Yohana mgati mmwao, wawauza, ''Kwa udaho ulihi, au kwa zina dilihi menda dino?"8Kamala, Petro, akiwa kamema Roho Mtakatifu, akawalongela, ''Mweye wakulu wa wanthu, na walala, 9gesa cheye siku ya dielo chohojiwa kuhusu tendo dinogile ditendigwe kwa munthu yuno mtamu - kwa namna ilihi munthu yuno katendigwa mgima? 10Hebu dimanyike hilo kumwenu na kwa wanthu wose muna Isilaili, kwamba kwa zina da Yesu Kilisito wa Nazaleti, ambaye mlimsulubisha, ambaye Mulungu kamkola kulawa kwa wefile, ni kwa nzila yankhe kwamba munthu yuno kotimalala hano kulongozi mmwenu akwa mwenye afya.1112Yesu Kilisito ni yuwe ambadyo mweye wazengaji mdizalau, lakini ambalo ditendigwa kuwa yuwe kulu da hankhanda. Hebule wokovu katika munthu imwenga awaye yose. Kwa maana hebule zina dimwenga hasi ya kuulanga wenkhigwe wanthu, ambadyo kwa idyo chodaha kuokoigwa.''13Lelo waonile ujasili wa Petro na Yohana, na wakagundua kwamba wakala ni wanthu wakawaida webule na elimu, walishangaa, wakamanya kwamba Petro na Yohana wakala hamwe na Yesu. 14Kwa sababu walimwona yula munthu ahonyigwe katimalala hamwe nao, hawakuwa na kinthu cha kulonga dhidi ya dino.15Lakini wakalile wawaamulu kale mitume wahalawe kulongozi ya mkutano wa balaza, wakalonga wao kwa wao. 16Walonga, nachiwatendeze wanthu wano? Ni kweli kwamba mauzauza utendeka kufosela wao womanyika na kila imwe anayeishi Yelusalemu; hachidaha kudilema hilo. 17Lakini, ili kwamba mbuli dino disienele mgati mwa wanthu, hebu chiwaonye sekewalonge kaidi kwa munthu yeyose kwa zina dino. 18Wawatanga Petro na Yohana mgati na kuwaamulu kamwe sekewalonge wala kufundisha kwa zina da Yesu.19Lakini Petro na Yohana walijibu na kuwalongela, ''Gesa ni sahihi mmeso pa Mulungu kuwatii mweye kufosa Mulungu, hukumuni wenyewe. 20Maana cheye hachidaha kuleka kuyalonga mbuli ambayo chiyaona na kuyahulika.''21Baada ya kuwaonya nkhani Petro na Yohana, wakawaleka waite. Hawadahile kupata sababu yoyose ya kuwaadhibu, kwa sababu wanthu wose wakala wakimsifu Mulungu kwa kila kikaka kitendigwa. 22Munthu akalile kahokela uzauza wa uhonyaji alipata kuwa na umli zaidi ya miaka alobaini.23Baada ya kuwaleka hulu, Petro na Yohana weza kwa wanthu wao na kuwataalifu yose ambayo makuhani wakulu na walala wakala wawalongela. 24Wayahulikile, wakaguta nyangi zao wa hamwe kwa Mulungu na kulonga, ''Mndewa, weye uumbile ulanga na isi na bahali na kila kinthu mgati mmwake, 25weye ambaye, kwa Roho Mtakatifu, kwa mulomo wa tati yetu Daudi, mtumigwa wankho, kulonga, ''Hangi wanthu wa mataifa watenda ghasia, na wanthu wametefekali mbuli zihile.26Wamwene wa isi wamejipanga hamwe, na watawala wamekusanyika kwa hamwe dhidi ya Mndewa na dhidi ya masihi wankhe.''27Ni hakika, wose Helode na Pontio Pilato, hamwe na wanthu wa mataifa na wanthu wa Isilaili, walikusanyika ka hamwe muna mji uno dhidi ya mtumigwa wako mtakatifu Yesu, ambaye kumhaka mavuta. 28Walikusanyika kwa hamwe kutenda yose ambayo mkono wako na mapenzi yako yaliyaamulu tangu awali kabla hayanalawila.29Lelo, Mndewa, yalole matisho yao, na ukawajaalie watumigwa wankho kudinena mbuli dyako kwa ujasili wose. Ili 30kwamba ahokonyoosha mkono wako kuhonya, ishala na maajabu vidahe kulawila kufosela zina da mtumigwa wankho mtakatifu Yesu.'' 31Wakomelezile kulomba, hanthu ambadyo walikusanyika kwa hamwe ditikisigwa, na wose wakamemezigwa na Roho Mtakatifu, na walonga mbuli da Mulungu kwa ujasili.32Idadi nkhulu ya wala waaminile wakala na moyo umwe na roho imwe: na hebule hata imwe wao alongie kwamba chochose akimilikile kikala cha kumwake mwenyewe; badala yake wakala na vinthu vyose shilika. 33Kwa nguvu nkhulu mitume wakala wakiutangaza ushuhuda wao kuhusu ufufulo wa Mndewa Yesu, na neema nkhulu ikala kuchanya yao wose.34Hakuwile na munthu yeyose mgati mmwao ahungukiligwe na mahitaji, kwa sababu wanthu wose wakalile na hati za viwanja au nyumba, waliviuza na kugala pesa ya vinthu wakalile wameuza 35na kuviika hasi ya migulu ya mitume. Na mgawanyo utendigwa kwa kila muumini, kulingana na kila imwe akalile na hitaji.36Yusufu, mlawi, munthu kulawa Kiplo, kenkhigwa zina da Balnabasi na mitume (hiyo itafsiliigwa, ni mwana wa falaja). 37Akiwa na mgunda, kadiuza na akagala fedha, akaziika hasi ya migulu ya mitume.
1Hivyo, munthu imwe kotangigwa Anania, na Safila mkake waliuza tanthu ha mali, 2na akafisa hanthu ha fedha wauzile (mkake pia kadimanya dino), na akagala hanthu isigale na kuika mui migulu ya mitume.3Lakini Petro akalonga, ''Anania, hangi kinyamkela kaumemeza moyo wako kulonga uvwizi kwa Roho Mtakatifu na kufisa hanthu ha mali ya mgunda? 4Wakati dikalile hadiuzigwe, hadikalile ni mali yako? Na baada ya kuuzigwa, hadikalile hasi ya uamuzi wankho? iwaze uwaze mbuli dino muumoyo mmwako? Huwavwizile wanadamu, bali kumvwizila Mulungu.'' 5Katika kuhulika mbuli zino, Anania akalagala hasi na akakantha roho. Na hofu nkhulu iwazila wose wadihulikile dino. 6Wabwanga wakeza kulongozzi na kumgela muna sanda, na kumgala kunze na kumzika.7Baada ya masaa manthatu vino, mkake akaingila mgati, asimanye ni mbwani kikala kilawila. 8Petro akamlongela, ''Nilongele, gesa muuza mgunda kwa thamani hiyo.'' Akalonga, ''Ena, kwa thamani hiyo.''9Kamala Petro akamlongela, ''Yowaze kwamba mmepatana kwa hamwe kumgeza Roho wa Mndewa? Lola, migulu ya wala wamzikile mulumako iko muumlango, na nawakupape na kukugala kunze.'' 10Ghafla akalagala muimigulu ha Petro, akakantha roho, na wala wabwanga wakeza ndani wakamtinkha kadanganika. Wakampapa kumgala kunze, na kumzika haguhi na mulumake. 11Hofu nkhulu ikeza kuchanya ya kanisa, na kuchanya ya wose wayahulikile mbuli zino.12Ishala nyingi na mauzauza vikala vyolawila mgati mwa wanthu kufosela mikono ya mitume. Wakala hamwe muna ukumbi wa Sulemeni. 13Lakini, hebule munthu imwenga tofauti akalile na ujasili wa kuambatana nao; hata hivyo, wenkhigwa heshima ya kuchanya na wanthu.14Na pia, waamini wengi wakala wakiongezeka kwa Mndewa, idadi nkhulu ya wanawalume na wanawake, 15kiasi kwamba hata waliwapapa watamu muimitaa, na kuwagoneza muimakomwa na mui makochi, ili kwamba Petro akiwa kofosa, kivuli chankhe kidahe kushuka kuchanya mmwao. 16Aho pia, idadi nkhulu ya wanthu weza kulawa miji izunguukile Yelusalemu, wakiwagala watamu na wose wapagawile na roho while, na wose wahonyigwa.17Lakini kuhani mkulu aliinuka, na wose wakalile hamwe naye (ambao ni wa dhehebu da masadukayo); na wamemigwa na wivu 18wakanyosha mikono yao kuwagwila mitume na kuika mgati ya geleza da jumla.19Na wakati wa ichilo wasenga wa Mndewa akaifungua milango ya geleza na kuwalongoza kunze na kulonga, 20''Gendeni, mkatimalale mudihekalu na kuwalongela wanthu mbuli yose ya Ugima uno.'' 21Wahulikile dino, waingila mudihekalu wakati wa kupambazuka na kufundisha. Lakini, kuhani mkulu keza na wose wakalile naye, na kuitisha balaza dyose kwa hamwe, na walala wose wa wanthu wa Isilaili, na kuwatuma mudigeleza ili kuwagala mitume.22Lakini watumigwa waitile, hawawafikile mudigeleza,, wakabwela na kulava taalifa, 23''Chifika geleza difungigwa goya salama,na walinzi watimalala mudilango, lakini chikalile chikifungula, hachionile munthu ndani.''24Lelo wakati jemedali wa hekelu na makuhani wakulu wahulikile mbuli zino, waingiligwa na shaka nkhulu kwa ajili yao wakiwaza nadiweze jambo dino. 25Kamala imwe akeza na kuwalongela, ''Wanthu muwaikile mudigeleza watimalala mudihekalu na wofundisha wanthu.''26Hivyo jemedali kaita hamwe na watumigwa, na wakawagala, lakini bila ya kutenda vulugu, kwa sababu wawaogoha wanthu wadahile kuwatoa kwa mayuwe. 27Ahowawagalile kale, wawaika kulongozi ya balaza. Kuhani mkulu aliwahoji 28akilonga, ''Chiwaamulu sekemfundishe kwa zina dino, na ankhali muimemeza Yelusalemu kwa fundisho dyenu, na kutamani kugala damu ya munthu yuno kuchanya mmwetu.''29Lakini Petro na mitume wakajibu, ''Lazima chimtii Mulungu kufosa wanthu. 30Mulungu wa tati zetu alimfufua Yesu, mumkomile, kwa kumtundika kuchanya ya biki. 31Mulungu alimtukuza muna mkono wankhe wa kulume, na kumtenda kuwa Mkulu na mwokozi, kulava toba kwa Isilaili, na msamaha wa ubananzi. 32Chaye ni mashahidi wa mbuli zino, na Roho Mtakatifu, ambaye Mulungu kamlava kwa wala womtii.''33Wajumbe wa balaza wahulikile vino, watozigwa na hasila wakalonda kuwakoma mitume. 34Lakini phalisayo atangigwe Gamalieli, mwalimu wa shelia, aheshimiigwe na wanthu wose, katimalala na kuwaamulu mitume wasoligwe kunze wa muda mguhi.35Kamala akawalongela, ''Wanawalume wa Isilaili, iweni makini nkhani na kila mochipendekeza kuwatendila wanthu wano. 36Kwa sababu, umwaka zifosile, Theuda aliinuka na kujidai kuwa munthu mkulu, na idadi ya wanthu, wapantha mia nne wakamkola. Kakomigwa, na wose wakalile womtii walitawanyika na kwaga. 37Baada ya munthu yuno, Yuda mgalilaya, aliinuka siku zila za kuandikiigwa sensa, akavuta wanthu wengi nyuma mmwake. Naye pia akaga na wose wakalile wakimtii walitawanyika.38Lelo nowalongela, jiepusheni na wanthu wano na muwaleke wenyewe, kwa sababu, gesa mpango uno au kazi ino ni ya wanthu naikwasigwe. 39Lakini gesa ni ya Mulungu, sekemdahe kuwazuila; modaha mkaifika hata moshindana na Mulungu.'' Hivyo, walishawishika na mbuli zake.40Kamala, wawatanga mitume mgati na kuwachapa na kuwaamulu sekewalonge kwa zina da Yesu, na wakawaleka waite zao. 41Wahalawa kulongozi ha balaza wakisekelela kwa sababu wahesabiigwa kuwa wamestahili kuteseka na kutoheshimiigwa kwa ajili ya Zina hidyo. 42Kwa hiyo, kila siku, mgati ya hekelu na kulawa nyumba hadi nyumba waliendelea kufundisha na kuhubili Yesu kuwa ni Masihi.
1Lelo katika siku zino, wakati idadi ya wanahina ikalile yoongezeka, lalamiko da Wayahudi wa Kiyunani dyandusa dhidi ya Waeblania, kwa sababu wajane wao wakala wozimizigwa muna mgao wa kila siku wa ndiya.2Mitume kumi na waidi wawatanga kusanyiko dyose da wanahina na kulonga, ''Siyo sahihi kumwetu kudileka mbuli da Mulungu na kuhudumia muuimeza. 3Kwa hiyo, lumbu, saguleni, wanawalume saba, kulawa mgati mmwenu, wanthu wanogile, wamemile Roho na hekima, ambao chodaha kuwakabidhi huduma ino. 4Na cheye, tutaendelea daima muna kulomba na muna huduma ya mbuli.''5Hotuba yao ikaupendeza mkutano wose. Hivyo, wakamsagula Stefano, munthu amemile imani na Roho Mtakatifu, na Filipo, Plokolo, Nikanoli, Timoni, Palmena, na Nikolao, mwongofu kulawa Antiokia. 6Waumini wawagala wanthu wano kulongozi ha mitume, waombile na badaye wakawaikila mikono yao.7Hivyo, mbuli da Mulungu dienela; na idadi ya wanahina ilizidi kuongezeka huko Yelusalemu; na idadi nkhulu ya makuhani wakaitii imani.8Na Stefano, amemile neema na nguvu, kakala akitenda mauzauza na ishala nkhulu mgati mwa wanthu. 9Lakini aho wakainuka baadhi ya wanthu wafuasi wa Sinagogi dotangigwa Sinagogi da Mahulu, na da Wakilene na da Waeskandelia, na baadhi kulawa Kilikia na Asia. Wanthu wano wakala wakihojiana na Stefano.10Lakini, hawadahile kushindana na hekima na Roho ambayo Stefano kakala akitumia muna kulonga. 11Kamala waliwashawishi baadhi ya wanthu kwa sili kulonga, ''Chihulika Stefano akilonga mbuli ya kufulu dhidi ya Musa na dhidi ya Mulungu.''12Waliwashulutisha wanthu, walala, na waandishi, na kumwitila Stefano, wakamgwila, na kumgala kulongozi ya balaza. 13Wawagala mashahidi wa uvwizi, walongile, ''munthu yuno haleka kulonga mbuli zihile dhidi ya hanthu dino takatfu na shelia. 14Kwani chihulika akilonga kwamba yuno Yesu wa Nazaleti atapabananga hanthu hano na kuzibidula destuli chikabidhiigwe na Musa.'' 15Kila imwe akalile katika balaza, akaelekeza meso yankhe kumlola Stefano, nao wakaulola cheni yake ukala gesa cheni wa msenga.
1Kuhani mkulu akalonga, ''mbuli zino ni ya kweli"? 2Stephano akalonga, ''Lumbu na tati zangu, nihulikeni nie: Mulungu wa utunyo kamlawila tati yetu Abrahamu wakati akalile Mesopotania, kabla hajaishi Halani,' 3akamlongela,' Halawa muna nchi yako na jamaa zako na uite muna nchi nolondanikulagise.'4Kamala akahalawa muna nchi ya Ukaldayo akaishi Halani, kulawa aho, baada ya tati yake kudanganika, Mulungu akamgala mui mchi ino, woishi sambi. 5Hamwinkhile chochose gesa ulithi wankhe, hakuwile na hanthu hata ya kuika mgulu. Lakini Abrahamu kahidiigwa hata kabla hapatile mwana kuwa naenkhigwe nchi gesa miliki yankhe na uzao wankhe.6Mulungu kalonga naye vino, ya kwamba wazao wankhe wangeishi muna nchi ya ugeni, na kwaba wenyeji wa huko nawawatende kuwa watumigwa wao na kuwatenda vihile kwa muda wa miaka mia nne. 7Na Mulungu akalonga, nadihukumu taifa ambadyo nadiwatende mateka, na baada ta aho nawalawe na kuniabudu muna hanthu ino.' 8Na akamwinkha Abrahamu lagano da suna, hivyo Abrahamu akawa tata wa Isaka akamtahili siku ya nane; Isaka akawa tata wa Yakobo, na Yakobo akawa tata wa mababu zenthu kumi na waidi.9Mababu zenthu wakamwonea wivu Yusufu wakamuuza katika nchi ya Misili, na Mulungu kakala hamwe naye, 10na akamuokola muna mateso yake, na akamwinkha fadhili na hekima kulongozi ya Falao mwene wa Misili. Falao akamtenda awe mtawala kuchanya ya Misili na kuchanya ya nyumba yankhe yose.11Basi kukala na nzala na mateso mengi katika nchi ya Misili na Kanani, na tati zetu hawawapatile ndiya. 12Lakini Yakobo ahulikile kuna nafaka Misili, aliwatuma tati zetu kwa mala ya mwanduso. 13Katika nthambo ya kaidi Yusufu akajionyesha kwa lumbu zake, familia ya Yusufu ikamnyika kwa Falao.14Yusufu akawatuma lumbu zake kwita kumlongela Yakobo tati yao eze Misili, hamwe na jamaa yake, jumla ya wanthu wose ni sabini na tano. 15Hivyo Yakobo akashuka Misili; kamala yeye hamwe na tati zetu. 16Wakasoligwa hata Shekemu wakazikigwa muna kabuli ambadyo Abrahamu kadigula kwa vipande vya fedha kulawa kwa wana wa Hamoli huko Shekemu.17Wakati wa ila ahadi ambayo Mulungu alimwahidi Abrahamu ulipokalibia, wanthu wakiwa wameongezeka huko Misili, 18wakati huo aliinuka mwene imwenga kuchanya ya Misili, mwene hamanyile kuhusu Yusufu. 19Huyo mwene imwenga akawavwizila wanthu wenthu na kuwatenda yehile tati zetu, na kuwakwasa wana wao vinkhele ili sekewaishi.20Katika kipindi kila Musa kaelekigwa; kakala goya kulongozi ha Mulungu, akaleleigwa miezi minthatu katika nyumba ya tati yake. 21Wakati akwasigwe, mndele wa Falao akamsola akamlela gesa mwanage.22Musa kafundishigwa mafundisho yose ya Kimisili; kakala na nguvu muna mbuli na matendo. 23Lakini baada ya kutimiza miaka alobaini, ikamwizila muna moyo wankhe kuwatembelela lumbu zake, wana wa Isilaili. 24Amwonile Mwisilaili akitendewa yehile, Musa kamgalila na kulihiza kisasi akalile akimuonela kwa kumtoa Mmisili: 25akifikili kuwa lumbu zake nawamanye kwamba Mulungu kowaokola kwa mkono wankhe, lakini hawamanyile.26Siku iinzile akaita kwa baadhi ya Waisilaili wakalile wogomba; akageza kuwapatanisha; akilonga,' Wandewa, Mweye ni lumbu; mbona mokoselana mweye kwa mweye,? 27Lakini aliyemkosea jilani yankhe akamsukumia kutali, na kulonga, 'Niani kakutenda mtawala na muhukumu wenthu? 28Weye kolonda kunikoma, gesa ivoumkomile Mmisili jana?"29Musa akakimbila baada ya kuhulika hivyo; akawa mgeni muna nchi ya Midiani, ambaho akawa tata wa wana waidi. 30Baada ya miaka alobaini kufosa, msenga akamlawila katika jangwa da mlima Sinai, katika mwali wa moto mgati ya kichaka.31Wakati Musa aonile moto, alishangaa na kustaajabu kila akionile, na agezile kukisogelea ili kukilola, lwangi wa Mndewa ikamwizila ikilonga, 32'Nie ni Mulungu wa tati zako, Mulungu wa Abrahamu, na wa Isaka, na wa Yakobo.' Musa akagudemeka na hasubutile kulola.33Mndewa akamlongela, 'Vula vilatu vyankho, hanthu utimalalile ni hanthu patakatifu. 34Niona mateso ya wanthu wangu wakalile Misili; Nihulika kuugua kumwao, nanie nihulumuka ili niwaokole; lelo inzo, nitakutuma weye Misili.'35Yuno Musa ambaye wamlemile, wakat walongile, 'niani kakutenda kuwa mtawala na mwamuzi wenthu?' _ kakala ndiye ambaye Mulungu alimtuma awe mtawala na mkombozi. Mulungu alimtuma kwa mkono wa msenga ambaye kamlawila Musa muikichaka. 36Musa aliwalongoza kulawa Misili baada ya kutenda mauzauza na ishala katika Misili na katika bahali ya Shamu, na katika jangwa kwa kipindi cha miaka alobaini. 37Ni Musa yuno ndiye awalongelile wanthu wa Isilaili kuwa, 'Mulungu nawaainulile mlotezi kulawa mgati mwa lumbu zenu, mlotezi gesa nie.'38Yuno ni munthu ambaye kakala katika mkutano mudijangwa na msenga ambaye kalonga naye muna mlima Sinai. Yuno ndiye munthu ambaye kakala na tati zenu, yuno ni munthu ambaye kahokela mbuli dililo hai na kuchipatila cheye. 39Yuno ni munthu ambaye tati zenu walema kumtii; wamsukumila kutali, na katika mioyo yao wabidukila Misili. 40Katika kipindi hicho wamlongela Haluni.' chitengenenzele milungu itakayotuongoza. Yuno Musa, akalile akituongoza kulawa katika nchi ya Misili, hachimanyile kimpatile.'41Hivyo wakatengenenza ndama kwa siku hizo na wakalava sadaka kwa hiyo sanamu na wakasekelela kwa sababu ya kazi ya mikono yao. 42Lakini Mulungu akawabidula na kuwenkkha waabudu nthondo wa ulanga, gesa ivoiandikigwe mui kitabu cha walotezi, 'Je Mnilavila nie sadaka za wanyama muwachinjile mudijangwa kwa muda wa miaka alobaini, nyumba ya Isilaili?43Mtogola hema ya kutinkhana ya Moleki na nthondo ya mulungu lefani, na picha muitengenenzile na kuwaabudu wao: na naniwagale kutali zaidi ya Babeli.'44Tati zetu wakala na hema ya kutinkhanila ya ushuhuda mudijangwa, gesa Mulungu alivyoamulu alongile na Musa, kwamba angeitengenenza kwa mfano wa ula auonile. 45Dino ni hema ambadyo tati zetu, kwa wakati wao, wagaligwa katika nchi na Joshua. Ino ilawila wakati waingile kumiliki taifa ambadyo Mulungu aliwawinga kabla ya uwepo wa tati zetu. Ino ikala vino hadi siku za Daudi, 46ambaye kapantha kibali mmeso ha Mulungu,' na akalomba kulonda makao kwa Mulungu wa Yakobo.47Lakini Selemani kamzengela nyumba ya Mulungu. 48Hata hivyo Aliye Kuchanya mui nyumba zizengigwe kwa mikono; ino gesa mlotezi alongile, 49Ulanga ni kinthi changu cha enzi, na isi ni hanthu ha kuikila migulu yangu. Nyumba ya aina gani namnizengele?, kolonga Mndewa: au ni kulihi hanthu hangu ha kuhumulila? 50Siyo mkono wangu utendile vino vinthu vyose?"51Mweye wanthu wenye shingo ndala hamtahiligwe mioyo na magutwi, kila mala mompinga Roho Mtakatifu,' motenda gesa tati zenu watendile. 52Ni mlotezi ilihi katika walotezi ambaye tati zenu hawamtesile?. Wawakoma wose walawilile kabla ya uzio wa Imwe mwenye Haki,' na sambi mmekuwa wasaliti na wakomaji wankhe pia, 53mweye wanthu muhokela shelia ila iagizigwe na wasenga lakini hamuitozile.''54Kamala wajumbe wa balaza wahulikile mbuli zino, wasomigwa mioyo yao, wakamsagila mazino Stefano. 55Lakini yeye, akiwa kamema Roho Mtakatifu, kalola kuulanga kwa makini na akauona utunyo wa Mulungu,' na kumwona Yesu katimalala mkono wa kulume wa Mulungu. 56Stefano akalonga, ''Lola niona ulanga zifunguka, na Mwana wa Adamu katimalala mkono wa kulume wa Mulungu.''57Lakini wajumbe wa balaza wakaguta nyangi kwa lwangi za kuchanya, wakaziba magutwi yao, wakamkimbilia kwa hamwe, 58wakamkwasa kunze ya mji na wakamtoa mayuwe: na mashahidi wakavula nguo zao za kunze na kuika hasi haguhi na migulu ya mbwanga atangigwe Sauli.59Wakalile wakimtoa mayuwe Stefano, aliendelea kumtanga Mndewa na kulonga, ''Mndewa Yesu, hokela roho yangu.'' 60Akatoa mavindi na kutanga kwa lwangi mkulu, ''Mndewa, sekeuwahesabie bananzi ino. ''Alongile yano, akakantha roho.
1Sauli kakala mui makubaliano ya chifo chankhe. siku hiyo ndipo aandusile kuwatesa kibidu cha kanisa dikalile Yelusalemu; na waaminio wose waliotawantika muna majimbo ya Yudea na Samalia, isipokuwa mitume. 2Wanthu womcha Mulungu walimzika Stefano na kutenda maombolezo makulu kuchanya mmwake. 3Lakini Sauli alilidhulu nkhani kanisa. Kaita nyumba kwa nyumba na kuwabulluza kunze wanawake na walume, na kuwakwasila mudigeleza.4Waaminio ambao wakala wametewanyika wankhali wadihubili mbuli. 5Filipo akahulumuka muna mji wa Samalia na akamtangaza Kilisito huko.6Baada ya matinkhano kuhulika na kulola ishala atendile Filipo; wakaika umakini kuchanya ya kila alongile. 7Kulawa aho wanthu wengi wagulikile, pepo wehile wawalawa wanthu kuno wakilila kwa lwangi kulu, na wengi waholozile na viwete wahonywa. 8Na kukala na seko nkhulu muna mji.9Lakini pakala na munthu imwe muna mji ula zina dyake Simon, ambaye kakala akitenda usawi; ambao kautumila kuwashangaza wanthu wa taifa da Samalia, wakati akilonga kuwa yeye ni munthu wa muhimu. 10Wasamalia wose tangu mdodo hata mkulu, wakamtegeleza; wakalonga; ''munthu yuno ni ila nguvu ya Mulungu ambayo ni nkhulu.'' 11Wakamtegeleza, kwa maana amewashsngaza muda mtali kwa usawi wankhe.12Lakini wakati waaminile kuwa Filipo alihubili kuchanya ya umwene wa Mulungu na nchanya ya zina da Yesu Kilisito, wabatizigwa, wanawalume kwa wanawake. 13Na Simoni mwenyewe aliamini: baada ya kubatizigwa, aliendelea kuwa na Filipo; aonile ishala na mauzauza yakalile ikiendelea, akasangala.14Wakati mitume wa Yelusalemu wahulikile kuwa Samalia ihokela mbuli da Mulungu, wakawatuma Petro na Yohana. 15Wakati wakalile wakihulumuka wakawaombela; kwamba wamhokele Roho Mtakatifu. 16Mpaka muda huo, Roho Mtakatifu kakala hawashukile hata imwe wao; wakala tu wabatizigwa kwa zina da Mndewa Yesu. 17Ndipo Petro na Yohana wakawaikila mikono, nao wakamhokela Roho Mtakatifu.18Wakati Simoni aonile kwamba Roho Mtakatifu kalavigwa kufosela kuikigwa mikono na mitume; akalonda kuwenkha pesa, 19Akalonga, ''Ninkheni ino nguvu, ili kila nolondanimwikile mikono ahokele Roho Mtakatifu.''20Lakini Petro akamlongela; pesa yako hamwe na weye yagile kutali, kwa sababu umedhani kuwa kalama ya Mulungu yopatika kwa pesa. 21Webule hanthu muna mbuli dino, kwa sababu moyo wako si mnyoofu kulongozi ha Mulungu. 22Hivyo basi tubu yehile yankho na kumlomba Mulungu labda nausameheigwe fikla za moyo wankho. 23Kwa maana noona uko muna sumu ya usungu na kifungo cha bananzi.''24Simoni akajibu na kulonga, ''Mlombeni Mndewa kwa ajili yangu, kwa kuwa mbuli zose mlongile yodaha kunilawila.25Wkati Petro na Yohana wakalile wameshuhudia na kuhubili mbuli da Mndewa, wabwela Yelusalemu kwa nzila hiyo; walihubili injili muna vijiji vingi vya Wasamalia.26Basi msenga wa Mndewa akalonga na Filipo na kulonga, ''Angaza na uite kusini muna nzila yogenda hasi ya Yelusalemu kwitila Gaza.'' (Nzila ino iko muna jangwa). 27Akaangaza na kwita. Lola, kukala na munthu wa Ethiopia, towashi mwenye mamlaka kulu hasi ya kandase; malkia wa Ethiopia. Aikigwe kuchanya ya hazina yankhe yose; naye kakala kaita Yelusalemu kuabudu. 28Kakala akibwela kakala mudigali mmwake akisoma chuo cha mlotezi Isaya.29Roho akalonga na Filipo, ''Sogela haguhi na gali dino ukatozelezana nadyo. 30''Hivyo Filipo akaita mbio, akamuhulika akisoma muna chuo cha mlotezi Isaya; akalonga, Je komanya ikokochilonga?" 31Muethiopia akalonga, ''nanidaheze munthu asiponilongoza?" Akamsihi Filipo akwele mudigali na kukala hamwe naye.32Lelo fungu da maandiko akalile akilonga Muethiopia ni dino; Kaongozigwa gesa kondoo kwita muimachinjio kuchinjigwa; na gesa kondoo akanyamala hupi, hafungulile mulomo wake: 33Kwa kuhuzunishigwa kumwake hukumu yankhe ihalavigwa: Niani ataeleza kyelesi chankhe? maisha yankhe yahalavigwa muna isi.''34Hivyo towashi akamuuza Filipo, na kulonga, ''nokulomba, ni mlotezi ilihi ambaye koongeleiwa mbuli zankhe, ni kuhusu yeye, au za munthu imwenga''?. 35Filipo akandusa kulonga, akandusa kwa andiko da Isaya kumhubilia mbuli za Yesu.36Wakiwa muinzila, wakafika penye mazi,' towashi akalonga, ''Lola, hana mazi hano mbwani chozuila sekenibatizigwe?, 37mbuli zino, ''Hivyo Muethiopia akajibu ''noamini kwamba Yesu Kilisito ni Mwana wa Mulungu,'' (hayaumo muna maandiko ya umwaka). Ndipo Muethiopia akaamulu gali ditimalale. 38Waita ndani ya mazi, hamwe Filipo na towashi, Filipo akambatiza.39Wakati walawile mui mazi, Rohowa Mndewa ikamgala Filipo kutali; towashi hamuonile, akaita nzila yankhe akisekelela. 40Lakini Filipo akalawila Azoto. Akafosa muna mkoa ula na kuhubili injili miji yose mpaka afikile Kaisalia.
1Lakini Sauli, aliendelea kulonga vitisho hata vya kifo kwa wanahina wa Mndewa, akaita kwa kuhani mkulu 2na kumlomba balua kwa ajili ya masinagogi huko Dameski, ili kwamba akimpantha munthu aliye muna Nzila ila, awe mwanamulume au mwanamke, awafunge na kuwagala Yelusalemu.3Hata akalile akisafili, ilawila kwamba akalibile Dameski, ghafla ikamwangaza kosekose bunkhulo kulawa kuulanga,' 4naye akalagala hasi na akahulika lwangi ikimlongela, ''Sauli, Sauli, mbona wonitesa nie?"5Sauli akajibu, U niani weye Mndewa? Mndewa akalonga, ''Nie ndiye Yesu koniudhi; 6Lakini inuka, ingila mjini, nawe naulongigwe yakupasayo kutenda. 7Wala wanthu waitile hamwe na Sauli wakahumula hupi, wakitegeleza lwangi, sekewaone munthu.8Sauli akainuka muna nchi na afungulile meso yankhe, hadahile kulola kinthu, wakamtoze mkono wakamgala mpaka Dameski. 9Kwa siku nthatu haona, hadya, wala kung'wa.10Basi pakala mwanahina Dameski zina dyake Anania, Mndewa akalonga naye muna maono, ''Anania.'' Na akalonga, ''Lola, na hano, Mndewa. 11''Mndewa akamlongela, ''Inuka uite zako muna mtaa wotangigwa Nyofu, na muna nyumba ya Yuda na ukauze munthu kulawa Talso kotangigwa Sauli; maana angali kolomba; 12na alimwona muna maono munthu zina dyake Anania akiingila na kumwikila mikono kuchanya mmwake ili kwamba apanthe kulola.13Lakini Anania akajibu, ''Mndewa, nihulika mbuli za munthu yuno kwa wanthu wengi, kwa kiasi gani awatendile yehile watakatifu wa huko Yelusalemu; 14Hano ana mamlaka kulawa kwa kuhani mkulu kumgwila kila imwe koditanga zina dyako. 15Lakini Mndewa akamlongela, ''Genda, kwa maana yeye ni chombo teule kumwangu, akasola zina dyangu kulongozi ha Mataifa na wamwene na wana wa Isilaili. 16Maana nitawalagisa yalivyo mengi yatakayompasa kutesigwa kwa ajili ya zina dyangu.''17Anania akaita, akaingila mdya ukaya; Akamwikila mikono akalonga, Lumbu Sauli, Mndewa Yesu, akulawilile muna nzila ukalile kokwiza, amenituma upanthe kulola kaidi na umemezigwe Roho Mtakatifu. 18Ghafla vikalagala mmeso pankhe vinthu gesa magamba, akapantha kulola, akatimalala, akabatizigwa; akadya ndiya na kupata nguvu. 19Akakala hamwe na wanahina huko Dameski kwa siku nyingi.20Wakati huo huo akamtangaza Yesu muna masinagogi, akilonga kwamba yeye ni Mwana wa Mulungu. 21Na wose wahulikile walishangaa na kulonga, ''Siyo munthu yuno awabanangile wose watangile Zina dino huko Yelusalemu? Na hano keza kwa kusudi da kuwafuna na kuwagala kwa makuhani.'' 22Lakini Sauli kawezeshigwa kuhubili na kuwatenda Wayahudi walioko Dameski wachanganyikiigwe na kuthibitisha ya kuwa yuno ndiye Kilisito.23Baada ya siku nyingi, Wayahudi wakatenda shauli hamwe ili wamkome. 24Lakini mpango wao ukamanyika na Sauli. Wakamvizia muumlango imisi na ichilo wapanthe kumkoma. 25Lakini wanahina wankhe wakamsola ichilo wakamshusha kufosela muukuta, wakamtelemsha hasi muna kisege.26Na Sauli afikile Yelusalemu, kageza kujiunga na wanahina lakini wakala wakimuogoha, wasisadiki kuwa yeye ni mwanahina. 27Lakini Balbana akamsola na kumgala kwa mitume, Na akawaeleza jinsi Sauli amuonile Mndewa muinzila na Mndewa alongile nae, na jinsi Sauli alivyohubili kwa ujasili kwa zina da Yesu huko Dameski.28Akatinkhana nao waingilile na kulawa Yelusalemu. Akalonga kwa ujasili kwa zina da Mndewa Yesu, 29akihojiana na Wayahudi wa Kiyunani lakini wakigeza mala kwa mala kumkoma. 30Wakati lumbu wamanyile mbuli idyo, wakamsola mpaka Kaisalia, na wamgale aite Talso.31Basi kanisa dyose muna Uyahudi, Galilaya na Samalia, dikala na amani, na dizengigwa, na kugenda muna hofu ya Mndewa na falaja ya Roho Mtakatifu, kanisa dikakula kwa kuongezeka idadi. 32Kamala ilawila Petro akalile akizungukazunguka pande zose za mkoa, akawahulumukia waumini waishio muna mji wa Lida.33Akamuona huko munthu imwe zina dyake Ainea, munthu huyo kawa mdikommwa miana minane; maana kakala kaholoza. 34Petro akamlongela, ''Ainea, Yesu Kilisito akuhonye; Amka na ujitandikie komwa dyako,'' Mala akaamka. 35Na wanthu wose wakalile Lida na Shaloni wamuonile munthu huyo, wambiidukila Mndewa.36Pakala na mwanahina Yafa kotangigwa Tabitha, ambadyo ditafsiliigwa gesa ''Dolcas'' Yuno mwanamke kamema sankhani zinogile na matendo ya lehema ayatendile kwa masikini. 37Ilawila muna siku hizo kaugula na akadanganika; wamunthile, walimpandisha chumba cha kuchanya na kumgoneza.38Kwa vila Lida haguhi na Yafa, na wanahina wahulika kwaba Petro kakala huko, waliwatuma wanthu waidi kumwake, wakimsihi, ''Inzo kumwetu bila kuchelewa.'' 39Petro akaamka na akahalawa hamwe nao. Afikile, wamgala muna chumba cha kuchanya. Na wajane wose watimalala haguhi naye wakilila, wakimlagisa koti na ngulo ambazo Dolcas kawashonela wakati akiwa hamwe nao.40Petro akawalava wose kunze ya chumba, akatoa mavindi akalomba, kamala akabiduka mtufi, akalonga, ''Tabitha, amka.'' Akafungula meso yankhe na amwonile Petro akakala hasi. 41Kamala Petro akamwinkha mkono wankhe akamwinula, na awatangile waamini na wajane, akawakabidhi kumwao akiwa hai. 42Mbuli dino dimanyika Yafa yose, na wanthu wengi wakamwamini Mndewa. 43Ilawila Petro akakala siku nyingi Yafa hamwe na munthu kotangigwa Simoni, mtengenenza ngozi.
1Kukala na munthu fulani muna umji wa Kaisalia, zina dyake katangigwa Kolnelio, kakala mkulu wa kikosi cha Kiitalia. 2Kakala mchamulungu na alimwabudu Mulungu na nyumba yankhe yose; kalava pesa nyingi kwa wayahudi na alilomba kwa Mulungu siku zose.3Muda wa saa tisa za imisi, akaona maono Msenga wa Mulungu kokwiza kumwake. Msenga akamlongela ''Kolnelio! 4Kolnelio akamlola msenga na kakala na hofu nkhulu nkhani akalonga ''Ino ni mbwani mkulu?" Msenga akamlongela ''Malombi yako na zawadi zako kwa masikini zikwela kuchanya gesa kumbukumbu mui uwepo wa Mulungu.'' 5Lelo tuma wanthu kwita mji wa Yafa kumgala munthu imwe kotangigwa Simoni ambaye hutangigwa Petro. 6Kokala na mtengenezaji wa Ngozi kotangigwa Simoni ambaye nyumba yankhe iko hankhanda ha bahali.''7Baada ya Msenga akalile akilonga naye kuhalawa, Kolnelio akawatanga watumigwa wa ukaya kumwake waidi, na asikali akalile akimwabudu Mulungu mgati ya maasikali wakalile womtumikila. 8Kolnelio akawalongela yose yalawilile na akawatuma Yafa.9Siku iinzile muda wa saa sita wakiwa muinzila a wamekalibia mjini, Petro akakwela kuchanya muidali kulomba. 10Na pia akawa na nzala na kalonda kinthu cha kudya, lakini wakati wanthu wopika ndiya, akalagisigwa maono, 11akalola ulanga difunguka na chombo choshuka hasi mui alidhi muna kona zankhe zose nne. 12Mgati mmwake kukala na aina zose za wanyama wenye migulu minne na watambaao kuchanya ya aldhi, na ndege wa kuulanga.13Kaidi lwangi ikalonga kumwake ''Amka, Petro chinja na udye.'' 14Lakini Petro akalonga ''Siyo hivyo, Mndewa kwa sababu siwahile kudya kinthu chochose najisi na kihile. 15Lakini lwangi ikeza kumwake kaidi kwa mala ya kapili ''Akitakasile Mulungu sekeukitange najisi wala kihile.'' 16Ino ilawila mala nthatu, na kila chombo kikawa kisoligwa kaidi muulanga.17Na wakati Petro akiwa muna hali ya kuchanganyikiigwa kuchanya ha hayo maono yomaanisha mbwani, Lola, wanthu wakalile watumigwa na Kolnelio wakitimalala kulongozi ha lango, wakiuza nzila ya kwita mui nyumba. 18Na wakatanga na kuuza gesa Simoniambaye pia katangigwa Petro gesa kakala kokala hadya.19Wakati huo Petro akalile akiwaza kuchanya ya hayo maono, Roho akalonga naye, ''Lola wanthu wanthatu wokulonda. 20Amka na uhulumuke hasi na uite nao. Usiogohe kwita nao, kwa sababu niwatuma.'' 21Petro akahulumuka hasi kumwao na kulonga ''Nie ni yula momlonda. Hangi mwiza?"22Wakalonga, ''Akida imwe zina dyake Kolnelio, munthu wa haki na kubweda kumwabudu Mulungu, na wanthu humlonga goya muna taifa dyose da kiyahudi, kalongeligwa na msenga wa Mulungu kukutuma ili kwita mui nyumba yankhe, ili ahulike ujumbe kulawa kumwako.'' 23Petro akawakalibisha kuingila mgati na kukala hamwe naye. Imitondo iinzile akaamka akaita hamwe naye, na lumbu wadodo kulawa Yafa wakaambatana naye.24Siku iinzile weza Kaisalia. Na Kolnelio kakala akiwagozela; na kakala amewatanga hamwe lumbu zake na mbuya zake wa haguhi.25Wakati Petro akiingila mgati, Kolnelio akamlaki na kuinama hadi hasi mui migulu yankhe kwa kumheshimu. 26Lakini Petro akamwinula na kulonga ''Timalala; nie mwenyewe pia ni mwanadamu.''27Wakati Petro akiwa kolonga naye, kaita mgati akatinkha wanthu wamekusanyika hamwe. 28Akawalongela, ''Mweye wenyewe momanya kuwa siyo shelia ya kiyahudi kushilikiana au kugendeleligwa na munthu ambaye si wa taifa dino. Lakini Mulungu kanilagisa nie kuwa sipasigwa kumtanga munthu yeyose ni najisi au keha. 29Na ndiyo maana niza bila kubisha, nitumigwe kwa ajili ya hiyo. Kwa hiyo niwauze hangi mtumigwa kwa ajili yanie."30Kolnelio akalonga, ''Siku nne zifosile, wakati gesa uno nikala nolomba muda wa saa tisa imisi mgati ya nyumba yangu; Nikaona kulongozi hangu munthu katimalala akiwa na mavazi mazelu, 31Akanilongela ''Kolnelio malombi yankho yahulikigwa na Mulungu, na zawadi zankho kwa masikini zimekuwa ukumbusho kulongozi ha Mulungu. 32Kwa hiyo tuma munthu Yafa na akamtange munthu imwe kotangigwa Simoni eze kumwako, ambaye pia hutangigwa Petro, ambaye koishi kwa mtengenenzaji wa Ngozi imwe kotangigwa Simoni ambaye nyumba yankhe iko hankhanda mwa bahali. 33Zingatia: Msitali uno, ''Naye ahoeze naalonge namweye,'' hauhali mui maandiko ya umwaka.34Ndipo Petro akafungula mulomo wankhe na kulonga ''Kweli, nimeamini kuwa Mulungu hadaha kuwa na upendeleo. 35Badala yankhe, kila taifa munthu yeyose komwabudu na kutenda matendo ya haki kotogoligwa kumwake.36Komanya ujumbe aulavile kwa wanthu wa Isilaili, akalile akitangaza mbuli zinogile ya amani kufosela Yesu Kilisito ambaye ni Mndewa wa wose- 37mweye wenyewe momanya tukio dilawilile, ambadyo dilawila Yudea yose na dyandusila Galilaya, baada ya ubatizo ambao Yohana alitangaza. 38Tukio dikalile domuhusu Yesu Kilisito jinsi Mulungu amgelile mavuta kwa Roho Mtakatifu na kwa nguvu. Kaita akitenda yanogile na kuhonya wose watesigwe na kinyamkela, kwa kuwa Mulungu kakala hamwe naye.39Cheye ni mashahidi wa mbuli zose azitendile muna nchi za Uyahudi na katika Yelusalemu- yuno ni Yesu wamkomile na kumtundika mudibiki. 40Yuno munthu Mulungu alimfufula siku ya kumwinkha kumanyika, 41si kwa wanthu wose, lakini kwa mashahidi wasaguligwe kkabla na Mulungu. cheye wenyewe, chidile nye na kung'wa naye baada ya kufufuka kulawa kwa wefile.42Kachilagiza kuhubili kwa wanthu na kushuhudila kuwa yuno ndiye Mulungu kamsagula kuwa mwamuzi wa walio hai na wadanganikile. 43Katika yeye walotezi wose washuhudile, ili kwamba kila koamini muna yeye naahokele msamaha wa ubananzi kufosela zina dyake.''44Wakati Petro akiendelea kulonga yano, Roho Mtakatifu akawamemeza wose wakalile wakitegeleza ujumbe wankhe. 45Wanthu wadya wohusika na kikundi cha waamini wageligwesuna- wadya wose wezile na Petro- washangazigwa, kwa sababu ya kalama ya Roho Mtakatifu atiligwe ppia kwa wamataifa.46Kwa kuwa wahulika wano wamataifa wolonga kwa lugha zimwenga na kumwabudu Mulungu. Petro akajibu, 47''Kuna munthu yeyose kodaha kuzuila mazi ili wanthu wasibatizigwe, Wanthu wano wahokela Roho Mtakatifu gesa cheye?" 48Ndipo akawaamulu wabatizigwe kwa zina da Yesu Kilisito. Baadaye wakamlomba akale nao kwa siku kadhaa.
1Mitume na lumbu wadya wakalile huko Yudea wahulika kuwa wamataifa wadihokela mbuli da Mulugu. 2Petro ezile huko Yelusalemu, dila kundi da wanthu wageligwesuna wakandusa kumkosoa Wakilonga, 3''Kutozelezana na wanthu wasiogeligwasuna na kuda nao!"4Lakini Petro akandusa kueleza tukio kwa kina; akilonga, 5''Nikala nolomba muna mji wa Yafa, na nikaona maono ya chombo kikihulumuka hasi gesa nguo kulu ikihulumuka kulawa kuulanga muna pembe zankhe zose nne. Kikahulumuka kumwangu. 6Nikilola na kukifikili kuchanya mmwake. Nikaona wanyama wenye migulu minne waishio muna nchi, na wanyama wa mudipoli na wanyama wotambala na ndee wa kuulanga.7Kamala nikahulika lwangi ikilonga nanie, ''Amka, Petro, chinja naudye!" 8Nikalonga, ''Siyo hivyo, Mndewa, muumlomo mmwangu hakuwahile kuingila kinthu chochose kisicho kitakatifu au kihile'' 9Lakini lwangi ikajibu kaidi kulawa Kuulanga, kila Mulungu akitangazile kuwa ni goya, sekeukitange najisi, 10Ino ilalwila mala nthatu, na kila kinthu kikasoligwa kuulanga kaidi.11Lola, wakati huo wanthu wanthatu wakala watimalala kulongozi ha nyumba idya chikalile; watumigwa kulawa Kaisalia kwiza kumwangu. 12Roho akanilongela ita nao, na sekenitofautiane nao. Wano wanawalume sita wakaita hamwe na nie na chita mui nyumba ya munthu imwe. 13Kachilongela vila amuonile msenga katimalala mgati ya nyumba yankhe akilonga, ''Nitume Yafa nikamgale Simoni ambaye zina dyake dimwmenga ni Petro. 14Naalonge mbuli kumwako katika huo nauokoke weye na nyumba yako yose.''15Niyandusile kulonga nao, Roho Mtakatifu akeza nchanya mmwao gesa ezile kumwetu mwanduso. 16Nakumbuka mbuli ya Mndewa, alongile, ''Yohana alibatiza kwa mazi; lakini nambaizigwe katika Roho Mtakatifu.''17Pia gesa Mulungu kalava zawadi gesa achinkhile cheye ahochiaminile katika Mndewa Yesu Kilisito, nie ni niani, kwamba nodaha kumlema Mulungu? 18Wahulikile mbuli zino, hawabwelezile, bali walimsifu Mulungu na kulonga, ''Mulungu kalava toba kwa ajili ya wamataifa pia.''19Basi waamini ambao mateso yandusa mui chifo cha Stefano walitawanyika kulawa Yelusalemu- waamini wano waita kutali, hadi mpaka Foinike, Kiplo na Antiokia. Wawalongela mbuli kuhusu Yesu mdumwe kwa wayahudi na si kwa imwenga awaye yoyose. 20Lakini baadhi yao ni wanthu kulawa Kiplo na Klene, weza Antiokia na kulonga na wayunani na kumhubili Mndewa Yesu. 21Na mkono wa Mndewa ukala hamwe nao,na wanthu wengi waliamini na kumbidukila Mndewa.22Mbuli zao zikafikila muimagutwi mwa kanisa da Yelusalemu: na wakamtuma Balnaba aite mpaka Antiokia. 23Ezile na kulola kalama ya Mulugu akasekelela; na akawagela moyo wose kusigala na Mndewa katika mioyo yao. 24Kwa sababu kakala munthu anogile na kamemezigwa na Roho Mtakatifu na imani na wanthu wengi wakaongezeka katika Mndewa.25Baadaye Balnaba kaita Talso kumlola Sauli. 26Ampatile, akamgala Antiokia. Ikawa kwa mwaka mgima wakakusanyika hamwe na kanisa na kuwafundisha wanthu wengi. Na wanahina wakatangigwa wakilisito kwa mala yakwanza huko Antiokia.27Na katika siku hizi walotezi wakahulumuka kulawa Yelusalemu mpaka Antiokia. 28Imwe wao ni Agabo ndilo zina dyake, akatimalala akishiliwa na Roho kuwa nzala kali ikalawila muiisi mose. Ino ilawila wakati wa siku za Klaudio.29Kwa hiyo, wanahina, kila imwe ivo afanikiigwe, waamula kugala misaada kwa lumbu walioko Uyahudi. 30Watenda vino; Walituma pesa kwa mkono wa Balnaba na Sauli.
1Wakati huo mwene Helode akanyosha mkono wankhe kwa baadhi ya wala wolawa mudi kusanyiko ili kuwatesa. 2Akamkoma Yakobo lumbu dyake Yohana kwa upanga.3Baada ya kulola kuwa iwabwedeza Wayahudi, akamgwila Petro kaidi. Ino ikala wakati wa migate isiyogeligwa chachu. 4Aho amgwilile, akamuika mudigeleza na akaika vikosi vinne vya asikali ili kumlinda, kakala akitalajia kumgala kwa wanthu baada ya Pasaka.5Petro akaikigwa muigeleza, lakini malombi yakatendeka kwa bidii na kusanyiko kwa ajili yankhe kwa Mulungu. 6Siku kabla Helode haitile kumlava, Ichilo huo Petro kakala kagona mgati ya maasikali waidi, akiwa kafungigwa na minyololo miidi, na walinzi kulongozi ya mlango wakala wakilinda geleza.7Lola, msenga wa Mndewa ghafla akamkawila na bunkhulo ikang'aa mgati. Akamtoa Petro muubavu na kumwamsha akilonga, ''Amka haluse.'' ndipo minyololo akalile kafungigwa ikafunguka kulawa muimikono mmake. 8Msenga akamlongela, ''Vala nguo zankho na vala vilatu vyankho.'' Petro akatenda hivyo. Msenga akawalongela, ''Vala vazi dyako na unikole.''9Hivyo Petro akamkola Msenga na akalawa kunze. Haaminile kitendigwe na msenga gesa ni cha kweli. Alidhani koona maono. 10Baada ya kufosa lindo da kwanza na da pili, wakafika mui geti da chuma da kuingilila kwita mjini, dikafunguka lenyewe kwa ajili yao. Wakalawa kunze wakahulumuka mui mtaa, mala Msenga akamleka.11Petro alipojitambua, akalonga, ''Lelo nimeamini kuwa Mndewa alimtuma Msenga wankhe ili kunilava muna imikono ya Helode, na kwa matalajio ya wanthu wose wa uyahudi.'' 12Baada ya kumanya yano, akeza mui nyumba ya Maliamu mami yake Yohana ambaye ni Malko; Wakilisito wengi walikusanyika wakilomba.13Alipobisha mui mlango wa kizuizi, mtumigwa imwe mndele kotangigwa Loda akeza kufungula. 14Ahoatambule ni lwangi wa Petro, kwa seko kapotigwa kufungula mlango; badala yankhe, akakimbila mgati ya chumba; na kuwamanyiza kuwa Petro katimalala kulongozi ha Mlango. 15Hivyo, Wakalonga kumwake, ''Weye ni mbozi'' lakini kakazila kuwa ni kweli ni yeye. Wakalonga ''Huyo ni msenga wankhe.''16Lakini Petro aliendelea kubisha, na ahowafungule mlango, wakamwona na wakasangala nkhani. Petro akawanyamalisa kwa mkono hupi hupi na akawalongela jinsi Mndewa amlavile Mudigeleza. akalonga. 17''Wamanyize zino mbuli Yakobo na lumbu zake.'' Kamala akahaawa akaita hanthu hamwenga.18Kukalile imisi, kukala na huzuni nkhulu mgati ya asikali, kuhusiana na kilawilile kwa Petro. 19Baada ya Helode kumlonda na hamuonile akawauza walinzi na akaamulu wakomigwe. Akaita kulawa uyahudi mpaka Kaisalia na kukala huko.20Helode kakala na maya nchanya ya wanthu wa Tilo na Sidoni. Wakaita kwa hamwe kumwake. Wakawa na umbuya na Blasto msaidizi wa mwene, ili awasaidile. Kamala wakalomba amani, kwa sababu nchi yao ihokela ndiya kulawa muna nchi ya mwene. 21Siku ikusudiigwe Helode kavala mavazi ya kimwene na kukala mui kinthi chankhe cha kimwene, na akawahutubia.22Wanthu wakaguta nyangi, ''Ino ni lwangi wa Mulungu wala si lwangi wa mwanadamu!" 23Mala ghafla msenga akamtoa, kwa sababu kakala hamwinkhile Mulungu utunyo; kadigwa na chango na akadanganika.24Lakini mbuli da Mulungu dikakula na kusambaa. 25Baada ya Balnaba na Sauli kukamilisha huduma yao wakalawa hadya wakabwela Yelusalemu, wakamsola na Yohana ambaye zina da kuelekigwa ni Malko.
1Lelo katika kanisa da Antiokia, pakala na baadhi ya walotezi na walimu. Wakala Balnaba, Simoni (atangigwe Nigeli). Lukio wa Kilene, Manaeni (lumbu asiye wa damu wa Helode kilongozi wa mkoa), na Sauli. 2Wakalile wakimwabudu Mndewa na kufunga, Roho Mtakatifu akalonga, ''Nitengeleni hankhanda Balnaba na Sauli, waitende sankhani niwaitile,'' 3Baada ya Kanisa kufunga, kulomba, na kuika mikono yao nchanya ya wanthu wano, wakawaleka waite.4Kwa hiyo Balnaba na Sauli walimtii Roho Mtakatifu na wahulumuka kuitila Seleukia; Kulawa huko walisafili muibahali kwita kisiwa cha Kiplo. 5Wakalile muna mji wa Salami, waditangaza mbuli da Mulungu muna Masinagogi ya Wayahudi. Pia wakala hamwe na Yohana Malko gesa msaidizi wao.6Waitile muna kisiwa chose mpaka Pafo, watinkhana munthu fulani msawi, Myahudi mlotezi wa uvwizi, ambaye zina dyake dikala Bal Yesu. 7Msawi yuno alishilikana na Liwali Selgio Paulus, akalile munthu mwenye akili. Munthu yuno aliwaalika Balnaba na Sauli, kwa sababu kalonda kuhulika mbuli da Mulungu. 8Lakini Elima ''yula sawi'' (hivyo ndivyo zina dyake ditafsiliigwe) aliwalema; kageza kumbidula yula liwali alawe mui imani.9Lakini Sauli atangigwe Pauli, kakala kamemezwa na Roho Mtakatifu, akamkazia meso 10na akalonga ''Weye mwana wa kinyamkela, umemezigwa na aina zose za uvwizi na udhaifu. Weye ni adui wa kila aina ya haki. Sekeuleke kuzibidula nzila za Mndewa, zinyookile, je naudahe?11Lelo lola, mkono wa Mndewa upo kuchanya mmwako, na utakuwa kipofu. Sekeudione Zua kwa muda'' mala imwe ukungu na ziza vilagala kuchanya ya Elimas; kandusa kuzunguka hadya akilomba wanthu wamwongezele kwa kumtoza mkono. 12Baada ya liwali kulola kilawilile, aliamini, kwa sababu kashangazigwa kwa mafundisho kuhusu Mndewa.13Lelo Pauli na mbuya zake walisafili muimazi kulawa Pafo a wakafika Pelge katika Pamfilia. Lakini Yohana kawaleka na kubwela Yelusalemu. 14Pauli na mbuyake walisafili kulawa Pelge na wakafika Antiokia ya Pisidia. Huko waita muna sinagogi siku ya Sabato na kukala hasi. 15Baada ya kusoma shelia na walotezi, vilongozi wa sinagogi kawatumila ujumbe wakilonga. ''Lumbu, gesa mnao ujumbe wa kugela moyo wanthu hano, longeni''16Kwa hiyo Pauli katimalala na kuwahungila mkono; akalonga, ''Wanawalume wa Isilaili na mweye momtii Mulungu, tegelezeni. 17Mulungu wa wano wanthu wa Isilailli kawasagula tati zenu na kuwatenda wanthu wengi wakalile muna nchi Misili, na kwa mkono wankhe kuinuligwa kwalongoza kunze mmwake. 18Kwa miaka alobaini aliwavumilia muna jangwa.19Baada ya kuyabananga mataifa saba muna nchi ya Kanani, kawenkha wanthu wetu nchi yao kwa ulisi. 20Matukio yano yose yalawila zaidi ya miaka mia nne na hamsini. Baada ya vinthu vino vyose, Mulungu kawenkha waamuzi mpaka Samweli Mlotezi.21Baada ya yano, wanthu walomba mwene, hivyo Mulungu kawenkha Sauli mwana wa Kishi, munthu wa kabila da Benjamini, kuwa mwene kwa miaka alobaini. 22Kamala baada ya Mulungu kumhalava muna umwene, kamwinula Dudi kuwa mwene wao. Ikala ni kuhusu Daudi kwamba Mulungu kalinga, 'Nimpata Daudi mwana wa Yese kuwa munthu kopendezigwa na moyo wangu; ambaye naatende kila kinthu nokibweda.'23Kulawa mui ukolo wa munthu yuno Mulungu kaigalila Isilaili mkombozi, Yesu, gesa aahidile kutenda. 24Dino dyandusa kulawila, kabla ya Yesu kwiza, Yohana kwanza alitangaza ubatizo wa toba kwa wanthu wose wa Isilaili. 25Naye Yohana akalile akikomeleza sankhani yake, kalonga, 'Monifikili nie ni niani? nie si yula. Lakini tegelezeni, kokwiza kunyuma mmwangu, sistahili kulegeza vilatu vya migulu yankhe.'26Lumbu, wana wa ukolo wa Abrahamu, na wala ambao mgati mmwenu momwabudu Mulungu, ni kwa ajili yetu kwamba ujumbe uno wa ukombozi utumigwa. 27Kwa wadya waishio Yelusalemu, na watawala wao, hawamtambule kwa uhalisia, na wala hawautambule ujumbe wa walotezi ambao husomigwa kila Sabato; kwa hiyo walitimiliza ujumbu wa walotezi kwa kumhukumu chifo Yesu.28Japokuwa hawapatile sababu inogile kwa chifo mgati mmwake, wamulomba Pilato amkome. 29Wakomelezile mbuli zose yaandikigwe kuhusu yeye, walimshusha kulawa mudibiki na kumgoneza mudikabuli.30Lakini Mulungu alimfufula kulawa wefile. 31Kaoneka kwa siku nyingi kwa wadya waitile hamwe naye kulawa Galilaya kwita Yelusalemu. Wanthu wano sambi ni mashahidi wa wanthu.32Hivyo chowagalila mbuli zinogile kuhusu ahadi wenkhigwe mababu zetu. 33Mulungu kaika ahadi zino kumwetu, wana wao, muna idyo kamfufula Yesu na kumbweleza kaidi muna uhai. Dino pia diandikigwa muna Zabuli ya kapili: 'Weye ni Mwanangu, dielo nimekuwa Tati yako.' 34Pia kuhusu ukweli ni kwamba kamfufula kulawa wefile kwamba mtufi wankhe usibanangike, kalonga vinp: 'Nanikwinkhe utakatifu na balaka halisi za Daudi'35Ino ndiyo sababu kulonga pia muna zabuli imwenga, 'Sekeuluhusu mtakatifu wako kuulola uozo.' 36Kwa kuwa baada ya Daudi kutumikila mapenzi ya Mulungu muna kyelesi chankhe, kalila hamwe na tati zankhe, na kauona ubananzi, 37Lakini afufuliigwe na Mulungu hauonile ubananzi.38Hivyo n imanyike kumwenu, lumbu, kufosela munthu yuno, msamaha wa ubananzi ubanangigwa. 39Kwa yeye kila aaminiye kohesabiigwa haki na mbuli zose ambayo shelia ya Musa sekeiwapatile haki.40Hivyo basi kuweni waangalifu kwamba kinthu wakilongile walotezi sekekilawile kumwenu: 41'Lola, mweye mozalau, na mkashangae na mkaangamile' kwa vila notenda sankhani muna siku zenu, sankhani ambayo hamdaha kuniamini, hata gesa munthu atawaeleza.''42Wakati Pauli na Balnaba wahalawile, wanthu wakawalomba walonge mmbuli zino siku ya Sabato yokwiza. 43Wakati mkunthano wa sinagogi umalile, Wayahudi wengi na waongofu thabiti wakawakola Pauli na Balnaba, ambao walonga nao na wawahimiza wagendelele muna neema ya Mulungu.44Sabato iinzile, haguhi mji mgima ukusanyika kuhulika mbuli da Mulungu. 45Wayahudi waonile makunthano, wamemigwa na wivu na kulonga mbuli yapingile vinthu vilongigwe na Pauli na wakamdukana.46Lakini Pauli na Balnaba walonga kwa ujasili na kulonga, ''Ikala ni muhimu kwamba mbuli da Mulungu dilongigwe kwanza kumwenu. Kwa kuwa modisukumila kutali kulawa kumwenu nakujiona kuwa hamkustahili ugima wa milele, loleni nachiwabidukile Mataifa. 47Gesa ambavyo Mndewa ametuamulu, akilonga, 'Niwaika mweye gesa bunkhulo kwa wanthu wa mataifa, kwamba mgale wokovu kwa pande zose za isi.''48Mataifa wahulikile dino, wasekelela na kudisifu mbuli da Mndewa. Wengi wasaguligwe kwa ugima wa milele waliamini. 49Mbuli da Mndewa dienela nchi yose.50Lakini wayahudi wawasihi wajilavile na wanawake muhimu, pia na vilongozi wa mji. Yano yachochela mateso dhidi ya Pauli na Balnaba na wawakwasa kunze ya mipaka ya mji. 51Lakini Pauli na Balnaba wakung'uta vumbi da migulu yao. Kamala waita mui mji wa Ikonia. 52Na wanahina wamemigwa na seko hamwe na Roho Mtakatifu.
1Ikalawila mgati ya Ikonio kwamba Pauli na Balnaba waingila hamwe mgati ya sinagogi da Wayahudi nakulonga namna ambayo kundi kulu da wanthu Wayahudi na Wayunani waliamini. 2Lakini wayahudi wasiotii wawachochela akili wamataifa na kuwatenda kuwa wehile dhidi ya lumbu.3Kwa hiyo wakala huko kwa muda mtali, wakilonga kwa ujasili kwa nguvu ya Mndewa, kuno akilava uthibitisho kuhusu ujumbe wa neema yankhe. Katenda vino kwa kulawa ishala na mauzauza vitendigwe kwa mikono ya Pauli na Balnaba. 4Lakini hanthu kulu da mji digawanyika: baadhi ya wanthu wakala hamwe na Wayahudi na mitume.5Wakati wamataifa na Wayahudi wagezile kuwashawishi vilongozi wao kuwatendela vihile na kuwatoa mawe Pauli na Balnaba, 6waditambula hidyo na kukimbilila katika miji ya Likaonia, Listla na Delbe, na maeneo yozunguuka hadya, 7na huko walihubili injili.8Na huko Listra pakala na munthu imwe akalile, hawile na nguvu muimigulu mmwake, kilema kulawa mmunda mwa mami yake, hawahile kugenda. 9Munthu yuno kamuhulika Pauli akilonga. Pauli kamkazila meso a akaona kwamba kakala na imani ya kuhonya. 10Hivyo kalonga kumwake kwa lwangi ya kuchanya, ''Timalala kwa migulu yako.'' Na yula munthu akazumpha na kwandusa kugenda.11Umati uonile akitendile Pauli, wainula lwangi zao, wakilonga muna lahaja ya Kilikaonio, ''milungu ichishukila kwa namna ya binadamu.'' 12Wamtanga Balnaba ''Zeu,'' na Pauli ''Helme'' kwa sababu kakala mlongaji mkulu. 13Kuhani wa Zeu, ambae hekalu dyake dikala kunze ya mji, kagala fahali da ng'ombe na mtungo wa maua mpaka mui lango da mji,yeye na umati walonda kulava sadaka.14Lakini mitume, Balnaba na Pauli, wadihulikile dino, walilalua mavazi yao na kwa halaka waita kunze mui umati, wakilila 15na kulonga, ''Mweye wanthu, hangi motenda mbuli zino? Na cheye pia ni binadamu wenye hisia gesa za kwenu. Chowagalila mbuli zinogile, kwamba mbiduke kulawa mui vinthu vino visivyofala na kumwitila Mulungu aliye hai, aumbile ulanga, isi na bahali na kila kinthu chaumo. 16Katika nyakati zifosile, aliwaluhusu mataifa kugenda muna nzila zao wenyewe.17Lakini ankhali, hahalawile pasipo shahidi, katika hidyo katenda goya na kuwapanthila mvula kulawa kuulanga na nyakati za mazao, akiwamemeza mioyo yenu kwa ndiya na seko'' 18Hata kwa mbuli zino, Pauli na Balnaba kwa shida wauzuila umati kuwalavila sadaka.19Lakini baadhi ya Wayahudi kulawa Antiokia na Ikonio weza kuushawishi umati. Wakamtoa mayuwe Pauli na kumbuluta hadi kunze ya mji, wakidhani kakala kadanganika. 20Hata hivyo wanahina wakala watimalala haguhi naye, aliamka wakaingila mjini. Siku ya kapili, kaita Delbe na Balnaba.21Baada ya kufundisha injili katika mji udya na kuwatenda wanahina wengi, wakabwela Listla, hadi Ikoniamu, na hadi Antiokia. 22Waliendelea kuimalisha nafsi za wanahina na kugelligwa moyo kuendelea katika imani, akilonga, ''Lazima chiingile muna umwene wa Mulungu kwa kufosela mateso mengi.''23Aho wawateule kwa ajill yao walala wa kila kusanyiko da wokuamini, na wakiwa wamelomba na kufunga, waliwakabidhi kwa Mndewa, ambaye wao walimwamini. 24Kamala wafosa muna Pisidia, walifika Pamfilia. 25Wakati walongile mbuli muna Pelga, walitelemka kwita Atalia. 26Kulawa huko wakwela meli hadi Antiokia ambako wakala wajilava kwa neema ya Mulungu kwa ajili ya sankhani ambayo sambi wakala waikamilisha.27Wafikile huko Antiokia, na kudikusanya kusanyiko da hamwe, wakalava taalifa ya mbuli ambayo Mulungu katenda kumwao, na jinsi awafungulile mlango wa imani kwa wanthu wa Mataifa. 28Wakala kwa muda mtali na wanahina.
1Wanthu fulani wahulumuka kulawa Uyahudi na kuwafundisha lumbu, wakilonga, ''msipogeligwasuna gesa destuli ya Musa, hamdaha kuokoigwa.'' 2Wakati Pauli na Balnaba wakalile na mapambano na mjadala hamwe nao, lumbu waliamua kwamba Pauli, Balnaba, na wamwenga kadhaa waite Yelusalemu kwa mitume na walala kwa ajili ya swali dino.3Kwa hiyo, kwa kutuigwa kumwao na kanisa, wafosela Foinike na Samalia wakitangaza kubiduzigwa nia kwa wamataifa. Wagala seko kulu kwa lumbu wose, 4Wezile Yelusalemu, wakalibishiigwa na Kanisa na mitume na walala, na waliwasilisha taalifa ya mbuli zose ambayo Mulungu katenda hamwe nao.5Lakini wanthu fulani waaminile, wakalile muna kundi da Mafalisayo, watimalala nakulonga, ''ni muhimu kuwagelasuna na kuwaamulu waitoze shelia ya Musa.'' 6Hivyo mitume na walala watimalala hamwe kudifikilia dino swala.7Baada ya majadiliano matali, Petro katimalala na kulonga kumwao, ''Lumbu momanya kwamba umwaka unogile kifosile Mulungu katenda chaguo mgati mmwenu, kwamba kwa mlomo wangu Mataifa wahulike mbuli da injili, na kuamini. 8Mulungu, komanya mioyo, koshuhudila kumwao, kowenkha Roho Mtakatifu, gesa ivoatendile kumwetu; 9na hatengenenzile utofauti mgati mmwetu na wao, akiitenda mioyo yao goya kwa imani.10Kwa hiyo, hangi momgeza Mulungu kwamba muike nila kuchanya ya shingo za wanahina ambayo hata tati zetu wala cheye hachidahile kustahimili? 11Lakini twaamini kwamba nachiokoigwe kwa neema ya Mndewa Yesu, gesa ivowakalile.''12Kusanyiko dyose dinyamala wakalile wakimtegeleza Balnaba na Pauli wakalile wakilava taalifa ya ishala na mauzauza ambayo Mulungu katenda hamwe nao mgati ya wanthu wa mataifa.13Walekile kulonga, Yakobo alijibu akilonga, ''Lumbu nitegeleze. 14Simoni ameelezea jinsi mwanduso Mulungu kwa neema aliwasaidia Mataifa ili kwamba ajipanthile kulawa kumwao wanthu kwa ajili ya zina dyake.15Mbuli za mlotezi yotogolana na dino gesa ivoiandikigwe. 16'Baada ya mbuli zino nanibwele na kuzenga kaidi hema ya Daudi ilagalile hasi; naniinule na kuhuisha ubananzi wankhe, 17ili kwamba wanthu wasigale wamlonde Mndewa, hamwe na wanthu wa Mataifa watangigwe kwa zina dyangu.' 18Vino ndivyo kolonga Mndewa atendile mbuli zino yomanyika tangu enzi za umwaka.19Hivyo basi, ushauli wangu ni, kwamba sekechiwapatile shida wanthu wa Mataifa wombidukila Mulungu; 20lakini chiandike kumwao kwamba wajiepushe kutali na ubananzi wa sanamu, tamaa za uashelati, na ivovinyongigwe, na damu. 21Kulawa vyelesi vya walala kuna wanthu muna kila mji woubananga na kumsoma Musa muna masinagogi kila Sabato.''22Kwa hiyo ikaoneka kuwa imewapendeza mitume na walala, hamwe na kanisa dyose, kumsagula Yuda atangigwe Balsaba, na Silas, wakalile vilongozi wa kanisa, na kuwatuma Antiokia hamwe na Pauli na Balnaba. 23Waandika vino, ''Mitume,walala na lumbu, kwa lumbu wa Mataifa walioko Antiokia, Shamu na Kilikia, salamu.24Chihulika kwamba wanthu fulani ambao hachiwapatile amli hiyo, walawa kumwetu na wawataabisha kwa mafundisho yogala shida muinafsi mmwenu. 25Kwa hiyo ioneka goya kuwetu wose kusagula wanthu na kuwatuma kumwenu hamwe na wapendigwa wenthu Balnaba na Pauli, 26wanthu walio haalishi maisha yao kwa ajili ya zina da Mndewa Yesu Kilisito.27Kwa hiyo chimtuma Yuda na Sila, nawawalongele mbuli hayo hayo. 28Kwa kuwa ioneka goya kwa Roho Mtakatifu na kumwetu, kutoika nchanya mmwenu mzigo mkulu kufosa mbuli zino ziliza za lazima: 29kwamba mbiduke kulawa mui vinthu vyolavigwa kwa sanamu, damu, vinthu vya kunyongwa, na uashelati. Gesa namjiike kutali na vino, itakuwa goya kumwenu. Kwahelini.''30Hivyo basi, wawatawanyile, wahulumukia Antioia; baada ya kukusanya kusanyiko hamwe, wawasilisha balua. 31Wakalile waisoma, wasekelela ka sababu ya kugeligwa moyo. 32Yuda na Sila, na walotezi, wawagela moyo lumbu kwa mbuli mengi na kuwagela nguvu.33Baada ya kukala muda fulani huko, wawatawanyisha kwa amani kulawa kwa lumbu kwa wala wawatumile. 34[Lakini ioneka goya Sila kusigala huko] 35Lakini Pauli na wamwenga wakala Antiokia hamwe na wamwenga wengi, ambayo walifundisha na kuhubili mbuli da Mndewa.36Baada ya siku kadhaa Pauli kalonga kwa Balnaba, ''Na kubwela sambi na kuwatembelea lumbu muna kila mji chihubilile mbuli da Mulungu, na kuwalola walivyo. 37Balnaba kalonda pia kumsola hamwe nao Yohana atangigwe Malko. 38Lakini Pauli alifikili haikalile goya kumsola Malko, awalekile huko Pamfilia na hakuendelea nao mna sankhani.39Kamala aho kukalawila mabishano makulu kwa hiyo walitengana, na Balnaba akamsola Malko na kwita kwa meli mpaka Kiplo, 40Lakini Pauli kamsagula Sila ma kuhalawa, baada ya kukabidhiigwa na lumbu muna neema ya Mndewa. Na 41kaita kufosela Shamu na Kilikia, akiimalisha makanisa.
1Pauli pia ezile Delbe na Lystla; na lola, hadya pakala na mwanahina kotangigwa Timotheo, ni Mbwanga aelekigwe na mama wa Kiyahudi ambaye ni muumini na tati yake ni Mgiliki. 2Wanthu wa Lisla na Ikonia wamshuhudila goya. 3Pauli kamlonda ili aite naye, hivyo akamsola na kumgelasuna kwa sababu ya Wayahudi wakalile uko kwani wose wammanya kuwa tati yake ni Mgiliki.4Wakalile wakiita wafosa mui miji na kulava malagilizo kwa makanisa ili kuyatii malagilizo hayo yaandikigwa na mitume na walala huko Yelusalemu. 5Hivyo makanisa yakaimalishigwa muna imani na waaminile wakaongezeka kwa idadi kila siku.6Pauli na wayage wakaita Filigia na Galatia, kwani Roho wa Mulungu kawalemesa kuhubili mbuli huko mui jimbo da Asia. 7Walipokalibia Misia, wageza kwita Bithinia, lakini Roho wa Yesu akawalemesa. 8Kwa hiyo wakafosa Misia wakeza mpaka Mji wa Tloa.9Maono yamlawila Pauli ichio, kukala na munthu wa Makedonia katimalala, akimtanga na kulonga ''Inzo mtusaidile kuno Makedonia.'' 10Pauli aonile maono, mala tukajiandaa kwita Makedonia, akimanya kwamba Mulungu kachitanga kwita kuwahubilia injili.11Hivyo chikahalawa kulawa Tloa, chikaita dimwe kwa dimwe Samothlake, na siku iinzile chikafika mji wa Neapoli. 12Kulawa aho chikaita Filipi ambao ni imwe ya mji wa Makedonia, mji muhimu muna wilaya na utawala wa Kilumi na chikala siku kadhaa. 13Siku ya Sabato, chita kunze ya lango kwa nzila ya mto, hanthu ambayo chidhanila nakukwe na hanthu ha kutendila malombi. Chikala hasi na kulonga na akinamama wezile hamwe.14Mwanamke imwe kotangigwa Lidia, muuzaji wa zambalau, kulawa katika mji wa Tiatila, mwenye kumwabudu Mulungu, kachitegeleza. Mndewa kamfungula moyo na kuika maanani mbuli yalongigwe na Pauli. 15Baada ya kubatizigwa, yeye na nyumba yankhe yose, alitusihi akilonga ''gesa muniona kuwa nie ni mwaminifu katika Mndewa, basi nowasihi muingile na kukala kumwangu.'' Akatusihi nkhani.16Ikawa kwamba, chikalile choita hanthu ha kulomba, mndele imwe akalile na pepo da utambuzi akatinkhana nacheye. Kamgalila mndewa wankhe faida nyingi kwa kubashili. 17Mwanamke yuno kamkola Pauli hamwe na cheye, akiguta nyangi ma kulonga ''Wano wanawalume ni watumigwa wa Mulungu aliye Mkulu, wowatangazila mweye mbuli ya wokovu.'' 18Katenda hivyo kwa siku nyingi, lakini Pauli akiwa kakasilishigwa na tendo hidyo, kabiduka kunyuma na kumlongela pepo, ''Nokuamulu kwa zina da Yesu umlawe mgati mmwake.'' Naye akalawa na kumleka mala imwe.19Wandewa zankhe waonile ya kuwa tumaini da faida yao dihalawa, wakawagwila Pauli na Sila na kuwabuluza mudisoko kulongozi ha wenye mamlaka. 20Wawafikishile kwa mahakimu, wakalonga, ''Wano wanawalume ni Wayahudi na wosababisha ghasia nkhulu muna mji wenthu. 21Wofundisha mbuli ambayo siyo shelia cheye kuyahokela wala kuyakola gesa Walumi.''22Umati ukawainukila kibidu Pauli na Sila, mahakimu wakalalua nguo zao na kuwavula na kuamulu wachapigwe viboko. 23Baada ya kuwachapa viboko vingi, wawakwasa mudigeleza na kumuamulu asikali wa geleza kuwalinda goya. 24Baada ya kuhokela amli hiyo, asikali wa geleza wawakwasa muna chumba cha mgati ya geleza na kuwafunga migulu yao mui hanthu awahifadhile.25Wakati wa ichilo wa manane, Pauli na Sila wakawa wakilomba na kuimba wila za kumsifu Mulungu, kuno wafungigwa wamwenga wakiwategeleza, 26Ghafla kukalawila gudemeko kulu na misingi ya geleza itikisigwa, milango ya geleza ikafunguka, na minyololo ya wafungigwa wose ilegezigwa.27Mlinzi wa Geleza aliamka kulawa muzinthongo na akalola milango yose ya geleza ifunguligwa; hivyo akasola upanga wankhe maana kalonda kujikoma kwa sababu alifikili wafungigwa wose watolokakale, 28Lakini, Pauli akaguta nyangi kwa lwangi mkulu, akilonga ''sekeujizulu kwa sababu wose tuko hanthu hano.''29Mlinzi wa geleza alilomba taa zigaligwe na akaingila mgati ya geleza kwa halaka, akigudemeka na kuogoha, akawalagalila Pauli na Sila, 30na kuwalava kunze ya geleza na kulonga, ''Waheshimiwa, nitende mbwani ili nipanthe kuokoka?" 31Nao wakamlongela, ''Mwamini Mndewa Yesu namwe nauokoke hamwe na nyumba yako.''32Walonga mbuli da Mndewa kumwake, hamwe na wanthu wose wa ukaya kumwake, 33Mlinzi wa geleza akawasola chilo kidya na kuwasuntha hanthu waumilile, yeye hamwe na wanthu wa ukaya mmwake wakabatizigwa mala. 34Akawagala Pauli na Sila ukaya kumwake na kuwatengela ndiya. Naye akawa na seko nkhulu hamwe na wanthu wa ukaya mmwake kwa sababu walimwamini Mulungu.35Ikalile imisi, mahakimu walituma ujumbe kwa yula mlinzi wa geleza wakilonga, ''Waluhusu wala wanthu waite'', 36Mlinzi wa geleza akammanyiza Pauli nchanya ya mbuli ziya ya kuwa, ''Mahakimu walituma ujumbe niluhusu muhalawe: hivyo laweni kunze na mwite kwa amani.''37Lakini Pauli akamlongela, ''Wachitoa hazalani, wanthu ambao ni Walumi bila kutuhukumu na waamula kuchikwasa mudigeleza; halafu lelo olonda kuchilava kwa sili? Hapana, sekeidahike, wao wenyewe weze kuchilava hanthu hano.'' 38Walinzi wakamanyiza mahakimu nchanya ya mbuli hizo, mahakimu wakaogoha nkhani hadya wamanyile kuwa Pauli na Sila ni Walumi. 39Mahakimu wakeza na kuwasihi walawe, na ahowawalava kunze ya geleza, wawalomba Pauli na Sila walawe kunze ya mji wao.40Kwa hiyo Pauli na Sila wakalawa kunze ya geleza wakeza ukaya kwa Lidia. Pauli na Sila wawaonie lumbu, wawagela moyo na kamala kuhalawa muna mji huo.
1Na ahowafosile muna mji ya Amfipoli na Apolonia, weza mpaka mji wa Thesalonike ambao kukala na sinagogi da Wayahudi. 2Gesa ikalile kawaida ya Pauli, kaita kumwao, na kwa muda wa siku nthatu za Sabato alijadiliana nao nchanya ya maandiko.3Kakala akiwavugulila maandiko na kuwaeleza kuwa, ilimpasa Kilisito atesigwe na kamala kufufuka kaidi kulawa kwa wefile. Kawalongela, ''Yuno Yesu nowalongeleni mbuli zake ndiye Kilisito.'' 4Baadhi ya Wayahudi walishawishika na kuungana na Pauli na Sila, hamwe na Wagiliki wachamulungu, akinamama wengi waongofu na kundi kulu da wanthu.5Lakini baadhi ya Wayahudi wasioamini, wamemigwe na wivu, waita mudisoko na kuwasola baadhi ya wanthu wehile, wakakusanya umati wa wanthu hamwe, na kusababisha ghasia mjini, kamala wakaivamila nyumba ya Jason, wakilonda kuwagwila Pauli na Sila ili kuwagala kulongozi ha wanthu. 6Lakini wawakosile, wakamgwila Yasoni na baadhi ya lumbu wamwenga na kuwagala kulongozi ya maofisa wa mji, wakiguta nyangi, ''Wano wanawalume waupindule isi wamefika mpaka huku pia, 7Wanawalume wano wakalibishigwe na Yasoni woibananga shelia ya Kaisali, wolonga kuna mwene imwenga kotangigwa Yesu.''8Umati na maofisa wa mji wahulikile mbui zino, waingiligwa na wasi wasi. 9Baada ya kuwa wasola kale fedha ya thamani ya ulinzi kulawa kwa Yasoni na wamwenga, wawalekela waite.10Chilo kidya walimtuma Pauli na Sila Beloya. Na ahowafikile kudya waita muna sinagogi da Wayahudi. 11Wanthu wadya wakala wenye welevu mkulu kufosa wadya wanthu wa Thesalonike, kwa sababu wakala na utayali wa kudihokela mbuli kwa akili zao, na kuchunguza maandiko kila siku ila kulola gesa mbuli yanenigwa ndivyo yalivyo. 12Kwa hiyo wengi wao waliamini, wakiwemo wanawake wenye ushawishi mkulu wa Kigiliki na wanawalume wengi.13Lakini Wayahudi wa Thesalonike walipogundua kwamba Pauli kotangaza mbuli da Mulungu huko Beloya, waita huko na kuchochela na kamala kuanzisha ghasia kwa wanthu. 14Kwa halaka, lumbu wakamgala Pauli kwa nzila ya ziwa, lakini Sila na Timotheo wakasigala hadya. 15Wadya lumbu wamgala Pauli waita naye hadi Athene, wamlekile Pauli huko, wahokela malagilizo kulawa kumwake kuwa, Sila na Timotheo weze kumwake kwa halaka ivoyodahika.16Na wakati akwagozela huko Athene, roho yankhe ikasilishigwa mgati yankhe kwa jinsi auonile mji umemile sanamu nyingi. 17Hivyo akajadiliana muna sinagogi na Wayahudi wadya wamchie Mulungu na kwa wadya atinkhanile nao kila siku mudisoko.18Lakini baadhi ya Wanafalsafa wa Waepikuleo na Wastoiko wakamkabili. Na wamwenga wakalonga, ''Ni mbwani kokilonga yuno mlongaji kinkhele? Wamwenga wakalonga, ''Yooneka kohubili mbuli ya mulungu mgeni,'' kwa sababu kohubili ya Yesu na ufufulo.19Wakamsola Pauli na kumgala Aleopago, wakilonga, ''Chodaha kumanya yano mafundisho yasambi koyalonga? 20Kwa sababu kogala mbuli zasambi muna magutwi yenthu. Kwa hiyo cholonda kumanya zino mbuli yana maana gani?" 21(Na wanthu wose wa Athene hamwe na wageni waliopo kumwao, hutumia muda wao aidha muna kulonga na kutegeleza nchanya ya mbuli yasambi.)22Kwa hiyo Pauli akatimalala mgati ya wanthu wa Aleopago na kulonga, ''Mweye wanthu wa Athene, naona kuwa mweye ni wanthu wa dini kwa kila namna, 23Kwani muna kufosa kumwangu na kulola vinthu vyenu vya kuabudu, nimeona mbuli yaandikigwe mui imwe ya madhabahu yenu, ikilonga ''KWA MULUNGU ASIYEMANYIKA.'' Hivyo basi, huyo momwabudu pasipokumanya, ndiye nowamanyiza mweye.24Mulungu aumbile muiisi na kila kinthu kilichoko mgati, kwa kuwa ni Mndewa wa ulanga na nchi, hadaha kukala muna mahekalu yatengenenzigwe na mikono. 25Na pia hatumikiwi na mikono ya wanadamu kana kwamba kolonda kinthu kumwao, kwani yeye mwenyewe huwenkha wanthu ugima na pumzi na vinthu vimwenga vyose.26Kufosela munthu imwe, katenda mataifa yose ya wanthu waishio kuchanya ya cheni wa isi, na akawaikila nyakati na mipaka muna hanthu wanaoishi. 27Kwa hiyo, wolondigwa kumlonda Mulungu, na yamkini wamfikile na kumwinkha, na kwa uhakika hahali kutali na kila imwe wenthu.28Kumwake choishi, chogenda na kuwa na ugima wenthu, gesa vila mtunzi wenu imwe wa shaili alongile 'tu waelekigwe wankhe.' 29Kwa hiyo, ikiwa cheye ni waelekigwa wa Mulungu, hachipasigwa kufikili kuwa ulungu ni gesa dhahabu, au shaba, au mayuwe, sanamu ichangigwe kwa ustadi na mawazo ya wanthu.30Kwa hiyo, Mulungu kanyamalila nyakati zila za uvwizi, lakini lelo koamulu wanthu wose kila hanthu wapanthe kutubu. 31Ino ni kwa sababu kaika siku koilonda ihukumu muiisi kwa haki kwa munthu ambaye kamsagula. Mulungu kalava uhakika wa munthu yuno kwa kila munthu hadya amfufule kalawa kwa wefile.32Na wanthu wa Athene wahulikile habali ya kufufuigwa kwa wefile, baadhi yao wakamdhihaki Pauli, ila wamwenga wakalonga ''Nachikutegeleze kaidi kwa mbuli ya jambo dino'' 33Baada ya aho, Pauli akawaleka. 34Lakini baadhi ya wanthu waliungana naye wakaamini, akiwemo Dionisio Mwaleopago, na Mwanamke kotangigwa Damali na wamwenga hamwe nao.
