Bonta: Bible for 1 Corinthians, 1 John, 1 Peter, 1 Thessalonians, 2 Corinthians, 2 John, 2 Peter, 2 Thessalonians, 2 Timothy, 3 John, Acts, Galatians, John, Jude, Mark, Matthew, Philemon

Formatted for Translators

©2022 Wycliffe Associates
Released under a Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License.
Bible Text: The English Unlocked Literal Bible (ULB)
©2017 Wycliffe Associates
Available at https://bibleineverylanguage.org/translations
The English Unlocked Literal Bible is based on the unfoldingWord® Literal Text, CC BY-SA 4.0. The original work of the unfoldingWord® Literal Text is available at https://unfoldingword.bible/ult/.
The ULB is licensed under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License.
Notes: English ULB Translation Notes
©2017 Wycliffe Associates
Available at https://bibleineverylanguage.org/translations
The English ULB Translation Notes is based on the unfoldingWord translationNotes, under CC BY-SA 4.0. The original unfoldingWord work is available at https://unfoldingword.bible/utn.
The ULB Notes is licensed under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License.
To view a copy of the CC BY-SA 4.0 license visit http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/
Below is a human-readable summary of (and not a substitute for) the license.
You are free to:
The licensor cannot revoke these freedoms as long as you follow the license terms.
Under the following conditions:
Notices:
You do not have to comply with the license for elements of the material in the public domain or where your use is permitted by an applicable exception or limitation.
No warranties are given. The license may not give you all of the permissions necessary for your intended use. For example, other rights such as publicity, privacy, or moral rights may limit how you use the material.

Matthew

Chapter 1

1 Ma bukura, bira Ihu Karaitira kintikainti uba, biba Devitika Abrahamika baainti. 2 Abrahamiba biba Aisakira ooba, Aisakiba biba Jekopira ooba, Jekopuba Judara ooba bata nai atabakauka. 3 Judaba Paresika Seraka ooba. bikahanta noba Tamaba. Peresiba biba Hesaromura ooba, Hesaromura biba Ramira ooba. 4 Ramiba Aminadapira ooba, aii'a Aminadapiba Nasonira obba, aii'a Nasoniba Salmonira ooba. 5 Salmoniba Boasira ooba. Rehapiba Boasira nooba, aii'a Boasiba Obetira ooba, aii'a Rutiba Obetira nata, aii'a Obetiba Jesira ooba. 6 Jesiba biba kini Devitira ooba, aii'a Devitiba Solominira ooba bira noba abuni Uriara nata. 7 Solomoniba biba Rehoboamira ooba, aii'a Rehoboamiba Abijara ooba, aii'a Abijaba boba Asara ooba. 8 Asaba Jehosabatira ooba, aii'a Jehosabatiba Joramira ooba, ibo Joramiba Usia kakahibu'a bano. 9 Usiaba Jotamira ooba, Jotamiba Ahasira ooba, aii'a Ahsiba Hesekia ooba. 10 Hesekiaba biba Manasera ooba, aii'a Manaseba Amonira ooba, ibo Amoniba biba Josiara ooba. 11 Josiaba biba Jekoniara kakahibu'a bata bira atabakauka, bihentara bika Babilonini oru rupara. 12 Bira rumpara nantiara, Jokoniaba biba Sieltara ooba, aii'a Sielteliba biba Serubabelira na'uba. 13 Serubabeliba biba Abiudira biba ooba, aii'a Abiudiba biba Eliakimira ooba, aii'a Eliakimiba biba Asorira ooba. 14 Asoriba biba Sadokira ooba, aii'a Sadokiba biba Akimira ooba, aii'a Akimiba biba Eliudira ooba. 15 Eliudiba biba Eliasa ooba, aii'a Eliasaba biba Matanira ooba, aii'a Mataniba biba Jakopira ooba. 16 Jakopiba biba Josipira ooba, aii'a Josepiba biba Mariara batibano, aii'a Mariaba Ihu Karaitira noba. 17 Eka Abrahamira kakahibu'a baireba 14-nian anira, aii'a Devitira nahiro Babilonini muara 14-niana kakahibu'a, aii'a Babiloni nihai biri Ihu Karaitira batara bira 14 kakahibu'a. 18 Ma bira Ihu Karaitira Mariaba batai ubara, bira noora Mariara, bira Josepira ma barenabe tiabo Josepiba tabaibo Nora Kia Rupintira Aiho Bainti bano Mariara auha'i baainti batero. 19 Mariara bate Josepira, bira abu abu abiro bai baitira, biba kia Mariara kaurira hika bainti nahenti abu'ata amiare tiro, mintibo biba emara Mariara a'i rakareba irirama. 20 Biba bihaikarara iribaibo, Nora ankero bano taira'ata biraini tubiro tibamiro,"Josepio, Devitira ba'u banobe, kia are Mariara barareba etane bira nanarae bi baaitira bira arara'i baira, bira Kia Rupintira Aiho Bainti bano naima bira auha'ira batero. 21 Biba orainti baaintiba batanaro, ira are bira auturare ba Ihu Karaitira be, bira nanarae biba bainti nahenti kumi bi'uu nimitero tintairaba." 22 Ekahika obarira bira nai Nora uba ho'a kareba naru poropeti obarianobe tiara, bika tiha, 23 Iriate, barata bobano kia bainti batakero baitairaba biba ma baintitai'a birama orainti bainti ma batatanobe, bira autu rareka "Emanueli rabe." bira autu okara baireba, "Kotiba tinabu hampata baibo." 24 Josepiba baitai naihairo hipiro ankero bano tiba abira bira abataira, Mariara nai nata bo'ara bitero. 25 Ibo biba kia bikantiro bairo ibo nahenti bano orainti baainti batataira. Bira autu rabatero Ihu Karaitira be.
Chapter 2

1 Mariaba Ihu Karaitira Betlihemini Judia batukaini Herotiba kini baibo batataira. Hiniku baintika irirahika bataka kuari abu urinaihai Jerusalemini uru ireha tiha, 2 "Baainti bo obarira, bira Juda batana kini taie baibo? tenabu bira opumakau kuari abu urinai hai tabema ururo tenabu birai mono irebe ." 3 Kini Herotiba bi ubara iriro, biba eka Jerusalemi batana batakero norai'amake iriara. 4 Herotiba eka nai iata bainti bata irirara bataka ruba'uakero iroro," tabantarai'e Ihu Karaitiba bainti nahenti tintairaba obariano? 5 Bika bira tiba'ami hatiha, "biba Betlihemini Judia bataini, mintuake poropeti aratuba torabe, 6 Are Betlihemi bano,Juda batanai, are kia ina tauni haube, kia autu bataraba haube nora tauni abutana, kiabe, bira nanarae, ai'iba iata bainti bobano ma obariroma ra'ikira bainti banoma ti nabuna Isral batana hinta'utuano. Herotiba bi ubara iriro ebara irirahika bata baintika nara ruba'ua kero bika irero ta'entarae bi opumakau ba itaibo. 8 Biba bika Betlihemini nititakero, tibanimiro,"Ne biba oru baainti birau rantake tabate. Ne rantake, ne uba baraibo tini aniare, tebata birai ani mono iare." 9 Bika kinira uba iri, bika buara, bika kuari urinai taba opu bakauba bika abuni biro oru baainti bano baira nabu iata'ata iteharo baira. 10 Bika bi opu bakaura tababo bika arara bano norai akero wahaira. 11 Bika nabui oriete baainti bira noba Mariaba bitataira tabe. Bika baainti bira tori kauru'are nai biri batai bamutubike birai mono'i. Bika nai uta antuake bohika nora mono baira barake, bira kori, ko'e unta biba bahaberara, hanta ko'e unta bibaira. 12 Kotiba taira'ata bika tiba nimiro kia aii'aro arana anirante Herotiba maina buate. Mintimanta bika bo ara abatake nai ma'aini buara. 13 Irirahika bata baintika buabo Nora ankero bano Josepira taira'ata tiba abiro,"Hipuane, baainti bata bira nora bata bitakera Isipini buane. Are mini aa'i bai'e tentama aii tiba'abira, bira nanarae, Herotiba baainti arukareba ma rante baibo. 14 Bi entara'e ai Josepiba baainti bata bira nora bata bitakero Isipini bira. 15 Bika bini baibo kin Herotiba utubuare. Ma bihaikaba obarira bira uba bo poropeti bainti bano tibataura,"Te tenta oorainti bainti Isipini haira aniane." 16 Herotiba tabaimanta kuari abu urihaina irirahika bata bainti bira una'ara tiba amiabo, biba arara itero. Biba nai huru bainti tiba nibiro oru Betlihemini eka orainti bainti bika ihi tarau ahiro biani tubibina eka arukate. 17 Ma bi ubara poropeti Jeremaiaba tibatora obarira. 18 "Ee'ee bata nora naberai bata Ramai hairo obaribo. Reseliba nai baintiara ma ee'ee raitaibo, kia biba bainti banoe nahenti bobano bira arara bara ko'ekanobe tiro, bira nanarae, bira baaintahika ekama utu buabo." 19 Herotiba utu bibo, Nora ankero bano Josepira tubu taira'ata tiba'amiro, 20 Hipira baainti bata bira nora bata bitakera Israelini buane. Bainti arireba tiba utuma bibo. 21 Josepiba hipiro baainti bata bira nora bata bitakero Isailini biro. Josepiba iribaro Akilausiba nai oora batuka barero Judia kini abibo, Josepiba etero mini buanara. Kotiba Josepira taira umiaibo, biba Galilini bira. 23 Josepika Mariaka baainti batake Nasaret tauni'e oru bariara. Bira poropeti noo aba'akero, Nasareti bainti bema tibabe.
Chapter 3

1 Bi entara Ioniba namari a'u nimite baiba Judia umina batana Nora uba tiharo, 2 "Auha tu'antara, naruba kindomu ani aumai abibo." 3 Bi baintira poropeti Aisayaba tiharo,"Bo nobano umina batanahiro tiharo; Nora ara bara abu abu akera heno'iane." 4 Ioniba kameri paha nohai ha'iruata utaba'ara nakubarero reti bo uara paha nohai mintia tara rumpa barero. Bira kara kainta'a bata baubari bano kurutaira. 5 Eka Jerusalemini haina bainti nahenti, Judia bata Jodan namai ahinaka bata eka bibinai buara. 6 Bika nai kumiara umpobe tiabo biba bika Jodani namai ata namari a'u nimitaira. 7 Ibo biba tabai manta oora Farisi bata Sadiusi bata namai barareka aniabo, biba bika tiba nimiharo,"Ne bainti ari bai memarura bo'akabe, tabae ni tiba nimiro maara anina ihai ne aima tarebabe? 8 Ne u'a u'ai ake arara tu'antarai bo bira kara bano obariare. 9 Ne kia iriha tireka mintibo,"Abrahamiba tinabu na'uubabe. Te u'ai ake ni tiba nimuro, Kotiba homa ori mauka bara tu'antara kaira Abrahamira bainti bo'ari babe. 10 Rori bano baka katari tu'ana baibo. Mintiro katari bano kia kara irairo bira tu'ukema iihama wara kebabe. 11 Te ni namai a'u nimitauna bira umi'areba ne bira u'aai akema arara tu'antare nenta kumi a'irakabo. Ibo bainti bobano ti nantiara aniraba biba nora kempuka bata babe, ti atara kababe kia ho te bira su barainabe. Biba ni Kia Rupintira Aiho Bainti abata iha abata ma namai a'uu nimitano. 12 Biba foku watero witi naho ira kai'a barareba ko'ekero witi bara buru nabu'e batareba. Ibo kia iraina witira barakero kia ipebai ihara'e ma wara kano." 13 Ihu Karaitiba Galili batuka tutero Jodani namai'a Ioniba namai a'uu amitairera biro. 14 Ibo Ioniba bira raba'abiro, tiharo, "Arema tiri namai a'uu timitenabe, nantibae are tiunanai aniarao?" 15 Ihuba nai anirantero tiba biharo,"A'iirakairo Kotiba antu'ara hika bano obariare." Ibo Ioniba bira tira abataira. Ihu Karaitiba namai barero totara a'eni anibo naruba enta bano antuarai bo Kotira Kia Rupintira Aiho bano antau bo'ara bira ata tubu utaira. 17 Naberai bano narubai hairo tiharo,"Ma orainti baintira ti Ma'ube, te boake antu'aruro.Ti arara bano birai wahaibo."
Chapter 4

1 Bi entara Kotira Kia Rupintira Aiho bano Ihu Karaitira bitabarero buru umina batana kaibo Sataba bira aba'ora. 2 Ihu Karaitiba kara a'irakero 40 kuari 40 entai biba karara untuarira. 3 Bainti bira aba'airaba ani obara biro tiba amiharo," Are Kotira baainti bano irera, are ma orika tira bika bareti tuanta buate." 4 Ibo Ihu Karaitiba bira tiba amiharo, "Kotira ara tanu bano mintia kero tibo, 'bainti bano kiama bareti a'ii bariano; kiabe, ibo nana uba nai Kotira noo'ahiro ani ubarabe." 5 Bira naantiara Sataba Ihura bitakero Jerusalemini oru bira, ibo bi taunira bira Kotibira, mini buru mono nabu iata ata buru kero. 6 Bira tiba miharo, are Kotira bainti bano bairera, are buani kopurera a'ubua, mintibo Kotira buku bano tirabe,' "Nai ankero baraira ma aii ani raikiba, bika aii raukuma bareba ori bano aruantora be tii." 7 Ihuba Satara tiba amiro,"Kotira ara tanu bano mintiake tibo,are kia nena Nora Kotira aba'ane." 8 Sataba aii'a Ihura bita barero aii'ina bo'abata uritaraira'a burukero eka kantri batai hainara umiero eka ko'e haika umiero. 9 Sataba Ihura tiba amiharo, "Te ma haikara ekama aii amiaina be are ti ata tori kauru arera mono ti'ebe." 10 Ibo Ihuba bira tiba amiharo,"Satao, are binuane, Kotira ara tanu bano tiharo, 'Are nena Nora Kotira bebarai baiha bira bohaha ata mono iane. 11 Ibo Sataba Ihura a'irakero bira, imanta ankero ani bira kaha'iara. 12 Ihuba iribanta Ioni watabare rumpakabo tiabo, biba Galilini bira. 13 Ihuba Nasareti batuka kero Kapeniamini oru baira. Kapeniam batuka Galili namai aumanto Sebulan bata Naftali bata bata'a. 14 Ma bira obarira bira poropeti Aisaiaba tiba taira ma. 15 "Sebulan baata bata Naftali bata, arabano nooruba namai hanthiro hini bantarai Jodanini. Bira Galili baata bainti boka iara. 16 Taukae konkira'i bariaka nora atahira hika tabara, bainti nahenti aiho ata utubi Kotirai hai niarai abura, bira ata ata hira bano uri hipira." 17 Bi entara hairo Ihuba Kotira uba bika tiba nibiharo,"Nenta ora okara a'irate, bira nanarae, Kotira kindomu tubu aumai ibo." 18 Bi entara Ihuba Galili namai hantara bibo, biba taraika bakaka tabaira, Saimonira bira Pita rabe, bira ata Andrura, habukara namai'i uta a'iha, bika habuka aribaria baintika. 19 Ihuba hipiro bika hanta tiba nimiharo,"Ani tii abatate, te nii bara bainti bite baria kai imakarabe. 20 Totara bata, bika hanta naihanta uta a'irake Ihura abate. 21 Ihuba bi batukara kero butubanrai bira, biba aii'a tarau atabakauka, Jonika Jemisika Jebetira ma'u tanta. Bika botu'i baiha nai oora Jebetira batake uta rumpeha. Bi'arika Ihuba bika hanta naraira, 22 Totara bata bika hanta nai oora bata botu bata a'irake Ihura abate. 23 Ihuba Galilini eka batanai biro bainti nahenti irirahika tiba nimiharo Juda mono nabu'i, bira'i Kotira Kindomu bainti nahenti tiba nimiro bika bobo ora aiha ho'a nimitero. 24 Ihuba aiha ho'ii ubaba ekara Siriani bira. Siria batana bira irii oora bobo aiha baraka bata ora aiho bataka, bukera aiha, ai'u kau'u orai'iaka, Ihuba bika ho'a nimitaira. 25 Oora bainti nahenti Ihura abate, bika Galili batana, Dekapolisi batana kabata, Jerusalemi batana, Judia batana bata hini bantarai Jodenini.
Chapter 5

1 Ihuba bainti nahenti tabero, biba ai'ina bari rero. Biba oo'u bimanta, bira kai'a bainti bibi nai ani. v 2 Ihuba nai noo antuakero bika tiba nimiharo, tiharo, 3 "Bainti nahenti taukae Kotira ko'e haikara behi'ika bika wahate, bira nanarae narubai haina kindomu bika iarabe. 4 Bainti naheti umpo'iha ii'irate baika bika wahate, bira nanarae Kotiba bika ko'emama nimitanobe. 5 Bainti nahenti nai baramuntu bike baika, bika wahate bira nanarae bika araka batuka ma barebabe. 6 Bainti nahenti Kotira ko'e okarara antu'ariha aunta aharukaika bika wahate, Kotiba bika pi'ama nimitano. 7 Bainti nahenti bokara umpo'ika bika wahate, Kotiba bika bata umpo ama nimitanobe. 8 Bainti nahenti bika arara Norai ho'abiro baika bika wahate, bika Kotiraba tabeba. 9 Bainti nahenti tiroriara ra'uara babuntu bika bariaka bika wahate, bika Kotira baintibe ma tiba. 10 Bainti nahenti Kotira ko'e okara mintiha bi okarara mara baraika bika wahate, bira nanarae narubai haina kindomu bika iiarabe. 11 Bainti nahenti niara ora uba tiha ni ni ora okara mintiha, bobo una'ra uba niara tiha ni atiha bira nanarae nee tii abatakabe, nee wahate. 12 Nee bo'ake wahate, bira nanarae Kotiba nee nora miakarama narubai nimianaro. Mintira bo'ha ari ora okara naru baria poropeti bainti nibata minitiara. 13 Nee batai haina oru'ube. Ibo bi oru'uba namai abiro kiama hiakiano, nantia keroe nai hiakira barano? Bira kia ko'e ira a'iira a'uke ai'u nohai ma mini tuti 'akeba. 14 Nee batai haina obabe. Bo tauni ai'ina'a bairaba kiama kuke'anaro. 15 Kia bobano iha oba umpike haro tainta ira kuke'aira, biba o'a'a bataira, bi obaba nabu'i eka ataira. 16 Kairo ai ataira bano eka bainti nahenti atamakai, bira aii ko'e okara tabe aii Oora narubai baira nora uatu amiata. 17 Kia nee iriha tii tubuna lo bata poropeti tiba tau ubara bara orai ireraube. Kia tee bira orai ire'aube, imanta tee bira ho'akare. 18 U'a u'ai'ake ma nii tiba nimuro baata bano bata naruba bano bata tai'anobe, ibo kia ma bo autu bano kakakiano, biba bara eka hika ho'a'ima kano. 19 Mintiro boru bano kia ma bi lora abatakero boka tiba nimiro, biba bata Kotira Kindomu'i kiama nora autu batano. Ibo bo bano bi lora boha'ara kero abatakero boka bata tiba nimiro, biba Kotira Kindomu'i nora autu ma batano. 20 U'ai'ake ma nii tiba nimuro nii ko'e okara bano kia tisauka bata farisi bata atarairera, nii kiama ho Kotira kindomu'i narubaini ori'eteba. 21 Nee iriabo naru na'u tatora enta, 'Kia bainti nahenti aru utuane,' aii'a, bobano baintie nahentie arukairera biba ko'ataba hipuano. 22 Minti-manta nii tiba nimuro bobano bokantiro auha mara rairera, ko'atama hipuano; bobano atabakarara 'Are ora konkoma bainti bano!' biba ruruia bainti ama buano, aii'a bobano tiharo,'Are wera bano!' biba iha'ima buano. 23 Mintira nee ofa ori'a autireka ibera aii'a iriate auha mara atabakaba bataira, 24 Nena ofa bira'a a'ii batera. Abuni boha arara nane atabaka kantira bara, bira nantiara nena ofa mintia. 25 Nee totara bata boha arara ta bainti nahentibae nii bitakero ko'ata bireba ina, biba aii ko irii baina baintira kau'u'e batantora aii'a biba aii kiripu kai'u'e kantora, aii'a biba aii rumpa kantora. 26 Tee nii u'ai'ake tiba nimuro, kiama rumpara ihaira a'ini bebarena kia bira ihaira monu amiraira. 27 Mintimanta nee iriabo, nee nae'ora kia pamuku okara mintiate. 28 Imanta nii tiba niburo nee bo nahenti tabe ora irirahika bare, bira mintiro ma baibo are nena arara ihaira bikantira ora okara autuma kera. 29 Nii kau'u tanarai haina abu bano nii kumi'i hi'irua kairera, a'iira baurukera a'uka. Aii eka baata bano iha'i buantora, bira ko'ehama boha baatau bano aii kakakiae. 30 Aii'a nii kau'u tanarai haina kau'u bano kumi mintirera, te'akera a'ira a'uka. Aii eka baata bano iha'i buantora, bira ko'eha boha baatau bano aii kakakiae. 31 Uba bano mintiakero baibo,'bainti bobano nai nata a'irakareba irera, biba pepa abiro bira a'irakai.' 32 Mintimanta nii tiba niburo bainti bano nai nata a'ira kareba, nahenti bano kia pamuku okara mintibo, biba bi nahentira bara pamuku nahenti'a makero. Bainti bobano bi nahentira barairo nantiara nai bati a'irakeharo bira bi orantiba kumi ma mintiano. 33 Nee iriarabe haru,'Kia kau'u ai'i'a a'ukera una'ara kekaukera tia, minitira Norai bira bare buate.' 34 Imanta nii tiba niburo, kia naruba auturake nenta uba kekau iate, bira nanarae narubai Kotira kini tainta bainai. 35 Kia baata bata auturake nenta uba kekau iate, bira nanarae Kotiba au'u bataira'a, aii'a kia Jerusalemini bata auturake nenta uba kekau iate, bira nanarae Nora Kinira tauni be. 36 Kia nee nenta kau'u iata'a bate nenta uba kekau iate, bira nanarae kiama nee nenta kahi bonta bara karampai ake ee hantai akeba. 37 Nii uba bano Eotibera bira eoaitia bira nii uba bano Kiabe bira kiabe aitia. Bira bo uba bari bataibera bira Satarai hairoma aniro. 38 Nee iriabo bika tiha,'Ibo bo bainti bano nii abu orai'akero, nii bata bira abu bara orai akate, aii'a bo bano nii arai rubihikaira, nee bata bira arai rubihikate.' 39 Tee nii tiba niburo, kia bo bano nii orai'a nimitaina nai mintia mitate. Bainti bobano nii aurubu ruekaira kairo hini bantarai bata ruekaire. 40 Bobano nii saketiara antu'ariro nii bita barero ko'ata birera, obira kairo nii sioti bata barai. 41 Aii'a bobano niara kekau kero tiharo ani'e bitira'a bi aniare tira bira bikantira boru bata bitarera butunto bua. 42 Abia tabae iraina, aii'a nee kia kiabe tiate tabae nii ihairo barareba tira. 43 Nee bira iriarabe, 'Nee nenta ara'oai ko'e iha nenta nabuta orai'a nimitate.' 44 Mintimanta tee nii tiba nimuro, nee nenta nabuta antu'ariha bikara taukae nii orai'a nimitaika rabata nunabu tiate. 45 Nee hoba nenta Ora nurubai baira bo'aribabe. Bira nanarae biba kuari bata aa'u bata barebaibo ko'e okara ora okara mintia bainti nahenti tika ianai ma tubibairo. 46 Nee taukae nii antuarika bika'e nee antuari bera, nee bira nana biakarae bareba? Takisi baraka bata boha'ari okarara ima mintia bo? 47 Bira nee nenta ara'oai ko'e ibera, nee bira iriate nee bira boka ataraike? kia arara tuantaraka bata bi okarara mintia rama. 48 Nii Oba narubai baiba biba abu abu abi baiba, mintimanta nee bata ko'e okara'i mintiate.
Chapter 6

1 "Are nena ko'ekera raikiha kia ko e okara bainti abu'a mintira bika aii tabata, bira aii Oba narubai waharaika amitaina ma oru barena. 2 Are nena monu bata nanahika boka kia bataka nimia, kia norai akera mintira ora tabata Juda mono nabu'i bata a'inibata. Bika bira mintiara nai nora autu bainti nahentini hai barareke. Uai'ake nii tiba nimuro bika nai waharaika baatai barabo. 3 Ira are monu batake bo onana behi bainti nahenti nimira, kia kairo nanahika katai haina kau'u bano mintina kau'u tanara bano bata tabai. 4 Mintibo nee bata bohika boka nimireka ebara nimiate. Nantiara nii Nora bano ebara tabebai raba nii waharaika nimiano. 5 Ira are nunamu tireba, kia bainti tara noo bata boaria, bika Juda mono nabu;i wahake nunamu'iha bata o'a'a bainti tabate tiha. Uai;ake, tee nii tiba nimuro, bika nai ko'a barabo. 6 Nee nunamu'i reka, nabu'i rumu'ira ori'etate, enta tintake nenta Ora ebara baibinai nunamu'iate. Nantiara nii Ooba ebara tabebaira ba nii ko'a nimianobe. 7 Are nunamu'ireba, kia ora uba haru tibaina tia, bainti kia Juda batana mintia teke, bira nanarae nunamu'i ora uba tiaro Kotiba iriaere tibake. 8 Mintibo kia bika bo'aria, bira nanarae aii Ooba are irareba iana baka taba matero. 9 Minti manta nee mantiake nunamu'iate, tii Oo'o narubai baria rababe, kairo aii autu bano ruba habiro bariare. 10 Kairo aii kindomu tumuai. Kairo aii antu'a bano narubai obarinte kero baatai bata obaria 11 Tinabu batehaina kara timia. 12 Tinabu bau haika unka timita tenabu bata boka tinbuni mintiara biunimi tauro. 13 Kia tinabu bita barera aba'aina'a bua, ira are tinabu aba'aina ahira a'eni baraka. 14 Nee bainti boka bau haika biunimite, bira nii Ooba nii bauhai kabata biuma nimitano. 15 Ira nee boka bauhaika kia biunimitai bera, nii Ooba bata kiama nii bauhaika biunimi tano. 16 Tee bo'abata turo, kia kara naraira nunamu tiana, kia nena biri umpo atera una'ara bainti nanara tera bariane. Bika nai biri umpo ateha boka bika tabai manta kara a'erakeha nunamu iakabe tiate tiha. Uai'ake nii tiba nimuro bika nai ko'a barabo. 17 Mintira nee, kia kara narai nunabu'iha, bahubera iata'a a'ute nenta biri hiake, 18 Mintia tairama boka kiama ho ranta keba nee kara airake nunabu'ira. Mintibo nii Oba kuke'abiro baiba, nii Oba ebara tabe bairaba nii waha raika nimiano. 19 Kia neniana ora onana baatai ruba'ua, tobe'ibano nairo hupai iro orai ama'iano. Ira muara bainti muarama bareba. 20 Mintibo nenta onana narubai ruba'uate, mini kiama tobe'ibano nairo hupai iro orai iano, kiama muara bainti bano muara barano. 21 Tai'e ariana ko'e haika bainai,minima aii arara bano bata bariano. 22 Abu baata oba ma, mintiro aii abu ko'e irera, bira aii baata bano oba'ama bariano. 23 Iro aii abu bano orai ira, bira aii baata bano konkirai ama biro. Mintiro aii'e baira obaba konkirai abirera, bira nora konkirai kama! 24 Kiama bainti bohau bano tara bainti kai'a baranaro. Bira nanarae, bora a'irakero borara ima antu'aruano, borara ima ko'e iharo bora orai ama amitano. Kiama are Kotira kai'a bata baatai hainara kai'a bata barena. 25 Minti mantama nii tiba niburo, kia nee nenta mara'urara norai ake iriate, nanahika'e narabe. Kia nenta baatara iriate tee nanae nankuai nabe. Mintibo nii aiho bano kara atara kaibo nii baata bano utaba'a atarama kero? 26 Antau tonabu'a nuaka taba, kiama bika kara utie ruba uake bate nabu'e, ibo nii Oba narubai baiba ma bika kara nimibairo. Are tonabu'a nua antau ka atarama kera? 27 Tabae ma baata rai baireba irera nai baata'a bohika kubai haika batero bariai? 28 Bira nanarae nii boake utaba'ara iri bariabo, nee ahakaira epo'arara iriate. Kia bika kai'a bareha utaba'a minti. 29 Tee nini bo'abata turo, Solomoni ba nai ekahika ko'ehaika bata kero biba kia epo'ara boara kero nankiro. 30 Bira Kotiba epo'ara utaba'a nanku nimite baiba ire, bate bairo hura iha'e a'ukebariara. Are bira nanarae irira biba aii utaba'a nanku amitaina, are ina mara uraba batera? 31 Mintira kia iriha tiha, 'Tenabu nanae narabe? o tenabu nana namai'e narabe?, o tee nanae nankirabe? Bainti bika kia Juda batana ranta hikarama. Nee Oba narubai baiba nee nanahika untu'aruara tabaibo. 33 Ira Kotira kindomu nane ranta abu abu okara nohaira, bira nantiara ma nii bihaikara nimiano. 34 Mintibo kia hurai haina hikara iria, hurai haina ba nai mara bata kero ma bairo. Nana enta bano nai bi entara hina mara batakero ma bairo.
Chapter 7

1 Kia bora okara tuabua, Kotiba bata kia ma aii okara tuabuano. 2 Bainti boka tuabiba riara, boha arakero aima, Kotiba boha ara kero aima aii bata tuabuano. 3 Bira nanarae aii atabakara abu'i ina konkomau baira tabe baira, iba nora katariha nina abu'i baira kia tabera. 4 Bira nanarae nena atabakara tiba miha, 'Kai'e tee aii abu'i ina konkomau baira barakare, 'Iba nora katari hanka nina abu'i baira kia bara karaira? 5 Are una'ara bainti bano! Nena abu'ira katari hanka noraha nane bara kera akokera, ko'e kera tabeha, bate akokera ina konkomau aii atabakara abu'i baina baraka. 6 Kia taku'ina hikara bairi amia aii'a kia nora monu baina orira bakera wara amuni a'uka. Bika ia'u nahai rabate kinta inara inarake orai ama keba. 7 Are irairo ma amiano. Are rantera ma barena. Are enta ru'utiro ma enta bano antua rano. 8 Bainti taukae eka iraka, bika bareba ma, bainti taukae rantaka, bika tabebaria rama, aii'a tabae enta ru'utiba, birai enta antua ranobe. 9 Ni'iharo tabae, aii baainti bano baretiara iraira, are ori'e amina? 10 O aii habukara iraira, are bira memarue amina? 11 Mintiraba, nee ora okara minti bariara, ibo, nee tabema nenta baainti ko'e haika abi bariara, boha ariro ma bairo tabae iraina nii Oba narubai baiba ko'e haika ma amiano? 12 Minti manta, nana hikae are iritera bainti nahenti aini mintira, boha arina okarara abuni bikai mintia, ma bira Kotira lo bata poropeti tibatara bata. 13 Nee ina enti baina araraba abatate. Nora enta bai araba aii bita barero buru ora'ira a'ukareba ma, imanta bainti nahenti orama ma nora ara bira abate bai. 14 Ibo aiho bare baria entara inara kabe, bi arara abate bariara mara bairabe, minti-manta ampa ranabu piri abate bariarabe. 15 Rauruane una'ara poropetiara, bika sipisipi uara kahi nanku bareha baha'ai, ibo bika matira'i akau bairi bo'akabe. 16 Nai okara ama tabenabe. Ibo hoe bainti nahenti waini taba au'u na'unta ahie o fiki katari taba au'u ahaka aha baira aii bareba? 17 Boha ari arara ima, eka ko'e katari, bika ko'e taba ima irebai, ibo ora katari bano ora taba ma irebairo. 18 Ko'e katari bano kiama ora taba irano, boha ariroma bairo, ora katari bano kiama ko'e taba irano. 19 Eka katari kia ko'e taba ire bariaka, bira bika te'ake iha ma wara keba. 20 Mintibo nantiara, are bira ama tabena nana karae irano. 21 Kiama eka bainti nahenti taukae tiriara, Norbe, Norabe, tibaika naruba batuka ori'eteba, kiabe. Ibo taukae tii Ora antu'a abataika bika ima narubai biba. 22 Ora bainti nahenti ma bi entara tii tiba timiha, 'Nora baubo'o, Nora baubo'o, tenabu aii autu'a poropeti kai'a baraunabe, aii autu'ata tenabu ora aiho a'ini barakauna be, aii'a aii autu'a tenabu ora kai'a bare kauna be?' 23 Bi entara tee bika o'ai'ake tiba ma nimirabe, kia tee nii tabau raukabe! Tii ahi binuate, nee ora okara minti bariaka be!' 24 Mintibo eka bainti taukae tii uba iriha abataka bika baireke irira hika bataka ori'a nabu ka'aka bo'akabe. 25 A'u tubiro namai aubitero, kempuka ubai bano bi nabura'a utubarero aniro, ibo nabu bano kia hi'iriro, bira nanarae nabu ori'a ka'atara ma. 26 Imanta bainti uba iriha kia abataka, bika bairaka bainti bano kia irira hika bataiba nabu nu'a ata ka'ataira. 27 A'u bano tubibo namai aubitero kempuka ubai bano aniro bi nabura ani rakabukero hampi akero." 28 Ma bina anibo Ihuba uba bina birikero, ora bainti nahenti rabukubua ramabi irirrara nimimanta, 29 Biba bainti autu bataiba tintekero tira, kekau kero kia lo irirara bataka nanarero.
Chapter 8

1 Ihuba ai'ina ahiro tubiro, ora bainti nahenti bira abatara. 2 Aii'a, bainti lepra aiha bata bainti bano ani tori kauru arabiro tiharo," Norabaubo'o, are antu'arirera, homa are tii bara ho'a kena." 3 Ihuba nai kau'u bara burubi kero bira kau'u wata barero tiharo," Tee mintianabe, bate are ho'a buane." totara bata lepra aiha bano tai'a bibo biba ho'a bira. 4 Ihuba bira tiba amiharo, "Kia are bainti bora uba bantane. Are nena buro kai'a bainti pris umi'era Moseba tintekera ofa mintiane, Nora bano aii kaha ina tabate." 5 Ihuba Kapanemini ori etaibo,huru bata bainti raikira ba bira ani irero, 6 Tiharo,"Norabaubo'o, tii kai'a bainti bobano baata hini bantarai utubibo aiha barero nabu'i baitatero baibo. 7 Ihuba bira tiba amiharo,"Tee ani bira aiha bara ho'aba karabe." 8 Huru bainti raikiraba tiba amiharo, Norabaubo'o, kia tere ko'e bainti ura hauma tii nabu'i anireba tiarao, are a'ii uba aii tiro tii kai'a bainti bano ho'iare. 9 Bira nanarae, tee tenta autu bata baintibe, tee huru bainti bate raikurau kabe. Tee bi huru bainti rara tiha buane tiaro biba buano ma, tee birara tiha bihaikara barane tiaro, biba birama baranaro. 10 Ihuba bi ubara iriro, biba wahero eka bainti nahenti bira abataka tiba nimiharo," U'a uai ake, nii tiba nimuro, kia tere bainti bora ma minti mara'urara uti bainti Israil ira tabau nabe. 11 Tee nii tiba nimuro, ora bainti nahenti ba kuari abu urinai hai bata kuari abu ruhunki bainai hai o'ubi ana barareka Abrahamira, Aisakira, Jakopura bika batake narubai. 12 Ibo bika kindomu'i haina baainti'ti konkira timitama rai ma a'iikeba, bika bira'e baiha ma nai arai ma tentiriba." 13 Ihuba ami raikirara tiba amiharo, "Are buane! Nanae are bara'ura utuana, mintia kero ma obaria nobe." Bi bainti ba bi'arika ho'abira. 14 Ihuba Pitara nabu'i uri'ete haro , Ihuba tabaibo Pitara tona noma aiha bareharo, baata iha unta kaibo baitate baibo. 15 Ihuba bira kau'u wata baraibo aiha bano bi nahentira tuta kaira. Biba himpiro Ihura kara'i heno amitaira. 16 Erebai bo, ora bainti nahenti ora aiho bano bai bainti nahenti tite bare Ihubi nai ani. Biba uba notahiro eka ora aiho a'ini barakero aii'a tuakae aiha bataka bika bata ho'ekaira. 17 Bate bii ara hana a'ima, biba poropeti Aisaya ba tiba tora tiharo, "Nai aima tinabu aiha barero tinabu mara bata eka barero." 18 Ihuba tabai manta ora bainti nahenti ani bira ututa bo, biba bira'a a'erakero Galili noruba namari hini bantarai biro. 19 Bainti irirahika bata bainti bano ani tiharo, "Tisabaubo'o, tee aii abata bare are tainie binanai ma buinabe." 20 Ihuba bira tiba miharo, akau bairi bika ga'a baitara baibo antau bini ata'i nuaka bika bata nabu batema, Ibo Bainti Baainti bano kia nabu baita'ina batero." 21 Disaipol abutana hiro boru bano himpiro tiharo, "Norabaubo'o, kai'e tee oru tenta oora untake ani aii abatare." 22 Ibo Ihuba bira tiba amiharo, "Are tii abatane kairo nai utubiraba nai utubina untaire." 23 Ihuba botu'i bariraibo, bira disaipoli bata abata bare botu'i barire. 24 Totara'e, nora a'u bano bata ubai bano bata oru'u namai mau aniara, namai bano botu bata a'uraba abukare ba. Ibo Ihuba bira'i baitatero baira. 25 Disaporu ani bira baura eha tiha, "Norabaubo'o, tinabu kaha iane, tenabu ma utirema ibauro!" 26 Ihuba bika tiba nimiharo, "Bira nanarae nee ete bariabo, nee bara ura utuara ina rarau'e?" bira nantiara ubai bata a'u bata iha'abi bariate tiro. Eka hika bano aii'a ho'abira. 27 Bika waheha tiha, "Ma bira nanti baintira'e ubai bano bata a'u bano bata bira uba iribo?" 28 Ihuba ani hini bantarai Gadari batana taunini anirero, bainti tarau ora aiho baika Ihubira ata ani. Bika hanta uti buaka unte tara ahi aitare biri hahu ariha uba baru tiha, kiama bainti bobano bana aitarano be. 29 Hobe, bika hanta naberai tiha, "Tehanta aini nantie uro, Kotira Baainti be? Are ma'a aniana tihanta bara orai akare babe, tihanta kuari abu kiama anibo?" 30 Bibanta rai, bira ahiro kia niarai akero, ora warau taha kara neha bai. 31 Ora aiho Ihura tiba miha, "Are tinabu a'ini bara kairera, tinabu bara kai'ii tenabu ma bi warau kai'ii ori etare." 32 Ihuba tiharo, "Aitare buate!" Ora aiho bika hanta ihai aitare wara ira ori ete; eka wara ai'inai hai otu raba'u oru'u namai ira a'ubi eka utubuara. 33 Wara ra'ikia baintika etake aitare buru tauni'ira bariaka eka hika obarira tibanimi, bira nanarae tara bainti bika hanta ora aiho bano pi'a kai kahanta ira obarira. 34 Bainti nahenti eka tauni a'erake Ihubira'a ani. Bira tabe, bika Ihura ire hoe are ma batukara tutera bonai binabe.
Chapter 9

1 Ihuba botu boru'i barirero, biro nai nora tauni'i orurero. 2 Tabate, bainti bokiaka aiha bainti tari'a bita bare Ihu bira'a ani. Bainti biba buhari'i aiha bataiba. Ihuba bika mara'ura ututara tabero aiha bainti tiba miharo, "Baainti baubo'o are wahane nanarae, tee ai bauhaika bi'u amitauro." 3 Taba, bainti hinkiaka lo autu bariaka nariara tiha, "Ma bainti biba Kotirara ma tauba'a uba tabaibo." 4 Ihuba baka bika irirahika tabatero tiharo, "Nanti manta nee nenta arara ihai ora arara bate? 5 Nanae bira bo'abata tia'arira, 'Tee nii kumi bi'uma nimitauro o himpira buane?' 6 Imanta nee tabe babe, Bainti Baainti bano aima batai bainti kumi bi'ibaria aikarora bataibo. Ihuba aiha bainti tiba miharo, "Himpuane, nena tarianta barera nabuni buane." 7 Bainti biba himpiro nai nabuni bira. 8 Bainti nahenti bira tabe, bika rabukubi Nora autu bara bini'i, bira nanarae biba ma minti aikarora bainti nimira. 9 Ihuba ma bi batukara kero biro, oru bainti bora bira autu Matiura tabero. Bainti biba monu bare bariaka nabu'i baibo. Ihuba bira tiba amiharo, "Tii ani abatane," Biba himpiro Ihura abatero. 10 Ihuba nabu'ira o'ubiro kara nareba ibo, bainti ora monu bare bariaka bata kumi bainti bata ani Ihura bata bira kai'a bainti hampata kara ne. 11 Farisi bainti bira tabe, bika himpi Ihura kai'a bainti tiba nimiha, "Bira nanarae Ihuba kumi bainti nahenti bata monu bare bariaka batakero kara naibo?" 12 Ihuba bika uba iriro tiba nimiharo, "Bainti kia aiha bataka, kiama bika haba heba bainti tabeba, ibo bainti aiha baraka'i ma haba heba bainti tabeba." 13 Nee bima abatate nana ubae tee kubai tauna. 'Tee bo'ake umpo iarara antu'aruro, kia opara. 'Bira nanarae, kia tee tubuna bainti taukae iriha tenabu kia kumi mintirai abu abu abi bauraukabe, kumi bainti kaira nai kumiara umpo'iate." 14 Bira nantiara Ionira kai'a bainti ani Ihura tiba miha, "Bira nanti mantae tenabu bata Farisi bata kara a'irakeha nunabu tibauro, aii'a aii kai'a bainti bata kia mintia bo?" 15 Ihuba bika tiba nimiharo, "Hoe bainti taukae nahenti irai karara'a anika i'irateha baiba nahenti baraira orantiba bira'a baira? Ibo bo enta anianoma nahenti baraira oraintiba bika kero buano ma, bi entara ma bika kara a'irakeha nunamu tiba. 16 Kiabira bainti bobano harua raba'era ata araka raba'era bari bataira, bira nanarae biba raperiaro bara bo bata ma anoma raperiano. 17 Aii'a kiama bainti bobano araka waini namai harua memera paha ira batano. Bika minti bera waini uta bano orai'a biro raperiro raurua noma. Minti manta araka waini araka uta'ira bataira bika hantai ake bukai ma baiba. 18 Ihuba bi haikarara tiba nimubai manta, iata bainti bobano ani torikauru arero. Biba Ihura tiba amiharo, "Tii rabura bano bate ma bi'ana ma utubibo, hoe are ani kau'u bira'a batairo a'ii uri himpua narobe." 19 Ihuba himpiro bira abata barero, nai kai'a baintia rabata. 20 Bi bantarai, nahenti bobano tora tabaiba kia tai'ero a'ii bairo 12 ihi baraiba. Ihura natiara anirero raba'era bitiro wata barero. 21 Naheti bano nai tiba miharo bira nanarae,"Tee bate bira raba'era wata bare, tee ho'ama bira be." 22 Ibo Ihuba tuanta biro bira tabero tibamiro, "Nahenti baainti bee, kia etane nena mara'ura utuaraba nina ho'aba kaibo." Bi'arika nahenti bano ho'abira. 23 Ihuba bi iata baintira nabu'i ori'etero, biba tabai banta bainti ta'a ru'utiha ora uba tibariabo. 24 Biba bika tiba nimiharo, "Nee bira ahi niarai a buate biba kiama utibo a'ii baita teroma baibo." Bika narahiha tauba'a uba birara tiara. 25 Bainti nahenti eka baha'ai bebarabo, Ihuba ori'etero nahenti baainti kau'u wata baraibo himpiro. 26 Ma bi ubaba bi batuka'i eka biro aniro birama. 27 Ihuba bi batukara kero bimanta tarau abu impara bainti bira abata bare. Bika hanta naberai tiha, "Devitira Baainti bano be, tihantara umpo iane." 28 Ihuba nabu'i uri'etero, bika hanta Ihura abata bare aniabo Ihuba bika hanta tiba nimiharo, "Nee hanta mara'ura uti tee nii hanta ho'ae kara?" Bika hanta bira tibamiha, "Eiyo Nora baubo'o," 29 Ihuba bika hanta'a kau'u batero tiharo, " Kairo naihanta mara'ura utu tainte kero obariare," 30 Bika hanta abu bano rampai bira. Nantiara Ihuba bika tiba nimiharo, "Nenanta kiama boru piri bata ma bira obarira tiba amiate." 31 Bika hanta buru eka bainti tiba nimura bira nanarae bika hanta ata bihaikaba obari manta ratii. 32 Bika hanta buabo, bainti bobano no tintara ba ora aiho bano baiba, bainti bokiaka bira bitake Ihubira'a ani. 33 Ora aiho bano bira ihairo aitaraibo, biba uba tibai manta, eka bainti rabukubi tiha, "Kia tenabu naru Israilini minti haikara tabaunabe." 34 Aii'a Farisi tiha, "Ora aiho raikiraba bira aikaro amibo ma biba ora aiho barake baibo." 35 Ihuba eka batuka iraihairo nora tauni nira. Biba bika irirara tiba nimiharo mono nabu'irai. Biba ko'e uba tiba o'ai'a kero Kotira kindomuara, aii'a eka bo bo aiha baraka ho'ikero. 36 Biba ora bainti nahenti tabero, biba bikara ha'uru itero nanarae, bika ora mara bareha iri mara reha. Bika baireka sipisipi kia bika ra'ikira ba baika. 37 Ihuba nai kai'a bainti tiba nimiharo, "Kara bano pi'abiro baibo, ibo kai'a bainti bira bareka kia orai iabo. 38 Mintibo ma bo'akera nunamu Norai tiro nai bibama kara oba, bira nai kai'a bainti orai akero barakaira kara oru barate."
Chapter 10

1 Ihuba boha ara ruba'ua nai kai'a bainti 12 kero bika aikaro nimiro ora aiho atara kero, bika a'ini barakera, aii'a bo bo aiha ho'i bata baata aiha bina ho'ira kempukara. 2 Ihura kai'a bainti tuarupunabu bika autu. Abuni, Saimonira (bo autu Pitara), Andrura bira bakara; Jamisira Jebedira ma'u, aii'a Ionira bira ata; 3 Pilipira, aii'a Batalomira; Tomasira, aii'a Matiura monu barebai baintira; Jemisira Alpiusira ma'u, aii'a Tadausira; 4 Saimoniba Zialotira, aii'a Judas Iskariotira, Ihura bara nabuta nimi baintira. 5 Ihuba nai kai'a bainti tualpu nabu nitita kero, bika abu'ato nimiharo tiharo, "Kia Gentaili batana baina buate, aii'a kia Samaria tauni'ira buate. 6 Ira nee kakakia bi bai sipisipi kinai buate Israilini. 7 Nee biha, tiba kero tiharo,'naruba kindomu tubu aumai abibo.' 8 Imanta aiha bainti, utubuaka bara himpika, lepra aiha bara hiaka, ora aiho bano baika a'ini barakero. Nee umina bare umina ma boka bata nimiate. 9 Nee kia ma bo gorie bo silbae o monue nenta a'auta'i barate. 10 Nii kia bo uta bata nee bina o bo utaba'a o ai'u ira nanki bariara o nee kauru ara i nibariara, ta kai'a bainti bae nai kai'a kara barano. 11 Taie nora taunie batuka nee binai, bainti taukae nii ho'ake nii bita arika rantate, bi nabu'i baiha ta entara bireka buate. 12 Nee bo nabu'i ori'ete, bainti bira'i bariakara ko'e kuari abe tiate. 13 Nabu'i bariaka niara hobe bariate, kaibo nii iha'a bikoka bano bika hampata barieire. Bika kia nii bitai bera, nenta auha aii'a barate. 14 Taukae kia nii bite bika, o nii uba kia iriaka, nee bi nabura kehae o nora tauni ke biha, nenta ai'u atta ihai konkoma rinta iamakate. 15 U'ai'ake nii tiba nimuro, Kotira kobano anina entara, Sodomu bata Gomorai bata ani marara atta rakero ma tauni ra'ira mara bano aniano. 16 Tabate, tee nii sipisipi bo'ara ma akau bairi abutana nititauro. Mintira nee baireka memaru bano ko'e kero irikero bainteke bariate, aii'a baireka barusi antau bo'ara kia hahu'arua te. 17 Nee bainti nahentiara rauruate, nii bara batuka raikirauka nimira nii bika nai mono nabu'i buruke na'unta notahi taihi bobe. 18 Teriarao tima, nantiara nii bita bare gavanaka'ae kinika abu'a bibara, nee buru tiriara tabauna be tiba, aii'a kia arara tu'antara ka'abata. 19 Nii bara bika kau'u'i kaira, nee kiama norai ake iriate tenabu nantie tiaei nabe o nana arae uba tiaei nabe. Bira nanarae, nee bi'entara uba bika tiba nimira batebama. 20 Bira nanarae, nee kiama uba tiba, ibo Nora Kempuka Aiho Bainti bano ma nii no'a hiro uba tiano. 21 Atabakaba ma nai atabakara nabuta kau'u'i kaira ma bira arukeba, aii'a ooba ma ma'u ata mintiro baainti bano nai noba ora aru utuano. 22 Eka bainti nahenti niara popoha ma biba, bira nanarae tii autu bano nii ata bairo. Ibo bainti tabae kekau kero bairaba eka enta bai mara urara ma barano. 23 Bika nii nora tauni ira orai'a nimitaira, etakera bo nora tauni ira bua, bira nanarae nii u'ai'ake ma tiba nimuro, Bainti baainti bano nee kia eka Israeli nora tauni bibo ma tubuano. 24 Bo disaipori bano kiama nai tisara atara kero, aii'a kia ma kai'a bainti bano nai ra'ikirara atara kero. 25 Disaipori bano homa nai tisara bo'a riano, aii'a homa kai'a bainti bano nai ra'ikirara bo'a riano. Bika nabu orara tiha are Belsebul babe, bira orai ama iano bika bi autura taukae bira ira bariaka autu raimanta. 26 Mintira kia nee bikara etate, bira nanarae bohaika kuke'abiro bairaba kiama mintia biro'ia bariano, nana hika kuke abiro bairaba o'ai'a ma buano. 27 Nana uba nee enta tabara iriara, nee bira kuari ata tiate aii'a nana uba iha'ake tiba amiara, bira nee nabu ata barire naberai timanta iriate. 28 Kia bainti taukae ma batara aru utu kekara etare, ira nee etareka bainti tabae baata bata mara'ura bata aru utu iha ira kai'na birara etate. 29 Kia ma ina antau tarau boha monuanta'a bate? Iro kiama ina antau bika ihairo uminaha bobano utuano bika oba kia tabaira. 30 Ibo nii oba eka ma kara ruatero, eka iata kahi. 31 Nee kia etate, bira nanarae nee nora hika be, ina antau bika bata atarama kabo. 32 Mintira eka tau baintika tii uba bainti nahenti abu'ata tika, tebata bira autu tenta oora abu'ata ma autu raina, narubai baira. 33 Iro tabae tii autu bainti nahenti abu'ata kuke'aira ba, tebata bira autu tii ora narubai baira abu'ata kuke'ara ma. 34 Nee kia mintiake iriate tee batai iha'a bikoka bare tuburo. Kiama iha'a bikoka bare tuburo, ibo ihai tara bantarai abai baira bare tuburo. 35 Tee tubuna baainti bano nai ora nabutai'a ma iano, aii'a nahenti baainti bano nai norama nabutai iano, aii'a na'utu bano nai tonano kantiro nabutai iano. 36 Bainti bora nabuta, bika nai bira nabu'i bariaka. 37 Bainti tabae nai nora ora bo'akero antu'ariro tii inarai'a kero, kiama tii kai'a bainti bariano, aii'a bainti tabae nai orainti baaintie nahenti baainti bo'akero antu ariharo tii kia ko'e kero antu'ariba, kia ma biba ho'akero tii kai'a bainti iano. 38 Bainti tabae kia nai baripo a'ubarero tii abatai raba, kia ma tii kai'a bainti iano. 39 Bainti tabae nai aiho bara ko'e iraba nantiara bira kakakia ma kano. Ibo tere, bainti tabae nai mara ura kakakira ba nantiara ekara barieina mara urara ma barano. 40 Bainti tabae nii bitairaba, biba tibata ma bitero, bainti tabae tii bitai raba, biba bainti tabae tii atitaimanta tubuna bira ma biba bitero. 41 Bainti tabae poropeti bo bitairaba, bira nanarae biba poropeti bano ma, poropeti miakara ma barano. Aii'a bainti tabae ko'e bainti bitaira ba, bira nanarae biba abu abu abi bai baintira, biba bi baintira miakara barano ma. 42 Tabae bainti bobano araka namai kapu ina baainti maka ihairo boru amina, bira nanarae bi bainti ba tii kai'a bainti bano, u'ai'ake nii tiba nimuro, kia ma bo ara bainti biba nai wahara ho kakakia kanaro.
Chapter 11

1 Ihuba nai kai'a bainti irirahika nimiro, biba bika kero nora tauni ira buru uba tiba nimi haro irirahika nimireba bira. 2 Ioniba namai a'u nimi tebaiba rumpa kabo baiharo Ihuba kai'a baraira irira, aii'a uba bo nai kai'a bainti nimi manta bare buara. 3 tiharo, "Are bainti bibae tubuarao o tenabu bainti borarae bekai irabe?" 4 Ihuba bira tiba nimiharo, "nee buru Ionira namai a'u nimi tebaira nanahika iri tabaira bira tiba amiate." 5 Bainti abu impa buaka tababo, ai'uara iaka ho nuabo, leprosy aiha bataka ho'iabo, atoriaka iriabo, utu buaka uri himpi aii'a bainti bokiaka bata ko'e uba tiba nimiabo. 6 Taukae kia tii orai'a nimitaurauka, bika wahate. " 7 Bainti bika buabo, Ihuba bainti nahenti Ionira namai a'u nimi tebaira uba tiba nimiro, "nee umina batana bi nana hikae tababo, ahaka bonta ubai bano namai ihairo rarue kero? 8 Ibo bira nee nana hika tabareka buarae, bainti bobano ko'e utaba'a nakutairae? Bainti ko'e utaba'a nankuaka kinira nabu'i ma baiba. 9 Iba are nana hika taba reba buanae, bo poropetie? U'ae, tee aii tibaburo, biba poropeti bo'a bata nata rakaibo. 10 Bainti bira uba naru araruata rabe, 'Tabate, tee tenta bainti barakauro tii uba barero nini bibo, tabae abuni biharo aii ara abu abu iainabe.' 11 Tee u'ai'ake aii tiba buro nahenti baainti bataira abutana, kia ma bainti bobano Ionira namai a'u nimi tebaira bo'ara bariano. Imanta bainti taukae narubai haina Kindomu ira kia nora autu bataka bika ma bira bata ata rake baiba. 12 Ionira namai a'u nimi tebaira ra'ahiro bateta, narubai haina Kindomu bano ora ra'i tirorira'i bi'etero aii'a i'oka bainti bano kekau kero ma Kotira kindomu barano. 13 Eka poropeti bano bata lo bano bata tiba iro ani Ionira namai a'u nimi tebaira ata birikero. 14 Aii'a ma bi ubara barareba irera, bira poropeti Elaisa ba ma tubuano. 15 Tabae ato batera iria, kairo iriai. 16 Nana ha'ata batake'e ma bainti nahenti kara tiaina? Bira baireba baainti haika ruba'uara'a ruheha nai nare nai nare iha. 17 Tiha, 'Tenabu bo ihi tura are kiama ai'u a'uarao. Tenabu ihi tibate i'irataura are kiama ratarao.' 18 Ioniba tubira biba kia bareti nero waini naimanta bika tiha, 'Biba ora aiho ma bataibo.' 19 Bainti Baainti bano tubira, biba kara neharo namai naimanta bika tiha, 'Tabate, biba kara bo'akero neharo namai namakeharo hahu'ari babe, biba monu baraka bata kumi bainti ara'o banobe. 'Ibo ko'e okara bano ma ko'e irirahika ihairo aitarano.' 20 Mintibo ma Ihuba baintiara ora okara a'ira kate nora tauni ira bira nanarae bika kiama nai kumiara umpo iabo biba nora hika minti manta. 21 Ariara umpo uro, Korasini, umpo uro Betsaida. Nora hika Taireni bata Sidonini bata obarirera bira aini bata obarira, bika nai kumiara ma umpo iha ora utaba'a nankute hanta a'ute. 22 Ibo bira inararau homa Taire bata Sidoni bata Kotira nora ko'ata aii'a nii bantarai kia ma boha ariano. 23 Are Kapanemi bano, are bira iriara manta aii autue narubai bara'i uribiba? Kiama, bika aii batai ma bara muntu bikeba. Sodomuni iareti manta nora hika aini obarira, boha ariro ma bate bata baitiri. 24 Ariara mintiake turo Sodomu bata'a iha'ama iano Kotiba nora ko'ata tubina ata ibo aini kiabe." 25 Bi entara Ihuba tiharo, "Tii Ooo aii autu bara bini uro, Nora bano narubai bata batai bata bira nanarae are ko'e irirahika irirara bataka'i kuke'atera bara o'ai'a kia irirahika bataka ata, baainti nati bo'arakera. 26 Eiyo Tii Ooo ma bira aii abu'a ho'i bo. 27 Eka hika tii Oba tii timira, aii'a kiama bainti bobano baainti tabero bira Oba ima tabero aii'a kiama bainti bobano tii Ora tabero, baainti bano aima tabero umi ero tarae nai kubai taira. 28 Tiunanai aniate bainti nahenti taukae to'abu unkeha nora mara bare bariaka, tee nii ko'e o'ubirara ma nimiaina be. 29 Tii maripo a'ubarera tii abatane bira nanarae tii tenta bamutubi keha iha abiha baiha aii'a bira'ima nee bata waheha baiba. 30 Bira nanarae, nana hika tee nii nimi barate tuna bira nee ho'akema bareba."
Chapter 12

1 Sabathia Ihuba witi naho ira bibai manta bira kai'a bainti karara antu'ari manta bika witi taba hi'ike naura ma. 2 Imanta Farisi bira tabe, bika Ihura tiba amiha, "Tabate, bira nanarae Ihura kai'a bainti sabati lo rauhabo." 3 Ibo Ihuba bika tiba nibiharo, "Nee kia nana hika kararuake Devitiba nana hika bainti bira batake bariaka hapata mintira karara antu'aru bo? 4 Biba Kotira nabu'i biro oru bareti kia nanetiara barakero naira, bira biba kia ma ho bira batake bariaka nimiano. Bi baretira bira mono nabu ira kai'a bainti ai nebaria raba? 5 Kiae are bira lo bano tura karantua kera iriarao sabati'a mono nabu'ira kai'a bainti lo rauha keha iabo bikai bira kia kumi aube? 6 Imanta mantiake nii tiba nimuro bobano mono nabu'i bo'a bata binto'ake baiba ma'a baibo. 7 Are bira nana okara bai ubara tabairera, 'Tee ha'uru itarara ma antu aruro kia ofabe, 'kia ma are ho kia kumi mintiaka ko'ata batena. 8 Bira nanarae, Bainti Baainti bano biba sabati Nora bano ma." 9 Bira nantiara Ihuba bi batukara kero Juda batana mono nabu'i ori'etaira. 10 Mini, kau'u orai abi bainti baira. Farisi bainti Ihura ire, "Bira ho'e aiha baraka sabati ata kaho'iba?" Bi ubara bika tiara bira Ihurara are kumi ma mintiarao tireka be. 11 Ihuba bika tiba nibiharo, "Bainti bobano nii ihairo bohau sipisipi batero, aii'a sabati ata sipisipi biba rubu'ira otu raba'ubiro, biba kiae sipisipi bira kaho iano? 12 Bainti bano ma sipisipi atara kera baira, bira ko'e hama sabati ata sipisipi kaho iba." 13 Aii'a Ihuba bainti bira tiba amiharo, "nena kau'u bara u'aitane, "biba Ihuba tintekero ibaro bira kau'u bano ho'a bo kau'u bo'ara bira. 14 Imanta Farisi bebare ora ara Ihura arirara rantara. 15 Ihuba baka bika irirahika tabero, mintibo biba bi batukara kero bimanta ora bainti nahenti bira abatau baro, aii'a biba bika aiha ho'a nimitaira. 16 Ihuba bika kempukai akero tiba nimiro kia bokia bainti nahenti tiba nimiate biba tabae. 17 Ma biba abu abu akero poropeti Aisaya ba tintekero obarira, 18 "Tabane, tii kai'a bainti be, aii'a tee kubaite bira bo'ake arara ihai antu'ari. Tee tenta Aiho bira'i batairo biba abu abu okarara tiharo taukae kia Juda batana. 19 Kiama biba bika uba ra'ano o naberai tiano o bainti bokiaka bira uba kiama tauni aratuna tira iriba. 20 Biba kiama kunkara kia kekau intana bata rauha kano, aii'a kiama ramu kia ko'e kero itaina impa kano. Biba a'i kai'a bara'i biro ko'e okara atara kaina ma. 21 Bira autu ata ma bainti taukae kia Juda batana bira ata mara ura utiba. 22 Nantiara bainti bo abu impa bibo no tinta bibo kia uba tebai bainti bitake Ihube ata ani, bi baintira ho'a kaibo abu bano ho tabaibo no bano ho uba tira. 23 Eka bainti nahenti rabukubi tiha, "Aii ma baintira, bira Devitira baaintie?" 24 Ihuba ma bainti bira bara ho'a kaira Farisi irike, bika tiha, "Biba ora aiho barake baira bira Belsebali ba kempuka ami bobe, biba bira ora aiho iata baintibe. " 25 Ibaro Ihuba baka bika irirahika tabatero tiharo, "Eka kindomu abutana hiro rakabu biraba orai ama buano. Aii'a eka nora taunie o nabu banoe abutana rakabu biraba biba kiama ho kekau kero barianarobe. 26 Aii'a Sataba bara Satara a'inikareba, bira abutana rakabirara ma barianaro. Bira kindomu bano nantia keroe kekau kero himpuanaro? 27 Aii'a tee Belsebalira kekau'a ora aiho a'ini bara karera, bira nii baaintiti tara kekau atae ora aiho barakeba? Bi okarara rama nii rairebabe. 28 Aii'a tee Nora Kotira Aiho ata ora aiho barakarera, Bira Kotira kindomu bano nii hampata ma baibo. 29 Bira nantia keroe muara bainti bano kempuka bainti nabu'i ori'etero bibi haikara barano? Biba kempuka bainti ai'u kau'u rumpa tero ma bibi haikara barano. 30 Aii'a bainti bobano kia tikantiro bairera, bira biba tii nabuta bano be,aii'a bainti bobano kia tinabu hampata barera, biba bira tinihairo niarai ama biro. 31 Bira nii tiba nimuro nee kumie minti o Kotirarae ora uba ti, aii ba'u haika bi'uma amitano ira Kia Rupintira Aiho Baintiara tina ho kia bi'u amitano. 32 Tabae Bainti Baaintiara ora uba tinara, bira ba'u haika bi'uma amitano, ibo bainti bobano Kia Rupintira Aiho Baintiara ora uba tiraba ho kia bira ba'u haika batai bata nantiara bata bi'u amitano. 33 Ko'e katari bano ko'e taba ma riano. ora katari bano, ora taba ma irano. Bira taba bano ma nanti katarirae umi'ano. 34 Nee ora memaru baainti'ti be.Bira nanti baimantae nee ora okara bata ko'e okara bata minti baria bo? Bainti bano ma minti irirahika nai arara ira pi'a biro baira bira tiba riarabe. 35 Ko'e bainti bano nai arara ihairo ko'e hika obaribaira aii'a ora bainti bano nai arara ihairo ora hika abaribaira. 36 Tere nii u'ai'ake tiba nimiro, nora kobano aniaina ata bainti nahenti eka uba kia ko'e ira tiba riara bira eka ma tiba kebabe. 37 Nena uba ata ma, abu abu bainti abina, aii'a nena uba ata ma ora bainti abina. " 38 Bira nantiara lo irirahika bataka bata Farisi bata Ihura tiba amiha, "Tisabauboo, aii'ata bo hika obari'e tabarebe." 39 Ihuba bika tiba nibiharo, "Nee ora aiho bata pamuku okara bainti nahenti nana bohaika tabarekae. Ibo, kia ma bo haika nini obariano aii'a bira nana hika Poropeti Jonara enta obarira nee bira ma taba tabo. 40 Boha arakero Jonaba nora habuka arara ira tarau bohau enta ibata atitaira bata baitaira, boha arakero ma Bainti Baainti bano bata'ira tarau bohau enta ibata atitaira abata barianaro. 41 Kobano anina entara Ninibe batana bata bi entara hina bainti nahenti ma ko'ata himpiba. Bika Jonara tababo uba timanta bika arara tu'antara rama. Ibaro, bainti bobano Jonara bata abe'akero baiba ma ma'ata baibo. 42 Kuari abu urinai hai na Nahenti bano ma ko'ata uri hipuano bientara hina bainti nahenti batakero. Biba baata tai'ai nai hairo Solomonira irirara irireba urira, aii'a taba, Bobano Solomonira bata abe'akero baiba ma'ata baibo. 43 Ora aiho bano bainti bora ihairo aitarero, ahara batana biro oru bariai narara rantero, ibo kia bo batuka bariai na baibo. 44 Biba tiharo, 'Tere anirante buaina be bakai haina nabu'i.' Aii'a biba anirante biro, biba tabaibo nabu bira rupike ko'eke abu abu ake batabo. 45 Biba anirantero oru sebeninabu aiho bira bata atarake orai'iha bariaka tintakero, ani bainti bira'ira baura. Nantiara bainti bira okara bano kiama boha ariano anoba ma orai ianaro. Biba boha'ara keroba ora okara minti bariaka nana rama buano." 46 Ihuba a'ii oora bainti nahenti batakero uba tibaibo, Ihura noba bira atabakauka hampata ani baha'a himpi, bira batake uba tireka. 47 Bobano Ihura tiba amiharo, "Tabane, aii noba aii atabakauka hampata aii ranta bare ma ani baha'a himpuabo. Aii bata uba tirekabe. " 48 Ibo Ihuba bira tiba amiharo, "Taukae tii noka tee atabakauka be?" 49 Ihuba nai kau'u bara buru bikero nai kai'a bainti kubai kero tiharo, "Tabate, mauka bika tii noka bara tii atabakauka bara ma ma'a bariabo! 50 Tau bainti nahenti kae tii Ora narubai baira antu'a abataka, bika baireka ma tii nora tii aura atabakauka bara bariabo."
Chapter 13

1 Bi etara Ihuba nabu a'ira kero solwara hanta otu o'ubiro. 2 Ora bainti nahenti ani Ihura babamate, mintibo biba botu'i barirero o'ubimanta bainti nahenti nu'a hanta himpi. 3 Ihuba ora tu'antara uba i batero bainti nahenti irirara tiba nimura. Biba tiharo, "Iriate! Bainti bobano naho utuairaba biharo kara kubu utira. 4 Biba kara kubu baata ira a'u kaibo, hiniki kububa ara i'ahantara a'u bibo, aii'a antau bahi ani bara namake. 5 Hiniki kara kububa harahara baura a'u biro kia baata bano ko'e kero baibaura, totara'i ampi ate, bira nanarae, kia ma ora baata harahara baura bairo. 6 Ibo kuari bano ururero, totara'i aharuka biro hi'iriro, bira nanarae, tu'a bano a'ibaura baiharo kia namai bararairo. 7 Hiniki kububa au'uka reraura'i a'ubiro umpi'a taibo, au'uka bano a'uraba abukai bo orai abiro. 8 Hiniki kububa ko'e baata ira a'u biba kara irero, hiniki ba 100 irai bo, aii'a hiniki ba 60 iraibo aii'a hiniki ba 30 kara irero. 9 Bainti ato batairaba, ko'ekero iriro baraire." 10 Bira nantiara disaiporu Ihura ireha, "Bira nanarae are tu'antara uba ora bainti nahenti tiba nimi bariara'o?" 11 Ihuba bika tiba nibiharo, "nee wahate, bira nanarae, eka narubai haina kindomu kuke ara uba o'ai'a bibo. Ibo ma bainti nahentika kiama narubai haina kindomu tababo. 12 Mintiro bainti nahenti taukae ko'eke tii uba barake nai arara'i bata irirahika ira bataika, Kotiba bo'a bata ma bika nimira pi'a ma biba. Ibo bainti nahenti taukae kia ko'eke tii uba baraika, bika tii uba ekama tauru kema nana hika haru tabataira bira bata tauru ama keba. 13 Minti manta ma tee tu'antara uba bainti nahentini tibauro. Bira nanarae, bika bihaikara tee mintuna tabe, ibo bika kia ko'eke tabe bira okara bare. Aii'a tii uba iriha, ibo kia uba okara bare. 14 Poropeti Aisayara uba bano mintia bainti nahentikai o'aii ibo, biba tiharo, 'Tii uba irinabe, ira kiama ko'e kera irira aii'a uba okara kanko'ina. Are tabenama nana hika tee mintiana, ira kiama ho'akera tabera aii'a bihaikara okara barena. 15 Aii'a bo'a bata tiharo, ma bi okarara rama bika arara bano kekau bimanta ho kia Kotira uba iriabo, aii'a bira bika nai abu impa barara bo'ariabo kia ho bo hika tababo, o uba iriabo, o nai arara ko'eke tababo, bika kumi tauba'a utu'amie tere bika ho'a nimitare.' 16 Ibo nee wahe bama bira nanarae nee ko'eke ma tabe nana hika tee mintuna, iri kankoi tee uba tuna. 17 Tere nii u'ai'ake tiba nimuro, haru oora poropeti bata abu abu abi baria baintika nora antu'a bate nana hika tenabu bate tabauna taba rareti, kiabu tabara, aii'a nana uba tenabu bate iruna irirareti, kiabu iriara. 18 Bainti bano kara kubu a'ira tu'antara uba ko'e kera iria. 19 Bainti bobano Kotira Kindomu uba iriro kia ko'e kero arara'i bata irirahika ira bara bataira, bira baireba kara kubu a'ukai bo ara hi'a hantara a'u bira, Sataba aniro totara bi ubara a'ini barakaira. 20 Bainti bano nora wahara bata kero totara Kotira uba barero, bira baireba kara kubu bano harahara baata ata a'u bira. 21 Bainti bano Kotira uba barero ampara kuari abu mara ura utira, aii'a kiabu ko'ekero arara irirara ira bataira. Minti bainti ba totara'i ma mara ura utu taina kaka ima kano, bara bano aba ara bano aniro. Bira baireba kara kubu bano umpi'a tero ibo tu'a bano marira ata'i kiabu baata'i mabinto otubiro. 22 Bainti bano Kotira uba iriro bara kero nai arara'i abu'ato batero, ibo bo'a kero monu ruba'ireba, onana baatai haina hika ra'i ihairo kiabu Kotira ko'e okara mintiro. Bira baireba kara kubu bano au'uka reraura abutana hi'iriba. 23 Bainti bano Kotira uba barakero nai arara'i irirahika ira ko'e kero batero bira ko'e kero abatairaba. Biba baireba kara kubu bano ko'e baata ira a'u biro ko'e kara iraira. Hiniki ba 100 iraibo hiniki ba 60 iraibo hiniki ba 30 kara iraira. 24 Ihuba bo uba tu'antara bainti nahenti tibanimira. Biba tiharo, "Kotira Kindomu baireba bainti bano ko'e kara kubu witi bihaikara nai naho'i utira. 25 Ibo naho ra'ikira bainti bano baita biro, bira naho ora nabuta bano ahika taba barero biri witi kubu utu taira ira a'ukero babikero biniro. 26 Witi kubu bano umpi'atero kara irataibaro, ahika bano bata bira ira umpi'atero. 27 Kai'a bainti naho oora biri tiba abiha, 'Nora Bainti baubo'o, are ko'e kara kubu nena naho ira ututana, ibaro ora ahika bano nantia keroe umpi'atero? 28 Naho Oba tiharo, 'Tii nabuta ma ora ahika biri ututabo, 'Aii'a kai'a bainti bira tiba amiha, 'Tenabu bira oru a'inie rarukara be?' 29 Aii'a naho oba tiharo, 'Kiabe, nee bira kia rauruate, nee ahika rariha witi bata rari borabe.' 30 Kaibo witi bano bata ahika bano bata boha ra'ira umpi'e baira kara bare entara tabate, Kara bare entaba heno'a naho'i bibo, kara ruba'i baintika tee tiba ma nimiainabe, " Ora ahika raruke rumpake bataira iha warakate. Bira nantiara witi kara ruba uate tii kara nabu ira batate. 31 Bira nantiara Ihuba bo tu'antara uba bainti nahenti tiba nimiharo. Biba tiharo, "Narubai haina Kindomu baireba mastet katari taba bainti bobano bara kero nai naho ira ututaira. 32 Ma bira mastet katari auru nakau pirima bo katari bata atara kero bainti naho'i utibariara. Biba katari boara norai akero ampi ataira, antau bahi bira karana naabu ka'ate. " 33 Ihuba bo tu'antara uba bainti nahenti nai tiba nibiharo, "Narubai haina Kindomu baireba ist nahenti bobano amparanabu bara kero tarau bohau witi kapu ihia kero ibo biba tamu'i akero na'abutaira." 34 Eka enta, Ihuba bainti nahenti uba tiba nimi reba, biba tu'antara uba'i hairo aii tiba nimu baira. 35 Biba bira mintura bira poropeti bobano tiba taira araruatara naru. Bii poropeti ba tiharo, "Tere tu'antara uba ihai ma tiai nabe, tere tu'antara uba ihai ma bainti nahenti abu'ata nimi nana hika kuke aira bata,ho'arake baata bata naruba bata mintua tauna ahi." 36 Ihuba bainti nahenti kero anirantero nabuni biro, bira kai'a bainti biri tiba abiha, "Hoe are tu'antara uba witi naho ira ora ahika bano ampi aira bira okara tinabu tiba timina be." 37 Ihuba bika tiba nibiharo, " Bainti tabae ko'e kara kubu utiraba biba Bainti Baainti bira kubai kero." 38 Naho bano ma batara kubai kero, aii'a ko'e kara kubu bano kubai ireba bainti taukae Kotira uba abataka, aii'a ora ahika bano kubai ireba bainti taukae Satara uba abataka ora okara mintiaka. 39 Aii'a nabuta tabae ora ahika utiba, Satara kubai kero. Kara naho'i antu ruba ua entara, bira kubaima kero ma batarai. Kara ruba iba Kotira ankero kubai kero. 40 Ma bira boha ari okarara ora ahika ruba uake warakara, Kotiba rairara bairo eka bainti nahenti baata tai aina a rairano. 41 Bainti Baainti bano nai ankero barakaira oru eka ma nana haika bano bainti aba'ara nimi baimanta kumi'i hi'inti bariara barama keba, aii'a bainti nahenti taukae Kotira uba ra'e bariaka. 42 Ankero bainti nahenti bika nora iha'i ma bara a'ukeba, bira ira aiha ira baiba, i'i rateba, nai arai tentiri ba. 43 Ira abu abu abi baria bainti nahenti ka kuari bo'ara ma atta iba Kotira Kindomu ira. Bainti bano atto bataira ba, ko'e kera irira ma bii ubara tuna bara. 44 'Kotira Kindomu bohika nora monu baira bo'arama, bainti bobano naho utireba ii baata ra'ira rantaira. Biba baata ubikero nora monu baihai kara aii'a kuke akaira, bira nantiara biba nai haikara oru monu'a bataimanta barabo anirantero baata bira aii'a ko'ai'a barero. 45 Boha ara kero ma narubai haina kindomu bainti bobano ori ko'era nora monu baira ko'ai ireba ira. 46 Biba tabaibo ori bira nora ko'a baibo, biba nai haikara oru eka bara monu atta bataimanta bara bo biba ori miakara autu baraira. 47 Aii'a, Narubai haina Kindomu baireba bainti bobano habuka raba'abireba utta namai ira a'ukero bo'ari bo'ari habukara baraira. 48 Bira utta pi'a bibo, bainti biba utta bira rarau barero nu'ahanta birikero. Biba o'ubiro ko'e habuka untu kero tanara utta ira batero, kia ko'e ira, a'ira bara a'ukero. 49 Baata tai'areba ina,boha arina okara ba ma baintini obariano, ankero orai'i baintika a'ini ma ko'e ika baira ihai untukeba. 50 Bainti bika nora iha ira ma a'ukeba, bika nora aiha ira baiha i'irateha nai arai tentiriha ma baiba. 51 Bira nantiara Ihuba nai kai'a bainti ireharo, "Nee tu'antara uba tuna bira okara bare'e?"kai'a bainti tiha, "Eiyobe. " 52 Ihuba bika tiba nibiharo, bainti taukae ko'eke tu'antara uba iri bika Kotira Kindomu kai'a bainti ma baibabe, bika nabu oka mo'ara ma baiba. Nabu oba haruara bata araka hika bata nai onana nabu ihairo barebaira ma. 53 Ihuba bainti nahenti tu'antara uba ihairo tiba nimiro, Ihuba nai kai'a bainti hampata bii batukara kero bira. 54 Bika Ihura baata okarai Nasaretini bura. Biba Juda batana mono nabu'i bainti nahenti irirara nimiro Kotira uba. Bainti nahenti bira uba iri aii'a mirakoli mintura tabe,bika rabukubi tiha, "Ma bainti ba ko'e irirara bata aikaro mirakoli minti baira taihairo barakero be?" 55 U'ai ma baintira kapentara ba'ui? Bira u'ama bira nora, Mariara aii'a bira atabakauka, Jemisira, Josepira, Saimonira, Judara, 56 nai aura barauka hampata, ekae bika tinabu hampata maini bai? Ibo biba ma bi irirara abu'ata aikaro mirakoli minti baira taihairo bara tairae?" 57 Bika arara bara tara Ihuba bihaikara minturara, ibo Ihuba bika tiba nibiharo, "Bainti nahenti bo antu bo batana homa bo poropeti biteba, ibo nai bira antu bata bira baata okarai hai, kiama bika ho bira biteba " 58 Biba kia ora mirakoli mini mintura bira nanarae, bika kia birai mara ura uti.
Chapter 14

1 Herotiba gavana baiharo, Ihuba kai'a baraira irura. 2 Herotiba nai kai'a bainti tiba nimiharo, "Ma bii baintira Ionira namai a'u nimi tebaira, biba aira a'ima matimati ihairo uri himpuano, minti bo ma biba aikaro mirakoli mintira batero." 3 Herodiasira antu'a ho'a kareba, nai atabakara Pilipira natta, Herotiba Ionira raba'abu kero au'u kau'u rumpa kero. 4 Bira nanarae, Ioniba bira tiba amiharo, "Kotira lo bano ariara kia Herodiasira nena natta bo'ara barane tira be." 5 Herotiba Ionira arukaira ihairo, ibo bainti nahenti atu etakero, bira nanarae bika Ionira poropeti bainti bo'ara taba bainti rama. 6 Herotira batai entara anibo, bika kara neha waheha. Bii kebura'a, Herodiasira rabura bano bainti nahenti abutana ai'u a'ibo Herotiba bo'a bata wahaira. 7 Bii baratara waha amitareba, Herotiba kempuka uba Kotira abu'ata bata bainti abu'ata Herodiasira rabura bano nana hika rae antu'ari nara. 8 Herodiasira bira noba tiba nana uba amimo, minti bo biba tiharo, "Ionira namai a'u nimi tebaira iata kuampa ira batera timiane." 9 Kiniba nora auha marantero nahenti bano irairara, ibo nai tiba taura ho'a kero bira ira kara'ata bariaka waha nimitare ba, biba hobe tiro Ionira iata bira amiate. 10 Kiniba huru bainti timanta bika rumpara nabu'i hai Ionira aunta te'ake. 11 Bika Ionira aunta te'ake iata perasi'i bate bare buru Herodiasira rabura amura, biba barero buru nai nora amiro. 12 Aii'a bira nantiara Ionira kai'a bainti ani batta bare buru unte. Bika bira untake bira nantiara oru Ihura nana hika Ionira namai a'u nimi tebai raini obarira tiba mura. 13 Ihuba bii ubara irikero, biba bii batukara kero botu ira barirero nai kai'a baintia rabata, bika orubi bona kia bainti bariana. Bainti nahenti irumanta Ihuba bina mumo tiamanta, bika nora tauni ke Ihuba bainai buara. 14 Ihuba bina biro, ora bainti nahenti bariara tabero. Bira bikoka bano raperibo bikara ha'uru itaira, aii'a bii bainti nahentika abutana aiha baraka ho'a nimitaira. 15 Kuari abu ruhunki bo ,kai'a bainti Ihura tiba amiha, "Ma batukana kia bainti bariana be, kuari abu bibo. Ma bainti nahentika barakaira buate, bika oru batuka aumanto hai nai kara ko'ai ake nate. " 16 Ihuba nai kai'a bainti tiba nimiharo, "kiama bika kara oru ranteba be, bika kaimanta baira nenta bika kara nimiate." 17 Kai'a bainti Ihura tiba amiha tenabu paipi nabu habuka bata tara bareti baibo. 18 Ihuba bikara bii karara bare aniate. 19 Bira nantiara Ihuba eka bainti nahentiara ahika'a o'ubuate timanta. Aii'a biba bareti 5–nabu bata habuka tarau, biba narubai burubi tabero, kara bira aiho akero. Bira nantiara bareti kuikero kai'a bainti nimiro bainti nahenti nimiatera. 20 Eka bainti nahenti kara bira nama pi'e, aii'a neha kara untu ruba'ua 12–nabu basketi pi'akara. 21 Aumantaka 5–tausen bainti kara bira nara. Ibaro kiabu nahenti bata ina baainti kararuara. 22 Kara bira namake, Totara bata Ihuba nai kai'a bainti atita kaimanta bika botu'i barire bira ke hini bantarai bii. Kai'a bainti buabo, Ihuba nai bainti nahenti nitita nai batukai kero. 23 Bainti nahenti nitita kaimanta buabo, Ihuba nai ai'inata nunamu tireba orubiro. Kuari abu bibo konkirai ibo, Ihuba nariara baiharo. 24 Ibaro botu kai'a bainti buaba, solwara abutakanta bibo. Nora kuahara bano bika bireka ianai hairo aniro. Aii'a solwara uri himpi kaibo botu bara buru a'ukero biri a'ukero. 25 Enta'i atitaruntara 3kiloki bata 6kiloki abutana, atitebaibo, Ihuba ai'ina kero namai abubaura kai'a bainti ianai anira. 26 Kai'a bainti tababo Ihuba namai abubaura animanta, bika eteha norai ake iriha bano ma anibairo. 27 Ibaro Ihuba totara bata bika tiba nibiharo, "Kekau bii kia etate, ma bira tere be." 28 Pitaba bira tiba amiharo, "Nora baubo'o, u'a bira are irera, tiri ti'e aria nanai namai abubaura bate buare." 29 Ihuba tiharo, "Aniane." Pitaba botu ihairo babirero namai abubaura Ihu binai bura. 30 Ibaro Pitaba nora ubai anira tabero, biba etero ho'ara kero namai ira oti'ete baubaro. Namai bano nampi ebaibo, Pitaba naberai tiharo, "Nora baubo'o, tii kaha iane!" 31 Totara'i Ihuba kau'u a'ukero Pitara wata barero, tiba amiharo, "Are ina mara'ura ba utuarao, bira nanarae ti'ata kia mara'ura utuarao?" 32 Aii'a Ihuka Pitaka botu'i barirabo, ubai bano ekara bata taiaira. 33 Aii'a kai'a bainti Ihura nora autu amiha tiha, "U'ai'ake be,are Kotira Baainti bano be." 34 Minti manta Genasaretini orure, solwara hini bantarai. 35 Bii batana bainti Ihura ko'eke taba manta, bika uba bara kabo hiniki batukara aumanto baikai bira, aii'a bika eka aiha bainti nahenti bitabare bibinai anura. 36 Nai bamutubike Ihura ire biba nankutaira biti ku'u'areka, oraa bainti nahenti taukae Ihura wata bare ku'u'aka bika aiha tai'abura.
Chapter 15

1 Nantiara Farisi bata lo ara tubau baintika Jerusalemini bariaka Ihura batake uba tireka. Bika tiha, 2 "Bira nanarae aii kai'a bainti kia tinabu na'u tato lo ira nai bamuntu bike bariabo? Bika kara nareka kiabu kau'u hi'ebariabo." 3 Ihuba bika tiba nibiharo, "Bira nanarae nee Kotira lo ra'ake nenta na'u tatora okara abateba riabo? 4 Kotira lo bano tiharo, 'Nee nenta noka oka bebarai iate. Aii'a bo'a bata tiharo, 'Bainti bano nai nora orara ora uba tiraba, biba utuma buaire.' 5 Ir0a nee tiata, 'Bainti bano nai norae o nai orarae tiharo, "Tere nana haikara nii nimirbe, tee Kotira opa bo'ara ma aburo." 6 Ma mintira baintiba kia nena ora bebarai'a bata ià. Na'u tatora lo aii abata, biba Kotira uba tiba uminarai ira. 7 Nee una'ara bainti. Aisayara uba bano kankoma bibo, bii entara poropeti uba nii tiba nimura, 8 Bika tiri no'ahima mono iabo, ibo bika bikoka bano niarai abiro ma baibo. 9 Bika una'ara mono ma tiba riabo, bira nanarae bainti bata lora ma barabo, mono okara bo'ara a'ute aii'a bainti nahenti irirara nimiha tiriara mono iate. 10 Bira nantiara Ihuba bii bainti nahentika nai aubanto nara birikero tiba nimiharo, "Iri ko'ekema ma ubara barate. 11 Nana haika bainti bano naibo bira no'ira oti'ete baira, kiabu ma bara bainti kumi'ira batanaro. Ibo bainti bano uba tibo bira no'ihairo aitaraira, biba ma bara bainti kumi'ira batanaro 12 Bira nantiara kia'a bainti Ihura tiba amiha, "Are taberae bii ubara tiaraba arara marama Farisi nimimanta ariara arara itabo? 13 Ihuba bika tiba nibiharo, "Eka katari Tii Oba narubai baiba kia ututaira, bika eka ma bata ihai tu'arabata rarubi ba. 14 Bika a'irakate, bii Farisika abu impa mabibo. Bira bo abu impara bainti bano bo abu impara, bika hantai akema rubu ira a'ubiba." 15 Pitaba bira iriro Ihura tiba amiharo, "Hoe are tu'antara uba tianara 'bainti bano kara no'ihairo naibaro arara ira utubira bira kia kumi haube." 16 Ihuba tiharo, "Aii'a nebata kiae tu'antara uba okara iriabo? 17 Nee mantimake tabate, nana hika no'ihairo oti'etaira, biba arara ira utubiro bira nantiara mai'a ira buanobe. 18 Ibaro ora uba bano no'ahiro uritare baira bira bainti bikoka ihairo ma. Ma minti uba bama bainti kumi ira bate bairo. 19 Arara bano ora okara mintira, ora irirahika, bainti aru utibariara, nae-ora okara, bobo nae-ora okara, muara okara, ko abu'ata una'ara tibariara bata aii'a baintiara ora uba tibariara. 20 Ma bii okaraiha bama bainti bara kumi ira batebairo. Ibo kia kau'u hi'araiha kara nara; kiama bainti bara kumi ira batebairo." 21 Bira nantiara Ihuba bii batukara kero tara nora tauni Taia bata Sidonini bura. 22 Bii batukara ira, bo nahenti Kenan batana ba ani Ihurara naberai tiharo, "Nora baubo'o, Devitira ba'u banobe, tiriara ha'uru itane, ora aiho bano tii rabura nora aiha bira ma amibaibo." 23 Ibo Ihuba kia bira bo uba tiba amira. Kai'a bainti Ihura tiba amiha, "Ma nahentiba naberai tiba'i biharoma tinabu abata'i anibaibo, hoe are ma bii nahentira tiba miro tinabu kero niarai buano? 24 Ihuba bika tiba nibiharo, "Kotiba tii Israeli batanara ra'i bitane timanta tubunabe. Bika baireka sipisipi bano kakakiabura." 25 Ihura abu'ata bii nahenti ba tori kauru arero tiharo, 'Nora baubo'o, tii kaha iane ." 26 Ihuba bira tiba amiharo, "Bira kiabu ma ko'e ibo baainti kara barake bairi a'u amite babe. 27 Bii nahenti ba tiharo, "Nora baubo'o, bira u'abe, ibaro ina bairi bika kara hanka tainta ahiro bika hoba neharo ibo a'ubira nebariara be. 28 Ihuba bii nahentira tiba amiharo, "Nahenti baubo'o, are kempuka bara'ura ma ututarao, mintia raroma aii baainti bano ho'ama buanobe. "Bii entara'i, ora aiho bano bii nahentira baainti tutaibo ho'a bura. 29 Ihuba bii batukara kero Galili namai aumanto bura. Biba ai'ina ampararau aubanto baira ata o'ubiro. 30 Oora bainti nahenti bibinai anura. bika bitareka ai'u orai'iaka, abu impa buaka, karere iaka bata, aii'a oora aiha bainti nahenti anura. Bika bitebare Ihubi nai anubo ho'a nimitaira. 31 Bika taba manta no tinta buaka uba tiamanta, karere bainti ho'ia manta, ai'u orai'iaka ho'ia manta aii'a abuara iaka ho taba manta. Bika Israeli Kotira autu bini ura. 32 Ihuba nai kai'a bainti nara birikero tiba nimiharo, "Tee ma bainti nahentika ra umpo uro, bira nanarae tari para enta tii batake bai kiabu kara nabo. Kiabu ma tee bika umina nititara nanarae kiama kara nabo, karara natu ari manta arana hi'iri borabe." 33 Kai'a bainti Ihura tiba amiha, "Mana kiabu bainti bariana be, tenabu ma bainti nahentika kara rantaina kiabu ho'ibo. 34 Ihuba bika ireharo nantuma baretie batabo, "7-ninabu bareti, aii'a bonta hanta ampara habukaiha. 35 Bira nantiara Ihuba bii bainti nahentika timanta o'u buabo. 36 Biba 7-ninabu bareti bata hinikira habuka, aii'a Kotirara ko'e rabe tiro, bareti kuikero nai kai'a bainti nimiro. Kai'a bainti barake bainti nahenti nimura. 37 Eka bainti nahenti nama pi'a buara. Kara neha pi'au manta kaara 7-ninabu basketi pi'akara. 38 Bainti kara bira naka namba 4-tausen, imanta kiabu nahenti bata baainti bata kararuara. 39 Bira nantiara Ihuba nititai manta nai batukai bura, aii'a biba botu'i barirero Magadan distrikini bura.
Chapter 16

1 Farisi bata Sadiusi bainti ani Ihura aba'eha, bika Ihura ireha bo ari haikara tonabu ata umi'ane. 2 Ibo Ihuba bika tiba nibiharo, "Erai bo kuari abu nare imanta, nee tiha, hura ko'e kuari abu ama ianobe. 3 Aii'a to'a'i, nee tiha, 'a'uma ruanobe, nanarae tonabu nare ibo tonabu bano batuka a'u raba abibo.' Nee tonabu ata tabeha nana kuari abue hura anianobe tiarabe, ibo kiabuma nee nana hika bate obari baira bata nantiara aniana tabeba. 4 Bainti nahenti ora okara bata pamuku okara, bira bo'arira ma rante bariabo, ibo kia ma bo'arira obariano, bo'arira Jona bira bira ima obariano."Ihuba bika kero bura. 5 Kai'a bainti hini bantarai bini, bika tauruke kiabu bareti bararai. 6 Ihuba bika tiba nibiharo raurukeha ma iate Farisi bata Sadiusi isi bare borabe. 7 Disaipori nai abutana tiha, "Tenabu kiabu bareti bare anuroe biba minti tibo." 8 Ibo Ihuba bika irirahika tabero tiharo, "Nee ampara mara ura utuaka, bira nanarae nenta abutana tiha, 'tenabu kiabu bareti bare anuroma tibo?" 9 Nee bira kiae iriabo tee 5-bareti nabu nohai 5-tausen bainti nimuna, aii'a nee nantuma basketi pi'akara neha kaara nohai? 10 Aii'a bareti 7-ninabu bano 4000 bainti, aii'a nantuma basketi neha kaara notahi pi'akara? 11 Bira nanarae nee kia kanko iabo tee baretiara kiabu tura? Rauru kehama iate Farisi bata Sadiusi bata isiara?" 12 Nantiara kanko imanta tabe kia isiara hauma tibo, Farisi bata Sadiusi bata irirara kiabu bare iriate ma tibaibo. 13 Ihuba batuka biri aumai iharo Sisiria Filipaini, nai disaipori ireharo, "bainti nahenti Bainti Baainti tabeha bira tara be'e tiabo?" 14 Kai'a bainti tiha, "Hinikiaka tiha Ioniba namai a'uu nimite baibabe, hinikiaka tiha Elaija babe aii'a hinikiaka tiha Jeremaiya babe, o bo poropeti banobe?" 15 Ihuba bika tiba nibiharo, Obo nee tiriara tara be'e tiabo?" 16 Saimon Pitaba tiba amiharo, "Are Karaitiba be, Kotira Baainti bano be aiho eka enta eka enta baibabe." 17 Ihuba bira tiba amiharo, "Saimonio Jonara ma'u be, are wahane, bira nanarae kia bainti bano auma aii bii irirahikara amibo, ibo tii Oba narubai baiba ma mara aini o'ai akaibo. 18 Aii'a aii tiba amuro, are Pitaba, tee tenta mono nabu ori bira atama ka'arabe. Utira haika kempuka bano kiabu ma bara muntu bika narobe. 19 Tere narubai haina kindomu ki ma ari amiana. Mintibo nana hika are batai tintairo, Kotiba narubai bata ma tintano, aii'a nana haika batai tutairo, Kotiba bata narubai tutanaro." 20 Aii'a Ihuba nai kai'a bainti tiba nimiharo kia bo bainti tiba nimi tiriara Karaitira be tiate. 21 Bii entara hiro Ihuba nai kai'a bainti tiba nimiharo Jerusalemi ni buare, aii'a biba oora mara ma iata bainti bata nora pris bata lo tisauka kau'u ihairo barano, bika bira aru utu ma keba, aii'a biba tari kuari abu nantiara uri himpiro ma aiho barano. 22 Aii'a Pitaba Ihura bita babi auba hi'a kero kekau kero tiba amiharo, "Nora baubo'o, ma bii haika ba kiama aii aumanto aniro aii'a kiama aii ata oba rianobe." 23 Ihuba tu'antara biro Pitara tiba amiharo, "Satao! are tii ahira u'ai tane, are tii arama kubai ibariarao. Are kiama norai akera Kotibi haika rara iriarao, iba are bainti iarara ma norai akera iriarao." 24 Aii'a Ihuba nai kai'a bainti tiba nimiharo, "boru bano tii abatare ba irera, biba nai miani ma bara muntu bikaire, aii'a biba nai maripo a'uu barero ma tii abataire." 25 Bainti bano nai mara urara norai amakero iriro ra'ikire ba iba,nai mara ura kaka'ama makanaro, bainti bano tii autuara nai mara ura kaka airaba, biba aiho ma barano. 26 Bainti bobano ma batarai haina hika barareba iharo nai mara ura kaka ama kairera, nana bohaika ko'e haikae barano? Nana bohaika amiharoe nai aiho aii'a barano? 27 Bainti Baainti bano nai Oora rubahara hika ira ma nai ankero bata kero tubuano. Aii'a biba eka bainti nahenti nana nana okara mintura nai bii miakarara ma nimianaro. 28 U'ai'ake nii tiba nimuro, nee hinikiaka ma'ata himpi bariaka, kiabu utiraima Bainti Baainti bano kini bo'ara biro tubina ma tabeba."
Chapter 17

1 Sikis kuari abu nantiara Ihuba tintare ba,Pitara, Jemisira bata Ionira, Jemisira atabakara, aii'a ai'ina binto'a baira ata. 2 Ihura baata bano tu'antara bo'ara biro. Bira biri bano kuari bo'ara itaira, aii'a bira uta ba'a bano oba bo'ara taku ira. 3 Aii'a Totara bata Mosesika Elaijaka obarabi Ihura batake uba tura. 4 Pitaba bira tabero Ihura tiba amiharo, "Nora baubo'o, bira bata ko'e rabe ma'ata bariaina be. Are bira antu'ari rera, tari nabuma nabu ka'arabe, ariana boru, Mosesi bira boru, Elaija bira boru." 5 Pitaba uba tibaibo, bo atahara tonabu bano bika tubu a'uraba abukero, bira ihairo bo nobano tiharo, "Mara tii Baainti be, tee bo'amake antu arunara be, tii antu'a abate barabe. Mintira nee bira uba ima iriate." 6 Kai'a bainti bira irii, bika bo'ake ete nai biri bare batai tubibura. 7 Aii'a Ihuba bika ani bara himpi kero tiba nibiharo, "Nee kia etate." 8 Aii'a burubi tabe kia bo bainti tabaura, Ihuba nariara baura. 9 Ai'inai hai tubiha, Ihuba kekau kero tiba nibiharo, "Nee kia ma nana hika tabaira bainti boka tiba nimiate, nantiara Bainti Baainti bano utuaka batuka ihairo uri himpira be." 10 Kai'a bainti Ihura ireha, "Bira nanarae irirahika bata baintika tiha Elaija bama abuni tubua narobe?" 11 Ihuba bika tiba nibiharo, "Elaija ba tubu aii'a eka hika ma abu abu ianobe. 12 Tee nii tiba nimuro, Elaija ba naru tubira be, ibo iata bainti kiama bira taba bo. Kia be. Bika bira orai amita bo. Boha'ara kero ma Bainti Baainti bano bata bika kau'u ima mara baranaro be." 13 Aii'a kai'a bainti tabe iriha Ihuba Ionira namai a'u nimi tebaira rama tibo. 14 Bika bainti oora baura ata bii, bainti bobano Ihura Ihura au'u ira tori kauru arero tiharo, 15 Nora baubo'o, tii ma'uara umpo amitane, biba bukera aiha batero ora ima baibo. Ora enta ma iha'ie o namai ie a'u bibaibo. 16 Tee bitabare aii kai'a bainti ata bura, kia bira ho'a amitabo. " 17 Ihuba tiba amiharo, "Nee ora okara mintiha kia mara ura utuaka, nantuma entae tee nii batake bairabe? Nantuma entae nii tiba nimirabe? Bii baaintira bite aniate." 18 Ihuba ora aiho atiro, aii'a ora aiho bano bii baainti rura kaura, bii entara'i baainti bano ho'a bura. 19 Nantiara, kai'a bainti Ihubi nai ani tiha, "bira nanarae tenabu ora aiho kia ho a'ini bara kebauro?" 20 Ihuba bika tiba nibiharo, "bira nanarae, nee mara ura utuara ampararau be. Nii tiba nimuro, nee ina mara'ura mastet taba bo'arirera, nee ma ai'inara tiba amiha, "butura ata a'uu buane, 'aii'a biba biro ma kiama bohaika bano nini maru ianaro. 21 Kia rantabo. 22 Bika Galilini baubo, Ihuba nai kai'a bainti tiba nimiharo, "Bika Bainti Baainti bara bainti nahenti kau'u ima kebabe, 23 aii'a bika bira aru utu ma kebabe, kuari abu tari atama uri himpua naro be."Kai'a bainti umpo'iha orai'ake irura. 24 Kapeniam muni anubo, takisi bare bai bainti ba Pitara tiba amiharo, "Nii tisaba takisi ko'ai ibai bae o kiae?" 25 Pitaba tiharo, "Eiyo."Ibaro Pitaba nabu'i ori etaibo, Ihuba bira ireharo, "Saimonio, are nantia kerae iriarao? Batai haina kinika bika tauka ahie takisi barebaria bo? nai batana ahie o bo batana ahie?" 26 Pitaba tiharo, bo batana bainti ahibe." Ihuba bira tiba amiharo, "Mintirera, nai batana kiama takisi ko'ai ibabe. 27 Ibaro kia tenabu mintiae takisi baraika kumi'i hi'i ruate. Are solwara ira otu huku a'u kera habuka barera uruane. Abuni barataina habukara, bira noo antua kera monu boma tabenabe. Monu bira barera takisi baraika tiriara bata nenara batara nimiane."
Chapter 18

