Bolon: Bible for 1 John, 1 Peter, 1 Thessalonians, 1 Timothy, 2 Corinthians, 2 John, 2 Peter, 2 Thessalonians, 2 Timothy, 3 John, Colossians, Ephesians, Galatians, James, John, Jude, Luke, Mark, Matthew, Philemon, Philippians, Romans, Titus

Formatted for Translators

©2022 Wycliffe Associates
Released under a Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License.
Bible Text: The English Unlocked Literal Bible (ULB)
©2017 Wycliffe Associates
Available at https://bibleineverylanguage.org/translations
The English Unlocked Literal Bible is based on the unfoldingWord® Literal Text, CC BY-SA 4.0. The original work of the unfoldingWord® Literal Text is available at https://unfoldingword.bible/ult/.
The ULB is licensed under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License.
Notes: English ULB Translation Notes
©2017 Wycliffe Associates
Available at https://bibleineverylanguage.org/translations
The English ULB Translation Notes is based on the unfoldingWord translationNotes, under CC BY-SA 4.0. The original unfoldingWord work is available at https://unfoldingword.bible/utn.
The ULB Notes is licensed under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License.
To view a copy of the CC BY-SA 4.0 license visit http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/
Below is a human-readable summary of (and not a substitute for) the license.
You are free to:
The licensor cannot revoke these freedoms as long as you follow the license terms.
Under the following conditions:
Notices:
You do not have to comply with the license for elements of the material in the public domain or where your use is permitted by an applicable exception or limitation.
No warranties are given. The license may not give you all of the permissions necessary for your intended use. For example, other rights such as publicity, privacy, or moral rights may limit how you use the material.

Matthew

Chapter 1

1 Yesu krista Dawda diin ni Habrahama diin ye 2 A Bemanw natkɔ: Habrahama ye Isaka woo Isaka re yakuba woo Yakuba re Zuda n'a dgɔɔw woo 3 Zuda re farɛsi na zara woo Thamari ra farɛsi re Esiromu woo Ezisomu re Aramu woo 4 Aramu re Aminadab woo Aminadab re Naasson woo Naasson re Salmon woo 5 Salomon re Boaz woo Rahab ra Boaz re Obed woo Ruth ra 6 Obed re Isaî woo Isaî re Dawda woo Masacɛ Dawda re Salmomon woo Urie moso ra 7 Salomon re Roboam woo Roboam re Abia woo Abia re Asa woo 8 Asa re Josaphat woo Josaphat re Ozias woo Ozias re Joatham woo 9 Joatham re Achaz woo Achaz re Ezechias woo 10 Ezechias re Manasse woo Manasse re Amon woo Amon re Josias woo 11 Josias re Jechonias woo Jochonias ni a dgɔɔw woo pɔɔtɔya tɔɔrɔ waatiw ra Babylone 12 Pɔɔtɔya kɔɔ Banylone, Jechonias re Slathiel woo Salathiel re Zorobabel woo 13 Zorobabel re Abiud woo Abiud re Eliakim woo Eliakim re Azor woo 14 Azor re Sadok woo Sadok re Achim woo Achim re Eliud woo 15 Eliud re Eleazar woo Eliazar re Matthan woo Mathanre Jacob woo 16 Yakuba re Maryaman cɛɛ Isufu woo wo Mariyaman were yesu woo, a tkɔɔ were fɔɔ ko krista. 17 Ora bɔɔnsɔn tan ni naannin re minɲin ka bɔ fwɔɔ Habraham ra ka tashe Dawuda ma, bɔnson tan ni naannin ka bɔ fwɔɔ Dawuda ma, fwɔɔ ka ta she pɔɔtɔya ma Babylonni, bɔnsɔn tan ni naannin ka ta pɔɔtɔya ra Babylone fwɔɔ ka ta she krista ma. 18 Afɛɛ yesu baa Marie mmanan nin tinnin yusufu fɛ, ere kɔɔnta ka bɔ ɲinsenun ka shee latkɛnin fɛ, ka sɔɔ ani yusufu man darankanjɛn kɛ ban 19 Yusufu, a cɛɛ, mim tin min ŋanninya ɲunman tki ye, a tin ti a fɛ ka Mariaman tkɔshien, er'a latkɛ ka daran tkɛ nɛn gundo ra 20 Nafwɔ a tin miiri ra wo ra. ere Matki ka mɛɛkɛ jɔɔ je shiko ra, ka fwɔɔ; yusufu Dawuda dincɛ ekaa sran Mariyaman fruu kwo ra, ka kɛ ye moso ye, sabu kɔɔn min ara, wobɔra ɲinsenun ye fɛ; 21 Ara dincɛɛ woo, ena na tkɔɔ daa ko yasu; aye n'a ka jaanman krisshi ka bɔ aka drunmunw na. 22 Wo kwow biɛɛ na kɛ yaako Matki tin min ka miin fwɔ ka bɔ ceera daa fɛ, wora dapaa: 23 Afɛɛ, Sunkrun cɛdɔnbi nana kɔɔnta, ana dincɛɛ woo aa na Emanuyɛri tkɔɔ ji ama, A kɔɔ ko, yaamasa min aan shɛman 24 Isufu krunnna ka bɔ sunnuŋɔnna, Matki ka mɛɛkɛ ye miin fwɔ ere wo k:e. ere a moso fruu. 25 Nga, Isufu man cɛɛ ni moso ya kɛ nɛɛn doran ka fwɔɔ kata woo dincɛ ra, ere yesu tkɔɔ ji aman.

Chapter 2

1 Yesu woora Bethlehem, Zudee jamana ra, masacɛ Herode ka waate ra. Kɔɔnna dɔnninbgaw re she Zerusalem, 2 aare ko : cubabuw ka masa miin woora ra dee, a mi miin ? Sabu aanne ra ka doonin jee kɔɔn na, aan nannin kana a batu. 3 Masacɛ Herode wo koma mɛn, a nin Zerusalem kaaw byɛ hakri were nŋanmin. 4 e re saakalashebga kuntkiw nin junman ka sɛbɛrikɛlaw byɛ lajen ka kunnafonin ɲri wuu fɛ ko Krisita tin kan ka woo ja jɔn ma. 5 wuu re ko : Bethlehem, Zudee jamana ra; sabu, cera tin min ka miin sɛbɛ wo fɛɛ : 6 yero, Bethlehem, Zudee dguko, yee min Zuda ka dguba nafatkiw biɛɛra kwɛnni ye, sabu kuntki we na bɔ ye dgu we ra, min na nne ka janman Israeli kɔɔshi ka kɛ a niŋɛn bga ye. 7 wora Herode re dɔnninbgaw kri gwundo ra ka kunnafonin jɔnjɔn ɲrika. Ko doonnin ɲin tinmin manman ra kabɔ fwɔɔ sŋanjɔɔn sŋan. 8 Ere ban k'aa cee Bethlehem, ka fwɔ, aa ɲannan ko aar'a ta, kunnanfonin sɛbɛmanw ɲrika dinwuleninin ka; nin wuu ka sɔɔ, aare ka to nnera dɔn, yaako nne fran ra ta ka ta a batu. 9 wuw masacɛ lamɛn ka ban, aare sraa ta. Wuw tin min ka doonnin min jee kɔɔnfɛ, were ye blaa, aa ɲaan ka tŋɔnman n'aan ye fwɔ ka ta ye jɔɔ dinwulenin kunkan a woo jaara. 10 Wuw doonnin kɔɔshi, yrirajaba re duu aa ra 11 aa re duun shoo ra ka diin jee a na baa Mariyama. Wuw re y'a brii dguman ka batu ka sɔn k'aa ka nafoomanfɛnw dayɛɛ, ka sannun, wushunan, nin latikrɔ sŋɔnbabaw jii diin ma. 12 Wo kɛnin kwɔɔ, YAA MASA ka ɲiin we r'aa sɔnmin ka tɛmɛn shiko fɛ ko, aa ka seki ka ta Herodi fɛ, aa re seki ka ta a ka dguu ra nin sraa kwɛɛman ya. 13 Dɔnninbgaw tain kɔfɛ, mɛɛkɛ jɔɔ re n, a yɛɛ yira shiko ye Zozefu kunna ka fwɔɔ : wrii ka bii nin dinwulennin n'a baa ye ka ta Misra ka ti toɲin fwɔɔ nne re na koma ye fɛ waate min na; sabu Herodi nana din yaara ka pkaa. 14 Zozefu re wrii wo shufɛɛ ra ka diin n'a baa ta ka ta Misra 15 a ri toɲin fwɔɔ ka she Herodi saya man yaako Matki tin min fwɔɔ ka tɛmɛn cera daa fɛ, wora dapaa : nne nin dincɛ krii ka bɔ Misra kwɔkan 16 Ora Herodi ra jee ko dɔnnibgaw ra brii, ere fintiin ni kɛɛba ye, ka mkɔw blaa ka ta Bethlehem nin janman dguw biɛɛ ra ka sanflaa diinw biɛ pga a ni diin minnun man sanflaa bɔ ka wuu biɛ pga fran. ee wo sandaw yatemnan ka kaɲan dɔnninbgaw ka kunnanfonin ye Yesu woo ma. 17 Ora, cera Zeremi tin min ka miin fwɔɔ, wo dapa ra : 18 dosokushi kanw mɛnna Rama, ka kanbanw ani ŋunnaŋunan kanbaw mɛn, Rashel min ma diinw komo ra, a ma sɔn doso saaro ma sabu diinw tin ɲin kun. 19 Herodi sannin kɔɔ, matki ka mɛɛkɛ jɔ re na a yɛɛ yira nin shiko ye Zozefu ra k'a to Misra, ka fwɔɔ ko : 20 wrii ka diin nin a baa ta ka taa Israeli jamanana ra, sabu minnun tinmin diin ka saya fɛ, wu saara. 21 Isufu re wrii, ka diin nin a baa ta ka taa Israeli jamanna ra. 22 23 Nka ara mɛn ko Arishelayusi min masaya ra Zude kunna a faa Herodi nɔɔnka, ere sran ka duu Israeli; ŋga YAA MASA re y'a sɔnnin shiko ra, ei manbɔ ka taa Galile mara ra, ka ta ye ski dguu jɔra, wo tkɔɔ krii ko Nazarɛti

Chapter 3

1 O waate ra Yuhana batisebgaw re bɔ kɛnkan ka to ka waazuri kɛkongo koon kɔnna Zude. 2 A tinna fwɔɔ : aa nŋisa, sabu sanko ra masaya srunɲanna. 3 Cera Ezyi tin min kan, Yuhana miin kwofwɔ a ka koma na ko : kaan miin min pɛnrɛn na kongo kɔnna, we min yan ye : aa matki ka sraa labɛn, ka sramɛnsɛnw didaa. q 4 Yuhana kannandeeke tin min nŋɔnmen shee re, a shɛsrinin min nin woo ye. A tinna yɛɛ baro nin tɔɔnw nin yriwo ra jitruu ye. 5 Zeruzalemu kaw, Zude biɛshi anidafɛ dguw minnun tinmin Zourdɛn lamrin na, wu biɛɛ tin na Yuhannan fɛ; 6 k'aa ka jrumunw kwofwɔ, ka to Yuhannan re n'aaru batise Zourdɛn baje ra. 7 Nka Yuhannan ra jee, Pharisɛnw ni Sadushɛɛnw shaanman min nana a ka batise ja ra, ere ya fwɔ wu ma ko : fɔnfɔnnin diinw, jɔɔn na ɲanfwɔ aa fɛ ko aa bii kɛɛtana ɲan? 8 Aa nŋisari sɛbɛman wareya aa ra, 9 ani aa ka skii nɛɛn ka fwɔ aa kɔɔnna ko; Ibrahima min aan faa ye! sabu nne ra fwɔɔ ka piyɛ aa ɲannan ko YAA MASA she ka diinw bɔɔ sende ɲinnun na k'a kɛ Ibrahima ye. 10 Yendeeba blara yriidriw ra kaban : nin yriii minman diinw ɲuman kɛ, wona skeen ka frii fiyɛn ra. 11 Nne ra batise jee ra, yaako kana n'aan ye nŋisari ra; nka miin min nana nne kwɔɔ, shebgaya min wo ra ka tɛnmɛn nne kan, wo n'a n'aa ye batise ɲinsenun na, ani fiyɛn na. 12 Wo ka fiyɛn nungunin min a boo kɔɔnna : a nana wo ka kɛɛgwendge saniya, ka a ka ɲɔɔn yugɔɔ kɔɔnnɔn ra, nka ana ɲɔnnŋɛn jiin fiyɛnman pkaabii ra. 13 O waate ra, Yesu re bɔ Galilee kana Zourdɛn ra Yuhana nɔnkan, yaako a r'a batishe. 14 Nka Yuhana tin min bannan, ka fwɔɔ : nne mankwo min ye ka batisheri ra, yere na nne fɛ ! 15 Yesu re ya jaabi : a to ara kɛ sisa, sabu a ka pisa ko aan kwoo teeni biyɛɛ dapa. Yuhana m'aa sɔsɔ kun. 16 Yesu batishe ra ka baan, are bɔɔ jee ra. Sanko daa re yɛɛ, Yesu re YAA MASA ka ɲiin dgishɔ je a yɛɛ kan nafwɔ nŋantan. 17 O waate ra, komankan jɔre mɛn ka bɔ sanko ra, ka komanw fwɔ : ɲiin nne diin kannun re, nne min ka nnin ka kwow biyɛ srii ara.

Chapter 4

1 O waate ra, YAA MASA ɲiin were ta nin Yesu ye konŋon kɔɔnnan, yaako shitannin ra ta kɔɔbɔ. 2 Tee binaannin nin shuu binaannin shuun dunin kɔ Yesu fɛ, kɔnŋɔn ye ra mnan 3 kɔɔbɔribga, ri kwaa ra, ka fwɔ a fɛ ko : nin ye min YAA MASA diin ye, cee ji sendenw ma aare ka yɛɛma ka kɛ bwuuru ye. 4 Yesu re y'a jaabi ko a sɛbɛra ko : bwuuru dɛnmɛn tin'a mkɔɔ baro, nka koman miin biɛ bɔ YAA MASA daara. 5 Jrannan were y'a tanɛn dguu senunman ra, ka ta a skii batori shoo sanfɛ, 6 ka fwɔ a fɛ : ko nin ye min YAA MASA diin ye, e blaa ka bin jukɔɔ; sabu a sɛbɛra ko : a na cee ji a ka mɛɛkɛw ma ye ka kwoo ra, ani aa na ye ta aa boo ra yaako ye siin k'a kwishi sendenw ra 7 Yesu re ko a ma : a fran sɛbɛra, e tin'a ye ka matki YAA MASA kɔɔbɔ tkoshi ra. 8 Jrannan ye yɛɛ nɛn kruyan jɔ kan ka drunɲannan masayafɛnw nin a nɔɔrɔw biɛshi yraa a ra, 9 ka fwɔ a fɛ ko : ni e ka kwinkwri gwan ka nne batu nne na wuu biɛshi ji ema 10 Yesu re ya fw;o ko : shitannin e mab;o nna sabu a s;eb;era : ye matki, e ka YAA MASA bato, ani ka baara k;e a keen pewu ye. 11 Ora jraan ye ta ka manb;o a k;o;o. O waati ra, m;e;ek;ew re na Yesu k;o;o ka to ka baara k;e a ye. 12 Yesu ra mɛɛn sŋnan minnan ko Yuhana dunan boo ra, ere ta Galilee. 13 Ere Nazarɛ toɲin kana e skii Capernaum, kɔkɔje daa Zubulon ni Nephtali dgukoo kan 14 Cera , Esaie tin flanra ka min fwɔ, yaako o ra dapa : 15 Zabulon nin Nephtali ka janman, aa daan minnun min kɔkɔjiye daa janmannaw ra Jourdain kɔfɛ, ni Galillee gentils kanw, 16 wo janman skinin jibira, wuw kɛɛ bonbgaba jee; miinun tin mun faaba ra ni saya shɔɔn ra kɛɛn wriira 17 Ka damna o sŋan ra, Yesu re waajuri damna, ka to ka fwɔ : aa nŋisa, sabu sankora masaya srunɲan ra 18 Nafwɔ a tinmin tŋɔnman na Galille kɔkɔjiye dafɛ, ere barenman flaa jee, Simɔn miin krii ko Piɛri nin a dgɔɔ Andre, tin min jɔɔ frii ra kɔkɔjiye ra ; bari bonson re tinmun. 19 E y'a fwɔ aa fɛ : aa gwan nne ra, nne n'aan kɛ mkɔɔw ɲiin krishi bonsonw ye. 20 O janin keennan, aa re jɔɔw blaa k'aa gwan Yesu ra. 21 A tɛnmɛn na ɲin ka ta jayan nan, ere barenman flaa jɔɔ jee kun, Yakuba, zebedee dincɛ, nin a dgɔcɛ Yuhana, nin aa faa Zebedee jee kruun kɔɔnnan nin aa min a ka jɔɔw didaa ra. 22 Ere y'aa krii, o janinkeen nan, aa re kruun n'a faa toɲin k'aa gwan ra. 23 Yesu tin ta Galille jaa biyɛ ka kraran ji janman lajɛnshow ra, ka waajuri ni k'aa ka masaya kibarujunman fwɔ, ka bannan shibiɛ nin bjandrushɔw jannanba shɛman. 24 A tkɔɔ were yikɛn syrie biyɛ ra, minnun tinmin tɔɔrɔ ra bannanw fɛ, nin tɔɔrɔ kwɛnmanw fɛ, jrinshɔw, karobɛbannan tkiw, mrunkunw mkɔɔw tinna nin wuu biyɛ ye Yesu fɛ e n'aru kɛnŋɛnya. 25 Janmabkruba re r'aa gwan ra, ka bɔ Galille, Decapole, Zerusalɛm, Zudee ni ka bɔ fwɔɔ Zourdɛn kɔfɛw ra.

Chapter 5

1 Janmankruba jenin Yesu fɛ, ere yɛɛ krunkɔɔnna ; ani a skinin kwɔ karandinw re ya kwaa ara. 2 Ari daa yɛɛ ere y'aa kran, ka fwɔɔ : 3 Hakri pŋantnw dŋannun na sabu sankoora masaya min wuu tare ! 4 Mkɔ yitkɛminw na dŋanmun sabu aa na yitku sɔɔ ! 5 Minnunw kaari wuu dŋanmun na, sabu aa nana dkuko sɔɔ cɛye ! 6 Kɔgɔshɔw ni minnŋɔnshɔw teenninyara dŋanmun na, sabu aa nana paa ! 7 Makaritinw dŋanmun na, sabu wuu na makari sɔɔ ! 8 Minun sɔnkun piyɛnin wuu dŋanmun na, sabu aa na YAA MASA jee ! 9 Minun hɛɛrɛ kɛ, wuu dŋanmun na, sabu aaa na kri aa tkɔma ko YAA MASA diin ! 10 Minnun ɲanŋin na teenniya kɔsɔ, wuu dŋanmun na, sabu sankoora masaya min aa tare ! 11 Aa nana dŋanmun, ni aa kana aye tɔɔrɔ ka aa ɲanŋin, waaman ka finɲan fwɔ tgɔ ɲashi biyɛra ka da aa ka nne tkɔ kanman. 12 Aye r'aa yriraja ka kɛ ɲaŋanri ra, sabu aa ka saa nana boɲan sankoora ; sabu ceraw minnun flanna aye aye ɲaan, aa wuu fran ɲanŋin na o tgo ye ra. 13 Aa ye min dgunmako kan kɔgɔ ye, nka nin kɔgɔ ka, tɛmɛn a jaa ka, fw,o,o aara ta frii kɛɛnman mkɔw sinkɔɔ, are ka tŋɔnnan ka dɔndɔn. 14 Aa ye min drunɲan na kɛɛn ye. dguu min skinin min tintin kan, o ti she ka dgoon. 15 Mkɔ ti kɛɛn tku yaako ka bla tuu kɔɔnna, nka ara dendan ne ere kɛɛn bɔ shoor kɔɔnna mkɔw biyɛ fɛ. 16 Ko aa ka kɛɛn ra manman ti mkɔw ɲankɔɔ, yaako wuu ra aa ka kɛwariɲunmanw jee, ani ka nɔɔrɔ da aa ka sankoo ra faa kan. 17 Aa ka miiri ko nne nakun kɛra ka ceraw waaman ka sariyaw dafatin ye dɛ ; nne nankun ma kɛ dafatinnin ye, nka kana wuu dapa. 18 Sabu nne ra fwɔɔ aa fɛ shɛn na, nin sankoo nin dgukoo ma tɛnmɛn pewu, foshi tina trun sariya ra, hari sɛbɛrikɛsɛ dinken waaman sɛbɛri boonɔn nin kwɛɛnnin, fwɔɔ kata to a biyɛra shee. 19 Min ka wo cefwɔninw ra doomnin stkɛ kabɔyin, ani ka mkɔw karan ko ara wo shiw kɛ, wo tki na krii ko sankoora masaya dooninnin ; nŋa nin miin ka wuu kɔɔshi, ka mkɔw karan wuu kɔɔshi kwoowra, o tkiramkɔ na krii ko sankoora masaya,brekeba. 20 Bari, nne ra fwɔ aa fɛ k'aa na ka teeninya ma tɛmɛ sariya sɛbɛrikɛlaw ni dɔnnibgaw ta kan, aa tina dun sankoo masaya ra bada. 21 Aa ra mɛn ko a tinna fwɔra garemkɔw fɛ : E tinna mkɔw pga ; miin ka pgari kɛ o tkɩ ka ka nin ɲankin ye kititkɛlaw fɛ ; 22 nka nne ra fwɔ aa fɛ ko mkɔ o mkɔ k'i dosobɔ a bareman fɛ, ka kan ɲankin ye kititkɛlaw fɛ ; miin ka fwɔ a bareman fɛ : ko raca, o ka kan ka ɲankin kititkɛlaw bora ; ani miin ka fwɔ a ma ko hakrintan ! o tki ka kan ka ɲankin gehemi ra. 23 Ni ka ta she ni ka ɲinnin fɛn ye saakalashe whora, e yri re bla ko nŋan dun ne e bareman ni ye shɛɛ, 24 e ka ɲinninfɛn to saakalashe shoo ra, ka ta shɛlabɛnnin kɛ nin e bareman ye ban ; ka sɔɔ kan e ka ɲinnin fɛn jii. 25 Bɛn kɛ nin dguw ye nŋɔnman na, k'aa to nŋɔnman ra kenye, yaako a kana e jii kititkɛlaw ma, wuu kana ye jii kititkɛ ɲanmkɔw ma, e kana dun kasho ra. 26 Nne ra fwɔ ɲaan na shɛn ra, e tina bɔ yan ni man kɛ,en kworinin shɛki ken saa. 27 Aye ra mɛn ko a tin fwɔra : ko e tina jadhɔya kɛ. 28 Nka nne, nne ra fwɔ aa fɛ ko mkɔ o mkɔ ka moso fɛɛ ka legera, o tki jashɔya kɛ kaban a dosokun na. 29 Nin ye krinbokɔɔ ɲaan na kɛ e bin sababu ye, a bwɔɔn ka frii ka mabɔɔ era ; sabu a ka pisa ye man e piiko jajɔ ra bɔɲin, yaako e badabiɛ ka fri yaadaman fiɛn ra. 30 Ani ye krinbo min e bin sra ye, a krun ka fri ka mabɔ era ; sabu a ka pisa ye man e piiko jajɔ ra bɔɲin, yaako e badabiɛ ka fri yaandaman fiɛn ra. 31 A tin fwɔra ko : nin miin ka moso bla, ora parisɛbɛ jii a man. 32 Nka nne, nne ra fwɔ ko moso kwɛn, fɔɔ nin a kun ka kɛ kantinya re min ka bla jashɔya ra, ani miin ka moso blanin fruu, o tki jashɔya kɛ. 33 Aa ra mɛn ko a tin fwɔra mkɔkɔw fɛ : ko e ka e ban e daakan ra, nka ena jɔ ara matki ɲakɔɔ. 34 Nka nne, nne ra fwɔ aa fɛ o aa k'aa kii fwoshira, kii k'aa kɛ yaatŋanna ra sabu o min YAA MASA sikijaba re ; 35 Kii ka kɛ dgukoo ra, sabu o min YAA MASA sinda jaa ye ; a ka kɛ Zerusalem ka, sabu o min masacɛba ka dugu ye. 36 E fran ka e kii e kunkoo ra, sabu e ti she ka e kunshe fiin foshi piyɛ waaman ka piyɛman shi fiin. 37 Ko aa ka koma ra, rakɛ haan ye, a kakɛ wahi ye, miin ka fra a ka we bɔ shitanni fɛ 38 Aa ra mɛɛn ko a tin fwɔra : ɲaan ni ɲaan, ɲiin ni ɲiin. 39 Nka nne, nne ra fwɔ aye fɛ ko aa ka sheji mkɔduguw ma.Ni mkɔjɔ ka e blɛ e krinbo too ra, e ɲɔnmanboo too fran teen atki fɛ. 40 Ni mkɔjɔ mi afɛ ka kititkɛ kwo da e ka, yaako ka e ka deeke jubanin mna e ra, e ni ka dee kunkantanin to a boora kun. 41 Nin mkɔjɔ ka e kaaba ko ya yaako wakaken kɛ ya ashi fla kɛ ni atki ye. 42 min ka e daare, wotki sɔn, ani mkɔ min na dɔndɔnri ra e fɛ, e k'a a ka koman lafri. 43 Aaye ra mɛn ko a tin fwɔra : ko e na e mkɔɲkɔn kannun, ani ka e duu kɔnniya. 44 Nka nne, nne ra fwɔ aaye fɛ : Aaye r'aa dguw kannun, ka dubata a danka bgaw ye, ka kwoɲuman kɛ aa kɔnniyabgaw ye, ani ka YAA MASA daare a ɲanŋinlaw n'a tɔɔrɔbgaw ye. 45 Yaako aaye ra kɛ aa ka sankoora faa diinw ye ; sabu aaye r'aa kɛ a tee were bɔ mkɔdguuw nin mkɔɲunmanw kan, ani ka sajee na mkɔteeninw ni teebiw kan 46 Ni aa ka kannunbgaw kannun, aa ka kan ni qaa jɔn ye ? Kwowangolaw fran t'a kɛ o tko keen ye ra ? 47 Ani ni aaye ka a baremanw dɛnmɛɛn fwoo mɔɔb kabakwo jɔɔn kɛra aaye fɛ, danabiiw fran t'a kɛ o tkokeen ra wa ? 48 Aaye ra kɛ mkɔ dapaninw ye nafwɔ aa ka sankoora faa dapanin mun tinminshi.

Chapter 6

1 Aa ka to k'aa ka teeninya kɛ mkɔw ɲanna, ka kɛ yɛɛ yira kwo ye; wo tgo ra, aa tina saa sɔɔ aa ka sanko ra faa fɛ. 2 E ka fwɔ k'a na dɛsɛbgashɔw sɔn aa kloklo fwɔ, nafwɔ flakanfwɔ ra kɛ nɔnŋɔnlajɛn shobaw ni srabaw ka yako mkɔw ra nɔɔrɔda aa ka. nne ra fwɔ aa fɛ shɛɛn ra, wuw ra ka saa sɔɔ. 3 Nka ni ka fwɔ k'i na dɛsɛbgaw sɔn, e k'a to e ɲ,onmanbo ra krinbo ka jita dɔn, 4 yako e ka sɔnni ra ka gundo ra; ani e faa miin mun sanko ra; wo miin kwodgoninw jee, wo n'a saa ji e ma. 5 Ni aa min na daare kɛra, aa ka kɛ nafwɔ flankafwɔ a ka ji wuw miin ye ka jɔ a sinkan ka Ala daare kɛ jamalajɛnshobaw ni srabaw nɔnŋɔn na, yako mkɔw r'a ka saa sɔɔ. 6 Nka mun Ala daare ra, dun, ya daa tgu e daman, e faa yaamasa daare rjaa dganin na. E faa, min jeri kɛ jadgonin, na a kɔsekiji ye man. 7 e ka koman lankow shiya, Ala daareshɔ ra nafɔ Ala dɔnbiw ra kɛ tin minshi ka miiri ko were nato a re jaabi. 8 Aa ka bɔ fɛ; sabu aye faa ra dɔn aa makwo min fɛɛn miin na, ka sɔɔ aa m'a daare ban. 9 aa ka daareri tgo ka kan ka kɛ tanne: 10 an faa min sanko ra ye tkɔ ra senu manya; ye ka shebgaya ra na; ye ka sako ra kɛ dguko ni sanko ra, 11 an ka bii dunfɛn ji an man; 12 an ka drunmunw yafa, na fɔ anne fran yafa ra an drunmun bgaw ma, 13 e ka an dun kɔɔbɔri ra, nka an tŋan shitannin ma. bari fɛɛ biyɛ mun ye ta re, ka bɔ fɔ lawa ri la, kuntkiya o, shebgaya o, ani nɔɔrɔ o, amina 14 Nin aa ka yafa mkɔw frikow, a ka sanko ra faa na yafa aa ye ma fran, 15 nka ni aa ma yafa mkow ma, aa faa fran tina yafa aa frikow ma. 16 aa ka shuun dun, aa ka ɲaan shishi nafɔ flankafɔw, minnun n'a ɲaan shɛn yaako mko biyɛ ra dɔn ko a min shuun na. Nne ra fwɔ aye fɛ shɛnna wuw na aa ka saa sɔɔ. 17 Nka e ka shuun duun, latikrɔ kɛ e kuun ka ka e ɲanda didaa, 18 yaako mkɔw k'a dɔn ko e min shuun na Nka e faa miim mun gundo jaa ra; ani e faa, miin jeri kɛ gundo ra, wo na e saa 19 aa ka dguko kan nafow yukɔ ka aa keen ta ye, kaba ni shoon nana biyɛ ɲinmin ɲinmin, ani shuunw nana dŋan sgɔ ka shonɲan; 20 Nka a sanko ra nafow yukɔ ka kɛ aa taa ye wo jaara, kaba ni shoon ti halakiri kɛ, ani shuunw ti dŋan sgɔ ka shoɲan. 21 bari e ka nafo min jaa min ma, e dosokun fran na kɛ ɲin ne. 22 ɲandin we mun ma ɲin, e pikoo ka lampa ye. nin e ɲandin kaɲiin, e pikoo biɛ na kɛɛn sɔɔ ; 23 Nka ni e ɲandin maɲin, e pikoo biɛ na kɛ jibi ra. Ora ni kɛɛn miin e ra wo min jibi ye, wo jibiw boɲan na kɛ damantan ye ! 24 Mkɔshi ti she ka baara kɛ kuntki flaa ye. Bari a na keen kɔnniya, ka keen kannun ; waaman ani sri keen na ka keen mafiyɛnya. Aa ti she baara kɛ YAA MASA ni shitanni ye. 25 we rato nne ra fwɔ aa fɛ : ko aa ka hanmin a ka shida ko ra, k'a ye na mun duu, hari aa pikoo kwo ra ko aa fruun duntaw ɲranmanya ma kwri dunfɛn ma, ani pikoo ma kwri frunduntaw ma ? 26 Aa kɔɔnw fɛ sankora : aa ti danin kɛ aa ti shunman tkɛ ani aa ti fwoshi yɔgɔ kɔɔnnɔ na ; aye ka sankora faa e wuw bato. A ye man pisa wuw ye fwɔ ka ta ka na ? 27 Aye jɔɔn, a tki ka hanmin fɛ, e she ka shibri ɲanken fra a ka shida ka ? 28 Mun nr to aa re hanmin pinanfrun kwo ra ? Aa kongo ra binfeerew muhɔn tgo yatemnan : aa ti baara kɛ aa ti ɲrinnin kɛ ; 29 Ka sɔɔ nne ra fwɔ aa fɛ ko Salomɔn yɛkun, a ka nɔɔrɔ biɛra, a pimanfrun ma kɛ wuw krenshi taa shiye. 30 Ni YAA MASA kongon ra biinw mandunti, wuw min minɲin bii sriin are khan ka k,e fiyenman ra, 31 aa ka hanmin, ani aa k'a fwɔ : an ra mun dun ? A n na mun mihin ? An n'an madun didhi ? 32 Bari Ala dɔnbiiw re wo fɛɛnw biɛ yaara. Aa ka sanko faa ra makoɲan fɛɛnw dɔn. 33 Aa flan ka YAA MASA ni a ka teenninya we yaara ban ; ana fɛɛn biɛ ji a man. 34 Aa hanmin aa ka srin na ; bari srin na janto a yiɛ ra. Labiyɛ n'a dgupiy,e kan

Chapter 7

1 Aa ka kiti kɛ, yaako aa kana kiti pewu. 2 Sabu a nan'aa kiti aa ka kititkɛ tkoo yera ; aa shɔnri kɛ nin mnan miin ye, a'nana shɔɔn nin wo shɔɔni kɛ mnan we ye. 3 Mɔɔn na to yere kaa jee, e bareman ɲaan ra ksɔɔ yie she t'a yatemnan ko tintan min yɛkun taa ra, 4 waaman yee she ka fwɔ dishi e barenman fɛ : a to niin kaa bɔ e ɲaan ra, tintan ti wemin yee taa ra ? 5 Flankanfwɔ, flan ka tintan bɔ e yɛɛkun ɲaan ra, ora yee na jee e she ka kaa bɔ tin min shi e barenman ɲaan ra. 6 A ka fɛɛn sanninyanin jii wruuw ma, ani ka kannakɔɔnw frii jiyɛdinw ɲantenne a a sranya min miin ye, a kana wu yɔɔkɔ a siinw na, k'a frikayɛman, kan'aa bwɔnbwɔn. 7 Aa ka daare, an'a jii aa man ; aa ka jayaara, aa n'a jiye ; aa ka daa mablɛ, a n'a yɛɛ aafɛ. 8 Sabu mkɔ o mkɔ ka daare kɛ, otki ra sɔɔ, min ka jayaare ora jiye ani daa ye yɛɛ a man blɛ bga ye fɛ. 9 Joon na senden jii a diin man, ka sɔɔ a min bwuuru daare a fɛ ? 10 Waaman, nin a ka hikɛ daare, a tki na saa re j'ama wa ? 11 Aa ye minnun ka dgu, aye fɛnɲunman ji dɔn aa diinw man, sababu jɔɔn nato aa faa minwo sankora ti na fɛnɲunman ji a daare bgaw man. 12 Aa m'afɛ mkɔw ra miin biyɛ kɛ aa ye, aa wuw kɛ mkɔw ye fran, bari sariya ni ceraw lo. 13 Aa dun danin doonin fɛ, sabu sraa miin mkɔ lafri, wo ka bun, a ka ɲiin, mkɔ shaaman ne dun ni we. 14 nka sraa min ta ni mkɔ ye ɲranmanya ra, wo kɛɛrɛnin a dunda ka dgɔ, mkɔ bɛɛ ti wuw jadɔn. 15 Aa yiɛɛ kwɔshi cera fiaɲanfwɔ ra. wuw ra mandun sgawoo k'ana fiɛ, ka sɔɔ waaraba re mun. 16 aa n'a dɔn aa ketgow fɛ. fiyenkundin we she ka kwinba wa ? Toodin we bɔ dɔnnɔ ra wa ? 17 yridin ɲunman we sɔɔ yriba ɲunman ne ra, nka yribakuntan we yridin kuntan ne kɛ. 18 yribaɲuman ti she ka kɛ nin yridin keuntan ye, yridin ɲunman fran ti sɔɔ yriba ɲunman na. 19 Yriba min ti yridin ɲunman kɛ, we sge ka fiyen maan nɛn. 20 Aa wuw dɔn aa diinw ne fɛ. 21 minnun na fwɔ nne ma : ko matki, matki, wuw biɛ ti na dun sanko masaya ra, nka fwɔ min nne sankore faa sako kɛ. 22 shaanman na fwɔ nne fɛ o dun na ko matki matki, anne ma cera kɛ ye tkɔ ra ? anne ma jranw kwɛn ye tkɔ ra ? anne ma kabakwo shaanlan kɛ ye tkɔ ra ? 23 Nne na fwɔ ka piyɛ aa ɲannan ; nne ma aaye dɔn ka je, aa mabɔ nne kɔɔ, aa ye minnun mmin kodgukɛraw ye. 24 wera to, mkɔ o mkɔ ka nne koman fwɔtaw mɛn k'a bla baara ra, wo tki na kɛ hakritki ye. 25 saje n'a na, jewoyoba n'a na, fiyenbaw n'a na shoo kan ; a ti wan bada, sabu a juu skinin paako kan. 26 Nka min o min ka nne ka koma fwɔtaw mɛn, ni a tki m'a bla baara ra, wo na kɛ hakritan ye, miin min ka a ka shoo juu ski cɛnmguba ra. 27 saje n'a na, je woyoba n'a na, fiyenbaw n'a na shoo kan : shoo na wan, ani shoo ka halaki na bonɲan. 28 Yesu baana karanw na sŋan min na, jama were kabakwoya a ka karanji tgo ra ; 29 bari a tunmun karan kɛra ni kuntkiya ye. A tin ti a kɛra nafwɔ sɛbɛrikɛlaw.

Chapter 8

1 Yesu dgira sŋan minna ka bɔ kruu kan, jamaba re y'a gwanna. 2 Kunnashɔ jɔ re e kw'a ra ki kwigwiri gwan a kɔɔ, ka fwɔ a fɛ : matki, ni a ka ji e ye, e she ka nne sanniya. 3 Yesu re y'a boo bɔ, ka tutu a ra ka fwɔ : nne mafɛ, e pii ra saniya. O janin keen na ere saniya ka bɔ kunna ra 4 Yesu re sɔɔn ka fwɔ a fɛ ko : ara she a daa kɔɔ ko a k'a fwɔ mkɔ fɛ ; nka ko ara ta e yira saakalashebgaw ra, ko Misa ɲinninfɛn min kwofwɔ ko ara wo ji saakalashebgaw ma yaako wora kɛ shɛɛrɛ ye. 5 Ka Yesu dunshɔ to Kapernahun, srodashi cɛɛ ere koma a fɛ, 6 ka a daare ka fwɔ : matki, nne ka baaradin danin mun shoo, mrunkun banna min a ra, a min tɔɔrɔ ra kwosɛbɛ. 7 Yesu re ya fwɔ a fɛ : nne na ta e ka shoo, ka ta a kɛnnŋɛnya 8 Nka srodashi cɛ e y'a jaabi : matki, a man kan yera dun nne ka shoo, o danbe ti nne ra ; nka koma kandganpanken fwɔ drɔn, nne ka baaradiin na kɛnnŋɛya. 9 Bari, nne min kuntgiw ka fgan jukɔɔ, srodashiw min nne fɛ, wuw koonin nne ka fgan ye ; ni nne ra fwɔ jɔfɛ : ta ! ere ta ; ka fwɔ jɔkwɛnman fɛ : na ! ere na ; ka fwɔ nka baaradiin fɛ : ɲin kɛ ! era kɛ. 10 Yesu ra lamɛn ka ban, Yesu re kabakoya, ere y'a fwɔ a nɔngamkɔw fɛ : nnera fwɔ shɛnna, hari Israyɛri kɔɔ, nne ma danayaba shiɲin je mkɔ shi ra. 11 Ka sɔɔ, nne ra fwɔ ko mkɔ shaanman nana ka bɔ kɔɔna ni teebinfɛ, aa na duunin kɛ nin Abrahamu, Isaka, ni Yakuba ye, je mkɔ shi ra. 12 Nka sanko masaya diinw na ta ka kuu jibifgan ra kɛɛnman, konbow ni ɲinɲinmin na sɔɔ a ra. 13 Yesu re sɔɔn ka fwɔ srodashicɛ fɛ : ta, ko or'a kɛ ka kanɲan ni ye ka danaya ye. O waate biɛ ra srodashicɛ ka baaradiin we kɛnŋɛnya. 14 O kɛnin kwɔɔ Yesu re ta Piɛri ka shoo, ka ta sɔɔ Piɛri blamaso danimu a pii ciyanin kosɛbɛ. 15 Ere y'i boo da akan, piikwan e ban ; moso e wrii ka baara kɛ Yesu ye. 16 Wlara la, aa re na ni jransho shaanman ye Yesu fɛ. Ere ɲiindguw kwɛn ni a ka koma ye, ere jinminshɔw biɛ kɛnŋɛnya. 17 Yaako cera Ezayi ka fwɔta ra dapa, YAA MASA ka koma ra fwɔ kitabu ra ko : A r'an ka mrukubanaw ta, ka e dun an ka bannanw kɔɔ 18 Yesu jamanba je ere ko, an tkɛ babo jɔ kan. 19 Sɛbɛrikɛla jɔ re yi kwaa Yesu ra, ka fwɔ : kuntki, e ka ta jaa o jaa annena gwan era. 20 Yesu re y'a jaabi ko dunja min ninŋinw fɛ, ɲanŋan min kɔɔnw fɛ ; nka kundunja ti mkɔ dincɛ fɛ. 21 karan din jɔkwɛnman re y'a fwɔ ko : matki, sraa ji nne ma niin ka ta nfa kasange ban. 22 Nka Yesu re y'a jaabi ko : e gwan nne ra, ka to shuuw r'a ka shuuw kasange. 23 Yesu re dun krun na, a ka krandiinw gwan ra. 24 Fiyɛnbaw le wrii baje kan nafwɔ ana kruun yiɛman, wosgan Yesu min sunnŋɔn na. 25 Karandiinw ney'aa ka ka krun, ka fwɔ a fɛ : matki, an krishi, ni wo tɛ, an na saa. 26 Yesu re ko : mɔnnato aare sran, mkɔ danaya dgɔmantkiw ? Ka sɔɔn ka wri, ka kakanri kwishi fɛyɛnba ni baje fɛ, wuu re y'a mada. 27 O mkɔ re kaba kwoya : ka to ka nuŋɔn ɲrika, ko ɲin min jɔɔnyenin fiyɛnba ni baje e ko'o a ye ? 28 Aa shera Gadarekaw ka jamana babo ka sgan min na, jranshɔ fla re bɔ sarentu ra kana Yesu ɲanten. aa ka fiinya fɛ mkɔ tin ti she ka tɛmɛ o jaa ra. 29 Wo jraanw le to ka kobobɔ ka fwɔ ko : YAA MASA dincɛ mɔn min anne ni ye shɛ ? E naa yan yaako kana anne hakrinŋanmin ka sɔɔ a waati ma she ? 30 Jɛɛ kruba jɔ tin min tɛmen na jayan na. 31 Jraanw tin min Yesu daare ra, ko : ni ka aan kwɛn. A to aane ka dun jɛɛ na. 32 Yesu ko aa ma : aa ta ! aa re bɔ cɛɛ ra ka dun jiyɛdinw na. Wo jiyɛdinw re bii ka dun baje ra ka saa jera. 33 Aa niŋɛnbgaw re bii kata wo kwow biɛ lanki du kɔnna. 34 Dgumkɔw biɛ re bɔ kata Yesu kunbɛn ; aa ra je aa re y'a daare ko ara ta kabɔ aaye ka dgukoo kan.

Chapter 9

1 Yesu re dun krun na ka baje tkɛ kata a ka dguura. 2 Aa re na nin mrukun jɔ ye a fɛ. Yesu r'a ka danaya je, era fwɔ mrukrn fɛ ko : nne diin, e yara. kweya, e ka drunmunw yafara. 3 Sariya kaamkɔw damadanma re y'a fwɔ aa kɔnna : cɛŋin YAA MASA tkɔ shiɛn dɛ. 4 Yesu tin'aa ka miiriyaw dɔn, ere ko : mɔnna to miiriya kuntanw min aa dosokun na ? 5 Lanfiya min fwɔ kan jɔn na ka fwɔ ko : e ka drunmunw yafa ra, waaman ka fwɔ ko wri ka tŋɔnma ? 6 Yaako aa ye ra dɔn ko she jira mkɔ dincɛ ma dguko ka, ka drunmun yafa : a ko mrukun fɛ : wri, e ka daran ta, ya ta e ka shoo. 7 Ere wri ka ta a ka 8 shoo.Jamman we wo je, yatkɛ ey'a mna, aa re nɔɔrɔ da YAA MASA ka wo min shebgaya ɲinshi ji mkɔw ma. 9 Yesu tanin jayan na, ere cɛɛ jɔ skinin wari jaa ra ni a tkɔ kri ko Matiyo. Ere y'a fwɔ a fɛ : e gwanna were wri k'i gwanna. 10 Ka Yesu to dunnin na shoo ra, yahutuw shaanman ni ladrunsh,ow re na dunnin ni Yesu n'a ka karandinw ye. 11 Yahutuw wo je, aa re y'a fwɔ ka karandinw fɛ : mɔnna kuntki wera dunnin kɛ ni lampa mna bgaw ni landrushɔye ? 12 Yesu min mɛn, ere ko : mkɔ minnun ka kɛnŋɛn wu makwo ti dgɔtrɔ ra. Jinminshɔw re makwo mi dgɔtrɔ la. 13 Hinnɛn ka ji nne ye, ka tɛnmɛn, saakoaw ka : aa ye ra ta o kɔɔ yaara ka dɔn. Bari nne mana mkɔteenninw kri, nka nne drunmushɔw le kri. 14 Yuhana ka karandinw re ma Yesu fɛ ko : mɔnna to anne ni yahutuw re shundu, karandiw ti shundu ? 15 Yesu re y'a jaabi ko : piɛcɛ teriw she ka k'a ni piɛncɛ to nɔnŋɔn ka ? Dununw jɔ nana ara sɔɔ piɛcɛ tara, a na shundun. 16 Mkɔshi ti frun kla kɛ ka frun kɔɔ bɛtɛɛ, sabu ana kɔɔman jajɔ frufru, fruun panɔn na boɲan. 17 Mkɔ ti duwɛn kla kɛ fooko kɔɔ ra. Fooko kɔɔ na sgɔ duwɛn ere bɔn yere bɔɔn fooko ra ; nka duwɛn kla we kɛ fookokla lera, duwɛn ni fookow le mara kaɲan. 18 Ka Yesu to wo komaw fwɔr'aa fɛ, yahutu kuntki jɔ re she, ki kwigwiri gwan Yesu kɔɔ ka fw : nne diinsugru sara ; na, e boo da a ka, ana krun ka ɲranmanya. 19 Yesu re wri, ani karandinw ne y'a gwanra. 20 Moso jɔ tinmin karobɔ ra fwɔɔ sanje ta ni fla, eri kwaa Yesu ra a kɔfɛ, ka a ka deeke jukɔja mnan. 21 Wo moso tinmin a fwɔr'a kɔɔnna, ni nne ka tutu a ka deeken ra dɛnmɛɛn, nne na kɛnŋɛnya. 22 Yesu re yi kɔyɛman, ara je, ere ko : n'dinmoso e yarakweya, e ka danaya ri kɛnnɛŋɛya. Karobɔ were tgɛ janinken. 23 Yesu shera yahutukuntki ka shoo, ka flee fiɛnra shaanman ni janman ɲadunin je nŋɔnna, 24 ere ko : k'aa r'aa mabɔ, bari sugrun ma sa, nka a min sunŋrɔ rara. Mkɔw le to ka Yesu dgɔbɔ. 25 Mkɔw labɔra shoo ra kaban, Yesu re dun, ka sungru boo mnan, ere wri k'ii kɔ. 26 A koma were yigɛn dafɛ jamananw biɛ ra. 27 Yesu bɔra hin fienshɔfla re y'a nɔnkakwɛn, k'a kaan kɔɔta ko : makari an na, Dawuda dincɛ ! 28 Aa shera shoo ra, are y'a kwa a kɔɔ, Yesu le y'a fɔ aa fɛ ko : aa ye dara ora ko nne she ka o kɛ ? Aa re y'a jaabi han, matki. 29 Yesu re y'i boo tutu aa ɲaanw ka, ka fwɔ : Ora kɛ aye fɛ ka kanɲan ni aa ka danaya ye. 30 Aa ɲaan wu re yiɛɛ, Yesu re kangari d'aa ye ka kweya : aa janto yaako mkɔshi k'aa dɔn. 31 Nka, aa bɔra kaba, aa re Yesu tgɔ yigɛn jamana biɛɛ ra. 32 K'aa to tŋɔnman na, jɔ re nani zranshɔ bobo Yesu fɛ. 33 Zraan kwɛnan ka bɔ, bobo were koma. Jama were kabakwoya ka fwɔ koɲinshi tun ma je Israel ba. 34 Nka yahutuw re ko : a min zraanw kwɛnan ni zraan yaamkɔw ye tkɔ ye. 35 Yesu rtin dgubaw ni dgudinninw biɛɛ tŋɔnman, ka karan ji nŋɔnlajɛshoobaw ra, ka kibarujunman fwɔ. 36 Yesu jaman je, a makari we y'a mnan, bari mkɔw tin min ɲanje ni sgɛ ra nafwɔ sga nŋɛbga ntan nun. 37 Yesu re ra fwɔ a ka karandinw fɛ ko : shuman tgɛta ka sha, nga a tkɛlaw ka dgɔ. 38 Aa shuman tgɛ kuntki daare ka ar'a barakɛlaw bla kana shuman tgɛ ra.

Chapter 10

1 Yesu r'a ka krandin tan ni fla kri ka fgan j'aman ka jinnaw kpɛn ka bɔ mgɔw ra a ni ka bannanw ni baakatanyaw biɛ kɛnngɛnya. 2 yesu ka ceradin tan nin fla tgɔw min de gareo Simon kri ku ko Piɛrɛ, ani abareman cɛman Andre ani Zebede dincɛw Yakuba ni Yuhana. 3 Filipe ni Bartɛlɛmi; Toma ni Matiyu min tinmin fganman wari mlan bgaye gare, Alife dincɛ Yakuba ni Tade 4 ani Simɔn Zelɔte, ani Juda Isikariɔti, weree Yesu duun bora. 5 Yesu re ya fɛkwow fwɔ a ka yanifla wee k'aru ce en ko: shia miinnu ti yahutuw ye aa k'ata wuw pan fɛ, aa kaa dun samarikanw ka dgu shi kɔɔnna fran. 6 A' ta Israel mgɔw ka panw fɛ wuw min kɛra konnŋo sga frinin. 7 Aa tashɔo aa toka wanjurikɛ ko sankoo masaya sruɲara 8 A' banabgashɔw kɛnngɛnya kashuw kunnun. aa knashɔw saniya ka jinanw kpɛn ka bɔ mgɔw ra. Aa sɔɔ gwansan aa ji gwansan. 9 Aa k'a sannun wara waripiɛ wara mɛnsɛn bla aa fɛ. 10 A' kaa dguratka mlan shi ta waamaa deeke fla waamaa sabaan waamaa bemee barakɛraa kpiin wo ka kan naka dunniwee. 11 A' ka she dgu oo dgura, dgu ba wala dgu dinnina mgɔ ɲranman yaara ka dgi wo fɛ fwɔ kata sha ta sgan man. 12 Aa dun shɔo wodgu kɔɔnna, aa fwori kɛ. 13 nin wo jun kɔɔnna mgɔw ka ɲin nin wo hɛrɛ wee, a raa to aa fɛ nga n'a man kan nɛɛ aa ka hɛrɛ r'i kwɔseki aa ma. 14 N'a ma sɔn kaa ladun wala kaa ka komaw lamɛn, jun o jun kɔɔnna, wama dguw jɔ kɔɔnna, aa bɔ shɔ o, aa ren k'a sin na briw dgu dgu ɲin ka ta. 15 Shɛnna ne ra fwɔ aa fɛ ko sodomɛ nin gomɔrɛn janmana mgɔw ka tɔɔrɔ tinaa wo ka tɔɔrɔ bɔ laban dun 16 A fɛɛ ne ra ce ka ta nafwɔ nafwɔ sgaw mi tara waraw shɛma, A' cekuya nafwɔ saw shi, ka piɛ nafwɔ jɛnɛ kan tganw. 17 A' yɛɛ kɔɔshi mgɔw ra dɛ, katgu aa na dun kititgɛ jamaw boora k'a kpishi ni wookanmiw ye aa ka Ala batochow kɔɔna. 18 Aa na ta aa ye gofrɛnɛw ni masacɛw fɛ ne tgɔɔ kanma.Aa na to aa shɛrɛyakɛ, aa nikpɛɛw ɲanna. 19 N'a fira r'a dun boora sgan miinna, aa akri kaa nganmi aa ka fwɔ taara o waama aa koma tgoora. Aa na koma miinnu fwɔ, wo komaw na dgi aa akrira wo waati wee jatera. 20 katgu aaye tinaakɛ komaatgi ye nga aa fa Ala ka ɲin senuman ka tɛnmɛn aa daw fɛ. 21 Bareman na a bareman ngɔn dun boora,yaako araa pka fa na wo shiikɛ a diin na. denw fanna na wili u bange baw kama yaako aa raa pka. 22 Mgɔw biɛna kɔnnia ne tgɔɔ kɔsɔ nga min ki muɲu fwɔ laban nan, wo na krishi. 23 N'aka tɔɔrɔ dgu jɔ ra, aa bii ka ta dgu kpɛɛman na. shɛnna ne ra fwɔ aa fɛ ko aa tinaa tɛnmɛn Israel dguw biɛ kɔɔnna ni mgɔ dincɛɛ ma na. 24 Krandin man bun n'a kran bga wee.Baradiin man buun ni a ka bara kuntgi wee. 25 Krandiin damamu ka kɛ nafwɔ a kaamgɔ shi re. Baradin byɛ dama mu ka kɛ na fwɔ a bara kutgi shi.Ni kpatgi ka kri ko Bɛlzebul, tgɔ min na fwɔ a ka sho mgɔw ma, wuw na dguya ni Bɛlzebul ye dɛ.. 26 A' kaa sran mgɔw ɲa, Katgu fwoshi dgoni tiin min ti naa bɔ kɛɛn ma, Bune fwoyi tiin miin ti naa dɔn. 27 Nee miin fwɔ aa fɛ jibiira, A' wo fwɔ kɛɛn ma. A' dgon dgonin koma miin nun mɛn, A' wo wanɲo da sanw kan. 28 Miin nu piisgo pka ka sɔɔ aa ti she ka fwoshi kɛ ɲiin na, A' kaa sran wuw ɲan. Miin she ka piisgo nin ɲiin haraki yandanmaa kɔɔn na , aa sran wee ɲan 29 .Blenin din fla ti fwere sgɔ ken na?Wo biɛ na ta, Hari wuw ken ti bwin dguma aa fa Ala t' a krama. 30 A' ye kpin, ari aa kun shee da dɔni no. 31 Wora, aa kaa sran aaye ka pisa nin Blenin shaanman ye. 32 Mgɔ o mgɔ ka jɔ a ra mgɔw ɲan nan k'aye min ne ta ye, ne biɛ na jɔ a ra sankora fa ɲan nan k'o wo tgi min ne ta ye. 33 Nga min ki ban ne ra mgɔw ɲan na, ne biɛ nan nban wo tgira fa ɲan na. 34 A' k'a mwiri ko ne naa hɛrɛ kɛ dgu koo kan dɛ, ne ma na ni hɛrɛ ye fwɔ fa mun nun. 35 Ne naa bɛn biiya cɛ na fa shɛ, ani din moso ni a ba shɛ, anin frumoso ni a cɛbamoso shɛ. 36 Mgɔ shomgɔw na kɛ yɛɛku na kɛ e dguw ye. 37 Mgɔ min na fa wamaa a ba kanu ka tɛnmɛn ne kan wo man kan ni nee. 38 Mgɔ miin na din cɛ wamaa a din moso kannu ka tɛnmɛn ne kan, wo man kan ni nee. 39 Mgɔ miin taa ka kpekme yri ta ki gwan ne ra, wo man kan ni nee. Mgɔ min na yɛɛ ɲin mra, wo na bɔɔn a ɲin na, nga min bɔɔn a ɲin na ne kanman, wee na a ɲin sɔɔ. 40 Mgɔ min ka ladun, wo tgii nee laduun. Mgɔ min ka ladun, wo tgii ne ce bga wee laduun. 41 Mgɔ min ka cera jɔ ladun ko Ala ka cera ro, wo tgi nan cera ka baraji shi sɔɔ. Min mgɔ teen ni ladun a ka teeni ya kanma, wo na mgɔ teeni ka baraji shi sɔɔ 42 Shɛnna ne ra fwɔ aa fɛ ko: Mgɔ o mgɔ ka hari je fiɛni ɲa ken je shɔn dɛnmɛɛn ji dɛɛnsɛn ɲiinu jɔ ma ko ne ka no wo tgi ti dɛsɛ wo barajira abada.