1Baada ya mbuli zino, Pauli kahalawa Athene kwita Kolintho. 2Huko akampantha Myahudi kotangigwa Akwila munthu wa kabila da Ponto, yeye na mkake kotangigwa Plisila weza ulawa huko Italia, kwa sababu Klaudia aliamulu Wayahudi wose wahalawe Roma; Pauli akeza kumwao; 3Pauli akaishi na kutenda kazi nao kwani yeye kotenda kazi yofanana na yao. Wao wakala ni watengeneza mahema.4Pauli akajadiliana nao muna sinagogi kila siku ya Sabato. Aliwashawishi Wayahudi hamwe na Wagiliki. 5Lakini Sila na Timotheo wezile kulawa Makedonia, Pauli kasukumigwa na Roho kuwashuhudila Wayahudi kuwa Yesu ndiye Kilisito. 6Wakati Wayahudi wampingile na kumdhihaki, hivyo Pauli akakung'uta vazi dyake kulongozi mmwao, na kuwalongela, ''Damu yenu na iwe kuchanya ya mitwi yenu wenyewe; Nie nabule hatia. Kulawa sambi na kugendelela, nowaitila Mataifa.''7Hivyo akahalawa kulawa hadya akaita mui nyumba ya Tito Yusto, Munthu komwabudu Mulungu. Nyumba yankhe iko haguhi na sinagogi. 8Klispo, kilongozi wa sinagogi hamwe na wanthu wa ukaya mmwake wakamwamini Mndewa. Wanthu wengi wa Kolintho wamuhulikile Pauli akilonga aliamini na kubatizigwa.9Mndewa akamlongela Pauli ichilo kwa nzila ya maono, ''Usiogohe, lakini longa na sekeunyamale. 10Kwani Nie niko hamwe nawe, na hebule kogeza kukudhulu, maana nina wanthu wengi muna mji uno.'' 11Pauli kakala huko kwa muda wa mwaka umwe na miezi sita akifundisha mbuli da Mulungu mgati mmwao.12Lakini Galio atendigwe mtawala wa Akaya, Wayahudi watimalala hamwe kibidu na Pauli na kumgala kulongozi ha kinthi cha hukumu, 13wakilonga, ''Munthu yuno huwashawishi wanthu wamwabudu Mulungu kibidu cha shelia.''14Wakati Pauli akalile akilonda kulonga, Galio akawalongela Wayahudi, ''Mweye Wayahudi, gesa ikalile ni ubananzi au ubavi ikalile halali kuwashughulikia. 15Lakini kwa sababu ni maswali, yanayohusu mbuli na mazina, na shelia zenu, basi hukumuni mweye wenyewe. Nie sitamani kuwa hakimu kwa habali za mbulizi zino.''16Galio akawaamulu wahalawe kulongozi ha kinthi cha hukumu, 17Hivyo, wakamgwila Sosthene, kilongozi wa sinagogi, wakamtoa kulongozi ha kinthi cha hukumu. Lakini Galio hakujali wakitendile.18Pauli, baada ya kukala hadya kwa muda mtali, kawaleka lumbu na kwita kwa meli Silia hamwe na Plisila na Akwila. Kabla ya kuhalawa muibandali, kasenya nyele zankhe kwani kakala ameapa kuwa Mnadhili. 19Wafikile Efeso, Pauli kawaleka Plisila na Akwila hadya, lakini yeye mwenyewe akaingila mui sinagogi na kujadiliana na Wayahudi.20Ahowamulongelile Pauli akale nao kwa muda mtali, yeye kalema. 21Lakini akahalawa kumwao, akawalongela, ''Nanibwele kaidi kumwenu, ikiwa ni mapenzi ya Mulungu.'' Baada ya aho, akahalawa kwa meli kulawa Efeso.22Pauli atuile Kaisalia, kakwela kwita kulamsa Kanisa da Yelusalemu, kamala akahulumuka hasi kwa kanisa da Antiokia. 23Baada ya kukala kwa muda hadya, Pauli akahalawa kufosela hanthu ha Galilaya na Filgia na kuwagela moyo wanahina wose.24Myahudi imwe kotangigwa Apolo, aelekigwe huko Alexandlia, keza Efeso. Kakala na ufasaha muna kulonga na hodali muna Maandiko. 25Apolo kakala kaelekezigwa muna mafundisho ya Mndewa. Kwa jinsi akalile na bidii muna roho, kalonga na kufundisha kwa usahihi mbuli yanayomuhusu Yesu, ila kamanya tu ubatizo wa Yohana. 26Apolo akandusa kulonga kwa ujasili muna hekalu. Lakini Plisila na Akwila wahulikile, watenda umbuya naye na wakamwelezea kuchanya ya nzila za Mulungu kwa usahihi.27Atamanile kuhalawa kwita Akaya, lumbu wamgela moyo na kuwaandikila balua wanahina wauko Akaya ili wapanthe kumhokela. Alipowasili, kwa neema aliwasaidia nkhani wala walioamini. 28Kwa nguvu zankhe na maalifa, Apolo aliwazidi Wayahudi hadhalani akilagisa kufosela maandiko ya kuwa Yesu ndiye Kilisito.
1Ikawa kwamba Apolo akalile Kolintho, Pauli akafosa nyanda za kuchanya na kufika mji wa Efeso, na akatinkha wanahina kadhaa huko. 2Pauli akawalongela, ''Je, muhokela Roho Mtakatifu ahomuaminile?" Wakamlongela, ''Hapana, hachidahile hata kuhulika kuhusu Roho Mtakatfu.''3Pauli akalonga, ''Lelo mweye mlibatizwaje?" Wakalonga, ''Muna ubatizo wa Yohana. 4Basi Pauli akajibu, ''Yohana kabaiza kwa ubatizo wa toba. Akawalongela wadya wanthu kwamba wopaswa kumwaini yula ambaye ezile baada yankhe, yaani, Yesu.''5Wanthu wahulikile habali zino, wakabatizigwa kwa zina da Mndewa Yesu. 6Na ikawa Pauli aikile mikono yankhe kuchanya mmwao, Roho Mtakatifu akeza nchanya mmwao na wakandusa kulonga kwa lugha na kutabili. 7Jumula yao wakala wanawalume wapatao kumi na waidi.8Pauli aliendika muna sinagogi akalonga kwa ujasili kwa muda wa miezi minthatu. Kakala akilongoza majadiliano na kuwavuta wanthu kuhusu mbuli yanayohusu umwene wa Mulungu. 9Lakini Wayahudi wamwenga wakala wakaidi na wasiotii, wandusa kulonga yehile kuhusu nzila ya Kilisito kulongozi ya umati. Basi Pauli kalekana nao na akawabanga waaminio kutali nao. Naye akandusa kulonga kila siku katika ukumbi wa Tilano. 10Ino iliendelea kwa miaka miidi, kwa hiyo wose wakalile wanaishi muna Asia wahulika mbuli da Mndewa, wose Wayahudi na Wayunani.11Mulungu kakala akitenda matendo makulu kwa mikono ya Pauli, 12kwamba hata watamu wahonyigwa, na roho zihile ziwalawa, wakati wasolile leso na nguo zilawile muumtufi mwa Pauli.13Lakini pakalaaho Wayahudi wapunga pepo wakisafili kufosela eneo hidyo, wakitumila zina da Yesu kwa ajili ya matumizi yao wenyewe. Wakiwalongela wadya wakalile na pepo wehile; Wakilonga, ''Nowaamulu mlawe kwa zina da Yesu ambaye Pauli komuhubili.'' 14Watendile yano wakala wana saba wa kuhani Mkulu wa Kiyahudi, Skewa.15Roho wehile wakawajibu, ''Yesu nommanya na Pauli nommanya; lakini mweye ni niani?" 16Yula Roho ehile mgati ya wanthu akawazumpha pepo na akawashinda nguvu na kuwatoa. Ndipo wakakimbila kulawa ila nyumba wakiwa mwanzi na kujeluhiigwa. 17Mbuli dino dikamanyika kwa wose, Wayahudi na Wayunani, ambao waliishi huko Efeso. Wakawa na hofu nkhani, na zina da Mndewa dikazidi kuheshimiigwa.18Pia, wengi wa waumini weza na wakaungama na wakidhihilisha matendo yehile wayatendile. 19Wengi wakalile wakitenda uganga wakakusanya vitabu vyao, wakavisoma kulongozii ha kila munthu. Wakati wao wahesabile thamani ya vinthu hivyo, ikala vipande hamsini elfu vya fedha. 20Hivyo Mbuli da Mndewa dikaenela kwa upana nkhani muna nguvu.21ya Pauli kukamilisha huduma yankhe kudya Efeso, Roho akamwongoza kwita Yelusalemu kufosela Makedonia na Akaya; Akalonga, ''Baada ya kuwako huko, yonipasa kuilola Lumi pia.'' 22Pauli akawatuma Makedonia wanahina wankhe waidi, Timotheo na Elasto, ambao wakala wamemsaidia. Lakini yeye mwenyewe akasigala Asia kwa muda.23Wakati huo kulawila ghasia nkhulu huko Efeso kuhusu ila Nzila. 24Sonala imwe zina dyake Demetrio, ambaye atengenenzile visanamu vya fedha vya mulungu Diana, kagala biashala nkhulu kwa mafundi. 25Hivyo akawakusanya mafundi wa sankhani hiyo na kulonga, ''Waheshimiwa, momanya kwamba muna biashala ino cheye choingiza pesa nyingi.26Moona na kuhulika kwamba, si tu hano Efeso, bali haguhi Asia yose, yuno Pauli amewashawishi na kuwabidula wanthu wengi. Kolonga kwamba hebule milungu ambayo itendigwa kwa mikono. 27Na si tu yaaho hatali kwamba biashala yenthu itakuwa hailondigwa kaidi, lakini pia na hekalu da mulungu mke aliye mkulu Diana kodaha kusoligwa kuwa hebule maana. Kaidi angedaha hata kuyaza ukulu wankhe, yeye ambaye Asia na isi humwabudu.''28Wahulikile yano, wamemigwa na maya na wakaguta nyangi, wakilonga, ''Diana wa Waefeso ni mkulu.'' 29Mji wose ukemema ghasia, na wanthu wakakimbila hamwe mgati ya ukumbi wa michezo. wakawagwila wasafili wayage na Pauli, Gayo ma Alistaliko, walawile Makedonia.30Pauli kalonda kuingila muna umati wa wanthu, lakini wanahina wamzuila. 31Pia, baadhi ya maafisa wa mkoa wa Asia ambao wakala mbuya zankhe wakamgalila ujumbe kwa nguvu kumlomba sekeaingile muna ukumbi wa michezo. 32Baadhi ya wanthu wakala wakilonga kinthu kino na wamwenga mbuli dita, kwa sababu umati wa wanthu ukala uchanganyikiigwa. Wengi wao hawadahile hata kumanya hangi weza hamwe.33Wayahudi wakamgala Iskanda kunze ya umati wa wanthu na kumuika kuchanya kulongozi ha wanthu. Iskanda akalava ishala kwa mkono wankhe kulava maelezo kwa wanthu. 34Lakini watambule kuwa yeye ni Myahudi, wose wakaguta nyangi wa lwangi umwe kwa muda wa saa mbili, ''Diana ni mkulu wa Waefeso.''35Baada ya kalani wa mji kuunyamalisha umati, akalonga, 'Mweye wanawalume wa Efeso, ni niani hamanyile kwamba mji uno wa Efeso ni mtunzaji wa hekalu da Diana mkulu na ila picha ilagalile kulawa kuulanga? 36Kulola Basi kwamba mbuli zino nayadahike, chopasigwa kuwa na utulivu na sekemtende chochose kwa halaka. 37Kwa maana muwagela wanthu wano hano muimahakama ambao si wabavi wa hekalu wala si wenye kumkufulu mulungu wenthu mke.38Kwa hiyo, gesa Demetrio na mafundi waliohamwe naye wana mashitaka dhidi ya munthu yeyose, muimahakama ziko wazi na maliwali waaho. Na wagaligwe kulongozi ha shauli. 39Lakini gesa weye ukalonda chochose kuhusu mbuli zimwenga, yatashughulikiigwa muna kikao halali. 40Kwa kweli tuko muna hatali ya kutuhumiigwa kuhusu ghaia siku ino. Hebule sababu ya machafuko yano, na sekechiwe na udaho wa kuyaeleza. 41Baada ya kulonga yano, aliwatawanya matinkhano.
1Baada ya ghasia kukomelezeka, Pauli akawatanga wanahina na kuwagela moyo. Kamala kuwalaga na kuhalawa kwita Makedonia. 2Naye ahoafosile kale mikoa hiyo na kakala akwagela moyo waamini, akaingila Uyunani. 3Baada ya yeye hadya kwa muda wa miezi minthatu, njama ziundigwa dhidi yankhe na Wayahudi akalile akikalibia kwita kwa nzila ya bahali kwita Shamu, hivyo aliazimu kubwela kufosela Makedonia.4Waandamanile naye hadi Asia wakala Sopatlo, mwana wa Pilho kulawa Belea; Alistaliko na Sekundo, wose kulawa waamini wa Wathesalonike; Gayo wa Delbe; Timotheo; Tikiko na Tlofimo kulawa Asia. 5Lakini wanthu wano walongola kale na wakala wochigozela kudya Tloa. 6Kwa nzila ya Bahali kulawa Filipi baada ya siku za migate isiyogeligwa chachu, na muna siku tano chiwafikila huko Tloa. Chikala huko kwa siku saba.7Hata siku ya mwanduso ya juma, chikalile chikusanyika hamwe ili kuumega mgate, Pauli kalonga na Waamini. Kakala akipanga kuhalawa igolo yankhe, hivyo akaendelea kulonga hadi chilo cha manane. 8Kukala na taa nyingi muna chumba cha kuchanya ambapo chikala chikusanyika hamwe.9Katika dilisha kakala kakala mbwanga imwe zina dyake Utiko, ambaye kaelemiigwa na nthongo mzito. Hata Pauli akalille akihutubu kwa muda mtali, mbwanga yuno, akiwa kagona, akalagala hasi kulawa gholofa ya nthatu na kadondoligwa akiwa kadanganika. 10Lakini Pauli kahulumuka hasi, alijinyoosha yeye mwenyewe kuchanya mmwake, akamkumbatila. Kamala akalonga, ''Sekemkanthe tamaa, kwa kuwa yu hai.''11Kamala akakwela kaidi mudigholofa na akaumega mgate, akadya. Baada ya kulonga nao kwa muda mtali hadi alfajili, akahalawa. 12Wakamgala yula mbwanga akiwa hai wakafalijika nkhani.13Cheye wenyewe chilongola kulongozi ha Pauli kwa meli na chiita Aso, ambapo cheye tulipanga kumsola Pauli huko. Kino ndicho yeye mwenyewe kalonda kutenda, kwa sababu alipanga kwita kufosela nchi kavu. 14Ahoachifikile huko Aso, chimkweleza muna Meli chikaita Mitilene.15Kamala cheye tukatweka kulawa huko a siku ya pili chifika upande wa pili wa kisiwa cha Kio. Siku iinzile, tukawasili kisiwa cha Samo, na igolo yankhe chikafika mji wa Mileto. 16Kwa sababu Pauli kakala kaamula kusafili kufosela Efeso, ili kwamba sekeatumie muda wowose muna Asia; kwa maana kakala na halaka ya kuwahi Yelusalemu kwa ajilli ya sikunkhulu ya Pentekoste, gesa idahike yeye kutenda hivyo.17Kulawa Mileto akatuma wanthu hadi Efeso na akawatanga walala wa Kanisa. 18Wafikile kumwake, akawalongela, mweye wenyewe momanya tangu siku ya kwanza nijatile hano Asia, jinsi nikalile kumwenu muda wose. 19Nimtumikila Mndewa kwa unyenyekevu wose na kwa masozi, na mateso yaninkhile nie kwa hila za Wayahudi. 20Momanya jinsi ambavyo siizuile kutangaza kumwenu kinthu chochose ambacho kikala muhimu, na jinsi nie niwafundishile wazi wazi na pia kwita nyumba kwa nyumba. 21Momanya jinsi nie nilivyoendelea kuwaonya Wayahudi na Wayunani kuchanya ya toba kwa Mulungu na imani muna Mndewa wenthu Yesu.22Na lelo, loleni, nie, nikiwa nomtii Roho Mtakatifu kwita Yelusalemu, nisiyamanye mbuli ambayo nayanilawile nie huko, 23ila kwa kuwa Roho Mtakatifu hunishuhudila nie muna kila mji na kolonga kwamba minyololo na mateso ndivyo vyonigozela. 24Lakini nie si kufikilia kwamba maisha yangu ni kwa nzila yoyose ya thamani kumwangu, ili nidahe kukomeleza mwendo wangu na huduma nihokelile kulawa kwa Mndewa Yesu, kuishuhudila injili ya neema ya Mulungu.25Na sambi, lola, nomanya kwamba wose, mgati mwa wadya niitile kuwahubili Umwene, sekemnione chei kaidi. 26Kwa hiyo nowashuhudila dielo ino, kwamba nabule hatia kwa damu ya munthu yeyose. 27Kwa maana sizimanyile mapenzi yose ya Mulungu.28Kwa hiyo iweni waangalifu kuchanya mmwenu mweye wenyewe, na kuchanyaa ya kundi dyose ambadyo Roho Mtakatifu kawaika mweye kuwa waangalizi. Iweni waangalifu kudichunga kusanyiko da Mndewa, ambadyo kadigula kwa damu yankhe mwenyewe. 29Nomanya kwamba baada ya kuhalawa kumwangu, mbwa mwitu wakali wataingila kumwenu, na wasidihulumie kundi. 30Nomanya kwamba hata mgati mmwenu wenyewe baadhi ya wanthu naweze na kulonga mbuli zihile, ili kuwavuta wanahina wawakole wao.31Kwa hiyo muwe meso. Kumbukeni kwamba kwa miaka minthatu sidahile kuleka kuwafundisha kila imwe wenu kwa masozi ichilo na imisi. 32Na lelo nie nowakabidhi kwa Mulungu, na kwa mbuli da neema yankhe, ambadyo dodaha kuwazenga na kuwenkha ulithi hamwe nao wose waikigwe wakfu kwa Mulungu.33Sitamanile fedha, dhahabu, au mavazi. 34Momanya mweye wenyewe kwamba mikono ino ininkha mahitaji yangu mwenyewe na mahitaji ya wadya wakalile hamwe nanie. 35Muna mbuli zose niwenkha mfano wa jinsi yopasigwa kuwasaidila wanyonge kwa kutenda sankhani, na jinsi mopasigwa kukumbuka mbuli za Mndewa Yesu, mbuli ambadyo yeye mwenyewe kalonga: ''Ni heli kulava kuliko kuhokela.''36Baada ya kulonga namna ino, akatoa mavindi akalomba hamwe nao. 37Wose wakalila nkhani na kumlagalila Pauli muishingo na kumbusu. 38Wahuzunika zaidi ya yose kwa sababu ya kila ambacho kakala kalonga, kwamba kamwe sekewauone cheni wake kaidi. Kamala wakamsindikiza muimelkebu.
1Wakati chikalile chilekana nao, na chosafili muibahali, tukafika dimwe kwa dimwe mui mji wa Kosi, na igolo yankhe tukafika mji wa Loda, na kulawa huko tukafika mji wa Patala. 2Chipapatile meli yovuka kwita Foinike, chikwela tukasafili.3Chifikile kulongozi ya kisiwa cha Kiplo, tukaileka upande wa kumoso, tukasafili hadi Silia, tukaika nanga muna mji waTilo, kwa sababu huko ndiko meli ikala ipakuligwe shehena dyake. 4Baada ya kuwaona wanahina, chikakala huko siku saba. Wanahina wano wakamlongela Pauli kufosela kwa Roho kwamba yeye asijate Yelusalemu.5Hata chitimizile siku zile, cheye chikahalawa tukaita zenthu. Wose hamwe, na wanawake zao na wana wao, wachisindikiza muna nzila zenthu hadi chilawile kunze ya mji. Kamala chikatoa mavindi pwani, chikalomba, chikalagana kila imwe. 6Chikakwela meli, huku nao wakabwela ukaya kumwao kaidi.7Hata chikomelezele nthambo yenthu kulawa Tilo, chikafika Tolemai. Hadya chilamsa lumbu, na kukala nao kwa siku imwe. 8Igolo yankhe chihalawa chikaita Kaisalia. Cheye chikaingila mwa Filipo, mhubili wa injili, akalile imwe wa wala saba, nacheye tukakala hamwe naye. 9Munthu yuno akalile na wandele wanne mabikila ambao walitabili.10Baada ya kukala huko kwa siku kadhaa, akahulumuka kulawa Uyahudi mlotezi imwe kotangigwa Agabo. 11Yeye keza kumwetu na akausola mkanda wa Pauli. Kwa huo kaifunga migulu na mikono yankho mwenyewe na kulonga, ''Roho Mtakatifu kolonga vino,'' ''Wayahudi wa Yelusalemu watamfunga munthu anayemiliki mkanda uno, nao watamkabidhi muimikono mwa wanthu wa mataifa.''12Chiholekile mbuli hizo, cheye na wanthu wakalile wakiishi hanthu hadya tulimsihi Pauli asikwele kwita Yelusalemu. 13Ndipo Pauli alijibu, ''Motenda mbwani. molila na kunibena moyo wangu? Kwa maana niko tayali, siyo tu kufungigwa, lakini pia kufia huko Yelusalemu kwa ajili ya zina da Mndewa Yesu.'' 14Kwa vila Pauli halondile kushawishiwa, tukaleka na kulonga,'' Basi mapenzi ya Mndewa yatendeke.''15Baada ya siku zino, tukasola mifuko yenthu na tukakwela Yelusalemu. 16Baadhi ya wanahina kulawa Kaisalia pia wakolana nacheye, Wakamgala munthu imwe kotangigwa Mnasoni, munthu wa Kiplo, mwanahina wa umwaka, ambaye chikala naye.17Chifikile Yelusalemu, lumbu walitukalibisha kwa seko. 18Igolo yankhe Pauli kaita hamwe nacheye kwa Yakobo, na walala wose wakalileaho. 19Baada ya kuwalamsa, kawenkha taalifa imwe baada ya imwenga ya mbuli ambayo Mulungu ayatendile mgati mwa mataifa kwa kufosela huduma yankhe.20Wakati wahulikile hayo, wakamsifu Mulungu, na wakamlongela, ''Koona, lumbu, kuna maelfu wangahi wameamini mgati mwa Wayahudi. Wao wose wana nia ya kutoza shelia. 21Walongeligwa kuhusu weye, kwamba kofundisha Wayahudi wanaoishi mgati ya mataifa kulekana na Musa, na kwamba kowalongela sekewawagelesuna wana wao, na sekewakole destuli za umwaka.22Chopasigwa chitende mbwani? Bila shaka nawahulike kwamba weye kwiza. 23Hivyo tenda kila cheye chokulongela lelo: chino wanthu wanne ambao waika nadhili. 24Wasole wanthu wano na ujisunthe mwenyewe hamwe nao, na uwalinkhile ghalama zao, ili wadahe kusenya mitwi yao. Hivyo kila imwe apanthe kumanya kwamba mbuli walongeligwe kuhusu weye ni ya uvwizi. Nawaifunze kwamba weye pia kokola shelia.25Lakini kwa habali za mataifa ambao wakala waumini, chiandika na kulava malagilizo kwamba wopasigwa kujiepusha na vinthu vilaviligwe dhabihu kwa sanamu, na damu, kulawana na kila kinyongigwe, na wajiepushe na uashelati.'' 26Ndipo, Pauli aliwasola wanawalume, na siku ya kapili, akajisuntha mwenyewe hamwe nao, akaingila Mudihekalu, kutangaza kipindi cha siku za kujisuntha, hadi sadaka ilavigwe kwa ajili ya kila imwe wao.27Siku hizo saba zikalibia kukomelezeka, baadhi ya Wayahudi kulawa Asia wakamulola Pauli Mudihekalu, na makutano wakakasilika, na wakamnyoshea mikono. 28Wakala woguta nyangi, ''Wanthu wa Isilaili, chisaidieni. Yuno ni yula munthu kowafundisha wanthu kila hanthu mbulu ambayo ni kibidu na wanthu, shelia, na hanthu hano. Pia kawagala Wayunani muna Hekalu na kupanajisi hanthu hano patakatifu.'' 29Kwa kuwa mwanduso wakala wamuona Tlofimo Muefeso akiwa hamwe naye mjini, nao walidhani kwamba Pauli kamgala mudihekalu.30Mji wose ukala na tahaluki, na wanthu wakakimbila hamwe na kumgwila Pauli. Wakamlava kunze ya Hekalu, na milango mala ikafungigwa. 31Wakalile wakigeza kumkoma, habali zimfikila mkulu wa jeshi da walinzi kuwa Yelusalemu yose ikala imema ghasia.32Mala hiyo akawasola asikali na jemedali akaukimbilila umati. Wakati wanthu wamwonile mkulu wa jeshi na asikali, wakaleka kumtoa Pauli. 33Kamala mkulu wa jeshi kamsegelela na akamtoza Pauli, na akaamulu afungigwe minyololo miidi. Akamuuza yeye ni niani na katenda mbwani.34Baadhi ya wanthu mui umati wakala wopayuka kinthu kino na imwenga kimwenga. Kwa kuwa jemedali hadahile kuwalongela chochose kwa sababu ya zila nyangi, akaamulu Pauli agaligwe mgati ya ngome. 35Basi afikile mui ngazi, akasoligwa na asikali kwa sababu ya ghasia za umati. 36Maana umati wa wanthu wamkola na waliendelea kuguta nyangi, ''Mlaveni yuno!"37Pauli akalile kogaligwa mgati ya ngome, akamlongela mkulu wa majeshi, ''Nodaha kukulongela kinthu?" Yula mkulu wa jeshi akalonga, ''Je kolonga Kiyunani? 38Je, weye si yula Mmisili ambaye aliongoza ubananzi na kasola magaidi elfu nne muimbago?"39Pauli akalonga, ''Nie ni Myahudi, kulawa mji wa Tlso ua Kilikia. Nie ni laia wa mji maalufu. Nowalomba, mniluhusu nilonge na wanthu.'' 40Wakati jemedali amwinkhile luhusa, Pauli akatimalala mui ngazi na akalava ishala kwa wanthu kwa mkono wankhe. Wakati kukalile na ukimya nkhani, akalonga nao kwa Kiheblania. Akalonaga,
1Lumbu na tati zangu, tegelezeni utetezi wangu nolondantede kumwenu sambi.'' 2Matinkhano wahulikile Pauli akilonga nao kwa kieblania, wakanyamala. Akalonga,3Nie ni myahudi, nielekigwa mji wa Talso hanthu ha Kilikia, ila nilipata elimu muna mji uno, muimigulu pa Gamalieli. Nifundishigwa kulingana na nzila sahihi za shelia za tati zetu. Nie ninabidii ya Mulungu, gesa mweye mose mlivyo dielo. 4Niliwatesa kwa nzila ino hadi kudanganika; nikawafunga wanawalume na wanawake na kuwakwasa mudigeleza. 5Hata kuhani mkulu na walala wose wodaha kulava ushahidi kwamba nihokele balua kulawa kumwao kwa ajili ya lumbu walio Dameski, kumwangu nie kusafili kwita huko. Ikala niwagale wanthu Yelusalemu wa nzila ila ili wafungigwe na kuadhibiigwa.6Ilawila kwamba hadya nikalile nikisafili nokalibia Dameski, majila ya imisi ghafla bunhulo kulu dikalawila kuulanga ikandusa kuniangaza. 7Nikalagala hasi na kuhulika lwangi ikinilongela, 'Sauli,Sauli hangi koniudhi? 8Nikajjibu, 'weye ni niani, Mndewa?' Akanilongela, 'Nie ni Yesu Mnazaleti, ambaye weye koniudhi.'9Wadya wakalile na nie wadiona bunkhulo, ila hawahulikile lwangi lwa yula aongelile na nie. 10Nikalonga, 'Nitenda mbwani, Mndewa?' Mndewa akanilongela, 'Timalala na uingile Dameski; huko naulongeligwe kila kinthu kopasigwa kutenda.' 11Sidahile kulola kwa sababu ya muangaza wa bunkhulo diya, ndipo nikaita Dameski kwa kulongozigwa na mikono ya wadya wakalile na nie.12Huko nikatinkhana na munthu kotangigwa Anania, kakala munthu atozile shelia na mwenye kuheshimika kulongozi ha Wayahudi wose waishile huko. 13Akeza kumwangu, akatimalala kulongozi mmwangu, na kulonha, 'Lumbu dyangu Sauli, upanthe kulola.' Kwa muda udya udya nikamuona.14Akalonga, 'Mulungu wa tati zetu kakusagula weye upanthe kumanya mapenzi yankhe, kumlola yula mwenyehaki, na kuhulika lwangi yolava mui mlomo wake. 15Kwa sababu utakuwa shahidi kumwake kwa wanthu wose kuchanya ya uyaonile na kuhulika. 16Basi lelo hangi kogoza? Amka, ubatizigwe, ukasunthe bananzi zako, ukiditanga zina dyake.'17Baada ya kubwela Yelusalemu, na nikalile nikisali mgati ya hekalu, ikilawila kwaba ninkhigwe maono. 18Nikamuona akinilongela, 'Hima na ulawe Yelusalemu haluse, kwa sababu sekewatogole ushuhuda wankho kuhusu nie.'19Nikalonga, 'Mndewa, wao wenyewe womanya niliwafunga mudigeleza na kuwatoa wala wakuaminile muna kila sinagogi. 20Na damu ya Stefano shahidi wako itiligwe, Nie pia nikala nitimalala haguhi na kutogola na nikala nolinda nguo za wala wamkomile.' 21Lakini akanilongela, 'Genda, kwa sababu nie nanikulagize uite kutali kwa wanthu wa mataifa.''22Wanthu wakamluhusu alonge kuchanya ya mbuli dino. Lakini baadaye wakaguta nyangi na kulonga, ''muhalave munthu yuno munanchi: kwa sababu sio sahihi aishi.'' 23Wakalile wakiguta nyangi, na kukwasa mavazi yao na kukwasa mavumbi kuchanya, 24jemedali mukulu akaamulu Pauli agaligwe muingome. Akaamulu auzigwe kuno kotoa mijeledi, ili yeye mwenyewe amanye hangi wakala womgutila nyangi namna ila.25Hata wakalile wamfunga kwa lugozi, Pauli akamlongela yula akida atimalale haguhi naye, ''Je! ni haki kumwenu kumlava munthu aliye Mlumi na ankhali haukumiligwe?" 26Yula akida ahulikile mbuli zino, alaita kwa jemedali mkulu na kumlongela, akilonga, ''Kolonda kutenda mbwani? Kwa maana munthu yuno ni mlumi.''27Jemedali mkulu akeza na kumlongela, ''Nilongele,, je weye ni laia wa Rumi?" Pauli akalonga, ''Ena.'' 28Jemedali akajibu, ''Ni kufosela kiasi kikulu cha pesa ndipo nipantha ulaia.'' Lakini Pauli akamlongela, ''Nie ni mlumi wa kuelekigwa.'' 29Basi wadya wakalile tayali kwita kumuuza wakahalawa na kumleka wakati huo huo. Na jemedali naye akaogoha, amanyile kuwa Pauli ni Mlumi, na kwa sababu amemfunga.30Siku iinzile, jemedali, jemedali mkulu kalonda kumanya ukweli kuhusu mashitaka ya Wayahudi dhidi ya Pauli. Hivyo akamfungula vifungo vyamkhe akaamulu wakulu wa makuhani na balaza dyose watinkhane. Akamgela Pauli hasi, na kumuika mgati mmwao.
1Puli akawalola dimwe kwa dimwe wanthu wa balaza na kulonga, ''Lumbu zangu, nimesihi kulongozi ha Mulungu kwa dhamila hadi vino dielo.'' 2Kuhani mkulu Anania akawaamulu wadya watimalalile haguhi naye wamtoe mulomo wankhe. 3Ndipo Pauli akamlongela, ''Mulungu naakutoe weye, ukuta uhakigwe chokaa. Kukala ukinihukumu kwa shelia, nawe koamulu nitoigwe kibidu cha shelia?''4Wadya wakalile watimalala haguhi naye wakalonga, ''Vino ndivyo komdukana kuhani mkulu wa Mulungu?" 5Pauli akalonga, ''lumbu zangu, nie simanyile kwamba yuno ni kuhani mkulu. Kwa kuwa iandikigwa, sekeulonge vihile kuchanya ya mtawala wa wanthu wankho.''6Pauli aonile ya kwamba upande umwe wa balaza ni Msadukayo na wamwenga Mafalisayo, akaguta nyangi na kulonga, ''lumbu zangu, nie ni Mfalisayo, mwana wa Mafalisayo. Ni kwa sababu ino notegemea kwa ujasili ufufulo wa wefile ninao hukumiwa nao.'' 7Ayalongile yano, malumbano makulu yakalawila baina ya Mafalisayo na Masadukayo, na mkutano ukagawanyika. 8Kwani Masadukayo hulonga hebule fufulo, msenga wala hebule roho, ila Mafalisayo hulonga yano yose yaaho.9Ghasia kulu ikalawila na baadhi ya waandishi wakalile upande wa Mafalisayo wakatimalala na kujadili, wakilonga, ''hachionile chochose kihile dhidi ya munthu yuno. Vilihi gesa roho au msenga kalonga na yeye?" 10Wakati kulawila hoja kulu, mkulu wa majeshi kaogoha kwama Pauli angelaluliwa vipande vipande na wao, hivyo akaamulu wanajeshi wahulumuke hasi na kumsola kwa nguvu kulawa kwa wajumbe wa balaza, na kumgala muna ngome.11Chilo kiinzile Mndewa katimalala haguhi naye na kulonga, ''Sekeuogohe, kwa kuwa kunishuhudila muna Yelusalemu, hivyo naulave ushahidi pia katika Roma.''12Ahokuchile, baadhi ya Wayahudi watenda lagano na kutanga laana hachanya yao wenyewe: walonga ya kwamba sekewadye wala kung'wa chochose mpaka ahowamkome Pauli. 13Kukala na wanthu zaidi ya alobaini ambao walitenda njama ino.14Wakaita wakulu wa makuhani na walala na kulonga, ''Chijiika wenyewe mui laana kulu, sekechidye chochose hadi ahochimkome Pauli. 15Hivyo lelo, balaza dimlongele jemedali mkulu amgale kumwenu, kana kwamba moamula kesi yankhe kwa usahihi. Kumwetu cheye tuko tayali kumkoma kabla hezile hano.16Lakini mwana wa dada yankhe na Pauli akahulika kwamba kukala na njama, akaita akaingila mgati ya ngome na kumlongela Pauli. 17Pauli akamtanga akida imwe akalonga, ''Msole mbwanga yuno ka jemedali; maana ana mbuli da kumlongela.''18Basi akida akamsola yula mbwanga akamgala kwa jemedali mkulu akamlongela, ''Pauli yula mfungigwa kanitanga akalonda nikugalile mbwanga yuno kumwako. Ana mbuli da kukulongela.'' 19Yula jemedali mkulu akamtoza kwa mkono akajitenga naye hankhanda, na akamuuza, ''Ni kinthu kilihi kolonda kunilongela?"20Mbwanga yula akalonga, ''Wayahudi wamepatana kukulomba umgale Pauli igolo mui balaza kana kwamba wolonda kupantha habali zankhe kwa usahihi zaidi. 21Basi weye sekeutogole kwa maana wanthu zaidi ya alobaini womviliza. Wamejifunga kwa laana, sekewadye wala sekewang'we hata ahowamkome. Hata sambi wako tayali, wakigozela kibali kulawa kumwako.''22Basi yula jemedali mkulu akamleka mbwanga aite zankhe, baada ya kumlagiza ''sekeumlongele munthu yeyose ya kwamba kunitaalifu yano.'' 23Akawatanga maakida waidi akalonga watayalisheni asikali mia mbili kwita Kaisalia na asikali wakwela falasi sabini, na wenye mikuki mia mbili, namuhalawe zamu ya nthatu ya ichilo. 24Akawalongela kuika wanyama tayali ambaye Pauli atamtumia na kumsola goya kwa Feliki Gavana.25Akaandika balua kwa namna ino, 26Klaudio Lisia kwa Liwali mtukufu Feliki, salamu. 27Munthu yuno kagwiligwa na wayahudi wakawa haguhi kumkoma, ndipo nikaita hamwe na kikosi cha asikali nikamwokola, nipanthile habali ya kuwa yeye ni laia wa kilumi.28Nilonda kumanya hangi wameshitaki, hivyo nikamgala mui balaza. 29Nikaona kwamba kakala kashitakiigwa kwa ajili ya maswali ya shelia yao, wala hashitakiigwe mbuli dyodyose da kustahili kukomigwa wala kufungigwa. 30Kamala ikamanyika kumwangu kwamba kuna njama dhidi yankhe, hivyo kwa halaka nikamlagiza kumwako, na kuwaangazila wanaomshitaki pia wagale mashitaka dhidi yankhe kulongozi mmwanko. Wakalagana.''32Basi wadya asikali wakatii amli: wakamsola Pauli wakamgala hata Antipatli. 31Siku iinzile, maasikali wengi wakawaleka wadya wakala falasi waite hamwe naye, nao wakabwela zao muingome. 33Na wakwela falasi wafikile Kaisalia, na kumwinkha liwai ila balua, wakamuika Pauli kulongozi mmwake.34Naye liwali aisomile balua, akamuuza Pauli kalawila jimbo dilihi; amanyile ya kwamba ni munthu wa Kilikia, 35akalonga, ''Nanikuhulike weye aho weze wadya wakushitakile,'' akaamulu aikigwe muna ikulu ya Helode.
1Baada ya siku tano, Anania kuhani mkulu, baadhi ya walala na mlongaji imwe kotangigwa Teltulo, wakaita hadya. Wanthu wano wagala mashitaka dhidi kwa gavana. 2Pauli aho atimalale kulongozi ha gavana, Teltulo akandusa kumshitaki na kulonga kwa gavana, ''kwa sababu yako china amani nkhulu; na kwa maono yankho yogala mageuzi yanogile katika taifa dyetu; 3basi kwa shukulani zose chohokela kila kinthu kokitenda, Wasalam mheshimiwa Feliki.4Lakini sekenikuchokoze zaidi, nokusihi unitegeleze mbuli ndodo kwa fadhila zankho. 5Kwa maana chipata munthu yuno mkolofi, na kosababisha Wayahudi wose kuasi muiisi. Kaidi ni kilongozi wa madhehebu ya Wanazolayo. (Zingatia: Hanthu ya mbuli ya msitali uno 24:6 6Na kaidi kageza kuditanga hekalu unajisi hivyo tukamgwila, hauhali mui nakala zinogile za umwaka). (Zingatila: Msitali uno7Lisiasi, afisa, keza na akamsola kwa nguvu muimikono mmwetu, hauhali mui nakala za maandiko ya umwaka). 8Ukimuuza Pauli kuhusu mbuli zino, hata naudahe kujifunza ni kinthu gani chimshitaki.'' 9Wayahudi nao wakamshitaki Pauli, wakilonga kwamba yano mbuli yakala kweli.10Liwali ahoamuingile mkono ili Pauli alonge, Pauli alijibu, ''Nomanya ya kwamba kwa miaka mingi kukala mwamuzi wa taifa dino, na nina seko kujieleza mwenyewe kumwako. 11Kodaha kuhakikisha kuwa hazifosile siku zaidi ya kumi na mbili tangu nikwelile kwita kuabudu Yelusalemu. 12Na wanithinkhile muna hekalu, sibishane na munthu yeyose, na sitendile fujo muna mkutano, wala muna masinagogi wala mgati ya mji; 13na wadya hawadaha kuhakikisha kumwako mashitaka woyashitaki dhidi yangu.14Ila nokili dino kumwako, ya kwamba kwa nzila idya ambayo woitanga dhehebu, ka nzila hiyo hiyo nomtumikila Mulungu wa tati zetu. Nie ni mwaminifu kwa yose yauko mui shelia na maandiko ya walotezi. 15Nina ujasili udya udya kwa Mulungu ambao hata hao nao wougozela, kwiza kwa fufulo wa wefile, kwa wose wenye haki na webule na haki pia; 16na kwa dino, notende sankhani ili niwe na dhamila yabule na hatia kulongozi ha Mulungu na kulongozi ya wanthu kufosela mbuli zose.17Lelo baada ya miaka mingi niza kugala msaada kwa taifa dyangu na zawadi ya fedha. 18Nitendile vino, Wayahudi fulani wa Asia wakaninthikana mgati ya shelehe ya utakaso mgati ya hekalu, bila kundi da wanthu wala ghasia. 19Wanthu ambao iwapasa kuwapo kulongozi yako sambivi na walonge kila wawilenacho kuchanya mmwangu gesa wana mbuli dyodyose.20Au wanthu wano wenyewe na walonge ni kosa dilihi wadionile kumwangu ahonitamalale kulongozi ha balaza da kiyahudi; 21isipokuwa kwa ajili ya kinthu kimwe nikilongile kwa lwangi ahonitimalalile mgati mmwao,' ni kwa sababu ya ufufulo wa wefile mweye monihukumu.''22Feliki kakala katalifiigwa goya kuhusu nzila, na akauahilisha mkutano. Akalonga, ''Lisia jemedali ahoeze hasi kulawa Yelusalemu nanilave maamuzi dhidi ya mashitaka yenu.'' 23Ndipo akamwamulu akida amlinde Pauli, ili awe na nafasi na hata sekeaweaho munthu wakuwalola mbuya zake sekewamsaidile wala wasimgendelele.24Baada ya siku kadhaa, Feliki akabwela na Dlusila mkake akalile Myahudi, akatuma kumtanga Pauli na akategeleza kulawa kumwake habali za imani mgati ya Kilisito Yesu. 25Ila Pauli akalile akijadiliana naye kuhusu haki, kuwa na kiasi na hukumu naize, Feliki akapantha hofu akajibu, ''genda kutali kwa sasa, ila nikipantha muda kaidi, nanikutange.''26Muda huo huo, kategemela kwamba Pauli naamwinkhe fedha kwa hiyo akamtanga mala nyingi akalonga naye. 27Ila miaka miidi ifosile, Polkio Festo akawa Liwali baada ya Feliki, ila Feliki akalonda kujipendekeza kwa Wayahudi, hivyo akamleka Pauli hasi ya uangalizi.
1Ndipo Festo aingilile muna jimbo hidyo na baada ya siku nthatu kaita kulawa Kaisalia hadi Yelusalemu. 2Kuhani mkulu na Wayahudi mashuhuli wagala shutuma dhidi ya Pauli kwa Festo, na wamlonga kwa nguvu kwa Festo. 3Na wamulomba Festo fadhili kuchanya ya habali za Pauli apanthe kumtanga Yelusalemu ili wadahe kumkoma muinzila.4Lakini Festo alijibu kwamba Pauli kakala mfungigwa muna Kaisalia, na kwamba yeye mwenyewe naabwele huko haluse. 5Alilonga ''Kwa hiyo, wadya ambao wodaha, wodaha kwita huko na cheye. Gesa kuna kinthu kihile kwa munthu yuno, mopasigwa kumshitaki.''6Baada ya kukala siku nane au kumi zaidi, akabwela Kaisalia. Na siku iinzile akakala muna kinthi cha hukumu na kuamulu Pauli agaligwe kumwake. 7Afikile, Wayahudi kulawa Yelusalemu wakatimalala haguhi, Wakalava mashitaka mengi mazito ambayo hawadahil kuyathibitisha. 8Pauli kajitetela na kulonga, 'Si dhidi ya zina da Wayahudi, si kuchanya ya hekalu, na si kuchanya ya Kaisalia, nimetenda yehile.'9Lakini Festo kalonda kujipendekeza kwa Wayahudi, na hivyo akamjibu Pauli kwa kulonga, 'Je, kolonda kwita Yelusalemu na kuhukumiigwa na nie kuhusu mbuli yano huko?' 10Pauli akalonga, 'notimalala kulongozi ya kinthi cha hukumu cha Kaisalia ambapo nopaswa kuhukumiigwa. Siwakosile Wayahudi, gesa weye komanya goya.11Ikiwa nikosa na gesa nitenda kinachostahili chifo, silonda kudanganika. Lakini gesa shutuma zaoo si kinthu, hebule munthu kodaha kunikabidhi kumwao. Nowalomba Kaisali.' 12Baada ya Festo kulonga na balaza akajibu, ''komulomba Kaisali; nauite kwa Kaisali.''13Baada ya siku, mwene Aglipa na Belnike walifika Kaisali kutenda ziala lasmi kwa Festo. 14Baada ya kukala aho kwa siku nyingi, Festo aliwasilisha kesi ya Pauli kwa mwene; Akalonga, 'Munthu imwe kalekigwa hano na Feliki gesa mfungwa. 15Nikalile Yelusalemu makuhani wakulu na walala wa Wayahudi wadigala mashitaka kuchanya ya munthu yuno kumwangu, nao wauza kuchanya ya hukumu dhidi yankhe. 16Kwa dino nie niliwajibu kwamba si destuli ya Waloma kumlava munthu kwa upendeleo badala yankhe, mtuhumiigwa kopaswa kuwa na nafasi ya kuwakabili washitaki wankhe na kujitetea dhidi ya tuhuma hizo.17Kwa hiyo, wezile hamwe hano, sidahile kugozela, lakini siku iinzile nikala muna kinthi cha hukumu na kuamulu munthu huyo ageligwe mgati. 18Wakati washitaki watimalalile na kumshitaki, nilifikili kwamba hebule mashitaka makulu yagaligwe dhidi yankhe. 19Badala yankhe, wakala na mabishano fulani hamwe naye kuhusu dini yao na kuhusu Yesu ambaye kakala kadanganika, lakini Pauli kodai kuwa yu hai. 20Nikala nifumbigwa jinsi ya kuchunguza suala dino, na nikamuuza gesa aitile Yelusalemu kuhukumiigwa kuhusu mbuli zino.21Lakini Pauli atangigwe aikigwe hasi ya ulinzi kwa ajili ya uamuzi wa Mwene, niliamulu aikigwe hata nitakapomgala kwa Kaisali.' 22Aglipa kalonga na Festo, ''ningependa pia kumtegeleza munthu yuno.'' ''Festo, akalonga, ''igolo naumtegeleze.''23Hivyo igolo yankhe, Aglipa na Belnike walifika na shelehe nyingi, walifika muna ukumbi na maafisa wa kijeshi, na wanthu mashuhuli wa mji. Na Festo alavile amli, Pauli kageligwa kumwao. 24Festo akalonga, ''Mwene Aglipa, na wanthu wose ambao wapo hano hamwe nacheye, nomwona munthu yuno; jumla yose ya Wayahudi huko Yelusalemu na hano pia walonda niwashauli, na wao wakaguta nyangi kumwangu kamba sekeaishi.25Nodiona kwamba hatendile dyodyose dostahili chifo; lakini kwa sababu kamtanga Mwene, niamula kumgala kumwake. 26Lakini nabule kinthu dhahili cha kuandika kwa Mwene. kwa sababu ino, nimgala kumwako, hasa kumwako weye, Mwene Aglipa, ili nipanthe kuwa na kinthu cha kuandika kuhusu kesi. 27Kwa kuwa noona yabule maana kumgala mfungigwa na bila kulagisa mashitaka yomkabili.
1Hivyo, Aglia akamlongela Pauli, 'Koluhusiigwa kujitetea.' Ndipo Pauli akagolosa mkono wankhe akajitetea vino. 2''Nojiona mwenye senkho, Mwene Aglipa ili kutenda kesi yangu kulongozi mmwako dielo dhidi ya mashitaka yose ya Wayahudi. 3Hasa, kwa sababu weye ni mtaalamu wa destuli za Wayahudi na maswali. Hivyo nolomba unitegeleze kwa uvumilivu.4Kweli, Wayahudi wose womanya jinsi nilivyoishi tangu ubwanga wangu muna taifa dyangu uko Yelusalemu. 5Womanya tangu mwanduso na wopasigwa kutogola kwamba niliishi gesa Mfalisayo, dhehebu lenye mtimalalo mkali mui dini yenthu.6Lelo nitimalala hano nihukumiigwe kwa sababu nie nolola ahadi ambayo Mulungu kaitenda na tati zetu. 7Ino ni ahadi ambayo makabila yenthu kumi na maidi yotumila kuhokela gesa wakimwabudu Mulungu kwa bidii ichilo na imisi. Ni kwa ajili ya tumaini dino, mwene Aglipa kwamba Wayahudi wonishitak. 8Hangi yeyose ngati mmwenu kofikili ni ajabu kwamba Mulungu hufufula wefile?9Wakati umwe nifikili mwenyewe kwamba nitendile mbuli mengi dhidi ya zina da Yesu wa Nazaleti. 10Nitenda yano katika Yelusalemu; Niwafngaa waamini webgi mudigeleza, na nikala na mamlaka kulawa kwa wakuli wa makuhani kutenda hivyo; na wakati wokomigwa, nitoa kula dhidi yao. 11Mala nyingi niliwaadhibu katika masinagogi yose na nigeza kuwatendela waikane imani yao. Nikala na hasila nkhani kuchanya mmwao na waniwinga hata katika miji ya ugenini.12Wakati nikalile nikitenda yano, nita Dameski, nikiwa na mamlaka na malagilizo kulawa kwa makuhani wakulu; 13nikalile muinzila wakati wa imisi, Mwene, niona bunkhulo kulawa kuulanga ukalile mkali kufosa zua na uling'aa kuchizunguka nie na wanthu wakalile wakisafili hamwe nanie. 14Cheye wose chilagalile hasi, nihulika lwangi ikilonga na nie ikilonga katika lugha ya Kieblania: 'Sauli Sauli! Hangi konitesa? Ni vidala kumwako kuutoa teke mchokoo.15Ndipo nilongile, 'Weye ni niani, Mndewa?' Mndewa akajibu 'Nie ni Yesu ambaye konitesa. 16Lelo inuka utimalale kwa migulu yankho; sababu kwa kusudi dino nie nioneka kumwako, nikuteula kuwa mtumigwa na shahidi nchanya ya mbuli ambayo komanya kuhusu nie sambi na mbuli nanikulagise baadaye; 17na Nanikuokole kulawa kwa wanthu wa Mataifa ambapo nokutuma, 18fungula meso yao na kuwalava mudiziza kwita mui bunkhulo na kulawa mui nguvu za kinyamkela wambiduile Mulungu; ili wapanthe kuhokela kulawa kwa Mulungu msamaha wa ubananzi na ulithi ambao niwenkha wadya niwatengile kwa imani iliyo kumwangu.19Hivyo mwene Aglipa, sidahile kuasi maono ya kuulanga, 20lakini, kwa wadya walio katika Dameski kwanza, na kamala Yelusalemu na nchi yose ya Yudea, na pia kwa wanthu wa mataifa wamwenga, nilihubili kwamba watubu na kumbidukila Mulungu, watende matendo yostahili toba. 21Kwa sababu hiyo Wayahudi wanigwila mudihekalu, wakigeza kunikoma.22Mulungu kanisaidila mpaka sambi, hivyo notimalala na kushuhudila kwa wanthu wa kawaida na kwa wala wakulu kuchanya ya yala ambayo walotezi na Musa walonga nayalawile na si vimwenga; 23kwamba Kilisito lazima atateseka na atakuwa wa mwanduso kufufuka kulawa kwa wefile na kutangaza bunkhulo kwa Wayahudi na wanthu wa mataifa.24Pauli akomelezile kujitetea Festo akalonga kwa lwangi mkulu 'Pauli, weye ni mbozi! masomo yankho yakutenda uwe mbozi. 25Lakini Pauli akalonga, Nie si mbozi, mheshimiwa Festo; lakini kwa ujasili nolonga mbuli za ukweli muhala. 26Kwa kuwa mwene komanya kuhusu mbuli zino; na hivyo, nolonga kwa uhulu kumwake, kwa maana nina hakika kwamba hebule dyodyose difisigwe kumwake; kwa kuwa dino haditendigwe hankhanda.27Je, Koamini mlotezi, Mwene Aglipa? Nomanya kwamba koamini.' 28Aglipa akamlongela Pauli, 'Kwa muda mguhi kodaha kunishawishi nie na kunitenda Mkilisito? 29Pauli akalonga ''Namulomba Mulungu kwamba, kwa muda mguhi au mtali, si weye tu, bali pa wose wonihulika dielo, weye gesa nie, lakini bia ino minyololo ya mudigeleza.''30Ndipo mwene akatimalala na liwali, na Belnike pia, na weye wakalile wakala hamwe nao, 31ahowahalawe muukumbi, walonga wao kwa wao na kulonga, 'Munthu yuno hastahili chifo wala kifungo.' 32Aglipa akamlongela Festo, ''Munthu yuno adahile kuikigwa hulu gesa sekealonde lufani kwa Kaisali.''
1Ahoiamuligwe kwamba cholondigwa tusafili kwa mazi kwita Italia, walimkabidhi Pauli na wafungigwa wamwenga kwa afisa wa jeshi da Kiloma atangigwe Julio, wa Kikosi cha Agustani. 2Chikakwela meli kulawa Adlamitamu, ambayo ikala ikiita hankhanda ya pwani ya Asia. Hivyo chikaingila muibahali. Alistaka kulawa Thesolanike ya Makedonia akaita hamwe nacheye.3Siku iinzile chikata nanga katika mji wa Sidoni, ambapo Julio kamtendela Pauli kwa ukalimu na akamluhusu kwita kwa mbuya zake kuhokela ukalimu wao. 4Kulawa aho chikaita muibahali chikagenda kuzunguka kisiwa cha Kiplo ambacho kikala kikinga mbeho, kwa sababu mbeho ukala ukichikabili. 5Baada ya kuwa chita muna mji yaliyo haguhi na Kilikia na Pamfilia, chikeza Mila, mji wa Lisia. 6Hadya yula afisa wa jeshi da Kiloma, akaitinkha meli kulawa Alexandlia ambayo ikala ikiita kwitila Italia. Akachikweleza mgati mmwake.7Baada ya kuwa chita lugaluga kwa siku nyingi na hatimaye tukawa chifika kwa taabu haguhi na Kinidas, mbeho hauchiluhusile kaidi kwita nzila hiyo, hivyo chikaita hankhanda ya kivuli cha Klete chikiukinga upepo, mkabala na Salmone. 8Chikaita hankhanda ya pwani kwa udala, mpaka chikafika hanthu patangigwe Fali Haveni ambayo ya haguhi na mji wa Lasi.9Chikala chisola muda mwingi nkhani, na muda wa mfungo wa Kiyahudi ukala ufosa pia, na sambi ikala ni hatali kuendelea kwita. Hivyo Pauli akachionya, 10na kulonga, ''Wanawalume, noona nthambo ambayo cholonda chiisole itakuwa na madhala na hasala nyingi, siyo tu mizigo na meli, lakini pia ya maisha yenthu.'' 11Lakini afisa wa jeshi da Kiloma akamtegeleza nkhani mndewa wankhe na mmiliki wa meli, kufosa mbuli yala ambayo yalongigwa na Pauli.12Kwa sababu bandali haikalile hanthu lahisi kukala wakati wa mbeho, mabahalia wengi wakashauli chite kulawa hadyam ili kwa namna yoyose chikidaha kuufikila mji wa Floinike, chikale hadya wakati wa mbeho. Foinike ni bandali huko Klete, na yolola kaskazini mashaliki na kusini mashaliki. 13Mbeho ya kusini uandusile kuvuma lugaluga, mabahalia wakafikili wapantha kila ambacho wakala wolonda. Wakang'ola nanga na kwita hankhanda ya Klete haguhi na pwani.14Lakini baada ya muda mguhi mbeho mkali, utangigwe Wa kaskazini mashaliki, ukandusa kutoa kulawa ng'ambo ya kisiwa. 15Wakati meli ielemeligwe na kupotigwa kuukabili mbeho, chitogolana na hali hiyo, chigenda nao. 16Tukakimbila kufosela udya upande ukalile woukinga upepo wa kisiwa chotangigwa Kauda; na kwa taabu nkhani chifanikiigwa kuuokola mtumbwi.17Baada ya kuwa waivuta, watumila lugozi kuifunga meli. Waogoha kwamba chidahile kwita mui hanthu ha msanga mwingi da Syiti, hivyo wakahulumusha nanga na waendeshigwa hankhanda. 18Chitoigwa kwa nguvu nkhani na dholuba, hivyo siku iinzile mabahalia wakandusa kukwasa mizigo kulawa muimeli.19Siku ya nthatu, mabahalia wakandusa kuyalava mazi kwa mikono yao wenyewe. 20Wakati ambapo zua na nthondo hazichiangazile kwa siku nyingi, inkhali dholuba nkhulu ichitoa, na matumaini kwamba tungeokolewa yahalawa.21Baada ya kuwa waita muda mtali bila ndiya, aho Pauli akatimalala mgati ya mabahalia akalonga, ''Wanawalume, mpasigwa mnitegeleze, na sekeching'ole nanga kulawa Klete, ili kupantha yano madhala na hasala. 22Na sambi nowafaliji mjigele moyo, kwa sababu sekekuwe na upotevu maisha mgati mmwetu, isipokuwa hasala ya meli tu.23Kwa sababu chilo kifosile msenga wa Mulungu, ambaye huyo Mulungu nie ni wankhe, na ambaye nomwabudu pia - msenga wankhe katimalala hankhanda mmwangu 24na kulonga, ''Usiogohe Pauli. Lazima utimalale kulongozi ha Kaisali, na lola, Mulungu katika wema wankhe kakwinkha wano wose ambao woita hamwe nawe. 25Hivyo, wanawalume, jinkheni moyo, kwa sababu nomwamini Mulungu, kwamba itakuwa gesa nilongeligwe. 26Lakini lazima chilumile kwa kutoigwa katika baadhi ya visiwa.''27Ifikile ichilo wa kumi na nne, chikalile chikiendeshigwa huko na huko mui bahali ya Adlatik, gesa ichilo wa manane vino, mabahalia wafikili kwamba wamekalibia isi kavu. 28Watumila milio kupima kina cha mazi na wakapantha mita thelathini na sita, baada ya muda mguhi wakapima kaidi wakapantha mita ishilini na saba. 29Wakaogoha mwanduso chodaha kugonga miamba, hivyo wakahulumua nanga nne kulawa katika hanthu ha kuikila nanga na wakalomba kwamba imitondo ize haluse.30Wadya mabahalia wakala wolonda namna ya kuitekeleza ila meli na walizishusha muimazi boti ndodo ndodo za kuokolela maisha, na wakajitenda kwamba wokwasa nanga kulawa hanthu ha kulongozi ya boti. 31Lakini Pauli akamlongela yula asikali wa jeshi da Kilumi na wala asikali, ''Hamdaha kuokoka isipokuwa wano wanthu wosigala mui meli.'' 32Kamala wose asikali wakalonda lugozi za idya boti na ilekigwa isoligwe na mazi.33Wakati bunkhulo da mitondo ukalile kojitokeza, Pauli akawasihi wose angalau wadya kidodo. Akalonga, ''Ino ni siku ya kumi na nne mogozela bila kudya, hamdile kinthu. 34Hivyo nowasihi msole ndiya kidodo, kwa sababu ino ni kwa ajili ya kuishi kuwenu; na hebule hata unyele umwe wa mitwi yenu naukwage. 35Akalile kalonga hayo, akasola mgate akamshukulu Mulungu kulongozi ha meso ya kila muthu. Kamala akaumega mgate akandusa kudya.36Kamala wose wakageligwa moyo na wao wakasola ndiya. 37Chikala wanthu 276 mgati ya meli. 38Ahowadile kale vya kutosha, waitenda meli nyepesi kwa kuchinkha ngano mgati ya bahali.39Ikalile imisi, hawaitambule isi kavu, lakini wakalola hanthu ya isi kavu iingilile muimazi ikalile na msanga mwingi. wakajadiliana gesa wodaha kuiendesha meli kwitila aho. 40Hivyo wakazilegeza nanga wakazileka muibahali. Katika muda huo huo wakazilegeza lugozi za tanga na wakaiinula hanthu ha kulongozi mui mbeho, hivyo wakaita mui hiyo hanthu ha msanga mwingi. 41Lakini wakeza hanthu ambapo mikondo miidi ya mazi yotinkhana, na meli ikaita muumsanga. Na ila hanthu ha kulongozi ya meli ikakwama hadya na haidahile kulawa, lakini hanthu ha kulongozi ha meli ikandusa kulawa, lakini hanthu ha kulongozi ya meli ikandusa kubeneka kwa sababu ya ukali wa mawimbi.42Mpango wa wadya asikali ukala ni kuwakoma wafungigwa,ili kwamba hebule ambaye angeogelea na kuhalawa. 43Lakini yula asikali wa jeshi da Kiloma kalonda kumwokola Pauli, hivyo akautimalalisha mpango wao; na akawaamulu wadya ambao wodaha kuogelea, wazumphe kulawa muimeli mwanduso na waite isi kavu. 44Kamala wanawalume wamwenga wolonda, wamwenga kuchanya ya vipande vya mbao na wamwenga kuchanya ha vinthu vimwenga kulawa mui meli. Kwa nzila ino ikalawila kwamba wose tukafika goya isi kavu.
1Chifikishigwe goya, chitambula kwamba kisiwa chotangigwa Malta. 2Wanthu wenyeji wa hadya si tu kwamba wachinkha ukalimu wa kawaida, bali waliwasha moto na kutukalibisha wose, kwa sababu ya mvula na mbeho ikalile ikiendelea.3Lakini Pauli akalile amekusanya mzigo wa ngodi na kuuika muumoto, zoka mdodo mui sumu akalawa mui zila ngodi kwa sababu ya dila vuke, na akajizungusha mui mkono wankhe. 4Wanthu wenyeji wa hadya waonile mnyama ananing'inia kulawa mui mkono wankhe, wakalongana wao kwa wao, ''Munthu yuno hakika ni mkomaji ambaye kahalawa muibahali, lakini haki haimluhusu kuishi.''5Lakini yeye akamkwasila huyo mnyama muna moto na hapatile madhala yoyose. 6Wao wamgozela avimbe kwa homa au alagale ghafla na kudanganika. Lakini baada ya kumlola kwa muda mtali na kulola kwamba hebule mbuli ambadyo si da kawaida kumwake, wabidula mawazo yao na kulonga kakala mulungu.7Basi hanthu hadya haguhi pakala na aldhi ambayo ikala mali ya mkulu wa kisiwa, munthu atangiwe Pablio. Alitukalibisha na kutukalimu kwa siku nthatu. 8Ilawila kwamba tata wa Pablio katozigwa na homa na utamu wa kuhala. Na pauli ahoamwitile, kalomba, akaika mikono kuchanya mmwake, na kumhonya. 9Baada ya dino kulawila, wanthu wamwenga hadya muikisiwa wakalile wolumwa pia waita na wahonygwa. 10Wanthu wakatuheshimu kwa heshima nyngi. Chikalile chojiandaa kwita, wachinkha vila chivilondile.11Baada ya miezi minthatu, chita mgati ha meli ya Iskanda ambayo ikala itoigwa mbeho aho kisiwani, ambayo vilongozi wankhe wakala lumbu waidi mapacha. 12Baada ya kuwa tumetua muna mji wa Silakusa, chikala hadya siku nthatu.13Kulawila hadya chita tukafika mji wa Legio. Baada ya siku imwe mbeho wa kusini ulawila ghafla, na baada ya siku mbili chikafika katika mji wa Putoli. 14Huko chiwanthika baadhi ya lumbu na chikalibishwa kukala nao kwa siku saba. Kwa nzila ino chikeza Lumi. 15Kulawa huko wadya lumbu, baada ya kuwa wahulika mbuli zenthu, weza kuchihokela huko soko da Apias na Hotel nthatu. Pauli awaonile wadya lumbu alimshukulu Mulungu akajigela usafili.16Chiingilile Roma, Pauli aliluhusiwa kuishi mdumwe hamwe na yula asikali akalile akimlinda. 17Basi ikala baada ya siku nthatu Pauli kawatanga hamwe wadya wanawalume wakalile vilongozi mgati ya Wayahudi. Wezile hamwe, kalonga kumwao, ''Lumbu, hamwe na kwamba sitendile bananzi dyodyose kwa wanthu wano au kutenda kibidu na talatibu za matata zenthu wachilongole, nilavigwa gesa mfungwa kulawa Yelusalemu hadi mui mikono ya Walumi. 18Baada ya kunihoji, walitamani kunileka hulu, kwa sababu kukala hebule sababu kumwangu nie ya kustahili adhabu ya chifo.19Lakini wadya Wayahudi walongile kibidu cha shauku yao, nilazimika kukantha lufaa kwa Kaisali, japokuwa haikalile kana kwamba nogala mashitaka kuchanya ya taifa dyangu. 20Kwa sababu ya kukantha kumwangu lufaa, hivyo, nilomba kuwalola na kulonga namweye. Ni kwa sababu ya kila ambacho Isilaili anaujasili kwacho, nifungigwa na kifungo kino.21Kamala wakamlongela, ''Hachiwahile kuhokela balua kulawa Yudea kukuhusu weye, wala hebule lumbu ezile na kulava taalifa au kulonga mbuli dyodyose dihile kuhusu weye. 22Lakini cholonda kuhulika kulawa kumwako kofikili mbwani kuhusu dino kundi da wanthu wano, kwa sababu yomanyika kumwetu kwamba dolonga kibidu kila hanthu.''23Wakalile wametenga siku kwa ajili yankhe, wanthu wengi zaidi wamwizila akalile koishi. Kalonga dila mbuli kumwao na kushuhudia kuhusu umwene wa Mulungu. Kageza kuwashawishi kuhusu Yesu, kwa namna zose mbili kulawa katika shelia za Musa na kulawana kwa walotezi, kwandusila imitondo hadi jioni. 24Baadhi yao walishawishika kuhusu mbuli yadya yalongigwe, wakati wamwenga hawakuamini.25Wapotigwe kutogolana wao kwa wao, wahalawa baada ya Pauli kudilonga mbuli dino dimwe, ''Roho Mtakatifu kalonga goya kufosela Isaya mlotezi kwa tati zetu. 26Kalonga, 'Genda kwa wanthu wano ulonge, ''Kwa magutwi yenu namuhulike, lakini sekemuelewe; Na kwa meso yenu namuone lakini sekemtambule.27Kwa ajili ya mioyo ya wanthu wano ikala dhaifu, magutwi yao yahulika kwa taabu, wamefumba meso yao; ili kwamba sekewezekutambula kwa meso yao, na kuhulika kwa magutwi yao, na kuelewa kwa mioyo yao, na kubiduka kaidi, na niwahonyile.''28Kwa hiyo, mopasigwa kumanya kwamba uno wokovu wa Mulungu ugaligwa kwa wanthu wa Mataifa, na nawategeleze.'' (Zingatila: Msitali uno 29''Wakati akalile katimalala mbuli zino, wayahudi wahalawa, wakiwa na mashindano makulu mgati mmwao,'' hauhali mui nakala zinogile za umwaka).30Pauli kakala muna nyumba yankhe ya kupanga kwa miaka yose miidi, na aliwakalibisha wose wezile kumwake. 31Kakala akihubili umwene wa Mulungu na kakala akifundisha mbuli kuchanya ya Mndewa Yesu Kilisito kwa ujasili wose. Hebule amzuile.
1Pauli, mtumigwa wa Yesu Kilisito, atangigwe kuwa mtume, na kutengigwa kwa ajili ya injili ya Mulungu. 2Ino ndio ila injili aliyoiahidi umwaka kufosela walotezi wake katika maandiko matakatifu. 3Ni kuhusu Mwana wake, aelekigwe kulawa ukoo wa Daudi kwa jinsi ya mtufi.4Yeye katangazigwa kwa Mwana wa Mulungu kwa nguvu ya Roho ya utakatifu kwa ufufuo wa wefile, Yesu Kilisito Mndewa wetu. 5Kufosela yeye chihokela neema na utume kwa utii wa imani kati ya mataifa yose, kwa ajili ya zina dyake. 6Kati ya mataifa yano, mweye pia mtangigwa kuwa wa Yesu Kilisito.7Balua ino ni kwa wose walioko Rumi, wapendwao na Mulungu, watangigwe kuwa wanthu watakatifu. Neema na iwe kumwenu, na amani kulawa kwa Mulungu Tati yetu na Mndewa Yesu Kilisito.8Mwanduso, nomshukulu Mulungu wangu katika Yesu Kilisito kwa ajili yenu nyote, kwa sababu imani yenu yohubiligwa katika isi ngima. 9Kwa maana Mulungu ni shahidi wangu, ambaye ninamtumikia kwa roho yangu katika injili ya Mwana wake, jinsi ninavyodumu katika kuwatambula. 10Daima nolomba katika sala zangu kwamba kwa nzila yoyose nipate mwishowe kuwa na mafanikio sambi kwa mapenzi ya Mulungu katika kwiza kumwenu.11Maana natamani kuwalola, ili nipate kuwenkha mweye baadhi ya kalama za rohoni, nipate kuwaimalisha. 12Yaani, notazamila moyo umwe namweye, kwa nzila ya imani ya kila imwe wetu, yenu na yangu.13Lelo lumbu, silonda mkose kumanya kwmba, mala nyingi nimekusaidia kwiza kumwenu, lakini nizuiligwa mpaka sambi. Nilonda vino ili kuwa na matunda kumwenu kama ilivyo pia mgati mwa wanthu wa mataifa. 14Nodaiigwa na Wayunani na wageni pia, welevu na wabozi. 15Kwa hiyo, kwa upande wangu, nie niko tayali kutangaza injili kumwenu pia mweye mkalile huko Roma.16Kwa maana siionela chinyala injili, kwa kuwa ni udaho wa Mulungu ugalao wokovu kwa kila aaminiye, kwa Myahudi mwanduso na kwa Myunani pia. 17Kwa maana haki ya Mulungu idhihilishigwa kulawa imani hata imani, kama ikala iandikigwa, "Mwenye haki ataishi kwa imani.''18Maana ghadhabu ya Mulungu idhihilishigwa kulawa kuulanga dhidi ya ubananzi na uovu wose wa wanthu, ambao wa nzila ya udhalimu hauifisa kweli. 19Ino ni kwa sababu, yose yodaha kumanyika nchanya ya Mulungu ni wazi kumwao. Maana Mulungu kawamanyiza.20Maana mbuli yake yasioonekana goya yawa wazi tangu kuumbigwa kwa iisi. Yoeleweka kufosela vinthu viumbigwe. Mambo hayo ni udaho wake wa milele na asili ya uungu. Matokeo yake, wanthu wano webule uzulu. 21Ino ni kwa sababu, ingawa wamanya kuhusu Mulungu, hawamtukuzile yeye kama Mulungu, wala hawamwinkhe shukulani. Badala yake, wamekuwa wabozi katika mawazo yao, na mioyo yao yenye ubozi ugeligwa ziza.22Waitanga kuwa ni welevu, lakini wakawa wabozi. 23Waliubadili utunyo wa Mulungu asie na ubananzi kwa mfano wa sula ya binadamu aliye na ubananzi, na ya ndege, ya wanyama wenye migulu minne, na ya viumbe vitambaavyo.24Kwa hiyoMulungu kawaleka wakole tamaa za mioyo yao kwa uchafu, kwa mitufi yao kufedheheshwa baina yao. 25Ni wao waibidule kweli ya Mulungu kuwa uwizi, na ambao waliabudu na kutumikia viumbe badala ya Muumbaji, ambaye kosifiwa milele. Amina.26Kwa sababu ino, Mulungu kawaleka wainze tamaa zao za chinyala, kwa kuwa wanawake wao wabidula matumizi yao ya asili kwa kile kiwile kinyume na asili. 27Hali kadhalika, wanawalume pia wakaleka matumizi yao ya asili kwa wanawake na kuwakwa na tamaa dhidi yao wenyewe. Wano wakala wanawalume ambao watenda na wanawalume wenzao yasiyo wapasa, na ambao wahokela adhabu iliyostahili upotovu wao.28Kwa sababu walema kuwa na Mulungu katika fahamu zao, akawaleka wakole akili zao zisizofaa, watende mbuli zila yasiyofaa.29Wamemigwa na udhalimu wose, ubananzi, tamaa na uhile. Wamemigwa na wivu, ukomaji, uvwizi, na nia zihile. 30Wao pia ni wasengenyaji, wasingiziaji, na wenye kumchukia Mulungu. Wenye vulugu, chibuli, na kuigoda. Wao ni watunga mabaya, na wasiotii wazazi wao. 31Wao webule ufahamu; wasioaminika, webule mapenzi ya asili, na wasio na huluma.32Wanaelewa kanuni za Mulungu, ya kwamba wanthu watendao mbuzi za jinsi hiyo wostahili chifo. Lakini si tu wotenda mbuli hizo, wao pia wokubaliana na wala wotenda mbuli hizo.
1Kwa hiyo webule udhulu, weye uhukumuye, kwa maana katika yala uhukumuyo imwenga wojitia hatiani mwenyewe. Kwa maana weye uhukumuye kotenda mbuli zila zila. 2Lakini chomanya kwamba hukumu ya Mulungu ni ya kweli nchanya yao watedao mambo gesa hayo.3Lakini weye tafakali dino, weye ambaye unahukumu wala wanaotenda mambo hayo ingawa nawe kotenda mambo hayo hayo. Je utaepuka hukumu ya Mulungu? 4Au unafikili kidodo sana nchanya ya wingi wa wema wake, kuchelewa kwa adhabu yake, na uvumilivu wake? Je, humanyile kwamba wema wake unapaswa kukuelekeza katika toba?5Bali kwa kadri ya udala wako na kwa moyo wako webule na toba koiikila mwenyewe akiba ya ghadhabu kwa siku ila ya ghadhabu, yaani, siku ila ya ugubulo wa hukumu ya haki ya Mulungu. 6Yeye atamlinkha kila munthu kipimo sawa na matendo yale: 7kwa wala ambao kwa uthabiti wa matendo yanogile walonda sifa, heshima na kutokuhalibika, atawenkha ugima wa milele.8Lakini kwa wala ambao ni wabinafsi, wasiotii kweli bali hutii dhuluma, ghadhabu na hasila kali naize. 9Mulungu naagale dhiki na shida nchanya ya kila nafsi ya binadamu atendile ubananzi, kwa Myahudi kwanza, na kwa Myunani pia.10Lakini sifa, heshima na amani naize kwa kila munthu atendaye yanogile, kwa Myahudi kwanza, na kwa Myunani pia. 11Kwa maana hebule upendeleo kwa Mulungu. 12Kwa maana kama vila wengi waliokosa pasipo shelia nawage pasipo shelia, na kama vila wengi waliokosa kulingana na shelia nawahukumiigwe kwa shelia.13Maana si wahulikaji wa shelia walio wenye haki kulongozi za Mulungu, bali ni wala waitendao shelia ahowahesabigwe haki. 14Kwa maana wanthu wa Mataifa, ambao webule shelia, wotenda kwa asili mambo ya shelia, wao, wamekuwa shelia kwa nafsi zao, ingawa wao webule shelia.15Kwa dino wanaonesha kwamba matendo yanahitajika kwa mujibu wa shelia yaandikigwa ndani ya mioyo yao. Dhamili zao pia zowashuhudila wao, na mawazo yao wenyewe ama hawashitaki au huwalinda wao wenyewe 16na pia kwa Mulungu. Yano nayalawile kaatika siku ambayo Mulungu atazihukumu sili za wanthu wose, sawasawa na injili yangu, kwa nzila ya Yesu Kilisito.17Chilonge kwamba kojitanga mwenyewe Myahudi, akalile katika shelia, sekelela kwa kujisifu katika Mulungu, 18yamanye mapenzi yake, na kupima mambo ambayo yotofautiana nayo, baada ya kulagilizwa na shelia. 19Na chilonge kwamba una ujasili kwamba weye mwenyewe ni kilongozi wa kipofu, mwanga kwa wala walio muiziza, 20msahihishaji wa wabozi, mwalimu wa wana, na kwamba unayo katika shelia jinsi ya elimu na kweli.21Weye basi, uhubiliye imwenga, je, huifundisha mwenyewe? Weye uhubiliye sekekubawa, je weye hubawa? 22Weye ukulonga sekeuzini, je kozini? Weye uchukiaye sanamu, je kobawa mudihekalu?23Weye ujisifuye katika shelia, je haumfedheheshi Mulungu katika kubena shelia? 24Kwa maana "zina da Mulungu linafedheheshwa kati ya wanthu wa mataifa kwa sababu yenu,'' kama iandikigwe.25Kwa maana kutahiligwa kweli kwafala kama ukitii shelia, lakini kama seye ni mbenaji wa shelia, kutahiligwa kumwako kunakuwa kutokutahiliwa. 26Basi, ikiwa, munthu asiyetahiliwa anaendelea kutoza matakwa ta shelia, je kutokutahiliwa kumwake sekekusoligwe kana kwamba katahiligwa? 27Na eye asiyetahiliwa kwa asili hatahukumu kama akitimiza shelia? Ino ni kwa sababu una maandiko yaandaliigwe na tohala pia lakini ankhali u mbenaji wa shelia!28Kwa maana yeye si Myahudi aliye kwa hali ya kunze; wala kutahiligwa si kula ambako ni kwa kunze tu katika mtufi. 29Lakini yeye ni Myahudi aliye kwa ndani, na tohala ni ya moyo, katika roho, si katika andiko. Sifa ya munthu wa namna hiyo hailawila na wanthu bali yolawa kwa Mulungu.
1Kamala ni faida gani awile nayo Myahudi? Na faida ya tohala ni mbwani? 2Ni vinogile nkhani kwa kila nzila. Awali ya yose, Wayahudi wakabidhigwa ugubulo kulawa kwa Mulungu.3Lakini, naiweze iwapo baadhi ya Wayahudi hawakalile na imani? Je, kutokuamini kumwao kutenda uaminifu wa Mulungu kuwa batili? 4La hasha. Badala yake, leka Mulungu aoneke kuwa kweli, hata kama kila munthu ni mvwizi. Kama ikalile iandikigwe, "Ya kwamba udahe kuoneka kuwa mwenye haki katika maneno yako, na udahe kushinda uingilapo katika hukumu."5Lakini ikiwa ubananzi unaonesha haki ya Mulungu, chilonge mbwani? Mulungu s dhalimu alavapo ghadhabu yake, je keaho ivo? Nolonga kulawana na mantiki ya kibinadamu. 6La hasha. Ni jinsi gani basi Mulungu atauhukumu iisi?7Lakini ikiwa kweli ya Mulungu kufosela uvwizi wangu hulava sifa tele kwa ajili yake, hangi ningali bado naohukumiigwa kama mwenye ubananzi? 8Hangi chilonge, kama chisingiziigwa na kama wamwenga wanavyothibiisha kwamba cholonge, ''Chitende ubananzi, ili yanogile yeze''? Hukumu nchanya yao ni ya haki.9Mbwani basi? Chojitetea wenyewe? Hapana kabisa. Kwa kuwa cheye tayali tumewahukumu Wayahudi na Wayunani wose hamwe, ya kuwa wapo hasi ya ubananzi. 10Ino ni kama ivoiandikigwe: ''Hebule mwenye haki, hata imwe.11Hebule munthu ambaye anaelewa. Hebule munthu ambaye komlonda Mulungu. 12Wose wabiduka. Wao kwa hamwe wakawa webule maana. Hebule atendaye yanogile, la, hata imwe.13Makoo yao ni kabuli da wazi. Ndimi zao zivwiza. Sumu ya zoka ipo hasi ya milomo yao. 14Milomo vyao vimema laana na usungu.15Migulu yao ina mbio kutila damu. 16Ubananzi na mateso yapo katika nzila zao. 17Wanthu hawa hawamanyile nzila ya amani. 18Hebule hofu ya Mulungu kulongozi ya meso yao.''19Lelo chomanya kwamba chochose shelia yokilongacho, hulonga na wala walio asi ya shelia. Ino ni ili kwamba kila mulomo kifungigwe, na hivyo kwamba iisi wose udahe kuwajibika kwa Mulungu. 20Ino ni kwa sababu hebule mufi utakaohesabiwa haki kwa matendo ya shelia kulongozi za meso yake. Kwa kuwa kufosela shelia hwiza ufahamu wa ubananzi.21Lakini lelo pasipo shelia, haki ya Mulungu imanyika. Ilishuhudiwa kwa shelia na Walotezi, 22hiyo ni, haki ya Mulungu kufosela imani katika Yesu Kilisito kwa wala wose wanaoamini. Maana hebule tofauti.23Kwa kuwa wose watenda ubananzi, na kuhungukiwa na utunyo wa Mulungu. 24Wahesabiigwa haki bule kwa neema yake kwa nzila ya ukombozi ulio katika Kilisito Yesu.25Kwa maana Mulungu akamlava Kilisito Yesu awe upatanisho kwa nzila ya imani katika damu yake. Akamlava Kilisito kama ushahidi wa haki yake, kwa sababu ya kuzilekela ubananzi zifosile 26katika uvumilivu wake. Yano yose yalawila ili kuonesha haki yake wakati uno wa sambi. Ino ikala ii adahe kujithibitisha mwenyewe kuwa haki, na kulagisa kwamba humhesabia haki munthu yeyose kwa sababu ya imani katika Yesu.27Kukulihi basi kujisifu? Kutengigwa. Kwa misingi ilihi? Misingi ya matendo? Hapana, lakini kwa misingi ya imani. 28Hivyo tunahitimisha wamba munthu kuhesabiigwa haki kwa imani pasipo matendo ya shelia.29Au Mulungu ni Mulungu wa Wayahudi tu? Je yeye si Mulungu wa wose wa Mataifa pia? Ena, wa mataifa pia. 30Ikiwa kwa kweli Mulungu ni imwe, atawahesabia haki walio wa tohala kwa imani, na wasiotahiliwa kwa nzila ya imani.31Je cheye choibatilisha shelia kwa imani? La hasha! Kinyume cha hayo, cheye twaithibitisha shelia.
1Cholonga mbwani kaidi kwamba Abrahamu, tati yetu kwa jinsi ya mtufi, kapatika? 2Kwa maana ikiwa Abrahamu kahesabiigwa haki kwa matendo, akalile na sababu ya kujisifu, lakini si kulongozi ha Mulungu. 3Kwani maandiko yolongaze? ''Abrahamu alimwamini Mulungu, na ihesabiigwa kuwa haki.''4Lelo kwa munthu atende kazi, maliho yake hayahesabiigwa kuwa ni neema, bali kuwa ni deni. 5Lakini kwa munthu hatendile kazi bali komwamini yeye ambaye amhesabila haki asiyekuwa mtaua, imani yake munthu huyo ihesabiigwa kuwa haki.6Daudi pia hulonga balaka nchanya ya munthu ambaye Mulungu ahesabila haki pasipo matendo. 7Akalonga, ''wabalikiigwa wala ambao maovu yao yasemeheigwa na ambao ubananzi zao zigubikwa. 8Kabalikiigwa munthu yula ambaye Mndewa hamuhesabila ubananzi.''9Basi je balaka zino ni kwa wala waliotahiliwa tu, au pia kwa wala wasiotahiliwa? Kwa maana cholonga, ''kwa Abrahamu imani yake ihesabiigwa kuwa ni haki.'' 10Hivyo ilihesabiwaje basi? Wakati Abrahamu kakala katika tohala, au kabla hajatahiliwa? Haikalile katika kuahiliwa, bali katika kutotahiliwa.11Abrahamu kahokela alama ya kutahiliwa. Uno ukala muhuli wa ila haki ya imani akalile nayo tayali kabla hajatahiliwa. Matokeo ya ishala ino ni kwamba alifanyika kuwa tata wa wose waaminio, hata kama wapo katika kutotahiliwa. Ino ina maana kwamba haki naihesabiigwe kumwao. 12Ino pia ilimaanisha kuwa Abrahamu alifanya tata wa tohala si tu kwa wala wolawila na tohala, bali pia wala wanaozikola nyayo za tati yetu Abrahamu. Na ino ndiyo imani akalile nayo kwa wasiotahiliwa.13Kwa maana haikalile kwa shelia kwamba ahadi ilaviligwa kwa Abrahamu na uzao wake, ahadi ino ya kwamba watakuwa walithi wa iisi. isipokuwa, ikala kufosela haki ya imani. 14Kwa maana kama wala wa shelia ndio walithi, imani ikala bule, na ahadi imebatilika. 15Kwa sababu shelia hugala gadhabu, lakini hadya ambapo hebule shelia, pia hebule kutotii.16Kwa sababu ino ino hulawila kwa imani, ili iwe kwa neema. Matokeo yake, ahadi ni dhahili kwa uzao wose. Na wazawa wano si tu wala womanya shelia, bali pia wala ambao ni wa imani ya Abrahamu. Kwa maana yeye ni tati yetu cheye wose, 17kama ivoiandikigwe, ''Nikutenda weye kuwa tata wa mataifa mengi.'' Abrahamu kakala katika uwepo wa yula aliyemwamini, yaani, Mulungu ambaye huwenkha wefile ugima na kuyagela mambo ambayo hayahali ili yadahe kuwepo.18Licha ya hali zose za kunze, Abrahamu kwa ujasili alimuamini Mulungu kwa siku zokwiza. Hivyo akawa tata wa mataifa mengi, kulingana na kila kilongigwe,''...Ndivyo utakavyokuwa uzao wako.'' 19Yeye hakalile dhaifu katika imani. Abrahamu alikili kwamba mtufi wake mwenyewe ulikwisha kudanganika - kakala na umli wa kalibu miaka mia imwe. Pia katogolana na hali ya kudanganika ya tumbo la Sara.20Lakini kwa sababu ya ahadi ya Mulungu, Abrahamu hasitile katika kutokuamini. Bali, kageligwa nguvu katika imani na alimsifu Mulungu. 21Kakala akimanya hakika ya kuwa kila ambacho Mulungu ameahidi, kakala pia na udaho wa kukikamilisha. 22Kwa hiyo ino pia ihesabiigwa kumwake kuwa haki.23Lelo haiandikigwe tu kwa faida yake, kwamba ihesabiigwa kumwake. 24Iandikigwa kwa ajili yetu pia, kwa waekeigwa kuhesabiigwa, cheye ambaoo tunaamini katika yeye alimfufua Mndewa wenthu Yesu kulawa wefile. 25Yuno ni yula ambaye kalaviligwa kwa ajili ya makosa yetu na kufufuliwa ili chipate kuhesabiigwa haki.