1 Bii entara kai'a bainti ani Ihura ireha, "Tabae nora autu batero Kotira Kindomu ira binto'a bairo?" 2 Ihuba ina baainti ara biri kero, aii'a bika abutana himpi kero, 3 tiharo, "U'ai'ake nee tiba nimuro, nee kia nenta bara muntu bii ina baainti bo'a ribera, kiama ho Kotira Kindomu ira ori eteba. 4 Minti raro bainti bano nai bara muntu bii baainti bo'a riraba, minti baintika ma Kotira Kindomu ira nora autu bateba. 5 Mintibo tii autu ata, bainti bobano ko'e'a nimitero bainti taukae nai bara ina baainti ika, bira baireba tii bara ko'e kero bitaira. 6 Iro bainti tabae ina baainti tii ata mara ura utuaka kumi'i hi'irira, bo'a bata ko'era bira ori nakura bira auntana rumpake nora solwara ira a'ukeba. 7 Umpo'a ma batai haina bainti nahenti aba'ara enta! bira ko'era ma aba'ara obariro, ibaro umpo be bainti tabae boka aba aimanta kumi'i hi'iruara, biba anomama orai'a buano. 8 Aii kau'u banoe au'u bano kumi i hi'i ruakairera, te'a kera a'uka. Bira ko'era ma eka enta bai aiho mara reba boha kau'u boha au'u batera. Ibo kiama ko'e iano tara kau'u tara au'u batera iha ira biro. 9 Aii'a aii abu bano kumi i hi'i ruakai rera, bauru kera a'uka. Bira ko'era ma eka enta bai aihora boha abu batera barena. Ibo kia ma ko'e iano tara abu batera iha'i bina. 10 Are ko'e kera raikiha kia bamuntu bikera ina baainti taba. U'ai ake aii tiba amuro, narubai ankero aii tii Ora biri ata ani bariara. 11 Kia rantero. 12 Are bira nantia kerae irira? Bainti bobano 100 sipisipi bataibo, boru bano kaka ama bibo, 99 sipisipi ai'ina ata kero bohau oru rantanoe o kiae? 13 U'ai'ake nii tiba nimuro, bii sipisipi rura ranta kairera, biba 99 sipisipiara wahe haro bo'a bata ma kaka kima bibo ranta tairara ma wahano. 14 Boha ari okarara'i, nii Oba narubai baiba kia antu aribo boru ampara baainti rubano kaka kiabina. 15 Aii atabakaba aini kumi minti rera, bira bita aukini akera nehanta'i biba orai akaina tiba amiane. biba aii uba irirera, aii'a nehanta atabaka rai'ama biba. 16 Ibo kia aii uba irireba irera, bohaue taraue atabakauka bitane, bika bata tabeha bii marara abu abu akate. 17 Aii'a biba bika uba kiabu irirera, bii ubara bare mono nabu'i buate. Biba mono iraka uba bata kiabu irirera, bira taba reka takisi bare bariaka bo'ara tabe kia Juda batana bainti. 18 U'ai'ake nii tiba nimuro, nana hika nee batai tinta taibo Kotiba narubai bata tinta ma kanaro;aii'a nana hika nee batai antuara kaibaro Kotiba narubai bata antua ma kanaro. 19 Aii'a nii tiba nimuro, Batai maini, tara bainti bano boha arara batero bohikara tii iraina, tii Oba narubai baiba nana hikara irara nimianaro. 20 Tainie taraue o tarinabue tii Autu'a ruba ika, tee bika abutana ma bariai nabe. 21 Bira nantiara Pitaba Ihura ireharo, "Nora baubo'o, nantuma taimie tee atabakara ba'u haika bi'uu amitara biba tini kumi mintia kai'e? 7pala taimie?" 22 Ihuba bira tiba amiharo, "kia tee aii tiba ami 7pala taimi haube, Kia be are bira ba'u haika bi'uu amitare ba 77pala taimi be." 23 Mintibo aii'a Kotira Kindomu boha ara kero bo kiniba nai baraura kai'a bainti abu abu ireba. 24 Biba nai baraura abu abu ibaibo, bika kai'a bainti bo bitabare 10 000 silva monu uta baraira kini bira bite ani. 25 Ibo biba kia monu batero nai baraira no'a anirantero amiana, bira e'ara bano kempuka uba tiba tero kai'a bainti bata kero bira nata baainti bira onana monu ata ko'ai iatera, nai monu orurantero barareba. 26 Mintibo bii kai'a bainti ba nai iata bara muntu bikero nai e'ara a'uu ira tori kauru arero tiharo, "E'ara baubo'o, tiriara umpo i'e anirante nina ekama amiaina be." 27 Mintibo bira e'ara bano nai kai'a baintiara umpo iro, aii'a bira ba'u haika bi'uu amitero kaibo bura. 28 Ibo bii kai'a bainti ba biro oru bo bainti 100kina barai tabero. Aii'a bira rarau barero buru aunta ira watatero tiharo, Are barainara totara timiane." 29 Ibo bii kai'a bainti ba nai biri bara muntu bikero nai bamuntu bikero tiharo, "Tiriara umpo i'e ariana barauna nina amiainara be." 30 Ibo abuhaina kai'a bainti bano kiabu bira uba irira. Bira rupara ira bataibo ani rantero no'a nai amira. 31 Bira boha kai'a bainti nana hika obarira tabe, bika kiabu wahara. Bika biri nai e'ara tiba ami nana hika eka obarira. 32 Bira nantiara bii baintira e'ara bano ara biri kero tiba amiharo, "Are ora kai'a bainti bano be, are nena bara muntu bikera iara manta aii'a aii umpo ura buanama. 33 Bira nanarae are nena boha kai'a bainti umpo amitarao bo tee aii umpo unante kera?" 34 Bira e'ara bano arara itaibo bira bara aiha hika nimi bariaka kau'u ira kai manta bira aiha amiha iabo nai baraira no'a nibura. 35 Minti roma baibo tii Oba narubai baiba boha arama nini ianobe, nee kia nenta atabakauka kumi bi'u nimite a'ii irirahika ira bataibo.
Chapter 19

1 Bii entara Ihuba eka uba tai'a kero, Galili batuka tutero, aii'a hini bantarai Judia batuka Jodani namai ata hiro hini bantarai anura. 2 Nora bainti nahenti Ihura abata bare bura, aii'a biba bika aiha ho'a nimitaira. 3 Aii'a Farisi Ihubi nai ani, aba areka, bika tiha, "Bira hoe bo ara tubake nahenti ami bira a'ira nai antu'a ata atita keba? " 4 Ihuba bika tiba nibiharo, "Nee ara tanu kara ruake tababo, Ho'ara kero Kotiba bainti mintua kero, biba boha nahenti boha orainti aii mintua taura." 5 Aii'a Kotiba tiharo, 'Bii okarara ma bainti bano nai nora ora tutero nai nata tiro tatau buano, aii'a bika hanta boha batai abiba.' 6 Aii'a kia tarau bai, kiabube, bika boha batai abuabo. Minti bo nana hika Kotiba tatau taira, kiama bainti bobano rauha kanaro." 7 Bika Ihura tiba amiha, "Bira nanarae Moseba tinabu tiba timiharo, ara tubakeha nahenti nimiha atitake bariara?" 8 Aii'a Ihuba bika tiba nibiharo, "bira nanarae nee bikoka bano kekau ma bibo, minti bo Moseba ara ruba nimiha nahenti atitate, ibaro ho'a rero kiabu mintua kero abarira. 9 Tee nii tiba nimuro, "Nahenti bano kiabu pamuku okara mintibo bainti bano pepa ara rua kero amiro atita kareba, aii'a bo nahenti barareba, bii bainti ba pamuku okara ma mintua naro. Aii'a bainti tabae bii nahentira barairaba, biba bata pamuku okara mintua naro. 10 Disaipori Ihura tiba amiha, "Mintirera, bo'abata ko'era bainti kia nahenti barate!" 11 Ibo Ihuba bika tiba nibiharo, "Ma ubara kiabu eka bainti iara aube, bohau bohau bainti iarabe takae ma ubara bara a'riaka. 12 Bainti hinikiaka bariabo taukae kia nahenti bare baainti bateka. Hini kiaka nora arara ihai mintuake obara buaka. Hinikiaka, bainti bika baata to'a kamanta ma kia nahenti bareba. Aii'a hinikiaka nai mintiake kia nahenti bararai Kotira Kindomu kai'a barareka. Bainti tabae ma ubara barero nahenti barareba, kairo biba ma ubara ko'e kero barai." 13 Bira nantiara bainti nahenti baainti bite bare Ihubi nai ani kau'u batero nunamu tiba nimi tairera, ibaro disaipori bika atumanta. 14 Ibo Ihuba bika tiba nibiharo, "kiabu bika raba abuate, kaimanta baainti tuna naini aniate, narubai haina kindomu baireba bainti tabae nai bara muntu bike baainti nati bo'arake mara ura utuaka iarama." 15 Ihuba kau'u baainti haka ata batero nunamu akero, aii'a mini tutero bura. 16 Ihuba bubaro bo ubara bainti bano bira ata aniro tiharo, "Tisa baubo'o, tere nana ko'e haika mintie mara ura airu enta baira bararabe?" 17 Ihuba bira tiba amiharo, "Bira nanarae are tii ko'e haikara ire bariarao? Kotiba bohau bano ma ko'e babe. Ibara are airu enta bare baria mara urara barareba irera, Kotira lo eka ma abatakena. 18 Ma baintiba natina lora abatare bae ire baibo, Ihuba bira tiba amiharo, "Kiabu bainti bora aru utuane, kia pamuku okara mintiane, kia muara barera kiabu ko'ata una'ara tiane, 19 Nena nora ora bebarai bariane, aii'a nenara antu'ari nantia kera borara bata antu aruane." 20 Bii ubara bainti ba Ihura tiba amiharo, "Tere Kotira lo ekama abata kauro, tee nana bohaika mintie airu enta bai mara urara bararabe? " 21 Ihuba bira tiba amiharo, "are abu abu bainti abireba irera, are nenia nahikara oru eka monu ata bataira baraiba behi bainti nimia, aii'a are ora hika ma narubai batena. Mintia kera ani tii abata." 22 Ibaro ubara bainti bano Ihuba tura iriro, bira bikoka aribo auha mara rabata bura, bira nanarae biba oora monu onana bataiba. 23 Ihuba nai disaipori tiba amiharo, "U'ai'ake nii tiba nimuro, oora onana bataira ba Kotira Kindomu ira ori etare ba kikipama ianobe." 24 Aii'a nii tiba nimuro, kiabu iha ibo kameli bano uu'a abuaka bi'etanaro be, boha aribo bainti oora onana bataka Kotira Kindomu ira ori etebabe." 25 Disaipori bii ubara iri, rabukubi tiha, "Tabae ho'akero aiho baranaro be?" 26 Ihuba bika tabero tiharo, "Bainti nahenti kiabu ma ho nai kaho ake aiho barebabe, Kotiba ima bika aiho nimia narobe, bira nanarae Kotiba ima eka hika mintia narobe." 27 Bira nantiara Pitaba Ihura tiba amiharo, "Are tabe rabe tenabu eka hika a'ira kema ari abatauro. Tenabu nana haikae ari abateha bararabe? " 28 Ihuba bika tiba nibiharo, "U'ai'ake nii tiba nimuro, Kotiba baata araka mintua tero, Bainti Baainti bano kini tainta ata nai ruba hara ira o'ubira, nee tiri abataika 12para Kini tainta ata o'ubima 12para Israeli antu raireba. 29 Eka bainti taukae nabu tutaika, aii'a bika aura ata, aii'a bika noka oka, aii'a bika baaintiti, o bika batta tii autu ata, Kotiba 100 amakero ma bika nana haika kaira nimiro aii'a airu enta bai mara urara ma nimianaro. 30 Ibaro oora bainti abuni bika nantiarai ama iba, aii'a bainti nantiarai ikama abuni ibarabe.
Chapter 20

1 Narubai haina Kindomu boha arakero ma waini naho oba tabae eka to'a'i himpi haro oru kai'a bainti ranta biri kaira kai'a baratera. 2 Bira nantiara bainti hampata uba ta'auriro taukae bira waini naho ira kai'a boha kuari abu aruke monu barera, biba bika nari waini naho ira atita kaumanta bura. 3 Biba 9kiloki oru tabau manta hinikia kai'a baintika umina maketi batuka ata baubaro. 4 Biba bika tiba nibiharo, 'Nee bata waini naho ira oru kai'a barate, nana nee bara arina, nii ko'ai ama iainabe. Minti manta bika kai'ara bura. 5 Biba boha arira bainti tabae 12kiloki nantiara baraira bata aii'a 3kiloki erairakata baraka. 6 Bo iaka 5kiloki erairaka,biba oru tabau manta hinikiaka a'ii baubaro. Biba bika tiba nibiharo, 'Bira nanarae nee ma ata bate kuari abuara umina bariabo?" 7 Bika bira tiba amiha, 'Kia bobano tinabu kai'ara bitaibo.'Hobe, biba bika tiba nibiharo, 'Nee bata tii waini naho ira oru kai'a barate.' 8 Eraibo, waini naho oba ra'ikira bainti tiba amiharo, 'Eka kai'a bainti nara biri kera ko'a nimiane. Ho'arareba ekaranai haina kai'a bainti ahira abuhaina kai'a bainti ata tai'akane.' 9 Kai'a bainti aniabo, taukae 5kiloki erairaka ho'arake baraka, boha ari ko'ara'i taukae boha kuari abu baraka bata barara. 10 Abuni baraka ani, bika iriha tenabu uritare ma baraina be tii iabo boha ara kero bika bata ko'ai ura. 11 Bika nai ko'a bare, bika waini naho ora batake uba tura. 12 Bika tiha, tau kai'a baintika ekaranai ani baraka, boha auwa baraka, bika boha ara kerama ko'ai iarao. Tenabu nora kai'a nora kuari ata barakaura be.' 13 Waini naho oba bika ihairo boru tiba amiharo, 'Ara'obe, Tee kia aini orai'uro. Are kiae boha kikokai iarao ko'a boha kuari abuara baratana rara? 14 Nana hikae neniana bira barera buane. Tere boha arake taukae nantiara ania kai'a baintika bata nii bata nimirabe turo. 15 Kiae tee tenta una hikarara tiaina aikaro bate? Nee kiae tii ko'e okarara boha auhai'i bira nanarae tenta antu'a ata tee minta hika nimi bauna ma? 16 Mintiro bainti nantiara anira ba abuni iro aii'a abuni aniraba ma nantiarai ianaro." 17 Ihuba Jerusalemini oru biharo, nai disaipori 12punabu bite orubi haro tiba nimiro, 18 "Tabate, tenabu Jerusalemini ma oru buro, bika Bainti Baainti bara iata bainti bata irirahika bainti ma nimi barabe. Bika ko amira bira bira aru utu ma keba be. 19 Bika bira bitabare bo batana kia Juda batana kau'u ira kaimanta birara ora uba tiha bira hiri ma tebara. Taripara kuari abu nantiara, biba aii'a uri himpua narobe. 20 Nantiara, Sebedira nata bano nai ma'u hampata Ihubi nai anira. Ihura ai'u ira tori kauru arero boha hikara Ihura irero. 21 Ihuba bira tiba amiharo, "Are nana hikarae iarao?" aii'a biba tiharo, "Are tii ma'u tarau kubai taira aii batake aii Kindomu ira o'ubuate, bobano kau'u tanarai bobano katai." 22 Ibaro Ihuba bira tiba amiharo, "Are kiama tabarao nana hika iranara. Nee hoe tee naai na kapura nebabe?" Bika tiha, tenabu hobe." 23 Ihuba bika tiba nibiharo, "Tuna kapurae nebabe. Ibaro tii kau'u tanarai bata katai bata o'uu biba riara kia bira tii kai'a haube, ibo bira tii Obi haikara be bira taukae nimianaro." 24 10-para disaipori bira iri, nora arara unkaka tara atabakauka nibura. 25 Ibaro Ihuba bika tumanta uamanto anubo tiharo, "Nee tababo bo ia iata bainti ma bika ra'ikia bo, aii'a nora bainti binto bariaka ma bika bata hinta utuabo." 26 Iro ma mintira okaraba kia nii abutana obariaire. Tabae nii abutana iata bainti irebabe, biba kai'a bainti bano ma barianaro be. 27 Aii'a tabae abuni nii abutana baireba irera biba nii kai'a bainti bariare, 28 Boha aribo, Bainti Baainti bano kia nai kai'a tubu baraibo, ibo bainti nahenti kai'a barero nai aiho kero bika tintareba." 29 Jeriko tute bibo, nora bainti nahenti bira abataura. 30 Bii bantarai, abu impa buaka tarau ara hi'ai o'ubi baura. Bika hanta iri Ihuba uribo tumanta, bika hanta naberai tiha, "Nora baubo'o, Debitira Baainti bano be, are tihantara umpo iane." 31 Bainti nahenti bika hanta niti ebara bariate, ibo bika hanta norai ake naberai tiha, "Nora baubo'o, Debitira Baainti bano be, are tihantara umpo iane." 32 Nantiara, Ihuba himpiro bika hanta narero tiharo, "Nehanta nana hikarae antu arira tee mintirabe?" 33 Bika hanta tiha, "Nora baubo'o, tehanta tabarebe." 34 Ihuba bika hantara umpo iro, bika hanta abu ata kau'u bataibo, totara bata bika hanta abu antua bimanta Ihura abataura.
Chapter 21

1 Ihuba nai disaipori hampata Jerusalemi biri aumai ubaro, bika Betpas batuka Olive ai'ina anire, aii'a Ihuba tara disaipori nitita kero, 2 tiba nimiro, "Nee bo batuka buate, aii'a bii tabaibo donki na'unta ata rumpa taibo nati bata kero baina. Bika hanta na'unta bantuke bare aniate. 3 Bainti birara irai manta, nee tiha, 'Nora bano ma donkika ata kai'a bai manta be,' bii bainti ba totara kaira ma bikahanta bare ani barabe. 4 Bate bii haika ba obarira poropeti bano tiba taura. Aii'a Ihuba bika tiba nibiharo, 5 "Saionini haina nahenti baainti tiba amiate, 'Nenta Kini ani baina tabate, aii'a nai bara muntu bikero tobana donki o'ubiro. 6 Nantiara disaipori bumanta Ihuba tinteke mintura. 7 Aii'a bika bii donkira bata tobana bata bare buru nai raba'era bika hanta ata bari batau baro, aii'a Ihuba bira ata barirero, 8 Ora bainti nahenti nai utaba'a ara tuna bu'itara, aii'a hinikiaka katari mare te'ake ara tuna bataura. 9 Nantiara oora bainti nahenti Ihura abata bare abuni buaka bata aii'a nantiara aniaka, naberai tiha, "Nora autu bara bini iate bira Devitira Ma'ube! Birara wahate bira nanarae Nora autu atama anibo! Nora binto'a baira autu tuahe rate!" 10 Ihuba Jerusalemini uri etau baro, eka bainti nahenti nora tauni ihainaka airu uba tiha nai ire nai ireha,"Ma ta bainti rabe?" 11 Airu bainti nahenti Ihura abatauka tiha, "Ma bira Ihura be, bo poropeti Nasareti batuka ihainara Galili distriki. 12 Ihuba tempori ira ori etero bainti nahenti taukae maketi auti bauka eka bara beba a'ukero. Biba antau dov nimiha monu bareha. 13 Mintibo biba bika tiba nimiharo tiharo, "Kotira uba bano tiharo, tii nabu bano baire ba nunabu nabu ma baria naro be, imanta nee bii nabura barake muara bainti nabu bo'ara kabo. 14 Bira nantiara abu impa buaka bata ai'uara buaka bata Ihubi naini mono nabu ira anu baro bika aiha bira hika ho;a nimi taira. 15 Ibaro Haipirisi bata irirahika lo bantarai bata baintika bika tabau baro biba ko'e haika mintu manta, bika iru manta baainta hika mono nabu ihai naberai tiha, Debitira Ma'u autu bara bini iate,bika bo'ake arara itorabe. 16 Aii'a Ihuba tiba nimiharo tiharo,"Are iria raro tau baintikae uba tiba riabo? Mintubo Ihuba bika tiba nimiharo, tiharo, "Eyo, ibaro, nee uba baira kiama kara ruabo, 'Ampara baainti bata nama naika bata ma Nora autu tuahe reba? 17 Bira nantiara Ihuba bika kero nora tauni tutero bura. Biba Betanini oru boha enta ira mini baura. 18 Bate to'a'ira, Nora tauni ihairo anihoro, biba antuaribo. 19 Biba fik katari ara aubahini tabero oru aumai abiro tabaubo kiabu kara iraibo mare ruha bano aii. Aii'a Ihuba katari bira tiba amiharo, "Kiabuma are aii'a fiki taba irenabe." Totara bata fiki katari biba aharuku bira. 20 Disaipolu bira tabe, bika rabukubi tiha, "Nanahika bano mintia kaiboe fiki katari bano totara bata aharuka bibo?" 21 Ihuba bika tiba nimiharo, "Uai ake nii tiba nimuro, nee mara ura uti kiabu tara arara bate, nee kiabuma tee nanahika fiki katari ata mintu nante ibabe, ira nee anirante nora hika mintiha, ma ai'inara tiba amiha, 'Ma'atahira himpira solwara ira otu buane, "aii'a bira obara ma buano. 22 Nanahika nee nunamu tiha ire bararebe tira, nee mara ura utuate, aii'a nee bira barebabe." 23 Ihuba mono nabu ira ori etero bainti nahenti tiba nimu baimanta, hetpirisi bata iata bainti bata birai ani, aii'a bira ireha, "Are nanti autu batera ma haikara mintihara aii'a taba ariara barane tibae?" 24 Aii'a Ihuba bika tiba nimiharo, "Tee nii bohika bata irarebe. Nee tii bira tibatimi'e, tee nii tiba nimirabe tee nana aikaro bate mahikara mintunara. 25 Ioniba bainti nahenti namai a'uu nimite baira, biba taihairo aikaro barero? Narubai hairoe o batai haina bainti ihairoe?" Bika nai abutana tiha aii'a tiha, "Tenabu tiha, 'Narubai haibe, 'biba tinabu tibama timianobe, 'Bira nanara nee kia Ionira uba mara ura utuarabe?' 26 Mintie tenabu tiha, 'Bira batai hairo anibo, 'Tenabu nora bainti nahentiara etauro bira nanarae bika bira tabareka poropeti bainti boarake tababo." 27 Bira nantiara bika Ihura tiba amiha, "Tenabu kiabu tabauro." Aii'a Ihuba bika tiba nimiharo, "Tebata kiama nii tiba nimiaina be nana aikaro bate ma kai'ara barauna. 28 Imanta nee nantiake'e iriabo? Bainti bobano baainti tarau batero. Biba abuhaina baainti ata biro tibamiro, 'Baainti baubo'o, are bate bira waini naho'ira kai'a barane.' 29 Abuhaina baainti bano tiba amiharo. 'Tii popohaibo kai'a barare uro, 'Ibaro bira nantiara irirahika barero aii'a waini naho ira kai'a barareba bura. 30 Bira nantiara bii baintiba nantiara baainti bata buru boha ari ubara tibamiro. Nantiara baainti bano tibamiharo, 'Tee oru bararabe nora bainti baubo'o, 'ibo biba kiabu kai'a oru waini naho ira barero. 31 "Tara orainti baainti bika hanta abutana, tabae bikahanta ihairo nai ora uba abatero?" Bika bira tiba amiha, "Abuhaina baainti bano be." Ihuba bika tiba nimiharo, "U'ai'ake nii tiba nimuro, bainti taukae takisi baraika bata pamuku nahenti bata ma Kotira Kindomu ira nii abuni ori'ete babe." 32 Bira nanarae Ioniba nini abuabu okara ata ani manta nee kiabu mara ura utuara. Imanta takisi baraka bata pamuku nahenti bata'i mara ura utuara. Imanta nii ma bira tabara, nee kia arara tu'antara mara ura utuara. 33 Bo tuantara uba iriate. Baata oba nai naho ira waini ututero. Biba tubika aratero, aii'a batuka waini tuantarainara mintuatero aii'a ra'ikiana bukai nabu ka'atero. Aii'a biba waini naho bainti taukae bira raikiaka nimiro bo batukai bura. 34 Kara heno i entara, hinikia kai'a bainti nitita kero bimanta raikira bainti tiunara nimi manta bare aniate. 35 Imanta raikia kai'a baintika bira kai'a bainti raba'abu wate, bora kabu aruke, aii'a bora aru utuke, aii'a bora ata ori a'uke. 36 Bira nantiara, baata oba hinikiaka nitita kaimanta bura, orautaha barakai manta otubuara. Imanta boha'ari okarara'i bikai bata mintuara naho raikiaka. 37 Bira nantiara, baata oba nai ma'u tanara atitakai bo bikai bira, aii'a biba tiharo, 'Bika tii ma'u bira uba ma iribabe.' 38 Imanta naho raikiaka bira ma'u tababo tubimanta, nai abutana tiha, 'Ma baintira nai ora onana raiki bairabe. Kiabe, tenabu bira aru utuke bira ora onana barare.' 39 Mintimanta bika bira bita waini naho ihai bebake bira arukara. 40 Bate waini naho oba aniro, biba nantie ianaro waini naho raikia baintika?" 41 Bika bira tiba amiha, "Biba bika orai'a nimitero ma aii'a waini naho boka irama miakara ata kairama raiki babe, bikama hinikina karara baraibo naho oraibata aniano kara heno ina entara." 42 Ihuba bika tiba nimiharo, "Nee kia'e Kotira uba karantuake iriabo. 'Bii orira kamuntaka abu ata orai'imanta a'irakara bira boka bara koeke bara nabu kona pos katari akabo. Bira nai Nora antu'a atabe aii'a bira bo'ara keroma tinabu bainti abuni?' 43 Mintimanta tee nii tiba nimuro, Kotiba nai kingdomu niini hairo bara kero bokama nimiano taukae kara obari bariaka. 44 Tau bainti nahenti ma bii orira ata rahitibika bika rakabu inara inarai'ima bibabe. Imanta, bii oriba bika ata hi'irira bii bainti nahentika orai ama bibabe. 45 Farisi bata iata bainti bata tuantara uba ma bira Ihuba tira iri, bika nai tabe bira bikara tumanta. 46 Bika arara rantaura bira wata barerara, imanta bika etara nora bainti nahenti baria manta, bira nanarae bainti nahenti Ihura tabareka bo poropeti bo'arake tabaura.
Chapter 22

1 Ihuba aii'a tu'antara uba tiharo, aii'a tiharo, 2 Narubai haina Kindomu baireba bo kini bano nora kara heno atero bira ma'u bano nahenti barareba ibo." 3 Aii'a biba nai kai'a bainti nitita kaimanta naratai bainti nahentika bitakaira maret kara ata aniatera, imanta kiabu bika anura. 4 Kiniba aii'a hiniku kai'a baintika barakero, oru irai manta bika ma ubara batake aniate, "Tabate, Tee mareti kara heno atauro. Tere tobana oora kau uminahika aruke heno'a ekahika bate nee mareti kara ata aniatera." 5 Imanta bika kiabu uba iri nai iritana buabo, hinikiaka noho'ira bua manta hinikiaka monu kai'ara bini. 6 Bokiaka kinira kai'a bainti raba'abuke orai ama nimite kaurira hika nimi bika aru utuke. 7 Kiniba arara itau baro aii'a biba nai ami barau manta bika bii bainti nahentika taukae bira kai'a bainti aruaka aruke bika nabu warake nora tauni orai amake. 8 Bira nantiara nai kai'a bainti tiba nimiharo, 'Mareti kara heno abibo, ibaro, bii bainti nahentika tee nare aniate turauka, bika kiabu aniabo, bira nanarae bika kia ko'e baintibe. 9 Mintira nee nora ara ata biha aii'a oora bainti nahenti narate taukae ho'ake nee rantaika, bika bitabare mareti kara ata aniate. 10 Kai'a bainti nora ara baura biha ko'e bainti nahenti ora bainti nahenti bitake mareti kara ata aniate. 11 Ibaro kiniba bainti nahenti kara ata anuka ani tabareba, bo bainti tabaubo biba kiabu mareti utaba'a nakubo. 12 Aii'a Kiniba bii bainti tiba amiharo, "Ara'obau bo'o, are mareti utaba'a kia nankiraira nantia kerae uri'etarao?" Ibo bii bainti ba kiabu bo uba tibo. 13 Mintibo kiniba nai kai'a bainti tiba nimiro bii baintira ai'u kau'u rumpake batuka konkira timitama ra'i a'ukate, bii batukara ira nora aiha bira bareha nai arai tentiriate. 14 Bira nanarae, naberai bano oora bainti nahentini anumanta, ibo Kotiba bohau bohau kubai manta bira antu'a abatara. 15 Bira nantiara, Farisi uba buru rumpake Ihuba uba tira ata rantake bira rumpa kareka. 16 Minti manta bika nai hinikia disaipori bata Herotira bainti bibira'a bii. Bii baintika Ihurara tiha, "Tisa baubo'o, tenabu tabauro are u'ai'akera tiba riara babe, aii'a are u'a ara ata Kotira uba tiba nimi bariara babe. Are kiabu bainti boka irirahika abate bariara babe, aii'a are kiabu bainti raire bariara babe, are boha ari okarara'i eka baintini minti bariara babe. 17 Hoe are nena irirahika tinabu tiba timinabe, tinabu irarahika ata? Bira hoe bariano tenabu lo abatake Sisara takisi amira'e o kiae? 18 Ibaro Ihuba bika ora irirahika tabero tiharo, "Nee una'ara baintibe, bira nanara tii aba'are kabe? 19 Takisi ko'ai'e monura bo umi'ai'e tabare, "Aii'a bika bo denariusi monu 20t pororini bo'ara bare bibinai ani. 20 Aii'a Ihuba bika ireharo, "Tara autu bata tara birie bii monura ata baibo?" 21 Bika bira tiba amiha, "Sisara autu bata biri barabe." Aii'a Ihuba bika tiba nimiharo, "Hobe, Sisabi haikara nai Sisara amiate, aii'a Kotibi haikara, nai Kotira amiate." 22 Bii ubara iri, bika rabukubi aii'a bika bira tute buara. 23 Bii entara'i, hinikia Sadiusi, taukae tiha kia uri himpua nobe tiha aii'a bira ireha, 24 Tisa baubo'o, Mosesira lo bano mintu makero tirabe, 'Bo nahenti bati bano kiabu baainti batarairo aii'a utubira, aii'a bira atabano ma utubira nata barero aii'a nai bakara baainti obariano.' 25 Hobe, 7ninabu atabakauka baurabe. Abuhaina baainti bano nahenti baratero kiabu baainti obarirairo utu biro. Biba nai nata tuta nai atabakarai kero. 26 Aii'a nantiara atabano bii nahentira barero aii'a biba bata kia baainti obarirairo utu biro. Boha ari okaraba'i bikahanta atta atabaka, biro eka 7ninabu atabakauka. Eka bika kiabu baainti obarirai utu buara. 27 Eka atabakauka utu buabo, bii nahenti ba bata bika nantiara utu bira. 28 Uri himpina entara, biba 7ninabu atabakauka abutana bira tara natae bariano? Bira nanarae, eka atabakauka bira baratara ma." 29 Ibaro Ihuba bika tiba nimiharo, "Nee nenta uba tiara'i hampi ama kabo, bira nanarae nee Kotira uba kiama tababo, aii'a bira aikaro bata. 30 Uri himpina entara, bika kiabu ma nahenti bareba, o kia ma nahenti orainti nai bare nai bare iba, bira nanarae bika baireka narubai haina ankero bo'ara ma baiba. 31 Ibaro utu buaka uri himpi baria okarara, aira nee kia ma karantua nana uba Kotiba tiba taura ke. Biba tiharo, 32 Tee Abarahamira Kotikabe, aii'a Aisakira Kotikabe, aii'a Jekopura Kotikabe? 'Kotiba kia utubuaka Kotibaube, kiabube, biba aiho bariaka Kotiba be. 33 Bainti nahenti bira tiba nimura iri, bika rabukubi airu abu ato barara. 34 Ibaro, Farisi irumanta Ihuba Sadiusi noo tinta kaumanta, bona ruba uwabi hiniki ubara rumparara. 35 Irirahika bata bainti bobano bika abutana Farisi bantarai hairo Ihura aba'eharo tiharo, 36 Tisa baubo'o, teni-nabu lo ihairo, nana lo banoe hini lo bata ata rakaibo?" 37 Aii'a Ihuba bika tiba nibiharo, "Are nena Nora Kotira nena arara ihaira eka antu'arua, aii'a eka nena aikaro, aii'a eka nena irirahika nohai ra bata." 38 Ma bi lora ma abuni bairabe, aii'a hiniki lora bata eka natara kaira. 39 Aii'a bira nantiarai haina lo baireba, ' Boka bo'akera nena antu aruana bo'ara kera bika bata antu'arua.' 40 Eka poropeti uba bano bata lo bano bata ma bihantata ata ma buntiro. 41 Farisi a'i ruba'ua bi baria manta, Ihuba bika bo uba ira nimi tero. 42 Biba tiharo, "Nee nantiake'e Karaitira ra iriabo? Biba tara Baainti banoe?" Aii'a bika tiha, "Bika tiha biba Devitira Baainti bano be." 43 Ihuba bika ireharo, "Kotira Aiho bano Devitira ata bairera, aii'a bira nanarae tiharo. 'Nora baubo'o 'birara tiro, 44 Nora bano tii Nora ra tiharo, "Tee kau'u tanarai o'ubuane, bai'e aii nabuta bara aii ai'u ataini batare. 45 Aii'a Devitiba birara tiharo 'Nora baubo'o,' hobe, bira nanti boe aii'a biba Devitira baainti baibo?" Biba bii ubara iraimanta, kiabu boru bano bata bika ihairo bo uba bata nai tiba amiara, aii'a kia boru bano bii entara hiro bata aii'a bo entara bata Ihura ira amitaura.
Chapter 23

1 Hobe, Ihuba airu bainti nahentiara bata aii'a nai disaiporiara bata uba tiharo. 2 Biba tiharo, "Lo abu ato bainti bata aii'a Farisi bata bika Mosesira tainta ata ma o'ubi bariabo. 3 Mintira, Nana hika niara mintuate tira, nee bira abatake mintiate. Ira kiabu bika kai'a abatate, bira nanarae, bika uba'i tiha kiabu abate bariaka be. 4 U'ave, bika airu onana rumpake ha kia ho bara arira, aii'a bika bainti nahentiara bara kururua bara a'ubarate. Imanta bika nai kia ho bika kakahi bu'a enaranta bano bata ho kaha iano bii onanara. 5 Bika eka kai'a nai iara barareka bainti nahenti abu'ata tabatera. Bika nai utaba'a biti bara bukai ate aii'a bo'ahi to'ake parawa ha'ira bira ata bate. 6 Bika boake iata bainti ruba ua batukara ata baiha nora kara autua ra'ata, aii'a Juda mono nabu'i abuhaina tainta ata ira o'ubireka, 7 aii'a bika boake antu ari bainti nahenti maketi batuka atapiri bikai ko'e uba tiha, aii'a bika autu reha 'Rabai' tiatera. 8 Ira bika kia niara 'Rabai' tiate, bira nanarae, nee boha tisa aima batabo, aii'a nee bira atabakauka ima bariabo. 9 Aii'a kiabu batai haina bainti bora autu ti'o oo tiate, bira nanarae, nee boha Oora ima batabo narubai baira. 10 Aii'a kiabu niara 'tisa baubo'o tiate, bira nanarae, nee boha tisa aima batabo Karaitira. 11 Ibaro tabae nii abutana norai abibo, biba nii kai'a bainti ma barianaro. 12 Bainti tabae nai autu bini'iba, Kotiba bira bara muntu bima kanaro aii'a tabae nai bara muntu bikaira, Kotiba bira ma tuahe rakanaro. 13 Rauruate, nee lo irirahika bainti bata Farisi, nee tara no batakabe! Nee Narubai haina Kindomu ma bainti nahentini tinte bariabo, ira nee nenta kiabu ma ori etebabe. Aii'a nee kiabu bainti boka bata kamanta ori etabo. 14 undefined 15 Rauruate, irirahika bainti bata Farisi, nee tara no batakabe! Nee solwara te'akeha aii'a oora batana biha bainti bohau arara tu'antara kareka, aii'a bohau bano arara tu'antarai manta, nee bira bara iha ira bainti amake bariabo nenta boara. 16 Rauruate, nee abu impa buaka bo'aka boka ara umi'eha nee tiha, 'Ta bainti bae Kotira nabu'i kau'u ai'i'ata bate tiharo, kia bira bohikaube. Iro bainti bano kau'u ai'i'ata batero koriara Kotira nabu'i hainarara tiraba bii ubara nai kekau keroma wataire.' 17 Nee abu impa buaka kia ko'e irirara bataka! Nana haikae bira nora hika? Korie nora hika o mono nabu banoe bira bara kia rumpintirai akero? 18 Aii'a, 'Tau bainti bae kempuka uba alta ata tiharo, kia bira bohikau be. Bii ubara tiba taiba bira batakero ma barianaro, bii bainti ba nai uba kekau kero ma wataire. 19 Nee abu impara bainti! Bii presenti rae nora hika o alta banoe bii presentira bata bara kia rumpintirai ake bairo? 20 Mintiro tau bainti bae kempuka uba alta ata tiba tairaba bira ata bairoma aii'a eka hika bira ata ima bariano. 21 Aii'a tau bainti bae Kotira nabu'i kempuka uba tiba tairaba, bira ata tiba tero aii'a Kotira nabu'i bariaka abata ma. 22 Aii'a tau bainti bae kempuka uba naruba ata batero tiraba, biba Kotira sia kini ata batero tiharo aii'a bainti tabae bira ata o'ubi baira rabata ma tiano. 23 Rauruate, nee irirahika bainti bata Farisi bata, nee tara no batakabe! Nee nenta 10hap inanabu piri minti kubu, dili kubu, kumin kubu bate imanta nee kia nora lo abatake bira abu abu okara, aii'a ha'uru ita okara bata aii'a mara ura utuara. Nee bira mintia taka imanta boha a'irake bo mintiara. 24 Nee abu impara bainti boka ara numiareka, nee inara baubari rauntiha aii'a kameli ma nampi ebariabo! 25 Rauruate, nee irirahika bainti bata Farisi bata, nee tara no batakabe! Nee kapu bata perasi bata baha ai'ai hi'e bariakabe, ibo nii abuta'i nentara'i iriteha nenta wahe rara'i iritaka. 26 Nee abu impara Farisi be, nee nenta nane nenta kapu perasi abuta'i hi'akaibo, aii'a baha aii bata taku ianobe. 27 Rauruate, nee irirahika bainti bata Farisi bata, nee tara no batakabe! Nee matimati ahina hanta penti bo'akabe, abibina kero baha'ai ibaro aii'a abuta'ira utu buaka buhari bano bata airu oora hika bano pi'a bika be. 28 Boha ara ima ibo, nee bainti nahenti abuni ko'e bainti bo'arama iabo, ibaro nii abuta'ira una'ara bano pi'a kaimanta aii'a kiabu lo abate bariaka be. 29 Rauruate, nee irirahika bainti bata Farisi bata, nee tara no batakabe! Nee poropeti matimati mintuate aii'a ko'e okara bata bainti matimati bahehe te. 30 Nee tiha, 'Tenabu naru tenta nabu okabara kuari abuana bariare tii, kiama tenabu kau'u batau raitiri poropeti arire kiamanta. 31 Minti manta nee nentara tiha, nee naru taukae poropeti aruaka bainti tibe. 32 Nee bata nenta oka bara mintuara boha bira ima mintua bo. 33 Nee memaru baiha aii'a huhi memaru baainti tibe, bira nana ara hie heli ko atara keba? 34 Mintira nee tabate, tee poropeti nititauro, aii'a bainti ko'e irirahika bataka, aii'a lo irirahika bainti. Bika ihairo hinikiaka, nee bika aruke hirima tebabe, aii'a hinikiaka nee Juda mono nabu'i kabu taihe bara bebake nitita kaimanta nora tauni ihai bo nora tauni ima biba. 35 Bii okarara, eka abu abu bainti nare bano ma batara ata raurira, Eborira nare ahiro ho'ara kero buru Sekeraiara bira Barakaiara baainti ata tai'aira, tarae bira Kotira nabu bata alta abutana bata arukaira bira nii tauba'a na ma bariano. 36 U'ai'ake nii tiba nimuro, eka ma bihaikaba manahina bainti nahenti atama obariano be. 37 Jerusalemi be,Jerusalemi be, nee poropeti taiheha aii'a taukae tee niara nitita kaurauka bata ori notahi taihe bariaka be! Airu enta tee nii baaintiti ruba irare tii kokorara bano nai nati aroka'i batainteke, imanta nee kia antu aruabo! 38 Tabate, nii nabu bano uminama baibo. 39 Minti manta ma nii tiba nimuro, nee kiama tii tabeba be bate hairo biro beta ta entara nee ma ubara tiha, 'Wahara bano birai buanobe bainti tabae Nora autu ata anira."
Chapter 24

1 Ihuba mono nabu'i hairo bebarero arabau bimanta. Disaipori bira mono nabu umi eha. 2 Ihuba bika uba tiba nimi haro tiharo, "Nee kiama eka ma bihaikara tababo? U'ai ake nii tiba nimuro, kiabu ma bo ori bano bo ori ata bairaba kia ho ruka biro bataini batai hi'iruano." 3 Ihuba Olivi Ai'ina ata o'ubi bai entara, nai bira disaipori kuke'abi birai ani tiha, "Tinabu tiba timiane, nana hika banoe obariano be ekara enta, aii'a nanti haikaba obarira tabe'e bira are tubina bata aii'a batta naruba bata tai'anaro be tiba?" 4 Ihuba bika tiba nibiharo, "Nee ko'eke rauruate, kiabu kaimanta bainti boka nii una'ara tiba nimi ora ara tintake buate. 5 Bira nanarae oorama tii autu ata uribabe. Bika tiha, 'Tenabu Karaitika be,' aii'a airu bainti nahenti ma kakakira ara tinte biba. 6 Nee i'oka ra'ira iri aii'a nora i'oka ra'ira bata ma iriba. Ira kiabu airu abu ato barate, bira nanarae bihaikaba obariano ma. Iro batta naruba tai'ara kiabe. 7 Bo kantari bano bo kantari batakero ma i'oka batanaro. Aii'a hinikia kindomuka ma aii'a hinikia kindomuka hampata ra'iba. Nora antu'ara hika bairo aii'a hiniki batukara batura ma utuano. 8 Iro eka ma bihaikara obarireba nahenti bano baainti batareba antura rira bo'arabe. 9 Bira nantiara ma nii bitabare nora mara ira bima aii'a nii arikeba. Oora kantri ma nii orai'a nimite bara beba keba nanarae tii auturama. 10 Aii'a bira nantiara airu bainti nahenti ma mara ura utira tuteba, aii'a nai atabakauka nabuta kau'u'i ke ha aii'a nariara nariara kiabu antu'ari ba. 11 Airuma una'ara poropeti uri himpi airu bainti nahenti ma kakakira ara tinte biba. 12 Bira nanarae ora okara bano airu akero ma anianaro, aii'a airu bainti nahenti mara ura uti bariara antamama buanaro. 13 Iro ta bainti ba kempu kai'a kero himpiro ekara enta bairaba, Kotiba ma bira bitanaro. 14 Ma ko'e kindomu ubara mara ura utua bainti nahentika eka batana biha tiba nimi manta iriate. Aii'a bira nantiara ma batta naruba tai'a naro. 15 Mintira aii'a tabairo ba'u okara bano bata ora hika bano bira mara mare anibaira, tota Poropeti Danieliba tiba taura, biba Ruba hara batukana himpi baiharo" ( Kaibo tabae karantira ba ko'e makero tabaire), 16 " Kaira taukae Judiai bariaka kante ai'inai barirate, 17 kaira taukae nabu iata ata bariaka kia anirante otu nai nabu ihai hiniki haikara bara beba iate, 18 aii'a kaibo tabae naho'ira bairaba kiabu anirantero nai saketi barareba buaire. 19 Ibo umpo a nimi tate taukae baainti tai'a buaka bata aii'a taukae baainti tapa nama nimi bariaka bii kuari abura ata! 20 Mintia kera nunamu tiha nena bina entara kiabu batuka bano antai ra'atae o Sabati kuari abu ata. 21 Bira nanarae nora mara bata aiha bira enta bata ma, mara bira beta batta naruba obarira ata hiro bate kiabu bare bariara ma bareba, kiabu be, aii'abata aii'a kiabu obariaena. 22 Bira Kotiba bii entara kiabu abo akairera, kiabu ma bainti bobano aiho barianaro. Ibaro taukae Kotiba kubai taika, Kotiba bika kaho ireba iharo ma bii entara abo akanaro. 23 Bira nantiara, hinikiaka ari tiba amibera, 'Tabane, Karaitiba ma atama baibo! o Karaitiba butura ata baibo! Kiabu bikai mara'ura utuane. 24 Bira nanarae bika una'ara Karaitika be aii'a una'ara poropetibe bika aniha oora hika mintiha aii'a hiniki mirakolira bata, bira bainti nahenti ora ara tinte biha, aii'a taukae Kotiba kubai taika bata. 25 Taba, tee nii ma entarara tiba nimunabe. 26 Mintie aii'a, bika aii tiba ami, 'Tabane, Karaitiba umina batukana baibo, nee kia umina batukana buate. O, Tabate, nabu rumu ima baibo, 'nee kiabu mara urai iate bii ubara. 27 Boha ara kero ma awaka utiro kuari abu urinai hairo kuari abu ruhunki nai ata'ira, boha ara kero ma Bainti Baainti bano tubireba iro. 28 Bira tainie bona wara bairi utu binana, bina nora memora ma ani ruba iba. 29 Totara ima mara bata aiha bata nantiara, kuari bano konkirai'a biro, tora bano kiabu itairo, opumakau bano tonabu tutero hi'iriro, aii'a narubai haina kindomu akabuano. 30 Aii'a bira nantiara ma Baainti Bainti maki tonabu ata obariano, aii'a eka batai hainaka i'irateba. Bika burubi tonabu ata Baainti Bainti tabaibo nai nora atahira ira ma tubuano. 31 Biba nai ankero barakaira noma nora uba tira bare, bika untu ruba'ua bainti nahenti 4para konai hai taukae Kotiba nai kubai taika eka batanahi hini hai buru hini bantarai tonabu ata keba. 32 Nee tiki katari ahi irirahika barate. Fiki katari kara bano araka ankuri arakero ampi taira, bira ma tabate bira kuari itareba be. 33 Mintira nee ma bihaikara eka tabe, nee bira tabate bira Bainti Baainti bano tubuina aumai abibo, tubika enta'abe. 34 U'ai'ake nii tiba nimuro, bate baria bainti nahentika kiabu utiraima ma bihaikara eka obarinara tabeba. 35 Batta bano bata naruba bano bata tai'a ma buano, ibaro tii uba bano kiabu ma tai'a naro. 36 Ibaro bi'entara bata bi kuari abu rabata kiabu bainti bobano tabero, narubai haina ankero bata kiabu tabe, aii'a Bainti Baainti bano bata kiabu tabero, Oba Kotiba aima taba tero. 37 Boha ara kero Noara enta, boha ara ima iano Bainti Baainti bano tubu nari bainti nahenti tintareba. 38 Boha ara kero ma namai bano kiabu aubiro batta a'uraba abu'iro ani manta, bainti nahenti namai neha werai iha, nata bati a buruke birike iha iara'i Noaba sipi ira ori etora, 39 Aii'a kiabu taba kabaro nora namai bano aubiro bainti nahenti eka bare bura. Boha ara ima ianaro Bainti Baainti bano tubuaina entara bata. 40 Aii'a bainti tarau naho'ira baibo, aii'a boru bano biro aii'a bobano ma barianaro. 41 Tara nahenti witi tuantare baibo, aii'a bobano biro aii'a boru bano ma barianaro. 42 Mintira nee bata hino amate bariate, bira nanarae nee kiabu tababo ta entarae nii Nora bano tubua naro. 43 Ira bira taba, nabu oba taba tero ta entarae muara bainti bano aniaina,biba ra'ikitero baira kiabu ma muara bainti bira nabu rakabuke ori'eteba. 44 Mintira are bata heno iane, bira nanarae Bainti Baainti bano bata kiabu tubuano betina entara ma tubuano. 45 Mintiro ta kai'a bainti bae irirahika batero aii'a uba iriro abatairaba, bira e'ara bano bira tiroma nabu ra'i kianaro, bira nanarae bi kai'a bainti ba kuari abu ata abu abu akero ma kara nai e'ara amiano? 46 Ko'e arara ma amiano bii kai'a baintira bira e'ara bano aniro, aii'a ani tabairo biba bihaikara mintiraro. 47 U'ai'ake nii tiba nimuro, mintiro bira e'ara bano bira kubai ibo biba eka hika ira ra'i kira. 48 Iro ora kai'a bainti bano nai arara ihairo tiharo, 'Tiri e'ara bano kiabu ma totara anianaro,' 49 aii'a kai'a bainti bano kana kai'a bainti kabu taihero, aii'a kara nero namai nero bira naka hampata, 50 aii'a bira nantiara bira e'ara bano biba kiabu ma anianaro be tii entara anibo, aii'a bo kuari abu biba kiabu tabaina. 51 Bira e'ara bano bira bata ani te'a ina ina makano aii'a boha ari okarara ima tara no bata bainti kaini mintuara, aii'a bii batukara nai arai tentiriha ora i'ima rateba.
Chapter 25

1 Aii'a narubai haina kindomu baireba, 10-ninabu barata nahenti nai oba bare bainti bano bika barareba anira tabareka bura. 2 Aii'a bika ihairo 5-nabu ko'e irirahika batamanta aii'a 5-nabu kiabu ko'e irirahika bate. 3 Aii'a 5-nabu kiabu ko'e irirahika bataka bika oba i bare, aii'a bika kiabu bahubera bararai buara. 4 Ibaro 5-nabu bika ko'e irirara bataka bika ta'u ira bahubera bare oba batake bura. 5 Bainti bano nahenti barairaba kiabu totara animanta, nahenti haika abu tauntai manta aii'a bika baitabi. 6 Ibo enta tabarana, bo naberai bano tiharo, Tabate, Bainti bano nata bati iairaba anibo! Biha oru aranahi bitakate. 7 Aii'a bii nahenti haikaka rabukubi himpi nai oba bara abu abu iha. 8 Nahenti haika kiabu ko'e irirara bataka aii'a nahenti haika ko'e irirara bataka tiba nimiha, tinabu hinikina bahubera nee tibiate, bira nanarae, tinabu oba bano impa bire babe. 9 Imanta nahenti haika ko'e irirara bataka bika tiba nimiha, bate kiama ho baibo tenta nabu bata nii bata kaho iainarabe, minti boma nee nentara oru bahubera ko'ai iate. 10 Bika bahubera barareka bua manta, Bainti bano nata bati iairaba animanta. Aii'a nahenti haika taukae heno'a bariaka bika bira batake kara ata ori ete, aii'a bika enta tinta kaura. 11 Bira nantiara 5-nabu barata nahenti kiabu bainti batake bauka anire tiha, E'ara baubo'o, e'ara baubo'o, tinabuni enta antua rane. 12 Biba bika tiba nimaharo, U'ai ake nii tiba nimuro, tere kiabu nii tabau raukabe. 13 Mintira ko'eke ra'ikiate, nee kiabu taba bo bii kuari abura. 14 Mintia kero baibo, Banti bobano bo kantari ira bireba. Biba nai kai'a bainti narakero biba nai haikara ko'e haika bika nimiro. 15 Bo bainti 5-nabu silva uta monu amiro, aii'a bora tara anta silva monu uta amiro aii'a bora boha silva uta monu amiro. Bohau bohau bano nai kai'a barai natekero, aii'a biba bo niara batuka bura. 16 Bainti bano 5-nabu silva monu uta baraiba biba oru bo 5-nabu silva monu uta kai'a barakero mintua barero. 17 Boha arira okara, bainti bano tara silva monu uta baraiba biba bata oru kai'a barakero bo tara uta silva monu barero. 18 Ibaro bainti bano boha silva monu uta baraiba biba oru batta ira uikero nai e'ara monu bira ira unta tero. 19 Bate bukai akero kuari abu bibo, bika e'ara banora aniro ani bika kai'a baraura monu tabareba. 20 Kai'a bainti bobano tabae 5-nabu silva monu uta baraiba biba bo 5-nabu bata silva monu uta bata barero anira. Aii'a biba tiharo, 'E'ara baubo'o, are 5-nabu silva monu uta timiara manta. Tabane, tere bo 5-nabu bata silva monu uta mintua bare anuro. 21 E'ara banora bira tiba amiharo, 'Ko'erabe, are tiri ko'e kai'a bainti banobe. Are ampara haika ko'e kera ra'ikiana be minti manta ari airu haika ata ma karira hinta utinarabe. Anira tikantira wahane.' 22 Kai'a bainti tabae tara silva monu uta baraiba biba bata aniro tiharo, 'E'ara baubo'o, are tiri tara silva monu uta timianabe. Tabane, tere kai'a barake bo tara silva monu uta bata ma bare anuro.' 23 Bira e'ara bano tiba amiharo, 'Ko'erabe, are tiri ko'e kai'a bainti banobe, are ko'ekera ina hika raikiara babe, minti manta ari karira airu haika ma hinta uti narabe. Anira tikantira wahane.' 24 Kai'a bainti tabae boha silva monu uta baraiba, biba aniro tiharo, 'E'ara baubo'o, tere tabauro,are iha bainti banobe. Are kara ka'a kiabu utuanara ruba ihara aii'a are kiabu kubu kana a'iraira kara i ubi bariara babe. 25 Tere ariara bo'amake eteha ari silva monu uta batta ira kuke'a taunarabe. Tabane, ma birabe, ari monu be.' 26 Ibaro bira e'ara bano bira tiba amiharo, are kiabu ko'e kai'a barera aii'a are tiri popoha nara kai'a bainti banobe, are mintiakera tabera, tere kara kiabu uti raiha anti baurau kabe aii'a kara kubu kiabu a'iraiha kara ubi baurau kabe. 27 Mintiba hoe are tiri monu bira monu nabu'ira baraka nimiaraitirio, aii'a tere oru rante ani, tere tenta monu batake bira ata wahara monu bata barauraitirio. 28 Mintira nee ma bira boha silva monu uta barake amiate tabae 10-nabu silva monu uta batai kai'a baintira. 29 Bainti bano tabae airu haika bataira, tere bira oora haikaba amirabe. Ibaro tabae kiabu airu haika bataiba, tere bira barake bainti taukae airu haika bataika bika ma nimiaina be. 30 Bara ma ora kai'a bainti beba baha'ai a'u konkira'ira kaibo nari arai tenti riharo i'irate haro bariaire.' 31 Bainti Baainti bano nai atahara ira nai ankero batakero ma tubuanaro, bira nantiara ma nai kempuka kini oba tainta ata o'u buanaro. 32 Biba tubuai nara bairo, eka bainti nahenti ma eka kantri i raipi rihai ma ani bira abu ata ruba iba, aii'a biba bainti bohau bohau ma raira naro sipisipi raikira bainti bano sipisipi bata memera bata rairai tekero. 33 Biba sipisipi kau'u tanarai batero aii'a memera katani. 34 Bira nantiara, Kiniba taukae bira kau'u tanarai bariaka tiba nimiro. Bare aniate, tiri Oba niara ha'uru ita nimi taibo. Aii'a biba nari kindomu niara heno ama taibo ho'arero eka hika mintu baka. 35 Tere karara narara baura nee tiri kara timiara, tere namariara antu arura nee tiri timiara, tere bobatana ura nee tiri bitabare nenta nabu'ira buara. 36 Tere utaba'a kiabu bataura nee tiri kaho iara, tere aiha bareha baura nee tiri ra'ikiara, tere karabusi ira baura nee tiri oru tabara. 37 Aii'a abu abu bainti nahenti bira tiba amiha, Nora baubo'o, ta entara are karara antu aruara manta tenabu aii kara amunabe? O namariara antu aruara manta amuro? 38 Bira ta entara are bobatana bainti bano iara manta tenabu aii bitabare tenta nabu nabu'ira buro? O kiabu utaba'a batara manta tenabu aii amuro? 39 Aii'a ta entara are aiha barerae o karabusi ira bariara manta tenabu aii oru tabe? 40 Bira nantiara kiniba bika tiba nimiharo mintima tianarobe, 'U'ai ake nii tiba nimuro, nana hikae nee tiri ata baraini mintira, bira nee tinima mintiabo.' 41 Aii'a bira nantiara biba kataini bariaka tiba nimiharo, 'Nii tiri abu ahi u'aitate, nee iha bano kiabu impe baira ima bibabe, satara batake bira ankero bii batukara. 42 Bira nanarae, tere karara antu ari manta baura nee kia timiara, tere namariara antu ari manta nee kiabu timiara, 43 Tere bobatana bainti baura nee tiri kiabu bitabare nenta nabu'ira buara, aii'a tere kiabu utaba'a bataura nee kiabu timiara, tere aiha bare bata aii'a karabusi ira bata baura nee kiabu tii tabara.' 44 Aii'a bira nantiara bika tiha, 'Nora baubo'o, ta entara are karara iara manta tenabu aii kara amuro, o namaira iara manta, o bobatana bainti bano iara manta, o kiabu utaba'a batara manta, o aiha barera, o karabusi ira bariara manta kiabu tabe? 45 Bira nantiara bika tiba nimiharo, 'U'ai ake nii tiba nimuro, nee ma bihaikara mintiara kia bira kiabu autu bataraini hauma mintua bo, aii'a bira bata kiabu tini hauma mintia bo.' 46 Nee iha irama biba bira kiabu impe bai ihara ibo abu abu abi bariaka bika airu enta bai aiho rama bare babe.'
Chapter 26

1 Ihuba bii ubara tikero, aii'a biba nai disaipoli mintia kero tiba nimiro, 2 Nee mintu make tabate, tara kuari abu nantiara, Pasova anira bika Bainti Baainti bara bitake nimiba bainti taukae bira bara katari ata ari baintika kau'u ira." 3 Bira nantiara eka hetpris bata iata-bainti bainti nahenti raiki rauka iata-pris Kaiapasira nora nabu'ira ruba uabi. 4 Bika eka uba rumpake ebaria ake Ihura raba'abuke arukareka. 5 Bika boha arara bate tiha, Kia tenabu bira nora kara abutana mintiare, bira nanarae, bainti nahenti i'oka bate borabe. 6 Bate, Ihuba Betanini Saimonira bii baintiba lepra aiha ihairo ho'ira bira nabu'i baimanta. 7 biba tainta ata o'ubiro kara nebai baro nahenti bobano alabasta bahubera ta'u barero nora miakara baira, aii'a bira biri Ihura iata ata rauru kero. 8 Ibaro, disaiporu bira tabe, bika arara itake tiha, "Bira nana okararae nora monu bai haikaba umina rauru biro bibo? 9 Tenabu ma bahubera ta'u nora monu ata kaura bara manta bii monura barake behi bainti nahenti nimiatara be." 10 Ibaro Ihuba baka bika uba tura iriro, mintibo biba bika tiba nimiharo, 'Bira nanarae nee uba notahi nahenti bara amiabo? Bira nanarae biba bo ko'e okara ma tini minti bo. 11 Bii behi bainti nahentika airu entama nii batake baiba, tere kiama nii hampata bariaina. 12 Biba bahubera tii bata baura ahia kaira, bira tiri batama bara heno amakero batta ira buainara. 13 U'ai ake nii tiba nimuro, ma bii ubara eka batana timanta, bika bii nahentiba nana hika mintira bira timanta birara bata ma iribabe." 14 Bira nanatiara, 12-nabu ihairo disaiporu boru bano, bira autu Judas Iskariotiba oru hetpris tabero, 15 Biba tiharo, "Nee nana haikae tiri timi babe tere Ihura nii nimiai?" Bika 30-nabu silva monu bira ami. 16 Bii entara'i, Judasiba ara rantaura Ihura nabuta nimireba. 17 Abuhaina kuari abu ata nora kebu ruba iha bareti kiabu yis baira nareka, disaiporu Ihubira ata ani bira ireha, "Tainie tenabu aii batuka heno ama ami tarira Pasova kara nenabe?" 18 Ihuba bika tiba nimiharo, "Nee nora tauni ira bii bo bainti mintiake tiba amiate,'Tisaba mintia kero tibo,tiri kuari abu imanta tenta disaiporu hampata Pasova ari nabu'ira nare rabe." 19 Disaiporu Ihuba tinteke eka hika mintuake, Pasova kara heno ake. 20 Erai manta, 12-nabu bata kero kara ata o'ubiro. 21 Kara neha baubaro, Biba tiharo, "Tere nii u'ai ake tiba nimuro, nii ihairo boru bano ma tii nabuta kau'u ira kanaro be." 22 Eka ha'uru itai manta aii'a bohau bohau bano bira ireha, "U'ai akebe, Nora baubo'o kia tere haube?" 23 Biba nai tiba nimiharo, "Bainti bano tabae tikantiro boha kuampa ira kau'u bataiba, bii baintiba ma tii nabuta kau'u ira kanaro. 24 Bainti Baainti bano buano be, mintuake uba ararua tara. Ibo nora umpo ira bii baintira tabae Bainti Baainti bara kero nabuta kau'u ira kaira! Bo'abata ko'eha bira noba kia bira batataba." 25 Judasiba, tabae bira nabuta nimiairaba ireharo tiharo, "Tisa baubo'o, aira tere ma ira?" Ihuba bira tiba amiharo, "Birama nena tibakarao." 26 Kara nebaria manta, Ihuba bareti bara kero, aii'a aiho akero bara kui kero nimiro tiharo,"Barake nate, ma bira tiri batabe." 27 Biba waini kapu ira barakero ko'erabe tiro aii'a bika nimiro tiharo, "Nee eka nate. 28 Bira nanarae ma bira Tiri narebe mintia kero kontraki ahiarero eka bainti nahenti kumi bi'uainara. 29 Imanta tere nii abu abu ake tiba nimuro, Tere kiama aii'abata ma waini tabara naina biro bii entara nii hampata araka waini aii'a Tenta Ora Kindomu ira naina." 30 Bika bo ihianta tibake bebare Oliv Ai'ina ata oru bura. 31 Bira nantiara Ihuba bika tiba nimiharo, "Tii ahi aibe, nee eka bate enta i'aima kebabe, bira nanarae baka uba bano nane bairabe, 'Tee sipisipi raikira bainti orai akai sipisipi hampi auri ma bibabe.' 32 Bira nantiara tere uri himpuai, nii abuni Galilini ma buaina be." 33 Ibaro Pitaba bira tiba amiharo, "Airakate eka ima hi'iruabo bira nana hika aini oba riainarara, tere kiabu ma ari tauba'a utu amiainara be." 34 Ihuba bira tiba amiharo, "U'ai ake tee aii tiba amuro, bate enta'i'ai, kokorara bano kiabu uba tira, are tina be, are kiabu tiriara tabau nabe tarau bohau taimi ma tina." 35 Pitaba Ihura tiba amiharo, "Airakane tere ari kantima utuainara be, kiama tere ari autu kuke ainara be." Aii'a hinikia disaiporu bata boha ari ubara'i tura. 36 Bira nantiara, Ihuba nari disaiporu hampata bo batuka Getsameni bura, aii'a biba bika tiba nimiharo, "Nee ma ata bai'e tee butura ata oru nunamu tirebe." 37 Biba Pitara bata Sebetira baainti tarau bata tinta kero biro, biba ho'ara kero ha'uru iteharo aii'a arara maru ibo. 38 Bira nantiara biba bika tiba nimiharo, "Tiri arara bano nora umpo ira'i baiharo utua ari bo. Nee ma'ata baiha tabeha raikiha tiri batake bariate." 39 Biba inarau biro, aii'a birihairo hi'iriro nunamu tura. Biba tiharo, Tiri O'o, bira aini ho'irera, ma bi kapu mara a'ini bara kane teuna, ibaro kiabu tinta antu aube, kiabe, kiaro aii antu abano abariaire." 40 Biba anirero tabau manta bika baitete baubaro aii'a biba Pitara tiba amiharo, "Bira nanarae nee kia ho boha auwau bata tibatake tabeha raikiha baiba be?" 41 Raikiha aii'a nunamu tihara baiha ma kiabu aba'ara ira hi'irina be. Bira nanarae aiho bainti bano wahe baibo aii'a batta bano ma kiabu kekau ibo." 42 Aii'a bata oru nunamu mantia kero tura, "Tee O'o, ma bihaikaba kiabu atarairera bira narabe, kairo ari antu'a obariarire." 43 Biba ani tabau manta bika baitate baubaro, bira nanarae, bika abu bano tauntai manta. 44 Aii'a biba bika kero anirantero tarau bohau taimi bata oru boha ari nunamura tura. 45 Bira nantiara, Ihuba disaiporu biri mintia kero tiba nimiro, "Nee a'ii buru baitehae bariabo? Tabate, kuari abu obara bibo Bainti Baainti kumi bainti kau'u ira kera." 46 Himpi enabu buare. Tabate, bainti bano tiri bara nabuta kau'u ira kairaba ma bira ani aumai abibo." 47 Biba a'ii uba tibaibo, Judasiba, 12puna bu'ihaina disaiporu bainti bano airu hampata bika iata pirisi kai'a bainti bata bainti nahenti iata bainti kai'a baintiara bata aniara. Bika bainati ihai batake i'oka hikara batake anura. 48 Bate, bainti bano tabae Ihura nabuta nimiairaba bika tiba nimiro nanahika biba mintira tabe ee bii baintira be tiba, biba tiharo, "Tere mo'aina, bii baintira be, nee bira ma tatau watate." 49 Totara bata Ihubi ra'ata aniro tiharo, "Enta'ibe Tisa baubo'o!" aii'a Ihura mo'ero. 50 Ihuba bira tiba amiharo, " Ara'o baubo'o, nana haikara anina bira'i mintuane," Aii'a totara bata bika Ihura ani wata tatau bare. 51 Aii'a totara bata bainti bobano Ihura batake bauka bainati re'ukero iata pirisi kai'a bainti ato te'a ukaira. 52 Ibaro, Ihuba bira tiba amiharo, "Bainati bara beba nai uta'ira batane, bira nanarae, tabae bainati watairaba, bainati bano ma bira orai'a amitanaro." 53 Are mintia kera iriha, Tiriara nai Obinai naberai tiraro Biba nai airu ankero baraira tubu tiri kaho iate? 54 Ibaro, bira nana arae Kotira uba bano u'ai'a tini buanaro, kairo ma biba obariarire?" 55 Bii entara, Ihuba airu bainti anuka tiba nimiharo, "Nee tini anireka bainati batake aii'a i'oka hika batake muara bainti bitareka bo'arabe? Tere airu enta mono nabu entana o'ubiha irirara tibauna be, nebo kiabu tiri wata bare rampa rabe. 56 Ibo, ma bihaikaba obarira bira nanarae, eka poropeti uba bano u'ai akero obariarire," Aii'a bira nantiara eka disaiporu bira ke eka etake binuara. 57 Bainti taukae Ihura wata baraka bira bitabare nora iataprisi Kaiapasira ata bura. Bira ata, nora bainti iata bainti birara ruba uabi bekai ura. 58 Ibaro, Pitaba bika nantiara abata barero iatapirisi nabu nante'ara urira. Aii'a biba ori'etero bira ira soldia hampata o'ubiro bika Ihura nantira tabareba. 59 Bate, iataprisi bata eka kaunseli bika una ara ranteha tirara, bira Ihura arukerara. 60 Airu una'ara tubo bika kiabu bo orahika rantora. Bika mintura hairo tarau bano una'ara uba batake anura, 61 aii'a tiha, "Ma baintiba mintia kero tirabe, "Biba Kotira mono nabu rakabu kero aii'a tarau bohau kuari abu enta ma aii'a bara ai'aro akanobe." 62 Aii'a iatapirisi banora uri himpiro Ihura tiba amiharo, "Are kiabue uba hinikira ariara tira nai tiba niminara be? Bira nanti ubarae arini tiabo?" 63 Ibaro Ihuba kiabu bo uba bata tura. Mintibo iatapirisi bano bira tiba amiharo, "Tere ari kekauke Kotira autu ata turo are ma Karaitibae, Kotira Bainti banoe o kiae?" 64 Ihuba bira tiba amiharo, "Are nena tiba makarao, Ibaro, ari tiba amuro, bateta tabairo Bainti Baainti bano aikaro kau'u tanarai o'ubiro ma narubai haina tonabu ata tubuanaro." 65 Iata pirisi bano bira iriro, biba nari utaba'a umpani kero tiharo, "Ma bira tauba'a uba ma tibo! Bira nana okararae bo'abata ubara rantara be? Tabate, bate nenta ma tauba'a uba iriabo. 66 Bira nee nantua ke'e iriabo?" Bika bira tiba amiha, "Utiraha atama baibo." 67 Aii'a bika bira biri ata tara bihike, bika bira nai kau'u notahi ari, 68 aii'a bika tiha, "Are o'ia akera tinabu tiba timiane, bira nanarae, are Karaitiba be. Bira tabae ari aribo?" 69 Pitaba nabu baha aini aii'a tubika ira o'ubiro baibaro, bo kai'a nahenti bano bira ani irero, "Are boru bano ma Ihura Galilini hainara abata ihaira." 70 Ibaro biba kiabe tiro ekaka abu ata aii'a mintia kero tiharo, "Kiabu ma tere tabauro nana hika nee tiara." 71 Biba tubika enta ata hiro bebare baibo, bo kai'a nahenti bano bira tabero bira batake bariaka tiba nimiharo tiharo, "Ma baintiba Ihura Nasaretini hainara bata kero nibai babe." 72 Biba kekau kero tiharo, "Tere kiabu ma baintira tabaunara be!" 73 Bira nantiara kiabu bukai, bira batake himpi bariaka bika Pitara tiba amiha tiha, u'ai akebe, are Ihura abate bariaka bika ira hanobe, bira nanarae, ari nina uba atama iruro are bika irababe." 74 Bira nantiara uba baru tiba kero tiharo, "Tee kiabu ma baintira tabau nara be," aii'a totara bata'i, kokorara bano uba tura. 75 Aii'a Pitaba irura Ihuba tura, "Kokorara banora kiabu tara anta bohai'a uba tira, are tihara kiabu tiriara tabau narabe." Bira nantiara bebarero ora i'irataura.
Chapter 27

1 To'a'ira, iatapirisi bata iata bainti bata uba rumpeha Ihura arukareka. 2 Minti manta bika bira na'unta notahi rumpake bita bare Pailati bira ata buruke, biba bika gavana bainti. 3 Bira nantiara Judasiba, Ihura nabuta nimi baintiba, biba tabaubo umina bainti kiabu kumi mintura orai'a kero biba umpo iro 30-silva monu nai iataprisi bata raikira bainti bata nimiro, 4 aii'a biba tiharo, "Tere kumi mintua kauro, bira nanarae umina nare kia bo hika orai'ira nabuta nimuro." Ibo bika mintuake tiha, "mahikara kia tinabuna hikarau be? Bira neniana be." 5 "Bira nantiara Judasiba bii silva monu mono nabu'ira a'ukero, aii'a biba bii batukara kero nai buru tai'ku bura. 6 Iatapirisi bii siliva monu barake tiha, "Ma bira kiabu ma lo rauhaibo bii silva monu bara monnu nabu ira bataira bira nare biakarama." 7 Bika ruba'ua bi birara tiha, bii monu notahi batta kure mintibai baintira batta miakara autuke nato bainti Jerusalemi ira utika untatera. 8 Bii okararara, bii battaurura autu, "Nare batta," aniro bateta bata. 9 Ma bihaikaba obarira, Poropeti Jerimaiaba mintu makero tiba taura, "Bika 30-silva monu baraura bira miakara, bira nai Israeli kubaitora, 10 aii'a bika monu bira barake batta kure mintibaira amiha bira batta miakarai iabo, bira nai Nora bano tiba timiro." 11 Bateta Ihuba gavanara abuni uri himpiro, aii'a gavanaba bira ira amiteharo, "Are Juda Kini banoe?" aii'a Ihuba bira tiba amiharo, "Are nenama tiba karao. 12 Imanta iataprisi bata raikira bainti bata birara tauba'a uba tiabaro, Ihuba kiabu bo uba bata tura. 13 Aii'a Pailati bano bira ireharo, "Are kiabue iriarao ari orai'aka reka tiara be?" 14 Ibaro Ihuba kiabu bo uba bika tura tibaro aii'a gavanaba airu abu ato baraura. 15 Pasova anu entara piri gavanaba rumpara bainti bo bara beba kebaura, bira bainti nahenti nai kubai iaka. 16 Bii entara, bainti boru bira autu Barabasira airu ora okara minti baira. 17 Airu bainti nahenti ruba'uabi bariabo, Pailati bano bika ireharo, "Nee tarae antu aruabo a'i bara beba kairo buanaro? Barabasirae o Ihura autu tareka Karaitira be tiarae? 18 Pailatiba tabatero, bika Ihura bara kabaro bibi nai bira, bira nanarae bainti nahenti kiabu birara antu'aruaka. 19 Pailatiba ko irireba o'u tainta ata bibo. Bira nata bano uba bara kero tiharo, "Kiabu bohaika abu abu bainti ata mintuane, enta'i taira ata bira tabe nora mara barauro." 20 Ibaro iataprisi bata mono raikirauka kekauke bainti nahenti tiba nimiha Barabasira bara beba kate, aii'a Ihura arukate. 21 Gavanaba bainti nahenti ireharo, "Bainti tarau tenabu batauna, nee tarae antu aruabo bara beba kara?" Aii'a eka no bate tiha, "Barabasira be." 22 Pailatiba aii'abata ireharo, "Aii'a tenabu nantie irabe Ihura bira Karaitira be tiara? Aii'a eka tiha, "Katari ata aru tate." 23 Biba bika mintua kero ireharo tiharo, "Biba nana loe rauha kaibo?" Ibaro bika naberai norai ake tiha, "Katari ata arutate." 24 Pailatiba mintua kero tabero, kiabu biba bohika mintua kero bainti nahenti irirahika tuantara kainara baibo, biba tabau baro i'oka banora oba riano ibo biba nai kau'u namai bara kero hi'a bika abu ata kero tiba nimiharo, "Ma baintira nare bano kiabu ma tiri ata tatau ruanaro be. Nee nenta mintuake tabate." 25 Eka bainti nahenti tiha, "Kaibo bira nare bano tinabu ahiro tinabu baaintiti ata buarire." 26 Mintibo biba Barabasira bara kaibaro bura, biba soldia tiba nimi manta Ihura rubu tantake iabo bika kau'u ira kero, bira buru katari ata aru tatera. 27 Gavanara soldia Ihura bitabare gavanara ruba ira batuka ata buruke, eka soldia bira abu ata ani ruba uabi. 28 Aii'a bika bira uta ba'a barake nare uta ba'a nanku amite. 29 Bika bira au'u na'unta barake kini taba'a autuke bira iata ira bate aii'a kabu bo barake kau'u tanarai wata amite. Bira ai'u ira tori kauru are tauba'a uba tiha, "Mara Juda Kini be!" 30 Bira tara bihi amite, aii'a kabu bira kau'u ihai barake bira iata oratata aruara. 31 Birara tauba'a uba tibariabo, bika nare utaba'a barake nai utaba'a nanku amite, bita bare buru katari ata arutareka buara. 32 Bika bebare, bika Sairini bainti rantake, bira autu Saimonira imanta bika bira kabai kabai tiabaro bika abatairera, biba Ihura katari kaho iairera. 33 Bika bibi bo batuka Golgota be tiara ata orure, (Bii autura okara, "Iata Buhari Batuka,") 34 Aii'a soldia waini tuantara hunkai ake Ihura ami bairera. Ibaro no'ata batero, kiabu na'aribo. 35 Ihura maripo'a hirite, bira utaba'a hapani ina ina make kasi ruhake barareka, 36 aii'a bika bira ata o'ubi bira raikiha. 37 Bira iata ata bo uba bate bira ko amu ubara, "MA BIRA IHURA BE JUDA BATANA KINIRA." 38 Aii'a tara muara bainti hantata bata maripo ata arute. Bora kau'u tanarai arute bora kataini arute. 39 Bainti nahenti taukae arana nuaka birara tibate naraihiha iata tuantarara. 40 aii'a bika tiha, "Are tihara mono nabu rakabuke aii'a tarau boha kuari abu irama babi arakai narabe tiara babe, bate nena kaho iane! Bira u'a are Kotira baainti bano irera, are maripo ahira babirane!" 41 Boha arake mono iatapirisi bata iata bainti bata Ihurara tauba'a uba tiha, 42 "Biba boka kaho ibaibabe, ibaro kiama nai ho kaho ianaro be. Biba Israeli Kini babe kaibo maripo ahiro babi rai'e tenabu bata bira ata mara ura utuare. 43 Biba Kotira ata mara urai ibabe, mintira kaibo Kotiba nai bira kaho'a maripo ahiro kero nai biba bitareba irera. Bira nanarae, biba minti tiba kero tiharo, "Tere Kotira Baaintibe." 44 Aii'a muara bainti bata hiritaba bata boha ari tauba'a uba tira. 45 Kuari abu 12-kiloku ibo kuari ata, konkira bano ani eka batta enta tero biro 3kiloki erama kero. 46 Eraibo 3kiloki hairo, Ihuba naberai tiba kero tiharo, "Eli, Eli, Lama Sabaktani?" uba okara, "Tiri Kotio, Tiri Kotio, bira nanarae tiri tauru karao?" 47 Aumanto bariara ihairo hinikiaka iri, bika tiha, Eliajara ma araibo." 48 Bika ihairo bo soldia bano kantero oru raba'era hunkabi wainira ira tuantara barero, aii'a biba kabu ata batero Ihura abiro nairera. 49 Aii'a hiniku soldiaka tiha, "Bekai'i enabu tabare, Elaijaba ani bira kaho aee ianaro be." 50 Bira nantiara, Ihuba norai akero naberai tiro nai aiho tutaura. 51 Aii'a totara bata'i nora rabarabera mono nabu ira rumpa taba rape tarai muntubi biro. Batura utibaro aii'a ori bano bata rakabira. 52 Matimati banora antuare bibaro, aii'a bainti nahenti taukae naru mara ura utuaka uri himpuabo 53 aii'a bika Ihuba uri himpuna bika bata aitare rubahara tauni ira bii aii'a o'ai'a bumanta airu bika tabara. 54 Abuhaina soldia bano bata hinikia soldia bata Ihura ata raikuka tababo nora batura utiro bii haikaba obaru manta, bo'ake eteha tiha,"Ma baintira u'ai'a kero Kotira Baaintibe." 55 Airu nahenti Ihura abatabare Galilini nuka niarai ake himpi baiha bira tabara. 56 Bika abutana Maria Magdalaba, Mariara bira Jemisika Josepika nora, aii'a Sebedira baaintiti bika noba. 57 Kuari abu bano oti ete baibo, monu bainti bobano Arimatia hairo ani manta, bira autu Josepira aii'a bira bata bira Ihura bira disaiporu batama. 58 Biba Pailati ata biro, Ihura batara iraibo. Pailatiba eo'a kero amireba. 59 Mintibo Josepiba Ihura bata barero, aii'a taku'i ra raba'era nota hiro rumpa koe kero, 60 aii'a Ihura bata buru nai araka ubitai matimati ira batero, nari ori ira ubitaira ira. Bira nantiara nora ori notahiro enti tinta kero bura. 61 Maria Magdalaba bata bo Mariaba bata bira ata o'ubi baiha, matimati hini bantarai. 62 Bo enta, bira Pasoba heno ura nantiara, iatapirisi bata Farisi bata ruba uabi Pailati nabu ira. 63 Bika tiha, "Nora bainti baubo'o, tenabu iruro, una'ara bainti bano a'ii bai entara, biba tiharo, 'Tarau bohau kuari abu nantiara ma tere uri himpuai narabe.' 64 Mintira are kekau kera tira matimati ata raiki baibo tarau bohau kuari abu aitararire. Bira disaiporu ani muara bare aii'a bainti nahenti tiba nimiha tiha, 'Biba uri himpibo,' aii'a bii una'araba abuhaina bika una'ara bata atara kero norai'a buantora be. 65 Pailati bano bika tiba nimiharo, "Soldia raikiaka bariabo. Mintira, nee bii nenta irirahika abatake oru koeke tubikai amatate." 66 Minti manta bika bii oru matimati enta bara tintate soldia batau manta bira ata koeke raikura.
Chapter 28

1 Sabati kuari abu nantiara, kuari bano uri baibo araka enta wiki ira, Maria Magdalaba bata bo Mariaba bata matimati tabareka buaka. 2 Boha ari entara, nora batura utura, bira nanarae, bo ankero Nora bano ika narubai hai tubi matimati enta ori a'ini barakero, bira ata o'ubiro. 3 Bii ankerora bata ata hiro a'uakai ira, aii'a bira utaba'a bauhairo hantai ira aisi bo'ara. 4 Soldia matimati raikuka oraha etake hi'iribi naru utubuaka bo'arura. 5 Bii ankeroba nahenti haika matimati ata anuka tiba nimiharo, "Nee kiabu etate, bira nanarae, tere tabauro nee Ihura ranta bare aniabo bika bira maripo ata arutara. 6 Biba kiabu ma ira baibo. Biba uri himpibo nai tinte kero. Nee ani tabate Nora bata bataura ata. 7 Kante biha tiba nimiate bira disaiporu, 'Nora bano matimati ihairo himpibo, nii abuni Galilini bibo. Nee bira minima tabe babe. 'Iriate tere nii tiba nimunara." 8 Tara nahenti totara bata bii batukara etara batake aii'a nora wahara batake bura, bika Ihura disaiporu tiba nimireka. 9 Ihuba bikahanta arana tabero tiharo, ko'e kuari abe tarau!" Tara nahenti tori kauru are bira ai'u wata bare bira ata mono ura. 10 Nantiara, Ihuba bika hanta tiba nimiharo, "Nee kiabu etate, Tii atabakauka tiba nimi manta Galilini buate minima tiri tabe babe." 11 Tara nahenti arana bibaubo, hiniku soldiaka Ihura matimati raikuka, bika buru nora tauni ira iatapirisi eka hika obarira tiba nimi. 12 Prisi iata bainti batake ruba uabi uba rumpake, nora monu soldia nimi. 13 bika tiba nimiha tiha, hiniki bainti nahenti manti tibake tiba nimiate, 'Tenabu baite baura disaiporu enta ira ani Ihura bata muara bare binuabo.' 14 Gavanaba bii ubara irirera, tenabu bira batake ma uba abu abu irabe, biba kia nee ora miakara nimiaire. 15 Soldia bii monura bare nana uba pirisi bata iata bainti tura abataura. Ma bi ubaba eka Juda batana ato ira biro bateta bata a'ima ani bairo. 16 Imanta 11ninabu Ihura disaiporu Galilini Ihuba nai tiba nimi ai'inara ata buara. 17 Bika bira tabe, birai mono'i, imanta hinikuka tara arara bare kiabu mono ura. 18 Ihuba bikai biro tiharo, "Tiri Oba eka kekau tiri timiro eka hika narubai hainara bata batai hainara bata hinta utuane. 19 Mintira nee eka batana biha bara bainti nahenti tiri disaiporu iate. Bika namai a'u nimitareka Ora autu abata Baainti autu ata bata Kia Rupintira Aiho autu abata. 20 Bika numi aimanta eka hika tee nii tiba nimunara mintiate. Iriate, eka entama nii hampata bairabe, biro bi entaba tai'a narobe."

Mark

Chapter 1/v 1 Man araka uba okara Ihu Karaisira Kotira ma'au. /v 2 Avuni poropeti bainti Aisaiava tibatora, Banti bo cino noora a'ara ruba ianarobe. /v 3 Bo aunta umina batana anianarobe, ara norai' amake baratate. Eka'a aara oorai'inara bara abu abu icite. /v 4 Ioniba namari nimibauba naberaitiro, auha tu'antaare namari barate.

5 Iuta bata, Ieruharemibata. Ionira'a nai baa'u oara tib amiha namari Iotani namaia barora. 6 Ioniba aantaubahi paha utaba'a bo'ara aututero ahikaira lara namai nibaura. 7 Biba nora noo batero tiharo, tiinoantiara bainti bobano anianarobe. Bira kekau uritarero baibabe te bira ai'u'ira na'unta kia ho kubant uaina. 8 Te ni vmina namari nimiariro, biba ni Kia Rupintiro Aiho'ama nimianaro. 9 Biba karirihairo anubaro Ioniba Ihura Iotani namai'a namai a'uamitora. 10 Ihuba namari barobaro aantau bo'ara narubaihairo oiho bainti tubura. Narubainihairo noberai bobano tiharo. 11 Maa baintira ti ma'uve. Ti'i a'uhavano birabatama baibo. Te vahaama amite. 12 Kia Rupintira Aihobano Ihura bitabarero umina bataini buru kora. 13 Biba 40 enta mini bauvaro, Sataniba bira aba'er Aantau bahi bataake bauvaro ankenbono tubu bitabre bura. 14 Ionira karaphii kantaruma tobaro. Ihuba Karirihairo aniro Kotira uba tiba nimura. 15 Kotiba tibatai entaba aniraibo Aaraka ba iri auha tu'antate aniate. 16 Ihuba Kariri namaia anire tabomanta Saimonika Enturuka habuka bahe rebara. 17 Ihuba tiba nimirotiharo, neehanta maini ani'e te nihanta bainti bite aarara numi'are. 18 Taarainti bale rorahanta a'irake bakara Ihura avatabrehanta bura. 19 Ihuba biharo tabo baro Jemisiba Sebetira ma'ubano, nnai ataa tonikantiro bahe uta naunta okaiura autibaura. 20 Biua bitanto naaromanta bika buru nai oba kehanta Ihura aratabare bura. 21 Bika Kapeneamini orure maara enta'a Ihura ubamora Iyuta tibanimura. 22 Iyuta bika Ihuba ti vbara irihi rabukubi tiha, bira urabano bo'arama ibo ti. 23 Maara naabu'ihairo bo wera baintibano naberai tiro. Ihuo, Nasareti hainaba tinabu harirebae are anira? 24 Te ai tabema. Are Kotira ma'ubanoma baira. Te ai tabema Are Kotira ma'ubanoma baira. 25 Ihuba naberoii tibakero ooraaiho nihintata kora. 26 Bainti biro oora aihobano bataini ru'utukero beuarero bura. 27 Bainti bira tabe airu bainti nahenti abu ato utura. 28 Karirini bi ubaba eka bianura. 29 Maara uba taitai'omanta Saimonika Enturuka naabwi, Jemisika, Ionika bataoke anura. 30 Saimonira aintatara robara urara Ihura lai'a bainti Ihura tiba amura. 31 Ihuba ani vara himpimakobaro karaka'a untebauro naabui. 32 Entinai airu ba'inti nahenti robaro bauka titabare Ihuba baunaini anura. 33 Eka bi batukara bauka ani entiana ruba'umabi baura. 34 Ihuba airu bainti nahenti ko'ema nimitora. 35 Ihuba kia aatitora to'a'i bebarero nunamu tireba bura. 36 Saimonirabataake bainti nahenti Ihurararante vaura. 37 Bika oru rantake tiba ami tiha, Bainti nahenti ariarama rantebariabo. 38 Ihuba tiharo, batuka bonaini maora uba tira. Okara baimantama te maini ani. 39 Ihuba eeka batuka Karirini Kotira uba tibanimiaura bika maara naavu'i. 40 Bainti bo lepra robara baroba hi'ama timitaane 41 Ihuba bira'a bu'a batero ai auhabano paruirara buane. Are bate homa bainara. 42 Bira robarabano baakara bira tutakora. 43 Ihuba kempuka liva tiba amiro atitora 44 Ihuba tiharo, kia bainti nahenti tiba nimiane. Mosesiba tinantema nena ofa Kotira amiana. /v 45 Ihuba ko'ema kobaro biba ekaa bainti nahenti tiba nimura. Ihuba minikero bo batuka bumanta bainti nahenti eka bira abatabare mini bura.
Chapter 2

1 Boki entaba aitarabara ihuba anirantero kapeneamini, bainti nahenti iriabaro ihuba nabu-i baura. 2 Bainti nahenti ani unturuba -ua buabaro, batuka ma-abano bata pi- abubaro ihuba kotira uba bika tibanimura. 3 Bobainti ai-u utubi baintira, bainti po (4) nabu kukuta-a a-ubare ihubinai aniara. 4 Bainti nahenti nabu pi-abuamanta, bibaintira taintabare nabu-a barire kiari aumo rampairi ke tutatuta ihura ai-u-i kora. 5 Ihuba tarau tarau bainti muntuka mara-ura-a tabero bibaintibara tiharo, baintibaubo te ai kumi bi-uma amitauro. 6 Bi entara irirahika bata baintika ihura kai-ara oririara. 7 Bira nanare bibaintiba minto uba tiro? Biba kotirama karana-a uba tiro !Kiama bobano kumi bi-uanaro, kotiba nai-aima kumi bi-uanaro. 8 Minta tibariabaro ihuba bika tibanimibo tihabo, bira nantimantae bi irirahika nenta auha-i barabate irimara rebariabo. 9 Bira nantibaroe bibaintiba ai-u kau-u utubi baintirara iha-ama nena taitanta barera are buana tuba. 10 Minti ne kankoke tabate bainti baintibanoma eka kempuka baata ma-a batero, biba homa kumi bi-unimitano, bibai ai-u kau-u utubira. 11 Minti tiba kero tibamiro. Himpira tarianta barera nabuni buane . 12 Mintitubaro biba bakara nai tabitanta barero nabu ihuba baha ai bainti nahenti abu-a bebarero. Mintimanta bainti nahenti rabukubi anutura autu tuahere nora autu ami, bika tiha, tenabu kia manta haika tabaunorobe. 13 Ihuba bibatukara tutero baruba namari-o biro, imanta aibu bainti nahenti abatarabe aniabaro ko-e ubamara tibanimura. 14 Bientara ihuba bihabo tabobaro, ihuba tiharo, anira, ti tibatane tubaro bibaintiba himpiro ihuba abatora. 15 Bientara ihuba Ribaira nabu-i oru o-ubiro ribai kantiro kaara nebaubaro, airu takisi bara baintika bata airu kumi bainti airu bainti nahenti bira avatabare buara 16 .Irirahika bata ainti buka uba arantibariaka bata Parisi bainti ihura tababaro takisi barebariaka bata kumi bainti ihurabatuka kaara nebariabo, bira pana bainti iramanimite tiha, Biba nantibaroe takisi barebariak bata kumi bainti hampata o-ubiro kaara nebairo? 17 Minta uba ihuba tiharo, tau bainti nahentika baata-a kekau baika, kiabuma kopi bainti-a bibabe tibakero kia te abu-abu bainti nahentiara tuburaukabe te kumi bainti nahenti bitarera tuburaukave. 18 Yonira pana bainti bata parisi bainti bata kara io-iarabe bika ani bira tibami, bira nana o- karare bika kia kaara aurebai. 19 Ihuba bika tibanimiro, bainti bobano bano nata bati ireba ibo bira antu kiama oi-ibarabe biba bikara hampata a-ibaira? Kiama kuari abu -ibo bika kaara aurera nata bati iaboba a-i bika tabara baiba. 20 Nantiara nata bati-iaina baintiba bataniarai bika kaura aurarebara. 21 Kiama ho baintibano araka utatari barero harua utatari-a ha-irianaro, bira nanare, araka utatariano harua utataria barakero raperima kanarora. 22 Kiama ho bainti bobano abaka waini harua waini uta-i ahiaranaro, biba mintiake mintiro araka wainibano harua uta orai -amama buanarora. 23 Aurara baura-a ihuba witi naho-i nibaumanta,bira pana bainti witi taba ratutuke nebaura. 24 Parisi ihura tiba-ami ha, tabane, nantimante aurara bariara-a aituara baira-a bihaikaba barebariabo? 25 Ihuba anirantero tibanimiharo tiharo, ne kiae kararuabo, nanahikae oebitiba mintira.Nai ata bira na anabata mintura. 26 Abiataba iata bainti bauentaro Devitiba anutura nubu-i nai pana bainti hampata ori etero anutura abu-a kaara batora bara naira iata bainti-ai nebaria devitiba kaara neharo bokia kabate nimumanta naro. 27 Ihuba bo-abata tiharo, aurara bariara bainti nahenti iarabe, kia bainti nahenti auraraue. 28 Mintibaro bainti baintibno naima aurara bariara ra-ikitero.

