Dayak Salako: Bible for 1 Corinthians, 1 John, 1 Peter, 1 Thessalonians, 1 Timothy, 2 Corinthians, 2 John, 2 Peter, 2 Thessalonians, 2 Timothy, 3 John, Acts, Colossians, Ephesians, Galatians, Hebrews, James, John, Jude, Luke, Mark, Matthew, Philemon, Philippians, Revelation, Romans, Titus

Formatted for Translators

©2022 Wycliffe Associates
Released under a Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License.
Bible Text: The English Unlocked Literal Bible (ULB)
©2017 Wycliffe Associates
Available at https://bibleineverylanguage.org/translations
The English Unlocked Literal Bible is based on the unfoldingWord® Literal Text, CC BY-SA 4.0. The original work of the unfoldingWord® Literal Text is available at https://unfoldingword.bible/ult/.
The ULB is licensed under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License.
Notes: English ULB Translation Notes
©2017 Wycliffe Associates
Available at https://bibleineverylanguage.org/translations
The English ULB Translation Notes is based on the unfoldingWord translationNotes, under CC BY-SA 4.0. The original unfoldingWord work is available at https://unfoldingword.bible/utn.
The ULB Notes is licensed under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License.
To view a copy of the CC BY-SA 4.0 license visit http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/
Below is a human-readable summary of (and not a substitute for) the license.
You are free to:
The licensor cannot revoke these freedoms as long as you follow the license terms.
Under the following conditions:
Notices:
You do not have to comply with the license for elements of the material in the public domain or where your use is permitted by an applicable exception or limitation.
No warranties are given. The license may not give you all of the permissions necessary for your intended use. For example, other rights such as publicity, privacy, or moral rights may limit how you use the material.

Matthew

Chapter 1ASAL MULO YESUS KRISTUS

1Buku asal mulo Yesus Kristus, anak Daud, anak Abraham. 2Abraham bapo' Ishak, Ishak bapo' Yakub. Yakub bapo' Yehuda ba kamaru'- kamaru'e. 3 Yehuda bapo' Peres ba Zerah, inu' ne'ido' Tamar. Peres bapo' Hezron. Hezron bapo' Ram.4Ram bapo' Ram nadab. Aminadab bapo' Nahason. Nahason bapo' Salmon. 5Salmon bapo' Boas, inu'e Rahab. Boas bapo' Obed, inu'e Rut. Obed bapo' Isai. 6Isai bapo' Rajo Daud. Daud bapo' Salomo, inu'e bagas bini Uria.7Salomo bapo' Rehabeam. Rehabeam bapo' Abia. Abia bapo' Asa. 8Asa bapo' Yosafat. Yosafat bapo' Yoram. Yoram bapo' Uzia.9Uzia bapo' Yotam. Yotam bapo' Ahas. Ahas bapo' Hizkia. 10Hizkia bapo' Manasye. Manasye bapo' Amon. Amon bapo' Yosia. 11Yosia bapo' Yekhonya ba kamaru'- kamaru'e, aktu pamuangan ka Babel.12Ako' pamuangan ka Babel, Yekhonya bapo'sealtiel. Sealtiel bapo' Zerubabel. 13Zerubabel bapi' Abihud. Abihud bapo' Elyakim. Elyakim bapo' Azor. 14Azor bapo' Zadok. Zadok bapo' Akhim. Akhim bapo' Eliud.15Eliud bapo' Eleazar. Eleazar bapo' Matan. Matan bapo' Yakup. 16Yakup bapo' Yusuf, aki Maria. Maria maranakot Yesus,nang dinooh Kristus. 17Jadi, samuo pangkat mulai Abraham sampe Daud ado ampatbalas pangkat, mulai pangkat daud sampe pamuangan ka Babel ado ampatbalas pangkat, lalu mulai ka pamuanganka Babel sampe Kristus ado ampatbalas pangkat. MARANAKOT YESUS KRISTUS18Kanio, carito maranakot Yesus Kristus koo.Waktu Maria, inu'E dah batunangan ba Yusuf, sanape e'ido' idup bayo-bayo, io ba buntikng ampat ka Roh Kudus. 19Tapi, karamo Yusuf, akie,urokng nang bai nyupatni Maria ka urokng rami, Yusuf barancano mebasatno' Maria sacaro diam-diam.20Tapi, waktu Yusuf mikiran masahe nyian, tananglah, malaekat Tuhanmagariot diri ka doop mimpie lalu bakato, "Yusuf, anak Daud, ame gai ngicok Maria jadi biningu karamo anak ka buntiknge koo ampat ka Roh Kudus. 21 Io maranakatno anak angaki nang kau bareo' namo Yesus karamo io nang nyalamatatno umat-E ampat ka dosa-dosae."22Samuae kajadian nyian sak nganapi firman Tuhan malalui' nabi-E, 23Tananglah, andaro mao' babuntikng lalu maranakotn kamudo' aki. Ne'ido' nyabut dama-E Imanuel,"ka bahaso diri' artie:"Allah sabayo-bayo ba diri'".24Waktu Yusuf umpat tidur, io ngarajaan angayo nang malaekat Tuhan marentohot ka io,lalu io ngicok binie , Maria, 25tapi ino' bacampur tidur sampe io maranakot anake angaki. Lalu, Yusuf mare namo, Yesus.
Chapter 2UROKNG-UROKNG MAJUS NYAMBOH YESUS

1Kanio', ako' Yesus di maranakot di Betlehem, di Yudea, waktu zaman Herodes, tananglah, urokng-urokng Majus dari timur atokng ka Yerusalem. 2Ne'ido' batanyo'"Dimae ke Io, nang di maranakotn, Rajo urokng Yahudi koo? Karamo, kami ado nanang bintakng-E ka timur, kami atokng nyamboho' Io." 3Waktu Rajo Herodes nangar, susohlah io ba samuo urokng ka Yerusalem koo.4Lalu, io ngumpulot samuo imam kapalo ba ahli-ahli Taurat bangso koo.Io ngorek-ngorek katarangan ampat ka ne'ido', tampat Kristus di maranakot. 5Ne'ido' madohot "Ka Betlehem,wilayah Yudea, karamo jaiyolah nang ditulis nabi: 6Lalu, kau Betlehem, ka tanoh Yehuda, samo sakai buke'lah nang paling enek ka antaro samuo panguaso Yehuda, karamo ampat ka kau muok seko' pamimpin, nang mao' ngambaloot umat'Ku, Israel." Mikha 5:27Lalu, Herodes diam-diam nyaru' urokng-urokng Majus koo, minto kapastiot ampat ka ne'ido' tantang sinar bintokng koo. 8Lalu, io nyuruh ne'ido' ka Betlehem sambil bakato,"ampus salidiki'lah baik-baik kamudo' koo.Lalu, kalo kau dah namui' Io, padohot ka aku biar aku atokng nyamboh Io."9Ako' nangarot rajo, ne'ido' ampus. tananglah, bintokng nang ne'ido' nanang ka timur koo ngiring ne'ido' sampe ngaramus lalu baranti ka atas tampat Kamudo' koo. 10Waktu anang bintokng koo ne'ido' repo sidi.11Ako' taamo'kadoop rumoh, ne'ido' nanang Kamudo' koo ba Maria, inu'E.Lalu, ne'ido' tiharap nyamboh Io. Lalu, ne'ido' muko' tampat-tampat hartae lalu nyambohot adiah-adiah ka Io, barupo amas, kamayan, mur. 12Karamo di ngingati ka doop mimpi ame sampe puokng ka Herodes, ne'ido' puokng ka nagarie lalu ka marago lain. PARENTOH DARI KA MESIR13Waktu urokng-urokng Majus koo dah dari, tananglah, malaekat Tuhan gari' ka doop mimpi Yusuf,lalu ba kato, "Umpatlah, tabanan Anakngu koo ba inu'E darilah ka Mesir. Dioplah ka naun sampe Aku bakato ka kau karamo Herodes ngagui Kamudo' koo munuho' Io." 14Lalu, Yusuf umpat nabanan kamudo' koo ba inu'E maam-maam ampus jauh-jauh ka Mesir, 15lalu diop ka naun sampe Herodes mati supayo di ganapilah nang difirmankan Tuhan malalui nabi: "Ampat ka Mesir Kunyaru' AnakKu." Hosea 11:1 PAMBUNUHAN SAMUO KAMUDO ANGAKI DI BETLEHEM16Lalu, waktu Herodes nanang diri'e dah dimaridayo urokng-urokng Majus, io manas sidi lalu marentohot untuk munuhi' samuo kamudo' angaki di Betlehem ba saluruh wilayah sakitare, nang baumur dua tahutn ka baboh, sasuai ba waktu nang dah io mastiot dari urokng-urokng Majus.17Lalu, ganaplah nang di nyampeot Nabi Yeremia: 18"Kadangarot suaro diRama, tangisot ba kampakot sadih sidi. Rahel nangisi' anak-anake, ano' taibur karamo ne'ido' dah ano'." Yeemua 31:15 PARENTOH UNTUK MUOKNG KA ISRAEL19Tapi, waktu Herodes mati, tananglah, malaekat Tuhan magari'ot diri' kadoop mimpi Yusuf di Mesir, 20lalu bakato, "Umpatlah, tabanan kamudo' koo ba inu'E ka tanoh Israel karamo urokng - urokng nang barusaha munuho nyawo kamudo' koo dah mati." 21Lalu, io umpat tarus nabanan kamudo' koo ba inu'E muokng ka Israel.22Tapi, waktu io nangar Arkhelausmarentoh di Yudea nganti Herodes, bapa'e Yusuf gai' ampuso ka na'un.Ako' dimasatni' doop mimpi, io ampus ka wilayoh Galilea. 23Yusuf ngaramus ka sabuoh kota nang badamo Nazaret supayo ganaplah nang disampeot nabi-nabi,"Io disabut'urokng Nazaret'."
Chapter 3CARAMAH YOHANES PAMBABTIS

1Ari koo muoklah Yohanes pambabtis, caramah ka tangoh utotn Yudea. 2Io bakato, "Batobatlah karamo Karajaan Surga dah samak.". 3sabab, Iolah nang dinyabutot nabi Yesaya waktu bakato, " Suaro urokng nang ngampak ka tangoh utotn, 'Siapotn marago untuk Tuhan, amuatlah maraga-E ocor."Yesaya40:34Yohanes sandiri make pakeane nang babulu unto ba taliban kuit ka pingaknge. Makanane buntak-butak ba madu utotn. 5Lalu, urokng-urokng Yerusalem atokng ka Io, saluruh Yudea, ba saluruh wilayoh sakitar Yordan. 6Lalu, ne'ido' dibabtisot Yohanes di Yordan, sambil ngakui' doso-doso ne'ido'.7Waktu Yohanes nanang manyak urokng farisi ba Saduki atokng ka baptisane, io bakato ka ne'ido' "Kau, katurunan uar baludak, sape nang ngingati' kau supayo kau biso dari ampat kaganasot nano? 8Karamo koo, aselotnlah buoh-buoh nang sabanding ba patobatotn, 9ugo' ame ba fikir sa' diri'ngu sandiri', 'Abraham bapo' laluhur kami,' karamo aku bakato ka kau dari batu-batu nyian Allah sanggup mangkitotn kamudo'-kamudo' untuk Abraham!10Kanio', kapak dipuangan ka akar puhutn-puhutn kayu, puhutn kayu nang ino' babuoh baik di tabokng dibuokng ka doop api. 11Aku sasungguhe baptis kau ba ai' sa' patobatotn, tapi Io nang atokng ako' aku labih ba kuoso dari pado aku, nang sandal-E pun aku ano' patut aku nabanan io. Io mao' baptis kau ba Roh Kudus ngan api. 12Alat panampi ado kakokot-E Io mao' marasihot tampat pangirikatn-E, lalu ngomoan gandum ka doop bauh. Lalu , Io io tunusakapme ba api nang ano' biso dipadaman." YESUS DIBAPTIS YOHANES PAMBABTIS13Ako'koo, Yesus atokng ampat ka Galilea ka Yordanka Yohanes supayo di batis Yohanes. 14Tapi Yohanes barusoho merai' Io sambil bakato,"Akulah nang parlu Kau baptis, tamu ngameo Kau nang atokng ka aku?" 15Lalu, Yesus nyahuti, "Kanio' biarotnlah karamo jaiyolah nang saharuse tajadi kadiri' sa' nganapi saluruh kabanarotn." Lalu, Yohanespun miarotn Io.16Ako' dibaptis, Yesus langsung kauar ampat ka ai', tananglah, sarugo tabuko' lalu Io nanang Roh Allah turutn angayo burukng merpati nyangkap ka atar-E. 17Dangarlah suaro ampat ka sarugo nang ba kato, "Nyianlah anak-Ku nang Ku kasihi, ka Iolah Aku picayo."
Chapter 4

1IBLIS NYOBAI YESUS Ako' koo, Yesus di kapalai Roh ampus ka udas mao dicobai iblis. Lalu, 2Io bapuasa ampat puluh ari ampat puluh maam, ako' koo io kaparotn. 3Lalu, atoknglah io nang nyobai koo, bakato ka Yesus, "Kalo Kau anak Allah, parentohotnlah supayo batu-batu nyian biso jadi roti." 4Io nyahuti," Ado tatulis, 'Buke' ba roti ajo'manusio biso idup, tapi ba firman nang kauar dari moot Allah." ULANGAN 8:35Ako'koo iblis nabanan Io ka kota suci io muangan Io ka oncok Bait Allah, 6lalu bakato ka Io, "Kalo Kau Anak Allah, buoklah diri'ngu kababohkaramo ado tatulis: Kalo' Kau, Allah pasti marentohotn malaekat-malaekat-E ngangkat Kau kaatas kokot ne'ido' supayo paha-Ngu ano' nyipak batu." Mazmur 91:11-127Yesus bakato ka io, "sakai agi' ado tatulis, " Kau ame nyobai Tuhan Allahngu."Ulangan 6:16 8Sakai agi' Iblis nabanan Yesus ka atas bukit nang paling tingi lalu magariot ka Io samuo karajaan dunio ba kamagahatne, 9lalu bakato ka Io, "Samuhae nyian ku bareot ka Kau,jalo Kau tiharap nyamboh aku."10Ako' koo, Yesus bakato ka io, "Darilah, iblis! Ado tatulis, 'Kau arus nyamboh Tuhan Allahngu lalu ka Io ajo' kau sambayang."Ulangan 6:1311Ako'koo Iblus ningoot Io, tananglah, malaeka-malaekat atokng sa' ngalayani' Io.YESUS MULAI PALAYANAN-E KA GALILEA12Lalu, waktu Yesus nangar Yohanes dah di nangkap, Io dari ka Galilea. 13 Io ningoot Nazaret ngaramus lalu diop di Kapernaum, katapi dano, di perbatasan Zebulon ba Naftali,14Supayo diganapi' dameo nang dikatoot malalui Nabi Yesaya: 15"Tanoh Zebulon ba tanoh Naftali, marago dano, kasabarang Yordan, Galilea, wilayoh urokng-urokng nang buke Yahudi , 16bangso nang diop ka kakapotn nanang tarokng nang ayo', bagi ne'ido' nang diop ka nagari doop bayang-bayang kamatiotn, tarokng koo dah tarabit. Yesaya 9:1-217Sajo' waktu koo, Yesus mulai' bakhotbah lalu bakato "Batobatlah karamo karajaan sarugo dah samak!" YESUS NYARU' AMPAT MURID-E NANG PAMULO18Waktu Yesus bajoot ka sisi dano Galilea, Io nanang ado duo baradi', Simon nang di nooh Petrus, ba Andreas, baradi'e gi' nyalo ka dano karamo ne'ido' panjalo ikotn. 19Lalu, Io bakato ka ne'ido', "Je nunoot AkuAku nyadiot kau panjalo manusio."20Ne'ido' langsung ningoot jalo-jaloe lalu nunoot Io.21Waktu ne'ido' ampus kana'un, Io nanang duo baradi' nang lain, Yakobus anak Zebedeus dan Yohanes, baradi'e. Ne'ido' sege' parahu ba Zebedeus, bapo' ne'ido', gi' maiki' jala-jalae. 22 Ne'ido' langsung ningoot bapo'e kaparahue, lalu nunoot Yesus.YESUS NGAJAR BA NYAMUHOT MANYAK UROKNG23Ako'koo Yesus ba kuliling ka saluruh Galilea, ngajar di sinagoge-sinagogene'ido' maritoot Injil Karajaan, sambil nyamuhotn sagalo macam panyakit,sagalo mcam kasakitotn urokng. 24Lalu, barita-E tasabar kasaluruh Siria. Lalu, ne'ido' nabanani samuo urokng nang sakitnang nagarotn panyakit ba raso sakit, nang karasukotn setan, nang gilo babi, nang lumpuh, samuo Io nyamuhotn. 25Karumunan urokng rami manyak nang atokng ampat ka Galilea, Dekapolis, Yerusalem, Yudea, ampat ka subarang Yordan nunoit Io.
Chapter 5KHOTBAH YESUS DI BUKIT KATO BARAKAT

1Waktu nanang urokng manyak koo, Yesus naik ka atas bukit. Waktu Io dah duduk, murid-murid-E atokng ka Io. 2 Io muko' moot-E ngajari' ne'ido',ja kata-E 3"Dibarakatilah urokng nang sontok ka doop roh karamo Karajaan Sarugo koo nu' ne'ido'. 4Dibarakatilah ne'ido' nang repo-repo karamo ne'ido' mao' diibur.5Dibarakatilah urokng nang lamut atie karamone'ido' nang mawarisi' dunio. 6Dibarakatilahne'ido' nang kaparotn ba aus kabanarotn karamone'ido' pasti kanyang. 7Dibarakatilah ne'ido' nang ba baas kasihot karamone'ido' pasti namu baas kasihot. 8Dibarakatilah ne'ido' nang barasih atie karamone'ido' pasti nanang Allah.9Dibarakati ne'ido' nang nabanan damai karamone'ido' pasti disabut anak-anak Allah. 10Dibarakatilah ne'ido' nang sinyikso demi kabanarotn karamone'ido' nang namu Karajaan Sarugo.11Dibarakatilah kau kalo urokng ngina kau nyikso kau, lalu makatai' kau ba kato-kato nang jahat nuduh kau gara-gara Aku. 12Basanang-sanang ba repo-repolah karamo ayo' upahngu ka Sarugo karamo jakoolah ne'ido' nyikso nabi-nabi sanape kau." GAROPM BA TAROKNG DUNIO13"Kau garopm dunio, tapi kalo garopm koo jadi tawar, badameo masitnio' io?Io ano' baguno agi' salain dibuokng lalu ditinyak-tinyak manusio." 14"Kau tarokng dunio.Koto nang ka atas bukit koo ano' biso di tapukotn.15Urokng-urokng ino' nutukng sensan lalu muangan io ka baboh gantang, malainkan ka atas poho sensan, lalu io narakngi samuo nang ado kadoop rumoh.16Biarlah tarakngu ugo' bacahayo supayo ne'ido' biso nanang pabuatotngu nang baik mamuliakan Bapo'ngu nang ka Sarugo." NGANAPOTN HUKUM TAURAT BA KITAB PARA NABI17"Ame bapikir Aku atokng lalu ngilangano' Hukum Taurat mao'pun kitab para nabi. Aku atokng buke' ngilangano' io malainkan mangganapi io. 18Aku bakato nang sabanare ka kau,sampe angit ba dunio balalu, ano' ado sege' titik atau sege' garispun nang bakal ilang dari Hukum Taurat sampe samuae diganapi.19Karamo koo, sape nang ngilangan sege dari parentoh- parentoh paling enek nyian lalu ngajarotn urokng lain supayo ngalakuotn hal nang sabayo, io disabut nang paling enek doop karajaan Sarugo. Tapi , sape nang ngalakuotn parentoh-parentoh koo lalu ngajarotn io disabut ayo' doop Karajaan Sarugo. 20Karamo, aku ngatoot ka kau kalo kabanaratngu ano' labih baik dari pado kabanarot ahli-ahli Taurat ba urokng-urokng Farisi, kau samo sakai ano' masok kadoop Karajaan Sarugo. MANGANAI UROKNG NANG BERO KA KAMARU'E21Kau dah nangar nang di ngatoot ka nenek moyang diri, "Ame munuh,' lalu, sape nang munuh pantas di tabanan ka pangadilan." 22Tapi Aku bakato kakau sapepun nang bero ka kamaru'e pantas di ukum, sapepun nang bakato ka kamaru'e, 'Kamu tolol,' pantas diadapotn ka Mahkamah Agama, lalu, sapepun nang bakato, 'Kau bodo,' io pantas barado kadoop api narako.23Karamo koo, kalo kau nyambohotn buisngu di atas altar, dikoo kau taringat ka kamaru'ngu ado sasuatu ka kau, 24tingootlah buisngu ka altar lalu ampuslah doho' badamai ba kamaru'ngu, ako' koo puakngi agi' buisngu baru' di sambohotn.25Sa ancang mungkin, badamailah ba urokng nang nuduh kau sa agi' kau ka pajaanan ba io supayo ame panuduhngu koo nyarohot kau ka hakim, lalu hakim koo nyarohot kau ka pagawe-e, lalu kau ditamaan kadoop pinjaro. 26Aku bakato nang sabanare ka kau, kau ino' akan suoh kauar sanape kau mayar sen nang pangabisan. "UROKNG NANG BABAYO'27"Kau dah nangar ameo nang dikatoot 'Ame babayo'.' 28 Tapi, Aku bakato ka kau tiap urokng nang nanangan ambini lalu mao' ka io, io dah babayo' ba ambini koo ka doop atie.29Kalo' mato kanan ngu ngamuat doso, sungkit buokng matangu koo.Sabab, labih baik kau kailangan saloh sege anggota tubuhngu daripado saluruh tubuhngu dibuokng kadoop narako. 30Lalu, kalo' kokot kanan ngu ngamuat doso, tatak lalu buoknglah kokotngu koo karamo labih baik kailangan sege anngita tubuhngudaripado saluruh tubuhngu dibuokng kadoop narako.ATURAN PACAREOTN31Dah dingatoot:Sape nang macareot binie arus mare' surat care ka binie koo. 32Tapi,Aku bakato ka kausape nang nyareot binie, gara-gara babayo', io ngamuat binie babayo'. Lalu, sape nang panganten ba ambini nang dah dinyareot koo, io ugo' babayo'. MANGANAI SUMPOH33Sakai agi', kau dah nangar nang di ngatoot ka nenek moyang diri', 'Ame basumpoh palsu, tapi panuhi supoh ngu koo ka adapotn Tuhan.' 34Tapi, Aku bakato kakau:ame sakai-sakai kau ba sumpoh, demi sarugo karamo sarugo koo tahta Allah, ataupun demi bum karamo bumi koo panahan paha-E, 35ataupun demi Yerusalem karamo koo koto Sang Rajo Ayo'.36Ame ugo' kau basumpoh demi kapalangu karamo kau ano' dapat ngamuat sete' buukpun, putih maopun itopm. 37 Tapi , bakatolah au' kalo au', ino' kalo ino', karamo nang salabihe dari koo ba asal ampat ka si jahat. MANGANAI PAMBALASAN38Kau dah nangar dameo nang dah dingatoot, 'Mato ganti mato, gigi ganti gigi.' 39Tapi,aku bakato ka kau ame malawan nang jahat, malainkan sape nang nampar koko' kanan, bareot ugo' koko' nang laine ugo'.40Lalu, kalo ado urokng nang mao' nuntut kaungicokngo' bajungu, bareot ugo' jubohngu ka io. 41Lalu, sape nang makso kau bajoot ba io sajauh 2 mil. 42Bare'otn ka urokng nang minto' ka kau ame ditolak urokng nang mao' minyopmo' ka kau." KASIHI'LAH MUSUHNGU43"Kau dah nangar nang difirmankan, 'Kasihilah Sabayangu,' lalu tegetotn musuhngu.' 44Tapi, Aku bakato ka kau, kasihilah musuh- musuhngu lalu bado'alah untuk urokng-urokng nang ngarumayai' kau, 45 jadi kau biso jadi anak-anak Bapo'ngu nang ka sarugo karamo Io nang narabitotn mataari-E untuk nang jahat ba nang baik, nurunan ujotn untuk nang banar ba nang ino' banar.46Sabab, kalo kau kasih ka urokng-urokng nang ngasihi kau, upoh dameo nang kau tamuo'? Buke'ge'pangumpul pajak jakoo ugo'? 47Lalu, kalo kau mare salam kahe ka kamaru-kamarungu ameo labihe parambuatan ngu? Buke'ge' urokng-urokng nang ano' kanal ka Allah ugo' babuat jakoo ? 48Karamo koo, kau arus jadi sampurna, angayo Bapo'ngu nang ka Sarugo Io sampurna."
Chapter 6AJAROTN MASALOH PAMARE'

1"Ati-atilah ngarajaan kawajipot agamo ngu ka adapotn manusio, ame ba maksud mao' di tanang ne'ido'.Kalo jakoo, kau ano' narimo'o upoh ampat ka Bapo ngu nang kasarugo. 2 Karamo koo, wakru kau mare' urokng sadakoh, ame munyian sarompet ka adapotngu angayo nang urokng-urokng munafik ngarajaan di sinagoge-sinagoge ba nang ka marago-marago biar ne'ido' di puji urokng lain. Aku bakato nang sabanare ka kaubahawo ne'ido' dah narimo' upahe.3Tapi, waktu kau mare sadakoh, ame biarotn kokot keba'ngu nahui dameo kokot kanan ngu ngarajaan, 4supayo sadakahngu koo ani' ditahui lalu Bapo ngu nang nanang io mare'upoh ka kau." AJAROTN MASALOH BADO'A5"Lalu, waktu kau bado'a, ame angayo urokng-urokng munafikkaramo ne'ido' suko badiri bado'a di sinagoge-sinagoge ka etok -etok marago supayo ditanang urokng lain. Aku bakato nang sabanare ka kau, ne'ido' dah narimo' upahe. 6Tapi, waktu kau bado'a taamo'lah kadoop kamarngu lalu tutuplah pintue, bado'a ka Bapo ngu nang ado ka tampat sunyi', Bapo ngu nang nanang kau ka tampat koo pasti mare' upoh ka kau. 7Lalu, waktu kau ba do'a ame make kato-kato nang ano'ado artie, angayo urokng- urokng nang ano' nganal Allah, sabab ne'ido' ngiro kalo manyak kato-kato, ne'ido' pasti di dangarotn.8Karamo koo, ame angayo ne'ido' karmo Bapo' ngu nahui ameo nang kau paraluotn sanape kau minto ka Io. 9Bado'alah jaiyo, 'Bapo' kami nang ka Sarugo, di kudusotnlah Nama ngu. 10Atoknglah karajaan Ngu, jadilahkamao'an Ngu ka bumi angayo ka Sarugo.11Bareotnlah ka kami,pado ari nyian, Makanan kami nang sacukupe. 12Lalu, ampuni'lah kasalohot-kasalohot kami, angayokami ugo' ngampuni' urokng-urokng nang basaloh ka kami. 13Amelah nabanan kami ka doop pancobaan tapi apasotnlah kami ampat nang jahat. Karamo Kaulah Sang Ampu' Karajaan, bakuaso ba kamuliaan sampe salama-lamae. Amin.'14Karamo kalo kau ngampuni kasalohotn-kasalohotn urokng lain, Bapo' surgawi ngu ugo'pasti ngampuni' kau. 15 Tapi, kalo kau ino' ngampuni' kasalohotn-kasalohotn urokng lain, Bapo' ngu ugo' ino' akan ngampuni' kasalohotn ngu." KAADAAN DIRI WAKTU BAPUASA16Lalu, waktu kau ba puasa, ame susoh angayo urokng munafik karamo ne'ido' ngaruboh muhae supayo urokng lain tanang agi' bapuasa. Aku bakato nang sabanare ka kau bahawo ne'ido' dah narimo upahe. 17 Tapi, kau, waktu bapuasa, minyaki'lah kapalangu lalu sasoh muhangu18supayo puasangu ano' urokng tanang, tapi Bapo'ngu nang ado ka tampat sunyi'. Lalu, Bapo'ngu nang nanang parambuatan ngu ka tampat sunyi' koo pasti maas kau." KOMOOANLAH HARTO KA SARUGO19"Ame nimbun sa' diri'ngu sorokng harto ka bumi, tampat panyanget ba tagar ngarusak, lalu tampat pangait babongkar ba ngait. 20Tapi, kumpulan sa' diri'ngu sorokng harto ka sarugo, tampat panyanget ba tagar ano' ngarusak lalu pangait ano' ba bongkar ba ngait. 21Karamo ka tampat harto ngu koo,di koo ugo' ado atingu."22"Mato nyian pulito tubuh. Jadi, kalo matangu baik, saluruh tubuhngu jadi tarokng. 23Tapi, kali matangu jahat, saluruh tubuhngujadi galap. Jadi, saaruse tarokng nang ado ka kau jadi kagalapotn, kakap sidi kagalapotn koo." 24Ino' ado urokng nang biso ngalayani' duo urokng tuan karamo io pasti negetotn tuan nang seko' lalu ngasihi' nang laine, kali ino'pun patuh ka nang seko' lalu ngaremehotn nang laine.Kau ino' biso ngalayani' Allah ba mamon." AME KAU GAI'25"Sabab koolah Aku bakato ka kau, ame gai' masalah idupngu, ameo nang kau makotno' ameo nang kau cocoko'. Jakoo ugo' masalah tubuhngu, ameo nang kau pakeo'. Buke' ge' idup labih palalu dari pado makanan, tubuh daripado pakean? 26Tananglah burukng-burukng nang ka angit nang ino' ngamur, ino' bahanyi, ino'ugo' ngomo'an kadoop kusong, tapi Bapo' Sarugawi ngumare ne'ido' makotn. Buke'ge kau labih barago daripado ne'ido'?27Sape ge' diantaro kau karamo gai' biso namboh sajangkoumure? 28 Lalu, masalah pakean, dameo kau gai'?Paratiotn bungo bakokng ka utotn, jamae io biso idup, io ino' bakarajo ino' ugo' io mamintal, 29tapi Aku bakato ka kau bahawo Salomo doop sagalo kamuliaanepun ino' bapakean angayo saloh sete bungo-bungo koo.30Jadi, kalo rumput ka utotn, nang ado ari nyian ba ampagi di tabakotn kadoop parapiotn, Allah ngariasi io sajakoo rupo, buke'ge' talabih agi' kau, hai kau nang kurang iman? 31 Karamo koo, ame kau gai' lalu bakato, 'Ameo nang kami makatno'?', lalu ameo nang kami cocoko'?', 'Ameo nang kami pakeo'?'32Sabab bangso- bangso lain bagago' samuae nyian Bapo' Sarugowi ngu nahui' bahawi kau palalu ka samuo nyian. 33Tapi, gago' doho' Karajaan ba kabanarotn-E, samuae koo ditamohotn ka kau. 34Jadi, gai' masalah ampagi karamo ampagi pasti magai'i diri'e sorokng.Cukuplah kamie arie ba kasusahatne sorokng."
Chapter 7AME MANGHAKIMI'

1"Ame manghakimi' supayo kau ano' di hakimi'. 2Karamo, panghakiman nang kau make sa' manghakimi', kau pasti di hakimi', lalu ukuran nang kau make sa' ngukur pasti di ukurotn ka kau.3Lalu, ngameo kau nanang semperotn kayu ka mato kamaru' ngu, tapi ino' nahui' balo' nang ado ka matangu sandiri? 4Jamae biso kau bakato ka kamaru' ngu 'Biar aku ngauarot semperan kayu koo ampat ka matangu,' tapi tanang, ado balo' ka matangu sandiri'? 5Hai, urokng munafik, kauarotn doho balo' koo ampat ka matangu, baru kau jalas nanang ngauaratno' semperan kayu ampat ka mato kamaru' ngu.6Ame mareotn barang nang kudus ka asu'-asu'. ame pula nabakotn mutiarangu ka adapotn enyekngsupato ne'ido' ano' ninyak-ninyak io ba pahae lalu babalik ngajet kau.". MINTO'LAH, GAGO'LAH, LALU, DODOKLAH7"Minto'lah, pasti barang koo di bareot ka kau. Gago'lah, pasti kau namu. Dodoklah, pasti kau di bukootn. 8Sabab, tiap urokng nang minto', io narimo'lalu , urokng nang ba gago' pasti io namu, lalu bagi io nang nodok pasti di bukootn. 9Sape ge' di antaro kau, kalo anake minto' roti lalu di bare' batu ka anake koo? 10Kalo anake minto' ikotn, ino' mungkinkan anake koo di bareo' uar?11Jadi, kalo kau nang jahat ajo' nahui mareo' anak-anakngu pamare'-pamare'ot nang baik, labih-labih agi' Bapo'ngu nang ka Sarugo, Io pasti mare' nang baik ka ne'ido' nang minto' ka Io." UKUMAN NANG NOMOR SATU 12"Karamo koo, sagalo sasuatu nang kau mao' pasti urokng bare' ka kau, jakoo ugo' kau harua mare'ka ne'ido' karamo nyianlah isi' Hukum Taurat ba kitab para nabi."MARAGO NOTOK KAIDUPOTN13"Taamo'lah lalu ka garabang nang sampit karamo ibarlah garabang ba ayo'lah marago nang notok ka kabinasoot, rami nang taamo' lalu di koo. 14Sabab, sampitlah garabang ba sasaklah marago nang notok ka kaidupotn, sadikit nang namuan iyo."PARINGATOT TANTANG NABI-NABI PALSU15"Tapi, ati-ati ka nabi- nabi palsu nang atokng ka kau ba baju domba, tapi sabanare ne'ido' koo sarigalo-sarigalo nang ganas. 16 Dari buahelah kau nganali ne'ido'.Biso ke urokng ngumpulotn buoh-buoh anggur ampat ka jarami' ba duri ngan buoh aro' ampat ka puhutn-puhutn baduri? 17 Jakoo ugo' tiap puhutn nang baik pasti ba buoh baik, tapi puhutn nang ano' baik pasti babuoh ano' baik.18Puhutn nang baik ino' mungkin ba buoh nang ino' baik, puhutn nang ino' baik ino' mungkinba buoh nang baik. 19Satiap puhutn nang ino' ba buoh nang baik di tabokng di buokng ka doop api. 20 Jadi, ampat ka buah-buahe kau nganali' ne'ido'.21Ino' samuo urokng nang ba kato ka Aku, 'Tuhan, Tuhan,' pasti taamo' ka Karajaan Sarugo,malainkanio nang ngarajaan kahandak Bapoku nang kasarugo. 22Waktu ari koo, pasti manyak urokng nang bakato ka Aku,'Tuhan, Tuhan, buke' ke kami bakarajo doop namo-Ngu ngoser roh-roh jahat doop namo-Ngu, lalu ngamuat mujizat doop namo-Ngu? 23Lalu, Aku pasti nyampeotn ka ne'ido','Aku ino' suoh nganali' kito'!Dari kito' kasio, kau nang ngarajaan kasalohotn!"NANGAROTN BA NGARAJAAN24" Karamo koo, samuo urokng nang nangar kato-kato-Ku nyian lalu nuruti io pasti angayo urokng bijaksano nang ngamuat rumahe ka atas batu. 25 Lalu, turutnlah ujotn ba boho', angin atokng ngibas rumoh koo,rumoh koo ino' roro' karamo di madiri ka atas batu.26Lalu, satiap urokng nang nangar kato-kato-Ku nyian lalu ino' nuruti' io pasti angayo urokng bodo nang ngamuat rumahe ka atas pasir. 27Lalu, atokng ujotn atoknglah boho', angin muput rumoh koo, rumoh koo ruboh, ayo' sidi rusake."28Waktu Yesus ako' ngatoot hal nyian, manyak urokng nang taheran-heran ka pangajaran-E, 29karamo Io ngajar ne'ido' angayo urokng nang bakuaso, ino' angayo ahli-ahli Taurat ne'ido'.
Chapter 8YESUS MARASIHOTN UROKNG NANG BA PANYAKIT LAEKO

1Wakru Yesus turutn ampat ka bukit koo, manyak karumunan urokng nunaan Io. 2Lalu, tanang, ado urokng nang ba panyakit laeko atokng ka Io, lalu nyamboh ka adapatn-E lalu ba kato, "Tuan, kalo Kau mao', Kau biso marasihotn aku." 3Lalu, Yesus nyoo'ot akaokot-Enyameh io, ja kato-E, "Aku mao', barasihotnlah."langsung di marasihotnlah laeko urokng koo.4Lalu, Yesus bakato ka io, "paratianlah, ame kau ba curito ameo-meo ka sapepun, tapi ampuslah, tanangan diri'ngu ka imam, kau sambohot buis ngu nang di parentohotn Musa sa' kasaksian ka ne'ido'."SEKO' PALAYAN PERWIRA ROMAWI DI NYAMUHOTN5Waktu Yesus taamo' ka Kapernaum, atokng seko' perwira ka Io, 6lalu ba kato, "Tuan, amboku tagurikng lumpuh ka rumoh, bajaro sidi." 7 Lalu, Yesus bakato ka io,"Aku pasti atokng nyamuhotn io."8Tapi perwira koo nyahut lalu ba kato, "Tuan, aku ino' pantas kalo Kau taamo' ka baboh atapku, tapi katootnlah sapatoh kato ajo'lalu amboku biso di samuhotn. 9Sabab, aku ugo' urokng nang di baboh kakuasaan, ba tantara-tantara ka babohku. Lalu, aku bakato ka nang seko', 'ampuslah,' iopun ampus, lalu ka nang lain,' Atoknglah,' iopun atokng, lalu ka amboku, ' karajaan nyian,'lalu io ngarajaan." 10Waktu Yesus nangar hal nyian,Io heran lalu bakato ka urokng-urokng nang nunootn Io, "Aku bakato nang sabanare ka kau, Aku nape' namuan iman sa ayo' nyian ka antaro urokng Israel.11Aku ba kato ka kau bahawo manyak nang mao' atokng dari timur ba barat, lalu duduk makot ba Abraham,Ishak, Yakub doop karajaan Sarugo, 12tapi kamudo'-kamudo' karajaan koo dibuokng ka doop kagalapotn nang paling galap. Dinaun nano ado ratapotn ba garekotn gigi." 13 Lalu, Yesus ba kato ka pawira koo, "Ampuslah, biarotn ameo nang tajadi ka kau angayo nang kau picayai'." Lalu, ari koo ugo' amboe disamuhotn.DATU' PETRUS BAUROKNG MANYAKNANG DINYAMUHOTN14Waktu Yesus atokng karumoh Petrus, Io nanang datu' Petrus gurikng damam 15Lalu, Yesus nyameh kokot inu'e koo, lalu ilang damame.lalu umpat ngalayani' Yesus.16waktu dah mao' maam, rami ne'ido' nabanan urokng nang karasukotn roh jahat, lalu Io ngoser roh-roh jahat koo kahe ba kato, lalu nyamuhotn samuo urokng nang rongko', 17supayo diganapilah dameo nang di katootn Nabi Yesaya: "Iolah nang ngicokng kalamohotn- kalamohotn diri' lalunanggong panyakit- panyakit diri'."Yesaya 53:4 JAJI PANGIKUT YESUS18Kanio', waktu Yesus nanang urokng manyak ka sakaliling- E, Io marentohotn ampus ka subarang. 19Lalu, ado seko' ahli Taurat nang atokng ba kato ka Io, "Guru, aku nunootno' Kau kamae sajo' Kau ampus." 20Lalu,Yesus ba kato ka io, "para rubah ado ba ubokng burukng ka angit ado ba sarokng. Tapi, anak manusio ano' ba tampat sa' muangano' kapala-E."21Seko' murid ba kato ka Io, " Tuhan, ijinan aku doho' ampus nyuburo' bapo'ku." 22Tapi, Yesus ba kato ka io, " Tunootnlah Aku, lalu biarotnlah urokng mati nyubur urokng mati ne'ido' sorokng."YESUS MARANTIOTN BADAI23Lalu, waktu Yesus naik ka parahu, murid-murid-E nunootn Io. 24Lalu, tananglah, ado badai ayo' ka dano lalu parahu koo tatutup gaumokng.Tapi, Yesus tidur. 25Lalu, murid-murid ngatakngi' Yesus lalu ngunaki' Io, katae, "Tuhan, salamatotn kami! Diri' biso binaso!"26Lalu, Io bakato ka ne'ido', " Dameo kau gai', hai kau nang kurang ba iman?"Lalu, Io badiri ngagap angin ka dano koo, ako' koo jadi diam sidi. 27Jadi, urokng-urokng koo ka- mangoan lalu ba kato, "Urokng macam dameo Io nyian, angin ba danopun nurut ka Io?"DUO UROKNG GADARAKARASUKOTNROH JAHAT28Waktu Yesus atokng ka subarang dano, ka daerah uroknh Gadara, duo urokng nang karasukotn roh jahat namui' Io.Ne'ido' kauar ampat ka patunuan ganas sidi sampe ano' ado urokng nang biso ngalewati' marago koo. 29Lalu, tananglah, ne'ido' ngampak, katae,"Ameo urusan antaro Kau ba kami, he Anak Allah? Kau atokng mao' nyiksoo' kami sanape' waktue ge?"30Lalu, ampare' jauh dari ne'ido'ado saparinu'ot enyekng nang bagago' makanan. 31Setan-setan koo minto' ka Io sambil ba kato, "kalo Kau mao' ngoser kami, suruhlah kami meoh kadoop kumpulotn enyekng- enyekng koo." 32Lalu, Yesus bakato ka ne'ido', "Dari gih!" lalu, ne'ido' kauar lalu taamo' ka doop enyekng-enyekngkoo. Ako' koo, samuo enyek nang saparinu'ot koo tarajutn ka tabikng dano lalu mati kadoop ai'.33Urokng-urokng nang ngiring enyekng saparinu'ot koo dari, lalu taamo' kadoop koto, lalu nyaritoot samuae,tamasok ameo nang tajadi ka urokng-urokng nang di ngarasuki' setan koo. 34Lalu, tananglah, samuo koto kauar mao' batamu ba Yesus.Waktu nanang Yesus, ne'ido' minto' Io ningoot wilayah ne'ido'.
Chapter 9

1YESUS NGAMPUNI' BA NYAMUHOT SEKO'UROKNG ELAT Ako'taamo' ka parahu, Yesus nyubarangi' dano sampe ka koto-E sorokng. 2Lalu, tanang, ne'ido' nabanan seko' urokng elat nang tagurikng ka tampat tidur.Waktu nanang iman ne'ido' Yesus ba kato ka urokng elat koo,"Koatotnlah atingu, anak-Ku, dosangu dah dingampuni'."3Ako' koo, sangape eko'ahli Taurat ba kato kadoop atie, "Urokng nyian nyaranoh!" 4Tapi, Yesus nahui' pikoran ne'ido', kata-E, "Damwo kau mikirotn nang jahat doop atingu? 5Nang mae labih mudoh, bakato, " Doso-dosongu diampuni',"atau bakato,Umpatlah lalu bajootnlah'? 6Tapi, supayo kau biso nahui' bahawo ka dunio Anak manusio ba kuaso sa' ngampunio' doso.". Ako' koo, Yesus bakato ka urokng lumpuh koo, "Umpatlah, angkatlah tampat tidurngu, lalu puoknglah!"7Umpatlah io lalu puokng. 8Tapi, waktu urokng rami nanang io nyian, ne'ido' jadi heran lalu mamulioot Allah nang mare' kuasoangayo koo ka manusio. MATIUS PANGUMPUL PAJAK NUNO'OTN YESUS 9Waktu Yesus dari ampat dikoo, Io nanang urokng nang di nyaru' Matius gi' dudukka tampat pangumpulotn pajak. Lalu, Yesus bakato ka io, "Tuno'otnlah Aku." Lalu, Matius badiri nuno'otn Yesus.10Waktu Yesus duduk makotn ka doop rumoh koo,tanang, manyak pangumpul pajakba urokng-urokng badoso atokng, lalu duduk makotn barage Yesus ba murid-murid-E. 11Lalu, waktu urokng-urokng Farisi nanang hal nyian, ne'ido' bakato ka murid-murid-E, "Dameo Gurungu makotn barage urokng-urokng pangumpul pajakba urokng-urokng badoso?"12Tapi, watu Yesus nangar barito koo, Io bakato, "Ne'ido' nang sehat ino' paralu dukun, malainkan ne'ido' nang sakit. 13Tapi, ampuslah lalu palajari'lah dameo artie nyian, 'Aku narapotn balas kasihotn, buke'nyo buis,' sabab Aku atokng buke' nyaru' nang banar, malainkan urokng-urokng ba doso." PATANYAAN MASALAH BAPUASA14Ako' koo, murid-murid Yohanes atokng ka Yesus lalu batanyo',"Dameo kami ba urokng-urokng Farisi ba puasa, tapi murid-murid- Ngu ino' ba puasa?" 15Lalu, Yesus ba kato ka ne'ido', "biso ge' pangiring panganten repo-repo salamo panganten angakimasih ba ne'ido'?Tapi, dah mao' sampe waktue panganten angaki koo di icokng ampat ka ne'ido', lalu ako' koo ne'ido' ba puasa."16Ano' ado seko' urokng pun nang nambal kain nang barahu ka pakean nang lamo, karamo tambalan koo ngarantak pakean nang lamo lalu, makin ayo'lah rantake.17Ugo', ino' ado urokng nang ngehotn anggur barahu ka doop kantong kuit nang lamo. Kalo jakoo, kantong kuit pasti rantak, lalu anggure pasti tumpoh, lalu kantong kuite lalo'. Tapi, ne'ido' nohatni' anggure nang barahu ka kantong kuit nang barahu pula' jadi dua- duae tapiharo." YESUS MANGKITOTN LALU NYAMUHOTN18Samantaro Yesus ngatootn hal-hal nyian ka ne'ido', tanang, seko' urokng pamimpin rumoh ibadoh atokng lalu nyamboh Io, sambil bakato, "Anak ambiniku baru ajo' mati.Tapi, atokng lalu puanganlah kokot-Ngu ka atase, jadi io pasti idup." 19Lalu, Yesus umpat lalu nunoot urokng koo, jakoo ugo' mirid-murid-E20Lalu, tananglah, seko'urokng ambini nang dah bajaro rongko' pendarahan salamo dua balas tahutn nyeketi Yesus ampat ka balakang lalu nyameh ujukng jubah-E, 21sabab ambini koo bakato ka diri'e sorokng, " kalo aku nyameh jubah-E ajo', aku pasti samuh." 22Tapi, Yesus babalik lalu nanang ambini koo, lalu bakato," Koatotnlah atingu, he anak-Ku, imanngu dah nyamuhot diri'ngu."Sajakoo ugo' samuhlah ambini koo.23Waktu Yesus ngaramus ka rumoh kapalo rumoh ibadoh koo lalu nanang panyiup soleng ba karumunan urokng nang ngamuat kabisingan, 24 Io bakato ka urokng-urokng koo, "Ampuslah, karamo anakngu ambini koo ino' mati, malainkan io agi' tidur."Lalu, ne'ido' ngatawoot Yesus.25Tapi, waktu urokng manyak koo dah di ngoser kauar, Yesus taamo' lalu naapi' kokot kamudo' koo, kamudo' bini koopun umpat. 26Barito nyian tasabar ka saluruh daeroh koo.YESUS NYAMUHOTN DUO UROKNG BUTO'27Waktu Yesus dah dari ampat ka koo, duo urokng buto' nunoot Io sambil kampak-kampak, "Kasihatni'lah kami, anak Daud." 28Ako' Io namai' rumoh koo, kaduo urokng buto' angkoo ngatakngi' Io sambil batanyo' ka ne' ido', "Picayo' ge kau kalo Aku biso ngarajaan hal nyian?" Ne'ido' ba kato ka Io, "Au, Tuhan!"29Ako' koo, Yesus nyameh mato ne'ido', ja kata-E, "Jadilah ka kau manurut imanngu.". 30 Lalu, tabuko'lah mato ne'ido'. Yesus tagas ngingati' ne'ido' , "Paratiotn boh, ame ado seko' urokngpun nang nahui hal nyian." 31Tapi, ne'ido' kauar lalu nyabarotn barito Yesus kasaluruh daerah koo. YESUS NYAMUHOTN UROKNG AWO'32Ako'duo urokng koo kauar, tananglah, urokng-urokng nabanan seko' urokng awo' nang di ngarasuki' roh jahat ka Yesus. 33Ako'roh jahat koo di ngoser, urokng awo' koopun biso bakato.Urokng manyak koo taheran-heran lalu ba kato "Hal macam nyian nape' suoh ditanang ka Israel." 34Tapi, urokng-urokng Farisi bakato, "Io ngoser roh jahat make panguaso roh jahat."MANYAK ASILE SADIKIT NANG BAKARAJO35Lalu, Yesus ampus ngulilingi samuo koto ba kampokng sambil ngjar ka sinagoge-sinagoge ne'ido', lalu maritoot Injil Karajaan, sambil nyamuhotn sagalo panyakit ba nang kasakitotn. 36Waktu Yesus nanang urokng manyak koo, Io maraso kasih ka ne'ido' karamo ne'ido' latih talantar angayo domba-domba ino' ba gambalo.37Ako' koo Io bakato ka murid-murid-E, "Sasungguhe, pahanyian manyak, tapi pakarajo- pakarajoe sadikit, 38Karamo koo, minto'lah ka Tuhan ampu' pahanyian, sa' ngirimano' pakarjo-pakarajo ka pahanyian-E."
Chapter 10YESUS NGIRIMAN MURID-MURID-E

1Lalu, Yesus nyaru' ka duobalas Murid-Elalu mare' ne'ido' kuaso roh-roh najis sa' ngoser roh-roh koo, sa' nyamuhotn sagalo macam panyakit mao'pun sagalo macam pasakitotn2Nyianlah namo-namo ka duobalas rasul koo:Nang partamo, Simon nang di sabut Petrus, lalu, Andreas kamaru'e lalu Yakobus anak Zebedeus, Yohanes kamaru'e, 3Filifus, lalu, Bartolomeus, Tomas, lalu Mateus si pangumpul pajak, Yakobus anak Alfeus, lalu Tadeus, 4Simon urokng Zelot, kalu Yudas Iskariot nang ngianati' Yesus.5Yesus ngirim ka duobalas rasul koo lalu marentohotn ne'ido', "Ame ampus ka marago bangso-bangso lain mao'pun taamo'ka koto urokng Samaria, 6 malainkan ampuslah ka domba-domba nang tasasat ka antaro umat Israel. 7Lalu,salamo kau ampus, kabarotnlah sambil ba kato, 'Karajaan Sarugo dah samak.'8Samuhotnlah nang rongko', idupotn nang mati, barasihotnlah nang laeko, lalu oserlah roh-roh jahat. Kau narimo' paracomo, bareotn seo-seo. 9Ame kau nabanan amas, ato perak, ato timago kadoop ikat pinokng ngu, 10ato tas sa' pajaanan ngu, ato duo ete' baju, ato sandal ato tungkat sabab seko' urokng pakarajo pantas sa' makanane.11Lalu, di koto maopun kampokng mae nang kau namai', salidiki'lah sape nang pantas kadaapme lalu diopmlah ka na'un sampe kau barangkat. 12Waktu kau taamo' ka rumoh koo, bare'lah salam. 13Lalu, kalo rumoh koo pantas, biarlah damai sejahterangu turutn atase, tapi kalo ino' biarotnlah damai sejahterangu puokng ka kau.14Lalu, sape sajo' nang ino' narimo' kau mao'pun bai' nangar katangu, waktu kau kauar ampat ka rumoh mao'pun koto koo, kibasotnlah dabu pahangu. 15 Akungatootn nang sabanareka kau bahawo ari nyianpangakiman, tanoh Sodom ba Gomora pasti biso nanggong io daripado koto koo." KASULITOTN-KASULITOTN NANG PASTI DIADAPI PARA MURID16"Tanang, Aku ngirim kau angayo domba ka tangoh-tangoh serigala. Karamo koo, jadilah ba akal angayo uar ngan baik angayo burukng-burukng daro. 17 Tapi, ati-atilah ka urokng-urokngkaramo ne'ido' pasti nyarohotn kau ka Sanhedrinlalu nyambuk kau ka sinagoge-sinagoge ne'ido'. 18Lalu, kau pasti di tabanan ka adapotn para panguaso ba para rajo karamo Aku, sa' kasaksian ka ne'ido' ba bangso-bangso lain.19Tapi, waktu ne'ido' nyarohotn kau, ame gai' tantang jamae ato ameo nang kau ngatootn karamo waktu koo gae pasti di bareot ka kau dameo nang arus kau katootn. 20Sabab, buke' kau nang bakato, tapi koo Roh Bapo'ngu nang bakato kadoopm diri'ngu.21Kamaru' pasti nyarohotn kamaru'e ka kamatiotn, bapo' ka anake.Lalu, kamudo'-kamudo' pasti malawan ka urokng tuho lalu munuh ne'ido'. 22Kau pasti di tegetotn samuoekaramo dama-Ku,tapi urokng nang batahan sampe pangabisan pasti di salamatotn. 23Waktu ne'ido' ngarumayai' kau ka koto koo, darilah ka koto nang lain.Aku ngatoot nang sabanare ka kaubahawo kau pasti ino' ako' ngalewati koto-koto Israel sampe Anak Manusio atokng.24Murid ino' malabihi' gurue, jakoo ugo' ambo ino' malabihi tuane. 25Cukuplah kalo murid manjadi angayo gurue, lalu amboe manjadi angayo tuane. Kalo ne'ido' nyabut tuan rumoh kooBeelzebul, labih buruk agi' ka anggota kaluargae." GAI'LAH KA ALLAH BUKE' KA MANUSIO26"Karamo koo, ame kau gai' ka ne'ido' sabab ino' ado dameopun nang tatutup nang ino' di bungkaro', mao'pun nang ino' gari' nang ini' di tahuio'. 27Ameo nang Aku katoot ka kau doop ka kakapotn, katootnlah koo doop tarokng. Lalu, dameo nang kau nangar di biaikotn ka tarenyekngu, baritootnlah ka atas atap rumoh.28Ame gai' ka ne' ido' nang munuh jiwo maopuntubuh ka narako. 29Buke' ge' duo eko' burukng pipitdi juo sa' sete' duit? Lalu, ino' seko'pun ampat ka ne'ido' nang janto' ka tanoh salain kamao'an Bapo'ngu. 30Malah, buuk kapalangu samuoe ta itung. 31Karamo koo, ame gai', kau labih ba nilai daripado manyak burukng pipit."NGAKOI' YESUS KA ADA0TN UROKNG LAIN32"Jadi, satiap urokng nang ngakoi' Aku ka adapotn manusio, Aku ugo'pasti ngakoi' io ka adapotn Bapo'-Ku nang ado ka sarugo. 33Tapi, sape nang masangkootn Aku ka adapotn manusio, Aku ugo' pasti masangkoot io ka adapot Bapo'-Ku nang ado ka sarugo.". TUJUAN KAATANGAN YESUS34"Ame bapikir bahawo Aku atokng nabanano' padamaiotn ka bumi. Aku atokng buke' nabanano' padamaiotn, malainkan mando. 35Sabab, Aku atokng sa' misohotno' angaki ampat ka bapo'-e, ambini ampat ka inu'-e, minantu ambini ampat datu'-e, 36ugo' musuh seko' urokng ampat ka kaluargae.37Sape nang labih ngasihi' bapo' ba inu'-e daripado Aku, ino' baik bagi-Ku. Lalu, sape nang labih ngasihi' anak-e angaki maopun ambini daripado Aku, ini' baik bagi-Ku. 38 Lalu, sape nang bai' mikut salib-e ba nunoot Aku, ino' baik bagi-Ku. 39Sape nang batahan ka nyawae pasti kailangan nyawae, lalu, sape nang kailangan nyawae karamo Aku pasti namuan io." UPOH AMPAT KA ALLAH40"Sape nang narimo'kau, narimo' kau.Lalu, sape nang narimo' Aku, narimo' Io nang ngirim Aku. 41Sape nang narimo' nabi doop namo nabi pasti narimi' upoh nabi. Lalu, sape nang narimo' urokng banar doop namo urokng banar pasti narimo' upoh urokng banar.42Lalu, sape nang mare' nyocok ka saloh seko' urokng-urokng nang enek nyian biarpun kahe sagalas ai' dingin doop namo seko' murid, Aku ngatoot nang sabanare ka kau, ino' upahe angito'."
Chapter 11

1Waktu Yesus ako' marentoh ka duabalas mued-E Io ampus ampat ka naun mao ngajar ngan ba khotbah ka koto-koto ne' ido'.YESUS BA YOHANES PAMBABTIS 2Kanio', waktu Yohanes, nang ado ka pinjaro, nangar pakarajaan-pakarajaan Kristus, io ngirim pasotn malalui' murid-murid-e, 3lalu batanyo' ka Io, "Kau ke nang atokngo' koo, ato harus ke kami nuggu nang laine?"4Yesus nyahut lalu ba kato ka ne'ido', "Ampus lalu bataki' Yohanes dameo nang dah kau nangar ba nang kau nanang, 5nang buto' nanang, nang elat bajootn,nang laekootn di marasihotn, nang bango nangar, nang mati di mangkitotn, lalu ka urokng-urokng sontok di baritoorn Injil. 6Lalu, di barakatilah urokng nang ino' Ku santuh."7Lalu, ako' ne'ido' dari, Yesus mulai ba kato ka urokng manyak tantang Yohanes, "Ameo nang mao' kau tanang ka doop udas? Sabatokng buuh nang angin nyiup? 8Kau ampus nanango' dameo? Seko' urokng nang bapakean alus? Ne'ido' nang ba oakean alus koo ado ka istana-istana rajo.9Nanango dameo kau ampus? seko' urokng nabi? io koo bo labih ayo'agi daripado nabi. 10Sabab, iolah urokng nang masalahe dah ta tulis: 'Tanang! Aku ngirim utusan-Kungadohoi' Kau. Io nang nyiapotn marago-Ngu ka adapotn-Ngu.'MALEAKHI 3:111Aku ngato'otn nang sabanare ka kau, di antaro ne'ido'nang di maranakotn ambini, gi' ino' suoh tampil urokng nang labih ayo' daripado Yohanes pambabtis. Tapi, nang paling enek doop Karajaan Sarugo, daripado io. 12 Mulai' zaman Yohanes pambabtis sampe kanio, Karajaan Sarugo bajaro ngalami kakarasotn, urokng-urokng nang kajam koo ngarahaan io sacaro pakso.13Sabab, samuo nabi ba Hukum Taurat ba nubuat sampe jaman Yohanes. 14Lalu, kalo kau mao narimo' io, iolah Elia nang mao' atokng koo. 15Sape nang ado ba tarenyekng sa' nangar, pastilah io nangarotn!16Tapi, ba dameo ke aku bandingano' generasi nyian?Ne'ido' koo angayo kamudo'-kamudo' enek nang duduk ka tampat umum, nang nyaru'- nyaru' ayukng-ayuknge, 17 lalu bakato, ' kami nyiupotn soleng ka kau, tapi kau ino' nari kami barenyohlagu sadih , tapi kito' ino' sadih.'18Karamo Yohanes atokng ino' makotn, ugo' ino' nyocok, lalu ,ne'ido' bakato, 'Io karasukotn roh jahat.' 19Tapi, waktu Anak Manusio atokng lalu makotn ba nyocok, lalu ne'ido' bakato,'Tanang seko' urokng nang rakus pangamabuk, ayukng para pangumpul pajakba urokng-urokng badoso.' Tapi, hikmat di banarotn parambuatan-ePARINGATOTN KA UROKNG NANG BAI' PICAYO'20Ako' koo Yesus mulai' ngarebehi' koto-koto tampat Io paling manyak ngamuat mujisat karamo ne'ido' ino' batobat. 21Cilakolah kau, Betsaida! Sabab, kalo mujisat-mujisat nang dah tajadi ka antarangu ugo' tajadi ka Tirus ba Sidon, ne'ido' dah lamo ba tobat ba pakean kabung ba abu. 22 Tapi, Aku ngatoot ka kau bahawo ari pangakiman, Tiris ba Sidon biso nanggong io daripado kau.23Lalu,kau, Kapernaum, pasti ke kau di tingiotn sampe ka angit?Ino' kau pasti di turunan ka dunio urokng mati, sabab kalo mujisat-mujisat nang dah tajadi ka antarangu koo tajadi ka Sodom, koto koo tatap ado sampe ari nyian. 24 Tapi, aku ba kato ka kau bahawo pado ari nyian pangakiman, tanoh Sodom pasti labih biso nanggong io daripado kau."KAPASOT UROKNG NANG DAH ATOKNG KA YESUS25Waktu koo Yesus bakato,"Aku mulioot Kau, Bapo' ,Tuhan atas angit ba bumi, bahawo Kau napukot samuo nyian ampat ka urokng-urokng nang bijaksano ngan pane, lalu madohot ka kamudo' enek.26Au, Bapo', karamo angayo koo lah nang baguno ka adapatn-Ngu. 27Sagalo sasuatudah Bapo'-Ku nyarohotka Aku. Lalu, ino' Seko' urokngpunnganali' Anak, salain Bapo;ino' nganali' Bapo' salain Anak lalu satiap urokng nang di mao'an Sang Anak mao' madohot io.28Atoknglah ka Aku, samuo nang latihq ngango nang ba masaloh barat, lalu Aku pasti mare' kapuasot. 29Pikutlàh kuk nang Ku masang, lalu baajarlah ka Aku karamo Aku lamoh lamut ba randoh ati, lalu Aku pasti namu ka tanangan doop jiwangu. 30Sabab, kuk nang Ku masang koo mudoh lalu baban-Ku rehetn."
Chapter 12YESUS KOO TUHAN ATAS ARI SABAT Pado waktu koo,

1Yesus bajoot ka umo gandum pas ari Sabat, lalu murid-murid-E kaparotn, lalu ne'ido' mulai' mebeti' bege'-bege' gandum, lalu di makatni' . 2 Tapi, waktu urokng-urokng Farisi nanang io, ne'ido' bakato ka Io "tanang murid-murid-Ngu ngarajaan dameo nang ino' di banarotn waktu ari sabat."3Tapi, Yesus bakato ka ne'ido', "Nape' suoh ke kau maco ameo nang Daud ngarajaan waktu io ba pangikut-e kaparotn, 4jamae io taamo' ka doop Rumoh Allah lalu makot roti pasambohot nang ino' di banarot ka Io sa' makotnio' io, jakoo ugo' urokng-urokng barage io, kacoali kahe sa' para imam?5ungkin, nape suoh ge' Kau maco doop Hukum Taurat, bahawo ari Sabat, para imam ka Bait Allah malanggar Sabat lalu ne'ido' ino' basaloh? 6 Tapi, Aku ngatoot ka kau bahawo nang ayo' dari Pado Bait Allah ado kasio.7Tapi, Kali kau day nahui' Artie nyian: 'Aku mao'an galas kasihotn buke' buis',kau pasti ino' suoh ngukum nang ino' basaloh. 8Sabab, Anak Manusio koo Tuhan atas ari Sabat."9Ako' barangkat ampat ka na'un, Yesus ngaramus ka sinagoge ne'ido'. 10Tanang, ado seko' urokng angaki nang lumpuh sabaloh kokot-e. Lalu, ne'ido' batanyo' ka Yesus, ja kata-e, "Di banarotn ke' nyamuhot waktu ari Sabat?"supayo ne' ne' ido' biso nyalohotn Yesus.11Lalu, Io bakato ka ne'ido', "Soape uraknge di antaro kito' nang ado ba domba, lalu kade' domba koo janto' ka doop ubokng waktu ari Sabat, ano' ke' Io nyangoko' Io lalu muokotn Io? 12Jauh labih ba nilailah manusio daripado domba!Karamo koo, di banarotn ba buat baik waktu ari Sabat.".13Ako' koo, Yesus bakato ka urokng koo, "Joo'ot kokotngu,"Urokng koo nyoo'ot kokote lalu di nyamuhotn sapanuhe angayo kokote nang lain. 14Tapi, urokng-urokng Farisi dari ampat di koo lalu ba pakat malawan Io, jamae ne'ido' bisominasootno' Io. YESUS AMBO PILIHOTN ALLAH15Tapi, Yesus, waktu nahui' masaloh nyian, Io Dari ampat di koo. Rami nang nuno'ot Io lalu Io nyamuhotn samuo ne'ido' koo, 16 lalu ngingati' ne'ido' supayo Io ino' di tahui' urokng. 17Hal nyian tajadi sa' nganapi'o dameo nang disampeotn malalui' Nabi Yesaya:18"Tananglah,amba-Ku nang dah Ku milih, nang Kukasihi', ka Io jiwa-Ku mao'an. Aku pasti mare'ot roh-Ku ka atas-E, lalu Io pasti mare' kaadilotn ka bangso-bangso lain.19Io pasti ino' Mantoh, ato ngampak, pasti ino' seko' urokng nang nangar suara-E ka marago-marago. 20Buuh nang patoh pasti ino' di putusotn, lalu sumbu nang ampir padopm pasti ino' io matiotn, Sampe Io ngamuat kaadilotn manang, 21lalu doop damo-E, bangso- bangso pain pasti ba arap."Yesaya 42:1-4KUASO YESUS BAASAL AMPAT KA ALLAH22Ako' koo seko' urokng nang dah karasukotn roh jahat, nang buto' ba nang awo', di nabanan ka Yesus.Lalu,Yesus nyamuhotn samuo urokng nang buto' ba nang awo' koo biso bakato ba biso nanang. 23Samuo urokng jadi taheran-heran sambil batanyo' "Mungkin ke' Io nyian anak Daud?"24Tapi, waktu urokng-urokng Farisi nangar ione'ido' bakato, "Urokng nyian ino' mungkin ngoser roh- roh jahat Kali ino' baBeelzeebul, pamimpin roh-roh jahat." 25Yesus nahui' pikiran ne'ido' lalu bakato ka ne'ido', "Satiap karajaan nang dah tapacoh- pacoh ngalawan diri'e sandiri', ditingootn. Lalu, satiap koto maopun rumoh nang tapacoh- pacoh malawan diri'e sandiri', ini'mampu batahan.26Lalu, Kali Iblis ngoser iblis, io tapaoh-pacoh malawan diri'e sandiri'.Kalo jakoo, jamae karajaane biso batahan? 27Lalu,Kali Aku, ngoser roh-roh jahat ba Beelzebul, ba sale anak-anakngu ngoser ne'ido'?Karamo koo, ne'ido' pasti jadi hakimngu.28Tapi, Kali ba Roh Allah, Aku ngoser roh-roh jahat, Karajaan Allah dah atokng ka at as kito'. 29 Ato jamae seko' urokng biso taamo' ka rumoh urokng nang koatlalu ngarampas barang-barange Kali ino' io ngikat urokng koat koo doho'?Ako' koo, baru' io biso ngarampok rumoh koo. 30Sape ajo' nang ino' garage Aku, malawan Aku. Lalu, sape sajo' nang ino' ngumpulotn barage ba Aku, bacarai barai.31Karamo koo, Aku ngatootn ka kau bahawo satiap doso ba sumpoh manusiopasti di ampuni',Tapi kalo nyumpahi' Roh pasti ino' di ampuni'. 32Lalu, sape ajo' nang ngatootn sasuatu nang malawan Anak Manusio pasti di ampuni', Tapi sape ajo' nang bakato malawan Roh Kudus ino' akan di ampuni', baik nyo kanio' maopun dudi."PUHUTN DI KANAL AMPAT KA BUAHE33"Kalo puhutn koo baik, buahe ugo' pasti baik.Ato kalo puhutn koo ino' baik, buahe ugo' pasti ino' baik.Sabab, puhutn di kanal ampat ka buahe. 34He, katurunan uar baludak, jamae biso kito' nang jahatngatootn hal-hal nang baik? Karamo Dari ati, moot nang ba kato. 35Urokng baik ngauarotn hal-hal nang baik ampat ka kayaatne nang baik, lalu urokng nang jahat ngauarotn hal-hal nang jahat ampat ka kayaatne nang jahat.36Tapi, Aku ngatootn ka kau bahawo satiap koto nang paracomo, nang di katootn urokng, ne'ido' pasti batanggungjawab waktu ari pangakiman. 37 Karamo katangu, kau pasti di banarotn, lalu Karamo katangu, kau pasti di ukum.UROKNG FARISI BA AHLI TAURAT MINTO' TANDO38Ako' koo, sangape urokng ahli Taurat ba urokng Farisi bakato ka Yesus,"Guru, kami Mao' nanang tando ampat ka Kau." 39Tapi, Yesus nyahut lalu bakato ka ne'ido' "Katurunan nang jahat lalu babayo'nyian nang nuntut tando.Lalu, pasti ino' ado tando nang di bare'otn ka ne'ido', kacoali tando Nabi Yunus. 40Sabab, angayo Yunus nang ado ka doop parot ikotn ayo' salamo tiga ari tiga maam, jakoo ugo' Anak Manusio pasti ado salamo tiga ari tiga maam ka doop parut bumi.41Urokng- urokng Niniwe pasti badiri sabayo-bayo ba katurunan nyian waktu pangakiman pasti ngukum io Sabab ne'ido' ba to at Ako' nangar khotbah Yunus.Lalu, tanang, nang labih ayo' daripafo Yunus ado disio.42Ratu ampat kasalatan pasti bangkit barage katurunan nyian Pado ari pangakiman Mao' ngukum io Karamo io atokng ampat ka ujukng bumi Mao' nangaro' hikmat Salomo. Lalu, tanang, nang labih ayo' Dari Salomon ado kasio.BAHAYO AMPAT KAKOSONGAN43Waktu roh jahat kauar ampat ka manusio, io ngalewati tampat- tampat nang ino' ba ai' ngago' tampat baranti, Tapi ino' namuan io. 44 Lalu, io bakato, 'Aku pasti puokng ka rumahku, tampat Aku kauar.'Lalu, waktu dah ngaramus io namui' rumoh koo losing, dah ako' di nyapui' dah taatur. 45"Ako' koo, roh jahat koo dari lalu nabanan tujuh roh main nang labih jahat dari io, lalu ne'ido' taamo' lalu diopm di koo. Ahire, kaadaan urokng koo mangkin buruk daripado sanape'e. Jakoo ugo' nang tajadi ka katurunan nang jahat nyian."KALUARGA YESUS NANG SABANARE46Samantaro Yesus masih bakato ba urokng rami, tanang, inu' ba kamaru'-kamaru'-E badiri kauas, barusoho ba katoo' ba Io. 47Seko' urokng bakato ba Io, "Tanang, inu' ba kamaru'-kamaru'-Ngu badiri kauar, barusoho ba katoo' ba Kau."48Tapi, Yesus nyahuti' urokng nang mataki' Io koo lalu bakato,"Sape ke' inu' Ku lalu sape ke' kamaru'-kamaru'-Ku?" 49Lalu, sambil ngarantangan kokot-e ka aroh murid-murid-E, Yesus bakato, "Nyianlah inu'-Ku ba kamaru'-kamaru'-Ku! 50Karamo sape ajo' nang ngarajaan kamao'an Bapo'-Ku nang ado ka sarugo, iolah kamaru' angaki-Ku, kamaru' ambini-Ku, ba inu'-Ku."
Chapter 13PARUMPAMAANMASALOH PANABUR

1 Pado ari koo, Yesus kauar ampat ka rumoh lalu duduk ka tapi dano. 2 Lalu, urokng manyak ta kumpul kaIo. Karamo koo, Io naik ka parahu lalu duduk, samuo urokng rami koo badiri ka tapi dano.3Lalu, Io bakato manyak hal ka ne'ido' doop parumpamaan, ka kata-e, "Ado seko' urokng pangabur ampus Mao' ngamuro', 4 lalu waktu io ngamur, ado banih nang janto' ka sisi marago, burukng-burukng atokng matoki' io sampe abis. 5Banih nang main janto' ka tampat ba batu, nang ino' sangape ba tanoh, ganceh idupe karamo tanahe ino' doop. 6Tapi, dah tarabit mata ari, tanaman koo kano angat.Lalu, Karamo ino' ba akar, tanaman koopun jadi karikng.7Banih nang main janto' ka antaro rumput badiri, lalu rumput ba during koo tumuh rayo, ngapet io. 8Tapi, Banih nang main janto' ka tanoh nang baik lalu ngselotn buoh, ado bang saratus kai lipat, ado bang anampuluh Kali lipat. 9Sape nang batarwnyekng, biarlah io nangar." YESUS aNGAJAR BA PARUMPAMAAN10Lalu, murid-murid Yesus atokng batanyo' ka Io, "Dameo Kau bakato ka ne'ido' doop parumpamaan?" 11 Yesus nyahuti' ne'ido', "Ka kau dah di karunioi' supayo biso nahui' rahasio Karajaan Sarugo, Tapi KA ne'ido' ino' di karunioi'. 12Sabab, urokng nang ado karunio, ka io pasti di bare' lalu io pasti ba kalimpohotn. Tapi, sape nang ino' ado karuniai', amwo nang ado ka io abis di icokngi.13Karamo koolah, Aku bakato ka ne'ido' doopm parumpamaan Karamo jakoo nanang, ne'ido' ino' nanang, lalu waktu ne'ido' nangar ne'ido' ino' nangar, ugo' ino' ngarati. 14Manganai' ne'ido', dah diganapi'lah nubuat Yesaya nang kata-e, Ba panangarotn, kau pasti nangar, Tapi pasti ino' suoh ngaratio'. Lalu, kalo nanang, kau pasti nanang, Tapi pasti ino' ngaratio'.'15Karamo ati bangso nyian dah tabo, tarenyekng ne'ido' malas nangaro', lalu ne'ido' nutup mata-e. Kalo ino', tantu ne'ido' biso nanang ba kata-e, nangar ba tarenyeknge, lalu biso ngaratio' ba ati ne'ido', lalu babalik ka Aku Lalu di samuhotn.' Yesaya 6:9-1016Tapi, dibarakatilah katangu Karamo nanang lalu tarenyekng ngu karamo nangar. 17Aku ngatootn nang sabanare ka kau bahawo manyak Nabi ba urokng-urokng banar nang Mao' nanang dameo nang kau nanang, tapiino' nanang io, lalu Mao' nangar dameo nang kau nangar,Tapi ino' nangar io."PANARANGAN MASALOH PARUMPAMAAN PANABUR18"Karamo koo, dangarotn arti parumpamaan kisoh pangamur 19Waktu urokng nangar Firman Karajaan lalu ino' ngarati, so jahat atokng lalu ngarampas dameo nang dah di ngamur doop ati urokng koo.Nyianlah urokng nang banihe taamur ka sisi marago.20Adopun nang ta amur ka tampat-tampat nang babatu, Nyianlah urokng nang nangaro' Firman lalu langsung repo narimo' io, 21 tapi io ino' ba akar doopm diri'elalu batahan kahe sabantar.Lalu, waktu panindasotn ba panganiatootn tajadi karamo Firman koo, io langsung janto'.22Banih nang janto' ka jarami'-jarami duri koo urokng nang nangarotn Firman koo, lalu ka gai'otn dunio ba tipu dayp kakayootn makso Firman koo supayo Io babuoh. 23Lalu, urokng nang banihe ta amur ka tanoh nang baik, Nyianlah urokng nang nangarotn Firman koo lalu ngaratiotn io. Iolah nang banar-banar ba buoh lalu ngaselotn, ado bang 100 Kali lipat, sangape urokng 60, lalu sangape urokng 30." PARUMPAMAAN TANTANG RUMPUT LIAR BA GANDUM24Yesus nyampeotn parumpamaan nang Maine ka ne'ido', ja kata-e,"Karajaan Sarugo koo biso di umpamaan angayo urokng nang naburotn Banih nang baik ka umae. 25Tapi, samantaro urokng-urokng tidur,musuhe atokng lalu ngamurotn Banih padokng ka antaro Banih gandum, lalu dari. 26 Waktu tanaman camak sample ba buoh, lalu padokng koo gari' ugo'.27Jadi, kuli- kuli ampat ka ampu' umo koo batanyo' ka io, 'Tuan, buke' ge' kau ngamur banih nang baik ka umo ngu?Lalu, ampat jamae ke' padokng koo?' 28Io bakato ka ne'ido', 'Seko' urokng musuh dah ngarajaan io.' Lalu, kuli-kuli koo bakato ka io, 'Mao' ke' kau kami ampus lalu ngumpulotn io?'29Tapi, tuan koo bakato,'Ame! Sabab, waktu kau ngumpulotn padokng-padokng koo, biso-biso kau tababut ka gandum koo ugo'. 30Biarotnlah io idup bayo-bayo sample Muslim bahanyi.Lalu, waktu bahanyi, Aku pane bakato ka pangamur, "Mulo-mulo kumpulanlah padokng-padokng koo lalu ikatlah ka paraco'-paraco' sa' di tunu. Tapi, kumpulotnlah gandume ka doopm kusong Ku."""KARAJAAN ALLAHANGAYO BEGE'ANSABI BA RAGI31Ako' koo Yesus nyaritoot parumpamaan nang main ka nek'ido', ja kata-e"Karajaan Sarugo koo angayo bege' ansabi nang di urokng nabanan lalu di ngamurotn ka umae. 32 Bege' koo bege' nang paling enek dari samuo janis banih, Tapi waktu tumuh,io labih ayo' dari samuo janis ampohotn, malah jadi puhutn lalu burukng-burukng ka angit atokng basarokng ka cabang-cabange"33Ako' koo Yesus nyaritootn sabuoh parumpamaan nang main ka ne'ido', "Karajaan Sarugo koo angayo ragi, nang biasae ambini icokng lalu di tamaan ka doop adonan tapukng tarigu samanyak tiga sukat sample samuo adonan koo tacampur ragi.34Samuo nyian Yesus ngatootn ka urokng rami doop parumpamaan-parumpamaan, Io bakato ka ne'ido' ino' suoh ino' pakeo' parumpamaan. 35 Kalo jakoo, taganapi'lah dameo nang disampeotn malalui' nabi, "Aku pasti muko' mootku doop parumpamaan-parumpamaan, Aku pasti ngatootn hal-hal nang ino' gari' mulai' dunio dijadiot." Mazmur 78:2 PARUMPAMAANTANTANG RUMPUT LIAR KA UMO36Ako' koo, Yesus ningoot urokng rami koo lalu taamo' ka rumoh.Lalu, murid-murid-E atokng ka Io sambil bakato,"Jalasotn ka kami parumpamaan tantang padokng-padokng ka umo." 37 Lalu, "Urokng nang ngamurotn banih nang baik koo Anak Manusio, 38lalu umo koo dunio nyian. Banih nang baik koo kamuso'-kamudo' Karajaan, lalu padokng koo kamudo'-kamudo' si jahat, 39lalu musuh nang ngamurotn io koo Iblis, lalu musim bahanyi koo akhir zàman, lalu panganyie koo para malaekat.40Jadi, sabayo angayo padokng nang di ngumpulotn Lalu ditunu ka doop api, jakoo ugo'lah nang pasti tajadi waktu akhir zaman. 41Anak Manusio pasti nyuruh para malaekat-E, lalu, ne'ido' pasti ngumpulotn samuo batu sandungan ba urokng-urokng nang ngamurotn kajahatotn ampat ka karajaan-E, 42 lalu pasti ditabakotn ka doop tongko' api.Ka tampat koo pasti ba tangisotn ba gigi bagarek. 43Ako' koo, urokng-urokng banar pasti basinar angayo mataari doop Karajaan Bapo' ne'ido'. Sape nang batarenyek, biarptnlah io nangarotn."KARAJAAN SARUGO ANGAYO HARTO TAPANOP BA MUTIARA44"Karajaan Sarugo koo angayo harta nang tapanop ka umo, nang urokng namui', lalu di napukotn agi'. Lalu, karamo karepootn, io ampus, nyuai' samuo barange, lalu mali umo koo. 45Sakai agi', Karajaan Sarugo koo angayo padagokng nang ngago' mutiara nang gagas. 46Waktu io namuan sege' mutiara nang banilai tingi, io ampus nyuo samuo barange, lalu malu mutiara koo." KARAJAAN SARUGO ANGAYO JALO NANG BAISI' IKOTN47"Jakoo ugo', Karajaan Sarugo angayo jalo nang dinabakotn ka doop laut, lalu ngumpulotn bamacam ikotn. 48 Waktu jalo koo baisi', ne'ido' narikotn ka tabikng sambil badudukatni', lalu ngumpulotn ikotn-ikotn nang baik ka doop karanjang-karanjang ayo', tapi, nang muang nang ini' baik.49Jadi, nang koolah nang pasti tajadi pado ahir jaman.Para malaekat kauar lalu misohotn nang jahat dari urokng-urokng banar, 50lalu nabakatni' urokng-urokng jahat koo ka tongko' api. Ka tampat koo pasti ado tangisot ba gigi ba garek.51Dah ngarati ke' kau samuo nyian?" Ne'ido' ba kato ka Io, "Au." 52 Lalu, Yesus bakato ka ne'ido', "Karamo koo, satiap ahliTaurat nang dah jadi murid Karajaan Sarugo, io angayo tuan rumoh nang ngauarotn harto nang barahu ba nang lamo ampat ka kayaatne." YESUS DINOLAK KA KOTA ASAL-E 53Waktu Yesus dah ngakoot parumpamaan-parumpamaan koo, Io dari ampat ka naun.54Lalu, waktu Io ngaramus ka koo asal-E, Io ngajar ka sinagoge-sinagoge ne'ido' jadi ne'ido' heran lalu bakato, "Dari mae Urokng nyian namu kabijaksanaan ba mujisat-mujisat nyian? 55 Buke' ke' Io nyian anak urokng tukang kayu?Buke' ke' inu'-E nang dinyabut Maria, lalu kamaru'-kamaru'-E nyian Yakobus, Yusuf, Simon, ba Yudas? 56 Buke' ke'kamaru'-kamaru'-E nang ambini ado ka antaro diri'? Lalu, ampat kamae Urokng nyian namu samuo hal nyian?"57Lalu, ne'ido' tasinggung ka kata-E.Tapi, Yesus ba kato ka ne'ido' , "Seko' urokng nabi buke'nyo ino' di hormati, kacoali ka tampat asale ba ka rumahe sandiri." 58 Lalu, Io ino' ngamuat manyak mujisat kanaun karamo ne'ido' ino' picayo'.
Chapter 14

1HERODES NANGAR BARITO TANTANG YESUS Pado waktu koo, Herodes, rajo wilayoh, nangar barito-barito tantang Yesus. 2 Lalu, io bakato ka ambo-amboe, "Nyianlah Yohanes pambaptis. Io dah bangkit ampat ka antaro urokng mati lalu karamo koolah mujisat-mujisat nyian bakarajo ka doopme." PARISTIWO KAMATIOTN YOHANES PAMBAPTIS3Sabab, Herodes dah nangkap Yohanes, ngikat io, lalu namaan io ka pinjaro karamo Herodias, bini Filipus, kamaru' Herodes. 4Karamo Yohanes suoh bakato ka io, "Ino' dibanarotn kau ngicokngo' Herodias." 5Lalu, biarpun Herodes mao' munuho' Yohanes, gai' ka urokng rami karamo ne'ido' nganggap Yohanes angayo nabi.6Tapi, waktu ari ulang tahutn Herodes, anak bini Herodias bajoget ka adapotn ne'ido', Herodes karepootn, 7lalu io basumpoh mareo' ameo sajo' nang di minto ambini koo.8Ako, inu'e nasakandaro koo bakato, "Bare'ot ka aku sio, kapalo YohanesPembaptis ka atas talam." 9Kalopun rajo susoh, tapi karamo sumpahe ba karamo urokng-urokng nang makotn baragee', io pun matentohotn supayo hal koo di bareotn.10Io nyuruh natak kapalo Yohanes ka pinjaro. 11Lalu, kapalo Yohanes dipuangan ka atas talam, di bareotn ka andaro koo lalu io bareotn ka inu'e. 12Ako' koo, murid-murulid Yohanes atokng, ngicokng tubuhe, lalu nyubur io. Lalu, ne'ido'ampus mataki Yesus.LIMO ROTI BA DUO EKO' IKOTN SA' LIMA RIBU UROKNG13Waktu Yesus nangar hal nyian, Io muokng ampat ka naun make parahu, katampat nang sunyi Io sorokng.Lalu, waktu urokng-urokng nangar nyian, ne'ido' nunootn Iobajootn poho ampat ka koto-koto. 14Waktu Yesus kauar, Io nanang karumunan urokng rami, lalu babalas kasihotn nyamuhotn sakit ne'ido'.15Waktu ari dah ampir maam, para murid atokng ka Yesus lalu ba kato, "Tampat nyian sunyi' ari pun dah ampir maam.Suruhlah urokng nang rami koo ampus ka kampokng-kampokng mali mangkanan sa'diri'e sorokng."16Tapi, Yesusba kato ka ne'ido', "Ne'ido' ino' paralu ampus. Kau, bare'lah ne'ido' mangkanan." 17Ne'ido' ba kato ka Io, "Disio diri ini' ba dameo-dameo, kacoali 5 roti ba 2 ikotn." 18Lalu ,Io ba kato, "Icokng koo kasio, ka Aku."19Ako' koo, Io nyuruh urokng nang rami koo duduk ka rumput, lalu Io 5 ete' roti ba 2 eko' ikotn, lalu sambil nanang ka angit,Io ngucapotn syukur lalu macoh-macohotn roti koo. Ako' koo, Io io mareatni' ka murid murid-E lalu murid- murid-E ka urokng manyak. 20Lalu, ne'ido' samuo makotn nganyangi'. Lalu, ne'ido' ngicokng siso' tatakotn- tatakotn roti koo, ado dua balas karanjang baisi'. 21Lalu, ne'ido' nang makotn kiro- kiro adi 5.000 angaki, nape masok ambini ba kamudo' . YESUS BAJOOTN KA ATAS AI'22Yesus makso murid-murid-E taamo' ka parahu ampus doho' ngadohoi'Io ka subarang, samantaro Io nyuruh urokng nang rami koo puokng. 23Lalu, ako' Yesus nyuruh urokng nang rami koo puokng, Io naik ka atas bukit Io sorokng lalu badoa.Waktu dah atokng maam, Io sorokng di naun. 24 Tapi, parahu koo dah jauh ampat ka darat, bagoe'-goe' kano galombang karamo balawanan ba aroh angin.25Lalu, pas jam ka ampat maam koo, Io atokng ka ne'ido', bajootn ka atas ai'. 26 waktu para murid nanang Io bajoot ka atas ai', ne'ido' ba gai'atni'lalu ba kampakotn, "Antu kodeh!"Lalu, ne'ido' ba kampakotn ka gai'anan. 27 Tapi Yesus langsung ba kato ka ne'ido', Jare,"Koatotnlah atingu! Nyian Aku, ame gai'."28Lalu, Petrus bakato ka Io, "Tuhan, kalo koo Kau, suruhlah aku atokng ka Kau ka atas ai'." 29 Yesus ba kato, "Atoknglah!" Lalu, Peyrus kauar ampat ka parahu, lalu bajootn ka atas ai', atokng ka Yesus. 30Tapi, waktu nanang angin, io ka gai'anan lalu mulai tingoopm.Io ngampak, "Tuhan, salamatotn aku!"31Yesus langsung nyoo'otn kokot-E nangkapi' Petrus, sambil bakato, " Kau nang kurang iman, ameo kau ragu-ragu?" 32 Waktu ne'ido' taamo' ka parahu, anginpun baranti. 33Ako'koo, ne'ido' nang ado ka parahu nyamboh Yesus sambil ba kato, "Sasungguhe, Kau nyian Anak Allah!"YESUS NYAMUHOTN UROKNG-UROKNG SAKIT34Ako' nyubarang, ne'ido' sampe ka tanoh Genesaret. 35 Waktu urokng-urokng ka tampat koo nganali' Io, ne'ido' matakotn ka saluruh tampat koo lalu nabanan saluruh urokng nang sakit atokng ka Yesus. 36 Ne'ido' nyamboh ka Yesus biar biso nyameh ujukng jubah-E, lalu samuo urokng nang nyameh Io jadi samuh.
Chapter 15HUKUM ALLAH BA KABIASAAN MANUSIO

1Ako' koo ado sangape urokng Farisi ba ahli-ahli Taurat ampat ka Yerusalem atokng ka Yesus sambil ba kato, 2"Dameo murid-murid-Ngu ngalanggar kabiasaan nenek moyang? Sabab, ne'ido' ino' ba sasoh kokot waktu nakotn roti!" 3Lalu, Yesus nyahut sambil bakato ka ne'ido', "Lalu, dameo kau ngalanggar parentoh Allah demi kabiasaanngu?4Karamo Allah ba Firman, 'Hormatilah bapo' ba inu'ngu,'lalu, 'Sape nang nyumpahi' bapo' ba inu'e, arus di ukum mati'. 5 Tapi kau ba kato "Sape sajo nang ba kato ka bapo' ba inu'e, 'Dameopun nang di bareot ka kau dah ako'di sambohot ka Allah," 6io ino' paralu hormati' bapo' ato inu'e.Dah jakoo, kau marantiot firman Allah demi kabiasaanngu.7Kau, urokng-urokng munafik, memang banar nubuat Yesaya tantang kau: 8Bangso nyian manghormati Aku ba moot ne'ido', tapi ati ne'ido' jauh ka Aku. 9Lalu, paracumo ne'ido' nyamboh Aku tapi ngarajaan parentoh-parentoh manusio."10Lalu, Yesus nyaru' urokng rami sambil ba kato, "Dangar lalu artiotnlah! 11 Buke' dameo nang taamo' kadoopm moot nang ngotori' urokng, tapi dameo nang kauar ampat ka moote, nyianlah nang ngotori' urokng."12Lalu, atoknglah murid- murid Yesus batanyo' ka iyo, "Nahui ke' Kau urokng-urokng Farisi tasinggung waktu io nangarkato koo?" 13Tapi, Yesus nyahut lalu bakato, "Satiap tanaman nang ano' ditanam Bapa-Ku nang ka Sarugo mao di babut sampe ka akar-akare. 14Biarot'n ne'ido'.Ne'ido' pangerengan-pangerengan buto' ampat ka urokng-urokng buto'. Lalu, kalo urokng buto' ngerengan urokng buto', dua-duae pasti janto ' ka doop ubokng."15Petrus ba kato ka Io, "Jalasotnlah parumpamaan koo ka kami," 16 Yesus bakato,"Masih nape ngarati ugo' k kau? 17 Ino' ngarati ugo' k kau bahawo samuo nang taamo' ka doop moot pasti turutn ka parut lalu di buokng ka jamotn?18Tapi, ameo nang kauar ampat ka moot timu ka doop ati, angkoolah nang ngotori' urokng.19Karamo ampat ka ati timu pikiran-pikiran jahat, pabunuhan, babayo', doso-doso sex, pangait, nuduhi'urokng. 20 Hal-hal nyianlah nang ngotori' urokng, tapi makotn ino' basasoh kokot ino' ngotori' urokng." YESUS NOLONG AMBINI KANAAN21Ako' koo, Yesus dari ampat ka naun lalu ampus ja daerah Tirus ba Sidon. 22Lalu, ado seko' ambini Kanaan nang ba asal ampat ka daerah koo atokng lalu ngampak, "Kasihilah Aku, Tuhan, Anak Daud! Anak ambiniku karasukotn roh jahat paroh sidi." 23 Tapi, Yesus ino' nyahuti' ambini koo, sapatoh katopun. Lalu, murid-murid-E atokng lalu makso Io, jare ne'ido', "Suruhlah io dare karamo io tarus-manarus ngampak ka tomokng diri'."24Lalu, Io nyahut sambil ba kato, "Aku kahe di ngirim ka domba-domba nang angit ampat ka umat Israel." 25Ako' koo, ambini koo ngatakngi' lalu nyamboh ka adapotn Yesus, ja katae, "Tuhan, tolonglah aku!" 26 Tapi, Yesus nyahut sambil ba kato, "Ino' baik ngicokng roti nu' kamudo'-kamudo' lalu di tabakotn ka asu'-asu'."27Ambini koo nyahut,"Banar, Tuhan, tapi asu'-asu' koo makotn remahan-remahan nang janto ampat ka mejo tuane." 28Ako' koo, Yesus bakato ka io, "He ambini, iman ngu ayo'!Tajadilah ka kau angayo kamaoan ngu."Pado koo ugo', anak ambinie di samuhot.YESUS NYAMUHOT MANYAK UROKNG29Yesus dari ampat ka naun, bajoot katapi dano Galilea.Lalu ako' naki ka atas bukit, Io duduk di naun. 30Ako' koo, karumunan urokng rami atokng ka Io, nabanani urokng-urokng nang elat, cacat, buto', awo'manyak agi' nang laine.Lalu, ne'ido' ngiringan urokng-urokng koo ka poho Yesus lalu Io nyamuhot ne'ido', 31 jadi bo urokng manyak koo kamangapotn waktu ne'ido' nanang nang awo' biso ba kato, nang cacat samuh, nang elat biso ba jootn, lalu nang buto' biso nanang.Lalu, ne'ido' muliootn Allah Israel.YESUS MARE' MAKOTN KA UROKNGLABIH DARI AMPAT RIBU32Lalu,Yesus nyaru murid-murid-E sambil ba kato, "Aku kasih ka urokng- urokng koo karamo ne'ido' dah sabayo-bayo ba Aku salamo talu ari ano' ba makanan.Lalu, Aku bai' nyuruh ne'ido' puokng kaparotn supayo ne'ido' ino' pingsan ka marago." 33Ako' koo, para murid ba kato ka Io, "Ampat kamae diri' namuo roti nang manyak ka tampat sunyi' nyian sa' nganyangano' urokng nang rami nyian." 34Yesusbatanyo' ka ne'ido', "sangape manyak roti nang ado ka kito'?"ne'ido' nyahut, "Tujuh, lalu ado sangape eko' ikotn enek." 35Lalu, Yesus marentohotn urokng rami koo duduk ka tanoh.36Ako' koo, Io ngicok ka tujuh ete' roti ba ikotn-ikotn koo. Lalu, sambil mangucap syukur,Io macoh-macohotni', lalu di mare'atni' ka murid-murid-E, lalu muri-murid-E mare'atni' ka urokng manyak koo. 37Ne'ido' makot sampe kanyang.Lalu, ne'ido' ngicokng siso' tatakotn-tatakotn, ado tujuh karanjang panuh. 38Ne'ido' nang makotn ado ampat ribu urokng angaki, ino'tamasuk ambini ba kamudo'. 39 Ako' nyuruh urokng rami koo puokng, Yesus taamo' ka parahu lalu ampus ka daerohMagadan.
Chapter 16UROKNG FARISI BA UROKNG SADUKI NYOBAI' YESUS

1 Lalu, urokng-urokng Farisi ba Saduki atokng mao nyobai' Yesus.Ne'ido' minto' supayo Yesus magari'otn tando ampat ka Sarugo. 2Tapi,Yesus bakato, "Gumare ari, kau bakato, 'cuaca tarokng karamo angit meroh.'3Lalu, oopm ari, 'Ari nyian atokngo angin koat karamo angit meroh ba galap. 'Kau nahui jamae medootn rupo angit, tapi ino' mampu medootn tando-tando zaman. 4Ado katurunan nang jahat, pamabayo' nyian nuntut sabuoh tando, tapi sege' tandopun ano'di bareotn ka io, kacoali tando Nabi Yunus. Lalu, Io ningootn ne'ido' laly dari. PANJALASOTN TANTANG RAGI UROKNG FARISI BA SADUKI5Waktu murid- murid ngaramus ka subarag dano, ne'ido' kaupootn nabanano' roti. 6Lalu, Yesus bakato ka ne'ido', "Paratiotnlah ati-ati ngan ragi urokng-urokng Farisi ba para Saduki." 7Lalu, ne'ido' mulai' ngalakarotn hal koo ka antaro ne'ido'e lalu ba kato, "Nyian karamo diri ino' nabanan roti." 8Tapi, Yesus nahui' hal nyian lalu bakato, "Hei, urokng nang kurang iman, dameo kito' ngalakarotn sabayootn kito' tantang ino' ado roti?9Ameo kau masih ino' ngarati lalu ugo' ino' ingat ka lima ete' roti sak lima ribu urokng, lalu sangape manyak sisa'e nang kau ngumpulotn? 10Ato, tujuh roti sak ampat ribu urokng, lalu sangape manyak karanjang sisa'e nang kau ngumpulotn?11Jamae ke' kau ino' ngarati bahawo Aku ino' ngalakarotn roti ka kau? Tapi ati-ati ka ragi urokng-urokng Farisi ba para Saduki." 12 Ako' koo, ne'ido' baru ngarati bahawo Io ino' ngatootn supayo ati-ati ka ragi roti, tapi ka ajaran urokng-urokng Farisi ba urokng Saduki.YESUS KOO MESIAS13Waktu Yesus ngaramus ka daeroh Kaisarea Filipi, Io batanyo' ka murid-murid-E"Manurut kato urokng, sape ke' Anak Manusio koo?" 14 Ne'ido' nyahut, "Sangape urokng matak Yohanes Pambaptis, nang lain ngatoot Elia, nang lain agi' ngatoot Yeremia, ato saloh seko' para nabi." 15 Lalu, Yesus batanyo' ka ne'ido', "Tapi, manurutngu, sape ke' Aku nyian?" 16 Simon Petrus nyahut, "Kau nyian Mesias, Anak Allah yang hidup!"17Yesus bakato ka io, "Dibarakatilah kau, Simon anak Yunus, sabab buke' daging ba daroh nang nyatootn nyian ka kau, malainkan Bapa-Ku nang ka Sarugo. 18 Lalu, Ku katoot ugo' ka kau bahawo kau nyian Petrus.Lalu, ka atas batu nyian, Aku ngamuato' jemaat-Ku ba gerbang-gerbang Hades ino' nguasaio' io.19Aku mareo' kau kunci karajaan Sarugo.Lalu, dameo ajo' nang kau ikat ka bumi pasti tarikat ugo' ka Sarugo.Lalu, dameo ajo' nang kau apasotn ka bumi pasti apas ugo' ka Sarugo." 20Lalu, Yesus ngingati' murid-murid-E supayo ino' mataki' sape-sape bahawo Io nyian Mesias. YESUS MATAKI TANTANG KAMATIAN-E21Mulai' saat koo, Yesus mulai' magari'ot ka murid-murid-E bahawo Io harus ampus ka Yerusalem manyak hal nang majaro Io ampat ka para urokng tuho-tuho, imam-imam kapalo, mao'pun ahli-ahli Taurat, lalu di bunuh, di bangkitotn ari ka talu. 22Ako' koo, Petrus narik Yesus ka sampinge, nagur Io, lalu ba kato, "Tuhan, kirae Allah jauhotn hal koo dari Kau!Hal nyian ino' akan suoh tajadio' ka Kau." 23Tapi, Yesus mamaik lalu ba kato ka Petrus, "Darilah kau ampat ka adapatn ku, hai iblis! Kau jadi batu sandungan bagiKu sabab kau ino' natapotn pikiranngu ka hal-hal ampat ka Allah, malainkan hal-hal ampat ka manusio."24Ako' koo Yesus bakato ka murid-murid-E, "Kade' ado nang nuno'ot Aku, io arus nyangko' diri'e, mikut salib-e, nuno'ot Aku. 25Karamo sape nang mao nyalamatotn nyawae, pasti kailangan nyawae. Tapi sape nang kailangan nyawae karamo Aku, io pasti namuan nyawae agi'. 26Ameo untunge kalo' urokng namuan saluruh dunio, tapi ka ilangan nyawae?Ato, ameo nang biso urokng bare'ot sak nganti nyawae?27Sabab, Anak Manusio pasti atokng doop kamuliaan Bapa-E barage ba para Malaekat-E lalu maasi' satiap urokng manurut parambuatane. Aku ngatoot 28nang sabare ka kau ad sangape ueokng nang badiri ka sio nang ino' ngalami'o' kamatiotn sampe ne'ido' nanang Anak Manusio atokng ka karajaan-E."
Chapter 17YESUS GARI'E BA MUSA NGAN ELIA

1Ka anam arie, Yesus mabo Petrus, Yakobus, ba Yohanes kamaru' Yakobus, lalu mabo ne'ido' naki ka bukit nang tingi.2 Lalu, Yesus baruboh rupo ka muho ne'ido' . Muhae ba sinar angayo mata ari lalu baju-E saputih cahayo.3Tanang, gari' ka ne'ido' Musa ba Elia, gi' ngalakar ba Yesus. 4Petrus bakato ka Yesus, "Tuhan, baik diri' diop kasio, aku ngamuato' talu ete' kemah kasio, setw' sak Kau, sete' sak Musa, laly sete' sak Elia."5Waktu Petrus masih bakato, ado sete' awan nang tarokng ngalindungi ne'ido', lalu, tanang, ado suaro ampat ka balik awan koo ba kato"Nyianlah anak-Ku Aku picayo'.Dangarotn Io." 6 Waktu murid-murid nangar io, ne'ido' tasongkop muhae sampe ka tanoh kagai'ot. 7 Tapi, Yesus arokng nyameh ne'ido', jare, "Umpatlah, ame gai'." 8 Waktu ne'ido 'ngangkat matae, ne'ido' ino' nanang sapepun, kacoali Yesus sorokng.9Waktu ne'ido' nurun ampat ka bukit, Yesus nyuruh ne'ido', jare, "ame di caritoot ameo nang di nanang tai ka sapepun sampe Anak Manusio di bangkitotnampat ka urokng mati." 10Lalu, murid-murid batanyo' ka Io"Lalu, dameo ahli-ahli Taurat ba kati bahawo Elia arus atokng doho'?11Yesus nyahut, "Elia memangatokng doho'-doho', mao maiki' kaadaan. 12 Tapi, Aku bakato ka kau bahawo Elia dah atokng, tapi ne'ido' ino' kanal ka Io, lalu samao'-mao' ne'ido' ka Io.Jakoo ugo' Anak Manusio labih ba jaro ka kokot ne'ido'." 13Ako' koo para muridnahui' bahawo Io bakato ka ne'ido' tantang Yohanes Pambabtis.SEKO' KAMUDO' DIMEBASOTN AMPAT KA ROH JAHAT14Waktu Yesus ba murid-mueid muokng ka uokng rami, atokng seko' angaki ka Yesus laly ba lutut ka adapatn-E sambil ba kato, 15"Tuhan, kasiani'lah anak ku sabab io sakit ayan, bajaro sidi.Io manyak kai janto' ka api ba ka doop ai'. 16Aku dah nabanan io ka murid-murid-Ngu, tapi ne'ido' ino' biso nyamuhotn io."17Yesus nyahut, "He kau pangkat nang ino' picayo' ba sasat! Sangape lamo agi' Aku diaopmo ba kau?Sangape lamo agi' Aku arus ba sabar ngadapi' kau?Tabanan anakngu koo ka Aku." 18 Lalu Yesus ngarahakngi' roh jahat koo sampe kauar ampat ka kamudo' angaki koo, lalu kamudo' koo langsung samuh di koo ugo'.19Ako'koo para murid atokng ka Yesus, waktu ne'ido' sorokng ba Io lalu ba tanyo',"Dameo kami ino' biso ngoser roh jahat koo?" 20Jare Yesus ka ne'ido',"Karamo iman ngu nang enek.Aku bakato nang sabanare ka kau, kalo iman ngu sa kayo' bege' ' ansabi ajo', kau biso ba kato ka bukit nyian, 'Meohlah ampat ka tampat nyian ka naun!'lalu bukit koo pasti meoh.ino' ado nang mustahil ka kau. 21( Tapi, roh jahat baso nyiankahe biso di oser ngan do'a ba puasa.")YESUS BAKATO TANTANG KAMATIOTN-E22Waktu Yesus ba murid-murid-E gi' bakumpul ka wilayah Galilea,Io ba kato ka ne'ido',"Anak Manusio mao di sarohot ka kokot manusio, 23lalu ne'ido' mao munuh Io, lalu Io mao di bangkitotn ari nang ka talu." Lalu, para murid-E jadi sadih.PANGAJARAN TANTANG MAYAR PAJAK24Waktu ne'ido ngaramus ka Kapernaum, para pangomoan pajak 2 dirham atokng ka Petrus lalu batanyo',Gurungu ini' mayar pajak 2 dirham ge'? 25Petrus nyahut, "Au."Waktu io taamo' ka doop rumoh, Yesus doho-doho bakato ka io,"Jamae pandapatngu, Simon? Ampat ka sape ge'rajo-rajo dunio nyian nagih bea ba pajak? Ampat ka anak-anake ge ampat ka urokng lain?"26Waktu Petrus nyahut, "Ampat ka urokng lain,"Yesus ba kato ka io,"Kali jakoo, anak-anake bebas. 27 Tapi,supayo diri' ini' nyinggung ne" ido', ampuslah ka dano lalu tabakot kai.Iconglah ikotn nang dohi' muokng lalu waktu kau muki' moote, kau pasti namu sakapikng stater.Icoknglah duit koo lalu bareotn ne'ido', bagi-Ku ba bagingu."
Chapter 18SAPE NANG PALING KAYO' KA DOOP KARAJAAN SARUGO?

1Waktu koo, murid-murid atokng ka Yesus lalu ba tanyo',"Sape ge' nang paling kayo' ka karajaan Sarugo?" 2Lalu, Yesus nyaru' seko' kamudo' enek atokng ka Io, lalu nampatotn kamudo' enek koo ka tangoh-tangoh ne'ido', 3lalu ba kato, "Aku ba kato nang sabanare ka kau, kacoali kau ba tobat la jadi angayo kamudo'-kamudo', kau pasti ino' taamo' ka doop Sarugo.4Sape nang ngarandohotn diri'e angayo kamudo' nyian nang koolah io nang paling ayo' ka doop Sarugo. 5Lalu, sape nang narimo' kamudo' enek seko' nyian doop dama-Ku, io narimo' Aku." NGINGATI' TANTANG PANYABAB DOSO 6"Tapi, sape nang nyasatotn seko' ka kamudo'-kamudo' enek nang picayo' ka Aku nyian, labih baik ka io kalo sege' batu kilangan di gantungan ka tege'e lalu di tingoopotn ka laut nang paling doop.7Cilakolah dunio karamo panyasatotn-panyasatotn nang ado ka daapme!Sabab,panyasatotn memang arus tajadi, tapi cilakolah urokng nang ngatangan io. 8 Kalo kokot ba pahangu ngamuat kau badoso, tatak lalu buoknglah koo. labih baik kau taamo' ka doop idup ba kokot nang kutukng ato pincang daripado kokot ba poho duo ete', tapi di buokng ka doop apu narako kakal.9Kalo matangu ngamuat kau badoso, coek lalu buoknglah koo. Labih baik kau taamo' ka doopm idup ba sege' mato, daripado ba mato duo tapi di buokng ka narako api."10"Paratiotnlah, ame kau ngaremehotn seko'pun kamudo' enek nyian.Sabab, Aku ngatoot ka kau bahawo malaekat-malaekat ne'ido' ka Sarugo salalu nanang muho Bapa-Ku nang ka Sarugo. 11 (Sabab, Anak Manusio dah atokng sak nyalamatatno' urokng nang ilang.)PARUMPAMAAN TANTANG DOMBA NANG ILANG12Jamae pandapat ngu?Kali seko' urokng ado 100 eko' domba, tapi nang seko'e sasat, ano' ge' urokng koo ningootn nang 99 eko' koo ka bukit laly ampus ngagui' seko' nang sasat koo? 13 Lalu, kalo io namuan io, sasungguhe Aku ngatootn ka kau,io labih karepootn ka seko' nang sasat koo daripado nang 99 nang ino'sasat koo. 14 Jakoo ugo'lah, buke'lah kamao'an Bapo-Ngu nang ka Sarugo kalo seko' kamudo' enek nyian binaso." NGAJARI' UROKNG NANG BASALOH15"Kalo kamaru' ngu badoso, ampus tojokotn kasalahatne, antaro kau ba io sorokng ajo'. Kalo io nangarotn kau, ba arti kau dah namuan kamaru' ngu. 16 Tapi, kalo io ini' nangarotn kau, babolah seko' ato duo urokng agi' ba kau supayo ampat ka moot duo, talu urokng nyian saksie, tiap katae di tatapotn.17Kalo io bai' nangarotn ne'ido', sampeotn hal koo ka umat. Lalu, kalo pun io nolak ugo' nangarotn umat, kaatie io jadi angayo bangso-bangso lain ba pangumpul pajak.18Aku ba kato nang sabanare ka kau bahawo dameo nang kau ikat ka dunio pasti ta ikat ka Sarugo.Lalu, dameo nang kau apasotn ka dunio pasti apas ugo' ka Sarugo." 19Sakai agi', Aku ba kato ka kau bahawo kalo duo urokng ka antarangu sapakat ka dunio tantang dameo nang ne'ido' minto', nang koo pasti tajadi ka ne'ido' karamo Bapo-Ku nang ado ka Sarugo. 20Sabab, ka tampat duo ato talu urokng ba kumpul doop namo-Ku, Aku ado ka tangoh-tangoh ne'ido'.PARUMPAMAAN TANTANG PANGAMPUNAN21Ako' koo, Petrus atokng ka Yesus lalu batanyo'"Tuhan,sangapeo' kai sabanare aku ngampunio' kamaru'ku nang ba doso ka aku?sampe 6 kau?" 22Yesus ba kato ka io, "Aku ino' ngaroot ka kau sampe 7 kai tapi sampe 70 kai kali 7 kai.23Karamo koolah Karajaan Sarugo di umpamaan angayo rajo nang ngadootn paretongan ba para ambae. 24Waktu io mulai ngadootn paretongan, urokng nang barutokng samanyak 10.000 talenta di icokng ka io. 25Karamo io koo ino' mampu mayar, tuane marentohotn biar io di juo, ba binie ngan anak-anake, ugo' samuo nang ado ka io, ba nang koolah io mayar samuae.26Jadi,ambo koo tasongkop lalu nyamboh tuane, ja katae,'Sabarlah ka aku lalu aku pasti mayar samuae ka kau.' 27Ako' koo, tuan ambo koo kasih ka io, lalu mebasotn io, lalu mare ampunan ka utaknge koo.28Tapi, waktu ambi koo ka uar laly baramu ba ambo laine nang varurokbg 100 dinar ja io, io nangkap lalu dinyakak ambo koo, sambil ba kato, 'Bayar duit nang kau munyop ka aku!' 29 Lalu, ambi nang barutokng koo basujud sambil minto ampun,jare, 'Basabarlah ka aku karamo aku pasti mayar samuae ka kau.'30Tapi,io muangan lalu di namaan ka pinjaro sampe biso mayar samuo utaknge. 31Waktu ambo-ambo nang lain nanang kajadian koo, ne'ido' jadi susoh lalu atokng ngalapor ka tuane samuo nang dah tajadi.32Akoo' koo, tyane nyaru' ambae nang doho tai' lalu ba kato ka io, 'Kau ambo nang jahat. Aku ngampuni' samyo utakngu karamo kau mohon ka aku. 33Buke' ge' kau aruse kasih ka sabayo ambongu, angayo aku gae dah kasihotn ka kau?'34Lalu, tuane, bero sidi, nyarohot io ka para panyikso sampe io biso mayar agi ameo nang di minjaman ka io. 35Bapa-Ku ka Sarugo ugo' pasti ngalakuotn nang sabayo ka kau, kalo kau ino' ngampuni' kamaru' ngu ampat ka doop atingu."
Chapter 19PANGAJARAN TANTANG PACAREOTN

1 Waktu Yesus dah ako' ba kato- kato, Io barangkat ampat ka Galilea lalu sampe ka daeroh Yudea, ka sabarang sunge Yordan. 2 Lalu, karumunan urokng rami manyak nunootn Io, lalu Io nyamuhotn ne'ido' ka koo.3Ado sangape urokng atokng ka Yesus nyoboo' Io lalu batanyo',"Memang di banarotn ge angaki nyareotn binie ba macam alasan?". 4 Lalu, Yesus nyahuti' ja kata-E," Ano' ge kau maco bahawo Io, nang nyiptootn ne'ido' samulo jaji,ngamuat ne'ido' angaki ba ambini,5lalu Io bafirman, 'Karamo koo, angaki arus ningootn bapo'e ba inu'e, laly ba satu ba binie, lalu ne'ido' baduo koo jaji sete' tubuh'? 6Jadi, ne'ido' buke' agi' duo, malainkan sete' tubuh.Karamo koo,dameo nang dah di nyatuotn Allah, manusio ini' muih misohotn io."7Ne'ido' ba kato ka Yesus, "Lalu, ngameo Musa marentohot mareotno' surat carai lalu nyaraiyotno bini?" 8Yesus ba kato ka ne'ido', "karamo atingu karas, Musa nyuruhot kau nyaraiyotn biningu. Tapi, mulae ianolah jakoo. 9 Lalu, Aku ngatootn ka kau bahawo sape ang nyaraiyotn binie, kacoali karamo ba bayo', lalu panganten ba ambini lain, io ba bayo'. "10Murid-murid ba kato ka Io, "kalo angayo nyian masalahe akie ba binie, labih baik ame panganten." 11Tapi, Yesus ba kato ka ne'ido',"Ino samuo urokng biso narimo' kato-kato nyian, kacoali ne'ido' ado baranak. 12Sabab, ado urokng ino panganten karamo memang di maranakotn ampat ka parut inu'e, lalu ado urokng nang ino' panganten karamo di manu'ot urokng lain, lalu ado ugo' urokng nang manu' karamo manu'ot diri'e sak Karajaan Sarugo.Barang sape biso narimo' hal nyian, no' meolah nyoo narimo' io." YESUS BA KAMUDO'-KAMUDO' ENEK13Ako' koo, ado sangape urokng kamudo' enek di ngantat ka Io biar io biso numpangan kokot-E ka atas kamudo'-kamudo' koo lalu doakan ne'ido'. Tapi, murid-murid ngatai' urokbg-urokng koo. 14Tapi, Yesus bakato, " Biarotn kamudo'-kamudo' enek koo. Ame di alangi ne'ido' atokng ka Akusabab Karajaan Sarugo koo nu' urokng-urokng nang angayo kamudo'-kamudo' nyian." 15Ako' Yesus numpangan kokot-E ka atas kamudo'-kamudo' koo, Io dari ampat dikoo. JAMAE NAMU IDUP KAKAL?16Ako' koo, atokng urokng ka Yesus lalu batanyo',"Guru, dameo hal nang baik nang arus aku amuat biar aku namu idup nang kakal?" 17 Lalu, Yesus ba kato ka urokng koo, "Dameo kau batanyo' ka Aku tantang ameo nang baik? Kahe ado Sete' nang baik. Tapi, kalo' kau mao' taamo' kadoop idup, taati'lah parentah-parentah koo."18Urokng koo batanyo' ka Yesus,"Parentoh nang mae?" 'Yesus nyahut, "Ame munuh, ame ba bayo' ame ngait, ame mare' ka saksiot palsu, 19 hormati' bapo'ngu ba inu'ngu, lalu kasihi' sabayangu manusio angayo kau ngasihi' diri'ngu sandiri'."20Urokng mudo koo ba kato ka -Io, "Samuo hal koo dah ku taati', dameo agi' nang masih kurang?" Yesus ba kato 21ka io, "Kalo kau mao' sampurna, ampus lalu juolah samuo barang ngu nang ado.Lalu, bare'otlah ka urokng sontok, pasti kau ado ba harto ka Sarugo, Je' tuno'ot Aku."22Tapi, waktu urokng mudo' koo nangar kato nyian, io ampus sambil ba sadih karamo io kayo sidi.23Lalu, Yesus ba kato ka murid-murid-E, "Aku ngatootn nang sabanare ka kau,susoh sidi urokng kayo biso taamo' ka doop Karajaan Sarugo. 24Sakai agi', Aku ngatootn ka kaubahawo labih mudoh seko' onto ngalewati' ubokng jarupmdaripado urokngkayo taamo' ka Karajaan Allah."25Waktu para murid nangar kato koo, ne'ido' jadi heran, lalu ba kato,"Kalo jakoo, sape nang biso di salamatotn?" 26Sambil nanang ne'ido', Yesus bakato"Ba manusio hal nyian mustahil, tapi ba Allah, samuo hal koo mungkin." 27 Ako'koo, Petrus bakato ka Io,"Tananglah, kami dah ningootn samuae lalu nuno'ot Kau. Jadi, dameo nang mao' kami tarimo'?"28Lalu, Yesus bakato ka ne'ido', "Aku ngatootn nang sabanare ka kau bahawo kau, nang nuno'otn Aku kadoopm dunio nang barahu, waktu Anak Manusio duduk ka takhta kabasaran-E, kau ga'e pasti duduk ka atas dua balas takhta sa' ngakimi' kadua balas suku Israel.29Lalu, satiap urokng nang dah ningootn rumoh, kamaru' angaki, kamaru' ambini,bapo', inu', kamudo'-kamudo' ba umae karamo dama-Ku pasti narimo' saratus kai lipat lalu pasti mawarisi' idup nang kakal. 30 Tapi, manyak urokng nang doho' jadi dudi, lalu nang dudi jadi doho'."
Chapter 20PERUMPAMAAN TANTANG PARA PAKARAJO KABON ANGGUR

1"Sabab, Karajaan Saruga angayo ampu' kabon nang oop-oop dah ampus ngago pakarajo-pakarajo kabon anggure. 2Waktu io dah sapakat ba para pakarajo koo sa dinar sa ari, io nyuruh ne'ido' ka kabon anggure.3Lalu, kiro- kiro pado jam katalu io ampus lalu nanang nang laine gi' badiri nganggur ka tampat umum. 4Lalu, io bakatoka ne'ido', 'Kau, ampuslah ugo' ka kabon anggur lalu dameo nang pantas aku bare'ot ka kau." Lalu, ne'ido'pun ampus.5Sakai agi', sakitar jam ka anam lalu ja ka sambilan io ampus ngarajaan hal nang sabayo. 6Lalu, kiro- kiro jam ka sabalas,lo ampus lalu batamu ba nang laine tangoh badiri lalu io bakato ka ne'ido', 'Dameo kau badiri ka sio nganggur ba saarianan?' 7Ne'ido' ba kato ka io, 'Karamo nape' ado nang nyuruh kami bakarajo.'Ampu' kabon koo ba kato ka ne'ido','Kau, ampuslah ugo' ka kabon anggurku.'8Waktu ari dah mao' maam, ampu' kabon koo bakato ka mandore, 'Saru'lah para pakarajo lalu bayarotn ka ne'ido' upahe mulai' nang pangabisan sampe nang partamo .' 9Waktu ne'ido' nang bakarajo jam ka sabalas, atokng,masing-masing urokbg narimo' 1 dinar.10Waktu ne'ido' nang bakarajo partamo kai, atokng, ne'ido' kiro narimo'o labih manyak. Tapi, ne'ido' masing-masing narimo' 1dinarugo'.11Waktu narimo' io, ne'ido' marotes ka ampu' kabon. 12Ne'ido' ba kato, 'Urokng-urokng nang masok pangabisan kahe bakarajo salamo 1jam, lalu kau ngamuat ne'ido' sabayo ba kami, nag dah nanggong baban ba darokng ba saarianan.'13Tapi, ampu' kabon ko nyahuti lalu ba kato ka nang seko' 'Kamaru' aku ino' basaloh ka kau.Buke' ge kau dah sapakat ba aku 1 dinar? 14Icoklah nu'ngu darilah, tapi aku mao' mare' ka urokng nang pangabisan nyian, sabayo ba nu' ngu.15Ano' di banarotn ge' aku ngarajaan dameopun nang ku mao' ka barangku sorokng? Ato, matangu jahat, karamo aku baik?' 16Jadi, nang pangabisan pasti jadi nang pamulo,lalu nang pamuli pasti jadi nang pangabisan."YESUS BAKATO AGI' PASAL KAMATIOT-E17Waktu Yesus mao' ampus ka Yerusalem, Io nabanan dua balas murid-E sacaro ba pisoh-pisoh. Doop pajaanan Io bakato ka ne'ido', 18 "Tananglah, diru' noroko' Yerusalem lalu Anak Manusio mao' di sarohotn ka imam-imam kapalo ba ahli-ahli Taurat.Ne'ido' pasti ngukum Io ba kamatiotn. 19 Lalu, ne'ido' pasti nyarohotn Io ka bangso-bangso lain sa' ngoloan, nyambuki', lalu nyalipotn Io.Lalu, pado ari ka talu, Io di bangkitotn."PAMINTOOT INU' ANAK-ANAK ZEBEDEUS20Ako'koo, inu' anak-anak Zebedius ba anak-anake atokbg ka Yesus lalu nyamboh ba pinto' ka Yesus. 21Lalu, Yesus ba kato ka io,"Dameo nang kau mao'an?"Inu'e koo nyahut, "Parentohotnlah biar ka duo anakku biso duduk doop Karajaan-Ngu, seko' sabaloh kanan-Ngu lalu seko' ka sabaloh keba'-Ngu."22Tapi, Yesus nyahuti' "Kau ino' ngarati dameo nang kau minto'. Sanggup ge kau nyocoki' galas nang Ku nyocoki'?"Ne'ido' ba kato ka Yesus, "Au' kami sanggup." 23Yesus bakato ka ne'ido', "Kau memang nyocok ampat ka galas-Ku, tapi duduko' ka kanan-Ku ba keba' - Ku, buke'lah hak-Ku mareotno' io, malainkan sa' ne'ido' nang dah disiapotn Bapa-Ku." 24 Waktu sapuluh murid nang lain nangarot Io, ne'ido' bero ka duo baradi' koo.25Tapi, Yesus nyaru' ne'ido' lalu bakato, "Kau nahui' bahawo para panguaso bangso-bangso lain ba kuaso ka ne' ido', lalu urokng-urokng ayo' majaanan tugas ka ne'ido'. 26Sabanare ini' jakoo ka antaro kito' tapi sape nang mao' jadi ayo' ka antaro kito, io arus jadi palayanngu. 27 Lalu, sape sajo' nang mao' jadi nang pamulo ka antaro kito', io arus jadi ambo ngu, 28sabayo angayo Anak Manusio nang atokng buke' dilayanio' , tapi mao' malayani' ba mare'ot nyawa-E sa' nabus manyak urokng." DUO UROKNG BUTO' DISAMUHOTN29Lalu, waktu ne'ido' ningootn Yerikho, karumunan urokng rami nunootn Io. 30 Lalu, duo urokng buto' nang duduk ka sisi marago, waktu nangar bahawo Yesus ngaintas, ne'ido' ngampak, "Tuhan, Anak Daud, kasihani'lah kami!". 31Urokng rami nyabut ne'ido' supayo ne'ido' diam.Tapi, ne'ido' mangkin koat ngampak," Tuhan, Anak Daud, kasihani'lah kami!"32Lalu, Yesus baranti nyaru' neido'. Io bakato, "Dameo nang kito' maoan ka Aku nyian?" 33Ne'ido' ba kato ka Io, "Tuhan, kami mao' mato kami dibukootn," 34Yesus tagarak karamo kasihotn ka ne'ido',lalu nyameh mato ne'ido', waktu koo ugo'lah ne'ido' narimo' pananangane agi', lalu, nunootn Yesus.
Chapter 21YESUS DINYAMBUT ANGAYO RAJO

1Waktu e'ido' dah samak ka Yerusalem ngaramus ka Betfage, ka bukit Zaitun, Yesus ngirim duo urokbg murid-E; 2Ja kata-E ka ne'ido' "Ampuslah ka kampokng nang ado ka adapotn kito' koo, lalu kito' pasti langsung namu seko' keledai nang ta ikat ba anake.Apasotn ikatatne tabanan ka duoe ka Aku. 3Kalo ado urokng nang bakato ka kito', kito' arus ba kato, 'Tuhanmaraluotn io,"lalu io pasti ngiriman io."4Hal nyian tajadi supayo taganapilah dameo nang d katoot oleh nabi: 5 "Katoot ka putri Sion, 'Tananglah, Rajangu atokng ka kau, baik ati, naik keledai, ba seko' keledai mudo', anak keledai beban.Zakharia 9:96Murid-murid ampus lalu ngarajaan dameo nang Yesus nyuruhotn. ka nek'ido'. 7 Ne'ido' nabanan keledai ba anake koo, lalu ne'ido' muangan jubah-jubah ka atas keledai koo, lalu Yesus duduk ka atase. 8Sabagian ayo' ne'ido' koo ngampar jubah-jubahe ka marago, lalu nang laine nataki dohotn kayu lalu, di ngejet ka marago.9Manyak urokng nang bajoot ka muha-E lalu ne'ido' nang nunootn Io ba kampakotn, "Hosana bagi Anak Daud! 'Dibarakati'lah Io nang atokng doop damo Tuhan.' Hosana di tampat nang paling tingi!"Mazmur 118:25-26 10Waktu Yesus taamo' ka Yerusalem, saluruh kota ribut. Ne'ido' batanyo' Sape ge Io nyian?" 11Lalu, urokng rami koo nyahut, "Io koo Nabi Yesus, ampat ka Nazaret di Galilea." YESUS NYUCIOTN BAIT ALLAH12Lalu, Yesus taamo' ka Bait Allah lalu ngoser urokng nang ba juo mai di Bait Allah, lalu matungekngi' mejo-mejo panukarotn duit ba bangku-bangku ne'ido'nang nyuo burukng-burukng daro. 13Io bakato ka ne'ido' "Dah tatulis,' Rumah-Ku pasti di sabut rumoh doa,' tapi kau nyadiotn io angayo sarokngparampok," 14Lalu, urokng nang buto' ba nang elat atokng ka Io di Bait Allah, lalu Io nyamuhotn ne'ido'.15Tapi,waktu para imam kapalo ba ahli-ahli Taurat nanang nang endoh-endoh nang Yesus ngamuat lalu nanang kamudo'- kamudo' nang ba kampakotn doopm Bait Allah, "Hosana Bagi Anak Daud,"ne'ido lalu bero. 16Lalu, ba tanyo' ka Yesus, "Nangar ge' Kau dameo jare kamudo'-kamudo' nyian?" Lalu, Yesus nyahuti' ne'ido, "Au, nape'suoh ge kau maco, 'Ampat ka moot bayi-bayi va kamudo'- kamudo' nang nyusu', Kau dah nyiapotn pujian sa'diri'-Ngu sorokng.?" 17Ako' koo, Yesus ningootn ne'ido' lalu kauwar ampat ka kota koo ampus ka Berania lalu bamaam kanaun. YESUS NOJOKOTN KUASO IMAN18Kanio', oopm ari, waktu Yesus puokng ka koto, Io maraso kaparotn. 19 Lalu, waktu Io nanang puhutn aro' ka sisi marago, Io ngampusi tapi ino' namun dameo-dameo, kacuali daukng-dauknge kahe.Lalu, Io bakato ka puhutn koo, "ino' ihane agi kau ba buoho' sampe salama-lamae!" "Waktu koo ugo' puhutn aro' koo marige.20Waktu murid-murid nanang io, para murid ta cangang-cangang lalu batanyo',"Jamae puhutn aro' koo pane langsung marige?" 21Lalu, Yesus nyahuti' ne'ido'"Sasungguhe Aku bakato ka kau, kalo Kau ado ba iman lalu ino' bimbang, kau ino' nyo kahe ngarajaano' puhutn aro' nyian, mungkin kau bakato ka bukit nyian, 'Tarangkatlah, lalu tabakotnlahka doopm laut,'nang koo pasti tajadi. 22Lalu, samuae nang kau minto' doopm doa, picayo'lah, kau pasti narimo' io.'PAMIMPIN YAHUDI INO' PICAYO' KA KUASA YESUS23Waktu Yesus taamo' ka Bait Allah, para imam kapalo ba para tuho-tuho bangso Yahudi atokng ka Io samantaro Io gi' ngajar lalu batanyo', "Ba kuaso dameo bo Kau ngarajaan hal-hal nyian? Lalu, sape ge nang mare' Kau kuaso nyian?". 24 Yesus nyahuti' ne'ido', "Aku ugo' mao' batanyo' ka kito',nang.mae kito' biso nahui , Aku ugo' pasti mataki' kau ba kuaso dameo Aku ngarajaan samuae nyian.25Ampat kamae ge' baptisan Yohanes? Ampat ka Sarugo ge ampat ka manusio?" Lalu, ne'ido' mulai marukuman io ka sabayaatne, jare, "Kalo diri' ba kato,'Ampat ka Sarugo,' Io pastj bakato,'Kalo jakoo, dameo kau ino' picayo' ka Yohanes?' 26Tapi, kalo diri nyahut, 'Ampat ka manusio.'diri' gai' ka urokng rami karamo ne'ido' samuae nganggap bahawo Yohanes koo nabi." 27Kenyo ne'ido' nyahuti' Yesus, "Kami ino' nahui'." Lalu, Yesus bakato, "Kalo jakoo, Aku ugo' bai' mataki' kau make kuaso dameo Aku ngarajaan hal-hal nyian." PARUMPAMAANTANTANG DUO UROKNG KAMUDO'28Tapi, dameo pandapatngu?Ado ado urokng nang baranak duo aki-aki, io atokng ka nang seko' lalu bakato, 'Anakku, ampus lalh bakarajolah ari nyian ka kabon anggur.' 29Lalu, io nyahuti', 'aulah, Pak,' tapi ako' koo io ino' ampus. 30Ako' koo, bapok koo ampus kannang ka duo lalu bakato nang sabayo. Kamudo' koo nyahut,'Bai', tapi io nyasal lalu ampus.31Sapelah kamudo' baduo koo nang nurut ka bapak-e?Ne'ido' bakato,"nang kaduo (pangabisan).""Sabanare, aku bakato ka kau bahawo para pangumpul pajak ba palacur-palacur pasti taamo' ka doop Karajaan Allah ngadohoi' kau. 32 Sabab, Yohanes atokng ka kau doopm jootn jabanarotn lalu kau ino' picayo' ka io, tapi, para pangumpul pajak ba palacur-palacur picayo' ka io.Lalu, kau, waktu nanang hal nyian ino' sidi nyasal ako'e jadi kau biso picayo' ka io."PARUMPAMAANTANTANG AMPU' BA PANYEWO KABON ANGGUR33Dangarlah parumpamaan nang lain. Ado ampun kabon nang nanami' sabooh kabon anggur, lalu masang pagar ka sakalilinge tampat pamarasot anggur, lalu madiriotn manara.Ako' koo, io nyewootn kabon anggure ka sangape urokng patani, lalu io barangkat ka luar nagari. 34 Waktu musim buoh dah ampir nyampe, io nyuruh ambo-ambo-e (kuli) ka patani-patani koo supayo narimo' buahe.35Lalu, para patani nangkapi' para pelayan koo lalu mangkong nang seko', munuh nang seko' lalu nang laine d maramakngi' ba batu. 36 Sakai agi', ampu' kabon koo nyuruh ambo-amboe nang lain, labih manyak daripado sanape'e.Lalu, para patani koo ngarajaan hal nang sabayo ka ne'ido'. 37 Ujuknge, ampu' kabon koo nyuruh anake ka ne'ido', ja katae, 'Ne'ido' pasti tunduk ka anak ku.'38Tapi, waktu para patani koo nanang anake, ne'ido' ba kato ka sabayaatne, 'Io koo ahli waris, je' diri' munuh io lalu rampas warisane.' 39Lalu, ne'ido' nangkap anak ampu' kabon koo, di nabakotn ka uas kabon anggur, lalu di munuh.40Karamo koo, waktu ampu' kabon anggur koo atokng, ameolah nang io karajaano' ka patani-patani koo?". 41 Ne'ido' ba kato ka Io, "Io pasti binasootn urokng-urokng jahat koo labih jahat agi', lalu nyewootn kabon anggure ka patani-patani nang lain, nang pasti nyarohotn buohe ka io waktu musime."42Yesus bakato ka ne'ido', "Ano' suoh ge kau maco ka doop Kitab Suci: 'Batu nang tukang-tukang nolak koo dah jadi batu panjuru. Hal nyian tajadi ampat ka pihak Tuhan, lalu hal nyian endoh ja mato diri''? Mazmur118:22-2343Karamo koo, Aku bakato ka kau, Karajaan Allah pasti di icok ampat ka kau lalu pasti di bare'otn kaurokng-urokng nang ngaselotn buahe. 44Lalu, sape nang janto' ka atas batu nang koo pasti di pacohotn barerangan; lalu sapepun nang katimpo' batu nyian pasti kali'."45Waktu imam-imam kapalo ba urokng -urokng Farisi nangar parumpamaan-parumpamaan-E, ne'ido' ngarati bahawo Yesus tangoh ngalakarotn tantang ne'ido'. 46Tapi,waktu ne'ido' barusoho na'apo' ( nangkapo') Yesus, ne'ido' gai' ka urokng rami koo karamo urokng nang rami koo nganggap bahawo Yesus koo nabi.
Chapter 22PARUMPAMAANTANTANG UROKNG NANG DI NGUNDANG KA PESTO PANGANTEN

1Yesus ba kato agi' ka ne' ido' doop parum pamaan-parumpamaan, ja kata-E 2"Karajaan Sarugo biso di umpamaan angayo rajo nang ngadotn pesto panganten anak angakie. 3 Lalu, io nyuruh ambo-amboe( kuli-kulie )nyaru' urokng-urokng nang dah di ngundang ka pesto koo, tapi ne'ido' bai' atokng.4Lalu, rajo koo nyuruh agi' kuli kulie ( ambo-amboe)nang lain, ja katae, 'Batakotnlah ka urokng-urokng nang di ngundang, Tanang, aku dah nyiapotn pamakananku.Sapi-sapi angaki ba piharootn-piharootn nang mano' samuae dah ku nyambaleh,lalu, samuae dah siap.Atoknglah ka pesto panganten nyian.'5Tapi, ne'ido' ino' paduli lalu badariatni', seko'. ka umae, nang lain ka usahae, 6lalu nang laine nangkapi ambo-ambo (kuli-kuli) rajo koo, di nyikso, lalu ne'ido' munuhi'. 7Mangkenyo, sang rajo berobat, lalu io ngirim tantara-tantarae, binasootn pambunuh-pambunuh koo, lalu di nunu koto ne'ido'.8Ako' koo io ba kato ka amba-ambae,'Pesto panganten dah siap, tapi urokng-urokng nang dingundang koo ino' pantas. 9Mangkenyo, ampuslah ka marago-marago rayo' lalu undanglah sangape manyak urokng nang biso kau tamui' ka pesto panganten nyian.'. 10Mangkenyo ambo-ambo koo ampus ka marago-marago ngumpulotn samuo urokng nang ns'ido' namui', nang baik ba nang jahat. Lalu, tampat panganten koo dah baisi' ba para tamoe.11Tapi, waktu rajo taamo' batamuo' ba para tamoe-e, io nanang ado ba urokng di na'un, nang ino' ba pakean pesto pesto panganten. 12 Io ba kato ka urokng koo,'Kamaru' jamae kau niso taamo' ka sio kalo ino' ba pakean sa' pesto panganten?'Lalu, urokng kootadiam.13Ako' koo rajo koo bakato ka amba-ambae, 'Ikatlah kokot ba pahae, lalu tabakotnlah io ka doopm kagalapotn nang paling uas.Dinaun, pasti ado tangis ba garek gigi.' 14Sabab, manyak urokng dinyaru', tapi sadikit nang di milih." USOHO PAMIMPIN YAHUDI SA' NGAJANAHANIO’YESUS15Ako' koo, urokng-urokng Farisi ampus lalu ba pakat supayo ne'ido' biso ngajanahani' Yesus ba kata-E. 16Lalu, ne'ido' ngirim murid-murid ne'ido' ka Yesus, barage ba urokng-urokng Herodian. Ne'ido' ba kato, "Guru, kami nahui' bahawo kau jujur lalu ngajarotn marago Allahdoopm ka banarotn.Kau ini' gai' ka sapepun karamo Kau ino' nanang rupo. 17 Kalo jakoo, katootnlah pandapat-Ngu ka kami. Dibanarotn ge mayar pajak Ka kaisar ato ino'?"18Tapi, Yesus nahui' kajahatotn ne'ido' lalu bakato, "Dameo kau nyobai' Aku, He munafik? 19Tojokotnlah ka Aku duit pajak koo."Lalu, ne'ido' nyarohotn sakapikng dinar ka Io.20Lalu,Io ba kato ja ne'ido', "Gabar ba tulisan sape ge nyian?" Ne'ido' nyahuti',"Kaisar." 21Ako' koo, Yesus bakato ka ne'ido', "Karamo koo, bayarlah ka kaisar dameo ajo' nang nu' kaisar, lalu ka Allah dameo ajo' nang nu' Allah." 22 waktu nangar io, ne'ido' ta heran-heran, lalu ningootn Io dari.USOHO UROKNG SADUKI SA' NGAJANAHANIO’YESUS23Ari koo ugo', urokng-urokng Saduki, nang bakato bahawo ino' ado kabangkitotn, atokng ka Yesus lalu batanyo' ka Io. 24 Ne'ido' bakato, "Guru, Musa bakato bahawo kalo angaki mati ino' baranak, kamaru'e angaki arus manganteni' binie lalu narusotn katurunan kamaru'e nang mati koo.25Kanio', ado tujuh baradi' di antaro kami.Nang tuho panganten, lalu mati ino' baranak, lalu ningootn binie sa' kamau'e. 26 Jakoo ugo' ba nang ka duo, ka talu, sampe ka nang ka tujuh. 27Ahire , nang bini koo ugo' mati. 28Waktu ari kabangkitotn, ambini koo jadi bini sape dari katujuh baradi' koo?Sabab, ne'ido samuae dah manganteni' io."29Tapi, Yesus nyahut lalu bakato ka ne'ido', "Kau tasasat, ino' ngarati Kitab Suci mao'pun kuaso Allah. 30Sabab, pado ari kabangkitotn, ne'ido' nang ino' panganten mao'pun nang di manganteni', tatap angayo malaekat-malaekat ka Sarugo.31Tapi, manganai' kabangkitotn urokng-urokng mati, nape' ge kau maco dameo nang dah Allah ngatootn ka kau, 32' Akulah Allah Abraham, Allah Ishak, ba Allah Yakub'?Io buke' Allah urokng mati, malainkan Allah urokng idup." 33 Waktu urokng rami nangarotn hal nyian, ne'ido' ta heran-heran ka pangajaran-EUKUM MAE GE' NANG PALING PANTING?34Tapi, waktu urokng-urokng Farisi nangar bahawo Yesus dah ngamuat urokng-urokng Saduki tadiam, bakumpulah ne'ido'. 35Ako' koo , seko' antaro ne'ido', ahli Ukum Taurat, batanyo' ka Yesus ngujio' Io, 36"Guru, parentoh mae ge nang Paling panting doopm Ukum Taurat?"37Lalu, Yesus bakato ka io, "Kau arus ngasihi' Tuhan Allahngu sampe saganap atingu, ba saganap jiwangu, lalh ba saganap pikiranngu. 38Nyianlah parentoh nang paling ayo' ba pamulo.39Nang ka duo s,aparati nyian, "Kau arus ngasihi' sabayo'otngu angayo diri'ngu sorokg.' 40Doopm kaduo parentoh nyian,tagantung samuo Ukum Taurat ba Kitab Nabi."PATANYAAN TANTANG MESIAS41Kanio', samantaro urokng-urokng Farisi bakomo' sabayo-bayo, Yesus batanyo' ka ne'ido', 42 "Jamae pandapatngu tantang Kristus?Anak sape ge Io?" Ne'ido' bakato ka Io, "Anak Daud."43Io bakato ka ne'ido', "Kalo jakoo, jamae Daud, doopm Roh(sumangat), nyaru' Io 'Tuan', jare, 44 Tuhan bafirman ka Tuanku, "Duduklah di sabaloh kanan-Ku, sampe Aku nampatotn musuh-musuh-Ngu ka baboh paha-Ngu.'? Mazmur 110:145Kalo Daud nyaru' Kristus koo 'Tuan', jamae myngkin Io koo anak Daud?" 46 Ino' seko' urokng pun nang biso nyahut sapatoh katopun ka Io.Lalu, mulai' ari koo, ino' ado urokng nang barani batanyo'-batanyo' agi' ka Io.
Chapter 23YESUS NGINGATI' PAMIMPIN AGAMO

1 Ako'koo, Yesus bakato ka urokng rami ba murid-murid-E, 2"Para ahli Taurat baurokng Farisi duduk ka atas bangku Musa. 3 Karamo koo, samuo hal, samanyak nang ne'ido' ngatootn ka kau, karajaan ba paratiotnlah.Tapi, ame turuti' kalakuan-kalakuane karamo ne'ido ngatootn io, tapi ini' ngarajaan io.4Ne'ido ngikatotn tanggongan-tanggongan nang barat ka atas bahu urokng lain. Tapi, ne'ido' ajo' bai' ngaih ba jari ne'ido'. 5Ne'ido' ngarajaan samuo pabuatane biar di tanang urokng.Ne'ido' nganyakngi' tali-tali sambayange lalu ngayai' rumbe-rumbe ujukng jubahe.6Ne'ido' suko tampat nang. tahormat doopm pajamuan, tampat duduk nang ka muho doopm sinagoge-sinagoge, 7salam hormat katampat -tampat umum, lalu urokng-urokng nyabut io Rabi.8Tapi, kau ame di sabut rabi karamo kahe seko' Gurungu, lalu kito' samuo ba kamaru'. 9Ame nyabut sape sajo' jadi bapakngu ka dunio nyiankaramo seko' ajo' Bapakngu, Io nang ado ka Sarugo. 10Ame ugo' kau disabut pamimpin karamo seko' ajo' pamimpinngu, kahe Kristus.11Tapi, nang paling kayo' di antarangu, iolah nang jadi palayanngu. 12Sape nang ningiotn diri'e pasti di babohotn lalu sape nang mabohotn diri'e io pasti di tingiotn.13Cilakolah kau, ahli-ahli Taurat ba urokng-urokng Farisi, urokng-urokng munafik! Kau nutup pintu Sarugo ka muho urokng karamo kau sorokng ino' taamo' lalu ino' ugo' muihotn ne'ido' nang mao' taamo'. 14Cilakolah kau, he ahli-ahli Taurat ba urokng-urokng Farisi, urokng-urokng Munafik!Kau ngicakngi rumoh para jande lalu sa' kau ba puro'-puro' ngamuat doa-doa nang anyokng.Karamo koo, kau pasti narimo' ukuman nang labih barat. 15Cilakolah kau, he ahli-ahli Taurat ba urokng-urokng Farisi, urokng-urokng munafik!Kau majaatni' lautan ba tanoh sa' nabanano' urokng taamo' ka agamanguLalu, waktu io dah masok , kau ngamuat io anak narako, dua kai lipat dari pado kau16Cilakolah kau, he para pamimpin buto', nang ba kato"Sape nang ba sumpoh atas namo Bait Allah, nang koo ino' ado artie.Tapi, sape nang ba sumpoh atas namo amas Bait Allah, io tarikat ba sumpahe koo." 17Kau, nang bodo ba nang buto'! mae nang paling kayo', amas ato Bait Allah nang ngudusotn amas koo?18Lalu, sape nang ba sumpoh atas namo Altar,sumpoh koo ino' ado artie.Tapi, sape nang ba sumpoh atas namo pasambohotn ka atas altar koo, io tarikat ba sumpahe koo.' 19He kau urokng-urokng buto'! mae nang paling ayo', pasambohotn ato altar nang ngudusotn pasambohotn koo?20Karamo koo, sape nang basumpoh atas altar, basumpoh atas altar ba samuo nang ado ka atase. 21 Lalu, sape nang basumpoh atas Bait Allah, basumpoh atas Bait Allah ba atas Io nang diopm ka daapme. 22Lalu, sape nang basumpoh atas Sarugo, basumpoh atas takhta Allah, lalu atas Io nang duduk ka atase.23Cilakolah kau,he ahli-ahli Taurat ba urokng-urokng Farisi, urokng-urokng munafik!Kau mare' pasapuluhatn ngu ampat ka salasih, adas manis, jintan, tapi dah ningootn hal-hal nang labih barat dari Hukum Taurat, macam kaadilotn, balas kasihotn, ba iman. Hal-hal nyianlah nang saharuse kau karajaan tapi ino' ningootn hal-hal nang lain. 24 Kau pamimpin-pamimpin buto', nang nyaring nyamuk lalu nootn unto seko'!25Cilakolah kau, he ahli-ahli Taurat ba urokng-urokng Farisi, urokng-urokng munafik!Sabab, kau marasihotn bagian uas galas ba pingatn ngu, tapi bagian doopme baisi' rampasotn ba kasarakohotn. 26Kau, urokng-urokng Farisi nang buto'!Barasihotn doho' bagian doopm galas ngu ba pingatn ngu, baru' bagian uase ugo' biso jadi barasih.27Cilakolah kau, ahli-ahli Taurat ba urokng-urokng Farisi, urokng-urokng munafik!Sabab, kau sabayo angayo patunuan nang di ngacat putih, bagian uase gari' gagas, tapi bagian doopme baisi' ba tuokng-tuokng urokng mati ba samuo kanajisot. 28Jakoo ugo' kau, ka uar kau gari' banar ka manusio. Tapi, bagian doopm kau baisi' ngan kamunafikotn ba kajahatotn.29Cilakolah kau, ahli-ahi Taurat ba urokng-urokng Farisi, urokng-urokng munafik!Sabab, kau ngamuat patunuan para nabi lalu ngagasi' nisan-nisan urokng-urokng saleh, 30lalu ba kato, 'Kalo kami dah idup jaman nenek moyang kami, kami ino' campur tangan ba ne'ido' doopm daroh para nabi.' 31 Kalo jakoo, kau ba sakai atas diri' ngu sandiri' bahawo kau nyian anak-anak ne'ido' nang munuhi para nabi.32Jadi, ganapi'lah ukuran para nenek moyang ngu. 33Kau. uar-uar katurunan uar baludak, jamae kau ngapasatno' diri' ngu dari ukuman api narako?34Karamo koo, Aku ngiriman nabi-nabi, urokng-urokng bijaksano, ba ahli-ahli Taurat ka kau.Sangape dari ne'ido pasti kau bunuh ba kau salipotn, sangaepun pasti kau pangkongi' di sinagoge-sinagoge ngu, lalu kau ngarumayo' dari kota ka kota , 35supayo samuo daroh urokng-urokng banar nang di tumpohotn ka tanoh paati atokng ka kau, mulai' mulai' daroh Habel, urokng nang banar koo, sampe ka daroh Zakharia, anak Berekhya, nang kau munuh di antaro Bait Allah ba altar. 36Sasungguhe, aku bakato ka kau bahawo samuo hal-hal nyian pasti atokng atas katurunan nyian."UKUMAN BAGI YERUSALEM37"OhYerusalem, Yerusalem nang munuhi' para nabi lalu ne'ido nang di ngirim ka io dinabaki ba batu.Raso salalu Aku ngumpulano' anak-anakngu sabayo-bayo, angayo uyukng manok ngumpulan anak-anake ka baboh seape, tapi kau bai'. 38Tananglah, rumahngu kau ningaatni' jadi sunyi'. 39 Sabab, Aku ngatootn ka kaubahawo mulai' kanio' kau dah ini' nanango' Aku agi' sampe kau ba kato,'Dibarakatilah Io nang atokng doop damo Tuhan.""
Chapter 24KHOTBAH YESUS TANTANG AKHIR ZAMANBAIT ALLAH PASTI DIRUNTUHOT

1Yesus kauar ampat ka Bait Allah lalu dari waktu para murid-E atokng nojokatno' bangunan-bangunan Bait Allah ka Io. 2Lalu, Io batanyo' ka ne'ido' , "Ino' ge kau nanang samuo hal nyian? Aku ngatootn nang sabanare ka kau bahawo ino' ado sege batu pun di sio nang si biarotn ado diatas batu nang lain, nang ino' di runtuhatno." MULO-MULOBAJARO3Lalu, Yesus duduk ka atas bukit Zaitun, murid-murid atokng ka Io seko'-seko', lalu bakato," Katootn ka kami, kamie kajadian hal-hal koo lalu dameo nang jadi tando-tando ka atangan Ngu ba ahir zaman nyian?" 4 Yesus nyahuti' ne'ido', "Paratianlah supayo ame ado urokng nang nyasatot kau. 5Sabab, manyak nang atokngo atas damaKu lalu ba kato,'Aku nyian Kristus,' lalu ne'ido' pasti nyasatotn manyak urokng.6Kau pasti nangar paparangan ba barito-barito tantang parang.Paratiotnlah supayo kau ino' gai' karamo hal-hal nyian arus tajadi, tapu nyian nape' kasudahatne. 7Sabab, bangso pasti bangkit malawan bangso, karajaan pasti malawan karajaan, lalu di mae-mae tampat pasti ado kaparotn ba gempa bumi. 8Samuo hal nyian pamulaan bajaro sakit baranak.9Ako' koo, ne'ido' pasti nyarohotn kau ka panyiksootn, lalu munuh kau, lalu kau di tegetotn saluruh bangso karamo dama Ku. 10Pado waktu koo, manyak nangtakano', lalu saling nyarohotn, bategetotn seko' ba nang laine. 11Manyak nabi palsu ba muokatni' lalu nyasatotn manyak urokng.12Sabab, palanggaran samakin batamoh, kasih kamanyakotn urokng pasti jadi dingin. 13 Tapi, urokng nang batahan sampe pangabisan pasti disalamatotn. 14 Lalu, Injil karajaan nyian pasti dibaritoitn ka saluruh duniosa' kasaksiotn samuo bangso, lalu ako' koo kasudahane pasti atokng.BAJARO NANG AYO' BA KRISTUS-KRISTUS PALSU15"Jadi, waktu kau nanang pambinaso kajam, angayo nang nabi Daniel ngatootn, badiri di tampat suci, para pambaco harus ngarati, 16jadi, ne'ido nang ado di Yudea arus dari ka bukit. 17Sape nang ado di atap rumoh, amelah io turutn ngicokngo' ameopun ampat kadoopm rumahe. 18Sape nang ado ka ymo, ame puokngo' ngicokngo' jubahe.19Tapi, cilakolah ne'ido' nang babuntikng ba nang nyusui' kamuda'e pado ari-ari koo. 20Badoalah supayo waktu kau dari ame musim dingin atopun waktu ari Sabat. 21 Karamo ako' kootahadi musim bajaro ayo', angayo nang nape' suoh tajadi mulai pamulaan dunio sampe kanio', memang ino' akan suoh tajadi agi'. 22Lalu, kalo' ari-ari koo ino' di konokotn, ini' ado idup nang akan di salamatotn.Tapi karamo ne'ido' nang tapilih, ari-ari koo pasti di konokotn.23Ako' koo, kalo ado urokng bakato ka kau, 'Tanang, Kristus ado ka sio,'ato ' Io ado ka naun', ame picayo' ka io. 24Sabab, kristus-kristus palsu pasti ba muokatni' lalu pasti ngadootn tando-tando nang ayo' ba mujizat-mujizat nang nyasatotn, kalo mungkin, ne'ido' nang tapilihpun. 25Paratiotnlah, Aku dah ngatootn io ka kau sanape'e.26Jadi, kalo ne'ido' bakato ka kau,'Tanang, Io ado ka doopm utotn,' ame ampus ka naun, ato'Tanang, Io ado ka doopm biik koo,' ame picayo' ka io. 27Sabab, angayo kilat nang mancar ampatka timur lalu ba sinar sampe ka barat,jakoo ugo' kaatangan Anak Manusio pasti tajadi. 28 Di tampat nang ado bangke, di koolah burukng nasar pati bakomo'."KAATANGAN ANAK MANUSIO29"Kanio' ihan , ako' musim bajaro koo, 'Mata ari dijaiotn galap, lalu buotn ino' di bare' sinare, Bintokng-bintokng bajantotni' ampat ka angit, lalukuaso-kuaso ka angit pasti di guncokng.'Yesaya 13:10;34:430Lalu, tando Anak Manusio pasti muok ka angit ba suku-suku ka bumi pasti ngaratap.Ne'ido' pasti nanang Anak Manusio atokng ka awan- awan ka angit,ba kuaso ba kamuliaan nang ayo'. 31Lalu, Io pasti ngirim malaekat-malaekat-E ba suaro sarompet nang nyarekng, lalu, ne'ido' pasti ngumpulotn umat pilihan-E dari ka ampat panjuru bumi, dari ujukng angit nang sege' ka ujukng nang lain agi'.32Kanio' palajari'lah parumpamaan puhutn aro' waktu pdahatne jadi lamut lalu dauk-dauknge ba combok, kau nahui' bahawo musim timaro dah samak. 33Jakoo ugo' waktu kau nanang samuo hal nyian, kau nahui' bahawo Io dah samak, ka muho pintu.34Sasungguhe, Aku ngatootn io ka kau bahawo katurunan nyian ino' lewat sampe samuo hal nyian tajadi. 35Angit ba bumi pasti lanyap, tapi firman-firman-Ku ino' akan lanyap." WAKTUKAATANGAN ANAK MANUSIO36Tapi, kalo ari ba waktue, ino' seko'pun nang nahui, malaekat-malaekat ka Sarugo ugo' ino' nahui', Sang Anak pun ino' ugo', tapi Sang Bapo' ajo'.37Sabayo angayo nang tajadi waktu jaman Nuh, jakoo ugo ka atangan Anak Manusio pasti tajadi. 38Sabab, ayo pado ari-ari sanape' ai' bah, ne'ido' makotn ba nyocok, panganten ba dimangantenan, sampe pado ari Nuh taamo' ka doopm bahtera. 39Lalu, ne'ido' ini' ngarati sampe ai' bah atoknglalu di ngalanyapotn ne'ido' samuae;jakoo ugo'lah kaatangan Anak Manusio pasti tajadi.40Ako'koo, pasti ado duo urokng ka umo; nang seko' pasti di icokng lalu nang seko'e pasti di tingootn. 41Duo ambini ngiling ka batu paberek, nang seko' pasti di icokng lalu nang seko'e pasti di tingootn. 42 Karamo koo, bajago-jagolah karamo kau ino' nahui' pado ari dameo Tuhan ngu atokngo'.43Tapi, tahui'lah nyian bahawo kalo tuan rumoh dah nahui' kamie, pado waktu maam, si pangait atokngo', io pasti bajago-jago pasti ino' miaratno' rumahe di bungkar. 44 Karamo koo, kau ga'e arus siap karamo Anak Manusio atokng pado waktu ini' jau sangko.AMBO NANG SATIA BA AMBO NANG JAHAT45"Lalu, sape ge' ambo nang satia ba bijaksana, nang tuane ngangkat atas saluruh rumahe sa' mare' ne'ido' makanan pado waktu waktu nang tapat? Dibarakati'lah46 ambo koo, nang waktu tuane atokng, tuane koo napati' io tangoh bakarajo jakoo rupae. 47 Sasungguhe, Aku bakato ka kau bahawo tuan koo pasti ngangkat ambae koo atas samuo hake.48Tapi, kalo ambo nang jahat koo bakato ja doopm atie, 'Tuanku ino' jadi atokng,' lalu io mulai mangkongi' ambo- ambo nang lain,49lalu makotn ba nyocok sabayo ba nang kamabuk; 50 tuan ambo koo mao atokngo' pado ari waktu nang ino' io arapotn ba pado waktu nang ino' io tahui', 51 lalu mancongo io, mao di tampatotn sabayo-bayo ba urokng munafik.Di tampat koo, pasti ado tangisotn ba garek gigi.
Chapter 25ANDARO NANG BODO BA NANG BIJAKSANO

1"Ako'koo, Karajaan Sarugo pasti di umpamaan ba sapuluh andaro nang nabanan tensan- tensane ampus batamu ba panganten angaki 2 Limo di antaro ne'ido' kok bodo lalu limo nang laine bijaksano. 3 Waktu nang bodo koo nabanan tensan-tensane, ne'ido' ino' nabanan minyak. 4 Tapi, nang bijaksano nabanan minyak kadoop tapayot enek ba tensan-tensan ne'ido'.5Kanio', waktu panganten angaki koo ngundurotn ka atangane, samuo ne'ido' ngatuk lalu tatidur. 6 Tapi, pado tangoh maam ado nang ngampak,'Panganten angaki atokng!Kauarlah ampusi'!7Ako' koo, samuo andro koo umpat lalu ngamasi' tensan-tensane. 8 Lalu, nang bodo bakato ka nang bijaksana, 'Bareot ka kami sadikit minyakngu karamo tensan-tensan kami ampir padopm.' 9 Tapi, nang bijaksana nyahut,'Bai', ino' cukupo' sa' kami ba kito'. Labih baik, ampuslah ka urokng nang nyuo minyak lalu malilah sa' diri' ngu sorokng."10Samantaro ne'ido' ampus malio', panganten angaki koo atokng, lalu ne'ido' nang dah siap, taamo' barage ba io ka pesto panganten, lalu pintu di tutup. 11 Ako' koo, atokng pula' andaro-andaronang laine lalu bakato,'Tuan, tuan!Bukai'lah kami.' 12 Tapi, io nyahuti','Sasungguhe, aku bakato ka kau,aku ino' kanal ka kau.' 13 Karamo koo, ba jago-jagolah karamo kau ino' nahui' arie ato waktue."PARUMPAMAANTANTANG TALU PALAYAN14"Sabab, Karajaan Sarugosabayo angayourokng ampuso'ka luar nagari, nang nyaru' amba-ambae lalu nyarohotn barange ka ne'ido'. 15 Ka nang seko', io mare'ot 5 talenta.Ka nang laine, 2 talenta, lalh ka nang laine agi' 1 talenta. masing-masing sasuai kamampuane.Ako' koo, io dari. 16 Urokng nang narimo'5 talenta koo langsung dari, lalu majaanan talenta koo, lalu ngaselotn 5 talenta agi'.17Jakoo ugo' urokng nang narimo' 2 talenta, io ngaselotn 2 talenta agi'. 18Tapi, urokng nang narimo' 1 talenta koo ampus, ngai' ubokng ka tanoh,19Lamo ako' koo, tuan ambi-ambo koo atokng lalungamuat paretonganba ne'ido'. 20Urokng nang dah narimo' 5 talenta koo ngadap io nabanan 5 talenta agi', jare,'Tuan, kau nyarohotn 5 talenta ka aku.Tananglah,aku dah ngaselotn 5 talenta agi'. 21 Tuane bakato ka io,'Gagas sidi, ambo nang baik ba nang taat.Kau taat ba hal-hal enek, aku pasti ngangkat kau ka atas manyak hal, taamo'lah ka doopm sukacita tuanngu.'22Lalu, urokng nang narimo' 2 kapintarotn ugi' ngadap sambil bakato'Tuan, kau nyarohotn 2kapintarotn ka aku.Tanang, aku dah namu 2 kapintarotn agi'.' 23 Tuane nyahuti,'Gagaslah, ambo nang baik ba taat.kau taat ba hal-hal enek, aku pasti ngangkat kau ka manyak hal, taamo'lah kadoopm sukacita tuanngu.'24Ako' koo, urokng nang narimo' sete kapintarotn ugo' ngadap sambil bakato, 'Tuan, aku nahui' kauburokng nang kajam, bahanyi ka tampat nang ino' kau amur, lalu ngumpulotn ka tampat nang ini' kau amuri' banih. 25Karamo koo, aku gai' lalu ampus napukotn kapintaratn ngu kadoopm tanoh.Tanang, kau ado dameo nang jadi nu'ngu.'26Tapi, tuane nyahut sambil bakato ka io,' Kau ambo nang jahat ba malas!Kau nahui' bahawo aku bahanyi ka tampat nang ini' aku amuri' lalu ngumpulotn ka tampat nang aku ino' ngamuri banih. 27 Karamo koo, saharuse kau nohatni' duit ku ka ka bank lalu waktu aku puokng, aku pasti narimo' nu'ku agi' ba bungae.28Icoklah 1talenta kooampat ka io lalu bare'ot ka io, nang nang ado 10 kapintarotn koo. Sabab, urokng 29nang dah ado kali di bare' agi', io pasti io balabihotn.Tapi, dari urokng nang ino' ado, ameo nang io ado pasti di icokng. 30 Buoknglah ambo nang ino' doopm kagalapotn nang paling kakap.Ka tampat koo pasti ado tangisotn ba garek gigi."PANGAKIMAN ANAK MANUSIO31"Waktu Anak manusio atokng doopm kamuliaan-E, lalu para malaekat sabayo-bayo ba Io, lalu Io pasti duduk ka takhta kamuliaan-E. 32Samuo bangso pasti di kumpulotn ka adapatn-E, lalu Io pasti misoh-misohotn ne'ido', angayo gambala nang misohotn domba ba kambing-kambing. 33 Lalu,Io pastimuangan domba-domba ka sabaloh kanan-E, lalu kambing-kambing ka sabaloh keba'-E.34Ako' koo Rajo pasti ba kato ka ne'ido' nang ka sabaloh kanan-E,'Jeklah, kau nang dimarakati' Bapa-Ku, warisi'lah Karajaan nang dinyadiootn tok kau mulai' pamulaan dunio. 35Karamo waktu Aku kaparotn, kau mare' Aku makotn. Aku aus lalu kau mare' Aku nyocok. Aku urokng asing, lalu kau ngundang Aku taamo'. 36 Aku batianyokng lalu kau majui' Aku.Aku rongko' lalu kau nabo' Aku.Aku ka pinjaro lalu kau atokng ka Aku.'37Lalu, urokng-urokng banar koo nyahuti' Io,'Tuhan, kamie kami nanang Kau kaparotn lalu mare' Kau makotn, ato aus lalu mare' Kau nyocok? 38 Kamie kami nanang Kau ayo urokng asing lalu ngundang Kau taamo', ato batianyokng lalu makeotn kau pakean? 39Kamie kami nanang kau rongko' ato ka pinjaro lalu kami atokng ka Kau?' 40Rajo koo pasti nyahut, 'Aku bakato nang sabanare ka kau, jamae ga'e kau dah ngamuat seko' dari kamaru- kamaru'ku nang paling enek nyian, karamo Aku kau ngarajaan koo.'41Ako' koo, Io pasti bakato ugo' ka ne'ido' nang ka sabaloh keba'e,'Dari ampat kaadapatnKu, kau nang dinyumpoh, ka doopm api kakal nang dah di nyiapotn sak iblis ba malaekate. 42Sabab, Aku kaparotn lau kau ino' mare' Aku makotn.Aku aus lalu kau ini' mare' Aku nyocok. 43 Aku urokng asing lalu ino' ngundang Aku taamo';batianyokng lalu kau ino' makeotn Aku pakean;rongko' lalu dipinjaro,lalu kau ino' nabo' Aku.'44Ako'koo, ne'ido' pasti nyahut,'Tuhan, kamie kami nanang Kau kaparotn ato aus,ato urokng asing, ato rongko' ,ato batianyokng, ato di pinjaro, lalu ino' ngalayani' Kau?' 45 Ako' koo, Io pasti nyahuti' ne'ido', "Aku bakato nang sabanare ka kau,jamae ugo' kau ino' ngarajaan io ka ne'ido' nang paling enek nyian,kau ino' ngarajaan io ka Aku.' 46 Lalu, ne'ido' nyian pasti taamo' ka pangukuman kakal, tapi urokng- urokng banar ka doopm kaidupotn kakal."
Chapter 26RANCANO MUNUHO' YESUS

1Waktu Yesus dah ngako'ot samuo kata-kata-E nyian, Io bakato ka murid- murid-E 2"Kau nahui' bahawo dua ari agi' paskah, lalu anak manusio pasti di sarohotn sak di salipotn."3Ako'koo para imam kapalo ba tuho-tuho bangso koo di ngumpulotn sabayo-bayo ka istana Imam ayo' ,nang badamo Kayafas. 4Lalu, ne'ido' bapakat mao nangkapo' Yesus ba tipu dayo lalu lalu mao di bunuh. 5Tapi ne' ido' bakato,"Ame waktu pestae supayo ino' ado karusuhotn antaro urokng rami."SEKO' AMBINI NGURAPI YESUS6Kanio',salamo Yesus ado ka Betania, karumoh Simon si Kusta, 7 atokng seko' ambini ka Io nabanan saboto guci pualam enek baisi' minyak wangi nang paling moho, lalu ambini koo nyiraman ka atas kapalo Yesus pas Io gi' duduk makotn.8 Waktu murid-murid nanang io, ne'ido' bero sambil bakato,"Dameo pamborosan nyian? 9 Sabab, minyak wangi koo biso di juo rago moho lalu di bare'otn ka nang sontok."10Tapi, Yesus,nahui' hal nyian, ba kato ka ne'ido', "Dameo kau nyusohotn ambini koo? Sabab, io ngarajaan kalakuan baik ka Aku. 11 Sabab, kau salalu ado ba urokng-urokng sontok,tapi kau ino' salalu ba Aku.12Waktu ambini nyian nyiraman minyak wangi ka tubuh-Ku, io ngalakuan koo sak nyuburo' Aku nano. 13 Aku bo ngatootn nang sabanare ka kaubahawo dimae sajo' injil nyian fi baritoot ka saluruh dunio, dameo nang di karajaan ambini nyian pasti di caritootn sak ngingatot io."RANCANA SAK NGIANATI YESUS14Ako' koo, seko' dari kadua balas murid, nang badamo Yudas Iskariot, ampus ka imam-imam kapalo, 15"lalu ba kato, "Kau mareo' aku dameo kalo aku biso nyarohot Io ka kau?"Lalu, ne'ido' natapotn 30 kapikng perak ka io. 16"Lalu, mulai' koo, io ngago' kasampatotn nang baik nyarahatno' Yesus.PAMAKANAN PASKAH17Kanio' pado ari pamulo Roti ino' baragi, para murid atokng ka Yesus lalu ba tanyo', "Dimae Kau mao' kami nyiapotn makotn Paskah Ngu?" 18Yesus nyahut,"Taamo'lah ka koto, ka urokng, lalu katootn ka Io,'Guru bakato, "Waktu-Kudah samak.Aku pasti ngarayootn Paskah ka rumahngu ba murid-murid-Ku.""' 19 Para murid ngarajaan dameo nang dah Yesus masotn ka ne'ido', lalunyiapotn Paskah koo.20Kanio, waktu dah maamo', Yesus duduk makot barage ba kadua balas murid. 21 Lalu, waktu ne'ido' tangoh makotn, Io bakato, "Aku ngatootn nang sabanare ka kau bahawo seko'dari kito' pasti ngianati' Aku.". 22 Ne'ido' maraso sadih lalu seko'-seko' mulai' bakato ka Io, " Pastie, buke' aku, Tuhan?"23Lalu, Io nyahuti,"Io, nang nyalupotn kokote ka doopm mangkok barage ba Aku,iolah nang pasti ngianati Aku. 24Anak Manusio pasti ampus angayo nang dah tatulis tantang Io.Tapi, cilakolah urokng koo,karamo iolah Anak Manusio di ngianati'! Tapi paling baik agi' urokng koo kalo ino' di paranakotn." 25Ako'koo Yudas, nang mao' nyarohotn Yesus, bakato ka Io,"Pasti buke' aku, Rabi ?"Yesus bakato ka io, "Kau dah ngatootn io."PARINGATAN TUBUH BA DAROH KARISTUS26Waktu ne' ido' tangoh makotn, Yesus ngicokng roti.Lalu, ako' marakati' io, Yesus macoh-macohotn lalu mare'atni' ka para murid sambil bakato"Icoknglan lalu tajarlah, nyianlah tubuh-Ku."27Ako' koo, Io ngicokng galas, sambil ba syukur, lalu di mare'atni' ka ne'ido', ja kata-E,"Kito' samuae, cocoklah nyian. 28 Sabab, nyian darah Ku, daroh pajanyian, nang di numpohotn sak urokng rami sak ngampuni' doso-doso. 29Aku ngatootn nang sabanare ka kau bahawo Aku ino' nyocok asil batokng anggur nyian,dari kanio' sampe ari koo, waktu Aku nyocok anggur nang barahu barage kito' doop karajaan Bapo'-Ku."30Ako' barenyoh sege' lagu, ne' ido' ampus ka bukit Zaitun.PETRUS MASANGKOOTN YESUS 31Ako' kooYesus bakato ka murd-murid-E,"Kito' samuo pasti tadangkut karamo Aku maam nyian.Karamo ado tatulis, Aku pasti mangkong gambala ba domba-domba dari kumpulan koo pasti ba carai-barai'. Zakharia 13:7 32Tapi, ako' Aku bangkit, Aku pasti ngadohou' kito' ka Galilea."33Petrus bakato, " sekaipun samuae tasangkut garo- garo Kau, aku pasti ino' suoh sangkuto' 34 Jare Yesus ka io,"Aku ngatootn nang sabanare ka kau bahawo pado maam nyian, sanape' manok b kokok, kau pasti masangkootn Aku talu kai." 35 Petrus bakato ka Io, "Sakaipun aku harus mati ba Kau, aku pasti ino' masangkootno' Kau!" Samuo murid nang laun ugo' bakato jakoo. YESUS BADO'A KA GETSEMANI36Ako' koo Yesus ngaramus ba murid-murid-Eka tampat nang badamo Getsemani lalu Io bakato ka murid- murid-E, "Duduklah kasio, samantaro Aku kanaun mao' ba doa.". 37Lalu, Io nabanan Petrus ba duo anak Zebedeus barage Io, lalu io mulai susoh atie. 38 Ako' koo, Io bakato ka ne'ido', " Atiku susoh sidi, angayo mao' mati rasae.Diopmlah kasio lalu tataplah ba jago- jago ba Aku.", 39Lalu Io sadikit bageser, lalu ngogo' sampe muhai ngaramus ka tanoh lalu ba do'o, ja kata-E, "Bapa'-Ku, kade'(kalo) mungkin, biarotn cawan(galas) nyian ngalewati' Aku. Tapi, ame saparati nang Aku mao'an, malainkan saparati nang kamao'an Ngu." 40 Ako' koo, Io ampuslah Io ka murid-murid-E laly namui' ne'ido' gi' tidur.Lalu, Io bakato ka Petrus, "Jadi, kau ino' sanggup ba jago-jago ba Aku salamo 1jam? 41 Ba jago-jago lalu ba do'olah supayo kau ino' janto' ka doopm pancobaan.Sumangat memang panurut tapi dagin lamoh."42Yesus ampus agi' nang ka duo kaie lalu ba do'o, ja kata-E, "Bapa' Ku, kalo nyian ino' biso lewat kacoali Aku nang nyocok io, ka mao'anngulah nang tajadi." 43 Sakai agi', Io atoknglalu namui' ne'ido' tidur karamo mato ne'ido' taraso barat. 44 Jadi, Io ningootn ne'ido' lalu io ampus agi ba do'o nang ka talu kaie, ngatootn kato-kato nang sabayo.45Ako' koo Yesus muokng agi' ka murid-murid lalu bakato,"Tidurlah kanio' lalu ba istirahatlah.Tanang, waktue makin samak lalu Anak Manusio mao' di sarohotn ka kokot urokng- urokng ba doso. 46Umpatlah, je' diri' ampus.Tanang, urong nang nyarohotn Aku dah samak."PANANGKAPOTN YESUS47Samantaro Yesus masih bakato,Yudas,saloh seko' ka duo balas murid koo atokng.Barage ba io, karumunan urokng rami nabanani' mando ba kayu, mulai' imam-imam kapalo ba tuho-tuho bangso koo. 48Kanio', io nang nyarohotn Yesus mare' ne'ido' tando, jare, "Sape nang ku idung, nang koolah Io, tangkaplah Io."49Yudas langsung nyeketi' Yesus lalu bakato, " Salam, Rabi!"Lalu Yudas ngidung Io. 50Yesus bakato ka io, Ayukng, karajaanlah maksut ka atanganngu kasio."Ako'koo urokng rami nyeketi' io, muangani' kokote ka Yesus, lalu nangkap Io.51Lalu, tanang, seko' ampat ka ne'ido' nang barage Yesus nyootn kokote, narik mandoe, lalu nyrang imam ayo' koo, lalu natak tarenyeknge. 52 Ako' koo, Yesus ba kato ka io, "Puangan mandongu ka tampate, karamo samuo nang make mando pasti binaso ba mando. 53 Ato, kau pikir Aku ini' mampu minto' ka Bapo' Ku, lalu Io kanio' ugo', pasti mare' labih duo balas pasukotn malaekat ka Aku? 54 Tapi, jamae ako' koo Kitab Suci mao diganapi' nang ngatootn bahawo arus tajadi macam nyian?55Pado waktu koo, Yesus bakato ka urokng rami,"Dameo angayo ngalawan parampok kau kauar nabanan mando ba kayu nangkapo' Aku?Satiap ari, Aku duduk ngajar ka Bait Allah lalu kau ino' nangkap Aku. 56 Tapi, samuo nyian tajadi supayo kitab-kitab para nabi di ganapi'."Ako' koo samuo murid ningootn Io lalu samuae dari. PARA PAMIMPIN YAHUDI NGAKIMI' YESUS57Ne'ido' nang nangkap Yesus nabanan Io ka Kayafaa, Sang Imam Ayo', tampat para ahli-ahli taurat ba para tuho-tuho bakumpul bayo- bayo. 58Lalu, Petrus nunaan Yesus dari kajauhotn sampe ka kaangan rumoh imam ayo'.Lalu Petrus taamo', dudukba para pangawal nanango' kasudahane.59Kanio', para imam kapalo ba saloruh Sanhedrin ngago' kasaksiotn palsu supayo Io biso' di ukum mati. 60Tapi, ne'ido' ino' namu akal walaupun manyak saksi dusta nang atokng. Ako' koo ado duo urokng nang muok, 61lalu bakato, "Aku mampu ngarobohotn Bait Allah lalu ngamuati' io agi' doopm waktu taLu ari."62Ako' koo, Imam Ayo' badiri lalu bakato ka Yesus, "ino' biso nyahu ge Kau?Dameo nang urokng-urokng nyian nyaksiotn ka Kau?".63 Tapi, Yesus tatap diam. Lalu, Imam Ayo' koo ba kakto k Yesus, " Aku nyumpahi' Kau atas namo Allah nang idup supayo Kau ngatootn ka kami, memang Kau ge' Mesias,Anak Allah?" 64 Yesus bakato ka Io, "Kau sandiri' dah ngatootn io. Tapi, Aku ngatootn nang sabanare ka kau bahawo mulai' kanio' kaupasti nanang Anak Manusio duduk ka sabaloh kanan nang Mahakuaso, lalu atokng ka atas awan ka angit."65Ako' koo, Imam Ayo' ngarantak pakeane, lalu ba kato, "Io dah makatai'! Paralu ge agi' para saksi?Tanang, kanio' kito' dah nangar kata-E. 66Ayamae(Jamae) pandapat kito'" Para pamimpin Yahudi koo nyahut "Io pantas d ukum mati."67Ako' koo, ne'ido' ngaujahi' muha-E lalu dininju. Lalu, nang lain nampari' Io. 68Ne'ido' bakato, "Banubuatlah ka kami, hei Mesias;sape ge' nang mangkong Kau?"PETRUS INO' NGAKOI' YESUS69Kanio', Petrus duduk ka uas kaangan lalu seko' palayan ambini atokng ka io lalu ba kato, "Kau ugo' barage ba Yesus, urokng Galilea koo.". 70Tapi,Petrus masangkootn io ka adapotn ne'ido' samuae, ja katae, " Aku ino' nahui' dameo nang kau ngatootn."71Waktu Petrus kauar ampat ka pintu garabang, palayan ambini nang laine nanang io lalu ba kato ka urokng-urokng nang ado di koo, "Urokng nyandeh nang barage ba Yesus ampat ka Nazaret koo." 72Lalu, sakai agi' Petrus masangkootn io ba sumpoh, "Aku ini' kanal ka urokng koo."73Ino' lamo ako' koo, urokng-urokng di koo nyeketi' Petrus lalu ba kato,"Pasti kau nyian ugo' saloh seko' ampat ba ne'ido' karamo ayunan katangu nang sabayo ngamuat kau jalas." 74Ako'koo, Petrus mulai nyumpoh lalu ba sumpoh ja katae, "Aku ino' kanal Urokng koo." Lalu, tibo-tibo, manok aki ngokok. 75 Lalu, Petrus taringat ka kato Yesus, " Sanape' manok aki ngokok, kau pasti masangkootn Aku talu kai."Ako' koo, Petrus kauar lalu nangis maraso sadih sidi.
Chapter 27YESUS KA ADAPOTN GUBERNUR PILATUS

1Kanio, atokng ka oopme, samuo imam kapalo ba para tuho-tuho bangso koo dah bapakat manganai' Yesus nang mao' di ukum mati. 2Lalu,ne'ido' ngikat Yesus, lalu dinabanan di nyarohotn ka Gubernur Pilatus. YUDAS MUNUH DIRI'E3Waktu Yudas, nang nyarohotn Yesus, nanang bahawo Yesus di ngukum, io maraso nyasal lalu muangan 30 kapikng perak ka imam-imam kapaloba para tuho-tuho ,4 ja katae," Aku dah badoso karamo nyarohotn daroh nang ino' basaloh." Tapi ne'ido' bakato, " Dameo urusane ba kami? Nang koo urusan ngu!" 5 Lalu, Yudas nabakotn kapikng-kapikng perak koo ka doopm Bait Allah lalu io ningootn. lalu io ampus ngatukng diri -e.6Tapi, ima-imam kapalo ngicakngi kapikng-kapikng perak koo lalu bakato, "Ino' dibanarotn nohatnio' io ka doopm pambandaharoot7 karamo nyian rago daroh." Mangkenyo' ne'ido' sapakat ba duit koo, ne'ido' mali tanoh tukang kenceng sa' tampat patunuan urokng-urokng asing. 8 Koolah sabab e, tanoh koo disabut ' Tanoh Daroh' sampe ari nyian.9Kalo dah jakoo , ganaplah dameo nang Nabi Yeremia ngatootn: "Ako' koo ne'ido' ngicokng 30 kapikng perak.Koolah rago diri'-E nang dah di taksirotn urokng-urokng Israel. 10 Ne'ido' magunaan 30 japikng perak sa'mali tanoh tukang kenceng angayo nang dah Tuhan parentohotn ka aku."YESUS BA GUBERNUR PILATUS11Kanio', Yesus badiri ka adapotn Gubernur lalu Gubernur ba tanyo' ka Io, " Kau ge Rajo urokng Yahudi?" Yesus nyahuti',"Au' angayo nang kau ngatootn koo."12Tapi, waktu Io dituduh imam-imam kapalo ba para tuho-tuho koo, Io ino' nyahut dameopun.13Ako'koo, Pilatus bakato ka Io,"Ino' nangar ge' Kau samanyak ne'ido' nuduh kai?" 14 Tapi, Yesus ino' nyahuti Pilatus, sete' tuduhotnpun ino' Io sahuti'Gubernur koopun jadi heran. PILATUS INO' BISO MEBASOTN YESUS15Kanio'' pado tiap ari rayo, Gubernur biasae mebasotn manyak urokng, tahanan nang mae nang ne' ido' mao'an. 16Pado waktu koo, ne'ido' ado seko' tahanan nang takanal, nang io Barabas.17Jadi, waktu urokng rami bakumpul, Pilatus ba tanyo ka ne'ido', "Sape nang kito' mao'an tok ku bebasotn Barabas ato Yesus, nangdi nyabut Karistus?" 18Sabab, Pilatus nahui' bahawo karamo dangki, ne'ido' dah nyarohotn Yesus ka io. 19 Pas waktu Pilatus gi' duduk ka bangku pangadilotn, binie ngirimi' pasotn ka io, "Ame di ameaan ka Urokng banar koo. Sabab, dah manyak hal majaro aku ka doopm mimpi garo- garo Io."20Tapi, imam-imam kapalo ba para tuho-tuho minto' ka urokng rami buar Barabad nang bebas lalu munuh Yesus. 21Gubernur batanyo' ka ne'ido', " Nang mae duo urokng koo nang kito' mao'an supayo di bebasotn? Lalu, ne'ido' bakato,"Barabas!" 22 Pilatus ba kato ka ne'ido', " kalo jakoo, dameo nang arus aku karajaan ka Yesus, nang di sabut Karistus?" Ne'ido' samuo ba kato "Salipotn Io!"23Lalu, Pilatus batanyo', "Dameo? Io dah ngarajaan kajahatotn dameo?" Tapi, ne'ido' ngampak labih koat agi', "Salipotn Io!" 24 Waktu Pilatus nanang bahawo io ino' ngakootn dameopun, malah karusuhotn mulai' tajadi, io ngicokng ai' lalu nyasoh kokote ka adapotn urokng rami koo lalu ba bakato, "Aku ino' basaloh ka daroh urokng nyian. Koo urusanngu sorokng!"25Lalu, samuo urokng koo nyahut, "Daroh-E ado ka kami ba anak-anak kami!" 26 Ako' koo, Pilatus ngapasotn Barabas karamo kamao'an ne'ido' ako' ngamati' Yesus, Pilatus nyarohotn Io tok di salipotn. TANTARA PILATUS NGOLO'-NGOLO' YESUS27Ako' koo , para tantara Gubernur nabanan Yesus ka markas kadiaman gubernur lalu ngumpulotn saluruh pasukotn Romawi ngulilingi' Io. 28Ne'ido' mukai' pakean Yesus lalu makeotn juboh ungu ka Io. 29 Lalu ako' ngayam mahkota baduri sabayo-bayo, ne'ido' makeotn ka kapalo Yesus, sabatokng buuh ka kokot kanan-E, lalu nyamboh ka adapatn-E, lalu ngolo'an Io, ja kato ne'ido', "salam, Rajo urokng Yahudi!"30Ne'ido' ngaujahi' Io, ngicok ng buuh koo, lalu di mangkongan ka kapalo-E. 31 Ako' ne'ido' ngolo'an Io, ne'ido' muko' juboh ungu koo lalu makeotn agi' pakean-E sandiri', lalu nabanan Io ampus nyalipatno' Io. YESUS DI NYALIPOTN32Waktu tantara koo kauar, ne'ido' batamu ba seko' angaki ampat ka Kirene nang badamo Simon. Ne'ido' makso Simon mikut salip Yesus. 33Lalu, waktu ne'ido' ngaramus ka sabuoh tampat nang badamoGolgota, nang ba arti "Tampat Tangkorak", 34Ne'ido' mare' Io anggur sa' di cocok nang dah dinyampur padu', lalu ako' Io ngacap Io bai' nyocok io.35Waktu ne'ido' nyalipotn Yesus, ne'ido' magi- magiotn pakean-E diantaro ne'ido' ado nang muang undi. 36Ako' koo,ne'ido' duduk sambil ngawasi' Io dikoo. 37 Lalu, ka atas kapala-E, ne'ido' masang ameo nang di nuduhotn ka Io,"NYIANLAH YESUS, RAJO UROKNG YAHUDI."38Pado waktu koo, ado duo urokng panjahat nang di nyalipotn barage Yesus.Seko' sabaloh kanan lalu seko' ka sabaloh kebo'. 39 Lalu, urokng-urokng nang lewat ngolo'anIo sambil manggeleng -geleng kapalo, 40sambil bakato, "Kau nang ngarobohatno' Bait Allah lalu ngamuato' io agi' doopm talu ari, salamatotnlah diri'-Ngu sandiri'!Kalo Kau Anak Allah, turutnlah Kau ampat ka salip koo!"41Ja koolah ugo' imam- imam kapalo ba ahli ahli Taurat, ba para tuho-tuho ngolo'an Yesus,ja kato ne'ido', 42 "Io nyalamatotn urokng lain, tapi Io ino' biso nyalamatotn Diri'E sandiri.Kalo Io koo Rajo Israel, biarlah Io turutn ampat ka salip koo kanio' lalu diri' pasti picayo' ka Io.43Io picayo' ka Allah, makae biarotn Allah nyalamatotn Io kanio', kalo Allah mao'an Io. Karamo Io sandiri' nang ba kato,'Aku nyian Anak Allah.'" 44Para panjahat nang di nyalipotn barage ba Io koo ngolo'an Io ugo'.KAMATIOTN YESUS45Kanio', ampat jam ka anam, kagalapotn ka saluruh tanoh koo, sampe jam ka sambilan. 46 Kiro-kiro, pado jam ka sambilan,Yesus ngsmpak loat sidi, ja kata-E, "Eli, Eli, lama sabakhtani?"nang ratie, "Allah-Ku-Allah-Ku, dameo Kau ningootn Aku?" 47 Lalu, ado sangape urokng ne'ido' nang badiri di naun, waktu ne'ido' nangar koo, ne'ido bakato, "Urokng nyian nyaru' Elia."48Tibo-tibo, seko' ampat ka ne'ido' batalamo' lalu ngicokng bungo karang, io masai' ba anggur masam, lalu io ngikatotn ka sabatokng buuh,lalu di mareotn ka Yesus sa' dicocok. 49Tapi, nang salabihe ba kato, "Je' diri' nanang, atokng ge ino' Elia nyalamatotn Io." 50 Lalu, Yesus ngampak sa kai agi' koat sidi lalu nyarohotn Roh-E.51Lalu, tanang, tirai ka doopm Bait Allah rantak jadi duo, mulau' ka atas sampe ka baboh, lalu dunio baguncokng, lalu batu-batu tabaloh. 52Patunuan-patunuan tabuko', lalu manyak tubuh-tubuh urokng-urokng suci nang dah mati dimangkitotn. 53Lalu, ako' kauar ampat ka patunuan- patunuane, ako' kabangkitotn Yesus, ne'ido' taamo' ka kota suci lalu magari'otn diri'Eka urokng rami.54Kanio' kapalo rombongan, lalu ne'ido' nang barage ba io ngawasi' Yesus, waktu ne'ido' nanang gempa bumi ba samuo hal nang tajadi nyian, jadi ba gai'atni' lalu ba kato, "Banar, Io nyian Anak Allah!" 55 Ka naun, ado rami ambini nang nanang ampat kajauhotn, nang nunootn Yesus ampat ka Galilea sa' ngalayani' Io. 56Ka antaro ne'ido' ado Maria Magdalena, Maria inu' Yakobus ba Yusuf, anak-anak Zebedeus.YESUS DINYUBUR57Waktu ari dah mao' maam, atoknglah seko' urokng kayo ampat ka Arimatea badamo Yusuf, nang suohjadi murid Yesus. 58 Io ampus ka Pilatus lalu minto' tubuh Yesus.Lalu, Pilatus marentohotn supayo tubuh Yesus di bareotn ka Yusuf59Lalu , Yusuf ngicokng tubuh Yesus, lalu mungkus Io ba kain linen nang barasih, 60 lalu di magurikng ka doopm patunuan nang barahu, nu'e sandiri', nang dah io ngai' ka bukit batu.Lalu, Yusuf ngulingan batu ayo' ka pintu patunuan koo lalu dari. 61 Lalu, di naun, ado Maria Magdalena ba Maria nang lain agi' duduk ka adapotn patunuan koo.PATUNUAN YESUS DI NYAGO62Ari barikute , ako' nyiapotn sa' Sabat, imam-imam kapalo ba urokng-urokn Farisi di ngumpulotn ka adapotn Pilatus. 63Ne'ido' bakato, "Tuan, kami ingat bahawo, waktu si pangalok koo masih idup, Io suoh bakato," Ako" talu ari, Aku pasti bangkit agi'.' 64 Karamo koo, parentohotnlah supayo patunuan koo di jago sampe ari nang ka talu,kalo-kalo murid-E mungkin atokng lalu ngait Io, lalu bakato ka urokng rami, 'Io dah bangkit ampat ka urokng mati.' Lalu, panipuotn nang pangabisan nyian paati labih buruk daripado nang pamulo."65Pilatus bakato ka ne'ido', "Kau ado ba panyago.Ampus, jagolah ayamae nang kau nahui'." 66Lalu, ne'ido' ampus ngamanan patunuan koo barage ba kalompok panjago, lalu nyegel batu panutup patunuan koo.
Chapter 28KAJADIAN KABANGKITOTN YESUS

1Kanio' ako' Sabat, waktu dah daniari, ari pamuli minggu koo, Maria Magdalena ba Maria nang laineampus nanango' patunuan koo. 2 Lalu, tanang, tajadilah gampa bumi nang ayo' karamo malaekat Tuhan turutn ampat ka Sarugo,atokng lalu ngulingan batu koo,ako' koo duduk ka atase.3Muhae angayo kilat lalu pakeane putih angayo salju. 4Karamo gai'ka io,ne'ido' nang bajago koo baguncokng lalu jadi angayo urokng mati.5Lalu,malaekat koo bakato ka ambini- ambini di koo, "Ame gai' karamo aku nahui' kalo kito' ngagui' Yesus nang dah di nyalipot. 6Io ino' ado kasio karamo Io dah bangkit angayo nang dah Io ngatootn. Je', tananglah tampat Io gurikng. 7 Ancang nang ampus lalu bataki' murid-murid-E bahawo Io dah bangkit ampat ka urokng mati, lalu tanang, Io ngadohoi' kito' ka Galilea.Ka naun, kito' pasti nanang Io.Paratiotnlah, aku dah madohotn io ka kito'."8Lalu, ne'ido' bagancang- baganceh ningootn patunuan koo raso gai' ba repo; lalu batalamo' matakio' murid-murd-E. 9 Lalu, tanang, Yesus namui' ne'ido' lalu bakato,"Salam!" Lalu, ne'ido' atokng ka Yesus, nyameh pah-E, lalu nyamboh Io. 10Ako' koo, Yesus bakato ka ne'ido', "Ame gai'; ampus lalu bataki'lah kamaru'-kamaru'-Ku suruh ampus ka Galilea, di naun, ne'ido' pasti nanang Aku."PARA PANYAGO PATUNUAN DI MAYARI' SUPAYO ALOK11Samantaro ne'ido' ampus, ado sangape urokng panyago ampus ka koto mataki' imam-imam kapalo tantang samuo hal nang dah tajadi. 12 Lalu, waktu ne'ido' di ngumpulotn ba para tuho-tuho.Ako' barunding lalu ne'ido mareot manyak duit ka panyago koo, 13 lalu bakato, "Katootn, 'Murid-murid Yesus atokng pado maam ari lalu ngait Io wakti kami tidur.'14Lalu, kalo hal nyian tadangar ka gubernur, kai pasti ngamuat io picayo' supayo kito' ino' gai'." 15 Jadi, ne'ido' narimo'lah duit koo lalu ngatootn angayo nang di ngajarotn ka ne'ido';lalu kato-kato koo masih nyabar ka antaro urokng Yahudi sampe ari nyian.PASOTN AGUNG YESUS16Ako' koo, kasabalas murid ampus ka Galilea, ka bukit nang dah dinojokotn Yesus ka ne'ido'. 17 Waktu, ne'ido' nanang Io, ne'ido' nyamboh Io. Tapi, ado nang bagantangan.18Lalu, Yesus atokng lalu bakato ka ne'ido', "Sagalo kuaso dah di mare'otn ka Aku, kasarugo mao'pun ka dunio. 19Karamo koo, ampuslah lalu muritotnlah samuo bangso, parmandi'anlah ne'ido' doopm damo Bapo', ba Anak, ba Roh Kudus,20ajari'lah ne'ido' supayo taat ka samuo nang Aku parentohotn ka kau;lalu tananglah, Aku salalu ado ba kau sampe pangabisan zaman."