Chapter 11

3 1 Yesu ce ɲin nun fwɔɔ a ka kran din tan ninfla wee sgan mii naa ka ban, e bɔin ka ta aa ka dgu baw, ka ta mgɔw kran k'a wanju ɲin 2 .Ka Yuhana batiserikɛra to kasoora, E krista ka kwo kɛtaw kibaroyaa mɛn.Wo sgaana e yaa ka kran dinw jɔɔ ce Yesu fɛ. 4 K'aru ɲrika ko: A fwɔra ko na na yero waa, ta an jɔ kpɛɛman kɔɔn? Yesu re yaa labi ko; Aa min mɛ ka miin je a' ta wo fwɔ Yuhana fɛ ko, 5 Fieshɔw jeriikɛ, nan maaniw tŋɔnma,kunashɔw sanniya,tooklew mɛniikɛ, shuw kunnun, kibaro junma wee fwɔ fgan tanw fɛ. 6 Mgɔ miin kuna ma shɛn ne kannma wo tgi min duba din ye. 7 Yuhana ka cera dinw ta nii kwɔ, Yesu re ya damlan ka koma jamaa fɛ Yuhana ka kwora ko: Aa taa mɔn fɛɛ koŋoo k ɔɔna ? Fiɛn wee kaa lamgan wa? 8 Ayiwa aa ren taa mɔ fɛɛ wɛ? funun ɲunman tgi re mun wa? nga minnun funun ɲumanw dun, wuw sɔɔ masacɛw ka show re kɔɔn na 9 Aa yen taa mɔ fɛɛ wɛ? cera re mu? Awa ne ra fw'a fɛ ko a ka buun ni cera ye. 10 A sɛbɛ ni mi kitabura min kwora ko: A fɛɛ ne ni ka cera din ce e ɲa,K'i ka sraa labɛn e ɲa wo min Yuhana ree. 11 Shɛnna ne ra fw'a fɛ ko mgɔshi ma woo Adama dinw shɛma ni miin ka buun ni Yuhana batiserikra wee. wo byɛnata san koo masayaara mgɔw byɛra fitiini ka bun ni Yuhana ye. 12 Ka bɔ fwɔ Yuhana batiserikɛra ka wanjuri o fwɔ ka she sisa, ma sakoo masaya we sɔɔ ni jejari ree, mgɔ jerajaninw nera sɔɔ. 13 Cera byɛ ni sariya wee cerayaa kɛɛ fwɔ ka na she Yuhana ka waatii ma. 14 N'a son kada ɲi na, Eli miin na kwo tin fwɔra, womin Yuhana re. 15 Too min miin fɛ ka lamɛnni kɛ wo ra lamɛnni kɛ dɛ. 16 Ne she ka byi mgɔw ni jɔɔnnu kanɲan ngɔnman? Aa bɔnimun dɛnsɛnw sginiin fɛ fyera kaa kan sanman ngɔnman, ka fwɔ ko: 17 An dunnuun fwɔ aa kunaan, aa ma dɔnkɛ.An ne sgansho dara dɔŋiri da, aa ma dɔn kɛ 18 Katgu Yuhana, naa ati dunni kɛ, a ti myinnikɛ, aa ren ko ko jina mana 19 .Mgɔ din cɛ naa, ee dunnii kɛ ka myinni kɛ, aa ren ko: Cɛin mi nŋuman ni myinni kɛra ree, fganman wari mlanraw ni jrumushɔw lamgɔ ro. Nga shɛn ji Ala ka akritgiyaa ma a ka kɛtaw kanma 20 Wo sgaana, Yesu ra ka kabakwobaw kɛɛ dgu minnu kɔɔnna, e yaa damlan ka wuw tgɔ fwɔ, katgu wo dguw ma sɔn ka nigisa aa ka jrumunw na. En ko: Kɔrazɛn 21 bɔɔn mi ye ,bɔɔn mi ye, Bɛtisayida katgu kabakwo miinu kɛra aa kɔɔnna, ni wuw ti ka kɛ tir ni sodɔn kɔɔnna, sisa ti na sɔɔ wuw nŋisara aa ka jrumunw na amyɛnnan. Aa tina bɔtɔw ni bripiɛ kɛ aa kuna. 22 Wee kanma, ne ra fwɔ aa fɛ ko tir ni sidɔn ka tɔɔrɔ na nŋɔnya kititgɛ dun ka tɛnmɛn aa taa kan. 23 Ye ro kapernaum? e ra mwiiri ki na kɔɔtare fwɔ sakoora wa? wayi, e na dgi fwɔ yandamaan jukɔɔ, katgu kabakwo miinnu kɛra ekɔɔnna, nin wuw tin kɛra sodɔme dgu kɔɔnna, a tin na toin fwɔ byi. We 24 ra to ne ra fwɔ ko sodɔme ka tɔɔrɔ na nɲɔya kiti tgɛ dun ka tɛmɛ e ta kan. 25 Wo waati ra Yesu re ko; Ne fa sakoo ni dgu koo tgi matgio, Nee baka da e ye, ka tgu ee kwoinu dgoon akritgiw ni mgɔ krannibaw ra, k'a yra dɛnsɛnw na 26 .An katgu wee jariye 27 Fɛn byɛ duna ne boora ne fa fɛ. Mgɔ shi ti Ala din cɛ dɔn fwɔ a fa Ala keenpe.Mgɔshi fannan ti fa Ala dɔn fwɔ a dincɛɛ kenpe, ani ni dincɛɛ mafɛ k'a fa yra mgɔmiin na. 28 A na ne ma aaye miinnu byɛ sgɛni n'a diinni mu, ne na lanfyaa ji aa ma. 29 Aa ne ka tɔnna yri da kanna, ka ne tgo ta, katgu ne sabarinimu, ne dosoo madanimu, aadosokunw na lafya sɔɔ. 30 Ne ka tɔnna yri ma kwi , ne ka d iin ka fyɛn

Chapter 12

1 Wo sgaanna Yesu re tɛnmɛn ɲɔn fyew jɔɔ ra mashɔn dun jɔ ra. kɔnŋɔɔ tunma ka kran dinw na,Aa re ɲɔn pinsanw jɔɔ tgɛ ka wo kɛsɛɛ ɲinmin 2 .Farisiɛnw wo jeemiinkɛɛ, wuw re ya fwɔ Yesu ye ko; A fɛɛ kwo min dgani ti lafyɛn dun e ka kran dinw wee kɛ. 3 Yesu re yaaru jaabi ko; Kɔɲɔ wee Dawuda ni a nɔnkan mgɔw mlaan sgan miin naa, 4 Ee miin kɛɛ, aa ye ma wo kran ne wa? A dun na Ala ka shoo kɔɔnna ka yra ri bwurukuw dun. Wo dunniin tu ma dga a na kɔfɛ mgɔw shi ye, fwɔ saaka lashe bgaw drɔnw 5 Waamaa aa maa kran wo sariyara ko saakalashebgaw mashɔn dun sariyaa shɛn Alabato shooba barala mashɔn dun odun ka sɔɔ aa ti yaakire wa? 6 Ne ra fw'aɲanna ko jɔ min yan miin ka bun ni mashɔn dun wee. 7 Ne min minn fɛ, makari lo saaka tɛ, n'a tinmi ka wo komaw kɔɔdɔn, aa tin ti naa mgɔ yaaki biiw yaaki. 8 Katgu mgɔɔ din cɛɛ min mashɔn duun Matgi ree. 9 Yesu re bɔin ka ta dun aa ka Ala bato shoo jɔ kɔɔnna. 10 Cɛ boo yanii jɔ tin miin mgɔw re Yesu ɲrika ko; a dganimu ka mgɔ kɛnnɲɛnya mashɔndun na wa? Aa wo fwɔ katgu aa tumafɛ ka sin dun ja re sɔɔ Yesu ra 11 Yesu re aa labi ko; Nin sga din ken mi aa ye jɔ fɛ, nin wo ka byin dgan kɔɔnna mashɔn dun,wo tgi ta ta bɔ kɛ? 12 Mgɔ wen ka pisa ni sga wee kwosɛbɛ Ayiwa a dganimu ka kwosɛbɛ kɛ mashɔn dun. 13 Wora Yesu re ya fwɔ wo cɛ wee ko; E boo sanman ka ten. Cɛ wee ya sanman ka ten, ee kɛnngɛnya. nafwɔ jɔ 14 .Farisiɛnw ree bɔ ka ta ngɔn je ka tgo ɲini yesu pka tgoora 15 Yesu wo mɛn miin kɛ, ebɔ wo jaara. Mgɔ shaanman nee raa gmanna. Yesu re ya byɛ kɛnngɛnya, 16 Nga aye min miin ye, e raa gwrɛya aa ma k'a ka wo fwɔ mgɔshi fɛ. 17 A kɛratin yaako Ala cera miin fwɔo ka tɛnmɛn cera Esai da fɛ, wo ra dapa. 18 Ne nin ka baara din miin ɲanatɔnmɔɔn wo min de. Nera kannu a kwo ka ji nee hari. Ne na nɲin da kan. A na kiti kwow fwɔ shiaw fɛ. 19 A ti naa sɔsɔrikɛ, a ti naa prɛn. Mgɔshi ti naa kan mɛn janmaa na. 20 A ti naa kaa kruni kii. A tinaan ɲaan dginin shɔɔ pka. a na kɛ tin fwɔ teeni yaa raa she sɔɔ. 21 Shiyaw naa dgida a kan. 22 Wo ra, mgɔw re ta Yesu nɔkan nin cɛ jina shɔɔ fiyenni jɔ ye. Bobo ree tunmun fannan. Yesu re wo kɛnnɲɛnya fannan, she ka koma ka jerikɛ. 23 Janmaan byɛ ree kabakwoya ka fwɔ ko; ɲin ti Dawuda bɔɔnsɔn ye? 24 Farisɛnw wo koma mɛɛn sgan miinaa, aa re ko; Cɛin jinaw kpɛ ka bɔ mgɔw ra jina kutgi bɛlzebul lee sabaabuyara. 25 Yesu tin naa ka myiriyaw dɔn, Eera fwɔ aa fɛ ko; Masaya oo masaya, ni a pan ken ka wri a pankeen kanman, wo masaya wee shɛn re . dgu oodgu, wamaa Jun oojun, nin a mgɔw ka wri ngɔn kanman, wee shɛn re. 26 Ni shitanni ka a yɛɛ taw kpɛ a ma yɛɛ ree kɛɛra, a ka masayaa na sgi dii? 27 Ni nee jinaw kpɛ ka bɔ mgɔw ra, Bɛlzebul baaka ra, aaye ka mgɔw raa kpɛ jo baaka ra? wuw yɛɛkun na kiti tgɛ aaye kan. 28 Ni nee jinaw kpɛ Ala ɲii baaka ra, wo ra yra ko Ala ka masaya shera aa ma! 29 Mgɔ she ka dun cɛ baakaman ka sho kɔɔnna k'a boofɛnw shɛ dii ni a ma wo cɛ baakaman sri ban? A srinin kwɔ e she ka wo cɛ baakaman ka sho kɔɔnna fɛw shɛ. 30 Min ti ne ɲin ye wo min ne dgu ree. Min ti ne jama ka ɲari kɛ, wee shɛnri re kɛ. 31 We ra to ne ra fw ɔ aa fɛ ko jrumunw byɛ a ni Ala tgɔ shɛn kwow byɛ na yafa mgɔw ma, nga ɲin senuman tgɔ shɛn ti yafa abada. Mgɔ 32 miin koma dguu fwɔ mgɔ dincɛɛ ma wo na yafari sɔɔ, nga mgɔ miin koa dgu fwɔ ɲi senumaan man wo ti yafari sɔɔ diyan na, a ti naa sɔɔ lahara fannan. 33 Aa fwɔ ko yrii ka ɲii a din byɛ ka ɲiin, wamaa aa fwɔ ko yrii ma ɲii adin shi ma ɲii, ktgu yri wee dɔn a din wee fɛ. 34 Fɔnfɔnnidinw aa ye miinnu ka dgu aa kwo ɲumaan fwɔ dii? Mgɔ dosokun panimu fɛ miin weree bɔ a da fɛ. 35 Mgɔ ɲunman wee fɛ ɲumaan bɔ a ka nafoo ɲuman na. Nga mgɔ dgu wee fɛ dguu bɔ a ka nfoo dguu ra. 36 Ne ra fw'a fɛ ko mgɔw koma lakoon fɛn oo fɛn fwɔɔ, aa na ɲrika wuw byɛ ra kititgɛ dun. 37 E na shɛn sɔɔ wamaa ka yaaki sɔɔ ka kanɲan ni ka komaw ye. 38 Ayiwa, sariya kaamgɔw jɔɔ ni farisiɛnw jɔɔ re yaa fwɔ Yesu fɛ ko; Kaamgɔ, an ma fɛ ya tgɛnmashɛn kabakwomanw jɔɔ kɛ an ɲanna. 39 Yesu re yaru labyi tan ko; Byi mgɔ dguw yashɔw tgɛnmashɛ wee yaara nga tgɛnmashɛ fwoyi ti yra aa ra ni cera 40 Jonasi taa tɛ. Jonasi tee saba ni shu saba kɛɛ yigɛ baa kɔɔnna tinmiinshii, Wo tgora mgɔ dincɛ na tee saba ni shu saba kɛ dgukoo kɔɔnna. 41 Kiti tgɛ dun Ninivɛkanw na wri ka bwi mgɔw yaaki, katgu Ninivɛkaw ngisara aa ka jrumunw naJonasi ka wanjuri kanma. Jɔ min yan wo ka bun ni Jonasi ye. 42 Kititgɛ dun na worodgu pan fɛ masa moso na wri ka byi mgow yaaki, ka tgu wo naa ka bɔ fwɔ dgukoo dan na yaako a raa Solomani ka hakritgiya komaw lamɛ. Jɔ mi yan min ka bun ni solomani ye 43 Ni jnaa ka bɔ mgɔ ra sgan miinna Ee yara yara jentan jaw re ra ka mashɔn ja yaara, A taa sɔɔ. Ee na fwɔ ko; Ne bɔra sho miin kɔɔnna ne na seki ka tain Ee ni kwɔ seki ka tain ka ta wo shoo flani lankon labɛnni sɔɔ. 44 Wo sgaan na een ta ka na ni jna wonwla kpɛɛman nun ye miinun ka dgu ka yɛnmɛn a ye kan, anin wuw ren dun ka sgi wo sho kɔɔnnain . 45 Wo sgaanna wo tgi laban kwo wee dguyare ka tɛnmɛn garee yaa kan. Byi mgɔ dguw taa biɛ naa kɛ tine . 46 Ka yesu to komara janmaan fɛ, a ba ni a baremancɛw tin jɔni kɛɛnma. Aa tunmafɛ ka koma a fɛ . 47 Mgɔ jɔ re yaa fwɔ Yesu fɛ ko; E ba n'i baremancɛw jɔnin fɛɛ kɛɛnma, aa ma fɛ ka koma e fɛ. 48 Yesu re y'a labyi ko; Jon nin jon min ne ba nin ne baremancɛw ye? 49 E yi boo tee a ka krandinw na ko; Ne ba ni ne baremancɛw fɛɛ yan. 50 Mgɔ o mgɔ ne sankoora fa sako kɛ, wo tgi re min ne baremancɛ nin ne baremanmoso anin ne ba ye.

Chapter 13

1 Wo dun na ,Yesu re b;o shoo kɔɔnna ka ti sgi ba da ra. 2 Janmaba wee ra lamini fwɔ ka deku, Ee dun kunnu jɔ kɔɔnna ki sgi . Jamanma byɛ jɔni weeto ba dara. 3 tin fɛ shaanma fwɔ aa fɛ tarenw na, en ko; Cɛ jɔ bɔra ka ta siriikɛ. 4 Ka to siriila, a ka kɛsɛw jɔɔ ree byin sra da ra, kɔɔnw re wuw soki. 5 Kɛsɛw jɔɔ re byin paaman jaw ra, bgɔmgu bɛɛ tin tiin . wuw re fiin jona, katgu bgɔ tun man shain. 6 Tee kman na, wuw ree fwɔɔnɔn ka ya, katgu dri bɛɛ tin t'ara. 7 Kɛsɛw jɔɔ ree byin ŋmiinw shɛma . ŋiinw ne wri ka deku, aa ma din kɛ. 8 Kɛsɛw jɔɔ re byin dgukoo ɲunmaan na, wuw re din. Jɔɔ re kɛsɛ kɛnmɛn kɛ , jɔɔ ka biwɔɔrɔ, jɔɔ ka bisaba. 9 Too min miin fɛ ka lamɛnniikɛ, wo ra lamɛnniin kɛ dɛ 10 Yesu ka krandinw ne r'a kpaara kaɲrika ko; Mɔɔnna en taren da aa fɛ? 11 Yesu re y'aru labyi ko; Sakoo masaya bunnew dɔniyaa jira aa ye ma, a ma ji wuw ma. 12 Fɛn min miin boora, jɔ na ji wo ma ka bla a taa kan, nga fɛn ti min boora, ari fitiini min ma boora, wo byɛ na mlanra. 13 Weerato ne min tarenw dara aa fɛ, katgu aa fɛɛri kɛ nga aa ti fwoyi je. Aa ra toomadɛn nga aa ti fwoyi faanmu. 14 Esayi ceraya koma miin fwɔɔ wo dapara ɲinnu ka pan fɛ ko; Aa toomadɛni na mɛniin kɛ, nga aa ti naa faanmuyari kɛ. Aa ɲaa jɔnii na fɛrii kɛ nga aa ti naa jerikɛ. 15 Katgu mgɔinnu akrii kwoyara.Aa r'a too tguu, aa r'a ɲanw tguu, yaako aa ɲanw k'ana jerikɛ, aa toow k'ana mɛnnikɛ mɛn, aa akrii kaanan faanmuyarikɛɑa kaanan aa yɛɛma ne ka pan fɛ, yaako ne raa ru kɛnngɛnya. 16 Aa ye kpiin , aa ye min dubadinnu ye, katgu aaye ɲaw jerikɛ, aa toow mɛnnikɛ. 17 Shɛnna ne ra fwaa ɲana ko cera shaanman ni mgɔteeni shaanman tun ma fɛ k'a ka jetaw je, nga aa ma wuw je k'a ka mɛntaw mɛn nga aa ma wuw mɛn. 18 Aa toomadɛn ka sirikɛraa ka taren . 19 Nin mgɔ jɔɔ Yaamasa ka komaa lamɛn ni a taa kɔɔ faanmu, shitaanni wee wo komaa lamɛnnii bɔ a kɔɔnna. Wo tgi taa min shunmankɛsɛs byinnin wee sra daa ra . 20 Paaman jaa taa min miin ye, wo tgi ra komaa mɛn ka mlan jona nin ɲushɔn ja ye. 21 Nga dri tara miinkɛ a ti miɛn wora.N'aka deku wamaa nin mgɔw k'a gwanna ka tɔɔrɔ wo koma kanma, a kunna ren teen ka shɛn. 22 ŋwiin shɛma ta min miin ye, wo tgii wo komaa mɛn, nga nin diyaa ka hanmi kwow ni nafoo ka lafriri wee wo komaa deku, fwati din. 23 Dgukoo ɲunmaan taa min miin ye, wo tgi wo koma mɛn ka faanmu, ee din shaanma kɛ.Kɛsɛw jɔɔ ren na shi kɛnmɛnkɛ jɔɔ biwɔɔrɔ jɔɔ bisaba. 24 Yesu re taren kpɛman da aa fɛ ko; sankoo masaya bɔni miin fɛ, wo min de. Cɛ jɔɔ kɛsɛ ɲumaan ygɛɛn a ka jiira. 25 Shufɛɛra ka mgɔw sinngɔɔnra, byin miin bɔni alikama fɛ, Wo cɛ dgu jɔ ree wri shufɛ ni wo kɛsɛ wee ka wo byin dgu kɛsɛ ygɛn alikama shɛman ka ta . 26 Alikama wee fiin ka pinsaan bɔ, wo byin dguu byɛree dɔn. 27 Jitgii ka baradinw nee na fwɑ fɛ ko; Matgi, e ma kɛsɛ ɲuman ygɛn ne wa? Byin dgu ɲin nee bɔ miin? Ee 28 yaaru labyi ko; Ne dguu jɔre la kɛɛ.Baaradinw nee raa ɲrika ko; E mafɛ an ta wo byindgu bɔbɔ wa? 29 En ko; ko wayi nee sran ko wo byin dgu bɔ shɔo aa na alikama byɛ bwɔn. 30 A' toin ; Aa raa kɔkɔ ngɔnfɛ fwɔ ka she shunman tgɛ sgan ma. Wo waatira, ne na fwɔ shunman tgɛraw fɛ k'ara byin dguu tgɛban ka sri, a raa giin, wo kwɔ ka alikama lajɛn ne ka kɔɔnnɔɔn kɔɔnna. 31 Yesu ree taren kpɛɛman da aa fɛ ko; Sankoo masayaa bɔni mutad kɛsɛɛ fɛ . Cɛɛ jɔ wo ygɛɛn a ka jii ra . 32 Kɛsɛ ygɛn taw byɛra kpɛɛnni wee mu, nga na ka fiin sgan miinna, en boɲa ka tɛnmɛn nakwɔɔra nguw byɛ kan. en kɛ yri ye fwɔ kɔɔnw ɲanŋaan da a bow ra. 33 Yesu re taren kpɛɛman da aa fɛ kun ko: Sankoo masayaa bɔnimu bwurufuunun fɛɛjɔ fɛ. Mosoojɔ wo kɛɛ franin mgu kilo mgan ni juuru laa ka ɲɔɔnni fwɔ a byɛree fuunnun. 34 Yesu wo kwow byɛ fwɔɔ janmaan fɛɛ taren neraa. A ma koman aa fɛ ni taren tɛ. 35 Ee wo kɛɛ yaako ceraw koma miin fwɔɔ woraa dapa ko: Ne na koman aa fɛ tarew nan. Kwo miinnu dgonni tumu kabɔ dian damlaanra, ne na wuw fw'afɛ. 36 Ayiwa Yesu re jamaan toin ka ta shoo kɔɔnna. Aka krandinw nee nan nɔnkan taren min dara jira byin dgu kwora wo kɔɔ fwɔ an fɛ. 37 Yesu ren ko: Miin kɛsɛ ɲumaan wgɛɛn wee mgɔɔ dincɛ wee. 38 ji wo, wo min diɲan ye. kɛsɛ ɲumanho, wo min sakoo masaya dinw ye. Byin dguho, wo min shitannii dinw ye. 39 Wo dgu miin byin dgu kɛsɛ wgɛɛn, wo min shitanii yɛɛkun wee shunman tgɛ sganho wo min diɲan laban wee shunman tgɛraw, wuw min mɛɛkɛw re ye. 40 Mgɔ byin dguu bɔ ka fri fyɛn na tinmiinshi, a na kɛ tin dinɲa laban sgan. 41 Mgɔɔ dincɛ na a ka mɛɛkɛw ce. Fɛn hoo fɛn mgɔ kunashɛn a ni miinnu kwodguw kɛ, mɛɛkɛw na wuw labɔ a ka masaya ra. 42 Aa na wuw fri kpandguu fyɛn na, aa na kishi k'a ɲinw ɲinmin ɲin. 43 Nga mgɔ teeninw na maanmaan aa fa ka masayara e n'afwɔ tee. too min miin fɛ ka lamɛniin kɛ, wo ra lamɛniin kɛ dɛ 44 Sankoo masaya bɔnin mun nafooba dgoni nee fɛ jii ra, cɛ jɔ ra jee, ee r'a dgo kun a yirirajani wee ta a boofɛnw byɛ fyere ka na wo jii san. 45 Sankoomasaya bɔni kɔɔnkɛsɛ yako bgaa jɔ byɛ fɛ, miin kɔɔnkɛsɛ ɲumanw yaara. 46 Ee kɔɔnkɛsɛ sgɔn grɛ jɔ jee miinkɛɛ, ee r'a boofɛw byɛ fyeere ka wo kɔɔnkɛsɛ san. 47 Sankoo masayaa bɔni mu ygɛmɛnsɛn jɔɔ byɛ fɛ, mgɔw ra fri bajee ra shiin byɛ mlan. 48 Nin jɔɔ ka pa, aa ren na sanman ka da ba dara k'a sgi ka ygɛɛ tɔnmɔn.Aa ree ygɛ ɲumanw kɛ aa ka mlanw kɔɔnna ka dgumanw fri. 49 A na kɛ ti dinyan laban sgan. Mɛɛkɛw na mgɔ ɲumanw paa ka bɔ mgɔ teebiiwra, 50 Ka mgɔ dguw fri kmadguu fyɛɛn na. Aa na kishi k'a ɲinw ɲinmin ɲin. 51 Yesu re y'a ɲrika ko: Aa wo kwow byɛ faanmuun wa? Aa renko,ko han. 52 Ee raa fw'a fɛ kun ko: Wo tgoora sariya kaamgɔ fɛ hoo fɛ krannimu sakoomasaya kwora, wo bɔnimu shotgii jɔ fɛ min fɛn klaw ni fɛn kɔɔw ka bɔ aka nafoo mra jaa ra. 53 Yesu baniin kwɔ a ka tare daara,Ee bɔ wo jaara. 54 A mwɔnna dgu miinna, ee ta ɲin ka mgɔw kran damlan aa ka YAAMASA bato shoo kɔɔnna. Wo mgɔw re kabakwoya. Aa ren ko: Ee akritgiya ɲin sɔɔ min? Ee she ka kabakwo ɲiinnu kɛ di? 55 Yri dɛsɛraa din tɛ kun? Mariyama t'a ba ye? 56 A baremanw ti Yakuba ni Yusufu ni Simɔn a ni Juda ye kun? A baremanmosow byɛ t'a sgi an shɛman yan ku? E ren fgan ɲin byɛ sɔɔ miin? 57 Wo myiriya wee ra too aa ma d'ara. Ayiwa Yesu re yaa fwɔ aa fɛ ko: Cera wee bonban jaa byɛ fwɔ a yɛɛkun ka dgu kɔɔnna, a n'a yɛɛkun ka sho. 58 Yesu ma kabakwo shaanman kɛin, aa dananbiiya kanma.

Chapter 14

1 Wo sgaanna, gofɛrɛnɛ Herode ree Yesu kibaroyaa mɛn. 2 Herode lee ya fwɔ a ka baaradinw fɛ ko: Yuhana batiserikɛraa lo, a knuna ka bɔ shuw shɛma. Weerato ee she ka wo kabakwow kɛ. 3 Ayiwa, herode tinmin ka yuhana mlan ka sri ka bla kasoo ra. Ee wo kɛɛ a baremancɛ Filipe moso Hɛrodiyas lee kanma. 4 Katgu Yuahana tinmin ka fwɔ Herode fɛ ko:A dganin ti yee ka mosohin fru. 5 Herode tunmafɛ ka Yuhana pka, ngaa sran janmaan ɲan, ka tgu wuw tin Yuhana jate cera ye. 6 Nga Herode wooni sankubɛɛn shera? Herodyas ree dɔɔnkɛ dinmoso wee dɔɔnkɛ aa ka janma kriniin ɲana. Wee ja Herode ye, 7 Fw'ari kii wo dinmoso wee ko n'aka fɛ o fɛ dare a ye fɛ k'aye na wo j'ama. 8 Wo dinmoso ba ka kɔɔnnashurii kanma, E r'a fwɔ ko: Yaa Yuhana batiserikɛra kunkoo ji ne ma mlaanjɔ kɔɔnna yan. 9 Masacɛ ɲan wee shishi nga a ka kii kanma a ka mgɔ krininw ɲanna, enko ko Yuhana kunkoo raa j'ama. 10 Ee mgɔ ce ka ta Yuhana kunkoo tgɛ kaso shoo kɔɔnna. 11 Aa ree nani wee mlan jɔ kɔɔnna ka na ji wo dinmoso ma wee ta ji a ba ma. Yuhana ka kran dinw n'ena shuudun. 12 Wo kwɔ aa ree ta fwɔ Yesu fɛ. 13 Yesu wo mɛn sgan miinnaa, ee dun kunnun jɔ kɔɔnna ka bɔin ka ta koɲoo kɔɔnna ja jɔ ma a danan, nga janman wee wo dɔn. Aa ree bɔ dguu kɔɔnna, ka t'a nɔnkan aa sinna. 14 Yesu bɔshɔo kunnuun kɔɔnna, ee wo janmanbaa je. Aa hinna wee dun a ra ee r'a ka banna bgashɔw kɛnnɲɛnya. 15 Wlara shera, Yesu ka krandinw n'e yaa kp'ara ka fw'a fɛ ko: Shuu mafɛ ka kwo aan nin min konɲokoon kɔɔnna yan. Jamaa labla yaako aa r'a ta an dafɛ dguw ra ka dunni yaara ka san. 16 Yesu re y'a labi ko: Aa man ,ɲin ka ta aa ye r'a dunni j'ama. 17 Nga aa re yaa fw'afɛ ko: bwurukun juuru nin ygɛ din fla drɔw ne man boora. 18 Yesu ren ko: Aa na ni wuw ye yan. 19 Wo kwɔ Yesu re yaa fwɔ ko mgw r'a sgi byin kan. E ree wo bwurukun juuru nin ygɛ din flaa ta, k'i ɲa yan yaama ka baakada yaamasa ye. Wo kwɔ ee wo bwurukunw kiikii k'a ji a ka krandinw ma, wuw r'e wuw ji janmaa ma. 20 Abyɛ r'e dunikɛ kaa pa. dunni shɔ miinnu tora, kran dinw n'e wuw shɛ ka singin tan ni fla pa wora. 21 Wo dunni kɛraw tiin cɛ wga juuru shi ree mosow nin dɛnsɛnw sin ti wora. 22 Wo janibyɛ, Yesu ree ya fw'a ka krandinw fɛ ka gbrɛya k'araa dun kunnun kɔɔnna ka ba tgɛ a ɲa sani a ra janmaan labla. 23 Aa lablanin kwɔ, Yesu ree yɛɛ kru kan a keena ka yaamasa daare. Shu were kwo k'a ken toin. 24 kunnun ja ree jian koɲondara, je nɲan weeraa kpishi, katgu fwɛn tunmaru kubɛna. 25 Dononkomo waatira Yesu ree t,n;onma je kan ka ta a ka krandinw fɛ. 26 Aa Yesu tɲɔnma shɔɔ jee jekan miinkɛɛ, aa ya were wri kwosɛbɛ, aa re ko:Mgɔ yaa ro ! Aa re sran ka komo wri. 27 Wo jani byɛ Yesu re koma aa fɛ ko: Aa yarakpeya ne ro, Aa k'a sran. 28 Piɛrɛ ren ko: Nin ye ro, a fwɔ ko ne raa ta e fɛ jee kan. 29 Yesu ree yaa labyi ko: Na. Piɛrɛ ree bɔ knuun kɔɔnna ka tŋɔnma jeekan kii ta Yesu fɛ. 30 Nga arajee sgan miinnaan ko fyɛn ka buun, ee sran. A damlan ka dgi jee ra ee prɛn ko: Matgi ne krishi. 31 Jamaan ra jee sganminaa ko bobow min koma na, mgɔ fyɛnmanw kɛnngɛnya, sinkeemanw tgɔnman, fyenshɔw jerikɛ, aa re kabakwoya ka Israel kaYaamasa tanu. 32 Yesu re yaa ka krandinw kri ka fwaafɛ ko: Mgɔ ɲinnu mashɛɛ min nera katgu byi m'a tee saba ree ne fɛ yan dunfɛn fwoshi t'aru fɛ kun. Ne tafɛ k'aru kɔnŋɔshɔ bla ka ta aa baaka kaa nan ban srashɛ. 33 Aka krandinw nee ya ɲrikako: An na she ka dunni sɔɔ min koŋoo kɔɔnnan yan ka janmanba ɲiin pa? 34 Yesu ni a ka krandinw nee ba tgɛ ka she gren kan Jenɛsarɛti janmana ra. 35 Wo jaara, mgɔw ree Yesu dɔn. 36 Aa re Yesu daare ko a raa to k'are ka mgan a ka funnun dawoora dɔrɔnw. Mgɔ miinnun mŋan nara, wuw byɛree kɛnngɛnya.

Chapter 15

1 Farisiɛnw jɔɔ ni sariya kaamgɔw jɔɔ bɔra jerusalɛm ka ta Yesu sgɛrɛ. Aa re yaa ɲrika ko: 2 Mɔɔnna e ka kran dinw ne r'an bemaw ka laan daw shɛn? Aa ti aa tgɛw kwo ka sii ka dunnii kɛ. 3 Yesu re yaa ru labyi ko: Aa ye ro mɔɔnna aa ye ren Yaamasa ka ce fwɔ niw shɛn aa ka la daw kanma? 4 Yaamasa ko k'i ba ni fa boɲan. A ko kun kun ko min koma dgu fwɔ a fa wala aba ma, wo tgi ka kan ka pka. 5 Nga aa ye kpiin, aaye ko ko nin mgɔ jɔ ka fwɔ a fa wala a ba ma ko a tiin she ka aa janma ni nafoo miin ye ko wo jira Yaamasa ma, wo sgaanna, ko waajibi tɛ kun araa a fa janma. 6 Wo tgora aa Yaamasa ka komaa kɛ fwuure k'a gman aa yɛɛkun ka landaw ra 7 Aa flakanfwɔw . Esayi ceraya miin kɛɛ aa kworaa , wo bɛna kwosɛbɛ. ko: 8 Mgɔɲiinu ne boɲan aa da weera dɛnmɛɛn, ka sɔɔ aa dosokun ja ka yan nera hali. 9 Aa ne bato fwu. Aa ka kran min mgɔw ka cera fwɔ weeye . 10 Yesu ree janmaan kri ka fw'afɛ ko: Aa toomadɛn ka ɲin faanmun. 11 Fɛnmiin dun mgɔ daa ka ta mgɔ kɔɔnna wo ti mgɔ nɲɔn. Ngaa miin bɔ mgɔ daa weree mgɔ nɲɔn. 12 Yesu ka krandinw ne ra kpara ka fwɔ ko: 13 E ra dɔn ki ka koma dgira wfarisiɛnw ra wa? Yesu re yaru labyi ko: Shun o shun ma gman ne sankora fa fɛ, wo na bwɔn ka bɔɲin. 14 Aa ru toɲin kɔɔnma mlanra fye shɔ re mun nin fye shɔ ka fye shɔ ka kɔɔnma mlan a fla byɛ re ta byin dgan kɔɔnna 15 Piɛrɛ ren ko: ye ra wo taren kɔɔfwɔ an fɛ . 16 Yesu ren ko: Aa ye byɛɛ ari biin aa ma hakri sɔɔban? 17 Aa ye maa faan mu ko fɛ o fɛ dun mgɔ daa , ka t'a kɔɔnna , wo kwɔ en ta banakwɔ. 18 Nga min bɔ mgɔ daa wee bɔ a dosokun weera , weera nɲɔn. 19 Min bɔ mgɔ dosokun na, wee myiridguw ye, ani mgɔpka nin yashɔya nin kakaaninya nin soɲannin nin finɲaan anin tgɔshɛn wo. 20 wo kwow ree mgɔ nɲɔn, nga ka dunniinkɛ nin tgɛ kwobiiye wo ti mgɔ nɲon. 21 Yesu re bɔɲin ka ta Tir ni Sidɔn jamana ra. 22 Kananka moso jɔ sginin tinmin wo jaara ɲin, we na Yesu sgara ka prɛn ni kanba ye ka fwɔ ko: Matigi Dawuda bɔnsɔn, ɲan ne ma. Jnaan min ne dinmosora, ara tɔɔrɔ kwosɛbɛ. 23 nga Yesu ma alabyi hali kanɲaken na. A ka krandinw n'e ra kpa'ra ka daare ko araa wo moso labla a kaa to ka prɛn aa ye nɔnkan. 24 Yesu re yaru labyi ko: Ne ma ce mgɔshi ma fwɔ Israɛl mgɔw, wu miinu frinin koɲo sgaw. 25 Wo moso wee ni kminɲmri gman Yesu kɔɔ ka daare ko: Matgi ne janma. 26 Yesu re yaa labyi ko: Ka dɛnsɛnw ka dunni fri wrundinw kɔɔ wo ti bɛn 27 Moso wen ko: Shɛn ro, matgi, wo byɛnata, dunni bubru miinnu bunu aa bofɛ, wrundinw wo dun. 28 Ayiwa Yesu re yaa labyi ko: Moso, e ka dananya ka buun dɛ. A re k'iye ka kanɲa n'i sako wee. A dinmoso wee kɛnnɲɛnya wo janin byɛra 29 Yesu re bɔɲi ka ta Galile ba dara. Ee dun kunnun jɔ kɔɔnna ki sgi ɲin. 30 Jama shaama tin nani banabgashɔ shi faw byɛ ye mgɔ sinkeemanw, fyeshɔw mgɔ fyɛnman bobow, ani banabgashɔ shaanman kpɛɛmanw. Aa re wo bananbgashɔw da Yesu sin kɔɔ, e ree wu kɛnɲɛya. 31 Jama ra jee sganmiinna, ko bobow mi komana, mgɔ fyɛnmanw mi kɛnɲɛya, sinkeemanw mi tgɔnmana, fyeshɔw mi jerikɛra, aa re kabakwoya ka Israel ka yaamasa tanu. 32 35 Yesu re ya'ka krandinw kri ka fw'afɛ ko: Mgɔ ɲiinnu hinaa min nera katgu byi m'a tee saba ree ne fɛ yan, dunni fwoi t'aru fɛ kun. Ne tafɛ k'a kɔɲɔshɔraman bla ka ta, aa baaka kaa nan ta ban srashɛ. 33 A ka krandinw nee y'a ɲrika ko: An she ka dunni sɔɔ miin koɲo kɔɔnna yan ka jamaba ɲɩɩn pa? Yesu ren ko: bwuru yon m'a fɛ? Aa ree yaa labyi ko: Wonwla ani ygɛ mɛnsɛnw jɔɔ. 34 Ayiwa en ko ko jamaa r'a sgi dgunma 36 Wo kwɔ ee bwuru ku wonwla ni ygɛ mɛnsɛnw ta, ka baaka da Yaamasa ye, k'a kiikii ka j'a ka kran dinw ma. Wu re yaa ji jamaan ma. 37 Mgɔw dunii kɛ k'a pa. Krandinw nee sinɲin wonwla pa dunni bubru shɔ tonii na. 38 Miinnu dunii kɛɛ, wuw tinmi cɛ wga naanni ye, mosow ni dɛɛnsɛnw sin ti wora. 39 Yesu ree jama labla , wo kwɔ, ee dun kunnu kɔɔnna ka Magadan jamana ra.

Chapter 16

1 Farisiɛnw jɔɔ ni Saduseɛnw jɔɔ ree yaa kpaa 2 Yesu ra aa tu mafɛ ka kɔɔbɔ. Aa re yaa fw'a fɛ kara tgɛnmashɛn kabakwoman jɔ kɛ aaye ɲana ka bɔ sankoora. Yesu re yaru labyi ko: Tee byin sgano aa ye na fwɔ ko sanɲe tinaa na, ko ka tgu sankoo wle ni no. 3 Dgu piɛ shɔo aa re na fwɔ ko sanfyɛnbaa na wri byi,katgu sankoo wlena fwɔ ka fyin. Aa yaatganna ɲaan tgɛnmashɛw dɔn, nga aa ti she ka waati ɲiinu tgɛnmashɛw dɔn. 4 Byi mgɔ dugu yashɔw re yaara, nga tgɛnshɛ woyi tinaa yra aa ra ni cera Jonasi taa tɛ. Wora, e y'aru toɲin ka ta 5 Yesu ka krandinw taa ba kwɔ sgan miina, aa tin yribɔra, aa ma bwuru ta. 6 Yesu re ya fw'a fɛ ko: Aa akri sɔɔ k'a yɛɛ kɔɔshi Farisiɛnw ni Saduseɛnw ka bwuru fuunnun fɛw na. 7 A ka krandinw ne ya fwɔ nɲɔn fɛ ko: A mi wo fwɔra ka sɔɔ an ma bwuru ta an boora. 8 Aa tin min miin fwɔra, Yesu re wo dɔn en ko: Mɔɔn na aa ma fwɔra ngɔnfɛ k'a ma bwuru woyi ta? A ka dananya ka dgɔ dɛ. 9 Akri t'aye fɛ re ban wa? 10 Nee bwurukun wonwla kiki mgɔ wgajuru shɛ, aa sinɲin danman miin paa nin wo bwuru kunkunnun shɔ wee aa yri bɔra wora re wa? 11 Mɔɔnna aaye ma she ka faanmu ko ne ma koma bwuru kwora? A yɛɛ kɔɔshi Farisiɛn ni Saduseɛn ka bwurufunu fɛn na. 12 Wora a ka krandinw ne ra faanmu k'a yu maafwɔ k'ara yɛɛ kɔɔshi bwurufunnun fen na, nga k'ara yɛɛ kɔɔshi Farisiɛnw ni Sadusiɛnw ka kean wee ra. 13 Yesu sheniwo Sesae Filipe jamana ra, E r'a ka krandinw ɲrika ko: Mgɔw ra fwɔ ko Mgɔ dincɛɛ min jo ye? 14 Aa re yaa fwɔ ko: Jɔɔ ra k'imin Yuhana Batiserikɛra wee ye, jɔɔ ko Eli, jɔ kpɛɛman ko Eli, wala cera jɔ kpɛɛ. 15 Yesu re y'a ɲrika kun ko: Nda aa ye ro, aa ye ɲana ne min jo ye? 16 Simɔn re y'a labyi ko: E min Krista Yaamasa ɲranman din cɛ wee ye 17 Weera Yesu re y'a fw'afɛ ko: Jonasi dincɛ Simɔn, e min dubadin ye katgu min wo shɛn yraa e raa wo ti Damaadin ye, fwɔ ne Fa miinmin sankoora. 18 Ne ra f'ifɛ ko: E min Piɛrɛ ye wo kɔɔwo senekruwo. Ne n'an nka eglisi jɔ senekru ɲin kan. Hadɛsi dundaw ti naa she sɔɔ a kan badaa. 19 Ne na sankoo Masaya kmɛnnɲɛndinw j'ima. N'ima jɛn nin fɛn o fɛn ye dgukoo kan jɛn ti naa kɛ ni wee sakoo ra. E ka jɛn ni fɛn o fɛn ye dgukoo kan jɛn na kɛ ni wee sakoo ra. 20 Wo kwɔ, Yesu re yaa gmrɛya a ka krandinw ma ko aa ka mgɔ shi fɛ ka min Krista ye. 21 Ka bɔ fwɔ wo waati ra, Yesu re yaa damlan ka fw'a ka krandinw fɛ ka piɛ ko wajibiro a ye r'ata Jerusalɛm ka tɔɔrɔ kwosɛbɛ cɛmgɔbaw ni saakalashebgaw kutgiw ani sariya kaamgɔw fɛ ɲin, ka na pka, nga ko wo tee sabanan dun k'ana kunnun kun. 22 Piɛrɛ re ta nɛɛ ygɛma ka damlan ka sɔsɔ ko: Ayi wo ti naa k'ira dɛ! Yaamasa r'i krishi wo ma. 23 Nga Yesu re yi yɛɛma ka fwɔ Piɛrɛ ma ko: Ta ka bɔ ne kɔɔ, shitaanni. E min ne kunashɛn fɛn nee, katgu e ka myiriya ti Yaamasa ka kwow ra, fwɔ mgɔw ka kwow. 24 Wo kwɔ Yesu re ya fwɔ a ka krandinw fɛ ko: Nin mgɔ miin mafɛ k'i bman ne ra fw'a tgi r'i ban a yɛɛra, k'aka kpenɲmeyri ta ki gman ne ra. 25 Mgɔ min mafɛ k'a ɲin krishi a na bɔɔn a ra, nga nin miin ka bɔɔn a ɲin na ne kanma, wo tgi re na a ɲiin sɔɔ. 26 Ee mɔɔn ɲan mgɔ ma ka diɲan biɛ sɔɔ ni a na bɔɔn a ɲiin na? Mgɔ she ka ɲiin kumabɔ ni mɔɔn ye? 27 Mgɔ dincɛ kpiin na na a fa nɔɔrɔ la n'a ka mɛɛkɛw. Ni wo ka kɛ, a na mgɔw biɛ ken ken saa ka kanɲan ni aa ka kɛ wariw ye. 28 Shɛn na ne, ne ra fw'a fɛ ko mgɔ miinnu miya, wuw jɔɔ ti naa sa naama mgɔ dincɛ n'aka masaya nashɔɔ je.

Chapter 17

1 Wo kwɔ tee wɔɔrɔ Yesu re ta ni Piɛrɛ ni Yakuba ni Yakuba ni Yakuba, ni Yakuba balimakɛ Yuhana ye kru yan jɔ kan aa dana. 2 A tgo wee yɛɛma aa ɲana, a ɲada wee maamaa nafwɔ tee. A ka funnuw biɛree piɛ nafwɔ kɛɛn maani. 3 A fɛɛ aa ree Musa ni Eli je, aa min komana Yesu fɛ. 4 Wora Piɛrɛ re yaa fwɔ Yesu fɛ ko: Matgi an min yan wo ka ɲin. ni mafɛ, ne na bwu saba jɔ, ye ka ken, Musa ka ken, Eli ka ken. 5 K'a to wo komaa ra, sankaba maanmaan shɔ jɔ re na aa datgu. Komakan jɔ re bɔ wo sankaba ra ko: ɲin min ne dincɛ kannuni wee ye, a kwo ka ji nee hali. Aa lamɛn. 6 Krandinw wo koma mɛn miinkɛ, aa re sran fwɔ ka byin dgunma aa ɲadaw kan. 7 Yesu re yi kpaa ka mɲan aa ra ka fwɔ ko: Aa kaa sran aa wri. 8 Aa re y'a ɲanw kɔɔta nga aa ma mgɔshi je Yesu ken kwɔ. 9 Aa dgi shɔ ka bɔ kru kan, Yesu re ya gbrɛya aa ma ko: Aa kaa yrari ɲin ɲafwɔ mgɔshi fɛ fwɔ mgɔ dincɛ ra kunnun ka shuw shɛma. 10 Wo kwɔ, Yesu ka krandinw nee yaa ɲrikako: Mɔɔnna sariya kaamgɔw ren ko ko fwɔ Eli raa na ban? 11 E y'aru labyi ko: An Eli ka ɲiin ka na ban ka na fɛɛbyɛ labɛn kla ye. 12 Nga ne ra fw'afɛ ko Eli naa ka ban, mgɔw re maa dɔn Aa re y'a kɛ aa sako ye. Aa na mgɔ dincɛɛ byɛ tɔɔrɔ wo tgo wee ra. 13 Wo kwɔ, krandinw nee y'a faanmu ka tinmin komana Yuhana Batiserikɛra wee kwora. 14 Aa naa jamaa ra, cɛ jɔ re yi kpaa Yesu ra,ki kminngmrigman a kɔɔ. 15 Ka fwɔ ko: Matgi , makari ne dincɛɛ ra katgu krikrimashan manna, a tɔɔrɔnino kwosɛbɛ. E to ka wri a fɛ ka byin fiɛn na wala jeera. 16 Ne naanɛɛ e ka krandinw fɛ, nga wuw ma she ka kɛnnɲɛnya. 17 Yesu lee yaru labyi ko: E, aa ye kmiin shiya danan biiw mgɔ kɔɔnna dguw ne na to aa ye fɛ fwɔ waati jɔɔn? Ne na aa ye ka kwo munɲun fwɔ waati jɔɔn? Na n'i din wee yan. 18 Yesu jna kɔɔfwɔ, wee bɔ cɛni na, din wee kɛnnɲɛnya wo jani ken byɛra. 19 Kran dinw ne r'a kpaa Yesu ra aa danan ka fwɔ ko: Mɔɔnna an ne ma she ka wo jnaa kpɛn ka bɔ din na? 20 Yesu ree yaru labyi ko: Katgu aa ka dananya ka dgɔ kwodgu. Shɛnna ne ra fw'a fɛ ko hali nin aa ka dananyaa tin Mutardi kɛsɛɛ bɔnŋɔn bɔ boɲaa ra, aa na fwɔ kru ɲii fɛ k'araa bɔ yan ka ta yan fɛ, ee ta. Aa tinaa banda fwoyira. 21 Nga jna shi ɲin ti bɔ nin shun ni Yaamasa dareri tɛ. 22 Dun jɔra, ka krandinw lajɛnni to nŋɔnfɛ Galile, Yesu ree yaa fw'afɛ ko: Mgɔ dincɛ na dun mgɔw boora. 23 Aa na pka, nga apkani tee sabanan dun, a na knun kun. Krandinw ;ɑ wee shishi kwosɛbɛ hali. 24 Yesu n'aka krandinw shera Kapɛrnaum sgan miinna, Yaamasa batoshoba wari mlannaw ree yaa kkpaa Pɛrɛ la ka ɲrika ko: Aa ka kanmgɔ ti wari sikl transhɛɛ saa re waa? 25 Piɛrɛ re yaa labyi ko: aan a ra saa. Piɛrɛ dunna shora sgan miinna, Yesu ree gare ka komaa ta ko: Simɔn yee myiiri dii? Jo ka kan ka ɲinsgɔn nifganman wari saa diyan ɲii masacɛw fɛ? Jamanaa dinw waa, ta donanw? 26 Piɛrɛ le yaa labyi ko: Donanw. Yesu re yaa fwɔ ko: Wo na sra ra, janmanaadinw sin tara dɛ. 27 Wo byɛ nata, yaako an kaa mgɔ ɲiinnu doso kashi, ta dulee fri ba jeera. Ygɛ gare miin ka e ka dulee ta, wo sanman ka bɔ ka daa yɛɛ. E na wari sikl ken sɔɔ a daa ra. Wo warii ta k'i taa ni ne taa saa

Chapter 18

1 Krandinw ne r'a kpaa Yesu ra wo sgaan na ka ɲrika ko: Jo ka buun ni byɛ ye sankoo masaya ra? 2 Yesu ree dɛnsɛnw jɔɔ kri k'a jɔ aa shɛma, 3 Ka fwɔ ko: Shɛnna na ra fw'afɛ, N'a ma yɛɛma ka kɛ kon kon dɛɛnsɛnu, Aa ti she ka dun sankoo masayaa ra fyew. 4 Min na yɛɛ madgi ka kɛ kon ɲon dɛnsɛn ɲinnu shi, we ka buun ni byɛ ye sakoo masaya ra. 5 Mgɔ o mgɔ ka dɛɛnsɛn ɲiinnu mlan ka ɲa tgɔɔ ra, Wo tgii nee laduun. 6 Dɛɛnsɛn ɲiinnu miin da ne ra, mgɔ omgɔ ka wuw jɔ kunnashɛn, A tin ka pisa wo tgi ma, senekruba r'a sri wo tgi kanna fri kɔkɔjee junbaa ra. 7 Bɔɔn min diyan ye mgɔw kunna shɛnrii kɔsɔ. Kunnashɛrii kmii ti to kɛ bii ye, nga bɔɔn ma kɛ bgaw ye. 8 N'i boo wala e siin na kɛ sababu ye ka jrumun lashe e ma, a tgɛ ka fri. E sin keen wala e boo keen dunni ɲranmanya ra ka pisa nin sin fla tgi walama boo fla tgi frini wee fiyɛn pkabii ra. 9 N'i ɲan fla wee kɛ sababu ye k'i dun jrumuun na, a ygɔbi ka fri. E ɲaken dunni ɲnanmanya ra ka pisa n'i ɲan fla friniwee yaannanman fyɛɛn na. 10 Aa yɛɛ kɔɔshi, aa kaa dɛɛnsɛn ɲiinnu shi makwoya. Ne ra fw'afɛ ko aa ka mɛɛkɛw jɔ ni no ne fa ɲa sankoo ra sgaan byɛ. 11 Min frini, mgɔ dincɛ naa ka wuw ree krishi. 12 Aa ye ra myiri tgo jɔɔnna? Nin sga kɛnmɛn min mgɔ jɔ fɛ, nin wuw ra keen ka fri, a fwɔ ko, a t'a shɔ bikɔnnɔntɔn ni kɔɔntɔn to kru kan ka ta wo frinii yaara wa? 13 N'aka je, ne ra fw'afɛ ka piyɛ ko a yrira na ja wo sga din keen je kwoora ka tɛnmɛn bikɔnnɔntɔn nin kɔɔntɔn kan, wuw miin ma fri. 14 Wo tgora, aa sankoora fa sako tɛ dɛɛnsɛn ɲiinu shi r'a tunnun. 15 N'i bareman ki yashɛ ta, t'a fw'afɛ e keen a keen . N'a ki lamɛn, aa na kɛ nɲɔn ka mgɔ ye kun. 16 Nga n'a ki ban ki lamɛn, mgɔ ken wala fla kpɛɛman kri ka fra e yɛɛ kan, yaako komaa byɛ r'a kɛ shɛɛrɛ fla wala saba ɲana. 17 Nga n'a ki ban ka wuw fanna lamɛn, a fwɔ eglisi wee. N'a ki ban ka eglisi lamɛn, a yate jurumun shɔ ye wala fganman wari mlan la jɔ. 18 Shɛnna ne ra fw'afɛ ko n'a man jɛn ni fɛ o fɛn ye dgunmakoo kan, jɛn ti na kɛ ni wee sakoo ra. Aa ka jɛn ni fɛn o fɛn ye dgukoo kan, jɛn na kɛ ni wee sankoo ra. 19 Ne ra fw'afɛ fanna ko ni aa ra fla ka bɛn fɛn o fɛn na dgumakoo kan yan, Ka wo daare ne sankoo ra fa fɛ, a na wo ji aa ma. 20 Katgu mgɔ fla wala saba ka nɲɔn lajɛn ja miinna ne tgɔ ra, ne m'aru shɛma ɲin. 21 Wora, Piɛrɛ re yi kpaa Yesu ra ka ɲrika ko: Matgi, nin ne bareman ti ne yacɛɛ tarii dablara, ne ka kan ka yafa a ma ka she shan yon ma? fwɔ shan wonwla wa? 22 Yesu re ya labyi ko: Ne taa fwɔ e fɛ ko shan wonwla, Nga fwɔ shan wonwla sgi ja biwronwla. 23 Weera sakoo masaya bɔni min miin fɛ, wo fɛɛ: Masacɛ jɔ ra latgɛɛ ka ka wari kwo jatee ɲanabɔ a ka yɔnw fɛ. 24 Ee jate damlan. Aa re na ni jɔ ye, Masacɛ ka wari wgatan yru tinmi wo tgi ra. 25 Wo yru saa fɛn tinti wo cɛɛ fɛ. Masacɛ wee ko, ko wo n'a moso ni a dinw ni a ka boo fɛn byɛ r'a fyeere ka wo wari kɛ ka wo yruu saa. 26 Wo yɔn wee yi kminnŋri gman a kuntgii kɔɔ ka daare ko: E munŋun ne kɔɔ ne na byɛ saa. 27 Wo yɔn makari wee kuntgii mlan, ee yaa bla ka wo yru byɛ yafa a man. 28 W yɔn bɔra ɲin, a na yɔn nŋɔn jɔree nŋɔn kunbɛn, a ka wari daashi kɛnmɛn yru tinmi wo ra. E wo mlan ka kan shɛ, e ko: Ne ka yru saa. 29 A shi mgɔ wee yi kminnŋri gman a kɔɔ ka daare ko: E munŋu nee ne n'a byɛ saa. 30 Nga a ma sɔn. E yaa bla kasoo ra ko fwɔ naka a ye ka warii saa sgan miin na. 31 Yɔn shɔw wo jee miinkɛɛ, aa ɲanw ree shishi kwosɛbɛ haali. Aa ree ta wo ɲafwɔ aa kuntgiw fɛ. 32 Wora, kuntgi wee wo cɛ kri ka fw'afɛ ko: Yɔn dgu, Ne ri ka yruu byɛ to e yee, katgu ee ne daree kwosɛbɛ. 33 Ye byɛ tun mankan ka makari e mgɔ nŋɔɔn na nafwɔ ne makarila ye ra tinmiinshi wa?' 34 Kuntgii tin jinmina kwosɛbɛ ee wo ce ka bla kasoo ra, a raa tɔɔrɔ ɲin kwosɛbɛ fw'araa kuntgi ka yru byɛ saa. 35 Wo tgoora, nin aa byɛ ken-ken ma yafa aa bareman ma ni aa dosokun byɛ ye, ne sankoora fa n'a kɛ ti ne.''

Chapter 19

1 Yesu bannii kwɔ wo mgɔ kran na, ee bɔ Galile ka ta Jude jamanaa yaanjɔ ra miinmi Jurdɛn ba kɔfɛ. 2 Jamaba wee yi gmanna ɲin, E r'aka banabgashɔw kɛnnŋɛnya. 3 Farisiɛnw jɔɔree yaa kp'ara ka ɲrika yaako aa r'a darabɔ. Aa ren ko: A dgani mun cɛ r'a mosoo fru sa sabaabuu byɛra wa?' 4 Yesu r'e yaru labyi ko: Aa ye maa kran ne wa ko:Miin n'aru da, wo r'a kɛ cɛ ni moso ye ka bɔ fwɔ gare? 5 Ko wee kanma, cɛ na a fa ni a ba bla ki ɲɔɔrɔ a moso ra, aa fla na kɛ piisgo keen ye. 6 Wo tgoo ra, aa ti fla ye kun, fwɔ keen. Yaamasa miinnu kɛɛ ken yee, mgɔ kaa wuw paa. 7 Farisiɛnw ree yaa ɲika ko: Mɔɔnna Musa re yaa fwɔ ko cɛ ra frusa sɛbɛ ji moso ma ka bla? 8 Yesu ren ko: Musa wo ce fwɔɔ aa ka dosokun gbrɛya wee kanman, nga a tinti kɛti a damlaan sgaanna. 9 Ne kmiin na fw'afɛ ko mgɔ o mgɔ ra moso fruu sa nin yashɔya sababu tɛ ka moso kpɛɛman fru, wo cɛ min yashɔya ree kɛra. 10 A ka krandinw ne ya fwa fɛ ko: Nin cɛ ka kɛ taa min ɲin ye moso ka pan fɛ, wo sgaanna fru kɛ biiya wee ka pisa. 11 Yesu re y'aru labyi ko: She ti mgɔɔbyɛ ye ka kran ɲinu mlan, fwɔ Yaamasa ra she jii miinu maan. 12 Nasra shaanman min ɲin miinnuw cɛ banda ka fru kɛJɔɔ tao ka b'a woodun a ti cɛya ra. Jɔɔ kwɔbɔni mgɔw fɛ. Jɔɔ ra ɲinii ka kɛti sakoomasayaa kanman. She min mgɔ miin ye ka kran ɲin mlan, wo r'a mlan. 13 Mgɔw re nani dɛnsɛnw jɔɔ ye Yesu fɛ yaako a r'i boo da aa kan ka Yaamasa daare aa ye, nga krandinw nee wuw tgɔ fwɔ. 14 Nga Yesu ren ko: Aa to dɛɛnsɛnw n'a na ne ma aa k'aru kpɛ, katgu sankoomasaya min wo bɔnŋɔnkwow ree ta ye. 15 Ee yi booda wo dɛeɛnsɛnw kan, wo kwɔ ee ta ka bɔ wo jaara. 16 Cɛ jɔ r'i kpaa ka Yesu ɲrika ko: Ne ka kan kwo ɲuman jɔɔn kɛ, yaako na ɲranmanya banbii sɔɔ? 17 Yesu re ya fwafɛ ko: Mɔɔnna en ne ɲrika ɲunman kwora? Ken drɔw nee ka ɲin. N'i mafɛ ka ɲranmanya sɔɔ, ya ce fwɔniw mra. 18 Wo cɛ wee ɲrikari kɛ ko: Ce fwɔni jɔn dɛ? Yesu re yaa labyi ko: E k'a mgɔ pka, e k'a yashɔya kɛ, e k'a sonɲani kɛ, e k'a finɲa da e mgɔ nŋɔn na. 19 E fa n'i ba boɲa, ka e mgɔ nŋɔn kanu naf'i yɛɛku wo 20 Wo kanmiin wen ko: Ne wo ce fwɔniw byɛ mraa. Mɔn ne nŋan kun? 21 Yesu re yaa fw'afɛ ko: N'i mafɛ k'a dapa, ta e boofɛnw byɛ fyeere k'a warii ji fgantanw ma. Wo sgaanna, e na nafooba sɔɔ sankoo ra. Wo kwɔ, n'i gman nera. 22 Wo kanmiin wee wo komaw mɛɛn sgan miinna, a ɲaan shishini wee ya katgu nafooba re tumafɛ. 23 Wora, Yesu re yaa fw'aka krandinw fɛ ko:Shiɛn na, ne ra fw'afɛ ko nafooba tgii dun ka gbrɛn sankoo masayaa ra. 24 Nee ɲin byɛ fw'afɛ, ko nŋɔnmɛɛn dun ka nŋɔn mɛnsɛɛn dgaan fɛ ka tɛnmɛn nafoobatgii dun kan Yaamasa ka masayaa ra. 25 Wora Yesu r'e yaa byɛ kri ka fw'afɛ ko: Aa ra dɔn ko shiyaw ka kutgiw r'aa mra nin kutgiya wee ye.mgɔ baw ren naa ka fgan tgiya yr'a ra. 26 Nga a tinaa kɛ ti aa ye shɛma. N'a ye jɔ mafɛ ka kɛ mgɔ ba ye aa shɛman, wo r'a kɛ shɔw ka baaradin ye. 27 Nin jɔ ma fɛ ka kɛ shɔw shɛma ɲamgɔ ye, wo r'a kɛ shɔw ka yɔn ye. 28 Wo tgoora, mgɔ dincɛ ma na ko mgɔw r'a bara k'aye, nga a naa baara kɛ mgɔw re ye ka a ɲiin ji ka kɛ mgɔ shaanman kunmabɔ saa ye. 29 Aa bɔshɔ Jeriko, janmanba r'eyi gman Yesu nɔnka. 30 Fyeshɔ fla sgini tumu sra dara, Aa ra mɛɛn ko Yesu min tɛnmɛn na, aa re prɛnko: Matgi Yesu Dawuda Bɔnsɔn, makari an nan! Janman

Chapter 20

1 Aa fɛɛ, sanko masaya bɔnnin fɛn keen jɔ fɛ. O bɔra sgɔmada jona na ka baradinw jɔ ta ka blaa a ka fiɛku fie ra. 2 Ani wu bɛnna ko tee keen saa na kɛ wari dɛɲɛ kee ye dun. Wo dun ere aa tche ka ta bara kɛ a ka nankɔ ra. 3 ere bɔ kun tee kwanni dɔnni ka mgɔ jɔ jɔnnin sɔɔ kɛnman tan, aa tin ti foyi ra. 4 E ra fwɔ wu fɛ ko : aye fran la ta bara kɛ ne ka fiɛku fie ra ne n'a saa bɛnnin jii aa ma. Aa re ta bara kɛ. 5 wu re ta nankɔ ra tee shennin kun na, nankɔ tki re bɔ ka je ka kwɔshiiri kɛ, ka bɔ wula ra tee fɛ k'a kɛlin fran. 6 Ere bɔ kana je wlara danni fɛ ka mkɔ kwɛɛmani jɔnnin je kɛɛma na drɔn. Ere wu ɲrika ko : mɔnnan aa'ye ma bara kɛ ko fwɔ k'aa jjɔyan ka tee biɛ kɛ tan ? 7 Wu re ra jaabi ko : bari mkɔ shi ma an ta bara la. Ee ra fwɔ wu fɛ ko : aa'ye fran ra ta bara kɛ ne ka fiɛku fie ra. 8 Wlara baara dgi shera, nankɔtgi we r'a fwɔ a ka kwo ɲanabura we ko : baaradinw kri ka aa saa j'aa ma kwa saa taw la ka she fwɔ gare taw ma. 9 Miinnun baara damnan wlalara, wu re gare k'aa kwaa, wu biɛ re ware dɛɲɛ kee sɔɔ. 10 Gare taw naan, a tun miwu kɔɔnna ko aa ta na shiya wari dɛɲɛ kee ye, nka wari dɛɲɛ keen-keen ne ji wu fran ma. 11 wo dɛɲɛ keen-keen ji jira aa ma miinkɛ, aare dajukɔɔ komaw fwɔ nankɔ tgi kama. Aa ko : 12 ɲinun miinnun tara kɔfɛ, wu ma baara kɛ fwɔ lɛrikeen dama, ere wu saa ni aan ne ta kaɲan, ka sɔɔ aan ne baara kɛ teebiɛra, aan ne baana ni teen miɲu. 13 Nka nankɔtgi we aa la kee jaabi ko : nne teri, nne ma kwo bɛnbii shi kɛ e la. Yala nne ni ye ma bɛn a la ko tee keen saa na kɛ wari dɛɲɛ keen ne wa ? ko dii kun ? 14 Ayiwa e ka saa ta, ee ka ta. Nin min tara kɔfɛ, ni a jara nne ka wo saa ni ye ta kaɲan. 15 yala jo ti nne fɛ ka nne yɛɛ sako kɛ ni nne ka wari ye wa ? Ere nne fɛɛ ni ɲadgu we nne ka ɲumaya kɔsɔ wa ? 16 Wo tgo ra miinnun min kwɔmgɔw ye, wu na n'a kɛ ɲanmgɔw ye, miinnun min ɲanmgɔw ye, wu na n'a kɛ kɔmgɔw ye. 17 Yesu tun nan tara Jerusalɛm miikɛ, ere ta ni a ka karandiin ta ni fla we aa danna. Aa tgɔnmashɔɔ o we y'a fwɔ aa ye ko : 18 a fɛɛ aan na ta Jerusalɛm. Mgɔ dincɛ na dun saakalashebgaw kuntkiw ni sariya kaamgɔw boora ɲin. Aa na a yaaki ko a ka kan ni saya we, 19 ka a dun YAA MASA dɔnbiiw boora, wu na yɛɛko a ra. Aa na a blɛ ni shɔn we ka a kwenkwen jri kan. Tee sab wo kwɔ a na krun. 20 Wora, Zebede moso we yi kwaa Yesu ra ni a dincɛw ye. Wo moso we yi sosoo Yesu kwɔɔ ka a daare ko wo ra ɲanama. 21 Yesu re ya ɲrika ko a min mɔɔn fɛ ? E ya fwɔ Yesu fɛ ko : ne dincɛ fla miinnun ye, a latgɛ ko keen naan sgi e kinin fɛ, ko jɔ ra sgi e ɲɔnman fɛ e ka masaya nata ra. 22 Yesu re ya jaabi ko : aa mifɛn min daare ra, aa ti wo dɔn. Ne na mginni kɛ tɔɔrɔ je myinfgyɛ min na, aa na she ka myinnnin kɛ wora waa ? Wure y'a jaabiko ko : aannee she. 23 Yesu ko : han, aa na myinnin kɛ neka jemyinfyɛ min ra. Nka ka sgi nne kinin waaman nne ɲɔmɔn fɛ, nne ti wo latgɛbga ye. Ne fa we wo jaw labɛn minnun ye, wo na ji wu re ma. 24 Karandinw shɔw tan we wo mɛn minkɛɛ, wu re jinmin wo baremancɛ fla kɔɔ. 25 Wora, Yesu re ya biɛ kri ka fwɔ aa ye ko : aa ye ra dɔn kwo shiyaw kuntkiw laa mara ni kuntkiya we. Mgɔbaw re n'an fgan yra aa ra. 26 Nka a ti naan kɛ tin aa ye shɛman. Ni aa jɔ m'a fɛ ka kɛ mgɔba we aa shɛman, wora e kɛ shɔw ka baaradin ye. 27 Ni jɔ m'a fɛ ka kɛ aa shɛma ɲan mgɔ we, wo r'a e kɛ shɔw ka yɔn we. 28 Wo tgora, mgɔ dincɛ ma na mgɔ ko shɔw ra baara kɛ are fɛ, nka a naan baara kɛ mgɔw ye, ka a yɛɛ ɲin jii ka mgɔ shaaman kunmabɔ saa ye. 29 Aa bɔshɔ Jeriko, jamanba tgura Yesu nɔnga. 30 Fiyɛnshɔ fla sginnin tun mi srada ra. Aa ra mɛn ko Yesu min tɛnmɛn na, aa re prɛn ko : matki Dawuda bɔnsɔn, makari aanne ra. 31 Jaman tun m'aan kɔɔfwɔ ra ka fwɔ ko aa ra mapka, nka aa re prɛn ka tɛnmɛn gare kan ko : matki Dawuda bɔnsɔn makari aan na. 32 Yesu re ri jɔ k'aa kri k'aa ɲrika ko : aa m'a fɛ ko nne ka mɔn kɛ aa ye ? 33 Aa re ko : matki, aan ɲanw ra jeri kɛ. 34 Aa hinan dunna Yesu ra, a mgara aa ɲan na. O jabiɛ ra, aa re jerri kɛ. Aa re r'aa kgan Yesu ra.