1Kwa kuwa chihesabiigwa haki kwa nzila ya imani, china amani na Mulungu kwa nzila ya Mndewa wenthu Yesu Kilisito. 2Kufosela yeye cheye china fulsa kwa nzila ya imani katika neema ino ambayo mgati mmwake chotimalala. Chosekelela katika ujasili utupao Mulungu kwa ajili ya baadaye, ujasili ambao choshiliki katika utunyo wa Mulungu.3Siyo dino tu, lakini pia chosekelela katika mateso yenthu. Chomanya kwamba mateso hweleka uvumilivu. 4Uvumilivu hweleka kutogoligwa, na kutogoligwa hweleka ujasili kwa ajili ya baadaye. 5Ujasili uno haukatishi tamaa, kwa sababu upendo wa Mulungu utiligwa katika mioyo yetu kufosela Roho Mtakatifu, ambaye kalaviligwa kumwetu.6Kwa chikalile tungali tu dhaifu, kwa wakati muafaka Kilisito kadanganika kwa ajili ya uovu. 7Kwa kuwa naikale vidala imwe kudanganika kwa ajili ya munthu mwenye haki. Ino ni kwamba, pengine munthu angethubutu kudanganika kwa ajili ua munthu anogile.8Lakini Mulungu amehakikisha upendo wankhe mwenyewe kumwetu, kwa sababu wakati chikalile tungali wenye ubananzi, Kilisito kadanganika kwa ajili yacheye. 9Kamala zaidi ya yose, lelo kwa kuwa chihesabiigwa haki kwa damu yake, nachiokoligwe kwa hiyo kulawa katika ghadhabu ya Mulungu.10Kwa kuwa , ikiwa wakati chhikalile maadui, chipatanishigwa na Mulungu kwa nzila ya kifo cha mwanage, zaidi nkhani, baada ya kuwa chipatanishigwa kale, chookologwa na maisha yake. 11Siyo vino tu, bali pia chosekelela katika Mulungu kufosela Mndewa Yesu Kilisito, kufosela yeye ambaye lelo chihokela upatanisho uno.12Kwa hiyo basi, kama kufosela munthu uimwe ubananzi uingila muiisi, kwa nzila ino chifo kiingila kwa nzila ya ubananzi. Na chifo kikasambaa kwa wanthu wose, kwa sababu wose watendile ubananzi. 13Kwa kuwa hadi shelia, ubananzi ikala muiisi, lakini ubananzi haihesabiki wakati hebule shelia.14Hata hivyo, chifo kilitawala kulawa Adamu hadi Musa, hata nchanya ya wala ambao hawatendile ubananzi kama kutotii kwa Adamu, ambaye ni mfano wa yeye ambaye ezile. 15Lakini hata hivyo, zawadi ya bule si kama kosa. Kwa kuwa ikiwa kwa kosa da imwe wengi wadanganika, zaidi nkhani neema ya Mulungu na zawadi kwa neema ya munthu imw, Yesu Kilisito, imezidi kuongezeka kwa wengi.16Kwa kuwa zawadi si kama matokeo ya yula ambaye katenda ubananzi. Kwa kuwa upande umwenga, hukumu ya adhabu iza kwa sababu ya kosa la munthu imwe.Lakini kwa upande umwenga, kipawa cha bule cholawa katika kuhesbiigwa haki kiza baada ya makosa mengi. 17Kwa maana, ikiwa kwa kosa da imwe, kifo kilitawala kufosela imwe, zaidi nkhani wala ambao nawahokele neema nyingi hamwe na kipawa cha haki watatawala kufosela maisha ya imwe, Yesu Kilisito.18Hivyo basi, kama kufosela kosa dimwe wanthu wose weza kwenye hukumu, ingawa kufosela tendo dimwe da haki kwiza kuhesabiigwa haki ya maisha kwa wanthu wose. 19Kwa kuwa kama kufosela kutotii kwa munthu imwe wengi watendigwa wenye ubananzi, hivyo kufosela utii wa imwe wengi nawatendigwe wenye haki.20Lakini shelia iingila hamwe, ili kwamba kosa didahe kuenela. Lakini hanthu ambapo ubananzi ilizidi kuwa nyingi, neema ikongezeka hata zaidi. 21Ino ilawila ili kwamba, kama ubananzi ivoitawale katika chifo, ndivyo hata neema yodaha kutawala kufosela haki kwa ajili ya maisha ya milele kufosela Yesu Kilisito Mndewa wenthu.
1Chilonge mbwani basi? Chigendelele katika ubananzi ili neema iongezeke? 2La hasha. Cheye chidanganike katika ubananzi, chodahaze kaidi kuishi katika hiyo? 3Je hammanyile ya kuwa wala wabatizigwe katika Kilisito wabatizigwa katika mauti yankhe?4Chikala chizikigwa hamwe naye kufosela ubatizo katika kifo. Ino itendeka ili kwamba kama vila Kilisito ivoainuligwe kulawa mauti kufosela utunyo wa Tata, ili kwamba nacheye chidahe kugenda katika usambi wa maisha. 5Maana ikiwa tumeunganishwa hamwe naye katika mfano wa kifo chankhe, pia tutaungnishwa katika ufufulo wankhe.6Cheye chomanya vino, utu wenthu wa umwaka usulubiigwa hamw naye, ili kwamba mtufi wa ubananzi ubanangigwe. Ino ilawila ili kwamba sekechegendelele kuwa watumigwa wa ubananzi. 7Yeye adanganike katendigwa mwenye haki kulingana na ubananzi.8Lakini kama chidanganika hamwe na Kilisito, choamini kwamba tutaishi hamwe naye pia. 9Chomanya kwamba Kilisito kafufuigwa kulawa katika wefile, na kwamba si efile kaidi. Chifo hakimtawali kaidi.10Maana kwa habali ya chifo efile kwa ubananzi, kadanganika mala imwe kwa ajili ya wose. Hata hivyo, maisha anayoishi, anaishi kwa ajili ya Mulungu. 11Kwa nzila iyo hiyo, namweye pia mopasigwa kujihesabu kuwa wafu katika ubananzi, bali hai kwa Mulungu katika Kilisito Yesu.12Kwa sababu hiyo sekeuluhusu ubananzi itawale mtufi wako ili kusudi udahe kuzitii tamaa zake. 13Sekeulave hanthu za mtufi wako katika ubananzi kama vyombo yabule na haki, bali jilaveni wenyewe kwa Mulungu, kama walio hai kulawa kuimauti. Na zilaveni hanthu za mitufi yenu kama vyombo vya haki kwa Mulungu. 14Sekemuluhusu ubananzi iwatawale. Kwa kuwa hamhali hasi ya shelia, bali hasi ya neema.15Mbwani basi? Chitende ubananzi kwa kuwa hachihali hasi ya shelia, bali hasi ya neema? La hasha. 16Hammanyile ya kuwa kumwake yeye ambaye moilava wenyewe kama watumigwa ndiye ambaye mweye mokala watumishi wake, yeye mopasigwa kumtii? Ino ni kweli ambayo yogela mauti, au watumigwa wa utii wogalila haki.17Lakini ashukuliwe Mulungu! Kwa kuwa mkala watumigwa wa ubananzi, lakini mmetii kulawa muumoyo ila namna ya fundisho mwinkhigwe. 18Mtendigwa hulu kulawa kwenye ubananzi, na mtendigwa waumwa wa haki.19Nolonga kama munthu kwa sababu ya madaifu ya mitufi yenu. Kwa maana kama vila mlavile viungo vya mitufi yenu kwa watumigwa kwa uchafu na uovu, kwa jinsi iyo hiyo, lelo laveni viungo vya mitufi yenu kuwa watumigwa wa haki kwa utakaso. 20Kwa kuwa mkalile watumigwa wa ubananzi, mkala hulu kutali ba haki. 21Kwa wakati huo, mkala na tunda dilihi kwa mbuli ambayo kwa sambi moona kwayo? Kwa kuwa matokeo ya mbuli hayo ni chifo.22Lakini kwa kuwa lelo mtendigwa hulu kutali na ubananzi na mtendika watumigwa kwa Mulungu, mna tunda kwa ajili ya utakaso. Tokeo ni ugima wa milele. 23Kwa kuwa mshahala wa dhambi ni kudanganika, bali zawadi ya bule ni ugima wa milele kwatika Kilisito Yesu Mndewa wenthu.
1Au hammanyile, lumbu zangu ( kwa kuwa nolonga na wanthu woimanya shelia), kwamba shelia humtwala munthu anapokuwa hai?2Kwa maana mwanamke asoligwe kafungigwa na shelia kwa yula mulumake anapokuwa hai, lakini ikiwa mulumake naadanganike, atakuwa kaikigwa hulu kulawa shelia ya ndoa. 3Hivyo basi, wakati mulumake angali akiishi, ikiwa anaishi na mwanamulumwe imwenga, naatangigwe mgoni. Lakini ikiwa mulumake akidanganika, yuko hulu dhidi ya shelia, hivyo hatakuwa mgoni ikiwa koishi na mwanamulumwe imwenga.4Kwa hiyo, lumbu zangu, mweye pia mtendigwa wafu kwa shelia kwa nzila ya mtufi wa Kilisito. Ikala vino ili mpate kuunganishigwa na imwenga, kumwake yeye ambaye kafufuigwa kulawa wefile ili chidahe kumwelekela Mulungu matunda. 5Kwa maana chikalile katika hali ya mtufi, tamaa za ubananzi ziamshigwa katika viungo vyenthu kwa nzila ya shelia na kuilekela mauti matunda.6Lakini lelo chivuguligwa kulawa katika shelia. Chiifila ila hali ichipingile. Ili cheye chipanthe kutumika katika hali yasambi ya Roho, na si katika hali ya umwaka ya diandiko.7Chilongeze basi? Shelia ni ubananzi? La hasha. Hata hivyo, sekeniditambule bananzi, isingelikuwa kwa nzila ya shelia. Kwa kuwa sekenidimanye kutamani kama shelia sekeilonge, ''Sekeutamani.'' 8Lakini ubananzi ilipata nafasi kwa ila amli na igala mgat mmwangu kila aina ya kutamani. Kwa maana ubananzi pasipo shelia idanganika.9Nie nikala hai hapo mwanduso bila shelia, lakini izile ila amli, ubananzi ilipata uhai, nie nikadanganika. 10Ila amli na mambayo ingedigala ugima ibiduka kuwa mauti kumwangu.11Kwa maana ubananzi ilipata nafasi kw ila amli na ikanivwizila. Kufosela ila amli, inikoma. 12Hivyo shelia ni takatifu, na ila amli ni takatifu, ya haki, na inogile.13Hivyo basi ila iliyo inogile ikala mauti kumwangu nie? Sekeiwe hivyo kamwe.Lakini ubananzi, ili ioneke kuwa ni ubananzi hasa kufosela ila inogile, igala mauti mgati mmwangu. Ino ikala ili kwamba kufosela ila amli, ubananzi izidi kuwa ihile nkhani. 14Kwa maana chomanya ya kuwa shelia asili yake ni rohoni, lakini nie ni munthu wa muumtufi. Niuzigwa hasi ya utumwa wa ubananzi.15Maana noditenda, sidielewa dhahili. Kwa kuwa lila nilipendalo kutenda, siditenda, na lila nilichukialo, ndio ninalolitenda. 16Lakini kama nkiditenda lila nisilolipenda, notogolana na shelia ya kuwa selia ni inogile.17Lakini lelo ni nie nafsi yangu noyatenda hilo, bali ni ila dhambi yokala mgati mmwangu. 18Kwa maana nomanya ya kuwa mgati mmwangu, yaani mgati ya mtufi wangu, hadikala jambo dinogile. Kwa kuwa tamaa ya dililo dinogile imo mgati yangu, lakini siditenda.19Kwa maana lila dinogile siditenda, bali lila dihile nisilolibweda ndilo noditenda. 20Lelo kama natenda lila nisilolibweda, si nie binafsi nilitendaye, bali ni ila bananzi yokala mgati mmwangu. 21Nimanya, kaidi, yaumo kanuni mgati mmwangu ya kulonda kutenda lililo dinogile, lakini ubananzi hakika waumo mgati mmwangu.22Kwa maana noisekelela shelia ya Mulungu kwa utu wa mgati. 23Lakini naona kanuni iliy tofauti katika viungo vya mtufi wangu. Yotowa vita dhidi ya kanuni zasambi katika akili zangu. Yonitenda nie mateka kwa kanuni ya ubananzi iliyo katika viungo vya mtufi wangu.24Nie ni munthu wa huzuni! Ni niani atakayeniokoa na mtufi uno wa mauti? 25Lakini shuklani kwa Mulungu kwa Yesu Kilisito Mndewa wenthu! Hivyo basi. Nie mwenyewe kwa akili zangu noitumikila shelia ya Mulungu. Bali, kwa mtufi naitumikia kanuni ya ubananzi.
1Kwa hiyo basi hebule hukumu ya adhabu nchanya mmwao walio katika Kilisito Yesu. 2Kwa kuwa kanuni ya Roho wa ugima ule ulio katika Kilisito Yesu initenda nie kuwa hulu kutali na kanuni ya ubananzi na mauti.3Kwa maana kila ambacho shelia ipotigwa kutenda kwa sababu ikala dhaifu katika mtufi, Mulungu katenda. Kamlagisa Mwanake wa pekee kwa mfano wa mtufi wa ubananzi awe sadaka ya ubananzi, na akaihukumu ubananzi katika mtufi. 4Katenda vino ili malagilizo ya shelia yatimilizwe mgati mmwetu, cheye tusioenenda kwa kukola mbuli za mtufi, bali kwa kukola mbuli za Roho. 5Wala waukola mtufi huafikili mbuli za mtufi, lakini wala waoikola Roho huyafikili mbuli za Roho.6Kwa kuwa nia ya mtufi ni mauti, bali nia ya Roho ni ugima na amani. 7Ino ni kwa sababu ila nia ya mtufi ni uadui nchanya ya Mulungu, kwa maana haitii shelia ya Mulungu, wala haidaha kuitii. 8Wala waukolao mtufi hawadaha kumpendeza Mulungu.9Hata hivyo, hamhali katika mtufi bali katika Roho, kama ni kweli kwamba Roho wa Mulungu huishi mgati mmwenu. Lakini kama munthu hebule Roho wa Kilisito, yeye si wankhe. 10Kama Kilisito yumo mgati mmwenu, mtufi udanganika kwa mbuli ya ubananzi, bali roho ni hai kwa mbuli za haki.11Ikiwa Roho wa yula aliyemfufua Yesu kulawa wafu huishi mgati mmwenu, yeye yula amfufuile Kilisito kulawa katika wafu naainkhe pia mitufi yenu ya mauti uhai nzila ya Roho wake, aishie mgati mmwenu.12Hivyo basi, lumbu zangu, cheye tu wadeni, lakini si kwa mtufi kwamba tuishi kwa jinsi ya mtufi. 13Maana ikiwa mnaishi kwa jinsi ya mtufi, mwa haguhi kudanganika ikiwa kwa Roho moyasafisha matendo ya mitufi, namweye mtaishi.14Maana kama ambavyo wengi wolongozigwa na Roho wa Mulungu, wano ni wana wa Mulungu. 15Kwa kuwa hamuhokele roho wa utumwa kaidi hata muogohe. Badala yake, mhokela roho ya kutendigwa kuwa wana, ambayo kwayo cholila, ''Abba, Tata!''16Roho mwenyewe hushuhudia hamwe na roho zetu ya kuwa tu wana wa Mulungu. 17Ikiwa tu wana, basi tu walithi wa Mulungu. Na cheye tu walithi hamwe na Kilisito, ikiwa kwa kweli choteseka na yeye ili tupate kutukuzwa hamwe naye.18Kwa kuwa nayahesabu mateso ya wakati uno kuwa si kinthu nikilinganisha na utunyo wolondakugubuligwa kumwetu. 19Kwa maana viumbe vyose pia vyololela kwa shauku nyingi kugubuligwa kwa wana wa Mulungu.20Kwa maana uumbaji pia ulitiishwa hasi ya ubatili, si kwa hiali yake, ila kwa sababu yake yeye aliyevitiisha. Ni katika tumaini 21kwamba uumbaji wenyewe nao nauikigwe hulu na kulavigwa katika utumwa wa ubananzi, na kuingizwa katika uhulu wa utunyo wa wana wa Mulungu. 22Kwa maana chomanya ya kuwa uumbaji nao pia wougula na kuteseka kwa usungu hamwe hata sambi.23Si hivyo tu, ila na cheye wenyewe tulio na malimbuko ya Roho - cheye chougula katika nafsi zetu, chikigoza kutendigwa wana, yaani ukombozi wa mitufi yetu. 24Kwa maana ni kwa talaja dino chiokoligwa. Lakini kinthu kilichotalajiwa kikioneka hebule talaja kaidi, kwa maana ni niani kolondaakitalajie kila akionacho? 25Bali tukitalajia kinthu tusichokiona, chokigozela kwa sabuli.26Kwa jinsi iyo hiyo, Roho naye hutusaidila katika udhaifu wenthu. Kwa maana hachimanyile kuomba jinsi itupasavyo, lakini Roho mwenyewe hutuombela kwa kuugula hakudahika kulongwa. 27Na yeye aichunguzaye mioyo koimanya akili ya Roho, kwa sababu hulomba kwa niaba yao walioamini kulingana na mapenzi ya Mulungu.28Nacheye chomanya kuwa kwa wose wampendao Mulungu, yeye hutenda mambo yose hamwe kwa wema, kwa wala wose watangigwe kwa kusudi dyake. 29Kwa sababu wala wose awamanyile tangu asili, pia aliwasagula tangu asili wofananishigwa na mfano wa Mwanage, ili yeye awe chaudele mgati mwa lumbu wengi. 30Na wala awasagule tangu asili, hao kawatanga pia. Na wala awatangile, hao kawaesabila haki.Na wala aliowahesabila haki, hao pia akawatukuza.31Cholonga mbwani basi nchanya ya mbuli zino? Mulungu akiwa apande wenthu, ni niani aliye nchanya mmwetu? 32Yeye asemulekela mwanage mwenyewe bali kamlava kwa ajili yetu cheye wose atakosaje kutukilimia na mbuli zose hamwe naye?33Ni niani atakayewashitaki wateule wa Mulungu? Mulungu ndiye mwenye kuwahesabia haki. 34Ni niani ayakayewahukumia adhabu? Kilisito Yesu ndiye afile kwa ajili yetu, na zaidi ya hayo, yeye pia kafufuigwa. Naye anatawala hamwe na Mulungu hanthu pa heshima, na kaidi ndiye kochiombela cheye.35Ni niani atakayetutenga na upendo wa Kilisito? Dhiki au shida, au mateso, au nzala, au mwanzi, au hatali, au upanga? 36Kama ivoiandikigwe, ''Kwa faida yako chokomigwa imisi kutwa. Chihesabiigwa kama kondoo wa kuchinjigwa.''37Katika mbuli zino zose cheye tu zaidi ya washindi katika yeye aliyetupenda. 38Kwa maana nishawishika kale kwamba wala mauti, wala ugima, wala wasenga, wala mamlaka, wala vinthu vilivyopo, wala vinthu vyokwiza, wala nguvu, 39wala yaliyo nchanya, wala yaliyo hasi, wala kiumbe kimwenga chose, sekekidahe kututenga na upendo wa Mulungu, ambaye ni Kilisito Yesu Mndewa wenthu.
1Nolonga ukweli katika Kilisito. Silonga uvwizi, na dhamila yangu hushuhudila hamwe nanie katika Roho Mtakatifu, 2kwamba kuna huzuni nkhulu na maumivu yasiyo koma mgati ya umoyo wangu.3Kwamba ningetamani nie mwenyewe kulaanigwa na kutengwa kutali na Kilisito kwa ajili ya lumbu zangu, wala wa jamii yangu katika mtufi. 4Wao ni Waisilaili. Walio na hali ya kutendeka wana, wa utunyo, wa malagano, na zawadi ya shelia, kumwabudu Mulungu, na ahadi. 5Wao ni walongozi ambako Kilisito keza kwa heshima kuvala mtufi uno - ambaye yeye ni Mulungu wa vyose. Naye asifiwe milele. Amina.6Lakini si kwamba ahadi za Mulungu zipotigwa kutimila. Maana si kila munthu aliye Isilaili ni Mwiisilaili halisi. 7Sivyo hata kwa cheleko wa Abrahamu kuwa ni wana wankhe halisi. Lakini, ''ni kufosela Isaka cheleko chako nautangigwe.''8Ino ni kwamba , wana wa mtufi si wana wa Mulungu. Lakini wana wa ahadi wololigwa kuwa kama cheleko. 9Maana dino ndilo mbuli da ahadi: ''Katika majila yano nanize, na Sara naenkhigwe mwana.''10Si dino tu, lakini baada ya Rebeka kupata inda kwa munthu imwe, Isaka tati yetu- 11kwamba wana wakala bado hawaelekigwe na kakala hatendile mbuli dyodyose goya au dihile, ili kwamba kusudi da Mulungu kulingana na uchaguzi ditimalale, wala si kwa matendo, lakini ni kwa sababu ya yula kotanga. 12Ilongigwa kumwake, ''Mkulu atamtumikia mdodo.'' 13Kama ikalile iandikigwa: ''Yakobo nilimbweda, lakini Esau nilimchukia.''14Basi kaidi nachilonge mbwani? Je kuna udhalimu kwa Mulungu? La hasha. 15Kwa kuwa kolonga kwa Musa, ''naniwe na lehema kwa yula nitakayemlehemu, na naniwe na huluma kwa yula nitakayemhulumia.'' 16Kwa hiyo basi, si kwa sababu ya yeye kolondaye, wala si kwa sababu ya yeye ambaye hukumbila, lakini kwa sababu ya Mulungu, ambaye hulagisa lehema.17Kwa kuwa maandiko hulonga kwa Farao. ''Kwa kusudi dino maalumu nikuinula, ili kwamba nilagise nguvu zangu katika weye, na ili kwamba zina dyangu ditangazigwe katika nchi yose.'' 18Hivyo basi, Mulungu huwa na lehema kwa yeyose ampendaye, na kwa ambaye humpenda, humtenda kuwa mkaidi.19Kamala naulonge kumwangu, '' Hangi mnkhali koona kosa? Ni ilihi ambaye kastahimili kale matakwa yake?'' 20Kinyume chake, mwanadamu, weye ni niani ujibue kinyume na Mulungu? Kuna uwezekano wowose wa kifinyangigwe kulonga kwa mfinyanzi, ''Hangi kunitenda vino nie?'' 21Je mfinyanzi huwa hebule haki nchanya ya udongo kutengenenza chombo kwa matumizi maalumu kulawana na bonge dia dia, na chombo kimwenga kwa matumizi ya kila siku?22Vilihi kama Mulungu, ambaye ana utayali wa kulagisa gadhabu yake na kutenda nguvu yake kumanyika, alistahimili kwa uvumilivu wa kutosha vyombo vya gadhabu viandaliigwe kwa kuangamiza? 23Vilihi kama katenda vino ili kwamba alagise wingi wa utunyo wake nchanya ya vyombo vya lehema, ambavyo kaviandaa kale kwa ajili ya utunyo? 24Vilihi kama katenda ino pia kumwetu, ambaye kaidi kachigela, si tu kulawa kwa Wayahudi, lakini pia kulawa kwa wanthu wa Mataifa?25Kama ivoakulonga pia katika Hosea: ''Naniwagele wanthu ambao hawakalile wanthu wangu, na mpendigwa wake ambaye hapendigwe. 26Na itakuwa kwamba hadya ilongigwe kumwao, 'Mweye si wanthu wangu,' hadya nawatangigwe 'wana wa Mulungu aliye hai.'''27Isaya kolila kuhusiana na Isilaili, ''Kama hesabu ya wana wa Isilaili ikalile kama msanga wa bahali, itakuwa ni masalia ambao nawaokoigwe. 28Kwa kuwa Mndewa naadisole neno dyake nchanya ya nchi, haluse na utimilifu. 29Na kama jinsi Isaya alongile awali, ''Kama Mndewa wa majeshi hachilekele kunyuma uzao kwa ajili yetu, nachiwe kama Sodoma, na chingetendigwa kama Gomola.30Nachilonge mbwani basi? Kwamba wanthu wa Mataifa ambao wakala hawalonda haki, walipata haki, haki kwa imani. 31Lakini Isilaili, ambaye kalonda shelia ya haki, haifikile.32Hangi si hivyo kwa sababu hawakuilonda kwa imani, bali kwa matendo. Waikwala nchanya ya yuwe da kuikwala, 33kama ivo iandikigwa kale, ''Lola, nigoneza yuwe da kuikwala katika Sayani na mwamba wa kukosa. Yeye ambaye huamini katika dino sekeaaibike.''
1Lumbu, nia ya moyo wangu na ombi dyangu kwa Mulungu ni kwa ajili yao, kwa ajili ya wokovu wao. 2Kwa kuwa nowashuhudila kwamba wanajuhudi kwa ajili ya Mulungu, lakini kwa ajili ya ufahamu. 3Kwa kuwa hawamanyile haki ya Mulungu, na wolonda kuzenga haki yao wenyewe. Hawawile watiifu kwa haki ya Mulungu.4Kwa kuwa Kilisito ndiye utimilifu wa shelia kwa ajili ya haki ya munthu aaminiye. 5Kwa kuwa Musa koandika kuhusu haki ambayo hwiza kulawana na shelia: ''Munthu ambaye hutenda haki ya shelia ataishi kwa haki ino.''6Lakini haki ambayo yolawana na imani hulonga vino, ''Sekeulonge kuumoyo mmwako, 'Niani atapaa kwita kuulanga?' (Dino humgala Kilisito hasi). 7Na sekeulonge, Niani atashuka muna bugo?'' (Ino ni, kumgala Kilisito nchanya kulawa kwa wefile).8Lakini yolonga mbwani? ''Mbuli da haguhi na weye, katika mulomo wako na muna umoyo wako.'' Idyo ni mbuli da imani, ambalo tunatangaza. 9Kwa kuwa kama kwa mulomo wako unamkili Yesu ya kuwa ni Mndewa, na kuamini muumoyo mmwako kwamba Mulungu alimfufua kulawa kwa wefile, nauokoke. Kwa 10kuwa kwa moyo munthu huamini na kupata haki, na kwa mulomo kukili na kupata wokovu.11Kwa kuwa andiko dolonga, ''Kila amwaminiye sekeaaibike.'' 12Kwa kuwa hebule tofauti kati ya Myahudi na Myunani. Kwa kuwa Mndea yula yula ni Mndewa wa wose, na ni tajili kwa wose womtanga. 13Kwa kuwa kila munthu ambaye huditii zina da Mndewa ataokoka.14Kwa jnsi ilihi wodaha kumtanga yeye ambaye hawamwaminile? Na jinsi ilihi wodaha kuamini katika yeye ambaye hawamuhulikile? Na nawahulikeze pasipo muhubili? 15Na jinsi ilihi wodaha kuhubili, isipokuwa watumigwa? - Kama ivoiandikigwe, ''Jinsi ilihi ni inogile migulu ya wala ambao wotangaza habali za furaha za mbuli zinogile!''16Lakini wose hawategelezile injili. Kwa kuwa Isaya hulonga, ''Mndewa ni niani ahulikile ujumbe wetu?'' 17Hivyo imani hwiza kulawana na kuhulika, na kuhulika kwa mbuli da Kilisito.18Lakini nolonga, ''Je hawahulike?'' Ndivyo, kwa hakika nkhani. ''Sauti yao ilawa kale kunze katika nchi yose, na mbuli yao kwita miisho ya iisi.''19Zaidi ya yose, Nolonga, ''Je Isilaili hamanyile?'' Mwanduso Musa hulonga, ''Naniwachokoze kuwagela wivu kwa wanthu ambao si taifa. Kwa nzila ya taifa dabule na uelewa, naniwachochele hadi mkasilike.''20Na Isaya ni jasili na hulonga, ''Nipatika na wala ambao hawanilondile. Nioneka kwa wala ambao hawakunihitaji.'' 21Lakini kwa Isilaili hulonga, ''Siku zose nigolosa mikono yangu kwa wasiotii na kwa wanthu wadala.''
1Basi nolonga, je, aliwalema wanthu wake? Hata kidodo. Kwa kuwa nie pia ni Mwiisilaili, wa ukoo wa Abrahamu, wa kabila da Benjamini. 2Mulungu hawalemile wanthu wake, awamanyile tangu mwanduso. Je hammanyile andiko dolonga mbwani kuhusu Eliya, jinsi alivyomsihi Mulungu nchanya ya Isilaili? 3''Mndewa, wawakoma walotezi wako, nao wabomola madhabahu zako. Nie mdumwe nisigala, nao wolonda uhai wangu.''4Lakini jibu da Mulungu mbwani kumwako? ''Nimetunza kwa ajili yangu wanthu elfu saba ambao wahamtoila mavindi Baali.'' 5Hata hivyo, wakati uno wa sambi pia kuna wasigale kwa sababu ya uchaguzi wa neema.6Lakini ni kwa neema, si kaidi kwa matendo. Vinginevyo neema sekeiwe kaidi neema. 7Ni mbwani basi? Jambo ambalo Isilaili akikala akilonda, hakipatile, bali wateule, na wamwenga wageligwa uzito. 8Ni kama ivoiandikigwe: ''Mulungu kawenkha roho ya ubutu, meso ili sekewaone, na magutwi ili sekewahulike, mpaka dielo ino.''9Naye Daudi kolonga, ''Leka meza zao na ziwe wavu, mtego, hanthu ha kuikwala, na kulihiza kisasi dhidi yao. 10Leka meso yao yageligwe ziza ili wasidahe kulola. Ukawainamishe migongo yao daima.''11Basi nolonga, ''Je, waikwala hata kulagala?'' Sekeiwe hivyo kamwe. Badala yake, kwa kupotigwa kumwao, wokovu umefika kwa Mataifa, ili wao wenyewe wageligwe wivu. 12Lelo ikiwa kupotigwa kumwao ni utajili wa iisi, na kama hasala yao ni utajili wa mataifa, ni kiasi gani zaidi itakuwa kukamilika kumwao?13Na lelo nolonga namweye wanthu wa Mataifa. Kwa kuwa nikala mtumigwa kwa wanthu wa Mataifa yamwenga, noivunila huduma yangu. 14Labda naniwagele wivu walio mtufi umwe na nie. Labda nachiwaokole baadhi yao.15Maana ikiwa kulemigwa kumwao ni malidhiano ya iisi, kuhokeligwa kumwao nakuweze ila uhai kulawa kwa wefile? 16Kama matunda ya mwanduso ni akiba, ndivyo ilivyo kwa donge da unga. Kama mzizi ni akiba, matawi nayo kadhalika.17Lakini kama baadhi ya matawi yakanthigwa, kama weye, tawi pili da mzeituni, upandikizigwa kati yao, na kama ulishiliki hamwe nao katika mizizi ya utajili wa mzeituni, 18sekeuisifu nchanya ya matawi. Lakini kama koisifu, si weye ambaye koisaidia mizizi, bali mizizi yokusaidia weye.19Basi naulonge, ''Matawi yakanthigwa ili nipate kupandikizigwa katika shina.'' 20Hivyo ni kweli. Kwa sababu ya kutoamini kumwao wakanthigwa, lakini weye kutimalala imala kwa sababu ya imani yao. Sekeuifikilie mwenyewe kwa hali ya nchanya nkhani, bali ogoha. 21Kwa maana ikiwa Mulungu hayalekelele matawi ya asili, sekeakuhulumie weye pia.22Lola, basi, matendo yanogile na ukali wa Mulungu. Kwa upande umwe, ukali wiza nchanya ya Wayahudi ambao walagala. Lakini kwa upande umwenga, wema wa Mulungu hwiza nchanya mmmwako, kama utadumu katika wema wankhe. Vinginevyo weye pia naukanthigwe kutali.23Na pia, kama hawagendelela katika kutoamini kumwao, watapandikizwa kaidi. Maana Mulungu anao udaho wa kuwapandikiza kaidi. 24Kwa maana ikiwa mweye mkanthigwa kunze kwa ulio asili mzeituni mwitu, na kinyume cha asili mpandikizigwa katika mzeituni ulio unogile, si zaidi nkhani wano Wayahudi, ambao ni kama matawi ya asili kudaha kupandikizigwa kaidi mgati ya mzeituni wao wenyewe?25Kwa maana lumbu silonda sekemmanye, kuhusiana na sili ino, ili kwamba sekemuwe na hekima katika kufikili kumwenu wenyewe. Sili ino ni kwamba udala ulawila katika Isilaili, hadi kukamilika kwa mataifa ahokwize.26Hivyo Isilaili wose nawaokoke, kama ivoiandikigwe: ''Kulawa Sayuni naeze Mkombozi. Naauhalave ubananzi kulawa kwa Yakobo. 27Na dino nadiwe lagano dyangu hamwe nao, wakati ahonanizihalave bananzi zao.''28Kwa upande umwe kuhusu injili, wochukiigwa kwa sababu yenu. Kwa upande umwenga kulawana na uchaguzi wa Mulungu, wa wapendwa kwa sababu ya mabubu. 29Kwa kuwa zawadi na wito wa Mulungu haubiduka.30Kwa kuwa mwanduso mweye mkala mmemwasi Mulungu, lakini lelo muihokela lehema kwa sababu ya kuasi kumwao. 31Kwa nzila iyo hiyo, lelo wano Wayahudi wameasi. Matokeo yake ni kwamba kulawana na huluma mwinkhigwe mweye modaha pia kuhokela lehema. 32Maana Mulungu kawafunga wanthu wose katka uasi, ili adahe kuwahulumia wose.33Jinsi zilivyo nkhulu utajili na hekima na maalifa ya Mulungu! Hazichunguzika hukumu zake, na nzila zake hazigunduliki! 34''Maana ni niani aimanyile nia ya Mndewa? Au ni niani kakala mshauli wake?35Au ni niani amwinkhile kinthu Mulungu, ili alinkhigwe kaidi?'' 36Kwa maana kulawa kumwake, na kwa nzila yake na kumwake, vinthu vyose vyaaho. Kumwake uwe utunyo milele. Amina.
1Ivo lelo nowasihi,lumbu, kwa huluma zake Mulungu, ilaveni mitufi yenu iwe dhabihu iliyo hai, takatifu, yotogoligwa kwa Mulungu. Ino ndiyo ibada yenu yenye maana. 2Wala sekemuikole namna dunia ino, bali mbiduliwe kwa kutendigwa upya nia zenu. Tendeni vino mpate kumanya mapenzi ya Mulungu yaliyo yanogile, yakumpendeza na kamilifu.3Kwa maana nolonga, kwa sababu ya neema ninkhigwe, kwamba kila munthu ambaye yupo mgati mmwenu hapasigwa kufikili nkhani nchanya mmwake mwenyewe kufosa inavyompasa kufikili. Bali, imempasa kufikili kwa hekima, kama ambavyo Mulungu kawenkha kila imwe kiasi fulani cha imani.4Kwa kuwa china viungo vingi munamtufi umwe, lakini si viungo vyose vina kazi imwe. 5Vivyo hivyo, cheye chikalile wengi tu mtufi umwe katika Kilisito, na viungo kila imwe kwa miyage.6China kalama zilizo mbalimbali kwa kadili ya neema mwinkhigwe. Ikiwa kalama ya munthu ni ulotezi, na itendeke kwa kadili ya imani yake. 7Ikiwa kalama ya munthu ni huduma, na atumike. Ikiwa imwenga ana kalama ya kufundisha, basi, afundishe. 8Ikiwa kalama ya munthu ni falaja, basi, afaliji. Ikiwa kalama ya munthu ni kulava, atende hivyo kwa ukalimu. Ikiwa kalama ya munthu ni kulongoza, na ditendeke kwa uangalifu. Ikiwa kalama ya munthu ni katika kulagisa huluma, na ditendeke kwa seko.9Pendo sekediwe na unafiki. Soleni ubananzi; mtozelele yanogile. 10Kuhusu upendo wa lumbu, muipende mweye kwa mweye. Kuhusu heshima, heshimianeni mweye kwa mweye.11Kuhusu bidii, sekemuwe walegevu. Kuhusu roho, iweni na shauku. Kuhusu Mndewa, mtumikieni. 12Sekeleleni katika ujasili mlionao kuhusu siku zokwiza. Muwe na subila katika matatizo yenu. Mdumu katika kulomba. 13Mshiliki katika mahitaji ya waumini. Londeni nzila nyingi za kulagisa ukalimu.14Wakanthileni balaka wose wanaowatesa mweye; muwabaliki na wala sekemuwalaani. 15Sekeleleni hamwe na wosekelela, lileni hamwe na wokulila. 16Muwe na nia imwe mweye kwa mweye. Msifikili kwa kuigoda, lakini watogoleni wanthu wa hali ya hasi. Sekemuwe na hekima nchanya ya mawazo yenu wenyewe.17Sekemumlikhe munthu dihile kwa dihile. Tendeni mbuli zinogile mmeso pa wanthu wose. 18Kama yodahika, kama ivoiikigwe kumwenu, muwe na amani na wanthu wose.19Wapenzi, sekemuilihize kisasi wenyewe, lakini ipisheni ghadhabu ya Mulungu. Kwa maana iandikigwa, ''kisasi ni changu; Nie nanilihe,' alonga Mndewa.'' 20''Lakini ikiwa adui yako ana nzala, mlishe. Akikala na kiu, mnyweshe. Kwa maana ukitenda hivyo, naumhalile makaa ya moto nchanya ya mutwi wake.'' 21Sekeupotigwe na wehile, bali ushinde wehile kwa vinogile.
1Kila nafasi na iwe na utii kwa mamlaka ya nchanya, kwa kuwa hebule mamlaka isipokuwa ilawa kwa Mulungu. Na mamlaka zaaho ziikigwa na Mulungu. 2Kwa hiyo ambaye kolema mamlaka hiyo hulema amli yaa Mulungu; na wala woilema nawahokele hukumu nchanya yao wenyewe.3Kwa kuwa watawala si tishio kwa watendao yanogile, bali kwa watendao yehile. Je kotamani kutokogoha mamlaka? Tenda yanogile, na utasifiwa nayo. 4Kwa kuwa ni mtumigwa wa Mulungu kumwako kwa ajili ya yanogile. Bali kama utatenda yaliyo yehile. kogoha; kwa kuwa hapapa upanga bila sababu. Kwa kuwa ni mtumishi wa Mulungu, mliha kisasi kwa ghadhabu nchanya ya yula atendaye ubananzi. 5Kwa hiyo yokupasa utii, si tu kwa sababu ya gadhabu, bali pia kwa sababu ya dhamili.6Kwa ajili ino pia koliha kodi. Kwa kuwa wenye mamlaka ni watumigwa wa Mulungu, ambao wogendelela kutenda mbuli dino. 7Mlinkheni kila imwe ambacho wowadai: kodi kwa astahiliye kodi; ushulu kwa astahiliye ushulu; woga kwa astahiliye woga; heshima kwa astahiliye heshima.8Sekemudaiwe na munthu kinthu chochose, isipokuwa kupendana mweye kwa mweye. Kwa kuwa yeye ampendaye jilani yake ametimiliza shelia. 9Kwa kuwa, '' Sekeuzini, sekeukome, sekeubawe, sekeutamani,'' na kama kuna amli imwenga pia, ijumlishigwa katika sentensi ino: ''Utampenda jilani yako kama weye mwenyewe.'' 10Upendo hamdhulu jilani wa wanthu. Kwa hiyo, upendo ni ukamilifu wa shelia.11Kwa sababu ya dino, momanya wakati, kwamba tayali ni wakati wa kulava katika nthongo. Kwa kuwa wokovu wenthu uhaguhi nkhani ya wakati ula chikalile amini mwanduso. 12Chilo kugendelela, na imisi uhaguhi. Na chiike hankhanda matendo ya ziza, na chivale silaha za nulu.13Na chite sawa sawa, kama katika nulu, si kwa shelehe za ubananzi au ulevi. Na sekechite katika zinaa au tamaa isiyodaha kudhibitiigwa, na si katika fitina au wivu. 14Bali chimvale Mndewa Yesu Kilisito, na sekechiike nafasi kwa ajili ya mtufi, kwa tamaa zankhe.
1Mhokeleni yeyose ambaye ni dhaifu katika imani, bila kulava hukumu kuhusu mawazo yake. 2Munthu imwe ana imani ya kudya chochose, imwenga ambaye ni dhaifu kodya mboga tu.3Munthu ambaye kodya kila kinthu sekeamdhalau yeye asiyekula kila kinthu. Na yeye ambaye hadya kila kinthu asimuhukumu imwenga ambaye hudya kila kinthu. Kwa kuwa Mulungu kahokela kale. 4Weye ni niani, weye ambaye unamuhukumu ambaye ni miliki ya munthu imwenga? Ni mbele ya Mndewa wankhe kwamba hutimalala au hulagala. Lakini naainuligwe kwa kuwa Mndewa kodaha kumtenda atimalale.5Munthu imwe huthamini siku imwe kufosa imwenga. Imwenga huthamini kila siku sawa sawa. Hebu kila munthu na ashawishike katika akili yankhe mwenyewe. 6Yeye ambaye kotoza siku, kotoza kwa ajili ya Mndewa. Na kwa yeye kodya, kula kwa ajili ya Mndewa, kwa kuwa komwinkha Mulungu shukulani. Yeye ambaye hadya, huizuila kutokudya kwa ajili ya Mndewa. Yeye pia hulava Shukulani kwa Mulungu.7Kwa kuwa hebule aishiye kwa nafasi yake, na hebule afae kwa ajili yake mwenyewe. 8Kwa kuwa ikiwa tunaishi, tunaishi kwa ajili ya Mndewa. Na ikiwa chodanganika, chodanganika kwa ajili ya Mndewa. Basi ikiwa tunaishi au chodanganika t mali ya Mndewa. 9Kwa kuwa ni kwa kusudi dino Kilisito kadanganika na kuishi kaidi, kwamba awe Mndewa wa wose wefile na waishio.10Lakini weye, kwa nie unamuhukumu lumbu dyako? Na weye, hangi unamdhalau lumbu dyako? Kwa kuwa cheye wose nachitimalale kulongozi ya kinthi cha hukumu cha Mulungu. 11Kwa kuwa iandikigwa, ''Kama niishivyo,'' alonga Mndewa, ''Kumwangu nie kila vindi naditoigwe, na kila ulimi naulave sifa kwa Mulungu.''12Hivyo basi, kila imwe wetu naalave hesabu yake mwenyewe kwa Mulungu. 13Kwa hiyo, sekechigendelele kaidi kuhukumiana, lakini badala yake amula vino, kwamba hebule kolonda kuika kikwazo au mtego kwa lumbu dyake.14Nomanya na nimeshawishika katika Mndewa Yesu, kwamba hebule kinthu kilicho najisi chenyewe. Ni kwa yeye tu kozani kuwa chochose ni najisi, kwa kuwa kumwake ni najisi. 15Ikiwa kwa sababu ya ndiya lumbu dyako kohuzunika, haugenda kaidi katika upendo. Sekeumbanange kwa ndiya yao munthu ambaye kwa ajili yake Kilisito kadanganika.16Hivyo sekemuluhusu matendo yenu yanogile yakasababisha wanthu kuwadhihaki. 17Kwa kuwa umwene wa Mulungu si kwa ajili ya ndiya na kinywaji, bali ni kwa ajili ya haki, amani, na seko katika Roho Mtakatifu.18Kwa kuwa yeye amtumikiaye Kilisito kwa Jinsi ino katogoleka kwa Mulungu na katogoleka kwa wanthu. 19Kwa hiyo basi, na chikole mbuli za amani na mbuli ambayo humzenga munthu na imwenga.20Sekeubanange kazi ya Mulungu kwa sababu ya ndiya. Vinthu vyose kwa kweli ni safi, lakini ni vihile kwa munthu yula ambaye hudya na kumsababishila yeye kuikwala. 21Ni vinogile kutokudya nyama, wala kung'wa divai, wala chochose ambacho kwa hicho lumbu dyako hukwazwa.22Zino imani maalumu uwile nazo, ziike kati yako mwenyewe na Mulungu. Kabiduka yula ambaye hajihukumu mwenyewe katika kila kokitogola. 23Awile na mashaka kahukumiigwa ikiwa kodya, kwa sababu hailawila na imani. Na cochose kisicholawila na imani ni ubananzi.
1Lelo cheye tukalile na nguvu chopasigwa kuusola udhaifu wa walio dhaifu, na hachipasigwa kujipendekeza wenyewe. 2Kila imwe wenthu ampendeze jilani yake kwani ni mbuli inogile, kwa lengo da kumzenga.3Kwani hata Kilisito haipendezile mwenyewe. Badala yake, ikala kama ivoiandikigwe, ''Madusi ya wala wakudukanile yanipata nie.'' 4Kwa chochose kilongole kuandikigwa, kiandikigwa kwa kutuelekeza, kwa kusudi kwamba kufosela uvumilivu na kufosela kugiligwa moyo na maandiko chikalile na ujasili.5Lelo Mulungu wa uvumilivu na wa kugela moyo awenkhe kuwa na nia sawa kwa kila imwe kulingana na Yesu Kilisito. 6Adahe kutenda vino kwa nia imwe mudahe kumsifu kwa mulomo umwe Mulungu na Tata wa Mndewa wetu Yesu Kilisito. 7Kwa hiyo mhokeleni kila imwe, kama vila Kilisito awahokele, kwa utunyo wa Mulungu.8Kwani nolonga kwamba Kilisito katendigwa mtumigwa wa tohala kwa niaba ya ukweli wa Mulungu. Katenda vino ili kwamba adahe kuthibitisha ahadi zilaviligwe kwa matata, 9na kwa mataifa kumtukuza Mulungu kwa neema yankhe. Kama ambavyo iandikigwa, ''Kwa hiyo nanilave sifa kumwako mgati mwa mataifa na kuimba sifa katka zina dyako.''10Kaidi yolonga, ''Sekeleleni, mweye wanthu wa mataifa, hamwe na wanthu wankhe.'' 11Na kaidi, ''Msifuni Mndewa, mweye mataifa yose, leka wanthu wa mataifa yose wamsifu yeye.''12Kaidi Isaya alonga, ''Nakuwe na shina da Yese, na imwe atakayeinuka kutawala nchanya ya mataifa. Mataifa nawawe na tumaini katika yeye.''13Lelo Mulungu wa tumaini kodahaze na seko yose na amani kwa kuamini, ili kwamba mudahe kuzidi katika tumaini, kwa nguvu ya Roho Mtakatifu.14Nie mwenyewe pia nishawishiigwa namweye, lumbu zangu. Nishawishiigwa kwamba pia mweye mwenyewe mmemezigwa na wema, mmemezigwa na maalifa yose. Noshawishiigwa kwamba , mweye modaha pia kuhimizana kila imwe na miyage.15Lakini nokwandika kwa ujasili zaidi kumwenu nchanya ya mbuli fulani ili kuwakumbusa kaidi, sababu ya kipawa ninkhigwe na Mulungu. 16Kipawa kino kikala kwamba nidahe kuwa mtumishi wa Yesu Killisito atumigwe kwa mataifa, kujilava kama kuhani wa injili ya Mulungu. Nidahe kutenda vino ili kujilava kmwangu kwa mataifa kuwe kutogoligwa, kutengigwa na Mulungu kwa nzila ya Roho Mtakatifu.17Hivyo seko yangu iko katika Kilisito Yesu na katika mbuli ya Mulungu. 18Kwani sekenidahe kuthubutu kulonga dyodyose isipokuwa kwamba Kilisito amekamilisha kufosela kumwangu utii wa mataifa. Hayo mambo yatimizigwa kwa mbuli na tendo, 19kwa nguvu za ishala na mauzauza, na kwa nguvu za Roho Mtakatifu. Ino ikala ili kwamba kulawa Yelusalem, na kuzungukia kutali kama Ililiko, nidahe kuisola kunze kwa ukamilifu injili ya Kilisito.20Kwa nzila ino, nia yangu ikula kuitangaza injili, lakini si hanthu Kilisito komanyika kwa zina, ili kwamba sekenidahe kuzenga nchanya ya msingi wa munthu imwenga. 21Kama ivoiandikigwe: ''Ambao kwa yeye webule habali zake keza nawamuone, na wala ambao hawamtegelezile nawammanye.''22Kwahiyo nikala pia nizuiliigwa mala nyingi kwiza kumwenu. 23Lakini lelo, nabule kaidi hanthu yoyose katika mikoa ino, na nikala nikitamani kwa miaka mingi kwiza kumwenu.24Hivyo mala zose nikiita Hispania, notumaini kuwaona nikafosa, na kudaha kugaligwa nzila yangu na mweye, baada ya kuwa nisekelela ushilika na mweye kwa muda. 25Lakini lelo noita Yelusalemu kuwahudumia waumini.26Maana iliwapendeza wanthu wa Makedonia na Akaya kutenda changizo maalumu kwa masikini mgati mwa waumini huko Yelusalemu. 27Ena, ikala kwa upendo wao, na hakika, wamekuwa wadeni wao. Maana ikiwa mataifa wameshiliki katika mbuli yao ya kiroho, wodaigwa na wao pia kuwahudumia katika mahitaji ya vnthu.28Kwahiyo, wakati nikamilisha vino na kuwa na utoshelevu wa tunda dino kumwao, nie nanite muinzila hamwe na mweye huko Hispania. 29Nomanya kwamba, wakati nikeza kumwenu, nanize katika utimilifu wa balaka za Kilisito.30Lelo nowasihi, lumbu, kwa Mndewa wenthu Yesu Kilisito, na kwa upendo wa Roho, kwamba mshiliki hamwe nanie katika malombi yenu kwa Mulungu kwa ajili yangu. 31Lombeni kwamba nidahe kuokoigwa kulawa kumwao webule na utii katika Yudea, na kwamba huduma yangu huko Yelusalemu idahe kuhokeigwa na waumini. 32Lombeni kwamba nodaha kwiza kumwenu kwa seko kufosela mapenzi ya Mulungu, na kwamba nidahe kuwa hamwe namweye, kupata kuhumula.33Na Mulungu wa amani awe hamwe namweye mose. Amina
1Nomkabdhi kumwenu Fibi dada yetu, ambaye ni mtumigwa wa kanisa ambalo dauko Kenklea, 2ili kwamba namdahe kumhokela katika Mndewa. Tendeni vino katika kicho cha thamani cha waumini, na mtimalale hamwe naye katika jambo dyodyose kodilonda . Maana yeye mwenyewe kakala mhudumu wa wengi, na kwa ajili yangu mwenyewe.3Mlamse Priska na Akila, watenda kazi hamwe nanie katika Kilisito Yesu, 4ambao kwa maisha yangu maliyatahalisha maisha yao wenyewe. Nolava shukulani kumwao, na siyo tu nie, bali pia kwa makanisa yose ya mataifa. 5Dilamse kanisa ambalo dauko ukaya kumwao. Mlamse Epanieto mpendwa wangu, ambaye ni chaudele wa Kilisito katika Asia.6Mlamse Maliamu ambaye ametenda kazi kwa bidii kwa ajili yamweye. 7Mlamse Andloniko na Yunia, jamaa zangu, na wafungwa hamwe nanie. Ni wa muhimu mgati mwa mitume, ambao pia walongola kummanya kilisito Kabla yanie. 8Mlamse Ampliato, mpendwa wangu muna Mndewa.9MlamseUlbano, mtenda kazi hamwe nanie katika Kilisito, na Stakisi mpenda wangu. 10Mlamse Apele, mwenye kutogoligwa katika Kilisito. Walamse wose ambao walio katika nyumba ya Alistobulo. 11Nilamsile Helodioni, jamaa yangu. Nilamsile wose wakalile muna nyumba ya Nalkiso, ambao wako katika Mndewa.12Nilamsile Trifosa, wotenda kazi kwa bidii katika Mndewa. mlamse Persisi mpedwa, ambaye ametenda kazi zaidi kwa Mndewa, 13Nilamsile Rufo, asaguligwe katika Mndewa na mami yake na wangu. 14Mlamse Asinktimto, Flegon, Herme, Patroba, Herma, na lumbu wose walio hamwe nao.15Nilamsile Filologo na Yulia, Nelea na dada yake, na Olimpa, na waumini wose walio hamwe nao. 16Nilamsile kila imwe kwa busu takatifu. Makanisa yose katika Kilisito yowalamsa.17Lelo nowasihi, lumbu, kutafakali nchanya ya hao ambao wosababisha mgawanyiko na vipingamizi. Woita chinyume na mafundisho ambayo muifunza kale. Bidukeni mlawe kumwao. 18Kwa maana wanthu kama wano hawamtumikila Kilisito Mndewa, bali munda yao wenyewe. Kwa maneno yao laini na pongezi za uvwizi wovwiza mioyo ya webule na hatia.19Kwa mfano wa utii wenu mwamfikia kila imwe. Kwa hiyo, nosekelela nchanya mmwenu, lakini nowalonda mweye muwe na busala katika hali ya wema, na sekemuwe na hatia kulongozi ya yehile. 20Mulungu wa amani sekeakawie kumwangamiza chinyamkela hasi ya nyayo zenu. Neema ya Mndewa Yesu Kilisito iwe hamwe namweye.21Timotheo, mtendakazi hamwe nanie, kowalamsa, a Lukio, Yasoni na Sospeter, jamaa zangu. 22Nie, Tertio nikuandikile walaka uno, nowalamsa katika zina da Mndewa.23Gayo, anitunzile na kwa kanisa dyose, dowasalimu. Erasto, mwika hazina wa mji, kowalamsa, hamwe na Kwarto aliye lumbu. 24(Zingatia: Katika nakala halisi za mwanduso, mstali uno hauhali. Lola Walumi 16: 20. ''Neema ya Mndewa Yesu Kilisito ikale namweye mose. Amina.'')25Lelo kumwake yeye aliye na udaho kutenda mtimalale kulingana na injili na mafundisho ya Yesu Kilisito, kulingana na ugubulo wa sili ifisigwe kwa muda mtali, 26lakini sambi igubuligwa kale na kutendigwa kumanyika na maandiko ya ulotezi kulingana na amli ya Mulungu wa milele, kwa utii wa imani mgati mwa mataifa yose?27Kwa Mulungu mdumwe mwenye hekima, kufosela Yesu Kilisito, kuwa na utunyo milele yose. Amina
1Pauli, atangigwe na Kilisito Yesu kuwa mtumwa kwa mapenzi ya Mulungu, na Sosthene lumbu dyetu, 2kwa kanisa da Mulungu dililoko Korintho, kwa wala ambao waikigwa wafile katika Yesu Kilisito, ambao watangigwa kuwa wanthu watankhatifu. Chikuwaandikila pia wala wose wakuditanga zina da Mndewa wenthu Yesu Kilisito katika mahala hohose, Mndewa wao na wenthu. 3Neema na amani naiwe kumwenu kulawaa kwa Mulungu tata yetu na Mndewa wetu Yesu Kilisito.4Siku zose kumshukulu Mulungu wangu kwa ajili yamweye, kwa sababu ya neema ya Mulungu ambayo Kilisito Yesu kawenkha. 5Kawatenda matajili muna kila nzila, katika ulonzi na hamwe maalifa yose. 6Kawatenda matajili, kama ushuhuda kuhusu Kilisito ya kwamba amethibitishwa kuwa kumwenu miongoni hamwenu.7Kwa hiyo hamhungukiwa kalama za kiroho, kama mlivyo na hamu kugozela lugubulo wa Mndewa wenthu Yesu Kilisito. 8Atawaimalisha mweye pia hadi mwisho, ili msekulaumigwa siku ya Mndewa wenthu Yesu Kilisito. 9Mulungu ni mwaminifu ambae kawatanga mweye katika ushilika wa mwana wankhe, Yesu Kilisito Mndewa wenthu.10Lelo nowasihi kaka na lumbu dyangu, kufosela zimna dya Mndewa wenthu Yesu Kilisito, kwamba wose mtogole, na kwamba kuleke kuwa na mihanganyiko miongoni mmwenu. Nowasihi kwamba muungane hamwe katika nia imwe na katika kusudi dimwe. 11Kwani wanthu wa nyumba ya Kloe wanilongela kuwa kuna mhanganyiko ukugendela miongoni mmwenu.12Nina maana ino: Kila imwe wenu hulonga, "Niye ni wa Pauli," au "Nie ni wa Apolo", au "Nie ni wa Kefa" au "Nie ni wa Kilisito". 13Je! Kilisito kaigawanya? Je! Pauli kasulubiligwa kwa ajili yenu? Je! Mbatizigwa kwa zina da Pauli?14Nomshukulu Mulungu kuwa simbatizile yeyose, isipokuwa Krispo na Gayo. 15Ino iwile kwamba habule yeyose alongile mbatizigwa kwa zina dyangu. 16(Pia mbatizigwa wa nyumba ya Stephania. Zaidi ya hapo, simanya kama nibatizigwa munthu imwenga yeyose.17Kwa kuwa, Kilisito hanitumile kubatiza bali injili. Hanitumile kuhubili kwa maneno ya hekima ya kibinadamu, ili kwamba nguvu ya msalaba wa Kilisito isekulavigwa.18Kwa kuwa ujumbe wa msalaba ni mbulembuli kwa wala wanaokufa. Lakini kwa wala ambao Mulungu kowaokola, ni nguvu ya Mulungu. 19Kwa kuwa iandikigwa, "Nanibanange hekima ya wenye busara. Naniubanange ufahamu wa wenye akili."20Auko kulihi munthu mwenye busara? Auko kulihi mwenye elimu? Auko kulihi mlongaji mshawishi wa dunia ino? Je, Mulungu haibidule hekima ya dunia ino kuwa ubozi? 21Tangu ulimwengu uwile katika hekima yake haimanyile Mulungu, impendeza Mulungu katika uozi wao wa kuhubiri ili kuokola wala wanaoamini.22Kwa wayahudi huuza ishara za miujiza na kwa wayunani hulonda hekima. 23Lakini chomuhubili Kilisito asubiligwe, aliye kikwazo kwa Wayahudi na ni ubozi kwa Wayunani.24Lakini kwa wala ambao watangigwe na Mulungu, Wayahudi na Wayunani, chomuhubili Kilisito kama nguvu na hekima ya Mulungu. 25Kwa kuwa ubozi wa Mulungu una hekima kuliko ya wanadamu, na udhaifu wa Mulungu una nguvu zaidi ya wanadamu.26Lola wito wa Mulungu nchanya mmwenu, kaka na lumbu zangu. Si wengi wenu muwile na hekima katika viwango vya kilimwengu. Si wengi wenu muwile na nguvu. Si wengi wenu mwelekigwa katika ukulu. 27Lakini Mulungu kasaguligwa vinth vibozi vya dunia ili kuviaibisha vyenye hekima. Mulungu kasagula kilicho dhaifu muidunia kukiaibisha chenye nguvu.28Mulungu kasagula chiya kilicho cha halali na kilichodharauliwa muidunia. Kasagula hata vinthu ambavyo haviisebaigwe kuwa kinthu, kwa kuvifanya si kinthu vinthu vilivyo na thamani. 29Katenda vino ili asekuwa yeyose aliye na sababu ya kujivunia mbele zake.30Kwa sababu ya chiy Mulungu kakitenda, lelo mko ndani ya Kilisito Yesu, ambaye amefanyika hekima kwa ajilli yenthu kulawa kwa Mulungu. Alikuwa haki yetu, utakatifu na ukombozi. 31Kwa matokeo, kama andiko ivodolonga, "Anaejisifu katika Mndewa."
1Ivo nizile kumwenu kaka na lumbu zangu, simanyile kwa mbuli ya ushawishi na hekima kama ivonihubiri kweli iisfisile kuhusu Mulungu. 2Niamula kutokumanya chochose niwile miongoni mmwenu isipokuwa Yesu Kilisito, na yeye asulubiligwe.3Na nilikuwa namweye katika udhaifu, na katikaa hofu, na katika kugudemeka sana. 4Na ujumbe wangu na kuhubiri kumwangu hakukuwa katika mbuli yz ushawishi na hekima. Badala yake, yawile kaatika kumdhihirisha Roho na ya nguvu, 5ili kwamba imani yenu isekuwa katika hekima ya wanadamu, bali katika nguvu ya Mulungu.6Lelo choilonga hekima ya miongoni mwa wanthu wazima, lakini si hekima ya dunia ino, au ya watawala wa nyakati zino, ambao wofosa. 7Badala yake, choilonga hekima ya Mulungu katika ukweli uifisil, hekima iifisile ambayo Mulungu kaisagula kabla ya nyakati za utukufu wenthu.8Habule yeyose wa watawala wa nyakati zino aimanyile hekima ino kma muimanyile katika nyakati ziya, sekewamsulubisha Mndewa wa utukufu. 9Lakini kama ivoiandikigwe, "Mambo ambayo habule ziso diyaonile, kubule gutwi diyahulike, mawazo hayakufikiri, mambo ambayo Mulungu kayaandaa kwa ajili ya wala wambwedao yeye."10Yano ni mabo ambayo Mulungu kayagubula kumwetu kufosela Roho kwa kuwa Roho huchungaza kila chinthu, hata mbuli ya ndani ya Mulungu. 11Kwa kuwa niani amanyile mawazo ya munthu, isipokuwa roho ya munthu ndani yake? Hivyo pia, habule amanyile mbuli ya ndani ya Mullungu, isipokuwa Roho wa Mulungu.12Lakini hachihokela moyo ya dunia, lakini Roho ambaye kolawa kwa Mulungu, ili kwamba chidahe kumanya kwa uhuru mbuli chinkhigwena Mulungu. 13Cholonga mambo yano kwa mbuli, ambayo hekima ya munthu haidaha kufundisha, lakini ambayo Roho hutufundisha. Roho hutafsiri mbuli ya kiroho kwa hekima ya kiroho.14Munthu asekuwa wa kiroho hahokela mabo ambayo ni ya Roho wa Mulungu, kwa kuwa ni ubozi kwake. Hadaha kuyamanya kwa sababu yomanyika kiroho. 15Kwa ila wa kiroho hukumu mambo yose. Lakini huhukumiwa na wamwenga. 16"Niani kodaha kuyamanya mawazo ya Mndewa, ambaye kodaha kumfundisha yeye?" Lakini china mawazo ya Kilisito.
1Na nie, kaka na lumbu dyangu, silongile mweye kama wanthu kiroho, lakini kama na wanthu wa kimwili. Kama na wana wadodo katika Kilisito. 2Niwagwiza matombo na si nyama, kwa kuwa hamuwile tayari kwa kudya nyama. Na hata lelo hamuwile tayari.3Kwa kuwa mweye mukhali ni wa mwilini. Kwa kuwa wivu na kuigoda yaonekane miongoni mmwenu.Je, hamuishile kulingana na maungo, na je, hamgenda kama kawaida ya kibinadamu? 4Kwa kuwa imwe hulonga, "Nomuinza Pauli" Imwenga hulonga "Nomuinza Apolo," hamuishi kama wanadamu? 5Apolo ni niani? na Pauli ni niani? Watumigwa wa yula mliyemwamini, kwa kila ambaye Mndewa kamwinkha jukumu.6Nie nikwela, Apolo kagila mazi, lakini Mulungu akakuza. 7Kwa hiyo, si aliye kwela wala katanga mazi ana chochose. Lakini ni Mulungu anayekuza.8Lelo ahandae na agalile mazi wose ni sawa, na kila imwe naahokele ujira wake kulingana na kazi yake. 9Kwa kuwa cheye chiwatendaji wa Mulungu, niye ni bustani ya Mulungu, zengo da Mulungu.10Kulawana na neema ya Mulungu ninkhigwe kama mjenzi mkulu, niika msingi, na umwenga akuzenga kuchanya hake. Lakini munthu awe makini jinsi azengavyo kuchanya hake. 11Kwa kuwa habule imwenga awezaye kuzenga msingi umwenga zaidi ya uzengigwe, ambao ni Yesu Kilisito.12Lelo kama imwenga wenu azenga kuchanya hake kwa dhahabu, fedha, mayuwe ya thamani, mibiki, nyasi au mazani, 13kazi yake naigubuliwe kwa mwanga wa msana utaidhihirisha. Kwa kuwa itadhihirishwa na moto. Moto naugeze ubora wa kazi wa kia imwe ivoatendile.14Kama chocose munthu azengile kitabaki, yeye naahokele zawadi. 15Lakini kama kazi ya munthu ikiteketea kwa moto, naapate hasara. Lakini yeye mwenyewe ataokolewa, kama vila kuepuka katika moto.16Hammanyile kuwa mweye ni hekalu da Mulungu na kwamba Roho wa Mulungu anakaa nnyumba mmwenu? 17Kama munthu akiliharibu hekalu da Mulungu, Mulungu naambanange munthu yula. Kwa kuwa hekalu la Mulungu ni takatifu, na hivyo na mweye.18Munthu sekeaivwizile mwenyewe, kama yeyose miongoni mmwenu kozani ana hekima katika nyakati zino, awe kama "mbozi" ndipo atakuwa na hekima. 19Kwa kuwa hekima ya dunia ino ni ubozi mbele za Mulungu, kwa kuwa imeandkwa, "Huwanasa wenye hekima kwa hila zao" 20Na kaidi "Mndewa komanya mawazo ya wenye busara ni ubatili."21Hivyo munthu alekekuigoda wanadamu! Kwa kuwa vinthu vyose ni vyenu. 22Kama ni Pauli, au Apolo, au Kefa, au dunia au maisha, au vinthu vilivyopo, au vitakavyokuwepo. Vyose ni vyenu, 23na mweye ni wa Kilisito na Kilisito ni wa Mulungu.
1Vino ndivyo munthu atuhesabu cheye, kama watumigwa wa Kilisito na mawakili wa siri za kweli za Mulungu. 2Katika dino, kinachotakiwa kwa uwakili ni kwamba wawe wa kutumainigwa.3Lakini kumwangu nie ni chinthu chidodo nkhani kuwa nohukumiligwa na mweye au hukumu ya kibinadamu. Kwa kuwa siihukumu hata nie mdumwe. 4Siihukumu nie mwenyewe, ino haibule maana kuwa nie ni mwenye haki. Ni Mndewa anihukumuye.5Kwa hiyo, mleke hukumu nchanya ya dyodyose kabla ya wakati, kabla ya kuja kwa Mndewa. Ayagale nuruni mambo yaifisile zizani na kugubula makusudi ya moyo. Ndipo kila imwe naahokele sifa yake kulawa kwa Mulungu.6Lelo, kaka na lumbu dyangu niye mwenyewe na Apolo nitumila kanuni zino kwa ajili yenu. Ili kwamba kulawa kumwetu miodaha kuifunza maana ya ulonzi, "Ulekekwita zaidi ya ivoiandikigwe" Ino ni kwamba habule imwe wenu aigodae kuchanya ya imwenga. 7Maana ni niani akuona tofauti kati yenu na imwenga? Ni mbwani ulicho nacho hukihokele bure? Kama kuhokela kale bure, kwa nini moigoda kama hamtendile hivyo?8Tayari mnavyo vyose ambavyo mlondile! Tayari muwa na utajiri! Mwandusa kutawala na kwamba mnamiliki zaidi yeu cheye! Kweli, nawalondela umiliki mwema ili kwamba tumiliki hamwenga na mweye. 9Kwa hiyo nodhani Mulungu kachiika cheye mitume kama kuchionyesha wa kunyuma katika msitali wa maandamano na kama wanthu wahukumuigwa kukomigwa. Chiwa kama tamasha kwa ulimwengu, kwa malaika na kwa wanadamu.10Cheye ni wabozi kwa ajili ya Kilisito, laakini mweye ni wenye hekima katika Kilisito. Tu wanyonge, lakini mweye mna nguvu. Moheshimiwa, lakini cheye tunadharauliwa. 11Hata saa ino tuna nzala na kiu, chibule mwende, china mapigo, na tena chabule makazi.12Chotenda kazi kwa bidii, kwa mikono yetu wenyewe. Tunapodharauliwa, twabariki. Wakati tunapotesw, twavumilia. 13Ahochodukanwa, chobweleza kwa upole. Chiwa, na chinkhali chohesabiwa kuwa kama kulemigwa na dunia na takataka kwa mbuli zose.14Sikwandika mambo haya kuwaaibisha mweye, lakini kuwabwela mweye kama wana wangu niwapendao. 15Hata kama mna waalimu makumi elfu katika Kilisito, mbule tata wengi. Kwa kuwa niwa tata yenu katika Yesu Kilisito kufosela injili. 16Hivyo nawalongela mniige nie.17Idya ndiyo sababu nimtuma kumwenu Timotheo, mpendwa wangu na mwana mwaminifu katika Mndewa. Aatawakumbusheni nzila zangu katika Kilisito, kama ninavyofundisha kila mahali na kila kanisa. 18Lelo baadhi yenu woisifu, wakitenda kana kwamba sekenize kumwenu.19Lakini nanize kumwenu kitambo, kama Mndewa akipenda. Ndipo nanimanye si mbuli yao tu woisifu, lakini nitaona nguvu zao. 20Kwa kuwa umwene wa Mulungu hauwi katika mbuli bali katika nguvu. 21Molonda mbwani? Nize kumwenu na fimbo au kwa upendo na katika roho ya upole?
1Chihulika taarifa kuwa kuna zinaa miongoni mmwenu, aina ya zinaa ambayo haikuli hata katikati ya wanthu wa Mataifa. China taarifa kwamba imwe wenu au kogona na mke wa tati yake. 2Namweye moisifu! Badala ya kuhuzunika? Yula katenda vino kopaswa kulavigwa miongoni mmwenu.3Ingawa siyaho hamwe kimtufi lakini namweye kiroho, nimekwisha mhukumu yeye atendile vino, kama vila nilikuwepo. 4Ivomutinkhane hamwe katika zina da Mndewa wetu Yesu , na roho yangu ipo hadya kama kwa nguvu za Mndewa we Yesu , nimhukumu kale munthu ino. 5Nimkabidhi kale munthu ino kwa Kinyamkela ili kwamba mtufi wake ubanangigwe, ili roho yak idahe kuokoligwa katika siku ya Mndewa.6Kuigoda kumwenu si chinthu kinogile. Hammanyile chachu kidodo hubananga donge gima? 7Muisafishe mweye wenyewe chachu ya kale, ili kwamba muwe donge jipya, li kwamba muwe mgate usechachuligwe. Kwa kuwa Kilisito Mwana Kondoo wetu wa pasaka imala kachinjigwa. 8Kwa hiyo chisekelele kalamu kwa chachu ya kale chachu ya tabia ihile na uovu badala yake chisekelele mgate wabule chachu wa unyenyekevu na kweli.9Niandika katika barua yangu kuwa msihangamane na wazinzi. 10Nabule maana wazinzi wa dunia ino, au na weye tamaa au wanyang'anyi au waabudu sanamu kwa kukala kutali nao, basi iwapasa mlawe duniani.11Ivo lelo nowaandikila kutoihanganya na yeyose atangigwe kaka au lumbu muna Kilisito, lakini koishi muna uzinzi au ambaye ni mwenye kutamani, au mnyang'anyi, au mwabudu sanamu, au mdukanaji au mlevi. Wala sekemdye naye munthu wa namna ila. 12Kwa hiyo nitajihusishaje kuwahukumu walio kunze ya kanisa? Badala yake, mweye hamkuwahukumu walio kunyumba ya kanisa? 13Lakini Mulungu kowahukumu walio kunze. "Mlaveni munthu mbananzi miongoni mmwenu"
1Imwe wenu anapokuwa na tatizo na miage anathubutu kwita kwa mahakama ya wasio haki kuliko mbele ya waumini? 2Hamkumanya kuwa waumini watauhukumu ulimwengu? Na kama mtauhukumu ulimwengu, hamdaha kuamula mbuli yabule umuhimu? 3Hamkumanya kuwa tutawahukumu malaika? Kwa kiasi gani zaidi, chodaha kuamula mambo ya maisha yano?4Kama na chidahe kuhukumu mamboo ya maisha yano, kwa nini mnathubutu kugala mashitaka mbele ya wasio timalala kanisani? 5Nolonga yano kwa chinyala yenu. Habule mwenye busara miongoni mwenu wa kutosha kuika mbuli sawa kati ya ndugu na ndugu? 6Lakini kama ilivyo sasa, mwamini imwe huenda mahakamani dhidi ya muumini imwenga, na mashitaka hayo kuikwa mbele ya hakimu asiyeamini!7Ukweli ni kwamba kuna matatizo katikati ya Wakilisito yagalile tayari usumbufu kumwenu. Kwanini sekemteseke kwa wabala? Kwanini motogola kudanganywa? 8Lakini mmetenda ubananzi na kuvwiza wamwenga, na hao ni kaka na lumbu zenu!9Hammanyile kwamba wasio wasio haki hawataurithi umwene wa Mulungu? Msekuamini uong. Waasherati, waabudu sanamu, wazinzi, wafiraji, walawiti, 10wevi, wachoyo, walevi, wanyang'anyi, watukanaji-kubule miongoni mwao atakaye urithi umwene wa Mulungu. 11Na hao walikuwa baadhi yao ni mweye. Lakini mtakasigwa kale, lakini muoshigwa kale, lakini mtengigwa kale kwa Mulung, lakini mmefanywa haki mbele za Mulungu katika zina la Mndewa Yesu Kilisito na kwa Roho wa Mulungu wetu.12"Vinthu vyose ni mahali kumwangu", lakini si kila chinthu kina faida. "Vinthu vyose ni halali kumwangu," lakini sikuwaligwa na chimwenga cha hivyo. 13"Ndia ni kwa ajili ya munda na munda ni kwa ajili ya ndia," lakini Mulungu atavitowesha vyose. Mtufi hauumbilwe kwa ajili ya ukahaba, badala yake, mwili ni kwa ajili ya Mndewa, na Mndewa atauhudumia mwili.14Mulungu kamfufula Mndewa na cheye pia achifufule kwa nguvu zake. 15Hammanya kwamba mitufi yenu ina muungano na Kilisito? Modahaze kuvilava viungo vya Kilisito na kwenda kuviunganisha na kahaba? Haidahika!16Hmmanyile kwamba anayeungana na kahaba amekuwa mtufi umwe naye? Kama andiko dilongavyo, Waidi watakuwa mtufi imwe." 17Lakini anayeungana na Mndewa anakuwa roho imwe hamwenga naye.18Isumkeni zinaa! "Kila dhambi aifanyayo munthu ni kunze na mtufi wake. Lakini zinaa, munthu hutenda ubananzi dhidi ya mtuufi wake mwenyewe.19Hammanyile kuwa mitufi yenu ni hekalu la Roho Mtakatifu, akaale mnyumba mmwenu, yudya ambaye mwinkhigwa kulawa kwa Mulungu? Hammanyile kwamba si mweye wenyewe? 20Kwamba mguliligwa kwa thamani. Kwa hiyo mtunzeni Mulungu kwa mitufi yenu.
1Kuhusu mbuli iandikigwe: Kuna wakati ambapo ni vijomwa mwana mulume aleke kugona na mkake. 2Lakini kwa sababu ya majaribu mengi ya zinaa kila mulume awe na mkewe, na kila mwanamke awe na mulumake.3Mulume kopaswa kumwinkha mke haki yake ya ndoa, na vila vila mke kwa mulumake. 4Si mke aliye na mamlaka nchanya ya mtufi wake, ni mulume. Na vila vila mulume naye hana mamlaka nchanya ya mtufi wake, bali mke anayo.5Mleke kuinyima ivo mogona hamwenga, isipokuwa mtogolana kwa muda maalum. Tendeni hivyo ili kupata muda wa malombi. Kisha modaha kubwelelana tena hamwenga, ili kwamba Kinyamkela alekekwiza akawajaribu kukosa kiasi. 6Lakini nolonga yano mambo kwa hiari na si kama amri. 7Notamani kila imwenga awile kama nie nilivyo. Lakini kila imwenga ana kalama yake kulawa kwa Mulungu. Yuno ana kalama ino, na yula ana karama ile.8Kwa wasiooigwa na wazane nolonga kwamba, ni vijomwa kumwao kama wasigala bila kusoligwa, kama nilivyo nie. 9Lakini kama hawakudaha kuizuia, wolondigwa kuoigwa. Kwa kuwa heri kumwao kuoigwa kuliko kuwaka tamaa.10Lelo kwa via waowigwe noweka amMULI, si nie bali ni Mndewa. "Mke alekekutengana na mulumake." 11Lakini kama nauitenge kulawa kwa mulumake, asigale hivyo bila kuoigwa au vinginevyo apatane na mulumake.Na "Mulume aleke kumwinkha talaka mkake."12Lakini kwa wasigale, nolonga niye si Mndewa kwamba kama ndugu yeyose ana mke asekuamini na kotogola kukala nae, halondigwa kumleka. 13Kama mwanamke ana mulume asekuamini, na kama kotogola kukala nae, asekumleka. 14Kwa mulume asekuamini kotakaswa kwa sababu ya imani ya mkake. Na mwanamke asekuamini kotakaswa kwa sababu ya mulumake aaminiye. Vinginevyo wana wenu wangekuwa si safi, lakini kwa kweli watakasigwa.15Lakini mwenzi asekwamini akahalawa na agende. Kwa namna hiyo, kaka au lumbu hafungigwa na viapo vyao. Mulungu kachitanga tuishi kwa amani. 16Komanyaze kama mwanamke huenda naumwokole mulumako? Au komanyaze kama mulume, huenda naumwokole mkako?17Kila imwe tu aishi maisha kama Mndewa awalagilize, kila imwe kama Mulungu awatangile wao. Uno ni mwongozo wangu kwa makanisa yote. 18Yupo aliyekuwa ametahiriwa ahoatangigwe kuamini? Seke ageze kulava alama ya tohara yake. Yupo yeyose atangigwe katika imani hajatahiriwa? Hapaswi kutahiriwa. 19Kwa dino aidha katahiligwa wala asiye tahiligwa hakuna matatizo. Chenye matatizo ni kutii amri za Mulungu.20Kila imwe asigale katika wito aho akale katangigwa na Mulungu kuamini. 21Ukala mtumwa wakati Mulungu akutangile? Usijali kuhusu idyo. Lakini kama kodaha kuwa huru, tenda hivyo. 22Kwa imwe atangigwe na Mndewa kama mtumwa ni munthu huru katika Mndewa. Kama vila, imwe aliye huru katangigwa kuamini ni mtumwa wa Kilisito. 23Mmekwisha nunuigwa kwa thamani, hivyo sekemuwe watumwa wa wanadamu. 24Kaka na lumbu dyangu, katika maisha yoyose kila imwe wenthu chitangigwe kuamini, chisigale kama vila.25Lelo wala wose ambao hawanasola kamwe, nabule amri kulawa kwa Mndewa. Lakini nowenkha maoni yangu kama nilivyo. Kwa huluma za Mndewa, zinazo aminika. 26Kwa hiyo, nofikiri hivyo kwa sababu ya usumbufu, ni vyema mwanaume asigale kama alivyo.27Kufungigwa kwa mwanamke na kiapo cha ndoa? Usikate uhuru kulawa kwa hiyo. Una uhuru kulawa kwa mke au hausoligwe? Seke ulonde mke. 28Lakini kama ukasola, hutendile dhambi. Na kama mwanamke hasoligwe akasoligwe, hatendile ubananzi. Bado wala woona wopata masumbufu ya aina mbalimbali. Nie nolonda niwaepushe hayo.29Lakini nolonga vino, kaka na lumbu zangu, muda ni mfupi. Tangu sasa na kuendelea, wala walio na wake waishi kama wabule. 30Wose walio na huzuni waitende kama wawile huzuni, na wose waliofurahi, kama wawile hawafurahi, na wose wakugula chinthu chochose, kama hawakumiliki chochose. 31Na wose wanaoshughulika na ulimwengu, wewe kama hawakushughulika nao. Kwa kuwa mitindo ya dunia yofikila mwisho wake.32Nolonda muwe huru kwa masumbufu yose. Mwanamulume haoile anajihusisha na vinthu vinavyo mhusu Mndewa, namna ya kumpendekeza yeye. 33Lakini mwanamulume asoile hujihusisha na mambo ya dunia, namna ya kumpendeza mkake, 34amegawanyika, Mwanamke haoiligwe au bikira hujihusisha na vinthu kuhusu Mndewa, namna ya kuibanga katika mtufi na katika roho. Lakini mwanamke aliyeolewa hujihusisha kuhusu vinthu duniani, namna ya kufurahisha mulumake.35Nolonga vino kwa faidaa yenu wenyewe, na siika mtego kumwenu. Nolonga vino kwa vila ni haki, ili kwamba modaha kuiika wakfu kwa Mndewa bila kikwazo chochose.36Lakini kama munthu anafikiri hadaha kumtendea kwa heshima mwanamwali wake, kwa sababu ya hisia zake zina nguvu sana, aone naye kama apendavyo siyo ubananzi. 37Lakini kama katenda maamuzi kutokusola, na kubule haja ya lazima, na kama kodaha kutawala hamu yake, atafanya vyema kama hatamsola. 38Hivyo, anayemwoa mwanamwali wake kotenda goya, na yeyose ambaye kosagula kutooa kotenda vyedi nkhani.39Mwanamke kafungigwa na mulumake wakati yu hai. Lakini kama mulumake akifa, yuko huru kuolewa na yeyose ampendaye, lakini katika Mndewa tu. 40Bado katika maamuzi yangu, atakuwa na furaha zaidi kama akiishi kama alivyo. Na ninafikiri kuwa nami pia nina Roho wa Mulungu.
1Lelo kuhu ndia vilavigwe sadaka kwa sanamu: chomanya ya kwamba "cheye wose china taarifa." Maarifa hugala majivuno, bali upendo huzenga. 2Ikiwa munthu yeyose kozani kwamba hakumanya mbuli fulani, munthu huyo ankhali hamanyile kama impasavyo kumanya. 3Lakini ikiwa imwe wapo akimpenda Mulungu, munthu huyo komanyika naye.4Basi kuhusu kudya ndia vilaviligwa sadaka kwa sanamu: chomanya kuwa "sanamu si chinthu katika dunia ino na yakuwa habule Mulungu ila imwe tu." 5Kwa maana kuna wengi watwangwao milungu ikiwa ni mbinguni au muidunia, kama vila walivyo "milungu na wandewa wengi." 6"Ijapokuwa kumwetu kuna Mulungu imwe tu ambaye ni Tata, vinthu vyose vilawa kumwake, nasi choishi kumwake, na Mndewa imwe Yesu Kilisito, ambaye kumwake vinthu vyose vimekuwepo, na kwa yeye cheye chahano."7Hata hivyo, uuzi uno hau kunyumba ya kila imwe. Badala yake, wamwenga walishiriki ibada za sanamu aho umwaka, na hata sambi wodya ndia vino kana kwamba ni kinthu kilaviligwe sadaka kwa sanamu. Dhamiri zao zipotoshwa kwa kuwa ni dhaifu.8Lakini ndia hakitatuthibitisha cheye kwa Mulungu. Cheye sio wehile sana kama tusipo kula, wala wema sana ikiwa chodya. 9Lakini iweni makini ya kwamba uhuru wenu uleke kuwa sababu ya kumkwaza aliye dhaifu katika imani. 10Hebu fikiiri kwamba munthu kakulola, wewe uwile na ujuzi, kodya ndia katika hekalu la sanamu. Dhamiri yake munthu hiyo haitathibitika hata yeye nae adye vinthu vilavigwe sadaka kwa sanamu?11Kwa hiyo kwa sababu ya ufahamu wake wa ukweli kuchanya ya asili ya sanamu, kaka au lumbu dyako aliye dhaifu, ambaye pia Kilisito alikufa kwa ajili yake, koangamizwa. 12Hivyo, ahokotenda ubananzi dhidi ya kaka na lumbu dyako za kuzijeruhi dhamira zao zilizo dhaifu, motenda ubananzi dhidi ya Kilisito. 13Kwa hiyo, ikiwa ndia chosababisha kumkwaza kaka au lumbu, sidya nyama kamwe, ili sekenimsabishie kaka au lumbu dyangu kulagala.