Mark

Chapter 1Pajajokng Yohanes Pamani' (pembabtis)

1Nyianlah injil Mulo-mulo Jesus Kristus, Anak Allah 2saparati nang taconteng ka doopm kitab Nabi Yesaya:"Tananglah! Aku ngiriman wakel-Ku ngadohoi' kau Nang mao' nyiapotn marago ka Kau. Maleakhi 3:1 3 Ado suaro urokng bakampakotn ka doopm udas:'siapotn marago yak Tuhan, Pajaji maragae yak Tuhan, jajiotnlah marage-E nang ocor. "'Yesaya 40:34Jadi Yohanes pamani'(peembabtis) urokng-urokng ka doopm udas nang ngotbahotn pamani' (babtisan) yak batobat ba ngamunan doso.5ba, samuo urong Yudea ba samuo urokng Yerusalem atokng ka Yohanes. iyo pamali' (pembabtis) nek'ido' ka sunge Yordan, ako'koo ngaku' doso-dosae. 6Yohanes make bu'uk onto ba taliban kuit ka pinggaknge. Io makotn buntak ba madu udasYohanes ba kotbah ako'koo bakato, "ako' aku nang mao' atokng ado agi urokng nang labih bakoaso dari pado aku. Aku ano' patut mongkokotn tubuh ba ngapasotn tali sandale. Aku mani' kau pake ai', tapi Io mani' kau ba Roh kudus. YESUS BAPANI' KA YOHANES9Ako' koo, jadilah pas ari koo, Yesus atokng ampat ka Nasaret, binuo Galilea, Io bapani' ka Yohanes ka sunge Yordan. 10ako' io muok ampat nyoopm ka ai, Yesus nanang ka angit tabaloh ako'koo Roh nyarupo ka burukng daro turutin ka atas-E. 11ado bunyi jukut ampat ka sarugo, " Kau koo Anak nang Kungasihi'. Kakau Aku ba arap."YESUS DIIBLIS NYOBO12Ako'koo langsung, Roh nabanan Yesus ka doopm utotn. 13Io ka doopm utotn ampat puluh ari Io diiblis nyobo. Yesus ado ka antara binatang-binatang liar malaikat pun jadi pajajokng Yesus. YESUS MARITOOTN INJIL ALLAH KA GALILEA14Ako'koo Yohanes pun diminjaro, Yesus ampus ka Binuo Galilea Io maritootn Injil Allah. 15Io bakato, "Ganaplah waktune, Karajaan Allah dah samak. Batobatlah, pcayolah kaInjil!" YESUS MILIH BASANGAPE MURID16Waktu Yesus agi' ngalalui' sisi dano Galilea, Io nanang Simon ba Andreas, kamaru'e, io agi nabakotn jalo ka dano nek'ido' koo panyalo ikotn. 17lalu, Yesus bakato ka nek'ido' nyian, "Tunaan lah Aku, aku mao nyajiatno kito' panjalo manusia." 18Simon ba Andra langsung ningoot jalan langsung nunaan-Io.19Waktu Io ampus labih jauh agi' Io nanang Yakobus, anak Zebedeus, ba Yohanes, kamaru'e nang ado ka parahu agi maiki' jalo. 20Ako'koo, Yesus langsung nyaru' nek'ido' io pun ningootn bapa'e, Zebedeus, ka parahu nang barage ba kuli-kuli bayarane, lalu ampun nunaan Yesus.YESUS NGAJAR SIDI-SIDI BAKOASO21Lalu, nek'ido' ngaramus ka kapernaum dah mao' ari sabat, Yesus taamo' ka sinagoge Io ngajar. 22nek'ido' takjub nangar ajaran-E barang Io ngajar angayo urokng nang kakoaso, ano' angayo ahli-ahli taurat23waktu koo, ka Sinagoge ado anak nang kamasokan roh nang jahat ako'koo io takampak, 24Jare, "dameo urusan Kau ba kami, Yesus ampat ka Nasaret? kito' atokng nyian mao minasootn kami ge? Aku nahui' sape kito'. Kau nyian nang kudus ampat ka Allah!" 25Tapi, iyo di Yesus nyaragoh, jakata-E, "diam! kaurlah ampat ka urong nyian!"26 ako' roh najis koo nguncokng-nguncokng io sabil tekampak basuaro nang laras, kauarlah roh koo ampat ka io27Nek'ido' samuo heran makae batanyo' antaro seko' ba nang laine, jakatae, "dameo ge nyian? ajaran nang barahu nang ado koasae! lebih agi' Io marentoh roh-roh najis koo biso ngamuat io koo jaji taat ka Io." 28lalu, barita-E gancang ngaramus kamae-mae sampe kasamuo binuo Galilea.DATU' AMBINI SIMON BA UROKNG MANYAK DINYAMUHOTN29Langsung ako' Yesus ba murid-murid-E ningootn sinagoge, nek'ido' taamo' karumoh Simon ba Andreas, 30barage Yakobus ba Yohanes. Tapi, datu' Simon nang bini agi tagurikng barang rongko', makae nek'ido' langsung mare' nahui' ka Yesus. 31Yesus pun namui' io nyameh kokote ako'koo manto' io badiri. langsung koo gae rongkoke samuh ako'koo langsung ambini koo jadi pajajokng samuo urokng nang ado dikoo.32waktu ari dah maam, ako' mata ari tingoop, nek'ido' nabanan ka Yesus samuo urokng nang rongkok ba nang kamasokan roh jahat. 33Ako' koo, samuo nang diop kakoto koo bakumpul ka muho pintu rumoh koo. 34Yesus nyamuhan urokng manyak urokng rongkok nang bamacam-macam payakite, ba ngoser manyak setan. Tapi, Iyo merai' setan-setan koo bakato', barang nek'ido' kenal ka Iyo.YESUS BASAMPOKNG BA MARITOOTN FIRMAN35Agi ngabuk sidi, waktu ari masih kakap, Yesus umpat Io ampus ka tampat nang sunyi' ako'koo Io basampokng ka koo.36 ako'koo, Simon ba urokng-urokng nang barage ba Iyo bagago ka Yesus. 37Waktu nek'ido' mamuan Yesus, nek'ido' bakato,"Samuo urokng bagago ka kito'!"38Yesus pun bakato, "je', diri' ampus ka koto-koto nang paling samak biar Aku biso ba kotbah ka urokng-urokng nang ado ka na'un. soale, nyianlah alasan 39Aku atokng." Makenyo, Yesus ampus nyaroh majaatni samuo binuo Galilea. Io maritootn Firman ka sinagoge-sinagoge nek'ido ngoser setan-setan.UROKNG LAEKO DINYAMUHOTN40Lalu ado seko' urokng nang sakit Laeko atokng ka Yesus. Io minto-minto' sampe nyamboh ka Io sambil bakato, "kade' kito' mao', kito' biso nyamuhan aku."41Ano' sagal ba raso kasih, Yesus nyoorotn kokot-E langsung nyantuh urokng koo sambil bakato, "Aku mao'. Jadilah samuh!" 42Waktu koo ga'e, panyakit laekoe langsung ilang urokng koo pun jaji samuh.43Yesus langsung nyuruh urokng koo barangkat ampus, tagas Yesus ngatai io. 44Io bakato "ame katootn ka sape-sape pun masalah jukut nyian. tapi, ampuslah, tanangan lah diri' ngu ka imam, ako'koo pijawatlah kurban yak kasamuhatngu angayo nang dah Musa nyuruh yak dijajiotn kasaksian ka ne'ido'."45Tapi, urokng koo ampus io mulai' nyuritootn kasamuhatne ano' io tutup-tutupi'. makenyo, Yesus ano' biso agi' taamo' tarang-tarangan ka koto, tapi ado ka uas, ka tempat nang sunyi'.Tapi, urokng-urokng ampat ka mae sajo' ngatakngi-Io.
Chapter 2YESUS MARE' AMPUN BA NYAMUHOTN UROKNG NANG LUMPUH

1sangape ari ako'koo, waktu Yesus muok ka kapernaun, tadangar naruto kade' Io ado karumoh 2lalu, mantak urokng berkumpul sampe ano' muat agi, sampe ka sisi pintu pun babisi', Io ngatootn Firman ka nek'ido koo.3Lalu ne'ido' ngatakngi Io, nabanan urokng nang lumpuh dimikut urokng barampat. 4waktu ne'ido koo ano' biso nabanan urokng rongko' ka samak Yesus barang urokng rami, ne'ido pun muko' atap pas ka atas Yesus. ako' muko' atap ne'ido' koo nurunan tilam tampat urokng lumpuh koo digurikngan.5waktu Yesus nanang imane, Io pun bakato "oo anak-Ku, doso-dosongu dah dingampuni'."6Tapi, urokng-urokng ahli taurat nang duduk dikoo mulai' bapikir kadoopm ati, 7"Ngameo urokng nyian bakato macam koo? Io agi nyumpoh! sape nang biso ngampuni' doso-doso kade' buke' kahe Allah sorog"8Yesus langsung nahui' ampat ka doopm Roh-E kade ne'ido' koo bapikir-pikir ka doopm atie. Io Bakato ka ne'ido koo " Ngameo kito' bapikir angayo koo ka doopm atingu? 9mae ge' nang labih mudoh, ngatootn ka urokng lumpuh koo, 'doso-dosongu dingampuni' ba ngatootn 'umpat, angkat tilamngu lalu bajootlah'?10Tapi, kito' arus nahui' kade' Anak Manusio ado bakoaso kadunio yak ngampuni' doso-doso." Yesus bakato ka urokng lumpuh koo,11" aku bakato kakau:umpat, angkatlah tilamngu, ako'koo puoknglah karumahngu."12urokng lumpuh koo langsung badiri, nabanan tilame, lalu ampus ka uas, ka adapotn samuo urokng. samuo urokng heran nanang io ba muji-muji Allah, sambil bakato, "kami nape suoh nanang hal nang angayo nyian"!LEWI NUNAAN YESUS13Yesus ampus agi' ka sisi dano, ba samuo urokng Barami-rami atokng ka-Io, Iyo ngajar ne'ido koo. 14waktu Io ngaintas, Io nanang Lewi, anak Alfeus, agi' duduk ka tampat mayar pajak. ako'koo, Yesus bakato ka iyo, "tunaanlah Aku."Lalu Lewi pun badiri ampus nunaan Io.15Samantaro Yesus duduk makot karumoh urokng Lewi koo, ado manyak pangumpulan pajak ba urokng-urokng ba doso nang makot ga'e barage ba Yesus ba murid-murit-E, barang kanaan manyak urokng, ne'ido' koo pun nunaan Yesus. 16waktu urokng-urokng ahli taurat ampat ka kalompok Farisi nanang Yesus agi makot bayo-bayo ba urokng-urokng badoso pangumpulan pajak, ne'ido' batannyo' ka murid-murid-E, "Ngameo Io makot sabayo-bayo ba panagih pajak ba urokng-urokng badoso?"17Waktu Yesus nangarotn io, Io bakato' ka ne'ido' koo, "urokng nang sehat ano' parlu Dokter, tapi kahe nang rongko'.Aku atokng buke' nyaru' urokng-urokng nang banar, tapi urokng-urokng badoso."BATANYO' MASALOH PUASAMurid-murid Yohanes ba urokng-urokng Faris agi' bapuasa. ado ba sangape urokng atokng ako' koo batanyo', "Ngameo murid-murid Yohanes ba murid-murid urokng Farisi puasa, tapi murid-muridngu ano' puasa?" Lalu Yesus bakato ka ne'ido' koo "mulih ge' pangiring panganten bapuasa samantaro panganten angaki masih barage ba io? salamo panganten angaki koo masih barage-rage ba Io ne'ido' koo, ano' mulih bapuasa.20Tapi, arie pasti atokng waktu panganten angaki diicokng ampat ka ne'ido' koo, waktu ari koolah ne'ido' koo puasa. 21ano ado urokng nang napok pakean lamo nang rantak ba saput nang barahu. kade' Ayakoo, tapokotn saput nang barahu koo biso ngarantak pakean lamo, rantake biso makin batamoh ayo'22ano' ado urokng nang ngalelehhotn anggur barahu ka doopm kantong kuit nang lamo. kade' ayakoo, anggur koo pasti ngarantak kantong kuit koo biso ngamuat anggur ba kantonge biso rusak. sabalike, anggur barahu dipuikngi ka doopm kantong nang barahu."YESUS KOO TUHAN KAATAS ARI SABATpas waktu ari sabat, Yesus ngaintasi umo gandum, waktu Io masih bajoot, murid-murid-E mulai' matoh bege'-bege' gandum. lalu, urokng Farisi koo bakato ka Io, "tanang, Ngameo ne'ido' koo bakalakuan nang ngalanggar ukum ari sabat?"25Lalu Io bakato' ka ne'ido' koo, nape' suoh ge kito' maco dameo nang dah Daud ngalakuan waktu io ba urokng-urokng nang sabayo-bayo ba io agi kakurangan ba kaparotn? 26Ayamae care io taamo' ka rumah Allah waktu Abyatar jadi nang kaji Imam ayo', ba makot roti sambayang, nang kahe mulih ditajar imam-imam, ba mareotn roti koo ka urokng-urokng nang sabayo-bayo ba io?"27Ako'koo, Yesus bakato ka urokng farisi koo, "Ari sabat koo dimijawat yak manusio, bukenyo manusio yak ari sabat. 28Jadi, Anak Manusio koo ihan Tuhan, yak ari sabat ga'e"
Chapter 3YESUS NYAMUHOTN WAKTU ARI SABAT Yesus taamo' agi' ka Sinagoge, dikoo ado urokng nang kokote lumpuh sapehak. Ne'ido' koo Maratiotn Yesus mao' nanang Yesus Io samuhatno ge ano' urokng koo waktu ari sabat nyaman ne'ido' koo nuduho' Io.

3Lalu, Yesus bakato ka urokng nang kote lumpuh sapehak koo, "Badirilah katangoh-tangoh." 4Bakatolah Yesus ka ne'ido' koo, "mulih ge' ngalakuan nang baik ba nang jahat waktu ari sabat? nolong nyalamatotn nyawo ge munuho dengan ?" tapi, ne'ido' koo diam.5Ako'koo, Yesus nanang ka samuo ne'ido' koo Io bero. Io kasal sidi ka ne'ido' nang karas ati. Lalu, Yesus bakato ka urokng nang kokote Lumpuh sapehak koo,"Sio kokotngu."Urokng koo pun nguurotn kokote, kokote koo pun jaji samuh. 6koo lah makae urokng-urokng Farisi koo langsung dari, io mulai basapongkol ba urokng-urokng Herodian nang melawan-Io ayamae caro munuho' Io.MANYAK UROKNG NUNAAN YESUSTapi, Yesus dari jauh ba murid-murid-E ka dano, manyak sidi urokng ampat binuo Galilea nunaan Io, ba ampat ka Yudea gae, ampat ka Yerusalem, Idumea, binuo nang kasubarang sunge Yordan, nang ampat ka sakitar Tirus ga'e ba Sidon, manyak Urokng waktu nangar samuo nang Yesus majawat, atokng ka Io.9Barang urokng nang manyak sidi koo, Yesus bakato ka murid-murid-E yak nyiapotn parahu-E biar ne'ido' koo ano' ngaco Io. 10Barang Yesus dah nyamuhan urokng manyak, makenyo samuo urokng nang bapanyakit Barami-rami biar biso basantuh ba Io.11Waktu roh-roh najis koo nanang Yesus, ne'ido' koo nyamboh ka adapatn-E bakampakotn, "Kau nyian Anak Allah!" 12Tapi, Yesus merai' ne'ido' koo ame matakotn sape diri'-E.YESUS NATAPOTN DUA BALAS MURID-E13Lalu, Yesus naik ka bukit bamabai' urokng-urokng nang Io mao'an sabayo-bayo ba Io, ne'ido' koo pun atokng ka Io. 14Io natapotn dua balas urokng ne'ido' koo pun biso sabayo-bayo ba Io. Io pun biso nyuruh yak bakotbah, 15ngame' koaso yak ngoser setan. 16Yesus natapotn dua balas urokng koo: Simon (nang ka io Yesus mare' namo Petrus).17Yakobus, anak zebedeius, ba Yohanes, kamaru' Yakobus (nang ka io Yesus mare' ne'ido' namo Boanerges, artie "Anak-anak Guruh"),18Andreas, Filipus, Bartolomeus, Matius, Yakobus anak Alfeus, Simon urokng Zelot, ba 19Yudas Iskariot, nang bahianat ka Yesus.KOASO YESUS BARASAL AMPAT KA ALLAH20Ako'koo, Yesus taamo' ka rumah nang sete', urokng rami agi' bakarumun bakumpul dikoo Yesus ba murid-murid-E sampe ano' biso makot roti.21 Waktu kamaru-E nangar barito nyian, Io baatangan mo' mabo Yesus puokng ne'ido bakato aso Io dah ano' waras agi'. 22Ba ahli-ahli taurat nang turutn ampat ka Yerusalem bakato', "Io kamasokan Beelzebil!" "Io ngoser setan ba koaso kapalo setan".Lalu, Yesus23 nyaru' ne'ido' koo atokng ka-Io, Io pake umpamae, "ayame biso iblis ngoser iblis? 24kade karajaan tapisoh-pisoh malawan dirie sorog, karajaan koo pasti ano' biso batahan.25 Ako'koo, kade ado sabuoh rumoh nang bapacoh-pacoh malawan dirie sorog, rumoh koo pasti ano' mampu batahan.26Aso iblis bangkit malawan dirie sorog bapacoh-pacoh, io ano' biso batahan, tapi pangabisan nasepe. 27ano ado sekopun taamo ka rumoh urokng nang koat ba marampok hartae ba barange, biso tapi io harus ngikut doho' urokng koo, ako'koo baru' lah io biso ngarampok rumahe."28Aku ngatoot nang sabanare kakau, samuo doso anak-anak manusio biso diampuni', ba samuo hinaan nang dangan ngatoot.29 tapi, siape nang ngina Roh kudus ano' suah diampuni', tapi io basaloh doso nang salama-lamae." 30soale, ahli-ahli taurat koo bakato, "Io kamasokan roh najis." KAMARU YESUS NANG SASIDIE31Ako koo, inu' ba kamaru-kamaru Yesus atokng lalu badiri ka uas rumoh. Dangan nuyuruh urokng yak nyaru' Io. 32Urokng rami duduk bakarumun bakaliling Yesus dangan koo pun bakato ka-Io, "tanang, inu'-Ngu ba kamaru'-kamaru'-Ngu ado ka uas io ngagui' kito."33Yesus pun bakato ka dangan , "siape ge' inu'-Ku ba kamaru'-kamaru' ku?" 34ako' koo, Io Nanang urokng-urokng nang duduk ngulilingi'-Io sambil bakato, "Tananglah, nyian inu-Ku. ba kamaru'-ku! 35Soale, sape sajo' nang mao nuruti' kamaoan Allah koolah kamaru-Ku nang aki, ba kamaru'-Ku nang bini, ba inu-Ku."
Chapter 4

1pUMPAMAE ANGAYO PANABUR Ako' koo, Yesus ngajar agi' ka sisi dano. bakumpulah urokng ngarunukngi Yesus urokng manyak nang jumbalohe manyak makenyo Io naik ka doop parahu Io duduk ka atas dano. samintaro urokng manyak koo ado ka darat, ka sisi dano. 2 Ako'koo, Io ngajar ka ne'ido' koo manyak hal ba prumpaan-parumpamaan ka ajaran-E koo, Io bakato ka urokng rami koo,3Dangarotn! ado urokng pangamur nang ampus ngamur. 4ado kajadian, waktu io agi ngamur, sangape ege' banih janto' ka sisi marago, ako'koo burukng atokng, lalu matoki banih koo. 5saparo janto' atas tanoh nang babatu nang ano' manyak tanahe. Banih koo langsung tumuh gancang barang tanahe ano' doop.6Waktu mata ari makin angat, tanaman koo jaji abur barang ano' ba akar, tanaman koo jaji karikng. 7saparo janto' ka tangoh-tangoh bararotn baduri. lalu, bararotn baduri koo ngimpit tanaman koo sampe mati, tanaman koo pun ano' ngameotn buoh8Tapi, saparo janto ka tanoh nang gagas lalu ngasilotn buoh, lalu batamoh ayo', ako'koo ngasilotn talu puluh kai ipat, anam puluh kai ipat, sampe saratus kai ipat." 9Ako'koo, Yesus bakato, "sape nang ado ba tarenyekng yak nangar, biarlah io narenyengan!"10Ako'koo Waktu Yesus Io sorokng, urokng basakalilingan-E, sabayo-bayo ba dua balas rasul, batanyo' ka Io masaloh parumpamaan kata-kata-E koo. 11 ako'koo Io nyahuti ne'ido, "rahasio karajaan Allah dah dingame'an kakau. tapi, ka urokng lain ga'etiap hal nang dinyampeotn kadoop parumpamaan-parumpamaan, 12 'Kade' pun biso nanang, ne'ido' koo kahe nanang tapi ano' biso nahui'; biarpun biso nangar, ne'ido' biso nangar tapi ano' biso ngarati. biar ame batobat ba ame diapus, "Yesaya 6:9-10 nyalasotn masaloh banih doop umpamo panabur13Ako'koo Yesus bakato ka ne'ido', "Ano' ge' kito' nahui' parumpamaan nyian? ayamae kito' biso ngarati samuo parumpamaan koo? 14Panabur koo naburotn Firman. 15Ne'ido' koo urokng-urokng nang janto ka sisi marago, tampat Firman koo dinaburotn. waktu ne'ido' nangarotn, langsung Iblis atokng langsung ngarabut Firman nang dinaburotn ka ne'ido'.16Ayako ga'e, ne'ido nang dinabur ka tanoh babatu urokng-urokng nang nangarotn Firman langsung narimo' firman barepo-repo. 17Tapi, ne'ido' ano' baakar kadoop diri'e sorog kahe biso batahan samantaro. ako' koo, waktu atokng kasusohot baiknyo singsaro karo-garo Firman koo, ne'ido' koo langsung janto.18Nang laine, koo nang janto' ka tangoh-tangoh utotn baduri. ne'ido' koo urokng-urokng nang nanya Firman. 19tapi io water kadunio nyian, ba hawo nafsu mo kayo ba taniti-taniti ka jukut nang lain taamo' ka antaro Firman koo ba langsung ngimpit io makae ano' ngasilotn buoh. 20 Tapi, dangan nang dinabur ka tanoh nang baik koo urokng-urokng nang nanya Firman, narimo' io, ba ngasilotn buoh, talu kali ipat, anam puluh kai ipat ba saratus kali ipat."UMPAMO ANGAYO TENSANlo21Lalu, Yesus bakato ka ne'ido' koo, "buke' ge' tensan ano' di tabanan yak dipuangan ka baboh gantang, kababoh tampat tidur? buke ge tensan koo aruse dipuangan ka atas poho tensan? 22soale, ano' ado nang dinapuk nang ano' dibatakotn. Ayakoo ga'e, ano' ado dameo pun jukute nang dinutupi' jukut koo pasti dibatakotn. 23Aso ado urokng nang ado ba tarenyekng yak nangar, biarlah io nangarotn!"24Lalu Yesus bakato ka ne'ido', "cobo paratiotn dameo nang kito' dangar. ukuran nang kito' pake mo' diukur kakau, masih ado ga'e nang mao ditambohotn kakau. 25barang sape nang ado, io mo' dibare' agi', tapi ape nang ano ado, dameapun nang ado ka io mo diicokng ampat ka io."UMPAMAE BANIH26Ako' koo, Yesus bakato,"karajaan Allah angayo urokng nang nabur banih ka tanoh. 27Panabur koo tidur umpat siokng ba maam, ako' koo banih koo camak lalu tumuh. panabur koo ano' nahui' ayamae biso jaji ayakoo. 28Tanoh koo ngaseotn buoh sorog. Mulo-mulo camak, ako'koo insi'e, lalu bege'-bege' gandum ka doop orese. 29Waktu bege"-bege" gandum koo masak, urokng koo langsung ngaret gandum koo waktu musin bahanyi dah atokng." UMPAMO JUKUT BEGE" ANSABI30Ako'koo, Yesus bakato "Badameo ge diri' biso nyabayoot karajaan Allah? biso ga'e umpamo dameo diri' biso nyabayoot io? 31Karajaan Allah koo angayo bege' ansabi nang dinabur katanoh, biarpun bage' koo bege' nang paling enek ka antaro samuo bage' koo ka dunio, 32tapi waktu ditabur, bege' koo jaji tumuh jaji lebih ayo' ka antaro samuo tanaman kakabon, lalu muokot cabang-cabang ayo' makae burukng-burukng ka angit biso ngamuat sarokng ka baboh dahatne."33Makae make manyak parumpamaan angayo koo, Yesus maritoot Firman ka ne'ido' koo, nang cocok ngan nang biso didangar.34 Io ano' suoh bakato ka ne'ido' koo nao' make parumpamaan, tapi Io jalasot semue'e ba sorog kamurid-murid-E.YESUS MARANTIOT ANGIN TOPAN35Waktu ari koo, pas ari dah sore Yesus bakato ka murid-murid-E, "je'lah diri' ampus ka subarang dano." 36ako' ningoot urokng manyak koo, ne'ido koo nabanan Yesus barage ne'ido' koo taamo' ka parahu tampat Yesus diop. Ako'koo, parahu-parahu laine barage ba-Io. 37Lalu, atoknglah angin topan nang ayo' bagalombang nang ayo' ngampasotn parahu parahu pun mainsi' ai'.38Waktu koo, Yesus ado ka burit kapal, tidur ka atas banto. lalu ne'ido' koo ngumpatotn Io langsung bakato ka-Io, "Guru, ngameo ge kito' ano' paduli aso diri' nyian mo binaso?" 39Ako' koo, Yesus umpat lalu ngarohokng, angin koo, lalu bakato ka laut koo, Diam! Tananglah!" lalu angin koo pun baranti baruboh jaji tanang.40Ako'koo, Io bakato ka ne'ido' koo, "ngameo ge' kito' gai'? kito' nyian nape' baiman ge?" 41 Ne'ido' jaji kagaianan sidi sabil bakato basabayae, "Sape ge Io nyian? sampe angin koat ba lautan biso taat ka-Io!"
Chapter 5

1Ado urokng ampat ka Gadara dingapasot ampat karoh jahat Ngaramuslah nek'ido koo ka subarang Dano, ka binuo urokng-urokng Gadara. 2waktu Yesus turutn ampat ka parahu, lalu langsung ado urokng kamasokan roh najis batamu ba Yeaus3Io diop ka doop patunuan-patunuan. ano' ado urokng nang sanggup ngikat Io agi' labih agi ba rante. 4Soale, Io dah biaso dingabat di masokng ka poho ba rante, tapi Io mutusotn rante'e ba matohotn kabate. ano' seko' pun nang cukup koat yakngamuat Io tunduk5Tiap siokng ba maam, Io ngampak ka kuburan ba ka bukit-bukit Io ngukai' dirie sorokng pake batu. 6Waktu urokng koo nanang Yesus ampat kajauh, Io batalamo' langsung nyamboh ka adapotn Yesus.7Lalu, barage ngampak ba suarao nyarekng Io bakato, "dameo urusane antaro aku ba Kau, Yesus, Anak Allah nang paling tinggi? aku minto' ka-kau demi Allah, Ame nyikso aku" 8soale, Yesus dah bakato ka Io, "Kauarlah ampat kaurokng nyian, ooo Pidaro nang jahat9Ako' koo, Yesus batanyo' ka urokng koo, "sape sama ngu?" Lalu, Io nyahut, "damaku Legion barang kami manual." 10Io bakai-kai papinto' ka Yesus biar ano' ngoser ne'ido' ampat ka binuo koo.11dikoo ado ba kabotn enyek ago major ka sisi bukit. 12lalu, Pidaro-pidaro nang jahat koo bapinto' ka Yesus, langsung bakato, "suruhlah kami ka enyek-enyek koo langsung taamo ka doope." 13Yesus mare paminta'e. barang roh-roh najis koo Dari lalu taamo ka enyek-enyek. bakabotn nang jumbalahe kiro-kiro duo ribu kiro-kiro dua ribu koo Dari ka sisi jurang sampe ka Dano, ako'koo tingoop ka doopm kadoop dano14Ako koo, panjago-panjago enyek koo batalamo' dari lalu mataki dangan mang ado kakota ba nang kakampokng. lalu, urokng-urokng kauar yak nanang ado kajadian dameo. 15Lalu, urokng-urokng koo baatangani ka Yesus nanago Io nang tai kamasokan roh jahat, nang masoki' Legion, agi' duduk, nang dah ako' bapakean, io pun dah waras. lalu, ne'ido' pun jaji gai'16Lalu, ne'ido' koo nanangan jukut koo, lalu nyuritoot ka urokng-urokng ayamae jukut koo mulo-mulae kajajiatne ka urokng-urokng nang kamasokan Roh jahat koo ba carito masalah enyek-enyek koo. 17koolah makae, dangan dikoo minto ka Yesus yak ningoot binuo ne'ido' koo18Ako'koo, waktu Yesus agi' naik ka parahu, urokng nang tai kamasokan Roh jahat koo minto' baik dehe' io muih bayo-bayo ba Yesus. 19Tapi, Yesus ano' nyuruh io, tapi bakato ka io "puoknglah ka page waris ngu.curitoot ka ne'ido' samuo hal nang dah Tuhan ngamuat kakauaso Tuhan dah kasih kakau." 20Lalu, urokng koo ampus maritootn kau urokng-urokng nang kaDekapolissamuo nang dah Yesus majawat ka io. ako' koo samuo urokng jaji heran. ANAK YAIRUS DIMANGKITOT BA NANG AMBINI NANG NYOCOR DAROH DINYAMUHOTN21Waktu Yesus nyubarang agi' baparahu kasubarang, urokng rami bakarumun ka samak-E, tapi Io diop ka sisi dano. 22Lalu, ado kapalo nang mimpin Sinogage nang badamo Yairus atokng ako' io nanang Yesus, io nyamboh ka paha-E. 23Ako'koo, io sidi-sidi bapinto' ka Yesus, anjare, "Anakku nang ambini nang masih enek ampir mati. Atakngi lalu puangan kokot Ngu ka atase biar io biso disamuhot io idup." 24 Lalu Yesus ampus sabayo-bayo Yairus. Ado manyak sidi urokng nang nuna'an Yesus nang ngarumuni' Io.25Ako'koo ado seko' urokng ambini nang pandarahan salamo dua balas tahutn. 26Io dah bakai-kai kasusohot ka manyak pamabore, dah ngauarot samuo nang ado ka io, tapi ano' ado gunae Malahan rongko'e makin sumput. 27Ako' io nangar barito Yesus, Ambini koo ngatakngi' Yesus ampat ka balakang ka tangoh-tangoh karumunan urokng lalu nyangkam jubah-E.28Ambini koo bakato, "aso aku biso nyangkam jubahe-E sajo', aku biso samuh." 29Waktu koo ga'e pandarahane baranti io pun maraso kade' tubuhe dah samuh ampat kapanyakite.Yesus langsung nahui' ampat ka diri'-E sorog kade' ado koaso nang dah kauar ampat ka diri'-E. Io babalik ampat kakarumunan dangan koo lalu bakato: "Sape nang nyangkam jubah-Ku?" Lalu murid-murid Yesus bakato ka-Io, "Kito' nanangan karumunan urokng basorong-sorong ka-Kito' lalu Kito' bakato, 'Sape nang nyangkam-Aku?"' Lalu, Yesus nanangan bakaliling sape nang dah nyangkam jubah-E.Tapi, Waktu dah ako' Io nahui' dameo nang dah Io ngarasoot ka diri'-E, Ambini koo jaji kagai'anan ba gagatar. Io atokng lalu nyamboh ka adapotn Yesus iopun mare' nahui' ka Yesus samuo kabanaratne. Ako koo, Yesus bakato ka Ambini koo,"Anak-Ku Iman ngu dah nyalamatot kau. Ampuslah doop damai nyaman paraso lalu samuhlah ampat ka panyakitngu."35Samantaro Yesus masih bakatai', atokng basangape urokng ampat ka rumoh kapalo sinagoge nang bakato, "Anakngu dah mati. ngameo masih ngaco Guru?"Tapi, Yesus bai' nangarot dameo nang dah dingatoot, Io bakato ka kapalo sinagoge koo, " Ame gai', picayo sajo." Lalu, Yesus ano' ngijinan seko' pun nuna'an-Io, kahe Petrus, ba Yakobus, ba Yohanes, kamaru' Yakobus. Lalu. ne'ido' koo ngaramus ka rumoh kapalo sinagoge koo, lalu Io nanang ribut-ribut, dangan-dangan dikoo caruo-caruo banangisatni' basuaro nang nyarekng.Ako'koo, Waktu Yesus taamo', Io bakato ka ne'ido, "ngameo kito' ribut batangisatni? Anak koo ano' mati, tapi agi' ta tidur." Tapi ne'ido' ngatawai' Yesus. Tapi. Io nyuruh samuo urokng kauar Io mabo bapo' ba inu' Anak koo, ba urokng-urokng nang bayo-bayo ba-Io, lalu taamo' kadoop tampat kamudo' enek koo dimuangan.41Ako'koo, Io nangkapi' kokot kamudo' koo lalu bakato kakamudo koo, "Talitakum!" (Artie, "andaro enek, aku bakato kakau, umpatlah!") 42Anak Bini koo pun langsung umpat badiri lalu bajoot-joot, barang io baumur dua balas tahutn, lalu langsung samuo urokng maraso kaheranan sidi. 43Lalu, Yesus nyuruh ba nyareknge ka urokng tuho kamudo' koo biar ame seko' urokng pun nang nahui' hal nyian, ba ngatootn ka ne'ido koo yak ngame' kamudo' koo makot.
Chapter 6

1YESUS DINOLAK KA KOTO ASAL-E Ako'koo Yesus ampus ampat ka na'an Io sampe ka koto asal-E, murid-murid pun nuna'an Io. 2Waktu ari sabat sampe, Yesus mulai' ngajar ka Sinagoge. Manyak urokng nang nangarot-Io maraso heran, langsung bakato', "Ampat kamae Io namu samuo koo? kapanean dameo nang dingame'an ka Io koo mukjisat-mukjisat angayo koo Io ngamuat ba kokote? 3Buke' ge' Io koo tukang kayu, anak Maria Io pun kamaru' Yakobus ba Yoses ba Yudas ba simon? Buke ge' kamaru-kamaru ambini-E ado ka sio bayo-bayo badiri'?" Lalu, ne'ido' pun tatiharukng ano narimo' Io.4Ako'koo, Yesus bakato' ka ne' ido, "kamae-mae urokng hormat ka nabi, kacoali ka tampat asal-E sorokng, ka antaro page warise sorokng, karumahe sorokng."5 Makae, Yesus ano' biso ngamuat mukjizat kana'an, kacoali muangan kokote-E ka atas urokng-urokng rongko' Lalu nyamuhan iyo. 6Lalu, Io heran aso urokng-urokng ano' picayo, Ako'koo Io ampus bakaliling ka kampokng-kampokng Lalu ngajar.YESUS NYURUH MURID-MURID-E7Ako' koo Yesus nyaru' dua balas murid Lalu mulai' nyuruh io baduo-baduo, Lalu mare' ne'ido' koo koaso atas roh-roh najis. 8Lalu, Io mare' parentoh ka ne'ido' biar nao' nabanan dameo-dameo ka paajanane kamarago, kahe tungkat, ano' bahato roti, ano' nabanan tas, ano' baduit ka Taliban'e, 9kahe make sandal ame make duo ete' pakean10Lalu. Yesus bakato' ka ne'ido' koo, " dimae ajo' kito' namai' rumoh, diop sajo' ka koo sampe kau kauar ampat ka koo. 11Lalu, kade' ado tampat nang ano' narimo' kau ano' nangarot kau, aso kau ampus kibasot dabu ampat ka pahangu yak dijajiot kasaksian ka urokng-urokng."12Lalu, ne'ido' koo pun ampus maritoot kade' urokng-urokng harus batobat. 13Makae, ne'ido' manyak ngoser setan ba nyamuhan urokng nang rongko' pake minyak, ba nyamuhan urokng-urokng.HERODES NANGAR BARITO YESUS14Rajo Heroes dah nangar, barang namo Yesus urokng dah nahui', urokng pun bakato,"Yohanes Pamani' dah bangkit ampat ka antaro urokng mati, makae mukjizat-mukjizat koo bakarajo ka Io." 15Saparo urokng bakato, "Io koo Elia." Tapi, ado agi' nang bakato, "Io koo nabi, angayo nabi-nabi nang Maine."16Tapi, waktu rajo Herodes nangar hal koo, Io bakato, "Yohanes, nang dah aku mancong kapalae, dah dimangkitot!"YOHANES PAMANI' DIMUNUH 17Memang Herodes sorog nang dah nyuruh urokng, nyuruhot nangkap Yohanes, ba ngarante Io kadoop pinjaro yak Herodes, samikot gamar kapalo nang akie, Filipus, barang Herodes dah panganten ba Herodias18Soale, Yohanes dah sangape kai bakato ka Herodes, "Ano' banar kau ngicokng samikot kamaru' ngu." 19 Koolah Herodes baati dandam ka Yohanes mao munuho Io, Tapi io ano' biso. 20Soale, Herodes gai' ka Yohanes io dah nahui' kade' Yohanes koo urokng nang banar ba urokng nang suci, Herodes pun nangahi iyo. Waktu Heroes nangarotn Yohanes, io jaji kamangoan, tapi Heroes repo nangarotn Yohanes.21Tapi, dah pas arie, waktu Heroes pas io ulang tahune ngame' dangan makot anak buahe, ba perwira-perwirae, ba kapalo-kapalo Galilea. 22lalu waktu anak Bini Herodes taamo' io bajoget, io nyamani ati Herodes dangan dikoo pun bayo-bayo duduk ba io. Rajo pun bakato ka anak daro koo, "minto'lah dameo nang kau tanitian aku Mao ngame'an io kakau."23Herodes pun basumpoh ka io, "dameo sajo' nang kau minto' ka aku, pasti Ku bare' kakau, saparo karajaanku pun Ku bare'otn." 24 Lalu, anak daro koo pun Dari Lalu bakato ka inu'e, " aku nyian Mao minto' dameo?"lalu umae nyahut, "kapalo Yohanes pamani'." 25ako'koo, waktu koo ga'e ba gancang-ganceh, kamudo' daro koo atokng ka rajo lalu bakato, "Aku Mao' kanio' ga'e kau ngame'an ka aku kapalo Yohanes pamani' ka atas Baku."Koolah, nang ngamuat rajo jaji batol-batol sadih, tapi dah jaji sumpahe ba urokng-urokng nang makotn ba bayo-bayo ba io, io pun ano' biso nolak kamaon anak daro koo. Lalu, rajo langsung ngirim algojo parentahe yak nababan kapalo Yohanes, ako'koo algojo koopun ampus mancong kapalo kapalo Yohanes ka pinjaro. Ako'koo, io nabanan kapalo Yohanes pamani' kaatas baki lalu dingamean ka kamudo daro koo, lalu andaro koo ngamean ka umak e. Waktu murid-murid Yohanes nangar, lalu atokng yak nabanan tubuh Yohanes lalu dimuangan ka doop kuburan.YESUS MARE' MAKOT KA LABIH DARI LIMA RIBU UROKNGAko'koo, rasul-rasul bakumpul bayo-bayo ba Yesus lalu babatak ka-Io dameo sajo nang dah ne'ido' ngarajaan ba dameo nang dah ne'ido' ajarotn. Lalu, Yesus bakato ka ne'ido' koo, "jek lah diri' dari ka tampat nang sunyi' lalu istirahat sabantar." soale, ado urokng manyak nang atokng-ampus, makotn pun ne'ido' koo ano' sampat. Lalu Yesus bakato murid-murid-E ampus nariotn diri' baparahu ka tampat nang sunyi'.33Tapi, manyak urokng nang nanang ne'ido' koo ampus lalu kanal ka ne'ido' koo. urokng manyak koo batalamo barage-rage ngalalui' marago darat ampat ka samuo koto, ngaramus labih doho' daripado Yesus ba murid-E. 34Waktu Yesus ampus ka sisi dano, Io nanang urokng manyak sidi, Lalu Io maraso kasih ka urokng manyak koo soale ne'ido' koo angayo domba nang ano' ba gambala. Makae Yesus muali' ngajar manyak hal.35Waktu ari mulai' maam, murid- murid Yesus atokng ka Yesus lalu bakato, "tampat nyian tampat nang sunyi' ari dah lamo maam. 36Suruhlah ne'ido' ka sakaliling tampat nyian ba kakampokng-kampokng biar dangan nyian Mali jukut nang dimakot."37Tapi Yesus nyahut, "Kaulah nang mare' ne'ido' nyian major." Lalu, dangan bakato ka Io, "kami Mao ampus Mali roti nang ragae 200 dinar lalu yak dangan nyian makot?" 38 Yesus bakato ka urokng manyak koo, "ado sangape roti nang ado kakau? ampus lalu tananglah!" Ako' urokng manyak dah nahui', Lalu bakato, "limo roti ba duo ikot."39Lalu Yesus nyuruh samuo dangan duduk ba kalaompok-kalompok ka atas rumput ijo. 40urokng manyak koo duduk bakalompok, ado nang saratus urokng ado nang Lima puluh urokng.41 dah ako' koo, Yesus ngicokng limo roti ba duo ikot koo, Lalu nanang ka angit, Io bakato sukur Lalu macoh-macohhotn roti koo, Lalu ngamean ka murid-murid yak mare' urokng manyak koo makot. Io magi-magiotn dua eko' ikot koo ka samuo urokng.42Lalu, samuo urokng koo makot sampe kanyang. 43Ako' koo dangan ngicokng dua balas karanjang baisi' siso'-siso' roti ba ikot. 44ado Lima ribu angaki nang makotn roti.YESUS BAJOOT KA ATAS AI'45Ako'koo, Yesus langsung nyuruhot murid-murid-E naik ka parahu Lalu ampus ngadohoi' Io ka subarang, ka Betesaida, samantaro Io nyuruh urokng manyak koo puok.46 Ako' bapisoh ba ne'ido', Io ampus ka bukit badoa. 47Waktu ari dah Mao maam, parahu ado ka tangoh dano, Yesus sorokng ka darat.48Ako' nanang murid-murid-E bakayuh basusoh payoh barang angin atokng balawanan ba ne'ido' koo, kiro-kiro waktu jam jago maam ka ampat, Yesus ngatakngi murid-E Io bajoot ka atas ai' dano Io bajoot Mao ngadohoi' ne'ido' koo. 49Tapi waktu ne'ido' nanang Yesus bajoot ka atas ai' dano, ne'ido' Kiro Yesus koo antu, Lalu bakampakotn, 50ne'ido' samuo koo nanang Yesus lalu kagai'anan. Tapi, Yesus langsung bakato ka ne'ido', "ame ribut. Nyian Aku! AME gai'."51Lalu Io naik bayo-bayo ne'ido' ka parehu, lalu angin koo pun baranti, ne'ido' pun kaheranan. 52Soale, ne'ido' nape' ngarati masaloh mukjizat Limo roti koo barang atie masih dingarasot. YESUS NYAMUHAN MANYAK UROKNG53Dah ako' Yesus ba murid-murid-E nyubarang, ne'ido' ngaramus ka darat ka tanoh Genesaret lalu balabuh. 54Waktu turutn ampat ka parahu, urokng-urokng langsung nganali' Yesus, 55lalu batalamo' ka samuo tampat koo lalu mulai' nabanan urokng-urokng rongko' ka atas saduni, ka Mae pun ne'ido' nangar barito Yesus ampus.56Kamae pun Yesus ampus taamo' ka kampokng-kampokng, maopun ka koto-koto maopun ka binuo-binuo ka sakitare, ne'ido' magurikng urokng-urokng rongko ka tampat karamian lalu bapinto' ka Io biar ne'ido koo kahe nyangkam ujukng jubahe. sape sajo nang nyangkam jubahe-E jaji samuh.
Chapter 7

1UKUM ALLAH BA TRADISI MANUSIO Lalu bakumpullah urokng Farisi namui' Yesus sabayo-bayo ba ahli-ahli taurat nang atokng ampat ka Yerusalem.2Dangan nanang ado sangape murid Yesus makot roti pake kokot amai', pake kokot nang ano' disasoh. 3Soale, urokng-urokng farisi ba samuo urokng Yahudi ano' muih makot aso kokote ano' disasoh sampe pagaangan kokot nang dah jaji adat nenek moyang nang io junyukng. 4 Kade urokng-urokng Yahudi koo atokng ampat ka tampat rami, io ano' muih makot sanape' nyasoh kokot. Manyak adat laine nang dah io narimo' yak dijunyukng, angayo nyasoh cawan-cawan, kendi-kendi, ba bejana-bejana timago.Ako' koo, urokng-urokng farisi ba ahli-ahli taurat batanyo ka Yesus, "ngameo murid-murud-Ngu ano' idup ka doop adat nenek moyang, tapi Malahan makot roti ba kokot nang amai'?"6Yesus bakato ka ne'ido' koo, "Nabi Yesaya banubuat dah batol aso kito' nang munafik, angayo ado taconteng: 'bangso nyian hormat ka Aku pake beber e, tapi ati e jauh ampat ka Aku. 7ne'ido' koo nyamboh Aku paracumo barang ngajarotn parentoh-parentoh nang dingamuat manusio. 'Yesaya 29:138Parentoh Allah ano' kito' make, kito' koat make tradisi adat manusio." 9Lalu Yesus ugo' bakato ka ne'ido dikoo, "ba akal kito ano' narimo parentoh Allah makae biso nyujukng adat tradisi kito' koo. 10Soale Musa dah bakato,'hormatlah ka bapo' ba inu' kito', ba 'sape sajo' nang nyumpoh bapo'e ba inu'e arus diukum mati.'11Tapi, kito' bakato kade' urokng bakato ka bapo' ba inu'e, 'dameo untunge nang kito' namu ampat ka aku koolah kurban, ampakoo buis bantotn,' 12Lalu kau ano' agi' nyuruhhot io ngarajaan dameopun yak bapo' ba inu'e 13ayakoo kau dah ano' make Firman Allah pake tradisi adat ngu nang dah bakaturunan. kito' ga'e dah ngamuat manyak hal agi angayo nyian14Ako'koo, Yesus nyaru agi' samuo urokng lalu bakato ka samuo urokng koo, "Cobo dangar aku bakato, lalu dipikirotn sidi-sidi. 15ano' ado jukut dameo-dameo nang ado ampat ka uas manusio nang taamo' kadoop dirie nang biso ngamuat jukut koo amai', tapi jukut nang kauar ampat kamanusiolah nang ngamuat amai'." 16"kade' urokng ado batarenyekng, biarlah io nangar"17Lalu, waktu Yesus taamo' karumoh lalu ningoot urokng-urokng koo, murid-murid-E batanyo' ka Io masaloh umpamo koo. 18lalu, Io bakato ka ne'ido' , kito' nyian ano' ngarati ge? ano' ge kito' nahui' dameo sajo nang ampat kauas taamo' ka doop manusio ano biso ngamai'otn io? 19soale, nang taamo' koo ano' taamo' ka atie, tapi kaparute, lalu kauas ka doop kakus." (banso nyianlah, Yesus matakotn kade samuo makanan koo muih dimakot.)20Lalu Io bakato, "dameo nang kauas ampat ka manusiolah nang jaji amai'. 21soale, ampat ka ati manusio, muok pikiran-pikiran jahat, doso-doso seksual, pangait, munuh, 22babayo, sarakoh, kajahatotn, nipu, hawo nafsu, dangki, nomoh, sombong, kabagootn. 23samuo hal nang jahat koo atokng ampat doop manusio, koolah nang dingamai'otn."IMAN AMBINI SIROFENESIA24Ampat ka tampat koo, Yesus umpat lalu ampus kaTirus ba ka Sidon. Io taamo' kasabuoh Rumoh Io Mao ano seko'pun nang nahui', tapi Io ano' biso Dari ampat ka urokng-urokng. 25langsung dah ako' nangar Yesus, ado ambini nang anake binie kamasokan roh najis atokng Lalu nyamboh ka poho Yesus.26 Ambini koo urokng Yunani, dimaranakot ka siro-Fenisia. Io bapadoh ka Yesus yak ngoser setan koo kauar ampat kaanake.27Ako'koo, Yesus bakato ka ambini koo,"maejare kamudo-kamudo nang dikanyangi' doho. Soale, ano' muih ngicokng roti nuk kamudo-kamudo lalu ditabakotn ka asu-asu." 28Tapi, ambini koo nyawab lalu bakato ka Yesus, " batol, Tuhan. tapi, asu-asu nang ado ka baboh mejo makot remah-remah kamudo'-kamudo' koo."29 Lalu Yesus bakato ka Ambibi koo, "kau dah ngato'ot jukut nyian, kau muih ampus. setan koo dah ningoot anak ngu." 30 Ako' koo, ambini koo puok karumoh batamu ba anake agi gurikng ka tampat tidur, tapi setan koo dah dari ampat Ka tubuhe.UROKNG NANG BANGO DINYAMUHOT31Ako' koo, Yesus kauar agi' ampat ka binuo Tirus lalu ampus ngauwatni' Sidon nujui' dano Galilea, ka binuo Dekapolis. 32Lalu , ne'ido' nabanan Yesus ka urokng nang tarenyeknge bango nang susoh bakato. dangan di koo minto' ka Yesus yak muangan kokot-E ka atas urokng koo.33Ako'koo Yesus nabanan urokng koo kahe ba duo ka tampat ampare jauh ba urokng manyak ko. Io namaan jari-E ka ubok tarenyek urokng koo, dah ako' ngaujoh, Io nyangkam jioh urokng koo. 34 Lalu Yesus nanang ka atas angit, iyo narik sengat anyokng lalu bakato, "Efata!", ratie "tabuko'lah!" 35waku koo ga'e, tarenyekng urokng koo tabuko, ikatotn ka tarenyekng urokng koo talapas, lalu io bakato jalas36Yesus merai' dangan nyuritoot jukut koo ka sape-sape. Tapi, makin Io merai' dangan, dangan makin jaji matakkatni'. 37Dangan batol-batol heran sambil bakato, " Io dah ngarajaan Samoa jukut nang baik. Io ngamuat urokng bango jaji samuh ba urokng nang awo' biso bakato agi."
Chapter 8TUJUH ROTI YAK LABIH DARI AMPAT RIBU UROKNG

1Waktu ari-ari koo, waktu kumpulan urokng bakabotn-kabotn ano' badameo-dameo yak ditajar, Yesus nyaru' murid-murid-E lalu bakato ka io, " 2Aku maraso kasih ka dangan nang manyak koo kanio ne'ido' nyian dah bayo-bayo ba Aku salamo talu ari, ano' badameo ape yak ditajar. 3Kade' aku nyuruh dangan nyian puok karumoh ne'ido' parute kaparotn, biso-biso pingsan kamarago ado ugo' dangan nyian atokng ampat ka jauh." 4Lalu murid-murid-E nyahuti' Io, "ampat kamae dangan biso nganyangano' ne'ido' make roti ka tampat sunyi' angayo nyian?"5Ako'koo Yesus batanyo ka dangan, "ado sangape roti nang ado kakau?" lalu dangan nyahut, tujuh roti." 6Ako'koo Yesus nyuruh urokng manyak koo duduk ka tanoh, lalu io ngicokng tujuh roti koo, lalu bapinto' sukur, lalu Io macoh-macoh, lalu Io ngamean ka murid-murid-E yak diantarotn ka urokng manyak koo. lalu ne'ido' pun magi-magi ka urokng manyak.Tapi, murid-murid ado ugo' baikot kenek. dah ako' bapinto sukur kaatase, Yesus nyuruh murid-murid-e magiot ikot-ikot koo ka urokng manyak. urokng manyak koo makot sampe kanyang, lalu ne'ido' ngumpulan tatakotn siso makanan nang tasiso' koo tujuh karanjang barisi'. Ado kiro-kiro ampat ribu urokng nang makot. ako' koo Yesus nyuruh ne'ido' koo dari. Lalu Yesus langsung taamo' kaparahu barage murid-murid-E lalu ngaramus ka binuo Dalmanuta.YESUS DIMINTO NOJOKOTN TANDO AMPAT KA SARUO11Urokng-urokng farisi atokng lalu mulai' badabat ba Yesus, io nyuruh Yesus nojokotn tanda ampat ka sarugo, maksude koo nyobai' Yesus. 12Ako' Yesus narik sengat anyokng ka doop Roh-E. Io bakato, "Ngameo kamudo' kanio' bagago' tando? Aku ngatoot nang sabanare ka kito', ano' ado sete' tando pun nang dimare' ka kamudo' kanio'", 13Ako' koo, Yesus ningootn dangan koo, lalu taamo' ka parahu, lalu ampus ka subarang.RAGI UROKNG FARISI BA RAGI ORUKNG HERODES14Murid-murid kaupoot nabanan roti, kahe' ado satatak roti ka doop parahu. 15Lalu Yesus bapasotn ka dangan, "basiap-siaplah! ati-atilah ka ragi urokng-urokng Farisi ba ragi Herodes."Lalu ne'ido' mulai' bapakat antaro seko' ba nang lain soal ne'ido' nang ano' ado ba roti. waktu Yesus nahui' hal nyian, Io bakato ka ne'ido', "Ngameo kito' ngatootn masalah kito' nang ano' ado ba roti? kito' nyian nape' nahui' ge'? nape ngarati? Ati kito' dingarasotn ge?18Kito nyian ado ba mato, tapi ano' nanang? ado ba tarenyekng, tapi ano' nangar? ano' ingat ge kito' 19waktu Aku macoh-macoh lima roti yak ngame' lima ribu urokng, sangape manyak karanjang nang marinsi' ba tatak-tatakotn mangkanan kito ngumpulan?" ne'ido' nyahut, "dua balas karanjang."Waktu tujuh roti yak ngame' ampat ribu urokng koo, sangape ege' karanjang nang mainsi' ba tatakotn-tatakotn mangkanan nang kito' ngumpulan?" ne'ido' nyahut, "tujuh karanjang." Lalu, Io bakato ka ne' ido', "nape' ngarati ge kito'?" YESUS NYAMUHAN UROKNG BUTO' KA BETESDA22Ako' koo, Yesus ba murid-murid-E ngaramus ka betesda. Ado baduo, batalu urokng nabanan urokng buto ' bapinto' ka Yesus yak nyangkam io. 23Yesus pun nyangkam kokot urokng buto' koo lalu nabanan ka uas kampokng. ako' koo Yesus ngaujahi' mato urokng buto' koo lalu muangan kokot-E ka atas urokng koo. Io batanyo ka io, "kau ado nanang jukut ge?"24Lalu, urokng koo ningkadoh ka atas lalu bakato, " Aku nanang urokng-urokng, tapi ne'ido' ditanang angayo batokng kayu nang agi' bajootn." 25Ako koo, Yesus muangan kokot-E ka atas mato urokng koo agi', lalu urokng koo muko' matae, pananangane jaji samuh, io pun biso nanang samuo jalas. 26Lalu, Yesus nyuruh io puokng ka rumahe sambil bakato, "ame taamo ka doop kampokng."YESUS KOO KRISTUS27Ako' koo, Yesus ampus, ba murid-murid-E, ka kampokng-kampokng ka Kaisarea Filipi. lalu, katangoh marago, Yesus batanyo' ka murid sambil bakato ka ne'ido',"ja urokng-urokng, sape Aku nyian?" 28 Ne'ido nyahut, "yohanes pamani', nang lain madohotn Elia, nang laine seko' antaro nabi -nabu."29Ako'koo Yesus batanyo ka ne'ido, "tapi, ja kito', sape Aku nyian?" Petrus nyahuti' Io, "Kito' koo Kristus" 30Lalu, Yesus mataki' ne'ido koo, Ame mataki' ka sape-sape, sape diri'-E PAMATAK HAL KASUSUHOT YESUS31Ako' koo, Yesus mulai ngajar murid-murid-E kade' anak manusio arus susoh singsaro manyak hal Io ano' ditarimo' tuo-tuo Yahudi, imam-imam kalo, ahli-ahli taurat ga'e, dibunuh, ka talu arie ako'koo bangkit agi'. 32Yesus ngatootn hal nyian tarus garang tabuko' koo lah, Petrus nyubit Yesus ka sisi lalu nagur Io.33Tapi, sambil mamaek ba nanang murid-murid-E, Yesus nagur Petrus lalu bakato" dari ampat ka Aku iblis! Soale kau ano' bapikir pakaro-pakaro Allah, tapi pakaro-pakaro manusio." 34Ako koo, Yesus nyaru' urokng nanyak, ba murid-murid-E, lalu bakato ka dangan koo, "Kade' urokng mao nunaan aku, Io arus nyangko' dirie sorog, lalu mikut salipe, lalu tunangan Aku.35Soale, sape ajo' nang mao nyalamatotn nyawae pasti kailangan nyawa. tapi, sape nang kailangan nyawae yak Aku ba injil biso nyalamatotn io. 36Soale, dameo untunge urokng mamuan seluruh dunio, tapi kailangan nyawae? 37dameo nang biso urong bareotn yak nabus nyawae?38Soale sape ajo nang supotn ka aku ba firman-Ku ka jaman nang ano' sidi-sidi ba nang badoso nyian, Anak manusio pasti supotn ga'e ngako urokng koo waktu Io atokng kadoop kamuliaan Bapo'-E barage malaikat-malaikat nang kudus."
Chapter 9

1Ako' koo, Yesus bakato ka dangan, " Aku bakato nang sabanare kakau, ado basangape urokng nang badiri kasio nang pasti ano' mati sampe nanang karajaan Allah atokng ba koaso-E." Yesus sabayo-bayo Musa ba Elia 2Anam ari ako' koo, Yesus mabo Petrus, Yakobus, ba Yohanes, Io nabanan ampus ka tampat sunyi ka bukit nang tinggi, ako' koo Yesus baruboh rupo ka adapotn ne'ido' koo. 3lalu pakean-E jaji barasih mangkinyar putih sidi. ano ado tukang pemutih saput kadunio biso mutihotn angayo koo.4Ako'koo, muok ka adapotn ne'ido', Elia io ba Musa, ne'ido' koo bakatai' ba Yesus. 5Ako'koo, Petrus bakato ka Yesus, "Rabi, baik sidi kami kade kami ado kasio. jeklah diri' ngamuat talu buoh dango, sete nu' ngu, sete yak Musa, sete agi' yak Elia." 6soale, Petrus ano' nahui' mo nyawab dameo soale dangan samuo gai'.7Ako'koo muoklah amutn ngalindungi' ne'ido koo, ako'koo ado kadangarotn bunyi ampat ka amutn koo, ja kata-E, "nyianlah anak-Ku nang paling ku ngasihi'. Dangarotn lah Io" 8 sabantarotn koo ga'e, dah ako' koo ne'ido koo mamaek kasio kanaan, ne'ido koo ano' agi' nanang sape-sape kacoali Yesus.9Samantaro ne'ido koo turutn ampat ka bukit, Yesus mare' parentoh ka ne'ido koo yak ame mataki sapepun dameo nang dah ne'ido' koo nanang, sampe anak manusio bangkit ampat kaantaro urokng mati. 10koolah makae, ne'ido' koo ano' nyuritootn jukut koo yak io sorokng ne'ido pun batanyo-tanyo dameo ratie bangkit ampat ka mati koo11Lalu, ne'ido' koo pun batanyo ka Yesus, " Ngameo ahli-ahli Taurat bakato kade' Elia arus atokng doho?" 12 Lalu, Yesus bakato ka ne'ido' koo, "Elia memang atokng lebih doho' yak ngamuat nyaman samuo jukut. lalu ayamae nang ado taconteng Anak Manusio aso Io arus singsaro manyak jukut nang dingina? 13Tapi, Aku bakato kakito' aso Elia memang dah atokng, lalu ne'ido' madulian io ba dameo nang ne'ido' maoan, angayo nang taconteng ka io." MURID-MURID ANO' SANGGUP NGAPASOTN ROH JAHAT AMPAT KA UROKNG14Ako' koo, waktu Yesus, Petrus, Yakobus ba Yohanes puokng ka murid-murid nang laine, ne'ido' nanang urokng manyak karumun kasamak murid-murid koo, ahli-ahli taurat pun agi' badabat ba ne'ido' koo. 15waktu dah ako' bakurumun urokng koo nanang Yesus, ne'ido' jaji takajut lalu badariatni' yak nyambut-Io. 16 Lalu, Yesus batanyo ka Ne'ido koo, "dameo nang agi' kito paolekotn ba ahli-ahli taurat koo?"17Seko kaantaro urokng bakarumun koo nyahuti Io, "Guru, aku nabanan anak ku angaki ka-Kau io kamasokan roh nang ngamuat io awo'. 18Tiap kai roh koo namai', io ngampasotni ka tanoh lalu muok popo' ampat ka moote, lalu gigie bagatak, io jaji kakaro'otn. Aku mabo murid-murid-Ngu ngoser roh koo, tapi ne'ido' ano' sanggup." 19 Yesus pun nyahuti ne'ido' Io bakato, kito' nang idup kanio nang ano' baiman! Sangape lamo agi' Aku bayo-bayo bakaito? sangape lamo agi Aku ado bakito? tabanan kamudo' koo ka-Aku!"20Lalu, ne'ido' nabanan kamudo koo ka Yesus. waktu roh koo nanang Yesus, io langsung nguncokng-nguncangan kamudo koo. kamudo koo janto ka tanoh baguling-guling moote ngaurotn popo. 21 Ako'koo Yesus batanyo ka Bapo' kamudo koo, "dah sangape lamo jukut nyian ka io nyian?" iyo nyahut, "mulai gi enek. 22roh koo dah pancoh nabakotn io ka doopm api ba ka doopm ai yak ngancurotn io. tapi, kade Kito biso nyamuhan io, kasihilah kami. tolonglah kami."23Yesus bakato ka io, "kade Kau dapat? samuo jukut nang biso yak ngamuat dangan picayo'." 24Langsung Bapo kamudo koo nangis sambil bakato, "Aku picayo! Tolonglah kaanopicayaatku!" 25Waktu Yesus nanang kade urokng manyak atokng bakarumun langsung, Io ngarohokng roh koo sambil bakato ka io, "kau roh awo' ba bango, Aku prentohotn kau kauar ampat kakamudo nyian ame tamai' io agi!'"26Ako' ngampak ba nguncokng-nguncangan kamudo koo nang luar biaso, roh koo pun kauar. kamudo koo angayo urokng mati makae urokng rami koo bakato,"Io mati!" 27Tapi, Yesus nyangkam kokot kamudo koo lalu ngumpatotn io, kamudo koo pun badiri.28Waktu Yesus taamo' ka doop rumoh, murid-murid-E batanyo ka-Io ano dangan dangar, "ngameo kami ano' biso ngoser io?" 29 Lalu, Io bakato ka ne'ido' koo "nang macam nian ano' biso muok sao' ano' pake doa." YESUS BAKATO AGI MASALOH KAMATIAT-E30Ampat ka na'an, Yesus ba murid-murid-E ampus nglalui Galilea. Io bai' aso ado urokng nang nahui. 31soale, Io agi ngajar murid-murid-E lalu bakato ka ne'ido' koo, "Anak Manusio pasti disarohot ka kokot manusio, lalu ne' ido' mao' munuh-Io. ako' Io dibunuh, talu ari ako' koo io pasti bangkit." 32Tapi, ano' paham kato Yesus koo malahan gai' mo batanyo ka-Io.DABAT MASALOH SAPE MAMG PALING AYO'33Ako'koo, Yesus ba murid-murid-E ngaramus ka kapernaun. waktu Io ado ka doopm rumoh, Io batanyo ka ne'ido', "dameo nang kito ngatootn ka marago tai?" 34Tapi, ne'ido diam waktu kamarago tai ne'ido dah badabat antaro seko ba nang laine, matangkarotn sape nang nang paling ayo'. 35Lalu, Yesus duduk lalu nyaru' ka dua balas murid. lalu, Io bakato ka ne'ido koo, "kade' urokng mo jaji nang nomor sete', io arus jadi nang pangabisan antaro samuo lalu jaji pjajokng samuo."Ako'koo, Yesus ngicokng seko kamudo enek lalu muangan io badiri kaantaro ne'ido'. lalu sambil nekokng kamudo koo, Io bakato ka ne'ido koo, "sape sajo nang nyambut kamudo enek angayo nyian kadoopm dama-Ku, io nyambut Aku. lalu, Sape sajo nang nyambut Aku, buke nyambut Aku, tapi Io nang ngutus Aku." UROKNG NANG NGOSER SETAN DOOPM DAMA YESUS38Yohanes bakato ka Yesus, " Guru, kami nanang dangan ngoser setan-setan doopm nama-Ngu, lalu kami merai io barang io ano nuna'an diri." 39 Tapi, Yesus bakato, "Ame berai io ano' ado urokng nang ngamuat pakarajaan ano masok akal doop nama-Ku, biso waktu koo ga'e nyapeleot Aku.40Soale, siape nang ano' balawan ba diri, ado kasabaloh diri. 41Soale, Aku nagatoot nang sabanare kakau, sape ajo nang mare' kau sagalas ai kade' kau panuno' Kristus, pasti ano' kailangan upahe.'JUKUT NANG NGAMUAT DOSO42"Tapi sape sajo nang ngamuat saloh jukut ampat kakamudo enek nang picayo ka Aku io ngamuat doso, baik dehe' ka diri'e sabuo batu kilangan nang ayo' digantungan ka tege'e lalu dibuokng ka doop ai laut. 43kade kokotngu nang ngamuat kau badoso, tataklah kokotngu koo. Labih baik kau taamo ka doop kaidupotn ano' ano bakokot, daripado duo kokot taamo ka narako, kadoop api nang ano suoh padopm, 44tampat nang uate ano suoh mati ba apie ano suoh padopm.45Lalu, kade pahangu nang nagmuat kau badoso, tataklah pahangu koo. Labih baik kau taamo' kadoop idup kahe bapoho kudung, dari pado ado baduo ete' poho ditabakotn kadoop api narako, 46tampat nang uate ano biso mati ba apie ano' suoh padopm.47Kade, matangu nang ngamuat kau badoso, cungkit bege' matangu koo. baik dehe' kau taamo kakarajaan Allah kahe bamato sapehak daripado dua ete mato tapi ditabakotn ka doop narako, 48nang uate ano suoh mati ba apie ano' suoh padopm.49Soale, samuo urokng pasti digarapmi pake api. 50Garopm koo baik, tapi kade garopm koo kailangan kamasinane ayamae kau biso ngamuat io masitn agi? adootn garopm ka doop diringu sorokng lalu badamailah antar seko ba nang lain."
Chapter 10MASALOH PACARAYOTN

1Ako' koo, Yesus ningootn tampat koo lalu ampus ka binuo Yudea kasubarang sunge Yurdan. Lalu, urokng manyak bakumpul ngarumuni Io agi'. Lalu, angayo kabiasaan-Ne, Io ngajar ne'ido' agi'. 2Ako'koo, urokng-urokng Farisi ngatakngi-Io, io atokng yak nyobo Yesus, ne'ido' batanyo, "dibanarotn ge ano' kade angaki nyaraiyotn binie?" 3 Yesus nyahuti' ne'ido' koo," Dameo nang Musa marentohotn kakito'?" 4 Ne'ido' bakato, ' Musa ngijinan kade' angaki ngamuat surat care lalu nyaraiyotn io."5Tapi, Yesus bakato ka ne'ido' koo,'kakarasotn atingulah, Musa nyontengan parentoh nyian kakito'. 6Tapi muali mulo-mulo dijajiotn, Allah ngamuat manusio angaki ba ambini.7Koolah makae, manusio angaki arus ningoot bapo ba inu'e, 8lalu kadua-duae jaji sete' dagin. kade' ayakoo, ne'ido' buke agi duo, tapi sete' dagin. 9jadi, dameo nang Allah nyatuotn, ame ado manusio nang misohotn.'10Ako'koo, ka doop rumoh, murid-murid-E batanyo agi ka Yesus masaloh jukut koo. 11makae, Io batanyo ka ne'ido', " sape sajo nang nyareotn binie lalu panganten agi' ba nang lain, io ngamuat zina ka binie. 12Lalu, kade ambini nyareotn akie, lalu panganten banang lain io dah bazina,"YESUS MARAKATI KAMUDO-KAMUDO13Lalu, ne'ido nabanan kamudo-kamudo enek ka Yesus biar io nyangkam kamudo-kamudo koo, tapi murid-murid nagur ne'ido' koo. 14Tapi, waktu nanag io, Io jaji bero lalu bakato ka murid-murid-E, "Maejare kamudo-kamudo enek koo atokng ka Aku, ame berai' ne'ido' soale karajaan Allah koo nu' urokng-urokng angayo ne'ido'.15Aku ngatoot nang sabanare kakau, sape sajo nang ano' nyambut karajaan Allah angayo nyambut kamudo, pasti ano, taamo ka doope," 16 Ako'koo, Yesus nekokng kamudo-kamudo koo, Io marakati kamudo-kamudo koo lalu muangan kokot-E kaatase. UROKNG KAYO NANG BOLAK NUNAAN YESUS17Lalu, waktu yesus gi nyiapotn pajaanan-E, ado urokng nang batalamo atokng ka-Io batuut ka adapatn-E lalu batanyo' " Guru nang baik, dameo nang arus aku pijawat yak namuan bagiotn idup yang salama-lamae?" 18lalu, Yesus bakato ka io, "Ngameo kau nyabut Aku baik? Ano seko manusio pun nang baik, kacoali Allah sorokng. 19Kau nahui parentoh-parentoh: ' Ame munuh, ame babayo', ame ngait, ame bakato palsu, ame nipu, hormat ka bapo baka inu' ngu.'" `20Lalu, urokng koo bakato ka-io, "Guru, aku dah nuruti' samo koo mulai' aku masih mudo'." 21tapi, Yesus nanag ka urokng mudo koo lalu maraso kasih ka io, lalu bakato ka io, "Sete' nang kurang ampat kakau. ampus lalu juo samuo nang ado kakau , lalu bare ka urokng sontok, kau pasti nanang harto ka sarugo. Lalu, kau atokng kasio yak nunaan Aku," 22Tapi, kato Yesus koo ngamuat io susoh ati lalu io dari ba ati nang susoh barang io manyak hartae,23Ako' koo, yesus nanang ba sakaliling lalu bakto ba murid-murid-E, ' sangape sakite ka ne'ido' nang kayo yak taamo' ka karajaan sarugo!'24 Murid-murud takajut ka kato Yesus. tapi, Yesus bakato agi' ka ne'ido' koo, Oo kamudo-kamudo susoh sidi yak taamo ka karajaan Allah! 25Labih mudoh seko' onto taamo' ngalalui' ubokng jarupm daripado urokng kayo taamo ka karjaan Allah."26Murid-murid makin takajut lalu bakato sabayae, "Lalu sape nang biso disalamatotn?" 27Yesus nanang ka ne'ido' koo lalu bakato, "Ka manusio jukut koo ano' mungkin, tapi ano' ka Allah. Soale, samuo jukut mungkin ka Allah." UPOH NUNAAN YESUS 28 Petrus mulai bakato ka Yesus, "tanang, kami dah muang samuo jukut lalu nunaan Kau!"29Yesus bakato, "Aku ngatootn nanag sabanare kakau, Ano' ado seko urokng pun nang ningootn rumoh, mao' pun kamaru-kamaru angaki maopun kamaru-kamaru ambini, maopon inu'e maopun bapo'e maopun anak-anake maopun uma-umae garo-garo Aku ba garo-garo injil, 30nang waktu kanio' ihan ano' narimo' saratus kai ipat -- rumoh-rumoh, ba kamaru-kamaru angaki, ba kamaru-kamaru ambini, inu'-inu' ba Manuel ba umo-umo, ba di ngarumayai'; ba waktu nang nape dilalui', idup nang kakal. 31 tapi, manyak urokng nang pamulo jaji nang dudi, ba nang dudi biso jaji nang pamulo." YESUS BAKATO AGI YAK KAMATIATN-E32 Ne'ido' agi doop pajaanan naik ka Yerusalem lalu Yesus bajoot paling doho'. Lalu ne'ido' maraso takjub, samantaro urokng nunaan-Io maraso ga'i. Lalu Yesus puokng nabanan ka duabalas murid-E, Io mulai mare' nahui' ne'ido dameo nang pasti tajaji ka -Io,33 anjar-E, "Tanang, diri' agi naik ka Yerusalem tapi Anak Manusio mao disarohotn imam-imam kapalo ba ka ahli-ahli taurat. Ne'ido pasti mo' ngukum-Io sampe mati lalu nyarohotn-Io ka urokng-urokng nang buke yahudi. 34ne'ido ngina-Io, lalu ngaujahi'-Io lalu nampirikngi-Io, ako' koo munuh-Io. Tapi Io pasti bangkit." PAMINTO' YAKOBUS BA YOHANES35 Ako'koo, Yohanes ba Yakobus anak Zebedeus, Atokng ka Yesus lalu bakato, "Guru, kami mao Kau dikami parentoh yak ngarajaan dameo sajo nang kami minto." 36 Tapi, Yesus bakato ka ne'ido' koo,"dameo nang kau maoan yak Aku karajaan kakau?' 37Ne'ido' bakato ka-Io, 'ijinan seko urokng ka antaro kami duduk ka sabaloh kanan-Ngu, seko'e ka sabaloh keba'-ngu, kadoop kahebatatn-Ngu."38Tapi, Yesus bakato ka ne'ido', " Kau ano' nahui' dameo nang kau mito. sanggup ge kau nyocok ampat ka cawan nang Aku cocok mao'pun pamani' pake bapani' nang nang dimani'an ka Aku?" 39 Ne'ido' bakato ka-Io, "kami sanggup!" Lalu Yesus bakato ka ne'ido', " Cawan nang Aku nocok memang kau nocok, kito pasti bapani' ba pamani' nang dimani'an ka Aku. 40Tapi, yak duduk ka sabaloh kanan-Ku maopun kasabaloh keba'-Ku, buke' hak-Ku yak ngame'an io, tapi tampat koolah yak ne'ido' nang disiapotn,'41Nangar ayakoo, sapuluh murid nang lain jaji bero ka Yakobus ba Yohanes.42 Lalu, Yesus nyaru' ne'ido' lalu bakato ka ne'ido', ' Kau nahui' kade ne'ido' nang dianggap jaji pamarentoh urokng-urokng nang buke Yahudi bakalakuan angayo bakoaso ka ne'ido'. ba patinggi-patinggi ne'ido' make kakosasaane ka ne'ido'.43Tapi, ano saaruse kaantaro kau. Sabalike, ape sajo nang mao jaji ayo' ka antaro kito, arus jaji pansuruhngu, 44sape sajo nang mao' jaji pamulo ka antaro kito', arus jaji pansuruh yak samuo.45 Soale Anak Manusio pun atokng buke yak jaji tamoe, tapi jaji pajajokng, yak ngame'an nyawa-E jaji tabusotn yak urokng manyak."YESUS NYAMUHAN BARTIMEUS NANG BUTO'46Ako'koo ne'ido' ngaramus ka Yeriko. Waktu Yesus ningoot Yeriko sabayo-bayo ba murid-murud-E ba urokng manyak, ado paminto'-minto buto' banamo Bartimeus, agi' duduk kasisi marago. 47Waktu io nangar Yesus ampat ka Nasaret, iopun mulai ngampak sambil bakato, "Yesus, Anak Daud, Kasihi'lah aku!" 48Lalu, manyak urokng nagur io nyuruh io diam. Tapi, Io makin nyarekng ngampak, "Anak Daud Kasihatni'lah aku"49Lalu, Yesus baranti bakato, "Saru' io." lalu ne'ido' pun nyaru' urokng buto' koo lalu bakato ka io, " koati'lah atingu! badirilah, Io nyaru' kau." 50Sambil ngapasotn jubahe, urokng buto' koo badiri lalu atokng ka Yesus.Lalu Yesus bakato ka io, "dameo nang kau maoan yak Aku pajawat kakau?" urokng buto koo nyahut, "Rabi, biarotn aku nanang," Ako'koo Yesus bakato ka io, "ampuslah. Imanngu dah nyamuhan kau." waktu koo ga'e, io biso nanag agi' ,lalu io nunaan Yesus basapanyangan marago.
Chapter 11

1YESUS TAAMO KA YERUSALEM ANGAYO RAJOWaktu ampir ngaramus ka Yerusalem, samak ba Betfage. ba Betania, ka bukit Zaitun, Yesus nyuruh murid-murid-E, 2Lalu bakato ka ne'ido', " Ampus kakampokng ka adapatngu, waktu kau dah namai' kampokng koo, kau namui' kudo keledai mudo' nang taikat, nang nape suoh urokng ditaiki. Apasotn kudo keledi koo ako'koo' tabanan. 3Kade' ado urokng nang batanyo kakau,'ngameo kau ngarajaan jukut nyian?', Katootn sajo', Tuhan pararu kudo keledai koo ako'koo muangan io agi' ka sio.'"4Ako'koo Ne'ido' ampus lalu namui' seko kudo keledai mudo nang taikat ka pintu, bagian uas, ka marago, lalu ne'ido' ngapasotn io. 5ado ba urokng nang badiri ka koo batanyo' ka ne'ido koo, "dameo nang kau ngarajaan lalu ngapasotn kudo keledai koo?" 6 Ne'ido' nyahut angayo nang Yesus ngajarotn ka ne'ido', lalu urokng-urokng dikoo miarotn ne'ido' ampus.7Ako'koo, ne'ido' nabanan kudo keledai koo ka Yesus, muangan jubahe ka atas kudo keledai koo, lalu Yesus duduk ka atase. 8Lalu, manyak urokng muangan jubahe ka marago, nang laine ngampar sige-sige nang dah io dinataki' ampat ka umo. 9urokng manyak nang bajootn kadepan nang nunaan bakampakotn, " Hosana! Brakatilah Io nang atokng doop namo Tuhan. Mazmur 118:25-26 10 Dibarakatilah kaatangan Daud, enek moyang diri'! Hosana, ka tampat nang paling tinggi!"11Ako'koo, Yesus taamo' ka Yerusalem lalu ampus ka bait Allah. Lalu, dah ako' nanang samuo jukut kasaliling-E , Io ampus ka Betania barage ba duabalas murid-E barang ari dah jauh maam. YESUS MYUMPOH BATOKNG KAYO ARO' 12 Lalu, ampagi arie, waktu ne'ido ningoot Betania, Yesus maraso kaparotn.13Waktu nanang batokng kayu aro' nang badautn ampat kajauh, Io ampus yak nanang kade' ado jukut nang biso Io tamuan ampat ka kayu aro koo. Io ano' namuan dameo dameo kahe daukng-dauknge soale waktu koo buke' musin buoh kayu aro, 14makae, Yesus bakato ka kayu koo, "Ame ado agi' urokng nang makotn buoh ampat kakau yak salama-lamae."murid-murid-E nangar.YESUS AMOUS KA BAIT ALLAH15Ako'koo ne'ido' ngaramus ka Yerusalem. lalu, Yesus taamo ka Bait Allah lalu ngoser urokng-urokng nang bajuo bali ka Bait Allah koo. Io malikotn mejo-mejo panukar duit ba karusi-karusi urokng nang bajuo burukng-burukng daro,16 Io bero ka urokng-urukng nang nabanan barang-barang ngalalui Bait Allah17Ako'koo, Yesus ngajar ne'ido koo lalu bakato, "Buke' ge' ado taconteng, 'Rumoh-Ku disabut rumoh doa yak samuo bangso' Tapi, kito dah nguboh jaji sarokng parampok." 18 Lalu imam-imam kapalo ba ahli-ahli Taurat nangar lalu ne'ido' koo barusoho bagago' caro ayamae munuho-Io. soale, ne'ido' gai' ka-Io urokng manyak kagum ka pangajaratn-E 19Waktu ari dah mulai' maam, Yesus ba murid-murid-E ningoot koto koo. ADO'OT LAH IMAN KA DOOP YESUS20Lalu, bakoopm waktu ne'ido' lewat, ne'ido nanang batok kayu aro' nang dah karikng ba akar-akare. 21Petrus taringat lalu bakato ka Yesus, 'Rabi, tanang! batokng kayu aro nang dah Kau nyumpoh dah jaji karikng!"22Lalu, Yesus nyahuti ne'ido' "Baimanlah ka Allah. 23Aku ngatootn nang sabatole kakau, sape sajo' nang bakato ka bukit nyian,"tarangkatlah lalu tatabakotn ka doop laut,' lalu ano'ado ragu ka doop atie, picayo dameo nang dah Io katootn pasti biso jaji, jukut koo pun biso jaji kaiyo.24Koolah makae, Aku bakato kakau, dameo sajo nang kau doakan ba kau minto', picayolah kau dah narimo jukut koo. Lalu,25 kade' kau badiri lalu badoa, maapotn kade kau ado nyimpan jukut kau rokng, biar Bapakngu nang ka sarugo ngampuni' gae kaslahan-kasalahan ngu. 26tapi, aso kau ano' ngampuni', Bapakngu nang kasarugo ano' ngampuni kasalahan-kasalahanngu ga'e." PAMIMPIM YAHUDI BATANYO27Ako'koo, ne'ido atokng agi ka Yerusalem. samantaro Yesus bajootn ka Bait Allah, imam-imam kapalo, ahli-ahli taurat, ba tuho-tuho Yahudi atokng ka-Io. 28Lalu, ne'ido' koo bakato ka-Io, "Atas dasar dameo Kau ngarajaan hal-hal koo, siape nang mare kao koaso yak ngarajan io? "29Yesus bakato ka ne'ido' koo, aku mo batanyo sete patanyaan kakau. Jawablah Aku, baru' Aku mare kito nahui' ba koaso dameo aku ngamuat hal-hal nyian. 30Pamani' Yohanes koo basal ampat ka sarugo ge ampat ka manusio? Jawablah Aku!"31Ne'ido koo bapakat seko banang laine io bakato, "Kade' diri jawab, 'Lalu, ngameo kau ano picayo ka io?' 32Tapi, kade diri' nyahut, 'ampat ka manusio'?" pamimpin-pamimpin koo gai' ka urokng manyak kade' ne'ido samuo nganggap kade' Yohanes batol-batol nabi. koolah makae, ne'ido nyahuti Yesus, "Kami ano' nahui." 33Ako koo, Yesus bakato ka ne'ido, "ayakoo ga'e Aku, Aku bai ga'e mare' nahui' badameo Aku ngamuat hal-hal koo."
Chapter 12

1UMPAMO PANYEWO KABON ANGGUR NANG JAHAT Lalu, Yesus mulai' bakato ka urokng rami ka doop umpamo-umpamo. "Ado urokng nang bausoho kabon anggur. io ngamuat pagar basakalilingan, lalu ngai' ubokng yak maras anggur, lalu ngamuat menara pangawas. ako'koo, io nyewo'ot ka panyewo-panyewo kabon lalu io ampus ka luar nagari. 2Waktu musin bahanyi, io ngirim anak buahe ka panyewo kabon koo yak nagih asel kabon anggure koo. 3Tapi, panyewo-panyewo koo nangkap anak buahe koo, lalu dinampirikngi', lalu io ngoser ba kokot kosong.4Koolah makae, io ngiriman agi' pansuruhe nang lain agi' ka panyewo-panyewo koo, lalu panyewo koo nampirikngi kakapalo lalu io ngina pake caro nang supotn. 5Lalu, io ngirim pansuruhe nang laine lalu panyewo- panyewo koo munuh. Jukut nang macam nyian dah manyak dingalakuan ka nang laine, ado dinampirikng, saparo dimunuh.6Urokng nang bakabon koo masih ado seko' agi' io koo anake nang io ngasihi'. Ako'koo io ngirim anake ko ka panyewo koo lalu bakato 'panyewo-panyewo koo pasti hormat ka anakku.' 7Tapi, panyewo-panyewo kabon koo bakato ka sabayae, 'nyian kamudo ahli warise. je' diri' munuh io warisan e nyian biso jaji nu' diri'.'8Lalu, ne'ido' nangkap anak koo, lalu dimunuh, ako'koo dimuang ka uas kabon anggur. 9lalu Dameo nang bakabon anggur koo ngamuat? Io pasti atokng yak minasoot panyewo-panyewo koo lalu ngame'an kabon anggure ka nang lain.10Nape suoh ge kito' maco ayat kitab suci nyian: ' Batu nang dimuang tukang pamangun, dah jaji batu ka etok jojok. 11Nyianlah Tuhan ngamuat, pangamuat Tuhan nyian ano masok akal ka mato diri'?"Mazmur 118:22-23 12Ako'koo, ne'ido' barusoho nangkap-Io, tapi ne'ido'koo gai' ka urokng rami sabanare ne''ido' nahui' kade' Yesus nyampeotn umpamaan koo yak ne'Ido'koo. Lalu, dangan dikoo ampus ningoot Yesus. HAL YAK MAYAR PAJAK13Ako' koo, dangan nyuruh atokng ka Yesus ado baasangape urokng Farisi ba urokng Herodian yak marangkapi' Yesus ba kata-E sorokng. 14ne'ido' baatangi' lalu bakato ka Yesus. "Guru, kami nahui' aso kau batol ano' paduli ka pandapat urokng lain. Soale Kito' ano' nanang gayo urokng tapi ngajarotn marago Allah nang batol ba ambanar. muih ge ano' babayar pajak ka kaisar?" 15 Diarusotn ge ano' kami babayar pajak? Tapi Yesus dah nahui' dangan koo munafik, Io bakato ka ne'ido koo, "Ngameo kito' nyobai' Aku? pagariotn ka Aku duit 1 dinar biar Aku nanango io."16Ako'koo ne'ido' nabanan io, Yesus pun bakato ka ne'ido', "Gambar ba contengan sape nyian?" Dangan rami nyahuti'-Io, "Gambar ba contengan kaisar." 17Ako'koo, Yesus bakato ka dangan rami koo, "bareotn kakaisar jukut nang nu' kaisar, bare' ka Allah jukut nang ampat ka Allah. "Lalu ne'ido' heran ka Yesus. PATANYAAN UROKNG SADUKI YAK NGUMPOTN YESUS18Lalu. urokng Saduki, nang ngatootn kade ano' ado kato bangkit, atokng ka Yesus lalu batanyo ka-Io, 19"Guru, Musa nyontengan ka diri kade ado urokng, nang ado bakamaru, angaki, mati lalu ningoot binie, tapi ano' ningoot anak, kamaru nang aki koo arus manganteni jando koo ba lalu mangkitotn katurunan ka kamaru'e20Ado tujuh Urokng bakamaru'. kamaru' nang tuho ngicokng ambini jaji binie, waktu io mati, io ano ningoot katurunan. 21Ako'koo kamarue nang kaduo manganteni ambini koo, lalu mati ga'e ano' ningoot katurunan. ayakoo ga'e nang ka talu. lalu, 22ano' ado ampat ka tujuh sakamaru'otn koo baranak. pangabisane koo, ambini koo mati ga'e.23 Waktu ari kabangkitotn, waktu ne'ido' koo bangkit, jaji samikotn sape ambini koo? soale, katujuh sakamar'uotn koo dah nyajiot ambini koo samikatne."24Yesus nyahuti ne'ido koo," buke ge anyianlah nang jaji alasan kito' jaji sasat, barang kito ano' ngarti kitab suci maopun koaso Allah? 25Soale, waktu ne'ido' bangkit ampat ka antaro urokng mati, ne'ido ano' ado nang panganten maopun dipangantenan, tapi ne'ido koo jaji angayo malaikat-malaikat kasarugo.26Kade' urokng-urokng nang mati nang dimangkitotn, ano' ge kito maco ka doop kitab Musa, ka nang nyuritoot ka rompo taboyo, ayamae Allah bakato ka io, Aku nyian Allah Abraham, ba Ishak, Allah Yakub ga'e'?27 Io buke Allah urokng mati, tapi Allah urokng nang idup. kito batol-batol sasat!" PARENTOH NANG PALING PARARU28Ako'koo, seko' urokng kaantaro ahli-ahli taurat koo atokng nangarotn ne'ido' badabat. Waktu io nanang aso Yesus dah nyahuti ne'ido batol, makae koolah io batanyo' ka Yesus, "parentoh nang mae nang paling pararu ampat ka samuo?" 29Yesus nyahuti, "Ukum nang paling doho' koo: 'Dangar, kito urokng-urokng israel! Tuhan Allah diri' koo sete-sete e Tuhan. 30Lalu, kasihatnilah Tuhan Allah ngu sidi-sidi ampat ka atingu, basamuo jiwangu, ba samuo pikiranngu, ba samuo kakoatanngu.' 31Lalu nang ka duo koo: 'Kasihatnilah sabayangu manusio angayo diringu sorokng.' ano' ado ukum nang labih ayo' ampat ka ukum nyian,"32Ako'koo, Ahli taurat koo bakato ka Yesus, "Kito nyian Banar, guru. Kito banar ngatootn aso Io koo sete, ano' ado nang lain salain Io. Lalu, ngasihI'-Io33nang sidi-sidi pake atie, ba samuo paratiotn, ba samuo kakoatan, ba ngasihi ga'e sabayo angayo diri' sorokng, memang lebih pararu daripado samuo bisa tunuan ba pabuisotn." 34 Ako'koo, waktu Yesus nanang kade' urokng koo pane sidi nyahuti', Io bakato ka io, "Kau ano jauh ampat ka karajaan Allah." Ako'koo, ano ado agi' urokng nang barani batanyo ka Yesus. KRISTUS KOOLAH TUHAN35Lalu, sambil ngajar ka bait Allah, Yesus bakato, "Ayamae biso ahli-ahli taurat bakato kade Yesus koo anak Daud? 36Daud sorog bakato kadoop Roh kudus, 'Tuhan bakato ka Tuanku: Duduklah kasabaloh kanan-Ku Sampe Aku muangan musuh-musuh-Ngu ka baboh paha-Ngu. 'Mazmur110:1 37Daud sorokng nyabut Kristus koo 'Tuhan'. jaji, ayamae biso Kristus koo anake?" Tapi, urokng manyak nangarotn-Io barepo-repo. SIKAP KA AHLI-AHLI TAURAT38Ka doop pangajaratn-E Yesus bakato, " ahi-ati ka ahli-ahli taurat, nang bajoot-joot pake juboh anyokng lalu suko narimo salam hormat ka tampat-tampat urokng rami, 39ado ba tampat duduk nang tahormat ka sinagoge-sinagoge ba ka tampat-tampat nang dihormati' ka doop patamuan-patamuan 40Ne'ido nang ngarampas rumoh-rumoh jando-jando nang ba alasan basampokng nang anyokng-anyokng.Ne'ido pasti narimo ukuman nang pali barat." PABUISOTN NANG BATOL41Ako'koo Yesus duduk baadapotn ba kotak sumbangan duit lalu nanangan urokng-urokng nang namaan duit ka ka kotak sumbangan koo. Manyak urokng kayo nang namaan duit ayo'. 42Ako'koo, ado urokng jando nang sontok atokng lalu namaan duo kapikng duit logam, nang aya'e kahe 1 sen.43Lalu, Yesus nyaru' murid-murid-E lalu bakato ka io' "Aku ngatoot nang sabanare kakau, jando sontok nyian dah namaan labih manyak kadoop kotak duit koo ka antaro sarami-samanyak urokng disio.44 Soale, samuo dangan mare' ampat kalabihatne, tapi jando sontok koo, mare' ampaat kasontokatne, ngamean samuo nang ado ka io, ampakoo samuo duite."
Chapter 13KOTBAH YESUS HAL PANGABISAN ZAMAN Bait Allah mao' diroro'otn

1 Ako'koo, Waktu Yesus ningootn Bait Allah, antaro seko' murid-E, Bakato ka-Io, "Guru, tanang gagas sidi batu-batu ba gagas sidi rumoh-rumoh nyian!" 2 Lalu Yesus nyahuti io, "Kito' nyian nanag rumoh-rumoh nang gagas nyian ge? Ano' sete batu pun nang diop ka atas batu nang laine nang ano' mo' dirorootn," PUNGKO' PAMULO KASINGSAROOTN3Lalu, samintaro Yesus agi duduk ka atas bukit Zaitun nang baadapotn ba bait Allah, Petrus ba Yakobus, ba Andreas batanyo' ka Yesus sorokng, 4"Bare' kami nahui' kamie hal-hal nyian mao jaji, lalu dameo nang jajio tando aso samuo koo dah ako'?"5ko'koo, Yesus mulai bakato ka dangan, "Ati-atilah biar ano' ado urokng nang nyasatotn kito'. 6Manyak urokng nang atokng pake nama-Ku, bakato, 'Akulah Io.' Lalu ne,ido koo nyasatotn manyak urokng.7Waktu kito nangar urokng baparang ba barito-barito parang, ame gai'. jukut nyian memang arus ado, tapi pangabisan samuo koo nape jaji. 8soale, bangso bangkit malawan bangso, karajaan balawan ba karajaan. ado gempa bumi kamae-mae tampat; ado kaparotn. nyianlah mulo-mulo raso sakit baranak.9Tapi, tatap dijago diri'ngu. Soale, urokng mao nyarohotn kau ka pangadilan, ako'koo kau dipangkongi' ka sinagoge-sinagoge ako'koo kau mo badiri ka adapotn Sanhedrin ba rajo-rajo garo-garo Aku, yak jaji saksi ka dangan. 10ako'koo Injil arus labih doho dibaritootn kasamuo bangso.11Lalu, waktu dangan nabanan kau lalu nyarohot kau, amelah gintiran doho dameo nang mao kau katootn, tapi katootn sajo' dameo sajo nang di mare'otn kakau waktu koo soale buke' kau nang bakato, tapi roh kudus. 12Lalu, ado urokng nang bakamaru' mo nyarohotn kamaru'e ka kamatiotn, ayakoo ga'e bapo' ka anake. Anak-anak mao bangkit malawan ka urokng tuhae lalu io munuh. Lalu, 13kau pasti ditegetotn samuo urokng garo-garo namaku. tapi, urokng nang tatap, batahan sampe pangabisan pasti disalamatotn." JUKUT JAHAT NANG NYAJIOTN ANCUR14"Tapi, waktu kau nanang tukang binasoot ka tampat nang ano' saaruse (pamaco-pamaco aruse ngarati), ne'ido nang ado kaYudea arus dari kabukit-bukit. 15urokng nang ado ka atap rumoh ame turutn ame ugo' taamo' kadoop rumoh yak ngaurotn dameo-dameo ampat dai doop rumohe. 16Lalu, urokng nang ado kaumo, ame muoktomok yak ngicokng jubahe.17Cilakolah ne'ido' nang babuntikng ba ne'ido' nang agi nyusui' anak-anake waktu ari-ari koo. 18Badolah biar jukut nyian ano' muok waktu musin dingin. 19Soale, waktu ari-ari koo mao ado kasusohotn nang ayo' nang nape suoh ado mulai pamulo Tuhan ngamuat samuo jukut sampe kanio', ako'koo' ano agi suoh ado agi'. 20Kade' Tuhan ano' ngalambatotn ari-ari koo, ano ado seko manusio pun nang disalamatotn. Tapi, yak nang dimilih, nang dah Io milih, Io ngalambatotn ari-ari koo.21Ako'koo, kade' ado urokng nang bakato kakau, 'Tanang, Kristus ado kasio!' biso ga'e tanang, Io ado ka naan!' ame picayo' ka-Io. 22Soale, mesias-mesias palsu ba nabi-nabi palsu pasti bangkit lalu nojokotn tando-tando ba jukut-jukut nang ajaib yak nyasatotn, kade muih, urokng-urokng nang dah pilihan. Tatap 23baati-atilah! Aku dah ako mare' nahui' samuo nyian kakau sanape'e.24Tapi, waktu ari-ari koo, waktu dah ako' waktu kasusohotn nang ayo' 'Matoari mao jaji galap, lalu buot ano agi bapancar. 25Bintokng-bintokng bajantootn ampat kaangit, Bakoaso-koaso nang kaangit mao diguncangan.'" Yesaya 13:10:34:4 KAATANGAN ANAK MANUSIO 26 Ako' koo, dangan pasti nanang Anak Manusio atokng kadoop awan-awan ba koaso ba kamuliaan nang ayo'. 27Lalu, Io mo ngutus malaikat-malaikat lalu ngumpulan ampat ka ampat aroh mato angin, ampat kau jukng-ujukng dunio sampe ka ujukng-ujukng angit.28"Baajarlah ampat ka umpamo kayu aro: waktu dohotn-dohotne dah ece' lalu daukng-dauknge dah kauar, koolah kau nahui' musin darokng dah samak. 29Ayakoo gae kito', aso kito' nanang jukut nyian dah jaji, ratie Io dah samak, ka balik pintu.30Aku ngatootn nang sabanare kakau, angkatan nyian pasti ano' balalu sampe samuo nyian jaji. 31Angit ba dunio pasti ako', Tapi Firma-Ku ano' suoh balalu." ATI-ATILAH BA JAGO-JAGOLAH 32" tapi, hal ari ba jam koo, ano' seko urokng pun nang nahui', malaikat-malaikat ka sarugo pun ano' nahui', Anak pun ano' nahui kahe Bapo'.33Ati-atilah, bajago-jagolah. Soale, kau ano' nahui' kamie waktue mao atokng. 34Jukut nyian angayo urokng nang agi bajoot. Waktu ningoot rumoh lalu mare' koaso ka pajajokng-pajajoknge, bapakarajaanne masing-masing, lalu marentoh panjago pintu yak tatap bajago-jago.35Koolah makae bajago-jagolah soale kau ano' nahui' tuan rumoh koo mao atokng, sore ari, biso maam, biso-biso waktu manok ningkokok, biso ga'e bakoopm buto', 36 ame sampe tibo-tibo atokng lalu namui' kau agi tidur. 37Dameo nang Aku katootn kakau nyian Aku katootn kakau samuo urokng: 'Bajago-jagolah!'"
Chapter 14BAPAKAT MUNUHO' YESUS

1Ari ayo' Paskah ba Ari ayo' Roti ano'baragi tinggal duo ari agi' , imam-imam kapalo ba ahli-ahli taurat agi' bagago caro yak nangkapo' Yesus pake caro nipu lalu munuho-Io. 2Soale, "ne'ido koo bakato, " ame salamo ari ayo' nbiar ano' ado ribut-ribut ka antaro rakyat." YESUS DINGURAPI BA MINYAK NARWASTU3Samantaro yesus ado ka Betania, ka rumoh simon siLaeko, waktu agi duduk ka mejo makot, lalu atokng ambini io sorokng nabanan sabuoh tapayot enek dingamuat ampat pake batu Pualam baisi miyak wangi ampat ka narastu nang asili moho ragae. Io mmacohotn guci koo lalu io nuhangan kaatas kapalo Yesus. 4Tapi, ado basangape urokng nang bakato bero antaro sabayae, "ngameo morosotn minyak wanggi koo? 5Soale, minyak angayo nyian biso dijuo 300 dinar labih lalu biso diame'otn kaurokng sontok,"lalu, Ne'ido' pun bero ka ambini koo.6Tapi, Yesus bakato, "biarotn io. Ngameo kau nyusahi' io? Io dah bakalakuan nang baik Ka-Ku. 7Soale, kau sau ado ba urokng sontok ado bakau, kamie pun kau mao, kau biso bakalakuan baik ka ne'ido'koo. Tapi, kau ano' sau ado'o' ba Aku. 8Ambini nyian dah ngarajaan dameo nang io biso. Io minyaki' tubuh-Ku labih doho yak basubur. 9Akungatoot kakau nang sabanare, kamae injil dibaritoot ka saluruh dunio, dameo nang dah dingamuat ambini koo ga'e nang dikatootn nang dijajiotn pangingat ka io." NIAT YUDAS YAK BAKHIANAT10Ako'koo, Yudas Iskariot, seko' kaantaro duabalas murid, Ampus ka imam-imam kapalo yak nyarohot Yesus ka ne'ido'. 11Waktu ne'ido' nangar io, ne'ido' koo karepootn lalu bajanji mare Yudas duit. Koolah makae, Yudas ngago waktu sampat nang baik yak nyarohotn Yesus. PAMAKANAN PASKAH12Pas waktu ari sete' ari Ayo' Roti ano' ba ragi, Waktu dangan munuh anak domba yak buis paskah, murid-murid Yesus batanyo ka -Io, "ka mae ge kito' nyuruho kami ampus yak nyiapotn yak-Kau makotn paskah?" 13Lalu, Duo urokng murid-E lalu bakato kane'ido' koo, "Ampusklah kakoto, ba seko urokng angaki nang agi' nabanan tapayotn barisi' ai nang namui' kau. Tunaanlah io, 14kamae sajo io taamo', katootn ka ampu' rumoh, 'Guru bakato: kamae ge rumoh tampat Aku biso makot Paskah bayo-bayo ba murid-murid-Ku?'15Ako'koo io nojokotn kakau rumoh nang sami'e ayo' ka loteng nang dah langkap barang-barange nang dah siap dipake. Siapotn pamakanan yak diri' ka koo." 16Ako'koo, murid-murid ampus ngaramus kakoto. kanaan, ne'ido' namu tampat angayo nang dah Yesus madohotn ka ne'ido' koo, lalu ne'ido' nyiapotn paskah.17Waktu ari dah maam, atokng lah Yesus barage kaduabalas murid. 18Lalu, waktu ne'ido agi' duduk makotn, Yesus bakato, "Aku ngatootn nang sabanare kakito', antaro seko kaantaro kito' nyian, nang agi' makotn bayo-bayo ba-Aku, io belot ka Aku." 19 Ne'ido mulai dimijawat sadih lalu bakato ka-Io seko', seko', "Pasti buke' aku, kan?"20Yesus bakato ka ne'ido' "Io seko' ka antaro duo balas murid, urokng nang agi' nyalupotn roti bayo-bayo ba Aku kadoop mangkok. 21Soale, Anak Mausio mao ampuso', angayo nang dah taconteng soal Io, Tapi cilako lah nang garo-garo io Anak Manusio. dimeloti'! Labih baik agi' kade urokng koo ano' suoh paranakotn." PANGINGAT KA TUBUH BA DAROH KRISTUSWakt22u ne'ido' agi makotn, Yesus ngicokng Roti, waktu ako' marakati Io maco-macohotn roti koo lalu ngamean roti koo ka murid-E, lalu bakato, "icoknglah, nyian tubuh-Ku." 23Lalu, Io ngicokng cawan, lalu basukur. Io ngamean cawan koo ka murid-E lalu ne'ido samuo nyocok ampat ka cawan koo 24Ako' koo, Yesus bakato ka ne'ido koo, "Nyianlah daroh-Ku, daroh pajanjian, nang dinyurohotn yak urokng manyak. 25Aku ngatootn io ka kito' nang sabanare, Aku ano' nocoko' agi asel ampat ka batokng anggur, sampe ka ari waktu Aku nocok anggur nang barahu ka doop karajaan Allah,"26Ako' ngenyahan sete' lagu rohani, ne'ido' koo pun ampus ka bukit zaitun. MURID-MURID YESUS MAO NINGGOOT-IO 27 Ako'koo Yesus bakato ka ne'ido' koo, "kito' samuo mao ningoot Aku, makenyo ado taconteng, 'Aku mao nyarang gembala, ba domba-domba koo pasti bataburan. 'Zakaria 13:728Tapi, waktu ako' Aku dibangkitotn, Aku mo ampus ka Galilea ngadohui kito'." 29 Tapi, Petrus bakato ka-Io, "kade' samuo dangan ningoot Kau, tapi aku ano."30Ako'koo Yesus bakato ka-Io, "Aku ngatootn nang sabanare ka kito', maam nyian, sanape manok aki bakokok dua kai, kau nyangko Aku talu kai." 31Tapi, Petrus masih bakaras bajawab, "sakai pun aku arus mati ba-Kau, aku pasti ano' basangko ka-Kau!" Ako'koo, Ne'ido, samuo ngatootn kato nang sabayo. YESUS KA TAMAN GETSEMANI32Ako'koo ngaramuslah ne'ido' koo katampat nang badamo Getsemani, lalu bakato murid-murid-E, "Duduklah disio samantaro aku badoa." 33Ako'koo Io nabanan Petrus, ba Yohanes sabayo-bayo ba-Io, ne'ido' mulai jaji gai' ba tatakan.34 Lalu, jakata-E ka ne'ido koo, jiwa-Ku jaji ale, biso-biso ampir mati. Tataplah diopm disio sambil bajago-jago."35Makae, waktu ne'ido' dah jauh sadikit, Io badoa tu'ute katanoh, kade' biso, waktu koo biso dilaluotn ampat ka-Io. 36Lalu Io bakato, "Abba, Bapo, samuo jukut biso ajo ka-Kau. icoknglah cawan nyian ampat ka Aku. Tapi, buke dameo nang jaji kamaoan-Ku, tapi dameo nang Kau mao'an,"37Ako'koo, Io atokng agi' puokng lalu napati murid-murid-E agi tatidur, lalu Io bakato ka Petrus, "Simon, ngameo kau tatidur? Ano' 38biso ge kau bajago-jago salamo sajam? Bajago-jagolah, badoa ga'e biar kito ano' janto kadoop cobaan. Roh memang panurut, tapi dagin lamoh,"39Ako'koo Io ampus agi' lalu badoa ngatootn kato nang sabayo40Ako'koo, Io atokng agi' Io napati ne'ido agi' tatidur barang mato ne'ido barat sidi, ne'ido pun ano' nahui mao nyahuti'-Io. 41 Ako'koo, Yesus atokng nang ka talu kai e bakato ka ne'ido, "kito masih tidur ba muang latih? Cukup, waktue dah atokng. Tanang, Anak Manusio disarohotn ka doop kokot urokng badoso. 42Umpatlah, jek diri ampus. Tanang, nang nyarohot Aku dah samak."YESUS DINANGKAP43Langsung dah ako' koo, samantaro, Yesus masih bakato, Yudas saloh seko' ka antaro dua balas murid, atokng barage urokng manyak koo nabanan padang ba pamangkong, nang dinyuruh imam-imam kapalo, ba ahli-ahli taurat, ba tuho-tuho bangso Yahudi. 44 Io nang nyarohot dah mare' ne'ido tando, jare, "Urokng nang mao ku idung, Iolah uroknge. Tangkap Io lalu tabanan Io dari ," 45Lalu, waktu Yudas ngaramus, io langsung nyamaki Yesus lalu bakato, "Rabi!" Lalu, io ngidung Yesus. 46ako'koo, ne'ido' nangkapi' Yesus lalu nangkap -Io47Tapi, salah seko ne'ido koo nang badiri, mabut padange lalu marokng pajajokng imam Ayo', lalu natak tarenyeknge. 48tapi Yesus bakato ka ne' ido, "Kito' atokng nabanan padang ba pamangkong yak nangkap aku angayo nangkapo parampok? Tiap ari, aku sabayo-bayo bakito ka 49Bait Allah Aku ngajar, tapi kito ano' nangkap Aku. Tapi, jukut nyian jaji Kitab Suci biso diganapotn." 50Ako'koo ne'ido' samuo ningootn -Io lalu badariatni.51Ado seko ambujokng nang nunaan Yesus, kahe pake saput lenan ka tubuhe. lalu, ne'ido' nangkap io, 52tapi io ningootn saput lenan koo lalu nariotn diri' batianyokng. YESUS DIHAKIMI' PAMIMPIN YAHUDI53Ako'koo, ne'ido' nabanan Yesus ka Imam Ayo. lalu, samuo imam kalo, ba tuho-tuho, ba ahli-ahli taurat bakumpul sabayo-bayo. 54lalu. Petrus nunaan Yesus ampat ka jauh, sampe ka botang rumah Imam Ayo'. Ka koo. io duduk sabayo-bayo pangawa-pangawal ngangati' diri' ka samak api.55Imam-imam kapalo ba samuo Mahkamah Agamo ngago caro yak malawan Yesus biar ne'ido' koo biso munuho' -Io, tapi ne'ido koo ano' namuan dameo-dameo. 56soale, manyak urokng nang basaksi palsu yak malawan-Io, tapi pakataatne ano' sabayo antaro seko' banang laine.57Ako'koo, labih dari seko' urokng badiri lalu basaksi palsu yak malawan Yesus, anjare, 58 "kami nangarotn Io bakato, 'Aku biso ngarobohotn Bait Allah nang dingamuat dimanusio, ako'koo talu ari, Aku biso mangun nang laine, nang ano' diamuat59 bakokot." Tapi, yak jukut nian saksi ne'ido koo ano sabayo antaro seko ba nang laine.60Ako'koo Imam Ayo badiri katangoh-tangoh ne'ido lalu batanyo' ka Yesus, "kito ano' mare' jawaban ka urokng-urokng nang basaksi malawan-Kito'?" 61Tapi, Io tatap diam ba ano' nyahuti. Imam Ayo' batanyo' agi' ka Yesus. ako'koo bakato, "kau nyian mesias ge, Anak Allah nang tapuji ge'?" 62ako'koo, Yesus bakato, "Akulah Io, kau bakal ano' nanang Anak Manusio duduk kasabaloh kanan nang Maha koaso nang atokng barage ba awan-awan ka angit."63Ako,koo ngantar ngarantak jubahe, Imam kayo bakato, "Ngameo diri' masih parani ba saksi agi? 64kito' dah narenyengan kato-kato jahat. Dameo kaputusa ngu kito'?" Lalu, ne'ido samuo ngukumo Io pake ukuman mati. dah baduo, batalu dah mulai ngaujahi io, lalu ba nutupi' muha-E, 65ba ninju-Io, lalu bakato ka-Io, banubuatlah!" pangawal-pangawal narimo' Io ba nampar Io.PETRUS ANO' NUNAAN YESUS66Ako'koo, Samataro Petrus masih kababoh rumoh Imam Ayo', ado pansuruh ambini Imam Ayo' atokng. 67Lalu nanang Petrus agi' badiokng, lalu ambini koo nanangan Petrus lalu bakato, "Kau sabayo-bayo ba Yesus ga'e, urokng nazaret koo. 68Tapi, Petrus basangako lalu bakato, "Aku ano' nahui' ba ano: ngarati dameo nang kau ngatootn." Lalu, io ampus ka pintu gerbang lalu manok jago' ngolok.69Pasuruan ambini koo nanang Petrus sakai agi' io mulai' bakato agi' kau rokng-urokng nang badiri, "Urokng nyian ayukng ne'ido' nyian." 70Tapi, Io basango agi. Lalu, ano' lamo ako' koo, urokng-urokng nang badiri bakato agi ka Petrus,"Kau pasti seko' kaantaro ne'ido' nyian soale kau urokng Galilea ga'e."71Tapi, Io mulai' nyumpoh nyarapoh, "Aku ano' kanal ka urokng nang kito' ngatootn!" 72 Langsung, manok aki ngokok yak nang kadua kai e lalu Petrus taringat ka dameo nang dah Yesus ngatootn ka io, "Sampe' manok aki bakokok dua kai, kau basangso kak Aku talu kai." Ako' koo, Petrus ano' mampu nahan tangise.
Chapter 15

1YESUS KA ADAPOTN PILATUS Bakoopm sidi imam-imam kapalo dah barukupm ba tuo-tuo, ba ahli-ahli taurat, ba samuo Sanhedrin. Lalu ne'ido' koo ngikuti Yesus, lalu nabanan Io dari, lalu nyarohotn-Io ka Pilatus. 2Lalu Pilatus batanyo' ka-Io, "Kau nyian Rajo urokng Yahudi ge? Lalu, Io nyahuti io, "Kau sorokng nang ngatootn io." 3Ako koo, imam-imam kapalo nuduh Yesus bakal-kai.4Lalu , Pilatus batanyo' agi'-ka-Io, "Kau' nyian ano' nyahuti io ge? Tanang, sangape manyak tuduhan dangan yak malawan kau." 5Tapi,Yesus ano' agi nyahut makae Pilatus heran. YESUS BA BARNABAS6Waktu Ari Rayo Paskah, Pilatus biasae ngapasotn ka ne'ido' seko tahanan nang dangan minto'. 7Lalu, Ado urokng nang badamo Barabas dah dinahan sabayo-bayo ba pambarontak nang dah munuh urokng waktu io agi marontak. 8Urokng manyak atokng lalu mulai' minto' ka Pilatus yak ngamuat angayo nang dah biaso io ngamuat ka dangan.9Lalu, Pilatus nyahuti ne'ido' io bakato, "Kito' nyian mao'e biar aku ngapasotn Rajo urokng Yahudi nyian?" 10Soale, io nahui' Kade imam-imam kapalo dah nyarohotn Yesus soale dangki ati. 11Tapi, imam-imam kapalo dah ngaruhi' urokng manyak biar Pilatus ngapasotn Barabas.12Lalu, Pilatus bakato agi' ka ne'ido'koo, "jadi, dameo nang mao aku putusotn ka urokng nang kau sabut Rajo urokng Yahudi nyian?" 13Tapi, dangan bakampak-kampakotn agi, " Salibpotn Io!"14Ako'koo Pilatus bakato ka ne'ido' koo "Ngameo? kajahatotn dameo nang dah Io ngamuat?" Tapi, urokng rami koo bakampakotn labih nyarekng agi', "Salibpotn Io!" 15Koolah Makae yak muasotn ati urokng manyak, Pilatus ngapasotn Barabas yak ne'ido' koo, waktu dah ako' nyambuk Yesus, io nyarohotn-Io yak disalibpotn. YESUS DISIKSO16Lalu, Parajurit-parajurit nabanan Yesus taamo' ka istana, ampakoo rumoh pangadilan, lalu ne'ido' nyaru' samuo pasukan bakumpul. 17Lalu, makeotn-Io juboh ungu, lalu , ako' nganyam sabuoh mahkota baduri, ne'ido makeotn ka Yesus. 18Ako'koo, dangan muali' nyampeotn salam ka-Io "Salam, Rajo urokng Yahudi!"19Lalu, ne'ido' mangkong kapala-E pake buuh lalu ngaujahi'-Io. 20dah ako' ne'ido' ngolo'-ngolo' Yesus, ne'ido' ngapasotn juboh ungu ampat ka Yesus, lalu makeotn pakean-E sorokng. ako'koo, dangan nabanan Yesus kauar yak nyalibpotn-Io. YESUS DINYALIPOTN 21Lalu, dangan makso urokng nang agi lewat, Simon urokng Kirene, nang atokng ampat kakampokng, bapo Aleksander ba Rufus, yak mikut salib-E.22Ako'koo ne'ido' nabanan Yesus ka tampat nang badamo Golgota, nang artie "Tampat Tingkorak". 23Ne'ido' mare' -Io anggur bacampur mur, tapi Io ano' ngicokng io. 24Ako'koo, ne'ido' nyalibpotn-Io lalu magi-magiotn pakeane-E ka antaro sabayae, io ngundi yak nantuotn bagiotn dameo nang biso diicokng masing-masing.25Waktu koo pas jam talu waktu dangan nyalibpotn Yesus.26Ado contengan nang nuduh ka Yesus ado taconteng, "Rajo urokng Yahudi." 27Ako'koo, dangan nyalibpotn baduo urokng parampok barage ba Yesus, seko' sabalaoh kanan-E, sekolah agi sabaloh kebo'E. jadi, 28taganapilah Kitab Suci nang ngatootn, "Io taitung ka antaro urokng-urokng durhaka."29Ako' koo, urokng-urokng nang agi lewat nyumpahi' Yesus sambil manggeleng kapalae lalu bakato "Ooo!! Kau nang mao ngaruntuhotn Bait Allah lalu madirio io kahe talu ari, 30salamatot lah diri'-Ngu sorokng turutn lah ampat ka salib!"31Ayakoo ga'e imam-imam kapalo, sabayo-bayo ba ahli-ahli taurat, ngina Yesus sambil bakato antaro seko ba nang laine, "Io nyalamatotn urokng lain, tapi Io ano' biso nyalamatotn diri-E sorokng! 32Biarlah Mesias, Rajo Israel, kanio turutn ampat ka salib biar diri' biso nanang lalu picayo'." ne'ido' nang dinyalibpotn barage ba Yesus koo ga'e makatai Io. YESUS MATI33Waktu koo jam ka anam, jadilah galap ka saluruh tanoh koo sampe ka jam ka sambilan. 34Waktu jam ka-9, Yesus ngampak ba suarao nyarekng, "Eloi, Eloi, lama sabakthani," nang artine "Allah-ku, Allah-ku, Ngameo Kito' ningootn Aku?" 35Lalu, ako' nangarotn io, basangape urokng nang badiri kasamak-E bakato, "Tanang! Io nyaru' Elia."36Lalu, seko urokng batalamo', lalu ngisi' sambut ba anggur masam, lalu nempelan io ka buuh, lalu ngamean io ka Yesus yak di cocok, sambil bakato, "Biarlah diri tanang Elia koo atokng yak nurunan Io." 37Akokoo, Yesus bakato basuaro nyarekng lalu narik sengat-E nang pangabisan. 38Waktu koo ga'e, Tirai Bait Allah rantak jaji duo, ampat ka atas sampe ka baboh.39Waktu kapalo pasukan, nang badiri ngadap ka Yesus, nanang ayamae Yesus mutusotn sengaja-E nang pangabisan-E, io bakato, "memang, urokng nyian Anak Allah!" 40ka koo ado ga'e ambini-ambini nang nanangan ampat ka jauh, ka antaro dengan io koo Maria Magdalena ba Maria inu' Yakobus Mudo' ba Yoses, ba Salome ga'e. 41Waktu Yesus ado ka binuo Galilea, ne'ido' nuna'an Io ba majajakngi Io. Lalu, ka naan ado manyak. ambini laine nang atokng barage Yesus ka Yerusalem.YESUS DISUBUR42Waktu ari dah maam, ari koo ari yak nyiapotn, ampakoo ari sanape' ari Sabat, 43Yusuf urokng Arimatea atokng, io koo urokng anggota Majelis Ayo' nang dingormati', nang diri'e ga'e ngantiotn kaatangan karajaan Allah, maranian diri' lalu ampus ka Pilatus lalu minto' tubuh Yesus. 44Pilatus takajut nangar kade Yesus dah mati. Io nyaru' kapalo pasukan yak batanyo' ka io, sidi ge Yesus dah mati.45Dah ako' Pilatus nahui' ampat ka kapalo pasukan, io ngamean bangke koo ka Yusuf. 46Lalu, Yusuf maliotn saput linen lalu nurunan bangke Yesus, dah Ako' mungkus-Io kadoop saput lenan koo, io magurikng ka doop kuburan nang dingai' kabukit batu. lalu io ngulingan batu ka pintu taamo kuburan. 47Maria magdalena ba Maria inu' Yoses nanang tampat mayat Yesus dimaringan.
Chapter 16

1BARITO KABANGKITOTN YESUS Ako'koo, waktu ari sabat dah lewat, Maria Magdalena, Maria inu' Yakobus, ba Salome ga'e, dah mali rampoh-rampoh ako' koo ampus yak 2minyaki Yesus. Bakoopm sidi, waktu ari aso' minggu koo, pas mataari tarabit, ne'ido' koo atokng ka kuburan.3Ne'ido' bakato antaro seko banang laine, "Sape nang ngulingan batu ampat ka pintu taamo kuburan koo?" 4Tapi, waktu nanang ka atas, ne'ido' nanang batu nang ayo' koo dah dingulingan.5waktu taamo' ka doopm kuburan, ne'ido nanang urokng masih mudo' nang make juboh putih agi duduk ka sabaloh kanan, ne'ido' pun takajut. 6Ako'koo, io pun bakato ne'ido' koo, "Ame takajut, kau ngago Yesus urokng Nazaret koo nang dah dinyalipotn. Io dah bangkit. Io ano' ado disio. Tanang tampat ne'ido maringan Io. 7Tapi, ampuslah, katootn ka murid-murid-E ba ka Petrus aso Io agi ngadohoi kito' ka Galilea. Ka naan, kau mao Batamu ba-Io, angayo nang dah Io ngatootn kakau."8Ako'koo, ne'ido' kauar lalu dari ampat kakuburan koo ne'ido' koo gagatar ba heran, lalu ano' ngatootn dameo-dameo ka sape pun soale ne'ido' kagai'anan. [samuo jukut nang diparentohotn yak dikatootn ka Petrus ba ayukng-ayuknge, ne'ido sampeotn kahe sadikit. Dah ako'koo, Yesus sorokng lah nang nyuruhotn ne'ido' ampat ka timur sampe ka Barat, yak nyampeotn barito nang kudus ba nang ano' biso binaso nang kasuniaan kakak. Amin.] YESUS MAGARIOTN DIRI' KA MURID-MURID-E9Waktu Yesus bangkit Bakoopm pas ari aso' doopm minggu koo, Io mulo-mulo muok ka Maria Magdalena nang ampat ka io Yesus ngoser tujuh roh jahat. 10Lalu, io ampus yak mare' nahui' ka ne'ido' nang dah sabayo-bayo ba Yesus, Samataro ne'ido' agi ka aleotn ba nangis. 11Waktu ne'ido' nangar kade' Yesus idup nang dah io nanang, ne'ido' ano' picayo'.12Dah ako' kajajiotn koo, Yesus muok ga'e doopm rupo lain ka urokng baduo antaro ne'ido' koo nang agi' bajootn nujui' kampokng. 13Lalu, ne'ido' muokng lalu mare' nahui' ka nang laine, tapi nang laine koo ano' picayo ka ne'ido'. YESUS BAKATO KA MURID-MURID-E14Ako'koo, Io muokng sorokng ka sabalas murid-E waktu ne'ido' agi' duduk makot lalu Io nagur ne'ido' soale ano' picayo' ba kakarasotn atie . soale, ne'ido' ano' picayo ka urokng-urokng nang dah nanang-Io ako' Io bangkit. 15 Lalu, Io bakato ka ne'ido, "ampuslah ka saluruh dunio lalu baritootn Injil ka samuo ciptaan. Siape nang dah picayo' ba ako' dipani' pasti disalamatotn, tapi 16sape nang ano' picayo pasti diukum17Lalu, tando-tando nyian pasti nunaan ne'ido' nang picayo': Doopm nama-Ku ne'ido biso ngoser roh-roh jahat; ne'ido biso bakato pake bahaso-bahaso barahu; 18ne'ido biso nyangkam uar pake kokote; kade' ne'ido nyocok racun nang munuh, jukut koo ano' nyilakootn io; ne'ido' biso muangan kokote ka atas urokng-urokng rongko', lalu urokng rongko koo pun samuh" YESUS TARANGKAT KA SARUGO19Lalu, dah ako' Tuhan Yesus ngatootn io ka ne'ido' koo, Io tarangkat kasarugo lalu duduk kasabaloh kanan Allah. 20Ako' koo, ne'ido ampus lalu bakotbah ka mae-mae, Samataro Tuhan bakarajo sabayo-bayo ne'ido natapotn firman-E ngalalui' tando-tando nang maragei io.

Luke

Chapter 1

PANYALASOT NANG MULO-MULO 1dah manyak urokng barusoho nyusun catatan nang ado hubungane dah tajadi katangoh-tangoh diri, 2angayo catatan nang dah dinyampeot ka diri oleh urokng-urokng nang jaman dee dah jaji saksi mato lantas panyampeot firman. 3karamo aku dah maajari samuae secaro taliti dari mulae, baeklah aku ugo nulisot secaro baurutan onto'ngu, hai Teofilus nang setia, 4supayo kao biso nahui kabanarot nang hal-hal dah dingajarot ka kao.MARENAHUI YOHANES PAMAPTIS5pado waktu pamarintoh Herodes, Rajo Yudea, ado urokng imam banamo Zakharia nang asale dari kalompok imam Abia. binie asale dari katurunan Harun, lantas namoe adolah Elisabet. 6zakharia nang Elisabet adolah urokng-urokng nang banar kamato Allah. ne'udo idup ano' kotor sasuai nang samuae ukum nang parintoh Tuhan. 7tapi, ne'udo ano' baranak karamo Elisabet mandul lantas urokng ba duo dah tuho sidi.8waktu giliran rombongane onto' batugas, Zakharia namu tugas onto' jaji imam kaadapot Allah. 9manurut kabiasaan imam, Zakharia kano pilih manurut undian onto' taamo kabait Allah lantas nunu persembahane onto Tuhan. 10pado saat persembahane di ngantarot, samuae umat badoa ka luar.11tibo-tibo, malaekat magariot dirie ka zakharia lantas badiri kasabaloh pangung persembahan. 12waktu nanang malaekat koo, zakharia jaji gagatar lantas kagaianan sidi. 13tapi malaekat koo bakato ka iyo, "ame gai, zakharia, makae doa pamohonanngu dah dinangar. biningu, Elisabet, pasti maranakot anak angaki onto'ngu lantas lantas kao mare io namo Yohanes.14kao pasti kaasoot lantas karepoot, lastas manyak urokng ugo pun ikut kaasoot atas kalahirane. 15io jaji ayo kaadapot Tuhan lantas ano' nyocok angur nyocok minuman karas laene. bahkan waktu io kadoop parut uma'e io dipanuhi Roh Kudus.16Io mao ngamuat urokng Israel ba muok Ka Tuhan, Allah na'ido'. 17Io mao bajoot ngadohoi Tuhan nang Roh ba kuaso Elia unto' ngamuat ati bapo'-bapo' muok ka kamudo-kamudo na'ido'. Io gae mao nyurh urokng picayo sidi unto' muok ka hikmat-hikmat urokng. Nang jaiolah Io nyiapot umat nang dah di njadiaot unto' Tuhan18Zahkaria bakato ka malaikat ko, "Jamae ke aku biso nahui jukut nyian? karamo, Aku nyian dah tuho bini ku gae dah baumur tuho." 19Malaikat ko nyahut," Aku adolah Gabriel, Malaikat nang badiri ka muho Allah. Aku dingutus unto' bakato ba kau ba nyampeot kabar baik nyan ka Kau.20 Tapi, kanio dangarlah! kau mao jadi awok inok biso bakto sampe ka ari jukut- jukut Nyian tajadi karamo kau inok picayo ka kataKu, nang mao Io cukupot pas Waktu E.21Samantaro ko, umat nunggu Zakharia. Na ido'batanyo-tanyo dameo Zakharia ado lamo sidi ka doop Bait Allah.22 Pas kauar, Zakharia inok biso bakato ka na'ido. Na'ido pun nahui Zakharia dah namu pananangan ka doop bait Allah karamo Io sugak ngamuat isyarat ka Na'ido' tapi inok biso bakato.23 Dah jako waktu tugas ka imananNe abis. Puok lah Zakharia ka rumoh E.24Ako kajadian ko, Elisabet babuntik ba nosokot diri E salamo limo buot. Io bakao," 25 nyian lah nang Tuhan mare aku Io maratiot ba ngapus Aib ku ampat ka antaro urokng manyak." PAMATAKOT TENTANG YESUS KRISTUS26Pas waktu umur buntik Elisabet ba umur anam buot, Allah ngutus malaikat Gabriel ka segek kota ka wilayah Galilea, Nang ba namo Nazaret. 27Io di utus unto' namui seko ambini nang batunangan ba seko angaki nang ba namo Yusuf, katurunan Daud namo ambini ko adolah Maria.28 Lalu, malaikat ko atok ka Maria nang bakato, " salam, kau nang di marakti! Tuhan ba kau," 29 Nanggar kato ko, maria jadi heran. Io batanyo- tanyo ka doop atiE dameo arti tentang salam ko.30Malaikat ko bakato ka Io," ame gaik Maria, karamo Allah dah mareot kasih karuniaE ka kau.31Dangarlah, kau nano babuntik ba maranakot seko kamudo ngaki, ba kau nano mare Io namo Yesus. 32 Io nano jadi ayok nang di sabut anak Allah nang Mahatinggi. Tuhan Allah mao mare Io kadudukan Daud, nenek mo yang Nge' . 33 Io mao marentoh atas katurunan Yakub unto' salamo- lamoE ba KarajaanE inok biso bahahir."34Lalu, Maria bakato ka malaikat ko," Jamae jukut nyan biso tajadi, Sadangan aku nape ba aki?"35 Malaikat ko nyawab lalu ba kato ka Io," Roh kudus mok atok ka atas ngu ba kuaso Allah nang Tinggisidi mao menaungi kau. koolah sababpe, Kamudo nang mao lahir ko adolah kudus ba mao di sabut kamudo Allah.36Ba, Nahuilah bahwo Elisabet kamaru ngu ko, agik babunik gae ka umur tuhoe, Io nang daho' di matak mandul, kanio dah babuntik salamo anam buot.37 Karamo, inok ado jukut nang msokakal unto' Allah." 38 Ba Maria bakato, " sasubgguhe Aku nyan Hambo Tuhan. Tajadi lah ka aku angayo nang kau madohot." Ako ko, malaikat ampus ninggot Io. MARIA NGAMPUSI ELISABET39Pas ari ari ko, Maria ba siap- siap unto' ancang ampus ka daeroh bukit, ka segek kota ka Yahuda. 40 Io taamo ka rumoh zakharia ba mare salam ka Elisabet.41 Pas Elisabet nanggar salam ampat ka Maria, Anak ka doop parutte malompat ba Elisabet dimanuhi Roh kudus.42Ako ko, Elisabet, ngampak ba suaro koat, " Dibaraktilh kau ka antaro samue'e ambini ba di baraktilh buoh buntik ngu. 43 Sape ke aku nyian ke uma Tuhan ku atok ka aku? 44Sidi, Pas suaro ngu sampe ka tarenyek ku, kamudo ka doop buntik ku malompat, karamo sukacita. Barepolah45 Io nang picayo bahwa dameo nang dimadohot Tuhan ka Io mao di ganapot." PUJIAN MARIA UNTO' ALLAH.46Lalu,Bakatolah Maria," jiwo ku mamulioot Allah,47 Ba Roh Ku basukacita ka doop Allah, Juru Slamat48Karamo, Allah mampritungan, hamba Nya nang hina Nyian. Dangarot lah mulai kanio ba Sataruse, samue' ganarasi mao nyabut aku babahagia,49 Karamo Io nang maha Kuasa dah ngamuat jukut-jukut ayok ka Aku, ba Kudus lh Namo E'.50Rahmat -Te, ampat ka ganarasi ka ganarasi, ka urokng- urokng nang gaik ka Io.51 Io dah nunjukot kuasa E' ba kokot Te' Io nyarai- baraiot urokng- urokng nang sombong doop pikiran hati E.52 nurunan paro panguaso ampat ka tahta na'ido' ba ninggiot urokng nang rendah ati e'. 53 Io dah nganyangan urokng kaparot ba kabaikan. Tapi ngoser urokng kayo dari ba kokot kosong.54Allah dah mareot patolongan ka urokng Israel, hamba E, karamo ngingat ti Rahmat-Te. 55Jamae nang dah Io madohot, Ka nenek moyang diri, Ka Abraham ba katurunan unto' salamo- lamo E."56Dan, Maria diop sabayo-bayo ba Elisabet kiro-kiro talu buot lamoe, lalu Io puokng ka rumoh E. KALAHiROT YOHANES PAMBABTIS. 57 Kanio' tibo lah Waktu E bagi Elisabet mok barank ko ba Io maranakot Seko kamudo angaki,58 Urokng samak rumohE ba kamaru E nangar bahwo Tuhan dah nunjukot Rahmat-E nang ayok ka Elisabet, ba na'ido ikut ba suka cita ba sabayo ba Io.59Pas ari nang ka lapan, na' ido atok unto' nyunato kamudo ko. na'ido' mok mare Io namo kamudo ko Zakaria, angayo namo Bapak E.60 Tapi, uma E bakato," inok, Io mok di bare namo Yohanes."61 urokng-urokng ko bakato ka Elisabet," inok ado seko kamaru- kamaru ngu nang di mare namo ko.62Ako ko, na'ido mare isyarat ka Zakaria unto' nanyo ka Io, namo ameo nang mao Io bare ot ka anake ko. 63Zakaria minto sege papot tulis, ba nulis angayo Nyian:"Namo E Yohanes." Ba, samue urokg jadi heran.64Saat ko gae, moot Zakaria tabuko ba jioh E tabebas. Io pun mulai ba kato ba muji Allah. 65 Samue nang samak rumoh na"ido' jadi gaik ba kajadian ko,ko jadi bahan buoh bibir ka samue kampong ka bukit Yudea. 66 Dan Samue urokng nanggar jukut nyian batanyo- tanyo doop ati na' ido", mok jadi dameo ke nano?" karamo, kokot Tuhan nyarataib Io. ZAKARIA MULIOT ALLAH.67Zakaria, bapok Yohanes, ugok Io di manuhi ba Roh Kudus ba nubuat, jare, 68 " Tapujilah Tuhan, Allah Israel Karamo Io udah malawat ba nabus umat E.69Io dah mangkittot tanduk kasalamatot unto' diri. ampat ka turunan Daud, hamba nya,70 Angayo nang io firmanot, Ampat ka moot2 nabi E nang Kudus ampat ka zaman bahare. 71 Supayo diri di salamatot ampat ka musuh-musuh diri. Ba ampat ka kokot samue' urokng nang teget ka diri.72Io ngmbuat unto' nunjukot rahmat ka Nenek moyang diri. Ba karamo Io ingat ba pajanjian- Ne'73 Nang kudus, adolh sumpoh nang di ngatoot, ka nenek moyang diri, Abraham, 74 Bahwo diri mao dibebasot ka kokot musuh-musuh diri supayo diri biso ngelayani-Io inok raso gaik,75 Doop ka Kudusot ba kabanarot ka hadapot- Ne', Saumur idup.76Ba kau, anaku, mao di sabut Nabi Allah nang Mahatinggi, Karamo kau mao bajoot ngadohoi Tuhan, unto' nyiapot marago ka-Io. 77 unto mareot pangaratiot tantang kasalamatot ka umat-Te lewat pangampunan atas doso-doso Na'ido'.78Karamo Rahmat ba balas kasih Allah diri, cahayo matahari mao naranki diri ampat ka tampat tinggi 79 unto' naraki na'ido' nang dioop ka galapot ba nang barado ka doop bayang- bayang maut, unto' ngiringan poho diri manuju ka doop joot damai Sajahtra."80Makae, kamudo ko batumbuh ayok sidi, ba mankin koat ka doop Roh. Io dioop ka padang balantara sampe tibo waktu E unto' nunjukot diri ka bangso Israel.

Chapter 2SENSUS BA KALAHIROT YESUS KRISTUS.

1Pas waktu ko, kaesar Agustus ngauarot parentoh supayo di adoot sensus unto samue panuduk ka saluruh dunio,2 nyian lah sensus panuduk nang partamo kali di ngadoot pas Krianus jadi Gubernur ka Siria.3 Makae, samue urokng atok ampat ka kota asal na'ido masing- masing unto ndaftarot diri E.4Yusuf gae ningoot nazaret, kota ka galilea, ba nuju Yudea, ka kota daud nang di sabut Betlehem, karamo baasal ampat ka garis katurunan Daud,5 supayo io di naftarot barage Maria, tunangane, nang agik ba buntik.6Pas Yusuf ba Maria ado ka betlehem, atok lah waktu e unto Maria mao baranak. 7 Maria pun maranakot kamudo angaki nang partamo. Io munggkus Io ba kain jumbet. Ba ngurikot Io ka doop palungan karamo inok ado kamar unto na' ido' unto ba maam. PARA GEMBALA NANANG BAYI YESUS.8Ka tampat nang sabayo, ado sangape nang dioop ka padang unto nyago kawanan domba na'ido pas waktu maam .9 akat-akat, malaikat Tuhan badiri ka hadapoot na' ido ba Kamuliaan Tuhan ba cahaya sakaliling ke nyo na' ido gaik Sidi.10Tapi bo, Malaikat ko bakato ka na'ido," Ame gaik karamo dangar lah, Aku maritoot ka kau kabar baik tentang suka cita di paruntukot unto' samue' bangso. 11Pas ari nyian dah lahir unto' kau seko juru Slamat, yaitu Kristus, Tuhan, Ka Kota Daud.12 Nyian lah tando unto; kau. Kau nano namui kamudo seko nang di munkus ba jumbet ba gurik ka doop palungan;13Tibo-tibo, garik lah barage malaekat sakumpulot ayok tantara sarugo nang mamuji Allah ba bakato, 14 'Kamulian unto Allah ka tampat nang Maha tinggi ba damai sejahatra Ka bumi, ka antaro urokng-urokng nang bakanan ka kau".15pas para malaekat ninggot para gembala koo ba puok ka sarugo, para gembala ko ba kato ka seko ka nang laine," Jek diri ka Betlehem unto nanang jukut- jukut nang dah tajadi nyian, nang dah Tuhan madohot ka diri,"16 Lalu, na' ido ancang-ancang ampus namui Maria dan Yusuf , sarto kamudo cooh' nang gurik ka palungan.17Pas para Gembala nanang Io, Na'ido' bacarito dameo nang Io nyaritoot ka na'ido' tentang kamudo ko.18Ba, samue urok nang nangar jukut koo ka heranan ka dameo jukut nang Para Gembala koo ngatoot ka Na'ido'19Tapi, Maria nohani jukut koo ngaranungan Io ka doop hati E.20 Lalu, Para Gembala puok ka domba-domba Na'ido'sambil memuliaot ba memuji Allah ka samue dah nang Na'Io nanang ba nangar angayo nang di ngatoot ka Na' ido'21Dah, ako ganap lapan ari untuk nyunattok kamu do cooh koo, Namo E di sabut Yesus, angayo namo nang Io mare ot oleh Malaikat sanape Io di muntingan ka doop rahim. YESUS GIK COOH DI NABANAN KA BAIT ALLAH22Pas ari ari Panyucian sasuai hukum Musa dah ako', Maria ba Yusuf nabanan Yesus ka Yerusalem untuk nayarohot Io ka Tuhan,23 angayo nang di nulis ka doop hukum Tuhan," satiap kamu do angaki solong harus di kudusot ka Tuhan24 ba untuk mare ot persembahan sasuai ba dameo nang dikatoot doop hukum Tuhan, sapasang buruk daro atau duo eko buruk merpati Mudo' ."SIMEON BA HANA NANANG YESUS25Ado seko angaki banamo Simeon nang diop ka Yerusalem. Io adalah urokng' nang banar ba saleh, nang ngantiot pangiburan Allah ka Israel, Ba Roh Kudus nyaratai .26 Roh Kudus madohot bahwa inok biso mati sanape nanang Kristus nang diurapi Tuhan.27Lalu, Simeon atok ka Bait Allah atas tuntutan Roh Kudus, Pas Yusuf ba Maria nabanan Kamudo Yesus ka doop Bait Allah untuk melaksanakan ka Io ameo nang di tantuot hukum Taurat. 28ako ko, Simeon ngampek kamudo koo ba memuji Allah, jare, 29 kanio, ya Tuhan, kirae Kau ngijinan palayan Ngu nyian ampus ka doop damai, sasuai ba firman Ngu;30sabab mato ku dah nanang keselamatan-Ngu,31 nang dah kau nyadiaot ka hadapot samuo bangso; 32 yaitu cahayo nang mao naroki bangso-bangso nang inok kanal Tuhan, ba nang jadi kemuliaan bagi Umat Mu, Israel."33Yusuf ba Inu' Anak ko jadi heran ka dameo nang dingatoot Simeon tentang Io.34 Ako ko, Simeon Marakati na'ido ba bakato ka Maria, Inu' Yesus, Dangar, Kamu do nyian dah ditatapot untuk nyantoot ba mangkittot mantan urokng ka Israel, sarto menjadi tando nang ditantang manyak urokng. 35 (Ba, segek mandi mao nyucuk jiwamu) supayo isi hati manyak urongk akan di nyatoot."36Ka naan ugo' ado seko nabiah ba namo Hana, anak fanuel ampat ka suku Anyer. Io dah tuho si di. Io khae idup ba akie salamo tujuh tahut ako Io pangantenNe ,37 ako ko jadi janda sampe umur 84 tahut. Io nok suoh ninggot Bait Allah, tapi samba yang siok maam ba puasa ba dooa. 38Pas waktu koo, atok lh Hana ba Io ngucapot syukur Ka Allah sarato nyaritoot tentang Yesus ka samue urokng nang ngantioot penebusan Yerusalem. YUSUF BA MARIA PUOK KA NASARET39Ako Yusuf ba Maria ngamuat samue' sesuatu sasuai hukum Tuhan, Na'ido' puok ka Galilea, ka kota asal na'ido,' io ko' Nazaret. 40Kamudo ko' pun dah magkin ayok, koat, baisi ba hikmat, ba Allah Mambarakati -Io. YESUS KABAIT ALLAH41Tiap tahut urokng tuho Yesus ampus ka Yerusalem pas Hari Raya Paskha.42 Pas Yesus baumur 12 tahun, na'ido' ampus ka naan sasuai kebiasaan hari raya ko'. 43Ako' parayaan ko abis, na'ido' puok. Namun, Yesus tatap diop ka Yerusalem inok nahui urokng tuho E. 44Sabab urokng tuho Yesus ngiro bahwa Io ado ka antaro rombongan, na'ido' pun ngalanjutot pajalanne sampe sari ot. Lalu, na'ido' mulai ngaggo Iyo ka antaro kaum keluarga ba urokng-urokng nang na'ido' kanal.45Pas na'ido' inok namui' Yesus, na'ido' puok ka Yerusalem mok ngaggoi Io.46 Ako talu ari,na'ido' namui' Yesus ka Bait Allah pas duduk ka antaro guru-guru agama , sambil nanggarot batnyo tanyo ka na'ido'.47 samue' urokng nang nanggar Io kaheran heranan ka dameo nang Io nyahuti koo.48Pas urokng tuho e nanang Io, na'ido' heran ugok. Ako ko', uma-E batanyo, "Nak, dameo Kau ngamuat nyian ka kami? Bapak- Ngu ba aku jadi gaduh ngaggoi-Kau." 49 Jare Yesus ka na'ido', Dameo kau ngaggo Aku? inok nahui ke' kitok kalo Aku pasti ado ka rumoh Bapak Ku?"50 Tapi bo, na'ido' inok ngarati dameo nang io ngatoot-Io ka na'ido'.51Ako ko, Yesus puok ba na'ido' ka Nazaret ba nuruti na'ido'. Namun, uma'E nyampeot kato ko ka doop hatie. 52Yesus pun mangkin ayok si di ba mangkin bijaksana. Io ugok mangkin di nyukai Allah ba manusia.
Chapter 3PALAYANAN YOHANES PAMBABTIS.

1Pas tahut kalimo balas maso pamarintohot Tiberius ,Pas Pontius Pilatus jadi gubernur Yudea, Herodes jadi Rajo Galilea ; Filipus kamaru Herodes jadi Rajo Wilayoh Iturea ba Trakhonitis; ba Lisanias jadi Rajo Abilene, 2Hanas ba Kayafas manjabat angayo imam agung, atoklah Firman Allah ka Yohanes, anak Zakaria, nang diop ka padang balantaro.3Makae, ampuslah Yohanes ka saluruh daeroh ka sakitar Yordan ba maritoot babtisan patobatan untuk gampuni doso,4Angayo nang tatulis kadoop kitab Nabi Yesaya: "nyian lh suoro urokng nang bakato ka padang balantaro, 'Siapot lh marago untuk Tuhan, ocorot lh marago untuk-Io5Samu'e lemme mok di timbun, ba Samu'e bukit mok di ratoot. joot nang ba bengkok- di ocor rot, ba samu'e marago nang nok rato di mulus sot,6 Ba Samu'e urokng nang nanang joot kasalamatot ampat ka Tuhan!'" YESAYA 40:3-57Lalu,Yohanes bakato ka urokng manyak nang atok mom di babtis ba Io, " He, kau katurunan uar baludak! sape nang maringati kau untok dariok nang bero nang mok atok?8Oleh karno ko, hasilot buoh - buoh nang garik ot patobatan ngu. Ame bakato ka diri ngu sorok, ' Abraham adolah nenek moyang kami!' Aku bakato ka kau, sabanare dari batu batu nyian Allah biso bangkiot kamudo- kamudo bagi Abraham!9Bahkan, mulai kanio kapak nang ako dimuangan ma akar batok. nang inok ngasilot buoh nang gagas mok di tabok ba di tabakot ka doop api."10urokng-urokng batanyo ka Yohanes, "kalo Jako'o, ameo nang biso kami buat?" 11 io nyahuti samue urokng nang ado duo baju Io harus ba bagi- bagi ba dangan nang inok ado. Ba, samue urokng nang ado makanan, harus ngamuat jukut nang Sabayo."12sangape pangomoon Pajak gae atok untok do babtis. na' ido' batanyo ka 13 Yohanes ,"Guru, dameo nang biso kamik ngamuat?" Yohanes madohot na'ido," ame narik pajak labih dari nang dah ditetapot untok kau ."14Sangape urokng tentara batanyo ka Io, "Jamae ba kami? dameo nang biso kami ngambuat?" Yohanes bakato ka Na'ido', "Ame minto duit ampat ka sape pun sacaro pakso atau ba tuduhot palsu. Cukuplah kau ba gajingu".15Pas samue urokng agik ngarapot kaatokot Mesias,Na'ido' samue batanyo-tanyo ka doop ati tentang Yohanes, sape ke Io Kristus atauke buke. 16 Yohanes nyahuti na'ido' lalu bakato, " Aku babtis kau ba aik, tapi bo, seko urokng nang labih darpado aku mok atok untuk mukoot tali sandal-E pun aku inok layak . Io mok babtis kau ba Roh kudus ba api17Alat panampi dah ado ka kokotTe untuk marasihot lantai pangirikot ba untuk ngomooan gandum nang baik ka doop lumbung-E. Tapi, Io mok nunu sakop ka doop api nang inok biso suoh padop."18Ba manyak ngajari nang lain, Yohanes ngajari Injil ka manyak urokng. Yohanes Pembabtis Diminjroot 19 Tapi kan, karamo Yohanes nagur Herodes, rajo tampat, ka jukut nang dah di ngalakuot ba Herodes, bini kamaruk Herodes, ba karamo samue jukut jahat nang dah dingamuat io, 20Makae Herodes nambohot nyian ba namaan Yohanes ka doop pinjaro. Yesus Dibabtis21pas samue urokng dibabtis. Ba, pasIo badoa, angit tabuko, 22Ba Roh Kudus turut ka atasE doop wujud buruk merpati. Lalu, ado suaro atok ka angit ba bakato," Kau adolah Anak-Ku nang kungasihi. Ka-Kaulah Aku bakanan." Sisilah Yesus23Pas Yesus mulai palayanan-NE, Io baumur kiro-kiro tiga puluh tahut. urokng-urokng bapandapat bahwo Yesus adolah anak Yusuf. Yusuf anak Eli. 24Eli anak Matat. Matat anak Lewi . Lewi anak Malkhi. Malkhi anak Yanai. Yanai anak Yusuf25Yusuf anak matica. Matica anak Amos. Amos anak Nahum. Nahum anak Hesli. Hesli anak Nagai.26 Nagi anak Maat. Maat anak Matuca. Matica anak Simei. Simei anak Yosekh. Yosekh anak Yoda27Yoda adolah anak Yohanan. Yohanan anak Resa. Resa anak Zerubable . Zerubable anak Sealtiel. Sealtiel anak Neri. 28Neri anak Malkhi. Malkhi anak Adi. Adi anak Kosam. Kosam anak Elmadam. Elamdam anak Er.29 Er anak Yesua. Yesua anak Eliezer. Eliezer anak Yorim. Yorim anak Matat. Matat anak Lewi.30Lewi adolah anak Simeon. Simeon anak Yehuda. Yehuda anak Yusuf. Yusuf anak Yonam. Yonam anak Elyakim. 31Elyakim anak Melea. Melea anak Mina. Mina anak Matata. Matata anak Natan. Natan anak Daud. 32Daud anak Isai. Isai anak Obed. Obed anak Boas. Boas anak Salmon. Salmon anak Nahason.33Nahason adolah anak Aminadab. Aminadab anak Admin. Admin anak Arni. Arni anak Hezron. Hezron anak Peres. Peres anak Yehuda. 34Yehuda anak Yakub. Yakub anak Ishak. Ishak anak Abraham. Abraham anak Terah. Terah anak Nahor.35 Nahor anak Serug. Serug anak Rehu. Rehu anak Peleg. Peleg anak Eber. Eber anak Salmon.36Salmon adolah anak Kenan. Kenan anak Arpakhsad. Arpakhsad anak Sem. Sem anak Nuh . Nuh anak Lamekh. 37 Lamekh anak Metusalah. Metusalah anak Henokh. Henokh anak Yared. Yared anak Mahalaleel. Mahalaleel anak Kenan. 38Kenan anak Enos. Enos anak Set. Set anak Adam. Adam adolah anak Allah.
Chapter 4

1Pancobaan Yesus Yesus, nang baisi ba Roh Kudus puok ampat ka Yordan. Akoko, Io dimimpin oleh Roh Kudus notok padang belantara2 Salamo 40 ari untuk di nyoboi Ibalis. Io inok makot ameo pun salamo ari-ari ko. Pas dah abis, Io jadi kaparot3Ako ko, Ibalis bakato ka Io, "Ampamae Kau Anak Allah, suruhotlah batu koo jadi roti."4 Yesus nyahuti, Ado tatulis, ' Manusio idup buke ampat ka roti ajo. "Ulangan 8:35Akoko, Ibalis nabanan Yesus ka tampat nang tinggi ba nanangan ka -Io samue karajaan dunio sacaro sakilas.6 Lalu, Ibalis bakato ka -Io, " Aku mao mare-Kau kuaso ba kamuliaan ka samue tampat ko, sabab samueE dah dimareot ka aku. Ba aku mareot ka sape ajo nang aku mao. 7Jadi ampamae Kau nyamboh aku, samue ko pasti jadi ne'-ngu8Lalu, Yesus nyahuti, " Ado tatulis ' Kau harus nyamboh Tuhan Allah Ngu, ba kahe ka-Io kau harus babakti." Ulangan 6:139Akoko, Ibalis nabanan Yesus ka Yerusalem lalu nampatot -Io ka puncak Bait Allah . Jare Ibalis ka Yesus, Ampamae Kau anak Allah, jantootlah diriNgu ampat kasio ka baboh, 10karamo ado tatulis, Manganai Kau, Allah mao marentohot malaikat-malaikat-E untuk nyago Kau. 'Mazmur 91:11 11 Ba, Ba kokot na'ido' , na'ido' mao nopang-Kau supayo poho-Ngu inok tabantur. "Mazmur 91:1212Nyahut Yesus ka Ibalis, "Ado tatulis, Ame nyoboi Tuhan Allah ngu, "Ulangan 6:16 13 Ako Ibalis abis nyoboi Yesus, io ampus ninggoot -Io ba nunggu kasampatan nang lain. Pamuloot Palayanan Yesus Ka Galilea14Yesus puok ka Galilea ba baisi kuaso Roh, ba barito tentang-Io nyebar ka samue daeroh ka sakitare. 15 Lalu Io mulai ngajar ka sinagoge ba samue urokng nang memuji-Io. Yesus Di Nolak Ka Kota Asal-E16Akoko Yesus ampus ka Nazaret, kota tampat Io di ngayoot. Angayo Kabiasaan-E, Yesus ampus k sinagoge pas ari sabat ba badiri untuk maco 17 Kitab Nabi Yesaya di marot ka-Io, lalu Io muko kitab ko ba namui bagian nang nulisot.18Roh Tuhan ado ka-Aku, karamo Io dah mengurapi Aku untuk maritoot Kabar Baik ka urokng-urokng sontok. Io ngutus Aku untuk maritoot pambebasot ka para tawanan, ba panoomoan pananangan ka urokng-urokng buto, untuk membebasot urokbg-urokng nang tatindas, 19 Ba untuk ngabarot bahwa tahun ramat Tuhan dah atok "Yesaya 61:1-220Yesus nutup kitab ko lalu muangan-io ka pejabat rumoh ibadah, ba ako ko Io duduk. Mato samue urokng ka doop sinagoge ko tacangang ka Io.21 Lalu Yesus mulai bakato ka na'ido," Ari nyian, genaplah ameo nang di nulisot Kitab Suci nyian pas kau nangar io." 22 Ba samue urokng batolot Io sambil kaheranan tapi kato gagas nang kauar ampat ka moot-E. Na'ido' bakato, "Bukekek Io nyian anak Yusuf?"23Akoko Yesus bakato ka na'ido' " Kau pasti mok bakato peribahasa nyian ka-Aku, Tabib, tomoot diri-Ngu sorok! Kami nangar tantang jukut-jukut nang Kau ngamuat ka Kapernaum, ambuat lah ko gae ka sio, ka kota asal Ngu sorok."24 Ako ko Io bakato, "Aku bakato ka Kau, sabanare inok ado nabi nang dinarimo ka kota asale sorok.25Doop kabanarot,Aku ngatoot kakau, ado manyak janda ka Israel pas zaman Elia, Pas angit tatutup salamo tiga tahut ba anam buot, pas kaparot hebat tajadi ka saluruh nagari. 26Tapi bo, Elia inok dingutus ka sape pun kacoali ka seko janda k Sarfat, ka daeroh Sidon.27 Ba, ado manyak pandarito kusta ka Israel pas zaman Nabi Elisa, tapi inok ado sekopun ampat ka na'ido' nang ditahirrot salain Naaman, urokng Siria ko."28pas nangar jukut-jukut, samue urokng ka doop sinagoge ko barisi ba bero. Makae,29 badirilah na'ido lalu nyeret Yesus kauar ampat ka kota ko, lalu nabanan Io ka puncak bukit tampatkota di mangun untuk nyantoot Io ka tabig.30 Tapi ,Yesus ampat dari katangoh-tangoh na'ido lalu dari . Seko Angaki Di mebasot ampat ka Roh Setan.31Yesus ampus k Kapernaum, sege kota ka Wilayoh Galilea, ba ngajar urokng manyak pas ari sabat. Na'ido'32 kagum ka pangajarot-E sabab kato-kato-E ba kuaso.33Ka Sinagoge ado urokng angaki nang karasukan roh setan nang najis. Urokng ko ta kampak ba suaro karas. 34Biarot kami sorokng! Ameo urusan Ngu ba kami, hai Yesus, urokng Nazaret? Ameo ke Kau atok untuk binasoot kami? Aku nahui sape Kau, nang Kudus ampat ka Allah35Tapi, Yesus ngrahaki roh setan ko, Kato-E, "Diam! kauarlah ampat ka urokng nyian!" Ako setan ko ngampasot urokng ko ka tanoh, k muho samue urokng, io kauar ampat ka tubuh urokng ko ba inok nyakiti-io.36 Ba baisi kakaguman, samue urokng nang ado ka koo bakato seko ka nang lain. " kato-kato dameo nyian? karamo ba wibawo bakuaso, Io marentohot roh-roh najis ko ba na'ido' kauar."37 Ba, barito tantang Yesus tasabar ka samue tampat ka saluruh daeroh ko. Datuk Ambini Petrus ba Urokng Banyak Dinomoaan38Akoko', Yesus ninggot rumoh ibadah ko lalu ampus ka rumoh Simon. Pas ko, Datu' Simon agik ringko damam koat, karamo ko na'ido' minto Yesus untuk nomooan Io. 39Lalu, badirilah Yesus ka samak datu' Simon ba ngarohoki damam ko, lalu rongkoe pun tomo . Ako ko gae ,datu' Simon umpat ba mulai ngalayani na'ido'40Pas matahari mulai tingoop, samue urokng nabanan kaluargae nang singsaro bamacam panyakit ka Yesus. Ako ko Yesus muangan kokot-E ka atas na'ido' masing-masing ba nomoan na'ido'.41 Antu-antu pun kauar ampat ka urokng manyak ko sambil takampak, "Kau adolah Kamudo Allah!" Tapi, Yesus ngampaki na'ido' Io inok miarot na'ido' bakato karamo na'ido nahui bahwo Io adolah Kristus. Yesus Bakotbah ka Koto-koto Laine.Ampagi arie opp Yesus ampus ka segek 42tampat nang sunyi untuk basorok. Urokng manyak ngaggo- Io, ba pas na'ido' namui-Io, na'ido' barusoho ngalangi Io supayo inok ninggot na'ido'. 43 Tapi bo, Io bakato ka na'ido' , Aku arus maritoot Injil Karajaan Allah ka kota-kota laine ugok karamo untuk nyian lah Aku di ngutus." 44 Lalu, Yesus bakotbah ka sinagoge-sinagoge ka Yudea.
Chapter 5Saruot untuk Jadi Panjalo Manusio

1Pas waktuko, urokng manyak bakomok ka sakliling-E untuk nangarot firman Allah. waktu ko, Yesus badiri ka tapi dano Genesaret,2 ba nanag duo parahu nang basanar katapi dano, nelayan koo dah kauar ampat ka parahu parahu koo pas nasoh jalo na'ido'.3 Yesus naik ka segek parahu, nangkoo ne' Simon untuk ngayuh parahu-e jauh-jauh sadikit ka darat. ako'ko, Yesus duduk ba ngajari urokng manyak ampat ka atas parahu.4Saakae bakato, ka Yesus, " bakato ka Simon, "Ampusalah ka tampat aik nang doop ba tabakotlah jalongu untuk nangkap ikot.". 5 Simon nyahuti," Guru, kami bakarajo karas samaaman, tapi inok namu dameo-meo! Tapi bo, karamo Kau nang nyuruh, aku inok nabarot jalo ko." 6Ba pas na'ido' ngamuat -io, na'ido' nangkap manyak sakai ikot ankenyo jalo na'ido mulai rojek 7 Lalu, na'ido' mare isyarat ka ayuk-ayuke na'ido' ka parahu nang lain untuk atok ba nolong na'ido' . ako ko ayuk -ayuk na'ido' ba ngisi kaduo parahu ko ba ikot sampe parahu ko na'ido' ampir tingoop.8Pas Smon Petrus nanang jukut nyian, io basujud ka muho Yesus lalu bakato, "Darilah ampat ka aku, Tuan, sabab aku adolah urokng nang badoso!" 9Petrus bakato macam nyian sabab io ba samue urokng nang barageio taraso heran ka atas manyake ikot nang na'ido nangkap. 10Jaiolah gae ka Yakobus ba Yohanes, anak-anak zebedius nang barayuk ba Simon. Yesus bakato ka Simon " ame gaik mulai kanio, kau mok manjalo manusio.". 11 Ako na'ido' narik parahu-parahu na'ido' ka darat, na'ido' ningoot samue jukut ba nunaan Yesus . Urokng Nang Ronko Kusta Dinyambuhot12Pas ari koo, Yesus ado ka segek kota. Ka kota ko, ado seko urokng nang tubuhe baisi kusta. Pas urokng koo nanang Yesus, io ba sujud sampe muhoe ngenes tanoh ba minto ka-Io, "Tuan, kade Kau mao, Kau biso menahirkan aku."13 Lalu, Yesus nyoot kokot-E ba ngenes urokng ko. Kato-kato-E, "Aku mao jadi lah tahir." pas koo ugok, panyakit kusta urokng ko pun angit.14Tapi, Yesus marentohot urokng ko supayo inok mataki sape pun nang bakato, "Ampus ba tunjukotlah diringu ka imam. Bareot lah kurban atas katomoan angayo nang dah dimarentohot ka Musa untuk bukti ka na'ido."15Barito tantang Yesus makin tasabar angkenyo manyak urokng atok bakumpul untuk nangar Io ba untuk di nyambuhot dari panyakit na'ido'.16 Tapi bo, Yesus pancoh ampus nyalinap ka tampat-tampat sunyi untuk badoa. Urokng Nang Lumpuh Dinyambuhot17Pas ari ko, pas Yesus agik ngajar, urokng-urokng Farisi ba ahli-ahli Taurat nang atok ampat ka samue kota ampat ka wilayoh Galilea, Yudea, ba kota Yerusalem ugok duduk ka naan. Ba, kuaso Tuhan menyertai Yesus angkenyo io biso nyambuhot urokng manyak.18Lalu, gariklah sangape urokng mikut seko urokng lumpuh ka atas tampat tidure, na'ido' barusoho nabanan io taamok ba muangan urokng ko ka hadapot Yesus.19 Tapi bo, karamo na'ido' inok namu marago untuk nabanan urokng ko taamo garo-garo karumunan urokng, naiklah na'ido' ka atas atap ba nurunan urokng lumpuh ko barage ba tampat tidure ka tangoh- tangoh ka hadapot Yesus.20Pas nanang iman na'ido' , Yesus bakato, " He kamaruk, dosongu udah dingampuni, "21 Ahli-ahli taurat ba urokng - urokng farisi mulai batanyo-tanyo," sapeke urokng nang menghujat Allah nyian? sape nang biso mengampuni doso-doso kacuali Allah sajok?"22Pas Yesus nahui pikiran na'ido' , Io bakato, "Dameo kau batanyo angayo ko doop atingu?23 mae nang labih mudoh, ngatoot 'Doso-dosongu udah di ampuni' atau' umpat ba bajootlah?24 Tapi bo, supayo kau nahui bahwo kamudo manusio bakuaso ka bumi untuk mengampuni doso," Yesus bakato ka urokng nang lumpuh ko," Aku bakato ka kau: umpat lah, angkat tampat tidurngu ba puoklah."25Pas koo ugok, urokng ko langsung badiri ka hadapot samue urokng ba ngicok tampate gurik, lalu bajoot puok sambil memuji Allah.26 Samue urokng ko ngaraso takjub ba memuji Allah. Ba di ngisii raso gaik nang koat ka kuaso Allah, Na'ido bakato, "Ari nyian diri nanang jukut nang luar biaso!" Lewi Nunaan Yesus27Ako koo, Yesus kauar ba nanang seko pangomoan pajak banamo Lewi nang pas duduk ka tempat pangomoan pajak. Yesus bakato kaio," tunaanlah Aku." 28 Makae Lewi pun badiri, ningoot samue, ba nunaan Yesus.29Ako ko, io ngadoot gawe ayok untuk Yesus ka rumohe. Manyak pangomoan pajak ba urokng-urokng lain nang makot barage na'ido. Tapi 30,urokng-urokng Farisi ba ahli-ahli Taurat mulai ngarebeh ka murid-murid Yesus," Dameo kau makot ba nyocok barage samue pangomoan pajak ba urokng-urokng badoso?"31 Yesus nyahuti ba bakato ka na'ido," Buke urokng-urokng sehat nang paralu ka tabib, tapi urokng-urokng rongko. 32 Aku atok buke untuk nyaru urokng banar, tapi untuk nyaru urokng-urokng badoso supayo na'ido batobat.". Urokng Farisi Membadingan Murid Yohanes ba Yesus33Na'Ido' bakato ka Yesus, "murid- murid Yohanes pembaptis suko bapuasa ba doa, jakoo gae murid-murid urokng Farisi. Tapi bo, murid-murid - Ngu salalu makot ba nyocok." 34 Yesus bakato ka na'ido' "Biso kek kau nyuruh nang pangiring panganten angaki untuk bapuasa pas panganten angaki ko masih barage-rage ba na'ido'? 35Tapi, ari-ari koo mok atok, pas panganten angaki ko di ngicok ampat ka na'ido', pas ari-ari koo lah na'ido' maok bapuasa.36Yesus ugok nyaritoot parumpamaan nyian, ka na'ido, Inok sekopun maok ngarojek sahalai paraco' ampat ka pakean nang barahu untuk nambal pakean nang dah lamo. Karamo ampamae jaiyo, urokng ko mok ngarusak pakean nang barahu, ba paracok panambal ampat ka pakean nang barahu ko inok sasuai ba pakean nang lamo37Jaiyo ugok inok ado seko pun nang nontongan anggur barahu ka doop kantong kuit nang lamo. Anggur nang barahu koo nok ngarojek kantong kuit nang lamo angkenyo anggur ko mok tumpoh ba kantong kuitte mok ancur.38 Anggur nang barahu arus di tohani ko doop kantong kuit nang barahu. 39 Inok seko pun nang ako nyocok anggur lamo, maok nyocok anggur barahu sabab na'ido' bakato, ' Anggur nang lamo ko labih nyaman."'
Chapter 6

1Tuhan Atas Ari Sabat Pas ariko, pas ari sabat, Yesus bajoot lewat sete umo gandum. Pas waktu koo, murid-murid -E mebet sangapeegek begek gandum, ngosok-ngosok ba kokot na'ido' lalu io makot io. Sangape urokng Farisi batanyo,2 "Dameo kau ngamuat jukut nang inok muih di buat ka ari Sabat?"3Yesus nyahuti na'ido ba kato, "Inok gek kau suoh maco ameo nang di ngamuat Daud pas io ba urokng-urokng nang barage io taraso kaparot, 4 Tantang jamae io taamok ka doop Rumoh , ngicok roti parsembahan, makot roti ko, sarato mareot ka urokng-urokng nang barageio, inok muih makotio, kacoali iman ko ajok?"5 Lalu,Yesus bakato ka urokng-urokng Farisi ko, " Kamudo manusio adolah Tuhan atas ari Sabat." Yesus Nyambuhot Pas Ari Sabat6Pas ari sabat nang barikute, Yesus ampus k singagoge ba ngajar. Ka naan ko ado seko urokng nang kokot kanane lumpuh. 7Ahali- ahali Taurat ba urokng-urokng Farisi maratiot Yesus nanang biso gek Io nomoan pas ari Sabat, Supayo na'ido ado alasan untuk nuduh Io8 Tapi bo,Yesus nahui dameo nang na'ido mikirot. Io bakato ka urokng nang kokote lumpuh ko, " Umpat badirilah ka tangoh." Lalu, urokng ko bangkit ba diri ka naan.9Yesus bakato ka na'ido, " Aku batanyo ka kito, maeke' nang di muihot untuk dingamuat pas ari sabat: babuat baik atau babuat jahat? nyalamatot nyawo atau binasoot io?" 10 Ako nanang sakalilnge, ka na' ido' samue, Yesus bakato ka urokng nang kokote lumpuh ko, " jootlah kokot ngu." akoko, urokng ko nyoot kokote lalu kokote jadi tomo.11 Tapi, urokng- urokng Farisi ba ahali-ahali Taurat jadi bero sidi lalu bapakat tantang ameo nang mao na'ido ngamuat ka Yesus. Pamilihot Kaduo Balas Rasul12pas ari-ari ko, Yesus naik ka bukit untuk badoa, ba kanaan io badoa ka Allah samaam-maaman.13 Ampagiarie, io nyaru murid-murid-E ba milih duo balas ka antaro na'ido' , ioko urokng-urokg nang di nyabut-Io Rasul:14Simon gae nang badamo "Petrus" Andreas kamaruk Petrus, Yakobus, Yohanes, Filipus, Bartolomeus, 15 Mateus, Tomas, Yakobus anak Alfeus, Simon nang di nyabut urokng zelot, 16 Yudas anak Yakobus, ba Yudas Iskariot nang jadi panghianat. Pangajarot Yesus17Ako Yesus ba samue rasul turut, Io badiri ka segek tampat nang datar. Lalu, atoklah ka-Io sarombongan ayok samue murid-te ba urokng manyak nang atok ampat ka saluruh wilayoh Yudea yarusalem, sarato ampat ka daeroh pantai koto Tirus ba Sidon.18 Na'ido samue atok untuk nangar Yesus ba untuk namu kasambuhot ampat ka sagalo panyakit na'ido. Ba, urokng-urokng nang di ngarasuki roh-roh jahat ugok di sambuhot . 19 samue urokng barusoho untuk nyantuh Yesus sabab ado kuaso nang kauar ampat ka Io ba nyambuhot na'ido samue.20Yesus nanang ka murid -murid-Te ko lalu bakato, Dibarakatilah kau nang sontok sabab nek' ngulah Karajaan Allah.21 Di brarakatilah kau nang kanio nyian kaparot sabab kau mao di kannyangan. Di baraktilah kau kanio nang nangis sabab kau mao katawok.22Dibarakatilah kau pas urokng teget ka kau, jauhikau, macatkau, sarato ngarusak namo baik ngu karamo kamudo manusio.23 Basukocitalah pas ari kau ngalamik, ba malopatlah kaepoot karamo upoh ngu ayok ka sarugo; Sabab angayo koo lah nenek moyang na'ido ngamuat samue nabi.24Tapi bo, cilakolah he kau nang kayo sabab kau dah namu kanyamanan idup. 25 Cilakolah kau nang kanio nyian kanyang sababkau nano kaparot. Cilakolah kau nang kanio nyian katawok sabab kau nano maratap ba nangis sok.26Cilakolah kau kade samue urokng ngatoot jukut nang gagas tantang diringu sabab angayo koolah nenek moyangngu na'ido pas bakato tantang nabi-nabi palus." Kasihilah Musuhngu27Tapi bo, Aku bakato ka kau nang nangarot Aku. Kasihilah musuhngu ba buat baiklah ka urokng nang teget ka kau. 28 Barakatilah urokng nang ngutuki kau ba badoalah ka na'ido nang nganiayo kau.29Ka urokng nang nampar kokongu, bareot lah gae koko ngu nang lain. lalu, ka sape pun nang ngarampas jubahngu, ame ngalarang io untuk ngarampas baju ngu ugok.30 Barelah ka satiap urokng nang minto kakau, ampamae sekourokng ngicok nekngu, amelah kau minto agik.31Palakuotlah urokng lain sajamae kau maok dipalakuot ka na'ido.32 Saupamae kau kahe ngasihi urokng nang ngasihi kau, ameonang pujiot nang di mare ka kau? sabab, urokng badoso pun ngasihi urokng-urokng nang ngasihi na'ido. 33 Ampamae kau kahe babuat baik ka urokng nang babuat baik ka kau, pantas gek kau namu pujiot? sabab, urokng badoso pun ngalakuot jukut nang sabayo. 34 Ampamae kau nginyopot barang ka urokng lain ba ngarapot imbalan, ameokek pujiot nang dimare ka kau? sabab, urokng badoso pun minjami ka urokng badoso laine supayo na'ido biso narimo io agik ba jumbloh nang sabayo.35Tapi , kasihi lah musuhngu bauatlah nang baik, barelah pinjaman ka urokng lain inok ngarapot imbalan. Macam ko, kau biso namu upoh nang ayok ba kau biso jadi kamudo-kamudo nang Mahatinggi, sabab Allah ko baik tarhadap urokng-urokng nang inok narimo kasih ba nang jahat. 36 Karamo ko, supayo kau babalas kasih, sabayo BapakMu nang gae baisi balas kasih". Ame Menghkimi Urokng Laine37Ame Menghkimi supayo kau inok dihakimi. ame ngukum supayo kau inok di ukum. Ampunilah lalu kau pasti diampuni.38Barelah nano maok dibare kakau sege takarot nang baik, nang dimadattot, nang dingoncangan, ba balimpoh, nang mao ditontongan ka pangkoatngu. Karamo ba ukurot nang sabayo kau pake untuk ngukur, jukut ko maok di ukur agik ka kau.39Yesus nyaritootn ka ne'ido' parumpamaan nyian, "Biso ge urokng buto' ngerengan urokng buto' ugo'? Ini ge ne'ido' baduo koo janto'o' ka doopm ubokng? Seko' murid pun 40ino' labih daripado gurue.Tapi, satiap urokng nang dah talatih pasti angayo gurue.41Ngameo kau biso nanang sarabuk kayu ka mato kamaru'ngu, tapu kau ino' nahui' balo' kayu ka matangu sorokng? 42Jamae kau biso bakato ka kamaru'ngu'Kamaru', biar ku ngauarotn sarabuk kayu ka mata ngu koo', sadangkan kau sandiri' ini' nanang balo' kayu kamatangu? He urokng munafik! kauarotn doho' balo' kayu koo ampat ka matangu sorokng.Ako' koo, baru' kau biso nanang jalas sa' nauarotn sarabuk kayu ampat ka mato kamaru' ngu."PUHUTN NANG BAIK NGASELOTN BUOH NANG BAIK43"Puhutn nang baik pasti ino' ngaselotn buoh nang buruk, lalu puhutn nang buruk pasti ino' ngaselotn buoh nang baik. 44Satiap puhutn di kanalka janis buahe nang di ngaselotn. Urokng nang ngumpulotn buoh aro' ka jarami' baduri, ato mebeti anggur ampat ka jarami'.45Urokng nang baik ngauarotn hal-hal baik lalu urokng nang jahat ngauarotn hal-hal nang jahat ampat ka atie nang jahat. Dameo nang kauar ampat ka moot urokng ba asal dameo nang manuhi' atie."DUO MACAM PONDASI46"Dameo kau nyaru' Aku, 'Tuhan, Tuhan,' tapi ino' ngarajaan ameo nang Ku ngajarotn? 47 Aku pasti nojokotn ka kau, angayo dameo urokng nang atokng ka Aku, nangar ajaran-Ku lalu ngarajaan io. 48 Io angayo urokng nang ngamuat sege' rumoh, nang ngai' doopm-doopm, lalu muangan pondasi ka atas batu.Waktu boho' atokng, ai' ngantam rumoh koo, tapi ino' dapat goyang soale rumoh koo di ngamuat koat sidi.49Tapi, urokng nang nangar ajaran-Ku ino' nuruti' io angayo urokng nang ngamuat rumoh ka atas tanoh ino ba pondasi. Waktu boho' atokng, rumoh koo ruboh jadi abis rusak."
Chapter 7YESUS NYAMUHOTN SEKO' PALAYAN PERWIRA