Chapter 3

1 Ihuba mono naabu'i ori,etero baainti kau,u utubira tabaibaro biba o'ubi bira'i baura . 2 Hini baainti bika bira'a abubate , Ihuba ho'e aurara baira'a bira ho'akano . Bika bira ko ami a'arara rantara . 3 Ihuba kau'u utubi baintira tiba amiro "Himpuane , baainti abutana." 4 Naantiara biba baainti nahenti irama nimitero , tiharo . "Bira aituarae baibo , ko'e rae baibo aurara baira'a mintiana orai'ake aru utueke"? Bika ki'a uba tura 5 Ihuba arara itara hika bata kero bika aitu iro e'a biba bikara aurihitora ,nanara'e bika auhabano tintabura . Mintibo biba bibaaintiara tiba amiro , nena kau'u tutuaane , bi baintiba kau'u tutukaibo I huba ho'ama amitaira. 6 Mintu manta Parisi bira taabe , bika totara Herotiba inaini bura , bika buru uba tiba rumpake Ihura aari reka tura . 7 Bira nantiara , Ihuba nai kai'a baainti hampata namai aba hatara bura . Airu Kariri batana bata Iudia batanabata . 8 Ierusarem , Itumia Iotan , atarero Taia bata Saitan batana bira abatabare bura . Airu taha bika Ihuba nanahika mintura iri bika bira'i ani'ara . 9 Ihuba nai kai'a baainti tiba nimiro , tiharo botu hena'a timita te , nanarae airu baainti ti tabareka aniabo . Nai'a nai'a maabi ti be'e borabe . 10 Biba airu baainti nahenti ho'ama nimitora . 11 Aiho bano bira taabero , bika bira abu'a rupitaitabi naberai tibake tiha , are Kotira ma'u banobe . 12 Iabo biba kempukai akero tiharo ki'a tiba o'ai'iate . 13 Biba ai'ina orubiharo , nai antu'a batoka aromanta bika bibinaini aniara . 14 Bira'a biba "12"nabu kai'a baainti bitora. Biba bika barakaira buru ko'e uba tibanimira . 15 Bika kempuka bata nimiro ora kai'a aihora atitakora . 16 Kai'a bainti 12nabu nai kamata'ira Saimonra , Pitarabe turo autu amura .' 17 Iemisira Sebetira ma'u , Ionira Iemisira , bira okara maintima bairo , naaruba takiro maa'ube '. 18 Enturura , Piripira , Bataromira , Matiura , Tomasira , Iemisira Aripusira maa'u Tatiusira , Serotira betiro , 19 e'a Iutas Iskariotora Ihura nabutai ika kau'i kaina . 20 Nantiara anirantero naabu'i bumanta , airu bainti naahenti e'a ruba umabura , bika airu taha umanta kia ho kara ne batukara buara . 21 Mintumanta bira noka oka atabakaka bira'i bika bira bitakareka buaka , bika tiha , " Bira irirahika bano hampi aura ama bibo " 22 Mintimanta ro araruaka Ieruharemi hai tubuaka tiha , bersibur bama bira bitai bo , ora aiho iata baintibano bira a'ini atita kaibo . 23 Ihuba bika ara bibikero tuantara uba bika'i tura . " Nantiakero saataba satara atitaka narobe ?" 24 Bo batukano abuta ahairo tu'abu taara'a biro , nariara nariara nabuta'i taarahairo , bi batukaba kiama kempukai akero himpuano . 25 Boha naabu'i hairo tu'abu taraha'aibina , bina buba kiama ho himpuana robe . 26 Sataba himpiro nai'ira tu'abinara , kiama ho himpuano ekarama tai'anaro. 27 Kia bobano kempuka bainti naabu'i ho ori'etero bira onana baranara , Abuni bira ai'u kau'u rumpatero biba ina haikara barenara . 28 U'ai akema , te ni tiba nimuro , eka baainti nahenti kumi okara mintiaka bata kotirara turo , ara uba tika , Kotiba bika kumi okara tutama nimitarobe . 29 Taba'e kia rupintira Aiho turo arairaba , Kotiba kiama ho bika ba'u haika tuta nimi tana robe . bika kumi bano airu enta airu enta ma baria naro . 30 Ihuba bi ubara tura , bira nanara'e baainti bika tiha , "Biba ki'a ko'e aiho bano bira'i bai babe . 31 Minti manta bira noba bata bira atabakauka ani baha 'aini bariara . Baainti bo tiba ami , oru bira arai bo bebaraira . 32 Airu baainti nahenti bika o'ubi Ihura uturanta baro bika bira tiba ami tiha , "Ai noba bata ai atabakuka ai tabareka ani baha'ai bariabo ." 33 Taba'e ," ti noba bata ti atabakaukabe ?" 34 Biba aitu'ua buru biri taukae bira uturantabi o'ubi bariakara tiharo , "taabate , ma birama tinoba bata ti atabakaukabe . 35 U 'ai'amakema turo , taba'e Kotira , antu'a abatairaba bi baainti nahentika bika ti atabaka , aura naka , nokabarabe."
Chapter 4

1 Ihuba airu baainti nahenti namai aubahini ani ruba uka tiba nimireba auti baura. Biba botu bi'i oru obiro, biba baainti nahenti tiba nimi baumanta bika bira uba iri baura. 2 Ihuba airu uba tu'anta kero baainti nahenti tiba nimiharo tiharo, maa bi ubara nana uba'e baibo. Iriane, baainti bobano naho kai'a bare baiba, biba kubu kanaubu kubu utireba bibo. 4 Biba kubuka naubu kubu bira utiharo, hini kubu kaibaro aara'a hi'iri bi baro antau bano ani namai kaira. 5 Hini kubu kanaubu ori bata'a hi'iri raba biba kia ko'emake tuataibo? Kuari bano itero kubu bira tu'aa tato'a kana robe. Nanare, kubu kanaubu bira tu'aa bano kia bata'i otibibo? 7 Hini kubu kaunaubu bano ora ahaka abutana a'ubiraba kia umpi'a narobe. Nanare ora ahaka bano bira arukai baro biba kia karabata iranarobe. 8 Hini kubu taba bano ko'e bata'a a'ubiba biba ko'e tabama ira narobe. Hini bano 30 irairaro, hini bano 60 irairaro, hini bano 100 ira narobe. 9 Ihuba tiharo, taba'e aatto batairaba ko'e makera iriane? 10 Ihuba bira'a baumanta, baainti nahenti bata, bira kai'a baainti bata anire bira ireha tiha, are nana okarara'e maa bi ubara tiara'o. 11 Biba bika tiba nimiharo tiharo, Ne heka Nora Kotira kuke'ara irira haika Kotira batukai bai haikara ne ho barabo, taa baainti nahentike bika baha aini bakiaka bika ama, maa bi ubaba anibo. 12 Ne tabe, ho tabema Kia tababo, Kia tababo, no iri ho irima Kia kanko'i. Noraini anibaro Biba no kumi hi' ama kanaro. 13 Biba bika tiba nimiharo tiharo, ne Kia ma bi ubara okara kanko make iriabo, ho ne hini uba taba kiama ho iri kanko'i barabe.
15 Katari taba bano aarana a'ubiro baira bo ara, Nora uba bano Baainti nahenti i'ata'i o'ubiro baire tibaro, bana noru'ara bano ani bika ihairo bara aini kaira. 16 Katari taba bano Ori bata'a a' ubiro baira bira bo' arama Nora Kotira uba baainti nahenti bara reka uahara. 17 Bika Kia Katari tu'a bano bata'i tuatai Nara bo' ara baibaro, mara bano animanta bika eka hi' iribi buara. 19 bika norai' ake Abu ato utu'i biha nai ora onana Batara bata nai nora autu barera birara iriha bika Nora uba birabara bataini'a kabaro bi Kia ho Kara taba iranaro. 20 Nantiara Katari taba ko'e bata'a hi'iri raba Biba ko' e Katari taba iranaro. Bira bo'ara Baainti nahenti Nora uba irika bika ko' e karama irebara. Hini bano 30 irairo, hini bano 60 irairo, hini bano 100 iranaro. 21 Ihuba bika tiba nimiharo tiharo, ne oba umpi bare naabu oriete no buru tainta baitaira bira'ie batabo? Ho Kia ne bare buru oba batebai kabu'a bira ama bate bara. 22 Nanare Kia bo haika kuke abiro bairaba Biba kuke anaro, eka haika bano o' aama baria narora. 23 Baainti bano ato bairera, ma bi ubara ko'e makera iriane? 24 Biba bika tiba nimiharo ,tiharo, ho ato batera iriane Nana na'e Noraini aniraro, Nora bano boha ara makero tinta nabuni ania naro. 25 Nanare, ti Baainti nahenti tibe ho'a makero bataira'a ho bi aama bika aba' ake ami bara. Taba'e kia ho'a makero batainara, bika biraihai a'irama bara kebara. 26 Biba e'abata minti tiba kero tiro, Nora kotira batuka bano baireba mintia kero baibo, bainti bo bano kubu kanaubu bata'i utireba auti baira bo'ara. 27 Biba enta'i baitero himpi to'a'i taibai baro, heka bi kubu kaunau buba umpi'abira. 28 Kubu kanau bubano bata bira'i umpi'a biro, biba ko'e mare bata, ko'e karabata amiraro biba ko'emake ampi'arire. 29 Kubu kanaubu bano biba a'uta bibaro naho oba nai paipe bara kairo tubu kubu kanaubu bira heno abira te'akero baranaro. 30 biba e'aa tiba nimiro, nana haika'e tenabu Nora Kotira, bira batukara ti'arirara irinarobe? 31 Biba baireba ho inara kubu kanaubu boru bata'i ututa kubu kanaubura bo'ara baibo. 32 Kubu kanaubu bira airu kaara batai baro antau bano ani bira'i nabu ka'eha baura. 33 Ihuba bika oraa uba tu'antakero bika nimira, bika ko'emake Kotira uba bira iriate. 34 Heka uba tu'anta kero bataira bika heka tiba nimiru, bibabata nai kai'a bainti nabubata bitabarero buru bika heka kanko makero bi ubara tu'antakero tiba nimura. 35 Bi entara entaara haikabano anibaro, Ihuba nai kai'a bainti nabu tiba nimiharo tiharo, Ho ani'e tenabu namai hini bantaraini buare. 36 Minti tumanta, bika Ihura bitabare bainti nahenti bira'a ruba'uka a'ira minike bika botu bo'i barire bika namai hini bantaraini bumanta hini botu bata bika abatabare bura. 37 Bika abu bira'a bibau baro, nora ubai utiro, bika bu'a botura'i namai bano pi'aira. 38 Ihuba botu bira'i baita bimanta, bira kai'a bainti ani bira baura'eha tiha, Nora baubo, tenabu utirerama autibauro. Are ho'e tinabu tabehara kaho inarabe? 39 Ihuba bira ihairo himpiro, biba ubaibata, namaibata atiharo tiharo, hai nehanta ho'e iha'abi baibara. Biba minti tubaro, ubaibano bata namaibano bata bira uba iri, bikahanta iha'amabi baura. 40 Ihuba nai kai'a bainti nabu tu'anta biro bika tiba nimiharo tiharo, Ne nanare ete bariabo? Ne kia'e ti'a muntuka mara'ura ututabo? 41 Bira kai'a bainti bika eteha, bika nariara nariara tiha, ike maa baintira tarabe? Nanara'e, ubaibano bata namaibano bata biba uba tira iriabo?
Chapter 5

1 Bika namai aubahini , Gerasini batuka orurora . 2 Ihuba botu ihairo babirobaro , totara baainti bobano bibi naini anura . Bi baintiba ora aiho bano ai'i utibai baaintiba utubuaka untetara ihairo anura . 3 Bi baaintiba eka enta baainti untetara'i bauba. Kia bobano bi baintira rumpa narora , ko'ata na'unta bano bata kia ho amakero bira uatanaro . 4 Ora enta bika bi baaintira ko'ata na'unta utubare rumpa tobaro kia ho baira . Baainti biba ko'ata na'unta raperikero inara inarai amakero . Kia bo baainti bano kekaumakero bira uatanaro . 5 Enta'i bata atitaira'a bata , baainti untetara'i bata a' inaini bata ori utubarero te'a'ta' ihairo baura . 6 Biba Ihura tabaibaro niaraini anibaro biba kantero bibinaini biro , Ihura ai'u' ira buru tori kauru arora . 7 Biba naberai tibake i'irateharo , te nana kai'ae aikanti barara , Ihu'o , Anutura bihaina orainti maa'u baubo ? Anutura naima te irauro , "kia aiha hika timi'ane ." 8 Biba nanara'e Ihuba bira minti tibakero tiba mura'e , bi baaintira " a'irakera bebarane , are ora aiho baubo ." 9 Ihuba bira ireharo tiharo , " ai autu tarabe?" bi baaintiba bira tibamiro tiharo ," ti autu riginirabe tiro , nanara'e tenabu orautahabe ." 10 Bi baaintiba airu tata ireharo tiharo , kia bika bo batuka atitane . 11 Bate ora uarautahama inara ai'inaini auhiri neha bariabo . 12 Ora aiho bi baaintira'i bariaka anirante Ihura ireha tiha , tinabu uara mauka'i atitai'e ori etare , tinabu a'i kai'e bika ira ori etare . 13 Mintubaro Ihuba e'o hobe tiro bikara ora aiho bi baaintira a'irake tubitare uarautaha'i oru etora , uara bika kante totara inara ai'inaini otubi nora namai otu raba'ubi aumantaka 2000 uara namaira mutu utubura . 14 Nantiara uara kara amibaria baaintika kante oru nora batuka'i boki batukara nora batuka aubahini bariaka tibanimiha nanahikae obarai'ibo . Mintumanta baainti nahenti minibi nanahika obara ura oru tabora . 15 Nantiara bika Ihubinaini ani bika bi baaitira oraaiho bano ra'ikitai baaitira tabobaro bi baaintira oora aiho raki'itora baaintiba o'ubiro baura . Biba ko'e uta ba'a nonkutero ko'e iri hika anirante barero bau manta bika bira tabe bo'amake etora . 16 Tauka'e baiha tababaro nana hika bi baaintira ora iho bano ra 'ikito baaintira'a obarai'i manta tabaka bika anirante tauka'e bira tabareka ani'akabata ko'e make nanahika'e obarai'ira tiba nimura , tiha nana hika'e uara'a bata obarai ira tibanimura . 17 Nantiara baainti nahenti Ihura ireha tiha , Kia ma batukara bariane . 18 Ihuba botu'i barirobaro , bi baaintiba baka ora aiho bano ra'ikito baintiba , Ihura ireharo tiharo , te ai batake birerabe . 19 Mintitubaro Ihuba kia birara eotiro , Ihuba bira tibamiro tiharo , nena naabu'i bira buru nena aura ata nanahika'e nora bano aini mintura kaho aira . 20 Mintubaro bi baaitiba , biharo Ihuba naini norahika Dikaporisini mintura bika tibanimura , eka bi ubara iru baro bika abubano antua bumanta , bika bo'amake bihaikara obarai ira uahora . 21 Ihuba namai hini bantaraini bumanta airu baainti nahenti bira tabareka anura , biba namai aubahini . 22 Nantiara mono nabu'i a'i utibai baaintiba bira autu Jairus ba Ihura ani tabero , 23 "Ti raburabano aumantakama utuanarobe , te ai irauro , are anira nena kau'u bira'a bari batairo bira robara bano taiairaro a'i bariare." 24 Mintibaro Ihuba bikantiro bumanta airi baainti nahenti aumai amabi utute Ihura abata'i bibuara . 25 Bo nahenti 12 ihi nare robara bataiba bira'i baura . 26 Bi nahentira aiha bano aiha amibaro biba airu bure bare bara baaintika'a nora onana kakakima kai baro bira aiha bano kia tai'ero , bi aihaba aomakero norai ama bura . 27 Bi nahentiba Ihuba nana hikae mintubai ubara tia baro iriro , biba bira nantiara aniro , Ihuba nonkutai utaba'a baainti nahenti abuta'i utubarora. 28 Nanarae biba tiharo ," te Ihuba nonkutaira utaba'ara , uata barairoma ti aihabano tai'abuanarobe ." 29 Nahentibano Ihura uatabarobo naare robara bano ekara aharuamabura , biba na'i tabobaro bi aihaba tai'abura . 30 Totara Ihuba tabobaro bira ihaina kempuka bano kaka'ima bubaro . Bi baainti nahenti abuta'i tu'anta biro tiharo , "Taba'e ti uatabaraibo." 31 Bira kai'a bainti bira tibami , "Are tabera'e airu baainti nahenti ai ututema bariabo , "are tiha tauka'e ti uatabarobe tiarao." 32 Ihuba nai aumanto rantake tabareba , taba'e bira uatabaraina . 33 Bi nahentiba nana hika'e nai'a obarai'ira tabero , biba etakero oraha rantu'abira . Biba Ihura abu'ata hi'iriro eka u'a uba tiba mura . 34 Ihuba bira tiba miro tiharo , "Ti raburao nena muntuka mara'ura utu'arabama nina ko'e ma kaibo. Are ko'e auha batakerabuane , ekara bata aihabano tai'abuanarobe ." 35 Ihuhba uba tibaumanta hinikiaka mono naabu'ira iata baainti aniaka, tiha, "Ai rabura bano utuma bibo. Kia Ihura maara amiane?" 36 Bika kia taba raiti Ihuba bi ubara kia'e iribi ti , biba mono nabu'ira iata baainti tiba miro tiharo , "Kia are etane . Muntuka mara'ura utuane . 37 Biba tiharo kia hinikia baainti nahentika ti abatate tiro , Pitaba j Iemisiba , Ioniba Iemisira atabakara bika'ima ti abatebarabe . 38 Bika mono naabu'ira iatabaainti otu tababaro baainti nahenti nabe ra'i tibake i'irate baubaro . 39 Biba naabu'i oru etero , biba minti tibakero bika tiba nimiro tiharo , "Ne nana nana harae norai ake irihae i'iratebariabo? bainti bano kiama utubio , a'i baitateroma baibo. 40 Bika birara narahubaro . Ihuba eka bika baha'aini bare bebabakero , biba bainti orabata nora taukae bira'i bariaka bata titakero bainti batara'i oru etora . 41 Ihuba bainti kau'u uatabarero tiharo ,"Talita Koum!" bi ubara tu'antaketiha , "Ina nahenti bainti baubo , himpuane " ariarama turo . 42 Totara bainti bano himpiro anira . [bira nanara'e biba 12 nabu ihi baroba] Totara bainti nahenti uri himpi bo'amake uahara . 43 Ihuba kempukai amaikero bika tiba nimiro tiharo, kia kaira hinikiaka bata iriate . Nantiara Ihuba bika tiba nimiro tiharo , kara amibo bainti bano naire tiro .
Chapter 6

1 Biba bi batukara a'ira kero nai ma'a Kotirai bimanta bira panabainti bira abata bare buara. 2 Bi entara mono kuari-abu anibo, biba mono nabu Iuta iara'i ori etero bainti nahenti tiba nimiro airu bainti nahenti bi ubara iri rantu'abi, bika mantima ti, biba taihairo bi abu atora barero'e? Tabe bi abu atora amibo'e? Biba nana ahuba haika nai kau'u'i autibo? 3 Ma biba kia nabu ka'a bainti bauma, Mariara ma'uma bira atabaka Iemisira, Iosira, Iutasira, Saimonira ma bira auranaka kiama ti nabu hampata bai minti manta Ihura arara itorama. 4 Bira nantira Ihuba mintiti bakero bainti nahenti tiba nimiro, poropeti bano nora autu barareba,bonai hairo ma baranaro. Bika kiama nai ma'a okaraihai bata, nai antu ihai bata nora autu bareba. 5 Kiama biba nora nora kai'a autua naro ibaro, biba nai kau'u robara baraika'a bari batero nunamu iramanta bika ho'ama ibarabe. 6 Biba rantu'a biro nanare bika kia muntuka mara'ura utuabaro. Bira hairo eka batana biro Kotira uba tiba nimura. 7 Bira nantiara Ihuba nai panabainti 12 nabu tarau tarau atitaimanta buabaro bika Kotira uba tibanimi'i buara, Ihuba bika kempuka nimiro ora aiho bara a'ini kate. 8 Tiba nimiro kia bo haika bare buate, monu pauhi'i aama utae ara'ini kaurura bira aima bare buate. 9 Mintira ai'u irara'i nakuate. 10 Ihuba bikara tiharo, tai'e hanto nabu'ie ori etaira.A'i bi nabura'i bari'i bima buate. 11 Bo batukabano kia ni bitareka ibera'e , kia ni uba bata irireka ibera mintira ne bi batukara tutareka'iha kokoma ai'u'ira rintatiate nenta uba bo'ara bikaini. 12 Bika betai mintitibake tiba nimi ne nenta ba'u okara tauba'a utu amiate. 13 Bika ora aiho bainti'i baira a'ini barake ha robara baraka, bahubera iata'a ahia nimita baro bika robara bano ho'ama bura. 14 Iata bainti Herotiba biba, Ihurara nora baintibe tia ubara iriro bokiaka birara tiha, Ioniba namai a'unimite baiba utu buaka batukai hairo himpiroma nora nora kempuka kai'a bare baibo. 15 Hini kiaka tiha, Ilaisarabe, bo kiaka tiha nai biba poropeti haru baibabe. 16 Mintibo Herotiba bi ubara iriro, biba mintima tiro, te namai a'unimite bai baintira Ionira iata te'aunarabe, mintibo nantiakero'e biba a'i mara'ura barianaro. 17 Herotiba bainti atita kaimanta, Ionira raba'abuke buru kanta ruakara bira nanahare, biba nai ata bakara naata Herotiasira barareba ibaibaro. 18 Ioniba, Herotira minti tibakero, tibamiro bira kia'e ho baria narora nena ata bakara barairo. 19 Mintibo Herotiasiba aarara itaibo Ionira arukareba ibo kia ho ira. 20 Herotiba Ionirara eterharo biba taberoma Ioniba abuabu taku'ira baintibano baibo mintibo Herotiba bira ko'eke ra'ikiro. Herotiba, Ionira uba iriro, biba kia boha auha batero bata biba uaheho bira uba irira. 21 Herotira bira noba batai entaba ani baro, biba nora kara nai kai'a bainti bata soldia ra'ikirauka bata Galili abuni iakabata heno ama nimitero. 22 Herotiasira raburabano nai'ake aniharo ai'u a'u'iro bika abu'a aniro biba Herotira batake bira'i kara naka uaha nimi tero. Biba mintibo Herotiba bira tibamiro tiharo,tiba timiane are nana haikara'e antu'arina te ai amiainarabe. 23 Ti hini ko'e hai karara a'ima irenara. 24 Mintibo biba bebarero nai nora tiba miharo tiro, te nanaha'e kinira narirabe?Bira noba tiharo, Ionira iatara naruane. 25 Kantero oru kinira irero bate ai Ionira iata te'akera katari'a aututa tanura'i batera biri timiane. 26 Kiniba bi ubara iriro bo'akero umpo ira bata biba nana ubaha'e bainti abu'a tiba kaira bihana abatakero. 27 Kiniba nai huru ra'iakara atitakero oru Ionira iata bare aniate tibaro, biba oru Ionira karabuhi'i hairo iata te'a bare anura. 28 Biba Ionira iata nora tanu'ira batero Herotiasira rabura bi amibo biba bira barero nai nora amira. 29 Iionira panabainti bira iri, bika ani Ionira baata bare buru bainti untara'i batora. 30 Mitumanta pana bainti Ihuba unaini anirante bi bika eka nana nana haika obarai'ura bainti nahenti tiba nimura. 31 Ihuba nai panabainti tiba nimiro,bi'e baainti kia baira'a oru kuhara barare.Airu baainti nahenti bi ani bariamanta,kiama tenabu kuahara barauro. 32 Mintimanta bika botu'i barire baainti kia barinaini buara. 33 Ibaro baainti nahenti bika buara iri tabe,Batuka batuka bainte keha bika nane abuni buara Ihuba bi naini. 34 Bika hini bantaraini aniabo Ihuba bika tabai manta airu bainti nahenti ruba umabi bariabo Ihuba bika tabaibo sipisipi bano kia bika ra'ikiariraba bairo mintibo Ihuba bika airu haika ko'e abu ato tiba nimira. 35 Ku'ari abu bano tubibi manta, panabainti Ihuba unaini aniha tiabo, ma batukara kia bainti nahenti airutaha bakiabo enta rahibano ani aumai'ibo. 36 Bika atitakaira tauni'ie, batuka aumanto bainanai bi aniha kara rantanate. 37 Ihuba panabainti minti tibakero tiba nimiro, ne boki haikara nenta nimira bika naate. Bika Ihura tibami tiha, tenabu ho'e 200 a'haina kara nimiai nebara. 38 Ihuba bika irero tiharo, ne nantuma pareti'e batabo? Ne oru tabate . Bika rantabare tiha pareti 5nabu bata habuka 2 ruhanta. 39 Ihuba bainti nahenti tiba nimiro ukau'a uturantabi o'ubuate. 40 100 abata 50 abata uturantabi o'ubura. 41 Ihuba pareti 5 nabu bata habuka 2anta barero, biba narubai burubi aitu'iharo aiho akero biba pareti bira kuikero nai panabainti nimiro, bainti nahenti nimiate tura. 42 Eka bainti nahenti namapi'a bura. 43 Panabainti kara neha kora untu ruba'uake basketi 12 nabu rubakora. 44 500 bainti nahenti bi karara narabe. 45 Ihuba batete nai panabainti tiba kaimanta botu'i oriete. Betsaita hini bantaraini buara. 46 Bika bu'abaro Ihubaro ai'ina'a nunamu ireba burama. 47 Entarahi kabano a'uraba'ukaibaro bika botibanora namai abuta'a baibaro,Ihuba nariara ai'ina'a oru baira. 48 Ihuba bika tabai mantan Kia ho'ake botu ai'i utuke bibara, nanare Nora ubaibano Bika both bentero enti rahikabano taia rebibo, Ihuba namai abu'a bika abuni bireba burama. 49 Bika Ihura tabobaro namai abu'a bimanta, Bika bira tabe banabe ti ora keke tiarama. 50 Nanare Bika bira tabe oraha etarama.Ihuba bika tiba nimiharo tiharo, no auha bano iha'iaire. Te ma bikabe, Kia Ne etate. 51 Ihuba botu'ira bika bariara'i Ori etaibaro, kempuka ubai bano utiharo, bira panabainti bi ubai utira tabe bo'amake rantu'ama buara. 52 Panabainti kia kankomake pareti bira nana haikara'e tibo. Nanare bika auha bano kempukai'a bura. 53 Bika namai ta'a hini bantaraini Genesareti bataini buru botu kora. 54 Bika botu'ira a'ini babi ramanta bainti nahenti bakarabata Ihura tabe obakai'uaka, 55 kante eka batuka,batuka bi robara' iaka bita bare biri Ihuba unaini Kora. 56 Ihuba batuka, batuka ni baimanta, robara baraka bita bareha maketi batuka'a bi bateha, Ihurara tiha, a'ikai manta bika ai utabaa'ai totate tumanta, airu bainti nahenti bira toteha ho'abi baurabe.
Chapter 7

1 Parisi baainti buka uba tatauka baaintika Ihura batake Ierusaremini bariara. 2 Bika tavabo Ihura kai'a baainti kia kau'u hi'ake bareti naara. 3 Parisibata Iutabata eka enta kau'u hi'akeha kara nebariara, bika bo okara bo okara baataka. 4 Parisi maketi'i niha ani naamai tuntukeha kara neba, bika bokira okara uataka , mantiake, peresi, kaapu, beti o'ubuara hika batama hi'ake bateba. 5 Parisi Ihura ireha tiha, nantimante ai kai'a bainti tinabu okara kia abate? bika kiama kau'u hi'ake bereti naabo. 6 Aisaiaba niara koekero tibatorabe ne bo'ake una'ara tiaka. Biba tiharo, bika una'arakehama ti autu tuaherebai. Bika auhabano kiama ti bataake bairo. 8 Are Kotira uba a'irakera na'u tato uba uataraba. 9 Ne ko'ekema Kotira uba rauhake, nenta okara uatakama. 10 Mosesiba tiharo, nenta noka oka uba iriate . Tauka'e nai noka okara ora uba tibanimiaka utumabiba. 11 Baintibano nai noka okara tiharo nana kaho'ira haika ti'ata baranara Kotiba ami opaara mintia'keroma tiro, Kotira ami'a. 12 Mintibo are kai'ro nai noka oka paana'haika mintianaaro. 13 Are Kotira uba barakera minti'akerama nena na'u tato muani batane. Airu ora okarabata barebariana. 14 Ihuba baainti nahenti aarakero tiba nimiharo ne ko'emake ti uba iri'ate. 15 Kiama a'ini baira hikaba bainti auha'ihai biro kumi autuanaro. Baainti auhai aitaraiba biba aima bainti auha konkira'iro. 16 Ihuba baainti nahenti mini kero nabu'i otu etai'baro ,bira kai'a bainti Ihuba tuantaraira ani irara. 18 Ihuba tiharo kia'e ne ko'eke iri? Ne '' kiama tabataabo nanabano baainti'i oti etero barakero orai'akanaro . 19 Mintibo kumi bano kiama bira auha'i otu etanaro , bira auha'i otu etairo mai'a'ima aitanaro?''Mintibo Iba eka kara ko'emaika. 20 Biba tihro, " Mintibo nanabano baainti'ihairo aitaraina bihana bainti kumibe. 21 Mintibo nanabano bi bainti, auha'i, ora irirahika barero, baainti ariro, muara autiro, naata baati 22 Bora naata barero, bora baati barero, abuna'untatero,boka hikira ki'a uba iriro, ora okara mintiro, ubaba baru ti wera okara mintiaka. 23 Eka no ra'ebariara okaraba kumi okara'i bita bataa'ira. 24 Biba baatuka mini kero Tairbata Saidonibata burama. Naabu bo'ira ori etaibaro ki'a biba kuke'aaina batukara baura. 25 Bo nahenti bano bira raabura bano ora aiho bataiba , biba iribo Ihuba anibo biba Ihura ai'ui ani tori kauru arairabe. 26 Bi nahentiba Girik ihairo anirabe, biba Fonisia antu'iharo anura. Biba Ihura ani irero tiharo, Are ti raabura'ihara ora aiho ani baarakane. 27 Ihuba bira tiba amiharo,"Kairo bainti bano bereti naire. Bainti bereti kia bairi amia." 28 Bi nahentiba himpiro Ihura tiba'amiharo," U'abe Nora'o bairi bano kara hi'ibira a'ima naanarobe." 29 Ihuba bira tiba'amiharo, "Are minti tiana, homa bina. Ora aihobano ai rabura'i atarabo." 30 Biba naabu'i oru tabaibaro bira raaburabano tainta'a baitate baura, ora aiho bira tutake buara. 31 Ihuba batuka a'irakero bo bantaraini Tairini, anirora Sidonini Kariri namari'a aniro Dikaporisi bataini anirora. 32 Bika Ihura naini aatobano tinta bubo ki'a ho uba tibaiba, bika Ihura ani ire , are ka'u bira ata batane. 33 Ihuba bira bitarero bonaini akero ki'a bainti nahenti baira'ata Ihuba nai ka'u bira aato'i batero , taara , nai kau'i bihikero bira matiri'ata bataira. 34 Biba narubaini ai'tuakero aana barero bira tiba amiharo , "Epata are antuarane." 35 Bira'ata bira aato bano antua bubaro ho irirabe. 36 Ihuba bika tiba amiharo, kia boka tiba nimiate. Bika kia uba irike eka baainti tiba nimura. Bika rantu'abi tiha, "Biba airu ko'e kai'ama bairaibo ti. 37 Aato tinta bu'aka iriabo, no tinta buaka uba tibo."
Chapter 8

1 Bientara baainti nahenti kia karabata nobaro, Ihuba nai kamato baaintika irero tiharo, 2 bi baainti nahentika kia kara bata naraiti a'ima ti abata'i ani bariabo, te bikara umpo amuro. 3 Te bika nihiteha tiha nenta maa'a buate tiai, hini baainti aaranama buakata bibarave, nanare bokiaka niaraihai aniakabe. 4 Nai kamatai baaintika Ihura ireha tiha taihai'e pareti barake ma bika nimirabe, ahara bata kia kara bainainima bauro. 5 Ihuba bika irero tiharo, "ne nantuma bareti-e batabo?" Bika Ihura tibamiha tiha 7 nabube. 6 Biba norai amakero tiharo,eka bainti naenti o'ubuate Ihuba bareti 7 nabu barakero Kotira ko'erave tiharo bareti kuikero nai kamatai baaintika nimi manta bika eka baainti nahentinimarabe. 7 Bika habuka hinikira bare bura Ihura amiabaro Koti rara ko'erave tibakero nai kamatai nabuara norai amakero timanta bika bare eka baainti nahenti nimurama. 8 Bika auhabano pi'abimanta inikira kia narabe,a-i baubaro tanu 7 nabu a-i bairabe. 9 4 Tausen baainti nahenti amiarabe,Ihubabika nai ma'a atitairabe. 10 Totara bata nai pana bainti nabu batakero botu-i barirero Damanuta bataini burama. 11 Parisi batanaka bira'a anire Ihura batake uba i'oka bara'i biha bika Ihura ireha tiha,hoe are naru bai haina ahuba okara autinarabe tiabo? 12 Ihuba ana kempukai'ira nai aiho baainti'i barero tiharo,nanarae ma entara'a haina baainti nahenti bi ahuba okarara irabo. Te u'a ubama ni tibanimuro kiama ahuba okara baainti nahenti bi entara amianaro. 13 Mitubaro biba baainti nahenti a'irakero botui barirero baruba hinibantaraini ta'ora. 14 Naikamatai baaintika tauru'amake bareti kia botu'i bare bura . 15 Herotira una uba bata,Parisi baainti una ubarabata rarukaate. 16 Ihuba nai kamatai baaintika baiha nai abutana tiha tenabu nanare kia pareti batauro. 17 Ihuba bika tiara baka iriro bikara tiharo ,nantimantae ne paretiara tibariabo? Ne kiae ko'e make iriabo? Ne irihae? Ni auhabano tintaebiro? 18 Ai abu baibama,kiama tabera? Ai aato baibama kia irira? Are kiae anirantera irira? 19 Te bientara 5 ooo bainti nahenti abutana pareti kui'una nantuma tanue pi'a kabo? Bika tiha 12 nabube. 20 Te bi entara pareti 7 nabu 4 000 baainti nahenti abutana rairaunara nantuma tanue pi' akabo? Bika tiha 7 nabube. 21 Ne ekaa kiae iri tababo. 22 Bika Betsaitaini aniabaro baainti nahenti Ihura irama amite hoe are abu impabi baaintira ku'u enabe. 23 Ihuba abu impabi baintira oru uata barero bira abu'i tara bihikero bira irero tiharo, are ho'e eka haika tabaro? 24 Bi baintira abu rampai bibo burubi tabero tiharo, bainti nahenti katari bo'ara bi ania bo. 25 Minti tibaro Ihuba kau'u bira abu'i bataibo biba eka haika ko'emake tabora. 26 Bira'a hairo Ihuba ma'a atitakero tiharo, kiama tauni'i buane. 27 Ihuba nai panabainti nabu batakero eka Siseria Piripi batukaini bura-aara abuta biharo, nai panabainti ira nimitero tiharo, bainti nahenti tiriara tarabe tiabo? 28 Bika anirante tiha, Ioniba namai a'unimite bai babe, hini kiaka tiha Ilaisarabe, hini kiaka tiha poropeti be. 29 Ihuba bika irero tiharo, nebo tiriara tarabe tibo? Pitaba tiharo, are Karaisi babe. 30 Ihuba bika tiba nimiro tiharo,kia hini kiaka baintika tiba nimiate. 31 Ihuba bika tiba nimiharo tiharo, Bainti Ma'u bano airu aihabira baranobe. Iata bainti bata, Iata ra'ikira baintibata, Irira haika baata bainti bika bira arukaibo taaramo enta utubi bairo a'i himpua narobe. 32 Ihuba nai utuaina o'a tibaro, Pitaba bira bita babi aubahini kero atura. 33 Ihuba nai pana bainti nabu bata aitu'i kero Pitara tiharo, Sata'o are ti tauba'aini aitara ne! Are kiama Kotira'a abuato utuaro ai abuato bano bainti nahenti ana rairabe. 34 Mintia kero bainti nahenti bata nai pana baintinabu bata nara makero tiharo, taa baintiba ti abata riraba nariara tauru'ama kero nai maripo barero ma ti abatarire. 35 Tabe nai muntuka mara'ura raba'abiraba tai'a narobe. Tabe nai muntuka mara'ura ti autu'a bata ko'e bakaka'a kara bama a'i baria narobe. 36 Nantua kero'e baintibano eka haika bataini bare baiba nai muntuka mara'ura kakakia naro. 37 Ta bainti bae nora ko'a amiharo nai muntuka mara'ura baranaro. Taa bainti nahentibae tiriara bata ti ubara bata kauriharo ti tauba'a utu timi tairaba, Bainti baainti bano bikara bata kauri haroma nai Ora kempuka bata kero bira Ankero.
Chapter 9

1 U'a u'a te ni tiba nimuro, bate ma'a himpite baika kia utiraiti, Kotira ko'e batuka bata bira kekau tabe barabe. 2 Taramo enta nabu aitarai baro, Ihuba nai kai'a baainti Pitara, Iemihira, Ionira titabarero ai'ina aata orubura. 3 Bira aata Ihura utaba'a bano bira baata bano nai bo'ara hantai'ama bura. 4 Ilaisaba bata Mosesiba bata bira'a obaramabi, Ihura batake uba tibaria baro. 5 Pitaba, Ihura arakero tiharo Tisa'o ko'e hama tenabu ma'a ururo kai'e seri naabu 3 nabu ariana Mosesiba ina Ilaisaba ina ka'are. 6 Nanare bika hatu'itaimanta ti, Pitaba mintitura. 7 Totara bata tonabu bano bika a'urabaa abu komanta iru baro aunta bobano tiharo ma ti maa'ube, ti auhabano bikantiroma baibo, bira ubama irihama abatate tumanta. 8 Burubi tabobaro Ihuba ai bira'aata himpitero baura. 9 Ai'inaini tubibau baro Ihuba kekaukero tiharo, ne taba haikara, kia bokiaka tiba nimiate a'i kaimanta Kotira maa'u bano nantiara himpuaina entara bika iriate. 10 Tumanta, bi kai'a baaintika bi ubara ebaara rabate nai tiba ami nai tiba amiha tiha, a'i himpira okara nanti'e ibo? 11 Nanara'e lo baainti tiha, Ilaisaba abuni ania narobe? 12 Tumanta, Ihuba bikara tiharo, Ilaisaba eka haika bara abuabu batareba iro, abuni anura. Nana kara'e ara tanu bano eka maara Kotira ma'uara barane tibo? 13 Ilaisara nana haika ara tanu bano birara autuate tura, birara ara rubatora. 14 Bika tabomanta hini baainti Ihura abata'i nuaka baunaini, lo ra'ikiaka bika hampata tirorima'i biha, 15 Ihuba tabe eka baainti nahenti kante Ihura ko'e amitareka bubaro, 16 Ihuba bika irero tiharo, nana haikara'e tiroria bo? 17 Baainti bo bano tiharo, Tisa'o te tenta ma'u bitabare arianaini anuro, ora aiho bano bi baintira'i ori'etaibo kia uba bata tibo. 18 Ora haiho bano batakanta rupitaita makero, aubanibano kaka kaka iharo, tirintiri iharo, arai bata tinta pamatima bimanta kia ho kaha'ika bariarabe. Miniti manta te aai kai'a baainta ireha a'ini barakate tura, bika kia ho bara kaarabe. 19 Ihuba tiharo, te ni hampata ekaa enta bauna kia'e ne muntuka mara'ura batabo? Ti'unanai bita aniate. 20 Bi baintira bita biri kabaro, ora aiho bano Ihura tabero bi baintira batakanta rupitaita makero aubani bano no'i pi'a bubaro, 21 Ihuba bainti ora irero tiharo, nantuma enta ma haikaba mintibo? Baintiru baibo. 22 Namai'e, iha itaira'ie orai ama amite bairabe. Are ho'e a'uritera kaha ama timitane. 23 Ihuba bi baaintirara tiharo, are ti'aa muntuka mara'ura utira'e? 24 Bi baaintiba naberai tiharo, ti kaha ira'e te ai bo'a bata mutuka mara'ura utuare. 25 Baainti nahenti Ihuba unaini baupita bare buabo Ihuba ora aihora tiharo, orahaika baubo aitarane! kia bi baintira'i bariane tubaro. 26 Ora aiho bano bi baintira batakanta rupitaita kero, kekentaka a'ini aitarai baro bi baintiba buakata bumanta baainti nahenti bi baitntira utumabibo tibariabaro 27 Ihuba bainti bira a'i bara himpikora. 28 Nai kamatai baaintika naabu'i Ihura ireha tiha, nantumake tenabu ora aiho a'ini barabara kaarara be? 29 Ihuba tiharo kia umina aara'a obara ianarobe, nunamu aara'a obarai'ia narobe. 30 Kia baainti nahenti bika tabate tero, Galilian te'ora. 31 Ihuba nai kamato baaintika tiba nimiharo tiharo, Kotira maa'u bano baainti kau'u'i utiro, taaramo enta bairo himpua narobe. 32 Bi baaintika kia Ihura irama amite, nanare bika eteha kia uba okara kakomake irara ti, kia Ihura irora. 33 Kapeniamuni naabu'i ori 'etero bika irero tiharo, ne nana uba'e nai tiba ami nai tiba ami bariabo? 34 Kia bika bo uba bata ti, nanare uba i'oka nai'a nai'a tiha, taba'e nora baainti baria naro, 35 Ihuba o'ubiro nai kamatai baainti kara tiharo, taba'e abuni ireba ekanaini ama bira umina kai'a baainti bo'ara baria. 36 Ihuba bo bainti rabuku barero tiharo, 37 taba'e ti autu'a ma baintira bo'ara bitaiba tima bitaibo, taba'e ti bitaiba, kia ti'ai'e bitaibo, ti atitai tubuaina bira batama bitaibo. 38 Ioniba birara tiharo, Tisa'o bo baainti bano ai autu'a a'ini ora aiho barakai manta birara kia bi kai'ara autuane nanare biba kia tinabu hampata nibai babe. 39 Ihuba tiharo, kia raba'abuane, ti autu'a nora kai'a barai baaintiba kia ti nunura tiba timita narobe. 40 Taba'e tinabuara kia nunura tiba, ti nabu nima baibo. 41 Taba'e namai amiba kia uminai ama bunarobe, nanare are Karaitirai ni ianara. 42 Taba'e inaa baainti nahenti tiriara muntuka mara'ura utika bara bataini ama kaira kumi autirera, homa bi baaintira ori uta aunta'i rubute hore namai'i a'ukebarabe. 43 Ai kau'u bano kumi autirera, te'a a'uka.Birara ko'ema boha kau batakera narubaini binara, taara kau'u batakera kia tai'aina ihara'i birorabe. 45 Ai ai'u bano kumi autirera, te'a a'uka. Birara ko'ema boha ai'u batakera narubaini binara, taara ai'u batakera kia tai'aina ihara'i birorabe. 47 Ai abu bano kumi autirera, a'ira bauru a'uka. Birara ko'ema boha abu batakera narubaini binara, taara abu batakera kia tai'aina ihara'i ibibano kia utira'i birorabe. 49 Kotiba hore kara'a a'uante makero Kia tai'aina ihara'i a'ukanto rabe. 50 Auha iha'ira okara Bata borara antu'ari okarara Bata kairaro hore bo'ara ai mara' uraini bariarire.
Chapter 10

1 Ihuba bi batukara a'irakero Iutia baataini Iotani Namai'a,bibantaraini airu baainti nahenti anubo biba uba maara tiba nimura. 2 Parisi baainti anire bika Ihura ireha tiha "u'ae,buka ubabano tiharo baatibano nai naata a'irakanarobe?" 3 Biba tiharo, Mosesiba nana ubae ni tibanimibo? 4 Bika tiha ,nata bati rairate ti ubara "Mosesiba hobe tibatora." 5 Ihuba tiharo,nanarae ninta kempuka muntukararama biba bi ubara tibatora. 6 Kotiba betaini baata naaruba obarira'a baintibata nahentibata mintia kero bara nata bati amatorama. 7 Bi okaraara baintiano nai nora ora a'irakero oru nai naatantiro oru baria narobe. 8 Bitanta taaraha baiha anirante boha baata bariarabe. 9 Nanahika Kotiba tampama taira kiama bo baintiano te'akanaro. 10 Eka anirante oru nabu'i baiha bira panabainti anirante bihaikarara bira irara. 11 biba bika tiba nimiro,tabe nai nata a'ira atitakero bo nahenti barairaba biba binahentikantiro kumima autiro. 12 Nahentibano nai bati atitairaba bibabata kumihanta auti. 13 Bika bainti nati bitabare Ihuraini anire aiho a'unimitarireti aniabaro naikamatai bantinabuka bika a'ira atitora. 14 Ihuba bika okarara aarara itobaro tiharo,kia bika raba'abuke ,Kotira rubahara batuka baireba baainti bika bo'ariaka batukama bairo. 15 U'ai'akema Te ni tibanimuro,tabae baintiru bo'ariraba Kotira rubahara batuka'i bibama buanarobe. 16 Biba bainti nati bika raukukero nai kururu'a batero kau'u bika'a batero aiho a'unimitora. 17 Ihuba ho bubaro bo baaintibanokante bira'a ururero tori kauru arero tiharo,"ko'e uba tibariarao,te nana barake-e mara'ura ai'i'bari'i buainara barainabe?" 18 Ihuba tiharo,"Nanarae Tiriara ko'erabe tira?"Kiama bobano ko'eba baibo Kotiba'aima ko'eba baibo. 19 Are irimatera buka uba:Kia baainti arira,kia nata bati o'kara autira,kia muara autira,kia una'ara tira,nena nora-ora uba abtehara bariane. 20 Biba tiharo,"Tisa-o te baintiantaka baiha te ekama bi ubara abtama kauro." 21 Ihuba bira tabero uahama amitero.Biba birara tiharo,"bohahika'aima are kia batera.Anirantera oru nena o'nana eka nimihara monu barakera tabae kia batainabata nimira ti ani abatane." 22 Biba bi ubara irubaro kia ko'e auha barero a'irakero biro,nanare biba airuhaika batai baintibabe. 23 Ihuba naikamato baainti nabuka aitu'ikero tiharo,iriate baainti bobano airuhaika batairaba kiama Kotira kia rubahaina batukaini bibarabe. 24 Ihuba minti tumanta naikamato baaintika oraha rantua'ma buabo tiharo,baainti nahenti nantuake Kotira kia rubahara batukaini bibarabe! 25 Kemoriano u'a abuaka homa buanaro ibaroma airu onana batairaba baaintiba kiama ho Kotira rubahara batukaini buanaro. 26 Nai kamato baainti nabuka noraha rantu'amabi nai'a,nai'a tiha,"Taa baainti nahentika a'i bariaina mara'ura barebara?" 27 Ihuba bika aitu'ikero tiharo,"Baainti nahenti kiama nai hobibara."Kotira batake bairaba ekahika bano iha'iroma barianarobe. 28 Pitaba Ihurara tiharo,"Tabane,tenabu eka hika a'irakema ai abatauro." 29 Ihuba tiharo,u'ai'amakema te ni tiba nimuro,kiama bobano nai nabu a'irakero ,ata bakara a'irakero,aura nakara a'irakero,nai noraora a'irakero,nai baintaira ,nai baata a'irakero Tiriara bata ko'e bakaaka bata, 30 tabe Tiriara iriharo tabero eka nai onana,baainti nahenti,ti uba'amaara baraikabata,100 nabu amakema nai kaka'iakaira barebara nantiara o-ora enta bai mara'urara barebarabe. 31 Mintira eka baainti nahenti eka naini baika abuni'ama bibara ,tabae abuni'iraba biba eka naini'ama barianaro. 32 Nantiara bika Ihura pana baainti Ierusalemini bubaro Ihuba bika abuni bibanane burama,bika Ihura pana baaintinabu rantu'ama buara.Nantiara obariaina tibanimura. 33 "Ne Ti uba iriate,tenabu Ierisaremini orurai bika ani Bainti ma'u uatabare Iata baainti bata buka uba tibariaka kau'u'ira nimibara,kia Iuta baaintiauma bira uba'a bate bara.Bira orai-ake uba tatauke bira aru utukeba.Bika bira bitake baainti nahenti kau'unima bira nimimantama bira aru utukebarabe. 34 Bira pani'amamite taara bihi amite bira aruke katari'a hiritabaro taara-mo enta bairo a'i hempura." 35 Bibantaraini tarau Iemisika, Ionika Iafetira ma'urutanta Ihura ireha tiha,Tisa-o hoe are bihaikara tehanta tuna autinara. 36 Biba bika irero,Te nanahikae nihanta'a autirabe? 37 Are Nora autu barera Narubaini kia rubahai batukara orubira tihanta nena kau'u tanarai batera kataini bataira'e tehanta bariare. 38 Ihuba bika minti tiba nimura,nehanta kiama tabe nehanta nanahikara tiara Te naina kapura'i nehanta nebarabe? Te namai baraina'i nekantbata barebarabe? 39 Bitanta bira tibamiha tiha,tehanta homa autirabe,tubaro Ihuba bitanta tibanimiro tiharo u'a te naaina kapura'i nema te namai baraina'i barebara. Ibaroma Kotira kempuka'a kau'u tanarai bata kataini bata bira baireba kia Te unaraube. 40 Ti kau'u tanarai bata kataihaina kau'u bata bariaina kiama tabauro,Kotiba'aima bi batukara tau baainti nahentkae barera tabataibo. 41 Ihuba naikamato baaintinabuka 10 nabu bi ubara iri Iemisika Ionikara o'raha arara itomanta bitanta nihura. 42 Nantiara Ihuba eka nai kai'a baainti ruba'umakero tiba nimiro tiharo,ne anirante tabomanta aukae baainti nahenti kia Iuta batana ra'iki bariara.Bika kempu kai'amake bikaini uba tiha,bika anirante ra'iki tareka. 43 Mintira ne kia bi okarara mintiate,bobaainti bano tabae ni iata baainti baireba,biba anirntero ni kai'a baainti bariaire. 44 Tabae ni abuni'iraba,biba anirantero ni umina kai'a baainti bo'ara bariaire. 45 Baainti, baintibano tubiro,kia tinabuara birai umina kai'a barate tiro, kiabe,biba tubiro eka baainti nahenti nai baata o'hairo ko'e'amakero timitareba tubibama. 46 Ihuba nai kai'a baaintinabu bataakero Ierusaremini bumanta ora baainti nahenti bika abata bare Ierikoni tubure bika bira abatabare bubaro ,bo baainti abu impabi baaintiba Timaiusira ma'u bano bira autu Batamiasiba.Biba aara aubahini baiharo baainti monuara naribai baaintiba. 47 Biba irumanta baainti nahenti bira abata'i bibaubaro,biba bika iraimanta ,bika bira tibamiha tiha,Ihubabe ,Nasareti haina baainti bano bibai mantama baainti nhenti bira abata'i bibariabo,biba naberai tibakero tiharo,Ihuo,Tebitira ma'ubaubo ,tiriara umpo'ama timitane. 48 Baainti nahenti bira tibami tiha,kia naberai,minti tubaro biba anomakero tiharo,Ihuo Tebitira ma'u baubo are ti a'urihama timitane. 49 Baainti nahenti bira tibami tiha,kia naberai,minti tubaro biba anomakero 50 tiharo,Ihuo Tebitira ma'u baubo are ti a'urihama timitane. 51 Baainti nahenti bira tibami tiha,kia naberai,minti tubaro biba anomakero tiharo,Ihuo 52 Tebitira ma'u baubo are ti a'urihama timitane.
Chapter 11

1 Bika Jerusaremi bi, Betpake bata Betani batuka Oripiai'na auma'a buabaro, Ihuba nai pana baintihanta tarau nititero tiharo. 2 Hini batuka'ihauta bi, tonki bo na'unta'a rumpatara, bainti bobano kia barirainara baira, na'uuta rahunku bare biri timiate. 3 Bainti bobano ireri, nantirekahanta ani barabo? tirahanta tiha, Norabana airahaika autukero totara kairarowa anianarobe, Tihauta tiba amiate 4 Bikahanta biitababro, danki bo auntana rumpatara taumi tabara baihanta rahunkurama. 5 Hiniki baintika bira'i bariaka tiha, nantireke donki na'unta rahunkuabo? 6 Bikahanta Ihuba tinte tiabaro, bika bira iri, kahanta buara. 7 Bi pana baintihauta tonki bare biri Ihura ami, siotibth rapa'ukehanta bu'i amitabaro, Ihuba barirero birabe. 8 Ahuba baintinahenti nai sioti rapa'nke Ihura bu'i amitubaro, hinikiba katari mare intake bu'i amitabaro hinikiba naberaitihama abatrabe. 9 Tauka bira abatabare aniaka akaraiti, uahane! aiho barane, are taba Nora autu'a aniraba. 10 Aiho, tinabu ora,teitira "Kintom" bara biribi kate, uahawa kanta'ai'akate. 11 Ihuba Ierusaremi'i ori'etero, tempori'i eka haika baira taboira. Kauari abu otububaro nai pana banti tintakero betani'i bira.
13 Niaraihairo katari tabakero katari taba irateroe hi'i nare tiro ani tabaibaro kia irero mare ai bairo, kia katari taba irebai entara bairo. 14 Bainti bobanobata kia ho ari taba hi'ikero nanarobe tibaro bira pana baintibata iriara. 15 Ierusaremi aninte tabaibaro, baintinahenti tempori'i ekahuika bateha koia autiha ibaribaro Ihuba ahuariakero. Ori bate baria tantube, ubiri bate baria tainta,eka raurikaira. 16 Biba kia bainti borabata kaibaro tempori'i buru maketi'irama 17 Biba abu iata nimiro tiharo,ara tanu'i kia araruatarabe. Ti nabu autu bairebaro eka batuka mata bariaka nunamu nabuma baibi. Ne bara muara baintu nabu'a kabo. 18 Kotiranabu'a ra'ikibaria Kai'a bainti batake ro'a ra'ikibaria kai'a baintika Ihura arireka uba tatauruara. Nanarabe biba ko'e abu ato bainti nahenti nimirara ti bika etarama. 19 Eraimanto tauni bira a'irake buarama. 20 To'a'i himpi aaraini biha tababaro katari biba, mare'ahairo aharu'a'iro tu'a'a otubiro. 21 Pitaba orubara irikero tiharo, Ra'ikirao, tabane, are atiara katuriba aharu'amabibo. 22 Ihuba aniranteroma tibanimiro, ne kotirai' muntuka mara'ura batate. 23 Te u'ai'akewa ni tibanimuro. Tabae ma ai'inara tiba amira, nena himpira horu'u numari'ira otu bariane tira. Are kia tara abu'ato batera boha abu ato'a baihara tiraro bihaikaba obariunatobe, nanarae kotiba biha'karama autuanaro. 24 Mintimantama te ari tiba amuro are nana haikara maraura batera nunamu tinara, bihaikara barenarabe, hre'ina haikarama barianaro. 25 Are himpi nunamu tira, bora bata tiba orai'a amituiruro kotiba ari oba a marubaini baiba aribata tiba tauru'a amitero ari ora okara batama taurukanato. 26 27 Bika anirante Ierusaremi'ima ani. Ihuba tempori'i anibaro kotira nabu ra'ikibaiba batakero ro'a ra'ikiaka hinikia nora baintika Ihuba'inaini aniara. 28 Are nana autu bentu'a are ma kai'ara autihurae, taba ari ma bi autura amiro bi kai'ara autuane tibara autibariuro? 29 Ihuba tibanimiro, Te ni bo ubama irarabe Ne ti tibatiwi'ema te ni tibanimi, nana autu bentu'a te ma kai'ara auturo. 30 Ioniba namari a'u nimitaira, narubahaina okarae bataihaina okara'ae namari a'u nimitairae? Tiba timiate. 31 Nainta o'ubua tabara naia nai'a tibanimiha tiha, tenabu narubaihainarabe tiariro, biba tiharo nantimantae ne kia birara muntuka mara'ura uti bariabo? 32 tenabu tiha, bain ti banora irabe tiariro bika etebarabe,bika bainti naheuti ionirara propet baintibe tiarama. 33 Minti manta biku Ihura tibo omiha tiha. Tenabu kia kanko'uro, tiabaro, Ihuba tiba nimiro tebata kiamani tibo nimirabe, taba bi autura timibera barebaunara.
Chapter 12

1 Ihuba bika uba tu-antarara -ihairo tibanimiro biba mintima tiro, bainti bobano waini naho batero. Biba bi nahora to-ha buba tero bata ubike heno.Amatero waini bira bara ina biba nabu bo ka'akero batero bainti bano bira-i baiho waini barake-ho naho rai kibaika nimiro, biba bona buanaro. 2 Wani taba bano heno bentara naikai bainti ati tero naho ra;ikika inai hairo wani bokira bare urua tera. 3 Bika bira bitake ru;utuke atitakabo umina kau-u biro. 4 Bo bainti barakaibo otu bi manta, bika bira iata rakabuke ru-utu orai ake kaurira-hika amiarama. 5 Bo bata ati taibo otubimanta bira arukabo utubiro. Bika airu bainti orai ake ru-utunimite bokira aru-utikarama be. 6 Biba bo bainti batama ati tairo bu ano. Ma bi baintira te bo-ake antu aru nabe, ma bainti ramam ekara nai ati tariro otubira, bika ti bainti ma bira ubaba iri-barabe. 7 Na'ho-i ra-ikiake nai tabara tiba burubiriha ,tiha ma bi baintiba nai-o bira eka hikama baranarobe, barai-e tenabu bira aruke . Tenabu bira moni onana bararabe. 8 Bika bira uata bare aruke wani naho ihai barabeba a'ini a-uke. 9 Nana ha-e waini naho oba mintianaro .Mintiro naho oba wani naho bira barakero bainti borama amianaro. 10 Ne kotira ara tanu kia kara tuba ke'ha iri bariara-e? Ori bara keha nabu ka-ebariara bainti bira bareke a-ira a-ukara bi orira kempuka koe ori nabu ka-ebariara. 11 Ma bi ubara norai hairo tubirama mintibo aitu-ira ko-ema ianaro. 12 Bika ihura karabuhi akareka abu ato utuiha a'ia etarama airu bainti nahenti bariamanta . Bira nanare bika tabe ihuba . Tuantara uba bikara timanta , bika a-irake buarama. 13 Nora baintibe tiaka bika parisi bata bokia bainti kabata nihi tama kamanta herotibi nai buarama bika u-na-ara tibo biba bokia kira ko-e ubara tiari rera. 14 Bika ani tibami tiha, tisa-o tenabu tabebe are abuabu uba tiba riarababe, ai antu ariarabano kia bohai;u baibabe eka bainti nahenti ara antu aruarababe. Are abu abuake ha kotira okara numi ebariarababe bira ho-e bairo tenabu sisara takisi amira-e kia-e? O ko-ai ira-e kia-e? 15 Baka ihuba bika una ara tabero, bika tiba nimiro. Ne nanahare ti aba ebariabo? Monu boru barakai tabera? 16 Timamanta bika monu boru ihura amiabo bika tiba nimiro, ma bira tara biri-e monu'a bairo, bika tiba sisarabe? 17 Ihuba bika tibanimiro nanahika sisabina nai sisara amiate. Koti bina hikara nai kotira amiate timanta bika rantu abuara abuara bi ubara iri. 18 Saidusibe tiaka ihu binai ani. Bika utu buaka kiama hipibabe tiabariaka. Bika bire ire tiha. 19 Tisa-o ma ubara mosesiba ara ruatairabe bainti bobano utubiro nai nata kairo biba kia bainti bataira, bira ata bakaba bira baratero, bira baainti oba rianaro. 20 Ata baka 7 ninabu bariarama abuhainaba nahenti bo baratero biba utu biro kia biba bainti banta batero. 21 Bira nantiara baiba bi nahentira baratero biba bata kia bainti batero, bohara kero boba nobata barero kia bainti batero utiro. 22 Bohai arake 7 ninabu bi nahentira barate kia bainti bataraiti. Utubu abaro bi nahenti babata utu biro. 23 A-ihipi entara hipi bibo, biba tara nai-ata-e bariano? Eka 7 ni minabuka bira baratama. 24 Ihuba bika tiba nimiharo tiharo, bi okarama airu ara okarane minti bariabo. Kiama ne kotira uba kara uake tabe bira kepuka taba bo. 25 Be ta a-i himpi entara-a.Kiama biak ai-a nata bati iba bika naru bai haina ankero bo arama baibara. 26 Minti bi ubara utu buaka himpi babe tiara, auri ne kia mosesiba ara ruatai ubara karari beta ahi-i ka-i kotiba bira tibamu ubara kotiba tiharo, te tentama Abrahamura, Aisakirab, Jekopura kotika be. 27 Kia biba utu buaka koti baube, biba a-i mara-ura bariaka kotibabe. Ne orainiake - aii tibariakama. 28 Irirahika bata baintiba buka uba araribaiba, bika uba ani baiho iribo ihuba abu abuabu ankero bika uba anirantero tibanimi baibo, biba ihura irero. Nana buka uba uba ni ake bairo. 29 Ihuba tiharo, nai bo abata ko-ebabe, iriane nora bano kotiba nai bibama norabanobe. 30 Kotira nora antu-ari reba nena, muntuka-ihaira, nena mara ahaira , nena abu ato ihaira kempuka ohaira antu arua. 31 Nantiara ihaina buka uba mintiroma bairo borara antu arireba nenara antu ari nantakere antu arua kiama bo ko-e uba bira abea-akero bairo. 32 Abu ato bataka tiha, ko-ehabe tisa-o! are uama bi ubara tiaro, kotiba nai biba ima nora bano baibo. Kiama bobao bira tata'a bairo. 33 Birara antu arireba nena muntuka ihaira irira ihaira nena kempuka ohaira. Borara antuarireba nenara antu'aruante kera ma bi buka uba haatanta uritarakero bohaika norai uarebari arabata norai opa minti bariarabata atarakora. 34 Ihuba ko-e irirahika abu ato tiba nimiro, irirahika batai baintira tiba miro, are kiama kotira kintomu niarai bariara bira nantiara eta ke kia boru bano ihura aiabata iraiama. 35 Ihuba tempol nabu-i timanimi haro tiharo, bira nanahare irira hika bataka tiha karaisirara Devitiba ma ubeti. 36 Devitiba kempuka, aiho bano bira-i baibo tiharo, ti kau-u tanarai o-ubuane. Te ai'nabuta barake ai ai-u-i batararabe. 37 Devitiba nai tiharo ti norabe tirama, nantia kero-e karaisibo .Devitiba ma-u barianarora? airu bainti nahenti waneha bira uba iriarama. 38 Bira tiba nimira ihairo. Ihuba tiharo, irirahika batai baintikara bo akema rauruate, bika bukai uta ba-a naku teha maketi batukai oru baimanta. Bainti nahenti ko-erabe tima nimi tebai manta u-ahareka. 39 Bika ko-e tainta-a mono nabu-i bata nora karanai entarabata ko-e tainta-a o-ubirekabe. 40 Bika tento-a nabu barake oraiakeha bika bokai nunabu hau bainti nahenti ririatera tibariaka, bika nantiara nora marama bare bara. 41 Ihuba mono nabu-i opa bate bariara-a o-ubi baiharo bainti nahenti opa buru bate bariabaro aitutibairo orauta-ha onana-a pia bu'aka nora monu buru bate bariara. 42 Bika nantiara behi nahentibano bira bati bano utubiba tara nare peniantahata buru batero.. 43 Ihuba nai pana bainti nara kero tiba nimiro. U-ai akema ni tiba ni muro. Ma behi tento abano ni bata ata rakaibo ne mone-a pia buaka ora mone bata rai haima inanbu bara niabo. 44 Eka ne bika a-i bateha iara'ihaima babubatabo. Ma tento aba kia ho'akero bataira ihairo, birau bataira ekara babukaura.

Chapter 13Ihuba mono nabu tutake bibaro,bira kai'a baaintibano tiharo,"Tisa'o, mako'e oribata,maa ko'e nabu bata tabane."

2 Ihuba bira tiba amiro tiharo,are maa ko'e nabu bira taberabe?" Kia oribano kempukai'akero bira tuatairo biba hi'imaruanaro." 3 Ihuba olibi ai'ina'a mono nabu aubahi'a oru o'ubi baibaro,Pitaba,Iemisiba,Ioniba,Enturuba bira ani irara. 4 Tinabu tiba timiane, nana entae maa bi haikaba obarai'ianarobe? "Bihaikaba anireba iraro nana makie tabara." Ihuba bika tiba nimiro tiharo,rauruane kia bora kairo aai ai'i utu'i buaire. 6 Airubano ti autu'a anire tiha te bikabe tibake bika airuma bitebara. 7 Are nora i'oka uba irira,umina umina ubai'a anina ubara irira,kia noraiake iriane, bihakara kairo aniari, ho bata aubahini anibo. 8 Hini bainti ,hini bainti hampata ra'iraro,bo kantaribano bo kantari hampata ra'iraro nora batura utiraro nora antu'arahaika aniraro bihaikaba anireba nahentibano bainti batareba nora aihabira bo'arama anianaro. Ne rauruate,bika ni bita bare buru kanisoru kau'u'i kaimanta ni ru'utuke bitabare buru nora kamanira kau'u'i ti autu'ama ni kebarabe. 10 Bihaikba aniainara baira,tiba heka baainti nahenti uba maa batara'a nimiate. 11 Bika ni raba'abuke bitabare bimanta,kia ne airu abu'ato iriate.norabano ni hampata bairaro aiho baintibano ni ko'e irirahaika nimianaro. 12 Atabano nai bakara aruanaro,o'baa naima'uma aruanaro,ma'ubano nai orabata,no,orabata ama aruanaro. 13 Airu baintinahenti ni kiaama antu'a batebara nanare ne ti'a muntuka mara'ura ututara, taa bainti nahenti be kempukai'abi bairaba biba ko'ema biro barianaro. /v14Ne ora haikabano orahaa bare anira tabe,bainti nahenti Jutia batuka'ini baika ho kante ai'ina'ini oru bibarabe. 15 Bainti bobano nabu iyata'a bairaba,kiaa babirero bohaika barero bahaa'aini bu'anaro. 16 Bainti bobano naho'i bairaba,kiaa nabu'i utaba'a oru baranaro. /v17 Umbo be,baainti tai'i naahentiba bata naati baainti,naahenti nama bi'entara ami kabe! /v18 Ne nunamu'i baro bi' entaba kiaa naro ubai bo'ara ani'a' ire. /v19 Nanare nabutaba nora maara bainti nahenti nimi bara,maa bi maaraba kiaa kotiba bata'a auti entara anira maa minti maaraba kiaa nantiara aninarobe. /v20 Norabano kiaa bi entara barabiri amairo kiaa bo bainti bano utuanaro.Nanare,Norabano nai bainti nahenti naini a taika,bikara iriro bika kuari aabu bira barabiribi amai'a kanaro. 21 22 23 /v21 Bainti bobano ni tiba nimiharo tiharo,'tabane,Norabano ma'a baibo!'tabane biba butuni baibo biba minti tira ne kiaa bira ubara muntuka utu'ate. /v22 Nanare airu baintima unaha tiha te Norabe,timanta airu una'ara profetima anibara.Bika airu sainibata,mirakoribata autiha bainti nahenti unaha tiba'i bihama Kotira bainti nahenti bitareka. /v23 Ne ko'eke raikiate! Nantiara maa mintira haikaba aniaina baimanta te ni tiba nimuro. 24 Nantiara bi kuari abura,nora aihabira banobata,nora maarabano bata anianaro,kuari bano kiaa itairaro,torabano kiaa itairaro, 25 opu makau Narubaini bairaba eka hi'iriraro eka kempuka Narubaini bairaba ekama aka'aka ianaro. 26 Nantiara bika,Ikura Kotira maa'u tonabu'a tabaibaro biba nai Kempukarabata,nai Narubaihaina nora oba'ama tubuanaro. 27 Biba nai Ankero atitairo baainti nahenti naini a'tainra,birante Baata Naaruba aubahi hairo nai aroka 4nabu'a bitabare birante baatabano tai'ainara'ahairo ani Naarubabano tai'ainara'a anianaro. Ne piki katari okarama barate,katari ka'u biba namai,namai iharo biba naaka i'rakero ko'e mare amimanta bika bira tabe tiha,ho kuari itarebabe tura. 29 Ho boha'arama ianaro,ne bihaikara tabaibo obarai'ira,ne ko'e make tabate,biba tuaina entaba enta'ama baibo. 30 U'ama te ni tiba nimuro,bainti nahenti maa baika kia utibaroma,ma bihaikaba obarai'ianaro. 31 Naruba bano bata tai'airaroma Ti ubabano kiama tai'anarobe. 32 Kia ho bo baintiano te tubuaina entarabata kuari abubata Bainti bainti bano tubuainara iritaibo.Ankero bata kia iri tarabe,Kotira ma'ubano naibata kia iritairabe,ho Kotiba nai'aima taba taibo. 33 Ne heno'iha ra'ikiha bariate! Nanrae ne kia tababo,taentae maa bihaikaba obarama buanarobe. 34 Bainti bobano niara maa'a bireba i'haro nai nabu kai'a baainti nabu nimi manta bika bira ra'ikiara,biba boha,boha kai'a nimiro biba enti'a bai baaintirara tiharo are ko'ekerama ra'ikiane. 35 Mintiha ne heno'ihama bariate nanarae ne kia tababo ta kuari abra'ae nabu oba anianaro,erainakae,entatabarae,kokorara uba tira'ae to'a'ie anianaro. 36 Biba bakara ebara aniro,kia kaibaro biba ne baitaira tabarire. 37 Nana haikae te ni tiba nimuro,te eka bainti nahenti batama tibanimuro:Ne eka tabeha ra'ikihama bariate.
Chapter 14

1 Tara enta bai nora no kaha umate baura bata bareti na entara ruba'ura. Iata baainti bata Ro mintiaka uba tiba tatauri Ihura ua'tabare arukareka. 2 Bika tiha, "kiama nora ruba'abi kuari abu'a obarai 'ia nobe, baainti nahenti kiama nai abutana ra'i tiroriba." 3 Ihuba Betani Saimonira reprosi aiha baira nabu'i aana bare haro tainta'a baibo, bo nahenti bano bahabera Nora koa'a baira bare bibinai aniro, Bahabera ta'u abu antua kero Ihura baari iatata ihia amitora. 4 Mintumanta hinikika arara iteha nai abutana tiha, "Nana okara baibo bi nahentiba umina bahabera ihiaraibo?" 5 Bi bahaberara nimiha 300 ko'a barake behi baainti nahenti nimia tarama nantiara bika tauba'a uba bi nahentira tiara. 6 Ihuba bika tiba nimiro, "Ne a'ira bira ka'te . nanti'e bi nahenti rara tibariabo? Biba ko'e okarama mintibo. 7 Eka anta behi baria baainti nahentika ni hampata bariabo , ta enta ra'e ne bika kaha'i ko'ema nimitabo? 8 Ma nahentiba nanahika ho mintia inaa mintibo, biba ti bahabera a'utimitaira te utu aina kubaibo. 9 U'ai amakema te ni tiba nimuro , hanto batanae bika ko'e uba tiba o'ai amake bi okarara nahenti bano mintira bika iribara. 10 Iutasi Ikariotiba pana baainti 12 nabu hairo Ihura tauba'a utu amiro , Iata baainti ra'iki rauka ianaini Ihura nimireba bura. 11 Iata baainti ra'iki rauka , Iutasiba tira iri uahe mone amireka tiba amura. 12 Abuhaina enta bareti ki'a bohika u'ike na entaba bata sipisipi uara aruke atarakai opara ,mintireka , pana baainti Ihura tiba ami "Tainie tenabu oru ruba amabi ne karara bata atarakai karara hena'irabe?" 13 Ihuba nai pana baainti taarau tiba nimiro ,"Ne nora tauni'i buate baainti bobanora nama'i ta'u a'ubarero ainima tabanaro . Mintira ne birama abata bare buate. 14 Hanto naabu'ie ori etaina , ne bira abatabare bira'i ori etate, naabu ora tiba ami tiha, 'tinabu tisaba mintima tibo ," Ti rumu tai'e baibo te tenta pana baainti hampata aatarai karara nainara?"' 15 Bi baaintiba nora rumu benta ata era matainama ni numi anaro ." ne bira aatarai karara nainarara heno iate . 16 Pana baainti batuka baura a'irake bika nora tauni'i bura. Oru bika eka hika tababo Ihuba tiba niminte ke baura ,bika aatarako karara hena'ura. 17 Kuari abu bibo , Ihuba nai pana baainti 12 nabu batakero anur. Ani o'ubi tinta'a kara ne bariabo , Ihuba bika tiba nimiro tiharo, " U'aiakema ni tiba nimuro ni ihairo bobano ti batakero karane baira biba ti naabuta kau'u'i bata narobe." 19 Eka auhano aurihi tomanta , bohau bohau pana baainti tiha," ki'a te'aube ?" 20 Ihuba bika uba ani rantero tiba nimiro tiharo, "12 nabu pana baainti niihairo bobanoma mintianarobe , tabae bareti ti batakero tanu'i nairababe. 21 Baainti ma'u bika naabuta kau'u'i nimibarabe , bira Kotira uba banora tintemake . Imanta te bo amakema umpo uro taba'e baainti maa'u naabuta kau'uni nimiara! Bo'abata ko'era bi baaintira bira noba kia bata tarama. 22 Bika kara neha bariabo Ihuba bareti , bo barakero ku'i ina inakero , biba bohau , bohau pana baainti nimiro , Ihuba bikara tiharo , "Ti baatama bareti ." 23 Biba kaapu bakero Kotirara ko'ebe tiro bira bata nimumanta bira naara. 24 Ihuba minti tibakero bika tiba nimura, ma ti naarebe tiba taunabe, binaareba niaara bata airu baainti nahentiara raurirabe. 25 Te u'ai amakema turo ma waini katari taabara'a aututa namaira kiama narabe , ani rante bi entara ani'e Kotira ti ora batuka'i oru narabe." 26 Bika i'hi bo tibake anirante Oripi ai'ina bura. 27 Ihuba tibanimiro ,"eka ne hi'irima bibarabe ara tanu'i araru'a tairabe. 'Te uara natiarai kiaka oi'a nimitari uara naati ekama hampiauri biba.' 28 Te nantiara utubuaina iha'i himpi, Kariri'ima ni tabara" 29 Pitaba tibamiro tiharo , bika hi'iribi'e te kiama hi'irirabe." 30 Ihuba tiharo , "u'a ubama ai tibamuro, u'abe ma entara'i kokorara bano taaratata uba tira , ki'a tabauna baainti rabe tira , ti unahama taara mo tata tinabe." 31 Pitaba tiharo, te kiama ai a'ikarabe , te ai batakema utirabe. Kiama te ai una tira ." Eka boha'ai uba Ihura tiba amura. 32 Ketsamanibe ti'a batuka'i, anintobaro Ihuba nai pana baainti tiba nimiro , " Ne maa'a bai'e te bu nunamu tirebe." 33 Biba Pitara , Ionira, Iemisira bitakero biro norai akero iri orai'iro. 34 Ti mara'ura bano bo'akero umpo'ibo te utuaina orara'i timitabo. Ne ma'a baiha ra'ikiha nunamu tiha bariate.'' 35 Ihuba bo'a bata butunto biro , bataini hi'iriro biba nunamu tira, bate ma kuari abuba ti atara'ire. 36 Biba tiharo, "Koti'i Ti'o , eka hika ai'i ho'a biroma baibo . Are maa kaapura ti ihaira a'ini barakane. Nena antu'a abatane, ki'a ti antu abe." 37 Biba anirantero ani tabaibo bika a'i ai baite bariabo , Pitara tiharo ,"Saimoni'o, are baitate bariaro? Are ho'e bo kuari abu ata himpi baiha ra'ikiha tabena? 38 Ne raki'iha nunamu iha ki'a ora aara'i a'ubuate. Mara ura baainti ba uahai boma baata mahabama kia uahero." 40 Biba ani rante ani tabaibo , bika a'i ai baite bariabo , bika taunteha ki'a bo ubabata bira tiba mi'ara. 41 Biba taarau bohau e'a aniro bika tiba nimiharo, "Ne a'i ie baite bariabo? Hobe! Bi entaraba anibo. Tabate baainti maau kumi baainti kau'ui amirekabe. 42 Himpuate '. Himpi'e nabu buare. Tabate, baainti ti bitakero naabuta kau'u'i amireka aniabo." 43 Ihuba uba ti baibo, Iutasiba, bibabata pana baainti bika iraba ani rero, orautaha baainti bira abatare ani, bika hintutirauka bata mono nabu'i iata i'aka bata airu baainti buka uba abate bariaka , Bika i'oka paipe bata i'oka irahika bata uatabare aniarabe. 44 Baainti tabae Ihura naabuta kau'ui ami'airaba , biba minti tibakero tibanimiro, "Tara'e te mo'a'kauna bi baaitirama ne uatabare bitabare buate." 45 Iutasiba bira'a ani raibaro , Ihura ani tabero tiharo Nora'o tibakero bira mo'akero. 46 Minti manta bika kau'u a'uke bateteake bita bare buara. 47 Bo baainti bano bika hampata himpiba nai i'oka paipe a'ukero bo iata bainti kai'a baainti aato te'a kora. 48 Ihuba bika tibanimiro,tiharo," ne muara baainti uatabararekara bo'arama paepe batake i'oka hika bare ani? 49 Bibakaka te airu enta ni hampata baiha ko'e uba mara mono naabu'i tiba o'ai akaura ne kia ti uatara. Mitahaika bano obara biro Kotira uba ho amakaira ." 50 Eka tauke Ihurabatake bariaka bira a'irake bibuara. 51 Ubaara baainti bobano bukai tabuna bira baata'a a'u amitaiba , Ihura abatabarero bibaro naabuta utubarara. 52 Biba nai bukai tabuna a'ini barakero apapa bibura. 53 Bika Ihura bita bare iata baainti 'a buara. Eka iata baainti bata maara naabui ra'ikiaka, bata taukae buka uba'i bariaka bira batake ruba uabi bariara. 54 Pitaba bira abata barero niaraini akero hini iata baaintiano baunaini oruntero , biba bika abuta'a o'ubiro iha taribaira. 55 Bika iata baainti bata maimarara buka uba tibariaka nai una irirahika obaramake Ihura uba'a bate aru utukareka tibariara. Mintibaro kia bira'i u'a uba rantake tabara. 56 Airu taha nai una uba nohai Ihura uba'a batareka tibariara, ibaro bika ubabano kia Ihura uba bo'ara. 57 Bokiaka himpi una ara uba tibake bira uba'i bitabatareka imanta bika tiara, 58 "Tenabu iruro biba tiho, 'Te maa naabura kau'unohai ka'ataira, tarai'a bohai'a atitara nantira te ka'aina naabura kia kau'uano kai'nantema buanaro."' 59 Bika uba tiaba kia u'a uba tiarama. 60 Iata baaintiano bika tabara hairo Ihura iramamitero, "Are kiama tinabu uba orurantera tiaro? Nanarae bi baaintika ai ko amireka?" 61 Mintibo biba nai no tinta tero kia bika uba ani rantero tiba nimira. Tarai'a bairo iata baintiano ai'a Ihura ira amitero tiho, "Are Ihubae aiho ibaira Ma'u banoe?" 62 Ihuba tiho, "Tere bikama.' are tabairo Baainti Ma'uvano nai ora kau'u tanarai o'ubiro tonabu'a bikantiro narubai hairo tubuanaro." 63 Iata baaintibano utaba'a raperikero tiharo, " Tenabu a'ie rantake tabarara? 64 Ai irirahikae nantia'e bairo?" Eka bika bira bara orai'amake bira orai'ibai baaintira bo'ara bika tiha birara utuai're ti. 65 Hinikiaka taara bihi amite , biri rumpa mite bira bara orai amake tiha,"Poropeti!" tiane taba'e ai ru'utibo . Huru bataka bita buruke bira ru'uturama. 66 Pitaba Iata baainti bariara mabinto'i baubaro, Iata baainti kai'a nahentiano anira. 67 Biba tabobaro Pitaba iha tataa'a iha tariharo baura. Biba aumanto'a biro ko'emake Pitara tabero .Nantiara biba tiharo,"Are Nasareti baainti Ihura batakera bariarabe." 68 Mintitibo Pitaba tiharo, kia te tabauro, biba mintitiro, kia te tabauro nanahikae are tibarianara. Nantiara biba a'irakero baha'a bebarora. 69 Iata baainti kai'a nahentibano Pitara tabero baainti nahenti himpi bariaka tiba nimiro tiharo,"Maa baaintiba bata bika irarabe tiro!" 70 Minti tubaro Pitaba anirantero tiharo , Ihurara tiara kia te tabaunarabe. Nantiara bo baainti bano bira'a Pita kanti baiba tiharo ,"U'ai'akera are maa bika irababe, nanarae are Karirini hainababe." 71 Mintibaro Pitaba nai barakero orai akero tiharo te kia bi baaintira ne tibariara tabaunabe:" 72 Kokorara bano totara tara taata uba tibo. Nantiara Pitaba nanahika'e Ihuba bira tiba mura irura."Nantiara kokorarabano tara taata uba tira are tiha kia te ai tabaunabe, taara tata bohau tatama minti tinabe ," Pitaba i'iratero nanarae biba uba rauhakora.
Chapter 15

1 To'a tabaara, maara okara tibariaka, iata bainti buka uba uataaka Iutabatake Ihura bitabare Paratira buru ami. 2 Paratiba Ihura irero tiharo, Are Iuta abuhaina babe? Tubaro, Ihuba tiharo, "Ne nenta birama tiabo." 3 Iuta abuhaina bainti Ihura' a airu uba bira tiba mitara. 4 Pairatiba Ihura irero tiharo, are uba tinarae kia'e tinara? Tabera'e ariara ora uba ai'ata tibariara. 5 Ihuba a'i kia uba tubaro, Pairatiba airu abuaato utibaura. 6 Noora Kara no entara bainti nahenti noo Pairaatiba bare haro karapuhi'i bainti tutebaura. Karapuhi bika ti'aira baaintira. 7 Noo rauhebariaka bata bainti aru u tibariaka tabarai bira autu Barabasirabe. 8 Noora bainti nahenti Paraatira biri tiba ami tiha, haaru inantema iane tubaro, 9 Pairaatiba tiharo, ni antu'a bano Iuta kinirae ninta nimirara? 10 Biba taberoma mara okara tibariaka Ihura bitabare biri amura. 11 Maara okara tibariaka bainti nahentiara tibaro Barabasira kubantu karire. 12 Paraatiba tibanimiro tiharo,Iuta kinirara tebo nantie irara? 13 Bika ai'a Nora naberai bate tiha, 14 Paraatiba bika tibanimiro tiharo, biba nana ora okarae mintiro? Bika ai'a naberai tiha, Ihura katari'a hiriate tura. 15 Pairaatiba bainti nahenti tabe uahate tiro Barabasira barabeba Kora. Ihura i'oka bainti ahi barakobaro, Pairaatiba tiharo,bitabare buru katari'a hiriate. 16 I'oka bainti nabu Ihura bitabare kamanira nabu'i ori'etomana airu i'oka bainti abatabare ori'etora. 17 Bika bukai tabuna nonku amite au'ubai ,na'untara iatana kinibe tibake amitora. 18 Bika Ihura kau'u a'uamiteha naberai'amakeha tiha,Iuta kinibe! 19 Bika bira iataata ru'uti, taara bihi amite, tori kauru areha karana'a amiteha una'arake bira tuahere bariara. 20 Ihura karaana amite, naare tabuna bi uke nai'ura bukai tabuna autu amite ho aruke hirireka bitabare bura. 21 Bainti bo tiba ami tiha Ihura maripo a'ubarera buru amia ne ti. Bainti bira autu Saimonira, Sairini batuka iraba Aleksentaka Rupusika oba. 22 I'oka bainti Ihura bita bare Kolkota ai'ina'a buruke. Bi ubara okara " Iata Buhari'a." 23 Bika waini namai'i uhi tuantake amubaro kia biba bira naira. 24 Ihura katari'a hiritora naantira, bira tabuna rapepamake saatu ruhareka bohaanta bohaanta barora. 25 To'a'i bika Ihura katari'a buru hiritora. 26 Boo uba ararubake katari'a Ihurara tiha, "Iuta Kinirabe." 27 Ihura batake muara bainti taara anta hiritora, kau'u tanarai bora kaataini bora. 28 29 Aarana bianibauka bira karanaa amite, Ikee! Are tiahara ti maara naabu rakabuke taaramo enta ka'atairabe tiarabe. 30 Katari'a haira nena kaho'ira bataini tubuana. 31 Mintia kero maara okara tibariaka bata buka uba uatakara bata karana amite tiha, biba boka'ai kaho'i baibama nantibaro'e nai kia kaho'iro. 32 A'ikaibo Karaisiba Isareri Kiniba kataria ahairo tubi'e tabe terenabu bata u'abe tiare. Muara bainti taurau katari'a hiritoka bika bata karana amitora. 33 Kara ne bai kuari abu'a konkira bano eka batamata a'u raba abu biro kuari abu bitini a'ubura. 34 Bitini a'ububaro, Ihuba nora naberai tiharo, "Eli Eli lema Sabatani? Bi ubara okara baireba "Ti'o Ti'o are nantibara'e ti tauba'a utu timiaro? 35 Bainti bokiaka bira'a bauka bi ubara iri tiha,"Tabate" biba poropeti Ilaisarama araibo. 36 Bainti bo bano kantero kaabu bukai'a hunkabu namaira unta barero Ihura nona biri bate tiha, bai'e nabu tabare, Elaisaba ani bira kaho'ianaro'e. 37 Bira naatiara, Ihuba nora naberai tibakero utuabura. 38 Maara naabu'i tabuna hiritoba bihairo unahibarero miani muntubi taaru'i bura. 39 I'oka bainti'a ra'ikuba tabobaro Ihura utirai haika bano mintu baro bika tiha,"U'aa u'aama, maa baintira Kotira maa'ube." 40 Bira'a nahenti boonabu niaranto himpi baiha aitu'ibaura.Mary Maktaraba, Mariaba Iemisira, Iosira, saromera nooba bata himpite baura. 41 Biba Galilini baumanta nahenti bika ko'e okara umi'e bauka nahenti bokuka Ierusaremini abatabare buka bata. 42 Eromanta, aurara baria entaba anireba heno'ura. 43 Arimatea hainaba Iohepiba No'ara ko'e entara bekai ibauba. Biba Ihura baata barareba Pairetira oru irora. 44 Ihuba utububaro Pairetiba iriro rantu'a bibo biba i'oka bainti ra'ikura irero u'ae Ihuba utibo? 45 Pairetiba Ihuba utubi ubara iriro, Ihuba baata Iohepira Arimatea hainara amura. 46 Iohepiba tabuna ko'a barero Ihura baata katari'a hairo bu'ukero kapu'akero, ori araaka baurutora'i batora.Biba noora ori ohai matipa noo tintatora. 47 Ihura untamatora Iohepira noba bata Mektareniba bata tabora.
Chapter 16

1 Aurara enta aitaraibo , Meri Maktaraba bata Meriba Iemisira noba bata Saromeba bata Ihura aaraka bahabera unta baira ko'amake bira baata'a aumitareka aniara . 2 Abuhaina enta bi wikira'i to'a tabara himpi bateni kuari urimanta bira untamatanai buara . 3 Bika nai nai aaranaini aniha tiba amiha tiha ," tabae bira a'ute orira baraka narobe?" 4 Bu tababo ori a'utaba kia bira ata bairabe , bi orira nora oribe . 5 Bika bira untata ori kara'i ori ete tababaro baaintibano kau'u taara bantaraini hanta utaba'a ankutero baibo , bika oraha rantu'a buara . 6 Biba bika tiba nimiharo , "Kia rantu'ate . Ihurama rantabo , bi baaintira aruke maripo'a hirita baaintiba . Himpibo! Kiama biba ma'i baibo . Tabata bira untara'i ki'a baibo . 7 Ne bi , bira pana baainti tiba nimiha Pitarabata tiba amiate . Kariri atama oru barianarob , haru ni tiba niminte ." 8 Bika untatara ihai kante aitare uahara . Kia baainti boru bata tiba nimiara oraha etara . 9 Abuhaina enta bi wiki'ira , Ihuba to'a tabara utira'ihairo himpiro birabe , Meri Maktaraba haaru 7 nabu ora aiho a'ini barakai nahenti ba bu tibanimiro . 10 Bika nabu'i baiha ora abu aato iriha i'irate bariabo bi nahentiba bu tiba nimirabe . 11 Bu tiba nimiro tiharo , Ihuba himpibo timanta , bika bira uba iri kia maraura utuarama . 12 Bira ahairo Ihuba bo baata ku'ubiro baainti taara abu'a obariro , bika bo batuka birekahanta buabaro . 13 Bikahanta kante bu bira pana baainti tibamiara , bika kia mara'ura utu'arama . 14 Ihuba nantiarama bira pana baainti'a obariro tabaibo bika tainta'a o'ubi bariabo , biba tiba nimiharo ne kia ho'ake mara'ura ti'ata batabo ti tabaka bata biri tia iri kia abu aato mara ura utuabo . 15 Ihuba tiba nimiro tiharo , "Ne bi eka bata mata bariaka ma bi ubara tiba nimiate. 16 Taaba bi ubara iriro abu aato mara'ura utiraba bira autu'a namari bareraba ko'emabi bainara , taba are ki'a mara'ura utiraba ma batara'ama tai'ena 17 Bi entara ti'a mara'ura utika homa ora aiho autu'a barakeba . Bika aaraka uba'ihaima ubatiba . 18 Bika memaru kau'u no haima u'atabarema , ora nama'i bata ne kiama bika orai'akanaro. Bika robara baraka atama kau'u bate nunamu tira bika robaranora tai'anaro ." 19 Ihuba Norabano minti tiro tiba nimura , biba narubaini Kotira kau'u tanaraini oru o'ubura . 20 Pana baainti bira iri eka bata mata bi Kotira uba baainti nahenti tiba nimura , Ihuba nai baiharo kempuka nimiro mintike baarate tinte

John

Chapter 1

1 Tota ho'arero ubabano baura, bi ubaba bari'a Kotikanti baura. Bi ubaba nai Kotiba baura. 2 Tota ho'arero bi ubaba Kotikantiro baura. 3 Uba biba Kotikantiro baiharo eka bo haika bo haika autukero batora. Bobano bohaika autuira kia baubaro Uba biba'ai ekahika autukero batora. 4 Ubabano baubaro bira'i eka enta a'i bari'i bi okaraba bata baura. bi ubara obabano itaintekero, bataini bariaka ko'ekero atama nimite baibo. 5 Bi obaba ita'iro bibaubaro konkira'ira bai haikaba kia bira impa kora. 6 Kotiba bo bainti atitobaro tubira bira autu Jonira. 7 Bainti nahenti Ihurara u'a obabanobe tiate tiro, Joniba bika okara tiba nimireba anura. 8 Joniba nai, kia bi obabaube, biba bi obara bainti nahenti tiba nimireba anura. 9 Ihuba u'a obabano eka bainti nahenti atama nimitareba bataini aniainarara Joniba tiba nimiaura. 10 Ihuba ma batara autukero batoba bataini tubimanta maa batanaka kia bira ko'eke tabarati, birara kia biraube ti. 11 Biba nai nabunaka unaini anumanta bira nabunaka kia bira uaha amitaraiti, bika bira orai'ama amitora. 12 Mintumanta bokiaka bira uaha ami birara u'a bibabe ti bauka biba bika norai'a komanta bika Kotira bainti amabi baura. 13 Kia bika nare antu'a'a obarai'iabo o bainti antu'a'a obarai'iabo, kiabe bika nai Koritira antu'a'a obarai iakabe. 14 Ubabano bainti'ama biro tinabu abutana baura. Tenabu bira kempuka bata bira nora autu bata tabauro, bi baintiba tabae autu baiba nai orai hairo tubiba, biba u'a uba'a bata a'urihaka'a bata pi'a biba. 15 Joniba bainti nahenati tiba nimiro tiharo, te haru ni tibanimi tiha, bainti bobano ti nantiara aniairaba ti bata atarama kanarobe, turaba maa bibabe. Te bata kia bauro nai haru baibabe tiro Joniba. 16 A'urihaka bano bira'i mpi'a bubaro bi a'uri haikara nohairoma tinabu eka ko'e kaibo 17 Kotiba haru nai ubamara ararua tora araruakero Mosera amura, A'uri hakano bata u'a ubabano bata nai Ihu Karaitirai hairoma tubi baibo. 18 Bo bainti bano kiama bo enta bata Kotira tabaibo. Biba'ima Kotira nai Ora aumai'a biro baiba, biba nai Ora a'ira'a obarai'a kaibo. 19 Ma Jonira ubabe, pirisi bata livai bata Jeruharemini bauka nititomanta bira ani ire tiha, "Are ta baintibe? 20 Tubaro biba kia uba kuke'ero biba tiba o'ai'ake tiharo, "kia te Karaitikaube." 21 Tumanta bika bira e'a ireha tiha, "Are te kia bikabe tianara, Are bo tababe?" Are Iraisababe?" Biba tiharo, "kia te bikaube tumanta" bika anirante bira ire tiha, Are poropeti bainti banoe o tababe?" Biba bika tiba nimiro tiharo, "kia te bikaube." 22 Tumanta bika birara tiha, "Are ta baintibe iaro? Are tinabu tiba timi'e tenabu anirate tinabu ariara tititaka buru taba nimiare. Are nenara nantie tinarabe?" 23 Minti tubaro biba tiharo, bo bainti bano amina batanahiro naberai uba tianarobe tiara te bira auntama bauro," Poropeti Asaiaba tuntemake. 24 Joniba minti tumanta parisi bainti nititoka tiha, bika bira ireha tiha, 25 " Are nantibae bainti namai a'u nimite bariaro, are kia Karaitibae o Iraisabae o bo poropeti bainti bano irera?" 26 Bika minti tubaro Joniba bika anirante tiba nimiro tiharo, "te namai'ama ni namai a'u nimitauro. Iboma ni abutana bo bainti bano baira, kiama ne bira kankomake tababo. 27 Bi baintiba ti nantiara aniairaba. Kiama te ho bira ai'u rumpa taina na'untara antuainabe tura. 28 Joniba Jotani namai hini bantarai Betanini baiharo namai a'u nimi tebaurara tura. 29 Bira arara Joniba baiharo tabobaro Ihuba bibinani aniro tiharo, "Tabate, bi baintira Kotiba sipisipi Natibe. Bira'ama Kotiba eka bataini baika ora kai'a bare okarara tai'a nimi tanarobe. 30 Ma bi baintirara te haru tunarabe, bainti bano ti nantira aniraba, ti bata atara kanarobe, turababe. Kia te bata bauro nai biba haru baibabe. 31 Tota kia te tabaurababe, te bainti nahenti namai a'u nimi tairo Isirari batana bainti nahenti abu'a o'ai iairerabe." 32 Joniba Ihurara tiba o'ai'akero bika tiba nimiro tiharo, 'Te tabauro Kotira Mara'ura bano mirura antau bo'ara naru bainihairo tubiro, tubu bira'ata baura. 33 Tota te kia Ihura bira'arake tabauro Kotiba ti tiba timiro tiharo, tabairo Kotira mara'ura bano otubira bira'a baina birarama bibabe tiane. 34 Te tabe birara tiba o'ai'ake tiha biba Kotira ma'ube ti." 35 Bira arara, Joniba nai kai'a bainti tara'anata hampata himpi baiharo, 36 tabomanta Ihuba aitarero bubaro, Joninba tiharo, "tabate, bi baintira Kotira sipisipi native tiro. 37 Tara kai'a bainti irubo Joniba minti tumanta bikahanta Ihura abatata'i bura. 38 Ihuba ta'antabi tabomanta bikahanta bira abata'i anubaro biba bikahanta irero tiharo, "Nehanta nanare antu aruabo?" Bikahanta bira tibami tiha, "Rabai (Bi ubara okara baireba Iata bainti) are tai baitarabae?" 39 Tubaro biba bika tibaniro tiharo, "Ani tabate." Tumanta bika ani biba baira'a tabora. Bika bira batake bira'a baubaro 4 kiroki'a biro eramabura. 40 Bikahanta ihairo bo kai'a bainti bano irubaro Jonba bi ubara tubo Enturuba Saimoni Pitara bakaba Ihura abata'iro bura. 41 Bira nantiara, biba nai bakara Saimonira tibamiro tiharo, Tenabu Mesaiara rantama kauro (Bira okara 'Karaitira')." 42 Biba bira bitero Ihu binaini anubaro. Ihuba bira tabero tiharo, "Saimonio, are Jonira ma'u banobe. Aii autu Sipasirabe (Bira okara Pitara)." 43 Bira arara, Ihuba Karirini bireba iharo Pilipira ranta kero bira tibamiro tiharo, "Ti abatane tiro." 44 Pilipiba Enturuba Pitaba eka bika Betsaida batukai hainaukabe. 45 Pilipiba Natanierira rante kero bira tibamiro tiharo, "Ma bi baintirarae Mosera Lo bano bata poropeti haru arauata ubaba tibo - tenabu bira rantama kauro, bira Ihurabe, Josepira ma'u bano Nasaretini haina babe. 46 Natanieriba birara tiharo, "Nana ko'e haika banoe Nasaretini obarai ianaro?" Pilipiba bira tibamiro tiharo, "Are anira tabane." 47 Ihuba baiharo tabobaro Natanieriba bibinaini anubaro biba tiharo, "Tabate, ma bi baintira Isireri tuanurarabe, tabae kia una'ra bata tibaibabe!" 48 Natanieriba tiharo, "Are nantiakera ti tabarabae tiaro?" Ihuba anirantero bira tibamiro tiharo, "Pilipiba kia ai araiba, fiki katari tu'ana baria ramanta, te baka ai tabaura bira'a barianabe." 49 Natanieriba anirantero bira tibamiro tiharo, " Rabai, are Kotira ma'u banobe! Are Isireri kinibabe." 50 Ihuba bira uba anirantero tibamiro tiharo, "Are ti'a mara'ura utuana, bira nanare te ma bi ubara ariara turabe, 'Te baka ai tabaura fiki katari tu'ana barianabe?' Are nora hikama tabenarabe ma bi haikara bata atarakera." 51 Ihuba tiharo, " Uai'akema, te ai tibamura, are tabairo naruba enti antua birama Kotira ankero orubi tubihama bainti baintiara baibarabe."
Chapter 2

1 Taramo enta aitaromanta Kariri batuka Kanaini nata baati ireka iara'i Ihura noba bata bira'ira baura. 2 Bika Ihura batake bira kai'a bainti nareha nata baati iara bira'i aniate ti. 3 Waini namai tai'a bubaro, Ihura noba bira tibamiro tiharo, "Kiama bika waini namai batabo." 4 Ihuba bira tibamiro tiharo, "Nahenti baubao, kia bira ti kai'aube, Te bihaikara mintiaira entaba kiama anibo." 5 Ihura noba kai'a bainti tibanimiro tiharo, "nanahikarae biba niara mintiate tira, ne bira abatakema mintiate tiro. 6 Ori kure 6nabu'i Juda nai okara abatake namai tuntireka ka'a batara baura, bohau bohau ori kure bano 120 lita mamai uatora. 7 Ihuba bika tiba nimiro tiharo, Eka bi kurera namai ihia mpi'e kate tiro, tumant bika eka bi kurera namai ka'a mpi'eke batobaro. 8 Ihuba nai kai'a bainti tiba nimiro tiharo, "Hinikira bare kara'a ra'ikina baintira buru amiate tiro," minti tumanta bika bare bura. 9 Kara'a ra'iki baintiba namai bira waini'a bira neharo tabora, biba kiama tabaibo bi wainiba taihairoe anira (Iboma kai'a bainti taukae namai bare aniaka bika'ima tababo) biba nata baati iaina baintira arero, 10 bira tibamiro tiharo, "eka bainti abuni ko'ei wainira nimiamanta namanta, nantiara orai'ira nimibariarabe. Mintiba are ko'e waini a'i batanama, batehira barera aniaro." 11 Bira abuhaina mirikori Ihuba Kariri batuka kanaini mintura biba nai nora autu umi'eharo, biba bihaikara mintumanta Ihura nai kai'a bainti bata tabe bira'a mara'ura utura. 12 Bira nantiara Ihuba nai noo kantiro Kapeniamuni utubura, bira ata bakauka bata bira kai'a bainti bata bo entanabu mini bauro. 13 Juda batana behakua nimito entaba aumai'ubaro Ihuba Jerusaremini orubura. 14 Mini orubiro Ihuba tabo manta bainti kau bata sipisipi bata antau bihaikara mono nabu'i maketi'i baura. Mone nimiha barebaria baintika bata o'ubi baura. 15 Mintibaro Ihuba kempuka na'unta barakero buntakero mono nabu'i eka bainti bata sipisipi bata kau bata ruha'iro baha'aini beba kora. Mone nimiha barebaria baintika tainta bata raurikora. 16 Antau nimiha mone barebau baintikara bata tiharo, ne ma'ihai bihaikara bare bebare buate tiro, kia ne ti Ora nabu barake maketi nabu bo'ara kate tiro. 17 Bira kai'a bainti bo uba Kotira aratanu'i bai ubara iribibike tiha, "Te ai nabuara bo'akema antu'aruro, mintima te kempu kai'ake kai'a barairo bi nabuba ko'ebiro bariairerabe." 18 Mintumanta Juda iata bainti bi ubara iri bika ire tiha, Are nana mirikori mintihae tinabu umi'era tiha Kotiba ai makimi'a tero bihaikara mintiane tibabe tirabe?" 19 Ihuba anirantero bika tibanimiro tiharo, "Mono nabu maara rakabu kai'e te taramo entanabu'ima anirante ka'akarabe tiro." 20 Ihuba mintituma Juda iata bainti tiha, 46 ihi barake ma mono nabura ka'atarabe are hoe taramo entanabu i'ai ka'akenarabe? 21 Iboma, Ihuba kia mono nabuara tiraube, biba nai baatara tu'antake tirabe. 22 Biba nantiara a'i hipuaina birara tirabe, biba minti tumanta bira kai'a bainti baka bi ubara tura bika anirante irurabe, bika Kotiba uba tiba taira'a mara'ura utiha Ihuba uba tura'a bata mara'ura utura. 23 Ihuba Jerusaremini baubaro behaku nimito enataba anubaro biba mirikori mintumanta bainti nahenti tabe bika bira autu'a mara'ura utura. 24 Mintubaro Ihuba kia bika'a mara'ura utura, bira nanare biba baaka bika irirahika'i tabakero. 25 Biba kia irirahikara abo'iro bo bainti bano bainti okarara bira tibamianaro. Biba naima bika irirahika'i tabora.
Chapter 3

1 Bo bainti bano baura, bira autu Nikotimasirabe tuba. Biba Parisi bainti bano baiharo Juda iata bainti bata bauba. 2 Bi baintiba bo enta'i Ihu binaini aniro tiharo, "Nora bainti baubo, tenabu tabaura are iata bainti banobe, Kotiba ai atitaiba tubuarababe. Nanahikae are mintiana'a tenabu tabauro, biba kiama nai bihaikra mintitirio Kotiba kia bikantiro baibaro." 3 Ihuba Nikotimasira tibamiro tiharo, "U'ai'akema ai tibamuro, bainti bano kia anirantero arakai'a biraba, kiama biba Kotira Batuka'i ori etanarobe." 4 Nikotimasiba bira irero tiharo, "Nantiakeroe bainti bano arakai'a buanarobe, biba noru'a biro? Biba hoe e'a nai nora auha'i ori'etairo, anirantero e'a batakanarobe?" 5 Ihuba bira tibamiro tiharo, U'ai'akero, bainti bano Aiho'a bata namai'a bata, kia arakai'a biraba kiama Kotira Batuka'i ori etanarobe. 6 Nanahikae baata bano obara taira, bira baata bano irabe, nanahikae Aiho bano obarai'a taira, bira Aiho bano irabe. 7 Te bi ubara tiaira kia are rabukubuane, are arakai'ama buane.' 8 Ubai bano taie bireba tira minima bibaibo. Are bira aubai'aima irinabe, iboma kiama are tabera taihairoe aniro, taie buainara. Boha ariroma baibo bainti tabae Aiho'a arakai'a buaina." 9 Nikotimasiba bira irero tiharo, " Bihaikaba nantia keroe obarai ianarobe?" 10 Ihuba bira anirantero tibamiro tiharo, "Are Isireri batana iata bainti banobe, mintibama nantibae bi haikarara te tura are kia kankoiaro." 11 U'ai'akema ai tibamuro, tenabu nanahikae u'ai'ake tabauna hikarama tenabu tibauro, nanahikae tentanabu tabauna birama tiba o'ai'uro. Iboma nanahikae tenabu tuna kiama ne bira'a mara'ura utuabo. 12 Mintima bataihaina hikara te tiai kia ne mara'ura utiraiti, nantiakee te narubai haina hikara tiai ne mara'ura utibarabe? 13 Kiama bo bainti bano bata narubaini orubibo, iboma bainti tabae narubaini hairo tubiba, biba Bainti Baiinti banobe. 14 Haru Moseba umina batana memaru babi arataira, boha'arina okarara'ama, bika bainti baiinti hiri tebarabe. 15 Mintira eka bainti nahenti tukae bira'a mara'ura utika, bika eka enta eka enta bai mara'urara barebarabe. 16 Kotiba bo'akero ma batraihaina bainti nahentiara antu'arubo, biba nai ma'u bohai'a tinabu timura. Mintiro bainti tabae bira'a mara'ura utiraba biba kia kaka'ianarobe, kiabe, biba eka enta bariaina mara'urara baranarobe. 17 Kotiba nai ma'u barakobaro ma batarai tubira kia biba bainti nahenti ko nimiane tiro barakobaro tubiraube, kiabe biba bika ntitareba tubirabe. 18 Bainti bano Kotira Ma'u'a mara'ura utiraba ,kiama biba kaka'ianarobe. Iboma bainti bano kia bira'a mara'ura utiraba, biba kaka'iama bibo, bira nanare, biba kiama Kotira ma'u bohau bira autu'a mara'ura utibo. 19 Ko okara mintiroma baibo, atairaba ma batarai tubi manta. Bainti nahenti konkira hikara'i antu'ariha ataira hikara kia antu'aruara. Bira nanare, bika okara bano orai'ama ibo. 20 Eka bainti ora okara minti baika, bika atairara popohake kia atairara'a anireka. Bira nanare, bika tabebe nai ora okara bano a'ira'a obarai'a buaina bika birara etakebe. 21 Iboma, bainti u'a okara minti bariaka, bika ataira'ama bariabo, hinikiaka bata tabe tiha Kotira antu'ama abatabo tibarabe." 22 Bihaikaba obarai'ura bira nantiara, Ihura batake bira kai'a bainti Judiaini bura. Biba bikara hampata baiharo bainti nahenti namai a'u nimitebaura. 23 Joniba bata Aikonia batuka aumanto Salimini bainti nahenti namai a'u nimite baura, bira nanare airu namai mini baubaro. Bainti nahenti biraini anubaro biba bika namai a'u nimitebaura. 24 Bi entara Joniba kia karabuhi'i birai tiro. 25 Ibaro bo tirorira bano Jonira kai'a bainti abutana bata bo Juda bainti abutana obarai'ura, namai tuntunkeha baria bantaraini. 26 Bika himpi Joni binaini bi tiha, Iata bainti baubao ti, Bainti tabae Jodan namai hini batarai baiba, are birara tinabu tiba timiana, biba eka bainti nahenti namai a'u nimite baumanta eka bainti nahenti bibinanima bibariabo." 27 Joniba bika anirantero tibaniro tiharo, "Bainti bano kiama bohika baranarobe narubai haina Kotiba kia bira amiro. 28 Ne nentama tababo nana uba te ni tiba nimuna, "Te ni tiba nimi tiha Te kia Karaitikaube tunara, "te mintiakema ni tibanimuro, te bira abuni tuburaukabe." 29 Bainti tabae natabati'a biraba, biba'ima bi nahentira bati barianarobe. Iboma bati'a bina baintira ana'obano, himpiro uaharahika'a mpi'ama buanarobe bainti bano bati'iaina ubara iriro. Bi haikaba mintiakabo ti auha bano uaharahika'a mpi'ama bibo. 30 Bira autu bano bo'abata uribiro, Ti autu bano tubibuaire. 31 Bainti tabae narubaini hairo tubiba, biba eka bainti atara kaibabe. Bainti tabae bataihainaba, biba bataini hainababe. Mintiboma biba bataihaina hikara'ima tibarianarobe. Bainti tabae narubaihai tubiba, biba eka bainti atara keroma baibo. 32 Biba tireba nahika biba iriro tabaina bi haikarama tianarobe. Mintumanta bainti biba uba tura'a kia mara'ura utuarabe. 33 Iroma bainti tabae bi ubara'a mara'ura utiraba, biba tiba o'ai'akero u'a Kotirabema tianarobe. 34 Mintibo Kotiba bi baintira barakaibo tubiba, biba Kotira uba tibaurabe. Bira nanare, Kotiba nai Aiho bira amibo bira'i u'ai'ake mpi'a bibabe. 35 Bainti bano Kotira Ma'u'a mara'ura utiraba, biba eka enta eka enta ko'ebi bai mara'urarama baranarobe, iro bainti bano bira Ma'u uba rauhairaba, kiama biba mara'ura baranarobe. Kiabe, Kotira arara'itara hika banoma bikantiro barianarobe."
Chapter 4