1Nie si huru? Nie si mtume? Nie simwonile Yesu Mndewa wenthu? Mweye si matunda ya kazi yangu katika Mndewa? 2Ikiwa nie si mtume kwa wamwega, angalau ni mtume kumwenu mweye. Kwa maana mweye ni uthibitisho wa utume wangu katika Mndewa.3Uno ndio utetezi wangu kwa wala wonichunguza nie. 4Je chibule haki ya kudya na kung'wa? 5Chibule haki kusola mke aliye amini kama wafanyavyo mitume wengine, na ndugu wa Mndewa, na Kefa? 6Au ni nie peke yangu na Barnaba ambao chopaswa kutenda kazi?7Ni niani atende kazi kama asjari kwa gharama zake mwenyewe? Ni niani apendaye mzabibu na sekeadye matunda yake? Au niani achungaye kundi asiyekunywa maziwa yake? 8Je nolonga yano kwa mamlaka ya binadamu? Sheria nayo hailonga yano?9Kwa kuwa iandikigwa katika sheria ya Musa, "sekeumfunge ng'ombe mulomo apulapo nafaka." Ni kweli kwamba hapo Mulungu kojali ng'ombe? 10Au je hamlonga yano kwa ajili yetu? iandikigwa kwa ajili yetu, kwa sababu yeye alimaye nafaka inampasa kulima kwa matumaini, naye avunaye yompasa avune kwa matarajio ya kushiriki katika mavuno. 11Ikiwa chihanda vinthu vya rohoni miongoni mmwenu, Je! Ni mbuli nkhulu kumwetu tukivuna vinthu vya mtufini kulawa kumwenu?12Ikiwa wengine wenkhigwe haki ino kulawa kumwenu, Je! Cheye si zaidi? Hata hivyo, hachikudai haki ino. Badala yake, chivumilia mambo yose badala ya kuwa kikwazo cha injili ya Kilisito. 13Hammanyile ya kuwa wose wafanyao kazi hekaluni kupata ndiya chao kulawa hekaluni? Hammanyile ya kuwa wose watendao kazi madhabahuni hupata sehemu ya kila kilaviligwa madhabahuni? 14Kwa jinsi hiyo, Mndewa kalagiliza ya kuwa wose woitangaza injili sharti wapate kuishi kulawana na hiyo injili.15Lakini sinawadai haki zose zino. Na sikwandika yano ili mbuli yoyose ditendeke kwa injili yangu. Ni heri nie nife kuliko munthu yoyose kubatilishwa huku kujisifu kumwangu. 16Maana ikiwa noihubili injili, nabule sababu ya kuisifu, kwa sababu ni lazima nitende vino. Na ole wangu sekeniihubili injili!17Kwa maana nikatenda vino kwa hiali yangu, nina thawabu. Lakini ikiwa si kwa hiari, bado nina jukumu ninkhigwe kuwa wakili. 18Basi thawabu yangu ni niani? Ya kuwa nihubiripo, naniilave injili pasipo gharama na bila kutummia kwa utimilifu wa haki yangu niliyonayo katika injili.19Maana japo nwile huru kwa wose, nitendeka mtwana wa wose, ili kwamba nidahe kupata wengi zaidi. 20Kwa wayahudi nilikuwa kama muyahudi ili niwapate wayahudi. Kwa wala wawile hasi ya sheria, niwile kama imwenga wao awile hasi ya sheria ili niwapate wala wawile hasi ya sheria. Nitende hivyo ingawa nie binafsi siwile hasi ya sheria21Kwa wala wawile hanze ya sheria, niwile kama imwe wa kunze ya sheria, ingawa niye binafsi sikuwa hanze ya sheria ya Mulungu, bali hasi ya sheria ya Kilisito. Nitenda hivyo ili niwapate wala wawile hanze ya sheria. 22Kwa wawile wanyonge nikala mnyonge, ili niwapate walio wanyonge. Nikala hali zose kwa wanthu wose, ili kwa nzila zose nipate kuwaokola baadhi. 23Nie notenda mambo yose kwa ajili ya injili, ili nipate kushiriki katika baraka.24Hammanyile ya kuwa katika mbio wose washindanao kutoa mbio, lakini ahokeaye tuzo ni imwe? Hivto toweni mbio ili mapte tuzo. 25Mwana michezo huizuila katika yose awapo katika mafunzo. Hao hutenda hivyo ili wahokele taji iharbikayo, lakini cheye chokimbila ili chipate taji isiyoharibika. 26Kwa hiyo nie sikimbila bila sababu au notoana ngumi kama kutoa hewa. 27Lakini nautesa mwili wangu na kuufanya kama mtumwa, ili kwamba nijapokwisha kuwahubiri wengine, nie mwenyewe nisiwe wa kulemegwa.
1Nolonda mweye mmanye kaka na lumbu dyangu, ya kuwa tata zetu wawile has ya wingu na wose wafosa katika bahari. 2Wose wabatizigwa wawe wa Musa ndani ya wingu na ndani ya bahari, 3na wose wadya ndiya kila kila cha roho. 4Wose wang'wa kinywaji kila kila cha roho. Maana wang'wa kualwa katika mwamba wa roho uliowafuata, na mwamba ula ulikuwa ni Kilisito.5Lakini Mulungu hapendezigwa sana na wengi wao, na maiti zao zisambazigwa muijangwa. 6Basi mbuli ino yose yakala mfano kumwetu, ili cheye chileke kuwa wanthu wa kutamani yehile kama na hao watendile.7Mleke kuwa waabudu sanamu kama wamwenga wao ivoweli ino kama iandikigwe, "Wanthu wakala hasi wodya na kung'wa, na waliinuka kuvina kwa tamaa za mapenzi. 8Seketutende uasherati kama wao watendile wakafa siku imwe wanthu ishirini na nthatu elfu kwa sababu hiyo.9Wala chileke kumjaribu Kilisito, kama wengi wao ivowatendile na wabanangikiwa kwa nyoka. 10Na pia sekemnung'unike kama wengi wao walivyo nung'unika na kubanangigwa na malaika wa mauti.11Basi mbuli yao itendeka kama mifano kumwetu. Yaandikigwa ili kuchionya cheye - chifikiliwa na miisho ya zamani. 12Kwa hiyo kila aiololae katimalala awe makini asekwiza kulagala. 13Kubule jaribu dikuwapata mweye lisilo kawaida ya wanadamu. Ila Mulungu ni muaminifu. Sekeawaleke mjaribiwe kufosela uwezo wenu. Hamwe na jarib yeye naawenkhe mlango wa kulawila, ili mdahe kustahimili.14Kwa hiyo, wapendigwa wangu, isumkeni ibada ya sanamu. 15Nolonga namweye kama wanthu wenye akili, ili mulamule nchanya ya idyo nodilonga. 16Kikombe cha baraka tubarikicho, si ushirika wa mwili wa Kilisito? 17Kwa kuwa mgate ni umwe, cheye tulio wengi tu mtufi umwe. Cheye chose chohokela mgate umwe kwa hamwenga.18Waloleni wanthu wa israeli: Je! wala wose wadyao dhabihu si washirika katika madhabahu? 19Nolonga mbwani basi? Ya kuwa sanamu ni chinthu? Au kuwa chakula kilaviligwe sadaka kwa sanamu ni kinthu?20Lakini nolonga juu ya vinthu vila wovila sadaka wanthu wapagani wa Mataifa, ya kuwa wolava vinthu vino kwa mapepo na sio kwa Mulungu. Nie silonda mweye kushirikiana na mapepo! 21Hamdaha kung'wakikombe cha Mndewa na kikombe cha mapepo. Hamdaha kuwa na ushirika katika meza ya Mndewa na katika meza ya mapepo. 22Au twamtia Mndewa wivu? China nduvu zaidi yake?23"Vinthu vyose ni halali," lakini si vyose vifaavyo wanthu. "Vinthu vyose ni halali," lakini si vyose viwazengavyo wanthu. 24Kubule hata imwe angetafuta majomwa yake tu. Badala yake, kila imwe angetafuta majomwa ya miage.25Modaha kudya kila chinthu kiuzwacho sokoni bila kuuza- uza kwa ajili ya dhamiri. 26Maana "dunia ni mali ya Mndewa, na vyose viijazayo." 27Na munthu asekuamini akiwaalika kudya, na molonda kwita, dieni chochose awenkheni pasipo kuuza maswali ya dhammiri.28Lakini munthu akawalongela, "Ndiya ino kilawana na sadaka ya wapagani," sekemdye. Ino ni kwa ajili yake awalongele, na kwa ajili ya dhamiri. 29Nie simaanisha dhamiri zenu, bali dhamiri ya yula imwenga. Maana hangi uhuru wangu uhukumigwe na dhamiri ya munthu imwenga? 30Ikiwa nie notumia ndiya kwa shukrani, hangi nidukanwe kwa chinthu ambacho nimeshukuru kwacho?31Kwa hiyo, chochose modya au kung'wa, au chochose mfanyacho, teendeni yose kwa ajili ya utukufu wa Mulungu. 32Sekemuwakoseshe Wayahudi au Wayunani, au kanisa la Mulungu. 33Geza kama nie ivonigeza kuwapendeza wanthu wose kwa mbuli zose. Silonda faida yangu mwenyewe, bali ya wengi. Nie notenda vino ili wapate kuokoligwa.
1Niinzeni nie, kama na nie nikumuinza Kilisito. 2Lelo nawasifu kwa sababu ya vila ivomnikumbuka katika mambo yose.Nawasifu kwa sababu biyatoza nahokelo kama ivo niyagalile kumwenu. 3Basi nolonda mfahamu ya kuwa Kilisito ni mutwi cha kila mwanamulume, naye mwanamulume ni mutwi cha kila mndele, au ya kuwa Mulungu ni mutwi wa Kilisito. 4Kila mwanamulume aombaye au alavae ulotezi akiwa kagubika mutwi kouaibisha mutwi wake.5Lakini kila mwanamke alombae au kulava ulotezi akiwa mutwi wake kikiwa wazi kokiaibisha mutwi wake. Kwa maana n sawa sawa na kama kanyoigwa. 6Ikiwa kama mwanamke hanaubika mutwi wake, na akatigwe nyele zake ziwe nguhi. Maana ikiwa ni aibu mwanamke kakata nyele zake au kanyoigwa, basi agubike mutwi wake.7Kwani haimpasa mwanamulume kugubika mutwi wake kwa sababu yeye ni mfaano bna utukufu wa Mulungu. Lakini mwanamke ni utukufu wa mwanamulume. 8Maana mwanamulume halawilile na mwanamke. Bali mwanamke kalawilana na mwanamulume.9Wala mwanamulume haumbigwe kwa ajili ya mwanamke. Bali mwanamke kaumbigwa kwa ajili ya mwanamulume. 10Ino ndio sababu mwanamke kopaswa kuwa na ishara ya mamlaka kuchanya ya mutwi chake, kwa sababu ya malaika11Hata hivyo, katika Mndewa, mwanamkehakuli pekeyake pasipo mwanamulume, au mwanamulume pasipo mwanamke. 12Maana kama viya mwanamke kalawa kwa mwanamulume, vila vila mwanamulume kalawa kwa mwanamke. Na vinthu vyose kulawa kwa Mulungu.15Muihukumu wenyewe: Je! ni sahihi mwanamke amulombe Mulungu hali mutwi chake kikiwa wazi? 14Je hata asili pekeyake haiwafundisha yaa kwamba mwanamulume akawa na nyele ndefu ni utukufu ni chinyala kumwake? 13Je asili haiwafundisha ya kwamba mwanamke awile na nyele ndefu ni utukufu kumwake? Maana katoigwa zia nyele nyele ndefu kama mwenda lwake. 16Lakini ikiwa munthu yeyose akulonda kubishana kuchanya ya dino, cheye chibule maana imwenga, wala makanisa ya Mulungu.17Katika malagilizo yafatayo, nie sikuwasifu. Maana mnapokusanyika, sio kwa faida bali kwa hasara. 18Maana kwanza, nohulika yakuwa muhanganyikapo mudikanisa, kuna migawanyiko kati yenu, na kwa sehemu noamini. 19Kwa maana ni lazima iwepo misuguano kati ya mmwenu, ili kwamba wala watogolwe wamanyikane kumwenu.20Kwa maana mkutanikapo, modya si ndiya cha Mndewa. 21Modya, kila imwe hudya ndiya chake mwenyewe kabla wamwenga hawadile. hata ino ana nzala, na ino amelewa. 22Je habule nyumba za kudila na kung'wa? Je modidharau kanisa la Mulungu na kuwafedhehesha wasio na Chinthu? Nilonge mbwani kumwenu? Niwasifu? Sitawasifu katika dino!23Maana nihokela kulawa kwa Mndewa kila ambacho niweka mweye ya kuwa Mndewa Yesu, usiku ula aliposalitiwa, akasola mgate. 24Baada ya kushukuru, kaubena na akalonga, "Uno ndio mtufi wangu, ulio kwa ajili yenu. Tendeni vino kwa kunikumbuka nie."25Na vivi vino akasola chikombe baada ya kwiza na kulonga, "Chikombe chinoo ni lagano dasambi katika damu yangu. Tendeni vino mala nyingi kila mywapo, kwa kunikumbuka nie." 26Kwa kila muda mdyapo mgate uno na kukinywea chikombe, mwaitangaza mauti ya Mndewa mpaka eze.27Kwa hiyo, kila audie mgate au kukung'wa chikombe hicho cha Mndewa isivyostahili, naawe kaipatila hatia ya mtufi na damu ya Mndewa. 28Munthu ajihoji mwenyewe kwandusa, na hivyo audye magte, na kuking'wea chikombe. 29Maana adiye na kung'wa bila kuupambanua mtufi, hudya na kung'wa hukumu yake mwenyewe. 30Ino ndiyo sababu wanthu wengi yenu ni watamu na dhaifu, na baadhi yenu wafa.31Lakini chikaichunguze wenyewe hatutahukumiwa. 32Ila tunapohukumiwa na Mndewa, twarudiwa, ili tusije chikahukumiwa hamwe na dunia.33Kwa hiyo, kaka na lumbu dyangu, mkatinkhana mpate kudya, igozeleni. 34Munthu akiwa na nzala, na adye mnyumba kumwake, ili kwamnba mkaitinkhana hamwe isekuwa kwa hukumu. Na kuhusu mbuli zimwenga ivomuandike, nitawaelekeza ahonizile.
1Kuhusu kalama za rohoni, kaka na lumbu dyake silonda mkose kufahamu. 2Momanya ya kuwa muwile wapagani muongozigwa kukola snamu hazikulonga, kwa nzila yoyose mlongozwa nazo. 3Kwa hiyo, nolonda mfahamu kwamba kubule yeyose alongae kwa Roho wa Mulungu akalonga, "Yesu kalaanigwa," Kubule yeyose gambe alonge, "Yesu ni Mndewa," isipokuwa katika Roho Mtakatifu.4Basi kubule karama tofauti, bali Roho ni yeye yule. 5Na kuna huduma tofauti, bali Mndewa ni yeye ila. 6Na kuna aina mbalimbali za kazi, lakini Mulungu yeye ila azitendile kazi zose katika wose.7Basi kila imwe kenkhigwa ugubulo wa Roho kwa faida ya wose. 8Maana munthu imwe kenkhigwa na Roho mbuli la hekima, na imwenga mbuli la maarifa kwa Roho yula yula.9Kwa imwenga humwinkha imani kwa Roho yeye ila, na kwa imwenga karama ya uhonyaji kwa Roho imwe. 10Kwa imwenga matendo ya nguvu na wamwenga ulotezi. Na kwa wamwenga uwezo wa kupambanua roho, imwenga aina mbalimbali za lugha, na kwa wamwenga tafsili za lugha. 11Lakini Roho ni yula yula atendaye kazi zino zose, kumwinkha kila munthu karama wa kadiri ya uchaguzi wankhe mwenyewe.12Kwa maana kama vila mtufi ni umwe, nao una viungo vingi, na viungo vyose ni vya mtufi ula ula, vivyo hivyo na Kilisito. 13Kwa maana katika Roho imwe cheye wose chibatizigwa kuwa mtufi umwe, kwamba tu Wayahudi au Wayunani, kwamba tu watumigwa au huru, na wose chinyeesheigwa Roho imwe.14Kwa maana mtufi si kiungo kimwe, bali ni vingi. 15Ikiwa mgulu kolonga, "kwa kuwa nie si mkono, nie si sehemu ya mtufi ," hiyo haiufanyi kutokuwa sehemu ya mtufi. 16Na ikiwa gutwi ditalonga, "kwa kuwa nie si ziso, nie si sehemu ya mtufi," hiyo haiditenda kutokuwa sehemu ya mwili. 17Kama mtufi wose utakuwa ziso, kungekuwa wapi kuhulika? Kama mtufi wose ukiwa gutwi, kungekuwa wapi kunusa?18Lakini Mulungu kaika kila kiungo cha mtufi mahali kumwake kama ivoapange mwenyewe. 19Na kama vyose vingekuwa kiungo kimwe, mtufi ungekuwa wapi? 20Hivyo lelo viungo ni vingi, lakini mtufi ni imwe.21Ziso hadidaha kuulongela mkono, "nabule haja na weye." Wala mutwi haudaha kuilongela migulu, nabule haja na mweye." 22Lakini viungo vya mtufi vyooneka kuwa na heshimaa kidogo vyahitajika zaidi. 23Na viungo vya mtufi tunavodhani vina heshima,chovinkha heshima zaidi, na viungo vyenthu visivyo na mvuto vina uzuri zaidi. 24Na lelo viungo vyenthu vilivyo na mvuto vibule haja ya kwinkhigwa heshima, kwa kuwa tayari vina heshima. Lakini Mulugu ameviunganisha vyose hamwe, na kavinkha heshima zaidi vila visivyo heshimiwa.25Katenda hivyo ili pasiwepo mgawanyiko katika mtufi, bali viungo vyose vitunzane kwa upendo wa imwe. 26Na wakati kiungo kimwe chikiumila, viungo vyose vyolumila hamwe. Au wakati kiungokimwe kikiheshimiwa, viungo vyose vifurahi kwa hamwe. 27Lelo mweye ni mtufi wa Kilisito, na viungo kila kimwe mdumwe.28Na mulungu kaika katika kanisa kwandusa mitume, kaidi walotezi, nthatu waalimu, kisha wala wose watendao matendo makuu, kisha karama za uponyaji, wala wasaidiao, wala wafanyao kazi ya kulongoza, na wose walio na aina mbalimbali za lugha. 29Je cheye wose ni mitume? Cheye wose ni waalimu? Je cheye chose choanya matendo ya miujiza?30Je cheye chose tuna kalama ya uponyaji? Cheyye wose cholonga kwa lugha? Cheye chose chotafsiri lugha? 31Londeni sana karama zilizo nkhulu. Nie niwalagise nzila iliyo bora zaidi.
1Chilonga kwamba nolonga kwa lugha za walimwengu na za malaika lakini kama ni bule upendo niwa shaba ililayo au upatu uvumao. 2Na kwamba nina karama ya ulotezi na ufahamu wa kweli ziifisile na maarifa, na kwamba ninayo imani ya kuhamisha milima. Lakini ikiwa nabule upendo, nie si chinthu. 3Na chilonge kwamba nolava milki yangu zose naa kuwalisha masikini, na kwamba ninautoa mtufi wangu ili nichomwe moto. Lakini kama nabule upendo, hainifaidii chinthu.4Upendo huvumilia na hufadhili. Upendo haujisifu au kujivuna. Wabule chibuli 5au ukorofi. Haulonda mbuli yake, hauoni usungu haraka, wala hauhesabu yehile. 6Haufurahii udhalimu. Badala yake, hufurahi katika kweli. 7Upendo huvumilia mbuli yose; huamini mbuli zose, una ujasiri katika mbuli yose, na hustahimili mbuli zose.8Upendo haukomi. Ikiwa kuna ulotezi, wose naufose. Ikiwa kuna lugha, zitakoma. Ikiwa kuna maarifa, yatapita. 9Kwa kuwa chomanya kwa sehemu na chotenda ulotezi kwa sehemu. 10Lakini ijapo ila ilivyo kamili, ila isiyo kamili naifose.11Ahoniwile mwana nilonga kama mwana, niliamua kama mwana. Ahoniwile munthu mgima niika kutali nanie mambo ya kiuwana. 12Kwa kuwa lelo choona kama kioo, kama sura zizani, lakini wakati ula nachiione cheni kwa cheni. Lelo nomanya kwa sehemu, lakini wakati ula nanimanye sana kama na nie ivonomanyika sana. 13Lakini lelo mbuli yano manthatu yanadumu: imani, tumaini dokwiza, na upedo. Lakini lililo kulu zaidi ya yano ni upendo.
1Ulondeni upendo na ktamani sana kalama za rohoni, zaidi sana mpate kulava ulotezi. 2Maana yeye anenaye kwa ugha halonga na Mulungu maana habule aelewaye kwa sababu anena mbuli yaifisile muna Roho. 3Lakini yeye alavae ulotezi alonga na wanthu na kuwazenga, kuwaguma moyo, na kuwafariji. 4Yeye anenaye kwa lugha huizenga mwenyewe, lakini yeye atoaye ulotezi hudizenga kanisa.5Lelo noytamani kwamba ninyi nyote mnenen kwa lugha. Lakini zaidi ya hayo notamani ya kwamba mlave ulotezi. Yeye alavae ulotezi ni mkulu kuliko yeye anenaye kwa lugha (labda awepo wa kutafsiri), ili kwamba kanisa dipate kuzengigwa. 6Lakini lelo, kaka na lumbu zangu nikeza kumwenu na kunena kwa luggha, nitawafaidia mbwani mweye? Sidaha, isipokuwa nolonga nanyi kwanzila ya lugubulo, au kwa nzila ya maarifa, au ulotezi, au kwanzila ya fundisho.7Ikiwa vinthu visivyo na uhai kama filimbi au kinubi visipolava sauti zilizo na tofauti, naitambulikaze ni chombo gani chokwangaligwa? 8Kwa maana ikiwa baragumu nailave sauti haimanyika, ni jinsi gani munthu autambula ya kuwa ni muda wa kujiandaa kwa vita? 9Vivyo hivyo na ninyi mkalava kwa ulimi neno lisilo dhahili ni jinsi gani munthu ataelewa icho akulonga? Namuwe mkalonga, na habule atakaewaelewa.10Habule shaka kwamba habule lugha nying mbalimbali muidunia, na habule hata imwe yabule na maana. 11Lakini ikiwa simanya maana ya lugha, naniwe mgeni kumwake yeye akunena, naawe mgeni kumwangu.12Vivyo hivyo na mweye. KKwa kuwa motamani san kulola uthibitisho wa Roho, londeni kwamba mzidi sana kudizenga kanisa. 13Hivyo, yeye alongaye kwa lugha na alombe enkhigwe kutafasiri. 14Kwa maana nikilomba kwa lugha, roho yangu hulomba, lakini akili zangu zabule matunda.15Nitende mbwani? Nolomba kwa roho yangu, lakini pia nolomba akili zangu. Naniimbe kwa roho yangu, na naniimbe kwa akili zangu pia. 16Vinginevyo, ukamsifu Mulungu kwa roho, yeye akale mgeni aitikiaze "Amina" ulavapo shukrani, akiwa hayamanyile ulongayo?17Maana ni kweli weye washukuru vema, lakini yula imwenga hazengwi. 18Nomshukuru Mulungu kwa kuwa nolonga kwa lugh zaidi ya mweye wose. 19Lakini katika kanisa ni heri nilonge mbuli nthano kwa ufahamu wangu ili nidahe kuwafunza wamwenga, zaidi ya kulonga mbuli kumi elfu.20Kaka na lumbu dyangu, msekuwa wana katika kufikiri kumwenu. Badala yake, kuhusiana na uovu, iweni kama wana wachanga. Lakini katika kufikili kumwenu mkawe wanthu wagima. 21Iandikigwa katika sheria, "Kwa wanthu wa lugha zimwenga na kwa milomo ya wageni nanilonge na wanthu wano wala hata hivyo sekewanihulike," kolonga Mndewa.22Hivyo ndimi ni ishara sio kwa walioamini bali kwa wasioamini akini kulava ulotezi ni ishara, sio kwa wasioamini, bali kwa ajili yao waaminio. 23Yano, ikiwa kanisa dyose dikusanyika hamwe na wose wanene kwa lugha, na wageni na wasioamini waingila, je hawadaha kulonga kwamba mna wazimu?24Lakini ikiwa wose molava ulotezi na asekwamini au mgeni akaingila, atashawishiwa na yose ahulikayo. Ahukumigwe na yose yalongwayo. 25Siri za umoyo wankhe zingegubuliwa. Matokeo yake,, alagale kifudifudi na kumwabudu Mulungu. Angekiri kwamba Mulungu yu mgati kumwenu.26Mbwani kifuataho basi, kaka na lumbu zangu? Mkatinkhana hamwe, kila imwe ana zaburi, mafundisho, magubulo, lugha au tafsiri. Tendeni kila chinthu ili kwamba mdizenge kanisa. 27Kama yeyose kolonga kwa lugha, wawepo waidi wanthatu, na kila imwe katika zamu. Na munthu lazima atafasiiri kilongigwe. 28Lakini kama habule munthu wa kutafasili, basi kila imwe wao akale kimya nnyumba ya kanisa. Basi kila imwe alonge mdumwe na kwa Mulungu.29Na walotezi waidi au wanthatu wanene, na wamwenga wategeleze kwa kupambanua kilongigwe. 30Lakini akalile akagubuliwa mbuli katika huduma ila ambae kakala akalonga na anyamale.31Kwa kuwa kila imwe wenu akudaha kulava ulotezi umwenga baada ya wamwenga ili kwamba kila imwe adahe kuifunza na wose waweze kugelwa moyo. 32Kwa kuwa roho za walotezi ziyaho hasi ya uangalizi na walotezi. 33Kwa kuwa Mulungu si Mulungu wa machafuko, bali wa amani. Kama ivoili katika makanisa ya waumini,34iwapasa wanawachike wakale kimya katika kanisa. Kwa kuwa hawaluhusiigwa kulonga. Badala yake wopaswa kuwa katika unyenyekevu, kama pia sheria ivoyolonga. 35Kama kuna chochose wotamani kuifunza, basi uwauze walume zao nyumbani. Kwa kuwa ni chinyala kwa mwanawachike kulonga mudi kanisa. 36Je mbuli la Mulungu dilawile kumwenu? Je diwafikila mweye tu?37Kama mtu akaiona kuwa ni mlotezi au wa rohoni, yompasa azitambule mbuli nowayoandikila ya kwamba ni maagizo ya Mndewa. 38Lakini asipotambula yano, mlekeni asewatambula.39Hivyo basi, kaka na lumbu zangu, takeni sana kutoa ulotezi, na sekemumzuie munthu yeyose kulonga kwa lugha. 40Lakini mbuli yose yatendeke kwa uzuri na kwa utaratibu.
1Lelo nowakumbusha, kaka na akina lumbu , chanya ya injili niliyowahubiria, ambayo muihokela na kutimalala kumwao. 2Ni katika injilli ino muokoligwa, kama mkaditoza imala mbuli niliowahubiria mweye, isipokuwa mliamini bure.3Kama kwandusa nilivyo ihokela kwa muhimi nigala kumwenu kama ilivyo: kwamba kulawana na maandiko, Kilisito afile kwa ajili ya ubananzi zenthu, 4kulawana na maandiko kazikigwa, na kwamba alifufuka siku ya nthatu.5Na kwamba kamlawila Kefa, kisha kwa wala kumi na waidi. 6Kisha kawalawila kwa wakati umwe akina kaka na akina lumbu zaidi mia tano. Wengi wao wankhali hai, lakini baadhi yao wagona usingizi. 7Kisha kamlawila Yakobo, kisha mitume wose.8Mwisho wa yose kanilawila niye kama vila kwa mwana aelekigwe katika wakati usio sahihi. 9Kwa kuwa nie ni mdodo kati ya mitume, Silondigwa kutangigwa mtume, kwa sababu nililitesa kanisa da Mulungu.10Lakini kwa neema ya Mulungu nihano kama nilivyo, na neema yake kumwangu bure. Badala yake mlifanya bidii kuliko wose. Lakini haikuwa nie, bali neema ya Mulungu iwile nnyumba kumwangu. 11Kwa hiyo kama ni nie au wao, chohubili hivyo na tunaamini hivyo.12Lelo kama Kilisito kahubiligwa kama aliyefufuka kwa wefile, iweze baadhi yenu mlonge kubule ufufuo wa wefile? 13Lakini kama hebule ufufuo wa wefile, basi hata Kilisito pia hafufukile. 14Na kama Kilisito hafufukile hivyo mahubili yenthu ni bule , na imani yenu ni bure.15Na chipatikana kuwa mashahidi wa uongo kumuhusu Mulungu, kwa sababu chimshuhudia Mulungu kinyume, kulonga alimfufua Kilisito, wakati hamfufuile. 16Kama ikiwa hawafufuigwa, Yesu ia hafufuligwe. 17Na kama Kilisito hafufuiligwe, imanii yenu ni bure na mnkhali mko kwenye ubananzi zenu.18Hiyo hata wala wefile katika Kilisito pia waangamila. 19Ikiwa kwa maisha yano edumwe tuna ujasiri kwa wakati wizao nnyumba ya Kilisito, wanthu wose, cheye niwakuhuruniigwa zaidi ya wanthu wose.20Lakini cheye Kilisito amefufuka kulawa kwa wafu matunda ya kwanduso ya wala wafile. 21Kwa kuwa chifo chiza kufosela mwanadamu, pia kufosela mwanadamu ufufuo wa wafile.22Kwa kuwa kama katika Adam wose wofa, hivyo pia katika Kilisito wose nawatendigwe hai. 23Lakini kila imwe katika mpango wake: Kilisito, matunda ya kwandusa, na kisha wala wawile wa Kilisito nawatendwe hai wakati wa kwiza kwake.24Ndipo utakuwa mwisho pale Kilisito atakapo kabidhi umwene kwa Mulungu Tata. Ino ni hala atakapo komesha utawala wose na mamlaka yose na nguvu. 25Kwa kuwa lazima atawale mpaka aike maadui zake wose hasi ya nyayo zake. 26Adui wa mwisho hubanangwa na chifo.27Kwa kuwa "kaika kila chinthu hasi ya nyayo zake." Lakini inapolonga "kaika kila chinthu," ni wazi kwamba ino haikuhusisha wala waikile kila chinthu hasi yake mwenyewe. 28Wakati vinthu vyose viikigwa hasi yake, kisha Mwana mwenyewe naaikwe hasi kumwake Yeye ambaye kaviika vinthu vyose hasi yake. Ino nailawile ili kwamba Mulungu Tata awe yose katika vyose.29Au pia nawatende mbwani wala wabatizigwa kwa ajili ya wafu? Kama hawafufuigwa kabisa, kwa mbwani kaidi nowabatiza kwa ajili yao? 30Na kwa mbwani tuko katika hatari kila saa?31Kaka na lumbu zangu, kufosela kuisifu kumwangu katika mweye, ambayo ninayo katika Kilisito Yesu Mndewa wenthu, notangaza vino: nofa kila siku. 32Inanifaidia mbwani, katika mtazamo wa wanadamu, kama nigomba na wanyama wakali huko Efeso, kama wafile hawafufuigwe? "Leka asi chidye na kung'wa, kwa kuwa igolo chofa."33Msekuvwizilwa: "Makundi yehle hubananga tabia njema. 34Muwe na kiasi muishi katika haki! mleke kugendelela kutenda dhambi. Kwa kuwa baadhi yenu mbule maarifa ya Mulungu. Nolonga vino kwa chinyala chenu.35Lakini munthu imwenga na alonge, "Jinsi gani wafile woffufuigwa? Nao naweze na aina gani ya mtufi?" 36Wewe ni mbozi nkhani! chila uchandikile kukidaha kwandusa kukula sembuse kifile.37Na kila uhandile sio mtufi ambao nauwe, bali ni mbeyu ichipuile. Ikudaha kuwa ngano au chinthu chingi. 38Lakini Mulunggu naaie mtufe kama aendavyo, na katika kila mbeyu mtufi wake mwenyewe. 39Mitufi yose haikufanana. Isiokuwa, hana mtufi umwe wa wanadamu, na mtufi ungi wa wanyama, na umwenga wa ndege, na umwenga kwa ajili ya samaki.40Pia kuna mitufi ya kumbingu na mitufi ya muidunia. Lakini utukufu wa mitufi ya muimbingu ni aina imwe na utukufu wa muidunia ni umwenga. 41Kuna utukufu umwe wa zua, na utukufu umwenga wa mwezi, na utukufu umwenga wa nyota. Kwa kuwa nyota imwe yotofautiana na nyota imwenga katika utukufu.42Hivyo ndivyo uwile pia ugubulo wa wefile. Cho handigwa chobanangika, na chikulota hakibanangika. 43Kihandigwa katika matumizi ya kawaida, chooteshwa katika utukufu. Kihandigwa katika udhaifu, chooteshwa katika nguvu. 44Kihandigwa katika mtufi wa asili, kinaoteshwa katika mtufi wa kiroho. Kama kuna mtufi wa asili, kuna mtufi wa kiroho pia.45Hivyo pia iandikigwa, "Munthu wa kwanduso Adamu katendika roho inayoishi." Adamu wa mwisho katendika roho ilavayo uhai. 46Lakini wa kiroho hezile kwanza bali wa asili, na kisha wa kiroho.47Munthu kwa mwannduso ni wa dunia, katengenezeigwa kwa mavumbi. Munthu wa kaidi kulawa mbinguni. 48Kama vila yula katengenenzeigwa kwa mavumbi, hivyo pia wala watangenenzeigwa kwa mavumbi. Kama vila munthu wa kuimbingu evoeli, hivyo pia wala wa muimbingu. 49Kama ambavyo chipapa mfano wa munthu wa mavumbi, nachiipape pia mfanowa munthu wa muimbingu.50Lelo nowalongela, kaka na lumbu dyangu, kwamba mtufi wa damu havikudaha kuurithi umwene wa Mulungu. Wala wakubanangika kurithi wakutobanangika. 51Lola! Nowalongela mweye siri ya kweli: Sekechife wose, bali wose nachibiduliwe.52Chobadilishwa katika wakati, katika kufumba na kumbula kwa ziso, katika tarumbeta ya mwisho. kwa kuwa tarumbeta nailile, na wafile nawafufuigwe na hali ya kutobanangika, na nachibiduliwe. 53Kwani uno wa kubananga lazima uvale wa kutobanangika, na uno wa kufa lazima uvale wa kutokufa.54Lakini wakati uno wa kubanangika ukivikigwa kutobanangika, na uno wa kufa ukavala wa kutokufa, ndipo nauze msemo ambao uandikigwa, "Chifo kimezigwa katika ushindi." 55Chifo, ushindi wako ukulihi? Chifo, ukulihi usungu wako?"56Usungu wa chifo ni dhambi, na nguvu ya dhambi ni sheria. 57Lakini shukurani kwa Mulungu, achinkhaye cheye ushindi kufosela Mndewa wetu Yesu Kilisito!58Kwa hiyo, wapendwa kaka na lumbu dyangu, iweni imara na msekutikisika. Daima itendeni kazi ya Mndewa, kwa sababu momanya kuwa kazi yenu katika Mndewa siyo bure.
1Lelo kuhusu michango kwa ajili ya waumini, kama nivyo elekeza makanisa ya Galatia, vivyo hivyo mopaswa kutenda. 2Katika siku ya kwandusa ya wiki, kila imwe wenu aike chinthu fuani hankhanda na kukihifadhi, kama muwezavyo. Tendeni hivyo ili kwamba kusiwe na michango wakati nikeza.3Na nitakapofika yeyose namumsagule, nanimtume hamwenga na barua kulava sadaka yenu huko Yelusalemu. 4Na kama ni sahihi kwa nie kwita pia, nawaite hamwe nanie.5Lakini nanize kumwenu, wakati nofosa Makedonia. Kwa kuwa nanifose Makedonia. 6Labda nodaha kukala namweye au hata kumala majira ya baridi, ili kwamba mudahe kunisaidia katika safari yangu, hohose niendako.7Kwa kuwa sitarajii kuwaona sambi kwa muda mguhi. Kwani notumaini kukala namweye kwa muda fulani, kama Mndewa naaniluhusu. 8Lakini nanikale Efeso mpaka Pentekoste, 9kwa kuwa mlango mpana uvuguligwa kwa ajili yangu, na kuna maadui wengi wapingao.10Lelo wakati Timotheo akeza, muloneni kwamba yuko na mweye pasipo kuogoha, kotenda kazi ya Mndewa, kama ivonotenda. 11Munthu yeyose sekeamdharau. Mumsaidie katika nzila yake kwa amani, ili kwamba adahe kwiza kumwangu. Kwa kuwa nomtarajia eze hamwe na ndugu. 12Lelo kuhusiana na ndugu yetu Apolo. Nimgela moyo sana kuwatembeles mweye hamwe na ngugu. Lakini kaamula kutokwiza sambi. Hata hivyo, naeze wakati ana nafasi.13Muwe meso timalaleni imala, mtende kama wanawalume, muwe na nguvu. 14Basi yose myafanyayo yatendeke katika upendo.15Moimanya kaya ya Stefano. Mommanya kwamba walikuwa waamini wa kwanza huko Akaya, na kwamba waiika wenyewe kwenye huduma ya waumini. Na lelo nowasihi, kaka na lumbu zangu, 16kuweni wanyenyekevu kwa wanthu gesa hao, na kwa kila munthu anayesaidia katika kazi na watenda kazi hamwe nacheye.17Na nofurahi kwa uzio wa Stefana, Fotunata na Akiko. Watimalala mahali ambapo mweye mpasigwa kuwa. 18Kwa kuwa waifurahisha roho yangu na yenu. Kwa hiyo lelo, watambuleni wose kama wano.19Makanisa ya Asia watuma salamu kumwenu. Akila na Priska wowasalimu katika Mndewa, hamwe na kanisa dauko nyumbani kumwao. 20Kaka na lumbu zangu wose wowasalimu. Salimianeni kwa busu takatifu.21Nie, Pauli, nokwandika vino kwa mkono wangu. 22Kama yeyose hakumpenda Mndewa, basi laana iwe nchanya mmwake. Mndewa wenthu, inzo! 23Neema ya Mndewa Yesu iwe namweye. 24Upendo wangu uwe hamwe namweye katika Kilisito Yesu.
1Pauli, mtumigwa wa Kilisito kwa manoga ya Mulungu, na Timotheo ndugu yetu, kwa kanisada Mulungu diluko Korintho, na kwa waumini wose kuna mkoa wose wa Akaya. 2Neema na iwe kumwenu na amani kulawa kwa Mulungu Tati yetu na Mndewa Yesu Kilisito.3Na atogolige Mulungu na Tata wa Mndewa Yesu Kilisito. Yeye ni Tata wa kusampa na Mulungu wa faraja yose. 4Mulungu akuchigangamaza cheye muna mateso yetu yose, ili kwamba chidahe kuwagangamaz wala waumo mmateso. Chikuwagangamaza wamwenga kwa faraja ila ila ambayo Mulungu akutumila kuchigangamaza cheye.5Kwa kuwa kama vila mateso ya Kilisito yakongezeka kwa ajili yetu, vila vila faraja yetu ikongezeka kufosela Kilisito. 6Mbali kama chiutaabika kwa ajili ya faraja yetu na kulopoiga kumwenu. Na kama chikugangamazwa na kwa ajili ya faraja yenu. Faraja yenu ikutenda shughuli kikamilifu aho mkushiliki mateso kwa ufnyilizi kama cheye vila ivo chiuteseke. 7Na ujasili wenthu hachanya yenu ni thabiti. Chikumanya kuwa kama vila ambavyo mkushiliki mateso, vila vila mkushiliki falaja.8Kwa kuwa hachikulonda mweye muwe wabozi, ndugu, kuhusu matatizo chikalile nay uko Asiya. Chikuoneligwa nkhani na vila chikudaha kuapap, kana kwamba hachiwile na tumaini da kuishi kaidi. 9Kweli, chikala na ulamuzi wa kudanganika hachanya yetu. Mbali iyo ikala ni kuchitenda cheye chisekwika tumaini hachanya yetu wenyewe, badala yake chike tumaini kwa Mulungu, ila akufufua wadanganike. 10Kachiokoa cheye kulawa yayo maafa ya mauti, na akachiokowa kaidi. Chikwika ujasili wenthu kwa yeye ya kuwa akuchiokowa kaidi.11Naatende vino kama vila mweye nao mkuchisaidia kwa malombi yenu. Ivo mapelelawakulava shukulani kwa niaba yetu kwa ajili upendeleo wa neema chinkhigwe cheye kufosela malombi ya mapelela.12Chikwiigodela dino: Ushuhuda wa dhamiri yetu. Kwa kuwa ni muna nia inogile na kunoga kwa Mulungu kwamba chikwiita wenyeo kuna iisi. Chiutenda aho na mweye. Na siyo muna ghekima ya iisi, ila badala yake kuna ineema ya Mulungu. 13Hachikuwaandikila chochose kila hamkudaha kukisoma egu kuchielewa.Ninaujasili 14kwamba kwa sehemu mteuligwa kale. Na ninaujasili kwamba katika siku ya Mndewa Yesu nachizekuwa sababu yenu kwa ajili ya kibuli chenu, kama vila ivomkuwa kumwetu.15Kwa vila mkala na ujasili kuhusu dino, nikulonda kwiza kumwenu mwanduso, ili mudahe kuhokela faida ya kwiziligwa mala ya kaidi. 16Nikala nopanga kuwatembelea wakati nikwita Makedonia. Kaidi nikulonda kuwatembele kaidi wakati hubwela kualawa Makedonia, na kamala mweye mkunituma niye wakati nikuelekea Uyahudi.17Ivonikalile nogesa namna ino, ivonikukala nikusitssits? Je nopanga mbuli kulinhana na viwango va kibinadamu, ili kuwa mlonge, "Ena, ena" na "Hebule, hano? kwa wakati umwe? 18Mbali kama vila Mulungu ivoeli muaminifu hachiulonga vose "Ena" na "Hebule."19Kwa vila mwana wa Mulungu, Yesu Kilisito, ambaye Silivano, Timotheo na nie chikumwemwesa miongoni mmwenu, siyo "Ena" na "Hebule." Badala yake, yeye wakati wose ni "Ena." 20Kwa vila ahadi zose za Mulungu ni "Ena" kwa yeye. Ivo na kufosela yeye chikulonga "Amina" kwa utukufu wa Mulungu.21Lelo ni Mulungu ambaye akuchithibitisha cheye hamwe na mweye kwa Kilisito na akuchituma cheye. 22Kaika alama hachanya yetu na akuchinkha muhe kuna imiyoyo yenthu kama ushahidi wa kila ambacho akuchinkha kulongozi.23Badala yae, nomsihi Mulungu kumshuhudia nie kuwa sababu intendile msekwiza Kolintho ni kuwa nisekuwaelemea mweye. 24Ino sio kwa sababu chikugeza kudhibiti jinsi imani yenu ivo ikulondigwa kuwa. Badala yake, chotenda hamwe na mweye kwa ajili ya kudenkhelela kumwenu, kama ivomkutimalala kuna imani yenu.
1Kwa hiyo niamula kwa sehemu yangu mwenyewe kwamba nisekwiza kaidi kumwenu kuna hali ya usungu. 2Kama niwasababishila mweye maumivu, ni niani anisekeze nie, lakini ni la ambaye alumizigwe na nie?3Niandika kama ivonitendile ili kwamba wkati hwiza kumwenu nisekudaha kulumizigwa na wala ambao walawile waunitenda nidenkhelele. Ninao ujasili kuhusu mweye wose kuwa seko zangu ni seko ila ila mnayo mweye wose. 4Kwa vila huwaandikila mweye wose kulawila na mateso makulu, na dhiki ya umoyo, na kwa masozi mengi.Sikulonda kuwasababishila mweye maumivu. Badala yake, nilonda mmanye upendo wa kina niwilenao kwa ajili yenu.5Kama kuna yoyose kesababsha maumivu, husababisha tu kumwangu, lakini kwa kiwango fulani- bila kuika ukali zaidi - kumwenu mweye wose. 6Ino lamulo ya munthu iyo kwa mapelela ikutosha. 7Kwa ivo haluse badala ya kulamuligwa, mkulondigwa kumsampa na kumfaliji. Tendeni ivo ili kwamba sekeadahe kupotigwa na huzuni iliyozidi.8Kwa ivo huwagela moyo kuakikisha upendo wenu hadhalani kwa ajili yake. 9Ino ndiyo sababu nikwandika, ili kwamba nidahe kuwageza na kumanya kuwa kama ni watii katika chila chinthu.11Kama mkasumpa yoyose, na nie ia nosumpa munthu huyo. Kila icho nikisimpa - kama nisampa chochose-kisamphigwa kwa faida yenu katika uwepo wa Kilisto. 10Ino ni kwamba Chinyamkela asekwiza kuchitendela uvwizi. Kwa vila cheye sio wabozi kwa mipango yake.12Lwivi uvuguligwa kumwangu na Mndewa ivonizile kwenye mji wa Troa kulonga injili ya Kilisito hadya. 13Hata ivo siwile na amani ya umoyo, kwaa vila simfikile ndugu yangu Tito hala. Hivyo niwaleka na nibwela Makedonia.14Lakini atogoligwe Mulungu, ambaye katika Kilisito mala zose huchilongoza cheye kuna ushindi. Kufosela cheye husambaza haruf inogile ta maarifa yake kose. 15Kwa kuwa cheye kwa Mulungu, ni harufu inogile ya Kilisito, wose kati ya wala waokoigwa na kati ya wala woangamia.16Kwa wanthu ambao wokwangamila, ni harufu kulawa chifo hadi chifo. Kwa wala wookoigwa, ni harufu inogile kulawa ugima hadi ugima. Ni niani kostahili vinthu vino? 17Kwa vila cheye wose kama wanthu wakuuza mbuli ya Mulungu kwa faida. Badala yake, kwa usafi wa nia, cholonga katiika Kilisito, kama vila chotumigwa kulawa kwa Mulungu, mbele ya Mulungu.
1Je, chikwandusa kuisifu wenyewe kaidi? Hachilonda balua ya mapendeezo kumwenu au kulawa kumwenu, kama baadhi ya wanthu, je choloda? 2Mweye wenyewe ni balua yetu ya mapendekezo, iandikigwa kui imiyoyo yenu, ikumanyika na kusomwa na wanthu wose. 3Na mkulagisa kwamba mweye ni balua kulawa kwa Kilisito, ilaviligwa na cheye. Iandikigwa siyo kwa wino bali kwa Roho wa Mulungu alie hai. Haiandikigwe nchanya ya vibao vya mayuwe, bali nchanya ya vibao va imioyo ya wanadamu.4Na uno ndiyo ujasili chinao katika Mulungu kufosela Kilisito. 5Hachijiamini wenyewe kwa kudai chochose kama kulawa kumwenu. Badala yake, kujiamini kumwetu kolawana kwa Mulungu. 6Ni Mulungu ambaye kachitenda chidahe kuwa watumigwa wa lagano dasambi. Dino ni lagano sio da balua ni Roho. Kwa kuwa balua hukoma, lakini roho yolava ugima.7Lelo shughuli ya chifo ikalile ichongigwa katika herufi nchanya ya mayuwe iza kwa namna ya utunyo kwamba wanthu wa Isilaeli hawalolile dimwe kwa dimwe kwenye cheni ya Musa. Ino mi kwa sababu ya utunyo ambao wokala wofifila. 8Je, shughuli ya Roho hailondigwa na utunyo zaidi?9Kwa kuwa kama huduma ya lamulo ikala na utunyo, ni mala ngahi zaidi huduma ya hala ikuzidi nkhani katina utunyo! 10Ni kweli kila kitendigwe utunyo mwanduso kibule utunyo kaidi katika heshima ino, kwa vila ya utunyo ukuzidi. 11Kwa kuwa kama kila ambacho kiukuwa kiufosa kukala na utunyo, ni kwa kisi kizidi kila ambacho ni cha kudmu na kize kuwa na utunyo!12Kuwa vila chikujiamini hiyo, chinaujasili nkhani. 13Hachihali kama Musa, aikile utaji nchanya ya cheni chake, ili kwamba wanthu wa Isilaeli wasekudaha kuloka dimwe kwa dimwe kuna uhelelo wa utunyo ambao ukala ukusegela.14Lakini fahamu zao ziwa zifungigwa. Hata mpaka siku ino utaji udyaudya unkhali wosigala hachanya ya usomai wa lagano dya umwaka. Haiikigwe wazi, kwa vila ni kwa sababu ni katika Kilisito adumwe yolavigwa kutali. 15Lakini hata dielo, wakati wowose Musa ahohosomwa, utaji hukala hachanya ya imiyoyo yetu. 16Lakini munthu kobiduda kwa Mndewa, utaji wolavigwa.17Lelo Mndewa ni Roho. Ahouli na Roho wa Mndewa, kuna uhuru. 18Lelo cheye chose, hamwe na cheni zikigwe utaji, hulola utunyo wa Mndewa. Chobadilishigwa mgati ya kuonekana ula ula wa utunyo kulawa shahada imwe ya utunyo kwita imwenga, kama ivoili kulawa kwa Mndewa, ambayo ni Roho.
1Kwa ivo, kwa sababu china huduma ino, na kama ambavyo chiihokela lehema, hachinkhata tamaa. 2Badala yake, chikantha nzila za chinyala na ziifisile. Hachikuishi kwa hila na hachiditumia vihile neno da Mulungu. Kwa kuwakilisa ino ukweli, chikuilagisa wenyewe kwa dhamiri ya kila munthu halongozi ha Mulungu.3Lakini kama injili yetu ifisika, ifisika kwa wala tu wolonga kuangamila. 4Katika usaguzi wao , Mulungu wa isi ino akuwatobola fahamu zawe hazikutogola. Matokeo yake, hawadahilekuilola nulu ya injili ua utunyo wa Kilisito, ambayo ni mfano wa Mulungu.5Kwa kuwa hachiitangaza wenyewe, bali Kilisito Yesu kama Mndewa, na cheye wenyewe kama watumigwa wenu kwa ajili ya Yesu. 6Kwa vila Mulungu ndiye ambaye kalonga, "Bunkhulo nadilawe kulawa ziza." Kabunkhula katika imiyoyo yenthu, kulava bunkhulo wa maarifa ya utunyo wa Mulungu katika uwepo wa Yesu Kilisito.7Lakini china hakiba ino kuna viya va ulonga , ili kwamba imanyike kuwa nguvu nkhulu nkhani ni ya Mulungu na siyo yetu. 8Chikulumila katika chila hali, mbali hachikosa, chikuona oga mbali hachimemigwa kukantha tamaa. 9Chikuteswa mbali hachitelekezigwa. Chikusombwa hasi mbali hachikomigwa. 10Siku zose chiupapa kuna mtufi lwetu kudanganika kwa Yesu, ili kwamba ugima wa Yesu uoneke via kaytika mitufi zetu.11Cheye chi wagima siku zose chikulavigwa kudanganika kwa ajili ya Yesu, ili kwamba ugima wa Yesu uoneke kuna mitufi yetu ya kiunthu. 12Kwa sababu iyo, kudanganika kukutenda shughuli mgati yetu, mbali ugima ukutenda shuguli mgati mmwenu.13Mbali china roho ilaila ya imani kulingana na kila kiandikigwe: "Niamini, na hivyo nilonga." Cheye pia choamini, na hivyo pia cholonga. 14Chomanya kuwa ila amfufule Mndewa Yesu ivo naeze achifufule cheye hamwe naye. Chomanya kuwa naachigale cheye hamwe na mweye katika uwepo wake. 15Chila chinthu kwa ajili yenu ili kwamba, kwa kadili neema ivoikwenela kwa wanthu mapelela, shukulani zimema kongezeka kwa utunyo wa Mulungu.16Hivyo hachikantha tamaa. Japokuwa kwa kunze chikukuga, kwa mgati chikutendigwa upya siku hadi siku. 17Kwa kipindi kino kiguhi, mateso yochiandaa cheye kwa ajili ya umilele mzito wa utunyo uzidio viimo vyose. 18Kwa kuwa hachiilola kwa ajili ya vinthu ambavyo vyooneka, bali kwa ajili ya vinthu havioneka. Vinthu chodaha kuvilola ni vya muda tu, bali vinthu ambavyo havioneka ni vya milele.
1Chomanya kuwa kama fukala wa iisi ambayo chikuishi umo yakubanangigwa, chinadyo zengo kulawa kwa Mulungu. Ni nyumba haitengenezigwe kwa mikono ya wanadamu, mbali ni nyumba ya miaka yose, kuna imbingu. 2Kwa vila kuna ihema ino chikulumwa, chikulonda kuvikigwa kwa maskani ye kuimbingu. 3Chikulonda kwa ajili ya ino kwa vila kwa kuivala hachikuoneka kuwa chi mwanzi.4Kwa kweli wakati chihano mgati ya ihema ino, chilumwa chikulemeigwa. Hachiulonda kuvuligwa. Badala yake, chikulonda kuvalishigwa, ili kwamba kila chidangnike kidahe kumemezigwa na ugima. 5Yula achiandalile cheye kwa kinthu kino ni Mulungu, ambaye kochinkha cheye Roho kama ahadi ya kila cholonda kwiza.6Kwa hiyo muwe na ujasili siku zose. Muwe meso kwamba wakati chiukaya katika mtufi, chi kutali na Mndewa. 7Kwa vila chikugenda kwa imani, sio kwa kulola. Kwa hiyo china tunaujasili. 8Ivo vinogile chiwe kutali kulawa kuna umtufi na nyumbani hamwe na Mndewa.9Kwa hiyo chiitenda kuwa lengo dyetu, kama chilawa nyumbani au kutali, chimpendeze yeye. 10Kwa kuwa lazima wose chooneka mbele ya kiti cha hukumu cha Kilisito, ili kwamba chila imwe adahe kuhokela kila kinachostahili kwa mbuli zifanyike katika mtufi, ikiwa ni kwa uzurii au wihi.11Kwa hiyo, kwa kudiimanya hofu ya Mndewa, chikushawishi wanthu. Jinsi ivochili, ikuoneka wazi na Mulungu. Nikutegemea kuwa ikueleweka via kuna zizamila zenu. 12Hachiugeza kuwashawishi mweye kaidi kachiona cheye kama wakweli. Badala yake, chikuwenkha mweye sababu ya kuigoda kwa ajili yetu, ili kwamba mudahe kuwa na jibu kwa wala wakwiigoda kuhusu kuoneka lakini sio chila ki mgati ya umoyo.13Kwa vila ikiwa kama chizumphigwa na akili, ni kwa ajili ya Mulungu. Na kama chiumo mwi akili zetu timamu, ni kwa ajili yenu. 14Kwa vila upendo wa Kilisito ukuchilazimisha, kwa sababu china uhakika na dino: kuwa munthu imwe kadanganike kwa ajili ya wose, na kwa hiyo wose wadanganika. 15Na kilisito kadanganika kwa ajili ya wose, ili kwamba wala wakuishi wasekuishi kaidi kwa ajili yao wenyewe. Badala yake, lazima waishi kwa ajili yake yeye ambaye kadanganika na kafufuigwa.16Kwa sabbu ino, kwandusila lelo na kuendelea hachimuhukumu munthu kulingana na viwango vya wanadamu, ingawa hapo kwandusa chimlola Kilisito katika namna ino Lakini lelo hachimuhukumu yeyose kwa namna ino kaidi. 17Kwa hiyo, ikiwa munthu yoyose yuko mgati ya Kilisito, yeye ni kiumbe kipya. Mambo ya umwaka yafosa. Lola, yawa mapya.18Vinthu vyose vino vyolawa kwa Mulungu. Kachipatanisha cheye kumwake mwenyewe kufosela Kilisito, na kachinkha huduma ya upatanisho. 19Hiyo ni kulonga, katika Kilisito, Mulungu koupatanisha ulimwenguni kumwake mwenyewe, sio kuhesabu makosa yao dhidi yao.Kowekeza kumwetu ujumbe wa upatanisho.20Kwa hiyo chisaguligwa kama wawakilishi wa Kilisito, kama vila Mulungu kakala kotenda rufaa yake kufosela cheye. Chikuwaomba mweye kwa ajili ya Kilisito: "Mpatanishigwa kwa Mulungu!" 21Kamtenda Kilisito kuwa mkombozi kwa ajili ya uhasanyi wenthu. Yeye ndo ambaye hakutenda ubananzi. Katenda vino ili chidahe kufanyika haki ya Mulungu katika yeye.
1Na kwa hiyo, kutenda kazi hamwe, chowasihi mweye sekemuihokele neema ya Mulungu pasipo matokeo. 2Kwa kuwa kolonga, "Wakati utogoligwe niwa makini kumwenu, na kuna isiku ya wokovu niwasaidia." Lola, lelo ni wakati utogoligwe. Lola, lelo ni siku ya wokovu. 3Hachiika ziwe la kizuizi mbele ya munthu yeyose, kwa kuwa hachiilonda huduma yetu igaligwe katika sifa zihile.4Badala yake, chojihakiki wenyewe kwa matendo yetu yose, kwamba tu watumishi wa Mulungu. Tu watumigwa wake katika wingi wa ustahimilivu, mateso, dhiki, ugumu wa maisha, 5kutoigwa, vifungo, ghasia, katika kutenda kazi kwa bidii, katika kukosoa usingizi ichilo, katika nzala, 6katika usafi, marifa, uvumilivu, wema, katika Roho Mtakatifu, katika upendo halisi. 7Tu watumigwa wake katika neno dya kweli, katika nguvu ya Mulungu. China silaha ya haki kwa ajili ya mkono wa kulume na wa kumoso8Chotenda kazi katika heshima na kudharauligwa, katika kashifa na nthogolwa. Chotuhumiwa kuwa wadanyanyifu na wakati tu wakweli. 9Chotenda kazi kana kwamba hachimanyika na bado chomanyika goya. Chotenda kazi kama wodanganika na - Lola! - bado choishi. Chotenda kazi kama choadhibiwa kwa ajili ya matendo yetu lakini sio kama wahumukumiligwe hata kudanganika. 10Chotenda kazi kama wenye masikitiko, lakini siku zose tuna furaha. Chotenda kazi kama maskini, lakini chotajirisha wengi. Chotenda kazi kana kwamba hachipata kinthu bali kama chomiliki kila chinthu.11Chilonga ukweli wose kumwenu, Wakorintho, na mioyo yetu ifunguka kwa upana. 12mioyo yenu haizuiligwa na cheye, bali mozuiliwa na hisis zenu wenyewe. 13Lelo katika kubadilishana kwa haki - nolonga kama kwa wana - fungueni mioyo yenu kwa upana.14Msekuizingiliza hamwe na hawaktogola. Kwa kuwa kuna uhusiano gani kati ya haki na uasi? Na kuna ushirika uhi kati ya nuli na ziza? 15Ni kuitogolela uhi Kilisito kodaha kuwa nayo na Beliari? Au yeye koaminiye ana sehemu ganu hamwe na asekuamini? 16Na kuna makubaliano gani yaho kati ya hekalu dya Mulungu na sanamu? Kwa kuwa cheye ni hekalu da Mulungu aliye hai, kama ambavyo Mulungu kalonga; "Nanikale kati yao na kugenda kati yao. Naniwe Mulungu wao, nao watakuwa wanthu wangu."17Kwa hiyo, "Laweni kati yao, na mkatengwe nao," kolonga Mndewa. "Sekemtoze chinthu kichafu, na nikuwahokela mweye. 18Nitakuwa Tata kumwenu, mweye namuwe wanangu wa chilume na wa chike," kolonga Mndewa Mwenyezi.
1Wapendigwa wangu, kwa kuwa chinna ahadi zino, na chiitakase wenyewe kwa kila mbuli ambalo dochitenda kuwa wachafu muna mtufi yetu na katika roho. Na tuutafute utakatifu katika hofu ya Mulungu.2Tendeni nafasi kwa ajili yetu! Hachimkosela munthu yoyose. Hachinamdhulu munthu yoyose. Hachijinufaishile kwa faida ya munthu yeyose. 3Nolonga dino siyo kwa kulaumu. Kwa vila hulonga kuwa mwaumo mgati mmwetu, mmwet cheye kudanganika hamwe na kuishi hamwe. 4Nina ujasili mwingi mgati yenu, na noigoda kwa ajili yenu. Nimemezwa na seko hata mgati mwa mateso yetu yose.5Chiza Makedonia, mitufi yenthu haikuwa na pumziko. Badala yake, chipata taabu kwa namna zose kwa kutoigwa vita upande wa kunze na hofu upande wa kunyumba. 6Lakini Mulungu, augangamaza wakanthuile tamaa, akuchigangamaza kwa wizaji wa Tito. 7Haiwile kwa uzio wake tu kwamba Mulungu kachifariji. iwa pia faraja zila Tito kazihokela kulawa kumwenu. Yeye kachilongela upendo mkulu muwilenao, huzuni yenu, na ivomuli na wasiwasi kwa ajili yangu. Hivyo nimezidi kuwa na furaha nkhani.8Hata ingawa walaka wangu ukuwatenda kusononeka, nie sikujuta. mbali noujutia wakati nilipoona walaka huo uwatenda mweye kuwa na huzuni. lakini muwa na huzuni kwa muda mguhi. 9Lelo nina seko, si kwa sababu mkala na shida, lakini kwa sababu huzuni zenu iwagala kui toba. Mupatigwa na huzuni ya kiulungu, hivyo mtesigwa si kwa hasara kwa sababu yetu. 10Kwa vila kuzuni ya kiulingu hugela toba ambayo hukamilisha wokoovu bila ya kuwa na majuto. Huzuni ya kidunia, hata hivyo, huleta kudanganika.11Loleni huzuni ino ya kiulungu ikwelekwa azma ihi nkhulu ndani yenu. Jinsi gani azma ikala nkhulu mgati mmwenu kuthibitisha kuwa hamuwile na hatia. Kwa namna ili usungu wenu ivo uwile mkulu, hofu yenu, kutamani kumwenu, bidii yenu, hamu yenu kulola kuwa haki ikulondigwa kuutendigwa! Katika kila mbuli muhakikishe wenyewe kuwa bila hatiya. 12Ingawa huwaandikila mweye, siandikile kwa ajili ya mkosaji, wala si kwa munthu katesigwa na maovu. Niandika ili kwamba udhati wa mioyo yenu kwa ajili yetu itendigwe kumanyika kumwenu mbele ya meso ya Mulungu.13Ni kwa ajili ya dino kuwa chikugangamazwa. Katika nyongeza ya faraja yetu wenyewe, chofurahi pia, hata zaidi kwa sababu ya furaha ta Tito, kwa kuwa roho yake iburudishigwa na mweye wose. 14Kwa kuwa kama niivunilaa kumwake kuhusiana na mweye, siwile na chinyala. kukisogo chake, kama tu kila mbuli ivochikulonga kumwenu zikala kweli, ntogolwa yetu kuhusu mweye kwa Tito yakuthiibitisha kuwa kweli.15Upendo wake kwa ajili yenu ni mkulu kufosa, kama akukumbuka utii wenu mose jinsi ivo mumkalibishe yeye kwa hofu na kugudemeka. 16Nosekelela kwa vila nina ujasili kamili mgati mmwenu.
1Chowalonda mweye mmanye, lumbu na mwali, kuhusu neema ya Mulungu ambayo ilavigwa kwa makanisa ya Makedonia. 2Wakati wa jalibu kulu la mateso, uyama wa kuseka kwao na kongezeko dya umasikini wao weleka utajili mkulu wa ukalimu.3Kwa maana nikuona kuwa wakukala kwa kadili ya ivowadahil, na hata kabisa ivowadahile. 4Na kwa kulonda kwao wenyewe kwa kuchisihi sana, wachilomba kwa ajili kushiliki kuna huduma ino kwa waumini. 5Ino haikulawila kama ivochikulonda. Badala yake, mwanduso wakuilava wao wenyewe kwa Mndewa. Kamala wakuilava wawo wenyewe kumwetu kwa manoga ya Mulungu.6Ivo chikumsihi Tito, akalile kamala kwandusa kazi ino, kugala kuna ukarimu nchanya mmwenu. 7Lakini mweye muna uyama katika chila chinthu - katika imani katika ulonzi, katika maalifa, katika bidii na katika upendo wenu kwa ajili yetu. Hivyo hakikisheni kwamba mweye mowa na uyoma pia katika tendo dino da ukalimu.8Nolonga dino si kama lazima. Badala yake nikulonga dino ili kupima ukweli wa upendo wenu kwa kulinganisha na hamu ya wanthu wamwenga. 9Kwa maana momanya neema ya Mndewa we Yesu Kilisito. Hata kama ikukala tajili, kwa ajili yenu akukala maskini. ili kwamba kufosela umasikini wale mdahe kuwa tajili.10Katika mbuli ino nowenkha ushauri ambao nauwasaidie. Mwaka umwe ufosile, hamwanduse tuu kutenda mbuli. Lakini mlitamani kuditenda. 11Lelo dikamilisheni. Kama tu ivoili na shauku na nia ya kuditenda, kisha, je, namdahe pia kudigala katika ukamilifu, kwa kadri ya modaha. 12Kwa kuwa mnashauku ya yakusakanwa sankhano dino, ni sankhano dinoga na dikutogoligwa. Lazima ditimalale nchanya kila anacho munthu , siyo nchanya ya abule nacho munthu.13Kwa kila kazi ino isiyo kwa ajili kwamba wamwnga waudaha kupata nafuu na mweye mdahe kulemeigwa. Badala yake, kuwe na usawa. 14Uyoma wenu wa wakati wa haluse ukusaidia kwa kila mkukilonda. Ino ni hivyo pia ili kwamba wingi kuwe na usawa. 15Ino ni kama yandikigwe; "Yeye aliye na vingi hakuwa na chinthu chochose kisigale na yeye awile na chidodo hawile na uhitaji wowose."16Lakini ashukuligwe Mulungu, aekile mgati ya umoyo wa Tito moyo ula ula wa bidii ya kujali ambayo ninayo kwa ajili yenu. 17Kwa kuwa si ti kahokela malombi yenthu, mbali pia kakala na bidii kuhusiana na malombi hayo. Akwiza kumwettu kwa kupenda yeye mwenyewe.18Chimlagiliza hamwe nayo ndugu ambayo akutogoligwa miongoni mwa makanisa kwa ajili ya kazi yake katika kulonga injili. 19Si vino tu, lakini ivila akusaguligwa na makanisa kusafili na cheye katika sehemu zimwenga sankhano dino da uhokela. Dino ni kwa utunyo wa Mndewa mwenyewe na kwa hamu yenthu ya kusaidia.20Choepuka ikudahika kuwa yeyose akulonda kulalama kuhusiana na cheye kuhusigana na uhokelo uno ambao chikuupapa. 21Chikusola tahadhali kusankhana kilicho cha heshima, sio tu lulongozi wa Mndewa, lakini iviya kulongozi wa wanthu.22Ivila chikumtuma ndugu imwenga hamwe nao. Chikumgeza mala nyingi, na chikumuona ni mwenye shauku kwa ajili ya kazi nyingi. Hata sambi ana bidii sana kwa sababu ya ugangamavu mkulu chinao mgati yenu. 23Kwa habali ya Tito, yeye ni mshilika miyangu na msankhana kazi miyangu kkwa ajili yenu. Kaka kwa ngudu zetu, wakutumigwa na makanisa. Ni waheshima kwa Kilisito. 24Ivo, walagiseni upendo wenu, na mulagise kwa makanisa sababu ya nthogolwa zenu kwa ajili yenu.
1Kuhusiana na huduma kwa ajili ya waumini, kinoga nkhani kumwangu kuwaandikila. 2Nomanya kuhusu hamu yenu, ambayo nilijivunia kwa wanthu wa Makedonia. Niwalongela kwamba Akaya iwa tayari tangu mwaka ufosile. Hamu yenu iwagela moyo wengi wao kutenda.3Sambi, niwatuma ndugu ili kwamba majivuno yetu kuhusu mweye sekeyawe ya bule, na ili kwamba mngekuwa tayari, kama nilongile mngekuwa. 4Vinginevyo, kama munthu yoyose wa Makedonia akeza hamwe na nie na kuwafika hamnawa tayali, nachiione yano --- silonga chochose kuhusu mweye--kwa jasili nkhani katika mweye. 5Hivyo niona ikuwa muhimu kuwa hauli ndugu kwiza kumwenu na kusankhana mipango haluse kwa ajili ya zawadi muahiige. Ino ni ivo ili kwamba ziwe ziimala kama balaka na si kama kinthu kiamlishigwe.6Wazo ni dino: munthu ahandaye haba pia kovuna haba, na yeyose ahandae kwa lenggo la balaka pia naavune balaka. 7Basi na kila imwe alave gesa apangile moyoni mwake. Basi naye sekealave kwa huzuni au kwa kulazimishigwa. Kwa kuwa Mulungu humpenda yula alavae kwa seko.8Na Mulungu akudaha kuyongeleza kila balaka kwa ajili yenu, ili kwamba , kila wakati, katika mbuli zose, mudahe kuhokela yose mkulonda. Ino naiwe ili kwamba mudahe kongeza kila sankhano dinogile. 9Ni kama ivoyandikigwe: "Ametapanya utajili wake na kuulava kwa masikini. Haki yake yadumu milele."10Naye alavae mbeyu kwa muhandaji na mgate kwa ajili ya ndia, pia akalava na kuzidisha mbeyu yenu kwa ajili ya kuhanda. Yeye akongeze mavuno ya haki yake. 11Namtajijilishwege kwa kila namna ili kwamba mudahe kuwa wakalimu. Ino naigale shukulani kwa Mulungu kufosela cheye.12Kwa kusankhana huduma ino siyo tu ikugusa yakulondigwa na waumini. Ivila hongezeka katika sankhano mapelela ya asante kwa Mulungu. 13Kwa vila kupima kumwenu na kuhakikisha kwa huduma ino ivila mkumwinula Mulungu kwa utii na ulonzi wenu kwa ajili ya Kilisito. Ivila mkumwinula Mulungu kwa uhokelo wa kalama yenu kumwawe na kwa kila imwe. 14Wotamani, na wakuomba kwa ajili yenu. Wakusankhana ivo kwa sababu ya neema nkhulu ya Mulungu iliyo nchanya yenu. 15Shukulani ziwe kwa Mulungu kwa kalama yake isiyodahika kuelezeka!
1Niye Pauli, mwenyewe nikuwashauli kwa unyenyekevu ba hole wa Kilisito. Nie ni muhole wakati nihawa halongozi wenu, lakini nina ugangamavu kumwenu, wakatai ni wano kutali na mweye. 2Nikuwalomba mweye kwamba wakati nikaaho hamwe na mweye, nisekulonda kuwa gangamavu na kuiamini kumwangu mwenyewe. Lakini huguse nikulonda kuwa gangamavu kuwa chikuishi kwa ajili ya mtufi.3Kwa kuwa hata kama chikugenda katika mtufi, hachiitoa vita kwa jinsi ya mtufi. 4Kwa kuwa silaha chotumila kutoana si za kimwili. Badala yake, zina nguvu ya kiulungu ya kubananga ngome. Zolava kabisa mijadala yopotosha.5Pia, chobananga kila chinthu chenye mamlaka kichinuulacho dhidi ya maalifa ya Mulungu. choditenda mateka kila wazo katika utii kwa Kilisito. 6Na chipanthe uimala wa kulamula kila sankhano dibule na utii, mala tu utii wenu ivouli kamili.7Lola kila kigubuke halongozi mmwenu. Kama yoyose akushawishika kwamba yeye ni wa Kilisito, na hebu aikumbuse yeye mwenyewe kwamba kama tu alivyo ni wa Kilisito, hivyo ndiyona cheye pia chii hivyo. 8Kwa kuwa hata nikiivunila chidodo zaidi kuhusu mamlaka yenthu, ambayo Mndewa kayalava kwa ajili yenthu kuwazenga mweye na siyo kuwabananga, siyaonile yano9Silonda dino dionekane kwamba nowatisha mweye kwa nyalaka zangu. 10Kwa vila baadhi ya wanthu hulonga, "Nyalaka zake ni kali na zina nguvu, lakini kimtufi yeye ni dhaifu. Mbuli yake hayastahii kutegelezigwa.11Hebu wanthu wa jinsi hiyo waelewe kwamba kila chokulongwa kwa walaka wakati chikiwa kutali, ni sawasawa na vila ttakavyotenda wakati chikiwa hala. 12Hachita kutali mno kama chihakusanya wenyewe egu kuifananisha wenyewe na wala ambao haitogola wenyewe. Lakini aho oipima wenyewe kila imwe wawe, abule akili.13Cheye, hata ivo hachikuigoda kufosa mipaka. Badala yake, chotenda hivyo tu ndani ya mipaka ambayo Mulungu kachipimila cheye, mipaka iyoyofika umbali kama wenu ulivyo. 14Kwa kuwa hachikujizidishia wenyewe chiwafikile mweye. Chikala wa mwanduso kufika kwa utali kama wenu kwa injili ya Kilisito.15Hachiigoda kufosa mipaka kuhusu kazi za wamwenga. Badala yake, chotumaini kama imani yenu ikulavyo kwamba eneo dyetu dya kazi nadipanuligwe nkhani, na bado ni mgati ya mipaka sahihi. 16Chotumaini kwa dino, ili kwamba chidahe kihubili injili hata mikoa zaidi yenu. Sekechiivunile kuhusu kazi yotendigwa katika maeneo yamwenga.17"Lakini yeyose ajivunaye, aivune katika Mndewa." 18Kwa maana siyo yula ajithibitishaye mwenyewe kothibitishwa. Isipokuwa, ni yula ambaye Mndewa komthibitisha.
1Nahisi kuwa mngevumiliana na nie katika baadhi ya ubozi. Lakini kwa kweli mkufinyiliza na nie. 2Kwa vila ni mwenye wivu kuhusu mweye. Nina wivu wa Mulungu kwa ajili yenu, tangu niwaahidile mweye mui ndoa ya mulume imwe. Niahidi kuwagala mweye kwa Kilisito kama bikra safi.3Lakini nokogoha kuwa kwa namna fulani kama nyoka akumuhunila Eva kwa hila yake, mawazo yenu yakudaha kulagizigwa kutali kulawa kunna ibada halisi na inogile. 4Kwa vila kwa mfano kwamba munthu fulani akeza na kutanfaza Yesu imwenga tofauti na ila chiwahubilie. Egu kwa mfano kwamba mkuhokela Oro umwenga tofauti na ila muihokele. Egu kwa mfano kwamba kuihokele injili imwenga tofauti na ila muihokele, mkafinyiliza mbuli izo vinogile ikutosha!5KKwa vila hugesa kuwa nie si miongoni mwa weli duni kwa wao wakutangigwa watumigwa bola. 6Lakini hata nie sifundishigwe muna kutoa hotuba, siko hivyo katika maalifa. Kwa kila namnana katika mbuli yose chiditenda dino kumanyika kumwenu.7Je, nitenda ubananzi kwa kuinyenyekeza mwenyewe ili mweye mdahe kuinuligwa? kwa kuwa nilihubili kwa uhuru injili ya Mulungu kumwenu. 8Nihoka makanisa yamwenga kwa kuhokela msaada kulawa kumwao ili kwamba nidahile kuwahudumila mweye. 9Wakati nikalile na mweye nikala nikulonda, simuhuwile yoyose. Kwa kila mahitaji yangu yakutoshigwa na ndugu waukwiza kulawa Makedonia katika kila chinthu nikwiizuila mwenyewe nisekuwa mzigo kumwenu, na nikugendelelela kusankhana ivo.10Kama kweli ya Kilisito ivo ili mgati yangu, kuno kuitogola kumwangu, hakunyamazigwa katika sehemu za Akaya. 11Kwa mbwani? kwa sababu siwapenda? Mulungu kokumanya nowapenda.12Lakini kila nosankhana, nanikisankhane pia. Nanikisankhane ili kwamba nidahe kuzuila nafasi ya wala wanaotamani nafasi ya kuwa kama tulivyo katika kila kila wochijivunia. 13Kwa kuwa wanthu wala ni watumigwa wa uvwizi na watendakazi wavwizi. Wojibidula wenyewe kama mitume wa kilisito.14Na ino haukushangaza, kwa kuwa hata Chinyamkela akuibidula mwenyewe kama malaika wa nuru. 15Ino ibule mshangao mkulu kama watimigwa wake ivila kuibidula wenyewe watumigwa wa haki. Hatima wawe naiwe kama sankhano zawe ivo ziulondeka.16Nolonga kaidi: Basi na asekuwa munthu yeyose kofikili nie ni mbozi. Lakini kama mkatenda, nihokeleni nie kama mbozi ili nidahe kuisifu chidodo. 17Kila nochilonga kuhusu kuno kujiamini kwa kujivuna hakuhukumiwi na Mndewa, lakini nolonga kama mbozi. 18Kwa vilan wanthu wengi huigoda kwa jinsi ya mtufi, naniigode pia.19Kwa kila mkusolilana kwa seko na wabozi, mweye wenyewe muna busala! 20Kwa vila mkusolelana na munthu kama ukakugela muutumwa, kama akusababisha mwazaganyika hagati hamwenu, kama akuwatumila mweye kwa faida yake, kama akwiika nchanya hewani, egu kama akuwatowa ucheni. 21Nikulonga kwa chinyala chenthu kuwa cheye chilawa goigoi nkhani kusankhana ivo. Na inkhali kama yoyose akuigoda nikulonga kama mbozi- nie ivila mkuigoda.22Je, wao ni Wayahudi? Na nie ni hivyo. Je, wao ni Waisilaeli? Na nie ni hivyo. Je, wao ni uzao wa Abrahamu? Na nie ni hivyo. 23Je, wao ni watumigwa wa Kilisito? {Nolonga kama nizumphigwa na akili zangu.} Nie ni zaidi. Niwa hata katika kazi ngumu zaidi, mbali zaidi ya kuwa muivifungo, katika kutoigwa kufosa vipimo, katika kutogola hatari nyingi za chifo.24Kulawa kwa Wayahudi ni kuhokela mala tano "mapigo arobaini kulava dimwe." 25Mala nthatu nitoigwa kwa mbalati. Mala imwe nitoigwa mayuwe. Mala nthatu ninusulika melini. Nitutumila chilo na imisi katika bahali ya wazi. 26Niwa katika safali za mala kwa mala, katika hatali za miito, katika hatali za majambazi, katika hatali kulawa kwa wanthu wangu wenyewe, katika hatali kulawa kwa wanthu wa mataifa, katika hatali ya mji, katika hatali ya zangwa, katika hatali ya bahali, katika kulawa kwa ndugu wavwizi.27Niwa katika kazi ndala na katika maisha madala, katika chilo chikulu wa kutogona, katika nzala na kiu, mala nyingi katika kufunga, katika mbeho na mwanzi. 28Kutali na kila chinthu kimwenga, kuna msukumo wa kila siku nchanya yangu wa wasiwasi wangu kwa ajili ya makanisa. 29Niani ni dhaifu, na mie siyo dhaifu? Nie amesababisha imwenga kulagala muubananzi, na nie siungula mgati?3031Kama ni lazima niigode, naniigode kuhusu kila choonesha udhaifu wangu. Mulungu na Tata wa Mndewa Yesu, yeye ambaye kotukuzwa milele, komanya kwmba nie sivwiziligwa.32Kudya Dameski, mkulu wa mkoa hasi ya mmwene Areta kakawa akaulinda mji wa Dameski ili kunigwila. 33Lakini niikigwa muikisege, kufosela muidilisha katika ukuta, na nikanusulika kulawa muimikono mmwake.
1Ni lazima niigode, mbali hebule chikongezigwa na izayo. Bali nokwendelela kwenye maono na magubulo kulawa kwa Mndewa. 2Nommanya munthu imwe katika Kilisito ambayo miaka kumi na mine ifosile ambaye- ikawa katika mtufi, au hanze mwa mtufi, nie simanyile, Mulungu komantya--kanisola hachanya katika mbingu ya nthatu.3Na nomanya kuwa munthu ino- ikawla katika mtufi, au kunze ya mtufi, nie simanyile, Mulungu komanya- 4kasoligwa nchanya hadi paradiso na kuhulika mbuli matakatifu nkhani kwa munthu yoyose kuyalonga. 5Kwa niaba ya munthu kama huyo naniivunile. lakini kwa niaba yangu mwenyewe sitoivunila. Isipokuwa kuhusu udhaifu wangu.6Kama hulonda kuigoda, sigambeniwe mbozi, kwa kila nikawile nikulonga ukweli. Lakini noleka kuigoda , ili kwamba asekuwa yoyose alanizania zaidi ya yayo kuliko chikuoneka mgati yangu egu kuhulikaga kulawa kumwangu. 7Sikwiigoda ivila kwa sababu ya aya magubulo yaa aina ya mauzauza. Kwa hiyo , ivo simemigenna majivuno, miwa ikigo mgati ya mtufi lwangu, msenga wa chinyamkela kunisambulila nie, ili sekembiduke kuwa mwenye majivuno.8Mala nthatu nikumulomba Mndewa kuhusu dino, ili yeye kuusegeza kulawa kumwangu. 9Naye akanilongela, "Neema yako ikutosha kwa ajili yako, kwa vila nguvu husankhana kamili katika udhaifu. Hivyo, notamani zaidi kuivunila zaidi kuhusu udhaifu wangu, ili kwamba uwezo wa Kilisito udahe kukala nchanya kumwangu. 10Kwa hiyo notesheka kwa ajili ya Kilisito, katika udhaifu, katika madukano, katika shida, katika mateso, katika hali ya masikitiko. Kwa kuwa wakati dhaifu, kisha nina nguvu.11Nie niwa mmbozi! mweye munilazimisha kwa dino, kwa vila nikuwile nitogoligwa na mweye. Kwa vila siwile duni kabisa kwa wao watangigwa watumigwa-bola, hata kaka niye sichinthu. 12Ishara za kweli za mtumigwa zitendika mgati mmwenu ka uvumilivu, ishala na mauzauza na matendo makulu. 13Kwa namna ihi mukala wa muhimu wa hasi kuliko makanisa yasigale, isipokuwa kwamba sikuwa mzigo kumwenu? Mnisamehe kwa kosa dino!14Lola! nie na tayali kwiza kumwenu kwa mala ya nthatu. Siwile mzigo kumwenu, kwa kuwa silonda chinthu kilicho chenu. Nowalonda mweye. Kwa via wana hawapasigwa kuika akiba kwa ajili ya wazazi. Badala yake, wazazi wopasigwa kuika akiba kwa ajili ya wana. 15Nofurahi zaidi kutumia na kutumiwa kwa ajili ya nafasi zenu. Gesa nowapenda zaidi, nolondigwa kupendigwa chidodo?16Lakini kama ilivyo, siwalemea mzigo mweye. Lakini kwa vila nie ni mwelrvu sana, nie ni yula kawatoza mweye kwa niwa ambaye kawapatila kwa udanganifu. 17Je, nisola kwa kuifanyila faida kwa yeyose nimtumile kumwenu? 18Nimsihi Tito kwiza kumwenu, na nituma ndugu imwenga hamwe naye. Je, Tito kawatendila faida mweye? Je, hachigenda katika nzila ila ila? Je, hachigenda muna nyayo zila zila?19Modhani kwa muda uno wose chiwa chikijitetea cheye wenyewe kumwenu? Mbele za Mulungu, na katika Kilisito, chiwa tukalonga kila chinthu kwa ajili ya kuwaimalisha mweye.20Kwa vila nina hofu kwamba ahonize nodaha sekeniwapate mweye kama ninavyotamani. Nina hofu kwamba modaha sekemninkhe nie kama mnavyotamani. Nohofia kwamba kodahika kuwa na majadiliano, wivu,milipuko ya hasila, tamaa ya ubinafsi, umbeya, chibuli, na gomba. 21Nina hofu kwamba ahonibwele kaidi, Mulungu wangu nodaha kuninyenyekeza mbele yenu. Nina hofu kwamba nodaha kuhuzunishwa na wengi ambao watenda dhambi kabla ya sambi, na ambao hawatubule uchafu, na uasherati na mambo ya tamaa woyatenda.
1Ino ni mala ya tanthu kwamba nokwiza kumwenu. " Kila shitaka lazima dizengwe na uthibitisho wa mashahidi wawili au wanthatu." 2Nisamehe kale kwa hao watendile dhambi kabla na kwa wengine wose wakati nilipokuwa huko mala ya kaidi, na nolonga kaidi: Ahonize kaidi, sitawavumilia.3Nowalonge mweye dino kwa sababu molonda ushahidi kwamba Kilisito kolonga kufosela mweye. Yeye sio dhaifu kumwenu, badala yake, yeye ni mweye nguvu mgati mmwenu. 4Kwa kuwa kasulubiigwa katika udhaifu, lakini yu hai kwa nguvu za Mulungu. Kwa kuwa cheye pia tu dhaifu mgati mwake, lakini tutaishi naye kwa nguvu za Mulungu miongoni mmwenu.5Iloleli mwenyewe mulole kama muuko kuna iimani. Ipimeni wenyewe. Hamgungula kwamba Yesu Kilisito yu mgati mmwenu? Yeye yumo, vinginevyo kama hamthibitishigwe. 6Na nina ujasili kwamba mweye namgundule kwamba cheye hachikulemegwa.7Lelo cholomba kwa Mulungu kuwa msekudaha kusankhanwa chochose kihile silomba kuwa cheye chidahe kuoneka chikufosa jalibu, badala yake nikulomba kuwa mudahe kusankhana chinogile, ingawa chikudaha kuonigwa chipotigwa jalibu. 8Kwa kuwa cheye hachidaha kutenda dyodyose kinyume na kweli, lakini ni kwa ajili ya kweli tu.9Kwa kuwa chikudenkhelela wakati yahochiwa dhaifu namweye mkawa na nguvu. Cholomba pia kwamba mudahe kutenda wakamilifu. 10Noyaandika mbuli yano wakati nikawa kutali namweye, ii kwamba wakati nikawa hamwe namweye silonda kuwalagisa ukali mweye. Silonda kutumila mamlaka Mndewa aninkhile nie niwazenge na siyo kuwabananga hasi.11Hatimaye, ndugu wa chilume na wa chike, sekeleleni! tendeni kazi kwa ajili ya ubwelezo, mgiligwe umoyo, togolaneni mweye kwa mweye, muishi muna iamani. Na Mulungu wa upendo na amani atakuwa hamwe namweye. 12Lamsaneni chila imwe kwa busu takatifu.13Waumini wose wowalamsa. 14Neema ya Mndewa Yesu Kilisito, upendo wa Mulungu, na ushilika wa Roho Mtakatifu uwe hamwe namweye wose.
1Nie ni Pauli mtumigwa. Nie sio mtumigwa kulawa kwa wanadamu wala kufosela kwa mwanadamu, lakini kufosela kwa Yesu Kilisito na Mulungu Tata amfufule kulawa kwa wefile. 2Hamwe na lumbu wose na nie, noyaandikila makanisa ya Galatia.3Neema ime kumwenu na amani ilawayo kwa Mulungu Tata yetu na Mndewa Yesu Kilisito, 4ajilavile mwenyewe kwa ajili ya bananzi zenthu ili kwamba achikombole na nyakati zino za ubananzi, kulawana na mapennzi ya Mulungu wenthu na Tata. 5Kumwake uwe utunyo milele na milele.6Nosangala kwamba mobiduka haluse mui injili imwenga. Nosangala kwamba mobiduka kutali kulawa kumwake yeye awatangile kwa neema ya Kilisito. 7Hebule injili imwenga, lakini kuna baadhi ya wanthu wanao wasababishila mweye matatizo na kulonda kubidula injili ya Kilisito.8Lakini hata kama ni cheye au wasenga kulawa kuulanga atatangaza kumwenu injili tofauti na ila chiitangazile kumwenu, na alaanigwe. 9Kama ivo chilongile mwanduso, na sambi nolonga kaidi, ''Kama kuna munthu kowatangazila kumwenu injili tofauti na ivomuihokele, na alaanigwe.'' 10Kwani lelo vino nolonda uthibitisho wa wanthu au Mulungu? Nolonda kuwasekeza wanadamu? Kama nogendelela kugeza kuwasekeza wanadamu, nie sio mtumigwa wa Kilisito.11Lumbu, nolonda mweye mmanye kwamba injili niitangazile hailawila na wanadamu. 12Siihokele kulawa kwa munthu, wala sifundishigwe. Badala yake, ikala ni kwa ugubulo wa Yesu Kilisito kumwangu.13Muhulika kale nchanya ya maisha yangu ya kunyuma katika dini ya Kiyahudi, jinsi nikalile nikiditesa kwa ukali kanisa da Mulungu zaidi ya kipimo na kuditekeleza. 14Nikala nigendelela katika Dini ya Kiyahudi nkhani ya lumbu zangu wengi Wayahudi. Nikala na bidii nkhani katika tamaduni za tati zangu.15Lakini Mulungu kapendezigwa kunisagula nie kulawa mmunda mwa mama. Kanitanga nie kufosela neema yake 16kumdhihilisha Mwanage mgati mmwangu, ili kwamba nimtangaze yeye mgati mwa wanthu wa mataifa. Wala silondile ushauli wa mtufi na damu 17na sipendile kwita Yelusalemu kwa wala wakalike watumigwa kabla yangu. Badala yake nita Ualabuni na baadae kubwela Damesiki.18Kamala baada ya miaka minthatu nikwela kwita Yelusalemu kumgendelela Kefa, nikala naye kwa siku kumi na tano. 19Lakini sionile mitume wamwenga isipokuwa Yakobo, lumbu dyake na Mndewa. 20Lola, kulongozi ha Mulungu, sivwiza kwa kila nokwandika kumwenu.21Kamala niita mikoa ya Shamu na Kilikia. 22Sikalile nomanyika kwa meso kwa makanisa ya Uyahudi yala yakalile katika Kilisito, 23lakini wakala wakihulika tu, ''Yeye akalile akichitesa sambi kotangaza imani akalile akiihubili.'' 24Wakala wakimtukuza Mulungu kwa ajili yanie.