1 Waktu Yesus dah ngakootn samuo kata-E ka muho urokng rami, Io taamo' ka Kapernaum.2Di naun,ado seko' parwira Romawi nang ado ba kuli nang io hargai'. Kulu koo gi' sakit paroh ampir mati. 3Waktu parwira koo nangar tantang Yesus, io nyuruh sangape urokng tuho-tuho Yahudi namui' Yesus lalu nyuruh Io atokng moreo' palayane koo." 4Waktu urokng-urokng koo atokng ka Yesus, ne'ido' sidi-sidi mohon ka Io. Ja ne'ido', "Urokng nyian layak namu patolongan Ngu, 5sabab io ngasihi' bangso diri' lalu iolah nang ngamuat sinagoge diri'".6Barangkatlah ne'ido'. Waktu Io dah samak rumoh parwira koo, parwira koo nyuruh sangape ayuknge bakato ka Yesus, "Tuan ,ame Kau nyusohotn diritok aku karamo akuino' layak narimo' Kau dirumahku. 7Koolah sababe, aku sandiri' maraso ino' layak atokngo ka Kau. Tapi, sabutlah sapatoh kato ajo', palayanku pasti samuh. 8Sabab, aku bawahan ugo' nang mambawahi prajurit-prajurit. Kalo aku bakato ka seko' prajurit Ampuslah!', io pun ampus. Kalo aku bakato kaprajurit nang lain, 'Atoknglah!', iopun atokng Lalu, kalo ku bakato ka kuliku, 'Karajaanlab nyian!', pastilah kuliku karajaan."9Waktu Yesus nangar hal koo, Io maraso heran ka parwira Romawi koo. Sambil mamaik ka urokng rami nang nunootn Io, Io bakato,"Aku bakato ka kau, ka antaro urokng Israel punAku nape' suoh namuan iman sa kayo' nyian." 10 Waktu rombongan nang di nyuruh ampus ka Yesus puokng ka rumoh parwira koo, ne'ido' napati' kulie dah samuh. ANAK UROKNG JANDE DIMANGKITOT11Ampagie,Yesus ampus ka sabuoh koto badamo Nain barage para murid-E ba rombongan urokng rami nang nunootn Io. 12Waktu io nyamaki pintu garabang koto, ado seko' bangke angaki nang di mikut kauar. Urokng nang mati koo bo anang toget inu'e nang dah jande.Lalu, ado urokng rami ampat ka koto koo nang barage ambini koo. 13 Waktu Tuhan nanang ambini koo, Tuhan kazih ka io lalu bakato, "Ame nangis." 14 Ako' koo, Io nyamaki' lalu nyameh tandh bangke koo.Urokng-urokng nang mikut tandu koo pun baranti.Lalu Yesus bakato,He anak muda, Akh bakato ka kau, umpatlah!" 15 Ako' koo,urokng nang dah mati tai koo duduk lalu mulai' bakato. Lalu, Yesus muangan ka inu'e.16Samuo urokng nang nanang hal koo maraso gai' lalh mulai' mamuji Allah sambil bakato, "Seko' nabi kayo' dah muok ka tangoh-tangoh diri'" lalu "Allah dah ngampusi' umat-E." 17 Lalu, barito tantang Io koo nyabar ka saluruh Yudea ba ka samuo tampat lain ja sakitar koo. YOHANES PAMBABTIS NGIRIM MURID-E KA YESUS18Murid-murid Yohanes mataki' Yohanes tantang samuo hal koo. 19 Lalu, Yohanes nyaru' duo urokng muride lalu ngirim ne'ido' ampus ka Tuhan batanyo', "Kau ge' nang atokngo' agi' koo?ato, arus ge' kami nganti'otno' nang lain?" 20 Waktu ne'ido' atokng ka Yesus,ne'ido' pun bakato,"Yohanes Pambabtis nyuruh kami atokng ka Kau mao' batanyo','Kau ge' nang atokngo' agi' koo?ato, arus ge' kami nganti'otn nang lain?"'21Pado waktu koo, Yesus gi' nyamuhotnmanyak urokng bamacam panyakit, wabah , ngan roh-roh jahat. Io ugo' manyak ngamuat urokng buto' biso nanang agi'. 22Yesus nyahuti' urokng ba duo koo, "Ampus lalu caritootnlah ka Yohanes tantang ameo nang dah kau nanang ba kau nangar:urokng buto' biso nanang, urokng elat biaso bajootn, urokng nang rongko' laeko di marasihotn, urokng bango biso nangar, urokng magj di mangkitot, lalu ka urokng-urokng sontok dimare' barito baik. 23 Karamo koo, repolah io nang ino' basangkutotn ba Aku."24Ako' pasuruh-pasuruh Yohanes dari Yesus bakato ka urokng rami tantang Yohanes, "Nanango' dameo kau ka doopm utotn koo? nanang buuh nang di angin nyiup? 25Tapi, ameo nang kau nanang? Urokng nang bapakean gagas? Tananglah, urokng nang make pakean gagas lalu idup mewah adae ka istana-istana rajo. 26Jadi, nanang dameo nang kau ngampusi'? nabi?Au, Aku bakato ka kau,angkowo labih daripado nabi.27Iolah uraknge nang kisahe ado tatulis: 'Dangarlah!Aku nyuruh pasuruh-Ku ngadohoi' Kau. Iolahnang pasti nyiapotn marago ka adapatn Ngu.'Maleakhi 3:1 28 Aku bakato ka kau, di antaro samuo urokng nang dah suoh di maranakotn ambini, ini' ado seko'pun nang labih kayo' daripado Yohanes.Tapi, nang paling enek doopm Karajaan Allah, labih kayo' daripado io."29Waktu urokng rami ba para pangumpul pajak nangar hal nyian, ne'ido' samuo ngakui' ka adilan Allah karamo ne'ido' dah permandian ba baptisan Yohanes. 30 Tapi, urokng-urokng Farisi ba ahli-ahli Taurat bai' nuruti' rancana Allah ka diri' ne'ido' karamo ne'ido' nape diparmandian Yohanes.31"Ba dameo ge' Aku ngumpamaano' urokng-urokng nang idup pado jaman kanio'?Angayo dameo ge' ne'ido' nyian? 32 Ne'ido' angayo kamudo'-kamudo' nang duduk-duduk ka pasar, nang ba saru'otn ba nang laine, 'Kami nyiup soleng tok kau, tapi kami ino' nari. Kami barenyoh lagu bakabung, tapi kau ino' nangis.'33Sabab, waktu Yohanes Pambabtis atokng lalu ino' najar roti ato nyocok anggur,kau bakato,'Io karasukotn setan '. 34 Tapi, waktu Anak Manusio atokng makotn ba nyocok, kau bakato, 'Tananglah! Io urokng nang rakus ba panyocok!Io ugo' ayukng para pangumpul pajak ba urokng-urokng ba doso!' Tapi,hikmat 35dibanarotn anak-anake SEKO' AMBINI BADOSO NGURAPI' YESUS36Ado sakai, seko' urokng ampat ka golongan Farisi nang ngundang Yesus makot barage Io. Yesus ampus ka rumoh urokng Farisi koo lalu duduk makotn. 37 Di koto koo, adi seko' ambini ba doso. Waktu io nahui' bahawo Yesus gi' makotn ka rumoh urokng Farisi koo, iopun mali sege' boto pualam nang baisi minyak wangi. 38Lalu, io badiri ka balakang Yesus, samak paha-E, sambil nangis lalu mulai' nyasoh poho Yesus ba ai' matae lalu io ngalap ba buuke.Ako koo, io ngidung poho Yesus lalu io meesi' ba minyak wangi.39Waktu urokng Farisi nang ngundang Yesus nanang hal nyian, io bakato ka doopm ati,"Kalo' urokng nyian nabi, Io tantu nahui' sape lalu ambini macam dameo nang nyameh Ik koo karamo ambini nyian urokng pandoso." 40 Yesus nyahut lalu bakato, "Simon, ado nang mao' Ku katootn ka kau."Simon nyahuti',"Katootnlah Guru."41Yesus bakato, "Ado duo urokng nang barutokng ka urokng palapas duit, nang seko' barutokng 500 dinar lalu nang laine barutokng 50 dinar. 42 Waktu kaduae ini' sanggup babayar,si palapas duit koo ngapusotn utokng ne'ido' baduo.Kanio' sape ge' diantaro urokbng ba duo koo nang labih ngasihi' si palapas duit koo?" 43 Simon nyahuti, "Manurutku, nang paling urokng nang paling manyak dimebasotn utaknge,"Yesus bakato ka io,"Kau nilai io banar."44Sambil mamaik ka ambini koo, Yesus bakato ka Simon, "Nanang ge' kau ka ambini nyian?Waktu Aku atokng ka rumahngu, kau ino' mare' ai' sa' nasoho' paha- Ku, tapi io nasoh paha-Ku ba ai' matae lalu io mait ba buuke. 45 Kau inio' ngidung Aku,tapi io ino' baranti-baranti ngidung paha-Kumulai' Aku taamo'.46Kau ino' meesu' kapala-Ku ba minyak, tapi io minyaki' paha-Ku ba minyak wangi. 47 Karamo koo, Ku katootn ka kau, dosae nang manyak koo udah di ngampuni' sabab io dah nojokotn kasihe nang kayo'.Tapi, urokng nang sadikit diampuni',sadikit pula' io ngasihi'."48Lalu Yesus bakato ka ambini koo, "Dosangu dah di ngampuni'." 49 Urokng-urokng nang duduk makotn barage Yesus mulai' batanyo'-tanyo' ka doopm ati ne'ido', "Sape ge' Urokng nyian lalu Io dapat ngampuni' doso?" 50 Yesus bakato ka ambini koo, "Iman ngu dah nyalamatotn kau, ampuslah ngan damai."
Chapter 8AMBINI-AMBINI NANG NOLONG YESUS

1Ampagie, Yesus ampus ba kaliling ka koto-koto ba kampokng-kampokng sa' nyiarotn ba nyatootn Injil Karajaan Allah.Kaduo balas rasul ado barage Io,2jakoo ugo sangape urokng ambini nang dah di nyamuhotn Yesus dari sagalo roh-roh jahat ba macam panyakit.Di antaro ne'ido' adolah Maria, nang di nyabut Magdalena, nang di mebasotn Yesus dari tujuh roh jahat. 3 Ado ugo Yohana bini Khuza bandaharo Herodes Suzana, masih manyak ambini-ambini laine nang make ka kayootn ne'ido' sorokng sa' nyokong Io. PARUMPAAN TANTANG PANABUR BANIH4Waktu urokng rami ba kumpul lalu urokng-urokng ampat kamae-mae koto atokng ka Yesus, Io ba kato ka ne'ido' make sabuoh parumpamaan: 5 "Seko' urokng patani ampus ngamur banih, Waktu io ngamur , ado sabagiotn nang janto' ka sisi marago lalu di ninyak-ninyak, di makatni' burukng-burukng ka udara. 6 Sabagiotn agi' janto' ka atas tampat ba batu, lalu waktu banih koo mulai' idup, banih koo jadi karikng karamo ino' ado ai'.7Sabagiotn laine janto ka tangoh-tangoh jarami' baduri lalu idup ba io jadie rumput baduri koo nyakak. 8Siso' banih laine janto' ka tanoh nang subur lalu idup batumuh biso mare asil saratus kai lipat manyake." Ngakootn parumpamaan koo Yesus ba kato, "Io nang batarenyek sa' nangar,aruslah nangarotn baik-baik!"9Ako' koo, murid-murid Yesus batanyo' ka Io tantang rati parumoamaan koo. 10Io bakato, "Ka kau dibataki' rasio Karajaan Allah, tapi ka urokng lain dibataki' doopm parumpamaan supayo, 'Sakaipun mandang ne'ido' ino' nanang, lalu sakaipun nangar ne'ido' ino' ngarati." Yesaya 6:9 PANJALASOTN YESUS TANTANG PARUMPAMAAN BANIH11Nyianlah rati parumpamaan koo: "Banih koo ratie firman Allah. 12Banih nang janto' ka sisi marago koo ratie ne'ido' nang nangar firman Allah. Ako' koo, lalu atoknglah setan ngicokng firman koo ampat ka ati ne'ido' supayo ne'ido' ame picayo' ba ame disalamatotn. 13Banih nang janto' ka atas tanoh ba batu ratie urokng-urokng nang nangar firman Allah lalu io narimo' ba sanang ati, tapi ino' ba akar. Ne'ido' kahe picayo' sabantar, tapi waktu ka susohotn atokng, ne'ido' kontan babalik agi' dari Allah.14Banih nang janto' ka antaro rumput baduri ratie urokbg-urokng nang nangarotn firman Allah, tapi samantaro ne'ido' batumuh, ne'ido' dinyakak ba raso gai'-gai', kakayootn,ba kasanangan idupe lalu ne'ido' ino' ngaselotn buoh nang masak. 15 Sadangkan banih nang janto' ka tanoh nang subur koo ratie urokng-urokng nang nangarotn firman Allah lalu dinohatni kadoopm ati nang jujur ba nang baik, lalu ba buoh doopm karajinan." PAGARIOTN CAHAYO NGU16Ini' ado seko'pun nang ako' nutukng tensan, ako' koo nutupi' io ba gantang ato muangan io ka baboh tampat tidur. Sabalike, io pasti muangan tensan koo ka atas poho supayo urokng nang taamo' kadoopm rumoh biso nanang cahayoe. 17 Sabab, ino' ado hal nang tasambunyi' nang ino' katauan, lalu ino' ado rahasia nang ino' biso dibungkar lalu ditabanan ka tarokng. 18 Karamo koo, paratiotnlah jamae kau nangarkaramo sape nang ado pasti dibare' labih manyak agi'.Tapi' sape nang ino' ado, ampat ka io pasti di icokng, mungkin dameo nang io kiro nu'e."KALUARGA YESUS NANG SABANARE19Lalu, inu' ba kamaru'-kamaru' Yesus atokng namui' Io, tapi ne'ido ino' biso nyamaki' Io karamo karumunan urokng. 20 Jadi, di mataki'lah Io, "Inu' ba kamaru-kamaru' -Ngu ado badiri ka uaa,ne'ido' mao batamuo ba Kau." 21 Tapi, Yesus nyahuti ne'ido' , "Inu ba kamaru'-kamaru'-Ku ne'ido' nang nangarotn firman Allah lalu ngarajaan Io." YESUS MARANTIOTN NYARU RIBUT22Ado pado waktu koo, Yesus naik ka doopm parahu barage murid-murid-E lalu Io bakato ka ne' ido', " Je' diri' nyubarang ka sisi lain dano nyian."Lalu, barangkat ka subarang. 23 Tapi, waktu ne'ido' balayar Yesus tatidur. Lalu, atoknglah nyaru ribut ka dano koo lalu parahu ne'ido' taamo' ai' lalu ne'ido' ado doopm bahayo.24Ako' koo, para murid atokng ka Yesus lalu ngunaki' Io sambil ba kato, "Guru! Guru! diri' pasti binaso!" Lalu, Yesuspun umpat lalu ngarahakngi' nyaru ribut ba galombang nang bagolong-golong koo.Nyaru ribut koopun baranti lalh dano koo jadi diam. 25Lalu, Io bakato ka ne'ido', "Kamae ge' iman ngu?" Ne'ido' jadi kagai'otn ba heran sambil bakato ka nang laine, "Sape ge' urokng nyian? Io malah marentoh ka angin ba ai', lalh ne'ido' nuruti' Io." SEKO' UROKNG GERASA DIMEBASOTN AMPAT KA ROH JAHAT26Lalu sampelah Yesus ba murid-murid-E ka wilayah urokng Gerasa, di sabarang Galilea. 27 Pado waktu koo Yesus turutn ka darat, io batamu ba seko' angaki' ampat ka koto koo nang dingarasuki' roh jahat. Urokng koo dah lamo ino' make pakean lalu ino' diopm ka rumoh, malainkan ka kuburan.28Waktu urokng koo nanang Yesus, iopun takampak lalu basujud ka adapatn-E.Ba suaro nang nyarekng io bakato, "Dameo ge' urusane antaro Kau ba aku, he Yesus, Anak Allah nang mahatingi,Aku minto' ka Kau, ame sikso aku!". 29 Hal koo tajadi karamo Yesus marentohotn roh jahat koo kauar ampat ka urokng koo.Setan koo dah pancohkai narikatni' urokng koo makae io dingarante, dimorgol, lalu diurokng nyago, tapi io biso mutusotn ranteelalu setan koo nabanan ka tampat nang sunyi'.30Ako' koo , Yesus batanyo' ka urokng koo, "Sape damangu?" urokng koo nyahut, "Legion" karamo ado manyak setan nang ngarasuki' io. 31 Setan-setan koo minto' ka Io supayo Io ame marentohotn ne'ido' ampus ka jurang maut.32Di tampat koo, ado saparinu'otn enyekng nang gi' ngago' makotn ka bukit.Setan-setan koo minto' ka Yesus supayo miarotn ne'ido' taamo' ka doopm parinu'otn enyekng koo, lalu Yesus muihotn ne'ido'. 33 Lalu, setan-setan koopun kauar ampat ka urokng koo lalh taamo' ka doopm enyekbg-enyekng, lalu saparinu'otn enyekng koopun badariotn nurutni arokng bukit nang doopm notok ka dano lalh tinggalam.34Waktu para pangambalo enyekng nanang io, ne'ido' badariotn lalu bacurito kajadian koo ka koto lalu ka sakulilingan kampokng. 35Jadi, urokng rami atokng nanango' dameo nang tajadi.Ne'ido' atokng ka Yesus lalu napati urokng nang dah di mebasotn ampat ka setan-setan koo gi' duduk ka seket poho Yesus, dah ba pakean, ugi' dah caradik pikirane. Hal nyian nang ngamuat ne'ido' ka gai'anan.36Ne'ido' nang nanang kajadian nyian bacurito ka urokng lain jamae urokng nang karasukotn setan koo di nyamuhotn. 37 Lalu, samuo urokng nang diopm ka daeroh sakitar Gerasa minto' ka Yesus supayo ningootn ne'ido' sabab ne'ido' maraso kagaianan (gagiotn) sidi.Karamo koo, Yesus naik ka parahu lalu puokng ka Galilea.38Tapi, urokng nang dah di mebasotn ampat ka setan-setan koo minto' ka Yesus supayo io muih barage Yesus. Tapi, Yesus nyuruh io ampus, ja kata-E, 39"Puoknhlah ka rumahngu lalu caritootnlah hal-hal nang kayo' nang dah Allah ngamuat ka kau," Urokng koopun ampus ka saluruk koto lalu bacurito dameo nang dah Yesus ngamuat ka io. ANAK YAIRUS DI MANGKITOTN LALU SEKO' AMBINI DI NYAMUHOTN40Waktu Yesus puok ka Galilea, urokng ramj nyambut Io karamo ne'ido' samuo dah nunggu Io. 41 Di koo ado seko' urokng ba damo Yairus nang atokng ka Io, io koo kapalo sinagoge.sambil ngogo' nyamboh ka poho Yesus, Yairus minto' supayo Io atokng ka rumahe 42 karamo io ado seko' anak ambini tunggal nang kiro-kiro baumur dua tahutn, lalh kamudi' koo ampir mati.Lalu, waktu Yesus notok ka naun,urokng rami bapeket-peket ngulilingi' Io.43Dikoo ado seko' ambini nan dah rongko' pandarahan barat salamo 12 tahutn,lalu ino' seko' urokng pun nang biso nyamuhotn io. 44 Ambini koo nyamaki Yesus ampat ka balakang lalu nyameh jubah -E, jako ugo' pandarahane langsung baranti.45Lalu, Yesus bakato," Sape nang ngenes -Aku?" Karamo samue'e urokng inok ngakoi, Petrus Bakato, "Guru, urokng manyak bakomo,ka sakaliling-Ngu ba peket-peket ba Kau!". 46 Tapi bo, Yesus bakato, "Seko urokng ngenes Aku karamo Aku maraso ado kuaso nang kauar ampat-ka Aku."47Pas ambini ko nanang bahwo io inok namu nosokot diri, io atok ka Yesus ba gagatar basujud ka hadapot Te. Ka hadapot samue urokng, io nyaritoot dameo io nyantuh Yesus, lalu jamae io di nyambuhot sakatiko, 48Yesus bakato ka Io, "Anak-ku, ImanMu dah nyambuhot kau. Ampuslah doop damai sajahtro."49Pas Yesus bakato, seko urokng' ampat ka rumoh sinagoge koo' atok ba kato ka Yairus, "Anak ambini mu dah mati. Ame agik ngaluti Guru."50 Tapi bo, nangar jukut ko' Yesus bakato ka Yairus, "Ame gaik'. picayo ajo anak mu pasti salamat."51ako' koo, waktu Io ngaramus karumoh, seko' urokng pun ano' Io suruh taamo' ka doop ba Io, kahe Petrus, Yohanes ba Yakobus, ba inu'e ga'e. 52Kanio' samuo urokng nang ado di koo agi maraso kamalangan lalu batangisot, tapi Yesus bakato, "Ame kito' batangisot. Io ano' mati, tapi kahe tatidur." 53Tapi dangan ngatawoot-Io ba kato mucu', ne'ido' dah nahui' aso kamudo' nang dah daro koo dah dah mati.54Tapi Io, nyangkam kamudo' bini koo bakokote, lalu bakato, angayo nyian katae, Ooo, kamudo' umpatlah." 55Lalu sumangat kamudo koo puok ka tubuhe, lalu io pun langsung umpat. Io nyuruhot dibare kamudo' jukut nang biso ditajar mare' io makot. 56 urokng tuhae pun jaji heran, tapi Yesus nyuruh dangan ame sampe dicuritoot ka sape pun, dameo nang dah Io ngamuat.
Chapter 9

1Io nyaru' ka dua balas Murite sabayo-bayo bakomo, lalu mare' mutidTe tugas ba koaso yak ngalohot setan, yak nyamuhan panyakit. 2Io nyuruh murid-Murite koo yak maritoot karajaan Allah, yak nyamuhan urokng nang rongko'.3Io bakato ka ne'ido', "Dameo pun ame ditabanan kapajaananngu -tungkat isoh, dompet pun isoh, roti isoh, duitpun usoh-duo satel pakean pun isoh ditabanan. 4Rumoh maepun nang kito' tamai', dioplah dikoo sampe kau dari ka tampat koo.5Aso ado urokng nang narimo kau, waktu kau ningoot koto koo, imarot doho Dabu ampat ka pahangu nang jaji saksi aso dangan bai' narimo kito'. 6Ako'koo ampuslah murid-murid koo kakampokng-kampokng, maritoot kabar nang baik ba nyamuhan urokng nang rongko' kamae-mae tampat.7Herodes, rajo ka binuo koo, dah nangar samuo nang dah tajaji io maraso ibuh, ado urokng-urokng nang bakato aso Yohanes pamani' koo dah bangkit ampat ka antaro urokng mati, 8lalu ado ga'e nang bakato kade' nabi Elia dah muok, lalu nang lain bakato ga'e nabi-nabi nang bahare' dah bangkit ampat ka kamatiatne. 9lalu bakato lah Herodes,"Aku dah natak kapalo Yohanes, tapi sape ge' urokng nyian? nang curitae manyak aku nangar?" Ayakoolah Herodes barusoho ngago caro yak Batamu ba Yesus.10Waktu murid-murid koo puokng, ne'ido' nyuritootn samuo ka Yesus dameo nang dah io ngarajaan. ako' koo Yesus mabo ne'ido' koo, Io ampus basorokng ka koto nang badak Betesaida. 11 Tapi manyak urokng nang dah nangar hal nyian lalu nunaan Io, Yesus pun narimo' ne'ido' lalu bakato ka ne'ido' koo ngesohoot karajaan Allah, Io nyamuhan urokng-urokng nang pararu kasamuhan.12Mata ari dah mulai tingoop, lalu dua balas murid atokng ka Io lalu bakato, "suruhlah ne'ido' ampus ka kampokng-kampung ka samak-samak nyian yak ngago tampat bamaam ba gago pamangkanan ga'e, diri' nyian ado ka tampat nobo'." 13Tapi Io bakato ka ne'ido koo, "Kau ame'anlah ka dangan pamakanan nang biso dimakot." ne'ido' nyahuti', Kami kahe ado ba lima ete roti ba dua eko' ikot, aso kami ampus lalu mali pamakanan yak mare' urokng manyak nyian." 14(Ado kiro-kiro lima ribu urokng angaki ka koo.) Io bakato kamurid-murite,"suruh dangan koo duduk bakalompok, sakalompokke lima puluh urokng sa kalompoke."15Lalu, murid-murid koo nuruti, samuo urokng dikoo duduk bakalompok. Lalu 16Io ngicokng lima ete' roti ba dua eko' ikot, lalu ningkadoh ka angit, marakati roti ba ikot koo, lalu dimehak-mehak, lalu Io mare'ot ka ka murid-murid yak dibagiot ka urokng rami. 17samuo urokng dikoo makot sampe puas, lalu sisa'e dingumpulan sampe dua balas baku barinsi'. Kemudian, sisa-sisa potongan roti yang dikumpulkan ada dua belas keranjang penuh. Petrus Mengakui Yesus adalah Kristus (Mat. 16:13-19; Mrk. 8:27-29)18Waktu ari koo, waktu Io sorokng agi' basampokng, murid-muridTe ado ugo' ampus ba Io lalu Io batanyo ka murid-murid koo, "Jare dangan nang manyak sape Aku nyian?"19 Murid-murid nyahut, "Ado nang bakato Yohanes pamani', tapi nang lain bakato Elia ado agi' nang bakato aso kito' nyian antaro seko' nabi nang ado jaman de'e nang dah bangkit agi'."20Io bakato ka ne'ido' koo, "Tapi, aso jare kito' sape aku nyian?" Petrus nyahut, "Kristus ampat ka Allah." 21Tapi Yesus mataki' ne'ido', lalu nyuruh ame sampe dicuritoot ka sape pun,22 Io bakato aso Anak Manusio pasti singsaro sagalae, ano' ditarimo' dituho-tuho, kapalo imam-imam ba ahli Taurat, ako' koo dibunuh ka talu arie pasti dibangkitot agi.23Io bakato ka ne'ido' samuo, "aso ado urokng nang mao' jajio muridKu, aruslah io basangko' badiri'e, mikut salipe, tiap ari lalu nunaan Aku. 24Sape pun nang mao' nyobo mao' nyalamatot nyawae, io pasti kailangan nyawa, tapi sape nang kailangan nyawae garo-garo Aku, io pasti nyalamatot. 25dameo ge gunae ka manusio, aso io namu samuo jukut ka dunio nyian tapi kailangan mao' pun nyarohot nyawae sorokng?26Sape pun nang supot ka Aku ba kato-KatoKu, Ka io Anak Manusio pun supot ga'e waktu Io atokng ka doop kamuliaatnE, ba kamuliaan Bapo' ba kamuliaan malaekat-malaekat nang barasih, nang kudus. 27Tapi Aku bakato kakau batol-batol sidi, aso ado ka antaro kito' nyian, nang ano' biso mati sanape io nanang karajaan Allah.28kiro-kiro lapan ari kok Yesus bakato ayakoo, Io mabo Petrus, Yohanes, ba Yakobus, lalu ampus kaatas bukit mao basampokng. 29Waktu Yesus agi' basampokng, paras muhae baruboh, lalu pakeanE jaji putih mangkinyar.30Lalu, ado baduo urokng nang agi' bakatai' ba Io!

urokng koo bo Musa ba Elia,

31nang gari' mulia. ne'ido' koo bakato yak ampuso' nang mao Io ganapotn ka Yerusalem32Kanio' Petrus ba dangan nang sabayo-bayo ba io agi' tidur sidi. Tapi waktu ne'ido koo takajut ngido, ne'ido' koo nanang kamualiaan-E ado duo urokng nang sabayo-bayo badiri ba Io. 33Ako'koo tajaji, ako' koo ne'ido koo mao ningoot Yesus, Petrus bakato ka Io, "Guru, baik dehe' kami ado kasio ako' koo kami mao ngamuat talu ete dango. Biar kami ngamuat sete' dango yak kito', lalu sete' Yak Musa, lalu sete agi' Yak Elia."(Io ano' ngarati dameo nang io ngatoot.)34Pas waktu io ngatoot jukut koo, lalu atokng amutn nang magoh ne'ido' koo; lalu ne'ido' koo gai' pas agi' diamutn ngulilingi'. 35Ado ba bunyi nang kauar ampat ka amutn, bakato, "nyianlah Anakku nang Aku pilih. Dangarotn Io." 36Waktu suaro koo dah angit, Yesus gari basorokng. ne'ido' koo tatap diam, salamo sa ari koo ne'ido koo ano' nyuritootn ka sape-sape dameo nang ne'ido' koo nanang.37Ako' koo ado agi, sari saaka'e, waktu ne'ido' koo turutn ampat ka bukit, ado sakalompok urokng rami nanti' Io. 38Ado seko' kaantaro ne'ido nang rami koo ngampak, anjare, "Guru, aku minto' tolong tananglah anakku seko'-seko'e. 39Kito' tanang, roh nang jahat ngoasai io, lalu tibo-tibo io ngampak, nang ngamuat io karojokng-karojokng moote muok popo'. Roh koo bai' dioser ampat ka tubuhe, ngukai' io sidi waktu roh koo namai' tubuhe. 40Aku dah nyuruh ka murid-murid-Ngu yak ngoser io, tapi murid-murid koo ano mampu."41Yesus nyahuti' katae, "hey kito' urokng nang ano' picayo ba angkatan nang jahat, sangape lamo agi Aku mo' diop ba kito' lalu biso sabar ka kito nyian? tabanan lah anak ngu kasio." 42Waktu kamudo' koo atokng, roh jahat koo ngampasot ba nguncokng io koat sidi. Tapi Yesus merai roh jahat koo, lalu nyamuhan kamudo' koo, lalu muangan kamudo koo.43Samuo Ne'ido' kaheranan ka Allah nang ayo' sidi koo. Tapi waktu ne'ido' koo agi' kaheranan, ka jukut nang dah Io ngarajaan, Io bakato ka murid-murid-Te, 44Biarlah, kato-kato nyian ditanam ka tarenyekng kito', soale Anak Manusio mao disarohotn ka kokot manusio." 45 Tapi ne'ido' koo ano' ngarati ka kato-kato koo, masih ano' biso diartiot ka ati ne'ido', makenyo ne'ido koo ano' nahui' maksute. Ne'ido' gai' mo' nanyaan ka Io kato-kato nang dah Io ngatoot koo.46Ako' koo, jadilah patangkarot ka sabayae, sape nang paling ayo' ka antaro sabayae koo. 47Tapi waktu Yesus nahui' dameo nang ado ka doop ati ne'ido' koo, Io pun nyaru' kamudo' enek, lalu mabo io duduk ka sekete, 48Lalu Yesus pun bakato ka ne'ido koo, "kade' ado urokng nang mao' narimo' kamudo' nyian doop Damaku, io koo pun narimo' Aku, lalu kade ado urokng nang narimo' Aku, io narimo ga'e ka Io nang dah ngutus Aku. kade urokng nang paling enek ka antaro kito' samuo, Io koo lah nang paling ayo.49Yohanes pun nyahuti' lalu bakato,"Guru, kami nanang ado urokng nang ngoser setan pake NamaNgu kami pun marantiot io, io koo buke' panuno' diri'" 50Tapi Yesus bakato ka io, amelah io diberai', aso sape pun nang ano' malawan kito' baarti io koo ado ka sabalah ngu."51Nyianlah nang dah tajaji, pas dah samak waktue yak Io naiko' ka subayotn, Io mutusotn ampus ka Yerusalem. 52Io ngiriman urokng yak ngadohoi' Io, lalu ne'ido koo ampus lalu taamo' ka kampokng Samaria yak nyiapot kaatanganNe. 53tapi urokng-urokng dikoo ano' narimo' Io, masale Io dah siap ampuso ka Yerusalem.54Ako' koo waktu Yakobos ba Yohanes Murite nanang hal nyian, ne'ido' pun bakato, "Tuhan, Kito' nyian nyuruho kami marentohatno' api ampat ka angit yak turutn lalu ngancuratno dangan nyian ge?" 55Tapi Io mamaek lalu meari' ne'ido'. 56Ako'koo ne'ido ampus ka kampokng nang lain.57Waktu ne'ido ka pajaanan, ado urokng nang bakato ka Io, "Aku mao nunaano' Kito' kamae pun Kito' ampus." 58Yesus bakato ka urokng koo, "asu-asu udas ado ba ubokng, burukng-burukng ka angit pun ado basarokng, tapi Anak Manusio ano' ado batampat yak magurikng kapalaE."59Ako' koo Io bakato ka urokng nang lain agi, "Tunaanlah Aku." Tapi io bakato, "Tuhan, ijinanlah aku yak nyuburo' bapakku doho'."60 Tapi Io bakato ka urokng koo, "Biarotn urokng mati nyuburotn dirie sorokng, tapi kau ampuslah lalu baritootnlah Karajaan Allah."61Ado agi' urokng lain nang bakato,"Aku mau nunaan Kito', au Tuhano, tapi sanape'e ijinan aku yak babatak kato bapisoh doho' ka dangan nang ado karumahku. 62Tapi Yesus bakato ka io, "ano' ado seko'pun urokng, nang muangan kokote yak namcok sawoh lalu nanang ka balikokng, nang biso yak Karajaan Allah."
Chapter 10YESUS NGIRIM TUJUH PULUH PANUNA'-E

1 Ako' koo, Yesus natapotn tujuh puluh urokng panuno nang laine, lalu Io nyuruh be'ido' ampus baduo-duo nyingkadohoi' Io kasatiap koto ba tampat nang Io ampusio'. 2 Ja kata-E ka ne'ido', "Asel anyian memang manyak sidi, tapi pakarajaane kahe ado sadikit. Karamo koo, minto'lah ka Ampu' nang bahanyi koo biar ngutus pakarajo- pakarajo sa' ngumpulan asel anyian-E koo."3"Ampuslah!Aku ngutus kau angayo anak domba katangoh-tangoh kumpulan sarigalo.4 Ame nabanan tampat duit,tas, atopun sandal.Lalu ame ngatai' sapepun doopm pajaanan.5Ka rumoh mae pun nang kau namai', katootnlah doho', 'Damai sajohtaro atas rumoh nyian.' 6 Kalo' urokng nang ado di koo cinta damai, damai sajohtarongu koo pasti diopm dikoo, tapi kalo ino, damai sajohtarongu koo pasti muokng ka kau agi'.7 Diopmlah ka rumoh koo. makotnlah ba nyocoklah dameo nang ne'ido' sadiootn ka kau, karamo seko' urokng pakarajo pantasnamu upahe. Ame ba pindoh-pindoh ampat ka rumoh nang sege' ka rumoh nang lain agi'.8Satiap kai kau taamo' ka sabuoh koto lalu urokng-urokng di naun nyambut kau, tajarlah makanan nang ne'ido' nyadiootn ka adapatn ngu. 9 Samuhotn urokng-urokng nang rongko' nang diopm ka naun, lalu katootn ka ne'ido', 'Karajaan Allah dah samak ka kau.'10Tapi, kalo' kau taamo' kasabuoh kampokng lalu urokng-urikng kana'un bai' narimo' kau, ampuslah ka marago-marago koto koo lalu ba kato, 11 'Sakaipun dabu ampat ka koto ngu nyian nang ngarebet ka poho kami pasti kami kibasotn ka adapotn ngu.ingatotnlah nyian:Karajaan Allah dah samak.' 12 Aku bakato ka kau: pado ari koo, tanggongan sodom pasti labih rehetn daripado tanggongan koto koo." PARINGATOTN BAGI NANG NOLAK YESUS13Cilakolah kau, Khorazim! cilakolah kau, Betsaida!Misale Aku ngarajaan mukjizat-mukjizat nang sabayo ka Tirus ba Sidon, jadi ne'ido' pasti dah lamo batobat sambil duduk make saput kabung ba abu. 14 Tapi, pado waktu pangakiman, tanggongan Tirus ba Sidon labih rehetn daripado tanggonganngu. 15 Lalu kau, Kapernaum, mungkin ge kau diangkat ka sarugo? Ino', kau pasti ditabakotn ka dunio urokng mati!16Sapepun nang nangarotn kau, nangarotn Aku.Tapi, sape nang mai'an kau, io ugo' mai'an Aku.Lalu, sape nang mai'an Aku, io mai'an Io nang ngutus Aku."SETAN-SETAN TUNDUK KA PANUNO' YESUS17Ako' koo katujuh puluh panuno' koo puokng ba sukocita sambil bakato, "Tuhan, setan-setan pun tunduk ka kami doopm dama-Ngu."18 Yesus bakato ka ne'ido', "Aku nanang Ibilis janto' ampat ka angit angayo kilat. 19 Tahui'lah bahawo Aku dah mare' kau kuasosa' ninyak uar ba kalo, ugo' kuaso atas sagalo kakoatotn musuh.pasti ino' ado nang nyakiti' kau. 20 Tapi, amelah kau basukocita karamo roh-roh koo tunduk ka kau, malainkan basukocitalah karamo damangutatulis ka sarugo." YESUS BADO'A KA BAPO'21Pado waktu koo, basukocitalah Yesus kadoopm Roh Kudus lalu ba kato,"Aky basyukur ka Kau Bapo', Tuhan atas angit ba dunio, sabab Kau napukotn hal-hal nyian ka urokng nang bijaksano ba pintar.Tapi, Kaunojokotn io ka kamudo'-kamudo'. Oh Bapo', karamo koolah nang baik ka adapatn- Ngu.22Bapo'-Ku dah nyarohotn sagalo sasuatue ka Aku lalu ino' seko' urokng pun nang kanal Anak kacuali Bapo'.Lalu, ino' seko' urokng pun nang kanal Bapo' kacuali Anak ba urokng-urokng nang ka ne'ido' Anak ba kahandak sa' nyatootn io."23Ako' koo, Yesus mamaik ka murid-murid-E ngalakar ka ne'ido' sacaro diam-diam, "Repolah mato nang nanang dameo nang kau tanang, 24 sabab Aku bakato ka kau:manyak nabi ba rajo nang mao sidi nanango hal-hal nang kau nanang kanio', tapi ne'ido ino' biso nanang io.Lalu, mao' sidi nangari' hal-hal nang kau nangar kanio', tapi ne'ido' ino' biso nangar io." UROKNG SAMARIA NANG BABALAS KASIH25Ako'koo, seko' urokng ahli Hukum Taurat badiri mao' nyoboo' Yesus, ja katae, "Guru, dameo nang arus aku karajaan supayo namu idup nang kakal?" 26 Yesus nyahuti' io, "Dameo nang tatulis doopm Hukum Taurat?Dameo nang kau baco kadoopme?" 27 Urokng koo, nyahuti',"Kasihi'lah Tuhan, Allahngu,ba saganap atingu, ba saganap jiwangu, ba saganap kakoatatnngu, lalh ba saganap akal budingu.Lalu, kasihi'lah sabayangu manusio angaho kau ngasihi' diri'ngu sorokng." 28 Yesus bakato ka io, "sahutatngu koo tapat. Karajaanlah koo, jadi kau pasti idup."29Tapi, urokng koo mao' mabanaro' diri'e, jadi io bakato ka Yesus, "Lalu sape ge sabayaku manusio?" 30 Yesus nyahuti' io sambil bakato, "Ado seko' urokng nang turutn ampat ka Yerusalem ka Yerikho, io janto ka kokot paro parampok nang ngarampas pakeane sambil mangkongi' io, ako' koo io ningootn gadokng-gadokng doopm kaadaan ampir mati.31Kabatolan, seko' urokng imam ngaintas ka marago koo. Pas io nanang urokng koo, io ampus jakoo ihan bajootn ka sisi marago nang lain. 32 Jakoo ugo' karajaan seko' urokng Lewi, pas atokng ka tampat koo sambil nanang urokng koo, io ngaintasi' sambil bajoot ka marago nang lain.33Tapi, ado urokng Samaria nang tangoh bajootn ngaintas dikoo. Lalu, pas io nanang urokng koo, io maraso kasih ka io. 34Lalu, urokng Samaria koo nyeketi' io, lalu mabat uko'-uko' e. Io meesi' ba minyak ngan anggor, lalu io naikotn urokng koo ka atas keledai-e lalu io nabanan ka sabuoh panginapon, lalu io ngarawat urokng koo. 35 Ampagie, urokng Samaria koo ngauarotn duit 2 dinar lalu mareotn ka panjago panginapotn koo sambil bakato, 'Rawatlah urokng nang uko' nyian.Lalu, sangape pun ongkose pasti aku ganti nunggu aku atokng agi'."'36Lalu, Yesus bakato, "Manurut kau, sape ge diantaro urokng batalu koo nang nang manjaji sabayo manusio ampat ka urokng nang janto' ka kokot paro parampok koo ?" 37Sahut ahli Taurat koo, "Urokng nang dah muktiotn balas kasihotn ka io." lalu, jare Yesus, "Ampuslah, karajaan hal nang sabayo." MARIA BA MARTA38Waktu Yesus ba murid-murid-E doopm pajaanan, Yesus taamo' ka sabuoh kampokng lalu seko' ambini badamo Marta nyambut Yesus karumahe. 39 Marta ado ba adi' ambini badamo Maria nang dudukka seket poho Yesus lalu nangrotn pangajaran Yesus.40Tapi, Marta sibuk gio' ngarajaan samuo pakarajaan nang arus abis. Marta pun nyeketi' Yesus sambil bakato, "Tuhan, ino' paduli ge Kau bahawo adi' ku ambini miarotn aku ngarajaan pakarajaan nyian ku sorokng?Suruhlah io nuukngi' aku!" 41 Tapi, Tuhan nyahuti',"Marta, Marta, kalut ba musingan diri' ba manyak hal. 42 Kahe sete' hal nang panting.Maria dah milih bagiotn nang labih baik, lalu bagiatne koo pasti ino' suoh diicokng ampat ka io."
Chapter 11

1PANGAJARAN TANTANG DO'A Pado ari koo, Yesus bado'a kasege tampat. Pas Io ako' bado'a, seko' urokng murid-murid-E bakato ka Io, "Tuhan, ajari'lah kami bado'a sabayo angayo Yohanes ngajari' murid-murid-e2Ako'koo, Yesus bakato ka ne' ido',"Waktu kau bado'a, bado'alah angayo nyian:'Bapo', dikudusotnlah dama-Ngu. Atoknglah karajaan-Ngu.3Bare'otnlah ka kami makanan nang sacukupe satiap ari, 4 lalu ampuni'lahdoso-doso kamisabab kamisandiri ugo' ngampuni' satiap urokbg nang basaloh ka kami.Lalu, amelah nabanan kami kadoopm pancobaan."'MINTO'LAH, GAGO'LAH, LALU DODOKLAH5Ako'koo, Yesus bakato ka ne'ido', "Misalelah seko' ampat ka kito' koo ado barayukng lalu kau ampus ka rumoh ayukngu koo pado tangoh maam lalu bakato ka io, 'Yukng, pinyapmi' aku tau ete' roti, 6 karamo ado seko' ayukngku nang bajootn singoh ka rumahku, tapi aku ino' ba dameo-dameo ka rumahku sa' ku bare'atno' ka io." 7 Mungkin ge' ayukng ngu nang kadoopm rumoh koo nyahut,'Ame ngaco aku! Pintu dah takunci agi' aku ba anak-anak kudah katampat tidur.Aku ino' biso umpat mare'o dameopun ka kau.' 8 Aku bakato ka kau bahawo biarpun ayukngu koo ino' umpat mare' kau karamo kau ayuknge, tapi karamo kau tarus minto', io pasti umpat lalu mare' dameo nang kau minto'.9Jadi, Aku bakato ka kau minto'lah kau pasti narimo'.Gago'lah,kau pasti namu.Dodoklah, pintu pasti di bukootn . 10Sabab sape pun nang minto' pasti narimo'.Sape pun nang bagago' pasti io namu. Lalu sape pun nang nodok pintu, pintu pasti dibukootn.11Ado ge' seko' bapo' ka antara ngu mare'ot uar ka anake kalo' io minto ikotn? 12 Ato mare' kalo, kali io minto' taor? Kalo' kau nang jahat nahui' 13jamae mare' pamare'otn nang baik ka kamudo'-kamudo' ngu, dameo agi' Bapo' ngu nang ka sarugo.pasti Io mare'otn Roh Kudus ka urokng-urokng nang minto' ka Io." YESUS MAKE KUASO ALLAH14Pado ari koo, Yesus ngoser setan ampat ka seko' kamudo' angaki nang awo'.Ako' setan koo kauar, urukng nang taie awo' koo biso bakato lalu urokng manyak nang heran. 15 Tapi' ado sangape urokng bakato, "Io ngoser setan pake' kuaso Beelzebul, pamimpin setan."16Sangape urokng nang laine mao ngujio' Yesus, ne'ido' minto' Io magari'otn tando ampat ka sarugo. 17 Tapi, Yesus nahui' dameo nang ne'ido' mikirotn lalu bakato ka ne'ido',"Satiap karajaan nang tapacoh-pacoh lalu basarang-sarang pasti ancur.Lalu, kaluarga nang urokng-uroknge bamusuhotn pasti tacarai-barai.18Jadi, kalo' ibilis ugo' tapacoh-pacoh lalu malawan diri'e sorokng, jamae biso karajaane tatap batahan? Aku bakato jaiyotn karamo kau ngatootn bahawo Aku make kuoso Beelzebul sa' ngoser' setan-setan.19 Kalo' Aku ngoser setan-setan ba Beelzebul,ba kuaso sape nang anak-anakngu ngoser ne'ido'?Karamo koo, ne'ido'lah nang pasti jadi hakimngu. 20 Tapi, kalo' Aku make kuaso Allah sa' ngoser setan,Karajaan Allah dah atokng ka kau.21Kalo' seko' urokng nang koat basinjato langkap nyago istanae sandiri, harto bandae pasti doopm kaadaan aman. 22 Tapi, kalo' ado urokng nang labih koat dari io mao nyarango' lalu ngalohotn io, makae urokng nang labih koat koo arus ngarampas sinjato-sinjato nang urokng koo ngandalotn, lalu magiotn harto rampasane. 23 Sape pun nang ino' ado ka pihak-Ku, io malawan Aku. Lalu sape pun nang ino' ngumpulotn barage Aku, io mancare-bareotn." MUOK-E ROH NAJIS24Kalo' roh najis kauar ampat ka tubuh urokng, roh koo pasti ba kuliling ngaintas ka tampat-tampat nang karikng, sa'e tampato' ba diopm, tapi io ino' namu. Karamo koo, io bakato, 'Aku pasti atokng ka rumoh nang dah ku ningootn." 25 Waktu io atokng agi, io namuan rumoh koo dah ako 'dinyapui' barasih dah taatur. 26Ako'koo, roh najis koo ampus mabo tujuh roh nang labih jahat dari io mao taamo' diopm ka ka rumoh koo lalu kaadaan urokng koo jauh labih buruk daripado sanape'e." UROKNG-UROKNG NANG BAREPO27Waktu Yesus ngatootn nyian, seko' ambini nang ado katangoh-tangoh urokng rami bakampakotn,"Dibarakatilah paranakotn nang dah maranakotn Kau ba buoh dado nang dah nyusui' Kau ." 28 Tapi Yesus bakato, "Barepolah urokng-urokng nang nangarotn firman Allah lalu naati' io." TANDO YUNUS29Waktu urokng-urokng nang bakumpul samangkin manyak, Yesus bakato,"Pangkat nang nyian ihanlah pangkat nang jahat; ne'ido' nuntut sabuoh tando, tapi ini' ino' sabuoh tando pun nang muok ka ne' ido' salain tando Yunus. 30 Angayo Yunus nang jaji tando ka urokng-urokng Niniwe, jakoolah Anak Manusio pasti jaji tando pangkat nyian.31Pado ari kiamat, Ratu ampat ka salatan pasti bangkit barage urokng-urokng ampat ka pangkat nyian lalu io pasti ngukum ne'ido' karamo io atokng ampat ka ujukng dunio mao' nangaratno' hikmat Salomo, sadangkan disio ado seko' urokng nang labih ayo' daripado Salomo.32Pado ari kiamat, urokng-urokng Niniwe pasti bangkit barage pangkat nyian lalu ngukum io, karamo urokng-urokng Niniwe batobat waktu Yesus bakhotbah ka adapotn ne'ido', sadangkan disio ado seko' urokng nang labih ayo' daripado Yunus." MATO KOO PULITO TUBUH33"Ino' seko' urokng pun nang dah ako' nyalootn pulito, lalu nyosokotn pulito koo ato dipuangan kababoh gantang.Sabalike, ne'ido' muangan pulito koo kapoho pulito lalu urokng-urokng nang taamo' biso nanang cahayoe. 34Mato koo pulito tubuhngu.kalo marangu baik, saluruh tubuhngu pasti dipanuhi' tarokng. Tapi, kalo matangu jahat, saluruh tubuhngu pasti dipanuhi' kakakapotn. 35 Karamo koo, ati-atilah supayo tarokng kadoopm diri'ngu ini' manjaji galap.36 Kalo tubuhngu dipanuhi' ba tarokng lalu ino' ado bagiane nang galap, tubuhngu koo pasti tarokng saluruhe sabayo angayo wakti sabuoh pulito narakngi' kau ba cahayoe." YESUS NAGUR UROKNG FARUSI BA AHLI TAURAT37Ako' yesus bakato, seko' urokng Farisi ngundang Io makotn. Io pun atokng, lalu duduk makotn. 38Tapi, urokng Farisi koo heran waktu nanang Yesus ino' nyasoh kokot-E doho' sanape' makotn.39Tapi, Tuhan bakato ka io, "Urokng- urokng Farisi angayo kau kahe marasihotn uas cangker ba pingitn, tapi ka doopm diri'ngu baisi' ba kasarakohotn ngan ka jahatotn. 40He urokng-urokng bodo!Buke' ge Io nang ngamuat bagiotn uas ba bagiotn doopm? 41 Karamo koo, dibagiatni'lah dameo nang ado kadoopm ngu koo jadi sadakoh ngu.Kalo jakoo kau pasti banar-banar barsih.42Tapi cilakolah kau, urokng-urokng Farisi! Sabab, kau mare' pasapuluhotn ampat ka asil salasih, inggu, ba sagalo macam tanaman kabon ngu, tapi ino' paduli ngan kadilotn ba kasih Allah. Saharuse, kau ngarajaan samuo hal koo arus paduli ba hal-hal nang lain43Cilakolah kau, urokng-urokng Farisi karamo kau suko duduk ka tampat nang paling baik ka sinagoge lalu ugo' suko narimo' tabe' ka pasar. 44Cilakolah kau karamo kau angayo patunuan nang ino' batando, nang urokng ninyak-ninyak ino' ne'ido' tahui'."45Ako' koo, saloh seko' urokng ahli Taurat bakato ka Yesus, "Guru, waktu kau ngatootn hal-hal nyian,Kau ngolo'an kami ugo'." 46Tapi, Yesus nyahuti' "Cilakolah kau, he ahli-ahli Taurat!Sabab, kau muangan baban nang barat dipikuto' urokng lain, tapi diri' sandiri' bai' nyameho' baban koo ba sege' jaringu pun.47Cilakolah kau karamongamuat patunuan sa' nabi-nabi nang nenek moyang ngau munuh. 48Malah kau bakato ka samuo urokng bahawo kau ngako' ka parambuatan nenek muyang ngu; ne'ido'lah nang munuhi' nabi-nabi koo, tapi, kau nang ngamuat patunuane.49Nyianlah sababe, Allah doopm hikmat-E bakato, 'Aku pasti ngirim nabi-nabi ba rasul-rasul ka ne' ido', tapi sangape urokng nang Kungutus koo pasti dibunuh ba disikso,' 50supayo daroh samuo nabi, nang tatumpoh sajo' dunio nyian dinyiptootn, biso dituntut ampat ka pangkat nyian, 51 mulai' ka daroh Habel sampe ka daroh Zakharia,nang di munuh ka antaro altar ba Bait Allah.Au', Aku bakato ka kau bahawo pangkat nyian pasti batanggong jawab kapado hal nyian.52Cilakolah kau, he ahli-ahli Taurat! Sabab kau dah ngicokng kunci pangatahuan, tapi kau sandiri' bai' taamo' lalu maintakngi' urokng lain mao' taamo'."53Ako' Yesus ningootn tampat koo, ahlu-ahli Taurat ba urokng-urokng Farisi mulai' musuhi' Io lalu makso Io ba macam-macam patanyaan. 54Ne'ido' bakompolot/ bapakat nangkapo' Yesus ba kato nang Io ngatootn.
Chapter 12KAPURO'-PURO'OTN PAMIMPIN YAHUDI

1Samantaro koo, waktu ado ribuan urokng bakumpul lalh ne' ido' batinyak-tinyak, Yesus mulai' bakato ka para murid labih doho', " Baati-atilah ka ragi urokng-urokng Farisi, nang kok kapuro'-puro'otn.2Sabab, samuo nang tatutup pasti dibuko' lalu samuo nang ino' gari' pasti dipuokotn. 3Karamo koo, dameo sajo nang kau katootn kadoopm galap pasti tadangar kadoopm tarokng lalu nang kau misikotn kadoopm biik pasti dibaritootn ka atas atap-atap rumoh. GAI' KA ALLAH4Aku bakato ka kau, he ayukng-ayukng-Ku, amelah gai' ka ne'ido' nang dapat munuh tubuh, tapi dah ako' koo ino' dapat ngameo-ngameo agi'. 5 Tapi, Aku pasti ngingati' kau tantang sape nang arus kau gai'otn; gai'lah ka Io, nang nang ako' munuh, bakuaso ugo' nabakotn kau ka doopm narako. Au, Iolah nang arus kau gai'otn.6Buke'ge' 5 eko' burukng pipit dijuo kare 2 kapikng ragae? Tapi, ino' seko'pun burukng- burukng koo nang dingaupaatni' kaadapotn Allah. 7Malah, jumbaloh buuk ka kapalangu pun dapat di itung. Ame gai', kau jauh labih barago daripado samanyak burukng pipit."PARINGATAN KA NANG MASANGKOOTN YESUS8"Aku bakato ka kau, satiap urokng nang ngakoi' Aku kaadapotn urokng lain, pasti Anak Manusio akoi' ugo' kaadapotn malaekat-malaekat Allah. 9 Tapi, urokng nang masangkootn Aku kaadapotn urokng lain pasti dipasangkootn ugo' kaadapotn malaekat-malaekat Allah. 10 Lalu sape pun nang bakato sipate nang malawan Anak Manusio biso diampuni', tapi sape pun nang nyumpoh Roh Kudus pasti ino' diampuni'.11Waktu ne'ido' nabanan kau ka sinagoge ba kaadapotn paro pamimpin ba panguaso, ame gai' tantang jamae kau mambeli diri' ngu ato dameo nang arus kau katootn, 12 sabab pado koo ugo' Roh Kudus pasti ngajari' kau tantang dameo nang arus kau katootn." PARUMPAMAAN TANTANG SEKO' UROKNG KAYO13Seko urokng ka antaro urokng manyak koo bakato ka Yesus,"Guru, suruhlah kamaru'ku supayo babagi warisan ba aku." 14Tapi, Yesus bakato ka io, "Kamaru', saoe nang ngangkat Aku jadi hakim ato pangantaro ngu?" 15Ako' koo, Yesus bakato ka ne'ido',"Bajago- jagolah lalu waspadolah kasamuo kasamuo model kasarakohotn karamo idup urokng ini' bagantukng ka sangape manyak hartae."16 Lalu, Yesus bacurito sabuoh parumpamaan ka ne'ido', "Ado tanoh nu' urokng paling kayo nang ngaselotn manyak sidi asele. 17 Jadi, urokng koo bapikir doopm atie, 'Ameo nang mao' ku amuat karamo aku dah ino' agi' batampat nohatnio' asel nyianku ?' 18 Lalu, io bakato, 'Nyianlah nang mao' ku amuat.Aku mao mungkari' kusong-kusongku lalu ngamuat nang labih kayo'.Di koo, aku nohatnio' samuo gandum ba barang-barangku. 19 Lalu, aku bakato ka sumangatku, 'He sumangatku, kau manyak barang nang di nohatni' sa' batahutn-tahutn;barantilah, makotn, nyocok, lalu, ba sanang-sananglah!'20Tapi, Allah bakato ka urokng-urokng koo, 'He, urokng bodo! maam nyian ugo' sumangatngu pasti diicokng. Lalu, sape ge' nang ngampuio' barang-barang nang kau nyimpan koo?' 21 Jakoolah nang pasti tajadi ka urokng nang nohatni' harta sa' diri'e sorokng, tapi ino'lah kayo kaadapotn Allah."AME GAI'22Yesus bakato ka murid-murid-E, "Sabab koo, Aku bakato ka kau, ame gaduh tanang idup ngu, tantang dameo nang mao' kau makotn. Atopun, gaduh tantang tubuhngu dameo nang mao' kau pake.23 Sabab, idup labih panting daripado makanan lalu tubuh labih panting dari pado pakean.24 Tananglah burukng-burukng gagak. Ne'ido' ino ngamur atopun bahanyi, ne'ido' ugo' ino' ba gudang atopun kusong, tapi Allah mare' ne'ido' makotn. Kau jauh labih barago daripado burukng-burukng koo, 25 Sape ge di antarkngu nang nang karamo gaduh biso namboh sahasta sajo ka umur idupe? 26 Kalo kau ino' dapat ngarajaan hal-hal nang kenek nyian, ngameo kau ngaduhotn hal-hal nang lain?27Paratiotnlah bungo bakokng, jamae ne'ido' koo idup. Bungo-bungo koo ino' bakarajo karas, atopun mamintal, tapi Aku ngatootn ka kau, malah Salomo doopm kamuliaane pun ino' bapakean sagagas saloh sete' angayo bungo-bungo koo.28 Kalo Allah ngiasi' rumput ka umo, bang ari nyian idup lalu ampagi di buokng ka doopm api, ino' ge Io pasti ngiasi' kau labih daripado rumput koo?He, kau nang kurang picayo!29Jadi, amelah kau ngago' dalmeo nang mao kau makotn atopun nang mao kau cocok, lalu amelah naraso gai'. 30 Sabab, bangso-bangso ka dunio ngago nang kok samuo, tapi Bapo ngu nahui' bahawo kau paralu nang koo.31Sabalike, gago'lah doho' karajaan Allah, jadi samuae nyian ugo' ditamohotn ka kau." KUMPULOTN HARTA KA SARUGO 32 "Ame gai', he kumpulan kenek, karamo Bapo' ngu mao' mare'ot ka kau Karajaan koo.33Juolah samuo nang ado ka kau lalu bare'lah sadakoh. Kau amuatlah saepang duit nang bai' rusak, iyokoo harta ka sarugo nang bai' angit, nang ino' dapat diicokng pangait atopun dirusak panyanget. 34Sabab, dimae tampat harta ngu diopm, dikoo ugo' atingu diopm."AMBO NANG PALING NGAREBET NGARAJAAN TUGASE35"Mao'e pingakngu tatap barikat lalu pulito-pulitangu tatap nyalo. 36 Jadilah angayo urokng-urokng nang nganti'otn tuane puokng ampat ka pesto panganten supayo ne'ido' biso ganceh mukootn io pintu, pas tuan koo puok lalu nodok pintu.37Dibarakati'lah ambo-ambo, nang dinapati' tuane basiap sadio,pas io atokng. Aku ngatootn kakau, sasungguhe, io pasti ngikat pingaknge sa' ngalayani' ba nyuruhotn palayan-palayane duduk makotn. Io pasti atokng lalu ngalayani' ne'ido'. 38 Kalo' tuan koo atokng pas tangoh maam atopun daniari lalu napati' ne'ido' tangoh balaku jakoo, dibarakati'lah ne'ido'!39Tapi, tahui'lah, kalo' seko' urokng ampu' rumoh nahui' jam sangape pangait pasti ngatakngi' rumahe, pasti io ino' miarotno' rumahe dibobok. 40Karamo koo, kau ugo' arus salalu basiap sadio karamo Anak Manusio pasti atokng pado waktu nang ino' disangko-sangko,"41Ako'koo, Petrus batanyo' ka Io, "Tuhan, kahe ka kami ge Kau nyuritootn parumpamaan nyian atopun ka samuo urokng ugo'?" 42 Tuhan nyahuti', "Sape ge kapalo palayan nang paling ngarebet ba bijaksano nang dipicayai' tuane sa' ngawasi' paro ambo nang laine, sa' mare' ne'ido' makotn pado waktu nang tapat? 43 Dibarakati'lah ambo koo, nang waktu tuane atokng, napati io tangoh ngarajaan tugase. 44 Aku bakato ka kau, sasungguhe, tuan koo pasti milih io sa' ngawasi' samuo barange.45Tapi, kalo' ambae koo bakato doopm atie,'Tuanku pasti ino' atokng,' lalu mangkongi' ambk angaki ba ambo ambini laine,ako'koo makotn ba nyocok sampe kamabuk, pas tuane atokng 46pado waktu nang ino' disangko-sangko lalu ino' ditahui' ambo koo, sang tuan pasti munuh ambo koo lalu muangan io sabayo- bayo ba urokng nang ino'.ngarebet ka io.47Seko'urokng ambo nang nahui' kamao'an tuane, tapj ini' basiap sadio atopun ngarajaan dameo nang sasuai ba kamao'an tuane pasti namu manyak pukulan. 48 Tapi, ambo nang ino' nahui' dameo nang dimao'an tuane lalu ngarajaan hal-hal nang pantas namu pukulan, io pasti namuan pukulan nang labih sadikit. Satiap urokng nang di bare' manyak,ditutut manyak. Lalu, ne'ido' nang dipicayai' labih manyak pasti dituntut labih manyak agi'. YESUS NGAMUAT PAMISOHOTN49Aku atokng nabakatno' api kadunio, lalu, Aku ba arap api koo udah nyalo! 50Tapi,ado parmandi'an nang arus Aku jaatni', lalu Aku maraso paling tatakan sampe hal koo diganapi'.51Kau nyangko' bahawo Aku atokng nabanano' padamaiotn kaatas dunio nyian ge? Ino, Aku bakato kakau, malainkan papacohotn! 52Mulai' kanio', limo urokng doopm sege' rumoh tango' pasti dipisohotn.Talu urokng pasti malawan duo urokng lalu duo urokng pasti malawan talu urokng. 53Ne'ido' pasti dipisohotn; Bapo' pasti malawan anake angaki, lalu anak angaki pasti malawan bapo'e.Inu' pasti malawan anake ambini, lalu anak ambini malawan inu'e. Datu' paati malawan minantue ambini,lalu minantu ambini pasti malawan datu'e ambini." NGARATIOTN JAMAN54Lalu, Yesus bakato ka urokng rami, "Waktu kau nanang apuk bakomo' ka sabaloh barat, kau pasti bakato, 'Pasti ari mao ujotn,' lalu ari ujotn ihan. 55Waktu kau ngaraso angin nyiup ampat ka salatan, kau bakato, 'Ari nyian pasti darokng,' lalu ari darokng ihan. 56 Kau urokng munafik! kau biso ngaratiotn rupo angit ba dunio, tapi dameo kau ino' biso ngaratiotn jaman nyian?"57Dameo kau sandiri' ino' biso mutusotn dameo nang banar? 58 Waktu kau ampus barage musuhngu ngadapo' pamarentoh, barusahalah ngako'otn masalahngu ba io doopm pajaanan supayo io ino' narik kau ka hakim lalu hakim pasti nyarohotn kau ka pangawal,lalu pangawal koo paati nabakotn kau kadoopm pinjaro. 59Aku bakato kakau, kau pasti ino' kauar ampat ka kana'un sanape' kau mayar utakng ngu sampe peser nang pangabisan."
Chapter 13NYARU' SA' BATOBAT

1Di koo, ado sangape urokng nang mataki' Yesus tantang urokng-urokng Galilea nang darahe dinyampurotn Pilatus ba korban pasambohotn ne'ido'. 2Yesus nyahuti' ne'ido', "Kau kiro urokng-urokng Galilea nyian labih badoso daripado urokng-urokng Galilea laine karmo ne'ido' bajaro angayo aku? 3 Aku ngatootn io kakau, ino'.Tapi, kalo' kau ino' batobat, kau samuae ugo' pasti mati.4Atopun manganai' kalapan balas urokng nang mati, pas manara nang kaseket kolam Siloam janto' lalu ngadotn ne'ido', kau kiro ne'ido' koo pandoso nang labih buruk daripado samuo urokng nang diopm ka Yerusalem? 5Aku bakato kakau, ino'.Tapi, kalo' kau ino' ba tobat,kau samuae pasti mati!" PUHUTN NANG INO' BABUOH6Yesus ugo' nyuritootn parumpamaan nyian: "Ado seko' urokng nang ado ba puhutn aro' nang dinanam ka kabon anggore. Tapi, waktu io atokng ngago' buoh ka puhutn koo, io ino' namu. 7Jadi, io bakato ka tukang kabone, 'Dah talu tahutn aku atokng ngago' buoh ka puhutn aro' nyian, tapi aku nape' suoh namu sege pun.Tabokng ajo' puhutn koo! Dameo arus ngosai' tanoh garo-garo puhutn koo?'8Tapi, tukang kabon koo nyahut, 'Tuan, bare' puhutn koo kasampatan agi' tahutn nyian io babuoh. Biarlah aku ngai' tanoh ka sakulilingane lalu mare' io pupuk,9 mudahan puhutn koo biso ngasilotn buoh tahutn nano, Tuan biso nabokng io."' YESUS NYAMUHOTN PADO ARI SABAT10Ado sakai, Yesus ngajar ka sabuoh sinagoge pado ari Sabat. 11 Dinaun ado seko' urokng ambini nang karasukotn roh nang ngamuat io rongko salamo lapan balas tahutn. Baikokng ambini koo bongkok ngamuat io ino' biso badiri ocor.12Pas Yesus nanang io, Io nyaru' ambini koo lalh bakato, " He ambini, kau dah dimebasotn ampat ka panyakit ngu." 13Ako'koo, Yesus numpangan kokot-E ka ambini koo lalu waktu koo ugo' io biso badiri ocor sambil muji Allah. 14 Tapi, pamimpin sinagoge koo jadi garagetotn karamo Yesus nyamuhotn pado ari Sabat. Io bakato ka urokng rami, "Ado anam ari sa' bakarajo.Karamo koo, atoknglah sa' nyamuhotn pado ari-ari koo, buke' pado ari Sabat."15Tapi, Tuhan nyahuti' urokng koo, "Kau urokng-urokng nang bapuro'-puro' baik!Buke'ge' kau samuae ngapasotn sapi atopun keledai ngu nang taikat ka kandang lalu nabanan io kauar sa' mareo io nyocok pado ari Sabat? 16KaramoIno' ge ambini nyian, urokng katurunan Abraham nang dah Setan ngikat salamo lapan balas tahutn, ugo' dah arus diapasotn pangikate koo pado aru Sabat?"17Waktu Yesus bakato jakoo, samuo lawan-E di nyupatni', lalu manyak urokng karepootn kasagalo parambuatan ajaib nang dah Io ngarajaan. PARUMPAMAAN BEGE ANSABI BA RAGI18Ako' koo, Yesus bakato,"Angayo dameo ge' Karajaan Allah koo? Badameo ge' Aku biso marumpamaano' io? 19 Karajaan Allah koo angayo bege' ansabi nang di urokng ngicokng lalu io nanam ka kabone; bege' koo idup jaji puhutn, lalu burukng-burukng ka angit basarokng ka dohotn-dohotne."20Lalu Io bakato agi' "Make dameo Aku marumpamaano' Karajaan Allah? 21 Karajaan Allah koo angayo ragi nang seko' urokng ambini ngicokng lalu io nyampur kadoopm 3 sukat tapukng sampe samuo adonan koo ngamokng." KAHE SADIKIT NANG DI NYALAMATOTN22Yesus nyarohu' koti-koto ba kampokng-kampokng, io ngajar sambil tarus bajootn notok Yerusalem. 23 Lalu, seko' urokng batanyo' ka Io, "Tuhan, dameo jahe sadikit urokng nang dinyalamatot?"Yesus bakato ka ne'ido' samuo, 24 "Bajuanglah biar biso taamo' lalu/ lewat pintu nang sampit; sabab Aku bakato kakau, manyak urokng pasti barupayo taamo' kanaun, tapi ne'ido' pasti ino' biso.25Kalo' ampu' rumoh badiri lalu nutup pintu rumahe, sadangkan kau badiri kauas lalu nodok pintu sambil bakato,'Tuan, tolong bukootnlah kami.'Io pasti nyahut,' 'Aku ini' nahui' ampat kamae kau ba asal.' 26 Lalu, kau pasti nyahut, "Kau kau pasti nyahut, 'Kami dah makotn ba nyocok barage Kau dah ngajar kamarago-marago koto kami.' 27 Tapi, Io pasti nyahut, 'Aku ino' kanal kakau lalu ino' nahui' ampat kamae kau baasal. Dari kau ampat kaadapatnku, kito' samuo palaku kajahatotn!'28Kau pasti nangis lalu ngarekotn gigi pas nanang Abraham, Ishak,ba Yakup barage samuo nabi ado kadoopm Karajaan Allah samantaro kau dinabakotn kauas. 29 Ako'koo, urokng-urokng pasti atokng ampat ka timur ba barat, lalu ugo' ampat ka utara ba salatan. Ne'ido' pasti duduk lalu makotn kadoopmKarajaan Allah. 30 Sasungguhe, urokng-urokng nang pangabisan pasti jaji nang pamulo lalu urokng-urokng nang pamulo pastu jaji nang pangabisan.' YESUS ARUS AMPUS KA YERUSALEM31Pado waktu koo,sangape urokng Farisi atokng ka Yesus lalu bakato,"Ampuslah, tingootn tampat nyian karamo Herodes mao' munuho' Kau." 32 Yesus nyahuti' ne'ido', "Ampuslah katoitn ka rubah koo, 'Ari nyian ba ampagi, Aku pasti ngoser roh-roh jahat ba nyamuhatno' urokng, lalu pado ari ka talu, Akh paati ngakootn pakarajaan-Ku.' 33 Tapi, Aku arus narusotn pajaanan ari nyian, ampagi, lalu uso' karamo ino' mungkin seko' urokng nabi mati kauar Yerusalem.34Yerusalem, Yerusalem! Kau munuhi' para nabi ba numbaki' urokng nang dingirim ka kau!Bauwokng kai Aku ale ngumpulano' kamudo'-kamudo' ngu, sabayo angayo uyukng manok ngomo'an anak-anake kababoh seape.Tapi, kau bai'. 35 Kanio' rumah ngu pasti dikosongi' lalu pasti jaji sunyi'. Aku bakato kakau, kau pasti ino' nanang Aku agi' sampe tibo waktue kau pasti ngatootn, 'Dibarakati'lah Io nang atokng doopm da
Chapter 14TANTANG PANYAMUHOTN PADO ARI SABAT

1Pado ari sabat, Yesus atokng ka rumoh saloh seki' urokng pamimpin urokng-urokng Farisi najaro' roti barag-e lalu ne'ido' samuo ngawasi' Yesus. 2 Waktu koo, ado seko' urokng nang rongki' bosokng ai' ka adapatn-E. 3 Yesus bakato ka urokg-urokng Farisi ba ahli-ahli Taurat, "Muih ge' nyamuhotn urokng pado ari Sabat?"4Tapi, ne'ido' ino' nyahuti' Io. Ako'koo Yesus pun nangkapi' urokng nang rongko' koo lalu dinyamuhotn, di nyuruhotnlah urokng koo dari. 5 Yesus bakato ka ne'ido'. "Sape ge' ka antaro kito' nyian nang kali' anake atopun sapi-e nang angaki janto' kadoopm talage pado ari Sabat, ino' langsung ditarik kauar?" 6 Jadi, ne'ido' pun ino' biso mambantoh pakataatn-E. TAMPAT PATABEOTN7Ako'koo Yesus nyaritootn sabuoh parumpamaan ka tamoe-tamoe undangan pas Io nanang jamae ne'ido' milihi' tampat- tampat duduk nang dipatabeotn ka seket mejo makotn, ja kata-E ka ne'ido', 8 "Kalo'kau diundang urokng ka sabuoh pesto panganten,amelah kau duduk ka tampat nang dipatabeotn karamo ampu' rumoh koo mungkin dah labih doho' ngundang urokng nang labih tapandang dari kau. 9 Lalu, ampu' rumoh koo pasti ngatakngi' kau lalu bakato, 'Bare'otnlah tampat ngu koo ka urokng nang nyian!' Lalu, kau pun arus ngaih katampat nang paling baboh ngan raso supotn.10Tapi, kalo'pun kau diundang, duduklan katampat nang paling balakang supayo pas nang ngundang kau koo atokng, io pasti bakato kakau, 'Yukng, ngaihlah katampat nang labih dipatabeotn."Dah jakoo, kau paati namu patabeotn ka adapotn urokng-urokng nang duduk makotn barage ba kau. 11 Sabab, samuo urokng nangningiotn diri'e pasti dibabohotn, tapi io nang mabohotn diri'e io pasti ditingiotn." UNDANGAN MAKOTN BA BAASOTN12Lalu, Yesus bakato ka urokng nang ngundang Io koo, "Kalo' kau ngadootn acaro makotn siokng atopun makotn maam, ame ngundang ayukng-ayukng, kamaru'-kamaru', kaum page, atopun sakampongan nang kayo karamo ne'ido' pasti maas ngundang kau sa' makot barage ne'ido'.13Tapi, kalo' kau ngadootn pesto, undanglah urokng-urokng sontok, urokng-urokng cacat, urokng-urokng elat, ba urokng-urokng buto'. 14 Lalu, kau pasti dibarakati' karamo urokbg-urokng nyian ino' biso maasi' kau;kau pasti namu baasatne pado waktu kabangkitotn urokng-urokng banar." PARUMPAMAAN TANTANG UNDANGAN ACARO MAKOTN15Pas saloh seko' urokng nang makotn barage-E nangar kato-kato nyian, urokng koo bakato ka Io, " Dibarakati'lah urokng nang pasti makotn roti kadoopm karajaan Allah." 16Tapi, kato Yesus ka urokng koo, "Ado seko' urokbg nang ngadootn acaro makotn maam nang ayo' lalu io ngundang urokng rami, 17 lalu pas waktu makotn maam dah tibo, urokbg koo nyuruh ambae supayo bakato ka para tamoe nang dah dingundang koo, 'Atoknglah, karamo samuae dah siap.'18Tapi, samuo tamoe undangan koo mulai' ngamuat alasan-alasan.Urokng nang pamulo bakato, 'Aku baru' mali sabidokng umo lalu aku arus ampus nanangi io. Tarimo'lah pamintootn maafku.' 19 Nang lain bakato, ' Aku baru' mali sapi lalu akh arus ampus nanangio' sapi-sapi kooTarimo'lah pamintootn maafku.' 20Samantaro nang lain agi' bakato, 'Aku baru' ako' panganten. karamo koo, aku ino' biso atokng.'21Lalu, palayan koopun puokng malaporotn samuae ka tuane.Lalu , majikane koo jadi bero, lalu bakato ka palayane, 'Ancehlah! ampus ka marago-marago ka satiap sempokng ka koto nyian. Tabanan ka aku urokng-urokng sontok, urokng-urokng elat, urokng-urokng pincang, ba urokng-urokng buto'.' 22 Ako'koo, palayan koo bakato ka io, 'Tuan, aku dah ngarajaan dameo nan kau maduan, tapi masih ado tampat kosong.'23Tuan koo bakato ka palayane, 'Ampuslah kamarago-marago rayo' ba tiap sempokng. Babolah urokng-urokng kanaun atokng kasio supayo rumahku jadi baisi'. 24 Aku bakato kakau,ino' seko' urokng pun ampat ka ne'ido' koo nang aku ngundang sanape'e koo pasti ngarasai' makanan idanganku."'TANTANG NUNO'OTN YESUS25Manyak urokng bajootn barage-rage ba Yesus. Ako'koo Yesus mamaik ka ne'ido' sambil bakato, 26 "Kalo' seko' urokng atokng ka Aku tapi ino' negetotn bapo' ba inu'e, bini ba anak-anake, kamaru' nang aki-aki, kamaru' ambinie, sampe ka diri'e, io ino' biso jadi murid-Ku. 27 Sapepun nang ino' mikut salibe ba ino' nunootn Aku, io ino' biso jadi murid-Ku.28Sape ge diantaro kito' nang mao' madiriotn sabuah manara, tapu ino' duduk doho' lalu ngitung ongkos biar nahui' cukul ge ono' duite sa' ngakootno io? 29 Kalopun ino' jakoo, waktu io muangan pondasi lalu ino' sanggup ngakootno' io, samuo urokng nang nanang io pasti ngatawootn io. 30 Urokng-urokng koo pasti bakato,'Urokng nyian mulai' mambangun, tapi io ini' sanggup ngakootn io.'31Ato, rajo mae ge' nang pasti ampus baparang malawan rajo lain tapi ino' duduk doho' lalu kiro-kiro io ba 10.000 tantarae biso malawan musuhe nang ado 20.000 tantarae?32 Kalo io ino' biso ngalohotn rajo lain koo, io pasti ngirim seko' urokng utusotn lalu batanyo' syarat-syarat padamaiotn pas pasukotn lawane koo masih jauh. 33 Jakoo ugo' ba kito' masing-masing, ino' ado seko' urokng pun di antaro kito' nang biso jadi murud-Ku kalo' io ino' nyarohotn samuo nang ado ka io." GAROPM NANG TAWAR INO' ADO GUNAE34Garopm koo baik, tapi kalo' garopm koo dah angit raso masitne, jamaeo' ge ngamuato' io masitn agi'? 35 Garopm koo malah ini' agi' biso dipagunaan sa' ka umo atopun pupuk lalu pasti urokng buokng.Sape nang ado ba tarenyekng sa' nangar, biarlah io nangarotn!"
Chapter 15PARUMPAMAAN DOMBA NANG ANGIT

1 Para pangomo' pajak ba urokng ba doso nyeketi' Yesus mao' nangarotno' Io. 2Ako'koo' urokng-urokng Farisi ba ahlu-ahli Taurat mulai' ngarutuk, "Urokng nyian narimo' urokng-urokng badoso malah makotn barage ne'ido'."3Ako'koo, Yesus ngatootn parumpamaan nyian ka ne'ido', 4"Sape ge ka antaro kito' nang kalo' ado 100 eko' domba, lalu angit seko', pasti ino' ningaatno' 99 eko' laine ka padokng utotn? Buke' ge' io pasti ampus ngagui' nang tasasat koo sampe tamu? 5 Lalu pas dah tamu, io pasti ngampekng domba koo ka bahue sambil karepootn.6Dah ngaramus karumoh, io pasti namui' ayukng-ayuknge ba sakampongane sambil bakato ka ne'ido', 'Repo-repolah ba aku karamo aku dah namui' dombaku nang angit,' 7 Aku bakato kakau, jakoolah pasti ado karepootn nang labih kayo' ka sarugo karamo 1 urokng nang batobat daripado 99 urokng banar nang ino' paralu ka patobatotn. PARUMPAMAAN DUIT PERAK NANG ANGIT8Atopun ambini mae nang ado sapuluh kapikng duit perak, kalo' io ka angitotn sakapikng ka antarae, ino' nutukng sensan ba nyapu rumahe, lalu ngago' kapikng duit koo ba ati-ati sampe io namui' duit koo? 9Lalu, kalo' io dah namuan io, io pasti nyaru' agukng-ayuknge ba sakampongane sambil bakato ka ne'ido', 'Barepo-repolah ba aku karamo aku dah namuan sakapikngnang angit koo.' 10 Aku bakato kakau, jakoo ugo' ado karepootn ka antaro para malaekat Allah karamo seko' urokng badoso nang batobat." PARUMPAMAAN DUO KAMUDO ANGAKI Anak bungsu ningootn Bapo'-e11Ako'koo Yesus bakato, "Ado seko' urokng baranak duo aki-aki. 12 Anak nang bungsu bakato ka bapo'-e,'Bapa', bareotn ka aku bagiotn harto ku.' Lalu bapo'-e pun magi kakayaatne ka kaduo anake.13Ino' lamo ako'koo, anak bungsu koo ngomi'an samuo hartae, lalu ampus kanagari nang jauh lalu kanaun io ngamburotn hatare koo idup bapoya-poya. 14Waktu io dah ngabisotn samuae, tajadilah bancano kaparotn nang hebat ka nagari koo, lalu io pun mulai' bakakurangan.15Jadi, ampuslah io lalu bakarajo ka urokng panduduk nagari koo, lalu dinyuruh ka umo mare' makotn enyekng-enyekng-e. 16Io taniti sidi ngisio' parute ba buoh karob nang enyekng-enyekng koo makatni', tapi ino' seko' urokng pun nang mare' io. Anak bungsu puokng ka bapo'e17Waktu anak bungsu koo sadar, io bakato, 'Manyak sidi pakarajo-pakarajo bapo'ku nang ado ba pamakanan nang balimpoh-limpoh, tapi aku kasio ampir mati pangokng. 18 Aku pasti umpat lalu puokng ka bapo'ku. Aku mao bakato ka io:Bapo', aku dah badoso ka sarugo ba kaadapatn ngu. 19 Aku ino' agi' pantas disabut anak ngu, jadiotn aku saloh seko' urokng pakarajo ngu.'20Jadi, badirilah io lalu ampus ka bapo'e. Tapi, waktu kamudo' koo masih jauh sidi, bapo'e nanang io lalu panuh raso kasih sidi, bapo'e batalamo' io nekokng lalu io ngidungi'. 21Ako'koo, kamudo' koo bakato ka bapo'e,'Bapo' aku dah badoso ka sarugo ba jaadapatn ngu.Aku ino' agi' pantas disabut anak ngu.'22Tapi, bapo' ngu koo bakato palayan-palayane, 'Ancang bo! tabanan jubah nang paling gagas lalu pakeotnlah ka io.Pakeotn ugo' cincit ka jari kokote ngan sandal kapahae. 23 Tabanan kasio anak sapi nang mano' lalu sambalehlah.Je' diri' makotn sambil barepo-repo, 24 karamo anakku nyian dah mati, tapi kanio' idup agi'! io dah angit, io dah angit tapi dah tamu!'Jadi ne'ido' pun mulai' barepo-repo."Anak Sulong Bero ka bapo'e25"Waktu koo, si anak Sulong gi ado ka umo, lalu pas io dah kaseket rumahe, io nangar bunyi musik ba tari-tarian.26 Jadi, io nyaru' saloh seko' ambo-ambo koo batanyo' dameo nang tajadi. 27Palayan koo nyahuti' io, 'Adi' ngu dah atokng,lalu bapo' ngu nyambaleh anak sapi nang mano', karamo io puok salamat.'28Tapi, anak sulong koo bero lalu bai' taamo' lalh bapo'e kauar mujuk io. 29 Tapi, io bakato ka bapo'e, Batahutn-tahutn aku dah bakarajo ngalayani' kau lalu ino' suoh ngalalaiotn parentah ngu, tapi kau malah ino' suoh mare' aku seko' pun kambing mudo' supayo aku biso bapesto ba ayukng-ayukng ku. 30Tapi, waktu anakngu koo puokng dah ngabisotn harta ngu ba palacur-palacur, bapo' nyambalehotn anak sapi nang mano'.'31Jadi, bapo'e nyahuti' io,'Anakku, kau salalu sabayo-bayo ba aku, lalu samuhee anu'ku koo ugo' anu'ngu. 32 Tapi, ari nyian diri' arus bapesto lalu diri' barepo-repo sabab adi' ngh nyian dah mati, tapi kanio' io idup agi'; io dah angit, tapu kanio' dah tamu."
Chapter 16DIRI' INO' BISO NGALAYANI' DUO TUAN

1Yesus bakato ka murid-murid-E, "Ado seko' urokng kayo nang ado ba kapalo palayan.Lalu, ka urokng kayo koo dingalaporotn bahawo kapalo palayane dah ngaborosotn hartae. 2 Karamo koo, urokng kayo koo nyaru' kapalo palayane lalu bakato, ' Dameo nanv kau nangar tantang nyian? bareotnlah patanggong jawaban ka tugas ngu karamo kau ino' biso agi' jadi bandaharaku agi'.'3Kapalo palayan koo pun bapikir,'Dameo nang mao' ku karajaan karamo kanio' tuanku dah marantiotn karajaanku? 4Aku ino' koat nyangkuto' lalu supotn mao minto'-minto'o. Aku nahui' dameo nang arus ku karajaan supayo pas aku dibarantiotn jadi bandahara, urokng-urokng pasti narimo' aku karumoh ne'ido'.'5Ako'koo, io pun nyaru' satiap urokng nang barutokng ka tuane. Ka urokng nang pamulaan io bakato, 'Sangape utokng ngu ka tuanku?' 6 Urokng koo nyahuti', 'Saratus bat minyak zaitun.' Lalu, kapalo palayan koo bakato ka io, 'Icoknglah surat utokng ngu, ancang duduk lalu tulislah 50 bat.' 7Ako'koo kapalo palayan koo batanyo' ka urokng nang lain, 'Sangape manyak utokng ngu?'Urokng koo nyahuti, "Saratus kor gandum.' Lalu bandahara bakato ka io, 'Icoknglah surat utokng ngu lalu tulislah bahawo utokng ngu 80 pikut.'8Ako'koo, urokng kayo koo muji kapalo palayan nang ino' jujur koo karamo batindak caradik.Sabab, kamudo'-kamudo' dunik nyian labih caradik doopm baurusan ba sabayae daripado kamudo'-kamudo' tarokng. 9 Aku bakato ka kau, amuatlah sakarayungan ba mamon nang ino' banar supayo pas waktu mamon koo abis, kau pasti di sambut ka rumoh abadi.10Sape pun nang satio doopm hal-hal nang kenek, iou go' satio doopm hal-hal nang kayo'. Lalu, sape pun nang ino' jujur doopm hal-hal nang kenek, io ugo' ino' jujur doopm hal-hal nang kayo'. 11 Jadi, kalo' kau ino dapat dipicayo ngalola harto nang sipat dunio, sape nang mao' micayo'otno' hartonang sasungguhe ka kau? 12 Lalu, kalo' kau ino' dapat dipicayo' doopm magunaan nu' urokng lain, sape nang pasti mare'otno' dameo nang saaruse jadi anu'ngu?13Ino' ado palayan nang biso ngalayani' duo majikan karamo io pasti negetotn majikan nang seko' lalu suko ka majikan nang lain. Atopun, io pasti nurut ka majikan nang seko' lalu ino' paduli ka nang laine.Kau ino' biso malayani' Allah ba Mamon." PARINGATOTN KA UROKNG FARISI14Urokng-urokng Farisi, nang gilo duit, nangar hal nyian lalu ngolo'an Yesus. 15 Yesus bakato ka ne'ido', "Kito koo urokng-urokng nang mabanar diri' kito' sorokng ka adapotn manusio, tapi Allah nahui' iai' ati kito' nang sabanare karamo nang diagungan ka antaro manusio koo nang paling maruti' ka adapotn Allah.16Hukum Taurat ba kitab para nabi dingajarotn sampe masa Yohanes; mulai' masa Yohanes,Kabar Baik tantang Karajaan Allah dah sibaditootn lalu samuo urokng makso taamo'o kadoopme. 17 Tapi sasungguhe, labih mudoh bagi angit ba dunio nyian lanyap daripado sege titik doopm hukum Taurat ino' tapake. TANTANG PACAREOTN18"Satiap urokng nang macareotn binie lalu panganten ba ambini lain, io babayo'. Lalu, urokng nang manganteni' ambini nang dinyareotn akie, babayo' ugo'." UROKNG KAYO BA LAZARUS19Ado seko' urokng kayo nang salalu bapakean kurebokng ba saput linen lalu ba sanang-sanang tiap ari ba mewah-mewahan. 20Dipintu garabang rumoh urokng kayo koo, taguriknglah seko' urokng sontok badamo Lazarus, nang tubuhe baisi' garo/kureng. 21 Io baarap dibare' makotndameopun nang janto' ampat ka atas mejo makotn urokng kayo koo; malahan asu'-asu' atokng lalh nyiati' garoe.22Pas waktu, urokng sontok koo mati lalu para malaekat nabanan ka pangkootn Abraham. urokng kayo koo mati ugo' lalu sinyubur. 23 Ka alam maut, waktu dinyikso, urokng kayo koo nanang ka atas lalu nanang Abraham ampat ka jauhotn ba Lazarus ka pangko'atne.24Lalu, urokng kayo koo ngampak,'Bapo' Abraham, kasiani'lah aku lalu suruhlah Lazarus nyuncuman ujukng jarie ka ai' lalu ningini' jiohku sabab aku bajaro doopm nyalo api nyian.'25Tapi, Abraham bakato, 'Nak, ingatlah waktu kau masih idup, kau dah narimo' hal-hal nang baik, samantaro Lazarus narimo' hal-hal nang buruk; kanio', disio Lazarus di ibur, samantaro kau disikso. 26Salain koo samuo, adoarokng kayo' nang misohotn diri' jadi urokng nang mao' nyubarang ampat kasio ka tampatngu ino' biso nyubarang, lalu urokng nang ampat ka tampat ngu ugo' ino' biso nyubarang ka tampat kami.'27Lalu, urokng kayo koo bakato, 'Kalo jakoo, aku minto' kakau Bapo', kirimlah Lazarus ka rumoh bapo'ku, 28 karamo aku ado ba limo kamaru' angaki. Ini' meo Lazarus ngingati' ne'ido' supayo nano ne'ido' ino' taamo' ka tampat panyiksootn nyian.'29Tapi, Abraham bakato, ' Ne'ido' ado Hukum Musa ba kitab para nabi, ino' meo ne'ido' nahui' ampat ka samuae koo .' 30 Jare urokng kayo koo agi', 'Ino', Bapo' Abraham. Kalo' seko' urokng ampat ka antaro urokng mati atokng ka ne'ido' baru'lah ne'ido' mao' batobat.'31 Sahut Abraham ka urokng kayo koo, 'Kalo' kamaru'-kamaru' ngu ino' nangarotn Hukum Musa ba kitab para nabi, ne'ido' pasti ino' biso picayo', walaupun nang bangkit ampat ja antaro urokng mati."'
Chapter 17

1DOSO NANG PANGAMPUNANSataruse Yesus bakato ka murid-muridte, "Batu sandungan pasti salalu ado,tapi cilakolah urok nang nyababpot iyo. 2Labih baik sabuoh batu kilangan di ikatot ka tege,e lalu di tabakot ka doop laut daripado iyo jadi sandungan bagi anak-anak anyian.3waspadolah! kade kamarukngu babuat doso ka kau, tagurlah iyo; kade iyo nyasali doso,e ampunilah iyo.4 Bahkan, kade iyo badoso ka kauu tujuh kai manyakke doop saari lalu atok ka kauu tujuh kai sambil bakato, Aku menyesal,ampunilah iyo.Kuaso iman5Ja kato Rasul-rasul kowo ka Tuhan, Tamahi'lah iman kami. 6jawab Tuhan ka nek idok kade kauu ado iman kayo' bege sesawi sajo kauu biso bakato ka puhut murbei anyian, tababutlah ba tatanamlah ka laut, puhut kowo akan taat kakauu.Hambo nang naati parentoh tuanne.7sape di antaro kito nang ado amboe, nang tagoh majak ato gik ngambalo, maok bakato ka amboe kowo ketika iyo puok ampat ka umo,jek duduk makot doho ?8Nok ge iyo malah bakato ka amboe kowo siapot doho makanan ontokkubapakean nang layak ontok nga layani aku saagi aku makot ba nyocok. Akok kowo barulah kauu muih makot ba nyocok.9Ado ge iyo batarimo kasih ka amboe kowo karano iyo ngarajaan parentohe?10 Jakowo ugo nang kauu. Mun kauu dah ngarajaan samuee nang di marentohot ka kauu mustilah kauu bakato, Kami nyian ambo nang nok barago. Kami kahe ngalakuot dameo nang wajib kami lakuot.SAPULUH UROK KUSTA DI NYAMUHOT.11Doop pajaananne ka Yerusalem, Yesus menyusuri sakanyok-kanyok batas antaro Samaria ba Galilea. 12waktu taamok ka sabuoh desa, Iyo batamu nang sapuluh urok kusta nang badirijauh-jauh dari iyo,13Lalu nekido bakampakot nang suaro nyarek, Yesus,guru,kasihanilah kami!.14waktu Yesus nanang nek ido Iyo bakato ka nek ido, ampuslah ka imam-imam pagariot diri,ngu waktu nek ido barangkat ka tangoh marago, nek,ido langsung samuh. 15waktu saloh seko dari nek, ido nanang diri,e dah samuh iyo muok took lalu nang suaro nyarek memuji Allah. 16Iyo basujud ka poho Yesus sambil ba tarimo kasih ka Iyo. urok kowo adalah urok samaria.17Akok kowo Yesus bakato ka urok kowo bukeknyo ado sapuluh urok nang dah samuh, kamae sambilan urok nang lainne. 18Nok ado ge di antaro nek ido, nang muok tomok ontok memuliakan Allah salain urok asing nyian. 19Lalu Yesus bakato kaurok kowo, umpat barangakatlah dari sio, iman ngu dah nyalamatot kau.Kaatangan karajaan Allah.20ado basangape urok farisi batanyo tetang kamie karajaan Allah mao atok, Yesus nyawab nek,ido jare,e karajaan Allah atok anok batando sacaro lahiriah. 21No ado urok nang bakato, tanang karajaan Allah ado di sio a to karajaan Allah ado di naun.nang sabanare karajaan Allah ado ka tangoh-tangohngu.22Lalu Yesus bakato ka murid-muridte Akan tibo saate kauu nanangngo sa ari dari pada ari-ari anak manusio kowo ta pi kauu anok akan biso nanangngo iyo. 23Urok-urok akan bakato ka kauu tanang di na un ato tanang di sio akan tetapi a me kauu ampus ngikuti Urok- urok kowo.Kaatangan Anak manusia.24sabab, angngayo kilat nang memancar ampat ka ujuk angngit nang sete, ka ujuk angngit nang lain, jakowo ugo Anak manusio pado arie.25Tetapi Anak manusio harus mandarito manyak hal talabih doho juugo di tolak oleh angkatan nyian.26 Ju ugo angngayo kajadian di jaman Nuh, jakowo ugolah nano pado ari-ari Anak manusio. 27Urok-urok makot ba nyocok, panganten ba di pangantenan sampe pado ari Nuh taamok ka doop bahtera, banjir kayok atok nang munuh nek,ido samuee.28Sabayo hal le nang kajadian pa do jaman Lot, saat kowo urok-urok makot, nyocok, mali, nyuo, nanam dan membangun.29Tapi pado ari Lot ningoot koto sodom, api ba marerang janto ampat ka angngit angngayo ujot dan munuhi nek,ido samuee.30jakowolah kaadaanne pado ari Anak manusio di nyatoot.31Pado ari kowo sape nang masih ado ka atas atap rumoh, dan barang-barange ado ka doop rumoh, amelah iyo turut onto ngicok iyo dan sapepun nang masih ado ka umo amelah iyo puok.32Ingatlah dameo nang tajadi ka istri Lot. 33Sape pun nang barusoho nyalamatot nyawa,e akan kailangan nyawa,e . dan sape pun nang kailangan nyawa, Iyo akan nyalamatot nyo,o.34Aku bakato ka kauu, pado maam kowo akan ado 2 urok nang tidur di tampat nang samo. akan tetapi nang seko akan di tabanan, sadangkan nang lain akan di tingoot. 35Duo ambini akan menggiling gandum sabayo-bayo. Nang seko akan di tabanan, sadangkan nang lain akan di tingoot. 36( jakowo ugo duo pakarajo ka umo, nang seko di tabanan, sadangkan nang lain akan di tingo ot.37Lalu Murid-murid batanyo ka Yesus,dimae Tuhan?Jawab Yesus ka nekido di mae ado bangke, di kowolah burug binauu bakomo.
Chapter 18Parumpamaan manganai Hakim ba Seko urok'ng Jande

1Kamudian, Yesus gisohot sege parumpamaan ka murid-murid-Te untu mareo nahui ne'ido bahwa ne'ido sega arus badoa ba ano makenek ati. 2Kata-E, "Ka sabuoh koto, ado seko hakim nang ano gai ka Allah ba ano menghormati urok'ng lain.3Ka kota ang'ko, ado seko urok'ng jande nang sega atok ka hakim ang'ko lalu bakato, 'Barelah ka'adilan ka'aku atas lawanku.' 4Untu sakian lamo, si hakim bai nolong jande ang'ko. Akan tetapi, kamudian hakim ang'ko bakato ka'doop atie, 'Biarpun aku ano gai ka Allah ba ano menghormati siape pun, 5tapi karano jande anyian sega atok ka'aku, aku mao mareo kaadilan ka'io supayo io ano yusahi aku ba kaatangane nang tarus-manarus ang'ko."'6Lalu, Tuhan bakato, "Dangarlah ameo nang digato'ot hakim nang ano adil ang'ko. 7Anoke Allah mao mareo kaadilan ka urok'ng-urok'ng pilihan-Ne nang bapinto ka-Io siok ba maam? Atau'ke Io mao nundo-nundo sampe lamo untu nolongo ne'ido? 8Aku bakato kakau, Io pasti ancang mareo kaadilan ka ne'ido. Akan tetapi, takallo Anak Manusio atok, ado'ke Io namu'io iman ka dunio?" Parumpamaan manganai Urok'ng Farisi ba Panagih Pajak9Yesus yampeot parumpamaan anyian ugo ka urok'ng-urok'ng nang ganggap diri'e banar lalu menganggap rendah(hina) urok'ng lain. 10"Ado duo urok'ng ampus ka Bait Allah untu basampok. Nang seko adalah urok'ng Farisi lalu nang lain'ne adalah panagih pajak.11Urok'ng Farisi ang'ko badiri lalu bakato sambil basampok(badoa) manganai diri'e, 'Ya, Allah, aku batarima kasih ka-Kito sabab aku ano macam urok'ng lain; macam pamaras, panipu, pamabayo, atau bahkan macam panagih pajak anyian. 12Aku bapuasa duo kai saminggu, aku mareot sepersapuluh dari penghasilanku.'13Akan tetapi, si panagih pajak badiri aga jauh, bahkan ano nanang ka angit. Sabalike, io napok-napok dadae sambil bakato, 'Ya, Allah. Babalas kasihlah ka'aku, si pandoso anyian.' 14Aku bakato ka'kito, panagih pajak anyian puok ka rumahe sebagai urok'ng nang labih terpuji dari pado urok'ng Farisi ang'ko sabab urok'ng nang ninggiot dirie pasti dibabohot, lalu urok'ng nang mabohot dirie pasti ditinggiot." Yesus ba Kamudo-Kamudo15Lalu, urok'ng-urok'ng nabanani kamudo'e nang masih kenek ka Yesus supayo ne'ido Io berkati. Akan tetapi, takallo murid-Te nanang, mulai ne'ido merai urok'ng-urok'ng ang'ko. 16Namun, Yesus yaru kamudo-kamudo ang'ko untu atok ka-Io lalu bakato, "Maejare kamudo-kamudo kenek ang'ko atok ka-Aku, usoh ne'ido diberai sabab Karajaan Allah ampu'e untu urok'ng-urok'ng nang macam anyianlah. 17Aku bakato nang sasidie ka kito, sape pun nang ano narimo karajaan Allah macam kamudo kenek anyian, io ano bakal ta'amo ka doop'pe." Urok'ng Kayo ba Karajaan Allah18Ado salah seko pamimpin ne'ido batanyo ka Yesus, "Guru nang baik, ameo nang arus kulakuot supayo biso mewarisi idup nang abadi?" 19Jawab Yesus ka'io, "Gameoke kau madohot aku baik? Ano ado seko urok'ng pun nang baik salain Allah sandiri. 20Kau nahui manganai ukum-ukum anyian: 'usoh babayo, usoh munuh, usoh gait, usoh pangalok, tarus hormatlah ka bapo ba uma'nyu." 21urok'ng ang'ko yawab, "Dah ku galakuot samuae ang'ko mulai aku masih kenek."22Takallo Yesus nangarot, lalu Io bakato ka urok'ng ang'ko, "Masih ado sege jukut nang kurang. Juailah samuo nang ado ka kau lalu barelah ka urok'ng-urok'ng sontok, jadi kau pasti namu bagiot harta ka subayot; lalu je, tuna'an Aku." 23Takallo urok'ng ang'ko nangar kato-kato Yesus ang'ko, sidi sadihlah io sabab io kayo sidi.24Kamudian Yesus nanang ka io lalu bakato, "Susoh sidilah bagi urok'ng-urok'ng kayo untu tamo'o ka doop Karajaan Allah! 25Bahkan, labih mudoh bagi seko onto untu tamo lewat ubok jarup dari pado urok'ng kayo tamo ka doop Karajaan Allah,"

Pangikut Yesus pasti narimo Idup Abadi

26Urok'ng-urok'ng nang nangar kato-kato ang'ko lalu bakato, "Kade ja'koo, sape nang biso disalamat'tot?"

27Yesus yawab, "Ameo nang mustahil bagi manusio adalah mungkin untu Allah."28Lalu, Petrus bakato, "Tananglah, kami dah ningo'ot samuo nang ado ka kami lalu nunaan Kito." 29Yesus bakato ka ne'ido, "Aku bakato nang sasidie ka'kau, ano seko pun nang udoh ningo'ot binie, kamaru-kamarue, urok'ng tuho, ato kamudo-kamudoe demi Karajaan Allah, 30nang ano akan narimo'o hal-hal ang'ko balipat ganda pada saat anyian, ba pada saat nang barikute, adalah idup nang abadi."Pamberitahuan manganai Kematian ba Bangkite Yesus31Kamudian, Yesus makomoan kaduo balas murid'Te lalu bakato ka ne'ido, "Dangar, diri mao ampus ka Yerusalem tarus segala sasuatu nang dah dinuli oleh nabi-nabi manganai Anak Manusio mao diganapi. 32Io mao disarohot ka urok'ng-urok'ng nang ano nahui Allah. Io pasti diolo-olo, dianiayo, ba diujahi. 33Lalu, dah ako ne'ido yambu-Io, ne'ido mao munuho-Io. Akan tetapi, pada ari nang ka tiga, Io akan bangkit kembali(muok idup agi)."34Namun, samuae murid ano garati sege pun dari hal-hal anyian. Arti pakato'ot ang'ko ano mampu ne'ido pahami sehingga ne'ido ano garati ameo pun nang dah ako digato'ot. Yesus Nomoan Urok'ng Buto35Pada waktu Yesus ampir yampe ka koto Yerikho, ado urok'ng buto nang cakahaan duduk ka sisi marago sambil minto-minto. 36Takallo urok'ng buto ang'ko nangar urok'ng rami lewat, io batanyo ameo nang sedang terjadi.

37Lalu, urok'ng-urok'ng bakato kaio, "Yesus dari Nazaret cakahaan lewat."38Tarus, gampaklah urok'ng buto ang'ko, "Yesus, Anak Daud, kasihilah aku!" 39Urok'ng-urok'ng nang bajo'ot ka depan rombongan, merai urok'ng buto ang'ko ba yuruhio diam. Akan tetapi, io malahan gampak labih koat, "Anak Daud, kasihilah aku!"40Kamudian Yesus baranti lalu yuruh supayo urok'ng buto ang'ko diicok ka-Io. waktu urok'ng buto ang'ko dah samak, io batanyo kaio, "Ameo nang kau maoan supayo Kulakuot untunyu?" 41Urok'ng buto ang'ko yawab, "Tuhan, aku mao mataku biso nanang."42Yesus bakato kaio, "Nananglah, imannyu dah nomoan kau." 43Saat ang'ko ugo, io biso nanang lalu mulai nuna'an Yesus sambil muji Allah. Takallo urok'ng manyak nanang hal ang'ko, ne'ido muji Allah ugo.
Chapter 19Yesus ba Zakheus

1Maka, tamolah Yesus ba galalui koto Yerikho. 2Ka naan ado seko urok'ng angaki banamo Zakheus, io adalah kapalo pangomoan pajak ba seko urok'ng nang kayo.3Io barusoho nanang'go Yesus, tapi ano biso karano terhalang urok'ng manyak; sabab tubuh'he baboh. 4Jadi, Zakheus batalamo gadohoi urok'ng manyak lalu naik ka batok kayu aro untu nanango Yesus karano io mao galalui marago ang'koo.5Takallo Yesus sampe ka tampat Zakheus, Io ningawo lalu bakato ka'io, "Zakheus, ancanglah turut sabab ari anyian Aku arus numpang ka rumahnyu." 6Lalu, Zakheus pun langsung turut ba narimo Yesus dengan bersukacita/repo. 7Namun, takallo samuo urok'ng nanang hal ang'koo, ne'ido mulai garungut sambil bakato, "Io menjadi tamu ka rumoh urok'ng nang badoso."8Kamudian, Zakheus badiri lalu bakato ka Tuhan, "Tuhan, tananglah, saparo dari hartaku mao kubareato ka urok'ng sontok, kade aku yalewengan harta seko urok'ng, aku mao muang'ganoio 4 kali lipat." 9Maka, Yesus bakato ka Zakheus, "Pada ari anyian, kasalamatot dah atok atas rumoh(keluarga) anyian karano urok'ng anyian ugo anak Abraham. 10Sabab, Anak Manusio atok untu gago ba nyalamat'tot nang ilang." Hamba nang Setia ba Hamba nang Jahat11Samintaro ne'do nangarot samuae ang'koo, Yesus galanjut'tot sambil yarito'ot sabuoh perumpamaan karano Io dah samak ba Yerusalem sabab kareno ne'ido nyangko bahwa Kerajaan Allah mao atoko ancang. 12Oleh karano ang'koo, Io pun bakato, "Seko urok'ng bangsawan ampus ka nagari nang jauh untu diangkat menjadi rajo, lalu dah ako ang'koo io mao puok.13Kamudian, tuan ang'koo makomoan sapuluh urok'ng palayane sambil mare ne'ido duit samanyak 10 mina(sanilai 100 dinar). Katae ka ne'ido, 'Badagoklah pake duit anyian sampe aku puok.' 14Tapi ang'koo, urok'ng-urok'ng sabangsae negeti io lalu giriman perwakilan dah ako io barangkat untu bakato, 'Kami bai kade urok'ng anyian jadio rajo untu kami.' 15Dah ako dingangkat jadi rajo, bangsawan ang'koo puok lalu marintohot hamba-hamba nang dah io'mare duit ang'koo dinyaru gadap'io supayo io biso nahu'i sangape ayo kauntungan nang ne'ido namu dari badagok.16Pelayan nang pertama atok lalu bakato, 'Tuan, duit 1 mina anenyu ang'koo udoh gasilot 10 mina agi.' 17Rajo ang'koo bakato ka io, 'Gagas sidi, he kau hamba nang baik! Karano kau setia doop urusan(pakaro) nang kenek, kau pasti marintoh atas sapuluh koto.'18Pelayan nang kaduo pun atok lalu bakato, 'Tuan, duit 1 mina anenyu ang'koo udoh gasilot 5 mina.' 19Tarus, sang rajo bakato ka hamba ang'koo, 'Bakuasolah kau atas 5 koto.'20Salanjute, atoklah hamba nang seko agi lalu bakato, ',Tuan, anyian duit 1 mina anenyu nang aku nyimpan kadoop saput tangan(saput nang biasae di nyimpan ka kocek). 21Aku gai kakito sabab kito urok'ng nang karas. Kito gicok ameo nang ano suoh kito nyimpan ba manen ameo nang ano suoh kito tanam.'22Kamudian, rajo ang'koo bakato kaio, 'Aku mao gadilio kau sasuai ba pakata'atnyu, he kau hamba nang jahat! Jadi, kau nahu'i kade aku adalah urok'ng nang karas, nang gicok ameo nang ano suoh kunyimpan ba manen ameo nang ano aku tanam? 23Kade ja'koo, gameo kau ano nyimpan duitku ka tampat urok'ng mutar/nukar duit sehingga waktu aku puok, aku mao narimo'o duitku ang'koo sakaligus ba bungae?'24Lalu, rajo ang'koo bakato ka urok'ng-urok'ng nang badiri di kowo, 'Icok mina ang'koo kaio lalu bareotlah ka urok'ng nang ado ba 10 mina.' 25Tapi, ne'ido bakato ka sang rajo, 'Tuan, hamba ang'koo dah ado ba 10 mina.'26Jawab rajo ang'koo, 'Aku bakato kakau, satiap urok'ng nang bakado'ot mao di bare labih, tetapi dari urok'ng nang ano ado badameo pun, samuae nang iomiliki pasti diicok. 27Tapi ang'koo, mangana'i musuh-musuhku nang ano suko aku jadi'o rajo atas ne'ido, babolah ne'ido kasio tarus bunuhlah ne'ido ka depanku."' Yesus Dinyambut Sebagai Rajo28Dah ako Yesus ngato'ot hal-hal ang'koo, Io bajo'ot labih doho menuju Yerusalem.29Takallo Io dah nyampe ka samak kampok Betfage ba Betania, samak bukit banamo Bukit Zaitun, Io nyuruh duo urok'ng murid'Te. 30Kata-E ka ne'ido, "Ampuslah ka kampok nang ado ka depannyu ang'koo. Lalu, kade kau tamo ka naan, kau pasti nanang seko anak keledai nang tarikat ba nape suoh di naiki urok'ng. Lapasotlah anak keledai ang'koo lalu babolah kasio. 31Kade ado urok'ng batanyo kakau, 'Gameo kau nabanaan keledai ang'koo?',katotlah jaio: Tuhan mutuhoot'io."32Lalu, ampuslah kaduo murid nang Io-gutus ang'koo ba namuan sagalo sasuatue sabayo macam nang udoh Io-gato'ot ka ne'ido. 33Cakahan ne'ido galapasot anak keledai ang'koo, ampue batanyo ka ne'ido, "Gameo kito galapasot anak keledai ang'koo?" 34Ne'ido pun nyawab, "Tuhan malaruotio." 35Lalu, ne'ido nabanan anak keledai ang'koo ka Yesus lantas gako'ot bajue ka atas bahu keledai ang'koo, kamudian naikot Yesus ka atase. 36Takallo Yesus galalui marago, urok'ng-urok'ng gamparot bajue ka marago.37Lalu, takallo Yesus dah mangkin samak Yerusalem, ialah ka marago nang nurut dari arah bukit Zaitun, samuo pangikut-Te mulai memuji Allah dengan bersukacita ba suaro nang nyarek. Ne'ido basukur ka Allah atas samuo mukjizat nang dah ne'ido nanang. 38Ne'ido berseru, "Dibarakatilah Io nang atok sebagai Rajo kadoop namo Tuhan, damai sejahtera ka subayot ba kamuliaan ka tampat nang palingtinggi!" Mazmur 118:2639Labih dari seko urok'ng Farisi ampat ka'karumunan urok'ng manyak ang'koo bakato ka Yesus, "Guru, tagurlah murid-murid-Nyu." 40Akan tetapi, Yesus menjawab, "Aku bakato ka'kau, kade ne'ido diam, batu-batu anyianlah nang mao bakampak-kampakot." Yesus Nangisi Yerusalem41Waktu Yesus dah samak ka koto Yerusalem lalu nanang koto ang'koo, Io pun nangisi'io. 42Kata-E, "Sa'andae ari anyian kau nahu'i ameo nang gatangan damai sejahtera atasnyu. Akan tetapi, kanio hal ang'koo tersembunyi(nogari) dari matanyu.43Sabab pasti atok waktue takallo musuh-musuhnyu mao madirio tembok(benteng) penghalang kasakitarnyu ba gipo'o kau ka samuo pinjuru. 44Ne'ido mao garuntuhoto kau, kau ba anak-anaknyu nang ba lindung ka temboknyu(benteng). Lalu, ne'ido pasti ano yiso'ot sege batu pun tasusun ka atas batu nang lain ka doop'nyu sabab kau ano ganali takallo waktu Allah galayoi kau."Yesus Gusir Urok'ng-Urok'ng nang Bajualan ka Bait Allah45Salanjute, Yesus tamo ka Bait Allah ba mula'i gusir ku'aso urok'ng-urok'ng nang bajualan ka na'an. 46Kata'E ka ne'ido, "Ado tatulis: 'Rumoh-Ku mao jadio rumoh doa/basampok,' tetapi kito udoh nyadiot'iyo ngayo sarok parampok!"47Lalu, Yesus gajar ka Bait Allah satiap ari. Namun, imam-imam kapalo, ahli-ahli Taurat, ba para pamimpin bangso ang'koo gago caro untu munuho-Io. 48Tapi ang'koo, ne'ido ano nahu'i jamae galakuato io sabab samuo urok'ng memegang teguh pakato'ot Yesus.
Chapter 20Patanyaan manganai Kuaso Yesus

1Ka suatu ari, takallo Yesus cakahan gajari urok'ng manyak ka Bait Allah ba gabarot Injil, imam-imam kapalo ba ahli-ahli Taurat barage ba nang tuho-tuho atok ka-Io. 2Ne'ido bakato ka-Io, "Kato'otlah ka kami pake kuaso dameo'ke Kito galakuot jukut-jukut anyian? Ato, Kuaso anyian sape'ke nang mare-Kito?"3Jawab Yesus ka ne'ido, "Aku mao ugo batanyo'o sege patanyaan kakau. Jawablah Aku, 4dari mae'ke asal baptisan Yohanes? Ampat kasarugo ato ampat kamanusio?"5Ne'ido marundingan hal ang'koo ka antaro ne'ido sambil bakato, "Kade diri nyawab, 'ampat kasarugo,' Io pasti bakato, 'Kade ja'koo, gameo kau ano picayo ka Yohanes?' 6Tapi ang'koo, kade diri bakato, 'Ampat kamanusio,' samuo urok'ng pasti numbak diri sampe mati karano ne'ido yakin bahwa Yohanes adalah salah seko nabi."7Jadi, ne'ido pun nyawab bahwa ne'ido ano nahu'i dari mae baptisan ang'koo barasal. 8Kamudian, Yesus bakato ka ne'ido, "Kade ja'koo, Aku bai ugo mare kito nahu'i pake kuaso dameoke Aku galakuot hal-hal anyian." Paraumpamaan mangana'i para Panyewo Kabon Anggur9Lalu, Yesus nyarito'ot paraumpamaan anyian ka urok'ng manyak, "Ado seko urok'ng nang nanami sabidang kabon anggur lalu nyewo'ot io ka para petani, lalu ampus ka nagari nang jauh untu waktu nang lamo. 10Waktu musim panen atok, io nyuruh seko urok'ng palayane ampus ka petani-petani ang'koo supayo ne'ido mare'ot ka-io sabagan dari asil kabon anggur ang'koo. Tapi ko'o, para petani ang'koo mangkongi pelayan ko'o sambil nyuruh-io dari ba kokot kosong(ano nabanan dameo-dameo).11Lalu io pun nyuruh palayan nang lain, tapi petani-petani ang'koo ugo mangkongi palayan nang'koo ba memperlakukan-io dengan hina, lalu nyuruh-io dari ba kokot kosong(ano nabanan dameo-dameo). 12Tarus, ampu kabon anggur ang'koo nyuruh palayan katiga ka para petani ang'koo, tapi petani-petani ang'koo ugo guka'i pelayan nang seko anyian ba nyuruh-io kauas.13Ampu kabon ang'koo pun bakato, 'Ameo nang arus aku lakuot? Aku mao nyuruho anakku nang kugasihi, mungkin ne'ido mao gormati-io(matabeot-io),' 14Takallo para patani ang'koo nanang anak ampu kabon, ne'ido bapakat seko ba nang lain, 'Io adalah ahli waris ampu kabon anggur anyian, je diri munuh io supayo warisane jadi milik diri!'15Kamudian, ne'ido pun nabakot anak ang'koo ka uas dari kabon anggur tarus munuh'io. Lalu dameo nang mao dilakuot si ampu kabon anggur ang'koo ka ne'ido? 16Io mao atok ba mina'asoto patani-patani ang'koo, lalu yewo'oto kabonne ka urok'ng lain." Takallo urok'ng manyak nangar parumpamaan anyian, ne'ido bakato, "Ialah hal yian sampe terjadi!"17Tapi ang'koo, Yesus nanang ne'ido lalu bakato, "Kade ja'koo, ameo'ke arti ayat anyian: 'Batu nang di buok si tukang bangunan dah jadi batu panjuru'?Mazmur 118:22 18Satiap urok'ng nang janto ka atas batu ang'koo pasti ancur bakapik-kapik ba sape pun nang tatimpo batu ang'koo pasti lalo!"19Takallo ahli-ahli Taurat ba para imam kapalo nyadari bahwa paraumpamaan ang'koo bakato mangana'i ne'ido, ne'ido mao nangkapo Yesus saat ang'koo ugo. Tapi ko'o, ne'ido gai ka urok'ng manyak. Patanyaan manganai Mayaro Paja. 20Salanjute, para ahli Taurat gawasi Yesus ba girim labih dari seko urok'ng mato-mato nang puro-puro tulus supayo ne'ido biso nyebak Yesus ba patanyaan supayo ne'ido biso nangkapo-Io pake pakataat'E sorok lalu nyarohoto Io ka doop kuaso ba wewenang(hak) gubernur.21Urok'ng-urok'ng suruhot ang'koo pun batanyo ka Yesus, "Guru, kami nahu'i bahwa Kito gato'ot ba gajarot nang banar. Kito ugo ano medo-medo'ot urok'ng, tapi gajarot marago Allah doop kabanarot. 22Bisoke kami dimuihot(diijinan) mayar pajak ka Kaisar ato ano?"23Tapi ang'koo, Yesus nahu'i kalicikan ne'ido lalu bakato ka ne'ido, 24"Cobo pagariot ka-Aku sakapik dinar. Gambar ba tulisan sape'ke nang ado ka duit ang'koo?" Ne'ido nyawab, "Gambar ba tulisan Kaisar."25Maka, Yesus ba kato ka ne'ido, "Kade ja'koo, bareotlah ka Kaisar ameo nang menjadi milik(hak) Kaisar, lalu bareotlah ka Allah ameo nang menjadi milik(hak)bAllah." 26Macam ja'koo, urok'ng-urok'ng ang'koo ano biso nyabak Yesus pake pakataat'E sorok ka depan urok'ngmanyak; ne'ido heran atas jawaban'Ne lalu tadiam. Patanyaan Urok'ng Saduki27Kamudian, atoklah kan Yesus labih dari seko urok'ng Saduki, ialah golongan nang ano micaya'ai adae kebangkitan, lalu batanyo ka-Io, 28"Guru, Musa nulisot untu diri, kade seko urok'ng angaki mati, sadangkan io ado bamabiak(bini) lalu ano baranak, kamaru angaki'e arus manganten'i janda kamaru'e ang'koo lalu gidupot(narusot) katurunan bagi'e.29Jaio, ado tujuh urok'ng adi-baradi. Adi-baradi nang pertama panganten, tapi mati ano baranak. 30Kamudian, adi-baradi nang kaduo mangantenni ambini ang'koo lalu mati ugo ano baranak. 31Lalu, adi-baradie nang katiga mangantenni ambini ang'koo lantas hal anyian terjadi sampe ka adi-baradie nang katujuh, tapi ne'ido samuae mati ano ado baranak. 32 Pada akire, nangbini ang'koo mati ugo. 33Oleh karano ang'koo, ka ari penghakiman, sape'ke nang mao jadi aki dari ambini ang'koo karano katujuh adi-baradi ang'koo siang mangantenni'io?"34Jawab Yesus ka ne'ido, "Urok'ng-urok'ng ka zaman anyian panganten ba dipangantenni, 35tetapi urok'ng-urok'ng nang diganggap cocok untu namuo bagian ka dunio barikute, ba kadoop kebangkitan dari antaro urok'ng mati, ano akan panganten ba dipangantenni. 36Ne'ido ano biso mati agi karano ne'ido sabayo ba para malaikat. Ne'ido adalah anak-anak Allah karano ne'ido udoh dimangkitot dari kematian.37Musa bahkan dah nunjuk'kot mangana'i bangkite urok'ng-urok'ng mati kadoop bagian nang mencatat mangana'i samak duri nang katunuan. Doop bagian ang'koo, Tuhan dimadoh'hot sebagai 'Allah Abraham, Allah Ishak, ba Allah Yakub.' 38Io buke Allah urok'ng mati tapi Allah urok'ng nang idup, karano samuo urok'ng idup ka adapan-Ne.39Dahako ang'koo, labih dari seko ahli Taurat bakato, "Guru, jawaban-Nyu pas." 40Lalu, dah ano ado agi urok'ng nang barani gajuot pertanyaan ka-Io.

Kristus adalah Tuhan

41Kamudian, Yesus bakato ka ne'ido, "Jamae biso urok'ng-urok'ng bakato bahwa Kristus adalah Anak Daud? 42Padahal kadoop kitab Mazmur, Daud sandiri bakato, 'Tuhan Allah bakato ka Tuanku, " Duduklah ka sabaloh kanan-Ku, 43sampe Aku nampat'tot musuh-musuh-Nyu ka baboh paha-Nyu. "'Mazmur 110;1 44Kade Daud madohot Kristus sebagai 'Tuan,' jamae mungkin Kristus adalah anak Daud?" Paringatan untu Ba'ati-ati terhadap Ahli Taurat45Takallo urok'ng manyak nangarot, Yesus bakato ka murid-murid-Te, 46"Ba'ati-atilah ka ahli Taurat nang suko bajo'ot-jo'ot pake juboh kanyok, suko dihormati urok'ng ka pasar, nang suko duduk ka tampat tinggi ka sinagoge-sinagoge(tampat sambayang) ba katampat terhormat ka gawe-gawe. 47Ne'ido garampas rumoh-rumoh para jande lalu badoa(basampok) kanyok-kanyok supayo ditanang urok'ng. Urok'ng-urok'ng macam anyian pasti mao narimo ukuman nang labih barat."
Chapter 21Persembahan Seko urok'ng Jande

1Takallo Yesus ningawo ka atas, Io nanang labih dari seko urok'ng kayo namaan persembahan'ne ka kotak persembahaan. 2Io ugo nanang seko urok'ng jande sontok namaan 2 kapik duit tembaga. 3Yesus bakato, "Aku bakato nang sasidie ka'kau, jande sontok anyian mareot labih manyak dari pado samua'e urok'ng kayo ang'koo. 4Sabab, ne'ido mare persembahaan dari kalabih'ate, tetapi jande anyian mare persembahaan dari kakurangan'ne, ialah samuae nang ado ka'io untu ngalanjutot idup." Tando-Tando Akhir Zaman5Labih dari seko murid takallo cakahaan ngato'ot manganaai Bait Allah nang dingias pake batu-batu indah ba persembahaan-persembahaan, Yesus bakato, 6"Mao atok waktue, samuo urok'ng nang kau nanang anyian mao diancurot. Ano ado sege pun batu nang badiri ka atas batu nang lain ano ado nang ano diroro'oto."7Lalu, para murid ba tanyo ka-Io, "Guru, kamie jukut ang'ko mao terjadi? ba ameo tando-tando bahwa samuo ang'koo pasti terjadi?" 8Jawab Yesus, "Baati-atilah supayo kau ano disasatot sabab manyak urok'ng mao atok pake nama-Ku lalu bakato, 'Akulah Io, ba 'Waktue dah samak,'Usohlah kito nuna'an ne'ido. 9Tapi ang'koo, takallo kito nangar manganaai paparangan ba pabarontakaan, usohlah kau ga'i karano hal-hal ang'koo memang arus terjadi labih doho, tapi kasudahane(akhire) ano mudoh ancang ato."10Kamudian Yesus bakato ka ne'ido, "Bangso mao bangkit malawan bangso ba karajaan mao bangkit malawan karajaan. 11Mao terjadi gempa bumi dahsyat, bencana kaparot, lalu bamacam-macam panyakit ka manyak tampat. Mao muok'ko ugo paristiwa-paristiwa nang magai'i ba tando-tando ayo dari angit.12Namun, sanape samuae anyian terjadi, urok'ng-urok'ng mao nangkapo ba nganiayo kau. Ne'ido mao nyarohoto kau ka sinagoge-sinagoge ne'ido ba nama'ano kau ka doop pinjaro-pinjaro. Ne'ido mao ugo nabanan'no kau gadap para rajo ba gubernur oleh karano nama-Ku. 13Namun, hal anyian mao menjadi kesempatan baginyu untu basaksi.14Oleh karano ang'koo, tatap'potlah atinyu untu ano mikiri ameo nang mao kau kato'ot untu melo diri, 15sabab Aku mao mareo pakato'ot ba kabijaksanaan ka kau nang ano biso dilawan ba ditantok oleh musuh-musuhnyu.16Kau mao diianati oleh urok'ng tuhanyu, kamaru angaki-angakinyu, kaluarganyu, ba ayuk-ayuknyu, lalu ne'ido mao munuho labih dari seko urok'ng ka antaronyu. 17Kau pasti ditegeti oleh samuo urok'ng karano nama-Ku. 18Tapi ang'koo, ano salembar bu'uk pun dari kapalanyu nang mao janto. 19Barakat katabahannyu, kau mao namuo idupnyu." Pemberitahuan mangana'i Ancure Yerusalem20"Tapi ang'koo, takallo kau nanang kata Yerusalem digapong(digipo) oleh pasukan-pasukan saridadu, kau pasti nahu'i bahwa kehancurane dah samak. 21Pada waktu Ko'o, urok'ng-urok'ng nang ado ka wilayah Yudea arus badariati ka bukit, urok'ng-urok'ng nang ado ka doop kota arus dari kauar kota, lalu urok'ng-urok'ng nang ado ka desa-desa ano biso ta'amo ka kota Yerusalem. 22Angkolah ari-ari penghukuman supayo samuo hal nang dah tatulis diganapi.23Celakalah nangbini-bini nang cakahaan babuntik ba nyusui pada waktu ang'koo sabab mao terjadi kasusohoot nang luar biaso ka nagari anyian, ba bero nang ayo ka bangsa anyian. 24Ne'ido mao dibunuh pake pedang lalu ditawan oleh bangsa-bangsa. Kota Yerusalem mao dikuasai bangsa-bangsa asing(lain) sampe masa kejayaan bangsa-bangsa ang'koo abis."Atak'ke Anak Manusio doop Kemuliaan25Mao ado tando-tando ka mata'ari, buot, ba bintok-bintok. Ka bumi, bangsa-bangsa pasti ga'i sambil kabingungan oleh guruh ba daru ombak. 26Urok'ng-urok'ng pasti pingsan karano kaga'ianan ba gantiot akan hal-hal nang mao terjadi ka bumi anyian sabab samuo kuaso nang ado ka angit mao diguncok'ko.27Kamudian, ne'ido mao nanang Anak Manusio atok kadoop awan pake kuaso ba kemuliaan nang ayo. 28Apabila hal-hal anyian mulai terjadi, badirilah ba angkatlah kapalanyu karano waktu pembebasanyu dah samak." Perumpamaan Kayu Aro29Kamudian Yesus yarito'ot sege perumpamaan ka ne'ido: "Tananglah kayu aro ba samuo kayu nang lain. 30Apabila kayu-kayu ang'ko gauarot dauk-dauk'ke, kau pasti garati ba nahu'i bahwa musim darok dah samak. 31Ja'koo ugo apabila kau nanang samuae ang'ko terjadi, kau pasti nahu'i bahwa Kerajaan Allah dah samak.32Sasungguhe Aku bakato kakau, generasi anyian ano akan mati sampe samuo hal anyian terjadi. 33Angit ba bumi mao ilang, tetapi pakataat-Ku ano akan berlalu." Siap Sedialah Satiap Saat34Baati-atilah supayo atinyu ano dipangaruhi ba kamaoan untu bapesta, mabuk-mabukan, kuatir kaidup. Lalu, ari ang'koo mao atok atasnyu macam parangkap. 35Sabab, ari ang'koo mao atok ka atas samuae nang diop ka saluruh permukaan bumi anyian.36Bajago-jagolah satiap waktu sambil sega basampok(badoa) supayo kau namu kakuatan untu gapasot diri dari samuo hal nang mao terjadi ang'koo ba untu badiri ka adapot Anak Manusio."37Waktu siok ari, Yesus gajar urok'ng manyak ka halaman Bait Allah, tetapi waktu ari ma'am Io ningoot kota lalu bamaam ka Bukit Zaitun. 38Ba, op'pe, samuo urok'ng atok ka-Io ka doop Bait Suci untu nangarot'to-Io.
Chapter 22Rencana untu Munuho Yesus

1Ari rayo Roti Ano Baragi nang dinyabut(dikanal) ari Paskah dah samak. 2Imam-imam kapalo ba ahli-ahli Taurat ngago caro untu munuho Yesus, karano ne'ido ga'i ka urok'ng manyak. Panghianatan Yudas3Kamudian, tamolah Setan ka doop Yudas, nang dinyabut Iskariot. Io adalah salah seko dari kaduo balas murid. 4Maka, ampuslah Yudas lalu bapakat ba imam-imam kapalo ba pegawai Bait Allah mangana'i jamae cara'e io biso nyarohot Yesus ka ne'ido.5Lantas, karepo'otlah ne'ido lalu sapakat untu mare'o io duit. 6Maka, Yudas satuju lalu mulai ngago kesempatan untu nyarohoto Yesus ka ne'ido waktu ano ado ba urok'ng manyak.Hidangan Paskah7Kamudian, tibalah ari rayo Roti Ano Baragi, ang'kolah waktu untu mempersembahakan anak domba Paskah. 8pada waktu ko'o, Yesus nyuruh Petrus ba Yohanes, kata-E, "Ampus lalu siap'potlah makanan Paskah untu diri makot." 9Kato ne'ido ka Yesus, "Ka maeke Kito mao supayo kami nyiap'poto io?"10Jawab Yesus ka ne'ido, "Takallo kau dah tamo ka kota, kau pasti batamu ba seko urok'ng angaki nang nabanan kendi; tuna'anlah io ka rumoh nang mao io tamai, 11lalu kato'otlah ka ampu rumoh ang'koo, 'Guru batanyo ka kau: Di maeke ruang tamu tampat Aku biso makot Paskah ba murid-murid-Ku?'12Tarus, io pasti nojokot kakau sege ruangan ayo ka lante atas, nang parabotane dah siap. Siapotlah makanan untu diri ka naan." 13Lalu, Petrus ba Yohanes ampus lantas namu'i samuae terjadi saparati nang digato'ot Yesus lalu ne'ido pun nyiapot makanan Paskah. Perjamuan Paskah14Takallo waktu'e dah sampe, Yesus ba para rasul duduk makot ka sakaliling mejo. 15Kamudian, Yesus bakato ka ne'ido, "Aku sidi mao makot hidangan Paskah anyian ba kito, sanape Aku mandarita. 16Sabab Aku bakato kakito, Aku ano biso makoto'io agi sampe jukut anyian diganapi kadoop Kerajaan Allah."17Lalu, Yesus gicok galas(cangkir) baisi anggur tarus mengucap syukur, kamudian bakato, "Icoklah galas(cangkir) anyian lalu dibagiotlah ka antaro kito. 18Sabab, Aku bakato kakito bahwa mulai kanio Aku ano agi yocok anggur sampe kerajaan Allah atok."19Kamudian, Yesus gicok roti lalu mengucap syukur, Io macoh-macohot roti ang'koo tarus mareot'io ka ne'ido sambil bakato, "Roti anyian adalah tubuh-Ku nang dimareot ka'kau; lakuotlah anyian sebagai paringatan untu Aku." 20Ja'koo ugo, dah ako makot, Yesus gicok galas(cangkir) anggur lalu bakato, "Galas(cangkir) nang dinuangan ka'kau anyian adalah Perjanjian barahu kadoop darah-Ku. Pemberitahuan manganai Urok'ng nang Nyarohot Yesus21Tapi ang'koo, tananglah, kokot urok'ng nang mao nyarohoto Aku ado sabayo-bayo ba Aku ka mejo anyian. 22Sabab, Anak Manusio mao ampus pake caro macam nang udoh dinantuot(dinatap'pot), tetapi cilakolah urok'ng nang nyarohot Io!" 23Murid-murid-Te batanyo seko ka nang lain manganai sape ka antaro ne'ido nang mao galakuot'io. Jadilah Urok'ng nang Ngalayani24Patangkarot terjadi ugo ka antaro para rasul manganai sapeke ka antaro ne'ido nang dianggap paling ayo. 25Tapi ang'koo, Yesus bakato ka ne'ido, "Rajo-rajo bangsa nang ano nahu'i Tuhan berkuasa atas rakyat'te, ba urok'ng-urok'ng nang berkuasa atas rajo-rajo ang'koo dimadoh 'Palindung Rakyat.'26Namun, kau usoh macam ang'koo. Sabalike, nang paling ayo ka antaro kito arus batindak sarupo nang paling kenek, lalu pamimpin arus menjadi sarupo pelayan. 27Sape nang paling ayo, urok'ng nang duduk makot ato nang galayani? Buke'ke urok'ng nang duduk makot? Namun, Aku ado ka tangoh-tangohnyu sebaga urok'ng nang galayani.28Kau adalah urok'ng-urok'ng nang sega ba-Aku doop pencobaan-pencobaan-Ku. 29Karano ang'koo, Aku mareot ka'kau sabuoh kerajaan, macam nang dimareot Bapo-Ku ka-Aku, 30supayo kau biso makot ba nyocok samejo ba-Aku kadoop kerajaan-Ku. Lalu, kau mao duduk ka atas takhta untu ngakimi kaduo balas suku Israel." Petrus pasti Anogakui Yesus31"Simon, Simon, dangarot Aku. Setan menuntun untu nampi'o kau macam gandum, 32tetapi Aku udoh basampok untu kau supayo imannyu ano kaloh. Lalu, dahako kau batobat, kuat'totlah kamaru-kamarunyu."33Tapi, Petrus bakato ka Yesus, "Tuhan, aku siap dipinjaro bahkan mati ba-Kito!" 34Jawab Yesus ka io, "Aku bakato kakau, Petrus, ari anyian manok angaki ano gokok'ko sanape tiga kai kau anogako bahwa kau ganali Aku." Basiap-Siaplah Ngadapi Kasulitan35Kamudian, Yesus batanyo ka para murid, "Takallo Aku mengutus(nyuruh) kau tampa babahato duit, tas, ato sandal, apakah kau kakurangan sasuatu?" Jawab ne'ido, "Ano." 36Kata-E ka ne'ido, "Tapi kanio, sape pun nang ado babahato duit ato tas, tabananlah. Ba, sape nang ano ado baiso, biarlah io yuo jubah'e lalu mali iso.37Sabab, Aku bakato ka kau bahwa ameo nang tatulis kadoop Kitab Suci anyian arus diganapi ka doop Aku, Io mao digabungan ba urok'ng-urok'ng badoso.'Yesaya 53:12 Sabab, nang tatulis manganai Aku cakahaan terjadi kanio." 38Lalu ne'ido bakato, "Tananglah Tuhan, ka sio ado duo iso." Tarus, Yesus bakato ka ne'ido, "Ang'koo cukup." Yesus Basampok ka Taman Getsemani39Kamudian, Yesus kauas lalu ampus macam ka Bukit Zaitun sarupo nang biaso Io galakuot; ba murid-murid-Te ampus ugo nuna'an Io. 40Takallo Yesus yampe ka tampat ang'koo, Io bakato ka ne'ido, "Basampoklah supayo kau ano tamo ka doop pencobaan."41Kamudian, Yesus menjauhkan diri dari ne'ido kiro-kiro sejauh sapanabak batu(15 meter), lalu balutut sambil basampok, 42"Bapo, kade Kito mao, icoklah galas anyian dari-Ku. Tapi ang'koo, usohlah kamaoan-Ku nang terjadi, melainkan kamaoan-Nyu."43Dah ako ang'koo, salah seko malaikat dari sarugo magariot diri ka-Io sambil guat'tot-Io. 44Ba, kadoop pandaritaan-Ne, Io basampok labih sunguh-sunguh agi; pauh-He macam sarupo tetesot daroh nang tetep ka tanoh.45Takallo Yesus a'ko basampok, Io ampus ka murid-murid-Te lalu napati ne'ido cakahan tidur karano basadih. 46Yesus bakato ka ne'ido, "Gameo kito tidur? Umpat lalu basampoklah supay kito ano tamo ka doop pencobaan." Yesus Dinangkap47Takallo Yesus masih bakato, atoklah sarombongan urok'ng; ba io nang dinyabut Yidas, salah seko dari kaduo balas murid ang'koo, gapalai ne'ido. Lalu, Yudas yamaki Yesus untu gidung'go-Io. 48Tapi ang'koo, Yesus bakato kaio, "Yudas, apakah kau yarohot Anak Manusio pake idung?"49Takallo murid-murid nang badiri kasakaliling-Ge nanang ameo nang mao terjadi, ne'ido bakato, "Tuhan, aruske kami yarang pake iso?" 50Kamudian, salah seko dari para murid ang'koo yarang palayan Imam Agung tarus marok tarenyek kanan'ne. 51Tapi ang'koo Yesus bakato, "Udoh, cukup!" Lalu, Yesus yameh tarenyek palayan ang'koo ba nyamuhot'io.52Kamudian, Yesus bakato ka imam-imam kapalo, kapalo pangawal Bait Allah, ba nangtuho-tuho nang atok nangkapo-Io, "Gameo kito samuae atok pake iso ba pentongan seolah-olah mao nangkapo parampok? 53takallo Aku ba kito ka Bait Allah satiap ari, kito ano nangkap Aku. Namun, anyianlah waktue untunyu ba kuaso untu kegelapan." Petrus Anogakoi Yesus54Dahako nangkap-Io, urok'ng-urok'ng ang'koo pun mengiring ba nabanan Yesus ka rumoh imam ayo. Tapi ang'koo, Petrus nuna'an ne'ido dari jauh. 55Lalu dahako urok'ng-urok'ng ang'koo gidupot api ka tangoh-tangoh halaman sambil sabayo-bayo duduk, Petrus duduk ugo ka antaro ne'ido.56Namun, salah seko pelayan nambini nang nanang Petrus duduk ka samak perapian ang'koo maratiot muho Petrus lalu bakato, "Urok'ng anyin ugo sabayo-bayo ba-Io." 57Akan tetapi, Petrus ano gako, kata'e, "He nangbini, aku ano nahui ka-Io." 58Ano lamo kamudian, salah seko nang lain nanang'io lalu bakato, "Kau ugo salah seko dari ne'ido!" Namun Petrus bakto, "Ano, aku buke salah seko dari ne'ido!"59Kiro-kiro sajam kamudian, salah seko nang lain bakato agi dengan yakin, "Pasti urok'ng anyian ugo sabayo-bayo ba-Io, sabab io ugo urok'ng Galilea." 60Tapi ang'koo, Petrus bakato, "Aku ano nahui ameo nang kau gato'ot!" waktu ang'koo ugo, sa'agi Petrus masih bakato, gokoklah manok angaki.61Lalu, bapalinglah Yesus sambil nanang Petrus. Kamudian, Petrus taringat manganai pakato'ot Yesus, bahwa Io bakato ka'io, "Sanape manok angaki bakokok ari anyian, kau ano gakui Aku samanyak tiga kai." 62Kamudian Petrus ampus ka uas tarus nangis dengan amat sadih. Penjaga Menganiaya Yesus63Urok'ng-urok'ng nang nahan Yesus mulai mengejek(menghina) ba mangkongi-Io. 64Ne'ido nutup mata-E lalu bakato, "Bernubuatlah! Sape nang mangkongi Kito?" 65Ne'ido ugo gato'ot manyak hal lain nang nantok-Io dengan menghina-Io. Yesus ka Hadapot Pamimpin Yahudi66Ari ampagi'e, tuho-tuho pamimpin Yahudi, imam-imam kapalo, ba ahli-ahli Taurat bakomo lalu ne'ido nabanan Yesus ka Mahkamah Agama. 67Ne'ido bakato, "Kade Kito adalah Mesias, kato'otlah ka kami." Namun Yesus bakato ka ne'ido, "Kade Aku mare kau nahui, kau ano akan picayo ka-Aku. 68Lalu kade Aku batanyo ka'kau, kau ano akan menjawab.69Tapi ang'koo, mulai kanio Anak Manusio mao duduk ka sabaloh kanan Allah nang Mahakuaso." 70Samuae ne'ido bakato, "Kade ja'koo, apakah Kito Anak Allah?" Yesus nyawab ne'ido, "kaulah nang gato'ot bahwa Akulah Io." 71Kamudian ne'ido bakato, "Kesaksian dameo agi nang diri butuh'hot? Diri udoh nangarotio sandiri ampat ka mo'ot-Te!"
Chapter 23Yesus Dinabanan ka Pilatus

1Kamudian, saluruh urok'ng ang'koo badiri sambil nabanan Yesus ka hadapot Pilatus. 2Lalu, ne'ido mulai nuduh Yesus sambil bakato, "Kami namu'i Urok'ng anyian yasatot bangso kami ba merai kami untu mayar pajak ka Kaisar, sarato ngato'ot bahwa Io adalah Kristus, salah seko Rajo."3Pilatus batanyo ka Yesus, "Apakah Kito Rajo urok'ng Yahudi?" Yesus nyawab, "Ang'koo nang kau gato'ot." 4Salanjute, Pilatus bakato ka imam-imam kapalo ba urok'ng manyak, "Aku ano namui kasalohot ka Urok'ng anyian." 5Tapi ang'koo, ne'ido nuntut sambil gampak sidi yarek, "Io ngasut urok'ng-urok'ng pake ajaran-Ne ka saluruh wilayoh Yudea mulai dari Galilea sampe ka sio!" Yesus Dinabanan ka Herodes6Takallo Pilatus nangar hal ang'koo, io batanyo apakah Yesus urok'ng Galilea. 7Lalu, dahako io nahui bahwa Yesus barasal dari wilayoh kakuasaan Herodes, Pilatus pun girim Yesus ka Herodes nang waktu ang'koo cakahaan ado ka Kota Yerusalem.8Takallo Herodes nanang Yesus, io karepo'ot sidi. Io dah lamo mao batamu ba-Io karano io dah nangar manyak hal manganaai Yesus sabab io ba'arap biso nanang suatu mujizat nang digalaku'ot oleh Yesus. 9Lalu, Herodes gaju'ot manyak pertanyaan ka Yesus, tetapi Yesus ano mare jawaban ameo pun ka'io. 10Imam-imam kapalo ba ahli-ahli Taurat nang badiri ka na'an nuduh Yesus dengan amat sengit.11Bahkan, Herodes ba para saridadue ugo garandohot ba mengejek Yesus. dahako ang'koo, ne'ido makeot juboh nang gagas lalu girim-Io puok ka Pilatus. 12gi'de, Pilatus ba Herodes sega bamusuhot, tetapi ka ari ang'koo ne'ido barayuk. Pilatus Gagal Mebasot Yesus13Salanjute, Pilatus gomoan imam-imam kapalo, para pamimpin Yahudi, ba urok'ng manyak, 14lalu bakato ka ne'ido, "Kito nabanan Urok'ng anyian ka'aku sebagai seko urok'ng nang yasat'tot urok'ng manyak. Tapi ang'koo, takallo aku gadili-Io ka hadapotnyu, aku ano namui kasalohot macam nang kito nuduhot ka-Io.15Herodes ano ugo namui salah-He sehingga ia girim Urok'ng anyian muok ka diri. Tananglah, Io ano galakuot kasalahot nang sapadan namu'o ukuman mati. 16Karano ang'koo, dahako aku garongoi-Io, aku mao galapasot-Io." 17(Ka tiap ari rayo Paskha, Pilatus arus mebasot seko urok'ng tahanan untu urok'ng manyak.)18Akan tetapi, urok'ng manyak ang'koo gampak barage-rage, "Singkirotlah Urok'ng anyian! Lapasotlah Barabas untu kami!" 19(Barabas adalah seko urok'ng nang diminjaro karano talibat doop pamberontakan ka koto ba ugo galakuot pambunuhan.)20Karano Pilatus mao gapasato Yesus, maka sakai agi io bakato ka urok'ng manyak. 21Akan tetapi, ne'ido masih bagampak'kot, "Salip'pot Io! Salip'pot Io!" 22Untu katiga kai'e Petrus batanyo ka ne'ido, "Gameo? Kajahat'tot dameo nang digalakuot Urok'ng anyian? Io ano basaloh. Aku ano namui kasalohot ameo pun ka-Io nang sapadan narimo ukuman mati. Karano ang'koo, aku mao garongoio-Io lalu gapasato-Io."23Namun, ne'ido tatap bakaras ba pake suaro nyarek supayo Yesus disalip'pot. Lalu, suaro ne'ido pun manang. 24Akhire, Pilatus mutusot untu nuruti kamaoan ne'ido. 25Io mebasot urok'ng nang diminto samuae urok'ng manyak, nang diminjaro karano galakuot pamberontakan(mambelot) ba pambunuhan. Tapi ang'koo, yarohot Yesus atas kamaoan ne'ido. Yesus Dinyalipot26Takallo para saridadu nabanan Yesus ampus, ne'ido nahan ugo seko urok'ng, iolah Simon dari Kirene nang baru atok dari desa. Para saridadu gako'ot salib Yesus ka bahue lalu yuruhio mikut salib ang'koo ka balakang Yesus.27Manyak urok'ng nang nuna'an Yesus, lalu ka antaro ne'ido ado nanbini-bini nang batangisot ba garatapi Io. 28Akan tetapi, Yesus mamalek ka ne'ido lalu bakto, "He putri-putri Yerusalem, usoh kito nangisi Aku. Tangisilah dirinyu sandiri ba anak-anaknyu.29Akan sampe waktue takallo urok'ng-urok'ng mao bakato, 'Berbahagialah nangbini-bini nang mandul, ba nang rahim'me ano suoh maranakot kamudo, lantas nang susu'e ano suoh nyusui.' 30Pada waktu ang'koo ne'ido pasti bakato ka gunung-gunung. 'Jantolah ka atas kami!' ba ka bukit-bukit, 'Timbunlah kami' 31Sabab, apabila ne'ido galakuot hal-hal anyian takallo kayu masih idup, ameo nang mao terjadi takallo kayu ang'koo karik?"32Ado ugo duo urok'ng penjahat nang dinabanan untu diukum mati barage-rage Yesus.33Takallo ne'ido sampe ka sabuoh tampat nang banamo "Tangkorak," para saridadu nyalip'pot Yesus barage kaduo penjahat ang'koo, seko urok'ng ka sabaloh kanan-Ne lalu seko urok'ng agi ka sabaloh kebo-E. 34Kamudian Yesus bakato, "Ya Bapo, ampunilah ne'ido, karano ne'ido ano nahui ameo nang ne'ido galakuot." Lalu para saridadu nabak'kot undi(jukut) untu magi-magio baju-E ka antaro ne'ido35Urok'ng manyak nang badiri ka na'an yaksiot samua'e, tetapi para pamimpin Yahudi mengejek(golo) Yesus sambil tatawo goloan. Ne'ido bakato, "Io yalamatot urok'ng lain, jadi biarot Io yalamatot diri-E sandiri kade Io adalah Kristus, nang dimilih oleh Allah!"36Para saridadu mengejek(goloan) Io ugo, lalu ne'ido atok ba nawarot anggur masam ka-Io, 37lalu bakato, "Kade Kito Rajo urok'ng Yahudi, salamat'totlah diri-Nyu sandiri" 38Ba, ado ugo suatu tulisan ka atas-Se: "Anyianlah Rajo Urok'ng Yahudi."39Salah seko dari penjahat nang bagantuk ka na'an menghina Yesus, katae, "Buke'ke Kito Kristus? Salamat'totlah diri-Nyu ba kami!" 40Akan tetapi, penjahat nang lainne nagur io lalu bakato, "Anoke kau gai ka Allah sabab kau ugo narimo ukuman nang sabayo? 41Diri memang dah saharuse narimo sapadan ba ameo nang udoh diri perbuat, tetapi Urok'ng anyian ano galakuot kasalah'hot ameo pun."42Lalu, io bakato ka Yesus, "Au Yesus, ingatlah aku takallo Kito tamo ka doop karajaan-Nyu." 43Kamudian Yesus bakato ka'io, "Aku bakato nang sasidie ka'kau, ari anyian ugo kau mao sabayo-bayo Aku ka doop Firdaus." Matie Yesus44Waktu ang'koo sakitar jam 12 siok, saluruh daerah ang'koo dinutupi galap sampe jam 3 gumare 45karano mataari menjadi galap lalu tirai kadoop Bait Allah rantak menjadi 2 bagian.46Lalu Yesus gampak ba suaro yarek, "Au Bapo, ka doop kokot-Nyu Kusarohot nyawo-Ku." Dahako ngato'ot ang'koo, Yesus mengembuskan sengat-Te nang terakhir. 47Takallo kapalo pasukan nanang ameo nang dah terjadi, io mulio'ot Allah lalu bakto, "Sungguh,Urok'ng anyian ano basaloh!"48Takallo urok'ng manyak nang atok barage-rage untu nanang kejadian ang'koo yaksiot ameo nang terjadi, ne'ido puok sambil mangkong-mangkong dadae. 49Samuo nang ganal Yesus ba labih dari seko nangbini nang udoh nuna'an-Io dari Galilea badidi jauh-jauh sambil yaksiot hal-hal anyian. Yesus Dinyubur50Ado seko urok'ng angaki banamo Yusuf, anggoto Dewan Panasehat, urok'ng nang baik ba nanggagas. 51(Io sandiri ano yatujui kaputusan ba tindakan ne'ido). Yusuf barasal dari koto Arimatea, sabuoh koto urok'ng Yahudi. Io ugo seko urok'ng nang nunggu-nunggu Karajaan Allah.52Io ampus ka Pilatus lalu minto bangke Yesus. 53Tarus, io pun nurunan bangke Yesus dari kayu salib lalu mungkusio pake kain(saput) linen. Dahako ang'koo, io guringan-Io kadoop sege kuburan nang dimahat ka bukit batu. Ka na'an, nape ado seko urok'ng pun nang diguringan.54Ari ang'koo ialah Ari Persiapan, ba ari Sabat ampir mao dimulai. 55Nangbini-bini nang atok barage Yesus dari Galilea nuna'an Yusuf. Ne'ido nanang kuburan ang'koo ba macam'mae bangke Yesus diguringan ka doop'pe. 56Dahako ang'koo, ne'ido puok tarus nyiapot rampoh-rampoh ba minyak untu me'esi bangke Yesus. Ka ari Sabat ne'ido beristirahat sasuai ba ukum Taurat Musa.
Chapter 24Barito Bangkite Yesus

1Ka ari pertama minggu ang'koo, takallo ari masih o'op sidi, nangbini-bini ang'koo ampus ka kuburan Yesus sambil nabanan rampoh-rampoh nang dah ne'ido yiapot. 2Lalu ne'ido napati batu ayo udoh taguling dari kuburan. 3Tapi ang'koo, waktu ne'ido tamo, ne'ido ano namui bangke Tuhan Yesus.4Takallo ne'ido masih taheran-heran karano hal ang'koo, tibo-tibo ado duo urok'ng nang pake baju bakilau-kilau(bacahaya) badiri ka samping ne'ido. 5Nangbini-bini ang'koo kagaianan sidi lalu ne'ido nundukot muho, tetapi kaduo urok'ng ang'koo bakato, "Gameo kito gagui urok'ng nang idup ka antaro urok'ng-urok'ng nang mati?6Yesus ano ado ka sio, Io dah bangkit. Ingatlah manganai ameo nang udoh Io-gato'ot ka'kito takallo Io masih ka Galilea. 7Io bakato bahwa Anak Manusio arus disarohot ka kokot urok'ng-urok'ng badoso, disalibpot, mao bangkit kembali ka ari katiga."8Lalu, nangbini-bini ang'koo taringat manganai pakato'ot Yesus. 9Setelah ne'ido puok dari kuburan Yesus, ne'ido yarito'ot saluruh kajadian ang'koo kasabalas rasul serta para pengikut Yesus nang lain'ne. 10Nangbini-bini nang yarito'ot hal ang'koo ka para rasul iolah Maria Magdalena, Yohana, Maria uma Yakobus, ba labih dari seko nangbini lain'ne.11Akan tetapi, pakato'ot nangbini-bini ang'koo diganggap alok oleh para rasul ba ne'ido ano picayo ka nangbini-bini ang'koo. 12Tapi ang'koo, Petrus badiri lalu batalamo ka kuburan Yesus. Io gogo lantas nanang ka doop, tapi io kahe namuan saput linen pambungkus bangke. Dah ako ang'koo, Petrus puok dengan heran sidi atas dameo nang udoh terjadi.Yesus Magariot Diri ka Pangikut-Te ka Marago Menuju Emaus13Ka ari ang'koo ugo, 2 urok'ng pangikut Yesus barangkat ka sabuoh kampok(desa) banamo Emaus nang jarak'ke kiro-kiro 60 stadia(12 kilometer) dari koto Yerusalem. 14Kaduo urok'ng ang'koo galakar'rot manganai samuo paristiwa nang terjadi.15Takallo ne'ido cakahan bakato-kato sambil batukar pikiran, Yesus atok sandiri yamaki lalu bajo'ot sabayo-bayo ne'ido. 16Tapi ang'koo, mato ne'ido terhalang sehingga ne'ido ano biso ganali Io.17Yesus bakato ka ne'ido, "Ameo nang kito baduo galakarot sambil bajo'ot?" Kaduo urok'ng ang'koo pun baranti lalu muho ne'ido garie sadih sidi. 18Salah seko urok'ng dari ne'ido nang banamo Kleopas bakato ka-Io, "Kito seko-sekoe'ke urok'ng luar(asing) ka Yerusalem nang ano nahui manganai ameo nang terjadi ka na'an barahu-barahu nyian?"19Yesus bakato, "Manganai ameo? Ne'ido pun bakato ka Io, " Manganai Yesus dari Nazaret. io adalah seko urok'ng nabi nang penuh kuaso kadoop pakato'ot serta perbuatan-Ne ka hadapot Allah ba ka hadapot saluruh bangso kami. 20Akan tetapi, imam-imam kapalo ba para pamimpin kami yarohot Io untu diukum mati, lantas ne'ido nyalibpot-Io.21Sabanare kami baarap bahwa Iolah nang mao mebasot bangso Israel. Namun, ari anyian adalah ari katiga sejak samuae ang'koo terjadi.22Tapi ang'koo, labih dari seko nangbini dari antaro kami dah gajuti kami. Takallo ne'ido ado ka kuburan o'op-o'op sidi, 23ne'ido ano namui bangke(jenazah) Yesus. Tarus, ne'ido muok sambil gato'ot bahwa ne'ido dah nanang penampakan malaikat-malaikat, nang gato'ot bahwa Io idup. 24Kamudian, manyak(labih dari seko) dari kami ampus ka kuburan ba napati pula macam nang digato'ot oleh nangbini-bini ang'koo. Akan tetapi, ne'ido ano nanang Yesus."25Kamudian Yesus bakato ka ne'ido, "Oh, sidi bodoh'he kau ba lambat ati untu micayai sagalo sasuatu nang udoh digato'ot oleh para nabi. 26Buke'ke Kristus arus mengalami pandaritaan anyian ba tamo ka doop kamuliaan-Ne." 27Lalu, Yesus yalasot segala sesuatu nang dinulis kadoop saluruh Kitab Suci manganai diri-E, mulai dari Kitab Musa sampe saluruh kitab para nabi.28Takallo ne'ido dah samak ka kampok(desa) Emaus, Yesus sega bajo'ot seolah-olah mao narusato jo'ot-Te. 29Akan tetapi, Io ne'ido nahan sambil bakato, "Dioplah ba kami sabab ari dah ampir ma'am ba mataari ampir ting'goop." Maka, Yesus tamo untu diop ba ne'ido.30Takallo Io bagabung ba ne'ido ka mejo makot, Yesus gicok roti ba marakati'io. Io macoh-macoh'io, lalu mareot'io ka ne'ido. 31Saat ang'koo, mato ne'ido tabuko ba ne'ido ganali Yesus. Tapi, tibo-tibo Yesus gilang dari pandangan ne'ido. 32Setelah ang'koo, bakatolah ne'ido seko ka nang lain'ne, "Buke'ke ati diri bakobar-kobar takallo Io bakato ba diri salamo paja'ana ba takallo Io yalasot Kitab Suci ka diri?"33Pada waktu ang'koo ugo, ne'ido badiri lalu muok ka Yerusalem. Ne'ido namui kasabalas murid ba urok'ng-urok'ng nang ado'ba ne'ido cakahan sabayo-bayo bakomo. 34Murid-murid ang'koo bakato ka ne'ido baduo, "Tuhan sidi-sidi dah bangkit(idup) ba magariot diri ka Simon!" 35Kaduo pangikut ang'koo yarito'ot ugo ameo nang dah terjadi kadoop paja'anan ne'ido. Ne'ido yarito'ot jamae ne'ido ganali Yesus takallo Io macohot roti. Yesus Magari'ot Diri ka Pangikut-Pangikut-Te36Takallo kaduo urok'ng ang'koo masih yarito'ot kejadian ang'koo, Yesus badiri ka tangoh-tangoh ne'ido lalu bakato ka ne'ido, "Damai besertanyu." 37Tapi ang'koo, ne'ido takajut ba kagaianan. Sangko ne'ido bahwa ne'ido cakahan nanang antu.38Kamudian, Yesus bakato ka ne'ido, "Gameo kito takajut lalu karaguan muok ka atinyu? 39Tanang kokot-Ku ba poho-Ku. Anyian sidi-sidi Aku. Santuhlah Aku lantas tananglah, antu ano ado ba'isi ba tuok macam nang kito nanang ka-Aku." 40Dahako Yesus gato'ot anyian, Io magariot kokot ba poho-E ka ne'ido.41Samintaro ne'ido masih ano picayo karano karepo'ot sambil taheran-heran, Yesus batanyo ka ne'ido, "Ado bajukut'ke kito ka sio untu di makot?" 42Lalu ne'ido mareot satatak ikot sale(pangang) ka-Io. 43Yesus gicok ikot ang'koo ba makotio ka hadapot ne'ido.44Kamudian, Yesus bakato ka ne'ido, "Anyianlah pakato'ot nang Aku gato'ot ka'kau takallo Aku masih ba'kito. Sagalo sasuatu nang dinulis manganai Aku kadoop hukum Taurat Musa, kitab para nabi, ba Mazmur arus diganapi."45Kamudian Yesus muko pikiran ne'ido sehingga ne'ido biso garati(mahami) Kitab Suci. 46Yesus bakato agi ka ne'ido, "Ado dinulis bahwa Kristus arus mandarito lalu bangkit(idup) dari antaro urok'ng mati ka ari katiga. 47Ba, pertobatan untu pengampunan doso mao di yato'ot ka'doop nama-E ka samuae bangso, mulai dari Yerusalem.48Kau adalah saksi-saksi dari samuae anyian. 49Ketahuilah, Aku giriman janji Bapo-Ku ka'kau. Tapi ang'koo, dioplah ka koto Yerusalem sampe kau dilangkapi pake kuaso(kamampuan) dari tampat tinggi." Yesus Tarangkat ka Subayot50Kamudian, Yesus mabo samuo pangiku-Te ka uar koto sampe ka Betania. Ka na'an, Io gangkat kokot-Te lalu marakati ne'ido. 51Takallo Yesus marakati ne'ido, Io bapisoh dari ne'ido lalu tarangakat ka subayot.52Lalu, ne'ido nyamboh-Io kamudian puok ka Yerusalem dengan karepo'ot sidi. 53Ne'ido sega ado ka doop Bait Allah sambil memuji Allah.

John

Chapter 1Tarok Sejati Udoh Atok ka Dunio

1 Nang awale adalah Firman, Firman ang'koo sabayo-bayo ba Allah lantas Firman ang'koo adalah Allah. 2 Mula'i pamulo Firman ang'koo udoh sabayo-bayo ba Allah. 3 Samua'e jukut di yipto'ot galalui Io. Tampa Io, sagalo sasuatu nang udoh ado anyian ano mungkin biso ado.4Ka doop Diri'E ado kaidupot lantas idup ang'koo adalah tarok manusio. 5 Tarok ang'koo mancar ka tampat-tampat nang galap, lalu kagala'pot ano biso guasai-Io6Ado seko urok'ng nang Allah ngutus nama'e Yohanes. 7 Io atok sebagai saksi untu madahato kisoh manganai tarok ang'koo supayo lewat Io samua'e urok'ng jadi picayo. 8 Yohanes sandiri bukelah tarok ang'koo, tapi Io atok untu madahato kisoh manganai tarok ang'koo.9Tarok nang sasidi'e, nang naraki samua'e urok'ng, ma'o atoko ka dunio.10Trok ang'koo dah ado ka dunio lalu dunio anyian Io-nyadiot, tapi dunio ano ganali-Io. 11 Io atok ka ane'E sandiri, tapi ane'E ang'koo ano narimo Io.12Tapi, Io mare kuaso ka ne'ido nang narimo Io untu di jadioto anak-anak Allah, saparati ne'ido nang picayo ka nama'E. 13 Ne'ido di baranakot buke dari daroh ato kamaoan daging, ato kamaoan angaki, malainkan ampat ka Allah(secaro rohani).14Firman ang'koo udoh jadi manusio lalu diop ka antaro diri. Diri udoh nanang kamulia'Ate saparati kamulia'at Anak nunge Bapo, barisi anugrah ba kabanarot. 15 Yohanes mare kisoh manganai Io sambil ngampak(bakato ayo), "Anyianlah Io nang kumaksut saat aku bakato, 'dah ako aku, ma'o atak Io nang ngadoho'i aku kareno Io ado sanape aku."'16Ampat kakuasaan'E, diri samua'e narimo pamare demi pamare. 17 Sabab, ukum Taurat dibareot galalui Musa; tapi pamare ba kabanarot atok galalui Yesus Kristus.18 Ano seko urok'ng pun suoh nanang Allah, tapi Anak Tunggal Allah, nang ado ka pangko'ot Bapo, nyato'ot- Io. Kesaksiot Yohanes Pembaptis19Anyianlah kasaksiot Yohanes saat urok'ng-urok'ng Yahudi ngutus imam-imam ba urok'ng-urok'ng Lewi ampat ka Yerusalem untu batanyo ka Yohanes, "Sape ke kito?" 20 Yohanes ngako, Io ano ba sangko, lantas Io ngako, "Aku buke Kristus ang'koo." 21 Ne'ido batanyo ka-io, "kade ja'koo, sape ke kito? kito ke Elia?" Io nyahut, "Aku buke Elia." "Kito ke Nabi ang'koo?" Io yawab, "Buke."22Salanjute, ne'ido bakato ka-io, "Sape ke kito, sabab kami ma'o mareo jawapan ka urok'ng nang gutus kami? Ameo kata'nyu manganai diri'nyu sandiri?" 23Yohanes yawab pake pakato'ot Nabi Yesaya, "Akuloh suaro urok'ng nang di ngato'ot Nabi Yesaya sambil ngampak-ngampak(bakato ayo) ka padok belantara; 'Paocorlah marago untu Tuhan!"' Yesaya 40:324Urok'ng-urok'ng Yahudi nang digutus ang'koo adalah urok'ng Farisi( golongan karas ). 25 Lantas, ne'ido bakato ka Yohanes, "Kade kito buke Mesias, buke Elia, ba buke ugo Nabi nang lain, gameo'ke kito maptis?"'26Yohanes yawab ne'ido, "Aku maptis pake a'i, tapi ka antaro kito badiri seko urok'ng nang ano kito kanal. 27 Iolah nang ma'o atok dah ako aku. Muko tali sandal'E pun, aku ano pantas." 28 Kajadian ang'koo samua'e ka Betania, ka sabarang Batangan Yordan, tampat Yohanes maptis. Anak Dombo Allah29Ari ampagi'e, Yohanes nanang Yesus atok ka-io, lalu Yohanes ba kato, "Tananglah, Anak Dombo Allah ( kurban untu nabuso doso manusio )nang ngapuso doso dunio (doso manusio nang nana'e picayo ka Tuhan Yesus) 30 Iolah nang aku maksut takallo aku bakato, 'Dah ako aku ma'o atoko seko urok'ng nang labih bakuaso( utamo/penting ) daripado aku sabab Io dah ado sanape aku.'31 De, aku ano nahu'i ka Io, tapi supayo Io dinyato'ot ka urok'ng-urok'ng Israel, lalu aku atok maptis pake a'i."32Lantas, Yohanes basaksi, kata'e, "Aku nanang Roh turut ampat ka angit barupo buruk daro lantas Roh ang'koo diop ka-Io. 33 Aku sandiri ano kanal ka Io, tapi Io nang gutus aku supayo maptis pake a'i bakato ka'aku, 'Io nang ka atas'E kau nanang Roh turut ba diop, Iolah nang mao maptiso pake Roh Kudus. ' 34 Aku sandiri udoh nanang ba mare kasasiot Io anyianlah Anak Allah."' Murid-Murid Yesus Nang Partamo35Ari ampagi'e, Yohanes badiri agi sabayo-bayo duo urok'ng murit'e, 36 lalu io nanang Yesus cakahan bajo'ot. Yohanes bakato, "Tananglah, Anak Dombo Allah!"37Kaduo murit'e nangarot pakato'ote ang'koo lantas ne'ido nunaan Yesus.38Yesus mamalek kabalakang takallo nanang ne'ido cakahaan nunaan diri'E, Io bakato ka ne'ido, "Ameo nang kito ngagui?" Ne'ido bakato ka-Io, "Rabi (nang di artiot artie:Guru), ka mae'ke Kito diop(natap)?" 39Io ba kato ka ne'ido, "je lantas kito nanang'o io." salanjute, ne'ido atok ba nanang tampat Io diop lalu ne'ido diop ka Io ari ko'o karano waktu ang'koo kiri-kiro jam sapuluh ( 16.00 manurut urok'ng Yahudi siok ari dari mataari tarabit sampe tabanam).40Saloh seko dari kaduo murid nang nangarot pakato'ot Yohanes tarus nunaan Yesus ang'koo adalah Andreas, adi baradi Simon Petrus. 41Sanap'e, Andereas namui Simon, adi baradie, lantas mare Io nahu'i, "Kami udoh namuan Mesias(nang di ngaratiot 'Kristus')." 42Salanjute, Andreas nabanan Simon ka Yesus. Yesus nanangan Simon lantasbakato, "Kau Simon, anak Yohanes.Kau ma'o di saru'o Kefas (nang artie 'Petrus' ato 'Batu')."43Ari ampagi'e, Yesus bamaksut ampuso ka Galilea. Io batamu ba Filipus lantas bakato ka Io, "Tunaanlah Aku!" 44Filipus asale dari Betsaida(koto nang barasal ampat ka timur laut Danau Galilea), koto tampat Andreas ba Petrus diop. 45Filipus batamu ba Natanael lantas bakato ka'io, "Kami udoh namuan Io nang dinulisot Musa kado'op Hukum Taurat ba para nabi, iolah Yesus dari Nazaret, anak Yusuf."46Natanael bakato ka'io, "Mungkin'ke jukut nang gagas atok ampat ka Nazaret?" Filipus bakato ka'io, "Atoklah lantas Tananglah." 47Yesus nanang Natanael atok kadiri'E lantas bakato manganaai Natanael, "Tananglah, seko urok'ng Israel sejati, ano ado kapalsuo'ot ka doop diri'e!" 48Natanael batanyo, "jamae Kito kanal ka'aku?" Yesus yawab, "Sanape Filipus nyaru'kau, Aku udoh nanang Kau takallo Kau ado ka baboh kayu aro."49Natanael yawab, "Rabi, Kito adalah Anak Allah. Kito adalah Rajo urok'ng Israel." 50Yesus yawab tarus bakato ka'io, "kareno Aku bakato ka kau, 'Aku udoh nanang kau ka baboh kayu aro', tarus kau picayo? kau ma'o nanang'o jukut-jukut nang jauh labih ayo daripado anyian" 51 Lantas, Io ngalanjutot, "Sasunguhe, Aku bakato ka kau, kau ma'o nanang'o angit tabuko ba malaikat-malaikat Allah naik turut ngalayani Anak Manusio( sabutot nang Yesus make untu dirie sandiri, nang tatuju ka Mesias )."
Chapter 2A'i Dijadiot Anggur

1 Waktu ari nang katiga( Duo ari Yohanes nyampeot kasaksian'e ), ado gawe panganten ka Kana, Galilea, ba uma Yesus ado ka'koo.2 Yesus ba murit-murit'E kano undang ugo ka gawe panganten ang'koo.3Takallo a'i anggur abis, uma Yesus bakato ka'Io, "ne'ido ka abisot a'i anggur." 4Yesus yawab, "nangbini( Maria nang jadi hawa barahu, uma samua'e nang idup), dameo hubungane ba-Aku? Waktu-Ku( saat Yesus di mulio'ot ) nape sampe." 5Uma Yesus bakato ka samuo palayan, "Dameo pun nang di kato'ot ka'kau, laku'otlah ang'koo."6Ka na'an, ado anam panyenok dari batu, nang biaso di make urok'ng Yahudi waktu upacaro penyucian( nyasoh kokot sanape makot, sambayang ka halaman Bait Allah, ba upacaro lain'e). Masing-masing panyenok ang'koo muat kiro-kiro duo ato tiga buyung( tampat untu nampung ai kiro-kiro 33 liter ). 7 Yesus bakato ka samuo palayan, "Isilah panyenok-panyenok ang'koo ba a'i." Tarus, ne'ido ngisi panyenok-panyenok ang'koo ba a'i sampe baisi. 8Salanjute, Yesus bakato ka ne'ido, "Kani'o, icoklah sadikit ba tabananlah ka pamimpin gawe." lantas, ne'ido nabanan ka pamimpin gawe.9Takallo pamimpin gawe yacapi a'i nang udoh di nyadiot anggur ang'koo, io ano nahu'i dari ma'e asale ang'koo( tapi samua'e palayan nang ngicok a'i ang'koo nahu'i), tarus pamimpin gawe ang'koo nyaru panganten nang aki,10lantas ba'kato ka'io, "Samua'e urok'ng gantarot a'i anggur nang gagas talabih doho lantas dah udoh samua'e urok'ng puas yocok, barulah gantarot anggur nang kurang gagas. Tapi, kau nyimpan anggur nang gagas sampe kani'o."11Tando endoh anyian partamo Yesus majawat ka Kana, Galilea, ba nyato'ot kamuliaan-E, ba murit-murit'E picayo ka'Io.12Da udoh ang'koo, Yesus turut ka Kapernaumsabayo-bayo uma'E, kamaru-kamaru, ba murit-murit'E. Ne'ido diop ka na'an labih dari sa'ari. Yesus ka Bait Allah13Ari Rayo Paskah( mampringati bebase urok'ng Israel ampat ka perbudakot ka Mesir ) urok'ng Yahudi udoh samak, lantas Yesus naik ka Yerusalem.14 Ka Bait Allah, Io nanang urok'ng-urok'ng yu'o sapi, dombo, ba buruk daro, sarato samuo panukar duit duduk ka na'an.15Yesus majawat cambuk dari tali lantas nyuruh ne'ido samua'e kauar ampat ka Bait Allah, tamasuk samuo dombo ba sapi ne'ido. Io ugo muang duit-duit logam ampat ka para panukar duit tarus malik mejo-mejo ne'ido. 16Ka samuo panyu'o buruk daro, Yesus bakato,"Tabanan kauwar samuo anyian dari sio!Usoh nyajiot rumoh Bapo-Ku tampat untu bajualan"17Murit-murit'E taringat bahwo ado tatulis: "Cinta ka rumoh-Nyu, gagus'ot Aku."Mazmur. 69:10 18Salanjute, urok'ng-urok'ng Yahudi yawab lantas ba kato ka-Io, "Tando endoh ameo nang Kito pagari'oto ka kami mambuat Kito ba'hak ngalakuot jukut-jukut anyian?" 19Yesus yawab ne'ido, "Ancurotlah Bait Allah anyian lantas doop tiga ari Aku ma'o manguno io agi."20Ne'ido yawab, "palaru 46 tahut untu mangunno Bait Allah nyiaan, lantas Kito ma'o mangunno io ka'he tiga ari waktu'e?" 21Namun, nang Yesus maksutot Bait Allah iolah tubuh'E sandiri. 22Kareno ang'koo, takallo Yesus di bangkitot ka antaro urok'ng mati, murit-murit'E taringat ka pakato'ot anyian; lantas ne'ido picayo ka Kitab Suci ba pakato'ot nang Yesus gucapot.23Takallo Yesus ado ka Yerusalem salamo garayo'ot Paskah, manyak urok'ng picayo ka doop nama'E karano nanang tando-tando endoh nang Io majawat.24Tapi ang'koo, Yesus samdiri ano micayo'ot diri'E ka ne'ido karano Io kanal ka samuo urok'ng, 25ba ano palaru ka sape pun untu mare'ot kasaksiot manganai manusio sabab Io nahu'i ameo nang ado ka doop ati manusio.
Chapter 3Pangaratiot Dilahirot Agi

1 Ado seko urok'ng Farisi nang badamo Nikodemus. Io salah seko urok'ng pamimpin bangso Yahudi. 2 suatu ma'am, io atok ka Yesus lalu bakato, "Rabi, kami nahu'i Kito Guru nang atok ampat ka Allah karano ano ado seko urok'ng pun nang biso ngalakuot tando-tando ajaib nang Kito ngalakuot, kacuali Allah ado sabayo ba'io."3Yesus nyahuti io, "sa'sidi-sidi'e Aku bakato ka kau, kade seko urok'ng ano di lahirot agi (di lairot agi secaro rohani ampat ka Allah), io ano biso nanang Karajaan Allah." 4Nikodemus batanyo, "Jamae mungkin seko urok'ng biso dibaranaakot agi kade io udoh tuho? Bisoke io taamo agi ka doop parut uma'e lantas di baranakot agi?"5Yesus nyahuti io, "Sasungguhe, Aku bakato kakau, kade seko urok'ng ano dilahirot apat ka ai ba Roh, io ano biso ta'amo ka doop karajaan Allah. 6Ameo nang dilahirot ampat ka daging (dilahirot secaro jasmani) tatap daging, ba ameo nang dilahirot ampat ka Roh tatap roh (Roh Kudus nang ngidupot rohani manusio nang mati).7Ialah heran kareno Aku bakato ka'kau, "Kau harus dilahirot agi.' 8Angin nyiup ka maepun io ma'o lantas kau nangar bunyi'e, tapi kau ano nahui ampat ka mae asale ba kamae io ma'o ampus. Ja'koo ugo basamua'e urok'ng nang dilahirot ampat ka Roh (Roh Allah: Roh nang di artiot angin)."9Nikodemus batanyo, "Jamaae mungkin jukut ang'koo tajadi?" 10Yesus nyahut, "Buke'ke kau guru ueok'ng Israel, tapi kau ano ngarati samuae jauku ang'koo? 11Sa'sidi-sidi'e, Aku ngatoot ka'kau bahwo kami bakato manganaai ameo nang kami nahui ba mare kesaksian manganaai ameo nang kami nanang, tapi kau ano narimo kesaksian kami.12Kade Aku mataki kau mangana'ai dunio ajo kau ano picayo, jamae mungkin kau ma'o picayo kade Aku mataki kau mangana'ai subayot? 13Ano seko urok'ng pun nang paranoh naik ka subayot, kacuali Io nang udoh turut ampat ka subayot, Iolah Anak Manusio (Sabutot nang di make untu Anak Manusio nang Allah nyanjiot ).14Sabayo saparati Musa naikot uwar timago ka padok balantaro, ja'koo ugo Anak Manusio harus ditingiot, 15supayo samu'o urok'ng nang picayo ka-Io namu idup kakal.16Karano Allah sayang sidi ka dunia nyian, Io mareot Anak'Ke nang tunggal supayo samuo urok'ng nang picayo ka-Io ano binaso( Idup nang di nyikso salamo'e ka Narako ), malainkan namu idup nang kakal( idup salamo'e ka Subayot ). 17Karano Allah nyuruh Anak'Ke ka doop dunio buke untu gadili dunio, malainkan supayo dunio di salamatot ngalalui Anak'Ke. 18Urok'ng nang picayo ka-Io ano akan di ukum, tapi urok'ng nang ano picayo udoh ado kababoh ukuman karano io ano picayo ka namo Anak Tunggal Allah.19Anyianlah ukuman ang'koo: Tarok dah atok ka doop dunio, tapi manusio labih suko nang galap dari pado tarok kareno ameo nang ne'ido ngalakuoot adolah jahat. 20Kareno satiap urok'ng nang babuat jahah teget tarok ba ano atok ugo ka tarok ang'koo supayo kalakuan-kalakuan'e ano diungkit-ungkit. 21Tapi ang'koo, urok'ng nang ngalakuoot kabanaroot atok ka tarok ang'koo supayo donyatoot pabuatoot-pabuatoot'e nang io ngalakuoot ka doop Allah." Yohanes Basaksi Manganaai Yesus22Dah ako ang'koo, Yesus ba murit'E ampus ka tanph Yudea. Ka naan, Io ngabisot waktu sarato ne'ido lantas maptis. 23Yohanes maptis ugo ka Ainon samak Salim karano manyak ai ka'koo. Urok'ng-urok'ng baatangan lantas dimaptis. 24Waktu ang'koo, Yohanes nape ditamaan ka doop pinjaro.25Lantas, timulah patangkaroot antaro labih dari seko murit Yohanes ba seko urok'ng Yahudi manganaai panyucian. 26Ne'ido namu'i Yohanes lantas bakato, "Guru, urok'ng nang sarato Kito ka sabarang Yordan, nang manganaai Io kau udoh basaksi, tananglah, Io ugo maptis kamudian samuo urok'ng atok ka-Io."27Yohanes nyahut, "Manusio ano biso narimo ameo pun, kacuali jukut ang'koo di bareoot ka io ampat ka subayot. 28Kau sandiri biso mare kasaksioot aku paranoh ba kato, 'Aku buke Mesias,' tapi aku dinyuruh untu ngadohooi-Io.29Urok'ng nang ado ba panganten nang'bini adolah panganten nang'angaki; tapi ayuk panganten nang'angaki, nang badiri ba nangarot io, karepo'ot sidi nangarot suaro panganten nang'angaki (ka Yudea, ayuk nang'angaki di minto untu gatur gawe panganten ba pamimpin acaro ). Lantas, karepo'otku anyian udolah cukup. 30Io harus mangkin ayo ba aku harus mangkin kenek."31"Io nang atok ampat ka'atas adolah ka'atas samuo'e, io nang asale ampat ka dunio lantas bakato manganaai jukut nang ado ka dunio. Io nang atok ampat ka subayot adaloh ka atas sagalo samuo'e. 32Io mare kasaksio'ot manganaai ameo nang di nanang ba nang Io-nangar, tapi urok'ng-urok'ng ano narimo kasaksioot'E. 33Urok'ng nang narimo kasaksioot'E ngako'i sidi sasunguhe Allah ang'koo banar.34Sabab, urok'ng nang Allah nyuruh ma'o nyampeoto pakato'oto Allah karano Allah mareoto Roh nang ano tabatas. 35Bapo kasih ka Anak lantas udoh nyarohot sagalo sasuatu ka doop kokot'E. 36Urok'ng nang picayo ka Anak namu'o idup nang kakal, tapi urok'ng nang ano taat ka Anak ano biso nanango ka idupot, malainkan bero Allah tatap ado ka-io."
Chapter 4

1Kalakarot Yesus Ba Ambini Samaria Takallo Tuhan dah nahui kade urok'ng-urok'ng Farisi udoh nangar bahwo Io ngasilot ba maptis labih manyak murit dari pado Yohanes, 2(maskipun Yesus sandidi ano maptis, malainkan murit-murit'E), 3Io ningoot Yude lantas puok agi ka Galilea.4Jadi, Io harus ngalewati wilayoh Samaria. 5Nyampelah Yesus ka Samaria, ka sege koto nang banamo Sikhar, nang ado ka samak tanoh nang de'e di mareot Yakub ka anak'ke , Yusup.6Kolam Yakub ado ka naan. Salanjute, Yesus nang latih kareno bajoot, duduk ka sisi kolam ang'koo. Saat ang'koo, kiro-kiro jam ka'anam (12:00). 7Atoklah seko urok'ng ambini Samaria untu nimbo'o ai. Yesus bakato ka -io," 8(Sabab, murit-murit'E udoh ampus ka koto untu mali'o makanan.)9Ambini Samaria ang'koo bakato ka Yesus, "Jamae biso Kito, urok'ng Yahudi, minto'o ai nyocok ka aku nang asale ambini Samaria?(nang balatar balakang urok'ng Samaria ba urok'ng Israel ba musuh lantas Yesus ano muih make tampat nyocok ambini ang'koo) Sabab, urok'ng Yahudi ano bataguri ba urok'ng Samaria. 10Yesus nyahut lantas bakato ka io, "Kade kau nahu'i manganaai pamare Allah ba nahui sape nang bakato ka kau,'Barelah Aku nyocok', kau pasti ma'o minto'o ka Io, lantas Io ma'o mareo kau ai idup."11Ambini ang'koo bakato ka'Io, 'Tuan, Kito ano ba panyenok di' tamboh kolam ang'koo dooplah sidi, dari mae Kito namu'o ai idup ang'koo? 12Atoke Kito labih ayo dari pado nenek moyang kami, Yakub, nang mareoot kolam anyian ka kami ba nang udoh nyocok sandiri ampat ka kolam anyian basarato samuo anak ba ayamane?"13Yesus nyahut lantas bakato ka io, "Satiap urok'ng nang nyocok ampat ka ai anyian tatap k'ausot agi, 14tapi urok'ng nang nyocok ai nang Ku mareot ka io ano biso k'ausot agi; malainkan ai nang Ku mareot ka io ang'koo ma'o jadi'o mato ai ka doop diri'e nang ma'o mancaro sampe ka idup nang kakal."15Nang bini ang'koo bakato ka Yesus, 'Tuan, barelah aku ai ang'koo supayo aku ano k'ausot agi ba aku ano palaru atok agi kasio untu nimbo'o ai." 16Yesus bakato ka io, "Ampuslah, saru akinyu ba muoklah ka sio."17Ambini ang'koo nyahut, "aku ano ado baaki." Kato Yesus ka io, "Kau banar saat bakato, 'Aku ano ado baaki'. 18Kareno limo angaki dah suoh kau gampu, ba angaki-angaki nang diop bakau kani'o bukelah akinyu. Ka doop jukut anyian, kau bakato banar."19Kato ambini ang'koo ka Io, "Tuan, kanio aku nahui sasunguhe Kito adolah salah seko urok'ng Nabi(Urok nang nahui manganai jukut-jukut nang tasosok bagi urok'ng lain). 20Nenek moyang kami nyamboh ka bukit anyian, tapi bangso'Nyu ngatoot bahwo Yerusalemlah tampat urok'ng harus nyamboh."21Yesus bakato ka io, "Picayolah ka Aku, he ambini! Pasti tibo saat'e katika buke ka bukit anyian ato ugo ka Yerusalem urok'ng nyamboh Bapo. 22Kau nyamboh nang ano kau kanal, tapi nang kami nyamboh nang kami kanal kareno kasalamatot atok ampat ka bangso Yahudi.23Jadi, ma'o tibo saat'e, panyamboh-panyamboh banar ang'koo kanio ma'o nyamboho Bapo ka doop Roh ba kabanaroot; sabab Bapo nuntut nang saparati ang'koo untu nyamboho Io. 24Allah adolah Roh ba ne'ido nang nyamboh Io harus nyamboh Io kadoop Roh ba kabanaroot."25Ambini ang'koo bakato ka Io, "Aku nahui sasunguhe Mesias ma'o atok (Io nang di nyabut Kristus). Katiko Io atok, Io ma'o mareo nahui sagalo sasuatu ka kami." 26Nyahut Yesus ka io, "Aku, nang cakahan bakato ka kau adolah Io."27Saat ang'koo, atoklah murit-murit'E lantas ne'ido heran nanang Yesus cakahan galakar ba seko urok'ng ambini. Karamo, ano seko urok'ng pun nang batanyo ka Io, "Ameo nang Kito ngagui?" Ato gameo Kito galakar ba io?"28Salanjute, nangbini ang'koo ningoot tampat ai'e lantas ampus ka koto sarato bakato ka urok'ng-urok'ng ka naan, 29"Je, tananglah ado seko urok'ng nang ngatoot ka aku sagalo sasuatu nang udoh ku ngalakuoot. Mungkinke Io Mesias ang'koo?" 30Ne'ido pun ampus ka uas koto lantas namui Yesus.31Samintaro ang'koo, murit-murit'E nasak Yesus sambil bakato, "Rabi(Guru), makotlah." 32Tapi, Yesus bakato ka ne'ido, "Aku ado makanan nang ano kau kanal." Lantas, murit-murit batanyo seko ka nang lain," 33Ano adoke urok'ng nang nabanan sasuatu ka Io untu di makot?"34Yesus bakato, "Makanan- Ku adolah ngalakuoot kamaoan Io nang nyuruh Aku ba nyalasaeot pakarajaa'Ne. 35Buke'ke kau bakato, 'Ampat buot agi musim bahanyi tibo'? Tananglah, Aku bakato ka kau, bukolah matanyu lantas tananglah umo-umo udoh manguning untu di anyi. 36Kani'o ugo, io nang bahanyi udoh narimo upahe ba ngomoan buoh untu idup kakal sahinggo panganyi ba panabur biso ba repo-repo sabayo-bayo.37Kadoop jukut anyian pakatoot ang'koo banar, 'nang seko urok'ng menabur ba nang laine bahanyi. 38'Aku nyuruh kau untu nganyi sasuatu nang ano kau karajo'ot; urok'ng lain udoh garajo'ot io lantas kau udoh ta'amo ka doop pakarajoot ne'ido."39Manyak urok'ng Samaria ampat ka koto ang'koo jadi picayo ka Yesus kareno pakatoot ambini ang'koo, nang mareoot kasaksioot, "Io mare nahui ka aku samuo jukut nang udoh kungalakuoot." 40Jadi, takallo urok'ng-urok'ng Samaria ang'koo sampe ka Yesus, ne'ido minto'Io untu dioop ba ne'ido lantas Yesus dioop ka'koo salamo duo ari.41Lantas, ado labih manyak agi urok'ng nang picayo karano pakatoot Yesus sandiri. 42Ne'ido bakato ka nangbini ang'koo, "Buke agi karano pakatoot Kito kami jadi picayo, malainkan karano kami sandiri udoh nangar, lantas kami nahu'i Io anyian banar-banar Juru Salamat sunio." Anak Pagawe Istana Dinyamuhoot43Dah udoh 2 ari, Yesus ningoot tampat ang'koo lantas nuju'o Galilea. 44(Sanape, Yesus sandiri ako mare kasaksio'ot manganaai seko urok'ng nabi ano dihormati kanagarie sandiri.) 45Takallo Yesus tibo ka Galilea, urok'ng-urok'ng Galilea nyambut Io karano ne'ido nanang sagalo sasuatu nang Yesus galakuoot kadoop prayaan Paskah ka Yerusalem karano ne'ido ampus ugo ka prayaan ang'koo.46Karano ang'koo, Yesus atok agi ka Kana, Galilea, tampat Io suoh majawat ai jadi ai anggur. Ka Kapernaum ado seko urok'ng pagawe istana nang anak angaki'e cakahan rongko. 47Takallo pagawe istana ang'koo nangar bahwo Yesus udoh atok ampat ka-Yudea ka Galilea, io ampus namui ba minto ka Yesus supayo atok ba nyamuoot anak'e karano anak'e udoh ampir mati.48Lantas, Yesus bakato ka io, "Kade kau ano nanang tando-tando ba jukut-jukut ajaib, kau bai picayo'o." 49Pagawe istana ang'koo bakato, "Tuan, atoklah sanape anak'ku mati." 50Yesus bakato ka io, "Puoklah, anaknyu idup!" Urok'ng ang'koo picayo ka pakatoot nang Yesus ngatoot ka io lantas darilah urok'ng ang'koo.51Saat pagawe istana ang'koo masih ka doop paja'anan, kuli-kuli'e batamu ba io lantas mare nahui manganaai anak angakie idup. 52Pagawe istana ang'koo batanyo ka ne'ido mulaai jam sangape keadaan anak'e baangsur tomo. Lantas, ne'ido nyahut, "Tumare kiro-kiro jam katujuh (13.00) damam'e ilang."53Bapo anak ang'koo nahui, pado waktu ang'koolah Yesus bakato ka io, "Anaknyu idup." Jadi pagawe istana ang'koo ba saluruh kaluargae jadi picayo ka Yesus. 54Ang'koolah tando ajaib kaduo nang Yesus ngalakuoot saudoh puok ampat ka Yudea ka Galilea.