Chapter 21

1 2 Aa srunyannin Jesrusalɛm ka she Bɛtɛfajɛ dgu kɔɔ, olivier kru ygɛma la, Yesu re ra ka karandiinw la fla ce ka ta aa ɲan. 2 Fe ko : aa ta aa ɲanfɛ dgu la. Ni aa ka she ɲi drɔn, aa na farimoso jɔ srinin sɔɔ ɲin, din m'a fɛ. Aa w'o fii ka na nɛ ye ne fɛ yan. 3 Ni mgɔ jɔ ka fɛn fwɔ aa fɛ, aa fwɔ wee ko : matki mankwo m'aa ra, wora wo na to aa na nɛ ye. 4 Wo kɛra walisa cera ka koma ɲin na dapa ko : 5 a fwɔ Siɔn dinmoso fɛ ko a fɛe, e ka masacɛ mi nana e man. A sabari nin mun haali, a sginin mun fari kan, fari din kan, fari moso din kwiin. 6 Krandinw taa k'a kɛ nafwɔ Yesu r'a fwɔ tgo min naan. 7 Aa re na ni fari moso ni a din we. Aa re aa frunw da wu kan, Yesu re yɛɛ. 8 Jamanba ra mgɔ shaaman ne aa ka frunw da wo sra kan. Jɔɔ fran re flabru kɛɛngwɛnw tgɛ ka da wo sra kan. 9 Aa ta shɔho, Yesu ɲanfɛ mgɔw ani kɔmgɔw biɛ tin prɛn ko : tanoli raa kɛ Dawuda bɔnsɔn we. Min nashɔ fɛɛ matgi tgɔ ra, wo mi dubadin we. Tanoli ra kɛ YAA MASA ye sanfɛ ja kɔɔtannibaw ra. 10 Yesu dunna Jerusaɛm minkɛ dgu biɛ lamgara. Aa biɛ tin min ɲrikali kɛ ra ko : cɛ ɲin min jɔn ye ? 11 Jaman we ko : cera Yesu, Galile Nazarɛti kan non. 12 Yesu dunna YAA MASA batoshoba kɔɔnna. Mgɔ miinnu tin min sani ni fieere kɛra ɲin, ere wu biɛ kwɛn ka bɔ ɲin. Ere wari piraw ka tabariw ni jɛnnɛnkan tga fieeerebgaw ka sginaw dabri, 13 k'a fwɔ aa ye ko : a sɛbɛnin mu ko : nne ka sho na kri ko YAA MASA daare sho, nga aa ye kwin na kɛɛ byikannikɛlaw dgo ja ye. 14 Fyeshɔ jɔɔ ni sinpga jɔɔ ra kwaa Yesu ra YAA MASA batoshoba kɔɔna, ere aa kɛnnɛnya. 15 Yesu kabakwo miinnu kɛ, saakalashebgaw kuntgiw ni sariya kramgwɔw wuu jee miinkɛɛ, ka dɛɛnsɛnw prɛnkan mɛn YAA MASA batoshoba kɔɔnna ko : tanoli ra kɛ Dawuda bɔnsɔn we, aa re jinmin. 16 Wo ra, aa re ya fwɔ Yesu fɛ ko : ɲunnu mi miin fwɔra e too ti wora ? Yesu re ya jaabi ko : aann. Aa ye m'a koma ɲunnu kran ko : ee tanoli labɛnnin bɔɔ dɛnsɛnw ni shinmyinnaw daraa ? 17 Wo fwɔnin kwɔ, ere bɔ dgu kɔɔna ka aa toɲin ka ta Betani ka shi ɲin. 18 a dgupyɛ sgoman ra, Yesu segishɔ o ka na dgukɔɔna, kɔngɔn we ra mnan. 19 Ere tooba jɔ je sra ygɛma eyi kwaa wora, nga a man fwoyi je a ra flabru kwɔ. Wora, e y'i fwɔ wo tooba ma ko : e tinaa din kɛ kun abada. Wo jannin biɛ, tooba we yaa. 20 Krandinw wo jee miin kɛ, aa kabakwoyara kwosɛbɛ. Aa re Yesu ɲrika ko : tooba ɲin shina ka yaa tin tgo jɔnshi ? 21 Yesu re y'aa jaabi kwo : shɛnnan nne ra fwɔ aa ye, nin danaya mi aa fɛ, nin aa ti shika shika fewu, nne miin kɛ tooba ɲin na, aa ye ti dan wo ma, nga aa nan she ka fwɔ kruɲin fɛ ko : bɔyan ka ta e fri kɔgɔ je ra, wo na kɛ. 22 Aa ka fɛn oo fɛn yaara YAA MASA daarelila ni danaya we, aa na wo sɔɔ. 23 Yesu dunna YAA MASA batoshoba kɔɔnna ka mgɔ kran damnan. k'a to wo kran nan, saakalashebgaw kuntgiw ni ni yahutu cɛkɔɔbaw re y'a kwaa a ra ka a ɲrika ko : shebgaya jɔɔn nan to eren kwo ɲinnun kɛ ? Joon wo fgan jii e maan ? 24 Yesu ree y'a jaabi ko : nne aa ɲrika kwo keen na. Ni aa kaan jaabi, wo sganna shebgaya miin na to nne ren kwo ɲinnun kɛ, nne fran na wo fwɔ aa fɛ. 25 joon Yuhana ce ko a ra batisheri kɛ, YAA MASA waman mgɔw ? Wo sganna, aa re koman ngɔnshɛ ko : ni aan ka fwɔ YAA MASA r'a cee, a n'a fwɔ ko mɔɔnna aan man da a ra ? 26 Nga ni aan ka fwɔ ko mgɔw r'a cce, aan sran janman ɲan, katgu mgɔw biɛ Yuhana jate ree. 27 We kɔsɔn aa re 'e Yesu jaabi ko : aan m'an wo dɔn. Yesu re y'a fwɔ aa fɛ ko : ayiwa, sebgaya miin m'a to nne re kwo ɲinnun kɛ, nne fran ti wo fwɔ aa fɛ. 28 Yesu r'a fwɔ aa fɛ ko : mɔn mi aa kɔɔnna kwoɲina ? Dincɛ fla tin miin cɛ jɔ fɛ. E y'a gare we ko : nne dincɛ, ta baara kɛ nne ka fieku fiee ra byi. 29 We y'a jaabi ko : nne ti naan t'a. Nga a ri yɛɛ myiri minkɛɛ, e re ta. 30 Fa we wo ce kee fwɔ dincɛ flananwe. We y'a jaabi ko : nne na ta baba. Nga a man ta. 31 Wu fla la jɔɔn na aa fa sago kɛ ? Wu re ko : gare wo. Wo la, Yesu ra fwɔ aa fɛ ko : shɛnna nne m'a fwɔ aa fɛ ko ko fganman wari mnanlaw ni moso ɲanmgɔyakɛraw nan dun YAA MASA ka masaya ra aa ɲan. 32 Sabu Yuhana naan aa fɛ ka sra teeni yira aa ra, aa mnan da wo ra, nga fganman wari mnanlaw ni moso ɲanmgɔya kɛraw dara a ra. Aa wo jee, wonan ta, aa man sɔn ka nimisa ka da a ra. 33 Aa talen kwɛɛma lamɛn : juntgi jɔ re fieku fie bɔɔ ka jasa kɛ koko ye ka a lamri. E re dgan sin ka fieku je bɔ ja didaa a kɔɔna ɲin, ka saaka sho jɔ kɔɔshili fɛ. Wo kwɔ ere wo nakuɔ karifa fieku sɛɛnkɛlaw jɔɔ ma ka ta jamana kwɛɛma nan. 34 Fieku mwɔn sgan srunɲana, e y'a ka baaradinw jɔɔ ce wo fieku sɛɛnkɛlaw fɛ ko wu ra fieku mwɔn mnan aa fɛ. 35 Nga fieku sɛɛnkɛlaw ree aa ka baaradinw mnanjɔ blɛ ka jɔ pga, ka a sabanan kuu ni senekrunw we. 36 Fieku tgi we baaradin kwɛɛmanu ce miinnu ka sha ni gare taw ye. Aa re wu mnan e ko gare taw. 37 Wo biɛ kɛnin kwɔ fieku fie tgi we y'a yɛɛ dincɛ ce, e ko : aa nan nne dincɛ kwiin bonɲa. 38 Nga kabini fieku sɛɛnkɛlaw ɲan dara nankwɔtgi dincɛ kan, aa re y'a fwɔ ngɔn fɛ ko : a shɛntabga fɛɛ. Aa na, aan ni ka wo pga. Wo ka kɛ, a shɛn na kɛ aanne ta we. 39 Aa re y'a dincɛ mnan ka wo fri fieku fie kɔfɛ ka'a pga. 40 Ni fieku fie tgi ka na, a na mɔn kɛ nankwɔ sɛɛnkɛlaw ra wo ma ? 41 Aa re y'a jaabi ko : a na wo mgɔ dguw pga tgo dguya kwo sɛbɛ, ka fieku fie karifa mgɔ kwɛɛmaw ma, miinnu na a ka fieku mwɔn ji a man a waati ra. 42 Wo kwɔ, Yesu re y'a fwɔ aa fɛ ko : Aa ma ɲin kran kitabu ra waa ko : shojɔlaw laaban senekru miin nan, wo kɛra sho kwii ra senekru lakika we. A fɛɛ, matki we re wo kɛɛ. kabakwo ro aan ɲan na. 43 Yesu kwo : we ra to nne m'a fwɔ aa ye kwo YAA MASA ka masaya na mnan aa ra ka ji shiya kwɛɛman man miin na din bɛnikɛ wo masaya we. 44 Mgɔ miin ka byin wo senekru kan, wo tgi na kiikii. Wo senekru ka byin miin kan, a na wo tgi ɲɔɲɔ 45 Saakalashebgaw kuntgiw ni farisɛnw Yesu ka taren mɛn miinkɛ, wu re y'a dɔn ko a kan mi aa ye re ma. 46 Wo ra, aa ra mnan tgo ɲrin, nga aa re sran jama ɲan, katgu wuu tun Yesu jate cera we.

Chapter 22

1 Yesu talen jɔɔ daa a lamɛnbgaw ye kla ye ko : 2 sakoo masaya bɔninmu miin fɛ, wo fɛɛ. Masacɛ jɔ kɔɲɔ dunni labɛɛ a dincɛ we. 3 E y'aa ka yɔnw ce kafwɔ mgɔ krininw ye ko aa la kɔɲɔ dunnina, wuu ma sɔnkana. 4 Ere yɔn kwɛɛmanu ce ka fwɔ wu ye ko : Aa a fwɔ mgɔ krininw ye ko nne ka dunnin labɛna sisa ka ban. Nne ka toraw ni nne ka biɛkan trɔninw pgara. Fɛn biɛ labɛnna. Aa na kɔɲɔ dunni nan. 5 Nga mgɔ krininw ma wo shi jate, aa re ta aa makwow la. Jɔ taa a ka jira, jɔ re ta a ka yakori la. 6 Aa shɔw le masacɛ ka yɔnw mnan ka aa tɔɔnɔ fwo ka aa pga. 7 Wo kɛra, masacɛ we jimin, e y'a ka sorodashiw ce ka ta mgɔpgaraw pga ka aa ka dgu giin. 8 Wo kwɔ, e y'a fwɔ a ka yɔnw ye ko : kɔɲɔ dunnin labɛna, nga mgɔ krininw man kan nɛɛn. 9 Aa ta sisan kunbɛndaw ra. Aa mana mgɔ o mgɔ sɔɔ, aa na ni wu biɛ ye dunni na. 10 Yɔnw taa sisan kunbɛndaw ra. Aa mgɔ miinnunw sɔɔ, ɲuman fara dguman kan, aa re wu biɛ lajɛn fwo kɔɲɔya shopara dunnikɛlaw ra. 11 Wo kɛra, masacɛ we dun ka mgɔw fɛɛ, ere cɛ jɔ sɔɔ ɲin min ma kɔɲɔya frun dun. 12 E ko : nne lamgɔcɛ, ye dunna yan tgojɔnshi ka sɔɔ ye m'a kɔɲɔya frun dun ? Wo cɛ ma jaabi shi kɛ 13 Wora, masacɛ we y'a fwɔ a ka baaradinw ye ko : aa ɲin sinw ni a boow sri ka a fri kɛɛnma jidi ra. Komo ni ɲinɲimi na kɛ ɲin. 14 Shaanman krininmu, ŋa ɲanatɔmɔninw man sha. 15 Wora, farisɛnw taa nŋɔn je ka tgo ɲrin ko aa na Yesu mnan n'a yɛkun dara koma fɛ. 16 Aa re aa ka krandinw jɔɔ ni Herɔde ka mgɔ jɔɔ ce ka ta fwɔ Yesu fɛ ko : kramgɔ, aan na dɔnko e mi shɛntgi lee. Ee mgɔw kran YAA MASA sra ra ka piyɛ. Ye ti sran mgɔ shi ɲan, katgu mgɔw biɛ ka kan e ɲan na. 17 E mɔn miiri kuo ɲi na ? A dga nimu aan ɲin sgɔn saa Romɛ masacɛ we wa, ya we dganitɛ ? 18 Yesu tun n'aa ka dguya dɔn, e y'a fwɔ aa fɛ ko : flankafwɔw, mɔn na to aa re nne daa kɔɔbɔ ? 19 Aa wari miinkɛ ka ɲinsŋɔn saa, a wo jɔ yira nne ra. A le wari dɛɲɛ keen yra a ra. 20 Yesu re y'aa ɲrika ko : jɔn yaa ni a ka sɛbɛri min ɲin kan ? 21 Aa re y'a jaabi : Romɛ wo. Wo sŋan na, Yesu re y'a fwɔ aa ye ko : A masacɛ ta saa masacɛ we, ka YAA MASA ta ji YAA MASA ma. 22 Aa wo jaabiri mɛn miinkɛ, aa kabakwoya ra kwosɛbɛ. Aa re ya to ɲin ka ta. 23 Saduseɛnw tun na fwɔ ko shu kununi tinaa kɛ. Wo dun yɛɛra aa jɔɔ taa Yesu sgɛrɛ k'a ɲrinka ko : 24 kramgɔ, Musa ko ni cɛ jɔ ka sa ka sɔɔ a ma din sɔɔ, a bareman cɛ ra'a wa moso fru ka bɔnsɔn sɔɔ wo cɛ sanin we. 25 Ayiwa, baremancɛ woowula tun min aan nne fɛ yan. Gare we moso ta, wo dinntan sara ka wo moso to a dgɔcɛ we. 26 bareman cɛ flanan ni a sabananta we kɛ tin, fwo ka ta she aa woowulanan ma. 27 A biɛ sanin kwɔ, wo moso fran re sa. 28 Shu kunnuni dun na, wo moso na kɛ aa woowula ra jɔn ta ye, ka sɔɔ aa biɛ ra fru ? 29 Yesu r'aa jaabi ko : aa frila, bari aa m'a kitabu koma faamu, aa ma YAA MASA ka shebgaya fran dɔn. 30 Shu ka kunnu, cɛw tinaa mosow fru, mosow tinaa ji cɛw ma, nŋa aa na kɛ e ko sankoo ra mɛɛkɛ. 31 Shu kunnuni kwo ta pan fɛ, YAA MASA min fwɔ, aa wo kran ? A ko : 32 nne mi Ibrahima ka YAA MASA we, a ni Isaka ka YAA MASA , ani Yakuba ka YAA MASA. YAA MASA ti shuw ka YAA MASA we, ɲanamanw ta re mu. 33 Jaman we wo koma mɛn miinkɛ, aa kabakwoyara a ka karan na. 34 Farisɛnw r'a mɛn sŋan miin na ko Yesu koman ban saduseɛn daa ra, aa re nŋɔn lajɛn kun. 35 Aa ra keen, sariya kraamgɔ re mu, wo tun man fɛ ka Yesu daa kɔɔbɔ, e y'a ɲrika ko : 36 kramgɔ, sariya la ce fwɔnin jɔn ka bun ni shɔw ye ? 37 Yesu re y'a jaabi ko : k'i ya matgi YAA MASA kanu ni e dosokun biɛ ye ani e ɲin biɛ ni e hakri biɛ. 38 We mi ce gare fwɔnin ni cew biɛ ra brekeba we. 39 A flanan bɔnnin mun wo fɛ ko, k'iya e mgɔ nŋɔn kannu e ko e yɛɛ. 40 Sariya biɛ ni ceraw ka kran biɛ yoonni mun wo ce fwɔnni fla we ra. 41 K'a farisɛnw lajɛni to nŋɔn fɛ, Yesu re y'a ɲrika ko : 42 aa'ye mɔn myiiri krisita kwo ra ? Jɔn bɔnsɔn mun ? Aa re y'a jaabi ko : Dawuda bɔnsɔn re mun. 43 Yesu re y'a fwɔ aa ye ko : ayiwa, mɔn na Dawuda re y'a kri ɲi senuma baaka ra ko matgi ? Bari Dawuda ko : 44 matgi ra fwɔ nne matgi we ko : e sgi nne krin fɛ fwo nne ra e dguuw kɛ e sinkɔɔ daran we. 45 Ni Dawuda krisita kri ko matgi wo, eren kɛ Dawuda bɔnsɔn ye tgo dii ? 46 Aa shi ma she ka Yesu jaabi hari ni koma din keen ye. Ka bɔ wo dun na, mgɔ shi ma e yarakwɛya ka Yesu ɲrika fwoshi ra kun.

Chapter 23

1 Ayiwa, Yesu komana a ka krandinw ni janma fɛ. en ko : 2 ka mgɔw kran Musa ka sariya ra, wo mi sariya kranmgɔw ni farisɛn ka baara wee. 3 Wee kama, aa fɛn o fɛn fwɔ aa ye, aa ru kan mnan wora ka wo kɛ. Nga aa kaa aa ka kɛtaw ladge, katgu aa mgɔw kran tgo miina, aa yɛɛkun ti wo kɛ. 4 Aa diinbaw sri ka da mgɔw kunna, nga aa ti sɔn ka aa bookwɛɛdin keen kɛ ka wu janman wo diinw tarila. 5 Aa ka kɛtaw biɛɛ kɛ yaako mgɔw r'aa je k'a lasran. We ra to aa ren aa tindaa sɛbɛw ni aa boora sɛbɛw boɲan ka aa ka frinw da binsan jinɲan. 6 Dunnibaw ra sgi jɔ ɲumanw a ni YAA MASA batoshow kɔɔna ɲafɛ sgi jɔw ree ka ji aa ye. 7 Mgɔw ra aa fwo sinsanw shɛ ka aa kriko kramgɔ, wo fran ka ji aa ye kwosɛbɛ. 8 Aa ye ru kwin, aa ka kɛ aa kri ko kranmgɔ, bari kranmgɔ keenpe re mun aa kunna, a ye biɛ mi bareman ne we. 9 Aa kaa dgukoo kan mgɔ shikri ko aa fa, bari fa keenpe re mun aa fɛ, wo min mun sankoo ra. 10 Aa k'a kɛ aa kri ko kuntgi, bari kuntgi keenpe re mun aa fɛ. Wo mi Krisita wee. 11 Aa ra mgɔba ra kɛ shɔw ka baradin we. 12 Min na yɛɛ kɔɔta, wo na MANDGI. Min na yɛɛ mandgi, wo na kɔɔta. 13 Bɔɔn mi aa ye sariya kaamgɔw ni farisɛnw ye, flankafwɔw, bari, aa sankoo masaya datgu mgɔw ɲan. Aa yɛkunw ti dun, miinnu m'a fɛ fɛ ka dun, aa ren wu fran bari. 14 Bɔɔn mi aa ye sariya kaamgɔw ni farisɛnw ye, flankafwɔw, bari, aa moso minun cɛɛ saniw boorafɛnw mlan aa ra, wo kwɔ, ka ta myɛn YAA MASA dare ra yaassa k'aa yɛɛ mgɔ sɛbɛ yra. Wera to aa yaakili tɔɔra na dguya. 15 Bɔɔn min aa ye sariya kaamgɔw ni Farisiɛnw ye, flankafwɔw, katgu aa dgukoo ni kɔkɔjee yaara yaako aa cibidin keen sɔɔ n'aka wo sɔɔ, aa ren k'a dgu ye, fwɔ a ka kan ni yandanman ka tɛnmɛn aa ye kan fwɔ shaan fla. 16 Bɔɔn min aa ye ɲan mlanbga fyenniw ye katgu aa ye ra fwɔ ko nin mgɔ ki kii Yaamasa batoshoba ra, wo kii ti yate, nga naki kii Yaamasa batoshobaa sanu nan, wo kii wee mlan. 17 Hakritanw, fyenshɔw. Jɔɔn ka buun, sannuo, wamaa batosho miin sannu kɛ fɛn senuman? 18 Aa ra fwɔ kun ko ni mgɔ r'i kii sakabɔnaan nan, wo kii ti yate nga na k'i kii sakabɔnaan kan saakara, wo kii wee mlan. 19 Fyenshɔw. Jɔɔn ka buun saakao waa, saaka bɔnan min saaka kɛ fɛn senuman yee? 20 Ayiwa, min ni kii saakabɔnan nan, wo r'i kii saaka bɔnan nin a kan fɛn byɛ re raa. 21 Min ki kii Yaamasa batoshoora, wo tgi r'i kii batoshoo nin Yaamasa byɛre raa. Wo min ni sgi a kɔɔnna. 22 Min ki kii sakoo ra, wo tgi r'i kii Yaamasa ka sginaan nin a kan sgi bgaa yɛɛkuun naan. 23 Bɔɔn min aaye sariya kaamgɔw nin Farisiɛnw ye, flankafwɔ, Katgu aa ye nankwɔɔ ra fɛn mɛnsɛnw ygaa bɔƝanayi,fɛnɛlɛ, ani kumɛnɲga cew byɛra brekebao,teeniyao,dananmgɔyao, aa ree wuw toin. Aatin ka kan ka brekebainnun kɛ ka wo fɛn mɛnsɛnw byɛ farakan. 24 ɲamlanbga fyenshɔw. Aaa r'aka myin je sɛnsɛn ka jimgɔ b'ara, ka ta sɔɔ, aa nŋɔnmɛɛn kunnun. 25 Bɔɔn min aa ye sariya kaamŋɔw ni Farisiɛnw ye, flankafwɔw. Aa fyerenw ni tasaw kwɔkanw kwo ka piɛ, ka sɔɔ aa kɔɔnnaw pani m'a ka kɛ wariw ra, soɲanninw n'aka ngedguw. 26 Farisiɛn fyesho, e ka mlan kɔɔnna kwoban. Ni wo ka kɛ, a kwɔkaan byɛ na piɛ. Bɔɔn min aa ye sariya kaamgɔw ni Farisiɛnw ye,flankafwɔw. Aaa bɔni mu kabru piɛniw fɛ. Aa kɛɛnmanaw cɛkaɲiin, nga a pani shukoow nifɛ tiinii shifaa byɛra. Aa ye byɛmi tine. Aa jeni ɲanaa kaɲiin mgɔw ɲana kɛɛnma, aa min mgɔ sɛbɛ ye, ka sɔɔ aa dɔsoku panimu flankafwɔyaa nin dguyaara. 29 Bɔɔn min aa ya sariya kaamgɔw ni Farisiɛnw ye, flankafwɔw. Aa kabru ɲranmanw didaa ceraw fɛ. Aa mgo teeninw ka kabruw cɛɲa,. 30 Aaa ra fwɔ ko ni aa tumaa bemaw ka teew ra,k'a tintinaa aa jama ka ceraw pka. 31 wora, aa shɛrɛyaa kɛ aa yɛɛkuw kanman, K'a min ceraw pka bgaw bɔɔnsɔnw ye. 32 Ayiwa, aa ta ɲa. Aa bemaw fɛn miin damlaan, aa dapa. 33 Saw, fwɔnfɔnnidinw, aa she k'a yɛɛ tkan yandanmaan fyɛnma dii? 34 we ra to ne na ceraw ni mgɔ, hakrimanw ni mgɔ kraniw ce aa ma; Aa na wu jɔɔ pka, ka jɔɔ kpenkpe yrira, ka jɔɔ mati ni wokami ye aa ka Yaamasa batoshow kɔnna, k'aa gwan aa nɔnka, k'aa tɔrɔ dgu ni dgu,; 35 Yaako mgɔ teeniw yuu mi bɔnna dgukoo kan, wo yacɛ ra byin aa kan, ka ta ka bɔ fwɔ Abɛl mgɔ teeni yuu ma ka ta she Baraki dinçɛ zakari yuu ma, aa wo mi pgaa Yaa masa batoshoba ni saakabɔnan shɛ; 36 Shɛnna, ne ra fw'aa fɛ, wo pgari kwow biɛ ka kan ka saa ni tɔɔrɔ mi ye, wo na byin sisa mgɔw kan; 37 Jeruzalɛm, Jeruzalɛm, ye mini ceraw pgaka Yaa masa ka ceradinw kuu ni sendenw ye k'aa pga, ne tun ma fɛ shinyan shaama kɩ ka mgɔw lajɛn na fwɔ sisɛba r'a dinw lajɛn a kanmankɔɔ timiinshi, ŋaa aa ma sɔn. 38 Aa fɛɛ, aa ka show lakon na to aa fɛ. 39 Wora, ka bɔ sisa aa tinaa ne je kun, fwɔ aa n'a fwɔ ko : «Miin mi nana de Matgi tgɔra, wo mi dubadin ye»

Chapter 24

1 Yesu re bɔ Yaa masa batoshoba kɔnna ka ta.A tashɔwo, a ka krandinw ne ra kwaa a ra ka Yaa masa batosho jɔ tgo yra'ra..Ŋaa 2 Yesu re yi kan to aa ma ko:«Aa ɲa ti wo fɛnw biɛ ra? Shɛnna ne ra fwɔ aa ɲana, senden ti naa to senden kan ni miin ti naa wan» 3 Ka Yesu skini ti oliviye kru kan, a ka krandinw ne ra kwaa a ra aa damaf ɛk'a fw;'a fɛ kó »E ti wo kwow kɛ skan fwɔ an fɛ ,wo ni mi na kɛ e ka na tgɛnmashɛ ye, a ni diyɛn laban tgɛnmashɛ?» 4 Yesu re y'aa labyi ko/ «AA yɛɛ kɔɔshi mgɔ shi k'aa . 5 Katgu mgɔ shaanma na na ne tgɔ ra n'a ra fwɔ kó "Nee mi Krista ye".Aa na mgɔ shaanman lafri. 6 Aa na kɛɛ kwow kibariya mɛn, ka kɛɛ kwow ŋunuŋunu kan mɛn; aa hakri kaa nŋanmi, waajibi ro wo kwow ra kɛ, ŋaa wo ti a laban we ban 7 .Katgu shiya jɔ na wri shiya jɔ kpɛɛman kaman, masaya jɔ na wri masaya jɔ kpɛɛman kaman. Kɔngɔba ni dgumakoo yɛɛyɛɛ na kɛ ja shanman na 8 .Ɲa wo kwow biɛ mi tɔɔrɔ kwow damlan shɔ drɔnw nee na fwɔ moso ka tin wri shɔ 9 Wo kwɔ tɔɔrɔ baw na da aa kan; k'aa pka. 10 Shiyaw biɛ n'aa kɔniya ne tkɔ kaman. Shanma na keru. Aa na ŋɔn janfa, ka ŋɔn kɔnya. 11 Cera fiɲafwɔw shaanma na wri ka mgɔ shaanman lafri. 12 Dguya baaka na boɲa, mgɔ shaanma ka kanuya na shɔnya. 13 Ŋaa ni mi k'i baaka boɲa ka she fwɔ laban na, wo tgi na krishi. 14 Wo sankoo masaya kibarojuman wanju na kɛ diyɛn mumɛn biɛ, ka kɛ shɛrɛya ye shiyaw biɛ fɛ. Wo kwɔ laban wee she. 15 Wera,fɛn haramuni miin shɛnrikɛ, cera Daniɛl miin kwofwɔo kwin, aa na wo jɔnin je ja senuman na. mi k'a kran, wo r'a faamu kɛ. 16 Wo sgan na, Zude jamana mgɔw biɛ ra bii ka ta krumanjaw ra. 17 Mii m'a ka saanka, wo kaa dgi k'ii na mlan ta a ka sho kɔnna 18 .Miin mi jira wo kaa seki sho k'i na deeke ta. 19 Moso kɔɔnmaw a ni miinu mi shin jira dinw ma, wu na tɔɔrɔ wo dunw na kwosɛbɛ! 20 Aa Yaa Masa daare ko aa ka bii kaa bɛn fonɛnɛ skan ma, wamaa mashɔn dun ma. 21 Katgu wo tɔɔrɔ na boɲa ka tɛmɛn tɔɔrɔ biɛ kan ka bɔ fwɔ diyɛn da skan fwɔ ka she byi ma. Wo bɔŋɔnkwo tɔɔrɔ ti kɛ kun abada. 22 Ni Yaa Masa tun ma jɔ bɔ wo dunw na, mgɔshi tin ti krishi. .Ŋa ee jɔ bɔɔ wo dunw naa a ka mgɔ ɲanatɔmɔniw kɔsɔ. 23 Wa ra ni mgɔ jɔ ka fw'a fɛ ko: A fɛɛ Krista min yan, waamaa a mi yanfɛ, aa kaa da wora. 24 Bari Krista fiɲafwɔw ni cera fɲafwɔw na wri. Aa na tgɛnmashɛnw ni kabakwow yaako aa ra mgɔw lafri. Ari n'aa tin she ka Yaa Masa ka mgɔ ɲanatɔnmɔniw lafri, aa ti na wo kɛ. 25 Ne kpin n'a shuda r'aa.» 26 Ayiwa ni mgɔ jɔ ka fwɔ ko a fɛɛ, a mi kongora, aa kaa ta. Waamaa ni jɩ k'a min shoɲafɛɛra yan, aa kaa da wo ra. 27 San wee ngan ka bɔ kɔɔna fwɔ teebyinna timinshi, Mgɔ dincɛ ka naa na kɛ tin ne. 28 Fɛn shu mi ja mi na, jakunpiɛw ra lajɛn ɲi ne 29 Wo tɔɔrɔdunw tɛmɛni kwɔ, tee ne jibi, karo kɛɛn na bɔ, dooniw na byin ka bɔ sankoo ra, sankoo fgantgiw na yɛyɛ. 30 Wo sgan na Mgɔ dincɛ ka tgɛnmashɛ na je sankoo ra. dgukookan shiyaw biɛ na kishi. Aa na 31 Mgɔ dincɛ nashɔ je sankabaw kan ni fgan ni nɔrɔba ye. Mgɔ dincɛ na a ka mɛɛkɛw ce ni bwurukanba ye, wu na a ka ɲanatɔnmɔniw lajɛn ja ken na ka bɔ diyɛn pan naani na, ka damlan diyɛn pan ken na ka ta bla pan dɔn ɲi na 32 ɲayrari jɔ fɛɛ ɲin ye Tooba kwora. Na boow ka damlan ka ngu, aa re na dɔn ko samaya srunɲa ra. 33 Wo tgo ra, aa ka wo kwow byɛ je sgan miinna, aa don ka sronɲa ra, a she ra dara yɛɛ ka . 34 Shiɛn na ne ra fw'a ɲana ko mɲɔ miinnu ɲranman mu sisa, wu byɛ tinaa sa ni wo kwow byɛ ma dapa. 35 Sakoo ni dgukoo na tɛnmɛn, nga ne komaw tinaa tɛnmɛn abada. 36 Nga mgɔ shi ti wo dun ni wo waati dɔn, hali sankoora mɛɛkɛw t'a dɔn Yaamasa dincɛ shi taadɔn fa Yaamasa kenpe le ra dɔn. 37 Kwo miinnu tin kɛ Nuhun ka tee ra, wuw na kɛ mgɔ dincɛ na dun byɛ. 38 Yani saɲeba ra na, mɲɔw tin duni kɛ, ka myinni kɛ, ka mosow fru, k'a dinw ji fru ra, fwɔ Nuhun dunna kunnun kɔɔnna dun miinna. 39 Aa tin ti myiiri fwoyi ra, fwɔ saɲeba naa dun miinna ka ta na byɛ ye. Mɲɔ dincɛ na na dun miinna, a na kɛti wo dun byɛra; 40 Wo sŋaana, cɛ fla na kɛ jiira nŋɔnfe, ken na mlan ka ken to. 41 Moso fla na kɛ chieira nŋɔnfɛ, ken na mlan ka ken to. 42 Weera Aa to aa ɲana, matgi na na dun miinna aa ti wo dɔn 43 Aa dɔn ko ni shotgi tin sun na sŋaadɔ shufɛ, a tin ni to a ɲana, yaako a ka sho daa kaa kii. 44 Weera, aa ye byɛ labɛni naa to, katgu aa ti myiri ko mgɔ dincɛ na na sŋan miinna, e na wo sŋan weera tgi. 45 Yɔncɛ danaya mŋɔ akriman bɛnmɛncɛ ra bla yɔn shɔw kuna k'a ka dunni kwo ɲanabɔ a waati latgɛni na, wo min jon ye? 46 Wo yɔncɛ min bɛnmɛncɛ naa sɔɔ a ma kɛr'a tgoora, wo min dubawdin ye. 47 Shɛnna ne ra fw'afɛ ko wo bɛnmɛncɛ na wo yɔncɛ sgi a boofɛn byɛ kunna. 48 Nga ni wo yɔncɛ ka dgu, a na myiri a yɛɛ kɔɔnna ko a bɛnmɛncɛ na myɛn ɲin. 49 A na damlan ka a yɔn nŋɔnw kpishi ka dunin kɛ, ka myinnikɛ dɔɔshɔw fɛ. 50 Ayiwa wo yɔncɛ ti ɲanafɛɛrikɛ dun miin na a ti waati min dɔn, a bɛnmɛncɛ wee na wo waati ra. 51 A na wo yɔncɛ halaki k'a ɲin ja j'ama flankafwɔw fɛ. kishi ni ɲin ɲinmin na kɛ ɲin.

Chapter 25

1 Wora do,sankoo masaya bɔni mu sunguruni wrishɔ klua mgɔ tan ne fɛ, ni aami ka fintaan ta ka ta aa ka kanmii kunbɛn. 2 Aa shɛma, juru tu mi hakritan ye, a ni juru tu mi hakritgi ye. 3 Bari hakritanw n'aa ka fintanw ta waati min na, aa ma tru ta aa bora. 4 Ŋaa, hakrimanw ne trudgaa ta ka fra aa ka fintanw ka. 5 6 Kanmii miyɛn na mii kɛ, a biɛ re sinŋɔn. Ŋa dgutaama, prɛnkan ba jɔ re bɔ ko: «kanmii mi na na de, aa t'a kunbɛn!» 7 Wo ja ra, sungruniw biɛ re wri k'aa ka fintanw labɛn. 9 Hakrintanw ne y'aa kanto hakritgiw ma ko: « AA tru jɔ j'aa ne ma, nin wotɛ anne ka fintanw mi pka ra.» 8 Ŋaa hakrimanw nee aru jabi ko: «Anne taw ti na bɔrikɛ, aa ta tru fyerebkaw fɛ ka ta jɔ san aa yɛ fɛ.» 10 Ka hakrintanw ta shɔ to tru san jara, kanmii wee she; miinu labɛnni tumu, eree dun ni wu ye frusho ra, da wee tgu. 11 Wo kwɔ hakrintanw fran re na she, k'a fwɔ ko: «Kuntgi, kuntgi, daa yɛɛ an fɛ.» 12 Ŋa ee yaaru jabi ko: «Shɛnna,ne r'a fwɔ aa ɲana, ne t'aa dɔn.» 13 Wora aa kaa sinŋɔn, katgu aa t'aa dun ni a wati dɔn 14 Katgu a na kɛ nafwɔ cɛ jɔ labɛn ni mu, n'a mafɛ ka ta jamana jɔ ra. E r'aa ka baradinw kri k'a ka nafoo karifa aa ma. 15 E ree talent djuru karifa ken ma, ka talent fla karifa jɔ ma a ni ka ken karifa mgɔ kpɛman ma. A biɛ r'aa ta sɔɔ ka kaɲa ni aa kundaman wee, cɛ wee tɛmɛ ka ta a ka dguratkara. 16 Wo wati biɛ ra talent juru tki wee e bɔra yɛma n'a tawee , ka juru kpɛman sɔɔ. 17 wo tgo kenw na, talent flatgi we re yakori kɛ n'a ta wee ka talent kwɛman fla sɔɔ. 18 Ŋaa baradin mii tu mu ka talent ken sɔɔ, were dgan sin, k'a ka kuntgi ka wari dgo wo kɔɔna. 19 Waati yan wo kwɔ,. baradinw ka kuntgi were na, aa re yate bɔ. 20 Talent juru tgi we yi kwaa a ra n'a ka talentw ye, ee ko: «ne kuntgi, ee talent juru karifa ne maa, nee talent juru kwɛɛman sɔɔ tɔɔn ye, a mi de.» 21 A kuntgi wera fwɔ a ye ko; «A ɲana, baradin ɲuman, danamgɔ. E kɛra danamgɔ ye kwoni kwɛnni na, ne na kwobaw karifa e ma. Na an nin ka ɲushɔnja kɛ nŋɔn fɛ. 22 Talan tgi byɛ re yi kpa'ra ka fw'afɛ ko: Ne kutgi, e talan fla karifa ne ma, ne fla kpɛɛman tɔɔn ye, aa min de. 23 A kutgi ween ko: A ɲa na baradin ɲuma, danan mŋɔ. E kɛra danan mŋɔ ye kwoni kpɛɛnniw na, ne na kwo baw karifa e ma. Na, an ni ka ;,ushɔnjaa kɛ nŋɔn fɛ. 24 Ayiwa wo byɛ kwɔ, talan ken tgi byɛ re yi kpaa ka fw'afɛ ko: Ne kutgi, ne tin na dɔn ki ka kwo ka gbrɛn. E ma dannikɛ ja miin na, e shunman tgɛ ɲin. E ma sirikɛ ja miin na, e shunman kan ;ɨn. 25 Ne sranni taa e ka wari dgon dgukoo ra. E ka wari min den. 26 A kutgi wee r'a labyi ko: Baradin , dgu saashɔ. E tin n'adɔn ko ne ma danni kɛ ja miin na, ko nee shunman tgɛ ;ɨn. Ko ne sirikɛ ja miin na, ko nee shunman kan ;ɨn. 27 Ayiwa, e tin ka kan ka ne ka wari bla bankii ra. Ne kwɔsekini tinna a n'a tɔɔn sɔɔ. 28 E wo talan kenho mlanra ka ji talan tan tgii ma. 29 Fɛn min miin fɛ, jɔ na ji wo ma ka bla taa kan, a na jiidi. nŋaa Fɛn ti min boora, hari fitiini min ma boora, wo na mlanra. 30 Baradin dgu ɲin kpin, aa wo fri kɛɛnma jibii ra. Kishi ni ɲin;ɨmi na kɛ ɲin. 31 Nin mŋɔ dincɛ ka na ni a nɔɔrɔ na ka mɛɛkɛw byɛ ye, a ni sgi a ka masasginan nɔɔrɔman kan. 32 Shiaw byɛ n'a lajɛn a ɲa kɔɔ. A na'ru paa ka bɔ nŋɔn na, nafwɔ byɛkan kpɛnaw r'aka sgaw ni baw paa ka bɔ nŋɔn na tinmiinshi. 33 A na sgaw bla a kinni fɛ ka baw bla a ɲɔnman fɛ. 34 Wora, masacɛ na fwɔ a kinni fɛ mŋɔw fɛ ko: A' na ne fa ka dubadinw. Masaya min labɛn na aa ye ka bɔ fwɔ dinya da sgan, aa dun wo kɔɔnna ka kɛ aa ta ye. 35 Katgu , kɔŋɔɔ tinmin ne ra sŋan miinna, aa re dunni ji ne ma. Myinnŋɔɔn tinmin ne ra, aa re je ji ne ma 36 .Ne timin fyɛrɛshɔ ye, aa re ne fyɛrɛbɔ. Ne tinmin banabgashɔ ye ,a' re makwo ɲa. Ne tinmin kasoo ra, a' re na bɔ nee. 37 Wo ja ra, mgɔ teeniw na a labyi ko: «Matgi, an n'i kɔkɔshɔ raman je wati jɔn na, ka duni j'i ma? Wama e myiŋɔnshɔ, ni je j'i ma? 38 An ni donan naman je skan jɔn na, ni an ne ri ladun? Waman ka e fiyɛrɛshɔ je k'i fiyɛrɛ bɔ? 39 An ni banabkashɔ ra man je skan jɔn na, n'an t'ii fɛɛ? 40 Masacɛ na aa labiyi ko: «Shɛn na ɲe ra fw'a fɛ ko, n'aa ka wo kɛ, ari ne barema ɲinu biɛ ra kpɛenni wee, aa wo kɛɛ ne yɛɛkun wee ye.» 41 wo kɛnin kwɔmasacɛ n'a fwɔ a nyɔmanbofɛ mgɔw fɛ ko: Aa ma bɔ re dangashɔw. Aa ta fiyɛn banbii wo miin labɛnnin shitanni ni a ka mɛɛkɛw kaman. 42 Katgu kɔngɔ ti mi ne ra, aa ma duni ji ne ma. Myin ŋɔ ti mi ne ra, aa ma je ji ne ma. 43 Ne ti mi donan ye, aa ma ne ladun. N fyiɛrɛshɔ tu mu, aa ma ne fyiɛrɛ bɔ. N bananbgashɔ tu mu, ne tu mu kaso ra, aa ma ne makwo ɲa. 44 Wora, aa n'a labyi ko: «Matgi, an n'i kɔngɔshɔ je sgan jɔnna, waamaa e myinŋɔshɔ, waamaa e donanman, waamaa e fyiɛrɛshɔ, waamaa e banabgashɔ, waamaa e kasodinnaman ni an ma e jama? 45 Wo ra, masacɛ na aa labyi ko: «Shɛnna ne ra fw'a fɛ ko ni aa ma wo kɛ ari ni aa ma wo kɛ ne bareman ɲinu biɛ ra kpɛnni ken ye, aa ma wo kɛ nee ye. 46 Wora ,wu na ta tɔɔrɔ banbii ra, mgɔ teeniw na ta ɲranmaya banbii ra.

Chapter 26

1 Yesu bani kwɔ wo komaw biɛ ra, e ra fwɔ a ka krandinw fɛ ko: 2 «Aa r'a dɔn ko tɛmɛkansii shɔ tora tee fla, ko mgɔ dincɛ na dun bora k'a kpegwe yri ra. 3 Wo sgan na, saakalashebgaw kuntgiw ni yawutu cɛmgɔbaw re ŋɔn lajɛn saakalashebgaw kuntgiba kayifɛ ka jun kɔnna. 4 AAa re ya latgɛ k'aa n jundun Yesu ma, k'a mlan dgo na, k'a pga. 5 Ŋa aa re ko: «An k'aa mlan sii ra, yaako balaw kaana mgɔw shɛma. 6 Ka Yesu to Simɔn knashɔ ka sho kɔɔna Betani, k'a to dunina, 7 moso jɔ re i kpaa a ra ni dgani jɔ ye, wo tin didaani mu ni bgɔn sgɔn gwrɛn ye. Wo pani tu mu tru shɔn djuman sgɔn gwrɛn na. Wo moso wee wo kɛ Yesu kun na k'a to duni na. 8 Ŋaa, Yesu ka krandinw wo je mi kɛ, aa re jimin. Aa re ko: «Wo shɛnri we mɔn ɲa? 9 Wo tru tin sh'a fyere skɔn shaanma na ka wo wari ji fgantanw ma. 10 Ŋa, Yesu wo dɔn mi kɛ, een ko: «Mɔnna aa re moso ɲi doso kashi? Ee kwo ɲun kɛ nee ye. 11 Fgantanw m'a fɛ yan sgan biɛ, ŋa ne ti na to aa fɛ sgan biɛ. 12 13 Moso wee wo latikori bɔn ne ka, yaako ne ka shutari ra kɛ ni wee; Shɛnna, ne r'a fwɔ aa ɲana , kibaroya juman ka fwɔ ja wo ja, moso ɲi mi kɛɛ, wo na lan kii ɲi ka mgɔw yri bla a kwo ra.» 14 Yesu ka krandin tan ni fla ra ken, mii kri ko Zuda Isikariɔti, wo taa saakalashebgaw kuntgi nɔnka.; 15 k'a fwɔ aa fɛ ko: «aa na sɔn ka mɔɔn ji nene ma yaako ne ra Yesu dun aa bora?» Aa re wari piɛ bisaba jate ka wo j'a ma. 16 Ka ta ka bɔ wo sgan na, Zuda re tgo bɛnni ɲri ka Yesu dun aa bora 17 Bwuru funnubii sii dun gare wo Yesu ka krandinw nee ra kpaa a ra k'a ɲrika ko: «E m'afɛ an tɛmɛkan sii duni labɛn e fɛ ja jɔnma?» 18 Yesu re y'a ru labyi ko: «Aa ta dgu kɔnna cɛ cɔ fɛ, k'a fw;'a fɛ ko: « Karimasran, kaamgɔ ko k'aye ka waati shera, aye ni krandinw na tɛmɛkans ii kɛ e ka sho.» 19 Krandinw nee Yesu ka ce fwɔni kɛ, ka tɛmɛkan sii duni labɛn. 20 Wla bla ra, Yesu ni a ka krandin tan ni fla we ra sgi duni na. 21 K'aa to duni na, Yesu re ya fw;'aa fɛ ko: «Aa ra ken na ne dun bora.» 22 Aa biɛ ɲana re shishi kwosɛbɛ, a biɛ kenken ne damlan ka Yesu ɲrika ko. «Nee mu wa?» 23 Yesu re y'aa labyi ko: «Miin boo mi mlan kɔnna ni ne ye, we na ne dun bora. 24 Mgɔ dincɛ na sa nafwɔ a sɛbɛni mu a kwo ra timishi. Ŋa miin na mgɔ dincɛ dun bora, bɔɔn min wo tgi ye! Ni wo tgi tu ma woo yɛɛ, wo tin ka pisa a ma.» 25 Zuda mi m'a fɛ ka a dun bora, we r'i kanto a m ko: «Kaamgɔ, ne mu wa?» Yesu re ya labyi ko: « E yɛkun n'a fwɔɔ.» 26 K'aa to duni na, Yesu re bwuru jɔ ta, ka duba duba dun a ye, ka a kiikii. E r'aa ji kradinw ma, k'a fwɔ ko: «Aa a mlan k'a dun, ɲi min ne piisgo we ye.» 27 E ree myinifɛn ta ,ka baaka da a ye. E r'aa ji aa ma k'a fwɔ ko: «Aa biɛ ra jɔ k'a myin; 28 Ɲii min ne yuu we ye, layru kwla yuu min bɔn na mgɔ shanma kama, jrumun yafa kwo kama. 29 Ŋa ne r'a fwɔ aa fɛ, k'a ta ka bɔ sisa ra, ne ti naa rezɛn je ɲi jɔ myi kun, fwɔ ka ta she fwɔ dunmii ne na seki k'a je kwla myin ni aa ye ne fa ka masaya ra.» 30 Aa re Yaa Masa tandori dɔnkriw da; wo kɔfɛ, aa re ta oliviye kru kan. 31 Wo ja ra, Yesu re e kan to a ka krandinw ma ko: «byi shufɛ ɲi biɛra de, aa biɛ na biiƙa ne to nkee na; ktgu a sɛbɛnni mun ko: "Ne na biɛkan nŋɛnna blɛ, sga kruw biɛ ren ygɛnygɛn." 32 Ŋa ne ka na krun ka bɔ shuw shɛma, ne na nba aa ɲa ka ta Galile jamana na.» 33 Ŋa Piyɛri re e kan to Yesu ma ko: «Ari ni biɛ k'a ban e ra, ne t'in ban e ra fiyew.» 34 Yesu re i to a ma ko: «Shɛnna, ne r'a f'i ye shu,ɲi biɛ ra, ya ni dondon ka f'ii komo, e n'i ban ne ra shiyan saba.» 35 Piyɛri re y'i to a ma kun ko: «Ari ni ne ka kɛ ni na sa n'i ye, ne t'in ban e ra fiyew.»Krandin shɔw biɛ re wo kan kew fwɔ. 36 Wo ra Yesu re ta ni krandinw ye ja jɔ ma, mii kri ko Jɛtisemane, een ko aa ma ko: «Aa sgi yan, ne na nkpaa ɲa ka Yaa Masa dare.» 37 E re Piyɛri ni Zebede dincɛ flaa mlan, ka wu gwan a yɛ ra; ɲanashishi ni dosokashi tu mu a ra kwosɛbɛ. 38 Wo ra, Yesu re ya fwɔ aa fɛ ko: «Ne ɲii tɔɔrɔ ni mu kwodgu, fwɔ ni naa sa. Aa to yan ni ne ye, aa kaa sinŋɔn.» 39 E r'i mabɔ dɔɔni, k'i fri e ɲa kan ,ka Yaa Masa daare ko: «Ne fa, ni tɔɔrɔ dgu yi myini fɛn tin she ka ja jiyan ne ra, ŋa ne sako kaa kɛ, fwɔ ye sako wo.» 40 Yesu re i kwɔseki a ka krandin saba fɛ ka ta sɔɔ aa mi sinŋɔn na. E r'i kan to Piyɛri ma ko: « mɔɔn, aa ye ma she k'aa to aa ɲana ari lɛrɛ ken ni ne ye? 41 Aa to aa ɲana ka Yaa Masa daare Yaako kɔɔbɔri kaa na aa sɔɔ. Mgɔ ɲin labɛnni mu, ŋa piisgo baaka ka dgɔ.» 42 Yesu re i mabɔ shiyan flanan na, ka ta dare ri kɛ kun, ka fwɔ ko: «Ne fa, ni myini fɛn ɲi ti she ka mabɔ ne ra ni ne m'aa myin, e sako ra kɛ.» 43 E ree seki kun ka ta sɔɔ kradin saba sinŋɔn na, katgu aa ɲaw tin kpriya ra. 44 Wo ra, e ree seki kun shiyan sabanan na ka ta Yaa Masa dare ni a mi wo komasin kenw nee fwɔ ra. 45 Wo kwɔ, Yesu re seki a ka krandinw fɛ ka ta fwɔ aa fɛ ko: «ari biin aa mi sinŋɔn na k'aa yɛɛ lanfiya re wa? A fɛɛ, waati shera, mgɔ dincɛ na dun jrumunkɛraw bora. 46 Aa wri an ta. Miin na ne dun bora, wo tgi shenin de. 47 K'a to koma na, a ka krandin tan ni fla ramgɔ ken, miin kri ko Zuda, re she. Jaman ba gwanni m'a ra, besew ni benbenw tu m'aa bora. Saakalashebgaw kuntgiw nii Yahutuw ka cɛmgɔbaw re tu mu k'a ce. 48 Zuda miin ka kan ka Yesu dun bora, wo tu mu ka tgɛnmashɛn yra jamaan na ko: « Ni ne ka cɛ min da shunshun, wee mun, aa 'a mlan.» 49 Janin keen, Zuda re i kpaa Yesu ra k'a fwɔ ko: Kuntgi, e ni ce!» E r'aa da shunshun. 50 Yesu re y'aa fw'a ye ko: «Nlamgɔ, e naa miin kaman wo kɛ.» Wo ja ra, aa re y'a mlan. 51 Yesu nɔnka mŋɔ jɔ re y'aka munuba sama ka bɔ ka saakalashebgaw kutgi ka yɔn cɛ too caro. 52 Yesu re yaa fwɔ wo krandin fɛ ko: E ka munu dun a daa ra, katgu miinu munuba ta, wuw haraki munuba wee fɛ 53 .E maa dɔn ko ne tiinshe k'an fa daare re wa?a tin na mɛɛkɛ wga tan sgi ja tan ni fla sisa, ka jɔ yɛɛ bla wuw kan? 54 Nŋa ni wo ka kɛ, kitabu ka komaan tina dapa tgo dii, wuw miinna yraa ko wajibiro kwo innu naa kɛ? 55 Wo kwɔ , Yesu ree yaa fwɔ jamaa fɛ ko: Aa nanimu ni munuba nin bemeew ye ne mlaan kama, nafwɔ ne min byinkani kɛra ye wa? Ne tin nin sgi Yaamasa batoshoo kɔɔnna dun odun ka mŋɔw kran ɲin, a' re ma ne mlan. 56 Nŋaa kwo innu byɛ kɛra, yaako ceraw miin sɛbɛra kitaabu kɔɔnna, wuw ra dapa. Wora, Yesu ka keandinw byɛree bii ka to ;ɨn. 57 Miinnu Yesu mlan, aa re ta nɛɛ saakalashebgaw kutgi Kayifɛ ka sho. Sariya kaamŋɔw ni sɛmŋɔbaw lajɛnni tin min ɲin. 58 Piɛrɛ ree yi to fwɔ ja yan na, ki gman Yesu ra, fwɔ ka ta she saakalashebgaw kutgii ka sho. Ee dun jun kɔɔnna k'i sgi gradiw fɛ, yaako a r'a wo kwoo laban je. 59 Saakalashebgaw kutgiw ni kititgɛ jamakruw tinmin finɲa shɛrɛyaa ɲinnina Yesu kama, yaako aa r'a pka. 60 Nŋa aa m'a sɔɔ, hali ka sɔɔ shɛrɛ finɲafwɔw shaanma nani tumu, ka na aa ta fwɔ. A labaanna, shɛrɛ finɲɑfwɔ fla re y'a kpaa, 61 wuw ren ko: Cɛ ɲiin ko k'i she ka Yaamasabatoshobaa tiin, ka jɔ kla ye tee saba kɔɔnna. 62 Saakalashebgaw kutgi wee wri ki jɔ ka fwɔ Yesu fɛ ko: Mŋɔ ɲinnu min shɛrɛya min kɛr'i kama, wo min dii? E ti wo shi labyi wa? 63 Yesu ma koma. Saakalashebgaw kuntgi wen ko: Ne r'i ɲrika Yaamasa ɲranman tgɔɔ kama, n'imin Krisita Yaamasa ɲranman dincɛ ye, wo fwɔ an fɛ. 64 Yesu ree y'a labyi ko: Ee miin fwɔɔ, woro, nŋa ne ra w'afɛ ko ɲin kwɔ, aa na mŋɔɔ dincɛɛ sginin je Yaamasa shebgayaw byɛ kinniboo ra. Aa na nashɔɔ je kun san kabaw kan. 65 Wora, Saalashebgaw kutgi weer'a yɛɛku ka fnunw paa k'a fwɔ ko: Ee Yaamasa tgɔ shɛndɛɛ. An makwo min mɔɔnna shɛrɛw fɛ kun? An too min a ka Yaamasa tgɔ shɛn komaa ra. 66 An mɔn myiiri? Aa re yaa labyi ko: A ka kan ni saya ye. 67 Wo kwɔ, aa r'e dajee tu Yesu ɲaanna ka blɛ ni bookruw ye. Jɔɔ r'e tgɛ tin a ɲaa kan, 68 aa re ko: Krisita, cerayaa kɛ. E blɛbgaa tgɔ fwɔ an fɛ! 69 Piɛrɛ sgini tinmin kɛɛnma jun kɔɔnna. Moso barakɛra jɔ re yi kpaa'ra k'a fw'afɛ ko: Ye byɛ tinmin Yesu Galelikan fɛ. 70 Nŋa Piɛrɛ re yi b'anna byɛ ɲana, en ko: E min miin fwɔra, ne ma wo dɔn. 71 Wo kwɔ, Piɛrɛ re ta jundaara. Moso baarakɛra jɔ kpɛɛman nee r'a je k'a fwɔ wo jaara mŋɔw fɛ ko: cɛ ɲiin tinmin Yesu Nazarɛtikan fɛ. 72 Piɛre re yi b'ana klaye k'i kii, en ko: Ne ti wo cɛ dɔn. 73 Wo kwɔ,dɔɔni, mŋɔ miinnu tinmin ɲin, wuw re yaa kpaa Piɛrɛ ra ka fw'afɛ ko: Shika tara. E m'aruw jɔ ye, e koma tgoo r'i bɔjaa yra. 74 Nŋa Piɛrɛ re yi ka yɛɛ danŋa ko: Ne ti wo cɛ dɔn. Wo janin kenho, dondo wee komo. 75 Wo sŋaanna, Yesu tinmin ka miin fwɔ, a yri re bla wora. Yesu tin ko: Sanni dondo ka fii komo, e n'i b'anna shian saba k'iti ne dɔn. Piɛrɛ r'e bɔ ka ta kɛɛnma ka kishi kwosɛbɛ.

Chapter 27

1 Sgoma jonaa ra, Saakalashebgaw kutgiw ni Yahutuw ka cɛmŋɔbaw byɛ re bɛn a ra ko Yesu r'a pka. 2 Aa re y'a sri, ka ta nɛɛ ka dun gofɛrɛnɛri Pilati boora. 3 Zuda miin Yesu dun boora, wora jee sganmiinnaa ko Yesu pka kwoo latgɛra,ee nŋisa ka wo waripiɛ bisabaa ta,ka n'a kwɔseki Saakalashebgaw kutgiw ni cɛmŋɔbaw ma . 4 Ee r'a fw'afɛ ko: Nee jrumuun kɛɛ ka mŋɔ yaakibii lashe pkari ma. Nŋa wuw re yaa labyi ko: An ne ka mɔɔn min wo ra? womin ye kunkwo ree. 5 Zuda r'e wo warii fri dgunma Yaamasa batoshoo kɔɔna ka t'i kan kɛ yruura. 6 Saakalasbgaw kuntgiw r'e wo warii shɛ, a' re ko: A dga ni tɛ ka warii;ɨin dun Yaamasa ka batoshobaa kɛshuu kɔɔna, katgu Yuu wari lo. 7 Aa re bɛn a ra k'a r'a dga didaa bgaa ka jii san ni wo wari wee, ka kɛ donan shu dun ja ye. 8 wee ra to wo ji wee kri ko yuu ji fwɔ byi. 9 Cera Jeremi tinmin ka koma miin fwɔ, wo dapara tin, ko: Aa wo wari piɛ bisabaa mlaan, Israel bɔnsɔɔn tin bɛn na wo sgɔn miin na kpiin. 10 Aa re wo warii kɛ ka dga didaara ka jii san nafwɔ Matgi r'a fwɔ nee tin miin shi. 11 Ayiwa aa re Yesu lajɔ gofɛrɛnɛrɛ Pilate ɲana, wee r'a ɲrika ko: Rmin Yahutuw ka masace ye wa? Yesu re yaa labyi ko: an, ne min wee. 12 Saakalashebgaw kutgiw ni cɛmŋɔbaw r'a sinduun sgan miinna, Yesu ma labyiri fwoyi kɛ. 13 Ayiwa Pilate re yaa fwɔ ko: Aa mi sin dun na kwo miinnu na e too ti wora re wa? 14 Nŋa Yesu ma labyirikɛ wo shi ra, fwɔ gufɛrɛnɛrɛ kabakwoyara kwosɛbɛ. 15 Landa tinmin gofɛrɛnɛrɛ fɛ, ka kasolamŋɔ ken bla tɛnmɛnkan sii waatii ra san o san, ka kan;ɑn ni jamaa ka ɲanatɔnmɔnri wee. 16 Ayiwa wo waatii ra, kasolamŋɔɔ jɔ tinmin ɲin, min tgɔ kri ko Barabasi. 17 Pilate ree jamaa ɲrikari ko: Aa ma fɛ ne r'a jɔɔn bla? Barabasi, waamaa Yesu miin kri ko Krisita? 18 Pilate tin min ka dɔn ko Yesu ka ceereya wee r'a too aa ree r'a dun boora. 19 Ka Pilate sginito kiti tgɛ jaara, a moso wee cee bla fɛko: E kii sin dun wo cɛ yaaki bii ka kwoora, katgu shufɛɛra, ne tɔɔrɔ ra kwosɛbɛ shikwoo fɛ a kwora. 20 Wo byɛ na ta, saakalashebgaw kuntgiw ni cɛmŋɔbaw r'e jama lashu k'ara Pilate daare a r'a Barabasi bla ka Yesu pka 21 gofɛrɛnɛrɛ wee r'a ɲrika kla ye: Aa ma fɛ ne r'a jɔɔn bla? aa r'e yaa labyi ko: Barabasi. 22 Pilate r'e y'a ɲrika ko: Yesu min kri ko Krisita, ne r'a mɔɔn kɛ wora? A byɛ r'e yaa labyi ko: Akpenŋme yrii ra. 23 Pilate ren ko: Ee mɔn kwodgu kɛɛ? Nŋa aa re prɛn kwosɛbɛ ka tɛnmɛn gare taa kan ko: A kpenŋme yrii ra! 24 Pilate r'a jee sgan miinna k'aye ti she ka fwoyi ɲan, ko mrutirii min dguyara, e jee ta k'a tgɛw kwo jamaa ɲana en ko: Ne sin ti mŋɔ teeni ɲin ka yuu bɔn na wo min aa yee ma. 25 Mŋɔ byɛ r'e yaa labyi ko: A yuu yacɛɛ r'a byin anne ni an dinw kan. 26 Wora, Pilate re Barabasi bla, ee r'a to Yesu r'a blɛ ni wookanmin ye ka dun aa boora, aa r'a kpeŋme yri ra 27 Gofɛrɛnɛrɛw ka srodaashiw r'e ta ni Yesu ye a ka jun ka aa ka kru ra mŋɔw byɛ lajɛn, ka laminni . 28 Aa r'e Yesu ka fnunw bɔ a ra ka deeke yan wlemaan jɔ bla a kanna. 29 Aa r'e ŋmiin dɛnmɛn ka wo kɛ jalamgu ye ka dun Yesu kunna. Aa r'e kaa dun a kinni boo ra. Wokwɔ aa r'e yaa kpinŋmri gman a kɔɔ k'a daamɛn aa ren ko: E daanan Yahutuw ka masacɛɛ! 30 Aa r'e dajee tu Yesu kan ka kaa ta ka blɛ a kunŋoo ra. 31 Aa tranikwɔ a daamɛnniina, aa r'e wo deeke yan wleman bɔ a kanna, k'a yɛɛkun ka fnunw dun a kanna ka ta nɛɛ ka kpeŋme yri ra. 32 Aa bɔ shɔ ho aa ni Sirɛnɛkan jɔ r'e nŋɔn kunbɛn wo tgɔ kri ko Simɔn. Aa r'e wo kaaba ka Yesu ka kpeŋme yrii ta. 33 Aa shera jaajɔ ma min tgɔ kri ko Gɔlgota, wo kɔɔ ho, kunkoo jaho. 34 Aa r'e diwɛn ni fyɛ nŋanmi nŋɔnna k'a j'ama k'araa myin e wo nɛnɛ miinkɛ, a ma sɔn ka wo myin. 35 Aa Yesu kpegwee yri ra ka ban, aa re kaa da k'a ka frunw ɲi ŋɔ she ka kŋan aa ni ŋɔn shɛ ; 36 Wo kwɔ aa re ra sgi k'a kɔɔshi. 37 Yesu yaakikun wee sɛbɛ k'a ɲɔrɔ a kun sanf: « Ɲi mi Yesu ye, Yawutuw ka masacɛ wo.» 38 byinkannikɛre fla re kpengwe Yesu ygɛma, Ken m'a krinbora, Ken m'a 39 ɲɔnmafɛ.Tɛmɛnbgaw tin n'aa kʋnw lamgan n'a Yesu nɛn 40 k'a fwɔ ko: «Ye min ko k'ii she ka Ya Masa batoshobaa tin k'a jɔ klua ye, tee saba kɔɔna, e yɛɛkrishi sa. N'i min Yaa Masa dincɛ ye, dgi ka bɔ yri kpengwe ra.» 41 42 Wo tgo kenw na, Saakalashebgaw kuntgiw ni sariya kaamgɔw ni cɛmgɔbaw tiin yɛɛkwo Yesu ra k'a fwɔ ko: «Ee mgɔ kpɛɛ krishi, ŋa a ti she k'a yɛɛ krishi. A min Israɛl ka masacɛ ye waa, a ra dgi ka bɔ yri ra an'a da'ra 43 44 A r'i dgidaa Yaa Masa kan, nɑ kwo ka ji wee, wo ra a taa sa. Katgu a ko: «Nee mi Yaa Masa dincɛ ye.» Byinkanikɛra miinu tu m'a ygɛma, wu biɛ tu m'a nɛn na wo tgo kenw na. 45 Wo sgan na, kabɔ tee min kunna , jibi wee dun jamana paan biɛ fwɔ ka lɛrɛ saba kɛ. Lɛrɛ 46 sabanan srunɲani, Yesu re prɛn ni kan ba ye ko: «Eli, Eli, Lama sabakatani?» Wo kɔɔ wo ko: «N ka Yaa Masa, Ne ka Yaa Masa, mɔɔna ee ne bla?» 47 Miinun jɔni tu miyin, wuu jɔɔ wo prɛnkan mɛn miikɛ, aa re ko: «A min Eli kri ra.» 48 Wo jani kew na, aa ra ken ne bii ka ta fukru ta ka wo shu diwin kunni na,k'a sri benbee yan jɔ kun na, ka wo ji Yesu ma, k'a ra wo mgan. 49 Ŋa aa jɔɔ ren ko: ‹E jɔ an 'i k'a fɛɛ ni Eli na nan a krishi.» 50 Yesu re prɛn klua ye, ka komokanba tin k'a yɛɛ ɲiin bɔ 51 Wo waati biɛ ra, Yaa Masa batoshoba kɔɔnna shɛtgɛ frun wee paa fla ye , k'a ta yaama fwɔ dguma. Dgukoo wee yɛɛyɛɛ, paakruw re prɛn prɛn. 52 Kabruw ree dayɛɛ, Yaa Masa ka mgɔ senuma saniw shaanma nee krun. 53 Aa re bɔ kabruw kɔɔnna, Yesu krunni kwɔ, aa re dun dgu senumanw kɔɔnna, k'a yɛ yra mgɔ shaanma na 54 Jarasabatgi ni sorodasi minun tumu yesu kɔɔshi ra, wu dgumakoo yɛɛyɛɛ ni wo kwo kɛtaw jee mii kɛ, aa re sran kwosɛbɛ, aa re ko: «Shɛnna, ɲi ti mi Yaa Masa dincɛ yɛɛku nee.» 55 Moso shaanma minu n'a gwan Yesu ra ka bɔ fwɔ galile, ni aa ra janto a raa, wu jɔni tumu jayan na ka to ka wo kwow fɛɛ. 56 Wu shɛma, Magadala Mriyama, Yakuba ni yusufu ba Mariyama, a ni Zebede dincɛɛ ba. 57 Wlara ra, Arimatekan cɛ nafootgi jɔ re na ; a tgɔ kri ko Yusufu, wo biɛ ti mi Yesu ka krandinw jɔ ye. 58 We r'i kpwaa Pilati ra ka Yesu shu dare a fɛ. Pilati re ko k'a r'a ji. 59 Yusufu re Yesu shu ta, ka tafu frun klua mrin a ma, 60 ka ta a dun a yɛɛkun ka kbru kɔɔnna, wo sheni tumu paa ma. Wo kwɔ e ree sendekru ba brintin ka kabru datgu ni wee ,ka ta. 61 Magadala Mariyama ni Mariyama jɔ skini ti mi ɲi kabru kunteen na. 62 Wo dgusɔpiɛ, mashɔn dun ɲasgi dun dgusɔpiɛ kpin, saakalashebgaw kuntgi ni fariziɛnw jɔɔ re ta kenye Pilati fɛ. 63 Aa re ko: « Kuntgi, an yri blara, ko ka mgɔ lafribga ɲi ɲraman to, a r'a fwɔ ko Ne sanin tee saba kwɔ,ne na knun. " 64 WO kaman, an m'afɛ ya ce ji ko garadiw ra kabru kɔɔshi fwɔ tee saba ra dapa, yaako a ka krandinw kaa na a shu soɲa k'a fwɔ mgɔw fɛ k'a krunna ka bɔ shuw shɛma. Wo mgɔ lafri na dguya ka tɛmɛn gare ta kan. 65 Pilati le r'a a fw'a fɛ ko: «Ssrodashiw mi de ka kɛ kɔɔshibgaw ye. Aa ta ka t'a shekwo kɛ ka kabru kɔɔshi. » 66 Wora, aa re ta kabru datgunan labɛn, ka tgɛnashɛn d'a kan, ka srodashiw bla ka kɔɔshi.