1Baada ya miaka kumi na nne nita kaidi Yelusalemu hamwe na Balnaba. Pia nimsola Tito hamwe nanie. 2Nita kwa sababu Mulungu kajidhihilisha kumwangu kwamba nipasigwa kwita. Niika kulongozi yao injili ambayo niliitangaza kwa wanthu wa mataifa. (Lakini nilonga kwa sili kwa walongeke kuwa vilongozi muhimu). Nitenda vino ili kuhakikisha kwamba nikala sikimbila, au nikimbila bule.3Lakini hata Tito, akalile hamwe nanie, akalile Myunani, kalazimishigwa kutahiligwa. 4Mbuli dino dilawila kwa sababu ya lumbu wa uvwizi wezile kwa sili kupeleleza uhulu chikalile nao katika Kilisito Yesu. Walitamani kutenda cheye kuwa watumigwa wa shelia. 5Hachiilavile hata kwa saa dimwe, ili kwamba injili ya kweli isigale bila kubiduka kumwenu.6Lakini wala walongeligwe kuwa wakala vilongozi hawachangile chochose kumwangu. Chochose wakala wakitenda hakikalile na maana kumwangu. Mulungu hatogola upendeleo wa wanadamu. 7Badala yake, waniona kwamba niaminigwa kuitangaza injili kwa wala ambao hawatahiligwe. Ikala kama Petro atangaze injili kwa watahiligwe. 8Kwa maana Mulungu, atendile sankhani mgati ya Petro kwa ajili ya utume kwa wala watahiligwe, pia katenda sankhani mgati mmwangu kwa wanthu wa mataifa.9Wakati Yakobo, Kefa, na Yohana, wamanyike kuwa wazengile kanisa, wamanya neema ninkhigwe nie, wachihokela katika ushilika nie na Balnaba. Wtenda vino ili kwamba chite kwa wanthu wa mataifa, na ili kwamba wadahe kwita kwa wala watahiligwe. 10Pia wachilonda cheye kuwakumbuka masikini. Nie pia nikala notamani kutenda mbuli dino.11Wakati Kefa ezile Antiokia, nimlema waziwazi kwa sababu kakala kakosea. 12Kabla ya wanthu kadhaa kwiza kulawa kwa Yakobo, Kefa kakala akidya hamwe na wanthu wa mataifa. Lakini wano wanthu wezile, kaleka na kuhalawa kulawa kwa wanthu wa mataifa. Kakala kokogoha wanthu ambao walonda suna.13Vilavila Wayahudi wamwenga waungana na ukafiki uno hamwe na Kefa. Matokeo yake yakala kwamba hata Balnaba kasoligwa na unafiki wao. 14Lakini nionile kwamba wakala hawakola injili ya kweli, nimlongela Kefa kulongozi mmwao wose, ''Gesa mweye ni Wayahudi lakini moishi tabia za wanthu wa mataifa badala ya tabia za Kiyahudi, hangi mowalazimisha wanthu wa mataifa kuishi kama Wayahudi?''15Cheye ambao ni Wayahudi kwa kuelekigwa na siyo ''Wanthu wa mataifa wenye ubananzi" 16manya kwamba kubule kohesabiigwa haki kwa matendo ya shelia. Badala yake, wohesabiigwa haki kwa imani mgati ya Yesu Kilisito. Chikala kwa imani mgati ya Kilisito Yesu ili kwamba chohesaiigwa haki kwa imani mgati ya Kilisito na siyo kwa matendo ya shelia. Kwa matendo ya shelia kubule mtufi wolonda uhesabiigwe haki.17Lakini kama chomlonda Mulungu kwa kuhesabiana haki mgati ya Kilisito, choifika wenyewe pia kuwa wenye ubananzi, j Kilisito katendigwa mtumwa wa ubananzi? Siyo hivyo! 18Maana kama nikizenga tegemeo dyangu nchanya ya kutunza shelia, tegemeo ambalo nidihalava kale, nojilagisa mwenyewe kuwa mbena shelia. 19Kufosela shelia nidanganika kwa shelia, kwa hiyo nopasigwa kuishi kwa ajili ya Mulungu.20Nisulubiigwa hamwe na Kilisito. Si nie kaidi noishi, bali Kilisito koishi mgati mmwangu. Maisha ninayoishi katika mtufi noishi kwa imani mgati ya Mwana wa Mulungu, ambaye kanibweda na akajilava kwa ajili yanie. 21Siikana neema ya Mulungu, maana kama haki ikalaaho kufosela shelia, basi Kilisito akalile kadanganika bule.
1Wagalatia wabozi, ni ziso dilihi dihile diwabanangile? Je Yesu Kilisito halagisigwe gesa msulubiwa kulongozi ya meso yenu? 2Nie nolonda tu kumanya dino kulawa kumwenu. Je muhokela Roho kwa matendo ya shelia au kwa kuamini kila mkihulikile? 3Je, mweye ni wabozi kiasi kino? Je mwandusa katika Roho ili mkomeleze muna umtufi?4Je mteseka kwa mbuli mengi bule, kama kweli yakala ya bule? 5Je yeye kolavaye Roho kumwenu na kutenda matendo ya nguvu kati yenu hutenda kwa matendo ya shelia ai kwa kuhulika hamwe na imani?6Abrahamu ''Kamwamini Mulungu kahesabiigwa kuwa mwenye haki''. 7Kwa maana ila ila eleweni kwamba, wala ambao woamini ni wana wa Abrahamu. 8Andiko dilota kwamba Mulungu angewahesabila haki wanthu wa mataifa kwa nzila ya imani. Injili ihubiligwa kwanza kwa Abrahamu: ''katika weye mataifa yose nayabalikiigwe''. 9Ili baadaye wala ambao wana imani wabalikiigwe hamwe na Abrahamu, ambaye kakala na imani.10Wala ambao wotegemela matendo ya shelia wako hasi ya laana. Kwa kuwa iandikigwa, ''Kalaniigwa kila munthu ambaye hushikamana na mbuli zose yaandikigwe katika kitabu cha shelia, kuyatenda yose.'' 11Lelo ni wazi kwamba Mulungu hamuhesabila haki hata imwe kwa shelia, kwa kuwa ''Mwenye haki ataishi kwa imani''. 12Shelia hailawana na imani, lakini badala yake ''Ambaye hutenda mbuli zino muna ishelia, ataishi kwa shelia.''13Kilisito kachikombola cheye kulawa katika laana ya shelia wakati atendike laana kwa ajili yenthu. Kwa kuwa iandikigwa, ''Kalaanigwa kila munthu aangikwaye nchanya ya mibiki.'' 14Lengo dikala kwamba, balaka ambazo zikala kwa Ibrahimu zizile kwa wanthu wa mataifa katika Kilisito Yesu, ili kwamba chidahe kuhokela ahadi ya Roho kufosela imani.15Lumbu, nolonga kwa namna ya kibinadamu. Hata wakati ambapo lagano da kibinadamu diikigwa kale imala, hebule kodaha kupuuza au kuongezela. 16Lelo ahadi zilongiwa kwa Ibrahimu na kwa chelesi chankhe. Hilonga, ''kwa vyelesi,'' kumaanisha wengi, bali badala yake kwa imwe mdumwe, ''kwa kyelesi chankho,'' ambaye ni Kilisito.17Lelo nolonga vino, shelia ambayo iza miaka 430 baadaye, haihalava lagano da kunyuma diikigwe na Mulungu. 18Kwa kuwa kama ulithi wizile kwa nzila ya shelia, sekeuwe kaidi keza kwa nzila ya ahadi. Lakini Mulungu kaulava bule kwa Ibrahimu kwa nzila ya ahadi.19Hangi sambi shelia ilavigwa? Iongezigwa kwa sababu ya makosa, mpaka mzao wa Ibrahimu eze kwa wala ambao kumwao kakala kahidiigwa. Shelia iikigwa katika shinikizo kufosela wasenga kwa mkono wa mpatanishi. 20Sambi mpatanishi humaanisha nkhani ya munthu imwe, bali Mulungu ni imwe mdumwe.21Kwa hiyo je shelia iko kibidu na ahadi za Mulungu? La hasha! Kwa kuwa kama shelia ikalile ilavigwa ikala na udaho na kugala ugima, haki ingepatika kwa shelia. 22Lakini badala yake, andiko difunga mbuli yose hasi ya ubananzi. Mulungu katenda vino ili kwamba ahadi yake ya kuchiokola cheye kwa imani katika Yesu Kilisito idahe kupatika kwa wose wanao amini.23Lakini kabla ya imani katika Kilisito haizile, chikala chifungigwa na kuwa hasi ya shelia hadi wize ugubulo wa imani. 24Kwa hiyo shelia itendeka kilongozi wenthu hadi Kilisito ezile, ili kwamba chihesabiigwe haki kwa imani. 25Lelo kwa kuwa imani iza, hachihali kaidi hasi ya mwangalizi. 26Kwa kuwa mweye mose ni wana wa Mulungu kufosela imani katika Kilisito Yesu.27Wose ambao mbatizigwa katika Kilisito muivika Kilisito. 28Kubule Myahudi wala Myunani, mtumigwa wala hulu, mwanamulume wala mwanamke, kwa kuwa mweye mose ni imwe katika Kilisito Yesu. 29Kama mweye ni wa Kilisito, basi ni weleko wa Ibrahimu, walithi kwa mujibu wa ahadi.
1Nolonga kwamba maadamu mlithi ni mwana, kebule tofauti na mtumigwa, hata ingawa ni mmiliki wa mali yose. 2Badala yake, yuko hasi ya waangalizi na wadhamini mpaka wakati uikigwe na tati yake.3Kadhalika pia na cheye, chikalile wana, chitoziligwa katika utumwa wa kanuni za mwanduso za isi. 4Lakini wakati sahihi ufikile, Mulungu kamlagiza mwanage, mwelekigwa wa mwanamke, mwelekigwa hasi ya shelia. 5Katenda vino ili kuwakombola wala wakalile hasi ya shelia, ili kwamba chihokele hali ya kuwa kama wana.6Kwa sababu mweye ni wana, Mulungu kamlagiza Roho wa mwanage mgati ya mioyo yetu, Roho kotanga, ''Abba, Tata.'' 7Kwa sababu ino weye si mtumigwa kaidi bali mwana. Kama ni mwana, basi weye kaidi ni mlithi kufosela Mulungu.8Hata kabla, wakati hammanyile Mulungu, mkala watumigwa kwa wala ambao kwa asili si milungu kabisa. 9Lakini lelo kwamba momanya Mulungu, au kwamba momanyika na Mulungu, hangi mobwela kaidi mui kanuni dhaifu za mwanduso na zebule za thamani? Je molonda kuwa watumigwa kaidi?10Motoza kwa uangalifu siku maalumu, miandamo ya miezi, majila, na miaka. Nokogoha kwa ajili yenu. 11Nokogoha kwamba kwa namna fulani nijitaabisha bule.12Nowasaliti, lumbu, muwe kama nilivyo, kwa kuwa pia nikala kama ivomuli. Hamnikosoile. 13Bali momanya kwamba ikala ni kwa sababu ya utamu wa mtufi kwamba nihubili injili kumwenu kwa mala ya mwanduso. 14Ingawa hali yangu ya mtufi iwaika katika jalibu, hamnizalaule au kunilema. Badala yake mnihokela kama msenga wa Mulungu, kana kwamba nikala Kilisito Yesu mwenyewe.15Kwa hiyo, ikulihi lelo seko yenu? Kwa kuwa noshuhudia kumwenu kwamba, ikidahika, mungeling'oa meso yenu na kuninkha nie. 16Hivyo lelo, je nikala adui yenu kwa sababu nowalongela ukweli?17Wowalonda kwa shauku, bali si kwa yanogile. Wolonda kuwatenganisha mweye na nie ili muwakole. 18Ni goya daima kuwa na shauku kwa sababu zilizo goya, na si tu wakati nowa hamwe namweye.19Wanangu wadodo, nolumwa usungu kwa ajili yenu kaidi mpaka Kilisito aumbike mgati mmwenu. 20Ningependa kuwaaho hamwe namweye sambi na kubiduka lwangi wangu, kwa sababu ninamashaka nchanya mmwenu.21Nilongeleni, mweye ambao motamani kuwa hasi ya sheli, hamuhulika shelia yolonga? 22Kwa kuwa iandikigwa kwamba Abrahamu kakala na wana wa kilume waidi, imwe kwa yula mwanamke mtumigwa na imwenga kwa mwanamke hulu. 23Hata hivyo, yula wa mtumigwa kaelekigwe kwa mtufi tu, bali yula wa mwanamke hulu kaelekigwa kwa ahadi.24Mbuli zino yodaha kuelezigwa kwa kutumia mfano, kwa kuwa wanawake wano wofanana na malagano waidi. Imweaho kulawa katika mlima Sinai. Hweleka wana ambao ni watumigwa. yuno ni Hajili. 25Sambi Hajili ni mlima Sinai wauko Alabuni. Hufaninishigwa na Yelusalemu ya sambi, kwa kuwa ni mtumigwa hamwe na wana wankhe.26Bali Yelusalemu ambayo iko nchanya ni hulu, na ino ndiyo mami yenthu. 27Kwa kuwa iandikigwa, ''Sekeleleni, weye mwanamke uliye tasa, weye use kweleka. Guta nyangi na utoe nyangi kwa seko, weye ambaye kubule uzoefu wa kueleka. Kwa maana wengi ni wana wa aliye tasa, zaidi ya wala wa yula ambaye ana mulume.''28Lelo lumbu, kama Isaka, mweye ni wana wa ahadi. 29Kwa wakati ule ambao munthu ambaye kaelekigwa kwa mujibu wa mtufi alimtesa yula aelekigwe kwa mujibu wa Roho. Kwa sambi ni vilavila.30Maandiko hulonga? ''Muhalave mwanamke mtumigwa hamwe na wanage wa kilume. kwa kuwa mwana wa mwanamke mtumigwa sekealisi hamwe na mwana wa mwanamke hulu.'' 31Kwa hiyo, lumbu, cheye si wana wa mwanamke mtumigwa, bali ni wa mwanamke hulu.
1Ni kwa sababu Kilisito kachinkha uhulu ili tuwe hulu. Hivyo, timalaleni imala wala sekemnasigwe kaidi katika kongwa da utumwa. 2Lola, Nie Paulo, nowalongela kwamba ikiwa namtahiligwe, Kilisito sekeawafaidile kwa nzila yoyose ila.3Kaidi, nomshuhudila kila mwanamulume atahiligwe kwamba kopasigwa kuwajibika kwa shelia yose. 4Mtengigwa kutali na Kilisito, wala wose ''mohesabiigwa haki'' kwa shelia. Ilagala kutali na neema.5Maana kwa nzila ya Roho, kwa imani choogozela ujasili wa haki. 6Katika Kilisito Yesu kutahiliigwa au kutokutahiliigwa kubule maana yoyose. Ni imani mdumwe yotenda sankhani kufosela upendo ndiyo humaanisha kinthu. 7Mkala motoa mbio goya. Niani kowazuila kutokuitii kweli? 8Ushawishi wa kutenda hivyo haulawa kumwake yeye kowatanga mweye.9Chachu kidodo huathili donnge gima. 10Nina matumaini na mweye katika Mndewa kwamba sekemfikili kwa nzila imwenga yoyose. Yeyose yula kolondaawapotoshe naapape hukumu yake yeye mwenyewe, yeyote yula.11Lumbu, kama nogendelela kutangaza suna, hangi ninkhali notesigwa? Kwa mbuli iyo kila ambacho ni kizuizi cha msalaba nakidahe kubanangigwa. 12Ni matakwa yangu kuwa wala wowalongoza vihile nawaihasi wenyewe.13Mulungu kawatangeni mweye, lumbu, kwenye uhulu. Ila sekemuutumile uhulu wenu kama fulsa kwa mtufi. Badala yake kwa upendo mhudumiane mweye kwa mweye. 14Kwa kuwa shelia yose ikamilika katika amli imwe; nayo ni ''Ni lazima umbwede jilani yako gesa weye mwenyewe.'' 15Lakini kama mkalumana na kudyana, jiloleni kwamba sekemuibanange mweye kwa mweye.16Nolonga, gendeni kwa roho, na wala sekemuzitimize tamaa za mitufi. 17Kwa kuwa mtufi una tamaa nkhulu dhidi ya Roho, na Roho ina tamaa nkhulu dhidi ya mtufi. Zino zopingana kila imwe na imwenga. Matokeo ni kwamba hamtenda vinthu movitamani kuvitenda. 18Lakini kama Roho kowalongoza mweye, hamhali hasi ya shelia.19Lelo matendo ya mtufi yooneka. Nayo ni uashelati, uchafu, ufisadi, 20ibada ya sanamu, usawi, uadui, gomba, husuda, kuwaka hasila, ushindani, falaka, mgawanyika wa madhebehu, 21wivu, ulevi, ulafi na mbuli zimwenga gesa hayo. Nowaonya mweye, kama niwaona mwanduso, kwamba wala wotenda mbuli kama hayo sekewaulithi umwene wa Mulungu.22Lakini tunda da Roho ni upendo, seko, amani, uvumilivu, ukalimu, utu unogile, imani, 23uhole, na kiasi. Hebule shelia dhidi ya mbuli kama hayo. 24Wala walio wa Kilisito Yesu wausulubisha mtufi umwe na shauku na tamaa zao zihile.25Kama chikiishi kwa Roho, pia chigende kwa Roho. 26Sekechiwe wa kuivuna, sekechiichokoze kila imwe na miyage, wala sekechiionele wivu.
1Lumbu, ikiwa munthu kagwiligwa katika ubananzi, mweye mkalile wa roho, mnawiwa kumbweleza huyo lumbu katika roho ya uhole. Kuno mkailola wenyewe ili sekemgezigwe. 2Msolelane mizigo, na kwa hiyo mtaikamilisha shelia ya Kilisito.3Ikiwa munthu yeyose koiona ni bola wakati si kinthu, koivwizila mwenyewe. 4Kila imwe na aipime sankhani yake. Kamala atakuwa na kinthu mwenyewe mdumwe cha kuisifu, bila kujilinagnisha mwenyewe na munthu yeyose. 5Maana kila munthu naasole mzigo wake mwenyewe.6Munthu afundishigwe mbuli lazima amshilikishe yanogile yose mwalimu wake. 7Sekemvwiziligwe. Mulungu hadhihakigwa. Kila ahandacho munthu, ndicho atakachovuna pia. 8Kila ahandaye mbeyu katika asili yake ya ubananzi naavune ubananzi, lakini yeye ahandaye mbeyu katika Roho, atavuna ugima wa milele kulawa kwa Roho.9Sekechisoke katika kutenda yanogile, maana kwa wakati wake nachivune ikiwa hachikantha tamaa. 10Hivyo basi, wakati aho chiwe na nafasi, chitende yanogile kwa kila imwe. Chitende yanogile zaidi kwa walio mgati ya imani.11Loleni ukulu wa balua niwaandikile kwa mkono wagu mwenyewe. 12Wala wolawa kutenda yanogile kwa mtazamo wa mtufi ndiyo wenye kuwalazimisha mtahiligwe. Nawatende hivyo kwa sababu wasiingile mui mateso ya msalaba wa Kilisito. 13Maana hata hao watahiligwe wenyewe hawaitoza shelia. Badala yake wolonda mweye mtahiligwe ili wadahe kuivunila mitufi yenthu.14Isilawile nikaivuna isipokuwa kwa msalaba wa Mndewa wenthu Yesu Kilisito. Ni katika yeye isi umesulubiwa kumwangu na nie katika isi. 15Kwa kuwa haijalishi kutahiligwa au kutokutahiligwa kuwa ni kinthu. Badala yake weleko wasambi ni muhimu. 16Kwa wose wenye kuishi kwa kanuni ino, wawe na amani na lehema iwe nchanya yao wose, na nchanya ya Isilaili ya Mulungu.17Tangu sambi munthu yeyose sekeanitaabishe, maana nipapa chapa za Yesu mumtufi mmwangu. 18Neema ya Mndewa wenthu Yesu Kilisito iwe na roho zenu, lumbu. Amina.
1Pauli, mtume wa kilisito yesu kwa wapendigwa wa Mulungu, kwa watengigwe kwa ajili ya Mulungu walioko Efeso na ambao ni waaminifu katika kilisito Yesu. 2Neema iwe kumwenu na ilawayo kw Mulungu Tata yetu na Mndewa Yesu Kilisito.3Mulungu na Tata wa Mndewa wenthu Yesu Kilisito ankhigwe sifa. Ni yeye aliyetubariki kwa kila balaka za kiloho, muna mahali pa mbingu ndani ya kilisito. 4Kabla ya kuumbigwa ulimwengu, Mulungu kachisagula cheye ambao choamini katika kilisito. Kachisagula cheye ili chidahe kuwa watakatifu na tusiolaumika mbele yake.5Katika pendo Mulungu kachisagula mwanduso kwa kututwaa gesa wana wake kwa nzila ya Yesu Kilisito. Katenda vino kwa sababu kapendezigwa kutenda kila alichotamani. 6Matokeo yake ni kwamba Mulungu anatukuzwa kwa neema ya utukufu wake. Chino ndicho achipatile bule kwa nzila ya mpendigwa wake.7Kwa kuwa katika mpendigwa wake, chinaukombozi kufosela damu yake, msamaha wa dhambi. Tunalo dino kwasababu ya utajiri wa neema yake. 8Katenda neema ino kuwa lundo kwa ajili yenthu muna hekima na ufahamu.9Mulungu katenda imanyike kumwetu ila kweli iifisile ya mpango, kulawana na hamu idhihilishigwe nnyumba ya kilisito. 10Wakati nyakati zitimila kwa utimilifu wa mpango wake, Mulungu naaviike hamwenga chila chinthu cha kuimbingu na cha kuchanya ya isi ya kunyumba ya kilisito.11Katika Kilisito chiwa chisaguligwa na kukusudiwa kabla ya wakati. Ino ilikuwa ni kulawana na mpango wa anayetenda vinthu vyose kwa kusudi la mapenzi yake. 12Mulungu kotenda hivyo ili kwamba chidahe kuwepo kwa sifa ya utukufu wake. Chiwa wa mwanduso kuwa na ujasiri ndani ya Kilisito.13Ilikuwa kwa nzila ya Kilisito kwamba muhulika mbuli la kweli, injili ya wokovu wenu kwa nzila ya Kilisito. Ilikuwa muna yeye pia kwamba ameamini na kugeligwa mhuli na Roho Mtakatifu aliye ahidiwa. 14Roho ndiyo dhamana ya urithi wenthu mpaka umiliki naupatike. Ino ilikuwa ni kwa sifa ya utukufu wankhe.15Kwasababu ino, tangu wakati nihulike kuhusu imani yenu nnyumba ya Mndewa Yesu na kuusu pendo dyenu kwa wose ambao watengigwe kwa ajili yake. 16Sinaleka kumshukulu Mulungu kwa ajili yenu na kuwatambula katika maombi yangu.17Nolomba kwamba Mulungu wa Mndewa wetu Yesu Kilisito, Tata wa utukufu, naawenkhe roho ya hekima, magubulo ya ufahamu wake. 18Nolomba kwamba meso yenu ya moyoni yagelwe nulu kwa mweye kumanya ni upi ujasiri wa kutangigwa kumwenu. Nolomba kwamba mmanyee utajiri wa utukufu wa urithi wake miongoni mwa wadya watengigwe kwa ajili yake.19Nolomba kwamba umanye ukulu uzidio wa nguvu yake kumwetu ambao choamini. Uno ukulu ni kulawana na kutenda kazi muna nguvu zake. 20Ino ni nguvu itendile kazi ndani ya Kilisito wakati Mulungu alipomfufua kulawa kwa wafile na kumketisha katika mkono wake wa kulume katika mahali pa mbingu. 21Alimketisha Kilisito kuchanya kutali na utawala, mamlaka, nguvu, na kila zina dikutambulwa. Alimketisha Yesu si tu kwa wakati uno lakini kwa wakati ujao pia.22Mulungu amevitiisha vinthu vyose chini ya migulu ya Kilisito. Kamtenda yeye mutwi nchanya juu ya vinthu vyose muna kanisa. 23Ni kanisa kwamba ndilo mtufi wake, ukamilifu wake ambaye hujaza vinthu vyose muna nzila zose.
1Kwa vila ivo muile mfile katika maosa na dhambi zenu. 2Ilikuwa katika yano kwamba kwandusa mwenenda kulingana na nyakati za ulimwngu uno. Mlikuwa mkieenda kwakufuata mtawala wa mamlaka ya anga. Ino ndiyo roho yake ila atendae kazi katika wana wa kuasi. 3Cheye wose hapo mwanzo chikala miongoni mwa wano wasioamini. Chikala tukitenda kwa namna ya tamaa mbay za mitufi yetu. Chikala chikitenda mapenzi ya mtufi na ufahamu wetu. Chikala kwa asili wana wa gadhabu gesa wamwenga.4Lakini Mulungu ni mwingi wa rehema kwasababu ya pendo dyake kulu alilotupenda cheye. 5Wakati chiwile wafu katika makosa yetu kachigala hamwenga katika maisha mapya ndani ya Kilisito. Ni kwa neema kwamba muokoligwa. 6Mulungu kachifufula hamwenga na kuchitenda kukala hamwenga katika mahali pa mbingu ndani ya Kilisito Yesu. 7Katenda vino ili katika nyakati zijazo aweze kutuonesha utajiri mkulu wa neema yake. Huchilagisa cheye dino kwa nzila ya wema ndani ya Kilisito Yesu.8Kwa neema muokoligwa kwa nzila ya imani. Na ino hailawile kumwetu. Ni zawadi ya Mulungu. 9Hailawa na matendo. Matokeo yake, asekuwa mmoja wapo wa kujisifu. 10Kwa sababu cheye tu kazi ya Mulungu, chiumbigwa katika Kilisito Yesu kutenda matendo mema. Ni matendo yano ambayo Mulungu aliyapanga tangu zamani za kale kwa ajili yet, ili chigende katika hayo.11Kwa hiyo kumbukeni kwamba hapo zamani mkala wanthu wa Mataifa kwa jinsi ya mtufi. Motangigwa " mbule na tohara" kwa kila kitangigwa tohara ya mtufi yotendigwa kwa mikono ya binadamu. 12Kwa wakati uno muwile mtengigwe na Kilisito. Muwile wageni kwa waanthu wa islaeli. Muwile wageni kwa agano la ahadi. Hamuwile na uhakika wa wkati ukwiza. Muwile bila Mulungu katika ulimwengu.13Lakini cheye katika Kilisito Yesu mweye ambao hapo mwanduso kuwile kutali na Mulungu mgaligwa haguhi na Mulungu kwa damu ya Kilisito. 14Kwa maana ndiye amani yenthu. Katenda waidi kwa imwe. Kwa mtufi wake aliubananga ukuta wa utengano ambao uwile uchitenganisha, huo uadui. 15Kwamba alikomesha sheria ya amri na kanuni ili kwamba alumbe munthu imwenga mnyumba yake. Akatenda amani. 16Katenda vino ili kuwapaanisha makundi maidi ya wanthu kuwa mtufi umwenga kwa Mulungu kufosela msalaba. Kwa nzila ya msalaba kaufisa uadui.17Yesu keza na kutangaza mani kumwenu mweye muwile kutali naamini kumwao wala wawile haguhi. 18Kwa maana kwa nzila ya Yesu cheye chose waidi china nafasi kwa yula Roho imwe kuingila kwa Tata.19Hivyo lelo, mweye wanthu wa mataifa si wasafili na wageni tena. Bali ni wenyeji hamwe na wala watengigwe kwa ajili ya Mulungu na wajumbe katika nyumba ya Mulungu. 20Mzengigwa kuchanya ya msingi wa mitume na walotezi. Kilisito Yesu mwenyewe awile ziwe kulu dya hankhanda. 21Katika yeye zengo dyose diunganishwa hamwe na kukula kama hekalu ndani ya Mndewa. 22Ni ndani yake mweye nanyi mozengwa hamwe kama mahali pa kuishi pa Mulungu katika Roho.
1Kwa sababu ya ino niye, Pauli, ni mfungigwa wa Yesu Kilisito kwa ajli yenu Mataifa. 2Na amini ya kwamba muhulika kuchanya ya kazi ya neema ya Mulungu aninkhille kwa ajili yenu.3Nowaandikila kulawa na jinsi ugubulo ulivyo funuliwa kumwangu. Uno ni ukweli uifisile ambao niliandika kwa kifupi kwenye balua nyingine. 4Usomapo kuhusu yano naudahe kutambula busala yangu katika ukweli uno uifisile kuhusu Kilisito. 5Kwa vizazi vimwenga ukweli uno haukutendigwa utambulike kwa wana wa wanthu. Ila sambi uikigwa wazi kwa Roho lwa Mitume watengigwe na Walotezi.6Ukweli uno uifisile ni kwamba wanthu wa Mataifa ni washiliki wenzetu na wajumbe weyetu wa mtufi. Niwashiliki hamwe na ahadi ya Kilisito Yesu kufosela Injili. 7Na kwa dino nitendigwa mtumishi kwa zawadi ya neema ya Mulungu ilavigwe kumwangu kufosela utendaji wa nguvu yake.8Mulungu kalava zawadi ino kwangu, japo kuwa nie ni munthu mdodo wa wose katika wala watengigwe kwa ajili ya Mulungu. Zawadi ini ni kwamba inanipasa kuwatangazia mataifa injili yenye utajili usio chunguzika na Kilisito. 9Yonipasa kuwalagiliza wanthu wose kuchanya ya nini ni mpango wa Mulungu wa siri. Uno ni mpango ambao ulikuwa kwamba uifisa kwa miaka mingi ifosile, na Mulungu ambae kavilumba vinthu vyose.10Ino iwile kwamba kufosela kanisa watawala na mamlaka katika sehemu za mbingu wapate kumanya pande nyingi za asili ya hekima ya Mulungu. 11Yano yangetokea kufosela mpango wa milele ambao aliukamilisha ndani ya Kilisito Yesu Mndewa wenthu.12Kwa kuwa katika Kilisito tuna ujasili na uwezo wa kuingiila kwa ujasiri kwa sababu ya imani yenthu kumwake. 13Kwa hiyo nowalomba msekukata tamaa kwasababu ya mateso yangu kwa ajili yenu. Yano ni utukufu wenu.14Kwa sababu ino notoa mavindi kwa Tata. 15ambaye kwa yeye kila famlia mbinguni na nchanya ya isi itangigwa zina. 16Nolomba kwamba apate kuwanemesha, kulawana n autajili wa utukufu wake, awatende imara kwa nguvu kufosela Roho wake, ambaye yu kunyumba yenu.17Nolomba kwamba Kilisito aishi ndani ya mioyo yenu kufosela imani. 18Nolomba kwamba muwe na shina na msingi wa upendo wake. Muwe katika pendo lake ili muweze kuelewa, hamwe na wose waaaminio, jinsi upana, na urefu na kimo na kina cha upendo wa Kilisito. 19Nolomba kwamba mmanye ukulu wa upendo wa Kilisito, ambao unazidi ufahamu. Mtende yano ili mmemezwe na ukamilifu wose wa Mulungu.20Na sambi kumwake yeye adahile kutenda kila jambo, zaidi ya yose chiyalombayo au tuyawazayo, kufosela nguvu yake itendayo kazi ndani mmwetu, 21Kumwake yeye kuwe utukufu ndani ya kanisa na katika Kilisito Yesu kwa vizazi vyose milele na milele. Amina.
1Kwa hiyo, kama mfungigwa kwa ajili ya Mndewa, na nowasihi mgende sawasawa na wito ambao Mulungu kawatangila. 2Muishi kwa unyenyekevu mkulu na upole na uvumilivu. Mkasolelana katika upendo. 3Tendeni bidii kuutunza umoja wa Roho katika kifungo cha amani.4Kuna mtufi na Roho imwe kama ambavyo pia muwile mtangigwe katika uhakika wa taraja dimwe dya wito wenu. 5Na kuna Mndewa imwe, imani imwe, ubatizo umwe, 6na Mulungu imwe na Tata wa wose. Yeye yuko nchanya ya yose, na katika yose na ndani ya yose.7Kwa kila imwe wenthu kenkhigwa kipawa kulingana na kipimo cha kipawa cha Kilisito. 8Ni kama maandiko yasemavyo: "Alipopaa nchanya sana, kalongoza mateka katika utumwa. Akalava vipawa kwa wanthu."9Ni mbwani maana ya, "Alipaa," isipokuwa kwamba alishuka pia pande zote za chini za dunia? 10Yeye ambaye alishuka ni munthu yudyayudya ambae pia alipaa mbali nchanya ya mbingu zose. Katenda vino ili uwepo uwe katika vinthu vyose.11Kilisito kalava vipawa gesa vino: mitume, walotezi, wainjilisti, wachungaji, na waalimu. 12Katenda vino kuwawuzesha waumini kwa ajili ya kazi ya huduma, kwa ajili ya kuuzwenga mtufi wa Kilisito. 13Kotenda vino hadi cheye chose tufikie umoja wa imani na maarifa ya mwana wa Mulungu. Kotenda vino hadi chidahe kukomaa kama wala wafikile kimo kamili cha Kilisito.14Ino ni ili kwamba chisekuwa kaidi gesa wana, sekechirushwerushwe kuno na kuno. Ili kwamba sekechisoligwe na kila aina ya upepo wa fundisho, kwa hila za wanthu katika ujamja wa udanganyifu uliopotoka. 15Badala yake nachiongeze ukwei katika upendo na kukala zaidi katiks nzila zose ndani yake ambae ndiye mutwi, Kilisito. 16Kilisito ameunganisha, kwa hamwe, mwili wose wa waumini. Umeungamanisha hamwe na kila kiungo ili kwamba mtufi wose ukue na kuizenga wenyewe katika upendo.17Kwa hiyo, nolonga dino, na nowasihi katika Mndewa: sekemgende kaidi gesa wanthu wa mataifa ivo wogenda katika ubatili za akili zao. 18Wagumigwa ziza katika mawazo yao. Wawingigwa kulawa katika ugima wa Mulungu kwa ubozi uwile ndani mmwao kwa sababu ya udala wa mioyo yao. 19Hawajisikii chinyala. Wamejikabidhi wenyewe kwa ufisadi katika matendo machafu, katika kila aina ya uchoyo.20Lakini, vino sivyo muifunzile kuhusu Kilisito. Nadhani kwamba muhulika kuhusu yeye. 21Nadhani kwamba mmekuwa mkifundishwa katika yeye, kama tu ukweli ulivyo ndani ya Yesu. 22Lazima mvue mbuli zose yanayoendana na mwenendo wenu wa zamani, utu wa zamani. Ni utu wa zamani unaooza kwa sababu ya tamaa za udanyanyifu.23Vuleni unthu wenu wa umwaka ili kwamba mtendwe upya katika roho ya akili zenu. 24Tendeni vino ili mudahe kuvala unthu mpya, unaendana na Mungu. Kuumbigwa katika hai na utakatifu wa kweli.25Kwa hiyo, ika kutali udanganyifu. "Ongeeni ukweli, kila imwe jilani yake," kwa sababu tuwashilika kwa kila imwe kwa mwenzake. 26Mwe na hasira, lakini mleke kutenda dhambi." Zua lileke kuzama mkiwa katika hasira zenu. 27Msemwinkha ibilisi nafasi.28Yeyose abawile lazima aleke kubawa tena badala yake ni lazima atende kazi. Atende kazi yenye manufaa kwa mikono yake, ili kwamba adahe kumuhudumia munthu aliye na hitaji. 29Kauli zihile isekulawa kinywani mmwenu. Badala yake, mbuli lazima yalawe katika vinywa vyenu vifaavyo kwa mahitaji, kuwenkha faida wala wakutegeleza. 30Na sekemumhuzunishe Roho Mtakatifu wa Mungu. Ni kwa Yeye kwamba muwekeligwa muhuri kwa ajili ya siku ya ukombozi.31Lazima muike kutali uchungu wose, ghadhabu, hasira,ugomvi, na matusi, pamoja na kila aina ya ubananzi. Iweni wema mweye kwa mweye. 32Mwe na huruma. Msameheane mweye kwa mweye, gesa vila Mulungu katika Kilisito alivyowasamehe mweye.
1Kwa hiyo muwe wanthu wa kumkola Mulungu, kama wana wake wapendwao. 2Mgennde katika pendo vila vila kama Kilisito achipendile cheye, muilava mwenyewe kwa ajili yetu. Yeye kakala sadaka na dhabihu, kuwa harufu nzuri ya kumfurahisha Mulungu.3Zinaa au uchafu wowose na tamaa mbaya lazima vileke kutambulwa kati yenu, kama ivo ikulondigwa kwa waaminio, 4wala machukizo yasekutambulwa, mazungumzo ya kipambavu, au mizaha ya udhalilishaji, ambayo siyo sawa, badala yake iwepo shukrani.5Namdahe kuwa na uhakika ya kwamba kuna zinaa, uchafu, wala atamaniye, huyo nimwabudu sanamu, kabule urithi wowose katika ufalme wa Kilisito na Mungu. 6Munthu yoyose sekeakuvwizile kwa maneno matupu, kwa sababu ya mambo haya hasira ya Mulungu yokwiza nchanya ya wana wasiotii. 7Hivyo sekeushirriki hamwe nao.8Kwa kuwa mweye kwandusa mkala ziza, lakini lelo muwa nuru katika Mndewa. Hivyo gendeni kama wana wa nuru. 9Kwa kuwa matunda ya nuru yanajumuisha uzuri wose, haki na ukweli. 10Londa kila kinacho furahisha kwa Mndewa. 11Usiwepo ushiriki katika kazi za ziza zisizo na matunda, badala yake ziweke wazi. 12Kwa sababu mbuli zotendigwa na wao sirini ni chinyala sana hata kuyaeleza.13Mbuli zose, yanapofichuliwa na nuru, huwa wazi, 14kwa kuwa kila kinthu kilichofunuliwa kinakuwa nuruni. Hivyo hullonga vino, "Amka, weye ugonile, na inuka kutoka wefile na Kilisito atang'aa nchanya yako."15Hivyo iweni makini jinsi mgendavyo, siyo kama watu wasio werevu bali kama werevu. 16Ukomboleni muda kwa kuwa siku ni za uovu. 17Msekuwa wabozi, badala yake, fahamuni nini mapenzi ya Mndewa.18Sekemlewe kwa mvinyo, hulongoza kuna ubananzi, badala yake mmemezwa na Roho Mtakatifu. 19Longeni na kila imwe wenu kwa zaburi, na sifa, na nyimbo za rohoni. Imbeni na sifuni kwa moyo kwa Mndewa. 20Daima lava shukulani kwa mbuli zose muna zina dya Kilisito Yesu Mndewa wetu kwa Mulungu Tata. 21Jilaveni wenyewe kila imwe kwa imwenga kwa heshima ya Kilisito.22Wandele, jilaveni kwa walume zenu, kama kwa Mndewa. 23Kwa sababu mulume ni mutwi cha mke, kama Kilisito alivyo kichwa cha kanisa. Ni mwokozi wa mtufi. 24Lakini kama kanisa lilivyo chini ya Kilisito, vilavila wake lazima watende hivyo kwa walume zao katika kila jambo.25Walume, wapendeni wake zenu kama vila Kilisito alivyolipenda kanisa na akajitoa mwenyewe kwa ajili yake. 26Katenda hivyo ili liwe takatifu. Alilitakasa kwa kuliosha na maji katika neno. 27Katenda vino ili kwamba aweze kujiwasilishia mwenyewe kanisa tukufu, pasipo na doa au kinthu kifananacho na yano, badala yake ni takatifu lisilo na kosa.28Kwa nzila ila ila, walume wolondigwa kuwapenda wake zao gesa mitufi yao. Idya ampendaye mke wake anajipenda mwenyewe. 29Habule hata imwe anayechukia mtufi wake. Badala yake, huurutubisha na kuupenda, kama Kilisito pia alivyolipenda kanisa. 30Kwa kuwa cheye ni washiriki wa mtufi wake.31"Kwa sababu ino walume amleke tati yake na mami yake na ataungana na mke wake, na hao waidi watakuwa mtufi umwe". 32uno ukala uifisa. Lakini ninasema kuhusu Kilisito na kanisa. 33Walakini, kila imwe wenu lazima ampende mke wake gesa mwenyewe, na mke lazima amheshimu mulumake.
1Wana watiini wazazi wenu katika Mndewa, kwa maana hii ni haki. 2"Mheshimu tata yako ma mami yako" (Maana hii ndiyo amri ya kwanza yenye ahadi), 3"ili iwe heri kumwenu na mdahe kuishi maisha marefu nchanya ya nchi."4Na mweye akina tata, sekemuwakwaze wana na kuwasababishia hasira, badala yake, waleeni katika maonyo na maagizo ya Mndewa.5Enyi watumwa, iweni watiifu kwa mabwana zenu wa hapa duniani kwa heshima nkhulu na kugudemeka kwa hofu itokayo mioyoni kumwenu. muwe watiifu kwao kama vila mnavyomtii Kilisito. 6Utii wenu usiwe tu pale mabwana zenu wanapowatazama ili kuwafurahisha. Badala yake, iweni watiifu gesa watumigwa wa Kilisito. Tendeni Mapenzi ya Mulungu kulawa mioyoni mmwenu, 7watumikieni kwa moyo yenu yote, kwa kuwa mnamtumikia Mndewa na wala si mwanadamu, 8mopasigwa kumanya kwamba muna kila tendo jema munthu aditendalo, ahokele zawadi kulawa kwa Mndewa, ikiwa ni mtumwa au munthu huru.9Na mweye wandewa tendeni vivyo hivyo kwa watumwa wenu. Msiwatishe mkamanya kwamba yeye aliye Mndewa wawose ni ila awile mbinguni. Mkamanya kuwa habule upendeleo ndani yake.10Hatimaye, iweni na nguvu katika Mndewa na katika uwezo wa nguvu zake. 11Valeni silaha zose za Mulungu, ili kwamba mpate kutimalala kinyume na hila za shetani.12Kwa kuwa vita yetu si ya damu na nyama, bali ni dhidi ya falme na mamlaka ya roho na watawala wa ulimwengu wa uovu wa ziza, dhidi ya pepo katika sehemu za mbingu. 13Kwa hiyo, valeni silaha zose za Mulungu, ili mpate kutimalala imara dhidi ya uovu katika kipindi kino chihile.14Hatimaye timalaleni imara. Tendeni vino baada ya kuwa mfunga mkanga muna kweli na haki kifuani. 15Tendeni vino mkiwa mvala utayari muimiguu mmwenu wa kutangaza injili ya amani. 16Katika kila hali mkasola ngao ya imani, ambayo itakuwezesha kuizima mishale ya idya mbananzi.17Valeni kofia ya wokovu na upanga wa Roho, ambayo ni mbuli dya Mulungu. 18hamwe na malombi na dua. Lombeni kwa Roho kila wakati. Kwa mtazamo uno iweni waangalifu kila wakati kwa uvumilivu wose na maombi kwa ajili ya waamini wose.19Lombeni kwa ajili yangu, ili ninkhigwe ujumbe ninapogubula mulomo wangu. Lombeni kwamba nieleweshe kwa ujasiri kweli iifisile ihusuyo injili. 20Ni kwa ajili ya injili nie ni balozi nifungigwe minyororo, ili kwamba ndani mwao niseme kwa ujasiri kama ninavyowiwa kusema.21Lakini mweye pia mmanye mbuli yangu na jinsi ninavyoendelea, Tikiko lumbu dyangu kipenzi na mtumigwa mwaminifu katika Mndewa, atawajulisha kila chinthu. 22Nimtuma kumwenu kwa kusudi dino maalumu, ili kwamba mmanye mbuli kuhusu cheye, adahe kuwafariji mioyo yenu.23Amani na iwe kwa lumbu, na upendo pamoja na imani kulawa kwa Mulungu tata na Mndewa Yesu Kilisito. 24Neema na iwe hamwe na wose wanampenda Mndewa Yesu Kilisito kwa pendo lila lisilo kufa.
1Pauli na Timoteo, watumishi wa Klisito Yesu, kwa wadya watengigwe muna Kilisito wokuishi Filipi, hamwe na wangalizi na mashemasi. 2Neema na iwe kumwenu na amani ikulawa kwa Mulungu Tati yetu na Mndewa wetu Yesu Kilisito.3Nomshukulu Mulungu wangu kila nikawakumbuka mweye wose. 4Mala zose mna idi ombi dyangu kwa ajili yenu mweye wose, noisekelelaga nikawaombeaga. 5Nomshukulu nkhani kwa sababu ya uushilika wenu mna i injili tangu idi siku dia da chanduso mpaka dielo. 6Nina uhakika yeye aindusile ndima inogile mgati mmwenu na aendelee kuikomeleza mpaka idi siku ya Mndewa Yesu Kilisito.7Noona sawa kumwangu kuihulika vino juu yenu mweye wose kwa sababu niweka mu umoyo wangu. Maana mweye lelo muwa wayangu munaa neema na ichifungo changu na mna u utetezi na uthibitishaji wangu injili. 8Mulngu nio shahidi wangu, ivo nili na chihamuhamu juu yenu mna u undaani wa pendo da Kilisito Yesu.9Na noomba vino, upendo wenu wongezeke nkhani na nkhani mna a maalifa na ufahamu wose. 10Noomba kwa ajili ya dino mdaha kupima na kusagula mbuli zinogile nkhani. Hamala nawaombea muwe safi mse kuwa na makwalukwalu yoyose mna i siku ya Kilisito. 11Hamala mmemezwe tunda da haki dikupatika mna i Yesu Kilisito, kwa utukufu na sifa ya Mulungu.12Lelo ndugu zangu, nolonda mmanye kuwa, mbuli zilawile kumwangu yaitenda injili igendelele nkhani. 13Leka mana vifungo mna ikilisitu, vimanyika kwa walinzi wa ikulu yose na kwa wanthu wose. 14Na ndugu wengi mna Mndewa, kwa sababu ya ivifungo vyangu, na ao na washawishika na kugeza kudihubili Mbuli bila kwogoha.15Wamwenga kweli hata womtangaza Kilisito kwa fitina na kugomba na wamwenga kwa nia inogile. 16Wadya wa kumtangaza Kilisito kwa upendo wovimanya kuwa ninkhigwa hano kwa ajili ya utetezi wa injii. 17Ila wadya wakumtangaza Kilisito kwa ubinafsi na nia ihile ogesa heti wonisababishila nie matatizo kumwangu mna i minyololo yangu.18Ivo lelo? Sijali, aiza nzila ikawa ina hila egu kwa kweli, Kilisito kotangazigwa na muna dino nofulahi! Ena, na nifulahie. 19Mana nivimanya ya kuwa dino na digale kuvulugigwa kwangu. Mbuli ino na ilawile kwa sababu ya malombi yenu na kwa kusaidiigwa na Roho wa Yesu Kilisito.20Kulingana na ivo nikuguse mie na uhakika na kweli ni vino, seke nione chinyala. Badala yake lelo, kwa ujasili wose, gesa ambavyo siku zose na sambi, notalajia Kilisito na enuligwe mna u mtufi wangu, ikiwaa mna u ugima au mna i chifo. 21Mana kumwangu nie kuishi ni Kilisito na kufa ni faida.22Lakini lelo, gesa kuishi mna u mtufi kokweleka tunda da kazi yangu, manye nisagule dilihi. 23Mana nosunkhigwa nkhani na mawazo yano maidi. Nina chihamuhamu cha kuuleka mtufi na kuwa hamwe na Kilisito, kinthu ambacho kinoga nkhani nkhani. 24Illa lelo kusigala mna u mtufi uno ni mbuli ya muhimu nkhani kwa ajili yenu.25Kwa kuwa nina uhakika juu ya dino, novimanya nasigale hugendelela kuwa hamwe na mweye wose kwa ajili ya maendeleo na ifuraha ya imani yenu. 26Na ino igale fulaha yenu nkhulu katika Kilisito Yesu kwa sababu iyangu na yongezeke kwa sababu ya kukala na mweye kaidi. 27Molondigwa muishi maisha yenu ma u mwenendo wenu unogile uo ukuipasa injili ya Kilisito, tendeni ivo ili nikeza kuwalola au hata kama sizile, nihulike kuwa mtimalala imala muna roho imwe. Mkaigombela imani ya injili kwa hamwe.28Na msekutishigwa na kinthu chochose chikutendigwa na adui zenu. Ino kumwao ni ishala ya ubananzi. Illa kumwenu kulawa kwa Mulungu. 29Kwa mana mweye mwinkhigwa kwa ajili ya Kilisito sio kumuamini tu, bali na kutesigwa hamwe na yeye. 30Kwa mana mna mgogolo udya udya gesa muonile kumwangu na mohulika kwamba ninao hata sambi.
1Ikiwa ina kugeligwa moyo kulawa kwa Kilisito. Ikiwa kuna faraja kulawa kudipendo dyake. Ikiwa ushirika wa Roho. Ikiwa kuna rehema na huruma. 2Ikiamilisheni ifuraha yangu kwa kunia mamwe mkale na upendo umwe, mkala wamwe muna iroho, na kuwa na kusudi dimwe.3Seke mtende kwa ubinafsi na majivuno. Isipokuwa kwa unyenyekevu mkalenao wamwenga kuwa bora zaidi yenu. 4Kila imwe wenu sekealole tu mahitaji yake binafsi, bali pia ajali mahitaji ya wamwenga.5Muwe na moyo umwe gesa moyo enkhigwe Kilisito Yesu. 6Ingawaje yeye kafanana na Mulungu. Lakini hakujali kuwa sawa na Mulungu ni kinthu cha kushikamana nacho. 7Badala yake, ajihusishe mdumwe. Kasola idiumbo dya mtumishi. Kaitikoza muna umfano wa wanadamu. Kaoneka. mwanadamu. 8Akainyenyekeza na kuikunyata hadi chifo, chifo cha msalaba.9Hivyo basi Mulungu akamkweza akamwika zinz kulu kufosa mazina yose. 10Katenda hivyo ili zinz da Yessu kila vindi sharti diiname. Mavindi ya wakalile juu ya ardhi na hasi muna iardhi. 11Na katenda hivyo ili kwamba kila lulimi sharti ukili kwamba Yesu ni Kilisito ni Mndewa, kwa utukufu wa Mulungu Tata.12Kwa hiyo leka, wapendigwa wangu gesa mnavyotii siku zose, Si tu muna uuwepo wangu lakini lelo ni zaidi sana hata pasipo uwepo wangu, uwajibikeni uwokovu wenu wenyewe kwa hofu na kugudemeka. 13Kwa kuwa ni Mulungu kotenda kazi ndani yenu ili kuwawezesha kunia na kutenda mbuli ziya zombwedezazo yeye.14Tendeni mbuli bila kulongelela na bila kulumbana. 15Tendeni hivyo ili kwamba sekemalumike na kuwa wana wa Mulungu waaminifu wasiyo na lawama Teendeni hivyo ili kwamba mbiduke nuru ya isi, mina ikizazi cha ubananzi. 16Ditoozeni nkhani mbuli da uzima ili kwamba niwe na sababu ya kuditukuza siku ya Kilisito. Kisha nanimanye kwamba sikupiga mbio bure wala sikutaabika bure.17Lakini hata gesa nomiminwa gesa sadaka juu ya dhabihu na huduma ya imani yenu, nosekelela, na na nosekelela hamwe nanyi nyose. 18Viavia na mweye pia mosekelela, na mosekelela hamwe nami.19Lakini notumaaini muna Mndewa Yesu kumtuma Timotheo kwenu hivi karibuni, ili kwamba nidahe kugeligwa moyo ivonanimanye mbuli zenu. 20Kwa kuwa nabule imwenga aliye na mtazamo gesa wake, mwenye nia ya kweli kwa ajili yenu. 21Wamwenga wose nikawatuma kumwenu walonda mbuli zao wenyewe tu, na sio mbuli za Yesu Kilisito.2224Lakini moimanya thamani yake, kwa ivo gesa mwana ivo alonda amuhudumie kati yake, ivyo atumike hamwe nami muna injili. 23Kwa hiyo notumaini kumlagiliza hima pindi tu nanimanye nini kulawa kumwangu. Lakini nina hakika muna Mndewa kamba mimi mwenyewe pia nanize vino haguhi.25Lakini nowaza ni muhimu kumbweleza kumwenu Epafradito. Yeye ni ndugu na mtenda kazi miyangu na askari miyangu, imzumbe na mtumishi kwa ajili ya izi mbuli zangu. 26Kwa via kakala na hofu na akatamani kukala na cheye chose, kwa kuwa muhulika kwamba kakala mtamu. 27Maana hakika kakala mtamu nkhani kiasi cha kufa. Lakini Mulungu alihurumia, na wema huo haukala juu yake tu, lakini pia ulikuwa juu yangu, ili kwamba nisiwe na huzuni juu ya huzuni.28Kwa hiyo nombweleza muna iharaka iwezekanavyo, Ili kwamba mtakapomwona tena mpate kufurahi na mimi nitakuwa niondoligwa wasi wasi. 29Muhukeleni Epafradito muna Mndewa kwa furaha zose. Waheshimuni wanthu gesa yeye. 30Kwa kuwa ilikuwa kwa ajili ya kazi ya Kilisito kwamba alikaribia kufa. Kayabananga maisha yake ili kuniokoa nie na akatenda kidya amacho hamdahile kutenda muna hunihudumia mimi kwa mko mbali nami.
1Hatimaye, lmbu zangu furahini muna Mndewa, Siona usumbufu kumwandikila kaidi mbuli zidya zidya. Zino mbuli nayawenkhe usalama. 2Jihadharini na dibwa. Jihadarini na awatendele kazi wehile. Jihadharini na wadya wakuikantha mitufi yao. 3Kwa kuwa cheye ndiyo lusuna. Cheye ndio huwa chikumwabudu Mulungu kwa msaada wa Roho. Chojivuniao muna Kilisito Yesu, na ambao chibule ujasili muna mtufi.4Hata hivyo singiukalile na munthu wa koutumainia mtufi uno, nie nanidahe kutenda hivyo zaidi. 5Kwani nitahiligwa siku yakanane, nidekigwa muna idikabila la waisraili. Ni wa kabila dya Benjamini. Ni Mwebrania wa waebrania. Muna kuitimiliza haki ya sheria ya Musa, nikala, Farisayo.7Kwa juhudi zangu niditesa kanisa. Kwa tuitii haki ya sheria, sikuwa na lawama kisheria. 6Lakini muna mbuli zose niyaonile kuwa ya faida kumwangu nie, niyahesabu gesa takataka kwa sababu ya kummanya Kilisito.8Kwa kweli, noyahesabu mbuli zose kuwa hasara kulawa ubora wa kummanya wa Kilisito Yesu Mndewa wangu. Kwa ajili yake nileka mbuli zose, yakuhesabigwa gesa yaolile ili nimtoze Kilisito. 9na nioneke ndani yake. Nabule haki yangu binafsi kuawa muna sheria, bali nitoze haki ikupatika kwa imani muna Kilisito, ikulondeka kwa Mulungu yenye msingi muna imani. 10Lelo nolonda kumanya yeye na maguvu ya ugubulo wake na mateso yake. Noloda kubadilishigwa na kilisito muna mfano wa ndilo yake. 11muhavu nidahe kuwa na matumaini mna u ufufuo wafile.12Sio kwamba nivipata kale ivinthu ivo egu nie ni mkamilifu mna izimbuli izo. Bali noiyoha ili nidahe kupata kia nikulonda kuchipata kwa Kilisito. 13Ndugu zangu sigesa kuwa nipata kale mbuli zino. Bali notenda mbuli imwe: nozimiza ya kunyuma noyalola ya kulongozi. 14Noiyoha nifike mdilengo kusudi nivuhigwe mna u wito wa Mulungu muna Kilisito Yesu.15Chose chiuleulile wokovu yochi pasa kugesa ivo kitofauti ina imbuli yoyose, Mulungu na adigubule ido kumwenu. 16Hata ivo hatua ikafika na chite kwa mtindo uo.17Nugu zangu nihigeni nie, waloleni kwa makini wadya wakugendelela gesa cheye. 18Wengi wakuishi ni wadya ambao mala nyingi niwalongeleni na lelo mowalongela kwa masozi wengi woishi gesa maadui wa msalaba wa Kilisito. 19Mwisho wao ni ubananzi kwa kuwa Mulungu wao ni munda, na kibali chao cha mnichinyala chao. Wofikilila mbuli za isi ino tu.20Bali ulaia wenthu wa kuimbingu ambao uko chogozela mwokozi wetu Yesu Kilisito. 21Ayasakanye mitufi yetu idabwagale kuwa gesa mtufi wake wa utukufu kwaa uwenaye udya ukumdawiza kuvizibiti vinthu vose.
1Kwa hiyo wapendigwa wangu, ambao nowatamani, ambao ni furaha na taji yangu. Timalaleni na uhodali muna Mndewa, mweye mbuya wapendigwa. 2Nokusihi weye Eudia, via via nokusihi weye sinthike, mbweleze mahusiano ya amani mgati yenu, kwa viya mweye mose waidi muungana na Mndewa. 3Kwa kweli, noasihi via na mwenye wasanghana kazi wayagu, muwasaidia wano wanaake kwa via wasankhana hamwe na niye muna kuieneza injili ya Mndewa chikala kelementi hamwe na watumigwa wamwenga wa Mndewa, ambao mazina yzo yaandikigwa muna ichitabu cha ugima.4Muna Mndewa siku zose. tena nolonga denkheleleni. 5Uhole wenu na umanyike na wanthu wose. Bwana kahaguhi. 6Sekemsumbuke kwa mbuli yoyose. Badala yake, tendeni mbuli zenu kwa nzila ya kusai, kulomba na kushukulu. Na mahitaji yenu yamanyike kwa Mulungu. 7Basi amani ya Mndewa kuliko ufahamu wose, izalinda miyoyo na mawazo yenu kwa msaada Kilisito Yesu.8Hatima yake, ndugu zangu; yatafakarini nkhani mbuli zose zili ukweli, heshiama, haki, usaafi, upendo, na yana maalifa mema yali na hasala, hamwe na yala yoyalonda kutogoligwa. 9Zitendeni mbuli ziya zamwiifunzile zomuhokela zomuhalike, na zila zamuone kumwangu ila iyo Tati yenu wa amani kezakuwa na mweye.10Ninazo seko nkhulu sana kuhusu mweye hana Mndewa kwa kuwa mweye muilagusa kaidi nia ya kuhusika kumwenu kuhusu kumlonda niya. Kwa ukweli baho kwanza mulonda hunijali kwa yonilonda niye. Ingawa hampatile nafasi na kunisaidia. 11Silonga ivo kuipatila vinthu kwa ajili ya yonilonda yawe yangu. Kwani niifunza kulizika hana ihali yoyose. 12Novimanya kuishi na hali ya kuhungulikwa na via hana ihali ya kuwa na vingi. Muna mazingila yose yayo niye niifosili ya kuja na udya wa shibe na namna ya kuja muda wa nzala, yaani kuwa na vingi na vidodo vidodo. 13Nodaha kutenda yano kwa kusaidiaga na iyo yonigela nguvu.14Hata ivo mutenda goya kusaidiana na niye muna ziziki zangu. 15Mweye wafilipi muvimanya kuwa mwanduso wa injili vonisegele Makedonia, habule kanisa diniwezeshe muna zimbuli zozihusu ulavaji na kuhokela isipokuw mweye mwiidumwe. 16Hata vonikalile Thesalonika, mweye mnitumila msaada. Zaidi mala imwe kwa ajili ya mahitaji yangu. 17Simaanisha kuwa nolonda msaada. Bali nolonga ili mupate matunda yoyagala faida kumwenu.18Nihokela vinthu vyose, na lelo nimemezwa na vinthu vingi. Nihokela vinthu vyenu kulawa kwa Epafradito Ni vinthu vinogile vyenye kununkhila misili ya manukato vitogoligwe ambavyo vyose na sadaka yoimnogela Mulungu. 19Kwa ajili iyo, Mulungu kowamemezeleni mahitaji yenu kwa utajili wa ufalme wake muna Yesu Kilisito. 20Lelo kwa Mulungu na Tati yenthu uwe ufalme siku zose. Amina.21Salamu zangu zimvikile chila muumini muna Kilisito Yesu. Wapendigwa wonili nao hano wowasalimieni. 22Pia waumini wose wowasalimieni, hasa kabisa wala wa familia ya kaisaliya. 23Na lelo neema ya Mndewa wetu Yesu Kilisito ikale na mihe yenu.
1Paulo, mtumigwa wa Kilisito Yesu kwa mapenzi ya Mulungu, na Timotheo ndugu yetu, 2kwa waumini na ndugu waaminifu muna Kilisito walioko kolosai. Neema iwe kumwenu, na amani kulawa kwa Mulungu Tata yetu. 3Cholava shukrani kwa Mulungu, Tata wa Mndewa wetu Yesu Kilisito, na chowaombea mara kwa mara.4Chihulika imani yetu muna Yesu Kilisito na upendo mlionao kwa wala wose watengigwe kwa ajili ya Mulungu. 5Mna upendo huu kwa sababu ya talaja la uhakika dihifadhiliwalo kuulanga kwa ajili yenu. Muhulika kuhusu talaja hiyo ya uhakika kabla muna mbuli dya kweli, injili, 6ambayo iza kumwenu. Injili ino yokweleka tunda ikuenela isi yose. Iwa ikitenda kudamana viya mkaya mmwenu pia siku mwihulikile na kujifunza kuhusu neema ya ,ulungu muna ikweli.7Ino ndio injili muifunzile kulawa kwa Epafra, mpendigwa wetu mtumigwa miyetu, ambae ni mjakazi mwaminifu wa Kilisito kwa niaba yetu. 8Epafra kautenda umanyikane kumwetu upendo wenu muna Roho.9Kwa sababu ya upendo uno, tangu siku chihulikie vino, hachileka kuwaombela. Chiwa chikalomba namjaziligwe na maarifa ya mapenzi yake muna hekima yose na ufahamu wa kiroho. 10Chiwa chikilomba kwamba mwizagenda kwa ustahimilivu wa Mndewa hana inzila zozipendeza. Chiwa chikilomba kwamba namweleke tunda muna kila tendo dinogile na kwamba namuwe muna maarifa ya Mulungu.11Cholomba mwize kugela nguvu muna kila endo dinogile na kwamba namuwe muna kila uwezo ulingane na nguvu utukufu wake muna uvumilivu na ustahimilivu wose. 12Chikulomba kwamba, kwa furaha, namlave shukrani kwa Tata, awatendile mweye mdahe kuwa na sehemu muna urithi wa waumini muna nuru.13Kachiokola kulawa muna utawala wa ziza na kuchisegeza utukufu wa umwene wa Mwana wake mpendigwa. 14Muna Mwanage tuna ukombozi, msamaha wa dhambi.15Mwana ni mfano wa Mulungu haoneka. Ni chaudele wa uumbaji wose. 16Kwakuwa kwa yeye vinthu vyose viumbigwa, vila viliuko kuulanga na vili muno muiisi vinthu vooneka na havioneka. ikiwa ni vya enzi au utawala au wenye nguvu, vinthu vyose viumbugwa na yeye kwa ajili yake. 17Yeye kakalahano kabla ya vinthu vyose namuna yeye vinthu vyose vyoitozeleza hamwe.18Na yeye ndiye mutwi cha mtufi yaani kanisa, yeye ni chanduso na chaudele kulawa miongoni mwa wefile, hivyo, ana nafasi ya kwanza miongoni mwa vinthu vyose. 19Kwa kuwa Mulungu kapendezigwa kwamba utimilifu wake wose uishi mgati kumwake, 20na kupatanisha vinthu vyose kwake kwa njia ya Mwanage. Mulungu alifanya amani kufosela damu ya msalaba wake. Mulungu alipatanisha vinthu vyose kumwake mwenyewe, ikiwa ni vinthu vya duniani au vinthu vya kuulanga.21Mweye pia, kwa wakati umwe mukala wageni kwa Mulungu na mkala maadui wake muna akili na matendo yehile. 22Lakini lelo kawaunganisha mweye kufosela kifo. Katenda vino ili kuwagala mweye watakatifu, webule na lawama na bila dossali mbele yake, 23gesa mkagendelela muna imani, muimalishigwe na kuwa thabiti, pasipo kulavigwa kutali kulawa kwenye taraja la ujasiri la injili muihulikile. Ino ndiyo injili itangazigwe kwa kila munthu aumbigwe hasi ya ulanga. Ino ndiyo injili ambay kwayo nie, Paulo, niwa mtumigwa.24Lelo nofulahia mateso yangu kwa ajili yenu. Nie notimiliza mna umwili wangu ichochihungule kwa mateso ya Kilisito kwa ajili ya mwili wake, ambao ni kanisa. 25Nie ni mtumigwa wa kanisa dino, sawasawa na wajibu kulawa kwa Mulungu kwa ajili yenu, kudimemeza mbuli dya Mulungu. 26Uno ni ukweli wa siri ikalile ifisigwa kwa miaka lundo na kwa vizazi. Lakini lelo igubuligwa kwa wose waaminio muna Yeye. 27Ni kwa wala ambao Mulungu kalonda kugubula kulivyo utaraji wa utukufu wa siri ya ukweli unoo miongoni mwa Mataifa. Ni kwamba Kilisito yumo mgati mmwenu, ujasiri wa utukufu wizao.28Ino ndiye chimtangaza. Chomwonya kila munthu, na kumfundisha kila munthu kwa hekima yose, ili kwamba chimgale kila munthu mkamilifu muna Kilisito. 29Kwa ajili ino, nie nojibidula na kujiyoha kulingana na nguvu yake ifanyayo kazi mgati kumwangu muna uweza.
1Kwa kuwa hulonda mvimanye jinsi ambavyo nikala na taabu lundo kwa ajili yenu, kwa wose wakalile Laodikia na kwa wose ambao hawaonile uso wangu muna mwili. 2Notenda kazi ili kwamba mioyo yao idahe kufarijiwa kwa kugaligwa hamwe muna upendo na muna utajiri wose wawingi wa uhakika kamili wa maalifa, muna kuimanya sili ya kweli ya Mulungu, ambaye ni kilisito. 3Muna Yeye hazina zose za hekima na maalifa zifisigwa.4Nolonga vino ili kwamba munthu yeyose aleke kuiiza akawatendela husuda kwa hotuba yenye ushawishi. 5Na ingawa simuli hamwe nanyi muna mtufi, lakini niko namweye muna roho. Nosekelela kulola ivo muipange goya nanguvu ya imani yenu muna Kilisito.6Gesa ivomumhokele Kilisito Mndewa, gendeni muna yeye. 7Muimalishigwe munna yeye mzengwe muna yeye, muimalishigwe muna imani gesa tu ivomfundishigwe, na kufungwa muna shukrani nyingi.8Loleni ya kwamba munthu yoyose seke awanase kwa falsafa na mbuli muhala ya udanganyfu kulingana na mapokeo ya wanadamu, kulingana na kanuni za muiisi, na sio kulingana na Kilisito. 9Kwa kuwa muna yeye ukamilifu wose wa Mulungu woishi muna mtufi.10Namweye mmemezigwa muna yeye. Yeye ni mutwi cha kila uweza na mamlaka. 11Muna yeye pia mtahiligwa kwa tohara ambayo haitendigwa na wanthu muna kulavigwa mtufi wa nyama, lakini mna tohala ya Kilisito. 12Mzikigwa hamwe nae muna ubatizo. Na kwa nzila ya imani muna yeye mfufufigwa kwa uweza wa Mulungu, iyoamfufue kulawa kwa wefile.13Na aho mkala mfile muna makosa yenu na kutotahiligwa kwa mitufi yenu kawatenda hai hamwe na kachisamehe makosa yetu yose. 14Alifuta kumbukumbu ya madeni yaandikigwe na zitalatibu zikalile kunyuma na cheye kuilava yose na kaitumbika mumsalaba. 15Kazihalava zinguvu na mamlaka. Kayaika hanze na kuyatenda kuwa sherehe ya ushindi kwa nzila ya msalaba wake.16Kwa hiyo, munthu yoyose sekeawahukumu mweye muna kudya au muna kung'wa, au kuhusu siku ya sikukuu au mwezi mpya, au siku za Sabato. 17Hivi ni vivuli vya mbuli yajayo, lakini kiini ni Kilisito.18Munthu yoyose sekeabohigwe tuzo yake kwa kutamani unyenyekevu na kwa kuabudu malaika. Munthu wa jinsi hiyo hukwingila muna mbuli aionile na kushawishiwa na mawazo ya mtufi. 19Yeye hakitozela mutwi. Ni kulawa muna mutwi kwamba mufi wose kufosela viungo vyake na mivuha huungwa na kutozigwa hamwe; na hukula kwa ukulaji ulavigwaho na Mulungu.20Ikiwa mlanganika hamwe na Kilisito kwa tabia zaisi, mbona moishi gesa mowajibika kwa isi: 21"Sekemtoze, wala kuonja, wala kugusa"? 22Yano yose yaamuligwa kwa ajilli ubananzi ukwiza na matumizi, kulawana na maelekezo na mafundisho ya wanadamu. 23Sheria zino zina hekima ya dini zilizotengenezwa kwa ubinafsi na unyenyekevu mateso ya mtufi. Lakini zibule thamani dhidi ya tamaa za mwili.
1Ikiwa Mulungu kawafufua kaidi hamwe na Kilisito, zilondeni mbuli za kuchanya uko akukala Kilisito kokala mkono wa kudila wa Mulungu. 2Mgese kuhusu mbuli za kuchanya sio mbuli za muiisi. 3Mana mweye mfa, na maisha yenu yafisigwa hamwe na Kilisito muna Mulungu. 4Wakati Kilisito volonda aoneke, ambaye ni maisha yenu, na mweye na muoneke mna Mulungu.5Kwa hiyo yakomeni mabuli yakukala muiisi yaani, uhankhu, uchafu, tamaa zihile, nia zihile na tamaa ambayo yayo ni tambiko da sanamu. 6Ni kwa ajili ya mbuli zino ghadhabu ya Mulungu yokwiza kwa wadya wana ambao hawahulika. 7Ni kwa ajili ya mbuli zino mweye na mkala mkagenda ivoivo yaho mkalile hamwe nao. 8Lakini lelo mzilave mbuli zino zose. Yaani ghadhabu, maya, na nia zihile, madusi na mbuli za chakachaka zikulawa mmilomo yenu.9Mse kuivwizila mweye kwa mweye, kwa kuwa muuvala unthu wa umwaka na mbuli zake. 10Muuvala unthu mpya, ambao wotendigwa upya mna a maalifa kutokana na mfano wa idya achiumbile. 11Mna a maalifa yanohabule Myunani na Myahudi kutahiligwa na kuleka kutahiligwa, asomile, hasomile, mtumigwa au sio mtumigwa, lakini badala yake Kilisito nio mbuli zose muna zose.12Gesa wateule wa Mulungu, watakatifu na wakupendigwa ivazeni unthu unogile, ukalimu, unyenyekevu, upole na uvumilivu. 13Muisolele mweye kwa mweye muihulumie kila munthu na miage. Kama munthu ana lalamiko na miage imwenga amsamehe ge via via ambayo Mndewa ivo awasameheni mweye. 14Kufosa mbuli zino zose, muipende, mana nio i chipimo cha ukamilifu.15Amani ya Kilisito ilongole mmioyo yenu. Ikala ni kwa ajili ya amani ino kwamba mtangigwa katika mtufi umwe. Muwe moshukulu. 16Na neno da Kilisito dikale mnyumbaa mmwenu kwa utajili. Kwa hekima yose, muifundishe na kuishauli mweye kwa mweye kwa zabuli na wila, na wila za muiloho. Mwimbe kwa shukulani mna imioyo yenu kwa Mulungu. 17Na chochose mkulonda mtende katika mzimbulli muhakla egu mvitendo tendeni yose kwa zina da Mndewa Yesu. Mwinkheni shukulani Mulungu tata kufosela Yeye.18Wake, wanyenyekeeni walume zenu gesa ivo ikupendeza muna Mndewa. 19Na mweye walume, wapenden wake zenu na mse kuwa wakali nao. 20Mweye wana watiini wazazi wenu mna i zimbuli zose mana ivo vikumpendeza mndewa. 21Kina tata mse kuwadovula wanenu, ili kwamba wase kwiza kukantha tamaa.22Watumwa, watiini wandewa wenu katika mtufi kwa mbulli zose, sio kwa huduma za meso kama wanthu wa kusekeza tu, bali kwa moyo na keli Mwogoheni Mulungu. 23Chochose mkutenda, tendeni kulawa mna izi nafsi zenu gesa kwa Mndewa na sio kwa wanthu. 24Mvimanya ya kwamba na muhokele vuho da kumiliki kulawa kwa Mndewa. Ni kilisito Mndewa mkumtumikia. 25Kwa sababu yoyose akutenda yasiyo haki na ahokele kwa hukumu kwa mbuli zisizo haki izo ztendile na habule kupendeleeigwa.
1Mndewa, laveni kwa watumwa wenu mbuli za haki na adili. Mvimanya lelo kwamba mnae Mndewa kuimbingu.2Gendeleleni kwa thabiti mmaombi. Mkale meso muna idyo kwa shukulani. 3Mulombe kwa ajili yetu pia, ili kwamba Mulungu afungule mlango kwa ajili ya mbuli, kulonga sili ya ukweli ya Kilisito. Kwa sababu ino nifungigwa minyololo. 4Na mulombe kwamba nidahe kudika wazi gesa ivo impasile kulonga.5Wite kwa ubala kwa wadya wakukala kunze na muukombole wakati. 6Mbuli zenu ziwe na neema wakati wose na yakolele munyu misimu yose, ili kwamba mdahe kuvimanya jinsi ivo ikuwapasa kumibu kila munthu.7Kwa mbuli zikunihusu nie, Tikiko na ayatende yamanyike kumwenu. Yeye ni ndugu mpendwa na mtumigwa muaminifu na mtumwa mietu katika Mndewa. 8Nomtuma kumwenu kwa ajili ya dino kwamba mdahe kuzimanya mbuli zikuchihusu cheye na pia kwamba adahe kuwagela moyo. 9Nomtuma hamwe na Onesimo indugu yetu muaminifu na mienu. Na wawalongele kila kinthu kilawile hano10Aristarko. imfungwa miangu kowalamsa pia naiyo maliko binamu yake na Barnaba iyo muhokele utalatibu kulawa kumwake, "kama akeza kumwenu, muhokeleni," 11Na pia Yesu akutangigwa Yusto. Wano wedumwe watahiligwe ni watenda kazi wayangu kwa ajili ya uwene wa Mulungu. Wawa ni falaja kumwangu.12Epafra kowalamsa. Yeye ni mienu na mtumigwa wa Kilisito Yesu. Yeye kuiyoha nkhani mna a maombi ili kwamba mdahe kutimalala kwa kikamilifu mna a mapenzi yose ya Mulungu. 13Kwa kuwa nomshuhudia, kwamba kotenda kazi kwa kuiyoha kwa ajili yenu kwa ao wakukala Laodekia, na ao wakukala Hierapoli. 14Luka idya imganga mpendwa, na Dema wowalamsa.15Walamse wandugu zangu wakukala Laodekia na Nimfa na idi kanisa da muinyumba ake. 16Balua ino ikasomigwa uko kumwenu, ikasomigwe na kudikanisa da walaodekia na mweye muhakikishe idya i balua ilawile Laodekia. 17Longa kwa Arkipa, "Uilole idya ihuduma ambayo kuihokela kulawa kwa Mndewa kwamba kulondigwa kuitimiza.18Ndamsa ino ni kwa makono yangu mwenyewe - Pauli. Muikumbuke i minyololo yangu. Neema na iwe namweye.
1Pauli, Silwano na Timotheo kwa kanisa da Wathesalonike katika Mulungu Tata na Mndewa Yesu Kilisito. Neema na amani iwe namweye.2Cholava shukulani kwa Mulungu kila mala kwa ajili yenu wose, wakati chowatambula katia malombi yetu. 3Choikumbuka bila kukoma kulongozi ha Mulungu na tati yetu sankhani yenu ya imani, juhudi ya upendo, na uvumilivu wenye ujasli kwa ajili ya baadaye katika Mndewa Yesu Kilisito.4Lumbu Mobwedana na Mulungu, chomanya wito wenu. 5Na jinsi yetu izile kumwenu si kwa mbuli tu, bali pia katika nguvu, katika Roho Mtakatifu, na katika uhakika. Kwa namna hiyo, momanya pia cheye chikala wanthu wa namna ilihi mgati mmwenu kwa ajili yenu.6Mkala wanthu wa kutuiga cheye na Mndea, kama mhokele mbuli katika taabu kwa seko ilawayo kwa Roho Mtakatifu. 7Na matokeo yankhe, mkawa mfano kwa wose katika Makedonia na Akaiya ambao wanaamini.8Kwa kuwa kulawa kumwenu mbuli da Mulungu denela kose, na si kwa Mekadonia na Akaiya mdumwe. Badala yake, kwa kila hanthu imani yenu katika Mulungu ienela kose. Na matokeo yake, hachilonda kulonga chochose. 9Kwa kuwa wao wenyewe woalifu uzio wenthu wa namna ilihi kati yenu. Wosimulila jinsi mumbidukile Mulungu kulawa katika sanamu na kumtumikila Mulungu aliye hai na wa kweli. 10Walava habali kuwa momgoza Mwanage kulawa kuulanga, kagubuligwa kulawa kwa wefile. Na yuno ni Yesu, kochiika hulu kulawa kui ghadhabu yokwiza.
1Kwa kuwa mweye wenyewe momanya, lumbu, kuwa uzio wenthu kumwenu haukala wa bule. 2Momanya kwamba mwanduso chiteseka na wachitenda kwa chinyala kula Filipi, kama momanyavyo. Chikala na ujasili katika Mulungu kulonga injili ya Mulungu hata katika taabu nyingi.3Kwa maana mahusia yenthu hayalawila na uhile, wala katika uchafu, wala katika hila. 4Badala yake, kama vila chitogoleka na Mulungu na kuaminigwa injili, ndivyo cholongavyo. Cholonga, si kwa kuwasekeza wanthu, lakini kumsekeza Mulungu. Yeye mdumwe ndiye achunguzaye mioyo yenthu.5Kwa maana hachitumile mbuli ya kujipendekeza wakati wose wose, kama momanyavyo, wala ukutumila mbuli kama kisingizilo kwa tamaa, Mulungu ni shahidi wenthu. 6Wala hachilondile utunyo kwa wanthu, wala kulawa kumwenu au kwa wamwenga. Chidahile kudai kupendeleigwa kama mitume wa Kilisito.7Badala yake chikala wahole kati yenu kama mama awafalijivyo wana wankhe mwenyewe. 8Kwa nzila ino chikala na upendo kumwenu. Chikala ladhi kuwashilikisha si tu injili ya Mulungu bali kaidi na maisha yenthu wenyewe. Kwa kuwa mkala wapendigwa wenthu. 9Kwa kuwa lumbu, mokumbuka sankhani na taabu yetu. Ichilo na imisi chikala chikitenda sankhani kusudi sekechize tukamlemea yeyose. Wakati huo, chiwahubilia injili ya Mulungu.10Mweye ni mashahidi, na Mulungu pia, ni kwa utakatifu wa namna ilihi, haki, na mbule lawama chiita wenyewe kulongozi mmwenu mweyemoamini. 11Vivyo hivyo, momanya ni kwa namna ilihi kwa kila imwe wenu, kama tata kokala kwa wanage chiwahimiza na kuwagela moyo. Chishuhudila 12kwamba mpasigwa kwita gesa ulivyo mtango wenu kwa Mulungu, awatangile mui umwene na utunyo wankhe.13Kwa sababu hiyo chomshukulu Mulungu pia kila wakati. Kwa kuwa wakati aho muhokele kulawa kumwetu ujumbe wa Mulungu muuhulike, mhokela si kama mbuli da wanadamu. Badala yake, muhokela kama kweli ilivyo, mbuli da Mulungu. Ni mbuli ino ambadyo dotenda sankhani kati yenu moamini.14Kwa hiyo mweye, lumbu, muwe wanthu wa kuiga makanisa ya Mulungu yauko katika Uyahudi katika Kilisito Yesu. Kwa kuwa mweye pia mteseka katika mbuli yala yala kulawa kwa wanthu wenu, kama ivoili kuwa kulawa kwa wayahudi. 15wakala ni Wayahudi ndiyo wamkomile Mndewa Yesu hamwe na walotezi. Ni Wayahudi ambao wachiwinga kulawa kunze. Hawampendeza Mulungu na ni maadui kwa wanthu wose. 16Wachizuila chisilonge na Mataifa ili wapanthe kuokoigwa. Matokeo yake ni kwamba wogendelela na bananzi zao. Uhelelo ghadhabu iza nchanya mmwao.17Cheye, lumbu, chikala chitengana mweye kwa muda mguhi, kimtufi, si katika roho. Chitenda kwa udaho wenthu na kwa shauku kulu kulola cheni zenu. 18Kwa kuwa chilonda kwiza kumwenu, nie Pauli, kwa mala imwe na mala imwenga, lakini kinyamkela kachizuila. 19Kwa kuwa kujiamini kumwetu ni mbwani kwa baadaye, au seko, au taji ya kuivunila kulongozi ha Mndewa wenthu Yesu wakati wa kwiza kumwake? Je si mweye nkhani kama walivyo wamwenga? 20Kwa kuwa mweye ni utunyo na seko yenthu.
1Kwa hiyo, chikalile hachidahile kuvumilia nkhani, chifikili kuwa ikala vinogile kusigala kudya Athene mdumwe. 2Chimlagiza Timotheo, lumbu yetu na mtumigwa wa Mulungu katika injili ya Kilisito, kuwaimalisha na kuwafaliji na imani yenu. 3Chitenda yano ili kusudi asiweaho yeyose wa kuteteleka kulawana na mateso yano, kwa kuwa wenyewe momanya kwamba chiteuligwa kale kwa ajili ya dino.4Kwa kweli, wakati chikalile hamwe namweye, chilongola kuwaeleza ya kuwa chikala haguhi kupantha mateso, na hayo yalawila kama momanyavyo. 5Kwa sababu ino, nikalile sidahile kuvumilia kaidi, nimlagiza ilikusudi nipanthe kumanya nchanya ya imani yenu. Hwita majalibu kakala angalau kawageza, na sankhani yenthu ikawa ni bule.6Lakini Timotheo keza kumwetu kulawila kumwenu na kachigalila habali zinogile nchanya ya imani na upendo wenu. Kachilongela ya kuwa mnayo kumbukumbu inogile nchanya yetu, na kuwa motamani kuchilola kama ambavyo nacheye chotamani kuwalola mweye. 7Kwa sababu ino, lumbu chifalijika nkhani na mweye kwa sababu ya imani yenu, katika taabu na mateso yenthu yose.8Kwa sambi choishi, kama mkatimalala imala kwa Mndewa, 9Kwani ni shukulani zilihi tumwinkhe Mulungu kwa ajili yenu, kwa seko yose chikalilenayo kulongozi ha Mulungu nchanya mmwenu? 10Cholomba nkhani ichilo na imisi ili chidahe kuzilola cheni zenu na kuwaongezela chohungula katika imani yenu.11Mulungu wenthu na Tata mwenyewe, na Mndewa wenthu Yesu achilongoze nzila yenthu chifike kumwenu. 12Na Mndewa awatende mukwongezeke na kuzidi katika pendo, mkibwedana na kuwabweda wanthu wose, kama chowatendela mweye. 13Na atende vino ili kuiimalisha mioyo yenu iwe bila lawama katika utakatifu kulongozi ha Mulungu wenthu na Tati yetu katika uzio wa Mndewa Yesu hamwe na watakatifu wake wose.
1Hatimaye, lumbu, chowagela moyo na kuwasihi na kuwasihi kwa Yesu Kilisito. Kama muhokele maelekezo kulawa kumwetu namna iwapasavyo kwita na kumpendeza Mlungu, kwa nzila hiyo pia mwite na kutenda nkhani. 2Kwa kuwa momanya ni maelekezo yalihi chiwenkhile kufosela Mndewa Yesu.3Kwa kuwa yano ndiyo mapenzi ya Mulungu: utakaso wenu - kwamba muepuke ugoni, 4Kwamba kila imwe wenu komanya namna ya kumiliki mke wake wenyewe katika utakatifu na heshima. 5Sekeuwe na mke kwa ajili ya tamaa za mtufi (kama Mataifa wasiommanya Mulungu). 6Asekuwaaho munthu yeyose kolonda vuka mipaka na kumkosela lumbudyake kwa ajili ya mbuli dino. Kwa kuwa Mndewa ndiye mwenye kuliha kisasi kwa mbuli zose zino, kama chikala chilongola kuwaonya na kushuhudila.7Kwa kuwa Mndewa hauchitangile kwa uchafu, bali kwa utakatifu. 8Kwa hiyo kodilema dino hawalema wanthu, bali komlema Mulungu, kowenkha Roho Mtakatifu wankhe.9Kuhusu upendo wa lumbu, hebule haja ya munthu yeyose kukuandikila, kwa kuwa mfundishigwa na Mulungu kubwedana mweye kwa mweye. 10Hakika, mtenda yano yose kwa lumbu wakalileuko Makedonia yose, lakini chowasihi, lumbu, mtende hata na nkhani. 11Chowasihi mtamani kuishi maisha ya utulivu, kujali shughuli zenu, na kutenda sankhani kwa mikono yenu, kama ivochiwaamulu. 12Tenda yano ili udahe kwita goya na kwa heshima kwa hao walio kunze ya imani, ili usihungukigwe na hitaji dyodyose.13Hachilonda mweye muelewe isivyo sahihi, mweye lumbu, nchanya ya hao wagonile, ili msekwiza mkahuzunika kama wamwenga webule na uhakika kuhusu wakati wokwiza. 14Iwapo choamini kuwa Yesu kadanganika na akafufuka kaidi, vivyo hivyo Mulungu naawagale hamwe na Yesu hao wagonile mauti katika yeye. 15Kwa ajili ya hayo chowalongela mweye kwa mbuli da Mndewa, kwamba cheye chikalile hai, nachiweaho wala wagonile mauti.16Kwa kuwa Mndewa mwenyewe naahulumuke kulawa muulanga. Naeze na sauti nkhulu, hamwe na sauti ya wasenga mkulu, hamwe na palapanda ya Mulungu, nao wadangaika katika Kilisito nawafufuke mwanduso. 17Kamala cheye tulio hai, chisigale, tutaungana katika ulanga hamwe nao kumlaki Mndewa muihewa. Kwa nzila ino nachiwe na Mndewa siku zose. 18Kwa hiyo, mfalijiane mweye kwa mweye kwa mbuli zino.