Chapter 5

1Seko Urok'ng Angaki Dinyamuhot ka Kolam Bestesda Dah ako samua'e ang'koo, ado parayoot ari rayo urok'ng Yahudi lantas Yesus naik 2ka Yerusalem, ka samak pintu pagar dombo ado sabuoh kolam nang kadoop bahasa Ibrani di sabut Betesda(Rumoh balas kasih), nang samii'e ado limo. 3Ka samii-samii ang'koo, ado manyak urok'ng rongko baguringan: urok'ng buto, urok'ng pincang, ba urok'ng lumpuh (ne'ido ngantioot ai nyingkorak (Ne'ido ngantiot ai ang'koo bagarak). 4Sabab, pado saat-saat tatantu, malaikat Tuhan ma'o turut ka kolam ba magarak'kato ai'e. Urok'ng nang partamo kali taamo ka kolam daudoh ai'e nyingkorak, ma'o di samuhato dari panyakit dameo pun nang io galami).5Ka ka'koo, ado urok'ng nang udoh rongko salamo 38 tahut. 6Takallo Yesus nanang io gurik ka'koo ba nahui bahwo io udoh lamo sidi mandarito rongko, Yesus batanyo ka io, "Maoke kau di samuhato?"7Urok'ng rongko ang'koo nyahut, "Tuan, ano ado urok'ng nang nurunan aku ka doop kolam cakahaan ai'e nyingkorak, tapi samintaro aku barusoho urok'ng lain udoh turut ngadohoi aku." 8Yesus bakato ka io, "Badirilah! Angkatlah kasornyu(Alat tidur jaman de'e ato nang di nyabut saduni) tarus bajootlah."9Saat ang'koo ugo, urok'ng ang'koo disamuhoot, io ngangkat kasore, tarus bajoot. Tapi, ari ang'koo ari Sabat.10Karano ang'koo, urok'ng-urok'ng Yahudi bakato ka urok'ng nang di nyamuhoot ang'koo, "Ari anyian ari sabat(minggu), kau ano muih ngangkat kasornyu(ari nang ano muih bakarajo)." 11Tapi ang'koo, io nyahut, "Urok'ng nang nyamuhoot aku, Iolah nang bakato ka aku, 'Angkatlah kasornyu tarus bajootlah."'12Ne'ido batanyo ka io, "Sapeke urok'ng nang bakato ka kau, 'Angkatlah kasornyu tarus bajootlah'?" 13Tapi, urok'ng nang udoh di nyamuhoot ang'koo ano nahui sape Io kareno Yesus udoh nyalinap ka antaro urok'ng manyak ka tampat ang'koo.14Dah ako ang'koo, Yesus batamu agi ba'urok'ng ang'koo ka Bait Allah tarus bakato ka io, "Dangar, kau udoh samuh. Usoh ngalakuot doso agi supayo ano tajadi jukut nang labih buruk ka kau!" 15Urok'ng ang'koo ampus tarus bacarito ka urok'ng-urok'ng Yahudi bahwo Yesuslah nang udoh nyamuhoot diri'e.16Karano ang'koo, urok'ng-urok'ng Yahudi menganiayo Yesus karano Io ngalakuot samuo ang'koo ari sabat. 17Tapi ang'koo, Yesus bakato ka ne'ido, "Bapo-Ku masih bakarajo sampe kanio, maka Aku pun masih bakarajo." 18Jawaban ang'koo nyuruh urok'ng-urok'ng Yahudi barusoho labih karas agi untu munuho Yesus, buke kareno kahe Yesus ngalangar ari Sabat, malainkan ugo karano nyabut Allah sebage Bapo'E sandiri, nang baarti nyabayoot diri'E sandiri ba Allah. Kuaso Allah ka-doop Yesus19Salanjute, Yesus nyahuti ne'ido, "Sasunguh-sunguh'e, Aku bakato ka kau, Anak ano biso ngalakuoot sasuatu dari dirie sandiri, kade io ano nanang Bapo ngalakuoot io; karano ameo nang di ngalakuot Bapo, ang'koo ugo nang dingalakuoot Anak. 20Sabab, Bapo kasih ka Anak lalu magarioot ka Anak sagalo sasuatu nang Io ngalakuoot sandiri, lantas Bapo ugo ma'o magarioot ka io pakarajoot-pakarajoot nang labih ayo agi supayo kau kamangapot.21Sabab, sabayo saparati Bapo mangkitot urok'ng mati lantas mare ne'ido kaidupot, ja'koo ugo Anak mare kaidupot ka sape nang Io ma'o. 22Bapo ano mengakimi sape pun, tapi udoh mareoot saluruh pengakiman ang'koo ka Anak, 23supayo samuo urok'ng ma'o ngormati Anak sabayo saparati ne'ido ngormati Bapo. Urok'ng nang ano ngormati Anak, ano ngormati Bapo nang nyuruh Io.24Sasunguhe Aku ngatoot ka kau, urok'ng nang nangaroot pakatoot-Ku lalu picayo ka Io nang nyuruh Aku namu'o idup kakal, ba ano tamo'o ka doop pengakiman karano io udoh pindoh dari mati ka idup agi.25Sasunguhe Aku bakato ka kau, waktue pasti atok lalu udoh atok kanio, karano urok'ng-urok'ng mati pasti nangaro suaro Anak Allah lantas ne'ido nang nangar ang'koo pasti idup.26Karano sebagemae Bapo biso idup ka doop diri'E sandiri, ja'koo ugo Io mareoot ka Anak idup ka doop diri'E sandiri, 27lantas Bapi mareoot kuaso ka Anak untu majaanan pengakiman karano Io ugo Anak Manusio.28Usoh takajut manganaai jukut anyian kareno saate pasti atok takallo samuo urok'ng nang ado ka doop kuburan pasti nangar suara'E 29lalu ne'ido pasti kauwar, saparati ne'ido nang babuaat kabaikoot ma'o nuju'o kabangkitoot idup. Sadangkan ne'ido nang babuaat ano gagas, nuju'o kabangkitoot pangakimaan.30Aku ano biso ngalakuoot ameo-ameo dari diri'Ku sandiri. Aku ngakimi sasuai nang Aku nangar lalu pengakimaan Ku adil karano ano ngagu'i kamaoaan Ku sandiri, malainan kamaoaan Io nang nyuruh Aku."Kesaksioot Manganaai Yesus Asale ampat ka Allah Bapo 31"'Kade Aku basaksi manganaai diri'Ku sandiri, kasaksioot'Ku ano banaar. 32Tapi ko'o, ado nang lain basaksi manganaai Aku, lantas Aku nahui bahwo kasaksioot nang Io mareoot manganaain Aku ang'koo sidi.33Ka Yohanes dah Kito nyuruh lantas io udoh mare kasaksioot manganaai kabanaroot. 34Tapi ko'o, kasaksioot nang Aku tarimo buke ampat ka manusio. Jukut anyian Aku ngatoot supayo kau di salamatoot. 35Yohanes ang'koo tensan nang idup lalu basinar, lantas kau ma'o repo-repo sabantar kadoop sinar'e.36Tapi ang'koo, kasaksioot nang ado ka Aku labih ayo daripado kasaksioot Yohanes. Sabab, pakarajo'ot-pakarajo'ot nang dinyarohoot Bapo ka Aku untu Kuakoot, saparati pakarajo'ot-pakarajo'ot nang cakahaan Ku ngalakuoot kanio, mareoot kasaksio'ot manganaai Aku bahwo Bapolah nang nyuruh Aku. 37Lantas, Bapo nang nyuruh Aku ang'koo udoh mare kasaksio'ot manganaai Aku. Tapi ang'koo, kau ano suoh nangar suara'E atu ugo nanang paras'E. 38Lantas, firman'E ano diop kadoop atinyu karano kau ano picayo ka Io nang Io nyuruh.39Kau maajari Kitab Suci(Kato anyian di pake untu samua'e Kitab Suci) karano kau nyangko bahwo ka doop Kitab Suci kau ma'o muiho idup nang kakal; Lalu Kitab Suci ang'koo ugo mare kasaksioot manganaai Aku, 40tapi kau bai atok ka Aku supayo kau idup.41Kamulio'ot ano Aku tarimo ampat ka manusio. 42Tapi ko'o, Aku kanal ka kau, bahwo kasih Allah ano ado ka doop dirinyu.43Aku atok atas namo Bapo-Ku, tapi kau ano narimo Aku. Kade urok'ng lain atok atas namo ne'ido sandiri, kau ma'o narimo Io. 44Jamae'ke kau biso picayo, kade kau narimo sanjongan ampat ka seko urok'ng ato nang lain ba ano ngago'o sanjongan nang atok ampat ka Allah nang Esa?45Usoh nyangko bahwo Aku ma'o mendakwanyu ka adapot Bapo; nang mendakwanyu adolah Musa, saparati urok'ng nang ka io kau baarap. 46Sabab, kade kau picayo ka Musa, kau haruse picayo ka Aku karano Musa nulis manganaai Aku. 47Tapi ang'koo, kade kau ano picayo ka dameo pun nang Musa nulis, jamae mungkin kau picayo ka pakato'ot-Ku?"

Chapter 6

1Pajuhoot untu Labih dari Limo Ribu Urok'ng Dah udoh ang'koo, Yesus yabaran'gi dano Galilea, saparati dano Tiberias(Kadoop PL disabut dano Kineret,dano nang untu ngormati kaisar Tiberias). 2Manyak urok'ng nang nunaan Io karano ne'ido nanang tando-tando ajaib nang Io ngalakuo'ot ka urok'ng-urok'ng rongko. 3Salanjute, Yesus naik ka atas bukit lalu duduk ka naan sabayo-bayo ba murit-murit'E.4Saat ang'koo, parayoot paskah urok'ng Yahudi dah samak. 5Sambil nanang ka sakaliling'E lantas nanang urok'ng rami atok ka diri'E, Yesus bakato ka Filipus, "Kamae'ke diri biso mali'o roti supayo urok'ng-urok'ng ang'koo biso majuh?" 6Yesus ngatoot jukut ang'koo untu gates'o Filipus karano sabanare Io sorok nahu'i dameo nang ma'o Io lakuoot.7Filipus nyahut, "Roti sarago 200 dinar ano pasti cukup untu ne'ido, biarpun masing-masing kahe namu satatak kenek ajo." 8Saloh seko urok'ng murit'E, Andreas, kamaru Simon Petrus, bakato ka Yesus, 9"Kasio ado seko urok'ng kamudo nang ado ba'limo roti jelai( Tanaman padi-padian panganti gandum nang kurang gagas ) ba duo ikot, tapi dameo paedahe untu urok'ng nang samanyak anyian?"10Yesus bakato, "Suruhlah samu'o urok'ng untu duduk." Ka tampat ang'koo manyak rumput, jadi urok'ng-urok'ng ang'koo duduk jumbalahe kiro-kiro limo ribu angaki. 11Salanjute, Yesus ngicok roti-roti ang'koo dah ako ngatoot tarimo kasih, Io magiot roti-roti ang'koo ka ne'ido nang badudukot; jako'o ugo nang Io majawat ka ikot-ikot ang'koo samanyak nang ne'ido mao'an. 12Pado saat samu'o urok'ng dah kanyang, Yesus bakato ka murit-murit'E, "Komoaan tatakot-tatakot nang tasiso supayo ano ado nang tabuok."13Karano ang'koo, samu'o murit ngomoaan'io lalu ngisi duo balas karanjang ba'tatakoot-tatakoot dari limo roti jelai nang ditinggot ne'ido nang dahudoh majuh. 14Takallo urok'ng-udok'ng ang'koo nanang tando ajaib nang Yesus ngalakuo'ot, ne'ido bakato, "Io nyian pasti Nabi(Maksud ne'ido kamungkinan Io Nabi nang Tuhan matakot ka Musa) nang di'nyanjioot ma'o atoko ka dunio." 15Karano nahu'i bahwo urok'ng rami ang'koo barancano atok ba makso'o Io jadi Rajo untu ne'ido. Yesus Bajoot ka Atas Ai16Takallo ari dah mulai maam,samuo murit nuju'o ka dano 17dah udoh naik ka parahu, ne'ido mulai nyabarangi dano nuju'o Kapernaum. Ari udoh mula'i galap, tapi Yesus nape ugo atok namui ne'ido. 18Dano mula'i baguruh karano angin barambus sidi koat.19Lantas, takallo ne'ido udoh gayuh parahu sakitar 25 ato 30 stadia( ukurot anyok sajauh 185 m), ne'ido nanang Yesus bajoot kaatas dano lantas nyamaki parahu nyabapot ne'ido ka'gaianan. 20Namun Yesus bakato ka ne'ido, "Nyian Aku, usoh ga'i!" 21Ako ang'koo, ne'ido ma'o naik'koto Io ka doop parahu lalu tibo-tibo parahu ang'koo dah ngaramus ka tampat nang ne'ido ampusi'o. Urok Manyak Gagu'i Yesus22Ari ampagie, urok'ng manyak nang masih badiri ka sabarang dano nanang ano ado parahu lain ka'koo, kacuali sege parahu ajo nang murit-murit udoh taamo ka doop'pe. Namun, Yesus ano ampus taamo ka doop parahu ang'koo sabayo-bayo samu'o murit'E nang udoh barangkat sansiri. 23Atoklah parahu-parahu lain ampat ka Tiberias ka samak tampat urok'ng-urok'ng ang'koo makot roti, saudoh Tuhan nguvapot tarimo kasih.24Takallo urok'ng manyak nanang bahwo Yesus ba samu'o murit'E ano ado agi ka'koo, ne'ido naik ka parahu-parahu ang'koo lalu barangkat ka Kapernaum untu ngagu'i Yesus.Yesus adolah Roti Idup 25Sawamtu urok'ng manyak ang'koo namuan Yesus ka sabarang dano, ne'ido batanyo ka Io, "Rabi(Guru), kamie Kito atok ka sio?"26Yesus nyahuti ne'ido lalu bakato, "Sasungguhe Aku bakato ka kau, kau ngaggui Aku buke karano kau udoh nanang tando-tando ajaib, malainkan karano kau udoh majuh roti sampe kanyang. 27Usoh bakarajo untu ngago pajuhoot biao binasa, malainkan untu pajuhoot nang biso batahan sampe idup nang kakal, nang Anak Manusio ma'o bareato ka kau karano ka Anak Manusio ang'koo, Bapo, yaitu Allah, udoh mareo'ot pangesohot'E."28Lantas, ueok'ng manyak ang'koo batanyo ka Yesus, Ameo nang ma'o kami laku'ot supayo kami ngarajaan pakarajaan nang dimao?"an Allah 29Yesus nyahut lantas bakato ka ne'ido, "Anyianlah pakarajaan nang simaoan Allah: picayolah ka Io nang udoh si nyuruh Allah."30Ne'ido batanyo ka Io, "Kade ja'koo, tando ajaib ameo'ke nang ma'o Kito lakuo'ot supayo kami nanang lantas picayo ka Kito? pakarajaan ameo nang kito lakuo'ot? 31Nene moyang kami majuh manna(makanan lang'hoe nang dimare'ot Allah ka urok'ng Israel ka padok gurun) ka padok balantaro, saparati nang tatulis, 'Io mare ne'ido roti ampat ka Subayot untu di pajuh."'32Yesus bakato ka ne'ido, "Sasunguh'e, Aku bakato ka kau, buke Musa nang mare kau roti ampat ka'subayot, malainan Bapo Kulah mare kau roti nang sasidie ampat ka'subayot. 33Sabab, Roti(maksut'E Yesus sandiri) ampat ka Allah adolah Io nang turut ampat ka'subayot lantas mare idup ka dunio." 34Ne 'ido bakato ka Io, "Tuhan, sega barelah kami roti ang'koo."35Kato Yesus ka ne'ido, "Akulah roti idup; urok'ng nang atok ka Aku ano ihane kaparot agi, ba urok'ng nang picayo ka Aku ano ka'ausoto agi. 36Tapi ang'koo, Aku usoh ngatooto ka kau bahwo sakaipun kau udoh nanang Aku(kau udoh nanang tando-tando ajaib nang Aku ngalakuo'ot), kau tatap ano picayo. 37Samuo nang dimareot Bapo ka'5Aku ma'o atok ka'Aku, lantas nang atok ka'Aku ano ihane paranoh Aku usir.38Sabab, Aku turut ampat ka subayot buke untu ngalakuo'ot kamaoaan Ku sandiri, malainan kamaooan Io nang nyuruh Aku. 39Lantas, anyianlah kamaoaan Io nang nyuruh Aku: supayo samuo nang udoh Io mareot ka'Aku ang'koo ano ado nang angit, tapi Aku umpat'tato ka ahir zaman. 40Sabab, anyianlah kamaoan Bapo'Ku, bahwo satiap urok'ng nang nanang Anak ba picayo ka'Io ma'o namuo idup kakal, lalu Aku ma'o ngumpat'tato ka ahir zaman."41Karano ang'koo, basangape urok'ng Yahudi mulai basungut mangana'ai Io karano Io bakato, "Akulah roti nang udoh turut ampat ka'subayot ang'koo." 42Ne'ido bakato, "Buke'ke Io anyian Yesus, anak Yusuf, nang bapo ba uma'E diri kanal? Jamae mungkin Io biso bakato, 'Aku udoh turut ampat ka'subayot?"'43Yesus nyahuti ne'ido lalu bakato, "usoh basungut ka antaro kito sandiri. 44Ano seko urok'ng pun biso atok ka'Aku, kacuali Bapo nang nyuruh Aku narik'io, lantas Aku ma'o ngumpat'tato io ka ahir zaman. 45Ado tatulis ka'doop kitab samuo nabi: 'Lantas, ne'ido samuo ma'o diajar oleh Allah. 'Satiap urok'ng nang udoh nangar lalu balajar ampat ka'Bapo pasti atok ka'Aku.46Jukut ang'koo buke ba'arti ado urok'ng nang udoh suoh nanang Bapo, kacuali Io nang atok ampat ka'Allah; Io'lah nang udoh nanang Bapo. 47Aku bakato ka'kau, 'Sasungguhe, satiap urok'ng nang picayo namuo idup kakal.'48Akulah roti idup. 49Nene moyang'yu udoh majuh manna ka padok balantaro, tapi ne'ido mati.50Anyianlah roti nang turut ampat ka'subayot, supayo satiap urok'ng majuho'io lalu ano mati. 51Akulah roti idup ang'koo nang udoh turut ampat ka'subayot. Kade urok'ng majuh roti anyian, io pasti idup salama'e; lalu roti nang ma'o Kubareot dami kaidupot dunio ang'koo iolah tubuh'Ku."52Urok'ng-urok'ng Yahudi mulai batangkar seko ba nang laine, ne'ido bakato, "Jamae biso urok'ng anyian mareot tubuh'E untu di pajuh?" 53Yesus bakato ka ne'ido, "Aku bakato ka kau, sasungguhe kade kau ano majuh tubuh Anak Manusio ba nyocok darah'E(ungkapot simbolik untu narimo Yesus), kau ano ado ba'idup ka doop diri'nyu.54Satiap urok'ng nang majuh isi'Ku ba nyocok darah'Ku ado ba'idup kakal, lantas Aku ma'o ngumpat'tato io ka ahir zaman. 55Sabab,isi'Ku iolah paju'hot nang sasidie ba darah'Ku iolah cocokot nang sasidie. 56Sape nang majuh isi'Ku ba nyocok daroh'Ku diop ka doop diri'Ku ba Aku diop ka doop diri'e.57Saparati Bapo nang idup nyuruh Aku, lantas Aku idup oleh karano Bapo, ja'koo ugo io nang majuh Aku, io ma'o idup karano Aku. 58Anyianlah roti nang turut ampat ka'subayot, buke roti nang saparati udoh di pajuh nene moyang'nyu lalu ne'ido mati, urok'ng nang majuh roti anyian ma'o idup salamo-lamo'e." 59Yesus gatoot samuae anyian ka Kapernaum saat Io gajar ka sinagoge(tampat sambayang urok'ng Yahudi). Manyak Pangikut Ningoot Yesus60Takallo manyak nangar ampat ka murit-murit jukut anyian, ne'ido bakato, "Ajarot anyian talalu karas. Sape nang sangup narimo'io?" 61 Karano nahui bahwo samuo pangikut'E basungut manganaai jukut anyian, Yesus bakato ka ne'ido, "Dameo'ke pakato'ot-Ku anyian majawat kau tasinggung?62Kade ja'koo, jamae'ke kade kau nanang Anak Manusio puok naik ka tampat asal'E?63 Rohlah nang mare idup sadangkan isi ano baguno sadikit pun(kadoop kaitane kadoop kasalamatot,isi ato tubuh ano baguno). Pakato'ot-pakato'ot nang Ku ngatoot ka kau iolah roh ba idup.64Tapi ang'koo, ado basangape kaantaro kau nang ano picayo."sabab, ampat kasamulo, Yesus nahui sape nang ano picayo ba sape nang ma'o ngianati Io. 65Yesus bakato, "Anyianlah sabap'e Aku ngato'ot ka kau bahwo ano seko urok'ng pun biso atok ka'Aku, kacuali jukut ang'koo dikarunio'ot ka'io oleh Bapo."66Samanjak saat ang'koo, rami pangkut'E ngundurot diri lalu baranti nunaan Io. 67Karano ang'koo, Yesus bakato ka'duo balas murit'E, "Ma'o ampuso ugo ke kau?" 68Simon Petrus nyahuti Io, "Tuhan, kasape'ke kami ma'o ampus? ngato'ot kaidupot kakal Kito'lah nang ado. 69Kami udoh picayo ba nahu'i ka'Kito, bahwo Kitolah nang kudus ampat ka Allah."70Yesus nyahuti ne'ido, "Buke'ke Aku sandiri nang milih kau, duo balas urok'ng anyian? Maski ja'koo saloh seko ampat ka kau iolah setan." 71Nang Io maksutot iolah Yudas, anak Simon Iskariot, sabab Yudas iolah salah seko ampat kaduo balas mirit ang'koo, tapi io ma'o gianati Yesus.

Chapter 7

1Kamaru-Kamaru Yesus Ano Picayo Ka'Io Dah ako ang'koo, Yesus bajoot mutari Galilea. Io bai'o bajoot ka Yudea sabab urok'ng-urok'ng Yahudi ka'koo batujuaan ma'o munuho Io. 2Takallo ang'koo, ari rayo urok'ng Yahudi, iolah ari rayon pondok daun, (ganang kisoh urok'ng Israel maranto ka padok gurun,lalu diop samintaro ka tendo-tendo nang dimajawat ampat ka sige kayu ba dauke)udoh samak.3Karano ang'koo, kamaru-kamaru Yesus bakato ka'Io, "Barangkatlah ampat ka sio ka Yudea supayo murit-murit'nyu ma'o ugo nanang pakarajo'ot-pakarajo'ot nang Kau galakuot. 4Sabab ano ado urok'ng nang ngalakuot ameopun sacaro yosok kade io ma'o di'kanal sacaro umum. Kade kau galakuo'ot jukut-jukut ang'koo, pagariot'lah diri'Nyu ka dunio."567Sabab, kamaru-kamaru Yesus sandiri pun ano picayo ka'Io. Yesus bakato ka ne'ido, "Waktu'Ku nape sampe, tapi waktu'yu ma'o ado bata'it. Dunio ano biso negeti kau, tapi dunio negeti Aku karano Aku mareot kasaksio'ot manganaai dunio, bahwo kalakuan-kalakuan'e iolah jahat.89Ampuslah kito ka acara ang'koo. Aku nape ampus ka acara ang'koo karano waktu'Ku nape sampe." Dah udoh ngato'ot ja'koo, Yesus tatap diop ka Galilea.1011Tapi, dah udoh kamaru-kamaru'E ampus ka acara ang'koo, Yesus ampus ugo ka naan, ano sacaro tarang-tarangan, tapi sacaro yosok-yosok. Urok'ng-urok'ng Yahudi ngagui Io ka'doop acara ang'koo, lantas bakato,"ka mae Io?"1213Kantaro urok'ng rami ado manyak bisik-bisik manganaai Io. Ado nang bakato, "Io urok'ng bai." Ado ugo nang bakato, "Buke Io yasatot warga." Tapi ang'koo, ano seko urok'ng pun barani bakato tarus tarang manganaai Io karano gai ka urok'ng-urok'ng Yahudi. Yesus Gajar ka Bait Allah141516Takalo acara ang'koo masih balangsung, Yesus ta'amo ka Bait Allah lantas mulai gajar. Urok'ng-urok'ng Yahudi jadi heran lalu bakato, Jamae urok'ng anyian ado ba'pangatahuoot(urok'ng nang nahu'i huruf-huruf grammata) nang ja'koo, padahal ano ba'ajar?" Yesus yahuti ne'ido lantas bakato, "Ajarot'Ku ano barasal ampat ka diri'Ku sandiri, tapi ampat ka Io nang yuruh Aku.1718Kade seko urok'ng ma'o ngalakuoot kamaoan Allah, io pasti nahu'i ajarot'Ku ang'koo asale ampat ka Allah ato ampat ka diri'Ku sandiri. Urok'ng nang bakato ampat ka diri'e sandiri gago'o ka'hormatot untu diri'e sandiri, tapi urok'ng nang gago ka'hormatot untu Io nang yuruh diri'E, io banar ba ano ado ka'anobanaro'ot ka doop diri'e.19Buke'ke Musa udoh mareot Ukum Taurat ka kau, tapi ano seko urok'ng pun ampat ka antaro'nyu nang matuhi hukum ang'koo? gameo kau barusoho untu munuho Aku?" 20Urok'ng manyak ang'koo yahut, "Kito ka'masokot roh jahat! Sape nang barusoho munuho'Kito?"21Yesus bakato ka ne'ido, "Aku kahe galakuot sege pakarajaan(kamungkinan garoh ka paristiwo Yesus nyamuhoot urok'ng rongko ka kolam Betesda) lantas kau samuo heran. 22Musa mare kau tando(turoh), sabanare ang'koo buke ampat ka Musa, tapi ampat ka nene moyang, lantas kau mare tando(turih) urok'ng pas ari Sabat.23Kade seko urok'ng diturih(di tanda'i) pas ari Sabat jadi Ukum Musa ano di langgar, gameo kau bero ka'Aku karano Aku majawat seko urok'ng tomo sautuh'e saat ari Sabat? 24Usoh gadili badasaroot nang katanangan, malainan adili'lah ba ka'adilot nang banar."Yesus ke Sang Mssias?25Salanjute, basangape urok'ng nang diop ka Yerusalem bakato, "Buke'ke Io anyian urok'ng nang ma'o ne'ido bunuh? 26Tapi'koo, tananglah, Io bakato sacaro tarang-tarangan lantas ne'ido ano bakato dameo pun ugo ka Io. Mungkin'ke samuo pamimpin ang'koo banar-banar nahu'i bahwo Io iolah Kristus? 27Tapi ang'koo, diri nahu'i ampat ka mae urok'ng ang'koo barasal. Samintaro ang'koo, Takallo Kristus atok, padahal apabilo Kristus atok, ano seko urok'ng pun nahu'i ampat ka mae Io barasal."28Karano ang'koo, samintaro Yesus gajar ka Bait Allah, Io baseru, "Kau memang ganali Aku ba nahu'i ampat ka mae Aku barasal. Tapi, Aku ano atok ampat ka diri'Ku sandiri, 29tapi Io nang yuruh Aku Iolah banar, kau ano ganali Io, tapi Aku ganal Io karano Aku asale ampat ka'Io lantas Iolah nang udoh yuruh Aku."30Lalu, ne'ido barusoho nangkapo Io, tapi ano seko urok'ng pun biso genes Io karano waktu'E nape sampe. 31Tapi ka'koo,mamyak ampat ka urok'ng-urok'ng ang'koo picayo ka Yesus. Ne'ido bakato, "Saande'e Kristus ang'koo atok, Io mao'ke galakuoto labih manyak tando ajaib daripado nang udoh di'galakuot urok'ng anyian?" Pamimpin Yahudi Barusoho Nangkapo Yesus 32Urok'ng-urok'ng Farisi nangar ameo nang dimarukuman urok'ng manyak ang'koo manganaai Yesus, salanjute imam-imam kapalo yuruh samuo panjago Bait Allah untu nangkapo Io.33Karano ang'koo, Yesus bakato, "Waktu'Ku 34sabayo-bayo bakau tingal sabantar agi lalu dah'ako ang'koo, Aku ma'o ampuso ka Io nang yuruh Aku. Kau ma'o gaguio Aku, tapi ano biso namuano Aku. lalu, dimae kabaradoot'Ku, kau ano biso atok ka'naan."35Urok'ng-urok'ng Yahudi ang'koo bakato seko urok'ng ka nang lain, "Ka maeke urok'ng anyian ma'o ampuso mambuat diri ano biso namuano Io? Io ma'o ampuso'ke ka urok'ng Yahudi nang tasabar ka antaro urok'ng-urok'ng Yunani, lantas gajaro urok'ng-urok'ng Yunani? 36Ameo maksut pakatoote nang bakato, 'kau ma'o gaguio Aku, tapi ano biso namuan Aku. Lalu, dimae kabaradoot'Ku, kau ano biso atok kanaan?"' Yesus Bakato manganaai Roh Kudus38Pado ari tarakir, iolah puncak acaro ang'koo, Yesus badiri lalu gampak/bakato ayo, kata'E, "Kade ado nang aus sabaike io atok ka'Aku lantas yocok. 37Urok'ng nang picayo ka'Aku, saparati nang dingato'ot Kitab Suci, dari doop diri'e ma'o ngaliro aliran ai idup."39Jukut nang dimaksut iolah Roh, nang ma'o ditarimo urok'ng nang picayo ka'Io. Sabab, Roh ang'koo nape dibareot karano Yesus nape dimulio'ot. Patangkarot manganaai Yesus4041Takallo ne'ido nangar pakatoot ang'koo, basangape ampat ka ne'ido bakato, "Urok'ng anyian batol-batol seko urok'ng Nabi(Musa gato'ot sasungguhe Allah ma'o gangkato seko urok'ng nabi ka antaro urok'ng Yahudi)." Urok'ng nang lain bakato, "Io iolah Kristus," Urok'ng lain agi bakato, "Mungkinke Kristus atok ampat ka Galilea? 42Buke'ke Kitab Suci gatoot sasungguhe Kristus barasal ampat ka katurunan Daut ba ampat ka Betlehem, kampok tampat Daut de diop?"43Lantas, tajadilah papacohot ka antaro urok'ng-urok'ng ang'koo karano Io. 44Basangape urok'ng ka antaro ne'ido ma'o nangkapo Yesus, tapi ano seko urok'ng pun genes'Io. Pamimpin Yahudi basangape anopicayo45Karano ang'koo, samuo panjago Bait Allah ang'koo muok ka imam-imam kapalo ba urok'ng urok'ng Farisi, nang batanyo ka ne'ido, "Gameo kito ano nabanan Yesus?" 46Samuo panjago Bait Allah ang'koo yahut, "Ano seko urok'ng pun paranoh bakato-kato saparati urok'ng anyian!"47Urok'ng-urok'ng Farisi ang'koo yahuti ne 'ido, "Ameo'ke kito ugo udoh disasa'tot? 48Ado'ke ampat ka antaro pamimpin ato ugo urok'ng Farisi nang udoh picayo ka'Io? 49Tapi ang'koo, urok manyak nang ano nahu'i Ukum Taurat anyian takutuk(menurut urok'ng Farisi,urok'ng nang ano baajar sidi-sidi Ukum Taurat pasti ano mampu matuhi'o io yabapot ne'ido najis)!" Pangoanan Nikodemus50Tapi ang'koo, Nikodemus, salah seko urok'ng ampat ka ne'ido, nang de suoh namu'i Yesus, bakato ka ne'ido, 51"Dameo'ke Ukum Taurat diri gakimi seko urok'ng sanape didangar jukut nang io kato'oto ba ma'o dinahu'i jukut nang io galakuot?" 52Ne'ido yahut, "Kau ugo urok'ng Galilea ke? Salidiki ba tanang sasungguhe ano ado nabi nang atok ampat ka Galilea." Ambini nang Tatangkap Babayo53Salanjute, ne'ido samuo puok ka rumoh masing-masing.

Chapter 8

1Tapi ang'koo, Yesus ampus ka Bukit Zaitun. 2O'op-o'op sidi, Io atok agi ka Bait Allah lantas samuo urok'ng atok ka'Io. Io duduk ba gajari ne'ido. 3Lantas, ahli-ahli taurat ba urok'ng-urok'ng Farisi nabanan seko urok'ng ambini nang katauanan ba'bayo, lantas dah'udoh nampatot nang'bini ang'koo badiri ka tangoh-tangoh,4Ne'ido bakato ka Yesus, "Guru, nang'bini anyian cakahan babayo. 5Ukum Taurat Musa marintohot kami untu nabaki nang'bini sarupo anyian pake batu(saloh sege ukuman mati ja ukum Taurat). Ameo pandapat Kito manganaai jukut anyian?" 6Ne'ido gato'ot ja'koo untu yobaio Yesus supayo ne'ido ado ba'dasar untu yalohoto Io. Tapi ang'koo, Yesus mambongkok lalu pake jari'E, Io nulis ka tanoh.7Karano ne'ido sega nanyai Io, Yesus badiri lantas bakato ka ne'ido, "Urok nang ano badoso ka antaro kito saharuse io jadi nang partamo nabaki ambini anyian pake batu." 8Lantas, Yesus mambongkok agi ba nulis ka tanoh.9Takallo ne'ido nangar jukut ang'koo, ne'ido mulai badariot seko demi seko, mulai ampat ka nang labih tuho, lantas Yesus diningo'ot Io sorok, ba nang'bini tai nang masih badiri ka tangoh-tangoh. 10Lantas, Yesus badiri lalu bakato ka nang'bini ang'koo, "He nang'bini, ka mae'ke ne'ido? ano ado'ke urok'ng nang gukumo kau?" 11Yahut ambini ang'koo, "ano ado, Tuhan." Yesus bakato, "Aku pun ano biso gukumo kau. Darilah, ba mula'i kanio, usoh galakuot doso agi." Yesus Tarok Dunio12Salanjute, Yesus bakato ka urok'ng rami ang'koo, kata'E, "Akulah tarok dunio. Satiap urok'ng nang nunaan Aku ano biso bajo'ot ka'doop kagalapot, tapi ma'o ado'o idup tarok." 13Salanjute, urok'ng-urok'ng Farisi bakatobka Yesus, "Kau basaksi manganai diri'Nyu sandiri, yabapot kasaksiot'Nyu ano banar."14Yesus yahuti ne'ido, kata'E, "Sakaipun Aku basaksi manganai diri'Ku sandiri, kasaksiot'Ku iolah banar karano Aku nahu'i ampat ka'mae Aku atok ba ka'mae Aku ampus, tapi kau ano nahu'i ampat ka'mae Aku atok ba ka'mae Aku ampus. 15Kau gakimi manurut caro kaisi'ot(Duniawi'ot), sadangkan sape pun ano Aku akimi. 16Tapi, sa'ande pun Aku gakimi, pangakiman'Ku ang'koo banar karano Aku gakimi ano ba'sorok, malainkan basabayo-bayo Bapo nang yuruh Aku.17Bahkan, kadoop Kitab Taurat'nyu tatulis manganai kasaksiot duo urok'ng sidi ada'e. 18Aku basaksi manganai diri'Ku sandiri lantas manganai diri'Ku Bapolah nang yuruh Aku basaksi."19Tarus, ne'ido batanyo ka'Io, "Ka mae'ke Bapo'Nyu?" Yesus yahut, "Kau ano nahu'i ka'Aku. ato ugo Bapo'Ku, kade kau nahu'i Aku, kau ma'o ugo nahu'i ka Bapo'Ku." 20Pakatoot amyian Yesus yanpeot ka samak pabendaharo'ot(tampat nang di galangkapi tiga balas kotak amal) waktu Io gajar ka Bait Allah, tapi ano ado seko urok'ng pun nang nangkap Io karano waktu'E nape sampe. Yesus Bakato Manganai Bapo21Lantas, Yesus bakato agi ka ne'ido, "Aku ma'o ningooto kau tarus kau ma'o gagui'o Aku, tapi kau pasti mati ka'doop doso'nyu. Ka mae Aku ma'o ampus, kau ano biso atok." 22Salanjute, urok'ng-urok'ng Yahudi ang'koo bakato, "Io ma'o munuho diriE'ke Karano Io bakato, 'Ka mae Aku ma'o ampus, kau ano biso atok'?"23Tapi ang'koo, Yesus bakato ka ne'ido, "Asal'nyu ampat ka baboh, tapi Aku barasal ampat ka atas. Kau barasal ampat ka dunio anyian, tapi Aku buke ampat ka dunio anyian. 24Oleh karano ang'koo, Aku gato'ot ka kau sasungguhe kau pasti mati ka'doop doso'nyu karano kade kau ano picayo ka'Aku, kau pasti mati ka'doop doso-doso'nyu."25Lantas, ne'ido batanyo ka'Io, "Sape'ke Kito?" Yesus yahuti ne'ido, "Aku udoh gatoot'io ka'kau mulai samulo. 26Ado manyak jukut manganai kau nang harus Aku kato'ot ba akimi, tapi Io nang yuruh Aku iolah banar lalu ameo nang Aku nangar ampat ka Io, angkolah nang Kusampeoto ka dunio." 27Ne'ido ano garati sasungguhe Yesus cakahan bakato ka ne'odo manganai Bapo.28Oleh sabab ang'koo, Yesus bakato, "Takallo kau udoh ningiot(maksut'e maku Yesus ka kayu salib ba naikot Io tarus Io mati) Anak Manusio, waktu ang'koolah kau ma'o nahu'i Aku iolah Io, lantas ano ado sege pun nang Aku galakuot ampat ka diri'Ku sandiri, malainkan Aku ngato'ot ameo nang di gajarot Bapo ka'Aku. 29Lantas, Io nang yuruh Aku ado ba'sabayo-bayo ba Aku, Io ano ningo'ot Aku basorok kareno Aku sega galakuot jukut-jukut nang bapaedoh ka'Io." 30Samintaro Yesus gato'ot samuo ang'koo, manyak urok'ng picayo ka'Io. Anak-Anak Abraham ba Anak-Anak Iblis31Salanjute, Yesus bakato ka urok'ng-urok'ng Yahudi nang picayo ka'Io, "Kade kau tatap ka'doop firman'Ku, kau batol-batol murit'Ku. 32Lalu kau pasti nahu'i kabanarot, lantas kabanarot ang'koo ma'o mebasoto kau." 33Ne'ido yahut, "Kami iolah katurunan Abraham ba ano suoh jadi hambo sape pun. Jadi, gameo Kito bakato, 'Kau pasti bebas?"'34Yesus yahuti ne'ido, "Sasungguhe, Aku bakato ka'kau,satiap urok'ng nang galakuot doso iolah hambo doso. 35Seko urok'ng hambo ano diop sege kaluarga untu salama'e, tapi seko urok'ng anak diop untu salama'e. 36Jadi, kade Anak mebas'soto kau, kau banar-banar bebas.37Aku nahu'i sasungguhe kau iolah katurunan Abraham, tapi kau ma'o munuho'Aku karano ajarot'Ku ano namu tampat ka doop diri'nyu. 38Aku gato'ot manganai jukut-jukut nang udoh Aku nanang barage Bapo'Ku, ja'koo ugo kau galakuot jukut-jukut nang kau nangar ampat ka bapo'nyu."(kato ato kalakuan Tuhan Yesus nang Io namu ampat ka Allah Bapo)39Ne'ido yahut lantas bakato ka'Io, "Abraham iolah bapo kami." Yesus yahut, "Kade kau katurunan Abraham, kau saharuse galakuot ameo nang Abraham galakuot. 40Tapi ang'koo, kau barusoho munuho Aku, urok'ng nang mare kau nahu'i kabanarot, nang Aku nangar ampat ka Allah. Abraham ano galakuot jukut ang'koo. 41Jadi, kau kahe galakuot ameo nang digalakuot bapo'nyu sorok." Ne'ido bakato ka'Io,"Kami ano dibaranakot ampat ka asil babayo (kato babayo kadoop PL saring diartiot ano nurut ka'Allah). Kami kahe ado seko Bapo, iolah Allah."42Yesus bakato ka ne'ido, "Kade Allah iolah Bapo'nyu, kau pasti kasih ka'Aku kareno Aku atok barasal ampat ka'Allah. Lantas, Aku atok buke atas kamaoan'Ku sandiri, malainkan Io nang yuruh Aku. 43Ameo sabab kau ano garati ameo nang Aku gato'ot? karano ang'koo kau ano biso nangarot firman'Ku. 44Kau barasal ampat ka bapo'nyu, iolah setan lantas kau ma'o galakuot kamaoan-kamaoan bapo'nyu. Io iolah pamunuh ampat ka'awal samulo ba ano mampaut'ti kabanarot karano ano ado kabanarot ka'doop diri'e. Kade io bakato pangalok, io bakato ampat ka sipat'e sandiri karano io iolah pangalok ba bapo pangalok.45Tapi ko'oo, karano Aku gato'ot kabanarot ka'kau, kau ano picayo ka'Aku. 46Sape'ke ka antaro kito nang biso nyato'ot sasungguhe Aku badoso? Kade Aku gato'ot kabanarot, gameo kau ano picayo ka'Aku? 47Sape pun nang asale ampat ka Allah, io nangarot firman Allah; ang'koolah sabab'e kau ano nangarot'io karano kau buke barasal ampat ka'Allah." Yesus Bakato manganai Diri'E ba Abrahamt48Urok'ng-urok'ng Yahudi yahuti Yesus lantas bakato ka'Io, "Sidi buke kade kami gato'ot sasungguhe Kito iolah urok'ng Samaria lantas Kito kamaso'kot roh jahat?" 49Yesus yahut, "Aku ano kamaso'kot roh jahat, tapi Aku gormati Bapo'Ku, tapi kau ano gormati Aku.50Tapi ang'koo, Aku ano ngago kamuliot unto diri'Ku sandiri; ado seko nang ngago'Io ba nang gakimio. 51Sasidie, Aku bakato ka'kau, satiap urok'ng nang nuruti firman'Ku, io ano paranoh suoh nanang'o kamatiot."52Urok'ng-urok'ng Yahudi ang'koo bakato ka Yesus, "Kanio kami nahu'i sasunguhe Kito memang kamaso'kot roh jahat! Sabab, Abraham ba samuo nabi pun udoh mati. Tapi ko'oo, Kito bakato, 'Satiap urok'ng nang nuruti firman'Ku, io ano paranoh suoh yacapi kamatiot.' 53Kito labih ayo'ke daripado Abraham bapo kami, nang udoh mati; ba'sapeke Kito yabayo'ot diri'Nyu?"54Yesus yahut, "Kade Aku mulio'ot diri'Ku sandiri, kamulio'ot-Ku ano ado arti'e; Kaulah nang mulio'ot Aku, nang manganai'Io kau bakato, Io iolah Allah kami."' 55Namun, kau ano nahu'i Io, tapi Aku nahu'i Io; Kade Aku gato'ot sasungguhe Aku ano nahu'i Io, Aku ma'o jadi'o pangallok, sabayo macam kau, tapi Aku nahu'i Io ba Aku nuruti firman'E. 56Bapo'nyu, Abraham, karepo'ot karano io ma'o nanang'o ari'Ku (iolah ari Tuhan, nang gacu ka ari Kiamat). Io udoh nanang lalu karepo'ot."57Lantas, urok'ng-urok'ng Yahudi ang'koo bakato ka'Io, "Umur'Nyu ajo nape ado 50 tahut, tapi kau udoh nanang Abraham?" 58Yesus bakato ka ne'ido, "Sasungguhe Aku gato'ot ka'kau, sanape Abraham ado, Aku udoh ado." 59Karano ang'koo, ne'ido gicok batu untu nabaki Io, tapi Yesus yosok'kot diri lantas ningoot Bait Allah.

Chapter 9

1Urok'ng nang Buto Mulai Dimaranakot Dinyamuhot Takallo Yesus cakahan bajo'ot, Io nanang urok'ng nang buto mulai dimaranakot. 2Murit-murit Yesus batanyo ka'Io, "Guru, sape'ke nang badoso, urok'ng anyian ato urok'ng tuho'e nyabab'pot io dimaranakot buto?"3Yesus yahut, Buke io ato'ugo urok'ng tuho'e badoso, malainan supayo pakarajo'ot-pakarajo'ot Allah di yato'ot ka doop io. 4Diri arus garajo'ot Pakarajo'ot-pakarajo'ot Io nang yuruh Aku salamo ari masih siok; maam ma'o atok saat ano ado seko urok'ng pun biso bakarajo. 5Salamo Aku masih ka dunio, Akulah tarok dunio."6Dah ako bakato ja'koo, Yesus gaujoh ka tanoh lalu gancoh ujoh'E ba'tanoh, lantas golesot io ka mato urok'ng ang'koo, 7Lalu bakato ka'io, "ampuslah, sasohlah diri'nyu ka kolam Siloam." Siloam artie "diyuruh". Lantas, urok'ng ang'koo ampus,yasoh diri'e, lantas io muok agi sambil nanang.8Samuo tatangga ba ne'ido nang sanap'e nanang io sebage urok'ng buto bakato, "Buke'ke urok'ng anyian nang biasae duduk ba minto?" 9Saparo urok'ng bakato, "au, iolah paminto ang'koo." Nang lain bakato, "Buke, io kahe sarupo ba paminto ang'koo." Tapi, urok'ng nang tai'e buto ang'koo bakato, "Akulah paminto ang'koo."10Lantas, urok'ng-urok'ng ang'koo batanyo ka'io, "Jamae mata'nyu biso dipincarangan?" 11Urok'ng ang'koo yahut, "Urok'ng nang banamo Yesus ang'koo gancoh tanoh ba golesot'io ka mato. Salanjute, Io bakato ka aku, 'Ampus ka Siloam lantas sasohlah diri'nyu',jadi aku ampus ba yasoh diri, lantas aku biso nanang." 12Ne'ido bakatoka'io,"Kamae'kurok'ngang'koo?" Io yahut, "Aku ano nahu'i."13Salanjute, ne'ido nabanan urok'ng nang tai'e buto ka urok'ng-urok'ng Farisi. 14Adopun takallo ari Yesus gancoh tanoh ba mincarangan mato urok'ng ang'koo iolah ari Sabat. 15Maka'e, urok'ng urok'ng Farisi sakai agi batanyo ka urok'ng ang'koo jamae io biso nanang. Io bakato ka ne'ido, "Io golesot gancohot tanoh ka mato'ku, ba aku yasoh diri lalu aku biso nanang."16Karano ang'koo, basangape urok'ng Farisi ang'koo bakato, "Urok'ng ang'koo buke barasal ampat ka'Allah karano Io ano matuhi ari Sabat." Nang lain bakato, "Tapi ang'koo, jamae biso urok'ng nang badoso biso galakuot tando ajaib saparati anyian?" Maka, timulah papacohot ka antaro ne'ido. 17Jadi, ne'ido muok batanyo agi ka urok'ng buto ang'koo, "Dameo pandapat'nyu manganai Io karano Io udoh mincarangan mato'nyu?" 18Urok'ng ang'koo yahut, "Io iolah seko urok'ng Nabi." Urok'ng-urok'ng Yahudi ang'koo tatap ano picayo ka'io, sasungguh'e urok'ng ang'koo tai'e buto sidi tapi kanio biso nanang, sampe ne'ido yaru urok'ng tuho dari urok'ng nang kanio biso nanang ang'koo,19lantas batanyo ka ne'ido, "Anaknyu'ke anyian, nang kau gato'ot buto mulai di maranak'kot? Kade ja'koo, jamae io kanio biso nanang?" 20Urok'ng tuho'e yahuti ne'ido lantas bakato, "Kami nahu'i sasungguhe io anak kami lantas io memang buto mulai di maranakot, 21tapi jama'e kanio io biso nanang, kami ano nahu'i; ato sape nang udoh mincarangan mato'e, kami ano nahu'i. Tanyo'ot ajo ka'io, io udoh ayo; io pasti bakato untu diri'e san'diri."22Urok'ng tuho'e gato'ot ja'koo karano ne'ido gai ka urok'ng-urok'ng Yahudi. Soale, urok'ng-urok'ng Yahudi ang'koo udoh sapakat, kade satiap urok'ng nang gaku'i Yesus sebagai Kristus, ma'o dikucilkan (urok'ng lain ano muih bagaul ba urok'ng nang malanggar ) ampat ka sinagoge. 23Ang'koolah sabab'pe urok'ng tuho'e bakato, "Io dah ayo, tanyo'ot ajo ka'io."24Jadi, untu kaduo kai'e urok'ng-urok'ng Yahudi yaru urok'ng nang tai'e buto ang'koo, lantas bakato ka'io, "Bare'ot kamulioot'nyu untu Allah, kami nahu'i sasungguhe urok'ng anyian badoso." 25Io yahut, "Urok'ng ang'koo urok'ng badoso'ke ato ano, aku ano nahu'i; sege jukut nang aku nahu'i, sanape aku buto, tapi kanio aku nanang."26Ne'ido bakato ka'io, "Ameo nang io galakuot ka'kau? Jamae Io mincaranggan mato'nyu?" 27Io yahuti ne'ido, "Aku udoh gato'ot io ka'kau, tapi kau bai ma'o nangaroto'io; gameo kau ma'o nangaroto 'io agi? Kau ma'o jadio murit'Eugo'ke?"Tarus, ne'ido gino io lantas bakato, "Kaulah mudit urok'ng ang'koo, tapi kami iolah murit-murit Musa. Kami nahu'i sasungguhe Allah udoh bakato ka Musa, manganai urok'ng ang'koo, kami ano nahu'i ampat ka mae io barasal!"28Angkoa, naido menghinaio bakato,"kaulah muird urog iotapi na ido adalah murid-murid Musa. 29Diri ngarati bahwa Allah telah bakato ka Musa, tetapi keadoot urog iyo, diri ano nauan iyo atok30Urok'ng ang'koo yahut lantas bakato ka ne'ido, "Sidi heran kau ano nahu'i ampat kamae Io barasal, padahal Io udoh mincarangan mato'nyu. 31Diri nahu'i sasungguhe Allah ano nangarot urok'ng badoso, tapi sape pun nang gai ka Allah lantas galakuot kamaoan'E, Allah nangarot io.32Mulai de sampe kanio, nape suoh didangar seko urok'ng mincarangan mato urok'ng nang buto mulai dimaranakot. 33Kade urok'ng ang'koo buke barasal ampat ka Allah, Io ano biso galakuot ameo-ameo." 34Urok'ng-urok'ng Yahudi ang'koo yahut lantas bakato ka'io, "Kau dimaranakot baisi ba'doso, lantas kau ma'o gurui'o kami?" Tarus, ne'ido yuruh urok'ng ang'koo dari.35Yesus nangar sasungguhe urok'ng-urok'ng Yahudi udoh yuruh dari urok'ng buto ang'koo; takallo Yesus batamu ba'io, Yesus bakato, "Kau picayo'ke ka Anak Manusio?" 36Urok'ng ang'koo yahut, "Sape'ke Io ang'koo, Tuhan, supayo aku picayo ka'Io?" 37Yesus bakato ka'io, "Kau udoh nanang Io. Io iolah nang cakahan bakato ba'kau." 38Urok'ng ang'koo yahut, "Tuhan, aku picayo!" Salanjute, io sujut kahadapot'E.39Yesus bakato, "Untu gadilio Aku atok ka dunio anyian supayo ne'ido nang ano nanang, biso nanang ba ne'ido nang nanang, jadi buto." 40Basangape urok'ng Farisi nang ado ka samak'E nangarot jukut ang'koo, lantas bakato ka'Io, "Kami buto ugo'ke?"41Yesus bakato ka ne'ido, "Kade kau buto, kau ano ado ba'doso; tapi karano kau bakato, 'Kami nanang', doso'nyu tatap ado."

Chapter 10

1Yesus Gembala nang Gagas Yesus bakato, sarato sasidie, Aku bakato ka'kau, urok'ng nang ta'amo ka kandang dombo nang ano galalui pintu, malainkan naik ba'galalui marago lain, urok'ng ang'koo iolah pangait ba parampok. 2Tapi ang'koo, urok'ng nang ta'amo galalui pintu, io iolah gembala dombo.3Bagi'e, panjago pintu muko'ot pintu, ba dombo-dombo nangar suara'e, lantas io yaru dombo-dombo'e sandiri ba'namo ne'ido, sarato giringan ne'ido ka uas. 4Dah'udoh samuo dombo'e digauasot, io bajo'ot ka depan ne'ido lantas dombo-dombo'e ma'o nuna'an io karano ne'ido ganali suara'e.5Urok'ng lain ano mungkin ne'ido tuna'an, tapi ne'ido ma'o dari'o ampat ka'io kareno ne'ido ano ganali suaro urok'ng-urok'ng lain." 6Parumpamaan ang'koolah nang digato'ot Yesus ka ne'ido, tapi ne'ido ano garati dameo nang baru ajo Yesus gato'ot ka ne'ido.7Oleh sabab ang'koo, Yesus bakato agi ka ne'ido, "Sasidie, Aku bakato ka'kau, Akulah pintu ka dombo-dombo ang'koo. 8Samuo urok'ng nang atok sanape Aku iolah pangait ba parampok, tapi dombo-dombo ano nangarot ne'ido.9Akulah pintu. Kade seko urok'ng ta'amo galalui Aku, io ma'o disalamatot, ba ma'o ta'amo kauas, sarato namuan padok rumput. 10Pangait atok kahe untu gaito, munuho, ba minaso'oto; Ne'ido supayo ado ba'idup Aku atok, gampu'o io sacaro balabih.11Akulah gambalo nang gagas; gambalo nang gagas mare'ot nyawo'E bagi dombo-dombo. 12Seko urok'ng upohot, buke seko urok'ng gambalo, nang buke ampu dombo-dombo ang'koo, nanang sarigala atok, io ningo'ot dombo-dombo ang'koo lantas dari; sarigala ang'koo ma'o narakam ba misoh-misohoto dombo-dombo ang'koo. 13Io dari karano io urok'ng upohot lantas ano paduli ka dombo-dombo ang'koo.14Akulah gambalo nang gagas. Aku ganali dombo-dombo'Ku lantas dombo-dombo'Ku ganali Aku 15samo saparati Bapo ganali Aku lantas Aku ganali Bapo; ba Aku mare'ot nyawo'Ku bagi dombo-dombo ang'koo. Dombo-dombo lain 16Aku ado ugo (Urok'ng-urok'ng lain nang ma'o jadio pangikut Yesus ampat ka bangso lain nang buke bangso Yahudi) nang buke ampat ka kandang anyian; Aku ma'o mabo'o ne'ido ugo, lantas ne'ido ma'o nangar suaro'Ku; ba ne'ido ma'o di'jadioto sege kalompok ba seko gambalo.17Karano anyianlah Bapo gasihi Aku, soale Aku mareot nyawo'Ku supayo Aku biso gicoko'io agi. 18Ano seko urok'ng pun udoh gicoko'io ampat ka'Aku, malainkan Akulah nang mareot'io manurut kamaoan'Ku sorok. Aku ado hak untu mareot nyawo'Ku, lantas Aku ugo ado hak untu gicoko'io agi. Anyianlah parintoh nang Aku tarimo ampat ka Bapo'Ku."19Sakai agi, ado papacohot ka antaro urok'ng-urok'ng Yahudi karano pakato'ot Yesus ang'koo. 20Manyak ampat ka ne'ido nang bakato, "Io kamasokot roh jahat lantas jadi gilo. Gameo'ke kito nangarot Io?" 21Nang lain bakato, "Ang'koo buke pakato'ot seko urok'ng nang kamasokot roh jahat. Biso'ke roh jahat mincarangan mato urok'ng buto?" Yesus ba Bapo iolah Seko22Pado waktu ang'koo, ari rayo pentabhisan (minggu langho'e nang digarayot urok'ng Yahudi satiap buot desember untu mampringati panyuciot altar Bait Suci nang sanape udoh kotor) balangsung ka Yerusalem. Saat ang'koo musim dinggin, 23Lantas Yesus cakahan bajo'ot ka Bait Allah, ka'sami Salomo (bagian sabaloh timur Bait Suci nang dinutupi atap) 24ba, urok'ng-urok'ng Yahudi bakomo galilingi Io lantas bakato ka'Io, "Sangape lamo agi Kito miarot jiwo kami bimbang? Kade Kito Kristus, bakatolah tarus tarang ka kami."25Yesus jahuti ne'ido, "Aku udoh gato'ot io ka'kau, tapi kau ano picayo. Pakarajo'ot-pakarajo'ot nang Aku galakuot ka'doop namo Bapo'Ku, ang'koolah nang mare'ot kasaksiot manganai Aku. 26Tapi ang'koo, kau ano picayo karano kau ano tamasuk dombo-dombo'Ku.27Dombo-dombo'Ku nangar suaro'Ku, Aku ganali ne'ido lantas ne'ido nuna'an Aku. 28Aku mareot idup kakal ka ne'ido, ba ne'ido ano paranoh biso binaso; lantas ano seko urok'ng pun biso garabut ne'ido ampat ka kokot'Ku.29Bapo'Ku, nang udoh mareot ne'ido ka'Aku, labih ayo daripado samua'e, ba ano ado seko urok'ng pun biso garabut ne'ido ampat ka'kokot Bapo. 30Aku ba Bao iolah seko." 31Sakai agi, urok'ng-urok'ng Yahudi gicok batu untu nabaki Yesus.32Tapi ang'koo, Yesus bakato ka ne'ido, "Aku udoh nojok'kot ka'kau manyak pakarajo'ot gagas ampat ka'Bapo, pakarajo'ot mae'ke ampat ka antarae nang majawat'nyu ma'o nabakio Aku pake batu?" 33Urok'ng-urok'ng Yahudi ang'koo yahuti Io, "Buke karano sege pakarajo'ot gagas kami ma'o nabakio Kito pake batu, malainkan karano hujat (ano gako'i Allah) lantas karano Kito, nang kahe seko urok'ng manusio, yadioto diri'Nyu Allah."34Yesus yahuti ne'ido, "Buke'ke tatulis ka'doop Kitab Taurat'nyu, 'Aku udoh bafirman, Kau iolah Allah'? 35Kade Allah yabut ne'ido nang narimo firman ang'koo 'allah', padahal Kitab Suci ano biso dibatalot, 36ameo'ke kau gato'ot manganai Io nang udoh Bapo kudusot ba yuruh ka doop dunio, 'Kito menghujat (ano gaku'i Allah)', karano Aku bakato ka'kau, 'Aku iolah Anak Allah'?37Kade Aku ano galakuot pakarajo'ot-pakarajo'ot Bapo'Ku, usoh picayo ka'Aku. 38Tapi ang'koo, kade Aku galakuot pakarajo'ot-pakarajo'ot ang'koo, maskipun kau ano picayo ka'Aku, picayolah ka pakarajo'ot-pakarajo'ot ang'koo supayo kau nahui ba garati sasungguhe Bapo ka doop diri'Ku, lantas Aku ka doop Bapo." 39Sakai agi, ne'ido yobo nangkap Yesus, tapi Io lapas ampat ka ne'ido.40Lantas, Yesus ampus agi yabarangi batangan Yordan notoko ka tampat Yohanes partamo kai maptis de'e lantas Yesus diop ka naan. 41Manyak urok'ng atok ka'Io lantas bakato, "Maskipun Yohanes (Yohanes pambaptis buke Rasul Yohanes) ano galakuot sege tando ajaib pun, tapi samuo nang digato'ot Yohanes manganai urok'ng anyian sidi." 42Lantas, manyak urok'ng jadi picago ka'Io ka naan.

Chapter 11

1Kamatiot Lazarus Ado seko urok'ng angaki nang cakahan rongko, nama'e Lazarus ampat ka Betania, kampok Maria ba kamaru'e, 2Marta. Maria anyianlah ambini nang paranoh minyaki (caro urok'ng Yahudi gormati tamu istimewo nang atok) poho Yesus pake minyak wangi ba galap poho'E pake bu'ukke, nang kamaru angakie, Lazarius, waktu ang'koo rongko.3Sabab ang'koo, kaduo kamaru'e anyian giriman barito ka'Io, nang bakato, "Tuhan, urok'ng nang Kito gasihi cakahan rongko." 4Tapi takallo Yesus nangar barito ang'koo, Io bakato, "Panyakit ang'koo ano biso yabapot kamatiot, tapi ma'o yato'oto kamuliaan Allah supayo Anak Allah dimuliot galalui'Io."5Yesus memang gasihi Marta, kamaru ambini'e, ba Lazarus. 6Jadi, takallo Yesus nangar Lazarus rongko sasidie, Io singajo diop 2 ari agi katampat'E ang'koo. 7Dah'ako ang'koo, Yesus bakato ka murit-murit'E, "Je diri ampus agi ka Yudea."8Samuo murit bakato ka'Io, "Guru, urok'ng-urok'ng Yahudi nape lamo anyian barusoho nabakio Kito pake batu, Kito tatap ampuso kanaan agi'ke?" 9Yesus yahut, "Buke'ke ado 12 jam doop sa'ari? Kade seko urok'ng bajo'ot siok ari, io ano tarantuk karano io nanang tarok dunio anyian.10Tapi ang'koo, kade seko urok'ng bajo'ot maam ari, io tarantuk karano tarok ang'koo ano ado ka'io." 11Dahudoh Yesus bakato ja'koo, Io bakato ka ne'ido, "Ayuk diri, Lazarus, udoh tidur (nang dimaksut Yesus udoh mati), tapi Aku ma'o ampuso untu gumpat'tato io."12Murit-murit bakato ka'Io, "Tuhan, kade io udoh tatidur, io pasti tomo." 13Yesus sabanare bakato manganai kamatiot Lazarus, tapi murit-murit giro Io bakato manganai tatidur doop arti istirahat. 14Karano ang'koo, Salanjute Yesus bakato ba'tarus tarang ka ne'ido, "Lazarus udoh mati,15ba Aku aso untu kapantingan'nyu, Aku ano ado kanaan supayo kau biso picayo. Jadi, je diri ampus ka'io." 16Salanjute, Tomas, nang diyabut Didimus (namo Tomas asale ampat ka'bahaso Ibrani, Didimus nang artie anak kamar), bakato ka murit-murit nang lain, "Je diri ampus ugo supayo diri biso mati barage'Io."17Takallo Yesus sampe, io napati Lazarus dah ado ka doop kuburan salamo 4 ari. 18Adopun Betania barado limo balas stadia jauh'e ampat ka Yerusalem. 19Manyak urok'ng Yahudi udoh atok namui Maria ba Marta, untu giburo ne'ido nang bakaitan ba kamaru'e ang'koo. 20Takallo nangar Yesus dah atok, Marta ampus lantas yambut'Io, tapi Maria tatap diop ka rumoh.21Marta bakato ka Yesus, "Tuhan, sa'ande waktu ang'koo Kito ado ka sio, kamaru'ku pasti ano mati'o. 22Tapi ang'koo, kanio anyian aku nahui sasungguh'e ameo pun nang Kito minto ampat ka Allah, Allah ma'o mareoto'io ka'Kau." 23Yesus bakato ka'io, "Kamaru'nyu ma'o bangkit."24Marta yahuti Io, "Aku nahui io ma'o bangkit ka ari kabangkitot saat ahir zaman." 25Yesus bakato ka'io, "Akulah kabangkitot ba kaidupot; sape pun nang picayo ka'Aku, io pasti idup walaupun io udoh mati, 26lantas satiap urok'ng nang idup ba picayo ka'Aku ano paranoh biso mati. Kau picayo'ke manganai jukut anyian?"27Marta bakato ka'Io, "au Tuhan, aku picayo sasungguh'e Kitolah Kristus, Anak Allah, nang atok ka dunio." Yesus Nangis 28Dah ako gato'ot jukut ang'koo, Marta ampus ba yaru Maria, kamaru'e, lantas bakato sacaro pribadi, "Guru ado ka sio ba Io yaru'kau." 29nangar jukut ang'koo, Maria langsung badiri lantas namu'i Yesus.30Saat ang'koo, Yesus nape sampe ka kampok ang'koo, tapi masih ka tampat Maria namu'i Io. 31Urok'ng-urok'ng Yahudi nang sabayo-bayo Maria ka rumoh ang'koo, nang cakahan gibur io, nanang Maria langsung umpat lantas ampus kauwas; ne'ido nuno io kareno giro io ma'o ampuso ka kuburan untu nangiso ka naan. 32Takallo Maria sampe ka tampat Yesus ang'koo, io nanang Yesus lantas basujut ka paha'E, tarus bakato ka'Io,"Tuhan, sa'ande Kito ado ka sio waktu ang'koo, kamaruku pasto ano mati."33Takallo Yesus nanang Maria nangis, ba urok'ng-urok'ng Yahudi nang sabayo-bayo'io turut nangis ugo, ga'delah Yesus ka'doop Roh lantas maraso taganggu. 34Yesus batanyo, "Kamae Lazarus kau yubur?" Ne'ido yahuti Io, "Tuhan, je ampus lantas tananglah." 35Yesus pun nangis.36Tarus, urok'ng-urok'ng Yahudi bakato, "Tananglah! Batapo Io gasihi Lazarus sidi!" 37Tapi ang'koo, ado basagape urok'ng ka antaro ne'ido bakato, "Ano biso'ke Io nang udoh mincarangan mato urok'ng buto anyian ugo majawat Lazarus ano mati?" Lazarus Dimangkitot dari Kamatiot38Yesus, nang sakai agi ga'de ka'doop diri'E, ampus ka kuburan. Kuburan ang'koo iolah sabuoh guo ba sabuoh batu digako'ot nutupi'io. 39Yesus bakato, "Singkirot batu ang'koo!" Marta, kamaru urok'ng nang mati ang'koo, bakato ka'Io, "Tuhan, kanio pasto ma'o ado'o bau buruk karano io udoh mati salamo 4 ari." 40Yesus yahuti io, "Buke'ke Aku udoh gato'ot io ka'kau sasidie kade kau picayo, kau ma'o nanang kamuliot Allah?"41Jadi, ne'ido gangkat batu ang'koo. Salanjute, Yesus nigawo lantas bakato, "Bapo, Aku basukur ka'Kito karano Kito udoh nangar'rot Aku. 42Aku nahu'i sasidie Kito sega nangar'rot Aku, tapi karano urok'ng-urok'ng nang badiri ka sakaliling'Ku, Aku gato'ot jukut ang'koo supayo ne'ido picayo sasidie Kitolah nang yuruh Aku."43Dahudoh gato'ot ang'koo, Yesus gampak pake suaro yarek, "Lazarus, kauwarlah!" 44Urok'ng nang udoh mati ang'koo kauwar, kokot ba pahae masih tarikat tali kafan, ba muhae masih tatutup kain kafan. Yesus bakato ka ne'ido, "Lapasot kain-kain ang'koo dari'io lantas biarot io dari." Rancano untu Munuho Yesus45Urok'ng-urok'ng Yahudi nang atok nabo Maria, ba nanang ameo nang udoh Yesus galakuot, jadi picayo ka'Io. 46Tapi ang'koo, basagape ampat ka ne'ido gataki urok'ng-urok'ng Farisi lantas mataki ne'ido ameo nang udoh Yesus galakuot.47Jadi, imam-imam kapalo ba urok'ng-urok'ng Farisi gado'ot patamuan Sanhedrin (dewan Yahudi nang paling tinggi untu masalah agama ba sipil) lantas bakato, "Ameo nang ma'o diri lakuot? Sabab, urok'ng anyian galakuot manyak tando ajaib. 48Kade diri miarot Io tarus macam anyian, samuo urok'ng pasti picayo ka'Io lantas urok'ng-urok'ng Roma ma'o atok untu garabuto tampat anyian ba bangso diri."49Tapi ang'koo, seko urok'ng ampat ka ne'ido nang banamo Kayafas, nang jadi imam ayo pado tahut ang'koo, bakato ka ne'ido, "Kito ano nahu'i ameo-ameo, 50atougo mampartimbangkan sasungguhe labih gagas seko urok'ng mati untu samuae bangso, daripado samuae bangso binaso."51Io ano gato'otio ampat ka diri'e sandiri, tapi jadi imam ayo tahut ang'koo, io bernubuat(garamalot) bahwo Yesus ma'o mati untu bangso 52ang'koo. Ba, buke kahe untu bangso Yahudi ajo,malainkan makomoan'no ugo anak-anak Allah nang papar. 53Jadi, mulai ari ang'koo, ne'ido sapakat untu munuho Yesus.54Karano ang'koo, Yesus ano agi bajo'ot sacaro tarang-tarangan ka antaro urok'ng Yahudi, tapi Io ampus ampat ka naan ka wilayoh samak padok balantaro ka sege koto banamo Efraim(koto nang samak Yerusalem ka utara kiro-kiro 20 km) ; lantas Io diop kanaan ba'murit-murit'E. 55Saat ang'koo, Paskah urok'ng Yahudi udoh samak, lantas manyak urok'ng ka wilayoh ang'koo ampus ka Yerusalem sanape paskah untu ne'ido marasihoto diri.56Kamudian, ne'ido gagui Yesus lantas bakato seko ka nang lain samintaro ne'ido badiri ka'doop bait Allah, ne'ido saling batanyo, "Jamae manurut'kau? Io samo sakai ano atoko'ke ka acara anyian?" 57Adopun imam-imam kapalo ba urok'ng-urok'ng Farisi udoh gauarot parintoh kade ado seko urok'ng nahu'i kamae kabaradaate, urok'ng ang'koo harus madohot'io supayo ne'ido biso nangkap'Io.

Chapter 12

1Maria Minyaki Poho Yesus ka Betania Anam ari sanape ari Rayo Paskah, Yesus ampus ka Betania, tampat diop Lazarus, nang udoh Io mangkitot dari kamatiot. 2Ka naan, udoh di yiapot jamuan makot maam untu Yesus; ba Maria cakahaan galayani, tapi Lazarus salah seko ampat ka ne'ido nang duduk ka mejo sabayo-bayo Yesus. 3Salanjute, Maria gicok satangoh kati( Harfiah iolah litra, sepertiga kilogram ) minyak narwastu murni( parpum nang dimajawat ampat ka'akar kayu nard ) nang moho sidi, lantas minyaki poho Yesus ba garingan'io pake bu'uk-ke. Tarus, rumoh ang'koo baisi bau harum minyak wangi ang'koo.4Tapi ko'o, Yudas Iskariot, salah seko urok'ng murit'E, nang ma'o gianatio Io, bakato, 5Gameo minyak wangi ang'koo ano di'juo ajo sarago tiga ratus dinar lantas dibareot ka urok'ng-urok'ng sontok?" 6Io bakato ja'koo buke karano io paduli ka urok'ng sontok, malainkan karano io iolah salah seko urok'ng pangait, lantas karano io nabanan kotak duit( Yudas Iskariot pana'api duit kas murit-murit, tapi io sega gaiti duit ang'koo ), io biaso gicok duit nang dinamaan ka doop kotak ang'koo.7Lantas, Yesus yahut, "Biarotlah ambini ang'koo, io galakuot'io sebagai persiapan untu yuburo'Aku. 8Sabab, urok'ng sontok sega ado ba'kau, tapi ba'kau Aku jarok ado." Samuo Imam Kapalo Ma'o Munuho Lazarus9Takallo sajumbaloh manyak urok'ng Yahudi nangar Yesus ado ka Betania, ne'ido ampus ka naan, buke kahe karano Yesus, malainkan ugo karano ma'o nanang Lazarus nang udoh Io mangkitot dari kamatiot. 10Lantas, imam-imam kapalo barancano untu munuho Lazarus ugo. 11Karano Lazarus, manyak urok'ng Yahudi ningo'ot ne'ido lantas picayo ka Yesus.Yesus Ta'amo ka Koto Yerusalem Macam Rajo12Ari ampagi'e, urok'ng rami nang gadiri gawe ang'koo, takallo nangar manganai Yesus ma'o atoko ka Yerusalem, 13ne'ido gicok dauk-dauk tingoh lantas ampus ka uas untu yambuto Io ba langsung ba'gampa'kot, "Hosana! Dibarakatilah Io nang atok ka'doop namo Tuhan, Rajo Israel!" Mazmur 118:25-2614Dah ako namuan seko keledai mudo, Yesus duduk ka atase, macam nang tatulis: 15"usoh ga'i, he putri Sion( metapora untu panduduk Yerusalem )!Tananglah! Rajanyu atok, duduk ka atas seko keledaimudo."Zakharia 9:916Awale, murit-murit'E ano garati samuo jukut ang'koo, tapi takallo Yesus di mulio'ot( saat Yesus di yalipot,bangkit dari mati ba naik ka Subayot ), ne'ido salanjute garati bahwo mangganai Io samuae ang'koo udoh tatulis, lantas ne'ido udoh galakuot samuae untu Io. Urok'ng Manyak Bakato manganai Yesus17Jadi, urok'ng-urok'ng nang sabayo-bayo Yesus waktu Io yaru Lazarus kauar ampat ka kuburan lantas mangkitot io dari kamatiot tarus basaksi. 18Oleh sabab ang'koo, manyak urok'ng yambut Yesus karano ne'ido nangar sasungguhe Iolah nang udoh galakuot mukjizat ang'koo. 19Jadi, urok'ng-urok'ng Farisi bakato seko ka nang lain, "Kito nanang, ameo nang diri garancano'ot ano barasil. Tananglah, saluruh dunio udoh nuna'an Io!" Yesus Bakato manganai Kaidupot ba Kamatiot20Pado saat ang'koo, ado ugo urok'ng-urok'ng Yunani( buke urok Yahudi ) ka antaro ne'ido nang ampus untu sambayang waktu parayo'ot ang'koo. 21Ne'ido namui Filipus, nang barasal dari Betsaida ka Galilea, lantas bakato ka'io, "Tuan, kami ma'o batamuo ba'Yesus." 22Filipus ampus lantas mataki Andreas; salanjute Andreas ba Filipus ampus ba mare Yesus nahui.23Yesus jahuti ne'ido, "Waktu'e dah sampe bagi Anak Manusio untu dimulio'ot. 24Sa'sidi-sidie, Aku gato'ot ka'kau, kacuali bege gandum janto ka tanoh lantas mati, bege ang'koo tatap sege ajo; tapi kade bege ang'koo mati, io gasilot manyak buoh.25Urok'ng nang yayangi nyawae, ma'o ka'angitot nyawae, tapi urok'ng nang ano yayangi nyawae ka dunio anyian, ma'o miharo'io untu idup kakal. Kade 26seko urok'ng galayani Aku, io harus nuna'an Aku; ka mae Aku barado, ka ko'o ugo palayan'Ku ado; kade seko urok'ng galayani Aku, Bapo pasti gormati io." Yesus Bakato manganai Kamatio'E27"Kanio, jiwa-Ku galisoh. Ameo nang ma'o Kukato'ot? 'Bapo, salamatotlah Aku dari kanio anyian?' tapi ang'koo, saat anyian untu tujuan ang'koolah Aku atok. 28Bapo, mulio'otlah namo-Nyu!" Lantas, tadangarlah suaro ampat ka'subayot, "Aku udoh mulio'ot namo-Ku ba Aku ma'o mulioto'io agi." 29Urok'ng manyak nang badiri ka ko'o ba nangarot'io gato'ot sasungguhe ang'koo bunyi guntur, tapi nang laine bakato, "Seko urok'ng malaikat udoh bakato ka-Io!"30Yesus yahut lantas bakato, "Bunyi ang'koo kadangarot buke untu kapantingan-Ku, malainkan untu kapantinganyu. 31Kaniolah panghakiman untu dunio anyian, kaniolah panguaso dunio ma'o diburu.32Lantas, kade Aku ditingiot (dinaikot dari kamatiot sampe ka subayot) ampat ka dunio anyian, Aku ma'o yujuto/mabo'o samuo urok'ng ba-Aku." 33Yesus gato'ot jukut anyian untu madohot manganai kamatiot macam mae Io ma'o mati.34Urok'ng manyak ang'koo yahuti Io, "Kami udoh nangar ampat ka hukum Taurat sasungguhe Kristus ma'o diop tatap salamo-lamae; jamae mungkin Kito bakato, Anak Manusio ang'koo arus ditinggiot?' Sape'ke Anak Manusio ang'koo?" 35Yesus yahuti ne'ido, "Tinggal sabantar agi Tarok(iolah Yesus) ang'koo ado ba'kau. Bajo'otlah sa'agi Tarok ang'koo masih ado supayo kagalapot ano biso guasainyu; sabab urok'ng nang bajo'ot ka doop kagalapot ano nahui ka mae io ampus. 36Kade Tarok ang'koo ado ka'kau, picayolah ka Tarok ang'koo supayo kau jadi'o anak-anak Tarok." Dah'ako gato'ot ja'koo, Yesus ampus lantas yoso'kot diri dari ne'ido. Labih dari Seko Urok'ng Yahudi Ano Picayo Ka Yesus37Biarpun Yesus udoh galakuot manyak tando ajaib/endoh ka hadapot ne'ido, ne'ido tatap ano picayo ka-Io, 38supayo ganaplah pakato'ot nang diyampeot oleh Nabi Yesaya, Tuhan, sapeke nang picayo ka pakabar'ot kami? Lantas, ka sape'ge kokot (barupo simbol kuaso/kakuaso'ot) Tuhan udoh di yato'ot?" Yesaya 53:139Ang'koolah sabape, ne'ido ano biso picayo karano Yesaya bakato ugo, 40"Io udoh muto'ot mato ne'ido lantas gara'kot ati ne'ido, supayo ne'ido usoh nanang pake mato ne'ido tapi ne'ido garati pake ati lantas babalik tarus Aku yamuhot ne'ido." Yesaya 6:1041Yesaya gato'ot samuae anyian kareno io udoh nanang kamulio'ot Yesus lantas io bakato manganai Io 42Maski ja'koo, manyak ugo pamimpin nang picayo ka Yesus, tapi karano ga'i ka urok'ng-urok'ng Farisi, ne'ido ano gato'otio tarus tarang karano ga'i ma'o di- kuciloto ampat ka sinagoge. 43Sabab, ne'ido labih repo narimo kamulio'ot ampat ka manusio daripado kamulio'ot ampat ka Allah.Ajarot Yesus Manganai Mengakimi Manusio44Salanjute, Yesus bakato ayo, kata'E, "Satiap urok'ng nang picayo ka-Aku, ano picayo ka-Aku, malainkan ka Io nang yuruh Aku. 45Lantas, satiap urok'ng nang udoh nanang Aku, udoh nanang Io nang yuruh Aku.46Aku udoh atok sebagai tarok ka dunio anyian, supayo satiap urok'ng nang picayo ka-Aku ano diop kadoop kagalapot. 47Kade seko urok'ng nangarot pakato'ot-Ku, tapi ano nuruti'io, Aku ano menghakimi io; sabab Aku atok buke untu menghakimi dunio, malainkan untu yalamat'tato dunio48Sape nang nolak Aku ba ano narimo pakato'ot-Ku, tarus firman nang Aku gato'ot ma'o gakimio io ka akhir zaman. 49Kareno Aku ano bakato atas kamaoan-Ku, malainkan Bapo nang yuruh Aku mare-Aku parintoh atas ameo nang ma'o Aku kato'ot ba kalakar'ot. 50Lantas, Aku nahui sasungguhe parintah'E iolah idup kakal. Sabab ang'koo, jukut nang Aku yampeot, Aku yampeot macam nang digato'ot Bapo ka-Aku."

Chapter 13

1Yesus Yasoh Poho Murid-Murid- Sanape Ari Rayo Paskha, Yesus nahui manganai waktu'E udoh sampe sasungguhe Io ma'o ningo'oto dunio anyian untu Bapo, dahako gasihi ane'E sandiri ka dunio, Io gasihi ne'ido sampe akhir. 2Salamo makot ma'am balanjut, setan udoh namaan ka'doop ati Yudas Iskariot, anak Simon, untu gianatio Yesus.3Yesus, sasungguhe nahui takallo Bapo udoh yarohot sagalo sasuatu ka doop kokot'E, lantas sasungguhe Io atok ampat ka Allah, ba ma'o muo'ko ka Allah. 4Io badiri ampat ka jamuan makot ma'am lantas galapasot jubah'E. Lantas gicok saput linen ba gikat'io ka pingok'E. 5Salanjute, Io nuangan a'i ka sege baskom lantas mulai yasoh poho murid-murid'E (Yesus galakuot untu mare contoh manganai ati nang randah) sarato garingan poho ne'ido ba saput nang tarikat ka pingok'E.6Lantas, Io nyampe ka Simon Petrus kamudian io bakato ka Yesus, 'Tuhan, Kito yasoh poho'ku? 7Yesus yawab lantas bakato ka'io, "Ameo nang Aku galakuot, kau ano garati'o kanio, tapi dudi'e kau pasti garati." 8Petrus bakato, "Kito pasti ano suoh'o yasoho poho'ku! Yesus yawab, "kade Aku ano yasoh'kau, kau ano namu'o bagiot ka doop diri'Ku." 9Simon Petrus bakato ka'Io, "Kade ja'koo Tuhan, iya kahe poho'ku ajo, tapi ugo kokot ba kapalo'ku!"10Yesus bakato ka'io, "Urok'ng nang dah'ako mani (urok'ng nang dah ako galami baptisot ampat ka Kristus, nang digalakuot galalui Roh Kudus) kahe palaru yasoh poho'e, tapi udoh barasih saluruhe. Kau dah barasih, tapi ano samua'e dari kito barasih." 11Kareno Yesus nahui sape nang ma'o gianatio Io, ang'koo sabab'pe Io bakato, "Ano samua'e dari kito barasih."12Jadi, dahudoh Yesus ako yasoh poho murit-murit'E, make jubah'E agi, lantas muok agi ka tampat'E, io bakato ka ne'ido, "Kito garati'ke ameo nang Aku galakuot ka kito? 13Kito yabut Aku Guru ba Tuhan ugo. Ang'koo pas karano Aku Guru ba Tuhan. 14Kade Aku, nang iolah Tuhan ba Guru'nyu, udoh yasoh poho'nyu, kito pun harus saling yasoh poho kito. 15Soale, Aku udoh mare'ot contoh ka'kau supayo kau ugo galakuot macam nang Aku galakuot ka'kau16Nang sasidi'e, Aku gato'ot ka'kau, seko urok'ng hambo ano labih ayo daripado tuan'ne, atopun selo urok'ng utusan ano labih ayo daripado urok'ng nang yuruh'io. 17Kade kau udoh nahui samu'o anyian, kau dibarakati kade kau galakuot'io. Aku ano bakato-kato manganai kito samua'e. 18Aku nahui sape ajo nang udoh Ku'milih, tapi nas anyian arus diganapot, 'Urok'ng nang makot roti-Ku udoh gangkat tumit'te terhadap Aku.'19Aku mataki'kau kanio, sanape jukut ang'koo terjadi supayo takallo jukut ang'koo terjadi, kau pasti picayo sasungguhe Akulah Io (Aku iolah Allah ba Aku iolah Mesias). 20Nang sasidi'e, Aku gato'ot ka'kau, satiap urok'ng nang narimo urok'ng nang Ku'utus, narimo Aku; lantas urok'ng nang narimo Aku, narimo Io nang gutus Aku." Yesus Mataki Sape nang Ma'o Gianati Io21Dahako Yesus bakato ja'koo, Io anotanang ka doop Roh lantas basaksi, "Sasidi-sidie Aku bakato ka'kau, salah seko urok'ng ampat ka kito ma'o gianati Aku." 22Murit-murit saling batanang seko ka nang lain lantas jadi bingung manganai sape nang Io gato'ot.23Salah seko urok'ng murit'E duduk basanar ka dado Yesus (pado waktu ang'koo urok'ng Yahudi makot ano duduk ka bangku, meja'e baboh, siku kebo untu basanar kokot kanan untu makot). Iolah murit nang Yesus gasihi sidi. 24Salanjute, Simon Petrus mare tando ka'io untu batanyo ka Yesus manganai sape nang Io maksu'tot 25Jadi, murit nang basanar ka dado Yesus ang'koo batanyo ka'Io, "Tuhan, sape'ke urok'ng ang'koo?"26Yesus yawab, "Urok'ng ang'koo iolah io nang ka'io Aku mare'ot tatakot roti anyian dahako Aku yalupot'io." Lantas, dahako yalupot tatakot roti ang'koo, Yesus mareot'io ka Yudas, anak Simon Iskariot. 27Lantas, dahako narimo tatakot roti ang'koo, Iblis garasuki'io. Karano ang'koo, Yesus bakato ka'io, "Ameo nang ma'o kaupajawat, lakuotlah ancang!"28Ano seko urok'ng pun ampat ka ne'ido nang cakahan makot ang'koo garati gameo Yesus bakato ja'koo ka Yudas. 29Basagape dari ne'ido yang'ko karano Yudaslah nang na'api kotak duit sehingga Yesus bakato ka'io, "Balilah jukut-jukut nang diri palaruot untu parayo'ot," ato supayo io mareot sasuatu ka urok'ng sontok. 30Jadi, dahako narimo tatakot roti, Yudas ampus ka uwas saat ang'koo ugo; ba saat ang'koo udoh ma'am Yesus Bakato mangana'i Kamatio-Te31Dahudoh Yudas dari, Yesus bakato, "Kaniolah saate Anak Manusio dimulio'ot ba Allah dimulio'ot galalui Io. 32Kade Allah dimulio'ot ka doop Io, Allah ma'o ugo mulio'oto Io ka doop diri-E, ba ma'o mulio'oto Io ancang. 33Anak-anak-Ku, Aku ado ba'sarato kau kahe tinggal sabantar agi. Kau ma'o gagu'i Aku, ba saparati nang udoh Kugato'ot ka urok'ng-urok'ng Yahudi, kanio Aku kato'oto ugo ka'kau, 'Ka mae Aku ampus, kau ano biso atok.'34Sege parintoh barahu Aku bareot ka'kau, iolah supayo kau saling mengasihi, sabayo macam Aku udoh gasihi kito, ja'koolah kau ugo saling mengasihi. 35Macam ja'koo, samuo urok'ng pasti nahu'i bahwo kau iolah murit-murit-Ku, kade kau saling mengasihi."Paringatan Yesus ka Petrus36Simon petrus batanyo ka Yesus, "Tuhan, ka mae'ke Kito ma'o ampus?" Yesus yawab io, "Ka mae Aku ampus, kau ano biso nuna'an Aku kanio, tapi dudi kau pasti nuna'an Aku." 37Petrus batanyo ka-Io, "Tuhan, gameo aku ano biso nuna'an Kito kanio? Aku ma'o yaro'hot nyawo'ku demi Kito!" 38Yesus yawab, "Kau ma'o yaro'hoto nyawo'nyu untu-Aku? Nang sasidie Aku gato'ot ka'kau, manok pasti bai bakakok sanape kau menyangkal Aku 3 kai."

Chapter 14

1Yesus Gibur Murit- Murit'TeUsohlah atinyu jadi'o galisoh; picacolah ka Allah, picayolah ugo ka-Aku. 2Ka rumoh Bapo-Ku ado manyak tampat diop; kade ano ja'koo, Aku tantu udoh gato'ot io ka'kau karano Aku ampus untu yiapot sege tampat untu'kau. 3Lantas, kade Aku ampus ba yiapot sege tampat untu'kau, Aku ma'o atok'ko agi lantas nabanan'no kau ampus ba-Aku supayo ka mae Aku barado, kau pun ado.4Ba, kau nahu'i marago ka tampat Aku ampus. 5Lantas, Tomas bakato ka-Io, "Tuhan, kami ano nahu'i ka mae Kito ampus, ja'mae kami nahu'i marago ang'koo?" 6Yesus bakato ka'io, "Akulah marago, ba kaidupot. Ano ado seko urok'ng pun nang atok ka Bapo, kade ano galalui Aku. 7Kade kau udoh ganal Aku, kau udoh ugo kanal ka Bapo-Ku; mulai kanio, kau udoh ganal Bapo ba udoh nanang Io."8Filipus bakato ka'Io, "Tuhan, pagariotlah Bapo ang'koo ka kami, lantas ang'koo dah sadok untu kami." 9Yesus yawab io, "Filipus, udoh sakian lamo Aku sabayo-bayo kau, lantas kau masih nape ganal Aku? Barangsape udoh nanang Aku, io udoh nanang Bapo, jamae kau biso bakato, pagariotlah Bapo ang'koo ka kami?'10Kau ano picayo'ke sasungguhe Aku ka doop Bapo ba Bapo ka doop Aku? Pakato'ot-pakato'ot nang Aku gato'ot ka kau, Aku ano gato'ot io ampat ka diri-Ku sandiri, tapi Bapo nang diop ka doop Akulah nang galakuot pakarajo'Ote. 11Picayolah ka-Io, sasungguhe Aku ka doop Bapo ba Bapo ka doop Aku; ato sa'anae, picayolah karano pakarajo'ot-pakarajo'ot ang'koo sandiri.12Nang sasidi'e, Aku gato'ot ka'kau, satiap urok'ng nang picayo ka-Aku, pakarajo'ot-pakarajo'ot nang Aku galakuot, io ma'o ugo galakuoto'io; lantas pakarajo'ot-pakarajo'ot nang labih ayo daripado samua'e anyian karano Aku ampus ka Bapo. 13Ameo pun nang kau minto ka doop nama-Ku, ang'koo ma'o Aku lakuot supayo Bapo dimulio'ot ka doop Anak. 14Kade kau minto ameo pun ka doop nama-Ku, Aku pasti galakuot'io. Janji manganai Roh Kudus15"Kade kau gasihi Aku, kau ma'o nuruti samuo parintoh-Ku. 16Aku ma'o minto ka Bapo, lantas Io pasti mare ka'kau panolong nang lain, supayo Io ba'kau salamae, 17iolah Roh kabanarot, nang ano biso ditarimo dunio, karano dunio ano nanang Io ato ganal Io; tapi kau ganal Io karano Io diop ba'kau lantas pasti ado ka doop diri'nyu.18Aku pasti ba'i ningo'oto kau macam yatim piatu; Aku pasti atok ka'kau. 19Ano lamo agi, dunio pasto ano nananggo Aku agi, tapi kau pasti nanang Aku; karano Aku idup, kau pun pasti idup. 20Ari ang'koo, kau pasti nahu'i manganai Aku ka doop Bapo-Ku, ba kau ka doop Aku, lantas Aku ka doop kau.21Sape pun nang bapegang ka parintah-Ku lantas galakuot'io, io gasihi Aku; ba urok'ng nang gasihi Aku pasti dikasihi oleh Bapo-Ku, ba Aku ma'o gasihi io lantas Aku pasti yato'ot diri-Ku ka'io." 22Yudas, nang buke Iskariot, bakato ka-Io, "Tuhan, ja'mae Kito ma'o yato'oto diri-Nyu ka kami lantas buke ka dunio?"23Yesus yawab lantas bakato ka'io, "Kade seko urok'ng gasihi Aku, io pasti nuruti firman-Ku; lantas Bapo-Ku ma'o gasihi io, tarus Kami pasti atok ka'io lantas diop ba'io. 24Tapi ang'koo, urok'ng nang ano gasihi Aku, ano nuruti firman-Ku. ba, firman nang kau nangar ang'koo buke ampat ka-Aku, malainkan ampat ka Bapo nang gutus Aku.25Samuo jukut anyian udoh Aku gato'ot ka'kau salamo Aku masih ba'kau. 26Akan tatapi, Panolong ang'koo, iolah Roh Kudus, nang ma'o Bapo utus ka doop nama-Ku, Io ma'o garajo'oto sagalo sasuatu ka'kau, ba ma'o gingatio'kau ka samuo nang udoh Kugato'ot ka'kau. 27Damai sejahtera Kutingo'ot ba'kau; damai sejahtera-Ku Kubareot ka'kau, buke macam nang dunio mareot nang Aku mareot ka'kau. Usoh biarot atinyu galisoh atopun gantar.28Kau udoh nangar sasungguhe Aku bakato ka'kau, 'Aku ma'o ampus, lantas Aku ma'o atok'ko agi ka'kau.' Kade kau gasihi Aku, kau pasti basukacita kareno Aku ampus ka Bapo, soale Bapo labih ayo daripado Aku. 29Aku udoh mataki'kau kanio sanape jukut ang'koo terjadi supayo takallo jukut ang'koo terjadi, kau pasti picayo. Aku bai bakato'o labih manyak agi ba'kau karano panguaso dunio anyian cakahaan atok. Io ano bakuaso sadikit pun ka diri-Ku. Akan tetapi supayo dunio nahu'i sasungguhe Aku gasihi Bapo, Aku galakuot tapat macam nang Bapo marintohot ka-Aku. Umpatlah, je diri dari ampat kasio."30Aku ano bakato labih manyok agi bakito karano penguasa dunia nyian sadang atok. Iyo ano bakuasa sabebetpun ka aku. 31angko tapi supayo dunia nahui kade aku ngasihi Bapa. aku ngalakuan pas ayamae nang Bapa sampean ka aku.Umpatlh je diri ampus dari kanio,'

Chapter 15

1Yesus iolah Batok Anggur Yesus bakato, "Akulah batok anggur (perjanjian lamo, Israel saring kai digambarot sebagai batok anggur nang dinanam oleh Tuhan) nang sejati lantas Bapo-Kulah pangusahae. 2Satiap ramting ampat ka-Aku nang ano babuoh, Io-buok lantas satiap ranting (samuo pangikut Yesus) nang babuoh, Io-marasihot, supayo ranting ang'koo babuoh (bararti idup ba caro nang nunjukot ne'ido pangikut Yesus) labih manyak.3Kau memang udoh dimarasihot karano firman nang ako Kugato'ot ka'kau. 4Dioplah ka doop Aku ba Aku ka doop dirinyu. Sabayo macam ranting ano biso babuoh ampat ka diri'e samdiri, kacuali io diop ka batok anggur, ja'koo ugo kau ano biso babuoh, kacuali kau diop ka doop diri-Ku.5Akulah batok anggur ba kaulah ranting-rantingge. Satiap urok'ng nang diop ka doop diri-Ku ba Aku ka doop io, io pasti babuoh manyak karano tapisoh ampat ka-Aku, kau ano biso babuat ameo-ameo. 6Kade seko urok'ng ano diop ka doop Aku, io ma'o dibuok macam ranting lantas jadi karik; tarus urok'ng gomoan ba nabakot'io ka doop api, 7lantas angus. Kade kau tatap diop ka doop Aku lantas pakato'ot-Ku diop ka doop dirinyu, mintolah ameo nang kau maoan, lantas ang'koo pasti dikabullot untunyu.8Bapo-Ku ma'o dimulio'ot pake jukut anyian, iolah kade kau babuoh manyak lantas kade macam ko'o, kau iolah murit-murit-Ku."Parintoh Yesus untu Saling Gasihi 9Macam Bapo udoh gasihi Aku, ja'koolah Aku udoh gasihi'kau; tataplah diop ka doop kasih-Ku.10Kade kau matuhi samuo parintoh-Ku, kau pasti diop kadoop kasih-Ku, sabayo macam Aku udoh matuhi parintoh Bapo ba diop kadoop kasih'E. 11Jukut-jukut anyian Aku gato'ot kakau supayo sukacita-Ku ado ka doop dirinyu, supayo sukacitanyu menjadi baisi.12Anyianlah parintoh-Ku: Kito harus saling mengasihi, sabayo macam Aku udoh gasihi kau. 13Ano ado kasih nang labih ayo dari pado kasih seko urok'ng nang mareot nyawae untu ayuk-ayuk'ke.14Ayuk-ayuk-Ku iolah kau kade kau galakuot ameo nang Kumarintohot ka'kau. 15Aku ano agi yabut kau hambo karano hambo ano nahu'i ameo nang digalakuot tuan'ne. Tapi ang'koo, Aku yaru kau ayuk karano samuo nang Ku nangar ampat ka Bapo, udoh Aku matak'kot ka'kau.16Buke kau nang milih Aku, malainkan Akulah nang udoh milih ba udoh natapot kau supayo kau ampus lantas gasilot buoh, buohnyu tatap (maksute supayo samuo murit gabarot injil ka urok'ng-urok'ng supayo ne'ido disalamatot ba namuo idup kakal) sehingga ameo pun nang kau minto ka Bapo kadoop nama-Ku, Io pasti mareotio ka'kau. 17Anyianlah parintoh-Ku: Kito harus saling mengasihi!" Yesus Gingati Samuo Murit-Te18"Kade dunio negeti'kau, kau nahu'i sasungguhe dunio udoh negeti Aku sanape negeti'kau. 19Kade kau ampat ka dunio, tantulah dunio sayang ka barang'ge sandiri; tapi karano kau buke ampat ka dunio, malainkan Aku udoh milih'kau ampat ka dunio, karano jukut ang'koolah dunio negeti kau.20Ingatlah pakato'ot nang udoh Kugato'ot ka'kau: 'Seko urok'ng hambo ano labih ayo daripado tuanne'. Kade ne'ido udoh garongo'i Aku, ne'ido pasti ugo garongo'i kau. Kade ne'ido nuruti firman-Ku, ne'ido ugo pasti nuruti pakato'otnyu. 21Akan tetapi, samuae ang'koo ma'o ne'ido lakuot ka kau, oleh karano nama-Ku. Soal'le, ne'ido ano kanal ka-Io nang yuruh Aku. 22Kade Aku ano atok ba gato'ot samuae ang'koo ka ne'ido, ne'ido pasti ano badoso'o. Tapi kanio, ne'ido ano biso ge'la untu doso ne'ido.23Satiap urok'ng nang negeti Aku, io ugo negeti Bapo-Ku. 24Sa'ande Aku ano galakuo'ot ka antaro ne'ido pakarajo'ot-pakarajo'ot nang ano suoh urok'ng lain galakuo'ot, ne'ido pasti ano ado badoso. Tapi kanio, ne'ido udoh nanang tapi tatap negeti Aku ba Bapo-Ku. 25Tapi, firman nang tatulis ka doop kitab Taurat ne'ido harus diganapot: 'Ne'ido negeti Aku ano baalasan.'26Takallo panolong ang'koo atok, nang ma'o Aku utus ka'kau ampat ka Bapo, iolah Roh kabanarot nang barasal ampat ka Bapo, Io ma'o basaksi mangana'i Aku. 27Lantas kau ma'o ugo basaksi karano kau udoh ba-Aku mula'i samulo(de)."

Chapter 16

1Samuae anyian udoh Aku gato'ot ka'kau supayo kau ano tagoncok. 2Ne'ido ma'o yuruho kau dari ampat ka sinagoge. Bahkan, waktue ma'o sampe sasungguhe satiap urok'ng nang munuh kau pasti bapikir iolah ne'ido cakahan babakti ka Allah.3Ba, jukut-jukut ang'koo ma'o ne'ido lakuot karano ne'ido ano ganali Bapo atougo Aku. 4Tapi ko'o, samuae anyian udoh Aku gato'ot ka'kau supayo apabilo waktue atok, kau ingat sasungguhe Aku udoh gato'otio ka'kau. Lantas, jukut-jukut anyian ano Aku kato'ot ka'kau pado awale kareno Aku masih ba'kau. Pakarajo'ot Roh Kudus5Tapi ko'o, kanio Aku ma'o ampuso ka Io nang gutus Aku, ba ano seko urok'ng pun dari kau nang na'yai Aku, 'Ka mae Kito ma'o ampuso?' 6Tapi, kareno Aku udoh gato'ot samuae anyian ka'kau, atinyu baisi kasadihot. 7Tapi ko'o, Aku padohot kabanarot ka'kau: labih baik baginyu kade Aku ampus karano kade Aku ano ampus, panolong ang'koo pasti ano atok'ko ka'kau; tapi kade Aku ampus, Aku ma'o gutuso-Io ka'kau.8Lantas, takallo panolong ang'koo atok, Io ma'o yadaroto dunio mangganai doso, kabanarot, ba pengakiman (takallo urok'ng Farisi ba urok'ng Yahudi nuduh Io pandoso, Io gigati ne'ido untu balaku adil) ; 9mangana'i doso, kareno ne'ido ano picayo ka-Aku; 10mangana'i kabanarot, karano Aku ampus ka Bapo lantas kau pasti ano nanang'go Aku agi, 11Lantas mangana'i pangakiman, karano panguaso dunio anyian udoh diakimi.12Masih manyak jukut nang ma'o Aku kato'oto ka'kau, tapi kau ano biso nangung'go io kanio. 13Tapi, takallo Io, Roh kabanarot ang'koo atok, Io ma'o mimbing'go kau ka doop samuo kabanarot. Soale, Io ano bakato atas kamaoan-Ne sorok, malainkan samuo jukut nang Io nangar ang'koolah nang ma'o Io kato'ot; lantas Io pasti madahi'kau jukut-jukut nang ma'o terjadi. 14Io ma'o mulio'oto Aku karano Io pasti narimo nang Aku tarimo, ba ma'o madohoto'io ka'kau.15Sagalo sasuatu nang ado ka Bapo iolah ane-Ku ugo. Oleh sabab ang'koo, Aku gato'ot sasungguhe Roh Kabanarot ma'o madohoto ka'kau ameo nang Io-narimo ampat ka-Aku." Kasadihot Menjadi Karepo'ot 16Tinggal sabantar agi, lantas kau pasti ano nanang'go Aku agi; ba sa'kai agi, tinggal sabantar agi, ba kau ma'o nanang'go Aku."17Basangape urok'ng murit Yesus saling batanyo, "Ameo maksud-Te Io bakato ka diri, 'Tinggal sabantar agi, lantas kau pasti ano nanang'go Aku agi; ba sa'kai agi, tinggal sabantar agi, lantas kau ma'o nanang'go Aku?' ba 'kareno Aku ma'o ampuso ka Bapo'?" 18Tarus, ne'ido batanyo, "Ameo nang Io maksud ja'koo, 'tinggal sabantar agi'? Diri ano nahui ameo nang Io gato'ot."19Yesus nahu'i sasungguhe murit-murit-Te ma'o batanyo'o ka-Io, makae Io batanyo ka ne'ido, "Kito saling batanyo'ke ka antaro kito sandiri mangana'i jukut nang Aku maksud takallo Aku bakato, 'Tinggal sabantar agi lantas kau pasti ano nanang'go Aku agi; ba sa'kai agi, tinggal sabantar agi, lantas kau ma'o nanang'go Aku'? 20Sasidie, Aku bakato ka'kau, kau pasti nangis ba garatapi, tapi dunio ma'o karepo'ot; kau ma'o basadih, tapi kasadihatnyu pasti baruboh menjadi sukacita. 21Takallo seko urok'ng ambini baranak, io kasakitot karano waktue untu baranako udoh sampe; tapi dah ako anak'ke kauar, io kaupo'ot mangana'i pandaritaane nang barat karena karepo'ot seko urok'ng manusio udoh dimaranakot ka dunio.22Ja'koolah kau ugo galami pandaritaan saat anyian, tapi Aku ma'o namu'io kau agi lantas atinyu pasto karepo'ot, ba ano ado seko urok'ng pun nang biso gicok karepo'otnyu ampat ka'kau. 23Ari ang'koo , kau pasti ano batanyo ameo pun ka-Aku. Sasungguhe, Aku bakato ka'kau, ameo pun nang kau minto ka Bapo-Ku kadoop nama-Ku, Io pasti mareot'io ka'kau. 24Sampe kanio, kau nape suoh minto ameo pun kadoop nama-Ku. Mintolah, ba kau pasti narimo'io supayo karepo'otnyu menjadi sampurna." Kamanangan atas Dunio25"Aku udoh gato'ot jukut-jukut anyian ka'kau pake parumpamaan; waktue pasti sampe takallo Aku ano agi bakato ka'kau pake parumpamaan, tapi ma'o bakato ka'kau ba'tarus tarang mangana'i Bapo.26Ari ang'koo, kau ma'o minto kadoop nama-Ku, lantas Aku ano gato'oto ka'kau sasungguhe Aku yampangano'io (minto, memohon) ka Bapo untunyu. 27Soale, Bapo sandiri gasihi kau karano kau udoh gasihi Aku ba picayo sasungguhe Aku atok ampat ka-Bapo. 28Aku barasal ampat ka-Bapo ba udoh atok ka dunio; kanio, Aku ma'o ningo'oto dunio lantas muok'ko ka Bapo."29Murit-murit-Te bakato, "Nah, kanio Kito bakato tarus tarang ba ano make parumpamaan agi. 30Kanio, kami nahu'i Kito sasungguhe nahui sagalo sasuatu ba ano palaru seko urok'ng batanyo ka-Kau. Karano ang'koo, kami pocayo sasungguhe Kito atok ampat ka Allah." 31Yesus yawab ne'ido, "Picayo'ke kau kanio?32Tananglah! waktue pasti atok, bahkan dah atok baginyu ma'o dicare-bareot(dipisoh-pisohot), masing-masing puok ka tampat asale sandiri ba ma'o ningo'oto Aku sandiri. Tapi ko'o, Aku ano sandiri karano Bapo ado ba-Aku. 33Samuo anyian Aku gato'ot ka-kau supayo ka doop Aku, damai sejahtra ado ka kau. Ka dunio, kau pasti gala'mi panyikso'ot, tapi pakaraslah atinyu! Aku udoh galohot dunio!"

Chapter 17

1Yesus Basampok untu Murit-Murit' Anyianlah pakato'ot-pakato'ot Yesus, salanjute Io nigawo ka angit tarus bakato, "Bapo, waktue udoh sampe, mulio'otlah Anak-Nyu supayo Anak-Nyu dapat ugo mulio'ot Kito. 2Sabayo macam Kito udoh mare Io kuaso ka samuo manusio, supayo ka samuo nang Kito mareot ka-Io, Io biso mareot idup kakal.3Anyianlah idup kakal ang'koo, sasungguhe ne'ido kanal ka Kito, seko-seko'e Allah nang banar, ba ganali Kristus Yesus nang udoh Kito utus. 4Aku udoh mulio'ot Kito ka dunio nang udoh gako'ot pakarajo'ot nang Kito mareot ka aku untu dikarajo'ot. 5Lantas kanio, ya Bapo, mulio'ot Aku barage Kito ba kamulio'ot nang ado ka'aku barage Kito sanape dunio ado.6Aku udoh yato'ot nama-Nyu ka urok'ng-urok'ng nang Kito mareot ka-Aku ampat ka dunio anyian. Ne'ido ang'koo ane-Nyu ba Kito udoh mareot ne'ido ka-Aku, 7lantas ne'ido ugo udoh matuhi firman-Nyu. Kanio, ne'ido nahu'i sasungguhe samuo nang Kito mareot ka-Aku barasal ampat ka-Kito. 8Soale, Aku udoh mareot ka ne'ido firman nang Kito mareot ka-Aku, lantas ne'ido udoh narimoyo'o sarato banar-banar nahu'i sasungguhe Aku barasal ampat ka-Kito, lantas ne'ido picayo sasungguhe Kitolah nang gutus Aku.9Aku basampok untu ne'ido, Aku ano basampok untu dunio, tapi untu ne'ido nang udoh Kito mareot ka-Aku; soale, ne'ido adalah kapunyaan-Kito. 10Samuo nang ado ka-Aku adalah kapunyaan-Kito, ba samuo nang ado ka-Kito adalah kapunyaan-Ku; lantas ka doop samuae ang'koo Aku udoh dimulio'ot. 11Aku ano agi ka dunio anyian, tapi ne'ido masih ado ka dunio anyian, lantas Aku atok ka-Kito. Bapo nang Kudus, jagolah ne'ido ka doop nama-Nyu, namo nang udoh Kito mareot ka-Aku, sehingga ne'ido menjadi sato sabayo macam diri.12Salamo Aku ba ne'ido, Aku udoh yaga'i ne'ido ka doop nama-Nyu nang udoh Kito mareot ka-Aku. Aku udoh yaga'i ne'ido ba ano ado seko urok'ng pun dari ne'ido nang ilang kacuali si anak kabinaso'ot, supayo Kitab Suci diganapi. 13Tapi kanio, Aku ma'o atoko ka-Kito; ba samuae anyian Aku gato'ot ka dunio anyian supayo ne'ido biso gampui sukacita-Ku nang dipanuhoot ka doop diri ne'ido. 14Aku udoh mareot firman-Nyu ka ne'ido, lantas dunio negeti ne'ido kareno ne'ido buke barasal ampat ka dunio, sabayo macam Aku ano barasal ampat ka dunio.15Aku ano minto ka-Kito untu gicoko ne'ido dari dunio, tapi untu galindungi ne'ido dari nang jahat. 16Ne'ido buke barasal ampat ka dunio, sabayo macam Aku buke barasal ampat ka dunio. 17Suciotlah(Kudus'sotlah) ne'ido kadoop kabanarot; firman-Nyu iolah kabanarot.18Macam Kito udoh gutus Aku ka doop dunio, ja'koolah Aku gutus ne'ido ka doop dunio. 19Demi ne'ido, Aku yuciot(marasihot) diri-Ku supayo ne'ido ugo disuciot(dibarasihot) kadoop kabanarot.20Aku buke kahe basampok untu ne'ido, tapi ugo untu urok'ng-urok'ng nang picayo ka-Kito galalui pakabaroot ne'ido, 21supayo ne'ido samuo basatu, sabayo macam Kito, ya Bapo, ka doop Aku lantas Aku ka doop Kito; supayo ne'ido ugo menjadi satu ka doop Diri sehingga dunio picayo sasungguhe Kitolah nang udoh gutus Aku.22Kamulio'ot nang udoh Kito mareot ka-Aku, udoh Aku mareot ka ne'ido supayo ne'ido basatu, sabayo macam Kito ba Aku iolah seko. 23Aku ka doop ne'ido lantas Kito ado ka doop diri-Ku, supayo ne'ido basatu sautuhe. Macam ja'koo, dunio pasti nahui sasungguhe Kitolah nang gutus Aku, ba sasungguhe Kito gasihi ne'ido, sabayo macam Kito gasihi Aku.24Ya Bapo, Aku mao supayo ne'ido, nang udoh Kito mareot ka-Aku, ado ugo ba-Aku kamae pun Aku ado, supayo ne'ido nanang kamulio'ot-Ku, nang udoh Kito mareot ka-Aku, karano Kito gasihi Aku sanape dunio pamulo.25Ya Bapo nang adil, maskipun dunio ano ganali Kito, tapi Aku ganali Kito; lantas ne'ido nahui sasungguhe Kitolah nang gutus Aku. 26Aku udoh madohoot nama-Nyu ka ne'ido ba Aku tarus madohoot'io supayo kasih nang baiyo Kito gasihi-Ku ado ka doop ne'ido, ka doop ne'ido ado ba Aku."

Chapter 18

1Panangkapot Yesus Dahako Yesus gato'ot jukut-jukut anyian, Io ampus ba murid-murid-Te ka sabarang batangan Kidron, tampat nang ado bataman lantas Yesus ta'amo kadoop'pe ba murid-murid'Te 2Yudas, salah seko murid nang gianati Yesus, nahui ugo taman ang'koo karano Yesus saring bakomo ba murid-murid'Te ka naan. 3Yudas, dahako narimo sajumbloh pasukan(sakitar 600 tentara) ba hambo-hambo ampat ka imam-imam kapalo ba urok'ng-urok'ng Farisi, atok ka taman ang'koo ba nabanan tarongkeng, obor ba sinjato.4Yesus, nang nahui samuo jukut ang'koo pasti terjadi ka-Io, maju ka depan lantas ba tanyo ka ne'ido, "Sapeke nang kito gaguwi?" 5Ne'ido nyawab, "Yesus ampat ka Nazaret." Yesus bakato ka ne'ido, "Akulah Yesus," ba Yudas ugo, nang gianati Io, badiri ba ne'ido.6Takallo Yesus bakato, "Akulah Yesus," urok'ng-urok'ng ang'koo mundur lantas janto ka tanoh. 7Salanjute, Yesus batanyo agi ka ne'ido, "Sapeke nang kito gaguwi?" Ne'ido nyawab, "Yesus ampat ka Nazaret."8Yesus nyawab, "udoh Kugato'ot kakito, Akulah Yesus. Jadi, kade kito gaguwi Aku, biarotlah murid-murid-Ku anyian dari." 9Jukut anyian terjadi supayo genaplah pakato'ot nang udoh digato'ot Yesus: "Dari samuo nang kau mareot ka-Aku, Aku ano kaangit'tot sege pun."10Simon Petrus, nang nabanan sabiloh mando, menghunus mandoe lantas gibasot mando ka palayan Imam ayo, tarus natak tarenyek kanan palayan ang'koo; namo palayan Imam ayo ang'koo Malkhus. 11Maka, Yesus bakato ka Petrus, "tamaan mando ang'koo ka sarok'ke! Galas nang udoh Bapo mareot ka-Aku, buke'ke Aku harus yocok'ko io?Yesus Dinabanan ka Hadapot Hanas12Salanjute, samuo saridadu Romawi ba pawira-pawirae sarato samuo palayan urok'ng Yahudi nangkap ba gikat Io, 13ba talabih doho nabanan Yesus ka Hanas, datu Kayafas, nang adolah Imam ayo di tahut ang'koo. 14Lantas, Kayafaslah nang mare pituoh urok'ng-urok'ng Yahudi sasungguhe iolah jukut nang baguno kade seko urok'ng mati dami rakyat. Petrus Ano Gaku'i Yesus15Simon Petrus ba seko murid lain nunaan Yesus. Murid nang lain ang'koo dikanal oleh Imam Ayo lantas io ta'amo barage Yesus ka doop halaman istana Imam Ayo. 16Tapi ang'koo, Petrus badiri kauwas, ka samak pintu. Salanjute, murid nang lain ang'koo, nang ganali Imam Ayo, muok agi kauwas lantas bakato ka nang bini panjago pintu, lalu nabanan Petrus ta'amo.17Tarus, ambini panjago pintu ang'koo batanyo ka Petrus, "Bukeke kau ugo salah seko murid daro urok'ng ang'koo? Petrus yawab, 18"Buke!" Dah ako majawat parapiot, samuo palayan ba parwira badiri ka naan karano waktu ang'koo dah taraso dingin, lantas ne'ido badiok. Petrus basabayo ne'ido ugo. Imam Ayo Batanyo ka Yesus19Salanjute, Imam Ayo nanyai Yesus manganai murid-murid'Te ba manganai ajara'Te. 20Yesus yawab io, "Aku dah bakato tarus tarang ka dunio. Aku sega gajar ka sinagoge-sinagoge ba ka Bait Allah, tampat samuo urok'ng Yahudi bakomo. Aku ano suoh bakato sacaro yosok-yosok. 21Gameo kau batanyo ka-Aku? Tanyaanlah ka ne'ido nang udoh nangar ameo nang Aku gato'ot ka ne'ido; ne'ido nahui ameo nang udoh Kugato'ot."22Takallo Yesus bakato ja'koo, seko urok'ng panjago nang badiri di ka'ko nampar muha'E lantas bakato, "Ja'kooke cara-Nyu yawab Imam Ayo?"23Yesus yawab io, "Kade Aku gato'ot jukut nang saloh, tojokotlah kasalahate; tapi kade nang Kugato'ot banar, gameo kau nampar Aku?" 24Lantas, Hanas giriman Yesus cakahan masih tarikat ka Imam Ayo Kayafas. Petrus Gulangi agi Ano Gaku'i Yesus25Samintaro ang'koo, Simon Petrus masih badiri sambil badiok. Maka, ne'ido batanyo ka'io,"Bukeke kau ugo salah seko murid urok'ng ang'koo?" Petrus ano gakui'io lantas yawab, "Buke."26Salah seko urok'ng palayan Imam Ayo, nang masih kamaru dari urok'ng nang tarenyeke Petrus natak, bakato, "Bukeke aku nanang kau ba Io ka taman ang'koo? 27Sakai agi, Petrus ano gakui'io, ba sakatiko ang'koo ugo, manok gokok. Yesus Dinabanan Gadap Pilatus28Salanjute, ne'ido nabanan Yesus dari tampat Kayafas ka gedung pangadilan, (praitorion=markas ayo saridadu/tampat diop gubernur) waktu ang'koo masih dinihari, ba ne'ido sandiri ano taamo ka doop gedung pangadilan supayo ne'ido ano gotori diri, sehingga biso makot Paskah. 29Maka, Pilatus kauwas namui ne'ido lantas batanyo, "Ameoke kau'nuduhot ka Urok'ng anyian?" 30Ne'ido yawab lantas bakato ka'io, "Kade Urok'ng anyian buke urok jahat, kami tantu pasti ano nabanan-Io kakau."31Petrus bakato ka ne'ido," Icoklah Io ba akimilah manurut ukumnyu." Urok'ng-urok'ng Yahudi ang'koo nyawab,"iolah ano sasuai bagi kami untu gukumo mati seko urok'ng." 32Anyian terjadi untu yampurna'an no pakato'ot Yesus, nang gambaro'ot macam mae Io ma'o mati.33Tarus, Pilatus ta'amo agi ka doop gedung pengadilan ba yaru Yesus, lantas ba tanyo ka-Io, "Sidike Kito Rajo urok'ng Yahudi?" 34Yesus nyawab,"Patanyaan ang'koo ampat ka dirinyu sandiri'ke, ato ado urok'ng lain nang mare kau nahu'i manganaai Aku? 35Pilatus bakato, "Aku urok'ng Yahudi'ke? Bangsa ba Imam-imam kapala-nyu sandiri nyarohot Kito ka-aku. Ameo nang udoh Kito galakuot?"36Yesus bakato, "Karajaan-Ku buke ampat ka dunio anyia. Kade karajaan-Ku ampat ka dunio anyian, palayan-palayan-Ku pasti ma'o malawan supayo Aku ano di sarohot ka urok'ng-urok'ng Yahudi. Tapi ko'o karajaan-Ku bukelah ampat ka dunio anyian," 37Pilatus bakato, "Jadi, Kito rajo?" Yesus nyawab, "kaulah nang gato'ot bahwa Aku iolah rajo. Untu ang'koo Aku ado, ba untu ang'koolah Aku atok ka dunio, iolah untu gabarato manganaai kabai'kot. Dari ampat ka satiap urok'ng nang baik pasti ma'o nangaro'ot suara-Ku."38Pilatus bakato ka-Io, "Ameo'ke kabaikot ang'koo?" Lantas, dah ako bakato ja'koo, Pilatus kauas agi namu'i urok'ng-urok'ng Yahudi, lalu bakato ka ne'ido, "Aku ano namui ka'salaha-Te sadikit pun. 39Tapi, kabiaso'ot kito biasaae aku wajib gapa'sot seko urok'ng tahanan kade ari Paskah. Jadi, kito ma'o supayo aku mebasot 'Rajo urok'ng Yahudi' anyian?" 40Ne'ido nyawab agi sambil gampak, "Usoh bebasot urok'ng anyian, malainkan Barabas!" Barabas iolah seko urok'ng pangait.

Chapter 19

1Pilatus gicok Yesus ba marintohot supayo Yesus disesah/cermeti. 2Para parajurit gayam sabuoh mahkota ranting-ranting baduri lantas makeot ka kapalo Yesus, ba makeot juboh ungu(ne'ido golo Yesus sebagai rajo palsu)kakapala'E. 3Ne'ido maju yamaki Yesus lalu bakato, "salam, hai Rajo urok'ng Yahudi!" Lantas, ne'ido nampar muha,E.4Pilatus kauar agi lalu bakato ka ne'ido, "Tananglah! Aku ma'o nabanano Yesus kakito kauar supayo kito nahu'i sasidie bahwa aku ano napati kasalohot dameo pun ampat ka diri'E." 5Kamudian, Yesus kauar make mahkota duri ba juboh ungu. Pilatus bakato ka ne'ido, "Tananglah Io!" 6Takalo imam-imam kapalo ba samuo parwira nanang Yesus, ne'ido gampak, "Salipot Io, salipot Io!" Tapi ang'koo, Pilatus bakato ka ne'ido, "icoklah Io ba salipot sandiri sabab aku napati kasalohot dameo pun ampat kadiri'E."7Urok'ng-urok'ng Yahudi ang'koo nyawab Pilatus, "Kami ado ba'aturan, lantas menurut aturan ang'koo, Io harus mati karano Io barangapan diri'E iolah Anak Allah." 8Takallo Pilatus nangarot pakato'ot ang'koo, io jadi ga'i 9lalu ta'amo ag'i kagedung pengadilan, lantas batanyo ka Yesus, "Dari mae'ke asal-Nyu?" Tapi ang'koo, Yesus ano yahuti'io.10Pilatus bakato ka-Io, "Kito bai bakato'o ba aku? An'oke Kito nahu'i sasungguhe aku ado kuaso untu gapasato diri-Nyu ba kuaso ugo untu yalipato diri-Nyu?. 11Yesus nyawab, " Kau ano ber'hak ameo pun atas diri-Ku, kacuali kuaso ang'koo dimareot ka ka'kau ampat ka'atas. Ang'koolah sabape, urok'ng nang yarohot Aku ka kau labih ayo dosae."12Dahako nangarot hal ang'koo, Pilatus barusoho gapasato Yesus, tapi urok'ng-urok'ng Yahudi gampak, "Kade kito gapasato urok'ng anyian, kito bukelah ayuk Kaisar; satiap urok'ng nang gangap dirie rajo ba'arti galawan Kaisar." 13Takallo Pilatus nangar kato-kato ang'koo, io nabanan Yesus kauar, lalu duduk ka bangku pengadilan, ka sege tampat banamo Litostrotos(lante batu), tapi ka doop bahasa Ibrani dinyabut Gabata.14Ari ang'koo marupakan ari persiapan(saminggu sanape ari Sabat) untu Paskah, waktu ang'koo sakitar jam kaanam. Pilatus bakato ka urok'ng-urok'ng Yahudi, "Anyianlah Rajanyu!" 15Ngantas, ne'ido bangampakot, "Singkirot Io! singkirot Io! Salipot Io!" Pilatus bakato ka ne'ido, "Haruske aku nyalipot Rajanyu?" Imam-imam kapalo nyawab, "Kami an'o ba rajo lain salain Kaisar!" 16Ahire, Pilatus nyarohot Yesus ka ne'ido untu disalip. Yesus Dinyalipot17Yesus kauar sambil mikut salib-Pe sandiri ampus ka tampat nang banamo "Tampat Tangkorak", nang ka doop bahasa Ibrani di nyabut " Golgota". 18Ka na'an,ne'ido nyalipot Yesus barage ba duo urok lain, nang dinyalipot ka sabaloh kanan ba ke'bo Yesus, samintaro Yesus barado ka tangoh.19Pilatus nulis ugo sege tulisan lalu di'yimpan ka'atas kayu salib. Bunyi tulisan ang'koo,"YESUS UROK'NG NAZARET,RAJO UROK'NG YAHUDI." Urok'ng 20Yahudi manyak maco tulisan ang'koo sabab tampat Yesus di nyalib'pot ang'koo samak ba koto, lalu tulisan ang'koo di nulis ka'doop bahasa Ibrani, Latin, ba Yunani.21Lantas,imam-imam kapalo urok'ng Yahudi bakato ka Pilatus, "Usoh tulis, 'Rajo urok'ng Yahudi,'tapi tulislah, Kato urok'ng anyian, 'Akulah Rajo urok'ng Yahudi. 22Pilatus nyawab, "Ameo nang udoh aku nulis, pasti tatap tatulis!"23Para parajurit, Takallo dah'ako ne'ido nyalib'pot Yesus, gicok pakean-Ne lalu dimagi jadi ampat, bagian nang sege masing-masing untu prajurit, ba jubah-He ugo; juboh ang'koo ano ado kalimae, kahe dinanun ampat ka atas turut ka baboh ano dijahit. 24Para prajurit ang'koo bakato seko urok'ng ka nang lain, "Usohlah diri garantakio, sabaike di undi atase untu nantuot sape nang layak namuanio." Jukut anyian terjadi supayo ganaplah nang udoh tatulis ka'doop Kitab Suci: "Ne'ido magi-magi pakean-Ku ka antaro ne'ido lantas untu jubah-Ku, ne'ido gundi Jako'olah para prajurit galakuoot hal ang'koo.25Samintaro ang'koo, uma Yesus, kamaru ambini uma Yesus, Maria samikot Klopas, ba Maria Magdalena, badiri ka samak salib-Pe. 26Takallo Yesus nanang uma-E ba murid nang Io gasihi badiri ka naan, Io bakato ka uma-E, "Nangbini, tananglah, nyian anaknyu!" 27Lantas, Yesus bakato ka murid nang Io gasihi ang'koo, "Anyianlah umanyu!" mulai ang'koo, murid ang'koo narimo uma Yesus diop ka rumah'he.Kamatioot Yesus28Dahako ang'koo, Yesus, nang nahui bahwa samuae dah terlaksana, untu ganapi Kitab Suci, Io bakato, "Aku aus!" 29Di ko'o ado sege bejana/bokor baisi anggur masam. Karano ang'koo, ne'ido yucukot bungo karang nang udoh diyalupot ka doop anggur masam ka sabatok hisop lalu namaanio ka moot Yesus. 30Dah ako yacapi anggur masam ang'koo, Yesus bakato, "Dah ako." Salanjute, Io gogo'ot kapala-E ba yarohoot nyawa-E.31Karano ari ang'koo adalah ari persiapan, ba mayat-mayat ang'koo supayo ano tatap bagantuk ka kayu salib ari sabat, sabab sabat adalah ari ayo, urok'ng-urok'ng minto ka Pilatus supayo poho urok'ng nang diyalibpot ang'koo dipatohoot ba mayat-mayate di turunan ampat ka salib. 32Lantas, para prajurit atok lalu mato'hot poho urok'ng nang pertama ba urok'ng nang lain'ne, nang diyalibpot barage Yesus. 33Tapi ang'koo, takallo ne'ido nyampe ka Yesus ba nanang Io dah mati, ne'ido ano mato'hot paha-E.34Tapi, salah seko urok'ng prajurit ang'koo nyucuk'koot tombake ka lambung Yesus, lantas seketika ang'koo ugo, daroh ba ai galir kauar. 35Urok'ng nang nyaksioot kajadian ang'koolah nang mareot kesaksian anyian, ba kesaksiane sidi lalu io nahu'i kade io ngato'ot nang sasidie, supayo kau picayo ugo.36Sabab, samua'e anyian terjadi supayo ganaplah nang udoh tatulis ka doop Kitab Suci: "Ano sege tuok-Ke nang dimato'hot." 37Agi ugo, kadoop bagian lain Kitab Suci bakato, "Ne'ido mao nanang'go Io nang udoh ne'ido nikam." Yesus Diguburot38Dah ako samuae ang'koo, Yusuf dari Arimatea, nang jadi murid Yesus ugo tapi secara yosok-yosok karena gai ka urok'ng-urok'ng Yahudi, minto ka Pilatus supayo di'ijinan gicok mayat Yesus; lalu Pilatus gau'ot io. Jadi, Yusuf dari Arimatea atok ba gicok mayat Yesus. 39Nikodemus, urok'ng nang de nang namu'i Yesus ma'am ari, atok ugo ba nabanan campuran minyak mur ba gaharu, nang barate sakitar lima puluh kati(syikal/timbangan).40Jadi, ne'ido gicok mayat Yesus ba mungkusio pake saput linen nang di mare rampoh-rampoh, sasuai adat basubur urok'ng Yahudi. 41Ka samak tampat Yesus di nyalibpot, ado sege taman ba ka doop taman ang'koo ado sege kuburan barahu nang gi ano seko mayatpun suoh di nampatot ka naan. 42Karano ari ang'koo adalah ari persiapan untu urok'ng Yahudi, ba tampat kuburan ang'koo ano jauh, ne'ido gako'ot mayat Yesus ka naan.

Chapter 20

1Barito manganai Bangkite Yesus Ka ari pertama minggu ang'koo, Maria Magdalena ampus ka kuburan Yesus owop-owop sidi, takallo ari masih galap, lantas nanang batu panutup kuburan dah di geser dari kuburan ang'koo. 2Lalu, io batalamo lantas namu'i Simon Petrus ba murid lain nang di gasihi Yesus, lalu bakato ka ne'ido, "Ne'ido udoh gicok Tuhan dari kuburan, ba kami sandiri ano nahu'i ka mae ne'ido gako'ot-Io."3Lantas, Petrus ba murid nang lain ang'koo ampus ka kuburan. 4Ka duae barage-rage ba talamo, tapi murid nang lain ang'koo batalamo labih ancang dari pado Petrus jadi io sampe doho ka kuburan. 5Io mobo ba nanang ka doop, lantas nanang kain linen pamungkus mayat Yesus di gako'ot ka naan, tapi io ano tamo ka doop.6Salanjute, Simon Petrus atok, yusulo io, ba ta'amo ka kuburan lalu io nanang kain linen pamungkus di gako'ot ka naan. 7Ba, kain panutup muho nang mulat kapalo Yesus ano di simpan sabayo-bayo kain linen pamungkus tai, tapi dah tagolong ka tampat nang bedo.8Lalu, murid nang lain tai nang labih doho sampe ka kuburan, ta'amo ugo. Io nanang lalu picayo. 9Sabab, sanape kajadian ang'koo, ne'ido nape garati Kitab Suci, sasungguhe Yesus harus bangkit agi dari kematian. Yesus Magariot Diri ka Maria Magdalena 10Jadi, ka duo murid ang'koo puok ka rumoh.11Tapi ko'o, Maria ba diri kauas kuburan sambil nangis. Sambil nangis, io melongkok/yiik ka doop kuburan ang'koo, 12lalu io nanang dua malaikat babaju putih cakahaan duduk ka tampat mayat Yesus nang di maringan sanap'e. Nang seko duduk ka bagian kapalo ba nang seko'e ka bagian poho 13Kaduo malaikat ang'koo ba tanyo ka Maria, "nang bini, gameo kito nangis?" Maria nyahuti malaikat ang'koo, "Ne'ido udoh ngicok mayat Tuhanku lantas aku ano nahu'i ka mae ne'ido gako'ot Io."14Dah ako bakato ja'koo, Maria nanang ka balakang lalu nanang Yesus ba diri ka'koo, tapi ano nahu'i kade ang'koo adalah Yesus. 15Yesus ba tanyo ka'io, "nang bini, gameo kau nangis? Sape nang kau gagui?" kareno giro Io adalah panjago taman, Maria bakato ka-Io, "Tuan, kade Tuan udoh mindohoot-Io, bare nahu'i akun ka mae Tuan muaangan-Io, lantas aku mao gicoko-Io16Yesus ba kato ka'io, "Maria. " Maria pun ba paling lalu ba kato ka-Io ka doop bahasa Ibrani, "Rabuni", nang arti'e " Guru". 17Yesus ba kato ka'io, "Usohlah kito memegang Aku sabab Aku nape ampus ka Bapo. Tapi ko'o, ampuslah ka kamaru-kamaru-Ku lalu padohoot ka ne'ido, " Aku mao ampuso ka Bapo-Ku ba Bapo'nyu, ka Allah-Ku ba Allah'nyu." 18Mari Magdalena ampus lalu mare nahu'i murid-murid, "Aku dah nanang Tuhan," lantas sasungguh'e Yesuslah nang gato'ot hal-hal anyian ka aku. Yesus Magari'ot Diri ka Murid-murid-Te19Takallo ari ko'o dah maam, yaitu ari pertama doop minggu ang'koo, ba pintu-pintu tampat murid bakomo tatutup/takunci sabab ne'ido gai ka urok-urok Yahudi Yesus atok lalu badiri ka tangoh-tangoh ne'ido sambil bakato, "Damai sejahtra untu kito!" 20Dah ako ba kato ja'koo, Yesus magari'ot kokot ba lambung-Ge ka ne'ido. Para murid karepo'ot sidi takallo nanang malaikat Tuhan.21Kamudian, Yesus bakato ka ne'ido agi, "Damai sejahtra untu kito, sabayo macam bapo dah gutus Aku, macam ko'o ugo kanio Aku gutus kito." 22Lalu dah ako bakato ja'koo, Yesus menghembusi ne'ido sambil bakato, "Tarimolah Roh Kudus! 23Kade kau mengampuni doso seko urok'ng, maka doso urok'ng ang'koo diampuni. Kade ado urok'ng nang doso-dosa'e ano kau ampuni, maka doso ne'ido ano diampuni."Yesus Magari'ot Diri ka Tomas24Tomas, salah seko urok'ng dari ka-12 murid, nang dinyabut Didimus, ano ado ba ne'ido takallo Yesus atok. 25Lalu, murid-murid nang lain mataki io, "Kami dah nanang Tuhan." Tapi, Tomas bakato ka ne'ido, "Kacuali aku nanang bakas paku ka kokot-Te ba namaan jariku ka doop bakas paku ang'koo, sarato namaan kokot'ku ka doop lambung-Ge, aku ano akan picayo."26lapan ari kamudiaan, murid-murid bakomo agi ka rumoh ang'koo, lantas Tomas ado ugo di ko'o ba ne'ido. Maskipun pintu-pintu takunci, Yesus atok lalu badiri ka tangoh-tangoh ne'ido, sambil bakato,"Damai sejahtra untu kito!" 27Salanjute, Io bakato ka Tomas, "Uluroot'lah jarinyu ka sio lalu tananglah kokot-Ku; ba uluroot'lah kokotnyu ka sio lalu ako'ot ka lambung-Ku. Usoh ano picayo, tapi picayolah!"28Tomas nyahuti Yesus, "Au, Tuhanku ba Allahku!" 29Yesus bakato ka'io, "Apakah kau kanio picayo karano kau dah nanang Aku? Dibarakatilah ne'ido nang ano nanang, tapi picayo." Tujuan Yohanes Menulis Kitab Anyian30Masih manyak tando ajaib lain nang Yesus majawat ka depan murid-murid-Te, nang ano tatulis ka doop kitab anyian. 31Tapi ang'koo, samuo anyia dinulis supayo kito picayo bahwa Yesus adalah Kristus, Anak Allah, lalu malalu'i kapicayo'otnyu ang'koo, kito memperoleh(namuan) idup ka doop nama-E.

Chapter 21

1Yesus Magari'ot Diri kaTujuh Murid-Te Salanjute, Yesus magari'ot diri agi ka murid-murid-Te ka samak dano Tiberias. Io magari'ot diri-E pake caro sebagai barikut: 2Simon Petrus, Tomas nang dinyabut Didimus, Natanael dari Kana ka Galilea, anak-anak Zebedeus, ba 2 murid nang lain cakahaan bakomo. 3Simon Petrus ba kato ka ne'ido, "Aku mao ampus nangkapo ikot." Ne'ido bakato ka'io, "Kami mao ampus ba'kau." Ne'ido samuae ampus ka uas lalu naik ka parahu, tapi maam ang'koo, ne'ido ano nangkap(namu/gicok)ameo-ameo.4Takallo subuh atok, Yesus ba'diri ka pantai, tetapi murid-murid ano nahu'i bahwa ang'koo adalah Yesus. 5Io bakato ka ne'ido, "Anak-anak, apakah kito ado ba'ikot?" Ne'ido nyawab, A'no." 6Io bakato ka ne'ido, "Tabarootlah jalanyu ka saballoh kanan parahu, lantas kau pasti namu." Maka, ne'ido nabarrot jalo, tapi ano biso narik'io ka doop parahu kareno manyake ikot.7Oleh sabab ang'koo, murid nang Yesus gasihi bakato ka Petrus, "Ang'koo Tuhan!" Takallo Simon Petrus nangar bahwa ang'koo Tuhan, io make bajue karano io muko bajue saat bakarajo, lalu tarajut ka doop dano. 8Murid-murid nang lain atok pake parahu lalu narik jalo nang baisi ikot. Sabab, ne'ido ano jauh dari darat, jarake kiro-kiro 200 hasta. 9Takallo ne'ido sampe ka darat, ne'ido nanang baro api ba ikot nang dimuangan ka atase ba roti ugo.10Yesus bakato, "Tabananlah sangape eko ikot nang baru aju kau nangkap." 11Simon Petrus naik ka parahu lalu narik jalo nang baisi ikot ayo ang'koo ka darat, jumblahe 153 eko. Maskipun ikot ang'koo manyak sidi, jalae ano rantak.12Yesus ba'kato ka ne'ido, "Je lalu makot'lah." Ano seko pun dari mirid-murid ang'koo barani batanyo ka-Io, "Sape'ke Kito?" kareno ne'ido nahu'i bahwa Io adalah Tuhan. 13Yesus atok lalu gicok roti ang'koo lalu mareoot'io ka ne'ido. Ja'koo ugo digalakuo'ot ka ikot ang'koo. 14Anyianlah katiga kalie Yesus magarioot diri ka para murid-Te saudoh Io dimangki'tot dari antaro urok'ng mati Yesus Minto Petrus Gambalo'ot Domba-Domba-E15Dah ako abis ne'ido makot, Yesus bakato ka Simon Petrus, "Simon, anak Yohanes, kau mengasihi Aku labih daripado samuae anyian'ke?" Petrus nyawab, "Banar Tuhan, Kito nahu'i kade aku mengasihi Kito." Salanjute, Yesus bakato ka'io, "Gambalo'otlah domba-domba-Ku! 16Yesus bakato agi untu kaduo ka'ie ka'io, "Simon, anak Yohanes, kau kasih ka Aku ke?" Petrus nyawab, "Banar Tuhan, Kito nahu'i kade aku mengasihi Kito." Yesus ba kato ka'io, "Gambalo'otlah domba-domba-Ku!"17Yesus bakato ka'io untu katiga ka'ie, "Simon, anak Yohanes, kau kasih ka Aku ke?" Ati Petrus baruboh jadi sadih karano Yesus batanyo untu katiga ka'ie. "Kau kasih ka Aku ke?" Lalu, Petrus bakato ka-Io, "Tuhan, Kito nahu'i sagalo sasuatu. Kito nahu'i kade aku mengasihi Kito!" Yesus bakato ka'io, "Gambalo'otlah domba-domba-Ku! 18Aku bakato nang sasidi'e ka'kau, saat kau mudo, kau sandiri nang gikat pingok'nyu lalu ba'joot ka mae pun kau ma'o; tapi saat kau menjadi tuo, kau pasti garentangan kokot'nyu lalu urok'ng lain nang gikat pingok'nyu, ba nabanan-kau ka tampat nang ano kau suko."19Yesus gato'ot hal anyian untu nunjuk'kot kamatiot saparati ameo'ke Petrus ma'o mulia'ato Allah. Lalu dah'ako gato'ot hal ang'koo, Io bakato ka Petrus, "Tunaan'lah Aku!" Ameo nang ma'o Terjadi ka Murid nang Yesus Gasihi Sidi?20Petrus mamalek lalu nanang murid nang Yesus gasihi sidi cakahaan nunaan ne'ido. Io adalah murid nang duduk samak dado Yesus ka perjamuan ma'am lantas batanyo, "Tuhan, sape'ke urok'ng nang ma'o gianatio Kito ang'koo?" 21Takallo nanang io, Petrus batanyo ka Yesus, "Tuhan, jamae kade io?"22Yesus nyawab, "Sa'ande Aku ma'o io tatap idup sampe Aku atok agi, ameo urusan'yu? Kau, tunaan'lah Aku!" 23Maka, pakato'ot Yesus anyian tasabar ka antaro kamaru-kamaru ang'koo bahwa murid ang'koo ano biso mati, padahal Yesus ano gato'ot ka'io bahwa io ano biso mati, malainkan kahe bakato, "Sa'ande Aku ma'o io tatap idup sampe Aku atok agi, ameo urusan'yu?"24Iolah murid nang basaksi mangana'i samuae anyian, ba udoh nulisot samuae anyian, lalu diri nahu'i kasasiate ang'koo sidi. 25Masih ado manyak hal lain agi nang udoh Yesus majawat, nang kade ditulisot sege demi sege, aku raso saluruh dunio anyian pun ano akan cukup untu samuo kitab nang arus ditulis ang'koo.

Acts

Chapter 1

YESUS DI NGANGKAT KASARUGO YANJIOT NGATANGANO ROH KUDUS 1 Ka doop buku lukas nang aku nulis sanap'e, Teofilus, ngisohot manyak sidi nang Yesus ngamuat mao pun nang io ngarajo'ot. 2sanape Io tarangkat, Io nyuruh Roh Kudus nga'lewati rasul- rasul nang Io milih. 3ka ne'ido, Io ugo magari'ot Diri'E idup dah ako' singsaro, nang manyak bukti, sambil magari'ot diri'e kane'ido sampe ampat puluh ari nang ugo bacarito ngana'i kerajaan ALLAH.4 samintaro barage ne'ido', Io nyuruh supayo tatap ka Yerusalem, sambil ngantiot janji Bapo' ," Nang katae, kau nangar ampat ka Aku, 5 Kareno ang'koo Yohanes mambaptis pake a'i , sadangkan kau di baptis make'o Roh Kudus, nang ano amo agi dari kani'o."'YESUS TARANGKAT KA SUBAYOT6Kareno ang'koo, cakahan ne'ido sabayo-bayo bakomo, ne'ido ba tanyo ka iyo,' Tuhan, sidike nyian waktu'ngu ma'o mulihato karajaan ka Israel?" 7 Io bakato ka ne'ido, " Bukenyo hak Ngu untuk nahu'i kami'e waktu ba saate samua'e ang'koo udoh di natapot Bapo ka doop kuasa'e. 8 Tapi ang'koo, kau tatap narimo'o kuasa'E kade Roh Kudus dah atok ka kau ba kau tatap kujadiot saksi-saksi Ku ka Yerusalem, ka saluruh Yudea ba samaria, ba bagian dunio nang paling ujuk."9 Ako' bakato ja'koo, samintaro ne'ido' nanang'an, Io tarangkat ba awan nabanan io ilang ka hadapot ne'ido .10Lantas, samintaro ne'ido masih nanang ka angit, sambil io ampus, tananglah, ado duo urokng angaki babaju putih badiri ka sisi ne'ido,11 Kata'e, "he urokng-urokng Galilea, Nga'mio badiri nanang ka angit? Yesus anyian, nang udoh tarangkat ka antaro kito nang naik ka Subayot tatap atoko agi nang cara'e sabayo ba nang kau nanang io ampus ka Subayot.'' MILIH SEKO UROKNG RASUL BARAHU12 Ako' ang'koo, ne'ido muok agi ka Yerusalem ampat ka bukit nang di nyabut Zaitun, nang samak ka Yerusalem, nang jauhe kiro-kiro sakilo. 13 Pado saat neido ta'amo, ne'ido naik karuang atas, tampat ne'ido diop. Petrus, ba Yohanes, ba Yakubus, ba Andreas, Filipus, ba Tomas, Bartolomeus, ba Matius, Yakubus anak Alfeus, ba Yudas anak,Yakubus. 14 Ne'ido samua'e saati batekun ka doop doa ba nang bini-bini ba Maria,uma Yesus, di tambohkamaru-kamaru'e.15Ari ang'koo ugo, Petrus badiri ka antaro kamaru-kamaru nang saiman (urokng manyak kiro-kiro saratus duo puluh jumlah'e ), nang kata'e, 16 " Kamaru-kamaru, Kitap Suci mao di ganapi, nang udoh di ngato'ot sanape'e oleh Roh Kudus lewat mo'ot Daut gisohot Yudas, nang jadi kapalo urokng-urokng nang nangkap Yesus .17 Karamo, Io di ngetong ka antaro diri ba namu ugo bagiot ka'doop palayanan anyian. 18 Kanio, urokng anyian mali sabidang tanoh dari hasil kajahatan'e, ba kapala'e janto doho, bagian tangoh tubuh'e pacoh, ba isi parute samua'e tabure . 19Ba, kisoh ang'koo pun tasabar ka urokng-urokng nang diop ka Yerusalem lantas tanoh ang'koo di nyabut ka bahasa ne'ido Hakal-Dama, arti'e, 'Tanoh Daroh'.20Sabab udoh tatulis ka kitap Mazmur: ' Mae jare tampat diop'e jadi sunyi, mae jare ano seko nang diop kako'o,'Mazmur 69:26 lantas, 'Mae jare nang lain'ne ngicok' jabatan'ne.' Mazmur 109:821Kareno ang'koo, salah seko ampat ka ne'ido nang sabayo-bayo ba'diri salamo Tuhan Yesus tamo ba kauas ampat ka antaro diri,22 mula'i ka baptisot Yohanes sampe io tarangkat ampat ka antaro diri, salah seko ne'ido anyian harus jadi saksi manganai kabangki'tate sabayo-bayo diri." 23 Lantas, ne'ido ngu'sulot duo urokng, Yusup nang dinya'but Barsabas, nang ugo dinya'but Yustus, ba Matias.24 Lantas, ne'ido basampok, "Kau, Tuhan nang nahui ati samua'e urokng. Tojok'kot ka kami sape ka antaro duo urokng anyian nang Kau milih, 25Nang pantas narimo bagiot palayanan anyian ba jabatan rasul, ampat ka Yudas nang udoh nyimpok nang mau nuju'o tampat'te sorok. 26 Ako ang'koo para rasul muang undian ka antaro ne'ido ba undian ang'koo janto ka Matias lantas Io di ngetong sabayo baka'sabalas rasul.

Chapter 2ROH KUDUS ATOKNG

1Pas atokng ari Pentakosta, ne'ido' samua'e sabayo-bayo bako'mo ka tampat nang sabayo. 2Tibo-tibo ka dangarot suaro dari angit, bunyi macam suaro angin nang laju, bunyi koo ngisi'i doop rumoh urokng nang baduduk'kot nang ado ka koo. 3ne'ido' nanang ngayo jioh-jioh nyalo api nang bataburan nyangkap ka atas ne'ido nang ado ka koo. 4make'nyo, Io samu'e nang ado di koo di nama'i Roh Kudus ako koo mula'i samua'e bakato make manyak bahaso, nang ngayo Roh Kudus mare'ot supaye di kato'ot.5Pas ari koo ado urokng Yahudi diop ka Yerusalem, urokng-urokng baik nang dari Bangso ka baboh Angit. 6Pas, kadangarot bunyi koo , sakomo'an urok manyak atok ba rami-rami lalu samue'e kamanggapot nanang urokng nang ado di koo make bahaso Io sorokng.7 Samue e karepoot ba campur kamangapot, lalu bakato " Buke ge urokng nang ado di koo urokng Galilea ?8Jama'e cara,e diri nangarot ne'ido' ko make bahaso diri kano paranak'kot ?9 Urokng-urokng Partia, urokng Media, urokng Elam nang ugo urokng Mesopotamia, Yudea, Kapadomia, Pontus, Asia,10 Frigia, nang ugo Pamfilia, Mesir, tarus ka daeroh-daeroh Libia samak Kirene, urok nang atok dari Roma, urokng-urokng Yahudi, urokng Proselit, 11urokng-urokng Kreta ba Arab. Diri nangar io samu'e bakato make bahaso diri io nyabarot kalakuan-kalakuan Allah nang ayo.12Lalu ne ido koo kaheranan lantas bakato seko ba nang lain," Damio arti'e samu'e yian au?" 13Tai ado, urokng nang lain gatawo'ot tarus bakato, "Ne 'ido ko'o kamabuk garo-garo nyocok anggur nang barahu." PETRUS BAKATO KA UROKNG RAMI14ngantas, Petrus badiri barage ka sabalas Rasul , ngangkat suara'e gantas bakato ka ne' ido," he urokng-urokng Yahudi samu'e nang diop ka Yerusalem, biarot boh Kau nahui ba paratiot ugo kato ku.15Sabab, urokng-urokng nian ano kamabuk, nang kito ngiro sabab ari masih oop jam sambilan,16Sabab nyian bo nang di matakot nabi Yoel : 17'lantas ,ari-ari tarakhir mao tarjadi, Allah Berfirman : Aku mao mare'ot Roh Ku ka atas samu'o manusio. kamudo Ngu nang angaki ba kamudo Ngu nang ambini mao di bare kamampuot biso maramal, Tarus kamudo Ngu nang Bujokng mao nanang pana'nang'gan. tarus urokng-urokng tuho nang ka'antaro Ngu tatap mamimpiot mimpi-mimpi.18Maloh, ka atas pangikut-pangikut-Ku angaki ba ambini lantas ari-ari ko'o, Aku Mao mare'ot Roh Ku, ako' koo ne' ido mao nujum. 19Ako' koo Aku mao nanangan Mukjizat- mukjizat ka angit, ka atas, ba tando-tando endoh ka bumi,ba ka baboh, daroh, api ,ba kabut asap.20Mata'ari mao di uboh jadi'o kagalapan ba buot mao jadi daroh, sana'pe ari Tuhan nang ayo atok ba-ka mulia'an21 Lantas tajadio, satiap urok nang nyaru namo Tuhan mao di salamat'ot tot ."'Yoel 2:28-3222Hei urokng Israel, dangarot pakatoot nyian. Yesus, urokng Nazaret, seko urokng nang di natap'pot ka antaro kito dari Allah make jukut nang endoh, mukjizat mukjizat, ba tando-tando, nang Allah mare nahu'i ka antaro kito ngalewati Io, macam nang kau nahu'i sorok. 23Yesus nyian, nang di nyarohot macam nang udah di nantu'ot ba macam Allah nahu'i sanape'e, Kau munuh Io make salib'pot kau nyuruh ko'kot urok-urok nang durhako. 24Maloh mao, Allah ngumpat'ot, ba mebas'sot Io dari singsaro maut jukut Io ino biso di kuasa'i ka mati'ot.25Daud suoh carito tantang Yesus,'Aku siga nanang Yesus ka depan ku, barang Io ado ka sabaloh kanan ku make nyo aku ino mudoh kano tumang'gan.26make nyo ati ku sau repo, Jioh-jioh ku ba sorak-sorak. Tubuh ku ugo mao diop ka doop picayo,27Kau ino mungkin ningo'ot jiwo Ku ka tampat dunio urok mati, ato miar'ot tubuh urok kudus-Ngu nanang kamati'ot.28 Kau udah mare nahui ka aku marago paridup'ot. Kau mao ngambuat aku ba isi karepo'ot nanang muho-Ngu.'29Kamaru-kamaru, Aku biso bakato ka kito pasti bapo'k leluhur diri, Daud, Io udah mati tarus di nyubur. Patunuan ne bo masih ado ba diri sampe kanio.30 Mangke nyo, kareno Io ko'o Nabi tarus nahu'i kade Allah udoh ba janji ba sumpoh ka Io supayo ngicok seko katurunan Daud mao di duduk kot ka atas tahta e. 31, Mangke nyo ko'oDaud nang nanang ko'o sanape'e, Io bakato ngisohot Kristus bangkit sabanar re: 'Io ino mungkin kano tingo'ot ka dunio urok mati, ba tubuh-E ino nanang ka mati'ot.' Mzm. 16:1032Yesus nyian lh nang Allah ngumpat'tot trus kami samu'e nyian saksi ngana'i hal ko'o.33 Garo-garo ko'o, dah ako di naik'kot kokot kanan Allah ba narimo janji dari bapo ngana'i Roh Kudus, Io udah mare'ot, baik nang kau nanang mao pun nang kau nangar.34Daud ino naik ka sarugo, malah Io sorok nang bakato, "Tuhan bakato ka Tuan Ku, 'Duduk bo ka sabaloh kanan- Ku, 35 sampe Aku ngamuat musuh-musuh ngu jadi alas poho' ngu."' Mzm. 110:136"sabab angko'o, biar'ot samu'e rumoh Israel nahu'i sidi kade Allah udah nyadi'ot Io Tuhan ba Kristus, nyian lh Kristus nang kito nyalib'pot."37Pas ne ido nangar hal nyian, tatusuk ati ne ido, ako ko'o ba kato ka Petrus ba Para Rasul nang lain ne, " Kamaru-kamaru, damio nang mao kami ambu'at?" 38 Ako ko'o, Petrus bakato ka ne ido, "Batobat lah ba baptis'sot diri ngu masing-masing do'op namo Kristus Yesus supayo doso-doso kito di ampuni, ba kito'k narimo karunio Roh Kudus.39Janji nyian bo untuk ngu, ba anak-anak ngu, ba samu'o urok nang agi jauh, sa'rami nang Tuhan Allah diri mao nyaru nyo."40Manyak kato-kato nang bedo, Petrus sidi-sidi ba saksi tarus ngampak ka ne ido'o, jare, "Selamatot diri ngu dari pakomo'an nang bengkok nyian" 41urokng-urokng nang narimo pa'kato'ot Petrus kano Baptis ba pas ari koo jumlah ne ido batamboh sakitar talu ribu jiwo. PAKOMO'AN UROKNG-UROKNG PICAYO42Ne ido rajitn doop pangajarot Rasul-rasul ba doop pakomo'an, doop mamacohot roti, ba doop bado'a.43tarus, kaga'iot atokng ka atas satiap jiwo, ba manyak jukut nang aneh nang tarjadi ngalalui Para Rasul. 44samuo nang picayo bakomo sabayo ba samuo nang ado di pake basabayo-bayo.45Ako koo ne'ido' nyuo harta bendo-E, ako koo di bareot-bareot ka samuo urokng, sasuai ka butuhan'ne masing-masing.46Satiap ari, ne'ido' ba satu ati ba komo sabayo-bayo ka Bait Allah ba macohot-macohot roti ka rumoh-rumoh. Ne'ido' narimo makanan ne'ido' karepo'ot ba ati tulus, 47tarus mamuji Allah, ba ne'ido' di suko'i manyak urokng. tarus, satiap ari Tuhan nambohot jumloh ne'ido', urok-urok nang di nyalamat'ot.
Chapter 3

PETRUS NYAMUHOT UROKNG NANG ENGKOK. 1Ari laine, Petrus ba Yohanes ampus ka Bait Allah waktu jam doa ka sambilan yaitu " jam talu umare". 2Tiap - tiap ari urokng nang engkok mulai' kadoop buntik inu'e dimuangan ka Pintu Gerbang nang badamo Pintu gerbang Indah , Onto' minto' sadakoh kaurokng nang mao taamo' ka Bait Allah. 3 Io minto sadakoh ka Petrus ba Yohanes, pas ne'ido' mao taamoo' ka Bait Allah.4Lantas Petrus barage ba Yohanes nanang ka io langsong bakato " Tanang kami ". 5Urokng nang engkok koo mamaek ka Petrus ba Yohanes baarap ado barang nang mao io bareot. 6Tapi bo Petrus kahe bakato Amas ba Perak ano' ado ka aku, tapi ameo nang ado ka aku ku bareot ka kau doop damo Yesus Kristus urokng Nasaret koo umpatlah langsong bajoot.7Ako'koo Petrus naapi kokot kanan urokng koo sambil nuukngi' io badiri pas angkoo ugo' pahae nang pungko' kokote manjadi koat. 8Sambil malompat io badiri lalu bajoot. Lantas io taamo' ka Bait Allah. barage Petrus ba Yohanes ne'ido' bajoot io malompat-lompat sarato barenyoh onto' Allah.9Samue e uro' nanang io bajoot sambil barenyoh onto' Allah, 10Ne'ido' nganali io koo urokng nang biaso duduk ka Gerbang Indah Bait Allah nang minto sadakoh. Ne'ido' koo maraso puas sidi atas pakaro nang dah jadi. PETRUS BAKATO KAUROKNG RAMI11Samantaro urokng koo mampaot ka Petrus ba Yohanes, Samue e urokng nang ado dikoo notok Petrus ba Yohanes ka Serambi nang dinyabut Serambi Salomo, Ne'ido' kamangapot. 12 Lantas, waktu Petrus nanang ne'ido', io bakato ka urokng nang rami koo,He urokng - urokng Israel, ngameo kito' kamangapot kajukut nyian ke ngameo kito' nanangan kami, Angayo kuaso ba kapatuhot kami sorok, nang dah ngamuat urokng nyian bajoot?13Allah Abraham, Ishak ba Yakub, Allah Nenek moyang diri dah ningiot Hamboe, Yesus nang kito' nyarohot malah inolak waktu Pilatus mebasoto' io. 14Tapi bo anok kito' tarimo nang Kudus ba nang banar, nang kito' minto' apasot kahe pamunuh.15Kito' dah munuhi nang mare' diri' idup, nang dah mangkitot urokng nang dah mati. Doop pakaro nyian, kamilah saksi- saksie. 16Bapadoman ka Iman doop damo Yesus koolah nang ngoatot angaki nyian. Ugo' nang ngamuat io samuh sidi.17Kamaru' - kamaru'ku aku nahui' kito' babuat jakoo karano kito' nok nahuan, sabayo ba angayo pamimpin kito' dee ugo'. 18Tapi, sanape' koo Allah dah make moot Nabi - nabi supayo nyampeot kade Kristus mao sangsaro dah di nganapi.19Kade' jakoo batobatlah sidi-sidi supayo doso ngu di apusot, 20sampe akhire ado damai sejahtera ampat ka Tuhan ugo' namu bagian doop Kristus angkoolah' Yesus.21Nang taamo' ka sarugo sampe waktu pamulihan samue e kaadaan, Dah Allah ngatoot ka para Nabi nang Kudus mulai bahare'.22 Jare musa,Tuhan Allahngu Mao mangkitot bagingu seko' Nabi angayo aku di antaro kamaru' - kamaru'ngu sandiri. Kau arus nangarot samue e nang dah io ngatoot ka kau . 23Ugo' Mao' tajadi, satiap jiwo, nang ano' nangarot nabi koo Mao' di abisot di antaro bangso.24Ugo', Samue e Nabi mulai' ka Nabi Samuel sampe ka nabi- nabi barikute dah ngabarot barito pamulihan nyian.25Kau nyian ugo katurun nabi nang idup ka doop perjanjian nang dah Allah ngamuat ba Nenek moyangngu jakato Allah ka Abraham malalui katurunanngulah bangso ka Bumi namuo' barakat.26Allah, dah ako' mangkitot Hamboe ( Yesus ), Lantas ngutus iyo ka kau supayo satiap urokng batobat.

Chapter 4RASUL - RASUL BA MAHKAMAH AGAMO YAHUDI

1 Pas Petrus ba Yohanes gi ngajar urokng rami, atoklah para imam, kapalo pajago Rumoh Allah, ba urokng- urokng Saduki ngampusi io, 2Ne'ido' bero sidi , karano ne'ido' nyampeot kaurokng rami kadoop Yesus ado kabangkitot ka antaro urokng mati.3Karano ari dah maam, Petrus ba Yohanes ne'ido nangkap di naaman ka pinjaro sampe ampagi 4Ne'ido' nang dah nangar kato para rasul rami nang jadi picayo kiro - kiro jumbaloh angakie limo ribu urokng.5 Ampagie, pamimpin - pamimpin, tuho - tuho, ba ahli - ahli taurat, Imam Kayo Hanas, Kayafas, Yohanes , Aleksnder, ba Samuee kaluarga Imam Kayo' bakomo' 6sabayo - bayo di Yerusalem. 7Petrus ba Yohanes ne'ido' muangan ka tango - tangoh, ne'ido' batanyo, make kuaso ba damo siape kau ngarajaan hal nyian ?8Lantas, petrus di naamai' Roh Kudus, bakato ka para pamimpin bangso ba tuho - tuho,9 kade kami diparikso ari nyian karano Babuat baek nyamuhot urokng nang lamoh nyian? 10Katie biar kito' samuee ba urokng Israel nahui', damo Kristus Yesus, urokng Nazaret, nang kau nyalepot koo, dah Allah mangkitot dari antaro urokng mati, kanio' sehat - sehat sajo' badiri ka adapat ngu.11Yesus nyianlah : Batu nang ano' ditarimo' tukang - tukang bangunan, dah manjadi Batu Panjuru. 12No ado kasalamatot kadoop damo apepon nang dimare manusio kababoh angit nyian salain damo angkoo diri biso disalamatot.13Pas ne'ido' nanang kabaranian Petrus ba Yohanes, ne'ido' nahui' ne'ido' nyian urokng no' basikoloh ba kolot, ne'ido' jadi kamangapot ba mulai' nahui', io baduo nyian suga' sabayo - sabayo ba Yesus. 14Ne'ido' no barani mantoh io, nanang urokng nang dah dinyamuhot koo badiri kasabaloh Petrus ba Yohanes.15Ne'ido' bapakat badangane nang laen, onto' nyuruhoto Petrus ba Yohanes supayo ningoot Sanhedrin, 16Sambil bakato, damio' nang mao' diri amuat kaurokng baduo' nyian? ngalalui ne'ido' nyian ado tando endoh nang nyato ba hebat nang dingamuat kasamuee urokng nang diop ka Yerusalem, diri no' biso mantoh io. 17Kanio diri haros nyaragoh ne'ido', biar no' agi bakato kadoop damo koo, biar no mangkin ngejet ka urokng - urokng. 18Lantas, Petrus ba Yohanes dinyaru', dimerai' ngajari ba bakato' dameopun kadoop damo Yesus.19Petrus ba Yohanes nyahoti ne'ido', "Tatapot, mae nang batol didoop mato Tuhan, nangarot kito labih dari Tuhan? 20Karano hal - hal nang kami nanang ba kami nangar haros kami padohot."21karano urookng dah rami nganjong Allah, atas damio nang tajadi, ne'ido nyaragoh Petrus ba Yohanes, sambil miarot io dari , karano no namu caro' onto ngokomo' io baduo. 22Karano, usia urok nang dah ngarasai bukti kasamuhot koo, labih dari ampat puluh tahut.PETRUS BA YOHANES MUOK KA KAMARU-KAMARU SAIMAN23Dah ako dingapasot Petrus ba Yohanes ampos ka ayuk ne'ido', lantas ne'ido nyaritoot samuee nang dimadophot imam - imam kapalo ba tuo - tuo ka ne'ido'. 24pas ayuk - ayuk ne'ido' nangar hal koo, ngampaklah ne'ido' saati sabayo - bayo ka Allah, katae: "Ya Tuhan, Kitolah nang nyadiot angit ba bumi, laot, ba sigale isie. 25nang bakato ngalalui Roh Kudus, make moot hambo-Ngu, Daud, nenek moyang kami:Ngamio bangso-bangso laen bero, ba urokng-urokng nanangan nang sio-sio?26Rajo-rajo dunio basiap-siap, ba samuo panguaso bakomo sabayo, onto ngalawano Tuhan ba ngalawano Nang Io Ngurapi.27Sabab, sabanare dah bakomo kakota nyian Herodes ba Pontius Pilatus, bangso-bangso ba suku-suku bangso Israel ngalawano Yesus, Hambo-Ngu nang kudus, nang Kau ngurapi,28 onto ngamuat samuee rencana-Ngu nang dah dinantuot kokotNgu sanapee tajadi.29Kanio, ya Tuhan, tananglah jamae ne'ido' ngancam kami barelah ka hambo-hambo-Ngu kabaranian onto nyampeot firman-Ngu, 30jootlah kokot-Ngu onto nyamuhot ba ngadoot tando-tando ba kaajiban-kaajaiban karno namo Hambo-Ngu nang Kudus, Yesus." 31Pas ne'ido' ako badoa, baguncoklah tampat ne'ido' bakomo basamo koo, ne'ido' samuee dimanuhi Roh Kudus, taros barani nyampeot firman Allah.KAIDUPOT UROKNG PICAYO32Adopon, pakomoan urokng nang dah picayo koo ne'ido' saati ba sajiwo. No seko pon nang bakato kalo barange koo meleke sorok, tapi samuee melek ne'ido' sabayo-bayo. 33Lantas, ba kuaso nang ayo para rasul mare' kasaksiot ne'ido' kalo kabangketot Tuhan Yesus ba anugerahe nang ayo ado atas ne'ido' samuo.35No ado seko'pon di antaro ne'ido nang kakurangan karano nyuo, umae ba rumahe, hasel panyuoatne dinabanan, 34dingakoot ka poho para rasul, taros dimagiot ka maseng-maseng urokng sasuai kaparluatne.37Jakoo ugo Yusuf, urokng Lewi, katurunan Siprus, nang dinyaru' para rasul, Barnabas, nang artie 'anak pangasoot', 36 nyuo umo' meleke doete dinabanan ugo, lantas dingakoot ka poho para rasul.
Chapter 5ANANIAS BA SAFIRA NARAI ROH TUHAN.