1 Parisi irubaro Ihuba airu bainti bara nai kai'a bainti'a kero biba airu bainti namai a'u nimiteharo Jonira kai'a bainti bata atarakora. 2 (Iboma Ihuba kiama nai bainti namai a'u nimitaibo, bira kai'a bainti bikama bika namai a'u nimitabo.) 3 Biba Judia batuka a'irakero Kariri batuka bura. 4 Biba Sameriani abutana nuba'iro bura. 5 Biba Sameria batukaini orurora, Bika auturareka Sikainibe tianaini. Biba baireba Jekopuba nai ma'u Josepira ami batara aumanto baura. 6 Jekopura huri namai mini baura. Ihuba anibaro kia kekau baubaro, biba bi huri namaira aumanto ani o'ubiro baura. Bira 12 kirok bero'ata. 7 Sameria nahenti bo bano namai ka'areba anubaro, Ihuba bira tibamiro tiharo, "Are namai timi'e te nare tiro." 8 Bira kai'a bainti Sameria batuka kara ko'ai'ireka bubaro. 9 Sameria nahenti bano Ihura tibamiro tiharo,"Nantibae are Juda bainti bano ti Sameria nahentiara tiha namai timi'e nare tiaro?" 10 Ihuba anirantero tiharo, "Are bate Kotira paresen tabera are ta baintiba ariara tiharo, namai timi'e nare tira tabarera. Bira irairo biba ai mara'ura bai namaira amitiri." 11 Nahenti bano bira anirantero tibamiro tiharo, " Nora bainti baubo, are kiama paketi bataroma, huri namai bano bebanto'irama baibo. Are taihairae mara'ura bai namaira barenabe? 12 Are tinabu oora Jekopura bata atara karabae iaro, biba bi huri namaira tinabu timiro nai baintiti bata kau bata timi manta tenabu bi huri namaira'ima ka'a nebauro." 13 Ihuba bira anirantero tibamiro tiharo, "Eka bainti taukae bi huri namaira'i naika bika aunta bano aharu'ama buanarobe, 14 iboma tabae bi namaira te amiaina namaira nairaba kiama bira aunta bano e'a bata aharu'a narobe. Iboma namai te amiairaba, biba huri namai bo'arama bira'i barianarobe, bi namaiba eka enta baiharoma bira eka enta ko'ebi bairiaina mara'urarama amianarobe. 15 Nahenti bano bira tibamiro tiharo, "Nora baubo, are bi namaira ti timiane, timi'e nairo ti aunta bano kia aharu'ai'e te kia e'a bata namai ka'are orurante aniare." 16 Ihuba anirantero nahenti tibamiro tiharo, "Oru nena baati bata bitakera orurantera ma'a aniane." 17 Nahenti bano bira tibamiro tiharo, "kiama te baati bata batauro tubaro, Ihuba bira tibamiro tilharo, "Are u'ama tiaro are kiama baati bataro, 18 Bate 5-nabuma ai baati bariabo, bate are barate bariana kia bira ai baati aube, ai uba bano u'ama baibo." 19 Nahenti bano bira tibamiro tiharo, Nora baubo, bate te tabauro are poropeti banobe. 20 Tinabu okabara ma a'inara'a mono'i bariarabe, mintima ne tiha, Jerusaremi batuka bainti nahenti mono'i barabe tiabo." 21 Ihuba bira tibamiro tiharo, "nahenti baubo, are ti'a mara'ura utuane, bo entabano anira, kiama ne ti Ora'a mono'ireka ma ai'inara'ae o Jerusaremini bata mono'i barabe. 22 Ne mono'i bariara ne kia tabahikara'ama mono'i bariabo, tenabu mono'i bauna tenabu tabauna hikara'ma mono'i bauro. Bira nanare, bainti nahenti bitate ti kai'aba Juda batanakaini'ai anirabe. 23 Mintiboma bi entaba aniro bate aniraibo, eka bainti nahenti ti Ora'a u'a okara'a bata Aiho bainti'a batama mono'i barabe. Ti Oba mintia bainti nahentika bira'a mono'ia terama rante baibo . 24 Kotiba nai Aihoha banobe bainti nahenti bira'a mono'ireka, Aiho'a bata u'a okara'a batama mono'i barabe." 25 Nahenti bano bira tibamiro tiharo, "Te tabebe, Mesaiaba anianarobe (bira autu rareka "Karaitirabe tiaba"). Biba tubiro, ekahikara tinabu tibama timianarorabe." 26 Ihuba bi nahentira tibamiro tiharo, "Te ma bikama aikanti uba tibauro." 27 Tumanta bi entra'i, bira kai'a bainti orurante anura. Bika airu abuato barebaura bira nanare biba nahenti batakero uba tibaumanta, mintumanta bo bainti bano bata kia bira ira mitero tiharo, "are nanare antu'aruaro?" o "Are nanahare bikantira uba tibariaro?" tura. 28 Mintubaro bi nahentiba nai namai ta'u a'irakero, anirantero tauni'i biro, buru bainti nahenti tiba nimiro tiharo. 29 Ne ani bo bainti tabate. Te nanahika mintuna biba tiba o'ai'ama kaibo. Bi baintiba Karaitibama ianarobe?" 30 Tumanta bika tauni a'irake bibinaini anura. 31 Bi entara kai'a bainti bira tibami tiha, "Iata bainti baubo, are kara nane." 32 Tubaro biba bika tibanimiro tiharo, "Ti kara baibo bi karara kiama ne tababo." 33 Biba minti tumanta bira kai'a bainti nai abutana raireha tiha, "Auriro bo bainti bano kara barero bira buru amianarobe?" 34 Ihuba bika tiba nimiro tiharo, "ti kara baireba, tabae ti atitaimanta te tubuna te bira antu'a abatakema bira kai'a tai'a karabe. 35 Kia ne tiha, '4-toranabu bairoma kara bano a'utanarobe tiate?' Te ni tiba nimuro, ne iata tuaherake naho'ira tabate, kara bano a'utema bibo. 36 Ta baintibae kara anti bairaba, biba nai ko'a bareharoma eka enta mara'ura bariaina karara ruba'i baibo, mintiboma bainti tabae kara uti bairaba bata kara anti bairaba bata, bikahanta bohama uahebarabe. 37 Mintiboma bi ubaba u'ama baibo, bo bano uti tairoma bo bano antua narobe. 38 Te ni atite kara antuate tuna kia ne kai'a barata nahora'iauma ni atitauro. Nai boka kai'a baratara bika to'abu'a hinara ne uminama kara anti barabe." 39 Airu bainti nahenti Sameria tauni ihai bira'ata mara'ura utura bika bi nahetira uba iri, "Nanahika te mintuna biba tiba o'ai'ama kaibo tumanta." 40 Mintumanta Sameria batanaka bibinaini anuka, bira ireha tiha tara enta nabu bata tinabu batakera bariana ti tura. 41 Airu bainti nahenti bira uba iri mara'ura utura. 42 Bika bi nahentira tibami tiha, "Kia tenabu ai uba iriauma mara'ura uturo, kiabe, tenabu nai bira uba irima tenabu tabauro, nai bi baintibama eka bainti nahenti ma batarai hainauka bitairababe." 43 Tara enta aitarobaro, biba mini a'irakero Karirini bura. 44 (Ihuba nai tiba o'ai'akero tiharo, poropeti bano kiama nai baata okara'ira autu baibo.) 45 Biba karirini anumanta, Karirini batanaka biba anirara uahora. Bira nanare bika bata nora mono Jerusaremini tunaini bi oru tabobo ekahika biba bi entara minti baumanta. 46 Ihuba e'a anirantero Kana tauni'i Kalili bura, bi batukara'i baka biba umina namai ka'akero waini namai bo'ara tu'anta kaira'i bura. Kinira kai'a bainti bobano, bira ma'u bano Kapenia tauni'i baiba robara baraibo. 47 Bi baintiba irumanta hinikiaka tiha Ihuba Judia batuka kero Kalilinima tubibibo tubaro, biba Ihu binaini orubiro bira irairo bira ma'u bano inantaka utubire'ina a'i himpi kaire tiro. 48 Ihuba bira tibamiro tiharo, "Are kia bo'ari bo'ari mirikorira tabairera, kiama are mara'ura utinarabe. 49 Kinira kai'a bainti bano biba tibamiro tiharo, Nora bainti baubo, maini tubira ti ma'u tabane, biba utubuantorabe." 50 Ihuba bira tibamiro, "Are buane ai bainti bano a'ima barianobe." Biba Ihuba uba tira'a mara'ura utiro,biba bura. 51 Biba aarana otubibaumanta, bira kai'a bainti aarana uri bira tibami tiha, "Ai ma'u bano kiama utibo a'ima baibo." 52 Biba bika irero tiharo, nana entae bira aiha bano tai'aibo? tumanta, Bika bira tibami tiha, "Enta 1-kirokima aiha bano bira a'ira kaibo." tubaro, 53 Bira oba iriro tiharo bi entaura'a Ihuba tiharo, "Ai ma'u bano a'ima barianobe tiro Ihuba tura anirantero nai irura."Mintibo biba Ihura'a mara'ura utimanta eka bira pamari bata bira'a mara'ura utura. 54 Ihuba Judia a'irakero Karirini aniro e'a bo mirikori bata minturama.
Chapter 5

1 Bira nantiara, Juda batanaka nora mono tibaria entaba Jerusaremini anubaro, Ihuba bata Jerusaremini orubura. 2 Jerusaremini Sipisipi nora Enta'a bo huri namai baura. Hiburu uba ihai tireka Betsaidabe tura, bira'ira 5-nabu inara baranta batakero enta bauro. 3 Airu bainti nahenti robara baroka bira'ira baura, abu impe buaka bata, ai'u orai'i buaka bata iabaro airu bainti nahenti tainta'a baite'ai bariaka bata baura. 4 undefined, 5 Bainti bo bano 38-ihi baroba bata bira'ira baura. 6 Bi entara Ihuba bira tabe tiharo ma baintiba bukai entama ma'a baitatero baibo tibakero. Ihuba bira irero tiharo, "Are ko'e'a birebae iaro tubaro?" 7 Robara baro baintiba bira tibamiro tiharo, "Nora bainti baubo, namai bano takiro kia bo bainti bano ti kaha'akero barababi kairaba baimantama te ma'a bauro. "Te namai bira'ira a'ubire turo, bobano nane a'u bibai mantama te a'i ma'a baitate bauro tubaro." 8 Ihuba bira tibamiro tiharo, "Himpira nena tarianta barera buana tubaro." 9 Totara bi baintira robara bano ko'e bubara, nai tarianta himpi barero bura. Bi entara sabati enta'a biba bi mirikorira mintura. 10 Juda iata bainti birara tiha, "Ma bate Sabati'abe, kiama are nena tari bare binarabe tiabaro." 11 Biba anirante bika tibanimiro tiharo, "Bainti bano ti ko'ema kaiba, nena tari bare himpira buane timantama te bare anuro." 12 Bika bira ireha tiha, "bi baintiba bira tabae, arira tari bare buane tibo?" 13 Mintubaro bi baintira Ihuba ko'ema kaiba kia biba Ihura tabero biba tabae, bira nanare airu bainti nahenti bi batukara mpi'a buabaro Ihuba bika a'irakero bura. 14 Nantiara Ihuba bira mono nabu'i rantakero tibamiro tiharo, "Irirabe tiro! Are ko'emama buaro, Are e'a bata kiama kumi mintiane, auriro orahika bano ai'a obarai iantorabe." 15 Nantiara bi baintiba Juda iata bainti buru tibanimiro tiharo, Ihubama ti ko'ema kaibo tiro. 16 Bi okarara Juda iata bainti Ihura orai'a mitora, bira nanare biba bihaikara Sabati enta'a minti baumanta. 17 Ihuba bika tiba nimiro tiharo, Ti Oba, kai'a barebaima te bata, kai'a barebauro tiro." 18 Bihaikara biba mintu baurara Juda batanaka bira aruke arara rante baura, bira nanare biba kia Sabati enta'i rauhaibo, kiabe, biba Kotira tiharo Ti Orabe tiro Biba nariara bata tiharo Te Kotikabe tumanta. 19 Ihuba bika tibanimiro tiharo, "u'ai'akema turo, ma'u bano kiama nai anu'a'ata ekahika mintianarobe, kiabe, nanahika bira Oba mintira, bira ma'u bano bata birama minti baibo. 20 Bira nanare Oba ma'uara antu'aribo biba ekahika nai mitihaikara bira umi'airabe. Boha bata biba norahika ma bihaikara bata atara kaina bira umi'aira ne rabukuma bibarabe. 21 Ti Oba utubuaka a'i himpikero bika mara'ura nimira, boha'ariro baibo Ma'u bano bata tau baintikae birara antu aruaka mara'urama nimianarobe . 22 Ti Oba kia bo bainti rairaibo, kiabe bainti rairara aikarora nai Ma'u amibo. 23 Mintira eka nora autu Ma'uma amibarabe bira Ora aminteke. Bainti tabae kia Ma'u nora autu amiraba kiama bira Ora bata nora autu amianarobe tabae nai Ma'u barakaibo tubira. 24 U'ai'kero bainti tabae ti uba iriro mara'ura utiraba biba ta baintiba ti barakaira bira'a batama mara'ura utibo, biba eka enta eka enta bariaina mara'urara bareroma Kotira ko bata utirahika bata atarakeroma mara'ura baranarobe. 25 U'ai'akero, bi entaba anirebe tira bi antaba ma bate anibo, utibuaka ti ubama iribabe, te Kotira Ma'u. Tukae bira uba irika, bika mara'urama barebarabe. 26 Ti Ora nai'irama mara'ura baibo, mintiboma bi mara'urara nai ma'u amibo biba bata boha'arina mara'urarama nai'ira batanarobe. 27 Mintiboma bira Oba nai Ma'uma bainti nahenti rairaaina kai'ara amibo, bira nanare bi baintira, bira Bainti Baintibe. 28 Kia are bihaikarara rabuku buane, bo enta bano anibaibo, bainti taukae uti buamanta matimati'i untetaika bira aunta iri. 29 Bika matimati'ihai bebama rebarabe. Bainti nahenti ko'e okara mintika a'i himpi eka enta bai mara'urarama barebarabe, iboma bainti nahenti ora okara mintika a'i himpima Kotira ko'ama himpi barabe. 30 Kiama te tenta antu'a'a bohika mintirabe, te iriha, rairake tabehabe, te abuabu okara'ama rairarabe. Bira nanare, kia te tenta antu'a abatauro, bainti tabae ti atitaimanta tubuna bira antu'ama abatauro. 31 Iboma te tentara tiana, nanahika Kotiba tini mintiraba kiama u'ai'inarobe. 32 Iboma bo bainti bano baibo, tabae ti tabatero tiriara tiba o'ai'iba. Te tebebe bi baintiba tiriara tiba o'ai'a kaira, bira u'abe. 33 Bika Joni binaini ai atitaba buaro biba u'a ubama ai tibamibo. 34 Iboma kiama te bi ubara bainti'ihai barauro. Kiabe, te niara mara'urama barebabe turo. 35 Joniba oba bo'ara ataira nimira ne abo enatau'ama ataira birara uahebarabe. 36 Nanahika te minturaba Jonira bata atarama kaibo, biba bate tiriarama tibaibo. Eka bi kai'ara ti Oba ti timiro baraburu tai'akane tirobe. Eka bi kai'ara barauraba bainti nahentiara tiharo, ti Oba ti atitaimanta tuburaukabema tibo. 37 Ti Oba tabae ti atitaiba biba tiriara tiba o'ai'a kaibo. Iboma kiama are bira aunta bata irira kiama bira biri bata bo enta tabaro. 38 Bira ubabano kiama ai'ira baibo, ta baintibrae biba atitaibo tubira bira'a are kiama mara'ura utuaro. 39 Ne iri Kotira uba'a eka enta bai mara'urara barareka iaba bira bi ubaba tiriarama tibaibo. 40 Ne kia tini ani eka enta bai mara'urara barati mantae iabo. 41 Kiama te kai bainti ti nora autu timibabe. 42 Mintima te tabauro kiama ni'ira Kotirara antu'aruaba baibo. 43 Te tenata Ora autu'a tuburama ne kia ti barabo. Iboma bo bainti bano nai autu'a tubira ne birama barebarabe. 44 Ne nantiake-e mara'ura utibarabe, ne bainti boka'ahi nora autu barebariakabe, mintima ne kiama Kotira nai bohau ahiro nora autu tubira rantake tababo? 45 Kia ne iri tiha tiriara nai Ora abu'a tinabu ko timianarobe tiate. Bo bainti bano baibo ni ko nimiairaba, bira autu, Moserabe. Are tabe mintiake irira biba ti kaha'ianarobe tiaro. 46 Ne Mosera'a mara'ura utibera, ne ti uba'a bata mara'ura utibarabe. Bira nanare, biba tiriara iriro uba bira ararua tairabe. 47 Are biba uba ararua taina kia mara'ura utirera, nantiakerae ti uba'a bata mara'ura utinabe?"
Chapter 6

1 Bihaikara nantiara, Ihuba Kariri Noruba namai hini banataraini bura, bo autu baireba Soluwara Taiberiasinibe tura. 2 Airu bainti nahenti bira abatora, bira nanare bika tabobaro Ihuba mirakoli mintiharo robara bara baintika a'i himpi kebaumanta. 3 Bika a'irakero Ihuba nai kai'a bainti hampata nora'a oru o'ubiro baura. 4 Juda batanaka Nora kara neha behaku nimito Entaba aumai'ubaro. 5 Ihuba tabomanta airu bainti nahenti bibinaini anubaro, Biba Piripira tibamiro tiharo, "tanto bantarai haie kara ko'amake ma bainti nahentika nimiai bika nebarabe?" 6 Ihuba Piripira aba'eharo bira irairama, biba teberoma nanahika nai mintuaina. 7 Piripiba bira uba anirante nai tibamiro tiharo, "Tenabu mone 200 a'uke barataira karaba kiama bohau bohau bainti nahenti nimiairo ho barianarobe." 8 Ihura kai'a bainti bobano, Enturuba, Saimoni Pitara atabakaba Ihura tibamiro tiharo, 9 "Ubara bainti bobano pareti 5-nabu batakero habuka tarau bataibo. Airu bainti nahentima bariabo bi karanabuba kiama tinabu ho kaha'ianarobe?" 10 Minti tubaro Ihuba tiharo, " Ne Tira bainti nahenti o'ubuate tiro." (Mini airu nukau bainainiara ti bainti nahenati bira'a o'ubi baura). Mintumanta bainti nahenti o'ubura, bika eka 5000, bainti nahenti baura. 11 Ihuba pareti bira barakero Kotirara ko'erabe tibakero bainti nahenti o'ubi bariaka nimura. Nantiara habuka bata barakero boha'ara kero nimura, mintumata bika airu kara batora. 12 Bika bi karara neke mpi'a bubaro, Ihuba nai kai'a bainti tibanimiro tiharo, "Ne eka kara neha kaira ruba'uate, auriro umina bariantorabe." 13 Ihura kai'a bainti 5-nabu'ahinara pareti neha kora 12-nabu uta mpi'akora. Bainti nahenti nama mpi'a bubaro hiniki karaba a'i baura. 14 Biba bi mirikorira mintumanta bainti haheinti tabe tiha, "U'aia'ake, bi poropetiba tabae ma batarai tubireba tiba ma biba ti." 15 Ihuba tabomanta bainti nahenti bira ani raba'uke kempu kai'ake uba tiha bira bara nai kinirai'a kareka iabaro, biba bika a'irakero aihaini'a barirero bura. 16 Eraimanta bira kai'a bainti noruba namai bainaini otububura. 17 Bika botu'ira oti o'ubi Kapeniami hini bantaraini bura. (Enti baubaro Ihuba kia bika ianaini obarai'i baumanta.) 18 Bi entara nora ubai anubaro, solwara namai bano uri himpura. 19 Ihura kai'a bainti puru'a'i 5-e o 6-kiromita bubaro, Ihuba namai abu'a aniro bika botu aumanto anumanta, bika oraha etora. 20 Ibo, Ihuba bika tiba nimiro tiharo, "Terema uro! Kia ne etate tiro." 21 Bira kai'a bainti nai botu'i bira bata barikareka ubaro, totara bi botuba bireka bunaini orurora. 22 Bi entara nantiara, bainti nahenti noruba namai hini bantarai a'i baura. Bika mini baiha tabomanta Ihura kai'a bainti'ai boha botu bira'ira bura, Ihuba kia bikara hampata bura, mintumanta bira kai'a bainti'ai bura. 23 (Mintumanta hinikia botuka Tiberisiani hai bi batukara Nora bano ko'erabe tibakero pareti nimumanta no-o batukara anura.) 24 Bainti nahenti irumanta tiha Ihura batake bira kai'a bainti butura minima bariabo t umanta, bika botu hinikira'i bata barire Kapeniamini Ihurara rantareka bura. 25 Nantiara bika oru tabobaro noruba namai baira'a baumanta, bika birara tiha, "Iata bainti baubo, Are ta entare maa'a aniaro ti?" 26 Tubaro Ihuba bika uba anirantero tiba nimiro tiharo, "U'ai'akema turo, ne kiama mirikori te mintuna tababo, ne pareti nimura nara birarama ne ti rantabare aniabo tiro. 27 Kia ne kara orai'a buaina kai'a barate. Iboma ne kara nareka eka enta eka enta bariaina karara neha bariate. Minti karara bainti, bainti bano ni nimianarobe, bira nanare Kotiba bira Oba bi kai'ara nai bira amirabe." 28 Bika Ihura tibami tiha, "Tenabu nantiake-e Kotira kai'a bararabe? 29 Tubaro Ihuba bika uba anirante tiba nimiro tiharo,"Kotira kai'a mintiroma baibo, Kotiba ta baintira barakaibo tubira bira'a ne mara'ura utuate tiro ." 30 Bika bira tibami tiha, "Are mirikori mimti'e tenabu tabe ai'a mara'ura utuare? Are nanahikae mintinabe? 31 Tinabu kaiba'auka umina batana mana kara narabe. Kotira uba bano aratanu'i baintekero, Ti Oba narubai hairo pareti miro nate tirabe."' 32 Ihuba bika uba anirante tibanimiro tiharo, U'ai'akero, Moseba narubai hairo tubi pareti ni nimirabe, iboma ti Oba tabae u'a pareti narubai hairo tubira ni nimirabe. 33 Kotira pareti bano narubai hairo tubiro ma bataraini baria bainti nahentika mara'ura nimireba tubirabe." 34 Bika bira tibami tiha, "Nora baubo, are tinabu eka enta bi paretira timiane." 35 Tubaro Ihuba bika tiba nimiro tiharo, "te tentabe, te narubai haina paretibe, tabae tini aniraba kiama narara ianarobe, tabae ti'a mara'ura utiraba kiama bira aunta bano aharu'airo namai nareba inarobe. 36 Mintima, te ni tibanimuro, ne ti tabema kiama ne ti'a mara'ura utuabo 37 Eka bainti nahenti ti Oba ti timirauka, bika tini anibarabe tau baintikae tini anika, kiama te bika atitainabe. 38 Te narubai hai tuburaukabe, kia te tenta antu'a abatauro. Mintima te ti Oba tabae ti atitaimanta tubuna bira antu'ama abatarabe. 39 Ma bira ti Ora antu'abe tabae ti atitakero eka bainti nahenti timiro bika'a ra'ikiane tirobe, kiama te hinikia bainti nahentika bata a'ira karabe, te bika ekara enta a'ima uri himpikarabe 40 Ma ti Ora antu'abe, mintira eka bainti nahenti taukae Ma'u'a mara'ura utika, bika eka enta eka enta bai mara'urarama barebabe, te ekara enta bika a'ima uri himpikarabe. 41 Nantiara Juda batanaka iata bainti Ihuba tibakai ubara bika uba ra'iha bira nanare biba tiharo, "Te tenta bi paretika naruba tute tuburaukabe tura." 42 Biba minti tumanta Iata bainti bika tiha, "Bira bi Ihuba ti, bira Josepira ma'uanta banobe ti, tenabu bira noka oka tabaunabe ti. Nantiboe biba tiharo, 'Te narubai hai tuburaube tibo? 43 Ihuba bika uba anirante tiba nimiro tiharo, "Kia ne nenta abutana uba ra'uate tiro. 44 Kiama bo bainti bano tini ho anianarobe, iroma ti Oba ti atitairaba tiro homa tini anianarobe, minti'ema te bira a'ima ekara enta matimati ihai uri himpi karabe. 45 Poropeti mantiake uba araruatarabe, 'Kotiba eka bainti nahentima tiba kankoma nimianarobe.' Eka bainti nahenti taukae ti Ora uba irikama tini anibarabe tiro. 46 Kiama bo bainti bano ti Ora bata tabaibo, U'ai'ake kiabe. Iboma bainti tabae Kotirai aniraba, biba'ima ti Ora tabairabe. 47 U'ai'ake turo, bainti tabae mara'ura utiraba, biba eka enta eka enta bariaina mara'urara baranarobe. 48 Te tentama mara'ura nimibaria paretika bauro. 49 Iboma ni kaiba'auka umina batana mana kara namakema utima buabo. 50 Bi paretiba narubai hairo tubirabe, mintiboma bainti bano hinikina bira nero kiama utuanarobe. 51 Te tenata bi paretika mara'ura nimirera narubaini hai tuburaukabe. Mintiro bo bainti bano hinikira bi paretira nairaba, biba eka enta eka entama barianobe. Bi paretira nimiainara bira tenta baata bainti nahenti ma batarai hainauka nimiai mara'ura baraterabe. 52 Juda batanaka arara'iteha nai abutana uba i'oka ra'iha, tiha, 'nantia keroe ma baintiba nai baata tinabu timi'e narabe?" 53 Ihuba bika tibanimiro tiharo, "U'ai'ake turo, kia ne Bainti Ma'u baata bata nare bata narekibera, kiama ne eka ente eka enta bai mara'urara barebarabe tiro. 54 Tabae ti baata bata nare bata nairaba biba eka enta eka enta bariaina mara'urarama baranarobe, te bira ekara enta a'ima uri himpi karabe. 55 Ti baata u'a karabe ti nare u'a namai nenarabe. 56 Bainti tabae ti baata bata nare bata nairaba, biba ti'i bai'ema tere bira'i bairabe. 57 Ti Oba mara'ura baiba ti atitaimanta te bata ti Ora aikaro'ama mara'ura bauro, mintiboma bainti bano ti baata nairaba, biba bata ti aikaro'ama mara'ura barianarobe. 58 Bi paretiba narubai hai tubibabe, kia bi paretira tinabu kaiba'auka namakabo tai'a biraube. Bainti tabae bi paretira nairaba eka enta eka entama barianarobe." 59 Ihuba bi ubara bainti nahenti Kapeniamu batuka mono nabu'ira tibanimura. 60 Ihura kai'a bainti airutaha bira iri tiha, "Bi ubara tinabu tiba timira, tabae ko'ekero iribo?" 61 Bira nanare Ihuba tabomanta bira kai'a bainti bi ubara Ihuba tibako ubara uba ra'i baubaro biba bika tiba nimurabe, "Auri bi ubara turaba ni auha orai'a kantorabe, nane? 62 Nantira, ne tabaibaro Bainti Ma'u bano haru bairo tubina batukara tuburante orubira? 63 Aiho Bainti banoma mara'ura nimibaibo. Iboma kiama baata bano mara'ura nimianarobe. Eka uba te ni tibanimuna bira aihobe, biba ni mara'urama nimianarobe. 64 Mintima ne hinikiaka kiama mara'ura utuabo." Bira nanare,Ihuba haru tabakairabe bainti taukae bira'a kia mara'ura utuaka bata tabae bira bitakero nabuta nimiaina bata. 65 Mintiboma biba tiharo, ''Bihaikara baima te ni tibanimuro, kiama bo bainti bano tini nai antu'a'a anianarobe turo ti Oba tiroma biba tini anianarobe." 66 Bihaikara nantiara, bira kai'a bainti airutaha anirante bi kia bira batake nura. 67 Mintubaro Ihuba nai kai'a bainti 12-nabu irero tiharo, "Ne bata birekae iabo, nane?" 68 Saimoni Pitaba anirante bira tibamiro tiharo, Nora baubo, tenabu tabinaie birabe? Ai uba bano'aima eka enta eka enta bai mara'urara nimia narobe. 69 Tenabu mara'ura uti tabauro are Abu Abu Bainti Kotiba nariare ti bainti babe." 70 Ihuba nai kai'a bainti tibanimiro tiharo, "Te tenata ni 12-nabu kubai taurama ne bariabo, bo bano ni'i hairo ora aiho bano bira'i mpi'a biboma baibo." 71 Ihuba Judasirara tirabe, Saimoni Isikariotira ma'u, biba bira kai'a bainti 12-nabu ihainaba, tabae Ihura bitakero nabutaka nimiaina baintira
Chapter 7

1 Bira nantiara, Ihuba Kariri batuka'i nura. Kia biba Judia batukaini bura bira nanare Juda batanaka bira aru'utu kareka tubaro. 2 Juda batanaka mono'ira Nora Enta anumanta, haru Isirari batanaka inara nabu ka'a'iha nibaura irireka ia entaba naumanta. 3 Ihura atabakauka bira tibami tiha, "Are ma batukara a'irakera Judiaini buane ti, minibira ko'e haika mintira ai kai'a bainti tabate ti. 4 Kiama bo bainti bano nanahika kuke'ake mintianarobe, mintiro biba kaira bainti nahenti bira tabatibera, a'ira'a biba bihaikara mintiaire. Are bihaikara mintirera, are nena eka bainti nahenti batai hainauka numi'ane." 5 Ihura atabakauka bata, kia bira'a bata mara'ura utura. 6 Mintubaro Ihuba bika tibanimito tiharo, "Kiama ti enta bano anibo tiro, iboma ni enta bano heno'a bikabe tiro. 7 Bainti nahenti ma batarai hainauka kiama ai nabutai ibabe, mintima bika tima nabutai ibabe, bira nanare te bika ora okara tiba o'ai'a kaurabe tiro. 8 Ne nora enta mono'i baira'i bibarabe. Kiama te nora enta mono'ire birabe tiro, bira nanare kiama ti enta bano obarai ibo." 9 Ihuba bika bi ubara tibanimira nantiara, biba a'irakero Karirini baura. 10 Bira nantiara bira atabakauka baka bura mini orububaro, Ihuba bata mini orubura, iboma biba kuke'abiro orubura. 11 Nora momo ti entaba anumanta, Juda batanaka birara ranteha tiha, "Bi baintiba taie baibo ti?" 12 Bainti nahenti abutana bika airu uba Ihurara tibaura. Hinikiaka tiha, "Biba ko'e bainti banobe ti." hinikiaka tiha, "Kiabe ti, biba bainti nahentima una'ara tibanimi baibo ti." 13 Iboma kia bo bainti bano Ihura tiba o'ai'ake tura, bira nanare bika Juda batanakara etake. 14 Nora mono tia entaba abutanai ubaro, Ihuba mono nabu'i ori'etero bainti nahenti tibanimi baura. 15 Juda batanaka airu uba ti tiha, "Nantiboe bi baintiba airu haika tabataibo ti? Kia biba bonai bata sikuru'ira bata tabaurobe ti." 16 Ihuba bika uba anirante tibaniro tiharo, Eka uba ni tibanimuna, bira kia tunabe, iboma bainti tabae ti atitaimanta tubuna bibirabe. 17 Iboma bo bainti bano u'ai'ake antu'ariro, Kotira antu'a abatareba irera, biba ma bi ubara okara ko'ekeroma tabataire. Kotirai hairo tubina, o, te ma bi ubara tuna te tenta irirahika ihaie turo. 18 Ta baintibae anirantero nariara tiharo, nai autu tuahere baibo. Iboma ta baintibae ta baintira atitaibo tubi baintira autu tuahera, bi baintiba abu abu bainti bano bairoma kiama una'ara oraka bano bira'i barianarobe. 19 Moseba kiae ni bi lora nimibo? mintima, kiama ni'ihai bo bano bata bi lora abataibo. Bira nana okara baie ne ti arireka iabo?" 20 Bainti nahenti bira uba anirante tibami tiha, " Auriro, "oora aiho bano ai'ira bariantorabe ti. Ta baintiba ai aru utukareba ibarae are tiaro ti?" 21 Ihuba bika tiba nimiro tiharo, "Te bo kai'a baraura, ne eka airu uba tiarabe tiro. 22 Iboma Moseba ni orainti baiinti baata to'ara nimirabe (Bi okaraba kia Moserai hairo anibo, mintiboma tinabu na'uka ahiro anirabe) Sabati enta'a ne nenta orainti baiinti baata to'e bariakabe tiro. 23 Mintiro bo bainti bano Sabati enata'a nai baata to'airo, kiama biba Mosera lo rauhaibo, bira nanare ne tiriara arara itarabe te Sabati enta'a robara barai baintira ko'ema kaura? 24 Kia ne tabaira'a tabeha bainti rairate, mintira ne abu abu okara'a tabeha bainti rairate." 25 Hinikia bainti nahentika Jerusaremini bariaka tiha, "ma bi baintibae ibo ti, bika bira rantake arukaretie iabo? 26 Tabate, biba a'ira'a bikara timantama kia bainti birara bo uba bata tiabo. Auri nora bainti bi baintira tabe, Karaitirabe tie iabo? 27 Tenabu biba ani batukara tabauro, iboma Karaitiba tubira, kiama bainti bano tabano biba taihairoe tubira." 28 Ihuba naberai tibakero bainti nahenti mono nabu'ira tiba nimibaura, "Eo ne ti bata'okara tabatabo. Mintima kiama te tenta antu'a'a tuburo. Bainti tabae ti atitaira, bira okara bano u'ai'iroma baibo. Kiama ne bira tababo. 29 Imantama te bira tabauro, bira nanare, te biraihai tuburaukabe, biba ti atitaima te tuburo." 30 Bi ubara tumanta bainti bira uatabare arireka ura, mintimanta kia bo bainti bano bata bira'a kau'u bataira bira nanare, kia bira enta bano anibo. 31 Airu bainti nahenti bira'a mara'ura uti, bika tiha, "Karaitira enta aniro, biba airu mirikori ma baintira bata atarakeroma mintianarobe ti?" 32 Parisi bainti irumanta bainti nahenti ma ubara Ihurara tura, iata bainti bata Parisi bata mono nabu'ira iata bainti nititomanta bi, oru bira tatau uata barora. 33 Ihuba tiharo, "Abo entama ni batake baima, te birabe, tabae ti atitaimanta tuburaba inaini. 34 Ne ti ranteha bata kiama ho ti tabebarabe, taie te buinanai, kiama ne anibarabe." 35 Juda batanaka nai abutana uba raireha tiha, "Ma baintiba tai bi'e-e tenabu kia bira tabarabe? Auriro biba Kiriki batanaka hampata baiharo mini bika tiba nimireba bata tiantorabe? 36 Bi ubara okara nantiroe baibo, Ne ti ranteha bata kiama ho ti tabebarabe? Te buaina batukara, kiama ne anibarabe tira?" 37 Ekara nora mono ti entaba anibaro, Ihuba himpiro naberai tibakero tiharo, "Mintiro bo bainti bano namarira aunta aharu'airera, a'ira kairo biba tini aniro biba namai naire. 38 Ta baintibae ti'a mara'ura utiraba, Kotira uba bano tinatekero, 'Mara'ura nimi baira namaibama bira auha ihairo tubitaranobe." 39 Ihuba bi ubara Aiho Baintiara tirabe, tau bainti nahentika Kotira'a mara'ura utika bika barerabe. Aiho Bainti bano kiama tubibo, bira nanare Ihuba kia nora autu baraibobe. 40 Ihuba bi ubara tira bika iri, hinikia bainti nahentika tiha, "U'a ma baintiba poropeti banobe ti." 41 Hinikiaka tiha, "Ma baintiba karaitibabe ti." Mintumanta hinikiaka bo'abata anirante tiha, "Karaitiba Karirini hairoe anibo ti? 42 Auriro Kotira ubabano kia kankomakero Debitira antu ihairo Karaitirara obarai ianarobe tiantorabe, Beterehemi batuka'ira, Debitira tauni'ira?" 43 Mintumanta bainti nahenti nai irirahika obarai'ake Ihuba nanahika minturara nai abutanahi tu'abu bura. 44 Hinikiaka bika'ihai Ihura uatabare arireka ura, iboma kia bo bano bata bira'a kau'u bari batora. 45 Ra'ikirauka iata bainti bata Parisi bainti bata ianani ani, bika, bika ire tiha, "Nantimantae ne kia bira bitake aniabo ti?" 46 Ra'ikirauka bika uba anirante tiba nimi tiha, "Kiama bo bainti bano ma bira bo'arakero uba tibairabe ti." 47 Parisi bainti bika uba anirante tiba nimi tiha, " Bate ne bata bira una'ara'i hi'ie buabo ti? 48 Kia iata bainti bata Parisi bainti boru bano bata bira'a mara'ura utura? 49 Mintumanta bi bainti nahentika taukae kia lo taboka, bika oraha batake baura." 50 Nikotimasiba (Parisi bainti tabae baka Ihura ani taboba) biba bika tiba nimiro tiharo, 51 "Hobe, ibooma tinabu lo bano nantie tibo, tenabu bo bainti ko amiainama baibo, tenabu tentanabuma tabauro nana kai'ae biba baraira?" 52 Bika bira uba anirante tibami tiha, "Are Karirini hainabae iaro ti? Kotira uba ko'ekera kararuake tabera, are tiha kia bo poropeti bano Karirini tubibo tiane." 53 Bira nantiara eka bainti a'irakeke nai nabu'ira biro aniro bura.
Chapter 8

1 Ihuba Oribi ai'ina'a orubura. 2 To'atabara biba orurantero mono nabu'ira anumanta, eka bainti nahenti anubaro, biba bika tibanimi baura. 3 Iata bainti lo abate bariaka bata Parisi bata bo nahenti kumi okara mintibaira bitabare anura. Bika bira nai abutana himpite. 4 Bika Ihura tibami tiha, "Iata bainti baubo ti, ma naheni kumi okara mintibaima bika tababo ti. 5 Mintima lo'ira tiharo, Moseba mintia nahentika ori a'uke ru'utuate tirabe. Mintiboma are bi nahentirara nantie tinarabe?" 6 Bika bi ubara tiha Ihura aba'aibo biba bokina ubara tira irireka, bika bira anirante ko'a bita batareka. Ibo Ihuba tori kauru arabiro bata'a arari baumanta. 7 Bika bira bo'abata irebaubaro, biba himpiro bika tiba nimiro tiharo, "Taa baintibae are kia kumi mintibaira, are biba abuni ori barakera mua bi nahentira'a a'uane tiro." Minti tibakero Ihuba anirante o'ubiro bata'a na kakahi nohairo arari baumanta. 9 Bika bi ubara iri, bohau bohau bebare, bainti noru'aka airu ihi baraka bata ubara bainti bata bebare buha. Ihura bata nahenti bira bata'i kabo. 10 Ihuba himpiro bi nahentira rirero tiharo, "Nahenti baubo, bainti bikabo ai ko amireka iaka, taie baribo? Ai ko amiairaba bo bainti bano ma'a bairobe tubaro?" 11 Biba tiharo, "Nora baubo, kiama bo baintiru bano bata baibo." Minti tubaro Ihuba tiharo, "kiama te bata ai ko amirabe. Are birama kiama kumi okara e'a bata mintiane tiro." 12 Ihuba bainti nahenti anirantero tibanimiro tiharo, Te Tenatama atairauka ma batara'a bauro, ta baintiba ti abatairaba, kiama biba konkora'i nuanarobe, mintiro biba atairara mara'urama batanorobe." 13 Tumanta, Parisi Ihura tibami tiha, "Are nenarama tibariaro ti, ibobma kiama ai uba bano u'a baibo ti." 14 Ihuba bika uba anirante tibanimiro tiharo, "Ne tiha te tentarama tibauroti tiabaroma. Te tabebe tainihaie te tubuna bata, tainie buaina bata. Iboma kiama ne tababo tainihaie te tubuna bata tainie te buaina bata. 15 Ne bainti nai bainti okara'ama raire bariabo, iboma kia te bainti rairare tuburo. 16 Minti'e te bainti rairaina, ti rairara hikano abu abu'ama ianarobe, nantimantae kia te tentai'ake bauro, iboma ti Oba tabae ti barakaimanta tubuna te bikantima bauro. 17 Eo, bira ni lo be, bika mintiake ararua tarabe, tara bainti uba tiaba, bikahanta ubabano u'ama baibo. 18 Te tentarama tentara u'abe turo. Ti Oba tabae ti atitaiba, bibama tiriara tiba o'ai ianarobe." 19 Bika bira ire tiha, "Ai Oba taie baibo ti?" Ihuba bika tibanimiro tiharo, "Ne ti bata ti Ora bata kiama tababo. Ne ti tabaibera, ne ti Ora batama tababo. 20 Ihuba bainti nahenti mono nabu'ira mone bato bokihera bara'a bi ubara tura. Kia bo bainti bano bata bira uata barora, bira nanare kia bira enata bano obarai'umantabe. 21 Biba bika anirantero tiba nimiro tiharo, "Te buaima ne tiriara rantehama ne nenta kumi'i uti baibarabe tiro. Taie te buainanai kiama ne bira'i anibarabe tiro. 22 Juda batanaka tiha, "Biba nai, nai aru utu karebae? Biba minti tibo ti, "Taie te buai nanai, kiama ne bira'i ani barabe tiro?" 23 Ihuba bika tiba nimiro tiharo, "Ne bataa miani hainaukabe te naruba bini hainaukabe, ne ma bataarai hainaukabe, te kia ma bataarai hainaukabe. 24 Mintima te turo, ne nenta kumi'i baiha utubibaroma Kotiba ni ko nimianarobe. Bi haikabama obarai ianarobe ne kia Ti'a mara'ura uti tiha Te tentama Kotika bauro tibera." 25 Bika mantiake bira ire tiha, "Are tabae iaro ti?" Ihuba bika tibanimiro tiharo, "Nana uba te haru ni tibanimuna. 26 Te airu ubama ni tiba nimiha siasi bo'ara rairaina baibo. Iboma bainti tabae ti atitoba, biba u'akaba baiharo nana uba biba ti tibatimi baima, bi ubarama te bataai haina bainti nahenti tiba nimibauro." 27 Minti bika kia kankomake bira uba barora, Ihuba bi ubara nai Orara tumanta. 28 Ihuba bo'abata tiharo, "Ne Bainti Baainti bini'ihama, tabebarabe Te Kotikama bauro, kia te tenta kai'auma barauro. Nanahika ti Oba ti umi'aira, te bi haikararama tibauro. 29 Tabae ti atitaiba, biba ti kantiroma baibo, biba kiama ti a'ira kaimanta te tentara bauro. Eka enta te nanahika mintuna te bira uaha mitehabe." 30 Ihuba bihaikarara tibaumanta, Airu bainti nahenti ani bira'a mara'ura utura. 31 Ihuba Juda batanaka nai'a mara'ura utuaka tiba nimiro tiharo, "Ne ti uba bira'ira baibera, ne ti u'a kai'a baintima baibarabe; 32 ne u'a uba tabaiboma, u'a uba bibama ni uminarai'a nimitanarobe." 33 Bika bira uba anirante tibami tiha, " Tenabu Ebarahamura naintiti barabe ti, Mintima tenabu bata kiama bo bainti kai'a bainti bauro. Mintibama nantiake irirae are tiha, 'U'a uba banoma tina uminarai'a timitanarobe tiaro?" 34 Ihuba anirantero tibanimiro tiharo, "U'ai'akema te ni tibanimuro, eka bainti nahenti taukae kumi minti bariaka, bika kumi kai'a baintima bariabo. 35 Kai'a bainti bano kiama nai ora nabu'i barianobe, iboma orainti baiinti bano nai ora nabu'i barianobe. 36 Mintiboma baiinti bano ni kubantu nimitairera ne u'ai'ake ekarama kubantu buabo. 37 Te tabebe ne Ebarahamura baiinti naintiti barabe, iboma ne bo ara rantake ti arukarekama iabo. Kiama ne mara'urai iabo te ni bo uba tiba nimuna'a. 38 Te ni tiba nimuna ko'e haika bata irira hika bata ti oba umi'airama te ni umi'auro. Iboma ne bata nana hika ni oba ni tibanimira ne bata bi haikarama minti bariabo." 39 Bika bira uba anirante tibami tiha, "Tinabu ora bira Ebarahamurabe ti, Tubaro I huba bika tiba nimiro tiharo, ne Ebarahamura baiintibara iareti, ne Ebarahamura ka'ama baratirio tiro. 40 Mintima ne bate ti ari arara rante bariabo, bira nanare te u'a uba Koti raihai iruna birama te ni tibanimuro. Ebarahamuba kia biba mintirabe. 41 Ne nenta oka kai'ama barebariabo." Bika Ihura tibami tiha, Tinabu noba kia kumi okara mintiharo tinabu bate taikaube. Kiabe, tinabu ora bohaube, bira Kotirabe." 42 Ihuba bika tibanimiro tiharo, "Kotiba ni oba baimanta, ne tiriara antu'arua tirio. Bira nanare te Kitorai hai tuburaukabe, te biraihai tuburaukabe, biba ti atitaima te tuburo. 43 Nantie te uba tuna kia ne kankomake barabo? Bira mintiroma baibo kiama te uba tuna iriabo. 44 Ne satara baiinti barabe biba ni obama baibo, mintima ne nanahika kuke'ake tini mintira kempukai'ake iri bariabo. Biba bainti aribai bainti babe, haru bata kia biba u'a uba tibaibabe, bira nanare kiama u'a ubabano bira'i baibo. Eka uba tira una'ara uba'i tibaibabe, biba nai okara birarama tibaibo, biba eka una'ara okara bira obabe. 45 Mintima te u'a uba turama kia ne ti'a mara'ura utuabo. 46 Tabae are kumi baintibe tira ti ko timiaro? Te u'a uba tura, nantie ne kia mara'ura utuabo? 47 Tabae Kotibiba uba Kotirai hairo tubibo iribo. Kiama ne bi ubara iriabo bira nanare kia ne Kotira antuaube." 48 Juda batanaka bira uba anirante tibami tiha, "Tenabu u'ai'ake tabaura are Sameriaini hainababe mintiboma oora aiho bano ai'ira baibo." 49 Ihuba anirante tiharo, "Kia ti'i oora aihobano baibo, mintima te tenta Ora nora autu amibaurama ne ti autu bara muntibi kabo. 50 Te ni ianaini tubuna kia ne ti nora autu timiateraube, iboma bainti tabae ti atitaimanta tuburaba bibama eka kai'a te baraina rairanobe. 51 U'ai'akema te ni tibanimuro, bo bainti bano ti uba abatairera, kiama biba utuanarobe." 52 Juda batanaka bira tibami tiha, "Bate tenabu tabauro ora aihoma are bataro. Ebarahamuba bata poropeti hinikiaka utima buabo, mintibama are tiha, "bo bainti bano ti uba abatairaba, biba kia utua narobe tiaro; 53 Kiama are tinabu ora Ebarahamuba utubira bo'ababe, poropeti bata utima buabo. Are nena, nena bara nantia karebae tiaro?" 54 Ihuba tiharo, "Minti'e te tenta nora autu bararera, ti nora autu bano uminarai'ama buanarobe. Ti oba'iama ti nora autu timibaibo. Ne bira tiabo, biba tinabu Kotibabe. 55 Kiama ne bira tababo, mintima te'aima bira tabauro. Minti'e te tiha, 'Kia te bira tabauro tiare, te bata ni batake boha'arama buinabe, te una'ara baintima bairabe. Mintima te bira tabatema te bira ubama abatauro. 56 Ni oba Ebarahamuba uahorabe te aniaina entara tabareba." 57 Juda batanaka bira tibami tiha, "Ai ihi bano kia 50 ataraibama are tiha Ebarahamura tabauro tiaro?" 58 Ihuba bika tibanimiro tiharo, "U'ai'akema te ni tibanimuro, Ebarahamuba kia baimanta, Te nai haru bauraukakabe" 59 Minti tumanta bika ori barake Ihura'a a'ura, mintibo biba kuke'a biro mono nabu'iharo baha'ai tubitarero bura.
Chapter 9

1 Ihuba biharo tabobaro, bo bainti abu impa biba baubara. Biba bira noba batatobaro abu impa biba baura. 2 Bira kai'a bainti bira ire tiha, "Iata bainti baubo ti, taba kumi mintia kaiboe ma biba mintia bibo, bira noka okae, o biba nai kumi mintia keroe biba abu impa bibo?" 3 Ihuba bira uba anirantero tibamiro tiharo, "Kia bira noka okae o bi baintiba nai kumi mintibo, mintiboma bi baintira'a Kotira kai'a bano a'ira'a obarai'a buaina baibo biba mintia birabe. 4 Tenabu bi baintira kai'a barare tabae atitaira'a ti atitaimanta tuburaba. Auriro entamabi'e kia tenabu kai'a bararorabe. 5 Te ma batarai bauna, Te batai haina obabe." 6 Ihuba bi ubara tikaira nantiara, biba bataa'a taara bihikero bataa horai'ama kero, biba horai'atai bataara bira abu'i batora. 7 Biba birara tiharo, "Are orubira Saloam huli namai'a otu tuntuane tiro (bi ubara tu'antake tiharo, "Atitane"). Mintibo bi baintiba oru tuntu kero aniba biba ko'ekero autu'ura. 8 Bira batake nibauka bata, hinikiaka baaka bira tabobaro bainti monuara nari bauba baimanta, bika tiha, "Ma bi baintiba o'ubi baiharo bainti monuara nari baiba biba ibo ti?" 9 Hinikiaka tiha, "Ma bibabe ti" hinikiaka tiha, "Kiabe ti, biba bira bo'aba bobanobe ti. Bika minti tibaubaro biba tiharo, "Terebe tiro." 10 Bika birara tiha, "Ai abu bano nantiakero antua bibae iaro ti?" 11 Biba bika anirantero tibanimiro tiharo, "Bi baintira Ihurabe tiaba, biba bataa tu'anta horai'a kero ti abu'ira batero ti tibatimiro tiharo, bira Siloam huri namai'a oru tuntuane tiro.' Biba minti tima te bi namaira'a tunturoma ti abu bano antua bima te aitu'uro." 12 Bika bira ire tiha, "Bibabo taie baibo ti? Bika minti tubaro biba tiharo, "Kiama te bira tabauro tiro." 13 Bika bi baintira tabae abu impa bura bitabare Parisi unaini bura. 14 Bira Sabati enta'a Ihuba bataa tu'anta horai'a kero bira abu antua komanta. 15 Parisi bira e'a anirante iramite nana ara'a mintia kaiboe bira abu bano antua bibo ti. Biba bika tibanimiro tiharo, "Biba bataa horai'a taira ti abu'ira bataima, te namai tuntukema te bate aitu'uro tiro." 16 Parisi bainti hinikiaka tiha, "Ma baintiba kia Kotirai hairo tubibaube ti, Bira nanare kiama biba Sabati lo abtaibo ti."Hinikiaka tiha, "Nantia keroe kumi bainti bano mantina mirikorira autuanarobe ti?" Mintumanta bika tu'abubi tarai'ama bura. 17 Mintumanta bika abu impabi baintira anirante e'a bata ire tiha, "Are bi baintirara nantie tinabe ti, bira nanare, biba ai abu rampai kaibabe?" Abu impabi baintiba tiharo, "Biba poropeti bo bano tiro." 18 Biba minti tumanta Juda batanaka kia bi baintira uba'ata mara'ura utura, tabae abu impabi baintira noka oka aromanta anubo abu impabi baintira abu antua kobo anirantero autu'ura. 19 Bika bira noka oka ire tiha, "Ma nihanta ma'ue ibo ti, mintire nehanta tiate ti, "Abu impabi baintira bira noba batatairabe?" Nantiboe bate biba anirante autu'ibo ti. 20 Bira noka oka tiha, "Tehanta tabebe ma bi baintira tihanta ma'ube bira noba batataibo abu impa birabe ti. 21 Nantia keroe biba autu'ibo, kia tehanta bata tabauro tabae bira abu rampai kaira, kiama tenhanta tabauro. Nenta bira irake tabte, biba nai noru'ai baintibabe ni tibama nimianarobe ti. 22 Bira noka oka minti tura bira nanare, bika Juda batanakara etake. Bira nanare, Jada batanaka uba tatauke tiha, bo bainti bano tiba o'ai'ake tiharo Ihu Karaitirabe tina, bika bira mono nabu'ihai a'irama atita bebakebe ti. 23 Bi okarara baimanta bira noka oka minti tura, biba noru'ai bainti babe tura. Nenta bira ireha tabate ti tura." 24 Minti bika e'a bata, abu impabi baintira arake tibami tiha, "Kotira autu tuaherane ti. Tenabu tabauro, ma bi baintiba kumi bainti banobe." 25 Bi baintiba bika uba anirante tibanimiro tiharo, "Biba kumi bainti banoe o kiae, kiama te tabauro. Bohahika te tabauna, mintiroma baibo. Bo enta abu impabi bai, imanta bate autu'una." 26 Bika bira tibami tiha, "Biba ai nantiae kaibo? Biba nantiakeroe ai abu rampai kaibo?" 27 Biba tiharo, "Te ni tibanimurama kiama ne iriabo tiro. Bira nanahare ne e'a irireka tiabo? Ne bata bira kai'a bainti irekae, nane?" 28 Bika naberai tibake biraratiha, "Are bira kai'a bainti bano ti, tenabu Mosera kai'a baintibe ti. 29 Tenabu tabauro Moseba Koti kantiro uba tibaurabe, mintima ma baintira, kiama tenabu tabauro biba taihairo tubiae ibo." 30 Bi baintiba bika uba anirante tibanimiro tiharo, "Ne bo'ari ubarama tibariabo tiro. Ne kiama tababo biba taihai tubira iboma biba ti abu rampai kairabe. 31 Tenabu tabauro Kotiba kumi bainti uba iriharo iro bo bainti bano Kotira'a mono iharo, bira antu'a abataina, Kotiba bira bata irima amitanarobe." 32 Naruba bata baata bata obarai'ura ahiro aniharo, kia bo bainti bano bo bainti bira noba abu impa bubo batato baintira bata abu rampai kora. 33 Ibo bi baintiba kia Koti binaini aniare tiro, kiama biba bo haika bata minti tiri." 34 Bika bira uba anirante tibami tiha, "Are kumi'i obara'a bira are bate tinabu tiba timirabae iaro ti?" Bika mono nabu'ihai bira a'ira bara beba kora. 35 Ihuba irumanta bika bira mono nabu'iha barabeba kobaro. Biba bira rantakero bira tibamiro tiharo, "Are Bainti Baiinti'ae mara'ura utuaro?" 36 Tubaro, biba tiharo, "Nora baubo, Bainti Baiinti bano biba tabae ibo te bira'a mara'ura utirebe tiro." 37 Ihuba bira tibamiro tiharo, "Are bira tabaro bate ma bi baintibama ai kantiro uba tibaibo." 38 Bi baintiba tiharo, "Nora bainti baubo, te mara'urama uturo." Minti tibakero biba bira'a mara'ura utura. 39 Ihuba tiharo, "Te ma batarai tubuna te bainti nahenti rareha taukae kia aitu'uaka aitu'uatera te tuburo." 40 Parisi bainti hinikiaka bira batake baubaro biba bi ubara tumanta bika bira ireha tiha, "Tenabu bata abu impe bie bauro ti?" 41 Tubaro Ihuba bika tibanimiro tiharo, " Ne bata abu impebi bariare ti, kiama ne kumi mintia tirio tiro. Iboma ne bate tiha tenabu aitu'uro tibariara, ni kumi bano a'ima barianabe tiro."
Chapter 10

1 U'ai'akema te ni tibanimuro, bo bainti bano sipisipi hoha'ira kia enta'ahiro batirarai tiro, biba bonahiro batirairaba irera, bi baintiba muara bainti banobe biba bainti iahikara muara bareharo umina bata raraukeharo bare baibabe. 2 Bainti bano entanahiro ori'etaiba biba u'a bainti bano nai sipisipi'a ra'iki baibabe. 3 Enta'a ra'iki baibama bira enta antua amitanarobe. Sipisipi bira auntama iribarabe, biba bi sipisipika auturakero araa bareroma bite bebaranarobe. 4 Biba hoha'ihairo nai sipisipi bitero baha'a bebakero, biba abuni bibairama sipispi birama abatabare bibarabe bira nanare, bika bira auntama iritabo. 5 Kiama bika bo bainti kia tabaira abatebarabe, iboma bika bira atarebabe, bira nanare, kiama bika bo bainti aunta iriabo." 6 Ihuba tu'antarara uba bika tibanimura, mintumanta bika kia kankomake uba bira okara biba tibanimura barora. 7 Ihuba bika anirantero tibanimiro tiharo, "Te u'ai'akema ni tibanimuro, te tentama sipisipi enta bauro tiro. 8 Taukae baaka ti abuni aniaka, bika muara baintibe, bainti ia hikara raraukeha barebarikabe, mintima sipisipi kia bika uba iriabo. 9 Te tentama enta bauro. Mintiro bo bainti bano ti'ahiro aniro ori'etaina, te bira bitarabe. Biba ori'ete tuburiharoma ko'e ahikama nanarobe. 10 Muara bainti bano anira biba muara autukero arukero orai'a kareba anirabe. Te tubuna bika mara'ura baratera tubunabe, bika mpi'abi mpi'a buatera te tubunabe. 11 Te tetama ko'ekeha sipisipi'a ra'ikiaka bauro. Ko'e kero sipisipi'a ra'ikibai baintiba nai mara'ura kakakia keroma sipisipi kaho'ianaro. 12 Iboma kai'a bainti bano ko'a bareharo kai'a barebaiba, kia biba sipisipi bika obaube, kia biba sipisipi ra'ikiara tabaibabe. Biba tabairo akau bairi bano aniro, biba sipisipi a'ira kero atama buanarobe. Akau bairi bano abatekaira bohau bohauma bibarabe. 13 Biba a'irakero atabura bira nanare, biba ko'ara kai'a baraibabe, mintiboma biba sipisipiara kia auha bataibo. 14 Te tentama ko'eke sipisipi'a ra'ikurauka bauro, te tenta sipisipi tabataura ti sipispi ti tabatabo. 15 Ti Oba ti tabatai te ti Ora tabatauro, mintima te tenta sipisipiarama mara'ura kauro. 16 Te hiniki sipisipira urauka bata bariabo kia bi bihoha ra'iraukabe. Bika bata bite bikaima, bika ti no irihama, bika bo sipisipi bo'ara baibaroma, bo kai'a bainti bano bika'a ra'ikianarobe. 17 Bi okararama, ti Oba ti antu'ari baibo, te tenta mara'ura kaka'iake te a'ima tenta barainabe. 18 Kiama bainti bano ti kau'u ihairo barakanarobe, mintima te tentama te mara'ura kaka'uro. Ti autu baibo mara'ura kaka'iainara, ti autu baibo tenta mara'ura a'i baraina. Ti Oba ti bi ubara timirabe. 19 Juda batanaka bi ubara iri, bika rauhabi anirante tarai'a burabe. 20 Bika'ihai orautaha anirante tiha, "biba ora aiho batero werai'ama ibabo ti. Nanahare ne bira uba iri bariabo ti?" 21 Hinikiaka tiha, "Kia ora aiho bano bira'a baiboauma biba uba tibaibo ti. Ora aiho bika hoe abu impa buaka rampai nimitebabe nanabe ti?" 22 Mintubaro, Nora mono tii entaba Jerusaremini, obarai'ura. 23 Antai entaba anubaro, Ihuba mono nabu'i nuba'iro, Solomonira enta aubahi orurora. 24 Juda batanaka bira kubaike tiha, "Nana entae are tiba o'ai'ake tinabu tibatiminabe ti? Are Karaitiba irera, are abu abu'akera tinabu tibatimiane ti." 25 Ihuba anirante tiba nimiro tiharo, "Te ni tiba nimurama ne kiama mara'ura utuabo tiro. Kai'a te tenta Ora autu'a barauraba ti tintarama tiba o'ai'ibabo tiro." 26 Ne kia ti sipisipi antu irauka baribo, mintima ne kia mara'ura utuabo. 27 Te tenta sipisipi tabama tauro, bika ti aunta irite, bika ti abatakabe . 28 Te bika eka enta bai mara'urara nimiaima kiama bika aka'ibarabe, kiama bo bainti bano bika ti kau'u iharo barakanarobe. 29 Ti Oba bika ti timirabe, biba nora bano baiharo hinikiaka bata atarakaibabe, kiama bainti bano ti Ora kau'u ihairo bika a'ini barakanarobe. 30 Te bata ti Oba bata, tehanta bohahabe." 31 Juda batnaka ori e'a bata barake bira arireka autura. 32 Ihuba uba anirantero tibanimiro tiharo, "Te airu ko'e kai'a Kotirai hairo tubira ni numi'auro. Bi kai'arama ne ori ti'a a'ireka autuabo?" 33 Juda batanaka bira tibami tiha, "kia tenabu ko'e kai'a mintianarara ai'a ori a'ire unaraube, kiabe, iboma are Kotira karana'a uba tiana birara tenabu ai'a ori a'unabe. Are umina bainti hano nena bara Kotira bo'ara kareba iaramanta tenabu mintunabe." 34 Ihiba bika tibanimiro tiharo, "Uba bairobe lo buku'ira baka araruatara, te turo, ne nentama, kotika bariabo."' 35 Biba kotika autu rairera, bi antukara Kotira uba bano tubirabe, (mintiboma Kotira uba bano a'i mintiroma barianobe, kiama kaka'ianarobe. 36 Ti Oba nai ti atitaimanta te ma batarai tuburama, ne Kotirara karana'a uba tibariabo tiro,' bira nanare te turo, 'Te Kotira ma'ube.' 37 Minti'e te tenta Ora kai'a kia barai, kiama ne bata ti'a mara'ura utibarabe. 38 Iboma te mintiai bata kiama ne mara'ura utibera, ne kai'a baraina'a mara'ura utihama tabate, ti Oba ti'i baima te ti Ora'i bauro." 39 Bika Ihura uata barareka ubaro, biba bika kau'u ihairo aitarero bura. 40 Ihuba anirantero Jodani namai butu bantaraini bura, haru Joniba bainti nahenti namai a'u nimito batukainira biro, mini oru baura. 41 Airu bainti nahenti Ihu binani ani. Bika tiha, "U'ai'akero, Joniba kia bo mirikori bata mintirabe ti, iboma Jonoba ekahika ma baintirara tiba u'ama baibo ti." 42 Bi entara airu bainti nahenti Ihura'a mara'ura utura.
Chapter 11

1 Bo bainti bira autu Rasarusira, biba aiha barora. Biba Betanini haina bainti bano, biba Mariaka, Mataka batuka'i hainaba. 2 Bi Mariaba Ihura ai'u mia bahabera nohairo a'u amitero nai kauhi nohairo unka mitoba, Tabae bira ata bakaba Rasarusiba aiha baroba. 3 Tara aura nakauka bikahanta Ihurai uba barake tiha, "Nora baubo, ani tabaneti, bi baintira are bo'ake antu'ari bariaraba robarama baraibo ti." 4 Ihuba bi ubara iriro biba tiharo, "Kiama bi robaraba bira aru utu kanarobe kiabe tiro, biba Kotira nora autuma amianarobe, mintiroma Kotira Ma'u bano nora autu baranarobe tiro." 5 Bate Ihuba Matara bata bira aura nakara bata, Rasarusira bata. 6 Ihuba Rasarusiba robara baraira iriro biba tara enta bata mini baura. 7 Bira nantiara biba nai kai'a bainti tibanimoro tiharo, "anirante Judai nabu buare tiro." 8 Bira kai'a bainti bira tibami tiha, Iata bainti baubo ti, Juda batanaka ai'a ori a'irekama tiabo ti, mintibama are mini bireba tiaro, nanabe ti?" 9 Ihuba bika tibanimiro tiharo, Tenabu 12- aua nabuma boha enta batauro tiro, mintiro bo bainti bano aatitairo nuba'i biharo, kiama biba arukunta barero ru'utu buanarobe nanare biba aatitaira'a aitu iharoma buanarobe. 10 Mintiro biba enta'ira niharo arukunta barero ru'utuma buanarobe, bira nanare atairaba kiama bira'ira baibo" 11 Bihaikara nantiara, biba bika tibaniro tiharo, Tinabu'iraba Rasarusiba baitateroma baibo, mintima te a'ima bira oru baitaina'ihai a'ima himpi karabe tiro." 12 Bira kai'a bainti tiha, "Nora babo ti, biba baitatero bariare tiro, a'ima bai tirio ti." 13 Ihuba Rasarusiba utubirara tumanta, bika iri tiha biba baitatero baiboma tibo ti. 14 Ihuba tiba o'ai'akero bika tibanimiro tiharo, "Rasarusiba utuma baibo tiro. 15 Te niara iri te uahauro, bi entara te ni hampata kia baunarara, iboma bate ne mara'urama utibarabe." Mintima tenabu bibinai buare. 16 Tomasiba bo autu Didimasira biba hinikia kai'a baintika tibanimiro tiharo, "Tenabu Ihura batake bii mini utuare ti." 17 Ihuba ani obrai'iro, biba irumanta tiha Rasarusiba utubiro 4-entanabuma matimati'ira baibo tubaro. 18 Betani batuka bano baireba tarau bohau kiromita Jerusaremi batuka aumanto baura. 19 Juda batanaka airutaha Mataka Mariaka hampata ani baiha bikahanta auha ko'e nimitareka bikahanta atabakarara. 20 Mintibo Mataba irubo Ihuba anibaro, biba biro oru bira bitakero anubaro, Mariaba nabu'ira o'ubiro baura. 21 Ihuba Matara tibamiro tiharo, " Nora baubo tiro, are ma'a bariare tiaro, ti atabakaba kiama uti tirio tiro. 22 Iboma te tabauro are bo hikara Kotira irairo, biba ai amianarobe." 23 Ihuba bira tibamiro tiharo, "Ai atabakaba a'ima himpua narobe tiro." 24 Mataba bira tibamiro tiharo, "te tabauro biba ekara enta Norabano utubuaka a'i himpi kaina entara biba bata a'i himpua narobe tiro. 25 Ihuba bira tibamiro tihaho, "Te tentama utubuaka a'i himpikeha mara'ura nimi baria baintika bauro tiro; Bainti tabae ti'a mara'ura ututero utubiraba, biba a'ima mara'ura baranarobe tiro. 26 Tabae a'i mara'ura baiharo ti'a mara'ura utiraba kiama utuanarobe. Are bira'a mara'ura utirae, nane?" 27 Biba tiharo, "Nora baubo te mara'urama uturo are Karaitiba, Kotira ma'u bano tabae ma batarai tubuanobe tiababe." 28 Biba minti tubo biba Mariara iha iha buru tibamiro tiharo, "Iata bainti bano aniba aima araibo tiro. 29 Mariaba bira iriro, totara biba himpiro Ihu binaini bura. 30 Ihuba kia batukai anirai tiro, taie Mataba oru bira tabora mini baura. 31 Juda batanaka Mariara batake nabu'ira baiha, bira auha ko'e amiteha. Bika tabobaro biba totara himpiro baha'ai kantero bebaromanta, bika iri tiha biba matimati'a i'i ratareba bibo tibake bika bira abatabare bura. 32 Mariaba Ihuba baira'a aniro biba bira biri tabero Ihura ai'u'ira hi'iriro tiharo, "Norabaubo are ma'a bariare tiaro, kiama ti atabakaba uti tirio tiro." 33 Ihuba bira tabero i'i ratomanta Juda batanaka eka bira abata bare anuka bata i'i ratora, bira auha bano a'urihi taibaro biba bo'akero umpo'ura; 34 biba tiharo, "Ne taie bira batabo tiro?" Bika bira tibami tiha, Nora baubo, are ani tabane ti." 35 Ihuba i'i ratora. 36 Juda batanaka tiha, "Tabate biba bo'akeroma Rasarusirara antu'aribo!" 37 Mintimanta hinikiaka tiha, Ma bi baintiba abu impabi baintira a'i rampai kairabe, bira nantie ibo, nantiboe biba bi baintira kaibo kia utibo ti?" 38 Ihuba anirantero auha'ihairo umpo'iro matimati'a bura. Bi matimatira, ori rakabuke mintiate bira enti nai ori nohai tintatora. 39 Ihuba tiharo, "Mua ori enti a'ini barakate tiro. "Mintibo Mataba, Rasarusira aura nakaba, bainti utubira aura nakaba Ihura tibamiro tiharo, "Nora baubo, bira baata bano nterama bibo tiro, bira nanare biba utubimanta batabo 4-enta nabuma aitaraibo tiro." 40 Ihuba bira tibamiro tiharo, "Te ai u'ai'akema tibamuro, are mara'ura utirera are Kotira korori tabenabe tiro." 41 Minti tumanta bika ori enti antua kabo Ihuba buru tabero tiharo, "Ti O-o, Te ariara ko'erabema turo are ti uba irianarara. 42 Te tabauro are ti uba iri bariarababe, mintima te bi ubara tuna bainti nahenti ti utute himpi bariakara bikara irima turo, bika anirante mara'ura uti tiha u'a are ti barakara tuburaukabe tiaterabe." 43 Bira nantiara, biba naberai tibakero tiharo, "Rasarusio, bebarane tubaro!" 44 Utubi baintiba utaba'a ai'u kau'u biri rumpe amitara batakero bebarora. Ihuba bika tibanimiro tiharo, "Utaba'a a'ini barekaibo buaire tiro. 45 Airu Juda batanaka Mariara abatabare ani, nanahika Ihuba mintura tabe bika bira'a mara'ura utura. 46 Minti bika'ihai hinikiaka bi buru nanahika Ihuba mintura Parisi bainti tibanimura. 47 Pirisi iata bainti bata Parisi bata kansoli bata ani ruba'uabi uba tibake tiha, "Tenabu nantie irabe? Bi baintiba airu mirikorima minti baibo ti. 48 Tenabu bira a'ira kairo baira, eka bira'a mara'ura utimanta Romu batanaka ani tinabu batuka bata kantari bata orai'ama kebarabe ti." 49 Ibo bo bainti bano bika abutana baira, bira autu Kaiapasiba, biba bi ihira'i haina pirisi iata bainti bano, biba bika tibaniro tiharo, "Kiama ne bohika bata tababo tiro. 50 Ne tabate, bo'abata ko'e'ama ianarobe bainti nahenti a'i baika utubika batuka baraibo, Kantari bano kiama orai ianarobe." 51 Kia biba nai irirahika ihairo bi ubara tiraube, kiabe. Biba bi ihira'i pirisi iata bainti baiharo poropeti uba Ihuba Juda bainti nahentiara utuaina ubara tibatora; 52 kia Juda batanakara'i turaube, kiabe. Ihuba Kotira baintiti eka batanai bariaka ruba'uakero bara bohai'a kareba tubirabe. 53 Bi entara'a hiro biharo umanta, bika nana arae rantake Ihura arukareka ibaura. 54 Mintubaro Ihuba kia Juda batanaka abutana nibaura, biba bira'a hiro bo kantri umina batana baura Eparemi batukabe tura'ira oru baura. Biba nai kai'a bainti hampata mini oru baura. 55 Nora Pasoba Enta ani aumai umanta airu bainti nahenti eka Juda batanaka Jerusaremini ani ruba'umabi nai hi'ake baibaro Pasoba Enta obarai iaire tibake bika mini bura. 56 Bainti nahenti Ihura rantabare ani, bika mono nabu'ira ori'ete bika nai abutana uba tiba biro aniro'iha tiha, "Ne nantiakee iriabo? Biba Nora Mono Enta anianoe o kiae anianobe ti?" 57 Pirisi iata bainti bata Parisi bata kempuka uba bainti nahenti tibanimi tiha, ta baintibae o nahentibae are tabairo Ihuba taie bairera, biba bika tiba nimirama, bika bira uata barate ti.
Chapter 12

1 Pasoba Nora Enta obarai iaina 6-enta nabu'ai baubaro, Ihuba Betanini Rasarusira batukaini bura, bi baintira Ihuba matimati iharo a'i himpi kaira. 2 Bika Ihura kara heno'a amite baubaro, Mataba kara raireharo, ibaro Rasarusiba bainit hampata o'ubi baiharo Ihura batakero kara nebaura. 3 Mintubaro, Mariaba ko'e bahabera ta'u barero Ihura ai'u aumanto o'ubiro baiharo, bira ai'u bahabera a'umitero nai kauhi nohairo unka amite baura. Nabu bariara'ira ko'e unta bano mpi'a bura. 4 Ihura kai'a bainti bo, bira autu Jutas Isikariotira bainti tabae nantiara Ihura bitakero nabutaka kau'u'ira kairaba tiharo, 5 "Kia tenabu bi bahaberara bainti'i mone 300 ti'a keha barake behi bainti kaha'iatarabe tiro?" 6 Jutasiba bira nanare bi ubara tirae, kia biba behi baintiara iriro tiraube, iboma biba muara bainti bano bi ubara tirabe. Biba Ihura batake nua baintika mone uta ra'iki baibabe, biba bira'i hairo hiniki monera muara auti baibabe. 7 Ihuba tiharo, "Bi nahentira a'i kate tiro, Biba bi bahaberara mone a'u kero tiriara bare aniro ti heno'a kai'e te nantira utuai unterarabe. 8 Behi bainti bika ni hampata eka entama baibarabe iboma te kiama ni hampatama bairabe." 9 Juda batana bainti nahenti airutaha bika tiha Ihuba Betanini bairoma anibo ti. Kia bika Ihura tabareka aniakaube. Kiabe. Bika Rasarusira tabareka aniakabe, tarae Ihuba matimati batuka'i hairo a'i himpi kaira. 10 Pirisi iata bainti nai abutana uba tatauke, bika Rasarusira e'a aru utu kareka; 11 bira nanare, Juda batanaka airutaha Rasarusiba a'i himpi bakakara iri bika pirisi iata bainti tibanimu ubara a'irake bika Ihura'a mara'ura uti baumanta. 12 Bira arara airu bainti nahenti Nora Mono tirika ani ruba'uabi irubaro Ihuba Jerusaremini baumanta. 13 Mintumanta bika katari mare rauhake bare bi bira arana oru tabe naberai tiha, "Hosana! Kotiba ma baintira ko'ema amitaibo tabae Nora autu'a tubira. Biba Isireri Kinibabe." 14 Ihuba ubara donki rantakero biba bira'a barirero o'ubura; Kotira aratanu'ira ararua tantekero. 15 Ne bainti nahenti Saioni batuka bariaka, Kia ne etate. Ne tabate ni Kiniba ubara donki'a barirero anibo." 16 Bira kai'a bainti kia bira okara tabarabe, bira nanare, nanahika Kotiba tibataira mpi'a karebabe. Mintibo Ihuba nai kai'a tai'a kaibo, Kotiba nora autu bira amirabe. Bira kai'a bainti anirante irurabe nanahika poropeti bano tibakero ararua toba obara'i baumanta. 17 Airu Bainti nahenti taukae tabobaro Ihuba Rasarusira matimati ihairo uri himpi kaira, bika bi ubara hinikia bainti nahentika bata tibanimi baura. 18 Bi okarara bainti nahenti bii Ihura oru bitakora bira nanare, bika iriabo biba bi mirikorira autimanta. 19 Parisi bainti nai abutana tibake tiha "Tabate, kiama tenabu bohika mintirabe, tabate, eka bainti nahenti bira abate bariabo." 20 Hinikia Kiriki baintika bata airu bainti nahenti hampata Nora Mono ti Entaba animanta Kotira'a Mono'ireka anura. 21 Bi Kirikika Piripi binaini bura, biba Betsaida batuka Karirini hainaba, bika bira ire tiha, Nora bainti baubo ti, tenabu Ihura tabarerabe ti." 22 Piripiba Enturura buru tibamibo, Enturuba Piripi kantiro biro bika buru Ihura tibamura. 23 Ihuba anirantero tibanimiro tiharo, "Bi entaba anibo Bainti Bainti bano Nora autu baraina. 24 Te u'ai'akema ni tibanimuro, mintiro harokopu kubu bano bataa a'u biro kia utina, biba a'ima barianarobe. Mintiro biba utu biro, biba airu karama ira tanarobe. 25 Mintiro bainti bano nai mara'urara bo'akero antu'arirera, biba kaka'iama buanarobe, mintro bainti bano nai mara'ura ma batarai tauba'a utu amiraba, biba eka enta eka enta bariaina mara'urara baranarobe. 26 Mintiro bo bainti bano ti kai'a baraire, biba ti ani abataire; te bariainanaini, ti kai'a bainti bano minima bainarabe. 27 Ihuba tiharo, "Bate ti auha bano marama raibo tiro, bate te nantie tirabe tiro, Ti O-o, bi ora entara kia kairo ti'a obarai'iaire tiro. Mintiboma bi okararara te tuburaukabe." 28 Ti O-o nena autu kairo norai'iaire." Bo no bano narubaihai tubiro tiharo, "Te tenta autu norai'ama kauro tiro, te e'a batama mintirabe tiro. 29 Mintimanta bainti nahenti aumanto himpi bariaka bi ubara iri tiha, "Naruba banoma uba tibo ti." Hinikia bainti nahentika tiha, "Bo ankero banoe birai uba tibo ti." 30 Mintibo Ihuba uba anirante tibanimiro tiharo, "Bi ubaba tubira kiama ti kaha ianarobe, Iboma nima kaha ianarobe. 31 Kotiba eka bainti nahenti ma batarai bariaka okara rairaina bi entabama bate anbo. Batema biba bi iata baintiba tabae ma batara ra'iki taira a'ini barakanarobe. 32 Batai haina baintiti ti bini bara bubikai'e, te eka bainti nahenti ntitema tentai anirabe tiro." 33 Ihuba bi ubara bainti nahenti tibanimura bira nanare utira okarano bira'a anireba ubaro. 34 Bainti nahenti anirante tiha, "Tenabu iruro Kotira aratanu bano tiharo Mesaiaba eka enta eka entama barianobe ti. Nantibae are tiha, 'Bika Bainti Baiinti bini'a kebarabe tiaro?" Bainti Baiinti bira tarabe?" 35 Ihuba bika tibanimiro tiharo, bi atairaba ni hampata abo enatama barianarobe. Atairaba a'i baira, ne atairara bira'ama nibariate, konkira bano kiama ai a'u raba'u kanarobe tiro. Bainti bano konkira'i nibairaba kiama tabanarobe taie biba nai binara. 36 Bate ne bi atairara batakema bariabo, mintima ataira bira'a mara'ura utute ne ataira baiintiti bariate." Ihuba bi ubara tibakero biba bika a'irakero bika'ira kuke'a biro bura. 37 Ihuba airu mirikori bika abutana mintumanta, bika kia bira'a mara'ura uturama, 38 mintubo Aisaiara poropeti ubabano u'ai'ura, "Nora baubo, ta baintibae tenabu uba tuna iriro kia abataibo? Nora bano nai kempuka umi'ero biba tinabu kaho'a timitora." 39 Bi okarara bainti nahenti kia mara'ura utura bira nanare poropeti Aisaiaba bata bihaikarara tuntekero, 40 Nora bano nai bika abu impa kora, nai anirantero bika auaha kempukai'a kora. Kia mintiare tumanta, bika nai abu'iha tabehama nai auha'ira kankomakema baratiri, bika auha tu'antaramanta, te bika ko'ema nimi tauraitiri." 41 Aisaiaba bira nanare bi ubra tirae, nai biba Ihura kempuka tabero biba bi ubara birara tura. 42 Iata bainti airutaha Ihura'a mara'ura utura, nanare bika Parisi baintiara eteha, mintumanta bika nai mara'ura ututora kia tiba o'ai'ura, auri Parisi bainti bika mono nabu'ihai atita beba keborabe ti. 43 Bika bo'ake bainti boka nora autu timiate tiakabe, mintumanta bika Kotiba nai nora autu bika nimiainarara kia antu aruabo. 44 Mintubo Ihuba naberai tibakero tiharo, " Bainti tabae ti'a mara'ura utiraba, kia biba ti'a'iauma mara'ura utibo, biba ti Ora'a tabae ti atitaimanta tubuna bira'a batama mara'ura utibo, 45 tabae ti tabairaba, ti Ora bata tabaibo tabae ti atitaimanta tubuna. 46 Te ma batarai oba bare tubunabe bainti tabae ti'a mara'ura utiraba, kiama biba konkira'i barianarobe. 47 Mintiro bainti bo bano ti uba iriro kia abataina, kiama te bira okara rairarabe, bira nanare, ma batarai te tubuna kia te siasi bo'ara bainti rairare tuburo, iboma te bainti nahenti anirante ntitarema tuburo. 48 Bainti tabae ti tauba'a utu timiro kia ti uba irirna, bira siasi baibo bira rairaina. Te uba tiba kairaba siasi bo'ara ekara enta bira rairanarobe. 49 Kia te tenta irirahika ihai turo. Kiabe, Ti Oba ti atitaba, biba nai nana uba ti timiro tiane timantama te tibauro. 50 Te tabauro bira ubabanoma eka enta eka enta bariaina mara'urara obarai'a kanarobe, mintima eka uba te turo, te nini minti bauna ti Oba tibatirama te minti bauro."
Chapter 13

1 Pasoba enta aumaui'ubaro, Ihuba tabero biba ma batara tutero nai O-o binai buaina entaba obarai'ubaro. Biba nai antu batai bariakara antu'arura, biba bikara bo'ake antu'aru'i biro buru utubura. 2 Sataba Judas Isikariotira Saimonira ma'u irira hika'ira kai'a baraibaro, Ihura bitakero nabutaka kau'u'ira bataina. 3 Ihuba baka tabero, bira Oba ekahika bira kau'u'ira bataibaro. Biba tabero biba Kotirai hairo tubiba biba Koti binaini tuburantero birebabe. 4 Ihuba himpiro kara a'ira kero biba nai bukai utaba'a bi'u kero. Biba tauri b arakero nai tabarana rumpa tero. 5 Biba kuampa bo'ia namai rauru kero nai kai'a bainti ai'u hi'a nimite baura. Biba nai tabarana tauri rumpa taira nohairo nai kai'a bainti ai'u unka nimitora. 6 Biba Saimini Pitara'a anibaro Pitaba bira tibamiro tiharo, Nora baubo, are tinabu ai'u hi'arebae iaro tiro?" 7 Ihuba bira anirante tibamiro tiharo, "Nanahika bate te mintiaina, kiama are tabenabe, iboma nantiarama are tabenabe." 8 Pitaba bira tibamiro tiharo, "Kiama are ti ai'u hi'enabe tiro." Ihuba bira anirante tibamiro tiharo, "Minti'e kia te ai ai'u hi'aina, kiama are bohika ti batakera batenarabe." 9 Saimoni Pitaba bira tibamiro tiharo, Nora baubo kia are ti ai'u'ai hi'a timitane, are ti kau'u bata iata bata hi'a timitane tiro. 10 Ihuba bira tibamiro, bainti taukae namai tuntukaka, kiama bika e'a namai tuntibabe tiro, iboma bika ai'u'aima hi'ebabe tiro. Ne taku'uma buabo, iboma kiama ne eka taku'u buabo." 11 Ihuba baka tabora tabae bira nabutaka kau'u'ira bataina, mintibo biba tiharo, "Kia ne ake taku'u buabo tirabe." 12 Ihuba bika ai'u hi'a nimitora nantiara, biba nai saketi barakero biba e'a o'ubiro baiharo bika ira nimitero tiharo, "Ne bira okara tabee te nini mintuna okarara? 13 Ne tiriara tiha 'iata bainti'o' 'Nora baubo tibariara' bira abu abu'ama ibo. Te Tentama iata bainti baihama te Norabe. 14 Minti'e Te ni Nora bata Iata bainti bata baiha ni ai'u hi'arera, ne bata boha'arina okarara barehama boka ai'u hi'a nimitate. 15 Bira nanare te ni numi'auro ne bata boha'arina okarara te mintunateke mintihama ne bariate. 16 U'ai akema, ni tibanimuro, kai'a bainti bano kiama nai ra'ikirara atara kaibo; noo bainti bano uba barero biraba, kiama biba tabae bira atitaira atara kaibo. 17 Mintira ne bihaikara okara tabe bi ubara abataibera, ne uahate. 18 Kia te ni ekau karauma bi ubara turo. Te tabauro taukae te makimi'a taurauka, mintima te bi ubara tiairo Kotira ubabano u'ai iairerabe. Bi ubaba mintiroma baibo, 'Bainti tabae ti kantiro pareti nairaba, bibama ti nabutai inarobe.' 19 Bate te bihaikarara ni tiba nimiairoma nantiarama bihaiba obarai irama, ne mintiakema mara'urama utibarabe Te Tentama Bauro tibarabe. 20 U'ai'ake, te ni tiba nimuro, tabae te atitaina baintira bitairaba biba tima bitaibo, tabae ti bitairaba biba ti atitaira batama bitaibo." 21 Ihuba bi ubara tibakero ibaro, bira auha bano mararobaro biba tiharo, u'ai'akema te ni tibanimuro ni'i hairo bobanoma ti bitakeroma nabutaka kau'u'i batanarobe." 22 Bira kai'a bainti nai tabe nai tabe iha airu abuato iriha bika ta baintirarae tiboti. 23 Kai'a bainto bobano Ihuba bo'akero antu'ari bauba, biba Ihura batakero tainta'a o'ubiro baubaro. 24 Saimoni Pitaba nai kau'u nohairo bohika bi kai'a baintira mintiakero tiharo, "irakera tabane ta baintiba birara tiba kaiboe tibo tiro." 25 Mintitibo bi kai'a baintiba Ihura aumanto'a biro bira iramitero tiharo, "Nora baubo are bi baintira tarare tiaro tiro?" 26 Ihuba bira tibamiro tiharo, "Te pareti barake hapura'i bate bira amiaima ne tabate, bira bi baintirabe." Mintubo biba pareti barakero hapura'i batero, biba Judasira amura, Saimoni Isikariotira ma'u. 27 Ihuba bira pareti amira nantiara, Judasira'i Sataba ori etora. Ihuba bira tibamiro tiharo, "Nanahika mintireba irera, are totara mintiane tiro." 28 Kia bo bainti bano bata tabora biba nana okararae bi ubara birara tura. 29 Hinikia kai'a baintika iri tiha Ihuba birara tiharo Nora mono ti entara'a kara ko'ai iairerae tiboti o behi bainti nimiane tiroe tibo ti bira nanare, Judasiba mone uta ra'iki bauba umanta. 30 Judasiba pareti barero bira nantiara, totara baha'aini bebarora. Batuka bano konkirai'a bura'i. 31 Judasiba bebare binubaro, Ihuba tiharo, "Batema Bainti Baiinti bano nora autu barairoma Kotiba bainti Baiinti'a hiroma nora autu baranarobe. 32 Kotira nora autu bano bainti Baiinti'i hairo a'ira'a obarai'a biroma totarama Kotiba bira nora autu amianarobe. 33 Ti inara baiintitibe, te abo entama ni hampata bairiama. Ne tiriara rantebarabe, te Juda batanaka tiba nimuna tekebe, taie te buai nanaini, kiama ne anibararbe.' Bate te niara bata boha'ari ubarama turo. 34 Bate te araka lo mantiakema nimura, ne bokara bo'akema antu'aruate, te niara antu'aruna teke, boha'arake ne bata bokara antu'aruate. 35 Bi okararama bainti nahenti tabe tiha, ne bata ti kai'a baintima bariabo tibarabe, ne bokara u'ai'ake antu'arirara." 36 Saimoni Pitaba bira tibamiro tiharo, "Nora baubo are tai birabae tiaro tiro?" Ihuba bira uba anirante tibamiro tiharo, "Taie te buainanai, are kiama ho ti abatabare binara tiro, iboma nantiarama are ti abatenarabe tiro." 37 Pitaba anirantero tiharo, "Nora baubo, bira nanti'ee kia te bate ai abatarabe tiro? Te tenta mara'ura ariaro tima kaka'ia karabe tiro." 38 Ihuba anirante tiharo, "Are nena mara'ura tiriara kaka'inae or kiae? U'ai'akema te ai tibamuro, kokorara bano kia uba tirama, tara tata boha tatama are tiha, kia te bira tabaunabe tinarabe.
Chapter 14

1 "Kia ne kaibo ni auha bano mararaire. Ne Kotira'a mara'ura utiha ti'a bata mara'ura utuate. 2 Ti Ora nabu'i airu kaba'arama baibo, kia mintiro baimanta, te ni tibama nimurai tiri, bira nanare te ni batuka heno'irema buro. 3 Minti'e te ni batuka oru heno'ate, te orurante ni tubu bitakai ne ti batakema oru bibareabe. Taie te bariainanaima, ne bata tibatake baibarabe. 4 Ne te buina arara tabatabo, " 5 Tomasiba Ihurara tiharo, "Nora baubo tiro, kiama tenabu tabauro taie are bireba iananai. Tenabu bi arara nantiakee tabarabe?" 6 Ihuba bira tibamiro tiharo, te tentama ara bauro, te tentama u'a uba tibariaka bahama te tenta'ima mara'ura nimi bariaka bata bauro. Kiama bo bainti bano ti Oba inanaini anianarobe, bika ti'a nane anima ti Oba inanai bibarabe. 7 Ne ti tabareti, ne ti Ora bata tabatirima. Bate ne bira tabema bira taba kankoma tabo." 8 Pilipiba Ihura tibamiro tiharo, Norabaubo, are nena Ora tinabu umi'airoma tinabu antu'a bata ho'ama timitaire tiro. 9 Ihuba birara tiharo, Pilipio tiro, te aikanti bukai enta baurama kiama are ti taba kanko iaro tiro? Ta baintibae ti tabairaba, biba ti Ora bata tabama taibo. Nantie ne tiha, 'Nena Ora tinabu umi'ane tiabo'? 10 Kiama are mara'ura utuaro te ti Ora'ira bauro ti Oba ti'ira baira? Eka uba te ni tibanimi bauna, kia te tenta irirahika ihai ni tiba nimuro. Kiabe. Ti Oba ti'ira baiba bibama bi kai'ara barebaibo. 11 Ne ti'a ara'ura utireka tiriara nai Ora'i baibo tibake mara'ura utuate, ti Oba ti'ira baibo tiate. Kiairera, te kai'a barauna'a ne mara'ura utuate. 12 U'ai'akema, te ni tibanimuro, bainti tabae ti'a mara'ura utiraba, biba te baraina kai'arama baranarobe. Biba bo'abatama nora kai'a baranarobe, bira nanare te tenta Oba inainima buro. 13 Ne bohikara ti autu'a irai'e, te mitiairoma ti Oba nora autu Baiinti'a hiroma baranarobe. 14 Mintira nanahikara ne ti irai'e te mintirabe. 15 Mintira ne tiriara u'ai'ake antu'aribera, ti uba lo'ira baira ne abatebarabe. 16 Te tenta Orai nunabu tiairoma biba bo Kaha'ira hika ni nimiro kempu kai'a nimiteroma ni hampata eka enta barianarobe. 17 Bira u'a uba tibai Aihorabe. Bainti nahenti bataihai kiama bika bira barebarabe bira nanare kiama bika kankomake bira tabebarabe. Mintima ne bira tabamatabo, bira nanare biba ni batakero baiharoma biba ni'irama barianarobe. 18 Te kiama ni a'ira kai umina baibarabe. Te ni inaini orurante tubuainabe. 19 Abo enta baibo bainti nahenti bataihai kia ti tabera iboma ne'aima ti tabebarabe. Bira nanare, te mara'urama bauro mintima ne bata mara'urama baibarbe. 20 Bi entarama ne tabebarabe te tenta Okanti baura. Ne ti'ira bari amanta, te ni'irama bauro. 21 Bainti bano ti lo tataukero uatero abataina, bi baintiba ti bo'akeroma antu'aribo, bainti bano ti antu'arira ti Oba bata birara antu'ama aruanarobe. Te birara antu'arima bira te tentama umi'arabe." 22 Judasiba (kia Iskarioti baube) Ihurara tiharo, "Nora baubo tiro, nantibae are nena tinabu umi'era bataihaina bainti nahenti kia numi'enabe?" 23 Ihuba bira uba anirante tibamiro tiharo, "Mintiro bainti bano ti u'ai'akero antu ariraba biba ti uba abatanarobe. Ti Oba bata birara antu ari'ema tehanta bira batakema tubu bairabe. 24 Bainti bano kia tiriara antu ariraba kiama biba ti uba bata abatanarobe. Bi ubara ne iriara kia ti ubaube. kiabe, ti Oba ti atitaimanta tubuna bira ubabe. 25 Te ni batake baiha, te ni bi haikarara tibama nimuro. 26 Iboma, Aiho Bainti ni kaha'iana Baintira ti Oba ti autu'ama barakairo tubuanarobe. Biba ni numi'ero mintirama ne ekahika te ni tiba nimunarara iribabe. 27 Te iha'ara auhama ni batake kema te tenta iha'ara auhama ni nimuro. Te kia batai haina bainti nahenti nimia tekeauma nimuro. Mintira kia ne kaibo ni auha bano mararaira, ne etarahika'a mpi'a buate. 28 Ne iriabo bi ubara te ni tibanimi tiha, 'Te ni kema buro te orurantema ni inaini tubuainabe tuna.' Ne tiriara antu'aribera, ne tiriara uahebarabe bira nanare te tenta Oba inaima buainabe. Ti Oba abuni baiharoma ti bata atarama kaibo. 29 Bihaikaba kia obarai'i manta te baka ni tiba nimunabe, bihaikaba obarai'irama, ne mara'ura utibabe ti. 30 Kiama te airi uba bo'abata ni batake tiainabe, ma batarai haina iata bainti bano bate anibo. Kiama aikaro bira baibo ti baramuntubi kaina. 31 Iboma batai haina bainti nahenti tabebarabe te tenta Orara antu arihama ti Oba nanahika mintiane ti haikarama te minti bauro. Mintira, ne himpi'e tenabu ma batukara tutare."
Chapter 15

1 Tema u'a waini katari bauro, ti Obama naho bira oba baibo. 2 Bibama eka waini katari kara bano ti'a baiharo kia kara iraina a'ini barakanarobe. Bibama eka waini katari kara te'ake abu abu'a tairo katari bano airu kara iranarorabe. 3 Ne taku'uma buabo, bira nanare, ne baka te uba tuna ne iriarabe. 4 Ne ti'a tataubi'ema, te bata ni'a tatauma birabe. Katari karabano kiama kara iranarobe biba kia waini katari'a tataubiro bairaba. Boha'ariroma baibo, ne bata airu karama irebarabe ne ti'ata tataubi baibera. 5 Te tentama waini kataribe, nema waini katari kara bo'arama bariabo, Mintiro bo bainti bano ti'a tataubi'e te bira'a tatau buaina, biba airu karama iranarobe. Ne kia ti'a tataubi baibera, kiama ne bohika bata obarai'i barabe. 6 Mintiro bo bainti bano kia ti'a tatau biraba, bika katari karabano aharu'a bina temakema bira a'u kebarabe, bika bi karara iha'ira a'u kaibaroma ihabano bira ekama ita kanarobe. 7 Mintira ne ti'a bata ti uba'a bata tatau bibo ti uba bano ni'ira baira ne nanahikara antu'ari iraira, ne barebarabe. 8 Bi okararama ti Oba nora autuma baranarobe, ne airu kara irehama ti kai'a bainti baibariate. 9 Ti Oba ti antu'arima te bata niara antu'aruro. Mintira ne bata ti antu'arira bira'i bariate. 10 Ne ti lo abatairara, ne ti antu arira'i baihama te ti Ora lo abateha bira antu'arira'i baunatebi baibarabe. 11 Te bi ubara niara tuna ti uahara hikabano ni hampata baira ne uahara hika'a pmi'ama bibarabe. 12 Ma bira ti lobe, te niara antu'aruna boha 'arakema ne bata bokara antu'aruate. 13 Kiama bo bainti bano nora antu'a batero nai ara'ora nai mara'ura kaka'iairaba baibo. 14 Ekahika te niara mintiate tunahikara ne mintiha baibera ne ti ara'oma baibarabe. 15 Kiama te niara kai'a baintibe tirabe, bira nanare, kai'a bainti bano kiama tabaibo bira nora bainti bano nanahika mintira. Te niara ti ara'obema turo, bira nanare, ekahika te ti Orai hai iruna bihairama te ni tiba nimibauro. 16 Kiama ne ti makimi'a tabo, mintima tema ni makimi'a tauro ne biha kara ira terabe, ni kara biba babo. Mintiboma ne nanahikare ti autu'a ti Ora iraibo, biba ni nimianarobe. 17 Ma bi ubara ni nimuna, ne bainti nahenti bokara bo'akema antu'aruatema turo. 18 Mintira bainti nahenti bataihai ni nabutai irama, ne tabate baka bika ti nabutai iakama ni bata mintiabo. 19 Mintira ne ma batarai haina bainti nahenti bo'ara baibera, batai haina bainti niara antu'aribaima ne bika okarama minti baibarabe. Iboma kia ne ma batarai haina kaube te ni makimi'ate niara ma baraihai a'ini aitarate turaukabe bi okararama bika ni nabutai ibariabo. 20 Ne anirante iriate te baka ni uba tibanimuna, "Kai'a bainti bano kiama nai ra'ikirara atara kaibo.' Mintira bika ti orai'a timitaika, bika ni bata orai'ama nimitebarabe; bika ti uba iriareti ni uba bata iria tirio. 21 Bira ekahika bika nini mintira ti autuarama mintibarabe, bira nanare, bika kiama tababo tabae ti atitamanta tubuna. 22 Kia te tubi bika tibanimiare tura, kiama bika kumi batatirio; iboma bate bika nai kumi kuke'e araba kiama barianarobe. 23 Mintiro bo bainti bano ti nabutai'iraba, biba ti Ora batama nabutai'ibo. 24 Minti'e te bo bainti bano kia mintina kai'ara bika abutana kia te mintiai, kiama bika kumi batebarabe, iboma bate bika tabehama tihanta Oka nabutai'i bariabo. 25 Bi okaraba obarai'ira baka nai lo'ira uba araruataba bibama bate a'ira'a obarai'a bibo. Bi ubaba mintiroma baibo, 'Bika ti uminama nabutai ibaibarabe tia ubaba. 26 Kaha'ira hikabano ani'ema, te tenta Orai hai barakairoma ni inaini tubuanarobe. Bira U'a Uba'i tibai Aihorabe, biba ti Orai hairo tubiroma bibama ti kai'ara bata tiba o'ai ianarobe. 27 Ne batama ti kai'ara hiniki bainti nahenti kaini tiba o'ai inabe, bira nanare, ne baka tibatake bariakabe.
Chapter 16Te bi ubara niara tuna ne kia nenta mara'ura ututaira'a kumi'ira hi'irua teraube.