Chapter 28

1 Mashɔn dun tɛmenni kwɔ, dgɔkun dun gare kɛɛn tina, Magadala Mariyama ni Mariyama jɔ re ta kabru fɛɛ. 2 Wo jani keew na, dgukoo yɛɛyɛɛba re kɛ, katgu Magi ka mɛɛkɛ jɔ dgira ka bɔ sankoo ra,ka sendekru brintin k'a bɔ saren dara. 3 Mɛɛkɛ ɲida we maamaan nafwɔ sanŋan, a ka fnuw ti piyɛni nafwɔ kpɛɛnicuba. 4 Kɔɔshibgaw ya we re ɑa re yɛɛyɛɛ ka knin ka kɛ nafwɔ shur'uw. 5 Mɛɛkɛ we r'a fwɔ mosw fɛ ko: « Aa kpin, aa kaa sran. Ne ra dɔn ko Yesu miin kpenkpen ra yri ra, aa mi wee yara ra. 6 A ti yan, a knunna, nafwɔ a ti mi k'a fw'aa fɛ timishi. Aa na Matgi dajaa fɛɛ. 7 Wo kwɔ, aa latgɛ ka t'a fwɔ a ka krandinw fɛ, «ko Yesu knuna ka bɔ shuw shɛma, k'ii ta a ɲa Galile, aa na a sɔɔɲi.» Wo ro.» 8 Wa raa, mosow re aa sinkpanɲa ka bɔ saren ja ra, Aa dosokun pani tumu ni sranya ni ɲushɔnja fla biɛ. Aa re bii ka ta wo kibaroya fwɔ krandinw fɛ. 9 A fɛɛ, Yesu re aa kunbɛn ka fwori j'aa ma. Een ko: «Aa daana.» Mosow re a kpaa Yesu ra , k'aa kpinŋri gman , k'a sinw mlan ,k'a bato. 10 Wo raa, Yesu re y'aa fwɔ aa fɛ ko: «Aa kaa sran. Aa ta fwɔ nbaremanw fɛ k'aa ra ta Galile, aa n'a ne je ɲi.» 11 Ka mosow to sra ra, Srodashi minuw ti mi saren kɔɔshi ra, wuw jɔɔ ree ta dgu kɔɔna, ka wo kwo kɛni biɛ lankii saakalashebgaw kuntgiw fɛ. 12 Wo saakalashebgaw kuntgiw ni cɛmgɔbaw re ŋon lajɛn, aa bɛnni wo a ra, aa re wariba ji srodashiw ma. 13 Aa re ko: «A'a fwɔ ko Yesu ka krandinw naa shufɛ ra, k'aa to siŋɔn na, ka shu soɲa. 14 Ni gofrɛnɛrɛ ka wo kwo mɛn, an na wo kwo ɲanabɔ a fɛ, k'a ŋani yaako fwoyi kaa kɛ aa ra.» 15 Wo tgo ra, kɔɔshirikɛraw ree wo wari ta, ka ta kɛ ka kaɲa ni wo koma wee. Wo koma wee ygɛn yahutuw shɛma fwɔ ka she byi ma. 16 17 Ŋa krandin tan ni kee wee ta Galile, Yesu ti mi ka kru mii kwo fwɔ aa fɛ, aa ree she ɲi. Aa Yesu je sgan mi na, aa re y'a bato, ŋa jɔɔ re shika. 18 Yesu re i kpaa aa ra k'a fw'aa fɛ ko: «Fgan biɛ jira ne ma sankoo ra a ni dgukoo kan. 19 We kama, aa ta shiyaw biɛ ra, k'a kɛ ne ka krandinw ye, k'aa batise, Faa ni, ni Dincɛ a ni Ɲi-Senuman tgɔ ra. 20 Ne ce minuw fwɔɔ aa fɛ, aa r'u kran ko aa r'aa gwan wo kwow biɛ ra.A fɛɛ, ne to aa fɛ re du wo dun fwɔ ka diyɛn ɲi ban»

Mark

Chapter 1

1 Kibaro juma wanjuli , YAA MASA ( ALA ) dincɛ Yesu Krista fɛ , wo koma damnan we min de ; A sɛbɛra cera Ezayi ka kitabu ra ko : 2 « A fɛɛ , ne n'an ka ceradin jɔ ce e ŋan , miin na e ka sra labɛn . 3 Mgɔ jɔ prɛn na kongo koon na ko : ‹ Aa Matgi ka sra labɛn , ka tɛmɛn jaw didaa .› » 4 Yuhana batiserikɛra we na ka to ka batiseri kɛ kongo koon kɔɔn na , ani ka ngisari batɛmu wanjuri kɛ jrumun yafa kwo kun kan . 5 Jude jamana ni Jerusalemkanw biɛ re t'a fɛ .Aa tiin jɔ aa ka jrumuw na , Yuhana re tin n'aru batise jurdɛn bajeera . 6 Yuhana ti mi ka nŋɔmɛshe deeke re dun , a ni ka wora shɛsrina sri , a ni a ka dunin tin min tɔnw ni wowotru wee ye ; 7 A tin wajuli kɛ ko : « jɔ min nana ne kɔfɛ , wo she kabun nin ne tawee , ani ne man kan ni a ka saban yru fii ye . 8 Ne raa batise je ra, ngaa wo na n'aa batise ni Ɲin Senuman wee. » 9 Wo dunw naa Yesu re bɔ Nazarɛti dgu ra , Galile jamana na ka na , Yuhana re ya batise jurdɛn baje ra . 10 Yesu bɔshɔra e ya je sankoow dayɛra , e ree Ɲi Senu dgishɔ j'akan nafɔ ngantan ( jɛnɛkan tgan ). 11 Komakan jɔ re bɔ sankoo ra ko : «E mi ne dincɛ kanun ni wee, E kwo ka ji ne ye haari. » 12 Wo jani biɛ Ɲi Senuma we ya ɲɔntin ka ta nɛɛ kongo koon kɔɔna . 13 A to ra kongo koon kɔɔna tee binaani ni shitaanni m'a kɔɔbɔra . A tun mi ni kongofɛnw ye , mɛɛkɛw tun ma jamana 14 Woraa, Yuhana batiserikɛra mlanin blanin kwɔ kaso ra Yesu re na Galile jamana na n'ii YAA MASA ka kibaro juman wanjuli kɛ, 15 n'ara fwɔ ko : «Waati dapara ,YAA MASA ka masaya srunɲana ; Aa ngisa aa ka jrumuw na ka da kibaro juman na. » 16 Yesu tɛmɛn shɔo Galile kɔkɔje dafɛ, e ree Simɔn n'a barema cɛ Andre je jɔ frira kɔkɔjera , bari mwɔnni kɛra ree tunmu. 17 Yesu re ya fw'a ye ko : «Aa na, aa gwan n'a, ne n'aa kɛ mgɔ mlannaw ye. » 18 Wo jani biɛ ra , aa re yaa ka jɔw bla ,k'aa gwan Yesu ra. 19 Yesu ri kwaa ɲa dɔɔni kun, e ree Zebede dincɛ fla, Yakuba ni Jaki je aa mi krun kɔɔnna n'aa m'aa ka jɔw didaara. 20 E yaru kri. Wo jani biɛ ɑa ree aa fa Zebede ni barakɛraw to krun kɔɔnna ɲin, k'aa gwan na. 21 Yesu n'a ka krandinw taa Kapɛrnaum. Lafiɛn dun na, nin wo mi Saba wee, Yesu re dun yawutuw ka nŋɔn lajɛn shoba ra, ka mgɔw kran. 22 Aa kabakwoya ra a ka mgɔ kran tgo ra, barii a tin ti mgɔw kran nafwɔ sariya kaamgɔw shi ngaa a tuun mgɔw kran ni shebgaya ye. 23 Wo waati yɛkun na, cɛ yindgushɔ jɔ tu miɲi. Were prɛn ko: 24 «E mi mɔn ɲinina aan fɛ, Yesu nazarɛtikan? E naa aan hraki re, E mi miye nee wo dɔn. E YAA MASA ka Senuman nee!» 25 Yesu re kru jran na ka fwɔ ko: « E daa tgu , ya bɔ cɛ ra! » 26 Ɲi dgu we cɛ kru dguma , ka komo kanba bɔ, ka bɔ a ra. 27 Wo ra jama biɛ re kabakwoya fwɔ aa nɲɔn ɲrika ko; « Ɲin mi mɔn ye? Ɲin mi kran kla ye dɛ! Ee koma ɲin dguw fɛ ni shebgayaye aa ree na kan mɛn! » 28 Wo jani biɛ ra Yesu tgɔ we Galile jamana biɛ ta. 29 Aa bɔnin kⱳɔ wo ja ra , Yesu ni Jaki, ni Jaan ne ta Simɔn ni Andre ka sho . 30 Ka sɔɔ Simɔn blamoso dani tumu pii kpan fɛ. Aa re y'aa kwo fwɔ Yesu fɛ. 31 Wo ra e yi kpaa a ra, k'a mlan a boo ma, k'a kɔɔta ,pii kpan we ya bla, fwɔ e ree damlan k'aa ladun. 32 Wo wlara la, tee byinnin kwɔ, mgɔw re na ni banabgashɔw ni jnashɔw biɛ ye Yesu fɛ . 33 Dgu mgɔw biɛ re nŋɔn kunbɛn shoda ra. 34 Minu tɔrɔnin tumun banashifaya shanman fɛ ,Yesu re wuu kɛngɛnya , ka jinaw kpɛn ka bɔ mgɔ shanman na, a ma sɔn jinaw ra koma ,bari wu ra dɔn 35 Sgomajona yani kɛɛn koon'tin, Yesu wri ra. Ee bɔ a keena ka ta kongonkɔɔnna ka ta YAA MASA daare. 36 Simon n'a tɔnɲɔnw re t'a ja yara . 37 Aa r'a jee ɑa re ko a ma ko: «Mgɔw biɛ mi ye ja yaara la.» 38 Yesu ren ko; «Aa w'an ta dafɛ dguw ra, ka ta wanjuri kɛ wo jaw biɛ ra, bari we mi ne na kun wee .» 39 Ee to ka ta Galile jamana biɛ ra, n'i wanju kɛ yawutuw ka nŋɔn lajɛn jabaw ra, n'ii jinaw kpɛn. 40 Knashɔ jɔ re ta Yesu fɛ ,ka t'i kungwri gwan a kɔɔ, k'a daare, ko: «Nii sɔn , ee she ka ne saniya.» 41 A mashɛ we Yesu mlaan, e ri boo d'a kan ka fɔ ko: «Un m'a fɛ ,saniya.» 42 Wo jani biɛ , kna we b'a ra ,e ree saniya 43 Yesu re y'a bla ka ta, k'i saa'ra kwosɛbɛ ko: 44 «E kaa foyi fɔ mgɔshi ye, ngaa, ta e yɛɛ yra saakalashe bgaara, wonii Musa saaka min kwo fwɔɔ e saniya kwoo kanman, wo na kɛ shɛɛrɛya ye aa fɛ.» 45 Nŋaa wo cɛ we ta wo wango da mgɔɔ biɛ fɛ, fwɔ Yesu tin ti she k'i yɛɛ yra mgɔshira , dgushira kun. Wo tgora, ee to k'i dgondgon a keen na jaw ra, mgɔw tin bɔ pan biɛ ka ta a fɛ.

Chapter 2

1 Tee danma tɛmɛni kwɔ, Yesu re ta KAPERNAUM kwo kura. mgɔw reyamɛn k'a min shoo kɔɔna. 2 Mgɔ shaaman ne ta nŋɔn lajɛn fwɔ aa ma jɔ ja sɔɔ, ari kɛɛnma daara. Yesu re YAA MASA koma fwɔ aa fɛ. 3 Wo waatira, mgɔw jɔɔre naa ni cɛ pan fla saani jɔ ye, a timin cɛ naanin boora. 4 Jamaa kama aa ma she k'aa kpaa Yesu ra minkɛ sabu atimin sho kɔɔna aa re. Wo sho yaama ra wuu ka cɛ pan fla saani dgi wo woo fɛ 5 Yesu wo mgɔw ka danaya je minkɛɛ, e ra fwɔ cɛ pan fla saani je kwo : «n'dincɛ, e ka hakɛw yafara ema!» 6 ŋa Sariya kaamgɔ miinu sginin tumin gnin, wu tuma myiirira aa sɔnkun ra kwo 7 «mɔɔna cɛ yin min koman na tin? A min YAA MASA tgɔ shɛɛna. Jɔɔn she ka hakɛ yaafa ni YAA MASA tɛ? 8 Wo janin biɛ Yesu r'aa ka miriyaw dɔn e kwo, «mɔɔna aa min wo kwo miriya ra aa kɔɔna? 9 mɔɔn ra ŋɔn ne ma ka fwɔ, e ka hakɛw yaafara e ma waliman wri k'i ka daran ta ka tŋɔnman? 10 ŋa warissa aa ra dɔn kwo she min mŋɔ dincɛ je ka dgukoo hakɛw yaafa, e ra fwɔ cɛ pan fla pganin je: 11 "wri! e ka daran ta e re ta i ka sho"» 12 Cɛ re wri o jaa biɛ ra ka dɛbɛ ta ka ta, mŋɔw biɛ ɲaana. Aa biɛ tun kabakoyara ani aa tun min YAA MASA barikada ka fwɔ: «an tun ma ɲin shi je ka je ban» 13 Yesu le bɔin ka ta galile ba dara klae. jamaba re ta a nɔkain, era a kran . 14 a tɛmɛ shɔo e alfɛ din cɛɛ sigi nin levi siginin je fgan man warinaw ja ra. yesu le ya fwa fɛ ko. E gbn ne ra. levi le wri ki gbanna. 15 ka yesu to duni na levi ka sho, fganmawari na shan man ni jurumusho shanman ne ta aa sgi yesu ni a ka kradinw fɛ, sabu aa tunsha, aa tun gbanni mu yesu re la. 16 farisiɛnw ka saria kamgɔw ra je minkɛɛ ko yesu nin jurumushɔw minduni ka ngɔnfɛ , aa re yafwɔ yesu ka kradinw fɛ ko. mɔna to a ni fganman wari mlan bgaw ni jurumushɔw mi dani kɛra ngɔn fɛ? 17 yesu wo koma minkɛɛ e ko : mgɔ minu ka kɛnngɛn wu makwo ti flakɛra la bara bga shɔw re ma kwo mana. ne ma na mgɔ teeni kri fwɔ jurumushɔw". 18 yuhana batiserikɛla ka kradinw ni farisienw tin shun dun. Mgɔw jɔɔ re na yesu ɲinika ko mɔɔna yuhana ka kradinw nin farisienw ka kradinw shun dun ka sɔɔ ye ka kradinw ti shun dun? 19 yesu re aa labi ko piɛnw mgɔ ngɔnw she ka shundun kan jɔn na ka aa ni piɛn cɛ to ngɔnfɛ wa ? ka aa ni piɛn cɛ to ngɔn fɛ, aa ti she ka shundun. 20 nka dun jɔ mi nana piɛn cɛ na mlan aa ra ni wo dun ka she aa na shundun . 21 "mgɔ ti funun bookta ta ka ɲɔɔrɔ funun kɔɔ ra . e kao kɛ funun kla wee funun kɔɔ samare ka paa a paa dawe boɲare kwo sɛbɛ. 22 Mgɔ shi ti diwɛn kɛngɛn kɛ fooko kɔɔna. ni wo ka kɛ diwɛn we fooko paa re . Diwɛnw ni fooka fla biɛ na shɛn Nka diwɛn kɛngɛn we kɛ fooka kla re kɔɔna". 23 la fiɛn dun jɔ ra yesu tɛ mɛnna ŋɔnfie jɔɔ da fɛ. A ka kradinw jɔɔ re siradara ɲɔn pinsanw jɔɔ tkɛ. 24 farisiɛnw re ya fwɔ yesu ye ko . kwo min dganiti-lafiɛn dun na, mɔɔna Eka kradinw ne wokɛ ? 25 yesu re ya labi ko. kɔngɔ we dawuda ni a nɔnka mgɔw mlaan wati miina ka sɔɔ dunni fwoyi tun taaru fɛ, E min kɛɛ aaye wo kran? 26 a dunna yaa masa ka sho saaka lashe bgaw kun tgi Abi ata rka tee ra ka yrari bwurukunw jɔɔ dun ka jɔ ji a nɔ kan mgɔw fana ma. wo dunnitun ma dga mgɔ shi ye fwɔ saaka lashe bgaw drɔn". 27 wo kwɔ,yesu re ya fwɔ aa fɛ ko la fiɛn dun kɛra mkɔw re kɔsɔ nka mkɔw ma kɛ" la fiɛndun kɔsɔ 28 we ra mkɔ dincɛ min la fiɛn fana matgire"

Chapter 3

1 Yesu re dun yawutuw ka nŋɔn lajɛn sho ba ra kun, cɛ boo yani jɔ tun miɲi. 2 Miinu tu miɲii, wu ti mi Yesu kɔɔshira ka fɛɛ, ni a na wo cɛ kɛngɛnya lafiɲɛn dun na, yaako aa ren ka a yaaki sababu sɔɔ. 3 Yesu re ya fwɔ wo cɛ boo yani wee ko: «Wri k'i jɔ yan mgɔw shɛma.» 4 Wo kwɔ e ya fɔ aa ye ko: «A dganimun ka kwo ɲuman kɛ lafiɲɛn waa, wamaa ka kwo dgu kɛ, ka mgɔ ɲii krishi waa , wamaa ka to mgɔ ra sa,» Aa biɛ re ya mapga. 5 Yesu jiminin wee a ɲan layaara, k'aa fɛɛ. A doso kashinin tumun aa ka dosokun gwrɛya kɔsɔ, e ya fwɔ wo cɛ wee ko: «E boo tee yan.» Ee yi boo tee, Yesu re ya kɛngɛnya. 6 Wo jani biɛ, farisiɛnw re bɔ ka ta , aa ni hɛrodi ka mgɔw re nŋɔnje, ka Yesu pga djun dun. 7 Wo kwɔ, Yesu n'a ka krandinw ne bɔ ɲin ka ta kɔkɔjee dara; jamanba re bɔ ka na a nɔnnka; jɔɔ tin bɔ Galile jamana ni Jude jamana 8 a ni Jerusalɛm jamana na, ni Jude ni Udumɛ dgubaw ra, ni Jurdɛn baa kɔfɛ jamanaw, a ni Tir ni Sidɔn ygɛma dguw.Wo jamaba naa Yesu nɔnga , barii, aa ti n'a ka kabakwo kɛniw mɛɛn. 9 Yesu re ya fɔ a ka krandinw fɛ k'aa ra krun dini jɔ labɛn a fɛ yako jama kana a susu ka a deku. 10 Katkgu a tun mi mgɔ shama kɛngɛnyara , fwɔ banabgashɔw biɛ tun m'afɛ k'aa kpaa ka mgan'ra. 11 Ni ɲidguw tin k'a je, aa re ti n'aa ɲɔngri a kɔɔ ka prɛn kan baa bɔ ko: «E mi YAA MASA dincɛ wee.» 12 Ngaa a ye yɛɛ tun mi miin ye, e ya gwreya aa ma ko aa kaa wo fɔ mgɔ shi ye . 13 Wo kwɔ , Yesu re yɛɛ kru yann ka , k'a sagonamgɔw kri , aa ree t'a fɛ. 14 E re mgɔ tan ni fla woma, ka tgɔ da wura ko krandin, yaako aa ra to n'aye ye ,ka wanjuri 15 kɛ a ni ka jina kpen shebgaya j'aaru ma. 16 Ee tan ni fla miinu woma , wuu tgɔw min de: Simɔn, Yesu re wo kri ko Piɛri ; 17 A ni Zebede dincɛ fla Yakuba ni Jaan , Yesu re wuu kri ko Boanɛrijɛsi, wo kɔɔ ko aa ka fari na fwɔ sanŋɔnma. 18 A ni Andre, ni Filipu, a ni Bartelemi, ni Matiye, a ni Toma, ni Alife dincɛ Yakuba, a ni Tade, ni Simon Zelɔti, 19 a ni Juda Isikariɔti weree Yesu duun boraa. 20 Wo kɛnin kwɔ, Yesu re dgi sho jɔ kɔnna, Yamanba ljɛnni miɲi kun, fwɔ a 'a ka krandinw ma she ka duni yɛe kɛ. 21 A ka shomgɔw wo koma mɛɛn, aa re na a mlan kanma n'aa ma fwɔra ko: «a kuun wrinin no.» 22 Sariya kaamgɔ miinun naa ka bɔ Jerusalɛmu , wu re ko: Beɛlzebuli le duni m'a ra.Ee jnaw kpen ni jnaw ɲa mgɔ we ye.» 23 Yesu re y'a ru kri ka na taren jɔ d'a ru fɛ ko: Shitaani we she ka shitaani kpen dishii? 24 Ni jamana ken mgɔw ka bla ngonna wo jamana we ɲa dishii? 25 Ni Shokennamgɔw ka bla ngɔnna, wo sho we ɲa dishii. 26 Ni shitaanni k'i mruti a yɛɛ ma ,wo m'a ka shitaanniya banniwee. 27 Mgɔshi ti she ka dun cɛfari ka sho kɔɔnna, k'a ka makoɲa fɛnw soɲa, ni ma flan k'a sri ban ka ɲa ,ka sii ka a ka fɛnw soɲa 28 30 Ne ra fwɔ aa fɛ shɛn na ko: «Mgɔw ka jjrumuw n'aa ka tgɔ shenkwow biɛ na yafa aa ma; 29 nŋaa mgɔ mi ka YAA MASA Ɲi Senuma tgɔ shɛn , wo ti yanfa nŋaa wo tgi ka jrumuuw na to a kaan fwɔ bada bada.» Yesu wo fwɔɔ katgu aa ko: «Ɲi dgu jɔ m'a ra.» 31 Yesu ba n'a baremancɛw naa kaa jɔ kɛɛnma, ka Yesu kri. 32 Mgɔ shaanman sgini tumun Yesu kɔɔ k'a lamri; Jɔɔ re ya fw'a ye ko: «E ba ni e baremancɛw fɛɛ kɛɛnma ni aa ri yara.» 33 35 Yesu re y a ru jabi ko: «Jon ni jon mi ne ba ni baremancɛw ye. Wo kwɔ, e y'aa lamri mgɔ sginiw fɛɛ ka fwɔ ko: «Ne ba ni ne baremancɛw fɛɛ yan. 34 Mgɔ o mgɔ YAA MASA sago kɛ, wu re mi ne baremnacɛ, ni baremanmoso , a ni ne ba ye.

Chapter 4

1 Aa la damna kun ka kalandinw kalan bada ra. jama shaman ba tun mun ka a kori kɔkɔje dara. e re yɛɛ ki sgi krun kɔnna kɔkɔje dara. 2 Aa tin na kalan kwo shaman na ni tale ye. e ko aa ma kan na 3 Aa too majɔ: dani kɛla bɔra ka ta dani kɛ. 4 ka to dani na, shuman kɛsɛw jɔɔ le byi sra kan kɔɔnw re wu kunnu; 5 jɔɔ le bruun paa kan, bri shaman tin tiiɲ miin kɛɛ wo kɛsɛw re fiin jona katgu bgɔ ɲanama tin ta kan. 6 tee bɔra min kɛɛ aa driwu le giin, aa re sa. 7 kɛsɛw jɔ re bin wiin shɛra, wiin we ra ru deku aa ma din kɛ 8 kɛsɛw jɔ re bin dgukoo ɲuman kan, kan fiin, ka boɲan, ka din kɛ, ka aa shi shaman sɔɔ : jɔ bisaba, jɔ biwɔrɔ, jɔ kɛmɛn. 9 e ko a ma « nin mɛnnin kɛ too mi min fɛ ka mɛnni kɛ, a la mɛnin kɛ!» 10 jama yɛkɛ ni kɔfɛ, Yesu kɔ mgɔw ni a ka kalandin tan ni flawu re la ɲirika talenw kɔɔ ra. 11 e la ru jabi ko : arijana masaya n'gundo jira a ye ma, n'ka kɛnma mgɔw ta jira talen na. 12 ɲako a fɛri sɛbɛman kɔ ka jeri kɛ, a ni aa tooma jɔ sɛbɛlaman ka mɛni kɛ ni wo tɛ aa na aa kɔ seki YAA MASA ma min na yafa aa ma. 13 e ri too aa ma : « n'aa ma telen ɲin kɔɔ aa na talen shɔw kɔɔ dɔn di shi?» 14 dani kɛla wee koma fwɔ : 15 jɔ re la mɛn aa sin fɛ, shitani wee na wo kofɛ shitani wee re wo koma mɛn ni ta ka bɔ aa kun na. 16 min nun bin na paa kan kɛra nafwɔ min nun koma mɛn ni aa akri dianin we, 17 dri ti a koma ra, wo kɔfɛ grɛyaw ni tɔrɔ ka sɔɔ koma sababu ra aa akriw re nŋaamin ka aa baka pga wo nɔn biɛ ra. 18 min nun bin na wiin shɛra kɛra min nun na koma mɛn 19 n'ka dinɲin na aminanko, nŋɔn lafri koo ani nafoo koo ani ami shaman wu re na koman deku ka din kɛ aa kun na. 20 laban na, min nun bi dgukoo ɲuman na, kɛra min nun koma mɛn ka ladun aa tre din kɛ, jɔ bisaba, jɔ biwɔrɔ ani jɔ kɛmɛn. 21 Yesu re li to aa ma : «yala aa ta nin fintanw we sho kɔnna ka dgo sinsin waman dalan jukɔɔ?». E dun sho, kɔnna ka gwan koko la. 22 Ka tgu kwo dogonin ti sa dɔn, wo ni n'gunto koma ti fwɔ jama biɛ ɲana. 23 «Mɛnni kɛ too ka kɛ min fɛ, wo la mɛnni kɛ!» 24 e ko aa ma aa yɛɛ kɔɔsi aa ka koma mɛn ta we ra ka tgu aa ka shɔn li fɛnw le na kɛ k'aa yɛɛ shɔn, ka jɔ bla a kan. 25 «ka tgu fɛn myi min fɛ jɔ na fra an kan, ani a ti min fɛ wo boora ta na mina a ra» 26 e koo : «YAA MASA ka masaya bɔni mun dani kɛ la jɔ fɛ, min ta danin kɛ dgukoo ra, 27 ka ti da ka sinŋɔn shu fɛ, e na wri tee fɛ ka sɔ shuman finna ka jinɲan ka ɲan, a yɛɛ ta dɔn wo kɛra tgo min na. 28 Dguma koo ra din kɛ a yɛɛ sako ma. Gale shuma baw kɔfɛ dinwo laban na kɛsɛw. 29 Ni kɛsɛw ka kɔkɔ e ra ka bara minaw ta ka sɔɔ shuma ladun shera» 30 e ri too kun : «an na YAA MASA ka masaya shɔɔn nin talen jɔn ye? waaman an na talen jɔn kɛ ka fanmu?» 31 a bɔnin mun mutardi kɛsɛ jɔ ma min ka dgɔ nin dgukoo kan yiri baw biɛ kɛsɛ wee. E dan sŋan min na 32 ka sɔ a dan ni kɔfɛ a na jinɲan ka tɛmɛn nankɔ kɔnna yiriwu biɛ kan, ka boo ba shaman bɔ yaako yaaman kɔɔnw ra na ɲankan da a shɔɔn na. 33 a tin koma lankii aa fɛ tale shaman na nafwɔ ɲin fɔ ka she a famuya ɲuman ma a fɛ. 34 A ni a tun ti koma aa fɛ tgoya shi ra ni tale tɛ. 35 Dun jɔ wla ra la e ko : 36 «a ta mnin kɔfɛ». Wo la Yesu tun min krun min na a re ta ni wo ye k'aa mabɔ jama na. Krun shama fana tun min ɲin. 37 fɲɛn ba re na bɔ fo ka je wri ka dun krun kɔnna ka ta she a pa ma. 38 Wo la sɔɔ Yesu myin krun kɔfɛ la ni sinŋɔɔn. Aa re ra knun ko : «ɲamgɔ e yɛɛ ti myiri la a la ka fwɔ ko an na min tara saya jɔ?». 39 A knun shɔ e sɔnŋɔ fɲɛn kan, ka fɔ bajee ma e daa tgu ki mŋaya!» fɲɛn wee li jɔ ka ja biɛ shɔnya ja ni ken. 40 41 e ri to aa ma ko : «aa sranya kun wee jɔn ye? danaya ti aa la ali biin?» sranya ba la ru mnan min na a re ra fwɔ nŋɔn fɛ ko : «a mgɔ jɔn shi mun ɲin ye? fwɔ fɲɛnw ni kɔkɔjeew biɛ la ka koman mɛn?»

Chapter 5

1 Yesu na ka kalandinw she ni Galile baa da Gadara kaw ka jamana ra. 2 Yesu bɔni krun kɔɔ na, wo jɔ ni biɛ, cɛ jinashɔ re bɔ salenw shɛ ra k'aa kunbɛn 3 Wo cɛ ka kwo biɛ shi bɛɛni tun mun salenw twu we ma. A tun tin she ka sri ni ari nŋɛ yɔɔkɔ ye. 4 sabu a tin yi sri kwo shaaman kɛ e re nŋɛw kii kii ka bɔ a yɛɛ sin na. Mgɔ shi ma she ka koo. 5 A tin na kɛ yara yara le salenw twu ni kru wo. A tin prɛn ka yɛɛ majimi ni senenw re ye. 6 E re to jɔ yan ka Yesu je, e re bii ka ta wo kunbɛn ki kwinkwiri ŋwa. 7 A prɛn kosɛbɛ ko : « Yesu, YAA MASA kɔɔtaniba din, ne ri dare a kɛ YAA MASA kɔsɔn e kaa ne tɔrɔ.» 8 E wo koma fwɔ sabu Yesu tin na fɔ kwo jina ra bɔ a ra. 9 Yesu re ya ɲirika ko : «ye tgɔ kri dii?» E ya jabi ko : «jama ba, sabu an ka sha.» 10 A re ya dare kosɛbɛ k'a ka aa ye kwɛn ka bɔ jamana ra. 11 Jyɛ kwu baw jɔ tin duni na kru yigɛma. 12 Jina ye Yesu dare k'aa ye na ta dun wo jyɛwu ra. 13 Yesu re sɔn, wo jaa ni biɛ jina re bɔ cɛ ra ka dun jyɛ kru ba ɲi na. jyɛwu re yigɛn nŋɔn na ka ta ba je ra, wu biɛ shi re sa ɲin. wo jyɛ tin wa fla bɔ. 14 Wo jyɛ nŋɛn na wu re bii ka ta wo fwɔ dgu kɔɔn na a ni sgi daawu ra, mgɔ re bɔɔ ka na wo kibariya fɛɛ. 15 Aa re ta jina shɔhin (min tgɔ ye jama ba) sŋini sɔɔ Yesu kɔɔ, ka sɔɔ funuw ma kan na, fii mgɔw kabakoya. 16 Kwo min kɛra jinashɔ ni jyɛw ra wo je bgaw re ta wo lankii mgɔw fɛ. 17 Aa re bwin Yesu dare kan ka ra ta ka jamana bla. 18 Yesu dun shɔ krun kɔɔnna, jinashɔ kɔɔ ya dare ka ma fɛ ki two a fɛ. 19 Yesu ma sɔn, e ko : «ta sho, e ka mgɔw fɛ, YAA MASA kwo min kɛ e ye, e ŋa ta wu ɲafɔ ban.» 20 Yesu kooba min nun kɛ jinashɔ ye, we wo ta wo kwo ɲafɔ fwɔ mgɔw biɛ kabakoyara. 21 Yesu re ni kwɔ seki krun kɔɔ, jama we t'a kwori. 22 YAA MASA bato sho ba kuntgi Jayirus, we Yesu ye, were bwin a sin kɔɔ. 23 Ka dare kosɛbɛ, ka fwɔ a fɛ ko : «ne dimoso jɔ ma fɛ ka sa! na ya ti boo da wo kan yaako, e nŋa kɛnŋɛya a ni ka ɲanamaya!» 24 Yesu koni ta a fɛ, jama we agwana fwɔ ka deku. 25 Moso jɔ tin min ɲi kwori tin min wo moso ra fwɔ ka she san tani fla. 26 A tin tɔrɔ ra a fɛ kosɛbɛ, aa boo fɛn biɛ shi tin ban na wo fla bɔwu ra, n'ka bana ma ban, fwɔ ka dguya ka ta. 27 Wo moso fana Yesu kibaruya mɛn. E na jama shɛɛra fwɔ ka ni boo da Yesu ka funuw kan. 28 Wo moso kwin ŋa myiri ko : «ni ne ka mga Yesu ka frun na, ka ye na kɛnŋɛya.» 29 Wo janni biɛ moso ka kalolabɔ we jɔ, moso we kɛnŋɛya. 30 Wo janni biɛ Yesu re ya dɔn ko she jɔ bɔra a ye ra, e yi yɛɛma jama ka pan fɛ ka ɲirikari kɛ ko : «jon mŋanan ne ka frun na?» 31 Kalandinw ne ya jabi ko : «ye biɛ dani manan ko mgɔw ka sha, e min ɲirikari kɛra?» 32 Yesu kwin tin ye jama fɛra yaako a ra tgi dɔn. 33 Kwo min kɛra moso yɛɛ kun na e wo dɔn, a sran na fii yɛɛ yɛɛ. E na Yesu fɛ ka ni yɛɛ kwo fwɔ ka piɛ. 34 Yesu re ra fwɔ a fɛ : «dimoso e ka danaya weri kɛnŋɛya. En ko YAA MASA la hɛrɛ ki ye.» 35 Ka Yesu to koma ra, jɔ re na ka bɔ YAA MASA bato sho ba kuntgi ka sho ko : «mɔn na e min kaamgɔcɛ sgɛ kun? E dimoso sara le.» 36 Yesu ma ru ka koma jati, e ra fɔ Jayirus ye ko : «e ka sran, danaya kɛ.» 37 Aa ma sɔn mgɔ shi ra tanɛ fwɔ Piɛri, Yakuba, ni Yakuba bareman cɛ Yohana. 38 Aa na she Jayirus ka sho, Yesu re jama sɔɔ mŋwan kan na ni komo ra. 39 Yesu re dun sho ra ka fwɔ aa ɲaa : «aa min komo ra mɔn na? Aa ka komo kun, din ma sa, a min siŋɔn re.» 40 Aa re yɛɛkwo Yesu ra. E ya biɛ kwɛn ka bɔ kɛnma. Ka dun nin din fa na ba ye, a na ka karandin saba we sho ra. 41 E re din mlan a boo ma ka fwɔ ko : «Talita koumi,» wo kɔɔho, « ne ko, din, wri.» 42 Wo janni biɛ, din we wri ka tgɔnma, (a shi tin san tani fla ye). We re biɛ kabakoya kwosɛbɛ. 43 N'ka Yesu re ya fwɔ ka greya aa ma ko aa ka to mgɔ shi ra dɔn. Wo kwɔ aa re ka ta duni jama.

Chapter 6

1 yesu bɔra lakojɔ, na ka kanrandi ye. 2 aa ye na dun yamasa ka shobara ka mɔgɔw kaan, mɔgɔ chanma ne kabakoya. ko wo hakiri ni wo kabagho bɔra mi? 3 Mamu dicɛ mi dɛsɛlikɛ we mu. A balemami yakuba ni jose ni jude Ani simɔn ye. Abalema mosoma mafɛ wo miriya we la kɛ aah ma dalefew. 4 Nka yesu ko ceraw ma boɲa a kaduguw ni aah balema fɛ, aa ka cho. 5 Era boo da jimichɔw kan aare kɛni ɲɛya, we kɛ kabakwoye. 6 aah ka chikana we yesu kabakwoya yesu le ta mɔgɔ kaan sɔngɔnmara 7 yesu la ka karandiw ce tani fila cee yesu le ya ka, karandiw ce fila-fila ka chee ji aa ma jinawu kan. 8 E ya fɔ afɛ ka, ka foyi ta ni beme tɛ an ka shura ta, ah ko mina ta sanko wari. 9 ah ché ka saban du ahsiina-nka aah ka déké fila bla. 10 a ko ni aa ka yatigi sɔɔh ja wo ja aare ka to wo jara fuɔ aa ski chɔ. 11 Ni ja mi sɔn ka ladun aa bɔ chɔ wo jara aré ka sinw dugudugu, wo nu kɛ fɛn jɔye ka yira aa ra. 12 karandinw nee ta mɔgɔ wajun ko ara Nimisa a ka jurumu na. 13 Karandiw ne jinaw kwɛn ka bɔ mɔgɔra ka turu mun jimisɔw la, are kɛnɛya. 14 masacɛ herɔdi yesu kwo mɛ. Yesu tɔgɔ tin bɔra jua biyɛ. mɔgɔw jɔɔ tin ko, ko yohana batiselikɛla we kunu ni ka bɔ chuw chɛra. we timi ka mɔgɔw kabakoya. 15 jɔɔ fana ka ɲana ko tiéra Eli lo. jɔɔ fana tina bla tiéra kɔɔ jɔ kan. 16 Herɔde wo koma mɛn e ko ka ye Yohana mi kungo tigɛɛ, we kununa! k'a bɔ chuw chɛra? 17 Herɔde timi ka yohana mnan ka siri ka bla kasora, wo sababu tumu ko yohana mi ka chɛin fɔ, ko mɔgɔchi ka bare ma moso tigɛ. 18 Yohana wo fɔ, sabu Herɔde timi ka a balema filipe moso Hɛrɔdiyas furu 19 Hɛrɔdiyas le jimi yohana kɔɔ kwosɛbɛ fɔ ara pka kwo miri, nga ere siran Herɔde 20 ɲan herɔde tin siran yohana ɲan sabu mgɔ sɛbɛ le tumu. hali yohana komachɔ tin herɔde siran. mɛ e tuma fɛ ka mɛnik'afɛ. 21 Ngan hɛrɔdiyas le dun jɔ fɛ, nimini herɔde woo du'bɛna. herɔde le duniba labɛn wo dun kama. ka jamatigi, ni a ka sorodachi ni kuntigi ani Galile mgobaw biɛɛ kri ka na wo dun ɲanpiɛra. 22 Hɛrɔdiyas dimoso we ta dɔnkɛ fɔ ka masatiɛ yiriladia kwosɛbɛ, a na ka mgɔw biɛchi. wo dɔnkɔfɛ masatiɛ we ya fɔ dimoso fɛ, ko a ka kɛ fɛnwo fɛn fɛ ka ra wo fɔ dɔn saawe, kayena wo djama. 23 masatiɛ we ri kii, ko ari a ye ka masaya taranchɛ no. 24 Dimoso we bɔ kɛɛn ma k'a ba ɲiri ka ba we ko karata fwɔko yohana Batiselikɛlo kungowo. 25 wo jɔni na dimoso we seki katafɔ masatiɛ fɛ k'a ye mi yohana batise likɛla we kungo fɛ kinka bla mlan jɔ kɔɔnna ka ji a he ma. 26 masatiɛ ɲan we chichi nga a ma che ki ban. sabu a ye ri kii. 27 wo ɲani biɛ e sorodachi ken kri ka fɔ ka wo nani yohana kungo wee soro dachi we ta kasora ka ta yohana kungwo tigɛ ka nanɛ a fɛ 28 e kungo bla mlɛna ka na ji dimosoma dimoso we ta ji a ba ma. 29 yohana ka karandiw wo mɛ mikɛ aa re t'a, a chu ta ka tanɛ salenna. 30 cediiw mgɔwo mgɔ kalan, ka fɛnwo fɛn. k,e are seki ka wo biɛɛ ɲan fɔ yesu fɛ 31 Nabgaw ni tabgaw tin ka cho. fɔ yesu na ka kanradi ma wa te sɔɔ hali ka che ka duni kɛ. wora e ya fɔ ko a na kakarandi na ta kangora ka che ka manchɔn. 32 Aa re du kunu na ka ta kongonbara aa kan na ɲi. 33 Nga mgɔ chiun ma noru ta chɔ jee, jɔɔ re bii a sinna . ka bɔ dafɛ dguw ra ka ta flan yesu na ka, karandiw ɲan. 34 yesu bɔra knunu kɔɔnna ko ko janma je. mgɔw machɛ we ya mina, safɛ aa tin kɛra nafɔ kwɛbga ti sgaw minu na. E ya damina k'a karan fɛh chiaan ma na. 35 wlarala, yesu ka karan diw ne ya fɔ ko te bina k'an sɔ kongora yan 36 mgɔw tabla aare ka ta duni san dugu kɔnna. 37 yesu le ko,ko korandiw na duniji karandiw ne kon, k'ara ta duni san ni wari din aa ye wa? 38 yesu re ko buuru kaa yon ma fɛ ? aah ta takonanɛ. aa ta fɛɛ , kasɔɔ buuru kaa juru ni ygɛdi fla. 39 yesu re kon kaara mgɔw siki bin kɛnɛng kan 40 Aa re yaa ru sigi kɛmɛ-kɛmɛ. biduru-duru. 41 mgɔw sigiri ka ban, yesu re buru ali juru, ni ygɛdi fla ta, ka yamasa fon ka tano, ka bakadaye, ka sii ka kikika ji karandiw ma kara sigi mgɔw kɔɔ. buuru , ni ugɛ biyɛ. 42 Mgɔw biyɛ chire duni kɛ ka pa kwosɔbɛ 43 buru chɔ mi tora, woni ygɛ buburumi tora, karandiw ne wo chɛ fɔ segi tani fla. 44 Ka sɔɔ buru du bkaw tin mgɔ juruye ye. 45 wo jani biyɛ yesu le ya fɔ ka gwere ya karan diw fɛ. kara krunu ta, ka ta bɛti sayida. yani a ye ka fi jaman labla. 46 E jama labla e ra kru kan ko ta yamasa daare. 47 Chu kwoni na, yesu ke ne tini dungunma ka krun to baje ra. 48 yesu le je, ko a ka karandinw bwora bajera e tnɔngɔma baje kan kii kwa a ka karandiw na. were kanɲa dono komo wate ma. 49 karandiw na, na chɔ je, wu ka ɲana ko chuya le mu. wure konmo wiri. 50 wo jani biyɛ yesu re koma aa fɛ ko aa ka siran k'a ye ro. kara yara kweya. 51 yesu re na du krukɔna, fiɛn we jɔ karandi ne kabakwoya. 52 sabu kabakwo mi kɛra buruni ygɛ tara a tin ɲina nawora. 53 yesu na ka karandinw ba tigɛ ka che duguma zenɛsarɛti jamanara are ya jɔɲi. 54 a chera ka bɔ kru kɔna dɔrɔn mgɔw re yesu dɔn. 55 are wo jamana yara yara mgɔw ti ka kwo mɛ jawoja are ti jimichɔw na ka daranw ta ka nɔngagwɛn wo jara. 56 yesu tin ka ta dugu wo dugu le ra, a kɛra dugu ba ye wo, a kɛra dugu mɛnsɛn ye wo. ari dɔgɔ fiɛra, are tin nani jimi chɔw ye kana mgan aka funu na are kɛnɛya.

Chapter 7

1 Farisiɛnw ni sariya kaamgɔw jɔ naa ka bɔ Jerusalɛm ka na nŋon sɔ Yesu fɛ 2 Aa ra kɔshi ko Yesu ka krandinw jɔ tun dunin kɛ ni a boow nŋɔn nin ye, wo kɔɔ k'a ma tgɛ kwo. 3 Farisiɛnw ni yawutuw tun ti dunin kɛ ni aa ma tgɛ kwo ka kanɲan n'aa beman cɛw ka landa ye. 4 n'aa ka na ka bɔ dgɔ ra, aa tun ti duni kɛ n'aa ma kwo ban. Aa tun landa kwɛ manw kɛ, na fwɔ je min fiɛw, boora nŋɛw a ni dga kwoli wo. 5 Farisiɛnw ni sariya kaamgɔw re Yesu yirika ko mɔn na e ka krandinw ti sɔn an beman cɛw ka landa ma, ka sɔ aa re duni kɛ n'aa boow nŋɔni ye? 6 Yesu re ra fwɔ aa ye ko Esayi cera min fwɔ aa ka kwo ra ko : mgɔ ɲun na ne bonɲa aa daara, nŋaa aa dosokun ja ka yan ne ra. 7 Aa bonɲa min da ne kan, kun tara a ni aa re ra aa ka sriya sgi mgɔw kan. 8 Aa re YAA MASA ka ce fwɔ nun toyi ka mgɔw ka landaw kɛ. 9 Wo kɔ Yesu re ko aa re aa ban YAA MASA ka koma ma k'aa ka landa kow re madun! ka sɔɔ 10 Musa tun na fwɔ ko : e ba ni fa bonɲa, ko mgɔ wo mgɔ koma dgu fwɔ a ba na fa ma, shiga t'a ra wu biɛ na sa. 11 Nŋa, aa min fwɔ aa nin nŋɔn shɛɛ : nin cɛ jɔ ka fwɔ a ba n'a fa ma. e ma na jama min sɔɔ ka bɔ ne fɛ, wo kɛra YAA MASA ka saaka ye. 12 Wo tgo ra aa ka sra jama ka ba na fa jama kun. 13 aa re YAA MASA ka cera bari ka tɛmɛn bema cɛw ka landa fɛ. Aa re ra bɔ ɲɔnŋɔn ko shiaman kɛ. 14 Yesu re mgɔ kri kun ka fwɔ aa fɛ ko : aa biɛ ra ne lamɛn ka famu ka ɲan. 15 fɛnshi ti kɛnma min she ka dun mgɔ kɔɔna ka mgɔ nŋɔ. Min bɔ mgɔ kɔɔna, wee ra nŋɔ. 16 Nin too min mgɔn min fɛ ka mɛnin kɛ, a ra lamɛni kɛ 17 Wati min na Yesu bɔra jama shɛra e re ta un sho ra, a ra krandinw ne ra yirika taren kɔɔ ra. 18 Yesu re ra fwɔ ko : « aa ye fana, akri ti aa ye fɛ? aa ye ma je fɛn min dun mgɔ kɔɔna wo ti she ka mgɔ nŋɔ. 19 bari a ti she ka dun mgɔ sɔnkun na, nŋa a kɔnbaa , ka sii ka bɔ banakwɔtga ra. >> wo fwɔ shɔ ra, Yesu r'a latgɛ ko dun fɛnw biɛ saniya rá 20 Yesu re y'a fwɔ aa ye ko: «mii bɔ mgɔ dosokun na were she ka mgɔ nŋɔn. 21 bari kwo dguw biɛ bɔ mgɔnanfiyin dosokun we ra, myiriyadguw, kakaniya kwow, soɲaniw, mgɔ pga wo, ɲadguya wo, dguya wo, nanbaa wo, 22 ɲimgɔya wo, ɲabɔn fɛn fɛ wo, fiɲafwɔya wo, yɛɛbaniya wo, ni kunfɛmgɔya wo. 23 Wo kwo krow bɛ bɔ mgɔ dosokun we ra, k'a tgi nŋɔn.» 24 A bɔra ɲi, ee ta Tir ni Sidɔn mra la . Ee dun sho jɔ ra, n'a t'a fɛ mgɔ ra dɔn k'a mii, nkaa , a tin ti she k'i dgɔn. 25 Wo jani na, moso jɔ tun miɲi, ɲi dguw dunni tu m'a dinmoso ra, wo mosowe n'i fri dgun ma Yesu sinkɔɔ. 26 Wo mosoo ti mi donan nee, Grɛsi kan, ka bɔ Sirɔfenisi mra la. Ee Yesu daare k'a ra jinaw kpɛn ka bɔ a dinmoso ra. 27 Yesu re y'a fwɔ a fɛ ko: «A to dɛnsɛnw na dunikɛ ban, Bari dɛnsɛnw ka duni man kan ka fri wruuw fɛ.» 28 Ngaa, moso we ko, ko: «Shɛn ro Matigi, wrundin miinu mu tabari jukɔɔ, wu dɛnsɛnw ka duni brubruw tɔmɔn. 29 Yesu re y'a fwɔ moso fɛ ko: «Wo koma fwɔni kaman, segi ka ta hɛrɛ la, jina bɔra e din na.» 30 Moso we ta a ka sho ka ta sɔɔ din dani daran kan, jina bɔ ni m'a ra. 31 Aa re bɔ nTir mara la, ka tɛmɛn Sidɔn fɛ ra, ka ta Galile cɔgɔ je pan fɛ, ka ta she Dekapoli mara la. 32 Aa re na ni cɛ dakwaani too kulen jɔ ye Yesu fɛ, K'a dare k'a r'ii boo da a kan. 33 Yesu re y'a mlan a boo ma, k'i mabɔ mgɔw ra, k'i bookwindinw dun a toow ra, ka dajee kɛ a nɛn kan. 34 Yesu re fɛrikɛ yaama, k'i fiyɛn mlan, k'a fɔ ko; «Effata», wo kɔɔ wo, e dayɛɛ. 35 Wo jani bɩɛ, toow re dayɛɛ, a nɛn fana re fii, e re koma ka ɲa. 36 E re kangari da a ye k'a k'aa fɔ mgɩ fɛ. Ngaa, ka to a m'a fwɔ ra a fɛ ko a k'aa fɔ mgɔ fɛe, cɛ we re to ka jɔ bla wo kwo fwɔrikan. 37 Mgow re kabakwoya n'aa ma fwɔra ko: «A ka kwo kɛniw bɩɛ kaɲi kwosɛbɛ. Ee tookulenw toow yɛɛ, ka bobow koma.»

Chapter 8

1 Wo duwna, jaman ba re na Yesu fɛ klua ye. Aa ma na ni duni ye, Yesu re y'a ka krandiw kri k'a fwɔ aa fɛ ko: 2 «Mgɔw mashɛ mi ne ra, bari aa tee saba re mi byi ye yan, duni fɛn fwoyi ti aa fɛ kun. 3 Ni nne k'aa labla aa ra ta dunikɛbiikan, aa baaka na ban sra ra, bari jɔɔ bɔ ja ka yan, aa she ka krin .» 4 A ka krandinw ne ya nrika ko: «Aan she ka duni bɔ mii ,kongo lankoo ɲi na ya k'a j'aa ma?» 5 Yesu re ya ;,rika ko: «Bwuru kaa yon m'a fɛ?» Aa re ko ,ko bwuru kaa wonwla. 6 Wo fwɔra Yesu fɛ, een ko, ko jamaa biɛ r'aa sgi dguma.Yesu re bwuru din wonwla ta , ka baaka da YAA MASA ye, k'aa kii kii, ka ji a ka krandinw ma, aa re y'a bla jaman ɲa k' a ɲi mgɔw biɛ shɛ. 7 Krandinw ne y'a k:e tin. Ygɛmɛnsɛnw jɔɔ tu m'aa fɛ. Yesu re baaka da YAA MASA ye ygɛw kan, k'a ji krandinw ma k'aa ra wo biɛ ɲi mgɔw shɛ. Biɛ re duni kɛ k'aa pa. 8 Singin wonwla panin wo dunin na, dunin we kɛ k'a shɔ to, 9 duninkɛraw tin mgɔ wga naani bɔ. Wo kofɛ, Yesu re jaman labla. 10 Wo ja biɛ ra, a n'a ka krandinw ne dun krun na ka ta Dalimanuta jaman na. 11 Farisiɛnw re wri ni sɔsɔri wee , Yesu fɛ. Aa r ko , ko Yesu ra tgɛnmashɛ kabakwoman jɔ yira ka bɔ YAA MASA fɛ. Aa wo fwɔɔ , yaa ko aa r'aa kɔɔbɔ. 12 Yesu re y'i fiɲɛ saman cɛnɲin k'a fwɔ ko: «Mɔɔnna aa byi mgɔw mi tkɛnmashɛn yara la? Shɛnna, ne ra fwɔ aa ye ko tkɛnmashen shi ti na yira aa byi mgɔw ra.» 13 Wo kwɔ, aa re bɔ ni kun, ka dun krun, ka ta pan kpɛɛman fɛ. 14 Krandinw yri bɔra, aa ma duni ta.Foyi tu t'aa fɛ krun kɔɔnna ni bwuru kaa ke tɛ. 15 Yesu re y'a fwɔ a ka krandinw ye ka gwreya ko:«Aa hakri sɔɔ ka aa yɛ kɔshi farisiɛnw ka bwuru funnun fɛn , ni Herodi ka bwuru funnu fɛ na.» 16 Krandinw ne y'a fwɔ nŋɔn fɛ, ko: Bwuru t'an fɛ, wo ro.» Ya aa wo koma mii fɔɔ, 17 Yesu wo dɔɔn. E y'a ru ɲrika ko: «Mɔɔn na aa re ko ko bwuru t'aa fɛ? Hakri t'a ye fɛ ka flan ka kwo fanmu kɛ? Aa hakriw fwen ni no waa? Dosokun gwreya re m'aa ra wa? 18 Ɲaa m'aa fɛ, aa ti jerikɛ wa?Too m'aa fɛ, aa ti mɛni ne kɛ wa? Aa ye hakri ti to fɛ ne ra wa? 19 Nee bwuru kaa juru kiiƙii k'a ji mgɔ wga juru maa sgan mi naa, aa singin yɔn paa bwuru shɔ to ni na?» Aa ren ko ,ko: « singin tan ni fla.» 20 «Nee bwuru kaa wonwla kii kii k'a ji mgɔ wga naani ma sgan mi na, aa singin yon paa bwuru shɔ to ni na? » Aa ren ko: «Singin wonwla.» 21 Yesu ren ko: «Aa ye ma fwoyi fanmu ari biin kɛ?» 22 Aa she ra Bɛtisayida, wo ja ra mgɔw joo re ta Yesu fɛ ni fwen shɔ jɔ ye k'a r'ii boo d'a kan. 23 Yesu re y'a mlan a boo ma, ka bɔ n'ɛɛ dgu kɔfɛ.Ee daje kɛ wo cɛ ɲa na, k'i boo d'a kan k'a ɲrika ko: «Ee jerikɛ wa?» 24 Fiyen shɔ we ya ɲaa kɔɔta yaman k'a fwɔ ko: «N ee mgɔw je nafwɔ yribaw mi tgɔnma na.» 25 Yesu re y'i boo d'a ɲaa kan kun klua ye, e ree jerikɛ kwosɛbɛ. E ree kɛngɛnya, ka jerikɛ, ka fɛnw lasan. 26 Yesu re ya bla ka ta sho, k'a fwɔ a fɛ ko: «E kaa dun dgu kɔɔnna.» 27 Yesu n'a ka krandinw nee bɔ ka ta Sesare Filipu dafɛ dguw jɔɔ ra. aa ta shɔ wo, yesu re y'a ka krandinw nrika ko:«Mgɔw ra fwɔ ko ne mi jon ye?» 28 Aa ree y'a jabi ko: «Jɔɔ koo, ko Jaan Batisi.» Kpɛeman nu koo, ko: «Eli.» Kpɛɛman nee ko kun, ko: «Ceraw ra ken no.» 29 Yesu re seki k'a ka krandinw nrika ko: «Aa ye fɛ, ne mi jo ye?» Piyɛri re ko: «Ye Krista ree.» 30 Yesu re kangari d'aa ye k'aa ka wo fwɔ mgɔshi fɛ. 31 Wo kɔfɛ, Yesu re damlan k'a ka krandinw kran, k'a fwɔ aa ye ko; Waajibi Mgɔɔ din na tɔɔrɔ kwosɛbɛ,. cɛmgɔbaw ni saakalashe bgaw kuntgiwɲi sariya kaamgɔw, n'aa ban a ra. Aa n'a pga, tee saba t,emen ni kɔfɛ a na kunun. 32 Ee wo fwɔ ka piyɛ aa ye. Wo ja ra, Piyɛri le y'a mlan ka ta n'ɛɛ ygɛma, ka dmlan k'a yaaki. 33 Ngaa Yesu re wri k'i yɛma ka krandinw fɛɛ, k'i saa Piyɛri la ko: «Shitaanni, e bɔ ne kɔɔ, e myiriya ti YAA MASA ka kwow ra, fwɔ mgɔw ka kwow.» 34 wo ƙɔfɛ, yesu re a ka krandinw ni jamaa kri k'a fwɔ aa ye ko: «Ni mgɔ mi m'a fɛ k'i gwan ne ra, a tgi r'i ban a yɛɛ ra, k'a kwenkwen yiri ta, k'i gwan ne ra.» 35 Mgɔ mi m'a fɛ k'a yɛ yin krishi, wo na bɔɔn a ɲi na, nŋaa, mgɔ mii bɔɔn a ɲii na ne kaman , wo na krishi. 36 E mɔɔn ɲa mgɔ ma ka diɲan biɛ sɔɔ, ka bɔɔn e ɲii na? 37 Mgɔ she k'i yɛɛ ɲii piima ni mɔn ye? 38 Mgɔ mi ka ne Yesu n'in ka koma kɛ ni munɲa ye biyi mgɔ yashɔw ni jrumunshɔw shɛma, Mgɔɔ dincɛ biɛ na wo tgi munɲa k'a yɛ ra wo ra sɔɔ a naa a fa ka nɔɔrɔ laɲ'a ka mɛɛkɛ ɲumanw ye.