1Sambi, kwa habali ya muda na nyakati, lumbu, kubule haja kwamba kinthu chochose kiandikigwe kumwenu. 2Kwa kuwa mweye wenyewe momanya kwa usahihi ya kuwa siku ya Mndewa yokwiza kama mbavi kokwiza ichilo. 3Hadya wokulonga kuna ''Amani na usalama'', ndipo ubananzi huwazila ghafla. Ni kama usungu womwizila mama mwenye inda. Sekewaepuke kwa nzila yeyose.4Lakini mweye, lumbu hamhali mudi ziza hata ila siku iwazile kama mbavi. 5Kwa maana mweye mose ni wana wa nulu na wana wa imisi. Cheye siyo wana wa ichilo au wa muiziza. 6Hivyo basi, sekechigone kama wamwenga ivo wogona. Bali chikeshe na kuwa makini. 7Kwa kuwa wogona hugona ichilo na wanao lewa hulewa ichilo.8Kwa kuwa cheye ni wana wa imisi, chiwe makini. Chivale ngao ya imani na upendo, na , kofia ya chuma, ambayo ni uhakika wa wokovu wa wakati wokwiza. 9Kwa kuwa Mulungu hachisagule mwanduso kwa ajili ya gadhabu, bali kwa kupantha wokovu kwa nzila ya Mndewa Yesu Kilisito. 10Yeye ndiye kalonda ili kwamba, chikawa meso au chigona, tunaishi hamwe naye. 11Kwa hiyo, talajieni na kuzengana mweye kwa mweye, kama ambavyo tayali motenda.12Lumbu, chowalomba muwatambule wala wotumika mgati mmwenu na wala walio kuchanya yenu katika Mndewa na wala wanao washauli. 13Chowalomba pia muwatambule na kuwenkha heshima katika upendo kwa sababu ya sankhani yao. Muwe na amani mgati mmwneu mweye wenyewe. 14Chowasihi, lumbu: muwaonye webule kwita kwa utalatibu, wageleni moy wakanthile tamaa, Wasaidieni walio wanyonge, na muwe wavumilivu kwa wose.15Loleni asekuwaaho munthu yeyose kolinkha dihile kwa dihile kwa munthu yeyose. Badala yake, tendeni yanogile kwa kila imwe wenu na kwa wanthu wose. 16Sekeleleni siku zose. 17Lombeni bila kukoma. 18Mshukuluni Mulungu kwa kila mbulli, kwa sababu hayo ndiyo mapenzi ya Mulungu kumwenu katika Yesu Kilisito.19Sekemumzimishe Roho. 20Sekemuuzalau ulotezi. 21Yagezeni mbuli zose. Mditoze dililo dinogile. 22Epukeni kila mwonekano wa ubananzi.23Mulungu wa amani awakamilishe katika utakatifu. Roho, nafsi na waidi vitunzigwe mubule mawaa katika kwiza kumwake Mndewa wenthu Yesu Kilisito. 24Yeye awatangile ni mwaminifu, naye ndiye mwenye kutenda.25Lumbu, chilombeleni pia. 26Walamseni lumbu wose kwa busu takatifu. 27Nowasihi katika Mndewa kwamba balua ino isomigwe kwa lumbu wse. 28Neema ya Mndewa wenthu Yesu Kilisito iwe hamwe namweye.
1Pauli, Silwano, na Timotheo kwa kanisa da wathesalonike katika Mulungu Tati yetu na Mndewa Yesu kilisito. 2Neema na iwe kumwenu na amani ikulawa kwa Mulungu Tati yetu na kwa Mndewa Yesu kilisito.3Ichipase cheye kumshukulu Mulungu siku zose kwaajili yenu, ndugu. Mana vino ivo chikulondigwa chiwe, mana imani yenu ikula khani, na upendo wenu kwa kila munthu uongezeke lundo. 4Ivo cheye wenyewe chosimulila kwa kuigoda juu yenu mna a makanisa ya Mulungu. Chosimulila habali ya kugoza kwenu na imani yenu mli nayo mna amateso yose. Chosimulila habali za usungu uo mvumilile. 5Ino ndio ishara ya hukumu ya haki ya Mulungu. Matokeo yano ni kuwa mweye muwazigue kuwa mofanya kwingila mna u uwene wa Mulungu ambao kwa ajili yake motesigwa.6Mana ni haki kwa Mulungu kuwaliha yehile wadya wakuwatesa mwenye. 7Na kuwenkha laha mweye mkutesigwa hamwe na cheye. na atende vino wakati wa kugubuligwa kwake Mndewa Yesu kilisito kulawa kuulanga na uweza wake. 8Mna idi wenge da moto na awahilizile kisasi ao hawammanyile Mulungu na ao wakuilema injili ya Mndewa wetu Yesu.9Na waone usungu kukangamizigwa milele na kuno watengigwa na aho akukale Mndewa wa utukufu wa nguvu zake. 10Na atende wakati uo alonda eze ili atukuzigwe na wanthu wake na kushangaigwa na wose ao wamuaminile. Kwa sababu ushuhuda wetu kumwenu uaminigwa kumwenu.11Kwasababu ino chowaombea mweye siku zose. Choomba kwamba Mulungu wetu awawaze kuwa mofaya kutangigwa choomba awatimizile kila goya mkudilonda na kila ndima ya imani kwa nguvu. 12Choomba mbuli zino ili mpate kuditukuza zina da Mndewa Yesu. Choomba na mwenye mtukuzigwe na yeye kwasababu ya neema ya Mulungu na Mndewa Yesu kilisito.
1Lelo kuhussu kwiza kwa Mndewa wetu Yesu Kilisito kukusanyigwa hamwe ili chiwe: chowalombela mweye lumbu zetu. 2Kwamba seke msumbuligwa wala seke utamishwe kwa urahisi, kwa roho au kwa ujumbe au kwa barua ikaonekana kuwa ilawa kumwenu tu, ikalonga aya kuwa siku ya Mndewa yokwiza.3Munthu seke awavwizile kwa namna yoyose. Kwa kuwa diya digwe diwa wilile kwanza munthu wa uasi agubuligwe, idya imwana wa ubanangaji. 4Ino ndio alemae nae kuiinula mwenyewe kuno kumlela Mulungu na chochose chokuabudigwa. Na matokeo yake, hukala mna idi kanisa da Mulungu na kuilagisa kuwa yeye kuwa gesa Mulungu.5Vino, hamkumbuka ivo nikalile na mweye niwalongela mbuli zino? 6Lelo mkimanya icho chikumzuia ili kwamba aweze kugubuligwa kwa wakati sahihi utakapowadia. 7Kwa kuwa sili ya idya munthu akubananga yotenda kazi mpaka sambi ila kuna iyo akumlemesa mpaka aho halonda alavigwe muinzila.8Ndipo idya mbanazi volonda agubuligwe, ambaye Mndewa Yesu na amkome kwa muhe wa mulomo wake. Mndewa na amtende kuwa si chochose kwa ugubulo wa uzito wake. 9Uzio wa idya mbananzi na ulawile kwa sababu ya kazi ya kinyamkela kwa nguvu zose, ishara na mauzauza ya uvwizi. 10Na uvwizi wose una uzalimu. Mbuli zino naziwe aho kwa wadya wakwaga, kwa sababu hawakuuhokela upendo wa kweli kwa ajili ya kuhokoigwa kwao.11Kwasababu hiyo Mulungu kowatumila kazi zake za chakachaka ili waamini uvwizi. 12Matokeo yake ni kwamba wose na wahukumigwe, wadya ambao hawakulonda ukweli ila kuisekeza mna u uzalimu.13Ila ichipasa kushukulu Mulungu kila mala kwa ajili yenu wandugu mbwedigwa na Mndewa. Kwa sababu Mndewa kawa sagula mweye gesa malimbuko ya uwokovu kwa kusuntwa na Roho na imani mna Yesu Kilisito. 14Chino icho awatangieni kufosela injli mdahe kupata utukufu wa Mndewa wetu yesu kilisito. 15Kwahiyo, wandugu, timalaleni ngawingawi. Muimanye idya mila mfunndugwe kwa mbuli au kwa barua yetu.16Lelo, Mndewa wetu Yesu Kilisito mwenyewe, na Mulungu Tati yetu achipendile kuchibwedeza milele na na ujasiri unigile kwa ajili ya maisha yokwiza na kusela neema. 17awabwedeza na kuitenda ngawi mioyo yenu mna ikila mbuli na kazi inogile.
1Na sasa, mbuya, chilombeleni, kwamba mbuli dya Mndewa liweze kuenela na kutukuzwa, kama ivo ili pia kumwenu. 2Chilombe kwamba chidahe kuokolewa kulawa katika ubala na wanthu wabananzi, mana si wose wana imani. 3Lakini Mndewa ni mwaminifu, ambae na awaimalishe mweye na kuwalinda kulawa kwaila mbananzi.4China ujasili katika Mulungu kwaajili yenu, kwamba mkutenda na mgendelele kutenda mbuli ambayo chowalagiliza. 5Mulungu adahe kukulongoza mioyo yenu katika upendo na katika uvumilivu wa kilisito.6Lelo chowalagiliza, katika zina da Mndewa Yesu Kilisito. Kwamba muitenge na kila na kila mbuya amabye koishi maisha ya udabwala na sio kwa kulawana na desturi ambazo mzihokela kulawa kumwetu. 7Kwakuwa mweye wenyewe mvimanya ni sawa kumwenu kuchiigilizia cheye. Hatukuishi miongoni mwenu kama wadya ambao hawakalile na nizamu. 8Nahachidile ndia ya munthu bila kukilihila. Badala yake, chitenda kazi ichilo na msanya kwa kazi ndala na kwa shida, ili chileke kudaha kuwa mzigo kwa yeyose katika mweye. 9Chitenda ivo si kwa sababu chibule mamlaka. Badala yake, chitenda vino ili chiwe mfano kumwenu, ili kwamba muweze kuchiiga cheye.10Wakati chikalile hamwe namweye chiwalagiza, "Ikiwa imwe wenu halonda kutenda kazi, naaleke kuja." 11Kwakuwa chihulika kwamba baadhi wakwita kwa uvivu miongoni mwenu. Hawakutenda kazi lakini badala yake ni wanthu wasio na utaratibu. 12Lelo hao nao chowalagiza na kuwalemesa katika Mndewa Yesu Kilisito, kwamba lazima watende kazi kwa utulivu na kwa ndia yao wenyewe.13Lakini mweye, ndugu, msizimie roho katika kutenda yaliyo vyedi. 14Ikiwa munthu yoyose halonda kutii mbuli yetu mna uwaraka uno, mwe makini naye namuleke kushikiliana hamwe naye, ili kwamba adahe kuguma chinyala. 15Lekeni kumsolela gesa adui, lakini mwoneni gesa ndugu16Mndewa wa amani achinkhe amani wakati wose katika nzila zose. Mndewa awe nanyi wose. 17Ino ndio salamu yangu, Paulo, kwa mkono wangu mwenyewe ambayo ni alama mna ikila waraka. Vino ndivyo nokwandikaga. 18Neema ya Mndewa wetu Yesu Kilisto idahe kuwa nanyi nyose.
1Pauli, Mtumigwa wa Kilisito Yesu, kulingana na amli ya Mulungu na Mwokozi wenthu YesuKilisito aliye ujasili wenthu, 2kwa Timotheo mwanangu wa kweli katika imani: Neema, rehema na amani zolowa kwa Mulungu Tata na Kilisito Yesu Mndewa wenthu.3Kama nilivyokusihi ahonihalawe kwita Makedonia, usigale Efeso ili kwamba udahe kuwaamulu wanthu fulani sekewafundishe mafundisho tofauti. 4Pia sekewategeleze hadithi na olodha za nasaba zabule na uhelelo. Yano husababisha mabishano zaidi kufosa kuwasaidila kuendeleza mpango wa Mulungu wa imani.5Basi lengo da lagizo dino ni upendo ulawao katika moyo safi, katika dhamili zinogile na katika imani ya kweli. 6Baadhi ya wanthu wadikosa lengo wakayaleka mafundisho yano na kubidukila mazungumzo ya kibozi. 7Wolonda kuwa waalimu wa shelia, lakini hawamanyile wolonga au wanachosisitiza. 8lakini chomanya kwamba shelia ni zinogile kama munthu ataitumia kwa usahihi.9Chomanya kuwa, shelia haitungilwe kwa ajili ya munthu mwenye haki, bali kwa ajili ya wabena shelia na wabananzi, wanthu webule nawakome na wenye ubananzi, na ambao webule Mulungu na wabananzi. Itungigwa kwa ajili ya wokomao tata na mami zao, 10kwa ajili ya wakomaji, kwa ajili ya waashelati, kwa ajili ya wanthu wagoni, kwa ajili ya wala wolawa wanthu na kuwatenda watumigwa, kwa ajili ya wavwizi, kwa ajili ya mashahidi wa uvwizi, na yeyote aliye kinyume na maelekezo ya uaminifu. 11Maelekezo yano yolawila na injili yenye utunyo ya Mulungu mwenye kubalikiigwa ambayo kwayo niaminigwa.12Nomshukulu Yesu Kilisito Mndewa wenthu. Kanigela nguvu, kwa kuwa kanihesabu nie kuwa mwaminifu, na akaniika katika huduma. 13Nikala munthu wa kukufulu, mtesaji na munthu wa vulugu. Lakini nilipata lehema kwa sababu nilitenda kwa ubozi kwa kutoamini. 14Lakini neema ya Mulungu wenthu imema imani na upendo ukalile katika Kilisito Yesu.15Ujumbe uno ni wa kuaminika na wostahili kuhokelewa na wose, ya kuwa Kilisito Yesu keza muiisi kuokola wenye ubananzi. Nie ni nihile nkhani ya wose. 16Lakini kwa sababu ino nie ninkhigwa lehema ili kwamba mgati mmwangu nie, awali ya yose, Kilisito Yesu adhihilishe uvumilivu wose. Katenda hivyo kama kielelezo kwa wose nawamtumikile Yeye kwa ajili ya ugima wa milele. 17Na sambi kwa Mwene ebule na uhelelo, asekudanganika, asieoneka, Mulungu mdumwe, iwe heshima na utunyo milele na milele. Amina.18Nodiika lagilizo dino kulongozi hako Timotheo, mwana wangu. Notenda vino kulingana na ulotezi ulaviligwe hapo mwanduso kuhusu weye, ili kwamba uhusike katika vita zinogile. 19Tenda hivyo ili kwamba uwe na imani na dhamili inogile. Baadhi ya wanthu wayalema yano wakaangamiza imani. 20Kama vila Himeneyo na Alekizanda ambao nimwinkha kinyamkela ili wafundishigwe sekewakufulu.
1Kwa hiyo awali ya yose, nolonda malombi, na dua, na malombezi, na shukulani vitendeke kwa ajili ya wanthu wose, 2kwa ajili ya wamwene na wose ambao wako kwenye mamlaka, ili kwamba chidahe kuishi maisha ya amani na utulivu katika utauwa wose na heshima. 3Dino ni dinogile na lenye kutogoleka kulongozi ha Mulungu Mwokozi wenthu. 4Yeye hutamani kuwa wanthu wose waokolewe na wapanthe kuimanya kweli.5Kwa kuwa kuna Mulungu imwe, na kuna mpatanishi imwe kati ya Mulungu na mwanadamu ambaye ni Kilisito Yesu. 6Kajilava mwenyewe kama fidia kwa wose, kama ushuhuda kwa wakati muafaka. 7Kwa sababu ino, nie mwenyewe nitendigwa kuwa mjumbe wa injili na mtumigwa. Nolonga kweli. Silonga uvwizi. Nie ni mwalimu wanthu Mataifa katika imani na kweli.8Kwa hiyo, nolonda wanawalume kla hanthu walombe na kuinula mikono mitakatifu bila ghadhabu na mashaka. 9Vivyo hivyo, nolonda wanawake wavale mavazi yotogoligwa, kwa heshima na kuizuila. Sekewawe na nyele zilukigwe, au dhahabu, au Lulu, au mavazi ya ghalama nkhulu. 10Pia nolonda wavale mavazi yosahili wanawake wokili uchaji kwa kufosela matendo yanogile.11Mwanamke na aifunze katika hali ya utulivu na kwa utii wose. 12Simuluhusu mwanamke kufundisha, au kuwa na mamlaka nchanya ya mwanamulume bali aishi katika hali ya ukimya.13Kwa kuwa Adamu kaumbigwa mwanduso, kamala Eva. 14Adamu havwiziligwe, lakini mwanamke kavwizilwa kabisa katika ubananzi. 15Hata hivyo, naaokoigwe kwa kufosela kweleka wana, kama wataendelea katika imani na upendo na katika utakaso na akili inogile.
1Ulonzi uno ni wakuaminika: Kama munthu kotamani kuwa Msimamizi, kotamani sankhani inogile. 2Kwa hiyo msimamizi ni lazima sekeawe na lawama. Ni lazima awe mulume wa mke imwe. Ni lazima awe na kiasi, busala, mwenye utalatibu, mkalimu. Ni lazima awe udaho wa kufundisha. 3Sekeawe kotumila upele, sekeawe mgomvi, bali mhole, mwenye amani. Ni lazima sekeawe mwenye kubweda fedha.4Yompasa kuwatimalila goya wanthu wa ukaya mmwake mwenyewe, na wanage yowapasa kumtii kwa heshima zose. 5Maana ikiwa munthu hamanyile kuwatimalalila wanthu wa ukaya kumwake mwenyewe, naadileleze kanisa da Mulungu?6Sekeawe mwamini wasambi, ili kwamba sekeeze akaivunila na kulagala katika hukumu kama yula mbananzi. 7Lazima pia awe na sifa zinogile kwa wose walioko kunze, ili sekeeze akalagala muna chinyala na mtego wa mbananzi.8Mashemasi, vilavila wopasigwa kuwa wenye kustahili heshima, sekewawe wenye kulonga kuidi. Sekewatumile upele kufosa kiasi au kuwa na tamaa. 9Wadahe kuitunza kwa dhamili safi ila kweli ya imani igubuligwe. 10Wawe kaidi wathibitishigwa mwanduso, halafu wadahe kuhudumu kwa sababu webule lawama.11Wanawake vivyo hivyo wawe wenye heshima. Sekewawe wasingiziaji. Wawe na kiasi na waaminifu kwa mbuli zose. 12Mashemasi ni lazima wawe walume wa mke imwe imwe. Lazima wadahe kuwatimalalila goya wana wao na wa ukaya kumwao. 13Kwa kuwa wala wokutumikila goya hupata mtimalalo unogile na ujasili mkulu katika imani yaumo katika Kilisito Yesu.14Nokwandika mbuli zino kumwako, na notumaini kwiza kumwako vino haluse. 15Lakini ikiwa nanichelewe, nokwandika ili upate kumanya namna ya kwita katika nyumba ya Mulungu, ambalo ni kanisa da Mulungu aliye hai, nguzo na msaada wa kweli.16Na haipingika kwamba kweli ya Ulungu ugubuligwe ni mkulu: ''Kaoneka katika mtufi, kathibitishiigwa na Roho, akaoneka na wasenga, katangazigwa mgati mwa mataifa, kaaminigwa na isi, na akasoligwa nchanya katika utunyo.''
1Sambi Roho kolonga waziwazi kwamba katika nyakati zokwiza baadhi ya wanthu nawaileke imani na kuwa makini kutegeleza roho zovwiza na mafundisho ya kipepo yatakayofundishwa 2katika uvwizi na unafiki. Dhamili zao nazibiduligwe.3Nawawazuile kusola na kuhokela ndiya ambavyo Mulungu kaviumba vitumiigwe kwa shukulani mgati mmwao waaminio na wenye kuimanya kweli. 4Kwa sababu kila kinthu ambacho Mulungu amekiumba ni kinogil. Hebule ambacho chohokela kwa shukulani chostahili kulemigwa. 5Kwa sababu chotakasigwa kufosela mbuli da Mulungu na kwa nzila ya malombi.6Kama nauyaike mbuli zino kulongozi ya lumbu, nauwe mtumigwa anogile wa Yesu Kilisito. Kwa sababu ustahishigwa kwa mbuli ya imani na kwa mafundisho yanogile ambayo kuyakola. 7Lakini zileme hadithi za kiisi ambazo zopendigwa na wanawake walala. Badala yake, ifunze mwenyewe katika utaua. 8Kwa maana mazoezi ya mtufi yofala kidodo, bali utauwa wofala nkhani kwa mbuli zose. Huika ahadi kwa maisha ya sambi na yala yokwiza.9Ujumbe uno ni wakuaminiigwa na wostahili kutogoligwa kabisa. 10Kwa kuwa ni kwa sababu ino chotaabika na kutenda sankhani kwa bidii nkhani. Kwa kuwa chinao ujasili katika Mulungu akalile hai, ambaye ni Mwokozi wa wanthu wose, lakini hasa kwa waaminio.11Uyalonge na kuyafundisha mbuli zino. 12Munthu yeyose sekeauzalau ubwanga wako. Badala yake, uwe mfano kwa wose waaminio, katika ulonzi, mwenendo, upendo, uaminifu, na usafi. 13Mpaka ahonize, sigala katika kusoma, katika kuonya, na katika kufundisha.14Sekeupuuze kalama iumo mgati mmwako, ambayo kwinkhigwa kufosela ulotezi, kwa kuekeigwa mikono na walala. 15Uyajali mbuli zino. Ishi katika hayo ili kukula kumwako kuwe dhahili kwa wanthu wose. Zingatila nkhani mwenendo wako na mafundisho. 16Sigala katika mbuli zino. Maana kwa kutenda hivyo nauiokole mwenyewe na wala wokutegeleza.
1Sekeumkemele mwanamulume mlala. Bali mgile moyo kama tati yako. Uwagele moyo wabwanga kana kwamba ni lumbu zako. 2Uwagele moyo wanawake walala kama mami zako, na wandele kama dada zako kwa usafi wose.3Waheshimu wajane, wala walio wajane kweli kweli. 4Lakini kama mjane ana wana au wazukulu, waleke kwanza waifunze kulagisa heshima kwa wanthu wa ukaya mmwao wenyewe. Waleke wawalihe wazazi wao yanogile, kwa kuwa ino yobwedeza kulongozi ha Mulungu.5Lakini mjane kweli kweli ni yula alekigwe mdumwe. Naye huika tegemelo dyake kwa Mulungu. Siku zose hudumu katika sala na malombi ichilo na imisi. 6Hata hivyo, mwanamke yule koishi kwa anasa kadanganika, ingawaje yu hai.7Na uyahubili zino mbuli ili kwamba sekewawe na lawama. 8Ila kama munthu asipowatunza lumbu zake, hususani wala wakalile ukaya mmwake, ameikana imani na ni keha kufosa munthu asiye amini.9Basi mwanamke aandikishigwe mui olodha kama mjane akiwa na umli usiohungula miaka sitini, na ni mka wa mulume imwe. 10Lazima awe kamanyika kwa matendo yanogile, ikiwa ni kwamba kawajali wana, au kawa mkalimu kwa wageni, au kaosha migulu ya waaminio, au kadisaidila ambao wakala wakitesigwa, au kajilava kwa kazi yeyose inogile.11Lakini kwa wala wajane wabwanga, lema kuwaandikisha mui olodha ya wajane. Kwa kuwa wakiingila mui matamanio ya kimtufi dhidi ya Kilisito, wolonda kuoigwa. 12Kwa nzila ino huingila mui hatia kwa kuwa hubena kujilava kumwao kwa awali. 13Na kaidi huingila mui mazoea ya ubwa. Wao huzunguka nyumba kwa nyumba. Si tu kwamba ni wabwa bali kaidi huwa wasengenyaji na wenye huingila mbuli ya wamwenga. Wao hulonga mbuli wasiyopaswa kuyalonga.14Kwa hiyo nie nolonda wanawake wabwanga waoleigwa, waeleke wana, watimalalie nyumba zao, ili kutomwinkha adui nafasi ya kuchishitaki kwa kutenda ubananzi. 15Kwa sababu baadhi yao wambidukila Chinyamkela. 16Kama mwanamke yeyose aaminiye ana wajane, basi na awasaidile, ili kanisa lisilemewe, ili didahe kuwasaidila wala walio wajane kweli kweli.17Basi walala wala watawalao vyedi wahesabiwe kuwa wamestahili heshima maladufu, hasa wala wojishughulisha na kufundisha mbuli da Mulungu. 18Kwa kuwa maandiko yolonga, ''Sekeumfumbe ng'ombe mulomo apulapo nafaka,'' na ''Mtenda sankhani kostahili mshahala wankhe.''19Sekeuhokele mashitaka dhidi ya walala isipokuwa kuna mashahidi waidi au wanthatu. 20Waonye wakosaji kulongozi ya wanthu wose ili wamwenga wasigale labda nawaogohe.21Nokulagiza kwa dhati kulongozi ha Mulungu, na kulongozi ya Kilisito, na wasenga wateule, kwamba uzitunze malagilizo yano bila ubaguzi wowose, na kwamba sekeutende mbuli dyodyose kwa upendeleo. 22Sekeumuekele munthu yeyose mikono halaka. Sekeushiliki bananzi ya munthu imwenga. Yokupasa kuifunza mwenyewe uwe safi.23Hakupasi kung'wa mazi muhala. Badala yake, ung'we upele kidodo kwa ajili ya munda na utamu wako ya mala kwa mala. 24Bananzi za baadhi ya wanthu humanyika kwa uwazi, na huwalongola muihukumu. Lakini baadhi ya bananzi hukola baadaye. 25Vivyo hivyo, baadhi ya sankhani zinogile humanyika kwa uwazi, lakini hata zimwenga sekeziifise.
1Wala wose walio hasi ya nila kama watumigwa wawasolele wandewa zao kama wenye heshima zose, wolondigwa kutenda hivyo ili zina da Mulungu na mafundisho sekeyadukanwe. 2Watumigwa wenye wandewa waaminio sekewawadhalau kwa sababu wao ni lumbu. Badala yake, wawatumikile nkhani. Kwa sababu wandewa wosaidiigwa sankhani zao ni waamini na wapendigwa. Fundisha na kuyatangaza mbuli zino.3Iwapo munthu fulani kofundisha kwa upotovu na hayahokela maelekezo yenthu yenye kuaminika, ambayo ni mbuli ya Mndewa wenthu Yesu Kilisito, iwapo hawaditogola fundisho dolongoza mui utauwa. 4Munthu yuno koivuna na hamanyile chochose. Badala yake, ana vulugu na mabishano nchanya ya mbuli. Mbuli zino hweleka wivu, gomba, madukano, shuku ihile, 5na vulugu za mala kwa mala kati ya wanthu wenye akili zibanangike. Woileka kweli. Wofikili kwamba utauwa ni nzila ya kuwa matajili''6Lelo utauwa na kulidhika ni faida nkhulu. 7Kwa maana hachizile na chochose muiisi. Wala hachidahile kusola chochose kulawa muiisi. 8Badala yake, chitosheke na ndiya na mavazi.9Lelo hao wolonda kuwa na mali hulagala katika majalibu, katika mtego. Hulagala katika uhenye umemile na tamaa zihile, na katika kinthu chochose chowatenda wanthu wazame katika maangamizi na ubananzi. 10Kwa kuwa hubweda fedha ni chanzo cha aina zose za ubananzi. Wanthu ambao hutamani hyo, wapotoshigwa kutali na imani na waisoma wenyewe kwa huzuni nyingi.11Lakini weye munthu wa Mulungu, zikimbile mbuli zino. Kola haki, utauwa, uaminifu, upendo, usitahimilivu, na uhole. 12Toa vita vinogile vya imani. Tozelela ugima wa milele utangigwe. Ikala ni kwa sababu ino kwamba ulava ushuhuda kulongozi ya mashahidi wengi kwa kila kilicho kinogile.13Nokwinkha amli ino kulongozi ha Mulungu, kosababisha vinthu vyose kuishi, na kulongozi ya Yesu Kilisito, alongile iliyo kweli kwa Pontio Pilato: 14itunze amli kwa ukamilifu, pasipo mashaka, hadi uzio wa Mndewa wenthu Yesu Kilisito.15Mulungu atazihilisha uzio wankhe kwa wakati sahihi-Mulungu, Mbalikiigwa, nguvu mdumwe, Mwene kowatawala, Mndewa kolongoza. 16Mdumwe koishi milele na kokala katika bunkhulo usiokalibiwa. Hebule munthu kodaha kumlola wala kodaha kumlola. Kumwake iwe heshima na udaho wa milele. Amina.17Walongele matajili katika isi ino sekewaivune, na sekewaumaini katika utajili, ambao siyo wa uhakika. Badala yake, wopasigwa kumtamani Mulungu. Ambaye huchinkha utajili wose wa kweli ili chisekelele. 18Walongele watende yanogile, watajilike katika sankhani zinogile, wawe wakalimu, na utayali wa kulava. 19Katika nzila hiyo woiikila msingi unogile kwa mbuli yokwiza, ili kwamba wadahe kutoza maisha halisi.20Timotheo, linda kila winkhigwe. Jiepushe na majadiliano ya kibozi na mabishano yenye kujipinga ambayo kwa uvwizi hutangigwa maalifa. 21Baadhi ya wanthu huyatangaza mbuli zino, na hivyo wameikosa imani. Neema na iwe hamwe namweye.
1Pauli mtumigwa wa Yesu Kilisito kwa mapenzi ya Mulungu sawa sawa na ahadi ya ugima na wa mgati mwa Yesu Kilisito. 2Kwa Timotheo mwana mpendigwa Neema na lehema na aman zikulawa kwa Mulungu ta na kwa Kilisito Yesu Mndewaa wenthu.3Nomshukulu Mulungu nikumtumikia kwa nia inogile ge ivo watendile tati zangu, ivo nikuwakumbuka daima mmaombi yangu. Ichilo na 4imisi notamani chiione ili niisekelele nkhani. Noyakumbuka masozi yako. 5Nokumbusigwa kuhusuimani yako ihalisi ambayo aho ha chanduso ikala kwa wau yako Loisi na mami yako Yunisi. Na ninauhakika i imani iyo yokala mmwako na weye pia.6Ino nio isababu nokukumbusa kuikonkhela kalama ya Mulungu iyo imgati mmwako kwa nzila ya kwinkhiligwa makono yangu. 7Kwa kuwa Mulunngu hachinkhile loho ya kwogoha, bali ya nguvu na upendo na nidhamu.8Kwa iyo use kuuonela chinyala ushuhuda kuhusu Mndewa wetu wala wangu nie Pauli mmfungigwa wake. Bali uwe hamwe na a mateso kwa ajili ya injili na kudaha kwa Mulungu. 9Ni Mulungu achihokoe na kuchitanga kwa mtango mtakatifu. Hatendile vino kuingana na ivo chitendile cheye bali kulingana na neema na umoango wake mwenyewe kachipatila mbuli zino muna Kilisito Yesu kabla ya nyakati hazinandusa. 10Lakini lelo wokovu na Mulungu ugubuligwa kale kwa kwiza kwa mwokozi wetu Kilisito Yesu. Ni Kilisito aikoshe i mauti na kugala ugima wa dimwe kwa dimwe kwa i nulu ya injili. 11Kwa sababu hiyo nisaguligwa kuwa mhubili, mtumiga na kungwi.12Kwa sababu ino noteseka pia, lakini siona chinyala kwa kuwa nammanya nimuaminile tangu ulo. Nina hakika kuwa yeye kodaha kuchiga goya kia nichikile kumwake siku dia. 13Ukumbuke mfano wa usenga wa uaminifu uuhulikile kulawa kumwangu hamwe na imani na upendo wa mgati mwa Kilisito Yesu. 14Yekegoya yose yanogile winkhigwe na Mulung kufosela Roho Mtakatifu akukala mgati mmwenu.15Vino kovimanya, wose wakukala mna Asia wanileka. Mna i di kundi dino waumo Figelo na Hemogene. 16Mndewa ailehemu nyumba ya Onesiforo kwa kuwa mala nyingi kakala konibwedeza na hainole chinyala minyololo yangu. 17Badala yake, ivo akalile Roma akanilonda kwa bidii hamala kanipata. 18Mulungu amjalie kupata lehema kulawa kumwake siku dia. Ge ivo anitazile nie ivo nikalile Efeso. weye kuvimanya goya.
1Kwa hiyo, weye mwanangu, ugelige nguvu muna ineema imgati ya Kilisito Yesu. 2Na mbuli zouhulike kumwangu miongoni mwa washahidi wengi, uwenkhe wanthu waaminifu ambao wezadaha kuwafundiza wamwenga ivia.3Shiriki asikali yootumigwe na niye, kama asikali yanogile wa Kilisito Yesu. 4Habule asikali yootumika muda uo uo yoishugulisha na shughuli za kawaida za maisha yano, ili kama yampongeze ofisa wake mkulu. 5Ivo kama munthu yakaihuma kama mwanambio, heza kwinkhigwa tuzo gesa hashindane kwa kuwinza kanuni.6Ni muhimu kuwa mkulima yana ibidii yawe wa kuulongozi kuhokela mgawo wa mazao yako. 7Tafakari kuhusu chonilonga, kwa via Mndewa keza kwinkha uelewa muna mbuli zose.8Mkumbukeni Yesu Kilisito, kulawa uelesi wa Daudi, ivo afufulige kulawa kwa wadanganike. Ino ni kulawila na imbuli yangu ya injli, 9ambao kwa sababu ya iya notesigwa hata kufungigwa minyololo gesa mbananzi. Lakini mbuli ya Mulungu haifungigwa kwa minyololo. 10Kwa hiyo, novumilia mbuli zose kwa ajili ya wala ambao Mulungu kamala kuwasagula, ili nao via waupate wokovu muna Kilisito Yesu hamwe na utukufu wa milele.11Ulonzi uno ni wa kutigologwa: "Ikawa chidanganka hamwe naye, chiza ishi hamwe naye pia, 12gesa chikavumilia, chiza tawala hamwe naye pia, gesa tukimkana yeye, naye pia achikane cheye. 13gesa hachizakuwa waaminifu, yeye kusigala kuwa muaminifu, maana hadaha kujikana mwenyewe"14Gendelela kuwakumbusa juu ya mbuli zino. Waonye mbele za Mulungu waleke kulumbana kuhusu zimbuli. Kwa sababu habule mafanikio mna imbuli ino. Kulawa na dino kuna ubananzi kwa wala wautegeleza, 15Tenda bidii kuilagusa kuwa kutogoligwa kwa Mulungu kama msankhana kazi yebule na sababu ya kuwaumigwa. Litumie mbuli ya Mulungu kweli kwa usahihi.16Iepusheni na zimbuli za iisi, ambayo yaongoza kwa zaidi na zaidi ya ubananzi. 17Zimbuli zawe zosambaa kama londa ndugu. Miongoni mmwao ni Himenayo na Fileto. 18Wano ni wanthu wapuwile ukweli. Walongo kuwa ufufuko tayari ulawilila. Wabidula imani ya baadhi ya wanthu.19Hata hivyo, msingi imala wa Mulungu woimalala, muna uandiko uno, "Mndewa kawamanya wala wake na chila yoditambula zina da Mndewa ni lazima aitenge na uzalimu." 20Muna nyumab ya chitajili, sio kwamba muna vyombo vya zahabu na shaba muhala. Pia kuna vyombo vya mibiki na ulonga. Baadhi ya vino ni kwa ajili ya matumizi ya heshima ba baadhi yake kwa matumizi yebule na heshima. 21Ikawa kezajitakasa mwenyewe kulawa kuna yamatumizi yebule na heshima, yeye ni chombo choheshimiya. Katengigwa maalulu, mwenye manufaa kwa Mndewa na kaandaigwa kwa shughuli inogile.22Zikimbile tamaa za ubwanga. Ukainza haki, imani, upendo na amani hamwe na wala womtanga Mndewa kwa moyo unogile. 23Lakini uleme upumbavu na maswali yakipuuzi. Kwani hivimanya yakuwa yolela ugomvi.24Mtumishi wa Mndewa halondigwa kuwa mgomvi badala yake kolondigwa kuwa muhole kwa wanthu wose, yodaha kufundisha, na mvumilivu. 25Ni lazima yawaelimishe kwa uhole wala wampingao. Lakini Mulungu kodaha kuwapatila toba kwa kimanya kweli. 26Kodaha kupata ufahamu tena na kuukwepa mtanzi wa kinyamkela, baada ya kuwa watengigwa nayeye kwa ajili ya manogile yake.
1Lakini uitambule dino: muna siku za mwisho nakuwe na nyakati ndala. 2Kwa sabau wathu nawawe wenye kuipenda fedha wenye kuisifu, wenye kuigoda, wenye zihaka, webule shukulani na wabananzi. 3Wabule upendo wa asili, hawakulonda kuishi kwa amani yoyose, wachonganishi, wasingiziaji, hawadahile kujizuia, wenye vurugu, wasiopenda yanogile. 4Nawawe wasaliti, wakaidi, wakuipenda wenyewe na alonda anasa kumpenda Mulungu.5Kwa kunze na wawe na chei ge womwogoha Mulungu, lakini okana nguvu yake. 6Ibangeni na wanthu ao. Kwa kuwa huna wanawalume wamwenga okwingila mzi familia za wanthu na kuwalonda wanake wabozi wamemile dhambi na oongozigwa na tamaa za kila aina. 7Wanake wana woifunza siku zose lakini seme wadahe kuifukila ufahamu wa idya ikweli.8Gesa via ambavyo Yane na Yambre ivo watimalale kinyume na Musa. Kwa nzila ino makungwi wano wa uvwizi wotimalala kinyume na ikweli. Ni wanthu wabanangigwe mna izi fikila zao hawatogoligwe kuhusiana na imani. 9Lakini seme waite kutalli kwa kuwa ubozi wao na u pwii kwa wanthu wose, gesa ivo uwile kwa wanthu wadya10Lakini weye kuyakola mafundisho yangu, ivo ivo nikwita makusudi yangu, imani yangu ivo nikuvumilia, ivo nikupenda na kustahimilivu wangu, 11mateso, milumizigwe kudya Antiohia, Ikonio na Listra. Niyavumilia mateso, Mndewa akamoko mna a yose ayo. 12Wose olonda wakale mna a maisha ya kumwogoha Mulungu mna i Kilisito, na watesigwa. 13Wanthu wehile na wavwizi na waiyohe kuwa weha. Na wawabanange wamwenga. Ao wenyewe wabanangigwa.14Lakini weye kala mzi mbuli izo uifunzile na kuamini kwa utjabiti. Kwa kuwa kuifunza kwa niani. 15Kuvimanya ya kuwa tangu muudodo wako kuyamanya maandiko matakatifu. Yano yodaha kukwinkha hekima kwa ajili ya wokovu kwa nzilla ya imani mna i kilisito Yesu.16Kila andiko digeligwa muhe Mulungu. Dofaya kwa mafundisho yenye faida, kwa kushawishi, kulekebisha makosa, na kwa kufundishila mna ihaki. 17Ino ni kwamba munthu wa Mulungu akangale, akiwa kenkhigwa nyenzo zose kwa ajili ya kutenda kazi zinogile.
1Nokwinkha lagilizo dino lenye uzito mbele za Mulungu na Kilisito Yesu, alondae wahukumu wagima na wefile na kwa sababu ya kugubuliwa kwake utukufu wake: 2Hubiri Mbuli. Uwe tayari kwa wakati ufayo na na wihile. Walongele wanthu dhambi zao, lemesa, himiza, kw auvumilivu wote na mafundisho.3Kwa maana nawize ambao wanthu hawasolelana na mafundisho ya kweli. Badala yake, wakuilondela walimu wa kufundsha kulingana na tamaa zao. kwa nzila ino magutwi yao yatakuwa yatekenyigwa. 4Nawaleke kutegeleza mafundisho ya kweli na kubidukila hadithi. 5Lakini wewe uwe mwaminifu katika mbuli zose, kuvumilila madala, tenda kazi ya mwinjilisti; timiza huduma yako.6Kwa maana niye tayari nimiminigwa kale. Muda wa kuhalawa kumwangu umewadia. 7Nishindana katika haki, Mwendo nimeumaliza, imani nimeilinda. 8Taji ya haki imewekwa kwa ajili yangu, ambayo Mndewa, anayehukumu kwa haki, naaninkhe iku ila. Na siyo kumwangu bali pia kwa wose wogozela kwa shaukuku kuoneka kumwake.9Jitahidi kwiza kumwangu hima. 10Kwa kuwa Dema kanileka. Koupenda ulimwengu wa sambi na kaita Thesalonike, Kreseni alikwenda Galatia, na Tito kaita Dalmatia11Luka tu ndiyo yuko hamwe nami. Umsole Marko uje naye kwani yeye ni muhimu kwangu muna huduma. 12Nimlagiliza Tikiko Efeso. 13Lile joho ambalo nidilieka Troa kwa Karpo, ahowize digale, hamwe na viya vitabu hasa viya vya ngozi.14Alekizanda mfuwa chuma kanitendela yehile mengi. Mndewa amlihe kulingana na matendo yake. 15Nawe pia jihadhari naye, kwani alinipinga sana maneno yetu. 16Muna utetezi wangu wa kwanza, kubule munthu yoyose atimalale hamwe nami, badala yake, kila mmoja aliniacha. Mulungu seke awahesabie hatia.17Lakini Mndewa katimalala hamwe nami, kaniika nguvu ili kwamba kufosela kumwangu, mbuli ilongwe kwa ukamilifu na mataifa wapate kuhulika. Niokoligwa muna umukinywa cha Simba. 18Mndewa ataniepusha na matendo yose yehile na kuniooa kwa ajili ya umwene wake wa mbinguni. Utukufu uwe kwake milele na milele. Amen19Mlamse Priska, Akila na nyumba ya Onesiforo. 20Erasto kasigala! huko Koritho, laini Trifimo nimleka Mileto akiwa mtamu. 21Tenda hima wize kabla ya ipindi cha mbeho. Eubulo kokulamsa, pia Pude, Lino, Claudia na ndugu wose. 22Mulungu awe hamwe na roho yako, Neema iwe nawe.
1Paulo, mtumigwa wa Mulungu na mtume wa Yesu Kilisito, kwa imani ya msagulwa wa Mulungu na maalifa ya kweli igalayo utauwa. 2Wayago ktika uhuila la uzima wa milele kwaila Mulungu hadahile kulonga uvwizi auahadile tangu milele. 3kwa wakati muafaka, aligubula mbuli yake katika ujumbe anihile nie kulonga. Ilinipasa kutenda vino kwa amuli ya Mulungu mulokozi wetu.4Kwa Tito, mwana wa ikweli muna imani yetu. Neeam, huluma na amani kulawa kwa Mulungu Tata na Yesu Kilisito mlokozi wenthu. 5Kwa sababu ino nikuleka Krete, kwamba uyatende goya mbuli zose ya wile hayana kala goya nakuika walala wa dikanisa kwa kila kaya kama ivo nikutumile.6Mlala wa dikanisa seke awe na lawama, mulume wa muke imwe, aliye na na wana waaminifu wasio na nidhamu. 7Ni lazima kwa mwangamizi gesa mtimalalaji wa ukaya kwa Mulungu isekuwa na lawama. Asekuwa munthu wa nyangi au hadaha kuizuila. Lazima asekuwa mwepesi wa hasila, asekuwa mlevi, asekuwa munthu wa kusababisha gomba, na asekuwa mwenye tamaa8Badala yake: awe munthu wa mkaribishaji, kopendae wema. Lazima awe munthu mwenye akili timamu, mwenye haki, komcha Mulungu, akuitawala mwenyewe. 9Awezae kutimalala mafundisho ya kweli yafundishwigwe ili yadahe kuwaguma umoyo kwa mafundisho majomwa na adahile kuwalekebisha wose wakumlema.10Kwa kuwa wabananzi wengi, hasa wala wa tohara. Mbuli yao ni ya uhenye. wakuhuna na kuwalongoza wanthu katika wagazi. 11Ni lazima kuwalemesa wanthu gesa wao. wofundisha yala wasiopaswa kwa faida za chinyala na kubananga familia zose.12Imwenga wao, munthu mwenye busala, kalonga, "Wakrete wana uvwizi wabule mwisho, wehile na wanyama wa hatali, wadabwala na walafi." 13Yano maelezo nikweli kwahiyo uyalemese kwa nguvu ili kwaba wadahe kulonga kweli muna imani.14Weye ulekekujihusisha na hadihi zabule ukweli za kiyahudi au amri za wanthu, ambao hubweleza kunyuma ukweli.15Kwa wose yeli safi, vinthu vyose ni vizelu lakini wose walio wachafu na wasioamini habule kilicho safi. Kwa kuwa mawazo yao na dhamira zao zichafuligwa. 16Wokili kummanya Mulungu, lakini kwa amatendo womlema. Wao ni wasiotii. Hawathibitishile kwa tendo dyodyose linogile.
1Lakini weye yalonge yadya yakugendana na maelekezo ya kuaminika. 2Walala wawe na kiasi, heshima, busara, imani safi, muna uupendo, na muna uvumilivu.3Via via wandele walala lazima daima wailagise wao wenyewe kama via weye kujiheshimu, na seke wasengenye. Lazima sekewawe watumwa wa upele. 4Yowapasa kufundisha zinogile ili kuwaandaa wandele kwa busara kuwabweda walume zao na wana wao. 5Wopasigwa kuwafundisha kuwa na busara, wasafi, watunza goya kaya zao, na wotii kwa walume zao wenyewe. Yowalazimu kutenda mbuli ili kwamba mbuli da Mulungu sekedidukanwe.6Kuna inamna iyo iyo, wagaleni moyo wabwanga wawe na busara. 7Muna inzila zose jigaleni wenyewe kuwa mfano muna ikazi inogile; na mfundishapo, lagiseni uadilifu na heshima. 8Longeni ujumbe wenye afya na ubule na dosari, ili kwamba yoyose alonda apinge aibishigwe kwa sababu habule dihile da kulonga juu ya kubishana nao.9Watumwa na wawatii wandewa zao muna kila chinthu. Wopasigwa kuwafundisha na sio kubishana nao. 10Hawapasigwa kubawa. Ivo lelo, wopasigwa kulagisa imani yose inogile ili kwamba muna inzila zose wayanogeze mafundisho yetu kumhusu Mulungu mwokozi wetu.11Kwa kuwa neema ya Mulungu ionekana kwa wanthu wose. Yochifundishakulema mbuli ambazo si za kimulungu na tamaa za kidunia. 12Yochifundisha kuishi kwa busara, kwa haki, na muna nzila za kimulungu kw wakati uno. 13Wakati chotarajia kuhokela tumaini dyetu da baraka, mwonekano wa utukufu wa Mulungu wenthu mkulu na mwokozi wetu Yesu Kilisito.14Yesu kailava mwenyewe kwa ajili ya cheye kulawa muna ubananzi na kuchitenda wazelu, kwa ajili yake, wanthu maalumu na hamu ya kutenda kazi inogile.15Yalonge na usisitize mbuli zino. kemela kwa ukulu wose. sekeutogole munthu yoyose akupuuze.
1Uwakumbuse kuwanyenyekela vilongozi na mamlaka, kuwatii na kukala tayari muna kila kazi inogile. 2Wakumbuse seke amtendele munthu yoyose vihile, wabange majibizano, wawenkhe nafasi wanthu ingi muna kutenda maamuzi, na kulagisa unyenyekevu kwa wanthu wose.3Kwa kuwa cheye pia chikala na mawazo yehile na wakaidi. Chikala chagile na chitendigwa watumwa kwa tamaa lundo na zistarehe. Chiishi muna wivu na ubananzi. Chichukiza na chichukiana.4Lakini wakati huluma ya Mulungu mwokozi wenthu na upendo wake kwa wanadamu uonekanile. 5haikallile kwa matendo yetu ya haki chiitendile, bali kachiokola kwa kusunthwa kwake. Kachiokola kwa kusunthwa kwa kuelekigwa kaidi na muna kutendigwa kaidi kwa Roho Mtakatifu6Mulugu akatila Roho Mtakatifu kwa wingi nchanya kumwetu kufisela Yesu Kilisito mulokozi wenthu. 7Katendaga vino ili kwamba, chikala chihesabiwa haki kwa neema yake, chiwe washirika muna uhakika wa maisha milele.8Uno ni ujumbe utogoligwe. Nowalonda muyalonge kwa ujasili mbuli zino, ili wadya wanaomwamini Mulungu wawe na dhamira juu ya kazi inogile ambayo kaiika mbele yao.9Lakini muibange muna imijadala ya ubozi, nasaba, mashindano, na migongano kuhusu sheria. Mbuli izo yabule maana wala faida. 10Mlemeni yoyose akugale miigawanyiko mgati kumwenu. Baada ya onyo moja ama mawili, 11manyeni munthu wa anmna iyo kaileka nzila iliyo sahihi na kotenda dhambi kuihukumu mwenyewe.12Nitakapomlagiza kumwako Artemi au Tikito, tenda hima wize kumwangu kuno Nikopoli ambapo nimeamua kukala kipindi cha mbeho. 13Tendahima na umlagize Zena mtaalamu muna sheria, na Apolo, pasipo kuhunguigwa na chinthu.14Wanthu wenthu lazima waifunze kusangalala muna kazi zinogile ambazo zigusa mahitaji muhimu seke wakawa haweleka matunda.15Wose hao wahamwe na nie wokulamsa. Walamse wadya wachipendao muna imani. Neema isigale nanyi nyose.
1Pauli, mfungigwa wa Yesu Kilisito, na ndugu Timotheo kwa Filemoni, kumbweda mbuya wetu akutenda kazi hamwe na cheye. 2na kwa Afia lumbu dyetu, na kwa Arkipas askari miyetu, na kwa dikanisa lile linalokutana ukaya kumwako. 3Neema iwe kumwenu na amani ilawayo kwa Mulungu Tata yetu kwa MndewaYesu Kilisito4Wakati wose namshukuku Mulungu nakutambula katika malombi yangu. 5Nihulika upendo na imani uwilenayo katika Mndewa Yesu na kwaajili ya waumini wose. 6Nolomba kwamba ushilika na amani uwilenayo katika ufanisi katika kila mbuli inogile iwile katika Kilisito. 7Kwakuwa niwile na furaha na faraja kwa sababu mioyo ya waumini imekuwa ikihumulizwa nae ndugu.8Kwa hiyo, hambe nna ujasiri wose katika kilisito kukuamulu chiya ukidahile kukitenda. 9Hambe kwa sababu ya upendo badala yake nakusihi niye Paulo niwile mulala na sambi nimtumwa kwa ajili ya Kilisito Yesu.10Nokusihi kuhusu mwanage Onesmo, nimwelekile katika hano mvifungo vyangu. 11Kwa kuwa mwanduso hakukufaya sambi kofaya wewe naniye. 12Nimtumile- yeye ambae ni wa mmoyo mwangu hasa- kubwela kumwako. 13Nolonda agendele kusigala hamwenga na niye, ili kusakana badala yako wakati ni kumwako kuutumwa kwaajili ya injili.14Hambe silondile kutenda mbuli yeyose bila luhusa yako. Nitende vino ili kwamba mbuli yoyose inogile disitendeke kwasababu nilikushulutiza bali kwa sababu ulipenda kuditenda mwenyewe kuditenda. 15Labda ni sababu katengigwa nawe kwa muda, iwa ivo ili uw hamwe naye milele. 16Ili kwamba asekuwe kaidi mtumigwa, bali bora zaidi ya mtimigwa, gesa lummbu mpendwa, hasa kumwangu, na zaidi sana kumwako, kuna mtufi na katika Mndewa.17Na ivo gesa kaitenda nie kama mbuyake, muhokele igesa ambavyo unihokelige nie. 18Lakini kama kubananga mbuli yoyose, au komdai kinthu chochose mize unidai kulawa kumwangu. 19Nie Paulo nokwandika kwa mkono wangu mwenyewe: na nikulihe. Silonnga kumwako kwamba nokudai maisha yako hasa. 20Naam lumbu, leka nisekelele kwa Mndewa kulawa kumwako: moyo wangu uhozigwe na Kilisito.21Nikiwa na imani kuhusu utii wako, nokwandikila kuno nivimanya na utende kuliko ivo nikupulile. 22Wakati huo huo utande chuma cha awageni kwa ajili yangu, kwa kuwa notumaini kufosela maombi yako nanize vino haguhi.23Epafra, mffungigwa miyangu mna Kilisito Yesu kokulamsa. 24na gesa ivo atenda Marko, Aristarko, Dema, Luka, wakutenda kazi hamwe na niye. 25Neema ya Mndewa Yesu kilisito iwe hamwe na roho yako. Amina.
1Nyakati zifosile Mulugu akusimulila na wazaho zeti kufosela walotezi mala nyingi na nzila nyingi. 2Lakii kwa siku zino chilinazo, Mulungu akulonga nacheye kufosela mwana, ambayo kenkhigwa juwa nulisi wa vinthu vose, na ambaye kufosela yeye ivila kaiumba isi. 3Mwanage ni bunkhulo da utunyo wake, tabiya yake ya asili, na akuendeleza vinthu vose kwa mbuli ya nguvu zake. Kamala akakomeleza usampa wa ubananzi, kokukala hasi mkono wa kulume wa ukulu uko kuchanya.4Kewa bola kuliko wasenga, kama vila zina adilisile ivodili bola kufosa zina dyao. 5Kwa maana ni kwa msengo ili awahile kulonga, "Weye ni mwanangu, dielo niwa Tati yako?" Na kaidi. " Naniwe tata kumwake, naye naawe mwana kumwangu?"6Kaidi, wakati Mulungu ivomgalile mwelesi wa mwanduso mwiidunia, hulonga, "Malaika wose wa ,Mulungu lazima wamwabudu." 7Kuhusu malaika kolonga, "Yeye ambaye husankhana malaika wake kuwa roho, na watumigwa wake kuwa ndimi za moto."8Lakini kuhu Mwana hulonga, "Kinthi chako cha ukulu, Mulungu, ni cha miaka yose na yose. Mbalati ya umwene wako, ni mbalati ya haki. 9Umependa haki na kuchukila ubananzi wa shelia, kwa hiyo Mulungu, Mulungu wako, kakuhaka mavuta ya seko kufosa wayago.10Aho mwanduso, Mndewa, ukikwa msingi wa isi. Ulanga ni kazi za mikono yako. 11Zokwaga, lakini weye utaendelea. Zose nazichakale gesa valo. 12Nauzikunjekunje gesa koti, nazo nazibiduke gesa valo.Lakini weye ni yulayula, na miaka yako haikumala."13Lakini ni kwa malaika ilihi Mulungu kalonga wakati wowose, "Kala mkono wangu wa kudila mpaka nikawatebidula wehile zako kuwa kinthi cha migulu yako"? 14Je, malaika wose siyo roho zitumigwa kuwahudumila na kuwatunza wala watakaulithi lwokovu?
1Kwa maana ni lazima chiike kipaumbele zaidi kwa yala chiyahulike, ili kwamba sekechize chikatengwa kutali nayo.2Kwa maana ikiwa ujumbe ulongigwe na malaika ni halali, na kila ubananzi na uasi huhokela adhabu tu, 3chikupataze kukwepa kama chikuulema lwokozi uno mkulu? lwokozi ambao mwanduso utangaigwa na Mndewa na kuhakikishigwa kumwenu na wala wauhulikile. 4Mulungu pia kauthubitisha kwa ishala, mauzauza, na kwa matendo makulu mbalimbali, na kwa zawadi na Roho Mtakatifu kazigawile kulingana na mapenzi yake mwenyewe.5Mulungu haikile issi ikwiza, ambayo zikulonga mbuli zake, hasi ya malaika. 6Badala yake, munthu fulani kashuhudila mahala fulani akalonga, "Munthu niani, hata udahe kumkumbuka? Au mwana wa munthu, hata umtunze?7munthu kuwa mdodo kuliko malaika; kumvinkha taji da utunyo na heshima (Zingatila: Katika nakala halisi za kwanza, msitali uno hauhali. "Na kumwika kuchanya ya kazi ya mikono yako.) 8Kwika kia chinthu hasi ya migulu yake." Kwa hiyo Mulungu kaika kila chinthu hasi ya munthu. Halekile chinthu chochose ambacho hakihali hasi yake. Lakini lelo vino nkhali kila chinthu kikiwa hasi yake.9Hata hivyo, nachilole ambaye alikuwa katendigwa kwa muda, hasi kufosa malaika- Yesu, ambaye kwa sababu ya mateso yake na chifo chake, kavikigwa taji ya utunyo na heshima. Hivyo haluse kwa neema ya Mulungu, Yesu kalanza kudanganika kwa ajili ya kila munthu. 10Ikala sahihi kwamba Mulungu, kwa vila kila chinthu kiyaho kwa ajili yake na kufosela yeye akulondigwa kuwagala wana uyama katika utunyo, na kuwa akulonndigwa kumsankhana kilongozi katika lwokovu wao kuwa mkamilifu kufosela mateso yake.11Kwa maana wose waidi ila akwika wakifu na wala ambao akuwaika wakifu na wakifu, wose wolawa kwenye asili imwe, Mulungu. Kwa sababu ino yula kowaika wakifu kwa Mulungu halola chinyala kuwatanga ndugu. 12Kolonga, "Naniditangaze zina dyako kwa nfugu zangu, nitaimba kuhusu weye kulawa mgati ya matinkhano."13Kaidi kolonga, "Nikutogola katika yeye." Na kaidi, "Lola, hano nipo na wana ambao Mulungu kaninkha." 14Kwa hiyo, kwa via wana wa Mulungu wose hushiliki mtufi na damu, kadhalikaa Yesu alishiliki vinthu vilavila, ili kwamba kufosela chifo apate kumdhohofisha yula ambaye ana mamlaka nchanya ya mauti, ambaye ni chinyamkela. 15Ino ikala hivyo ili awaike hulu wala wose ambao kufosela hofu ya chifo waliishi maisha yao yose katika utumwa.16Kwa hakika siyo malaika kowasidila. Badala yake, kowasaidia wazaligwa wa Abraham. 17Kwa hiyo, ikala lazima yeye yawe kama ndugu zake kuna zinzila zose, ili adahe kuwa kuhani mkulu mwenye huluma na mwaminifu kwa vinthu vya Mulungu, na ili kwamba awe na udaho wa kulava msamaha kwa dhambi za wanthu. 18Kwa sababu Yesu mwenyewe ameteseka, na kujalibiwa, ana uwezo wa kuwasaidila wala wanaojalibiwa.
1Kwa hiyo, ndugu mwelile, washiliki wa wito wa utunnyo wa kuulanga, mumuwaze Yesu, Mtumigwa na Kuhani Mkulu wa ukili wenthu. 2Awile mwaminifu kwa Mulungu amsagule, kama Musa, ivoakalile mwaminifu ivila kuna inyumba yose ya Mulungu. 3Kwa vila Yesu kahesabigwa kuwa na heshimaa nkhulu kufosa kakawile nayo Musa, kwa sababu yula akuzenga nyumba kohesabiigwa kuwa na heshima nkhulu kuliko nyumba yenyewe. 4Kwa vila kila nyumba huzengigwa na munthu fulani, lakini ila akuzenga kila chinthu ni Mulungu.5Hakika Musa kakala mwaminifu gesa mtumigwa katika nyumba yose ya Mulungu, akalava ushuhuda kuhusu mbuli nayalongwe wakati ukwiza. 6Lakini Kilisito ni Mwana kiuna utimalilalji wa nyumba ya Mulungu. Cheye ni nyumba yake kama chiutozeleza hima kuna kujiamini na fahari ya kujiamini.7Kwa hiyo, ni kama Roho Mtakatifu akulonga, "Dielo. kama nauhulike suti yake, 8Sekeuutende umoyo wako kuwa mdalabkama Waisilaili watendile katika uasi, katika wakati wa kugezigwa kumbago.9Uno ukala wakati ambao tati zenu waliniasi kwa kunigeeza, na wakati, miaka arobaini, waliona matendo yangu. 10Kwa hiyo sifulaishigwe na kiazi hicho. Nilonga, "Wokwaga kila mala katika miyo yao, na hivyo hawamanyile nzila zangu. 11Ni kama bila niapile katika hasila yangu: hawakuiingila muilaha yangu,"12Muwe waangalifu, ndugu, ili kwamba sekewize ukala moyo mwovu wa kutoamini kwa imwe wenu, moyo ambao nawite kutali na Mulungu aliye hai. 13Badala yake, ilongelezeni kila siku kia imwe na miage, ili kila ikutangigwa dielo mulonde, ili kwamba imwe kati yenu asekutendigwa kuwa mdala kwa udanganyifu wa ubananzi.14Kwa maana chiwa washiliki wa Kilisito ikiwa chikwiitozeleza na ukamili wetu kwa nguvu katika yeye kulawa mwanduso hadi uhelelo. 15Kuhusu dino imala kulongwa, "Dielo kama mkuitegeleza sauti yake, msekuitenda mioyo yenu kuwa midala, kama Waisilaili watendige wakati wa uasi"16Ni akina niani hao wamuhulike Mulungu na kuasi?Hawawile wala wose ambao Musa kakala akuwalongoza kulawa Misili? 17Na akina niani ambao Mulungu akukwasila mwa miaka alobaini? Siyo hamwe na wala watendile ubananzi, ambao miili yo ifile igona muidijangwa? 18Ni akina niani kawaapila Mulungu kwamba sekewaingile katika raha yake, kama siyo wala ambao hawamtiile yeye? 19Choona kuwa hawakudaha kwingila kuna laha yake kwa sababu ya hawamtogole.
1Kwa hiyo, chopasigwa kuwa meso ilimuladi mgati yenu asekuwa hatabiwe aoneke kupotwa kufikia ahadi endelevu ya kuingila katika humulo da Mulungu. 2Hangi chiwa na habali inogile kuhusu humulo da Mulungu ditangazigwe kumwetu kama waisilaili ivowakalile nayo, lakini usenga uo wauwafaiye wala ambao wauhulikile bila kuika hamwe imani kwa hilo.3Kwa cheye, ambao chmala togoki-cheye ndio miongoni yondachungile kuna dila humulo, kama ivo ikulonga, "Kama ivo nilapile kwa hasila yangu, Sekewaingile katika humulo mmwangu," Kalonga dino, ingawa kazi zos azitengenenzile ziwa zikamilika tangu mwanduso wa iisi. 4Kwani kaloga sehemu fulani kuhusu siiku ya saba, "Mulungu kahumula siku ya saba katika zose ayatendile," 5Kaidi kalonga, "Sekewaingile kwenye humulo dyangu."6Kwa sababu iyo, tangu hhumulo da Mulungu dinkhali na hakika kwa ajili ya wamwenga kwingila, na tagu Waisilaili habali inogile kuhusu humumulo dyake hawaingile kwa sababu ya kutotii, 7Mulngu kaika kaidi siku imwenga, itangigwe "Dielo" Yeye aliiongeza siku ino ahoalongile kufosela Daudi, ambaye kalonga kwa muda mtali baada ya yalongigwe mwanduso, "Leo kama namuhulike sauti yake, sekemuitende mioyo yenu kuwa midala."8Kwani kama Yoshua kawenkha humulo, Mulungu sekealonge nchanya ya siku ingi. 9Kwa hiyo bado kuna Sabato ya humulo itunzigwe kwa ajili ya wanthu wa Mulungu. 10Kwani ila akwingila kuna dihumulo da Mulungu yeye mwenyewe ivila kahumula kulawa sankhano zake, kama Mulungu ivoatendile katika yeye. 11Kwa hiyo chiweni na hamu ya kuingila kuna dila humulo, ili kwamba asekwaaho olondaagwe katika aina ya uasi watendile.12Kwa maana mbuli da Mulungu li hai na dina nguvu na dinaukali kuliko upanga wowose wenye makali kuwili. Na huchoma hata kufikia kugawanya nafsi na roho, na viungo katika uboho. Na lenye kudaha kumanya fikila za moyo nia yake. 13Hebule kilumbigwe kiifilile kuna cheni cha Mulungu. Badala kila kinthu ni wazi na kigubulwa kwa meso ya imwe ambaye ni lazima chilave hesabu.14Baadaye kuwa na kuhani mkulu aingile katika ulanga, Yesu Mwana wa Mulungu, kwa uimala chitozeleze imani yetu. 15Kwa kuwa chabule kuhanu mkulu ambaye hadahile kuhisi huluma kwa ajili udhaifu wenthu, lakini yeye ambaye kwa nzila zose kawa akagezigwa kama cheye, isipokuwa yeye ambaye hebule ubananzi. 16Na chize kwa ujasili katika kinthi cha enzi cha neema, ili kwamba chihokele lehema na kupata neema ya kuchisaidia wakati wa hitaji.
1Kwani kila kuhani mkulu, asaguligwe kulawa miongoni mwa wanthu, kasaguligwa kutimalala badala yawe kuna ivinthu vihusiane na Mulungu ili adahe kulava kwa hamwe zawadi na dhabihu kwa ajili ya ubananzi. 2Kodaha kusankhana kwa uhole na wajinga na wabishi kwa vila yeye mwenyewe ivila kazunguukigwa na udhaifu. 3Kwa sababu ya dino, ana wajibu wa kulava sadaka kwa ajili ya ubananzi wankhe kama afanyavyo kwa ubananzi za wanthu.4Na hebule wanthu akusola heshima ino kwa ajili yake mwenyewe, lakini badala yake, lazima atangigw na Mulungu, kama awile Haruni. 5Hata kilisito hainkhile nthogolwa mwenyewe kwa kuitenda kuwa kuhani mkulu. Badala yake, Mulungu kalonga kumwake, " Wewe ni mwanangu, dielo niwa Tati yako."6NI kama avoakulonga pia hanthu hamwenga, "Wewe ni kuhani milele baada ya mfumo wa Melkzedeki."7Wakati wa kipindi chankhe katika mtufi, kalomba na kuombela, kamuomba Mulungu kwa masozi, kwa yeye adahile kumulokola kulawa kwenye chifo. Kwa sababu ya unyenyekevu wake kwa Mulungu katozigwa. 8Ijapokuwa kakala mwana, kaifunza kutii kwa mbuli yamtesile.9Kakamilishigwa na kwa nzila ino katendigwa kwa kila munthu amwaminiye kuwa sababu ya wokovu wa milele, 10kwa kutengigwa na Mulungu kama kuhani mkulu baada ya zamu ya Melkizedeki. 11China uyoma wa kulonga kuhusu Yesu, lakini ni vidala kuwaelezea kwa kuwa mweye ni wavivu wa kuhulika.12Ijapokuwa kwa kipindi kino mkulondigwa kuwa walimu, nkhali kuna umuhimu wan wanthu kuwafundisha mafundisho ya mwanduso ya kanuni za mbuli da Mulubgu. Molonda maziwa na si ndiya ndala. 13Kwa kuwa yoyose kong'wa maziwa tu hebule uzoefu katika ujumbe wa haki, kwa kuwa nkhali ni mwana. 14Kwa upande umwenga, ndiya ndala ni cha wanthu wagima, wala ambao kwa sababu ya uzoefu wao katika kutofautisha haki na wihile wafundishigwa kutambula dinogile na dihile.
1Kwa hiyo, chikaleka chifunzile mwanduso kuhusu ujumbe wa Kilisito, cholondigwa kuwa na juhudi kwita kuna kukangala, chisekwika kaidi misingi ya usampa kulawa kuna kazi zisizo na uhai na imani katika Mulungu, 2wala misingi ya mafundisho ya uzamizo, na kuweikila mikono, ufufuo wa wadanganike, na ulamulo wa miaka yose. 3Na chikusankhana vino ikiwa Mulungu ataluhusu.4Kwa kuwa haidahika kwa wala ambao wadipata bunkhulo mwanduso, ambao walanza kipawa cha kuulanga, na kusankhana kuwa washilika wa Roho Mtakatifu, 5na ambao walionja unogile wa mbuli da Mulungu na kwa nguvu za wakati ujao, 6na kisha haikudahika kuwabweleza kaidi kuna sampha ino ni kwa vila wakusulubu Mwana wa Mulungu mala ya kaidi za nafsi zawe, wahumtenda kuwa chiya za mwangalo hadharani.7Kwa kuwa ardhi ihokele ,vula ichonya mala kwa mala hachanya yake, na uklava mazao yanogile kwa wao wasankhane kazi katika ardhi, wauhokela balaka kulawa kwa Mulungu. 8Lakini ikiwa miwa na magugu, yabule tena thamani na ipo katika hatali ya kulaanigwa . Uhelelo wake ni kuteketezwa.9Ijapokuwa cholonga dino, rafiki wapendigwa, choshawishiwigwa na mambo yanogile yawahusuyo mweye na mambo yahusuyo wokovu. 10Kwa kuwa Mulungu si dhalimu hata azimize kazi yenu na kwa upendo muulagise kwa ajili ya zina dyake, katika dino muwatumikila waamini na nkhali mngali mowatumikila.11N a chikulonda nkhani kwamba chila imwe wenu adahe kulagisa bidii ila ila mpaka uhelelo kwa uhakika wa ujasili. 12Hachilonda muwe wavivu, lakini muwe wafuasi wa wala warithio ahadi kwa sababu ya imani na uvumilivu.13Kwa maana Mulungu ivoamwinkhile Abrahamu ahadi, aliapa kwa nafsi yake, kwa kuwa asingeliapa kwa imwenga yeyose aliye mkulu kufosa yeye. 14Kalonga, "Hakika nittakubaliki, na nikungezele uzao wako zaidi." 15Kwa nzila ino, Abrahamu kahokela kila aahidiligwe baada ta kugozela kwa uvumilivu.16Maana wanadamu huapa kwa yeye aliye mkulu kufosa wao, na kumwao uhelelo wa mashindano yose ni kiapo kwa kuyathibitisha. 17Wakati Mulungu aho aamule kulagisa kwa uwazi zaidi kwa warithi wa ahadi kusudi dyake dinoga hadikubiduka, kadisibitisha kwa kiapo. 18Katenda hivyo ili kwa vinthu viidi havidahile kubiduka, ambavyo katika hivyo Mulungu hadaha kulonga uvwizi, cheye chikimbilile hifadh chipate kugeligwa moyo kushikilia kwa nguvu tumaini diikigwe mbele yetu.19Chinao ujasili uno kama nanga imara na ya kutegemea ya roho zenthu, ujasili ambao wokwingila hanthu ya mgati kuseto ya pazia. 20Yesu kaingila hanthu idya kama mtangulizi wenthu, akisha kutendigwa kuhani mkulu hata baada ya utaratibu wa Melkizedeki.
1Ikala vino Melkizedeki, mwene wa Salemu, Kuhani wa Mulungu aliye nchanya, katinkhana na 2Abrahamu akabwela kulawa kuwakoma wamwene na akambaliki. Abrahamu kamwinkha imwe ya kumi ya kila chinthu akalile kachiteka. Zina dyake "Melkizedeki" maana yake" ambayo ni "mwene wa amani." 3Hebule tata, hebule mama, hebule wazazi, hebule mwanduso wa siku wala uhelelo wa maisha yake. Badala yake, kosigala kuhani milele, kama mwana wa Mungu.4Lelo fikilia jinsi ino munthu ivoawile mkulu. Mzazi wetu Abrahamu kamwinkha imwe ya kumi ya vinthu vinogile ivoasolile muivita. 5Na hakika, ukolo wa Walawi wahokela ofisi za kikuhani walikuwa na amli kulawa kwenye sheria kukusanya imwe ya kumi kulawa kwa wanthu, ambayo ni, kulawa kwa Waisilaili wayage, hamwe na kwamba wao, pia, ni ukoo kulawa kwa Abrahamu. 6Lakini Melkizedeki, ambaye hawile wa ukolo kulawa kwa Walawi, kahokela imwe ya kumi kulawa kwa Abrahamu, na akambariki, yeye awile na ahadi.7Aho haikulemeka kuwa munthu mdodo hubalikigwa na mkulu. 8Kwa jambo dino munthu ahokele imwe ya kumi adanganike siku imwe, lakini kwa jambo dimwenga imwe ahokele imwe ya kumi kwa Abrahamu ikaelezwa kama anayeishi. 9Na kwa namna ya kulonga, Lawi ahokele imwe ya kumi, pia kaliha imwe ya kumi kwa Abrahamu, 10kwa sababu Lawi awile katika viuno vya tati yake Abrahamu wakati Melkizedeki aho atinkhane na Abrahamu.11Lelo kamaukamilifu udahika kufosela ukuhani wa Lawi, (hivyo hasi yake wanthu huhokela sheria), kukala na hitaji dili zaidi kwa kuhani imwnga kwinuka baada ya mfumo wa Melkizedeki, a siyo kutangigwa baada ya mpangilio wa Haruni? 12Kwa hiyo ukuhani ukabbiduka, hapana budi sheria nayo hubiduka.13Kwa imwe ambaye mambo yano yalongigwa kuhusu kabila dimwenga, kulawa kumwake kubule aliyehudumu muimadhabahu. 14Lelo ni wazi kuwa Mndewa weu akulawa katika Yuda, kabila ambalo Musa haditambule kuhusu makuhani.15Na yano chikulonaga ni wazi hasa ikiwa kuhani imwenga akalawila kwa mfano wa Melkizedeki. 16Kuhani yuno mpya siyo imwe ambaye amekuwa kuhani nchanya juu ya msingi wa sheria zinazohusiana na uzao wa munthu, lakini muna msingi wa nguvu ya maisha hayadahike kubanagika. 17Hivyo maandiko yoshuhudia kuhusu yeye: "Wewe ni kuhani melele baada ya mfumo wa Melkizedeki."18Kwa kuwa amli ilongole iikigwa hankhanda kwa sababu ikala dhaifu na haifala. 19Hivyo sheria haikutenda chochose kikamilifu. Isipokuwa, kukawa na ujasili unogile kwa hayo chomsegelela Mulungu.20Na ujasili uno unogile haulawile pasipo kulonga kiapo, kwa dino makuhani wamwenga hawasolile kiapo chochose. 21Lakini Mulungu kasola kiapo wakati kalonga kuhusu Yesu, "Mndewa ameapa na habiduke mawazo yake." wewe ni kuhani milele."22Kwa dino Yesu ivila keza kuwa dhamana ya lagano bola. 23Kwa hakika, kudanganika huzuia makuhani kuhudumu milele. Ino ni kwa sababu wawileaho makuhani wengi, imwe baada ya mwenga. 24Lakini kwa sababu Yesu anaishi milele, ukuhani wake haubiduka.25Kwa hiyo yeye ivila kodaha kwa ukamilifu kukamilisha kkuwaokola wanaomkaribia Mulungu kufosela kumwake, kwa kuwa yeye anaishi daima kwa kuomba kwa ajili yao. 26Kwa hiyo kuhani mkulu wa namna ino anastahili kumwetu. Asiyr na ubananzi, hatia, msafi, katengigwa kulawa kwa wenye ubananzi, na kawa nchanya kuliko ulanga.27Yeye hawile na uhitaji, mfano wa makuhani wakuu, kulava dhabihu kila siku, kwanza kwa ubananzi yake mwenyewe, na baadaye kwa ubananzi za watu. Katenda vino mala imwe kwa wose, alipojitoa yeye mwenyewe. 28Kwa sheria huwateua wanthu dhaifu kuwa makuhani wakulu, lakini mbuli da kiapo, dizile baada ya sheria, kamteula Mwana, katendigwa kuwa mkamilifu milele.
1Lelo mbuli ambayo chikulonga ni ino: chinayo kuhani mkulu akalile hasi kuna mkono wa kulume wa chinthi cha enzi kuulanga. 2Yeye ni mtumishi kuna vinthu ihazelu, hema da kweli ambalo Mndewa kadika, siyo munthu yyose wa kudanganika.3Kwa maana kila kuhani mkulu hwikigwa kulava zawadi na dhabihu: kwa hiyo ni muhimu kuwa na chinthu cha kulava. 4Lelo kama Kilisito kakala nchanya ya isi, yeye asekuwa kuhani zaidi ya aho. Kwa kuwa wawile tayari wala walava vipawa kulingana na sheria. 5Walihudumu chinthu ambacho kikawa nakala na kivuli ca vinthu vya kuulanga, sawa kama Musa kaonyigwa na Mulungu wakati kalonda kuzenga hema. "Lola," Mulungu akalonga, "kwamba tengeneza kila chinthu kulingana na muundo ulagisigwa nchanya ya gamba."6Lakini sambi Kilisito kahokela huduma bola zaidi kwa sababu yeye pia ni matanishi wa lagano dinogile, ambalo diimalishigwa kale kwa ahadi nzuri. 7Hivyo kama lagano la kwanza lisingekuwa na makosa, ndipo hakungekuwa nahaja kulonda lagano da kaidi.8Kwa vila wakati Mulungu ivo uone ubananzi kwa wanthu akilonga, "Lola siku zikwiza, akulonga Mndewa, wakati ivondamtengeneze kagano da haluse hamwe na nyumba ya isilaeli, na nyumba ya Yuda. 9Sekediwe kama lagano ditendigwe hamwe na tati zawe siku ambazo huwasola kwa mkono kuwalongoza kulawa isi ya Misili. Kwa kuwa hawagendelela kunalagano dyangu, nami sikuwajali kaidi, kolonga Mndewa.10Kwa vila dino ndio lagano hutenda kwa nyumba ya isilaili baada ya siku zino, akulonga Mndewa. naniike sheria zangu mwanduso mmwao, na nitaziandika mioyoni mmwao. Naniwe Mulungu wao, nao nawawe wanthu wangu.11Hawatafundishana chila kimwe na jilani yake, na kila imwe na ndugu, yake, akalonga, "Mmanye Mndewa," hivyo wose nawanimanye nie, kulawa mdodo hadi mkulu wao. 12Hivyo nanilagise lehema kwa matendo yao yasiyo ya haki, na sekenikumbuke ubananzi zao kaidi."13Kwa kulonga "Mpya," kaditenda lagano dya mwanduso kuwa kuukuu.Na hilo ambalo kaditangaza kuwa kuukuu diko tayali kutoweka.
1Lelo hata kagano dya mwanduso dikala na hanthu ya ibada hano muidunia na talatibu za ibada. 2Kwani katika hema kukala na chumba kiandaligwa, chumba cha kunze, kotangigwa nahali patakatifu. Katika eneo dino palikuwa na kinara cha taa, meza na migate ya wonyesho.3Na kungowelo ya panzi da kaidi kukala na nyumba imwenga, hatangigwa hanthu helile nkhani. 4Mukala na madhabahu ya dhahab kwa kuvukiza uvumba. Kamala mukala sanduku da lagano, ambadyo dikala dizengigwe kwa dhahabu muhala. Mgati yake mukala na bakuli da dhahabu dina maana fimbo ya Haluni ihotile mazani, na zila mbao za maibwe za lagano. 5Hachanya ya sanduu da lagano maaumbo ya maselafi wa utunyo wgubika mabawa yawe kulongozi ha kinthi cha upatanisho, aambacho kwa haluse hachikudaha kulonga nkani.6Baada ya vinthu vino kuw vikomelezwa kuandaega, makuhani kawaida hwingila chumba cha hanze cha hema wakulava huduma zawe. 7Lakini kuhani mkulu akwingila kila chumba cha kaidi adumwe mala imwe kila mwaka na bila kuleka kaulava dhabihu kwa ajili yake mwenyewe na kwa uhasanyi wa wanthu izo wasankhane pasipo kukusudia.8Roho Mtakatifu akulola kuwa nzila ya hanthu hazelu nkhani hankhali hanagubuligwa kwa vila ila hema ya mwandusoo nkhali dotimalala. 9Dino ni kielelezo cha muda uno wa haluse. Vose zawadi na dhabihu ambazo vikulavigw haluse havikudaha kukamilisha dhamiri ya anayeabudu. 10Ni ndiya na vinywaji muhala viunganishigwa katika namna ya talatibu za ibada ya kuisuntha. Vose vino vikala talatibu za mtufi viwile viandaigwa hadi ize amuli yasambi yolondaiikigwe hanthu henkhe.11Kilisito akeza kama mulava makuhani mkulu wa mbuli zinogile ambazo ziza kufosela ukulu na ukamilifu wa hema kuu ambayo haitendigwe na mikono ya wanthu, ambayo si wa iisi ino uumbigwe. 12Ikala si kwa damu ya mbuzi na ndama, bali kwa damu yankhe mwenyewe kwamba Kilisito kaingila mahali patakatifu zaidi mala imwe kwa kila imwe na kuchihakikishia ukombozi wenthu wa milele.13Kama kwa damu ya mbuzi na mafahali na kunyunyila maivu ya ndama katika hao hawasunthigwe watengigwe kwa Mulungu na kutenda mitufi yao safi, 14Je si zaidi sana damu ya Kilisito ambaye kufosela Roho wa milele kailava mwenyewe bila mawaa kwa Mulungu, kusuntha dhamiri zenthu kulawa matendo mafu kumtumikila Mulungu aliye hai? 15Kwa sababu hiyo, Kilisito ni msenga wa lagano da haluse. Ino ndiyo sababu maiti ikuwaleka hulu wose walio wa lagano da mwanduso kulawa kuna ihatiya ya uhasanyi wawe, ili kwamba wose watangigwe na Mulungu wadahe kuhokela ahadi ya urithi wao wa milele.16Kama diaho lagano dikudumu ni lazima kuhakikishigwa kwa kudanganika kwa munthu ila aisankhane. 17Vila lagano dikuwa na nguvu hanthu hakulawilila maiti kwa vila hebule nguvu wakati aditendile kokawa anaishi.18Hivyo hata si lila lagano la mwanduso dikala diikigwa pasipo damu. 19Wakati Musa awile kalava kila lagizo la sheria kwa wanthu wose, kasola damu ya ng'ombe na mbuzi, hamwe a mazi, kitambaa chidunkhu, na hisopo, na kuwanyunyizila gombo lenyewe na wanthu wose. 20Kisha kalonga, "Ino ni damu ya lagano ambayo Mulungu kawenkha amuli kumwenu".21Katika hali ilaila, aliinyunyiza damu nchanya ya hema na vyombo vyose vitumiigwe kwa huduma ya ukuhani. 22Na kulingana na shelia, kalibu kila chinthu chotakasigwa kwa damu. Pasipo kutila damu habule msamaha.23Kwa ivo ikala lazima kuwa nakala za vinthu va kuulanga shaliti visunthigwe kwa ino dhabihu ya wanyama. Hata hivyo, vinthu va kuulanga vyenyewe vipasigwa kusunthigwa kwa dhabihu iliyo bola zaidi. 24Vila kilisito hangilile hanthu hazelu nkhani hatendigwe na mikono, ambayo ni nakala ya kinthu chenyewe. Badala yake akwingila ulanga wenyewe. Hanthu ambaho haluse aliko kulongozi wa cheni ya Mulungu lwa ajili yetu.25Haingilile kula kwa ajili ya kulava sadaka kwa ajili yake mala kwa mala, kama ivo akutenfa kuhani mkulu, ambayo akwingila hanthu hazelu nkhani mwaka baada ya mwaka hamwe na damu imwenga. 26Kama iyo ikala kweli, basi ihawile lazima kumwake kutesigwa mala zose zaidi, tangu mwanduso wa iisi mbali haluse ni mala imwe mpaka uhelelo wa miaka aigubule kuisegeza uhasanyi kwa dhabihu yae mwenyewe.27Kama ivoili kwa kila munthu kudanganika mala imwe, na kamala a hiyo yokwiza hukumu, 28ndivyo hivyo Kilisito naye ambaye kalavigwa mala moja kuzilava dhambi za wengi, naalawe mala ya kaidi, si kwa kusudi da kushughulikia dhambi, bali kwa ukombozi kwa wala wakumgoza kwa sabuli.