2 Bika ni Juda batanaka mono nabu ihai a'irama barabeba kebarabe. U'ai akerobe, bi entabama anibo bainti bano ni aruainara, bi okararama, bika iri tiha tenabu Kotira ko'e kai'ama barebauro tibarabe. 3 Bika bi okararama nini minti baibarabe, bira nanare, bika kiama ti Ora bata ti bata tababo. 4 Te bihaikarara ni uba tiba nimunabe, bihaikaba obarai irama, ne anirante te baka ni uba tiba nimunarara iribabe. Kia te haru bihaikarara ni tiba nimunabe, bira nanare, te ni batake baunabe. 5 Iboma te bate ti Oba inaima birabe. Bi baintiba tabae ti atitai tubunabe, iboma kiama ni'i hairo bobano bata ti iraibo, 'Are tai bihabe tiaro?' 6 Mintima te bihaikarara ni tiba nimuroma ti auha'ira umpo'ira hika banoma mpi'a kaibo. 7 Mintima te u'ai akema ni tibanimuro, te buiaina, bira ni ko'e harama te birabe. Kia te buairo, Kaha'ira Bainti bano kiama nini tubua narobe, te orubima, te bira barakairoma ni inaini tubua narobe. 8 Kaha'ira bainti bano aniro, biba eka bainti nahenti kumi minti bariara a'ira'ama obarai'a kanarobe, biba abu abu okara umi'eroma, Kotira ko bata umi'anarobe. 9 Biba kumi a'ira'a umi'anarobe, bira nanare, bainti nahenti kiama ti'a mara'ura utuabo. 10 Biba abu abu okarama umi'anarobe, bira nanare te tenta Obinai orubuai kiama ti e'a bata tabebarabe. 11 Biba Kotiba ko tiaina ni umi'anarobe, bira nanare ma batarai haina iata bainti bano ko'a himpibo. 12 Te airu haikama te ni tiba nimiaina baibo, iboma ne kiama ekehika bira tu'a bate tabebarabe. 13 Iboma U'a Uba tibaira Aihoba aniroma, ne eka u'a uba tira'a ai'i utuanarobe, bira nanare, kiama biba nai uba tianarobe. Iboma biba nanahikara iritaina birararama tianarobe, ekahika nantiara obarai'iaina bibama ni tiba nimianarobe. 14 Bibama ti nora autu timianarobe, bira nanare, bibama nanahika te mintiaina ni numi'eroma biba ni tibanimianarobe. 15 Ekahika ti Oba batara bira tunabe, minti boma U'a Uba tibaira Aihoba tuna bihaikara barakeroma ni tiba kankoma nimianarobe. 16 Abo entama ne kia ti tabebarabe. Mintirama, abo enta nantiarama ne ti e'a tabebarabe." 17 Minti hinikia kai'a baintika nai abutana uba raireha tiha, "Nanti ubarae biba tinabuara tibo ti, 'Abo entama ne kia ti tabarai tima e'a abo enta nantiarama ne ti tabebara tibo,' bira nanare, te tenta Obinai birabe tibo?" 18 Bika anirante tiha, "Nana ubahae biba bira tibaibo ti, 'Abo entabe tibaibo ti'? kiama tenabu tabauro biba nanahikare tibaira." 19 Ihuba tabomanta bika bo'abata bira irareka ubaro, biba bika tibaniro tiharo, "Auri ne nanahikara te tibakauna birarae ne nenta abutana raire bariabo tiro, 'Abo entama ne kia ti tabebabe, mintirama e'a abo entama ne ti tabebarabe'? 20 U'ai'akema te ni tibanimuro, ne no-o ampahuke nora i'ima rate barabe, iboma baitai haina bainti bika uahe barabe. Ne a'urihitara auha batakema baibarabe, iboma ni a'urihitara auha bano tu'anta biro uahara hikama nimianarobe. 21 Nahenti bano baiinti batareba iharo, biba nora aiha birahika bata a'urihaka'i batama barianarobe, bira nanare, baiinti batairaba aumai'ama bibo. Mintiro biba baiinti batakero, kiama biba e'a bata aihahikara irianarobe, bira nanare, biba nora uahara hikama baranarobe baiinti ma baatara'a batakairara. 22 Ne bata a'urihitara auha batakema bate bariabo, mintima te e'a ni tabairoma, ni auha bano e'ama anirantero uahanarobe. Kiama bo bainti bano bi uahara hikara ni'i hairo barakanarobe. 23 Bi entara kiama ne anirante ti irebarabe. U'ai'akema te ni tiba nimuro, ne ti autu'a ti Ora bohikara iraibaro, biba ni nimianarobe. 24 Batehairo kiama ne bohikara ti autu'a irabo. Ne irake baraibaroma ni uaharahika bano mpi'anarobe. 25 Te bi ubara rantake tunarabe, iboma aumantakama te uba kia rantake nini tiainabe. Kiabe, te uba o'i'akema ti Orara tirabe. 26 Bi entarama ne ti autuara irebarabe, kiama te tiha ti Ora'a te niara nunabu tirabe, 27 kiabe, ti Oba naima niara antu'aribo, bira nanare, ne tiriara antu'ari ne mara'ura uti tiha tiriara Kotiraihairo tubibabe tiaberabe. 28 Te ti Ora'ahi tubima te ma batarai obrai'a buro, e'a anirantema, te ma batara kema tuburante tenta Obinaima buainabe." 29 Bira kai'a bainti tiha, "Tabane, batema are uba a'ira'a abu abu akerama tiaro kiama are uba rantakera tiaro. 30 Batema tenabu tabauro arema ekahika tabataro, kiama bobano ai bohikara iranarobe. Bi okararama tenabu tabauro are Kotirai haira tubuarababe." 31 Ihuba bika anirantero tibanimiro tiharo, "Bate-e ne ti'a mara'ura utuabo, nane?" 32 Tabate, bi entaba aumai'ama bibo, u'abe, u'ai'akeroma bi entabama obarai'a bibo, ne eka nenti haikara batakema eteke binima ne ti tintara kai'ema bairabe. Iboma kiama te tentara bohau bairabe, bira nanare, Ti Oba ti batakeroma barianobe. 33 Te eka bi ubara niara tiai ne ti'ira iha'ara auha batake bariaterabe. Ma bataraima ne bomara bomara bareha baibarabe, Iboma ne kepu kai'abima himpi bariate, te ma batarai haina aikaro atarama kauro."
Chapter 17

1 Ihuba bi ubara tibakero biba narubai burubi tabero tiharo, " Ti O-o bi entaba obarai'ama bibo. Nena Ma'u nora autu aminara, nina Ma'u bano ai nora autuma amiainarobe. 2 Are eka aikaro bira amiaro eka bainti nahenti ra'iki taintekero, biba eka enta eka enta bai mara'urara eka bainti nahenti are bira amiarauka nimianarobe. 3 Bi mara'urara ko'ebiro eka enta eka enta bariaina mintiroma baibo, Bika aima tabebarabe, are'aima bahau bano u'a Kotiba bariaro, arema Ihu Karaitira barakaro tubibo. 4 Te ma batarai ai nora autu amuro, are kai'a barane tira ti timiana te ekama tai'a kauro. 5 Ti O-o, batebe, ti nora autu boha arakero bi autura ai'i bata ti'i bata haru kia ekahika bano obarai ubararo baintekero bariaire. 6 Te ma bainti nahentika ai autu numi'auro, are ti ma batarai timiarauka. Bika ai bainti nahentibe, are bika ti timiara bika ai uba tatauke uatakabe. 7 Bate bika tababo, ekahika are ti timiana, ai hairo tubira. 8 Uba are ti timiana, bira te bikama nimuro, bika bi ubara barema u'ai'akema mara'urama utuabo, bika tabebe te aikanti baura are ti atitara tubuna. 9 Te bikara nunabu tima bauro. Kia te ma batarai haina bainti nahentiarauma nunabu tibauro, mintima are ti timiara bainti nahentika bikarama te ninabu tibauro, bika bira ai bainti nahentibe. 10 Ekahika tunara, bira arianabe, ekahika ariana, bira tunabe, mintima te bika'ahima nora autu barebauro. 11 Kiama te ma batarai bukai'ake bairabe, iboma bi bainti nahentika batai bai'ema tema ariananai urirabe. Ti O-o are Taku'irababe, nena autu'a bika ra'ikiane, bi autura are ti timianabe bika baireka boha antu bo'ara tehanta boha baunateke bariate. 12 Te bikara hampata baiha, te are timiana autura kempuka'a bika ra'iki taunabe, te bika ra'iki tauro kiama bo bano bata kaka'ibo. Iboma bainti Baiinti banoma orai'a buanarobe, biba'i kaka'iroma Kotira uba aratanu'i bairaba u'ai ianarobe. 13 Te bate ariananaima anuro, minti te bi ubara batainiara tuna bira nanare, ti uahara hikabano bika'i mpi'a buanarobe. 14 Te ai uba bika nimuro, batai haina bainti nahenti bika nabutai'ama ibabariabo, bira nanare bika kia ma batarai hainakaube, te bata, kia te ma batarai hainakaube. 15 Kia te ai ireha bika ma batarai haira a'ini barakane turo, mintima te ai'a nunabu tiha bika ra'ikira orai'i baintika kia bika orai'a nimitate turo. 16 Kia bika ma batarai hainakaube, te bata, kia ma batarai hainakaube. 17 Bika nena u'a uba nohaira nena bainti nahenti bo'ara taku'u kane, bira nanare, eka uba ai uba bira u'a ubabe. 18 Boha'arakera are ti ma batarai atitaramanta tubuna, boha'ara kema te bika atitaura batai haina bainti nahenti hampata oru bariabo. 19 Bika kaha ianerabe, te tenta mara'ura ai ekara amuna bika abu abu'abi ai bainti nahenti bariaterabe. 20 Kia te ma bi bainti nahenti kara'iauma nunabu tibauro. Kiabe, bika buru timanta bainti nahenti ti uba iri ti'a mara'ura utirara birarama te nunabu tibauro. 21 Bika boha bainti bo'ara bariaterabe, ti Oba ti'a baimanta, te bira'a bauna. Te mintiakema nunabu turo, bika tinabu'ima baibarabe, bainti nahenti bataihai mara'ura uti tiha are ti atitaramanta tuburaukabe tiaterabe. 22 Are ti nora autu timiana, te bikama nimuro, bi bainti nahentika boha antu bo'ara bariaterabe, tehanta bohai'abi baunatebi. 23 Te bika'ira baura, are ti'ira bariana, bika bata boha antu bariaterabe. Bi arara'ama bainti nahenti bataihai tabebarabe are ti atitara tubuna, are ti antu'arina tekera bikara bata antu'aruane. 24 Ti O-o, ma bika are ti timiaraukabe, te birarama antu'aruro, bika bata ti batake te bariaina batukara bariaterabe, baiha bika are bi aikarora ti timina tabaterabe. Bira nanare, ekahika bano ma batarai kia obarai'uba are ti antu'anabe. 25 Ti Oba abu abu'abi bariarabe, batai haina bainti nahenti kia ai tabababe, mintima tema ai tabauro bika tabebe are ti atitara tubuna. 26 Te ai autu a'ira'ama bikaini obarai'a kauro, te bo'abata mintiaima bika bokara antu'ari barabe are tiriara antu'arina teke, te bikara hampata bata bairabe."
Chapter 18

1 Ihuba bi ubara tibakero bira nantiara, biba nai kai'a bainti hampata Kidoroni batuka u'itaini bura. Mini bo naho baubaro biba nai kai'a bainti hampata bira'i uri'etora. 2 Bi baintiba Judasiba tabae bira nabutaka kau'u'ira batairaba, biba bata bi nahora taboba, bira nanare airu enta Ihura batakeha bira kai'a bainti bira'i bibaubo taboba. 3 Mintubo, Judasiba i'oka bainti batakero mono nabu'i ra'ikiaka kai'a bainti bata Parisi bainti bata tintakero bi batukara'i bura. Bika i'oka hika batake iha umpi bare bira'ira bura. 4 Bi entara, Ihuba baka tabora nanahika bira'a obarai'iaina, biba abu abu'akero bi baintikaini biro tiharo, "Ne tarare rantebariabo?" 5 Tumanta bika bira tibami tiha, "Nasaretini haina Ihurama rante bauro ti." Tubaro Ihuba bika tiba nimiro tiharo, "Te ma bikabe tiro." Judasiba bata i'oka bainti hampata himpiro baura tabae Ihura bitakero nabutaka kau'u'ira kairaba. 6 Ihuba bika tibanimiro tiharo, "Te ma bikabe tiro," Bika anirante araihai bii bataini hi'irubabura. 7 Mintubo biba e'a anirante bika irero tiharo, "Ne tarare rante bariabo?" Tumanta bika anirante tiha, "Nasaretini haina Ihurabe." 8 Ihuba anirante tibanimiro tiharo. Te baka ni tibanimi tiha te ma bikabema turo. Ne tiriara rantaibera, ma hinikia baintika a'ira kaimanta buate." 9 Bihaikaba obarai'ira baka ubabano baira'ama aitaraibo, biba nai anirante tintekerobe, "Kiama te boru bata are ti timiana a'ira kauro." 10 Saimoni Pitaba nai ihai bataira lo'ikero pirisi iata bainti kai'a bainti kau'u tanarai bai atora te'a kora. Bi kai'a baintira autu Marakusirabe. 11 Ihuba Pitara tibamiro tiharo, "ihai nai uta'i rubatane tiro. Bi kapura ti Oba ti timirabe, kiae te bira'i narabe nane?" 12 Mintumanta Romuni haina i'oka bainti bata iata bainti bata, Juda i'oka bainti Ihura uata bare na'unta barake bira rumpa tora. 13 Bika bira bitabare Anasi binaini bura, bira nanare biba baireba Kaiapasira oba aituaba baumanta. Bi Kaiapasiba bi ihira'ira iata bainti baumanta. 14 Kaiapasiba Juda batanaka irarahika nimiro tiharo bo'abata ko'eha boha bainti bano utira eka bainti nahenti kia orai'iate tibauba baumnta. 15 Saimoni Pitaba bata bo kai'a bainti bano Ihura abata bare bura. Bi kai'a baintika Ihura abata bare pirisi iata bainti baura'i ori'etora, bira nanare, pirisi iata bainti bano baka bira tabatobabe. 16 Mintubo Pitaba enta'ahiro baha'ai baubaro bi pirisira iata bainti bano bira tabatoba, biba anirantero enta'a ra'iki nahentira buru tibamura. Bi nahentiba Pitara bitatero ubika bira'ira berakora. 17 Mintibo kai'a nahenti enta'a ra'ikiba Pitara tiharo, "Are, ma kia bi baintira kai'a bainti banoe iaro?" BIba tiharo, kia te bi bainti kaube tiro." 18 Bi entara batuka bano antomanta iata bainti kai'a bainti bata huru bainti bata himpi baiha iha bo uara tara'a tari baubaro. Pitaba bata bika hampata himpi baiharo iha tari baura. 19 Pirisi iata bainti Ihura nai kai'a baintiara ireha biba nai uba bika tiba nimibau ubara bata irora. 20 Ihuba bira tibamiro tiharo, "Te a'ira'ama ma batara turo. Eka entama te Juda batanaka mono nabu'i bata tempoli'i bata ruba'ua bibaria manta te tibanimi bauro. Kiama te bo uba bata kuke'ake turo." 21 Nanahare are ti iraro? Ma bainti nahentika irane taukae ti uba iriaka. Tabane, ma bainti nanahika te tibanimuna bika tabama tabo. 22 Ihuba bi ubara tibo, huru uatai bantiba bira aumanto himpi baiba nai kau'u nohai Ihura ariharo tiharo, "Are nantibae pirisi iata bainti bano uba tira kia iriaro?" 23 Ihuba bira anirantero tibamiro tiharo, "Te tenta uba'a kia ko'eirera, bohika kia te ko'eiaina ne tiate. Mintima, te ko'e ubama turo, ne nanahare ti ariuabo?" 24 Mintibo Anasiba Ihura iata bainti Kaiapasiraini atitobaro bura. Biba na'unta rumpatara ariraba Kaipasi binaini bura. 25 Bi entara Saimoni Pitaba bira'a himpiro iha uaratara'a nai baata auri baura. Baubaro bo banti bano birara tiharo, "Are bata bika ihaina bobanoe iaro?" Biba nai irikero tiharo, "Kia te bi baintikaube." 26 Pirisi iata bainti kai'a banti bobano tiharo, biba bata Pitaba ato te'a kaira bi antura'i hainababe tiro, "Te kiae ai naho'ira bira batake tabauro?" 27 Pitaba anirantero iribaro kokoraba uba tubaro. 28 Bika Ihura Kaipasira nabu'ihai bitabare Romuni haina kabanara nora nabu'ira bura. To'a tabara umata bika kia kabanara nora nabu'ira ori'etora, bira nanare bika kia orai'abi Nora Pasoba Entai haina kara a'ira kareka. 29 Mintibo Pairati bano bebarero bika irero tiharo, "Nana okara baie ne bi baintira ko amireka iabo?" 30 Bika bira anirante tibami tiha, "Mintiro ma baintiba kia ahu'arira okarara minti'e, kiama tenabu bira ai ka'u'ira amuraitiri." 31 Pairati bano bika tibanimiro tiharo, "Ne nenta bira bitaburuke nenta lo'ata bira ko amiate tiro." Juda batanaka bira anirante tibami tiha, kiama tenabu bo bainti aru utuinabe." 32 Bika bi ubara tura bira nanare Ihuba nai tunteke obarai ura, bi ubaba umi'ero nana utira hika banoe bira'a obarai iaina. 33 Pairati bano kabanara nora nabu'i ori'etero Ihura arobaro orubibo bira irero tiharo, "Are Juda batanaka kini banoe iaro, nanabe?" 34 Ihuba bira anirantero tibamiro tiharo, "Bi irara hikara ti irana are nena irirahika ihairae ti iraro o hinikiaka ai tibamiabae are ti iraro?" 35 Pairati bano bira tibamiro tiharo, "Te Juda batana baintie uro? Ai nina nabuna bainti nahenti bata iata bainti batama ai ti ka'u'ira timiabo. Are nanahika barare bika mintiabo?" 36 Ihuba bira tibamiro tiharo, "Ti kindomu kia ma bataraiauma baibo. Ti kindomu ma batarai bariare timanta, ti kai'a bainti tiriara i'oka ra'uke kiama ti bitake Juda batanaka kau'ira nimiatirio. Iboma, Ti kindomu, kia ma bataraiaube." 37 Pairati bano bira tibamiro tiharo, "Are kini banoe iaro?" Ihuba bira tibamiro tiharo, "Are nenama tiriara kinirabe tiaro. Bi kai'ara ti noba ti batataikabe, te ma batarai tubuna boha kai'a birara tubunabe, u'a uba tiaina birarabe. Eka bainti u'a uba abatakama ti uba iri bariabo." 38 Pairati bano bira irero tiharo, "U'a uba bira nanahabe tiro?" Biba bi ubara tibo, biba anirantero baha'a Juda batanaka unaini bebarero bika tibanimiro tiharo, "Kiama te bo a'u haika bi baintira'ira ranteke tabauro tiro. 39 Iboma ne nenta okara batara te bata abate baunabe eka nora pasoba enta. Bo karabusi bainti a'ira atite bauro bibaira. Mintima te Juda kinirae barakairo ni inaini buanarobe?" 40 Bika anirante naberai tibake tiha, "Kia bi baintiraube, Barabasira barabeba kane." Barabasiba bainti iahikara muara raraukeharo barebai baintibabe.
Chapter 19

1 Pairati bano tumanta Ihura bitaburuke bika kabu barake bira arura. 2 Huru bainti au'u bai na'untara barake kini hati bo'ara buntake bika Ihura iata'i batora, aha'o utaba'a bira autu amitora. 3 Bika bibinai ani bira karana'a uba tibamiteha, "Ko'e kuari'abe ti, Juda batnaka Kini baubo ti!" Miniti tiha bika bira ru'uti baura. 4 Pairati bano baha'a bebarero bika tibanimiro tiharo, "Tabate, te ma bi baintira bita bebakai ne tabaterabe kiama te a'u hika bira'i rantauro baibo." 5 Ihuba bebarobo, biba au'u bai na'untara kini hati bo'ara kero aha'o utaba'a batakero bira autu amitora. Pairati bano bika tibanimiro tiharo, "Ma birabe, bi baintirama tabate!" 6 Iata bainti bata huru uata baintika bata Ihura tabe, bika naberai tibake tiha, "Taurinia katari'a hiritate ti!" Pairati bano bikara tiharo, "Ne nenta bira bitake taurinia katari'a hiritate tiro, kiama te a'u hika rantake tabauro bira'ira baibo tiro." 7 Juda batanaka Pairati tibami tiha, "Tenabu bo lo batauro bi loba tiharo birara utuairema tibo, bira nanare, biba naima tiharo te Kotira ma'ubema tibo." 8 Pairati bano bi ubara iriro, biba bo'akero etero, 9 biba kabanara nora nabu'ira ori'etero e'a Ihura iramitero tiharo, "Are ta batukai haira aniarabae iaro?" Tubaro Ihuba bira uba boru bata kia tibamura. 10 Bira nantiara Pairati bano birara tiharo, "Are nantibae kia ti tibatimiaro tiro? Kiae are tabaro tema eka aikaro batauro ai a'i barabeba kaina'a bata taurinia katari'a hiri taina'a bata?" 11 Ihuba bira tibamiro tiharo, Mintiro bi aikarora Kotiba kia ai amira, kiama are ti ra'iki tenarabe. Mintiboma bainti tabae ti ai kau'u'ira amiba, biba aia kumi bata atarakero nora kumima autu kaibo." 12 Ihuba bi ubara anirantero tubaro, Pairati bano bira a'ira barakare tiro, tumanta Juda batanaka naberai tibake tiha, "Are bi baintira a'ira kairo birera, kiama are Sisara ara'o bano bainarabe ti. Bainti bano nariara tiharo te kinikabe tiraba, biba Sisara nabutabama barianarobe. 13 Pairati bano bi ubara iriro, biba Ihura bara beba kobaro. Pairati bano siasira tainta'a o'u biro baura, bi batukarara tiha 'Poroa Oribe tu batukara'a." Hiburu uba'i hairo tiharo, "Kabata batukabe tu batukara'a." 14 Bate Nora Pasoba heno'i Entaba anumanta, bira 12-kiroki bero'ata. Pairati bano Juda batanaka tibanimiro tiharo, "Ne tabate, ma ni kinibama ibo!" 15 Bika naberai tibake tiha, bira a'ini bara bebakera, barakairo bira, taurinia katari'a hirikate!" Pairati bano bikara tiharo, "Te ni kinira taurinia katari'ae hirikarabe?" Minti tumanta Pirisi iata bainti bira anirante tibami tiha, "kiama tinabu kiniba bo bano baibo ti. Sisara bohaube ti." 16 Mintubo Pirati bano Ihura bika kau'u'ira komanta bika niri utubare bira taurinia katari'a arura. 17 Mintumanta bika Ihura baha'a bitabeba kobaro, biba nai taurinia katari a'u barero, biba bi Batukarara tiha "Bainti Iata Buharibe tibariara'a orubura," Hiburu uba'ihai "Kolkotabe tiara'a." 18 Bika niri nohai Ihura batake tara bainti aruke, bo bainti hini bantarai bo banti hini bantarai hirite IHura abuta'a hiri tora. 19 Pairati bano tumanta bika bo uba bata araruake taurinia katari'a batora. Uba bira araruatoba mantiro baura, ''NASARETINI HAINA IHURABE, JUDA KINIRABE TI. 20 Juda batanaka airutaha bi ubara kararuake tabora, bira nanare, IHura taurinia katari'a hirito batukaba nora tauni aumanto baumanta. Bika bi ubara araruake, Hiburu uba'ihai bata, Latini uba'ihai bata, kiriki uba'iha bata araruake batora. 21 Nantiara Juda piris iata bainti Pairati tibami tiha, "Kia are mintiakera araruane, 'Juda kinirabe tiane ti, 'Are mantiakera araruane, 'Ma baintiba tiharo, "Te Juda kinikabe tirabe." 22 Pairati bano bika tibanimiro tiharo, "Te nanaha ararua tauna, te araruama tauro." 23 Huru bainti Ihura taurinia katari'a arute, bika bira utaba'a barake 4-nabu'a tu'abuke. Bohau bohau huru bainti bohau bohau barora, bika bira sioti bata barora. Bi siotira bukai utaba'a'a aututabo kia ha'iruata bara'uba bata baira. 24 Bika naii abutana nariara nariara tiha, "Kia tenabu sioti upaniare ti, minti'e tenabu satu ruhairo tabae baraire ti." Bihaikaba obarai'ura aratanu'ira Kotiba uba tibataira mpi'a kora, "Ti utaba'a naii abutana tu'abukema satuma ruhebarabe. 25 Huru bainti bihaikara mintura. Bi entara Ihura noba bata, Ihura nora bira aura nakaba Mariaba Kiropasira natabano bata, Maktaraini haina Mariaba bata, hinikia nahentika bata Ihura taurinia katari aumanto himpi baura . 26 Ihuba nai nora bata bi kai'a baintira bo'akero antu'ari bauba, bika aumanto himpi baubaro, biba nai nora tibamiro tiharo, "Nahenti baubo, tabane, ma bira ai baiintibe!" 27 Nantiara biba bi kai'a baintira tibamiro tiharo, "Tabane, ma ai norabe!" Bi entara'i, Biba Mariara ra'ikireba bitabarero nai nabu'ira bura. 28 Bira nanatiara, Ihuba tabobaro bira eka kai'a bano tai'a bura, Kotiba baka uba tibatora u'ai'a kora, "Ti aunta bano aharu'aibo." 29 Kure bo'ira hunkabi wainiba mpi'a biro aumantoka baura, bika hisopu katari kara barake spanisi waini batakero mpi'a bura bara bini'ake bira no'ira batora. 30 Ihuba bi wainira namakero tiharo, "Bira tai'aibo tiro." Bira iata bano hi'irubaro biba utura. 31 Sabati'a ekahika heno'i entaba anumanta, Juda batanaka kia bira baata bano taurinia katari'a hiribiro bariaire ti. Bira nanare, bi entara Sabati enta nai nora entabe. Mintumanta Juda batanaka Pairati iraibo taurinia katari'a hirita baintika ai'u rauhaira bika utu bibera bika totara bira baata bi'u muntubi kareka. 32 Mintumanta huru bainti ani abuni bai baintira bata nantiarai bai baintira bata Ihura batake taurinia kari'a hiritora bikahanta ai'u rauha kora. 33 Bika Ihura'a ani, tabobaro biba utu bura, mintumanta bika kia bira ai'u rauhora. 34 Ibo huru bainti bo bano Ihura ta'eni beba nohairo raponta kobaro nare batakero namai bano rauru bura. 35 Bainti tabae bihaikara taboba, biba tiba kora, eka bira u'abe. Biba naima tabaibo nana uba biba tibo u'ai'ira, mintira ne bata mara'ura utuaterabe. 36 Bihaikaba obariro Kotiba tibatai ubara mpi'a kora, Kiama bira buhari bano rauhanarobe tura." 37 Kotira uba bobano bata mintiroma baibo, "Bika bi baintira rante'aira batama tabebarabe." 38 Bihaikara nantiara, Jesepiba Arimatia bainti bano, biba IHura kai'a bainti bano, biba Juda batanakara etakero kuke'a biro, biba Pairati ani irero Ihura baata barareba. Pairati bano tiharo hobe barenabe tiro. Mintubo Josepiba Ihura baata barero bura. 39 Nikodimasiba bata anura, baka biba Ihurai enta'ira anu baintiba. Biba ko'e unta bai bahaberara mia'a bata aloe katari'a bata aututara bare anura. Bira mara bano baireba 30 kiro baura. 40 Bika Ihura baata barake bukai utaba'a nohai bahabera batake rumpa mitora, bika bira mintiara nai Juda bainti uti bariamanta unte baria okarara'a mintura. 41 Ihura taurinia katari'a hiritora bira auma'ata, bo naho baura. Bi nahora'i araka matimati kia bo bainti bata unto matimatira baura. 42 Bira Nora Pasoba Enta erairo Juda batanakaini aniairaba baubaro matimati bata aumanto baura. Mintumanta Ihura baata bi matimatira'ira batora.
Chapter 20

1 To'a'ira abunihaina wiki'ira enta'a, entara hikabano a'i baubaro, Mariaba Makdarai hainaba matimati'i aniro biba tabobaro enta tinte baria oriba kia baubaro. 2 Biba kantero Saimoni Pitara bata bi kai'a baintira Ihuba bo'akero antu'ari baura, Mariaba bikahanta tibanimiro tiharo. "Bika Nora matimati'i hai a'inima barakabo kiama tenabu bata tabauro bira taie batara." 3 Mintubo Pitaba bata bi kai'a baintiba bata baha'a bebare kante hanta matimati'ira otubura. 4 Bikahantai'ake kante otubura, mintubo bi kai'a baintiba aikarokero kantero Pitara bata atarakero biba nane matimati'ira oturora. 5 Biba iata bara mintubi kero bera tabobaro Ihura baata'a a'umita utaba'aba baubaro, ibo biba nai kia birai'i ori etora. 6 Saimoni Pitaba bira nantiara tubiba matimati'ira ori'etora. Ori'etero tabobaro Ihura baata'a a'umita utaba'aba kia baura, 7 boki utaba'aba iatai batoba bata baura. Bi utaba'aba, kia hiniki utaba'ara batakero baura, mintibo bi utaba'aba u'urata biro ko'e biro baura. 8 Mintubo bi kai'a baintiba bobano tabae biba nane matimati'a tubiba, biba bata ori'etora. Biba bihaikara tabero biba mara'ura utura. 9 Bi entara, bika kia Kotira aratanu'ira tiharo Ihuba matimati'i hairo a'i himpuanobe ti ubara tabora. 10 Mintumanta bi kai'a baintika nai nabu'ira anirante bura. 11 Mintubo, Mariaba matimati a'irakero baha'a baiharo i'irate baura. Biba i'irateharo, batakarua biro matimati'ira bera tabora. 12 Biba tabomanta tara ankero hanta utaba'a autuaka o'ubi baura, bobano iatai baubo bobano ai'u tarai baka Ihura baata batora'a baura. 13 Bika bira tibami tiha, "Nahenti baubo, are nanahare i'irate bariaro ti?" Biba bikahanta tibanimiro tiharo, "Bika ti Nora bare buabo, kiama te tabauro bira taie batara." 14 Biba bi ubara tibakero, tu'antabiro tabobaro Ihuba himpiro baubo, kiama biba tabero kia Ihu baubema tiro. 15 Ihuba bira tibamiro tiharo, "Nahenti baubo, are nanahare i'irate bariaro? Nanare rante bariaro?" Mariaba iriro tiharo, bo bainti bano naho'ira ra'ikira bainti bano tiro, mintibo biba tiharo, "Nora Bainti baubo, are bira bare birera, tiba ti timiane tae are bira bataina, tibatimi'e te bira bare buare." 16 Ihuba bi nahentirara tiharo, "Mariao tiro." Mariaba tu'anta biro Hiburu uba'ihairo birara tiharo, "Raboni tiro," (Bi ubara okara baireba, "Iata bainti baubo"). 17 Ihuba bira tibamiro tiharo, "Kia are ti uatabarane tiro, kaima te tenta Obinai buro tiro, iboma are ti ata bakauka inaini birama buru tibanimira tiha, te tenta Oba bata ni Oba bata inanaima orubuainabe, ti Kotira bata ni Kotira batabe." 18 Mariaba Maktarai hainaba kai'a bainti bi tibanimiro tiharo, "Te Nora tabauro tiro," Ihuba nanahikara tira biba bika bata bi tibanimura. 19 Erobaro, bi entara bira abunihaina entara'a, Ihura kai'a bainti Juda batanakara etake enti kempukai'ake tintate baubaro. Totara Ihuba bika abunana obarai'a biro tiharo, "Iha'ara auha bano ni hampata bariaire tiro." 20 Biba bi ubara tibakero, biba kau'u bata nai ta'e bata bika numi'ero. Kai'a bainti nai Nora tabe bika nora uahara hika'ira mpi'a bura. 21 Ihuba bika anirante tibanimiro tiharo, "Iha'ara auha bano ni hampata bariaire tiro. Ti Oba ti aititai tuburaukabe, boha'arakema, te ni atitauro." 22 Ihuba bi ubara tibakero, biba nai aiho bika'a bua'akero tiharo, " Ne Aiho bainti barate tiro. 23 Ne bainti kumi bi'u nimitaibo, Kotiba bata bika kumi bi'uma nimitanarobe, ne kia bainti kumi bi'u nimitaibo, bika kumi bano a'ima barianarobe." 24 Tomasiba, bira bo autu Didimasiba, biba kai'a bainti bo bano 12-nabu ihainaba, biba kia bikara hampata baubo Ihuba bira'i anura. 25 Nantiara hinikia kai'a baintika bira tibami tiha, "Tenabu Nora tabauro ti."Tubaro Tomasiba bika tibanimiro tiharo, "Te kia niri nohai aruara bira kau'u'i tabarai, kia niri nohai aruara'i kau'u batarai ti, te kia ta'eni aruara'ira kau'u batarai ti, kiama te mara'ura utirabe tiro." 26 8-nabu enta nantiara Ihura kai'a bainti nabu'ira baubaro, Tomasiba bata bikara hampata baubo. Bika enti bata tintate baubaro Ihuba bika abutana obarai'a biro, tiharo, "Iha'ara auha banoma ni hampata barianarobe tiro." 27 Biba Tomasirara tiharo, "Nena kakahi ti kau'u'ira bateha tabane tiro,nena kau'u, ta'eni bata batehara tabane tiro. Kia are tara auha batarai tira, are mara'ura utuane tiro." 28 Tomasiba bira uba anirante tibamiro tiharo, "Are ti Nora bano bata ti Kotiba batabe tiro." 29 Ihuba bira tibamiro tiharo, "Bate are ti taberae are mara'ura utuaro tiro. Iboma bainti kia ti tabarai ti mara'ura utika, bi baintika uahate." 30 Ihuba nai kai'a bainti hampata baiharo airu mirikori autimanta bika tabora. Bi mirikorira kia bika ma aratanura'ira ararua tabo, 31 Iboma bira ma eka uba ararutara ne mara'ura uti tiha Ihu Karaitirara Kotira ma'ube tiaterabe. Mintiboma ne mara'ura uti, bira autu'ama aiho barebarabe.
Chapter 21

1 Bihaikara nantiara, Ihuba nai kai'a bainti solwara namai Taiberisini nai bika numi'ora. Bi arara'a biba bika nai numi'ora. 2 Saimoni Pitaba Tomasira bo autu Didimasira bata Natanierira Kana Karirini hainaba bata tara orainti Sebedi ma'u tanta bata Ihura kai'a bainti tara'anta bata. 3 Saimoni Pitaba bika tibanimiro tiharo, " Te habukarama birabe tiro." Bika bira tibami tiha, "Tebabu bata ai batakema anirabe ti." Bika botu bo'ira oru barire, bi entara'ira kia bo habuka bata barora. 4 Atite baubaro, Ihuba namai aubahini himpi baumanta bira kai'a bainti kia bibauma baibo ti. 5 Ihuba bika tibanimiro tiharo, "Ubaara baintibe, ne bohika nera bate-e bariabo tiro?" Bika bira tibami tiha, "Kiabe ti." 6 Biba bika tiba nimiro tiharo, "Ne nenta umpeni botu baira ka'u tanarai a'uate tiro, a'uke ne habuka hinikina bararate tiro." Mintumanta bika biba tunaini umpeni a'uke bika kia ho'aka umpeni barabari kora. 7 Mintubo bi kai'a baintira Ihuba bo'akero antu'ari bauba Pitara tibamiro tiharo, "Ma Nora banoe baibo tiro." Saimoni Pitaba irubaro ma Nora banobe tibo, biba nai saketi bara rumpa barero (Bira nanare biba saketi a'ini barakero baurama) biba kompurero soruara'ira otu raba'u bira. 8 Hinikia kai'a baintika botu'ira baiha, umpeni rarau'i botu'ira uri baubo umpeni'ira habuka bano mpi'a bura. Bika kia namai niarai baura, bika 100 mita mintiaka aumai'abi baura. 9 Bika namai aumanto otubi, tabobaro ihabano ite baubaro habuka bano iteharo bira'a baubaro, pareti bano bata baubaro. 10 Ihuba bika tibanimiro tiharo, "Bira habuka bate ne barataira, hinikira bare aniate." 11 Saimoni Pitaba barirero umpeni'ira noranora habuka mpi'abira rarau bari kora, eka 153 habuka, ibo kia umpeni bano raperura. 12 Ihuba bika tibanimiro tiharo, "Kara ani barate tiro." Mintumanta kai'a bainti bika eteha kia borubano bata ireha, "are tababe ti?" bika tabe tiha, biba Nora banoti. 13 Ihuba ani pareti batakero habuka barakero bika nimura. 14 Ihuba utiro uri himpura nantiara tara enta boha enta nai kai'a bainti nai anirantero numi'ora. 15 Bika kara namake iabo, Ihuba Saimoni Pitara tibamiro tiharo, "Saimonio, Jonira ma'u baubo, are tiriara bo'akerae antu'aruaro tubaro?" Pitaba bira tibamiro tiharo, "Eo, Nora baubo, are tabaro te ariara antu'aruna." Ihuba bira tibamiro tiharo, "Are ti sipisipi nati kara nimiane tiro." 16 Ihuba e'a bata anirantero bira irero, "Saimonio, Jonira ma'u baubo, Are tiriara antu'ae aruaro?" Pitaba bira tibamiro tiharo, "Eo, Nora baubo, are tabaro te ariara antu'aruna, "Ti sipisipima ra'ikiane tiro." 17 Ihuba taratata bohatata irero, "Saimonio, Jonira ma'u baubo, are tiriara antu'ae aruaro?" Minti tubo Pitara auha bano marai'ura, bira nanare Ihuba taratata bohatata bira irobaro, "Are ti antu'ae aruaro?" Pitaba Ihura tibamiro tiharo, "Nora baubo arema ekahika tabataro tiro, are tabaro te ariara antu'aruna."Ihuba Pitara tibamiro tiharo, "Ti sipisipi karama nimiane tiro. 18 U'ai'akema ai tibamuro, are ubara baiha, are nena utaba'a aututera are nena antu'a'ama nuaro. Iboma are noru'arai'a biro, are nena kau'u tutu kairo bo bainti banoma ai utaba'a barakero a'u mitero kia bireba inanaima ai bitakero buanarobe." 19 Ihuba bi ubara tira Pitara'a nana utirahika bano bira'a obarai'iro Kotira nora autu amiaina birara turama. Biba bi ubara tibakero nantiara Pitara tibamiro tiharo, "Ti abatane tiro." 20 Pitaba tu'anatabi tabobaro kai'a bainti Ihuba bo'akero antu'ari bauba bika abatora, kara nebaubaro biba Ihura aumanto baiteharo, tiharo, "Nora baubo, tabae ai bitakero nabutaka kau'u'ira batanarobe?" 21 Pitaba bira tabero Ihura tibamiro tiharo, Nora baubo, bi baintiba nantie ianarobe?" 22 Ihuba bira tibamiro tiharo, te birara tiha a'i bai'e te orurante tubuainabe tiaina, bira ariana hikarae baibo nane? Are ti abatane" 23 Bi ubaba bika atabakauka ato'ira hi'irumanta bika tiha, bi kai'a baintiba kiae utuanarobe ti. Iboma Ihuba Pitara tibamura kia biba birara utuairera tiraube. Iboma biba tiharo, "Te birara tiha a'i bai'e te orurante tubuaina tuna, bira ariana hikarae baibo, nane?" 24 Bi kai'a baintiba tabae bihaikarara tibakero. Biba bihaikarara ararua tora, tenabu tabauro bira uba bano u'a baura. 25 Ihuba airutaha bohika bata minturama, te eka bohau bohau hika ararua tareturo kiama batuka bi aratanura bataina baitiri.

Acts

Chapter 1

1 Tiopilasibe, tibake te tota ararua tauna, ekahika Ihuba antakero kai'a bareharo tibanimura birara tunabe, 2 bi entara Kotiba bira bitabarero bini orubura. Biba Aiho Bainti aikaro batakero kempuka uba nai kai'a bainti tibanimiharo bika makimi'a tora nantiara bihaikaba obarura. 3 Biba utu biro uri himpura nantiara, biba a'ira'a obarai'a biro nai bika nai numi'ora. 40 enta bira'ira, biba bikaini obarai'a biro, Kotira kindomu'i haina hikara bika tibanimi baura. 4 Biba bikara hampata baiharo biba bika tibanimiro tiharo kiama Jerusaremi tutate tiro, mintira ne ti Oba tibataina birara bekai'iate, biba minti tibakero tirabe, "Ne baka te tuna iriarabe, 5 Joniba nama'ira namai a'u nimitaira bo'ara, ne bokina entara nantiara Aiho Bainti'ama namai barebarabe." 6 Bika eka ani ruba'uabi bira ire tiha, "Nora baubo ti, Isirari batanaka Kintomu uri himpikera entabae ma bate anibo?" 7 Biba bika tibanimiro tiharo, ti Oba bihaikara tiba taina entara kiama ne tabebarabe. Biba naima tabataibo. 8 Iboma ne kekau hikama barebarabe, Aiho Bainti bano ni'a tubina entara ne ti no barema Jerusaremi batuka uba tibarabe, eka Judia, Sameria batukai haima ekaa bataini tai'a kebarabe . 9 Ihuba bi ubara tibakero biba bini orubumanta, eka bira tabebaubo tonabu bano bira a'uraba'ukero bitakero bumanta kia bira ho e'abata tabora. 10 Bika biba bunaini buru tabebaubaro, totara tara bainti hanta utaba'a autuakahanta bika aumanto ani himpi baura. 11 Bikahanta tiha, "Ne Karirini haina baintibe, ne nanahare ma'a himpi baiha narubai autu'uate bariabo? Bi Ihura, Kotiba ni'ihairo bitakero narubai bina, boha'ara kero narubai binatekeroma orurante tubua narorabe. 12 Mintumanta bika Oribi Ai'ina'ahi, orurante Jerusaremini tubura, bira nanare Oribi ai'ina bano Jerusaremi aumanto baimantara ti. 13 Bika bira'a ani obarai'abi, bika baria nabura'ira bika orubura. Bika autu baireba, Pitaba, Joniba, Jemisiba, Enturuba, Pilipiba, Tomasiba, Botolomiuba, Matiuba, Jemisiba Alpiusira ma'u bano ibo, Saiminiba Selotini haina bainti bano ibo Judasiba Jemisira ma'u bano, eka bika baura. 14 Bika eka ruba'uabi baiha bo'a bata nunabu tiha baura, nahenti haika bata Mariaba Ihura bira nora batake bira atabakauka baura. 15 Bi entara Pitaba mara'ura ututa baintika abutana himpiro, bika 120 bainti baubo biba tiharo, 16 Atabakaukabe, bira ko'ehabe, kairo Kotira uba aratanu'i bairaba a'ira'a obarai'iaire, haru Aiho Bainti bano Debitira no'a hiro Judasirara, biba tiharo, ma baintibama bainti numi'airama Ihura uata barebarabe tura. 17 Tabae tinabu antu bano baiharo tinabu kai'a bo'arake baranarobe." 18 ( Bate bi baintiba mone nohairo bata ko'ai'akero kia ko'e'i okarara batakero baraiba, nantiara biba araihairo bataini hi'irubaro, bira auha bano rape bubaro bira arara bano a'ini aitarora. 19 Eka bainti nahenti Jerusaremini bariaka bihaikara tababo, bika uba tiaka bata iriabo, bika bi batara autureha tiha, "Akeldamabe tura," bi ubara okara baireba, "nare hi'irura'abe tura." ) 20 "Kotira uba bano ihi aratanu'ira baintekero, a'ira kairo bibira ekahika bano tai'a buaire, kia bo bainti kairo bariaire. Ekara bo bainti banoma bira nora autu baranarobe, 21 Bira ko'ehabe, bo bainti bano eka enta tinabu hampata baira, biba Nora Ihu Karaitibabe naima tinabu abuta baibo, 22 Joniba namai a'umitaitaira'a hiro aniro Kotiba bira tinabu'ihairo bitaira, biba nai utiro uri himpuaina birara'i tibaura." 23 Bika tara bainti bara himpite, Josepirara Basabasirabe ti bira bo autuma Jastusirabe ti bata Matiasira bata. 24 Bika nubu'iha tiha, Are Nora banobe ti, "are eka bainti nahenti auha tabaro ti, are bikahanta ihaira bora a'ira'a barakairo aitaraire ti. 25 Bika Judasira batuka bare aposol kai'a barate ti. Biba a'irakero nai ma'a bairebama bibo." 26 Mintumanta bika mintahika a'uke bikahanta ihairo tabae bi kai'ara baraina, Bika Matiasira bara himpike tiha, bibama 11-kai'a bainti nabu batakero kai'a bara'iro bura.
Chapter 2

1 Pentikos enta anumanta, eka bika ruba'i baria batukara'a ruba'uabi baubaro,
3 Bika baiha tabobaro inara inara ihau piri bo'aba eka bohau bohau bainti nahenti'ata bibaura. 4 Eka Aiho Bainti'ira pmi'abi bika bo'uba bo'uba tibaura. Aiho Bainti bano nai bi ubara nimura. 5 Bate Juda batanaka Jerusaremini bariaka bata, mono tibarika bata, eka bainti eka batanaka ani baiha. 6 Irubaro bi aubaiba autimanta, airu bainti nahenti ani ruba'uabi baiha airu abuato iriha birananare, bohau bohau bainti nai uba nai uba'ihai abu abu'ake tibaumanta. 7 Bika iri oraha rabukubi, bika tiha: "u'ai'akema turo, ma bika kiama Kiariri uba ihai'ai uba tiabo? 8 Nantimantae tenabu tentabu uba iruro, tinabu noba tinabu batakero tibatimi ubara birama abu abu'ake tibariabo? 9 Bika Patia bata, Midia bata, Elami bata, Mesapotemia bainti bata, Judia bata, Kapadosia bata, Pontusi bata, Esia bata. 10 Bira Firikia bata, Pamfilia bata, Isipi bata, Libia bika bata Sairini aumantohai bata Romu batana bainti nahenti bata. 11 Juda batanaka bata hinikiaka bika mono tia okara abatebariaka bata, bika Kirit bata Arabia bata, tenabu irura kempuka kai'a kotiba mintira tintanabu uba ihaima abu abua'kema tibariabo. 12 Bika rabukubi airu abuato iribaura; bika nai abutana uba tiba buruke birike iha tiha, "Ma bihaikara u'ai'ake nanahikae ibo ti?" 13 Mintumanta hinikiaka bika ruha nimiteha tiha, "Bika waini namai airu nekebe ti. 14 Mintibo Pitaba 11-kai'a bainti nabu, hampata himpiro naberai tibakero tiharo, " Ne Judia bainti bata eka bainti nahenti Jerusaremini bariaka, ne iriate; nanahikano obarinama te ni tibanimirabe! 15 Kia ma bika waini namai nabo ne bira tianteke, ma 9 kiroki to'a'ibe. 16 Ma bihaikara obarai'ira baka poropeti Joeliba tibataira'abe: 17 Kotiba tiharo ekara enta ani'e, te tenta kempuka Aiho bainti nahenti'a ahiama kabe tirabe. Ni orainti bainti bata nahenti bainti bata poropeti bo'arama uba tibarabe, ubara baintima taira bo'arinama tabe bairama konta baka'orama taira tabe baibarabe. 18 Bi entara te tenta kempuka Aiho ahia kaima ti kai'a bainti bata kai'a nahenti bata bika poropeti ubama tibarabe. 19 Te bohika bohika naruba'a umi'ehama bataini te mirikorima autirabe, narebata, ihabano bata, iroma nora tonabu bano mura bo'ama ianarorabe. 20 Kuari bano tu'anta biro konkirai'a biro, tora bano tu'anta biro nare'a biro, bihaikaba minti bairo bira nantiarama Nora enta bano anianarobe. 21 Mintira eka bainti taukae Noraini akarantaika bika mara'urama barebarabe. 22 Ne Isireri bainti nahentibe, Ne ma ubara iriate: Ihuba Nasareti nihaina bainti bano ni hampata baira, Kotiba bira a'ira'a obarai'akero bira barakaibo tubirabe, bira kau'u'ira, Kotiba ni abutana kempuka kai'a bareharo mirikori auti bairabe, ne nentama tabatabo. 23 Kotiba bi baintira ni kau'u'ira batairabe, biba iriro bihaikabama anianarobe tibataira'abe. Kumi bainti bira aruke taurinia katari'a hiritarabe. 24 Iboma, Kotiba bira a'ima uri himpi kaibo, kiama biba bira a'ira kaibo utirahika'i aihahika bareharo baibo, birananare utirahika bano kiama bira uata narobe. 25 Debitiba bira tibamiro tiharo, te u'ai'ake tabauro Nora bano ti aumantoma baibo, birananare biba ti kau'u tanarai baima kiama te eteha anirante buainabe. 26 Mintiboma ti auha bano ho baiboma ti no bano Kotira ko'e autuara tiba o'ai'ibo. Boha bata, ti baata bano kempu kai'abiro baibo. 27 Are kiama ti a'ira kai'e te utubuaka batuka'i bairabe, o kiama are taku'ina baintira kairo matimati'ira orai'a buanarobe. 28 Are ti aiho barebaria arara umi'ane, are ti mintiakai'e te ai biri'a uahaina. 29 Ata bakaukabe, te tentanabu na'ura Devitirara ni tibanimirebe: bira matimati bano tinabu batakero bari'i aniro ma bate enta anira. 30 Iboma biba poropeti bano biba nai tabairabe Kotiba nai antu'i hairo bira nainti bano bira batuka barero Kinirai'a buaina baintira. 31 Biba bira tabero Karaitiba himpuainarara tirabe kiama biba matimati'ira bairo bira baata bano orai'ianarobe turabe. 32 Bi Ihura Kotiba himpi kai'e, tenabu ekama tabarabe. 33 Mintiro biba a'i himpiro Kotira kau'u tanarai o'ubiro baiharoma Aiho Baintin nai Oraihairo barakeroma, nanahikae are irira tabaina rauru kanarobe. 34 Devitiba kiama Naruba batuka orubibo, iboma biba tiharo, "Nora baubo ti Nora tibamiane, ti kau'u tanarai o'ubina. 35 Te mintiakaima ai nabutaka ai ai'u'ima baibarabe. 36 Mintirama, eka Isireri batanaka tabebarabe Kotiba Ihura bara Norai'a kero Karaitirabe tina, bi Ihura ne taurinia katari'a hiritababe." 37 Bainti nahenti bira iriabaro, bika auha bano urihimpu manta Pitara bata hinikia kai'a baintika bata tibanimi tiha, atabakaukabe, tenabu nantie irabe ti?" 38 Pitaba bika tiba nimiro tiharo, "Auha tu'antare namai barate, ne bohau bohau, Ihura autu'abe, nenta kumi okara a'irake, ne Aiho Bainti paresenti barate. 39 Biba ni bata ni baintiti bata nimireba tibatairabe, niaraini baraika bata, hinikiaka taukae birara naberai tibake araika batabe." 40 Airu uba batakero, aurira uba tibanimiro tiharo, "Taukae kia auha tu'antarakara rauruhama bariate tiro," 41 Mintumanta bika bira uba iri, bika namai barora, bi entara'i 3000 bainti nahenti namai barora. 42 Bika bira'a bariamanta kai'a bainti bika kempukai'a nimite nunabu tiba nimitora, bika nunabu'ake pareti kuura. 43 Eka bainti nahenta oraha etora, bira nanare airu mirikori bata nora kai'a bata kai'a bainti kau'u ihairo obarubaumanta. 44 Eka bainti nahenti taukae mara'ura utuaka ruba'uabi baiha bika ekahika iara tu'abuke, 45 ekahika sarimi'ake abo'iaka nimura. 46 Boha enta boha enta bika boha ruba'iha boha okarara mono nabu'iara irireka, bika nai nabu'ira pareti kuike, bika kara uahara batake tu'abuke, nai bara muntubike ko'e auha batake baura. 47 Bika Kotira autu tuahereha ko'e auha hinikia bainti nahentika nimibaura. Nora bano bainti nahenti bitero anibaumanta boha enta boha enta auha tu'antare baura.
Chapter 3

1 3kiroki eromanta Pitaka Jonika mono nabu'ira nunabu tireka orubumanta. 2 Bika bo bainti ai'u kau'u bano utubira bitabare mono nabu enta aumantoka biri batora, bira'a auturareka ko'era'abe tiara'a, bika bira bira'a bataibo baiharo taukae mono nabu'ira ori'etaika monera naruaireti. 3 Biba baiharo tabomanta Pitaka Jonika mono nabu'iara ori'etareka ubaro, biba bikahanta monera iromanta. 4 Pitaka Jonika bira biri'ira abu abu'ake tabeha tiha, "Tihanta tabane ti." 5 Bi baintiba ai'u kau'u uti biba Pitaka Jonika burubi tabero biba tiharo bikahanta ti bohika timikabe tiro. 6 Mintubo Pitaba tiharo, "Kori bata siba bata kiama te batauro tiro nanahikae te batainama ai amirabe tiro. Ihura Nasaretini hainara autu'a himpira buana tiro. 7 Pitaba bira kau'u tanarai uata barero himpi kobaro. Totara bira ai'u buhari bano kempukai'ama bura. 8 Bi baintiba ai'u kau'u utu buba totara himpiro bura, biba Pitaka Jonika hampata mono nabu'ira ori'etero, biba ra'ubi ra'ubi haro Kotira autu tuahere baura. 9 Eka bainti nahenti tabobaro bi baintiba himpiro niharo Kotira autu tuahere baura. 10 Bika tabebe bi baintiba mono nabu enta aubahini o'ubiro baiharo monera nari baiba bika tiha Ko'era'abe tiara'a, nanahika bano bira'a obarai'ura tabe bika rabuku bura. 11 Biba Pitaka Jonika hampata baumanta, eka bainti nahenti rabukubi kante Solomonira nora uahara enta'abe tura'a otubura. 12 Pitaba bira tabero, biba bainti nahenti tibanimiro tiharo, "Ne Isireri batana bainti nahentibe, nantie ne rabuku buabo? Nanahare ne kempu kai'ake tihanta abuana autu'i bariabo tehanta mintia kairo biba kempu kai'akero tehana mono tiaina okarara abatanarobe tie iabo? 13 Ebarahamura, Aisakira, Jekopura Kotiba bata tinabu oka Kotiba, biba nai kai'a bainti nora autu amibo, bira Ihurabe. Ne bira tauba'a utu'ami bira bitabare Pairati abu'ata buarabe, biba iritero bira a'ira karebumanta. 14 Ne nenta bira Taku'ira Abu Abu Bainti tauba'a utu amiarabe kia a'uhaika bata bai Baintira, ne bika ire tiha bainti bano bainti aribaina baintira a'ira barakaibo buaire tiarabe. 15 Ne bainti tabae mara'ura nimibai baintira arukarabe, biba utubibo Kotiba bira a'ima urihimpi kaibo, tenabuma bihaikara tabatauro. 16 Mintira ne bira autu'a mara'ura utute bi bantiba kempukai'imanta bate ne bira tabarabe. Bira u'abe, biba nai mara'ura utiboma Ihuba bira baata eka ni abu'ama ho'a kaibo. 17 Mintiboma atabakaukabe, te tabebe ne kia tabarai ti bi okarara mintiarabe. ni iata bainti bata mintiarabe. 18 Iboma ekahika Kotiba tota poropeti no'a hiro tibakero tiharo, Ihuba aihahika baranobe tiba, bihaikaba bate obarai'ibo. 19 Mintira ne auha tu'antare kumi okara tauba'a utu amibo, Kotiba ni kumi bi'u nimitaire. Mintibo Nora bano nini tubiro ni kempuka nimiaire. 20 Biba Karaitira barakaira, birara niarabe tirabe, bira Ihurabe. 21 Bira bohai'ama tabae naruba bini bairaba bitakero uatatero beta Kotiba arakahika himpi kaina'a uatero barianarobe. Bihaikararama, Kotiba baka aitaror'a abu abu poropeti no'i hairo haru tibakorabe. 22 Moseba manti tibakero tirabe, 'Kotiba Nora bano ti bo'arina poropetirama atabakauka ni abutana obarai'a kanarobe. 23 Biba ni abuta baintima barinarobe. Tabae bi poropetira uba iriro kia abatairaba biba orai'ama buanarobe. 24 U'ai'akema turo, eka poropeti Samueliba baira'a hiro ma bate anira'a, taukae bira nantira obarai'iaka, bika bata boha'ari ubara tibake tiha, bika eka nanahika bano bate obarai iainarara tibatorabe. 25 Ne poropeti baintiti bariaboma Kotiba ni hampatama nai kontarakiara ni hampata uba tatauruanarobe, ni na'u tato batabe, biba Ebarahamu kantiro bata mintirabe. Ai bainti ihaima eka bainti nahenti batai baika aiho barebarabe.' 26 Nantiara Kotiba nai kai'a bainti uri himpikeroma, biba bira ni inai nane barakairo tubiroma biba ni aiho'a nimitairama ne eka auha tu'antarema kumi okara a'ira kebarabe.
Chapter 4

1 Pitaka Jonika bainti nahenti hampata uba tiha baumanta, pirisi bata iata bainti mono nabu'iraka bata Saitusi bata bikahanta bariara'a anura. 2 Bika nora mara barora bira nanare, Pitaka Jonika bainti nahenti Ihuba utubiro a'i uri himpi ubara tibanimi baumanta. 3 Bika bikahanta kankauruake uatabare karabuhi nabu'ira berake ararara bikahanta barabeba kora, bira nanare entireba aumai'umanta. 4 Iboma bainti nahenti taukae bi ubara iriaka, bika mara'ura utubaro, bainti nahenti eka mara'ura utuaka 5,000 orubura. 5 Bi entara aitarobo nantiara, iata bainti bata lo arari bariaka eka Jerusaremini ruba'uara. 6 Pirisi iata bainti Anasiba bata baura, Kaiapasika Jonika bata, Aleksendaba bata, pirisi iata bainti antu bata bira'i baura. 7 Pitaka Jonika nai abutana bita baate, bika bikahanta ire tiha, Nehanta nana kempuka'a o tara autu'ae nehanta bihaikara minti bariabo?" 8 Pitaba Aiho bainti'a mpi'a biro, bika tibanimiro tiharo, "ne iata bainti bata bainti nahenti ai'i uti baria baintika batabe, 9 mintira bi entara, bika tinabu ire tiha nana ko'e kai'ae bi aiha baintira'a obarai ianobe ti, nana okararae bi baintiba ko'e'a buanarobe? 10 Ne bata Isireri bainti nahenti bata ne eka tabate ma bi autura Ihu Karaitira Nasaretini hainara, tarae ne taurinia katari'a orai'a kabaro, Kotiba bira matimati'i hairo a'i uri himpi kairabe. Bi autura'ama, bi baintiba ni abu'a himpiro baiba ko'e'a bibo. 11 Ihura Karitira bira ne bainti nabu ka'e bariaka tauba'a utu amia orirabe, iboma bibama abunihaina oribano baibo. 12 Kiama Kotiba bo autu'ata bainti nahenti bitanarobe, bira nanare, kiama bo autu naruba muntubi kero bainti nahenti abutana nimiro biba tinabu bitanarobe tibo. 13 Minti bika tabomanta Pitaka Jonika aikaro bano bo'a bata baumanta, bika tabebe, bika rantu'abi tiha bikahanta kia sikuru bata tiakabe ti, bika tabebe Pitaka Jonika baaka Ihura batake bariakabe. 14 Kia bika bihaikarara bo uba bata tiarabe, bira nanare, bika tababo bi baintira tabae ko'e'a biba bika hampata himpiro baumanta. 15 Minti bika taara kai'a bainti tibanimi tiha kansolu batake ruba'ira a'irake hanta buate ti, bika nai abutana tibaura. 16 Bika tiha, "Tenabu ma tara bainti nantiae karabe ti? Bikahanti mirikori autuamanta eka bainti nahenti Jerusaremini bariaka tabamatabo ti; kiama tenabu bihaikara kuke'a karabe ti. 17 Mintiro bi ubaba kia bainti nahentini buirera, tenabu bikaini kempuka etara uba tiai kia e'a bata bi auturara anirante tiate ti." 18 Bika Pitaka Jonika aara berake, bika kepukai'ake bikahantara tiha kia nehanta Ihura autu e'a bata bainti nahenti tibanimiate ti. 19 Minti tumanta Pitaka Jonika bika tibanimi tiha, "Ne nenta rairake tabate. Bira hoe Kotira abu'a bariano ni ubae abatarabe o Kotira ubae abatarabe. 20 Kiama tenabu uba tiaina'a no tintate bairabe nanahika tenabu tabe, tenabu irunarara. 21 Pitaka Jonika boki raurira uba tibanimi, bika a'ira komanta bikahanta bura. Bika bikahanta orai'a nimitare ti tabobaro kia bikahanta a'u haika mintura baura, bira nanare nanahika bano obarai ura tabe eka bainti nahenti Kotira autu tuahereha baura. 22 Bi baintira tarae ko'e abura, bira ihi bano 40 ataroba. 23 Bihaikara nantiara bika Pitaka Jonika a'ira komanta bura, bikahanta anirante nai bainti nahenti inaini bi ekahika pirisi iata bainti bata iata bainti bata bikahantara tiara bika bata tibanimura. 24 Bika bi ubara iri, bika no boha bate naberai tibake Kotira areha tiha, "Nora baubo, are naruba bata bataa bata soluwara bata, ekahika bira'ira bai haikara mintia tarababe ti. 25 Aiho Bainti kempuka'a, are nena kai'a bainti Devitira tinabu ora no'ahira tiha, 'Nanahikare haideni arara'ite bariamanta, bainti nahenti ba'u haikara iribariabo?' 26 Are tihabo, "batai haina kinika nai ani boha ruba'ua bimantama iata bainti bata ruba'uabima Norara bata, bira Karaitirara bata ora uba tibaibarabe tianabe.' 27 Bi ubaba u'ai'ma ibo, Herotiba bata Pontiasi Pairati bano bata haideni bainti nahenti Isirarini bariaka bata bika nora tauni'ira ruba'uabi bika Ihura nabutai ibariara, ai abu abu kai'a bainti, are nenaini'a tanara. 28 Bika ani ruba'uabi ekahika are haru kubai tairaba obarai iainarara tibaura, kempuka'a bata nena antu'a'a batabe. 29 Mintima, Nora baubo, are eka bika aurira uba tabataro, are nenama kai'a bainti tiba nimira tiha ne eka aikaro batake kempu kai'akema bi ubara tiate tiaro. 30 Nena kau'u robara baraina baintira'a batairo ko'e'a bira bo kai'a bokai'a bata maki bata nena abu abu kai'a bainti Ihura autu'a mintinabe." 31 Bika nunabu tiba tai'a baro, bika bi batukara'a ruba'uabi nunabu tiara'a batura bano utibaro eka bika Aiho Bainti'ira mpi'abi, bika Kotira uba aikarora batake tibaurabe. 32 Airu bainti nahenti taukae mara'ura utuaka boha auha irirahika bate baura. Kia bika'i hairo bobano tiharo nanahika nai batai haikarara nai ihaikarabe tirabe, minti bika ekahika rairakeha boha barebaura. 33 Nora aikaro batake, kai'a bainti nanahika tabora tiba o'ai'ake Nora Ihuba uri himpurara, bira nora a'urihaka bano eka bika'a baura. 34 Kia bainti borubanoe o nahenti borubano bika abutanahi bohikara bata abo'ura, bira nanare, eka bainti taukae inarahika bataka bataae o nabue bika sarimi'a keha mone bare ani baura 35 bareha biri kai'a bainti ai'u'i batebaura, bika bi monera rairakeha mara'ura utua bainti nahentika abo'ia makira'a nimibaura. 36 Bo bainti Josepiba Sapirusi batuka'i hainaba Libai antu'iraba, tarae kai'a bainti bira auturareka Barabasirabe tiaba. (Bi autura okara mantiroma baibo, Baiinti bano bainti auha kempukai'a nimite baibabe), 37 Biba bataa boru bo baint sarimi'a kero mone barero kai'a bainti bika ai'u'ira buru batora.
Chapter 5

1 Bo bainti bira autu Ananaiasiba, nai naata Sapaira kantiro, bataa sarimi'a kero mone barake, 2 bikahanta hiniki monera a'i naihanta kuke'ake uate (bira naata bano tabero) hiniki monera barero kai'a bainti ai'u'ira buru batora. 3 Mintubo Pitaba tiharo, Ananaisio tiro, nantiboe Sataba ai auha'ira mpi'a biba Aiho Bainti una'ara tibakaro, hinikira batta mone nena a'i uataro? 4 Are kia sarimi'iaro, kiama bihaikara baireba ariana baibo, nantiara are sarimi'akera, kiama bihaikara are ra'iki taro, Nantibae are bihaikarara irira nena auha'i kuke'a taro? Kiama are bainti una'ra tiaro, mintibama Kotirama are una'ara tibakaro." 5 Bi ubara iriharo, Ananaiasiba hi'iriro ekara aiho barero utubura. Nora etara hikabano tau bainti nahenika bi ubara iriaka uata barora. 6 Ubara bainti uri bira rabara'era nohai rumpake, bika bira untareke bare buara. 7 3-nabu aua nantiara, bira naata bano uri'etero, kiama biba tabaibo nanahika bano obara'ira. 8 Pitaba bira tibamiro tiharo, "Ti tibatimiane, ne ma bi monera'ae bataa sarimi'a kabo o kia." Biba tiharo, "Eo, ho bi mone naburabe tiro." 9 Pitaba bira tibamiro tiharo, "nantie nehanta irirahika tatauke Kotira Aiho aba'abo? Bainti tukae ai baati untaka ai'u tabane, birama enta'a himpuabo, bika ai batama bare bebarebabe. Totara biba bira ai'u'ira hi'iriro, ekara aiho baromanta, ubara bainti uri'ete tababo biba utubumanta, bika bira bare nai baati aumanto bira bata untatora. 11 Nora etara hikano mono tia bainti nahentikaini anura, taukae eka bihaikarara iriaka bata. 12 Airu mirikori bata bohikabohika bata kai'a bainti ka'u'i hairo bainti nahenti abutana obaribaura. Eka Solomoniba kaba'ara arakero mono nabu ka'a tora'ira baura. 13 Kia bobano bata kempuka irirahika batero bika abatora; mintumanta bainti nahenti ko'e okara bika numi'ora. 14 Airu bainti nahenti mara'ura utuaka Noraini anibaura, airu bainti nahenti bata, 15 minti bika robara baraka bitebare tauni ara'a muntu tariba'a bu'ike robaraka baiteke Pitaba aniaina aratuna bata airu tari bu'i taibo, bira mara'ura bano bika hinikika'a hi'iruaire ti. 16 Hinikiaka nora bainti nahenti Jerusaremi tauni aumantohai ani ruba'umabi, robara bara bainti nahentika bata ora aiho bano oarai'a kaika ntinta bare anura, eka bika ko'e'i bura. 17 Minti iata bainti himpi, taukae bira batake bariaka Saitusi ora irahika bano mpi'a bumanta 18 Bika kai'a bainti tatauke uata bare, bika bitake eka bainti karabusi nabu'ira berakora. 19 Mintibo enta'ira Nora ankero bo bano karabusi nabu enta antuakero bika baha'aini bita bebakero, tiharo, 20 "Mono nabu'ira oru himpi eka bainti nahenti minihainara eka uba tibanimiate tiro." 21 Bika bi ubara iri, aatite baumanta bika mono nabu'ira ori'ete bika tibanimi baura. Mintibo iata bainti bano animanta taukae bira batake bariaka, eka nora bainti boha naara ruba'uake, eka Isirarini haina bainti nahenti iata bainti bata, bika nititake karabusi nabu'ihai kai'a bainti bitate ti. 22 Kai'a bainti bi, oru karabusi nabu'ira rantomanta kia bika baumanta, bika anirante bi buru bika tibanimi tiha. 23 Tenabu oru tabauro karabusi nabu entabano ko'ekero tintabiro baibo huru bainti enta'a himpi baribo, tenabu enta antuake, tabauro kia borubano bata bira'ira baibo." 24 Kepteni bano mono nabu'ira bata pirisi nora bainti bata bi ubara iri, bika airu abuato iriha nanahika banoe tinabu'a obarai ianobe ti. 25 Bo bainti bano aniro bika bi tibanimiro tiharo, "Are karabusi nabu'ira batara baintika bika mono nabu'i baihama bainti nahentima uba tibanimi bariabo tiro." 26 Mintibo kepteni bano kai'a bainti hampata bi, oru bika bitaka anura, bika kia bika orai'a nimitora, bira nanare, bika bainti nahentiara etake ori nohai ariborabe tibake. 27 Bika bikabitake ani, bika kansori abu'a ani himpi. Iata bainti bano bika irero, 28 tiharo, tenabu ni no'a bukama batauro kiama bi auturara e'a bata tiate ti, mintira, ne bi ubamarara nohai Jerusaremi batuka mpi'a kaibo bi baintira nare bano tinabu'ata bariantorabe ti." 29 Mintimanta Pitara batake kai'a bainti bika aniranate tibanimi, tiha, "Tenabu Kotirama abatarabe kia baintiaube ti." 30 Kotiba tinabu na'ura ova Ihura uri himpi kaiba, tarae ne bira arukara, ne taurinia katari'a orai'akaba. 31 Kotiba bira bitakero nai kau'u tanarai batairo biba Kini'a biro Bainti kaha'iraba batama barianobe, Isirari batana auha tu'antra arara nimirebabe, kumi bi'i baria arara bata. 32 Tenabuma bihaikara tabatauro, Aiho Bainti, tarae Kotiba nimiro nai abataka." 33 Kansori ruba'uabi bi ubara iri, bika arara'iteha kai'a banti ntaihareka. 34 Iboma Parisi bainti bo bira autu Gamarieriba, biba lo tibanimi barika iata bainti bano, eka bainti nahenti bira bebarai bariaba, biba himpiro kempu kai'akero kai'a baintiara tiharo abo entau baha'a bebarebe tiro. 35 Biba bika tibanimira tiharo, "Isirari batana baintibe, ko'eke iriate ne nanahikae irirahika tatauke ma bi bainti nahentikaini mintireka iara. 36 Boki entaba aitarobaro, Teudasiba himpiro biba nai bo'ari baintiba, airu bainti bira abatora, 400 aumanto bira abata'i bura. Bika bira arukamanta, taukae bira abataka, a'irake biro'aniro buabo kia bohika bano bata obarura. 37 Bi baintira nantiara, Judasiba himpiro bainti kararua entaba anibo biba hinikiaka bitaimanta bira abatora. Biba bata utubumanta, eka taukae bira abata'i buka eka biro aniro bura. 38 Bate te niarama turo, bi bantika niarai'abi a'ira bika kate. U'ai'akebe, bi irirahikaba o kai'a bano baintini hairo aniare tibo, biba hi'iriro orai'ama bitiri. 39 Iboma, Kotirai hairo animanta, kiama ne bika hi'iruakatiri, ne anirante Kotira batakema ra'uatiri." Minti eka bika boha auha batora. 40 Minti bika kai'a bainti aara berake bika ru'utiha, bika tibanimi kia Ihura autuara tiate ti, tibake bika a'ira komanta bura. 41 Bika ruba'uatara bira'ihai uahara batake aitare biha tiha tenabu uahauro ti tenabu bi auturara. aihahika baraunabe ti. 42 Bira nantiara, eka enta, mono nabu'i hairo bata nabuburu bata bika a'i bainti nahenti tibanimi tiha, Ihura bira Karaitirabe ti.
Chapter 17

1 Poruba nai boha kai'a baintia rabata nora tauni Ampipolisini bata Apolonia ni biro, aii'a bira nantiara bo nora tauni Tesalonaika Juda mono nabu bainai orunte. 2 Poruba nai eka enta minti tekero Juda mono nabu'i biro, aii'a tarau bohau sonta biba Kotira uba bika tiba nimiro. 3 Poluba uba tiharo Karaitira ra mara baraire tiro, aii'a utubiro aii'a uri himpuaire, aii'a biba tiharo, "Ma Ihura nii tiba nimunara, bira Karaitira be." 4 Poluba tii ubara bainti hinikiaka Juda batana mara urai'iara, bika Poluka Sailasika batake ruba'i, aii'a airu mara ura utua bainti nahenti Grik batana bata aii'a airu autu bata nahenti Polura abataura. 5 Imanta bainti hinikiaka Juda batana Poluba tii ubara kiabu mara urai iara,bika auha maru iara, bira nanarae oora bainti nahenti Grik batana Poluba tii ubara mara urai iamanta. Minti manta bika maketi ira ori ete bainti hinikiaka ora bainti auha bara himpike airu uba tauni ira tura. Bainti bika bata Juda batana bata kante Jesenira nabu'i orubi, bira nanarae bika Poluka Sairasika bitabare bainti nahenti baunai tubireka. 6 Imanta bika tabamanta Poluka Sairasika kiabu baria manta, bika Jesenira bata atabakauka taukae Poluba uba timanta mara ura utuaka rarau bare, nora tauni iata bainti iara ata bii, bika tiba nimiha tiha, "Mauka airu mara ma eka batana mintua bo, aii'a bate bana aniabo, 7 Bainti taukae Jeseniba tinta buru batauka nai nabu'i, bika Sisara uba ma ra'abo, bika tiha, bo kiniba baibo, bira autu bira 'Ihura." 8 Bainti nahenti nora tauni iraka bata kaunisol bata bi ubara iri, bika nora auha marantara. 9 Ibo bira nantiara iata bainti bika Jesenira bata mara ura utuaka bata tiba nimi monu bare ani'e bika ko'ai akai buate. 10 Bi entara ira atabakauka Poluka Sairasika baraka manta Beria ni buara. Bikahanta mini bi, bikahanta Juda mono nabu'i ori'ete. 11 Airu Juda batana Tesalonaika bariaka bika kia wahe Kotira ubara, imanta Juda batana Beria bariaka waheha ko'eke uba bare, ko'e bikoka ko'e irirahika batake, airu enta, bika Kotira uba ko'eke raireha aii'a ranta'i biha ma ubara bira u'a ubae o kiae. 12 Minti manta airu Juda bainti nahenti bata hinikia Grik nahenti bi tauni ra'ira autu bataka bata bainti bata Ihura ata mara urai'i. 13 Juda batana Tesalonaika bariaka iriabo Poluba Kotira uba Beria ni tibau manta, bika Beria ni haina bainti nahenti buru tiba arara uike orai'ake. 14 Minti manta atabakauka totara Polura atita bara napisini ke Sailasika Timotika i a'i Beria baiha. 15 Bainti taukae Polura bite buaka bika Aten tauni niarai ake bi. Bika Polura mini buruke anireka iabo, Poluba bika tiba nimiro Sailasika Timotika tiba nimi manta totara teunanai aniate. 16 Poluba Sailasika Timotika Aten nini bekai iharo tabaibo nora tauni bira ira bobo una'ra kotiba pi'aibo bira bikoka marai'ibo. 17 Minti bo biba Juda mono nabu'i biro bika batakero buru irirahika ra'ake, aii'a bainti taukae Kotira ata mara urai iaka bata bainti nahenti taukae ruba'uabi bariaka. 18 Ibo hinikia irirahika bata bainti Epikurian bata Stoik bata bira tabe, bika tiha, "Ma una'ara bainti bano nanti tire babe? " Hinikiaka tiha, "Aira ma bainti ba bainti nahenti ara bare haro bo'ari kotira abatatera," bira nanarae biba Ihura ra tiharo biba matimati ihairo uri himpira. 19 Bika Polura bitabare Areopagusini bi, batuka bira iata bainti ruba ibaura'a, bika birara tiha, "Hoe are ma araka uba bira tinabu tiba timinabe, are tibarianara? " 20 Bira nanarae tenabu iruro airuma bobo uba tinabu ato ira anibo ,Minti manta tenabu tabare be, ma bi ubara okara. 21 Eka Aten bainti nahenti bata bira ira bariaka , bike bo'a bata ato bate ko'eke araka hika iri. 22 Poluba Aten iata bainti abu ata himpiro tiharo,"Aten batana be, eka okara white tabaura ne mono bainti be. 23 Tere niha, tabe ne mono iahikara, alta bo ranta kauna ara ruatara, tiharo ,"Ma altara bira bi kotira tenabu kia tabauna bibira be,"minti manta bi Kotira ne kia tabara, ai'a mono ira, bira ma bate tiba niburo. 24 Bi Kotiba tabae bata bata eka hika birai baira mintira, bira Nora ma batai bata narubai bata, ai'a biba kia bainti kau'u nohai mintiata mono nabu'ira baiba. 25 Kotiba kia antu ariba batai haina bainti nahenti nai kau'u ihai bira kaha ira. Biba kia bainti kaha irara antu ariba, bira nanarae biba nai mara ura, aiho, bata eka hika bainti nimi baiba. 26 Bainti bohau ahiro, eka batana eka bainti nahenti, ma batara ata bariatera. Naru akero bika bariatera kubai taira, aii'a bika batta bata. 27 aii'a bika Kotira ranta'i biha ma Bira ara tabeba, Ibo Kotiba kia niarai auma bairo. 28 Bira ira ma tenabu aiho bai, aii'a tenabu niha ma batta ra'ata bai, bira ni'i hairo boru bano tiharo. Tenabu eka Kotira baaintiti be. 29 Minti manta bi okarara ma tenabu Kotira baaintiti bai, kia tenabu mintiake iriha, Kotiba gold bo'ababe, o silva, o ori o bohika mara'ura, bainti nai irirahika nohai mintia tara. 30 Minti bo Kotiba kiama bainti kumi bo'a makero tabero, haru enta ibo bateta, biba kekau kero ma bainti eka batana arara tu'antara tera tiro. 31 Biba bo kuari abu kubai makero, biba eka bainti nahenti ma battai hainaka raira inara nai abu abu okara nohairo, bainti bira Kotiba kubai taiba bainti nahenti numi'ero matimati ihairo uri himpi kaibo. 32 Aten bainti iriabo Poluba Ihura utira bata himpirara bata timanta, bainti hinikiaka birara naraihi. Imanta hinikiaka tiha, "Tee aii'a irirebe Poluba tira." 33 Bira nantiara, Poluba bika kero bimanta. 34 Hinikiaka Poluba tira mara'ura uti, Dionisius ba Areopagite nini haina ba bata, bo nahenti bano bata, bira autu Damaris ra, aii'a hinikiaka bika hampata bariaka bata.

Chapter 18

1 Bihaikara enta nantiara, Poluba Aten batuka kero Korinini biro. 2 Mini, Juda bainti bo tabero, bira autu Akuila ra, Pontusira kinti kainti, Itali batuka kero nai konta tiro Prisila ra, bira nanarae Klaudius ba eka Juda batana Romu batuka tutate timanta. Poluba bika tabareba bira. 3 Bira nanarae, biba bata boha ari kai'ara barai ba, biba bika hampata baiharo seli ha'irua kai'ara bareha. 4 Mintibo Poluba eka Sabati ata mono nabu'i tiba nimiharo Juda bata Grik bata abu ato kanko iharo. 5 Sailas ka Timoti ka Masedonia ke tubua bo, Kempuka Aiho Bainti bano kekau kero Polura ira kai'a baraibo biba Juda batana tiba nimiharo, Ihura bira Karaisira be. 6 Juda batana kia boha arara bate bira atia bo, Poluba nai uta ba'a ahiro konkoma rinta'ia bika abu'a kero tiharo, "Kaibo ninta nare bano ninta iata ata tatau ruaire. Bate, Te kia bo ora okara minturo. Batetahi, tere bainti nahenti boka ianai ma buaina be." 7 Bira nantiara, biba a'ira kero Taitus Jastus ra nabu'i biro, biba Kotira ata mono iba. Bira nabu mono nabu aumanto baira 8 Krispus ra, biba mono nabu'i abuni i haro Nora ata mara urai iharo bainti nahenti taukae bira batake bariaka hampata. Airu Korin bainti nahenti Poluba uba tira mara urai'i namai barara. 9 Nora bano taira ata enta'i Polura tiba amiharo tiharo, "Are kia etane, are bira tiane. 10 Te aibatake bauro, kiama bobano ai hahu arua naro, bira nanarae tere airu bainti nahenti ma nora tauni ma ra'ira batauro." 11 Poluba mini boha ihi 6tora baiharo Kotira uba bainti nahenti tiba nimiharo. 12 Ibo Galio ba Akaia iata baiharo, Juda batana Polura ati bira bita bare ko batuka ata ani. 13 Bika tiha, "Ma bainti ba bainti nahenti girisi iharo lo uba rauheha Kotira ata bo'arake mono iate." 14 Mintibo Poluba uba tireba, Galio ba Juda batana tiba nimiro, "Ne Juda batana, u'ai ake be, bira kia ko'e haika irera o lo rauha okarara irera, bira bo'a bata ko'era be tibatake abu-abu ibabe. 15 Ibo ma bira irara, bira baireba bira ninta autu bata lo batabe, nenta homa bira abu-abu ibabe. Kia te mara ma bira bara abu-abu ibaria bainti kaube." 16 Galio ba minti manta bika ko batuka ke buara, 17 Minti manta bika Sostenis ra mono nabu iata baunti bira ora kabu aruke ko batuka ata, lbo Galio ba biba kia bira nana hika mintiarara irira. 18 Poluba mini airu enta bairo bira nantiara, biba ata bakauka kero sipi barero Senkria bura Prisila ka Akuila ka bata kero. Senkria ni baiharo, kempuka uba tiba tero nai iata kahi to'ero. 19 Efesas ni biro, Poluba Prisila ka Akuila ka mini kero. Biba nai ai Juda batana mono nabu'i bika hampata uba tiro. 20 Bika Polura ire bika hampata mini boru hanta bariairera, biba kiabe tiro. 21 Ibo bika kero bireba iharo, biba bika tiba miniro, ''Kotira antu'a irera, te orurante ni ianai a niana be. '' Bira nantiara sipi barero Efesas batuka kero bura. 22 Poluba Siseria ni oru biro, bira ahiro Jerusalem mono batana ianai orubiro, biba mara ura utua bainti nahenti kara ko'e enta be tiba nimi tero bira nantiara Antiok ni otubira. 23 Biba mini bo enta nabu bari kero, aii'a bika kero Galesia bata Frigia ni bata eka desaipel muntu kekau ma nimitaura. 24 Bainti bo Juda batana, bira autu Apolos ra Aleksandria naraEfesas ni hairo tubira. Biba ko'e kero uba tiharo aii'a ko'e kero Kotira uba taba taiba. 25 Apolos ba ko'e skul uba Norai hainara baraiba. Wahara bata Aiho Bainti ihainara, biba antu'a batero bainti nahenti Ihura uba tiba nimiainara. Ibo biba Joni ba namai a'ura taba taiba. 26 Apolos ba mono nabu'i ohara kero timanta, Prisila ka Akuila ka bira iri, bika hanta bira bite aubahini ake bira ko'e ke Kotira abate baria arara tiba amiara. 27 Biba Akaia bireba imanta, ata bakauka birara ko'e uba tiba ke aii'a bo pepa ararua ke Akaia baria disaipel nimite bira bitatera. Biba biro, ko'e kero bainti nahenti taukae mara ura Kotira ha'uru itairara utuaka kaho ira. 28 Airu kempuka bata kero, Apolos ba Juda batana bara muntu bi kero bainti nahenti abu ata Kotira uba nohairo tiharo Ihura bira Karaisira be.

Chapter 19

1 Ma bihaikara obarira bira Apolos ba Korin batuka baibo, Poluba batuka bunto hanta aibiro nora tauni Efesas anura, mina hinikia disaipel tabaura. 2 Poluba mintia kero tiharo, "ne mara ura utiha, ne Kempuka Aiho Bainti bare'e o kia'e?" bika tiha, "Kiabe, tenabu kia boru bata Kempuka Aiho Bainti tabauro." 3 Poluba bika irero, "Ne nantia ke'e namai barabo?" Bika tiha, Joni Baptais ba tinabu namai a'u timitai bo." 4 Poluba bika tiba nimiharo, "Joni ba bainti nahenti namai a'u nimitero arara tu'antare Kotira abatatera. Biba bainti tiba nimiro bainti bo tiri nantiara anina ata mara ura utuate, bira Ihura ata mara ura utuatera. 5 Bainti nahenti bi ubara iri, bika Nora Ihura autu ata namai baraura. 6 Bira nantiara, Poluba bika iata ata kau'u batai manta, Kempuka Aiho Bainti bano tubiro bika rahampata baimanta bika bo batana bo batana uba tiha ai'a nana hika nantiara obariaina bata tibaura. 7 Aumai ake 12-bainti eka namai baraura. 8 Poluba juda mono nabu'i biro kekau kero himpiro bainti nahenti abu ato kanko kero u'a ubara bata Kotira kingdomuara bata tira, eka 3-tora nabu ira. 9 Imanta hinikia Juda batana bikoka kekau bimanta bika kia uba iriara, bika ora uba tiha Ihura abate baria okarara bainti nahenti airu abu ata. Mintibo Poluba bika kero disaipel bita barero Tairanus skul biro bika Kotira uba eka enta tiba nimi baura. 10 Biba bi kai'ara tara ihi ira baraira, imanta bainti eka Esia bariaka Nora uba iriara, bira Juda batana bata Grik batana bata. 11 Kotiba airu nora kai'a ko'e kai'a Polurai mintira. 12 Poluba ina raba'era bata ina uta ba'a wataira bika bare buru aiha baraka ata batamanta bainti bika ho'i, iamanta ora aiho bano bata bainti tuta kero bira. 13 Hinikia haba-heba bainti baiha bika bi batukara niha ora aiho bano bainti'i baira a'ini barake bariara. Bika Nora Ihura autureha kekau bareha ora aiho atitareka, bika tiha, "Bi Ihura autu'a Poluba tibaira, te kekauke niara turo ma baintira tutake tubitarate." 14 Bainti 7-nabu bi okarara minti bariaka, bika Juda iatapris bainti baaintiti, bira autu Skiva ra. 15 Ora aiho bobano bika nai tiba nimiharo, "Te Ihura tabe, aii'a Polura bata tabauna be, nee taukae?" 16 Ora aiho bano korumpu rero haba-heba bainti ata, bika kekau bara muntubi kero, bika utaba'a raperi kero ora kabu bika arimanta, nora aiha birara bare bi nabura a'irake binuara. 17 Eka Juda batana bata Grik batana taukae Efesas ni bariaka bi ubara iri, bika bo'ake ete, aii'a bika Nora Ihura autu bara bini iara. 18 Airu mara ura utua bainti ka ani nai kumi bata ora okara mintiara bata tiba o'ai iara. 19 Airu bainti haba-heba mintuaka nai buku bare biri eka bainti nahenti abu ata iha warakara. Bi bukura nora monu maki baireba 50 000 silva koins. 20 Mintibo Kotira uba bano nora kekau bata kero eka batana bira. 21 Poluba nai kai'a Efesas ni tai'a kero, Kempuka Aiho Bainti kekau'a biba Masedonia biro Akaia biro Jerusalem ni bireba iri taira. Biba tiharo, "Jerusalem ni baima aii'a Rom ni bata ma buaina be. 22 Poluba tara kai'a bainti Timoti ka Erastus ka Masedonia nitita kero, bika hanta bira kai'a kaha ibariaka. Ibo nai Esia mini bo'a hanta bata baira. 23 Bira ahiro aniro bateta, kia bo mara'e o ina uba bata Efesas ira obariro Ihura abate bariara tintaira. 24 Bainti bo baira, bira autu Dimitris, biba silva nohairo una'ara kot Atemis ra piksa minti haro nora monu mintia ke haro bainti taukae bira batakeha una'ara kotira piksa mintiaka nimi baira. 25 Mintibo biba eka bainti taukae una'ara kotira mintia keha salim iaka ruba ira, bika tiba nimi haro, "Nee tabebe tenabu una'ara kotira piksa mintiha airu monu bare bauna be." 26 Nee iri tabebe kia Efesas ni aii aube, eka Esia batana be bainti biba Poluba bainti nahenti bara arara tu'antara bo arana ma kaibo. Biba tiharo, kiama bo kotira baibo bainti kau'u ihai mintia tara. 27 Kia tenabu aii auma piksa mintia keha monu baraina kara be, mono nabu godmeri Atemis bira ihai bika bata uminarai ama biba. Be kotira autu eka bainti Esia batana mono ibariara, biba tubi ma buano be. 28 Bika bi ubara iri, ooraha arara ite naberai tiha, "Efesas ni hainara Atemis ra bira nora be." 29 Eka bainti nahenti nora tauni irauka bira iri werai'i airu abu-ato bare kante bo nora nabu ruhara ira ori etara. Bika tara bainti Masedonia hai Polura batake aniaka wata bare, Gaius ka Aristakus ka. 30 Poluba bira ira airu bainti nahenti bariara abutana ori etareba, imanta disaipel bira raba abuke. 31 Imanta hinikia Esia provins kai'a bainti bika Polura ara'o kempuka uba barake tiha Polura ra kia ruha nabura ira ori etaire. 32 Bainti nahenti naberai bobano bo uba tibo bobano bo uba tiha, bika werai iha airu abu ota bareha, aii'a airu kia tabarai nanarae ruba uara ata bika bi. 33 Hini kiaka Aleksendar tiba ami, bainti bira Juba batana abuni bate eka bainti ruba ira ata buaire ra. Mintibo Aleksendar ba nai kau'u bini batero bainti nahenti kanko kero tiba nimi reba bika Juda kia bo ora hika mintia bo. 34 Imanta, bika taba bo biba Juda batana bainti bano imanta, eka bainti nahenti kekau ke naberai tiha, "Atemis ra Efesas ni hainara bira nora be." Bika mintia ke naberai tara aua tiara. 35 Bi tauni ra'ira kuskus bano naberai tia bainti nahenti ka raba-abu kero, bika tiba nimiro, nee Efesas bainti, eka bainti eka batanahi taba bo nee Efesas ma nahenti kotira Atemis ra mono nabu ra'iki tabo, ai'a taba bo una'ara kotira piksa narubai hairo a'u bira be. 36 Nee bihaikara taba tara, minti bo nee bohika ora hika kia totara bikai mintiate. 37 Bira nanarae bii baintika (Gaiyus ka Aristakus ka) nee bika hanta ko ata bitabare aniabo, bika kia tempolu ira muara bainti aube, ai'a bika kia tinabu nahenti kotira ra oora uba bata tiabo. 38 Mintibo Dimitris ra batake bainti una'ara kotira piksa mintiaka bainti bo iakai uba baibera, bira ko antua bibo ko iriaka bata bariabo, kaira bika nai bora ora hikara nai ko abu ata tiate. 39 Bira bohikara tireka ibera, bira nenta iata bainti oru tabe bika batake abu-abu iate. 40 U'ai ake turo tenabu bate haina ruba irara uba ma batauro bainti arara ite iabo bateta obarira, kia okara bata bai kebura ra kiama tenabu umina abu-abu ake bi keburara kamani ba irai'e tiaina be. 41 Biba tiba kero, bainti nahenti ruba uaka atite kaimanta, bika bi batukara ke buara.