1Tapi, ado urokng angaki ba damo Ananias io sabayo-bayo ba samikatne, Safira, nyuo harta e koo. 2sanape e, samikatne pun nahui', Ananias nahan saparo asil io nyuo tanoh unto' diri' e sandiri', lalu kahe nabanan saparo, ako koo' io muangan ka adapot poho para rasul.3Tapi, Petrus bakato "Ananias ngameo ibilis ngoasai ati ngu ngamuat kau jadi pangalok ka Roh Kudus, lalu nahan saparo dari asel nyuo tanoh koo'. 4 Waktu nape dijuo buke ge tanoh koo' nu' ngu? ako' nyuo io. "buke ge tanoh koo' tatap nu' ngu? waktu ako di juo , buke ge tanoh koo' masih kau nguasai? ngameo nang kau mikirot. kalakuan nyian ka doop ati ngu? kau ano' alok ka manusio, tapi ka Allah.5 lalu waktu nangar kato-kato koo', Ananias janto lalu mutusot sengate nang pangabisan. lalu samuo urokng rami kagaianan sidi nangar barito koo'. 6kiro-kiro ado sangape urokng kamudo bujokng ba atangani' lalu ngapani' io, ako koo, dimikut ka uar, onto' nyubur bangke e.7Ako koo', doop waktu kiro-kiro talu jam, samikot Ananias atokng, tapi io ano nahui' ado kajadian koo'. 8 Ako koo', Petrus bakato ka io, "katoot ka' aku sahargo koo he ka nyuo tanoh koo'?". ako ko'o Safira nyahuti "aulah memang sa ragoko'o."9Ako' koo' Petrus bakato ka io "ngameo kau ba samikatn ngu bapakat onto' nyobai Roh Tuhan? tanang bakas apo poho urokng nyubur samikatn ngu tai masih ado ka muho pintu ako' koo' ne' ido gae, mao nabanan kau ka uas." 10 tibo-tibo, safira janto' ka adapot poho Petrus lalu mutusot sengate nang pangabisan. waktu kamudo bujokng koo' taamo' ne' ido' nanang safira dah mati, lalu ne' ido' mikut ka uas, lalu nyubur io ka samping samikatn ne.11 makae, io kagaianan ka samuo jemaat ba urokng nang nangar barito nyian. TANDO-TANDO ENDOH AMPAT KA ALLAH12Manyak tando Endoh ba mujizat ka tajadi ka antaro urokng manyak ngalalui kokot para Rasul ne' ido' samue e ado ka sami' Salomo. 13ano ado dari nang laine maraniotn diri onto' bagabung ba ne' ido. tapi urog-urog masing-masing nganjong ne' ido'.14ako koo', makin manyak agi jumbaloh urokng nang picayo' ka Tuhan, ba jumbaloh ayo', baik akibinian. 15Karamo, koo', ne' ido' nabanan urokng-urokng rongko' ka marago-marago, ako koo' diguringan ka atas tandu ka atas tilam ruman Kade nano Petrus atokng, paling ano bayangane biso nganai ne' ido'. 16Ako' koo', ado ugo' urokng manyak dari kota-kota ka sakitar Yerusalem. atokng barage nabanan urokng-urokng rongko' ba ne' ido nang kamasokan roh-roh jahat. ne' ido samue' e dinyamuhot.PARA RASUL DI NANGKAP17Tapi, samuo imam ayo umpat badiri, barage ba panuna' e ampat ka golongan Saduki,*ne' ido' jadi maraso dangki. 18 Ne' ido' nangkap para Rasul. ako' koo ne' ido namaan ka doopm pinjaro umum.19Tapi, waktu maam ari, atokng seko' malaikat Tuhan muko' pintu-pintu pinjaro, nabanan ne' ido' kauas, ako' koo bakato 20"Ampus, badiri ,ngato ot ka urokng - urokng ka bait Allah. samuo Firman nang mahas masalah ka idupot nyian". 21 pas ako' ne' ido' nagarotn io, waktu koo pas daniari, ne' ido' mulai' taamo' ka bait Allah ako' koo ngajar. waktu imam ayo' baurokng nang sabayo-bayo ba io atokng. ne' ido' ngumpulan Sahedrin ba samuo majelis tuho- tuho Israel. lalu nyuruh urokng ka pinjaro, onto' nabanan Rasul-rasul koo ngadap ka ne' ido'.22Tapi, waktu urokng-urokng nang di nyuruh koo ngaramus, ne' ido ano namuan Rasul ba duo koo ka pinjaro. ako' koo ne' ido muok tomok lantas ngalapor, 23ako' koo bakato. "kami namui pinjaro ko takunci ba samuo pangaman ba panjaga-panjagae badiri ka muho pintu, tapi waktu kami muko pintu koo, kami ano namuan seko' urokng pun ka doop pinjaro koo".24Ako koo, waktu kapalo panjago bait Allah ba para imam kapalo nangar kato-kato koo, ne' ido' kamangapotn sidi ba para rasul koo, ako' koo batanyo-tanyo raso ano masok akal hal nyian biso tajadi. 25ako' koo basorokng atokng lalu mare nahui ne' ido'. Tanang! urokng-urokng nang kau namaan ka doop pinjaro, agi badiri ka bait Allah ba ngajar urokng manyak.26Lalu, kapalo panjago bait Allah ba saluruh pangawale ampus, io nabanan Rasul-Rasul koo , tapi ano' bongko' karamo gai ditabaki batu ba dangan nang rami. 27waktu ne' ido' nabanan Petrus ba Yohanes, ne' ido ngadapot io, ka sanhedrin. lalu, imam ayo batanyo ka ne' ido'. 28jare, "kami dah sidi-sidi merai kau,biar Kau ano' ngajar ka doop namo Koo, tapi kau dah ngaruhi Yerusalem ba ajaran ngu. ako koo maksud ngu onto' nanggongan daroh urokng nyian ka kami.29Tapi, Petrus io ba samuo Rasul nyahut, "kami harus nuruti parentoh Allah dari pado manusio. 30Allah urokng tuho diri nang dah mangkitot Yesus, nang ako' kau munuh nang ba ngantungan io ka tihokng kayu salib. 31Allah nganjong Io ka kokot kanan-Ne nang jadi pamimpin ba juru panyalamat ontu mare patobatan bagi israel ba pangampunan doso, 32kami nyian saksi dari samue e' nyian, sabayo ba Roh kudus, nang Allah mareot ka urok nang taat ka Io.33waktu ne' ido' nangar hal nyian, io karasaan ka doop ati, lalu ba niat munuho' samuo Rasul koo 34waktu koo, ado urog parisi ba damo Gamaliel, io guru taurat nang urokng matabeoot, badiri ka adapot sanhedrin. ako' koo meyuruh Rasul koo di tabanan ka uas sabantar.35Ako'koo, io bakato' ka ne'ido, "hai urokng-urokng Israel pikirot sidi-sidi mao kau dameaan urokng-urokng nyian. 36karamo,pangari koo,Teudas bangkit,ngako diri' e urokng nang panting ako' koo kiro-ampat ratus urokng nang ba gabung ba io. Tapi, io dimunuh ba panuna e batabur- biar, sampe pupus. 37Ako' koo Teudas,Yudas ampat ka Galilea bangkit. Waktu ari-ari sensus, urokng rami jadi Mao' nunaan io. Io pun dimunuh ga'e' ba samuo urokng nang nunaan io batabur-biar.38karamo koo, doop kasus nian, aku ngajarot kau. "ame samaki urokng-urokng nian,biarotn ne'ido'. soale, kade rancano ba tabiat nyian ampat ka manusio,jukut nian ano' biso barasel.39 Tapi, kade' rancano nyian ampat ka Allah, kau pasti ano mampu marantiot io. labih agi', se'e kau di namui' agi' malawan Allah."40Ne' ido', nuruti' ajarot Gamaliel. ako' koo, ako' nyaru' Rasul baduo koo, ne' ido' nampirikng Io duo ba merai samuo rasul anso bakato doom namo Yesus, ako' koo io ngapasotn. 41Karamo lah, make Rasul-Rasul koo dari ampat ka adapot sanhedrin ba Repo-Revo. soal'e ne'ido di nganggap patut singsaro urokng Nina demi dama E. 42Ako' koo tiap ari, ka bait Allah ba ampat ka rumoh ka rumoh, ne' ido ano suoh baranti ngajar ba maritoot injil jukut Yesus koo lah Kristus.
Chapter 6KUSUS TUJUH UROKNG DIMILIH ONTO' PALAYANAN

1pado ari-ari koo, waktu jumbloh murit sega batamboh, ado kaluhan muok ampat ka urok-urok Helenis kaarah urokng-urokng Ibrani asli karamo jande-jande ne'ido dah dingaupaati doop palayanan mangkanan tiap ari.2makae, kadua balas rasul koo nyaru samuae murid lantas bakato, "ano' banar bagi diri onto' ngaupaati firman Tuhan demi ngalayani mejo.3 karamo koo, kamaru-kamaru, pilih tujuh urok ampat ka antaro diri nang babukti baek, baisi nang Roh Kudus nang hikmat, nang diri angkato onto' tugas nyian. 4sadangkan, diri pasti basunguh-basungu doop doa lantas doop palayanan firman.5buktie koo ati samuae urok karepoot. lantas, ne'ido milih stefanus, urok nang iman ne koat dan Roh Kudus, dan ugo filipus, Prokhorus, Nikanor, timon, Parmenas, dan nikolaus, urok Proselit ampat ka Antiokhia. 6ne'ido nyian dimabo kaadapot samuae rasul, lantas ako badoa, samuae rasul ngangkat kokote ka atas kapalo ne'ido batujuh urok koo.7firman Allah tarus tasiar lantas jumbloh murid ka Yerusalem mangkin batamboh, bahkan, sakalompok iman ayo' jaji nurut ka iman koo. STEFANUS DINANGKAP8lantas, Stefanus, baisi nang anugrah dan kuaso, dah manjawat hal nang heran nang tando-tando luar biaso ka antaro urok rami. 9tapi, sangape manyak urok ampat ka sinagoge nang dinyabut urok-urok Libertini, baek urok-urok Kirene maokpun urok-urok Aleksandria, lantas sangape manyak ampat ka kilikianang Asia, umpat lantas bapakaro nang Stefanus.10tapi, ne'ido koo ano' mampu mantoh kapaneote lantas Roh nang Io Stefanus bakato-kato. 11lalu, secaro diam-diam ne'ido ngasut sangape urok onto' bakato, diri dah nangar urok nyian ngatoot kato-kato mitnah Musa nang Allah!"12lantas, ne'ido makso urok rami, tuho-tuho, urok-urok nang pane taurat, lalu atok ka Stefanus, nangkap io, lalu nabanan io kaadapot sanhedrin.13 ne'ido ngadapot saksi-saksi palsu nang bakato, urok nyian ano' i'hane baranti bakato ngatoot kato-kato nang ngalawan tampat kudus nyian nang Hukum Taurat. 14kenyoo, diri dah nangar io ngatoot kade Yesus ampat ka Nasaret ngancoratno tampat nyian lantas nguboho adat istiadat nang dah dimareot Musa ka diri." 15lantas, waktu nanang muho Stefanus,samuae urok nang dodok doop sanhedrin nanang muhae angayo muho malaekat.
Chapter 7

PEMBELAAN STEFANUS 1 Lalu, Imam Kayo' bakato, "Batol ge jaiyo ?" 2 Stefanus bakato, "Kamaru-kamaru ba bapo'-bapo', dangarot aku. Allah nang Mahamulia gari ka nenek moyang diri, Abraham, waktu io masih diop ka Mesopotamia, sanape io diop ka Haran, 3lalu bakato ka io, dari kau ampat kasio tingoot kamaru-kamarungu, atok ka tanoh nang Ku nojokot ka kau".4Ako' koo Abraham ningoot tanoh urok Kasdim lalu diop ka Haran. Ampat kanaun , bapoe mati, Allah nyuruh io pindoh ka tanoh nyian , tampat kau diop kanio. 5Tapi, Allah ano mare io warisan, satapak tanohpun ano malah bajanji mareo Abraham ba katurunane ngampui io padahal Abraham nape baranak.6Tapi, Allah bakato jaiyo, katurunane nang jadio panatok ka tanoh koo mo' dijadiotno kuli ngan disikso salamo ampat ratus tahut. 7'Tapi bo, Aku pane ngukum bangso nang nguliot ne' ido', jare Allah', Ako' koo ne' ido' kauar ampat kanaun, lantas sambayang ka Aku katampat nyian. 8Lalu, Allah mare Abraham pakat sunat, lalu Abraham jadi bapo' Ishak, Ishak bapo' Yakup, Yakup, kaduabalas bapo' laluhur.9Karamo dangki ka Yusuf, bapo laluhur diri nyuo io ka Mesir. Tapi Allah soga nunoot Yusuf, 10lalu nyalamatot io ampat ka samuo sikso nyian, lantas di mare io Anugrah ba kabijaksanaan. ka adapot Firaun, rajo Mesir, nang nyadiot io jadi rajo ka Mesir, ba samuo istanae.11Waktu koo, Musim kaparot ka saluruh Mesir ba Kanaan, nang paling bajaro sidi, nenek moyang diri ano' namu makanan.12 Tapi, waktu Yakub nangar ado ba gandum ka Mesir, baru koo io nyuruh nenek moyang diri' ampus ka na'un. 13Nang kaduakaie Yusuf nganalot diri'e ka kamaru'-kamaru'e, kaluarga Yusuf pun jadi jalas ka Firaun.14Ako' koo, Yusuf bapasot ngundang Yakub,bapo'e, ba kamaru'-kamaru'e, ado 75 urok.15 Kenyo'o, Yakub turutn ka Mesir, lalu io mati ka na'un, io ba nenek moyang diri'.16 Ampat kanaun, ne'ido' di mindohot ka Sikhem lalu di nguringan ka patunuan nang dah Abraham mali make duit anak-anak Hemor ka Sikhem.17Tapi bo, makin seket papakatot koo, nang Allah sumpohot ka Abraham, bangso koo batamoh ba lipat-lipat ka Mesir, 18sampe ado rajo lain bangkit ka saluruh Mesir, nang no' nahui ka Yusuf. 19Rajo koo ngodoani' bangso diri' ba ngarongoi nenek moyang diri', lalu makso ne'ido' muang anak-anake, biar no' biso batahan idup.20Waktu koo, Musa lahir gagas sidi ka mato Allah. Bapo'e ngoan Musa salamo talu buot,21 waktu io di muang, anak Firaun ngicok io, lalu io miharo macam anake sorok.22Ako' koo, Musa di ngajari samuo akal urokng-urokng Mesir lalu io bakuaso ka katae ba kalakuane. 23Pas Musa ba umur ampat tahut, timu kaatie layo'o ka kamaru'e, nang katurunan Israel.24 Waktu io nanang urokng Mesir balaku ano' adil ka antaro seko' ne'ido' , Musa atok ngoanan urokng nang di nyikso koo, io maasi munuh urokng Mesir koo.25 Musa kiro kamaru'-kamaru'e ngaratio' kalo' Allah mare ne'ido' kasalamatot ngalalui dirie , tapi ne'ido' ano' ngarati.26v 26 Ampagie, Musa ngatakngi urokng Israel nang gi bakalahi, io barusoho ngararo' ne'ido' sambil bakato, He, buke ge kito' bakamaru', dameo kito' bakalahi? 27Tapi urokng nang nyakiti' kamaru'e koo, nyorongan Musa ka sisi, sambil bakato, Sape nang nyuruh kau jadi panguaso ba hakim ka kami?28 Kau munuho' aku angayo kau munuh urok Mesir tumare ge?.29Nangar kato urokng koo, Musa dari, jadi panatok ka tanoh Midian. Kanaun io jadi bapo' duo urok anak angaki. 30Dah ampat puluh tahutne, ado Malaekat magariot diri'e ka Musa, ka padokng bukit Sinai, angayo jioh api, ka jarami.31Waktu Musa nanang io, io kamangapot ngan matae. Waktu io nyeketi' mastiatno' io, atok suaro Tuhan, 32Akulah nenek moyangngu, Allah Abraham, Allah Ishak, Allah Yakub. Musa pun gagatar kagaiot, ano' barani mastiotno io.33Ako' koo, Tuhan bakato ka io, Apasot sandalngu karamo tampat kau badiri nyian bo tanoh suci, 34Aku dah nanang sidi umatKu bajaro nang ka Mesir nyian, dah nangar ugo ne'ido' kasakitot. Ugo' Aku dah turutn sa' nyalamatot ne' ido'. Kanio' je', Aku nyuruhotno' kau ka Mesir.35Musa, nang ne' ido' mai'an dimakatai' 'Sape bo nang nyadiot kau jadi penguaso ba hakim kami?' Iolah urokng nang Allah nyuruh jadi, baik panguaso maopun panyalamat, lewat kokot Malaekat nang magariot diri'e ka jarami'. 36Urokng nyian nang ngau'ot ne' ido' kauar, sambil ngadoot mukjizat ba tando-tando endoh ka tanoh Mesir, ba Laut Meroh, ba udas salamo ampat puluh tahutn. 37Musa nyian nang ba kato ka bangso Israel, 'Allah Mao' mangkitatno' nabi sa' kau macam aku ampat ka kamaru'-kamaru"e ngu'.38Io nyianlah urokng nang ado ka antaro jemaat ka udas ba Malaekat nang bakato ka io ka bukit Sinai, lalu barage nenek moyang diri', io dah narimo' Firman nang idup, sa' dibareatno' ka diri'. 39Nenek moyang diri' bai' nurut ka Musa, io muang malah mao' puok ka Mesir doop ati ne' ido', 40lalu bakato ka Harun, 'Amuatot kami dewa-dewa nang mao' bajoot ka muho kami, karamo Musa nyian ngau'ot kami kauar ampat ka Mesir. Kami ano' nahui' ameo nang tajadi ka io.41Waktu koo, ne'ido' ngamuat patung anak sapi, lalu mareot buis ka Padagi koo, sambil repo-repo ngan asel karajaan ne'ido'. 42Tapi, Jubato Panampo' ningoot ne'ido' lalu miarot ne' ido' nyamboh pakomooan tantara langit, angayo nang tatulis ka Kitab Para Nabi. 'Ado ke kito' nabanan ka Aku binatang sambalehot ba buis salamo ampat puluh tahut, ka udas he Umat Israel?43Kau nabanan kemah Molokh ngan bintok dewo ngu, Refan, patung nang kau ngamuat sa' namboo' io lalu Aku mo' muang kau ka sabarang Babel.' Am. 5:25-2744Nenek moyang diri' ado ba dango Kasaksian ka udas, angayo jubato panampo' marentoh waktu bakato ka Musa, sa' ngamuato io sasuai ba gambare nang dah io nanang. 45Ako' io narimo' dango koo, nenek moyang diri' nabanan io taamo' ba Yosua, waktu ngarabut tanoh ne'ido' ampat ka bangso-bangso lain, nang dah Jubato Panampo' ngaihot ka muho nenek moyang diri', sampe ka jaman Daud. 46Daud namu kasih karunio ka muho Jubato panampo' ba minto' sa' namuo' tampat kadiaman sa'Jubato panampo' si Yakub.47Tapi, Salomo nang ngamuat sege' rumoh sa' Io, 48Tapi, nang Paling tingi bai' niapmi' rumoh nang dingamuat manusio, angayo kato Nabi, 49'Angit koo tahta-Ku, dunio nyian tampat paninyakatn-Ku, Rumoh dameo nang kau amuato sa' Akuo' koo?' Jubato panampo' ba kato, 'Tampat Ku ba istirahato'ke?, 50Bukenyo Aku nang ngamuat samuae nyian?'. Yesaya 66: 1-2.51He, kito' urokng-urokng nang karas kapalo, ati ba tarenyekng nang ano' tasunat, kito' nang salalu nantokng Roh Kudus, Ayo nang di ngamuat nenek moyangngu! 52Nabi-nabi Mae nang ano' di sikso nenek moyangngu? Lalu, munuhi urokng-urokng nang sanape'e dah matakot kaatangan Sang Kabanarot, nang kanio' dah jadi diri' ngu sandiri' nang pangianat ba pamunuh. 53Kau dah narimo' Ukum Taurat nang dah dinyampeot malaekat-malaekat, tapi kau ano' nyago io!" Stepanus dimunuh54Waktu ne'ido' nangar masaloh nyian, ati ne'ido' raso di nusuk ngan bagarek gigi ne'ido' ka Stepanus.55 Tapi, Stepanus nang dingisi Roh Kudus ningawo' ka angit lalu nanang Kamuliaan Jubato panampo', nanang Yesus badiri kasabaloh kanan Jubato Panampo'. 56Stefanus bakato, "Dangar! aku nanang angit tabuko', ado Anak Manusio badiri kasabaloh kanan Jubato Panampo'."57Tapi, ne'ido' bakampakot koat sidi, sambil nutup tarenyek ne'ido', lalu bapakat nyarango' Stefanus. 58Lalu ne'ido' narikatni' io kauar ampat ka kota lalu mulai maramakngi' io ngan batu. Ako' koo saksi-saksi mato mukai juboh ne'ido' ka poho seko' ambujok namae Saulus.l59Lalu, ne'ido' tarus maramakngi' Stefanus nang tangoh bakato "Tuan Yesus, icoklah rohku."60Ako' koo, ako balutut, io ngampak ngan suaro karas," Tuhan ame tanggongan doso nyian ka ne'ido!"Ako' io bakato, iopun mati.

Chapter 8

Saulus pun Nyatujui pmbunuhan Setepanus ko. SAULUS BINASOOT JEMAAT KA YERUSALEM. 1 Pas waktu ko, suatu panganaiyan nang ayok tajadi ka hadapot jamaat ka Yerusalem, ba na ,ido' samuee tapancar ka wilayoh-wilayoh Yudea ba Samaria, kacuali para Rasul 2 sangape urokng saleh nyuburo Setepanus ba ngatokot nang ayok sidi ka hadapot Ne. 3 Tapi bo,Saulus barusaha binasoot Jemaat nang tamo dari rumoh ka rumoh. Io narikati angaki ba ambini lalu nyarohot io k pinjaro4Lalu, Na,ido' nang dah tapancar ko bakuliling sambil maritoot Injil . 5 Filipus turut Ka segek Kota ka Samarinda maritoot tantang Kristus6,Urokng manyak saati nanang dameo ng filipus madohot pas na' ido' nangarot ba nanang tando tando endoh ng io ngamuat 7roh jahat kauar ampat ka urokng ng di ngarasuki pas dangan ngampak koat koat sidi,ba manyak urokng engkok ba pincok di nyambuhot. 8Mangkae koo ado suka cita ng ayo' k kota koo.9Ado seko urokng banamo Simon nang sanape'e maratekot sihir ka kota nang ngamuat heran samue,e urokng Samaria, ba nyabut bahwo diri'e urokng ayok. 10 Samuo urokng ayok, mulai urokng paling kenek sampe urokng paling ayok bakato,, "Urokng nya adolah kuaso Allah nang di nyabut Ayok," 11 makae, na,ido' mare pratian ka io karamo ako sakian lamo Io dah ngamuat na,ido' heran ka ilmu sihire12Pas, urokng-urokng picayo Filipus, nang maritoot Injil ba Injil ba Kerajaan Allah nano Kristus Yesus .,ne' ido' mao Baptist,angaki Mao pun ambini. 13 Maloh simon sorok picayo ba oko' io dibaptis, lo suga' ba samakot ba Filipus, ba pas nanang sangape manyak mukjizat ba tando-tando ajaib nang tajadi, io jadi kamangapot.14Pas waktu ko, pas Rasul-rasul ka Yerusalem nanggar bahwo urokng-urokng samaria akok narimo Firman Allah, na,ido' ngutus petrus ba Yohanes ka urokng-urokng ka naan, 15 nang atok ba doa bagi na,ido' supayo na,'ido narimo Roh kudus, 16 karamo Roh Kudus nape turut ka seko urokng pun ampat ka na,ido', na,ido' kahe akok di baptis ka doop Tuhan Yesus. 17 Lalu Petrus ba Yohanes menumpangkan kokot te ka na,ido' ba naido narimo Roh kudus.18Pas Simon nanang Roh Kudus di mare' barakat kokot ka rasul-rasul Simon nampahi duit ka rasul-rasul ko, 19Ngan bakato, "bare ot gae ka aku kuaso nyian supayo , samue' urok nang k io aku ninihot kokot ku mao' narimo Roh Kudus20Pas, Petrus bakato ka simon, mudahan duit ngu binaso ba kau karamo kau bapikir kau biso namu karunio Allah ba duit! 21kau inok namu bagiot ka doop nyan karamo ati gu inok lurus ka hadapot Allah 22Jadi, batobatlah kajahtot nyan ngan badoa lh kapado Tuhan, kade biso, niat ati mu biso di nawari ka kau 23,Karamo, aku nanang,ba kau ado ka doop padu' nang pahit ka doop parankap kajahatot24Namun, Simon nyahuti' ngan bakato" badoalh ka aku ka Tuhan supayo ameo nang kau madohot ino nimpo aku."25Pas, ako' Petrus ba Yohanes , bacarito ngan sidi-sidi ba madohot Firman Tuhan, na'ido' puok ka Yerusalem sambil ngabarot in Injil ka manyak kau kampok urokng Samaria. Filipus Membabtis UROKNG Etopia26Ako ko, Malaikat Tuhan bakato ka filipus, jare," umpat ako koo ampus lh ka Selatan, kamarago turut ka Yerusalem notok Gaza.marago koo ado marago nang sunyi," 27Filipus pun umpat ako ko bajoot.ako, ko gari' seko Etopia, nang adolah sida-sida dari seko pajabat, pangadilot Sri Kandake, Ratu karajaan Etopia. Io batanggung jawab ka samue e harta, sang ratu.io dah atok ka Yerusalem mao sambayang 28, all 'koo bapuangani, sambil duduk ka doop , kareta e lalu maco kitab Nabi Yesaya.29Ako koo, Roh Kudus bakato ka filipus,' ako koo ampus lh ka kereta ko." 30ako koo, filipus dari ka kereta koo ba nangarot urokng koo maco kitab Nabi Yesaya, filipus nanyo k io,"ngarati ke anok kau ameo nang tuan maco?" 31lalu urokng koo nyahuti, "jamae aku pane o, kacoali ado seko urokng gajari aku?"ako koo, Io ngundang filipus sa' naik koo duduk ka io.32nyian kitab Suci di maco pas waktu ko, nyian lah io. Io di ngicok macam seko domba ka tampat pamunuhane, ang angayo seko damba nape di ngunting bulu e nang awok.ankenyo io nok muko moot te. 33Doop ka hinaane, di ngosoti nang di ngarapas ka io.sape nang biso nyaritoot katurunane? karamo hidup pe dah di ngarampas ampat ka bumi," Yes:53:7-834Ako ko , sida-sida nyahuti ng bakato ka filipus", Aku minto k kau , ane dameo bo, sape si nambi ng dimadohot nyan ba dirie sorok , ba urok lain?" 35ako ko, filipus muko moote mulai dari kitab suci nyn,io bacarito Yesus ko k io.36Pas waktu ko na'ido' ampus jauh bajoot, Na'do' sampe ka tampat nang ba ai',pas sida-sida ko ba kato,", Tanang lah, ado ai' ! ameo ng magantangani mok dibabtis? 37 [ako ko filipus, bakato" kalo tuan picayo,ba samao ati tuan , tuan,"ako ko io nyahut bakto,"aku picayo kade kristus Yesus Io ko anak , Allah",], 38Ako ko sida-sida marentoh kereta mok barantio , na'ido ba duo turut ka ai' filipus, sida-sida ko, ako ko filipus membabtis Io.39Ako ,Na'ido', kauar dari aik, Roh Kudus nabanan filipus dari, ba sida-sida ko inok nanang agik, ngalanjutot pajaanan sambil ba epo-epo. 40filifus diri e ado ka Asdod,pas io ngauati tampat ko, io nyabarot Injil ka samuee kota sampe io atok ka, Kaisarea.

Chapter 9SAULUS JAJI PANUNO' YESUS

1waktu, Saulus ampus ngadap Imam Besar minto surat sa' ngancami ba munuhi Murid-Murid Yesus. 2nang dinujuot ka Sinagoge-Sinagoge ka Damsyik, kade io batamu sape sajo nang picayo kajalane kowo baek angaki maokpun ambini, ne' ido dibabo sa' disingsaro ka Yerusalem.3salamo bajoot, mangkin samaklah io ka Damsyik, 4lalu jantolah io ka tanoh lantas nangar suaro nang bakato ka io, "Saulus , Saulus , ngameo kau ngarongoi' Aku? "5batanyolah Saulus, "sape sabanare Kau, Tuan? Tuhan bakato, " Aku bo Yesus , nang kau ngarongoi.6 coba umpat lantas taamo ka kota, supayo kau biso dibataki ameo nang patut di karajaan. " 7Saulus badiri ano' bakato-kato nangarot suaro koo. tapi sapepun urokng-urokng nang barage Saulus io ano' gari nanang io.8Saulus badiri ampat ka tanoh, kade' pun matae tabuko, io ano biso nanang ameo-meo. lantas urokng-urokng ngiringan io bakokot nang dingikat ato dipinjaro. lantas mabo io taamo' ka Damsyik. 9lantas, salamo talu ari, Saulus ano biso nanang lantas ugo' ano' makot ba nyocok.10waktu koo, ado seko' urokng murid ka Damsyik. ba damo Ananias. Tuhan bakato ka io ka doop mimpie, "Ananias!" lantas, Ananias bakato' "nyian aku, Tuhan."11 ako' koo, Tuhan bakato ka io, "umpat ako' koo ampus ka marago nang dimatak ocor, langsung ka rumoh Yudas, ngaoi urok tarsus nang banamo Saulus, tananglah, urok koo gi' ba doa,12 lantas io dah ako' namu sete' mimpi kade' seko' urok nang badamo Ananias koo atoko' marakati ngangkat kokote ka atas kapalae biar io biso nanang agi."13ako' koo, Ananias bakato, "Tuhan, aku dah manyak nangar jamae carito urokng nyian, sangape manyak kajahatot nang dah kau ngamuat ka samue' Urokng-urokng kudus-Ngu ka Yerusalem,14 ako' koo ka sio io namu koaso ampat ka Imam-Imam Kapalo yak ngikat samue'e urok nang nyaru' dama-Ngu." 15tapi Tuhan bakato ka io, "ampus bo ka na'an karamo urok nyian alat nang Kumilih nabanan nama-Ku ka adapot Bangso-Bangso lain, nang, ugo' Rajo-Rajo ba Bangso Israel.16 nano, Aku pane magari'ot io sangape manyak io bajaro demi dama-Ku."17Saulus, Tuhan Yesus nang magariot dirie ka kau waktu ka marago nyuruh aku ampus ka rumoh nyian , Ananias marakati ngangkat kokote ka atas kapalo Saulus, biar io diisi' Roh Kudus, tarus biso nanang agi. " 18waktu koo ugo jantolah jukut angayo sisik ikot ampat ka matae, io biso nanang agi, tarus umpat lantas dimaptis. SAULUS MULAI' NGABAROT KISOH YESUS 19pas barage ba Murid- Murid ka Damsyik salamo sangape ari, io dikoati dah ako' makot.20lantas, Lansung io nyarito'ot Yesus ka sinagoge-sinagoge sambil bakato, "Yesus angkowolah Anak Allah."21 samue e urokng kamangapot nangar io bakato kade' Yesus kowolah Allah, nang io nyaritoot ka Sinagoge-sinagoge. urokng nyian waktu kowo bo nang atok nabanan niat ne' ido untuk disingsaro ka adapot Imam-Iman Kapalo. buke ke' io nyian nang munuhi ne' ido ka Yerusalem nang nyabuti namo koo. 22ado bukti Yesus koo Anak Allah, Saulus jadi mangkin koat. lantas urokng-urokng Yahudi nang diop ka Damsyik pun jadi ka mangoan. SAULUS LAPAS DARI SANGAPE UROK YAHUDI23pas genap sangape ari, urok-urok Yahudi ba pakat munuho Saulus, 24tapi ne' ido bapakat kowo katauan ka Paulus. ne' ido ngawasi pintu-pintu siok, ma'am supayo ne' ido biso munuh io. 25tapi, murid-murid Saulus nabanan io pado ari ma'am lantas nurunan ngalalui dinik ngu'urot io kababoh ka do'op sete karanjang. SAULUS KA YERUSALEM26pas Saulus sampe ka Yerusalem, io nyobo sa' bagabung ba samue' murid. tapi, ne' ido samue' gai ka io karamo anok picayo kade io koo lah murid. 27pas Barnabas ngerengan Saulus lantas nabanan io ka samue e Rasul abis koo jnyarito'ot kasamu e ne' ido jamae io nanang Tuhan kamarago, lantas Tuhan dah bakato ka io jamae io barani ngato'ot namo Yesus ka Damsyik.28lantas, Saulus barage-rage ne' udo waktu ne' ido taamo lantas kauar ampat ka Yerusalem sambil barani bakato namo Tuhan. 29Io bakato lantas bapakaro nang urokng Helenis, tapi ne' ido barusoho munuho io. 30waktu kamaru-kamaru saiman nahui masaloh kowo. ne' udo nabanan io turut ka Kaisarea lantas nyuruh io ka Tarsus.31Roh Kudus ngibur samuae jemaat ka Yudea, Galilea, nang Samaria namu kaamanan lantas batumbuh. Batamboh manyaklah ne' ido.PETRUS KA KOTA LIDA NANG KOTA YOPE32Pado ari koo, Petrus ngulilingi samuae lokasi, io ugo ngampusi urokng-urokng nang diop ka Lida.33petrus napati seko urokng nang banamo Eneas, io lumpuh salamo 8 tahut ka tampat tidure. 34ako koo bakatolah Petrus ka io, "Eneas, Kristus Yesus nyamuhatno kau. umpatlah tarus rapiot tampat tidurngu! "lantas, Eneas umpat. 35samuee urokng nang diop ka Lida ba Saron nanang io lantas ne' ido bapaling ka Tuhan.36waktu koo, ka Yope, ado seko urokng murid ambini banamo tabita, nang kade diartiot baarti Dorkas. io suko babuat baek lantas basadakoh. 37jadi pado ari-ari koo, io sakit tarus mati. pas, urokng-urokng dah ako mani'i io , ne' ido nedorot io ka loteng atas.38karamo Lida basamakot ba Yope, Para murid, dah nangar kade petrus ado kanaan, dingirim dua eko' urokng ka Petrus lantas basujud ka io, "ampuso katampat kami ame ditunda!" 39tarus, Petrus umpat lantas ampus barage ne'ido. io nyampe, ne' ido nabanan petrus ka rungan atas. samuee jande badiri kaseket petrus sambil nangis, magariot pakean-pakean doop nang pakean-pakean laine yang biaso dimanjawat Dorkas waktu io masih ba ne' ido.40Petrus nyuruh ne' ido samuee kauwar, lalu balutut dan badoa. ako koo io ba paleng ka bangke Tabita dan io bakato, "Tabita, umpatlah!" lalu ambini koo muko matae dan waktu io nanang Petrus , io duduk. 41tarus, Petrus maamas kokote ka io dan mantu io badiri . ako' koo, sambil nyarui urokng-urokng kudus dan para jande, io magariot Tabita idup. 42dan kajadiot koo tasabar ka samuae urokng Yope, dan manyak urokng picayo ka Tuhan. 43Petrus cukup lamo diop ka Yope ba urokng nang banamo Simon, urokng panyamak kuit.
Chapter 10Petrus ba Kornelius.

1 Waktu koo, ka Kaisaria,ado urokng nang badamo Kornelius urokng nyian Tentara nang dinyabut balo Italia. 2Uraknge taat nang gai' ka Allah, jakoo ugo ba samuo urokng nang ado ka rumahe, io mare' manyak sadakoh ka urokng-urokng nang biasae badoa ka Allah.3 Waktu sore ari,kiro-kiro jam talu io nanag jalas sidi ka pananangane ado mamaekat Allah atokng lalu bakato ka io. Kornelius !". 4lalu, io maratiotn Malaekat koo ado raso kagaianan sambil bakato "Tuan ge' nyian?" lalu malaekat koo pun bakato ka io, "doa-doa ngu ba sadakoh-sadakoh ngu dah naik jadi pankanang ka adapotn Allah. 5 kanio ihan, suruhlah urokng-urokng ka Yope saru' urokng nang badamo Simon, nang dinyabut Petrus, 6 io diop ba urokng nang ngarajaan kuit badamo Simon, nang rumahe samak ba sisi laut.7Waktu Malaekat nang bakato ka io dah dari, Kornelius nyaru' urokng nang bakarajo ka io ba seko agi Tentara nang taat ka antaro urokng-urokng nang karajae ngalayani' kaparluan dirie sandiri' 8ako mataki' masalah dameo nang io ngalami' ka ne'ido', io pun nyuruh ne'ido' ampus ka Yope.9Ampagi arie, waktu ne'ido' gi bajoot nyamaki kota koo, Petrus naik ka atas rumoh, kiro kiro jam 12, langsung badoa. 10lalu io taraso kaparotn taniti makatno', tapi, waktu urokng-urokng nyiapotn makanan, Petrus namu pananangan. 11io ningkadoh ka angit tabuko, jukut angayo saput nang ibar sidi turutn ka baboh ka ampat petoke sampe ka tanoh. 12ka doope ado samuo binatang nang ba poho ampat, ba binatang-binatang nang marayap ka dunio ba burukng-burukng nang tarabokng ka angit.13ako' koo, ado suaro nang bakato ka io, "umpatlah, Petrus, sambalehlah, ako' koo tajarlah!" 14 Tapi, Petrus bakato, "Ano', Tuhan. Soale, aku ano' suoh makotn dameo pun jukute nang haram ba nang najis." 15 Ako' koo, ka dua kaie suaro koo bakato agi ka io, "Dameo nang Allah taher otn, ame sidi kau sabuto' haram."16 jukut nyian taulang, sampe talu kai, ako' koo tibo-tibo samue e jukut koo naik ka angit.17Waktu koo, samantaro Petrus masih kamangoan mikirot dameo ratie panangan nang ako' io nanang koo, gari'lah urokng-urokng nang diKornelius nyuruh agi' ngagoi' di mae rumoh Simon, io badiri ka muho pintu gerbang, 18lalu io nyaru', ne' ido' batanyo' ado Simon nang dinyabut Petrus ge' numpang ka dikoo.19Samantaro petrus agi mikirot pananangane koo, Roh bakato ka io, "Tananglah, ado urokng batalu angaki samuo agi ngagoi' Kau. 20Umpat ako' koo turutnlah, ampuslah ba ne'ido' ame ragu-ragu soale Aku nang nyuruh ne' ido'". 21ako' koo, Petrus turutn namui urokng-urokng koo, lalu bakato', "Tanang akulah uraknge nang kito' ngagui'. dameo alasan kito' ngagui aku?"22Ne' ido' bakato, "Kornelius koo Tentara, uraknge banar io pun gai' ka Allah, nang urokng kanal baik ka antaro bangso urokng Yahudi, nang ako' Malaekat kudus mataki yak nyuruho' kau atokng ka rumahe, yak nangaratno' kata- kata ngu". 23Petrus ngundang ne' ido' taamo' ba numpangi ne' ido'. Ampagie, io umpat, lalu ampus barage ne' ido', kiro-kiro basangape urokng page waris nang sete' iman ampat ka Yope ngayukngi' iyo.24Waktu ampagie, ne'ido' taamo' ka Kaisarea. Kornelis dah ngantiotn ne'ido' dah io ngumpulotn page warise, ayukng-ayuknge samake.26Waktu Petrus taamo' Kornelius namui' io, lalu batuut ka poho Petrus langsung nyamboh. 25tapi, Petrus ngangkat io badiri ako' koo bakato', badirilah! aku kahe manusio biaso gae'."27Samantaro Petrus agi' bakatai' ba Kornelius. Petrus taamo' ka doop io napati urokng rami sabayo- bayo ba kumpul. 28ako' koo', Petrus bakato ka ne' ido', "kito' kan nahui' amai' anso urokng Yadudi kade baubungan mao' pun ba jajoi' ba urokng nang buke Yahudi, tapi Allah dah nojokotn ka aku sabanare ano' muih nyabut samuo urokng koo amai' ba najis. 29koo lah makae, aku ano' maraso tapakso, kade' kau nyuruh aku atokng. koo lah, aku batanyo' dameo alasan kau nyaru' aku?"30Kornelius bakato, "Ampat ari nang lalu sampe jam kanio' jam talu, aku gi badoa ka rumahku, tananglah ado ba urokng, badiri ka adapatnku make pakean nang mangkilat. 31ako' koo bakato, 'Kornelius, doangu dah didangar ba sadakahngu dah dingingatotn ka adapotn Allah.32 Tagal koo lah, suruhlah ka Yope ba minto'lah Simon nang dinyabut Petrus atokng. Io agi numpang bamaam ka rumoh Simon, urokng nang panganit kuit, kasisi laut'. 33Tagal koo, aku mao' nyuruh urokng atokng ka kau, kito' pun dah baik ati mao atokng. Kanio', diri' samuo dah ado ka sio, ka adapotn Allah. yak nangarotn sigalo jukut nang ako' Tuhan dinyuruhotn ka kau." Petrus Maritootn Injil Ka Rumoh Kornelius34o' koo, Petrus muko moote lalu bakato, "kanio', aku sidi-sidi ngarati, Allah koo' ano' nyabaloh. 35Tapi, ka samuo bangso, urokng nang gai' ka Io ba kalakuaan nang banar, nang bisa Io tarimo'.36Fiman nang Allah sampeotn ka bangso Israel nang maritootn kabar gagas nyaman ba ringokng ado ka Yesus Kristus. Io lah Tuhan atas sagala- galae. 37kito' sorog pun nahui' dameo sajo' nang dah ta jaji ka binuo Yudea, mulai' ampt ka Galilea. Ako' koo babtis nang Yohanes maritoot, 38 kito' nahui' Yesus, urokng Nasaret, ayamae Allah ngurapi' Io ba Roh kudus ba koaso gae. Io ampus bakuliling majawat kabaikot ba nyamuhot samuo urokng nang dinindas Roh nang jahat jukut Allah maragei io.39Kami adalah saksi-saksi dari samuo hal nang udoh Yesus galakuot, baik ka daerah urok'ng Yahudi maupun ka Yerusalem. Ne'ido udoh munuh Yesus pake caro gantuk-Io ka atas kayu salib. 40Namun, Allah mangkit'tot-Io pada ari nang katiga lalu memperkenankan Io untu magariot diri, 41buke ka samuo ueok'ng, tapi ka kami, saksi-saksi nang udoh dimilih oleh Allah sanape, nang makot ba nyocok ba-Io dahudoh Io bangkit dari antaro urok'ng mati.42Ba, Io marintohot kami untu marenahu'i ka urok'ng-urok'ng sambil basaksi dengan sunguh-sunguh bahwa Iolah nang dinatapot oleh Allah sebagai akim atas nang idup ba nang mati. 43Bagi Io, samuo nabi basaksi bahwa satiap urok'ng nang picayo ka doop'pe pasti narimo pangampunan doso galalui nama-E." Allah Nunjukot bahwa Io Narimo Samuo Urok'ng44Samintaro Petrus masih gucapot kato-kato ang'koo, Roh Kudus turut ka atas samuo nang nangarot firman ang'koo. 45Lalu, urok'ng-urok'ng picayo nang basunat, nang atok barage Petrus, takjub karano karunio Roh Kudus dah dicurohot, ugo ka bangso-bangso lain.46Sabab, ne'ido nangarot urok'ng-urok'ng ang'koo bakato ka'doop bamacam bahasa sambil mulio'ot Allah. Lalu, Petrus bakato, 47"Buke'ke ano ado seko urok'ng pun nang biso galangi ai untu dibaptisot(dipanian) ka urok'ng-urok'ng nang udoh narimo Roh Kudus sabayo macam diri anyian?" 48Maka, Petrus marintohot ne'ido untu dibaptis(pani) ka doop namo Yesus Kristus. Salanjute, urok'ng-urok'ng ang'koo minto supayo Petrus diop ba ne'ido salamo sangape ari.
Chapter 11

1PETRUS PUOK KA YERUSALEM. Samantaro ko, Para rasul ba kamaruk-kamaruk saiman nang ado ka Yudea nangar bahwo urokng-urokng buke Yahudi gae ako narimo parintoh2 Firman Allah karamo ko, pas Petrus naik ka Yerusalem, urokng-urokng nang basunat ba bedo pandapat ba Io,3 lalu bakato,"kau ampus ka urokng-urokng inok ba sunat ba makot barage na'ido'.4Ako ko, Petrus mulai jalasot sacaro urut ka na'ido', jare," 5 Aku agik ba doa ka kota Yope, ba ka doop ka adaan inok sadar, aku nanang seko pananangan, sasuatu angayo salembar kain ayok turut, nang taulur ka ampat etok angit kain ba benda ko samak ka aku.6 Ako aku nanang Io, Aku maratiot ba nanang binatang-binatang ba poho empat ka bumi binatang-binatang liar binatang-binatang melata, ba burukng-burukng ka udara.7Aku gae nangar ado suaro ba kato ka aku, ' umpat, Petrus bunuh ba tajarlah!' 8 lalu, aku bakato,' inok, Tuhan, karamo, inok ado nang haram atau' najis suoh taamo ka doop mootku,'9 Tapi, suaro ko nyawab nang kaduo kai'e ampat ka angit,' Dameo nang Allah tahirrot, ame sakai-kai kau sabut haram!'10 Jukut nyan tajadi tiga kai', lalu samue'e di narik puok ka angit.11Tananglah, ari ko gae, ado talu urokng nang di gutus ka aku, atok ka rumoh tampat aku dioop, ampat ka Kaisarea. 12 Ako ko, Roh Kudus bakato ka aku unto' aku ampus barage na'ido' ba ino' gai'-gai'. Kaanam kamaruk saiman nyian gae ampus barage aku ba kami tamok ka rumoh urokng ko 13 Lalu, Io nyampeot kakami jamae Io dah nanang malaikat badiri ka rumoh e lalu bakato,' Suruhlah urokng ka Yope ba minto lah Simon nang di nyaruk Petrus atok ka sio,14 Ba Io mao madohot pasot ka kau nang ba pasot ko kau mao si salamatot, kau ba samue e urok ba dioop ka rumoh ngu.15Samantaro aku mulai bakato-kato, Roh Kudus turut ka atas na'ido' Sabayo angayo pas pamulae' tajadi ka diri. 16 Makae, aku taringat ka kato Tuhan, Pas Io bakato,' Yohanes babtis ba aii' Tapi kau mao di babtis ba Roh Kudus'.17lalu, Allah mareot Karunia nang sabyo ka na'ido' angayo nang Io mareot gae ka diri ako picayo ka doop Tuhan Yesus Kristus, sape aku nyian anke aku biso ngahalangi Allah?" 18 Pas na'ido' nangar jukut-jukut ko na'ido' jadi tanang ba muji Allah, lalu bakato," kalo jako Allah, dah mengaruniakan ka urokng-urokng buke Yahudi Pertobatan nang nujui' idup. INJIL SAMPE KA ANTIOKHIA.19Ako ko', urokng nang tacarai-barai karamo panganiyaan nang tajadi kahadapot Stepanus nyabar sampe ka fenisia, Siprus,ba Antiokhia, ba inok maritoot Firman Tuhan ka sape pun kacuali ka urokng-urokng Yahudi.20 Tapi, ado sangape urokng ampat ka na'ido', iolah urokng Siprus ba Kirene, nang atok ka Antiokhia,ba gae ngatoot ka urokng-urokng Helenis, sambil maritoot tentang Tuhan Yesus.21 Kokot Tuhan nyeretai na'ido', sajumloh manyak urokng nang jadi manyak picayo babalik ka Tuhan.22Barito na'ido' sampe ka tarenyek jemaat ka Yerusalem. ba na'ido' ngutus Barnabas ka Antiokhia. 23 Pas Barnabas sampe ba nanang Karunia Allah, Io basukacita ba ngajari na'ido' samuae unto' tatap satia ka Tuhan ba ati nang teguh.24 Karamo Barnbas adolah urokng nang baik, baisi ba Roh Kudus nang Iman, Sajumboh ayok urokng di nabanan ka Tuhan.25o ko, Barnabas ampus ka Tarsus unto' ngaggo Saulus.26 Ba, ako namui'Io, Io nabanan io ka Antiokhia. Salamo satahut, na'ido'batamu ba jemaat ba ngajari manyak urokng. Ba, ka Atiokiha, murid-murid unto'nang partamo kali di nyabut" urokng Kristen".27Pas ari-ari ko, Sangape urokng Nabi atok ampat ka Yerusalem atok ka Atiokhia. 28 Saloh seko ampat ka na'ido' banamo Agabus, badiri ba ngaramal ba patolongan Roh bahwo mao tajadi kaparot nang koat, ka saluruh dunio. kaparot ko tajadi ka maso pamarintohot Klaudius.29Makae, para murid mutusut unto' ngirim sumbangan, sasuai ba kamampuan na'ido' masing-masing ka kamaru'- kamaru' saiman nang dioop ka Yudea. 30 Ba gae nang na'ido' ngamuat, ngiriman sumbangan ko ka pentua malalui kokot Barnbas ba Saulus.
Chapter 12HERODES MUNUH YAKOBUS LALU PETRUS IO NANGKAP

1Waktu koo, Rajo Herodes ngangkat kokote ka sangape urokng jemaat sa' ngarongoi ne' ido' . 2Io munuh Yakobus, kamaru' Yohanes, make mando.3Pas Herodes nanang kalakuane koo ngarepoot ati urokng-urokng Yahudi, io langsung nangkap Petrus gae. Kajadiane nyian waktu Ari Rayo Roti Ano' Bargi. 4Ako' io nangkap Petrus, io minjaro lalu io nyarohot ka ampat urokng tantara sa' ngawasi io, maksute ako' Paskah baru io tabanano ka urokng rami.5Waktu Petrus di nahan ka pinjaro, jamaat sega' basampok ka Allah sa' Petrus.Malaekat Tuhan Ngapasot Petrus ampat ka pinjaro 6Maam koo, waktu Herodes nabanano Petrus kauar, Petrus gi' tidur ka antaro duo tantara, di ngikat ba duo ege rante, samuhae panjago ngawasi ka muho pintu pinjaro.7Lalu, tanang, ado seko' malaekat Tuhan badiri ka samak Petrus cahayo ba sinar ka sel pinjaro koo, lalu malaekat koo napok rusuk Petrus ngumpatot Io,sambil ba kato,"Ancang umpat!"rante-rante koo bajantoatni apas ampat ka kokote. 8Lalu malaekat koo ba kato ka io, "Ikat pingakngu pake sandalngu." Io nurutilah. Lalu, ba kato ka io,"Pake bajungu ampus ba aku!"9Lalu, Petrus kauar nunoot malaekat koo. Io no' nahui sabanare kalo' nang tajadi ka malaekat koo nyato, io ngiro kahe pananangane ajo'. 10Pas ne'ido' dah ngalewati panjago nang sete ba nang ka duo, ne' ido' sampe ka pintu garbang basi nang nujuo' ka koto. Pintu garbang koo bo tabuko' sandiri, lalu ne' ido' kauar bajoot sampe ka ubok, angkat malaekat koo ningoot Petrus.11Waktu Petrus sadar ameo nang tajadi ka diri'e, io bakato "Kanio', aku banar-banar nahui Tuhan ngirim malaekatE ba nyalamatot aku ampat ka Herodes ba nang samuae urokng Yahudi maoan." 12Ako Petrus nahui koo, io ampus ka rumoh Maria, uma' Yohanes nang ba damo Markus ugo', di koo urokng ba kumpul ngan basampok.13Waktu Petrus nodok pintu gerabang, ado seko' palayan ambini nang badamo Rode mukoot io pintu. 14Dah io nganali' angkoo suaro Petrus, karamo karepoot io ano' muko' pintu, tapi taamo' kadoop babatak Petrus ado badiri ka muho pintu gerbang. 15Ne'ido' bakato ka Rode, "Dah gilo kau!" Tapi Rode bakato memang sidi ado, tapi ne'ido' tatap bakato, "Nang koo bo malaekate."16l Tapi, Petrus tarus-tarusan nodok, waktu ne'ido' muko pintu, lalu nanang Petrus, ne'ido' takajut. 17Tapi dah Petrus mare isarat ba kokote pok ne'ido' diam, io nyaritoot ka ne'ido' jamae Tuhan nabanan io kauar pinjaro. Lalu , io bakato, "Sampeot barito nyian ka Yakobus ba kamaru'-kamaru' nang saiman." Lalu io barangkat ampus ka tampat nang lain.18Ampagie, ributlah samuo saridadu ka koo masalahe ameo nang dah tajadi ka Petrus.KEMATIAN HERODES19Waktu Herodes no' tamu ngagui Petrus, io mareksai samuo panjago lalu io marentohot pok ne'ido' dibunuh. Lalu, Herodes turutn ampat ka Yudea ka Kaisarea lalu diop kanaun.20Waktu koo, Herodes bero sidi ka urokng-urokng Tirus ba Sidon, lalu ba pakat, ne'ido' atokng ngadap Herodes, lalu ako' mujuk Blastus, pangurus rumoh tango' rajo ne'ido' minto ba damai karamo tampat ne'ido' namu kiriman makanan ampat ka tampat Herodes.21 Atokng ka ari nang dah ne'ido' nantuot, Herodes make baju rajo, duduk ka bangku pangadilot, ba pidato ka ne'ido'.22Rakyat tarus ngampak, "Nyianlah suaro allah, buke manusio!" 23Jakoo ugo' seko' malaekat Tuhan nampar io karamo io ano' ngamulioot Allah lalu io entokng najar, lalu mati.24Tapi bo, firman Tuhan makin idup ba lipat-lipat. 25Lalu, Barnabas ba Saulus puok ampat ka Yerusalem ako' ne' ido' ngakoot palayanane. sambil mabo Yohanes, nang ba damo ugo' Markus.
Chapter 13TUGAS KHUSUS UNTUK BARNABAS DAN SAULUS

1Suatu saat, ado ka antaro Jemaat Antiokhia, nabi-nabi dan guru-guru, yaitu Barnabas, Simeon, yang di nyabut Niger, Lukius dari Kirene, Menahem nang di ngayoot barage Herodes, Rajo wilayah, ba Saulus.2 Sementara urokng-urokng nyian ago sambayang ka Tuhan ba puaso, Roh Kudus bakato , "Khusus sot bagi-Ku Barnabas ba Saulus untuk tugas yang mangke nyo koo AKU nyru ne'ido 3Pas ne'ido ako puasa ba doa, serta ne'ido ngangkat kokot ka atas kapalo Barnabas ba Saulus, ne'ido mengutus ke dua e nbarangkat. BARNABAS BA SAULUS KA PULAU SIPRUS4maka, setelah diutus ampus Roh Kudus, Barnabas ba Saulus turut' ka Seleukia, dari koo ne'ido berlayar ka Siprus. 5Pas ne'ido atokmg ka Salamis, ne'ido mare'ot firman Allah ka Sinagoge-sinagoge urokng Yahudi, ne'ido ugo mabo Yohanes jadi pelayan ne'ido.6Pas ne'ido ampus ngalilingi samu'e pulau sampe ka pafos, ne'ido namu'i seko tukang sihir, seko nabi palsu Yahudi, nang banamo Baryesus.7 Io barage ba Prokonsul Sergius Paulus, urokng nang cerdas, nang minta Barnabas ba Saulus atokng namu'i Io ba mao nangar Firman Allah. 8Akan tetapi, Elimas, tukang sihir koo, kareno nama'e diterjemahkan, manantokng Barnabas ba Saulus, dengan barusoho mambelok'kot Prokonsul koo dari iman'e,9Namun, Saulus nang ugo di kanal sabagai Paulus, di panuhi dengan Roh Kudus, menatap Elimas, 10tarus bakato, " Hei Kau, nang panipu ba semuo kejahatan, Kau anak Iblis, Kau musuh dari kabanaran, ino mao ge kau baranti melok'kot marago Tuhan nang Bujur ?11Kanio, tananglah, kokot Tuhan atokng ka atas Ngu kau jadi buto ba ino nanang Mata'ari salamo babarape waktu nyian." ako koo, kabut ba galap pun turutn atas'se ba io pun ampus ngago urokng untuk menuntun kokot'te. 12Lalu, Prokunsul koo jadi picayo ako nanang damio nang tarjadi barang io Kagum tarhadap ajarot Tuhan. PAULUS BA BARNABAS AMPUS KA KOTO ANTIOKHIA KA WILAYAHBINUO PISIDIA13Suatu saat, Paulus ba urokng-urokng nang ba io berlayar dari Pafos sampe ka Perga, ka Pamfilia, tatapi Yohanes ningo'ot ne ido ba kambali agi ka Yerusalem. 14Namun, Saulus ba Barnabas ngalanjut'tot perjalanan'e dari Perga sampe ka Antiokhia, ka Pisidia. Ba, pas ari Sabat, ne ido ampus ka sinagoge duduk ka koo. 15Ako pambacaan Hukum Taurat ba Kitab para nabi, kapalo-kapalo sinagoge nyuruh urokng bakato ka'pado ka duo rasul koo, "Saudara-saudara, kade kau ado kato-kato pangibur'ot untuk urokng-urokng nyian , kato'otlah."16make, Paulus ba'diri ba mare kode ba kokot'te trus bakato ," Hei urokng-urokng Israel ba Kau nang takut ka Allah, dangarotlah! 17Allah bangso Israel nyian udah mamilih nenek moyang diri ba maninggiot bangso diri salamo ne ido diop ka tanoh Mesir ba lengan yang terangkat, Io mamimpin ne ido ka'uar dari koo. 18Salomo sakitar ampat puluh tahutn, Io sabar nanang tingkoh laku ne ido ka padokng belantara.19Ba, ako Io membinasoot tujuh bangso ka tanoh Kanaan, Io mewarisot tanoh koo. 20Samuo nyian tarjadi kiro-kiro salamo 450 tahutn. Ako koo, Allah nyaroh'ot ka ne ido hakim-hakim sampe masa Nabi Samuel.21ako ko, ne ido minto seko rajo, tru Allah mare ne ido Saul, anak angaki Kish, urokng dari suku Benyamin, salamo ampat puluh tahutn. 22Ako Allah manyikirot Saul, Allah ngumpat'tot Daud jadi rajo ne ido, nang tentang nge Allah udah bersaksi dan bakato, 'Aku udah namu'an Daud, anak angaki Isai, urokng nang berkenan ka ati Ku, nang mao ngalakukan samuo kehendak Ku.'23Dari katurunan urokng nyian, Allah, sesuai janji- E, nabanan ka Israel seko Juruselamat, nang koo Yesus. 24Sanape ka atangan Yesus, Yohanes udah matakot sanape'e tentang pembaptisan pertobatan ka samu'e urokng Israel. 25Ba, samintaro Yohanes agi nyalasai'ot tugas'e, ia tarus bakato, 'Kau kiro siape aku nyian? Aku buke Io. Namun, tanang lah,urokng nang atokng ako aku, sandal ka paha'E aku ino pantas ngapasot io.'26Kamaru-kamaru, katurunan kaluarga Abraham ba urokng-urokng ka antaro kito nang ga'i ka Allah, ka diri lah barita kasalamatan nyian udah di nyampe'ot. 27Sebab, ne ido nang diop ka Yerusalem ba para pemimpin ne ido, nang ino nganali Io ba ino mamahami ucap'ot para nabi, nang di maco'ot satiap ari Sabat, udah menggenapi ucap'pot para nabi koo ngoan ngukum Yesus.28Sabanar re ne ido ino ado alasan mao ngukum'o mati, tapi ne ido tatap minta Pilatus munuh Io. 29Pas ne ido menggenapi samuo'e nang di nulis tentang Io, ne ido nurunan Io dari kayu salib ba nguringan Io ka doop kuburan.30Malahan, Allah ngumpatot Io dari antaro urokng nang mati, 31salamo ba ari-ari, Yesus nanang'an diri'e ka urokng-urokng nang ba Io dari Galilea sampe Yerusalem, nang kanio jadi saksi-saksi E bagi bangso nyian.32Dan, Kami kanio marito'ot kabar nang baik untuk kito tantang janji Allah ka nenek moyang diri, 33kade Allah udah napati janji e untuk diri, anak-anak ne ido, dengan mangkit'tot Yesus, ngayo nang do nulis ka doop kitab Mazmur pasal duo: 'Kau bo anak Ku. Ari nyian, Aku udah jadi Bapo'k-Ngu.'Mazmur 2:734Allah udah magkit'tot Yesus dari antaro urokng mati, ino agi kambali ka binasaan, Allah udah bakato, ' Aku mao mare kau barakat nang Kudus ba biso di picayo', nang do mare'ot ka Daud.' Yesaya 55:335Koo sebab pe, Io ugo bakato ka doop Mazmur nang lain, 'Kau ino miarot urokng Kudus- Ngu nanang kabinasaan.' Mazmur 16:1036Sabab, Daud, ako ngalayani katurunan'e sorok' manurut kehendak Allah, lalu mati ( muok idup agi) tarus di baringan ka antaro nenek moyang nge, di koo Io nanang kabinasaan, 37tapi Yesus nang Allah mangkit'ot dari antaro urokng mati, ino nanang kabinasaan.38Diri samuo', harus nahui, kamaru-kamaru, ngalalui Io nyianlah pengampunan doso-doso di matakot ka kito', 39dan ngalalui Io la, satiap urokng nang picayo kano bebas sot dari doso,nang dari e kito ino namu pembebas sot oleh Hukum Taurat Musa.40Kareno koo, ba'ati-ati boh supayo hal-hal nang di matak'kot ka doop kitab para nabi ino tarjadi ka'kau: 41'ingat boh, hei kau nang suko menghina! takajut ba lanyaplah, kareno Aku ngalakukan karajaan pas zaman ngu, suatu karajaan nang ino kaau picayo'i, bahkan kade di carito'ot ka kau.'" Habakuk 1:542Samintaro Paulus ba Barnabas ka'uar, urokng-urokng mohon biar ne ido matak'kot Firman koo pas ari Sabat barikut'te. 43Ako pa'tamuan ka sinagoge koo, manyak urokng Yahudi ba para proselit ( urokng nang buke Yahudi tapi agama e Yahudi jadi penganut Yudaisme, mun io angaki di sunat ) nang ga'i ka Tuhan ngikuti Paulus ba Barnabas, nang ugo bakato ka ne ido ba nyuruh ne ido diop ka doop anugerah Allah.44Pado ari sabat barikut'te, ampir samuo urokng ka kota bakomo' mao nangar firman Tuhan. 45Tapi ugo, pas urokng Yahudi nanang urokng nang rami di koo, ne ido dangki ba mula'i nantok nang di matakot Paulus sambil menghujat nya.46Lalu, Paulus ba Barnabas jawab io ngoan barani ba bakato, "Half nyian panting kade firman Allah seharus se di nyato'ot ka kau labih doho. Barang kau nolak io ba manggangap diri ngu ino pantas idup kekal, tananglah, kami pindoh ka bangso lain. 47Sabah, macam nyian lay Tuhan mare parintoh ka kami: 'Aku udah nyadiot diri ngu tarok' bagi bangso-bangso lain supaye kau biso nabanan kasalamatan sampe ka ujuk' bumi."' Yesaya 49:648Pas urokng-urokng buke Yahudi koo nangar hal nyian, ne ido karepoot ba memuliakan firman Tuhan. Ba, manyak udah nang di nantukan untuk idup kekal, jadi picayo. 49mako, firman Tuhan manyabar ka samuo wilayah koo.50Akan tatapi, urokng-urokng Yahudi nganjong ambini-ambini Saleh nang terhormat ba urokng-urokng panting ka kota, ba magkit'tot penganiayaan ka Paulus ba Barnabas, tarus io ba duo di ngusir ka uas dari daeroh perbatasan ne ido. 51Namun, sambil ngibarot dabu dari poho ( paringatan. arti e putus samuo hubugan Bc. Luk. 9:5;10:11 ) ne ido ka urokng-urokng Yahudi ka naan, Paulus ba Barnabas ampus ka Ikonium. 52Ba, para murid di panuhi karepoot ba Roh Kudus.
Chapter 14PAULUS DAN BARNABAS DI IKONIUM.

1Di Ikonium Paulus dan Barnabas taamok ka Sinagoge urokng Yahudi lalu bapindato sademikian rupo sampe akhire rami urokng Baek urokng Yahudi mao'pun urokng Yunani, jadi picayo'. 2Tapi urokng Yahudi nang nok picayo' ngasuti' ba ngaracuni pikiran urokng - urokng nang buke Yahudi supayo ngalawan ne'ido' nang dah picayo'.3Di koo Paulus ba Barnabas diop onto' waktu nang lamo sambel ngajarot ba nyaksiot barito anugerah Tuhan, Sarato ngarajaan tando - tando nang endoh ba muzijat - muzijat. 4Tapi bo urokng - urokng di koto angkoo tabagi - bagi, Saparo bapihak ka urokng Yahudi saparoe agik ka para Rasul.5Urokng Yahudi mao'pun buke' urokng Yahudi ugo' ba pamimpin ne'ido' angkoo barusoho onto' nyangsaro ba nabaki' Para Rasul pake batu, 6Lalu katahu'anan di Paulus ba Barnabas ne'ido' baduo pindoh ka Listra ba kaDerbe, koto - koto di Likaonia, Ba wilayah ka sakitare. 7Di naan ugo' ne'ido' tarus ngabarot Injil.PAULUS DI KOTO LISTRA BA KOTO DERBE. 8Di Listra ado urokng nang pahae lamoh, Engkok mulai' ka doop buntik inu'e, io nok hane bajoot. 9Io Nangarot Paulus bakato,Mato Paulus tatuju ka io, Paulus nanang ado iman urokng koo onto' samuh. 10lalu Paulus bakato nang suaro nyarek, " Umpatlah ." Lantas urokng koo umpat,malompat sambel bajoot.11Cakahan urokng rami nanang dameo nang paulus ngarajaan, Ne'ido' bakato doop Bahasa Likaonia, "Di tangoh diri dah turutn Dewa - dewa nang nyarupai manusio!" 12Barnabas urokng - urokng koo nyabut dewa Zeus, Paulus ne'ido' nyabut Dewa Hermes karano io nang tarus bakato. 13Imam Dewa Zeus atok nabanan Lembu jantan ba Bungo nang di ngarangkai ka Pintu gerbang koto. Io ba urokng rami mao mempersembahkan korban ka Paulus ba Barnabas.14Tapi waktu Paulus ba Barnabas nangar hal angkoo io baduo ngarojek pakeanne io taamok ka tangoh - tangoh urokng rami sambel ngampak, 15io bakato, " Saudara - saudara ngameo kito samuee babuat jaio ka kami,Kami nyian manusio biaso saabayo angayo kito ampayo ugo' kami nàbanan barito baik bagi kito supayo kito kembali ka Allah yang hidup, nang ngamuat Langit ba Bumi ba Laut ba sigale nang ado ka doope. 16Di zaman nene' moyang diri Io miarot samuee bangso bajoot manurut maragae sandiri.17Tapi,Iopun anok miarot Diri'e anok ba saksie. Soale, Io ngarajaan nang baik ka kito, Io mare ujot ampat ka angit ba musim - musim babuoh nang muasi' ati kito' ba mangkanan ba kaasoot. 18Biarpun rasul Paulus ba Barnabas dah bakato jakoo ne'ido' baduo kasulitot marantiatno' urokng rami nang mao mare korban angkoo.19Tapi, urokng yahudi nang atok ampat ka antiokia ba ikonium dah ngaimat urokng manyak koo ne'ido' nabaki' Paulus pake batu ba narikati' io ka luar koto. Ne'ido' koo nyangko' Paulus dah mati. 20Tapi, Waktu murid - murid ngulilingi' Paulus io badiri langsung taamo' kadoop koto agik. Ari barikute, io ampus barage Barnabas ka Derbe. MUOK TOMOK KA KOTO ANTIOKIA DI WILAYAH SIRIA.21Paulus ba Barnabas ngabarot Injil ka koto angkoo ba namu manyak Murid. Ne'ido' baduo muok ka Listra,Ka Ikonium ba ka Antiokia. 22Sambil ngoatot murid - murid ba nasehati ne'ido' supayo bagiat ka doop iman, ba ngatoot ontok taamok ka karajaan Allah diri harus ngalalui' manyak kasangsaoot.23Di tiap - tiap jemaat, Paulus ba Barnabas nojok Penatua - penatua ontok Jemaat, Ako' badoa nang bapuasa Paulus ba Barnabas nyarohot Para Penatua angkoo ka Tuhan nang jadi sumber kapicayo'ot diri. 24Ako' koo Para Rasul ngalewati Pisidia tarus ka Pamfilia 25Ne'ido' ngabarot injil ka perga, sampe ka Atalia. 26Ampat kanaun Ne'ido' balayar ka Antiokia. Di tampat koolah ne'ido' di nyarohot ka anugerah Allah onto' pakarajaan nang dah ako' ne'ido' ngaako'ot.27Waktu ne'ido' nyampe tarus bakomo ba Jemaat Ne'ido' bacarito samuee hal nang dah Allah ngarajaan ba Ne'ido' jamae Tuhan dah muko' Pintu Iman onto' Bangso - bangso lain. 28Di koo Ne' ido' diop sabayo - bayo bamurid - murid onto' waktu nang lamo.
Chapter 15

1PARUKUMAN KA KOTA YERUSALEMako koo, manyak urokng ampus ampat Ka Yudea tarus madahi page waris sakamaruot," kade kau ano' diturih nunaan nang adat istiadat Musa, kau ano' biso isalamatot." 2lantas, pas ado paolekot nang patangkarot na ng anok enek an taro Paulus nang Barnabas ba urokng-urokng koo, ne' ido e mutusot Paulus nang Barnabas, ugo urokng-urokng laine ampat ne' ido e , ano' muih ano' ampus ka Yerusalem barukup ba para rasul nang urokng-urokng tuho nang bataitot ba pakaro koo.3makae, ako dingantat doop bajo'ot nang jemaat, ne'ido ngalewati Fenisia nang Samaria nyambir nyaritoot patobatot bangso-bangso lane nang sabanare, tarus hal koo nabanan karepoot ayo onto samuee page waris diri sakamaru'ot. 4waktu ne'ido sampe ka Yerusalem, ne'ido dinyambut jemaat, para rasul nang, urokng-urokng tuho, lalu ne'ido nyaritoot ameo nang Allah ngamuat ngalalui ne'ido.5tarus, sangape manyak urokng parisi nang dah picayo badiri dan bakato, "perlu onto' nurih ne'ido, damn onto' marintoh ne'ido sup a yo matuhi ukum musa!"6para rasul dan urokng tuho batamu sabayo onto' nyaritoot pakaro nyian.7pas ako batangkarot dinaan, Petrus badiri tarus bakata ka ne'ido, "page waris, kau nahui pado jaman dee Allah dah ngamuat pilihan ka antaro kau ngalalui molotku, bangso-bangso laen nangaraot barito Injil lantas jadi picayo.8 Allah nganali ati manusio, dah ba saksi ka ne'ido nang mareot Roh Kudus ka ne'ido, sabayo nang dah ako Io ngarajaan ka diri',9 lantas Io ano' medo-medoot antaro diri nang ne'ido. pas ako Io nyasoh ati ne'ido nang ba iman.10Jadi kanio, ngameo kau nyobai Allah nang naroh beban barat ka tege para murid, baek nenek moyang diri' mao'pun diri', ano' ihane sangupo nangungo io? 11tapi, diri picayo kade diri isalamatot lewat kasih Tuhan Yesus, sabayo nang ne'ido ugo."12Ako' koo, saluruh urokng nang bakomo tadiam lantas ne'ido nangaraot Barnabas ba Paulus, samantaro rasul nang ba duo koo nyalasot samue' e tando nang mujizat nang Allah ngamuat ngalalui ne'ido ka antaro bangso-bangso laen.13ako' ne'ido baranti bakato, Yakobus nyawab, "kamaru'-kamaru', dangarot aku. 14Simon dah nyelasot jamae Allah nang samulo dah ako' maratiot bangso-bangso laen, ngicoko umat ka antaro bangso koo unto' Damoe.15pakatoot para nabi satuju hale koo, sabayo hale nang dah dinulis, 16ako koo, Aku pasti atok agi. lantas majawat tampat diop Daud samulo nang dah roro'. Aku pane majawat bangkorok-bangkorok koo agi, lantas Aku pane ngoatot io agi, 17supayo umat manusio nang basiso biso ngagui Tuhan, samuee bangso nang dinyaru ngalalui dama-Ku, nang ngarajaan samuee nyian. firman Allah nang ngarajaan samuee nyian. Amos 9:11-1218dah dinahui waktu jaman samulo. Yesaya 45:2119diri ame terlalu nyusohot urokng-urokng ampat ka bangso laen nang dah bapalek ka Allah. 20tapi, diri haruse nulis ka ne'ido supayo ne'ido dijauhot ba hal-hal nang caco' ampat ka bahalo-bahalo, doso-doso babayo', ameo nang mati dinyakak, dan ugo daroh. 21dari karunan nang doho Musa dah ado namu ka Kota, urokng-urokng nang makatoot koo karamo dimacoot ka sinagoge-sinagogetiap ari sabat." SURAT UNTO' UROKNG PICAYO NANG BUKE YAHUDI22lalu, ditanang baek samuee rasul, urokng-urokng tuho, nang samuee jemaat, milih urokng-urokng dari antaro ne'ido unto' disuruh ka Antiokhia barage ba Paulus nang Barnabas. ne'ido nyuruh Yudas nang dinyabut Barsabas, dan ugo silas, samuee pamimpin ka antaro ayuk-ayuk saiman, 23ne'ido nulis surat nang kokot ne'ido, jakoiihanlah:ampat ka rasul-rasul nang urok tuho-tuho, ayuk-ayuk saimanngu, ka samuee ayuk saiman nang buke Yahudi ka Antiokhia, nang Siria, nang ugo Kilikia, salam!24karamo diri dah nangar sangape manyak urok ampat ka antaro diri, nang ka ne'ido diri ano' mare parintoh, dah ngaco kau nang pakatoot ne'ido nang ano' ngoatoot jiwo ngu, 25hal koo ditanang baek unto' diri, dah ako jadi pakatot, unto' milih urok-urok lantas nyuruhot ne'ido ka kau barage nang ayuk-ayuk diri nang dingasihi, Barnabas ba Paulus, 26nang dah mataruhot idupe ne'ido demi namo Tuhan diri, Kristus Yesus.27karamo koolah, kami nyuruhot Yudas ba Silas, nang ne'ido sandiri marenahui hal-hal nang sabayo sacaro lansung. 28tapi, alangkoh baeke onto' Roh Kudus dan onto' kami mapikutot beban nang ka atasngu supayo ano' talalu barat dari pado nang kanio nyian, 29kau nyauhot diringu dari ameo nang dinyambohot ka bahalo, nang daroh, nang mati dinyakak, dan ugo dari doso babayo'. kade kau nyago diri'ngu sandiri dari hal-hal koo, kau ngarajaan nang baek. sampe batamu agi."30pas ne'ido ako' bapadoh, ne'ido turun ka Antiokhia, dan ako' ngumpulot jemaat, ne'ido nyarohot surat koo. 31waktu urok-urok picayo maco io, ne'ido karepoot karamo iburan koo. 32Yudas ba Silas, nang ne'ido sandiri adalah nabi, naguhot dan ngoatot ayuk-ayuk saiman nang manyak pakatoot.33dan, waktu ne'ido diop ka koo onto' sangape ari, urok-urok picayo ngapasot ne'ido puok salamat ka urok-urok nang dah nyuruhot ne'ido. 34[tapi koo ihanlah, Silas matakot baek onto' tatap diop ka naun.] 35tapi Paulus ba barnabas diop ka Antiokhia nyambir ngajar lantas madohot firman Tuhan barage nang urok manyak laen ugo.PAULUS NANG BARNABAS BAPISOh36dah sangape ari, Paulus bakato ka Barnabas, "je' diri muok agi lantas ngamusi ayuk-ayuk saiman nang ado ka kota, tampat diri madohot firman Tuhan onto' nanang jamae kaadaan ne'ido." 37Barnabas mao maboo Yohanes ugo nang dinyaru Markus. 38tapi koo ihanlah, Paulus ngangap ano' patut mabo urok nang dah ningoot ne'ido ka Pamfilia lantas ano' ampus barage ne'ido onto' karajaan koo.39Jadilah patangkarot nang karas, makae, ne'ido bapisoh seko' ba nang laine. Barnabas nabanan Markus lantas balayar ka wilayoh Siprus, 40tapi Paulus milih Silas dan ampus, pas ako' dinyarohot nang ayuk-ayuk saiman ka doop kasih karunio Tuhan. 41dan, io ngalewati Siria nang kilikia nyambir naguhot samuee jemaat.
Chapter 16TIMOTIUS NGA'YUKI PAULUS BA SILAS

1 Paulus atok ugo ka Derbe ba Listra. Tan- ang'lah ado seko urokng murit ka'koo, nama'e Timotius, anak ampat ka seko urokng ambini Yahudi nang udoh picayo, tapi bapa'E urokng Yunani.2 Io di nganal baik kamaru-kamaru nang ado ka Listra ba Ikonium. 3 Paulus ma'o Timotius ampus barage diri'E, lantas io ma'o mabo ba nyuna'to karamo io urokng Yahudi nang diop ka daeroh ang'koo. Karamo,ne'ido sauma'e nahui bapa'E urokng Yunani.4Samintaro ne'ido bajo'ot ngalewati koto-koto, ne'ido madohot pituoh-pituoh bagi urokng-urokngpicay'o supayo patuh,nang udoh di mutusotPara Rasul ba Penatua nang ado ka Yerusalem. 5 Lantas,samua'e jemaat di kuo'tot ka doop iman ba jumbaloh ne'ido ba'tamboh sa'tiap ari. ALLAH NYARU PAULUS KA MAKEDONIA6Tarus, ne'ido ampus ngalewati wilayoh Frigia ba Galatia karamo kano ipo Roh Kudus ma'onyampeato firman ka Asia. 7 Pado saat ne'ido garamus ka Misia, ne'ido barusoho ampuso ka Bitinia,tapi Roh Yesus ano gijinan ne'ido. 8 Lalu, dah ako gaintasi Misia, ne'ido turut ka Troas.9Ado penampakan muok ka Paulus pado waktu ari maam. Seko urokng nang ampat ka Makedonia takahan badiri tarus minto ka'iyo, kata'e, "Atok'lah ka Makedonia tarus bantu'boh kami." 10 Dah ako Paulus nanang penampakan ang'koo, kami baru'soho langsung barangkat ka Makedonia, dah ako nyimpulot Allah udoh nyaru kami supayo ngabarot Injil ka ne'ido. PANYASALOT LIDIA11Kareno ko'o, dahudoh balayar ampat ka Troas, diri ngantas balayar ka Samotrake, ba ari salanjute ka Neapolis, 12 ba ampat ka ka'koo ngantas ka Filipi, koto utamo ka wilayoh Makedonia ba saloh sege koto jajohot Roma.Diri diop ka koto ang'koo labih dari saari . 13 Lantas, ari minggu, diri ampus ka'uas pagar koto nang notok sisi batangan, tampat ka mae diri bapikir ka'koo ado tampat badoa. Tarus, kami duduk ba sambil galakar banang bini nang cakahan bako'mo.14Seko urok ambini ba namo Lidia, ampat ka koto Tiatira, nang pakaraja'ane panyu'o saput ungu nang nyamboh Allah . Tuhan muko ati'e supayo mara'tiot ameo nang Paulus gatoot. 15 Ba, ako Lidia ba samua'e urokng nang diop karumahe di baptis, io minto ka kami, kata'e, "kira'e kade kau ba'angapan aku picayo teguh ka Tuhan, atoklah ka rumahku ba dioplah ka'naan." Lalu, io nasak kami. PAULUS BA SILAS DI MINJARO16Samintaro, kami cakahan ampus ka tampat basampok,seko urokng budak ambini, nang ado Roh nang biso garamal namui kami. Io nabanan manyak kauntungan ka majikan'e ngalalu ramalan-ramalan'e. 17 Nambini ang'koo nunaan Paulus ba kami sambil ngampak, "urokng-urokng anyian hambo -hambo Allah nang maha tinggi, nang mataki marago kasalamatot ka kito!" 18 Io tarus ngalakuot'nyo salamo ba ari-ari. Paulus, bero sidi, babalik lantas bakato ka roh ang'koo, "Aku marintohot kau kadoop namo Kristus Yesus supayo kauwar ampat katubuhe!" Tarus, roh ko'o pun kauwar, saat ang'koo ugo.19Tapi, pado saat majikane nanang udoh an'o ado agi arapan ne'ido namu'oo ka untungan nang udoh ilang, ne'ido nangkap Paulus ba Silas, sarato nyeret ne'ido ka tampat umum ka hadapot samua'e penguaso. 20 Ba, saat ne'ido udoh nabanan Paulus ba Silas ka hakim-hakim kapalo , ne'ido ba kato, "Urokng-urokng anyian urokng-urokng Yahudi nang cakahan ngaco ka koto diri. 21 Ne'ido ngajarot adat istiadat nang an'o banar supayo di tarimo ba diri laku'oot sebagai urokng Roma."22Urokng manyak ang'koo umpat sabayo-sabayo nyarang Paulus ba Silas lantas hakim koto ngarantak baju Paulus ba Silas, tarus marintohot ne'ido untuk mao'wi kadua'e pake tungkat. 23 Dah ako nganiayo Paulus ba Silas ba manyak pangkongan, ne'ido muang io ka doop pinjaro ba marintohot ka kapalo pinjaro supayo nyago Paulus ba Silas nang katat.24 Dah ako narimo parintoh ang'koo, kapalo pinjaro namaan Paulus ba Silas ka pinjaro bagian doop tarus masokpoho ba ngikat ne'ido.25Kiro-kiro tangoh maam, Paulus ba Silas cakahan basampok sambil genyahan lagu-lagu pujian bagi Allah, ba tahanan laine pun nangarot ne'ido. 26Lantas, tibo-tibo tajadi gempo bumi nang ayo nyabapoot fondasi pinjaro ang'koo ta guncok. Ba, tibo-tibo samua'e pintu tabuko ba pangikat tiap urokng talapas.27 Saat kapalo pinjaro umpat ba nanang pintu-pintu pinjaro udoh tabuko, io ma'but mando'e ba ampir munuh'o diri'E sandiri kareno io ngiro samuae sandra udoh badariati. 28 Lantas, Paulus ngampak nyarek baayo-ayo'e "usoh mahayooto diri'nyu sandiri kareno kami samua'e ado kasi'o!"29Salanjute, kapalo pinjaro nang'koo minto colop tarus batalamo ta'amo, sambil bagagar, lo sujut ka hadapot Paulus ba Silas. 30 Ako ang'koo, io nabanan ne'ido ka'uwar tarus bakato, "Tuan-tuan, ameo nang harus aku lakuot supayo disalamatot?" 31 Lalu, ne'ido nyahut, "Picayolah ka doop Tuhan Yesus ba kau'e tatap di salamatot, kau ba samua'e urokng nang diop ka rumahnyu."32Salanjute, Paulus ba Silas gabaroot firman Tuhan ka kapalo pinjaro ba kasamua'e urokng nang ado ka doop rumahe. 33 Ako ang'koo, io nabanan Paulus ba Silas, ma'am ang'koo ugo, ba nyasoh uko-uko ne'ido, lantas io ba samua'e kaluargae langsungo di baptis. 34 Salanjute, kapalo pinjaro nabanan Paulus ba Silas ka rumahe ba nyiapot makanan. Sabab, io basukur sidi, io ba samua'e urokng nang diop ka rumahe udoh picayo ka Allah.35Tapi, pas ari siok atok, hakim-hakim koto ngutus polisi, lalu ba kato, "Bebasot urokng-urokng ang'koo!" 36 Ba, kapalo pinjaro madohot pasot ang'koo ka Paulus, sambil bakato , "Hakim-hakim koto udoh nyuruh supayo kau di bebasot. Kareno ang'koo, kauwarlah kanio tarus barangkatlah kadoop kadamayan!"37Tarus, Paulus ba kato ka ne'ido, "urokng-urokng ang'koo udoh maowi kami ka'adapot umum, ano diadili doho, urokng-urokng nang asale penduduk nagari Roma, ba muang kami ugo ka doop pinjaro. Lantas, sidike ne'ido ngauwaroto kami diam-diam? An'o!Biarot ne'ido sandiri atok ba ngauwarot kami." 38 Samua'e polisi ang'koo nyampayot kato-kato ang'koo ka hakim-hakim koto. Ne'ido gai saat ne'ido udoh nangar Paulus ba Silas panduduk asli nagari Roma.39 Lantas, ne'ido atok ba minto maaf ka Paulus ba Silas. Dah ako ne'ido ngauwarot Paulus ba Silas, ne'ido minto supayo kaduo-kaduo'e ningoot koto ang'koo.40Tarus, ne'ido kauwar ampat kapinjaro lantas ta'mo ka rumoh Lidia, ne'ido nanang kamaru-kamaru nang saiman, Paulus ba Silas nguatot ati ne'ido, tarus barangkat.
Chapter 17Paulus Ba Silas Ka Koto Tesalonika

1Waktu koo, Paulus ba Silas ako' ngalalui' Amfipolis ba Apolonia, ne'ido' koo sampe ka Tesalonika, dikoo ado sete' Sinagoge urokng Yahudi. 2Ako' koo, kabiasaan Paulus, io taamo' ka antaro ne'ido', talu ari sabat lamae io bakato' ka ne'ido' ampat ka kitab suci,3Io nyalasot ba muktiot aso Kristus arus tasikso ba bangkit ampat ka antaro urokng mati, io bakato' "Yesus nyian, nang gi' ku maritoot ka kito', Iolah Kristus." 4ako' koo, saparo ne'ido' dijajiot picayo' lalu bagabung ba Paulus ba Silas, sabayo-bayo ba urokng Yunani nang manyak sidi jumbalahe nang gai ka Allah ba ano' sadikit ambini-ambini nang dimatabe'ot.5Tapi, urokng-urokng Yahudi jaji dangki ako' koo mabo urokng- urokng jahat nang idupe ano' tantu ka tampat-tampat urokng urokng rami, ne'ido' koo ngumpulan urokng rami ba mijawat ribut ano' tantu rudu ka koto koo, ako' koo nyarang rumoh Yason, ba ngagoi' Paulus ba Silas yak narikatni'o io ka uas ka urokng rami. 6Waktu ne'ido' koo ano' namuan Paulus ba Silas, ne'ido' narikatni Yason ba urokng-urokng nang sapage waris samiadiotn nang saiman ka adapot samuo pangurus-pangurus koto, lalu bakampakot jare, "urokng-urokng nian, dah ngaco ka nagari nyian, dah atokng gae ka sio. 7Yason nyian dah narimo io atokng, samuo ne' ido' nyian kalakuane malawan ukum Kaisar, ne'ido' nyian matak ado rajo nang lain, namae Yesus."8urokng manyak ba pangurus-pangurus koto koo jaji galisoh waktu nangar jukut koo. 9tapi, ako' nangar kato' yason ba nang laine barani batanggong jawab, urokng- urong koo pun dingapasot. Paulus ba Silas Ka Koto Berea10kamaru page waris nang saiman, nyuruh Paulus ba Silas, maam koo gae, ampus ka berea, waktu ne ido' ngaramus, ne'ido' ampus ka Sinagoge urokng Yahudi. 11Urokng- urokng Yahudi koo labih baik atie dari pado urokng-urokng nang ado ka Tesalonika soale ne'ido' nyian narimo' Firman barepo-repo, tiap ari ne'ido' ba ajar kitab suci biar biso nahui' kade' jukut koo memang banar. 12koo lah makae, manyak dari ne'ido' nyian nang jaji picayo', aki-binian urokng Yunani nang dimatabeot nang jumbalahe ano' sadikit.13Tapi, waktu urokng-urokng Yahudi nahui nang ado ka Tesalonika kade' Firman Allah Paulus maritoot gae ka Berea, ne'ido' pun atokng gae ka Berea yak ngaruhi dangan ba majawat dangan nang rami jaji gai'. 14ako' koo, langsung kamaru page waris nang saiman nyuruh Paulus ampus ka Pantai, tapi Silas ba Timotius tatap dioopm ka koo. 15urokng-urokng nang ngayukngi Paulus nabanan io sampe ka Atena ako narimo' pasotn ampat ka Paulus yak Silas ba Timotius mataki' yak ancang- ancang atokng ka io, ne'ido' nyian pun langsung ampus.PAULUS KA KOTO ATENA16Samantaro Paulus nganiotn ne'ido' ka Atena, Sumangate raso susoh ka doop diri'e, soale io nanang koto koo nanyak pantak- pantak ba padagi. 17koo lah makae, io barukupm ka Sinagoge ba urokng-urokng Yahudi ba urokng-urokng ampat ka bangso lain nang gai ka Allah, ba ka tampat urokng rami, tiap ari, ba urokng-urokng nang pas ado dikoo.18Ado sangape urokng ahli bapikir, namo laine ahli Filsafat ampat ka kalompok Epikuros kalompok panuno' filsuf ba Stoa artie kalompok ahli filsafat. bakatai' ba io. kiro-kiro ado ba sangape urokng bakato, " dameo nang sipangalok nyian kataatno'?" nang agi' bakato' "andayae io nyian urokng nang maritoot jubato- jubato nang lain badiri'," soale io maritoot Yesus ba kabangkitan.19Ako' koo, ne'ido' mabo io ba nabanan iyo ka Areopagus, kalompok pangurus ka Atena, sambil bakato', "muih ge' kami batanyo' ajarot dameo nang kito' maritoot nyian? 20soale kito' agi nabanan jukut nang endoh ano biaso didangar ka tarenyek kami. Kami mo nahui' dameo ratie jukut-jukut koo". 21.(waktu koo, samuo urokng-urokng Atena ba urokng uas nang diopm dikoo dah biaso hane ngabisot waktue ne'ido' ano' ngameo-ngameo kahe ngatoot ba nangarot jukut-jukut nang barahu.)22Petrus pun badiri ka tangoh-tangoh Areopagus io bakato', "hey urokng-urokng Atena aku maratiotn aso ka doop samuo hal kito' nang paling taat. 23soale, waktu aku agi' bakuliling ba maratiotn jukut-jukut nang kito' nyamboh, akupun namui' pantak-pantak nang ba conteng nyian. 'KA JUBATO NANG ANO' DIKANAL. 'koo lah, dameo nang kito' nyamboh koo, ano' kito kanali, koo lah nang Ku padohoto' ka kito' nyian.24Allah nang mijawat Donio nyian ba samuo jukut nang ado ka doope, Iolah Tuhan nang bakuaso ka angit ba ka dunio, nang ano' dioopm ka padagi ba ka poporotn nang dimijawat ba kokot manusio, 25ano' ugo' Io dipaduliot ba kokot-kokot manusio, andayae Io palalu ka jukut soale Io sorog nang mare' ka sape sajo' kaidupotn, ba sengat, ba sagalo jukute.26Io mijawat, muai' aso' manusio, ako' koo' samuo bangso umat manusio yak diopm ka saluruh dunio nyian, ako' natapot musin-musin ba antaro- antaro tampat idup ne'ido' 27maejare ne' ido' bagago' Allah, kade' memang biso ne'ido' biso nyantuh -Io ba namuan-Io memang Io koo ano' jauh ampat ka diri masing- masing.28Koo lah, ka doopm Io, diri' idup bagarak ba ado. Ayub 12:10 Saparati gae pujangga- pujangga ngu sorog nang bakato, 'soale diri' nyian katurunan-Ne gae.' 29jaji, diri' nyianlah katurunan Allah, diri' nyian ano' muih bapikir, kade Ilahi koo andayo amas, ba andayo perak, andayae batu, sete rupo nang mijawat ampat ka ahliot ba pikiran manusio.30Koo lah makae, Io ano' maduliotn waktu-waktu nang kabagoot de e, kanio' Allah mare' nahui' ka samuo urokng ka maepun yak batobat, 31 barang ja' Io dah nantuot kamie-mie kade Io koo mao jadi hakim ka dunio nang adil ngalalui aso' urokng nang ako' Io nantuot, ako' koo Io muktiot ka samuo urokng, Io mangkitot Urokng koo ka antaro urokng nang mati."32Waktu koo, ne' ido nangar bangkit ampat ka antaro urokng mati, ado ugo' dangan nang mulai' ngolo'an, tapi ado ugo' nang laine bakato', "kami taniti nangaratno kau agi masalah jukut nyian." 33Makae, Paulus dari ampat ka tangoh-tangoh urokng rami koo,34 tapi ado ugo' urokng - urokng nang mao bagabung ba io jaji picayo' Dionisius damae, io ampat ka kalompok Areopagus, ado ugo' ambini Damaris damae, buke kahe koo ado ugo' urokng- urokng nang laine nang nunaan ne'ido' nyian.
Chapter 18

1PAULUS KA KOTA KORINTUS. Ako ko, Paulus ningoot Atena ba ampus ka Korintus. 2 Ba, Paulus namui urokng Yahudi ba Akwila, katurunan Pontus, baru ajo' ampat ka Italia barage binie, Priskila, karamo klaudius dah marentohot samue' urokng Yahudi ba ninggoot Roma. Paulus atok ka na'ido'.3 Ba karamo na'ido'. ado pakarajaan nang sabayo, Paulus diop ba bayo na'ido bakarajo karamo karajaan na'ido adolah pamuat tenda.4Lalu, Paulus batukar pikiran ka Sinagoge satiap ari sabat ba barusoho unto' ngayakinan urokng-urokng Yahudi ba Yunani.5 Tapi bo, pas Silas Timotius turut ampat ka makedonia, Paulus mulai ngabdiot dirie sapanuhe unto' maritoot Firman sambil io Bersaksi ba sidi-sidi ka urokng-urokng Yahudi bahwo Yesus adolah Kristus. 6 Tapi bo , pas na'ido' nantok ba maki Paulus, Io ngibasot bajue lalu ba kato ka na'ido' " Darah Ngu ado ka atas kapalo Ngu sorok! Aku barasih. mulai kanio ba sataruse, Aku mao ampus ka bangso-bangso lain.7Ako ko, Io ninggot tampat ko lalu ampus ka rumoh seko urokng nang badamo Titus Yustus,seko nang buke Yahudi nyembah Allah, nang rumoh e ado kasabaloh Sinagoge, 8 Krispus kapalo sinagoge, jadi picayo ka doop Tuhan ba samue' urokng nang diop ka rumoh e, ba manyak urokng Korintus nang nangarot Paulus jadi Picayo lalu di maptis.9Lalu, Tuhan bakato ka Paulus, ka suatu maam doop sabuoh pananangan," ame gai' tapi tarus lah bakato nang ame diam,10 Karamo aku ka samak Ngu nok ado seko pun nang mok nyarang kau mok nganiaya Kau karamo ado manyak umat- Ku ka kota nyian." 11 Maka, Paulus dioop ka naan salamo 1thaut ba 6buot sambil ngajarot Firman Allah ka antaro na'ido'. PAULUS DI NGADAPOT KA KAPALO GALILIO12Tapi, pas Galio jadi prokonsul Akhaya, urokng-urokng Yahudi ba saati umpat ngalawan Paulus ba nabanan Io ka hadapot kursi pangadilan, 13 Lalu, bakato," Urokng nyian dah ngaruhi urokng unto' nyamboh Allah Yang balawanan ba Hukum Taurat."14Tapi, pas Pulus maok muko mootte, Galio bakato ka urokng-urokng Yahudi ko," kade nyan adolah segek pasoalan palangaran atao' kajahatot nang keji, he urokng-urokng Yahudi ,aku patut batanggung jawab ka pakaro Ngu. 15 Namun kade nyian adolah pasoalan tantang kato-kato, ba namo-namo ba Hukumu sorok, uruslh sorok aku bai' jadi hakim atas jukut-jukut nyian.16Lalu, Galio ngoser na'ido ampat ka ruang pagadilan. 17Ako ko na'ido' samue'e matangkapot sostenes, kapalo sinagoge ba mankongngi io ka ruang pangadilan. Tapi Galio, inok nanang jukut-jukut ko. PAULUS PUOK KA ANTIOKHIA18Ako ko, Paulus dioop sangape ari agik, lalu ba padoh ka kamaruk-kamaruk saiman ba balayar ka Siria, sabayo-bayo ba Priskila ba Akwila. Ka Kengkrea, Paulus dah ako nyokor Buuk Ke, Karamo Io ngamuat segek Nazar.19 Lalu, na'ido' sampe ka Efesus ba Paulus ninggot Priskila ba Akwila ka naan, tapi Io sorok tamo' ka Sinagoge ba batukar pikiran ka urokng-urokng Yahudi.20Pas na'ido' minto Paulus unto' dioop labih lamo, Paulus ino' nyatujui'Io, 21 Tapi bapadoh ka na'ido lalu bakato," Aku mao puok agik ka kau, ampamae Allah menghendakiIo."lalu, Io balayar ampat ka Efesus.22Ako ko, turut ka Kaisarea, Io naik ba mare salam ka para jemaat, lalu turut ka Antiokhia.23 Ba, Ako ngabisot sangape waktu ka naan Io ningoot tampat ko lalu ngalilingi segek tampat ka tampat lainNe. ka wilayah Galatia ba Firgia, Sambil nguatot samuee murid. APOLOS KA KOTA EFESUS BA KOTA KORINTUS24Waktu ko, ado urokg Yahudi banamo Apolos, katurunan Alexsandria, atok ka Efesus. Io adolah seko urokng nang tapalajar ba mahir doop hal kitab Suci. 25 Urokng nyian ako di ngajarot tantang marago Tuhan ba basamangat ka doop roh. Io bakato ba ngajarot tantang taliti jukut- jukut tantang Yesus, tapi Io kahe tapi Io nahui babtisot Yohanes. 26 Io mulai bakato barani sidi ka doop sinagoge, tapi pas Priskila ba Akwila nangarotNyo' na'ido' narik io ka samping lalu nyalasot ka nyo'o joot Allah nang labih tapat.27Ba, Apolos mao' nyubarang ka Akahya, kamaru'-kamaru' saiman menaguhot Io ba nulis ka murid-murid supayo nyambut ka atanganNe. Pas Io sampe, Io manyak nolong na'ido' ba oleh karamo anugrah dah jadi picayo,28 karamo Io bakaras mantoh urokng-urokng Yahudi ka muko umum, sambil nojokkot ampat ka kitab Suci bahwo Kristus adolah Yesus.
Chapter 19

1PAULUS KA KOTA EFESUS jajilah hal koo, samantaro Apolos ado ka Korintus, Paulus ngalewati daerah padaaman lantas sampe ka Efesus. dinaan, io napati sangape manyak murid. 2Paulus bakato ka ne'ido, "ameolah kau narimo Roh Kudus waktu kau dah jadi urok picayo?" ne'ido nyawab, "bai', ja' kami ano' suoh nangar kade Roh Kudus koo ado."3lalu, bakatolah Paulus, "kadoop dameo, ako' koo, kau dimaptis?" ne'ido nyawab, "kadoop babtisot Yohanes." 4bakatolah Paulus, "Yohanes maptis nang baptisot nuju marago nang banar, nyambir mataki urok-urok onto' picayo ka seko urok nang atoko sanape io, Iolah Yesus.5waktu ne'ido nangar hal koo, ne'ido dimaptis kadoop damo Tuhan Yesus. 6ako koo, pas Paulus dah nadohot kokote ka atas ne'ido, Roh Kudus atok ka atas ne'ido, lalu ne'ido mulai' bakato bamacam bahasa lantas bamimpi. 7ne'ido samuee bajumloh kiro-kiro dua balas urok aki-aki.8makae, Paulus taomo ka sinagoge lantas salamo tiga buat io jaji barani bakato, sambil batukar pandapat dan ngayakinan ne'ido ba hal karajaan Allah. 9tapi jakotai, waktu manyak urok ngarasot atie dan anok picayo, sambil ngatoot hal-hal nang anok gagas tentang marago koo diadapot manyak urok, Paulus ningoot ne'ido lantas mabo samuee murid ampus, sambil batukar pandapat tiap ari ka sikoloh Tiranus. 10hal koo balansung salamo dua tahut jaji samuee urok nang diop ka Asia nangar firman Tuhan, baek urok-urok yahudi maokpun urok-urok Yunani. ANAK-ANAK SKEWA11Allah ngamuat manyak mujizat nang luar biaso ngalalui kokot Paulus, 12make saput kokot ato saput nang nyantuh koet Paulus dinabanan ka urok-urok sakit, makae panyakit ne'ido ilang lantas roh-roh antu kauar ampat ka ne'ido.13tapi, manyak pamuruh antu Yahudi nang bajoot bakuleleng barusoho nyabut damo Tuhan Yesus atas urok-urok nang karasukot roh-roh antu sambil bakato, "aku nyabaki kau doop damo Yesus nang Paulus madohot!" 14tujuh anak angaki-angaki Skewa, saloh seko urok imam ayo Yahudi, nang ngarajaan io.15tapi koo ihan, roh antu koo nyawab lantas bakato ka ne'ido, "aku kanal Yesus dan aku nahui Paulus, tapi siape kau?" 16lalu, urok nang karasukot roh antu koo malompat ka arah ne'ido, lantas bakuaso atas ne'ido, tarus ngalohot ne'ido samuae lantas ne'ido badariati ampat ka rumoh koo doop kaadaan batianyok dan uko'. 17hal nyian dinahui samuae urok Efesus, baek urok-urok Yahudi maokpun urok-urok Yunani. lantas ne'ido samuae jaji kagaianan dan damo Tuhan Yesus mangkin diningiot.18manyak ka antaro ne'ido nang dah jaji picayo tatap atok, sambil ngakui lantas madohot kalakuan-kalakuan ne'ido. 19lalu, manyak ampat ka ne'ido nang ado ngarajaan seher, ngumpulot buku-buku ne'ido lantas dinunu ka depan samuae urok. lantas, ne'ido ngitung rago buku-buku koo lantas namuan ragae sampe 50.000 kapik perak. 20jaji, firman Tuhan tarus batumbuh dan bakuaso. PAULUS NGARENCANAKAN PAJAANANE21dah ako hal-hal koo, doop roh, Paulus bamaksud ampus ka Yerusalem pas io ako ngalewati Makedonia nang Akhaya, lalu bakato, "pas aou ado dinaan, aku ugo harus nanang Roma." 22pas ako nyuruh dua urok nang ngalayani ka Makedonia, io koo Timotius nang Erastus, io sandiri diop sangape lamo ka Asia. DEMETRIUS NIMBULOT KARUSUHAN KA KOTA EFESUS23salamo koo, kanaan jaji karusuhan nang enek nujuo marago koo. 24sabab, ado urok badamo Demetrius, urok pangarajaan perak, nang ngamuat patong-patong perak Dewi Artemis. mare asil nang ano' sadeket onto' tukang-tukangnge. 25samuae tukang koo io ngumpulot barage nang pangekut-pangekute ka bidang sarupo lantas bakato, "kamaru-kamaru, kau nahui kade kamakmurot diri ba asal ampat ka parusahaan nyian.26lalu, kau nanang lantas nangar kade, buke ajo ka Efesus malainkan ampir kasaluruh Asia, Paulus dah ngayakinan lantas ngamuat manyak urok bapaling nang ngatoot kade allah nang dimenjawat pake kokot manusio buke Allah. 27hal angkoo babahayo buke ajo kade usoho diri janto kadoop hinaan, tapi ugo patong Dewi Artemis nang agung koo ano' sadeket pun diparetongan, lantas io, nang dinyamboh ka saluruh Asia dan dunio, pasti kailangan kaagungane.28waktu ne'ido nangar hal nyian, ne'ido jaji mangkin bero lantas bakampak-kampakot, "ayo'lah Artemis, dewi urok Efesus" 29lalu, kota koo diisii nang karusuhan lantas ne'ido bakamas sabayo-bayo ka gedung kesenian sambil narekot Gayus nang Aristarkhus, urok Makedonia nang koolah ayuk sapajaanan Paulus.30tapi, Paulus maok ampus taamo' ka antaro urok rami koo, samuae murid ano' miarot io. 31make nyoo, sangape manyak pamimpin Asia barayuk nang io ngereman sabuoh pasot ka io lantas baulang kali mohon ka io supayo ano' nyarohot dirie ka gedong kesenian koo. 32makae, saparo ngampakot sasuatu lantas saparo nang laene, karamo kumpulan koo ado doop karusuhan lantas saparoh ayo' ampat ne'ido ano' nahui ameo alasane ne'ido dah atok bakumpul.33saparo ampat ka urok manyak koo nyimpulot Aleksander karamo urok-urok Yahudi nang dah nyorong io ka depan, lantas ako Aleksander mare tando nang kokote, io bamaksud onto' mela io kaadapot urok rami. 34tapi, waktu ne'ido nganal kade Aleksander koolah urok Yahudi, kiro-kiro salamo dua jam, ne'ido samuae ngampak nang sete suaro, "ayo'lah Artemis, dewi urok Efesus!"35ako seketaris kota nenangkan urok rami koo, io bakato, "hai-hai urok-urok Efesus, siape urok nang ano' nahui kade kota Efesus koolah panyago payong Dewi Artemis nang agung lantas nang turut ampat ka angit? 36jaji, karamo hal-hal koo ano' biso dibantoh, kau haruse tatap tenang lantas ano' batindak caroboh. 37ke nyoo, kau dah nabanan urok-urok nyian kasio. nang ano' nagarampok patong ato mitnah dewi diri.38kamaro nyo jakoo, kade Demetrius lantas tukang-tukang nang sabayo-bayo nang io ado kaluhan ka urok lain, sidang dimuko lantas ado ba pejabat. biar bo ne'ido nutut nang seko ba nang laine. 39jaiyo, kade kau maok ba hal nang laen, hal koo biso diakoot doop sidang rakyat manurut ukuman. 40ke nyoo, diri ado doop bahayo onto' dinuduh atas karusuhot ari nyain karamo ano' ado alasan ameopun nang biso diri jelasot tentang parukuman nang ano' aman nyian." 41dah ako' io ngatoot hal-hal nyian, io mubarot kumpulot urok koo.
Chapter 20

PAULUS KA NAGARI MAKEDONIA BANAGARI YUNANI 1Ako ba parang koo, Paulus ngundang murit-murite, ako' ngoatot ati ne' ido', io babatak ka ne' ido' lalu ampus ka Makedonia. 2Ako' io nyarohi binuo-binuo di koo lalu mare ne' ido' pituo, io sampe ka Yunani. 3 Di naun Paulus diop talu buotn. Karamo urokng-urokng Yahudi ba pakat sa' malawano' io waktu io ba layaro' ka Siria, io ba pikir muokngo' tomokng lewat Makedonia agi'.4Ayuk Paulus sopater ampat ka Berea, anak Pirus, Aristarkhus ba Sekundus, ampat ka Tesalonika, ba Gayus ampat ka Derbe, ba Timotius, Tikhikus ba Trofimus ampat ka Asia. 5Ne' ido' barangkat doho lalu nunggu kami ka Troas, 6tapi kami ba layar ampat ka Filifi ako Ari rayo Roti No' Baragi, lalu atokng ka ne' ido' ka Troas doop 5 ari, di nau kamudiop salamo 7 ari. KAATANGANPAULUS NANG PANGABISAN KA KOTO TROAS7Pado ari patamo minggu koo, pas kami gi bakomo onto macohotto roti, Paulus bakato ka ne'ido' karano bamaksod barangkato ampagie, io nyampeot pasote sampe tangoh maam. 8Diruangan atas tampat kami bakomo, ado manyak lampu.9Ado ambujok ba damo Eutikhus tidur duduk rere' sidi ka jandelo. Pas, Paulus soga ba kato lamo sidi, io makin rere' tidur lalu janto ka lante talu saka i di ngangkat rupae dah mati. 10Waktu Petrus turutn ka baboh langsung tiharap nekokng io, sambil ba kato," Ame ribut karamo nyawae masih ado kadoop io."11Waktu Paulus naik agi', lalu macahatni' roti sambil makot, lamo sidi io ba carito ka ne' ido' , sampe daniari. Ako koo baru io ampus. 12Ne' ido karepoot nabanan ambujok koo puok karamo masih idup. PAJALANAN AMPAT KA KOTO TROAS KA KOTO MILETUS13Ngaramus ka kapal, kami balayar ka Asos ba rancana ngicakngo' Paulus ka naun, karamo io ampuso bajoot poho. 14Waktu io ba tamu ba kami ka Asos, kami ngicok io, lalu ampus ka Matilene.15Ako balayar ka naun, ampagie kami sampe ka Khios. Usa'e, kami dh nyamaki Samos, tuate agi' kami baru sampe ka Miletus. 16Karamo,Paulus dah natapot balayar lewato Efesus biar io ano' ngabisot waktue ka Asia karamo io bagancang- baganceh ngaramuso' ka Yerusalem, mun jaji waktu ari Pentekosta. PAULUS KA PANATUA EFESUS17Ampat ka Miletus, Paulus ngirim urok ka Efesus nyuruh mataki panatua- panatua jamaat atokng ka io.18 Waktu ne' ido' atok ka io, io ba kato ka ne' ido' "Kito kan nahui, jamae aku idup ka antaro kito salamo nyian, ari pamulo aku ninyakot pahaku ka Asia,19 sambil madulian Tuhan ba baik ati, ba ai' mato, ba parambuatan-parambuatan urokng Yahudi, nang di ngantaman ka aku.20 Jamae biso aku nahano' diri' ano' ba caritoo' ka kau, samuae baguno, lalu ngajari kau ka muho urokng rami ba ampat karumoh- rumoh, 21Sidi-sidi mare kasaksiot, baik koo ka urok Yahudi maopun ka urokng Yunani, masaloh patobatot ka Allah ngan ba iman ka Tuhan diri, Yesus Kristus.22Lalu kanio, tananglah, masih ba ikat sumangat, ka pajaananku ka Yerusalem, ano' nahui ngameoo' aku ka naun,23 Kahe karamo Roh Kudus ba saksi sidi- sidi ka tiap kota ka aku karamo pinjaro ba sikso dah nunggu aku.24 Tapi, aku ano' nganggap diriku barago lalu aku biso ngakoot karajaanku ba palayanan, nang aku ngicok ampat ka Tuhan Yesus, sa' batol-batol ba saksi ka Injil Pamare Allah.25Kanio, tananglah, aku nahui ano' ado ka antara ngu, nang ka kau aku ba kuliling nyaritoot karajaan, nang nanango' muhaku agi. 26Karamo koo aku ba saksi ka kau ari nyian aku ano' ba saloh ka darah ngu. 27Karamo aku ano nahan diriku bacaritoo' ka kito' samuae rancano Allah.28Jago diringu sandiri ba samuae ayukng, ka atas Roh Kudus dah nyadiot kau pangawas sa' ngawasi jamaat Allah, nang dah Io ngicok ba darahE sandiri. 29Aku nahui ako aku barangkat, serigala- serigala rakus pasti atokng ka kito', ano' kasih ka ayuknge koo.30 Lalu ampat ka kau sandiri pasti muok urokng-urokng nang bakato nyasatatno sa' nariko' murid-murid ampat ka ne' ido'.31Karamo koo, bajago-jagolah, sambil ngingatot siokng ba maam, salamo 3 tahut, aku ano' baranti ngingati' kito' ba ai' mato. 32Kanio, aku nyarohot kito' ka Tuhan ba firman anugerah-E nang sanggup ngumpatot kau ba mare kau warisan ka antaro samue e urokng nang di ngudusot.l33Aku ano' amootn perak, ato amas, ato pakeotn sape pun.34 Kau nahui' karamo kokot nyian nang ka duo Io kaparaluotnku ba ne' ido' nang sabayo-bayo ba aku.35 Doop samuae hal, aku dah nojokot ka kau karajo karas ano ato nyian, diri arus nolong urokng nang lamoh ba ngingatot kato-kato Tuhan Yesus, Io sandiri' ba kato, 'Baik dehe mare' dari pado narimo'.'36 Waktu io dah ako ngatoot samuae koo, io balutut sambil badoa barage ba ne' ido' samuae.37 Lalu, manyak nang ba tangisot ka antaro ne' ido' koo, sambil nekok tege' Paulus, sambil ngidungi io,38 ne' ido' susoh, nangar kato nang io ngatoot karamo ne' ido' dah ano nanango muhae agi. Lalu ne' ido' ngayukngi Paulus ka kapal.

Chapter 21Paulus Ampus ka Koto Yerusalem

1Setelah kami bapisoh ba ne'ido lalu dah ako batolak, kami langsung balayar ka Kos(pulo nang ado ka Aegea), ba ari barikute ka Rodos(pulo kenek nang ka Asia), ba dari na'an ka Patara(sabuoh koto ka Likia), 2lalu setelah kami namuan sege kapal nang yabarang ka Fenisia, kami naik kapal ang'koo lalu balayar.3Takallo kami dah mulai nanang Siprus(pulo ayo nang ka Mediterania), kami galewati'io ka sabaloh kebo kami ba tatap balayar ka Siria, lalu turut ka Tirus(sabuoh koto ka pantai Fenesia) karano kapal mao nurunan muatan'ne. 4Dah ako batamu ba para murid, kami diop ka na'an salamo tujuh ari. Ba, galalui Roh, ne'ido tarus menasihatkan(gingatot) Paulus supayo ano naik ka Yerusalem.5Takallo waktu kami ka na'an dah abis, kami barangkat lalu galanjutot paja'anan kami. Ne'ido samuo, barage bini ba anak'ke, ngantat kami sampe ka uar koto. Lalu, dah ako balutut sambil badoa, 6kami bapamitan seko ba nang lain'ne. Kamudian, kami naik ka kapal lalu ne'ido puok agi ka rumoh.7Dah udoh kami gakiri paja'anan dari Tirus, kami sampe ka Ptolemais(pelabuhan ka pante palestina), ba kami nyapo kamaru-kamaru saiman, sarato diop ba ne'ido salamo sa ari. 8Ka ari barikute, kami barangkat ba ampus ka Kaisare, lalu ta'amo ka rumoh panginjil Filipus, nang adalah seko dari tujuh urok'ng ang'koo, lalu diop ba'io. 9Io ado'ba ampat anak ambini nang bernubuat.10Samintaro kami diop ka ko'o salamo sangape ari, seko urok'ng nabi banamo Agabus turut dari Yudea. 11Lalu, dah ako gataki kami, io gicok taliban Paulus lalu gikat kokot ba paha'e sandiri, lantas bakato, "Anyianlah nang Roh Kudus gato'ot, 'Pake caro anyian urok'ng-urok'ng Yahudi ka Yerusalem mao gikat urok'ng nang ado ba taliban nyian ba nyaroh'hoto io ka kokot bangso-bangso lain."12Takallo kami nangar jukut ang'koo, kami ba urok'ng-urok'ng nang diop ka na'an minto Paulus supayo ano naik ka Yerusalem. 13Kamudian, Paulus nyawab, "Ameo nang kito galakuot, nangis ba ngancurot atiku? Sabab, aku siap, buke kahe untu diikat, tetapi ugo untu mati ka Yerusalem demi namo Tuhan Yesus." 14Lantas, karano Paulus ano biso diyakinan, kami diam lalu bakato, "Biarlah kamaoan(kehendak) Tuhan nang terjadi."15Dah ako ari-ari ang'koo, kami basiap-siap lalu barangkat ka Yerusalem. 16Basangape murid dari Kaisarea ugo ampus barage ba kami, sambil nabanan kami ka rumoh Manason, urok'ng Siprus, seko urok'ng murid nang lamo, nang ba'io kami diop. Paulus Ngalayo'i Yakubus17Dah nyampe kami ka Yerusalem, kamaru-kamaru saiman aso sidi nyambut kami. 18Lalu, ka ari barikute, Paulus ampus barage kami galayo'i Yakubus, ba samuae panatua(urok'ng nang dinuho'ot) atok. 19Dah ako nyampeot salam ka ne'ido, Paulus mulai nyarito'ot sege demi sege jukut nang udoh Allah galakuot ka antaro bangso-bangso lain galalui palayanan'ne.20Tarus, takallo ne'ido nangarot'io, ne'ido memuji Allah. Lalu, ne'ido bakato ka Paulus, "Tananglah, kamaru, ado baribu urok'ng ka antaro urok'ng-urok'ng Yahudi ka na'an nang jadi picayo ba ne'ido samuo giat akan ukum Taurat, 21ba ne'ido udoh dimare nahu'i manganai kito, iolah bahwa kito gajari samuo urok'ng Yahudi ka antaro bangso-bangso lain untuk mambelot(nyimpok) dari ukum Musa, sambil mare nahu'i ne'ido untu ano nyunat anak-anak ne'ido ato bajo'ot manurut adat istiadat diri.22Lalu, ameo nang arus diri lakuot? ne'ido pasti udoh nangar bahwa kito dah atok. 23Oleh karano ang'koo, lakuotlah ameo nang kami ngato'ot anyian ka'kau. Ado ampat urok'ng dari kami nang ado ka baboh nazar(dimisoh), 24Babo ne'ido lalu suciot(barasih'hot) dirinyu barage ba ne'ido, lantas bayarlah ongkos-ongkos ne'ido sehingga ne'ido biso yokor kapalo ne'ido. Macam ang'ko, samuo urok'ng pasti nahu'i bahwa omong kosong hal-hal(jukut) nang udoh dibarenahui ka ne'ido manganai kito, tetapi bahwa kito sandiri ugo idup menurut ukum Taurat.25Namun, manganai bangso-bangso lain nang jadi picayo, kami udoh nulis surat ba mutusot bahwa ne'ido arus gela dari, 'daging nang udoh dimareot(diyarohot) ka berhala-berhala, lalu dari daroh, ba dari dameo nang udoh diyakak, ba dari doso-doso seksual.' " Paulus Dinangkap 26Kamudian, Paulus nabanan urok'ng-urok'ng ang'koo, lalu ari barikute, dah ako io nyuciot(marasih'hot) diri'e barage ba ne'ido, io tamo ka doop Bait Allah ba marenahui waktu penyucian ampir abis takallo kurban persembahan dimareot ka masing-masing ne'ido.27Takallo ampir ganap tujuh ari, urok'ng-urok'ng Yahudi dari Asia, dah ako nanang Paulus ka doop Bait Allah, menghasut(gauot) urok'ng manyak ba nangkap Paulus, 28sambil ngampak, "He urok'ng-urok'ng Israel, tolong! Urok'ng anyianlah nang gajarot satiap urok'ng ka mae-mae malawan bangso diri, ba Ukum Taurat, ba tampat anyian, lalu, labih agi, io bahkan nabanan urok'ng-urok'ng Yahudi ka doop Bait Allah ba udoh najis'sot tampat suci anyian!" 29Sabab, sanape'e ne'ido dah nanang Trofimus, urok'ng Efesus, barage ba'io ka doop koto lalu ne'ido kiro Paulus dah nabanan'io tamo ka doop Bait Allah.30Kamudian, saluruh koto menjadi ribut lalu urok'ng-urok'ng atok bakarumun(bakomo). Ne'ido nangkap Paulus ba narik'kot io kauas dari Bait Allah, lalu pintu-pintu Bait Allah langsung dinutup. 31Samintaro ne'ido barusoho untu munuh'ho io, sampelah laporan ka kapalo pasukan Roma bahwa saluruh Yerusalem takahaan doop kakacawan.32Waktu ang'koo ugo, io nabanan para saridadu ba para perwira, lalu batalamo turut ka ne'ido. Lantas, takallo urok'ng manyak ang'koo nanang kapalo pasukan ba para saridadu, ne'ido baranti mangkongi Paulus. 33Dah ako ang'koo, kapalo pasukan yeketi Paulus ba nangkap'io, tarus marintohot supayo Paulus di'ikat pake duaege rante. Lalu, io mulai batanyo siape Paulus ba dameo nang udoh io galakuot.34Tapi ang'koo, saparo dari urok'ng manyak ang'koo gampakot jukut(sasuatu) ba saparo nang lain'ne. ba, takallo io ano biso nahu'i dengan pasti karano karusuhan ang'koo, io marintohot supayo Paulus ditabanan ka markas. 35Takallo io sampe ka tango, Paulus arus di ibong oleh para saridadu karano amukan karumunan urok'ng, 36sabab, urok'ng manyak ang'koo sega nuna'an ne'ido, sambil ngampak, "Singkirot io!"37Samintaro Paulus mao di'icok ta'amo ka markas, Paulus bakato ka kapalo pasukan, "Bisoke aku ngato'ot sasuatu ka'kau?" Lalu, kapalo pasukan ang'koo nyawab, "Kau nahui bahasa Yunani? 38Kade ja'ko, kau buke urok'ng Mesir nang beberapa waktu d'e nimbulot pamborantakan ba ga'palai(memimpin) ampat ribu urok'ng pambunuh ka padang gurun?"39Tapi, Paulus bakato, "Aku adalah urok'ng Yahudi dari Tarsus, Kilikia, salah seko warga dari koto nang penting. Aku minto, izinan aku bakato ka urok'ng-urok'ng ang'koo." 40Lantas, takallo kapalo pasukan mare izin, Paulus badiri ka tango lalu mareot isyarat ka urok'ng-urok'ng pake kokot'te. Lalu, takallo suasana udoh sunyi sidi, io bakato ka ne'ido ka doop bahasa Ibrani sambil bakato.
Chapter 22PAULUS NYARITOOT PARTOBATANE"Kamaru-kamaru ba bapo'-bapo, dangarotlah kanio aku ngoanan diriku ka kito'. Pas Paulus nangar ba nyaru' ne'ido' pake bahaso Ibrani, ne'ido' mangken diam, Paulus bakato,

3Aku nyian urokng Yahudi, dimaranakot di Tarsus, Kilikia, ayo ka koto nyian, Gamaliel nedek katat sabayo ba hokom nene' moyang diri, jadi rajit ka Allah, samuee sabayo macam kau ari nyian.4 Aku nganiayo, ngikat, ba naaman ne'ido' baek angaki, maopon ambini kadpoop pinjaro sampe mati, 5sabayo ba Imam Besar ba samuee majelis penatuo mare kisoh ka aku. Ka ne'ido' aku namu surat-surat onto kamaru-kamaru di Damsik ampos onto ngikat ne'ido' nang ado dinaun ka Yerusalem jadi tahanan nang mao diokom.6Kiro-kiro tangahari pas aku gi kamarago dah amper nyampeo ka Damsyik, tibo-tibo ado cahayo tarok dari angit nyalo ngulelengi aku.7Aku raboh ka tanoh nangar suaro bakato ka aku, Saulus, Saulus, ngamio kau ngarongoi Aku?'8 Taros aku nyawab, 'Siape Kito', Tuhan?' Lantas io bakato' ka aku, 'Aku nyian Yesus dari Nazaret, nang kau ngarongoi.'9Urokng-urokng nang nanang cahayo ba aku koo, ano ngarati ka suaro Urokng nang gi ba kato' ba aku koo. 10Taros aku bakato, damio nang haros aku amuat, Tuhan?' Lantas, Tuhan nyawab aku, 'Badiri amposlah ka Damsyik, kanaon kau baru dibataki samuee nang dah dinatuot onto kau amuat.11 karano kemuliaan cahayo koo aku no biso nanang, ado urokng-urokng nang ba aku ngirihot aku taamo ka Damsyik."12Ako koo, ado urokng nang badamo Ananias, urokng taat manorot Hokom Taurat, urokng Yahudi nang dinganal baek diop di naan, 13atok kaaku, badiri ka samakku, io bakato, 'Kamaruku Saulus, nananglah!' Lantas, waktu koo ugo, aku biso nanang agi taros nanang io.16Lantas io bakato, 'Allah nene' moyang diri' nantuot kau onto nahui kamaoan Allah ba nanang nang banar, nangarot suaro dari moot Tuhan, 15karano kau haros jadi saksi onto Tuhan kasamuo urokng ka hal nang dah kau nanang ba nangar. 16Kanio , ngamio kau nundo-nundo? Umpat bare diringu dibaptes, taros barasihot doso-dosongu sambir nyaru namo Tuhan."17Pas muok ka Yerusalem aku badoa ka Rumah Allah, aku dinguasoi Roh,18 aku nanang Io bakato ka aku, 'Anceh-anceh kauar ka Yerusalem karano ne'ido' bai narimoo kisohngu maganai Aku.'19Lantas, aku bakato, 'Tuhan, ne'ido' sandiri nahui aku minjaro ba ngikat ne'ido' nang picayo ka-Kau dari sege garejo ka nang laene. 20Ako daroh Stefanus, saksi-Ngu koo dinumpohot, aku sandiri ado di koo, nyatujui ba njago pakean urokng-urokng nang munuh io. 21Ako koo, Yesus bakato ka aku, 'Amposlah aku mao ngotos kau jauh ka bangso-bangso laen."22Urokng rami koo nangarot kato Paulus. Ako koo ne'ido' samuee ngampak sambir bakato, " oser urokng koo dari dunio karano io no Pantas onto idop!" 23Lantas ne'ido' taros ngampak, sambir nabakot juboh ne'ido', ba ngejet dabu ka udaro, 24kapalo balo nyuruh nabanan Paulus ka markas, sambir madohot Paulus haros diparekso ba cambok supayo biso ditahui ngamio ne'ido' ngampak ngalawan io macam koo.25Pas ne'ido' ako ngikat io ba tali-tali koet, Paulus bakato' ka saridadu nang kasamake , "Sah ge bagi kito onto nyambok urokng nang ugo warga nagari Roma kalo no diadeli'?" 26Pas kapalo saridadu nangar, io ampos mataki kapalo balo, Kato'e, "Amio nang kau amuato? Karano, urokng nyian ugo warga nagari Roma."27Lantas, kapalo balo koo atok sambir bakato' ka Paulus, "Padohot ka aku, kau urokng nagari Roma?"Paulus bakato, "Au".28 Kapalo balo koo nyawab, "Aku namu warganagari nyian ba doet nang manyak." Taros, Paulus bakato, "Tapi, aku jadi warga nagari koo karano dimaranakot kasio'."29 Ako koo, urokng-urokng nang mao marekso Paulus langsong ningoot io kapalo balo koo jadi gai pas io nahui Paulus nyian warga nagari Roma nang ako io ngikat.PAULUS BAKATO' BA PAMEMPEN YAHUDI30Taros, ka ari salanjote, karano kapalo balo mao nahui damio sabanare alasan urokng Yahudi nuduh Paulus koo, io ngapasot Paulus ba nyuruhot imam-imam kapalo saluruh Sanhedrin onto bakomo, lantas io nabanan Paulus turut ngadap io ka tangoh-tangoh ne'ido'.
Chapter 23

1Paulus nanang sanhdarin ba bakato," kamaru- kamaruku, aku dah nyaati idup ku ba saganap ati nurani ka hadapoot Allah sampe ari nyian." 2 Lalu,Imam ayok Ananias marentohot urokng-urokng nang ba diri ka samak Paulus unto nampar moot Paulus. 3 Ako ko, Paulus bakato ka Io, " Allah nampar kau , hai kau tembok nang di cat putih! Dameo ke kau duduk mao nghkimi aku nurut hukum taurat, tapi ngalangar hukum taurat, tapi ngalangar hukum ko ba nyuruh agar aku di tampar?"4Urokng- urokng nang badiri ka samake bakato, " jadi kau nyian ngina imam ayo Allah?" 5ako' koo, Paulus bakato " aku ano' nahui', kamaru page waris, kade' io nyian imam ayo'. Soale, ado caconteng, 'amelah kito' bakato' nang jahat ka urokng nang jadi pangurus nang mimpin nagaringu."6Tapi, waktu Paulus nahui' kade saparo ne'ido' koo urokng saduki nang saparoe agi' urokng Farisi, Paulus bakato nyarekng ka doopm sahedrin, " kamaru' page warisku aku nyian urokng farisi, anak urokng farisi. Aku nyian agi dingurus yak diukumo' pangarapotn ba kabangkitotn urokng mati nang jaji masalahe!" 7waktu Paulus ngatootn jukut nyian, basalisihlah urokng farisi ba urokng-urokng saduki, jaji pacohlah kumpulan urokng- urokng koo. 8 soale urokng- urokng saduki bakato ano' ado kabangkitotn, ano' ado malaekat, ba ano' ado gae Roh. Tapi, urkng-urokng farisi ngako'i samue e koo.9Makae, tajadi lah kaributot nang ayok, ba sangape Ahali Taurat ampat ka kalimpok Farisi badiri ba mantoh sakarase," kami inok namui suatu nang saloh ka urokng nyian. Jamae kade Roh ba malaikat dah bakato ka Io?"10 Lalu, pas pasalisihot makin bakambang, kapalo pasukan gaik Paulus mao di cabik cabik urokng manyak ko, Lalu maretohot prajurit unto turut ba ngicok Paulus ampat ka tangoh- tangoh na'ido' ba pakso, lalu nabanan Io ka markas.11Pas maam barikute,Tuhan badiri ka sisi Paulus ba bakato, " koatot ati ngu karamo kau dah ba saksi basidi-sidi tentang Aku ka Yerusalem, bajaio kau harus ba saksi ka Yerusalem, ba jaio kau harus ba saksi gae ka Roma." RANCANO UNTO MUNUH PAULUS12Pas ari siok, Urokng- urokng Yahudi ngadoot Pasakokolan ba ngikat diri na'ido' sorokng ba sumpoh unto inok makot atao nyocok ameo pun sampe na'ido munuh Paulus.13 Ado labih dari ampat puluh urokng nang muat pasakokolan nyian.N14a'ido' atok ka imam -imam kapalo ba tuho-tuho, lalu ba kato, " Diri dah ngikat diri sorokng ba sumpoh unto inok megecap dameo pun sampe diri munuh Paulus.15 kanio, oleh karamo ko kau barage ba Sanhendrin, padohot kapalo pasukan unto nabanan turut ka kau, saolah olah kau nang mao mutusot pakaro nyian ba labih taliti agik ba diri siap unto munuh Io sanape Io samak ka tampat nyian."16Tapi bo, kamudo-kamudo angaki ampat kamaru ambini Paulus nangar tantang panangkapot ko,lalu io ampus ba taamo ka sarok ba mataki Paulus. 17 Paulus nyaru seko pawira ba bakato, tabanan lah kamudo nang mudo nyian, ka kapalo pasukan karamo Io ado suato unto di laporot ka Io."18Makae, Perwira ko nabnan ka kapalo pasukan ba bakato," Petrus, tahanan ko, nyaru' aku ba minto aku unto nabanan kamudo nyian ka Kau,karamo Io ado jukut nang unto dikato ot ka kau."19 kapalo pasukan nankapi kokot kamudo mudo ko, narik io ka sampingNge,ba mulai nayo kamudo mudo ko sacaro paribadi, " dameo nang arus kau laporot ka aku?"20lalu, Io nyawab," urokng- urokng Yahudi dah sapakat minto kau unto nabanan Paulus turut ka Sanhdrin ampagi, saolah- olah mao nanyo sasuatu nang labih taliti tantang Io. 21jadi, ame dangarot na 'Ido' labih dari ampat puluh urokng ampat ka na ' ido nang ngadang Paulus, nang basumpoh unto inok makot ba nyocok sampe na' ido munuh paulus. ba kanio na'ido dah siap ba agik nunggu persetujuan Mu.22Makae, kapalo pasukan nyuruh anak kamudo ko ampus, sambil ba pasot ka Io " ame padohot ka sape pun kade kau dah madohot tentang juku-jukut nyan, "PAULUS DI NGIRIM KA KOTA KAISAREA 23 Ako ko, ka pasukan ko nyaru duo urokng perwira ba bakato," sipot lh duo ratus tentara, ba tujuh puluh panungang kudo ba duo ratus prajurit ba sinjato, unto ampus ka Kaesarea pas jam ka tiga maam nyian.24 siapot gae hewan unto menunggankan Paulus ba nabanan Io ba aman ka Feliks, gurbenur ko."25Lalu, Io nulis segek surat, nang angayo nyian: 26 Ampat ka Klaudius Lisias. Ka Gurbenur Feliks nang Mulia. Salam,27 urokng di nankap oleh urokng- urokng Yahudi ba ampir di munuh na'ido' Pas aku atok barage bayo prajurid- prajurid ba nyalamatot , ako nahui bahwo io adolah seko warga nagari Roma.28karamo aku mao nahui dameo alasan na'ido nuduh Io, Aku nabanan Io turut ka sahandrin na'ido .29 Aku namui bahwo Io di nuduh ka pasoalan- pasoalan tantang Hukum taurad na'ido, tapi inok ado alasan dameo pun nang pantas unto ukuman mati atao pinjaro. 30 Pas dimadohot ka aku. Bahwo ado segek pasakonkolan unto ngalawan urokng nyian, aku ancang marentohot ka panuduhe unto nyatoot tuntutot na 'ido tahadape ka hadapan ngu.31Maka, para prajurit sasuai ba parentoh unto na' ido ngicok paulus nabanan, Pas ari maam ka Antipatris.32 Pas ari barikute, na'ido biarot para panunggang kuda ampus barage Io, lalu na'ido puok ka markas. 33Pas na' ido' dah sampe ka Kaesarea ba nyampeot surat ko ka Gubernur, na' ido ngadapot Paulus ka Io.34Ako Gubernur maco surat ko, io nanyaan ampat ka daerah mae paulus atok. Dan, pas paulus Io nahui bahwo paulus barasal ampat Kilikia,35 Io bakato ," Aku mao nangarot kau ako para pa nuduh gae atok." ako ko,io marentohot agar ngawal paulus ka doop markas ayok Herodes.

Chapter 24TUDUHAN ORANG YAHUDI TERHADAP PAULUS

1Ka lima arie, Imam Ayo' Anasias turutn barage tatuho-tatuho seko' pangacara badamo Tertulus. Ne' ido' nuntut Paulus ka Gubernur.2 Ako Paulus di nyaru',Tertulus mulai nuduh io sambil ba kato,"Karamo, malalui Tuan, kami soga ngarasoot kadamaian ba parubahan- parubahan ka bangso nyian karamo kabijakot Tuan,3 kami nyambut io ba samuo caro ba samuo tampat, ba raso syukur, Yang Mulia Feliks."4Tapi, biar ano ngabisi waktu ngu agi,aku minto' kabaikot ati ngu nangarot kami sabantar ajo'. 5Karamo, kami dah namuan urokng nyian nang pangaco, nang ngaco ka antaro urokng-urokng Yahudi ka saluruh dunio. Io koo kapalo sekte Nasrani. 6 Io malah barusoho ngotori Bait Allah jadi kami mao' nangkap io, (Kami mao' ngadili io sasuai ba hukum kami.7Tapi bo, Lisias, kapalo tantara koo atokng lalu ngarabut ampat ka kokot kami sacaro karas, 8sambil marentohot urokng-urokng nang nuduh io atokng ngadap kau.) Io marekso sorokng, kau bakal biso nahui ampat ka io samuae nang kami tuduhot ka io. "9 Urokng-urokng Yahudi ugo' sapakat ka tuduhot koo sambil bakato samuae koo memang banar. PEMBELAAN PAULUS DI DEPAN FELIKS10Waktu gubernur mare' isyarat ka Paulus pok io bakato, Paulus nyahut, ako' aku nahui kau ba tahutn-tahutn jadi hakim ka bangso nyian, aku nyaman mambelo diri. 11 Kau nahui duabalas ari nang lalu aku naik ka Yerusalem mao' sambayang. 12 Ne' ido' ano suoh namui aku batangkar ba sapepun mao'pun ngasut samanyak urokng, baik ka Bait Allah, Sinagoge-sinagoge, mao'pun kadoop koto. 13Ne' ido' ano' biso muktiot ka kau dameo nang di nuduhot ka aku kanio'.14Tapi, aku ngako' ka kito', karamo sasuai ba marago koo, nang ne' ido' nyabut sege sekte, aku sambayang ka Allah nenek moyang diri, nang picayo ka samuo nang sasuai ba Hukum nang tatulis ka doop buku para nabi,15 sambil ba arap ka Allah,nang ugo ne' ido' nganti'ot, karamo ado kabangkitot, baik urokng nang banar maopun urokng nang no' banar.16 Doop hal nyian aku barusoho nyago ati nurani nang murni, baik ka muho Allah mao'pun manusio.p17Kanio, ako' sangape tahutn nang daho', aku atokng nabanan sadakoh bagi bangsaku lalu mareotn buis. 18Samantaro ku agi' ngarajaan iyo, Ne' ido' namuan aku, Ako' aku di marasihot ka Rumoh Jubato, ano' ado karumunan urokng ba karusuhot. Tapi, sangape urokng Yahudi ampat ka Asia.19 Saharuse, ne' ido' lah nang ado ka adapatn ngu lalu ngajuaotn tuntutan, kade' memang ne' ido' ado dameo untu' ngalawanno' aku.20Atau,biarotnlah urokng-urokng koo sorokng nang mare' nahui palanggaran dameo nang ne' ido' namui' waktu aku badiri ka adapotn Sanhedrin,21 kacoali sete' kato nang aku ngampakotn waktu aku badiri ka antaro ne' ido' 'karamo urokng nang mati bangkit, aku di ngakimi' ari nyian.'''22Tapi Feliks, nang ado ba pangatahuan labih tapat ngan marago koo, mundurot hal koo sambil bakato, "Waktu Lisias, kapalo tantara koo,turutn, aku mutusot masalah ngu." 23Lalu, Feliks marenthot perwira koo supayo Paulus tatap di tahan, tapi bare' karinganan ba ano' merai' ayuknge sa' madulian io. PAULUS BERBICARA TENTANG IMANNYA DALAM KRISTUS24Ako sangape ari, Feliks atokg ba binie, Drusila, nang urokng Yahudi nyuruh Paulus atokng nangaro Paulus bakato tantang imane ka Yesus Kristus.25 Samantaro Paulus ba tukar pikiran tantang kabanarot, pangandaliot diri, pangakiman nano, Feliks jadi gai' lalu ba kato, "ampuslah kanio' kalo' aku ado sampat aku pane nyaru kau."26Pas waktu koo ugo, Feliks ba arap Paulus mareo duit, Feliks biaso nyuruh Paulus atokng ngalakar ba iyo.27 Tapi bo, dah dua tahutn nyian,Perkius Fertus ngantiot Feliks. Katamo mao nyanangano urokng- urokng Yahudi, Feliks miarotlah Paulus ka doop pinjaro.
Chapter 25PAULUS MEMINTA UNTUK MENGHADAP KAISAR

1Ari ka talu, Festus ngaramus ka propinsi koo, ako' io ampus ampat ka Kaisarea ka Yerusalem.2 Imam-imam kapalo ba pamimpin-pamimpin Yahudi ngajuot tuduhot ngalawan Paulus, ne' ido' tarus makso Festus,3 sambil nyuruh io ba baik ati ka ne'ido' lalu nyuruh urokng nabanan Paulus ka Yerusalem,ako ne' ido' barancano bapakat munuho Paulus ka tangoh marago.4Festus bakato Paulus tatap di tahan ka kaisarea io sandiri nang mao atokng ka naun saancange. 5"Makae" jare, "Biarotlah pamimpin-pamimpin ka antarangu turutn ka naun barage aku, mun ado nang saloh ka urokng koo, biarotn ne' ido' nang ngajuot tuntutane ka ne' ido'."6Ako Festus diop ka antaro ne' ido' ano' labih lapan ato sapuluh ari, io muokng agi ka Kaisarea. Ampagie io duduk ka bangku pangadilotn lalu io marentohot supayo Paulus di tabanan ka adapatne.7 Waktu Paulus ngaramus di koo, urokng-urokng Yahudi badiri ngulilingi io ngajuot manyak tuduhot nang barat malawan Paulus, nang ano' sanggup ne'ido' buktiot.8 Samantaro koo, Paulus melo diri'e, "Aku ano' minjawat kasalohot dameopun nang malawan, baik Hukum Taurat Yahudi, Bait Allah, mao'pun Kaisar."9Tapi, karamo mao' nyanangano' urokng-urokng Yahudi, Festus bakato ka Paulus, "Mao ke kau naik ka Yerusalem lalu diadili' ka adapatnku ba tuduhot- tuduhot nyian?"10 Tapi Paulus bakato, "Aku badiri kaadapot pangadilotn Kaisar, tampat saaruse aku di adili'. Aku ano' ba saloh ameopun ka urokng Yahudi kaupun nahui.11Ugo', kalo aku nang basaloh ngamuat hal nang pantas di ukum mati, aku ano' dario' ka ukuman mati koo. Tapi, kalo tuduhot ne' ido' ka aku ano' ado nang banar, ano' sekopun nang biso nyarohot aku ka ne' ido'. Aku mao' ngajuotno' banding ka Kaisar. 12"Lalu, ako' Festus barunding ba Sanhedrin, io nyawab, "Kau dah naik banding Ka Kaisar, makae kau arus dari ampat ka Kaisar." FESTUS BATANYO KA RAJO AGRIPA MANGANAI PAULUS13Dah ako sangape ari, Rajo Agripa ba Bernike ngaramus ka Kaisarea sa' mareo tabe ka Festus.14 Salamo sangape ari ne' ido' ne' ido' diop di koo, Festus nyalasot pakaro Paulus ka rajo, katae, "Ado seko' urokng nang diningoot jadi tahanan Feliks15Waktu aku ado ka Yerusalem, imam-imam kapalo ba urokng-urokng tuho Yahudi nyampeot tuduhot- tuduhot ngalawan io minto supayo io diukum. 16Aku nyahuti ne'ido' buke kabiasaan urokng-urokng Roma nyarohot urokng nape tatuduh batamu ba panuduhe, batamu muho, lalu dibare kasampatan ngamuat pambelaan ka tuduhot-tuduhot koo.17Waktu ne' ido' atokng bakumpul kasio, aku ano' nundo pakaro nyian, tapi ampagie, aku duduk ka bangku pangadilan lalu marentohot supayo urokng koo ditabanan ngadap ka aku. 18Waktu panuduh-panuduhe koo badiri, ne' ido ano nyampeot tuduhot-tuduhot Jahat angayo nang aku pikirot.19 Tapi, ne' ido' ado sangape nang ano' satuju ba urokng koo masaloh agamo ne" ido' sandiri ba urokng nang badamo Yesus, nang dah mati, lalu Paulus matakot io idup.20 Karamo aku kamangapot jamae mareksoo' samuae nyian, aku batanyo mao' ke' io ampus ka Yerusalem lalu diadili' kanaun doop pakaro nyian.21Tapi, waktu Paulus naik banding sa' ditahan ba nunggu kaputusot Kaisar, aku marentohot supayo io tatap di tahan sampe aku biso ngirim io ka Kaisar."22 Lalu, Agripa bakato ka Festus, "Aku ugo mao nangaro' sandiri urokng koo." "Ampagi," Festus bakato. " Kau pasti nangar io."23Ampagie, Agripa ngan Bernike atokng ba kamewahane taamo' kadoop pangadilan barage ba tantara ba pamimpin-pamimpin koto koo. Lalu sasuai ba parentoh 24Festus, Paulus dinabanan taamo' . bakato,"Rajo Agripa ba samuae nang ado ba kami kasio. Tananglah urokng nyian, nang di mintoot samuo urokng Yahudi ka aku, baik nang ado ka Yerusalem maopun nang ado kasio sambil ba kampakot karamo urokng nyian ano' muih idup lamo agi'.25Tapi, aku namuan io ano' ngamuat dameopun nang satimpal ba ukuman mati. Lalu, waktu io naik banding ka Nang Mulia, aku mutusot ngirimo' io ka Kaisar.26 Tapi aku ano' ado nang pasti sa' dituliso' ka tuanku, karamo aku dah nabanan urok nyian ka adapot kito' samuae, kusus ka adapatnngu raja Agripa. Ako pamareksaan nyian, aku ado bahan sa' ditulis.27 Karamo, rasae ano' masok akal ka aku ngirimo tahanan kalo' ano' ngajuot tuduhot-tuduhot nang jalas ka io.
Chapter 26Paulus ka adapot Rajo Agripa

1 Agripa bakato ka Paulus, "kau muih bakato yak manangan diri'ngu." Ako' koo Paulus badapo', io bakato yak manangan dirie. 2"dameo sajo' nang dinuduhot ka aku nang urokng Yahudi ngatoot koo, aku nanggap diri'ku baruntukng, Rajo Agripa, soale aku mo' ngatootn, kade aku nyian sabanare ano basaloh, ka adapatn ngu ari nyian, 3soale kito' nyian urokng nag batol- batol nahui' samuo kabiasaan ba masaloh ka antaro urokng-urokng Yahudi, makae ku minto' ka kito' sabar-sabar nangarotn aku.4Samuo urokng Yahudi nahui' caro idup ku mulai ku gi kenek, mulai de e ngabisot idupku ka tangoh-tangoh bangso ku sandiri' ba ka Yerusalem. 5soale memang dah lamo ne'ido nahui' ka diri' aku, kade ne'ido mao' ne'ido biso jaji saksi kade' aku idup sasuai ba ajarot kalompok nang paling karas ampat ka agama diri', aku nyian idup memang aku urokng Farisi.6Lalu kanio aku badiri kasio kito' uruso', pangarapotn ku ba janji masalahe nang Allah nyanjiot ka nenek iyut diri'. 7Janji nyianlah nang dingarapotn. ka kaduabalas suku bangso diri' biso ngaramus, samantaro ne'ido nyamboh Allah sidi-sidi ano paduli siok ba maam. Soal pangarapotn nyian lah aku dinuduh diurokng- urokng Yahudi, au' Rajo o. 8ngamo kito' anggap ano masok akal kade Allah mangkitot urokng mati?9koolah makae, aku sorokng ngiro kade' aku nyian ngamuat manyak jukut nang nantok namo Yesus nang ampat ka nasaret. 10Nang ku majawat ka Yerusalem. buke kahe urokng-urokng kudus nang ku namaan kadoop pinjaro, ako' narimo' parentoh ampat ka kapalo imam-imam, tapi waktu ne'ido' diukum mati, aku pun ngauot io. 11Aku pun biaso ngukum ne'ido' ka Sinagoge- sinagoge ba barusoho makso ne'ido' makatai' ba majahat Io. aku memang bato-batol bero sidi ka ne'ido', aku ngarumayai ne'ido' sampe ka koto-koto lain."PAULUS BACARITO KESOH PATAMUANE BA YESUS12"Sabayo gae maksudte, waktu aku bajoot ampus ka Damsyik, atas parentoh ba tugas ampat ka imam-imam kapalo. 13Waktu tangah ari, au Rajo o, waktu aku agi bajoot, aku nanang boo ampat ka angit, labih tarokng dari pado mata ari, nang baboo ka sakulilinganku ba urokng-urokng nang bajoot barage ba aku. 14Ako'koo kami samuo bajanto'atni ka tanoh, aku nangar ado suaro jukut bakato' ka aku pake bahaso Ibrani, 'Saulus, Saulus, ngameo kau nyikso aku? ano mungkin kau nyipakatno galoh ransang artie ano mungkin io biso malawan Tuhan.'15Ako'koo aku batanyo', 'Sape bo Kito' Tuhan?' ako'koo Tuhan bakato 'Aku Yesus nang gi' kau nyikso. 16Tapi, umpatlah, ako' koo badirilah ba pahangu. nyianlah maksudte Aku dah magariotn Diri, nang natapotn kau jaji hambo ba saksiKu, buke' kahe jukut nang ako' kau nanang, tapi ado ga'e jukut-jukut nang bakal ku tojokotn ka kau. 17Aku mo' nyalamatot kau ampat ka bangso nyian ba bangso-bangso lain ga'e, aku ngutus kau ka ne'ido', 18yak muko' mato ne'ido', majawat ne'ido' babalik ampat ka galap jaji tarokng, ampat ka koaso ibalis ka koaso Allah. Biar ne'ido' biso narimo' ampun dari doso-doso ba narimo' bagiot, ka antaro urokng-urokng nang ako' dingudusotn, jukut imane ado ka doop Aku'.PAULUS NYURITOOT MASALOH PAKARAJAANE19"Ako' koo, Rajo Agripa, aku ano' suoh ano' picayo' ka pananangan ka subayanan koo, 20Tapi, mulo-mulo, aku maritoot io ka Damsyik, lalu ka Yerusalem kasamou binuo Yudea,ako' koo ka bangso-bangso nang lain, ne'ido' nyian arus batobat ba arus babalik ka Allah, ne'ido arus biso nguboh kalakuan-kalakuane nang dah sasuai ba patobatane . 21Koolah makae, urokg-urokng Yahudi nangkapo' aku ka bait Allah, ne'ido' barusoho munuho' aku.22sampe ka ari nyian, aku nyian dah Allah nolong, makae aku nyian biso badiri ka sio yak madohotn samue e nyian ano' paduli io urokng-urokng enek mao' pun urokng-urokng kayo' ba ano' matakatni jukut-jukut nang lain, kahe ado ugo' nangku ngato ot, ba dameo nang samuo nabi ba Musa ngatoot, jukut-jukut nang pasti tajaji, 23kade Kristus koo arus singsaro, koo lah alasane baru' Io sorog nang bangkit ampat ka antaro urokng nang mati. Io mo' maritoot nang tarokng, ka urong-urokng Yahudi, ka bangso-bangso lain gae'." Paulus Bausoho ngamuat Agripa Picayo'24Samantaro Paulus masih nyampeot jukut-jukut nang io matakatni masalah kabanaratne , Festus bakato' nyarekng-nyarekng, " Paulus kau nyian dah gilo! kapintaratn ngu nang dah manyak koo ngamuat kau ano' waras." 25Tapi, di Paulus nyahuti, "nang ku matabeot Festus, aku ano' gilo, tapi aku nyampeot, kabanaratnku ba kato- kato nang masok akal. 26Soale Rajo nahui' jukut-jukut nyian ba, ka io aku barani bakato ga'e. soale, aku picayo' ano' sete' pun jukut-jukut nyian nang apas ampat ka paratiatne soale jukut nyian ano tajaji ka tampat nang nobo'27Rajo Agripa, kau nyian picayo' ka samuo nabi ge? aku nahui' kito' picayo'." 28Rajo Agripa bakato' ka Paulus, ano' sangape lamo, kau dah mijawat aku jaji urokng karisten."29Ako' koo, Paulus nyawab, "dah minto' ka Allah kade' ancang mao' pun lambat ano' kahe kito' tapi, samuo urokng nang nangarotn aku ari nyian, biso jaji andayo diri' ku, kacoali rante-rante nyian."30Ako' koo, Rajo badiri. Andayae ugo' ba Gubernur, Bernike, ba samuo urokng nang duduk ba ne'ido'. 31Lalu, samantari ne'ido' ningoot tampat koo, ne'ido' bakati' ba sabayaatne "urokng nyian ano' ngameo-ngameo pun, jadi ano' patut disanayaatno' ba ukuman mati mao' pun pinjaro." 32makae, Agripa bakato ka Festus, "urokng nyian dah muih diapasot kade io ano' naik pakaro ka kaisar."
Chapter 27

1PAULUS BERLAYAR KE KOTA ROMAAko dimutusot kami mao balayaro ka Italia, ne' ido' nyarohot Paulus ba sangape urokng tahanan nang lain ka parwira tantara Agustan, nang badamo Yulius.2 Kami naik ka kapal ampat ka Adramitium nang mao' balayar kasangape palabuhan sakanyok sisi laut Asia. Kami balayar barayukng Aristarkhus, urokng Makedonia ampat kaTesalonika.3Ampagie, kami ngaramus ka.Sidone, Yulius baik sidik ka Paulus sampe io muihot Paulus nabo' ayukng-ayuknge nang mao' nguruso' kaparaluot Paulus. 4Ampat kanaun, kami barangkat balayar nyisiot Siprus karamo angin ba lawanan aroh. 5Ako' kami balayar nyisi sakanyok sisi laut Kilikia, ba Pamfilia, kami ngaramuska Mira ka Likia.6 Kanaun, pawira koo namui' kapal ampat ka Aleksandria nang gi balayar ka Italia, lalu io mindobot kami ka kapal koo.7Kami balayar lambat sampe sangape ari, susoh payoh kami ngaramus ka Knidus. Karamo angin ano' gagas kami ano' biso jauh, kami balayar nyisiot sisi laut Kreta ka arah tanyukng Salmone.8 Kami balayar ngalewati tanyukng koo ba susoh payoh lalu sampe ka tampat nang badamo palabuhot Indah, nang ado ka samak koto Lasea.9Karamo kami ba pikir dah manyak ka ilangan waktu, lalu kanio', pajaanan laut babahayo karamo urokng Yahudi dah ako' puasa, Paulus nasehatin ne' ido',10 lalu bakato ka ne' ido', "Kamaru-kamaru, aku nanang palayaran nyian rasae ado karusakot ba karugiot nang ayo', buke' kahe muatotn ba kapale, tapi ugo' nyawo diri'." 11Tapi pawira diri' koo labih picayo' ka nakhoda ba pamilik kapal dari pado ka kato-kato Paulus.12Karamo, ano' baik diop ka palabuhan koo salamo musim dingin, saparo urokng satuju ampuso balayar ampat ka naun ba arap ne' ido' biso ngaramus ka Feniks, saloh sete' palabuhot di Kreta, nang ngadap ka barat dayo ba barat laut, ka naun salamo musim dingin. Angin koat sidi nyiup kapal Paulus 13Waktu angin basiup Lambat-lambat ampat ka salatan, ne' ido' bapikir dah ngaramus ka tujuan, karamo koo ne' ido' narik jangkar lalu balayar sakanyokng sisi laut Kreta.14_Tapi ano' lamo ako' koo, angin angayo topan, nang dinyabut Euroklidon, ampat ka pulau koo.15 Waktu kapal kami angin muput dah ano' sanggup ngadapi aluane, kami nyaroh lalu kami miarot ngiir mudik kano angin. 16Samantaro kami bagarak napiot pulo enek nang badamo Kauda, ba susoh payoh kami biso ga'e ngandaliot sakoci kapal kami.17Ako awak kapal ngerek sakoci ka atas kapal, ne'ido' make tali-tali panolong sa' ngoatot kapal koo. Karamo ne' ido' gai ' sauh ka Sirtis , ne' ido' nurunan alat-alat kapal jadi miarot kapal ne' ido' ngiir mudik kano angin. 18 Ampagie, karamo kami ngiir mudik ba antaman ba angin ayo' nang paling koat, urokng-urokng mulai' muangi' muatan kapal.19Ka talu, ne' ido' muang alat-alat kapal make kokot.20 Karamo mata ari maopun bintokng ano' muok salamo sangape ari angin ayo' soga ngantam kami,ano' ado arapan agi' kami koo disalamatatno.21Karamo manyak urokng nang ampus dah lamo ano' ba makanan, Paulus badiri ka tangoh-tangoh ne' ido' lalu bakato, "Kamaru-kamaru, saharuse kito nuruti nasehatku ano' balayar ampat ka Kreta jadi barusakatni barugiatni angayo nyian. 22 Tapi kanio', minto kito tabah karamo diantaro kito' ano' ado nang ka ilangan nyawo, kacoali kahe ka angitotn kapal.23Sabab, tumaam ado ba malaekat Allah, miliki diri ba nang diri' nyamboh, badiri ka adapatnku,24 sambil bakato, "Ame gai', Paulus. Kau arus badiri ka adapotn Kaisar. Lalu tanang, Allah dah Baik ati ka kau ba samuo urokng nang balayar ba Kau.25" Karamo koo, kamaru-kamaru, tabohot atingu karamo aku picayo' kadoop Allah samuo pasti tajadi angayo nang dah di matakot ka aku.26 Tapi diri arus sauh ka sabuoh pulau."27Tapi , maam ka ampat balas, samantaro kami masih ngiir mudikdi angin nyiup sa kanyok laut Adria, kiro-kiro tangoh maam, awak-awak kapal ka koo ngiro ne' ido' dah nyeketi darat. 28Ne' ido' nyo'ot batu pangiro kadaaman ai' masih duapuluh dapo. Waktu ne' ido', Maju sadikit agi', ne' ido' nabakot batu pangiro agi' nahui kadaaman ai'e limabalas dapo'.29 Karamo kami gai' ngalanggaro' batu karang, ne' ido' nurunan ampat ete jangkar ampat ka buritotn, lalu bado'a biar ari ancang siokng.30Tapi, samantaro sangape urokng awak kapal barusoho dari ampat ka kapal dah nurunan sakoci ka laut ba puro-puro nurunan jangkar-jangkar ampat ka haluan, 31Paul bakato ka perwira koo ngan prajurit, "Kalo urokng-urokng koo ano' diop kadoop kapal, kau ano' biso di salamatot."32Ako' koo prajurit-prajurit natak tali sakoci lalu dimiarot anyut.33Waktu dah daniari, Paulus nyuruh ne' ido' ngicok makanan, sambil bakato "Ari nyian ari ka ampat balas kito' tarus-manarus ka gai'ot ba nahan kaparot karamo ano' makot dameopun.34Karamo koo, aku nyuruh kau ngicok sangape macam makanan sa' kasalamatot ngu. Sabab, ani setelah bu'ukpun nang kan angit ampat ka kito',"35Ako bakato jakoo, Paulus ngicokng roti sambil ba syukur ka Allah ka adapotn ne' ido' samuo, macoh-macohot roti koo, lalu mulai makot.36Samuo ne' ido' dingoatot atie lalu ne' ido' sandiri makot ugo'.37 Jumloh kami nang ka doop Kapal koo ado 276 urokng. 38Ako' makot sampe kanyang, ne' ido' ngarehetni' kapal muangi gandum kalaut. KAPAL ANCUR SAMUO PANUMPANG SALAMAT39Waktu ari dah siokng, ne' ido' ano' nahui ado ba daratotn, tapi ne'ido' martian sisi soak laut, tampato' ne' ido' marantiatno' kapal mun biso.40Jadi, ako' muangi jangkar, ne' ido' miarotn ka doop laut, lalu ngapasotn tali-tali kamudi naikotn layar ka bagian kapal supayo angin nabanan ne' ido ka sisi laut. 41Tapi, kapal ngalanggar batu karokng ka patamuan duo laut lalu tingoopm. Aluan kapal sangkut ano' biso bagarak agi', samantaro buritotn kapal ancur kano antaman galombang.42Prajurit-prajurit barancano munuhio' tahanan pok ano' seko'pun nang dari baranang .43Tapi, pawira koo, ba arap biso nyalamatot Paulus, mai'an rancano ne' idola'. Io marentohot urokng-urokng nang biso baranang malompat doho-doho ampat ka kapal notok daratotn.44Lalu, sisa'e ado nang kaatas papot, ado ugo' nang make barang-barang nang ado ka kapal. Udah jakoo, samuo urokng salamat sampe ka daratotn.
Chapter 28

PAULUS KA PULAU MALTA 1Ako kami ngalewati sampe salamat, kami nahui' kade pulau koo disabut Malta. 2Panduduk asli pulau koo magariot' kabaikot' ati nang luar biaso. Sabab, ne'ido nyalo'ot api ba nyambut kami samuo' pas ari koo mulai ujot ba udara e dingin.3Waktu Paulus ngomoaan sige - sige lalu io muangani' ka atas api. Kauarlah seko' uar baludak nang amat babiso karano kaangatotn lantas ngigit bagantukng ka kokot Paulus 4waktu panduduk asli nanang hal angkoo bakatolah ne'ido' sabayae " Anok di raguot agik urokng nyian pastilah urokng pamunuh. biarpun io salamat dari laut ,Io anok di biarot idup oleh dewi kaadilan.5Tapi, Paulus ngibasot binatang angkoo ka doop Api dan anok samo sakai mandarito dameopun. 6Urokng - urokng koo nyangko' Paulus pasti bangkak ato mati tasongkop saat koo ugo'. Tapi, lamo ako' angkoo ne'ido' nganti'ot dan nanang Paulus anok meo - meo, Ne'ido' baruboh pikiran dan nganggap Paulus angkoo dewa.7Anok jauh ampat dikoo,Ado tanoh nu' Guberner Pulau angkoo nang badamo Publius,Io nyambut ne'ido' Dan menjamu ne'ido'salamo Tiga ari sacaro kakaluargaan. 8Saat angkoo, Bapok Publius tagurik ka tampat tidur kano damam ba disentri. Paulus atok Dan basàmpok ontok io, Sambil muangan kokote katas urokng angkoo Dan nyamuhot io. 9Ako' kajadian angkoo,Urokng - urokng laine di Pulau angkoo nang rongko' atok ugo' ka Paulus Dan di nyamuhot. 10Ne'ido' di koo hormat sidi ka kami. Waktu kami siap balayar panduduk pulau angkoo nyadioot sàmuee kaparaluatne.11PAULUS MANUJU KOTO ROMA. Talu buot ako' angkoo kami baràngkat ka Roma pake kapal ampat ka aleksandria nang baranti ka Pulau angkoo salamo musim dingin,kapal angkoo make lambang Dioskuri, 12Ako' koo kami nyampe ka sirakusa di naun kami diop salamo tiga ari.13Ampat ka naun, Kami balayar nyusuri' pantai lantas nyampe ka Regium. Ampagie batiuplah angin selatan Dan ari barikute, Kami ngaramus ka Putioli, 14Dinaun kami namui' anggota - anggota jemaat Dan di mabo ontok diop sabayo - bayo ba ne'ido' salamo tujuh ari. Lantas ampus ka Roma. 15Dinaun kamaruk - kamaruk saiman ,nang dah nangar tentang kami ,Atok ampat ka naun sampe ka forum Afius nang Tres Taberne ontok namui' kami. Waktu Paulus nanang ne'ido' , Io basyukur ka Allah dan atie di ngoatot.16PAULUS DI ROMA

17Talu ari ako' koo Paulus ngomo'an pamimpin - pamimpin Yahudi di koo, Waktu ne'ido' dah bakomo' Paulus bakato ka ne'ido' Kamaruk - kamaruk meskipun aku anok babuat kasalohot ka doop bangso diri' ato ka doop adat istiadat nenek moyang diri' tapi aku di nangkap ka Yerusalem dan di nyarohot ka urokng Roma. 18Waktu ne'ido' marekso aku Ne'ido' anok namui' kasalohotku dan ne'ido mao mebasot aku.19Tapi bo urokng - urokng Yahudi nantok aku dan tapaksolah aku naek banding ka Kaisar artie buke'nyo aku ngaduot bangsoku. 20Jadi angkoolah sababpe aku minto' batamuo' ba kito' dan bakato ba kito' karano demi pengharapan urokng Israellah aku di ngikat ba rante nyian.21Lantas ne'ido' bakato ka Paulus, " Kami anok narimo' surat ampat ka Yudea nang nyaritoot kauu dan anok seko'pun ampat ka kamaruk - kamaruk saiman nang atok ka sio nang mare kabar ato ngatoot sesuatu nang buruk nganai' kauu. 22Tapi kami mao nangar ampat ka kauu ameo pandapatngu tentang Sekte (ajaran) anyian, Kami nahui' kalo di mae - mae urokng - urokng nantok io."23Ne'ido' bapakat ontok atok ka Paulus, ka tampat panginapatne sabayo-bayo ba urokng rami. Mulai' oop sampe maam Paulus nyalasot ka ne'ido' sambel bakisoh nganai' karajaan Allah supayo ne'ido' picayo' ka Yesus, mulai' ka hukum taurat musa sampe ka Kitab para nabi. 24Saparo urokng jadi picayo' ka pakatoot Paulus tapi nang laine ado ugo' nang nok picayo'.25akhire bubarlah ne'ido' karano anok ado kacocokot pandapat, tapi Paulus masih ngatoot panyataan nyian," Banarlah nang di ngatoot Roh kudus ka nenek moyangngu ngalalui' Nabi Yesaya, ' 26Ampuslah ka bangso nyian dan katootlah : Kauu akan nangar tapi nok akan paranoh memahami ugo' kauu akan nanang tapi anok akan paranoh ngarati.27Sabab ati bangso nyian dah jadi tabo ugo' tarenyeknge barat ontok nangar. Mato ne'ido' dah tatutup supayo ne'ido' anok nanang ba matae anok nangar ba tarenyeknge,anok ngarati ba atie lalu muok batobat. Lantas Aku nyamuhot ne'ido'. Yesaya 6 : 9 - 10.28Kade' jakoo biarlah kauu nahui' hal anyian kade' kasalamatot ampat ka Allah nyian dah di nyampeot ka bangso lain Dan ne'ido' nangarot." 29(Tajadilah pabedaan pandapat di antaro urokng-urokng Yahudi koo lantas bubar ako' Paulus nyampeot pakatoot-pakatootte).30Paulus diop salamo dua tahut panuh ka rumoh nang io nyewo sandiri'e dan narimo' samuee urokng nang atok ka io, 31Sambel maritoot karajaan Allah dan ngajarot kisoh Tuhan Yesus kristus ba panuh kabaraniot dan anok ado masalah dameopun.

Romans

Chapter 1

1Paulus, hambo Yesus Kristus, nang disaru' jaji Rasul nang dinatapotn onto' injil Allah;2 nang dah Allah nyajiotn sanape'e ngalalui' nabi-nabi-E ka doopm kitab suci3 hal anak-E, nang nurut insi' dimaranakotn ampat ka katurunan Daud.ba4 nang dinatapotn jaji anak Allah nang bakoaso ngalalui' kabangkitatn-E ampat ka antaro urokng mati manurut Roh kakudusan, Io koo Yesus Kristus Tuhan diri'. 5Ngalalui Io, kami narimo' pamare ba pangkat jaji Rasul onto biso nabanan kataatan iman ja antaro samuo bangso buke' yahudi demi dama-E, 6ba kau ga'e nang dinyaru', yak jajio nu' kristus Yesus.7Ka kito' samue e' nang ado ka Roma, nang Allah ngasihi', ba nang di nyaru' yak jajio' urokng- urokng kudus pamare ba damai nyaman paraso onto' kito' nang ampat ka Allah bapo' diri', ba ampat ka Tuhan Yesus Kristus.PAULUS TANITI NABO' JEMAAT NANG ADO KA ROMA8Pamulo - mulo, aku basukur ka Allahku ngalalui Yesus Kristus ka atas kito' samuo jukut iman ngu nang dah dimatakkatni' ka saluru dunio. 9jukut, Allah nang aku ngalayani' ba Rohku ka doopm Injil Anak-E, nang jaji saksiku kade' aku nyian ano' baranti- ranti ngingati' kito' samuo; 10ka doopm sampakngku aku bapinto' tarus, kade' sakirae kanio', koo kamao'an Allah, pngabisane barasel ugo' nang aku nabo' kito'.11Aku taniti sidi batamuo' bakito' biar aku biso ngame'an jukut barupo bakat Rohani, yak ngoati' kito'. 12biar diri biso ditatapotn sabayo-bayo ba iman diri' masing-masing, baik iman ngu atopun imanku.13Kamaru'-kanaru', aku mao' kito' nahui' ade' aku nyian dah bakali - kali barancano mo nabo' kito' tapi sampe kanio' masih bahalangan, biar aku biso ngicokng asel bahanyi ampat ka antaro kito' ayakoga'e ampat ka antaro bangso-bangso nang buke' yahudi laine. 14Aku barutokng ka urokng Yunani ba ka urokng bar-bar, ka nang barakal atopun ba urokng nang bago'. koolah makae, aku taniti sidi maritootno injol ka kito nang ado ka Roma.16 Aku ano' supot ka injil nyian, soale injil koo koaso Allah yak idupo sunio, samuo urokng nang picayo'; mulo-mulo onto' urokng yahudi, ako' koo onto' urokng yunani. 17Barang ka daapme, kabanaran Allah dinyatootn ampat ka iman onto' iman, angayo ado taconteng; "urokng banar koo, io idup ampat ka iman." BERO ALLAH KA KALAKUAN DOSO MANUSIO18 Makae, Allah bero sidi ampat ka subayotn ka samue urokng nang malawan ka Tuhan ba manusio nang jahat nang ne'ido' nakan nang jahat ba nang banar.19koolah, dameo nang dinahui' masalah Allah dah jalas bagi ne'ido' barang Allah dah nojokotn io ka ne'ido'.20Memang, pamulo dunio dimijawat, sipat-sipat Allah nang ano' biso ditanang, koasa-E nang kakal ba sipat kaTuhanan-E, dah gari' jalas, onto diri' ngarati ngalalui jukut-nang dah Io mijawat makae ne'ido' ano' biso ba alasan. 21Tapi, biarpun ne'ido' dah kanal ka Allah, ne'ido' ano' matabeotn -Io koo Allah ano' ba sukur ka Io; sabalike, pikiran ne' ido' jaji ano' bagunao ba ati ne'ido' nang bago jaji galap.22Ne'ido nganggap diri'e sarabo pane ba pintar,23 tapi jaji bago-bago, ba nukar ka gagohot Allah nang ano' kotor ba rupo-rupo manusio nang ano kakal, burukng- burukng, ba nang ba poho ampat, atopun laok-laok nang manyoor.24Ampakoo, Allah nyarohotn. ne'ido' ba kamaoan ati ne'ido' nang tanitiotn idup nang saloh, mamake ne'ido masing-masing ngotori tubuh ne'ido' io basabayae. 25Soale ne'ido' dah nukar Allah nang banar ba jukut nang alok, io ba sujud nyamboh mahluk nang Tuhan mijawat, buke' nang tukang pijawat nang tapuji salama-lamae. Amin!26koolah makae, Allah nyarohotn ne'ido' koo ka napsu-napsu nang hina, soale ambini-ambini ne'ido' nukar ubungan nang wajar ba ubungan nag ano' biaso. 27ayakoogae' angaki-angaki, ne'ido ningootn ubungan nang biaso ba ambini, tapi, nafsue nyalo-nyalo io basabayae; angaki sabayo angaki bakalakuan-bakalakuan nang nyupatni' ;ba ka doopm tubuhe masing-masing, ne'ido' nyian narimo' ukuman atas dosa-dosae.28Ako'koo, barang ne'ido bai' ngako'i Allah nang ne'ido' nahui', makae Allah nyarohotn ne'ido' nyian ka pikiran-pikiran nang rusak jaji ne'ido' nyian ngamuat hal-hal nang aruse amai' dikarajaan.29Ne'ido' nyian, samuae ano' ado nang banar, kajahatatne, sarakoh, bategetotn, ;bapikiran ati jahat, babunuh, patangkarotn, tipu barancano jahat, badangki; ne'ido' nyian panyabut,30 fitnah, negetotn Allah, kasar, sombong, moot ayo', panamu kajahatotn, ano' taat ka urokng tuho,31 bago, ano' taat kajanji, ano' baparasaan, ba kajam.32Sakaipun ne'ido dah nahui' aturan Allah nang bakato' kade' urokng nang ngamuat hal-hal angayo koo io pantas mati, ne'ido buke' kahe tatap ngamuat hal nang jahat banso koo, tapi ngauotn urokng-urokng nang babuat banso koo.
Chapter 2

1BIARLAH ALLAH NANG JAJI HAKIM Koolah , kau ano' biso badalih agi', Ooo manusio sapepun nang ngakimi' urokng lain, soale kade' ngahakimi'o ne'ido, kau abayo ga'e ngukum' diringu ugo'; soale kau nang ngakimi' bakalakuan sabayo ga'e. 2diri' nahui' kade' hakiman Allah koo dijantootn adil ka samuo urokng nang ngamuat hal-hal banso nyian.3Tapi, kau kiro biso apas ge' ampat ka pangakiman Allah, ooo manusio, kau nang ngakimi ne'ido' nang majawat hal-hal angayo koo, tapi ngamuat hal-hal nang sabayo? 4ato, kau nganggap remeh kakayaatn ba kamurahatn-E, kasabaratn-E, kalapangan ati-E ba ano' nahui' kade' kabaikatn Allah batujuan ayak ngapalai' kau ka patobatatn?5Tapi, paribayahngu nang karas kapalo ba atingu nang bai' batobat, kau nang nohatni' bero ka diri'ngu sorog yak ari Tuhan bero waktu pangakiman nang banar ampat ka Allah Io nyidi i'.6 Io mo' maas ka samuo urokng nang sasuai ba kalakuan ne'ido' masing-masing7 ; ampayae kaidupotn nang kakal ka ne'ido nang batahan yak babuat baik bagago' kamuliaan ba kapatabe'otn,8tapi bero sidi ba bero-E ka ne'ido' nang malaluotn dirie sorog ba ano' taat ka nang banar, tapi nunaan nang ano' banar. 9pasti ado nangong kasulitan ba kasusohotn atas samuo jiwa urokng nang babuat jahat, sete'-sete'e ka urokng Yahudi ba urokng yunani ugo'.10Tapi, kamuliaan, kapatabeotn, ba idup nyaman ba ringokng pasti ado ka samuo urong, nang dah babuat baik, sete'-seta'e ka urokng yahudi ba, ako' koo' ba urong yunani ga'e. 11soale, Allah ano' ngalainan urokng. 12onto urokng-urokng nang babuat doso nang ano' kanal ka ukum taurat, ne'ido' pasti binaso aso nao' ba ukum taurat, tapi urokng- urokng nang babuat doso ka doopm ukum taurat pasti diakimi' sasuai ba ukum taurat.13soalae, buke' panangar ukum taurat nang dimanarotn kaadapotn Allah, tapi urokng nang minawat io nang dibatakotn banar. 14soale, waktu urokng nang buke' Yahudi nang ano' ado baukum taurat nang majaanan io sacaro alam dameo nang dinuntut ukum taurat, makae ne'ido' nang ano' baukaum taurat, ukum taurat koo onto dirie sorog.15Jukut nian nojokokotn aso babuat ukum taurat koo dah taconteng ka doopm ati ne'ido', parasaan ati neido nang mare' onto' basaksi, ba pikiran ne'ido' batuduh-tuduh atopun ngoanan ne'ido', 16pas ari pas Allah mo' ngakimi' pikiran- pikiran manusio nang batapuk ka ngalalui' Yesus Kristus nang sasuai ba injilKu. UROKNG YAHUDI BA UKUM TAURAT17Tapi, kade' kau nyabut diri' ngu urokng Yahudi nang bagantukng ka ukum taurat, barage ba paraso nang ringokng kadoopm Allah, 18nang kanal kamao'an-E, mao sapaham dameo jukut nang baik, dah dingajar sasuai ba ukum taurat,19 dah yakin gae' kade diringu pangiring ne'ido' nang buto', tarokng ka ne'ido nang ado ka doopm nang kakap, 20pangajar ka urokng-urokng nang bago, guru ka urokng-utokng nang nape' ayo' ba ado rupo-rupo ilmu ba nang batol ka doopm ukum taurat.21Makae, hey kau nang dah ngajar urokng lain, ngameo kau ano' ngajar diri'ngu sorog? kau nang ngajar ne'ido' biar ano' ngait, ano ge' kau sorog koo pangait? 22kau nang merai' utokng bazina, ano' ge' diri' ngu sorog bazina? kau nang barut ka nang nyamboh pantak ka padagi, ano ge' kau sorog nang ngarampok rumoh pantak ka padagi?23Kau nang maraso ayo' ati ka ukum taurat malahan masupatni' Allah nang dah ngalanggar ukum-E! 24soale, angayo dah ado taconteng: "namo Allah dingina ka antaro bangso-bangso lain barangja kau".25Baturih memang ado pontene kade' kau taat ka ukum taurat, tapi kade' kau urokng nang palanggar ukum taurat, kau nang baturih biso jaji ano baturih. 26jaji, kade' urokng nang ano' baturih taat ka parentoh-parentoh ukum taurat, buke' ge' nang ano' baturih koo direken jaji urokng nang baturih? 27ano' ge urokng nang ano' baturih caro tubuh, kade' io majaanan ukum taurat, mao' ngakimi' kau, urokng kade' pun ado ba ukum taurat ba turih ga'e, tapi palanggar ukum ga'e?28Soale, nang dinyabut batol-batol yahudi buke'lah urokng nang gari ampat kauas sajo', baturih nang batol buke'lah baturih ka tubuh sajo'. 29urokng yahudi nang batol-batol koo urokng nang jiwae batol-batol yahudi, baturih nang batol koo baturih nang dinyamporeotn ka ati, nang dimajaanan ba sumangat, buke'nyo ukum nang taconteng. anjongan ka urokng angayo nyian buke atokng ampat ka manusio, tapi ampat ka Allah sorog.
Chapter 3

1Kade ayo nyian, dameo kalabihane urokng yahudi? ato, dameo kauntungane baturih? 2manyak sidi, ka hal dameo sajo; utamae, ka ne'ido nang dimicayai' firman Allah.3Lalu, kade ado urokng nang ano' picayo', bagi ne'ido nang ano' picayo' biso ge ngamuat Allah kawo' ka janji-E? 4samo sakai ano'! Allah koo banar sakaipun samuo manusio koo pangalok. angayo ado ta conteng: "kau dah babukti banar ka kadoopm pakataatn-Ngu",Kau pasti manang kade' manusio ngakimi'-Kau."Mazmur 51:65Tapi, kade' nang ano' banar diri' koo nojokotn Allah, koo nang banar, dameo nang mao diri' katootn? muih ge' kade' diri' ngatootn Allah ano' adil dah ngukum diri'? (Aku bakato ayo nyian sarupo ba manusio) 6samo sakai ano'! kade' ayo nyian, ayamae Allah biso jaji hakim dunio?7Tapi, kade ngalaui kaalokatnku, kabanaran Allah mangkin ninggiotn-Io, ngameo aku masih dingakimi' jaji urokng nang pandoso? 8 ( angayo nang urokng-urokng nuduhotn kakami ) ngameo ano bakato, " je', diri' ngalakuan nang jahat biar nang baik timu ampat ka nang jahat koo." ne'ido' nang bakato' angayo koo patut diukum! SAMUO UROKNG DINGOASAI DOSO9Lalu, dameo? diri' nyian labih baik ge daripado urokng lain? samo sakai ano'! soale, sanape e dah kami ngatootn kade' baik nyo urokng- urokng yahudi atopun buke' urokng yahudi, ado kababoh doso. 10 angayo ado taconteng, " ano' ado sekopun nang babuat banar, sekopun ano'.11Ano' ado seko' pun nang barakal budi.Ano' ado seko' pun nang bagago Allah.12Samuo urokng dah babalik ampat ka Diri-E, ne'ido' sabayo-bayo dah jaji ano' baguno, Ano' ado seko'pun nang babuat baik, ano' seko' pun."Mazmur 14:1-313Ganggokng ne'ido' angayo patunuan nang takango',jioh ne'ido' dah ngarayu-rayu, racun uar babiso ado kababoh beber ne'ido'." Mazmur 5:10; 140:3 14 "moot ne'ido' barinsi sumpoh ba kapahitotn." Mazmur 10:715"Poho ne'ido' gancang numpohotn daroh. 16Kasusohotn ba kaancurotn ado ka marago ne'ido'. 17Ne'ido' ano' nahui' ayamae idup kadoopm Nyaman."Yesaya 59:7-8. 18"Gai' ka Allah ano' ado kaadapotn mato ne'ido'." Mazmur 36:219Kanio diri' nahui' kade dameapun nang nang dingatootn ukum taurat, onto' ne'ido' nang ado ka baboh ukum taurat makae takatuplah samuo moot, ako' koo dunio ado ka baboh pangakiman Allah. 20Ano' ado manusio nang biso dibanarotn ka adapotn Allah banyamporeotn ukum taurat makae aso ngalalui' ukum taurat koo atokng doso nang dinganalotn. ALLAH MANAROTN MANUSIO NGALALUI IMAN AMPAT KA YESUS KRISTUS21Tapi kanio', ano' ba ukum taurat, kabanaratn Allah dah nyamporeotn, nang dah dinyuritootn ampat ka kitab taurat nabi-nabi. 22Malahan, kabanarotn Allah ngalalui iman ka Yesus Kristus onto' ka samuo urokng nang picayo', soale ano' ado dibedootn;23Solae samuo urokng dah badoso ba dah kailangan kamulaan Allah, 24dimanarotn ba kasih ba pamare'-E nang Io mare too' ngalalui' tabusotn ka doopm Yesus Kristus25Nang dah Allah ngadootn nang tabuko' nang jaji marago damai ka doopm darah-E ngalalui iman. Jukut nyian nojokotn ka adilan-E, doopm kasabaran-E, Allah dah miarotn doso-doso nang dah dingamuat daoho'-daoho'e. 26jukut koo maksudte yak nojokatno kaadilan-E waktu jaman kanio' biar Io babukti banar ba manarotn urokng nang nang baiman ka Yesus.27Jaji, kamae ge ka megahan diri' nyian? dah dimuang! baukum dameo? ba ukum paribayoh diri'? buke', tapi ukum iman,28 karamo koo, nyianlah nang diri' micayai', kade' manusio dimanarotn kaadapotn Allah ngalalui iman, buke' ngalalui paribayoh-paribayoh nang ado ka ukum taurat.29Ato, Allah koo kahe Allah urokng yahudi sajo'? buke' ge Io koo ga'e Allah onto bangso nang buke yahudi? au! onto bangso nang buke' yahudi ugo', 30baranga Allah koo sete' ako'koo Io mao' manarotn urokng-urokng nang baturih ngalalui iman, ba nang ano' basunat nalalui iman.31Jaji, memange kami ngilangan ukum taurat ngalalui iman? sakai-kai ano'! sabalike, kami nang nyamporeotn ukum taurat.
Chapter 4PACONTOHATN ABRAHAM

1jaji, dameo ge nang mao diri' katootn masalah Abraham, bapo' diri' bahare' sasusai dagin? 2barang kade Abrahan dimanarotn sasuai bakalakuannya, io ado baalasan onto balago', tai ano' kaadapotn Allah.3 soale, dameo nang kitap suci ngatootn? "Abraham picayo' ka Tuhan ako'koo Tuhan pun ngareken jukut koo ka io jaji kabanaratn."4Ka urokng nang bakarajo, upoh nang dingameotn ka ne'ido' buke' barupo adiah, tapi hak ne'ido'. 5ako' koo ka neido nang ano' bakarajo, tapi picayo' ka Allah nang manarotn urokng fasik, iman ne'ido' koo dingareken jaji jukut nang banar.6Salabihe Daud pun suoh ngatootn dimarakati sidi urokng waktu Allah ngareken kabanarotn ka io ano' parlu nanang kahal-hal nang dah io ngamuat: 7 "Repolah urokng nang dah dingampuni' kasalahan-kasalahane ba nang dinutupi' dosa- dosae.8Repolah urokng-urokng nang dosae ano' di Tuhan ngareken!" Mazmur 32:1-29Dameo ge barakat nian kahe onto' urokng nang baturih? ato ge ka urok gi ano' baturih ? soale kami dah ngatootn gae kade' "iman Abraham dingareken nang banar. 10"lalu, ayamae koo dingarekennan ka io? sanape' ato aka'e io dinurih? buke waktu io akok diturih, tapi waktu io nape disunat.11Abraham narimo' tando diturih onto' materai kabanarotn iman sanape io baturih biar io muih jaji bapo' onto' kasamuo urokng nang picayo' ano baturih jaji kabanarotn koo dingareken gae ka ne'ido': 12sakaigus jaji bapo' urokng-urong nang baturih nang ano' kahe baturih tapi nang bajootn gae ka doopm marago iman nang suoh di ngalalui' bapo' diri', Abraham, waktu io nape diturih.ABRAHAM NARIMO' JANJI ALLAH NGALALUI IMANE13Janji ka Abraham ba ka katurunane kade ne'ido' bakal ngoasai saluruh dunio ano diinsi'i' ngalalui ukum taurat, tapi ngalalui kabanarotn iman. 14soale, kade ne'ido' nang baasal ka ukum taurat muih jaji ahli waris, makae iman jaji toa'-toa' ba janji Allah ano' dipajaji; 15soale ukum taurat ngatangan bero ayo', tapi kade ano' baukum taurat, makae kakoo ano' ba palanggaran.16nyianlah ngameo janji koo basal ampat ka iman, biar janji koo dasare kasih ba pamare makae janji koo ngaramus ga'e kasamuo katurunan Abraham: buke kahe nang baasal ampat ka ukum taurat, tapi nang barasal ampat ka iman Abraham, nang jaji bapo' diri' samuo, 17(angayo nang dah taconteng, "aku dah nyajiotn kau bapo' onto samuo bangso") ka adapotn Allah, nang io micayai, Io koo Allah nang mare' kaidupotn ka urokng nang mati ba nang nyabut jukut nang nape' ado jaji ado.18ka doopm pangarapotn nang ka atas pangarapotn io picyo, makae io biso jaji bapo' ampat ka manyak bangso sasuai ba nang dah dingatootn, mao jaji angayo nyianlah katurunan ngu." 19 ba ano jaji lamoh doopm iman, walopun io nahui' tubuhe sorog ampir mati barang jak' umure ampir 100 tahutn ba paranakatn Sara pun dah mati;20Io ano dibimbangan ampat ka janji Allah ba kaano'picaya'atne. sabalike, imane dingoatotn makae io ngame'an kamuliaan ka Allah,21 ba maraso yakin kade Allah bakoaso ngalakuan jukut nang dah Io nyanjiotn. 22koolah makae, imane "dingareken kabanarotn."23Tapi, jukut koo ano kahe dinyonteng onto kapalaluotn Abraham sajo',24 tapi onto' diri' gae'. jukut koo bakal dingareken kane'ido' nang picayo' ka Io nang dah mangkitotn Yesus, Tuhan diri',ampat kaantaro urokng mati25 Io Koo, Yesus nang dah dinyarohotn onto mati onto' doso diri', ba nang dah dimangkitotn onto' manarotn diri'.
Chapter 5MANUSIO DI ALLAH MANAROTN BA PANGORBANAN YESUS KRISTUS.