Chapter 9

1 Yesu re ya fwɔ aa fɛ kun: «shɛɛna, ne ne ra fwɔ aa fɛ kwo mgɔ minun miyan, aa jɔɔ tinaa sa n'aa ma YAA MASA ka masaya na shɔ je ni shebgaya ye». 2 Tee wɔɔrɔ tɛɛmɛni kɔ, Yesu re ta ni Piɛri ni Yakouba ye kru yan jɔ kan. 3 o kwɔ, a ɲa daa yɛɛma aa ɲana. a ka fununw ne yɛɛma ka manman ka piɛ wrɛɛ wrɛɛ, fwɔ 4 Kradinw ne Musa ni Eli je aa min komana Yesu fɛ. 5 Wo ra Piɛri re kan bɔ ka fwɔ Yesu fɛ kwo: «kramgɔ a ka kan an r'an two ɲan ne, a two an ra bwu saba jɔ, ye ka keen, Musa ka keen ani Eli ka keen.» 6 Piyɛri tun ka kan ka min fwɔ a ma wo dɔn ƙatgu a tun sran na kwosɛbɛ. 7 Saan kaba jɔ re na aa datgu.Komakan jɔ re bɔ saankaba ra ko: «Nɲi mi ne dince kanuni wee ɑa lamɛn.» 8 Wo jani biɛra krandiw ne ya ygɛma fɛɛ ɲgaa aa ma mgɔ je kun ni Yesu keen tɛ 9 .Aa dgishɔ ka bɔ krun kan Yesu re ya fwɔ aa fɛ ka gwreya ko: «Aa kwo mi jee, aa ka wo fwɔ mgɔshi fɛ ,fwɔ mgɔ dincɛ ka knu ka bɔ chuw shɛma.» 10 wo koma were to aa kɔɔna, aa re ngɔn ɲrika ko. ka knun ka bɔ shuw shɛma wo kɔɔ we mɔɔn ye. 11 Krandinw ne Yesu ɲrika ko? « mɔɔna sariya kaamgɔw re ko,ko mɔɔna Eli ka ka ka na ban?» 12 E r'aa laji ko shɛn ro,ko : «Eli ka kan ka na ban ,ka na fɛenw biɛ labɛn klua ye. Ngaa mɔɔna a sɛbɛnin ko mgɔ dincɛ ka kan ka tɔɔrɔ kwo shaanma na a ni k'a kɛ nafwɔ mgɔ lankɔn . 13 Ne ra fwɔ a ye , Eli naa ka tɛmɛn aa re tɔɔrɔ biɛ d'a kan n afwɔ sɛbɛriw ra fwɔ timinshii .» 14 Aa segin kwɔ kradinshɔw fɛ, aa re ya je jaman ba mi k'aa lamini. Sariya kaamgɔw timi sɔsɔri kɛra ni krandinw ye 15 .Mgɔw yesu jee mii kɛ, aa re kabakwoya, ka bii ka t'a fwo. 16 Yesu re yaa ka krandiw ɲrika ko: «Aa mi ɲgɔn sɔsɔ mɔn kwo kan n'aa ye? 17 Jaman shɛma cɛ ken ne ya jabi ko: «Ne na ni mi ni din cɛ wee , katgu jna bobo re m'a ra; 18 ni jina ka wri a ra ja o ja, a n'a fri dguma, kanga we bɔ a daa fɛ,ee n'a ɲi ɲimin, a pii we ren ya. Ne r'a fwɔ e ka krandinw fɛ k'aa ra ,jnaa kpɛn ka bɔ a ra, aa ma she. 19 Yesu re y'a fwɔ aa ma ko: «Shiya danan biiw, ne na to aa ye shɛma fwɔ waati jɔn? na n'i dinwee yan.» 20 Aa re ta ni din wee a fɛ. Jina wee Yesu jee min kɛ, e re din kru dguma, k'a dgudgu kwosɛbe , n'a ri brintin, ni kangan we bɔ a da 21 fɛ.Yesu re din fa ɲrika ko: «Kwo ɲin m'a ra ka bɔ fɔ waati jɔn? » Din fa ren ko: «ka bɔ fwɔ a min dɛnsɛnnin ye.» 22 WAatiw jɔɔ ee n'a fri fiyɛn na , waman jee ra ɲ'a m'a fɛ ka a haraki. N'ii she ka fɛen jɔ kɛ nyee ,makari an na, y'a njaman 23 Yesu re segi k'a fwɔ a fɛ ko: «N'ii she? Mgɔ min danaya kɛ, fɛn biɛ she ka wee.» 24 Ja ni ken ,din fa re prɛn kan ba ra ko: «N'danin m'a ra! na njama nka dananbiyara.» 25 Yesu jaman bii shɔ je ka naa, e ree prɛn nɲi dgu kan ko: «Ye bobo nɲi wo, ne ce j'i ma ki ya bɔ ɑ ni e kaa segi ka dun yan kun.» 26 Nɲi dgu we komokanba bɔ, ka din dgudgu kwosɛbɛ ka sii ka bɔ . Din we kɛ nafwɔ a sani, fwɔ jaman tu ma fwɔra ko: «A sara.» 27 Ngaa Yesu re mlan a boo ma, ka a kɔɔta, din we ri jɔ. 28 Yesu duna sho kɔɔnna sgan mi na, a ka krandinw ne ya ɲrika aa danmafɛ ko: «Mɔɔnna an ne ma she ka ɲi dguw kpɛn» 29 E ya ru jabi ko: « Jina shiɲinu ti kpɛn ni ALA daare tɛ.» 30 32 Aa re bɔ wo ja ra, ka ta Galile .Yesu tun t'a fɛ mgɔw ra ru ja dɔn, Bari a tu m'a ka krandinw kran na. E ya fwɔ a ka krandinw fɛ ko: «MGƆ dincɛ na dun mgɔw bora , aa na a pga. N'a ka sa, an knu tee sabana dun.» 31 Ngaa aa ma wo koma kɔɔ dɔn, aa reen tu mi sran na k'a ɲrika. 33 Aa re ta she Kapɛrɛnaumu. Aa dun na sho kɔɔnna, e ya'a ka krandinw ɲrika ko: «K'an to sra kan ɑa tun mi koma shiyara aa ni ɲgɔn shɛ mɔɔnna?» 34 Ngaa aa re ya jɔ, aa ma koman katgu aa tu mi ngɔn sɔsɔ ra sra kan ko jo mi aa shɛma mgɔ ba wee. 35 E yi sgi ka a mgɔ tan ni fla kri, k'a fw'a ye ko: «Ni mgɔ m'a fɛ ka kɛ ɲa mgɔ ye , a ka kan k'a yɛɛ to kwɔ, ka kɛ biɛ ka baaradin ye 36 E ree dɛnsɛnni jɔ mlan ka jɔ aa shɛma. E ya mlan a boo ma k'a fwɔ ko: 37 Mgɔ o mgɔ dɛnsɛnni yi shi ladun ne tgɔ ra , a tgi nee laduun fraanŋi mgɔ mii ne ka ne ladun, wo tgi ma ne kee ladun ngaa , mgɔ mii ne cee ee wo tgi fran laduun.» 38 Yuhna na fwɔ yesu fɛɛ ko, kaamgɔ an cɛ jɔ ye a min jrannw kpɛ na ka bɔ mgɔra e tgɔra. An ne yaa fwa fɛ ka kaa wo kɛ, katgu a t'an jɔ ye. 39 Yesu ee yaabi ko : Aa kaa ɲatgɛ katu mgɔ shiti she ka kabakwo kɛ ne tgɔra ka yɛman ka koman dgu fwɔ ne man joonan. 40 Min tiandguye wo min an ɲin nee. 41 Shiɛn na ne fwa ɲannan ko mgɔ o mgɔ ka je fɛnin ɲa keen myin ta j'aaman ko aa kɛra krista ye wo tgi ti dɛsɛ wo barajira. 42 Mgɔ o mgɔ ka kɛ wo dɛnsɛn ɲinu jɔ biŋi sababu ye, a na pisaya wo tgi ma sende ba ra sri a tgi kanna k'a fri kɔgɔjeba 43 ra.N'i boo ka kɛ e biɲi sababu ye, a tgɛ k'a fri; 44 a ka pisa a ma ya dun ɲranmaya ra nin boo kee ye, sani ya kɛ n'i boo fla wee ka ta yandaman fiyen ba ra, wo mi ti pga abada. 45 N'i sin ka kɛ e biyin sababu yeɑ tgɛ, bari a ka pisa e ma ya dun ;,ranmanya banbii ra nin sin keen ye, sani y'a to ni sin fla ye , een fri yaandama ra. 46 Wo yandama finɛ mi maa, a ti pga. 47 Ni ɲa ka kɛ e biɲi sababu ye, a bɔ,. Bari a ka pisa mgɔ ma ya dun n'i ɲa ken ye YAA MASA ka masaya ra, sani ya to n'i ɲa fla ye, ka ta yandama ra, 48 wo ja mi na aa ka tumuw ti sa, a ni a fiɲɛ ti pga abada. 49 Bari fiɲɛ wee naa na kɛ biɛ ken ken ka kɔgɔ wee. 50 Kɔgɔ ka ji, ngaa timiya mii m'ara , ni wo ka b'a ra, mɔn na she ka wo timiya kwɔsegi a nɔɔn na kun? Aa kɔgɔ dun aa yɛ ra, hɛrɛ we ka sɔɔ aa ni biɛ shɛ.»

Chapter 10

1 Yesu wrira ka bɔ ja ra ka ta Jude mra la. Jude baje kofɛ. Jaman baa taa nŋɔn kunbɛn a kɔɔ kun. E ree sɛbɛ ta k'a kran, nafwɔ ee to k'a kɛ tgomina ka kɔɔ. 2 Fariziɛnw jɔɔ re y'a kwaa ra k'a ɲrika ko: «Abɛnni mu cɛ ra moso fru sa wa?» Aa re wɔ k'a kɔɔbɔ. 3 Yesu fran le y'a ru ɲrika ko: «Musa sriya jɔn sgii a ye wo kwo ra?» 4 Aa re ya jabi ko : «Musa sɔnna ka cɛɛ ka fru sa sɛbɛ didaa ka sɔɔn ka moso bla.» 5 Yesu re ya fɔ a ye ko:« Aa ye ka sɔnkun gwreya we ra too Musa re wo sariya sgi aa fɛ. 6 NI wo tɛɛ, diɲe damlan waati ra," YAA MASA re cɛ ni moso dan." 7 "We kaman, cɛ na a fa n'a ba toɲi, k'i ɲɔrɔ a moso ra. 8 A fla na kɛ piisgo ken ye." Wo tgo ra, aa ti fla ye kun, nga ken. 9 Wo ra, YAA MASA fɛn mi jii k'a kɛ ken ye, mgɔ shi kaa wo paa.» 10 Yesu n'a ka krandinw kwɔsegi ra wati mi na, e y'aa ɲrika wo kwow la kun. 11 E ya fwɔ aa ye ko: «Mgɔ o mgɔ k'a moso fru sa ka jɔ kwɛɛma ta, wo tgi yashɔya kɛɛ , a r'a moso gare hakɛ ta. 12 Ni moso mi bɔra a cɛ fɛ ka ta fru cɛ kwɛman fɛ, wo fanan yashɔya kɛɛ.» 13 Mgɔw taa Yesu yara ni dɛnsɛnw jɔɔ ye ko a r'i boo da wu kan ka duba k'a ru ye, ngaa a ka krandinw nee prɛn aa kuna. 14 Yesu r'aa je mi kɛ, ee jimi krandinw kɔɔ k'a fwɔ ko: «Aa to dɛnsɛnw naa na ne ma aa k'a ru ɲa tgɛ, bari YAA MASA ka masaya mi wu bɔŋɔnkwɔw ta ree. 15 Shɛn na, ne ra fwɔ aa ye ko mgɔ min ma sɔn YAA MASA ka masaya ma na fwɔ dɛnsɛnw na kɛ tgo min na, wo tgɩ tin na she ka dun a la fyo.» 16 Wo kɔfɛ, Yesu le dɛnsɛn ɲunun ta keen keen ki boo da aa kan ka duba kɛ aa ye. 17 Yesu ta shɔ dgu kwɛma na, cɛ jɔ bii ra ka ta kwingwinri kwan a kɔɔ ka ɲirika ko : «kaamgɔ ɲuman, ne ka kan ka mɔn kɛ ka ɲin ba bii sɔɔ?» 18 Yesu le ya fwɔ ko : «mɔn na e ne kri ko kaamgɔ ɲuman? Mgɔ ɲuman shi tin ɲin ni YAA MASA keen tɛ. 19 E YAA MASA ka sariya dɔn : "E k'a mgɔ pga, e k'a yashoya kɛ, e k'a na soɲani kɛ, e k'a na fiɲan seeya kɛ, e ka na mgɔ tɔɲɔ, e fa ni ba bonɲa.» 20 Cɛ ye a jabi ko : «kalan fa, ne wu biɛ bato ka bɔ fwɔ n'dɛnsɛn ma wate ra.» 21 Wo la Yesu le ya fɛɛ a kwo le ya ja. E ya fwɔ ko : «fɛn ken tora e fɛ; e boora fɛw fyere ka wo wari talan fantanw shɛɛ, wo la, nin kwan ne kɔfɛ.» 22 Wo koma le cɛ ya sisi. A doso kashi ni taa, bari nafo shaman tun ma fɛ. 23 Kalandinw tin Yesu kwori, a la fɛ ka fwɔ ko : «nafoo tgi dun kwo ka kwɛɛn YAA MASA ka masaya la!» 24 Wo koma we kalandin kobakoya. Yesu re koma ta kun ka fwɔ aa fɛ ko : «na baremanw, min nun dgi min nafwɔ ka, wu dun kwo ka kwrɛn YAA MASA ka masaya la! 25 Nŋɔmɛ dunni ka nŋɔ mɛsɛn wo fɛ ka tɛmɛn nafoo tgi kan YAA MASA ka masaya la.» 26 Kalandinwu kabakoya la fwɔ ka daama tɛmɛn fwɔ aa tin ma fwɔra nŋɔn fɛ ko : «wo tunma na, jon she ka lakishi?» 27 Yesu yaa fɛ ko : «kwo jɔɔ min ɲin adamadin ti she ka min kɛ, n'ka YAA MASA she ka wo kɛ, bari YAA MASA she fɛn biɛ la.» 28 Piɛri la fwɔ Yesu ye ko : «a fɛɛ, a ne fɛn biɛ toyin kan kwan e kwɔfɛ.» 29 Yesu ya jabi ko : «Shɛnna, ne la fwɔ aa ye ko ni mgɔ wo mgɔ la ka dwu to, waama bareman cɛw, waama a bareman mosow, waama a fa, waama a ba, waama a din, waama a ka jiiw ne ɲi kibaru duman kama, shika ta la, 30 wo tgi na nan wo shi biɛ kɛmɛ kɛmɛ sɔɔ diɲa na : a na na dguw sɔɔ, a na na tɔrɔw fana sɔɔ, a na ɲi ban bali sɔɔ sini. 31 N'ka ɲamgɔw shaman na na kɛ kwɔmgɔw ye; kwɔmgɔw na na kɛ ɲamgɔw ye.» q 32 Yesu n'a ka kalandinwu tin min sra kan ka ta Zeruzalɛm, a tin min aa ɲateenna. Kalandiw akri tun nŋami na. Mgɔ min tun min a kwɔfɛ, sraɲan tun min wu la. Yesu ta ni a ka kalandiw tan ni fla ye wu danna. Kwo min na sɔɔ, a le wo fwɔ aa ye. 33 «Aa fɛɛ! an min tara Zeruzalɛm. Wo ja ra, aa na na mgɔ din cɛ dun saaka lashebgaw kuntgiw ni sariya kaamgɔw boo ra. Aa la fwɔ ko a ra pga. Wo kwɔ aa na dun shiya kwɛmanw boo ra. 34 Aa na na yɛɛko a la, ka daje tun a kan, ka blɛ ni worokamin ye, ka pga. N'ka tee saba a pgani kwɔfɛ, a na knun.» 35 Wo kw,ofɛ, Zebede ka din cɛ fla, Zaki ni Zan, kwaa ra Yesu ra ka fwɔ a fɛ ko : «kaamgɔ an na na fɛn min yara e fɛ, an ma fɛ e ka wo kɛ an ye.» 36 Yesu la wo ɲirika ko : a ye ma fɛ ne la mɔn kɛ aa ye?» 37 Aa ya jabi ko : «e na sgi masaya la ni nɔrɔ ye wate min na, ee ka sɔn an keenen ka sgi e kini boo fɛ, keenne ka sgi e ɲama boo fɛ.» 38 Yesu ya fwɔ aa ye ko : «aa ye fɛn min daare, a ta dɔn. tɔrɔ min na na ne sɔɔ, aa ye she ka a shi munɲu wa? Ne nan na batize tgo min na, aa na sɔn wo shi ma wa?» 39 Aa ya jabi ko : «an na she.» Yesu ya fwɔ aa ye ko : «tɔrɔ ni sgɛn min na ne sɔɔ, wo shi fana naa sɔɔ. 40 N'ka ka sgi ne kiniboo fɛ, waama ne ɲɔnmanboo fɛ, ne ti wo latgɛbgaye. wo jaaw labɛn na minwu ye, aa na jii wu le ma.» 41 Kalandinw shɔw wo mɛn min kɛ, a le jimin Zaki ni Zan kɔɔ. 42 Yesu la kri ka fwɔ aa ye ko : «aa ya dɔn ko, diɲan kɔnna, shiya ɲamgɔw le kuntgiya kɛ shɔw kan, mgɔ ba baw le fagan jira a la. 43 A ma kan ka kɛ tin aa shɛɛma, 44 ni mgɔ min ma fɛ ka kɛ mgɔ ba ba ye aa shɛɛma, wo tgi ka kan ka kɛ aa ka baara din ye; ni mgɔ min ma fɛ ka kɛ ɲamgɔ ye a shɛɛma, wo ka kan ka kɛ aa biɛ ka jɔn ne. 45 Bari mgɔ din cɛ ma na waasa mgɔ la baara kɛ a ye, n'ka a na ka mgɔ mako ɲa, a ni ka ɲii jii ka kɛ mgɔ biɛ kuma bɔ saa ye.» 46 Yesu na ka kalandinwu ni jama ba shera Zeriko. Aa bɔshɔ wo dgu kɔnna, Time din cɛ Bartime min kɛra fiɛnshɔ ye, a tun sgini min sra da la ka daareli kɛ. 47 E ya mɛn ko Nazarɛti kan Yesu min tɛmɛ min kɛ, e ya dmnan ka prɛn ko : «masacɛ Dawuda din cɛ Yesu, makari ne la!» 48 Mgɔ shaman prɛn na a kunna ko ali mapka. N'ka a prɛn na ka tɛmɛn fɔlɔ kan ko : «Dawuda din cɛ, makari ne la.» 49 Yesu li jɔ ka fwɔ ko aa la kri ka na. Wola, aa le fyɛnshɔ kri ka fwɔ a ye ko : «e akri sgi! wri! a ko ki ra na.» 50 E ya ka deeke ba fri ki pan ki jɔ, a tgɔnma na ka ta Yesu fɛ. 51 Yesu ya ɲirika ko : «e ma fɛ ne ra mɔn kɛ e ye?» fiɛnshɔ re ya jabi ko : «kaamgɔ, ne ra jerikɛ kun.» 52 Yesu la fwɔ a ye ko : «ta, e kɛnŋɛyala e ka danaya kama, wo janni biɛ, e le jeri kɛ, e li kwan Yesu kwɔfɛ.

Chapter 11

1 Aa srunɲani wo Jerusalɛm, ka she Bɛtifaje, ni Betani oliviye kru ygɛma ra, Yesu re ya ka krandiw mgɔ fla ce ka ta aa ɲa 2 k'a fwɔ wu ye ko: «Aa ta aa ɲatena dgura, aa dun shɔo dgu kɔɔna, aa na fari din jɔ srini sɔɔ ɲi, mgɔ shi ma yɛɛ mi kan ban. Aa wo fii ka na nɛɛn yan. 3 Ni mgɔ jɔ kaa ɲrika ko:"Aa m'a fiira mɔnna", aa wo jaabi ko:"Matgi makwo m'a ra, a na a kwɔ segi e ma sisa sisa.» 4 Aa re ta ka ta farindin sri ni sɔɔ sraba daara , daa jɔ ra. Aa re ya fii . 5 Mgɔ miinu tu miɲi ,wu jɔɔ re yaa ɲrika ko: « aa mi farindin ɲi fiira mɔɔna?» 6 Yesu tiin mii fw'aa ye aa re wu jaabi ni wee. Wo mgɔw re ya to aa ra ta nɛɛ. 7 Krandinw ne ta ni farindin we Yesu fɛ, k'aa ka frunw bri a kan, yaako Yesu ra yɛɛ a kan. 8 Mgɔ shanman nee aa ka frunw lawoo sraakan, jɔɔ re flabru kengɛnw tgɛ jiw ra k'a lawoo sra kan. 9 Miinu tun mi tgɔmana Yesu ɲa ni a kɔfɛ tun m'a fwɔ ra ko: «Hosanna! Mgɔ mii mi nana Matgi tgɔ ra, duba mi. 10 An fa Dawuda ka masaya mii mi nana, duba mi wo ye! Hosanna ja kɔɔtani baw ra.» 11 Yesu duna Jerusalɛmu, ka ta YAA MASA bato shoba kɔɔna , ka fɛn kenken biɛ kɔɔshi. Wo kwɔ, a i a ka krandinw nee ta Betani tee byinnima ra. 12 A dgusɔpiɛ ra, aa bɔshɔra Betani, kɔngɔ we Yesu mlan. 13 K'a to fwɔ jayan na, e ree tooba jɔ je flabru m'a ra, ee t'a fɛɛ nin din m'a ra, ngaa a she ra, e ya je din fwoyi t'a ra ni flabru tɛ, katgu too ka dinkɛ skan tin tɛ. 14 E ya fwɔ toobaa ma ko: «Mgɔshi ti ye din dun kú» A ka krandinw ne y'a kaan mɛn. 15 Aa sheni wo Jerusalɛmu, yesu re dun YAA MASA bato shoaa kɔɔna ka yakorikɛraw nisanikɛraw kpɛn. E ree wari piiraw ni jɛnɛkantgan fiereraw ka skijaw biɛ shɛn. 16 A m'aa to mgɔ shi ra ta ni yakorifɛn ye batorishoba kɔɔna. 17 E re mgɔw kran ko: «Yara a ma sɛbɛ ko: "Ne ka sho na kri ko shiyaw ka YAA MASA dare sho?" Nŋaa aye kpin n'a kɛɛ byinkannikɛraw dgon ja yee.» 18 Saaka lashe bgawkuntgiw ni sariya kaamgɔw re y'a mɛn, aa ree tgo yara ka she ka Yesu pga, bari aa tun mi sran n'a ɲa katgu jamaan kabakwoyani tumu a ka kran fɛ. 19 Wlara la, a n'a ka krandinw ne bɔ dguu ra. 20 Wo dgupyɛ sgoma da jonala, aa tɛmɛnshɔ o sra kan, aa le wo tooba yanin je ka she fwo a driman. 21 Kwo min tun kɛra Piɛri yri le bla wo la, e ya fwɔ Yesu fɛ ko; kramgɔ, e tooba miin dagaa, wo yanin fɛɛ. 22 Yesu lee yaafwɔ a ka kradinw ye ko. Aa da YAA MASA la. 23 Shɛɛnna ne la fwɔ aa fɛ ko mgɔ mgɔ ka fwɔ kruɲin man ko; bɔyan ka t'a fri kɔgɔjera, ni a man shika shika a dosokunna nia dara la e minfwɔ, wonakɛ wonakɛ a ye. 24 We kɔsɔn ne ra fwɔ aaye ko aa ka YAA MASA daare fɛn o fɛn na aa da a ra ko aa wo sɔɔ, wo na kɛ. 25 Ni aa ka aa jɔ n'aa na YAA MASA daare, ni kwo jɔ ka kɛ e ni mgɔ jɔ shɛ, aa ka kan ka yafa wo ma, yaako aa fa min mi sankoora wo ra yafa aa ka hakɛw ma. 26 Nŋaa, n'aa ma yafa, aa fa min mi sankoora wo shi ti naa aa ka hakɛw yafa.» 27 Aa re segi ka bɔ Jerusalɛmu. Ka Yesu to yara yara ra batorisho baa kɔɔn na, saaka lashe bgaw ɲamgɔw, ni sariya kaamgɔw, a ni cɛmgɔbaw re na a fɛ. 28 Aa re y'a ɲrika ko : « e ko ɲii kɛ ni shebgaya jɔɔn ye? Jɔɔn wo kɛ sra jii ye maa?» 29 Yesu re y'a fw'a ye ko: «N n'aa ɲrika, n'aa ka ne jaabi, ne biɛ na nka shebgaya bɔja fɔ aye. 30 Jaan ka batɛmu tin bɔ sankoo we ra waa, ta a tin bɔ mgɔw re ra? Aa ne jaabi.» 31 Aa re nŋɔn sɔsɔ aa ni nɲɔn shɛ ko: «N'an ka fwɔ "k'a tin bɔ sankoo ra," a n'a fwɔ ko, "Mɔɔn na aa ma da wo ra?" 32 Nŋa n'an ka fɔ ko "Ka bɔ mgɔw ra"»...aa ree sran jamaan ɲa, bari biɛ danitunmara ko Jaan Batisekɛraa tin mi cera ree. 33 Wo ra, aa ree Yesu jaabi ko: «An taa dɔn.»Yesu biɛ re yi aa ma ko:« Ne shi tin n'aa nka shebgaya bɔ ja fwɔ aa fɛ.»

Chapter 12

1 Wo jaa ra Yesu re damlan k'aa kran ni tarenw tgoya wee ko: «Ce jɔ tu mi ka rɛzɛn fye bɔ ka jasaa kɛ k'a lamri, ka rɛzɛn ja didaa, ka sankan sho yan jɔ. Wo kɛnin kɔ, e re rɛzɛn fwe karifa sɛɛnbgaw jɔɔ ma , ka ta jamana jɔ ra; 2 Rɛzɛn muɔn sgan she ra, cɛ we baradin jɔ ce ko wo ra t'i kunbɔ ka rɛzɛn fye fɛɛ. 3 Aa re baradin mlan k'a blɛ, k'a kpɛn, k'a borakon bla ka ta. 4 Cɛ we baradin kpɛman ce, aa re wo majimi a kunkoo ra, k'a ɲagin fɔ ka she lɛbu ma. 5 Cɛ we sabanan ce kun, aa re wo pga. Nakwɔ sɛɛkɛraw baradin shanma ne kɛ wo tgo ra,ka jɔɔ blɛ, ka jɔɔ pga. 6 Mgɔ ken ne to ni tun mu ceradin we, wo tu mi ccccɛ din manjuman wee.Cɛ we ko a yɛ kɔnna ko: "Aa n'a ndin boɲa". 7 ngaa yiri fye kɔɔshi bgaw re ko ngɔn shɛ ko: "A tɲɛn ta bga mi de, an a pga, tɲɛ we k'an ta ye." 8 Aare din mlan, k'a pga k'a fri yri fye kɔfɛ. 9 sisa, yri fye tgi na mɔn, kɛ? A na na yri fye kɔɔshibgaw hraki, k'a karifa mgɔ kpɛmanu man. 10 Aa ma sɛbɛri ɲi kran?" Sho jɔbgaw sende mi fri, we kɛra sho kpii ra sende lakika wee. 11 Wo kwo bɔra Matgi ra, a ni a kɛra kwo sɛbɛ ye an ɲa na." 12 Aa r'a laɲinii ka Yesu mlan ngaa aa tin sran jaman ɲa, bari aa tin na dɔn ko Yesu taren ɲi fwɔ ka a ɲashin aa yee ma. Wo raa, aa re Yesu toɲi, ka tɛmɛ ka ta n'aa ka sra ye. 13 Wo raa, yawutuw ka kuntgiw re farisiɛnw ni herodiɛnw danmani ce k'aa ra na Yesu lasri ni komanw ye. 14 Wuu sheraa, aa re ko yesu ma ko: «An kuntgi, an n'a dɔn ko ye ti mgɔshi ka myiriya jate, ee ti mgɔ bɔ mgo ra. Yee mgɔw kran Ala sra tgi tgi we ra.Ngaa, ka lanbo saa Sezari fɛ, wo bɛnni no waaa, t'a bɛni tɛɛ? An ka kan k'a saa waaa ya an man kan k'a saaa?» 15 Ngaa Yesu ti n'aa ka flankafwɔya dɔn, ee ko: «Mɔn n'a to aa re ni darabɔ? Aa na ni wari ngɛni di ken ye yan nin k'a fɛɛ.» 16 Aa re na ni Wari wee. YYesu re y'aa ɲrika ko: «Jɔn kukoo yaa n'a boo nɔn mi a kan ɲi ye?» Aa re y'a lamlan ko: «Sezari ta ro.» 17 Yesu re ko: «Fɛn miinu mi Sezari ta ye, aa wu ji Sezari ma. Fɛn minu mi YAA MASA ta ye , aa wu ji YAA MASA ma.» Wo kwo we y'a ru kabakwaya. 18 Wo ra , saduseyɛn miinu n'a fwɔɔ ko shu knunii ti shɛn ye, wu re na Yesu fɛ ka a ɲrika ko: 19 «Matgi, Musa sɛbɛ jɔ kɛɛ k'a ji en ma ko: ni cɛ min kɔɔcɛ ka sa ka moso to din tan ye, wo cɛ ka kan k'a kɔɔcɛ moso ta, ka din woo nɛɛ. 20 Bareman wonwla ti mii; dincɛ gare wee moso ta , ka sii ka sa, ka wo moso to din tan. 21 Dincɛ flanan we wo moso ta kun, ka sa, wo shi ma din sɔɔ nɛɛn. Dncɛ sabanan fran re kɛ tin. 22 Dincɛ shɔw biɛ ta we kɛ tin fwɔ ka ta she wonwlanan ma, din ma sɔɔ. Alaban na, moso biɛ re sa. 23 Wo ja ra, ni shu krunnin ka na kɛ, n'a biɛ ka ɲranmaya, wo moso na ji jon man? Bari a kɛra din wonwla biɛ moso ye. 24 Yesu ko: «Ya ra, aa ka frii kun ti ɲi ye, bari aa ye ti YAA MASA ka komaw dɔn, aa t'aa ka shebgaya fran dɔn? 25 Katgu, n'aa ka na knu ka bɔ saya ra waati mi naa, fru ti na kɛ ku, ngaa aa na kɛ nafwɔ sankoo ra mɛɛkɛw. 26 n'ka ka ɲatee shu krunni kwo ma, aa ma Musa ka sɛbɛ kran, koman min fɔra cunin ka kwo kuunka, YAA MASA koman na ka fwɔ a ye ko : «"ne min Ibrahima ka YAA MASA ye, Isaka a ni Yauba ka YAA MASA?" 27 Shuw ka YAA MASA tɛ, n'ka ɲramanwu ka YAA MASA lo. Aa m'aa yɛɛ lafrila kwodgu» 28 Saria kaamgɔw jɔɔ re wo sɔsɔri koman mɛn; e ra je ko Yesu la jaabi ka ɲan. Sariya kaamgɔ we re Yesu ɲrika ko : «cee fwɔninw biɛ ra gare min jɔn ye?» 29 Yesu re ya jaabi ko : «gare fɛɛ "Israɛl, lamɛnni kɛ, matgi, an ka YAA MASA min keenpe ree. 30 E ka kan ka matgi, e ka YAA MASA kannun ni doso kun biɛ ye, ni ɲin biɛ ye, ni myiri ya biɛ ye a ni e baaka biɛ ye". Ce fwɔnin min gwan wo ra : 31 "e ka kan k'ii mgɔ nŋɔn kannun na fwɔ e yɛɛ kun wo." Ce fwɔ nin shi man buun ka wuu bɔ.» 32 Sariya kaamgɔw we ko : «a kaɲin, kuntgi! E ra fwɔ shɛnna ko YAA MASA min keen nee, ko YAA MASA kpɛnman tin ɲin wo kwɔ. 33 Ka a kannun ni doso kun biɛ ye, ni ka faamuyari biɛ, a ni baaka biɛ ye, ka e mgɔ nŋɔn kannun nafwɔ e yɛɛ kun wo, wo ka bun ni saaka giintaw a ni saaka shifaa biɛ ye.» 34 Yesu ra je e jaabi kɛɛ ni akritgiya ye, e re a fwɔ a fɛ ko : «ye ni YAA MASA ka masaya shɛɛ man yan.» Wo kwɔ, mgɔ shi ma sɔn ki kwaa ka Yesu ɲirika kun. 35 Ka Yesu to mgɔw kran na YAA MASA ka bato sho ba ra, e ree y'a ɲirika ko : «A kɛra di sariya kaamgɔw ma fwɔra ko Krista mi Dawuda bɔnsɔn ye?» ɲin senu we 36 Dawuda ɲa mlan e ra fwɔ ko : «matgi ra fwɔ ne ka matgi fɛɛ, e sgi ne kininboo ra fwɔ nin k'i dguw kɛ e sin kɔɔ tgɔnman bri ye.» 37 Dawuda yɛɛ kun wee Krista kri ko «Matgi», wee re kɛ Dawuda bɔnsɔn we tgo di? Yesu ka koman lamɛnin jara jama ba we kwo sɛbɛ. 38 Yesu tin na fwɔ a ka kran na ko : «aa yɛɛ kɔɔshi sariya kaamgɔw ra, aa deeke baw bla aa kanna ka yara yaako mgɔw r'aa mgɔ ba fwo, fooba jɔɔw ra. 39 A ni ɲateenasgi ka ji aa ye yahutuw ka jama lajɛn sho baa ni ɲannapiɛ ja baw ra. 40 Aa friya mosow boo fɛnw biɛ shi mlan aa ra, wo kɔfɛ aa re miɛn YAA MASA daare ra yaako a ra mgɔ sɛbɛya yra mgɔw ra. Wo shi mgɔw na yaakili ba sɔɔ» 41 Yesu li sgi YAA MASA bato sho ba ra, ɲinifɛnw bla kɛshuu kɔɔ, ka wari bla tgow kɔɔshi mgɔw fɛ. Nafoo tgi shaman tin min wariba baw bla ra. 42 Friya moso fŋantan jɔ re woma ka na wari mɛsɛn fla bla, wo wari da min tanman keen ne. 43 Yesu re krandinw kri ka fwɔ aa ɲanna ko : «sh,en shɛn na ne ra fwɔ aa fɛ ko, friya moso fŋantan ka wari jita shiyara ka tɛmɛn mgɔw biɛ shi taa kan. 44 katgu Wariba tgiw tin biɛ jɔ jii ka bɔ aa ka nafoo ra, n'ka ɲin kwin ni a ka fŋantanyawo, wo r'a baro biɛ re jii. Baro wari shi ma to aa boo ra.

Chapter 13

1 Yesu bɔ shɔ YAA MASA bato sho ba ra aka kalandin jɔ re ko a fɛɛ : sho ba ɲin na jɔ sendewu fɛ! A ye ri to a ma ko : 2 «e ya min sho ba ɲin na? foshi ti na to a sende ra nŋɔn kan nin min ti bɔ nŋɔn na.» 3 Ka a sginin to olivie kru kan sho ɲate na, Piɛri, zaki, zan ni Andre wu re la kri dana ka ɲirika : 4 «wo ko na kɛ wati min na wo fwɔ an fɛ, a ni tamasɲɛn min nun na a wati yira?» 5 Yesu re la damnan ka fwɔ aa fɛ ko: «aa yɛɛ kɔɔsi mgɔw ka lafri ma». 6 Shama na nan na tgɔ ra ko : "ne min Yesu re." Aa re na mgɔ shaman lafri. 7 Aa ka na kɛ kwo mɛn wala kɛ kwo kwo ma mɛn, aa ka kɔnna fiin. Wo kwowu ka kan ka kɛ, n'ka wo ti laban we. 8 Ka tgu jamana na nan wri jamana kaman, masaya jɔ na wri masaya jɔ kaman. dgukoowu na yɛɛ yɛɛ jɔ shaman nan a ni kɔnŋɔnw na shaya. wu na kɛ din wo tɔrɔ damnan tamasɲɛn we. 9 Aa yɛɛ kɔɔshi. Aa na na dun fŋamanw boo ra a ni ka a blɛ nŋɔn je shoowu la. Aa na aa kri ɲamgɔ bawu ni masawu ka sho ra na ka kwo la. Wo na kɛ wu fɛ a ka shɛrɛya ye. 10 N'ka wo wati la kibaru juman ladunin ka kan ka shɔɔ jamanawu biɛ la. 11 Na ka aa mnan ka jii, aa ka sran aa koma fɔ ta ko la. Katgu wo wati yɛɛ yɛɛ la a fɔ tawu na dun aa doso la. 12 Aa ye yɛɛ ti na koma n'ka nin senu. Baleman na a baleman dun sariya, wonifa na din dun saya la. 13 Dinw na muruti wobgaw ma ka a laɲnin ka bla saya la. Aa na aa biɛ mankoya ne tgɔ kaman. N'ka mgɔ wo mgɔ ki ŋumankweya fɔ a dan na, wo tgi na kisi. 14 Aa ka na mayɛɛma kwowu kɛ shɔ je na min kɛra jɔ la, na kɛ jɔɔ tɛ (ko sɛbɛ kalan bgaw la famu), ni min nun ka kɛ Zude aa ra kruw sɛgɛrɛ. 15 min nun mi san kan wu kaa dgi dguma k'aa na fɛn jɔ ta ka bɔ nɛɛn. 16 Min nun ka kɛ jii la wu k'aa kwɔseki ka na deekeba ta wo la 17 Dinba tgiw a ni moso kɔɔnmawu na tɔrɔ shaman kɛ. 18 Aa YAA MASA dare a kwowu k'a kɛ nɛnɛba wati la. 19 Katgu balawu shaman na kɛ min nun shi ma kɛ kɔ bɔ dinɲɛn dan sgan YAA MASA fɛ ka ta she bi ma, wo ni a shi ti na kɛ ra kun. 20 Ni YAA MASA tun ma jɔ bɔ a lawu la, mgɔ shi tin ti kishi. N'ka YAA MASA la te dawu dgɔya a ka mgɔ latɔnmɔnniw sababula. 21 Wo ra ni mgɔ jɔ ka fwɔ aa fɛ wo : "aa fɛ, Krisa min ne" waaman "aa fɛ, a min ɲan!" e k'a da ra 22 bari fɲɛn fwɔ Krisaw ni ceraw fɲɛn fwɔ na bɔ ka kabakow ni kwo bawu kɛ, fwɔ ka lafriri kɛ, n'aa she yɛɛ YAA MASA ka mgɔw. 23 Aa yɛɛ kɔɔshi! Ne flan na ka kwo ɲun nun biɛ fɔ a fɛ. 24 N'ka laa dguw tɛmɛn ni kɔfɛ, tee na jibiya, karo fana ti na kɛnɛ bla kun, 25 doninw na bin ka bɔ yatŋannan na a ni fɲanw mi nun bɔ sankoo ra wu biɛ na bin. 26 wo ra, aa na mgɔ din cɛ na shɔ je kabavo shɛra ni fŋan a ni nɔrɔ ba ye. 27 Wo ra a na ka mɛkɛw ce, a na ka mgɔw lajɛn ka bɔ diɲan pan nani na, ka bɔ dgukoo dan na ka ta bla sankoo dan na. 28 Aa tooba kɔɔ kalan sinw to aa akri ra. A ngu ka damna ka flabru bɔ, aa ra dɔn ka fwɔ ko samanya surunya ra. 29 Wo tgo keen na, n'aa ka wo kwo na shɔ je, aa ra dɔn ko a she ni dara ka ban. 30 shɛn shɛn na ne ra fwɔ aa fɛ ko sisan tee ra mgɔw ti ban ni wo kwo ru ma kɛ. 31 sasankoo ni dgukoo na tɛmɛn, n'ka ne ka koma ti tɛmɛn. 32 N'ka ne ka jon two a na wati ra, mgɔ shi ta dɔn, ani mɛkɛ min nun mi sankoo ra a ni din cɛ, n'ka a fa keen. 33 Aa janto aa yɛɛ ra ka shi ɲannaw kɛ bani, an min wati mina aa ti wo dɔn. 34 Aa bɔɔni shɛ jɔ fɛ min mun ta ra tgɔnman na (n'a la ka sho kalifa a ka bara dinw ma, biɛ na she kwo. na ra fwɔ kɔɔshi bga fɛ ko a na shi a ɲanna. 35 wo ra aa shi aa ɲannan. Bani aa ti sho tgi seki dun dɔn, shu fɛ, waaman dgu taaman, waaman dono komo sŋan, waaman sgɔnma. 36 A ka baa ka seki ka na aa sɔ aa ɲanna. 37 ne min fwɔ r'aa fɛ ne m'a fwɔ ra aa keen keen biɛ fɛ : aa shi aa ɲanna!»

Chapter 14

1 A shɔ to tin min tee fla, tɛmɛnkan sii a ni bwuru brin tan ka sii tin we kɛ. Saaka lashebgaw kuntgiw ni sariya ɲamgɔw tin min tgo ɲini na ka Yesu pka. 2 Aa ra fwɔ nŋɔn fɛ ko : « a ka kɛ sii wate ra, yaako jama k'a na muwti an boo ra.» 3 Ka Yesu to Betani Simɔn kunashɔ ka sho, moso jɔ re na dun ni dga jɔ ye, a dida min nin sende sŋɔn gwrɛn jɔ ye, wo dga paani tin mu laticoli kasa juman ye min sŋɔn ka gwrɛn. Wo moso re wo dga ti ka wo bɔn Yesu kun na. 4 Wo kwo ma bɛn jɔ ma, aa re to ka nŋɔn ɲirika ko : «shɛnni ɲin kun min jɔn ye? 5 Wo laticoli tin ɲin she ka fyiere sŋɔn gwrɛn na ka wari ji dɛsɛbashɔɔw ma.» Aa re ra ɲumace moso ma. 6 Nkaa Yesu de kuma a fɛ ko:«aa mosow ɲa kwan mɔn na? aa a to ɲa shɔn na. e ko ŋuma kɛ ne ye. 7 Katgu dɛsɛbagashɔn ma fɛ waatibiɛ a she ka ko ŋuma kɛ a ye sgan mi k'a dja, nka ne ti ni a ye sŋan. 8 E she min na e yo kɛ. E ye laticɔli bɔn ne kan ka kɛ ne shou doun ta ye. 9 Shɛn na ne ra fwɔ a fɛ ko kibarudjuma ka se diŋɛ ja min bɛ ra, hakri na to moso ɲi ka ko ɲuma kɛni na. 10 Judas Isikarioti min tu mi kalandiw tan ni fila jɔ ye, we re ta saaka lashebgaw fɛ ki na Yesu jira aa ma. 11 A daakan lamɛni kɔ fɛ, wuu nɲushɔn re ja kwosɛbɛ ka layiru ta a ye k'aa na wari shama ji a ma. Wora, Juda ye tgoya yara yesu mlan tgo ra. 12 Bwuru bri tan dun gare ra, Yesu ka krandinw re na ɲirika ko : «an na tɛmɛnkan sii labɛn sho jɔɔn na yaako e ra she ka dunni kɛ?» 13 Yesu re mgɔ fla ɲanatɔmɔn a ka krandinw na ka wo ce, ka fwɔ a fɛ ko : «aa ta dgu kɔnna, aa ni cɛ jɔ na bɛn nŋɔn ma, dga deni ma fɛ, je min wo dga ra, a re na gwan na. 14 Cɛ ka dun ja min na, aa re ka fwɔ wo sho tgi fɛ, kaamgɔ ko : «ne nin ka krandinw na tɛmɛnkan sii dunni kɛ sho jɔnna?» 15 16 A na sho ba jɔ yira ra, aa ra sanŋan sho ra min a kɔnna, a labɛnnin mun. Aa re tɛmɛnkan sii dunni labɛn an fɛ wo sho ra. 16 Wo krandinw re ta ka ta dun wo dgu kɔnna, wu re ta dun dgu kɔnna. Wu re ta sɔɔ e na fwɔ a ra fwɔ aa fɛ tin min shi. Krandinw ne tɛmɛnkan sii dunni labɛn ɲin. 17 Shu kwora sŋan min na, Yesu ni a ka krandinw tan ni fla we na. 18 Ka uu ski nin to dunni na, Yesu re a fwɔ ko : «shɛn na nne ra fwɔ aa fɛ ko aa ye ra, mgɔ keen miin min dunni na ni nee, wo na ne ji ndguw ma. 19 Krandinw ɲana shishi ra. Wu biɛ ken ken re ra ɲirika ko : «ne muu?» 20 Yesu re aa jaabi ko :«aa ye tan ni fla ra ken no, min na a boo dun ne fɛ mlan kɔnna we mun. 21 Mgɔɔ din cɛ na sa nafwɔ a sɛbɛn ra a ko ra tgo min na, n'ka min na mgɔɔ din cɛ dun boo ra bɔɔn mi wo tki ye. Nin wo cɛ tin ma woo yɛɛ wo tin ka pisa a ma. 22 K'aa to dunni na, Yesu re bwuru ta ka baaka da YAA MASA ye, ka kii kii ka ji a ka krandinw ma. E re ya fwɔ a fɛ ko : «aa ɲin jɔɔ ta, ɲiin min ne piisgo ye.» 23 Wo kɔfɛ e re fiɛ ta ka baaka da YAA MASA ye, ka ji krandinw ma, aa biɛ re jɔ min. 24 Yesu re ya fwɔ, a fɛ ko «ɲiin min ne yuu we, YAA MASA ka layiru skini yuu we. A bɔnna mgɔ shaaman kama. shɛn 25 shɛn na ne ra fwɔ aa ye, ne tina rɛzɛn jee min kun, fwɔɔ ka ta she YAA MASA ka masaya ra, nna seki ka myi ɲin kun.» 26 masaba ka dɔnkri dani kɔfɛ, are bɔ ɲin ka ta olivier kru kan. 27 Yesu re ya fwɔ a ka krandinw ye ko: «aa biɛ na bii ka ne keen to, bari a sɛbɛ ko: ne na ska kpɛnna pka, skaw biɛ na yigɛn. 28 Ne ka na kunun ka bɔ shuw shɛma, ne na ta aa ɲan Galile jamana na.» 29 Piɛri re ko a fɛ : « ari ni shɔw biɛ ka bii k'i to, ne ti bii abada.» 30 Yesu re ya fwɔ a ye ko : «bi shu fɛ, donnon ka fii komo, e n'i ban ne ra shiɲan saba k'i te ne dɔn.» 31 Nka Piɛri re fwɔ ka gwreya ko : «nee sa e nɔnŋan ne dɛ, ne tin ban e ra fiyo.» Shɔɔ biɛ re ko tin. 32 Wo kɔfɛ, aa re ta ja jɔn ma min tgɔ we kri ko Gɛtisemane, Yesu re ya fwɔ a ka krandinw fɛ ko : «aa sgi ɲan, yani nŋan fii ta ka na masaba daare ka na.» 33 E ta ɲan ni Piɛri, ni Zan, ni Zaki ye, akri nŋamin we ra sɔɔ, a doso nŋamin tun mun kwosɛbɛ. 34 E ya fwɔ aa ye ko : « ne doso tɔɔrɔni mun fwɔ saya ra.» 35 Yesu re kpaa ɲan dɔnni, e ri kpaa k'i bri ka YAA MASA daare ko ni e she ka kɛ wati ɲin tɔɔrɔ ra tɛmɛn a ye kan. 36 E ya fwɔ ko : «ne fa, foyi ti ye kanɲa. Je fiɛ ɲin mabɔ ne ra. Wu biɛ na ta, ne sago ka kɛ, fwɔ ye sgo.» 37 e yi kwɔseki ka nan kran dinw sɔɔ-sin ngɔn nan . e ya fwo piɛri fɛ ko. simɔne min sin ngɔn re ra? ema she ka ta e ɲan nan a ri ka lɛrɛ ken ka, 38 Aa to aa ɲannan ka Ala daare ya ko aa krishi kɔɔbɔri man mgɔ ɲin nŋa a piin sgo baaka ka dgɔ. 39 E bɔ aa kɔɔ kun ka Ala daare. ka seki wo koman keen kan 40 wo kɔfɛ e yi kwɔseki a ka kran dinw fɛ, ka ta aa sim mgɔn ni sɔɔ kun kla ye. katgu si nŋɔn tun m'ara kwosɛbɛ. 41 e nan a shaan sabanan nan ka nan fwɔ aa fɛ ko. ari biin aa min sin ngɔn wera k'aa man shɔn? woraa bɔ waati shera. a fɛɛ mgɔ din cɛ nan dun jrumun keraw boora. 42 aa wri an nin ka ta . min nan ne dun boora wo shera. 43 ka yesu to wo koma ra, juda re she wo jani biɛ. kran din tan nin fla ra ken wo a naa nin janmanba ree . munubaw nin ben meew tun maa boora . wu ce nin tin min saaka lashe bgaw kuntgiw nin sariya kaamɔw a nin cɛ mgɔ baw fɛ. 44 juda min tin nan yesu dun boora wo tin min ka tkɛn man shɛn yra jan man ra ko ko . ni ne ka cɛ min da mŋan wo ro. aa wo mlan ka kɔɔshi kwosɛbɛ ka ta nɛɛn. 45 juda shera e yi teen yesu man ka fwɔ ko kaa mgɔ wo kɔfɛ e yesu da mŋan. 46 wo kɛra aa re yesu mlan . . 47 yesu ka mgɔw ra ken ne yaa ka munu bɔ ka saakalashe bgaw. ka yɔn cɛ too caro. 48 yesu re yaa fwɔ aa fɛ ko aa nan nin min nin munu bawe nin be meew nin munuw ye ne mlan kan man koŋo ne min byin kani kanin kɛra ye? 49 ne tin ma fɛ dun wo dun ka mgɔ kanla ala yaamasa shobara aa mafwo hi kɛ ne ra. mai ɲin kɛra yako kitabu ra koma ra dapa. 50 a ka kalan diw biɛ shi re bii ka to. 51 kanmi jɔ gwan ni timi yesurani brinkanni keen ne mini tu ma. jamaramgɔ jɔɔ re yamla 52 Era ka brinkan to wu fɛɲi ka biin na lan kon we. 53 aa re tani yesu ye sakalashebganika sho : saka lashebgaw ni cɛmgɔbaw ni sariya kaamgɔw biɛ re ya fra nŋɔn ka ɲi 54 piɛri leri to jayan ki gwan yesurafwɔ ka ta aa du sakalashebga ka junma, eri garadin fɛɲi ka fiɛn mayan. 55 sakalashebgaw ni kititigɛ raw nijama sababu ɲrina yesu pga tgora .nga aa ma sababu sɔɔ. 56 mgɔ caama ne diɲan da yesu ra nga, aa ka koma tin nɲɔn sɔsɔ 57 mgɔ jɔɔ te wri ra ka jɔ ka fiɲa dayesu ra 58 ara fwɔ an na naan ko ana Alabatoshoba twin ka jɔ tee saba kɔɔna . mgɔ mi kamijɔ mgɔ boo tina mi jɔ. 59 wo biɛ na ta, aa ka sereya koma la kɛ keeye 60 sakalashebga kuntigi we wri ki jɔ jama shɛma ka yesu ɲrika, ko mgɔw re mi fwɔra , e ti wo jabi.ro? 61 mɛn yesu re i majɔ, ama fwo yi wajibiya . saa ka la she bgaw kuntigi ye ya ɲrika kra ye ko:" ye min krisita ye " , yaa masa dincɛ dubawu tigi ye wa? 62 yesu le ra wajibiya ko : " aan ne min we - ana mɔgɔ dincɛ sigini je yaa masa ka she bga ya byɛ siginifɛ - a n'a na shɔ je fana sakabaw ka bɔ sankoora. 63 wora , saaka la she bga ka kunitigi ye ra frunw paa ka fwɔ ko: an ma kwo min mɔnfɛ ka bɔ shɛrɛw fɛ? 64 aa too min yaa masa tgɔ shɛn koma na, mɔn n'a kɔnna aa byɛ ra yaaki, k'a ka kan ni pgari ye. 65 jɔre daje tu yesu kan , aa le ra ɲaa sri ka byɛ ni boo kuruw ye ka fwɔ a fɛ ko: e byɛ bga tɔgɔ fwɔ fɛ, kɔɔ shi li kɛlaw le yesu byɛ n'a boow ye. 66 ka piɛrɛ to saaka la she law ka jun kɛnna dgma, saaka la she law kun tigi ka boora kɛ moso jɔrena. 67 E le piɛrɛ je, ami maɲana fiɲiɛna e ra fɛ kwosɛbɛ ka fwɔ a fɛ ko: "ye fana tun min yesu nazarikafɛ wa 68 mɛn eri mpga ala ko: " e wo fwɔ ne ma, ne ma wo dɔn . ne m' kɔɔdɔn". wo kɔfɛ e bɔ ka ta shɔ sho daa dondo ye komo. 69 baara kɛ moso yerafwɔ wo jɔ mgɔw ye ko: nince n'a jɔɔ jee. 70 piɛrɛ le ri mapka a la kla ye. sŋan ni kwɛnni tɛmɛnni kɔfɛ, mɔgɔ min mun tun min ɲin , wre la fwɔ piɛrɛ fɛ ko: " shi ka t'a la , e min aa jɔ ye, katugu ye byɛ galile ka ye. 71 mɛn piɛrɛ le ri kii, k'a yɛɛ daŋa ko: " aa min komana cɛ min kwola, ne tiwo dɔn" 72 wo jɔ nin kenna dondo ye komo a shan fla nan na . piɛrɛ yiri le bla yesu ka koma fwɔnin nako: yanin dondo ra komo siɲa fla, eni ma pka ne ra si ɲa saba ko e ti ne dɔn " E le myiiri wola ka komo".

Chapter 15

1 Sgoma jona, saaka lashebgaw ɲamgɔw ni cɛmgɔbaw, ni kiti tkɛ jaman we nŋɔn je ka bɛn. Aa re Yesu sri ka ta n'ɛ aa ka ɲamgɔba Pilati fɛ, ka t'a dun a boora. 2 Pilati re y'a ɲrika ko: «Ye mi yawutuw ka masa cɛ we wa? » Yesu re y'a jabi ko: «E r'a fwɔɔ.» 3 Saakalashebgaw ɲa mgɔw re y'a sin dun ni fiɲa koma shanman ye. 4 Pilati re ya ɲrika kun klua ye ko: «Koma t'i fɛ ni ɲi tɛ kɛ? Aa m'a fɛ k'i sin dun ni koma miinu ye ,e too ti wu ra kɛ? » 5 Ngaa , Yesu ma koma kpɛɛman kɛ kun , we ree Pilati kabakwoya. 6 Tɛnmɛnkan sii duunw na, yawutuw tin kaa kasodin minu daare Pilati fɛ, e tin wu biɛ bla. 7 Cɛ jɔ ti min kaso ra , mgo pga ra mrutiniw shɛma, n'a datguni tumun kaso ra, a tgɔ kri ko Barnabasi. 8 Jama we wu ka ta Pilati fɛ, ka t'a daare ko e to ka sɔn aa kan na timinshi, k'a ra sɔn ti. 9 Pilati re y'a ru ɲrika ko: «Aa m'a fɛ ne ra yawutuw ka masacɛ bla kɛ?» 10 Pilati tin n'a dɔn ko Yesu ɲadguya dun na saakalashebgaw ɲamgɔw ra, fwɔ aa r'a yaraa k'a mlan . 11 Ngaa, saakalashebgaw ɲamgɔw re jama lashu k'aa ra Pilati daare a ra Barnabasi re bla 12 Pilati re y'a ru jaabi klua ye kun ko: «Wo sgan na, na mɔɔn kɛ yawutuw ka Masacɛ ra?» 13 Aa ree prɛɛn klua ye ko: «A kwenkwen» 14 Pilati re y'aa ru ɲrika ko: «Ee mɔɔn kwo dgu kɛɛ? Aa re prɛn cɛyin kun ka tɛmɛ garee kan ko: « A kwengwe!» 15 Pilati tun m'a fɛ ka jamaan sago kɛ, wo raa, e ree Barnabasi bla. Pilati re Yesu blɛ n'a bora benbee ye, k'a ji k'aa ra t'a kwengwe. 16 Sorodashiw re ta ni Yesu ye aa ka kuntgiba ka junma, sorodashi kru biɛ re ta ɲgɔn bɛn. 17 Aa ree dan frun ɲa sɛ ra man bla a kan na, ka nŋwiin dɛnmɛn k'a wo kɛ a kun na pataa ye. 18 Aa ree ya daramɛn fwo ka nin she, yahutuw ka masacɛ! 19 aa ree to ka blɛ a kun na ni beenbeen ka dajee tu a kan, ka to ka bri a kɔɔ e na fwɔɔ aa m'a boɲa na. Aa yɛɛkora ra ka ban, aa ree dekee ba sɛraman bɔ a kan na k'aa yɛɛ kun ka frun dun a kan na. 20 Wo kɔfɛ aa ree ta nɛɛ ka ta kweenke. 21 Sinɛrɛ kan jɔ tun bɔra a ka jii ra, soldasiw ree wo kaaba ka Yesu kweengen yiri ta. wo cɛ tgɔ tun kri ko Simɔn, Alexandre ni Rufis wu fa re tun mun. 22 Aa re ta ni Yesu ye jaa jɔɔ ma wo tgɔ wee kri ko Golgota, wo kɔɔw ko kunkoow jaawo. 23 Aa re duvin ni mirɛ dun nŋɔn na ka jii a ma ka ra wo myin nŋa Yesu ma sɔn ka myin. 24 Wo kɔfɛ aa re ya kweengen ka kaa da kan ka ka deeke taran taran ka kanyan nŋɔn shɛɛ yaako biɛ keenkeen ne ka a ka sɔɔ ta dun. 25 Aa ra kweengen sgan min na tee wri nin tun mun cɛnɲ. 26 Aa ra yaaki kun min na aa re wo kun sɛbɛ ko : yawutuw ka masacɛwo. 27 Aa re binkanin kɛ ra mgɔ fla mlan ka wu kweengen a yigɛma. keen kweengen na a kinnin boo fɛ, ka keen kweengen a ɲɔnman boo fɛ. 28 Wo ra kitabu we koman min fwɔ ko a jate ra kwodgu kɛ raw jɔ ye, wo dapa ra 29 tɛnmɛn bgaw tun na kun lamŋan ka Yesu nɛɛn, ka fwɔ ko : ye min ko k'i na masa ba ka sho cii ka jɔ tee saba kɔɔna, 30 e yɛɛ krishi sa, dgi ka bɔ yiri kan! 31 A kɛra tin saaka lashebgaw ɲamŋɔnw ni sariya kaamŋɔnw biɛ re tin yɛɛko Yesu ra ka fwɔ nŋɔn fɛ ko ee mŋɔn kwɛɛ krishi nŋa a ti she ka yɛɛ krishi. 32 Krisa, Israel ka masacɛ ra dgi ka bɔ yiri kan, yaako aan nin ka je ka daara. cɛ fla min kweengwen ra a yigɛman, wu biɛ tun ma nɛɛn na. 33 ka tee jɔni to aan kun shɛɛman, jibi wee dun jamanan jaa biɛ ra ka lɛri saba kɛ. 34 wo lɛri saba dapara sŋan min na, Yesu re prɛn nin kan ba ye ko : eloyi, eloyi, lamasabakatani? wo kɔɔwo, ne ka matgi, ne ka matgi, mɔɔn na e re ne bla? 35 minun jɔ nin tun mun a jaa ra wu prɛn kan mɛn min kɛɛ aa re ko : a fɛɛ, a min Eli kri ra. 36 Aa ra mgɔ keen ne bii ka ta fukru keen ta ka wo shu duvin kunnin na ka wo siri benbe yan na ka a jii Yesu ma a ra wo shɔn a nunna. wo cɛwe ko ka ra jɔ aan nin ka fɛɛ nin Eli nan na a dgi ka bɔ yiri kan. 37 nŋa Yesu re komo kan ba bɔ ka sa. 38 masaba ka sho ba shɛtgɛ frun wee paa fla ye ka bɔ fɔɔ yaama fɔɔ dguman. 39 Jaraba tgi min jɔnin tun mun Yesu kun teen na, wo ra jee ka prɛnna ka sa tin, wee ko : shɛɛnan cɛ tun mun masaba din yɛɛ yɛɛ re. 40 mosow jɔɔ biɛ jɔnin tun mun jaa ɲan na nan wo kwo fɛɛ. Aa jɔɔ tgɔ min de : Magdala Mariama, Yakuba dgɔ Josué ba Mariama a ni Salomɛ. 41 ka Yesu to Galilé jamana na wo mosow gwanin tun ma na ka jaman. wuu nin moso shanman kpɛman tun mun ɲin min nun taa a fɛ Jerusalem. 42 Wulara she ra wo dun tun mun ɲasgi dun ye wo kɔɔ lamashiwo. 43 Arimathée Yusufu naa kiti tgɛ jaman kru la mgɔ ba jɔ re tun mun. wo yɛɛ kun din biɛ tun mun matgi ka masaya makɔɔna. e ri yarakweya ka ta Pilate fɛ ka ta Yesu shu daare a fɛ. 44 Pilate kabara ka mɛn ko Yesu sara tin jonan. e re jarabatigi kri ka ɲirilka na ra shɔ Yesu sa sŋan miɛna. 45 Pilate jaabi sɔɔ ka bɔ jarabatgi fɛ min kɛ, e re sɔn Yusufu ra Yesu shu ta. 46 Yusufu tun mun ka shu dun frun san, e re Yesu shu dgi ka wo frun mnin a ra, ka a dun saren jɔ kɔɔnna. wo sinnin tu mun paa ra. wo kɔfɛ e re sende kru ba kron kron ka saren datgu. 47 Magdala Mariama a ni Josué ba Mariama wu tun mun Yesu shu dun jaa fɛɛra.

Chapter 16

1 Lafiɛn dunna , miin kri ko saba , Magadala Mariyama ani Yakuba ni Salome ba Mariyama ree latikɔriw san n'aa ta Yesu shuu mwun nɛɛn. 2 Ɲɔɔndgɔ dun gare sgomajona, Yesu shuu dunna jamina, aa re taɲi kɛɛn tin shɔra . 3 Aa tun mi nŋon ɲrikara ko :«Jon na sende brintin ka bɔ saren dara an fɛ ?» 4 Aa r'aa kunw kɔɔtaa ka fɛrikɛɛ , aa re ya je jɔ min ka sende brintin ka bɔ saren dara , bari a tin ka bun kwosɛbɛ 5 Aa dunna saren na , aa re kanminiin jɔ sgini sɔɔ krinboora , frokiya piɛman m'a kanna , aa biɛ re kabakwoya . 6 We ra fwɔ aa fɛ ko : « Aa kaa sran , Yesu Nazarɛtikan mii kwenkwena dgɔɔ kan , aa mi we yara ra . A shu krunna ! A tiyan . A tun blanimi ja miina , aa wo ja fɛɛ . 7 Ngaa , aa ta fwɔ krandinw ni Piɛri fɛ , k'aa na t'a sɔɔ Galile mra ra . Wo ja ra aa n'a sɔɔhin , nafwɔ a tna fwɔɔ aa fɛ timinshi .» 8 Aa re bɔ saren sho kɔɔnna ni bii ye , aa kabakwoyani , ni aa mi yɛyɛ ra sranya fɛ . yatgɛ kwodgu fɛ , aa ma fɛn fwɔ mgɔ fɛ 9 Ɲɔɔndgɔ kun ken tɛmɛni dun gare sgomajona , Yesu jran wonwla kpɛn ka bɔ Magadala Mariyama mii naa , ere gale ka ta bɔ wo fɛ . 10 Mariyama re ta wo kibariya fɔ Yesu ka krandinw fɛ . Ɲanashishi tin m'aa kan kwosɛbɛ , n'aami kishira . 11 Aa re yaa mɛn ko Yesu ɲranma mu , ko Mariyama na jee , nkaa , aa ma d'ara . 12 Wo kwɔ , Yesu re a yɛɛ yra mgɔ fla dguratgashɔra , a tgo yɛmanina 13 .Aa taa , aa re ta ɲafwɔ krandinshɔw fɛ , ɲaa aa ma d'aara 14 Wo kwɔ , Yesu re a yɛɛ yra a ka krandin tan ni kee na kaa to dunnina , ere sɔngɔ aa kan aa ka danabiya ni aa ka dosokun gwrɛya kaman , katgu miinu na jee a krunni kwɔ ka bɔ saya ra aa ma da wura . 15 E y'a fwɔ aa ye ko : «Aa ta kibaro juman waanjuli kɛ danfɛw biɛ ye . 16 Ni mgɔ miin ka da ara , ka batise , wo na krishi , ngaa ni mi ma danaya kɛ, wo na yaaki 17 Ni minun ka danaya kɛ , wu na tgɛnmashɛn ɲinun kɛ : Aa na jranw kpɛn ka bɔ mgɔw ra ne tgɔra . Aa na kan klaw fwɔ . 18 Aa na saw mlan aa boow ra . Ari aa ka mgɔ pka fɛn myi ; wo ti foyi kɛ aa ra . Aa na aa boow da banabgashɔw kan , wu ren kɛngɛnya sɔɔ . 19 Matgi Yesu tra ni kwɔ koma na aa fɛ , eree kɔɔta ka ta sankoo ra ka t'i sgi YAA MASA krinbora . 20 A ka krandinw nee ta ka wanjuli kɛ jaa biɛ , ka tgɛnmashɛnw kɛ , minu na yra ko aa ka wanjuli komaw mi shɛn ye .