Chapter 20

1 Mara tai'a bibo bira nantiara, Poruba uba bara kero disaipel bira ani tabatera. Biba bika kekau nimi tero bira nantiara ko'era be riba nimitero Masedonia bira. 2 Aii'a biba eka batana niharo mara ura utua bainti nahentika kekauma nimitero bira nantiara Gris batuka bira. 3 Mini 3-nabu tora bairo, Juda batana bira nabutai iabo biba sipi barero Siria batuka bireba. Mintibo biba irirahika arohuma kero aii'a anirantero Masedonia bura. 4 Aii'a Sopeta ba Piras ra ma'u bano bata Aritakas ba bata Sekontas ba, bikahanta Tesalonaika haina mara ura utua baintika ma, aii'a Gaius ba Debi bainti bano Timoti ba Tikikas ba Trofimas bika bika Esia bainti bira batake Esia bura. 5 Minti manta bika abuni Troas batuka tinabu oru bekai ura. 6 Tenabu Filipai tutarera bred kia yis baira kuari abu iri aitarai manta botu bare 5-nabu entara tubi bare Troas ni tubuna. 7 Wiki abuhaina kuari abu, tenabu eka ani ruba uabi bred kuirera, Poruba mara ura utua bainti nahentikai uba tibaibo buru enta tabarai'ira. Bira nanarae biba bika kero hiniki kuari abu nantiara bireba. 8 Tainta nabu benta'ai tenabu ani ruba'i, airu oba(ramu) itebaira. 9 Poruba a'i uba tibaubo, bo bainti bira autu Yutikas ba biba windo bantarai baita abata biro. Poruba uba a'i bukai tibaubo, biba bera kanta'a nabu 3stori nahiro batai a'u biro utubira. 10 Ibaro Poruba otubiro bira ata baita biro bira tatau wata barero. Biba bika tiba nimiro, "Nee kia bo'ake bikoka marai iate, biba kia utibo, a'ima aiho baibo." 11 Aii'a bira nantiara Poruba barirero bred oru bara kuikero nero. Biba bikai a'i uba tibaubo atita bibo, bika kero bura. 12 Aii'a bika eka wahake boha bikoka baura ubara bainti bano aii'a aiho baumanta. 13 Poruba nantiara anireba imanta tenabu-nane sipi barebi Asosini, bini, Poruba tinabu batakero sipi irabarirano. Bira Porura irirahika ma bira nanarae, biba batabau bireba iritaira. 14 Biba tinabu Asosini ani tabaimanta, tenabu eka sipi bare Mitaileni ni bi. 15 Minihai tenabu botu ira barire, bi entara arara tenabu Kios ailen ata orubi. Bi entara nantiara, tenabu Samos ailen ata orubi, aii'a bira arara tenabu nora tauni Miretus orure. 16 Poruba biba aii'a botu ira bi Efesas batuka atara kare iritero bira nanarae, biba kia Esia baireba. Bira nanarae bira ho'irera, biba totara Jerusalemini bira Pentikos kuari abu enta tabareba. 17 Miletusini, biba bainti barai manta Efesas nihai mono nabu iata bainti bita bare bira ani tabatera. 18 Bika birai aniabo, biba bika tiba nimiharo, "Nenta tababo, abuni tere Esia ai'u bate nihampata bauna. 19 Tere tenta bara muntu bike au'uru batake Nora kai'a barauna, tere ora mara barauna bira nanarae, Juda bika uba rumpake tiri arireka. 20 Nee nentama tababokia tere bohika orurante wataunabe bohika ko'e hika biba nini mintiai nahikara, bira nanarae tere batukai tiba nimi aii'a bohau bohau nabuni bata tiba nimunabe. 21 nee tababo tere Juda batana tiba nimi aii'a Grik batana bata Kotirai arara tuantare aii'a tinabu Nora Ihurai mara ura utuatera. 22 Bate tabate, Kempuka Aiho Bainti bano kaho imanta ma Jerusalemini buinarabe, 23 Kiama tabauro nana hika bano tini obariano mini. Ibo Kempuka Aiho Bainti bano raurira uba tiba timibo, eka nana tauni ira seni bano bata mara bano bata tiri bekai ibaibo. 24 Ibo tere tenta eruro tini ti mara uea bira kiamako'e haikamuntireia tere kekauke ma tenta kantara tai'a kara tere Nora Ihura irahi bare Kotira ha'uru itara ko'e rara. 25 Bate tabate, tabaura ekaka abutana tere kindomu uba tunara, ne aiabata kiama tii biri tabeba. 26 Minti manta bate kuari abu te nitiba nimuro, kiama tere bira bora nare mara barara biba kakakirera. 27 Bira nanarae, tere kiama bira nanahika Kotiba nini mintireba ira boru bata a'i wate, bira ekama tiba nimuro. 28 Mintira nee nentara ko'eke raikiha, a'iia Aiho Bainti bano sipisipi kubaima nii kau'u ira batainara raikiate. Nee ko'eke sipisipi Kotira mono nabu'ira bariaka raikiate, bika bira nai nare nohairo ko'ai atairabe. 29 Tee tabauro tere binuairo, akau bairi bano nii abutana aniro sipisipi kiama biri a'ikanobe. 30 Tee tabauro ninta abutanahi bainti hinikiaka bobo uba kia ko'e ira biri tiha disaiporu rarauribabe bika abatatera. 31 Mintira nee ko'ekema raikiate. Nee tababo enta'ibata atitaira ata bata, a'iia eka 3nabu ihi ira(krismas) eka, kia tere ana baraunabe au'uruara bata ekahika nii numi'aunabe. 32 A'iia bateta nii Kotirama amuro bira ha'uru itara uba ira, biba nii bara kekauma kero a'iia nii mintahika ma bara nimiano Kotiba kubaitai bainti nahentika abutanahiro. 33 Tee kia silvara aba-auri ra'ite, goriara'e o bainti bora utaba'ara. 34 Nee nenta tababo ma kau'uba kai'a baraira tinta kaho'iharo hinikiaka tibatake bariaka. 35 Ekahika, tere nii umi'aunabe bainti kia kempuka bataika kaha iatera iha bii ubara Nora Ihu Karaitiba tibataira. "Waheharo bainti bano bohika bora amira biba atarama kaibo boraihai barara." 36 Biba minti okarara bika tiba nimiro, biba nai biri bataini muntubi kero bikarahampata nunamu tira. 37 Aii'a bika ani Porura watabare mo'eha i'iratara. 38 Bika bo'ake umpo iara bika iriabo biba tiharo, kiama tii biri e'abata tabeba be timanta. Aii'a bira nantiara bika bira bitabare muntu botu ira kabo barirero bira.
Chapter 21

1 Tenabu bika ke, tenabu sipi bare nora tauni Kos ni bii. Aii'a bira arara nora tauni Rodes ni bii. Bira'ihai nora tauni Patara bii. 2 Bira ihai bo sipi Foinisia buiana rantake, bira ira barire bii. 3 Tenabu ailan Saiprus tabauro niarai imanta, tenabu kau'u tanarai tu'anta bare nora tauni Taia bii, bira nanarae sipi ira bariaka hiniki onanara bara mini kareka. 4 Bira natiara, hinikia disaiporuka rantake, mini 7nabu enta baite. Bii disaiporuka Porura tiba ami tiha Kotira Kempuka Aiho Bainti bano tiharo Poruba kia Jerusalemini buaire. 5 Mini bariaina entaba tai'ai manta, tenabu bii batukara ke biha tai'e bire una arana, baainti nahentiara batake nora tauni tute. Wesani hantara tenabu muntu tori kauru are, nunamuti. 6 Tenabu nariara nariara nena-nenabeti. Bira nantiara tenabu sipi ira bariraura bika nai nabuni buara. 7 Tenabu tentanabu kantara Taia hai ani Tolesmais ni ani. Tenabu mini baria ata-bakauka ko'erabe tibanimite boha enta bikarahampata bai. 8 Bira arara bii batukara ke bo tauni Sisaria bii. Filipira nabu ira orubi, biba Kotira uba tibai baintiba, biba nira 7nabu ihairo kubaitaba, tenabu bira batake bai. 9 Bainti biba 4nabu barata bataimanta bika porofeti uba tiha bika kia bainti hampata baitaka. 10 Tenabu a'i mini hiniki entara bauro, profet bo bira autu Agabusba Judiaro tubiro. 11 Biba tinabuni tubiro Porura leti barakero. Biba leti bira barakero nai ai'u-kau'u rumpe-tero tiharo, "Kempuka Aiho Bainti bano minti tiba kero tibo, 'Juda batana Jerusalemini bariaka ma letira bira ora rumpake bira bara hinikiaka kau'u irama bateba." 12 Tenabu bihaikarara ira, tenabu batake bainti nahenti bira'ira bariaka kekauke Porurara kia Jerusalemini orubuaire ti. 13 Ibo Poruba tiharo, "Nee nanahika'e mintiabo, nee tii muntuka rapeke iamanta i'iratauna? U'a turo, tee heno'uro bika tii rumperara bata aii'a heno'uro Jerusalemini Nora Ihura autu ata utuaina." 14 Ibo Poruba kia antu ariro tenabu bira raba'aburo, minti manta tenabu kia bira aii'a ire tiha, "Kaibo Nora antu'abano obariaire." 15 Hiniki entaba aitarai manta, tenabu tentanabu minta hika bare-bare Jerusalemini oture. 16 Sisarea batana disaiporu bata tinabu hampata bii. Saiprus bainti bo bata bika bitake, bira autu Nason ra, haru disaiporu bainti, tinabu batakero aniro bira batake bariatera. 17 Jerusalemini anire, ata-bakauka binihainaka wahara uba ti ko'e bikoka batake tinabu bite ori etara. 18 Bo enta Poruba tinabu hampata biharo Jems ra tabareba, aii'a eka nobainti bata mini ai bariabo. 19 Biba bika wahara uba tiba nimitero bira nantiara boha hika boha hika Kotiba bobatana abutana mintira kai'a bare baibo. 20 Bika bii ubara iri, bika Kotira autu bara bini'i,bira tiba amiha tiha, "Are ata-bakauka tabane, bika nantuma tauseni bainti nahenti mara ura utuaka Juda batana abutana bariara. Eka bika a'i'ma Mosesira lo abatareka kekau iabo. 21 Hinikiaka aibantarai tiha, are Juda batana tiba nimi bariarao taukae boka batake bariaka bika kia Mosesira lo abatatera, aii'a bika tiha are bikara kia orainti baainti nati baata to'ate, aii'a kia harua na'u tatoka okara abtate. 22 Tenabu nanti'e iainabe? Bika are maini aninara irira. 23 Mintira are tenabu nanahikara tiaina bira mintiane. Tenabu bainti 4nabuma batauro bika abu-abu uba tibataka. 24 Bainti 4binabuka are bitakera nena batake nenta bara Nora abu ata hi'ake aii'a are kahi to'ara ko'ai akera kahi eka to'akane. Mintia are kaira, bainti nahenti tabebama bika nanahika ai tiba amiara bira una'arabe. Bika bira atahima tabeba are bata lo abate bariarababe. 25 Ibaro bira hinikiaka taukae Ihura ata mara'urai iaka, tenabu ara arantubake bika tiba nimi bika nanahika barake mintiha una'ara kotira mono ibariara, bihaikara kia barake mintiate. Kia nare nate, aii'a wara aunta tuantarakabo utubinara nate, kia pamuku okara bata mintiate." 26 Bira nantiara Poruba bainti 4nabu tinta kero, bo enta, biba bikarahampata nai bara hi'ake bika mono nabu'ira buara, bika nai nantuma enta nai bara hi'ara tiba'i biha bika eka opa bo auti abu-abu abuara. 27 Aumantaka 7nabu enta tai'areba ibo, bainti hinikiaka Juda Esia Provins ihai, Porura tababo mono nabu ira baibanta, bika bainti nahenti bira'ata ruba uabi bariaka arara tiba ubike Porura ata kau'u batara. 28 Eka bika naberai tiha, "Isreal bainti nahenti be, tinabu kaha iate. Bainti ma biba tabae eka tinabu bainti nahenti eka batana nanahika kia abu abu irara tiba nimi baibo, Mosesira lo bata ma batukarara bata. Biba Grik batana kia Juda tinabu batana tinta kero mono nabu ira uri'eteharo bara orai'ibo. 29 Bika tiha, bira nanarae naru Trofimus ra tabe, Efesus nora tauni Jerusalem mini Porura batake, bika Poruba bitakero uri etaibo ti iriara. 30 Eka bainti nahenti nora tauni ihai rabukubi kante oru Porura tatau wata bare. Mono nabu ihai rarau bebake, totara enta tintake. 31 Bira arireka iabo, uba bano soldia raikirara ata bibo iriro eka Jerusalem bainti nahenti nora mara obarakabo. 32 Biba totara bata soldia bata bika raikirauka bata, bika kante bainti nahenti ruba uara ata tubi. Bainti nahenti bika soldia bata bika raikirauka tabe, bika kia Porura ari. 33 Bira nantiara raikira bainti bano Porura oru watero soldia timanta seni nohai Porura rumpaki. Biba Porura irero are tabae aii'a nanahikae mintia karao. 34 Bainti nahenti ruba uatana hiro bobano bo uba tiba kaibo bobano bo uba tibake. Airu nora aubai mintiha uba tiha iabo soldia raikira bainti bano kia kanko kero bika nanarae tiara iriro. Mintibo biba kekau kero soldia timanta Porura bitabare nai tubika'i nabu baira'i buruke. 35 Poruba bira ata uriro nabu rata ata oru bimanta, soldia bira rabuku bare, bira nanarae bainti nahenti bira arireka. 36 Airu bainti nahenti a'ii bira abata'i. Bika naberai tiha, "Ma ata bara bebakate!" 37 Soldia Porura raikirara tubika'i bita berake, Poruba nora raikirara tiba amiro, "Hoe boha hikau tiba amirabe?" raikiraba tiharo, "Grik uba are irietarao?" 38 Are aira Isip bainti banoma ina i'oka gabanira batakero batero 4000 bainti tinta barero umina batana bira?" 39 Aii'a Poruba tiharo, "Tee Juda bainti, Tarsus nora tauni Silisia ira. Tee bata-okara bainti bo'ara bo nora tauni ira bauna. Aii irauro, kai'e ma bainti nahentika hampata uba tiare." 40 Raikira bainti bano hobe uba tinabe tibo, Poruba kau'u bara burubi bini kero bainti nahenti uba e'ai'e tiare tiro. Eka bainti nahenti ebara bariabo, biba Hibru uba ihairo tiharo,
Chapter 22

1 Tii atabakauka okabara, nenta ato bate uba tiaina iriate, tiriara tibariakara turo." 2 Bainti nahenti iriabo Poruba Hibru uba ihairo timanta bika no tintake ebara baiha. Biba bika tiba nimiharo tiharo, 3 Tee Juda bainti be, tii noba tii Silisia provins Tasesini batataika ma, imanta tere ma nora tauni ira Gamaliel aii'u ira sikuru barauna. Bika tii eka na'uka bara uba abataneti tiba timiara, minti manta tee Kotira eka nee abatanteke abatauna. 4 Minti manta tee kristeni taihemauna, bainti nahenti raba'abukeha karabusi ibauna. 5 Hetpris bata iata bainti bata tibabe tee bika ihai pasi bareha Damaskas biha ma arara Jerusalem abata bainti nahentika watabareha hahu'arua kebauna. 6 Minti manta tee biiro Damaskas aumai'uro bero ibo, totarabata atahira bobano narubai hairo tubiro tubu tii uturanta kero. 7 Tere bataini hi'iribi iruro bo nobano narubai hairo tiharo, 'Soruo, Soruo, bira nanarae are tii bara orai ibariarao?" 8 Tere bira tiba amiha tiha, "Nora baubo are tababe." Biba tii tiba timiharo, "Tere Ihu Karaitika Nasaretini hainaka ma are tirima orai ibariarao." 9 Bainti tiri batake bariaka atahira tabara, imanta bika kiabu iriara bo nobano tini uba tira. 10 Aii'a tere bira tiba miha tiha, Nora baubo'o tere nanahikae are antu'arina mintira be? Nora bano tii tiba timiharo tiharo, are himpira Damaskasini biro binihairo bainti bobano ma are nanahika mintina tiba amianaro. 11 Abu impa bimanta, bira nanarae kempuka oba bano abu aribo, minti manta bainti tibatake buake tiri kau'u wata bare Damaskas buara. 12 Mini bainti bobano ani tii tabaira, bira autu Ananaias, bii baintiba nai bara muntu bikero Kotira eka lo abatebaiba. Biba ko'e autu bata bainti bano Juda batana mini bariaka abutana. 13 Biba ani tiri aumantoka himpiro tiharo, "Ata bakaba Soruba, aii'a tabenarabe, bira ata tiri abu rampai bimanta bira tabauna. 14 Biba tiharo, Tinabu na'u tatora Kotiba aii kubai kero nai bira antu'a abatanera, mintiboma ari abu-abu bainti umi'ero, iba bira no irira. 15 Minti boma biba ariara nanahika tabera irina eka bainti nahenti tiba nimianera. 16 Mintiba bira nanarae bekai ira? are himpira namai barera bira auturairo biba ari eka kumi hi'amakai. 17 Bira nantiara Jerusalemini bii boenta oru mono nabu ira nunamu tiha bohika taira bo'ara tabauro. 18 Nora bano tii tiba timiharo tiharo, "are totara Jerusalem tutera buane, bika kiama aini nanahika mintuna mara ura utiba." 19 Imanta aii tiba amuro, "Nora baubo'o, bika nai tababo tere eka mono nabu baintekeha niha bainti nahenti aini mara ura utuaka kabu taihakeha bara karabusi ibauna. 20 Tere bika hampata bauro, aii kai'a bainti Stivenira nare hi'irira, tere bainti Stivenira aruaka utaba'a raikiha boha bikoka bataura arukara, bira nanarae biba aii uba bainti nahentini tibaumanta." 21 Ibo Nora bano tiri tiba timiharo, "Are himpira buane, bira nanarae tere bo batana bainti nahentinima ari barakara." 22 Bainti nahenti iriabo biba Nora uba timanta, ibo biba minti timanta eka biraini naberai tiha, "Ma baintira bataini tai'akate, biba kia ho ma batarai aiho baria'ari babe." 23 Bika naberai tiha konkoma bata nai utaba'a bini narubai a'iha, 24 kepteni bano timanta soldia Porura otu bitabare soldia nai banisi'ira buruke. Kepteni bano timanta na'unta barake bira ariha ireha bira nana okararae Juda naberai tiha kekauke tiabo. 25 Porura na'unta nohai aii'u kau'u rumpake iabo Poruba soldia aumantoka himpuaka ireharo, "Lo bano bira hobe'e tibo Romu bainti bo bira ko kiabu irirai bira aruara?" 26 Soldia bano bii uba iriro, biba soldia raikirara buru tiba amiharo tiharo, "Are nanaha mintirebabe? Ma baintira Romu bainti be."
28 Soldia raikiraba tiharo, "Tere nora monu nohai ko'ai'ake Romu bainti unabe." Ibo Poruba tiharo, tii noba tii Romu bainti batataika." 29 Soldia bira irarareti aniaka, bira irike a'irake buara, soldia raikiraba bata iriro Poruba Romu bainti bano ibo biba bata etero bira nanarae, biba na'unta nohairo Porura rumpaiba. 30 Bo enta, soldia raikiraba tabareba nana okararae Juda Poruraini ora okara mintiara. Mintibo biba iata bainti bata kaunsoro bata nara ruba'ua kero. Porura bita muntu bika abutana kero.
Chapter 23

1 Poruba kaunsoro kai'a baraka abuana tabeharo tiharo, "atabakauka be, Kotira abu ata tere betaihai abu-abu abi ko'e irirahikara batake ma bateta anuro." 2 Iata bainti Ananaias ba bainti aubanto bariaka timanta Porura no ru'emake. 3 Poruba bira tiba amiro, "are tubika'ahina hanta peni bano be, Kotiba ma aii aurubu ru'e kano, are lo abatauro tihae uba ra'ebaira, are tiriara lo rauhaibo tirae tii umina ru'ekareba?" 4 Bainti aumantoka bariaka tiha, bira are nanarae Kotira hetprisiara ora uba tiarao?" 5 Aii'a Poruba tiharo, atabakauka, kia tere bira kanko'uro biba hetpris baira. Kotira uba'i mintia kero tirabe, kia nena norabaintiara ora uba tiba amitane tirabe." 6 Poruba ranta kero tabaubo kansoro bika ira hinikiaka Sadusi iamanta hinikiaka Farisi, mintibo biba naberai tiba kero kaunsoro tiba nimiharo tiharo, "atabakauka, Tere Farisi bainti ma'u aii'a tere bata Farisi. Tere kempuka irirahika bate bainti utubuaka himpi'e tabarera. Minti-manta ma tere ko'ata himpi." 7 Biba minti tiba kaibo, abutana hiro tu'abubiro Sadusi abibo Farisi abiro nai uba e'oka bare. 8 Bira nanarae Sadusi tiha, bainti bano utubiraba kiabuma aii'a uri-himpiro aii'a kia ankero bata spirit bata bariabo, ibo Farisi tiha eka bika bariaboti. 9 Mintibo nora tirorira ubaba imanta Farisi irirahika bainti himpi kekauke tiha, "Kiama tenabu ma baintira'ihai bo orahika bata rantakauro?" Aira bo aiho banoe o bo ankero bano tirama iano?" 10 Soldia abuhaina bainti bano tiroriara iriro, biba etakero bainti bika Porura ariborabe tiro, mintibo biba soldia baraimanta bika ani Porura bitabare buru kempuka hoha ira buruke. 11 Bo enta'ira Nora bano Porura aumantoka tubu himpiro tiharo, "Are kia etane, bira nanarae are tee autu Jerusalemini tira ai'a Romuni bata birara'i buntu tiane." 12 Bo to'arira, hinikia Judaka ruba'uabi kempuka uba rumpake tiha, bika kiama tenabu bo karabata nararai a'i baima Porura arukema narabe. 13 Bainti bika bira 40 atarake uba rumpara. 14 Bika iatapris iata bainti ata bi tiha, "Tenabu tentanabu bara bo kempuka uba'i bate tiha tenabu kia kara narai Porura arukema kara narabe. 15 Mintira nee kaunsol buru abuhaina opisa tibanimira bika bira bitabare tubira bira nee nenta ko'eke bira ko rairate. Tenabu heno abima baira bira arukarera ma'ata tubi'e." 16 Mintibo Porura bira aura baainti bano(naunti) uba tiara iriro una'aramake Porura arireka. Mintibo biba kempuka hoha ira buru bira tiara Porura tiba'amiro. 17 Poruba bo soldia arakero bira tiba amiro, "Ma baina'uara bitabarera abuhaina opisa ata buane, biba hinike ubara batero bira tiba amirebabe." 18 Mintibo soldia bano baina'ua bita barero abuhaina soldia ata burukero tiharo, karabusi bainti Poruba tibanta ma baaintira bitabare aini ururo, biba hiniki ubarama ai tiba amiano. 19 Abuhaina opisaba bira kau'u wata barero buru aubahini kero bira irero, "Tibatimiane nana uba tireba ina?" 20 Aii'a ubara bainti bano tiharo, "Juda bainti uba rumpake hura ai iraiba Porura bita barera kaunsol iara ata otubuanera. bira ata ko'eke bira ko rairake tabareka. 21 Mintira are kiama bika uba iriane, bira nanarae 40 bainti atarakema bainti kuka'abi bekai iha baiba. Bika nai kempuka uba tibate tiha tenabu kia namaie o karae nararai Porura arukema narabe. Bika hino abima ainihai hobetina irirekabe." 22 Abuhaina opisaba bira irirobira nantiara ubara bainti kaikbo bibo, bira raurira uba tiba amiro tiharo, "kiama bainti boru bata tii tibatimina tiba nimiane." 23 Biba tara opisaka nara birikero tibanimiro, "200 soldia heno'amakaira Sisaliani buate. 70 soldia hosi ata bika bata 200 soldia beba i'oka ra'ika. Enta'ira 9 kilokima bibabe." 24 Biba tibanimi manta Poruba buaina hosira bata heno'i. Porura ko'eke ra'ikibare gavana Feliks binai buatera. 25 Aii'a biba bo ara artuba kero tiharo. 26 Tere Klaudias Lisias ka ko'e entabe turo nora abuhainagavanara Feliks ra. 27 Juda batana ma baintira watabare bira arukarekabe. Tebatake tenta soldia batake bira kaha'ura. Tee bira rantake tabauro biba Romu bainti bata okara banobe. 28 Tere rantake tabarera nana okararae birai uba tiabo, minti manta tee bira bitabare bika kaunsol bura. 29 Tere bira ira tabaura nai lo birarama biraini uba tiba'i buabo. Ibaro birara tiara kia okara baira bira bara karabusi ake'e o bira arukera. 30 Bira irura bika ora irirahika bate ma baintira arukarekabe, minti mantama totara barakauro ariananai bibo, aii'a bainti bira ko amiaka bata tibanimi mini ai biri ata buru tiatera. Ko'erabe." 31 Soldia abuhaina opisara uba abatake enta'ira Porura bitabare Antipatris otubi. 32 Bo to'a'ira hinikia soldiaka Porura batake hos baraka. Bika kempuka hoha ira bi. Hosi bara'i nuaka Porura batake bi. 33 Sisaliani bi, gavanara pepa ami Porura bata bira biri ata himpike. 34 Gavanaba pepa bira kararua kero, Porura irero, are ta provinsi iharabe? Poruba tiharo, tere Silisia haibe. 35 Aii'a gavanaba bira tiba amiro, "bainti taukae ai ko amika ani'e ma nii ko eka rairarabe." Aii'a biba bika tiba nimimanta bika king Herotira nora nabu'ira Porura raikiara.
Chapter 24

1 5nabu kuari abu nantiara, iata bainti Ananias ba hinikia iata bainti, no bainti bika Tetulus batake bika gavanara ata bi Porura ko amireka. 2 Poruba biba gavanara abuni oru himpiro, Tetulus ba Porurara gavanara tiba amiharo, "Gavana o are bariararoma ko'e o'ubira bata iha'a bikoka bata baibo, are ko'e hika barera ma kantrira ira anianabe." 3 "Nora bainti Feliks o, ma bi okarara tenabu ai ko'era be tirerabe, bira nanahika mintianarara. 4 Aii'a kiama ai bo mara bata amira, imanta tere ari iraira ko'e bikokara batakera ti uba irianerabe. 5 Tenabu tabauro ma baintiba mara Juda batana abutana barero anira, ra'i tirori uba ra'e iaba eka Juda barianai biro-aniro ibo. Ma bibama Nasaret abuni'i bainti babe. 6 (Aposel 24: 5-8, harua buku ira ma ubara obarakara, "Eka ves 6 ahiro 7 bata 8 bata (araruatara taba) Aii'a bira aumantaka ma mono nabu konkomai'a kanobe, minti mantama tenabu bira watabare ko amuro. 7 kia rantabo 8 Ne Porura ma bihaikarara irara, nebata tabe'e nana okarara bira ko amiara. 9 Aii'a Juda batana ko abutana bariaka bika bata birara ti, bika tiha, ma bi ubara Tetulus ba tira bira u'abe tibo. 10 Gavanaba aka kero Porurara uba tiaire ibo Poruba bira tiba amiharo tiharo, "Tere ai tabauro are ma kantrira jas bukai barianabe. Minti manta tee wahauro tenta tiba ai'ata o'ai'akarera. 11 Are bira ira rantakera tabenabe tere kiama12-nabu enta bata atarauro Jerusalemini mono tuna. 12 Bika tii mono nabu ihai rantake, kia tee bokanti tiroruna, kia tii abuni'i bokahampata mara batarera mono nabu'ie bata ma nora tauni ira bata. 13 Aii'a bateta, bika kiama tabae nai abu tabaira tini bo uba tira tii ko timira. 14 Imanta tee abu-abu ake ai tiba amirerabe, bira u'abe tere mono unara Kotirai tinabu okabara mono iara ata, bira u'ama tee Ihura uba abatake bira abu abu ake lo bata profet tibatara abate. 15 Tere kempukai'ake ma Kotirai mara ura uturo, bira bainti maka bata utu buaka uri himpira bekai'iara, bira abu abu bainti bata ora bainti bata. 16 Ma bii aarara ahima, tere ko'e irirahika barebauro Kotira abu atahi bata bainti hai bata eka hika tere mintuna. 17 Bateta airu ihi aitare bimanta, tere ofa bo'ara bata'ahina monu bare anuro. 18 Bira mintuna, hinikiaka Juda Esia bariaka tabe mono nabu'i Nora abu ata tenta bara abu'abu ake, imanta tere kia bainti mara bara o'ai ibariaka hampata boha bai. 19 Minti mantama bainti bika ari abu ata himpi tiri ko timira tibake, bira bika uba bataibera. 20 Bira kia ibera, bainti bika tere nana hika mintuna tabaibera tere kaunsol abu ata Juda batana ruba'uara ata. 21 Bira kia irera, bohika bairoma tere kekauke tunara bii entara, bira bika abutana himpi. Bira utubiha a'ii uri himpi baria ubara, bii ubaura'i tuna, Bateta bii ubaurakara ma tii ko timi. 22 Gavana Felix ba eka uba aranahiro ma barero, mintibo imanta ma Juda bekai'i. Gavana ba tiharo, ta entara komanda Lisias ba tubiroma hanto ararai ko bira bara biti batano. 23 Bira nantiara soldia tumanta Porura ra'ikiatera. Aii'a bira nantiara Porura iha'akero kiama bo lobano aii wataibo tiro bira aro'o a'ima ani tabeha kaha'iba. 24 Hiniki kuari abu nantiara, Felix ba nai nata Drusila kantiro aniro. Drusila ba Juda nahenti bano. Uba baraibo Poruba tubu Felix rara Ihu Karasirai mara ura utuarera. 25 Ibaro Poruba abu abu okara uba bata nai batta antu'a raikitaina bata Kotira ko, Felix ba bo'akero etakero Porura tiba amiro are buane, nantiara kuari abu bairera ma aii'a ararabe. 26 Bii entara'i, biba nai mintia kero iriro Poruba bira hiniki monurama amianobe tiro, mintibo biba airu enta Porura areharo bira kairo buairera. 27 Ibo tara ihi nantiara, Posius Festus ba Felix ra batuka barero gavanai'a biro. Felix ba Juda arara orai'ireba, mintibo biba kaimanta soldia Porura raiki.
Chapter 25

1 Festus ba provins ira ai'etero aii'a tarau-bohau kuari abu nantiara Sisaria kero Jerusalem orubiro. 2 Iatapris bata iata bainti Juda hainaka bika kekauke Festus ra ireha Porurai uba tiha. 3 Bika bira ireha eotira bika Porura arana babike arukareka Jerusalem mini bireba orubira. 4 Festua ba bika tiba nimiharo, bika Porura Sisaria wate kia bukai naima mini oru buano. 5 Biba tiharo, "Mintira tauka ho'ika tinabu batake mini orubuate. Aii'a bii bainti orahika mintirera bira ko amiate." 6 Bira nantiara Festus ba kia 8nabu entanabu'e o 10nabu kuari abu bairo, aii'a biba Sisaria otubiro. Aii'a bo enta, tainta ata o'ubira ko irireba, biba timanta Porura bitabare tubuatera. 7 Poruba tubu himpi manta, Juda batana Jerusalem bariaka bira aumanto himpi, bika airu mara uba tiha bira nana okarara ranteha. 8 Poruba anirantero nai kaho iaina tiharo, "kia tere bo mara Juda lo bantarai minti o tempol bantarai o Sisa ra autu bantarai." 9 Ibaro Festus ba biba Juda birara wahatera, mintibo Porura uba nai tiba amiharo, "Are Jerusalem mini orubi'e aii ko ma bihaikarara irira?" 10 Poruba tiharo, "Tere Sisara abu ata himpi, bika tiri ko iriatera." Are bira ko'ekera ma tabatarao, kia tere bo mara bo Juda baintini minturo. 11 Minti'e tere bo mara minti'e aii'a bo mara bira tere utuaina bira ata, hobe kiama tere bo uba baibo. Mintiro bira uba tiriara tiara bira kia u'a bairera, kiama bainti bobano tii lo kau'u ira bara batano. "Tere Sisara irauro tii ko iriairera." 12 Festus ba kausol hampata uba tiba iriro bira nantiara, bira tiba amiharo tiharo, "Are Sisaba aii uba iriairera tiana, mintira are Sisa binai buane." 13 Hiniki kuari abura nantiara, King Agripa ba bata Benais ba Sisaria ani Festus ra tabe wahara uba tiba amitareka. 14 Mini airu enta barikero, Festus ba ma ubara Porura ko amireba kini binai barakero tiharo, "Felix ba kalabusi bainti bo'ara bainti bo kero. 15 Tere Jerusalem mini bauna, Juda iatapris bata iatabainti ma baintira ko biri ami tii ata, aii'a bika ko ire e'otira bira bara orai'akareka. 16 Tere bika uba nai tiba nimiha tiha, kia bira Romu okaraube bainti bo bara nabuta kau'u ira nimira bira arukera, kia biba bo uba bata tiharo nai uba bara kaha iainabainti taukae bira ko amikaini. 17 Minti manta tibatake ma'i ani ruba'uabi, kia tere bekai una, ibaro bo enta tere ko tiara ata oru o'ubi, bika tibanibura bainti bira bitabare uri'ete. 18 Bainti taukae bira ira uba bataka uri himpi ko amiamanta, tee mintiake irunama, kiama bo uba ma bira tiara ihairo mara baibo. 19 Imanta bika nai monobakaka tiara ihaina mara hinikira birara tiha, aii'a Ihura bainti tabae utira, bira nanae Poruba tiharo tee a'ima aiho bauro tira. 20 Kiama tee kanko uro ara okara bira rantake tabera, tere bira irauro bira biba Jerusalem mini biro ko oru ma bihaikarara iriaina. 21 Ibaro Poruba tee irero karabusi nabu ira baiharo Sisara bekai iro bira ko ani iriaina, tee turama bira wate karabusi nabu ira i'e barakairo Sisa binai buairera. 22 Agripa ba Festus ra batakero uba tiro, "Tere bata ma baintira uba irirerabe." Aii'a Festus ba tiharo, "Hurama are bira uba irinabe." 23 Mintibo bira arara, Agripa ka Banais ka ruba'ua batukara ata tubua manta bainti nahenti nora wahara ata baiha, bika ami opisa hampata nora bainti nora tauni irauka ruba'uara ira ori ete. Aii'a Festus ba naberai timanta, Porura bitabare bikai tubi. 24 Festus ba tiharo, "King Agripa ba bata eka bainti nahenti taukae ma'a tinabu batake bariaka, ni'ihairo tabae ma baintira tabero, eka Juda bainti nahenti taukae ma ubara tibatake iriaka Jerusalem mini bata ma'ata bata, bika tini naberai tiha ma bainti ba totara utubuaire. 25 Tere tabauro ma bainti ba kia bo mara mintibo bira biba utuaina, ibo bira nanarae, biba Sisa ra irero tii kaha'iane,minti manta ma tere baka irima tauro barakairo buaina. 26 Imanta kiama tee bo ko'e uba araruakairo Sisa binai buainara. Bira nanarae, bii irirahikarara, tere aini bitabare anuro, aini king Agripa ba bira tee airu uba araruaina bata baimanta ma mararara. 27 Bira nanarae, bira kiama ho bariano tere karabusi bainti bo barake kia uba abuni barakarai bira nana okarara bira ko amiara."
Chapter 26

1 Agripa ba Porura tiba amiharo tiharo, "Nena uba ti'e iriare, Poruba nai kau'u bini'a kero tiharo. 2 "King Agripa, tee wahauro tinta uba aii tiba amirera Juda batana tini uba batara, bira nanarae, 3 Are ko'ekerama Juda okara taba tera bika irarahika bata, minti mantama aii iraira ko'ekera tii uba irianera be." 4 U'ai akebe, eka Juda tii tababo tere ubara tenta ma'a bauna bata Jerusalem mini bata. 5 Haruhai tii tabatarabe minti manta ma bika tiriara tiha are bo Farisi banobe tiabo, bika bira kempuka i iakabe tinabu mono ira. 6 Tere bateta ma'ata himpura tii ko timiara bira nanarae tee rantake tabauro Kotiba promis tibataira tinabu na'u tato ka'ata. 7 Bii okarara 12nabu Israel Kotirai mono iha kuari'a bata enta'i bata bekai iha bii haikara rantake tabareka, King Agripa, ma bii okarara ma Juda tii ko timirekabe. 8 Bira nee nana okararae mintiake iriabo Kotiba kia ma utubuaka himpikano? 9 Hiniki entaba aitaraibo, tee mintiake irunabe airu haika ora hika mintiha Ihu Karasira Nasaret bainti autu orai'erera. 10 Tere ho'iraika Iatapris ahi bare Jerusalem orai'a kaunabe, tee airu mara ura utuaka wata bare karabusi'i, aii'a tee e'o ura hinikiaka aru utikara. 11 Tere eka mono nabu irai oru orai'i ora uba tiha bika hahu'ari. Tee bikara arara'itai banta bika abata bareha bo nora tauni irai bata bibauna. 12 Tee bii okarara minti bauro, iatapris tii e'o tibake baraka manta Damaskas ni bun. 13 Tee bibauro, ara abutana belo kuari tee oba bo kempukai akero itaira tabauro kuari bata atarakaiba narubai hairo biabi itero tii bata tii batake buaka babama kero. 14 Tenabu eka batai hi'iribi, tere iruro Hibru uba ihairo bainti bobano tiriara tiharo, "Sol, Sol, bira are nanarae tii orai ibariarao? "Kiama ho tii baramuntubi kenabe. 15 Aii'a tee bira tibamiha, "Nora baubo'o are tababe? Nora bano tii tiba timiharo tiharo, "Tee Ihukabe, are tima orai ibariarao. 16 Are nena ai'u'a uri himpuane, tee aini obaruna bira nanarae tee aii kubaike tii kai'a bainti barianera minti manta ma bateta nanahika tabaina bata aii'a nantiara umi'aina bata, 17 tee aii bainti nahenti bokiaka abutanahi bitema aii barakaira bina, 18 bika abu rampai kaira bika oba tabe konkira tutera, satanira kempuka tute Kotibinai anira, aii'a Kotiba bika kumi bi'u nimitano, bika hiniki haikarama bareba bainti tenta kubai urauka, bainti taukae tini mara ura utika. 19 Mintibo king Agripa ba, tee kia taira bo'ara narubai hairo tini tubira rauhe, 20 tere Nora uba tiha bainti nahenti arara tuantaratera, okara bainti arara tuantaraka okara mintia tera, Damaskas ninane uba tiba nimi Jerusalem mini bii Judia bii aii'a hinikia bainti nahenti. 21 Ma bii okararama bika tii watabare mono nabu'ihai arukareka autibai. 22 Kotiba tii kaha'imanta anima bateta himpi bainti nahenti autu bataka kia autu bataka abutana tiba nimi Moses ba bata profet bata tiba taura obariaina, 23 bira mintia kero bairama Ihu Karaisiba mara barero utiro himpiro obara ma tiano Juda bainti nahenti nane biro ma hinikiaka ianai. 24 Poruba nai uba tai'a kaibo, Festus ba naberai tibakero tiharo, "Poruba are warai amama buarao, are airu skul tihara iararo biba ma aii bara werai akaibo. 25 Ibaro Poruba tiharo, "Nora bainti Festus o, kia tere werai'i, tere abu abu akema bohika nora hikara turo. 26 Kiniba bihaikara taba taimanta ma turo, tere tabauro kiama bohika biraini kuke'ano, bira nanarae ma bihaikaba birai bonai kia kuke'aira 27 Poruba irero, "King Agripa o are Profet uba mara urai'ae iarao? Tee tabaura are mara'ura utirama. 28 Aii'a Agripa ba Porura tiba amiharo, bateta marau'i aii are tii bara kristen akarebabe?" 29 Aii'a Poruba tiharo, " Tere Kotirai nunamu turo, avo kuari abue o bukai kuari abu tee antu aruna are bata eka ma'ata baiha taukae iria manta tee uba tuna, nebata homa tii bo'arama biba, bira karabusi seni tutera." 30 Kiniba bata gavanaba bata Benisba batake eka taukae o'ubuaka himpi, 31 Bika ruba'uara ihai bebare biha nariara tiha, "Ma baintiba kia bo mara mintibo karabusi aee iano o utuano. 32 Aii'a Agripa ba Festus ra tiba amiharo, bira Sisaba kia bira irero ko ata aniane, biba homa kia mara bai baintira bo'ara bitiri."
Chapter 27

1 Bika uba rumpake tenabu sipi bare Itali ni buare, bika Porura bata hinikia karabusika abuhaina opisara bira autu Julias ra kau'u'i ke. 2 Tenabu bo sipi ira taun Adramitium nihai bare, Esia nabisi abatare, minti manta tenabu solwarai otubi. Aristakus ra Tesalonaika bainti Masedonaika biba bata tinabu hampata ani manta. 3 Bo enta tenabu nora tauni Sidonini otubi, mini otubiro Julias ba Porura ko'e ko'e kero kaibo nai ara'o kaha ira hikara oru tabai manta kaho iatera. 4 Bira ahi solwara kanta birante bo ailan Saiprus nu'a hantara. Bira nanarae ubaibano kekau imanta tinabuni. 5 Tenabu solwarabaura Silisia Pamfilia nu'a hanta bate ani Maira bo nora tauni Lisia. 6 Bira ihairo abuhaina opisa ba bo sipi rantakero Aleksandria ba Itali ni bireba. Tinabu kaimanta bira ira barire. 7 Bira ahi ako ako sipi bukari utu'i otubi Snaidus aumanto otubi, Tenabu nora mara sipi ira bara'i otubi, ubaibano kekau iro ara tintai manta, minti manta kuke'ara hantara Krit ni, Salmon hini bantarai. 8 Tenabu nora mara bara'i tubibi bo batuka Fea Hevens be tiara, biba nora tauni Lasea aumanto baira. 9 Tenabu bukai tubibi bauro Juda kara a'iraka nunamu tiaba aitarai manta, tenabu buaina solwara bano notero kia ho'i manta. Mintibo Poruba bo raikira uba batero, 10 Bainti be, tee tabauro tenabu bire una arara, ora mara bare aiho batama kakakira, kia onana bata sipi aihaube, bainti tenta nabu aiho batabe." 11 Ibo abuhaina opisaba nai eka bikoka kepten bata sipi ora amiro kia Poruba tira mara urai iro. 12 Bira nanarae sipi bris bano kia ho'iro ubai utinara ira raba'abuaina, minti manta airu sipi kepten tiha, kiama ho raba'abuaina be, a'i bima nora tauni Foniks ni oru bekai iariro ubai tubibuano. Bira boha iri be Krit ni, bira ahiro ma katai kuari urinai tabera aii'a kau'u tanarai kuari bibainai tabena. 13 Kau'u tanarai haina ubai bano iha iha aniro kepten irirahika abatairera ma anka bara burubikai ema Krit nu'a abatara. 14 Ibo hankau barikero, bira tireka katai, kekau kero tinabu ailan abata kero tubiro. 15 Ubai bano kekau ibo kia ho sipi bano ubai atara kero buaina, tenabu ubai ami kauro sipi bano namai'a baimanta. 16 Tenabu kuke'ara hantara bo ailan Kauda be tiahanta tubi bii marara abutana tenabu kia ho'ake ampara bout raba'abi. 17 Ina bout bano orini manta, bira na'unta nohai nora sipi bata rumpake. Bika ete tenabu rif baura Sitis bire ura, minti manta bika anka tutabo solwara ira oti etai manta a'ii namai abu ata bai. 18 Ubai bano bata a'u bano tinabu bara buruke birike oraha imanta aii'a bira arara onana bara babi namai ira a'e. 19 3nabu kuari abu bimanta aii'a sipi ira hiki bara babi solwara'i a'iha. 20 Kuari bano bata opu makau bano kia o'ai ibo 3nabu kuari abu aitarai manta,ubai bano tinabu be'ai manta, mintibo tinabu kempuka iriraika tenta nabu kaho iaina kia baira, boha ara'i sipi a'irake nabu buaina. 21 Kia kara narai bukai bariabo,Poruba bika abutana himpiro tiharo, "Bainti be, tere nima tiba nimi Kritini nabu bariare turo, kia nee tii uba iria manta nabu anuna ma, minti manta ma mara bareha kakakera nabu ibauro. 22 Minti manta ma bateta nii irirahika niburo. Bira nanarae kiama tinabu abutana hiro bo bano mara'ura kakaki enabu sipi aima kara nabu. 25 26 23 Boenta enta'i Kotira ankerobano te bira'a lututuraba,bira ankero bano ti tata'a himpi bairo. 24

1 Corinthians

Chapter 1

1 Ihu Karaitiba ti Poluka arero tiharo nai kai'a bainti'a buane, Kotira nai antu'a'ata, ti atabakara Sostenesira bata, 2 Kotira bainti nahenti Korinini baria kaini bata burama, taukae Ihu Karaitira'i taku'ubi bariaka bata, bainti nahenti taukae biba arero taku'ubi bariate tikabata. Tenabu ma arara aruake bainti nahenti taukae Nora Ihu Karaitira autu rebariaka eka batukaini bariaka nimitauro, biba tabae bika bata ti nabu bata Nora bano. 3 A'ira kaibo Kotira tinabu Ora a'urihaka banobata iha'ara auha banobata Nora Ihu Karaitiba bata ni hampata bariaire. 4 Eka enta te ti Kotirara ko'e habema tibauro Ihu Karaitira nai a'urihaka ni nimirara. 5 Biba nini ekahika mintima ne bi arara'ama ekahika'a ho'ama buabo, eka uba'i bata eka ko'e abuato irirahi'a bata, 6 Karaitira uba bika ni abutana baiha tiara bira ekara u'abe. 7 Mintima ne Nora mara'ura'a kima abo'iabo biba ni hampata baibo ne Nora Ihu Karaitiba a'ira'a obarai iana birarama beka bariabo. 8 Biba ni kempukai'a nimi tairama tai'ara naini orurebabe, mintirama ne tinabu Nora Ihu Karaitiba tiba taina entaba anira ne ko'ebima bai barabe. 9 Kotiba ni arara nimiro ni arero uri ete bira ma'u batake mono'iate tibo, Ihu Karaitiba nai tinabu Nora banobe. 10 Te bate kempu kai'akema niara turo, atabakauka Nora Ihu Karaitira autu'ata, ne boha auha'a baiha kia tirorira bano ni abutana bariaire.Te mintima turo ne boha irirahika bata boha okara batake bariate. 11 Ti ata bakaukabe, biba tini kankomakero obarai'abibo, mara bano Kaloera nabuna bata ni abutana batama baibo. 12 Ti ubabano mintiroma baibo, ne bohau bohau tiha, "te Polu kantima bauro" o "Te Apolosi kantima bauro" o " Te Sepasi kantima bauro" o "Te Karaiti kantima bauro." 13 Karaitiba rauhe biroe baibo? Polubae niara maripo'a hiribibo? Are Polura autu'ae namai bararo? 14 Te Kotirara ko'erabema turo te ni boru kia namai a'u nimitaurara, kiabe, te Karipiusika Gaiusika ima namai a'u nimitauro. 15 Ma bira kankoma kai kia bobano ni'ihai tiharo, ne ti atu'a namai barakabe tiairerabe, 16 (boha bata te eka bika Sitepenasira nabu'i namai a'u nimitaunabe. Mintima bira benta'ama, te kiama tabauro te hinikiaka bata namai 'au nimite-e o kiae.) 17 Bibira nanarae, Karaitiba kia ti barakero namai a'u nimitane tiaube, ibaroma ko'e uba tiba nimine tirobe. Kia biba ti atitero tinta irirahika'a ko'e uba tiana tiaube, Karaitira maripo bano kia nai kempuka tutakai rerabe. 18 Nanahare maripo'a hina ubabano taukae utire kiakaini uminarai ianarorabe. Ibaroma taukae Kotiba ntitairauka, bira Kotira kempukabe. 19 Uba mintiroma baibo, "Te irirahika bataka bika irirahika orai'ama karabe, bika ko'e irirahika te bara muntubi kema taukae nora irirahika bataka bata" 20 Ko'e irirahika baata bainti bano taie baibo? Nora irirahika baata bainti bano taie baibo? Bainti bano uba'a resisi'i baiba taie baibo? Kotiba kiae ma batarai haina ko'e irirahika bara tu'anta uminarai'a kanaro? 21 Bainti nahenti ma batarai hainauka kima Kotira tababo, mintiboma Kotiba uahema baibo bainti taukae kia irirahika baata baintika anarake tiha taukae mara'ura utuaka aiho nimireka iarara. 22 Bira nanarae Juda batanaka ireha mirikoli mintiane tiha Kiriki batanaka bata ko'e irirahikara ranteha. 23 Nanarae tenabu Karaitiba maripo'a uti ubara turaba kia Juda batanaka irirahika'i ko'e uba bo'ara baumanta Kiriki batanaka bata boha arake kia ko'e irirahikabe ti. 24 Ibaroma taukae Kotiba araika, bira Juda bata Kiriki batabe, tenabu Karaitirara tiba nimuna bira Kotira ko'e irirahika bata ko'e kempuka batabe. 25 Bira nanarae, Koti bira a'i haika bano bo'a batama bainti nahentini ko'e ibo, hini bantaraini Kotiba kia kempuka baibo ti, bira bo'a batama bainti nahenti aikaro nimiabo. 26 Nenta ararahi ka'ata abu bate bariate, atabakaube. Kiama ne bainti nahenti orautaha abu'ata ko'e irirahika batabo. Kiama ne orautaha aikaro batabo. kiama ne orautaha nora autu bataka bariabo. 27 Mintibo Kotiba uminahika hau riara ma batarai haina bainti irirahika bataka behi'a nimitate tiro. Kotiba nanahikae kia kempuka bairara tiharo kempuka baika kaurihika nimiate tiro. 28 Kotiba bohika ma batarai bebanto bai hikarara timanta kia bika bi haikarara antu aruabo. Biba bihana mintiro ko'e hikahau bano a'i uminarai'i buaire tiro. 29 Biba bira mintira bainti kia okara baina hanara kia nai autu bira abu'a bara'i uribuate tiro 30 Bira nanahikae Kotiba mintina, bate ne Ihu Karaitira ima bariabo, tabae tinabuara Kotira ko'e irirahika bo'ara tubiba. Biba tinabu abu abu okara bano baibo, tintanabu taku'ira okararama biba tinabu ko'ai'a kai baintiba baibo. 31 Bi okararama, Kotira ubabano tinteke, "Kairo tabae nora autu barare iraba, biba Norai hairo nora autu baraina birara'i tiaire."
Chapter 2

1 Atabakau bata aura nakauka batabe, te Kotira kuke'ara uba ni biri tiba nimuna, kia te ani ko'e ko'e uba irirahika bataka tianteke ni tiba nimuro. 2 Bira nanarae, te kia bohika taba rerabe te ni hampata bariaina entara, kiabe, Ihu karaitiba maripo'a utubira bira'i te taba rerabe. 3 Te ni hampata baunara kia aikaro batai baintira bo'ara baunarabe, eteha ora tirin tirira batake baunarabe. 4 Uba tuna bira'i te nanahikae ni tiba nimuna, kia te bahabela uba irirahika bataka tianteke turo.Kiabe, te mintuna te Aiho Bainti kempuka a'ira'a bara obarai kare mintunabe. 5 mintira ne mara'ura ututaiba kia irirahika baata bainti kaini bariaire, kiabe, Kotira kempuka'a ta'ibe. 6 Bate tenabu tiba ko'e irirahika baata bainti nahenti kempu kai'abi bariaka tiba nimirerabe, ibaro kia ma batarai haina irirahikaube, o kia nora bainti bate bariakaube, taukae ekara tai'a bikabe. 7 Kiabe, tenabu tiba o'ai'a Kotira irirahika u'a uba ira kuke aro baira kauro, bi irirahikara Kotiba haru tinabuara barate tirabe. 8 Kiama bo iata bainti ma batarai hainaba bi irirahikara bataibo, bika bi entara bira tabareti, kiama bika Ihura aruke maripo'a hirita tiri. 9 Haru ubabano mintiro bairabe,"nanahikae abu bano kia tabaibo, atobano kia iribo, irirahika bano kia irira, bi haikara Kotiba taukae birara antu arukara heno'a nimi tairabe."_ 10 Kotiba tinabuni bihaikara bara a'ira'a obarai'a kaira bira Aiho Bainti kai'a'abe. Nanare Aiho Bainti bano ekahika rantakero Kotiba ekara kuke'a tai haikara. 11 Tabae bainti irirahika'i tabanaro, kiabe. nai mara'ura bano aima tabanaro? Boha ariroma baibo, kima bo bainti bano nanahikae Kotira'i baihai kara tabaibo, kiabe, Kotira Aiho bainti bano aima nai taba taibo. 12 Mintima kia tenabu ma batarai hain aiho auma barauro, kiabe, tenabu Kotirai hairo Aiho bainti tubira barauro, nana hikae Kotiba tinabu umina timina tabara. 13 Tenabu bi haikarara uba tibake tiha, bira bainti irira hikano kiama tinabu umi anaro, mintiro Kotira Aiho boha bibama tinabu umi anrobe. Kotira Aiho bano a'i ra'ama obarai'a aiho ubaba bata ko'e irira hika aiho bata kanarobe. 14 Binti bano kia Aiho Bainti batairaba kima biba bohika Kotira Aiho bano inahikara barara narobe, bara nanare bi haikaba biraini umi narai'ama buanaro. Kiama biba tabanaro, bira nanare biba kima raira kero nana hikae bira'i u'ai'ake tabanaro. 15 Bainti tabae Aiho Bainti batairaba bibama ekahika rairake tabanaro, iboma kima hinikiaka bira raireba. 16 "Bira nanare, tabae Nora irira hika'i taberoe, biba ko'eke ai'i utuaina ubara bira tiba mianaro.?" Ibaroma tenabu Karaitira irira hikama batauro.
Chapter 3

2 Te ni namama nimi bauro, kia kempuka karaube, kia ne kempuka kara nareka heno iabo, bate bata kiama ne heno iabo. 3 Ne harua arara batake baria baintika bo'ara baihama ora irira hika bata uba kia iria okaraba ni hampata baima ne kia mara'ura utua bainti nahentika bo'ara bariabo? 4 Bo bano tiharo," te Polu rama abatauro, e'a bo bano tiharo te Apolosi rama abtauro."Kiama ne mara'ura utua bainti nahentika bo'ara bariabo? 5 Apolosira bira tarae? Polura bira tarae? Bi kahanta bata Kotira kai'a baintima bariabo ne bika hanta'ae mara'ura uti bariabo. Bira tara bainti Norabano kai'a nimi mantama bi kahanta bare bariabo. 6 Te kara utu tauroma, Apolosiba namai ami baiba iboma Kotiba naima kara obarai ibaiba baibo. 7 Boha ariroma baibo bainti bano kara uti baibae o bainti bano kara'i namai ami baiba kiama bi kahanta autu baibo. Kotiba kara aiho ibo umpi aiba biba ima Nora autu baraibo. 8 Tabae kara uti baiba bata namai ami baiba bata bi kahanta boha'ari kai'a rama barabo, bi kahanta nana kai'ae baraira bira ko'a bare barabe. 9 Tenabu Kotira kai'a bainti nahentima bauro, ne Kotira naho bata Kotira nabu batama bariabo. 10 Kotiba nai a'u rihitara ti timiro bainti ko'e irira hika bataiba nabu ka'ain tekero, te nabu ka'aina katarira batairo, bo bainti bano bira benta'a nabu ka'a tairabe. Ibaroma a'ira kai bohau bohau bainti bano ko'eke irikero nana ara'ae nabu bira ka'a narora. 11 Kiama bo bainti bano katari e'a bo bainti bano bataina bara babi aratanaro bi baintira Ihu Karaitirabe. 12 Ibaroma ta bainti bae katari kori'ae, siliva'ae, ko'e ori'ae, ahaka'ae, witi buhari'ae nabu ka'a tairaba, 13 Bira kai'a bano a'i ra'ama obarai abuanarobe, bira nanarae kuari atairaba nai kai'a bara a'i ra'ama kanarobe, bira kai'a bano iha batakero a'i ra'ama obarai abuanarobe.Iha banoma nana kai'ae bohau bohau bainti nahenti mintiaina unta keroma tabanarobe. 14 Ibaro ta baintibae kai'a baraina biba nai ko'a baranarobe. 15 Mintiro ihabano bo bainti kai'a ita kairera, biba ora hikama nai bata'a baranaro, ibaroma biba a'ima barianaro, biba iha ihairoma a'ini bebaranaro. 16 Are kiae tabaro are Kotira nabu bano bariar Kotira Aihobano ai'ira baibo? 17 Ibaroma bo bainti bano Kotira nabu orai'a kairo, Kotiba bira bata orai'ama kanaro, Kotira nabu atairo bairabe mintira ne bata atamabi bariate. 18 Bo bainti bano kia nai una arai'iaire. Ibaro bo bainti bano ni abutana hiro iriro tiharo te ekahi ma barai hainahika tabauro tiro, mintirera, "a'ira kaibo biba werai abuaire" e'a nantiara biba ko'eke tababarero u'a irira hika bataina baintira bo'ara buaire. 19 Ko'e irirahika ma batarai haina bainti nahenti batara Kotira abu'a wera okara bo'arama baibo . Aratanu bano Kotira ubara mantima tibo, " Kotiba baka tabama kaibo tau baintikae bora orai'a mitareka iri bariaka. Biba bi okarara minti baira bika nai bara orai'a katerabe." 20 Kotira uba bano tiharo, "Nora bano eka irirahika bata baintika irirahika tabama taibo. Eka hika irite mintireka iba kiama obarai ianarobe. 21 Mintira kia hinikia bainti nahentika autu bini'iate, ekahika ni iarabe. 22 Polu bae, o Apolosi bae, o Kaiapasi bae, o bainti nahenti ma batarai hainau kae, o a'i mara'ra bai narae o uti narae, o ekahi bate ma bai haiakara, o nana hikae nantiara aniaina hikara. Eka hika bira ni iarabe. 23 ne Karaiti bika bariabo biba nai Koti biba baibo
Chapter 4

1 Bainti tinabu tabareka Karaitira kai'a bainti tabate Kotira kuke'ara uba ko'eke ra'ikitate. 2 Tenabu u'aiake baiha Kotiba tinabu kai'a timina barare, bira nanare, biba taberobe tenabu homa bi kai'ara barainabe 3 Ibaroma tere, ne ti raira nai inara hikai'ae ibo o ma batarai haina baintie ti rairabo. Bira nanare, kiama te tenta rairarabe. 4 Kiama tabauro bika nantiakee ti rairake barabo, iboma kiama te tiha te abu abu baintibe tirabe. Nora bano aima ti raira narobe. 5 Mintiboma kia ne bo bainti bo hikara ko amiate, Nora enta bano kia anira. Biba eka hika kuke'abi baina ataina'a baiteroma ekahika arara'i baina bata a'ira'ama batanarobe. Kotiba bohau bohau baintima uahara hika nimia narobe. 6 Batebe, ata bakauka aura nakauka, niaaro tima te hanta Apolosika ma irira hikara batauro, ibaroma tinabu'i haima uba okara barebabe, "Kia ne nana hikae ararua taira a'i atarate," mintira ne kia nenta bara'i uribiha butura bora bara muntubi kate. 7 Tabae ni tabaira bo'arabi boka abu'a bariate? Eka hika ne batara, ne a'i umina bara tarabe? Ne umina baraibera, ne nanarae nenta autu bini iha ne kia bohika obarai iaka bo'ara bariabo? 8 Ne ekahika nenta antu aruara barabo! ne airu hikama batabo, ne kinira bo'arama bariabo, kia tenabu ni kaha unabe! U'a, tenabu ne kinira bo'ara bariate turo, tenanbu bata kinira bo'ara ni hampata bairabe. 9 Te mintiakema iruro Kotiba tinabu kai'a baintiara nantiara bariatema tibo, tenabu ko bano utu buane ti baintira bo'arama bauro, Tenabu a'i ra'ama ma batarai haina baintika abu'a bata ankero abu'a bata. 10 Karaitira ima tenabu wera bainti bo'ara bauro, ibaroma Karaitira'i ne ko'e irira hika batakama bariabo.Kiama tinabu kekau baibo, ibaroma ne kekauma iabo. Ne nora autuma batabo, ibaroma bika tinabu autu bara muntubima kabo. 11 aniroma ma bate anibo, tenabu narara bauro tinabu namariara aunta aha ru'aibo, kia tenabu uta ba'a batauro, bika tinabu ru'utuke batama kia tinabu nabu baibo. 12 Tenabu kekauke tenta nabu kau'u ihaima kai'a bare bauro. Bika tinabu orai'a timita manta, tenabu bikara ko'ema uro.Bika tina buara orai iamanta, tenabu kempu kai'abima himpi bauro. 13 Bika tinabuni una'ara uba raponta manta, tenabu bikara ko'e uba ima turo. Tenabu ma batarai umina hika bo'arama bauro bainti popo hai manta a'u kanteke. 14 Te ma ubara ararua tauna kia ni kaurira hika nimi haube, mintima ni kaha'iai ti u'a baintiti bo'ara baria terabe. 15 Mintiro 10,000 bainti Karaitira'i ni'a ra'ikiate ti, kiama ne airu okabara iabo. Bira nanare, te Ihu Karaitira ko'e uba tuna'a te ni u'a oka bo'arama bauro. 16 Mintima te niara ti okara abatate turo. 17 Bi okararama te Timotira atitauro ni ianaini anibo, Noraini biba ti bainti bo'ara baima te bira bo'akema antu aruro, biba eka kai'a ko'eke barai babe. Biba ni irira hika uri himpi kaira te nana okarae Karaitira'i minti bauna tabebarabe,te ni mono nabu'i bata eka bantaraini bata tiba nimuna tekero. 18 Bate, ne nenta autu bini iha ne iri tiha kiama tiriara ni inaini anianobe ti. 19 Ibaroma, te totarama ni inaini anirabe, bira Nora antu a'a irera. Kia te bira ahu'ari baria baintika ubba irirerabe, iboma, te bika kekau tabarebe. 20 Bira nanare, Kotira ko'e batuka bano kia bainti uba ahiroauma obaribo, iboma Kotira nai kempu ka'abe. 21 Nanahare ne antu aruabo? Te kabu batake anie ni u'aita karabe o antu arua mara'urara bata iha'ara okara'a batae?
Chapter 5

1 Tenabu irura boru bano ni abutana hiro naata baatiara ia okarara minti bo bira kia ko'ei okararabe. Bi okarara taukae baha'ai bariaka bata kia minti baria okararabe. Tenabu irura ni abutana hiro bo bainti bano nai oora natantiro baite baibo tiabo. 2 Ne u'ai'ake ahu arima baribo! Ne nentara bo'ake umpo'iate. Ta baintibae ni abautana baiharo bi okarara minti baina a'ira atitakate. 3 Bira nanare, te baata'ama kia ni hampata bauro, iboma aiho'a te ni hampatama bauro. Bi baintiba tabae bi okarara minti baira te rairake tabama kauro, boha'arake te beta mini ni hampata bariara bao'ara. 4 Ne Nora Karaitira autu'ata ruba umabi baria entara, ti mara'ura bano bata ni hampata bira ima baibo, Nora Karaitira kempuka banoma ni hampata baibo, 5 Tebira mintiake bi baintira Satara amiairo biba bira ma baatara orai akairo bira mara'ura bano ko'e biro tinabu Nora bano anina entara'a bariaireti. 6 Bira kia ko'ehama tenabu tentanabu autu bara'i uribuaina. Ne tabee kia tababo, inara isti nabuano bareti na'abi bairabe. 7 Nenta rupike baiha harua isti a'ini baireka ne araka bareti kia na'abi baina bo'ara bariate. Bira nanare, Karaitiba nai mara'ura tinabu timiro, inara sipi sipi bo'ara baumanta bika Kotiba Isireri nabuna a'i bariate ti entaba anu manta bika bira bata arura. 8 Mintima a'ira kai'e tenabu nora enta mono'i bariara uaha mitare. Kia harua isti batake bi entara uaharara, bi istira ora okara batake baira. Kiabe, a'ira kai'e tenabu bi baretira kia isti baina batake uahare. Bi baretiba ko'e okara bata u'a uba bo'ara batama baibo. 9 Te ara'ira araruake ni nimi taunabe, te ni tiba nimi tiha kia ne taukae nata batiara ia okarara minti baika batake tatauruate turo. 10 Kia te kia Nora taba baintika ma batarai baria baintika bika rauma turo, o naariara'i iri bariaka bika raube, o una'ara tibaria bainti kaube o una'ara kotira'a mono'i baria bainti kaube. Kiabe, bi haikara mintire birera, are eka bi baintika niarai baiha ma batarai haina hika'a bata niaraima bainarabe. 11 Mintima te ma arara ni ararua nimite tiba nimiai ne bi atabakaba tabae nata batiara ia okarara minti baina batake kia tatau ruate turo, o bainti taukae nariara'i iri bariaka bata,o bika una'ara kotira'a mono'i bariaka, o ora uba tibariaka, o wera namai nebariaka, o una'ara tibariaka. Mintiaka bata, kia bika batakera bata kara nane. 12 Bira nana hare bainti mono'ihai baha'ai bariaka rairarabe? Kiabe, ne bainti taukae mono'i baika bika'ima rairate. 13 Kotiba naima bainti mono'i hai baha'ai baika raira narobe. " Tabae ora bainti bano ni abuta baina a'ira atitakate."
Chapter 6

1 Bobano borara uba bairera. Ne ko bare a'ini bai baintika'a bimantae ni ko raireba kiae mono'ira iata bainti ni mara raireka bariabo? 2 Ne kiae tababo mara'ura utua bainti nahentika batai hainaka ko nimibae? Ne batai hai nauka ko nimira ibera, ne nantimantae inara inara ubaiha ninta abutana obari baira kiae raire barabe? 3 Kiae ne tababo tenabu ankero bata rairebabe? bo'ake uahate, tenabu hoe ma batarai hainauka ko rairarabe? 4 Ne aka enta ko'eke nenta uba rairake tabate, nanarae ne nenta ko bareha bainti kia mono'i iata bainti iaka ianaini bibariabo? 5 Te ma ubara tuna ninta kaurira hikarama turo. Kiae hini kia baintika ni abutana ko'e irira hika bataka ma mintina marara ata bakauka aura nakauka barai manta tibake abuabu ika bariabo? 6 Ibaroma ubabano mantia keroma himpi baibo, mara'ura utira baintiba kiama bo bainti mara'ura utina bita barero ko'a buanaro, bainti Kotira'a kia mara'ura utuaka ni rairebabe. 7 U'ai'ake ne mara'ura utuaka ni abutana tiroria okaraba bo'a batama baibo, biba mintia kaimanta ne kakakiama buabo. Nanti mantae ne kia bi marara barabo? Nanarae ne a'ira kamanta bika ni una'ara tibariabo? 8 Ibaroma, ne bika una'ari hama orai'a nimite bariabo, bika ni ata bakaukabe. 9 Ne kiae mantiake tababo, orai'ia baintika kiae Kotira batuka'i ori etebabe? Kia una'ara uba hau'a mara'ura utuate. Bira nata batiara ia okararabe ibo, una'ara kotira'a ibo, nata baiti rauheha ibo, bainti bano bainti bare baibo, ora okara bo'ari bo'arira. 10 muara okara ibo, ekahika kia ihaki bariara ibo, werai ibariara ibo, karana'a tibariara ibo, bobano ihaikara rarauri bariara ibo, kima bika ihairo borubano Kotira batuka'i ori etanaro. 11 Ne hini kiaka haru bi okarara minti bariakabe. Iboma, bate ne Kotira abu'a taku'u bima ne atama bi abu abu abi Nora Ihu Kraitira kai'a'a bata Kotira kempuka Aiho'a bata bairiabo. 12 Ekahika te mintiainra bua'ara roma baibo," ibaroma ekahika bano kiama ti kaha'iano. Ekahika te mintia iraba bua'a raroma baibo, ibaroma kia te bohika kairo ti ra'iki taire. 13 Kara arara'i rarabe arara bano kara bara irababe," Ibaroma, nantiara Kotiba bika hantai'a keroma tai'a kanarobe. Iboma, baata biba kiama nata batiara ia okarara mintia nobe. Iboma baata bira Nora bano ira baiboma Nora banoma ekahika baata kaha iana heno ianarobe. 14 Kotiba Nora himpi kairaba bibama tinabu bata nai kempu ka'ama himpi kanarobe. 15 Kie ne tababo ni baata bano Karaiti biba baira? Te Karaitira baata barake nata batira ibaina nahentira amirabe. Kia mintiake obarai iaire . 16 Kiae ne tababo, bainti bano nata batiara ibai nahentira batake tatau biraba biba bira batake boha baatai'ama bibo? Kotira ara tanu bano tina tekero, " Bikahanta boha baatai'ama buabo." 17 Iro, tabae Nora batake tatau biraba, biba Kotira Aiho'ira bohai'ama bibo. 18 Nata batiara ia okarara niaraima bariate! Eka boki kumira minti bariara baata baha ainima minti bariabo, iboma bainti bano nata batiara ia okarara minti baiba, biba naima nai baata barakero orai'ama kaibo. 19 Kiae ne tababo Aiho Bainti nabuma ni baata baibo, biba ni'ima baibo, Aiho Bainti bano ni'ira bai mantama ne Koti bikama bariabo? kiae ne tababo kia ne nentauma bariabo? 20 Kotiba ni nora ko'a nohairo ko'a autu taikabe. Mintira ne nenta baata nohai ekahika mintiba, Kotira autu aima bini ianarobe.
Chapter 7

1 Bate te bi ubara ne ara'i ararua tara anirante tiba nimirerabe. " Bainti bano kia nahenti barairaba, bo'a bata ko'ehama a'i umina bainara." 2 Bira nanare, aba'ara hika bano nata batiara ia okara'a obarai ibairabe, mintiboma bainti bohau bohau bano nai nata bataro, nahenti bohau bohau bano bata nai baati bataire 3 Bainti bano nai nata batake baitaina bira homa baibo, nahenti bano bata nai bati batake baitaina bira homa baibo, mintira bikahanta kia naihanta baata raba'uate. 4 Nahenti bano kima nai baata nai ra'iki taibo, kiabe, bira bati banoma ra'iki taibo. Boha ariroma baibo, bainti bano bata kiama nai baata nai ra'iki taibo, kiabe, bira nata banoma ra'iki taibo. 5 Bika hanta baitare iha kia nai hanta baata raba'uate, bika hanta boha arara bate bo enta piri nai niarai abiha bariate, bika hanta boha arara bate nunabu ti entaba bata bariaire. Nanatiara bika hanta baiteha baata tatauruate. Bira nanare, Sataba baata antu a'atama ni aba anarobe. 6 Iboma bi ubara te tuna, kia lo bo'ara ne abatate tiabe, Kiabe ne nenta antu'ama abatate. 7 Ti antu'abe eka bainti ti anarabi ubara baria terabe. Iboma Kotiba bo'ari bo'ari paresentira bohau bohau bainti nimi baibo, bo bainti bano bo'ari paresentira baraibo bo bainti bano bo'ari paresentira baraibo. 8 Ubara bainti bano bata nahenti bira bati bano utu binara te bikara mintima turo, ko'ehama kia bika nata bati iraiti boha'arabi tinta bo'ara baibarabe. 9 Mintira bika kia ho'ake nai antu'a ra'ikireka ibera, ko'ehama bika nahenti barate, auri bika arara bano nata batiara ia okarara uri himpua torabe. 10 Bate bainti nahenti bati'a buaka, ma lo rama nimuro, kia te aube, nai Nora banoma tibo, nahenti bano kiama nai bati a'ira kaire. 11 Iro biba nai bati a'ira kairera, biba kia bo bainti baraire,o biba umpo'a kero nai bati bano inaini anirante buaire. Bainti bano kia nai nata a'ira kaire. 12 Bate te eka ni tiba nimirebe, iro bo ata bakaba tabae kia mara'ura utina nahentira bara tairo nahenti bano bikanti baireba uahairera, kia biba bi nahentira a'ira kaire. 13 Nahenti bano karaitira'a kia mara'ura utina baintira baratairo, bi baintiba bi nahenti kantiro baire birera, kia nahenti bano kia bi baintira a'ira kaire. 14 Bainti bano kia mara'ura utirera, kiama biba nai nata batake tatau bibo, bi okarara biba taku'uma bibo, nahenti bano kia mara'ura utirairo ata baka kanti tatau birera, mintira, bika hanta baintiti Kotira abu'a kiama kirin abi baibarabe, iboma bate bika taku'u bima bariabo. 15 Mintiro bainti bano o nahenti bano kia Kotira'a mara'ura utirera, bi bainti nahentiba a'iarake bireba irera, a'ira kairo buaire, Bira nanare, bi ata bakabae o aura nakabae kiama bika u'a uba tiba tara'a rumpabi bariabo. Kotiba ni araira iha'ara auha batake ko'ebi bariate tirobe. 16 Nahenti bano are kaha'iroma ai bati bano Norai anianoe o kiae? 17 A'irake ne bohau bohau nana mara'ura'a ne bariabo Nora bano niara bariate tina bira'a bariate, Kotiba ni araina teke. Maa bira ti lo bano eka mono nabu'ima buana robe. 18 Bo bainti baata to'aiba Kotiba mara'ura ututaira'a araiba bairera? Kia biba baata to'a kaina bara'u kuke'aire. Bo bainti baibo kia baata to'aiba Kotiba mara'ura ututaira'a bitaiba? Kia biba nai baata to'aire. 19 Baata to'erae o kiae baata to'era kia bira nora hikaube. Ibaroma Kotira lo abataina birama norahikabe. 20 Bohau bohau bano ara inara'a bariaire, biba baibaro Kotiba mara'ura ututaira'a bira arirabe. 21 Ne umina kai'a bainti bariabo Kotiba ni arairabe? Kia bihakarara norai'ake iriate. Iboma are firi'a bireba irera, bira mintiane. 22 Bainti tarae Nora bano umina kai'a bainti bariaire tiro arairaba, biba Nora firi bainti'ama bibo. Boha ariroma baibo, bira firi bainti bano araina iriro mara'ura utirera, bate biba Karaitira umina kai'a bainti'ama bibo. 23 Kotiba ni nora ko'a nohairo ko'ai'a taikabe, mintira ne kia bainti umina kai'a bainti bariate. 24 Ata bakauka aura nakaukabe, nana mara'ura'ae tenabu bohau bohau bariairo Kotiba tinabu arero bira abatate ti'e, tenabu bi mara urara'a Kotira batake bariare. . 25 Taukae kia nata bati'iaka ubabe, Kia ma bi ubara Nora bano timiaube, iboma te tenta irahika Nora a'uri haka batake ni tiba nimirerabe, bika mintiake tiara, te tuna bira u'abe. 26 Te mintiakema iruro, bira nanare, mara bano anibaira, bia ko'ehama bainti bano bate bainante biro bariaire. 27 Are nata bati'a birera? Kia are nahenti a'ira karebaka ara rantane. Are kia nahenti bararai tira a'i bairera? Kia nahenti barareba ranta'i nuane. 28 Are nata bati'a birera, are kia kumiauma mintiaro. Nahenti bano kia nata bati'irai tiro biba nata bati'irera, kia biba kumiauma mintibo. Iboma taukae nata bati'iaka bika a'i mara'ura baiha airu marama bare baibarabe, te ni kaha irerabe. 29 Iboma te biubara turo, bate abo entama baibo, taukae nahenti bataika bika baireka kia nahenti bataika bo'ara bariate. 30 Taukae i'i ratebaika bika kia i'i rataika bo'ara bariate, taukae uahe baika, bika kia uahaika bo'ara bariate, taukae ekahika bataika, bika kia ekahika bataina bo'ara bariate. 31 Taukae bainti nahenti ma batarai hainauka hampata uba tatauri baika, bika baireka kia bikara hampata uba tatauriha bainteke bariate, bira nanare ma batarai haina okara bano auman takama tai'a narobe. 32 Te niara airu irahi bare bai okarara a'irake umina bairiate turo. Bainti bano kia nahenti baraiba biba Nora kai'a barareba bo'akeroma uahana robe, bira nanare bohika bano kiama biba Kotira abataina'a kubai ianarobe. 33 Iroma nata bati'a bira baintiba bo'a keroma batai haina hikakara iri barianobe, bira nanare, biba bo'akeroma bainti naheti ra'i kiainara iri bariano 34 bira iriahika bano tarau tarau iana rorabe. Iroma naheti bano kia bati iraraba biba uahe haroma Kotira abata narobe, biba bata'a bata aiho'a bata taku'u biro baiharoma Kotira'a mono ianarobe. Iroma bati abira nahentiba biba bo'akeroma batai haina hikara iri barianobe. Biba nantia keroe nai bati kai'a ra'i kianarobe. 35 Te ma ubara tuna ni kaha ihabe, kia te ni mara nimirebe, nana hikae abuabu iro bainahanara. Irama ne Nora abu'a abu abu'abi baiha iboma kia bohiakano ni irirahika raraurua narobe. 36 Iro bo bainti bano nai rabura kia ko'eiro biba birara ko'e okara batake bati'iane tiro, bira nanare, bira arara bano kemapu kai'ake himpi bairera, kairo biba nai antu'a abatakero bati'iaire. Bira kia kumibe. 37 Iro biba irirahika kekau tero kia bati iatirera kiama bohika bano bira raba'uano, iro biba ho nai baata antu'a ra'ikire birera, biba ko'ehama mintianobe. 38 Bo bainti bano nahenti u'ai'ake barare birera, bira ko'ehabe, bainti bano irirahika tatautero kempu kai'ateiro kia nahenti baratirera, biba ko'e'ama ibo,iro bainti bano kia nahenti barareba kempuka irirahika batairera, biba ko'e okarama mintibo. 39 Bo nahenti bano bainti'a tataubiro biba ma batara'a mara'ura baiharo. Iro bira batibano utubiro, biba homa tarare antu'arina baranarobe, iroma biba Nora'ima bariaire. 40 Ima te rairauro, biba bate baina tebiro bairera biba uaheharoma barianobe. Te mintiake iruro te Kotira Aiho batakema bauro.
Chapter 8

1 Bate are tabane nana karae una'ara kotara'a opa minti bariara tenabu tabare, " tenabu eka ko'e irirahikama batauro." Ko'e irirahika bano tai'a biroma antu arua okaraba ima a'i baria narobe. 2 Iro bo bainti bano mintiake iriro tiharo, biba ekahikama tabatauro tabatauro tiro, bi baintiba nana hikae tabareba inahikara kima biba taba narorabe. 3 Iroma, bo bainti bano Kotirara bo'ake antu arirera, bi baintira, Kotiba ko'ekeroma tabataibo. 4 Iro bainti bano kara una'ara kotira'a opa autira nareba ina, bira tenabu tabare " una'ara kotira ma batrai hainara bira umina hikahaube," iboma " Boha Nora Kotiba'ima baibo." 5 Bo'ari bo'ari kotika baibama naru baini bata bataini bata, bira nanare, airu kotika bata airu norai'iaka bata bariabo, 6 Iroma tenabu, "Boha Kotiba tinabu Oba ima baibo, bira ahiroma ekahika bano obarai ibo bira ahima tenabu bata bauro." 7 Eka kiama bi irarahikara batabo, imanta hinikiaka una'ara kotira'a mono'iha kara bareha bika iri tiha, bira una'ara kotira amirebe ti, bira nanare bika iriraki bano orai'abiro kima kempu kai'ibo. 8 Iro bi karaba kiama tinabu Kotira abu'a bara ko'e kanaro, kia tenabu orai uraukaube, kia tenabu naina, o ko'e'a buaina, tenabu nararabe. 9 Iboma ne rauriha bariate, ni antu'a bano kia bo ata bakarae o aura nakara kumi'i hi'irua kaire,bira nanare, bika mara'ura ututaba kiama kempukai ibo. 10 Tabae ko'e irirahika bataba ai tabaira una'ara kotira'a mono iaka mono nabu'i kara nebairo, bi baintiba irirahika kia kempu kai'iba una'ara kotira'a opai'iara biba nanaroe? 11 Ma bi irira hikara ie una'ara kotiraini ai baibo, bi ata bakaba, mara'uara utiraba kia kempu kai'iraba, tarae Karaitiba birara bata utiraba, biba orai'abiro kakakima buanarobe.
12 Mmintira are nena ata baka kia irirahika kempu kai'ika inaini kumi mintia kairo, bira tenabu karaiti rainima kumi minturo. 13 Mintiro kara bano ti ata bakaba mara'ura ututaina bara muntubi kairera, kia te bahabera kara anirante neha ata bakaba mara'uara ututaina bara muntubi kare.
Chapter 9

1 Kiae te piri bainti bauro? Kiae te kai'a bainti bauro? Kiae te tentanabu Nora Ihu Karaitira tabauro? Kiae ne tibatake Nora kai'a bainti bariabo? 2 Kia te hini kiakaini kai'a bainti bariarera, te ni kai'a bainti bariarera. Te Noraini kai'a autuaina tabebarabe. 3 Ma bibama tini kempu kai'a timitaibo, bika ti kai'a rantake tabebabe. 4 Kiae tinabuara namai neha kara nate tiabo? 5 Kiae tenabu bo nahenti batake boha bairabe? bokia kai'a baintika mintiateke, ata bakaba Noraini baiba, Sifasibae? 6 Tihanta Banabasi karae kia kai'a barate tiabo? 7 Tabae i'oka bainti'abiro biba nai kara rante baibo? Tabae baintibae kai'a barake kara ututero kia biba nai kara antibo? o ta baintibae kau ra'iki tero bira nama kia naibo? 8 Te bi ubara tuna te iata bainti'iaka irirahika abatakee turo? Kiae lo bano ma bihaikarara tibo? 9 Uba bano Mosera aratanu'i baibo, " Kia kau noo tintane biba raihi taba pahi rabahi baira." Kotiba kaura iriro bi ubara tirae? 10 Kiae biba tinabuara tibo? Kotiba naima tinabuara tibo, ta baintibae bata anta'iraba biba uahe haroma anta'uaire, bainti bano raihi kubu pahi rabahi bairaba bika tabate kara ara a'u binara bikama bareba. 11 Iro tenabu Aiho ahinara tentanabu abutana ututarera, tenabu ora hikama ni kai'a'ahi bararabe. 12 Iro hinikiaka uba tibake ni iahikara barare kibera, tenabu kima bira'i bo'abata tianabe? Iro kiama tinabu kempuka uba bira'i tirabe, tenabu eka marama barebauro,tenabu kia karatira ko'e uba ara tintarerabe. 13 Kiae ne mintiake tababo, taukae mono nabu'i ra'ikiaka bika mono nabu bira'i haima kara barebabe? Taukae alta'a ra'ikiaka bika alta bira'ahima kara bareba bainti nahenti opa bare anira. 14 Boha ariroma baibo, Nora bano uba mintiakero timibo, taukae ko'e uba tibaika, bika ko'e uba tira bira'ihaima kara barate. 15 Ima kiama te bi ubara kempu kai'ake tirabe. Kia te ma bi ubara ararua tauna kia te bohika tini mintia teraube.Bira ko'ehama te utubuaina auri bainti bi ubara tiha ti bara muntubi kebora. 16 Iro te ko'e uba tiaina, kiama te tenta autu bini'irabe, te mintima ira, kia te ko'e uba tiarera te orai'ama birabe! 17 Minti'e te tenta auha antu'a'a uba tiba nimiarera, bira ko'a te bararabe, minti'e kia te tenta arara'ihai mintiarera, te tabauro Kotiba kai'a timira kia te barauro. 18 Nana ko'ae tuna bate baibo? Te ko'e uba tiha, kia te baintiara tiha ko'e uba ko'ai iane turo, biba kiama te autu bataka ko'e uba tiaina'a ho'a kaibo. 19 A'ira kai'e te eka bainti nahenti kaini piri bainti bo'ara bariare, te ekaka kai'a baitintima bauro, boha ariroma baibo te bo'abatama orau tahama ntitarabe. 20 Te Juda batanaka hampata baiha, te Juda bo'arama bauro, bira nanare te Juda batana ntitarera. Te Lo abataka hampata baiha. Te Lo abatai baintira bo'ara bauro, bira Lo abataka ntitarera. 21 Te kia Lo bano babama taimanta bariaka hampata baiha, te kia Lo bano babama taimanta baria baintika bo'ara baunabe, kia Lo abataka ntitarera. 22 Te mara'ura ututaba kia kempu kai'iaka hampata baiha, te bainti bano kia kempuka mara'ura ututaira bo'ara baunabe bika ntitarerabe. Te eka bika minti baunabe, bira nanare ti antu'a bika hinikiaka mara'ura baraterabe. 23 Te eka ko'e uba kai'a barauna Karaitia kai'a bara kempukai'a karerabe, boha bata Kotiba ko'e hika ti heno'a timitaina barareriha, 24 Kiae ne mintiake tababo, resisi'a kante bariara, resisi bira'a eka bainti kantai boma, bohau bano aiama paraisi baranaro? Mintira kekauke kantera atarakera bi paraisira bara. 25 Bainti bano bi resisi'a kanteharo, nai baata ko'eke ra'iki keroma bi resisira'a kantaibo. Bika bira minti bariara ora'a buaina paraisira bararekama minti bariabo, Ima tenabu resisi'i bauna paraisi kia orai'inama bararabe. 26 Mintima kiama te umina kantauro o ubai umina ru'uturo, kiabe. 27 Te tenta baata barabibi kairo tinta abatai rerabe, mintima nantiara hinikia kaini uba turo, te tenta kiama bi paraisira a'ira kaina.
Chapter 10

1 Kia te ni kai ne kia tabariti bariaterabe,ata bakabe, te ni kai ne tabate tinabu okabara solwara namai ta'ake anura, bika tonabu bano babama tomanta baurabe. 2 Eka bika tonabu'a bata namai'a bata namai barora, bika baireka mosera antu baura, 3 eka bika nareka Aiho ahinara boha'ari karara nora. 4 Eka bika Aiho ahinara boha'ari namaira nora. Eka bika ori'ihaina Aiho namai nora, biba nai bika batake nibaura. Bi orira nai Karaitirabe. 5 Ibo, Kotiba bika orautahara kia uahairabe, utubuaka baata bano eka umina batana hi'iruba bura. 6 Bi haikaba obariba tinabu umi'ero kia tinabuara abu'auri ra'iteha, bika mintiteke mintiate tiro. 7 Kia ne una'ara kotira'a mono iate, bika hinikiaka mintiteke, ara tanu'i ararua tainteke, " Bainti nahenti o'ubi boha baiha kara ne namai neke bika himpi ihireha ora okara minti baura." 8 Kia tenabu nata batiara ia okarara bika mintiha, 23,000 bainti nahenti utu binteke mintiare. 9 Bate bata kia tenabu Karaitira ruha mitare, bika orautaha minti baubo memeru bano bika orai'a kora. 10 Kia tenabu bika minti bainteke tiroriha baubaro, bainti ari bai ankeroba bika orai'a kora bo'ara bariate. 11 Bate, bi haikaba obarira tinabu mara'ura bo'ara umi aibo, bika bi ubara araruake taukae tenabu ekara enta baurauka timitairabe. 12 Tabae iriro te kempu kai'abima bauro, tiharo biba nai'a ko'e kero ra'ikiaire kia hi'iruaire. 13 Kiama bo aba'ara hikabano ni atara kaira bo'aribo, kiabe, boha'ari aba'ara bano eka bainti nahenti ma batarai haina ka'a ani haroma ni'a bata anibo. Iboma, Kotiba nai ubama abate baibo, kima biba bo aba'ara hika kairo ni kempuka atara kanarobe. Iro aba'ara bano ni'a obariro, Kotiba ara mintiakeroma ni kaha ianarobe. Bi arara mintiro baibo, biba ni kempuka nimirama ne kempu kai'ake himpi baibarabe, bi aba'araba kiama ni bara muntubi kanarobe. 14 Mintira ti'irauakabe, ne una'ara kotira'a mono'i okarara a'irakate. 15 Te ni uba tibanimuna irirahika batai baintiba tintekema tiba nimuro, ne ko'eke te uba tiaina rairake tabate. 16 Ma kapura'i ko'e hika bairama ni nimuro, kiae Karaitira nare bo'ara tenabu barauro? Ma baretira tenabu kui bauna, kia Karaitira baata bo'ariroe baibo? 17 Bira nanare, bo'ari baretirama baibo, mintima tenabu bainti nahenti boha'ari batarama bauro.Tenabu eka boha baretihama nebauro. 18 Isireri batana okara tabate. Bika bahabera kara neha bika alta tainta'ata iha uare bariara, bika mintiabama Kotira bata bika bata alta'a ruba'ibaibo? 19 Nana hikae te tire una? una'ara kotira bira u'a hikae baibo? O kara una'ara kotira ami bariara bira u'a hikabe bairo? 20 Ima te tuna baha'ai bariaka nai opa una'ara aiho amibariara, kia u'a Koti raube. Kiama te niara ora aiho batake boha bariate turo! 21 Kiama ne Nora kapu'ihai neha ora aiho kapu'i bata nebabe. Kiama ne Nora tainta'a neha ora aiho tainta'a batabe. 22 O tenabu Nora kairo tinabuara ora arara batero ararae itanaro, nanae? Tinabu kempuka bano bira atarae kanaro, nanae? 23 "Ekahika tenabu mintiaina homa baibo" iboma kiama ekahika bano tinabu kaha i'e tenabu ko'ebi bairabe. Iroma kiama ekahika bano tinabu kempu kai'a timitanaro. 24 Kia tenabu tentanabu kaha'iai na'i iritare. Ima, tenabu bora kaha'iaina bata iritare. 25 Ne maketi'a kara batairama bareke nate, kia ne ora irirahika bare irate. 26 Bira nanare, " Ma batara bata ekahika bira'i baira, nai Nora bano irabe." 27 Iro bo bano baha'ai bairaba baintiba ai irero kara tibatake nane tira, bira nabu'i bireba iri tairera. Nana hikae biba heno'a taina nane. Kia ora irirahika bataha irane. 28 Iroma bo bainti bano ai tibamiro tiharo, " Bi karara una'ara kotira opa amiarabe, kia nane tira, Bi okarara are mintiana, bainti tabae ai tibamira bira batama kaha'a mitenabe, bo'a bata ko'eha bo bainti irira hika batama kaha'a mitenabe. 29 Bi ubara te tuna, kia te ai irirahika kaha'ihauma turo. Kiabe, bira hinikia baintika irirahika kaha'a nimi tarerabe. Bira nanahare bo bainti bano bika irirahika batakero ti okara rairanar? 30 Ima te ko'erabe tibake kara baraina, bira nanahare bainti tiriara ora uba tiha ti bara'i tubibibe? 31 Nana hare, are kara neha namai nebariaro, o nanahikae are mintiana, eka bi haikara mintiairaba Kotirama nora autu amianaro. 32 Kia Judahae o Kirikihae o Kotira bainti nahenti ora okara'i bara muntu hi'irua kate. 33 Te ekahika mintu na'ahi te eka bainti uaha nimi tarerama minti bauro. Kia te tenta ko'ehika kaha iaina hikarauma rante bauro, kiabe. Te eka ko'e hika rantake airu bainti nahenti kaha'irerabe, Kotiba bika anirante ntita irerabe.
Chapter 11

1 Ne ti okara abtate, boha arake te Karaitira okara abatauna teke 2 Bate te niara uahauro bira nanare ne eka hika'ahi tiriara iri bariaberabe. Eka bi ubara ni nimuna tatauke uatabo. Mintima te ni taba nimuro ne ko'e okarama minti bariabo. 3 Bate te niara tabate turo Karaiti bama eka bainti iata baibo, bainti banoma nai nata iata baibo, Kotibama Karaitira iata baibo. 4 Iro bainti bano nai iata babama tero poropeti uba tirera, biba nai iatama kaurirahika amibo, bira Karaitirabe. 5 Iro nahenti bano bata nai iata kia babama tarai tiro biba nunabue o poropeti uba tirera, biba nai batima kaurira hika amibo. Bi okaraba boha ariroma baibo nahenti bano nai iata kauhi eka to'a kaintekero. 6 Nahenti bano kia nai iata babireba irera, biba nai kauhi to'a muntubi kaire. Mintiro nahenti bano nai kauhi to'areba kaurirera, biba nai iata babiaire. 7 Bainti bano kia nai iata babiaire, biba nanare, biba naima mara'ura bo'ara baibo. Iroma nahenti banoma nai bati birasi bano baibo. 8 Bainti bano kiama nahenti ahiro obaribo, kiabe, nahenti bano bainti ahiroma obaribo. 9 Kotiba kia nahentiara iriharo auma bainti mintia taibo, biba baintiara iriharoma nahenti mintia taibo. 10 Bi okarama nahenti bano nai iata babiaire, biba Kotira kai'a nahenti bo'ara baira ankero bata tabate 11 Iroma Nora bainti nahenti, nahenti bano kiama nai'akero bairo,bainti bano bata kiama nai'akero barianaro. 12 Mintiroma baibo, nahenti bano bainti ahiro obariboma bainti bano bata nahenti ahiroma obaribo. Eka bi haikaba kotira ahiroma obaribo. 13 Ne nenta rairake tabate: Bira ko'ee iano nahenti bano nai iata kia babiirai tiro Kotira'a nunabu tianaro? 14 Tintanabu okarara, bainti bano bukai kauhi irera, biba naima nai kaurirahi amibo. 15 Iro nahenti bano bukai kauhi irera, bira nai ko'e birasibe, bira nanare, Kotiba bira amiro nai iata babiaire tiro amirabe. 16 Iro bo bainti bano bi haikarara tire birera, kiama tenabu bo okara bira bo'arirabe, Kotira bainti nahenti'i kiama mintira okaraba barianobe. 17 Bate te ni tiba nimiai ne abataterabe. Kiama te niara uhauro, bira nanare, ne ani ruba'uabi mono'iaba, kima ni'i hairo ko'e okara bano obari baibo, iboma ni ora okara banoma obari baibo. 18 Te niara minti tibake tirebe, te irura ne mono'i ani ruba uabiha, ne rauhema nenta abutana bibariabo, te bi ubara'a mara'urama uturo. 19 Bira nanare te irura ne mono iara'i inararau rahauma bibarabe, tau bainti nahentikae u'ai'ake Kotiba antu'ari okarara abate bariabo. 20 Mintima ne ani raba uabi mono'ireka iha, kia ne Nora u'a karauma nebariabo. 21 Ne nebariara, ne baka nenta kara hinikia kaini hai barebe, hini kiaka karara antu aribai hini kiaka namai neha werai'i bariabo, 22 Kiae ni iara nabu kara neha namai nebariara baibo, nanae? Ne Kotira bainti nahenti iri uminahi kai'akee hinikiaka kia kara bataka kaurihika nimiabo, nanae? Te niara nantie tirabe? Te niara uahara ubae tirabe, nanae?Birara kiama te ni uaha nimi tainabe! 23 Nana hikae te Noraini hai barauna, birama te ni nimuro, bira Nora Ihurabe. Bi entara'ira Iutasiba bira nabuta kau'u'i batairabe. 24 Nantiara biba bareti barakero Norara ko'erabe tibakero biba bareti bira nkui haro tiharo, " Maa ti batabe, bira ni iarabe; ne bira mintihama tiriara iriha bariate." 25 Boha'ari okara'a biba kara namakara nantiara kapu barakero, biba tiharo, "Ma kapura'i arakaka kontaraki tinta narebe. Eka enta nehama, tiriara iriate." 26 Eka enta ne bareti bira neha ma kapura'i neha, ne Nora bano utinarara tiha baiboma biba orurante tubuaire. 27 Iro bainti bano kia ko'e okarara batakero Nora kara bata kapu'i bata naina, biba Nora baata bata nare bata orai'ama kaibo. 28 Kairo bainti bano nai rairake tabero, bareti bata kapu'i bata naire. 29 Iro bainti bano Nora baatara kia ko'eke irirai tiro nairera, biba naini kia ko'ei haikarama bare anibo. 30 Bi okararama ne robara bareha kia kempuka baima ni'ihai hinikiaka uti buabo. 31 I'e tenabu tentanabu rairake ko'eke irikema, tenabu Kotira ko'ata kia himpirabe. 32 Iroma Nora bano tinabu ko timiro, biba tinabu abuabu iharobe, minti'ema kiama tenabu maa batara batake orai'a birabe. 33 Mintima ti ata bakaukabe, ne nareka ani ruba'uabi, ne bika bata bekai akema iate. 34 Bo bano antu arirera, kairo biba nabu'ira namakero iaire. Auriro, ne ruba'iba ni ko bo'ara bariantorabe. Bohika bata ne ara'ira ti ararua timitara, tenta anima ni batake abuabu iranabe.
Chapter 12

1 Ata bakaukabe, bate Aiho Bainti paresentiara, ni tiba nimirerabe. Mintima te niara ko'eke bira tabate turo. 2 Ne nenta tababo ne baha'ai bariara, hini kiaka ni rararua manta ne una'ara kotira kia uba tibaira'a mono'i bariara, bika ni irirahika ahu'arua manta ne bika abate bariara, 3 Mintima te niara tabate turo kiama bo bano Kotira Aiho batairaba tiharo, " Ihura orai'a buane tiano," kiama bo bainti bano tikharo, " Ihura Norabe tiano," iboma Aiho Bainti bano aima tiano. 4 Bo'ari bo'ari Aiho Bainti paresentima baibo. 5 Kotira kai'a bo'ari bo'ari rama baibo, iboma Nora boha hanoma baibo, 6 bo kai'a bo kai'ama baibo, iboma boha Kotira'ima baibo, biba eka bainti'ira kai'a bara iha'ama kaibo. 7 Kotiba Aiho Bainti kempuka bohau bohau bainti nimiro eka bainti kaha'iate tiro. 8 Boha Aiho bibama, bo bainti aikaro amiboma ko'e irirahika uba tiba o'ai ibo, bo bainti bano Kotira ko'e irirahika amiro. 9 Boha bi Aihoba ima, bo bainti kempu kai'abi bariaina mara'urara amibo, e'a bo bainti aiha baraika a'i himpi kaina paresentira amiro. 10 E'a bora kempuka mirikori autuaina paresentira amiro, e'a bora poropeti uba tiaina ubara amiro, e'a bora ko'e aiho bata ora aiho bata tabaina paresentira amiro, e'a bora bo uba bo uba tu'antara ina paresentira amiro. 11 Ibaroma boha Aiho bibama bira'i kai'a bareharoma Kotiba bohau bohau bainti eka bi haikara paresenti bo'ara nimi baibo. 12 Baata bo'ara boha ariroma baibo, iboma boha boha hika banoma baata bohaha obarai'a kaibo, Kraitira nai bo'arabe. 13 Boha Aiho Bainti bira'i namai barema boha bata bo'ara bauro. Are Juda banoe o are Kiriki banoe o umina kai'a bainti banoe o umina bariaraba, Kotiba tinabu eka barakero boha Aiho'ima narabe. 14 Baata bano kiama nai'ake baibo, kiabe orama bira'i baibo. 15 Ai'u bano tiharo,"kia te kau'ube mintima kia te bi baatara'a bauro, " iboma bibabata boha bi batara'a hinababe. 16 Iro ato bano tiharo, kia te abuaube mintima kia te bi baatara'a bauro, iboma bibabata boha bi baatara'a hinababe. 17 Eka baata bano abu'ai bairo, nantiakeroe baata hano uba iriano? Eka baata bano ato'ai bairo, baata hano nantiakeroe mintahika uhirake tabano? 18 Kotiba bohau bohau baata mintiakero nai'arakero batairabe. 19 Ibo eka boha ariro'ai baibo, tae baata bai tiri? 20 Mintibamo bohau bohau baata banoma, boha baataha obarai'a kaibo. 21 Abu bano kiama kau'u tibamiro tiharo, "kiama are ti kantira bainabe, "iata bano bata kiama ai'uara minti tianaro, "kiama are tikanti bainabe." 22 bikabata baata bira tenabu iri kia kempuka baikabe tuna, iboma bira norahikama tinabu baata'a baibo. 23 Bikabata tenabu iri kia ko'eirabe turauka, tenabu bikama bahehe amite bauro. Boki baatara kia tabera bira tenabu ko'ekema kuke'a tarabe. 24 Boki baatara kia bahehe uro, binba baka nora autuma baraibo. Iboma Kotiba eka baata ruba'uakero bohai'ama kaibo, tenabu tiha kia ko'e'i baatarabe tuna biba bika nora autuma nimibo 25 Biba bihana mintiro baata bano kia rauha irerabe. Boha arina okarara'a baata bano nai'a nai'a ra'ikianaro. 26 Boha baatau bano aiha biro eka baata banoma boha arina aiha hikarama baranaro. Bohau bano nora autu barairo ekama uahebabe. 27 Mintima tenabu eka Karaitira baata baihama tenabu bohau bohau bira bo'arama bauro. 28 Mono'ira tau kai'a baintikae Kotiba uri himpi taika, bika poropetibe, 3; bika tisaukabe, hinikiaka kempuka mirikoli auti paresentira nimiro, hinikiaka aiha baraka a'i himpike paresentira nimiro, bokiaka hinkia baintika kaha'i paresentira nimiro, bokiaka mono'ira kai'ahika ra'iki paresetira nimiro, bokiaka bo uba bo uba ihai uba tira nimiro. 29 Tenbu eka aposeli poropeti tisae bauro, nanae? Tenabu eka kempuka mirikolie mintirabe, nanae? 30 Tenabu eka aiha baraka a'i himpike baria paresentirae barara,nanae? Tenabu eka bo uba bo uba ihai uba tiaina paresentirae batarabe, nanae? Tenabu eka hoe bi ubara tu'antararabe? 31 Tenabu kempu kai'ake iriha abuhaina paresenti Aiho Bainti bano timiainarara. Te ni ko'e ara umi'ai mara'ura bare arara abatate.
Chapter 13

1 Minti'e te bainti uba ihai bata ankero uba ihai bata uba tiha, te borara kia antu aruarera, ti ubabano bero bata kapa bano bata uba tintema bibo. 2 Te poropeti uba tiaina paresentira bate, te kuke'ara uba bata u'a uba bata tabate, ai'ina bano nai baina ahiro bonai buaina nora mara'ura utute, te kia borara antu aruarera, te umirai'ama buro. 3 Minti'e te tentiaina hikara kia ekahika bataika nimi, te tenta baata nimiai bika ti uara kai'e, kia te bikara antu aruarera, kiama te bohika ko'ehika bira'ihai bararabe. 4 Antu'ari baria okarara, iha'abi baiha borara ko'e ihama bainabe. Antu'ari baria okarara kia abu'auri ra'itaina o tenta autu bara'i uri buaina. Kia ahu'ariha bariainabe, 5 o bora orai'a mitena. Kiama nenara irinabe, kiama totara arara iteha boka ai orai'a mitaira irinabe. 6 Kiama biba ora okarara uahaibo, kiabe, biba u'a okararama uahaibo. 7 Antu'ari baria okaraba ko'e karama iratero ekahika'a, mara'ura uti bariara bata ekahika nantiara obarai iaina ekahika'a aihahika baraina. 8 Antu'ari baria okarara kia tai'ara bata bairabe. Poropeti uba bairera, bika tai'ama bibabe.Bo uba bo uba baina bata tai'ama buanarobe. Ko'e abuato irirahika bano bata bairera, bika bata tai'ama bibarabe. 9 Nanahare, tenabu bokira tabate poropeti uba bokira'i tibauro. 10 Iro, u'a hika bano obari'e, bokiba tai'ama buanarobe. 11 Te nati bainti baiha, te nati bainti uba bo'ara tibaunabe, nati bainti irianteke iri baonabe, nanahikae nati bainti mintiateke minti baunabe. Imanta te nora bainti abi, te nati bainti okara a'ira kaunabe. 12 Ma bate, tenabu nanahikae tabare, tenta nabu biri memonta'i tabauna teke, nantiara nai biri nai biri ko'eke tabaunabe. Bate, inarauma tabatauro, ima nantiarama u'ai'ake tabarabe, bira nanare bi haikara u'ai'ake ko'ekema tabauro. Mintima bate, maa tarau bohau okarano a'i bariaire. Mara'ura utina'a iro mara'ura utiro nana hikae nantiara aniaina hikara bata antu'ari baria okarara bata. Iboma birai'i hairo borara antu'ari baria okarabama abuni baibo.
Chapter 14

1 Ne borara antu'ari okarara abateha Aiho Bainti paresentiara kempu kai'ake kai'a barate. Ne bo'abata poropeti uba ti paresentira autu iaha bariate. 2 Bainti tabae bo uba ihairo tibaiba kia bainti nahentini aiauma uba nimi baibo biba Koti rai batama uba ti baibo, kiama bainti bano uba tina iriano nanare bira kempuka Aiho kuke'ara ubabe. 3 Iboma bainti bano poropeti uba tibaiba bainti mara'ura ututaira kempu kai'a nimitero uri himpi kaira ko'e okara mintiha bainti nahenti arara ko'e nimi taterabe. 4 Bainti tabae bo uba ihairo uba tibaiba naima kempu kai'a mite baibo, iboma bainti tabae poropeti uba tibaiba biba mono'i bariaka kempu kai'a nimite baibabe 5 Ti antu'abe ne eka bo uba'ihai uba tiaterabe, iboma ti antu'abe bo'abata ko'eha ne poropeti uba tiaterabe. Bainti tabae poropeti uba tibaiba biba ta bainti bae bo uba bo uba ihairo uba tibaira bata atarama kaibo (mintirera bainti bano uba tu'antara iraba bata bariaire). Mono'ira bainti nahenti kempu kai'a nimitanaro. 6 Mintima atabakauka bata aura nakauka batabe, te ni inaini ani bo uba bo uba ihai uba tiai, te nantiake-e ni kaha'irabe? Ti Kotiba kuke'ara uba umi'ainae o ni irirahika nimiainae o poropeti uba tiainae o ko'e uba taba nimiaina. 7 Mintiro ekahika kia mara'ura baira hika ta'ue o ta'a bo ari bo ari ubara tibaira, nantia keroe bainti bano tabano nanahikae bika ruhe baira? 8 Mintiro nomu bano bo uba tiro, nanatia keroe bainti bano i'oka aniro heno iano? 9 Bira nini boha ariroma baibo. Mintira ne kia uba kankomake timanta, bainti bano nantia keroe ni uba barano? Ne uba tibaiboma kiama bainti bano ni uba barano. 10 U'abe, ma batarai orautahama bo'ari bo'ari ubara baiboma kiama bo uba bano kia okara baibo. 11 Miniti'e te kia bo uba okara tabarera, te bo batana bainti bo'arama bainti bano uba tina'a bairabe. Uba tira baintiba tini bo batana bainti bo'arama bariano. 12 Boha ariroma nini bata baibo. Ne bo'ake antu ariha Aiho paresenti bano a'ira'a obarai iaireti, mintima ne kempu kai'ake kai'a bareha mono'i rauka kempu kai'a nimitate. 13 Mintiro bainti tabae bo uba ihairo uba tiro, nunabu tiharo biba bi ubara tu'antaraire. 14 Minti'e, te bo uba ihai nunabu tiha, ti aiho bano bata nunabu ibo, iboma ti irirahika bano uminama baibo. 15 Mintima te nantie iaina? te tenta aiho ihaima nunabu irae o te irirahika ihai batama nunabu tira. Te tenta aiho ihai ihi tahama te tenta irira hika ihai bata ihi tirabe. 16 Mintira are aiho ihaira Kotira autu bini iha, nanatia keroe bo bainti bano tiharo," u'abe tiano" are ko'erabe tiha, iro biba nana uba are tina kia irirera? 17 U'a are ko'erabe borara tiro biba kia bo bainti kempu kai'a mitairera. 18 Te manti tibakema Kotirara ko'erabema turo,te bo uba bo uba ihai uba tiha bo'a bata ni eka. Ima mono'i bariakaini 5-nabuma tenta irirahika ihaima uba tiba nimirabe, auri te hinikia baintika tiba nimiaina 10,000 uba bo uba ihai tiaina a'irakare. 20 Ata bakauka bata aura nakauka batabe, nenta irirahika ihai kia ina bainti bo'ara bariate. Eka ora okara'i, ne inara bainti bo'ara bariate. Iroma ni irirahika bano noru'ai bainti nahentika irirahika bo'ara bariaire. 21 Kotira lo'i mintia kema uba ararua tabo, "Te tenta bainti nahenti bo uba ihai uba tiba nimiha e'a bokaka no'ahi tiai. Kiama bika ti uba iribabe, "Nora bano mintima tibo. 22 Iboma bo uba bo uba ihai uba ti okaraba, taukae kia mara'ura utika umi'ainabe. Iro poropeti uba ti okaraba, bainti nahenti mara'ura utuaka maki bo'arabe bainti kia mara'ura utua kaini aube 23 Mintira eka bainti nahenti mara'ura utika ani ruba'uabi eka bika bo uba bo uba ihai uba tira, hini kiaka kia mara'ura utika uri'eta terabe, bika kiama tiha ne werai'ama ibariabo tibabe? 24 Mintira ne eka poropeti uba tibo bainti bobano kia mara'ura utiroe o bo bainti bano uri etairo, eka uba iriro bira arara rapontanobe, bi ubaba bira raira narobe. 25 Eka kuke'ara okara bira arara'i bairaba, a'ira'ama obarai'a biro biba biri bara muntubi keroma Kotira'a mono'i haroma biba tiharo, u'ama Kotiba ni abuta baiboma tibarabe. 26 Bira nantiara nanahikae obarina, ata bakauka aura nakaukabe? Ne ani boha ruba uabi, bo bano ihi tiaina barianobe, uba bora tibamina barianobe, borai Kotiba uba tiba mina baria nobe, bo bano bo uba ihairo uba tiairaba barianobe, bo bano bi ubara tu'antara nobe.Mintira, ne ekahika mintiba mono'i baika kempu kai'a nimi taire. 27 Iro bo bainti bano bo uba ihairo uba tirera. iro tarau o tarau bohau bi kai'ara bariaire, bo bano tiba kairo bo bano bira abatairo bo bainti bano bika uba tu'antara ire. 28 Iro bainti bano kia bi ubara tu'antara iraba bairera, bainti bo uba bo uba ihai uba tibaika iha'abi mono'ira bariate. Bika nariara tiha Kotirai bata tiate 29 A'ira kai taraue o tarau bohau bainti poropeti uba tira bo bano iriro rairake bi ubara tabaire. 30 Mintiro, Kotiba ko'e irirahika bainti tabae mono'i o'ubi baina amianarobe, a'irakai poropeti uba tibai baintiba no tintaire. 31 Boha boha enta poropeti uba bohau bohau bano tiaire, bi baintika irirahika bare kempu kai'abi bariate. 32 Poropeti aiho bano poropeti uba tiaka babamate la'iki taboma baibo. 33 Bira nanare, Kotiba kiama nanahikae mintireba hampi auribo biba iha'ara auha'a pi'a bibabe. 34 Boha ariroma mono'i bainti nahenti mara'ura utua kaini baibo, nahenti haika iha'abi mono'i bariate. Bira nanare, kiama bikara uba tiatema tiabo, lo bano tinateke nai bara muntubike bariate. 35 Iboma bo irirahika bikaihai barareka ibera, bainti nai nabu'i bika irake tabate. Bira nanare, bira kia ko'e okarabe nahenti bano mono tira'i unba tiaina. 36 Kotira uba bano nini tubiroe nanae? Ne-e Kotirira uba baka barabo? 37 Bo bainti bano tiharo te poropetibe o te kempuka mono baintibe, biba ko'eke tabaire nanahikae te ni ararua nimi tauna, Nora bano uba timirama te turo. 38 Iro bo bainti bano kia bira tabairera, kia ne bata bira tabate. 39 Mintima atabakau bata aura nakauka batabe, ne kempu kai'ake poropeti uba ti okara barate, ne kia bo bainti bano bo uba bo uba ihairo uba tinara a'ao tiate. 40 Mintira ne abu abu'ake mono'ira ko'e okara abtate
Chapter 15

1 Bate te anirantema ni tiba nimuro, atabakaukabe, ko'e uba'i te ni tiba nimunabe. Ne bare bate himpi bariara'a. 2 Ko'e uba bira'a Kotiba ni bitairabe, mintira ne kempu kai'ake uba ni tiba nimuna uataibera kiama ne umina mara'ura utibabe. 3 Te nanahikae abuni barauna ni nimunabe, Karaitiba tinabu ba'u haikara utira Kotira ubabano tintekero. 4 minti manta bika bira unta tabo, taramo enta aitarobo biba a'i uri himpura Kotira Aratabu bano tintekero 5 Karaitiba Pitara abu'a a'ira'a obarai'a biro, nantiara biba nai kai'a bainti 12-nabu abu'a obarai'ura, 6 nantiara biba 500 bainti nahenti abu'a bata obarai'ura. Bika ihai orautaha a'i bariaka, hinikiaka baite buabaro. 7 Nantiara Jemisira abu'a bata obarai'ura, e'a nanatira bata nai kai'a bainti abu'a obarai'ura 8 Ekara naini, ti'a bata obarai'ura, noba bainti batai tekero, kia batareba i entaraube. 9 Bira nanare kai'a bainti ekara nainima bauro. Hanto te abu abu abi baria iraukae bika tiriara kai'a baintibe tibarabe, nanare te Kotira bainti nahenti orai'i baurau kabe. 10 Iboma Kotira a'uri haka bano, imantama te mantiabi baura baintika bate bauro, bira a'urihaka banoma ti'ira baibo, kia uminauma baibo. Bira nanare, te kempu kia'akema eka bokia kai'a bainti kaini kai'a barauro. Kia te tenta kempuka'a bi kai'ara barauro, kiabe, Koti a'urihakano tibake baimantama te bi kai'ara barauro. 11 Mintima teree o bikae, tenabu ko'e uba tura ne mara'ura utuara 12 Bate bika tiha Karaitiba utiroma a'i himpibo, bira nanare ne hinikiaka uti a'i himpuara kiabe tiarabe? 13 Mintiro utiro a'i himpira kia bairera, Karaitiba bata kiama a'i himpi tiri. 14 Karaitiba kia himpirera, tenabu ni uba tiba nimuraba uminarai ama ianaro, ne mara'ura utiba bata uminarai ama ianaro. 15 Bate bata, tenabu una'ara tibaria baintika bauro Kotiba nanahikae mintira'a bata. Bira nanare, tenabu o'ai ake tiha Kotiba Karaitira a'i himpi kaibo ti. Bira u'a Kotiba utuaka kia himpi kebaibabe tiaina, kiama biba Karaitira bata himpi kaitiri. 16 Mintira utubua baintika kia a'i himpira ibera, Karaitiba bata kiama himpi tiri. 17 bira u'a irera, Kotiba kiama Karaitira bata himpi kaitiri, mintira ne mara'ura utiba uminarai irama ne nenta kumi'i a'ima baibarabe. 18 Bainti taukae Karaitira'a mara'ura utute utika, bika uminarai ama biba. 19 Minti'e bi mara'urara'a tenabu irirahika kekaute Karaitira bekai iarea, tenabu umpo'ira eka bainti abutana bairabe. 20 Iboma bate Karaitiba, biba abuni haina karama taukae utubua kaini baibo, biba utiro a'i himpirabe. 21 Boha bainti bano utira obarai'a kaiboma, boha ariroma baibo boha bainti banoma a'i himpi barira obarai'a kaibo. 22 Antamura'ahi, eka uti bariabo, boha ariroma Karaitira'i baibo ekama a'i mara'ura baibarabe. 23 Iboma bohau bohau bano nai entama obarai ianarobe. Karaitiba abuni haina kara banobe, mintira taukae Karaitira antu'i baika biba tubira mara'urama barebabe. 24 Eka hika tai'airoma batuka nai Ora Kotirama amianaro. Bi entara ekarama kamanira kempuka bata tai'ama kanarobe. 25 Bira nanare, biba kini'abi baiharo nai nabutaka nai ai'u'ima bara mintubi batanarobe. 26 Utira hika ekara naini haina nabuta bira tai'a kanarobe. 27 Bira nanare, "eka hika bira ai'u'iama bara muntubi taibo." Imanta bika tiha, "biba eka hikama bataibo, " bira kankoma ibo bainti tabae kiama ekahika nai bebarai bara muntubi taibo, 28 Ekahika bano bira bebarai bairo, mintiro bainti tabae bira bebarai baina Karaitia nai bata bira bebaraima barianaro. Bi haikara obariba Kotira umi'ero tiharo bibama ekahika okarabano baibo. 29 Nanarae bainti utubuaka autu'a namai barebariabo? Bainti utibuaka kia himpiba ibera, anare bainti nahenti bika namai barebariabo? 30 Nanahare eka enta tenabu nabuta okara'i bauro? 31 Eka enta te utira hikama tabebauro. Bi haikabi minti'e te ai autuma bini'iainabe, bira nanare, Ihu Karaitira, tinabu Nora'ira, te ma bi haikarama batauro. 32 Te nanahikae bararabo, bainti tabe rairara'a, minti'e te akau haika Epasesini baira batake ra'iha, mintira bainti utuaka kia himpibera? Mintira kiama utubuaka himpiba. "kai'e tenabu namai neha kara nare, bira nanare hura tenabu utuma buainabe." 33 Kia bainti kaimantia ni una'ariate," Ni aumanto batiaka ora bainti ni irirahika orai irekabe." 34 Himpira! Abu abu'abira baria! Kia kumi mintia. Ne hini kiaka kiama Kotira tababo. Te ma bi ubara tiari te nenta okarara kaurua terabe. 35 Mintira hinikiaka tiha,"nantiakee utubika a'i himpibabe, nantina baatara batakee tubiba?" 36 Ne bo'akema werai'ama ibariabo! Nanahikae utu tairaba kiama totara umpi anaro bi ba utubiroma ianaro. 37 Nanahikae nena ututaina, kia ma baata hanabe iboma kubu umina hikahabe, harokopue o bohikae upi'anaro. 38 Iboma Kotiba naima nai tibataina baatara timianaro, bohau bohau kubu, biba nai baata timirabe. 39 Eka baata kima boha'ariro baibo, iboma, bainti nahenti baata bano bo'ariro baibo antau bahi baata bano bo'ariroma baibo, bo baata antau baibo habuka bo baata baibo. 40 Narubai haina baata bata batai hainara bata baibo. Iboma narubai haina ataira baata bano kiama batai haina ataira baata bo'ara baibo. 41 Kuari boha hanoma atai baibo, bohanoma tora'i atai baibo, boha banoma opu makau atai baibo. Iboma bo opu hano kiama hiniki opura bo'ara bira'i baibo. 42 Boha ariroma utubi a'i himpua baintikaini barianobe. Nana hikae ututaiba orai'ama buanobe, iboma nana hikae a'i himpiraba kiama orai ianaro. 43 Baata tenabu unta tauraba, kiama uaharahika baibo, iboma bi baataba ataira batakeroma himpuano, kiama kempuka bariano bira unta taibo, iboma biba kekau bata keroma himpuano. 44 Baata unta taiana batai hainarabe iboma baata bano a'i himpiba biba narubai hainarabe. Mintiro batai haina baata bairera, boha ariroma aiho'ahina baata narubai baibo. 45 Bika mintia kema ararua tabo, "Abuhaina Antamuba mara'ura baraibo." Nanatia raihaina Antamuba aiho'i mara'ura nimibai baintiba obarai'irabe. 46 Iboma kiama aiho bano nane obarai ibo, kiabe, ma batarai haina baata bano nanema abuni anibo, nantiarama aiho ahina baata bano anibo. 47 Abuhaina bainti, Antamuba batai haina bainti bano, Kotiba bataka mintia taiba. Bo antamuba Narubai hainaba. 48 Bainti tabae batai obarai'a biba, biba Antamura bo'ababe, tabae bata'a obarai'iba, Narubai haina bainti bano, biba Karaitira bo'ababe, tabae Narubai haina. 49 Boha ariroma baibo tenabu bata batai haina bainti mara'urama batauro, mintima tenabu bata Narubai haina mara'ura bo'arama bauro. 50 Batebe atabakauka, te minti tirebe, bainti bano ma batarai haina baata bata naare bata batakero kima Kotira batuka'i ori'etanaro. Nanahikae orai'a buairaba kiama kia orai iaina hikara baranaro. 51 Tabane! U'a kuke'ara ubama ai tibamirabe. Tenabu eka kia utirai ti, tenabu eka bo'arama birabe
53 Bira nanare ma baatahaba orai'a bibaiba kia orai'iaina baatarama barano, ma uti bai baatahaba kia uti baina baatarama barano. 54 Iboma baata mahaba orai'a bibaiba kia orai'iaina baatara barairo, ma baatahaba uti baihaba kia utina baatara batairo, ararua taira'i bika mintiake tibarabe, "uti bariaba kakakia bibo Ihubama atara kaibo". 55 "Uti bariaba, taie ai kempuka baibo? Uti bariaba, taie ai i'oka baibo?" 56 Kumi i'oka bano tai'ama bibo, kumi bano lo bo'ara bairama. 57 Iboma Kotirama ko'erabe tirabe, tabae tinabu mitia kaimanta Nora Ihu Karaitira'i atara kauna. 58 Mintima, ti ata bakauka, kempu kai'abi baiha kia tirintiriate. Eka enta Nora kai'i bariate, mintira ne anirante tabate Norai ne kai'a baraiba kiama kakakia narobe.
Chapter 16

1 Bate te monu mono'irauka ruba uatarara tirebe, ne mantiakema mintiate te Karesiani mono'i barika tiba nimura mintiateke. 2 Abunihaina entara'a, ne bohau bohau monu bataira heno'akema batate. Mintie'e te aniai, nanahikae ne kia anirante ruba'uate. 3 Nana entae te aniai, taukae ne kai'a nimika te ara araeuake nimiai opa monu batake bare Jerusaremini buate. 4 Iboma te buarera, bika bata ti batake buate. 5 Iboma te ni inaini anirabe, Mesidoniaini hai aniaina. Bira nanare te Mesidoniainima buaina. 6 Nantire antaira entaba ani'e te ni batakema bariaina, ne anirante ti kaha'iate, te bonai bire iai. 7 Bira nanare bate abo enta te ni kia tabaraitibe. Te ni hampata inararau bukai'a kema bariaina, Nora bano eo tirera. 8 Iboma te Epesesini bariairoma pentikos enta bano aitara nobe, 9 nora entama tini antua biboma, ora nabuta batama obarai iabo. 10 Timotiba aniro, biba baiharo biba kiama etaire, bira nanare biba Kotira kai'ama baraibo, te barauna tekero. 11 Bo bainti bano kiama bira baramutubi kaire. Ne bira kaha'akema ne bira iha'ara auha batakema atitaiboma, tini aniaire. Te bira bekai'i bariairo tini anireba hinikia ata bakauka hampata aniaire. 12 Ata bakara Apolosira turo, te uba nohai tiha bira kempukai'a amitairo biba hinikia ata bakauka hampata aniroma ni ani tabanarobe. Iboma kia bira antu'auma bate aniaina baibo. Iboma biba nantiarama anianarobe nanahika bano ho bairera. 13 Ne ko'eke ra'ikiha, kempu kai'abi mara'ura ututaira'a himpi bariate, bainti bo'ara bariate, ne kempu kai'abi bariate. 14 Ne ekahika mintireka antu'ara hika batake mintiate 15 Ne Sitepenasira antu tabatarabe, bika abuni Akaiara'a mara'ura utuakabe, bika nai nimi kai'a bareha hinikiaka mono'i bariaka kaha'ireka. Bate te ni ata bakaukera kempu kai'akema turo, 16 Ne bika bebarai baihama taukae kekauke tinabu kaha'iaka batabe. 17 Te uahauro Sitepenasiba, Potunatusiba, Akaikusirara. Bika ani obarai iamanta, bika ni batuka barema aniabo. 18 Bika anima tinabu mara'uara araka kekauma timiabo. Mintima ne mintiaka ko'eke tabate turo. 19 Esiaini mono'i bariaka nini uahara ubama barakabo. Akuiraka, Pirihiraka batake mono'i bariaka bika nabu'i ruba'i bariaka Nora autu'a nini uahara ubama barakabo. 20 Eka ata bakauka bata ni uaha nimitabo. Ne bora bata uata kankauruake uahate. 21 Te Poluka, te tenta kau'u ihaima ma ubara ararua nimitauro. 22 Mintiro bo bainti bano kia Norara antu arirera, biba orai'ama buanobe. Tinabu Nora baubo, are tubuane! 23 Nora Ihura a'urihakano ni batake bariaire. 24 Te niara Ihu Karaitira'i bo'akema antu'aruro.