1Kwa vila shelia ni kivuli cha mbui zinogile zikwiza, si yala yeli halisi. Shelia kamwe haidaha kuwa kamilisha wala ambao wa kumwenthukila Mulungu kwa nzila ya dhabihu zilazila ambazo makuhani waliendelea kulava mwaka baada ya mwaka. 2Au vinginevyo dhabihu hzo sekezidahe kuleka kulavigwa? Kw kigezo hicho waabuduo, wakala wasunthigwa mala imwe, wasekuwa na utambuzi zaidi wa ubananzi. 3Bali katika dhabihu hizo kuna ukumbusho wa ubananzi zitendigwa mwaka baada ya mwaka. 4Kwa kuwa haidahika kwa damu ya mafahali na mbuzi kuzilava ubananzi.5Wakati Kilisito ivoazile mwiisi, kalonga, "Hamtamanile matoleo au dhabihu, badala yeke, mliandaa mtufi kwa ajili yagu. 6Hamuwile na thamani katika matoleo yose ya kusomigwa aau dhabihu kwa ajili ya ubananzi. 7Kamala akalonga, "Lola, hano huyasankhana mapenzi yako, Mulungu, kama ivoyatendigwe kunihusu niye kuna gombo".8Akalonga kama ivoilongigwe aho hachanya: "Hamkumlonda dhabihu, matoleo, au sadaka ya kusomigwa kwa ajili ya uhasanyi, wala huonile seko mgati yake" dhabihu ambazo zolavigwa kulingana na shelia. 9Kamala akulonga, "Lola, nihano hano kusankhana mapenzi yako". Kaika hankhanda talatibu zilizo za mwanduso ili kuimalisha zila za kaidi. 10Katika talatibu za kaidi, chimala kwikigwa hankhanda kwa Mulungu kwa mapenzi yake kufosela kuilava kwa mtufi lwa Yesu Kilisito mala imwe kwa nyakati zose.11Ni kweli kila kuhani akutimalala kwa huduma siku kwa siku akulava dhabihu ila ila ambayo, kwa vovose, kamwe sambeidahike kusegeza uhasanyi. 12Lakini baada ya Kilisito kulava dhabihu mala imwe kwa uhasanyi wa maisha yose, akukala mkon wa kulume wa Mulungu, 13akugozela mpaka wabananzi wale wageligwe hasi na kutendigwa chinth kwa ajil ya migulu yake. 14Kwa vila kwa nzila ya lavilo dimwe akuwagangamazaa milele wala ambao watengigwa kwa Mulungu.15Na Roho Mtakatifu pia akulola kumwetu. Kwa kila mwanduso akulonga, 16Dino ni lagano naniditende hamwe nao baada ya siku zila; akulonga Mndewa: naniikeshelia zangu mgati ya mioyo yao, na naniziandike muna akili zao".17Kisha akalonga, Sekewazikumbuke kaidi hasanyi na sankhamo zao zidanganike". 18Lelo mahali palipo na msamaha kwa wano, kubule kaidi dhabihu yoyose kwa ajili ya ubananzi.19Kwa hiyo, ndugu, chino ujasili wa kuingila hanthu helile nkhani kwa damu ya Yesu. 20Hiyo ni nzila ambayo kaifungula kwa ajili yetu kwa ajili ya mtufi wake, yasambi na hai yofosela kuna idipazia. 21Na kwasababu chinayo kuhani mkulu hachanya ya nyumba ya Mulungu, 22na chimsoogelele na moyo wa kweli katika utimilifu wa uhakika wa imani chikawa na mioyo inyunyuziligwe safi kulawa uovu wa dhambi na kuwa na miili yenhu iyoshigwe kwa mazi mazelu.23Asi na chitozelele kwa uthabiti katika ungamo da ujasili wa tumaini letu, bila ya kubiduka, kwa sababu Mulungu aliyeahidi ni mwaminifu. 24Na chizidi kufikilis namna ya kumgela moyo kila imwe kulondaa na sankhano zinogile. 25Na chisekuleka kuitinkhana hamwe, kama ivowakutenda wamwenga. Badala ya kuiangamiza kila imwe zaidi na zaidi kama ivomkuona siku ihaguhi.26Kama chiutenda gilafi kugendelela kusankhana uhasanyi baada ya kuwa chihokela fundizo da kweli dhabihu imwenga ya uhasanyi haikusigala kaidi. 27Badala yake, kuna tegemeo muhala da ulamulo da kogoha, na ukali wa moto amba ukuwalunguza maadui wa Mulungu.28Yoyose ambayo akuilema shelia ya Musa hudanganika bila ubazi kulongozi wa ushuhuda wa mashahidi waidi au wanthatu. . 29Kiwango kihi zaidi cha kimulo ukugesa enkhigwe kila imwe ambaye amedharau mwana wa Mulungu, yeyote aliyeitendea damu ya agano kama kinthu chebule kitakatifu, damu ambayo kwayo kaiika wakfu kwa Mulungu- yeyote ambaye kamdukana Roho wa neema?30Kwavila chikumanya imwe ambaye akulonga "Kisasi ni changu, nanilinkhe". Na kaidi, Mndewa atawahukumu wanthu wankhe". 31Ni jambo da kuogofya munthu kulagalila katika mikono ya Mulungu aliye hai!32Lakini kumbuka siku zifosile, baada ya kugeligwa kumwenu bunkhulo ni jinsi ili mkudaha kufinyiliza maumivu makali. 33Mukala mwikiggwa gubu kuna utani wa madusi na mateso, na mukala washiliki na wala waufosela mateso kama hayo. 34Kwa kuwa mkala na moyo wa ubazi kwa wao wakalile mukifungo, na mkuhokela kwa seko lamulo da ulithi wenu, mkamanya kwamba mweye mkala na ulithi bora na wa kudumu milele.35Kwa hiyo msekuukwasa ujasili wenu, ulio na zawadi nkhulu. 36Kwa kuwa mkulonda ufinyilizo ili kwamba mpate kuhokela ambaho Mulungu akukiahidi, baada yya kuwamkumala kuyasankhana napenzi yake. 37Kwa kuwa baada ya kitambo chidodo, imwe kokwiza, naeze hakika na hatakawia.38Mwenye haki wangu ataishi kwa imani. Kama abwele kunyuma, sibwedigwa naye." 39Lakini cheye si kama wala wobwela kunyuma kwa kuangamia. Baada yake, cheye ni baadhib ya wala tulio na imani ya kuzilinda roho zetu.
1Lelo imani ni hakika aliyo nayo munthu wakati akutegemela kithu fulani kwa ujasili. Ni hakika ya kinthu ambacho kinkali hakioneka. 2Kwa sababu ino wasaho zetu wa ihakikisha kwa imani yao. 3Kwa imani chikumanya kuwa ulimwenu uumbigwa kwa amuli ya Mulungu ili kwamba kila chooneka hakitengenezigwe kufosela vinthu ambavyo vikala vikuonekana.4Ikala kwa sababu ya imani kwamba Habili kamulavila Mulungu sadaka ya kufaya kufosa atendile Kaini. Ikala ni kwa sababu ino kwamba atogoligwe kuwa mwenye haki. Mulungu kamtogola kwa sababu ya zawadi agalile. Kwa sababu hiyo, Habili ankhali kolonga, ingawa kadanganika.5Ikala kwa imani kwamba Enoko kasoligwa nchanya na hakuona mauti. "Haonekanile, kwa sababu Mulungu kamsola" kwa vila ilongigwa nchanya yake kuwa alimpendeza Mulungu kabla ya kusoligwa nchanya. 6Pasipo imani haikudahika kumpendeza Mulung, kwa kuwa akwiza kwa Mulungu lazima aamini kuwa Mulungu akuishi na kuwa huwenkha zawadi wala wakumzahila.7Ikala ni kwa imani kuwa Nuhu, akiwa kaonyigwa na Mulungu kuhusiana na mbuli ambayo hayawile yakuonigwa, kwa heshima ya kimulungu akutengeneza safina kwa ajili ya kuilopola familia yake. Kwa kutenda vino, akuulamula ulimwengu, na kawa mlithi wa hala ambayo kwiza kufosela imani.8Ikala ni kwa imani kwamba Ibrahimu, katangigwa alitii na kwita mahali ambapo kapasigwa kuhokela kama ullithi. Kalawa bila kumanya hanthu gani kakala koita. 9Ikala ni kwa imani kwamba akuishi katika isi ya ahadi kama mgeni. Akuishi kuna mahema hamwe na Isaka na Yakobo, walisi waage wa ahadi ila ila. 10Ino ni kwa vila kulawila kupata mji ambao mwenye kuubuni na mzenzi wake ahawile ni Mulungu.11Ikala ni kwa imani kuwa Ibrahiu na Sala mwenyewe, wakuhokela nguvu ya kutunga inda ingawa wakala walala nkhani, kwa vila wakumuona Mulungu kuwa mwaminifu, ambaye akuwaahidia mwana wa kilume. 12Kwa hiyo ivila kulawa kwa munthu ino imw ambaye kakala kahagula kudanganika wakeligwa wana hawakupeteka. Wakala uyama kama nthondo za ulanga na uyama kama mbeyu za msenga kuna ufukwe wa bahali.13Wano wose wadanganika kuna imai bila kuhokela ahadi, ila mbali, wakawa wakuziona na kuzikalibisha kwa kutali, waulonga kuwa wakala wagei na wafosaji nchanya ya isi. 14Kwa wala wakulonga mbuli kama zino waukwika wazi kuwa wa kulonda idi yawe wenyewe.15Kwa kweli, kama wawile wakugesa isi ambayo waulawa wahawile na nafasi ya kubwela. 16Lakini kama, wakulonda isi inogile ambayo, ni ya kuulanga. Kwa ivo Mulungu hakuona chinyala kutangigwa Mulungu wawe kwa vila akutayalisha mji kwa ajili yao.17Ikala ni kwa imani Ibrahimu baada ya kugezigwa, akamulava Isaka. Ena, yeye ambaye kahokela kwa seko ahadi, kamlava mwanage wa hadumwe, 18ambaye hachanya yake akulongigwa, "kulawa kwa Isaka welesi wako nautangigwe." 19Ibrahimu kamanya kwamba Mulungu kakawa na uwezo wa kumfufula Isaka kulawa katika wafu, na kwa kulonga kw lugha ya maumbo, kamuhokela.20Ikala ni kwa imani kuwa Isaka akumbaliki Ykobo na Esau kuhusu mbuli zikwiza. 21Ikala ni kwa imai Yakobo ivo akalile kuna ihali ya kudanganika, kambaliki kila imwe mwa wana wa Yusufu. Yakobo akumfungamanila, akusigamila hachanya ya fimbo yake. 22Ikala ni kwa imani kwambaYusufu wakati wa mwisho ulipokalibia, kalonga nchanya ya kulawa kwa wana wa Isilaeli Misili na kawalagiza kusola hamwe nao mifupa yake.23Ikala ni kwa imani kuwa Musa, ivo aelekigwe, kafisigwa kwa miezi minthatu na welesi wake kwa vila wamuona kuwa ni chinkhele yawile kanoga nao hawakogoha na amuli ya mwene. 24Ikala ni kwa imani kuwa Musa, ivo akalile munthu mgima, kalema kutangigwa mwana wa binti Farao. 25Badala yake, kasagula kushiliki mateso hamwe na wanthu wa Mulungu badala yake kudenkhelela anasa za uhasanyi kwa muda. 26Kagesa hinyala cha kumuinza Kilisito kuwa ni utajili mkulu akukaza meso yake katika zawadi ya wakati wake ukwiza.27Ikala ni kwa imani kwamba Musa kalawa Misili. Hahofile hasila ya Mwene,kwa kuwa alivumilia kwa kulola kwa asiyoneka. 28Ikala ni kwa imani kwamba aliishiliki pasaka na kunyunyiza damu, ili kwamba mbanange wa chaudele sekeadahe kuwagusa chaudele wa chilume wa waisilaili.29Ikala ni kwa imani kuwa wakufosa kua ibahali ya shamu, kama kuna isi inyalile. Wakati wamisili io wakugeza kufosa, wameligwa. 30Ikala ni kwa imani kuwa ukuta wa Yeliko ulaga hasi, baada ya kuuzunguka kwa siku saba. 31Ikala ni kwa imani kwamba Rahabu yula kahaba hakuagamia hamwe na wala ambao hawawile watiifu, kwa sababu kakawa kawahokela wapelelezi na kuwahifadhi salama.32Na nilonge mbwani zaidi? Maana muda hautoshi kusimulila ya Gideoni, Barak, Samsoni, Yeftha, Daudi, Samwel na za manabii, 33ambao kufosela imani walizishinda falme, walitenda haki, na wahokela ahadi. Walizuia milomo vya simba, 34walizima nguvu za moto, walikwepa ncha ya upanga, waponyigwa kulawa katika utamu, wakala mashujaa muivita, na walisababisha majeshi wageni kukimbila.35Wanawachike wahokela wafu wao kwa nzila ya ufufuo. Wamwenga watesigwa, bila kutogola kulekigwa hulu ili kwamba wadahe kupata uzoefu wa ufufuo unogile nkhani. 36Wamwenga watesigwa kwa dhihaka na kwa vichapo, naam, hata kwa vifungo na kwa kugeligwa muigeleza. 37Wahondigwa mawe. Wakanthigwa vipande kwa misumeno. Wakomigwa kwa upanga. Waita kwa ngozi za kondoo na ngozi za mbuzi wawile wahitaji, wakiendelea katika maumivu na wakitendewa mabaya 38(ambayo isi haukustahili kuwa nao), wakitangatanga muimbago, mmigamba, kuna zimbawe na katika mabugo ya muialidhi.39Ingawa wanthu wose wano watogoligwa na Mulungu kwa sababu ya imani yao, hawahokele alichoahidi. 40Mulungu alitangulia kuchinkha kinthu kinogile, ili kwamba bila cheye sekewadahe kukamilishigwa.
1Kwahiyo, kwa vila chizungukigwa na wingu kulu da mashahidi, na chisumbe kila kinthu chikuchigandamiza hamwe na uhasanyi ula ukuchingiza kwa ulahisi.Chitowe mbiyo kwa ufinyilizo katika kuihuma yekigwe kulongozi wetu. 2Chiyalagisa meso yetu kwa Yesu yeli mulungozi na yonda akomeleze imani yetu, ambayo kwa ajili ya seko ikigwe kulongozi wake aufinyilize msalaba akwehula chinyala chake, na akukala hasi mkono wa kulume wa chinthi cha enzi cha Mulungu. 3Maana mfikiliyeni yeye yeli mfinyilizi mbuli za chula kulawa kwa wana uhasanyi, dhidi yake mwenyewe ili kwamba msekwiza kusoka au kusinduka miyoyo yenu.4Hamtaabikile au kuteseka mkishindana na ubananzi kiasi cha kumalizigwa damu. 5Kaidi mkuzimiza kula kutangigwa ufinyilizo ambako kunawadekeza kama wana wa kulume: "Mwanangu, sekeuyasole kwa wepesi maludia ya Mndewa, wala sekeutate tamaa unapo lekebishwa na yeye." 6Kwa kuwa Mndewa humbwela yeyose ambaye kombweda, na humwadhibu kila mwana ambaye humhokela.7Stahimili majalibu gesa kubweleligwa. Mulungu hushughulika namweye gesa koshughulika na wana, maana ni mwana yuhi ambaye tati yake hadaha kumludi? 8Lakini kama habule kuweleligwa, ambako cheye wose tunashiliki, basi mweye ni halamu na si wana wake.9Zaidi ya yose, chikawa na tati zenthu kidunia wa kuchibwela,na tuliwaheshimu. Je haitupasi hata zaidi kumtii Tati wa kiroho na kuishi? 10Kwa hakika tati zenthu walituahidi kwa miaka michache kama ioneke sawa kumwao, lakini Mulungu hatuadhibu kwa faida yetu ili tushiliki utunyo wankhe. 11Hebule adhabu yosekeza kwa wakati huo. Huwa na maumivu. Hata hivyo, baadaye hweleka tunda da amani ya utauwa kwa wale waliofundishwa nayo.12Kwa hiyo inuleni mikono yenu iliyolegea na kutenda mavindi yenu yaliyo dhaifu kuwa yenye nguvu tena; 13nyosheni mafoselo ya nyayo zenu, ili kwamba yeyote aliye mlemavu hataongozwa upotevuni lakini apate kuponyigwa.14Londeni amani na wanthu wose, na ivila uzelu ambao bila uwo hebule olondaamuone Mndewa. 15Muwe walolaji ili kwamba asekuwa aho ondaatengigwe kutali na neema ya Mulungu, na kuwa disekwiza sina da usungu dikuchipula na kusababisha shida na kuhindula uyama. 16Loleni kuwa hebule ugoni au munthu abule uzelu kama vila Esau, ambaye kwa sababu ya ndiya imwe aliuza haki yake yakuelekigwa. 17Kwa vila mkumanya kuwa baadaye, ivoalondile kulisi balaka, akumeligwa vila hapatile nafasi ya kusampha hamwe akulonda nkhani kwa masozi.18Kwa vila hamwizile kuna gamba ambadyo ukudaha kugusigwa, Gamba wokwaka moto, ziza, kukatisha tamaa na dhoruba. 19Hammanyile kwa sauti za talumbeta, au kwa maneno yokulawa na sauti ambayo ilisababisha kila wakuhulika wasiombe neno dyodyose kulongwa kumwao. 20Kwa vila hawadahile kuvumilia kila kiamuligwe: "Ikala hata mnyama agusaye gamba, lazima atoigwe kwa mayuwe." 21Ya kogoha nkhani awilenayo Musa kalonga, "Niogoha nkhani kiasi cha kugudemeka".22Badala yake, mwiza gamba Sayuni na katika mji wa Mulungu aliye hai, Yelusalem ya kuimbingu, na kwa wasenga elfu kumi wosekelela. 23Mwiza katika kusanyiko la vyaudele vyose waliosajiliwa kuimbingu, kwa Mulungu hakimu wa wose, na kwa roho za watunyo ambao wakamilishigwa. 24Mwiza kwa Yesu mpatanishi wa lagano dasambi, na kwa damu inyunyuziligwe ambayo hulonga yanogile zaidi kufosa damu ya Habili.25Lola vila sekewize ukamlema imwe ambaye kolonga. Kwa kuwa gesa hawakuepuka wamlemile imwe aliye waonya duniani, kwa hakika hatutaepuka kiwa nachibiduke kutali kulawa kwa yula atuonyaye kulawa kuimbingu. 26Kwa wakati huo sauti yake ilitikisa dunia. Lakini lelo ameahidi na kulonga, "Nkhali mala imwenga kaidi sekenitikisike dunia idumwe, bali imbingu pia."27Mbuli zino, "Mala imwe kaidi," yolagisa kutoweshwa kwa vinthu vila vitetemeshwavyo, vino ni, vinthu vila ambavyo viumbigwa, ili kwamba vila vinthu visivyotetemeshwa visigale. 28Kwa hiyo, chihokele umwene ambao hautetemeshigwa, chisekelele katika hali ya kumwabudu Mulungu kwa kutogola hamwe na kunyenyekea katika hicho, 29kwa maana Mulungu wetu ni moto ulao.
1Basi upendo wa ndugu na ugenndelele. 2Sekemzimize kuwahokela wageni, maana kwa kutenda ivo, wamwenga wakuwahokela wasenga bila kumanya.3Kumbuka wose whileumo mukifungo, kana kwamba mukala nao kula hamwe nao, na kama mitufi yenu itendigwa gesa wao. 4Basi ndoa na iheshimigwe na wose na basi kitanda cha ndoa kitendigwe kuwa safi, kwa maana Mulungu atawahukumu waasherati wa wagoni.5Basi nzila zenu za maisha ziwe bunkhulo kuna upendo wa pesa. Nuwe wanaolidhika na vinthu mulivyonavyo, kwani Mulungu mwenyewe kalonga, "Sekeniwaleke mweye kamwe, wala hawatatelekeza." 6Basi tulidhikeni ili chilonge kwa ujasili, "Mndewa ni msaidizi wangu; Sekeniogohe. Mwanadamu adahe kutenda mbwani?"7Wafikilieni wala walio walongoza, wala walongile mbuli da Mulungu kumwenu, na kumbukeni matokeo ya mienendo yao; igeni imani yao. 8Yesu Kilisito ni yeye jana, dielo, na hata milele.9Usekwiza ukalongozigwa na mafundisho mbalimbali ya kigeni kwani ni vinogile kwamba moyo uzengigwe kwa neema, na siyo kwa sheria kuhusu ndiya hayo hayawatendile wala wakuish kwa hayo. 10Chinayo madhabahu ambayo wala wakutumika mgati ya nyumba ya Mulungu webule haki ya kudya. 11Kwa vila damu za wanyama, zilaviligwe dhabihu kwa ajili ya dhambi, igaligwa na kuhani mkulu mgati ya sehemu takatifu, lakini mitufi yao ichomigwa kunze ya kambi.12Kwa hiyo Yesu naye kateseka hanze ya lango la mji, dino kwamba kuika wakfu wanthu kwa Mulungu kufosela damu yake. 13Na kwa hiyo chiteni kumwake hanze ya kambi, chikizipapa chinyala zake. 14Kwani chibule makazi ya kudumu kuna isi ino. Badala yake chilonde isi ambayo ikwiza.15Kufosela Yesu, mkulondigwa mala kwa mala kuilava sadaka ya kumtogoza Mulungu, kumsifu kwamba tunda la milomo yetu ditambule zina dyake. 16Na usekuzimiza kusankhana yanogile na kusaidiana mweye kwa mweye, kwa vila ni kwa sadaka kama iyo ndiiyo Mulungu akunogiligwa nkhani. 17Tiini na kuihumulusa kwa vilongozi wemu, kwa vila wakugendeela kuwalinda kwa ajili ya nafsi zenu, kama wala onawalava hesabu. Tiini ili kwamba vilongozi wenu wadahe kuwatunza kwa seko, na sio kwa kiholozi, ambayo haitawasaidia.18Chilombeni, kwani china uhakika kwamba china dhamira inogile, chotamani kuishi maisha ya heshima katika mbuli zose. 19Na mose nowagela moyo zaidi mtende vino, ili kwamba nidahe kubwela kumwenu vino haluse.20Lelo Mulungu wa amani, ambaye kawagala kaidi kulawa kwa wefile mchungaji mkulu wa kodoo, Mndewa wetu Yesu, kwa damu ya lagano da milele, 21Naawenkhe uwezo kwa kila jambo dinogile kutenda mapenzi yake, akasankhana kazi mgati yetu iliyo njema ya kupendeza mmeso mmwake, kufosela Yesu Kilisito, kumwake uwe utunyo milele na milele. Amina.22Lelo npkugela moyo, ndugu, kusolelana na mbuli da kutila moyo ambalo kwa ufupi nidiandika kumwenu. 23Fahamu kwamba ndugu yetu Timotheo kalekeligwa hulu, ambaye hamwe naye naniwalole kama naeze vino haluse.24Walamse vilongozi wako wose na waumini wose. Wala wolawa Italia wokulamsa. 25Na neema iwe namweye mose.
1Yakobo, mtumigwa wa Mulungu na wa mndewa Yesu Kilisito, kwa amakabila kumi na maidi yatawanyike, chowalamsa. 2Wazeni kuwa na fulaha nkhulu nkhani, ndugu zangu ivo mkufosa mna a matatizo mbalimbali. 3mkavimanya kuwa kugezigwa kwa imani yenu kowenkha uvumilivu4Lekeni uvuvmilivu wenu uikomelezele kazi yake, kwamba mdaha kukangala kabisa bila kuhunguliwa na dyodyose. 5Lakini kama hakuna munthu kumwenu kolonda hekima, na apule kwa Mulungu ambaye kulava kwa ukalimu bila kubwakila kwa wose wakumpendula, na awankhe hekima.6Lakini pula kwa imani, use kuwa na shaka kwa idya akugale shaka ni gesa mawimbi ya bahali kosoligwa na mpheho na kwasigwa kuno na kuno. 7kwa hakika munthu gesa ino ase kugesa kwamba na ahokolegwe ombi dyake kulawa kwa Mndewa. 8Munthu ino ana maidi maidi, si imala mna i nzinzila zake zose.9Ndugu mchiwa kolondigwa aigode muna kutimalala kwake kuchanya. 10Wakati geuo tajiri mna u unyenyekevu wake, kwa sababu na anyale gesa ua kudikolongo mna u mgunda akufosa. 11Zua dolawa na joto dolunguza donyala mimela, na maua yogwa yofa na uzuli wake. Nivo ivo wanthu matajiri na wasakale muna izi kazi zao.12Kabalikiigwa munthu idya akuvumilia yehile, kwa kuwa akashinda idyo, dihile na ahokele vuho da ugima, ambadyo wagonekigwa wadya wakumpenda Mulungu. 13Munthu yoyose halondigwa alonge akajalibigwa; "Dino dilawa kwa Mulungu" kwa sababu Mulungu mwenyewe hamgeza munthu yoyose.14Kila munthu kogezigwa na tamaa zake zihile zikimshawishi zimgale kutali. 15Leka mana baada ya tamaa ya dhambi yopapa inda, dhambi yokwelekigwa, na baada ya dhambi kukangala saw sawa, hukomelezela mna umauti. 16Ndugu zangu wapendwa mse kuvwiziligwa.17Kila vuho dinogile na kila vuho dikamilike dolawa kuchanya, dohumuluka hasi kulawa kwa Tata wa nulu, Ye habadilika gesa kivuli ivo chikubadilika. 18Mulungu sa kasagula kuchinkha chee ugima kwa Neno da ikweli ili kwamba chidahe kuwa gesa chaudele ma iviumbe vyake.19Mdimanya dino ndugu zangu wapendwa. Kila imwe kolondigwa ahulike hima hima na sio alonge hima hima na kuwa na maya. 20Mana maya ya munthu hayadaha kuitenda haki ya Mulungu. 21Kwahiyo ikeni kutali uchafu wa dhambi na yose yahile yakukala hohose, na kwa unyenyekevu dihokeleni di neno dihandigwe mgati mmwenu ,ambadyo dodaha kuzihokola roho zenu.22Ditiini idi neno, mse kudihulika tu mkaivwizila mna izi nafsi zenu wenyewe. 23Kwa kuwa gesa kuna yoyose hodihulika tu idi neno hamala haditendela kazi ni sawa na munthu akuilola cheni chake mchioo. 24Koilola cheni chake na kamala koita zake na hamala kozimiz ivo eli. 25Bali munthu idya akuikola kwa umahiri ishelia kamili, shelia ya uhul na kugendelela kuitii sio kwa sababu yeye ni mtegelezaji akuzimiza, ino na abarihigwe akaitenda.26Ikiwa munthu yoyose koigesa mwenyewe kuwa munthu wa dini, lakini hadaha kutawala lulaka lwake, kouvwizila moyo wake na idini yake bule tu. 27Dini inogile na haibanangigwa mbele za Mulungu na Tata ni ino, kuwataza yatima na wagane mna mateso yao na kulinda wenyewe na ufisadi wa isi ino.
1Ndugu zangu mleke kukola imani ya Mndewa Yesu kilisito, Mndewa wa utukufu, kwa kupendelela wanthu fulani. 2Kama munthu fulani akengila mna mitinkhano yenu kavala pete za dhahabu na mienda inogile, pia akengila masikini mwenyye mienda ikungile, 3na mkalagisa kumjali zaidi yula mwenye mavazi yanogile nakulonga "Tafadhali weye keti hano hantu hanogile" laini mkalongela yula masikini, "Weye timalala hala", au "Kala hasi ya migulu yangu." 4Je, hamku hukumilana wenyewe na kuwa walamuzi wenyewe mawazo yehile?5Tegelezeni, ndugu zangu wapendigwa, je, Mulungu hawasgule masikini wadunia kuwa matajili katika imani naulisi umwene awaahidile wambwedile? 6Lakini muwabeza masikini je, sio matajiri mowatesa mweye, na sio wao waowaburuta mmahakama? 7Je, si matajiri waudidukana zina dila zuli ambalo kwalo motangigwa?8Hata hivyo gesa moditimiza ila sheria yakimwene gesa ivo yandikige muna maandiko "Naumpende jirani yako gesa weye mwenyewe," motenda vinogile. 9Lakini mkama mkapendelea baadhi ya wanthu namtende dhambi namuhumiigwe na shelia kua ni watula shelia.10Kwa kuwa yoyose agumile shelia yose, na ankhali akaiwala muna nukta imwe tu, naawe na hatia ya kubena ishelia. 11Kwa kuwa Mulungu ayalongile "Seke uzini," ndiye pia alongile, " seke ukome" Gesa haukizini, lakini kokoma, kuibena kale ishelia ya Mulungu.12Kwa hiyo longeni na kutii kama wala ambao mko haguhi kuhukumigwa na sheria ya uhuru. 13Kwa kuwa hukumu hhwiza pasipo huruma kama wala wase na huruma. Huruma nchaya ya hukumu.14Hana uzuri gani ndugu zangu, gesa munthu hulonga ninayo imani, lakini kabule matendo? Je, imani hiyo yodaha kumuokola? 15Gesa ngugu wachilume au wachike ni muhitaji wa mywenda au ndia ya kila iichile, 16na imwe wenu akawalongela " gendeni kwa imani, mkadondole umoto mkaje vinogile," lakini hamuwenkha mahitaji muhimu yamitufi iyo ytaa bwwani? 17Hali kadhalika imani mdumwe, gesa haibule amatendo, ifa.18Ankhali munthu fulani kodaha kulonga "Una imani, na nie ninayo amatendo." Nilagise imani yako pasipo amatendo, nami nanikulagise imani yang kwa amatendo yangu. 19Waamini kuwa kuna Mulungu imwe; uko sahihi. Lakini mapepo nayo yokwaamini hivyo na kugudemeka. 20Je, ukulonda kumanya, ewe munthu mbozi, namna ambvyo imani hiyo pasipo amatendo ivoisivyofala?21Je, si tata yenthu Abrahamu kahesabigwa haki kwa amatendo ivo amlavile mwanake isaka mchanya ya madhabahu? 22Moona gesa imani yake yofaya kazi na amatendo yake, na kwa amatendo yake, imani yake ifikila ikusudio dyake. 23Maandiko yatimizigwa yalongavyo, "Abraham kamwaminile Mulungu, na kahesabiligwa kuwa ni mwenye haki." Hivyo Abrahamu katangigwa mbuya wa Mulungu. 24Muona kwa amatendo munthu kuhesabiligwa haki, na cheye kwa imani tu.25Hali kadhalika, je, hawile Lahabu yula kahaba ahesabiligwa haki kwa amatendo, aho awakalibishihe wajumbe na kuwagaka kwa inzila nyingine? 26Kwa kuwa kama vila mtufi usipokuwa na muhe udanganika, vila vila imani pasipo amatendo idanganika.
1Ndugu zangu, siyo wengi wenu mopasigwa kuwa walimu, chivimanye kuwa chize ahokela hukumu nkhulu nkhani. 2Kwa via wose chokosela muna zinzila nyingi gesa imwenga hawa koikwala muna zimbuli zake, iyo ni munthu yagonile, yodaha kuuhuma lukuli lwake lwose pia.3Lelo gesa chokwika buleki za falasi muna imilomo yao wachitegeleze , na chodaha kuzibidula zinkhuli zawe zose. 4Tambula ivo kuwa ngalawa, ingawa ni nkhulu na yosukumigwa na mbeho nkhali zolongoziga na mkasi mdodo nkhani kwita chidogochidogo koyolonda inahodha.5Via via lulimi ni kipande kidodo cha lukuli, lakini choitogola makulu nkhani, Lola mbago mkulu voudaha kusomiga kwa sele ndondo ya moto! 6Lulimi pia ni moto, ni isi ya ubananzi, wikigwa hamwe na viungo vya nkuli wenthu, ambao ochafua lukuli lwose na kwika nchanya ya moto nzila ya maisha, na wenyewe kusomwa motowa kuzimu.7Chila aina ya mnyama wa kumbago, kidege, vovitambala na viumbe vya muibahali vozibitiga na wanthu. 8lakini kubule munthu hata imwe ambayo kodaha kuuzibiti lulimi; ni wabananzi yohangaika, umema sumu ya kuvisa.9Kwa lulimi chomtukuza Mndewa na Tati yetu, na kwa huo chowalaani wanthu ambao waumbigwa kwa mfano wa Mulungu. 10Muna umlomo uloulo hulonga mbuli ya balaka na laana. Ndugu zangu mbuli zino hazipasigwa kuwa.11Je, chisima chimwe chodaha kulava mazi yanogile na yausungu? 12Ndugu zangu, Je, mbiki wa mtini wodaha kweleka matunda ya mzeituni, au mazabibu wokwelekanmatunda ya mtini? Wala sokwe dya mazi ya munyu hailava mazi yebule munyu.13Niyani mgati kumwenu kana hekima na ufahamu? Hebu munthu huyo alagise maisha yanogile muna izikazi zake kwa unyenyekevu ulawilao na hekima. 14Lakini gesa muna wivu mkali na nia ya ubinafsi muimiyoyo mwenu, seke muivunile na kulonga uvwizi mkaulema ukweli.15Ino sio hekima ihumuluke kulawa kuchanya, lakini badala yake ni ya iisi, sio ya kiroho, na ni ya kipepo. 16kwa via muna uwvu na ubinafsi uaho, muna ivulugu na kila matendo yehile 17Lakini hekima iyoilawa kuchanya, kwanza inoga, hamala yopenda amani, uhole na ukalimu, ina kumema rehema na matunda yanogile, bila kuwapendelea wanthu fulani, na kweli. 18Na tunda da haki hupandigwa muna iamani kwa wala ambao wotenda mbuli ya amani.
1Gomba na migogoro mgati mwenu vyolawa kuhi? Havikwinuka kulawa kuzitamaa zenu zihile zigalaze vita mwi inyumba ya washirika waenu? 2Motamani kidya mwabule. Mokoma na kkiwinga kia hamkukidaha kukisola. Motoana na kusunkhana , na mnkhali hampata kwa sababu hammumuomba Mulungu. 3Mopula na hamuhokela kwa via mopula kwa ajii ya mbuli zenu zihile, illi mvyangalile kwa tamaa zenu zihile.4Mweye wagoni! hamvimanyile kuwa umbuya na iisi ni ubananzi zidi ya Mlungu? Ivo lelo, yoyose aamule kuwa mbuya na iisi kotenda mwenyewe uadui na Mulungu. 5Au mogesa chandikigwa kibule chinthu yalongwapo kwamba Roho ikalile kugati yetu ina wivu nkhani kwa ajili ya cheye.6Kwa via Mulungu hulava neema zaidi, ndiyo maana maandiko hulonga, "Mulungu humlema mwenye kiburi, humwika neema akunyenyekela." 7Hivyo, ilaveni kwa Mulungu. Mlemeni ibilisi akimbile kulawa kumwenu.8Inzoni haguhi na Mulungu, na yeye awainze haguhi namweye. Safisheni imikono yenu, mweye wenye dhambi, na itakaseni imiyoyo yenu, mweye wenye nia mbili. 9Muhuzunike, muomboleze, na kulila! Biduleni kiseko chen ziwe huzuni na furaha yenu ibiduke kuwa maombolezo. 10Inyenyekezeni wenyewe mbele za Mndewa, na atawwainula kuchanya.11Seke mlongane kimbidimbidu mweye kwa mweye, ndugu. Munthu alongae kibidu na ndug yake, au kumhukumu ndugu yake, hulonga chibidu na ishelia na huihukumu sheria ya Mulungu. Mkiihukumu sheria, hamuitii sheria, bali mnaihukumu. 12Imwe tu akulava isheria na ihukumu, Mulungu, yeye iyo kana uwezo wa kuokolana kuchiangamiza. Wewe niani komuhukumu jirani yako?13Tegelezeni, mwey mkulonga, "Dielo au igolo nachite kumji uno, chikakale mwaka huko, na kutenda biashara, na kautenenenza faida." 14Niani alonnda avimanye cholonda chilawile igolo, na maisha yenu ni bwani hasa? kwa ivo mkufanana gesa via ukunga ivo ukulawila kwa muda mguhi na kisha kwaga.15Kamala mlonda kulonga, kama mapenzi ya Mndewa, choishi na chitende chino na chia. 16Vino sambi noigoda juu ya mipango yenu. Magodelo yose ni ubananzi. 17Ivolelo, kumwake yeye amanyaje kutenda zinogile lakini hayatendi, kwake huyo ni dhambi.
1Inzoni lelo, mweye matajili lileni kwa sauti ya nchanya kwa sabab ikweza kuchanya mmwenu. 2Utajili umwenu ubanangwa na miyenda yenu ya gegedwa vinyongo wabanangaji. 3Dhahabu zenu zipu thamani na ubanangaji wake naushukiwe dhidi yenu kangamiza nkuli gesa mwana muiwekela hazina yenu siku za mwisho.4Loleni maliho ya waskana kazi waja ambao hamuhalikile kwa kuvuna katika migunda yenu waulila na kililo cha wadya wavunile mazao yenu kitendeka mmagutwini ya Mndewa wa majeshi. 5Muishi kwa anasa muidunia kuitunza mbuli niye mwenyewe muninenepesa lukuli yenu kwasikuya kuchinja. 6Mumuhukumu na kumkoma mwenye haki hadahile kuwapiga.7Kwa hiyo vumilieni, ndugu, mpaka wizilo wa Mndewa gesa mkulima kugozela mavuno ya thamani kulawa muna isi, akagozela kwa uvumilivu kwa ajili yake, mpaka mvula za kwandusa na zile za mwisho zikinyesha. 8Pia mweye muwe wavumilivu kazeni imiyoyo yenu, kwa sababu kwiza kumwake Mndewa ni haguhi.9Ndugu, seke mnung'unike mweye kwa mweye, seke mwize kuhukumiligwa. Lola, hakimu kotimalala mumlango. 10Kwa mfano, ndugu, loleni mateso na uvumilivu wa walotezi walongile muna idizina da Mndewa. 11Loleni, chowatanga wadya wanaovumilia, "her." Muhulika uvumilivu wa Ayubu, na modimanya kusudi da Mndewa kwa ajili ya Ayubu, ni kwa jinsi Bwana amejaa huruma na rehema12Zaidi ya yote, ndugu zangu, sekemuape, aidha kwa mbingu kwa isi, au kwa kiapo cha aina imwenga. Bali hebu "ndiyo" yenu na imaanishe na "hapana" yenu na imaanishe "hapana" ili kwamba sekemwize kulagalila hasi ya ihukumu.13Kuna yoyose mgati kumwenu koteseka?apule. Je, munthu yoyose ni mwenye kusangalala? Na aimbe sifa. 14Je, hana yoyose mgati kumwenu kolumwa? Na awatange walala wa idikanisa, nao walala wa dikanisa wapule nchanya yake, wakimpaka mavuta muna zina da Mndewa, 15na malombi ya imani nayamuhonye mtamu, na Mndewa amwinule. Na gesa atakuwa ametenda ubananzi, Mulungu atamsamehe.16Kwa hiyo ungameni ubananzi wenu mweye kwa mweye, na woiombela kila imwenga na miage ili mudahe kuhonya maombi ya mwenye haki hweleka matokeo makulu. 17Eliya kakawa munthu mwenye hisia gesa zenthu, kapula kwa juhudi kwamba mvula sekeichonye, na miezi sita. 18Na Eliya kapula kaidi, na mbingu zitila mvula nchanya ya isi na isi ikatoa mavuno.19Ndugu zangu, gesa yoyose mgati kumwenu akulonda kulawa kuna uhkweli, lakini munthu imwenga akambweleza, 20hebu na amanye via yoyose amwongozaye muna ubananzi kuhalawa muna nzila yake ya ubananzi naahonywe nafsi yake kulawa maiti naagubike wingi wa dhambi.
1Petro, mtumigwa wa Yesu Kilisito, kwa wageni wa utawanyikao, kwa wateule, katika Ponto yose, Galatia, Kapadokia, Asia, na Bithinia, 2kulawana na ufahamu wa Mulungu, Tata, kwa kutakasigwa na Roho Mtakatifu, kwa utiifu wa Yesu Kilisito, na kwa kunyunyuziigwa damu yankhe. Neema iwe kumwenu, na amani yenu iongezeke.3Mulungu Tata wa Mndewa wetu Yesu Kilisito na abalikiigwe. Katika ukulu wa lehema yake, kachinkha kuelekigwa upya kwa ujasii wa ulithi kufosela ufufulo wa Yesu Kilisito kulawa katika wefile, 4kwa ulithi usokwangamila, sekeuwe na uchafu wala kuhunngula. Kuhifadhiigwa kuulanga kwa ajili yenu. 5Kwa udaho wa Mulungu molindigwa kufosela imani kwa wokovu ambao upo tayali kugubuligwa katika nyakati za uhelelo.6Sekeleleni katika dino, ingawaje sambi ni lazima kumwenu kuihulika huzuni katika majalibu ya aina mbalimbali. 7Ino, ni kwa sababu imani yenu idahe kugezigwa, imani ambayo ni ya thamani kufosa dhahabu, ambayo yokwaga katika moto ambao hugeza imani yenu. Ino hulawila ili imani yenu ipate kweleka sifa, utunyo,na heshima katika ufufulo wa Yesu Kilisito.8Hammuonile yeye, lakini mompenda. Hammuona sambi, lakini moamini katika yeye na mna seko isiyodahika kuelezeka kwa seko ambayo imema na utunyo. 9Sambi mohokela wenyewe matokeo ya imani yenu, wokovu wa nafsi zenu. 10Walotezi walonda na kuuza kwa umakini kuhusu wokovu uno, kuhusu neema ambayo ikalile mmwenu.11Walonda kumanya ni aina ilihi ya wokovu ambao wize. Walonda pia kumanya ni muda ulihi Roho wa Kilisito aliye mgati yao kakala kolonga mbwani nao. Ino ikala yolawa wakati akalile kowalongela haluse kuhusu mateso ya Kilisito na utunyo ambao ungemfufula. 12Igubuligwa kwa walotezi kwamba wakala woyatumikila mambo yano,na si kwa ajili yao wenyewe, bali kwa ajili yenu - masimulizi ya mbuli zino kufosela wala wogala injili kumwenu kwa nzila ya Roho Mtakatifu atumigwe kulawa kuulanga, mbuli ambayo hata msenga wotamani kugubuligwa kumwake.13Kwa hiyo fungeni vigudi vya akili zenu. Muwe watulivu katika fikla zenu. Muwe na ujasili mkamilifu katika neema ambayo naigaligwe kumwenu wakati wa kugubuligwa kwa Yesu Kilisito. 14Kama wana watiifu, sekemfungigwe wenyewe na tamaa ambazo mzikola wakati mkalile mwabule ufahamu.15Lakini kama vila awatangile alivyo mtakatifu, mweye, kaidi, muwe watakatifu katika tabia yenu yose maishani. 16Kwa kuwa iandikigwa, ''Iweni watakatifu, kwa sababu Nie ni mtakatifu.'' 17Na kama mkatanga ''Tata'' yula ahukumuye kwa haki kulingana na sankhani ya kila munthu, tumila muda wa nthambo yako katika unyenyekevu.18Momanya kwamba haikalile kwa fedha au dhahabu - vinthu vyobanangika- ambavyo mkomboigwa kulawa kui tabia zenu za ubozi ambazo muifunza kulawa kwa tati zenu. 19Lakini mkomboigwa kwa damu ya heshima ya Kilisito, kama ya kondoo ebule na hila wala doa.20Kilisito kasaguligwa kabla ya misingi ya isi, lakini lelo siku zino za uhelelo, kagubuligwa kumwenu, 21Momwamini Mulungu kufosela yeye, ambaye Mulungu kamfufula kulawa kwa wefile na ambaye kamwinkha utunyo ili kwamba imani yenu na ujasili uwe katika Mulungu.22Mtenda nafsi zenu kuwa zinogile kwa utii wa ila kweli, kwa dhumuni da pendo da kilumbu dililo ba unyofu, hivyo bwedaneni kwa bidii kulawa muumoyo. 23Muelekigwa kale mala ya kaidi, si kwa mbeyu ibanangikayo, lakini kulawa katika mbeyu isiyobanangika, kufosela ugima na mbuli da Mulungu disigale.24Kwa maana ''mitufi yose ni kama mazani, na utunyo wake wose ni kama ua da zani. Zani hunyala, na ua hulagala, 25lakini mbuli da Mulungu husigala milele.'' Uno ni ujumbe ambao utangazigwa kama injili kumwenu.
1Kwa hiyo ikeni hankhanda wehile wose, uvwizi, unafiki, wivu na kashifa. 2Kama wana vinkhele, mtamani maziwa safi ya kiloho, ili kwamba mdahe kukula mgati ya wokovu, 3kama muonja kwamba Mndewa ni kanoga.4Inzoni kumwake aliye yuwe hai linaloishi ambalo dilemigwa na wanthu, lakini hilo disaguligwa na Mulungu na ni da thamani kumwake. 5Mweye pia ni kama mayuwe yakala hai yozengeligwa nchanya kuwa nyumba ya kiloho, ili kuwa ukuhani mtakatifu ambao hulava dhabihu za kiloho zotogoligwa kwa Mulungu kufosela Yesu Kilisito.6Andiko hulonga vino, ''Lola, niika katika Sayuni yuwe da hankhanda, kuu na disaguligwe na da thamani. Yeyose aaminiye katika yeye sekeaone chinyala.''7Hivyo heshima ni yenu kumwenu mweye moamini. Lakini, ''yuwe dilemigwe na wazengaji, dino diwa yuwe kulu da hankhanda''- 8na, ''yuwe da kuikwala na mwamba wa kuikwala. ''Wao huikwala, wodilema mbuli, kwa lila ambalo pia wakala wateulligwa kwalo.9Lakini mweye ni ukolo usaguligwe, ukuhani wa kimwene, taifa takatifu, wanthu wa miliki ya Mulungu, ili kwamba mdahe kutangaza matendo ya ajabu ya yula awtangile kulawa muiziza kwiza mudi bunkhulo dyake dya ajabu. 10Mweye mwanduso hamkalile wanthu, lakini sambi mweye ni wanthu wa Mulungu. Mweye hamhokele lehema, lakini sambi muhokela lehema.11Wapendigwa, niwatanga kama wageni na wazululaji kujinyima kulawa mui tamaa ihile za ubananzi, ambazo zotoana vita na roho zenu. 12Mopasigwa kuwa na tabia zinogile kati ya mataifa, ili kwamba, kama nawawalonge kama kwamba mtenda mbuli zihile, nawazilole sankhani zenu zinogile na kumsifu Mulungu katika siku ya kwiza kumwake.13Tii kila mamlaka ya mwanadamu kwa ajili ya Mndewa, ikiwa mwene kama mkulu, 14ikiwa watawala watumigwe kuwaadhibu watenda yehile na kuwasifu wala wotenda yanogile. 15Kwa kuwa ni mapenzi ya Mulungu, kwamba kwa kutenda yanogile monyamalisha mazungumzo ya kibozi ya wanthu wabozi. 16Kama wanthu hulu, sekemuutumile uhulu wenu gesa kifuniko kwa yehile, bali muwe kama watumigwa wa Mulungu. 17Waheshimuni wanthu wose. Wabwedeni lumbu. Muogoheni Mulungu, Muheshimuni mwene.18Watumigwa, watiini wandewa zenu kwa heshima yose, siyo tu mndewa walio wanogile na wahole, lakini pia walio wehile. 19Kwa kuwa ni sifa kama yeyose atavumilia maumivu wakati ahokoteseka pasipo haki kwa sababu ya dhamili yake kwa Mulungu. 20Ni faida ilihi iaho kama mosigala kutenda ubananzi kamala mgendelele kuadhibiigwa? Lakini kama mtenda yanogile na ndipo mteseke kwa kuhukumiigwa, ino ni sifa inogile kwa Mulungu.21Kwa dino mtangigwa, kwa sababu Kilisito pia katesigwa kwa ajili yenu, kawaleka mfano kwa ajili yenu kukola nyayo zankhe. 22Yeye hatendile ubananzi, wala haukuoneka uvwizi wowose muimulomo mmwake. 23Wakati yeye adukanilwe, habwelezile madusi, alipoteseka, hatishile bali kailava mwenyewe kumwake Yeye ahukumuye kwa haki.24Yeye mwenyewe kazipapa bananzi zetu katika mtufi wake mui mti, ili kwamba sekechiwe na hanthu kaidi katika ubananzi, na kwamba tuishi kwa ajili ya haki. Kwa kutoigwa kumwake mweye mhona. 25Wose mkalile mkitangatanga kama kondoo agile, lakini sambi mbwela kwa mchungaji na mlinzi wa roho zenu.
1Kwa nzila ino, mweye ambao ni wankhe mopasigwa kujilava kwa walume zenu wenyewe, ili, hata kama baadhi yao hawalitiile mbuli, kufosela tabia za wake zao wodaha kuvutigwa hebule mbuli, 2kwa sababu wao wenyewe watakuwa waiona tabia yenu inogile hamwe na heshima.3Ino itendeka siyo kwa mapambo ya kunze-kuluka nyele, vito vya dhahabu, au mavazi ya mtindo. 4Lakini badala yake itendeke kwa utu wa mgati wa moyo, na kuzidi katika unogile wa unyenyekevu na utulivu wa moyo, ambao ni wa thamani kulongozi ha Mulungu.5Kwa kuwa wanawake watakatifu waipamba wenyewe kwa nzila ino. Wakala na imani katika Mulungu na waliwatii walume zao wenyewe. 6Kwa nzila ino Sara alimtii Ibrahimu na kumtanga yeye ''mndewa'' wankhe. Mweye sambi ni wana wankhe kama namtende yaliyo yanogile na kama hamuogoha yehile.7Kwa nzila hiyo hiyo, mweye walume mopasigwa kuishi na wankhe zenu mkamanya kuwa ni wayenu wa chike dhaifu, mkiwatambula wao kama wahokelaji weyenu wa zawadi ya ugima. Tendeni vino ili kwamba malombi yenu sekeyazuigwe.8Hatimaye, mweye wose, muwe na nia imwe, wenye huluma, upendo kkama lumbu, wanyenyekevu, na wahole. 9Msilinkhe dihile kwa dihile, au dusi kwa dusi. Kibidu chankhe, mwendelee kubaliki, kwa sababu ino mtangigwa, ili kwamba mudahe kulithi balaka.10''Yeye kolonda kubweda maisha na kuona siku zinogile lazima auzuie ulimi wankhe kwa yehile na milomo yake kulonga hila. 11Na abiduke na kuleka yehile na kutenda yaliyo yanogile. Alonde amani na kuikola. 12Meso ya Mndewa humlola mwenye haki na magutwi yake huhulika malombi yake. Lakini cheni cha Mndewa uko kibidu cha wala watendao ubananzi.''13Ni niani kolondaawazulu mweye, ikiwa mwatamani dililo dinogile? 14Lakini kama mkiteseka kwa haki, mbalikiigwa. Msiogohe yala ambayo wao woyaogoha. Sekemuwe na wasiwasi.15Badala yake, mmuike Kilisito Mndewa mui imioyoyo mmwenu kama mtakatifu. Kila mala muwe tayali kumjibu kila munthu kkowauza mweye hangi mna tumaini katika Mulungu. Tendeni vino kwa uhole na heshima. 16Muwe na dhamili inogile ili kwamba wanthu wodukana maisha yenu yanogile katika Kilisito wadahe kuaibika kwa sababu wolonga kibidu dhidi yenu kama kwamba mkala watenda yehile. 17Ni vinogile nkhani, ikiwa Mulungu kotamani, kwamba mwateseka kwa kutenda yanogile kufosa kwa kufanya yehile.18Kilisito pia aliteseka mala imwe kwa ajili ya ubananzi. Yeye ambaye ni mwenye haki aliteseka kwa ajili yetu, ambao hachikalile wenye haki, ili kwamba achigalile cheye kwa Mulungu. Kadanganika katika mtufi, lakini katendigwa mgima katika roho. 19Katika roho, kaita na kuzihubili roho ambazo sambi zauko muikifungo. 20Hazikalile tiifu wakati uvumilivu wa Mulungu ukalile wogoza wakati wa Nuhu, siku za ujenzi wa safina, na Mulungu kaokola wanthu wadodo-nafsi nane- kulawa katika mazi.21Ino ni alama ya ubatizo wowaokola mweye sambi, siyo kama kuosha uchafu kulawa mumtufi, lakini kama ombi da dhamili inogile kwa Mulungu, kufosela ufufulo wa Yesu Kilisito. 22Yeye yuko mkono wa kulume wa Mulungu. Kaita kuulanga. Msenga, mamlaka, na nguvu lazima vimtii yeye.
1Kwa hiyo, kwa kuwa Kilisito aliteseka katika mtufi, ivikeni silaha za nia ila ila. Yeye atesekile katika mtufi kahalawana na ubananzi. 2Munthu yuno haendelei kaidi kuishi katika tamaa za mtufi, bali kwa wapendigwa ya Mulungu, kwa maisha yake yasigale.3Kwa kuwa muda ufosile umetosha kutenda mbuli ambayo wamataifa wolonda kutenda- ufisadi, nia ihile, ulevi, ulafi, shelehe za kipagani na ibada za sanamu zenye kutenda yehile. 4Wofikili ni ajabu moiepusha kutenda mbuli hizo hamwe nao, hivyo wolonga yehile nchanya mmwenu. 5Nawalave hesabu kumwake aliye tayali kuhukumu walio hai na wefile. 6Kwa kusudi dino injili ihubiliigwa kumwao wakalile wadanganika, kwamba ijapokuwa wahukumiigwa kale katika mitufi yao kama wanadamu, ili wadahe kuishi kulingana a Mulungu katika roho.7Uhelelo wa mbuli zose kowiza. Kwa hiyo, muwe na ufahamu ulio sahihi, na iweni na nia inogile kwa ajili ya malombi yenu. 8Kabla ya mbuli zose, eweni na bidii katika upendo kwa kila imwe, kwa kuwa upendo haulonda kugubula bananzi za wamwenga. 9Lagiseni ukalimu kwa kila imwe bila kunung'unika.10Kama ambavyo kila imwe wenu ahokele kalama, itumieni katika kuhudumiana, kama wasimamizi wanogile wa kalama nyingi zilaviligwe bule na Mulungu. 11Kama munthu akilonga, na iwe kama mausia ya Mulungu, na kama munthu akihudumu, na iwe kama udaho enkhigwe na Mulungu, ili kwamba kwa kila jambo Mulungu apate kutukuzigwa kufosela Yesu Kilisito. Utunyo na udaho vina Yeye milele na milele. Amina.12Wapendigwa, sekemuhesabu jalibu ambalo hwiza kuwageza kama kinthu kigeni, ingawa kuna kinthu kigeni kikalile cholawila kumwenu. 13Lakini kwa kadli mnavyozidi kupantha uzoefu wa mateso ya Kilisito, sekeleleni, ili kwamba msekelele pia na kushangilia katika ugubulo wa utunyo wake. 14Iwapo mdukanigwa kwa ajili ya zina da Kilisito, mbalikiigwa, kwa sababu ya Roho wa utunyo na Roho wa Mulungu kokala nchanya mmwenu.15Lakini asekuwa aho yeyose mwenye kutesigwa kama mkomaji, mbavi, mtenda yehile, au ajishughulishaye na mbuli ya wamwenga. 16Lakini ikiwa munthu kotesigwa kama Mkilisito, sekeaone chinyala, bali amtukuze Mulungu katika zina idyo.17Kwa kuwa wakati ufika kwa hukumu kwandusila katika nyumba ya Mulungu. Na kama yokwandusila kumwetu, naiweze kwa wala wasioitii injili ya Mulungu? 18Na kama ''mwenye haki kookoigwa kufosela madala, naiweze kwa munthu asiyehaki na mwenye ubananzi?'' 19Kwa hiyo wose wotesigwa kulawana na mapenzi ya Mulungu wakabidhi nafsi zao kwa Mulumba mwaminifu ili hali wakitenda yanogile.
1Nowasihi walala waliomo mgati mmwenu, nie, niliye mlala miyao na shahidi wa mateso ya Kilisito, na ambaye vila vila ni mshiliki katika utunyo utakaodhihilika. 2Kwa hiyo, nowagela moyo mweye walala, dichungeni kundi da Mulungu dililo mgati mmwenu. Diloleni, sio kwa sababu mopasigwa, lakini kwa sababu motamani hivyo, kulingana na Mulungu. Diloleni, sio kwa kubweda pesa za chinyala, lakini kwa kubweda. 3Sekemuitende wandewa nchanya ya wanthu waliohasi ya uangalizi wenu, lakini iweni mfano katika kundi. 4Hadya mchungaji Mkulu atakapodhihilishwa, namuihokele taji ya utunyo isiyokwaza uthamini wake.5Vilavila, namweye wabwanga wadodo, nyenyekeleni kwa wakulu wenu. Mweye mose, uvaleni unyenyekevu na kuhudumiana mweye kwa mweye, kwani Mulungu huwapinga wenye kibuli, lakini huwenkha neema wanyenyekevu. 6Kwa hiyo nyenyekeleni hasi ya mkono wa Mulungu uliyo hodali ili kwamba awainule kwa wakati wake. 7Mwikileni fadhaa zenu nchanya yake, kwa sababu kowajali.8Iweni na busala, iweni waangalifu. Yula adui yenu, chinyamkela, kama simba aungulumaye konyatila, akisaka munthu wa kumlalua. 9Timalaleni chibidu chankhe. Kuweni na nguvu katika imani yenu. Mkimanya kwamba lumbu zenu walioko kuiisi wofosa mateso gesa hayo10Baada ya kuteseka kwa muda kitambo, Mulungu wa neema yose, awagalile katika utunyo wa milele mgati ya Kilisito, atawakamilisha, atawaimalisha na kuwatanga nguvu. 11Enzi iwe kumwake milele na milele. Amina.12Namthamani Silwano kama lumbu mwaminifu, na niwaandikila mweye kwa ufupi kufosela kumwake. Nowagela moyo na noshuhudila kwamba nikiandikile ni neema ya kweli ya Mulungu. Timalaleni mgati yake. 13Waamini wauko Babeli, wasaguligwe hamwe namweye, wowalamsa, na Malko mwanangu, kowalamsa. 14Lamsaneni kila imwe kwa busu da upendo. Na amani iwe kumwenu mliomgati ya Kilisito.
1Simon petro mtumigwa, Mtumigwa na Mtume wa Yesu Kilisito, kwa wadya wahokele imani idya ya samani khuku gesa ivo chiihokya mgati ele cheye, imani iyo ya mgati ya haki ya Mulungu na mwokozi wetu Yesu Kilisito. 2Neema iwe kumwenu, amani yongezeke kufosela malifa ya Mulungu na Mndewa wetu Yesu.3Kufosela maalifa ya Mulungu chipata mbuli yake yose kwa ajili ya uchaji wa maisha, kulawa kwa Mulungu achitangile kwa ajili ya kuniga kwa utukufu wale. 4Kwa nzila ino kachihadika ahadi khulu za samani. Kaditenda dino ili kuchitenda cheye chiwe walisi wa asili ya Mulungu, kwa kadili ivo chikutendelea kuule ubozi wa isi ino.5Kwa sababu ino, tendeni bidii kwonge za goya kwa nzila ya imani yenu kwa sababu ya u goya, maalifa. 6Kufosela maalifa, kiasi, na kufosela kiasi, kugoza, na kufosela kugoza utauwa. 7Kufosela utauwa, kuipenda kindugu na kufosela kuipenda kindugu, kuipenda.8Kama mbuli zose zino za mmwenu na yogendelelela kukula mgati mmwenu, basi lelo mweye seke muwe matasa au wanthu hawakueleweka matunda mna a maalifa ya Mndewa wetu Yesu Kilisito. 9Lakini yoyse iyo kabule mbuli zino ye koona mbuli za haguhi tu; kafa ameso, kazimiza ivo asuntigwe zambi zake za umwaka.10Kwa iyo ndugu zangu iyoheni ili kuihaikisha kutangigwa na wito kwa ajuli yenu. Kama motenda ayo, seke muikwale. 11Ivo na lundo da lango da kwingila mna u mwene wa milele wa Mndewa wetu na mwokozi wetu Yesu Kilisito.12Kwa iyo nie na tayali kuwakumbusa mbuli zino kila mala, hata kama mozimanya, na lelo mkangala mna i kweli. 13Nogesa sibanange bule kuwenula mzi nthongo na kuwakumbusa juu ya mbuli zino, nikhali na mdihema dino. 14Mana nivimanya nabule muda mtali na niihalave hema yangu, gesa Mndewa Yesu Kilisito ivo anilagise. 15Na niiyohe sana kwa bidii kwa ajili yenu ili mkumbuke mbuli zino baada ya nie kuhalawa.16Kwa kuwa cheye, hachikolile hadisi zingizigwe kwa ubala hadya ivo chiwalongeleni juu ya nguvu na kuilawiliza kwa Mndewa wetu Yesu Kilisito, bali cheye chikala mashahidi wa utukufu wake. 17Yeye kahokela utukufu na heshima kulawa kwa Mulungu Tata hadya izi ivo dihulikike kulawa mna u utukufu mkuu ikalongo, "Ino nio mwanangu nikumpenda ambaye kanibwedeza." 18Chidihulike izi dilawile kuimbingu ivo chikalile nayo kuna u mulima mtakatifu.19Chinayo ino mbuli ya unabii isibitike ambadyo lelo motenda goya kuditenda. Gesa taa ikwala mdiziza, mpaka hulonda hache na za imitondo zioneke mmioyo yenu. 20Mkale mkavimanya, habule unabii wandikigwe kwa sababu ya nabii mwenyewe ivo agesile. 21Mana habule nabii enzile kwa kulonda kwa munthu, ila wanthu watazigwa na Roho Mtakatifu alongile kulawa kwa Mulungu.
2Walotezi wa uvwizi wakailawila kwa waislaili na walimu na uvwizi naweze pia kumwenu. Kwa kinyemela nawagale mafundisho ya uvwizi nao nawamleme Mndewa awagulile. Waigalile ubananzi wa hima nchanya yao wenyewe. 1Wengi nawakolane nzila zao zaa chinyala na kufosela wao wataikufulu nzila ya kweli. 3Kwa ugila nawawanyonye wanthu wakitumia mbuli ya uvwizi hukumu yao haiza chelewa, ubananzi nauwakole.4Maana Mulungu hawalekile malaika wabiduke bali akawasumba kuzimu ili wafundigwe minyololo mpaka hukumu mpaka wazile. 5Wala Mulungu hakuvumilia ulimwingu wa umwaka. Bali, allimhifadhi Nuhu, mwenye mtango wahaki, hamwe na wamwenga saba, wakati alekele ghalika nchannya ya isi uliohasi. 6Mulungu alihukumu kaya ya Sodoma na Gomola kiasi chakua maivu na ubananzi ili iwe mfano ya ubananzi katika zisiku za icheni.7Lakini ivo atendile hilo, komuokoie Lutu munthu wa haki, akalile kahudhunishigwa natabia zihile walekile kumkola shelia za Mulungu. 8Kwavila hiya munthu a haki aishile nao disiku akiwatesa yafsi yake kwaajili yayalo ayahulike na kuyalola. 9Kwa hiyo Mndewa kuvimanya jinsi ya kuwaokoa wanthu wake wakati wa matesa na jinsi ya kuwavumilia wabananzi kwa ajili ya hukumu katika siku ya ngomelezo.10Kwahakika uno ndio ukweli kwa wala wagendelea kuishi manaizi tamaa za mtufi uno na kuyabeza mamlaka. Wanth wa jinsi ino wana wasili katika dhamili zao hawakuogiha kuwakufulu watukufu. 11Ingawa waudaha na nguvu kulikowalimwingu, lakini hawaudaha kugala hukunu dhidi yao kwa Mndewa.12Lakini wano wanyama wabule akili watengenenzigwa kwa asili ya kugwiligwa na kuangamizwa. 13Walumizigwa kwa ujira wa ubananzi wao. Msanya kutwa kukara kwa anasa.Wamema uchafu na ubananzi. Husekelela anasa za ubananzi waushehelekea na wewe. 14Meso yao yagubikwa na uzinzi; hawatosheka kutenda dhambi hawalagai na kuwagwisa waamini wasanga katika dhambi. Wana mioyo imemile tamaa, ni wana walaanigwe.15Wailekka nzila ya kweli. waga na waikola nzila ya Balaamu mwana wa Beori, apendilekupata maliho ya udhalimu. 16Lakini kamemiligwa kwa ajili ya ukosai wake. Punda akalile bubu akalonga katika sauti ya mwanadamu, akagomesa wazimu wa mlotezi.17Wanthu wano ni gesa chemichemi kwa zisizo na mazi ni kama mawingu vaatoweshwa na pyeho wingu zito umehifaziwa kwa ajili yao. 18Hulonga magodelo matupu. Hawagwisa wanthu kwa tamaa ya mitufi hawahunila wanthu waugeza kuwakimbia wala waukala katika ukosaji. 19Kowaahidi wanthu uhuru wakati hao wenyewe ni watumwa wabananzi ya ufisadi. Maana mwanadamu hutendiga kuwa watumwa wa chila chikumtawala.20Idya ajibangae na ubananzi wa isi kwalutumila maalifa ya Mndewa na mwokozi Yesu Kilisito, na hamala akabwela ucha uo kaidi, hali yake yakwiha kutika ila ya mwanduso. 21Ifala wanthu gehao ingi hawamanyile nzila ya haki kuliko kumanya hamala kaidi kuzileka amli takatifu izo wenkhigwe. 22Mithali ino yowa na ukweli kumwao. "dibwa dihabwelela matapishi yake. Na nguruwe kaoshigwe hubweka kaidi mna iditope."
1Lelo nokwandikila weye mendigwa ino balua ya kaidi ili kukwinula muna iyakili, 2ili muladi udahe kukumbuka zimbuli zilingigwe kabula ya mulotezi yagonile na kuhusu amuli ya Mndewa wenthu na mulokozi kwa kulagiliza watumige.3Umanye ila kino wabananzi wezakwiza muna isiku ya kuulongozi kuwalema mweye, wahagenda sawa sawa na voondonda wao. 4Na wakilonga " ikulihi iyahadi ya kubwela? Tata zenu wadanganika, Lakini vinthu vyose vikala ivo tangu mwanduso wa kuumbigwa.5Waitenda wazimiza kuwa isi na ulanga visonga kulawila muna ya mazi na kufosela mazi umwaka nkhani, kwa mbuli ya Mulungu, 6na ivo kufosela mbuli yake na mazi yawa muna iisi kwa muda uo, ikala imema mazi, ibanangigwa. 7Lakini lelo ulanga na duni azitunzigwa kwa mbuli hiyo hiyo kwa ajili ya umoto. Vitunzigwa kwa siku ila ya ihukumu, na maangamizi ya wanthu webule Mulungu.8Ino haidaha kuyumbisha ulonzi wajo, wambuya, iv siku dimwe kwa Mndewa ni gesa miaka alfu imwe ni gesa siku dimwe. 9Si kwamba Mndewa ugagaluga kuitimiza iyahadi, kama voiwaziiga kuwa , Lakini yeye kogozela kwa ajili yenu, yeye halonda hata imwe yanga,ile, ila kutamani kuloka muda ili wose wapate kudibuka.10Ingawa, siku ya Mndewa ikwiza gesa mbavi, ulanga vizafosa kwa kuguta lwangi. Vinthu volunguziga kwa umoto. Isi na vinthu vyose viliumo vogubuligwa wazi.11Kwa kuwa vinthu vyose vizalunguziga kwa nzila ino. Je ivo kwiza kuwa munthu wa mfano uli? Uish na maisha na kimulungu. 12Yokulonda kuvimanya na kutambula hima wizaji wa siku ya Mulungu. Siku iyo ulanga olunguzwa kw umoto. Na vinthu vizayeyuka muna idijoto dikali. 13Lakini kulawila na iahadi yake, chogozela ulanga wa sambi na isis ya sambi, amabyo wanayo ihaki woishi.14Ivo mbuyangu kwa kila chohuwila vinthu vino, jitahidi kuwa makini, usekulaumigwa na kuwa na amani hamwe nayo. 15Na uzingatile uvumilivu wa Mndewa wetu muna uokovu, gesa mpendigwa kaka yetu Pauli, ivo awaandikile mweye na hekima ya yenkhigwe. 16Pauli koongelela yayo yose muna zibaluwa zake, kuna vinthu vili vidaha kuvimanya. Wanthu webule na akili na uhodali wavibananga vinthu ivo, Na kama vooyenda muna yamaandiko. Kuyagendelela kuangamiziga kumwao.17Hivyo, wapendigwa kwa viya muyamanya yayo. Itunzeni wenyeo ili muladi mse kwagiziga na udanganyi wa walagai na kwa giza ukweli. 18Lakini mkule muna ineema na uelewa wa Mndewa na mulokozi Yesu Kilisito. Na lelo umwene una yeye sambi na maisha yose.Amina.
1Kila kikalaaho tangu mwanduso-kila chikihulikile, kila chikionile kwa meso yetu, kila chikilolile, na mikono yetu ikitoze-kuhusu Mbuli da ugima. 2Na ula ugima utendigwa kumanyika wazi, na chiuona, na kuulola, na kuwatangazila ugima w milele, ambao ukala kwa Tata na kutendigwa kumanyika kumwetu.3Kila chikionile na kuhulika twakitangaza kumwenu pia, ili kwamba mdahe kujumuika hamwe nacheye, na ushilika wenthu hamwe na Tata na Mwanage Yesu Kilisito. 4Na chowaandikila mbuli zino mweye ili kwamba seko yetu iwe timilifu.5Uno ndio ujumbe chiuhulike kulawa kumwake na kuwatangazila: Mulungu ni nulu na mgati mmwake kubule ziza hata kidodo. 6Kama chikilonga kwamba chinaushilika naye na chogenda mudiziza, chovwiza na hachitenda kweli. 7Lakini chikigenda katika nulu kama akalile katika nulu, twashiliki cheye kwa cheye, na damu ya Yesu Kilisito, mwanage yochitakasa kulawa bananzi zose.8Kama chikalonga chebule bananzi, choivwizila wenyewe, na kweli haihali mgati mmwetu. 9Lakini tukizitubu bananzi zenthu, yeye ni mwaminifu na haki kutusamehe bananzi zenthu na kuchitakasa na ubananzi wose. 10Chikilonga kwamba hachitendile bananzi, chomtenda yeye kuwa mvwizi, na mbuli dyake hadihali mgati yetu.
1Wana wangu wapendigwa, nowaandikila mbuli zino kumwenu ili sekemtende ubananzi. Lakini kama imwe wenu akitenda ubananzi, tunaye wakili aliye hamwe na Tata, Yesu Kilisito- ambaye ni mwenye haki. 2Yeye ni mpatanishi kwa bananzi zenthu, na si kwa bananzi zenthu muhala, lakini pia kwa iisi ngima. 3Kwa dino chomanya kwamba chommanya yeye, kama chikazitunza amli zake.4Yeye kolonga, ''Nommanya Mulungu,'' lakini hazitoza amli zake, ni mvwizi, na kweli haihali mgati mmwake. 5Lakini yeyose kotozaye mbuli dyake, kweli katika munthu yula upendo wa Mulungu ukamilishigwa. Katika dino chomanya kwamba tuko mgati mmwake. 6Yeye kolonga koishi mgati ya Mulungu kopasigwa mwenyewe pia kwita kama vila Yesu Kilisito aitile.7Wapendiwa, siwaandikila mweye amli yasambi, bali amli ya umwaka ambayo mkala nayo tangu mwanduso. Amli ya umwaka ni mbuli ambalo mdihulike. 8Hata hivyo nowaandikila mweye amli yasambi, ambayo ni kweli katika Kilisito na kumwenu, kwa sababu ziza dofosa, na nulu ya kweli iko tayali yobunkhula.9Yeye kolonga kaaho kwenye nulu na komsukila lumbu dyake kauko katika ziza hata sambi. 10Yeye komlonda lumbu dyake koishi katika nulu na hebule jambo dyodyose dodaha kumkwaza. 11Lakini yeye komsukila lumbu dyake kauko mudiziza na kogenda mudiziza; Yeye hamanyile kulihi koita, kwa sababu ziza diyapofusha meso yake.12Nowaandikila mweye, wana wapendigwa, kwa sababu msameheigwa bananzi zenu kwa ajili ya zina dyake. 13Nowaandikila mweye, akina tata, kwa sababu nommanya yeye aliye tangu mwanduso. Nowaandikila mweye, wabwanga, kwa sababu mumshinda yula mbananzi. Niwaandikila mweye, wana wadodo, kwa sababu nommanya Tata. 14Niwaandikila mweye, akina tata, kwa sababu nommanya yeye aliye tangu mwanduso. Niwaandikila mweye, wabwanga, kwa sababu mko imala, na mbuli da Mulungu dokala mgati mmwenu, na mumpota yula mbananzi.15Sekemuibwede isi wala mbuli ambayo yaliyo katika isi. Iwapo yula naaibwede isi, upendo wa kumbweda Tata hauhali mgati mmwake. 16Kwani kila kinthu chaumo katika isi- tamaa ya mtufi, tamaa ya meso, na kibuli cha ugima- havilawila na Tata lakini vyolawila na isi. 17Isi na tamaa zake zofosa. Bali yeye kotenda mapenzi ya Mulungu huyo asigale milele.18Wana wadodo, ni wakati wa uhelelo.Kama ambavyo muhulika kwamba mlema kilisito kokwiza, hata sambi walema kilisito weza, kwa hali ino chomanya kwamba ni wakati wa uhelelo. 19Waita zao kulawa kumwetu, kwani hawakalile wa kumwetu. Kama vila wakalile wa kumwetu wangeendelea kuwa hamwe nacheye. Lakini wakati aho waitile zao, hicho kilagisa hawakalile wa kumwetu.20Lakini mugeligwa mavuta a yula Mtakatifu, namweye wose moimanya kweli. 21Siwaandikile mweye kwa sababu hammanyile kweli, bali kwa sababu moimanya na kwa sababu hebule uvwizi wa ila kweli.22Niani ni mvwizi bali ni yeye kolema kwamba Yesu ni Kilisito? Yuno munthu ni mlema kilisito, pale anapo mlema Tata na Mwana. 23Hebule anaye mlema Mwana akawa na Tata. Yeyose anaye mkili Mwana anaye Tata pia.24Kama kwa ajili yenu, kila mukihulike kulawa mwanduso leka kiendelee kuwa mgati mmwenu. Kama kila mkihulikile kulawa mwanduso nakikale mgati mmwenu, pia namkale mgati ya Mwana wa Tata. 25Na ino ni ahadi achinkhile cheye: ugima wa milele. 26Niwaandikila yano mweye kuhusu wala ambao wawalongoza mweye katika upotevu.27Na kwa ajili yenu, yala mavuta muyahokele kulawa kumwake yokala mgati mmwenu, na hamlonda munthu yeyose kuwafundisha.bali kama mavuta yake yowafundisha kuhusu mbuli zose na ni kweli na siyo uvii, na hata kama yawafundishakale, kaleni mgati mmwenu. 28Na sambi, wana wapendigwa, kaleni mgati mmwenu, ili wakati ahoalawile, chidahe kuwa na ujasili na siyo kuihulika chinyala kulongozi mmwake katika kwiza kumwake. 29Kama momanya kuwa yeye ni mwenye haki, momanya kwamba kila imwe atendaye haki kaelekigwa na yeye.
1Loleni ni pendo da namna ilihi kachinkha Tata, kwamba cholangigwa wana wa Mulungu, na vino ndivyo tulivyo. Kwa sababu ino isi hauchimanya kwa kuwa haumtambule yeye. 2Wapendigwa cheye sambi ni wana wa Mulungu, na haizihilikile bado jinsi nachiwe.Chomanya kwa Kilisito ahokooneka, nachifanane naye, kwani nachimuoe kama ivoeli. 3Na kila imwe ambaye ana ujasili uno kuhusu wakati wokwiza uelekezigwa kuwake, hujisuntha mwenyewe kama yeye alivyo mtakatifu.4Kila munthu kogendelela kutenda ubananzi kubena shelia. Kwa sababu ubananzi ni ubenaji shelia. 5Momanya Kilisito kadhihilishigwa ili kuzihalava bananzi kabisa. Na mgati yak hebule ubananzi. 6Hebule hata imwe adumue mgati mmwake na kuendelea kutenda ubananzi. Hebule munthu hata imwe adumuye katika ubananzi ikiwa kamuolola au kummanya yeye.7Wana wapendigwa, sekemtogole kupotoshigwa na munthu yeyose. Atendaye haki ni mwenye haki, kama vila Kilisito naye akalile mwenye haki. 8Atendaye ubananzi ni wa chinyamkela, kwa sababu chinyamkela ni mtenda ubananzi tangu mwanduso. Kwa sababu ino Mwana wa Mulungu kadhihilishigwa ili adahe kuzibananga sankhani za chinyamkela.9Yeyose aelekigwe na Mulungu hatendi ubananzi, kwa sababu mbeyu ya Mulungu hukala mgati mmwenu. Hadaha kugendelela kutenda ubananzi kwa sababu kaelekigwa na Mulungu. 10Katika dino wana wa Mulungu na wana wa chinyamkela womanyika. Yeyose asiyetenda kilicho cha haki, siyo wa Mulungu, wala yula ambaye hadaha kumbweda lumbu dyako.11Kwani uno ndio ujumbe muuhulike kulawa mwanduso, kwamba chopasigwa kupendana cheye kwa cheye, 12siyo kama Kaini ambaye kakala wa mbananzi na kamkoma lumbu dyake. Na hangi kamkoma? Kwa sababu matendo yake yakala yehile, na yala ya lumbu dyake yakala ya haki.13Lumbu zangu, sekemsangale, endapo isi utawasola. 14Chomanya chilawa kale muumauti na kuingila muugima, kwa sababu chowabweda lumbu. Yeyose ambaye hebule upendo husigala katika mauti. 15Munthu yeyose komsukila lumbu dyake ni mkomaji. Na momanya kuwa ugima wa milele haukala mgati ya mkomaji.16Katika dino chodimanya pendo, kwa sababu Kilisito kaulava uhai wankhe kwa ajili yetu. Nacheye chopasigwa kuyalava maisha yetu kwa ajili ya lumbu. 17Lakini yeyose akalile na vinthu,na komuona lumbu dyake mwenye uhitaji, lakini huuzuila moyo wake wa huluma kwa ajili yake; je, upendo wa Mulungu kokalaze mgati mmwake? 18Wana wangu wapendigwa, tusipende kwa milomo wala wa maneno muhala bali katika vitendo na kweli.19Katika dino chomanya kwamba cheye kulawa katika kweli, na mioyo yetu yothibitika katika yeye. 20Ikiwa kama mioyo yetu yochihukumu, Mulungu ni mkulu kufosa mioyo yenthu, na yeye humanya mbuli zose. 21Wapendigwa, kama mioyo yenthu haituhukumu, tunao ujasili kwa Mulungu. 22Na chochose cholomba nachihokele kulawa kumwake, kwa sababu chozitoza amli zake na chotenda mbuli yanogile kulongozi kumwake.23Na ino ndiyo amli yake- ya kwamba yotupasa kuamini katika zina da Mwanage Yesu Kilisito na kupendana cheye kwa cheye- kama achinkhe amli yake. 24Kozitii amlizake husigala mgati mmwake, na Mulungu hukala mgati mmwake. Na kwa sababu ino chomanya kuwa hukala mgati mmwetu, kwa yula Roho achinkhile.
1Wapendigwa, sekemuamini kila roho, lakini zigezeni roho mulole kama zolawa na Mulungu, kwa sababu walotezi wengi wa uvwizi walawila muiisi. 2Kwa dino nammanye Roho wa Mulungu - kila roho itakayokili kuwa Yesu Kilisito keza katika mtufi ni ya Mulungu, 3na kila roho iyomtogola Yesu si ya Mulungu. Ino ni roho ya mlema kilisito, ambayo muihulike kuwa yokwiza, na lelo tayali iko muiisi.4Mweye ni wa Mulungu, wana wapendigwa, na muwashinda kale kwa sababu yeye aliye mgati mmwenu ni mkulu kufosa yeye akalile katika isi. 5Wao ni wa iisi, kwa hiyo wokilonga ni cha isi, na isi kowatogeleza. 6Cheye ni wa Mulungu. Yeye kommanya Mulungu hututegeleza cheye. Yeye asiye wa Mulungu hadaha kuchitegeleza. Katika dino chomanya roho wa kweli na roho kwa uvwizi.7Wapendigwa, chipendane cheye kwa cheye, kwa vila upendo ni wa Mulungu,na kila imwe apendaye kaelekigwa na Mulungu na kummanya Mulungu. 8Yeye asiyependa hammanyile Mulungu, kwa sababu Mulungu ni upendo.9Katika dino pendo da Mulungu digubuligwa mgati mmwetu, kwamba Mulungu kamlagisa Mwanae wa pekee muiisi ili tuishi kufosela yeye. 10Katika dino pendo, si kwamba chimbweda Mulungu, lakini yeye kachibweda, na akamlagisa Mwanage awe fidia ya bananzi zenthu.11Wapendigwa, ikiwa Mulungu kachibweda cheye, vila vila chopasigwa kubwedana cheye kwa cheye. 12Hebule hata imwe amuonile Mulungu. Kama chimbweda cheye kwa cheye, Mulungu kokala mgati mmwetu na pendo dyake dikamilika mgati mmwetu. 13Katika dino chomanya kuwa chokala mgati yake na yeye mgati mmwetu, kwa sababu kachinkha Roho wake. 14Na chiona na kushuhudila kuwa Tata kamlagisa Mwana kuwa mwokozi wa isi.15Kila anayekili kwamba Yesu ni Mwana wa Mulungu, Mulungu kokala mgati mmwake na yeye mgati ya Mulungu. 16Na chomanya na kuamini upendo akalile nao Mulungu mgati mmwetu. Mulungu ni pendo, na yeye kokala mgati ya upendo kokala mgati ya Mulungu, na Mulungu hukala mgati mmwake.17Katika pendo dino dikamilishigwa kale mgati mmwetu, ili chiwe na ujasili siku ya hukumu, kwa sababu kama yeye alivyo, na cheye ndivyo tulivyo katika isi ino. 18Hebule hofu mgati ya pendo. Lakini pendo kamili huikwasa hofu kunze, kwa sababu hofu huhusiana na hukumu. Lakini yeye kokogoha hakamilishigwe katika pendo.19Chobweda kwa sababu Mulungu kachibweda mwanduso. 20Ikiwa imwe atalonga,''Nombweda Mulungu'' lakini komsukila lumbu dyake, ni mvwizi. Kwa sababu asiyembweda lumbu dyake, komuona, hadaha kumweda Mulungu ambaye humuonile. 21Na ino ndiyo amli chikalile naye kulawa kumwake: Yeyose kombweda Mulungu, kopasigwa kumbweda lumbu dyake pia.
1Yeyose anayeamini kuwa Yesu ni Kilisito kaelekigwa na Mulungu. Na yeyose kombweda yeye ambaye kalawa kwa Tata pia huwabweda wana wake. 2Kwa dino chomanya kwamba chowabweda wana wa Mulungu- tunapompenda Mulungu na kutekeleza amli zankhe. 3Vino ndivyo chombweda Mulungu kwamba chozitoza amli zake. Na amli zake ni nyepesi.4Kwa kuwa kila aelekigwe na Mulungu huushinda isi. Na uno ndio ushidi wa kuushinda iisi, imani yenthu. 5Ni niani kashuhudila isi? Ni yula aaminiye kwamba Yesu ni Mwana wa Mulungu.6Yuno ndiye ezile kwa mazi na damu- Yesu Kilisito. Hezile tu kwa mazi bali kwa mazi na damu. 7Kwa kuwa kuna wanthatu washuhudiao: 8Roho, mazi na damu. Wano wanthatu hutogolana. (Zingatia: Mbuli zino ''Tata, Mbuli, na Roho Mtakatifu'' hayaoneka katika nakala zinogile za umwaka).9Kama chouhokela ushuhuda wa wanadamu ushuhuda wa Mulungu ni mkulu kufosa uno. Kwa kuwa ushuhuda wa Mulungu ni uno- kwamba anao ushuhuda kuhusiana na Mwanage. 10Yeye amwaminiye Mwana wa Mulungu ana ushuhuda mgati mmwake mwenyewe. Na yeyose ebule mwamini Mulungu kamtenda kuwa mvwizi, kwa kuwa hauaminile ushuhuda ambao Mulungu kaugala kuhusu Mwanage.11Na ushuhuda ndio uno - kwamba Mulungu kachinkha ugima wa milele, na ugima uno waumo mgati ya Mwanage. 12Akalile naye Mwana ana ugima. Ebule naye Mwana wa Mulungu hebule ugima.13Niwaandikila yano mdahe kumanya mnao ugima wa milele - mweye moamini katika zina da Mwana wa Mulungu. 14Na uno ndio ujasili chinao kulongozi hake, kwamba kama tukiomba kinthu chochose sawa sawa na mapenzi yake, huchihulika. 15Na kama chomanya kwamba huchihulika - chochose tumwombacho chomanya kwamba tunacho hicho chimulongela.16Kama munthu komlola lumbu dyake kotenda ubananzi isiyopelekea chifo, yompasa kuomba na Mulungu naamwinkhe ugima. Nolonga kwa wala ambao ubananzi wao ni ila isiyogala chifo - kuna ubananzi igalayo chifo - silonga kwamba kopasigwa kulomba kwa ajili ya bananzi hiyo. 17Ubananzi wose ni bananzi - lakini kuna ubananzi isiyogala chifo.18Chomanya ya kuwa kaelekigwe na Mulungu hatendi ubananzi. Bali kaelekigwa na Mulungu hutunzigwa naye salama daima, na yula mbananzi hadaha kumdhulu. 19Chomanya kuwa cheye ni wa Mulungu na chimanye kwamba isi wose uko hasi ya utawala wa yula mbananzi.20Lakini chomanya kwamba Mwana wa Mulungu keza na kachinkha ujuzi, kwamba chommannya yeye akalile kweli na kwamba chaumo mgati mmwake yeye kweli, hata katika Mwanage Yesu Kilisito. Ni Mulungu wa kweli na ugima wa milele. 21Wana wapendigwa, jiepusheni na sanamu.
1Kulawa kwa mlala kwita kwa mndele mteule na wanage wose, ambao niwabwedao mnai kweli na si mimi tu, bali na wose wadya wanao itambula ikweli. 2Kwasababu ya ikweli ikukala imiyoyo yetu na isigale na cheye milele. 3Neema, rehema, amani zitakuwa nasi kulawa kwa Mulungu Tata na kulawa kwa yesu kilisitu, Mwana wa Tata mnai ikweli na pendo.4Nosekelela nkhani kwamba nigundula baadhi ya wana woenenda kuna ikweli, gesa via chiihokele amri ino kualawa kwa Tata. 5Na sambi nokusihi weye, mndele, siyo kwamba nokuandikila lagilizo jipya, bali idya chikalile nayo tandu chanduso, kwamba cholondigwa kupendana cheye kwa cheye. Na uno ndiyo upendo, cholondigwa kuenenda, cholondigwa kuenenda na lagilizo dyake. 6Ino ndiyo idya amri, gesa muhuilikile tokea chanduso, kwamba molondigwa kuenenda katika hiyo.7Kwa kuwa wavwizi wengi waenela kuna iisi, na hawakiri kwamba Yesu kilisitu keza katika mwili. Ino ndio mvwizi na mlema kilisitu. 8Jiloleni wenyewe kwamba hamkwaza mbuli yadya chiyatendile kazi, lakini ili kwamba mdahe kuihokela tuzo kamili.9Yeyose aendelea mbele na hasigala kuna idifundisho dya kilisitu, kabule Mulungu. Idya adumuye kuna idifundisho anaye Tata na Mwana pia. 10Kama munthu kokwiza kumwenu na hagala fundisho dino, seke mumkaribishe kuna inyumba zenu na seke mumlamse. 11Kwa kuwa amlamsiye koshiliki mnaizi mbuli zake zihile.12Nina mbuli zimema zakukuandikila, na silondile kuyaandika kwa karatasi na wino. Lakini notumaini kwiza kumwenu na kulonga meso kwa meso, kwamba furaha yetu ipate kutendigwa kamili. 13Wana wa lumbu dyenu mteule kowalamsa.