Luke

Chapter 1

1 kwo minnun kɛra an shɛma, mŋɔshaanman na damna ka o kibariw sɛbɛ. 2 Wo kwow kɛra minnun ɲinnun ɲana, ka bɔ fɔɔ wuw dama. sgan na cee jiina wuw ma ka yaamasa ka koma fɔ. wu re wo kwow kunnafoni fɔ an fɛ. A sɛbɛbgaw re wu sɛbɛ ka ɲaa ni a ka shɛɛrɛya wee. 3 wo kwo minnu biyɛ kɛra kabɔ fɔɔ wu damna sgan na, nne fanna skɛskɛri no ko nne ka kan ka wo kwo sɛbɛ k'a tgutgu nŋɔnna yee fɛ. Tehofili. 4 yako e karanna kwo minnun na, y'a wuw dɔɔn nin dgiya ye ko shiin re mun. 5 Ha herɔdi to masaya ra zide kuun na, saakalashe bga jɔ tinmin hin, a tgɔ ko zakari, abiya saaka la she bga ka janmankru mŋɔ jɔ re tun mun. Zakari moso Elizabɛti tinmin arɔn saakalashe bga bɔnsɔn jɔɔ ye. 6 Zakari n'a moso ma diin sɔɔ nga a fla teen nin tinmun matgi ɲaa kɔɔ, a ka yaakibi le tinmun matgi ka sariyaw n'a ka cefɔninw biyɛ paan fɛ. 7 Nga diin t'aru fɛ, ka sɔɔ Elizabɛti tun mun kakamoso re fana, a mŋɔfla biyɛ kɔɔnin ne tinmun o waati ra. 8 Duun jɔɔ ra ka Zakari to saakalashebga baara la matgi ɲaa kɔɔ a ka janmankru ka waati la, 9 a ka kaa tra, ka kanŋan ni saakalashebgaw ka landa ye, ko ara duun matgibatoshoba kɔɔna ka wushunan shɔnjunman wushu. 10 janman biyɛ tin lajɛnnin Ala (yaamasa) daareri ra kɛɛnma, wushuli kɛsŋan na. 11 Matgi ka mɛɛkɛ jɔɔ re y'i yira zakari ra, wo mɛɛkɛ jɔnin tin mun wushunan shɔɔn junman saakabɔnan krinbo panfɛ. 12 Zakari wo jee sŋan min na, a hakri nŋanminna, a sranna. 13 Nŋa mɛɛkɛ wee ra fɔ a fɛ ko: « zakari e k'a sran, e ka Ala (yaamasa) daare mna ra. E moso Elizabɛti na dincɛ woo e ye, na tgɔɔ da ko yuhanna. 14 E na yɛɛkwo ka e yrirajiya, mŋɔshaanman na yɛɛkwo diin woo kɔɔsɔ. 15 Ana kɛ mŋɔba ye matgi ɲaa kɔɔ. A tina duuɛn waaman minfɛɛ fiinman shi min, ana paa ɲinsenun na ka bɔ fɔ a woosɲan. 16 Ana Israyɛli mŋɔɔ shaanman a matgi Ala(yaamasa) paan fɛ. 17 Ana tŋɔma Ala (yaamasa) ɲaa kɔɔ ni Eli ka alaa (yaamasa) ɲiin n'a ka shebgaya wee, yaako faaw ni a diinw shɛɛ ra bɛn, ka Ala ka koma kanmnabiwuw yɛɛman f:ɔɔ wuu ka mŋɔɔ teenninw na wo hakri nŋɔɔ sɔɔ yaako ka shiya labɛn k'a bla matgi fɛ » 18 19 20 Zakari re y'a fɔ mɛɛkɛ we:« nne na wo dɔn dishi? Nne min cɛkɔɔba ye un moso shii cɛmŋɔya ka jinyan.» Mɛɛkɛ re y' jaabi:« nne min gabriyɛli lee, min ni jɔɔ Ala (yaamasa) ɲakɔɔ. Nne cera kana e fɛ ani ka kibarujunma hin fɔɔ eyee. A fɛɛ, e na kɛ bobo ye, e tinna she ka koma kunn fɔɔ ka ta shee wo kwo ra wliya duun min na, kasɔɔnne ka koma minnu biyɛ na dapaa a waati latgiɛnin na, e ma daa wuw ra. 21 Janmaan tinmin zakari kaan mɛn na, aa kabakwoyo ra bari a tora (yaamasa) Ala batushoba ra ka minyɛn. 22 A bɔra sgar min na, a tin ti shera ka koma, aa re y'a faanmun ko a tinimn ka yirali sɔɔ. A tin toka ɲafɔli kɛ ni boo yra re nŋaa a tora bobo ya. 23 Aka baara waati baa na sɲan min na ere seeki a ta a ka shoo. 24 waati danmani tɛnmɛn ni kɔɔ Elizabɛti re kɔɔnta. E r'i dgoo fɔɔ karo juuru, a tin kɛ a fɔra a yɛɛ. 25 « A fɛɛ matgi wee miin kɛ nne fɛɛ ; matgi r'a ɲaa tee nne ma ni nɛɛma ye ka dun bla nne ka munɲan ra mɲɔɔw ɲaakɔɔ.» 26 kɔɔnba karo wɔɔrɔnan ra, (yaamasa) Ala re mɛɛkɛ Gabriyɛli cee Galilee dguu jɔɔ ni wo tgɔɔ wee krii ko nazarɛti, 27 sgrunnin cɛdɔnbii jɔɔ fɛɛ nin wo manmnanin tinmin Dawuda bɔnsɔn jɔɔ fɛ wo tgɔkri ko zozɛfu. O dgrunnin tgɔ linkri ko mriyama. 28 Ere na a fɛɛ ka fɔɔ ko: « Nne ri foo, yaamasa, nɛɛma brekeba ke ye min ye, Matgi min nin ye.» 29 A akri nŋanmin na wo komaw kɛ era yɛɛ ɲrika wo foori kɔɔ wee mɔɔn fɔɔ. 30 Mɛɛkɛ wee ra fɔɔ a fɛ ko:" e k'a sran mariyama, katguu ee nɛɛma sɔɔ (yaamasa) Ala fɛ. 31 A fɛɛ ena kɔɔnta ka dincɛɛ woo, e na a tgɔɔ daa yesu. 32 Ana kɛ nŋɔbaa ye, aa na kri Ala kɔɔtaninba dincɛ. Matgi (yaamasa) Ala na a bɛnmɛncɛ Dawuda ka masawnŋin jii a ma. 33 Ana masacɛɛ ye yakuba bɔnsɔn kwnna fɔɔ badaabadaa a ka masaya tina ban." 34 Mariyama re y'a fɔɔ mɛɛ mɛɛkɛ ko: "wo kwo na tgo di, kasɔɔ nne ma cɛɛ foshi dɔn?" 35 Mɛɛkɛ re y'a jaabi ko:« ɲinsenun na dgi e kan, Ala kɔɔtaninba ka shebgaya na bri e kuma. were kɔsɔɔ ena dinsenunman min banke, wona kri Ala dincɛ. 36 A fɛɛ, e barenmanmoso Elizabɛti min kɔɔra, wo fana kɔɔnta, a na dincɛ woo. aye min kri ko kakamoso, A kɔɔn karo wɔɔrɔnan wee min dee. 37 kasɔɔ kwoo foshi ti yaamasa kanŋan.» 38 Mariyama ko:« matgi ka yɔnmoso fɛɛ dee. yaa ma kɛra nne fɛ nafɔ era fɔɔtgoo min na.» wo kɔɔ, mɛɛkɛ were ta ka bɔɔ a kɔɔ 39 wowaati ra mariyama wrira k'i tee kruunw ka shaa janmanna na ka ta she zuee dgi jɔɔra. 40 Ere duu zakariya ka shoo ka Elizabɛti foo. 41 kabɔfɔ Elizabɛti mariyama ka forikan mɛn, diin were yɛyɛɛ a kɔɔbaa ra. Elizabɛti re paa ɲinsenun ra. 42 Ere konbonkan ra:« e min duubadin ye ka tɛnmɛn mosow biyɛ ka! ee na diin wo, wo min dubadin nee! 43 nne min joon ye fɔɔ nne matgi yɛkun xere na nne fɛɛ! 44 A fɛɛ, nne ri ka fori kan mɛn sŋan min na, diin ni lamanŋan ka ee yrilajaa nne kɔ;ɔna. 45 moso min dara ara ko min fɔɔra a fɛ matgi fɛ, ko wona dapa, wonin dubadin ye!» 46 Mariyama ko :« Nna ŋiin matkii tadon , 47 Nne yrilajanin mun nne krishiibga ala ra, 48 kasɔɔ ari ɲaa daa a ka uɔnmoso madginin kan . a fɛɛ, kabɔfɔɔ sisa, bɔnsɔn nataw biyɛ ba afɔɔ ko nne min dubaw dun ye. 49 kasɔɔ shebgaya biyɛ tgi were kobaw kɛ nne fɛ, a tgɔɔ ka senun. 50 E makari a ɲaasranbgaw ra fɔɔ ka shee wuw bɔnsɔn nataw biyɛ ma. 51 Aa shebgakwow kɛ ni a boo wee, ee kunshɛbaya miiriritgiw hiiɲɛn, 52 Ere pŋanmanw ladgi ka bɔɔ aa ka masawankiw kaa, ka mŋɔmadgininw kɔɔta. 53 Ere kɔŋɔshɔɔw paa dunɛnɲunmanw ra, ka fɛɛtgiw bookon bla kata. 54 ara ka baarakɛdin Israyɛli janman , A hakri tora ka a ka makari kwow yir'a ra. 55 (Nafwɔɔ ara fwɔɔ an beemanw fɛ) Ibrahinma ni a bɔnsɔnw ka paanfɛ badaa-badan, 56 Mariyama tora Elizabɛti fɛ ka karo saba kɛ wo kwɔɔ ere seki kata a ka shoo. 57 Elizabɛti wosŋan shera, ere dincɛ woo. 58 a skinɔnŋɔnw ani a baremanw ra mɛn ko matgi ra ka makari boŋan a ka paan fɛ minkɛ, wuw re yrira ja kɛ nɛn. 59 A tee seekinan dunna, aa re na dun kɛnŋɛn kora. a tin ka ji aa ye ka diin tkɔɔ kri faa taa shiye ko «zakari» 60 Nka a baa re ko:« washi, a tkɔ na kri ko yuhannan.» 61 Aa re ko a ma:« Nka e ka mŋɔshi thɔ ti tii» 62 Aa re diin faa laɲrika nin tŋanmashiyɛn ye k'a min a fɛ tgɔɔ jɔɔn na daa dun kan. 63 zakari lee walaka mna a fɛ, ka sɛɓɛ wo kan ko:« a tgɔɔ ko yuhanna.» aa biɛɛ kabakwoyara wo. 64 wo janin keen na, zakari daa lablara, a nɛɛyuru weree fii, eree koma ka yaamasa (Ala) tadon. 65 aa skinɔnŋɔnw biɛɛ sranna. mŋɔw tin wo kwokɛninw fwɔɔ judee kruuw janmana jaa biɛɛ ra. 66 wo mɛnbgaw tin wo kwow miiri aa kɔɔna, ka fwɔɔ:«diin hiin nake mɔɔn ye?» kasɔɔ matgi ka shebgaya tin m'a kan. 67 wo sŋanna diin faa zakari paraa ɲinsenun ra, ere ceraya kɛ ko: 68 «Matgi Israyɛli ka yaamasa (Ala) la tannun, ka sɔɔ ari janto a ka mŋɔw ra, ka aa kunmabɔ. 69 Ee krishibga baakaman lawri an fɛɛ,ka bɔɔ a ka baarakɛdin dahuda bɔnsɔn na. 70 a tin wo kxo fwɔ ka bɔɔ fwɔɔ sŋan yaan a ka cerase nunmanw daa ra. 71 ko an'an krishi an dguuw ma, ka an mnan ka bɔ an kɔninyabgaw boo ra, 72 ka a ka makarikwow dapa an benmanw ye, k'i yrito a ka lahiidu senunman ra. 73 A tin min ki kii an benman Ibrahima ye 74 ko ana mna ka bɔ an dguuw boo ra, yaako an yarakwɛyanin na baara kɛ a fɛ 75 aan na kɛ a ka sennunman teenninw ye a ɲaakɔɔ an shii tee biɛɛ la. 76 yee fanna nne diin ye na krii ko yaamasa kɔɔtaninba ka cera, ka sɔɔ ee na tŋɔnma matgi ɲaakɔɔ, ka a ka sriaw labɛn. 77 ee na a ka mŋɔw ladɔniya ko ana aa ka ka jrunmunw yafa ka aa krishii, 78 an yaamasa ka makari nin a ka ɲunmanya baakada. wuuw re baaka ra dgupiɛɛ shera an ma ka bɔ saafɛ. 79 minnun skiinin jiibi ra ani saya shɔɔn na, a yeree kɛɛnbɔ wuuw fɛ, ka aan siinw bla a yɛɛkun ka hɛɛrɛ sraa ka. 80 ahiiwa , o diinin tinmin boɲanna kota, hakritgiya ra ere to kongonkoon kɔɔna fwɔɔ kata a yraa sŋan shee Israyɛli ra.

Chapter 4

1 yesu para ni seni la e seki jurdɛ ba da. nisenu la seki jurdɛ ba da. ni senu we tanɛ kongora. 2 E ta tee binani kɛ. ani sitani mi kɛra . a ma fwoi du wo te binani kɔɔnna, kɔngɔn we ya mlan kwosɛbɛ. 3 wo wate ra chitani we ri gwara ka fwoie ko ni ye mi yamasa di ye a fwɔ ko sene la yɛma ka kɛ buuru ye sa. 4 Yesu le ya jabi ko a sɛbɛni kitaburako duni donma ti mgɔ balo. 5 wo kɔfe kun, shitani we tane kun, ka ta diɲa masaya fana yira ara. jani keen. 6 shitani we ya fwɔe ko na ka sɔn. na wo kuntigiya ni nɔɔrɔ biyɛ shi jama. sabu, ka biyɛ chi mi aye bora. mgɔ mi k'oye dia aye na dji wo tgima. 7 chilani we ko:ni yesu ka sɔn kaaye bato. 8 yesu we ya jabi un ko a sɛbɛni kitabura ko e ka kan ki matigi képé le kitabura ko e ka kan ki matigi képé le boɲan. ka baara kɛ wee. 9 shiani ma fara albin. e tanɛ jerusalɛm Ala batochoba sankan kari pan ki bla dawguma. 10 katugu a sɛbɛni ko mɛlɛkɛ ni mlan. 11 yako ki siiw ka na kwichi sene fwoi ra 12 yesu re jubili kɛ kwun, ka sɛbɛni ka mgɔchi ka e matigi kɔɔbɔ. 13 sitani bana ra wo danma biyɛ ra e ta ka to 14 yesu sekini ka ta galile jamana ra A tngɔ we bɔ ja biyɛ chi ra. 15 yesu tin mɔgɔw kalan alabatochora. mɔgɔw biyɛ chi tina boɲan. 16 yesu taa nazarɛti alakora dugumi na. ka kanɲan lafiyɛn dun ma e ta du Alabatocho. na fɔ a tin dari ka kɛ tgo mi na. E wri ka kitabu ta ni mgɔw kaan. 17 Tiera Esai ka kitabu we djama. e kitabu daye ka sɔ. a sɛbɛni ko: 18 matigi ɲii mi ne fɛ. katugu nee mwun na. ka che ka kibaro junma fɔ pfantaru ye. a mna ne ce ko na yɔnw ni kasodiw hɔrɔnya. ka fiew ɲan yɛɛ kwofɔ. 19 ka mgɔ dekuni bɔ tɔɔrɔ la. ka bla hɛrɛ la ka matgi ka nɛɛma san kwo wagoda 20 wo kɔfɛ yesu re kitabu datugu ka a dji baaradima koti skigi. Alabatochora biɛ re ye ɲan gwana. 21 yesu re komata byi kwin a koma mi mɛ kitabura wo dapara. 22 biɛ tin na a tɔgɔ ɲuma fɔ komaɲuman minu bɔra a da we ya ru kabakwoya are ko yisufu di tiɛ tiɲi ye. 23 yesu re ya fɔ ko chika tura ko aa naɲin tare da: ko fla bɔra e yɛ kɛnnikɛya a na fwɔ ki kwo minu kɛ kapɛrnaun k'ya wo bɔngwɔnkwo jɔɔ kɛ yan fana 24 chiɛn na ne gwwin na fɔ a ɲaan ko cera chi mlan kwo ma ɲan a ka dugu ra. 25 chiɛn na ne gwin na fwc aye ko fiyamoso chanma timi Israel jamana la cera Elika Tera . sanɲe weri ban ka na,fwɔ snɲe saba, ni kalo wɔrɔ. fwɔ kɔngɔnba ta du jamana ra. 26 E li ma ce wu fwohi fɛ. fɔ , fiyamoso ni ke mi tumu sidɔn jamana dugu jɔra, wo tin kriko sarɛpita. 27 kunashɔ chaama timi Israɛl jamanara cera Elise tera, wo biɛ na ta fwohi ma kɛnɛya. fɔ siri jamana mɔgɔ ken mi tgɔ tin kri ko naaman. 28 wo koma mɛnu Alabatosno ra mɔgɔ re ya dɔsɔ bɔ. 29 are yesu sama ka bɔ dugu kɔna ka tanɛ a ka dugu ra wo mi jɔni tumu kru kan . are tanɛ fwɔ kru kun na ka ta janfa. ka susu ka bin digana. 30 nga aye tɛmɛ a chɛma ka ta 31 yesu ta galile dugu jɔrɔ we fɔ ko kapɛrnaum a tin mgɔw karan lafiɛn dun na. 32 wu re kabakwaoya a mgɔ karan tgo ra saba a tin pran ni kan baye. 33 cɛ grin shɔn jɔ tumu ala batoshora we pɛran ni kan baye ko. 34 E! ye na mɔn ɲini an fɛ yesu Nazerɛtika e na an halaki le wa? e mi, miye ne wo dɔn Ala yamasa ka senuma. 35 yesu re jina kwɛn ka bɔ wo cɛra. jina we ya bin dunguma .ka sii ka bɔra a ma fwohi kɛ a ra. 36 mgɔw re kabakwya ka lo ka fɔnɔgɔnfɛ ko ɲi mɔn koma jina fɛ ni fwanwe nishe bgayawe arebɔ mgo ra. 37 ye kama yesu tgɔ we bɔ jamana jaa biɛ ya. 38 yesu bɔni kwɔ alabato shora e ta simɔn ka sho. e ta shɔ simɔn moso ba tɔɔrɔ ni bana jɔ fɛ. yesu re yamasa dare mosowe kɛnɛya. 39 yesu re tibri piikwan shɔ kunna ka piikwan kɔɔfɔ. piikwan we wa bla wo jani biɛ e wri ka baara kɛ. k'an makwoɲan. 40 wlura la mgɔwre ya nɔngakwen ni banashɔ ye e ni boo da a ken-ken biɛ kan are kɛnɛya. 41 jinaw chanman ne bɔ mgɔwe ra ka prenko: e ala yamasa di ye. nga yesu ma sɔn kun, ara koma, katugu ara dɔn krisita yee. 42 Dugu piɛ yesu ta kongon ra ,jaman we ya gwan na. ka ta a kwoori yako a ka ta k'aru ta. 43 Nga yesu re ya fɔ ɲana ko: wajibiro aye ra Ala ka masaya kwo fɔ duguw biɛ ra sabu a ye cera we kamma. 44 a tin wanjuli kɛ yama sa ka shora jude jamana wu ra.

Chapter 5

1 Dujɔdu ka yesu to jenɛsarɛti badaa, jama we na a degu yako ara ala yamasa ka koma mɛn. 2 ere krun fla je ba da wɔrikɛraw le bɔ a kɔna n'a ma jɔw kwora. 3 ere du wo krun ken kɔna , wo tin simɔn ta ye. e ya fwɔ simɔn fɛ k'arimabɔ ba da dɔɔni. wo kɛra e ri sgi krun kɔna ka jama koran. 4 yesu bani kwɔ komara, e ya fɔ ko simɔn: krun ta ya tanɛ junbara. are ka ta ka jɔw fri ka kɲɛ mlan. 5 komi, emi kaamɔgɔ ye ne na jɔ fri, ni tɛ an ne chi ra bara an ma fwohi shɔɔ. 6 wo kɔfɛ are yigɛ chanma mlan jɔw ra fɔ aa ma che jɔw ni yigɛw kɔɔ. 7 are ya jɔ fri nɔgɔw kri, wu re na are krun fla pa yigɛ ra. fɔ krunw tuma fɛ ka dtgi jera. 8 simɔn piɛre wo jie mikɛ eri gwigwiri gwan yesu kɔɔ, ka fwɔ matigi yafa ne ma ne jurumuchɔre: 9 a na tɔnɔgɔnw biɛ chi re kabakwoya aaka yigɛ chanma sɔɔ ni na. 10 zedebe dicɛw yakuba ni yohana, wu re timi simɔn jɛnɲɔgɔnw ye, wu biɛ re kabakwoya. yesu re ya fɔ simɔn ko e ka siranba sabu ye re na kɛ mɔgɔw yara bgaw we. 11 wera are na aa ka krunwjɔ ba da ɲika : gwan yesu ra. 12 kwuna shɔ jɔ yesu jee eri maa dugun ma ka a dare ko ara aye ka kwuna. 13 yesu re sɔn ki boo da kan wo jani biɛ ere saniɲion. katugu yesu sɔnna kara saniɲan 14 Nga yesu mi greya a ma ka k'a fɔ mɔgɔ chi fɛ kara ta sakalachelaw fɛ. musa ti saviya jɔ fɔ wu fɛ, e ta wo saka bɔ e ka kwɛnɛya kɔsɔ. 15 wo na ta, mɔgɔw tin bɔ ja biɛ ka na sɛgɛrɛ, wora sɔ yesu tkɔgɔ bɔra jɔ biɛ. Jama tin na a lamɛ ka che ka kɛngɛya fanna. 16 Nga yesu re ta gwogonra a enna ka ta (Ala yamas) dare 17 dujǝdu ka farisiɛnw ni sariya kanmɔgɔw siki ni to a fɛ. wu tin bɔ galile ni jude dugu siiwani Jerusalɛm. matigi ka che tumafɛka. banaw kɛngɛya. 18 cɛ fla re nani mgɔ panfla pgani we a na ko: daran biɛ ye. a ma tgwo sɔɔ ka che nɛ yesu fɛ chora. 19 a ma tgwo sɔɔ jama fɛ mi kɛ, aa re yɛɛ sankan, kalaji yworon fɛ ngwɔnma ka ta da yesu ɲan kɔɔ, fɔ jama chɛma. 20 yesu wo mgɔw ka danayaje minkɛ. E ko, cɛ e ka jurumu yanfarima 21 sariya kamɔgɔw, wo ni farisiɛnw reya da mlan ka danaya duguya ta yesu ra ko, ɲin tiɛɲi mi a yɛɛ kɛra jon fara fɔ ko jurumuw yanfa ra? jon che ka jurumu yanfani Ala tɛ mi mi yamasa ye. 22 23 yesu ra ka miriyaw dɔn we ko mɔnna aare miri tan yɛɛ? E ko ɲin koma fla ɲi na? jɔn fɔri kangɔi? ka fɔ ko e ka juru mu yafara-woni wri ka tgwɔnma. 24 nga che mi Ala di fɛ ka jurumu yafakato dgukoo ka yan. wala ka fɔ pan fla sani we kara wri ka tgɔnma. 25 wo jɔni biɛ e ya ka daran ta ka to ka Ala boɲan ni ta cho. 26 a biɛ re kabakwoya ka fwɔ k'an kabakwo je byii. 27 28 wo kwo biɛ tɛmɛ ni kwɔ, yesu re pŋama wari mlara jɔ kri k'a ri gwan a ra. wo tin kri ko Levi. Levi le ya ka baara biɛ tohi ki gwanna. 29 levi re dunuba cibi yesu fɛ . fangman warmlan na chaaanman kwɛmanu timi duni jɔɔ ra. 30 Farisiɛwnisaya kaamgɔw le ya damlan kadaju kɔɔ koma kɛ, ko mɔnna yesu duni, ni mɲini kɛ junumu shɔhika cho? 31 Yesu re yaa ru jabi konh mgɔ mi ka kɛniŋigɛh wo makwo ti flara. bana bgachu wemakwo mi flara. 32 ne ma na mgɔ teni kri ka ra nimisa a ka jrumu na, fɔ jrumu kɛla wo. 33 mgɔw jɔɔ re komana yesu fɛ kwo yohana ka kanran dinw wo ni, mɔ ni farisiɛw ka karandiw chu du, ka ala dare, mɔnna ye ka karandin ti wo kɛ. fɔ wu duni kɛ ka mini kɛ? 34 yesu re ya ru jabi ko, an ti cha topiɲɛ ya ra, ka chu dun. 35 Nga wati jɔ mi nana, worasɔ piɲɛ ya baana, aa re si ka chundu. 36 Yesu re tale ken da afɛ ,ko mgɔ chi ti funu san, ka jɔ tigɛ a ra, ka funu kɔɔ bɛtɛɛ a ra. 37 mgɔ chi ti diuɛn kɛnɛgɛn kɛ foke kɔɔra ni tɛ e na chiɛn. 38 nga duɛn kɛnɛgɛn we kɛ foko klawera . 39 mgɔ mi ka dɔɔ kɔ myi, wo ti sɔnkadɔɔ tinmi myi, sabu dɔɔ kɔɔ ka fin dɔɔ timi we.

Chapter 8

1 wo kwow kɔfɛ yesu tun dugudaw ni dugu. mɛnsɛnw yaara, a tun waaju kɛ ka yaa masa "ala" ka koma jumanw fwɔ, a ka kalandin tani flaw re ta a fɛ , 2 ani mosow jɔɔ. a tun wo mosow flakɛɛ ka jinawkwɛ ka bɔ a la moso ken tɔgɔ ko mariyama a tun kri ko magadala mariyama. jina din wowula bɔra wola . 3 jɔ tun kri ko jana, wo tun hɛrɔde ko sho kun na sigila kazu moso ye. susanɛ ni moso shan man kwɛ man tun min ɲin-wu biyɛ tun yesu na ka kalandiw jama n'a bofɛw ye. 4 mɔgɔw tun bɔduguw biyɛ biyɛ ka yesu nɔnŋa kwɛ. janma kun bɛ na a fɛ , yesu le talen da a fɛ: ka 5 " cɛ jɔ taa a ka dani fɛ dan. k'a to dani na , a kadanifɛ kisɛw jɔre byi sra da ra, mɔgɔw le wu dɔn-dɔn , kɔɔnw re ra kunnun. 6 danifɛ kɛsɛw jɔre byipaaka. a fiinni kɔfɛ a ya, katugu shɔ tun ti ɲin. 7 kɛsɛw jɔre byiŋwiin shɛ ma. a nin ŋwiin ye wri keen ye, ŋwiinw ne ra deku. 8 kɛsɛw jɔre byi duguko ɲunma man na. are fiin ka bonɲa ka din kɛ.ka a shi kɛmɛ kɛ". wo koma fwɔnin kɔfɛ, yesu re pɛrɛn ko: " too min minnunfɛ ka mɛnnin kɛ ara lamɛnnin kɛ dɛ" 9 yesu ka kalandiw n'e ra ɲirika ko:" wo talen kɔɔ min mɔn ye?" 10 e ya ru labji ko:" yaa masa (Ala) ka masaya bunne dɔni jiira a ye ma, mɛ a kwo fwɔ mɔgɔ kwɛ fɛ talen ne ra, yaako a fɛri kɛ shɔ ka jeri kɛ, a mɛnnin kɛ shɔ ka fan munni kɛ! 11 wo talen kɔɔ min de: danifɛ min nu dana, wu min yaa masa (Ala) ka koma kanw ne ye. 12 jɔɔ min sra daa taw ye: wo mɔgɔw wo koma mɛn min kɛɛ, shitanni ye na wo koma bɔ wu kɔnna. yako a kana dananya kɛ ka kririshi. 13 pa koo ka taw min minnunye wu wo ko ma mɛn ka damnayani yiri la ja ye, mɛ digi t'a ru fɛ , a dananya kɛ ka skan ni kwɛmataw kɛ, kɔɔlika min sɔɔena bla. 14 ŋwiin shɛmataw min min ye, wure koma mɛɛn, mɛn at'a to diɲa hami kwo ni nafo kwo ni ɲapaye kwow ra a de ku, fwɔ a din ti kɔgɔ. 15 dugu koo ɲunman taw min minnun ye , wu wo koma mɛɛn ka mna sɛbɛ ra, ni kɔnpyɛ nin ya ye, ka wo kan fwɔ a ra din kɛ. 16 mɔgɔ ti lanba maa ka mna jɔ kɛ ko datugu wama ka bla daalan jukɔɔ, mɛn e sigi fɛ jɔ kan, yako a ra kɛnbɔ sho ra dun bagaw fɛ. 17 fwo yi dogonitɛ, nin min tina bɔ kɛn ka. bun ne fwo yi ti ɲi nin min tina dɔn. 18 a ka lamɛnniw tgo dɔn, ni tɛ fɛ min min bora, jɔ na ji wo tigima ka bla a taa ka, fɛ ti min boro, a myiri min a bora ta min a a bora ta min na, wona a ra. 19 yesu ba n'a baleman cɛ manw ne ta yesu fɛ, mɛn a ma she k'a kwa yesu ra ra jaman kan man. 20 mɔgɔ jɔre la fwɔ yesu fɛ ko ;" e ba ni baleman cɛmanw jɔnifɛ kɛnma de, a mafɛ k'i je". 21 mɛn yesu ko:" minnun yaa masa (Ala) ka koma la mɛn k'a kɛ, wure minnun yaa masa (Ala) ka koma la mɛn k'a kɛ, wure min ne ba baleman c,emanw ye". 22 Dun jɔra, yesu la fwɔ a ka kalandinw fɛ ko: " an ta ba kɔfɛ". are dun kurun kɔnna ka ba tgɛ dama 23 ka a to je ra, yesu re shinnɔgɔ. fiɲɛ ba le wri ba je kan, kurun tun na pa je ra, fwɔ a tun na fri. 24 wo sŋanna kalandiw ne la kwa yesura, ka a kunnun, ka a fwɔ a fɛ ko:"kamɔcɛ, kamɔcɛ anmin tora je ra de". ye le wri ka koma fiɲɛ ni je fɛ, fiɲɛ ni je ere mada. 25 yesu le ra fwɔ kalandiw ye ko:"a ye ka danaya min min a srannin kabakwo yanin tun m'a fwɔ ra nŋɔn fɛ ko: " ɲin cɛ ɲin cɛ ŋin min jon ye?" fwɔ e koma fwɔ fiŋɛ ni je fɛ, a re n'a kan mɛn! 26 a she ra Gadara kaw ka jamana na, ni min ba kɔfɛ, Galile kunten na. 27 yesu bɔnina kurun kɔnna , e cɛ jina shɔ jɔ kunbɛ dugu kɔnna. kabɔfwɔ wati yan, a tunti sɔn ka frun du, a tun ti sɔn ka to sho kɔnna. a tun to kaburuncuera. 28 e .yesu je min kɛɛ, e komo kanba wri, k'a n'i byin yesu sinkɔɔ, k'a fwɔ ni kanba ye ko;" e min mɔn ɲinnina ne fɛ, yesu, yaa masaba (Ala) dincɛ"? ne min e dare la, e ka ne tɔɔrɔ! 29 a wo fwɔ katugu yesu tunna fwɔ jina ɲaa, k'ara bɔ wo cɛ ra. wo jina tunna byii kwo shanman na. mɔgɔw len tun na sri nin nɛnŋɛn yruw ye , k'a sinw du nɛnŋɛn ra yako ka fɔshi, mɛn a tun wo sri naw tgɛ-jina tunna kwɛ ka tanɛn kongo kon kɔna 30 yesu le ra ɲirika ko:" e tɔgɔ e kri di?" e ko:" jamaba" e wo fwɔ katugu jina shanman tun duna a ra. 31 wo jinaw reyesu dare, k'a ra sabari k'a ye k'a ye k'a ta halaki jɔ ra. 32 jɛ kruba tun min dunina kru kan . wo jinaw ye yesu k'a ra sɔn k'a yenka ta du wo jɛwra. ere sɔn. 33 wo jɔra jinaw le bɔcɛ ra, kata du jɛw ra. jɛ krubyɛ re grinka digi kru digida dugu fɛ, kana dun baje ra je r'a ru dun, are sa. 34 wo jɛ kwɛ naw wo kɛnin je min kɛnan, are bii ka ta wo kibaruya fwɔ dugu kɔnnɔ ani dafɛ dugufyɛw la. 35 mɔgɔw le bɔ ka ta kwo kɛnifɛ-ashenina yesu kɔɔ are wo cɛ je, jinaw bɔnitunmin a la , a siginin tun min yesu sinkɔ, frunw tun m'a na . a hakri siginin tun mun. are sran. 36 cɛ jina shɔ kɛnŋɛnyara min nun ŋaa, wu re wo kwow byɛ lanki a fɛ. 37 wo sŋan na Gadara kaw ka jamana mɔgɔw byɛ le yesu dare k'ara ta ka bɔ a ka jamana na. katugu a a sranni ba le tunmun . yesu le dun kurun kɔnna k'a ye na ta. 38 wo jinashɔ kɔɔcɛ le yesu dare ko a ye mafɛ ar'i to a ye fɛ. mɛn yesu le rafwɔ k'ara sigi kwɔ, e ko: 39 " sigikɔw ka ta sho. masa (ala) kwoba minnun kɛ e fɛ , e n'a ru byɛ lanki". yesu kwoba minnun kɛ wo cɛfɛ , e ta wo kwowlanki dugu kɔnna jɔɔ byɛ. 40 yesu sigikwɔra ka ba kɔfɛ sŋanminna, n'a kwo jara mɔgɔw byɛ ye, katugu a byɛ tun ma mankɔnna 41 wo sŋanna cɛ jɔre na , n'a tɔgɔ ye kri ko jayirus. yaa masa (ala) dare sho ɲamɔgɔ le tunmun. E n'i sigi yesu kɔɔ, k'a dare k'a la ta a ye ka sho. 42 katugu ko dinmoso ken m'a ye fɛ min shimin san tani fla, wo tunma fɛ ka sa. yesu tashɔ wo jɔra jaman tunmin ka laminnin kǝ deku . 43 moso jɔ tunmin ɲin bishi bɔ bana tunmana e san ta ni fla bɔ. a tun n'a bofɛw bye jii fla kɛ la ma, mɛn ama she ka kɛnŋɛn ya. 44 wo moso ye ri kwa yesu ra ka mŋan a ka frunna a kɔfɛ wo jɔni byɛra a ka bishibɔ e re jɔ. 45 yesu le ko:"" jon mŋanra ne ra"? a byɛ le ra man pga a ra. piɛrɛ len ko:" kaa mɔgɔ cɛ jama li lamini ki degu dɛ". 46 mɛn yesulenko: " mɔgɔ jɔ mŋanra ne ra, ka tugu nbɔra kalama ko pŋan jɔ bɔra ne ra". 47 wo mosora je k'a ti she ki dgo min kɛ, e re ni sigi yesu sin kɔ k'a to digidigira , sababu min na kɛ , e le mŋan a la, ani wo jɔnni byɛ la e le kɛnnŋɛn ya, ka she ka wo ɲafwɔ yesu fɛ mɔgɔw byɛ ɲaa. 48 yesu le ko afɛ ko :" Ndin moso , e ka dananya e li kɛnnŋɛnya. en ŋa ta hɛrɛ la". 49 ka yesu koma shɔ to , sera din jɔ re na ka bɔ yaa masa (Ala) bato sho ɲamɔgɔ jayirus ka sho, k'a fwɔ a fɛ ko: " e din moso sara . e ka kamɔgɔcɛ sɛgɛ kun". 50 mɛn, yesu wo mɛn min kɛɛ, en ko jayirus fɛ ko: " e ka sran , da yaa masa (Ala) la, e din moso na kɛnnŋɛnya ". 51 yesu shera a ka sho sŋan min na, a man sɔn mɔgɔ shi ra dun a fɛ ɲin, fwɔ piɛrɛ ni yuhanani yakuba ani din fa n'a ba. 52 mɔgɔw byɛ tunmin komora, ka komowri ko din sara yesu le ko :" A ka komo, ka sɔɔ din ma sa , a min shi nɔnŋɔnre la. 53 a re yɛɛ kwo ara, katugu a ye fɛ din sara ka dan- 54 -mɛn yesu le ra ta a boo ma ka swɔ pŋanna ko: "diin, wri". 55 a ɲin e sigi a ma, wo jɔno byɛ ra, e le wri. yesu le ko k'ara dunin jama. 56 din wobgaw le kaba le kwo ya. yesu le ra fwɔ a fɛ ka gwɛrɛ ya k'a ka wo kwo ken shi fwɔ mɔgɔ shi ye.

Chapter 9

1 yesu le ra ka kalandin tani fla kri, ka she ni pŋan ji a ma jinaw byɛ ka , ani ka bana fla kɛ. 2 wɔkɔfɛ, e yaru ce kata yaa masa (Ala) ka masa ya wajuli kɛ ani ka bana bagashɔw kɛnnŋɛnya. 3 e ra fwɔ a fɛ ko:" a kafoyi ta a bow ra a tashɔ, bemen wo , dugura tga mnan wo , duni fɛw wo, wari wo. a shi ka dee ke fla ta. 4 N'a ka yatigisho sɔ jɔ o jɔ, are na to ɲin fwɔ a ta sŋan ka sh. 5 nin mɔgɔ ma sɔn k'a ladun jɔ min na, a bɔ shɔwo dugu kɔnna are na sin na biriw dugudugu ɲin, wo na kɛ a shɛrɛw ye ka a lasɔnmin. 6 kalandiw ne ta . a tɛnmɛn na duguw byɛra ka kibaraya junman fɔ, ka banabga shɔ kɛnnŋɛnya. 7 Gɔfɛrɛ nɛri hɛrɔde wo kwo kɛninw kibaru ka kibaru ya mɛn sŋan min na, a hakri ye nŋanmin. katugu mɔgɔ jɔ ra fwɔ ko: "yuhan batiseli kɛra kunnun na ka bɔ shɛma." j:o kwɛma ne ko :" ko Eli naa" . 8 jɔ kwɛma ne ko: "ko gare gare celaw ra, ken kunnun na ka bɔshuw shɛma 9 mɛn Hɛrɔde len ko:" ne yuhana kungo tgɛɛ. awa ne kwow mɛn minfɛ, we jon ye?" a tun m'a kɛra yako togo min na e ka yesu je. 10 cɛ dinw na kwɔsigi kana yesufɛ ka na ka kwo kɛninw lakii a fɛ. yesu le tan'a ye a dana dugu jɔ dafɛ wo dugu tɔgɔ ye kri ko Bɛtisayida. 11 jama ra dɔn sŋan min na, are la gwan a ra , yesu le ra mna kwo ɲa , ka koma a fɛ yaamasa (Ala) ka masa kwo ra. min nun ma kwo tun min kɛnnɲɛn ya la ewu kɛnnŋɛn ya. 12 tee tun na byi sŋan min na, kalandi ta ni fla ra kwa yesu ra, ka fwɔ a fɛ ko:" jan ma la bla yako a ra ta an da fɛ duguw ni bugufiyɛw ra ka ta duniw ni shijɔw yaara, katugu anmi kongokon le ra yan 13 mɛn , yesu le ra fwɔ a fɛ ko : " a ye yɛ ra duni ji a ma". a re ko:" fyi t'an fɛ bwurukun juru ni yigɛ din fla kɔfɛ, fwɔ ni ma fɛ an ta dunisan mɔgɔ byɛfɛ". 14 a tun cɛ waga juru (5000) shi bɔ. yesu le ko a ka kalandiw fɛ ko:" a mɔgɔ sigi biduru duru shi. 15 kalandiw ne janma sigi wo tgo ra. 16 yesu le wo bwuru kun juru ni yigɛ din fla ta k'i ɲa kɔ ta sanfɛ ka yaa masa (ala) bakada. wo kɔfɛ, e la ru ki-ki ka ji kaladiw ma. ko kalandiw n'a sigi janma kɔ. 17 A byɛ le dunni kɛ k'a pa. a re sŋin ta ni fla pa dunin kunkurunw shɔ toniw na. 18 dun jɔra , ka yesu to yaa masa (ala) dare la a danmafɛ, a ka kalandiw tun ma yigɛ ma. yesu le ra ɲirika ko :"mɔgɔw m'a fwɔra ko ne min jon ye?" 19 A le ra jabi ko:" jɔ ko yuhana Batiselikɛla, jɔ ko Zli, jɔ kwɛma ne ko gare ceraw ra ken min kunnunna ka bɔ shu cɛmanw na." 20 yesu le ra ɲrika ko :" mɛn a ye lo, ye yɛ ɲa ne min jon ye? piɛrɛ le ya jabi ko: " yaa masa (Ala) ka krisita". 21 yesu le ra fwɔ ka gwele ya a fɛ ko a ka wo fwɔ mɔgɔ shi fɛ. 22 yesu le ko kun ko :" wajibi le mun , mɔgɔ dincɛ la tɔɔrɔ kwosɛbɛ , cɛkɔrɔbaw ni saaka jiraw kuntigiw ni sari ya kala mɔgɔw ra ban a la. a na pga , a soni te saba na dun wo, a na kunnun." 23 wo kɔfɛ, e ra fwɔ a byɛ a byɛ fɛ ko:" ni mɔgɔ jɔ m'a fɛ ka ne sin nɔn ta, e ŋi ban e yɛra , ka ekwenŋwen yiri ta dun o dun , ki gwan ne ra. 24 mɔgɔ min m'a fɛ k'a yɛ kun ɲin krishi, wo na bɔn a ɲin na , mɛn min na bɔa ɲinna kanma were na a ɲin kru shi. 25 Diɲa byɛ sɔni ye mɔnfɛ ɲa mɔgɔ ma e ŋa ta bɔb e ɲin na? 26 ni mɔgɔ min ka mun ne ni ŋa komaw ma, mɔgɔ dincɛ na munwatigi ma, a ka nani a nɔɔrɔ ye sŋan min na, ani a fa nɔɔrɔ, ani mɛɛkɛ sɛbɛmanw nɔɔrɔ wo. 27 shɛn na , ne na fwɔ a fɛ ko, min nun min ya , wu jɔɔ tina sa , yani a l yaa masa (Ala) ka massaya je. 28 wo koma fwɔnin te sigin nɔnŋɔnna, yesu le tani fiɛrɛ ni yuhana ni yakuba ye fu kan ka ta yaa (ala) dare. 29 k'a ta ala dare la, a ɲada tgo ya e yɛma a ka frun ne ka manman. 30 wo jɔnibyɛ, cɛ fla le na koma yesu fɛ, wo tun min musa ni Eli ye. 31 wu tu na yira ni nɔɔrɔba ye. yesu ra ka ba ara dapa ka sa jrusalem, aa tun koma na a fɛ wo kwow la. 32 shinɔngɔba tun min piɛrɛ n'a ka mɔgɔw ra mɛn, a kunnun ni ye yesu nɔɔrɔ je, je ka wo cɛ fla jɔni je a ygɛma. 33 wo cɛ fla ta shɔ ka bɔ yesu kɔɔ, piɛrɛ le ra fwɔ a fɛ ko:" kalanmɔgɔcɛ, a ka ɲin, anto yan. an bwwusho sab jɔ. an ken jɔne fɛ , keen musa (Moise) fɛ, ken Elie fɛ. a m'a a ka fwɔ ta dɔn. 34 Awa , k'a to wo koma na kaba ye fyin ka jɔ byɛ datgu. k'a to kabafyin min ka jɔ byɛ datugu, a le sran . 35 kan jɔ le bɔ sankabala ko;" ɲin min ne dincɛ ɲana wo manni ne . aa a lamɛn". 36 wo koma kan bɔni kɔfɛ, a ma mɔgɔ je ni yesu tɛ. kalandiw ne ra magaya , a ma a ka kwo kɛnin shi lankii mɔgɔ shi fɛ wo waati ra. 37 wo dugusɔpyɛ ra , a diginin kwɔ kabɔ krukan, mɔgɔ shan man ne ta yesu kunbɛ. 38 cɛ jɔ tun min mɔgɔw shɛ ma, wo prɛn kan ye ko :" kalanmogɔ cɛ, ne min dare la, e ka ne dincɛ fɛ", ne dincɛ ken pe re mun. 39 jina gwrɛn ne tun wo mna, a ka mna e komo wri ka ta daa kanŋa. e digidigi a ka fila bla a pi byɛ birin nin na. 40 ne ri ka kalndiw dare k'a r'a kwɛn , mɛn a mashhe". 41 ye le ya jaabi ko:" a ye donanbi ya dugu mɔgɔw ne na to a fɛ ka a ka kwo muɲufwɔsɲan jɔnna? na nine dincɛ ye ya". 42 Din ni kwa a ra sŋan min na, jina ye ra byii duguman k'a digi kwo sɛbɛ. mɛn yesu re jina kwɛn ka dincɛ kɛnnŋɛn ya. 43 yaa masa (Ala) ka she bgabaya ye mɔgɔw kabakwo ya. ka a byɛ kabakwo ya nin to yesu ka kwo kɛninw byɛ la, e ra fwɔ aka kalandiw fɛ ko: 44 " a too manda ka koma ɲin lamen: mɔgɔ dincɛ na dun mɔgɔw bora". 45 Mɛn a ma wo koma kɔɔdɔn wo dogonin tun min a ra yako a k'a wo kwo la. aa srannin ma she k'a ɲri ka wo kwo la. 46 Kalandiw tun ngɔn ɲrika, k'a shɛma ko joo bun shɔw bye? 47 yesu le a ka myiiri yaw dɔn. e re dɛnsɛnw jɔɔ ta k'a jɔ a yɛgɛ ma 48 ka fⱳɔko : mɔgɔ min dɛnsɛn ɲin mna kwo ɲaa ne kan ma, we ne mna kwo ɲaa, min ne mna kwo ɲaa , we ne ce bga mna kwo ɲaa. min min a byɛ la dɔgɔmanni ye, we min a la mɔgɔbaye. 49 yuhana le koma ta, e ko:" kalan mɔgɔ, an cɛ jɔ jee, wo tun jinaw kwɛ e tɔgɔ ra, an ne ya ban na k'a kɛ, katugu a tun ti an jɔ ye. 50 yesu le ya fwɔ a fɛ ko:" a k'a bari, katugu min ti an dugu ye, wo ù' an ɲin ne". 51 yesu tun ŋa kan ka diɲa bla ka ta sa ko la sŋan min na, wo srun ɲana, e ri kunda jerusalem. 52 E re ce dinw bla ka ta ɲatena. wu tashɔwo, samari dugu jɔ ra , k'ana yatigi ɲin nin a fɛ. 53 mɛn wo dugu mɔgɔw ma sɔn k'a ladon, ka sɔɔ a tun min trara jerusalemkawfɛ. 54 kulandi yakuba ni yuhana wo je min kɛ , are ko: "matigi, e ma fɛ an fwɔ an kofɲɛ ra digi ka san koo ra k'a ru halaki wa? 55 mɛn , yesu re koma a fɛ. 56 are ta dugu kwɛ man na. 57 k'a ruto sra kan, cɛ jɔre ko yesu ma ko: " E ka ta jɔ o jɔ ne na gwan e ra. 58 yesu re ko:" dgan min kongo wruwfɛ, ɲanɲan min safɛ kɔɔnfɛ, mɛn jɔ ti mɔgɔ dincɛ fɛ min m'a ta ye. 59 E ra fwɔ mɔgɔ kwɛman fɛ kari gwan aye ra wenko : k'ara to k'a ye ŋa ti fa shu dun ban . 60 yesu re ko : k' a ra to ko shu tigiw ra ka shu dan ka yen ŋ'a ta yaa masa (ala) ka masaya kwofwɔ 61 cɛ kwɛ man ne ko: k'a ye ni gwanna, mɛn k'arato aye ŋata fwɔ a ka mɔgɔw fɛ ban. 62 yesu re la jabi: ko mgɔ wo mgɔ mishi daba mna k'i kɔfɛ fɛɛ wo tigi ɲunti yaa masa (Ala ) ka masaya la.

Chapter 10

1 wo kwoow kɔfɛ, matki ee mŋɔ biiwonwla jɔkwɛɛman ɲanatɔnmɔn. ka wuu cɛɛ mŋɔflafla ka ta o ɲaa dguw ani ayɛɛkun ka tuujaaw ra 2 ee ra fwɔɔ aa fɛ ko:« shunman tgɛta ka shaa nkaa shunman tgɛlaw man shaa-wee kɔsɔɔ, aa shunmantgi daare ko ara baarakɛlaw cee ka ta a ka shunman tgɛɛ. 3 aa ta! nne r'ayee cee ka ta nafwɔɔ skadinw min taara waaradguw shɛma. 4 aa ka pɔɔtɔmaanni ta, aa ka dguratga mnanta, a ka samba ta. a k'a jɔɔ ka mŋɔshii fwoo sraara . 5 nin aa ka duu shoo min na, are ka fnan ka fwɔɔ ko:« hɛɛrɛ ra shoo ɲin kɔɔnna.» 6 nin hɛɛrɛdin jɔ ka sɔɔ ɲin, aye ka hɛɛrɛ natoo a kan, ni woo ti ɲin, aa ka hɛɛrɛ na seeki aa ma. 7 aa to woo shoo ra, wuw ka min jin aa ma, aa wo duu ka wo mɲii buwuu baarkɛla ka kan ni a ka saa ye. aa ka yɛɛman kɛ shoo nin nŋɔn shɛɛ. 8 nin a ka dun dguu jɔɔ kɔnna, ni wuw k'a mnatgoo ɲan, wuw ka dunni minnun skii aa kɔɔ a wuu duu. 9 aa wo dguu kɔɔna jinminshɔɔw kɛnnɛnya, ka fɔ o dgumŋɔw fɛ ko yaamasa (Ala) ka masaya srunŋanna a ra. 10 Nka ni aa ka dun dguu jɔɔ kɔnna, ni wuw m'a mna kwoɲan are ka ta wuw ka sraw ka ka fwɔɔ ko 11 «hari a ka dgura brii min ɲuwɔɔrɔ ra an nne siinw na aan nne wo flanflan ka bɔhin a ye kɔɔsɔɔ. wo biɛɛ na ta, aye ra dɔn ka yaamasa (Ala) masaya srunɲanna a ra» 12 nne ra fwɔ aye fɛ : sodɔmin tɔɔrɔ tgoo na nŋɔnya ka tɛnmɛn wo dguu ta ka kititgɛduu na. 13 « bɔɔn min ee ta ye korazɛn (chorazin)! bɔɔn min ee ta ye, Bɛtisayida (Bɛthsaida)! ka sɔɔ kabakwo minnu kɛra a ye dguw kɔnnan ni wuu kɛnin Tir ni Sidɔn kɔnnaa, sisaa tinna sɔɔ wuw nkisara a ka drunmunw na a myɛnna ka bɔtɔkon fruunw dun a yɛɛ ra ka bripɩɛɛ kɛ a kunkow ra. 14 weera to, Tir ni Sidɔn tɔɔrɔ kwo na nɲɔnya ka tɛnmɛn a ye taa ka kitigɛdun na. 15 yere kapɛrɛnahun (capernaum), ye ra miiri ko e na kɔɔta fɔɔ shanko ra le waa? wahii e na djii fɔɔ yandannman kɔɔna» 16 ara fwɔɔ a ka karandinw fɛ fran ko: « minnun aye lamɛn aa nne lamɛn. minnun bana aye ra, aa baana nne ra. minnun bana nne ra aa bana nne cee bga ra. 17 wo cedin biinwonwla yrilajanin le y'a kwɔɔseki. n'a ma fwɔɔra ko:" matki, hari jranw biɛɛ koo ra an ye etkɔɔ baaka ra!» 18 yesu le y' fwɔ aa fɛ ko: « nne shitannin binshnɔ jee ka bɔɔ sako ra nafwɔɔ sanyɛkɛkɛ. 19 afɛɛ nne shee jii aa man ka tŋɔman saaw ni bintinw ka, ani ka aa dguuba ka shebgayaw biɛɛ tkitkɔɔ aa sisinkɔɔ. foshi tin'a she ka kwodgu ke au ra. 20 wo biɛɛ na ta, aa k'a yrilaja ko jinnanw koo koo r'a ye nŋaa, aa yrilaja ko a tgɔɔw sɛbɛnin mun shanko ra.» 21 O waati ra, yesu yrilajaara kwaasɛbɛ ŋinsenun baaka ra, a ko: « Nne faa, shanko ni dguuko matkii, nnee baako da ye, ka sɔɔ ye kwoo ɲinnun dgan yakritgiw ni yakrijunmanw, ka wuw yraa karan kwɛnnin tgiw min dinsɛnw shiyee. ɔnhɔn, kasɔɔ weree tinka ɲiin e ɲankɔɔ.» 22 «nne faa re wo kwoow karifa nne man , mŋɔshii ti diin dɔn ni faa tɛ ; mŋɔshi ti faa dɔn ni diin tɛ mŋɔɔ o mŋɔɔ ka diin jaa, ere yrali ji wo ma.» 23 Ari ɲayɛɛma karandinw fɛɛ gunduu ra:« minnun ayee ka kwow jetaw jee hɛɛrɛ minwuuw ye. 24 nne ra fwo aa fɛ ko ceraw ni masa shaanman tin mafɛ ka aa ka kwoow jetaw jee nka wuuw m'aru jee, ka aa ka mɛntaw mɛɛn nka wuuw m'aruu mɛɛn.» 25 yahutuw ka sariya karanfa jɔɔ re wrikijɔɔ ka matki kɔɔbɔ ka fwɔ ko:«kuntki, nne ka kan ka mɔn kɛ ka ɲranmanya baabii sɔɔ?» 26 yesu re ko aman:« mɔɔn sɛbɛnin sariya la? Aa min jon kran na?» 27 A jaabishɔ wo cɛɛ ko:« E ka kan k'i ka matki a ka yaamasa kannun ni dodokun biɛɛ ye ni ɲin , ni pŋan, ani ka miiriya biɛɛ ye, fnaa ka e mŋɔnŋɔn kannun nafwɔ e yɛɛkun o.» 28 Yesu le y'a fwɔɔ a fɛ:« era kwɔɔjaabi ka ɲaa, wo kɛ ena ɲranmanya.» 29 nka karanfa, tin ma fɛ ka shɛn ji a yɛɛ ma, ere ko yesu fɛ:«joon min nne mŋɔnŋn ye?» 30 A jaabi kwɔseki, yesu ko: « cɛɛ jɔ tinmin bɔra Jeruzalɛmun ka ta zeriko. wo cɛɛ e kanɲan biikaninkɛlaw ye,wuw re a ka fɛɛnw biɛɛ mnara ka blɛɛ nafwɔ nafwɔ an'a pgaa,ka tɛnmɛn ka tahin. 31 O skann na, saakalashebga jɔ re she, a min jɔɔ. 32 o tanin kwɔɔ léviti jɔ re she, o shii ma e jɔɔ, 33 Nka samarika jɔ shenin jahin na, cɛɛ jenin, a mashɛɛ ere paa makari la. 34 eri kwaa ka yuuw kwoo k'a srii ka truu ni duwɛn bɔn a ka. ka ta ka ski a ka fari ka, ka tanɛn dgɔtrɔshoo ra ka fɔ ko aa ra dgɔdun a ra. 35 Adgushɔpiɛra, samaritɛn ka ye warinɛnnin dinfla dgɔtɔrɔ ma ka fwɔɔ: Dgɔdun ara. nika musaka minnun kɛ, un ka ski, nne na abiɛ saa ye fɛ.» 36 wo mŋɔsaba la, joon kɛra cɛɛ manjinmin mŋɔnŋɔn ye?» 37 karanfa ko:«min makari la cɛɛ ra.» yesu le ko a fɛ:« ta ere na kɛ samaritɛn cɛɛ shi ye.» 38 sisa aa tinmin dgutgu tŋɔman na keye, yesu re duu moso jɔ fɛ, o tgɔkri ko Mariti (Marthe) wee ra bishimila a ka shoo. 39 wo dgɔɔ j,o tinmin ɲin n'a tgɔkri ko Mariyaman (Marie) wee ri ski yesu sinkɔɔ ka to ka ka komanw lamen. 40 Nka Mariti ɲankwannin tinmin tibiri ni kwomɛnsɛnw na. Ere na yesu kɔɔ kana fwɔ: «Matki ɲinshi ti foshi kɛ era, nne dgɔɔ min kowmɛnwɛn biɛɛ tora nne keen ma? a fwɔ a fɛ ko ara un janman.» 41 Nka matki e y'a fɔ a ɲanna: « mariti,mariti , e hanmin, ka binbin kwo shaanman kanman, 42 Nka kwoken ne nafa ka buun. Mariyaman sɛbɛman ye ɲanatɔnmɔn, wo min tinna mna ara fiyehu.»

Chapter 11

1 Yesu tinmin Ala daare kɛra dunjɔ jajɔman karandin jɔ re ko: «Matki an dgee Ala daare ra, nafwɔ Yuhanna na ka karandinw dgee tgomin na.» 2 Yesu le ko aa ma: « A ka fwɔ ka Ala daare kɛ, a fɔ, faa, e tkɔɔ ra senunmanya. e ka kuntgiya ra na . 3 An dun o dun dunfɛn j'an ma. 4 Yaafa an ka friw ma, shee ji an man an ni ka yaafa mgɔminnun fri an man. Ɛ ka an yaten kɔɔbɔri ma.» 5 Yesu re y'a fɔɔ a fɛ ko:«A ye shɛma joon na wuuri dgutaaman ka ta bruuru din saba daare a teeri fɛ, 6 ko un teeri jɔre nshɔɔ min dee ka bɔ dgura foshi tin nfɛ ka ji aman:" 7 Min danin shokɔɔna, we she ka fɔ e ka un ɲan kwan, daa tgura kaba, nne nin diinw daare kaban. Nne ti sghe ka wri ka buuru ji e ma." 8 Nne ra fwɔɔ a fɛ, ari n'ama wri bwuuru ji kanman bari a teri le muun, ana wri ka bwuuru ji e min sabu a min aye ɲankwan na.» 9 Nnne ra fɛ kun :«aa ka daare ana sɔn, aa ka a yaara ana jee aa daa tgunin mablɛɛ an'a dayɛɛ. 10 Mɲɔ min ka fɛɛn daare , ana ji a man, ni min ka a jayaara ana jee, ani daa n'a yɛɛ a mablɛɛ bga fɛ 11 faa jɔɔn min aye shɛra, ni a diin ka yɛɛkɛ daare a fa fɛ eree saa jaman yɛɛkɛ nɔɔna? 12 waama na ka sisɛkri daare, ere bintiin jaman? 13 Ahiwa, aye min ka dgu ni aye she ka fɛɛ ɲunman ji a diinw ma, sanko, a ka saakora faa na ɲinsenun ji a daare bgaw ma?» 14 O kwɔɔ dɔɔnin, Yesu tinmin jran bobo jɔ kwɛma. o jran bɔra, a tinmin cɛɛ min na ere koma. janmanw kabakwoyara! 15 Nka jɔ tinm'a fwoyɔra:«A min Belizebili (Beelbzebul) jranw ka masadin tgɔ were kɛra ka jranw kwɛn.» 16 jɔɔ le y'a kɔɔbɔ ani ka layrika saako tɲamashiɛn jɔ ra. 17 Nka Yesu r'a miriyaw dɔn ere ko oma:«Masaya min tran na ɛɛ kaaman o rakira (devaste). ani shoo min papaa a yɛɛ kanman, o wan na.» 18 Ni shitannin ka tran-tran a yɛɛ kanman, a ka masaya na to dishii? sabu aye m'a fwɔra ko anne jranw kwɛn Beelzebul tgɔ ra. 19 Ni nne jranw kwɛn Beelzebul tgɔ ra, A ye ka karandinw jranw kwɛn jɔn tgɔra? wee kosɔɔɑa n'a kɛ a ka kititgɛlaw ye. 20 Nka ni nne min jranw kwɛnna ni yaamasa (Ala) bokwɛndin ye, o ra yaamasa ka masaya na aye ma. 21 Ni cɛbaakaman jɔmin a ka shoo kɔɔsh ira, ni kɛɛkɛmnanw m'a boo ra, a ka fɛɛn biɛɛ maranin lo ka yan. 22 Nka cɛɛ min baaka ka duun ni wo ta ye, ni o kana shee sɔɔ a ka a dki da ni tinmin a ka fɛɛn ka , a na wuu mna biɛɛ mna ra. 23 Miin ti nne fɛ, watgi nne kɔnniya re, nka min ti mɲɔw kɛ nɲɔn ka ni nne o r'a yinkɛn ne. 24 Ni ɲindgu ka bɔ mɲɔ na, ere ta yalankon jɔɔ ra ka mashɔn yaara, ni ama jaa sɔɔ, ere na fwɔ;«nne bɔra shoo min na nne na un kwɔseki hin." 25 Na ka e kwɔseki, kana sɔɔ o shoo flaani ka labɛn ka ɲan. 26 Ere ta ɲindgu wonwla kri min nun ka fari n'a ye, aa re na duu k'a ski o shoo ra. O tgo ra mɲɔ laban ka kwow le dguya ka tɛmɛ gare ta ka.» 27 Ka Yesu to koma na, moso jɔɔ re koma ka kan kɔɔta ko:«Moso min ye kɔɔta ka e woo ka shiin ji ema. duuba min wee: 28 «Nka Yesu re ko minmun yaamasa ka koma lamɛn ka mara,duuba min wuu le ye.» 29 Jannman tinmin shiyara, Yesu re to ka fwɔ. bɔnsɔn hinnun mi bɔnsɔn dguu re. a mi tɲanshiyɛn le yaala na. tɲanmansyɛn foshitin'a ji o ma ni Jonasi ka tɲansyɛn. 30 Sabu o tgɔ ken na Jonasi kɛra tɲanmasyɛn niniw fɛ, ora o tgo ra kun, mɲɔ dincɛ na kɛ tɲanmansyɛn ye bɔnsɔnw ɲinnun fɛ. 31 Kɔgɔdugu ɲapanfɛ masa moso na wri kititgɛ duu na ni bɔnsɔn mɲɔw ye ka yaakiri bin a ka, sabu a bɔra dgunmanko kwiiw ra kana Solomannin ka hakili ya lamɛn, ani a fɛɛ mɲɔ jɔ min yan min ka buu ka tɛmɛ Salomɔn ka. 32 Ninive mɲɔ na wri kititkɛ duu na ni mɲɔ bɔnsɔn ye ka yaakiri bin a ka. ka sɔɔ a nikisira Jonasi ka waajuli fɛ. A fɛɛ yan mgɔɔ jɔ min yan min kabuu ka tɛmɛ Jonasi ka. 33 Mgɔshi ti lamba man ka bla jadgonin waaman sinsin kɔɔnna. Nka era dendaa ne yako duubaw ra she ka kɛɛn je. 34 Eɲaadin wee min pisgo ka lamba wee, nin ɲaadin ka ɲii, e pisgo biɛɛ re kɛɛn sɔɔ. Nka nin ɲaadin man k,ennɲɛn,e pisgo biɛɛ re paa ni jibi ye. 35 Janto yaako kɛɛn miin mi era, ka nakɛ jibi ye. 36 Nin pisgo biɛɛ lajɛnin ka kɛɛn sɔɔ ni jibi ti a jashi ra,wona e pisgo biɛɛn nakɛ nafɔɔ lamba kɛɛn ɲanjunman era.» 37 yesu koma ra ka baa, farizɛn jɔ re y'a daare ko ara duunin kɛ n'a ye a ye ka shoo. Nka Yesu re dun k'i sgii ka duunin kɛ. 38 Farizɛn yrii le bla ko aye m'i kwoo ka sɔɔ ka duunin kɛ. 39 Nka Matgi era fɔ a fɛ :«Aye Farizɛnw, aye tasaw ni jeminmnanw kɛɛmmajaw kwoo. Nga kɔɔnanw panin kunnayaw ni dguyaw ra. 40 Aye mgɔ hariintanw! Min kɛɛnmanja kɛ, a tgi ma kɔɔnna fana kɛ waa? 41 Fɛɛn min mi kɔɔnnan, a o ji dɛsɛbgashɔw ma.O ra fɛɛn biɛɛ na sanniyan aa ye. 42 Farizɛnw bɔɔn min a taye, sabuu aye nanaye ni nanfɛnw ani nakɔfɛnw biɛɛ yiika bɔ, nka aye teeninya kwow ni yaamasa kannuya to hin. a tin ka kan ka wo brekeebaw kɛ, ka fɛɛn mɛnsɛnw fanna faarauu kan. 43 Bɔɔ min aye farizɛnw ye, ka sɔɔ Alabatuu shoo kɔɔnna ɲateena skijiaw ani mgɔ ra fwo fyee kɛɛn baw ra, le ka ji aa ye. 44 Bɔɔn min aa ye, ka sɔɔ aye bɔnin mun saree dgoninw ne fɛ, mgɔw tɲɔma min ka n'a ti o sarenw dɔn.» 45 Yahutuw ka sariya kaamgɔ jɔɔ re y'a fɔ ko:«kaamgɔɔ, e min mi fwɔɔra, wo m'an nee nɛɛ ninkan ne.» 46 yesu re y'a lamna ko:«Bɔɔn min aye sariya kaamgɔw fnan ye, sabu diin minnun ta ka kwɛɛnɑye ure da mgɔw kunnan, aa ti sɔn k'a bokwindi keen kɛ k'a janman. 47 Bɔɔn min a ye, sabu ayee veraw ka sarenw didaa ka ɲan kwosɛbɛ, ka sɔɔ a bɛnmɛncɛw re uu pgaa. 48 Ora yira ko a sɔnna aa bɛnmɛw ka kɛwariw ma, ka sɔɔ uu re ceraw pgaa, aye kwin uu ka sarenw didaa ni tɲanmansyɛn ye. 49 wee fana kanman Ala ka hakritgiya ko: Nne na ceraw ni cedinw cee a fɛ. Ana wuw pgaa, k'a gwan jɔkwɛɛw ra ka uuw tɔɔrɔ. 50 wu biɛɛ na kɛ yako cera minnun pgaa ra kabɔfwɔ drunɲan dan skannan u biishi ɲrikari ra kɛ bii mŋɔw la. 51 ka damna Abɛli biishi ma fⱳɔɔ ka ta bla zakari biishima, wo min pgara saakabɔnan ni Alabtushoba flanshɛ ra. haan nne ra fwɔ aa fɛ, o biishiw biɛɛ ɲrikari na kɛ bii mŋɔw ra. 52 « bɔɔn min aye sariya kaamŋɔw ye, ka sɔɔ aye dɔnniya kwɛnnŋɛndin ta; aye tin na duu , a fana t'a to dunbgaw ra dun .» 53 yesu bɔra o jaara skan min na, farizɛnw ni sariya kaamŋɔw re y'a ban ara, ani ka daramɛn kwo shanman kuun kan. 54 ka laɲri ka mna jaanna ni a darakomaw ye.