2 Corinthians

Chapter 1

1 Te Poluka, bo kai'a bainti Ihu Karaitiba nai antu'a'ata ti bita bataika, tinabu atabakara Timotira bata, Korinini Kotira bainti nahenti mono'i bariaka bata ararua nimitero, eka batuka Akaiai mara'ura utua bainti nahentika bata ararua nimitero. 2 Kotira tinabu Ora a'urihakano bata tinabu Nora Ihu Karaitira iha'ara auhano bata ni hampata bariaire. 3 Tenabu Kotira autu bini'iare, Biba tinabu Nora Ihu Karaitira Obabe. Biba eka a'urihaka Obabe, biba eka iha'ara auha barebaria okarara minti baibabe. 4 Tinabu'a mara anibo Kotiba tinabu iha'ara auhama timibo, tenabu bata boha'arake taukae bomara bomara baraika iha'ara auha bare okarara tiba nimiare. Tenabu iha'ara auha bare okarara tinabu'a mara obaribo Kotiba mintina teke bo bainti nahenti bata tiba nimiare. 5 Karaitiba nora aihahika bata mara bata barero tinabu bitairabe. boha'ara keroa iha'ara auha bano Karaitirai hairo tinabuni bata tubibo. 6 Iboma tenabu mara barauna, Kotiba ni iha'ara auha nimiro Kotiba ni bitarebabe, mintiro Kotiba iha'ara auha baraina tinabu timirera, bira ni iha'ara auhabe. Ne iha'ara auha bare okaraba ne ko'eke kai'a bareha kempu kai'abi himpi mara bareha tenabu baraina teke. 7 Tenabu kempuka mara'ura mantiakema uturo, ne bata kempu kai'abi baiha bi marara baraibera, Kotiba ni iha'ara auha tinabu timintekero ni bata nimianarobe. 8 Bira nanare tenabu niara tabaterabe, ata bakauka, tenabu bauna'i nora mara Esiaini baibo. Tenabu nai nora mara'ima bauro, nai nora marabe kiama ho a'u bararabe, ora marama tenabu barebauro utubuairoma ho barianobe. 9 Bira'ira, boha'arakero siasiba tinabu himpitero utuate tikabe. Ibo biba tinabu mintiakaima kiama tenabu tenta nabu'a mara'ura utirabe, mintima tenabu Kotira'i aima mara'ura utirabe, tabae utubuaka uri himpike baibabe. 10 Kotiba tinabu orahika bano aru utu katara'i hairo bitairabe, biba anirantero tinabu bo enta bitanarobe. Tenabu tentabu mara'ura ututna Kotira'i batairo biba tinabu eka enta bitanarobe. 11 Ni nunabu'ama Kotiba tinabu bitanarobe. Nantiara airu bainti nahentima Kotiba tiabuara a'urihitero tinabu tabero kaha'irara ko'erabe tibarabe, bira nanare airu bainti bainti nahenti tinabuara nunabu iabo. 12 Tehanta ma bohahika birara bo'akema uahauro, tehanta abu abu okara mintiha u'a okara eka bainti nahentini mintibauro. Tehanta abu abu okara'i niha bi okaraba nai Kotirai hairo tubibo kia tehanta ma batarai haina bainti nahenti bo'ara bauro. Tehanta abu abu okara bao'abata nini minti bauna kia ma batarai haina irirahika'abe, iboma Kotira nai a'urihaka batakebe. 13 Kiama tehanta uba ni ararua nimitai ne kia ko'eke tabe barenteke ararua nimitarabe. Te tabauro, 14 Bo enta kiama ne te uba ararua nimitauna ko'eke tabe barabo, mintima te niara eka uba okara te ni ararua nimitauna ko'eke tabate turo, tinabu Nora Ihura enta ani'e tenabuma ni uahara okara bairabe, boha'ara kema ne bata tinabu uahara bo'arama baibarabe. 15 Nanare te kempuka irirahika mantiakema iruro, bi okarara baiberama te ni inaini ani irare tibe, tara enta te ni ani tabairo ko'e hikama nini obaria narobe. 16 Mesidoniani bireriha te ni ani tabema birabe. Nantiara Mesidonia a'irake bireriha, te ni e'a bata ani tabarabe, ne nantiarama ti Judiai barakai'e birabe. 17 Te bi ubara tatau tauna iruro, ne iri tiha tiriara popoheharo tiabo? Kia te batai haina baintika irira hika abatake uba tataururo, te "eo, eo" "kiabe, kiabe" tirabe, boha enta'i? 18 Iboma boha'ara kero Kotiba eka uba nai tibataira abatakero, kiama tenabu tara ubaha boha "eo"kiabe" tirabe. 19 Ma ubara Kotira Ma'u ubabe, bira Ihu karaitirabe, nantiara Silbanusrabe, Timotika tehanta ni abutana tibake turo,bira kiama "eo" "kiabe" tirabe. Kiama Karaitiba eka enta eo'ai tianobe. 20 Karaitira'ira, eka Kotira ubabano "eo" ti ubara'ima baibo. Boha ariro Karaitira'i tenabu tiha "u'abe" tiha Kotira autu bini'i baunabe 21 Kotiba naima tinabu bata ni bata Karaitira'i kempukai'a timitebaibo, biba tinabu makimi'a taika bauro. 22 Biba tinabu'a maki batero nai aiho tinabu auha'i bataima tenabu tabare u'ai akeroma biba tinabu bohika batama timia narorabe 23 Mintima, te Kotira arairoma ti witnisi bariano bira nana okarare kia te Korinini anuna. Te kia Korinini anuna nanare, te kia ni bo mara bata nimirerabe. 24 Kiama tenabu ne mara'ura ututaira ra'iki tarabe. Boha ariro baibo, tenabu ni hampata kai'a barauna ni uahara hikarabe, ne mara'ura ututara'a kempukai'abi himpi bariabo.
Chapter 2

1 Mintima te tenta rairake mantiakema iruro, kiam te ni inaini orurante aniainabe, ni nora arara mara anirante nimirabe. 2 Minti'e te ni aihahika nimiarera, tabae ti uaha timitanaro? Ne ma bikabe, taukae te ni auha mara nimurauka. 3 Te pahi ni arau nimitauro. Auri te aniai taukae ti uaha timteka ti orai'a timiteborabe. Te norai'ake mara'ura uturo, ma uaharahika ti'i baira, bira boha'ara kero ni'i bata uaharano baibo. 4 Te nora umpo'ira batakema ni pahi ararua nimitauro, auha'ihai au'uru raurihama nimitauro. Te ni bata kia aihahika nimirebe. Mantiroma baibo, te niara nora antu'a bataina ne tabaterabe. 5 Mintiro bo bainti bano bi aihabira hikara obarai'a kairera, kia biba tinabuni mintibo. Boha'ariro baibo, kia te ni eka rairarebe. 6 Nana ko'ae orau taha bi baintira amiabo, biba bira ho'ama kanarobe. 7 Boha'ariro baibo, ne bira ba'uhaika bi'u amite arara amiate. Ne mintima iate, ne bira kaha'ibo biba airu abuato bara muntu kaire. 8 Mintima te niara kempu kai'ake turo, ne nenta antu'arira hika bi baintira a'ira'a umi'ate. 9 Bira okara irirahi baibera, te rantake tabarera ni ararua nimitauro, te eka uba ararua tauna abatee o kiae abatabo. 10 Taukae bika eka airu ba'u haika bi'u nimitaka, te bika ba'u haika bi'u nimitauro. Te bika eka mara bi'u nimitarera, te ni ko'e hara Ihu Karaitira autu'a minturo. 11 mintiro Sataba kia tinabu una'aria narobe. Boha bata, kia tenabu bira una'ara tauru kare. 12 Nora bano ti Karaitira ko'e uba tiaina entira antua timitaibo, nora tauni Toroasinibe. 13 Iboma, te kia iha'ara auha tenta Aiho'a barauro, bira nanare, te tenta ata bakara Taitusira kia tabaraitibe. Mintima te mini a'irake Masedoniaini bunabe. 14 Kotirara ko'erabe tiare, tabae eka enta tinabu kaha'imanta Karaitira'i atara kaunara. Tenabu'aima bira uba ko'e ahimunta bira eka bataini barakauro bibo. 15 Tenabu'aima ko'e ahimunta bo'ara Kotirai Karaitira'ira orubirabe, taukae mara'ura barekaini bata kaka'ikaini batabe. 16 Tenabuma utubi ko'e untabira bo'ara bairabe, Ko'e untabi aihora bo'ara bairabe. Tabae ma bihaikara'a mpi'a biro? 17 Bira nanare, kia tenabu airu bainti nahenti taukae Kotira uba mono nohai orai'akaka bo'ara bauro. Kiabe, ko'e irirahika batake, Kotibira bo'ara, Kotira abu'ata tenabu Karaitira autu tiba o'ai'uro.
Chapter 3

1 Tenabu tentanabu autue bara bini'ira nanae? Kiama tenabu pahi ni nimitarabe o kiama ni pahi bata bararabe, hinikiaka minti bainteke, tenabu batae? 2 Are nenama bi pahira tinabu auha'ira ararua tanabe, eka bainti nahenti kararuake tabebarabe. 3 Bi pahiba tinabu umi'ero tiharo nai Karaitirai hairo tubirabe, bira tenabu barakauro bibo. Bi pahira kia bika ara kairi'a nohai ararua taraube, Ibo bi Kotira Aiho mara'ura baiba nai ararua taira. Kia biba ori'auma bari ararua taibo, ibo biba eka bainti nahenti auha'ima ararua taibo. 4 Ma bira kempuka mara'ura Kotira abu'ata tenabu Karaitira'a mara'ura uturo. 5 Kia tenbu nai atare nai atarare raube Kotira kai'a barauna'a. Kiama hinikiaka tibanimi tiha bi kai'ara tentanabu aikaro'a eka kai'a barauro tirabe. Mintima, tenabu bika matiakema tiba nimirabe, Kotiba nai kaha'i'ema tenabu ho bi kai'ara bararabe. 6 Kotiba tabae naima tinabu araka kontaraki kai'a bainti'a kaibo. Bi kontarakira kia bika pahi'ira ararua taraube, bira Aiho'abe. Bira nanare, pahi bano bainti aru utima baibo, iboma Aiho bano bainti mara'ura nimi baibo. 7 Kotiba bi Lora nimibai kai'ara, ori'a ararua taiba utirahika obarai ibairabe. Biba tubireba nora Kotira ataira batakero tubimanta Isireri bainti nahenti kia Mosera abu abu'ake biri'i burubi tabora. Bira nanare, bi atairaba Mosera biri'a hiro norai'ake itomanta. Bi atairaba iha iha tai'a'i bibaura. 8 Nantia keroe bi atairaba norai'ianaro Aiho bano bi kai'ara barairo? 9 Mintiro Lo kai'a bano bainti ko amiro baintiara atairara barane tiro, bira nantiakeroe abu abu okara bano ataira'i mpi'a buanaro! 10 Bira nanare, atairaba Lo batake tubiba, biba kiama ataira aikaro bariano, aiho kai'a batake aniro. 11 mintiro bi haikaba tai'a buina hikara'a atairaba bairera, bo'abatama atairaba ekaenta bariaina hikara'a barianoe? 12 Tenabu nora mara'ura ututare, tenabu bo'abatama kempu kai'abi himpi bairabe. 13 Kia tenabu Mosera bo'au kaube, tabae utaba'a nohairo nai biri kukeaiba,Isisrari bainti nahenti kia abu abu'ake bira biri'i tabora, kia bika bi atairara tababo iha iha tai'a'iro bibaura. 14 Isirari bainti nahenti irira hikabano tinta biro. Aniro bi entara anura, boha'ake bi utaba'aba a'i baintekero, bika harua kontaraki kararuara. Nanare bi utaba'aba kia bika tutero, Karaitira ima bi utaba'aba bika tutanarobe. 15 Ibo, aniro bate, bika Mosera Lo kararubo, bi utaba'aba bika auha a'u raba'u tairabe. 16 Mintiro bo bainti bano Noraini aniro, bi utaba'aba bira a'irama kanarobe. 17 Nora bano biba aihoha banobe. Nora Aiho bano hanto batukainie baibo, kiama bohikano tinabu raba'uanaro. 18 Mintima tenbu eka, Nora atairara tabarabe, bi utaba'aba kia tinabu biri a'u raba'u tairera. Nora atairabano tinabu tu'anta kaibo, boha'ari ataira'i ori etero bo'a hiro bo'ama buanaro, Nora anarakero, tabae biba Aihoha banobe.
Chapter 4

1 mintima, tenabu ma kai'ara una Kotiba timiro barate tiberabe, boha'ara kema tenabu Kotira a'urihaka barauro, kiama tenabu bi kai'ara bareha tentanabu bara muntubi karabe. 2 Mintiro baibo, nanahika banoe tinabu kaurira hika timiro tinabu kuke'a inara kiabema turo. Kiama tenabu una'ara okara'i bauro, kiama tenabu orai'ie o Kotira uba bara tu'antarauro, tenabu u'a uba a'ira'ama tibauro, baiti nahenti tinabu tabai'e Kotira abu'a abu abu okarama mintirabe. 3 Iboma, ma ko'e ubara tiairaba utaba'a'i kuke'abi bairera, biba kuke'abi baira taukae Kotira niaraini baiha ora hika bare kaini baibo. 4 Bika'ima, ma batarai haina una'ara kotiba bika irira hika tinta kaima Ihu Karaitira ko'e uba'a kia mara'ura utuabo. Bi okararama, bika Karaitira ko'e uba atairara kia tabebarabe, tabae biba Kotira mara'ura banobe. 5 Kia tenabu tenta nabuara turo, tenabu Ihu Karaitirara turo, biba Nora banobe, tenabu umina kai'a baintibe Karaitira autu'a. 6 Kotiba tabae tibo, "atairabano konkira'i hairo atama barero a'ini tubi taraira." Bi atairaba tinabu auha'i atai baibo, Ihu Karaitira a'urihitara'i Kotira ataira tabenabe. 7 Iboma ma bihaikara ko'e haikama tinabu'i baibo, bata Kure tabe'ira bo'ara. Biba ma nora kempuka bo'ara a'ira'ama obarai'a buanarobe, bira Koti bira baibo kia tinabu unaube. 8 Tenebu boara boarai haima mara rantauro, iboma biba kiama tinabu bara muntubi kaibo. Tinabu irira hikano kia kankoi iboma, kiama tenabu norai'ake iruro. 9 Bika tinabuni ora okara mintia boma Kotiba kiama tinabu tauba'a utu timibo. Bika tinabu ru'utuke bataboma kiama tenabu orai'a buro. 10 Eka enta, tenabu Ihura utira hikama tentanabu bata'a barebauro. 11 Taukae tenabu a'i araka baurauka eka enta Ihura utira hika tentanabu bata'ama bare bauro, Ihura mara'ura banoma tinabu bata'i a'ira obrai ianarobe, 12 Mintiro bi utira hikaba tinabu'i kai'ama baranarobe, Iboma Ihura mara'ura banoma ni'ira kai'a baranarobe. 13 Mintima tenabu mara'ura utibaria aihora boha'arira batauro, Kotira uba poropeti ararua tantekero: " Tenabu bata mara'urama uturo, mintima tenabu turo. 14 Tenabu tabauro tabae Nora Ihura a'i himpi kairaba tinabu bata Ihura batakero a'ima himpi kanarobe. Tenabu tabauro biba tinabu bata ni bata bitero Nai a'urihitara'i ori etanarobe. 15 Ekahika ni autu'a hinarabe, boha ariro baibo a'urihikano oru airu'iro, Kotira ko'erabe tihama bira bo'abata nora autu bini'uro. 16 Mintima tenabu kia tentanabu bara muntubi kare, u'a, tinabu baha'ai haina baata bano orai'a bire'ibo, tinabu auha bano eka enta arakai'ama ibaibo. 17 Bate abo entau'a, inara mara bano bata aihahika bano bata tinabu heno'a kai'e nora atairara'i eka enta baiha kia tai'aina batukara'i buaina. 18 Bira nanare tenabu kiama ma abuba tabai haikara tabauro, iboma ma abuba kia taibai haikarabe. Bira nanare abu bano tabaira hikaba tai'ama buanarobe, iboma nana hikae abu bano kia tabaira hikaba bi haikabama eka enta barianaro.
Chapter 5

1 Tenabu tabauro batai haina baataha'i tenabu bauraba orai'abi'e, Kotiba bo naabu tinabu timiaina baibo. Bi nabura kia bainti ka'u bano ka'a tairaube, mintiro bi nabuba eka enta eka entama baria narobe, biba naru bainima baibo. 2 Seri naabu bira'ira tenabu baiha, tenabu aiha hikama barebauro, tenabu bo'akema antu'aruro Kotiba tinabu naru baihaina baata nohairo tinabu bahehe kainara. 3 Tenabu bira naru baihaina bahehera bo'akema antu'aruro, bira nanare tenabu utaba'a kia nonkiraiti kia apapa barerabe. 4 Bira nanare tenabu seri nabu bira'i baiha, tenabu aiha hika bareha, mara barebauro. kia tenabu bahehe utaba'a bira bi'u karerabe. boha ariro baibo, tenabu antu aruro naru baihaina bahehe utaba'ano tinabu batake bariainara, mintiboma nanahika banoe batai haina hika bano orai'a buairaba orai'ama buanarobe. 5 Bainti tabae bi haikara'a tinabu heno'a kaiba biba nai Kotibabe, tabae Nai aiho timiro maki batero nana hika banoe anianara. 6 Mintira ne kempu kai'abi himpi bariate. Ne kankoke tabate tenabu batai ma baatara'i bauna, tenabu Nora niarai abima bauro. 7 Tenabu mara'ura ututema nibauro, bi haikara kia tenabu tabauna'abe. 8 Mintima tenabu kekaubi himpi bariaina aikarora batauro. Bira ko'ehabe tenabu ma batarai haina baata niarai'abi baiha Nora batake Narubaini bariare. 9 Mintma tenabu ara rantama tauro Nora tabaina, tenabu ma bataraie bariaina o narubaie bariaina. 10 Bira nanare tenabu eka Karaitira ko tainta'a i'ira'ama himpi bairabe, bohau bohau banoma ko'a barena nanahikae baata'a baiha mintina, nana hikae orahae o ko'ehae. 11 Mintima Norara etaina tabaina, tenabu kempu kai'akema bainti nahentiara turo. Nana ara'a baihae Kotira abu'a a'ira'a bairabe. Te mara'urama uturo ni irira hikabano homa barianarobe. 12 Kia tenabu niara kempu kai'ake tiai tinabu tabareka a'urihaka batake tabate nanare tenabu Kotira u'a kai'a baintibe. Boha arirobo, okara baiberama ne tinabuara bo'ake uahate turo, ne bata okara bairama taukae baata'a uahe baika tiba nimibabe, nanahikae auha'i kia bai haikarara uahebaika. 13 Tenabu nana hika mintire taukae kia ko'e irirahika bataka nanrake mintiaina, bira Kotira kai'abe; minti'e tenabu nanahika mintire taukae ko'e irira hika bataka nanrake mintiaina, bira ni kaha'iainabe. 14 Karaitira antu arirahikano mintia kaima tenabu bi kai'ara barebauro, bira nanare tenabu mantiakema mara'ura uturo, boha bainti bano'aima eka bainti nahentiara utibo, mintira eka bainti nahenti Bira batake utuate. 15 Biba eka bainti nahentiara utibo, mintira bainti nahenti taukae mara'ura baika kiama bika nai'ake baibarabe, bika mara'ura baireka ta baintibae bikara utiro a'i himpira bira batakema a'i mara'ura baibarabe. 16 Bi okararama, bate hairo biharo, kia tenabu bainti irira hika'ihai rairan teke rairare, baata'a tabeha, haru tenabu Karaitira ko amuna teke. Iboma bate kiama tenabu boha'ari arara'a bainti ko ami bauro. 17 Iboma, bo bainti bano karaitira'i bairaba, biba araka bainti banobe. Bika harua okara bano tai'ama bibo. Bate bika arakai'ama buabo 18 Eka bi haikaba Kotirai hairoma tubibo. Biba bihana mintia kero Karaitira'i Biba tinabu nai inaini'a kaibo. Biba tinabu bi kai'ara timira bainti bitabare Norai aniaina. 19 Mintiroma baibo, Karaitira'ira, Kotiba eka bainti nahenti Nai inainima bite ani baibo. Kiama biba bika ba'u haika kararibo, Kotiba tinabu bi kai'ara timiro bainti bitabare Nai inaini aniate tiro. 20 Mintibo Kotiba tinabu makimi'a taira bainti Karaitira ma batarai makimi'a tantekero. Boha'ara keroma Kotiba tinabu'i bi kai'ara baraibo. Tenabu ni mantiakema irauro, Karaitira autu'a: "Ne Koti binaini orurante aniate! 21 Biba Karaitira kaibo tinabu kumi barairabe. Bi baintiba Karaitiba kia kumi bata minti baibabe. Biba mintiakai'e tenabu Kotira'a bata Karaitira'i bata abu abu abi bariare.
Chapter 6

1 Tenabu bira batake ruba'uro, tenabu niara Kotira a'urihitara kia uminahika bo'ara barate turo. 2 Bira nanare Kotiba tiharo, "Te bo entau makimi'ama tauro, bi entara te ni kaha'unabe. Bainti bita entara bata, te ni baka bitaunabe, Tabate, bate bi entara makimi'a tauro. Tabate, bate bainti bita entarabe. Kia tenabu bohika bate bainti bara hi'irua kaina, kia tenabu kai bainti nahenti kai'a barainarara karana'a tiaterabe. 4 Mintima, tenabu ekahika mintiairaba, tinabu umi'ero Kotira kai'a baintibe ti. Tenabu Kotira kai'a bainti bauro bira nanare, tanabu airu mara atarake, aiha birahika batake, ni bauraba bata kia ko'e ibo. 5 bika tianabu ru'utuke bate, tinabu lumpa kabo, airu ubautaha, eka enta'ira kia ko'e baitara hika baibo, antu ari baimanta, 6 taku'ira okara'ira, ko'e irirahika bata, iha'abi baria okarara bata, bokara antu aruaina bata Aiho Bainti'i bo'ake antu aruaina okarara'ira bata. 7 U'a uba'ira tenabu Kotira kai'a baintibe, Kotira aikaro'ira. Abu abu okara'ira tenabu Kau'u tanarai bata katai bata i'oka utaba'a batauro, 8 Tenabu nora autu batake kai'a bareha, bira'ira tinabuara ora uba tiha, kia bika tinbuara ko'e uaba tiha. Bika tinabuara tiha ne una'arama tibaribo ti, iboma tenabu u'a okara batake kai'a barebauro. 9 Tenabu ebarae kai'a barauro tura ekama bika tinabu ko'ekema tabatabo. Tenabu utuata kai'a barebauro, iboma kiabe, tabate, tenabu a'ima mara'ura bauro. Nana hikae tenabu orai'a kaura kantaru kamanta kai'a barauna mintia kema tenabu barebauro. Iboma kiama bika tinabu bara muntubi kai'e utuainabe. 10 Tenabu nora a'urihitara batake kai'a barebauro, iboma tenabu eka enta uahema bauro. Tinabu umpo'a timintekema kai'a bare bauro, kai'a bira'a, tenabu mintia kaura airu baintima airu haika batetabo. Tenabu kai'a barare kia ekahika bataka nanrake kai'a barebauroma eka bi haikara tinabu unarabe. 11 Tenabu eka u'a uba ni Korini batana tibama nimuro, tinabu auha bano a'ira'ama baibo. 12 Kiama tenabu mintiairo ni auha bano tinta narobe, kiabe ne nentama nenta irirahika auha tintete bariabo. 13 Iboma abu abu'i arara'a ko'e bireka ibera, te baainti haikara tiantekema niara tibauro, ne nenta auha antura tera. 14 Ne kia mara'ura utuaka hampata kia tatauruate. Hanto ubabanoe tiharo abu abu okarano bata Lo rauha okaraba bata boha kai'a baranobe tiro? Nana mono okara banoe tiharo konkira bano bata ataira bano bata boha barianobe tiro. 15 Nana auhae Karaitiba Beria batanakara bataibo? O nana ko'e haikae mara'ura utua bainti nahentika bataba kia mara'ura utuaka batekero boha'aribo? 16 Nana boha auha banoe Kotira nabu'i bata una'ara kotira abutana bata barianaro? Tenabu tenta nabuma Kotiba a'i baira nabu bauro, Kotira nai bo'ara: "Te bika abutana baihama bikara bateke ni bairabe. Te bika kotika bariaima bika ti bainti nahenti baibarabe." 17 Mintira, ne bika a'irake a'ini tubitare, " ne bika niarai'abi bariate, "Nora bano tibo. Nanahikae kia taku'ina hikara ne kia uata barate, minti'e te tenta ni narare. 18 Te ni Oka bariai, ne ti bainti nahenti baibarabe" Nora bano tabae eka aikaro bataba mintiake tibo.
Chapter 7

1 Ti'iraukabe, Kotira poromisi uba tenabu mara'ura'a batebe mintima nanahika banoe tinabu baata'a bata aiho'a bata kia taku'ina hikara a'irake taku'ubi bariare. Tenabu taku'ira okara mintiha Kotirara eteha bariare. 2 Nenta auha'i tinabu rumu bata heno'atate! Nanare tenabu kiama bo bainti bata orai'a mitauro. Kia tenabu bo bainti aihahika ami haube o tenabu nana hikarae antu aruina bo bainti tiairo mintia narobe. 3 Te bi ubara tiha kia ni bara muntubi kareraube. Te baka mantiake turo, ne tinabu auha'ima bariabo, tenabu eka boha utima boha a'i bairabe. 4 Te norai akema ni'ira mara'ura uturo, te niara bo'akema uhauro. Te iha'ara auha batake mpi'a buro. Te mara'i bata baiha nora uahara hika batakema bauro. 5 Tenabu Mesidoniani ainuro, tinabu baata bano kia aana bata baraibo. Boha'aribo, tenabu eka ara'ama mara barebauro bira nanare mara bano baha'ai haina baata'a hiroma ani baibo tinabu auha'iara etakero. 6 Iboma Kotiba, tabae tau bainti nahentikae nai bara'i tubi buaka kempu kai'a nimi tarebabe, biba tinabu aikaro timiro biba Taitusira bara kaibo tenabu unanaini anira. 7 Kia Taitusiba'i aniboauma Kotiba tinabu aikaro timibo. Taitusiba tinabu tiba timiro ko'e okara ne bira amiarara. Ni okara biba tinabu tibama timibo, biba nora umpo'ira auhama bataibo, tiriara iri okarara bata. Bi haikaba mintia kaima te bo'ake uahauro. 8 Pahi te ararua nimi tairaba kia ni umpo ira'i bita bataire, kia te umpo'i hauma ni bi pahi arua nimi tauro. Mintima te umpo'i hama bi pahira ni ararua nimitauro te tabebe bi pahiba ni umpo ira'ima bita bataibo. Iboma ne kia bukai'ake umpo ira'i bariabo. 9 Bate te uahauro, kia bo hikarauma ne kia uahabo, nanare bi umpo iraba ni bitabare bira ne nenta kumi tiba o'ai'ake umpo'ia terabe. Ne ko'e a'urihi tara'i bata umpo ira'i bata bariabo, mintima ne bohika kia a'ira kabo. 10 Kotiba ko'e okara bira'ira umpo'ira bata a'urihi tara'i bata kai'a barakero bainti bite biro nai kumiara tiba o'ai'akero umpo ianarobe, bainti bitaina okara'ira bita barero bura. Iboma ma batarai haina umpo'irano bata a'urihikano bata bainti bita barero utira'ima buanarobe. 11 Ne tabate nana ko'e hikae bira umpo'irano bata a'urihaka bano bata ni'ira obarai'ibo. Bi kempuka irira hika ni'ira baiba tiharo ni a'u haikano kia anoma norai ianarobe. Ne bo'ake umpo iabo una'ara kumi ubara tiarara, ni etarano bata ni antu arirano bata abu abu okara obarai'a kairama ne tabe barabe! Eka hika abuta'ira, ni'i kia a'u haika baibo ne mintiake umi'abo. 12 Te pahi ni araua nimitauna, kia te bainti a'u haika minti bariaka autu'a ararua nimitauro, o tau baintikae nai a'u haika'a mara baraka kia bikaube. Te bi pahira araruna bira nanare ne ko'e okarano tinabuni mitiaba Kotira abu'a a'ira'a obarai iairerabe. 13 Bihanarama tenabu aikaro barauro. Tinabu aikaro batake boha, tenabu bo'ake Taitusira uahara hikara uahauro, bira nanare ne eka bira aiho e'a arakai'a kabo. 14 Minti'e te ni ko'e uba Taitusirara tiainabe, kiama te kaurira biba ni inaini ani'e. Boha ariro baibo, eka hika tenebu ni tiba nimuna eka u'abe, ko'e uba nini turaba Taitusiraima bibo, bira bata u'abe. 15 Taitusira antu'a bano nini bo'a batama norai'ibo, nanare ne eka uba iria okarara biba irirobe, ne bira barareka eteha tirin tiriha eteha barabarobe. 16 Te uahauro bira nanare te nini mara'ura uturaba bo'a batama uri taraibo.
Chapter 8

1 Ata bakauka Masidoniai bariakabe tenabu niara Kotiba a'urihaka bataina ko'eke tabate turo. 2 Nora aba'ara'i bata mara'i bata aihabira hika'i bata, nora uahara hika bano bata antu'ano bata kaha'ira nimia bantaraini ko'e okara obarai'a kairabe. 3 Te tentama bika witinisi bauro bira nanare bika mone maki'ahi ori atarakema nimiabo. Nai antu a'abe. 4 Airu irara hika bika tinabu irarabe bika bata bo kai'a Jerusaremini mara'ura utua bainti nahentika kaha'ireka. 5 Kia tenabu iri bi haikaba obarao'i ianarobe turobe, boha ariro baibo, baka bika nai Nora amiakabe. Nantira bika Kotira antu a'ata nai tinabu timiarabe. 6 Mintima tenabu taitusirara kempu kai'ake turo, tabae bi kai'ara baka antatero ni kaha'ake ko'e okara mintiharo mone nimiro Jerusaremini mara'ura utua bainti nahentika kaha'iate tibo. 7 Iboma ne hini kiaka bata atarama kabo mara'ura utuara'a. uba'a bata, irira hika'a bata, eka hika'a bata, ne tinabuara antu aruara'a bata. Mintira ne bira ko'eke nimia okarara mintiha kia ana barate. 8 Kia te ma bi ubara lo bo'arauma turo. Iboma te bi ubara tuna te ne antu arua bantaraini aba'ehabe u'ai'ake ne bokara bata antu arihae o kiae. 9 Bira nanare ne tabebe Ihu Karaitira tinabu Nora a'urihaka. Biba eka hikama bataibabe, niarao tiroma biba umpo'a nimita baintika bo'ara baibo, biba kia onana batai baintira bo'ara baira tinabuara airu haika batate tirobe. 10 Birarama, te ni ko'e irirahika nimi ni kaha'irerabe. Bo ihi aitarora'a, kia ne nanahika mintiabo. Kiabe. Ne auha ihai bo'ake antu ariha bi haikara mintiabo. 11 Bate bi kai'ara tai'ama kate. Boha arake ne nora antu'a bate auha bano uri himpi manta haru mintiateke, ne bate bi kai'ara barabare beta tai'aranai burukate. 12 Ne bi kai'ara antu'a bate barareka ibera, bira bo haika ko'e haikabe. Ne nimireka ibera, ne nana hikae bataira nimiate, nana hikae kia batai haika. 13 Ma bi kai'ara kia boka kia mara barai manta ne'ai mara bareraube. Boha'aribo, eka bainti nahentini boha ariaire. 14 Ko'e hika airutaha ne bate bataira bate taukae nana hika kia bataikama nimibabe. Bira nanare, bika airu hika ko'e hika bate, bika nana hikae ne kia batai haikarama nimibabe, boha ariroma eka ni abutana barianarobe. 15 Poropeti araruata ubara bo'arama barianarobe: "Bi baintiba airu hika bataiba nantiara kiama eka hika batairo barianobe, ta baintibae airu hika kia bate batairaba, nanatiara kiama biba bo hikara abo'ianarobe." 16 Mintima Kotira ko'erabema tirabe, tabae bi antu'ara Taitusira auha'i bataira, te niara antu'a batauna tekero. 17 Bira nanare kia biba tinabu uba'iauma iribo, bira nora antu'a bano uri himpibo nai antu'a'a ni inaini anirebabe. 18 Tenabu bo ata bakara barakairo tarae eka mono'ihai bira autu bini ibariaba ko'e uba tiba o'ai ibaiba Taitusira batakero anianarobe. 19 Kia bira'iaube, eka mono'i bariaka bira makimi'ate tinabu batake nuaire ti bi kai'ara a'ubarero nimibariara ko'e okara'a. Bira Nora nai autu'abe tinabu antu'a batabe kaha'iaina bantaraini. 20 Kia tinabuara bainti nahenti tauba'a uba tiaterabe bi kai'ara tenabu baraina'a. 21 Tenabu ko'eke ra'ikiha abu abu okarama mintirabe, kia Nora abu'a iaube kiabe, bainti nahenti abu'a batabe. 22 Tenabu Taitusira batake bo ata bakarama atitarabe. Tenabu airu enta bira aba'ake tabauro biba antu'a batakero kai'a baraina'a baibo. Bate biba nora antu'a bataibo bira nanare biba nora mara'ura ni'a utibo. 23 Taitisiba, ti boha kai'a bainti banobe biba ni kai'a bainti bano batabe. Tinabu tara ata bakauka bata, mono'ihai bikahanta batama Taitusira batake atitabo. Bikahanta minti manta bainti nahenti Karaitira nora autu amibarabe. 24 Mintima nenta antu'a umi'ata, mono'irauka bikahanta ko'eke tabate bira nanare, tenabu ni ko'e okarara ni autu bini'i bauro.
Chapter 9

1 Bi kai'ara mara'uara utua bainti nahentika Jerusaremini bariaka kaha'iaina, mara'ura utua bainti nahentikama mintibabe, minima te kiama mara'ura utua bainti nahentika ararua nimitarabe. 2 Te tabauro ni auha'ira antu'a, biba Mesedonia batana minti tibake tiba nimiro Akaia bainti nahenti heno iarabe ihi aitaraira'i. Ni auha antu'ano airu tahama uri himpi kaimanta bira mintiabo. 3 Bate te ata bakauka nititauro bira nanare auri bainti nahenti tinabuara tiha una'arama tiabo tibabe, ne bata heno'ama ibabe, te baka tuna teke. 4 Auri, Masedonia batabana ti batake ani ni tabaira kia heno'i'e, tenabu kaurirabe - te kiama nora mara'ura utunarara ni'ira tirabe. 5 Mintima te mintia kema iruro bira abu abu'ama inarobe te kempu kai'ake ata bakaukara tiairaba, ni inai ani paresenti totara heno iaina bira nenta titenke. Bira nanare bi paresentira heno ira ne nenta auha batakema amibabe. Nana hika ne kia nimireka iauma tenabu niara kempu kai'ake nimiate turo. 6 Bira okara mintiroma baibo: ta bainti bae kia airu kubu utiraba, kiama airu kara antua narobe,bainti tabae airu kubu utiraba, bibama airu kara antuanarobe. 7 Kairo bohau bohau bainti bano nai auha'i hairo iriharo amiaire. Kia biba amireba a'urihi teharoe o bainti kempu kai'ake amiane tibo amiaire. Kotiba bainti tabae uahe haro ami baira birarama antu'aribo. 8 Kotiba ne eka hika ira airu'a nimitaire, mintira eka anta, ne ekahika bate kia abo'iate. Bira mintira ne airu ko'e kai'a obarai iaterabe. 9 Poropeti baka uba ararua tabo baintekero: "Biba eka onana nai ihaikara abo'ia bainti nahentika nimiro. Bira abu abu okararano ekenta ekenta bairabe." 10 Ta baintibae naho'i kai'a baraka kubu nimibo, taba ututaiboe kara obarai'ibo, nimiro kubu airutaha nimira utibarabe. Biba ni abu abu okara bo'abata airu'a kanarobe. 11 Ne eka hika'a mpi'abi bo'ake nimibai baintikama baibarabe. Biba tenabu Kotitira kai'a bainti kai'a baraunarara ko'erabe tianarobe. 12 Ma bi kai'ara tenabu barauna kia Jerusaremini haina bainti nahenti mara'ura ututaka bika iauma kaha'a nimitanaro. Airu kai'ama obarai'ibo Kotirara ko'e rabema tirabe. 13 Bira nanare, bi kai'aba ni mara'ura aba'ake tabaimanta ne mara'ura utuaba kempu kai'ama ibo, ne bata Kotira nora autu amibarabe ne uba iria okaraba bata Karaitira ko'e uba tiba o'ai iaba bata ko'ema ibo. Ne nenta okara nohaima Kotira nora autu amibarabe ne mone mara'ura utua banti nahentika nimiha Jerusaremini baria bainti nahentika bata nimiabo. 14 Bika niara nunabu'ama ibariabo. Bika bira mintiara bira nanare Kotira nora a'urihakano ni batake baibo. 15 Kai'e Kotirara ko'erabe tiare bira nora a'urihaikara.
Chapter 10

1 Te, Poluka, tentama niara kempu kai'ake turo, tenta bara muntubike Karaitira'i iha'ara okara batake bauro. Te ni batake bauna kia ti aikaro bairabe, iboma te tabauro te ni niarai'abi bauroma ti aikaro baibo. 2 Te mantia kema ni irauro, te ni batake baiha, kia te tentara norai'ake mara'ura utunabe. Iboma te mintiakema iruro te kempu kai'abi bairabe taukae tinabuara iri baata antu'ama abate bariabo ti ubara anirante tiba nimiaina. 3 Bira nanare, tenabu baata'a bata nuarera, tenabu bi i'okara ra'i bauno kia baata'a hina i'oka bo'aribo baibo. 4 I'oka hika tenabu uate ra'i bauna kia baata'a hinaraube. mintibo, i'oka hikano nora aikaro batake baiharo eka ma batarai haina hika orai'ima kanarobe. Bika eka aikaro batabo una'ara uba bara umina hikai'akera. 5 Boha bata tenabu ekahika ora'ima kauro Koti binai orubibai haikara. Tenabu ekahika rumpebi bai irira hikara barema uba irire Karaitirai anuro. 6 Tenabu heno'abi baiha eka uba kia iri baria okarara rumpa kare, ne u'a u'a uba iritabo. 7 Nana hikano ni abu'a a'ira'a baina hikara tabate. Mintiro bo bainti bano mara'ura utiro biba Karaitibiba irera, kairo biba anirante iriro Karaitibika bauro tiaire. Tenabu bata Karaiti bikabe. 8 Kia te ni aikaro uri atarake tenta autu bini'iare, Nora bano tinabu timiro ni kaha'iate tira kiama tenabu ni orai'a nimitarabe. Mintima kiama te kaurirabe. 9 Te pahi ni arau nimi tairaba kia ni etara hika nimiaire. 10 Bira nanare, hinikia bainti nahentika tiha, "Polura pahi bano nora kempuka baibo, iboma u'a u'ai'akero Polura nai baata bano kiama aikaro baibo. Bira uba tenabu iriaina kia okara baibo. 11 A'ira kai mintia bainti nahentika tabate, nana hikae tanabu pahi'i tuna kia tenabu ni batake baiha, bi haikarama mintirabe tenabu ni niaraini baiha. 12 Tenabu kiama antu'aruro tinabu raireha taukae nai bara'i uribibariaka batake. Iboma bika nai maki bateha hinikiaka iara bata batate, bika nai rairake tabate kiama bika ko'e irirahika batabo. 13 Mintima tenabu kiama maki'ahi uri atarake tentanabu bini'uro. Boha ariroma baibo, tinabu maki Kotiba timina bi makira'a baihama nanahika mintira, bi makiba ni'ama bu tai'anarobe.
15 Kiam bobano to'abu unka taina'a tenabu tentanabu bara'i uribirabe. Mintima, tenabu mantia kema mara'ura uturo, ne mara'ura utiba norai'ake uribiro, tinabu kai'a bano bo'a batama norai inarobe, abu abu ina makira'ima barianarobe. 16 Tenabu bira'a mara'ura uturo, tenabu ko'e uba tiare, kia batuka ne atarake niaraini biha. Kiama tenabu airi uba tira bira nanare kai'a bano boka batukaima obarai'ibo. 17 "Mintire kaibo bainti nora autu bairaba, Nora autu nora'akero amiaire." 18 Bira nanare, bainti tabae nai autu bini ibaiba kia Kotiba bira makimi'a taibaube. Boha ariroma baibo, Nora bano nai makimi'a taiba bata.
Chapter 11

1 Te iri tiha ne ti a'ira kai'e te bokina wera okara mintiare ti. Mintira ne ti a'ira kai'e airu'ake mintiare! 2 Bira nanare, te Kotira ko'e auha batakema ni ora auha nimuro, te ai poromisi ami tiha boha bainti baratera bariane turo. Te ai Karaitira amire nahenti bano kia bainti batake baitai nahentira bo'ara poromisi amuro. 3 Mintima te etauro, auriro bi memaruba nai una'ara batakero Evara una'ara tibakaiba, biba ni irirahika barakero niarai iantorabe ne ko'eke taku'i monora Karaitra'i tabaira'a hiro. 4 Bira nanare, hinikia baintika ani bo Ihurara tibera kia bira ma Ihura tenabu tibaunarara tibera. O ne bo aiho baraibera kia Nora aiho bira baraibera. O ne bo ko'e uba iribera kia bira ko'e uba baka iri tara irera. Ne bihaikara kaibo ninta'a obarai'iaire. 5 Bira nanare, kiama te muatarini bauro norai'ia kai'a baintika abutanahi. 6 Iboma, a'irakare kia te uba tia hikurura barauro, te irirahika batauro. Eka ara'a hiro eka hika ahiro tenabu bi haikara a'ira'ama obarai'a kauro. 7 Te tenta bara muntubite baiha ni bara'i uribuna bira kumie minturo? Te nini Kotira ko'e uba uminama tibauro. 8 Te bo mono'ihai muara auti bauro bika ti kaha'i bariamantama te ni kai'a bainti bauro. 9 Te ni hampata baiha nana hikara abo'iha, kia te ni borara bohika timiane turo. Ata bakauka Mesidoniai haima nanahikare abo'una biri timibariabo. Te eka hika'ahi tenta raba'uro bira nanare, kia te ni mara nimirerabe, te nantiara bata minti'aima irabe. 10 Boha arakero Karaitira u'a uba banoma ti'ira baibo, kiama te Kotira nora autu amiaina'a ana bararabe Akaia batuka baiha. 11 Bira nanahare? nanahare te niara kia antu'aruro nanae? Kotiba naima bira tabataibo. 12 Nana hikae te minti bauna a'ima te minti bairabe, mintihama tiriara kaurira uba tira a'ini barakarabe, bika nora autu bare ubara tibariakara, bika tinabu anrake kai'a bare bariakara bo'ara. 13 Mintia baintika bika una'ara kai'a baintibe una'ara okara mintiaka kai'a baintibe. Bika kia u'a kai'a baintibe, mintima bika nai Karaitira u'a kai'a bainti bo'ariha. 14 Ma bi haikara kia araka hikauebe, bira nanare, Sataba bata nai kuari'a hina ankero bo'ara karebabe. 15 Kia bi haikara totara himpua hikaraube, mintira bira kai'a bainti bata nai barake abu abu okara kai'a bainti bo'ara kareka ibera. Bika kai'a bira'ata ko'ama barianarobe. 16 Te e'a bata mantiake turo, kia bo bainti bano mintiake iriro tiharo tiriara kia ko'e irirahika baibabe tiaire. Mintira ne mintiake iribera, ne ti barareka kia ko'e bainti bo'ara barate ko'e irirahika te tentara airu ubama tirabe. Nana uba te tuna te tenta autu kaha'ihabe, 17 Kia te Nora bano nai mintiteke minturo, kiabe, te bira mintuna bo bainti bano kia ko'e irirahika baiba mintiteke minturo. 18 Bira nanare orautahama baata bira'ira nai bini'i bariabo, te bata tena bini'ama iainabe. 19 Uahara batake ne ti a'ira kai'e te bainti kia ko'e irirahika bataka bo'ara bariare, ne nenta u'a irirahika bataka bariate. 20 Bira nanare ne bo bainti a'irakebabe biba ni nai kai'a bainti'a kaira, biba ne ira ekahika baraira, biba ni'ahiro nai nora autu barareba, biba iriro te ko'ehabe niara kiabe, o biba ni biritaha ru'e kaira. 21 Te kaurira hika batakema uba tirabe tenabu bi haikara mintire kia aikaro baika bo'arama mintirabe. Mintiro tabae birara tirera, te wera bainti uba bo'arama tirabe. te bata tentara tirabe. 22 Bika Hiburu batanae? Te bata Hiburube. Bika Isreri batanae? Te bata Isreribe. BIka Ebarahamura naintitie? Te bata Ebarahamura naintibe. 23 Bika Karaitira kai'a baintie? (Te kia ko'e irirahika bataka anarakema te uba turo.) Te bika uri atarakema bauro. Te airu to'abuma uturo, te airu ruparara'i baiha'ura, bika ti oraha ru'utuke bate, te airu mara bare inantaka te utubunabe. 24 Juda batanaka 5-enta 39-kanta ti aruarabe. 25 Tara ente boha enta bika katariha nohai ti aruarabe. Bo enta bika ori nohai ti aruarabe. Tara enta boha enta sipi bano ti rauru kairabe. Bo enta'i bata kuari'a bata solwara namai benta'a'a baunabe. 26 Te bukai ara'a airu enta nunarabe, nora namai'ata airu mara baraunabe, muara bainti bata airu mara timiarabe, tinta bainti nahenti bata ti mara'i timiarabe, kia Juda batana hinikiaka bata ti mara'i timiarabe nora tauni ihai bata te mara baraunabe, kia bainti baria batukanahi bata mara baraunabe, una'ara ata bakauka bata ti mara'i timiarabe. 27 Te ora enta bira'i baiha aikaroke kai'a baraunabe, airu enta'i kia te ko'eke baitaunabe, te karara bata narara baiha kia namai bata baimanta baunabe, airu enta te kara a'ira keha nunabu tiha baunabe, antaira'i baiha kia utaba'a tenta'a a'uaina baimanta. 28 Kia bi haikara iaube, bo hikaha bata , te eka enta mono'i bariakara bo'ake iri baunabe. 29 Tarae aikaro kia baibo, ti'ai aikaro baibo? tarae bika ora uba tibamitabo hi'iribo, iha bano kiama ti itaibo? 30 Te tenta bini'ireiha, te kia aikaro baimanta bauna birarama tirabe. 31 Bi Kotira, tarae tinabu Nora Ihura bira oora, bi baintiba tabae eka enta bariaina autura barairababe, tabate kiama te una'ara turo. 32 Damaskasini haina, kabanaba tabae Kini Arestasira bebarai kai'a baraiba ra'i kirauka bita bataimanta nora tauni Damasikasini ra'ikiaka ti uata barorabe. 33 Mintimanta ti ana'o hinikiaka ti barake uta bo'ira rubake windo'ahi nora tauni Damasikasini tubika aratara'ahi ti mabini babi a'ukora, te bi kabanara kau'u'ihai aitare bunara.
Chapter 12

1 Te tentama bini'i bauro, kiama te bohika bihaikara'ahi bararabe. Mintima te uba tire Nora kuke'ara ubara bata tairara bata'ima tiainabe. 2 14 ihi aitarora'i te bo bainti tabaunabe Karaitira'i, Kotiba bira bitabarero tarau bohau naruba'i ori'etorabe. Kia biba baata'ie bairo o biba baatara baha'aie bairo, kia te bira tabauro, Kotiba'ima tabaibo. 3 Te tabauro bi baintira, kia baata'ie o baata baha'aie, kiama te tabauro, Kotiba'ima tabaibo, 4 biba ko'era'i biro irianarobe nanahikarae bainti kia uba tiara kuke'abi baihaikarara. 5 Bi baintira autu'ata, te bo'a batama uba tirabe, iboma te tenta autuara, kiama te bo'abata tirabe. Mintima te bo'a batama uba tirabe nanahikano kia ti aikaro timibai haikarara. 6 Mintima te tentara bo'ake tirebe, kiama te wera bainti bo'ara bairabe, bira nanare te u'a uba'ima tirabe. Mintima te kiama bainti nahenti kai airu abuato iribabe nanahikarae ti tabaira'a bata ti'irahi iribera bata. 7 Kia te tenta autu bo'abata bara'i uribirabe nanahika bano kuke'abi baina'ihai. Ti baata te'etairabe Satara kai'a bainti kau'u bano. Minti'e kia te tenta autu bo'abata bini'irabe. 8 Tara enta boha enta Nora iraunabe, bi marara ti'i hairo a'ini bara kairera. 9 Biba ti tiba timiro tiharo, "ti a'uri hakano ai ho'ama amitanarobe tiro, bira nanare ti aikaro bano ko'e keroma kai'a baranarobe are kia aikaro bataina entara." Mintima te bo'abatama tirabe aihahika barauna bantaraini, Karaitira aikaro bano ti'ira barianarobe. 10 Mintima te Karaitirara uahauro kia te aikaro batauna entara, karana'a uba tia entara, mara enta, kia ko'ei okarara mintia entara bata, ora enta bata. Bira nanare, te kia aikaro batauna bi entarama te aikaro bataunabe. 11 Te nora autu bareha wera bainti bo'ara baunabe, ne kempu kai'ake ti timireka iara. Ne ti autu bini'iatarabe, bira nanare te umina hikabe. Kai'a bainti binto'a bariaka bariabo, a'ira kate te umina hikabe. 12 U'ai'ake iha'ara auha batake turo kai'a banti maki bano ni abutana obarai ibo, maki'a hiro bata nana hikae kempuka kai'a ahiro bata. 13 Hiniki monora'i hairo nana hika banoe ni inararau bara muntubi kaibo, auri te ni mara bo'ara bariarorabe? Ne ti ba'u haika bi'u timitate. 14 Tabate, te heno'ama uro e'a orurante ni inaini aniainara taramo enta, kaima nini mara bo'ara bariaire, nana hikae ne ia hikara kia te antu'aruro, Te niarama antu aruro. Mintima bainti haika kia ne nenta noka oka ihairakra ruba'uate turo, noka oka bainti haika ihaikara ruba uate turo. 15 Te uahauro nimirera, bira ni nimirera. Ti nora antu'a niara antu aruairaba mpi'a birera, ne bata kiama ti boha'arake antu aribabe? 16 Mintibo boha arirobaibo, kiama te ni mara bo'ara bairabe. Mintima te ni u'ai'ake tabauro ni unna'ara, bate te ni rantama kauro ne una'ara tibariara. 17 Bira nantie ibo te nini bo'abata ko'e'a buaina okara barauraba. 18 Te Taitusira antu'arima bira barakauro bo ata bakara batakero ni inaini anibo. Taitusiba nini bo'abata ko'e'ae bibo? Kia tenabu boha'ari arara'a nuro? Boha ai'u rabatara'a nuro. 19 Ne iriamanta tenabu tentanabu nini kuke-ee bauro? Tenabu Hihu Karaitra'i Kotira abu'ama turo. Tenabu eka hika mintuna ni ko'ehara bata ni kempu kai'a nimitehabe. 20 Te bo'ake etauro te ni inaini aniainarara, te ni ani tabai te iritaina makira'a kia baibera. Auri ne kia iritai makira'a te bata aniarorabe. Te etauro auri ne tiroriha baiha, orai'ake tabeha, nora arara itarahika bareha, tirori ra'iha, tauba'a uba tiha, inara inara ubaiha tiha, nenara'i irina okarara mintiha, bo binahikara orai'iha. 21 Te bo'ake etauro orurante aniainarara, ti Kotiba ti bara muntubima kanarobe ni abu'ata. Auriro ti aiho bano mara rantorabe tau bainti nahentikae baka kumi autuakara. Ora okarara kia umpo'iarai ti nata batiara ia okarara bata nai baata bara'i uribua okarara bika minti bariakabe.
Chapter 13

1 Ni ianaini anuraba taramo entai'ama ibo, "Bainti ko amireba iro taraue o taramo nabuma bira tabaika baibarabe." 2 Te baka tibakauro taukae haru kumi mintiha bo haika bata minti bariaka te tara enta ni ianaini anuna'a, te anirante turo, te e'a aniaina, kiama ma bi bainti nahentika kaai a'i umina bibabe. 3 Te bi ubara ni tiba nimuna bira nanare Karaitibba ti'i hairo u'a uba tibaibo. Biba kiama ni uba nimiainarara paruibo. Iboma, Biba ni'ira kempu kai'abiro baibo. 4 Bira aikaro kia baimanta bira hiri tarabe, biba Kotira aikaro'a a'i bairabe. Tenabu bata Karaitira'i kia aikaro baibo, iboma tenabu a'i arakama Karaitira batake Kotira aikaro'a ni abutana bairabe. 5 Ne nenta rairake tabate ne mara'ura ututaba kempukai'a biroe baibo o kiae. Nenta mara'ura ututera aba'ake tabate. Ne tabate Karaitiba ni'i bairoe o kiae? Nenta bira'i hi'iribi barabe. 6 Te mara'ura uturo ne tabebarabe tenabu bi aba'ara atarama kauro. 7 Tenabu bate Kotirai mantiakema nunabu'i bauro ne kiama bo a'uhaika bata mintibarabe. Kia te mantiake nunabu turo tenabu bi aba'ara atara kauro tirabe. Boha'aroro baibo, te nunabu'uro, ne ekahika abu abu'akema barebarabe, kia tenabu bi aba'ara atarauro. 8 Bira nanare kiama tenabu u'a uba kuke'are nanahika kia ko'e inahikara mintirabe, iboma nanahika tenabu mintiaina u'a hika'ima mintirabe. 9 Mintira ne kempu kai'abi baibo tinabu aikaro kia bairera, tenabu uahauro. Tenabu eka enta Kotirai nunabu tibauro, ne kempu kai'ake mara'ura uti bainti nahentika bariatera. 10 Te ma bihaikara araruna te ni niarai'abi baiha ararua taunabe, bira nanare te ni hampata baiha, kiama te niara kempu kai'ake uba tirabe Nora kai'a bainti bauna kempukaba kiama kai'a baranarobe, te ni kaha'a nimitai kempu kai'abi himpi baiha kia ne hi'irua terabe. 11 Ekanainibe ata bakauka, ne uahate! ni himpi kai kempu kai'abi bariaterabe, boka batake boha auha bate baiha, iha'ara auha batake bariate. Antu ari baiba bata iha'ara auha nimibai Kotiba ni'ira bariaire. 12 Borara bata ko'eiha taku'ira mo'ara bora bata amiane. 13 Eka mara'ura utua bainti nahenti ma'i bariaka niara kuari'abe tiabo. 14 Nora Ihu Karaitiba niara a'urihi tanarobe, Kotira antu arirano ni batake bariaire, Aiho Bainti bano mintiakaira ne eka boha auha batake bariate.

Galatians

Chapter 1

1 Poluba, biba kai'a baintiano kia baiinti antu'a'ataube nai Ihu Karaitira kempuka'a bata Kotira nai Ora'a bata, tabae utubibaro bira urihimpi kaira- 2 eka ata bakauka ti batake Karesiaini mono'ira briaka. 3 Kotira tinabu Ora bata Ihu Kraitira a'urihaika banobata iha'ara auhabano ni batakero barianarobe, 4 biba tabae nai tinabu timiro tinabu ba'uhaikara utiba ora hika'ihairo tinabu bate a'ini akero, nai Kotra tinabu Ora natu'a'ata, 5 eka enta eka enta biba nai nora autu baranarobe. U'abe. 6 Te airu abuato iruro baiinti tabae ni bitaira totara a'irake bira tauba'a utu'ami Kraitira a'urihaika batabe. Te airu abauato iruro ne tu'antabi bo ko'e ubara buarara. 7 Kiama te mintitibake tirabe bo ko'e ubabata baibo tirabe, bainti hinikiaka ni mara nimi ko'e uba Karaitira uba bara tu'anta karekabe. 8 Mintiboma tenabue, o bo ankero bano narubai hairo kia tenabu ko'e uba ni tibanimiaina tekero ni tibanimirera, biba orai'ama buanarobe. 9 Tenabu ni haru tiba nimuna tekema,bate te anirantema turo, bo bainti bano bo ko'e uba ne haru iritainte kero kia tirera, biba orai'ama buanarorabe.'' 10 Bate te Kotira antu'ae o bainti antu'ae rantake tabarerabe? O a'i bainti uaha nimitaina'ae rantauro? Eka enta te bainti uaha nimitaina kai'ara'i bareha, kia te Karaitira kai'a baintiauma bauro. 11 Minti baroma te niara tabateti, atabakukabe, ko'e uba te ni tibanimuna kia bainti ko'e ubaube. 12 Kia bo bainti'ihai ma bi ubara barauro, kia bo baintibano tibatimibo.Ihu Karaitiba nai ti umi'aibo 13 Ne ti uba haru iriarabe te Juda batana mono okara abate bauna. Kotira bainti nahenti mara nimi baunarabe bo'abata orai'ama nimi tebaunabe. 14 Te nora irirahika Juda mono tibaria bantaraini tabataunabe te tenta bainti nahenti abutanahi te bikabata atara kaunarabe. Ti okabara mono okara tiara iri bo'ake antu'arunabe. 15 Kotiba,tabae ti tinta noora arara'i bataiba, bi Koitba nai a'urihaika ara'a ti araibo, 16 biba uahakero nai ma'u ti umi' aimanta te bira autu baha'ai baria bainti nahentika tibanimiha kia te totara bainti nahenti ma bataraihainaka irirahika abatauro. 17 Kia Jerusaremini te oruburo taukae ti abuni kai'a bainti'a buaka barianaini. Te Arabiani nane bii nantiara aniranta Damasikasini bunarabe. 18 Ihi tarau bohau nantiara Jerusaremini oru Sifasira tabeha 15 entanabu mini oru baunarabe. 19 Kia te bo kai'a baintibata tabaunarabe. Te Jemisira'i tabaunarabe biba Nora ata bakara. 20 Bi arara ni ararua nimitaunara'i te Kotira abu'ata kempukai'ake tunarabe, kia te una'ara turo. 21 Bira nantiara bo batuka Sisarini bata Silisiani bata orubunarabe. 22 Judianihai mono bainti Karaitira'i bariaka kia ti ko'eke kankoiraiti tiriara tababe tiarabe. 23 Bika mintiake iri, ''Baainti tabae haru Kotira bainti nahenti mara nimibaiba biba bate muntuka mara'ura utuate ti ubara tibaibo haru te bara orai'a karareti unabe. 24 ''Nana okarae te mintura tabe bika Kotira autu bara bini'urama.
Chapter 2

1 Ihi 14nabu nanatira, te Banabasika Taitusika bata ntinta kaura tibake tuburante Jeruharemini oru bunarabe. 2 Te Jeruharemini oru bunara,bira narae te kuke'ara uba bo bare bika tiba kankoma ko'e uba bokia bainti nahentika abutana baiha tiba nimi bauna ubara bika bata tiba nimirera orubu narabe. Te kuke'ake iata bainti'ai tiba nimunabe, bika mintiake umi'eha tiha, kia te uminauma kantebauro. 3 Taitusiba biba Kiriki batanahano, biba tabae tibatake baumanta kia bika birara kempukai'ake tiha baata to'ane ti. 4 Una'ara atabakauka bika kuke'abi tinabu muarai'ake tabareka tenabu bi okarara a'i umina baria okarara Ihu Karaitira'i. Bika mintiake iri tinabu bara rumpara bainti bo'ara kareka, 5 mintiboma kiabe boenta tenabu tentanabu bara muntubike bika ai'u'i nabu baunabe, bi ubara u'a ko'e uba ni hampata a'i bariaire ti. 6 Tau baintikae te iriha tiha bika abunihaina bainti bo'ara baibarabe Bika kia nantiara baria bainti kaube, Kotiba kia boha bantarai haina okara minti baibabe) te taukarae tiha bikara nora baintibe turauka, bika kia bohika tini mintiaka. 7 Bobantaraini, bika ti tabareka Kotiba kai'a amiro ko'e uba taukae kia tinabu anrake baata to'aika tibanimiane tiro. 8 Kotiba Pitara'i kai'a barero tiharo baata to'aka baintika'i aima aposeli kai'a barane tiro. Bi Koti bama, ti ibata kai'a barero bo bainti nahentini bata aposeli kai'a barane tibo. 9 Jemisiba, Sifasiba, Joniba, taukae bainti nahenti tabataka siosi bara himpi bariaka, tabake Kotiba ti a'urihaka timimanta bika tihanta Banabasika uri himpite tinabu kai'a barate ti. Bika tihantaini bi haikara mintiaka manta tehanta bo bainti nahentini buate ti bika nai taukae baata to'aka baintika ianaini bireka. 10 Bika tinabuara tiha tauka kia ekahika bataika'ima tabate ti, ma bi haikarama te bo'ake antu'ariha mintirebe. 11 Sifasiba Antiokini ani manta te bira biri'ata oraha atunabe, bira nanarae, bika tiha biba orai'ama kaibo tiamanta. 12 Baka hinikia baintika kia Jemisi binaini aniabo, Sifasiba bo bainti hampata kara naira kia Juda batanaka. Mintibaro bi baintika aniabaro biba ekarabata kia Juda batana bainti bariaka niaraini abiro baura. Biba bo'akero bainti taukae kempukai ake baata to'ate tibaria okarara bo'ake etorama. 13 Hinikia Juda batanaka bi una'ara irirahi kara abatora. Banabasiba bata ara a'irakero bi una'ara irirahikara abatora. 14 Mintimanta te bira'i tabaura kia bika u'a ko'e uba abatora, te Sifasira bainti nahenti abu'a tibami tiha, ''Are Juda bainti hano baiha, are kia Juda bainti'ha bo'ara bairera,are nantiakerae kia Juda bainti iakara tiha ne Juda bainti bo'ara bariate tinarabe? 15 Tinabu noba tinabu batatai manta tenabu Juda bainti bo'arama bauro kia tenabu kumi bainti taukae kia Juda bainti bo'ara bauro. 16 minti berama tenabu tabauro, kiama bainti bano lo kai'a'a abu abu'a buanarobe, Ihu Karaitira'a muntuka mara'ura utuina arara'ama. Tenabu bata Ihu Karaitira'a muntuka mara'ura utute Ihu Karaitira'i abu abu bainti bo'ara bauro, kia lo kai'a aube, bainti bano kiama Lo kai'a'a abu abu bainti bo'ara bibo. 17 Minti'e tenabu ara rantake Karaitira'i abu abu'abi bariare ti,tenabu bata kumi bainti bo'ara baiha, ne Karaitirara kumi okara kempukai'a kaibo ti ne tiabo? U'a kiabe! 18 Mintiboma te orai'i binahikara uri himpi karerabe, te anirante lo rauhai baintira bo'arama bairabe. 19 Lo abataina arara'a, te utubi baintira bo'arama bairabe bi arara'ama te Kotira'i aiho bai baintira bo'ara bairabe. 20 Bika ti Karaitira batake hiritabo. Kia te tentauma bauro,Kraitibama ti'ira aiho baibo. Bate te maa batara'a aiho baunara te Kotira Ma'u'ata muntuka mara'ura ututema bauro, tabae tiriara antu'ariro nai ti timi bainti ra'abe. 21 Kiama te Kotira a'urihaka aubahini bauro, mintibaroma te lo abataina arara'ta abu abu okara bararera, Karaitiba a'i uminama utua narobe!
Chapter 3

1 Ne Karesia kia werai'iate! tabae konkira uba ni tibanimibo? Ni abu a'ira'atama Ihu Karaitira maripo'ata hiritabo. 2 Maa boha bihai karama ni umi'arabe. Ne Aiho Bainti kai'a'atae mara'ura utuabo o ne lo uba iria ra'atabe? 3 Ne werarai ima bibarabe? Ne kai'a bira Aiho Bainti batake obarai'atara ne nenta baata antu'a'ata tai'a karekae iabo? 4 Ne aihabi haikara bata mara bata uminae barabo, a'i umina aihabira hika bata mara bata ne baraibera bira ko'ehabe? 5 Bainti banoe ni Aiho Bainti nimiroe lo kai'a'ata mirikoli ni abutana mintibo, o uba iri mara'ura utuara'ae ibo? 6 Boha'ara kero Ebrahamiba " Kotira'a mara'ura ututero abu abu baintibe tia autura barora" 7 Boha'ari arara'ata, ne ko'eke tabate, taukae mara'ura ututaka bika Ebarahamira baintitima bariabo. 8 Kotira ubabano, baka tiba o'ai'ake tiharo, Kotira'a mara'ura ututaka umi'ero, taukae hinikia bainti nahentikabe tiro. Bi ubaba baka Ebarahami rai bairo tiharo, '' Ai ahiroma eka bainti nahenti uahebarabe. '' 9 Mintibaroma taukae mara'ura utika Ebarahamira batake uahe barabe. 10 Eka taukae arara irirahika bohabate lo kai'a barebaika, bika mara'ima baibarabe. Kotira ubabano tina temake, '' Mara banoma eka bainti taukae lo aratanu'ira ararua taira kia abatai ka'ata obarai ianarobe.'' 11 Bate kankoma bibo lo abata okarara'ata kima bo bainti bano Kotira abu'ata abu abu bainti baibo, bira nanarae, '' abu abu'abi baria baintika mara'uara ututa okarara'ata bika bariabo'' 12 Mintiboma lo kia mara'ura ututa okararaube,Kiabe. '' Bainti tabae lo kai'a barebaina bika hampata mini bariaire.'' 13 Karaitiba lo mara ihairo tinabu bitero biba tinabu mara barero. Kotira ubabano tiharo, '' Tau baintikae kataria'a hiritaka eka bika marama barebarabe. '' 14 mintiro Ebrahamira aiho bano hinikia bainti nahentika Ihu Karaitira'a mara'ura utua okararama tenabu Aiho Bainti bararabe. 15 Atabakauka, A'ikai'e te bainti tibainteke tiare. Kontaraki bara okarara, kiama bo baintibano a'ini barakero nai uba boru bata bira'i batanarobe lo ubabano kempukai'a bi kontarakira kaibo. 16 Bate u'a ubabano Ebarahamira naintiti baraini anibo. Biba tiharo, '' naintiti barabe. ''orautahabe tira bira bohaurama tiabo, ''ai naintiti barabe, ''biba Karaitibabe. 17 Nanahikarae te tuna mantiroma baibo. 43O ihi bira nantiara lo bano anirabe, kiama baka konraki Kotiba baitainara a'ini barakanarobe. 18 Bohaika oba nai ma'u lo abata okarara'ata amirera, mintibaroma kia bira u'abe. Kotiba nai u'a uba tibataira abatakero Ebrahamira biba amibo. 19 Nana, irirahikae lo bantaraini baibo?Ahu ari baria okarara lo bataiba Ebrahamira naintiti baraini u'a uba tibataiba obarai'ura. Bo bainti abutana ankero bika lo kai'a kempukai'ake obarai'akora. 20 Bate abuta bainti banoma boha bainti bata atara kaibo,mintiboma Kotiba nai bohahanobe. 21 lo bano kiae Kotira u'a ubabatakero boha ariro baibo? u'ai'akero kiabe! Mintibo lo bano haru bariaretiro mara'ura nimitirima, abu abu'abi baria okaraba u'a u'ai akeroma lo abata okarara'a obarai itiri. 22 Kotira ubabano ekahika rumpakero kumi ai'u'ima baramuntubi kaibo. Kotiba bihana mintiboma tau bainti nahentikae Ihu Karaitira'a mara'ura utuaka bika'ama u'a ubabano anibo. 23 Muntuka mara'ura utuaiara okaraba anireba baubaro, lo bano babama tomanta bi lumpara'ira bauro, mara'ura utuaba a'ira'a obarai amabura . 24 Mintiboma lo bano tinabu ra'iki taibaro Karaitiba tubi baro muntuka mara'ura utua okarara'ata Kotiba tinabu autu rareba abu abu baintibe turabe. 25 Mintibaroma bate mara'ura utuaba a'ira'ama aitaraibo, kiama tenabu bo bainti bano ra'iki taimanta bauro. 26 Mintira ne Ihu karaitira'a mara'ura utuaboma Kotiba niara ti baintiti bema tibo. 27 Ne orau tahama Karaitira'i namai bare Karatira barabo. 28 Kia Judabe kia Kirikibe, kia kai'a baintibe kia umina baintibe, kia oraintibe kia nahentibe, bira nanarae ne Ihu Karaitira'i bohai'ama buabo. 29 Ne Karaitibika baibera, ne Ebrahamira naintitibara bo'arama baihama ne u'a uba abatakema nenta oh bihai karama barebarabe.
Chapter 4

1 Mintima te turo, eka hika nai oh bihaikara nai ma'u bano baranaro mintiboma bira ma'u bano nati baiinti baiharo, biba bata boha'arakero umina kai'a bainti barianarobe, kia biba ekahika bataiira ma'u bo'arama baibo. 2 Mintiro biba bata kai'a bainti ekahika rai'ikitaka babira'i baiharo iroma tabakae nai oba tiba taina entaba anianarobe. 3 Boha'arama ibo, tenan baiinti bo'arama bauro, inara okaraiha bano bata ma batarai haina irirahika bano bata rumpa taimantama bauro. 4 Mintiro, Kotiba nai tibataira entaba a'ira'a obarai'iro, Kotiba nai ma'u barakaibaro ma batarai tubiro ibaro bo nahenti bano bira lo bano babama taira'ira bira batatora. 5 Tau baitinti nahentikae lo bano babama taimanta bariaka Kotiba ko'ai'akero bika ntintareba bihana minturabe. Mintiroma biba nai ma'u bo'arama tinabu bitanarobe. 6 Bate tenabu bira ma'uma bauro. Bi okarara baiboma Kotiba nai Ma'u Aiho baraibaro tinabu arara'iara tubiro biba mantima tibo, ''ti oh ti oh'' 7 Mintibaroma kiama are umina kai'a bainti bariaro. kiabe. Are bira ma'uma bariaro.Are bira ma'u bairera, ekahika ai oh bihaikara Kotira'i baihaikara bira arianama baibo. 8 Mintiba bi entara, are Kotira kia tabanabe. Bainti taukae ma batarai autu baika bika ai nai umina kai'a bainti bo'arama kebarabe, mintiboma bi baintiba kia bo kotibaube. 9 Mintira bate ne Kotira kankomakema tabatabo, te mintima tirabe baka Kotiba ni taba taima bariabo, nana okararae ne anirante ma batarai haina ora irirahika bata ora okara bata abatareka iabo, kia kempuka baibo kiama kara baibo. Ne anirante rumpara'ira a'i bairekae iabo? 10 Are arara amikerama nanahikae araka tora'ie ihi'irae aniainara abatebariaro. 11 Te niara etauro, te ni hampata kai'a barairaba uminarai iantorabe. 12 Atabakauka te ni irarebe, bira nanarae ne ti bo'ara bariamanta te bata ni bo'ara bauro. Kia ne bohika ti orai'a timitabo. 13 Mintira ne tabate, baka abuni ti baata'a robara baimanta ko'e uba ni tiba nimunabe. 14 Robarabano ti baata'a bairaba kia ni marahika nimiaire, kiama ne ti orai'a timite haube o kia ne ti tauba'a utu timiabo. Ne ankero bo'arama ti bitabo o Ihu Karaitira nai bo'arama ti bitabo. 15 Ni blesinibano bate taie baibo? Te tiba o'ai'akema niara turo, bira ara bairera, ne hoe nenta abu rapa'uke ti timiba. 16 Mintima te nii nabutama bauro, bira nanarae te u'a ubama ni tiba nimuro? 17 Bika nora irirahika bate nai bainai ni ntinte bireka, kia ko'e okara baira'ahiro. Bika ni baha'aini raba'u taimanta ne bika kempuka irirahika antu'a abatate ti. 18 Bo'abata ko'eha ko'e hikahara nabu uahare. kia te bariai'ai bi okarara mintiate. 19 Ti inara baintihikabe. Te aihahika nahentibano bainti batareba barainteke barauro. Bi aihahikara te barauna, Karaitiba batuka barero ni'ira a'ira'a obarai'a buainarabe. 20 Te nora antu'a ni hampata baiha uba tenta tibakauna ni tu'antake tiba nimire ti, bira nanarae, te bo'akema niara iruro. 21 Bate ti tibatimiate, tabae are nora irirahika batera lo bano babama taira bira'ira baireba iaro, kima are lo lo uba iriaro? 22 Bira nanare, ubabano mantiroma baibo, Ebrahamira ma'u tara'antama bariabo. Bo ma'u banoma kai'a nahenti ahinaba ibo bo ma'u bano a'i umina bai nahentiba u'a uba abataira'a obarai'iba baibo. 23 Mintibaro, baiintibano kai'a nahenti'ahiro obara'iba baata antu'ama abataibo baiitibano a'i umina nahenti'ahiro obarai'iba bibama u'a uba abataibo 24 Tenabu bihaikara tabare mara'ura bo'arama tabauro.Tara nahenti baireka tara kontraki bo'arama bariabo. Bo kontraki bano Sainai Ai'ina'a hiro tubiraba biba bainti batataika a'i umina kai'a bainti bo'arama baibarabe.Bi nahentira bira Hagarama baibo. 25 Boha'ariroma baibo, Hagaba baireba Arabiani Sainai A'ina bata Jerusaremi Batuka bata bo'arama baibo. bira nanarae, biba bata bira baintiti bata, bika baireka umina kai'a bainti bo'arama baibarabe. 26 Mintibaroma, Jerusaremi biihainaba a'i umina baiba biba tinabu noo bama baibo. 27 Ubabano baka mintiakero bairabe, bo'akera uahane are nahenti bano kia bainti batairaba. Naberai tiha nora nobatera uahara batakera. Bira nanare are nahentiano kiama bainti bataro, kiama aihahika bainti batarebiha bararo. Baintibano nahenti a'ira kaira baiintiti bika boa'abata orautaha baiha nahenti bano bainti'a baira bata atarake bariabo. 28 Mintibaroma ne ti atabakaukabe, ne Aisakira bo'arama bariabo. Ne u'a uba baintiti bariabo. 29 Bi entara baata antu'ata obarai'abiba biba Aiho Bainti antu'ata obrai'abira orai'a amitebaura. Batebata bi okaraba boha'arima baibo. 30 Mintibaro hinibantarai Kotira ubabano nantie tibo? Kai'a nahenti bata bira ma'u bata a'ira atitakane. Bira nanarae, Kai'a nahenti ma'u bano kiama nai oo binahikara rairakero umina baina nahentira ma'u bata amianarobe. 31 Mintibaroma atabakaukabe, tenabu kia kai'a nahenti baintiti barauma bauro, tenabu umna bai nahentira baintitibarama bauro.
Chapter 5

1 A'i umina baireriha, Kraitiba tinabu bara uminarai'ama kaibo. Kempukai'abira himpi baiha kia e'a bata kumi mintiha kumi kai'a bainti bo'ara bariane. 2 Tabate, te Poluka, Te ni tibama nimuro. Ne nenta baata to'a kaibera, Kraitiba kiama bohika ni kaha'ianarobe. 3 Te e'a bata eka baainti taukae baata to'akaka tibanimirerabe, ne eka lo kempukai'ake abatate. 4 Ne Kraitira niarai bariaka, ne taukae kia kankomake lo tabataika, kima ne Kotira a'urihaka tabebarabe. 5 Aiho Bainti kempuka'a bata mara'ura ututa okarara'a bata, tenabu iha'abi baiha u'a okara mintiha bariare. 6 Ihu Karaitira'i, baintibano baata to'a kaibae o kia baata to'aiba kia bohikaha baibo mintibaroma biba tinabuara Kotirai mara'ura ututaira kempu kai'ake uatate tibo. 7 Ne ko'emabima bariabo. Tabae niara u'a uba kia abatate tibo? 8 Minti bahabera ubaba kia Ihuba tabae ni araira no'i hairoauma anibo. 9 Inara yisibano breti bara norai'a kebairabe. 10 Te Noraini mantiakema mara'ura uturo kima are bohika bata mitinabe. Taa bainti nahentibae ai rarauriba kumi mintiana, biba ora ko'ama baranobe. 11 Atabakaunabe, te niara baata to'ate tiha, te ni mara'ura orai'ama karabe bi okarara te ni rabi'iha kia maripo abatate ti. 12 Mintibamo ta baintibae niara kempuka uba tibo, te bikarama naii taba to'ake barakatema turo. 13 Atabakaukabe, are umina bainti bairebirera, kia nena ora okara mintina arara rantane. Are borara borara antu'ariha bikara ko'e'iane. 14 Eka Mosera lo bano bo lo ira a'ira'a obarai'abirabe, bira mintiroma baibo, are nenara antu'arina tekera atababakara bata antu'aruane. 15 Are i'oka ra'iha bora orai'amiteha, are ko'eke raurihabe kima bira aiho bararo. 16 Mintibaroma te ni tibanimuro, ne Aiho Bainti'ira nihama ne kiama Kotira abu'a kumi mintireka ibarabe. 17 Harua ararabano kiama Aiho Bainti okarara antu'aruanaro, mintibaroma bikahanta nabuta bo'ara baibama are nanahikae mitireba ina kiama mintinabe. 18 Mintibaroma ne Aiho Bainti'ira baibera, Lo bano kima ni rumpa tanarobe. 19 Mintibaroma harua arara bano a'ira'ama obarai'a buanarobe, natabatiara ia okaraba bata ora irirahika banobata bainti nahenti aiho orai'a mitaba bata bo'ake ora okara mintirara iribariaka bata. 20 Una'ara kotira'a mono'ia okaraba bata ora aiho'a bata i'oka ra'ua okaraba bata borara kia uahe okaraba bata borara tauba'a uba tia okaraba bata borara araraita mitera nenara'i boa'akera iriha kia ko'e ubahau tiha bokantira rauha bireba autiha. 21 Huhi autua okaraba bata namai orai'ake neha werai'iha bobano ihaikara rarauri rarauriha, te baka ni mantiake tiba nimunarabe taa bainti nahentibae bi okarara mintibairaba kiama Kotira batuka'ira ori'etenarabe. 22 Mintibaroma Aiho Bainti kara mantiroma baibo, antu'arua okaraba bata, uaha okaraba bata, iha'ira auha bara okaraba bata, iha'ira okaraba bata, ko'e auha bare okaraba bata, ko'e okara mintiraba bata u'a okara mintiraba bata. 23 Ko'e okara bo bainti nahenti bata umi'ane, nena bara muntubikera, bihaikara kiama bohika barianarobe. 24 Ta bainti nahentibae Ihu Kraitira batairaba, bika kumibano Ihu kantiro maripo'a utuma bibo. 25 Minti'e tenabu Aiho bainti'ira bariarera, tenabu Aiho Bainti batakenabu nuare. 26 Kia tenabu borara una'ara tiha arara unkaka namamiteha tiroriha bariare.
Chapter 6

1 Atabakaukabe, mintiro ni'ihairo bobano kumi'i hi'iribirera. Mintira ne tau atabakauka mono okara'a kempuka'abi baika, ne ko'e arara batake bira bitabiribi Kotira hoha'ira kate. Ne kempukai'ake nentara bata nunabu'iate, ne anirante aba'ara'ira kia hi'iruate. 2 Ne eka atabakauka nai mara nai mara boha bara a'ubarema ne Ihu Karaitira lo ho'ama kebarabe. 3 Mintibaro bo baintimano iriro tiharo te homa bauro, ibaro biba nai ora mara'uraha'ira baiharo, nanarae bi baintiba naima nai una'ara mitebaibo. 4 Eka bainti nahenti bika nai kai'a u'aitake tabaibaro bira okara baibo bika nai nora autu barera, bi nora autura barera kia nai kai'a barataira'auma barebarabe. 5 Mintibaroma bohau bohau bainti nahenti bano nai mara naima baranarorabe. 6 Bainti tabae uba tiba nimibairaba nai ko'ehika ina rairakero tabae bira uba irinabatama amianobe. 7 Kia ne una'ara tiate bira nanarae, Kotiba kia una'ara tibai babe. Mintiroma nanahikae nenenta ututaira, bihaikarama nenta raruke tabebarabe. 8 Bainti tabae ora okara kara kubu ututairaba, bi okararama biba orahikama rantanarorabe. Bainti tabae Aiho Bainti kara kubu ututairaba, ko'e okara birarama biba ekaenta bariaina aihora baranarobe. 9 Kia tenabu ko'e okara mintirera popohare, bira nanarae kia tenabu ko'e okara mintirera popoharera bi entaba ani'e tintanabuma bi okarara raruke tabarabe. 10 Mintiboma boha ara bibama bainti nahenti taukae mara ura utika ko'ema nimitanobe. 11 Tee ni nora pepa araruake nimuna ne bira tabee, bira te tenta kau'u'ihai ararua taunabe. 12 Ma bainti nahentika tauke bainti abu'a ko'ebi baireka ibera ,bika bi ubara kempukai'ake baata to'ate tiabo. Karaitira autu'a mara bararora beti bika bira minti. 13 bainti taukae baata to'aka kia bika lo abate. Ne nenta baata to'aimanta bika ne baata to'aira'ahi nora autu barareka. 14 Mintiberama kiama te tenta autu bara bini'ira, bira nanarae bata ma'ahina okarabano ti irirahika ihairo utubibo Ihu Karaitira taurinia katari'a mintiberama kima te bata ma'ahina okara abatara. 15 Bainti bano bata to'eroe kiae bata to'era kia bira nora hikaube, u'ahika baireba tenabu arakai'a buare. 16 Bainti nahenti taukae bate ma'a baika Kotira umpo'ira banobata iha'ara auha banobata bika bata Isirari batana hampata bata bairo 17 Bate ma'ahiro betai biho, kia kairo bainti nahenti bobano ti orai'ama timitaire, bira nanarae Karaitira mara te tenta bata'a barebe. 18 Mintiboma atabaka, a'ira kaibo Nora Ihu Karaitira a'urihaka bano ni mara'ura batakero bariaire. U'abe,

1 Thessalonians

Chapter 1

1 Poruba, silvenusba, timotiba, tesalonika sios bika mini kotira nora. Ihu karaitira autua biha, bika tiha nora auhabano bata bira umpoira bano bata ni hampata barianaro. 2 Tenabu eka enta niara noiraini ko-erabe tiharama ni autu rehama nunamua batauro. 3 Tenabu eka enta iri kotira keha, biba tinabu ohama, biraini muntuka maraura utete antua bate, kekaubi baiha, ihu karaitira tenabu abatare. 4 Ti ataa bakao, kotiba ni antua batai manta tenabu tabe tiha. Bibama ni nai nia taibo. 5 Tinabu ko' e uba bano ni'a aniro, biba Aiho bainti kempuka'a anira ne bira tabema tinabuara tiha, maa tauka'e tinabu hampata baiha ko'e okara bare bariabo. 6 Are, tinabu bo'ara boha arabira Noraini, bairaro ubabano ma enta aniraro, Aiho bainti bano ko'e auhama aini batanaro. 7 Bi kaara tabara bo'ara are baireba aai'u maki bainti nahenti Mesatonia bata, Akaiani bata baiha mara'ura utuara bo'ara. 8 Ho ai ama Kotira uba bano bebarero bibo, kia Mesatonianini be, kia Akaianini be, kiabe, heka baataini, a'i muntuka mara'ura bano Noraini bainara minima barianarokia te hini uba birara tirabe. 9 Bika nai tiba nimiate, tenabu nanare ne baria naini anunara Kotira buru a'irake, ani u'aa mara'ura Kotira abatane. 10 Bika nai tiba timi tiha,are beka'iha Kotira maa'u, Ihu Karaitira narubai hairo tubiro, biba utiro, tinabu bara ko'ema aiha birai hairo kanaro.

Chapter 2

1 Nenta bata tabema atabakauka tinabu anirahano kiama umina ianarobe. 2 Ne tabema tenabu haru Pilipaini kaurira haika bareha nora mara bare baunara. Tenabu Kotira kempukai'amabi baiha, ora enta anibaimanta bata, tenabu bira ko'e uba tiba nimi baunara. 3 tenabu Kotira hikuru uba ni tiba nimiari abatatera tenabu bi ubara tirera kia orahaubata kekauma ti auha bano orai irabata kiau'e una'ara okara'ua'e. 4 Kiabe Kotiba biba tinabu e'oirahika timiro biba tabero tenabu ho amakema bira kai'a baraina tenabu ni tibanimuro kia tenabu bira tia bainti uaha nimitarerave. Tenabu kotira uahamitarerabe bira nanare nai biba aima tinabu auha iriro tabatero. 5 Ne tabamatabo kiama tena bu una are tiha ni autu barabini iainabe ni-ihai onana barare raubaube . Kotiba tabema baibo baibo. 6 Tena bubata kia ni bainti iaha nora autu bararera-ube tenabu karaisira kaia baintima kia tenabu ni ihairo onana bararabe. 7 Miinti tenabu tentana bu baramuntu mianiateni raikirera noba bainti raikinteke hama. 8 Bi rarara-a tenabu niaro antu ariha, tena bu uahema kotira uba ni tiba nimiha'o tentanabu baunahana batani tiba nimiha nanara'e ne noraika ko-e aikabe. 9 Ti ata bakaukabe. Ne minti akema iriate. Tenabu enta-ie, to'a-ie toabunabuma uturo tentanabu ai-ua himpirera kia tenabu ni ihairo bora mara amirerama, bi entara tenabu kotira ko-e uba tiba o airema. 10 Ne nenta bata tabatabo kotibata tabataibo abu abu okara bata, kia ora hano baihainabata, ruba hara okara-a bairia hanama tenabu nini mintibuana. 11 Boha rarakema. Nentabata tabema nana kaia-e ni hampata mintibauna, o'ba nai bainti bata kero kaia auti tekero. 12 Tinabu antu ama ni tibanimiha kekaunimita'i, nireka kotiba antua batero aratero nai batuka-i aniate tiro. 13 Bi okara tenabu kotirara eka enta ko-e rabeti, Nanare ne tenabu kotira uba tibaura iribariara ne irireka kotira uba abu abu ake iribariarama, kia bainti uba bo ara. Tena bu bo abat norara ko-e rabe tirema, ubabano ni kahoimata mara urai iara. 14 Ata bakau kabe, ne abatareka kotira antu okara iutiai bariaka ihu karaisira'i baiha minti bau okara mintiata. 15 Ma Jiu be tiaka bika ihu rabata, poropeti bata aru uti karama. Ma bika'i tinabubata ati takarama. Kia bika kotira uahamiteha, bika kia baiti nahentiara kotira taba tate tiha. 16 Bika kia tinabuara antuari tena bainti nahenti nora uba tiba nimia inara, ma bihaba o'aia biro bika nai kumihama kuke-ebai, mintiaka kotira araraitarahaika bai nantiara bika'a bariano. 17 Tenabu ni niarai baurobatama tinabu auha bano nihampatama bairo tinabu auhabano himpiroma ni biri taba iraba. 18 Te poruka, tenabu eka enta ni iana ani retibauraroma ora noru ara banoma raba abibairo. 19 Nana ha'e tinabu kempukaha'e o tinabu uaharahika're ta ina ko'ara bara inaranabube? Nebata iabo butura hinikia kabatabe. 20 Ni ahaima tenabu kempuka bateha uaharhika barebai.