1 koolah makae, barang diri' dah dimanarotn ba iman, makae diri dah badamai ba Allah ngalalui Tuhan diri', Yesus Kristus; 2 ngalalui Io, diri' dah namu marago taamo nujui Iman, ka pamare' Allah nang kanio' jaji dasar diri' badiri, diri barepo-repo ga'e ka doopm pangarapotn ka kamuliaan Allah.3buke' kahe koo, diri' barepo-repo ga'e ka doopm kasusohotn nang diri ngarasai' jukut diri' dah nahui' kade' kasusohotn nyian ngaselotn. 4kataatotn diri ngselotn kalakuan nang tahan cobo, kalakuan nang tahan cobo biso ngaselot pangarapotn, 5pangarapotn nang ano' biso ngamuat diri' nyasal, soale kasih Allah dah dinyurohotn kadoopm ati diri' ngalalui' Roh kudus nang dah ako' bi mare'otn ka diri'.6waktu, diri' agi' lamoh, Kristus mati onto' urokng-urokng durhako pas waktu nang tapat. 7Soale, jarokng ado urokng nang mao mati onto' urokng nang banar, tapi ado ugo' se'e urokng nang mao mati onto' urokng nang baik.8Tapi, Allah dah nyidii' kasih-E ka diri' kade', waktu diri' masih jaji pandoso, Kristus mati onto' diri.9 labih dari koo, ako' Io manarotn badarah-E, diri' mao Io suniootn ampat ka bero Allah ngalaui Io.10Soale, waktu diri' masih jaji musuh Allah diri' dah dimadamaiyotn ba Allah ngalalui kamatiotn anake, labih-labih agi' kanio' barang diri' dah dimadamaiyotn ba-Io. basasidie kade' kanio' diri' dah dimadamaiyotn ba Allah, makae diri' pasti disuniootn ga'e ngalalui idup-E. 11Buke' kahe koo, diri idup nyaman ga'e kadoopm Allah ngalalui Tuhan diri' Yesus Kristus, nang ngalalui Io diri' kanio' narimo' idup damai ba Allah.MATI NGALALUI' ADAM, IDUP NGALALUI' KRISTUS12Koolah makae, angayo doso nang dah taamo' ka doopm dunio nyian ngalalui seko' urokng ako' koo maut taamo' mgalalui doso, ayakoo ga'e maut nyabar kasamuo urokng barang samuo urokng dah badoso. 13soale, doso dah ado kadunio sanape' ukum taurat Musa ado, tapi doso ano' Allah paretungan salamo ano ba ukum taurat.14Tapi macam nyian, maut bakoaso mulai' jaman Adam labih agi ka urokng-urokng nang ano' bakalakuan doso angayo nang dah Adam ngalakuan, Io koo angayo bayangan ampat ka Io nang mo atakngo. Tapi, pangame'. 15Nang ampat ka Allah koo ano' sabanding ba doso. soale, aso seko urokng badoso, manyak urokng nang pasti mati, makae labih-labih kasih Allah ampat ka Allah ba pangame' nang ngalalui kasih Allah ka nang seko' urokng koo, Iokoo Yesus Kristus.16Ba,Pangame Tuhan koo ano' angayo akibat doso nang ampat ka seko' urokng koo. soale baurusan ba nang basaloh pasti diukum, tapi, pamare Tuhan ka manyak nang ba kasalahan biso dibanarotn. 17kade, garo-garo doso seko' urokng, maut bakoaso kaurokng nang seko' koo, labil-labih agi' urokng nang narimo' pamare Tuhan nang balabih, ba kasih Tuhan nang banar mao' marentoh ka doopm kaparidupotn ngalalui' seko urokng koo, uraknge koo Kristus Yesus!18Jadi, sabayo angayo ngalalui sakai nang. mijawat kasalahan samuo urokng narimo' ukuman, ayakoo ga'e seko urokng nang kalakuane banar saluruh manusio narimo' idup dimanarotn. ga'e 19Seko urokng nang ano' taat, manyak urokng, nang jaji badoso. Tapi seko urokng nang taat, manyak urokng nang dimanarotn.20Ukum taurat dinamohotn biar doso makin betamboh manyak, tapi, ka tampat doso batamoh, kasih pamare Allah pasti makin ba tamoh balabih-labih, 21biar sabayo angayo doso nang bakoaso ka doopm maut, kasih pamare' Tuhan bakoaso ga'e ngalalui kabanarotn nang bakoaso kaidup nang salama-lamae ka doopm Kristus Yesus Tuhan diri'
Chapter 6

1MATI KA DOSO BA IDUP KAP DOOPM KRISTUS Jaji dameo nang mao diri' katootn? diri' harus ngamuat doso hane ge' biar pamare' Tuhan makin manyak? 2dah tantu ano'! ayamae biso diri nang dah mati onto' doso biso idup ka daapme? 3ano ge kau nahui' kade diri' samuo dah dibabtis ka doopm Yesus Kristus nang dah dibabtis kadoopm kamatiatn-E?4garo- garo koo, diri dah dinyubur barage-rage ba Io waktu diri' dibabtis ka doopm kamatiatn-E; biar sabayo angayo Yesus nang dimangkitotn ampat ka antaro urokng mati naglalui' bapo' nang tingi, diri' muih ga'e bajootn ka doopm idup nang dah dimarahui'. 5Soale, kade diri' dah dinyatuotn ba-Io ka doopm kamatiatn-E nang dinyabayootn, diri' pasti dinyatuotn ga'e kadoopm sarupo ba kabangkitatn-E.6diri' nahui' kade' manusio lamo diri' dah ako' dinyalibpotn barage ba Kristus ba tubuh doso diri' ano' diilangan makae diri' another agi' jaji ngmbootn doso. 7soale, samuo urokng nang dah mati, io dah dimebasotn ampat ka doso.8anio', aso diri dah mati barage Kristus, diri' picayo' kade' diri' idup ga'e sabayo-ba Io.9 Diri' nahui' kade' Kristus nang dah dimangkitotn ampat ka antaro urokng mati pasti ano' mati agi'; maut ano' bakoaso ka atas-E.10Soale, hal kamatiatn-E, Io mati onto' doso, sakai onto' salamae, tapi masaloh hal idup-E koo, Io idup onto' Allah. 11Ayaiyolah ga'e diri' ngu, kau harus nyadari' kade' diri'ngu dah mati onto' doso, ako' koo idup onto' Allah ka doopm Yesus Kristus.12koolah makae, ame dibiarotn doso ngoasai' tubuhngu nang samantaro nyian makae kau taat ka kamao'atne. 13ba ame gae' nyarohotn booh tubuhngu ka doso onto' alat kajahatotn. tapi, sarohotn sajo diri'ngu ka Allah nang idup ampat ka antaro nang mati, ba booh-booh tubuhngu nang jaji alat kabanarotn Allah. 14soale doso ano bakoaso ka diri' ngu baranga'kau ano' agi' idup ka baboh ukum taurat tapi kababoh pamare' Tuhan. HAMBO KABANAROTN15Jaji, dameo nang harus diri' pijawat? ato ge' diri ngamuat doso tarus mantang-mantang diri' ano idup kababoh ukum taurat, tapi idup kababoh pamare' Tuhan? dah tantu ano'! 16kau pasti nahui' kade' waktu kau nyarohotn diri'ngu jaji hambo nang taat ka jukut atopun ka urokng, kau jaji kuli ka baloh urokng nang kau naati koo; baik ka doso nang ngapalai' kau nang nuju maut, atoge ka kataatotn nang ngapali'ngu nuju kabanarotn.17Tapi, sukur ka Allah, kade' kau daoho' koo suko ngamuat doso, kanio' dah jaji taat marinsi' ati kapoko'-poko' pangaajarotn nang dah ako' dingaajarotn ka kau,18 ba ako' koo kau dah ako' dingapasotn apat ka doso, kau dah jaji hambo kabanarotn.19Aku bakato magunaan kato'-kato' nang manusio, barang dagin ngu nang jaji kalamahan ngu. Soale, sabayo angayo haoho' kau nyarohotn booh-booh tubuh ngu nang jaji hambo nang amai' ba kajahatotn nang biso ngamuat kajahatotn nang labih jahat agi', kanio' sarohotn sajo' booh-booh tubuh ngu, yak jaji hambo kabanarotn nang ujukng-ujuknge ngamuat diri' jaji kudus.20 Soale waktu kau masih jaji hambo doso kau apas ampat ka kabanarotn. 21Tapi, kauntungan dameo nang kau tamui ampat ka jukut-jukut nang kanio' ngamuat kau jaji supotn koo? soale, pangabisan samue e koo maut.22Tapi kanio', dah ako' dibebasotn ampat ka doso ba dah jaji hambo Allah, kau dah namu buoh akibat idup suci pangabisane koo onto' idup nang salama-lamae. 23solae upoh doso koo maut, tapi pamare' Allah koo idup nang salama-lamae ka doopm Yesus Kristus, Tuhan diri'.
Chapter 7

1DINGAPASOTN AMPAT KA UKUM TAURAT NGALALUI' TUBUH KRISTUS Kau ano' nahui' ge', kamaru' pagewarisku (soale aku bakato ka ne'ido' nang dah nahui' ukum taurat), kade' ukum taurat koo bakoaso ka urokng, salamo urokng koo idup?.2koo lah makae, aso ambini nang ba samiikotn dah takabat ka ukum ka akie salamo io idup; tapi kade akie mati, io dingapasotn ampat ka ukum pangantenane. 3jaji, kade' ambini koo jaji samiikotn angaki lain waktu akie masih idup, io disabut pamabayo', tapi kade akie mati, io apas ampat ka ukum io ano' dibatak pamabayo' kade io basamiikotn ba angaki lain.4Karamo koo, kamaru'-kamaru', kau dah mati ga'e onto' ukum taurat nagalaui ukum taurat ngalalui' tubuh Kristus biar kau jaji nu' nang lain, Io koo nang dah dimangkitotn ampat ka kamatiatne makae io biso ngaselotn buoh onto' Allah. 5soale waktu io masih idup doopm kadaginane, hawo nafsu doso nang dingaransang ukum taurat bakarajo ka doopm booh-boob tubuh diri' yak ngaselatno buoh onto' maut.6Tapi, kanio diri' dah dibenasotn ampat ka ukum taurat, nang dah mati ka nang daoho' nang ngabat diri' makae diri' kanio' majajokng banso nang barahu sacaro sumangat, buke' nuruti' ukum nang lamo nang taconteng.DOSO BA UKUM TAURAT7Kade' banso nyian, dameo ge nang mao diri' katootn? ukum taurat koo doso ge? sakai-kai ano'! sabalike, aku bai' kanal ka doso kacoali ngalalui' ukum taurat, barang aku pasti ano' ngarati ameo ratie taniti ka barang urokng lain kade' ukum taurat ano' ngatootn, " ame tanitiotn." 8tapi doso ngicokng kasampatan ngalalui parentoh koo yak ngaselatno bamacam-macam nang ku tanitiotn nang ado ka diri' ku, sosle aso ano' ba ukum taurat doso pasti mati.9Daoho' Aku idup ano' ba ukum taurat, tapi waktu ukum koo atokng, doso jaji idup ako' koo aku nang mati; 10ako'koo parentoh nyian, nang pastie nabanan ka marago nang idup, malahan nabanan aku ka maut.11Soale, doso nang ngicokng kasampatan nang ngalalui ukum koo yak nipuo' ba munuho' aku.12 jadi ukum taurat koo, kudus ako'koo ukum koo kudus, banar ba baik.kade' ayaiyo, jukut nang baik koo biso ngamuat aku mati ge? samo sakai ano'! dosolah nang ngatangan maut ka aku ngalalui' nang baik biar nyato kade' doso koo tatap doso, ako' koo ngalalui' ukum koo doso makin gari kabadosoatne.BALAWANAN KA DOOPM DIRI' NYIANsoale diri' nahui kade' ukum taurat sipate rohani, tapi aku basifat jasmani, tajuo ka baboh doso.15Soale aku ano' nahui' jukut nang ku ngamuat, barang aku ano' bakalakuan hal nang ku mao'an, tapi aku bakalakuan hal nang ku negetotn, 16tapi kade' aku ngamuat hal nang ano' taniti ku ngamuat, aku satuju kade ukum taurat koo baik.17Jadi kanio' buke agi' aku nang ngalakuan io, tapi doso nang idup ka doopm diri' ku. 18soale, aku nahui' ano' ado jukut nang baik nang idup ka doopm diri'ku , nang ado ka kadaginanku, barang kamaoan koo ado ka doopm diri'ku, tapi yak ngalakuano' nang baik koo ano'.19Soale aku ano' ngalakuan kalakuan nang baik nang aku maoan, tapi aku nagalakuan jukut nang jahat, nang ano' aku mao'an! 20jaji kade' aku ano' ngamuat hal nang ano kumao'an, koo buke' aku agi' nang bakalakuan koo, tapi doso nang idup ka aku. 21jaji, aku nang namuan ukum nyian, ampakoo; waktu aku mao' bakalakuan hal nang baik, kajahatotn ado ka aku ga'e.22Soale , aku repo ka ukum Allah kadoopm sumangatku,23 tapi aku nanang ukum lain ado ka doopm baloh-baloh tubuhku nang bajuang ngalawano' ukum akal budiku ba nahan aku ka doopm ukum doso nang ado ka doopm booh-booh tubuhku.24Aku manusio cilako! sape, ge' nang mao nyalamatotn aku ampat ka tubuh maut nyian?25 sukur ka Allah ngalalui Tuhan diri', Yesus Kristus! 26jaji, ba akal budi, aku jaji pajajokng ukum Allah, tapu ba tubuh jasmaniku aku majajokngi ukum doso.
Chapter 8IDUP KARAMO UKUM ALLAH

1 Karamo koolah, kanio' ano' ado agi' baukuman ka urokng nang ado ka Yesus Kristus. 2soale, ukum sumangat kaidupotn ka doopm Yesus Kristus ba mebasotn kau ampat ka ukum doso ba maut3Soale, dameo nang amai', ja ukum Taurat barang dingalamahan ba dagin , dah Allah ngalakuan bacarae ngutus anak-E sorog yak jaji sarupo ba manusio nang badoso ba nang sangkut paut ba doso, Io ngukum doso nang ka doopm dagin 4biar ukum taurat koo diganapi' kadoop diri' nang ano' idup nuruti' dagin, tapi nuruti' sumangat. 5soale ne'ido' nang idup nuruti' dagin, mikirotn hal-hal nang basifat dagin, tapi ne'ido' nang idup nurut sumangat, mikirotn hal-hal nang basifat sumangat.6Soale, pikiran nang dinujuotn ka dagin nang koolah maut, tapi pikiran nang dinujuotn ka sumangat koolah idup ba idup nyaman ba ringokng. 7barang pikiran nang dinujuotn ka dagin koo nantokng Allah; soale io ano' nyorok ka ukum Allah, malahan ano' mampu majaanan nyo'o. 8ako' koo, ne'ido' nang idup ka doopm dagin ano' biso ngamuat Allah repo.9Tapi ayaiyo, kau ano' idup ka doopm dagin, tapi ka doopm sumangat kade' memang Roh Allah diopm ka daapm ngu. soale, kade' ado urokng nang ano' ba Roh Kristus, io koo buke' nu'-E. 10Tapi, kade' Kristus koo ado ka doopm ngu, walopun tubuh ngu mati badoso, tapi sumangat tatap idup barang barakat banar.11Tapi, kade Roh-E nang mangkitotn Yesus ampat kamatiotn diopm ka doopm ngu, Io nang mangkitotn Yesus Kristus ampat kamatiatn mao mare'otn idup ga'e katubuh ngu nang samantaro ngalalui' Roh-E nang diopm ka doopm diri' ngu.12Jaji kamaru'-kamaru'ku diri' nyian urokng-urokng nang barutokng, tapi buke' ka dagin, biar idup nuruti' dagin. 13Soale, kade' kau idup nuruti' dagin, kau pasti mati. Tapi, kade ba Roh kau matiotn kalakuan-kalakuan tubuh ngu, kau pasti idup.14Soale, samuo urokng nang diRoh Allah ngapalai' io koo anak-anak Allah. 15Soale, kau ano' narimo' sumangat hambo agi' nang majawat kagai'anan, tapi kau dah narimo' Roh nang dah ngangkat kau jaji anak-anak Allah, nang ngalalui' Roh koo diri' nyimpado, " Abba, Bapo'!"16Roh koo nyuritootn diri-E ba sumangat diri' kade' diri' nyian koo anak-anak Allah,17 kade diti' nyian anak Allah diri' nyian pawaris ga'e, pawaris Allah, sabayo-bayo ba pawaris Kristus; kade diru' nyian sidi-sidi kasusohotn sabayo ba Io, diri' pasti dianjong ga'e sabayo-bayo ba io. ANAK-ANAK ALLAH PASTI NARIMO' KAMULIAAN18Soale aku nganggap kade kasusohotn-kasusohotn waktu kanio' nyian ano' biso di sabayootn ba kagagahatn nang mo' Io pagari'otn ka diri'. 19soale, samuo nang Io majawat mao' nganti'-nganti'otn ba paraso ale waktu anak-anak Allah dinyatootn.20Soale samuo nang Tuhan amuat dah dingogo'otn ka jukut nang ano' baguno, buke' nuruti' kamao'atne sorog, tapi nang mao' nurut kamao'atn-E nang dah ngarajaan, pangarapotn 21nang jaji dasare, biar samuo ciptaan koo mo' bebasotn ga'e ampat ka budak kabinasootn nang nuju kamardekaan anak-anak Allah nang marinsi' kamuliaan.
23Ba kuke' kahe nang nyian, tapi diri' sorog pun nang natimo' buoh solong Roh ngade' ga'e kadoopm diri' sorog, sambil ngantiootn pangangkat jadio' anak, nang nabuso' tubuh diri'. 26Ayakoo ga'e, Roh nolong diri' waktu kalamahan diri', soale diri' ano' nahui' ayamae sabanare diri' badoa, tapi roh koo sorog nang ba syafaat, onto diri ba nyatebot-nyarebot nang ano biso dikatootn. 27ako'koo, Io nang nyalidiki' ati diri' nahui' dameo maksudte Roh koo, soale Io nang ba syafaat onto' urokng-urokng kudus nang sasuai ba kamaoan Allah.28Ako' koo, diri' nahui' kade' samuo jukut aso dikarajaan sabayo-bayo yak jukut nang baik urokng-urokng nang kasih ka Allah, io koo ne'ido' nang dinyaru', nang dah Allah nantuotn.29 soale ne'ido' nang dah Io nganal mulai' daoho', dah Io nantuotn ga'e mulai samulo, yak jaji sarupo ba gambar anak-E, biar io jaji nang solong ka antaro kamaru-kamarue. 30Ne'ido' nang dah Io nantuotn mulai daoho, Io nyaru' ga'e Io manarotn ga'e; ako' koo ne'ido nang Io manarotn, Io ninggiotn ga'eKASIH ALLAH DALAM KRISTUS YESUS31Jaji, dame nang mao' diri' kataatno masalah samue e nyan? kade' Allah ka baloh diri' sape nang biso malawan? 32Io nang ano' nyayangan anak-E sorog, tapu nyarohotn yak samuo, ayamae biso Io sabayo-bayo ba Io ano' ngame' pamare' samuo jukut onto' diri'.33Sape ge? nang mo' ngukumo urokng-urokng nang dah Allah milih? Allah nang manarotn ne'ido' koo. 34sape ge nang mo' ngukumo'? Yesus Kristus nang dah mati, labih agi dah dimangkitotn ampat ka kamatiotn, duduk ka baloh kanan Allah yak ba syafaat onto' diri'.35Sape ge nang biso misohotn diri' ampat kakasih Kristus? dininas ge, mao' pun kasusohotn, atopun siksootn, ato kaparotn, atopun batianyokng, ato bahayo iso' padang? 36angayo ado taconteng "atas damaNgu kami ado ka bahayo maut salamo nyian; kami dingangap Domba yak disambaleh." maz. 44:2237Tapi, samue'e nyian, diri' labih dari nang manang, soale Io nang ngasihi diri'. 38soale, aku dingayakinan buke' kamatiotn mao'pun kaidupotn, buke' ga'e malaekat-malaekat nao'pun pamarentoh-pamarentoh, buke' ga'e hal-hal nang kanio' mao' pun nang nape dijaatni', kakoasaan, 39buke ga'e nang adi ka atas mao'pun nang ado ka baboh, ato pun jukut ciptootn laine, mampu misohotn, diri' ampat ka kasih Allah, nang ado ka Yesus Kristus, Tuhan diri'.
Chapter 9

1UMAT NANG ALLAH MILIH ngatootn kabanarotn kadoopm Kristus, aku ano' pangalok, ba suaro atiku basaksi ga'e, sabayo-bayo ba Roh kudus, 2kade kasusohotnku ayo' sidi ba sadih tarus-manarus ja doopm atiku.3Soale, aku baarap biar diri'ku takutuk, tapisoh ampat ka Kristus onto' kamaru'-kamaru'ku urokng sabangso ba aku sacaro 4jasmani urokng-urokng Israel; nang bahak jaji anak-anak Allah, nang narimo' kamuliaan, pajanji-pajanjiotn, narimo' pangme' ukum taurat, sambayang, ba janji-janji ga'e 5ne'ido'lah katurunan bapo'-bapo' bahare', ampat kaantaro ne'ido' nyianlah Kristus dimaranakotn sacaro' dagin, Io koo Tuhan sigalo jukut nang tapuji salama-lamae. Amin!6Tapi, firman Allah ano' suoh ano' jaji. Soale ano' samuo urokng nang baasal ampat ka Israel koo urokng Israel, 7ano' samuo katurunan Abraham koo anak-anake tapi, "nang dinyabut katurunanngu nang baasal ampat ka Isak."8Jukut nyian artie kade' buke anak-anak sacaro dagin nang taitung jaji anak-anak Allah, tapi anak-anak pajanjiotn sajo' nang dingitung jaji katurunan. 9Soale, nyianlah pakatootn janji koo "waktu nyianlah aku atakngo, Sara mao baanak seko' anake koo angaki."10Buke' kahe nyian sajo', tapi waktu Ribaka ga'e babuntikng anak-anak ampat ka seko' urokng, Io koo Isak nenek moyang diri'. 11Soale, sanape anak-anak koo dimaranakotn nape' ngamuat jukut nang baik mao'pun nang jahat, biar maksud Allah nang jajio' pilihan-E dinatapotn buke kahe kalakuan tapi nemang Io nang nyaru' 12katootnlah ka Ribka, anak nang solong arus nyalayani adi'e." 13Angayo ado taconteng, "Aku ngasihi' Yakub, tapi Aku teget ka Esau."14Jaji, dameo nang mao' dikataatnno'? memange Allah koo ano' adil? samo sakai ano! 15soale Io bakato ka musa, "Aku babaas kasih ka sape Aku mao babaas kasih, Aku mao ba muroh ati ka sape Aku mao ba muroh ati. 16"Jadi, jukut nyian buke' tagantukng kakamaoan maopun karajo karas manusio, tapi ka Allah nang nojokotn kamurahatn-E.17Soale, Kitab suci bakato' ka Firaun: "nyianlah alasane Aku ngangkato kau biar Aku nojokotn koasa-Ku ka daapmngu, biar Dama-Ku dibaritootn ka saluruh bumi." 18Jaji, Allah babaas kasih ka sapepun nang Io maoan. ngarasotn ati ka sape sajo nang Io maoan.19Jaji, kau mao bakato ka Aku. "ngameo Io masih nyalahatno'? soale, sape ge nang biso nantakngo kamaoan-E?" 20sabalike, sape ge' kau hai manusio, kau mao' mantoho ka Allah? ado ge jukut nang dingamuat bakato ka nang ngamuat io, " ngameo kau ngamuat aku angayo nyian?" 21ano' barahak ge tukang tembikar ka tanoh iat; yak ngamuato' ampat ka kapootn tanoh nang sabayo jukut bejana nang dipake yak jukut nang mulia, ba bejana lain nang dipake yak jukut nang hina?22 Ayamae, kade' Allah ngijinan yak nojokotn bera-E ba matakotn koasa-E dah nanggong kasabaran nang ayo' ka tampat-tampat nang ngamuat Io bero sidi nang dah dinyiapotn sak kabinasootn?23Io ngalakuan sak nyatootn kakayaatne ba kamuliaat-Ne ka atas tampat-tampat baas kasihat-Ne, dah Io nyiapotn yak kamuliaatne, ampakoo diri' nang Io nyaru', buke' kahe ampat ka urokng yahudi, tapi ampat ka antaro bangso-bangso lain ga'e.25angyo nang dah Io ngatoot ka doopm kitab Hosea: "ne'ido' nang buke' umat-ku. ba namg kungasihi', mo' ku sabut samiikotn'," Hosea 2:23.26Ako' koo, "katampat Allah ngatootn nang daoho': 'kito' buke' umat-Ku',' ka tampat koo ne'ido mo' disabut 'anak-anak Allah nang idup. '''Hosea 1:1027 Ako'koo Yesaya nangisi' Israel walopun itungan anak israel angayo pasir ka laut, tapi paracumo kahe ne'ido nang mo disuniootn,28soale Tuhan mo' ngarajaan firman-Ne ka atas dunio, sampurno ba pasti. "Yes 10:22-23 sabayo ba angayo nang dah dinubuatotn Yesaya: "kade' Tuhan samesta alam ano' ningootn diri' kakaturunan diri' dahj aji angayo sodom na sarupo ba gomora," yasaya 1:930jaji, dameo nang mo' diri' katootn? kade' bangso-bangso buke' yahudi ano' nunai' nang banar, dah nanmu nang banar, banar nang asale ampat ka iman;31 tapi bangso israel nang barusoho naati' ukum taurat nang banar tapi ano' sampe ka ukum koo?32Ngameo, barang ne'ido ano' ngarajaan ba imane, tapi ba kalakuane. ne'ido' koo tatiharukng ka batu nang ngamuat tatiharukng. 33angayo nang ado taconteng; "tananglah, aku ngakootn io ka sion sege batu nang ngamuat tatiharukng ba sabuoh batu karang. siape nang picayo ka Io, pasti ano' disupatni." yesaya 8;14 ba 28;16
Chapter 10

1 KASUNIAAN KAHE ADO DOOPM IMAN KA YESUS KRISTUS Kamaru'-kamaru' kamaoan ati ba sampakngku ka Allah yak ne'ido', biar ne'ido biso jaji sunio. 2soale, aku biso basaksi masalah ne'ido' ado ba kamaoan ka Allah, tapi ano' sasuai ba pangalamane nang batol. 3soale, ne'ido ano' nahui kabanarotn Allah ako'koo barusoho maocor kabanaratne sorog, ne'ido' ano' tunduk ka kabanarotn Allah.4Soale, Kristus koo ukum taurat nang dinganapotn jaji nang batol nang banar ka samuo urokng nang picayo'. 5dah Musa nyonteng jukut nang batol nang banar nang asale ampat ka ukum taurat, urokng nang bakalakuan banar nuruti ukum dah pasti idup.6Tapi, kabanarotn nang barasal ampat ka iman bakato' kaiyo, "ame bakato' kadoop ati ngu, sape nang bakal naik ka sarugo?' ratie, yak nabanano Kristus turutn. 7mao pun 'sape gek nang mao' turutn ka jurang maut? artine, yak nabanan Kristus naik ampat ka antara urokng mati.8Tapi, dameo nang Io ngatootn? "Firman ado ka samak ngu, ado nang ka doom moot ngu ba ka doom ati ngu." koo lah iman nang dingatootn nang kami maritootn.9 kade' ba moot ngu kau ngako' kade' Yesus koo lah Tuhan, ako' koo picayo ka doom ati ngu kade'10 Allah dah mangkitot Io ampat ka antaro urokng mati, kau pasti disalamatotn, ba ati urokng jaji picayo' jaji biso namu kabanarotn; ako' koo ba moot, urokng ngako' jaji biso namu salamat.11Kitab suci dah bakato, "sape sajo' nang picayo' ka-Io bakal ano' suoh disupatni'." 12Sole, ano ado nang bedo antara urokng Yahudi ba urokng yunani; Tuhan nang sete' Tuhan nang atas samuo, nang labih kakayaatne yak urokng nang mamang, bapinto' ka-Io. 13Soale, " Samuo urokng ba pamang, bapinto' doop namo Tuhan pasti disalamatot."14Tapi, ayamae ne'ido' mo' bapamang, bapinto' ka Iyo nang nape' ne'ido' pecayai'? ako' koo, ayamae ne'ido' biso picayo' ka-Iyo nang nape suoh ne'ido' dangar? ako' koo ayamae ne'ido' biso nangar,kade' ano' ado nang maritoot iyo? 15ayamae ne'ido' biso maritootn-Iyo, kade' ne'ido' ano' diutus? angayo ado ta conteng; "gagas sidi paha-pahae nang atokng nabanan kabar baik!"16Tapi, ano' samuo urokng taat ka kabar baik koo soale nabi Yesaya bakato', " Tuhan. siape ge nang dah picayo' ka barito nang dah iyo nangar ampat ka kami?" 17jadi, iman timu ampat ka panangarotn, nang panangarotn ka firman Kristus.18Tapi aku batanyo', " urokng-urokng koo dah ano nangar ge?" dah tantu ne'ido' nangarot iyo soale, "suaro ne'ido' sampe ka saluruh dunio, ako'koo kato-kato ne'ido' sampe ka ujukng-ujukng dunio."Mazmur 19:519Tapi, aku bakato, "bangso israel ano' ngarati ge?" mulo-mulo, Musa bakato, aku mao' mangkitot nimuru ngu ka ne'ido' nang buke' sete' bangso, ba mangkitot manas ngu ka bangso-bangso nang bago." Ulangan 32:2120Batol barani, Yesaya bakato: aku dah ne'ido' mamuan nang ano' bagago' ka Aku; "Aku magariotn diri' ka ne'ido' nang ano' nanyain masalah aku Yesaya 65:1 21 Tapi. masaloh bagso israel Iyo bakato', "basaarianan aku dah nguurotn kokot-Ku ka bangso nang ano' taat ba nang melawan."
Chapter 11

1ALLAH ANO' NGAUPAATNI UMATE Makae aku batanyo', "Allah dah ano' arimo' umate ge'?" sakai-kai ano'!, soale, aku nyian urokng israel ga'e, katurunan Abraham, ampat ka suku binyamin. 2Allah ano' nolak umat-E, nang dah Io milih mulo-mulo. Kau ano' nahui' ge dameo nang kitab suci ngatootn masaloh Elia, waktu io madohotn israel ka Allah?3 " Tuhan, ne'ido' dah munuh nabi-nabi-Ngu kahe diri' ku sorog nang masih idup, ne'ido' mao' munuho' aku."4Tapi, dameo tanggapan ilahi nang dingame'otn ka iyo? " masih aku miarotn 7.000 urokng ka -aku, nang ano' suoh nungekng nyamboh 5ka Baal."ayakoo ga'e kanio' siso', ado jukut siso' nang dimilih nang pamare dasare.6Tapi, kade pamare' nang jaji dasare, ratie ano' agi' kalakuan nang jaji dasare, soale kade' ayanyian, pamare' ano'7 agi' jaji pamare' Lalu ayamae? bangso israel ano' biso namuan nang io ngago', tapi bangso israel nang dimilih malahan namu nyo'o, samantaro nang lain ngarasotn atie 8angayo ado taconteng: "Allah ngame' io roh pangantuk, Mato nang ano' biso nanang, ba tarenyek nang ano' biso nangar, sampe ari nyian." ulangan 29:4, Yesaya 29:109Ako' koo Daud ngatootn; Maejare mejo jamuan ne'ido' koo jaji jaji pate', jaji batu nang ngamuat diri' ngarantuk, jaji baasotn bagi ne'ido'. 10biar mato ne'ido' digalapotn biar io ano' biso nanang, Ka pinggok ne'ido koo jaji bongkok tarus." Mazmur 69:23-2411Jaji, aku batanyo', tarantuk nang ne'ido' sampe janto' sakai-kai ano'! tapi, kasalahane sorokng, kasuniaan dah atokng kabangso-bangso nang buke' Yahudi, biar ngamuat io 12nimuru. soale, kade' kasalahan ne'ido' koo jaji kakayootn yak dunio nyian, kaano' baraselan ne'ido' koo jaji kakayootn ka bangso-bangso nang buke' yahudi, makae labih-labih agi, kasampurnaan ne'ido'!13Kanio' aku bakato ka kau, Ooo bangso-bangso nang buke' Yahudi, barang aku nyianlah rasul yak bangso-bangso nang buke' yahudi, aku ninggiotn pakarajaanku, 14biar aku biso ngamuat kamaru' nang sabangso ba aku nimuru, ako' koo nyuniaan saparo ne'ido' koo.15Soale, kade' ano' narimo' ne'ido' baarti ngamuat dunio jaji damai, dameo ge ratie panarimo' ne'ido' salain nang idup ampat ka antaro nang mati? 16kade' roti nang mulo-mulo kudus, samuo adonan koo kudus ga'e, kade akar koo kudus, cabang-cabange pun kudus ga'e.17Tapi, kade'' cabang-cabang dah dipatoh, kau nyian, nang angayo alami nyian ibarate baranggaso' combok nang dinyangkok ampat ka ataro ne'ido' namu ga'e bagiotn doopm akar ba gatoh batokng zaitun koo, 18amelah jajio sombong ka cabang-cabang koo. tapi kade kau sombong, ingat boh buke kau nang nungkokng akar, tapi akar nang nungkokng kau.19Kau nyian mo bakato' jaiyo se'e, cabang-cabang koo dimatohotn biar aku biso di cangkokotn," 20batol koo! ne'ido' dimatoh barang ne'do' koo ano' picayo', tapi kau nyian badiri ocor barang iman ngu. Ame sombong, tapi gai'lah,21 soale kade Allah ano' nyayangan cabang-cabang asili, Io pasti ano' nyayangan kau ga'e.22Koo lah nyoo, tananglah sidi-sidi kabaikotn ba kakarasotn Allah; karas ka ne'ido' nang dah janto', tapi kabaikatn-E kakau nang kade kau tatap diopm kadoopm kabaikatne-E. Kade ano', kau pasti ditatak ga'e.23Ba ne'ido' ga'e, kade ne'do' koo ano' hane picayo', baarti io mao' di cangkokotn barang Tuhan Allah bakoaso yak nyangkok io agi'. 24Soale, kade kau dah ditatak ampat ka alam ka batokng zaitun liar nang dinyangkok ka batokng zaitun nang dinanam, nang babalik ba sifat ngu, ano' lah balabih agi' ne'ido cabang nang asili mao' dicangkokotn ka batokng zaitun ka ne' ido' sorokng?25Soale, kamaru'-kamaruku, aku bai kau ano' nahui' rahasia nyian biar kau ame ngangap diringu pane, kade' sipat karas kapalo dah ngadotn bangso israel sampe panganapotn bangso-bangso nang lain koo atokng.26banso nyianlah, saluruh bangso israel mo' disunia'an. angayo dah ado taconteng, "Panabus mao atokng ampat ka Sion, Io mo' muang sipat nang ano' paduli ka parentoh Tuhan nang ampat ka Yakub. 27 nyianlah janji-Ku ba ne'ido', Waktu Aku ngangkat doso-doso ne'ido'." Yesaya 59:20-21; 27:928Angayo ado ka injil, yak kau ne'ido' koo munsuh, tapi yak pamilih, ne'ido' koo urokng-urokng nang dingasihi' yak nenek iyute. 29 soale pamare' ba panyaru' Allah ano' muih ano' jaji.30Soale, sabayo ba kau nang daoho' ano' taat ka Allah, tapi nang kanio dah narimo' baas kasih barang ne'ido' ano taat;31aya koo gae' ne'ido' kanio' ano' taat biar baas kasih Allah nang dimagariotn kakau ne'ido' pasti namu baas kasih ga'e. 32Soale, Allah dah muangan ne'ido' samuo ka ano' taat biar Io biso nojokotn baas kasih-E ka samuo urokng. Pujiotn Yak Ka Allah33Oh, sangape daapme kakayaatn ba kapintaratn ba kapanean Allah! sidi ano' ta tosek kaputusan-kaputusan-E ba ano' disangko-sangko maraga-E! 34 "Soale, sape nang nahui' pikiran Tuhan? Sape nang mampu ngajari' Io?" Yesaya 40:1335"Sape si nang suoh ngame' jukut ka Io sanape'e, ako' koo harus Io dibaas?"Ayub 41:11 36Soale samuo jukut barasal ampat ka Io, yak ka Io, ba ka Io. ka Io lah kamuliaan sampe salama-lamae!Amin.
Chapter 12Ame'anlah Idupngu Ka Allah

1Koolah, barakat muroh Allah, aku nyorong kau, kamaru'-kamaru', biar kau nyarohotn tubuhngu jaji panyamboh nang idup, nang kudus ba nang biso Allah tarimo'; angkoolah sambayang ngu nang asili. 2amelah jaji sabayo ba dunio nyian, tapi barubohlah ba akal budingu nag dah dimarahui', biar kau biso nahui' dameo nang jaji kamao'an Allah ; dameo nang baik, nang biso Allah tarimo', ba nang utuh nang lengkap samuo.3Soale, ngalalui' pamare' nang dah dingame'an ka aku, aku bakato ka samuo urokng ka antaro kau biar ame mikiran jukut-jukut nang labih tingi dari pado nang arus io pikirotn, tapi biar bapikir caitn nang sadokng ba ukuran iman dah Allah ngameotn ka masing-masing.4Soale, angayo sabuoh tubuh, diri' ado manyak bagiotn, tapi masing-masing ano' ba tugas nang sabayo. 5Ayakoo ga'e diri', biarpun manyak, tapi tatap sete' tubuh ka doopm Kristus. ba masing-masing diri' koo anggota bagiotn nang lain. Karunia-Karunia Rohani6Diri' ado ba pamare' nang bedo-bedo nang nuruti' kasih pamare' nang dingame'otn ka diri', kade' yak nujum ayakoolah diri' ngarajaan iyo nang pas ba iman diri'. 7kade yak pajajokng, baik dehe' io jaji pajajokng, mao'pun yak ngajar, baik dehe' io ngajar sidi-sidi 8 kade yak ngibur, baik dehe' io jaji pangibur, kade yak ngame' baik dehe' io jaji pangame' nang muroh atie, kade' yak kapalo baik dehe' sidi-sidi jaji kapalo, kade magariotn baas kasih, baik dehe' io ngarajaan io ba repo atie.Nasehat Yak Idup Kadoop Kasih9Kade diri' kasih, amelah diri' puro'-puro'. tegetlah ka nang jahat, mampautlah ka nang baik. 10baik dehe' bakasih-kasihi' ba kasih sakamaru'otn ba doho'-ngadoho'i' kade ngame' hormat,11Amelah karajinan ngu kandur, baik dehe' banyalo-nyalo roh ngu ako'koo jaji pajajokng Tuhan, 12barepo-repolah ka doop pangarapotn, tahanlah waktu sasak, badoalah tarus! 13padulian kaparluan urokng-urokng kudus, barusoholah yak magariotn diri' koo ano' sombong.14Barakatilah ne'ido' nang nyakiti' kakau, barakati'lah ame nyompoh! 15barepo-repolah ba ne'ido' nang agi barepo-repo, nangislah ba ne'ido' nang agi' nangis. 16pikirotn ga'e jukut nang sabayo seko' banang lain. ame mikirotn jukut-jukut nang tingi, tapi ka urokng-urokng nang diangap baboh. amelah anggap diri' ngu pane!17Amelah maas ka dangan kajahatotn ba kajahatotn. karajaanlah nang baik ka muho samuo urokng. 18kade' biso, sakirae jukut koo tasaroh kakau, iduplah badamai yak samuo urokng.19Kamaru'-kamaruku' nang ku ngasihi', ame diri' ngu nuntut baas, tapi bare'lah tampat maejare Allah maas io. Soale ado ta conteng, "masalah maas koo hak-Ku, Akulah nang maasotn io," Firman Tuhan, 20"tapi, kade musuhngu kaparotn, bare'lah io makot, ba kade io aus, barelah io nyocok. Dah ngarajaanlah jukut nyian, kau dah ngumpulan baro api ka atas kapalae." 21ame kau mao kaloh ka kajahatotn, tapi kalohotn kajahatotn ba kabaikotn.
Chapter 13

1Taat Ka Aturan Pamarentoh Baikdehe samuo urokng tunduk ka pamarentoh nang bakoaso kaatase soale ano' ado pamarentoh nang ano' barasal ampat ka Allah, ne'ido' nyian dah di Allah natapotn. 2koolah makae, sape sajo nang nantokng pamarentoh, io nantokng nang dah Allah natapotn, ne'ido' nang nantokng pasti ngatangan ukuman ka dirie.3Soale, pamarentoh ano' ngamuat diri' jaji kagai'anan ka nang babuat baik, tapi ka nang babuat jahat. Mao ge' kau idup ano' maraso gai' ka pamarentoh? karajaanlah dameo nang baik, kau pasti namu pujiotn ampat ka io 4soale ne'ido' koo pajajokng Allah yak kabaikatn ngu. Tapi kade kau ngarajaan nang jahat, gai'lah soale buke ano' ba alasan pamarentoh nongkekng padang. ne'ido' koo pajajokng Allah, panuntut baasotn nang majaanan manas Allah ka urokng nang babuat jahat. 5Koolah nyo'o, kau arus tunduk, buke kahe gai' ka bero Allah, tapi ampat ka doop ati.6Koolah makae kau arus mayar pajak, soale samuo ne'ido' koo pajajokng Allah nang nyarohotn diri'e yak jukut koo. 7Bare'lah ka samuo dameo nang mao kau bare'; pajak ka nang barahak narimo' pajak, cuke ka nang barahak narimo cuke, raso gai' ka urokng nang barahak narimo' gai', ba hormat ka urokng nang barahak narimo hormat.Ngasihi' Urokng lain koo Ukum Nang Pamulo8Amelah barutokng dameo-dameo ka sape pun, tapi kasihilah seko' ka nang lain barang urokng nang kasih ka sabayae dah majaanan ukum taurat. 9Soale, ame babayo', ame munuh, ame ngait, ame amoot,"kade' ado parentoh nang lain, samuo dah langkap ka doop kato nyian, " kasihi' lah sabaya ngu angayo diringu sorog," 10Kasih ano' ngarajaan nang jahat ka sabayo diri' manusio. koolah makae, kasih koo ukum taurat nang dinganapotn.11Ayakoo ga'e, kau biso nahui' waktue kakau kanio'ihan yak umpat ampat ka tidur; soale kasuniaan kanio' labih samak ka diri' daripado waktu diri' mulo-mulo picayo. 12dah makin jauh maam siokng pun dah makin samak, makae je' diri muang kalakuan-kalakuan nang galap ako'koo make make sinjato tarokng nang langkap.13Je' diri' idup baradat angayo waktu ari siokng, buke' bagawe tarus ba kamabuk, buke' kadoop nang cabul ba hawo napsu, buke' kadoop patangkarotn ba ati dangki. 14Tapi, kanaanlah Tuhan Yesus Kristus, ame ngarawat tubuhngu yak muasotn kamaoan ngu.
Chapter 14

1Ame Nganggap Diri' Labih Gagas Dari Kamaru'ngu Tarimo' urokng nang lamoh imane, tapi buke' yak mantoh pandapate. 2Ado urokng nang picayo' kade io muih makotn samuo jukut, tapi urokng nang imane lamoh kahe makotn daukng ampohotn.3Urokng nang muih makotn amelah ngina urokng nang ano' muih makotn, urokng nang ano' muih makotn ame jajio hakim ka urokng nang makotn, soale Allah dah narimo' io. 4Sape ge' kau nyian mao' jajio' hakim ka kuli dangan? baik badiri maopun janto', koo urusan toke e sorokng. Tuhan nang ngamuat io badiri nang biso ngauat io mampu badiri.5Ado urokng nang nganggap sa'ari labih pararu daripado ari nang lain, samantaro nang lain nganggap samuo ari koo sabayo. Samuo urokng arus batol-batol yakin ka doop atie sorokng. 6ne'ido' nang malaluotn antaro sete' ari, malaluotn iyo yak Tuhan. ako' koo, ne'ido' nang makotn, yak ka Tuhan soale io basampokng ka Tuhan. Ayakoo ga'e dangan nang ano' makotn, dangan ano' makotn yak ka Tuhan ba basampokng ka Allah.7Soale, ano' seko' urokng pun diri' nyian nang idup yak diri'e sorokng, ba ano' seko' urokng pun nang mati yak diri'e sorokng. 8Soale, kade' diri' nyian idup, diri' idup yak Tuhan, mao'pun kade' diri' mati, diri' mati yak ka Tuhan. Jaji, baik idup maopun mati, diri' nyian nu' Tuhan. 9nyianlah maksute Kristus koo mati ba bangkit, biar Io jaji Tuhan baik ka atas urokng-urokng mati maopun urokng-urokng nang masih idup.10Tapi, ngameo kau jajio' hakim kakamaru'ngu? ako'koo, ngameo kau nanag baboh kamaru'ngu ba ngina io? soale, diri' samuo mao badiri ningkadoh ka tahta ka pangadilan Allah. 11soale ado taconteng, "Aku nyian idup, Firman Tuhan, soale, samuo tuut mao' nyamboh ka Aku, ba samuo jioh mao' ngako' ka Allah." Yesaya 45:2312Jaji, ba sorokng-sorokng diri' arus batanggong jawab yak diri'e sorokng ka Allah.Ame Ngamuat Dangan Badoso13Koolah makae, amelah ngakimi' ka sabayo diri', tapi baik dehe' barusoho biar ano' nohatni' palang mao'pun batu nang ngamuat diri' tatiharukng ka kamaru' diri'.14Aku dah nahui' ba dah micayo'otn ka doop Tuhan Yesus ano' ado jukut sete' pun nang amai' ampat ka jukut koo sorokng, tapi ka urokng nang nganggap kade' samuo jukut koo amai' jukut koo biso dibatak amai' ka diri'e sorokng. 15Soale, kade ati kamaru'ngu dah uko' barang garo-garo jukut nang kau makotn, kau idup ano' agi' bakasih. Amelah kau nyilakai' io ba makananngu koo, barang Yesus dah mati yak diri'e.16Koolah makae, ame biarotn dameo nang kau batak baik dinomoh jaji jukut nang jahat. 17Soale kakarajaan Allah koo buke masaloh makotn ba nyocok, tapi masaloh kabanarotn, damai ba sejahtera, ako'koo barepo-repo ka doop Roh kudus.18Soale, sapepun nang majajakngi Kristus bacaro nang nyian dah Allah tarimo', ako koo dihormati' manusio. 19Jaji, jeklah diri' ngeleh jukut-jukut nang ngatangan damai sejahtera ako' koo mangun diri' sabayo diri'.20Ame ngarusak pakarajaan Allah kahe garo-garo jukut nang dimakotn! Samuo jukut muih, tapi biso jahat ka urokng nang makotn ba nang biso ngamuat urokng lain badoso. 21Baik dehe' ano' makotn dagin maopun nyocok anggur maopun ngarajaan barang lain nang ngamuat kamaru' ngu tatiharukng.22Tangkapi'lah kayakinan nang ado kakau yak diri'ngu sorokng kaadapotn Allah. barepo-repolah urokng nang ano' ngakimi' diri'e sorokng kadameo nang io anggap bsik. 23 Tapi, urokng nang ragu pasti diukum kade' io makotn, barang ano' baiman nang jaji dasare; samuo jukut nang buke' ampat ka iman nang koo doso.
Chapter 15Tolonhlah Kamaru'ngu jaji labih koat Imane

1Jaji diri' nang dah koat arus nanggong dangan nang lamoh nang ano' koat, ba ano' ngarepootn dirie sorokng. 2Baikdehe' samuo urokng ka antaro diri' ngarepootn sabayae yak kabaikatne, yak ngumpatotn Rohanie3Soale, Kristus ano' ngarepootn diri'-E sorokng, tapi angayo ado taconteng, "kato- kato hinaan dangan, nang dah ngina-Kau, dah ngadotn Aku. 4Soale, damopun nang dah dinyonteng daoho' dah dinyontengan yak ngajar diri' biar ngalalui' taat ba pangibur nang kitab suci mare'otn, diri namu pangarapotn.5Mudah-mudahan Allah, nang pamare' sabar ba repo ngame' diri pamare' biar biso idup sa ati antaro seko' ba nang lain nang cocok ba Yesus Kristus, 6kade diri' sa ati ba sete' kato kau dah ninggiotn Allah ba bapo' Tuhan diri' Yesus Kristus. 7Makenyoo, tarimo'lah diri' sabayo diri', sabayo ba kristus dah narimo diri' ga'e narimo' diri' yak ninggiotn Allah.8Aku bakato' ka kau kade' Kristus dah ako' jaji pajajokng ka urokng-urokng nang baturih yak kabanarotn Allah, yak natapotn janji nang dimareotn ka nenek engke' diri',9 ba yak bangso-bangso nang buke' yahudi biar dangan koo ninggian Allah ga'e atas baas kasih-E. Angayo ado taconteng, "Koolah makae, aku mao' nganjong Kau kaanataro bangso-bangso nang buke' Yahudi; Ako'koo aku mao' ngenyahan Mazmur yak dama-Ngu." Mazmur 18:5010Ayaiyo agi' ja katae, "Barepo-repolah au' bangso-bangso, sabayo-bayo ba umat Allah!"Ulangan 32:43 11Agi jare, "Anjonglah Tuhan au' sigalo bangso! Maejare samuo umat nganjong Tuhan."Mazmur 117:112Ako' koo Yesaya bakato agi, "Mao atokng ampat ka katurunan Isai, Ako'koo Io mao' bangkit yak marentoh bangso-bangso, ba kadoop-E, bangso-bangso mao baarap. "Yesaya 11:1013Kirae Allah nang pamare' pangarapotn nginsi'i' kau ba sigalo repo-repo ba damai bakacukupotn kadoop iman ngu makenyo kau balabihotn ka doop pangarapotn barakat koaso Roh Kudus. Pajajokng Paulus ka Urokng-Urokng Nang Buke Yahudi14Kamaru'-kamaru'ku, aku sorokng jaji picayo' garo-garo kau, kade kau bato-batol baik, sigalo ilmu mu balabih-labih, ba sanggup barukupm seko ba nang lain.15Tapi,aku dah batol-batol barani nyontengan kakau nang sangkutpaut ba hal-hal yak ngingati kau agi, nang basangkutpaut pamare' nang dah Allah mare'otn ka aku, 16aku jaji pajajokng Yesus Kristus ka bangso-bangso nang buke' Yahudi nang jaji imam yak injil Allah, makae bangso-bangso buke' Yahudi muih jaji buis bantotn nang ditarimo', nang dingudusotn Roh Kudus17Koo makae, kadoop Yesus Kristus, aku muih maraso paling tinggi barang samuo jukut nang ku ngarajaan yak Allah. 18Soale, aku ano' biso jaji barani bakato' masaloh jukut nang lain kacoali, nang dah Kristus ngarajaan ka aku, yak ngamuat bangso-bangso nang buke yahudi taat ka kato ba kalakuan, 19naglalui' koaso ba tando-tando heran ba mujizat-mujizat, nagalalui koaso pahiangan, ako'koo ampat ka kota Yerusalem ba nang sakalilinge sampe ka Ilirikum, aku dah ako' maritoot samuo Injil Kristus.20Koolah makae, aku mao' sidi maritoot injil ka tampat Kristus sanape' dikanal biar aku ame ngamuat ka atas dasar nang dah ako' urokng lain ngakootn. 21angayo ado taconteng, "Ne'ido' nape' suoh narimo' barito masaloh Io biso nanang, ako' koo ne'ido' ano suoh nangar biso ngarati. " Yesaya 52:15 Rancano Paulus mao ngampusi' koto Roma22Nyianlah nang ngamuat aku pancoh kai ano' jaji nabo' kau. 23Tapi kanio', barang ano' ado agi' tampat ka binuo nyian, ako' koo aku dah batahutn-tahutn lamae yak mo' nabo' kau,24Makae waktu aku ampus ka spanyol, mudah-mudahan aku biso singoh apalagi' biso batamu ba kau biar kau nang biso ngantat aku kanaan, ako' koo aku direpo-repootn ba kau barang sabantar. 25Tapi kanio', aku ampus ka koto Yerusalem yak majajakngi urokng-urokng kudus,26Soale Makedonia ba Akhaya ba suka'atie mare sumbangan ka urokng sontok ka antaro urokng-urokng kudus ka Yerusalem. 27Ne'ido' repo sidi ngarajaaan jukut nyian, soale dah memang jaji tanggong jawabpe. Kade buke' bangso-bangso Yahudi nang dah narimo' bagiotn jukut nang sangkut paut ba nang rohani nang nu' urokng Yahudi, makae ne' ido' koo harus majajakngi urong Yahudi yak kapalaluan idup jasmanie.28Makenyo, waktu aku dah ngakootn karajaan nyian ba nyamporeotn asel nyian ka ne'ido', aku mao' ampus ka spanyol ngalalui' kotongu. 29Aku nahui' kade waktu aku nabo' kau, aku mao' atokng ka doop barakat Kristus nang marinsi'30kanio, aku minto' kakito', kamaru'-kamaru' yak Tuhan diri' Yesus Kristus ba yak kasih Roh, yak sabayo-bayo ba aku mikirotn yak badoa ka Allah yak diri'ku, 31biar aku diapasotn ampat ka urokng-urokng nang ano' taat ka Yudea, biar pakarajaan pajajokngku yak Yerusalem biso ditarimo' yak urokng-urokng kudus. 32Ako'koo, kade' Allah ijinan aku muih atokng kakau ba repo-repo, ako' koo namu paraso nang nyaman ka antaro kito'.33Kirae paraso nyaman bakacukupon Allah maragei' kito samuo. Amin.
Chapter 16Salam Ba Pasotn Ampat Ka Paulus

1Aku nyarohotn kakito' Febe kamaru' diri nang bini iyo koo urokng nang pajajokng jemaat nang ka Kengkrea. 2Tarimo'lah io kadoop Tuhan sabayo ba urokng kudus, ako'koo tuukngilah iyo samuo kaparluane ampat ka kito' soale io nyian dah manyak manto' ka urokng ba ka diri'ku ga'e.3Sampeotn salamku ka Priskila ba Akwila, ayukng-ayukng sapajajokngku ka doop Yesus Kristus, 4nang dah nyawae nang jaji tarohane kaidupku. Atas ne'ido', buke' kahe aku nang basukur tapi samuo jemaat ugo' nang buke' Yahudi.5 Sampeotn ga'e salamku ka jemaat karumahe masing-masing.Sampeotn ga'e salam ka Epenetus nang kungasihi' io koo urokng nang paling doho' narimo' Kristus.6Salam ka Maria nang dah bakarajo karas yak kito'. 7salam ka Andronikus ba ka Yunias, kamaru'-kamaru' sabangso ba aku kasabayo tahanan nang dah tanamo kaantaro samuo rasul, nang dah ado ga'e ka doop Kristus sanape' aku. 8Salam ga'e kaAmpiatus, nang ku ngasihi' kadoop Tuhan.9Salam ka Urbanus, ayukng sapajajokng diri' kadoop Kristus, ba ka siStakhis nang ku ngasihi'. 10Salam ga'e ka Apeles, nang tabukti tahan cobo ka doop Kristus. sampeotn ga'e salamku ka samuo kamaru"-kamaru" Aristobulus. 11Sampeotn ga'e salamku ka Herodion kamaru" nang sabangso baaku. Salam kasamuo kamaru"-kamaru" Narkisus, nang ado kadoop Tuhan.12Sampeotn salamku ka Trifena ba ka Trifosa. nang kapayohotn ba kalatihotn kadoop Tuhan. Ba ka siPersis nang ku ngasihi', nang dah bakaro karas ugo' kadoop Tuhan. 13Salam ga'e ka Rifus, urokng nang boleh kadoop Tuhan, ba kainu'e ugo' nang dah jaji inu' ku ga'e. 14 Salam ka Asinkritus, Flegon, Hermes, Patrobas, Hermas ngan kamaru"-kamaru" nang sabayo -bayo ba ne'ido'.15Salam ka Filologos ba kaYulia, Nereus ba kamaru'e nang bini, ka Olimpas ugo', ba kasamuo urokng kudus nang bayo-bayo ngan ne'ido'. 16Bare'lah salam seko' ba nang laine make caro baidung kudus. Saluruh jemaat Kristus nyampeotn salam ne'ido' kakau.17Kanio' aku nyorongo' kito', kamaru"-kamaru", cobo awasi' ne'ido' nang ngamuat dangan bapacoh ba nang nyasatotn, ako' koo ba nang ano' cocok ba bapaajarotn nang dah kau tarimo'; jauhi' ne'ido' koo. 18Soale, urokng-urokng angayo koo ano' jaji pajajokng Tuhan diri' Yesus Kristis, tapi majajokng kamaoan diri'e sorokng; ba ngan kata-katae nang alus ba kato-kato nang nganjong, io nipu ati urokng-urokng nang ano' suoh karasaan.19Soale, kataatatn ngu dangan samuo dah nahui', kito' samuolah makae aku biso barepo-repo . Tapi, mao' ku biar kau pane ka jukut nang baik ako' koo barasih ampat kajukut nang jahat. 20Allah pamare' nyaman bakacukopotn pasti ngancurotn ibalis kababoh pahangu. Pamare' Yesus, Tuhan diri' maragei' diri'.21Timotius, Ayukngku, sapajajokng ba aku, nyampeotn salam kakau, ako' koo ampat ka lukius ga'e, Yason ako'koo Sosipater kamaru'-kamaru' sabangso ba aku. 22 Aku Tertius, nang nyontengan surat nyian, nyampeotn salamku ka kau kadoop Tuhan.23Gayus, nang mare' tumpangan ka aku ba ka samuo jemaat, nyampeotn salame kakau. Erastus, bandaharo koto, ako'koo Kwartus kamaru' diri' nyampeotn salame kakau. 24(pamare' Yesus Kristus, Tuhan diri', maragei diri' samuo! Amin.)25Iyo nang sanggup ngoati' kito' sasuai ngan injil nang ku nabanan ba nang ku maritootn nang ngesojotn Yesus Kristus, ba nang cocok ngan nang muko' jukut nang dinutupi' salamo baabad-abad, 26tapi nang kanio' dah dimuko' ngalalui' kitab nabi-nabi, nang sasuai ngan parentoh Allah nang kakal ba nang dah dimare nahai' doho' kasigalo bangso yak ngapalai' nuju iman nang labih taat,27Ka nang sete'-sete'eAllah nang ba hikmat ngalalui' Kristus Yesus; kamuliatne sampe salama-lamae! Amin.

1 Corinthians

Chapter 1

1Paulus, nang udah Kristus Yesus nyaru untuk jadi rasul dari kamaoan Allah, ba Sostenes kamaru diri, 2ka jemaat Allah ka Korintus, ka ne ido' nang udah dimilih doop Kristus Yesus, nang di nyaru' jadi umat nang kudus. Kami ugo nulis ka samuo urok nang nyaru namo Tuhan Yesus Kristus diri ka setiap tampat, ngayo Tuhan ne ido ba diri. 3Kiro nyo anugerah ba damai sejahtera bagi ngu dari Allah bapo' diri ba Tuhan Yesus Kristus.4aku sau ba sukur ka Allah ku untuk kau barang anugerah Allah nang udah di mare'ot Kristus Yesus ka kau. 5Io udah ngamuat kau kayo doop samuo hal,doop pakatoot ba samuo pangatahuan,6macam mae kasaksiot tantang Kristus nang udah di pastiot batol ka antaro kau.7sabab koo kau ino kakurangan karunio rohani macam mae kau baharap nunggu panyataan Tuhan diri Yesus Kristus. 8Io ugo mao ngoat tot kau sampe ako', jadi kau tatap ino bacacat pas ari Tuhan Yesus Kristus diri. 9Allah dah sidi sidi nyaru kau' ka doop pakomooan ba Anak ke. Yesus Kristus Tuhan diri.10Kanio aku' nyorong kau', kamaru- kamaru, ngalalui namo Tuhan Yesus Kristus diri', nang kau' samuo satuju, kade semua ino ado perpecahan ka antaro kau'. Aku nyorong kau' supae' kau bapikir sabayo ba tujuan nang sabayo11jukut koo dah di ngambuat jalas ka aku, kamaru- kamaru ku, garo'- garo' urokng Kloe Kade ado pakalahiot ka antaro ngu'.20Kamae bo' urok nang bijak? kamae bo' nang terdidik? kamae bo' pendebat ka dunio nyian? Buke nyo' Allah udah nolak hikmat dari dunio nyian jadi kabodohan? 21Jukut dunio ka doop pe hikmat te ino nganal Allah, Allah udah berkenan ngalalui kabodohan pamaritoot nang udah nyalamattot nang picayo.14Aku ba sukur ka Tuhan kade' aku ino' maptissot seko' dari kau, kacuali Kristus ba Gayus. 15jukut macam nyian supayo ino ado nang seko' pun kito' bakato Kade' Kau dibaptissot doop nama ku.16( Aku ugo' udah maptissot samuo' kamaru' Stefanus. labih dari koo', aku ino nahui' kade' aku udah maptis urok- urok main.)Pasal 618jukut barita salib koo modo'i untuk ne ido' nang mao binasa. Tapi nang siape nang kano salamatot Allah, salib koo Kuasa Allah. 19jukut udah kano tulis, " Aku mao ngancurrot hikmat dari nang bijaksana. Aku mao ngaco'ot pengetahuan dari nang pande.20Kamae bo' urok nang bijak? kamae bo' nang terdidik? kamae bo' pendebat ka dunio nyian? Buke nyo' Allah udah nolak hikmat dari dunio nyian jadi kabodohan? 21Jukut dunio ka doop pe hikmat te ino nganal Allah, Allah udah berkenan ngalalui kabodohan pamaritoot nang udah nyalamattot nang picayo.22garo-garo urokng Yahudi minta tando-tando ajaib ba urok- urok Yunani ngago hikmat. 23jadi diri tarus maritoot Kristus nang udah dinyalipot, sasege batu tigungan bagi urok- urok Yahudi ba kabodo'ot bagi urok- urok Yunani.24Kade' bagi urok- urok nang di nyaru, kadua'e baik urok- urok Yahudi maupun urok-urok Yunani, Kristus sabagai kuaso dari Allah ba hikmat dari Allah.25 Kareno nang bodo dari Allah labih bijaksana dari manusio, ba nang lemah dari Allah koo labih koat dari manusio.26Paratiot panyaru ngu, kamaru-kamaru. ino manyak dari kau nang bijak jare ukuran manusio. ino manyak dari kau nang bakuasa. ino manyak dari kau nang diparanakot jadi katurunan bangsawan.27 Tatapi Allah milih jukut- jukut nang bodo dari dunio untuk biso nyupotti nang bijaksana. Allah udah milih damio nang lemah dari dunio untuk biso nyupotti nang koat.28Allah udah milih mae nang baboh ba nang ino dipaduliot ka dunio. Io malah milih jukut- jukut nang di anggap ino ado damio- damio, untuk ino ngadoot jukut- jukut nang di anggap barago. 29Io ngamuat jukut nyian supayo urokng ino ngmuat alasan jadi bangga ka depan Ne.30jukut damio nang udah Allah ngarajaan, kanio kau ado kadoop Kristus Yesus, nang udah jadi hikmat Allah untuk diri. Io dah jadi kabanarot, kakudusot, ba panabusot diri.31 sabagai akibatte, ngayo kato firman," biarlah satiap urok nang berbangga, berbanggalah ka doop Tuhan."
Chapter 2

1pas aku ngatokngi kau, kamaru- kamaru, aku ino atokng ngalalui kato nang hebat atau hikmat ngayo mae aku memproklamirkan kabanarot nang tasosok tentang Allah. { manyak versi lain nang di maco,} [" ngayo nang udah aku nyaksiot tentang Tuhan"]. 2Jukut aku udah mutussot ino nahui damio- damio pas aku samak ba kau kecuali Yesus Kristus, nang udah dinyalibpot.3aku ugo udah barage- rage ba kau kadoop kalamahan, ba doop kagai'ot, ba doop manual ga'ngatar. 4Ba barito Ku ba pamaritoot Ku buke make bujukan kato-kato hikmat. sabalikke, make pambuktiot Dari Roh ba Kuasa, 5mangke'nyo iman ngu sabiso mungkin ino ka doop hikmat manusio, tatapi kadoop kuasa Allah.6Kanio diri bakato hikmat ka antaro nang dewasa, tatapi buke hikmat dari dunio nyian, atau dari para panguoso masa kanio, nang mao diilangan. 7Sabalik'ke diri bakato hikmat Allah doop kabanarot nang ba'nyosok, hikmat ba'nyosok nang Allah udah nantu'ot sanape masa untuk kamulio'ot diri.8Ino sekopun dari para panguaso zaman kanio nang nahui hikmat nyian, barang kade mereka ngarati hikmat nyian pas masa koo, mereka ino akan nyalibpot Tuhan kamulian. 9Tatapi macam mae nang udah di nulisot," jukut-jukut nang ino kagariot, ino suoh didangar, ino suoh dipikirot, jukut- jukut nang udah di nyiap'ot Allah bagi urokng nang udah ngasihi Io."10samuo nyian jukut-jukut nang udah dinyataot Allah ka' diri ngalalui Roh. Barang Roh nyalidiki samuo sasuatu, sampe jukut- jukut nang kadoop tantang Allah. 11garo-garo siape nang biso nahui pikiran urokng salain dari Roh urokng nang ado kadoop pe? ja'iot ugo ino ado sa'urokng pun nang nahui jukut- jukut nang doop tantang Allah, salain dari Roh Allah.12Tatapi diri ino narimo Roh Dari dunio, tatapi Roh yang atokng dari Allah, mangke nyo diri sabiso mungkin nahui jukut- jukut nang udah di mare'ot secara sio-sio dari Allah. 13Diri bakato jukut- jukut nyian kadoop pakato- pakato'ot kade hikmat manusio ino biso ngajar, tatapi kamae Roh nang ngajar diri. Roh koo menafsir pakato-pakato'ot rohani ngoan hikmat rohani.14sa'urokng nang ino Rohani ino narimo hal-hal nang jadi miliki Roh Allah, kareno samuo koo kabodo'ot diri'e. Io ino biso nahui samuo koo barang semuo koo ino dipahami secara rohani.15Sa'urokng nang rohani menghakimi samuo hal, namun io ino tunduk ka penghakiman urokng-urokng lain.16"sebab sapelah nang biso nahui pikiran Tuhan, mangke nyo io biso ngajar Io?" tatapi diri ado pikiran Kristus
Chapter 3

1Ba aku, kamaru-kamaru, ino biso bakato ba kau ngayo manusio rohani, malahan sabalik'ke macam manusio daging, ngayo bayi-bayi doop Kristus. 2Aku nyuapi kau susu buke, jukut kau nape siap makot daging. kanio pun kau nape siap makot daging.3jukut kau masih daging. barang ka antaro kau masih ado iri hati ba sau basalisih'ngu, buke'nyo kau idup ngayo daging, ba buke'nyo kau bajoot ngayo ukuran-ukuran manusio? 4jukut kade sa'urokng bakato,"Aku ikut Paulus,"ba nang lain bakato,"Aku ikut Apolos,"buke'nyo kau idup ngayo manusio? 5trus siape'lah Apolos? ba siape'lah Paulus? palayan- palayan nang udah ngalalui'nyo kau udah picayo,ba nang masing- masing Tuhan udah mare'ot tugas-tugas.6Aku udah nanam, Apolos udah nyiram, tatapi Allah nang udah numbuhot.7 jadi, kaduo'e ino ado arti baik nang nanam maopun nang nyiram. Tatapi Allah koo'lah nang tarus numbuhot.8Kanio barang siape nang nanam ba barang siape nang nyiram nang koo'lah sege, ba masing-masing mao narimo upah'e sorok sasuai ngoan karajaan'ne sorok. 9Kareno kami nyianlah rekan-rekan sakarajo Allah. Kau lah ladang Allah, bangunan Allah.10Badasarot anugrah Allah nang udah dimare'ot ka aku ngayo sa'urokng ahli bangunan, aku udah ngaletakot dasar ba nang lain mambangun ka atas'e. tatapi biarot satiap urokng ba'ati-ati macam mae io mambangun ka atas'e. 11Barang ino sa'urokng pun nang biso ngaletakot dasar nang lain salain sete nang udah ngaletakot, io koo, Yesus Kristus.12Kanio kade' satiap urokng nang mambangun dasar make amas, Perak, permata, kayu, rumput karikng, atau jerami, 13pakarajaan ne mao dinyatoot, sabab ari siok mao nyatoot'nyo. Jukut pakarajaan nyian mao di nyatoot doop api. Api nguji kualitas damio nang udah di ngarajaan tiap manusio.14Kade pakarajaan satiap urokng batahan, maka io namu upoh; 15tatapi kade pakarajaan satiap urokng tatunu, io akan mandarito karugian, tatapi io sorok mao di salamatot, saolah-olah terluput ngalalui api.16Ino nahui ge'kau kade kau koo Bait Allah ba kade Roh Allah idup doop kau? 17kade satiap manusio ngancurot Bait Allah, Allah pasti ngancurot urokng koo. Jukut Bait Allah koo Kudus, jai'yot ugo kau.18Ame seko'urokng pun nipu diri'e sorok. kade satiap urokng ka antaro kau bapikir kede io bijaksana ka zaman kanio, biarot io jadi urokng nang "bodo" supaye io jadi biso bijaksana. 19Kareno hikmat dunio nyian lah kabodo'ot kahadapot Allah. Sabab udah ditulis, " Io nangkap nang bijaksana doop kelicikan ne'ido." 20Salanjut'te, " Tuhan nahui pikiran urokng nang bijaksana koo sia-sia."21Jadi baranti mambangga'ot manusio! kareno sagala sasuato koo milik ngu, 22baik Paulus, atau Apolos, atau Kefas, atau dunio, atau ka'idupot, atau kamatiot atau hal-hal nang mao atokng. Samue'e koo milik ngu, 23ba kau koo milik Kristus, ba Kristus koo milik Allah.
Chapter 4

1Jai'yotlah caro jamae sa'urokng harus menghargai diri, bagian hamba-hamba Kristus ba pelayan-pelayan kabanarot Allah nang banyosok. 2Doop hubungan nyianlah, ado suatu tuntutan untuk palayan-palayan biso ditamu'ot setia.3Made bagiku koo suatu hal nang sangat kenek kade aku harus diadili oleh kau atau oleh pengadilan manusio maepun. kareno aku ino menghakimi diri'ku sorokng. 4Aku ino menyadari tuduhot nang di ngamuat ngalawan aku, namun hal koo ino bararti kade aku ino ba saloh. Tuhan lay nang mengadili aku.5oleh kareno koo ame matakot penghakiman mengenai damio pun sanape waktu'e, sanape Tuhan atokng. Io akan manarangi' hal-hal nang tasosok dari kagalapot ba nyataot maksud-maksud hati. Maka satiap urok akan narimo pujianne dari Allah.6salanjut'te, kamaru-kamaru, aku make prinsip-prinsip nyian untuk diriku sorokng ba Apolos demi kapantingan ngu, biar dari diri, kau sabiso mungkin balajar arti dari ungkapan,"Ame malampaui damio nang udah tatulis." Jukut nyian jaiyot supayo ino ado di antaro kito nang sombong nang saling nantokng seko ba nang lain. 7Kareno sapelah nang nanang perbedaan damio pun antaro kau ba urokng-urokng lain? Ado'ge nang kau miliki nang ino kau tarimo secara cumo-cumo? Kade kau udah narimo'nyo secara cumo-cumo, ngamio kau berbangga seolah-olah kau ino ngalakukan?8Kau udah memiliki samuo nang kau mao'ot! Kau udah jadi kayo! Kau memulai mamarintoh ba hal koo agak tapisoh dari kami! Tantu ajo, aku baharap kau udah mamarintoh, sahinggo kami biso mamarintoh barage kau. 9Kareno aku pikir Allah udah manaruh kami para rasul pada pajangan sabagai nang akhir doop barisan prosesi ba ngayo' urokng-urokng nang udah di ngukum mati. Kami manjadi tontonan bagi dunio, bagi malaikat-malaikat, ba bagi umat manusio.10Kamilah nang bodo demi Kristus, tatapi kaulah nang bijaksana doop Kristus. Kamilah nang lamah, tatapi kaulah nang koat. Kau koo nang terhormat, tatapi kami koo nang hina 11mangke nyo kanio kami kaparot ba aus, kami bapakaian seada'e, kami sangat disesah, ba kami tuna wisma.12Kami bakarajo karas, bakarajo ngoan kokot-kokot kami sorok. Kade' kami diparlakuot jahat, kami marakati. Kade kami disikso, kami batahan. 13Kade kami difitnah, kami bakato ngoan Ramah. Kami udah jadi, ba tatap dinganggap menjadi, sampoh dunio ba nang paling kotor doop segala sesuatu.14Aku ino nulis hal-hal untuk nyupotni kau, tatapi untuk maiki' kau sabagai anak-anak Ku nang terkasih.15 Kade'pun kau ado sapuluh ribu pangawal doop Kristus, kau ino ado manyak bapa. Jukut aku udah manjadi bapa'ngu doop Kristus Yesus ngalalui injil. 16Jadi aku mendorong kau untuk meneladani aku.17Nangkoo lah sabab'e aku ngutus Timotius ka kau, anakku nang terkasih ba setia doop Tuhan. Io akan ngigatot ka kau caro-caro ku doop Kristus, sabagaimae aku ngajarot ne'ido dimaepun ba di satiap jemaat. 18Kanio beberape ka antoro ngu manjadi sombong, batindak saolah-olah aku ino suoh atokng ka kau.19Tatapi aku kanio mao atokng ka kau, kade Tuhan menghendaki. Jadi aku nahui' buke kahe ngato'ot ne'ido nyian nang sombong, tatapi aku ugo nanang kakuatan ne'ido. 20Kareno kerajaan Allah ino barisi pakato'ot tatapi kuasa. 21Damio lah nang kau mao'an? Memang nge aku nang atokng ngo ka kau' make cambuk atau make kasih ka doop roh kalamut'ot?
Chapter 5

1Kami udah nangar laporan kade ado amoral seksual ka antaro ngu, ngayo amoral nang ino diijinkan ka antaro urokng-urokng buke Yahudi. Laporanne koo kade ado sa'urokng ka antaro ngu tidur ngoan bini' bapok'e. 2Ba kau jakoo sombong! Ino ge kau seharus'e berdukacita? Sa'urokng nang ngalakuot nyian harus dikauar'ot dari antaro ngu.3Kareno, sakai'pun aku ino hadir sacara tubuh tatapi masih hadir doop roh, aku menghakimi urokng nang udah ngalakuan hal nyian, sabagai mae aku agi ado dikoo. 4Pas kau bakomo' barage-rage ka doop namo Tuhan Yesus, ba roh Ku ugo ado kanaan' ka doop kuaso Tuhan Yesus, aku udah menghakimi urokng nyian. 5Aku udah ngalakukan hal nyian untuk nyarahoot urokng nyian ka setan untuk ka'ancurot tubuh, supayo roh'e biso disalamat'ot pada ari Tuhan.6Kasombongan ngu ino baik. Ino nahui ge kau kade sadikit ragi mengkhamirkan saluruh adonan? 7Barasehotlah diri ngu dari ragi nang lamo supayo kau manjadi adonan nang barahu, supayo kau manjadi roti nok baragi. Kareno Kristus, Domba paskah diri, udah dingorbanan. 8Jadi jek'lah diri ngarayo'ot upacara koo, buke make ragi nang lamo, ragi tingkoh laku nang buruk ba kajahatot. sabaik'ke, jek'lah diri ngarayo'ot make roti nok baragi dari kasunguhan hati ba kabanarot.9Aku udah nulis ka'kau doop suratku buke sehubungan ngoan urokng-urokng amoral seksual. 10Ino bamaksud untuk urokng-urokng amoral dunio nyian, atau urokng-urokng nang tamak, atau panipu, atau panyamboh-panyamboh bahala, kade' nyahui' samuo koo kau harus ka'uar dari dunio nyian.11Tatapi kanio aku nulis ka'kau buke sahubungan ngoan sapepun nang di nyabut kamaru' tatapi nang agi idup doop amoral seksual, atau sa'urokng nang tamak, atau sa'urokng panyambah bahala, atau pencaci-maki, atau sa'urokng pengamabuk atau sa'urokng panipu. Ame lah ugo makot barage urokng nang jai'yot. 12Kareno jamae'lah aku terlibat doop menghakimi ne'ido nang barado ka luar jemaat? Sabalik'ke ino ge kau ikut serta doop menghakimi ne'ido nang barado ka doop jemaat? 13Tatapi Allah menghakimi urokng-urokng nang barado kaluar. " Kaluar'ot urokng nang jahat ka antaro ngu".
Chapter 6

1Kade ado ka antaro kito baselisih ba urokng lain, barani ge io ampus ka pengadilan sipil ka hadapot hakim nang ino picayo, daripado ka hadapot urokng-urokng picayo? 2Ino nahui ge kau kade urokng-urokng picayo mao menghakimi dunio? Ba kade kau menghakimi dunio, ino biso ge kau untuk meresot hal-hal nang ino penting? 3Ino nahui ge kau kade diri' menghakimi para malaikat? Talabih agi, biso ge diri menghakimi samuo' masaloh idup nyian?4Kade kamudian kau arus ngamuat kaputusan-kaputusan nang bakaitan ba ka idupot sa'ari-ari, ngamio kau maletakot pakaro-pakaro ngayo nyian kahadapot urokng-urokng nang ino ado kawibawaan ka doop jemaat? 5Aku matakot nyian untuk kahinaan ngu. Ino ado ge ka antaro ngu nang cukup bijaksana untuk manyasalaiyot pasilisihan ka antaro saudara-saudara? 6Tatapi nang koo ada'e, sa'urokng picayo ampus ka pangadilan ngalawan urokng picayo nang lain, ba pakaro koo disarahot ka hakim nang io koo urokng nang ino picayo.7Fakta'e kade ado pasilisihan-pasilisihan damio ajo' ka antaro urokng-urokng Kristen udah jadi kakalohot bagi kau. Ngamio ino dipilih- ajo' mandarito nang saloh? Ngamio ino milih- ajo' ijinan diri ngu- sorokng ditipu? 8Tatapi kau udah dinyalohot ba nipu urokng-urokng lain, ba ne'ido nyian koo saudara-saudara ngu sorokng!9Ino nahu'i ge kau' kade urokng ino batol ino akan mawarisi karajaan Allah? Ame picayo samuo'e pangalok. urokng-urokng amoral seksual, para penyambah berhala, para pezina, para lelaki pelacur, ba nang ngalakuot homoseksualitas,10 para pangait, nang tamak, para pangamabuk, para pemfitnah, ba para panipu- ino sekopun dari ne'ido nang mewarisi kerajaan Allah. 11Jakoo ugo' dari babarape antaro kau'. Tatapi kau' udah di ngudusot, tatapi kau' udah didedikasikan ka Allah, tatapi kau udah di banarot ba Allah ka doop namo Tuhan Yesus Kristus ba dari Roh Allah kita.12"Sigale sesuatu koo halal bagi Ku," tatapi ino semuo'e bamanfaat. "Sigale sesuatu koo halal bagi Ku," tatapi aku ino akan diatur oleh salah satu pun dari semuo'e koo.13 "Makanan untuk parut, ba parut untuk Makanan," tatapi Allah akan menjauh dari kaduo-duo'e. Tubuh ino di maksud'tot untuk amoral seksual. Sabalikke, tubuh koo bagi Tuhan, ba Tuhan nyiapot untuk tubuh.14Allah kadua'e bail udah mangkittot Tuhan maopun ugo' mangkittot diri oleh kuasa'E. 15Ino nahu'i ge kau kade' tubuh ngu koo boo anggota-anggota tubuh Kristus? Jadi masa sih aku ngauarot anggota-anggota tubuh Kristus ba anggota-anggota tubuh ka pelacuran? Kira'e hal koo ino' jakoo!16Ino nahu'i ge kau kade' jukut nang di satu'ot ba pelacur jadi sete daging ba io? Ngayo firman bakato," nang duo koo akan manjadi sete daging". 17Tatapi barangsiape nang di nyatuot ka Tuhan manjadi satu roh ba Io.18Manjauhlah dari amoral seksual! Satiap doso lain nang seseorang ngalakuot koo ka luar tubuh, tatapi doso-doso amoral seksual seorang ngalawan tubuh'e sorokng.19Ino nahu'i ge kau kade tubuh ngu' bait Roh Kudus, nang agi idup ka doop ngu, nang kau namu dari Allah? Ino nahu'i ge kau kade kau buke' milik ngu sorokng? 20Jukut kau udah di mali ngalalui pambayaran. Sabab koo muliaot lah Allah make' tubuh ngu. {Beberapa salinan lebih tua di baca,}["Karena itu muliakan lah Tuhan dengan tubuhmu dan rohmu, yang dimiliki oleh Tuhan." Tapi salinan terbaik tidak memiliki bacaan ini.]
Chapter 7

1Kanio badasarkan isu-isu nang udah kau nulisot: " Kade' baik seorang angaki ino manyantuh seorang ambini." 2Tatapi garo-garo godaan-godaan manyak tindakan amoral, satiap angaki harus ado bini' sorokng, ba satiap ambini harus ado aki' sorokng.3Aki' harus mareot ka bini hak-hak ke', ambini pun jakoo ugo ka aki'e. 4Bukenyo bini nang ado otoritas atas tubuh'e sorokng, melainkan aki'. Ba jaiyot ugo, aki ino ado otoritas atas tubuh e sorokng, melainkan bini.5Amelah nolak sege ba nang lain, kacuali ado pasatujuan timbal-balik untuk jangko waktu tatentu. Lakuotlah nyian supayo kau biso nyarohot diri ngu sorokng untuk doa. Kamudian kau harus barage-rage ago, biar setan ino mencobai kau sabab kurang nge kau mangontrol diri. 6Tatapi aku bakato ka kau sabagai suatu kelongaran buke suatu parintoh. 7Aku baharap kade satiap urokng ngayo aku. Tatapi satiap urokng ado karunio dari Allah. Nang seseorang ado karunio macam nyian, ba ado nang lain macam koo.8Kakito' nang nape panganten ba nang para janda aku bakato kade labih baik kito' tatap ame panganten, ngayo aku. 9Tatapi kade' ne'ido ino biso mangontrol diri, ne'ido harus panganten. Jukut lebih baik ne'ido panganten daripado tabakar dengan nafsu.10Kanio kakito' nang udah panganten aku mareot parintoh nyian - buke aku tapi Tuhan- bini ino muih bapisoh dari aki'e,11 (Tatapi kade io bapisoh dari aki'e, io harus ino biso panganten atau badamailah ba aki'e) -ba aki harus ino mancarai'yot bini'e.12Tatapi ka nang lain aku bakato- aku, buke Tuhan- kade ado seorang saudara ado seorang bini nang ino picayo, ba kade bini repo idup ba aki, amelah aki mancarai'yot bini. 13Kade ado ambini nang ado aki ino picayo, ba kade aki repo idup ba bini, ame lah bini mancarai'yot aki. 14Jukut aki nang ino picayo di kudusot sabab bini'e, ba bini nang ino picayo di kudusot sabab saudara. Kade -ano kamudo-kamudo kau ino jadi kudus, tatapi sasungguh'e koo kudus.15Tatapi kade buke pasangan Kristen bacarai, biarot lah io dari. Doop kasus-kasus macam nyian, saudara atau saudari ino diikat oleh janji-janji ne'ido. Allah udah nyaru diri untuk idup doop damai. 16Sabab jamae kau nahu'i, ambini, apakah kau mao nyalamatot aki ngu? atau ge jamae kau nahu'i, angaki apakah kau mao nyalamatot bini ngu?17Kahe cobolah satiap urokng idup doop kahidupan nang udah Tuhan tantuot ka'io, jamae nang udah Allah nyaruot ka io. Nyian paraturanku ka saluruh jamaat. 18Udah ge satiap urokng disunat pas io di nyaru untuk picayo? Io seharus se ino barusoho untuk tampil ino basunat. Udah ge satiap urokng nang ino disunat pas io dinyaru ba iman? Io seharus se ino disunat. 19Jukut buke nang disunat atau ino disunat koo nang penting. Hal nang penting koo ngikuti parintoh-parintoh Allah.Tatapi nyian nang aku matakot, saudara-saudara: Waktu koo singkat. Mulai Kanio, biarotlah barangsiape nang udah ado bini-bini angaplah ino ado. Barang siape nang nangis harus batindak ngayo ino nangis, ba barangsiape nang sedang bersuka cita ngayo ino bersuka cita, ba barangsiape nang mali sesuatu, seolah-olah ngayo ino ado barang damiopun. Ba kade sapepun25Kanio mengenai ne'ido nang nape suoh panganten, aku ino ado parintoh dari Allah. Tatapi aku mare pandapat ku sabagai seseorang nang, oleh kemurahan Tuhan, koo nang tapicayo'. 26Oleh kareno koo aku bapikir kade sabab kasulitan nang mao atokng, koo lebih baik untuk satiap angaki tatap macam mae keadaanne.27Sidi ge kau tarikat ka seorang ambini? Amelah ngago kabebasan dari io. Sidi ge kau bebas dari seorang bini? Amelah ngago seorang bini. 28Tatapi kade kau biso panganten, kau ino badoso. Ba kade ambini lajang panganten, io ino badoso. Namun ne'ido nang panganten pasti ado bemacam persoalan pas mao idup, ba aku mao nyiapot kau dari hal-hal koo.29Tatapi nyian nang aku matakot, saudara-saudara: Waktu koo singkat. Mulai Kanio, biarotlah barangsiape nang udah ado bini-bini angaplah ino ado. 30Barang siape nang nangis harus batindak ngayo ino nangis, ba barangsiape nang sedang bersuka cita ngayo ino bersuka cita, ba barangsiape nang mali sesuatu, seolah-olah ngayo ino ado barang damiopun. 31Ba kade sapepun nang ba hubungan ba dunio amelah balaku saolah-olah ngalibatot diri saluruh'e ngalibatot dunio, sabab sistem dunio nyian mao barakhir.32Aku mao kau jadi merdeka dari samuo kakuatirot. angaki nang ino panganten mikirot hal-hal dari Tuhan, macam mae nyanangan Io. 33Tatapi angaki nang dah panganten mikirot hal-hal dari dunio, macam mae io nyanangan bini'e- 34io tabagi-bagi. Ambini nang nape panganten atau gadis mikirot hal-hal dari Tuhan, macam mae ka kudusot ka doop tubuh ba doop roh. Tatapi ambini nang dah panganten mikirot hal-hal dari dunio, jamae io nyanangan aki'e.35Aku ngatoot nyian demi ka untungan ngu, ba buke untuk mare batasan ka kau. Aku ngatoot nyian untuk damio nang banar, sahingga kau biso mangabdi ka Tuhan tanpa gangguan damiopun.36Tatapi kade saurokng bapikir kade io ino ngalakuot tunangan nge ino hormat -kade io nape cukup umur panganten ba harus lah macam nyian- io harus ngalakuot damio nang io mao'an. io ino ba'doso Ne'ido harus panganten. 37Tatapi kade io tatap- teguh ka doop ati'e, kade io nano tekanan tatapi biso ngontrol kainginan ne sorokng, ba kade' io udah mutusot doop ati'e sorokng ngalakuot hal nyian, untuk nyago kaparawan tunangan ne, io akan ngalakuot nang baik.38Jadi kade' sape nang panganten ba tunangan ne ngalakuot nang baik, ba barang sape nang milih ino panganten ngalakuot hal nang jauh labih baik.39Sa'urokng ambini tarikat ba aki'e salamo idup. Tatapi kade aki'e mati, ambini koo bebas panganten ba sape aja nang mao io pangantenni', tatapi kahe ka doop Tuhan.40 Namun, doop panilaian Ku ambini koo labih bahagia kade io idup aya mae ada'e. Ba aku bapikir kade Aku ugo' ado Roh Allah.
Chapter 8

1Kanio' nganai' makanan nang dinyambohot ka berhala: Diri' nahui' kade "diri samuo' ado pangatahuan." Pangatahuan ngamuat urokng sombong, tatapi kasih membangun. 2Kade urokng bapikir udah nahui sasuatu, urokng koo nape nahui macam mae ino harus nahui'. 3Tatapi kade urokng tarus ngasihi' Allah, urokng koo udah dikanal oleh'E.4Jadi nganai' makanan nang dinyambohot ka berhala- diri' nahui' kade" berhala dunio nyian ino' - bararti damio pun "ba" kade ino ado Allah salain nang Esa." 5Jukut manyak nang disabut ilah-ilah, baik nang ka angit atau nang ka bumi, ado' sidi manyak "ilah-ilah" ba" tuan-tuan"." 6Tatapi bagi diri', "kahe ado sege Allah Bapa, nang dari Io barasal sigale hal, ba dari Io diri' idup, trus satu Tuhan Yesus Kristus, nang ngalalui Io sigale sasuatu ado', ba ngalalui Io diri' barado".7Namun- jakoo' pengatahuan nyian ino ado ka samuo urokng. Sabalik'ke, sa'urokng sanape'e udah maratekkot panyambohot berhala, ba ne'ido makot makanan nyian saolah-olah koo sasuatu nang di nyambohot ka berhala. Ati nurani nang lamoh dari ne'ido sorokng agi' di ngarusakkot.8Tatapi makanan ino akan ngadirot diri' ka Allah. Diri ino jadi labih buruk kade diri' ino makot, justru ino jadi labih baik kade' diri' makot io. 9Tatapi ba'ati-ati lah supayo kabebassot ngu ino' manjadi satu alasan bagi sa'urokng nang lamah iman untuk tasandung. 10Sabab kade' ado urokng nanang kau', nang mamiliki pangatahuan, makot makanan nang dari kuil bahala. Buke' ge ati nurani'e nang lamoh nang mao' di umpattot ngoan makot makanan nang di pasambohot ka bahala?11Jadi garo-garo pamahaman ngu tentang sifat nang batol dari bahala-bahala, bagi nang lamoh, kamaru' nang ngalalui nyo Kristus udah mati, akan binaso. 12Jadi, pas kau' badoso ka kamaru-kamaru ngu' ba ngalukai ati nurani ne ido' nang lamoh, Kau' badoso ka Kristus. 13Oleh kareno koo, kade makanan ngamuat kamaru'-kamaru' ku tasandung, aku ino mungkin makot daging agi', sahingga aku ino mungkin ngambuat kamaru' ku janto'.
Chapter 9HAK-HAK SAUROKNH RASUL

1Buke' ge aku urokng bebas? buke ge aku nyian rasul? buke' ge aku dah nanang Yesus diri? buke' ge kito' nyian asel pakarajaanku kadoop Tuhan? 2kade' ka dangan aku buke rasul, paling ano' aku nyian rasul kakau. Soale, kau koo meterai karasulanku ka doop Tuhan.3nyianlah pambelaanku ka ne'ido' nang marekso aku. 4kami nyian ano' bahak ge' yak makot ba nyocok? 5kami nyian ano' bahak ge' yak nabanan bini kami nang saiman, sabayo ba rasul-rasul nang lain, kamaru'-kamaru' Tuhan, ba Kefas ga'e? 6mao'pun kahe Barnabas ba aku nang ano' bahak yak bakarajo7Sape ge' nang suoh mao jaji tentara pake ongkos sorokng? Sape ge ' nang nanami' kabon anggur lalu ano' makot buahe?sape ge' nang ngurus ayaman piaraan lalu ano' nyocok susu'e? 8Aku ngatoot hal-hal nyian nurut manusio ge'?buke'ge' Ukum Taurat dah ngatoot ga'e hal-hal nang sabayo?ko9Soale, ado taconteng kadoop Taurat Musa. "amelah kau mare' panutup' idung lembu nang agi' ngirik gandum!" lembu ge' nang Allah paratiotn? 10dah Io ngatoot ka diri' ge'? au', yak diri'lah jukut koo dicontengan makenyo nang namcok aruslah io namcok ka doop pangarapot ba nang ngirik arus lah io ngirik kadoop pangarapot yak napatot bagiatne. 11Kade' kami ngamur baboh rohani ka antaro kito', balabihot ge' aso kami bahanyi hal-hal barang nang ampat kakau?12Kade' urokng lain biso barahak kakau, ano' ge' kami lebih barahak agi'? Kade' pun macam nyian, kami ano' magunaan hak koo. Sabalike, kami nanggong samuo jukut biar kami ano' majaro yak Injil Kristus. 13Kito ano' nahui' ge' kade' ne'ido' nang ngarajaan jukut-jukut nang kudus koo, makot mangkanan ampat ka bait Allah ga'e? Lalu, ne'ido nang jaji pajajokng ka altar namu bagiotn ampat kakurban pabuisot koo? 14Ayoo ga'e, Tuhan nyuruhotn ne'ido' yak maritoot Injil yak idup ampat ka Injil ga'e.15Tapi, aku ano' suoh sakai pun make hak-hak nyian. Lalu, aku ano' ga'e nyontengan jukut-jukut nyian dikarajaan angayo nyian ka aku. Soale, baik dehe' aku mati daripado kade' ado urokng nang muang nang aku tinggiot. 16Kade aku maritoot injil, aku ano' baalasan yak ninggiot, Soale karajaan kito' ado ka aku.kade aku ano' maritoot injil.17Kade' aku maritoot Injil nuruti' kamaoanku sorokng, aku namu upah. Tapi, kade' nyian buke kamaoanku, nyian tugas nang dipicayoot ka aku. 18Kade' banso koo, dameo nang upahku? upahku waktu aku maritoot injil, aku mulih maritoot Injil, ano' pake' upoh ba ano' masalohgunaan hak ku kadoop injil.19Kade' urokng lain biso barahak kakau, ano' ge' kami lebih barahak agi'? Kade' pun macam nyian, kami ano' magunaan hak koo. 20Sabalike, kami nanggong samuo jukut biar kami ano' majaro yak Injil Kristus. Kito ano' nahui' ge' kade' ne'ido' nang ngarajaan jukut-jukut nang kudus koo, makot mangkanan ampat ka bait Allah ga'e? Lalu, ne'ido nang jaji pajajokng ka altar namu bagiotn ampat kakurban pabuisot koo? Ayoo ga'e, Tuhan nyuruhotn ne'ido' yak maritoot Injil yak idup ampat ka Injil ga'e.2221Tapi ka ne'ido' nang ano' make ukum Taurat, aku jaji angayo ano' baukum Taurat (buke' nyo ano' make ukum Allah, tapi kababoh ukum Kristus) biar aku biso manangan ne'ido' nang ano' baukum Taurat. 22Ka urokng nang lamoh, aku jaji lamoh biar aku biso manangan ne'ido' nang lamoh. Aku dah jaji samuo jukut ka samuo urokng baragam caro aku ngarajaan biar aku biso nyalamatot urokng. 23Aku ngarajaan jukut nyian yak Injil biar aku namu bagiotn kadoope.24Ano' nahui' ge kito' kade' dangan nang batalamo', tapi kahe seko' nang narimo adiah? jaji, batalamo'lah sidi-sidi biar kau biso namuan io! 25Tiap-tiap urokng nang batanding balatih doho' yak ngoasai diri'e ka doop samuo hal. Dangan ngarajaan io yak narimao' mahkota nang ano' kakal, tapi diri' yak mamuan nang kakal yak salama-lamae. 26Makenyo, aku ano' batalamo' angayo koo ano' ado nang dituju. Aku ano' ninju angayo urokng ninju angin. 27Tapi. aku ngalatih tubuhku batol-batol ba ngoasai biar waktu aku akok maritoot Injil ka urokng lain, aku sorokng ano' di tolak.
Chapter 10BAAJAR AMPAT KAKASALAHAN ISRAEL

1Soale, aku bai' aso kito' ano' nahui' ,Kamaru-kamaru', aso nenek moyang diri', Semua koo ado kababoh amutn, samuo ngaintasi laut. 2samuo dangan bapani' kadoop Musa, ka doop amutn ba kadoop laut. 3Ne'ido,' samuo mangkanan rohani nang sabayo, 4Ba samue'e nyocok cocokotn rohani nang sabayo. soale, ne'ido' nyocok ampat ka batu rohani nang nunaan barage ne'ido', lalu Batu koo Kristus5kade' pun ayaiyo, Allah ano' tarimo' sabagiotn ayo' ka ne'ido'. Makenyo, ne'ido' koo dimunuh ka doop udas. 6Kanio' hal-hal nyian dijajiotn conto ka diri' biar ciri' ano' jaji urokng nang baniat jahat angayo nang dah io mao'an.7Ame jaji panyamboh patung angayo dangan, angayo ado taconteng, "bangso koo duduk makot ba nocok, lalu umpat yak bamain." 8Ame diri' suko babayo' angayo nang dah dangan ngarajaan, makae 23 ribu urokng mati doop sari.9Lalu, diri' ga'e ano' mulih nyobo Tuhan, angayo nang dah ado dangan nyobo lalu dibinasoot di uar-uar. 10Ame ugo' kau bagarungut angayo dangan nang bagarungut nang diminasoot dimasukkan maut11Jukut nyian dah ne'ido' ngarasai' jaji conto nang dah dinyontengan nang jaji pangingat ka diri', kasape ge pangabisan zaman koo mao atokng. 12Makenyo, biarlah dangan nang ngiro kade' diri'e dah badiri tagap nang ati-ati biar ano' janto'! 13 Ano' ado cobaan nang biso atokng kakau paling cobaan nang biaso ka manusio. Allah koo, Allah nang baik, Io ano' miarotn kau di cobai' ngalabihi kamampuanngu. Tapi, barage ba pancobaan koo, Io mare' diri marago ka masalah diri' biar diri' mampu ngalalui' cobaan koo.14Makenyo, kamaru'-kamaru' nang ku ngasihi', jauhot diri' ngu ampat ka panyamboh ka allah nang lain. 15 Aku bakato angayo kaurokng nang pane, ditimbang-timbanglah dameo nang dah ku ngatoot. 16 Buke ge' cawan barakat nang diri' syukuri' koo patamuan ka doop daroh Kristus? buke' ge' roti nang diri' macoh koo patamuan ka doop tubuh kristus? 17Kahe ado sete' roti, makae diri' nang rami nyian kahe ado sete' tubuh; diri' samuo jaji bagiotn ampat ka sete' roti koo.18Paratiot urokng-urokng Israel, buke ge ne'ido' koo nang makot kolekte nang ngicokng kadoop altar? 19jadi, dameolah maksudku? mangkanan nang dah dipasamboh ka allah lain koo ado ba jukut ge?berhala koo jukut ge?20Buke amio nang ku maksotot iyolah, bahwo panyembahot ne'ido' kowolah panyembahot ka roh-roh jahat, buke ka Allah. Ba aku bai' bahwo kau basekutu ba roh-roh jahat. 21kau ano' biso nyocok dari cawan Tuhan ba ugo dari cawan roh-roh jahat. Kau ano' namu bagiot doop pajamuan Tuhan ba ugo doop pajamuan roh-roh jahat. 22Atau mao ge diri ngumpatot cemburu Tuhan?Amio ge diri labih koat dari pado Iyo?23"Sagalo sesuatu nang dimuihot" Banar, tapi buke sagalo sesuatu baguno, "Sagalo sesuatu dimuihot." Banar, tapi buke sagalo sesuatu mambangun. 24Ame seko' urok pon ngago kaontongan ne sandiri, tapi haroslah tiap-tiap urok ngago kaontongan urok laen.25Kau biso makot sagalo sesuatu nang dinyuo di pasar dagin, tampo ngado'ot parekso karano kabaratot-kabaratot ati nurani. 26Karano bumi ba sagalo isi"e nu" Tuhan. 27Kade kau di undang makot oleh seko' urok nang no picayo" taros undangan kowo kau tarimo makatnilah amio sajo nang ngantarot ka kau, tampo ngado'ot parekso karano kabaratot-kabaratot ati nurani.28Tatapi kalo seko" urok bakato ka kau kowo pasembahan bahalo, amelah kau makatni iyo, oleh karano iyo nang ngato'ot hal kowo ka kau, karano kabaratot-kabaratot ati nurani. 29Nang aku maksotot ba kabaratot-kabaratot bukelah kabaratot-kabaratot ati nurani ngu sendiri, tatapi kabaratot-kabaratot ati nurani urok Laen na'an. Mongken ado urok nang bakato' Damio kabebasanku haros di tantuot ba kabaratot-kabaratot ati nurani urok laen. 30Kalo aku magucap sokor atas amio nang aku torot makot iyo, damio urok bakato jahat nganai aku karano makanan, nang atase aku mangucap sokor?.31Aku nyawab kade kau makot atow kade kau nyocok atow kade kau ngamuat sasuatu nang laen, amuatlah samu'oe kowo onto kamulian Allah. 32Amelah kau nimuot syak doop ati urok, baik urok Yahudi atow urok Yunani, maopon Jemaat Allah. 33Macam angayo aku ugo barusoho ngaso'ot ati samu'o urok doop sagalo hal, buke onto kapentingan diriku, tatapi onto kapentingan urok manyak, supayo ne'ido' di salamatot.
Chapter 11

1Jadilah urokng-urokng nang nuruti' kalakuanku, angayo aku ka Karistus ugo'. Tando kakuasootn. 2Kanio', aku muji kau karamo kau ngingati' aku doopm sagalo hal lalu patuh ka adat budayo angayo nang ku nyampeotn ka kau. 3Tapi, aku mao' kau ngarati bahawo kapalo satiap angaki koo adolah Karistus, kapalo ambini adolah angaki, lalu kapalo Karistus adolah Allah. 4Satiap angaki nang bado'o lalu ngaramal ba kapalo batono' , ino' matabe'otn kapalae.5Tapi, satiap ambini nang bado'oatopun nang maramal ba kapalo nang ino' batono' majahati' kapalae, hal nyian sabayo ba kalo' kapalae dicokor. 6Sabab, kali' seko' urokng ambini ino' nonoi' kapalae, ini' meolah io natak buuke samuae ugo'. Tapi, kalo' nyupatni' bagi seko' urokng ambini natak buuke atopun nyokor kapalae, ino' meolh io nonoi' kapalae.7Angaki ino' muih nonoi' kapalae jaramo io conto kamuliootn Allah. Tapi, ambini afolah kamuliootn angaki. 8Angaki ino' baasal ampat ka ambini, tapi ambini baasal ampat ka angaki.9Lalu, angaki ino' di amuat ampat ka ambini, tapi, ambini sa' angaki. 10Koolah sabape, ambini arus ado batando kakuasootn ka kapalae karamo para malaekat.11Tapi koolah, doopm Tuhan, ino' ado ambini mun ino' ba angaki, atopun angaki ino' ba ambini. 12Sabab, ambini baasal ampat ka angaki, jakoo ugo' angaki di maranakotn ampat ka ambini. Ngan, sagalo nang baasal ampat ka Allah.13Pikiranlah sorokng, ameo pantas seko ambini badi'o ka Allah ba kapalo nang ino' batono'? 14Buke'ge' alam sorokng dah ngajari' ka kau bahawo kali' angaki ba buuk kanyokng jadi kajahatotn diri'e? 15Tapi, kali' ambini ba buuk kanyokng hal koo jadi kamuliootn diri'e. Sabab, buuke koo di bare'otn ka io sa' panono'. 16Kalo' ado urokng nang masih mao' ngabantoh, kami ino' ado kabiasaan koo, jakoo ugo' jamaat Tuhan. Hal-hal nang Saloh doopm Pajamuan Kudus.17Doopm mareotn parentoh nyian, aku ino' mujio' kau karamo kau bakomo' buke' sa' nyuruho hal nang labih baik, tapi sa' hal nang labih buruk. 18Pamulo, waktu kau bakomo' jadi jamaat, aku nangar bahawo ado pacoh baloh ka antaro kito'. Lalu, aku picayo' sapaoe. 19Sabab, arus ado pacoh baloh ka antaro kito' supayo ne'ido' nang tabukti tahan uji jadi jalas ka antaro kito'.20Waktu kito' bakomo' ka tampat nang sabayo, hal koo buke'lah makotn pajamuan Tuhan. 21Karamo waktu makot,satiap urokng ngangicokng doho-doho mangkanane sorokng jadi ado nang kaparotn lalu saduae kamabuk. 22Dameo kito' ino' ba rumoh ge' tampat makotn ba nyocok? Ato,,kito' majahati' jamaat Allah nang dah nyupatni' ne'ido' nang ino' ba dameo-dameo? Dameo nang mao ku katootn ka kito'? Arus ge aku mujio' kito'? Tantu ajo' ino'!23.Karamo, aku narimo' ampat ka Tuhan dameo ugo' nang ku nyarohotn ka kito', bahawo Tuhan Yesus, pado maam waktu Io dingaloki', ngicokng roti, 24Lalu ako' basyukur, Io macoh-macohotn rotie lalu bakato, "Nyianlah tubuh-Ku, nang nyianlah nu'ngu; ulangi' agi' supayo ingat ka Aku."25.Jakoo ugo', Io ngicok cawan ako' makotn lalu bakato, "Cawan nyian afolah pajanjian barahu nang kadoopm darah-Ku, Pabuatlah macam nyian, tiap kai kito' nyocok io, supayo ingat ka Aku." 26Sabab, tiap kai kito' makotn roti nyian ba nyocok ka cawan nyian, kito' maritootn kamatiotn Tuhan sampe Io atokng.27Karamo koo, sapepun nang makotn roti atopun nang nyocok ampat ka cawan Tuhan ngan caro ino' pantas, io basaloh ka Tubuh ba Daroh Tuhan. 28Manusio arus nguji diri' sorokng, jadi ino' meolah io makotn roti ngan nyocok ampat ka cawan koo. 29.Sabab, urokng nang makotn ba nyocok tapi ino' ngakoi' tubuh Tuhan io ngatangan ukuman ka diri'e sorokng. 30Koolah sabape, ngameo manyak ka antaro kito' nang lamoh ba nang rongko',malah manyak nang mati.31Tapi, kalo diri' nilai diri' sorokng koo banar, pasti diri' ino' di ukum. 32Tapi, waktu diri' di ukum, diri' di ajar Tuhan supayo diri' ino' di ukum, sehingga kita tidak akan dikutuk bersama dengan dunia.33Jadi, kamaru'-kamaru'ku waktu kito' bakomo' makotno', baantu'otnlah. 34Kalo' ado urokng nang kaparotn, no' meolah io makotn ka rumahe supayo ame kito' bakomo' lalu ngakimio'. Lalu, hal-hal lain aku atur waktu aku atokng.

Chapter 12

1Kanio, mangana'i karunio-karunio rohani, kamari-kamaru aku ino ingin kau ino mangatahui io. 2Kau nahu'i kade pas kau jadi urokng-urokng nang nape kanal ka Allah , kau disasatot ka berhala bisu, sabagaimae kau di mimpin. 3kareno koo, aku mare nahu'i kade ino seko pun, nang bakato dari roh Allah, nang bakato, "Yesus Terkutuk, " ba ino seko pun nang biso bakato, Yesus koo Tuhan, "selain dari Roh Kudus.4Ado ba macam karunio rohani, tatapi Roh e sabayo. 5Ba, ado ba macam palayanan, tatapi Tuhan ne sabayo. 6Ado ba macam pakarjaan, tatapi Allah nang sabayo nang ngarajaan sigalo sesuatu doop samuo urokng.7ka satiap urokng di karunio'ot parnyataan Roh untuk kabaikan barsamo. 8Kapada nang seko di bare kato-kato hikmat malalui Roh ba kapado nang lain kato-kato pangatahuan oleh Roh nang sabayo.9Kapado nang lain dibareot iman oleh Roh nang sabayo, kapado nang lain karunio-karunio panyambuhan oleh Roh nang seko koo. 10Kapado nang lain dibareot pakarajaan- pakarajaan mukjizat, kapado nang lain nubuatan. Kapado nang lain dibareot kemampuan untuk mambedo'ot roh-roh, kapado nang lain ba macam bahaso jioh, ba nang lain ngaratiot bahaso-bahaso jioh koo. 11Samue'e nyian di karajaan oleh Roh nang seko ba nang sabayo, nang mambagi kapado masing-masing urokng, macam mae nang udah Io kahendaki. Satiap urokng nang picayo koo bagian dari Tubuh Kristus12Sabayo ngayo tubuh koo sege, tatapi mampunya'i manyak anggota, ba samuo anggota tubuh, walaupun manyak, tatap sege tubuh, jakoo ugo Kristus. 13Sebab, oleh sege Roh, diri samuo udah di baptis ka doop sege tubuh, baik urokng Yahudi maopun urokng Yunani, baik budak maopun urokng merdeka ba diri samuo di mare nyocok dari sege Roh.14Kareno tubuh ino terdiri dari sege anggota, tatapi manyak anggota. 15Kade poho bakato,"kareno aku buke kokot, jadi aku buke bagian dari tubuh, "ino barati io buke bagian dari tubuh. 16Ba, kade tarenyek bakato, " Kade aku buke mato, aku buke anggota tubuh, "ino barati io buke bagian tubuh. 17Kade saluruh tubuh koo mato, kamae lah nangar'ro? Kade saluruh'e tarenyek, kamae lah panciuman?18Namun, kanio Allah udah nampattot angota-anggota koo, satiap urokng dari ne'ido, ka doop tubuh, sabagai mae nang udah Io kahendaki. 19Kade samue'e sege anggota, kamae lah tubuh? 20Jadi, memang ado manyak anggota, tatapi kahe sege tubuh.21Sebab koo, mato ino biso bakato ka kokot, "aku ino parlu kau! " Atau agi, kapalo la poho, "Aku ino perlu kau! " 22Sabalik"ke, anggota-anggota tubuh nang gari paling lamah sabanar're nang paling di parlu'ot. 23Ba, anggota-anggota tubuh nang diri pikir kurang terhormat, justru bare'ot penghormatan labih. Ba, anggota-anggota tubuh, nang diri anggap kurang cocok tampil, harus di amuat labih cocok tampil. 24kareno bagian-bagian nang udah cocok tampil ino memerlukan'ne. Namun, Allah udah ngatur tubuh koo ngoan mareot penghorman labih ayo ka angota-anggota nang ka kurangan penghormatan.2525supayo ino ado papacohot doop tubuh, malainkan supayo angota-anggota koo biso mamparhatikan sege ba nang lain. 26Kade sege anggota singsaro, samuo anggota singsaro barage. Kade sege anggota dimulia'ot, samuo anggota basuka cita basamo. 27Kanio kau koo tubuh Kristus ba kau masing-masing koo angota-anggota'E.28Allah udah natappot doop jemaat, pertama koo para rasul, kaduo koo para nabi, ka tiga koo para guru, kamudian mukjizat-mukjizat, karunio-karunio panyambuhan, partolongan, kapamimpinan, ba bamacam-macam bahaso. 29Apakah samuo'e rasul? Apakah samuo'e nabi? Apakah samuo'e guru-guru? Apakah samuo'e pambuat mukjizat?30Apakah samuo'e mampunya'i karunio panyambuhan? Apakah samuo'e bakato make bahaso-bahaso? Apakah samuo'e mangaratiot? 31Namun, inginan lah make sunguh-sunguh karunio-karunio nang paling ayo'. Ba, aku mao manunjukkot ka kau marago nang jauh labih baik.

Chapter 13

1ampamae aku biso bakato doop bahaso manusio ba samue malaikat, tapi io inok ado raso kasih, Aku adolh gong nang babunyi ba canang nang gemerencing. 2Ampamae aku ado karunia banubuat ba nahui samue' ba rahasia ba samue' pengetahuan, ba ampamae aku ado samue' iman untuk mindohot bukit-bukit tapi ino ado raso Kasih, aku bukelah ameo-ameo. 3Ampamae aku mare samue' hartaku untuk mare makot ka uronkg' sontok, ba nyarohhot tubuh ku untuk di tunu, tapi inok ado raso kasih, sadikit pun inok ado gunae ka aku.4kasih ko sabar ba muroh hati,kasih koo' inok cemburu,inok memegahot diri ba inok sombong, 5inok ngalakuot nang inok pantas,inok ngaggo kapantingan dirie sandiri,inok mudoh bero inok ngetong kasalohot urokng' lain, 6inok basukacita atas ka buke kaabanarot,malainkan basukacita sabayo kabanarot. 7Kasih koo'tahan nanggong samue' , picayo ka samue' ngarapot samue', ba sabar nanggong samue'.8Kasih ko inok ado baakhire' Ampamae ado nubuat- nubuatan,pasti di inok ot', Ampamae ado bahaso-bahaso,mok di barantiot,' ba ampamae ado pangatahuot,mok di anggittot. 9sabab,diri kahe sadikit ajo diri banubuat. 10Tapi,kalok nang sampurna atok,nang sadikit te koo' anggit.11pas aku gik kamudo kenek,aku bakato angayo kamudo kenek,aku ba pikir angayo kamudo kenek ba ngetong-ngetong angayo kamudo kenek.Pas aku dah Ayok', aku ningoot hal-hal kamudok kenek ko. 12Karamo kanio diri nanang doop caramin sacaro samar samar, tapi ako koo' muho ba muho.Kanio,aku kahe kanal sadikit,tapi ako koo'aku kanal samue' ,angayo aku gae' dah di kanali sapanuh e. 13Ako ko kanio ka talu hal nyian nang tatap diop, angayo iman,Dingarapot,ba kasih,' tapi nang ayok ampat ka talue koo' adolah Kasih.

Chapter 14NUBUAT BA BAHASO JIOH

1 Telehlah kasih ba mao'anlah sidi-sidi karunio-karunio rohani, tarutamo supayo kau biso ba nubuat. 2 Sabab,sape nang bakato doopm bahaso jioh, ino' ba kato ka manusio,tapi kapado Allah; karamo ino ado urokng nang ngarati, tapi io ngatootn hal-hal nang rahasio doopm roh. 3 Tapi, urokng nang ba nubuat bakato ka manusio sak mambangun, nasehat, ba pangiburotn. 4 Urokng-urokng nang bakato doopm bahaso jioh mambangun diri'e sorokng, tapi urokng nang ba nubuat mambangun jamaat.5Aku ba arap kau samuo bakato doopm bahaso-bahaso jioh, tapi labih agi' supayo kau ba nubuat. Urokng nang ba nubuat labih kayo' daripado urokng nang bakato doopm bahaso jioh, kacuali kalo' io ugo' nang ngaratiotn io jadi jamaat biso narimo' panaguhotn. 6 Kamaru'-kamaru', kalo' aku atokng ka kau lalu bakato doopm bahaso-bahaso roh, ameo untunge kau, kacuali kalo' aku bakato ka kau ba panyatootn, pangatahuan, nubuat, atopun pangajaran?7Bahkan alat-alat nang ino' banyawo, angayo soleng ato kacapi nang ngauarot bunyi, kalo ino' ngauarot pabedootn doopm bunyie, jamae urokng biso nahui' alat dameo nang gi' dimainan, soleng ato ge' kacapi? 8Ato, kalo' sarompet ngauarotn suaro nang ino' jalas, sape bo nang mao' nyiapotn diri' mao' baparango'? 9 Jakoo ugo' kau.kalo' ba jiohngu, kau ngatootn kato-kato nang ino' biso di ngarati, jamae urokng nahuio' dameo nang dingatootn?Saolah-olah kau bakato ka angin.10Mungkin, manyak macam bahaso ka dunio nyian lalu ino' sete' pun amapat ka io nang ino' baarti. 11 Tapi, kalo' aku ino' nahui' arti bahaso koo, aku dah pasti jadi urokng asing kalo' io nang bakato, lalu urokng nang bakato koo jadi urokng asing bagiku.12Jakoo ugo' kau, karamo kau sungguh- sungguh barusaha sa' karunia-karunia rohani, barusahalah supayo bakalimpohotn sa' manguno' jamaat. 13 Karamo koo, hendaklah urokng nang bakato doopm bahaso jioh bado'a supayo io biso ngaratiotn io. 14Sabab, kalo aku bado'a doopm bahaso jioh, rohku bado'a, tapi pikiranku ino' babuoh.15Jadi, dameo nang arus ku karajaan? Aku pasti bado'a ba rohku lalu aku ugo' pasti bado'a ba pikiranku. Aku pasti barenyoh ba rohku lalu aku ugo' pasti barenyoh ba pikiran ku. 16 Kalo' kau kahe mangucap syukur ba rohngu, jamae ba urokng, nang ado doopm kaadaan ino ba karunio koo, biso bakato, "Amin," atas ucapotn syukurngu koo karamo io ino' ngarati dameo nang kau ngatootn?17Sakaipun kau mangucap syukur paling baik, tapi urokng lain ino' dibangun. 18Aku basyukur ka Allah bahawo aku bakato doopm bahaso-bahaso jioh ngalabihi' kau samuae. 19Tapi, doopm jamaat, aku labih baik bakato limo kato ba pikiranku supayo aku ugo' biso ngajar urokng lain, dari pado sapuluh ribu kato doopm bahaso jioh.20Kamaru'-kamaru', ame jaji kamudo'-kamudo' doopm pamikiranngu.Jajilah kamudo'-kamudo' doopm kajahatotn, tapi doopm pamikiranngu jajilah dewasa! 21 Angayo tatulis doopm Hukum Taurat, Karamo urokng-urokng nang ba bahaso asing ba moot urokng-urokng asing, Aku pasti ba kato ka bangso nyian, tapi ne'ido' pasti ino' nangarotn Aku, Firman Tuhan."Yesaya28:11-1222Jadi, bahaso-bahaso jioh koolah tando, buke' sa' urokng nang picayo', tapi sa' urokng nang ino' picayo', sadangkan banubuat koolah tando, buke' sa' urokng nang ino' picayo', tapi sa' urokng nang picayo'. 23 Kalo' saluruh jamaat bakomo' sabayo doopm sege' tampat, lalu samuo bakato ba bahaso-bahaso jioh, lalu ado urokng-urokng nang ino' ngarati atopun urokng-urokng ino' picayo taamo' ino' ge' ne'ido' pasti ngatootn bahawo kau dah gilo?24Tapi, kalo' samuae banubuat, ako'koo ado urokng nang ino' picayo' atopun urokng nang ino' ngarati taamo', io pasti disadarotn samuae ba dinilai samuae. 25Rahasio doopm atie pasti nyato, io pasti tasongkop, lalu nyamboh Allah, ngako' bahawo sasungguhe Allah ado ka antarangu.ATURAN-ATURAN DOOPM PATAMUAN JAMAAT26Jadi, salanjute jamae, Kamaru'- kamaru'?Waktu kau bakomo', masing-masing ado ba mazmur, pangajaran, panyatootn, bahaso jioh, atopun sabuoh panujuman.Biarlah samuo nyian dikarajaan sa' mambangun. 27Kalo' ado nang ba bahaso jioh, no' meolah kahe duo atopun paling manyak talu urokng, lalu masing-masing ba gante'-gante', lalu arus ado ba urokng lain nang ngaratiotn io. 28 Tapi, kalo' ino' ado urokng nang ngaratiotn io, io arus diopm ka doopm jamaat lalu no'meolah io bakato kadiri'e sorokng ba ka Allah.29No'meolah kahe duo ato talu nabi nang bakato lalu nang lain ba pikir-pikir doho'. 30 Tapi, kalo' panyatootn dingamuat sa' urokng lain nang duduk dikoo, urokng nang pamulo arus diopm31Sabab, kito' samuoe biso banubuat seko'-seko' supayo samuoe biso balajar lalu samuoe biso dikoatotn. 32 Roh-roh para nabi tunduk ka para nabi. 33 Sabab, Allah buke'lah Allah ampat ka kacootn, malainkan damai sajahtaro, sabayo angayo doopm samuo jamaat urokng-urokng kudus.34Ambini arus tatap diopm doopm jamaat karamo ne'ido' ino' dimuihotn bakato, malainkan arus tunduk ayamae Hukum Taurat ugo' ngatootn io. 35Kalo' ado nang mao' ne'ido' palajari, no' meolah ne'ido' batanyo' ka aki-e karumoh karamo adolah hal nang nyupatni' ka ambini ba katoo' doopm jamaat. 36 Memange firman Allah baasal ampat ka kau? Atopun, memang kahe ka kau ajo' firman kok dinyampeotn?37Kalo ado nang bafikir bahawo io koo nabiatopun urokng nang rohani, no'meolah io nganali' bahawo hal-hal nang ku nulis ka kau adolah parentoh Tuhan. 38Kalo ado urokng nang ino' nganali' nyian, io ino' dikanal.39Jadi, Kamaru'-kamaru'ku, usahakanlah sidi-sidi sa' banubuat, lalu ame diberai' urokng bakato doopm bahaso-bahaso jioh. 40 Tapi, samuae arus dikarajaan ngan sopan ba taatur.
Chapter 15

1Kanio aku ngigat'ot kau, kamaru-kamaru, dari Injil nang udah aku marito'ot ka kau, nang kau udah tarimo nang ka atase kau badiri. 2oleh injil nyian kau udah di nyalamattot, kade kau ba pegang taguh firman nang udah di kotbahkan ka kau, kacuali sio-sio ajo' kau udah picayo.3kareno aku udah nabanan ka kau sebagai nang patamo' panting nang aku ugo udah narimo': Kade Kristus udah mati untuk doso-doso diri manurut kitab-kitab suci, 4bahwo Io udah nyuburot, ba kade Io udah di magkitot doop katiga ari manurut kitab-kitab suci.5Ba kade Io udah magari'ot diri'e ka Kefas, lalu ka kaduo balas murid. 6Kamudian Io udah magari'ot diri ka labih dari limo ratus kamaru-kamaru sarentak. Kamanyak'kot dari ne'ido masih idup, tatapi babarape udah maninggal. 7Lalu Io magari'ot diri ka Yakobus, kamudian ka para rasul.8Tarakhir dari samuo'e Io udah magari'ot diri ka aku, saolah-olah ka anak nang talahir pas waktu nang saloh. 9Kareno aku nang tarakhir dari para rasul. Aku ino layak disabut rasul, kareno aku udah nganiaya jamaat Allah.10Tatapi oleh anugrah Allah aku ado macam mae aku ado, ba anugrah'E ka doop ku buke' sio-sio. Malainkan, aku udah bakarajo labih karas dari ne'ido samu'o. Namun hal koo buke lah aku, tapi anugrah Allah nang ado ka doop ku. 11Oleh kareno koo damio ge' hal koo aku atau ne'ido, maka kami bakotbah sahinggo kau udah picayo.12Kanio kade Kristus di barita'ot jadi nang udah bangkit dari antaro urokng nang mati, macam mae dari antaro ngu bakato ino ado kabangkitan urokng mati? 13Tatapi kade ino ado kabangkitan urokng mati, jadi Kristus pun ino di bangkittot. 14Ba kade Kristus ino di bangkittot, jadi pamberitaan kami sio-sio, ba iman ngu ugo sio-sio.15Ba kami kadapatti sabage saksi palsu manganai Allah, kareno kami mare'ot kasaksian malawan Allah, mangatoot kade Io mangkittot Kristus, padahal Io ino mangkittot Io. 16Kareno kade urokng mati ino di bangkittot, bahkan Kristus pun ino dibangkittot. 17Ba kade Kristus ino di bangkittot, iman ngu jadi sio-sio ba kau tatap ka doop doso-doso ngu.18Jadi barangsiape nang udah mati ka doop Kristus pasti binaso ugo. 19Kade Kane doop kahidupan nyian ajo diri nyimpan kapicayoot untuk masa depan ka doop Kristus, jadi dari samu'o manusio diri lah nang manjadi paling dikasihani.20Tatapi Kanio Kristus udah di bangkittot dari urokng-urokng nang mati, buoh dari sulung dari barang siape nang udah mati. 21Kareno Kamatiot udah atokng dari seko urokng, maka dari seko urokng ugo udah atokng kabangkittot urokng mati.22Kareno sabagaimae ka doop Adam samu'o urokng mati, maka ugo ka doop Kristus samu'o akan dijadiot hidup. 23Tatapi satiap urokng ka doop urutanne sorokng: Kristus, buoh sulung, kamudian barang siape nang manjadi miliki Kristus mao di ambuat hidup pas kadatangan-Ne.24Kamudian mao tibo ari akhir, pas Kristus mao manyarohot kerajaan kapado Allah Bapa. Nyianlah pas mao Io ngilangan'nok samu'o paraturan ba samu'o otoritas ba kakuasaan. 25Sabab Io harus mamarintoh sampe Io maletakkan musuh-musuh'E ka baboh poho'E. 26Musuh nang tarakhir mao di ancurrot koo Kamatiot.27Kareno, "Io udah maletakkot sigale sasuatu ka baboh poho'E." Tatapi pas dikatoot, "Io udah maletakkot sigale sasuatu," udah sangat jalas kade hal nyian ino termasuk sa'urokng nang maletakkot sigale sasuatu doop penaklukan ka diri'e sorokng. 28Pas sigale sasuatu mao di taklukkan ka diri'E, jadi anak sorokng mao ditaklukkan ka Io nang udah taklukkan sigale sasuatu ka diri'E. Nyian akan terjadi sahinggo Allah Bapa biso manjadi sigale-gala'E29Atau sabalik ke damiolah nang mao ne'ido ambuat ka urokng nang membaptissot urokng mati? kade'ge urokng mati ino di bangkittot samo saka'i, lalu ngamio ne'ido udah mambaptissot untuk ne'ido? 30Ba ngamio diri barado doop bahayo satiap jam?31Aku mati satiap ari. koo lah nang aku ungkappot dari kabanggaanku ka kau, kamaru-kamaru, nang aku miliki ka doop Kristus Yesus Tuhan diri. 32Damiolah untung ku, dari sudut pandang manusio, kade aku batarung ngalawan binatang-binatang buas ka Efesus, kade urokng mati ino di bangkittot?" Jek lah diri makot ba nyocok, jukut ampagi diri mati."33Amelah tatipu:" parayukngngan nang buruk biso ngarusak moral-moral nang baik." 34Sadarlah! Hiduplah saleh! ba ame tarus badoso. Kareno babarape ka antaro ngu ino ado pangatahuan tarhadap Allah. Aku ngatoot nyian untuk kahinaan ngu'.35Tatapi sa'urokng mao bakato, "Jama'e urokng mati di bangkittot? ba Jenis tubuh damiolah ne'ido mao atokng?" 36Kau bagitu bodo! Damio nang kau taburot ino akan mulai batumbuh kacuali banih koo mati.37Ba damio nang mao kau tabur bukelah tubuh nang mao tumbuh, tatapi banih takosak. Nyian biso manjadi gandum atau sasuatu nang lain. 38Tatapi Allah mao mareot ka io suatu tubuh sabagaimae Io milih, ba kasatiap banih koo ado tubuh'e sorokng. 39Ino samu'o tubuh koo sabayo. malainkan, ado siege tubuh manusio, ba nang lain daging untuk binatang- binatang, ba nang lain daging untuk burukng-burukng, ba nang lain untuk ikot.40Ado ugo tubuh-tubuh sorgawi ba tubuh duniowi. Tatapi kamulian dari tubuh sorgawi koo jenis nang babedo ba kamulian tubuh duniowi koo nang lain. 41Ado sege kamulian dari matohari, ba nang lain kamulian buot, ba nang lain kamulian bintang-bintang. Sabab bintang nang sege babedo dari bintang nang lain doop kamulian.42Jaiyot ugo ka bangkittot dari urokng mati. Damio nang udah dinaburrot koo biso binasa, ba damio nang udah di bangkittot koo ino biso binasa. 43nang di naburrot doop ino kehormatan; nano di bangkittot doop kamulian. nang dinaburrot doop kalemahan; nano di bangkittot doop kakuatan. 44Nang dinaburrot doop tubuh alamiah; nano di bangkittot doop tubuh rohaniah. Kade ado tubuh alamiah, maka ado ugo tubuh rohaniah.45Jaiyot ugo udah tatulis, " Adam manusio partamo udah manjadi jiwo nang hidup." Adam nang tarakhir udah manjadi roh nang mare kahidupan. 46Tatapi nang rohaniah ino atokng talabih doho malainkan nang alamiah, ba kamudian nang rohaniah.47Manusio partamo koo dari bumi, tabuat dari dabu ba tanoh. Manusio kaduo koo dari sorga. 48Sabayo ugo nang seko tabuat dari dabu ba tanoh, jaiyot ugo samu'o urokng nang sadokng diamuat dari dabu ba tanoh. Ba sabayo ugo manusio dari sorga, jaiyot ugo samu'o urokng dari sorga. 49Sabagaimae diri merefleksikan gambarot dari manusio dabu ba tanoh, diri ugo mao merefleksikan gambarot dari manusio sorgawi.50Kanio aku bakato nyian,kamaru-kamaru kade daging ba daroh ino biso mewarisi Karajan Allah. Bahkanpun damio nang biso binaso ino mewarisi damio nang binaso. 51Paratiotlah! Aku ngatoot ka kau sege rahasia kabanarot: Diri samuo ino akan mati, Tatapi diri samuo mao diubahot.52Diri' mao diubohhot doop sakejap waktu, doop sakejap kadippot mato, ka bunyi tarompet tarakhir. Kareno tarompet mao ba bunyi, ba urokng mati mao di bangkittot doop ka ino binasoot, ba diri mao di ubahhot. 53Kareno tubuh nang biso binaso nyian harus make damio nang ino biso binaso, ba tubuh nang fana nyian harus make nang abadi.54Tatapi pas tubuh nang binaso nyian make damio nang ino biso binaso, ba pas tubuh nang fana nyian make nang abadi, mangke mao ganaplah tantang pribahaso nang tatulis, "kamatiot ditoot doop kamananggan." 55"Kamatiot, kamae lah kamananggan ngu? Kamatiot, kamae lah sengat ngu?56Sengat kamatiot koo doso, ba kuasa doso koo hukum Taurat. 57Tatapi syukur ka Allah, nang mareot kamanangan ka diri malalui Tuhan Yesus Kristus diri!58Kareno koo, kamaru-kamaru ku, jadiloh satia ba ame goyah. Balimpah-limpahlah salalu doop pakarajaan Tuhan, sabab kau nahui kade pakarajaan ngu' ka doop Tuhan ino sio-sio.
Chapter 16

1Kanio' kaitan ne ngoan pungutan urokng-urokng picayo, macam mae nang udah aku ngarohot jamaat- jamaat ka Galatia, jai'yot ugo' kau ngalakukannyo. 2Ka ari patamo minggu koo, masing-masing kito' nyisoot jukut ba nyimpan io samampu kau sanggup. Lakuot nyian jadi ino ado pungutan pas aku atokng.3Ba pas aku atokng, sape pun nang kau satujui', aku mao marintohot barage ba surat-surat untuk nyarohot pasambahan ngu ka Yerusalem. 4Ba kade hal nyian pantas bagiku untuk ampus ugo', ne'ido ugo' ampus barage aku.Tatapi aku mao atokng ka kau pas aku ngalewati Makedonia. Soal le aku mao ngalewati Makedonia, aku biso se'e diop' ba kau atau biso pas waktu musim dingin, supayo kau biso nolong aku doop pajaanan Ku, kamaepun aku ampus.7Jukut aku ino mao nanang kau kanio untuk waktu nang seket'. Soalle aku ba'arap make waktu sasaat ba kau, kade' Tuhan ngijinan. 8Tatapi aku mao diop ka Efesus sampe ari Pentakosta, 9soalle pintu tabuko' ayo' bagi ku, ba kanaan manyak munsuh.10Kanio pas Timotius atokng, paratiot pas io barage kau biar ano raso ga'i, soalle io ngalakukan karajaan Tuhan, ngayo nang aku ngalakukan. 11Ame sekopun ngaupoot io. Bantu lah io doop pajalananne doop damai, supayo io biso atokng ka aku. Soalle aku ngarapot io atokng ngoan kamaru-kamaru. 12Nganai' kamaru' diri Apolos, aku nagassot nyorong io ngampusi' kau ba kamaru-kamaru. Tatapi hal nyian buke' kamao'an ne kade io atokng kanio. Jamae pun, io pasti atokng nunggu waktu'e nang tapat.13Waspada boh, badiri koat ka doop iman, ba tindak ngayo angaki, jadilah koat. 14Biarot samuo' nang kau ngalakukan dingalakukan ka doop kasih.15Kau nahu'i kaluarga Stefanus, soalle ne'ido koo nang pertamo batobat ka Akhaya, ba kade ne'ido ngabdikan diri'e sorokng untuk ngalayani urokng-urokng picayo. Kanio aku mandesak kau, kamaru-kamaru, 16jadiboh tunduk ka urokng-urokng nang ngayo nyian ba ka samuo' urokng nang mantu doop karajaan ba nang karajo karas ba kami.17Aku kasuko'ot pas ka atangan Stefanus, Fortunatus, ba Akhaikus. Ne'ido ngalangkapot ka ino atangan ngu'. 18Soalle ne'ido udah nyagarot rohku ba roh ngu. Jadi, kanali urokng-urokng ngayo' nyian.19Jamaat-jamaat ngriman salam ka kau. Akuila ba Priskila ngiriman salam ka kau ka doop Tuhan, barage ngoan jamaat nang ado ka rumoh ne'ido. 20Samu'o kamaru nyampeot salam ka kau. Salam satu samo lain ngoan nyium kudus.21Aku, Paulus, nulis nyian make kokot ku sorokng. 22Kade urokng ado nang ino ngasihi Allah, kiro nyo io ta'kutuk. Tuhan diri', atoknglah! 23Kasih karunio Tuhan Yesus manyertai kau. 24Kasih ku manyartai kau samu'o ka doop Kristus Yesus. { Babarape version lamo ditamboh,}["Amin."]{Tapi manyak nang barahu ninggo'otnyo'.}

2 Corinthians

Chapter 1Salam ampat ka Paulus

1Paulus, seko urokng rasul Kristus Yesus oleh kamao'an Allah nang Timotius, kamaru diri ka jemaat Allah nang ado di Korintus ba samuae urokng kudus nang ado di saluruh Akhaya.2mare onto' kao nang damai sejahtera dari Allah Bapa diri' nang Tuhan Yesus Kristus.Ucapan Sukur atas Pangiburan Allah3dimarakati Allah nang Tuhan diri, Yesus Kristus, Bapa nang penuh kasih nang Allah segala pangiburan, 4nang ngibur kami doop segala kasangsaroot kami hingga kami uga bisa ngibur ne'uda nang ado doop bamacam kasangsaroot dengan pangiburan, nang kami sandiri di ngibur oleh Allah.5makae, sabayo nang mandarito-mandarito Kristus manyak ka doop kami, jakoo ugo pangiburan kami manyak ngalalui Kristus. 6kade kami mandarito, hal koo demi pangiburan nang kasalamatan ngu. ato, kade kami di ibur, hal koo adolah onto' pangiburan ngu, nang bakarajo doop kakoatot atas mandarito-mandarito nang sabayo, nang kami ugo ngalami. 7kami baarap atas kao koo arat karamo kami nahui kade jamae kao ngicok doop bagiot mandarito-mandarito kami, jakoo ugo kami ngicok bagiot doop pangiburan kami.8kamaru'-kamaru', kami bai kau ano' nahui tentang sangsaro nang kami alami ka Asia. kami maraso di bebani ngalabihi kakoatot kami sehingga kami potos asa onto' tatap idup. 9makae, kami ado ukuman mati doop diri' kami sandiri supayo kami ano' yakin ka diri kami sandiri, melainkan Allah nang ngidupot urok mati.10 Io dah ngalapasot kami dari kamatiot nang magai' koo lantas ngapasot kami agi. ka Io kami baarap kade Io nyalamatot kami agi.11kau ugo ikut nolong kami ngalalui doa-doa ngu sehingga manyak nang akan basukur atas nama diri' karamo kasih karunio nang dimare ka diri' ngalalui doa-doa manyak urok. Parubahan Rancana Paulus12nyianlah kabangaan kami, koolah kami basaksai nang ati nurani kami kade kami idup ka dunio nyian, tarutama onto' kau' katulusot nang kamurniot dari Allah, buke doop hikmat dunio, melainkan karamo kasih Allah. 13makenyo, kami ano' nulisot hal-hal laen kayo kau selaen nang biso kau baco nang biso kauri ngarati. aku baarap kau biso ngarati samuae, 14angayo kau ugo nahui saparoh dari kami, koolah, kade kami nyian kabanggaan ngu,jamae ugo kau koo kabanggaan kami pado ari Tuhan Yesus.15doop ka picayootku nyian, aku ba maksud onto' lebih doho atok ka tampat ngu supayo kau biso namu anugrah onto' kadua kaie. 16aku mao atok ka kau waktu aku bajoot ka Makedonia, tarus kembali agi ka kau ako' ka Makedonia supayo kau biso mantu aku do op aku bajoot ka Yudea.17oleh karamo nyian, ameo ge nang nyuruh aku binggung ba recana hal nyian?ato, ameo nang aku rencanakan, aku ba rencana nang caro duniawi supayo ja aku secaro sabayo ado "au, au" nang "ano, ano"? 18sabayo angayo Allah adolah setia, pakatoot kami ka kau bukelah "au" nang "ano".19makae, Anak Allah, Yesus Kristus, na ng dimaritoot ka antaro kau ngalalui kami, iyokoolah ngalalui aku Silas, nang Timotius, bukenyo "ado" nang "anok" melaenkan "ado" ka doop Io. 20makae,samuae janji Allah adolah "ado" didoop Kristus. koolah makenyo, ngalalui Io, diri' ngucapot "Amin" diri' onto' kamuliaot Allah.21lantas, Allah nang ngoatot kami sabayo bayo nang kau kadoop Kristus, lantas nang ngurapi diri', 22lantas ugo mengesahkan diri' bamaterai lantas mare diri Roh he kadoop ati diri' onto' jaminane.23namun, aku nyaru' Allah onto' saksi bagi jiwaku biso onto' nahan diri' atas kau aku nape atokng agi ka Korintus.24 Buke karamo kami marintoh atas iman ngu, tapi kami nang bakarajo bakito onto' sukacita kito karamo doop imanngu, kau harus koat.
Chapter 2

1jadi, aku mutusot diri'ku sandiri kade aku ano' akan atok agi ka kau doop kesedihot. 2kade aku ngamuat kau sedih, sape nang ngamuat kau sanang, kacoali io nang dah ku ngamuat sedih koo?3aku nulis, ayamae nang ku ngalakukan, supayo waktu aku atok, aku ano' akan namu kesedihot ampat ka ne' ido nang haruse ngamuatku sanang. sebab, aku ngaraso yakin ka kau samuae kade sukacitaku akan jadi sukacita kito samuae. 4manyaknya penderitaat nang kapadihot ati, aku nulis ka kau nang manyak membendung ai' mato, buke unto' ngamuat kau sedih, melainkan supayo kau biso nahui kasih nang ado ka aku, kususe onto' kau. Mengampuni Sabayo nang Basaloh5ayamae, kade ado nang menjawat, io ano' akan ngamuat kesedihot unto' ku, tapi padowaktu tertentu supayo aku ano' ngalabih-ngalahi unto' kau samuae. 6macam urok ayo koo, taguran nang sebagian manyak ampat ka kau cokop onto' io. 7karamo koo, kau sabalike, lebih baek ngampuni lantas ngiburot supayo urok nang macam koo ano' tingoop oleh kesedihat nang balabihot.8jadi, aku nukung kau onto' negasot kasihngu kau io. 9makae, onto' nian aku nulis ka kau, jakoo supayo aku biso nahui buktie, apakah kau nian taat ge anok doop samuae.10urok nang kau ngampuni, aku ngampuni io ugo. makae, ameo nang dah aku ngampuni, kade ado nang arus aku ampuni, aku ngalakukan io demi kau kaadapot Kristus.11nang macam nian, antu anok akan untung ampat ka diri' karamo diri' nahui maksut-maksute. Kesedihot nang Katanangan Paulus.12waktu aku atok ka troas onto' mare nahui injil Kristus lantas waktu pintu tabuko onto' ku doop Tuhan, 13nape ado katanangan onto' rohku karamo anok batamu ba titus, kamaruku. jadi, aku bapadah ka ne' udo lantas ampus ka Makedonia.14ayamae, basukur ka Allah, nang salalu mimpin kami manang ka doop Kristus lantas matakot kawangian pangatahuan Io ka tiap tampat, ngalalui kami. 15makae, kami nyianlah bau wangi Kristus onto' Allah ka antaro ne' udo nang di nyalamatot lantas ka antaro ne' udo nang cilako.16bagi nang satu kami nyianlah bau kamatiot, lantas bagi nang laen, bau kaidupot onto' kaidupot. ayamae, sape nang sanggop onto' hal-hal nian? 17makae, kami anok angayo manyak urok laen, nang nyuwo firman Allah. sabalike, doop Kristus kami bakato ka adapot Allah nang tulus, nang ayamae utusot-utusot Allah.
Chapter 3Palayan-Palayan Pajanjian Baru Allah

1ameo kami muji diri kami sandiri agi? ato, angayo samanyak urok, ameo kami palalu surat pujiot onto' ngu ato ampat ka kau? 2kaulah surat kami, nang tatulis doop ati kami, nang dinahui, nang dimaco samuae urok. 3kau nunjukot kade kau koolah surat Kristus nang dingalayani oleh kami, nang dinulis buke make tinta, malainkan nang Roh Allah nang idup, buke ka atas loh-loh batu, malainkan ka loh-loh ati manusio.4kayakinan nang angayo nyian nang ado ka kami ampat ka Allah ngalalui Kristus. 5buke barati kami, nang diri kami sandiri, mampu nganggap Sesuatu baasal ampat diri kami sandiri, tapi kamampuot kami baasal ampat ka Allah, 6nang dah ngmuat kami mampu nyadiot palayan-palayan pajanjian barahu, buke manurut urup, tapi ampat ka Roh. makae, urup koo dimatiot, tapi Roh nang ngidupot io.ka kayoot ayo' ampat ka palayan Roh7ayamae, kade palayanan nang nabanan ka kamatiot, nang ba urup-urup dinulis ka loh batu kolo atok nang kamuliaan, sampe-sampe bangso Israel anok biso nanang muhae Musa karamo kamuliaan koo, padahal waktu koo kamuliaan dah kusam, 8buke ge palayanan Roh ado kamuliaan nang sidi labih ayo'k agi?9makae, kade palayanan nang nabanan ukuman ado kemuliaan, terlebih agi palayanan kabanaran koo melimpah doop kemuliaan. 10sasungguhe ameo nang waktu koo di nganggap mulia, doop hal nyian anok agi dimuliakan karamo kemuliaan nang melimpah koo. 11makae, kade nang dah kusam koo atok nang kemuliaan, terlebih agi nang abadi koo doop kemuliaan.12karamo ado arapan nang angayo nyian, kami magunaan kabaranian ayo', 13lantas anok angayo Musa, nang ma'am as kaen ka muhae supayo anak-anak Israel anok biso nanang dudi ampat ameo nang kusam koo.14namun, pikiran ne' udo dah dingarasot. sampe ari nyian, doop bacaan pajanjian nang lamo, kaen nang sabayo tatap anok diangkat karamo kahe kadoop Kristus kaen kolo biso diangkat. 15makae sampe ari nyian, waktu kitab Musa dimaco, sabuoh kaen nutupi ati ne' udo. 16namun, saat urok babalik ka Tuhan, kaen koo akan diangkat.17Tuhan adolah Roh lantas ka tampat Roh Tuhan ado, dinaun ado kemerdekaan. 18lantas, nang muhoe anok ba kaen mengambarot kemuliaan Tuhan, agi di nguboh ka gambar nang sabayo ampat ka kemuliaan ka kemuliaan, sabayo angayo Tuhan, nang a do blah Roh koo.
Chapter 4kakoatot Paulus doop Palayanan

1oleh karamo koo, waktu kami namuot palayanan nyian, sajamae kami namu balas kasihot Allah, kami anok bakenek ati. 2ayamae, kami nolak hal-hal anok gari nang malui diri, anok bajoot doop kalicikot, ato malsuot firman Allah, malaenkan nang ngatoot kabanarot, kami nunjukot diri Kami sandiri ka ati nurani samuae urok kaadapot Allah.3makae, kade Injil kami masih tatutup ugo, Injil koo tatutup onto' need' udo nang cilako, 4nang ka antaroe, ilah dunio nang dah mutoot pikiran nang anok picayo makae ne' udo anok biso nanang Tarok kemuliaan In jail Kristus, nang adolah gambare Allah.5makae, kami anok matakot tentang diri kami sandiri, malaenkan Kristus Yesus koo Tuhan lantas diri kami sandiri sebagai pelayan-pelayanngu karamo Yesus. 6karamo Allah, nang ba firman, "biarlah tarok bacahaya ampat kagalapot," dah bacahayo doop ati diri onto' mare tarok pangatahuan tentang kemuliaan Allah nang ado pado muho Kristus Yesus.7namun, harto nyian doop bejana tanoh iat supayo kalabihot kuaso koo baasal ampat ka Allah lantas lantas buke ampat ka diri kami sandiri. 8kami dinindas ampat ka segala sisi, tapi anok kano kapet. kami bingung, tapi anok patoh semangat.9 kami dinganiayo, tapi anok ditingoot. kami dinyampakot, tapi anok dimatiot. 10kami salalu nabanan kamatiot Yesus doop tubuh kami supayo kaidupot Yesus ugo dingatoot doop tubuh kami.11karamo kami, nang idup nyian, salalu dinyarohot ka kamatiot karamo Yesus supayo kaidupot Yesus ugo dingatoot doop tubuh kami nang fana nyian. 12jaiyolah kamatiot bakarajo didoop kami, tapi kaidupot bakarajo kadoopngu.13akan tetapi, dengan adae roh iman nang sabayo, sasuai nang ado tatulis, "Aku picayo, karamo koo aku bakato," kami ugo picayo lantas karamo koo, kami ugo bakato. 14makae, kami nahui kade Ia, nang dah mangkitat Tuhan Yesus, akan mangkitat kami ugo sabayo-bayo nang Yesus lantas akan nabanan kami sabayo ba kau Kaadapat-Nya. 15makae, samuae hal nyian terjadi onto' kepentinganngu supayo anugrah, nang semakin nyemput manyak urok, biso mareot ucapan sukur onto' kemuliaan Allah.Idup oleh Iman16koolah makanya, kami anok pernah bakenek ati. walaupun tubuh lahiriah kami makin marosot kaadaane, tapi manusio batiniah kami salalu dimarahui Dari demi ari. 17makae, mandarito enek nang kanio nyian, ngarajaan onto' kami sabuoh kelimpahan kekal kemuliaan nang malabihi sagala-galae. 18kami anok maratiot hal-hal nang gari, malaenkan hal-hal nang anok gari. makae, hal-hal nang gari koolah samantaro sadangkan hal-hal nang anok gari koolah kekal.
Chapter 5

1karamo kami nahui kade tenda, tampat diri badiop ka bumi nyian diancurot, diri ado tampat diop ampat ka Allah, sabuoh rumoh nang anok dingamuat make kokot, nang kekal ka surga. 2salamo diri ado doop tenda nyian, diri ngeluh karamo diri rindu onto' make tampat kadiaman sarugo diri. 3makae, waktu diri makeonyo diri anok agi dinamui batianyok.4salamo diri ado doop tenda nyian, diri ngeluh lantas tabebani karamo diri bai batianyok malaenkan bapakean supayo nang fana koo dinoot oleh idup. 5kanio, Io nang nyiapot diri onto' tujuan nyian koolah Allah, nang mareot Roh ka diri onto' tanggongan.6karamo koo, kami salalu koat ati lantas sadar kade waktu kami ado ka rumoh doop tubuh nyian, kami ado ka luar Tuhan. 7makae, kami idup oleh iman, buke oleh caro. 8tapi, kami koat ati, lantas lebih suko diop ka luar tubuh nyian lalu diop sabayo ba Tuhan.9oleh karamo koo, kami barusoho supayo kami disukai Io, antoh kami diop karumoh nyian ato ado kauwar. 10makae, diri samuae haros diadapot ka depan bangku pangadilan Kristus supayo satiap urok biso narimo agi hal-hal nang dingamuat doop tubuhe, sasuai ameo nang dah dingamuat, antoh io baek atopon jahat. palayanan kadamaian ampat ka Allah11karamo kami nahui artie gai ka Tuhan, makae kami ngayakinan urok laen. ayamae, kami dah nyato bagi Allah lantas aku baarap nyato pulak bagi ati nuraningu. 12kami anok barusoho agi mamuji-muji diri kami ka kau, tapi kami mare kau kesempatan onto' ayo ati terhadap kami. nang jaiyo, kau akan miliki jawabane onto' ne' udo nang bangga atas hal-hal lahiriah lantas buke atas ameo nang ado doop ati.13kade kami anok jadi diri kami, hal koolah onto' Allah. kade kami jadi diri kami, koo onto' kapentinganngu. 14karamo kasih Kristus nguasai kami waktu kami nyimpolot kade seko urok mati onto' samuae, makae ne' udo samuae mati. 15lantas, Io mati onto' samuae supayo ne' udo nang idup anok agi idup onto' diri ne' udo sandiri, melaenkan onto' Io, nang dah mati lantas dimangkitot demi ne' udo.16karamo koo, sejak kanio kami anok nganali urok pun manurut kaadaan lahiriahnya. maskipun kami suoh nganal Kristus secaro lahiriah, tapi kanio kami anok agi nilai-Io angayo koo. 17jadi sape nang ado kadoop Kristus, io koolah buatan barahu. hal-hal nang lamo dah balalu, tananglah, hal-hal nang barahu dah atok.18samuae hal nyian, koolah ampat Ka Allah, nang mendamaiot diri ba Io ngalalui Kristus lantas mare diri palayanan pendamaiot koo, 19yaitu doop Kristus Allah mendamaiot dunio nang diri-E sandiri, nang maritungan palangaran-palangaran ne' udo lantas dah micayoot barito pendamaiot kayo diri.20jadi kami koolah urok nang dingutus Kristus. Allah nunjukot Pangilan-Ne ngalalui kami. kami bakato ka kau demi Kristus, barelah diri ngu diperdamaiot nang Allah.21 Io nang anok nganal doso dah dingamuat jadi badoso karamo diri supayo diri dibanarot Allah ka doop Io.
Chapter 6

1lantas, bakarajo sabayo ba Io, kami ugo nukung supayo kau anok sia-sia narimo Anugrah Allah. 2makae, Io bakato:"pado waktu aku suko, aku nangarot kau, lantas pado ari penyelamatot, Aku nolong Kau."coba tanang, kaniolah waktue nang koo. coba tanang, kaniolah Dari penyelamatot koo. Yesaya 49:83kami anok nyakiti sapepun supayo palayanan kami anok dihina,4melaenkan doop segala caro kami nunjukot diri kami sebagai palayan-palayan Allah, nang penuh kakoatot ati doop samuae penderitaat, kakurangan, kasusohot, 5antaman, dipinjaro, karusuhot, kangangoan, anok tedor, kaparot, 6nang barasih, kapaneot, kasabarot, kamurohot, Roh Kudus, kasih nang tolos, 7pakatoot banar, kuasa Allah, sinjato kabanarot kakokot kanan ba kebo8kamuliaan nang kahinaan, bero-bero nang dimuji, dinganggap angayo panipu-panipu padahal kami banar. 9kami ayo anok dikanal, tapi terkenal; ayo nang ampir mati, tapi tananglah, kami idup; ayo urok nang dimangkong, tapi anok dibunuh;10 ayo nang basukacita, tapi salalu basukacita, kami sontok, tapi ngamuat urok laen kayo, anok ado dameo-dameo, tapi dameo samuae ado.11kami dah muko moot ka kau, hai urok korintus, ati kami tabuko ayo'. 12kami anok batasi kau, tapi kau dimatasi atingu sandiri. 13kanio, onto' balasan nang sabayon-- aku bakato angayo ka anak-anakku--bukolah atingu ayo'-ayo'. pasangan nang ano saimbang.14ame jadi pasangan nang anok saimbang nang urok-ruok nang anok picayo. makae, persamaan ameo nang ado antaro kabanarot nang kajahatot? ato, persamaan ameo nang ado antaro tarok ba galap? 15kesepakatan ameo nang dimiliki Kristus nang Belial? ato, bagian ameo nang ado antaro urok picayo nang urok anok picayo? 16lantas, kesepakatan ameo nang ado antaro Bait Allah nang berhala-berhala? makae, diri koolah Bait Allah nang idup, angayo firman Allah, "Aku akan diop ka doop ne' ido lantas bajoot ka antaro ne' ido, lantas aku akan jadi Allah ne' ido, lantas ne' ido akan jadi umatku."Imamat 26:11-1217karamo koo, kaluar kau katangoh-tangoh ne' ido, lantas bapisohlah," kato Tuhan. "lantas, ame nyameh dameo nang dah kotor, maka aku akan narimo kau."Yesaya 52:1118"lantas, Aku akan jadi Bapa ngu, lantas kau akan jadi anak-anak-ku laki-laki nang anak-anak-ku perempuan," jakowolah firman Tuhan, nang Mahkuasa. 2Samuel 7:14; 7:8
Chapter 7

1karamo diri miliki Janji-janji nyian, hai nang terkasih , je'lah diri marasihot diri ampat ka samuae ka kotorot tubuh lantas sambil nyampurnaot kakudusot doop gai ka Allah. Sukacita Paulus2bare tampat onto' kami kaati ngu. kami anok basaloh ka sapepon, anok ngarusak sapepon, lantas anok ngicok ontong ampat ka sapepon. 3aku anok ngatoot nyian onto' nyalohot kau, karamo sabalome, aku dah ngatoot ka kau kade kau ado doop ati kami, onto' mati sabayo lantas idup sabayo. 4kayakinanku kayo atas kau, kabanggaanku kayo ka kau, aku manyak pangiburan, sukacita manyak ka aku doop smuae kasusohot kami.5makae, waktu kami nyampe ka makedonia, tubuh kami anok tenang, malaenkan dinganiayo dari segala sisi, koolah patangkarot ampat kaluar lantas kagaianan ampat ka doop. 6tapi, Allah nang ngibur urok nang potos asa, ngibur kami waktu Titus atok. 7buke waktu io atok sajo, tapi ugo karamo pangiburan nang ngamuat io tahibur ka doop kau, angayo nang io nyaritoot ka kami tentang kaaleotngu, dukacitongu, semangatngu onto' aku sehingga aku makin basukacito.8jadi, kadepon aku dah ngamuat kau sedih karamo suratku nyian, aku anok nyasali io. kalaupon aku pernah nysali io, koo karamo aku nanang kade surat koo menyedihkan ati ngu walaupon kahe sesaat. 9kanio aku basukacita, buke karamo kau sedih, tapi karamo kau sedih onto' batobat, karamo kau sedih sasuai nang maoe Allah sehingga kau anok dirugiot doop hal ameopon oleh kami. 10makae kesedihot nang sasuai nang maoe Allah ngasilot pertobatan nang anok disasali lantas mimpin kepada keselamatan. namun, kesedihot duniawi ngasilot kematian.11makae, paratiotlah sangape manyak kesedihot nang sasuai nang maoe Allah koo ngarajaan onto' kasidiot nang ayo', buktie kade kau anok basaloh, kaberoot, kagaianan, kaaleot, semangat nang pembalasan, di doop segala hal, kau dah muktiot kade kau anok basaloh doop hal nyian. 12jadi kadepun aku nulis surat ka kau, hal koo buke onto' kapentingan urok nang babuat saloh lantas buke ugo onto' kapentingan urok nang disalohot, ta pi supayo kasidiotngu ka kami dingatoot ka kau kaadapot Allh13koolah makae, kami taibur. disamping pangiburan kami koo, kami labih basukacito agi atas sukacito Titus karamo rohe dah dinyegarot oleh kau samuae. 14makae, kade aku suoh mangga-manggaot kau ka Titus, aku anok dimaluot. namun, sajamae kami ngatoot segala sesuatu ka kau doop kabanarot, jakoo ugo kabanggaot kami kaadapot Titus batol tabukti.15lantas, kasih sayange ka kau batamboh kayo' kade io ngingat kataatanngu samuae, jamae kau nyambut io atok nang gai lantas gagatar. 16aku basukacito karamo doop segala hal aku miliki kayakinan didoop kau.
Chapter 8Pakomoan Persembahan Kasih Onto' Urok-Urok Kudus

1kanio, ayunk-ayunk kami lmao kau nahuan tentang Allah nang dah dimare ka jemaat-jemaat di Makedonia, 2kade doop manyak ujian mandarito, kalabihot sukacito lantas kayo'k e kasontokot ne' udo dah bakamanyakot doop kakayoot katulusot ati need' udo.3aku basaksi kade ne' udo mare sasuai nang kamampuot ne' udo, bahkan malabihi kamampuatne atas karelaan ne' udo sandiri. 4ne' udo basojot dengan sangat ka kami akan anugerah onto' torot ngicok bagiot doop palayanan urok-urok kodos. 5lantas, koolah nang ne' udo ngarajaan, buke nang ayo kami ngarapot, mulo-mulo, ne' udo mare nyarohot diri e ne' udo sandiri ka Allah, setelah koo tarus ka kami oleh maonya Allah.6jadi, kami menyuruh Titus, macam mae iyo memulainya, jakoo ugu iyo ngakoot pakarajaan anugerah nyian ka antaro kao. 7namun, sabayo angayo kao bakalimpahot doop samuae hal, doop iman, pakatoot, pangatahuan, segala usoho, lantas, doop kasih ngu ka kami, hendaklah kao ugo bakalimpahot doop anugerah koo.8aku ano' ngatoot hal koo sebagai parintoh, tapi onto' nguji melalui kasungguhot urok laen tentang kaiklasot kasihngu. 9sebab kao ngatahui anugerah Tuhan kita Yesus Kristus, bahwa kadepun Io kayo, Ion rela jadi sontok demi kao supayo ngalalui Kasantokot-Nya, kao jadi kayo.10lantas, doop hal koo aku mare pandapatku, hal koo adalah onto' kaontonganngu, nang sejak tahut dee, kao buke hanya ngalakukannya, tapi ugo bakamaoan onto' ngalakukannya. 11jadi, kanio, salasaiot ugo pakarajaan koo supayo sapadan nang karelaanngu onto' nyalasaiot ameo nang ado ka kao. 12sebab, kade ado kasiapot mare, pamareot koo akan ditarimo, berdasarkan ameo nang dimiliki urok, lantas buke berdasarkan ameo nang ano' dimilikinya.13hal koo buke onto' ngaringankan urok laen lantas mebani kao, tapi supayo ado kasaimbangan. 14biarlah kalabihatngu kanio nyukupi kakurangan ne' udo agar kalabihot ne' udo nano nyukupi kakurangan kao. nang ayo nyian ado kasaimbangan. 15angayo nang dinulis doop kitab suci, urok nang ngomoan manyak, ano' kalabihot lantas urok nang ngumpulot sadikit , anok kakurangan."Keluaran 16:18pangutusot Titus16namun, sokor bagi Allah nang nyimpan doop ati Titus kasungguhot nang sabayo dengan nang aku miliki onto'ngu. 17sebab, Io ano' hanya narimo anjurot kami, tapi dengan kasungguhotnya nang ayo', ia atok kakao atas kamaoannya sandiri.18ba Titus, kami ngutus kamaru nang dimuji-muji di antaro samuae jemaat doop hal pamaritoot Injil. 19buke koo sajo, io ugo di nunjuk oleh jemaat-jemaat onto' ampos ba kami doop palayanan anugerah nyian, nang kami ngalakukan onto' nabanan kamuliaan bagi Tuhan lantas onto' nunjukot karelaan kami.20kami ba ati-ati sidi supayo anok ado urok ngina kami doop hal doop pamareot nang di atur oleh kami nyian. 21kami barusoho ngalakukan ameo nang banar, anok hanya doop pandangan Tuhan, tapi ugo doop pandangan manusio.22lantas, ba ne' udo, kami ngotos kamaru kami nang dah sering kami uji lantas tabukti rajit doop manyak hal, terlebih agi kanio io makin rajit karamo io miliki kayakinan nang ayo' ampat ka kao. 23kanio tentang Titus, io adalah pasangan lantas ayuk karajaku nang akan ba manfaat onto'ngu. sadangkan tentang kamaru-kamaru diri nang laen, ne' udo ngotos jemaat-jemaat, suatu kamulian onto' Kristus. 24jadi tunjukotlah ka ne' udo, kaadapot jemaat-jemaat, bukti kasihngu lantas kabanggaan kami atas kao.
Chapter 9Mare dengan sukarela

1bagiku, adalah labih gio onto' nulis ka kao tentang palayanan ka urok-urok kudus nyian. 2sebab, aku ngatahui karelaanngu, nang aku bangga-banggaot mengenai kao ka urok-urok Makedonia, yaitu kade Akhaya dah siap sejak tahut de'e lantas samangatngulah nang dah ngarakot sabagian ayo' ampat ka ne' udo.3tapi, aku ngutus kamaru-kamaru nyian supayo rasa bangga kami tentang kao anok dijadiot sia-sia doop hal nyian. dengan jakoo, kao siap sedia angayo nang dah kungatoot.4 sebab, kade sangape urok Makedonia atok sabayo-bayo nang aku lantas ne' udo napati kao nape siap, kami ( anok parlu kami ngatoot kao ) akan dipasupoti karamo kayakinan nyian. 5karamo koo, aku bapikir parlu onto' nesak kamaru-kamaru nyian ampos lebih doho' ka kao lantas nyiapot pamareoot nang dah kao nyanjiot sanape koo. dengan jakoo, pamareoot koo siap onto' jadi pamareoot sukarela, lantas buke karamo tapakso.6aku ngatoot hal nyian: sape nang nabur sadikit akan nuai sadikit ugo, lantas urok nang nabur manyak akan nuai manyak ugo. 7satiap urok harus mare angayo nang dah io mutusot doop atie, buke dengan dukacita ato dibaboh paksoot karamo Allah ngasihi urok nang mare dengan sukacita.8lantas, Allah sanggop ngalimpahot samuae anugerah ka kao salalu miliki samuae kacukupot doop segala hal lantas bakalimpahot doop satiap pakarajaan baek. 9angayo nang tatulis:"Io dah magi-magiot, Io dah mare ka urok mesken, kabanarote tatap onto' salamae."Mazmur112:910kanio, Io nang nyediaot banih bagi panabur lantas roti sebagai mangkanan, akan nyediaot lantas ngalipatgandakan banihngu onto' ditabur lantas akan makayo' asil-asil kabanaratngu. 11kao akan dipakayo doop sagala hal atas samuae kamurahat ati ngu, nang ngalalui kami mangkitot ucapan sukur ka Allah.12sebab, bantuan palayanan nyian buke hanya nyukupi kaparluan-kaparluan urok-urok kudus, tapi ugo ngalimpahot ucapan sukur ka Allah ngalalui manyak urok. 13ngalalui bukti palayanan nyian, ne' udo akan ngamuliakan Allah karamo kataatatngu ka pangakuanngu akan Injil Kristus, lantas onto' samua kamurahat ati ngu doop ba bagi ka ne' udo lantas samua urok. 14lantas, doop doa-doa ne' udo onto' ngu, ne' udo rindu ka kao karamo kasih karunia Allah nang balimpah atasngu. 15sukur ka Allah atas pamareatnya nang ana' bisa dikatoot!
Chapter 10Kuasa Paulus adalah ampat ka Allah

1Aku , Paulus, aku sandiri mohon ka kao dengan kalamutot lantas kamurohot Kristus--aku, nang ano' barani waktu baradapot muho nang kao, tapi barani waktu jauh dari kao! 2Aku mohon ka kao supayo waktu aku atok, aku anok parlu jadi barani dengan kayakinan nang dengannya aku maretungan onto' barani ngalawan sangape manyak urok nang nganggap kami idup secaro kainginan.3memang kami masih idup doop kainginan, tapi kami anok bajuang sacaro kainginan. 4sebab, sanjato-sanjato baparang kami buke ampat kainginan, malaenkan ampat kakoatot ilahi kaancorot benteng-benteng.5kami ngaruntuhot pamikirot-pamikirot lantas satiap hal tinggi nang dimangun oleh kaangkuhot manusio onto' nantok panganalot akan Allah. kami nahan segala pikiran lantas naklukot io ka Kristus, 6lantas kami siap ngukum samua nang anok taat waktu kao taat disampurnaot.7tanang kaameo nang ado ka adapotngu. kalo ado urok nang ngayakini diri'e adalah milik Kristus, biarlah io mikiri agi hal nyian, jakoo sajamae io adalah milik Kristus, kamipon jakowo ugo. 8bahkan, kadepon aku agak balabihot manggaot kuaso, nang Allah mare ka kami onto' mangun kao lantas buke onto' ngancorot kao, aku anok akan malu.9aku bai katanangan saolah-olah aku akan magaei kao nang surat-suratku. 10sebab, ne' udo bakato, "surat-surate memang tagas lantas karas, tapi sacaro kaadoot tubuh, io lamoh lantas pakataatne anok baguno."11biarlah urok nang ngayo koo mikiri hal nyian, koolah ameo nang kami ngatoot dengan surat waktu kami anok sabayo-bayo ba kao, sabayo angayo kalakuan waktu kami ba kao. 12sebab, kami anok barani onto' ngalompokot ato mandingkan diri' kami dengan samanyak urok nang muji-muji diri'e sandiri. namun, waktu ne' udo ngukur diri'e dengan diri' ne' udo sandiri lantas mandingkan diri'e dengan diri' ne' udo sandiri, ne' udo koo anok lalu nanggapi.13tapi, kami anok akan bangga atas hal-hal nang ngalewati batas kami, malaenkan manurut batas ampat ka katatapot nang Allah dah magiot ka kami, iyokoo batas onto' nyangkau sampe ka kao ugo. 14sebab, kami anok ngalampaui batas kami, saolah-olah kami anok nyangkau sampe ka kao. kamilah nang doho sidi sampe ka kao dengan Injil Kristus.15kami ugo anok bangga ngalewati batas kami dengan bangga atas jerih lelah urok laen, malaenkan dengan pangarapot kade sajamae imanngu batumbuh, wilayah pakarajaan kami ka antaro kao akan semangkin dipaluas agi, 16supayo kami biso ngabarot Injil ka wilayah-wilayah ka luar kao, lantas anok bangga atas ameo nang dah di ngakoot ka wilayah pakarajaan urok laen.17sape nang mao bangga, biarlah io bangga kadoop Tuhan." 18sebab, buke urok nang muji diri'e sandiri nang tabukti tahan uji, malaenkan urok nang Tuhan puji.
Chapter 11Paulus nang Rasul Palsu

1aku baarap, kao sabar ka aku doop sadikit kabodohotku, lantas kao memang sabar ka aku. 2sebab, aku ngaraso cemburu ka kao dengan cemburuat ilahi karamo aku dah nunangan kao dengan seko angaki, jakoolah nyarohot kao angayo ambini nang suci ka Kristus.3namun , aku gai, ame-ame sabayo uar nang dengan kabangsatote nipu Hawa, jakoo ugo pikiranngu akan disasatot ampat katulusot lantas kamurniot pangabdiot doop Kristus. 4sebab, kao sabar sajo waktu seko urok atok lantas maritoot tentang Yesus nang laen, nang babedo dengan nang kami maritoot, ato waktu kao narimo roh nang babedo, nang nape suoh kao tarimo, injil laen nang nape suoh kao tarimo.5manurutku, aku anoklah kurang ampat ka para rasol luar biaso koo. 6kadepon aku anok pane doop hal pakatoot, tapi anok macamkoo doop hal kapaneot, karamo dengan samuae caro, kami dah nunjukot io ka kao doop segala hal.7ato, ameo ge aku ngalakukan waktu ngarendahot diriku sandiri supayo kao biso ditingiot karamo aku maritoot Injil Allah ka kao dengan cumo-cumo? 8aku ngarampok jemaat-jemaat laen die ng an narimo upoh ampat ka ne' udo onto' ngalayani kao.9 lantas waktu aku ba kao lantas mararat, aku anok mebani seko urokpon karamo kamaru-kamaru nang atok ampat ka Makedonia manuhi kaparluatku. lantas, doop segala hal, aku nyago diriku onto' anok jadi beban ngu lantas aku akan tarus ngarajaannya.10sajamae kabanarot Kristus ka doopku, kabanggaanku nyian anok akan dihalangi ka wilayah-wilayah Akhaya. 11Ngameo? ameo karamo aku anok ngasihi kao? Allah nang ngasihinya!12tapi, Baku akan tarus ngalakukan sehingga aku biso natak kasampatot ampat ka ne' udo nang ngingini kasampatot onto' dinamui sabayo macam kami doop hal-hal nang ne' udo manggaot. 13sebab urok-urok macam koo adolah rasul-rasul palsu, tukang-tukang nang curang, nang nyamar sebagai rasul-rasul Kristus.14hal koo anok ngajuti karamo iblis pon nyamar jadi angayo malaekat tarok. 15karamo koo, anoklah ngajuti kade para palayannya ugo nyamar angayo para palayan kabanaran, nang kadohoot ne' udo koo akan sabayo nang pakarajaannya sandiri. Penderitaan Paulus bagi Kristus16sakai agi, aku ngatoot ame ado seko pon nang nganggap aku nyian bodo. kadepon jakoo, tarimolah aku angayo urok nang bodo supayo aku ugo biso sadikit bangga.17 ameo nang aku ngatoot doop hal kayakinan akan kabanggaan nyian, aku anok ngatoot io angayo maoe Tuhan, malaenkan angayo doop kabodohot. 18manyak urok nang bangga sacaro daging. jadi, aku ugo akan bangga.19sebab, kao batol bijaksana sehingga dengan sanang ati kao basabar terhadap urok bodo! 20kao sabar, kade ado urok nang mamudak kao, ngicok kaountungan atas kao, ninggiot diri'nya, ato nampar muhangu. 21dengan sangat supot aku harus ngatoot bahwa kami terlalu lamoh onto' hal kolo! namun, ameo sajo nang urok laen barani onto' babangga, --aku bakato macam urok bodo--aku ugo barani.22batol ge ne' udo Ibrani? aku ugo. batol ge ne' udo urok Israel? aku ugo. batol ge ne' udo katurunan Abraham? aku ugo. 23batol ge ne' udo melayani Kristus? aku labih-labih agi-- aku bakato-kato macam urok gilo. jerih payahku labih manyak, labih sering doop pinjaro, pukulan-pukulan nang anok biso diitung, lantas labih sering ado doop bahayo maut.24ampat ka urok-urok Yahudi, samanyak lima kai aku dah narimo empat puluh kurang satu cambukan. 25tiga kai aku dimangkong nang uwi, satu kali dinabaki batu, tiga kai aku ado ka kapal karam, samaam lantas saari aku dinyeret ombak ka laut. 26manyak kai doop pajaananku, aku taancam bahayo ampat ka sungai, amapt ka para parampok, pihak urok-urok Yahudi, lantas urok-urok buke Yahudi. aku did ngancam bahayo ka kota, ka padok balantara, ka laut, lantas ugo bahayo ampat kamaru-kamaru palsu.27aku dah bajarih payah lantas bakarajo barat, tetap bajago, kaparot lantas kaausot, sering anok ado mangkanan, doop kadinginan, lantas anok bapakean. 28lantas, selain hal-hal nyian, ado ugo masalah saari-ari nang jadi tangung jawab onto' pamiharoot atas samuae jemaat. 29sape nang lamoh, lantas aku anok lamoh? sape nang tajanto, lantas anok badukacita?30kade aku harus babangga, aku akan bangga atas hal-hal nang nunjukot kalamahanku. 31Allah nang Bapa Tuhan Yesus, nang harus dipuji salamo-lamoe, marenahui kade aku anok pangaok.32ka Damaskus, gubernur ka baboh Rajo Aretas ngawasi kota Damaskus onto' nangkap aku. 33namun, aku dinurunan doop sabuoh karanjang ampat ka sabuoh jandelo ka tembok, sehingga aku apas ampat kakokote.
Chapter 12Duri doop Daging Paulus

1aku harus bangga kadepun koo anok nguntungan. aku akan narusot ameo nang kutanang lantas lantas suaro-suaro ampat ka Tuhan. 2aku nahui urok-urok doop Krisus, nang empat belas tahut lalu dah di nabanan ka surga tingat tiga--antoh kadoop tubuhe, aku anok nahui; ato ka luar tubuh, aku ugo anok nahui, Allah nang nahui.3lantas, aku nahui jamae urok nyian--antoh kadoop ato kaluar tubuhe, aku anok nahui , Tuhanlah nang nahui-- 4io di angkat ka Firdaus lantas lantas nangar kato-kato nang anok takatoot, nang anok muih dikatoot oleh manusio. 5onto' urok nyian aku akan bangga, tapi onto' diriku sandiri, aku anok akan bangga kacoali atas kalamohot- kalamohotku.6tapi, kade aku mao bangga, aku anok akan jadi bodo karamo aku akan ngatoot kabanarot. namun, aku nahannya supayo anok ado urok nang nanang aku labih dari ameo nang ne' udo nanang ato nang ne' udo nangar tentang aku. 7onto' nyago agar aku anok talalu bangga atas suaro-suaro nang luar biaso koo. makae sabuoh duri dimareot doop dagingku, yaitu utusot Iblis onto' nyusohot aku supayo aku anok ningiot diri.8mengenai hal koo, aku mohon ka Tuhan samanyak tiga kai supayo hal koo ningoot aku. 9namun, Io bakato ka aku, "anugerah-ku cukup bagi ngu karamo kuaso-ku disampurnkan doop kalamahan." sebab koo, aku labih sanang babangga atas kalamahanku supayo kuaso Kristus diop ka doop aku. 10koolah sebabpe, aku ngaraso sanang doop kalamahan, doop siksaan, doop kasusohot, doop panganiayaan, lantas doop ka sulitot dengan Kristus. karamo waktu aku lamoh, makae aku koat.Kasih Paulus untuk Jemaat di Korintus11aku dah jadi bodoh karamo kao maksoku onto' koo, padahal aku saharuse dipuji olehngu. sebab, aku anok kurang dameo-dameo dibandingan samuae rasul nang luar biaso koo, meskipun aku anok ado dameo-dameoe. 12tando-tando nang muktiot kade io urok rasul dah dimatanangan ka antaro kao doop sagala katabahan, doop tando-tando, mujizat-mujizat, lantas keajaiban-keajaiban. 13sebab, doop hal dameolah kao direndahkan ampat ka jemaat-jemaat laen, kacoali kade aku anok jadi beban bagi ngu? maafpotlah kaanokadilanku nyian!14kanio, aku siap ngunjungi kao onto' nang katiga kalie lantas aku anok akan jai beban bagi ngu karamo aku anok ngago ameo nang kao miliki, malaenkan kao. sebab, anak-anak anok wajib ngumpulot harta onto' urok tuhae, tapi urok tuho onto' anak-anake. 15lantas, aku akan dengan sanang ngorbankan milikku lantas diriku onto' kao. kade aku labih mengasihi kao, dameolah kao akan kurang ngasihi aku?16namun, meskipon aku buke beban bagi ngu, kao matakot aku licik lantas nyerat kao dengan tipu muslihat. 17ameolah aku ngicok kauntungan ampat ka kao ngalalui urok-urok nang ku ngutus ka kao? 18aku nesak Titus onto' ampos lantas ngutus kamaru kami onto' ampos sabayo ba io. dameolah Titus ngicok kauntungan ampat ka kao? ameolah kami anok bajoot doop roh nang sabayo lantas bajoot doop tapak-tapak nang sabayo?19lalu, dah lamo ge kao mikiri io bahwa kami mela diri kami terhadap kao? kam bakato ka adapot Allah doop Kristus, tapi hal-hal nyian, hai nang terkasih, adolah onto' nukung kao.20sebab, aku gai, kalo-kalo waktu aku atok, aku akan namui kao anok angayo nang aku arapot, lantas kao anok akan namui aku angayo nang kao ngarapot. ame sampe ado pakalahiot, iri ati, amarah, mentingan diri sandiri, mitnah, desas-desus, kasombongan, lantas kaributot. 21aku kawatir wakru aku atok agi, Allahku akan ngarendahot aku ka depanngu lantas aku akan baduka atas manyak urok nang daoho dah badoso sanapee lantas tatap anok batobat dari kenajisane, pencabulan, lantas hawa nafsu nang dah ne' udo ngalakuot.
Chapter 13kunjungan Paulus nang katiga ka Korintus

1nyianlah katiga kalie aku ngunjungi kao. harus ado katerangan dari duo ato tiga saksi, maka suatu pakaro dingatoot sah.2 sanapee, aku dah ngingati ne' udo nang badoso lantas samuae nang laene. kanio, walaupun aku anok ado ba kao, aku ngingati ne' udo angayo nang aku ngarajaan doop kunjunganku nang kaduo, koolah kade aku atok agi, aku anok akan nyayangkan ne' udo,3karamo kao nuntut bukti tentang Kristus, nang bakato kadoopku lantas nang anok lamoh terhadap kao, malaenkan bakuaso kadoopngu. 4sasungguhe, Kristus disalib doop kalamahan, tapi Io idup oleh kuaso Allah. sebab, kami ugo lamoh kadoop Io, tapi kami akan idup sabayo-bayo nang Io karamo kuaso Allah terhadap kao.5ujilah diri'ngu sandiri onto' nanang, ameolah kao tatap ka doop imanngu. pariksolah diri'ngu sandiri! ato, amelah kao anok nganali diri'ngu sandiri kade Kristus Yesus ado ka doopngu, kacoali kalo kao gagal kadoop ujian.6 aku baarap kao akan nahui kade kami bukelah urok nang anok tahan uji.7namun, kami badoa ka Allah supayo kao anok babuat saloh, buke supayo kami tatanang tahan uji, tapi supayo kao ngarajaan ameo nang banar, meskipun katanange kami dah gagal ujian. 8kami anok biso ngarajaan hal-hal nang batantangan dengan kabanarot, melaenkan hanya onto' kabanarot.9kami sanang waktu kami lamoh lantas kao koat. doa kami adolah supayo kao jadi sempurna.10 koolah sebabpe, aku nulis hal-hal nyian waktu aku jauh dari ngu supayo waktu aku atok, aku anok parlu ngunakan dengan karas, kuasa nang Tuhan mareot ka aku onto' ngoati kao, lantas buke onto' nyantooto kao.11akire, kamaru-kamaru, basukacitalah. barusoholah jadi sempurna, iburlah seko dengan nang laene, saati dapikir, lantas idup doop damai. lantas, Allah sumber kasih lantas damai sejahtera nyertai kao.12barelah salam seko dengan nang laen dengan baidung kudus.13samuae urok-urok kudus ngiriman salam onto' ngu. (13-14) anugrah Tuhan Yesus Kristus, lantas kasih Allah lantas pakomoaan dari Roh Kudus nyertai kao samuae.[[ayt.co/2Ko]]

Galatians

Chapter 1Salam dari Paulus

1dari paulus, nang jadi rasul buke karamo manusio ato melalui manusio, melaenkan melalui Kristus Yesus lantas Allah Bapa nang mangkitot Io dari antaro urok mati. 2ugo, dari samuae kamaru saiman nang sabayo-bayo nang aku, onto' jemaat-jemaat ka Galatia.3anugrah nang ba damai sejahtra bagi ngu ampat ka Allah Bapa diri' lantas Tuhan Yesus Kristus, 4nang dah mare dirie onto' doso-doso diri' onto' nyalamatot diri' dari zaman nang jahat kanio nyian sasuai nang kamaoan Allah lantas Bapa diri'. 5Bagi Iolah kamuliaan onto' salama-lamae. amin. Kahe Ado Sete Injil6aku heran, kok anceh sidi kao ningoot Io, nang nyaru kao ngalalui anugrah Kristus, lantas ba balik ka Injil nang laen. 7padahal, anok ado injil nang laen. namun, ado sangape urok nang dah nagrusak kao lantas mao mutarbalikot injil Kristus.8bahkan, kalo kami ato seko urok malaekat ampat ka surga mataki injil ka kao nang ba tantangan dengan ameo nang dah kami nyampeot ka kao, takutuklah io! 9angayo nang dah ngatoot sanapee lantas kanio aku madohot agi, kade ado urok nang matakot ka ka kao injil nang ba tantangan nang ameo dah kao narimo, biarlah io takutuk. 10dameo ge kanio aku sedang ngagui pasatujuot manusio ato pasatujuot Allah? ato, dameo ge aku masih nyobo nyanangot manusio? sakirae aku masih nyobo nyanangot manusio, aku bukelah hamba Kristus. Pembelaan Paulus atas Ka rasulane11kamaru-kamaru, aku mao kao nahuan kade injil nang dah nyampeot bukelah injil buatan manusio. 12aku anok narimo ampat ka manusio, ato aku malajari ampat ka manusio, tapi aku narimo melalui pakatoot ampat ka Kristus Yesus.13sebab, kao dah nangar tentang caro idupku nang lama ampat ka agama Yahudi, aku kaniayo jemaat Allah dengan sadis lantas barusoho onto' ngancurot io. 14aku paling maju doop hal agama Yahudi, jauh labih maju dibandingkan ba urok-urok sabayo ka antaro bangsaku. aku paling rajit doop miharo adat istiadat nene' moyangku.15namun, waktu Allah, nang dah misohot aku sejak doop parut uma'ku lantas dah nyaru aku ngalalui Anugrah-Nya, mao 16matakot Anak-Ke doop aku supayo aku biso ngabarot Io ka antaro urok-urok buke Yahudi, aku anok kanio ihan minto nasehat ka urok pun. 17aku ugo anok ampus ka kota Yerusalem onto' batamu nang ne' udo nang dah jadi rasul sanape aku, melaenkan aku kanio ihan ampus ka wilayah Arab lantas muok agi ka kota Damaskus.18tiga tahut nang dee, aku ampus ka kota Yerusalem onto' bakanalan dengan kefas lantas diop baiyo salamo lima balas ari. 19tapi, aku anok nanang seko pun dari rasul-rasul laen, kacoali Yakobus, kamaru Tuhan. 20aku ngayakinkan kao kaadapot Allah bahwa ameo nang dah aku nulis ka kao nyian buke pangalok.21ako koo, aku ampus ka wilayah Siria nang Kilikia. 22aku nape dikanal sacaro pribadi oleh jemaat-jemaat doop Kristus nang ado ka wilayah Yudea. 23ne' udo hanya sering nangar, "Io, nang dee nganiayo diri', kanio nyampeot iman nang dee io pernah nyobo ngancurot." 24ne' udo nyamboh Allah karamo aku.
Chapter 2Pangakoot Para Rasul atas Paulus

1nyian dah ampat balas tahut, aku atok agi ka kota Yerusalem nang Barnabas lantas nabanan titus ba aku. 2aku ampus karamo suatu penyatan lantas onto' nyelasot ka ne' udo tentang injil nang kumadohot ka antaro urok-urok buke Yahudi. namun, aku ngalakukan io doop patamuan pribadi, yaitu kahe nang ne' udo nang bapangaruh onto' mastiot kade ameo nang kungarajaan lantas nang dah kungarajaan anok sia-sia.3Bahkan, Titus, nang ado ba aku, anok harus disunat walaupun io koolah urok Yunani. 4hal nyian terjadi karamo ado kamaru-kamaru palsu nang diam-diam masok lantas taamo onto' mata-matai ka bebasot nang diri' miliki doop Yesus Kristus supayo diri' ditabanan kembali ka pabudakot. 5tapi, kami bai tunduko ka ne' udo sesaatpun supayo kabanarot injil tatap diop doop kao.6namun, ampat ka urok-urok nang bapangaruh koo, nang kedudukane anoklah penting bagiku karamo Allah anok medo-medoot, ne' udo anok nambahi dameo-dameo bagiku. 7sebalike, ne' udo nanang kade ka aku dah dimicayoot injil onto' urok-urok nang anok basunat, sabayo nang Petrus nang dimicayai injil onto' urok-urok nang basunat. 8sebab, Io nang dah bakarajo melalui Petrus onto' jadi rasul bagi urok-urok basunat, Io ugo nang bakarajo malalui aku onto' jadi rasul bagi urok-urok buke Yahudi.9Ako' Yakobus, Petrus, nang Yohanes, nang ditanang sebagai kapalo guru bagi jemaat menyadari anugrah nang dimareoot ka aku, ne' udo mareot kokot kanan persekutuan ka Barnabas lantas ka aku supayo kami ampus ka urok-urok buke Yahudi, sadangkan ne' udo ampus ka urok-urok basunat. 10ne' udo kahe minto kami onto' ingat ka urok-urok sontok, sete hal nang aku sandiri sangat basamangat onto' ngalakukannya. Paulus Nunjukot Kasalohot Petrus11tapi, waktu Kefas atok ka kota Antiokhia, aku tarang-tarangan nantok io karamo jelas sidi io basaloh. 12karamo sanape urok-urok tertentu ampat ka kalangan Yakobus atok, Kefas dah biaso makot sabayo ba urok-urok buke Yahudi. namun, waktu ne udo atok, io mulai mundur lantas misohot diri'e karamo gai ka kalompok urok nang basunat.13urok-urok Yahudi nang laen ikut-ikutan batindak munafik baiyo, bahkan Barnabas pun taseret oleh kamunafikot ne' udo. 14waktu aku nanang kade ne' udo batindak anok sajalan nang kabanarot Injil, makae aku bakato ka Kefas ka depan samuae urok, "kalo kao urok Yahudi idup angayo urok buke Yahudi, ayamae mungkin kao maksoo urok buke Yahudi onto' idup angayo urok Yahudi?"15diri' adalah urok-urok nang dimaranakot macam bangsa Yahudi lantas buke urok-urok badoso ampat ka bangsa buke Yahudi. 16namun, diri' nahui kade anok seko urok pun dibanarot karamo ngarajaan ukum taurat, melaenkan melalui iman doop Yesus Kristus. bahkan, diri' ugo dah picayo ka Yesus Kristus supayo diri' dibanarot oleh iman doop Kristus, buke karamo ngarajaan ukum taurat. sebab, anok seko urok pun dibanarot karamo ngarajaan ukum taurat!17tapi, samantaro diri' barusoho onto' dibanarot doop Kristus, diri' napati diri' sandiri ugo badoso, ameo ge bararti Kristus akalah palayan doso? 18tantulah anok! kade aku mangun ulang agi ameo nang dah aku ngaroroot, aku muktiot kade aku adalah urok malawan ukum. 19sebab, melalui ukum taurat, aku dah mati onto' ukum taurat supayo aku biso idup onto' Allah.20aku dah dinyalibpot dengan Kristus. buke agi aku nang idup, melaenkan Kristus nang idup doop aku. idup nang kanio nyian kuidupi doop daging adalah idup oleh iman doop anak Allah, nang ngasihi aku lantas dah mareoot diri-E onto' aku.21 aku anok matalot anugrah Allah karamo kade kabanarot atok melalui ukum Taurat, sia-sialah Kristus mati!
Chapter 3Urok Picayo Dibanarot Melalui Ima

1hei kao, urok-urok Galatia nang bodoh! sape nang dah nyeher kayo?buke ge kaden mata ngu Yesus Kristus dinanang dinyalibpot ka depan umum? 2satu hal nang mao kutanyoo ka kao, ameo ge kao narimo Roh karamo nuruti ukum taurat, ato ge karamo nangar dengan iman? 3bago banar bo kao? kao dah mulai dengan Roh, ameo ge kao kanio mao ngakiri dengan daging?4sia-sia ge kao mandarito pandaritoot nang ayakoo manyak koo -- kade memang koo sia-sia?5 jadi, ameo ge Io ngaruniakan Roh ka kao lantas ngarajaan mujizat ka antaro kao karamo kao majaanan ukum taurat, ato karaoke kao nangar dengan iman?6sabayo nang Abraham nang picayo ka Allah sehingga hal koo diparitungan kaiyo onto' kabanarot. 7karamo koo, perlu kao nahui kade urok-urok nang baimanlah nang dinyabut anak-anak Abraham. 8kitab suci, nang dash nahui danapee kade Allah akan manarot urok-urok buke Yahudi karamo iman, dah labih doho nyampeot injil ka Abraham dengan bakato, "samuae bangsa akan dibarakati melalui kao." 9jadi, ne' udo nang baiman akan dibarakati sabayo-bayo Abraham, urok nang picayo koo.10samuae urok nang bagantung ka pakarajaan ukum taurat ado ka baboh kotok, sebab ado tatoles, "takotoklah satiap urok nang anok tondok ka segala sesuatu nang tatoles doop kitab ukum taurat lantas ngalakukan io." 11jadi, jelaslah kanio kade anok ado seko urok pun nang dibanarot ka adapot Allah oleh ukum taurat, sebab, "urok banar akan idup oleh iman". 12tapi, ukum taurat anok didasarot pake iman. sebalike, urok nang ngalakukan ukum taurat akan idup oleh iman.13Kristus nabus diri' dari kotok ukum taurat nang jadi koto onto' diri', sebab ado tatoles, "takotoklah urok nang digantong ka kayu salib!" 14nang ado doop nama Yesus Kristus, berkat Abraham biso sampe ka urok-urok buke Yahudi sehingga dengan iman diri' biso narimo nang dah dinyanjiot koo. Janji Allah nang Ukum Taurat15kamaru-kamaru, aku akan mare contoh dari kaidupot saari-ari: kalo panjanjiot dah disahot, walopun kahe kontrak an taro manusio, anok ado urok nang biso matalot ato nambohot ameo pun doop pajanjiot koo. 16kanio, tentang pajanjiot nang dinyampeot ka Allah Abraham lantas ka katurunane. Allah anok bakato, "...ka katurunan-katurunane," nang nunjuk ka manyak katurunan."... lantas ka katurunanngu," baarti nunjuk ka seko urok, yaitu Kristus.17maksudku, ukum taurat nang moncol 430 tahut sanapee anok biso matalot pajanjian nang dah disahot oleh Allah. jadi, pajanjiot koo anok biso ditiadakan. 18sebab, kade warisan udah atok melalui ukum taurat, makae warusan koo anok agi didasarot ka pajanjiot. tapi, Allah nganugrahot ka Abraham melalui sebuah pajanjiot.19jadi, ngameo ado ukum taurat? ukum taurat dimare karamo palanggaran-palanggaran, sampe ka katurunan koo atok sajamae maksut pajanjiot koo dimajawat. ukum taurat mulai balaku melalui para malaekat dengan parantaro. 20namun, parantaro anok onto' mewakili seko urok, padajal Allah adalah seko. Tujuan Ukum Taurat21kalo macam nyian, ameo ge ukum taurat balawanan nang pajanjiot Allah? tantu ajo' anok! sebab, kade ukum taurat dimaret onto' biso mare id up, kabanarot pasti baasal ampat ka ukum taurat. 22tapi, kitab suci nang dah minjaro samuae nang ado lantas samuae urok ka baboh doso supayo pajanjiot oleh iman doop Kristus Yesus muih dibareot ka ne' udo nang picayo.23sanape iman atok, diri' dingikat ka baboh ukum taurat, diminjaro sampe atok panyataan iman. 24makae, ukum taurat adalah pangawas onto' diri' sampe Kristus atok supayo diri' biso dibanarot oleh iman. 25kanio, iman koo dah atok. diri' anok agi palalu ukum taurat sebagai pangawas diri'. 26doop Yesus Kristus, kao samuae adalah anak-anak Allah ngalalui iman.27kao samuae nang dah dimaptis doop Kristus dah idup sabayo ba Kristus. 28anok ado agi urok Yahudi ato urok Yunani, palayan ato urok mardeka, aki-aki ato ambini karamo kao samuae seko doop Yesus Kristus.29 kade kao adalah milik Kristus, kao adalah katurunan-katurunan Abraham lantas ahli-ahli wares sasuai nang pajanjiot.
Chapter 4

1nang kumaksut, salamo ahli wares koo masih anak-anak, io anok ado bedoe nang pabantu walopon io adalah pamilik samuae nang ado.2 Io ado dibaboh kuaso pangawas lantas pangoros rumoh tango' sampe waktu nang dah dinatapot oleh bapae.3jakoo ugo diri', waktu masih kamudo, dipabudak oleh oleh roh-roh dunio nyian. 4tapi, waktu ari panganapot dah waktue, Allah ngutus AnakKe, nang lahir ampat ka ambini lantas laher ka baboh ukum taurat, 5onto' nabus ne' udo nang ado ka baboh ukum taurat supayo diri' biso narimo pangangkatot angayo anak-anakKe.6karamo kao anak-anakKe, Allah dah ngutus Roh anakKe ka doop ati diri', nang nyaru, "Abba Bapa."7 jadi buke agi budak, tapi anak. kade kao adalah anak, Allah nyadiot kao ahli wares melalui Kristus. Ame Mao Dipabudak Agi Oleh Roh-Roh Dunio8dee, waktu kao anok kanal Allah, kao adalah budak ampat ka hal-hal nang pado dasare buke Allah.9 namun, kanio, waktu kao dah nganal Allah ato labih tepate dikanal oleh Allah, ayamae mungkin kao babalik agi ka roh-roh dunio nang lamoh lantas anok baguno? mao ge kao dipabudak agi?10kao majaanan parayaan at as ari-ari, buot-buot, mosem-misem, lantas tahut-tahut! 11aku gai jangan-jangan jerih payahku nang dah kungarajaan onto'ngu jadi sia-sia.12aku mohon ka kao, kamaru-kamaru, jadilah angayo aku karamo aku ugo dah jadi angayo kao. kao anok basaloh ka aku. 13kao nahui, pado mulae aku matakot injil ka kao karamo sakit tubuh nang kungalami. 14walopon kodisi tubuhku koo bagian dari cobaan onto' ngu, kao anok ngina ato nolak aku. sabalike, kao nyambut aku saolah-olah aku nyian malaekat Allah, angayo seakan-akan aku nyian Yesus Kristus koo sandiri!15jamae dengan barakat nang kao ngaraso kanio? sebab, aku biso basaksi tentang kao dee, kalo mungkin, nyungkit matongu lantas mareot io ka aku pon kao rela. 16ameo kanio aku jadi musuhngu karamo nunjukkot kabanarot ka kao?17urok-urok koo barusoho namui kao, tapi buke dengan maksot nang baek. ne' udo maok ngasingkan kao dengan arapan kao akan ngago ne' udo. 18memang baek kade salalu basamangat ngalakukan hal-hal nang batujuan baek, lantas buke hanya waktu aku ado ba kao.19anak-anakku, demi kao, aku rela sakai agi nanggung sakit ngalahirot sampe Kristus dimatakot doop kao. 20aku baarap, aku biso ado ba kao kanio lantas nguboh nada suaraku karamo aku abis akal ngadapi kao. Hagar nang Sara onto' Contoh21batakot ka aku, hai kao nang mao idup ka baboh ukum taurat, anok ge kao nangarot ukum taurat? 22karamo ado tatoles, Abraham ado anak angaki dua urok; seko lahir ampat ka budak ambini, lantas nang seko agi ampat ka ambini merdeka. 23tapi, anak ampat ka budak ambini koo dimaranakot manorot nafsu, sadangkan anak nang ampat ka ambini merdeka dimaranakot ngalalui pajanjiot.24tanangg kish nyian sebagai lambang karamo duo eko ambini nyian ngalambangkan duo pajanjiot. seko adalah pajanjiot ampat ka Gunung Sinai lantas maranakot anak-anak pabudakot. Dia adalah Hagar. 25kanio, Hagar ngalambangkan Gunung Sinai ka Tanoh Arab, sabayo angayo Yerusalem saat nyian karamo io idup doop pabudakot ba anak-anakke.26tapi, Yerusalem nang ka atas adalah ambini nang merdeka, lantas io adalah uma' diri'. 27karamo ado tatulis, "basukacitalah, hai ambini nang mandul, nang anok maranakot. baserulah lantas basoraklah, hai kao nang anok ngaraso sakit baranak. sebab, labih manyak anak ampat ka ambini nang sandiri daripado ambini nang ado ba akie."Yesaya 54:128kamaru-kamaru, kao adalah anak-anak pajanjiot angayo Ishak. 29pado saat koo, anak nang laher manorot daging menganiayo anak nang laher manorot Roh, angayo nang terjadi kanio nyian.30tapi, ameo nang kitab suci ngatoot? "userlah budak ambini koo baserta anakke karamo anak budak ambini koo anok akan jadi ahli wares sabayo nang anak ambini merdeka." 31karamo koo, kamaru-kamaru, kito bukelah anak-anak ampat ka budak ambini, tapi ampat ka ambini merdeka.
Chapter 5

1Kristus Dah Merdekaot Urok PicayoDemi kemerdekaot, Kristus dah ngapasot diri'. karamo koo, badirilah kokoh lantas ame agi maok dibebani nang kuk Pabudakot. 2Dangarot! Aku, Paulus, ngatoot ka kao bahwa kade kao narimo sunat, Kristus anok ado gunae onto' ngu.3sakai agi, aku ngatoot ka samuae urok nang narimo sunat bahwa io wajib naati saluruh ukum taurat. 4kade kao barusoho onto' dibanarot dengan majaanan ukum taurat, idupngu dah dimisohot dari Kristus lantas kao dah ningoot anugerah.5ngalalui Roh, nang iman, diri' nunggu-nunggu arapan akan kabanarot. 6sebab, doop Yesus Kristus, basunat ato anok basunat anok ado artie. hanya iman nang bakarajo ngalalui kasih nang ado artie. 7kao dah batalamo dengan baek. sape nang ngalangi kao dari naati kabanarot?8ajakan koo buke atok dari Io nang dah nyaru kao.9sadikit ragi dah ngamuat saluruh adonan ngamok." 10aku miliki keyakinan terhadap kao doop Tuhan bahwa kao anok akan narimo pikiran nang laen. tapi, sape pon nang nganggu kao akan nanggung ukumane.11jadi kamaru-kamaru, kade aku masih ngabarot sunat, ngameo aku masih dianiayo? kade macam nyian, batu sandongan terhadap salib dah dinyingkirot. 12aku baarap ka ne' udo nang ngasut kao koo akan takano ka dirie sandiri.13kamaru-kamaru, kao dah dinyaru onto' jadi merdeka. tapi, ame pagunaan kemerdekaanngu koo sebagai kesempatan onto' idup doop dageng, malaenkan layanilah urok terhadap nang laen dengan kasih. 14sebab, saluruh ukum taurat dah diganapi doop satu firman nyian, "kasihilah nang sabayo ba kao manusio angayo diri'ngu sandiri." 15kade kao saling ngigit lantas noot, baati-atilah agar kao ame saling nyilakoot. Kainginan Roh Balawanan nang Nafsu Kadagengan.16jadi, aku ngatoot, iduplah doop Roh, maka kao anok akan ngalakukan hal-hal nang dimaoan oleh nafsu kadagengan. 17kamaoan nafsu kadagengan balawanan nang kamaoan Roh, lantas kamaoan Roh balawanan nang kamaoan nafsu kadagengan, karamo kaduae saling balawanan supayo kao anok ngalakukan hal-hal nang kao maoan. 18tapi, kade kao dipimpin oleh Roh, kao anok ado di baboh ukum taurat.19pakarajaan dari nafsu kadagengan dah jalas, yaitu doso cabul, pancamaran, hawa nafsu, 20nyamboh berhala, kuaso gelap, kategetot, pamantohot, iri ati, bero nang anok tekendali, kapantingan diri' sandiri, pasalisihot, papacohot, 21panimuru, mabok-mabokan, pesta pora, lantas sejenise, aku ngingati kao kanio, angayo nang dah aku ngungati sanapee, sape nang ngalakukan hal-hal koo anok akan mewarisi karajaan Allah.22tapi, buoh Roh adalah kasih, sukacito, damai sejahtera, kesabarot, karamahan, kabaikot, kesetiaan, 23kalamohlambutot, plant as nguasai diri'. anok ado ukum nang ngalawan hal-hal nyian.24 ne' udo nang jadi milik Yesus Kristus dah nyalibpot nafsu kadagengan serta sagala nafsu lantas kamaoanne.25kade diri' idup oleh Roh, baeklah diri' bajoot sasuai nang Roh. 26amelah diri' jadi sombong, saling ngasut, ato saling iri ati.
Chapter 6

1Saling Tolonghai kamaru-kamaru, kade ado urok kadapatan ngalakukan palanggaran, kao nang rohani harus ngembalikan urok angayo koo dengan roh kalamutot. bajago-jagolah supayo kao sandiri ame ekot tagoda. 2saling manolonglah doop nanggung beban supayo kao naati ukum Kristus.3kade ado urok nganggap diri'e penting, padahal anok jakoo, io nipu diri'e sandiri. 4je'lah satiap urok nguji perbuatane sandiri. setelah koo, io biso bangga nanang kaadaane sandiri lantas buke karamo mandengkan dengan urok laen. 5sebab, satiap urok harus nanggung bebane sandiri. Tetaplah Ngalakukan Hal nang Baek.6sape nang namu pangajaran dari firman Allah haruslah io magiot samuo hal nang baek koo dengan urok ngajari io. 7ame mao kano tipu. Allah anok biso dipamaenan karamo urok akan nuai ameo nang io tabur. 8urok nang nabur dari nafsu kadagengan akan nuai kaburukot dari kadagenganne. tapi, urok nang nabur Roh akan nuai idup nang kekal dari Roh.9ame diri' latih babuat baek. kade moseme dah atok, diri' akan manen asalkan diri' anok nyaroh. 10karamo koo, kade diri' ado kesempatan, je'lah diri' babuat baek kasamuae urok, kususe ka kaluarga doop iman. Paulus Ngakhiri Surate11coba tanang sangape ayo urup-urup nang kunoles onto'ngu dengan kokotku sandiri. 12ne' udo nang mao mamerot kabaekane dari hal-hal nang lahiriah akan makso kao onto' disunat. ne' udo ngalakukan hal koo supayo anok dianiayo demi salib Kristus. 13ne' udo nang disunat pun anok naati ukum taurat, tapi ne' udo mao kao disunat supayo ne' udo biso ninggiot diri' atas sunatngu.14semoga aku anok pernah ninggiot diri kacoali doop salib Tuhan diri', Yesus Kristus. melalui salib-Nya, dunio dah dinyalibpot onto' aku, lantas aku onto' dunio. 15disunat ato anok disunat ameolah artie. yang penting koo adalah menjadi ciptaan baru. 16bagi samuae urok nang majaanan aturan nyian, biarlah damai sejahtera lantas rahmat turut atas ne' udo lantas Israel milik Allah.17akhire, ame sampe ado urok nang mampasulit aku karamo aku nabanan tando-tando Yesus doop tubuhku.18kamaru-kamaru, kirae anugrah Tuhan Yesus Kristus ado bersama dengan rohngu. amin.