Chapter 12

1 wo tuman na, janman ba taa kɛ ngɔn kan fuɔɔ a tun ngɔn sin dɔn shiyakuodgu fɛ. yesu y'a da mlan ka fuɔ a ka kalandiw ye ban ko. aa ye l'a yɛɛ kɔɔshi*fariziɲɛw ka burufununan man, min mi flankafuya ye. 2 fɛndgoni shi ti ɲi mii tinan je. bunne shi tii ɲi mi tinan bɔ kɛɛn kan. 3 bari aa mannan fɛn wo fɛn fuɔ dgo nan, wo nan mɛn kɛɛn ka. Aa mannan fɛn fuɔ ngɔn ye too kɔɔ sho kɔnnan, wo wanko nan da sankasho ka. 4 « Aa ye mii min ne teriw ye, ne la fuɔ aa ye ko mgɔ minw mgɔ pka n'a ti she ka jɔ gwɔman kɛ a la wo kɔfɛ, aa ka sran wuu ɲan. 5 Aa ka kan ka sran mi ɲan, ne nan wo fuɔ aa ye. she miin ye ka mgɔ jiin mlan, wo kɔfɛ, e she ka fri yandanman kɔnnan, aa sran we ɲan. 6 Mgɔ ti kɔnni juru fiere pɔpɔrɔ fla la wa? ka sɔɔ ala ti ɲran wu kuo. 7 Ali aa kunshe yɛɛ, ala wo biɛ da dɔn. wola, aa ka sran. aa ka pisa ni kɔɔnniw ye. 8 Ne l'a fuɔ aa ko ni mgɔ min k'a fuɔ mgɔw ɲannan k'o tgi man ka mgɔ ye. 9 Nga ni mgɔ min ki ba ne la mgɔw ɲannan, ne fannan nan ba wo tgi la aa ka mɛkɛw ɲannan. 10 mgɔwo mgɔ mannan mgɔdicɛ tgɔ shiɛn, wo tgi nan wo yafa sɔɔ. Nga minnin ka ɲii senuman tgɔ shiɛn wo tgi kwiin ti nan wo yafa sɔɔ. 11 N'aa kaa mlan wate min nan ka ta n'aa ye kalanshow kɔnnan, waman kititgɛlaw fɛ, waman Fganman ɲantenan, aa nan min kɛ k'a jaabi, waman aa nan mi fuɔ ka shiɛn sɔɔ, aa hakri « kanan nganmi wo la. 12 ɲii senuman nan aa ka fuɔta dun aa daa la wo janin bi» 13 Cɛɛ jɔ le y'a kaan to yesu man janman shɛman ko:« kaamgɔ, a fuɔ n kɔɔcɔ ye ko a l'a to an nin kan faa shɛn talan.» 14 yesu y'a jaabi ko :« shɛɛ, joo ne sgi ka kɛ aa ka kuow kititgɛla ye?» 15 wo kɔfɛ, yesu y'a fuɔ jaman ye ko :« aa yɛɛ kɔshi nafuo hanmikuodgu man, bari ali nin nafuo ka sha mgɔ fɛ tgo wo tgo, a ti she ka kɛ a tgi ɲii shutani ye. 16 wo la, ee talen dan a ye ko:«nafuotgi jɔtun min ɲi, a ka jii ɲanan kuosɛbɛ» 17 e ya fuɔ a yɛɛ kɔnnan ko:« ne nan ka shuman dun ja jɔn tɲi. ne nan mɔn kɛ?» 18 wo kɔfɛ, aa fuɔ, aa fuɔko :« ne na min kɛ, ne wo dɔn. ne nan ka bonow tin, ka brekebaw jɔ. wo la, ne nan ka shunman ni ka bola fɛnw biɛ lajɛn wu kɔnnan. 19 wo kɔfɛ, ne nan manshɔn, ka duni kɛ , ka mɲimin kɛ, ka nɲunshɔnja, bari san danmanni dunifɛn mi ne fɛka ban.» 20 nga ala y'a fuɔ a ye ko:« e nranman , bii shu ɲi nan yɛɛ, ne nan ka kalifa mlan la. wo tunman nan, e nafuo min biɛ lajɛn ka sɔɔ, a nan kɛ jo ta ye?» 21 yesu y'a fuɔ ko:« mgɔ min mi nanfuo lajɛn a yɛɛ ye ka ala to ɲin, wo shin le nan a tgisɔɔ.» 22 wo kɔfɛ, yesu la fuɔ a ka kalandiw ye ko:« wo kanman, ne l'a fuɔ aa ye ko aa kanan hanmin aa ka balo kuo la ko aa nan mɔn dun? aa kaa hanmin a ka fɛrɛbɔkuo la, ko aa nan mɔn dun? 23 bari aa ɲii kuo ka gwrɛ ni dunin kuo ye, pii kuo ka gwrɛ ni frun ye. 24 Aa kaankaanw ka kuo jate k'a fɛɛ . aa ti dani kɛ aa ti shunman tgɛ. bono t'a fɛ. Nga ala l'a balo. aa ye man pisa nin kɔɔn ye pew wa? 25 aa la jo she ka tee kee kɛ danman fra a shii kan hanmi fɛ? 26 Ayiwa, min mi fitinio ye , n'aa ti she ka wo kɛ, mɔnan aa le hanmin kuo shɔw la? 27 Aa ye l'a byin fierew ka cɛɲan fɛɛ. a ti bara kɛ, a ti gwɛni fannan gwrinni. ne l'a fuɔ aa ye ko masashɛ solomani n'an ka fganmanya biɛɛ, a man frun sɔɔ min ka cɛ ɲan ye fiere ɲunun ta bɔ. 28 biin min mi kogo kɔnnan, ni fiin nan a kun sini, ni ala l'a janto wola tan, a ti n'an janto aa la ka tɛmɛ wo kan wa? dgi tan ɲunnun! 29 << Aa nan fɛn mi dun, wariman aa nan fɛ min mɲin, aa ka aa hakri ngan min wo sɔɔkuo la. 30 aladɔnbiw le wo few biɛ ɲinin. nga aa faa l'aa mankuoyanfɛnw dɔn. aa ala ka masaya 31 aa ala ka masaya ɲini premie, n'o kakɛ, ala nafɛn shɔw j'aan man. 32 « Aa kɛra nan fuɔ sgakrufitini.wo nan ta biɛ, aa ka sran, bari a jara aa faa ye ka ka masaya jaa man. 33 aa k'aa bora fɛnw fiere k'a wari talan fgantanw shɛ. nanfuo min mi ala fɛ sankola, aa wo yara. wo nanfuo ti sshien ka je, a ti ban suw ti she ɲin, bwa ti she ka shiɛn. 34 aa ka nanfuo min ja mi nan, aa ka miriya mi wo jaa la fannan. 35 « aa shɛ sri, kaa ka finan mannin mlan aa boola. 36 aa kɔɔnnin kɛ na fuɔ bara dinw jɔɔw, minw m'a kuntgi kuɔsikishɔ kɔnnan ka bɔ kɔnɲɔnya la. nan ki kuɔsiki wate wo wate ka daa kɔkɔ . aa la daa yɛɛ aa ye. 37 shɛn nan, ne l'a fuɔ aa ye ko, ni baaradin miw kuntgi kuɔsikishɔ kanan a sɔɔ kɔnni nan, aa ka kuntgi yɛɛ nan baarakɛfrunw dun ka dunnikuo ɲannanbɔ aa ye. 38 naan kuntgi ka siki dguntaman, waaman dono komowate la kanaan sɔɔ kɔnninan, aa nan ɲishɔnja. 39 aa ye la dɔn ko ni shotgi tun sun nan waate dɔn, a tunnan yankɔn a ka dun a ka sho kɔnnan. 40 aa ye fanan labɛni ka kan ka to, bari aa ti miri waate mi kuo la , wo wate la, mgɔ dincɛ nan nan.» 41 wo tunman nan, piyɛri le yesu ɲinni ka ko: «mantgi, e ka talen ɲan shoinni mi aan ne kalandiw ne man wa?» 42 mantgi y'a jaabi ko:« baaradin teenin hakriman jɔɔn minɲin, nan kuntgi l'a ski a ka baaradin shɔw kunnan waasa a la dunni jii a man wate la? 43 n'an kuntgi ki kuɔsiki karan sɔɔ a min wo baara mi nan, baaradin nan boyan sɔɔ. 44 shɛn nan, n la fuɔ aa ye ko a kuntgi nan nan ka nan fuo biɛɛ ɲanmgɔya dun a boola. 45 Nga ni baara din ka miri ko a kuntgi tinnan e kuɔ siki jonan, wola, n'a ka damlan ka to ka baaradin shɔw blɛ, ka to dunnibaba la, ani kalo dɔɔbaa mɲi nan, 46 wo baaradin ti miridun mi, wate min kuo la, wo dun yɛɛ la, a kuntgi nan nan. a nan wo baaradin bɔ ɲiin ka tɔɔrɔ mgɔ teebiiwu tɔɔrɔtgo. 47 Baaradin min n'an kuntgi sako dɔn, n'a ti je ka wo kɛ, a kuntgi nan blɛ kuosɛbɛ. 48 nga ni baaradin min t'a kuntgi sako dɔn, n'a ka kuo koo jɔ kɛ min nan blɛkun bɔ, a kuntginan blɛ dɔɔni drɔn. wo la, Ala fɛn shaanmanji mgɔ minnun maan, a nan shaanman ɲini wɔ tgi fɛ. ee fɛɛn shaanman kalfa min man , a nan shaanman ɲinika wo tgiw fɛ. 49 ne nan ni fiɛn le diyan nan. m'an fɛ wo fiɛn la maan dipii sisa . 50 ne ka kan ka tɛnmɛn batiseli jɔ fɛ. ne kɔɔrɔtɔnin wo tɔrɔ kɔɔ. 51 Aa yannan ko ne nan ni minnin hɛrɛ la wa? ayi! ne l'a fuɔ aa ye ko ne nan paani dun mgɔw shɛ. 52 wee l'a to depii sisa, sho min kɔnnan mgɔw mi juuru ye. a nan paan . saba nan wri mgɔ fla kanman. 53 faa nan wri a dincɛ kanman, dincɛ nan wri a faa kanman. baa nan wri a dinmoso kanman, dinmoso nan wri a baa kanman. bamuso nan wri a yɛɛ dincɛ moso kanman, dincɛ moso nan wri a bla moso kanman.» 54 yesu l'a fuɔ janman ye fanna ko:« ni aa ka sankaba wrishɔ je kɔɔn fɛ. aa ye n'an fuɔ wo janibiɛ ko saɲe nan na. e nan nan nan sh,en nan. 55 ni fiɛn mi wrila ka bɔ kɔgɔdugu ɲan fɛ, aa n'an fuɔ ka ja nan wushu, e nan kɛ shɛnnan. 56 aa ye she ka dgukoo ni sankoo fɛɛ ka wate tgo fanmu. ala mi kuo minw kɛla aa shɛman sisa , mɔn nan aa wufranmun? nranman ɲinun! 57 « mɔnnan a ye ti miri a yɛɛ man kakuoɲuman kɛ? 58 Ni kuo je min e nin mgɔ jɔ shɛ, ni wo tgi man fɛ ka ta n'i ye fganmansho , ye l'i jelaja ka bɛɛn ɲinni a fɛ n'aa man she fganmanw fɛ, yako a ka nan ta e dun fganmanw bola, wuu kana e dun polisiw bola, polisiw kanan e dun kashola. 59 N la fuɔe ye ko e ti bɔ kashola ni ne man ye ka juru biɛɛ saa.»

Chapter 13

1 wo watela, pitati tun galileka jɔɔ ɲii bɔ k'a to biɛkaw pka la ala ye. mgɔw jɔɔ nan wo laki yesu ye, 2 yesu y'a fuɔ a ye ko : aa miiri k'o galileka ɲunu sara tiin bari a tun mi hakɛ kɛ ka tɛmɛ galileka shɔw biɛɛ ka wa? 3 ne l'a fuɔ a ye ko shiɛn tɛ. ni aa man nimise ka faa aa ka kuo dguw la, aa biɛɛ nan halaki fanna, 4 silowe ciin sagasho biinnan mgɔ ta ni sigi minw kan k'a pka , aa ye miri ko w'u tun kuodgu kɛlaw ye ka tɛnmɛn Zeruzalɛmuka shɔn biɛɛ ka wa? 5 Ne la fuɔ aa ye ko shiɛn tɛ. Ni aa man nimisa ka paan aa ka kuodguw la, aa biɛɛ nan halaki fannan.» 6 Wo kɔfɛ, yesu talen ɲii da aa ye ko:«tooba tun mi cɛɛ jɔ fɛ a ka jii la. Duun jɔ, e taa too a ka nga a ma fuyi sɔɔ. 7 wo duun ɲi nan, a fuɔ a ka baradin ye ko: Ne saan saba ɲinan , ne ti fuo yi soo ala. a tgɛ. Kun tala a la to jii kɔnnan gwansan 8 Nga baaradin ya jabi ko:A ti wo ɲi nan kun,. ne nan dgan siin ka lamini ka ngɔn kɛ a kɔnnan. 9 Ni wo ka kɛ, n'ar sɔɔ a nan diin kɛ saan gwɛɛ. n'an man dicin kɛ, e n'aan pka. 10 Manshɔn dun jɔ la, yesu tun tun min mgɔw kalannan kaasha jɔ kɔnna. 11 Moso jɔ tun min wo jaa ra, jranbannan tun m'a la depii saan tan ni sigi. Bannan tun min ka kuɔkru, a tun ti she kitee ki jɔ. 12 yesu l'a je wate min nan, e y'a kri ka fuɔ a ye ko:« Moso, e kɛnngɛnya shɔ fɛɛ» 13 E ya boo da moso ka, wo jani biɛɛ, a kiɔ tee,e y'a damlan ka ala tannu. 14 Nga kalansho kuntgi jiinminan bari yesu mgɔ kɛnngɛnya manshɔndun nan. E koma ta ka fuɔ janman ye ko:« An ka kan ka baara kɛ tee wɔrɔ kɔnnɔn . Aa nan wo dunw nan, aa l'u kɛnngɛnya. Ala ka nan lafiɛn dun nan.» 15 Mantgi la fuɔ ko:«aa ye mi flankanfulaw le ye, manshɔndun nan, aa ye ken ken biɛɛ ti aa ka mishi, waaman faki fii ka taa sɔn je la wa? 16 Moso ɲin min buruju bɔra Ibrayima ma, ni shitanni tun mi ka siri ni bannan ye depii saa, tan ni sigi, a tun man dga k'a wo moso kɛ kɛnngɛnya manshɔn dun na wa?» 17 Yesu koman ɲii fuɔ wa te min nan, a dguw biɛɛ munnan. jama biɛɛ ɲishɔn tun kaji yesu ka kabako kɛninw kama. 18 Yesu l'a fuɔ kun ko:« Ala ra masaya bɔni mɔn fɛ? Ne n'an kanyan ni mɔn ye? 19 A min e ko mutaridinkisɛ, shɛ jɔ wo ta ka dan a ka nankuɔ kɔn nan. A finnan ka boyan ka kɛ yri ye, kɔnw l'a ka ɲannganw da a boow ka.» 20 Yesu l'e ta nin koman ye yan ka fuɔ ko:«Ne nan ala ka masaya nin jɔɔn kanyan kun? 21 A mi e ko vwuru fununan moso jɔ min ta ka mugu fiɛɛ ɲaa ke na ka ɲɔnni k'a bla fuɔ a biɛ fununa.» 22 Yesu tashɔ Zeruzalɛmu, a tun min dgugubaw ni dgufitiniw shɛ tgɛ, a n'an biin mgɔw kalanna. 23 Mgɔ jɔ ya ɲinika ko:« Matgi, mgɔ shama tinan krishi wa?» 24 e ya jaabi ko:«Aa jeja ka dun da fitini ye fɛ baari ne fa a ye ko mgɔ shama biɛɛ nan tgo ɲini ka dun nga a tinan she.» 25 Ni shotgi ka wri ka daa skɔ wate minan k'aa to kɛnma. aa nan damla ka da kɔkɔ k'a fuɔ ko:«matgi, daa yɛɛ an ye» a nan aa jaabi ko t'a bɔja dɔn. 26 Wo tuma na, aa nan fuɔ a ye ko aa ye dunni kɛ n'a ye, ko a l'aa kalan aa ka dgu fuobajaw la. 27 A nan fuɔ aa ye kun ko a ye t'aa bɔ ja dɔn, ko aa kuodgukɛlaw biɛɛ la bɔ n kɔɔ. 28 «Wo jaala, n'aa ka Ibrahima , Isiyaka, ani Yakuba ani shelaw biɛɛ je ala ka masaya la waate mina, kak'a sɔɔ aa tonin mi kɛnma, wo tunma na, aa nan komo ka klo. 29 mgɔ jɔw nan ka bɔ kɔɔn, ni teechiin, ani kɔkɔdgu ɲaafɛ, ni worodgu fɛ. aa nan skin dunni na ka masaya la. 30 Wo tunma la, kuɔmgɔw jɔɔ nan kɛ ɲanmgɔ ye ɲanmgɔ jɔɔ nan kɛ kuɔmgɔ ye.» 31 Wotunma na, Fariziɲɛ jɔw gwaara, yesu la k'a fuɔ a ye ko:«taa ja gwɛɛ ka yan bla,bari Erɔdi ma fɛ ki pka.» 32 Yesu y'a jaabi ko:«aa ta fuɔ wo nanmaamgɔ ɲii ye ko" nee jinaw gwɛn ka bɔ mgɔw la,ka bannabgashɔnw kɛnngɛnya bii ni sini, ani tee sabanan dun, ne nan tra unka bara la." 33 Nka wajibi lo ne la taa ni ka sra ye bii ni sini ani sinigɛnngɛn, bari a bɛni tɛ shela la pka ja gwɛɛ zeruzalɛmu kɔfɛ 34 Zeruzalɛmukaw,zeruzalɛmukaw aa ye minw sheraw pka, kaala ka shedinw buun ni kɔkɔkruw ye k'a pka, shiyan yoo ne tun m'a fɛ k'aa lajɛn ne kɔɔ n'a fuɔ sisɛ l'a dinw lajɛn a ganman kɔɔ tgo min na, nga aa man sɔn! 35 Ayiwa, aa ka sho lakoo nan to. Ne la fuɔ aa ye ko aa ye tinan ne je kun fuɔ duun min nan aa n'an fuɔ ko"mgɔ min nanan matgi tgɔ la, Ala baaka dun a la."»

Chapter 14

1 Mashɔ dun jɔra yesu re ta farisiɛw ka mgɔ baw jɔ ka sho ka ta duni kɛ ɲi. Farisiɛn miinu tun ɲi y'a wuu ma kɔɔshira. 2 cɛɛ jɔ tumun ɲi, piisko funun bannan tumana. 3 Yesu re koma ta sariya kaamgɔw n in Farisiɛw ɲirika: ka kanɲa ni sariya wee, a dgani mun ka bannabgashɔ kɛnnigɛya mashɔ dun waa ya a dgani tɛ?» 4 Nka aa ma shɔ ka foyii fwɔ. wo sgan na, yesu ree o bannabgashɔ ta ka a kɛnnig,enya ka bla ka ta. 5 wo kwɔ, ee ra fwɔ aa ye ko: a ye jɔ din wamaa a ka mishi ka byin kɔɔnna a tgi ti latgɛ ka ta bɔ, ari ni mashɔ la mun wa? 6 Aa ma she ka koma. 7 Miinun krila duninna , yesu re taren da wu fɛ, bari a tun maa kɔɔshi ra ka je ko aa tumun ɲateena sgi jawure womanna. ee ya fwɔ a ye ko: 8 «mgɔ ki kri fru dunin na, e kooti sgi ɲateena sgijaara. bari e taa dɔn mgɔ jɔ krinin nin miin ka pisa ye. 9 Min naa fla biɛɛ kri, ni wo kana fwɔ ye ma kiya sgi jaa ji cɛ ɲi ma wo sgan na e muunin na wuri ka ti sgi kɔfɛ sgi jaa ra. 10 Nga ni ka kri ti sgi kɔfɛ sgi jaa re, jaako e kri bga kanna na, ee ka fwɔ ko, nen lamgɔ wuri ta ka ti sgi ɲateen na. wo sgan na ena boɲan sɔɔ. ee duninkɛngɔnw shɛma. 11 mgɔ o mgɔ ra yɛɛ kɔɔta, wo manadji. mgɔ o mgɔ ra yɛɛ madji wo kun na kɔɔta. 12 mgɔ min yesu kri dunin na, era fwɔ o biɛ ye ko: "nin ee duninbaa labɛn shufɛ waama teefɛ, e kaa e lamgɔ kri waama badin waama e bareman,waama e sgiɲɔn nafootgiw, bari wuu biɛɛ she ka ye kri ka yuru saa. 13 ngo e ka o duninba shi labɛn, ee fgantanw ni mgɔ fiɛmanw ni murukuw ani fiɛnshɔw re kri. 14 e ree duba sɔɔ, bari wu tinaa she ki ka yuru saa. e na a saa sɔɔ mgɔ teeniw suw krun dun. 15 duninkɛraw mgɔ keen wo koma mɛn miin kɛ, ee ko: "mgɔ miin na dunin kɛ masaba ka masayara wee duba din ye. 16 "Nga yesu le ya fwɔ a ye ko: cɛ jɔ shufɛ dunin labɛɛn ka mgɔw shaaman kri. 17 dunin waate shera , e ya ka baaradin ce ka ta a ka mgɔ kri ninw kri ko ola na; fɛɛn biɛ labɛn na ka ban. 18 wu biɛɛ keen-keen ne byin yanfa ɲiri kan ni dosokun keen ye. mgɔ gare we ko: nee jii jɔ saan ne ka kan ka ta o fɛɛ, ne ri daare e ka yaafa ne ma. 19 jɔ kpɛɛman ne ko, ne minka tora tun san, ne na ta wu kɔɔbɔ ne ri daare, ee ka yaafa ne ma. 20 jɔ biɛre ko kun ko: nee min ka piɛre tgɛ sisa sisa,wera to nen ti she ka ta. 21 baaradin wee seki ka ta a kuntgi fɛ ka ta wo kow biɛɛ laakii a fɛ. djuntgi jinmina, e ra fwɔ ka jaw ra kato fgantanw nin mgɔ fiɛmanw ni fiyeshɔw ani murukuw kri ka na naaye yan. 22 wo kɛra baaradin wee ya fwɔ a fɛ ko: "ne kuntgi, ee min fwɔ wo kɛra, nga a ni wo biɛ sho ma pa". 23 kuntgi wee ko baaradin ma ko:"ta srabaw ni sinsan ygɛlanw ra ka ta mgɔ kaaba ka na na ye yaako shoo ra pa. 24 nenra fwɔ a ye ko, mgɔ miinu tin kri ra, wu shi ti nen ka shufɛ dunin nɛnɛ! 25 Janman kganni tumun yesu nɔngan eri yɛɛma a ka pan fɛ aa ye ko: 26 ni mgɔ ka na a ye nɔngan, ni wo maa fa kɔnniya ani a ba nin a moso na dinw, ni a barema cɛw ni a barema mosow a ni a yɛɛkundin wo, a ti she ka kɛ nen ka krandin ye. 27 Min ti a kwengwe yiri ta ki gwan nera o ti she ka kɛ nen kradin ye. 28 aa ye ra jɔɔ, nama fɛ ka sanmu yan jɔ, a ti sgi ka jaate bɔ ban ne ka fɛɛ nin fɛn ma boora ka jɔ ka laban ne? 29 ee re sran ko ni a ye ka a jubɔ nama she ka shɔ laban, a je bgaw biɛɛ na damna ka ka yɛɛkwo o ra. 30 ka fwɔ a ma ko: cɛ ɲi sho jɔ damna, nga a ma she ka laban. 31 wamaa masacɛ jɔɔn na ma fɛ ka ta masacɛ kpɛɛman kɛɛ, a ti sgi ka miyiri ban ni cɛ wuga tan she masacɛ kpɛɛma ni cɛ wuga mgan na wa? 32 ni a ti she ka masacɛ jɔ to ja yan na, a na cedinw bla ka ta wo cɛ labɛn tgo yaara. 33 wo tgo ra, aa ye ra mgɔ o mgɔ ti jiɛn a nboofɛn kwɔ, wo ti she ka kɛ ne ka karandi ye. 34 kɔkɔ kaɲi nka a ka timiya na ban, a nan kɛ tgo din ka timiya kun? 35 a na kɛ fɛɛn ko wee dguko ma wala sisiwo. o na a fri kɛɛma. ko too mi mi fɛ wo la lamɛni kɛ.

Chapter 15

1 fganman wari mna bgaw ni jurumushɔw biɛrɛ ya kpaa yesu ra ka ka komaw lamɛn. 2 farisienw ni sariya kaamgɔw dujukɔɔ koma kɛ, ko: cɛ ŋi junrunmunshɔw mna kwoɲa, a ni wure dunin kɛ ngɔn fɛ." 3 yesu re taren ɲi da aa fɛ ko: 4 aa ye ra mgɔ jɔɔn ni ska kɛmɛ ma fɛ, ni keen ka fri aara na ti ska shɔw biikrɔntɔn ni kɔɔntɔn to kongokookɔɔna ka ta frinin yaara, fɔ ka je? 5 nin a ka wo je sgan min na, a yirilajaman shɔ re na da a kanmankun kan. 6 A ka she sho sgan min na ena lamgɔw nin a sgingɔnw kkri ka fwɔ wu ye ko: aan yiralaja ngɔnfɛ, ne ni ka ska frinin jee. 7 o tgra ne ra fwɔ aye, junrunmunkɛra mgɔ keen ka nimisa a ka jurunmunw yirilaja wee kɛ sankoora wo tgi kanma ka tɛmɛ mgɔ teenin biikɔnnɔntɔn ni kɔɔntɔn kan, minun makwo tiniminlira kun. 8 Moso jɔɔn, ni waripiɛ din tan ma fɛ, keen ne fri shoora a fɛ ka ti lanpa maa ka shoo fla ka a yaara cɛɲi fɔ ka a je? 9 nin a ka a je sgan min na, a ta a lamgɔw ni sgingɔw kri ka fwɔ wu ye ko: aan yrilaja ngɔn fɛ, bari ne ni ka wari piɛ fri nin je. 10 wo tgora ne ra fwɔ aye , ni junrunmunkɛra keen ka niminsa a ka jurunmunw na yirilaja wee kɛ masaba ka mɛɛnkɛw shɛma wo tgi kama. 11 yesu re ko kun: dincɛ fla tumun cɛɛ jɔ fɛ . 12 din kpɛɛnni wee ya fwɔ aa fa ye ko ko: ne fa, ne ɲijaa bɔ e ka nafoo ra ka ji ne ma. wo sgan na fa wee a ka nafoo taran a din fla shɛ. 13 wo tee dunma tɛnmɛnin kɔfɛ, din kpɛɛnni wee ya taa biɛ kɛ ngɔn kan ka ta nɛɛ janmanan kpɛɛma kɔɔna min ja ka yan, ka ta a biɛɛ ban kronyara. 14 a ka wari biɛ baanan sgan min na, kɔngɔba re dun wo janmanan ra , a ka dunnin wee ban. 15 ere ta dun wee ra bla ka ta a ka jiw ra ara ta jɛw kɔɔshi . 16 jɛw tun yiridin minun dun, a tun mafɛ ka a kɔɔnbaa pa nin wure ye, nga mgɔ shi ma fwoyi ji a ma. 17 e hakri sɔɔ miikɛɛ, een ko : baaradin shaanan min ne fa fɛ shoo, wuu dunin kɛ fɔ k'aa pa ka a shɔ to, ne kpiin na sa kɔngɔ boora yan. 18 Ne na wri ka ta nfa ka shoo, ka ta fwɔ a fɛ ko: nen fa, nee masaba hakɛ taa, ne ye fana hakɛ taa. 19 ne man kan ka kri ki din kun. ne mlan na fɔ e ka baaradinw jɔ. 20 ere wiri ka ta a fa ka sho. ka to ja yan, a fare yaa nashɔ je, a mashɛ we ya mlan . ere wiri ka kunbɛn ni bii ye ka ti yoon a din na ka da mŋan mŋan. 21 dincɛ we ya fwɔ a fa fɛ ko: ne fa, ne masaba hakɛ taa, ka ye fana hakɛ ta, ne man kan ka kri ki dincɛ kun. 22 Nŋan a fa re ya fwɔ a ka baaradinw fɛ ko: aa latgɛ ka na ni deekew la ɲunmanman wee, ka na wo dun a kanna, ka boorangɛ dun a boora, ka sabaan dun a sisa. 23 aa na nin mishi din tɔɔni wee ka na wo pga . aan ni ka dunin kɛ k'an yirilaja, 24 bari ne din min de a sanin ne tumun, a ɲananmanyara . a fri nin tumun, a jera. aare ɲanapiɛ damna. 25 a din cɛ gare tumun jira. wo sunnuɲana sho ra, ere fwɔri kan ni dɔnkɛ kan mɛn. 26 ere baara din jɔ kri ka o ɲirika ɲanapiɛ kwo sababu ra . 27 wo ya jaabi ko: e dgɔ cɛ we na nin, e fa re mishidin tɔɔnin jɔ pga a fɛ bari a naa na kɛngɛ yanin ye 28 Dincɛ gare we jinmin, a ma sɔn dun shoo ra a fa re bɔ ka ta a daare. 29 nŋa e ya fwɔ a fa fɛ ko: ne san shaanman kɛɛ ni ye baara ra. ne man bab e kan na dun shi ani sgan shi. wo biɛ na ta e ma ari ba din keen ji ne ma, yaako ne ni lampɔw ran yirilaja ngɔn fɛ. 30 Nŋa e din min de arie ka nafoo biɛ shɛn moso kri ra. A naa kun, ere mishi din tɔɔnin pga a fɛ! 31 a fa re ya ya fwɔ a ye ko: ne din , ye min ne fɛ yan sgan biɛ, ne ka fɛnw biɛ yee ta ye. 32 Nŋa an ka kan ka yirilaja k'aan ɲanapiɛ, bari e dgɔ min sanin tumun a ɲananmanyara . a fri nin tumun, a je ra.

Chapter 16

1 yesu re ya fwɔ a ka krandinw fɛ fran ko. cɛ nafooba tgi jɔ tinmiin, kunasgi bgajɔ tima fɛ a ka nafoora. jɔɔre na a fwɔ a fɛ, ka maka nafoo shɛn nan. 2 wra nafootigi were wo wari mra bga kr ka fwɔ ye ko nee min mɛne ka kwora, ekodiiwora? an jatee bɔ katgu e tin na she kato ne ka nafoo kuna kun. 3 wo sgan nan nafoo mrabga wera fwɔ a kɔɔna ko ne na mɔɔnkɛ? ne kuntigi na ne bɔ nafoo kuna neenti she ka sɛɛnkɛ, daare fran muuɲa minne ra. 4 uhun ne na miin kɛ ne wo dɔnn yaako ne ka bɔ nafoo tgii ka nafoo kunaa mgɔjɔɔ ra sɔn ka ne ladunaa ka sho . 5 wo sgan naan minnu yrartaa akunigi fɛɛ, e damlan ka wo mgɔ ken ken biɛ kri ka gare ɲrika ko ne kuntgi ka yon mira? 6 we yaalabi ko tru bidɔn kɛ mɛn. e ya fwɔwofɛ k'aroti ɲakun ka sɛbɛɛta ka bidɔn biduuru sɛbɛ. 7 wo kɔfɛ e keno ɲrika ko yero ye taamin yoon ye? we ya labi ko ɲɔn bɔtɔ kɛmɛn. e ra fwɔ wo fɛ ko sɛbɛta ya bɔtɔ bisekin sɛbɛ. 8 kuntgi were nafoomra bga teenbii tano a ka ce kuya koman. katgu dian mgɔw kwow kɛ nin ce kuya tine aa nin ngɔn shɛ. ka tɛmɛ kɛɛ na dinw kan . 9 ne kmi na fwɔ a fɛ ko aa lamgɔw yaar a fɛ nin ce kuya ye nafoo ye, ya koo. nin wo nafoo ka ban aa re ka aa ladun sgija banbii ra . nin mgɔ min min danamgɔ ye kwo fitiiniwna wo tgi min danamgɔ ye kwo baw fanan nan. mgɔ min teenin tɛ kwo fitiininw na, wo tgi teeni tɛ kwo baw fonan nan. 10 mgɔ min min danamgɔ ye kwo fitininw na wo tgi min danamgɔ ye kwo baw fonan nan 11 wee kaman ni aa ma kɛ dananmgɔ ye tebiya nafoo pan fɛɛ jo na nafoo sɛbɛ karifa aa man.? 12 nin aa man kɛ danan mgɔ ye mgɔ kpɛɛ nafoo kwo ra, jo na a ka nafoo karifa aa man? 13 baradin shi ti she ka baarakɛ kutgi flaye kutgu a na jɔ k,onniya ka ken kannu. wamaa nin ɲɔɔrɔ ken na ki mokwo bɔ jɔra.aa ti she ka baara kɛ yaamasaye ka kɛ nafoo fanan ye. 14 farisiɛn wo komanw biɛ mɛn miinkɛɛ, aa re yɛɛ kwo yesu ra. katgub nafoo tin ka jaaruye ka tɛmɛn. 15 era fwɔaa fɛ ko mgɔ minu m'aa yɛ jate ra mgɔ teeninw mgɔ ɲana wo min aaye re ye nŋa yaa yaamasa ra dosokuw dɔn kwo min nun boɲan mg fɛ, wuu haramuya nin no yaamas a fɛ. 16 sariyaw ni ceraw ka kitabuw tinmiin fɔɔ ka na she yuhana bali seri kɛra ka waatii man . kabɔ fɔɔ wo waatira yaamasa ka masaya kibaro juman min fwɔra, mgɔw biɛ ma jejara ka dun a ra. 17 sakoo ni dgukoo we shaa tɛmɛn nŋaa saria sɛbɛrin dinshi tinaa bara. 18 mgɔ o mgɔ ra mosoo ka fruu sa ka jɔ kpɛɛ man fruwo tgi yashɔya kɛɛ mgɔ o mgɔ moso frusanin fruwo tgi fana yash ɔyakɛɛ. 19 cɛ nafoobatgi jɔ timiin a tin dakabanan funun dun. ka fŋaman dunin kɛ k'iɲanapiɛ dun o dun. 20 cɛ fganlan kɔɔ jɔ danin tumun wo ka shoo dara ko lazare. 21 yuu tuman pii ja biɛ ra dunnin muru muru min nun tin bunu nafootgi ka tabari kɔɔ a tumafɛ ka wuu dun. wruw tin na a ka yuu ɲɔn. 22 Ayiwa wo fgantan kɔɔ sara mɛkɛw re yaa ta ka bla ibrhima kɔɔ. nafoobatgi fana re sa aa re ya shuu dun. 23 k'a a tɔɔrɔnin to adɛsi kɔɔna, eyi ɲaa kɔɔta ka ibrahima je fwɔ ja yan nan, ka lazare fanan je a kɔɔ. 24 wo sgan nan e prɛn ka fwɔ ko ne ne fa ibrahima makari ne ra. lazare bla ka ta a bookpɛnniɲushu je ra ka nan na nɛ shɔn katgu ne tɔɔrɔ ni min fiɛnin kɔɔnan kwosɛbɛ. 25 Ibrahima re ya labi ko. ne din a d:o kiri ka fɛ ɲumanw biɛ sɔɔ kito dian nan, wo tgara lazare kwo dgure sɔɔ. si saa kpiin wo min ɲa kpaan nana. 26 ka fra wo biɛ kan dgan bare min aaye ni an ne shɛ fwɔ minun mafɛ ka bɔin na an ne fɛ wuu fanan ti she. 27 wo sgan nan , nafoo batgi we ko. ne fa ne ri daare ya lazare bla ka ta ne fa ka sho. 28 katgu ne bare juuru mun a ra ta wu lasɔnmin wu fana kaa na na tɔɔrɔ ɲin nan. 29 Ibrahila re ya labi ko. musa nin ceraw ka komawmaru boora aa ra wu lamɛn. 30 Nŋa e ko. waryi ne fa ibrahima nŋaa nin mgɔ ken shu ka kun nunka ta a fɛ aa na ngisa aa ka jrumunwan. 31 Ibrahima re ya fwɔ a ye ko. n'a ti musa nin ceraw ka komaw lamɛn, ari nin mgɔ jɔ ka kun nun ka bɔ shuw shɛman aa ti naa danaya kɛ.

Chapter 17

1 yesu re ya fwɔ a ka krandinw ye ko. kunnashirikwow ti shaa to kɛbii. Nŋa mgɔ min num wo kwow kɛ bɔɔn min wuu ta ye. 2 mgɔ min ka dɛ nsɛn ɲinun ken kun nashiɛ, nin sene tin ŋaa sri wo tgi kan nan ka fri kɔkɔ jera, wo tinŋa pisa a man. nin wo kɛ nin wee. 3 aa yɛɛ kɔɔshi wo kwow ra. nin e bareman ka jrumu kɛ , a fwɔ a a ɲanan n'a ka ngiso, yafa a ma. 4 n'a ki hakɛ ta shaan wowola tee ken kɔɔ, ka seki shaan wonwla ka fwɔ kii hakɛ to, ya yafa a man. 5 ceradinw ne ya fwɔ matgk wee ko jɔ fra an ka dananya kan. 6 matgi wee ya fwɔ aa fɛ ko. n'a ka dananya boɲa tin muturde kɛsɛ shi bɔ, aa tin she ka fwɔ tooba wee k'a na dribiɛ ra bwɔnka tii gman kɔkɔ jee ra .wo tin na kɛ. 7 Nin baara din min aa ya jɔ fɛ n'ii sɛnkɛ wamaa k'i ka biɛkanw ngɛn koŋoora n'a ka na ka bɔin yee na fwɔ a fɛ kara nii sgi ka dunin kɛ wa? 8 nŋaa a tinaa fwɔ ko wo baara din naa dun ni didaa ki shɛsri k'a ye n'akkwo ŋan. n'a ka bandunni ni myinni na sŋa min nan. E sɔɔn ka dunin nin myinnin kɛ. 9 a na ka baara din tano katgu a ra lagɲinin dapaa. 10 wo tgora fan ce miinun fwɔra a fɛ, n'a ka wu biɛkɛ ka dapa aa fwɔ k'a min baaradin gmansan nee ye k'ara ɲin ja drɔnw nee kɛɛ. 11 ka yesu to sra kan ka jerusalɛm, e tɛmɛn samari nin galilr jamana shɛ, 12 adun shɔodgu jɔ kɔɔna, kunashɔɔ cɛ tan ne nan kunbɛ k'a jɔ jayona . 13 ka prɛn ko . kanmgɔ yesu mankari an nan. 14 Ara jee munkɛɛ e ya fwɔ a fɛ ko aa t'a yɛ yra saakatashe bgaw ra. k'a ta shɔ to srafɛɛ aa re kɛngɛn ya. 15 aa shɛman mgɔ ken nan jee k'a ye kɛngɛnya raa miin kɛ, e yi kwɔseki ka yaa masa boɲan nin kanba ye. 16 e yi kminnmŋri gman yesu sin kɔɔ k'i ɲaan bri dguman ka baaka d'a ye. samari kan nee tumu. 17 yesu ren ko. mgɔ tan ne ma sanniya? a shɔ mgɔ kɔɔntɔn min mii? 18 Mgɔ shi mi kwɔ seki nin donan cɛ in kentɛ? 19 wo sgan nan yesu re ya fwɔ wee ko wri kata e ka danaya ri krishii. 20 farisiɛnw re yesu ɲri ka ko. yaamasa ka masaya na nan. waati jɔɔnnan. e ko yaamasa ka masaya naan nan ka kanɲa nin mgɔw ka kccshiriwee. 21 aa ti naan fwɔ fanan ko a fɛɛ yan wamaa a fɛɛ yan fɛ in . katgu yaamasa ka masaya min aa shɛman. 22 wo fɔfɛ e ya fwɔ a ka krandinw ɲanan ko. dun min nanman a tinan jaa ye ka mgɔ din cɛɛ ka dunw ken jen . nŋa aa tinaan jen. 23 mgɔ n'a fwɔ a fɛ ko. a fɛ a min yan , waama a min yan fɛ. aa kaa tnin aa ka gman a nɔnkan. 24 yaatgana we ngan tin miishi ka kɛɛnbɔ sanko pan ken fɛ sanko pan shɔw biɛrenan je, mgɔ dincɛ biɛ na kɛ tine a na dun. 25 nŋaa wodun ka fiishe, wajibiro a raa tɔɔrɔ fwɔ byi mgɔwra ban nan. 26 kwo miinnu tin kɛ nuhun ka tee ra, wuu na kɛ mgɔ dincɛ ka duw fana nan. 27 mgɔw tin dunin kɛ ka myinni kɛ ka mosow fru kǝdinw ji frura . fwɔ ka ta she nuhun duma kumunba kɔɔna. wo sŋan nan jeba wee nan abiɛ haraki. 28 lɔti ka waati kɛra tin min shi, a na kɛ tin fana . mgɔ tin dunninkɛ ka myinnin kɛ , ka sanin fierew, ka sɛɛnkɛ ka show jɔ. 29 nŋaa lɔti bɔra sodomɛ dgu kɔɔna dun mina fiɛn nin kribi wee dgi ka bɔ sankoora konŋo sanɲe kɛsɛ ka biɛ haraki. 30 mgɔ dincɛ n'i yra dun min na, a na kɛ tine wo dun biɛra. 31 wo dun nan nin min min a ka san kan n'a boo fɛnw min shookɔɔnan , a kaa dgi k'aru ta min m'a ka jiira, wo k'ii kwɔseki a ka tun bla jaara. 32 Aa akri bla lɔti mossora. 33 nin min mafɛ kɲin krishiwo na bɔɔn a ra min ka bɔɔn a ɲin na wo na krishiwo . 34 Ne ra fwɔ a ɲana ko wo dun shufɛ mgɔ flǝ na kɛ daran ken kan ken na mlan ka ken to. 35 moso fla na kɛ shirira ngɔn fɛ ken na mlan ka ken to. 36 cɛ fla na kɛ jii ta ken na mlan ka ken to. 37 krandinw ra ɲrika ko kaamgɔ wo na kɛ miin? e ya ru jaahi ko fɛ shu ka kɛ ja min na, jakupiɛw na ngɔn lajɛnin.

Chapter 18

1 E le tale fwɔ a fɛ. ka ira ka fwɔ a ka kan ka to daleli la kamina woni a ka a ko baga. 2 a koo. tigɛ la yadatin diɔ timun dugu diɔla, a tin ti s'ran Ala ŋa ani a tintin mɔgɔshi diate. 3 wo dugu kwɔ na fan na, tiamoso diɔ tumun ŋi ni to ka ta a dali ko ala a ye diama ka sie a duguwu kɔ. 4 n'ka ali a tinta tɛ ka son a ka daleli la, duŋina e na seki ki yɛ miri ko.« ali ni ne ti s'ran Alan ŋa, ali ni ti mɔgɔ diate, 5 ne na moso ŋi diama a la sien sɔ a ka kitila, yako a ko na un tokɔ kwan kun. 6 wo kwɔ matigi e ko a ma « A kitɛgɛ la ŋi konna miri ŋi men. 7 sisa, Ala ka mɔgɔ tonmoniwu mi nun komo a fɛ snu ni te, a ta diabili dji wu ma? a na son ka mien ka wo kɛ? 8 ne la fwɔ a fɛ ko a na aa la mi na diona»! wo togo la mɔgɔ dinkɛ seki shɔ na na danaya sɔ duguko kan wa? 9 wo kwɔ e le tale ŋi da mɔgɔ diɔ fɛ minun tun na yɛkɛ mɔgɔteniwuye. ka mɔgɔ shɔwu diate tuye. 10 Mɔgɔ fla ta Alabatoshoba kon na dale li kama, (ke tumun pharizien ye kewo min lampo mina bagaye) 11 « pharizien wele wri ki djɔ, ki yɛ kwofwɔ daleli la ko, Ala ne bakada e ye ka sɔ ne ma kɛ mɔgɔ shɔwu shiye, kogo bikanikelawu, nambashɔwu, Diuladu guwu ali kogo lampo mini la mi mun de!». 12 Ni shun dun siŋa tla dɔgɔkunkonna, niun ka sɔli fɛwu biɛ tonw saka bɔ. 13 N'ka lampo mina la we li to diayana ali a tin ti son ki kunkɔta, e li bo da et shishinkan a fwɔ ko« Ala makari ne akɛkɛlala» 14 Ne na fwɔ a tɛ ko tiɛŋi na ta na na akri sigi ni ye a ka sho tenmɛ dɔni kan, katugu mɔgɔ min ki yɛ boŋa wo na dɔgɔya , min ki yɛ madigi wo kunkɔ na ta. 15 mgɔ tunmu nana ni a dinw wu ye ni kalandinwu mu a niakɛgɛ la. 16 nka yesu le li kambɛ a ma ko:«a densen to a la na nɛ fɛ, a ka lu niatɛgɛ. katugu ala ka masaya mi wo mɔgɔ shiwu tale. 17 siɛn siɛn na ne la fwɔ ne la fwɔ a fɛ ko mgɔ o mgɔ ni ala ka masaya mina na fwɔ dencen, e ti na na sɔ ka dun a labanna a kon na.» 18 kuntigi ba dii le yesu ɲinika ko:«kamgɔnɲuman, ne kakan ka mɔn kɛ yako ka na ɲibanbi sɔ? 19 yesu le li to a ma ko "mɔn na ye ne kri ko ɲuman, katugu mgɔ ɲuman shi tiɲi ala ke kɔ.» 20 e kwin tiwu gon? e ka djuladuguyakɛ, e ka soɲali kɛ, e ka siɛrɛ duguya kɛ, e ba ni fa boɲa» 21 kuntigi ko: « ne wo kwowu la bato ka to kanmin yala» 22 wo men ni kɔfɛ yesu fɛ, e li to a ma: kwo ke nangan e ka ki bola fɛwun biɛ fiere ka ɲi famgantanwu siɛ wola e na nafoba sɔ sanko la wo kɔfɛ na koni guanne ne la. 23 nka wo min ni kɔfɛ, nafo tgi fɛ a gna shishi la fwɔ k'a temɛn, katugu nafotigiba le tumun. 24 yesu la die wo tgo la a doso kashi afus ko: a ka kwɛ nafotigiwu la dun ala la masaya la. 25 katugu ngɔmin la tenmen minsɛn digan fɛ ka mgɔ nafotigu duni we ala ka masaya la. 26 min nu wo min wu le ko:«wo sangan na dio na se ka kisi?» 27 yesu le ya jaabi ko:«kwo min mɔgɔ wu kanɲa wo ti ala kanɲa.» 28 piɛri le ko:« a fɛ an ne lan bolofenwu biɛ toyni k'an gwan e la.» 29 wola yesu le li to a ma ko siɛn sɛbɛ la ne la fwɔ e fɛ ko mgɔ shi ti a sho, walama a moso, walama balemanwu walama a bankibawu, walama a dinwu ala ka masaya kɔsɔn 30 ni a ma fen sɔ duguko kan yan, komati ɲi bambila. 31 yesu la ka kalandi tanifla kɛ nongon kan ka twɔ ko « an ta sho fɛ jerusalem . wola tiela ka kwɔ sɛbɛni wu biɛ mɔgɔnanfin din kwola na kɛ ka dapa. 32 katugu dun Ala donbiwu ma, wu na a dɔgɔbɔ ka muŋa kuo wu k'ala, k'a dadie tun a kan. 33 wokɔfɛ ana a matigɛ, a na paga. Ete sahanan a na kunun. 34 a ma fwoshi famu wo kwowu diɔhi la , wo kama dogo na a fɛ wola a ma fwoshi fanmu kwo fwɔni wala. 35 a na kɛ nafwɔ yesu shie shɔmu jricho tiecho sigi ni tunmu daleli s'ra dala. 36 Mɔgɔ tenmen kan men na a fɛ e li to ko mon kɛnimu? 37 E le fwɔ a fɛ ko Nazareth yesu temen shɔlo. 38 wola e le prɛn ka fwɔ: « David din yesu makari ne ma» 39 gnafɛ tongonma bagaw le sɔn gɔ tieshɔ ma ko ali mapaga. N'ka ali bin fie showe prɛn tienŋi« David din yesu makari ne man» 40 yesu le li djɔ ka a frɔsiɛ ko a la na ni tiɛwe a fɛ. fiesho kwani na yesu kɔɔ yesu le la ŋinika : ko 41 « Emi mon ŋinina ne fɛ » we ko « matigi ne mi dieliwe fɛ» 42 yesu le to a ma:« e na dielikɛ e ka danaya li kenŋenya.» 43 wo non biɛla a ŋawe yɛ . e li gwom yesu la ka Ala boŋa wo dieni na diama biɛ le Ala tando.

Chapter 19

1 2 yesu tenmɛsho duna dugu diɔla ko zeriko. tiɛ diɔ tumi wo dugu la a tɔgɔ kri ko zanké. lampo mina baga ka ŋiamɔgɔ nafɔ tigi le tumu. 3 A tu mafɛ ka yesu elie ka don. mɔgɔwu ka sia kama a tun ti sie, 4 wo kama e le biiki bla mɔgɔwu ka ta iɛ taba diɔ la yesu tnmɛ sira kan. 5 yesu sieni wo dia la, le li kunkɔta ka fwɔ a fɛ ko« digi diona, zanke ne ka kan ka digi ye fɛ e ka sho» 6 zanke le li latigɛ ka ta nɛ a ka sho ni iriladaye a ka sho 7 wo dieni mɔgɔ fɛ a le koma sia ka fwɔ :« a ta wo mɔgɔ akɛ kɛla biɛ tɛ a ka sho» 8 zanke le li diɔni to yesu ŋa ko a mawo : ne na bola fɛwu talensiɛ ŋi tantanw siɛ . ni ka kɛ ka namba kɛ diɔla kwo dila ne wo si nanni dji a tigu ma.» 9 yesu le ko :« krishili duna shoŋi biɛ kɔna bi katugu a ye fanan mi Ibrahim din diɔle.» 10 ka sɔɔ mɔgɔ nan tin din naa ka na mɔgɔ tununniun le lara ka a ku ma bɔ» 11 k'aa to kɔma la men na, yesu le ta le ŋi da a fɛ , tumun ko Ala ka masaya na ira aa la. 12 E ko: « fanganmandi diɔ le wala ki ta tongon ma yan na ka ta yɛla fangan yala ka na . 13 Ele a ka baradin tan kri ka yɛla fangan yala ka na , i a biɛ keke ma, ka fwɔ ko a aa bagaya ya ni a la ta ka seki . 14 ka sɔ a kwo tuma ji a diamana mɔgɔw ye. a le lasirdiw bla ka ta fwɔ a fɛ« anti tiɛŋi ka tanganmanya fɛ, 15 Masaya sɔni kɔfɛ ki kɔseki ka na, E wali gi minun ma e le wu kri ka ŋirika a ka waliw makibi togo ni a nafa sɔniwo. 16 yon gale we ni diɔ a ŋate na ko « matigi e ka ka wati siyala ka tan fara a kan» 17 fanganman di we ko « baradin ŋuman a ka ŋi, e sina ka ɔron ya kɛ kwo kwni na, ne na dugu tan bla e ka maa la» 18 19 flanan we na ko: matigi et ka wari makibi la ni juru ye fanganmandi we ko

Chapter 20

1 Duun jɔra , yesu tinmin mŋɔw kronna alabatushoba kɔɔna, ka kibarujunman waajuri kɛ. O sŋan na saakalashebgaw kuntkiw ni sariya kaamŋɔw ani yahutu cɛkɔbaw taa yesu nɔnka. 2 k'a ɲrika ko: « shebgaya min nato ere kwo ɲinnun kɛ, yera u fɔ an fɛ. joon wo pŋan ji e ma » 3 yesu re y'a jaabi ko: nne fana n'aye ɲrika o kwokan na . 4 joon yuhanna ce kana batiseri kɛ? Ala wa, wanman mŋɔw?» 5 O waati ra , aa re koma nŋɔnfɛ ko: « n'aan ka fwɔ ka ala le r'a ce , ana fwɔ ko mɔn na to aan ma d'a ra? 6 nka n'aan ka fwɔ ko mŋcw le r'a ce , mŋɔw n'aan kuu ni sendew ye k'aan pka, ka sɔɔ u dani kwosɛbɛ ko yuhanna tinmin pka, ka sɔɔ u dani kwosɛbɛ ko yuhanna tinmin cera le.» 7 were kama aa re y'a jaabi ko aan t'a bɔja dɔn. 8 yesu re y'a fwɔ aa fɛ ko: « Nne shi , nne wo kwo minnun kɛ ni kunti ye, nne tin a o sɔtgo fɔ aye f:e.» 9 O waatira yesu re taren daa ko:«cɛɛ jɔ ɛrɛzɛn nankwɔ kɛ ka a kifabo dun ɛrɛzɛn sɛɛlaw jɔɔ boora ka ta jamana kwɛma ra miɲɛn hin. 10 Ɛrɛzɛn munhɔn sɲan shera, ere y'a ka baarakɛdin jɔ ce Ɛrɛzɛn sɛɛlaw fɛ ko ura Ɛrɛzɛn munhɔn ni j'ama. Ɛrɛzɛn sɛɛlaw re y'a blɛ ka kwɛn ka bla n'a boora kon ye. 11 cɛɛ ere baarakɛdin jɔkwɛ ce ka ta kun sɛɛlaw ree o blɛ, ka lɛ, ka kwɛn a borako. 12 cɛɛ ere baarakɛdin sabanan cekun , erezɛn sɛɛlaw le wo manjin min ka kwɛ. 13 ɛrɛzɛn nankwɔ tki re y'a fwɔ ko: «nne mɔn kɛ? nne na n dincɛ manjunman ce aa na wo boyan» 14 Nka, kabɔfwɔ ɛrɛzɛn sɛɛlaw dincɛ je, aa re y'a fwɔ ani nɲɔnshɛ: cɛɛ cɛntabka ye nadee, aa na an ni ka pka yaako an ninka cɛɛn sɔɔ.» 15 Uu re diin mna ka fri ɛrɛzɛ'n nakɔn kɔfɛ ka pka. sisa ɛrɛzɛn nankwɔ tki na mɔn kɛ uu ra? 16 A na na kana o ɛrɛzɛn sɛɛlaw pka, ka a ka nankw,o kifa mɲɔkwɛɛ mannun ma mgɔw wo koma mɛn, are ko«ala m'a krishi ra o ma» 17 Nka yesu re uu fɛ ka fwɔ :«sɛbɛri hin kɔɔ min jɔɔ ye?«shoojɔbgaw sendee min fri, o sendee kɛra koko nɔnkɔn jusginan kuntkeren ye wa? m? 18 Mɲɔ o mɲɔ ka bhin sendee hin ka, wo tgi na ɲɔnɲɔn, sendee ka bin mɲɔ min ka, ana o tgi ɲonɲɔn.» 19 Sariya kramɲɔw ni saakalashebga kuntkiw re yesu mna tko laɲin o waati biɛɛ ra. ka sɔɔ uu ra dɔn ko yesu taren da aye ko nka , aa sranna mɲɔw ɲan ɲan. 20 o ra aa to ka kɔɔshi ka ɲan, uu re yayiri jɔ ce ka kafwɔ o fɛ, ka ara e yɛɛkɛ mɲɔteenn ye fwɔɔ ka yesu mna, ni yesu dara komaw ye, yako aa ka dun guvɛrɛnɛri kuntki boora. 21 Uu re yesu layrika ko:« kramɲɔ, ko e koma ani mɲɔw krwo minnun na, u teenin no,ko e ti mɲɔ ra, nka e mɲɔw kran ala sra la,ka piɛɛ fana,shɛn ka. 22 aan ka kan ɲinskɔn saa ka ji sezari ma waa, waman aan man ka saa? 23 Nka yesu re uu ka cekuya faamu, ere uu jaabi ko: 24 «a wari nɲinnin keen yra nna. jan kunkofoto min a ka, ni jan bonɔn bla ni mun a ka?» uu re ko «Sezari ta ro» 25 yesu re ko aa ma:«ora min Sezari ta ye, wora ji Sezari ma, min mi ala ta ye, wora ji ala ma.» 26 Uu ma she ka yesu ka koma shi sɔsɔ mɲɔw ɲana. a ka jaabiw re uu kabakowya, nka uu re y'a mapka. 27 ka dan sadusehɛn mɲɔw jɔɔ ma, uu ko, ko shukrunnin tin ɲin, aa re y'a yesu ra ka kriko: 28 «kramɲɔ, Musa ce minnun sɛbɛ ka j'an ma u min de:"ni mɲɔ kɔɔcɛe ka sa, ka moso to dinntan ye, a dkɔcɛ ka kan ka kɔcɛ moso fruu, yako ka diin sɔɔ a ma ka kɛ kɔcɛ diin ye.» 29 ka sɔɔ, dkɔ ni kɔ cɛma wenla tin min ɲin, kɔcɛ ye moso fru ka sa ko moso to dinntan ye, 30 flannan ye moso ta ka kɛ a moso ye, ka sa ka dinntan ye, sabanan ye wo mosoken fru ka sa ka to dinntan ye, 31 nanninan fana ta ye kɛti fwɔ ka ta she wonwla nan ma, uu biɛ re sa ka moso to dinntan ye, 32 o kɔfɛ moso fran le sa.» 33 yala shekrunni duu na, mɲɔ wowla ɲinnun na, moso na kɛ jɔɔn frumoiso ye? bari uu biɛ ra sɔɔ ka kɛ aa moso ye.» 34 yesu re y'a jaabi ko: << Drunɲaa na , diinw fruu nŋɔfɛ , fana u ji nŋɔ ma fruu ra. 35 Nka cɛw ni mosow minmin ka kan na wo dinɲa nata sɔɔ ye ani shukrunnin ye, o duu na, cɛɛ tina fruu, moso tina ji cɛɛ ma . 36 mŋɔ shi tina sa kun, nka aa biɛ na kɛ nafwɔ mɛɛkɛw. uu min alal diinw ye, fran uu min shukrunnin diinw ye. 37 Musa ra fⱳɔ ko mŋɔw shuw na krun. bari yritunin kwo e fwɔ jaa minaa, o jaa era , musa re matki kri ko Ibrama ka Ala, Issaka ka Ala ani yakuba ka ala. 38 Ala ti shuu ka ye, ɲranmanw ka Ala lo, biɛɛ ɲranmanya a ye ra.» 39 Sariya kranmŋɔw jɔw a fwɔ ko: « kranmŋɔ e komana ko ɲa.» 40 O kɔɔ, uu m'a yarakpyakun ka ɲrika fwoshi ra 41 43 yesu re a fɔ ko: « mɔn kanman mŋɔw le nafwɔ ko krista min Dawuda bɔnsɔn ye?» 42 ka sɔɔ Dawuda yɛkun na fwɔ Zabrun kitabu ra ko: matki ra fwɔ ne ka matki fɛ ko: « e ski nne krinbo fɛ, fwɔɔ ne ra e dguw kɛ e sinkɔɔ brimuku ye» 44 o sŋan na, Dawuda krista kri ko matki, Ala le kɛ o bɔnsɔn ye dishii? 45 mŋɔw biɛ m'a lamɛn na sŋan min, ere ko krandinw ma: 46 Aa yɛɛ kɔɔshi sariya kranmŋɔw la. uu re deekebaw dun ka yaara. a ka ji a ye mŋɔw mŋɔw ra uu mŋɔbaya fwo fyew ra, k'a ski ɲatena skijaw ra alabatu show kɔna, ani k'a ski ɲa duninkɛ jabaw ra. 47 uu re fyamosow bo fɛw biɛ mn'ara. ka miyɛn Ala daare ra yaako k'a mŋɔ sɛbɛya yra. uu ka yaakiw tɔɔrɔ na dguya."