Chapter 3

1 Mintira bata tenabu kia ai'abata bi haikara tuatarabe, tenabu tiha mini Atenisi'i barianara bata bira ko'ema ianaro. 2 Tenabu Timotira, tinabu aata baka Kotira kai'a bainti, Karaitira uba ni tiba nimiharo bi ubaba ni kekau nimiteharo, ruarua nimitaire ti, bira atitaunara. 3 Tenabu bihaikara mintianara, nanare bi kuari abuba ani entara kekaubi baiha, nenta iriha tiha, tenabu Norara kai'a baintibe. 4 U'abe, tenabu ni hampata baiha, tenabu ni tiba nimuna haikabe, u'ama ne iriabo, tenabu bi maarara baraunara. 5 Bi okarara te Timotira ni ianaini barakauraro bura. Nanare te tabarera, ne a'i Ihura muntuka mara'ura batabo. 6 Timotiba tinabu unaini ko'e uba ni uahara haikabata, ni ko'e irirahaika tinabuara batarara bata, ne tinabu tabareka iara bata, tinabu tibama timibo. 7 Mintimanta, ata bakaukao, airi maara tinabu'i aniba mantabata, ne Ihura'a mara'ura utiha kia tinabu tutakarabe. 8 Tenabu bate baunara, kekaubi Norai baibera 9 Nanare uhahara hika'e tenabu niara Kotirara ko'erabe tirara. 10 Entaa'ie atitairae tenabu niara nunamu aara kiama tutakarabe. Nanare Kotiba aara antua timitairae birara ko'erabe tirera. 11 Tinabu Oba Kotiba bata, Norabano Ihuba aara antua tai'e nini aniare 12 Kotiba Norabano ni kaha'i ramanta bora antu'ari okara kia tutate. 13 Biba ni kekau nimita manta, Ihuba bataini tubi entara, ne kia ora haika batake baiha, bira Ora abu'a uahera Ihuba Norabano tubuaina enta'a bainti nahenti batake uahate.
Chapter 4

1 Ekai nainibe ata bakauka, tenabu ni arara kempukai'ama nimitari ne bo'abata kempu kai'amabi. Ihu karaitira'i bariate, boha'arake ne tinabu ubamara barainteke, Kotira abuata abu abu abi bariate. Ko-e okara norani bo'abata mintiha bariate. 2 Ne nora ihurai kempukai'amabi bai ubamarara tenabu ni tiba nimunarabe. 3 Bira kotira antu'a'abe. Are kotira abu'ata kia ko-eina okarara niarainiama bariane, are nata batiara ia okarara atarama kenarabe. 4 Biba ni boha bohaura tihabo u'ai'ake nenta nata batake'aima baihama ko-e okara mintihama kia kumi okara kotira abuni minti barabe. 5 Are bata antu'a ova kara niarainima bariane, kia nena nata ova okara, bainti taukae kia kotira uba iritaka mintiateakera mintiane. 6 Kotiba tiharo nata bati okara niaraini baihama kumi okara'i kia hi'iruate tiro. Bira nanarae norabano ora miakarama taukae nata bati okara minti bariake nimirabe tiro. 7 Kotiba kia tinabu bitero ora okara miniate tiro. Nanarae biba tinabu bitero tiharo, ko'e okarama abatate. 8 Tabae ma'a ubara rauha kairaba, kia bainti ubaauma rauhaibo, kiabe kotira ubama rauhaibo tabae aiho bainti bira amiro ubama rauhaibo. 9 Te niara kempuai'ake mintima tirabe, ne bo'ake muntuka mara'ura utua bainti nahenti kara antu'aruate kiama bobano ai umi'anaro bainti antu'ari baria okarara. Bira nanarae, kotiba nai ai umi'evo baintiara bo'ake antu'ari baria okarara. 10 Bira nanarae ne ko-e okara bainti nahenti muntuka mara'ura utuaka Mesadonia'i bariakara mintiabo. Minti ma te ni tibanimirebe, ne bi okarara a'i bo'abatama mintiate. 11 Tenabu niara kempukai'ake kai'a bareha iha'abi baiha kia bainti o'ubirahikara o-ova uba tiate. Ne nenta kau'uuihai ko-e kai'ama barate tenabu ni baaka tiba nimunanteke. 12 Ne bainti nahenti kia kotira'a mara'ura utuaka abu'ato ko'emabi bariate kiama ne bohikara abo'ibarabe. 13 Atabatauka tenabu niara ko'eke tabate, nanahikae kimara'ura utute utubua bainti nahenti ka'a obarai'iainara. Kia ne taukae nahenti ka'a obarai'iainara kia ne taukae kia kotira'a mara'ura utua baintika bo'ara bariate. Bika bo'ake utubuakara iriha baura bira nanarae nai nantiara utubi kia aiho barera baumanta 14 .Tenabu mara'ura utute tiha ihuba utubiro a'i uri himpibo, boha'arina okara'ama kotiba taukae bira'a mara'ura utute utubuaka uri himpi kanarobe, kotiba bika bitakero ihura batakema tubibareba 15 .Bira baiberama tenabu ni kotira ubabatake tibanimuro, tenabu taukae a'i bariairauka nane ihura tabarabe. Kiabe, taukae kotira mara'ura utute utubuaka, bika nanema ihura tabebarabe. 16 Ihuba naima narubai hairo nora aubai batakero tubiro, ankero bano kotira noma bua'aiba, tau bainti nahentikae kotira'a mara'ura utute utubika nanema abuni himpi barobe. 17 Nantiara tenabu taukae a'i bariairauka bata taukae mara'ura ututet utubuaka hampatama raba'irabe. Tenabu ekama ihura batake tonabu'ama ruba'ivabe. Minti okararama tenabu eka enta kotira batake narubaini bairabe. 18 Eka uba u'abe, mintibaroma ni kotira ubanohai naikaha'i naikaha'iha bariate.

Chapter 5

1 Atabakao, kiama nantira aniainara araruaina antu'a baibo. 2 Nanare nenta tabatabo, Norabano tubina entara muara bainti bo'ara enta'ima tubuanarobe. 3 Hinika baintika tiha, eka haika ko'eiro bairo, kia bohaika bata orai'ibo, ibaroma bi entara nora marama bika'i obarianaro. Kiae nahenti bano baainti batareba arantinte,bika maarara etake biraa kiama bika aara baibo. 4 Ne atabakauka kiama kiama honkira okara'i bariabo. mabii kuari abuba ni aii ataranaro, muara bainti boara. 5 Nanarabe, ne eka oba'ahaina baintika bata kuari'ahaina bainti bata bariabo. Tenabu kia honkira ira bata entara'ira baintiau bauro. 6 Mintiboma tenabu kia boka bo'ara baitare.Tenabu baire, ra'ikiaka bata ko'e abu'ato bataka bo'ara bairebe. 7 Nanarabe, bika tauka baite bariaka, enta'ima baitebai. Bika tauka hunka namai naka, enta'ima bika nebai. 8 Ibaroma, tenabu kuari ahaina baainti, baiha bi okarara tenabu eka enta ko'e abu'ato bate baria. Tenabu mara'ura utute borara antu'a ina i'oka utaba'a bo'ara nonkuare. Tenabu ma abu'ato iriha bo enta Ihuba orurante tubina, tinabu ba'u okara'ihairo tubu ko'ema timitanaro. 9 Nanarabe, Kotiba kia nai arara'itara haika tinabuara barate tira. Ibaro tinabu Nora,Ihu Karaitiba tinabu ko'ema timitanaro. 10 Biba'ai bainti tirianabu, minti'e tenabu birabatake mara'ura barebarianara, utubie a'i baie. 11 Mintira iha'auha borai batera, biba mara'ura ututaina himpimakera nariara nariara ia. Borara mintia kainantekera. 12 Tenabu ni irauro tinabu atabakaube, humiate, taukae ni abutana Nora kai'a bare bariaka humiate nenta maimarara Norabano baira, taukae ni bara utute bariaka bata. 13 Tenabu nima irauro, ne nora irirahaika mintina baintira amiate, bika bika kai'a autua tabarara a'urita nimitate. Auha iha'ina okaraba bariaire. 14 Tenabu kempuka ubama ata bakauka'a tiba tauro,taukae kia kai'a bararai a'i bariaka raurira uba tiba nimite, taukae kia ho'ake iaka,bika auha bara uri himpike, taukae kia kempuka bataka kaha'a nimite, borarabata iha'ira okara mintiate. 15 Ne tabate bainti bobano ari'i ora okara autira kia'ma tu'antake bira bata mintia amita. Ne ni'i nanahaika ko'eina abateha borabata aamu'a. 16 Eka enta uahane nunamu okara kia. 17 A'i rakane, eka enta nunamu tiane. 18 Eka haika Norara ko'emabe tiane nanare, bi okara Kotiba auntu'a batai okara Ihu Karaitira'i autuata. 19 Aiho Baainti ni tabara kai'a autina kia raba'abuate. 20 Nora poropeti uba kia iri popohake. 21 Eka haika tu'abuke, nanahaika ko'eina kempukai'ake utubarate. 22 Ora okara obarai ina antuara niaraini ake bariate. 23 Auha iha'ara kotiba ni ko'ema nimitaira, ni Mara'ura bainti, Aiho bainti boaata bainti, eka enta kia kumi auturaiti Nora. Ihu Karaitiba tubuhaina entara bekai'ianarorabe. 24 Tabainti ni arai baintiba, eka enta u'a bainti bano baibo biba birama mintia'abe. 25 Atabaka'o tinabuara nunamu iate. 26 Auha iha'arabata, ko'e Okarara bata eka ata bakaukaini mintiate. 27 Te ni Nora autu'ama irauro, ne mabi ara tanura, eka ata bakauka kararuake tibanimiate. 28 Nora Ihu Karaiti haurihitara bano ni hampata bariaire.

2 Thessalonians

Chapter 1

1 Maa ubara,Porubabata sairasibabata,Timotira batake bainti nahenti ararubake Tesalonaika batuka'i Kotira nora autu'abata Ihura Karaisira autu,abata. 2 Kaibaro Kotira auha paru iraba umpo iraba Ihu Karaisiba Norabano nibatakero barianaro. Kotira ekaa enta ko'erabe tiata, atabakao niara bira ko'erama, ne mara'urai'iaba bo'abatama kekau ibo, uahara nimiaba ni'i pi'aroma biro. 3 Kotira ekaa enta koerabe tiata, atabakao, niara bira ko'erama, ne mara'urai'iaba bo'abatama kekau ibo,uahara nimiaba ni'i pi'ama biro. 4 Mintimanta tenabu niara bo'amakema uahanimite, bokia bainti nahentika Kotira maara naabu'i bariaka.Tenabu niara bokabatama tibanimi,baata aihabira bareha bariara. 5 Bira umi'areba Kotira abu'abu ubama.Biraa kara mantiroma bairo, ne Kotira batuka'i homa ori'etebara, nanarae bira maara a'ubararama. 6 8 Bira abu'abu okarama Kotiba aihabira maara nimianaro taukae ni aihabia maara nimika. 7 taukae tinabubatake maara a'ubariaka biba a'inima bika aihabina maarara barakano. 8 Nantiara Iihuba nai ankerobatakero bientara maara bi'ireba tubuanaro. Nantiara Kotira kia tabaikabata Ihura uba kia iriaka bata bika nora ihabanoma tato'akanaro. 9 Bika ora enta bariana maarara barebara. Bihaikaba Kotira niaraini nai kempuka batakero barianaro. 10 Nantiara nai tubina entara obarianaro. Nanarae bainti nahenti bira nora autu amibara mara'urai'ika ko'e uba tiba amibara. Nanarae ne maabi ubara'a maara urai'amai. 11 Bi okarara tenabu niara nunamu tiba ora'enta. Tenabu ni'a nunamu ti, tinabu Kotiba ni taaba kanko iaire ti nanarae kai'a baratero ni narairama. Nai kekau'a ni antu'a ho'akaira ne nireka u'a mara'ura'a bariata. 12 Tenabu etama, nanarae ne Ihu Karaisira tinabu Norama. Tenabu nunamu tunara Ihuba ni bara norai'ama kairera. Bira Kotira umpo irabano Ihura a'uritarabano nora autu nimiari.

Chapter 2

1 Nora bano ihu karaitiba arurante tubiroma nai bata tinabu bata ekama ruba umakanaro tenabu ni irehama turo ata baka'o. 2 Ai aiho bainti bano kiama rantu'iro etarire tenabu uba tiba nimi ara araruake ni'a barake tiha nora bano tubuanarobe. 3 Kiama bo baintibano ni barakero hampi'a karire nanara'e nantiara biantara airi bainti nahenti kotira uba ra'aika irie abateha baainti airi kumi autuaka birakaara kama kotiba ahuaruakano. 4 Bibaintiba nai autu bini'ira bainti kia kotira maara uba iribai baaintibabe. Minti baro biba kotira maara naabi;i ori'etero eka tibanimiro tiharo te kotikabe. 5 Are iri kanko'irae, bientara ai batake baiha te bihai kara ai tibamuna? 6 Are bata taberae nanahikabanoe bira autaira, mintibaro biba ko'e enta o'ai ama buanarora. 7 Nanarae uba ra'e baria akaraba o'ai amabubo boha baaintibano bira rumpa taibo bari'i biro buru tai'ainara. 8 Nantiara uba ra'e baira bauutiba o'ai amabiraro, tabae ihuba norabano no'ihairo bua'a kairo bira a'rukanaro. Nora bano arurante tubina entara bira ba'u'ama kaamarobe. 9 Uba ra'aira baaintiba nora kai;ama sataba ai'i utiro baranaro, bientara bainti nahenti tiha kotiba bi kempukara ami baroma bihaikara mintiboma tibara. 10 Eka una'ara okara barakero bihaikaba bira obarai'aina nararae bika tai'eberama. Kia bika muntuka mara'ura bare okarara abatara 11 Bi okarara kotiba bika atitakero nai orahikara una;ara uba'a mara'ura ute'ate. 12 Mintimanta bika eka ko'ama himpibarabe, taukae kia u'a uba'a mara'ura utika, mintimanta kia ko'e okara'a bi totara raharahika barara. 13 Mintimanta bi ata baukauka norara mara'ura utiha birara ko'erabe tia. Hiniki ubaba tiharo, kotiba ai aabuni makibatero kaho'rama. 14 Bi okarara kotiba ai arero bi aarara ihu karaitura nora kempuka'a ko'e bakaka abarai'amaka. 15 Minti mantama ata bakao kempukake hempuane nana uba okara tenabu ni umi'ataina ko'e kera uatate. 16 Bate tinabu nora ihu karaisiba nai biba bata tinabu oba kotiba tabe tiarbuara antu'ariro timira o'a'enta a'i bariaina mara'ura tinabu kekauma timiro bira nantiara auha iha'ira bata. 17 Ko'e baihaa ko'e okara obarai'akera nena auha kotira kai'a bira'i bataa. Kotira ko'e ko.

Chapter 3

1 2 3 Atabakaukabe tirianabuara nuna muibo nora ubabano bakara buaire, mintira tuahero uribibo ni hampata bariaire. Nunamu'i'e tenabu kia ko'e bainti bata ora'okara minti bariaka i'hai aitarare, nanarae bika kiama mara'ura utuabo. Ibo norabano ekaenta ni aumanto bairo ni kempukai'a nimitero orabainti aatu ra'ikianarobe. 4 Tenabu niara mara'ura ami ne nora abuta'i bariara nehoma bihaikaro mintiba nehoma tenabu kekauke tunaro abataibibara. 5 Norabano ni kahaira ni homa taba kanako'i, kotira antua ihuba tiriara nabu mara baraira. 6 Homa atabakao bate te kekaukema niara tentanabu nora ihu karaitira autu'a, ne eka kia kaia uataika tauba'a utunimiate bika kiama abatabo, nanahikae ne ti nabu'ahai barora. 7 Nentama tinabu okara tababo ko'era ho nenta abatara. Tenabu kia ni abutana baur, mintima bainti nahenti kia nai baata ahaina antu'a bara'i tubibuabo. 8 Tenabu kiama hinikiaka kara barauro, tenabu kiama ko;e uro tenabu kempukai akema kaia enta'i ikara'a, barauro nanarae? Kia bobainti maaru'akarara. 9 Tenabu bi okarara mintunara, kia autubai mantaue minturo tenabu mintunara, tabera ,bira abata. 10 Tenabu ni hampata baiha niara kempukai ake tunarabe bira baintibobano kia kai'a barare irera, biba kia kara nenarabe. 11 Tenabu irura tiha, hiniki'aka bata bi haikara ahu'ariakema bariabo. 12 Bate tenabu kempukai akema tiba irirahika nora ihu karaitira'i nimuro,eka mintia biria baintika iha'abi baiha nai to'abu ututaira ahainara neha bariate. 13 Ne atabakauka, kia ne pophate, nanahikae ko'e ina hikara kara mintiate. 14 Tabae bainti bobano kia ho ma'ubara tenabu ararubatauna abatairera, ne ko'eke bira tabake, kia boha ruba uabi kaia barate, ibo biba kauruairo. 15 Ne kia biratabareka nabuta bainti bo'ara tabate nekempu kai'ake tinabu atabakarabe tiate . 16 Nora bano auha paru;ira obama biba eka enta iha'a auha ni nimianaro, ekaa kaia baraira. Nai nora bano nihampata eka enta baria narobe. 17 Te porukama nia'ara ko'e rabe tiaina, tenta kau'u'ihai ma'arara ararubatauna. Temabirama ara rubate. 18 Nora ihura a'urihitaiba ni hampata barianarobe.

2 Timothy

Chapter 1

1 Poluba, Kotira antu'a ata Ihu Karaitira aposoru bo, aiho uba ata obariro Ihu Karaitira ira baira, 2 Timotirai, baainti tere bo'amake antu aruna; Ha'uru itarara batake, umpo ira batake, aii'a tinabu Ora Kotira iha'a bikoka bata aii'a tinabu Nora Ihu Karaitira iha'a bikoka bano aikantiro baibo. 3 Tere Kotirara ko'erabe turo, tarae tere bateta abataunara tenta na'ukabara bo'ara, ko'e abu ato eka enta aii'a tere ariara irirera nunamu ihai enta'i bata kuari abata. 4 Tere ari au'uruara iruraro, tiri antu'a banora ari tabatira, aii'a wahara ira pi'ainara. 5 Tere anirante iruro u'aka mara ura utuanarara, ari tatora Loisira ira abuni akero bairo aii'a ari nora Yunisira, aii'a tere wahauro bira ari ibata bairara. 6 Ma bira irirahika okarama ari aii'a tiba amuro Anutura aiho ari'ira bainara aii'a bara uri himpi kane tere ari ata kau'u bate nunamu tiarira. 7 Anutuba tirinabu timira bira kiabu eta bara'ura raube, bira kempuka nimiro aii'a baintiara antu'aruara bata aii'a ko'e okara abate bariara bata. 8 Mintirara kiabu kauruane tireba bira nanahika Nora bano arini mintira, o tiri Poru kaini bata, bira karabusi bainti. Ibaro, Kotira aikaro batake ma bira ubara aiha hika barauro. 9 Ma bira bii Kotiba tiri nabu kaho iro aii'a bo rubahara arara tinabuni batero. Biba bira mintira bira kiabu tirinabu ko'e okarara haube, bira obarira bira nari abu ato abata irirahika abata. 10 Ibaro Kotira kaho amakero bainti tintairaba o'ai ama bibo bira Nora Ihu Karaitira. Bira bi Ihura tabae nai utirara tai'a kero aii'a aiho barero bira kiabu tai'ara baira bi obaba tubi arara ko'e uba barero. 11 Bi okarara, tere no bainti abi, aii'a aposoru bata tisa batai abi. 12 Bi okarara'i, tere bata mara bihaikarara baraunara ma, imanta kiabu kauru nara be, bira nanarae, tere tabauro taraie tere mara ura utu nara. Tere u'ai ake tabauro biba homa ma bihaikara raikia naro, minti manta bira kau'u ira kauro bari'i aniroma bateta bata bairo. 13 Raikiane ma bi mara urara utu tanara kubai kera, aii'a uba tini haira irianara, mara ura utuara bata baintiara antu aruara bata Ihura Karaitira ima baibo. 14 Ko'e haika Kotiba nini obarira, Kempuka Aiho ara ata bira raikiate, bira tinabu ira baira. 15 Are tabarao taukae Esia bariaka tiri tauba'a utu timiara, Figelusika Hermogenesika hampata bariaka. 16 Nora ha'uru itara bano ma Onesiforusira nabu ira bariaka hampata bairiano bira nanarae biba tiriara ko'e iharo kiabu kauri baiba tii seniara. 17 Ibaro, biba Romuni baira, biba ko'e kero tii raiki baibabe, tiriara ranteharo. 18 Nora wahara bano bata ha'uru itara bano bata biraini bibo ma entara. Eka ara tiri kaho ira Efesesini, are bira ko'e kera tabarao.
Chapter 2

1 Mintira nee tiri baaintiti, nee kekaubi Ihu Karaitira ha'uru itara ira himpi bariate. 2 Airu bainti nahenti abutanahi iriara tere tunara, tiba nimiate bi bainti nahentika ira kekauke mara ura uti bika bata hinikiaka bata tiba nimiate. 3 Nee mara bareha aii'a kekau make himpi tii batake ora enta bariate, Ihu Karaitira ko'e soldia. 4 Kiabu ma bo soldia bano soldia kai'a bareharo aii'a nai kai'a bata bokinara bareharo nai raikirara wahama amitanaro. 5 Aii'a bainti bobano kantara ata biharo, kiabu ma biba wahara totara bata baranaro, biba eka uba abata kero ko'e kero tai'a keroma barano. 6 Naho Oba nari nane ma baranaro abuni irataina karara nai utu taina naho ira hiro. 7 Nee iriate nana hika tere tunara, aii'a Nora Kotiba nii ko'e irirara nimiro ma aii'a airu hiniki haikara ma nimianaro be. 8 Ihu Karaitirara iriate, Devitira Baainti banora matimati ira hiro uri himpira. Ma bira Ko'e uba ma turo. 9 Muara bainti bo'ara kalabusi ira baura tiri nara seni notahi rumpatara, ibaro Kotira uba kiama ho karabusi amateba. 10 Minti manta bika Ihu Karaitira ha'uru itara bira ira baira bare aii'a aiho airu enta baira bata barate. 11 Ma bi ubara u'aba baibo, terenabu Karaitira batake utubi, aii'a bira batakema aiho barara. 12 Terenabu kikau make uri himpuanara, tenabu bata bira bata kema aiho eka enta eka enta baira barara. Bira tauba'a utu amiainara, aii'a biba bata tinabu tauba'a ma utu timianaro. 13 Terenabu kiabu kekau make mara ura utuanara wataina, bira nai bira uba ira baibo biba kiabu una tibaibama. 14 Bika nai ma bii ubara irirara nimiane, Kotira raurira uba bika tiba nimira bika kiabu nai ira uba i'oka rau'uate. ma biba kiabu ma boka aiho kaho ama nimitanaro, aii'a orai'ama bainti bi ubara iriaka nimitanaro. 15 Nee anirante Kotira abu ata ko'e kai'a bainti bariate. Kotiba nii kubai kero nai kai'a bainti baiha nee kiabu kaurirai tiate tabae nii tiba nimiro u'a uba tiatetira. 16 Niarai abi bariate, bira nanarae bika tara no batakabe, bika ari rarau bare nai una'ara kotira abatanera be. 17 Ma bi ubaihana kensa aiha bo'arabe. Bika abutana baireka Hemenausika Filetusika. 18 Ma bii baintika u'a uba a'irake bo ara abatakabe. Bika tiha bainti utu buaka kiabuma aii'a uri himpi babe, aii'a bika airu bainti nahenti mara ura utuara orai ama kaka be. 19 Mintibo Kotira uba bano nai abu abu abiro baibo, "Nora bano nai bainti naheti tabamatai bo. 'Eka bainti nahenti Nora autu raika batai haina ora okara niarai abi bariate." 20 Nabu nakura'i, airu bobo tabe kure baibo, hinikira silva notahi mintiatara, hinikira goli notahi, hinikira katari bata batta bata, hinikira ko'e kai'a bairama, aii'a hinikira bo kai'a baira. 21 Bobano ko'e kai'a bainti baireba irera, biba nai arara hi'akaire, birama biba heno amama buanaro nai raikirara kai'a barareba. 22 Batai haina ora okarara niarai abi bariate, abu abu okara mintira mara ura utira iha'a arara barera bainti nahenti Kotiba narero taku ira bikoka kikau make watate. 23 Kiabu kekau tiate irirahika kiabu abu abu inarara. Niarai abi bariate, nee bira tababo bi ora irirahikaba airu ubama obaria naro. 24 Kotira kai'a bainti bano kiabu uba uribira uribira tiate nariara nariara. Bika bokabata ko'e okara numi'eha imanta iha abi bariate. 25 Biba iha abiro baiharo boka bata irirara nimiro Kotiba bika ba'uhaika bi'u nimitero ko'e irirahika nimiro aii'a u'a uba nimiaire. 26 Bika homa ko'e abi Satara una'ara tutake, aii'a bika homa abu abu okara abatebara nai antu'arina.
Chapter 3

1 Ira are ma bira tabane, ekara kuari abu ora entama obairianaro. 2 Bainti nahenti bo'akema nariara antu'ariba, aii'a monu bata, nai nora autu bareha, kiama borara bata ko'erabe tiba, kiabu ma borara borara ko'e uba tiba, bika Kotira nora autu bararekama ibara. Baainti hika bata kiabu ma nai noka oka uba iribara, ibo bainti nahenti airuma ora okara mintuabo. 3 Bainti nahenti kiabuma borara bata antu ari barabe, aii'a kiabuma borara umpo ama miteba, boka unama tiba nimite baibabe, bika kiabuma ko'e okara antu ari bara. 4 Bika bainti boka bara orai ama kerara ima tibaiba, kiabuma bika bora uba iriba, una'ara tiba norai ama buanaro, ekauka baata antu'ara waheha kiabuma Kotira antu ari bara. 5 Bika Nora Kotira okara watemata, bii bainti nahentika una'arama Kotira kempukarara tibara. Minti bainti nahentika a'ira tutaka. 6 Ibo bainti hinikiaka nabu'i ori ete ora okara mintia nahentika wata bare. Bii nahentika ora irirahika ata pi'abi bira abatakama. 7 Bii nahentika eka ora irirahika barakama, mintira kiabuma bika u'a uba bareba. 8 Boha ari arara, Janesika Jambresika himpi Mosesirara kiabube tiara. Boha ari arara una'ara tisauka himpi u'a ubara kiabe tiara. Mintia baintika bika kiabu ko'e irirahika bate kiabu mara ura utuaka. 9 Mintia bainti nahentika kiabuma niarai bibara. Bika ora okara bano tinabuni o'ai ama buanaro. Boha ariroma bainti mauka bata. 10 Ibaro aini, bira uba abatane, ko'ekera irirahika raikiane, mara ura utuane, iha abi baiha borara antu aruaba bariaire ari batakero. 11 Tere Atiokuni, bata Aikoniamini bataLisrai bata nabuta kau'u ira a'ubi nora auwahika barau narabe. Ibaro Nora bano tubiro tiri tubu minti marara ihairo bitairabe. 12 Tau bainti nahenti ba Nora okara ira baireba Ihura ira, ora entama rantenara. 13 Orai'iaka bata una'ra tiaka bata ora okara norai amakema mintiba. Hinikia bainti nahenti bata ma numi aimanta mintiba. Bii bainti nahentika nai ora okara ira pi'a buaka. 14 Ibaro are, abu abu abira nanahika taba tainara ata aii'a kekau kera bira ata mara ura utua. Are nenama tabatera taihairae bira tabanara. 15 Are nenama tabatera are inara baaintiata baihara mono iara tabatanara. Biba ari bara bainti ko'e abu ato batakai akero Kotiba ari bitaira nena mara ura utuana Ihura ira. 16 Eka uba Kotira buku ira baira bira nai Kia Rumpitira Aiho Bainti bano kempuka amira. Bii ubaba bainti kaho imanta mara ura utuara, bika ora hika numi ero aii'a bara abu abu akaimanta ko'e bainti nahenti obariara. 17 Mintiro aima bairo, Kotira kai'a bainti bano kekau kera himpira aii'a heno abira eka ko'e kai'ara.
Chapter 4

1 Tere ari kempuka uba Kotira abu abata Ihu Karaitira abu abata tabae bainti utubuaka bata a'ii bariaka bata rairae raba, bira nanarae biba tubinara eka batanaka kinima tubuano. 2 Kotira uba tia. Aii'a bira heno ihara ko'e entara ora entara. Boka bara abu abu ihara kekau kera tira bainti bano ora okara tutate. Kekau kera bikaini tihara ko'e uba tiba nimiane. Kiabu batete iate, iha'abi baiha bekai'iha tabaibo bohika kiabu obarirera aii'a Kotira uba tiba nimiate. 3 Bo enta anianoma bainti nahenti kiabuma irirahika uba iriba bika tisai ama birekama ibara nai abutana bira nai antu'a ho'a kareka. Bika oraiha irirekama waheba. 4 Bainti nahenti u'a uba iri baria okarara a'irakema una'ara buri ubama iriba. 5 Are ko'ekera ma iriane eka hika nena mintiana. Mara bareha bata Nora uba tina kai'ara bara babi ho'a kane. 6 Tere kai'a bara biribi kauro ma batukara tutainara obara bibo. 7 Tere bii kantara ata kante kubai tara ata bunarabe. Aii'a kekauke mara ura utu taunara watauna. 8 Bii abu abu okara wahara biakara bano tima bekai ibo, bira Nora bano abu abu okara ko'ekero raire bairaba airu enta bii entarama timianaro. ma bira kia tintara timiraube, kiabe, biba eka bainti taukae bira antu ariha biba tubuai nara bekai iakama nimianaro. 9 Aba akera ko'e okara mintihara teunanai totara orurantera aniane. 10 Bira nanarae Demasiba haru akeroma tiri tutama kaibo. Biba bo'akeroma batai haina hikara antu ariro minti bo Tesalonaika taunini ma bibo. Kresenisiba Galesia bibo aii'a Taitusiba Dalmasia bibo. 11 Lukuba bohai'a bano tikantiro baibo. Mintira are Makira bata bitakera aniraro biba ko'e abu ato tikantiro kai'a baraina bataibo. 12 Tikikusira bara kauro Efesesi taunini bibibo. 13 Are anireba ihara, tiri saketi bata barane, Troasini Kepasira batake kaunara, sipisipi notahi mintuata bukura bata bare aniane. 14 Aleksanda ba, brasi notahiro mintahika minti baiba ora okara tirini mintibo. Nora bano ma biraini nanahika no'a amianaro. 15 Are bata ko'ekera ma raikiane bira nanarae biba kekau keharo tinabu uba a'ini bara a'ibai babe. 16 Abuni ake ko'ata himpuro, kia bobano tiri batakero himpirabe. Eka bini tintara kara imanta tere bika mara bi'u nimitauro. 17 Ibaro Nora bano tiri batakero himpiro kekau timi manta tere kekauke uba tiha ho'a kaina bobatana bika kia Israeli batana bika bata iriatera. Nora bano amu'i mara ihairo tiri kaho ira. 18 Nora bano ma tiri ora okara ihairo bitero nai biba ima bitabarero buanaro bira Kindomu ira kai'a barainara. Eka kempuka bata nora autu bata birai aii bibo batebata eka enta eka enta. Bira u'abe. 19 Prisiraka Akwiraka batake eka antu Onesiforusira nabu ira bariaka waha nimitauro. 20 Eratasiba Korenini baibo, ibo Trofimusiba aiha barai manta Miletasini ma kauro. 21 Nena ara rantakera kiabu antara bano aninantoka totara aniane. Eubulusiba bo'akeroma ariara bata Pudensira bata Linusira bata Klaudiara bata eka atabakaukara. 22 Nora bano ma nii aiho kekauma nimita naro. Kotira ha'uru itara bano bata iha'ara bikoka bano bata nii hampata bariano.

Philemon

Chapter 1

1 Te poluka,Ihu karaitira autu'ata rumpara bainti'ama buro.Te atabakara Timoti kanti baihama ma pasira Pilimonio ai ararua amitauro, 2 Apiara tinabu aura nakara bata Akripusira tinabu soldia bainti bata mono'i bariaka ai nabu'i ruba'i bariaka bata. 3 Kotira tinabu ora a'urihaika bano bata iha'ara auha bano bata Nora Ihu karaitiba ni hampata bariainarobe. 4 Eka enta te Kotira ko'erabe tiha.Te niara bata nunabu iha bauro. 5 Te irura are bo'akera Kotira bainti nahentiara autihara are Nora Ihu kraitiraini kempuka muntuka mara'ura ututaro. 6 Te mantia kema nunabu tibauro, tenabu bi ruba'irara ai batake ruba uairaba tinabu muntuka mara'ura uri himpikai'e airu haikama tenabu Karaitira ihai bararabe. 7 Te bo'ake uahauroma iha'ara auha banoma ti batakero baibo, bira nanarae, are eka Kotira bainti nahentiara bo'akera autuana bi okarabama bika arara kempukai'a nimitaibo. 8 Mintibaroma, a'irakane te eka kempuka Karaitira ihai barema ai tiba amuro, nanahikae are ho'a kerama mintinabe.
10 Te Onisimasira tenta ma'uarama irauro, karabuhi'i baiha te bira Ihu karaitira okara tiba amunabe. 11 Kia biba haru bo kai'a ko'e kai'a bara amitairabe, mintibaroma bate biba ariana bata tuna bata ko'e kai'ama baraibo. 12 Te bate bira atitakairo ariananaima buanarobe, ti ahuha bano bikantiro barianarobe. 13 Te bira raba'u tairo tintatiro baiharo ai kai'a bareharo ti bata kaha'ianaro, te karabuhi ama buro ko'e uba bai kai'ara ira. 14 Kia te bohika are kia boha auha batenara mintirerabe. Kia are tini ko'ehika mintiane,bo'abata ko'eha nena antu'a'atama mintiane. 15 Bi okararae biba inara enta ai a'irakero baurae. Mintirera are bira bitairaro biba ekara aikantiro bariaire. 16 Bate kia biba umina kai'a bainti baibo, mintiboma biba umina kai'a bainti bata atarama kaibo, biba ai ko'e atabakaba baibo. Te birara bo'akema antu'aruro, te tabaurara are bo'abatama birara antu'arinabe, baata'a bata Noraini bata. 17 Mintira are ti nena aumanto haina bainti bo'ara bitana, bira bata ti bitainteke bitate. 18 Biba bohaika ai orai'a amiteroe o dina barairera, tibatimi'e te ariana hikara ko'ai'ama karabe. 19 Te,poluka,maa ubara tenta ka'u'ihai ararua tauro.Tentama dina ko'ai'ama karabe. Te ariara mantima tirabe,are nenama ti'i dinai'a terama are nena muntuka mara'ura'ama dinai'ataro. Mintiboma kia te ariara mintitirabe. 20 U'ai'akema atabakao, hoe are Nora autu'ata tini bohika mintinabe.Tehanta Ihu karaitira'i tatauma buro, bi okararama are ti arara ko'ema timitaro. 21 Te tabebe are ko'ekera bi ubara abatena baiberama maa ubara ai ararua amitauro. Te tabebe are airuhaka te ariara mintiane tianabata atara kerama mintinabe. 22 Bi entara'ima are rumu boru nena nabu'ira heno'a timitane. Te mara'urama uturo, Kotiba ni nunabu i'riro ti a'irake'e ni inai orurante anirabe. 23 Ti atabakaba Eparasiba, Ihu Karaitira karabuhi bainti'abiro, baiba ariara kuari'abe tibo. 24 Mintiboma Makiba, Aritikusiba, Demasiba eka bika ti boha kai'a bainti bata ariara kuari'abe tiabo. 25 Nora Ihu Karaitira a'urihakabano ai batakero bariaire.Bira u'abe.

1 Peter

Chapter 1

1 Te pitaka, Ihu Karaitira kai'a bainti ma pahira araruake taukae ne bira'a mara'ura utuaka nimitauro, Kotiba nai ni makimi'a taikabe. Te araruake ne Pontiusini bariaka bata, Karesiani bata, Kapadosiaini bata, Esiaini bata Bitiniaini bariaka bata nimitauro. 2 Kotiba tinabu Oba nai haru iritain tekero ni makimi'a nai Aiho nohai taikabe, Kotiba tinabu makimi'a tero Ihu Karaitira abate baibaro Ihura narebano tinabu Kotira baintiti bo'ara kaire tiro. Mintiboma Kotiba niara ko'e'iharo ni iha'ara auha ekenta ekenta nimia narobe. 3 Tenabu Kotira autu tuaherare, tabae Kotiba tinabu Nora Ihu Karaitira obabe! Bira nanare, Kotiba tinabuara ko'e iharo tinbu bara arakai'a kaibo. Boha'ari okarara Kotiba Ihu Karaitira matmat ihairo a'i himpi kairabe. 4 Biba tinabu makimi'a tero ko'ehika heno'a taina tinabuara barate tiro, bihaikaba kia orai inarobe. Kiabe, eka ko'e hikama tenabu narubai hai bararabe. 5 Kotiba nora aikaro nohairoma ni ra'i kianarobe, ne Ihura'a mara'ura utua bobe. Kotiba ni konkira aikaro'i hairo bitaibo mitiboma biba ni la'iki'i biro ekara entama burukanarobe. 6 Are uahane, bira nanare, nanahika Kotiba obarai'a kareba iboma bate inara entau'ama ne mara bareha bo aiha bo aihabira hika barebarabe. 7 Bi aba'araba ni'a obari'ira ne mara'ura ututera a'ira'a obarai'ake tabarebabe, kori orai'a buaina hikara bata aatara kaibo, bira ihaa'a untakero rantake tabarebabe u'a korie o kia korie. Bi haikaba obarai'ira ne mara'ura ututara umi'ero Ihu Karaitiba a'ira'a obarai'ira bira nora autu amiaterabe. 8 Ne Ihura kia nenta abu nohai tabarai ti ne birara antu'aruabo. Bate bata kia ne bira tabarai ti ne bira'a mara'ura ututema Ihurara bo'ake uaheha bariabo. 9 Bate ne nenta mara'ura ututa karara barabo bira nanare, ne mara'ura utuaboma Kotiba ni ora okara'i hairo bitaibo. 10 Haru Poropeti tiha Kotiba bika umi'airabe ti, nantia keroe Kotiba tinabu ko'ai'a kero tinabu bitaira bika bi haikara ko'eke rantake tabaruka. 11 Bika tabareka bira Kotira aihobano bika'ira baiharo uba tibaira. Bika bata tabareka nanti entarae biba uba tibaira. Bira nanare, Kotira aiho bano bika tibanimiro tiharo bainti bainti bano aihahika bareroma maripo'a utua narobe nantiarama Kotiba bira tuahera keroma binto'a baina auturama amianarobe. 12 Kotiba bika tiba nimiro tiharo kia bi haikara obarai iatarabe, kiabe, niarao tiroma bi haikaba obarai'ibo. Ankero bata u'ai'ake tabareka Kotira u'a uba bano tinabu bitaina. 13 Mintira ne kempu kai'ake ko'e irirahika uatate, ne kempu kai'abi himpi baiha ko'e hika Kotiba heno'atero ni nimibeba Ihu Karaitiba a'ira'a obarai'ina entara. 14 U'a inara baiinti bano uba iriro abatai tekero, kia ne anirante ora okara a'ira kaira'i bireka iriate. 15 Boha arakero Kotiba ai nai inaini makimi'a taibabe, biba taku'i rababe, mintira are bata taku'u bira eka okara'a bata eka hika are mintina'a bariane. 16 Bika ararua tabo baibo, "Ne taku'ubi bariate bira nanare, Te taku'ubi bauro." 17 Mintira are naberai tireba, "Ti o-o" bi baintiba bohau bohau bainti kai'a barara'a raira keharo tabe baibabe, mintira ne bata etarahika batake kai'a bara'i bi-i tai'aranai buate. 18 Ne tabate Kotiba kiama ni bitaira koli bata silva bata orai'a buaina hikara'a bitabo, mintira ne bata kia ko'e'ina okarara nenta na'uka bara'ahi barataira abatate. 19 Kiabe, Kotiba ni Ihura ko'e nare nohairo ko'ai'a taikabe bira bo sipisipi kia maki bata numuara bata baira bo'ara. 20 Nanahika bano batai obarai iaina baibo Kotiba baka Karaitira makimi'a tairabe, Ibo bi irira hikaba kuke'abiro bairi'iro aniro bate tenabu bauna'a a'ira'a obarai'a bibo. 21 Ihu Karaitira kai'a'ahima tenabu Kotira'a mara'ura uturo, tabae bira matmat'i hairo a'i himpi kero bira nora autu amiro tenabu mara'ura ututairaba kempu kai'a biro Kotira'i bariaire tiro. 22 Bira nanare, ne Kotira u'a uba abata baroma biba ni bara taku'u kaibo baintiara antu aruara'a bata iha'ara auha bara okarara'a bata. 23 Are arakai'ama buaro, kia kara taba ora'a bibaira'aube, are obarai'ireba kara taba kia orai'ibaira ahinababe bira Kotira mara'ura bai ubarabe. 24 Bira nanare, "eka bainti nahenti ahika bo'arabe abo enta baima aharu'abi hi'iri barabe, 25 iboma Kotira ubabano eka entama barianarobe." Ma ko'e ubama ni tiba nimuro.
Chapter 2

1 Mintiboma, kia bo ara bo ara mintiake boka una'ara tiate. Kia una'ara bainti bo'ara baiha bokara bahabera uba tiane. Kia una'ara uba kia u'a baina ubara tiane. 2 Nati bainti bano namara antu'aribo naintekero, boha ariro baibo, are Nora ubara antu aruana, bi arara'ama nena mara'ura ututana kempu kai'atera bariaro, 3 are tabairo Nora bano u'a biba ai ko'e ibaina baintiba irera. 4 Ihuba Nora bano inanai aniane, tabae biba ori bo'ara mara'ura baibabe bainti nahenti birara popohababe, iboma Nora Kotiba ko'e ori bo'ara bira naini makimi'a tairabe. 5 Ne mara'ura bai orira bo'aukabe, Nora bano aiho nabu bo'ara obarai'a taira ne taku'ubi pirisi bo'ara baiha Nora bano auha batero uaha ina opara Ihu Karaitira'i amiate. 6 Kotira buku'i ubabano mintiake baibo, Tabane, Saioni'ama te kempuka ori babi aratauro, te bira anoma ko'e'irabe ti makimi'a "taunabe, tabae bira'a mara'ura utiraba, kiama kairi narabe." 7 Mintiboma Kotira tabara hikano are tabae bira'a mara'ura uturaba ai'ama baibo. Mintiro nabu ka'e baira baintiba bi orira a'ini barakairo, bi oriba abunihaina kempuka orima barianarobe. 8 "Biba bo ori bo'ara baiharo bainti ai'u rauha kairo ru'utuma buanarobe. Bi baintika hi'iri bariaka bira nanare bika uba rauhe bariakabe. Bika makimi'a tero bi kai'ara barate tikabe. 9 Ni'aima Kotiba makimi'a taika bariabo, taku'ubi baiha nai pirisi kai'a bareha bariate tibo. Ne Kotira u'a bainti nahentibe nema Kotiba ko'e hika mintinarara tibarabe. Konkira okara'i hairo ni bitakero araka atairara'a bibi kaikabe. 10 Baka, ne kia u'a bainti nahenti bariarabe, iboma bate ne Kotira u'a bainti nahentima bariabo haru kia bira a'urihaka batarabe bate ne bira a'urihaka batabo. 11 Taukae te niara antu aruka, te ni tabare bo batukai haina bainti nahenti bo'arama tabauro. Mintira ne baata antu'a ni'ira hunka bibaina a'irakate. 12 Are abu abu ina okararama bainti nahenti kia Kotira tabaika abutana mintiane, bika aii kumi bainti bo'ara orai'ama kebarabe. Mintira bika are ko'e kai'a baraina tabema Karaitiba orurante tubina'a bika Kotira autu tuahere barabe. 13 Nora Karaitira autu tuaherareba irera, tau bainti nahentika autu bataka uba abateha kinira uba bata abatane, bira nanare, kiniba eka aikaroma bataibo. 14 Bibama kini makimi'i baibo, bira nanare, Kotiba bika atitero taukae ora hika minti baika rumpakate tibo taukae abu abu'i haikara mintiakara biba ko'erabe tibo. 15 Are ko'e okara mintina nai Kotira antu'abe, mintira are bira mintiha, are tau bainti nahentikae Kotira uba rauhe baika bika no-o tintama kenarabe. 16 A'i umina bainti bo'ara barane, mintira bihaikara batakera kia ko'e ina okarara mintireba iriane. kiabe, Kotira kai'a bainti bo'ara bariane. 17 Eka bainti ko'e okara numi'eha bika nena ata bakauka bo'ara antu'arune, Kotira eteha bira autu tuaherane. 18 Ne kai'a baintibe, ne nenta nora bainti eka nenta nimi bika bebarai bariate. Kia bainti niara ko'iaka iauma bebarai baibarabe, kiabe. Taukae ni orai'a nimitaika bikara bata boha'arina okarara'ima mintiate. 19 Bira ko'ehabe are aihahika bo mara bo mara'ahira bata aba'ara'a bata barairera bira nanare are nena Kotira tabataro. 20 Nana ko'e ko'a banoe bainti bano kia ko'e inahikara mintiakero orai'a biro bi haikaba bira bekai inarobe. Mintiro tabae aihahika barairera bira nanare are ko'e okarama mintiaro, are uahane bira nanare, Kotiba ai nora autuma amianarobe. 21 Bo okara irirahika baiboma Kotiba ni makimi'a taibo, ne bata aihahika barate, Karaitiba niara aihahika barero utirave, biba ai pikiha bo'arama umi'aibo are abatakera nana okarae biba mintina tekera mintiane. 22 Karaitiba kiama kumi mintibo. Kiama biba baintiara bata una'ara tibo. 23 Bainti bira orai'a mitabo, kia biba bika orai'a nimitairabe, bainti bira aru utukareka iabaro, kia biba bika aruainarara heno'irabe. Biba anirantero bainti tabae abu abu akero rairainara nai amura. 24 Kotiba naima tinabu kumi baraibo nai baata'abe biba maripo'a utiro, minti'e tenabu kia kumi mintirai ti abu abu orakara abatare. Kotiba ni ko'ema kaibo Ihuba nai baata'a aihahi baraira nohairo. 25 U'ai'ake ne kaka'iabi sipisipira bo'aukabe, iboma bate ne orurante Ihu binani aniabo, tabae sipisipi'a ko'e ra'ikira bainti banobe ni mara'ura'a batabe.
Chapter 3

1 Ma bi arara'a, ne nahenti baati bataka ne nenta bara muntubike nenta batibara bebarai beriate. Aree minti bariaroma bainti bano Kotira uba rauhe baibo, ne bika natabara ko'e okara mitirama bika tabebarabe, kia uba bata tiro okara banoma bainti kaha'iro auha tu'antaranobe. 2 Bika ai ko'e okara tabema bika ko'e auha batebabe. 3 Kia ne baha'ai haina bahehe'a nenta ko'era umi'ate, kauhi rumpera'a, kori nohaira bata ko'e utaba'a autu taina'a bata. 4 Kiabe, u'a bahehe ko'e okara nena arara'i haira umi'ane, bukai'ake baina bahehera mintiroma baibo nena bara muntubikera iha'abira bariane. Bira nora hika ko'e hika Kotira abu'a baibo. 5 Abu abu'abi baria nahentika bika nai bara muntubike iha'abi bariarabe. Bika Kotira u'a uba irite bika nai batibara bebarai bariarabe. 6 Boha'ari arara'a, Seraba Ebarahamura uba iriharo Ebarahumura auturareba norara banobe tirabe. Are bata Serara bainti banobe, are kia marara etarai tira ko'e okara'i mintiha. 7 Boha'arake, ne baintibe ne neneta naata batake baiha ko'e irirahika bareha bariate, bira nanare, naheti haika kiama aikaro baibo. Ne ko'e okara nenta naata barai mintiate, bira nanare, nahenti bata eka enata bai mara'urara barebarabe. Ne bi okarara minti boma ne nunabu tiba kia tintanarobe. 8 Uba tai'arerihabe, ne eka boha'arina irira hikara'ima batate nenta auha ihai bokara antu arihama nenta bara muntubi kema bariate. 9 Kia bobano tabae ai orai'a mitaira bira orai'a mitane. Are ko'eina okararama mintiane taukae ai orai'ika inaini, bira nanare, are ko'ehikama barenarabe bi okarara mintina'a hira. 10 Tau bainti nahentikae ko'ebi baiha mara'ura barareka ibera, kia bika nai no-o kaibo ora uba bata una'ara bata tiaire. 11 Bika ora okara tauba'a utu ami ko'e okara'i mintiate. Biba ko'e okara minti haro iha'ra auha baraina arara rantaire. 12 Nora bano abu abu bainti nahenti tabeharo bika nunabu iri baibo. Iboma, Kotiba kiama bainti nahenti kumi okara mintiakara boha auha bataibo. 13 Tabae ai orai'a kanarobe, are ko'e okara mintireba antu'a batairo? 14 Iboma, are ko'e okara'a mintha are mara barairera, are bihaikara ahira are ko'e hikama barenarabe. 15 Ibma, are nora Ihu Karaitira barareba ko'e hika bo'ara barane. Are eka enta heno'abi baiha Kotira ko'e okara tabaina tiba nimiane. Are bikara iha'akera uba tiha nena bara muntubi kera baina okakarara'a. 16 Are Kotirai hairo ko'e irira hikano tubira bataro tabae ai ko'e mara'ura orai'a kareba Karaitira'i baitaina bika kauri babe, bira nanare, kia are ora okara minti bariara bainti baube. 17 Are ko'e okara mintiha kia ora okara mintira ai mara amibera nai Kotira antu'a'abe. 18 Karaitiba kempuka bainti banobe, iboma biba bainti nahenti tinabu kumi mara barairabe. Karaitiba bira mintira tinbu bitero Kotira aumanto anirebabe. Bika Karaitira baata'a aru utu karabe, iboma Kotira Aiho bano bira a'ima himpi kaibo. 19 Aiho'ata, Karaitiba otubiro taukae rumrara'i bariaka uba tiba nimura. 20 Taukae uba rauhaka Kotira iha'ara auha bano Noara enta bo'aribo, bi entara Noaba sipi minturabe. Nora namai bano mpi'ai baro Kotiba 8-bainti nahenti nabu'ai ra'ikurabe. 21 Bi namaiba bira namai a'u nimita pikisara bo'arabe, Kotiba ni namai a'u nimitara'a bitairabe. Namai a'u nimitaba kiama bainti kumi bi'uanarobe. Ni bitairera Kotiba Ihu Karaitira matimati ihairo a'i himpi kairabe. 22 Karaitiba narubai orubiro Kotira kau'u tanaraima baibo. Ankero bata nora bainti bata eka ma batarai haina aikaro bano bata bira bebaranima baibarabe.
Chapter 4

1 Mintibo Karaitiba bainti nahenti mara nai baata'a barairabe, boha ariro baibo ne bata Karaitira autu'ata mara barate. Mintira tau bainti nahentika baata'a mara baraika kiama kumi minti barabe. 2 Bira nanare, mintia baintika baata'a baiha, kiama bika nai antu'a abatebarabe, iboma bika Kotira antu'ama abate barabe. 3 Ne harua auha okara'a nibariarabe, manti okararabe, nata batiara ia okarara ibo, airu namai neha werai ibaria okarara ibo una'ara kotira'a mono'i baria okarara ibo. 4 Are ora okara kia mintira bika ariara tiha araka okarama abataibo tibtabe, mintira bika ariara ora ubama tibarabe. 5 Kotiba bainti nahenti utubuaka bata a'i bariaka bata ko nimina'a, bi entarama bika Kotira tiba amibarabe eka okara bika mintira. 6 Bi okararama, Karaitiba utubuaka ko'e uba tibanimibo, bira nanare, bika Kotira ko'a baata'a himpima aiho'a Kotira batake mara'urama baibarabe. 7 Nora enta bano aumai'a bibo, Mintiro ni irirahikano kankoira kempu kai'ake nunabu tiha bariate. 8 Ekahika benta'a'ata, bo'ake bokara antu'aruate, bira nanare, borara bo'ake antu'ari baria okaraba airu kumima babama kanarobe. 9 Ko'eke antu'arina okarara umi'eha kia airu uba tiane. 10 Kotiba ni bohau bohau paresenti nimibo, mintira ne hinikia bainti nahentika kaha'iate. Nenta auha batake kaha'iha Kotira a'urihaka bika numi'ate. 11 Bobano uba tireba irera, a'ira kairo biba Kotira uba tiaire. Iro bobano bainti kaho'irera, kairo biba Kotira aikaro nohairo bika kaha'iaire. Ihura autu'abe, eka bihaikaba Kotira nora autu amiaire. Eka enta eka enta Ihu Karaitibama nora autu baranarobe. Bira u'abe. 12 Ata bakauka, kia ne airu abuato barate bo'arina aba'arano ni'a iha bo'arama obarai'ira. 13 A'irakate, nana marae ne Ihura autu'a baraibera, ne uahate. Boha ariro baibo Ihuba a'ira'a obarai'ira ne uaheha Kotira bo'abata nora autu amibarabe. 14 Mintira Ihura autu'a bainti ni ora'a nimitaibera, ne uahate. Bira nanare, Aiho Bainti bano ni hampata baibo. 15 Mintira ne mara baraibera, bihaikaba kia ni barakero bainti bano bainti bora aru utiroe o muara autiharo ahu'ari baina baintira bo'ara kaire. 16 Mintiro bo ata bakaba mara barairera, kia bihaikarara kauruaire. kiabe. Ne uaharahika baraiba Kotira nora autu amiaire. 17 Bate nora ko Kotiba nai bainti nahentini obarakarebi entaba anibo. Tinabu abutana tinabu bainti nahenti'a obrai'irera, nanahika banoe bainti nahenti Kotira uba kia abtaka'a obarai'iano? Mintiro " abu abu bainti to'abuma utuabo mara'ura barareka, kumi mintibai bainti nahentika bira nantie ibarabe, bika nantiakee Kotira abu'a himpi barabe?"
Chapter 5

1 Te kempuka ubama ni iata bainti nimuro. Te bata iata baintibe, te baiha tabauro Karaitiba bi marara barairabe. Karaitiba tubiro Kotiba nora autu baraina abutara bata barianarobe. 2 Mintima te ni iata baintini kempuka ubama turo, ne Kotira bainti nahenti ko'eke ra'ikiate, ko'e auha batake Kotiba antu'arinateke, ne nenta irirahika'ihai iriha mintiate kia bainti bano tira mintiane. 3 Bainti nahenti nena ra'iki tairauka abu'a kia nora bainti bariane. kiabe. Ne ko'e okara minti baimanta bainti nahenti ni abatate. 4 Nora bainti bano eka sipisipi'a ra'ikibaiba anira, ne nora ko'a eka enta eka enta bai ko'arama barebarabe. 5 Boha'arina okarara'a, ne ubara bainti nenta bara muntibike noru'aika bebarai bariate. Ne eka bainti bokara antu'ariha bika kaha'iha bariate. Bira nanare, Kotiba bainti taukae nai bara'i uribuaka bara muntubi kero biba taukae nai bara muntubi takara a'urihite baibabe. 6 Mintira are Kotira abu'a nena bara muntubi tairo Kotiba naii enta aniro ai bara'iro uribuaire. 7 Nenta eka mara bare Kotibinai buate, bira nanare, Kotiba niara bo'akeroma iri baibo. 8 Ne ra'ikiha heno'iha bariate, sataba bira ni nabutaba biba laioni bo'ara niharo bainti rantakero aruke narebabe. 9 Are kankoke tabane eka mara'ura utua bainti nahentika ma batarai bariaka boha'ari marara barebariabo. 10 Inara entama ne ma batara'a mara barebabe. Bi kotiba eka a'urihitara'i mpi'abiba, biba ni arero nai taku'irara'i eka enta bariate tiro, biba ne mara'ura ututera kekau nimitero ni ko'ema nimitanarobe. 11 Kotiba eka aikaro bataibabe, biba eka enta eka antama barianarobe. Bira u'abe. 12 Te ma pahira araruake ni mantiake tiba nimirerabe, ata bakaba Silvanusiba ko'ekero kai'a ra'iki baibabe. Te kempuka ubama turo Silvanusira ko'e kai'ara bi pahira te ararua tauna'ira. Bi ubara te ararua tauna bira u'abe. Ne bi ubara'a kempu kai'abi himpi bariate. 13 Bi nahentiba Babiloni haina, biba bata tiabo niara ko'e entabe tibo. Makiba bata ti ma'u bano niara ko'e entabe tibo. 14 Bokara uaheha Kotira antu'ara hika bika numi'ane. Ihu Karaitira iha'ara auha bano eka ni hampata barianarobe.

2 Peter

Chapter 1

1 Tee Saimon Pitaka, Ihu Karaitira kai'a bainti, tere aposel kubaitai kabe. Tere ma bii arara bara kauro nini taukae Karaitirai mara urai iakaini bira boha arakero tenabu aposolu bo'ara Ihu Karaitira ata mara urai unara. Are bata tenabu bata boha ari mara urara utute aii'a Kotira abu abu okara aii'a Ihu Karaitira tinabu bitai baintira. 2 Ha'uru itara bano bata iha'a bikoka bano arini norai iro Kotika Ihu Karaitika amu'i irirahika bano tinabuni barianaro. 3 Tenabu antu'aruna Kotiba eka bira timira,abu abu abi baiha mara ura eka enta baira bairera Kotira irirahika ata,tinabu kubai nora autu nohairo bata nai aikaro batakero. 4 ma bihaikara biba tinabu amu'i akero aii'a abuhaina poromisi timira mintira ko'ehaika miakara. 5 Bira nanarae, are abuhainara ko'e okara mintira bara nena mara ura utu tana numi'era aii'a ko'e okara ko'e irirahika nohaira obaraka. 6 Ko'e irirahika batakera ,are baata antu'a abu abu iha aii'a baata antu'a abu abu ibaria okara batakera, are aihabira barera bira aiha barebaria okara batakera, Kotira abu abu okara obaramaka. 7 Kotira abu abu okara batake, ata bakauka ko'e iane baintiara antu ari baria okarara batakera. 8 Ma bihaikaba eka ai'ira baiharo norai abirera, are kiabu ma umina bainara are airu karama obarinara Ihu Karaitira irirara nohaira. 9 Ibaro tabae kiabu ma bihaikara bataiba, biba kiabu ma ho tabanaro, bira nanarae biba abu orai'a buaka bo'abama biba tauru kero Karaitiba bira kumi hi'airara. 10 Mintibo ata bakaukabe, abuhaina okara are mintina mintia kero baibo, Kotira arara nenai ko'e kera tabatane biba ari nai kai'a bainti bo'ara kubai taibo, are mintiakera irera kiabu ma hi'irinara. 11 Bii arara ata, airu hika bano ma entana baibo bira aiho airu enta bariara bare bariana Nora kindomu ira bira tabae tinabu bitai baintira bira Ihu Karaitira. 12 Minti manta tere eka entama hena abi bihaikarara tiainara, are tabatai'e bata, aii'a are uba bira kekau kera bira ira bai'e bata u'a uba bateta watanara. 13 Bira ko'e hama tere iruro bairo, tere a'i seri nabu ira baiha, bara aii'a uri himpi karira bii haikarara tiba amiaira irianera be bihaikarara. 14 Bira nanarae tere tabauro aumantaka ma tere utuana, bira nanarae tinabu Nora Ihu Karaitiba tiri mintia kero u'mi aibo. 15 Minti manta, tere eka aikaro batema ma arara aranturo, bira are tiriara irianera utu buarira. 16 Tenabu aposolu ari mintiake tiba amuro, tinabu Nora Ihu Karaitiba nora aikaro bataba aii'a biba bo enta tubuanarobe. Tenabu bira kiabu umina buri uba auma abate bauro. Kiabe. Tenabu tentanabu abu ihai tabau nara Nora Ihuba biba nora aikaro bata kempuka bata bataira. 17 Nora Kotiba tinabu oba, biba bira nora autu amiro aii'a Kotira oba bano atama kaira biba baira ata ibaro biba mintia kero tiharo, " Ma baintira Tiri Baaintibe, bira bo'amake antu arunarabe; aii'a birara wahauro." 18 Tenabu iruro Kotiba mintia kero tira, tenabu Ihura batake taku'ira ai'ina ata bauraro. 19 Tenabu mara ura utunarabe naru poropeti Karaitirara araruatara. Kempukai akera watane nana uba bika araruatara, bira nanarae biba baireba obama konkira ira atamakaira bainti nahenti tabeha buatera. Bii obaba a'i ite bairo to'a ira opu makau bano nii bikoka ihairo obarianaro. 20 Eka hika benta'a, are bira tabane kiabu bo poropeti uba bano bo bainti nai irirahika ata obaribairabe. 21 Bira nanarae, kiabu bo poropeti uba banora bainti antu'a ata obaribaro bainti bano bira tira. Kiabube. Bainti taukae Kotira Kempuka Aiho ira pi'aka, bii baintika i Kempuka Aiho bano uri himpi kebai manta Kotira uba tibariara. Mintibo Kotira Aiho bano tinabu Aiho kaho iro Kotira uba tabatera.
Chapter 2

1 Naru, una'ara poropeti hinikuka Kotira bainti nahenti abutana obarura. Mintiro aima bairo una'ara tisauka ma nii abutana obarima una'ara ubama nii tiba nimiba nee mara ura ututara bara orai'ireka. Bika una tiha bara Nora tauba'a utu miatera bika kumi ko'ai ibai baintira. 2 Airu bainti ma nai ora okara abatai manta birara bainti u'a uba abate baria arara ruhara ubama tiba. 3 Bika abu auri ra'ita okarara, bika uba tiha monu minta hikama bika ihai bareba. Aumantaka ma Kotiba bika ko nimira bika kakakima bibara. 4 Kotiba kiabu kaimanta ankero kumi mintura. Kiabe. Biba bika kantarua bebanto ira konkira ira kaimanta bika ko entara bekai iabo. 5 Naru bata, bainti nahenti Kotira tauba'a utu amiaka biba bika kia a'irakai manta buara. Kia. Biba nora namai aubitai manta bika bira ira kakakura. Ibaro Noara biba raikura, biba abu abu bainti bano 7ninabu batakero. 6 Kotiba Sotomu bata Gomora tauni bata uba tiharo orai'a buane tibo nora iha bano ita kaibo karampa aii baura. Ma bihaikara bira raurira ubama bainti nahentini Kotira tauba'a utu amireka ika. 7 Lotiba biba abu abu bainti bano, bainti nahenti pamuku okara tabero nora mara baraira. 8 Biba abu abu bainti bano bika abutana baiharo iriharo tabeharo bika ora okara airu enta bika mintuara nai arara ira aiha bira barebaira. 9 Nora bano tabama tero ara bainti tintaina nai bira okara abataka mara ihai aii'a biba tabamatero ara ora miakara ora okara mintiaka nimiainara nora ko ata. 10 Bainti nai ora okara abate bariaka bika ora miakarama bareba. Bika kiabu bo enta piri etara Kotira ankerora ora uba tireka. 11 Ankero bika bo'a batama aikaro bate battai haina bainti atarake. Imanta bika kiabu bikara ora uba tiha tinta bare buru Kotira ata ko nimi. 12 Mintia baintika baireka antau bahi kia abu ato bariaka battai bainti bika wata bare aru aii kebara. Bika orai'a ima bibara, bira nanarae, bika bira kiabu ma tabe taraie ora uba tiara. 13 Bika ora miakara ma bareba nai bobo ora okara mintira aba'ake. Bika kuari ata kara namai airu amake neha birara wahara okarabe. Bika naima bara konkomai ake aii'a bara orai iabo. 14 Bika nahenti abu'auri ra'iteha pamuku okara mintireka. Bira baireba bika kiabu ma ora okara ho'iabo. Bika bainti kiabu kekauke mara ura utuaka raraukeha kumi mintua tera. Bika baka irirahika bare kumi mintiha abu'auri ra'itera, ibaro Kotiba bika bara hahu aruama kanaro. 15 Mintia baintika baireka ara Kotira abatebariara atarakabo aii'a bika kiabu Kotira abu ata abu abu abi baireka bira Kotiba antu arinteke. Bika Balamira Beora ma'u okara abatareke, haru mintura. Biba ora okara bira mintura bira atahiro ko'a barareba. 16 Ibaro Kotiba kekau kero tiharo bira bara abu abu akareba ora okara bainti una tibaira. Kotiba mintibo donki bano bainti bo'arakero uba tira bira biba bii okara minti baira a'irakairera. 17 Bainti bika baireka noruba namari aharuka bira bo'aka bata aii'a tonabu ubai bano hampi buata buruke birike inteke kiabu a'u obariaka. Kotiba bika konkira batuka heno'ama nimitai bo bariatera. 18 Bika una uba ata nai bara tuahereha, ibaro bika uba kiabu kara obaribaira. Bika bainti bate bi'ana ora okara tutakaka rarauriha pamuku okara mintiatera. 19 Bainti bika tiha, nee tinabu abataibera nee pirima baiba. Imanta bika nai baireka ora okara orai'a buainara kai'a bainti. Bainti bobano a'irakairo bo haika bano bira raiki tairera, biba baireba bii haikara kai'a bainti ma barianaro. 20 Bika ko'e abu ato tinabu Nora Ihu Karaitira ihai baraibera aii'a bika atarama keba battai haina ora okara bano bika bara hahu aruakareba ira. Bika anirante bii okarara kalabusi baibera, bira bika orahaba baiba. 21 Bira hobe, bira homa baitiri bika kiabu ara abu abu abi bariara Kotira abu ata tabare tiareti, imanta bateta bika tabatema aii'a bika Kotiba nimi lora tauba'a utu ami. 22 Ma bii ubaba mintiakero baibo, "Bairi bano buru bihi keharo aii'a anirantero oru naira aii'a wara bano namari tuntu kero aii'a aniranteharo oru hora ira tuanta ta'anta ibaira."
Chapter 3

1 Ata bakaukabe, bateta aii'ama tara tata nii ara arantuba nimitauro nii irirahika bara uri himpi kari aii'a iriha bihaikarara ibo nii irirahika bano abu abu abiro eka bariaire. 2 Tere antu'aruna bira anirante poropeti tibatau ubara iriate naru tinabu Nora bano Ihu Karaitiba nana lo aposolu no'ata nimira. 3 Nora haika nee abuni tabatera bira mintiakero baibo, tauba'a uba tibai kama ekara enta obaribabe aii'a bika nai ora antu'ama abate babe. 4 Bika mintua kema tauba'a uba tiba, "Ta entarae Karaitiba tumua narobe? Naru eka hika bano obarira mintia biro aima bairo tinabu na'u tatoka bata uti buabo." 5 Bika minti ubara tiha, Bira nanarae, bika kiabu Kotira uba iri antu'ara batarai, biba tubaro tonabu bano obarura aii'a biba tubaro batta bano namai tutero urira a'ini. 6 Aii'a biba tubaro nora namari aubiro batta batakero eka hika orai'a kaura. 7 Bateta bata boha ara keroma naruba bano bata batta bano bata bekai'iro Kotira boha ari ubara. 8 Ara'obe, tere antu aruna nee mintiake ko'eke tabaterabe, Kotiraini boha kuari abu baireba 1,000 ihi bo'ara aii'a 1,000 ihi boha kuari abu bo'ara. 9 Bainti hinikiaka mintiakeha iri bariabo, Nora banora iha ihama nai poromisi bataira obarireba kai'a bare baibo. Kiabe. Ibaro niarama iha iha iharo bekai ibaibo. Biba kiabu boru bano kakakiairera. Biba antu'arira ekauka arara tuantara tera ora okara ihai. 10 Nora banora tubuai nara muara bainti bo'arama barianaro. Tonabu bano norai akero kiraro makero ma ekarama tai'a buano. Iha bano batta bata kero eka hika bainara itama kanaro. 11 Bii okarara eka haika banora orai'a bireba irera. Nee bira nanti bainti nahentikae baiba? Nee taku'ubi Nora okara abatate. 12 Nee Kotira kuari abu bekai iha kekauke kai'a bareha kuari abu totara bara biri bikate. Bii entara kempuka kuari bano iteharo tonabu bata eka hika ekama ita kairo eka namari ama buanaro. 13 Ibaro bira poromisi ira, tenabu araka naruba araka batta bata aii'a abu abu okara bira ira bariainara bekai uro. 14 Mintiro ata bakauka be, nee bihaikara obariairera bekai iaka, nee kekauke kai'a baraibo nii baata ata kiabu bo karampa bata baira aii'a kia bohikau bata orai'irai Kotira abu ata iha'a bikoka batake buate. 15 Nora bano niara iha iha iharoma bekai'i baibo. Biba mintira, bira nanarae, bira tinabu bitareba ma. Poluba abu abu akero tinabu ata bakaba arantubatero bii ubara Nora bano abu ato amira nohairo. 16 Poluba arantuba taira, biba bihaikarara tiba taira. Bira u'ama baibo, hiniki ubara bira kia ho tenabu tabaunara. Minti mantama bainti kiabu Kotira uba ko'eke tabaka bata bainti bika mara ura utuara kia kekau ika bika uba bira tiha hampi iabo. Bika Kotira kai'a bobata bareha hampi iabo. Mintima bika orai'a buabo. 17 Mintira ata bakauka, nee bihaikara tabatabo. Nee rauruate. Nee kiabu kaimanta una'ara bainti lo rauhe bariaka nii abu ato hampi ira nee mara ura ututaira tutate. 18 Nee Kotira ha'uru itara ira norai abi ko'e abu ato Nora Ihu Karaitirai hai barate. Bira autu bara bini iare bate bata airu enta bata. Bira u'abe.

1 John

Chapter 1

1 Ma ubara bira haru baira, tenabu bira iri tentanabu abu notahi tabauna, aii'a bira tenabu tentanabu abu ihai tabe aii'a bira tentanabu kau'u ihai watabare. Ma Ubara bira aiho baira. 2 Aii'a bira aiho bano o'aii ama bimanta tenabu bira tabaunara, aii'a tenabu birara tunara. Tenabu aiho airu enta bairara nii tiba nimunara, Kotikantira baria, aii'a biba tinabuni o'ai amabira. 3 Bira nanarae, tenabu bira iri tabe aii'a nii tiba nimunara, mintira nebata tinabu batake ruba'uatera. Tinabu ruba'ira bano baireba Ora Kotira bata Ma'u Ihu Karaitira batakero barianaro. 4 Bira bata, ma bira arantua taunara bira nebata wahatera ma, aii'a bira tinabu wahara bano ho'iarera. 5 Ma ubara tenabu iri aii'a ninibata tiba nimunara, Kotiba nai oba bano, kiabu bo konkira bano bira batakero baiba. 6 Aii'a tenabu tiha, tenabu bira batake ruba iha aii'a a'ima konkira ira nibauro, bira tintanabu una'arabe bira kia ko'e okara mintunara. I'ee tenabu oba ata niha boha arake biba bata oba ata bainteke, aii'a tenabu bainti nahenti boka batake ruba'i, bira Ihu Karaitira Kotira Ma'u nare bano tinabu kumi ekara bara hi'ama kebaira. 8 Minti'e tenabu tiha tenabu kiabu kumi batauraukabe, bira tentanabu una'arama ti, aii'a bira u'a uba bano kiama tinabu'ira bairo. 9 Mintibo tentanabu kumi tiba'oai'iairo, biba abu'abu okara mintiro bara'a'uma kanaro tinabu kumi keroma aii'a tinabu kiabu ko'e ina okara ekama hi'ama kanaro. 10 Tenabu tiha,tenabu kiabu kumi minturaukabe tuna, tenabu bira bara una-ara bainti bo'arake aii'a bira u'a-ubabano kiama tinabu ira bairo.
Chapter 2

1 Baainta hika, tere ma ubara nini ararua nimitari nee kia kumi mintia terabe. Iro bobano kumi mintirera bira tinabu Kotira abuta bainti baibo, bira Ihu Karaitera abu abu bainti. 2 Karaitiba nai nai amira tinabu kumiara utiraro Kotiba tinabu bitairera aii'a bira kia tinabu'ai haube. Kiabe. Bira eka battai haina bainti nahenti. 3 Bii ararama tenabu bira tabe. Bira lo ko'e make abatarera. 4 Bainti bobano tiharo, "Tere Kotira tabauro," iro biba kia Kotira lo abatairera, bira una' ara bainti kiabu u'a uba bano bira ira baiba. 5 Tabae Kotira uba abatairaba, bira Kotira antu'ara bano bii baintira atama barianaro. Birama tabenara tenabu bira batake tatau buainara. 6 Bainti bobano tiharo tere Kotira ata tatau buro tirera, hobe, biba Karaitira bo'ara kero nuaire. 7 Ata bakauka, bira kia araka lo auma araruba nimitauro, Kiabe. Naru bai lora iribariana birama. Bira narua Io uba iriana. 8 Imanta tere araka ioma nii araruanimitauro, bira Ihurai hairo tubiroma nini bibo. Bira mintia kero baibo, konkira bano bibo aii'a atama bibo. 9 Bainti bobano tiharo, atahira atama nibauro, ibo nari ata bakara nabutai'a mitero, bira biba konkira ima a'ima bairo. 10 Aii'a bainti bobano nai ata bakara antu arirera, bira baireba biba atahira atama bairo aii'a bira kiabuma bohika bano bira hi'iruaka naro kumi ira. 11 Bainti bobano kiabu nai ata bakara antu arirera, biba a'ima konkira ira baiharo a'i bira irama nibairo. Nai kiabuma tabero tainie bibaira, bira nanarae, konkira bano bira abu impama kero. 12 Tere ma ubara baintinima araruro, Kotiba nii kumi Ihu Karaitira autu ata bi'uma nimitaibo. 13 Tere ma ubara oka baraini araruro, bira nanarae, nee tabatabo haru bariaka. Tere nii ubara baintini bata araruakau narabe, bira nanarae, nee satara atara kabo. Nii baainta hikaini bata aii'a ararua nimitauro, bira nanarae, nee Kotira tinabu Ora tabamatabo. 14 Ma arara aii'ama nii okabara ararua nimitauro, bira nanarae, bainti haru bariaka bika nee tabamatabo. Arakauka nee aikaro batakabe, Kotira uba banora nii ira kekauma kero baikabe, mintimanta nee satara atarakakabe. 15 Nee kiabu bo'amake battai haina hikara antu aruate. Aii'a bainti bobano battai haina hikara bo'amakero antu arirera, bira biba kiabu ma Kotira antu ariro. 16 Eka hika battai hainara baireba, arara uri himpi bai okara bata aii'a abu auri ra'itara bata aii'a hahu'aruara bira kia Orai hairo tubiraube, ibo bira battai haina okarama. 17 Batta maba nai ora okara bata ora antu'a batakero ekama tai'a buanaro. Ibaro bainti bano Kotira antu'a abatairaba bibama airu enta barianaro. 18 Tiri baaintitibe, bateta ekara enta baibaro bira iriabo Ihu Karaitira nabuta bano tubuainara. Bateta bira obarama bibo, minti manta tenabu tabauro bira ekara entabe. 19 Bika tinabu ke buabo, ibaro bika bira kiabu tinaburaukaube. Bika bira tinaburauka ibera, bira tinabu batakema baiba. Imanta bika biha, bika kiabu tinaburauka bo'ariabo. 20 Imanta nee barabo Kempuka Aiho Bainti Kotibi naihairo tubira, aii'a nee u'a uba tiara tabatabo. 21 Kia bira tee ma ubara ararunara bira kia nee u'a uba tabamanta haube. Imanta tababo kiabu una'ara u'a uba ira baira. 22 Una'ara bainti bika tiha Ihu Karaitira bira kiabu Kotira Baainti be? Bainti biba Ihu Karaitira nabuta banobe, mintibo biba kiabu Kotirara bata Ihu Karaitrara bata tiba nimi baibabe. 23 Bainti Ihu Karaitira tauba'a utu ami tiha bira kiabu Kotira Ma'u be tiaka bika kiabu Kotira tababo. Bainti taukae Ihu Karaitira bira Kotira Ma'u be tiaka bika Kotira u'ai ake tababo. 24 Nee haru iri ubara birama iriate, kekauke nenta ira. Uba haru iriba kekau biro nii ira bairera, bira nee kekau bima Ihu Karaitira ira bata Kotira ira bata baiba. 25 Ma kempuka ubara biba tinabu timira bira aiho airu enta ko'ebi baira barera. 26 Ma ubara nee kekaubi bariatera ararua taunarabe, bainti boka nee mara ura Ihu Karaitira ira utu taira orai'a keborabe. 27 Nee Norai hai Kempuka Aiho barabo, aii'a biba nii ira baibo, minti manta kiabu ma bainti boka nii tiba nimibabe. Ibaro Kempuka Aiho bano eka hika abu abu ira birama tiba nimia naro, aii'a kiabuma una'ara tiano, mintua kero naru Ihu Karaitirara nii tiba nimura. 28 Mintibo baainta hikabe, nee Ihu Karaitira ira kekaubi baiha aii'a tenabu kiabuma kaurirabe biba tubina ata himpirera. 29 Nee bira tabaibo abu abu bainti bairera, bira nee tabate bainti taukae eka abu abu okara mintuaka, bika Kotira baaintiti bariabo.
Chapter 3

1 Kotiba tinabu antu arira tenabu bira tabatai tinabuara Kotira baaintiti be tiate, minti'e tenabu Kotira baainti ma bairara. Bii okarara, ma bataihaina bainti kiama tinabu tabeba bira nanarae bika kia Kotira tabaka. 2 Mintira atabakauka be, tebabu Kotira baaintiti bauro biba kia tinabu umi'ero nana hikae nantiara oba riaina. Ibaro Karaisiba o'ai abina ata tenabu bira tabe ma ai'a tenabu bata bira bo'arama buaina. 3 Mintira eka bainti nahenti Karaisira tabareka bekai ibariaka bika nai bara hi'eha bika kia kumi mintiha bira Karaisiba bata kia kumi mintiba. 4 Eka bainti kumi mintiaka ibe, bika Kotira uba rauhe bariaka. 5 Tenabu tabauro Karaisiba o'ai ama biro kumi bare haro kia kumi minti baiba. 6 Kia bainti bobano Karaisira ata tatau biro ai'a kumi mintiano bira nanarae kiama bainti kumi mintiba Kotira tabanaro. 7 Tiri ina baainti be, kia nee kaibo bainti bobano nii hampi iaire. Bira bainti bobano abu-abu okara mintiro, biba abu-abu bainti bano ma boha ara kero Karaisiba bata abu-abu abiro baiba. 8 Iro bainti bobano kumi mintirera biba Satara antu ma baibo, nai naru hairo kumi minti baiba. Bii okarara, Kotira Baainti bano o'ai abiro Satara ora kai'a bara orai'a kaira. 9 Bainti Kotira baainti abi kiama ai'a kumi mintiba, bira nanarae, Kotiba bika ko'ai ama taika Kotira uba banorama bika ira baria naro. 10 Bii okarara, Kotira baaintiti bata Satara baaintiti o'ai ama biba. Bainti bobano kia Kotirai haina okara mintiba, biba kia nai atabakauka antu aruano. 11 Naru nee ma bi ubara mintiake iriara, tenabu bainti boka bo'ake antu aruare. 12 Kia nee Keinira bo'ariate, biba satara okara abata kero nai atabakara arukaira. Bira nanarae nai atabakara ariro? bira nanarae, Keinira kai'a kia abu-abu ibo bira atabakara Ebolira kai'a bano abu-abu ira, mintibo bi okarara Ebolira arukaira. 13 Atabakauka be, kia ne airu abu ato barate, batai haina bainti kia nii antu ari bera. 14 Tenabu bira tabauro tenabu utira kempuka atarake tenabu aiho ma bauro bira nanarae tenabu bo'akeha atabakauka antu aruro. Bainti bobano kia baintiara antu arina umi airera bira biba utuma bibo. 15 Bainti bobano kia nai atabakara antu arirera bira biba bira aru utuma kero, mintira ne bira tabate bainti bano bainti aru uti baiba kiama aiho barano. 16 Karaisiba nai aiho kero tenabu ko'ai ama taira. Boha ari akarara, tenabu bata tenta nabu aiho kema bainti nahenti kaho iaina. 17 Mintiro bainti bobano airu haika batero tabairo bainti bobano ta'o iro ai'a birara kia umpo irera, bira nantia kero'e Kotira antu arira bano bira ata bariano? 18 Mintira tii ina baainti, kia bikara no'ahi ai antu aruare, kiabe okara ahi bata u'a uba ahi bata. 19 Bii okarara rama tenabu tabauro tenabu u'a okara batana bata ai'a tinabu bikoka bano bira bata kero baibo. 20 Kia tenabu abu-abu okara mintiarera, Nora Kotiba tinabu auha irirahika tabaibo. 21 Atabakauka be, tinabu bikoka bano kia kumi bairera, tenabu nunamu tiha Kotira aumai iare. 22 Tenabu Kotira bohikara irairo, tenabu tabe bira tenabu baraina bairera biba antu ari lo ra bata okara bata abata. 23 Bira lo mintua kero ma bairo, tenabu bira Ma'u Ihu Karaisira ata mara ura uti bokara antu aruare, lo biba tinabu timira. 24 Mintiro bainti bobano Kotira lo abatairera, biba Kotira ata tatau bibo Kotiba birai baibo. Ma birara ma tenabu tabauro biba tinabu'ira Aiho ata ma baibo nai tinabu timira.
Chapter 4

1 Tii ara'o be, ne kia eka aiho ata mara urai iate, ira ne aiho rairake tabe ta aiho ba Kotirai hairo tubiro, bira nanarae airu una'ara poropeti eka batana nuabo. 2 Bi okarara rama Kotira Aiho tabeba, ai'a eka aiho minti tibake tiha Ihu Karaisira bira Kotira Ma'u bainti bo'ara bira. 3 Iro kia eka aiho tiha Ihura bira Kotira Ma'u be tika. Bira bi aihoka Ihura nabuta nee iriara tubuano be tiara bira ma batai o'ai abibo. 4 Ina baainti be, ne Kotira antu ne bika atara ka bo, bira nanarae taba'e ni'ira baiba biba ma batai hainara atara kaira. 5 Bika ma batarai haina bainti be, minti manta ma bika ma batai hainara ra tiba ria manta bika bika uba iri bakiabo. 6 Tenabu Kotira antu be, ai'a eka bainti Kotira taba bo Kotiba tinabu uba irira. Tabae kia Kotira antu bano biba kia tinabu uba iribo. Bi arara atahi ma tabauro u'a aiho bata una'ara aiho bata. 7 Ara'o be, tenabu bo'ake bokara antu aruare, bira nanarae, antu aruara bira Kotirai hairo tubira, Kotira baainti taukae Kotira tabaka, bika antu arira ma umi'eba. 8 Kotiba tinabu antu aribo ai'a tabae kia antu arira umi'airera, biba kiama Kotira tabero. 9 Antu ari bariara, Kotiba tinabuni o'ai ama bira, Kotiba nai boha baainti Ihu Karaisira bara kaibo bataini tubira bira tenabu bira ihai aiho baratera. 10 Bii okarara Kotiba nai tinabu antu arira umi'aira, Tenabu kia Kotira abuni antu aruro, kia, Kotiba nane tinabu antu ariro nai Ma'u Ihu Karaisira bara kaibo tinabu kumiara tubu utiro tinabu ko'ai amataira. 11 Tiri ara'o be, Kotiba tinabu bo'a kero antu arirera, boha arake tenabu bata boka antu aruare. 12 Kia bainti bobano Kotira tabaibo, tenabu bokara bo'ake antu aruaina, Kotiba tinabu hampata bairo bira antu ara hika bano tinabuni baibo. 13 Bira rama tenabu tabe tenabu berai tatau buro biba tinabu ira bairo, bira nanarae, biba nai Aiho tinabu timira. 14 Bira bata tenabu tabe tunabe, Oba Kotiba nai Ma'u Ihu Karaisira barai bo eka bainti nahenti tubu ko'ai ama taira. 15 Bainti nahenti tiha Ihu Karaisira bira Kotira Ma'u be, biba Kotira ata tatau bibo Kotiba bikantiro baibo. 16 Ai'a tenabu bata mara ura uti tabe Kotiba tinabu antu arira. Kotiba tinabu antu aribo ai'a tabae bira antu ara'i baiba, Kotiba bikantiro ma baibo. 17 Bii okara rama Karaisiba tinabuni o'ai ama bira, minti'e homa tinabu bata nora enta Kotira ko atara ma kaina. Tenabu batai baiha Kotira ata tatau buro bira Karaisiba Kotira'i tatau bira. 18 Kiama tenabu Kotirara etara tenabu bira antu ariha, bira nanarae antu arua okara ba etara bano tinabu orai ireba ira a'inima bara kano. Ibo bainti bano Kotirara etairaba, kiama Kotira ha'uru itara'i baibo. 19 Tenabu Kotira antu aruna bira nanarae, Kotiba nane tinabu antu arira. 20 Bainti bobano tiharo, "Tee Kotira antu aruro,"iro kia nai atabakara antu ariro, bira nai ma nai una'ara tibo. Mintiro bainti bobano kia nai atabakara antu arirera, kiama Kotira bata antu aruano, kia bira tabaira. 21 Bii lo ra Kotirai hai barauna mintia kero baibo, tabae Kotira antu ariba nai atabakara bata bo'a kero antu aruaire.
Chapter 5

1 Bainti taukae Ihura ata mara ura uti birara Karaisira be tika, bika Kotira baaintiti, ai'a bira tabae Orara antu'ariba biba bira Ma'u bata antu aribo. 2 Bi okara rama tenabu Kotira baaintiti antu aruro, bira Kotira antu ariha bira antu'a abatauna. 3 Tenabu Kotira antu ariha ma bira antu'a abate, bira nanarae, kia nora kai'a bairo bira antu'a abate bariara. 4 Eka bainti nahenti Kotirai bariaka batai haina aikaro atarama kabo. Ihu Karaisira aikaro ata homa tenabu batai haina aikaro atarakara. 5 Tabae ho'akero batai haina aikaro atara kanaro? Bainti nahenti tabaka Ihu Karaisira Kotira Ma'u be tiaka. 6 Tenabu Ihu Karaisirara iriare, Kotiba baraibo batai tubira. Kotiba kia namai ai umi'aira, kiabe, namai bata nare bata. Kotira Aiho bano tiba kero Ihura bira Kotira Ma'u be. 7 Bira nanarae, 3-nabu bano tiba o'ai akero Ihuba Kotibi naihairo tubira. 8 Kotira Aiho bano bata namai bano bata kero Joniba Ihura namai a'u amitaibo ai'a Ihuba katari ata hiri bibo bira nare bano hi'irira. Ma bira 3-nabu bano tinabuni tiba kero Ihurara Kotibi nai hairo tubirabe. 9 Tinabuni bainti uba tiamanta iruna, Kotira uba ma eka norai iro. Bira nanarae, Kotiba nai ma tiro Ihu Karaitira nai bira baainti. 10 Bainti nahenti Ihu Karaitira ata mara ura uti birara Kotira Ma'u be tiaka bika Ihura rama tiabo. Ibo bainti taukae kia Kotira uba mara ura utuaka tiha biba una'ara ma tibo, bira nanarae, bika kiama mara ura utua bo Ihura Kotira Ma'u. 11 Kotira uba bano ma tinabu eka enta bai aihora timi bairo, be aihora bira ma'u Ihu Karaitira ira ma bairo. 12 Aii'a bainti bano Karaitira ira tatau biraba aiho airu enta baira baireba. Iro bainti bano kia Karaitira ira tatau biraba kiama eka enta bai aihora barano. 13 Te ma arara arantuba taunara bainti Ihura ata mara ura uti birara Kotira Ma'u be tiaka eka enta bai aiho bareba. 14 Aii'a tenabu tabauro bohikara bira autu ata iraibo, bii haikara ma abu abu ake bareba. 15 Aii'a tenabu tabairo Kotiba tinabu irirera, nana hika tenabu bira iraina, bihaikara tenabu barauro. 16 Are tabairo bo atabakaba kumi mintiro biba kia bira aru utu kairera, biba Kotira nunamu ihairo irairo bira kaho'iai. Kia te bira bainti aru uti bai kumi rarauma ti. Bairoma bainti bara aru uti bai kumira kia te birara nunamu tiate hauma turo. 17 Eka okara kia abu-abu ira bira kumi ma, ibo bairoma kia bainti aru uti bai kumira. 18 Tenabu tabauro bainti bano Kotira baainti abiro, biba kiama kumi mintiano. Tabae Kotira baainti abiro biba naima nai ra'iki bairo sataba kiama bira orai'a amitano. 19 Tenabu tabauro tenabu Kotira ihaima obarima bii aii'a tenabu tabauro Sataba ma batta mara ra'iki tero. 20 Imanta tenabu tabauro Kotira Baainti bano tinabu irirahika tubu timiro tinabuara Kotira tabatera bira u'a. Bira bata, tenabu Kotira bira u'a ata tatau bii aii'a bira baainti Ihu Karaitira ata bata. Bira biba u'a Kotiba aiho ko'ebi airu enta baira nimi baiba. 21 Tii baainti be, niarai abira una'ara kotikara bariane.

2 John

Chapter 1

1 Iata bainti bano ara ararubakero muntuka maraurai'ia bainti nahenti nimi taira, bira baintihaika bata tara'e te ua'uba'ihai antuaruna kia tenta'aube iboma tenabu eka ua'uba iru raukabe. 2 Bira nanarae ua'ubabano tinabu'i bairama tinabu hampata ekaenta eka entama barianarobe. 3 Umboira banobata auritara banobata iha'ara au'habanobata tinabu hampata barianarobe; Kotiba Oba iro bira ma'u Ihu Karaisiba Kotira ma'u ibata u'a u'a okara antua'arina. 4 Te bo'akema uahauro te rantake tabaura tinabu baintihaika Kotira u'a'ubaima nuabo; boha'arake tenabu Kotira uba barauna. 5 Bate ariara uahauro, nahentibaubo kia te araka ubauma araruro, kiae haru tenabu mintiake borara nariara antuaru nama. 6 Ma bi antuara homa tinabuara Kotiba niha abatate, bi'ubara Kotiba antua batairama are mintiane are mabi ubara naru iriana bira' ama nuane. 7 Ibo ora una'ara bainti ma batara'a eka batanai buabo, kia bika tiba kankoke tiha Ihu Karaitiba Kotira mau ubaba noma anibo.ma bira bika bira una'ara poropetibe. 8 Nenenta tabate, kia ne mabi kaiara bara'i buaina taurukate, ne eka miakarama barebabe. 9 Taukae abuni buaka kia bika Karaisira kaha'ira uba'i baiba bibaintiba, ora batero maubata batai babe. 10 Iro ta baintibae aria nanai aniro kia anihairo kia ninihairo kaha ira uba baraina, kia bira nenta nabu'i bite bi kia birara koe entabe tiate. 11 Bira borara tabae birara koe entabe tina. Bibabata ora okarama birai mintibo. 12 Te ora hikama nini ararua nimita inabe, iboma kiama te pepa abata peni ohaibata ararua nimi tainabe.Mintiboma te tenta iriha nianai ani, ni biri tabeha nihampata uba tirerabe, mintiroma uahara hikabano tinabuni pianarobe. 13 Bika aura nakauka baintiti are kubaitarauka, bika ariara koe entabe tiabo.

3 John

Chapter 1

1 Te Jonika iata bainti te ma arara araruake ti ko'e atabakara Kaiusira amitauro, tarae te bo'ake antu'aru narabe. 2 Ko'e atabakao te nunabu iha are eka hika'a ko'ebi baiha kia robara bata barairo ai mara'ura bano bata ko'ebiro bariaire ti. 3 Te bo'ake uahaunabe atabakauka ani ai ko'e okara biri tiamanta, are abu abu abira nuana okarara tiamanta. 4 Ti uahara hikabano kia bo uhara hika bo'ara bairabe, te irura ti baintiti u'a okara'i nii bariamanta. 5 Ko'e atabakao,are u'ai akera arara amihama atabakauka kaini bata hinikika abutana bariakani bata kai'a bare bariaro, 6 taukae ai ko'e okara tiba o'ai'ake mono'ira bariakara antu'ari bariana. Are u'a okara minti hama bika ntita barera Kotiba antu'ari arara'ama bibariaro. 7 Bira nanare, bika Nora autu'ahai a'ini'ama buabo, kiama bika bainti nahenti kia Juda batanaka iahikara barabo. 8 Minti'e tenabu boha arina okarara'i bi bainti nahenti kaini mintiha, tenabu u'a uba kai'a bainti bariare. 9 Te ara araruake mono'i bariaka nimi taunarabe , ibo Diotorepasiba, biba bika bauni'a birare tiro, kia tinabu bitatarae. 10 Minti'e te uri eka okara biba minti baina te ko'ekema tabarabe, biba kia koei ubara tinabuni tikaina. Biba kiama bi okarara'ata mpi'abibo, mintiboma biba kiama nai atabakauka ntitakero ko'e'ibo. Taukae bika bitare kiakara bata kiabe tibakero, mono'i bariaka bata a'ira aru beba kaibo, 11 Ko'e atabakao, ora okara are kia abatane, mintira are ko'e okara abatane. bainti tabae ko'e okara minti bairaba, biba Koti bibama baibo, tabae ora okara minti baiba kiama Kotira tabaibo. 12 Eka mara'ura utua bainti nahentika Demtiriasi raini ko'e ubama tiabo, bika tiba o'ai'ake mintima tiabo. Tenabu bata bira tabauro, are tabane tenabu tunara bira u'ai'ama ibo. 13 Te oora hikama ai ararua mitaina baibo, ibaroma kiama eka bi haikara ara'ira ararua mitauro. 14 Te aumantoka ai tabare tiha iri baurabe, Te nina biri'i tabeha aikanti uba tirerabe. 15 Kotira iha'ara auha bano ai batake bariaire. Atabakauka ariara kuari abema tiabo. Te kuari'abe tiaina atabakauka bohau bohau batama tiba nimiane.

Jude

Chapter 1

1 Te Jutika, Ihu Karaitira kai'a bainti bata Jemisira atabakauka. Te ma bi ubara ni ararua nimite Kotira tinabu Ora bira antu ara ira pi'a buara. Naima ni Ihu Karaitiba bika bitero ma ra'ikianaro. 2 Kotira ha'uru ita bano, iha'a bikoka,antu ara bano ni bo'akero pi'a nimita naro. 3 A'raobe, te kekau kema nini araruro Kotiba tinabu ko'e okara mintiro tinabu ora okara'i hairo bitaira. Te nini ararire be tima araruake tiba nimuro kekau kema ma bi mara ura Kotiba nai bainti nahenti nimira watate. 4 Ne kia tabamanta bo yaka kia Kotirai mara ura utuaka ebara mono nabu'i biri una ara uba tiba nimi Kotira ha'uru itara a'ini barake nata bati okara mintiabo. 5 Ne ma bihaikara tababo, imanta te ni iri rahika uri himpi karebe ai'a. Bira Kotiba Isral batana tinta Isipini hairo anira bo'ara ibo biba taukae kia mara ura utuaka taihai rama. 6 Ma bira bata, ankero bika bata kia bi aikarora Kotiba nimira'a himpua rama , imanta bika baria ra'ahi batuka tutarama. Mintibo Nora bano bika seni nohairo rumpa tero eka enta bai rumparara nimira. Konkira timitama ra'i bika batero, bira'i baiha Kotiba nora ko ata tubina bekai iate. 7 Boha arira Sotomu bata Gomora bata bika aumanto nora tauni bauka, bika ora okara mintiaba ankero nanarora. Bika ora okara abatake nata bati okara mintia ba nai ora okara mintura atara kero, minti manti nai bi miakarara iha kiabu atta bata baira'i barara. Bira bi haikaba naru obarira, Minti'e tenabu iriha bate kia bika ai'u abatare. 8 Boha ari arara bi baintika abatara bika ora taira bano nai bata orai akaira. Bika hahu'ariha Kotirauba ra'eha naru bai haina ankero bata ati baurama. 9 Ibo abuhaina ankero Maikoliba Sata kantiro tirorura Mosera baatara, Maikolima kia uba ra'ero, Satara atiro. Biba tiharo, "Nora bano naima ai atianobe." 10 Ibo taukae kia uba okara tabaraiha umina bainti atibariaka. Bika baireka antau bahi kia abu ato bariaka bo'aria bo, bika baata antu'a ima abate bariabo. Nai bi akarara mintia bama nai orai'a nimite baibo. 11 Bika rauruate, bira bika Kenirama abate. Bika monu bara reka iriha, bira Baramira okara bo'arabe. Bika Kotira uba ra'e, Korara bo'ara, bi okara bika kakakima buara. 12 Bika baireka solwara namai ihaina ori bo'aka kuke abi baiha sipi orai'ibariaka. Bi baintika ani ni ko'e kebu orai ibariaka. Kia bika kaurira baika, kara na entara nai auha ra'i iritakabe. Bika baireka tonabu kia namai baira kuahara bano buataira bo'ariabo. Bika baireka katarikia kara irai manta rarukabo tara tata utira. 13 bika ora okara mintiaba soruara namai bano takinte ibo, Bika baikera opu makau bo'ara kia nai ara abate. Kotiba konkira timintamara irama mintia baintika batuka eka enta baira nimitero. 14 Inokuba namba 7 nianama Amtamura nantiara aniro, biba bikaini Nora no barero tiharo "Te tabauro Nora bano airu ankero batamakero ma tubibo." 15 Biba bika hahu arua kero bika eka ko'ata bata rebabe. Bika bira mintiai taukae kia ti aata mara ura utikanai nai ora okara tabate. Hinikia kumi baintika Kotiba bira mintia nai ora okara mintiara bira tabate nana ora uba Norai tiara. 16 Bainti bika ora arara bate, bo'ake eka enta tauba'a uba tiha. Nai ora antu'a abateha. Bika naberai tiha hahu'ariha nai autu ai bara bini iha. Bika boka tiba nimiha ani tinabu abatate. 17 Ira ne te atabakauka, ne anirante iriate Nora aposoru Ihu Karaitira uba tiba taura. 18 Bika ni tiba nimiha ,"Ekara enta, tauba'a uba tika ani babe, bika Kotira tauba'a ma utu ami ma nai ora antu'a ma abateba." 19 Mintiaka Kotira abataka tu'abi bariaka. Bika batai haina bainti irira hika abataka, Kia Rupintira Aiho Bainti bano kiama bika rahampata bairo. 20 Ira ne atabakauka, eka enta ne kekauke Kotiraini mara ura utiha Kia Rupintira Aiho Bainti ira baiha nunamu tibo ni kaho iaire. 21 Eka enta ne Kotira antu ara ira bariate. Eka enta ne umpo ira auhara bekai ibo ni Nora bano Ihu Karaitiba ni eka enta bai mara urara nimiaire. 22 Ne bainti taukae bika mara ura utuara kia kekau ika bika umpo'a nimitate. 23 Ne boka bata kaho ira bika kia iha bano eka enta ite baina i buate. Ne etara bate bokara umpo'a nimitate, ira ne ora okara mintiakara etake niarai abi bariate bika utaba'a nakutara konko mai abibo. 24 Kotiba ni ko'e kero ra'i kira kiama ne hi'iriba, biba homa ni bitaira nai baira ira oru baiba, ira ne kiama bo mara ranteba, ne nora waha rahika ima baiba. 25 Ma bi boha Kotiba tinabu kaho ira Ihu Karaitira i tinabu Nora. Bika kinima bairo, eka hika ra'ikiro. Kempuka bata nora autu bata bibira. Biba naru bairo bate bata bairo, boha ariro ai baria raba eka enta eka enta. Bira u'abe.