Ephesians

Chapter 1Salam ampat ka Paulus.

1Ampat ka Paulus, Rasul Yesus Kristus oleh kamaoan Allah.Ka pado urokng-urokng kudus do Efesus,Urokng-urokng baiman ka doop Yesus Kristus. 2Pamareot ba damai sejahtera ontok kau ampat ka Allah, Bapa diri' ba Tuhan Yesus KristusBARAKAT ROHANI DI DOOP KRISTUS.3Tapujilah Allah bapo Dan Tuhan diri' Yesus Kristus, nang dàh màrakati' Diri' ka doop Kristus ba satiap barakat rohani ampat ka subayot. 4Sabab Io dah milih diri' ka doop Kristus sanape dunio nyian di pinjawat supayo diri' manjadi kudus Dan anok bacacat cela ka adapot-Te.5Io dah natapot diri' ampat ka pamulaane ontok di angkat manjadi anak-anake ngalalui Kristus Yesus sasuai ba kasukoot nang kamaokanne. 6Io ngalakuot angkoo ontok kasukoot nang kamuliote nang dah Io. mareot sacaro paracomo kadiri' doop anake nang terkasih.7Ka doop darahe diri namu penebusan yaitu pangampunan atas palangaran-palangaran diri sasuai ba kasih karuniae. 8Nang Allah bareot ka diri doop sigale hikmat ba pengertian.9Io dah mataki' diri' rahasia kahendake sasuai ba maksud baik nang io ngarencanakan ka doop Kristus, 10Nang Mao di nyaanan waktu kapanuhanne nyampe ontok nyatuot sigale nang ado ka bumi ba nang ado ka subayot ka doop Kristus.11Kadoop Kristus diri' dah namu bagian Dari warisan nang dah Io natapot ampat ka samulae sasuai ba rancana-e nang ngarajaan sigale sasuatu doop kaputusan kahendake. 12Supayo diri' nang Dari samulo baarap kaYesus Kristus biso manjadi puji-pujian ontok kamulianne.13Ka doop Dia kito' ugo' dah ako' nangar Firman kabanaran yaitu Injil kasalamatotngu ugo' picayo' ka Io, Dimatraiot pake Roh Kudus nang di nyanjiot. 14Roh Kudus koolah jaminan warisan diri' nang manjadi panabusan atas diri' nang nyadiot diri' milik kapunyaan Allah sandiri ontok mamuji kamulianne.DOA PAULUS.15Koo ihanlah mangkae waktu Ku nangar tentang imanngu ka doop Tuhan Yesus ba kasihngu ka samuee urokng kudus, 16Aku salalu basukur ontok ngu saat aku taringat ka kau doop doa ku.17Aku badoa ka Tuhan diri' Yesus Kristus agar bapo' sigale kamuliaan, mare' kau Roh hikmat ba panyataan doop pangatahuan akan DOA. 18Aku badoa supayo Mato atingu di tarakngi' sample kau biso ngarati pangarapot nang ado ka doop panggilanne, kakayoot nang ado ka doop warisanne nang mulio bagi urokng-urokng kudus,19Ba kakuatan kayo' nang anok ta ukur bagi diri' nang picayo', angayo nang di nunjukot doop kamàhabesaran kakuatatne. 20Kamahabesaran kakoatatne nyian Io nojokot waktu Io mangkitot Kristus di antaro urokng mati lantas duduk di sabaloh kanan Allah Bapa di subayot, 21nang jauh labih tingi Dari samuee pamarentahan, kakuasaan, kakoatot ba labih tingi Dari samuee namo nang pernah ado, Buke' nyo kanio' sajo' tapi ugo' di kamudian hari.22Io naklukot dameo sajo' di baboh pahae ba mare'ot diri'e manjadi kapalo at as dameopun bagi jemaat, 23nang adalah tubuhe, Dimae kapanuhanne ngisi'i samuee.
Chapter 2

1DI SALAMATOT BARAKAT KASIH KARUNIA ALLAH. Doho'io, kau Mati doop palanggaran nang dosa-dosangu, 2Dimae Pado waktu koo kau bajoot manurut kainginan dunio, ngikuti' panguaso Karajan udaro, roh nang kaniok nyian bakarajo ka antaro anak - anak nang anok that. 3Di antaro ne'ido', diri' samuee doho'io jakowo ugo' idup doop napsu kadagingan diri', Muasot kainginan daging ba pikiran diri' pado dasare diri' nyian anak durhaka, sabayo ba manusio laine.4Tapi Allah diri' kayo nang belas kasihan ugo' karano kasih he nang ayo' koolah Iyo dah ngasihi diri' 5selagi diri' màti doop pàlanggaran - palanggaran diri', Iyo ngidupot. diri sabayo ba kristus oleh kasih karunia kau dah di salamatot. 6Dan ka drop Io ,Allah mangkitot diri' Dan nudukot diri' sabayo-bayo ba Io kadoop subayot. 7supayo dudi ari, Io biso nojokot jamae kaya'e kasihe nang anok taukur kabaikotte ka drop Yesus Kristus.8Soale, oleh pamareot Allah kau di nyalamatot ngalalui iman , angkoo bukot ampat ka diri' ngu sandiri tapi pamareot Allah, 9Buke' asil usoho ngu, supayo anok ado seko'pon nnang nyombongan diri'e. 10Diri' nyian Allah ngamuat, di manjawat doop Yesus Kristus ontok ngarajaan pakarajaan baik nang dah Allah nyiapot sanape'e supayo diri' biso idup ka doope. Di satuot ka doop Kristus.11Angkoolah mangkae, kau arus ingat Kalo daoho' diri' di maranakot Dari urok'ng kafir nang di nyabut "Urok'ng nang anok baturih", jare nek'ido' nang nyabut diri'e "urok'ng nang baturih", yaitu baturih nang di ngarajaan ka tubuh pake kokot manusio. 12Ingat boh waktu angkoo kau idup di luar kristus tapisoh Dari kawargaan Israel ba urok'ng - urok'ng asing sasuai ba ikatan pajanjian nang di nyanjiot, nok ado pangarapot ka Allah ka dunio nyian.13namon,doop Yesus kristus kauu dee nang jauh sidi dah jadi samak oleh daroh kristus. 14soale,Iyo sandiri adalah damai sejahtera dirikng nang dah ngamuat kaduo baloh pihak menyatu dan nang ngancurot tembok pamisah 15dengan ngapusot pamusuhan doop dirikng e yaitu hukum taurat nang baisi parentoh-parentoh ba katetapan- katetapan sampe akhire kadoop dirikng e iyo ngamuat kadua e manjadi manusio barahu sampe akhire tajadi perdamaian, 16Dan mandamaikan kadua e ba Allah doop tubuhe ngalalui salib nang ngahiri' pamusuhan.17Iyo atok ontok maritoot damai sejahtera kapadongu nang jauh ugo' ka ne' ido' nang samak. 18Soale, ngalalui Iyo dirikng baduo mamiliki marago taamok ka pado bapa doop sete' Roh.19jadi kau buke' agi' urong asing dan pendatang tapi sesama warga ba urok-urok kudus dan anggota-anggota kaluarga Allah 20nang di bangun di atas dasar para rasul dan para nabi ba Yesus kristus sandiri sebagai batu panjuru e. 21Doop kristus, saluruh bangunan agik di nyatuot sabayo-bayo dan batumbuh manjadi bait suci doop Tuhan. 22Doop iyo,kau ugok agik di mangun sabayo-bayo manjadi tampat diop Allah doop Roh.
Chapter 3PALAYANAN PAULUS ONTOK BANGSO BUKEK YAHUDI.

1Ontok alasan nyianlah, aku, Paulus, di minjaro karano Yesus kristus, demi kau urokng- urokng nang anok nganal Allah. 2Kau pasti dah nangar nganai tugas penyelenggaraan kasih karunia Allah nang di micayo'ot ka aku ontok kau.3Bahwa ba panyataan, rahasio angkoo dimare'tahuot ka aku angayo nang dah kunulis sacaro singkat sanape'e. 4Saat maco anyian, kau dapat ngatahui pangaratiotku mengenai rahasio kristus, 5Nang nok di bare'tahuot ka urokng-urokng ampat ka angkata- angkatan lain, tetapi nang kanio' di nyatoot ka pado para rasul ba para nabi-e nang kudus oleh roh kudus.6Rahasiae bo dengan narimo injil urokng-urokng kafir manjadi waris,sabayo-bayo anggota Dari sete tubuh sabayo-bayo ngicok bagian ka doop janji Yesus kristus. 7Aku jadi Palayan injil sasuai ba kasih karunia Allah nang di mare'ot ka aku manurut pakarajaan kuaso Kristus.8Ka aku nang paling hina di antaro samuee urokng kudus,Dah di mare'ot kasih karunia nyian, ontok di sampeot ka urokng-urokng kafir manurut kakayoot Kristus nang anok ta saapmi, 9Dan mukok rahasio,ka satiap urokng tentang rahasio nang takubur salamo ba abad-abadka doop Allah nang ngadoot si gale nang dah ado.10kowolah oleh Jemaat, Kanio di matakot ka pamaentoh-pamarentoh ugok ka panguasa-panguasa ka subayot (sorga). 11Sasuai ba rancano abadi nang dah di nyatoot ka doop Kristus Yesus,Tuhan kita.12Di doop Dia ( Kristus ) ,Dirik namu kabaranian dan marago taamok ka Allah ba kayakinan dirik oleh iman ka Iyo (kristus).13Kowolah maka aku minto ka kito supayo ame putus asa nanang pandaritaanku demi kito, Pandaritanku kowo adalah kamuliaanku. DOA Paulus ontok Jemaat Efesus14ontok Alaskan nyianlah, aku balutut ka adapot Bapa. 15Ampat ka Iyolah samuee turunan nang di subayot maokpun nang ka dunio narimo Iyo. 16Aku badoa supayo Iyo manurut kakayoot ba kamuliaanNe,ngoatot ba naguhot diri'ngu oleh Roh-he ka doop batinngu.17salanjutte oleh imanngu Kristus diop ka doop atingu nyadiot diri'ngu baakar Dan badasar ka doop kasih, 18Dan diri'ngu sabayo-bayo ba samuee urokng kudus biso ngarati jamae ibare,ugo kanyoknge,ugok tingie, ugok daapme kasih Kristus. 19Ayakowolah, diri'ngu biso nganal kasih Kristus nang ngalampauwi sigale pangatahuan sampe diri'ngu di isii ba saluruh ka panuhan Allah20Ontok Iyolah, nang biso ngalakuot jauh labih manyak Dari Pado nang diri' minto ato diri' mikiri' sasuai ba kuaso nang bakarajo ka doop diri'. 21Ontok Iyolah kamuliaan doop jemaat ugo doop Yesus Kristus ontok samuee katurunan sample salama- Lamae.Amin.
Chapter 4

1Kowolah makae,aku, urokng nang di minjaro karano Tuhan, nasihati diri' ngu supayo idupngu ba padanan ba panggilanngu. 2Nang sigale karendahan hati ba kalembutan,nang kasabaran,sabayo-bayo nanggung Beban doop kasih, 3 barusoholah sakoat tanago ontok miharo kasatuan Roh doop ikatan damai sejahtera.4Satu tubuh ba satu Roh, angayo diri' dah di nyaru' ka doop sete' pengharapan nang ado ka doop panggilanngu, 5sete'Tuhan, sete' iman ba sete' babtisan, 6Sete' Allah ba Bapa samuee, nang di atas samuee, ba didoop samuee.7Tapi ka diri' nyian masing- masing dah di mareot kasih karunia manurut ukuran nang kristus nyadioot. 8kowolah mangkae jare nas : " Waktu Iyo naik ka tampat tinggi,Iyo nabanan tawanan- tawanan,Iyo mare kuaso Roh ( karunia roh kudus) ka manusio." Mazmur 68 : 199Dah di madohot,"iyo telah naik"bukek ge angkowo baarti iyo dah turuth ka bagian bumi nang paling baboh? 10Iyo nang dah turuth, iyo ugo nang naik labih tinggi Dari pado samuee langit ontok nginsii sigale sesuatu.11Iyolah nang dah mareot,baik rasul- rasul,maupun nabi- nabi,baik panginjil- panginjil maupun gembala- gembala ba pangajar- pangajar, 12ontok ngalengkapi urokng- urokng kudus doop pakarajan palayanan,ontok pembangunan tubuh Kristus, 13Sampe diri' samuee nyapai kasatuan iman ba pengetahuan akan Anak Allah, dewasa sapanuhe ba tingkat patumbuhan nang sasuai ba kapanuhan Kristus.14Jakowolah diri' nyian bukek agik anak- anak nang di ombang- ambingkan bamàcam- macam angin pangajaran oleh tipuan manusio doop kalicikan nang nyasatot, 15sabalike nyampeot kabanaran di doop kasih, diri' akan batumbuh doop sigale hal ka arah Dia,nang jadi kapalo iyolah kristus. 16Ampat ka iyolah samuee tubuh tasusun rapi di ikat manjadi sete' oleh palayanan samuee bagian sasuai ba pakarajaan tiap-tiap anggota narimo patumbuhanne sambil mambangun diri'e doop kasih. Caro idup di doop Kristus17Kowolah mangka kukatoot ba kutagasot ka diri' ngu di doop Tuhan,ame agik kauu idup angayo urokng nang anok picayo,nang idup ba pikiranne nang sio- sio. Ugo'k 18pamahaman ne' ido'k dah galap, jauh ba kaidupot karena kabodoot nang ado ka diri' kito'k olehkarena kadegilan ati kito'k. 19parasaan ne' idok dah tumpu ,sampe ne'idok nyarohot diri' e ka hawo napsu ugo'k ngarajaan sigale macam kacemaran ba keserakahan.20Tapi kauu bukek ayakowo .kauu dah balajar nganali Kristus. 21Karena kauu dah nangar tentang Iyo ugo'k narimo pangajaran ampat ka Iyo manurut kabanaran nang nyato ka doop Yesus, 22Kauu harus ningoot manusio lamongu,bahubung nang coro idupngu nang lamo nang akan binaso oleh nafsue nang nyasatot.23Barahui'lah roh ba pikiranngu. 24Kanaanlah manusio barahu nang dah di ciptoot manurut kamaoan Allah doop ka banarot ba kakudusan nang sasidie.25mangkae ame pangalok,bakato nang banar ka samuee urokng karano diri sete' tubuh. 26Kade kauu bero,ame babuat doso. Ame sampe mata ari dah tabanam,kauu masih bero. 27Ame mare'k kasampatot ka ibalis.28Urokng nang pangait ame agik ngait. labih baik iyo bakarajo karas ba ngarajaan pakarajaane sandiri supayo iyo biso magi-magiot dameo nang ado ka iyo ka urokng nang bakakurangan. 29Ame sampe ado pakatoot cacok kauwar ampat ka mootngu,tapi pakelah kato-kato nang gagas ontok mangoatot ,kade paralu , supayo urokng nang nangar iyo di barakati. 30Ame ugok kauu ngamuat Roh Kudus Allah basedih, Iyolah nang dah memetraikan diri'ngu onto ari panyalamatot.31Buoklah ba macam-macam kapahitot ,kageraman, kaberoot,pertikaian,ugo kato-kato pitnah,samuee kajahatot jauhi ame sample ado ka kauu. 32Tapi sabaike kauu ramah ka seko ba nang laine di saratai ba kasih mesra,saling mangampuni angayo Allah di doop Kristus dah ngampuni kauu.
Chapter 5

1kowolah mang kae jadilah panurut-panurut Allah angayo anak-anak nang takasih. 2Iduplah ka doop kasih angayo Kristus udah mengasihi diri' nang dah nyarohot nyawae ontok diri' di nyadiot korban nang bau nyaman bagi Allah.3Saaruse nok muih ado pacabulan ato ba macam-macam kacemaran ato kasarakohot, malahan di sabutpun a me kareno angkowo anok pantas di antaro urokng-urokng kudus. 4Ame ado pakatoot nang cacok, pakatoot bodo,ato na ng kosong a to sambarono karano hal-hal kowo anoklah pantas tapi sabalike ucapotlah syukur.5nang jelase kauu dah nahui' kalo urokng cabul, urokng cemar,ato urokng sarakoh artie: panyamboh bahalo anok akan namu bagiot ka doop karajaan Kristus ba Allah. 6Ame ado urokng nang nyasatot kauu ba kato-kato nang kosong karano hal-hal kowo ngaatangan murka Allah atas Urokng-urokng durhaka. 7Jadi ame barayuk ba nek ido'.8daohoiyo kauu ado ka doop kegalapan, tapi kanio kauu ado ka doop tarok Tuhan. Iduplah angayo anak-anak tarok. 9karano tarok babuoh kabaikot,kaadilan,ba kabanarot. 10Salanjute gagoilah ameo nang di sukai Tuhan. 11Ame ngicok bagian doop perbuatan ka galapaot nang sio-sio, sabalike tianyaki perbuatan kagalapan kowo. 12Nyabut sajo'pun dameo nang nek ido' ngarajaan di tampat nang nok gari' dah sangat nyupeikgh.13jakowo ugo' samuee nang dah di nianyakngi' oleh tarok angkowo manjadi gari', 14kareno samuee nang gari' adalah tarok.jakowolah mangkae dah di ngatoot, "Umpatlah ,hai kauu nang tidur lalu bangkitlah dari antaro urokng mati,mangka Kristus akan bacahayo ka atasngu." Yesaya 60 : 1.15Jadi paratiot baik-baik jamae kauu harus idup bukek angayo urokng babal,jadilah bijak. 16Pagunaanlah waktu nang ado sabaik- baike karano ari nyian ari nang jahat. 17karano kowo ame manjadi bodo,tetapi barusoholah ontok ngarati kamaoan Tuhan.18Ame pula kamabuk oleh a nggur karano hal angkowo anok pantas, sabalike panuhlah ba Roh, 19Bakatolah sekok ba nang lain pake mazmur,kidung pujian,ba nyanyian rohani, barenyoh ba ngampaklah ka Tuhan ba saganap atingu. 20Ucapotlah syukur tarus manarus atas samuee nang dah ado ka Allah Bapa di doop namo Tuhan diri' Yesus Kristus. NASEHAT ONTOK SUAMI BA ISTRI. 21Tunduklah seko ba nang lain di doop gaik akan Kristus.22Hai istri,tunduklah kaakingu angayo kapado Tuhan. 23Sabab suami kowo adalah kapalo istri,angayo Kristus adalah kapalo jemaat, Iyolah nang nyalamatot tubuh.24 Mangkae ayamae jemaat tunduk ka Kristus jakowo ugok Istri arus tunduk ka suami doop samuee hal.25kowo ugo suami-suami kasihilah samiikotnu angayo Kristus ngasihi jemaat nang dah bakorban bagi Iyo, 26ontok ngudusot nek ido' ba nyuciot iyo doop babtisan aii ba firman. 27jakowo ugo' Kristus dah ngorbanan diri'e ontok jemaat doop kemuliaan,anok banoda,anok bakarut ba anok ba dameopun sampe jemaat kudus anok bacacat cela.28jakowo ugo suami arus mengasihi binie angayo diri'e sorok,sape nang ngasihi binie mengasihi diri'e sorok. 29sabab anok ado urokng nang teget ka diri'e sorok,malah iyo miharo ba di ngarawat sabayo angayo Kristus ka jemaat. 30karano diri' nyian anggota tubuhe.31kowolah mangkae,angaki akan ningoot inuk bapae lalu basatu nang binie sampe kadua- dua e manjadi sete tubuh. 32Rahasio nyian kayok, aku ngatoot iyo nyian doop hubungan antaro Kristus ba jemaat. 33Labih dari kowo kauu masing-ma sing harus mengasihi bini ngu angayo diri ngusandiri jakowo ugo nang bini harus ngormati akie.
Chapter 6

1NASIHAT ONTOK ANAK-ANAK BA UROKNG TUHO. Anak-anak,taatilah urokng tuhongu di doop Tuhan karano angkowo hal nang banar. 2Hormatilah bapa ba umakngu ,anyianlah parentoh nang pertama nang mengandung janji. 3Supayo baik kaadaanngu serta kanyok umur kauu ka bumi.4Bapok-bapok amelah ngamuat anak-anak manjadi bero tapi didiklah ne'idok doop ajaran ba nasehat Tuhan.NASEHAT ONTOK HAMBA NANG TUAN.5Hamba-hamba,taatilah tuanngu nang ado kadunio nyian nang gaik ba gentar nang sapanuh ati angayo kauu taat ka Kristus. 6Ame angayo urokng nang ngarajaan pakarajaan ka adapot urokng supayo urokng kowo sanang tapi angayo hamba-hamba Kristus nang saganap ati ngarajaan dameo nang Allah mao. 7manjaanan palayanan nang saganap ati angayo malayani Tuhan bukek malayani manusio. 8kauu nahui ,antoh iyo kowo hamba ato nyo urokng nang bebas kalo iyo ngarajaan hal nang baik iyo akan narimo balasan ampat ka Tuhan9Tuan-tuan,pabuatlah jakowo ugo ka hamba-hambangu barantilah mengancam ingatlah Tuhanngu ba Tuhan nek ido' sabayo-bayo ado ka subayot agik pula Tuhan anok pilih kasih. PAKELAH SAMUEE SANJATO ALLAH.10Akhire ,jadilah koat doop Tuhan doop koat kuasa e. 11Pakelah saluruh perlengkapan sanjato Allah supayo kauu dapat batahan malawan tipu muslihat ibalis.12sabab pajuangan diri bukek ngalawan daroh nang daging malainkan ngalawan pamarentoh-pamarentoh ,panguaso kagalapan, ngalawan roh-roh jahat nang ado ka udaro. 13mangkae pakelah saluruh palengkapan sanjato Allah supayo kauu dapat batahan pa do ari nang jahat. kowo atok,kauu tatap badiri tegak.14Jadi badirilah taguh,baikat pingok kabanaran,ugok babaju jirahkan kaadilan 15Bakasot kareloot ontok maritoot injil damai sejahtera. 16 Doop sigale sasuatu pakelah parisai iman ontok madaman samuee panoh api ampat ka sijahat.17icok katopong kasalamatot ba padang Roh , koolah iyo Firman Allah, 18Badoalah satiap waktu ka Doop Roh samuee doa ba pamohonan, Bajago-jagolah ka doop doa ngu nang sigale katekunan sambil badoa ontok samuee urokgh kudus.19Badoalah ugok onto aku sup a yo waktu aku bakato, Baku dibare paka toot sehingga Baku barani nyampeot barito injil. 20Karano Injil nyianlah aku di utus ,badoalah supayo aku bar ani nyampeot iyo jamae seharuse aku bakato.21Thikikus, kamarukghku saiman ugok palayan nang satia di doop Tuhan, akan ma dohot sigale sasuatu ka kau supayo kau nahui jamae kaadaanku ba dameo - dameo nang ku ngarajaan. 22Aku nyuruhot iyo ka kau nang tujuan supayo kau nahui kabar kami agar iyo biso ngibur atingu.23Salam damai sejahtera ontok kamarukgh -kamarukgh saiman, kasih karunia dari Allah Bapa ba Tuhan Yesus Kristus. 24Kasih karunia menyertai samuee urokgh nang mengasihi Tuhan diri Yesus Kristus ba kasihe nang anok binaso.

Philippians

Chapter 1Salam Ampat Ka Paulus ba Timotius

1Ampat ka Paulus ba Timotius, hambo Yesus Kristus, ka samuo urokng kudus, ka doop Kristus Yesus nang ado ka filipi, ba ka samuo pangurus jemaat ba kapalo jemaat 2Pamare' ba idup nyaman, idup ringokng ampat ka Allah, bapo' diri', ba Tuhan Yesus Kristus, maragei' diri'! Bakato' sukur ba sampokng Paulus yak jemaat nang ado ka koto Filipi3Aku basukur ka Allahku tiap kai aku ingat ka kau. 4Ka doopm sampakngku yak kito' samuo, aku tarus basampokng barepo-repo 5soale karajo sabayo-bayo nang kito' mare'ot doopm maritoot injil mulai' ari sete' sampe kanio' 6aku batol-batol yakin, kade Io nang dah mulai pakarajaan nang baik ka antaro kito', Io ugo' nang mao' sampurnaot io sampe ka ari Yesus Kristus7Dah sapatute aku masaro angayo nyian ka kito' soale kito' samuo ado ka atiku. Baik waktu aku kapinjaro mao' pun waktu aku mare'ot pambelaan ba natapot injil, kito' samuo dah jaji ayukng basabayaku doopm pamare Allah.8 Allah koo sakse, kade' aku nyian ale ka kito' samuo doopm kasih Yesus kristus.9Nyianlah sampakngku : Kirae kasihngu mangkin batamboh-tamboh ba ilmu ba sigalo akal 10koolah kau biso milih dameo nang paling baik; biar diri'ngu tulus ano' bacacat waktu ari Kristus; 11ba dinginsi ba buoh-buoh kabanarot nang atokng ngalalui Kristus Yesus Ayak kamulioot ba pujiot ka Allah.Kasusohot Paulus yak majuot barito injil12Kamaru' page warisku, aku mao kau nahui' dameo nang dah tajaji ka aku, makae biso nabanan injil 13jaji maju, ngamuat saluruh pangawal istana samuo urokng lain nahui' kade' aku diminjaro onto' Kristus. 14Labih manyak kamaru sapage nang saiman nang mangkin picayo' ka Tuhan, soal aku diminjaro nyian, jaji labih barani agi maritoot Firman Allah ano' maraso gai'.15Memang, ado urokng-urokng nang maritoot Kristus karamo dangki ba basaing, tapi, adobugo' nang bamaksud baik. 16ne'ido' nang bamaksud baik ngarajaan io ba kasih soale ne'ido' nahui' kade' aku nyoan dinampatotn ka sio yak manangan injil. 17bagi nang bamaksud ano' baik,ne'ido' ngarajaan io samao'-mao' atie sorog, ano' batol-batol, ako' koo ano' bapikir io biso namahi' kasusahatnku salamo aku ka pinjaro.18ako' koo dameo asile? nang panting bacaro dameapun, baik bamaksud puro'-puro' mao' pun maksudte sidi, Kristus dibaritoot, koolah aku biso barepo-repo. au', aku mao' barepo-repo tarus, 19soale aku nahui' kade' ngalalui' sampakng-sampakngngu bapanolongan roh Kristus Yesus dameo nang dah ku ngarasai' koolah nang mo ngamuat aku dingapasotn.20Arapatn nang ku nyidi i', aku ano' samo sakai namu supot. sabalike,aku namu kabaranian nang marinsi ka Kristus, baik kanio' sampe kamie pun, dimulioot ka doopm tubuhku, baik doopm kadaan idup mao'pun mati. 21jukut bagiku idup koo Kristus mati koo kauntunan.22Tapi, kade aku tatap idup kadoopm tubuh nyian,baarti aku mao bakarajo ngaselot buoh. ako' koo mae nang arus ku milih, aku ano' nahui'. 23Aku tasarapet ka ataro duo pilihan koo. Kamaoanku koo ningoot idup nyian, lalu sabayo-bayo ba Kristus, jukut nyian nang labih baik. 24Tapi, onto' kito', biso labih baguno kade' aku tatap idup ka doopm tubuh nyian.25ba kayakinan nyian, aku nahui' aku mao' diopm sabayo-bayo ba kito' samuo onto' kamajuan barepo-repongu kadoopm iman. 26kade aku puokng agi ka kau, koolah, kau biso batamoh repo jaji panuno' Yesus Kristus baranga' aku BASABAYO-SABAYOLAH AKO' KOO TATAPLAH BAJUANG. 27Tapi, iduplah ba caro nang patut sasuai injil Kristus, nano aso aku atokng biso batamu ba kau, aso aku ano' atokng, aku muih nangar kade' kau tatap batol-batol yakin ka doopm sete' sumangat, ba sete' pikiran, yak bajuang sabayo-bayo onto' iman ampat ka injil.28Ame biarot kau dipagai' i' ba lawan- lawanngu, jukut koolah tando nang jalas ne'ido' bakal ancur, tapi sunio bagi kito', ako' koo tando koo pun ampat ka Tuhan. 29Soale demi Kristuslah kito' dah dimare' buke' kahe onto' picayo' ka-Io, tapi onto' jaji sasusohot ba Io, 30koolah makae kito' ngadapi' masalah nang sabayo andayo nang kito nanang aku ngadapi', ba nang kanio' kito' nangar nang masih aku ngarasai'
Chapter 2

1Pikiran Andayo Kristus Jaji kade' ka doopm kristus kamaoan nang koat, panghiburan kasih pakumpulot sumangat, kasih sayang, kasihotn sidi, 2sampurnaanlah repoku ba ati sapikir, nang ado kasih sayang nang sabayo, dinyatuot kadoopm sumangat, ba sete' maksud.3Dameo pun Ame dikarajaan kamaoan nang koat ba paham diri' sandiri' mao pun sombong nang ano' ba arti; tapi ati nang pangaloh, anggap urokng lain labih baarti dari pado diri' sandiri'. 4Amelah kito masing-masing kahe nanang ka kaparluan ngu sorog, tapi bakaparluan urokng lain gae'.5Maejare pikiran nyian ado ka antaro kito', jakoo gae' nang ado ka Yesus kristus. 6nang ado rupo Allah, Io ano' nganggap ka sabayaat-Ne ba Allah koo jukut nang arus ame dibuokng. 7 Sabakike, Io ngamuat diri'-E ano' ado damea-dameae, Io ngamuat diri'-E andayo budak yak jaji sarupo ba manusio, 8memang Io nyarupo jaji manusio, Io mabohot diri'-E buktie Io taat sampe mati, matie pun dingukum kaatas kayu salib.9Nyianlah alasane, Io paling Allah ninggiot ba pamare' ka Io namo ka atas sagalo namo, 10kade' ka doop namo Yesus, samuo tu'ut diratoot ba lante baik nang ado ka angit, nang ado ka dunio, sampe nanga ado kababoh dunio, 11ba samuo jioh ngako' kade' Yesus kristus koo Tuhan, yak kabanarot Allah, sete'-sete'-E bapo'!Allah bakarajo ka doopm diri'12Koolah kamaru'-kamaru'ku nang ku ngasihi' ayamae ugo' kito' taat tarus, buke kahe waktu aku ado bakito' labih- labih kanio' waktu aku ano' sabayo-bayo ba kito' karajaan kasunioot ba gai' ka Allah. 13Soale, Allah nang bakarajo kadoopm kito' baik onto' maoan maopun onto' ngarajaan dameo nang nyamani' Io.14Amuatlah samuo koo ame badimauh ba ame dibantoh 15biar kau ano' bacacat ano' ugo' basaloh, jaji anak Tuhan nang ano' disalohotn ka tangoh-tangoh angkatan nang bengkok atie ba nang sasat nyian nang ngamuat kau basinar ka antaro ne'ido' jaji tarokng ka dunio. 16mampautlah koat-koat ka Firman kaidupotn kade waktu ari Kristus aku ado ba alasan yak ninggiot diri' kade' aku ano batalamo' paracomo ba bakarajo karas ano' paracomo.17Kade' pun aku arus ditontongan andayo apar pabuisotn ka atas antotn ba palayanan iman ngu aku barepo-repo ba suko-suko ba kito' samuo. 18ayakoo gae kau ba alasan nang sabayo, barepo-repo ngan basuko-suko sabayo-bayo ngan aku.PAULUS NYURUH TIMOTIUS BA EPAFRODITUS19Ka doop Tuhan Yesus, aku ba arap biso gancang-gancang nyuruh Timotius atokng ka kau biar aku maraso tahibur waktu nangar kabar ngu. 20Soale, aku ano' baurokng lain angayo io nang batol- batol madulian kacukupatn ngu. 21Soale, nang lain kahe sibuk madulian kapararuane sorog, buke' kapararuot Kristus Yesus.22Angayo dah kau nahui' Timotius dah ako' mare' bukti kade diri'e koo barago Io jaji pajajokng sabayo-bayo ba aku onto majut barito inji angayo kamudo' ka bapa'e. 23koolah makae, aku baarap biso nyuruh io kanio ihan baru' aku nahui dameo nang bakal tajaji ka aku.24 Akupun picayo' ka Tuhan kade' aku sorog mo atakngo ka kakau25Tapi, aku bapikir pararu ga'e nyuruh Epafrodetus ampus namui' kau, Io koo kamaru' ku, ayukny sapajajokng ku, sapajuanganku ba urokng nang nabanan pasotn kakau ba nang madulian kaparluan ku. 26soale, io dah ka aleot sidi ka kito' samuo, atie pun susoh sidi, soale nangar io rongko'. 27 memang, de'e io rongko' paroh ampir mati, tapi Allah nojokotn kasihatne ka io, buke' kahe ka io, tapi ka aku gae' biar kasusahatnku ano' batumpuk tumpuk.28karomo koo, aku jaji makin taniti nyuruhotno io puokng kakau biar kau biso barepo-repo waktu nanang io agi bakuranglah kagaiananku. 29sambut sajo' Efaproditus doopm Tuhan sambil barepo-repo, patabe'ot ga'e urokng angayo io 30soale io ampir mati onto' pakarajaan Kristus; io bataroh nyawae yak ngantio' patuukngan' nang ano' muih kau bare'ot ka aku.
Chapter 3KRISTUS NANG PALING PAMULAO

1Pangabisane, kamaru' - kamaru'ku barepo - repolah, kadoopm Tuhan. Aku ano' kabaratan nyontengan agi hal - hal nang sabayo ka kau barang hal nyian nang mo' nyago kau. 2Ati-ati ba adapotn ba asu' - asu', ati - ati ba adapotn samuo urokng jahat, ati - ati ga'e ba ka ne'ido nang baturih tubuh, 3soale diri' lah urokng - urokng nang batol ba turih, nang nyambok ka doopm Roh Allah, nganjong Yesus Kristus, ba nang ano' nang ano picayo' ka jukut - jukut nang gari dinanang.Kade' pun aku sabanare, ado ba alasan onto ninggiotn diri' ku ka jukut nang gari dinanag, aso ado urokng lain nang ba pikir kade' io ado ba alasan ninggiotn diri'e ka jukut - jukut nang gari' dinanag kadunio. labih - labih agi' aku; aku dinurih waktu ari ka lapan, batol - batol aku bangso Israel, ampat ka suku binyamin, urokng Ibrani nang babahaso Ibrani, nuruti ukum taurat, aku nyian urokng Farisi6hal parasaan ati, aku nyian panyiso jemaat, doop hal nang banar ka baboh ukum taurat, aku ano' suoh ba saloh, 7tapi samuo jukut nang daoho' nguntungan aku, kanio' ku anggap rugi soale dah nganal kristis.8Memang batol, samuo jukut ku anggap rugi aso dibandingan ba aku nganal Yesus Kristus, Tuhanku, nang jauh labih barago dari dameapun. atas namo kristus, aku dah kailangan samue'e, samuo jukut koo kanio' ku anggap rabo' biar aku muih namuan Kristus. 9Aku dinamuan doopm Kristus buke ka doopm kabanarotn nang barasal ampat kadiri' ku sandiri' nang ku namuan ampat ka ukum Taurat, tapi nang atokng ngalalui' iman ka doopm Kristus, kabanarot ampat ka Allah iman nang jaji dasare. 10kirae aku muih nganali io ba koaso kabangkitat-E, ako' koo jaji sete' ba kasusahatn-E, yak jajio angayo Io ka doopm kamatiatn-E 11koolah akhire aku biso namuan kababgkitotn ampat ka antaro urokng mati.BAGARAK MAJU KA PANYARU' SUBAYOTN12Tapi, buke' baarti aku dah namuan io buke' ugo' dah sampurna, tapi aku ngeleh io biar aku biso nangkap io ayamae gae' Yesus Kristus dah nangkap aku 13.kamaru' - kamaru, aku ano' nganggap kade' aku dah nankap io. tapi sete' hal nang dah ku ngamuat : aku ngaupaatni dameo nang ka baikakng ngu ba nojokotn diri' ka dameo ka dameo nang ka adapatn ku14 aku tarus maju ka tujuan yak namuo' adiah, koonyo panyaru' subayotn ampat ka Allah ka doopm Yesus Krustus.15Je' lah diri' nang sampurna bapikir angayo jaiyo. kade kau ano' bapikir macan nyian, Allah mao nojokatno io nang sasidie ka kau.16 Tapi jayo, je'lah diri' tarus idup sasuai ba kababarotn nang dah ado ka diri'17Kamaru'-kamaru', tuna'anlah sipat kabaikatnku paratiotn gae' sidi-sidi dangan-dangan nang idup ga'e sasuai ba sipat kabaikatnku, nang kito' nanang ampat ka kami. 18Soale ado manyak urokng nang idup jaji musuh-musuh salip Kristus. masalah jukut nyian, aku dah biaso nyuritootn io ka kito' ako' koo kanio' aku nyuritootn io agi ba ai mato. 19 pangabisan idup ne'ido' kabinasootn, jukut Allah ne'ido parut ne'ido' ba pujiotn ne'ido' ka jukut-jukut nang nyupatni' pikiran ne'ido' kahe ka mikiratni' hal-hal nang dunio.20Tapi, asal kadiaman diri' ampat ka subayotn, dimae diri' barepo-repo ngantiotn tukang kasuniaan, Io koo Tuhan Yesus Kristus. 21Io mao nguboh tubuh diri' nang hina jaji sarupo ba tubuh kamuliaat-Ne. Ba koasa-E koo, koasae koo mampunabanan sagalo jukut yunduk ka Io.
Chapter 4NASIHAT YAK SAATI BA SAPIKIR.

1koo lah, kamaru'-kamaruku nang kungasihi' ba nang ku ngaleotn nang jaji karepoatnku ba nangku maraso ayo' ati, badirilah tatap ocor ka doopm Tuhan. 2Aku mito' sidi ka Eoudia ba ka Sintikhe ga'e yak idupo rukun ka doopm Tuhan. 3Au', aku minto' ka kau, ayukng-ayukng ku sidi, tolonglah ambini-ambini nyian jukut ne'ido' dah bakarajo karas basabayo-bayo ba aku onto pelayanan injil, sabayo ba Klemens ga'e ba ayukng-ayukng karajaku nang lain, nang nama-namae taconteng ka buku kaidupotn.4barepo-repolah meokng ari ka doopm Tuhan.sakai agi ku katootn, barepo-repolah! 5biar samuo urokng nahui' kalamutotn ati ngu. Tuhan koo dah makin samak. 6Amelah gai' ka dameapun gae' tapi samuo sigalo jukut minto dameo kamaoan ngu ka Allah waktu basampokng ba paminto' ba pakatootn sukur ga'e7 paraso nyaman ba kacukupotn Allah nang malabihi' samuo pangarati mao' miharo ati ba pikiran ngu ka doopm Yesus Kristus.pa8ngabisane, kamaru-kamaru, samuo nang banar, samuo nang mulio, samuo nang adil, samuo nang suci, samuo nang gagas, samuo nang tapuji, samuo nang ano bakakurangan, samuo nang patut dipuji, pikirotn lah samue'e koo, 9 dameo nang ako' dimaajarotn, tarimo', dangar, tanang ampat ka aku, turuti samue' koo. ako' koo Allah nang pangatangan idup nyaman ba idup, ba idup nang bakacukupotn mao' maragei kau. YESUS BATARIMO' KASIH KA UROKNG-UROKNG PICAYO' KA FILIPI10Aku paling barepo-repo ka doopm Tuhan barang kanio', pangabisane kau muokng mare'otn, paratiatn ngu ka aku. memang, sanape'e kau maratiotn ka aku, tapi kau ano' ba waktu.11 Aku ngatootn jukut nyian buke baarti aku maraso bakakurangan, soale aku dah baajar nyukupotn diri' sandiri' doopm daemeapun kaadaane. 12Aku nahui' dameo artie kakurangan, aku nahui gae dameo artie bakalabihotn ka doopm sigalobba samuo ka adaan, aku dah baajar rahasio idup bakacukupotn waktu kanyang maopun kaparotn, waktu idup manyak duit maopun idup ano' baduit, 13aku biso mijawat sigalo jukut ngalalui' Io nang mare kakoatan ka aku.14Tapi, kau dah baik, mao' babagi masaloh ba aku. 15Kau sorog nahui', jemaat Filipi, waktu awal pamulo palayan injil, waktu aku ako' ningootn binuo Makedonia, ano ado jemaat nang mao' babagi masaloh ba aku hal onto mare' ba narimo', kacoali kau. 16buke'. kahe koo, waktu ka koto Tesalonika, kau ngirima manto' onto' kaparluanku labih dari sakai. 17Tapi, buke' banto'an koo nng ku ngago' tapi aku ngago' buoh nang mo' makayo' kauntungan.18Aku dah narimo' pamayar nang pol, labih dari koo. Aku dah namu samuo nang aku malaluotn jukut pamare' nang kau ngiriman ka aku ngalalui' Efaproditus. pamare' ngu koo jaji buis nang mangat, korban nang biso ditarimo', biso nyamani' ati Allah. 19Allah ku mo' mare' samuo kaparluanngu sasuai ba kakaya'at-Ne nang mulio doopm Yesus 20Kristus21 Sampeotn salam kami ka urokng kudus ka doopm Yesus Kristus.Salam onto kau ampat ka kamaru'-kamaru' saiman nang ado sabayo-bayo ba aku ka sio.22 Samuo urokng kudus makiripm salam onto' kau ka ne'ido' nang bakarajo pajajokng ka istana Kaisar. 23pamare ampat ka Tuhan Yesus kristus maragei rohngu. Amin.

Colossians

Chapter 1SALAM DARI PAULUS

1Dari Paulus, nang jadi rasul Yesus Kristus karano kamaoan Allah, ba Timotius kamaru saiman diri. 2Ka urokng-urokng kodos ba kamaru-kamaru saiman nang satia kadoop Kristus di Kolose. Anugrah bagi kau ba damai sejahtera dari Allah Bapo diri.DOA BA UCAPOT SYOKOR PAULUS3Kami salalu magucap syokor ka Allah, Bapo Tuhan diri Yesus Kristus, satiap kai kami badoa onto' kau,4Karano kami dah nangar kisoh imanngu kadoop Yesus Kristus ba kasihngu onto samuo urokng kodos. 5Iman ba kasih koo muok karano pangharapot nang dinyiapot bagi kau ka sarugo, nang dah kau nangar kadoop kabanarot, ka Injil.6 Nang dah nyampe ka kau Injil koo babuoh ba nyabar ka saluruh dunio, jakoo ugo di antaro kito' waktu kito' nangarot io ba nganal kasih karunio Allah nang sabanare.7Kau dah balajar hal nyian dari Epafras, ayukng sapalayanan kami nang takasih, nang dah jadi pelayan Kristus nang satia bagi kau.8 Iolah nang mataki kami tentang kasihmu doop Roh.9Kami no parnoh baranti badoa onto kau minto supayo Tuhan mare' kau pangatahuan ka kamaoan-Ne doop sagalo hikmat ba pagaratian rohani.10 Supayo kau biso idup make cara nang layak di hadapot Tuhan,ngasoot-Io doop sagalo hal, ngaselot buoh ka satiap karajaan baek, batumbuh doop pangatahuan ka Allah.11Samoga kau dikoatot ba sagalo kakoatan kuaso kamulian- Ne supayo kau namu katekonan nang kasabarot ba sukacito.12Baskorlah ka Bapo' nang ngamuat kau narimo' waresot urok-urok kodos kadoop tarok.13Io dah ngapasot diri dari kuaso kagalapot ba mindohot diri k karajaan Anak-E nang takasih.14Kadoop Io, diri namu panabosot, ba pangamponan atas doso-doso diri.KRISTUS NANG TARUTAMO DOOP SAGALO HAL15Io nyian rupo Dari Allah nang no gari, nang sulong ka samue'e ciptaan.16Karano, Iolah, sagalo sasuatu nang ado ka subayot ba ka dunio dinyiptoot, nang gari, ba no gari, baik tahto, kakuasoot, pamarentoh, maopon panguaso. sagalo sasuatu dah di nyiptoot ngalalui Io ba onto Io.17Io dah ado sanape sagalo sasuatu, sagalo sasuatu dinungkok basamo-samo doop Io.18Io nyian kapalo Dari tubuh, koolah jemaat. Io ugo' nang awal, nang solong ka antaro urokng mati supayo Io jadi nang utamo ka sagalo sasuatu.19Sabab, Allah bakenan agar kapanuhane diop kadoop Io.20Ngalalui Io, sagalo sasuatu didamaiot ba diri- E, baek nang ado ka bumi maopon subayot, koolah pandamaian ngalalui darah-He nang tumpoh ka atas kayu salib.21Kau de'e no dikanal, musuhi Allah doop pekeranngu, ngamuat hal- hal jahat, 22kanio kau dah do damaiot ba tubuh jasmani Kristus ngalalui kamatiat-Ne onto nyarohot kau jadi penyarohot nang kodos, no ba cacat cela di adapot Allah.23 Jadi, tataplah kau dioop kadoop iman, kokoh, ba taguh, no digoeot dari pangharapan Injil nang kau nangar, nang day dinyampeot ka saluruh ciptaan ka baboh angit, Paulus nang jadi Palayan.PALAYANAN PAULUS KA JEMAAT24Kanio, aku basukacito kadoop pandaritaanku demi kau didoop daginku aku ngalengkapi amio nang kurang doop pandaritaan Kristus, demi tubuh-He, koolah jemaat. 25Aku jadi Palayan jemaat sasuai ba tugas panatalayanan Dari Allah nang di nyarohot ka aku bagi kau supayo aku biso nyampeot Firman Allah sapanuhe. 26Nyianlah rahasio nang tasambunyi dari zaman ka zaman ganarsi ka ganarasi, kanio dah dinyatoot ka urok kudus- Se. 27Allah mao nyatoot ka ne'ido' sangat kayo rahasio nang mulio nyian di antaro bangso-bangso laen, kalo' Kristus ado di doop kau, koolah pangharapan dari kamuliaan.28kami madohot kisoh Io nagor ba ngajar satiap urok ba sagalo hikmat agar kami biso nabanan satiap urok jadi dewasa kadoop Kristus. 29Onto koolah, aku ugo basusoh payoh bajuang sasuai ba kuaso-E nang bakarajo koat ka doop aku.
Chapter 2

1Sabab, aku mao kau nahui sidi barate pajuangan nang ku ngamuat onto kau, ba ne'ido' nang ado di Laodikia, onto samuo urokng nang nape suoh batamu muho ba aku.2Tujuanku nyian supayo ati ne'ido' tahibur ba disatuot doop kasih supayo ne'ido' mamiliki sagalo kakayo'ot nang barasal dari jaminan akan pangaratiot ba pangatahuan dari rahasio Allah, koolah Kristus sandiri.3Doop Io, tasambunyi sagalo harto dari hikmat ba pangatahuan.4Aku madohot jokot nyian supayo no ado urokng nang nipu kau ba padabatot nang kadangaratne masok akal. 5Sabab, kadepon tubuh jasmaniku no ado sabayo-bayo ba kau, tapi aku sabayo-bayo ba kau doop sumangat, aku barepo-repo nanang kataatotngu nang baek ba kataguhot imanngu kadoop Kristus. TAROSLAH NUNOOT KRISTUS YESUS6karano kau dah narimo Yesus Kristus jadi Tuhan, iduplah taros doop Io, 7baakar ba umpatotlah diringu doop Io, taguhot imanngu jamae dah dingajarot ka kau, manyaki ucapot sokor.8Ba ati-atilah supayo ame ado sa urok pon nang nahan kau ba filsafat nang kosong ba nyasatot, nang bassal dari kabiasaan manusio ba atoran-atoran roh dunio, buke ba parensip-parensip Kristus.9 Sabab, ka doop Io diop saluruh kapauhan kailahan nang idop doop rupo jasmani.10Kau dah dingisi doop Io, nang adalah Kapalo atas samuo pamarentoh ba panguaso.11Kadoop Io, kau ugo dah disunat, buke make sunat nang dingamuat kokot manusio, tapi make sunat Kristus, nang natak tubuh kadagenan nang badoso.12 Doop baptesot, kau dinyobor basamo Kristus, dibangketot ugo basamo-samo ba Io ngalalui imanngu doop kuaso Allah nan mangketot Io Dari antaro urokng mati.13Kadepon de'e kau mati doop palanggaran-palanggaranngu ba kadaginanngu nang no basunat, dah diidupot Allah basamo-samo ba Io nang dah ngamponi samuo palangaran diri.14Io dah matalot Surat utokng ba atoran tuntutane nang ngalangi hobongan antaro Allah ba diri. Io dah nicok ba makuotnyo'o ka atas kayu salib.15Io dah ngapasot pamarentoh ba panguaso, taros nyadiot Io tontonan nang nyupatni karano kamanangan-Ne ka atas kayu salib.AME NGIKUTI ATORAN-ATORAN NANG DINGAMUAT MANUSIO16Karno koo, ame biarot seko' urokngpon ngakimi kau ba masaloh makot ba nyocok ato' ari rayo kaagamaan, parayaan buot barahu ato' ari sabat.17 Samuae koo Kahe bayangan onto' hal-hal nano, tapi rupo' nang sabanare Kristus.18Ame biarot urokng nang aso' ba kababohot ati nang Palsu manyamboh ka malaekat-malaekat ngakemi kau. Ne'ido' nyian urokng-urokng nang suko ba pananangan jokot-jokot enek ahere ngamuat pekeran ne'ido' sombong karano pamekeran-pamekeran duniowi. 19Urokng nang jako'o ano mampaot taguh ka Kapalo. Kapalo nyian nang nahan saluruh tubuh, disatuot nang sandi-sandi ba otot-otot, samuae batumbuh ba partumbuhot nang baasal Dari Allah.20Kade basamo Kristus kau dah mati ka dasar-dasar dunio, damio saolah-olah kau masih milik dunio, tondok ka atoran-atoran angayo:21"Ame jangkam, ame cacapi, ame santuh"?22Atoran-atoran nyian dah ako' diikuti mao di binaso'ot karano dingamuat badasar ka parintoh ba ajaran manusio.23Atoran-atoran macam koo garie pintar ba magari'ot sambayang nang bapusat ka diri ba karendahan ati nang alok ba nyikso tubuh. Tapi, samuae koo no ado nilaie salain onto mamuasot kadaginan.
Chapter 3IDUP NANG BARAHU DOOP KRISTUS

1Kade kau dah dibangkitot basamo Kristus, gago jokot-jokot nang ka atas, tampat Kristus barado, dodok do sabaloh kanan Allah.2Pekerot jokot-jokot nang ka atas, buke jokot nang ka dunio.3Sabab, kau dah mati ba idupngu basamo Kristus doop Allah. 4Pas Kristus, nang koolah idupngu nyatoot diri-E nuju katangane nang kaduo kalie.Kau ugo Mao dinyatoot doop kamulian basamo- samo ba Io.5Karano koo, matiot amio pon nang ba asal dari parubayoh duniongu, koolah pancabulan, kacamarot, hawo nafsu, kamaoan many jahat, ba sarakoh, nang panyambohot ka bahalo. 6Hal-hal koolah nang ngamuat murka Allah mao atok.7Dee, kau ugo ngamuat io pas kau masih idup di doope.8 Kanio buoklah samua'e koo: kaberoot kamurkaot, kategetot, fitnoh, ba kato' caco' dari mootngu.9Ame agi kau baaoki karano kau dah nangoot manusio lamongu basamo ba parbuatane. 10kanootlah manusio barahu, nang taros-manaros dibarahui ba pangatahuot sasuai ba gambar dari panciptoe. 11Doop hal nyian, no ado agi urokng Yunani ato' Yahudi, urokng basunat ato' no basunat, urokng Barbar ato' Skit, kuli ato' urokng mardeka, tapi Kristus koolah samua'e di doop sagalo sasuatu.IDUP NANG BARAHU BA SESAMO12Jadi, Medes urokng-urokng pilihot Allah, nang kudus ba dikasihi, kanootlah ka kau balas kasih, karamohan, karandohot ati, kalamutot, ba kasabarot. 13Sabarlah seko' urokng ba nang laen, saleng mangamponilah Kalo ado seko' urokng nang basaloh ka nang laen. Sabayo ba Tuhan nang dah ngamponi kau, jakoo ugo kau haros saleng mangamponi. 14Di atas samuo koo, kanootlah kasih, jadi pangikat nang langkap.15Biarlah damai sejahtera ngandaliot ati ngu karano onto koolah kau dinyaru jadi sege' tubuh, Dan basokorlah. 16Biarot Kato' Kristus malimpoh diop di doop kau, ba sagalo hikmat kau ngajar ba nasehati saurokng ta adap nang laen, enyahanlah mazmur, lagu- lagu pujiot, ba enyahan-enyahan rohani, samua'e panuh ucapot sokor di doop ati ngu ka Allah.17Amiopon nang kau ngamuat, diop kato' atopon pabuatan, amuatlah koo diop nano Than Yesus, sambir batarimo kasih ka Allah Bapa, ngalalui Io.IDUP NANG BARAHU DOOP RUMOH TANGGO18Bini-bini, tondoklah ka akingu jamae saharosse ka diop Tuhan.19 Aki-aki, kasihilah biningu ame ngamuat kasar ka mereka.20Kamudo-kamudo, turuti urokng tuhongu diop sagalo hal karano nyian ngaso'ot Tuhan. 21Bopo'k-bapo'k, ame gago' kabero'ot anak-anakngu supayo mereka no patoh sumangat.22Kariawan-kariawan, patuhilah tuan-tuanngu nang ado kadoop dunio nyian diop sagalo hal. Amuat koo buke kahe mereka nanang kau onto ngaso'ot mereka malaenkan ba tolos ati karano gai ka Tuhan.23Amio sajo nang kau ngamuat, amuatlah ba saganap ati ngu angayo onto Tuhan buke onto manusio, 24Sabab kau nahui Dari Tuhan kau Mao narimo waresot onto upohngu. Kristus Tuhanlah nang ago kau ngalayani. 25Sabab, urokng nang ngamuat salon mao narimo balasan atas kasalohot nang io ngamuat no ado nang do ngacoaliot.
Chapter 4

1Tuan-tuan amuatlah budak-budakngu banar ba adel karano kau nahui ugo bahwo kau ado ugo Tuan di sarugo.HAL-HAL NANG HAROS DIAMUAT2Batekunlah doop doa, bajago'-jago' ba mangucap sokor. 3Badoa ugo onto kami supayo Allah muko'ot pintu bagi firman agar kami biso nyampeot rahasio Kristus, nang karano io aku di pinjaro. 4 Badoalah agar aku biso nyampeot sampe jelas jamae saharus'e aku bakato'-kato'.5Basikaplah bijak ka urokng- urokng uar magunaan kasampatot sabaik-baike. 6Biarlah kato'ngu salalu baisi kasih, dirampohi ba garop, supayo kau nahui jamae sabanare nyawab satiap urokng.SALAM DARI PAUALUS BA UROKNG-UROKNG NANG SABAYO BA IO.7Tikhikus mao nyaritoot samuo barito nganai aku. Io nyian sodara saiman diri nang takasih, palayan nang satia, ba ayuk' sakarajo doop Tuhan.8Aku nyuruh io ka kau tujuan ne supayo kau nahui ka adaan kami agar io biso ngoatot atingu. 9Seko urok dari antaro kau, io ma atok ba Onesimus sodara saiman diri nang setia ba takasih, ne ido'k mao mataki ka kau sagalo sasuatu nang tajadi di sio.10Ayukku sapinjaro, Aristarkhus, ngirim salam ontongu, jakowo ugo Markus, dakan Barnabas, kau dah namu patonjok tentang io; sabutlah io pas io atok ka kau.11Salam dari Yesus ugo, nang di nyaru Yustus. Di antaro ayuk sapalayananku onto karajaan Allah, kahe ne' ido' nyianlah nang baasal dari kalangan urok' baturih, ne' ido' dah manjadi pangasoot bagi aku.12Epafras, sodora saimanngu, hambo Kristus Yesus, ngerem salam ugo ontongu. Io salalu bagomol doop doa demi kau agar kau biso badiri taguh ba kayakinana panuh doop sagalo kamaoan Allah. 13Aku biso mare' kisoh jamae io dah manyak mandarito onto kau ba onto ne' ido' nang ado di Laodikia ba Hierapolis.14Lukas, dokter nang takasih, ba Demas ngerem salam onto kau.15Sampeot salamku ka sodara-sodara saiman di Laodikia,ka Nimfa ba jemaat nang ado dirumahe.16Kalo dah ako surat nyian di bacoot ka kau, bacoot ugo ka jemaat Laodikia. Sabalike , baco ugo surat onto jemaat Laodikia.17Padohot ka Arkhipus, "Tananglah supayo kau ngakoot tugas palayanan nang dah kau narimo dari Tuhan."18Aku, Paulus, noles salam nyian ba kokot ku snadiri. Ingatlah balengguku. Anugerah Allah nyertai kau.

1 Thessalonians

Chapter 1SALAM BA UCAPOT SYUKUR PAULUS.

1 Ampat ka Paulus, Silwanus, ba Timotius ka Jemaat ka Tesalonika, nang ado doop Allah Bapa ba ka doop Tuhan Yesus Kristus. pamare' ba damai nyaratai kau.2Dirk suga' mangucap Syukur ka Allah unto' kau samue', ba nyabut kau ka doop doa-doa kami,3 suga' ngingat karajaan iman, Usaho kasih ba ka asik kot pangarapot ka doop Tuhan diri, Yesus Kristus ka hadapot Allah ba Bapa diri.4Kamaru'- kamaru' nang di ngasihi Allah, nahuilah bahwo Io dah milih Kau.5 Karamo, Injil* kami ino' atok ka kau doop kato-kato ajo', tapi gae doop kuaso, doop Roh Kudus,* ba nang kayakinan panuh; angayo nang kau nahui urokng-urokng angayo dameo diri nyian ka antaro kau, angayo kapantinganNgu.6Kau dah jadi urokng ba meneladani diri ba Tuhan karamo kau narimo firman doop manyak penderitaan nang suka cita ampat ka Roh Kudus,7 supayo kau jadi teladan unto' samue' urokng picayo ka Makedonia ba Akahya.8Karamo, Firman Tuhan bangaung, buke kahe di Makedonia ba AKhaya, buke nyo gae ka tiap tampat , ImanNgu dah tasabar , ankenyo kami anok parlu madohot dameo-dameo agik.9 Karamo, na'ido' sorok nyaritoot tantang diri, jamae kau narimo kami, 10 ba jamae kau muok ka Allah ampat berhala-berhala* unto' ngalayani Allah nang idup nang banar,ba unto' nunggu kaatangan AnakNya ampat ka surga, Nang dah dimankittot ampat ka antaro urokng mati, Yaitu Yesus, Nang nyalamatot diri ampat ka murka nang mao atok.
Chapter 2

1PALAYANAN PAULUS KA JEMAAT TESALNIKA. Kamaru-kamaru, kau sorok nahui' bahwo ka atangan kami ka kau inok paracomo. 2 Kalo pun kami bajaro sanapee, angayo nang kau nahui, di nyikso ba di macat ka Filipi, kami ado kabaranian kadoop Allah unto mritoot injil* Allah ka kau ka tangoh manyak palawanan.3Karamo, palajaran kami inok atok ampat ka sasatot, ka inok murnian, ato ampat ka kapalsuot, 4tapi sajamae kami dah dinyatujui Allah unto di micayoot injil, jaiolah kami bakato, buke unto ngarepoot manusio, malainkan unto ngarepot Allah nang nguji ati diri.5Kami nok suoh atok ba kato-kato nang ngarayu , angayo nang kau nahui, atao basangko unto ka sarakohot- Allah ado lah saksi diri.6 diri gae inok nggago pujian ampat ka manusio, baik ampat ka kau atao pun ka urokng lain, kalo pun angayo rasul- rasul Kristus kami biso nuntut io ampat ka kau.KO7Sabaike, diri ba sifat lamoh lambut ka antaro kau, angayo seko inuk' ngoan ba ngarawat kamudo-kamuda e sorokng. 8Jadi, kadoop kasih sayang nang ayok ka kau, diri mao mareo ka kau buke kahe injil* Allah, malainkan gae hidup kami sorokng kaamo kau dah sidi diri kasihi. 9 Karamo, kau ingat, kamaruk-kamaru usaho ba karajaan karas diri, jamae kau bakarajo siok ba maam, supayo.diri ino jadi baban ka kau samantaro diri matakot injil* Allah ka kau.10Kau adolah saksi-saksi ba Allah gae, sangape suci,banar, ba inok celae kami idup ka antaro kau, nang picayo.11 Angayo kau nahui, ngajari, nghibur, nyuruh kau masing-masing , angayo seko bapok ka anak-anake sorokng,12 supayo kami idup sasuai ba dameo kahendak Allah, nang nyaru kau ka doop karajaan ba kamuliaane sorokng.13Kami gae salalu mangucap syukur, ka Allah unto jukut nyan, bahwo pas kau narimo firman Allah, nang kau nanggar ampat ka kami, kau narimo io buke angayo kato manusio, ngalainan jamae nang saharuse, jako lah kato-kato Allah, nang bakarajo ka antaro kau, urokng-urokng picayo.14Kamaru-kamaru kau dah jadi urokng nang naladani jemaat-jemaat Allah, ka doop Yesus Kristus ado ka Yudea karamo kau gae dah ngalami pandaritaan nang sabayo, nang barasal ampat ka urokng- urokng nang sabangso ngu sorok, angayo nang na'ido' ngalami ampat ka urokng- urokng Yahudi 15 nang udah munuh Tuhan, Yesus nang gae para nabi,* gae ngoser kami. na'ido' inok ngepoot Allah ba musuhi samuee urokng.16 Na'ido' nghalangi kami unto bakato ka urokng- urokng buke Yahudi Supayo na'ido' biso disalamatot. Jako lah na'do' tarus ngisisi doso na'ido', Tapi bero Allah dah turut ampat ka na'ido' KAMAOAN PAULUS UNTO NGAMPUSI AGIK JEMAAT TESALONIKA17Kamaruk-kamaruk, saakae unto samantaro waktu kami di pisohot ampat ka kau,- sacaro Fisik, buke sacaro roh - diri samakin rindu ba mao batanang muho ba kau.18 Karamo, kami mao atok ka kau, bahkan aku, Paulus, dah sangae kai, Tapi iblis ngahalngi kami. 19karamo, siapot lah harapan, sukacita, atao mahkota kabanggan kami ka hadapot Tuhan Yesus ka atangane? buke ke kau? 20 kau lah kamulian ba suka cita kami.
Chapter 3BARITO GAGAS AMPAT KA TIMOTIUS TANTANG JEMAAT KA TESALONIKA

1 Karamo ko, pas diri inok mampu agik, diri mutussot unto diop sorongk ka Atena, 2 ba ngirimi Timotius ,kamaru diri ba palayan Allah ,ba ayuk sakarajo diri doop Injil Kristus, ka kau unto ngoatot ba ngajari kau bakaitan ba imanNgu, 3 supayo inok ado seko urokngpun nang dingoyahot ka singsarot-singsarot nyan. Karamo, kau sorokng bahwo diri memang dinantuot unto ko.4Pas kami barage kau kami tarus manarus mataki bawo diri pasti ngalami kasingsaroot, ba ko dah tajadi angayo nang kau nahui.5 oleh karamo ko, pas aku inok tahan agik, aku nahui unto ngutus iman ngu. Aku gaik , kalo-kalo si pangaco dah ngoda ba ka ngagoot diri jadi sio-sio6Tapi, kanio, Timotius dah puok ka diri ampat ka tampat ngu, ba nabanan kabar baik tentang iman ba kasih ngu unto kami, bahwo kau sugak nohani kanangan nang baik mao diri ba ale unto batamu ba diri, angayo diri gae ale ba tamu ba kau. 7 Karamo ko, kamaru-kamaru, doop samue kasusohot ba bajaro nyian, diri taibur ba kau ngalalui iman ngu.8Kanio, kami idup kade kau badiri teguh doop Tuhan. 9 karamo, ucapot sukur dameo ke nang biso diri sambohot ka Allah karamo, unto gantie samue suka cita nang diri ngarasoot ka hadapot Allah karamo kau? 10 Siok maam diri ba doa ba sidi-sidi unto diri biso batamu agik ba kau, ba ngalankapi ameo nang masih kurang ka iman ngu.11Kanio, biarlah Allah ba Bapa sorokng, ba Yesus, Tuhan diri, nang ngiring joot kami ka kau.12 Kirae Tuhan ngamuat kau ba tumbuh bakalimpoohot doop kasih ampat ka seko urokng ka nang lain, samue' urokng, angayo nang kami ngamuat ka kau.13 Kirae io meneguhot ati ngu inok ba cacat ka doop ka sucian ka hadaoot Allah ba Bapak diri ba kaatangan Tuhan diri, Yesus, barage urokng-urokng Kudu-Se.
Chapter 4

1KHIDUPAN NANG GAREPOOT ALLAH Hakire, kamaru'-kamaru', diri minto ba ngajari kau doop Tuhan Yesus supayo angayo nang kau narimo ba diri kami tantang jamae kau arus idup ba ngepoot Allah, buatlah ko labih agik.2 Karamo, kau nahui parentoh-parentoh dameo nang diri sampeot ka kau lewat ka kuaso Tuhan Yesus.3Karamo, nyian lah kehendak Allah: pangudusanmu*, bahwo kau arus nyauhot diri ka pancabulan;4 bahwo kau masing-masing nahui jamae nguasai tubuh ngu sorokng doop ka kudusuot ba ka hormatot ,5 buke doop gairah nang baisi nafsu angayo urokng- urokng nang ino nganali Allah, 6 supayo ame ado seko urokng pun nang ngalangar ba nipu kamaru e doop jukut nyian. Karamo, Tuhan ado lahpambalas diri samue,' angayo nang diri madohot sanapee ba diri maringatot ba sidi-sidi ka kau.7Allah nyaru' diri buke unto ka inok kudusot malainkan unto kakudusot,8 karamo ko lah, sape pun nang nolak ajarot nyan, buke nolak manusio, malainan nolak Allah, Nang mareot Roh Kudus nyian* ka kau.9Tapi tantang kasih,ka kamaruot, kau inok make seko urokng unto nulisot ka kau karamo kau sorokng dah di ngajari Allah unto,sabayo ngasihi. 10 Kau dah ngamuat kamaru nang ado ka Makedonia. Tapi bo, kamaru-kamaru, diri minto ba sidie supoyo kau ngamuat labih agik, 11 lalu barusoho lah unto idup labih taduh, uruslah urusan- urusan ngu sorokng, bakarajo lah ba kokot ngu sorokng, angayo nang diri marentohot ka kau, 12 supayo kau biso menjooti idup nang pantase ka hadapot urokg-urokng luar ba inok kakurangan ameo-ameo. KAATANGAN TUHAN13Kamaru-kamaru, diri bai' mao kau inok nahui tantang urokng-urokng nang dah mati supayo inok ba dukacita angayo urokng-urokng nang inok ado pengharapan. 14 Karamo, kade diri picayo bahwo Yesus dah mati ba bangkit agik, diri gae picayo bahwo Allah mao ngumpulot na'ido' nang mati doop Yesus sabayo-bayo ba Io.15 Diri madohot jukut nyian ka kau ba firman Tuhan, bahwo diri nang masih idup, nang masih ado pas kaatangan Tuhan, bai' ngadohoi na'ido' nang dah mati.16Tuhan sorokng mao turut ampat ka surga ba seruan, suaro ampat ka panghulu malaekat, ba ngan suaro sarompet Allah, ba urokng nang mati doop Kristus biso bangkit labih doho. 17 Ako ko,diri nang masih idup, nang masih katingalan, pasti di ngankat sabayo-bayo ka doop awan-awan nang na'ido' unto ba tamu ngan Tuhan ka udara, ba jaio lah diri pasti salalu barage Tuhan.18 Karamo ko, ibur lah seko ba nang lain ba kato-kato nyian.
Chapter 5BASIAPLAH UNTO KATANGAN TUHAN

1 Kanio kamaru-kamaru, mengenai waktu ba jamane, inok paralu di tulisot ka Kau. 2 Karamo, kau sorokng sidi-sidi nahui bahwo ari Tuhan mao atok angayo pangaet pas maam ari. 3 Pas urokng- urokng bakato," Damai ba aman," kabinasoot mao atok ka na'ido' sacaro tiba-tiba, angayo sakit ambini nang mao baranako' ba na'ido' nang nok biso dari.4Tapi, kamaru-kamaru, kau inok idup ka doop ka galapot , ke nyo' ari ko mao ngataki kau angayo seko panggaet. 5kau samue adolah kamudo-kamudo tarokng ba kamudo-kamudo siok diri ino ba asal ampat ka maam atao ka galapot. 6 karamo ko, ame lah diri tidur angayo urokng lain tapi jek lah diri tatap bajago ba ati-ati urokng nang tidur, tidur ka maam ari ba7 urokng nang kamabuk, gae kamabuk ka maam ari.8Pas, karamo diri adolah kamudo- kamudo siok, jek lah diri sadar, make baju ziarah iman ba kasih, ba make katopang pengharapan dari kasalamatot.9 Allah inok natapot diri unto ngalami bero, Tapi unto namuot kasalamatot ngalalui Tuhan diri, Yesus Kristus,10 nang dah mati ampat ka diri supayo diri, antoh tajago atao pun tatidur, biso diop sabayo ba- Io.11 Karamo ko, koat lah seko ba nang lain Ne ba bayo-bayo ngumpatot, angayo nang kau ngamuat kanio. AJAROT TAHAIR BA SALAM12Kamaru-kamaru diri minto kau unto' nghormati na'ido' nang karajo koat ka antaro Ngu, ba nang mimpin kau ka doop Tuhan, ba nang nagur kau. 13 Hargailah na'ido' sidi-sidi ka doop kasih karamo karajo na'ido' . Hidup lah doop damai seko ba nang lain. 14 diri nyokong kau, kamaru-kamaru tagur lah na'ido', nang idup pamalas, koat tot lah na'ido' nang kayo ati, bantu lah na'ido' nang lamoh, lalu ba sabarlah ba samue' urokng.15Paratiot lah supayo ado urokng nang maas kajahatot,ba kajahatot , malainan suga barusoho lah ngamuat nang baik ka antaro kau ba unto samue'e urokng. 16 Basukocita lah salalu!17 Taruslah ba doa!18 Ngucapot syukur lah doop samue'e hal. Karamo, ko lah kahendak Allah bagi Ngu ka doop Kristus Yesus.19Ame matiot Roh! * 20 ame nanang rehet nubuat-nubuat!* Namun,21 uji lah sagalo sasuatu! tankapi lah mae nang baik! 22 jauh-jauh lah ampat samue bantuk kajahtot!23Mudahan, Allah damai sejahtra sorokng ngudusot kau samue'e. Kirae roh, jiwo, ba tubuh ngu tapiharo saluruhE, inok cacat ka atangan Tuhan diri, Kristus Yesus. 24 Io nang ntaru kau adolah setia.25kamaru- kamaru, badoa lah gae unto diri! 26 Barelah salam ka samuee kamaru ba idungan Kudus.27 Aku minto kau sidi , unto namo Tuhan, unto macoot surat nyian ka samue kamaru ka naan. 28 Anugrah Tuhan diri, Kristus Yesus nyartai kau.

2 Thessalonians

Chapter 1SALAM KA JEMAAT KAKOTO TESALONIKA

1Salam ampat ka Paulus, Silwanus ba Timotius, ka jamaat di Tesalonika doop Allah, Bapo' diri', ba Tuhan Yesus Kristus.2Pamare' ba idupngu nang nyaman, ampat ka Allah, Bapo' diri', Tuhan Yesus Krstus.3Kami arus salalu ba syukur ka Allah untuk kau, Kamaru'-kamaru', memang dah sapatutelah jakoo. Sabab, imanngu tumuh malimpah ba kasih ngu ka Tiap sabayangu samakin ayo'. 4Sabab koo, kami sandiri' ayo' ati nyaritoot Kau ka adapotn jamaat-jamaat Allah karamo kasabarot ba imanngu katangoh samuo panyiksoot ba kasusohot nang kau ngalami.TANTANG PANGAKIMAN ALLAH5Nyianlah bukti pangakiman nang adil ampat ka Allah, karamo kau di nganggap cocok ka karajaan Allah karamo kau ugo' dah bajaro.6Agi pula, adil ka Allah maasio' ba pamaksoot ka ne'ido' nang ngamuat kau bajaro,7 tapi mare kanyamanan ka kau nang dinyikso, ka kami ga'e, waktu Tuhan Yesus dah nyato ampat ka sarugo ba manyak malaekat-E nang koat, 8doop api nang nyalo, sa' maaso' ka ne'ido' nang ano' kanal ka Allah ba nang ano' nurut ka Injil* Yesus, Tuhan diri.9Ne'ido' pasti nyacapi' ukuman kabinasoot nang kakal, jauh ampat ka adirat Tuhan ba ampat ka kamuliaan ka kuasootNe10 waktu Io atokng sa' dimuliootno' ka antaro urokng-urokng kudus-E ba disukai' ka antaro samuo urokng nang dah picayo' sabab kasaksiot kami ka kau di picayo'.11Karamo koo, kami salalu nyampokng kau, kirae Allah diri' nganggap kau cocok ka bakatngu nyukupi tiap kamao'an sa' babuat baik ba pakarajaan iman malalui' kuasa-E,12 supayo damo Tuhan Yesus diri' dimuliot ka kau, kau doopm Io, sasuai ba pamare' Allah diri' ba Tuhan Yesus Kristus.
Chapter 2KAATANGAN MANUSIO JAHAT

1Kanio', curito kaatanganTuhan diri', Yesus Kristus, Yesus Kristus, waktu diri' dinyatuot ba io, kami minto' kau, kamaru'-kamaru',2 supayo kau ame kamangapot doop pikiranngu mao'pun susoh waktu nangar ari Tuhan dah sampe, baik sumangat mao'pun pasotn mao'pun surat nang saolah-olah ampat ka kami.3Ame biarot seko' urokng pun nyasatot kau make caro ameopun. sabab, ari koo ano' atokngo' sanape'kamarotatotn atokng ba si manusio jahat nang dinyatootn, si anak kabinasootn,4 nang malawan ba sombong ka samuo nang dinyabut allah mao'pun nang dinyamboh urokng; io ngicakngo' tampat duduk ka Bait Allah lalu nyabut diri'e Allah5Ano' ingat ke kau waktu aku masih sabayo-bayo ba kau, aku mataki hal nyian ka kau?6Kanio', kau nahui' ameo nang nahan io lalu saate nano, io dinyatoot. 7Sabab rahasio kadurhakoot dah bakarajo, kanio' io nahan mao ditahan sampe io di jauhot.8Lalu manusio jahat koo di nyatoot.Tapi, Tuhan munuho io ba sengat moot-E lalu ngilangano' io ba kaatangan-E. 9Kaatangan si manusio jahat koo pasti sabayo ba pakarajaan Iblis*, barage ba sagalo macam kuaso, tando-tando endoh, mujisat-mujisat palsu; 10ba tipuotn jahat ka ne'ido' nang mao' binaso karamo ne'ido' bai' ngasihi' kabanarot jadi di salamatot.11Karamo koolah, Allah mare' kasasatotn nang koat ka ne'ido' supayo ne'ido' picayo' kaalokatne,12 supayo ne'ido', samuae biso dihakimi', ne'ido' nang ino' picayo' ka kabanarot ba nang suko nang jahat.KAU DIPILIH SA' DISALAMATOT13Kamaru'-kamaru' nang Tuhan ngasihi,kami sega basukur ka Allah untuk kau.sabab,dari daoho' Allah dah milih kau sa' disalamatotno' malalui pangudusotn make Roh ba Iman doop kabanarot.14 Mangkenyo Allah nyaru kau malalui Injil* nang kami barito'ot supayo kau namu kamulio'ot Tuhan diri', Yesus Kristus.15 Jadi, Kamaru'-kamaru', badirilah tagap bapadomanlah ka ajaran-ajaran nang dah di ngajarot ka kau,baik malalui kato-kato maopun malalui surat kami.16Kanio', kirae Tuhan diri', Yesus Kristus, sandiri' ba Allah Bapo' diri', nang dah ngasihi' diri' ba mare' diri pangiburot kakal ba pangarapotn nang gagas malalui pamare',17 ngibur ba ngoatot atingu doop satiap pakarajaan ba pakatoot nang baik.
Chapter 3PAMINTOOT SAMPOKNG AMPAT KA PAULUS

1Pangabusane, Kamaru'-kamaru', basampoklah sa' kami, supayo pasotn Tuhan ancang tasabar ba ancang dimuliotn, angayo nang tajadi ka antarangu, 2supayo kami diapasotn ampat ka urokng-urokng nang bangis ngan jahat karamo ino' samuo urokng ado ba iman. 3Tapi, Tuhan koo satia. Io mao' ngoatotn ba ngalindungi kau ampat ka nang jahat.4Kami ado kayakinan ka Tuhan tantang kau, karamo kau tarus ngarajaan dameo nang kami parentohot.5 Kirae Tuhan ngadapotn atingu ka kasih Allah ba ka tabohotn Kristus.KAPASTIOT SA' BAKARAJO6Kamaru'-kamaru' kanio' ami marentoh kau, doop damo Tuhan diri', Yesus Kristus, supayo kau jauhi kamaru'-kamaru' nang idup bamalas-malasot nang ano' sasuai ba ajarot nang kau narimo' ampat ka kami. 7Kau sandiri' nahui jamae kau harus nuruti kami ino' bamalas-malasot waktu kami sabayo-bayo ba kau.8 Kami ugo' ino' makot makanan urokng lain kalo ino' dibayar.Sabalike, kamu barusoho ngan bakarajo karas siokng ba maam supayo kami ini' jadi tanggongan sapepun di antaro kito'. 9 Buke karamo kami ino' bahak dikoo, malainkan sa' mareo' diri kami sandiri' mareo' contoh kakau sa' kau turuti.10Waktu kami masih ba kaupun, kami mare kau parentoh nyian: "Kalo' urokng bai' karajo, io ame makotn." 11Sabab, kami nangar ado sangape urokngka antaro kito' nang idup ba malas- malasot, bai' bakarajo, tapi sibuk ngan jukut ino' baguno. 12 Urokng angayo koo kami parentohot ba kami ajari doop damo Tuhan Yesus Kristus biar bakarajo tanang lalu makot rotie sandiri'.13Sadangkan kau, kamaru'-kamaru' ku, ame maraso ngango babuat baik.14Kalo' ado urokng nang bai' ngasi'ot ameo nang kami ngatoot, ka doop surat nyian, ditandai' urokng koo ame bagaul ba io biar io supotn.15Tapi, io ame dimusuhi', di katai' angayo kamaru' diri'.KATO-KATOPANGABISAN16Tuhan damai sejahtera kirae mare' kau damai tiap waktu doop kaadaan dameopun. Tuhan nyaratai' kito' samuo. 17Aku, Paulus, nulis salam nyian ba kokotku sandiri' tando ka asliot suratku.Jakoolah aku nulis io. 18 Pamare ampat ka Tuhan diri', Yesus Kristus, nyaratai' kito' samuo.

1 Timothy

Chapter 1SALAM ONTO' TIMOTIUS

1ampat ka Paulus nang jaji rasul Yesus Kristus karamo parintoh Allah, nang nyalamatot diri, lantas Yesus Kristus, arapan diri. 2onto' Timotius, anak nang sah doop iman. dimare, raso kasih, dan idup nyaman ampat ka Allah Bapa diri. lantas Yesus Kristus, Tuhan diri. TAGORAN NGALAWAN AJAROT SASAT3jamae ugo aku baarap ka kau waktu aku barangkat ka Makedonia, tatap diop ka Efesus supayo kau biso nasehati manyak urokng agar ne'ido ano' ngajarot ajarot-ajarot laen, 4ato musatot paratiot ne'ido pado singkaro-singkaro lantas ka asal usule nang ano' ado ujuknge. kowo justru namboh masaloh patangkarot, bukenyo majaanan tugas palayanan Allah nang dingarajaan ampat ka iman.5tapi, nang dinuju pamarentoh kowolah kasih nang asale ampat ka ati nang murni, nurani nang baek, dan ugo atie nang barasih. 6manyak urokng dah nyimpok ka tujuan nyian lantas sasat doop pakatoot nang ano' baguno. 7ne'ido mao' jajio urokng pane basoal ukum taurat, tapi ano' ngarati ameo nang ne'ido ngatoot ato hal-hal ne'ido micayai. 8tapi diri nahui ukum taurat nyian baek kade urokng makenyo' sajamae baeke,9kade make kasadarot ukum taurat ano' dimanjawat onto' urokng banar, tapi onto' nang ngalangar ukum lantas urokng panantok, urokng jahat nang urok badoso, urokng nang ano' kudus, nang ano' kekal, ne'ido nang munuh bapo'e nang inu'e sandiri, pamunuh, 10urokng nang ano' banar kalakuane nang manjawat doso babayo, pamabayo, pancolek, pangalok, suko bakato nang ano'-ano' lantas sape ajo nang ngalawan ajarot nang sehat, 11iyolah ajarot Injil nang tingi ampat ka Allah sumber rajaki, nang dimicayoot ka aku. PAULUS BASUKUR KA BARAKAT ALLAH12Aku basukur ka Io nang dah ngoati aku, iyolah Yesus Kristus, Tuhan diri, karamo io ngangap aku setia nang nampatot aku doop pelayanan nyian. 13kadepun waktu koo aku urokng nang suko ngina, panyingsaro, nang urokng garang, tapi aku narimo raso kasih karamo waktu koo aku ngarajaan tanpa ngarati lantas doop no'picayo. 14Tuhan mare ka aku barakat nang manyak, basabayo-bayo nang iman nang kasih doop Yesus Kristus.15kato nyian biso dipicayo lantas pantas ditarimo sapanuhe' kade Yesus atok ka dunio onto' nyalamatot urokng-urokng badoso; ka antaro ne'ido, akulah nang paling badoso. 16onto' alasan nyianlah, aku namuot raso kasih, jaiyolah supayo ka doop aku, urokng nang paling badoso nyian, Yesus Kristus magariot kasabarat-Ne nang lengkap onto' contohe ka ne'ido nang picayo ka Iyo onto' namu idup nang abadi. 17onto' Rajo samuae jaman, nang abadi, lantas nang ano gari, seko-sekoe Allah, hormat nang diningiot sampe salamo-lamoe. amin.18parintoh nyian kumareot ka kau, Timotius, anakku, sasuai ba nubuat nang ado dimareot ka kau, lantas nang nubuat kolo bajuanglah do op pajuangan nang baek,19 sambil bapadoman ka iman nang ati nurani nang baek. manyak urokng dah nolak ngamuatno iyo makenyo baranti iman ne'ido. 20ka antaroe koolah Himeneus nang Aleksander , nang dah kunyarohot ka Antu supayo ne'ido balajar onto' ano' majahat Tuhan.
Chapter 2BADOALAH ONTO' SAMUAE UROKNG

1mulo-mulo, aku nasehati kau onto' nyampeot minto doa, doa syafaat, lantas mengucap sukur onto' samuae urokng, 2onto' rajo-rajo, lantas samuae urokng nang dodok kapamarintoh supayo diri biso nyaati maria marago na ng nyaman lantas aman doop samuae kataatot nang kahormatot. 3hal nyian baek lantas disukai kaadapot Allah, sang panyalamat diri, 4nang maoe nyalamatot samuae urokng lantas nang nahui kabanarot.5karamo, kahe ga seko Allah lantas seko parantaro antaro Allah nang manusio, iyolah manusio Yesus Kristus, 6nang dah mare diri-Nya sandiri onto' nabus samuae urokng. katarangan nyian dimadohot pado ari nang dinatapot Io. 7onto' koolah, aku dinatapot onto' pangabarot injil nang rasul, aku bakato banar, aku ano' pangaok, lantas aku ugo guru doop iman nang kabanarot onto' bangso-bangso laen.KALAKUAN ANGAKI-ANGAKI NANG AMBINI DOOP JEMAAT SAMBAYANG8lantas koo, aku mao angaki-angaki kamae tampat badoa sambil ngangkat kokote nang kudus tanpa baberai nang batangkarot.9jakoo ugo, aku mao ambini babaju nang baek, baradat, lantas ngandaliot dirie. pariasan buke book nang dingolong-ngolong, amas, mutiara, pakean moho, 10malainkan babuat baek jamae pantase ambini nang setia.11sebagai ambini harus balajar tenang lantas patuh doop segalae. 12tapi aku ano' ngijinan ambini ngajar ato marintoh angaki-angaki. makenyo, ambini harus tenang13Adam nang doho dinyiptoot, ako koo baru Hawa, 14lantas buke Adam nang dinipu, malainka ambini nang dinipu lantas janto kadoop doso. 15tapi, ambini tatap disalamatot ngalewati kamudo nang dimaranakot kade ne'ido tarus idup doop iman, kasih, lantas nang ngandaliot dirie.
Chapter 3SARAT-SARAT PANGURUS JEMAAT

1 pakatoot nyian batol, "kade urokng kamaoane tugas pangurus jemaat, io mao karajaan nang gagas." 2karamo koo, pangurus jemaat harus urokng nang ano' basaloh, aki dari seko' bini, taliti, nguasai diri, diningiot, suko mare tumpangan, lantas pane ngajar, 3buke panyocok, buke urokng nang karongo4io harus pane ngurus rumoh tangoe sandiri nang baek lantas nyago anak-anake onto' patuh nang raso hormat. 5makenyo, kade io ano' nahui jamae ngurus rumoh tangoe sandiri, jamae ugo ngurus jemaat Allah?6amelah io urok nang baru batobat supayo io ame jadi sombong lantas janto kadoop ukuman antu. 7ditamboh agi, io harus urok nang banamo baek ka antaro urok-urok luar supayo io ano' janto ka doop hinaan antu. SARAT-SARAT MAJELIS JEMAAT8jakoo ugo palayan, io ugo urok nang diormati, jiohe ano' bacabang, ano' kacanduan nyocok angur, lantas ano' ngago kauntungan nang ano' jujur. 9ne'udo arus biso ngarahasiakan kabanarot iman nang ati nurani nang barasih. 10ne'udo ugo arus diuji doho lantas kade babukti ano' basaloh, ne'udo biso ngalayani angayo palayan.11jakoo ugo palayan ambini-ambini, ne'udo harus urokng nang dihormati, buke tukang mitnah, tapi biso nguasai dirie lantas biso dipicayo doop samuae hal. 12palayan harus angaki dari seko ambini, biso ngatur anak-anake nang rumoh tangoe nang baek. 13makae, ne'udo nang dah ngalayani angayo palayan nang baek pasti namu kahormatot onto' dirie ne'udo sandiri lantas kapicayoot nang ayo' imane doop Yesus Kristus.RAHASIA KESETIAAN DIRI14Aku baarap aku biso atok ka kauu, tapi aku nolesot hal-hal nyian ka kauu supayo 15sandaie aku talambat, kauu dah nahui jamae ne'udo harus idup doop rumoh Allah, iyolah garejo dari Allah nang idup, tihok panyangkok, lantas dasar dari kabanarot.16diri ngakui sangape ayoe rahasia kesetiane koo: "io, dimadohot doop dageng,Roh nang manarot, dinanang malaekat-malaekat, dingatoot ka antaro bangso-bangso, dimicayai kadoop dunio, dingangkat sampe dinyamboh.
Chapter 4NGINGATI NE'UDO SAMUAE NANG PANYASATOT

1Roh ngatoot nang jalas kade pado ari-ari terakir, saparo urokng pasti ningaati imane tarus nyarohot dirie ka roh-roh panyasatot nang ajarot antu-antu. 2ne'udo dingalabui lewat munafik samuae pangalok nang ati nuranie dah dingacap nang basi angat.3ne'udo merai urokng panganten lantas merai makot mangkanan nang dinyiptoot Allah, nang saharuse ditarimo nang ucapan sukur dari ne'udo nang picayo lantas nganal kabanarot. 4makae, samuae nang dinyiptoot dari Allah koo baek lantas ano' ado nang haram kalo ditarimo nang ucapan sukur, 5karamo samuae koo dingudusot nang firman Allah nang doa.PALAYAN KRISTUS YESUS NANG BAEK6nang ngajarot hal-hal nyian ka kamaru-kamaru saiman, kao pasti jadi palayan Yesus Kristus nang baek, sajamae kao ako dinidik doop pakatoot-pakatoot iman nang ajarot sehat nang dah ako' kao ngikuti. 7jauhi carito-carito pangalok nang singkaro-singkaro urokng tuho, coba latih diri'ngu onto' idup setia. 8ngalatih tubuh ado batas ngunae, tapi kesetiaan baguna doop samuae hal ngandung sumpoh onto' kaidupot kanio lantas ugo kaidupot nang akan atok.9kato nyian biso dipicayo lantas patot ditarimo sapanuhe. 10onto' koolah, diri bakarajo barat lantas bajuang. makae, diri naro arapan diri ka Allah nang idup. nang iyokoolah panyalamat samuae manusia, labih agi ne'udo nang picayo.11parintohot nang ajarotlah hal-hal nyian. 12ame sampe ado urokng nang ngarendohot kao karamo kao mudo, tapi jajilah contoh bagi urokng-urokng picayo doop pakatoot, kalakuan, kasih, iman, nang kasuciot. 13sampe aku atok, batekun doop maco kitab suci, doop mare nasehat, lantas doop ngajari.14ame nyia-nyiaot karunio rohani nang ado ka kao, nang dimareot ka kao ngalalui nubuat pas dewan panatuo ngangkat kokote ka atasngu. 15amuatlah hal-hal nyian nang rajit, barelah diringu sautuhe onyo' ngamuat hal-hal nyian supayo samuae urokng biso nanang kamajuanngu. 16paratiot sidi-sidi jamae kao idup lantas ameo nang kao ngajarot. batekunlah kadoope karamo nang babuat jakoo kao biso nyalamatot, baek diri'ngu sandiri maopun ne'udo nang nangar ajaratngu.
Chapter 5KALAKUAN DOOP NAGUR SABAYO DIRI

1ame nagur angaki-angaki nang lebih tuho make caro karas, tapi ngamuat io angayo bapak lantas amuat angaki-angaki nang lebih mudo angayo kamaru. 2amuat ambini nang lebih tuho angayo uma lantas ambini nang lebih mudo angayo kamaru ambini nang panuh kasucian.MAHAS SAMUAE JANDE3hormati jande-jande nang batol-batol jande. 4makae, kade jande ado baranak ato bacucu, ne'udolah nang mulo-mulo harus baajar mare contoh ka samuae doop isi rumahe sandiri. nang caro koo, ne'udo dah malas budi ka urokng tuho ne'udo, nyianlah hal nang Allah sukai.5sadangkan jande nang batol-batol jande lantas idup sorok, io harus naro arapane ka Allah sambel tarus nyampeot kamaoan lantas ba doa siok maam. 6makae, jande nang idup kahe gak bapoya-poya, io dah mati waloupun io masih idup.7diparintohot ugo hal-hal nyian ka jemaat supayo ne'udo ano' cacat. 8maka dari koo, kade urokng ano' miharo paranak kaluargae sandiri, kususe kaluarga nang paling samak, bararti io dah ngaoki imane lantas io lebih borok dari pado urokng nang ano' picayo.9jande nang dimaksut doop daftar kahe ambini nang ba umur paling sadikit anam puluh tahut, jadi bini dari seko aki 10lantas dikanal karamo kalakuan-kalakuan baeke iolah nang ngarawat kamuda-kamudae, mare tumpangan, nyasoh poho urokng-urokng kudus, nolong urokng nang kasusohot lantas batekun doop samuae karajaan nang baek.11makae, jande-jande nang labih mudo ame dimsokot doop daftar, karamo kade nafsu pangantene ngamuat ne'udo menjauhi kristus, ne'udo pasti maok panganten agi. 12hal nyian ngundang ukuman karamo ne'udo dah ngaoki ne'udo nang doho ngamuat sanapee. 13selaen koo, ne'udo mulai terbiaso bamalas-malasan, bakaliling dari sete rumoh ka rumoh nang laen. buke koo sajo, ne'udo ugo nyabuti lantas nyampuri urusan urokng laen, ngatoot hal-hal nang saharuse ano' ne'udo katoot.14jaji, aku maoe jande-jande nang mudo panganten agi, maranakot kamudo, lantas ngurus rumoh tangoe supayo ano' ado kesempatan bagi lawane onto' majahat ne'udo. 15karamo, manyak urokng dah bapaleng ngikuti antu. 16kade ado seko bambini nang picayo ado bakamaru keluarga nang jande, biarlah ne'udo nang miharo jande-jande koo supayo garejo ano' dibebani, lantas garejo biso nolong jande-jande laen nang batol-batol parlu ditolong.TENTANG PANGURUS GAREJO NANG HAL-HAL LAENE17palayan-palayan yang ngurusi jemaat nang baek layak narimo kahormatot dua kai lipat, tarutama ne'udo nang bakarajo barat doop bakhotbah nang ngajar. 18makae, kitab suci bakato, "ame nutup moot sapi nang gi ngiling gadom," lantas "urokng nang bakarajo pantas namu upahe."19ame narimo tuduhan nang dinyantoot ka palayan kacoali ado bukti dari duo ato tiga urokng saksi. 20ne'udo nang babuat doso harus ditagur kaadapot samuae urokng supayo nang laen gai babuat doso.21kaadapot Allah, Yesus Kristus, lantas samuae malaekat nang dimilih, aku ngingati kao nang sidi-sidi supayo nuruti patunjuk-patunjuk nyian tanpa ba angapan ato milih kasih. 22ame talalu anceh maamas kokot ka apepun ato ame maok ngicok bagian doop doso urokng laen. jagolah supayo kao tatap suci.23ame kahe ja nyocok ai putih, tapi pake sadeket anggor onto' parotngu lantas tubuhngu nang sega saket. 24doso ampat kasebagian urokng jalas sidi ditanang makae biso nuntun ne'udo ka pengadilan. tapi, doso dari sebagian urokng laen baru gari kanio ari. 25jakoo ugo ado kalakuan baek nang jelas ditanang. tapi kalakuan baek nang ano' ditanang pon, ano' tarus biso disambunyiot.
Chapter 6PATUNJUK KUSUS ONTO' SAMUAE KAMUDA

1samuae urokng nang nangong beban kamudo harus ngangap majikane angayo urokng pantas namu kahormatot supayo namo Allah lantas pangajaran diri ano' dipajahat. 2sadangkan samuae kamudo nang majikane iyolah urokng picayo, amelah ngurangi raso hormat ka ne'udo karamo ne'udo iyolah kamaru-kamaru saiman. sebalike, samuae kamudo harus ngalayani majikane nang lebih baek agi karamo nang narimo barakat palayanan iyolah urokng-urokng picayo lantas nang ne'udo kasihi. ajarot nang nasehati hal-hal nyian ka ne'udo. TENTANG AJAROT LAEN NANG CINTA DOET3kade ado urokng nang ngajar ajarot laen ano' sasuai nang pakatoot nang banar dari Tuhan diri Kristus Yesus lantas ano' sasuai nang ajaran ketaatane, 4io koolah pangalok lantas ano' ngarati dameo-dameo. io kahe maok dibantoh nang ano' sehat, nang kahe mantohot kato-kato nang justru nimbulot saket ati, kaadaan, mitnah, lantas nyurigai nang jahat, 5nang ugo tarus-tarusan ngamuat pandapat laen ka antaro urokng-urokng nang pikirane nang dah rusak lantas nolak kabanarot, nang ngiro kade kasalahane koolah caro onto' namu kauntungan.6antoh unang, kesetiaan nang dinyertai raso cokop pasti mare manfaat nang ayo. 7makae, diri ano' nabanan dameo-dameo waktu atok kadunio lantas diri ugo ano' biso nabanan dameo-dameo waktu kauar dari dunio nyian. 8kade dah ado mangkanan nang pakean, diri pasti maraso cokop.9urokng nang maok jadi kayo janto kadoop cobaan nang jebakan, nang ugo samuae nafsu nang gio lantas babahayo nang ningoopot urokng-urokng kadoop kaancorot lantas cilako. 10makae, cinta doet koolah akar dari samuae kajahatot. urokng-urokng nang bagago doet dah sasat dari imane lantas nyikso dirie sandiri nang bamacam dukacita. SANGAPEETE HAL NANG HARUS DIINGATOT11tapi, kao angayo manusio dari Allah, jauhotlah diri'ngu dari samuae koo. taap kabanarot, kesetiaan, iman, kasih, katatapot ati, lantas kalamutot. 12bajuanglah doop pajuangan iman nang baek lantas mampautlah ka idup nang abadi nang onto'e kao dinyaru waktu kao mareot pengakuan nang baek kaadapot manyak saksi.13kaadapot Allah nang mare idup atas samuae nang ado lantas kaadapot Yesus Kristus nang mare pengakuan nang baek waktu baadapot nang Pontius Pilatus, aku marintohot kao, 14kiraee kao majaanan parintoh nyian nang ano' rusak lantas ano' borok sampe Tuhan diri Yesus Kristus atok15pado waktu nang dinantuot Io, Io akan magariot diri-Nya angayo seko-sekoe panguaso, Rajo atas samuae rajo, lantas Tuan atas samuae Tuan. 16Iolah seko-sekoe nang abadi. nang ado doop tarok nang ano' terhampiri, nang ano' seko urokng pun suoh nanang ato biso nanang Io, bagi Io, samuae hormat nang kuaso nang abadi! amin.17samantaro koo, parintohot urokng-urokng kayo jaman kanio supayo ame sombong ato ame baarap kakayoot nang ano' pasti, tapi baaraplah ka Allah, nang nyadiot samuae nang ado onto' diri nikmati. 18parintohot ne'udo onto' babuat baek, jaji kayo doop babuat babuat baek, jaji urokng nang muroh ati, lantas maok babagi. 19nang jaiyo, ne'udo ngumpulot harta onto' ne'udo sandiri angayo dasar nang baek onto' waktu nang kadepane ne'udo biso bapaut kaidup nang sabanare.20Timotius, jagolah ame nang dah dimicayoot ka kao. jauhi bahaso nang duniawi nang bakato samadi ano' nang ugo batantangan secaro saloh dinyabut "kapintarot", 21nang maok ngakui iyo, iman manyak urokng jadi nyempok. anugrah menyertai kao.

2 Timothy

Chapter 1

1SALAM UNTUK TIMOTIUS Umpat ka Paulus, rasul Yesus Kristus nang kano pilih kehendak Allah macam nang kano janjiot doop kahidupan Yesus Kristus.2 untuk Timotius, anak nang di kasihi. Anugerah, belas kasih, ba damai sejahtera dari Allah, Bapa, ba Yesus Kristus Tuhan diri.NASEHAT UNTUK TARUS MARITO'OT INJIL3Aku sau ba syukur ka Allah, nang ku lay ani ba ati nurani nang baraseh macam nang nenek moyang ku ngalaku'ot, pas nang aku ngigat ngu doop doa-doa ku siok ba ma'am. 4Pas aku mang'igat aii mato ngu, aku mao nanang kau supayo aku di panuhi' suka cita. 5Aku di ngigat'ot ngoan iman ngu nang tulus, nang partama-tama idup doop nenek ngu Lois, ba uma ngu Eunike, ba aku picayo kanio idup doop kau ga'e.6Untuk alasan nyianlah, aku ngi ngatot kau biar tarus ngabarot karunio Allah nang ado ka diri ngu ngalalui panumpangan kokot ku. 7Sabab, Allah ino marito'ot ka diri' roh kaga'iot, malainkan roh kakuatan, kasih, ba panguasaan diri.8jadi, ame supot ba saksi tantang Tuhan diri atau tantang aku, tahanan - Ne. Tapi, kade kuaso Allah ikut ugo lah singsaro demi Injil. 9Io lah nang udah nyalamatot diri ba nyaru diri ngoan nyaruot kudus, buke garo pabuatot diri, malainkan tujuan ba pamare -E sorok nang udah io mare'ot ka diri ka doop Yesus Kristus sa nape' dunio ado. 10Kanio, jukut nyian udah jadi nyato ngalalui ka atangan juru Salamat diri Yesus Kristus nang udah ngapus kamatiot ba nabanan ka idup pot ba kakalan ngalalui Injil. 11Garo Injil nyian boh, aku kano tojok manjadi pangkotbah, rasul, ba guru.12nang koo lah sabab pe, aku singsaro macam kanio nyian. Tapi, aku ino supot barang aku nahui' ka siape aku picayo ba aku picayo sidi kade Io biso nyago damio nang udah Io picayo ot ka aku sampe ari koo (Ari ka atangan Kristus nang ka duo kali e untuk menghakimi samue'e ba nabanan urok nang picayo idup ba Io) atok.13 Pegang ja' pokok-pokok ajarot gagas nang udah kau' nangar dari aku doop iman ba kasih nang ado ka doop Yesus Kristus. 14ngoan Roh Kudus nang diop ka doop diri, jago sampe baik hart a nang barago nang udah di picayoot ka kau'.15Kau' nahui' sasidi e' kade samuo nang ka Asia ( buke benua asia, tatapi wilayah Romawi nang ibu kota e ka Efesus) udah ampus ka aku, antaro lain ne ido' Figelus ba Hermogenes.16 Mudahan Tuhan ngaruniakan balas kasih ka urok' insi' rumoh Onesiforus barang io suko nyagarot aku ba ino supot aku suoh di pinjaro.17 sabalik ke, pas sampe ka Roma, Io semangat ngagui' aku ba namui' aku.18 Mudahan Tuhan mantu io supayo namuot' balas kasih Tuhan pas ari koo, kau kan nahui' sandiri sangape manyak pelayanan nang io mareot ka aku ka Efesus.
Chapter 2TATAPLAH SATIA MASKIPUN SINGSARO

1Karano koo, Nanak ku, jadilah koat doop anugerah nang ado doop Yesus Kristus. 2Damio pun nang udah kau nangar dari aku ka depan manyak saksi, picayoot koo ka urok- urok nang satia, nang ugo biso ngajar urok lain.3Ampuslah singsaro sabagai prajurit Yesus Kristus nang baik.4Ino ado prajurit nang nyibuk kot diri e' ngoan urusan idup pe sa ari-ari supayo io biso nyanangan komandan ne. 5ja iot ugo seko olahragawan nang tanding, io ino akan namu mahkota kamanang ngan kacuali io tanding nuruti paraturan nang ado.6Seko petani nang karajo karas udah pasti jadi urok nang partamo narimo hasil penen ne. 7pikirot boh damio nang aku ngatoot kareno Tuhan akan made kau pangartian doop sigale jukut.8Ingat boh Yesus Kristus, nang udah bangkit dari antaro urok mati, katurunan Daud, macam nang aku matakot doop injil ku, 9nang garo io aku kanio' sings a or sampe di pinjaro macam urok kriminal, tatapi firman Allah ino terpjnjaro! 10Kareno koo, aku batahan doop sigalo sasuatu demi urok-urok pilihan Allah supayo ne ido ugo namu kasalamatan nang ado doop Yesus Kristus ba ngoan kemuliaan ne nang kakal.11Pakatoot nyian banar: "Kade' diri mati barage Io, diri ugo idup barage Io. 12Kade diri batakun, diri ugo akan mamarintoh barage Io. Kade diri nyangkal Io, Io ugo nyangkali diri. 13Kade diri ino satia, Io tatap satia, kareno Io ino biso manyangkal diri- E sandiri. " PAKARAJO NANG NYANANGAN ALLAH14ingat tot ne idok' akan jukut nyian. Nasehat tot ne ido ka hadapot Tuhan biar ino badabat kato-kato , sabab ino ado gunae' ba kahe ngancur rot urok-urok nang nangar io. 15ambuat nang tarbaik untuk mareot diri ngu ngoan layak ka hadapot Allah sabagai pakarajo nang ino supot, ba nang udah ngajarot pakatoot sasuai kabanarot nang tapat.16Akan tatapi, jauhi boh omong kosong nang sio-sio kareno jukut koo mao ngantat ka ino salehan nang lebih paroh. 17pakatoot ne ido' mao manyabar macam panyakit gangrene (kondisi uko, infeksi atau masaloh kronis nang pangaruh sirkulasi daroh). Ka antaro ne ido' adolah Himeneus ba Filetus, 18nang udah manyempang dari kabanarot, ngoan ngatoot kade kabangkit tot udah tarjadi. Ne ido' ngarusak iman sabagian urok.19Dasar Allah nang koat tatap ba diri ngoan meterai nyian: "Tuhan kanal sape nang jadi milik- ke." ba "Satiap urok nang ngakoi" namo Tuhan harus ninggoot" kajahatan." 20Ka doop rumoh nang mewah, buke" ajo ado parabot dari amas ba perak, ngalainnan ugo dari kayu ba tanoh liat. Saparo di make untuk kaparluan nang tarhormat, tatapi nang saparo untuk kaparluan nang hino. 21Garo koo, kade urok marasehot" diri dari jukut nang hino, io ugo manjadi parabot untuk tujuan nang di matabe"ot, di khusus sot, baguno untuk tuan Ne (TUHAN), ba di siapot untuk karajaan nang baik.22Jauhi lah hawa nafsu urok mudo ba geleh kabanarot, iman, kasih, ba damai sejahtera barage-rage ne ido' nang nyaru Tuhan ngoan ati nang murni. 23Jauhi lah padabattot nang bago ba ino ado ka pintarot barang kau nahui' kade jukut koo mao ngatangan patangkarot.24Palayan Tuhan ame batangkar, tapi ramah ba samuo urok', pane ngajar, ba sabar,25 ngoan lamut ngoreksi lawan ne. Samoga Allah menganugerahi ne ido pertobatan nang ngantat io ka pintarot mao kabanarot 26supayo ne ido jadi sadar ba ngalapas sot diri dari parangkap iblis nang udah menawan ne ido untuk majaan'an ka inginan ne.
Chapter 3

1Tingkah laku Manusio pas zaman abisParatiot lah kade pas hari tarakhir, masa singsaro mao atok'.2 Barang , urok' jadi nyukai diri e sorok', suko duit, pangalok, sombong, pangina, ino patuh ka urok tuho, ino nahui ba tarima kasih, ino suci, 3ino nahui ngasihi, ino suko ba damai, suko ma fitnah, ino biso ngandaliot diri, kajam, ino suko nang baik,4 panghianat, carobo, angkuh, labih suko hawa nafsu dari pado mancintai Allah,5kagariot saleh tapi nyangkali kuasa e. Jauhi boh urok-urok ng a yo nyian.6 Barang, ka antaro ne ido ado urok-urok nang nyamar ka doop jamaat ba nahan bambini-ambini lamah nang kano bebani ngoan manyak doso ba nyeret ne ido ngoan hawa nafsu. 7Ambini-ambini ngayo koo' siga' balajar, tapi ino biso sampe panganalan mao kabanaran.8Sabayo ngayo Yanes ba Yambres nang ngalawan Musa, jaiyot ugo urok-urok nyian nang ngalawan kabanarot. pikiran ne ido udah rusak ba iman ne ido ino koat uji. 9malahan, ne ido biso jauh agi barang kabagoot ne ido kanyataan, sabayo ngayo duo urok angkoo'. NASEHAT PAULUS KA TIMOTIUS10Jadi, kau udah ngikuti ajaran ku, caro idup ku, tujuan idup ku, iman ku, kasabaran ku, kasih ku, ba katakunan ku, 11ngayo panganiayaan ba singsaro nang ku ngalami ka Antiokhia, Ikonium, ba Listra. Aku koat doop panyiksaan, ba Tuhan nyalamatot aku dari samuo koo. 12Sasungguh e, samuo urok nang idup saleh doop Yesus Kristus mao di sikso, 13sadangkan urok-urok jahat ba nang panipu mao jadi buruk agi, ne ido' nyasatot ba di nyasatot.14Kade kau, lanjutot boh damio nang udah kau ngarati ba nang udah kau micayai' barang kau udah nahui' dari siape kau balajar, 15macam mae dari enek kau udah nahui' Kitab Suci nang pasti mare' kau hikmat kasalamatan ngalalui iman doop Yesus Kristus.16Samuo Kitab Suci dibarakati Allah baguno untuk ngajari, untuk ngatoot' kasalahan, untuk maiki' kalakuan, ba untuk ngajari doop kabanaran. 17Ngoan macam nyian, manusio nu' Allah pasti gagas kade dilengkapi ngoan kalakuan nang baik.
Chapter 4

1Demi ka atangan ne ba demi kerajaan ne, ngoan sidi-sidi aku bapasot ka kau ka muho Allah ba Yesus Kristus nang mao menghakimi urok nang idup ba nang mati: 2Batakot firman, basiap-siap boh baik atau ge ino baik waktu'e; tagur boh, nasehati boh, ba sorong lah ne ido ngoan kasabaran ba pangajaran.3Barang, mao atok saat te kade urok-urok bai' agi narimo ajarot sehat. sabalik ke, untuk muasi tarenyek, ne ido ngomoan guru-guru untuk io sorok nang ngayo ba ka inginan ne. 4Ne ido puro- puro ino nangar dari kabanarot tapi mao nangar Dongeng-dongeng ( carito nang di ngajarot guru olo' ).5 Kade kau, ati-ati doop sigale jukut, batahan boh doop kasulitan, karajaan maritoot Injil, ba selesaiot palayanan ngu.6Barang, aku udah dimastiot macam cawan panyambohot, waktu aku dari udah atok'. 7Aku udah balawan doop lawanan nang baik; aku udah ngabisot patandingan; aku udah miharo iman. 8Kanio, mahkota kabanarot udah disiapot untuk ku. Pas ari koo, Tuhan, Hakim nang adil, mao mareot sebagai hadiah ka aku, ba buke nyo kahe ka aku, tapi ka samuo urok nang nunggu ka atangan-Ne.PASOT PRIBADI PAULUS UNTUK TIMOTIUS9Barusoho boh atok' gancang ka aku 10barang Demas ningoot' aku, barang io lebih suko dunio nyian ba ampus ka Tesalonika. Kreskes udah ampus ka Galatia ba Titus ka Dalmatia.11Kahe Lukas nang barage aku. icok boh Markus biar io barage aku barang io sidi baguno untuk palayanan ku. 12Aku udah nyuruh Tikhikus ka Efesus. 13Kade kau atok', icangan boh jubah nang ku ningoot' untuk Karpus ka Troas ba buku-buku ku ugo', tarutama samuo perkamen koo (tampat dari kuit nang di pake untuk nulis pada jaman koo).14Aleksander, si tukang basi koo, udah sidi ngarugiot aku. Tuhan maas sesuai ngayo kalakuan ne. 15Kau ati-ati ugo boh ka io barang io sidi nantok ajarot diri. 16Pas pangalawanan ku nang samulo ( pas nulis surat nyian Paulus masih ka pinjaro ba nunggu kaputusan pengadilan), ino ado seko' pun nang dukung aku barang samuo ningoot aku. mudah-mudahan jukut nyian ino di balasot' ka ne ido.17Malahan, Tuhan badiri ka samping ku ba ngoatot' ku sampe kabar koo biso di kabarot samue e ngalalui aku, ba samuo nang buke urok Yahudi biso nangar io. Ngayo nyian, aku di ngapasot dari moot singa. 18Tuhan mao nyalamatot aku dari pabuatan jahat ba mao nabanan aku ka kerajaan surgawi-E sampe salamat. Bagi Io boh kamulian sampe Salama-lama e. Amin.SALAM TERAKHIR19Sampeot salam ku ka Priskila ba Akwila, ba ka saisi rumoh Onesiforus. 20Erastus tatap diop ka Korintus, ba Trofimus aku ningoot ka doop kaadaan sakit ka Miletus. 21Barusoho boh atok kasio sanape musim dingin. Ebulus, Pudes, Linus, Klaudia, ba samuo kaluarga saiman ngirim salam untuk ngu. 22Tuhan marakati roh ngu. Anugerah marakati kau.

Titus

Chapter 1SALAM UNTU TITUS

1 Ampat ka Paulus, hamba Allah ba Rasul Kristus Yesus, nang di gutus supayo iman urok'ng-urok'ng nang ALLAH milihba pamikirot manganaai kabanarot nang mimpinsupayo labih baik 2supayo ne'ido namu arapan manganai idup abadi, nangdi nyanjiot sanape pamulo zaman ampat ka ALLAH nang an'o suoh pangalok.3Pado waktu'e, Io udoh muktiot kata-kata'E ngalalui barito nang udoh di micayoot ka'aku sabayo ba parintoh Allah, Juru Salamat diri.4Ka Titus, anak nang sah ka doop iman diri samua'e. Pamare damai sejahtera ampat ka Allah, Bapo ba Yesus Kristus, Juru salamat diri. Tugas-Tugas Titus ma'o Miliho Panatua ka Kreta 5 Kareno alasan anyian'lah aku ningo'ot kau ka Kreta , supayo kau biso gakoot(nyalasayot)ame'o nang masih palaru diatur lantas ngangkat panatuo-panatuo(urok'ng nang dituhoot) ka satiap koto, sarupo nang aku masanan ka kau.6Io seharuse urokng nang an'o caco, aki'e ko'oo bini'e kahe seko, nang anak-anak'e picayo , kareno an'o ditanasi idup nang an'obamoral ato mambelot. 7 Karamo, urokng nang di jadiot panatua jemaat saharuse urokng nang an'o caco nang dinugasot ALLAH , an'o sombong,an'o ancang bero, buke panyocok,an'o suko bakalahi, ba an'o sarakoh ka'doop ba'gago ka'untungan.8Sabalike, suko mare tampat, suko ka ame'o sajo nang gagas, bijaksano, an'o medo-medo'ot, gagas sipate, biso guasai diri'e. 9 Io mampaut ka kato-kato nang biso di'picayo, sasuai ba nang udoh di'gajarot, nyabapot io biso mare pituoh nang gagas sasuai bapangajarot nang baik lantas nagur ne'ido nang suko mantoh.10Karamo, ado manyak urokng nang mambelot, suko bakato alok, ngaloki ne'ido nang asale urokng-urokng Yahudi nang baturih. 11 Sawajare moot ne'ido ditutup kareno nyusohot saluruh kaluarga'e sabab ngajarot nang seharuse an'o pantas ne'ido ajarot, nang justru gatangan pakaro nang nyupati.12 Seko ka antaro ne'ido, nang nabi'e sandiri, bakato, "Dasar urokng-urokng Kreta pangalok, sarupo binatang buas nang jahat, ba tukang pamakot nang malas." 13 Kisoh anyian banar. Kareno angko'o, tagurlah ne'ido karas-karas supayo ne'ido samuh ka doop iman.14Usoh dangarot carito-carito urokng Yahudi ba parintoh urokng-urokng nang an'o narimo kabanarot.15Bagi nang barasih, samua'e ang'koo barasih. Lantas bagi ne'ido nang caco ba an'o picayo, an'o seko'o pun nang barasih ba gagas pamikirane atao ati nurani samua'e ne'ido an'o banar. 16 Ne'ido ngako kanal ka ALLAH, tapi ngalalui kalakuan-kalakuan'e ne'ido an'o gaku'i ALLAH. Ne'ido ang'koo maruti, an'o patuh, ba an'o biso ngalakuot ame'o nang gagas.
Chapter 2AJAROT NANG BANAR

1 Tapi ko'oo, kito, ajarotlah jukut-jukut nang banar nang sasuai ba pangajarot . 2 Angaki-angaki nang labih tuho kira'e biso nahan diri'e, nang ba'wibawo, ngandaliot diri, sarato gagas kadoop Iman, kadoop kasih, ba kadoop katekunan.3 Nang bini-bini nang labih tuho kira'e mare contoh ba kalakuan nang gagas, an'o majahat ato hambo araak, saharuse ngajarot manganai ame'o nang banar. 4 Kade ja'koo, ne'ido biso ngajari nang bini-bini mudo'o supayo sayang ka aki'e, kasih ka anak-anak'e, 5 ngandaliot diri'e, gagas, ngurus rumoh tango'e, ramoh , ba nurut ka aki'e, supayo firman (kata-kato) ALLAH an'o di olo-oloan.6Jako'o ugo'o, ajarilah urokng-urokng mudo supayo biso ngandaliot diri'e. 7 Ka doop samua'e pakaro, jadiot diri kito contoh kadoop pakarajaan-pakarajaan nang banar. Ka doop pengajarot, pagariot'lah kamampuan, ka'wibawoot, 8bakato banar nang an'o bacelo lantas samua'e lawan maraso supot kareno an'o ngatoot jukut nang an'o gagas manganai diri.9Hambo-hambo sapatute nurut ka tuan-tuan ne'ido ka'doop pakaro dameo pun, barusoho'lah supayo ne'ido maraso repo, ba an'o mantoh. 10 usoh ngait, tapi pagariotlah bahwo dirinyu biso dipicayo supayo kadoop pakaro dameo pun ne'ido tatap gamalot ajarot ALLAH, Juru Salamat diri.11Karamo, barakat ALLAH nang nabanan kasalamatot udoh nyato ka samu'o urokng,12 supayo ngoatot diri an'o narimo jukut nang an'o banar ba hawo napsu dunio lantas diri biso idup ngandaliot diri, an'o medo-medo'ot, ba banar ka jaman kani'o nyian,13 samintaro diri ngantiot ba ngarapot nang baisi barakat, atake nang baisi kamulioot ampat ka ALLAH nang ayo'o, ba juru salamat diri, KRISTUS YESUS14Io udoh mareot diri'E ka diri supayo nabus diri samu'o nang udoh babuat saloh ba marasi'hoto diri'E ugo'o, umat pilihane nang sega ngalakuo'ot pakarajaan nang gagas.15Ajarilah samua'e nyian, bare pituoh ba tagorlah pake wibawo. Ame sampe ado urokng nang garemehan kito.
Chapter 3CARO BARIDUP NANG BANAR

1 Paringati ne'ido supayo nurut ka pamarintoh ba panguaso, taat ba sangupngalakuot samua'e pakarajaan nang gagas, 2an'o majahat sape pun, an'o batangkar, sarato banar-banar basikap lamoh lamut ka samua'e urokng.3Karamo, diri doho'e ugo'o bago, an'o nurut, tasasat, dipabago ba'macam-macam kama'oan ba karepo'ot, idup nang jahat, dangki, ditegeti sarato bategetot.4Tapi ko'oo, sataloh kabaikot ba kasih ALLAH, Juru Salamat diri, dinyatoot, 5 Io nyalamatot diri, buke karano kalakuan gagas nang diri ngalakuot, salain karano balas kasih'Enang udoh marasihot lantas lahir samulo ba maharui Roh Kudus ,6Nang Io nyurohot samanyak-samanyak'e ka diri ngalalui Kristus Yesus, Juru Salamat diri.7 Lantas, dah ako anugrah'E dibanarot, diri jadi'o ahli waris sasuai bapangharapot supayo idup nang kakal.8Kato anyian sidi. Manganai jukut anyian aku ma'o kau banar-banar yakin supayo ne'ido nang udoh picayo Ka ALLAH biso ngalakuo't pakarajaan gagas. jukut anyian gagas lantas bapaedoh ka samua'e urokng.9Tapi ko'oo, ela'anlah padebatot-padebatot, ngisohot katurunan, pasilsihot, ba patangkarot nang bago mangana'i Hukum Taurat kareno jukut ang'koo an'o ado paedah'e ba sio-sio. 10 Untu urokng nang nyabapot kaancurot, paringati io saka'i ato duo kai, lantas jauhilah io. 11 Karamo kau nahu'i urokng macam ang'koo udoh disasatot nang baisi doso, io ngatangan hukuman ka diri'e sandiri. Patunjuk Nang Dudi ba Salam12Dah ako,o aku nyuruh Artemas ato Tikhikus ampus ka'kau, barusoholah supayo atok ka'aku ka Nikopolis kareno aku udoh mutusot ma'o diopo ka naan salamo musim dingin nano. 13 ba saganap tanaga'nyu, tuuki'lah Zenas, pakar ukum ko'oo, ba Apolos nang masih kadoop pajaanan supayo ne'ido an'o kakurangan ame'o pun.14Saharuse urokng-urokng diri baajar sidi-sidi ka doop ngalakuot pakarajoot nang gagas supayo ne'ido biso nyukupi kapalaruot idup ari-ari'e ba an'o idup jako'o bataait.15Samua'e urokng nang ado ba'aku nyampeot salam ka'kau. Sampeot salam'ku ka ne'ido nang ngasihi diri ka doop iman. Barakat nyaretai kito samua'e.

Philemon

Chapter 1SALAM KA FILEMON

1 Salam ampat ka Paulus, urokng nang di minjaro garo-garo yesus Kristus, ba ampat ka Timotius, kamaru' saiman diri', ka Filemon, ayukng ba sabayo palayan nang kami kasihi', 2ugo' ka Apfia, kamaru' diri'' ugo' ka Arkhipus, ayukng sapajuangan diri'ugo' ba jamaatnang bakomo' ka rumahngu. 3Pamare' ba idupngu nang nyaman ampat ka Allah, Bapo' diri', ugo' ampat ka Tuhan Yesus Kristus. KATO SYUKUR ATAS IMAN BA KASIH FILEMON4Aku salalu ba syukur ka Allahku waktu taringat ka kau doop doa-doaku, 5karamo aku nangar iman ba kasih nang ado ka kau doop Tuhan Yesus ba samuae urokng kudus. 6Aku ba doa supayo pakomo'an imanngu jadi baik sa' kapintarot nang baisi' ngan hal nang baik nang ado ka diri' demi Kristus. 7Aku repo sidi ba ta ibur ngan kasihngu karamo lewat kau, kamaru', ati urokng-urokng kudus disagarot agi'.PAMINTOOT PAULUS MASALAHONESIMUS8Karamo koo. biarpun aku picayo' sidi ka Kristus lalu biso marentoh kau ngarajaan dameo nang jadi tugasngu, 9 tapi karamo kasih, baik dehe' aku minto' io ka kau. Aku, Paulus --- nang dah tuho, lalu kanio' jadi urokng nang di minjaro garo-garo Kristus Yesus---10minto' ka kau sak anak ku, Onesimus, nang aku namu salamo aku ka pinjaro, 11nang daoho' ano' baguno ka kau, tapi kanio' baguno sidi, baik ka kau mao'pun ka aku.12Aku nyuruh io, buoh atiku, muokng ka kau, 13sabanare mao' ku tahan biar diop ba aku, biar io nganti kau ngalayani' aku salamo aku diminjaro karamo Injil.*14Tapi, mun kau no' satuju, aku bai' ngarajaan dameopun biar kabaikot koo kau karajaan buke' karamo kaharusot, malainkan karamo repo-repo. 15Mungkin alasan Onesimus dimisohot ba kau samantaro waktu supayo kau biso narimo' io agi' sak kulio' 16tapi labih dari koo, jadi kamaru nang takasih, buke' untuk aku ajo' labih-labih agi' untukngu, baik doop dagin maopun doop Tuhan.17Jadi, kalo' kau nganggap aku ayukng karajangu, tarimo'lah Onesimus jamae kau narimo' aku. 18Kalo' io dah basaloh kakau, maopun barutok dameopun kakau, biar aku nanggong io. 19Aku, paulus nulis nyian ba kokotku sandiri: Aku mayaro' io ano' nyabut nang koo utakng ngu ka aku, nang koo idupngu sandiri'.20Au, kamaru'ku biarlah kadoop Tuhan aku namuan kabaikotn ngu.Sagarotnlah atiku doop Kristus.21Karamo kayakinanku ka kataatatngu, aku nulis surat nyian kakau, karamo aku nahui' kau pasti ngarajaan labih dari nang ku minto'. 22Samantaro koo, tolong siapot aku kamar karamo aku ngarapot doa-doa ngu, aku ditarimo puok ka kau.SALAM PANGABISAN23Epafras, ayukng ku sapinjaro doop Yesus Kristus, kirim salam ka kau, 24jakoo ugo' Markus, Aristarkhus, Demas, ba Lukas, ayukng-ayukng sapalayananku. 25Pamare' ampat ka Tuhan diri', Yesus Kristus,kirae ngayukngi rohngu.

Hebrews

Chapter 1

1Allah Dah Bakato' Ngalalui Anak-KeDah ako' di maso nang de'e, Allah baulang kali bakato' ka nene' moyang diri ngalalui paro nabi, 2pado ari-ari taahir nyian, Allah bakato' ka diri ngalalui anak-Ke nang dah Iyo milih onto jadi pawaris atas sagalo sasuatu, nang ngalalui Iyo ugo Allah nyipto'ot alam samesta.3 Iyo kowo cahayo kamulian Allah ba gambar nang sampurna dari sifat-Te, Iyo ugo nang nahan sagalo sasuatu ba firman kuaso-E. Dah ako nyasoh doso-doso, Iyo dodok ka sabaloh kanan Nang Sidiayo' di tampat tinggi,4sahiggo Iyo jadi jauh labih tinggi daripado malaekat-malaekat samo angayo' namo nang di mare'ot ka Iyo jauh labih gagas daripado namo ne'ido'. 5Karano ka apelah di antaro malaekat-malaekat kowo suoh Iyo ngato'ot "Anak-Ku Kau! Kau dah Kunyuruhot pado ari nyian?" "Aku akan jadi Bapo-E, dan Iyo akan jadi Anak-Ku?"6Pas Iyo nabanan anak-Ke nang sulong ka dunio, Iyo bakato' "Samuo malaekat Allah harus nyamboh Iyo."7Ba kisoh malaekat-malaekat Iyo bakato, "Nang ngamuat malaekat-malaekat-Te jadi badai ba pelayan-pelayan-Ne jadi nyalo api."8Tatapi kisoh Anak Iyo bakato', "Tahta-Ngu, ya Allah, tatap onto sataruse ba salamae, tungkat karajaan-Ngu adolah tungkat kabanarot.9Kau nyintai kaadilan dan teget kajahatan. karano kowo Allah, Allah-Ngu dah ngurapi kau ba minyak sabagai tando kasukaan ngalabihi ayuk-ayuk-Ngu."10Dan pado mulae, ya Tuhan, Kau dah muangan dasar bumi ba angit kowolah buatan kokot-Ngu.11samuhe'e kowo mao binaso, tatapi Kau tatap ado, samuhe'e kowo mao jadi rusak angayo pakean.12angayo juboh mao Kau golongkan ne'ido', angayo pasalinan ne'ido' mao diuboh, tatapi Kau tatap samo, ba tahut-tahut-Ngu ano' bakasudohot.13Kasiapelah di antaro malaekat kowo suoh Iyo bakato' "Dodoklah di sabaloh kanan-Ku, sampe Kuamuat musuh-nusuh-Ngu jadi paninyakot poho-Ngu"?
Chapter 2Kasalamatan Nang Ayo

1Karano kowo harus labih taliti diri' nanang amio nang dah diri nangar, supayo diri' ame anyut ditabanan aros.2Sabab kalo firman nang dingato'ot ba parantaro malaekat-malaekat tatap balaku, ba satiap palangaran ba kaanotaatot namu baasot' nang sasuai. 3jamaege diri biso' lapas, kalo' diri nyia-nyiaot kasalamatan nang ayo kowo, nang mulo-mulo dibarito'ot oleh Tuhan ba ne'ido' nang dah nangar iyo, ka diri ba caro nang biso dipicayoi, sadangkan 4Allah naguhot kasaksian ne'ido' oleh tando-tando ba mujizat-mujizat ba oleh babagai-bagai panyatoot kakuasaan ba karunio Roh Kudus, nang Iyo magi-magiot manorot kahendak-Ke.Yesus Jadi Samo angayo Manusio onto Nyalamatot Manusio5Sabab buke ka malekat-malaekat dah Iyo naklokot dunio nang mao atok, nang diri ngatoot nyian. 6Ado urok' nang suoh mare kasaksiot di doop suatu nas, katoe: "Apege manusio, sahingo Kau ngingat iyo, atau anak manusio, sahingo Kau ngagasot iyo?7Namun Kau dah ngamut iyo onto waktu nang singkat sadeket labih baboh dari pado malaekat-malaekat, ba dah mamahkotai nyo'o ba kamuliaan dan hormat.8Kau naklokot sagalo sasuatu di baboh poho-E.Sabab doop naklokot sagalo sasuatu ka-Iyo, ano ado suatu pon nang iyo kacualiot , nang no takluk ka-Iyo, Tatapi kanio nyian nape diri tanang, bahwo sagalo sasuatu dah dinaklokot ka-Iyo.9Tatapi Iyo, nang onto waktu nang singkat dingamuast sadeket labih baboh dari pado malaekat-malaekat, kowolah Yesus, diri nanang, nang oleh karano pandaritaan maut, dimahkotai ba kamuliaan ba hormat, supayo oleh kasih karunio Allah Iyo ngalami maut bagi samuo manusio. 10Sabab memang sasuai ba ka adaan Allah nang bagi-E ba oleh-E sagalo sasuatu dijadiot, kowolah Allah nang nabanan manyak urok' ka kamuliaan, ugo manyampurnaan Yesus, nang mimpin ne'ido' ka kasalamtan ba penderitaan.11Sabab Iyo nang ngudusot ba ne'ido' nang dingodosot, ne'ido' samuo barasal dari satu, kowolah sababpe Iyo ano supot nyabot ne'ido' kamaru. 12Katoe Aku mao marito'ot namo-Ngu ka kamaru'-kamaru'-Ku, ba muji-muji Kau di tangoh-tangoh jemaat-Ngu.13Dan agi :Aku mao muangan kapicayoan ka-Iyo,Dan ago, Sasunguhe, nyianlah Aku ba kamudo-kamudo nang dah dimareot Allah ka-Aku.14Karano kamudo-kamudo kowo adalah kamudo-kamudo Dari daroh ba dagin, maka Iyo ugo jadi sabayo ba ne'ido' namu bagiot doop kaado'an ne'ido', supayo oleh kamatian-Ne Iyo musnahot iyo, kowolah Iblis, nang ba kuaso atas maot; 15supayo ba marago jakowo Iyo nga'apasot ne'ido' nang sa omor idupe barado doop perhamboan oleh karano gaie ka maot.16Sabab sasungguhe, buke malaekat-malaekat nang Iyo ngasihi, tatapi katurunan Abraham nang Iyo ngasihi. 17Kowolah sababpe, maka doop sagalo hal Iyo haros disabayo'ot ba kamaru-kamaru-E, supayo Iyo jadi Imam Ayo nang muangan balas kasihot nang satio ka Allah onto damaiyot doso saluruh bangso. 18Sabab oleh karano Iyo sandiri dah mandarito karano pancobaan, maka Iyo biso nolong ne'ido' nang dicoboi.
Chapter 3Yesus Labih Ayo' daripado Musa

1Sabab kowo, kamaru-kamaru nang kodos, nang namu bagiot doop panyaruot sarugo tananglah ka rasul ba Imam Ayo nang diri akoi, iyolah Yesus, 2Nang satio ka Iyo nang dah Iyo natapot, sajamae Musa pon satio doop saganap rumoh-He. 3Sabah Iyo ditanang biso namu kamuliaan labih ayo dari pado Musa, samo angayo ahli bagunan labih dihormati dari pado rumoh nang iyo ngamuat. 4Sabab satiap rumoh di amuat oleh urok ahli bangunan, tatapi ahli bangunan sagalo sasuatu iyolah Allah.5Dan Musa memang satio doop saganap rumoh Allah sabagai palayan onto mare kisoh tentang amio nang mao dibarito'ot kamudian ari. 6Tatapi Kristus satio sabagai anak nang ngapalai rumoh-He; ba rumoh-He iyolah diri', kade' diri sampe ka ahire taguh mampaot ka kayakinan ba pengharapan nang diri megahot.Taruslah Nuno'ot Tuhan7 Karano kowo, angayo nang dingatoot Roh Kodos, "Pado ari nyian, kalo kau nangar suaro-E, 8 Amelah karasot atingu angayo doop pamalawanpado waktu pancobaan di padang gurun,9dimae nenek moyangngu nyoboi Aku ba marago nguji Aku, sakalipon nek'ido' nanang pabuatan-pabuatan-Ku ampat puluh tahut lamoe.10Kowolah sababpe Aku bero ka angkatan nyian, dan bakato, salalu nek'ido' sasat ati, dan nek'ido ano nganal marago-marago-Ku,11Sahinggo Aku ba sumpoh doop bero-Ku: Nek'ido' no akan taamo ka tampat pamarantiot-Ku12Ati-atilah kamaru-kamaru, supayo di antaro kau ame ado urok nang atie jahat nang ano picayo' oleh karano io bapaleng dari Allah nang idop. 13Sabaike nasehati saurok ba nang lain satiap ari, salamo masih biso dikato'ot "ari nyian" supayo ame ado diantaro kau nang jadi tegar atie karano tipu dayo doso.14Karano diri dah namu bagiot di doop Kristus, asal sajo diri koat mampaot sampe ka ahire pado kayakenan iman diri nang samulo. 15Tatapi kalo suoh dingato'ot, pado ari nyian kade kau nangar Suaroe, amelah karasot atingu angayo doop garagetot.16Siapelah nek'ido' nang mangketot bero Allah, sakalipon nek'ido' nangar suaro-E ? Buke ge nek'ido samuo nang kaluar dari Mesir di baboh pempenan Musa? 17Siapelah nang Iyo beroi ampat puluh tahut lamoe? Buke ge nek'ido' nang babuat doso ba nang bangke'e batape' di padang gurun 18Siapelah nang dah Iyo nyumpohi, bahwo nek'ido' no akan taamo ka tampat Pamaram tiot-Ne, buke ge nek'ido' no taat ? 19Jakowolah diri nanang, bahwo nek'ido' no biso taamo oleh karano ka ano pocayo'ot nek'ido'
Chapter 4Janji onto Taamo ka Tampat Pamarantiot Allah

1Sabab kowo, baeklah diri waspado, supayo ame ado urok di antaro kau nang diangap ditingoot, sakaipon janji mao taamo kadoop pamarantiot-Ne masih balaku. 2Karano ka diri dibaritoot ugo kabar kasukoot sabayo macam ka ne'ido', tapi firman pamaritoot kowo ano baguno bagi ne'ido', karano no batumbuh ba samo-samo oleh iman ne'ido' nang nangar iyo.3Sabab diri nang ba iman, mao taamo ka tampat pamarantiot angayo nang Iyo ngatoot, "Sahingo aku basumpoh doop bero-Ku:Ne'ido' no akan taamo ka tampat pamarantiot-Ku,"sakaipon pakarajaan-Ne dah ako' dunio dingamuat.4Sabab nganai ari ka tujuh suoh dingatoot di doop suatu nas : Allah baranti pado ari katujuh dari sagalo pakarajaan-Ne."5Doop nas kowo diri baco, "Ne'ido' no akan taamo katampat pamarantiot-Ku.6Jadi dah jalas, bahwo ado sajumbaloh urok mao taamo ka tampat pamarantiot kowo, sadangkan ne'ido' nang ka iyo labih doho' dimaritoot kabar kasukoot kowo, no taamo karano ka ano norotot ne'ido'. 7Sabab kowo iyo natapot ugo suatu ari, kowolah "ari ngian", pas Iyo dah ako sakian lamo bafirman ba parantaroot Daud angayo dingatoot di atas: "Pado ari nyian, kade kau nangar suaro-E, ame karasot atingu!8Sabab, andai kato Yosua dah nabanan ne'ido' taamo ka tampat pamarantiot, pasti Allah ano akan bakato-kato agi nganai suatu ari laen.9Jadi masih tasadio suatu ari pamarantiot, ari katujuh, bagi umat Allah. 10Sabab barang ape dah taamo ka tampat pamarantiot-Ne, iyo sandiri dah baranti dari sagalo pakarajaan-Ne. 11Karano kowo baeklah diri barusoho onto taamo ka doop pamarantiot kowo, supayo ame seko urok pon janto karano nunoot contoh ka ano taatot kowo ugo.12Sabab firman Allah idup ba koat dan labih tajop dari pado pedang ba mato duo mae pon iyo nyocok sangat doop sampe misohot jiwo ba roh sendi-sendi ba sum-sum; iyo sangop medoot patimbangan ba piiran ati diri.13No ado suatu mahlok pon nang batapok di adapane, sabab sagalo sasuatu ba tianyok ba tabuko di depan mato-E, nang ka Iyo diri aros mare patangongjawabaan.Yesus Kristus lah Imam Kayo Diri14Karano diri kanio ado Imam kayo Agung samuo angit, kowolah Yesus, Anak Allah baeklah diri taguh mampaot pado pangakoan Iman diri. 15Sabab Iman Kayo nang ado ka diri, bukelah iman kayo nang no biso torot ngarasoot kalamahan-kalamahan diri, sabalike sabayo ba diri, Iyo dah di nyoboi, kahe ano ngamuat doso. 16Sabab kowo jelah diri panuh kabaranian ngampusi tahta kasih karunio, supayo diri narimo rahmat ba namuan kasih karunio onto namu patolongan diri pado waktue.
Chapter 5

2Iyo harus biso ngarati urok-urok nang bodo ba urok-urok nang sasat, karano iyo sandiri panuh ba kalamohan. 3nang ngarosot iyo onto mempersambohot korban karano doso, buke sajo bagi umat, tapi ugo bagi dirie sandiri.4No ado seko urok pon nang nicok kahormatan kowo bagi dirie sandiri, tapi dinyaru' onto kowo oleh Allah, angayo nang dah tajadi ka Harun. 5Jakowo ugo Kristus ano mamuliakan diri-E sandiri jadi Imam Ayo, tapi dimulio'ot oleh Iyo nang bafirman ka-Iyo, Kau Anak-Ku!Kau dah Kumaranakot pado ari ngian".6Jamae firman-E doop suatu nas laen, Kaulah Imam onto salamo-lamoe, manorot paratoran Melkisedek."7Doop idup-Pe jadi manusio, Iyo dah mempersambohot doa ba pamohonan ba ratap tanges ba kaluhan ka Iyo, nang sangop nyalamatot-Nyo'o dari maot, karano kasalehat-Ne Iyo dah di dangarot. 8Sakaipon Iyo adalah Anak, Iyo dah balajar jadi taat dari amio nang dah Iyo darito.9dah ako' Iyo nyampe kasempurnaan-Ne, Iyo jadi tampat kasalamatan nang abadi bagi samuo urok nang taat ka-Iyo, 10Iyo dinyaru jadi Imam Ayo oleh Allah, manorot paratoran Melkisedek. 11Nganai hal kowo manyak nang haros kami kato'ot, tapi nang susoh onto dijalasot, karano kau dah lambat doop hal nangarot.12Sabab sakaipon kau, ditanang dari sodot waktu, dah saharose jadi pangajar , kau masih parlu agi di ajari dasar-dasar pokok dari panyataan Allah, ba kau masih marluot susu, buke makanan karas. 13Sabab barang siape masih marluot susu iyo ano ngarati ajaran nganai kabanaran, sabab iyo adalah kamudo enek. 14Tapi makanan karas adalah onto urok-urok dewaso, nang karano ado pancidera nang talatih onto medo'ot nang baek dari pado nang jahat.
Chapter 6

1Sabab kowo jeklah diri tingoot dasar-dasar partamo dari ajaran nganai Kristus ba baalih ka parkembangan-Ne nang panuh. Amelah diri ngakoot agi dasar patobatan dari pabuatan-pabuatan nang sio-sio, ba dasar kapicayoan ka Allah.2Nyianlah ajaran nganai babage pambaptesot, panumpangan kokot , kabangketot urok-urok mati ba hokoman kekal. 3Kowolah nang mao diri pabuat, kalo Allah ngejenan iyo.4Sabab ne'ido' nang suoh ditaroki atie, nang suoh nyacapi karunia sorgawi, ba nang suoh namu bagiot doop Roh Kodos. 5ba nang nyacapi firman nang baek dari Allah ba karunio-karunio dunio nang mao atok. 6kade nang murtad agi, ano mongken dibarahui sakai agi sajakowo, hingo ne'ido' batobat, sabab ne'ido' nyalipot agi Anak Allah bagi diri ne'ido' ba ngina Iyo di muho umum.7Sabab tanoh nang nginsap ai ujot nang sering turut ka atase, ba nang ngasilot tumbuh-tumbuhan nang baguno bagi ne'ido' nang ngarajaan iyo, narimo barakat dari Allah. 8tapi kalo tanoh kowo ngasilot tompoot duri ba ropot duri, anolah iyo baguno ba dah samak pado kotok, nang ba ahir ba panunuan.9Tapi, hai kamaruk-kamaruk ku nang kakasih, sakaipon kami bakato jakowo nganai kau, kami yaken bahwo kau ado sasuatu nang labih abik, nang ngandong kasalamatan. 10Sabab Allah buke no adel, sahingo iyo kaupoot ka pakarajaanngu ba kasih ngu nang kau tujuot ka damo-E oleh palayan kau ka urok-urok kodos nang masih kau ngarajaan sampe kanio.11Tapi kami mao, supayo kau maseng-maseng magariot kasunguhan nang samo onto nyadiot pengharapanngu jadi melek nang pasti, sampe pado ahire, 12biar aku ame jadi lambat, tapi jadi panorot-panorot ne'ido' nang oleh iman ba kasabaran namu bagiot doop amio nang dinyanjiot Allah. Janji Allah No Suoh Baruboh13Sabab pas Allah mareot janji-E ka Abraham, Iyo basumpoh demi diri-E sandiri, karano no ado urok nang labih tingi dari pado Iyo. 14kato-E sasunguhe aku mao marakati kau ba limpah-limpah ba mao ngamuat kau sangat manyak. 15Abraham ngantiot dengan sabar ako kowo iyo namu amio nang di janjiot ka iyo.16Sabab manusio basumpoh demi urok nang labih tinggi, ba sumpoh kowo jadi suatu pangoatan bagi iyo, nang ngaheri sagalo bantohan. 17Karano kowo, onto labih ngayakenan ne'ido' nang bahak narimo janji kowo mao kapatiot potosan-Ne, Allah dah ngikat diri-E basumpoh, 18Supayo oleh dua kanyataan nang no bauboh-uboh, nganai mae Allah no mongken badusto, diri nang ngago palindongan, namu sorongan nang koat onto maraih pangharapan nang ada ka depan mato diri.19Pangharapan kowo adalah tampat nang koat ba aman bagi jiwo diri, nang dah dinglabuhot sampe balakang taber.
Chapter 7Imam Melkisedek

1Sabab Melkisedek kowolah rajo Salem ba imam Allah Nang Mahatingi, iyo ampos nyambot Abraham pas Abraham muok dari ngalohot rajo-rajo, ba marakati iyo. 2Kaiyo pon Abraham mareot sapersapuluh dari samuhe'e. Manorot arti namoe Melkisedek kowowlah partamo-tamo rajo kabanaran, ba ugo rajo Salem, nyianlah rajo damai sejahtera. 3Iyo ano sangape, ano babapo'k, ano bauma' ano bakaturunan arie ano ba awal ba idupe ano , ano bakasudohot, karano iyo di jadiot samo ba Anak Allah, iyo tatap jadi Imam sampe salamo-lamoe4Ingatlah sangape ayo'e urok kowo, nang kaiyo Abraham, bapo,k lelohor diri, mareot sapersapuluh dari sagalo rampasot nang paleng baek. 5Ba ne'ido' dari anak-anak Lewi, nang narimo jabatan imam, namu tugas, manorot hokom Taurat, onto mongot persepuluhan dari umat Israel, kowolah dari kamaru-kamaru ne'ido' sakaipon ne'ido' nyian ugolah katurunan Abraham. 6Tapi Melkisedek, nang buke katuruan ne'ido' mungot persepuluhan dari Abrahan ba marakati iyo, walopon iyolah pamelek janji.7Memang no biso diakoi, nang labih baboh dibarakati oleh nang labih tingi. 8Ba disio manusio-manusio fana narimo persapuluhot, ba dinaan Iyo, nang nganai Iyo di bare' kisoh, bahwo Iyo edop. 9Kowo biso dikato'ot, kalo ba parantaro Abraham di pongot ugo persapuluhot dari Lewi, nang patot narimo persapuluhot, 10Sabab iyo masih barado doop tubuh bapo' lelohore, pas Melkisedek nyambot bapo' lelohore kowo.11Karano kowo, andaikato' imamat Lewi dah sampe kasampunaan sabab karano imamat kowo umat Israel dah narimo Taurat amio ge sabab pe masih paralu urok' laen ditatapot jadi imam ayo' manorot paratoran Melkisedek ba nang nganai iyo ano dikatoot manorot paratoran Harun. 12Sabab kalo' imamat baruboh ba sandirie mao baruboh ugo hukum Taurat kowo.13Sabab Iyo, nang dimaksotot disio, tamasok suku laen, dari suku ngian no ado seko' urok pon nang suoh ngalayani di mesbah. 14Sabab dah dinahui samu'o urok' Tuhan diri ba asal dari suku Yahuda ba manganai suku kowo Musa ano suoh ngatoot suatu amio pon nganai imam-imam.Yesus lah Imam angayo Melkisedek15Hal kowo jauh labih nyato agi, kade ditatapot seko' urok imam laen manorot caro Melkisedek, 16nang jadi imam buke badasarot paratoran-paratoran manusio, tapi badasarot edup nang ano' biso binaso'. 17Sabab nganai Iyo di mare kisoh : "Kaulah Imam onto salamo-lamoe,manorot paratoran Melkisedek."18Memang suatu hokom nang dingauarot de'e dibatalot, kalo hokom kowo no ado' kakoatan karano kowo no baguno, 19sabab hokom taurat samo' sakai no nabanan kasampurnaan tapi kanio' di muokot pangarpan nang labih baek, nang nyamakot diri ka Allah.20Samo angayo' hal nyian ano tajadi tampo basumpoh, memang ne'ido' dah jadi imam tampo sumpoh, 21tapi Iyo ba sumpoh, dingato'ot oleh Iyo nang ba firman ka-Iyo:"Tuhan dah basumpoh ba Iyo no akan nyasal: Kaulah Imam onto salamo-lamoe"22jakowo ugo Yesus nyian jaminan dari suatu pajanjian nang labih koat.23Doop jumbaloh nang ayo' ne'ido' dah jadi imam, karano ne'ido' di tahan oleh maot onto tatap manjabat imam. 24Tapi, karano Iyo tatap salamo-lamoe, Imamat-Te ano' biso pindoh ka urok laen.25karano kowo Iyo sangop ugo nyalamatot sidi sampurna samuo urok nang karano Iyo atok ka Allah.Sabab Iyo edop salalu onto jadi Parantaro ne'ido.26Sabab Imam Ayo' nang jakowolah nang diri paraluot: kowolah nang saleh, ano' saloh, ano' caco', nang tapisoh dari urok-urok badoso ba labih tingi dari pado tingkat-tingkat sarugo.27nang ano' angayo imam-imam ayo' laen, nang satiap ari haros mare' korban onto dosoe sandiri ako' kowo barulah onto doso umate, sabab hal kowo dah Iyo ngamuat sakai onto salamo-lamoe, pas Iyo mare diri-E sandiri jadi korban. 28Sabab hokom Taurat natapot urok-urok nang di notopi kalamahan jadi Imam Ayo', tapi sumpoh, nang dingatoot dudi ari dari pado hokom Taurat, natapot Anak, nang dah jadi sampurna sampe salamo-lamoe.
Chapter 8Yesus kowolah Imam Ayo' Pajanjian nang Barahu

1Inti sagalo nang diri ngatoot kowolah: diri ado Imam Ayo' nang jakowo, nang dodok di sabaloh kanan tahta Nang Sidi Ayo' di sarugo, 2nang malayani ibadah di tampat kodos, kowolah di doop kemah asli, nang dimadiri Tuhan sandiri buke manusio.3Sabab satiap Imam Ayo' ditatapot onto mempersembahot korban ba persembahan karano kowo Yesus paralu ado sasuatu onto dipersembahot. 4Sakiroe Iyo di bumi nyian, Iyo samo sakai ano akan jadi Imam, karano disio dah ado urok-urok nang mempersembahot persembahan ,manorot hokom Taurat. 5Palayanan ne'ido' adolah gambaran ba bo'o dari amio nang ado di sarugo, samo angayo nang di mataki ka Musa, pas iyo mao madiri kemah, ingatlah jaio firman-Ne, bahwo kau ngamuat samua'e kowo manorot contoh nang dah di tojokot ka kau di atas boket kowo.6Tapi kanio Iyo dah namu suatu palayanan nang jauh labih agong, karano Iyo manjadi pangantaro dari pajanjian nang labih mulio nang didasarot atas janji nang labih tingi. 7Sabab sakiroe pajanjian nang patamo kowo ano ba cacat , ano' akan di gago agi tampat onto nang ka duo.8Sabab Iyo nagor ne'ido' pas Iyo bakato, "Sasidie mao atok waktue" jakowolah firman Tuhan, aku mao ngadokan pajanjian barahu ba kaum Israel ba kaum Yehuda. 9buke angayo pajanjian nang dah ku ado'ot ba nenek moyang ne'ido', pado waktu Aku naapi kokot ne'ido' onto nabanan ne'ido' kauar dari tanoh Mesir. Sabab ne'ido' ano satio ka pajanjian-Ku, ba Aku nolak ne'ido' jakowolah firman Tuhan.10Nyianlah pajanjian nang Ku ado'ot ba kaum Israel ako' waktu kowo, nyianlah firman Tuhan. Aku mao muangan hokom-Ku doop akal budi ne'ido' ba nolesot iyo doop ati ne'ido' maka Aku akan jadi Allah ne'ido' dan ne'ido' akan jadi umat-Ku.11Ba ne'ido' no akan ngajar agi sabayo warga-e, ato' sasamo kamaru-e ba ngato'ot, Kanalah Tuhan, sabab ne'ido' samuo ayo' kenek akan nganal Aku. 12Sabab Aku akan muangan balas kasihot tahadap kasalohot ne'ido' ba ano agi ngingat doso-doso ne'ido'.13Oleh karano Iyo bakato- kato' nganai pajanjian nang barahu, Iyo nyatoot nang patamo sabagai pajanjian nang dah manjadi tuho. ba amio nang dah manjadi tuho ba karik, dah samak ka kaancorot
Chapter 9Ibadoh doop Pajanjian Lamo

1Memang pajanjian nang patamo ugo ado paratoran-paratoran onto ibadah ba onto tampat kodos buatot kokot manusio. 2Sabab ado dinyiapot suatu kemoh kowolah bagiot nang paleng depan ba di kowo tadapat poho dian ba mejo ba roti sajiot, bagian nyian di sabot tampat nang kodos.3 Di balakang taber kaduo kowolah bagiot kemoh nang dinyabot ruang Maha kodos, 4 di kowo ado mesbah panunuan ukupot dari amas ba tabut pajanjiot nang saluruhe di bongkos ba amas, di doop tabut pajanjiot kowo tasimpan buli-buli amas baisi mana, tungkat Harun nang suoh bacombok ba loh-loh batu nang batulisot pajanjiot, 5 ba di atase kaduo kerub kamulian nang manaungi totop padamayaiot. Tapi hal nyian ano' biso di katoot kanio sacaro taparinci.6 Jakowolah caroe tampat nang kodos kowo di ator. Maka imam-imam tauga taamo ka doop kemoh nang paleng dapan kowo onto ngalakukan ibadah ne'ido', 7tapi doop kemoh nang kaduo Kahe imam kayo sajo nang taamo sakali sa tahut, ba haros ba daroh nang iyo parsembahot karano dirie sandiri ba karano ba palangarot-palangarot nang di ngamuat umate ba ano sadar.8Onto kowo Roh Kodos madohot kalo marago ka tampat nang Kodos kowo nape tabuko, salamo kemoh nang partamo kowo masih ado. 9Kowolah paumpamaan maso kanio. Sasuai ba kowo di persembahot korban ba persembahot nang no biso nyampurnaan ne'ido' nang nyarohot persembahot sasuai ati' nurani ne'ido', 10Karano samuhe'e kowo, disisi makot nyocok ba babagai macam panyasohot , kahelah paratoran - paratoran onto edop sacaro manusio, nang kahe balaku sampe atok waktu pamarahuot.11Tapi Kristus dah atok jaji Imam ayo' onto hal-hal nang baek nang mao atok, Iyo dah ngaintasi kemoh nang labih ayo ba nang labih gagas, nang buke dimajawat kokot manusio, artie nang ano tamasok buatan nyian. 12ba Iyo dah taamo sakai onto salamo-lamoe ka doop tampat nang kodos buke nabanan daroh domba angaki ba daroh anak sapi, tapi nabanan daroh-E sandiri. Ba nang kowolah Iyo namu kaapasot nang kekal.13Sabab, kade daroh domba aki ba daroh lembu aki ba campekot abu lembu muda ngodosot ne'ido' nang najes, sahingo ne'ido' disuciot sacaro lahiriah, 14sidi labihe daroh Kristus, nang oloeh Roh nang kekal dah mempersambohot diri-E sandiri ka Allah onto parsembahan nang ano' bacacat, mao nyuciot ati nurani diri dari pabuatan-pabuatan nang sio-sio, supayo diri biso ba ibadoh ka Allah nang idup. 15Karano kowo Iyo lah pangantaro dari suatu pajanjiot nang barahu, supayo ne'ido' nang dah di nyaru' biso narimo bagiot kekal nang di janjiot, sabab Iyo dah mati onto nabos palangaran-palangaran nang dah dingamuat salamo panjajiot nang partamo.16Barang dimae ado wasiat, di kowo haros dibataki kisoh kamatiot pangamuat wasiat kowo.17Karano suatu wasiat barulah sah, kade pangamuat wasiat kowo dah mati, sabab iyo no balaku, salamo pangamuat wasiat kowo masih idup.18Kowolah sabape, makae pajanjiot nang partamo ano di sahot tampo daroh. 19Barang ako' Musa mataki samuo' parentoh hokom Taurat ka saluruh umat, iyo nicok daroh anak lembu ba daroh domba aki ba ai' ba bulu meroh ba hisop, taros dinyampeki kitab kowo sandiri ba saluruh umat. 20Samber bakato' nyianlah daroh pajanjiot nang di natapot Allah bagi aku.21Ba ugo kemoh ba samuo alat onto ibadoh dinyampeki sacaro jakowo ba daroh. 22Ba amper sagalo sasuatu dinyuciot manorot hokom Taurat ba daroh, ba tampo panumpohot daroh ano ado pangamponan. Yesus Kristus lah Korban Pangapos Doso23Jadi sagalo sasuatu nang ngalambangkan amio nang ado' di sarugoharose dibarasihot sacaro jakowo, tapi bendo-bendo sarugowi sorok di parsembahan-parsembahan nang labih baek dari pado kowo. 24Barang Kristus buke taamo ka doop tampat kodos buatot kokot manusio nang kahe ngarupoot gambarot sajo dari nang sabanare, tapi kadoop sarugo sandiri onto ngadap kadiaman Allah guno kapantengan kito'.25Ba Iyo buke taamo onto baulang-ulang mempersembahot diri-E sandiri, sajamae Imam Besar satiap tahut taamo ka doop tampat kodos ba daroh nang buke darohe sandiri. 26Barang kade jakowo Iyo haros baulang-ulang mandarito dari salamo dunio nyian di nyadiot. tapi kanio iyo kahe sege' kali sajo' nyatoot diri-E , pado jaman ahir onto ngaposot doso ba korban-E.27Ba samo angayo' manusio di tatapot onto mati kahe sakai sajo, ba ako' kowo di hakimi, 28Jakowo ugo Kristus kahe sakai sajo ngorbanan diri-E onto nangong doso manyak urok. ako kowo iyo mao nyatoot diri'E sakai agi tampo nangong Doso onto nganugrahot kasalamatan ka ne'ido', nang ngantiot iyo'
Chapter 10Pangorbanan Yesus Kristus Sakai onto Salamo-lamoe

1Di doop Hokom Taurat kahe ado bo'o sajo dari kasalamtan nang mao atok, buke sasidie dari kasalamatan kowo sorok. Barang kowo ba korban nang sabayo, nang satiap tahut tarus-manaros dipersembahot, Hokom Turat nang ano mongkin nyampurnaan ne'ido' nang atok nicok bagiot di dooppe. 2Barang kade hal kowo mongkin, pasti urok ano mempersembahot korban agi, barang ne'ido' nang ngalakukan sambayang kowo ano' sadar agi akan doso dah ako di nyuciot sakai onto salamo-lamoe.3Tapi justru oleh korban-korban kowo satiap tahut urok di ingatot ka adae' doso. 4Barang ano' mongkin daroh lembu aki atow daroh domba aki ngaposot doso.5Karano kowo pas Io taamo ka dunio, Io bakato': Korban ba parsembahan ano Kau maoan tapi Kau dah nyadiaot tubuh bagi aku 6Ka korban tunuan ba korban pangapos doso Kau ano' ba kenan. 7Lalu aku bakato Sidi, Aku atok doop golongan kitab ado tatolis nganai Aku onto ngalakukan kahendak-Ngu, ya Allah-Ku.8Di atas Iyo bakato' "Korban ba parsembahan, korban nang dinunu ba korban pangapos doso ano' Kau mao'an ba Kau ano' layak ka iyo" 9Ba ako' kowo kata-E : "Sidi aku atok onto ngamuat kamaoan-Ngu." Nang patamo Iyo ngaposot, supayo madiriot nang kaduo. 10Ba barang kamaoan-E: ngianlah diri udoh dingodosot sakai onto salamo-lamoe di persembahot tubu Yesus Kristus,11Salanjote satiap imam ngamuat tiap-tiap ari palayanane ba uwok-uwok mempersembahot korban nang sabayo, nang sabayo sakai ano biso ngaposot doso. 12Tapi Iyo, dah ako' mempersembahot kahe sete korban sajo karano doso, Iyo dodok onto salamo-lamoe ka sabaloh kanan Allah. 13ba kanio Iyo kahe nganti'ot saat te, dimae musuh-musuh-He mao dijadiot pantinyakot poho-E.
15Ba nganai hal kowo Roh Kodos ugo mare' kisoh ka diri, 16barang dah ako' Iyo bafirman: "Nyianlah pajanjian nang mao Kuado'ot ba ne'ido' dah ako' waktu kowo," Iyo bafirman pula: "Aku mao muangan hokom-Ku di doop ati ne'ido' ba nulisotnyo'o doop akal budi ne'ido',17ba Aku ano' agi ngingat doso-doso ba kasalohot ne'ido'." 18Jadi kalo onto samuhe'e kowo ado pangamponan, ano' paralu agi di persembahot korban karano doso.Samakilah ka Allah19Jadi kamaru'-kamaru', oleh daroh Yesus diri' kanio panuh kabaranian biso taamo ka doop tampat kodos, 20barang Iyo dah muko marago nang barahu ba nang edop bagi diri ngalalui taber, kowolah diri-E sandiri, 21ba diri ado seko' urok Imam Ayo' nang jadi kapalo Rumoh Allah. 22Karano kowo je'lah diri ngadap Allah ba ati nang tolos iklas ba kayakenan iman nang koat, barang ati diri dah dimarasihot dari ati nurani nang jahat ba tubuh diri dah dinyasoh ba ai' nang murni.23Je'lah diri koat mampaot ka pangko'ot nganai pangarapot diri, barang Iyo, nang nyanjiot iyo, satio. 24Ba je'lah diri saleng maratiot supayo diri saleng manyorong doop kasih ba doop pakarajaan baek. 25Amelah diri nyauhot diri dari patamuan-patamuan sambayang diri, angayo dibiasoot oleh sangape urok, tapi je'lah diri saleng mare nasehat, ba samangken rajit ngamuatnyo'o nyeketi ari Tuhan nang samak.Ame Ngalawan Allah26Barang kalo diri singajo ngamuat doso, dah ako namu pangatahuan nganai kabanaran, maka ano ado agi korban onto ngapos doso kowo. 27Tapi nang ado kowolah kamatiot nang magai'i akan panghakeman ba api nang dasat nang mao ngagosot samuo urok durhako.28Kalo ado urok nang nolak hokom Musa, iyo di hokom mati tampo balas kasih atas katarangan duo, tiga urok saksi. 29Sidi labih barate hokoman nang haros dijantoot atas iyo,nang ninyak-ninyak Anak Allah, nang nganggap najes daroh pajanjiot nang ngodosotnyo'o, ba nang ngino Roh kasih karunio?30Barang diri nganal Iyo nang bakato': "Pamaasot kowolah hak-Ku. Akulah nang mao nontot pamaasot." Ba agi: "Tuhan mao ngakimi umat-Te."31Gai sidi, kalo janto ka doop kokot Allah nang edop.Piharolah Kabaranian ba Kasabarot32Ingatlah akan maso nang dee. Dah ako kau narimo tarok, kau manyak mandarito oleh karano kau batahan doop pajuangan nang barat. 33baek kau dijadiot tontonan oleh cercaot ba pandaritoot, maopon waktu kau nicok bagiot doop pandaritoot ne'ido' nang dingamuat sajakowo. 34Memang kau dah torot nicok bagiot doop pandaritoot urok-urok okoman ba sawaktu harto kau di ngarampas, kau narimo hal kowo ba sukacita, barang kau nahui, kade kau ado harto' nang labih baek ba nang labih natap sipate.35Kade kowo ame kau ngapasot kapicayootngu, karano ayo' upoh nang ngantiotnyoo. 36Barang kau paraluot katakonan, supayo dah ako kau ngalakukan kahendak Allah, kau namu amio nang dijanjiot kowo. 37"Barang sadeket, bahkan sangat sadeket waktu agi, ba Iyo nang mao atok, dah ako mao ado, tampo nanguhot katangan-Ne.38Tapi urok-Ku nang banar mao edup oleh iman, ba sakiroe iyo ngondorot diri, maka Aku ano bakenan kaiyo." 39Tapi kito bukelah urok-urok nang ngondorot diri ba binaso, tapi urok-urok nang picayo ba nang namu edup.
Chapter 11Iman

1Imanlah dasar dari sagalo sasuatu nang diri ngarapot ba bukti dari sagalo sasuatu nang no diri tanang. 2Barang oleh imanlah dah dimare kisoh ka nene' moyang diri. 3Karano iman diri nahui, bahwa alam samesta dah dijadiot oleh firman Allah, sahingo amio nang diri nanang dah tajadi dari amio nang ano bsio diri tanang.4Karano Iman Habel dah mempersembahot ka Allah korban nang labih baek dari pado korban Kain. Ba marago kowo iyo namu kisoh ka dirie, bahwo iyo banar, karano Allah suko ka parsembahane kowo ba karno iman ugo iyo masih bakato, dah ako iyo mati.5Karano Iman Henokh ta angkat, supayo iyo ano ngalami kamatiot, ba iyo ano ditamuot, karano Allah dah ngangkat iyo, Barang sanape iyo taangkat, iyo namuan kisoh, kade iyo ba kenan ka Allah. 6Tapi tampo iman ano' mongken urok ba kenan ka Allah. Barang ape ba paleng ka Allah, iyo haros picayo kade Tuhan kowo ado, ba barang Allah mare upoh ka urok nang sidi-sidi ngagui Iyo.7Karano iman, Nuh ba patonjok Allah nganai sasuatu nang nape gari' ba taat nyiapot bahtera onto nyalamatot kaluargae, ba karano iman kowo iyo ngokom dunio, ba iyo nantuot onto namrimo kabanaran, sasuai ba imanne.8Karano iman Abraham taat, pas iyo dinyaru' onto barangkat ka nagari nang mao iyo tarimo jadi milik pusakoe, lalu iyo barangkat ba ano nahui tampat nang iyo nujui. 9Karano iman iyo diop di tanoh nang di janjiot kowo saolah-olah di suatu tanoh aseng ba di kowo iyo diop di kemoh ba Ishak ba Yakub, nang torot jadi ahli wares janji nang sege kowo. 10Barang iyo nungu-nungu koto nang ado dasar, nang di ngarencanaan ba di mangun oleh Allah.11Karano iman iyo ugo ba Sara namu kakoatan onto nurunan anak cucu, biarpon usio'e dah lewat, karano iyo ngangap Iyo, nang mareot janji kowo satio. 12Kowolah sabape, kade dari seko' urok, malahan urok nang dah mati oncok, tapancar katurunan ayo, angayo bintang ka angit ba angayo pasir di tapi laot, nang ano' ta etong mayake.13Doop iman ne'ido' samuo nyian dah mati angayo urok-urok nang no namu amio nang dijanjiot kowo, tapi nang kahe dari jauh nanang iyo ba ngalambe-lambeot ka iyo ba nang ngakoi, kade ne'ido' kowolah urok aseng ba atok di bumi nyian. 14Barang ne'ido nang bakato jakowo nyatoot, kade ne'ido' ba rindu ngago suatu tanoh ai'.15Ba kalo sakirae doop hal kowo ne'ido' ingat ka tanoh asal, nang dah ne'ido' ningoot, mako ne'ido' cokop ado kasampatot onto puok di kowo. 16Tapi kanio ne'ido' ale' tanoh ai' nang labih baek kowolah sege tanoh ai' sorgawi. Barang kowo Allah ano supot di sabot Allah ne'ido' karano Iyo dah nyiapot sabuoh koto bagi ne'ido'.17Karano iman lalu Abraham, sawaktu iyo di nyoboi, mempersembahot Ishak. Iyo nang dah narimo janji kowo, rela mempersembahot anakke nang tungal, 18biarpon ka iyo dah di ngatoot: "Katurunan nang barasal dari Ishaklah nang mao di sabot katurunanngu." 19Karano iyo bapikir, kade Allah bakuaso mangketot urok-urok sakaipon dari antaro urok mati. Ba dari naon iyo saakan-akan dah narimo iyo agi.20Karano iman lalu Ishak, sambir nanang jauh ka depan, mareot barakate ka Yakub ba Esau. 21Karano iman lalu Yakub, pas ampir waktue mao mati, marakati kaduo anak Yusuf, lalu nyamboh sambir basanar ka kapalo tungkate. 22Karano iman lalu Yusuf nyamaki matie maritoot nganai kauare urok-urok Israel ba mare pasot nganai nganai tuok-tuokke.23Karano iman lalu Musa, ako' iyo dimaranakot, dinapokkot salamo tiga buot di urok tuho'e, barang nek' ido' nanang, kade anak kowo gagas rupoe ba nek' ido' ano' gai ka parentoh rajo. 24Karano iman lalu Musa, dah ayo', bai' disabot anak putri Firaun, 25Barang iyo labih suko mandarito singsararo ba umat Allah dari pado onto samantaro nyacapi ka aso'ot dari doso. 26Iyo ngangap panghino'an karano Kristus jadi kakayo'ot nang labih ayo' dari pado samuo harto Mesir, barang panananganne iyo ngarohot ka upoh.27Karano iman lalu iyo dah ningoot Mesir ba ano' gai ka rajo bero. Iyo batahan macam angayo' iyo nanang amio nang no gari'. 28Karano iman lalu iyo ngado'ot Paskah ba ngampekatni daroh, supayo paminaso kamudo'-kamodo' solong ame nyantuh ne'ido'.29Karano iman lalu ne'ido' dah ngaintasi Laot Meroh macam angayo' ngaintasi tanoh karik, sadangkan urok-urok Mesir tingo'op, pas ne'ido' nyobo'o iyo ugo. 30Karano iman lalu roro'klah dinik-dinik Yerikho, ako' koto kowo di ngulelengi tujuh ari lamoe. 31Karano iman lalu Rahab, ambini sundal kowo, ano torot binaso basamo-samo ba urok-urok durhako, barang iyo dah nyambot pangine-panginte kowo baik sidi.32Ba amio ge agi nang haros aku sabot? Barang aku agi kakurangan waktu, kalo aku mao nyaritoot kisoh Gideon, Barak, Simson, Yefta, Daud, ba Samuel ba na' nabi, 33nang karano iman dah ngalohot karajaan-karajaan ngarajaan kabanarot, namu amio nang dijanjiot, notop moot singa-singa, 34madapmi api nang ayo' sidi. Ne'ido' dah apas dari mato pedang, dah namu kakoatan doop kalamohan, dah jadi koat doop paparangan ba dah mao'k mondor pasokan-pasokan tentara aseng.35Uma'-uma' dah narimo agi urok-uroke nang dah mati, barang di mangkitot. Tapi urok-urok laen miarot dirie disikso ba bai narimo pambebasot, supayo ne'ido' namu kabangketot nang labih baek. 36Ado ugo nang dingolo'an ba dimalasoh, bahkan nang di ngarante ba di minjaro. 37Ne'ido' dinabaki, dingaragaji, dimunuh ba pedang; ne'ido' bajoot ba pakean koet domba ba koet kambeng sambir mandarito kakurangan, kasasakot ba sikso'ot. 38Dunio nyian ano' layak bagi ne'ido'. Ne'ido, bajoot di padang gurun ba di boket, doop guo-guo, ba antaro-antaro boket.39Ba ne'ido' samuo ano' namuan amio nang dijanjiot kowo, sakaipon iman ne'ido' dah mare'ot ka ne'ido' suatu kisoh nang baek. 40Barang Allah dah nyiapot sasuatu nang labih baek onto diri; tampo diri ne'ido' ano' biso sampe ka kasampurnaan.
Chapter 12BACONTO KA YESUS

1Diri' nyian ado ba saksi manyak nang ngulilingi' diri' angayo amutn', jek lah diri ningootn samuo kasusohotn ba doso nang marangkapi diri' diri' pun batalamo tarus ka patandingan nang dingadootn ka adapotn diri'. 2biarlah mato diri tatuju ka Yesus, nang pangamuat ba pamajaji iman diri', nang yak barepo-repot nang dah dinatapotn ka-Io, mao' nanggong salib ba ano' paduli kahinaan salib koo. Lalu, kanio', Io duduk sabaloh kanan taktha Allah. 3ingatlah ka Yesus, nang tahan ngadapi' musuh ampat ka urokng-urokng ba doso makae jiwangu ano' jaji latihan ba putus arapan. ALLAH KOO ANGAYO SAUROKNG BAPO'4Kadoopm, pajuanganngu malawan doso, kito' nape sampe numpohotn darahngu. 5Ako'koo, kito' nyian dah ngaupaatni ge ajarotn nang dimare ka kito' nang masih kamudo'? "Ooo anaku, ame anggap enteng ajarotn Tuhan, ba ame maraso enek ati waktu kito' di-Io tagur. 6Soale, Tuhan ngajar urokng nang Io ngasihi', Io biso ugo' nyambuk urokng nang Io narimo jaji anak." Amsal 3:11-127Kito' arus batahan yak ajarotn koo, makenyo ratie Allah agi' ngajari' kito' angayo kamudo enek; agi'pun, kamudo enek angayo dameo nang ano' suoh diajari' Bapo'e? 8Kade' kito ano' suoh narimo pangajar nang aruse ditarimo' samuo kamudo', kito' koo sabanare anak' haram, buke anak nang asili9Salain koo, diri' ado ba Bapo'-Bapo' kadunio nyian nang ngajari diri', ba nang diri hormat ka io; kade' jaiyo, buke ge diri' arus lebih agi' nundukotn diri' ka Bapo' atas samuo roh ba atas samuo idup? 10Soale, kade' Bapo' diri' nang ado ka dunio nyian ngajar diri' yak waktu nang sabantar nang badasar pake caro nang dangan anggap paling gagas, Bapo' nang ado ka sarugo ngajar diri' yak kabaikotn diri' sorokng makenyo diri' namu bagiotn kadoopm kakudusan-E. 11Samuo paajarotn, waktu dibareotn, memang ano' samuo nyaman kadang sakit. tapi, ako' koo pasti ngasilotn buoh kabanarotn nang mare' nyaman paraso ba bakacukupotn ka ne'ido' nang dah talatih ba paajarotn koo.PARATIOTN CARO IDUP NGU12koolah makae, koati' lah kokot ngu nang lamoh ba tutut ngu nang ano' koat, 13pijawatlah marago nang ocor yak pahangu, sampe samuo pahangu nang lamoh ano' jaji lumpuh, tapi disamuhan.14Gelehlah damai ba samuo urokng, ako'koo gelehlah kakudusan soale aso ano' kudus, ano' seko' urokng pun nang biso nanang Tuhan. 15Pastiotn, ame ado seko' urokng pun nang kailangan pamare' Allah; pastiotn ga'e biar ame ado akar pahit nang tumuh nang jaji masalah nang biso ngotori' manyak urokng. 16Lalu, pastiotn biar ame ado urokng nang ngamuat cabul nang ano' suci angayo Esau nang nyuo hak solong e yak samangkok makanan. 17Soale kito' nahui' kade' dudi ari, waktu Esau tanitiotn warisan Barakat koo, io ditolak ba ano' agi sampat yak batobat sakai pun io bagago' ba cocotan ai mato.18Soale kito' ano' atokng kabukit nang dinyantuh, ka api nang ba nyalo-nyalo, maopun ka nang galap, ka nang kasatangoh galap, ka angin ribut. 19kito' pun ano' atokng bunyi tarompet, ba ka bunyi nang pakataatne ngamuat dangan nang nangar io sidi-sidi bapinto' biar kato koo ano' katootn agi' ka dangan. 20Soale dangan ano' tahan nangar parentoh nang di ngame'an, "kade seko' binatang sakai pun nang ngenes bukit koo, binatang koopunarus ditabakpake batu sampe io mati." 21batol sidi-sidi Magai'i pananangan koo sampe Musa pun bakato, "aku gagatar kagai'anan."22Tapi, kito' dah atokng ka Bukit Sion, ba kakoto Allah nang idup, Yerusalem sarugo, ba ka malaikat nang ano' taitung jumbalahe, 23kito' dah atokng ka kumpulan jemaat nang ayo' io koo anak-anak solong Allah nang dah taconteng ka sarugo, hakim ka atas samuo urokng, ba ka sumangat urokng-urokng nang banar nang dah ako' dijajiotn sampurna.24 Kito dah atokng ka Yesus, pangantaro janji nang barahu, ba nang daroh nang dipancitotn, nang bakato labih baik dari pado daroh Habel25Pastiotn ame kito' ano' narimo' Io nang bakato. Kade' dangan nang ano' narimo' Io nang mare' nahui' ampat ka bumi pun ano' biso ngampasotn diri', makae diri' pun pasti ano' biso ngampasotn diri' ampat ka Io nang mare' parentoh ampat ka sarugo. 26De'e, suara-E nguncangan bumi, tapi kanio' Io bajanji, "Tapi, sakai agi' Aku ano' kahe nguncangan bumi, tapi sarugo ga'e."27"Sakai agi'" nojokotn jukut nang dingilangan hal nang biso diguncokng, iokoo samuo nang dah Di Tuhan majawat, biar hal nang ano' diguncangan biso diop tatap. 28koolah makae, waktu diri dah ako' narimo' karajaan nang ano' biso dikaco-kaco, je'lah diri' nojokotn raso sukur ba caro mare'otn sembayang nang patut ka Allah, nang diparagei' raso hormat ba raso tabe, 29Soale, Allah diri' koo api nang ngangusotn.
Chapter 13NASEHAT-NASEHAT YAK UROKNG NANG PICAYOi'

1Taruslah miharo kasih sakamaruan! 2ingatlah yak mare' tumpangan ka urokng nang ano' dikanal kade ngarajaan jukut koo, urokng-urokng dah jaji pajajokng malaekat-malaekat ano' io sadari'.3Ingatlah urokng-urokng nang dipinjarootn kau pun angayo dipinjarootn ba ne'ido' koo, ingatlah ka urokng-urokng nang disakiti soale kau pun ado ka doopm tubuh. 4Panganten arus dijujukng ba dihormati' samuo urokng, jagolah pangkeng panganten biar tatap asili, soale Allah ngukum urokng-urokng nang cabul nang bazinah.5Jauhi' idupngu suko sidi kaduit, lalu maraso cukuplah diringu ba dameo nang ado kakau soale Io sorokng nang bakato: "Aku ano' hane ningootn kau, ba ano' hane ngaupaatni kau."Ulangan 31:6 6 Jadi, diri' biso bakato batol-batol yakin: "Tuhan koo panolongku, aku pun ano' mulih gai'. Dameo nang biso urokng ngalakuan ka aku?" Mazmur 118:77Ingatlah ka pamimpin ngu, ne'ido' koo nang ngajarotn firman Tuhan kakau.paratiotn asel dari caro idup dangan, lalu contolah imane. 8Yesus Kristus tatap sabayo, tumare' ari nyian, sampe salama-lamae.9Amelah kito' disasatotn pangajaran-pangajaran nang bamacam-macam banang ano' kito' kanal; jukut nang baik kade' ati jaji pakoat dipamare', buke' ampat ka aturan makanan nang ano' ba arti ka dangan nang majaanan io. 10Diri' ado ba altar nang ka io koo urokng-urokng nang jaji pajajokng ka kemah suci ano' barahak makot. 11tubuh ampat ka laok-laok nang darohe ditabanan di imam ayo' ka biik nang paling kudus nang jaji panyamboh panabus doso ditunu ka uas pakemahan,12Makae Yesus pun singsaro kauas ka pintu gerbang koto kahe yak ngudusotn umat-E sorokng. 13Makenyo, je'lah diri' namui' Yesus ka uas pakemahan, ba mikut kahinaan yang sabayo ba kahinaan nang dah Io mikut. 14Soale, ka bumi nyian diri' ano' ado ba koto nang bakal ado yak salama-lamae, tapi diri' agi' ngantiotn koto nang mao atokng.15Makenyo ngalalui Kristus jek lah diri' ame baranti mare' panyamboh lebih agi kurban puji yak ka Allah, ampakoo beber nang bakato nang ninggiootn nama-E. 16amelah kau kaupoot babuat baik ba magiot jukut nang ado ka kau kurban nang angayo nyianlah ngamuat Allah repo. 17Taatlah ka paminpin-pamimpinngu ba tunduklah ka dangan jukut dangan nang nyago jiwangu, nang arus mare' patanggongjawapan ka atasngu. kade' banso nyian,dangan pasti mao' ngarajaan io barepo-repo, buke ba tapakso jukut nyian ano mare kauntungan kakau. DOA PAMINTO18badoalah ka kami, jukut kami yakin aso kami ado ba ati nurani nang baik, nang tarus ba usoho ngarajaan samuo hal pake caro nang dipatabe'otn. 19Aku nyuruh kito' yak badoa batol-batol biar aku biso muokng agi kakau.20Kanio, Allah koo ngatangan paraso nang nyaman ba bakacukupot, nang dah mangkitot agi' Yesus, Tuhan diri', Io Koo gembala Agokng ka atas domba-domba-E, pake daroh pajanjiot nang kakal. 21biarlah ngalangkapi' kau doop samuo hal nang baik yak ngarajaan kamaoan-E. biarlah Io bakarajo kadiri' yak ngamuat Io jaji repo ngalalui' Yesus, nang ka-Iolah kamuliaan sampe salama-lamae. Amin.SALAM PANUTUP22Kamaru'-kamaru'ku, aku nyuruhotn kau yak nangarotn kato-kato pangajaran ku ba sabar. soale kato-kato pangajaran ku nyian dah dinyontengan kakau kahe sabantar. 23Aku mao' mare' nahui' kakau kade' kamaru' diri' Timotius, dah dingapasot ampat ka pinjaro. ako'koo, kade io mao atokng ka aku, aku pasti atokng barage ba io waktu namui' kau.24Sampeotn salam kami ka pamimpin-pamimpin ngu ba ka samuo urokng-urokng kudus.Kamaru'-kamaru' diri' ampat ka Italia nyampeotn salam kakau. 25 Pamare' Allah maragei' kito'samuo.