1Mlala, kwa Gayo mbuyake, nimbweda kuna ikweli. 2Mbuya, nakuombea ufanikiligwe kuizi mbuli zako zose na kuwa mgima na afya njema, kama via roho yako yo londa ifanikiwe. 3Maana nifurahi nkhani wakati nilongiligwe na mbuya wezile na kulava ushuhuda juu ya kweli yako, gesa via mgendavyo mnamo ikweli. 4Ni bule furaha nkhulu zaidi ya ino kuhulika kwamba wanetu wagenda kuna ikweli.5Mbuya, mogenda kwa uaminifu aho muwauduo ndugu na wageni. 6Ambao walava ushuhuda ivo uwabwedavyo mbele ya dikanisa kotenda goya kuwa safirisha kuizi tambo zao kwa nmna ambavyo kombwedeza Mulungu. 7Kwa ajili ya idizina waita bila kusola chinthu chochose kulawa kwa mataifa. 8Hivyo cholondigwa kuwakaribisha wanthu gesa wano ili chitende kazi ya wayetu kwa ajli ya ikweli.9Nijandikila lundo mbuli fulani, lakini Diotrofe, kobweda kuwa wa kulonga miongoni mwa awa yao, hatogolana na cheye. 10Hivyo gesa nikeza naniya kumbuke matendo yake ayatendile, hivyo akulonga mbuli zihile kinyume nacheye. Halizik na mbuli zino, yeye mwenyewe hakuhokela mbuya. Hata wamwenga kowalemesa ambao wotamani kuwahokela hao ndugu na kuwawinga kudilundo.11Mbuya, seke uige chinthu chihile, bali iga mbuli inogile. Atendile mbuli inogile ni wa Mulungu, na yeye alema kutenda mbuli zinogile seke amuone Mulungu. 12Demetrio kashuhuuligwa na wanthu na kweli yenyewe. cheye pia ni mashahidi, na koumanya ushuhuda wetu ni wa kweli.13Nina mbuli nyingi za kukuandikila, lakini sikulonda kukuandikila kwa kalamu ya wino. 14Bali notarajia kukuona vino sambi, na chilonge nawe meso kwa meso. 15Amani ikale hamwe na mweye. Wambuya wokulamsa. Walamse wambuya kila imwe kwa zina dyake.
1Yuda, mtumigwa wa Yesu Kilisito, na ndugu yake Yakobo, kwa wadya amabo watangigwa, wapendigwe na Mulungu Tata na wwatunzige kwa imbuli ya Yesu Kilisito. 2Rehema na amani na upendo umbuya zongezige kumwenu.3Wambuya, muda wonkalile natenda chila juhudi kuwandikila mwenye kuhusu wokovu wetu chose, nilazimika kuwandikila kwa ajili ya kuwashauli ili mshinda nie kwa uaminifu imani ikalile ikabizige mala imwe tu kwa waamini. 4Kwa sababu wanthu wamwenga waingila kwa sili mgati mwenu- wanthu wagelige alama kwa hukumu - wanthu webule unovu ambao wabidula neema ya Mulungu wetu kuwa ufisadi, na kumulema Mndewa wetu pekee na Mndewa Yesu Kilisito.5Lelo nolonda niwakumbusa mweye ingawa muna muda mumanya kwa uhodali kuwa Mndewwa kawaokoa wanthu kualawa mwiisi ya Misili, lakini kamala yaho kwawateketeza wadya walemile kuamini. 6Na malaika wala hawailindile enzi yao wenyeo lakini wayaleka makao yao maalumu Mulungu kawaikila muna iminyololo ya siku zose, mgati muna idiziza, jwa ajili ya hukumu ya siku idya nkhulu.7Gesa vila Sodoma na Gomola na isi zizungulukile, ambayo pia iingiza yenyewe muna uashelati woinza tamaa isiyo ya asili. Walagisigwa imifano ya wanthu wadya ambao woteseka muna ihukumu ya umoto wa miaka yose. 8Hali kadhalika, kwa inzila ila ila walotezi wa nzonzi wana vila wabananga nghuli zose na kuyalema mamlaka na kulonga umbeya zidi ya mfalume.9Lakini hata Mikaeli mtumigwa mkulu, wakati vaakalile yoihuma na shetani kahojiana nayo kwa ajili ya ulukuli la Musa, hagezile kugala hukuu ya umbeya zidi yake, lakini badala yake kalonga, "Mndewa yakukemela!" 10Lakini wanthu wno wogala umbeya zidi ya chila hawakimanyile. kiya ambacho wanyama weebule akili wamanya kwa silika- yano ndiyo yawabanange. 11Ole wao kwa kila wagenda muinzila ya Kaini, na kudiinza kosa da Balaamu. Waangamila muna ubananzi wa Kola.12Wano ni miamba muna zishelehe zenu za upenzi vooshelehekeya bila chinyala, vooilisa tu wenyeo. Na mawingu yebule mazi, yopangigwa na umuhe, ni mibiki ipugutike ibule na matunda ifile malal mbili ing'oligwe mizizi. 13Ni mawimbi ya bahali yoguta yolava chinyala chawe wenyeo, Ni nyondo zozilandalanda ambazo utitu wa ziza utunziga kwa ajili yako milele.14Enoko, wa saba muna iolodha ya Adam, kalotela kuhusu wao, akilonga, "Lola Mndewa kokwiza na maelufu kwa maelufu ya wanogile wake, 15ili yatende hukumu nchanya ya chila munthu, na kugela ubananzi wose hawa niwogoha Mulungu nchanya ya mbuli yao yose yawamalile kutenda hana inzila idya hainogele, na mbuli yose ya kubwa kila ivo wala webule unogi waya longa zidi yake." 16Wano ni wala wonung'unikao, walalamikaji wao winza tamaa zawe za ubananzi, woigoda muno, ambao kwa faida zao wovwizila wamwenga.17Lakini mweye, wapenzi, mkumbuke mbuli zilongigwe umwaka na watumigwa wa Mndewa Yesu kilisito. 18Walonga kuwenu, "muna umuda wa mwisho kwiza kuwa na wanthu wozihaki na owinza tamaa zao zibule na uonevu." 19Wanthu wao ni wagawanyaji wotawaligwa na tamaa za umwaka na wabule muhe.20Lakini mweye, wapenzi kama ivo mwizengaga muna iimani yetu inogile nkhani, kama vomuomba muna Umuhe welile Nkhani, 21itunzeni muna uupendo wa Mulungu na mgozele lehema ya Mndewa wetu Yesu Kilisito yowapatila ugima wa siku zose.22Laguseni lehema kwa wadya wanaa waoga. 23Waokoeni wamwenga kwa kuwanyakula muna umoto, kwa wamwenga laguseni ubanzi na hofu, muhazilema hata divazi digweligwe doa na lukuli.24Lelo kumweka yadahile kuwalinda sekemuikwale, na kuwatenda mtimalale haulongozi ha ufalme wale, bila makwazo na kuwa na seko nkhulu, 25Kumwake Mulunngu mdumwe mwokozi kufosela Yesu Kilisito Mndewa wetu, ufalume usigake kumwake, ukulu, uwezo na nguvu kabla ya nyakai zose, na haluse na hata milele. Amina.
1Uno ni lugubulo wa Yesu Kilisito ambao Mulungu kamwinkha ili kuwalagisa watumigwa wankhe mbuli ambayo lazima yalawile haluse. Kayatenda yamanyike kwa kumlagisa msenga wake kwa mtumigwa wankhe Yohana. 2Yohana kalava ushuhuda wa kila kinthu akionile kuhusiana na mbuli da Mulungu na kwa ushuhuda ulavilligwe kuhusu Yesu Kilisito. 3Kabalikiigwa yeye asomaye kwa sauti na wala wose woyahulika mbuli za ulotezi uno na kutii kiandikigwe humo, kwa sababu muda uhaguhi.4Yohana, kwa makanisa saba yaliyoko Asia: neema iwe kumwenu na amani kulawa kumwake aliyeho, aliyekueho, na naeze, na kulawa kwa roho saba walio kulongozi ya kinthi chankhe cha enzi, 5na kulawa kwa Yesu Kilisito ambaye ni shahidi mwaminifu, chaudele wa wefile, na mtawala wa wamwene wa iisi ino. Kumwake yeye atupendaye na kachiika hulu kulawa katika ubananzi zenthu kwa damu yake, 6kachitenda kuwa umwene, makuhani wa Mulungu na Tati yetu - kumwake kuwa utunyo na nguvu milele daima. Amina.7Lola, kokwiza na mawingu; kila ziso nadimuone, hamwe na wose wamsomile. Na kabila zose za isi wataomboleza kumwake. Ena, Amina. 8''Nie ni Alfa na Omega,'' kolonga Mndewa Mulungu, ''Yeye aliyepo, na awileaho, na ambaye kokwiza, Mwenye nguvu.''9Nie, Yohana - lumbu dyenu na imwe anayeshiliki hamwe namweye katika mateso na umwene na uvumilivu thabiti ulio katika Yesu; nikala katika kisiwa chotangigwa Patimo kwa sababu ya mbuli da Mulungu na ushuhuda kuhusu Yesu. 10Nikala katika Roho siku ya Mndewa. Nihulika kunyuma mmwangu sauti ya nchanya kama ya talumbeta, 11ikilonga, ''andika katika kitabu uyaonile, na uyalagise kwa makanisa saba, kwita Efeso, kwita Smilna, kwita Pelgamo, kwita Thiatila, kwita Saldi, kwita Philadelphia, na kwita Laodikia.''12Nikabiduka kulola ni sauti ya niani akalile akilonga nanie, na ahonibiduke niona kinala cha dhahabu cha taa saba. 13Mgati ya kinala cha taa kakalaumo imwe kama Mwana wa Adamu, kavala kanzu nthali ifikile hasi ya migulu yake, na mkanda wa dhahabu kuzunguka kifua chankhe.14Mutwi wake na nyele zake zikala nzelu kama sufu nzelu kama theluji, na meso yake yakala kama mwali wa moto. 15Nyayo zake zikala kama shaba isuguligwe nkhani, kama ambayo ipitishigwa kale katika moto, na sauti yake ikala kama sauti ya mazi mengi yanayotililika kwa kasi. 16Kakala katozelela nyota saba katika mkono wake wa kulume, na kulawa muumulomo mmwake kukala na upanga mkali wenye makali kuwili.Cheni chake ukala uking'aa kama bunkhulo mkali wa zua.17Nimwonile, nikalagala muimigulu pake kama munthu afile. Akaika mkono wake wa kudila nchanya mmwangu na kulonga, ''Usiogohe! Nie ni wa mwanduso na wa Uhelelo, 18na ambaye noishi. Nikala nidanganika, lakini lola, noishi milele! N a ninazo fungulo za mauti na kuzimu.19Kwa hiyo, yaandike uyaonile, yahano sambi, na yala nayawile baada ya yano. 20Kwa maana iifisile kuhusu nyota saba uzionile katika mkono wangu wa kulume, na kila kinala cha dhahabu cha taa saba: nthondo saba ni wasenga wa yala makanisa saba, na kinala cha taa saba ni yala makanisa saba.''
1Kwa wasenga wa kanisa da Efeso anndika: 'Yano ni mbuli ya yula kotozelela zila nthondo saba katika mkono wankhe wa kulume. Yeye kogenda kati ya vinala vya dhahabu vya taa saba kolonga vino,'' 2''Nomanya ambacho umetenda na bidii yako ya kazi na uvumilivu wako thabiti, na kwamba hudaha kuhusiana nao walio wabananzi, na kuwageza wose woitanga kuwa mitume na kumbe siyo, na waoneka kuwa wavwizi.3Nomanya una subila na uvumilivu, na kufosela mengi kwa sababu ya zina dyangu, na hauusokile bado. 4Lakini dino ndilo niwilenalo dhidi yako, kuuleka upendo wako wa mwanduso. 5Kwa hiyo kumbuka ahoulagale, ukatubu na kutenda matendo uyatendile tangu mwanduso. Usipotubu, nanize kumwako na kukihalava kinala chako kulawa hanthu pake.6Lakini weye una dino, kochukia yala ambayo Wanikolai wameyatenda, ambayo hata nie noyachukia. 7Kama una gutwi, tegeleza yala ambayo Roho koyalongela makanisa. Na kwa yeye ashindaye nanimwinkhe kibali cha kudya kulawa katika biki wa ugima ulio katika paladiso ya Mulungu.'8Kwa wasenga wa kanisa da Smilna andika: 'Yano ni mbuli za yula ambaye ni mwanduso na uhelelo ambaye kadanganika na kuwa hai kaidi: 9''Noyamanya mateso yako na umasikini wako (lakini weye ni tajili), na uvwizi wa wala woitanga ni wayahudi (lakini siyo - wao ni sinagogi da Chinyamkela).10Usiogohe mateso nayakupate. Lola! Chinyamkela kolonda kuwakwasa baadhi yenu gelezani ili mpate kugezigwa, ba namteseke kwa siku kumi. Iweni waaminifu hadi kudanganika, na naniwenkhe taji da ugima. 11Kama una siku, tegeleza Roho ivokoyalongela makanisa. Yeye ashindaye sekeapate madhala ya mauti ya kaidi.'12''Kwa wasenga wa kanisa da Pelgamo andika: 'Yano ndiyo kolongayo yeye aliyye nao huo upanga mkali, wenye makali kuwili. 13''Nomanya hanthu unapoishi -hanthu kiaho kinthi cha enzi cha chinyamkela. Hata hivyo weye watoza nkhani zina dyangu, na huikanile imani yaki iliyo yako ilivyo kumwangu, hata siku zila za Antipasi shahidi wangu, mwaminifu wangu, akomigwe mgati mmwenu, hapo ndipo Chinyamkela koishi.14Lakini nina mbuli cahche dhidi yako: unao huko wanthu wotozao mafundisho ya Balaamu, yeye aliyemfundisha Balaki kuika vikwazo kulongozi ya wana wa Isilaili, ili wala ndiya vilaviligwe sadaka kwa miungu na kuzini. 15Katika hali iyo hiyo, hata weye unao baadhi yao wotoza mafundisho ya Wanikolai.16Basi tubu! Na usipotenda hivyo, nokwiza haluse, na nanitede vita dhidi yao kwa upanga ulawao katika mulomo wangu. 17Kama una gutwi, tegeleza Roho kowalongela makanisa. Yeye ashindaye, nanimwinkhe baadhi ya ila mana ifisigwe, pia nanimwinkhe yuwe zelu diandikigwe zina dasambi nchanya ya yuwe, zina ambalo hebule amanyile isipokuwa yeye ahokele.'18Kwa wasenga wa kanisa da Thiatila andika: ''Yano ndiyo maneno ya Mwana wa Mulungu, yeye aliye na meso yake kama mwali wa moto, na nyayo kama shaba isuguligwe nkhani: 19''''Nomanya ambacho kutenda - upendo wako na imani na huduma na uvumilivu wako thabiti, na kwamba kila utendile vino haluse ni zaidi ya kila ukitendile mwanduso.20Lakini ninadyo dino dhidi yako: komvumilia mwanamke Yezebelli koitanga mwenyewe mlotezi mke. Kwa mafundisho yake, kowapotosha watumigwa wangu kuzini na kudya ndiya kilaviligwe sadaka kwa sanamu. 21Nimwinkha muda wa kutubu, lakini hakalile tayali kuutubia ubananzi wake.22Lola! Nanimwinkhe kwenye komwa cha maladhi, na wala watendao uashelati naye kwenye mateso makali, vinginevyo watubu kwa ikoatendile. 23Naniwatoe wanage wadanganike na makanisa yose nawamanye kwamba nie ndiye niyachunguzaye mawazo na tamaa. Nanimwinkhe kila imwe wenu kadili ya matendo yake.24Lakini kwa baadhi yenu msigale katika Thiatila, kwa wala wose msiotoza fundisho dino, na msiomanya kila ambacho baadhi hugela mafumbo ya Chinyamkela, nolonga kumwenu, 'sekeniike nchanya mmwenu mzigo wowose.' 25Kwa mbuli dyodyose, lazima muwe imala mpaka ahonize26Yeyose ashindaye na kutenda kila nitendile hadi uhelelo, kumwake yeye nanimwinkhe mamlaka nchanya ya mataifa. 27'Atawatawala kwa mbalati ya chuma, kama mabakuli ya udongo, naawabene vipande vipande.' 28Kama ivonihokele kulawa kwa Tati yangu, nanimwinkhe pia nthondo ya imitondo. 29Ukiwa na gutwi, tegeleza kila ambacho Roho koyalongela makanisa.'
1Kwa wasenga wa kanisa da Saldi andika: 'Mbuli ya yula kotozelela zila roho saba za Mulungu na nthondo saba. ''Nomanya ambacho kutenda. Una sifa ya kuwa hai, lakini u-mfu. 2Kwinuka na kuimalisha yasigale, lakini yako kalibu kudanganika, kwa sababu siyaonile matendo yako yamekamilika mmeso pa Mulungu wangu.3Kwa hiyo, kumbuka, yala uyahokele na kuyahulika. Yatii na kuyaleka. Lakini hunainuka, nanize gesa mwivi, na sekeumanye saa ilihi nanize nchanya mmwako. 4Lakini kuna mazina machach ya wanthu katika Saldi ambao hawachafule nguo zao. Nawagende hamwe nanie, wavala nguo nzelu, kwa sababu wanastahili.5Yeye ashindaye naavikigwe mavazi mazelu, na kamwe sekenidifute zina dyake kulawa katika kitabu cha ugima, na naniditambule zina dyake kulongozi ya Tati yangu, na kulongozi ya wasenga. 6Ukiwa na gutwi, tegeleza Roho koyalongelavyo makanisa.7Kwa wasenga wa kanisa da Philadefia andika: Mbuli ya aliye mtakatifu na kweli - aliye na fungulo za Daudi, huvugula na hebule afungaye, huvugala na hebule kodaha kuvugula. 8Nomanya ambacho umetenda. Lola, nikuikila kulongozi yako mlango ufunguligwe ambao hebule kodaha kuufunga. Nomanya unazo nguvu kidodo, lakini umelitii neno dyangu na hudikanile zina dyangu.9Lola! Wose walio wa sinagogi da chinyamkela, wala wolonga wao ni Wayahudi na kumbe siyo, badala yake wovwiza. Naniwatende weze na kusujudu kulongozi ya migulu yako, na nawamanye ya kuwa nilikupenda. 10Kwa kuwa kuika amli yangu kwa uvumilivu wa uthabiti, nitakulinda pia katika saa yako ya kugezigwa ambayo yokwiza katika iisi yose, kuwageza wala wose wanaoishi katika nchi. 11Nokwiza haluse. Tozelela nkhani kila uwilenacho ili asiwepo munthu wa kuitwaa taji yako.12Nanimtende yeye ashindaye kuwa nguzo katika hekalu da Mulungu wangu, na halawa kunze kamwe. Nanidiandike kumwake zina da Mulungu wangu, zina da mji wa Mulungu wangu (Yelusalemu yasambi, wizao hasi kulawa kuulanga kwa Mulungu wangu), na zina dyangu dasambi. 13Yeye aliye na gutwi, na ahulike ambacho Roho kolonga kwa makanisa.'14''Kwa wasenga wa kanisa da Laodikia andika: 'Mbuli yake aliye Amina, wakutegemewa na shahidi mwaminifu, mtawala nchanya ya uulumbaji wa Mulungu. 15Nomanya ambacho kutenda, na kwamba weye si balidi wala moto, notamani kwamba ukawile wa balidi au moto! 16Hivyo, kwa sababu weye ni vuguvugu, si moto wala balidi, nanikutapike ulawe muumulomo mmwangu.17Kwa kuwa kolonga, ''Nie ni tajili, nikala na mali nyingi, na silonda chochose.'' Lakini humanyile kwamba weye ni duni nkhani, wakuhuzunikiwa, masikini, kipofu na mwanzi. 18Tegeleza ushauli kuwangu: Gula kumwangu dhahabu isafishigwa kwa moto ili upate kuwa tajili, na nguo nzelu za kumetameta ili ujivike mwenyewe na usiolagisa chinyala ya mwanzi wako, na mavuta ya kuhaka katika meso yako upate kulola.19Kila nimpendaye, nomuelekeza na kuwafundisha namna iwapasavyo kuishi; kwa hiyo, kuwa mkweli na kutubu. 20Lola notimalala katika mlango na kubisha. Yeyose alongaye sauti yangu na kuvugula mlango, nanize na kuingila ukaya kumwake, na kula ndiya naye na yeye hamwe nanie.21Yeye ashindaye, nanimwinkhe haki ya kukala hasi hamwe nanie nchanya ya kinthi changu cha enzi, kama vila nie nishindile na kukala hasi hamwe na Tati yangu nchanya ya kinthi chake cha enzi. 22Yeye aliye na gutwi, na ategeleze ambacho Roho koyalongela makanisa.''
1Baada ya mbuli zino nilola, nikaona kuwa mlango ukala uvuguligwa kuulanga. Ila sauti ya mwanduso, ikilonga nanie kama talumbeta, ikilonga, ''Inzo hano, nanikulagise yolondakulawila baada ya mbuli zino.'' 2Mala imwe nikala katika Roho, niona kukala na kinthi cha enzi kiikigwa kuulanga, na munthu kakikalila. 3Imwe akalile kakikalila kaoneka kama yuwe da yaspi na akiki. Kukala na upnde wa mvula umekizunguka kinthi cha enzi. Upinde wa mvula uoneka kama zumalidi.4Kukizunguka kinthi cha enzi kukala na vinthi vya enzi vimwenga ishilini na vinne, na wakalile kwenye vinthi vya enzi wakala walala ishilini na wanne, wavikigwa mavazi mazelu na taji za dhahabu mmutwi mmwao. 5Kulawa katika kinthi cha enzi kulawila miale ya ladi, muungulumo na ladi. Taa saba zikala zikiikwa kulongozi ya kinthi cha enzi, taa ambazo ni roho saba za Mulungu.6Kaidi kulongozi ya kinthi cha enzi kukala na bahali, ilivyowazi kama kioo. Wose kuzunguka kinthi cha enzi kukala na wenye uhai wanne, wamemile meso kulongozi na kunyuma.7Kiumbe wa mwanduso mwenye uhai kakala kama simba, kiumbe wa kaidi mwenye uhai kakala kama ndama, kiumbe wa tatu mwenye uhai kakala na cheni kama wa mwanadamu, na yula mwenye uhai wa nne kakala kama tai apaaye. 8Viumbe wenye uhai wanne kila imwe kakala na mabawa sita, wamema meso nchanya na hasi yake. Chilo na imisi hawakoma kulonga, ''Mtakatifu, mtakatifu, mtakatifu ni Mndewa Mulungu, mtawala nchanya ya wose, akalile, na aliyepo ma aeze.''9Kila wakati viumbe wenye uhai walava utunyo, heshima, na kushukulu kulongozi za akalile kakala kwenye hicho kinthi cha enzi, yeye aishiye milele na daima, 10walala ishilini na wanne walisujudu wenyewe kuongozi yake akikalile kinthi cha enzi. Waliinama hasi kumwake aishiye milele na daima na kuchinkha hasi taji zao kulongozi ya kinthi cha enzi wakilonga, 11''Wastahili weye, Mndewa wenthu na Mulungu wenthu, kuhokela utunyo na heshima na nguvu. Kwa kuwa uliviumba vinthu vyose, na kwa mapenzi yako, vikalileaho na viumbigwa.''
1Kamala niakona katika mkono wa kudila wa yula akalile kakala katika kinthi cha enzi, gombo diandikigwe kulongozi na kunyuma, na dikala diikigwa mihuli saba. 2Nimuona msenga mwenye nguvu akihubili kwa sauti nkhulu, ''Niani astahiliye kudifungula gombo na kuzibena mihuli yake?''3Hebule munthu kuulanga au muiisi au hasi ya isi adahile kudivugula gombo au kudisoma. 4Nilila kwa usungu kwa kuwa hapatikane yeyose aliyestahili kudivugula gombo au kudisoma. 5Lakini imwe wa walala akanilongela, ''Sekeulile. Lola! Simba wa kabila ya Yuda, shina da Daudi, ameshinda, na kodaha kulifungula gombo na mihuli yake saba.''6Kati ya kinthi cha enzi wenye uhai wanne na mgati mwa walala, niliona mwanakondoo katimalala, akioneka kama akomile. Kakala na pembe saba na meso saba - zino ni roho saba za Mulungu zilagisigwe muiisi kose. 7Akaita akadisola gombo kulawa katika mkono wa kulume wa yula akalile katika kinthi cha enzi.8Adisolile gombo, wenye uhai wanne na walala ishilini na wanne wakainama hadi hasi kulongozi ya mwanakondoo. Kila imwe kakala na kinubi na bakuli ya dhahabu imemile uvumba ambayo ni maombi ya waamini.9Wabawa wimbo wasambi: ''Unastahili kudisola gombo na kuzivugula muhuli zake. Kwa kuwa uchinjigwa, na kwa damu yako ukamgulila Mulungu wanthu wa kila kabila, lugha, jamaa na taifa. 10Ukawatende umwene na makuhani kwa ajili ya kumtumikia Mulungu wenthu, nao watatawala nchanya ya nchi.''11Kamala nilola na nihulika sauti ya wasenga wengi kuzunguka kinthi cha enzi - idadi yao ikala 200,000,000 na wenye uhai na walala. 12Wakalonga kwa sauti kulu, ''Astahili mwanakondoo ambaye kachinjigwa kuhokela udaho, utajili, hekima, nguvu, heshima, utunyo, na sifa.''13Nikahulika kila kiumbigwe kikalile kuulanga na kuiisi na nchini ya nchi na nchanya ya bahali, kila kinthu mgati yake kikilonga, ''Kumwake yeye kokala nchanya ya kinthi cha enzi na kwa mwanakondoo, kuwe sifa, heshima, utunyo na nguvu ya kutawala milele ma milele.'' 14Wenye uhai wanne wakalonga, ''Amina!'' na walala wakainama hasi na kuabudu.
1Nikalola wakati mwanakondoo avugulile imwe ya zila muhuli saba, nikahulika imwe na wala wenye uuhai wanne akilonga kwa sauti ifananile na ladi, ''Inzo!'' 2Nikalola na kukala na falasi mzelu! Ampendile kakala na bakuli, na kenkhigwa taji. Kalawila kama mshindi ashindaye ili ashinde.3Wakati mwanakondoo avugulile muhuli wa kaidi, nikahulika mwenye uhai wa pili akilonga, ''Inzo!'' 4Kamala falasi imwenga akalawila - mdunkhu kama moto. Akalile mhanda kenkhigwe luhusa ya kuhalava amani muiisi, ili kwamba wanthu wachinjane. Yuno awile mhanda kenkhigwa upanga mkulu.6Wakati mwanakondoo afungulile ule muhuli wa nthatu, nikahulika mwenye uhai wa nthatu akilonga, ''Inzo!'' Nikaona falasi mtitu, na amhandile ana mizani mkononi mmwake. 5Nikahulika sauti ioneka kuwa ya imwe wa wala wenye uhai ikilonga, ''chibaba cha ngano kwa dinali imwe na vibaba vinthatu vya shayili kwa dinali imwe. Lakini sekeuyadhulu mavuta na divai.''7Wakati mwanakondoo ahoavugule muhuli ya nne, nihulika sauti ya mwenye uhai wa nne ikilonga, ''Inzo!'' 8Kamala nikaona falasi wa kijivu. Aliye mhanda katangigwa zina dyake mauti, na kuzimu ikala ikimuinza. Wenkhigwa mamlaka nchanya ya lobo ya isi, kukoma kwa upanga, kwa nzala na kwa utamu, na kwa wanyama wa muimbago katika isi.9Wakati mwanakondoo afungile muhuli ya tano, niona isi ya madhabahu roho za wala wakalile wakomigwa kwa sababu ya mbuli da Mulungu na kulawana na ushuhuda wautozile kwa uthabiti. 10Wakalila kwa sauti nkhulu, ''mpaka lini, Mtawala wa vyose, mtakatifu na mkweli, utahukumu wakalao nchanya ya isi, na kulihiza kisasi damu yetu?'' 11Kamala kila imwe kenkhigwa kanzu nzelu na wakawalongela kuwa wopasigwa kugozela kidodo hata ahoitimile hesabu kamili ya watumigwa weyao na lumbu zao wa chike na wa kilume ahoitimile ambao nawakomigwe kama vila ambavyo wao wakomigwa.12Wakati mwanakondoo avugulile muhuli ya sita, nilola na kukala na gudemeko kulu. Zua dikala titu kama gunia da singa, na mwezi mgima ukala kama damu. 13Nthondo za kuulanga zikalagala katika isi, kama mtini upukutishavyo matunda yake ya wakati wa mbeho ahoutikisigwe na kimbunga. 14Ulanga ihalawa kama gombo divingilishigwe. Kila gamba na kisiwa vihamishigwa hanthu pake.15Kamala wamwene wa nchi na wanthu maalufu na majemedali, matajili, wenye nguvu, na kila imwe aliye mtumigwa na hulu, wakaifisa katika mapango na katika miamba ya milima. 16Wakailongela milima na miamba, ''Chilagalileni! Chificheni dhidi ya cheni wake akalaye kwenye kinthi cha enzi na kulawa hasila ya mwanakondoo. 17Kwa kuwa siku nkhulu ya gadhabu yao ihaguhi, na ni niani kodaha kutimalala.?''
1Baada ya yano niona wasenga wanne watimalala mui kona nne za isi, wazuila pepo nne za isi. Kwa nguvu ili kwamba sekekuwe na upepo unaovuma katika isi, nchanya ya bahali au dhidi ya biki dyodyose. 2Nikaona msenga imwenga akiza kulawa mashaliki, akalile na muhuli wa Mulungu aliye hai. Akalila kwa sauti nkhulu kwa wasenga wanne ambao wenkhigwa luhusa ya kuzulu isi na bahali: 3''Sekemuidhulu isi, bahali, au biki mpaka ahochiwe chiika kale muhuli katika paji za mitwi vya watumigwa wa Mulungu wenthu.''4Nikahulika idadi ya wala waikigwe uhuli: 144,000, ambao wageligwa muhuli kulawa kila kabila ya wanthu wa Isilaili: 512,000 kulawa katika kabila ya Yuda wageligwa muhuli, 12,000 kulawa katika kabila ya Rubeni, 12,000 kulawa katika kabila ya Gadi. 612,000 kulawa katika kabila ya Asheli, 12,000 kulawa katika kabila ya Naftali, 12,000 kulawa katika kabila ya Manase.712,000 kulawa kabila ya Simioni, 12,000 kulawa kabila ya Lawi, 12.000 kulawa kabila ya Isakali, 812,000 kulawa kabila ya Zebuloni, 12,000 kulawa kabila ya Yusufu, na 12,000 kulawa kabila ya Benyamini wageligwa muhuli.9Baada ya mbuli zino nizilola, na kukala na lungo mkulu ambao hebule munthu adahile kuuhesabu - kulawa kila taifa, kabila, jamaa, na lugha - watimalala kulongozi ya kinthi cha enzi na mbele ya Mwanakondoo. Wakala wavala kanzu nzelu na wana matawi ya mitende muimikono mmwao, na 10wakala wakitanga kwa sauti ya nchanya: ''Wokovu ni kwa Mulungu ambaye kakala katika kinthi cha enzi, na kwa Mwanakondoo!''11Wasenga wose wakala watimalala kuzunguka kinthi cha enzi na kuzunguka wala walala hamwe na wenye uhai wanne, wakainama hasi muialdhi na wakaika cheni za nchanya ya aldhi kulongozi ha kinthi cha enzi na wakamwabudu Mulungu, 12wakilonga, ''Amina! Sifa, utunyo, hekima, shukulani, heshima, udaho na nguvu viwe kwa Mulungu wenthu milele na milele! Amina!''13Kamala imwe wa wala walala akaniuza, ''wano ni akina niani wavalile kanzu nzelu, na walawahi? 14Nikamlongela, ''Mndewa mkulu, komanya weye.'' na akanilongela, ''Wano ni wala walawa katika dhiki mkhulu. Wazifula kanzu zao na kuzitenda nzelu kwa damu ya Mwanakondoo.15Kwa sababu ino, wauko kulongozi ya kinthi cha enzi cha Mulungu, na womwabudu yeye ichilo na imisi katika hekalu dyake. Yeye akalile nchanya ya kinthi cha enzi atasambaza hema yake nchanya mmwao. 16Sekewaone nzala kaidi, wala kiu kaidi. Zua sekediwasome, wala vuke da kulunguza. 17Kwa kuwa Mwanakondoo akalile mgati ya kinthi cha enzi atakuwa mchungaji wao, na atawalongoza katika chemchemi ya mazi ya ugima,na Mulungu naafuke kiza sozi katika meso yao.''
1Wakati Mwanakondoo ahoafungule muhuli ya saba, kukala na ukimya kuulanga taklibani nusu saa. 2Kamala nikaona wasenga saba watimalalao kulongozi ha Mulungu, na wenkhigwa talumbeta saba.3Msenga imwenga keza, katozelela bakuli ya dhahabu yenye uvumba, katimalala muimadhabahu.Kenkhigwa uvumba mwingi ili kwamba aulave hamwe na malombi ya waamini wose katika madhabahu ya dhahabu kulongozi ya kinthi cha enzi. 4Moshi wa ula uvumba, hamwe na malombi ya waamini, ukapanda nchanya kulongozi ha Mulungu kulawa muimkono mwa msenga. 5Msenga akasola bakuli da uvumba na akadimemeza moto kulawa kwenye madhabahu. Kamala akadyasa hasi nchanya ya isi, na kulawila sauti za ladi, miale ya ladi na gudemeko da isi.6Wala wasenga saba ambao wakala na talumbeta saba wakala tayali kuzitoa. 7Msenga wa mwanduso akaitoa talumbeta yake, na kulawila mvula ya mayuwe na moto uliochanganyikana na damu. Vikwasigwa hasi katika isi ili kwamba theluthi yake iungule, theluthi ya biki ikaungula na nyasi zose za kijani zikaungula.8Msenga wa pili akaitoa talumbeta yake, na kinthu kama mlima mkulu ukalile woungula kwa moto ukwasigwa bahalini. Theluthi ya bahali ikala damu, 9theluthi ya viumbe hai katika bahali vikadanganika, na theluthi ya meli zikabanangika.10Msenga wa nthatu akaitoa talumbeta yake, na nthondo kulu ikalagala kulawa kuulanga, ikimulika kama kulunzi, nchanya ya theluthi ya mito na chemichemi za mazi. 11Zina da nthondo ni pakanga. Theluthi ya mazi ikala pakanga, na wanthu wengi wakadanganika kulawana na mazi yakalile masungu.12Msenga wa nne akatoa talumbeta yake, na theluthi ya zua ikatoigwa, hamwe na theluthi ya mwezi na theluthi ya nthondo. Kwa hiyo theluthi vyose ikabiduka kuwa ziza; theluthi ya imisi na theluthi ya ichilo havikala na bunkhulo.13Nikalola, na nikahulika tai akalile kozumpha mgati ya ulanga, akitanga kwa sauti nkhulu, ''Ole, ole, ole, kwa wala wokala katika isi, kwa sababu ya mlipuko wa talumbeta isigale ambayo ihaguhi kutoigwa na wasenga wanthatu.''
1Kamala wasenga wa tano akatoa talumbeta yake. Niona nthondo kulawa kuulanga ikalile ilagala mui iisi. Nthondo inkhigwa ufunguo wa bugo doelekela mui bugo dabule uhelelo. 2Kafungula bugo dabule na uhelelo, na moshi ukahanda nchanya kwa safu kulawa mgati ya bugo kama moshi kulawa katika tanulu kulu. Zua na ulanga vibiduka vikala ziza kwa sababu ya moshi ulawile mudibugo.3Mgati ya moshi nzige walawa kwiza nchanya ya iisi, nao wekhigwa nguvu kama ila ya nge nchanya ya iisi. 4Walongeligwa sekewazulu mazani katika nchi au mmea wowose wa kijani au biki, isipokuwa tu wanthu ambao hawakalile na muhuli wa Mulungu katika paji za cheni zao.5Hawenkhigwe luhusa ya kuwakoma hao wanthu, bali kuwatesa tu kwa miezi mitano. Usungu wao ukala kama ula wa kulumigwa na nge amwumapo munthu. 6Katika siku hizo wanthu nawalonde chifo, lakini sekewakipate. Watatamani kudanganika, lakini chifo nakiwakimbile.7Nzige walifanana na falasi waandaligwe kwa vita. Kwenye mitwi yao kukala na kinthu kama taji ya dhahabu na cheni zao zikala kama za binadamu. 8Wakala na nyele kama za wanawake na mazino yao yakala kama ya simba. 9Wakala na vifula kama vifula vya chuma na sauti ya mabawa yao ikala kama sauti ya magali mengi ya vita na falasi wakimbilao kwita muivita.10Wakala na mikila yoluma gesa nge; katika mikila yao wakala na nguvu ya kudhulu wanthu kwa miezi mitano. 11Wakala naye kama mwene nchanya mmwao wasenga wa bugo dabule uhelelo. Zina dyake katika Kieblania ni Abadoni, na katika Kiyunani ana zina Apolioni. 12Ole ya mwanduso ifosa. Lola! Baada ya dino kuna maafa maidi yokwiza.13Msenga wa sita katoa talumbeta yake, na nikahulika sauti ikilawa katika pembe ya madhabahu ya dhahabu ambayo iaho kulongozi ha Mulungu. 14Sauti ikamlongela msenga wa sita akalile na talumbeta, ''Walekele wasenga wanne ambao wafungigwa katika mto mkulu Eflata.'' 15Msenga wala wanne wakalile wandaliigwa kwa saa hiyo maalumu, siku hiyo, mwezi huo, na mwaka huo, walekeligwa wawakome theluthi ya wanadamu.16Idadi ya maasikali wakalile nchanya ya falasi ikala 200,000,000. Nihulika idadi yao. 17Vino ndivo nionile falasi katika maono yangu na wala wahandile nchanya mmwao: Vifula vyao vikala vidunkhu kama moto, buluu ipyile na njano haipyile. Mitwi ya falasi vifanana na mitwi ya simba, na muimilomo mmwao ulawa moto, moshi na salfa.18Theluthi ya wanadamu wakomigwa na yano mapigo manthatu: moto, moshi, na salfa ilawila katika milomo yao. 19Kwa kuwa nguvu ya falasi ikala katika milomo yao na katika mikila yao-kwa kuwa mikila yao ikala kama zoka, na wakala na mitwi ambayo watumila kuwagela majelaha wanadamu.20Wanthu wasigale, wala ambao wakala hawakomigwe na mapigo yano, hawakutubia matendo yao wakalile wayatenda, wala hawalekile kuabudu mapepo na milungu ya dhahabu, fedha, shaba, mayuwe na mibiki-vinthu ambavyo havidaha kulola, kuhulika au kugenda. 21Wala hawakutubia ukomaji wao, usawi wao, uashelati wao au nzila zao za ubavi.
1Kamala nikaona msenga imwenga mkulu akahumuluka hasi kulawa kuulanga. Kakala kafungigwa katika wingu, na kukala na upinde wa mvula nchanya ya mutwi wake. Cheni yake ukala kama zua na migulu yake ikala kama nguzo za moto. 2Katozelela gombo dodo katika mkono wake dikalile difunuliigwa, naye kaika mgulu wake wa kudila nchanya ya bahali na mgulu wake wa kushoto nchanya ya chi kavu.3Kamala katoa sauti ya nchanya kama simba aungulumapo, na wakati apazile sauti ladi saba ziliunguluma. 4Wakati ladi saba zilipounguluma, nikala nokalibia kuandika, lakini nihulika sauti kulawa kuulanga ikilonga, ''Tunza iwe sili kila ambacho ladi saba zilonga. Usekwandika.''5Kamala msenga nimuonile katimalala nchanya ya bahali na nchi kavu, kainula mkono wake nchanya kuulanga 6na kulapa kwa yula aishiye milele na milele -aumbile ulanga a vyose vilivyomo, isi na vyose vilivyomo, na bahali na vyose vilivyomo: ''Habule kuchelewa kaidi. 7Lakini katika siku ila, wakati msenga wa saba akasogelela kutoa talumbeta yake, ndipo sili ya Mulungu naiwe itimizigwa, kama ivoatangazile kwa watumigwa wake walotezi.''8Sauti niihulike kulawa kuulanga inilongela kaidi: ''Genda, sola gombo dodo digubuligwe ambalo kiko katika mkono wa msenga atimalale nchanya ya bahali na nchanya ya nchi kavu.'' 9Kamala niita kwa msenga na kumlongela aninkhe gombo dodo. Akanilongela, ''Sola gombo na udye. Nadiditende munda lwako diwe na usungu, lakini katika mulomo wako nadiwe tanu gesa uki.''10Nisola gombo dodo kulawa muimikono mwa msenga na kudidya. Dikala kitamu gesa uki katika mulomo wangu, lakini baada ya kudya, munda wangu ukala na usungu. 11Kamala baadhi ya sauti zinilongela, ''Kopasigwa kutabili kaidi kuhusu wanthu wengi, mataifa, lugha, na wamwene.''
1Ninkhigwa mwanzi wa kutumila kama mbalati ya kupimila. Nilongeligw, ''Halawa na ukapime hekalu da mulungu na madhabahu, na wala wanaoabudu mgati mmwake. 2Lakini sekeupime hanthu ha ua kunze ya hekalu, kwa kuwa wenkhigwa wanthu wa Mataifa. Nawaujate mji mtakatifu kwa muda wa miezi alobaini na miidi.3Naniwenkhe mashahidi wangu waidi mamlaka ya kutabili kwa muda wa siku 1,260, wakiwa wavala magunia.'' 4Wano mashahidi ni mibiki miidi ya mizeituni na vinala viidi ambavyo vitimalala kulongozi ha Mndewa wa iisi. 5Kama munthu yeyose naamule kuwadhulu, moto kulawa muimilomo mmwao na kuwadhulu adui zao. Yeyose kolonda kuwadhulu lazima akome kwa zina dino.6Wano mashahidi wana udaho wa kufunga ulanga ili kwamba mvula sekeichonye wakati wotabili. Wana nguvu ya kubidula mazi kuwa damu na kutoa nchi kwa kila aina ya pigo wakati wowose wakilonda. 7Wakati aho wakomeleze ushuhuda wao, yula mnyama kolawa kwenye bugo dabule na uhelelo kotenda vita dhidi yao. Atawashinda na kuwakoma.8Mitufi ya naigone katika mtaa wa mji mkulu (ambao kimfano kotangigwa Sodoma na Misili) ambapo Mndewa wao kasulubiigwa. 9Kwa siku nthantu na nusu baadhi kulawa katika jamaa za wanthu, kabila, lugha na kila taifa nawalole mitufi yao sekewalave kibali kuikwa katka kabuli.10Wala wanaoishi katika nchi nawasekelele kwa ajili yao na kusekelela, hata kutumiana zawadi kwa sababu hao walotezi waidi waliwatesa wala walioishi katika nchi. 11Lakini baada ya siku nthatu na nusu pumzi ya uhai kulawa kwa Mulungu naiwaingile nao nawatimalale kwa migulu yao. Hofu nkhulu naiwalagalile wala wowaona. 12Kamala nawahulike sauti nkhulu kulawa kuulanga ikiwalongela, ''Inzoni kuno!'' Nao nawaite nchanya kuulanga katika wingu, wakati adui zao wakilola.13Katika saa hiyo hakukale na gudemeko kulu da aldhi na imwe ya kumi ya mazi nailagale. Wanthu elfu saba nawakomigwe katika gudemeko na wasigale hai wataogopeshwa na kumwinkha utunyo Mulungu wa kuulanga. 14Ole ya kaidi ifosa. Lola! Ole ya nthatu yokwiza haluse.15Kamala msenga wa saba katoa talumbeta yake, na sauti nkhulu zilonga kuulanga na kulonga, ''Umwene wa iisi ukala umwene wa Mndewa wenthu na wa Kilisito wake. Atatawala milele na milele.''16Kamala walala ishilini na wanne wakala wameketi kwenye vinthhi vya enzi kulongozi ha Mulungu walagala wenyewe nchini mui aldhi, cheni zao zimeinama hasi, nao walimwabudu Mulungu. 17Wakalonga, ''Cholava shuklani zetu kumwako, Mndewa Mulungu, mtawala nchanya ya vyose, ambaye upo na ambaye ukalileaho,kwa sababu kulagizigwa nguvu yako nkhulu na kwandusa kutawala.18Mataifa walikasilika, lakini gadhabu yako iza. Wakati umefika kwa wefile kuhukumiigwa na weye kuwazawadia watumigwa wako walotezi, waamini na wala walio na hofu ya zina dyako, wose waidi wasiofaa kinthu na wenye nguvu. Na wakati wako uhaguhi wa kuwahubilia wala ambao wakala wakiibananga iisi.''19Kamala hekalu da Mulungu kuulanga digubuligwa na sanduku da lagano dyake dioneka mgat ya hekalu dyake. Kukala na miali ya bunkhulo, nyangi, ngulumo za ladi, gudemeko da aldhi na mayuwe ya mvula.
1Ishala nkhulu ioneka kuulanga: mwanamke agubikwe na zua, na akiwa na mwezi hasi ya migulu yake; na taji ya nthondo kumi na mbili ikala nchanya ya mutwi wake. 2Kakala na inda na kakala kolila kwa ajili y maumivu ya kweleka-katika usungu wa kuifungula.3Na ishala imwenga ioneka kuulanga: Lola! kukala na zoka mdunkhu mkulu ambaye kakala na mitwi saba na pembe kumi, na kakala na taji saba mui mitwi yake. 4Mkila wake ulawile theluthi imwe ya nthondo kuulanga na kuzyasa hasi muiisi. Zoka ditimalala kulongozi ha mwanamke kakala kahaguhi kweleka, ili kwamba wakati kokweleka, adahe kummela wana wankhe.5Kamweleka mwana, mwana wa chillume, ambaye atayatawala mataifa yose kwa mbalati ya chuma. Mwana wake kasoleligwa nchanya kwa Mulungu na kwenye kinthi chake cha enzi, 6na mwanamke kakimbilila muzimbago, hanthu ambapo Mulungu kakala ameandaa eneo kwa ajili yake, ili adahe kuhudumiwa kwa siku 1,260.7Lelo kukala na vita kuulanga. Mikaili na msenga wake wakatoana na yula zoka; naye zoka mkulu na msenga wake wakatoana nao. 8Lakini zoka hakala na nguvu za kutosha kushinda. Kwa hiyo haikalile aho kaidi nafasi kuulanga kwa ajili yake na wasenga zake. 9Zoka mkulu-yula zoka wa umwaka kotangigwa iblisi au Chinyamkela ambaye huvwiza - iisi ngima akakwasigwa hasi katka isi, na wasenga zake wakwasigwa hasi hamwe naye.10Kamala nikahulika sauti nkhulu kulawa kuulanga: '''Lelo wokovu wiza, nguvu-na umwene wa Mulungu wenthu, na mamlaka ya Kilisito wake. Kwa kuwa mshitaki wa lumbu zetu kakwasigwa hasi- ambaye aliwashitaki kulongozi ha Mulungu imisi na ichilo.11Walimshinda kwa damu ya Mwanakondoo na kwa mbuli da ushuhuda wao, kwa maana hawapendile nkhani maisha yao, hata kudanganika. 12Kwa hiyo, sekeleleni, mweye kuulanga, na wose mokala mgati mmwake. Lakini ole wa nchi na bahali kwa sababu mbananzi kahuluka kumwenu. Kamemezwa na hasila kali, kwa sababu komanya kwamba ana muda mdodo tu.13Wakati zoka atambule kuwa kakwasigwa hasi mui nchi, kamkola mwanamke ambaye kakala kaeleka mwana wa chilume. 14Lakini mwanamke kenkhigwa mabawa maidi ya tai mkulu, ili kwamba adahe kuzumpha hadi mui eneo diandaliigwe kwa ajili yake kula muijangwa, eneo ambalo adahile kutunzwa, kwa wakati, nyakati na nusu wakati-hanthu hadahile kupafikia hidyo zoka.15Zoka katila mazi kulawa muumulomo mmwake kama mto, ili atende ghalika ya kumghalikisha. 16Lakini aldhi ilimsaidia mwanamke. Igubula mulomo wake na kuumela mto autemile zoka kulawa muumulomo mmwake. 17Kamala zoka akamtozelela mwanamke naye akahalawa na kutenda vita na weleko wose-wala wanaotii amli za Mulungu na Kutozelela ushuhuda kuhusu Yesu. 18Kamala zoka akatimalala nchaya ya msanga ufukwe wa bahali.
1Kamala nikaona mnnyama akilawa mui bahali. Kakala na pembe kumi na mitwi saba. Katika pembe zake kukala na taji kumi, na katika mutwi wake kukala na maneno ya kufulu kwa Mulungu. 2Yuno mnyama nimuonile ni kama chui. Migulu yake ikala kama ya dubu, na mlomo wake ukala kama wa simba. Yula zoka akamwinkha nguvu, na katika kinthi chake cha enzi, na mamlaka yenye nguvu nkhani ya kutawala.3Mutwi wa mnyama imwewaho kioneka kuwa na jelaha kulu ambalo lingesababisha kudanganika kumwake. Lakini jelaha dyake dihona, na isi yose ishangazigwa na ikamkola mnyama. 4Pia wakamwabudu zoka, maana kamwinkha mamlaka yula mnyama. Wakamwabudu mnyama pia, na wakagendelela kkulonga , ''Niani kama mnyama? na ''Niani naatoane naye?''5Mnyama kenkhigwa mlomo ili zlonge mbuli za kujisiffu na madusi. Kaluhusiigwa kuwa na mamlaka kwa miezi alobaini na miidi. 6Hivyo mnyama kafungula mulomo wake kulonga madusi dhidi ya Mulungu, akadidukana zina dyake, eneo kakala akiishi na wala wanaoishi kuulanga.7Mnyama kaluhusiigwa kutenda vita na waamini na kuwapota. Pia, kenkhigwa mamlaka nchanya ya kila kabila, wanthu, lugha na taifa. 8Wose walioishi muiisi watamwabudu yeye, kila imwe ambaye zina dyake hadiandikigwe, kulawa uumbaji wa isi, katika kitabu cha ugima, ambacho ni cha Mwana kondoo, ambaye kachinjigwa.9Ikiwa yeyose ana gutwi, na ategeleze. 10Ikiwa imwewaho kasoligwa mateka, na kwenye mateka naaite. Ikiwa imwewaho naakome kwa upanga, kwa upanga naakomigwe. Uno ni mwito wa utulivu na uvumilivu na imani kwa hao walio watakatifu.11Kaidi nikaona mnyama imwenga kokwiza kulawa katika nchi. Kakala mwenye pembe mbili kama kondoo na akalonga kama zoka. 12Kalagisa mamlaka yose katika mnyama yula wa mwanduso katika uwepo wake, na kutenda katika isi na wala walioishi wakimuabudu yula mnyama wa mwanduso, yula ambaye jelaha dyake dihona.13Akatenda mauzauza yenye nguvu, hata akatenda moto uhulumuke katika isi kulawa kuulanga kulongozi ha wanthu, 14na kwa ishala kuluhusiigwa kutenda, akawavwizila hao wokala katika isi, akiwalongela kutengenenza sanamu kwa heshima ya mnyama ambaye kakala kajeluhiigwa kwa upanga, lakini ankhali koishi.15Kaluhusiigwa kulava pumzi katika ila sanamu ya mnyama ili sanamu idahe kulonga na kusababisha wala wose walemile kumwabudu mnyama wakomigwe. 16Pia akamlazimisha kila imwe, bule na thamani na mwenye nguvu, tajili na masikini, hulu na mtumigwa, kuhokela alama katika mkono wa kulume au katika paji da cheni. 17Ikala haidahika kwa kila munthu kuuza au kugula isipokuwa mwenye alama ya mnyama, na ino ni namba yenye kuwakilisha zina dyake.18Ino yolonda busala. Ikala yeyose ana ufahamu, mleke adahe kutenda hesabu ya namba ya mnyama. Maana ni namba ya kibinadamu. Namba yake ni 666.
1Nilola na nikaona Mwana kondoo katimalala kulongozi hangu nchanya ya Mlima Sayuni. Hamwe naye wakala 144,000 wenye zina dyake na zina da Tati yake diandikigwa katika vipaji vya cheni zao. 2Nikahulika sauti kulawa kuulanga ikihulika kama ngulumo za mazi mengi na sauti nkhulu ya ladi. Sauti niihulike ni kama watoa vinubi wotoao vinubi vyao.3Wakiimba wila wasambi kulongozi ya kinthi na kulongozi ha wenye uhai wanne na walala. Hebule hata mwenye udaho wa kujifunza huo wila isipokuwa kwa 144,000 ambao wakomboliigwa kulawa muiisi. 4Wano ni wala ambao hawaichafule wenyewe kwa wanawake, maana walijitunza wenyewe dhidi ya matendo ya ugima. Ni wano ambao wamkola Mwana kondoo hohose aitile. Wano wakomboliigwa kulawa kwa wanadamu wakiwa matunda ya mwanduso kwa Mulungu na kwa Mwana kondoo. 5Hebule uvwizi upatikane katika milomo yao; hawakulaumiigwa.6Nikaona msenga imwenga akizumpha mgati ya ulanga, ambaye mwenye ujumbe wa kuulanga wa habali inogile kwa kuwatangazila wenye kuishi muiiisi kwa kila taifa, kabila, lugha, na wanthu. 7Akawatanga kwa sauti nkhuli, ''Mwogoheni Mulungu na mwinkheni utunyo. Kwa maana muda wa hukumu uhaguhi. Mwabuduni yeye, yeye aumbile ulanga, na isi, na bahali, na chemchemi za mazi.''8Msenga imwenga - msenga wa kapili - akakola akilonga, ''Kulagala, kulagala Babeli mkulu, ambaye uliwanywesha mataifa divai ya ukahaba, divai ambapo igala gadhabu nchanya mmwenu.''9Msenga imwenga - msenga wa nthatu - akawakola, akilonga kwa sauti kulu, ''Yeyose kolondakumwabudu huyo mnyama na sanamu yake, na kuhokela alama katika paji dyake da cheni au muumkono, 10yeye pia naang'we divai ya ghadhabu ya Mulungu, divai ambayo iandaliigwa na kutiligwa bila kuchanganywa katika kikombe cha hasila yake. Munthu naang'we naatesigwe kwa moto na moto wa kibeliti kulongozi ha wasenga zake watakatifu na kulongozi ha Mwana kondoo.11Na moshi wa maumivu yao ukaita milele na milele, na hawawile na mapumziko imisi au ichilo - hao waabuduo mnyama na sanamu yake, na kila munthu ahokele alama ya zina dyake. 12Uno ni wito wa subila na uvumilivu kwa waamini, wala ambao hutii amli za Mulungu na imani katika Yesu.''13Nihulika lwangi kulawa kuulanga ikilonga, ''Andika yano: Heli wefile katika Mndewa.'' ''Ena,'' alonga Roho, ''ili wadahe kuhumula kulawa mui sankhani zao, maana matendo tao yowalonda.''14Nilola na nikaona kukala na wingu zelu, na akalile kui wingu ni imwe akalile mfano wa Mwana wa Munthu. Kakala na taji ya dhahabu katika mutwi wake na mundu mkali katika mkono wake. 15Msenga imwenga kaidi keza kulawa kui hekalu na akatanga kwa lwangi mkulu kwita kwa yula akalile katika wingu: ''Sola mundu wako na uanduse kuvuna. Kwa kuwa muda wa mavuno uwadila, maana mavuno yawile katika isi yapya.'' 16Kaidi yula akalile mui wingu aliupatanisha mundu wake nchanya ya isi, na isi ivunigwa.17Na msenga imwenga akeza kulawa kui hekalu da kuulanga; naye kakala na mundu mkali. 18Na ankhali msenga imwenga akeza kulawa kui madhabahu, na msenga akalile na mamlaka nchaya ya moto. Akamtanga kwa lwangi mkulu msenga ambaye kakala na mundu mkali, ''Sola mundu mkali na uyakusanye matawi ya mizabibu kulawa kui mzabibu wa nchi, kwa kuwa zabibu sambi zipya.''19Msenga akagala mundu wake katika isi na alikusanya mavuno ya zabibu ya isi na alilusha katika pipa kulu da divai ya ghadhabu ya Mulungu. 20Chujio da divai dipondigwapondigwa kunze ya mji na damu itilika kulawa katika hicho kimo cha hatamu ya falasi, kwa stadia 1.600.
1Kaidi nikaona ishala imwenga kuulanga, nkhulu ka yenye kusangaza; kukala na wasenga saba wenye mapigo saba, ambayo yakala mapigo ya uhelelo (katika hayo hasila ya Mulungu ikala itimilika).2Niona kila kilawile kuwa bahali ya bilauli ichanganyigwe na moto, na ikatimalala hankhanda mwa bahali ambapo wala wakalile washahidi dhidi ya mnyama na sanamu yake, na nchanya ya namba yowakilisha zina dyake. Wakala watozelela vinubi wenkhigwe na Mulungu.3Wakala wakiimba wila wa Musa, mtumigwa wa Mulungu, na wila wa Mwana kondoo: ''Sankhani zako ni nkhulu na zenye kusangaza, Mndewa Mulungu, utawalaye vyose. Mwaminifu na nzila zako ni za kweli, Mwene wa mataifa. 4Niani naapotigwe kukuhofia weye Mndewa na kuditukuza zina dyako? Kwa kuwa weye mdumwe ni mtakatifu. Mataifa yose nayeze na kukuabudu kulongozi hako kwa sababu unogile na matendo yako yamanyika.''5Baada ya mbuli hizo nilola, na hanthu takatifu nkhani, ambapo pakala na hema ya ushuhuda, igubulika kuulanga. 6Kulawa hanthu patakatifu nkhani wakeza wasenga saba wenye mapigo saba, wavala mavazi safi, lakini yenye kung'aa na mshipi wa dhahabu kuzunguka vifula vyao.7Imwe wa wala wenye uhai wanne akalava kwa wasenga saba mabakuli saba ya dhahabu yamemile ghadhabu ya Mulungu mwenye kuishi milele na milele. 8Hanthu patakatifu nkhani kumemizigwa moshi kulawa kwenye utunyo wa Mulungu na kulawa kwenye udaho wake, Hebule hata imwe adahile kuingila mpaka mapigo saba ya wasenga saba ivoyakamilike.
1Nohulika lwangi mkulu ikitanga kulawa mui hanthu ya patakatifu na ikalonga kwa wala wasenga saba, ''Genda na ukatile nchanya ya iisi mabakuli saba ya ghadhabu ya Mulungu,''2Msenga wa mwanduso kaita na kutila bakuli dyake katika isi; majelaha yehile na yenye maumivu makali yeza kwa wanthu wenye alama ya mnyama, kwa wala ambao waliabudu sanamu yake.3Msenga wa kapili katila bakuli dyake katika bahali; ikala kama damu ya munthu afile, na kila kiumbe hai katika bahali kidanganika.4Msenga wa nthatu akatila bakuli dyake mui mito na katika chemchemi za mazi; zikala damu. 5Nikahulika msenga wa mazi akilonga, ''Weye ni mwaminifu - imwe ukalahano na ukalileaho, Mtakatifu - kwa sababu kuzigala hukumu zino. 6Kwa sababu watila damu za waamini na walotezi, kuwenkha wao kung'wa damu; ndicho wostahili.'' 7Nikahulika madhabahu ikijibu, ''Ena! Mndewa Mulungu mwenye kutawala nchanya ya vyose, hukumu zako ni kweli na za haki.''8Msenga wa nne akatila kulawa kui bakuli dyake nchanya ya zua, na dinkhigwa luhusa kulunguza wanthu kwa moto. 9Walunguza kwa vuke lenye kutisha, na wakufulu mbuli da Mulungu, mwenye nguvu nchanya ya mapigo yose. Hawatubule wala kumwinkha yeye utunyo.10Msenga wa tano akatila kulawa kui bakuli dyake katika kinthi cha enzi cha mnyama, na ziza dikaugubika umwene wankhe. Wasagigwa mazino kaika maumivu makali. 11Wakamdukana Mulungu wa kuulanga kwa sababu ya maumivu yao na majelaha yao, na ankhali wagendelela kutotubu kwa kila watendile.12Msenga wa sita akatila kulawa mui bakuli dyake katika mto mkulu, Flati, na mazi yake yakanyala ili kudaha kuanaa nzila kwa wamwene naweze kulawa mashaliki. 13Nikaona roho nthatu chafu zioneka kama chula walawao kunze ya mulomo wa yula zoka, yula mnyama, na yula mlotezi wa uvwizi. 14Ni roho za pepo zitendazo ishala na mauzauza. Wakala wakiita kwa wamwene wa isi yose ili kudaha kuwakusanya hamwe wa vita katika siku nkhulu ya Mulungu, mwenye kutawala nchanya ya vyose.15(''Lola! Nokwiza kama mbavi! Heli yula adumuye katika kukesha, atunzaye mavazi yake ili sekeadahe kwita kunze mwanzi na kuiona chinyala yake.'') 16Wawagala hamwe katika hanthu itangigwe katika kieblania Amagedoni.17Msenga wa saba katila kulawa kwenye bakuli dyake katika ulanga. Kamala lwangi mkulu ikahulika kulawa patakatifu na kulawa kwenye kinthi cha enzi, ikilonga, ''Imala!'' 18Kukala na miale ya bunkhulo da ladi, ngulumo, vishindo vya ladi, na gudemeko da kutisha - gudemeko kulu da aldhi ambalo hadiwahile kulawila muiisi tangu wanadamu wakala muiisi, hivyo ni gudemeko kulu nkhani. 19Mji mkulu ugawanyika katika hanthu tanthu, na mazi ya mataifa ikalagala. Kamala Mulungu akamkumbusha Babeli mkulu, na akawinkha mji huo kikombe kikalile kimema divai kulawa mui ghadhabu yako iliyo kali.20Kila kisiwa kikaga na milima haikuoneka kaidi. 21Mvula nkhulu ya mayuwe, ikala na uzito wa talanta, ikahumuluka kulawa kuulanga nchanya ya wanthu, na wakamlaani Mulungu kwa mapigo ya mvula ya mayuwe kwa sababu lila pigo dikala dihile nkhani.
1Imwe wa wasenga saba akalile na vitasa saba keza na kunilongela, ''Inzo, nanikulagise hukumu ya kahaba mkulu kokala nchanya ya mazi mengi, 2ambaye wamwene wa nchi watenda mbuli ya ugoni naye na nchanya ya mviinyo wa ugoni wake wokala muiisi waleweshigwa.''3Msenga akanisola katika Roho mpaka muimbago, na nimuona mwanamke kakala nchanya ya mnyama mdunkhu amemile mazina ya matinkhano. Mnyama kakala na mitwi saba na pembe kumi. 4Mwanamke kavikigwa nguo ya zambalau na ndunkhu na kapambigwa kwa dhahabu, mayuwe ya thamani, na lulu. Kakala katozelela mkononi mmwake kikombe cha dhahabu kimemile vinthu vya machukizo ya uchafu wa uashelati wankhe. 5Nchanya ya paji da cheni wake diandikigwa zina da sili: ''BABELI MKULU, MAMI YA MAKAHABA NA YA VINTHU VYA MACHUKIZO YA ISI."6Nikaona ya kuwa mwanamke huyo kakala amelewa kwa damu ya waumini na damu ya wadanganika kwa ajili ya Yesu. Wakati nimwonile, nikala na mshangao mkulu. 7Lakini msenga akanilongela, ''Hangi kosangala? Nanikueleze maana ya mwanamke na mnyama amsolaye (mnyama huy mwenye mitwi saba na zila pembe kumi).8Mnyama umwonile akalile, hahali kaidi lelo, lakini yuko tayali kuhanda kulawa katika bugo dabule na uhelelo. Kamala atagendelela na ubananzi. Wala wokala nchanya ya isi, wala ambao mazina yao hayaandikigwe mui kitabu cha ugima tangu kuikwa misingi ya ullimwengu - nawasangale womuona mnyama akalileaho, kwamba hahali sambi, lakini yupo haguhi kwiza.9Wito uno ni kwa ajili ya akil ziwile na hekima. Mitwi saba ni milima saba ambapo mwanamke keza nchanya yake. 10Nayo pia ni wamwene saba. Mwene wakatano walagala, imwe yupo, na imwenga hezile ankhali; wakati ahoeze, naakale kwa muda mguhi tu.11Mnyama akalileaho, lakini lelo hahali, yeye pia ni mwene wa nane; lakini ni imwe wa wala wamwene saba, na koita mui ubananzi.12Zila pembe kumi uzionile ni wamwene ambao hawahokele umwene,lakini nawahokele mamlaka kama wamwene kwa saa imwe na mnyama. 13Wano wana shauli imwe, na nawamwinkhe nguvu zao na mamlaka yula mnyama. 14Nawatende via baina yao ni Mwana kondoo. Lakini Mwana kondoo nawaapotwe kwa sababu ni Mndewa wa wandewa na Mwene wa wamwene - na katika yeye chitangigwa, chisaguligwa, waaminifu.''15Msenga akanilongela, ''Yala mazi uyaonile, hapo akalile yula kahaba ni wanthu, matinkhano, mataifa na lugha.16Zila pembe kumi uzionile - hizo na yula mnyama nawamchukile yula kahaba.Nao nawamtende kuwa mpweke na mwanzi, nawamdye mtufi wake, na nawauteketeze kwa moto. 17Maana Mulungu kaika muimiyoyo mmwao kupapa kusudi dyake kwa makubaliano ya kumwinkha mnyama nguvu zao kumtawala mpaka maneno ya Mulungu ahoyatimile.18Yula mwanamke umwonile ni mji ula mkulu wokutawala nchanya ya wamwene wa isi.''
1Baada ya vinthu vino nimwonile malaika imwenga akishuka hasi kulawa kuulanga, Yeye kakala na mamlaka kulu, na isi iangazigwa kwa utunyo wake. 2Kalila kwa lwangi mkulu, akilonga, ''Kulagala, kulagala, udya mji mkulu Babeli! Ukala hanthu yokala mapepo, na hanthu yokala kila roho ihile, na hanthu kokala kila mchafu na ndege achukizaye. 3Kwa kuwa mataifa yose yang'wa mvinyo ya tamaa ya uashelati wake ambayo humgalila ghadhabu. Wamwene wa isi wamezini naye. Wafanyabiashala wa isi wakala matajili kwa nguvu ya maisha yake ya anasa.''4Kamala nihulika lwangi umwenga kulawa kuulanga ikilonga,''Halaweni kumwake wanthu wangu, ili sekemwize mkashiliki katika ubananzi wake,na ili sekemwize mkahokela mapigo yake yoyose. 5Bananzi zake zilundikana nchanya kama ulanga,na Mulungu ameyakumbuka matendo yake yehile. 6Mlinkheni kama awalinkhile wamwenga, na mkamlihe mala mbili kwa jinsi ivoatendile; katika kikombe akichanganyile, mchanganyishieni mala mbili kwa ajili yankhe.7Kama ajitukuzile yeye mwenyewe,na aliishi kwa anasa, mwinkheni mateso mengi na huzuni. Kwa kuwa hulonga muumoyo mmwake, 'Nikala kama malkia ; wala siyo mjane,na wala sekenione maombolezo.' 8Kwa hiyo mgati ya siku imwe mapigo yake yatamlemea: chifo, maombolezo, na nzala. Naateketezigwe kwa moto, kwa kuwa Mndewa Mulungu ni mwenye nguvu, na ni mhukumu wankhe.''9Wamwene wa isi wazinile na kuchanganyikiwa hamwe naye nawalile na kumwombolezea aho wauone moshi wa kuungula kumwake. 10Nawatimalale kutal naye, kwa hofu ya maumivu yake wakilonga, ''Ole, ole kwa mji mkulu, Babeli, mji wenye nguvu! Kwa saa imwe hukumu yako iza.''11Wafanyabiashala wa isi lileni na kuomboleza kwa ajili yake, kwa kuwa hebule hata imwe kogula bidhaa zako kaidi 12bidhaa za dhahabu, fedha, mayuwe ya thamani,lulu, kitani inogile, zambalau, halili, ndunkhu, aina zose za mibiki ya halufu inogile, kila chombo cha pembe za ndovu, kila chombo kitengenenzigwe kwa mibiki ya thamani, shaba, chuma, yuwe, 13mdalasini, viungo, uvumba, manemane, ubani, mvinyo, mavuta, unga unogile, ngano, ng'ombe na kondoo, falasi na magali, na watumigwa, na roho za wanthu.14Matunda uyatamanile kwa nguvu zako yalavigwa kulawa kumwako. Anasa zako zose na mapambo yahalawa, sekeyapatike kaidi.15Wafanyabiashala wa vinthu vino wapatile utajili kwa mapenzi yake nawatimalale kutali kulawa kumwake kwa sababu ya hofu ya maumivu yake, wakilila na lwangi ya maombolezo. 16Wakilonga, ''Ole, olemji ula mkulu uvikigwe kitani kinogile, zambalau,na ndunkhu,na kupambigwa kwa dhahabu, na vito vya thamani na lulu!" 17Mgati ya saa imwe utajili wose huo uhalawa. Kila nahodha wa meli, kila bahalia,na wose wanamazi,na wose wotenda kazi muibahali, watimalala kutali.18Walilila ahowaone moshi wa kuungula kumwake. Wakalonga, ''Ni mji ulihi wofanana na mazi uno mkulu?'' 19Wakwasa mavumbi nchanya ya mitwi yao, na walila, wakilawilwa masozi na kuomboleza, ''Ole, ole mji mkulu hanthu wose wakalile na meli zao bahalini wakala matajili kulawana na mali zake. Mgati ya saa imwe kuangamizigwa.'' 20''Sekeleleni nchanya yake, ulanga, mweye waumini, watumigwa, na walotezi, kwa maana Mulungu kagala hukumu yenu nchanya mmwake!''21Msenga mwenye nguvu aliinua yuwe kama yuwe kulu da kusagia na kadyasa muibahali, akilonga, ''Kwa nzila ino, Babeli, ula mji mkulu, naukwasigwe hasi kwa ukatili na sekeuoneke kaidi. 22Lwangi ya vinanda, wanamuziki,wavina filimbi, na talumbeta sekewahulike kaidi kumwenu. Wala fudi wa aina yoyose sekeaoneke kumwenu. Wala lwangi wa kinu sekeihulike kaidi kumwenu.23Bunkhulo wa taa sekeuangaze mgati mmwako. Lwangi ya mndewa halusi na bibi halusi sekezihulikwe kaidi mgati yako, maana wafanyabiashala wako wakala wakulu wa isi, na wa mataifa, wavwizilwa kwa usawi wako. 24Mgati yake damu ya walotezi na waamini ioneka, na damu ya wose wakomigwe nchanya ya isi.''
1Baada ya mbuli zino nihulika lwangi kama ya mlio mkulu wa kundi kulu da wanthu kuulanga ikilonga, ''Haleluya. Wokovu, utunyo, na nguvu ni vya Mulungu wetu. 2Hukumu zake ni kweli na za haki, kwa kuwa amemhukumu kahaba mkulu aibanangile isi kwa ugoni wake. Katenda kisasi kwa damu ya watumigwa wake, ambayo kaitila yeye mwenyewe.''3Kwa mala ya kapili watimalala, ''Haleluya! Moshi hulawa kumwake milele na milele.'' 4Wala walala ishilini na wanne na viumbe hai wanne wakasujudu na kumwabudu Mulungu kokala kwenye kinthi cha enzi. Wakala wakilonga, ''Amina. Haleluya!''5Ndipo lwangi ikalawa mui kinthi cha enzi, ikilonga, ''Msifuni Mulungu wenthu, mweye watumigwa wake wose, mweye momcha yeye, wose webule na umuhimu na wenye nguvu.''6Ndipo nihulike lwangi kama lwangi ya kundi kulu da wanthu, kama lwangi ya ngulumo ya mazi mengi, na kama ngulumo ya ladi, ikilonga, ''Haleluya! Mndewa ni Mulungu wentu, mtawala nchanya ya wose,hutawala.7Na tushangilie na kusekelela na kumwinkha utunyo kwa sababu halusi na shelehe ya Mwana kondoo iza, na bibi halusi yuko tayali.'' 8Kaluhusiigwa kuvalishwa kitani safi na yenye kung'aa (kitani safi ni matendo ya haki ya waumini).9Msenga akalonga nanie, ''Yaandike yano: Wabalikiigwa waalikigwe mui shelehe ya halusi ya Mwana kondoo.'' Vilavila akanilongela, ''Yano ni mbuli za kweli ya Mulungu.'' 10Nisujudu kulongozi ha migulu yake nikamwabudu, lakini akanilongela, ''Sekeutende vino! Nie ni mtumigwa miyago na wa lumbu dyako mwenye kuutoza ushuhuda wa Yesu. Mwabudu Mulungu, kwa kuwa ushuhuda wa Yesu ni roho ya ulotezi.''11Kamala niona ulanga zivuguka, na lola kukala na falasi mzelu! Na yula akalile kahanda kotangigwa Mwaminifu na wa kweli. Hukumu kwa haki na kutenda vita. 12Meso yake ni kama mwali wa moto, na nchanya ya mmutwi wake ana taji nyingi. Ana zina dikwandikigwe nchanya mmwake asilodimanya munthu yeyose isipokuwa yeye mwenyewe. 13Kavala vazi dichovigwe katika damu, na zina dyake katangigwa Neno da Mulungu.14Majeshi ya kuulanga yakala yakimkola nchanya ya falasi wazelu, wavalishigwa kitani kinogile, nzelu na safi. 15Muumulomo mmwake hulawa upanga mkali ambao huyaangamiza mataifa, naye naawatawale kwa mbalati ya chuma. Naye hujata vyombo vya mvinyo kwa hasila kali ya Mulungu, hutawala nchanya ya wose. 16Naye kakwandika nchanya ya vazi dyake na katika paja dyake zina, MWENE WA WAMWENE NA MNDEWA WA WANDEWA.17Niona msenga katimalala mudi zua. Akawatanga kwa lwangi kulu ndege wose wozumphao nchanya,''Inzoni, kusanyikeni hamwe mui ndiya kikulu cha Mulungu. 18Inzoni mdye nyama ya wamwene, nyama ya majemedali, nyama ya wanthu wakulu, nyama ya falasi na wahanda falasi,na nyama ya wanthu wose, wakala hulu na watumigwa ,webule na umuhimu na wenye nguvu.''19Nimwona mnyama na wamwene wa isi hamwe na majeshi yao. Wakala waipanga kwa ajili ya kutenda vita na imwe ahandile falasi na jeshi dyake. 20Mnyama kagwiligwa na walotezi wake wa uvwizi azitendile ishala katika uwepo wake, Kwa ishala zino kawavwizila wala waihokele chapa ya mnyama na waisujudile sanamu yake. Wose waidi wakwasigwa wankhali hai katika ziwa da moto dokwakalo kwa kibeliti.21Wala wasigale wakomigwa kwa upanga ulawile muimulomo mwa imwe ahandile nchanya ya falasi. Ndege wose wadya mizoga ya mitufi yao.
1Kamala niona msenga akihulumuka kulawa kuulanga, akiwa na ufungulo wa bugo dabule na uhelelo na mnyololo mkulu muimkono mmwake. 2Kamtoza yula zoka, zoka da umwaka, ambaye ni ibilisi au chinyamkela, na kunfunga miaka elfu. 3Kamwasa mui budgo dabule na uhelelo, akadifunga na kudigela mhuli nchanya mmwake. Ino ikala hivyo ili kwamba sekeawavwizile mataifa kaidi mpaka miaka elfu ahoimale. Baada ya aho, naalekigwe hulu kwa muda mdodo.4Kamala niona vinthi vya enzi. Wakalile wavikalila ni wala ambao wakala wenkhigwa mamlaka ya kuhukumu, Vilavila niona nafsi za wala ambao wakala wakanthigwa mitwi kwa ajili ya ushuhuda kuhusu Yesu na kwa mbuli da Mulungu. Wakala hawamwubudule mnyama au sanamu yake, na walema kuhokela alama nchanya ya paji za cheni zao au mkono. Weza muugima, na wakatawala hamwe na Kilisito kwa miaka elfu.5Wefile wasigale hawezile ugimani mpaka miaka elfu ikala imala. Uno ndio ufufulo wa mwanduso. 6Mbalikiigwa na mtakatifu ni munthu yeyose ambaye kosola nafasi katika ufufulo wa mwanduso! Mauti ya kapili yabule nguvu nchanya ya wanthu kama wano. Patakuwa na makuhani wa Mulungu na wa Kilisito na watatawala na yeye kwa miaka elfu.7Wakati miaka elfu ahoifike uhelelo, Chinyamkela naafunguligwe kulawa mudi geleza mmwake. 8Naaite kunze kuwavwizila mataifa katika kona nne za isi - Gogu na Magogu - kuwagala hamwe kwa ajili ya vita. Nawawe wengi kama msanga wa bahali.9Waita nchanya mui talumbeta ya isi nao walizunguka kambi ya waumini, mji upendwao. Lakini moto wiza kulawa kuulanga na kuwalangamiza. 10Chinyamkela, ambaye kawavwizila, kakwasigwa mgati ya ziwa dokwaka kibeliti, ambamo mnyama na mlotezi wa uvwizi wakala wakwasigwa. Nawatesigwe imisi na ichilo milele na milele.11Kamala niona kinthi cha enzi kikulu kizelu na yula ambaye kakala nchanya mmwake. Isi na ulanga zikimbila kutali kulawa katika uwepo wake, lakini hakalile nafasi ya wao kwita. 12Niwaona wadanganike - hodali na webule na umuhimu watimalala katika kinthi cha enzi, na vitabu vigubuligwa. Kamala kitabu kimwenga kifunguligwa - kitabu cha Ugima. Wefile wahukumiigwa kwa kila kiandikiwe mgati ya kitabu, matokeo ya kila wakitendile.13Bahali iwalava wefile ambao wakala mgati yake. Chifo na kuzimu viwalava wefile ambao wakala mgati yake, na wefile wahukumiigwa kulingana na wakitendile. 14Chifo na kuzimu zikwasigwa mgati ya ziwa da moto. Dino ni mauti yakapili - ziwa da moto. 15Kama zina da yeyose hadipatike diandaliigwa mgati ya Kitabu cha Ugima, kakwasigwa mgati ya ziwa da moto.
1Kamala niona ulanga wasambi na isi yasambi, kwa kuwa ulanga ya mwanduso na isi ya mwanduso zifosakale, na bahali haikalileaho kaidi. 2Niona mji mtakatifu, Yelusalemu yasambi, ambao wiza hasi kulawa kuulanga kwa Mulungu, uandaliigwe kama bibi halusi apambilwe kwa ajili ya mulumake.3Nihulika lwangi mkulu kulawa mui kinthi cha enzi ikilonga, ''Lola! Makao ya Mulungu yaaho hamwe na wanadamu, naye ataishi hamwe nao. Nawawe wanthu wake, na Mulungu mwenyewe naawe nao na naawe Mulungu wao. 4Naalonde kila sozi kulawa katika meso yao, na sekekuwe na chifo kaidi, au kuomboleza, au kulila, au maumivu. Mbuli ya umwaka yakufosakale.5Yeye ambaye kakala kakala nchanya ya kinthi cha enzi akalonga, ''Lola! Notenda mbuli yose kuwa yasambi.'' Akalonga, ''Andika dino kwa sababu maneno yano ni ya hakika na kweli.'' 6Alinilongela, ''Mbuli zino yafosa kale! Nie ni Alfa na Omega, mwanduso na uhelelo. Kwayeyose koona kiu nanimwinkhe kinywaji bila ghalama kulawa katika chemchemi za mazi ya ugima.7Yeye ashindaye atayalisi mbuli zino, na naniwe Mulungu wake, naye naawe mwanangu. 8Lakini kama ilivyo, kwa woga, wasioamini, wachukizao, wakomaji, wagoni, wasawi, waabudu sanamu, na wavwizi wose, hanthu yao itakuwa katika ziwa da moto wa kibeliti wolunguza. Hiyo ndiyo mauti ya kapili.''9Imwe wa wasenga saba keza kumwangu, imwe ambaye kakala na mabakuli saba yamemile mapigo saba ya uhelelo na akalonga ''Inzo hano. Nanikulagise bibi halusi, mke wa mwana kondoo.'' 10Kamala akanisola kutali katika Roho mui mlima mkulu na mtali na akanilogesa mji mtakatifu, Yelusalemu, ukahulumuka hasi kulawa kuulanga kwa Mulungu.11Yelusalemu ukala na utunyo wa Mulungu, na unogile wake ukala kama kito cha thamani, kama yuwe da kioo safi ya yaspi. 12Ukala na ukuta mkulu, mtali wenye milango kumi na miidi, hamwe na wasenga kumi na waidi muimlango. Nchanya ya milango pakala pandikigwa mazina ya makabila kumi na maidi ya wana wa Isilaili. 13Upande wa mashaliki pakala na milango minthatu, upande wa kusini milango minthatu, upande wa kaskazini milango minthatu, na uppande wa maghalibi milango minthatu.14Kuta za mji zikala na misingi kumi na miidi, na nchanya yake pakala na mazina kumi na maidi ya mitume kumi na waidi wa Mwana kondoo. 15Imwe alongile nanie kakala na kipimo cha mbalati itengenenzigwe kwa dhahabu kwa ajili ya kupima mji, milango yake na kuta zake.16Mji uikigwa mgati ya mlaba utali wake ukala sawa na upana wake. Alipima mji kwa kipimio cha mbalati, stadia 12,000 kwa utali (utali wake, upana, na kimo vifanana). 17Vilavila alipima ukuta wake, unene wankhe ukala dhilaa 144 kwa vipimo vya kibinadamu (ambavyo pia ni vipimo vya wasenga).18Ukuta ukala uzengigwa kwa yaspi na mji wenye dhahabu safi, kama kioo safi. 19Misingi ya ukuta ikala ipambigwa na kila aina ya yuwe da thamani. Da mwanduso dikala yaspi, la kapili dikala yakuti samawi, da tanthu kukala kalkedon, da nne zumalidi, 20da tano saldoniki, da sita akiki, da saba klisolitho, da nane zabalajadi, da tisa yakuti ya manjano, da kumi klisoplaso,da kumi na imwe haikintho, da kumi na kaidi amethisto.21Milango kumi na miidi ikala lulu kkumi na mbili, kila mlango utengenenzigwa kulawa mui lulu imwe. Mitaa ya mji ikala dhahabu safi, ikioneka kama kioo safi. 22Sionile hekalu dyodyose mgati ya mji, kwa kuwa Mndewa Mulungu, ambaye kotawala nchanya ya vyose, na Mwana kondoo ni hekalu dyake.23Mji haulondile zua au mwezi iili kuangaza nchanya yake kwa sababu utunyo wa Mulungu uliangaza nchanya mmwake, na taa yake ni Mwana kondoo. 24Mataifa nawagende kwa bunkhulo wa mji huo. Wamwene wa isi nawagale fahali zao mgati yake. 25Milango yake sekeifungwe wakati wa imisi, na sekekuwe na chilo hadya.26Nawagale fahali na heshima ya mataifa ngati mwake, 27na hebule kihile nakiingile mgati mmwenu. Wala yeyose ambaye jambo dyodyose da chinyala au uvwizi sekeaingile, bali ni wala tu ambao mazina yao yaandikigwa katika kitabu cha ugima cha Mwana kondoo.
1Kamala wasenga akailagisa mto wa mazi ya ugima, mazi yakala ya mng'ao kama wa bilauli. Yakala yakitililika kulawa katika kinthi cha enzi cha Mulungu na cha Mwana kondoo 2Kufosela mgati ya mtaa wa mji. Katika kila pembe ya mto pakala na mbiki wa ugima, wokweleka aina kumi na mbili za matunda, na hweleka matunda kila mwezi. Mazani ya biki ni kwa ajili ya uhonyaji wa mataifa.3Wala sekekuwe na laana yeyose kaidi. Kinthi cha enzi cha Mulungu na cha Mwana kondoo nakiwe mgati ya mji, na watumigwa wake nawamtumikile. 4Nawamuone cheni chake, na zina dyake nadiwe nchanya ya vipaji vya cheni zao. 5Sekekuwe na chilo kaidi; wala sekekuwe na hitaji da bunkhulo wa taa au zua kwa sababu Mndewa ataangaza nchanya mmwao. Nao watatawala milele na milele.6Msenga akanilongea, ''Mbuli zino ni za kuaminika na kweli. Mndewa Mulungu wa roho za walotezi kamlagisa msenga wake kuwalagisa watumigwa wankhe nakilawile vino haluse.'' 7''Lola! Nanize haluse! Kabalikiigwa yeye koyatii maneno ya ulotezi wa kitabu kino.''8Nie, Yohana, ndiye nihulike na kuona mbuli zino. Niyahulikile na kuyalola, nilagala hasi mwenyewe kulongozi ya migulu ya wasenga kumwabudu, msenga anilagisile mbuli zino. 9Akanilongela, ''Sekeutende hivyo! Nie ni mtumigwa miyago, hamwe na lumbu zako walotezi, hamwe na wadya wanaotii mbuli ya kitabu kino. Mwabudu Mulungu!''10Akanilongela, "Segeuyagele muhuli maneno ya ulotezi wa kitabu kino, maana wakati uhaguhi. 11Kabule mwenye haki, agendelele kutokuwa mwenye haki. Ambaye ni ehile kimaadili, na agendelele kuwa ehile kimaadili. Mwenye haki, na agendelele kuwa mwenye haki. Aliye mtakatifu, na agendelele kuwa mtakatifu.''12Lola! Nokwiza haluse. Ujila wangu uko hamwe nanie, kumliha kila imwe kulingana na akitendile. 13Nie ni Alfa na Omega, wa Mwanduso na wa Uhelelo, Mwanduso na Uhelelo.14Wabalikiigwa wala waoshao mavazi yao ili kwamba wapanthe haki ta kudya kulawa katika biki wa ugima na kuingila mji kufosela malangoni. 15Kunze kuna mbwa, wasawi, wagoni, wakomaji, waabudu sanamu, na kila apendaye na ashuhudiaye ushahidi wa uvwizi.16Nie, Yesu, nimtuma msenga wangu kuwashuhudila kuhusu mbuli zino kwa makanisa. Nie ni mgoni wa weleko wa Daudi, Nthondo ya Imitondo ing'aayo.''17Roho na Bibi halusi kolonga, ''Inzo!'' Na yeye ahulika kolonga, ''Inzo!'' Yeyose aliye na kiu, na eze, na yeyose kotamani, na apate mazi ya ugima bule.18Nomshuhudia kila munthu kohulika mbuli za ulotezi wa kitabu kino: Kama yeyose ataongeza katika hayo, Mulungu naamuongezele mapigo yaandikigwe katika kitabu kino. 19Kama munthu yeyose naayahalave maneno ya kitabu kino cha ulotezi, Mulungu naahalave hanthu yake katika mbiki wa ugima na katika mji mtakatifu, ambayo habali zake ziandikigwa mgati ya kitabu kino.20Yeye ashuhudiaye mbuli zino kolonga, ''Ena! Nokwiza haluse.'' Amina! Inzo, Mndewa Yesu! 21Neema ya Mndewa Yesu iwe na kila munthu. Amina.