James

Chapter 1

1Salam ampat ka Yakubus, palayan Allah ba Tuhan Yesus Kristus, untu kadua balas suku nang tasabar ka saluruh binuo. Ujian Iman Gasilot Ketabahan(kasabaran) 2 Kamaru-kamaruku, anggaplah macam karepo'ot kade kau janto ka doop berbagai pancobaan. 3 Sabab, kau nahu'i sasungguhe ujian terhadap imanyu gasilot katabahan.4Biarlah katabahan mareo't asil nang muasot(cukup) supayo kau menjadi sampurna ba utuh, ano kakurangan dameo-dameo. 5Tapi ang'koo, kade ado di antaro kito nang kakurangan anugrah(hikmat), biarlah io minto ka Allah, nang bamuroh ati mare ka samuo urok'ng tampa mencela, ba ang'koo mao dibareot ka'io,6Tapi, io arus minto disaratai iman ba ano ragu karano urok'ng nang ragu sarupo macam galombang laut, angin yiup ka naan ka sio. 7Urok'ng macam ang'koo usohlah bapikir(giro) mao narimo sasuatu ampat ka Tuhan. 8 Urok'ng nang mendua ati(ragu-ragu) pasti ano tanang ka'doop samuo marago idupe. Kakayoot Nang Sasungguhe9Biarlah kamaru nang idup sederhana bangga waktu io diningiot, 10lalu urok'ng kayo waktu io di nampatot ka posisi nang baboh karano macam bungo rumput, io pasti ilang. 11Sabab, mata'ari tarabit ba angate nang mangkin koat, lantas gayu'ot rumput, bunga'e gugur, ba kagagas'sate pun angit. Macam ko'o ugo, urok'ng kayo ka tangoh-tangoh usahae pasti ilang. Pencobaan Ano Atok dari Allah12Dibarakatilah urok'ng nang tabah kadoop pencobaan karano da'ako io tabukti tahan uji, ka- nang gasihi io pasti narimo mahkota kaidupot nang diyanjiot. 13Kade seko urok'ng dicobai, amelah io bakato, "Allah cakahaan yoba'i aku." Sabab, Allah ano biso dicobai oleh si jahat lalu Io sandiri ano yoba'i sape pun.14Namun, satiap urok'ng diyobai takallo io diyeret ba dimikat oleh kamaoan'ne sandiri. 15Takallo kamaoan dituruti, io pasti gatangan doso lalu takallo doso menjadi matang, io pasti gatangan maut. 16Kamaru-kamaru nang kugasihi, ame sasat.17Satiap pamare nang gagas ba satiap pamare nang sampurna atok dari atas, dari Bapo dinurunan samuo tarok, ka-Io ano ado parubahan ato patukaran bowa(bayangan). 18Atas kamaoan-Ne sandiri, Io yadiot diri ba firman* kabanarot supayo diri menjadi buoh sulung dari samuo ciptaan-Ne. Nangarot ba Galakuot(gamalot) Firman Tuhan19Kamaru-kamaru nang kugasihi, paratiotlah nyian: hendaklah tiap-tiap urok'ng ancang untu nangar tapi lambat untu bakato, ba lambat untu bero. 20Sabab, bero'e manusio ano garajaan kabanarot Allah. 21Karano ang'koo, buoklah ketidaksucian ba manyake kejahatot, lalu tarimolah pake kelemahlembutan firman Allah nang udoh tatanam ka doop dirinyu, nang sanggup nyalamatot jiwanyu22Jadilah palaku firman ba buke kahe panangar ajo; kade ano, kau galoki diri sandiri. 23Sabab, kade urok'ng nangar firman, tapi ano io'karajaan, io macam urok'ng nang cakahaan maratiot muha'e ka caramin. 24Dahako maratiot diri'e lalu dari, io tarus kaupoot macam mae muha'e ta'i. 25Namun, urok'ng nang naliti ukum nang sampurna, iolah ukum nang memerdekakan, lalu batekun ka doop'pe, io ano menjadi pandangar nang kaupo'ot, tapi menjadi palaku firman. Io pasti dibarakati atas ameo nang io'garajaan. Ibadah(Sambayang) nang Banar ka Allah26Kade seko'urok'ng giro bahwa io adalah urok'ng nang taat sambayang, tapi io ano biso gandaliot jiah'e, io galoki ati'e sandiri. kataatan'e ang'koo sia-sia. 27 Sambayang nang murni ba ano tacela(tacoreng) ka adapot Allah lalu Bapo diri adalah gampusi anak-anak yatim piatu(ano ba urok'ng tuho) ba jande-jande ka'doop panderitaan ne'ido, ba nyago diri'e sandiri supayo ano dicemari(caca'i) oleh dunio.
Chapter 2Kasihilah Samuo Urok'ng

1Kamaru-kamaruku, usoh magari'ot imannyu doop Tuhan diri nang mulia, Yesus Kristus, ba medo-medo'ot urok'ng. 2Kade ado urok'ng nang atok ka sinagogenyu ba make cincit amas ba baju nang moho, pada waktu nang sabayo, atok ugo urok'ng sontok nang babaju caco, 3lalu paratiot langho'e kau mareot ka urok'ng nang babaju moho ang'koo lalu bakato ka'io, "Silahkan duduk ka tampat nang gagas anyian," tapi ka urok'ng sontok ang'koo kau bakato, "Badirilah ka na'an!" ato "Duduklah ka samak pahaku!" 4Buke'ke kau udoh medo-medo'ot ka antaro kito lalu menjadi akim ba pikiran-pikiran nang jahat?5Kamaru-kamaru nang kugasihi, dangarotlah! Buke'ke Allah dah milih urok'ng nang sontok ka mato dunio untu jadi'o kayo doop iman ba mewarisi Kerajaan Allah nang udoh Io yanjiot ka ne'ido nang gasihi Io? 6Tapi ang'koo, kau dah gina urok'ng sontok. Buke'ke urok'ng kayo nang menindas ba narikot'kau ka pengadilan? 7Buke'ke ne'idolah nang menghujat nama baik, nang olehe kau dinyaru?8Kade kau maja'anan ukum utama sasuai ba Kitab Suci*, "Kasih'ilah sabayonyu manusio saparati dirinyu sandiri," kau dah galakuot nang banar. 9Namun, kade kau medo-medo'ot urok'ng, kau galakuot doso lalu dinyato'ot sebagai pelangar ukum oleh ukum.10Sape pun nang naati samuo ukum, tetapi gagal menaati sege bagiane ajo, io basaloh terhadap saluruh ukum ang'koo. 11Sabab, Io nang bakato, "Usoh babayo*," bakato ugo, usoh munuh." Jadi, kade kau ano berbuat babayo, tapi kau munuh, kau dah jadi pelangar ukum ang'koo.12Bakato lalu batindaklah macam urok'ng-urok'ng nang mao diakimi ba ukum nang mebasot. 13Sabab, penghakiman ano ado babalas kasihan ka urok'ng nang ano magariot balas kasihan; balas kasihan pasti manang atas penghakiman. Iman Tampa Perbuatan adalah Mati14Kamaru-kamaruku, ameo gunae seko urok'ng gato'ot bahwa io memiliki iman, tapi io ano memiliki parbuatan? Bisoke iman ang'koo yalamatot'io? 15Kade seko urok'ng kamaruk(nang aki) ato kamaru(nang bini) ano ado baju ba makanan dibutuhot sa'ari-ari, 16lantas seko urok'ng ka antaro kito bakato ka'io, Ampuslah doop damai, kirae tubuhnyu diangatot ba dikanyangan," tapi kau ano mareot ka'io ameo nang di palaruot tubuh'e, ameo gunae ang'koo? 17Ja'koo ugo iman, kade iman ano disaratai parbuatan-parbuatan, pada dasare iman ang'koo mati.18Namun, mungkin ado urok'ng nang bakato, "Kau ado iman, lalu perbuatan ku ado." Aku mao nyawab, "Pagariot imanyu tampa perbuatan, lalu aku mao magariot imanku pake perbuatan." 19Kau picayo bahwa Allah ang'koo seko. Ang'koo sidi. Roh-roh jahat pun picayo ba ne'ido gangatar. 20Hai urok'ng bodo! Maoke kau menyadari bahwa iman tampa perbuatan adalah sia-sia?21Buke'ke Abraham*, bapo diri, dibanarot oleh parbuatan-parbuatan takallo io gorbanan Ishak*, anak'ke, ka atas altar*? 22Tananglah bahwa iman bakarajo sabayo ba parbuatan-parbuatan'ne, lalu oleh parbuatan-parbuatan, iman disampurna'an. 23Diganapilah ameo nang digato'ot Kitab Suci*, "Abraham picayo ka Allah, lantas ang'koo ka'io digareken sebagai kabanarot," lalu io dinyabut "Ayuk Allah". 24Jadi, kau nanang bahwa dari parbuatanlah urok'ng dibanarot, buke dari iman ajo.25Ja'koo ugo, buke'ke Rahab, si palacur ang'koo, dibanarot karano parbuatan takallo io narimo mata-mata Israel ba mantu ne'ido galolosot diri galalui marago nang lain? 26Jadi, sabyo mcam tubuh tampa roh adalah mati, ja'koo ugo iman tampa parbuatan adalah mati.
Chapter 3Jagolah Kato-Kato nang Diri Gucapot

1Kamaru-kamaruku, usoh manyak ado ka antaranyu jadi'o guru karano kau nahu'i bahwa diri nang gajar pasti dihakimi ba ukuran nang labih barat. 2Diri samue'e basaloh ka'doop manyak hal. Kade ado urok'ng nang ano suoh basaloh ka doop pakata'ate, io adalah urok'ng nang sampurna, nang ugo mampu gandaliot saluruh tubuh.3Diri masangan kekang(tali) ka moot kudo supayo ne'ido nuruti diri, ba diri ugo gandaliot saluruh tubuh kudo. 4Tanang ugo kapal-kapal, walaupun ne'ido ayo sidi lalu digarak'kot ba angin nang koat, kapal ang'koo digandaliot ba kamudi nang kenek sidi, lalu mao ampus ka mae pun juru mudi(super) mao'an.5ja'koo ugo, jioh adalah bagian nang kenek dari tubuh, tetapi jioh biso yombongan hal-hal ayo. Tananglah betapa luas'se utot nang angus oleh api nang kenek sidi. 6Jioh ang'koo sarupo api, sabuoh dunio(binuo) kejahatan, nang dinampatot ka antaro bagian-bagian tubuh ba nang biso menajiskan(haram) saluruh tubuh. Io nunu saluruh arah idup diri samintaro io sandiri dinunu ba api neraka.7Sabab, samuo jenis binatang liar ba buruk, reptil ba binatang nang idup ka laut ang'koo jimat lantas udoh dijimat'tot oleh manusio, 8tetapi ano seko urok'ng pun biso nyimat'tot jioh. Jioh adalah nang jahat nang ano biso tenang, baisi ba racun nang mematikan.9Pake jioh diri memberkati Tuhan ba Bapo diri, tetapi pake ang'koo ugo diri mengutuk(nyumpoh) urok'ng, nang diyipto'ot sarupo ba Allah. 10Dari moot nang sabayo kauar pujian ba kutukan(sumpoh). Kamaru-kamaruku, saharuse anolah macam ang'koo.11Apakah sege mato a'i biso gauarot a'i manse ba a'i pahit pada waktu nang basabayo'ot? 12Kamaru-kamaruku, bisoke kayu aro gasilot buoh zaitun; ato batok anggur(kayu anggur) gasilot buoh aro? Ja'koo ugo, mato a'i masit ano biso gasilot a'i nang sagar. Duo Macam Hikmat13Sapeke di antaro kito nang berhikmat ba paling garati? Biarlah ba sikape nang gagas, io magariot perbuatan-perbuatane doop kelembutan ba hikmat. 14Namun, kade kau maraso dangki ati nang baisi kepahitan ba kamao'an nang egois ka doop atinyu, usohlah bangga ba usohlah pangaok malawan kabanarot.15Hikmat macam ang'koo ano turut dari atas, tetapi dari dunio, buke rohani, tapi jahat. 16Kade ado dangki ati ba kamaoan nang egois, di ko'o ado kekacauan ba sigalo macam kalakuan jahat. 17Hikmat nang atok dari atas, pertama-tama adalah murni, kamudian suko damai, lamoh lamut, tabuko, baisi balas kasih ba buoh-buoh nang gagas, ano medo-medo'ot, ba ano munafik. 18Buoh banar dinaburot doop damai oleh para pendamai.
Chapter 4Bareotlah Dirinyu ka Allah

1Dari maeke atake pakalahiot ba patangkarot nang terjadi ka antaro kito? Bukeke ang'koo barasal dari hawa nafsunyu nang baparang ka doop anggota-anggota tubuhnyu? 2Kau mao'an sasuatu, tapi ano namuan'io, lalu kau munuh. Kau dangki ati ba ano biso namuan'io, lantas kau bakalahi sambil batangkar. Kau ano namu karano kau ano minto. 3Ato, kau minto, tapi ano namu karano kau minto pake alasan nang saloh, iolah untu muasato hawa nafsunyu.4Hai, kau para penzina(ano setia ka Allah), ano gaike kau bahwa persahabatan(barayuk) ba dunio bararti bamusuh'hot ba Allah? Karano ang'koo, sape pun nang mao basahabat(barayuk) ba dunio, io yadioto diri'e musuh Allah. 5Apakah kau pikir Kitab Suci* tampa alasan bakato, "Roh* nang dinampatot Allah ka doop diri yian Io'maoan pake nimuru.6Namun, Allah mare anugerah nang labih agi. Karano ang'koo, Kitab Suci bakato, "Allah nantok urok'ng nang sombong, tapi mareot anugerah ka urok'ng nang rendah ati." 7Karano ang'koo, sarohotlah dirinyu ka Allah. Lawanlah setan, maka io pasti dari dirinyu.8Samaklah ka Allah, lalu Io mao samak ka'kau. Barasihotlah kokotnyu, hai urok'ng-urok'ng badoso lalu murniotlah atinyu, hai urok'ng-urok'ng nang mandua ati. 9Prihatin, berduka, ba garataplah; biarlah tawanyu baruboh menjadi ratapan ba sukacitanyu menjadi dukacitanyu. 10Randohotlah atinyu ka adapot Tuhan, maka Io mao ningiot'kau. Usoh Mencela ba Mengakimi Sabaya'atnyu11Kamaru-kamaru, usoh saling gato'ot jukut nang jahat ka antaranyu. Urok'ng nang bakato nang jahat mangana'i kamaru'e, ato menghakimi kamaru'e, bakato galawan ukum ba menghakimi ukum. Kade kau menghakimi ukum, kau bukelah pelaku ukum, melainkan hakim'me. 12Kahe ado sege pamare Ukum ba Hakim, ialah Io nang biso nyalamatot ba minaso'ot; tapi sapeke kau sehingga kau mengakimi sabaya'atnyu? Kamaoan Allah doop Segala Rencana Manusio13Kanio, dangarotlah hai kau nang bakato, "Ari nyian ato ampagi kami mao ampuso ka kota nyian ba ang'koo, diop ka na'an salamo satahut, badagok, lalu namu kauntungan," 14padahal kau ano nahu'i dameo nang mao terjadi ampagi. Ameoke arti idupnyu? idupnyu ang'koo samacam uap nang muok sabantar, lalu kamudian ilang.15Jadi, saharuse kau bakato, "Kade Tuhan menghendaki, kami mao idup lalu galakuot anyian ato ang'koo." 16Tapi kanio, kau bangga doop kasombonganyu; kabanggatnyu macam ang'koo adalah jahat. 17Jadi, kade seko urok'ng nahu'i jamae babuat baik, tetapi ano di'lakuot, io badoso.
Chapter 5Paringatan untu Urok'ng- Urok'ng Kayo

1Hai urok'ng-urok'ng kayo, dangarotlah! Nangis ba garataplah untu pandaritaan nang mao nimpanyu. 2Kakayo'otnyu dah bonto ba pakeanyu dimakot ngengat(parusak pakean). 3Amas ba peraknyu dah batagar, lalu tagar ang'koo mao jadi bukti nang maratato'kau tarus mao makato dagingnyu macam api. Kau dah nimbun harta saat ari-ari terahir.4Dangarlah, upoh samuo pakarajo nang mengolah umanyu, nang kau tahan pake kacurangan, ngampak galawanyu. Lalu, kampakot samua'e pamanen'e dah nyampe ka tarenyek Tuhan semesta alam. 5Kau dah idup ka bumi doop kemewahan ba kasenangan diri sandiri, kau dah gungkapot atinyu pada ari penyembelihan(kematian). 6Kau udoh menghukum ba munuh urok'ng baik, lalu io ano galawannyu. Tabah kadoop Pandaritaan7Oleh karano ang'koo, Kamaru-kamaruku, basabarlah sampe ka ari atake Tuhan. Tananglah jamae petani gantiot buoh paling gagas nang di gasilot tanoh, gantiot'io dengan sabar sampe atake ujot awal ba ujot akhir. 8Kau arus basabar ugo, kuatot atinyu karano atake Tuhan dah samak.9Kamaru-kamaruku, usolah kau garungut-garungut seko ba nang lain"ne supayo kau ano di ukum. Tananglah, Sang Hakim udoh badiri ka muho pintu. 10Kamaru-kamaruku, sebagai teladan pandarito'ot ba kasabarot, tananglah para nabi bakato ka doop namo Tuhan. 11Kami menganggap berbahagia ne'ido nang tabah. Kau dah nangar ketabahan Ayup ba nanang maksud Tuhan pada akhire, bahwa Tuhan ang'ko penuh balas kasih ba muroh ati. Usoh Basumpoh12Tapi ang'ko, Kamaru-kamaruku, ka atas samua'e ang'ko, usohlah kau basumpoh, baik demi angit, bumi, ato demi dameo pun. Kato'ot "a'u" kade a'u ba "ano" kade ano supayo kau ano dijantoi ukuman. Kuasa Doa do'op Iman13Diantaro kito ado ke nang cakahaan rongko? Biarotlah io badoa. Ado ke nang cakahaan bersukacita(karepo'ot)? Biarotlah io genyahaan mazmur. 14Diantaro kito adoke nang cakahaan rongko? Biarotlah io nyaru tua-tua* jemaat ba ne'ido arus noakan'io, gurapi'io pake minyak doop nama Tuhan. 15Doa nang dinaik'kot doop iman biso nyalamatot urok'ng nang rongko ang'koo lantas Tuhan mao gumpat'tato io. Lalu, kade io udoh galakuot doso-doso, io mao diampuni.16Karano ang'koo, aruslah kau saling mengaku dosanyu ba saling noakan supayo kau tomo. Doa urok'ng banar nang dinaik'kot dengan sungguh-sungguh, ayo sidi kuasae. 17Elia* adalah manusio biaso macam diri. Io badoa dengan sungguh-sungguh supayo ano turut ujot, lalu ujot ano turut ka negeri ang'koo salamo tiga tahut anam buot. 18Salanjute, Io badoa agi, lalu angit nurunan ujot ba binuo(bumi) nyamak'kot buah'he. Nolong Urok'ng Babalik(muok) ka Allah19Kamaru-kamaruku, seandaye ado ka antaro kito nang nyimpok dari kabanarot, lalu ado urok'ng nang nolong'io babalik(muok), 20ketahuilah bahwa urok'ng nang nabanan urok'ng badoso muok ka marago nang gagas mao nyalamat'tot jiwa urok'ng ang'koo dari kamatiot ba nutupi manyak doso.

1 Peter

Chapter 1Salam dari Petrus

1Ampat ka Petrus,seko rasul Yesus Kristus ka urokng-urokng nang dioop angyo urokng asing, nang ayok ka samue tampat Pontus, Galatea, Kapadokia,Asia, ba Bitinia; nang di milih.2 Pas samulo Allah Bapa ngaalui pengudusan oleh Roh untok namu idup doop kataatan ka Kristus Yesus ba namu percikan daroh E: Kira e anugrah ba damai sajahatra malimpoh ka atas Ngu! PENGHARAPAN NANG IDUPTapujilah Allah 3Bapa ampat ka Tuhan diri Yesus Kristus, ba sasuai ba anugrah-E, nang ayok sidi, dah baranakot diri puok ka doop pagarapan nang idup ampat ka bangkitot Kristus Yesus apat ka antaro urokng mati, 4ba untok mewarisi harta pusako nang inok biso binaso ,inok biso rusak, ba inok biso layu; nang dinohani ka sarugo untok kau,5 samacam kau nang di lindungi oleh kuaso Allah ngalalui iman kasalamatot nang siap di nyatoot pas akhir zaman.6Doop nyian lah kau labih basukacita,sakaipun untuk samantaro waktu, kamie mok dipake, kau arus singsaro ba manyak macam pancobaan ,7 jamae imanNgu nang labih barago daripado amas nang fana, sakaipun dah tauji ka api, tabukti jaranih ba namu pujian, kamuliaan, ba kahormatan pas waktu panyataan Yesus Kristus8Kau nape suoh nanang Io, tapi kau Kasih ka-Io, ba sakai pun kanio kau inok nanang Io, tapi kau picayo ka Io. Kau epo basukacita nang inok biso di katoot ba nang baisi kamuliaan,9 pas akhir ampat ka tujuan imanngu dah tacapai, iolah kasalamatot jiwongu.10 Angayo kasalmatot nyian, samue nabi nang menubuatkan anugerah nang maok jadi nekngu koo dah nyalidiki ba malajariio ba taliti sidi.11Na'ido' nggago nahui macam sape ba kamie ke' waktu nang di madohot oleh Roh Kristus nang ado ka doop na'ido pas Io menubuattot ka singsaro Kristus ba kamulioot nang mok atok saakoE. 12 Ka samue nabi koo di nyatoot na'ido' koo buke ngalayani na'ido' sorokng,tapi ngalayani kau doop jukut-jukut nang kanio dah di nayampeot ka kau lewat urokng-urokng nang mare barito Injil ka kau ba Roh Kudus nang di ngutus ampat ka surga; jukut-jukut koo lah nang maok sidi di tanang oleh samue malaikat. SARUOT UNTOK IDUP KUDUS13Pas koo, siapot lah akal budi ngu ba ati-ati, puangan pagarapan ngu sapanuh E ka anugerah nang mok di bareot ka kau pas Yesus Kristus Dinyatoot.14 Samacam kamudo-kamudo nang picayo sidi, ame lah tunduk ka nafsu jahatngu angayo pas kau masih idup doop kabodoanngu.15Tapi kuduslah doop tingkoh laku ngu, angayo Allah nang nyaruk kau adolah kudus.16 Angayo ado tatulis, "Kuduslah kau karano aku kudus." Ba 17,ampamae kau nyaruk-Io angayo Bapok, adolah Io nang menghakimi samue urokng sasuai pabutan na'ido' inok membedo-bedoot, iduplah doop raso gaik salamo kau masih dioop angayo urokng asing;18Ba nahui' bahwo kau dah di nabus ampat ka caro idup nang seo-seo, nang kau waris ampat ka nenek moyangu, buke ba barang nang fana angayo amas atau perak,19 malainkan ba daroh Kristus nang mulia, daroh Anak Domba nang inok bacacat ba nang sampurna20sabab, Kristus udah di milih sanape dunio di ciptaot, tapi Io baru di nyatoot pas zaman ahir nyan untok kau.21 Ngalalui Io, kau jadi picayo ka Allah; iolah Allah nang membangkitot io ka antaro urokng mati ba Allah nang mareot kamuliaan ka-Io, supayo iman ba pengharapanngu adolah ka doop Allah.22Karamo kau dah memurniot jiwangu doop kataatan ka banarot jadie ado kasih sakamaruot nang tulus, makae jeklah sabayo-bayo ngasihiba sasidi-sidie ampat ka hati nang murni, 23sabab kau dah dimarnakot agik, bukeampat ka banih nang biso mati, malainkan ampat ka banih nang inok biso mati, adolah ampat ka Firman Allah nang idup ba dioop tatap.24Kitab Suci bakato, "Samue nang idup adolah angayo rumput, ba samue kamuliaanne angayo bugo rumput; Rumput ayuk ba bungae gugur,25 tapi Firman Tuhan tatap salamo-lamoe." Yesaya 40:6-8 Ba,Firman ko adolah Injil nang di maritoot ka kau.
Chapter 2BATU NANG IDUP BA BANGSO NANG KUDUS

1 Karamo ko, buok lah samue kategettot, samue tipu dayo, samue kamunafikot, iri ati,ba samue macam fitnah.2 Angayo kamudo cooh nang baru dimaranakot, supayo kau maoot susu rohani nang jaranih supayo kau batumbuh doop kasalamatotmu,3 Ampamae kau udah sidi-sidi ngarasoot bahwo Tuhan koo baik4Pas kau atok ka Kristus, Batu idup nang di nolak oleh manusio, tapi nang di milih oleh Allah ba di nganggap barago sidi ka-Io,5 Kau gae angayo batu-batu idup, nang di mangun jadio segek rumoh rohani, imamat nang kudus untok mempersambohot kurban-kurban rohani nang patut ka Allah ngalalui Yesus Kristus.6Karamo Kitab Suci bakato, "tananglah, Aku muangan batu ka Sion, sege batu panjuru nang tapilih ba nang mulia, ba sape pun nang picayo ka-Io inok akan disupanan," Yesaya 28:167jadibo,batu ko mulia untok kau nang picayo, Batu nang di nolak oleh tukang-tukang rumoh, dah jadi batu panjuru,"Mazmur 118:22 8 Ba jadi, Segek batu sandungan ba karang nang ngamuat urokng janto."8:14 Na'ido' tadandung karamo picayo ka Firman.Koolahjoot nang dah di nantuot untok na'ido'.9Tapi, kau adolah bangso nang dimilih, rajani, bangso nang kudus, umat Nek Allah sorok supayo kau namu maritoot kabaikot-kabaikot-Io, nang dah nyaru kau kauar ampat ka galapot notok ka tarok Ke nang ajaib. 10 Dahok, kau bukelah umat Allah, tapi kanio kau adolah umat Allah . Dahok, kau inok narimo balas kasihot, tapi kanio kau dah narimobalas kasihot Allah."Hosea 2:23 MAJAANAN IDUP NANG BAIK ALlAH11Kamaruk-kamaruk nang kungasihi, aku mao ngajari kau angayo urokatok ba urokng asing ka dunio nyian untok jauhot kau ampat kamaoan hawo nafsu duniawi nang baparang ngalawan jiwongu. 12 Jagolah tingkoh laku ngu nang baik ka antaro urokng-urokng nang nape picayo supayo ampamae na'ido' mamfitnahngu macam palaku kajahatot nanang pambuatanngu nang baik,ba mok mulioot Allah pas ari pelawatan. Turutilah ka urokng nang bakuaso13Atas namo Tuhan, tunduklah ka samue lembaga pamarentoh nang dinatapot oleh manusio, baik ka rajo angayo panguaso paling tinggi, 14Atau ka samue gurbernur nang di utus oleh rajo untuk nghukum samue pambuat kajahatot ba mare pujiot ka urokng-urokng nang babuat baik, 15 Sabab , jakoolah kamaoan Allah: ba babuat baik, kau diam macam inok nahui urokng-urokng bodo.16 Idup lah samacam urokng-urokng nang meredeka, tapi ame gunaan kemerdekaanngu ko samacam kedok bagi kajahatot. sabalike, iduplah angayo hambo-hambo Allah. 17 Hormatilah samue urokng. kasihilah kamaruk-kamaruk seiman, gaiklah ka Allah, ba hormatilah rajo. singsaro Kristus samacam Taladan Idup18Hambo-hambo, nunduklah ka tuangu ba samue hormat. Buke kahe ka na' ido' nang baik ba lamoh lamut, tapi ugo ka na'ido' nang inok adil. 19 Sabab merupaaot segek kasi karunio, ampamae demi kasadarote mao Allah , seko mao batahan doop singsaro karamo ka inokadilot. 20 sabab ,ameoke upoh ngu ampamae tabah kau narimo pangkongan karamo pambuatotngu nang badoso? tapi bo, ampamae kau singsaro karamo babuat baik ba kau narimoIo ba tabah, tindakanngu koo bakanan ka hadapot Allah.21Sabab ,untuk koolah kau di nyaru, karamo Kristus ugok dah singsaro ka kau ba ninggot taladan untukkau supayo kau nunaan jejak E. 22Io inok ngambuat doso, dan tipu daya inok ado ka moottE. Yesaya53:9 23 pas Io di ngolokan, Io inok maas ba olokan ; pas Io singsaro,Io inok ngancam, tapi nyarohot diri-E ka Allah nang mok nyidang ba adil.24Io sorok dah nanggung doso diri ka tubuh-E ka kayu salib supayo diri mati ka doso, ba idup untuk kasidiot. Oleh bilur-bilur-E , kau di nyambuhot.25 Dahook, kau angayo nang dimba-domba nang tarus-manarus tasasat, tapi kanio kau dah puook ka sang Gembala Palindung jiwongu.
Chapter 3

1Sikap Samue Bini ba Samue Aki Jaiyo lah kau, nunduklah ka Akingu, sabab, ampame ka antaro na'ido' ado nang taat ka Firman ,Na'ido' namu dimanangan oleh tingkoh laku bini inok kato-kato, 2 Sabab na'ido' nanang sangape murni ba tahormate tinkoh lakungu.3Amelah kagagasotngu barasal ampat ka hiasan uas, misale ampat ka miit buuk, make pariasan amas, atau make baju nang moho-moho.4 Sabalike, hendaklah kagagasot barasal ampat ka doop batinmu, iolah kagagasot nang inok biso ayu', nang barasal ampat ka roh nang lamoh lambut. koolah nang barago ka mato Allah.5sabab macam nyianlah ambini-ambini kudus pas zaman bahare, nang nohani pangarapan na'ido' Ka Allah, gagasi diri na'ido; iolah ba tunduk ka aki na'ido.6 macam nyian lah sara taat ka akiE, Abraham, ba nyaru Io'tuan'. adolah anak-anak Sara ampamae kau babuat baik ba inok di nguasai oleh raso gaik pas ngamuatIo.7Jaiolah gae kau, hai Angaki-angaki, iduplah sabayo ba biningu ba sapanuh pangaratiot ka na'ido' kaum nang labih lamoh. Hormatiah na'ido' sabayo-bayo ahali waris doop narimo anugrah idup supayo doa-doangu inok tahalang. Singsaro Karamo Babuat Banar8Akhire, supayo kau samue ado kasegeot pikirot, balas kasih, kasih sakamaruot, ati nang lamoh lambut, ba karendahhot ati.9 Amelah mambalas kajahatot ba kajahatot, atau mapasi ba mapasi. sabalike, supayo kau mare barakat sabab untuk koolah kau di nyaru, yaitu supayo kau mewarisi barakate10sabab kitab Suci bakato, "Sapeajo nyintai idup, ba mao nanang hari-hari nang baik, Io arus nyago jiohngu ampat kakajahatot , ba bebere dah ngucapot tipu muslihat.11 Io ugok harus jauhot dirie ampat ka nang jahat ba ngalakuot nangbaik. supayo Io ngago kadamaian, ba barusoho neleh Io. 12sabab ,mato Tuhan maratian urokng-urokng nang gagas, ba tarenyek- E nangarot doa-doa na'ido'. Tapi, muho-E nantok urokbg-urokng nang ngamuat kajahatot. Mazmur 34:13-1713Sapeke' nang mao nyalakai kau kirae kau rajit ngamuat jukut nang baik? 14 Tapi, andaikato kau arus singsaro untuk kabanarot, makae kau pasti namu barakat. " Ame gaik ka na'ido' nang ngamuato' singsaro."15Tapi bo, kudusotlah Kristus angayo Tuhan ka doop atingu! siap sadiolah untuk nyahuti ka sape pun nang ngiringan ka pangarapan kau ado, 16tapi ngambuat lah koo balamoh lambut ba hormat, sarato icoklah ati nurani nang jaranih supayo pas kau difitnah , urokng nang macat caro idupngu nang baik ka doop Kristus mao jadi supot.17 Sabab ,labih baik sigsaro karamo babuat baik, Ampamae koo kamaoan Allah, daripado singsaro karamo babuat jahat.18Karamo Kristus ugok dah singsaro karamo doso-doso, sakaipun untuk samue urokng, nang banar mati untuk nang inok banar, jadie Io biso nabanan diri ka Allah . Dimunuh sacaro jasmani, tapi diiduppot ka doop Roh. 19 Doop Roh, Io ugok ampus ba ngalakuot pambaritaaot ka Roh-roh ka pinjaro,20 koo Na'ido' nang daho inok picayo pas Allah ba sabar nuggui Na'ido' pas zaman Nuh, samantaro Nuh membangun bahteraE. lewat bathera ko, Kahe sadikit, kahe lapan urong ajo, nang disalamatot oleh aik bah21Aik bah koo melambangkan babtisan nang kanio nyalamatotkau. babtisot buke untuk marasihot kotoran ampat ka tubuh , tapi marupakan pamohonan ka Allah untuk segek ati nurani nang murnih ngalalui kabangkitot Yesus Kristus, 22 Iolah nang kanio dah naik ka Sarugo ba ado ka sabaloh kanan Allah; dah samue malaikat, samue pamarentoh, ba samue panguaso di tudukot ka-Io.
Chapter 4

1Idup Nang Barahu Lewat Roh Jadi, karamo Kristus dah singsaro sacaro jasmani, cobalah kau basinjatoi diringu ba pikirot nang sabayo, sabab urokng nang dah dah suoh mandarita jasmani, dah baranti babuat doso 2jadie doop manjaani siso idup ka dunio nyian, Io inok agik nunaan kamaoan manusio, malainkan kahendak Allah3Sabab cukuplah waktu ka maso ngu daho' untuk ngambuat kabiasan urokng-urokng nang inok nganali Allah; idup doop hawo nafsu, kamabukngu, gawe ayok, nyocok-nyocok, ba nyamboh berhala nang baisi kajahatot.4 Kanio na'ido' heran sidi kamie napati bahwo kau inok agik ampus doop kebejatan liar nang na'ido' ngamuat. Oleh karamo ko, na'ido' mamfitnah kau.5 Tapi bo, na'ido' mok mare patanggung jawabpot ka Io nang mao menghakimi urokng nang idup ba nang mati.6 Untuk alasan nyianlah, Injil di maritoot ka urokng-urokng nang kanio udah mati jadie ampamae na'ido' dah di ngahkimi ka dunio nyian ba standar manusio, tapi na'ido' idup sacaro roh nurut ukuran Allah. Pakelah Karuniongu Untuk Ngalayani7ahir ampat ka samue koo dah samak. Karamo ko, ati-atilah ba jago-jagolah supayo biso badoa.8 Ka atas samue nyian , taruslah sabayo-bayo ngasihi ba sidi-sidi sabab kasih nutupi manyak sakai doso.9 Pagariotlah karamo-tamohan ngu ka seko ba nang laine ame ngaluh.10Karmo satiap urokng dah narimo karunio, pake lah ko untuk ngalayani seko ba nang laine angayo palayan nang baik ka samue karunio ampat ka Allah: 11 sape nang bakato, baiklah Io bakato angayo urokng nang nyampeoot Firman Allah; ba sape nang ngalayani, baike Io ngalayani ba kakuatan nang Allah mareot ka doop samue hal, Allah di muliot ngalalui Yesus Kristus. Ka Iolah kamuliot ba kuaso sampe salamo-lamoe. Amin. Singsaro Ba Pangikut Kristus12Kamaruk-kamaruk nang kungasihi, amelah takajut ba api pancobaan nang atok untuk nguji kau, saolah-olah suatu nang aneh tajadi ka atas kau.13 Tapi basukocitalah karamo kau ado ngicok bagiot doop singsaro Kristus jadie kau gae biso basukacita ba kaepoot pas kamuliot-E di nyatoot.14 Barepo-repolah ampamae kau dimacat karamo namo Kristus, sabab Roh kamuliaan ba Roh Allah diop ka doop kau.15Tapi bo, ame ado nang ka antaro kau nang singsaro macam pambunuh,pangaet,palaku,kajahatot, atau macam urokng suko nyampuri urusan urokng lain. 16Tapi bo, sape pun nang singsaro macam urokng kristen, amelah io supot sabalikke supayo io memuji Allah karamo nanggung sabutot ko.D17ah waktue panghakiman di mulai ampat ka kamaruk Allah. Ba, ampamae panghakiman Allah di mulai ampat ka diri, jamaeke nasib urokng-urokng nang inok taat ka Injil Allah? 18 Ampamae urokng saleh ajok susoh untuk disalamatot, jamae ba urokng jahat ba urokng badoso?Amsal 11:31 19 Karamo ko, biarot na'ido' nang singsaro karamo kehendak Allah, picayoot jiwoe ka nang nyiptaot nang setia, sambil tarus ngambuat dameo nang baik
Chapter 5Gembaloot lah Domba-Domba Allah

1 Karamo ko, Sabayo-bayo penatua ba saksi mato singsaro Kristus, gae samacam urokng nang mao ampus ngicok bagian doop kamuliaan nang mao dinyatoot, aku nyorog para penetua nang ado ka antaro kau: 2 Gembaloot lah domba-dimba Allah nang ado ka kau! Ame karamo dimakso, tapi rela, angayo nang Allah nghendaki; Ame ngambuat untuk namu kauntungan nanghina, tapi karamo, kamaoanmu, 3 Ame ugok pane-pane macamo panguaso ka Na'ido' nang dimicayoot ka doop tanggong jawabngu, tapi jadilah taladan untuk kawanan ko. 4 macam nyian, pas nano Sang Gembalo Agung atok,kau mao narimo mahkota kamuliaan nang inok biso layu.5Jaiyo lah ugok kau, nang labih mudo,nunduklah ka nang tuho-tuhongu; ba supayo kau samue ado karendahot hati, nang seko ka nang lain ne 6 Karamo: Allah nantok urokng nang sombong, tapi Io mare anugrah ka urokng nang rendah ati. Amsal 3:34 Sabab ko, rendahot lah diringu ka baboh kokot Allah nang baisi kuaso. Makae,Io mao ninggiot kau ka waktue. 7Bareotlah samue kasusohot mu ka Allah karamo Io nang miharo kau.w8aspadolah ba bajago- jagolah! musuhngu, si Iblis, bajoot mondar-mandir angayo singa nang mengaum, ngago mangso sak io tootnok. 9 Lawanlah Iblis! Badirilah teguh doop imanmu karamo kau nahui bahwo ka saluruh dunio, Kamaruk-kamaruk saimanngu ugok nanggong singsaro nangkau ngalami.10Pas, akok kau singsaro untuk samantaro waktu, Allah sumber samue anugrah nang dah nyarukkau untuk ikut ngicok bagian doop kamuliaan Ne nang kekal ka doop Kristus mao nyambuhot, menaguhot, menguatot, ba mambangun kau.11 Bagi Iolah, kuaso untuk salamo-lamoe. Amin! Salam Panutup12Aku nulis surat singkat nyian ka kau lewat Silwanus, nang kaukenal samacam kamaruk saiman nang satia. Aku mao mare samangat ba kasaksian ka kau, bahwo nyian adolah anugrah nang sejati ampat ka Allah. Badirilah taguh ka doop anugrah ko. 13 Jemaat nang ado ka Babilonia , nang ugo umat pilihot Allah, nyampeot salam ka kau. Markus, anakku doop Kristus, ugok nyampeot salam untukngu,14 Barelah salam seko ka nang lain ba idungan kasih. Damai sajahtra ka samue nang ado doop Kristus. Amin. [[ayt.co1Pt]]

2 Peter

Chapter 1

1SALAM AMPAT KA SIMON PETRUSAmpat ka Simon Petrus, Hambo ba rasul Yesus Kristus, Ka na'ido nang dah narimo iman nang sabayo ba nang kami ado ngalalui kabanarot Allah ba Juru Selamat diri, Yesus Kristus2. Kiro'e anugrah ba damai sejahtra malimpoh ka kau ka doop panganalot ka Allah ba Yesus, Tuhan diri.Urokng nang di Nyaru ba Dimilih oleh Allah3Kuaso-E nang ilahi udah nganugrahot ka diri samuae sasuatu nang bakanan ba idup ba kasalehan, ampat ka pangatahuot ka Io nang udah nyaru' diri notok ka kamulioot ba kabaikot-E'. dah 4Ngalalui,Io dah nganugarhot ka diri janji-janji-E nang ayok sidi ba barago supayo ba janji-janji koo' kau biso ikut icok bagiot ka doop kailahaian-E ba tahindar ampat karusakot nang tajadi ka dunio nang disababpot oleh bamacam hawo nafsu.5Sak tujuan koo, barusoho lah sidi-sidi sak nambohot iman ngu ba kabajikan-kabajikan ba pagatahuot,6 ba pangatahuot ba panguasoot diri, ba panguasoot diri ba katabahot katabaohot ba kasalehot,7 kasalehot ba kasih sakamaruot,kasih sakamarukot ba kasih nang inok mantingan diri sorokng.8Sabab, kade samuee nyian ado ka doop dirimu tarus batamboh-tamboh makae kau inok mungkin jadi seo seo ato inok babuoh doop pangathuot ka Tuhan diri, Yesus Kristus.9 Tapi bo, urokng nang inok namu samuee koolah urokng nang inok biso nanang jalas ba buto' karamo io kaupoot bahwo io dah di marasihot ampat ka doso-dosoe nang daoho'10Karamo koo lh, kamaruk-kamaruk ku, barusoholah labih giat agik sak mastiot bahwo kau sidi-sidi di nyaruk ba di milih; sabab kade kau ngamuat io, kau inok biso janto'.11 Jaiolah, pintu. ka doop karajaan kekal Tuhan ba Juru Selamat diri, Yesus Kristus, biso tabuko ayok ka kau.12Kowolah sababpe aku ba maksod salalu ngingatot kau ka samu'oe kowo, sakaipon kau dah nahui ba dah di bangun koat doop kabanaran nang dah kau tarimo. 13Aku ngangap jadi kawajebanku onto tatap ngingatot kau ka samu'oe kowo salamo aku nape nangoot kemoh tubuhku nyian. 14Sabab aku nahui, Kade aq mao nangoot kemoh tubuhku nyian, sajamae nang dah Yesus Kristus Tuhan diri mataki ka aku. 15Tapi aku mao barusoho, supayo ako' aku dari kau salah ingat samu'oe kowo.Nubuat nganai Kamuliaan Kristus dah di ganapi 16Sabab kami ano' nuno'ot tahayul-tahayul insapot jompol manusio, pas kami mataki kau kuaso ba ka atangan Tuhan diri, Yesus Kristus jadi rajo, tapi kamilah saksi mato dari ka ayo'-Ote . 17Kami nanangan, jamae Iyo narimo kahormatot ba Kamuliaan dari Allah Bapa, pas atok ka-Iyo suaro dari Nang Mahamulia, nang bakato:"Nyianlah Anak nang Ku kasihi, ka-Iyolah Aku bakenan." 18Suara nang kami nangar kowo atok dari sarugo, pas kami ba samo-samo ba Iyo di atas boket nang kodos.19Jakowo ugo kami mangken di taguhot ba firman nang dah di nyampeot para nabi. Alangkoh baike kade kau nanangan sabayo angayo nanangan sensan nang bacahayo ka tampat nang galap sampe fajar muok ba bintok timor tarabet basinar di doop ati nyu. 20Tarutamo nang haros kau tahui bahwo nubuat-nubuat doop kitab suci ano' muih di tafserot manorot kamao'an sandiri, 21Sabab ano' suoh nubuat di haselot ba kamao'an mannusio, tapi Roh Kudus nang nyorong urok-urok bakato atas namo Allah.
Chapter 2

1Waktu jaman daoho' , ado nabi-nabi palasu ka antaro umat Allah, angayo kanio ugo' ado guru-guru palasu ka antaro kito' caro batapuk-tapuk ngajarotn ajarotn-ajarotn nang marusak,sampe nyangko' Tuhan nang dah nabus ne'ido' akibate ngatangan kaancurotn nang ancang ka diri' ne'ido koo. 2Lalu, pasti manyak urokng nang nunootn caro idup ne'ido' nang ino' baradat, lalu karamo ne'ido'lh, marago kabanarotn pasti disumpahi'. 3Ngan sarakahe ne'ido' mai' ngicokng untung ampat ka kito' sambil bakato nang baisi' tipuotn, ukuman ne'ido' nang dah dinyiapotn sajo' daoho' pasti ino' dianti'-anti' lalu kaancurotn ne'ido' pasti ino' tarerap.4Sabab, kalo' Allah ajo'ino' nahan diri'-E waktu para malaekat badoso, malainkan nabakotn ne'ido' kadoopm narako lalu nyarohotn ne'ido' kadoopm ranta ka kakapotnsa' ditahan sampe pangakiman, 5lalu kalo' Allahugo'ino'nyatangi dunio lamo kacuali Nuh, seko'urokng pambarito kabanarotn barage tujuh urokng nang laine, tapi ngatangan ai' bah ka atas dunio nang ino' nganal Allah; 6lalu, kalo' Allah ngukum koto Sodom ba Gomora ngan caro ngancurotn kaduo koto koo sampe jadi abu, lalu jadiotn ne'ido' contoh tantang dameo nang mao' tajadi ka urokng-urokng jahat nang idup pado jaman salanjute:7lalu kalo Allah nyalamatotn Lot, urokng banar koo, nang bajaro karamo caro idupe nang caco' ampat ka urokng- urokng nang ino' nganal ukum, 8samantaro waktu, Lot idup ka tangoh-tangoh ne'ido' satiap ari, lalu jiwae nang banar bajaro karamo nanang ba nangar, 9jadi Allah pasti nahui' jamae ngapasotn urokng-urokng banar ampat ka pancobaan ba nahan urokng-urokng jahat supayo di ukum pado ari pangakiman,10utamae ne'ido' nang muasotn tubuhe doopm kamao'an jahate, lalu nang nyapeleotn pamarentoh. Ngan lancang ba sombong guru-guru palasu koo ino' gai' ngolo'an mahluk-mahluk nang mulio, 11padahal para malaekat, nang biarpun jauh labih koat ba jauh labih ba kuaso daripado ne'ido, ino' ngatootn tuduhotn nang baisi' kajahatotn ka ne'ido' ka adapotn Tuhan.12Guru-guru palasu nyian angayo binatang nang ino' ba akal, nang dimaranakotn sa' ditangkapi' ba dibunuho'. Ne'ido' bero ka dameo nang ino' ne'ido' tahui', lalu mao dibinasootn doopm ka ancurotn ne'ido' sorokng, 13ne'ido' pasti namu upoh kajahatotn karamo parambuatotn ne'ido' nang jahat. Ne''ido nganggap kamabuk-kamabuk pado siokng ari jadi kasanangan. Ne'ido'koo caco', barepo-repo doopm tipudayo ne'ido' waktu makotn barage ba kau. 14Mato ne'ido dah siang napsu babayo'o, lalu ino baranti ngamuat doso, ne'ido' ngarayu urokng-urokng nang lamoh jiwoe, ati ne'ido' dah kabiasaan doopm kasarakohotn. Ne'ido' koo kamudo'-kamudo' nang dah takutuk!15Ne'ido' dah ningootn marago nang ocor lalu nunootn marago nang sasat, iyokoo marago Bileam bin Beor, nang suko narimo' upoh parambuatane nang jahat. 16Tapi, io namu paringatotn nang karas karamo palanggaratne, ampat ka seko' keledai nang awo' , tapi nang bakato basuaro manusionang marantiotn parambuatan gilo nabi koo.17Urokng-urokng nyian angayo mato ai' nang karikng ba angayo asap nang dinyapu badai. Kagalapotn nang paling kakap dah dinyiapotn bagi ne',ido' nyian. 18Pakataatne nang sombong, tapi kosong, ne'ido' ngikat urokng-urokng nang dah apas, ampat ka ne'ido' nang idupe doopm kasasatotn ba kamao'an-kamao'an dagin ba pacabulatn. 19Guru-guru palasu koo majanjiotn kabebasotn, padahal ne'ido' koo budak ampat ka kabinasootn. Sabab, dameopun, nang dah naklukotn seko' urokng ka io koolah urokng koo di pabudak.20Sabab, kali' ne'ido' koo dah di apasotn ka pancamarotn dunio nang jahat malalui' panganalotn Tuhan ba Juru Salamat diri', Yesus Karistus, tapi ako'koo muokng agi' ka dunio nang jahat koo lalu io kuasai', jadi ne'ido' pasti jadi labih buruk daripado sanape'e. 21Tapi, labih baik ne'ido' ino' suoh nganali' marago kabanarotn koo, daripado dah nganal io, jadi ne'ido' muokng ampat ka ukum suci nang dah dimareotn k ne'ido'. 22Ne'ido' koo sabayo ba paribahaso, "Asu' muokngi putahe"va "Enyekng nang dah di marasehotn muokng agi' ka ocak pamani'atne".

Chapter 3

Yesus Akan Datang Kembali 1Kamaru'-kamaru' nang kukasihi', nyian koo surat kaduo nang aku nulis ka kiti'. Ja doopm kaduo surat koo, aku barusoho mangkitot pikiran ngu nang asli make caro ngingati'kau. 2Supayo kito' taringat pakatootn-pakatootn nang daho' nang dah dingatootn nabi-nabi kudus ba parentoh-parentoh Tuhan ba Juru Salamat malalui' para rasul-rasul.3Mulo-mulo, tahui'lah, bahawo pado ari-ari pangabisan nano, para pangina pasti atokng nuruti' hawo napsu ne'ido' nang badoso. 4Ne'ido' pasti bakato, "Mae janji tantang ka atangan-E? Karamo sajok nenek moyang diri' mati, samuo masih tatap bajootn angayo pado pamulaan panciptaan."5Sabab, ne'ido' singajo ngaupaatni' kanyatootn bahawo karamo Firman Allah, angit dah ado sajo' daoho, lalu dunio dijadiotn ampat ka ai' ba ai'koihan. 6Ba ai' koo ugo', dunio nang ado pado waktu koo dingancurotn lalu baisi' ai' bah. 7Tapi ba firman nang sabayo, angit ba dunio nang ado kanio' nyian dinohatni' sa' ditunu ba api pado ari pangakiman ba kaancurotn urokng-urokng jahat.8Tapi, kamaru'-kamaru' nang ku kasihi' , ame kaupootn kanyatootn nang sege nyian bahawo bagi Tuhan,sa ari angayo satibu tahutn, lalu saribu tahutn angayo sa ari. 9Tuhan ino' suoh balambat-lambat manuhi' janji-E angayo nang di nganggap sangape urokng akibat katalambatotn.Sabalike, Io sabar ka kito' karamo Io bai' seko' urokng pun binaso,tapi samuo urokng biso atokng ka patobatotn.10Ari kaatangan Tuhan pasti sampe angayo pangait, lalu angit pasti lanyap babunyi basuaro nang koat. Bando-bando angit pasti abis tatunu abis lalu maleleh kano api nang angat sidi, lalu dunio ba samuo isi'e padti abis tartunu ugo'.11Kalo samuae mao' diancurotn, ba caro nyian, jamae ge saaruse kami idupo'? Buke ge kau arus idup suci lalu ngabdi ka Allah, 12sambil nganti'otn ba ngancangi'ari kaatangan Allah? Pado ari koo, angit pasti ancur di api, lalu samuo bando angit maleleh ka angatotn. 13Karamo, sasuai ba janji-E, diri' nganti'otn angit ba dunio barahu, tampat urokng-urokng banar diopmo'.14Kamaru-kamaru' nang ku kasihi', karamo diri' nganti'otn hal nyian, jadi barusoholah sakoat tanago supayo kito' Io dapati' ino', badoso, ino' caco,lalu badanai ba Allah.Anggaplah kasabaran Tuhan jadi kasampatotn diri' sa' narimo' kasalamatotn. Sabayo angayo nang Paulus, kamaru' takasih diri' , tulisotn ka kau ngan hikmat nang dikaruniootn Allah ka io. 15Anggaplah kasabarotn Tuhan jadi kasampatotn diri' sa' narimo' kasalamatotn, sabayo angayo nang Paulus, kamaru' takasih, diri', tulisotn ka kau ngan hikmat nang dikaruniaan Alkah ka io. 16Io ugo ngalakarotn hal-hal nyian doopm samuo surate nang lain. Memang ado hal-hal nang sulit dingarati lalu di putar balikotn urokng-urokng nang bodo ba nang lamoh imane. Ne'ido' ugo' ngalakuotn io pado bagiotn-bagiotn lain ampat ka Kitap Suci, nang akibate kabinasootn ka diri' ne',ido' koo.17Kamaru'-kamaru' nang ku kasihi' karamo kau dah nahui' tantang hal nyian, ba atu-atilah supayo kito' ame ditabanan tadasat karamo kasalohotn urokng- urokng nang ino kanal ukum.Amelah kito' janto' ampat ka iman ngu nang koat. 18Tapi, batumuhlah doopm anugrah ba panganalotn akan Tuhan ba zJuru Salamat diri', Yesus Karistus Bagi Iolh kamuliootn, kanio sampe salama-lamae! amin.

1 John

Chapter 1FIRMAN ALLAH YANG HIDUP.

1Ampat ka samulo ,iyo koo dah ado kami nangar ,kami nanang ba mato kami, kami dah maratiot ugo kami ngarasaik ba kokot kami koolah Firman kaidupot. 2Kaidupot koo dah di nyatoot ugok dah kami nanang kami basaksi sakaigus maritoot ka kauu tantang kaidupot kakal nang ado sabayo-bayo ba Bapa nang dah di nyatoot ka kami.3hal nang kami nanang,na ng kami nangar koo, kami maritoot ugo ka kauu supayo kauu ado persekutuan ba kami ,sabanare persekutuan kami koo adalah persekutuan Sabayo-bayo ba Bapa ba anake Kristus Yesus. 4Samuee hal angkowo kami nulisot ka kauu supayo suka cita ngu manjadi pan uh.Bajoot ka doop tarok.5nyianlah barito nang dah kami nangar tentang Iyo dan kami nyampeot ka kauu kalo Allah adalah tarok dan ka doop Iyo nok ado samo sakaii kagalapot. 6Kalo dirik ngatoot bahwa dirik ado persekutuan Ba Iyo,tapi dirik idup ka doop kagalapot ,dirik pangalok dan anok ngalakukan kabanarot. 7Mun dirik bajoot ka doop tarok angayo Iyo ka doop tarok, ado persekutuan di antaro dirik dan daroh anake Yesus marasihot dirik dari samuee doso.8Kade dirik ngatoot bahwa dirik anok ba doso dirik manipu dirik sandiri dan kabanarot nok ado ka doop dirik.9Kade dirik ngakui Doso-doso dirik mangka Iyo setia dan adil, Iyo akan mengampuni doso-doso dirik dan marasihot dirik dari samuee kajahatot. 10Kade dirik ngatoot bahwa dirik nok pernah babuat doso, Dirik ngamuat Iyo jadi panipu dan Firmanne nok ado ka doop dirik
Chapter 2

1Yesus pengantara DirikAnak-anakku aku nulisot hal anyian ka kauu supayo kauu ame babuat doso. Mun ado nang babuat doso, dirik ado nang melo ka adapot bapa,yaitu kabanarot di doop Yesus kristus2Iyolah korban pandamaian bagi doso - doso dirik dan buke nyo kahe doso - doso dirik sajogk malainkan ugo doso - doso saluruh dunio3jakowolah dirik nahuik bahwa dirik mengenal Allah yaitu kade dirik taat ka parentoh - parentoh he.4urok nang bakato Aku mengenal Allah, tapi anok taat ka parentah- parentahe,iyo kowo adalah panipu dan kabanarot nok adok ka doop iyo. 5Tapi shape nang menaati Firman ne ,kasih Allah dah sempurna ka dirik e . Jakowolah dirik nahuik kade dirik ado ka doop Dia. 6urok nang bakato kade iyo diop di doop Allah iyo arus angayo Yesus idup. mengasihi sabayo dirik dan ngalakuot kamaoan Allah7Kamarukku nang kukasihi aku anok nulisot parentoh barahu ka kauu salain parentoh nang lamo nang dah kau miliki dari samulo. Parent oh lamo kowo adalah firman nang dah kauu nangar sabalumme. 8Tapibo aku ugok agik nulis parentoh barahu bagi ngu, nang banar di antaro dirik karano kagalapot sedang balalu dan tarok nang sasungguhe sekarang bercahaya.9Urok nang bakato bahwa iyo ado ka doop tarok, tapi.tegetot kamaruk,e ,iyo masih ado ka do op kagalapot sampe kaniok. 10Urok nang mengasihi kamaruk,e diop kadoop tarok dan nok ado sekopun nang ngamuat iyo jadi kabaratot. 11jakowo ugok iyo nang tegetot kamaruk,e ado kadoop kagalapot dan bajoot kadoop kagalapot iyo no nahuik kamae iyo ampus karano kagalapot dah ngabutoot matae.12Hai anak-anak aku menulis ka kauu sabab dosongu dah di ampuni demi nama,E. 13aku nulis ka kauu hai bapo-bapo karano kauu dah manganal Iyo dari pamulaanne. Hai urok-urok mudok aku nulis kakauu karano kau dah ngalohot si jahat. Aku nulis kakauu hai anak-anak karano kauu dah manganal bapa.14Aku nulis kakau hai bapa-bapa karano kauu dah manganal iyo dari pamulaanne. Aku nulis kakauu hai urok-urok mudok karano kauu koat dan Firman Allah diop ka dirikngu dan kauu dah ngalohot sijahat15Ame mencintai dunio nyian ato samue nang ado kadoop dunio. kade urok mencintai dunio kasih Bapa nok ado kaurok kowo. 16sabab samuee nang ado kadoop dunio yaitu kainginan daging, kainginan mato nang kaangkuhan hidup bukek ampat ka Bapa , malainkan ampat ka dunio. 17Dunio nyian gik hilang sabayo-bayo ba kainginanne, tapi urok nang ngalakukan kamaok,an Allah akan idup salama-lama,e Ame ikut anti kristus18Anak-anakku, kaniok nyian dah akhir jaman, dan angayo nang dah kauu nangar bahwa anti kristus akan atok, bahkan kaniok manyak anti kristus dah atok. jakowolah dirik nahuik bahwa kaniok nyian akhir jaman. 19Nekidok atok ba asal diantaro dirik tapi nek,idok buke bagian dari dirik. sabab, kade nek,idok bagian dari dirik ,nek,idok akan tatap sabayo-bayo ba dirik. Namon nek,idok ningoot dirik nyatolah kalo nek,idok kowo buke bagian dari dirik.20Tapibo kauudah ado pangurapan ampat ka Allah, ju ugok kau dah nahuik samuee.21Aku nulis ka kauu nyian buke karano kauu nape nahuik kabanarot, malainkan karanokauu dah nahuik ju ugok pangalok no ado asale ampat ka kabanarot.22Sapegek pangalook kowo kade buke iyo nang menyangkal bahwa Yesuslah Sang kristus?koolah anti kristus,urok nang menyangkal bapa maokpun anak. 23sapepun nang menyangkal anak anok mamiliki Bapok. jakowo ugok satiap urok nang ngakui anak, iyo ugok mamiliki bapok.24Dameopun nang dah kauu nangar mulaik ka samulae biarlah tatap diop ka dirikngu. kade dameo pun nang dah kauu nagar mulaik samulae tatap diop ka dirikngu, kau ugok akan tatap diop ka doop anak maokpun Bapok. 25nyianlah janji nang Iyo mareot ka dirik,yaitu idup kakal. 26samuee half nang dah kung nulisot kakauu nyian bakaitot baby nek,idok na ng barusoho nyasatot kauu.27Namun, urapan ( Roh kudus ) nang dah kauu narimo ampat ka Iyo tatap diop ka dirikngu damn kauu anok maraluot urok ontok ngajari kauu. karano pangurapanne ( Roh kudus ) kowo nang ngajari kauu tentang sigale sesuatu dan hal angkowo banar buke alok-alok angayo biasae Iyo dah ngajari kauu, tataplah diop ka iyo (tataplah picayo ). 28Kaniok anak-anakku, picayolah ka Iyo supayo waktu iyo menyatoot diri,e ,ado kayak in an ka dirik dan anok supot di adapotte pado saat iyo atok. 29Kade kauu nahuik iyo adalah banar, kauu ugok nahuik bahwa satiap urok nang ngalakuot kabanarot,lahir ampat ka iyo.
Chapter 3Dirikngu adalah anak-anak Allah

1paratiotlah jamae kayo,e kasih nang bapok ngarunioot ka dirik sampe akhire dirik di nyabut anak anak Allah, dan memang dirik adalah anak-anak Allah. mangkanya dunio anok manganal dirik sabab dunio anok manganal Iyo. 2kamaruk-kamaruk nang ku kasihi kaniok dirik adalah anak-anak Allah,tapi ayo dameo kaadaan dirik nano nape garik. Namun waktu Iyo atok dirik nahuwik bahwa dirik akan sarupo angayo Iyo karano dirik akan nanang Iyo doop kaadaan nang sabanare. 3Satiap urok nang bapangarapot ka doop Kristus, menyucikan dirik,e angayo Kristus adalah suci.4satiap urok nang babuat doso malanggar hukum karma no doso adalah palanggaran terhadap hukum. 5kauu nahuwik bah wya kristus did nyatoot ontok menghapus doso damn di doop Yesus nok ado doso. 6satiap urok nang diop didoop Dia anok babuat doso, anok ado seko pun urok badoso dash nanang ato manganal Iyo.7Anak-anakku ,a me di biarot urok nyasatot kauri. urok nang ngalakukan kabanarot adalah urok banar, angayo Kristus adalah banar. 8Urok nang babu at doso baasal dari iblis karano iblis dah badoso daring samula,e. Nanak Allah atok ontok ngancurot pabuatan-pabuatan ibis.9Nok sekokpun urok nang lahir dari Allah babuat doso karano banih Allah diop ka doop dirik,e dan iyo no biso babuat doso karano iyo dah di lahirot dari Allah.10 jakowolah iyo, sape anak Allah dan sape anak iblis manjadi jalas. urok nang anok ngalakuot kabanarot anok baasal dari Allah ,jakowo ugok urok nang nok mangasihi kamaruk-kamaruk,e.ansuga mangasihi.11sabab,nyianlah barito nang dah kauu nangar amp at ka samulae yaitu dirik harus sega mangasihi. 12Ame angayo kain ,nang baasal dari nang jahat nang munuh ad ik,e. ngameo kain munuh adik,e ? sabab pabuatan kain jahat dan pabuatan adik,e banar.13Kamaruk-kamarukku,ame takajut kade dunio teget ka kauu. 14Dirik nahuwik bah wya dirik dash kauwar dari kamatiot manuju kaidupot karano dirik mangasihi kamaruk- kamaruk. urok nang anok mangasihi kamaruk,e diop kadoop kamatiot.15satiap urok nang tegetot kamaruk,e adalah pamunuh damn kauu nahuwik bahwa nok ado pamunuh nang mempunyai idup kakal kadoop dirik,e.16jaiyolah dirik manganal kasih; Yesus Kristus dah nyarohot idupe ontok dirik. Jadi dirik ugo harus nyarohot idup dirik ontok Kamaruk-kamaruk dirik. 17jadi kade ado urok mamiliki harto duniawi, lalu nanang kamaruk,e nang sangat membutuhkan, tapi baik manto kamaruk,e kowo mungkin ge kasih Allah ado ka doop ati,e? 18Anak-anakku, jek dirik mangasihi buke nang kato-kato, malainkan nang perbuatan nang kabanaran.19jaiyolah dirik nahuwik kalo dirik baasal dari kabanarot juugo pasti ati dirik di kuatot di adapaot Allah. 20sabab, kade ati dirik nuduh dirik, Allah labih ayok daripado ati dirik Juugo Iyo nahuwik sagala-gala,e.21 kamaruk-kamarukku nang kukasihi,kalo ati dirik anok nuduh dirik,dirik mamiliki kayakinan kaadapot Allah. 22Dameopun nang dirik minto, dirik narimo iyo dari Allah karano dirik nuruti parentahe juugo ngalakuot dameo nang bakanan ka Iyo.23Nyianlah parentoh Allah, parentahe kowo supayo dirik picayo ka doop namo anakke,Yesus Kristus, juugo dirik saling mangasihi angayo nang dah iyo marentohot ka dirik. 24Urok nang naati parentoh Allah diop ka doop Dia, juugo Allah diop ka doop urok kowo. jakowolah dirik nahuwik kalo Allah diop kadoop dirik sandiri, oleh Roh nang Alah mareot ka dirik.
Chapter 4

1Nganali Roh nang asale ampat Ka Allah.Kamaruk-kamarukku nang kukasihi, ame picayo ka satiap roh, malainkan ujilah roh-roh kowo ontok mengatahui banar ge asale ampat ka Allah karano manyak nabi palsu dah atok ka dunio. 2jaiyolah kauu nganaliok Rho Allah; satiap roh nang ngakui kalo Yesus dah atok angayo manusio asale ampat ka Allah.3 satiap roh nang anok ngakui Yesus, asale buke ampat ka Allah. iyo kowolah roh anti Kristus, nang kauu nangar atokok ju kanio dah ado kadunio nyian.4Anak-anakku, kauu asale ampat ka Allah nang udoh ngalohot nabi-nabi palsu kowo karano Roh nang ado ka doop dirikngu labih ayok daripado roh nang ado ka dunio. 5Nabi-nabi palsu asale ampat ka dunio. kowolah mangka,e nek,idok babicaro hal-hal duniawi ju,ugo dunio nagarot nek,idok.6Dirik asale ampat ka Allah. Urok nang nganal Allah nangarot dirik , tapi urok nang asale buke ampat ka Allah baig nagarot dirik. jakowolah dirik ngatahuik Roh kabanarot ba roh panyasat.Je,k dirik saling mangasihi.7Kamaruk-kamarukku nang ku kasihi, je,k dirik saling mangasihi karano kasih asale ampat ka Allah, ju ugok satiap urok nang mangasihi lahire ampat ka Allah ju manganal Allah.8Urok nang anok mangasihi anok manganal Allah karano Allah adalah kasih9Jaiyolah kasih Allah di nyatoot di antaro dirik ; Allah ngirim Anakke nang tunggal ka doop dunio supayo dirik idup oleh Dia.10 Nyianlah kasih kowo ; Buke dirik nang dah mangasihi Allah, tapi Allahlah nang mangasihi dirik ju,ugok ngiriman Anakke ontok korban pendamaian bagi doso-doso dirikngu.11kamaruk-kamarukku nang ku kasihi , kade Allah dah sangat mangasihi dirik, dirik ugok harus saling mangasihi.12gi,anok ado urok nang dah nanang Allah. Kade dirik saling mangasihi,Allah ado ka doop dirik ju ugok kasihe sempurna ka doop dirik.13Jakowolah dirik nahuwik kalo dirik ado ka doop Allah ju ugok Allah ado ka doop dirik karano Allah dah mareot Roh-He kadirik.14Juugok kami dah nanang juugok dah basaksi bahwa Bapa dah ngutus Anak-ke manjadi juru salamat dunio.15Satiap urok nang ngakui kalo Yesus kowo Anak Allah, Allah. ado kadoop urok kowo ju ugok urok kowo ka doop Allah.)16Jadi dirik dah nahuwik ju ugok dah micayaik kasih Allah nang di nyadioot bagi dirik. Allah adalah kasih, urok nang ado ka doop kasih, ado di doop Allah jakowo ugok Allah ado di doop urok kowo.17Doop hal anyian kasih Allah di Nyampurnakan ka doop dirik supayo dirik mamiliki ka yakinan pado ari penghakiman. angayo Iyo, jakowo ugok dirik di dunio nyian. 18Nok ado kagaik,anan di doop kasih, tapi kasih nang sampurna muru kagaikanan karano kagaikanan bahubungan nang hukuman.urok nang gaik, nape di sampurnakan ka doop kasih.19Dirik mangasihi karano Iyo labih doho mangasihi dirik. 20Kade ado urok nang bakato" Aku mangasihi Allah",tapi tegetot kamaruk,e urok kowo adalah panipu. sabab, urok nang anok mangasihi kamaruk,e nang garik anok biso mangasihi Allah nang anok garik.21Parentoh nyian dirik narimo ampat ka Allah ; satiap urok nang mangasihi Allah, harus mangasihi kamaruk,e ugok.
Chapter 5Anak-anak Allah ngalohot dunio

1Satiap urok nang picayo kalo Yesus kowo Kristus lahir ampat ka Allah jakowo ugok satiap urok nang mangasihi Bapa, ugok mangasihi anak nang lahir ampat ka Bapa.2Jakowolah dirik nahuwik kalo dirik mangasihi anak-anak Allah,yaitu pado saat dirik mangasihi Allah ba manaati Parentoh-parentoh-He. 3nyianlah kasih Allah kalo dirikngu nuruti parentoh-parentoh-He ju,ugok Parentoh-parentoh-He anok barat.4Sabab,dameo nang lahir ampat ka Allah ngalohót dunio;nyianlah kamanangan nang dah ngalohlot dunio iman dirik.5Sape agik nang ngalohot dunio kade buke iyo nang picayo kalo Yesuslah Anak Allah.Hidup kakal ado ka doop Yesus6Nyianlah Iyo na nag atok ba aik ba daroh; Yesus Kristus, buke hanya nang aik,malainkan ba aik nang daroh. Rohlah nang basaksi karano Roh kowo kabanaran. 7sabab ado tiga nang basaksi di surga ;8 Roh, aik, nang daroh, ju ga,e katalu,e kowo adalah asok.9Dirik narimo kasaksian manusio, tapi kasaksian Allah labih koat. sabab kasaksian nang Allah mareot adalah kasaksian manganai AnakKe 10Urok nang picayokapado Anak Allah mamiliki kasaksian kowo ka doop dirik,e.Urok nang anok picayo ka Allah dah ngamuat dirik,e sandiri jadi panipu karano iyo nok picayok ka kasaksian nang Allah mareot manganai Anak-Ke.11Nyianlah kasaksian kowo, Allah Dah mareot ka dirik idup nang kakal, ju ugok idup kowo ado ka doop Anak-Ke.12Satiap urok nang mamiliki Anak, mamiliki idup; Satiap urok nang anok mamiliki Anak Allah anok mamiliki idup.Urok nang lahir ampat ka Allah anok babuat doso13Aku dah nulisot hal-hal nyian ka kau nang picayo doop namo Anak Allah supayo kau nahuwik kalo kau mamiliki idup nang kakal. 14Nyianlah kayakinan nang dirik miliki ka adapote, yaitu kade dirik minto dameopun nang sasuai ba kamaok,anne, pasti iyo nangar dirik. 15Ju ugok kade dirik nahuwik iyo nangarot dirik, ameopun nang dirik minto, dirik nahuwik kalo dirik udoh mamiliki ameopun nang dah dirik minto ampat ka iyo.16Kade dirik nanang kamaruk dirik babuat doso nang anok ngatangan maut labih baik urok kowo badoa ,Allah akan mare iyo ka idupot ka urok nang babuat doso nang nok ngatangan maut kowo. ado sete doso nang ngatangan maut. aku anok ngatoot kalo iyo arus batanyok ontok doso angkowo. 17samue,e kajahatot adalah doso, tapi ado doso nang anok ngatangan maut.18Dirik nahuwik kalo satiap urok nang lahir ampat ka Allah anok babuat doso, tapi iyo nang lahir ampat ka Allah ngalindungi iyo ju ugok si jahat nok biso nyantuh iyo. 19Dirik nahuwik asal dirik ampat ka Allah, ju ugok saluruh dunio ado ka doop kuaso sijahat.20Dirik nahuik kalo Allah dah atok ju ugok dah marek pangartian kapado dirik supayo dirik biso manganal Iyo nang banar. ju ugok dirik ado di doop kabanarot, doop Anak-Ke, Yesus Kristus. Iyo kowolah Allah nang banar ba idup nang kakal.21Anak-anakku jauhiklah bahalo- bahalo.

2 John

Chapter 1Salam

1 Dari panatua(urok'ng nang di nuho'ot), ka Uma nang dimilih lalu ka anak-anak'ke, nang kugasihi ka'doop kabaik'kot(kebenaran), lantas buke aku ajo, tapi ugo samuo urok'ng nang ganal kabaik'kot, 2 karano kabaik'kot nang diop ka doop diri ba nang ma'o ba diri salamae. 3 Pamare, balas kasih, serta damai sejahtra ampat ka Allah Bapa ba ampat ka Tuhan Yesus Kristus, Sang Anak, yaratai kito ka'doop kabaik'kot ba kasih. Iduplah Sasuai Parintoh Allah4Aku bersukacita(repo) sidi karano nahu'i sasungguhe manyak anakyu idup ka'doop kabaik'kot, sarupo ba parintoh nang udoh kito narimo ampat ka Bapo. 5 Kanio, aku minto ka'kau, Uma, buke aku saolah-olah nulisot sabuoh parintoh barahu, malainkan parintoh nang dah ado ka kito mulai d'e, supayo diri saling mengasihi. 6 Lalu, anyianlah kasih, bahwa diri idup manurut parintoh-parintoh-e. Anyianlah parintoh ang'koo, saparati nang udoh kau nangar mulai d'e supayo kau idup ka doop'pe.7Sabab, manyak panyasat nang ba muok'kot ka dunio, ne'ido ano gakui Yesus sebagai Kristus nang atok ba ujut manusio. Ne'ido adalah panyasat ba anti-Kristus. 8 Ati-atilah supayo kau ano ka'angitot ameo nang udoh diri gusahakan, malainkan narimo upoh sautuhe.9Satiap urok'ng nang bajoot kauwar lalu ano gamalot ajaran Kristus, io ano memiliki Allah. Tapi ko'o, sape pun nang gamalot ajaran ang'koo memiliki baik Bapo maupun Anak. 10Kade ado urok'ng nang atok ka'kau ba ano nabanan ajaran anyian, usoh tarimo io ka doop rumah'yu ato mare salam dameo pun. 11 Sabab, sape pun nang yambut io gicok bagian pakaraja'an jahat ka'doop urok'ng ang'koo. Salam Panutup12Manyak hal nang ma'o kutulisot'to ka'kau, tapi aku bai majawato'io pake karatas ba tinta. Namun, aku ba'arap biso atok ka'kau lalu bakato sacara langsung supayo balimpah sukacita(karepo'ot) diri. 13 Anak-anak dari kamaru'yu nang tapilih yampeot salam ka'kau.

3 John

Chapter 1Salam ba Pujian untu Gayus.

1 Dari penatua(urok'ng nang di tuho'ot) ka Gayus terkasih, nang ku'gasihi ka'doop kabaik'kot. 2 Kamaru'ku nang kugasihi, aku basampok kira'e kau baik-baik ajo ka'doop segala hal, samoga tubuhnyu sehat, sabayo ba'jiwanyu sehat ugo. 3 Sabab, aku karepo'ot sidi takallo kamaru-kamaru atok lalu bacarito manganai kabaik'kotnyu, macam nang kanio anyian kau idup doop kabaik'kot. 4 Sukacita-Ku ano ado nang labih ayo dari pado nangar bahwa anak-anakku bajo'ot kadoop kabaik'kot.5Kamaruku nang terkasih, ka'doop samuo usahanyu untu kamaru-kamaru kau batindak dengan setia, maskipun ne'ido urok'ng lain(asing). 6 Ne'ido dah bacarito manganai kasihnyu ka depan jemaat. Kau ma'o babuat nang baik apalagi mantu ne'ido narusoto paja'anan pake caro nang Allah ma'o. 7 Sabab, ne'ido dah ampus demi namo ang'koo, tampa narimo ameo pun dari urok'ng-urok'ng nang ano picayo. 8 Karano ang'koo, diri harus mantu urok'ng-urok'ng macam ne'ido supayo diri jadi ayuk palayanan untu kabaik'kot Diotrefes ba Demetrius9Aku dah nulis surat ka jemaat, tapi Diotrefes, nang suko ningian(nonjolot) diri ka antaro ne'ido, bai narimo kami. 10 Karano ang'koo, kade aku atok, aku mao gingatio io atas kalakuan'ne, nang memfitnah kami ba kato-kato nang jahat! Buke kahe ang'koo ajo, io ugo bai sidi narimo kamaru-kamaru nang atok ba merai ne'ido nang mao narimo kamaru-kamaru ang'koo serta yauh'hoto ne'ido dari jemaat.11Kamaruku nang kugasihi, usohlah yontoh nang jahat, malainkan nang gagas. Urok'ng nang babuat baik barasal dari Allah, tapi urok'ng nang babuat jahat, nape nanang Allah. 12Samuo urok'ng udoh bacarito nang gagas manganai Demetrius, bahkan ja'koolah carito sasidie. Kami ba carito ugo, lantas kau nahu'i sasungguhe carito kami sidi. Salam Panutup13Ado manyak hal nang ma'o kutulisot ka'kau, tapi aku bai nulis'soto io ka'kau pake pena ba tinta. 14 saancange aku ba'arap untu namu io kau lalu diri ma'o bakato sacaro langsung.15 Damai sejahtra untunyu. Ayuk-ayuk ka sio bakirim salam untunyu. Sampeot ugo salam kami ka satiap kamaru ka na'an.

Jude

Chapter 1Salam dari Yudas

1Dari Yudas palayan Yesus Kristus ba kamaru Yakobus,ka neido' nang dipilih ba dingasihi Allah Bapa, sarto nang dimiharo bagi Yesus Kristus.2Kirae barakat, ba damai kamakmuran ba kasih malimpah ka diringu.ALLAH MAO NGOKOM NEIDO' NANG NGAMUAT SALOH3Kamaru' - kamaru' nang aku kasihi, waktu aku agi' barusoho noles ka kito' tentang kasabayoot kasalamatot diri aku tasorong onto noles ka kito' biar kito' banar - banar bajuang onto kapicayoot diri nang suoh di nurunan ka samuo urok - urok nang picayo.4Sabab ado urok - urok tatantu sacaro diam - diam taamo ka antaro diri, urok - urok nang dah di nantuot onto di okom. Neido' adalah urok - urok fasik nang saloh make karunio Allah onto ngalampiasot hawo nafsu neido sambil nolak seko' - seko e panguaso Tuhan diri, Yesus Kristus5Kanio aku mao ngingati' kito' biarpon kito' dah nahui sapanuhe kade Tuhan udoh nyalamatot umatte ba ngaluarot neido' dari tanoh Mesir, tapi ako' kowo Io ngancuratni neido' nang ano picayo. 6Ba malaekat-malaekat nang ano' norot ka batas- batas kakuasaan neido', malaenkan ningoot tampat neido' diop, dah iyo ngikat ba rante abadi kadoop galap nang paleng galap onto pangakeman ka ari ayo nano.7Jakowo ugo Sodom ba Gomora ba koto-koto di sakitarre, nang muasot dirie doop doso babini ba ngeleh nafsu nang no wajar, dah jadi contoh nangong hokoman api kekal.8Angayo kowo ugolah urok-urok nyian, ngandalot mimpi- mimpi neido', macacai tubuh, nolak kakuasaan samuo nang mulia.
14tentang urok-urok nyianlah Henokh, katurunan katujuh Dari Adam, banubuat, "Tananglah, Tuhan atok basamo baribu-ribu urok kudus E15Onto majaanan pangakiman atas samuo urok; ngokom samuo urok fasik atas samuo pabuatan fasik nang neido' ngamuat ba caro nang fasik,atas samuo Kato kasar nang di nyampeot urok-urok badoso nang fasik ka Allah."24Bagi Iyo, nang bakuaso nyago supayo kau ano' janto nabanan kau no banoda ba panuh ka aso'ot di hadapan kamulian-Ne.

Revelation

Chapter 1YOHANES NYALASOTN TANTANG BUKU NYIAN

1Kanyatootn ampat ka Yesus Kristus , nang di mare' Allah ka Io koo sa' magari'otn ka amba-amba-E tantang hal-hal nang arus tajadi.Yesus Kristus bakato nyian malalui' malaekat -E supayo di sampeotn ka Yohanes, amba-E. 2 Yohanes dah jadi saksi firman Allah ba Yesus Kristus, samuo nang dah io nanang. 3 Di barakati'lah urokng nang maco ngan suaro koat firman parambuatan nyian lalu di barakati' ugo' ne'ido' nang nangarotn io lalu ngarajaan dameo nang dah tatulis kadoopme, karamo waktue dah samak.SALAM YOHANES KA KATUJUH UMAT KA ASIA4Ampat ka Yohanes, ka katujuh umat nang ado ka Asia. Anugerah ba damai sajahtaro tuk kau ampat ka Io nang dah ado,lalu nang mao' atokng; ba nang ampat katujuh roh nang ado ka adapotn takhta-E,5 lalu ampat ka Kristus Yesus,Saksi nang paling ngarebet sidi, nang doho'-doho' bangkit ka antaro urokng mati ba panguaso rajo-rajo ka dunio.Ka io nang ngasihi' diri' lalu ngapasotn diri' ampat ka doso-doso diri' ba darah-E, 6 lalu dah ngamuat diri' jadi sete' karajaan, imam-imam nu' Allah ba Bapa'-E, nu'-Elah kamuliootn ba kakuasootn sampe salama-lamae! Amin.*7Tananglah, Yesus atokng ba awan-awan, lalh, tiap mato nanang ka Io, tamasuk ne'ido' nang dah nusuk-Io ; lalu samuo bangso ka dunio pasti batanvisotn karamo Io. Au', nyian pasti tajadi!Amin. 8"Aku nyian Alfa ba Omega, firman Tuhan Allah, nang ado, Nang dah ado, lalu nang mao' atokng, Nang Mahakuasa." PANANANGAN YOHANES TANTANG ANAK MANUSIO9Aku, Yohanes, kamaru' ba sabayangu nang ngicokng bagiotn doopm kasusohotn, doopm karajaan, lalu kataatotn ka doopm Yesus, barado ka pulau nang di sabut Patmos karamo firman Allah ba kasaksiotn Yesus. 10Aku dikuasai' Roh* pado ari Tuhan, lalu aku nangar suaro nyarekng amoat ka balakangku angayo bunyi sarompet, 11 nang bakato, "Tulisotnlahsamuo nang kau nanang kadoopm buku lalu kiriman koo ka tujuh umat:Efesus, Smirna, Pergamus,Tiatira, Sardis,Filadelfia, ba Laodikia."12Lalu, aku mamaik nanango suaro nang bakato ka aku,Pas aku mamaik, aku nanang tujuh poho sensan amas, 13 lalu katangoh-tangoh poho lampu koo, aku nanang seko' urokng angayo kamudo' manusio,*make juboh sampe kapoho ba salempang amas ka dada-E.14Kapalo ba buuk-E putih angayo bulu kambing, saputih salju;lalu mata-E angayo api nyalo. 15Poho-E mangkilat angayo timago nang jadi baro doopm parapiotn lalu suara-E angayo gamuruh ai' boho' . 16 Ka kokot kanan-E, Io nangkapi' tujuh bintokng lalu ampat ka moot-E kauar sete' mando tajopm ba mato duo, lalu muha-E bacahayo angayo mata ari tangkoh.17Waktu aku nanang Io, aku ka raboh ka poho-E angayo urokng mati.Tapi, Io muangan kokot kanan-E ka atasku lalu bakato, "Ame gai';Akulah Nang Pamulo ba Nang Pangabisan,18 lalu Nang Idup.Aku dah mati, tapi tananglah Aku idup sampe salama-lamae, lalu Aku nangkapi' kunci maut ba kuncj Hades.19Karamo koo, tulisotnlah hal-hal nang dah kau nanang, lalu hal-hal nang tajadi kanio' ba hal-hal nang mao'tajadi ako'e. 20 Nyianlah rahasio tantang tujuh bintokng nang kau nanang ka kokot kanan-Ku ba tujuh poho sensan amas koo.Tujuh bintokng koo bo para malaekat ampat ka tujuh umat;lalu tujuh poho sensan koo tujuh umat."
Chapter 2SURAT KA UMAT DI EFESUS

1"Ka malaekat umat di Efesustulisotnlah:Nyianlah pakataatn-E nang nangkapi' tujuh bintokng ka kokot kanan-Elalu nang bajootn ka antaro tujuh poho sensan amas koo: 2Aku nahui' samuo pakarajaan ngu ba jareh payohngu ba karajinan ngu, jamae kau ino' tahan ka nang jahat, lalh kah nguji urokng-urokngnang nyabut diri'e rasul, tapi sabanare ne'ido' bukotnlah rasul, lalh napati'ne'ido' kok palsu.3Kau ado karajinan lalh ba tahan karamo dama-Ku lalu ino' nganal laloh. 4 Tapi, aku ngatai' kau karamo kau dah ningootn kasihngu nang samulo. 5 Karamo koo, ingatlah kamae kau janto'lalu ba tobat sambil ngarajaan ameo nang dah kau ngarajaan samulo. Kalo ino', aku pasti atokng ka kau lalu ngicokng poho sensan ngu ampat ka tampate, kacoali kau ba tobat.6Tapi, nang nyian nu'ngu: kau negetotn parambuatan-parambuatan para pangikut Nikolaus, nang Ku negetotn ugo'. 7Io bo ado ugo' ba tarenyekng biarotn io nangarotn dameo nang dah Roh* koongatootn ka umat-umat.Ka io nang manang, Aku paati mare' makotn ampat ka Puhutn Kaidupotnnan ado ka Taman Allah."SURAT KA UMAT DI SMIRNA8"Lalu, ka malaekat umat di Smirnatulisotnlah: Nyianlahkato-kato ampat ka Nang Pamulo b Nang Pangabisan,nang dah mati ba nang idup agi': 9Aku nahui' kasusohotn ba kasontokotngu, tapisasungguhe kau kayo!Aku nahui' tuduhotn nang dinojokotn ka kaune'ido' nang nyabut diri'e urokng Yahudi, tapi sabanare buke', malainkan sinagoge iblis.10Ame gai' ka dameo nang pasti ngamuat kau sangsaro. Tananglah, setan pasti nabakatni' kito' ka pinjaro supayo kau di uji, lalu kau pasti ngalami' panyiksootn salamo 10 ari.Satiolah sampe mati, lalu Aku pasti mare'otn ka kau mahkota kaidupotn. 11 Io nang ado ba tarenyekng biarotn io nangar dameo nang dah dikatootn Roh ka umat-umat.Urokng nang manang pasti ino' tasikso ba kamatiotn nang kaduo."SURAT KA UMAT DI PERGAMUS12"Lalu, ka malaekat umat nang di Pergamustulisotnlah:Nyianlah kata-kata-E nang Io maksut mando tajopm bamato duo: 13Aku nahui' dimae kau diopm, di tampat takhta Iblis barado;tapi kau mampaut ka damaKu lalu ino' masangkootn iman-Ku malah pado jaman Antipas, saksi-Ku nang paling satio nang dimunuh ka antaro kito', tampat Iblis diopm.14Tapi, Aku ngatai' kau karamo ado sangape urokng di antaro kito' nang nunootn ajaran Bileam, nang ngajar Balak sa' muangan sudo ka muho kamudo' Israel*,sa' makotn mangkanan nang dinyambohotn ka berhala* lalu ngamuat doso-doso seksual. 15 Jakoo ugo', ado sangape urokng di antaro kito' nang mampaut ka ajarotn Nikolaus.16Karamo koo, batobatlah! kalo ino', Aku pasti atokng ka kau lalu marangi ne'ido' ba mando ampat ka moot-Ku. 17 Io nang batarenyekng biarlah nangar dameo nangdi katootn Roh ka umat-umat.Ka io nang manang,Aku pasti mare' manna* nang kataukotn; lalu Aku pasti mare'otn ka iosabuoh batu putih, lalu sabuoh damo barahu batulis ka batu koo, nang ino' seko' urokngpun nahui' kacuali urokng nang narimo' io."SURAT KA UMAT DI TIATIRA18"Lalu,Ka malaekat umat di Tiatiratulisotnlah: Nyianlahkato-kato Anak Allah, nang Mata-E angayo nyalo api lalu nang paha-Enyalo angayo timago doopm parapiotn: 19 Aku nahui' parambuatan- parambuatan ngu, kasih ba iman ngu, palayanan ngu, ba kasabaratn ngu, lalu bahawo pakarajaan-pakarajaan ngunang pangabisan malabihi' nang pamulo.20Tapi, Aku nyabut kau karamo kaumiarotn ambini Izabel koo,nang ngako' diri'eangayo nabiah, ngajar ba nyasatotn palayan-palayan Ku supayo babayo' lalu makot makanan nang dah dinyambohotn ka nang berhala. 21 Aku dah mare' io waktu sa' batobat,tapi io batobat babayo'22Tananglah, Aku pasti nabakotn io ka atas tampat tidur nangbajaro ba ne'ido' nang babayo'*ba ne'ido' pasti Ku tabakotn doopm kasusohotn kayo',kacuali ne'ido'batobat ampat ka parambuatan-parambuatan ambini koo. 23 Lalu, Ku pasti munuhi' anak-anake ba kamatiotn; lalu samuo umat pasti nahui' bahawo Akulah nang nguji pikiran ba ati urokng, lalu Aku pasti mare' ka kito' masaing-masaing manurut parambuatan kito'.24Tapi, ka kito' nang laine di Tiatira, nang ino' nunootn ajarotn nyian, nang nape' nahui' rahasio-rahasio Iblis, Aku ngatootn:Aku pasti ino' muangano' baban nang laine ka atasngu. 25 Tapi, mampautlah tarus ka dameo nang dah ado ka kau sampe Aku atokng.26Lalu, ka urokng nang dah manang lalu ngarajaan pakarajaan-pakarajaan-Ku sampe abis, Aku pasti mare' kuaso ka bangso-bangso, 27 lalu ne'ido' pasti marentoh bangso-bangso koo ba tungkat basi, ngancurotn ba kapikng-kapikng angayo tambikar tukang kenceng,karamo Aku ugo' dah narimo' kuaso ampat ka Bapa'-Ku. 28 Lalu, Aku pasti mare'otn ka io bintokng timur. 29Io nang ado ba tarenyekng no'meolah nangar dameo nang dah dingatootn Roh ka umat-umat."
Chapter 3SURAT KA UMATDI SARDIS

1 "Lalu, ka malaekat umat di Sardistulisotnlah: Nyianlahkato-kato-E nang ado tujuh Roh*Allah ba tujuh bintokng koo:Aku nahui' parambuatan-parambuatan ngu.Urokng ngatootn bahawo kau idup, tapi sasungguhe kau mati. 2Ati-atilah, lalu koati'lah hal-hal nang masih ado, nang ampir mati, karamo Aku nape' namui' pakarajaan ngu nang gagas doopm pandangan Allah.3Karamo koo, dameo nang dah kau narimo' ba kau nangar, taati'lah koo lalu batobatlah!Kalo kau ino' ati-ati, Aku pasti atokng angayo urokng pangait lalu kau pasti ino' nahui' jam sangape Aku atokng ka kau. 4Tapi, kau ado ba sangape urokng di Sardis nang nape' ngarusak pakean ne'ido';lalu ne'ido' pasti bajootn barage Aku make pakean putih karamo ne'ido' pantas.5Urokng nang manang pasti di pakeotn pakean putih lalu Aku pasti ino' ngapus damae ampat ka Buku Kaidupotn.Aku pasti ngakui'damae ka adapotn Bapa'-Kulalu diadapotnmalaekat-malaekat-E. 6Io nang ado ba tarenyekng biarlah nangar damwo nang sikatootn Roh ka umat-umat."SURAT KA UMAT DI FILADELFIAx7Lalu, ka malaekat umat di Filadelfiatulisotn:Nyianlah kato-kato ampat ka Nang Kudus ba Nang Banar, nang nangkapi' kunciDaud,* nang muko' lalu ino' seko' urokng pun biso nutup io;nang nutup lalu ino' seko' urokngpun biso muko' io: 8 Aku nahui' parambuatan-parambuatan ngu.Tananglah, Aku udah mukootn kau pintu, nang ino' seko' urokng pun biso nutup io karamokakoatanngu enek, tapi kau dah taat ka Firman Ku lalu ino' masangkootn dama-Ku.9Tananglah, Aku pasti ngamuat para sinagoge Iblis koo, nang ngako' diri'e urokng Yahudi, tapi sabanare buke', malainkan pangalok, Aku pasti ngamuat ne'ido' atokng lalu nyamboh ka pahangu, lalungamuat ne'ido' nahui' bahawo Aku ngasihi' kau. 10Karamo kau dah miharo Firman karajinan-Ku, Aku pasti miharo kau ampat ka masa kasusohotn nang pasti atokng ka saluruh dunio, sa' nguji ne'do' nang diopm ka dunio. 11 Aku pasti atokng.Tangkapi'lah dameo nang dah ado ka kau supayo ino'seko' urokng punngicokng mahkotangu.12Io nang manang, Aku pasti jadiotn io tihokng panahan Bait Suci Allah-Ku,lalu io pasti ino' dari agi' ampat di koo, lalu Aku pasti nulisotn ka io damo Allah-Ku ba damo koto Allah-Ku, io koo Yerusalem baru, nang koo turutn ampat ka Sarugo,ampat ka Allah-Ku,ba dama-Ku,nang barahu. 13 Ionang ado ba tarenyekng no'meolah nangar dameo nang Roh ngatootn ka umat-umat."SURAT KA UMAT DI LAODIKIA14"Lalu ka malaekat umat di Laodikiatulisotnlah:Nyianlah kato-kato Sang Amin, saksi nang satio, ba banar, pamulaan ampat ka sagalo pamuatotn Allah: 15Aku nahui' parambuatan-parambuatan ngu, bahawo kU ino' dingin atopun ino' angat.Paling baik agi' kali kau dinginato angat. 16 Jadi, karamo kau angat, ino' angat atopun dingin, Aku pasti mutohotn kau ampat kamoot-Ku.17Karamo kau bakato, 'Aku kayo, bakalimpohotn, lalu ino' ba kakurangan dameo-dameo,'lalu ino' nahui' baawo sasungguhe kau singsaro, sontok, buto' lalu batianyokng. 18Aku nasehati' kau biar kau mali amas ampat ka Aku, nang di murniotn ba api supayo kau jadi kayo, lalu pakean-pakean putih supayo kau bisomake io jadi raso supotn karamo kau batianyokng ino' gari', lalh peesotn salap kamatangu supayo kau biso nanang.19Ne'ido' nang Ka kasihi', Ku tagur , lalu Ku ngajar, karamo koo relootnlah atingu lalu batobatlah! 20Tananglah!Aku badiri ka muho pintu lalu Ku nodok.Kalo ado arokng nangar suaro-Kulalu mukootn pintu, Aku pasti taamo' ka io lalu makotn barage-e,lalu io ba Aku.21Io nang manang, Aku pasti nyuruhotn io duduk ba Aku du takhta-Ku, sabayo angayo Aku dah mananglalu duduk ba Bapa'-Ku di takhta-E. 22Io nang ado ba tarenyekng biarotnlah nangar dameo nang dikatootn Roh ka umat-umat."
Chapter 4YOHANES NANANG SARUGO

1Ako' koo,aku nanang sege' pintu tabuko' di Sarugo, lalu suaro tai nang aku nangar angayo suaro sarompetbakato ba aku,bakato,"naiklah kasio lalu Aku magari'atno' ka kau dameo nang mao' tajadi ako' nyian." 2 Di koo ugo',aku dikuasai' Roh* lalu tananglah, sabuoh takhta ado ka Sarugo lalu seko' urokng duduk ka atastakhra koo. 3 Lalu, Io nang dudukka atas takhta koo,gari' angayo batu permata yaspis ba sardis;lalu ado sabuoh pelangika sakaliling takhta koo, nang gari'e angayo zamrud.4Ka sakaliling akhta koo ado duapuluh ampat ege' takhta lalu di atas takhta-takhta koo aku nanang duapuluh ampatantuo-tuho duduk,make juboh putih lalu ba mahkota- mahkota amas ado di kapalo ne'ido'. 5 Lalu, ampat ka takhta koo kauar kilatan ate' ba gamuruhsuaro guntur. Lalu, ado tujuh sensan nang nyalo ka adapotn takhta koo, nang koo ratie tujuh Roh Allah.6Lalu, ka adapotn takhta koo ugo' ado sasuatu angayo lautan kaco, angayo kristal.Di tangoh ba sakaliling takhta koo ado ampat barang nang baisi'mato di bagian muho ba baikaknge.7Barang nang pamulo angayo singo, lalu barang nang kaduo angayo sapi aki', lalu barang nang katalu, muhae angayo muho manusio, lalu barang nang ka ampat angayo burukng binau gi' tarabokng. 8 Ka ampat barang koo masing - masingado anam seapenang baisi' mato,baik sisi uase maopun daapme;siokng ba maam, ka ampat barang koo ino' suoh baranti ba kato, Kudus,kudus, kuduslah Tuhan, Allah Nang Maha Kuaso, nang dah ado,nang ado, lalu nang pasti atokng."9Lalu, satiap kai barang-barang koo mare' kamuliootn, tabe' lalu ba syukur ka Io duduk ka atastakhta, nang idup salama-lamae, 10kaduapuluh ampat antuho-tuho koo nyamboh ka adapotn Io nang duduk di atas takhta koo,lalu nyamboh Io nang idup sampe salama-lamae koo, lalu nabakotn mahkota ne'ido' ka adapotn takhta koo sambil bakato, "Oh Tuhan ba 11Allah kami, Kau pantas narimo' kamuliootn,tabe' ba kuaso karamoKau dah ngamuatsagalae lalu karamokahandak-Ngusamuo koo ado Kau ngamuat."
Chapter 5GOLONGAN BUKU BA ANAK DOMBA

1Ako' koo, aku nanang kakokot kananIo nang duduk di atas takhta koosabuoh golongan * buku,nang batulisotn di sisi doopm ba uase, nang di nyegel sampe tujuh ege' segele. 2 Lalu, aku nanang seko' malaekat nang kayo' bakato koat sidi,"Sape ge' nang pantas muko' golongan bukukoo ba segel- segele?"3Tapi, ino' ado seko' urokng pun, baik nang di Sarugo, didunio, maopun nang ka baboh dunionangbiso muko' ato nanang ka doopm golongan koo. 4Jadi, aku mulai' nangis tasingkak-singkakkaramo ino' seko' urokngpun nang dinamui' nang pantas muko' golonganbuku koo atopun nanang bagian doopme. 5Tapi,seko' ampat ka antuho-tuho koo bakato ka aku,"Barantilah nangis!Tanang, Singo nang ampat ka suku Yehuda,katurunan Daud*,dah manang lalu Io biso muko' golongan buku koo ba tujuh segele "6Lalu, aku nanang ka tangoh-tangoh takhta ba barang tai, ba ka tangoh-tangoh para antuho-tuho koo seko' Anak Domba badiri,angayo dah dingalelet nang ba tanuk tujuh ege' ba tujuh mato, nang koo tujuh Roh Allahnang dingirim ka saluruh dunio. 7Anak Domba koo atokng lalungicokng golongan buku koo ampat ka kokot kanan Io nang duduk di atas takhta.8Lalu, waktu Anak Domba Allah dah ngicokng golonganbuku koo, ka ampat barang ba ka duapuluh ampat antuho-antuho nyamboh ka adapotn Anak Domba Allah koo,dah masing-masing nangkapi' kacapi ba sege' galas amas nang baisi' ba kamayan, nang koolah do'o urokng-urokng kudus.9Lalu, ne'ido' barenyoh sege' lagu barahu,ja katae: Kau pantas ngicokng golongan buku koo lalumuko' segel-segele karamoKau dah dinyambaleh, lalu ngan darah-Ngu,Kau dah nabus urokng-urokng ka satiap suku, bahaso, kaum, ba bangso bagi Allah. 10lalu Kau dah manjajiotn ne'ido'jaji sabuohkarajaan ba imam-imam bagi Allah diri', lalune'ido' pasti nang marentoh ka atas dunio."11Ako' koo,aku nanang, laluaku nangar suaro rami ampat ka malaekat nangngulilingi' takhta,4 barang, ba para antuho-tuho koo.Lalu jumloh ne'ido' koo baribu-ribu,malah puluhan ribu, 12ngampak basuaro nyarekng sidi "pantaslah Anak Domba,nang dahdinyambaleh koo, narimo' kuaso, ba kakayootn, lalu hikmat ba kakoatotn,lalu tabe' lalu kamuliootn, ba pujiotn."13Ako' koo,aku nangarsatiap barang nang ado ka Sarugo,ba ka dunio, lalu ka baboh dunio,ba ka laut, lalu samuo nang ado ka doopm, samuo koo ba kato, "Bagi Io,nang duduk di atas takhta,lalu bagi Anak Domba, samuopuniotn, tabe' kamuliootn, ba kuasosampe salama-lamae!" 14 Lalu, 4 barang koo bakato,"Amin!"*lalu ara antuho-antuho ngogo' lalu nyamboh.
Chapter 6ANAK DOMBA MUKO' SEGEL PAMULO BA NNANG KA ANAM

1Ako' koo,aku maratian waktu AnakDombamuko' sege' dari tujuh segel koo,lalu aku nangar seko' dari ampat barang koo bakato suarae angayo guntur,"Je'!" 2Lalu, aku nanang seko' kudo putihlalh io nang duduk ka atase naapi' panoh sege';ba sabuoh mahkota di mareotn ka io, lalu io maju supayo ngalohotn lalu manang.3Lalu, waktu Anak Domba Allah muko' segel nang kaduo, aku nangar barang nang kaduo bakato,"Je'!" 4 Lalu majulah seko' kudo lainnang bawarno meroh angayo nyalo api, lalu io nang duduk ka atase di mare' kuaso sa' ngicokngo' kadamaiotn ampat ka dunio jadi manusio soga' babunuh,lalu sege' mando kayo' di mareot ka io.5Lalu, waktu Anak Domba Allah muko' segel nang ka talu.aku nangar barang nang ka talu koo bakato,"Je'!" Lalu aku nanang seko' kudo itopm lalu io nang duduk ka atase nangkapi' sabuoh timbangan ka kokote. 6 Lalu, aku nangar angayo ado suaro ampat ka tangoh-tangoh kaampat barang koo, "Sacopak gandum1 dinar, lalu 3 copak jelai 1dinar,tapi ame ngarusak minyak ba anggure!"7Lalu, waktu Anak Domba Allah koo muko' segel nang kaampataku nangar barang nang kaampat bakato "Je'!"8Jadi aku nanang seko'kudo bawarno ijo pocet laluio nang duduk kaatase badamoMaut ba Hades nuno'otn io.Lalu, kuaso dimareotn ka ne'ido' atas 1/4 dunio, sa" munuh make mando,kaparotn, panyakit, ba binatang-binatang liar ka dunio.9WaktuAnak Domba muko' segelnang kalimo, aku nanang ka baboh altar* jiwo-jiwo ne'ido' nang dah dimunuhkaramo firman Allah ba karamo kasaksiotn nang dah ne'ido' patahankan. 10Ne'ido' ngampak koat sidi, "Sangape lamo agi' oh, Tuhan nang kudus ba nang banar,Kau nahanan diri' ngakimi' ba malasotn daroh kami ka ne'ido' nang diopm ka dunio?" 11 Lalu, ka masing-masing jiwo koodimare' sege juboh putih lalu ne'ido' dimataki'bahawone'ido' arus istirahat agi',sampe jumbaloh ayukng-ayukng palayan ba kamaru'-kamaru' ne'ido' nang mao' dibunuh angayo ne'ido' jadi ganap.12Lalu, akunanang waktu Anak Domba Allah koo muko' segel nang ka anam, tajadilah gampo bumi nang koat sidi;mataari jadi itopm angayo saput karong nang dingamuat dari buuk lalu saluruh buotn jadi angayo daroh. 13Lalu, bintokng-bintokng ka angit bajanto'atni' ka dunio nyianangayo puhutn aro' baguguratni' buah-buahe nang masih manto' waktu angin nguncokng koat sidi. 14 Lalu, tabalohlah angit angayo buku nang singolong,lalu tiap bukit ba pulo bapindoh ampat ka tampate.15Jadi, rajo-rajo ka dunio, ba para pangkayo',ba perwira-perwira, urokng-urokng kayo nang bakuaso, lalh samuo budak, lalu urokng bebas batapuk ka ubokng batu-batu ka bukit. 16Ne'ido' bakato ka bukit-bukit ba ka batu-batu karang koo,"roro'lah timpo' kamilalu tapukotn kami dari adapotn Io nang duduk di atas takhta, ba murka Anak Domba! 17Sabab, ari basar murka ne'ido' dah sampe lalu sape ge' nang biso batahan?"
Chapter 7SEGEL KA KANING 144.000UROKNG ISRAEL

1Ako' koo,aku nanangampat malaekatbadiri ka ampat panjuru dunio nyian, agi' nahan ka ampat dunio biar ino' ado nang batiup ka darat, ka laut, atopun ka puhutn-puhutn kayu. 2Ako' koo, aku nanang malaekat lain muok ampat ka mata ari tarabit,sambil nabanan segel ampat ka Allah nang idup. Io ngampak karas sidi suarae ka kaampat malaekat nang dah dimare' kuaso sa' ngarusako' dunio,ba laut tai, 3"Amelah ngarusak dunio, laut, ba puhutn-puhutn kayu sanape' kami ako'mare' tando segel ka kaning ambo-ambo Allah diri'."4Akunangarjumbaloh ne'ido'nang dinyegel samanyak144.000 urokng.Ne'ido' samuo ba asal ampat ka satiap suku anak-anak Israel:* 5ampat ka suku Yehuda 12.000 darisuku Ruben 12.000 darisuku Gad 12.000 6 ampat ka sukuAsyer 12.000 ampat ka suku naftali 12.000 ampat ka suku Manasye 12.000>/ cell> 7ampat ka suku Simeon12.000 ampat ka suku Lewi 12.000 ampat ka suku Isakhar 12.000 8ampat ka suku Zebulon 12.000 12.000 ampat ka suku Benyamin 12.000>/cell>
nang dah dimataraiotn.LAUTAN MANUSIO
9Ako' kok aku nanang, sasungguhe sajumbaloh manusio rami nang ino' dapat di itung jumbalohe,ampat ka samuo nagari ba suku bangso ba bahaso, badiri ka muho takhta ka adapotn Anak Domba,make juboh putihba dauk-dauk palem ka kokot ne'ido'; 10 lalu ne'ido' bakampakotn ba suaro karas sidi, "Kasalamatotn bagi Allah kaminang duduk ka atas takhta,ba bagi Anak Domba."11Lalu, samuo malaekat nang gi' badirika sakaliling takhta koo lalu ka sakulilingan tuho-tuho, ba kaampat barang koo, ne'ido' ngogo' ka adapotn takhta koo lalu nyambohAllah, 12 sambil bakato,"Amin!pujiotn ba kamuliootn lalu hikmat ba kato syukur,kalu kahormatotn ba kakuasootn,lalu kajagootn bagi Allah diri' sampe salama-lamae, Amon!"13Ako' koo, 1 tuho-tuho koo bakato lalu batanyo' ka aku,"Sape ge' ne'ido' nang make juboh putih nyianlalu ampat kamaene'ido' atokng?" Jadi, aku bakato ka io,14"Tuanku, kau bo nahui."Lalu io bakato ka aku,"Ne'ido'koo o urokng-urokng nang dah kauarampat ka panganiayaan ayolalu dah ako' nyasoh juboh ne'ido'lalu mutihotn io kadoopm daroh Anak Domba.15Karamo koo, ne'ido' badiri ka adapotn takhta Allah kalu ngalayani' Io siokng ba maamka bait-E; lalu Io nang duduk ka atas takhta koo pastidiopm ka antaro ne'ido'. 16 Ne'ido' pasti ino' kaparotn ba aus agi'; atopun mata ari pasti ino' nyakiti' ne'ido' atopun angat nang laine. 17 Sabab, Anak Domba nang katangoh-tanvoh takhta koo pasti jadi gambalo ne'ido'lalu pasti nabanan ne'ido' ka mato ai' kaidupotn;lalu Allah pasti ngapusotn ai' mato ampat ka mato ne'ido'."
Chapter 8ANAK DOMBA MUKO' SEGEL NANG KATUJUH

1Lalu, waktu Anak Domba muko' segel nang ka tujuh,sarugo sunyi'ado kiro-kiro satangoh jam lamae. 2 Lalu,aku nanang ka tujuh malaekat nang badiri ka adapotn Allah,lalu tujuh sarompet di mare'otn ka ne'ido'.3Lalu, malaekat nang lain atoknglangsung badiri ka altar, nangkapi' padupootn amas sege';lalu ka io koo dimare' manyak dupo sa' disambahatno' barage do'o-do'o urokng kudus ka atas altar amas nang ka adapotn takhta koo. 4 Lalu, asap dupo koo, barage ba do'o-do'o urokng kudus,naik ka adapotn Allah ampat ka kokot malaekat koo. 5 Lalu, malaekat koo ngicokng padupootn lalu ngisi' io ba api nang di ngicokng ampat ka altar lalh dinabamotn ka dunio; jadi kadangarotnlah bunyi guntur ba kilat ba gampo dunio.SAROMPET PAMULO SAMPE SAROMPET NANG KAAMPAT DINYIUP6Ako' koo, tujuh malaekat nang nagkapi' tujuh sarompet koo dah siap-siap mao nyiup sarompet ne'ido'. 7Malaekatpamulo nyiup sarompete,lalu tajadilah ujotn es ba api bacampur daroh;lalu di numpohotn ka dunio, jadi tatunulah bagi taludunio lalu bagi talu puhutn-puhutn lalu tatunulah samuo rumput ino.8Malaekat kaduo nyiup sarompete, jadi ado angayo bukit nang tatunuapi dinabakotnka doopm laut; lalu bagi talu ampat kalau jadi daroh, 9 jadibagi talu binatang nang ado ka laut nang idup jadi mati,lalu bagi talu nang ka kapaldingancurotn.10Malaekat nang katalu nyiup sarompete,jadi janto'lah ampat ka angit sege' bintokng ayo', nyalo angayo obor, lalu bintokng koo ngadotn bagi talu sunge ba mato ai'. 11Damo bintokng koo Apsintus.Jadi, bagi talu samuo ai' jadi apsintus lalu manyak urokng mati kano ai' karamo ai' koodah dinyadiotn pahit.12Malaekat ka ampat nyiup sarompete,jadi tapangkonglah bagi talu mata ari,bagi talu buotn,ba bagi talu bintokng jadie bagi talu ne'ido'koo jadi galap, lalu bagi talu siokng ari jadi galap lalh jakoo ugo'lah pado maam ari.13Lalu, aku nanang ba nangar seko' burukng rajawalitarabokng katangoh-tangoh angit, bakato ba suaro nyardkng,"Cilako, cilako, cilakolah ne'ido' nang diopm kadunio karamo bunyi sarompet katalu malaekat lain nang masih nyiopo'."
Chapter 9SAROMPET KALIMO MULAI'KAGAI'ANAN NANG PAMULO

1 Lalu mlaekat kalimo nyiup sarompete,lalu aku nanang bintokng sege' janto' ampat ka angit ka atas dunio nyian, lalu ka io dimare' kunci ubokng arokng maut. 2 Io muko' ubokng arokng maut, jadi naiklahasap ampat ka tongko' nang ayo',lalu mata ari ba angit jadi galap kamo asap ubokng koo.3Ako' koo, ampat ka doopm asap koo kauarlah buntak-buntak ka atas dunio nyian,lalu ne'ido' dimare' kuasoangayo kuasokalo ka dunio. 4Lalu, ne'ido' dimasatni' supayo ino' ngarusak rumput-rumput dunio, tumuh-tumuhotn, maopun puhutn-puhutn,malainkan kahe ne'ido' ino' ba segel Allah ka kaning ne'ido'.5Ne'ido' ino' dimuihotn munuhi' ne'ido',tapi supayo nyikso ne'ido' salamo 5 buotn;lalu siksootn koo sabayo angayo siksootn kalo waktu io nyanget manusio. 6 Pado maso koo, manusio paati ngago' kamatiotn,tapi ne'ido' ino' namuan io.Ne'ido' mao' mati,tapi kamatiotn ngaimoot ne'ido'.7Model buntak-buntak koo angayo kudo-kudo nang dinyiapotn sa' parang; laluka atas kapalo ne'ido' ado jukut angayo mahkota amas,muho ne'ido' angayo muho manusio. 8 Buuk ne'ido' angayo buuk ambini lalh gigi ne'ido' angayo gigi singa, 9 lalu dado ne'ido' angayo baju basi,bunyi seap ne'ido'angayo bunyi kareto-kareto nang manyak kudo nang bapacu ka medan parang.10Lalu, eko' ne'ido' angayo kalo nang ado sangete,lalu kadoopm eko' ne'idolah ado kuasosa' nyakiti' manusio salamo 5 buotn. 11Rajo nang marentoh ne'ido'koo malaekat arokng maut,nang doopm bahaso Ibrani damae koo "Abadon"sadangkan doopm bahaso Yunani damae koo "Apolion". 12Bancana nang pamulo dah lewat,masih ado 2 pandaritaan lain nang pasti atokng.SAROMPET KA ANAM BABUNYI13Lalu, malaekat nang ka anam nyiup sarompete,lalh aku nangar suaro ampat kaampat tanuk altar amas nang ado ka adapotn Allah, 14 bakato ka malaekat ka anam nang nangkapi' sarompet koo,"Apasotnlah kaampat malaekat nang di ngikat ka sunge Efrat nang ayo' koo." 15 Jadi, kaampat malaekat koo,nang dah dinyiapotn sa' jam ba ari, buotn ba tahutn koo, diapasotn biar munuh1/3 umat manusio.16Jumbaloh tantara ne'ido' ado 200 juto manyake; akunangar jumbaloh ne'ido'. 17 Lalu, jakoolah aku nanang doopm pananangan *kudo-kudo koo ba ne'ido' nang duduk kaatase; para panunggange make baju basi bawarno meroh nyalo,biru galap,ba kuning angayo liubong; lalukapalo kudo-kudo koo angayo kapalo singa laluampat ka moot ne'ido' kauar api, asap, ba liubong.18Ba ka taluelah bagi talu manusio dimunuh,ba api, asap, ba liubong nang kauar ampat ka moot ne'ido' 19Sabab, kakoatotn kudo-kudo kooado pado eko' ne'ido' koo anvayo uar ado b kapalo,lalu ba angkoolah ne'ido' nyikso.20Tapi,manusio nang salamat, nang ino' tabunuh ba bancano koo, tatap ino' ba tobatampat ka parambuatan- parambuatane koo,bahawo ne'ido'ino' muih nyamboh roh-roh jahat ba patung-patung amas,perak, ato kayu; nang ino'biso nanang, nangar, atopun bajootn, 21lalu ne'ido' ino' batobat karamo pambunuhan, sihir,pancabulotn, ba pangait.
Chapter 10MALAEKAT BA GOLONGAN BUKU KENEK

1Lalu, aku nanangseko' malaekat koatkaine turutn ampat ka Sarugo,bapakean awotn ba daukrajoado ka atas kapalae,lalu muhae angayo mataari,lalu pohoe angayo tihokng api. 2 Malaekat koo nangkapi' sege' buku kenek nang tabuko'.Lalu, Io ninyakotn poho kanane ka lautba poho keba'e ka darat,3lalu ngampak koat sidi suarae,angayo singa nang ngaum koo;lalu ako' io ngampak, tujuh gamuruh gunturmadangarotn suaro ne'ido'. 4Waktu ka tujuh guntur koo dah ako' ba suaro,aku pasti nulisotn io,tapi aku nangar suaro ampat ka Sarugo bakato,"Segelah dameo nang dah ka tujuh guntur koo ngatootn!Ame di tulisotn!"5Ako' koo, malaekat nang ku nanang badiri ka laut ba nang ka darat koo ngangkat kokot kanane ka angit, 6 lalu basumpoh atas damo-E nang idup salama-lamae, nang ngamuat angit ba sagalo isi'e,lalu dunio ba sagalo isi'e, lalh laut ba sagalo isi'e, pasti ino' di tundo-tundo agi', 7 tapi pado maso bunyi malaekat ka tujuh, waktu io mao nyiup sarompete,jaditaganapi'lah rahario Allah,angayo nang Io nyampeotnka para nabi*."8Ako' koo, suaro nang tai aku nangar ampat ka Sarugo bakato agi' ka aku,ja katae," Ampus lalu icokng golongan buku tabuko' ampat ka mokot malaekatnang badiri ka atas laut ba darat koo." 9Jadi, aku ampus ka malaekat koo lalu minto' io mareotn golongan buku kenek koo ka aku.Lalu, malaekat koo bakato ka aku,"Icoknglah buku nyian lalh tajarlah, koo pasti ngamuat parutngu pahit, tapi ka moot ngu,koo pasti taraso manse' angayo madu."10Lalu, aku ngicokng buku kenek ampat ka kokot malaekat koo lalu ku najar,ka moot ku taraso manse' angayo madu; dah ako' aku najar io, parutku jadi pahit. 11Lalu, io ba kato ka aku,"Kau arus bacurito agi' k adapotn samanyak bangso ba kaum ba bahaso ba rajo-rajo."
Chapter 11DUO SAKSI

1 Lalu, dimareotn ka aku sege' buuh,modele angayo tungkat pangukur,ba kato-kato, "Ampus lalu ukurlah Bait Allahlalu altare ba ne'ido' nang sambayang ka doopme. 2 Tapi, biarotlh kaanganBait Allah nang sabaloh uas,ame di ukurkaramo koodah dimareotn ka bangso- bangso;lalu ne'ido' pasti ninyak- ninyaki' Koto Suci koo salamo 42 buotn.3Lalu, Aku pasti mare' kuaso ka duo saksiku lalu ne'ido' pasti ba curitosalamo 1260 arisambil make' saput duko." 4 Ne'ido' nyian2 puhutn zaitun ba 2 poho sensannang badiri ka adapotn Tuhan nang miliki' dunio. 5 Lalu, kaloado urokng nang mao nyakiti' ne'ido', api kauarampat ka moot ne' ido' lalu ngangusotn musuh-musuh ne'ido'.Kalo sape sajo' nang mao' nyakiti' ne'ido',io pasti di bunuh ba caro angayk koo.6Kaduoe nyianado kuaso sa' nutupi' angit supayo ujotn ino' turutn pado ari-ari ne'ido' ba curito; lalu ado kuaso atas ai' sa' nguboh io nanjadi daroh ba sa' mangkong dunio ba satiap musiboh,kamie ne'ido' mao'an. 7Waktu ne'ido'dah ngakootn kasaksian ne'ido',binatang nang muok ampat ka arokng maut pasti baparangmalawanne'ido' lalu ngalohotn ne'ido',ba munuhi' ne'ido'.8Lalu, bangke ka duae pasti entokng-entokng ka marago koto ayo',nang caro di nandai' disabut Sodom*, ba Mesir, tampat Tuhan diri' di nyalipotn.9 Lalu, ampat ka saluruh bangso ba suku ba bahaso ba kaum pasti nanang bangke kaduae salamo 3,5 ari lalu ino' dimuihotn bangke kaduae koo di guringan ka patunuan.10Lalu, nang diopm ka dunio nyian pasti suko ka ne'ido' lalu karepootn; lalu ne'ido' bakirimi' hadiah seko' ba nang laine, karamo kaduo nabi nyian nyikso ne'ido' nang diopm ka dunio.11 Tapi, ako' 3,5 ari, roh kaidupotn ampat ka Allah taamo' ka doopmka duo bangke koo, lalu ne'ido' badiri ka atas poho ne'ido' lalu nang nanangan ne'ido' jadi kagai'anan. 12Lalu, ne'ido' nangar suaro nang koat ampat ka Sarugo bakato ka ne'ido',"Naiklah kasio!"Lalu, ne'ido'pun naik ka Sarugo doopm apuk, disaksiotn musuh-musuh ne'ido'.13Lalu, pado waktu koo, tajadilah gampo bumi nang koat lalu bagi sapuluh koto kok runtuh;lalu tujuh ribu urokng mati karamo gampo bumi koo, lalu nang ino' mati jadi kagai'anan, lalu muliootn Allah nang ka Sarugo.14 Bancano nang kaduo dah lewat;tananglah bancano nang ka talu pasti atokng. SAROMPET NANG KATUJUH BABUNYI15Lalu, malaekat nang katujuh nyiup sarompete, lalu tadangarlah suaro koat sidi ka Sarugo nang katae,"Pamarentohotn dunio dah jadi pamarentohotn Tuhan diri' lalu Io Nang Tuhan Nyaek*,lalu Io nang pasti marentoh salama- lamae."16Ako' koo, duo puluh ampat tuho- tuho* nang duduk ka takhta ne'ido', ka adapotn Allah, ngogo' lalu nyamboh Allah, 17 ba kato, "Kami basyukur ka KauTuhan, Allah nang Mahakuaso,Nang Ado ba Nang Dah Ado,karamo Kau dah ngicokng Kuasa-Ngu nang Ayo' ba muli marentoh.18Lalu, bangso-bangso dah bero tapi pangarumaya' Ngu dah atokng, lalh waktue dah sampe bagi urokng-urokng mati mao' di hakimi' lalu mare upoh ka ambi-ambo-Ngu,nabi-nabiba urokng-urokng kudus ba nang gai' ka dama-Ngu,nang kenek ba nang ayo' , lalu sa' ngancuratno' para nang ngancurotn dunio!"19Ako' koo, tabuko'lah bait Allah ka Sarugo lalu gari'lah Tabut Pajanjiotn Allah doopm Bait-E, lalu muok elak ba suaro guntur ba gampo bumi ba ujotn es nang daras sidi.
Chapter 12AMBINI NANG BARANAK BA NAGO

1Ako' koo, gari'lah sabuoh tando nang kayo' ka angit: seko' ambini ba pakean mata ari ba buotn ka baboh pohoe ba mahkota ampat ka duabalas bintokng ka kapalae.2Ambini koo gi' babuntikng lalu doopm ka susohotne mao baranak,io takampak kasakitotn.3Ako' koo, gari'lah agi' sabuoh tando lain ka angit:seko' nago ayo' ba warno meroh ba kapalo tujuh ba sapuluh tanuk ado tujuh mahkota ka eko'e. 4 Eko' nago koo narik sabagj talu bintokng ka angit lalu nabakotn io ka dunio. Nago koo badiri ka adapotn ambini nang mao' baranako' koo biar ambini koo dah ako' baranak, io biso nootn anake.5Ambini koo maranakotn seko'kamudo' angaki,nang pasti marentoho' bangso-bangso ba tungkat basi, Tapi Kamudo' koodi ngarabut lalu dinabanan ka Allah ba kaadapotn takhta-E.6Ambini koo batalamo' notok doopm utotn, ka tampat nang dah dinyadiootn Allah sa' nu'e supayo di naun, io dipiharo salamo saribu duo ratus anam puluh ari.7Lalu, tajadilah paparangan ka Sarugo, Mikhael ba para malaekate baparang malawan nago koo. Nago koo baparang ba malaekate, tapi ne'ido' ino' 8cukup koat lalu ino' ado agi' tampat sa' ne'ido' ka Sarugo.9Nago kayo' koo dinabakotn ka baboh, si uar tuho nang dinyabut iblis ato setan, nang nyasatotn saluruh dunio, dibabakotn ka dunio nyian, lalu para malaekate dinabakotn ka baboh ba io.10Lalu,aku nangar suaro nang koat sidi ka Sarugo ja katae, " Kanio', dah atokng kasalamatotn, kuaso, ba karajaan Allah diri', ba kakuasootn Kristus-E karamo si panuduh kamaru'-kamaru' diri', nang nuduh ne'ido' ka adapotn Allah siokng ba maam koo dah dinabakotn ka baboh.11Ne'ido' ngalohotn io badaroh Anak Domba, ba pakatootn kasaksiotn ne'ido';karamo ne'ido' ino' nyayangan nyawo ne'ido', biarpun dah nadapi' kamatiotn. 12 Karamo koo, ba suko-sukolah hei sarugo ba samuo nang diopm ka daapme! Tapi, cilakolah dunio ba laut karamo iblis dah turutn ka kau doopmka berootne nang kayo' karamo io nahui' bahawo waktue sadikit."13Waktu nago koo nanang bahawo io dah dinabakotn ka dunio, io ngarumayai' ambini nang dah maranakotn kamudo' angaki' tai. 14 Tapi, ambini koo dimare duo seap burukng rajawali nang kayo' supayo io bisi tarabokng kadoopm udas, ka tampate, dimae io dimiharo salamo samasa, duo masa, ba satangoh masa jauh ampat ka adapotn si uar.15Uar koo murasotn ai' nang angayo sunge ka ambini koo, sa' nganyutatno' ambini koo kadoopme. 16 Tapi, dunio nolong ambini koo;dunio tabuko' moote lalh nootn ai' nang dimursotn nago koo. 17Jadi, nago kok bero sidi ka ambini koo lalu ampus marangi' kamudo'-kamudo' nang lain nang ampat ka ambini koo, adolah urokng-urokng nang miharo parentoh-parentoh Allah ba nang bapegang pado kasaksiot Yesus. 18 Nago koo badiri ka sisi laut.
Chapter 13BINATANG NANG KAUAR AMPAT KA LAUT

1Ako' koo aku nanang seko' binatang liar kauar ampat kadoopm laut, batanuk sapuluh ba kapalo tujuh.satiap tanuke ado sabuoh mahkota lalu kasatiap kapalae batulis damo-damo hinaan. 2 Binatang liar nang ku nanang koo angayo kasui, lalu moote angayo moot singa. Nago koo mare' binatang liar koo kakoatitn, takhta, ba kuaso nang kayo'.3Aku nanang sege' kapalo-kapaloe angayo uko' nang biso nyababpotn kamatiotn, tapi uko' koo jadi samuh. Saluruh dunio heran lalu nunootn binatang liar koo. 4 Lalu, ne'ido' nyamboh nago koo karamo dah mareotn kakoatatne ka binatang liar koo;lalu ne'ido' nyamboh binatang liar koo sambil bakato, "Sape ge' nang angayo binatang buas nyian lalu sape ge' nang biso baparang malawan io?"5Lalu, ka io dimare' sabuoh moot nang bakato-kato sombong, nyumpoh, ba kuaso sa' ngarajaan io salamo 42 buotn. 6Io muko' moote doopm sumpohotn malawan Allah, sa' nyumpoh dama-E, ba kemah-E, ba ne'ido' nang diopm ka Sarugo.7Io dimuihotn ugo' marangi' urokng-urokng kudus lalu ngalohotn ne'ido'; lalu io dimare' kuaso atas samuo suku, kaum, bahaso, ba bangso.8 Samuo nang diopm ka dunio pasti ngamboh io, yakoo satiap urokng nag ino tatulis mulai' dunio nyian di jadiotn doopm buku kaidupotn nu' Anak Domba, nang dah di nyambaleh.9Satiap urokng nang batarenyekng baike io nangarotn nyian: 10 "Kalo urokng dah ditantuotn jadi tawanan, io pasti jadi tawanan;kalo urokng munuh ba mando,ba nando koolah io arus di bunuh."Angkoolah kataatotn ba iman urokng- urokng kudus. BINATANG NANG KAUAR AMPAT KA DUNIO11Lalu, aku nanang seko' binatang liar laine kauar ampat ka doopm dunio nyian;lalu binatang koo ado batanuk angayo anak domba, tapi io bakato angayo nago.12 Io majaanan samuo kuaso binatang liar nang pamulo koo kaadapatne, lalu ngamuat dunio ba ne'ido' nang diopm ka daapme nyamboh binatang liar pamulo, nang uko' paroh dah dinyamuhotn.13Io ngarajaan tando-tando ajaib nang kayo', sampe nurunan api ampat ka angit ka dunio nyian, kaadapotn urokng-urokng. 14Lalu, io nysatotn urokng-urokng nang diopm kadunio nyian ba tando-tando ajaib nang dimuihotn bagie sa' dikarajaano' kaadapotn binatang liar nang pamulo.Io ngatootn ka ne'ido' nang diopm ka dunio supayo ngamuat patung binatang liar nang pamulo, nang uko' kano mando, tapi tatap idup koo.15Io dimuihotn mare' sengat ka patung binatang liar koo jadi patung binatang liar koo biso bakato lalu biso nyababpotn urokng-urokng nang ino' nyamboh patung koo dibunuh. 16 Lalu, io nyababpotn samuo urokng, kenek maopun kayo' ,kayo maopun sontok,budak maopun urokng maradeko, dibare sege' tando ka kokot kanan maopun kaninge, 17 supayo ino' ado seko'pun urokng nang biso mali maopun nyuo kacoali io ado batando koo,iyokoo damo binatang liar koo maopun bilangan damae.18Hal nyian maraluot hikmat.biarlah urokng nang bijaksano ngitung angka binatang liar moo karamo angka koo adolah angka seko' urokng manusio; lalu angkae anam ratus anam puluh anam.
Chapter 14UMAT ALLAH MARENYAHAN LAGU BARAHU

1Ako' koo, aku nanang Anak Domba badiri ka Bukit Sion, bayo- bayo ba Io adi 144 ribu urokng, nang ado ba damo Bapa-E ka kaning ne'ido'. 2Aku nangar suaro ampat ka Sarugo angayo gamuruh ai' nang manyak lalu angayo bunyi guntur nang koat, tapi suaro nang ku nangar koo angayo bunyi para pamain kacapi nang mainankacapu ne'ido'.3Ne'ido' marenyahan kagu barahu kaadapotn takhta ba kaadapotn ka ampat barang, ba kaadapotn tuho-tuho. Ino' seko' urokng biso maajari' lagu koosalain kasaratus ampat puluh ampat ribu urokng nang dah dinabus ampat ka dunio nyian. 4Ne'ido' nyian urokng-urokng nang ino' macacai' diri'e ba ambini-ambini karamo ne'ido' gi' bujokng.Ne'ido' koo urokng-urokng nang dah nuno'otn Anak Domba kamaepun Io ampus. Ne'ido' dah dinabus ampat ka antaro manusio jadi buoh pamulo bagu Allah ba Anak Domba. 5 Ino' ado alok ka moot ne'ido'; ne'ido' ino' basaloh. PASOTN AMPAT KA TALU MALAEKAT6Aku nanang malaekat lain tarabokng ka tangoh-tangoh angit, nabanan Injil* kakal sa' ibaritootn ka ne'ido' nang diopm ka dunio ba ka samuo bangso, suku, bahaso, ba kaum 7 lalu io bakato ba suaro koat "Gai'lah ka Allah lalu bareotnlah kamuliootn ka Io karamo waktu pangakiman-E dan sampe;Io nang ngamuat anvit, dunio, laut ba samuo matk ai'."8Lalu, malaekat nang lain, nang kaduo atokng lalu bakato, "Roro', dah roro' Babel nang kayo' koo karamo io dah ngamuat samuo bangso nyocok anggor napsu sex-e nang jahat."9Ako' koo, malaekat nang lain, nang ka talu nuno'otn kaduo malaekat sanape'e, lalu bakato ba suaro koat, "Kalo sape sajo' nyamboh binatang koo ba patunge, lalu narimo' sege' tando pado kaning maopun kokote, 10 urokng koo pasti nyocok anggor murka Allah, nang dingeehotn ba kakoatotn panuh kadoop galas murka-E, lalu io pasti disikso ba api ba liubong ka adapotn malaekat-malaekat kudus ba kaadapotn Anak Domba.11Lalu, asap siksootn ne'ido' naik salamo-lamoe.Ne'ido' ino' ba waktu baranti, baik siokng maopun maam, yakoolah ne'ido' nang nyamboh binatang koo ba patunge, atopun sape nang narimo' tando damae." 12Nyianlah kauletotn urokng-urokng kudus nang mihari parentoh Allah ba iman ne'ido' kadoopm Yesus.13Lalu, aku nangar suaro ampat ka Sarugo ba kato,"Tulisotnlah nyian:Mulai' kanio', dibarakati'lah urokbg mati, nang mati kadoopm Tuhan."Roh bakato, "Banar, supayo ne'ido' biso baranti ampat kapo' laloh ne'ido'karamo parambuatan-parambuatan ne'ido' nuno'otn ne'ido'." DUNIO DINGAJI14Lalu, aku nanang awotn putih lalu duduk ka atas awotn koo angayo Anak Manusio, make mahkota amas ka kapala-E ba aret nang tajopm ka kokot-E. 15Lalu, malaekat lain kauar ampat ka bait Allah, lalu ngampak ba suaro koat ka Io nang duduk ka atas awotn, "Ayuhotn aret-Ngu lalu bahanyilah karamo waktu bahanyi dah sampe karamo anyian ka dunio dah masak." 16Lalu, Io nang duduk ka atas awotn ngayuhotn aret-E ka atas dunio, lalu dunio pun dinganyi.17Ako' koo, malaekat lain kauar ampat ka Bait Allah nang ka Sarugo, lalu io ado ugo' ba aret nang tajopm. 18 Lalu, malaekat lain agi' , nang bakuaso atas api, kauar ampat ka altar. Io ngampak ba suaro koat ka malaekat nang nangkapi' aret tajopm koo, " Kayuhotn aretngu nang tajopm koo lalu komo'anlah pongi' buoh anggor ampat ka puhutn anggor ka dunio "19Jadi, malaekat koo ngayuhotn arete ka dunio lalh ngomo'an pongo' buoh anggor ampat ka puhutn anggor lalu lalu dinabakatni' kadoopm bati paberek kayo' murka Allah. 20 Pamarohotn buoh anggor koo dingarajaan kauar koto, lalu daroh koo anyut ampat ka pamaroh anggor koo kiro-kiro satingi tali panarik kudo ba sakanyokng saribu anam ratus stadia.
Chapter 15TUJUH MALAEKAT NANG NABANAN TUJUH BANCANO

1Aku nanang tando lain ka angit,nang kayo' ba endoh, tujuh malaekat nang nabanan tujuh bancano, yokoo bancano nang pangabisan, karamo doopm katujuh bancano koolah murka Allah dingabisotn.2Lalu, aku nanang agi' angayo lautan kaco bacampur api lalu ne'ido' nang dah ngalohotn binatang koo, patunge ba angko damae, badiri kasisi lautan kaco koo sambil nangkapi' kacapi Allah.3Ne'ido' ngenyahan lagu Musa, hamba Allah, ba ngenyahan Anak Domba:"Kayo' ba ajaib samuoa pakarajaan-Ngu, oh Tuhan, Allah Nang Mahakuaso.Adil ba banar samuo jaatn-ngu, oh Rajo sagalo bangso. 4Sape ge' nang ino' gai' ka Kau, oh Tuhan ba ino' muliootn dama-Ngu? sabab, kahe Kaulah nang kudus. Samuo bangso pasti atokng lalu nyamboh ka adapatn-Ngu karamo kaadilotn-Ngu dah di nyatootn."5Ako' samuo hal nyian, aku nanang Bait Allah, kemoh kasaksiotn Allah ka Sarugo, tabuko'. 6 Tujuh malaekat nang nabanan tujuj bancano koo kauar ampat ka Bait Allah, bapakean linen nang putih ba mangkilat, lalh make salendang amas ka dado ne'ido'.7Seko' dari kaampat barang mareotn katujuh malaekat koo tujuh cawan amas, baisi' murka Allah, nang idup sampe salama-lamae. 8Bait Allah baisi' asap ampat ja kamuliootn Allah lalh ampat ka kuasa-E; ino' seko' urokngpun biso taamo' ka Bait Allah sanape' tujuh bancano ampat ka tujuh malaekat koo ako'.
Chapter 16TUJUH CAWAN NANG BAISI' MURKA ALLAH

1Lalu, aku nangar sabuoh suaro nang koat ampat ka doopm Bait Allah nang bakato ka katujuh malaekat,"Ampuslah lalh tumpobotnlah katujuh cawan murka Allah koo ka dunio."2Malaekat nang pamulo ampus lalu numpohotn cawane ka dunio, jadi bamuokatni'lah kamenong nang maruti' ba nyakiti' pado urokng-urokng nang make tando binatang koo ba nang nyamboh patunge.3Malaekat kaduo numpohotn cawane ka laut, jadi laut baruboh manjadi daroh, angayo daroh urokng mati; lalh samho nang idup ka doopme pun mati.4Malaekat ka talu numpohotn cawane ka sunge-sunge ba mato- mato ai', lalh samuae manjadi daroh. 5 Lalu, aku nangar malaekat nang bakuaso ka ai' bakato, "Kau adil, oh Nang Suci, nang ado ba nang dah ado, karamo Kau ngakimi' samuo nyian. 6 Sabab, ne'ido' dah numpohotn daroh umat-Ngu nang kudus ba daroh nabi-nabi-Ngu,.tapi Kau mare' daroh sa' di cocok. Ne'ido' pantas narimo' io." 7Lalu, aku nangar altar bakato, " Oh Tuhan Allah nang Mahakuaso, banar ba adillah pangakiman-Ngu."8Malaekat kaampat numpohotn cawane ka atas mata ari, jadi mata ari dimare' kuaso supayo ngangusotno' manusio make api. 9 Manusio dingangusotn ba angat nanv luar biaso, tapi ne'ido' nyumpahi' damo Allah nang ado kuaso atas samuo bancano nyian.Ne'ido' bai' ba tobat ba muliootn Allah.10Malaekat ka limo numpohotn cawane ka atas takhta binatang koo, jadi karajaane jadi galap; lalu ne'ido' ngigit jioh ne'ido' karamo kasakitotn, 11 lalu nyumpahi' Allah nang ka Sarugo karamo raso sakit kamenong-kamenong ne'ido';tapi ne'ido' ino' batobat ampat ka parambuatan-parambuatan ne'ido'.12Malaekat ka anam numpohotn cawane ka sunve kayo', iyokoo Efrat, ai'e jadi karikng sa' nyiapotn marago rajo-rajo ampat ka Timur. 13 Lalu, aku nanang ampat ka moot nago, ampat ka moot binatang koo, lalu ampat ka moot nabi palsu kauar talu roh caco' nang gari' angayo rego,14 karamo ne'ido' koo roh-roh jahat, nang ngadootn tando-tando ajaib, nang ampus kapado rajo-rajo ka dunio sa' ngomo'ano' ne'ido' mao' ngadapio' paparangan pado ari basar, yokoo ari Allah, nang Mahakuaso.15("Tananglah!Aku atokng angayo pangait.Dibarakati'lah urokng nang tatal bajago lalu miharo pakeane jadi io pasti ino' bajootn batianyokng jadi urokng ino' nanang kamaluatne.") 16Ako' koo,roh-roh jahat koo ngomo'an ne'ido' katampat, nangdoopm bahask Ibrani disabut Harmagedon.17Malaekat katujuh numpohotn cawane ka udara, jadi tadangarlah suaro nangkoat ampat ka doopm Bait Allah, ampat ja takhta koo, bakato, "Dah ako'." 18 Lalu, gari'lah elak nang basambar-sambar, suaro ba guruh guntur, ba gampa bumi nang hebat,19 angayo nang nape' suoh tajadi mulai' manusio ado ka atas dunio nyian, koat sidi gampo koo. Koto kayo' koo tabaloh manjadi talu bagiotn, lalu koto-koto bangso-bangso roro'; lalu Babel nang kayo' koo ino' di kaupaatni' Allah sa' dibare'atno' ka io cawan anggor murka-E nang maluap-luap.Satiap pulo lanyap ba bukit-bukit ino' ditamuan agi'. 21Ujotn es nang kayo' kiro-kiro sabarat 1 talenta, janto' ampat ka angit ngadotn manusio; nyumpahi' Allah karamo bancano ujotn es koo.Sabab, bancano koo magai'i.
Chapter 17AMBINI NANG KA ATAS BINATANG

1Ako' koo, seko' dari tujuh malaekat nang nangkapi' tujuh cawan koo nyamaki' lalu bakato ka aku, ja katae, " Kasiolah akh mao' nojokotn ka kau ukuman palacur kayo' koo, nang duduk ka atas manyak ai', 2 Ba iolah rajo-rajo kadunio babayo' lalu ne'ido' nang diopm ka dunio dah kamabuk anggor pabayootn."3Malaekat koo nabanan aku doopm Roh ka doopm udas, lalu aku nanang seko' ambini duduk ka atas seko' binatang ba warno merohnang baisi' ba damo-damo sumpoh, nang ado tujuh kapalo ba sapuluh tanuk. 4 Ambini koo make pakean warno kurebokng ba meroh nang baias amas, batu-batu permata, ba mutiara. Io nangkapi' sege' cawan amas nang baisi' ba kajahatotn ba kacacootn pabayootn.5 Ka kaninge, tatulis sege' damo, rahasio:"BABEL NANG KAYO' INU' PARA PALACUR BA SAGALO KAJAHATOTN KA DUNIO."6Aku nanang ambini koo kamabuk daroh urokng-urokng kudus ba daroh saksi-saksi Yesus.Waktu aku nanang io, aku ngaraso heran sidi.7 Lalu, malaekat bakato ka aku, "Dameo kau heran? Aku mao bakato ka kau rahasia ambini koo ba rahasia binatang nang io naiki', nang bakapalo tujuh ngan nang batanuk sapuluh. koo8Binatang nang kau nanang koo suoh ado, tapi kanio' dah ino' ado agi', lalu pasti mao' kauar ampat ka arokng maut nujuo' ka binasootn. Lalu, ne'ido' nang diopm ka dunio, nang damae ino' tatulis doopm buku kaidupotn mulai' dunio di ngamuat, pasti heran waktu nanang binatang koo, nang dah ado, tapu kanio' dah ino' ado, lalu pasti muok agi'.9Hal nyian maraluotn akal ba hikmat. Tujuh kapalo koo adolah tujuh bukit nang ado ka atase ambini koo duduk. 10 Tujuh kapalo koo ugo' tujub rajo, limo ka antarae dah janto' , seko' rajo masih ado, lalu seko' rajo agi' nape' atokng,tapi waktu io atokng, io arus diopm sabantar ajo'.11Binatang nang daoho' suoh ado, tapu kanio' dah ino' agi', adolah rajo ka lapan tapi io tamasok doopm tujuh rajo tai, lalu io nuju ka binasootn.12Kasapuluh tanuk nang kau nanang kok bo sapuluh rajo nang nape' narimo' pamarentohotn, tapi ne'ido' kuaso jadi rajo salamo sajam barage binatang koo. 13Tujuan ne'ido' koo sabayo, lalu ne'ido' mare'otn kuaso ba tanggongjawab ne'ido' ka binatang koo. 14Ne'ido' pasti baparang malawan Anak Domba, tapi Anak Domba pasti ngalohotn ne'ido' karamo Io koo Tuhan atas sagalo tuhan atas sagalo rajo lalu ne'ido' nang ba Io ko nang dinyaru',di milih, ba nang satio."15Ako' koo malaekat koo bakato ka aku, "Ai' nang kau nanang, nang diatase palacur koo duduk,angkoo masarakat, urokgn mamyak, bangso ba bahaso.16Kasapuluh tanuk nang kau nanang ba binatang koo pasti negetotn si palacur. Ne'ido' pasti namuat io talantar lalu batianyokng, lalu najari' dagine ba nunui' io ba api. 17Sabab, Allah dah muangan hal kok kadoopm ati ne'ido' sa' nyampeotn tujuan-E ba satuju sa" mare'otno' kakuasaan ne'ido' ka binatang koo sampe firman Allah di ganapi'.18Ambini nang kau nanang koo adolah koto kayo' nang mamarentoh atas rajo-rajo ka dunio."
Chapter 18BABEL DI NGANCUROTN

1Ako' samuae nyian,aku nanag malaekat lain turutn ampat ka sarugo, nang kuasae labih kayo', lalu dunio ditarakngi' ba kamuliaane 2Io ngampak ba suaro koat, ja katae,"Roro'! dah roro' Babel nang kayo' koo! io dah jadi tampat diopm setan-setan ba pinjaro bagi satiap roh caco' sarokng ba macam janis burukng nang caco' ba nang ditegetotn. 3 Sabab, samuo bangso dak kamabuk anggor nafsu baya'e, rajo-rajo ka dunio dah babayo' ba io, ba padagokng-padagokng kadunio jadikayo hawo nafsue nang kayo'."4Lalu, aku nangar suaro lain ampat ka sarugo bakato,"He umat-Ku, kauarlah ampat ka io koo supayo kau ino' talibat doopm dosae ba ino' narimo' bancano nang pasti nimpo' io. 5 Sabab, doso-dosoe dah batumpuk sampe ka angit lalu Allah dah ingat palanggaran-palanggarane.6 palakuotn koto nyian angayo io dah ngamuat,balasotn ka io duakai lipatat parambuatan-parambuatane, lalu doopm cawan nang io make sa' mancampurotn,campurotnlah duakai lipat.7Samanyak io dah mamuliotn ba mare'ot kamewahan ka diri'e sandiri, bare'otnlah siksootn ba kasusohotn ka io samanyak koo.Sabab, io bakato doopm atie,'Aku duduk angayo ratu, aku buke'lah jande pasti ini' suoh nanang kasusohotn.' 8 Karamo koo, doopm saari sajobancano-bancanoe pasti atokng ka io, iyokoo kamatiotn, kasusohotn, ba pangokng.Io pasti ditunu ba api karamo Tuhan Allah nang ngakimi' io bakuaso."9Rajo-rajo ka dunio, nang dah babayo' lalu idup doopm kamewahan ba io,pasti nangis lalu mikirani' waktu ne'ido' nanag asap api patunuane, badiri jauh-jauh 10karamo gai' ka siksootne, lalu nangis,"Cilakolah! Cilakolah, koto nang kayo', Babel, koto nang koat koo! Sabab, doopm sajam sajo pangakiman ngu dah atokng!"11Padagokng-padagokng ka dunio pasti nangis lalu susoh ka koto koo karamo ino' seko'pun nang mali dagangan, ne'ido' agi' 12 yokoo amas, perak,permata, mutiara,saput linen alus,saput kurebokng, saput sutra, saput kirmizi, bamacam janis barang kayu nang bau nyaman, barang-barang nang dingamuat dari gading, kayu nang moho, timago,basi, marmet, 13 kayu manis, rampoh-rampoh,wawangian, mur, kamayan, anggor,minyak, tapukng alus,gandum, lembu,sapu, domba,kudo, kareto, budak, bahkan nyawo manusia.14Ne'ido' pasti ba kato, "Buoh nang kamao'an jiwangu dah angit ampat ka kau, samuo nang mewah ba nang gagas dah lanyap, dah pasti ino' di tamuan agi'."15Para padagokng barang-barang nyian,nang jadi kayo karamo koto koo, pasti badiri jauh-jauh karamo gai' ka siksootn nang tajadi ka koto koo, sambil nangis ba kasusohotn. 16 Ne'ido' bakato, "Cilako! Cilakolah koto kayo' koo, nang bapakean linen alus; nang make saput kurebokng ba saput kirmizi, lalu ba ias amas, batu-batu permata, ba mutiara!17 Sabab,doopm sajam sajo', samuo kakayootn koo dah dimusnohotn!"Samuo nanakhoda, panumpang, awak kapal, ba samuo urokng nang ngago nafkoh ampat ka laut pasti badiri jauh-jauh,18lalu ngampak waktu ne'ido' nanang asap panunuan koto koo, "Koto mae ge' angayo koto kayo' nyian?" 19Ne'ido' ngamuri' dabu ka ka kapalo ne'ido' lalu ngampak sambil nangis ba susoh,katae,"Cilako! Cilakolah koto kayo' koo, nang ampat ka io samuo pamilik kapal ka laut dah jadi kayo karamo kalimpahatne!Sabab, doopm sajam sajo, koto koobdah dingamuat jadi sunyi'!" 20 Barepo-repolah atas io, he sarugo, he urokng-urokng kudus, rasul-rasul ba nabi-nabi! karamo Allah dah nyantootn ukuman ka koto koo bagingu.21Lalu, seko' malaekatnang koat ngangkat sabuoh batu nang kayo'e angayo batu kilangan lalu dinabakotn ka laut sambil bakato, " Angayo koolah Babel, koto kayo' koo, paati di jantootn lalu pasti ino' suoh ditamuan agi'. 22Suaro para pamain kacapi, panyiup soleng, panyiup sarompet, ba alat musik laine pasti ino' tadangar agi' ka doopm ngu.Ini' ado pangarajitn, nang biso ngamuat samuo karajinan, nang pasti ditamuan ka doopm ngu.Suaro panggilingan pasti ino' kadangarotn agi' ka doopm ngu.23Cahayo lampu pasti ino' agi' ka doopm ngu.Suaro panganten angaki ba panhanten ambini pasti ino' kadangarotn agi' ka doopm ngu, karamo padagokng-padagokng ngu koo bo pambasar-pambasar ka dunio. Sabab, samuo bangso dah disasatotn sihirngu. 24 Lalu, ka doopm koto koo dinamuan daroh nabi-nabi urokng-urokng kudus, ba daroh samuo urokng nang dah dimunuh ka dunio."
Chapter 19UROKNG MANYAK KA SARUGO MUJI ALLAH

1Ako' koo, aku nangar suaro nangnyarekng,angayo sakumpulan kayo' urokng ka sarugo bakato, "Aleluya! Kasalamatotn, kamuliootn ba kakuasootn nu' Allah diri' 2karamo pangakiman-E banar ngan adil;karamo Io dah ngadili' palacur kayo' koo, nang ngarusak dunio make kajahatatne, lalu dah maasotn daroh ambo-ambo-E ka palacur koo."3Ka duokaie ne'ido' bakato,"Aleluya! Asap palacur koo da naik sampe salama-lamae." 4 Lalu, kaduapuluh ampat tuho-tuho ba ka ampat barang koo ngogo' lalu nyamboh Allah, nang duduk ka atas takhta, sambil bakato, "Amin!* Aleluya!"5Ako' koo, ta kadangarotnlah suaro ampat ka takhta, "Pujilah Allah diri' he kau nang dah ngalayani' Io, baik nang kenek, maopun nang kayo', nang matabeotn Io!"PESTO PANGANTEN ANAK DOMBA6Lalu aku nangar suaro angayo suaro angayo sakumpulan urokng rami, angayo bunyi ai' bah, ba angayo bunyi guntur nang koat, bakato," Aleluya!Sabab,Tuhan Allah diri' Nang Maha Kuaso mamarentoh.7Je' diri' barepo-repo lalu ba kampakotn, mare' kamuliootn ka Io karamo ari panganten Anak Domba dah sampe, lalu panganten ambini-E dah siap.8 Ka Io dah dimareotn saput linen alus nang barasih ba mangkilat, sa' dipake karamo saput linen koo parambuatan banar karajaan urokng-urokng kudus."9Ako' koo, malaekatkoo bakato ka aku,"Tulisotnlah nyian:'Dibarakati'lah urokng nangdi undang ka pesto pangantenAnak Domba!'" Lalu, io bakato agi' ka aku, "Nyianlah kato-kato nang banar ampat ka Allah." 10Lalu, aku ngogo' ka poho malaekat koo sa' nyamboh io.Tapi io ba kato ka aku,"Ame jakoo karamo aku ugo' ambo angayo kauba kamaru'-kamaru' ngu nang mampaut ka kasaksiotn Yesus.Sambohlah Allahkaramo kasaksiotn Yesus koo bo roh nubuat.*"PANUNGGANGKUDO PUTIH11Ako' koo, aku nanang sarugo tabuko', lalu muoklah seko' kudo putih; Io nang duduk ka atase ba damo Satio ngan Banar,lalu doopm kabanarotn Io ngakimi' ngan baparang.12Mato-E angayo nyalo api, ka kapala-E adi manyak mahkota, Io nang ba damo nang tatulis, nang ino' ditahui' seko' urokngpun, kacoali diri'-E sandiri'. 13 Io make juboh nang dah dinyalupotn ka doopm daroh, lalu dama-E Firman Allah14Saluruh pasukan nang nunootn Io nunnggangi kudo putih ba pakean saput linen alus nang putih barasih. 15 Ampat ka moot-E kauar sabuoh mando tajopm nang dimake sa' mangkongi' bangso-bangso. Io pasti marentoh ne'ido' ba tungkat basi.Io paati maroh anggor doopm batu kilangan, nang adolah murka Allah nang mahakuaso. 16Pado juboh ba paha-E tatulis damo nyian: RAJO ATAS SAGALO RAJO BA TUAN ATAS SAGALO TUAN.17Ako' koo, aku nanang seko' malaekat badiri ka doopm mata ari. Io ngampak ba suaro karas ka samuo burukng nang tarabokng ka angit, " Je', bakomo' lah turut makotn kayo' ba Allah, 18 supayo kau biso makotn dagin para rajo, dagin para pangalimo, dagin urokng-urokng koat, dagin kudo-kudo ba ne'ido' nang duduk ka atase,ba dagin samuo urokng, baik koo urokng bebas maopun urokng mardeka, urokng kenek maopun urokng basar."19Lalu,aku nanang binatang koo ba para rajo ka dunio ba pasukan ne'ido' bakomo' mao baparang malawan pasukan-E. 20 Jadi, binatang koo dinangkap ba nabi palsue nang dahngadootn tando-tando ajaib ka adapotn binatang koo, nang ba io nyasatotn ne'ido' nang narimo' tando binatang koo ba ne'ido' nang nyamboh patunge. Ne'iado' samuo dinabakotn idup-idupka doopm lautan api liubong nang bangkoh.21Lalu, sisa'e dimunuh ba mando nang kauar ampat ka moot Io nang duduk ka atas kudo putih koo lalu samuo burukng kanyang ba dagin ne' ido'.
Chapter 20KARAJAAN SARIBU TAHUTN

1Ako' koo, aku nanang malaekat turut nampat ka sarugo, nabanan kunci arokng maut ba sabuoh rante kayo' ka kokote. 2 Io nangkap nago koo, si Uar Tuho, nang koihan Setan ba Iblis, lalu ngikat io salamo saribu tahutn, 3 dinabakotn ka doopm Arokng maut, dinutup lalu dinyegel supayo io ino' nyasatotn bangso-bangso agi', sampe saribu tahutn koo ako'. Ako' koo, io pasti diapaaotn samantaro.4Lalu, aku nanang takhta-takhta lalu diatase duduk urokng-urokng nang dimare' kuaso sa' ngakimi.Aku nanang jiwo urokng-urokng nang dinatak kapalae karamo kasaksiotn Yesus ba karamo Firman Allah, lalu ne'ido' nang ino' nyamboh binatang koo maopun patunge lalu ino' narimo' tando binatang koo ka kaninge maopun kokot ne'ido'. Ne'ido' idup agi' lalu mamarentoh sabayo-bayo ba Kritus salamo saribu tahutn5Tapi, urokng-urokng mati nang laine ino' idup agi' sanape' masa saribu tahutn koo ako'. Nyianlah kabangkitotn nang pamulo. 6Dibarakati' ba kuduslah urokng-urokng nang namu bagiotn doopm kabangkitotn pamulo koo. Ka urokng-urokng nyian, kamatiotn kaduo ino' bakuaso, tapi ne'ido' pasti jadi imam-imam Allah ba Kristus, lalu pasti mamarentoh sabayo-bayo ba Io salamo saribu tahutn. KAKALOHOTN IBLIS7Ako' masa saribu tahutn abis, Iblis pasti diapasotn ampat ka pinjarae.8 Io pasti ampus nyasatatno' bangso-bangso pado kaampat panjuru dunio, Gog ba Magog lalu ngumpulan ne'ido' sa' baparang. Jumbaloh ne'ido' angayo pasir ka laut.9Ne'ido' naik ka utotn tingi dunio lalu ngipong pakemahan urokng-urokng kudus ba koto nang takasih.Tapi, api turutn ampat ka angit lalu ngangusotn ne'ido'. 10 Lalu, Setan nang dah nyasatotn ne'ido' dinabakotn ka doopm lautan api ngan liubong, kana'unlah binatang ba nabi palsu koo ugo' dinabakotn.Ne'ido' pasti disikso siokng ba maam salama-lamae.PANGAKIMAN KA ADAPOTN TAKHTA PUTIH11Ako' koo, aku nanang takhta putih nang kayo' lalu Io duduk ka atase, nang ampat ka adapatn-E dunio ba angit lanyap lalu ino' ditamuan agi' tampat sa' ne'ido'.12 Lalu, aku nanang urokng-urokng mati, kayo' ba kenek, badiri kaadapotn takhta koo. Lalu, di muko'lah buku-buku ba sabuoh buku nang laine, yomoo buku kaidupotn, lalu urokng-urokng mati koo dingakimi' sasuai dameo nang tatulis doopm buku koo, dasuai parambuatan ne'ido'.13Laut nyarohotn urokng-urokng mati nang ado ka daapme, maut ba hades ugo' nyarohotn urokng-urokng mati nang ado ka doopme lalu ne'ido' dihakimi', masing-masing manurut parambuatane.14 Lalu, maut ba Hades dinabakotn ka doopm lautan api. Nyianlah kamatiotn nang kaduo - lautan api.15 Apabilo seko' urokng damae ino' tatulis doopmbuku Kaidupotn, io pasti ditabakotn ka doopm lautan api koo.
Chapter 21ANGIT NGAN/BA DUNIO NANG BARAHU

1Ako' koo, aku nanang angit nang barahu ngan dunio nang barahu. Sabab angit nang pamulo ba dunio nang pamulo dah lanyap; lalu lautpun dah io' ado agi'.2 Lalu, aku nanang koto nang kudus, Yerusalem Barahu, turutn ampat ka angit, ampat ka Allah, lalu dah dinyiapotn angayo panganten ambini basolek sa" akie.3Aku nangar suaro nang koat sidi ampat ka takhta bakato, "Tananglah, kemah Allah ado katangoh-tangoh manusio. Io pasti diopm ka antaro ne'ido' lalu ne'ido' pasti jadi umat-E.Allah sandiri' pasti ado ka antaro ne'ido' lalu jadi Allah ne'ido'. 4 Io pasti ngapus satiap ai' mato ampat ka mati ne'ido' lalu maut pasti ino' ado agi', pasti ino' ado agi' kasusohotn, tangisotn, raso sakit karamo nang lamo dah lewat."5Io nang duduk ka takhta koo bakato, "Tananglah, Aku majadiotn samuoe barahu!" Kata-E agi', "Tulislah nyian karamo kato-kato nyian biso dipicayo' ngan banar." 6 Ako' koo, Io bakato ka aku, "Dah ako'! Aku nyian Alfa ba Omega,Nang Pamulo ba Nang Pangabisan. Aku pasti mare' nyocok ka satiap urokng nang aus ampat ka mato ai' kaidupotn sacaro cumo-cumo.7Io nang manang pasti mawarisi' samuoe nyian; Aku pasti jadi Allahe lalu io pasti jadi anak-Ku. 8 Tapi, ne'ido' nang gai', ino' picayo', kajam; pambunuh, urokng-urokng sundal, tukang sihir, para panyamboh bahala, ba samuo pandusta,pasti namu bagiotn ne'ido' doopm lautan nang bangkoh di api ba liubong. Nyianlah kamatiotn kaduo." YERUSALEM BARAHU9Ako' koo, seko' dari tujih malaekat nang nangkapi' tujuh cawan nang baisi' ba tujuh bancano pangabisan koo atokng lalu bakato ka aku, "Je'lah, aku pasti nojokotn ka kau panganten ambini, bini Anak Domba koo." 10Lalu, io nabanan aku ka doopm Roh notok ka sabuoh bukit nang paling kayo' ngan tingi, lalu nojokotn ka aku koto suci koo,Yerusalem, nang turutn ampat ka angit, ampat ka Allah,11baisi' ba kamuliootn Allah lalu cahayoe angayo permata nang paling moho, angayo permata yaspis, jaranih angayo kristal. 12 Koto koo ado ba pagar nang kayo' tingi ado duo balas pintu garabang.Ka pintu-pintu garabang koo ado duo balas malaekat lalu damo-damo tatulis ka atase, yokoo damo kaduo balas suku Isrel. 13 Ado talu pintu garabang ka sabaloh timur, talu pintu garabang ka sabaloh utara, talu pintu garabang ka sabaloh salatan, lalu talu pintu garabang ka sabaloh barat.14Pagar koto koo ado duo balas batu ka baboh lalu ka atas batu koo batulis damo kaduo balas rasulAnak Domba. 15 Malaekat nang bakato ka aku kok nangkapu' sabuoh tungkat pangukur nang dingamuat dari amas sa' ngukuro' koto koo,pintu-pintu garabange,ba pagare.16Koto koo babantuk sagi ampat, kanyoknge sabayo ba ibare.Io ngukur koto kooba tungkate, duo balas ribu stadia; kanyok, ibar, ba tingie sabayo.17 Lalu, io ngukur pagar koto koo,saratus ampat puluh ampat hasta, manurug ukuran manusio, nang ugo' ukuran malaekat.18Pagar koto koo dingamuat ampat kapermata yaspis lalu koto koodingamuat ampat ka amas murni, sacaitn kaco. 19 Baboh pagar koto koo dingamuat ampat ka samuo janis permata nang moho. Batu baboh pagar koo batu yaspis, nang kaduo batu safir, nang katalu batu mirah, nang ka ampat batu zamrud,20 nang kalimo batu unam, nang ka anam batu sardis, nang ka tujuh batu ratna cempaka, nang ka lapan batu beril, nang ka sambilan batu krisolit, nang ka sapuluh bati krisopras, nang ka sabalas batu lazuardi, ba nangka duo balas batu kacubung.21Kaduo balas pintu garabange koo duo balas mutiara, masing-masing pintu garabang koo dingamuat dari sege' mutiara. Marago koto koo dingamuat dari amas murni, sacaitn kaco. 22 Aku ino' nanang Bait Allah kadoopm koto koo karamo Allah Nang Maha kuasa, lalu Anak Domba sandiri'lah Bait Allah koto koo.23Koto koo ino' paralu ka mata ari maopun buotn sa' narakngi' io karamo kamuliootn Allah dah narakngi' koto koo lalu Anak Domba koo lampue. 24 Bangso-bangso pasti bajootn doopm cahayo koto koo ba rajo-rajo ka dunio pastinabanan kamuliootn ne'ido' ka doopme. 25Pintu-pintu garabange ino' suoh di tutup pado siokng ari, lalu pasti ino' ado maam adi ka naun.26Ne'ido' pasti nabanan kamuliootn na tabe bangso-bangso kadoopm koto koo.27 Tapi, ino' sege'pun nang caco' taamo'o ka koto koo, ugo' urokng nang ngarajaan hal-hal jahat maopun nang pangalok, malainkan kahe damae tatulis doopm Buku Kaidupotn Anak Domba.
Chapter 22

1Ako' koo, malaekat koo nojokotn ka aku sunge ai' kaidupotn, nang caitn angayo kristal, ngiir ampat ka takhta Allah ba Anak Domba 2katangoh-tangoh marago koto kol. Ka duo tabikng sunge, tumuh puhutn kaidupotnnang asile duo balas janis buoh lalu asil buahe tiap buotn.Dauk-dauk pubutn koo dipake sa' nyamuhotn bangso-bangso.3Pasti ino' ado agi' sumpoh, tapi takhta Allah ba Anak Domba pasti ado kadoopm koto koo. Ambo- ambo-E pasti nyamboh Io. 4Ne'ido' pasti nanang muho-E ba damo-E ado tatulis ka kaning ne'ido'.5 Maam pasti ino' ado agi' jadi ne'ido' ino' maraluotn agi' cahayo lampu maopun mata ari karamo Tuhan Allah pasti narakngi' ne'ido', lalu ne'ido' pasti marentoh salama-lamae.KAATANGAN YESUS KRISTUS6Malaekat koobakato ka aku, "Samuo pakatootn nyian biso di picayo ngan banar.Tuhan, Allah ampat ka roh para nabi, nyuruh malaekat-E nojokotn ka amba-amba-E dameo nang arus tajadi kanio'. 7 Dangarlah, Aku pasti atokng kanio'!. Dibarakati'lah urokng nang taat ka pakatootn-pakatootn nubuat bukh nyian."8Kau, Yohanes,nang dah nangar ba dah nanang samuoe, aku balutut nyamboh ka poho malaekat nang dah nojokotn samuo koo ka aku. 9 Tapi io bakato ka aku, "Ame karajaan koo! Aku nyian ambo ugo' sabayo ba kau ba kamaru'-kamaru' ngu para nabi,angayo ne'ido' nang taat ka pakatootn-pakatootn buku nyian.Sambohlah Allah!"10Ako' kok, malaekat koo bakato ka aku, "Ame nyegel pakatootn-pakatootn nubuat doopm buku nyian karamo waktue dah samak." 11 Biarotn urokng nang babuat jahat tatap babuat jahat, urokng nang ino' suci tatap ino' suci, urokng nang babuat banar tatap babuat kabanarotn, lalh urokng nang kudus tatap ngudusotn diri'e."12Dangarlah, Aku pasti atokng kanio'! Lalu Aku nabanan upah-Ku, sa' malaso' satiap urokng manurut parambuatane. 13Aku nyian Alfa ba Omega, Nang pamulo ba nang pangabisan, Nang Mulo ba Nang Ako'14barepo-repolah dangan nang nyasoh dabale; ne'ido' koo pasti namu makot ampat ka puhutn kayu kaidupotn koo, lalu taamo' kadoop koto ngalalui' pintu-pintu gerbang. 15Tapi asu'-asu' ba tukang-tukang seher, urokng-urokng sundal, pamunuh-pamunuh, panyamboh-panyamboh kasetan ibalis ba urokng nang suko pangalok, lalu masih mao ngalakuan jukut ayakoo, io diop kauas.16"Aku nyian, Yesus, nang dah nyuruh Malaikat yak bakato sasidie samuo jukut nyian ka kau yak ka jemaat-jemaat. Aku nyian lah combok, paranak Daud, bintokng nang ka sabaloh mata ari tarabit nang nyalo.17awo pamo ba calon panganten ambini koo bakato," jek! boo!" sape nang aus nocoko' baiklah io atokng, lalu sape nang mao' baikdehe' io ngicokng ai kaidupotn koo ano' pek babayar18Aku basaksi ka sape nang nangar pakatootn raamalan nyian. kade' ado urokng nambahi' jukut ka kato-kato nyian, Allah pun pasti namahi' sial, cilako ka io nang dah taconteng ka doop Kitab nyian. 19Kade' ado urokng nang mao ngurangan jukut amapt ka kato-kato ka ramalan kitab nyian, Allah pasti ngicokng bagiatne ampat ka puhutn kayu kaidupotn ba koto nang kudus, angayo ado taconteng ka doop kitab nyian.20Io nang basaksi nyuritootn samo nyian, bapamang, "Au'! Aku mao atokng." Amin! Atoknglah, Tuhan yesus! 21kirae pamare' ampat ka Yesus maragei diri' samuo. Amin.