Chapter 21

1 Yesu re a ɲaan kɔɔta,ere nafootkiw je, a ka ninlifɛnw blara sinsin kɔɔni. 2 Ere fyamoso fɲantan fana je, a min wari nɲɛnnin din fla blara. 3 Ere ko:«shɛnro, nne ra fwɔ aa fɛ, fyamoso fɲantan le wari shaanman bla ka tɛmɛ biɛɛ kan. 4 ɲinnun biɛɛ r'a ka waribaw kunka ta bla ka kɛ ninlifɛnw ye. min Nka fyamoso hin naka borawari biɛɛ re bla, min biɛɛ tin m'a fɛ ka she kabalonɛɛn.» 5 Nafwɔ mɲɔ damadama tin min Alabatusho kwofɔ ra, a masritgow ni bɛɛɲunanw ni ninlifɛɲmnaw ye. 6 A ko:«aa min fɛɛ minun jera, duunw jɔɔw minana ni bɛɛ ni bɛɛ tɛ,fshi tina toin.» 7 aa re yesu yrika:« kramgɔ,wo kwoow nakɛ skan jɔnna? ani tɲamansyɛn jɔn na wo kwoow nali yira?» 8 Yesu re y'a jaabi ko:«aa janto a yɛɛra,mgɔ kana lafrii. sabu shaaman na nne tkɔɔra ka to ka fwɔ "nne mun krista ye ani waati min srunyan naɑa k'a ywan a ra" 9 n'a ka kɛɛbaw ni mrutiriw kibariyaw mɛn sɲan min naɑa ka sran. waajibi lo wo kwow ra kɛ ban, nka laba tina she janinken.» 10 O ra, ere ko:«janmana jɔ na wri janmana jɔ kanma ɑni masaya jɔ na wri masaya jɔ kanman. 11 Dguko yɛɛyɛɛ nana kɛ,jaaw jɔɔ ra kɔnɲɔɔw ni banashidɔnbiw, balawukwobaw nana kɛ, ani tɲanmasyɛnbaw yatɲanna ra. 12 Nka, ka flan kwow ɲaa, aa n'a boo da ka, ka tɔɔrɔ ,ka ɲɔnlajɛnshoba ɲamɲɔw ma, k'a bla koshora, k'a shunma ka n'a ye masaw ni janmanan ɲamɲɔw fɛ nne tkɔɔ kɔsɔ. 13 O na tko ji aman ka shɛɛrɛyabɔ. 14 ay r'a hakrito ara ko aa man kan ka hanmin aa ka fwɔtaw ra wuwu ɲanna. 15 sabu koman minnu ka kan ka fwɔ nne na uu dun a dara ani hakritgiya min kɔsɔ aa dguw tishe k'a jɔ a ɲakɔɔ ani ati she k'a sɔsɔ. 16 Nka, aa woobgaw n'a dun bora, aa badinw, aa teriw, aa baremanw biɛɛ n'a dun bora , ani aa na shaanman pga aye shɛma. 17 Biɛɛ n'a kɔnniɲan nne tkɔɔ kama. 18 nka, a kunshe din keen shi tin'a trun ka bɔ aa kunko ra. 19 aa n'a ɲiinw sɔɔ, ka bɔɔ aa jijari fɛ. 20 aa kana jerisalɛmu (jérusalem) lamini je ni kɛɛdinw ye, aa dɔn ko a halakiri srunɲan na. 21 ora, minnum na kɛ jude (judée) ura bii ka ta kruuw ra, minnun na kɛ dgu shɛman ra to ani minnun na kɛdafɛɛw ra, uu ti duu. 22 sabu o na kɛ kunmabɔridunw ye, ka kwo sɛbɛninw biɛɛ dapalira. 23 kɔɔn ka kɛ moso minnun na, ani minnun min shiin jira bɔɔn mi uu ye o dunw na! sabu ɲanashishiba re na sɔɔ janmanna ra ani jinmiinya kwow na bin o shya mɲɔw ka. 24 u na pga ni npamunrunw ya, u na mna yɔnya ra ka yiikɛn shyakwɛw shɛɛma shya kwɛw na jerizalɛmu tkitkɔ a sinkɔɔ,fwɔɔ o shyaw ka waati ra dapa. 25 tɲanmanshyɛnw na je tee ni karo ni dooninw na. ɲanɲin na shyaw sɔɔ dguko kan , u na kɔɔnnafri s:o:o kɔkɔje ni a jekrubaw krukan fɛ. 26 mɲɔw na saa srayanbaw fɛ ani dguko ka kwɔ nataw ɲanafɛɛri kɔsɔ, sabu yaatɲanna shebgayaw na yɛɛyɛɛ. 27 o sɲan na una mŋɔdincɛ nashɔ je kabanŋɔn ka ni nɔɔrɔba ye. 28 ni o kwow she sŋan ka damna, aa kwɔɔ kɔta ani a kun a kuun kɔɔta, sabu aa kahɔnrɔnyali mi srunɲa. ra ka na.» 29 yesu re taren da u fɛ: «a ɲamin tooba ni yriiw biɛɛ ra.» 30 aa mi ka nkudaw bɔ, aa ra dɔn aa jetko fɛ ko sunmaɲan srunɲa ra ka ban. 31 o tko keen ra , aa wo kwo kɛshɔ je sŋan minna aa a dɔn ko yaamasa ka masaya srunɲa ra 32 shɛn na nne ra fwɔ a ɲanan ka wo bɔnsɔn ɲinnun ti ban ni wo kwow biɛɛ ma she. 33 yaatŋanan ni dguko na tɛnmɛn , nka nne ka komaw ti tɛnmɛn bada. 34 aa janto a yɛkun na yaako a sɔkunw a sɔkunw k'ana paa ni nukumanya , ni dɔɔshɔya, ani drunyan hanminw ra. 35 Na fwɔ sebeen mnaniŋɛn, wo duu na dguko ka, mŋɔw biɛɛ re ka. 36 aa kɔɔshiri kɛ wkati biɛɛ, ka ala daare yako aa pŋan sɔɔ ka krishi o kwow nata biɛɛ ma, ani aye ra she k'a jɔ mŋɔdincɛ ɲakɔɔ.» 37 yesu tinmin mŋɔw kranna Alabatushoba ra duu o duu teera. shufɛ ere ta shi kruu ra. wo jaa we kri ko Oliviye (Oliviers). 38 Mŋɔw biɛɛ tin to ka ta sgomanjoona Alabatusho ra, yako ka lamɛn.

John

Chapter 1

1 Gare gare, sani diɲan koni da, min kri ko koma wo, wo tin miɲin. wo koma tin mi Ala da fɛ, wo koma tin mi Ala lee. 2 Wo tin mi Ala da fɛ kabini gare gare. Fɛn biɛ dara we fɛ. 3 Fɛn o fɛn dara, wo fɛn shi ma da ni aye nɔn tɛ. 4 ɲranmaya tin min aye ra, wo ɲranmaya tin min mgɔw ka kɛɛn we ye. 5 Wo kɛɛn tiin kɛɛn bɔ jibi ra, nga jibi ma sɔn a ma. 6 Ala lee cɛ jɔ ce, wo tgɔ wee kri ko zan. 7 We naan ka kɛ shɛɛrɛ wee ka wo kɛɛn shɛɛrɛya kɛ, yaako mgɔw biɛ ra dannaya kɛ a ka shɛɛrɛya baka ra. 8 Aye yɛɛ kun tun ti wo kɛɛn wee, nga a nakun tin min wo kɛɛn shɛɛrɛya we ye. 9 Wo kɛɛn ti min kɛɛn sɛbɛ lee, a naan diɲan na, e ren kɛɛn bɔ mgɔw biɛ ye. 10 Wo koma tin mi diɲan na. Diɲan dara a fɛ, nga diɲan maan a dɔn. 11 A naan a yɛɛ kun ka shiya ma, nga a yɛɛ kun ka mgɔw ma sɔn a ma. 12 Wo biɛ na ta, miinnu sɔnna a ma ka da a ra, e re fgan ji wuu biɛ ma ka kɛ Ala dinw ye . 13 Aa ma woo mgɔ woo tgora, wala hadamadin sako baaka ra, wala cɛ sako baaka ra, Ala le l'a ru woo. 14 Wo koma kɛra mgɔ ye ka sgi aan shɛma. Aan na nɔɔrɔ lapiɛ, wo nɔɔrɔ mi e ko dincɛ keenpe min ta bɔra a fa Ala ra, a pani min nɛɛnma ni shɛn ra. 15 Zan la shɛɛrɛya kɛ, ni a prɛnna ko: Ne komana cɛ min kwo ra ko min na nan ne kɔfɛ, wo kɛra ne ɲan, katgu a ti min ɲin sani na koni woo, ɲin non. 16 A pani min miin na, aan biɛ wo jɔ sɔɔ, ani duba frani duba kan. 17 Ala sariya jii aan ma Musa baaka ra, nga nɛɛma ni shɛn naa Yesu Krista le baaka ra. 18 Mgɔ shi ma Ala je abada. Dincɛ keenpe min mi a fa Ala la, ni Ala yɛɛ lo, we ra a tgo yira. 19 Zan kan shɛɛrɛya fɛɛ ɲin ye, jerusalɛm yahutuw saakalashebgaw jɔɔ ni Levitew jɔɔ ce a fɛɛ sgan min naa ka a ɲrika ko: E mi jon ye? 20 Ee yi tee ka koman , a ma sɔn ka shɛn dgon aa man, nga ee ya yira ka piɛ biɛ ɲanna, ee ko: Ne ti Krista ye. 21 Aa re yaa ɲrika ko: Ayiwa, a min dii? E min Eli lee wa? Zan nee ko: Wayi, ne ti wee. Aa re ko: E min wo cera wee ye wa? E re aa jaabi ko: Wayi. 22 Aa re yaa fwɔ a ye ko: ayiwa, e mi min ye, wo fwɔ aan ye, yaako aan ni ka jaabi lashe aan cebgaw ma. Ee mɔn fwɔ e yɛɛkun kwora? 23 Zan nee yaaru jaabi ko: Cɛ min prɛn kongo kɔɔna ko: A' mantgi ka sra lateen! ne mi wo tgi kan we ye, e ko cera Esayi la fwɔɔ tgi min naa. 24 Miinnu cera ka ta Zan fɛ, Farisuɛnw jɔɔ tin non, 25 wuu re yaa ɲrinka ko: Ni e ti Krista ye, wala Eli, wala wo cera wo, mɔn na e ren batiseri kɛ? 26 Zan nee aa jaabi ko: Ne pkin min batiseri kɛra je ra nga jɔ min aa shɛma, aa ti wo tgi dɔn. 27 Wo min nanra ne kwɔ, nga ne man kan ni a ka sabaan yru firi wee. 28 Wo kwow biɛ kɛra betani, jurdɛn ba kɔfɛ, Zan ti min batiseri kɛra ja miin na. 29 Wo dgusɔpiɛ ra, Zan nee Yesu nashɔ je a ma, ee ko: Ala ka sgadin min diɲan ka jrumu ta ka bɔ ɲin, wo fɛɛ. 30 Ne komana cɛ min kwo ra ko min mi nana ne kwɔ, wo kɛra ne ɲan, katgu a tin min ɲin sani ne koni woo, ɲin non. 31 Ne pkiin tin maa aye dɔn , nga ne naa batiseri kɛ jera yaako a ra yira Israɛl la. 32 Zan shɛɛrɛya kɛ ko: Nee ɲin senuma dgi shɔ je ka bɔ sankoo ra e ko jɛnɛkantgan, wo naan e sgi a kan. 33 Ne pkiin tin maa a dɔn, nga Ala, wo min ne cee ko ne ra batiseri kɛ jera, wo ra fwɔɔ ko, ni ne ka ɲin senuma dgi shɔ je ka e sgi cɛ min kan, we re batiseri kɛ ɲin senuma la. 34 Ne ra jee ka shɛrɛya kɛ ko, ɲin min Ala dincɛ we ye. 35 Wo dgusɔpiɛ ra, Zan ni a ka krandinw la fla jɔnin tin min ɲin kula ye, 36 e re Yesu tɛmanshɔ je. Ee ko: Ala ka sgadin fɛɛ! 37 Zan ka wo krandin fla la ka koma mɛn miin kɛɛ, aa re ya gwan Yesu nɔgan. 38 Yesu ri yɛɛma ka aa gwannin je a nɔgan, e yaa ɲrinka ko: Aa min mɔn yaara la? Aa re ya fwɔ a ye ko: Rabi, ( wo kɔɔ o ko, kranmgɔ,) e dginnin min miin? 39 E re aa jaabi ko: Aa na a fɛɛ. Aa taa a fɛ, aa re ya sgija je, ka tee shɔ kɛ a fɛ ɲin. Wo ra sɔɔ tee shɔn sgan we tin mun. 40 Wo krandin fla minnu Zan ka koma mɛn kaa gwan Yesu nɔŋan, wuu la keen tin mi Andre le, Simɔn Piɛri baremacɛ lo. 41 Andre gare taa Simɔn nɔngan ka a fwɔ a ye ko: Aan nee Masiya je. ( wo kɔɔ o, krista.) 42 E re Simɔn ɲanmna ka ta Yesu fɛ. Yesu Simɔn manfɛɛ, e ko: e min Zan dincɛ Simɔn le, e tgɔ na da ko Sefas. ( wo kɔɔ ko, Piɛri wala paakru.) 43 Wo dgupiɛra, Yesu lee ya latgɛ ko a na ta galile jamana la. A ni Filipe bɛnna, ee ya fwɔ wo ye ko: E gwan ne nɔngan! 44 ( filipe tin min bɛtisayidakan nee, Andre ni Simɔn fran tiin bɔ wo dgu we ra.) 45 Wo kwɔ, Filipe lee Natanaɛl je ka fwɔ a ye ko: Musa sɛbɛri kɛ min kwora sariya ra, ni ceraw fran sɛbɛri kɛ a kwora aan nee wo jee. Yusufu dincɛ Yesu lo, ka bɔ Nazarɛti. 46 Natanaɛl lee yaa fwɔ a ye ko: Fɛn ɲuma she ka bɔ Nazarɛti wa? Filipe lee yaa jaabi ko: Na a fɛɛ. 47 Yesu Natanaɛl nashɔ jee a maa sgan min naa, e ko: Israɛl mgɔ sɛbɛ jɔ fɛɛ, nanmaa shi ti a la! 48 Natanaɛl lee yaa ɲrika ko: Ee ne dɔn ja jɔnma? Yesu lee yaa jaabi ko: Ne ɲan tin mi ra ki to toobaa kɔɔ, sani Filipe ko kari kri 49 Natanaɛl lee yaa fwɔ a ye ko: kramgɔ, e mi Ala dincɛ we ye, e mi Israɛl ka masacɛ we ye! 50 Yesu lee yaa jaabi ko: Ne ra fwɔ e ye ko ne ɲan tin min ra ki to toobaa kɔɔ, wee kɔsɔ e re dannaya kɛ waa? E na kwobaw je ka tɛmɛn ɲinnun kan! 51 E ko fran, shɛn shɛn na ne ra fwɔ aa ye ko: Aa na sankoo dayɛɛni je ka Ala ka mɛɛkɛw yɛɛshɔ ni aa dgishɔ je mgɔ dincɛ kan!

Chapter 2

1 Wo kwow kɛni tee sabanan dun na, piɛnya jɔ lee kɛ kana, wo mi galile dgu jɔ ye. Yesu ba tin mi ɲin. 2 Yesu ni a ka krandinw fran krini tin mi wo piɛnya ra. 3 Divɛn naa dɛsɛ sgan min na, Yesu ba re y'a fwɔ a ye ko: Divɛn ti aa fɛ kun . 4 Nga Yesu re y'a ba jaabi ko: Moso, e min mɔn yaarala ne fɛ? Ne ka waati ma she ban. 5 Yesu ba re y'a fwɔ baaradinw ye ko: A ka fɛn o fɛn fwɔ aa ye, aa ren ka wo biɛ kɛ. 6 Ayiwa, paa dga wɔɔrɔ tin ɲin Yahutuw ka kwori kama, ka kanɲan ni aa ka saniyari laandaw ye. Fiɛba ɲan juuru wama wɔɔrɔ je tiin kɛ wo dgaw biɛ keen_keen kɔɔna. 7 Yesu re y'a fwɔ baaradinw ye ko: Aa dga ɲinnu pa ni je wee. Aare y'a ru pa fwɔ aa da ra. 8 Yesu re y'a fwɔ aa ye ko: Aa jɔ suu sisa, ka ta ji dunni taranbgaw kuntgi ma. Aa re ta nɛɛn. 9 Je we yɛɛman ka kɛ divɛn ye, dunnin taranbgaw kuntgi la nɛnnɛn. A ma wo divɛn bɔ ja dɔn, nga baaradin minnu je suu, wuu kpin tin na bɔ ja dɔn. Dunnin taranbgaw kuntgi wee piɛn cɛ kri Ka a fwɔ wo ye ko: 10 Mgɔw biɛ to ka flan ka divɛn biɛ la ɲuman we ji mgɔw ma. Ni aa ka wo shaanman myin, wo kwɔ, divɛn miin ka ɲi dɔɔnin, wee sɔɔn ka ji aa man. Ye ren divɛn biɛ ra ɲuman mra fwo sisa! 11 Wo kɛra Yesu ka tgɛnmshɛn gare kɛnin we, ee wo kɛ Galile kana ka a nɔɔrɔ yira. A ka krandinw nee da a ra. 12 Wo kɛnin kwɔ, e re ta kapɛrnaum, a ni a ba ni a baremacɛw ani a ka krandinw. Aa re tee damanin kɛ ɲin. 13 Yahutuw ka Tɛmɛkan sii sruɲanra, Yesu re ta jerisalɛm. 14 Mgɔ miinnu tin mi mishiw ni sgaw ani jɛnɛnkan tganw fyeere, e re wuu sɔɔ Yaa masa batoshoba kɔɔnna, ani wari piiraw, aa sginin tin mi aa ka tabariw kɔɔ. 15 E re yrukɛsɛw kɛ shɔn ye ka aa biɛ kpɛn ka bɔ Yaa masa batoshoba kɔɔna, a ni aa ka sgaw ni aa ka mishiw. E re wari piiraw ka wari fri dguman ka aa ka tabariw dabri. 16 E y'a fwɔ jɛnɛkan tgan fyeerelaw ye ko: Aa fɛn ɲinnun bɔ yan! Aa kaa ne fa ka sho kɛ yakori kɛ ja ye! 17 A ka kradinw hakri dgira kitabu kɔɔna koma la miin na fwɔ ko: E ka sho kwo ka ji nee haari, a hanmi min ne ra kwosɛbɛ. 18 Yahutuw le y'a ɲrinka ko: Ee she ka tgɛnmashɛn jɔɔn yira aan na ko jo min e fɛ ka kwo ɲinnu kɛ? 19 Yesu lee aa jaabi ko: Aa Yaa masa batoshoba ɲin tin, ne na a jɔ kla ye tee saba kɔɔnna. 20 Yahutuw lee y'a fwɔ a ye ko: San binaani ni wɔɔrɔ le kɛra Yaa masa batoshoba ɲin jɔri la, ye ren na a jɔ kla ye tee saba kɔɔnna tgo dii? 21 Nga Yesu kan tin mi Yaa masa batoshoba miin na, wo tin mi a yɛɛ piikoo we ye. 22 Yesu krunnin kwɔ ka bɔ shuw shɛma, a ka krandinw hakri dgira a la ko a tiin wo koma fwɔɔ, aa re da kitabu ni Yesu ka koma fwɔniw na. 23 Ka Yesu to jerisalɛm, Tɛmɛnkan sii waati ra, mgɔ shaanman na ka tgɛmanshɛn kɛninw je miinkɛɛ, aa re da a ra. 24 Nga Yesu maa yɛɛ to aa boora, katgu ee aa biɛ dɔn. 25 A makwo tin tara ka ɲrinkari kɛ mgɔ shi ka kwoɲanw ra, katgu a yɛɛkun wee mgɔ kɔɔna kwow biɛ dɔn.

Chapter 3

1 Farisiɛn jɔ tin mi ɲin, ko Nikodɛmɛ, Yahutuw ka fganman jɔ tin non. 2 Wo taa Yesu sgɛrɛ dun jɔ shufɛ ka fwɔ a ye ko: Kramgɔ, aan na dɔn ko e min kramgɔ ye miin naan ka bɔ Yaa masa ra, Katgu ee tgɛmanshɛn miinnu kɛ, mgɔ shi tin she ka wuu kɛ, ni Yaa masa ti wo tgi fɛ. 3 Yesu re y'a jaabiko: Shɛn shɛn na ne ra fwɔ e ye ko: Ni mgɔ ma seki ka woo klaye, a ti she ka Yaa masa ka masaya je. 4 Nikodɛmɛ lee yaa ɲrinka ko: Mgɔ min kɔɔra ka ban, wee she ka woo klaye tgo dii? Mgɔ ti she ka e kwɔseki a ba kɔɔnna klaye ka sɔɔn ka woo. 5 Yesu re yaa jaabi ko: Shɛn shɛn na ne ra fwɔ e ye ko: Ni mgɔ ma woo je ni ɲin la, a ti she ka dun Yaa masa ka masaya ra. 6 Miin woora piisgo ra, wo min piisgo re ye. Miin woora ɲin senuma ra, wo min ɲin ne ye. 7 E kaa kabakwoya a ra ko ne fwɔɔ e ye ko, waajibi lo ko aa woo klaye. 8 Fiyɛn we tin ja min ka ji a ye. E ra mgankan mɛn, nga e m'a bɔ ja dɔn, e m'a ta ja dɔn. Mgɔ o mgɔ woora ɲin na, wee min tin. 9 Nikodɛmɛ lee yaa ɲrinka ko: wo kwow she ka kɛ tgo dii? 10 Yesu lee yaa jaabi ko: Ye min mi Iszraɛl ka kaamgɔ ye, e ti wo kwow dɔn? 11 Shɛn shɛn na ne ra fwɔ e ye ko: Aan min dɔn, aan koma wee kwo ra. Aan miin jee, aan we shɛrɛya kɛ, nga aa ti sɔn aan ka shɛrɛya ma. 12 Ni ne ka koma aa fɛ dgukoo kan kwow ra, aa ti da wuu ra. Ni ne ka sankoo ra kwow fwɔ aa ye, aa na da wuu ra tgo dii? 13 Mgɔ shi ma yɛɛ ka ta sankoo ra, fwɔ mgɔ dincɛ min dgira ka bɔ sankoo ra. 14 Musa sranigɛ sa kɔɔta konŋokoon kɔɔnna tgo min na, waajibi lo mgɔ dincɛ laa kɔɔta tin nɛ, 15 walisa mgɔ o mgɔ dara a ra, wo ra ɲranmaya banbii sɔɔ. 16 Bari Yaa masa diɲan kanu haari, fwo ka a dincɛ ni keenpee ji, walisa mgɔ o mgɔ ka da a dincɛ ra, wo kaa haraki, nga wo ra ɲranmaya banbii sɔɔ. 17 Yaa masa maa dincɛ ce ka na dinɲan na ka kiti tgɛ dinɲan kan, nga a ra ce walisa dinɲan laa kishili sɔɔ a baaka ra. 18 Mgɔ min ka da Yaa masa dincɛ ra, wo sin ti kiti ra, nga min ma da a ra, kiti tgɛ ra wo kan ka ban, katgu a ma da Yaa masa dincɛ ni keenpee tgɔ ra. 19 Wo kiti sabaabu fɛɛ ɲin ye ko, kɛɛn naa dinɲan na, nga jibi jara mgɔw ye ka tɛmɛn kɛɛn kan, katgu aa ka kɛwariw ka dgu. 20 Mgɔ o mgɔ kwo dgu kɛ, kɛɛn ma ji wo tgi ye fiewu, wo ti sɔn ka na kɛɛn na fran, yaako a ka kɛwari dguw kaa yira kɛɛn kan. 21 Nga mgɔ min shɛn kwow kɛ, wee na kɛɛn ra, yaako a ka kɛwariw laa yira ko aa kɛra ka kanɲan ni Yaa masa sago we. 22 Wo kwɔ; Yesu ni a ka krandinw ne ta jude jamana ra. E ri to aa fɛ ɲin ka waatinin kɛ, a tiin batiseri kɛ. 23 Zan fran tiin batiseri kɛ Enɔn, Salim ygɛman, bari je shaanman tin min wo ja ra. Mgɔw tin ta a fɛ, ee tin naa batise. 24 Wo ra sɔɔ Zan tin ma bla kaso ra ban. 25 Ayiwa, Zan ka krandinw ni yahutuw jɔɔ re ngɔn sɔɔ aa ka saniyari laada kwo ra. 26 Aa re ta Zan fɛ ka fwɔ a ye ko: kramgɔ, cɛ min ti min e fɛ jurdɛn ba kɔfɛ, ee wo min shɛɛrɛya kɛ, wo mi batiseri kɛra sisa, mgɔw biɛ mi tara we fɛ! 27 Zan nee aa jaabi ko: Mgɔ ti she ka fwoshi sɔɔ ni Yaa masa ma wo ji a ma. 28 Aaye yɛɛ mi ne shɛɛrɛya kɛra ko ne ra fwɔ ko ne ti krista ye, nga ne cera a ɲan re. 29 Pyiɛn mi miin ta ye, we min pyiɛn cɛ wee, nga pyiɛn cɛ tericɛ min jɔ ni min a ygɛma ka a lamɛn, wee ni yrilaja kwosɛbɛ pyiɛncɛ komankan kɔsɔ. Ne ka yrilaja min wo shi wee ye, a dapanin min sisa. 30 Jɔ ka kan ka fra wo boɲanri kan, jɔ ka kan ka bɔ ne ta ra. 31 Min naan ka bɔ san fɛ, wo min biɛ kun na. Min bɔra dgukoo ra , wo min dgunma ta wee, wee koma dgukoo tgo we ra. Miin naan ka bɔ san koo ra, wo min biɛ kun na. 32 Ee min jee ka min mɛn, ee wee shɛɛrɛya kɛ, nga mgɔ shi ti sɔn a ka shɛɛrɛya ma. 33 Min sɔn a ka shɛɛrɛya ma, wo ra yira ka piɛ ko Yaa Masa min shɛn wee ye, 34 Katgu Yaa Masa min ce, wee Yaa Masa ka komanw fwɔ, bari Yaa Masa a paa ɲin senuman naa. 35 Fa Yaa Masa dincɛ kannu, ee fɛn biɛ dun a boora. 36 Min ka da dincɛ ra, ɲranmaya banbii mi wo tgi fɛ. Min ti sɔn ka dincɛ kan mnan, wo tinaan ɲranmaya sɔɔ, nga Yaa Masa ka jiminya tonin min wo kan.

Chapter 4

1 Farisiɛnw la mɛn ko Yesu min krandinw sɔɔra ka aa batise ka tɛnmɛn Zan kan. 2 Wo biɛ na ta, Yesu yɛɛ tun ti mgɔ shi batise, a ka krandinw nee tin min batiseri kɛra. 3 Yesu wo dɔn sgan min naa, e re bɔ jude jamana na ka e kwɔseki galile jamana na. 4 A tashɔ o, Waajibi tin non a ra Samari jamana shɛtgɛ. 5 A shera Samari dgu jɔ ra, wo tgɔ o ko sikar. Yakuba ji min jii a dincɛ Yusufu ma, a ka srun wo ra. 6 Yakuba ka kɔɔn tin min ɲin. Yesu badani tgɔnma fɛ, e yi sgi wo kɔɔn da ra. Tee kpanni man ra. 7 Samarikan moso jɔ naan je bɔ. Yesu re yaa fwɔ a ye ko : Je jɔ ji ne man, ne raan un myi. 8 Wora sɔɔ a ka krandinw tin taa dgu kɔɔna ka ta dunni san. 9 Wo samarikan moso we ya fwɔ Yesu ye ko: Ye yahutushɔ ne daare je myinta ra tgo dii? ne min mi samarikan moso ye. ( katgu Yahutuw tun ti sɔn aa ni samarikanw naa jɛ fwoshi ra.) 10 Yesu lee ya jaabi ko: Ni e tiin Yaa Masa ka ɲininfɛn dɔn, ani min mi je daare ra efɛ ka myi, yee tin na wo daare, a tin na je ɲanama ji e ma. 11 Moso wee ya fwɔ a ye ko: Matgi, yurufiɛ ti e fɛ, kɔɔ ka yan fran. Ye na wo je ɲanama bɔ miin? 12 Aan beman Yakuba lee kɔɔ ɲin jii aan maan. A ni a dinw ni a ka byɛkanw nee yaa je myin. Ye ka bun ni Yakuba ye waa? 13 Yesu re ya jaabi ko: Mgɔ o mgɔ kɔɔ ɲin je myin, myinngɔn na wo mnan kun, 14 nga nee je min ji mgɔ ma, ni a ka wo myin, myinngɔn ti a mnan kun abada, katgu ne na je min ji, wo na kɛ je bwuta ye a kɔɔna min woyo fwo ka ta bla ɲranmaya banbii ra. 15 Moso we ya fwɔ a ye ko: Matgi, wo je ji ne ma, yaako myinngɔn kaa na ne mnan, ne kaana na je pa yan kun. 16 Yesu re ko: ta e cɛ kri ka na. 17 Moso we ya jaabi ko: cɛ ti ne fɛ. Yesu re yaa jaabi ko: Ee shɛn fwɔɔ ko cɛ ti e fɛ, 18 katgu ee sgi kɛ cɛ juuru fɛ. E mi min fɛ de sisa, wo ti e cɛ ye. Ee shɛn fwɔɔ. 19 Moso we ya fwɔ a ye ko: Matgi, ne ra kɔɔshi ka je ko ye min cera lee. 20 Aan ne samarikaw, aan ne bemanw Yaa Masa bato kru ɲin kan, nga aaye yahutuw ra fwɔ ko mgɔ ka kan ka Yaa Masa bato ja min na, ko we jerusalɛm nee. 21 Yesu re yaa jaabi ko: Da ne ra, moso, waati min nana, aa na fa Yaa Masa bato ni kru ɲin tɛ, ni jerusalɛm fran tɛ. 22 Aaye Samarikaw, aaye min bato, aa ma wo dɔn. Aan ne Yahutuw min bato, aan ne wo dɔn, katgu kishiri bɔra Yahutuw le ra. 23 Nga waati min nana, wo waati shera ka ban, batobga sɛbɛw na fa Yaa Masa bato ɲi an ani shɛn na, bari fa Yaa Masa min wo batibga shiw re yaarala. 24 Yaa Masa min ɲi ne ye . Minnu na bato, waajibi ro wuu ra bato ɲi na ani shɛn na. 25 Moso we ya fwɔ a ye ko: Ne ra dɔn ko Masiya na na, wo kɔɔ wo , Krista. Ni wo ka na sgan min na, a na fɛn biɛ fwɔ aan ye. 26 Yesu re yaa jaabi ko: Wo mi nee ye, ne min mi komana e fɛ. 27 Wo sgan ra Yesu ka krandinw ne ya kwɔseki ka na a fɛ, aa re yaa je ko a min komana moso jɔ fɛ, aa kabakwoyara, nga aa shi ma she ka a ɲrinka ko: E min mɔn yaara la wo moso fɛ, wala mɔn na to e mi komana wo moso fɛ? 28 Moso kpiin naka jedga too ɲin ka seki dgu kɔɔna k'a fwɔ mgɔw ye ko: 29 Aa na cɛ jɔ fɛɛ, ee ne ka kwo kɛninw biɛ fwɔ ne ye. 30 Ɲin ti Krisya ye wa? Mgɔw re bɔ dgu kɔɔna ka ta Yesu nɔnŋan. 31 Wo waati ra krandinw tin min Yesu daarela ko: kaamgɔ, dunnin kɛ. 32 Ngan Yesu re aa jaabi ko: dunnin jɔ min ne fɛ ka dun, aaye ti wo dɔn. 33 We ra too krandinw tin min ngɔn ɲrikara yara ni mgɔ jɔ nani ka dunnin ji a ma. 34 Yesu re y'a fwɔ aa ye ko: Ka ne cebga sako kɛ, ee baara min ji ne ma, ka wo kɛ ka dapa, we min ne ka dunninfɛn wee. 35 Aa t'a fwɔ ko karo naani min aan ni shunman tgɛ shɛ waa? Nga ne ra fwɔ aa ye ko aa aa ɲanw kɔɔta ka jiw fɛɛ. Shunman kɔkɔra, a tgɛ sgan shera ka ban. 36 Miin shunman tgɛ, wo ra ka saa sɔɔ, e ren shunmakɛsɛw lajɛ ɲanamaya banbii kama, warisa miin dani kɛ ani miin shunman tgɛ, wuu ra ɲunshɔnja ngɔn fɛ. 37 Koma ɲin min shɛn ye miin na fwɔ ko: Mgɔ jɔ dani kɛ mgɔ kpɛɛma nan shunman tgɛ. 38 Aa ma ji miin sɛɛn, ne re aa ce ka ta wo shunman tgɛ. Jɔ kpɛɛma nee wo sɛɛn, aa ye re nafa sɔɔ wu ka baara la. 39 Wo dgu ra samarikaw shaanman dara Yesu ra wo moso ka shɛɛrɛya kɔsɔ, a ko ko Yesu ra ka kwo kɛniw biɛ fwɔ a ye. 40 Samarikaw taa Yesu nɔnka sgan min na, aa re y'a daare ko a ri to aa fɛ. Ee yi to ɲin ka tee fla kɛ. 41 Mgɔ shaanman kpɛɛmaw dara Yesu ra a yɛɛkun ka koma kɔsɔ. 42 Aa re y'a fwɔ moso we ko: Sisa kpin, aan ma da a ra e ka koma dɔrɔnw kɔsɔ, nga aan yɛɛkunw na lamɛn, aan na dɔn shɛnna ko ɲin mi diɲan kishibga we ye. 43 Tee fla tɛmɛnnin kwɔ, Yesu re bɔ ɲin ka ta galile, 44 bari Yesu yɛɛkun na fwɔ ko: Cera shi ti boɲan sɔɔ a yɛɛ ka jamana ra. 45 A shera Galile sgan min na, wo jamana mgɔw lee y'a mnan kwoɲan, katgu wuu fran tun taa sii ra Jerusalɛm. Ee kwo minnu kɛ wo sgan ra, aa wuu biɛ je. 46 Yesu taa Galile Kana kun, ee je yɛɛma ka kɛ divɛn wee dgu miin naa. Gofɛrɛnaman ka kuntgi jɔ tin min ɲin, a dincɛ bananin ti min aa ka sho Kapɛrnaum. 47 Wo cɛ ra mɛn ko Yesu bɔra Jude jamana ra ka she Galile jamana ra, ee ta a nɔnŋan ka a daare ko a ra na Kapɛrnaum ka a dincɛ kɛnngɛnya, katgu wo tin mafɛ ka sa. 48 Yesu re y'a fwɔ a ye ko: Ni aa man tgɛmanshɛnw ni kabakwow je, aa ti sɔn ka danaya kɛ fyewu! 49 Kuntgi we y'a jaabi ko: Matgi, na ne ka sho, sani ne din ka fii sa. 50 Yesu re y'a fwɔ a ye ko: Ta, e dincɛ min a ɲannan. Wo cɛ dara Yesu ka koma ra, ee ta. 51 A tashɔ o, a ka yɔw nee na a kunbɛn ka fwɔ a ye ko: E dincɛ kɛnngɛnyara! 52 E y'a ɲrika ko a dincɛ pisayara waati jɔn na, aa re a jaabi ko: kunun tee kpannimanra, piikpan we ya bla. 53 A fa ra dɔn ko wo waati we ra Yesu ra fwɔ a ye ko a dincɛ ɲranman no. A yɛɛkun ni a ka sho mgɔw biɛ re danaya kɛ Yesu ra. 54 Wo kɛ ra Yesu ka tgɛnmashɛn flanan wee, ee min kɛ kabini a bɔra Jude jamana ra ka ta Galile jamana ra.

Chapter 5

1 Wo kuɔ, Yahutuw ka sii jɔ kɛra, Yesu re ta jerusalɛm. 2 Jedganba jɔ tin min jerusalɛm, sgaw ka dunda ygɛma, heburukan na wo tgɔ o ko bɛtɛseda. Kpa juuru tin min ɲin. 3 Banbgashɔ caanma danin ti min wo kpaw kɔɔ, fiyenshɔw ni sinkeemanw ni labaan. Aa tin min je ka lamganri mankɔɔ na, 4 bari Matgi ka mɛɛkɛ jɔ tiin dgi wo dgan na jebaa kɔɔnna sganw jɔɔ ra ka je lamgan. Banabgashɔ min tin ka flan ka dgi je ra wo je lamganni kwɔ, bana shifa o shifa min a ra, wo tiin kɛngɛnya. 5 Cɛ jɔ tin min ɲin, bana tin min a ra kabini san bisaba ni sekin. 6 Yesu wo dani je ka dɔn ko kabini sganmanya a man kɛnngɛn, e wo ɲrinka ko: E man fɛ ka kɛnngɛnya waa? 7 Banabgashɔ we a jaabi ko: Matgi, mgɔ shi ti ne fɛ ka ne ladgi je ra a lamgan sgan ra. Ni ne ka fii ni jija ko nee dgi sgan min na, mgɔ kpɛɛman ne kɔn ka dgi ne ɲan. 8 Yesu re yaa fwɔ a ye ko: wri ka e ka daran ta ka tgɔnman. 9 Wo jani biɛ ra, wo cɛ we kɛnngɛnya. Ee yaa ka daran ta ka tgɔnman. Wo kɛra lafiɲɛ dun jɔ ra, 10 We ra to yahutuw re ya fwɔ wo cɛ kɛnngɛnyanin we ko: byi mi lafiɲɛ dun nee, a ma dgan e ye ka e ka daran ta. 11 E re aa jaabi ko: Miin ne kɛnngɛnya, we ra fwɔ ne ye ko ne ra n' ka daran ta ka tgɔnman. 12 Aa re y'a ɲrika ko: Mgɔ jɔn na fwɔ e ye ko ya e ka daran ta ka tgɔnman? 13 Nga cɛ min kɛnngɛnyara, wo ma a kɛnngɛnya bgaa dɔn, katgu jama kɔsɔ Yesu tin bɔra ɲin ka ban. 14 Wo kwɔ Yesu re wo cɛ sɔɔ Yaa Masa batoshoba kɔɔna ka fwɔ a ye ko: E kɛnngɛnyanin fɛɛ sisa. E kaa jrumun kɛ kun, yaako fɛ min ka dgu ni bana we, wo kaana e sɔɔ. 15 Cɛ we ta fwɔ yahutuw ye ko Yesu re a ye kɛnngɛnya 16 Wee kɔsɔ Yahutuw re ya damnan ka Yesu tɔɔrɔ, Katgu ee wo kwow kɛ lafiɲɛ dun na. 17 Nga Yesu re aa jaabi ko: Ne fa baara kɛ sgan biɛ, ne fran baara kɛ. 18 Wo koma kɔsɔ, Yahutuw tiin tgo yaara k'a pga ka tɛmɛn gare kan, lafiɲɛ dun shɛnri dama drɔn tɛ, nga a ko fran ko Yaa Masa min a fa ye, Wo ra, aa re ko, a min a yɛɛ ni Yaa Masa kanɲan na. 19 Wo sgan na Yesu re aa jaabi ko: Shɛn shɛn na ne ra fwɔ aa ye ko: Yaa Masa dincɛ ti fwoyi kɛ a yɛɛ baaka ra, fwɔ ee min kɛshɔ je a fa fɛ. Fa we fɛn o fɛn kɛ, a dincɛ fran we yɛɛ kɛ. 20 Fa Yaa Masa ra dincɛ kanu, a yɛɛkun we fɛn o fɛn kɛ, ee wo biɛ yira a dincɛ ra. A na kɛwariw fran yira a ra minnu ka bun ni ɲinnu ye, yaako aa kabakwoya. 21 Fa Yaa Masa mgɔ shuw lakunun ka ɲranmaya ji aa ma tgo min na, Wo tgo ra a dincɛ ma fɛ ka ɲranmaya ji minnu ma, a ra ji wuu ma. 22 Fa Yaa Masa ti kiti tgɛ mgɔ shi kan, nga ee kiti kwo biɛ jii a dincɛ ma, 23 yaako mgɔw biɛ ra dincɛ bonya e ko aa faa bonya tgo min na. Min ti dincɛ bonya, wo ti a cebga fa Yaa Masa bonya. 24 Shɛn shɛn na ne ra fwɔ aa ye ko: Miin ka ne ka komaw lamɛn ka da ne cebga ra, ɲranmaya banbii min wo tgi fɛ. Wo sin ti kiti ra, nga a bɔra saya ra ka dun ɲranmaya ra. 25 shɛn shɛn na ne ra fwɔ aa ye ko: Waati min nana, wo waati min sisa re ye, mgɔ saninw na Yaa Masa dincɛ kan mɛn, a mɛnbgaw na ɲranmaya. 26 Katgu fa Yaa Masa ɲanma min a yɛɛ ma tgo min na, wo tgo ra a ra jii a dincɛ ma a ra ɲranmaya a yɛɛ ma. 27 Ee fgan ji a dincɛ ma fran ka kiti tgɛ katgu mgɔ dincɛ ro. 28 Aa kaa kabakwoya wo ra, katgu waati min nana, mgɔ sanin miinnu min kabruw kɔɔna, wuu na a kan mɛn. 29 Aa na bɔ ɲin. Kwoɲumakɛraw na kunun ɲranmaya kama, kwodgukɛraw na kunun kiti kama. 30 Ne ti she ka fwoyi kɛ ne yɛɛ baaka ra. Ne kiti tgɛ ka kanɲan ni ne ka kwo mɛnnin we Yaa Masa fɛ. ne ka kiti teenin non, katgu ne ti ne yɛɛ sako yaara, fwɔ ne cebga sako. 31 Ni ne ni yɛɛ shɛɛrɛya kɛ, ne ka shɛɛrɛya ti shɛn ye. 32 nga jɔ kpɛɛma ne shɛɛrɛya kɛ, wee ne shɛɛrɛya min kɛ, ne ra dɔn ko wo min shɛn re ye. 33 Aa cedinw bla ka ta Yuhana fɛ, e re shɛn shɛɛrɛya kɛ. 34 Ne t'a yaara mgɔ ra ne shɛɛrɛya kɛ, nga nee kwo ɲinun fwɔ yaako aa krishi. 35 Yuhana kɛra lanpa maanin ye min kɛɛn bɔ, a jara aa ye ka waatinin kɛ ka ɲunshɔnja wo kɛɛmaanin na. 36 Nga shɛɛrɛya jɔ min ne fɛ min ka bun ni Yuhana ta we. Ne fa we kɛwari minnu ji ne ma ko ne ra wu kɛ ka dapa, nee wuu minnu kɛ, wo kɛwariw re ne shɛɛrɛya kɛ ko ne fa re ne ce. 37 Ne fa min ne ce , wo yɛɛ ne shɛɛrɛya kɛ. Aa ma a komankan mɛn sgan shi, aa ma a tgo je. 38 A ka koma tonin ti aa kɔɔna, katgu ee min ce aa man da wo ra. 39 Aa ra aa ɲanw jɔ kitabu komaw ra, katgu a min aa kɔɔna ko ɲranmaya banbii we sɔɔ wuu ra. Wuu re ne shɛɛrɛya kɛ! 40 Wonata, aa ti sɔn ka na ne ma yaako aa ɲranmaya sɔɔ. 41 Ne ti bonyari yaara ka bɔ mgɔw fɛ. 42 Nga nee aa dɔn, ne ra dɔn ko Yaa Masa kanuya ti aa kɔɔna. 43 Ne naan ne fa tgɔ ra, aa ma sɔn ne man. Ni mgɔ jɔ ka na a yɛɛ tgɔ ra , aa na sɔn wo ma. 44 Aa ye she ka danaya kɛ tgo dii? Aa ye minnu ngɔ ka bonyari yaara, ka sɔɔ bonyari min bɔ Yaa Masa keenpe ra aa ti wo yaara. 45 A kaana kɛ aa kɔɔna ko ne na aa sindun ne fa ɲan kɔɔ dɛ. Aa dgi min Musa min kan , wee na kɛ aa sindunbga we. 46 Ni aa tin dara Musa ra, aa tin na da na fran na, katgu wee sɛbɛri kɛ ne kwo ra. 47 Nga ni aa ma da wo ka kitaabu sɛbɛninw na, aa na da ne ka komaw ra tgo dii?

Chapter 6

1 Wo kwɔ, Yesu taa Galile ba kɔfɛ, wo min Tiberiyade ba we. 2 Jamaba ra gwan a nɔngan, katgu a tin min banabgasɔw kɛnngɛnyara tgo min na, aa tin min wo kabakwow jera. 3 Yesu re yɛɛ kru kan, a ni a ka krandinw ne aa sgi ɲin. 4 Yahutuw ka tɛmɛnkan sii sruɲanin tin non. 5 Yesu ri ɲan kɔɔta ka jamaba nashɔ je a man. E y'a fwɔ Filipe ye ko: An na bwuuru san miin, yaako mgɔ ɲinnu na dunni kɛ? 6 Ee wo fwɔ ka Filipe dakɔɔbɔ, katgu a tin na min kɛra, a yɛɛkun we wo dɔn ka baan. 7 Filipe re a jaabi ko: Hari ka wari dɛɲɛ kɛmɛ fla bwuuru san ka jɔní jɔni ji aa ma, aa biɛ tinaan jɔ sɔɔ wo ra. 8 Simɔn Piɛri baremacɛ Andre, miin ti min a ka krandin jɔ ye, we y'a fwɔ a ye ko: 9 Bwuurukun juuru ni yigɛ din fla min cɛ jɔ boora yan, nga we mɔn ɲan mgɔ shaanman ɲin ma? 10 Yesu re y'a fwɔ aa ye ko: Aa jama lasgi. bwin shaanman tin min wo jara. Aa re y'a sgi, aa tiin cɛ wga juuru ngɔnnan bɔ. 11 Yesu re wo bwuuru ta ka baaka da Yaa Masa ye ka wo bwuurukunw tarantaran wo mgɔ sgininw shɛ. E re yigɛ fran ji aa ma tin, biɛ keen keen nee aa sagonan ta sɔɔ. 12 Aa biɛ panin kwɔ dunni nan, Yesu re y'a fwɔ a ka krandinw ye ko: Aa bwuuru kunkrun shɔ toninw shɛ yaako aa shi kaana shɛn. 13 Aa re wo bwuurukun juuru shɔ toninw shɛ ka sinŋin tan ni fla pa, miinnu tora dunnikɛraw kwɔ. 14 Mgɔw Yesu ka tgɛmashɛn kɛnin je sgan miin naa, aa re ko: Cera min ka kan ka na dinɲan na, cɛ ɲin ne mun! 15 Yesu re y'a dɔn ko aa tin ma fɛ ka mnan jaagoyara k'a kɛ masacɛ ye, we ra to ee yi mabɔ aa ra ka ta kru kan klaye a dan na. 16 Teebyin sgan nan, Yesu ka krandinw nee dgi ka ta ba da ra. 17 Aa re dun krun jɔ kɔɔnna ka ba tgɛ damnan ka ta kapɛrnaum pan fɛ. Jibi dunna ka sɔɔ Yesu tin ma na aa fɛ ban. 18 Fiyɛnba wrira baje kan fɔ ka je lamgan kwosɛbɛ. 19 Aa taa ɲan ni krun we baje kan ka kilomɛtɛrɛ juuru wala wɔɔrɔ ngɔnnan kɛ. Wo sgan nan aa re Yesu je, a min tgɔnmana je kan ka e kpaa krun na, aa re sran. 20 Nga Yesu re a fwɔ aa ye ko: Ne ro aa kaa sran. 21 Wo sgan na a jara aa ye a ra dun aa fɛ krun kɔɔ na. Wo jani biɛ, krun shera aa ta ja dgukoo ma. 22 Wo dgupiɛ ra, jama min tora ba kɔfɛ, Wuu ra kɔɔshi ko krun ni keenpe re tin mi ɲin. Aa ra dɔn ko Yesu ma dun wo krun kɔɔna a ka krandinw fɛ, nga krandinw gwansan ne tin bɔra ɲin. 23 Wo ra sɔɔ Matgi we baaka da Yaa masa ye ka bwuuru ji aa ma aa ra dun ja min na, krun jɔ kpɛɛmanw shera wo jaa ra ka bɔ Tibɛriyade dgu ra. 24 Jama ra jee ko Yesu ni a ka krandinw shi ti ɲin, aa re dun wo krunw kɔɔna ka ta kapɛrnaum ka Yesu yaara. 25 Aa Yesu sɔɔ ba kɔfɛ minkɛ, aa re y'a fwɔ a ye ko: Kramgɔ, e shera yan sgan jɔnna? 26 Yesu re aa jaabi ko: Shɛn shɛn ne ra fwɔ aa ye ko: Aa tgɛnmashɛn minnu je, aa t ne yaara la wuu kama dɛ. Aa min ne yaara la katgu aa dunni kɛ ka aapa. 27 Dunni miin ban, aa kaa baara kɛ wo sɔɔ drɔnhu kɔsɔ, fwɔ dunni miin to badaa ka ɲranmaya banbii ji. Mgɔ dincɛ na wo dunni ji aa ma, katgu fa Yaa masa ra ka tgɛnmashɛn daa wee kan. 28 Aa re y'a ɲrinka ko: Aan ka kan ka mɔn kɛ wrisa ka Yaa masa sako kɛ? 29 Yesu re aa jaabi ko: Yaa masa sako we ɲin ne, ko Yaa masa min ce, aa da wo ra. 30 Aa re y'a ɲrinka ko: Ee she ka tgɛnmashɛn jɔɔn yira an na, yaako aan da e ra? E na kɛwari jɔɔn kɛ? 31 Aan bemanw mane dun kogokon kɔɔna, e ko a sɛbɛni min kitabu ra tgo min na ko: Ee dunnifɛn ji aa ma ka bɔ sankoo ra. 32 Yesu re aa jaabi ko: shɛn shɛn na ne ra fwɔ aa ye ko: Musa ma dunnifɛn ji aa ma ka bɔ sankoo ra, nga ne fa re dunnifɛn sɛbɛ ji aa ma ka bɔ sankoo ra. 33 Katgu min dgira ka bɔ sankoo ra ka ɲranmaya ji diɲan ma, wo min Yaa masa ka dunnifɛn wee. 34 Aa re y'a fwɔ a ye ko: matgi , ye ra wo dunnifɛn ji aan sgan biɛ. 35 Yesu ra fwɔ aa ye ko: Nee min ɲranmaya dunnifɛn we. Mgɔ min ka nan ne ma, kɔngɔ ti naan wo mnan fyewu. Miin ka da ne ra , myinngɔn ti wo mnan abada. 36 Nga ne ra fwɔ aa ye ka baan ko: aa ye ne jee, wo na ta, aa man danaya kɛ. 37 Ne fa miinnu ji ne ma, wu biɛ na na ma. Miin ka na ne ma, ne ti naa wo tgi kpɛn ka bɔ kɛɛnma fyewu. 38 Katgu ne ma dgi ka bɔ sankoo ra ne yɛɛ sako kɛri kama, fwɔ ne cebga sako wo. 39 Ne cebga sako fɛɛ ɲin ye ko, ee miinnu jii ne maan, wuu shi kaa tunun ne ma, nga ne ra aa lakunun ɲranmaya kama laban dun na. 40 Ne fa sako fɛɛ ɲin ye ko, mgɔ miinnu ka a dincɛ lapiɛ ka da a ra, wuu ra ɲranmaya banbii sɔɔ, ne na aa lakunun laban dun na. 41 Yahutuw re dajukɔɔ koma kɛ Yesu kama, katgu a ra fwɔ ko a ye min dunnifɛn ye min dgira ka bɔ sankoo ra. 42 Aa re ko: ɲin ti Yusufu dincɛ Yesu ye wa, aan min fa ni a ba dɔn? Sisa a ra fwɔ tgo dii ko a dgira ka bɔ sankoo ra. 43 Yesu re aa jaabi ko: Aa' dajukɔɔ koman dabla. 44 Mgɔ shi ti she ka na na ma ni ne fa miin ne cee, ni wo maa saman . Ne na a lakunun laban dun na. 45 Ceraw koma ɲin sɛbɛ ko: Aa biɛ na kran Yaa masa fɛ. Mgɔ o mgɔ ne fa lamɛn ka kran a fɛ, wo na ne lamɛn 46 A tɛ ko mgɔ ɲan dara ne fa kan. Miin naa ka bɔ Yaa masa ra, wo keenpe ɲan dara ne fa kan. 47 Shɛn shɛn na ne ra fwɔ aa ye ko: Min ka da ne ra, ɲranmaya banbii min wo tgi fɛ. 48 Nee min ɲranmaya dunnifɛn we. 49 Ka aa bemanw to konŋokoon kɔɔnna, aa manɛ dun, aa sara. 50 Nga dunnifɛn min dgi ka bɔ sankoo ra, ɲin no. Ni miin ka wo dun, wo tinaa sa. 51 Ne min dunnifɛn ɲranman we min dgira ka bɔ sankoo ra, yaako ni mgɔ jɔ ka wo dunnifɛn dun, wo ɲranma naa to badaa. Ne na dunnifɛn min ji, wo min ne piisgo we ye, ne na wo ji yaako diɲan ra ɲranmaya. 52 Wo koma kɔsɔ, sɔsɔriba lee wiri Yahutuw shɛma. Aa tin ma fwɔra ko: Cɛ ɲin she ka a piisgo ji aan ma tgo dii, aan ni ka a dun? 53 Yesu re y'a fwɔ aa ye ko: Shɛn shɛn na ne ra fwɔ aa ye ko: Ni aa ma mgɔ dincɛ piisgo dun ka a yuu myin, ɲranmaya ti aa kɔɔna fyewu. 54 Miin ka ne piisgo dun ka ne yuu myin, ɲranmaya banbii min wo tgi fɛ, ne na a lakunun laban na. 55 Katgu ne piisgo min dunnifɛn sɛbɛ ye, ne yuu min myinnifɛn sɛbɛ ye. 56 Miin ne piisgo dun ka ne yuu myin, wo tonin min ne ra, ne tonin min wo ra. 57 Ne fa miin ne ce, wo ɲranma non tgo min, nee ɲranmaya wora, wo tgo ra min ka ne dun, wo ren ɲranmaya ne ra. 58 Dunnifɛn miin dgira ka bɔ sankoo ra, ɲin non. Aa bemanw manɛ min dun ka sɔɔn ka sa, a ni wo ti keen ye. Min ka dunnifɛn ɲin dun, wo ɲranma na to badaa. 59 Ka Yesu to Yaa masa batosho kɔɔnna Kapɛrnaum mgɔw kran na e re wo komaw 60 Yesu ka krandinw shaanma na ka komanw mɛn miinkɛ, aa re ko: Koman ɲin ka gwrɛn dɛ. Mgɔ jɔn she ka wo mnan? 61 Yesu ra dɔn a yɛɛma ko a ka krandinw min dajukɔɔ koman fwɔra wo kwo ra, e y'a fwɔ aa ye ko: wo r'aye kunnashɛn re wa? 62 Mgɔ dincɛ ti min ja min na gare, ni aa ye ka a yɛɛshɔ je ka ta ɲin non? 63 Ɲin we min mgɔ ka ɲranmaya we, piisgo ti fwoshi ɲan. Nee koman minnu fwɔ aa ye, wuu min ɲin ni ɲranmaya we ye. 64 Nga jɔɔ min aa shɛma miinnu ma danaya kɛ. Mgɔ minnu ma danaya kɛ ani miin na a dun boo ra, Yesu wuu biɛ dɔn kabini gare ra. 65 E re ɲin fran fwɔ ko: We ra to ne ya fwɔ aa ye ko, mgɔ shi ti she ka na ne ma ni ne fa ma wo she ji a ma. 66 Kabini wo sgan na, a ka krandinw shanma ne seki kwɔ, aa ma tgɔnma nɛn kun. 67 Yesu re y'a fwɔ a ka krandin tan ni fla we ko: Aa fran man fɛ ka seki re wa? 68 Simɔn Piɛri re y'a jaabi ko: Matgi an na ta jon fɛ? Ɲranmaya banbii komanw sɔɔ we fɛ. 69 Sisa an dara a ra ka dɔn ko e mi Yaa masa ka senuma we ye. 70 Yesu re aa jaabi ko: Ne ma aa tan ni fla ɲanatɔmɔ wa? Wo biɛ na ta, aa ra keen we shitani nee! 71 A tin mi koman na Simɔn Isikariɔti dincɛ Juda kwo ra, we ti na Yesu dun boo ra, a ka krandin tan ni fla la keen tin non.

Chapter 7

1 Wo kwɔ, Yesu tin mi yaarayaarala Galile. A tin ta fɛ ka yaara jude, katgu yahutuw tin mi tgo ɲini na k'a pga. 2 Yahutuw ka Gakɔɔsgi sii tin srunɲara. 3 Yesu baremacɛw re y'a fwɔ a ye ko: Y'a bɔ yan ka ta jude, yaako e ka krandinw fran la e ka kɛwari kɛtaw fɛɛ. 4 Mgɔ shi ti dgon ka kwo kɛ, ni a ma fɛ a ka kwo ra dɔn. Ni e mi kwo ɲinu kɛ ra, aa kɛ kɛɛn kan ki yɛɛ yira diɲan ra. 5 A baremanw yɛɛ tin ma da a ra. 6 Yesu re y'a fwɔ aa ye ko: Ne ta sgan ma she ban. Aa ye fɛ, sgan biɛ ka ɲi. 7 Diɲan ti she ka aa ye kɔniya, nga ee ne kɔniya, bari ne ra a shɛɛrɛya kɛ ko a ka kɛwariw ka dgu. 8 Aa yeru ra ta sii ɲin na. Ne ti na ta sii ɲin na, katgu ne ya sgan ma she ban. 9 Ee wo kwow fwɔ aa ye, ee yi to Galile. 10 Yesu baremacɛw ta ni kwɔ sii ra, a yɛɛ kun fran le ta, nga a ma e yira kɛɛn kan, a taa mgɔw ɲranma. 11 Yahutuw tin mi a yaara la sii ra, aa ti mi ɲrikari kɛra ko: a mi miin? 12 Dajukɔɔ koma shiyara jama shɛma a kwo ra. Jɔɔ ko: Mgɔ ɲuma non. Jɔ kpɛɛmaw ko: Wayi, ee jama lafri le dɛ. 13 Wo biɛ na ta, mgɔ shi ma koma kɛɛ kan a ka pan fɛ, katgu aa ti mi sranna Yahutuw ɲa. 14 Sii tin mi a shɛmashɛ ra sgan minna, Yesu re ta Yaa masa batoshoba kɔɔnna ka mgɔw kran. 15 Yahutuw re kabakwoya, aa re yaa fwɔ ko: Cɛ ɲin kitabu dɔn tgo dii? ka sɔɔ a ma wo kran kɛ. 16 Yesu re aa jaabi ko: Nee mgɔ kran min na, wo ti ne ta ye, ne cebga ta ro. 17 Miin ma fɛ ka Yaa masa sako kɛ, wo na dɔn sala ni wo kran bɔra Yaa masa ra, wala ni ne min komana ne yɛɛ baaka ra. 18 Mgɔ min koma a yɛɛ baaka ra, wo ra yɛɛbonɲari yaara. ga min na a cebga bonɲari yaara, wee min shɛntgi we, teebiiya shi ti a kɔɔna. 19 Musa ma sariya ji aa ma wa? Nga aa shi ti tgɔnma ka kanɲa ni wo sariya we. Mɔn na to aa re tgo yaara ka ne pga? 20 Jama we ya jaabi ko: jina min ra, jon min tgo yaara la ka e pga? 21 Yesu re aa jaabi ko: Nee kɛwari keen ne kɛ, aa biɛ kabakwoyara wo ra. 22 Musa re kɛnŋɛn sariya jii aa ma, wo biɛ na ta Musa ma wo kɛri damnan, a damnanna aa bemanw fɛ, wo sariya we kɔsɔ aa sɔn ka mgɔ kɛnŋɛn hari lafiɲɛ dun na. 23 Ni aa din cɛman kɛnŋɛn lafiɲɛ dun na yaako Musa ka sariya kaa shɛn, mɔn na to aa jinminnin min ne kɔɔ ko ne cɛ jɔ piikoo mumɛ biɛ kɛnngɛnya lafiɲɛ dun na? 24 Aa kaa kiti tgɛ ka kanɲa ni fɛnw kwɔkana tgo we. Aa kiti teenni tgɛ. 25 Jerisalɛmkaw jɔɔ re ya fwɔ ko: Aa ma fɛ ka cɛ min pga, wo ti ɲin ye? 26 A fɛɛ, a mi komana jama ɲan na, aa ti fwoyi fwɔ a ye! an ka fganmanw na dɔn ka piɛ ko ɲin ne mi krista ye wa? 27 Nga ni krista ka na sgan min na, mgɔ shi ti n'a bɔ ja dɔn, ka sɔɔ an cɛ ɲi bɔ ja dɔn. 28 Ka Yesu to mgɔ kran na Yaa masa batoshoba kɔɔna, e re prɛ ko: Aa ko aa ne dɔn ka ne bɔ ja dɔn! Wo biɛ na ta, ne ma nan ne yɛɛ baaka ra, nga ne cebga mi sɛbɛnma ne. Aa ma wo dɔn. 29 Ne kpin na dɔn katgu ne na ka bɔ aye ra, aye re ne ce. 30 We ra to aa re tgo yaara ko aa na a mna, nga mgɔ shi ma she ka e boo da a kan, katgu a ka waati tun ma she ban. 31 Wo biɛ na ta, jama ra mgɔ shanman dara a ra. Aa re ko: Ni Krista ka na sgan min na, a na tgɛnmashɛn shanman kɛ ka tɛmɛn cɛ ɲin kan? 32 Farisiɛnw jama ka dajukɔɔ koma fwɔninw mɛn Yesu ka pan fɛ, we kɔsɔ, saakalashebgaw kuntgiw ni Farisiɛnw re garadiw bla ko aa ra ta a mna 33 Yesu ra fwɔ ko: Ne min aa fɛ ka waatinin kɛ ban, wo kwɔ , ne na ta ne ce cebga fɛ. 34 Aa ne yaara, nga aa tinan neje, katgu ne na kɛ ja min nan, aa ti she ka ta ɲin. 35 Yahutuw re ngɔn ɲrinka ko: Aye she ka ta ja jɔnma, ni an ti she ka ta ɲin? Yahutu minnu yigɛn nin mi Grɛkiw shɛma, a na ta wuu re fɛ ka Grɛkiw kran wa? 36 Ee koma minnu fwɔ ko an na a yaara, nga an tina a je, katgu a na kɛ ja min na, aan ti she ka ta ɲin, wo kɔɔ we mɔn ye? 37 Sii laban dun na, sii dunba kpin, Yesu ri jɔ jama shɛma ka prɛ ko: Myinngɔn mi min na, wo ra na ne ma ki myin. 38 Mgɔ min ka da ne ra, baje ɲranmanw na woyo ka bɔ wo dosokun na, e ko kitabu ra fwɔ tgo min na. 39 Yesu tin mi koma na Ɲi we kwo ra, a danabgaw na min sɔɔ. Wo waati ra Ɲi senuma tun ma ji ban, katgu nɔɔrɔ tin ma da Yesu kan ban. 40 Jama ra mgɔw jɔɔ Yesu ka komaw mɛn, aa re ko: Shɛn na, cɛ ɲin min wo cera we ye! 41 Jɔɔ re ko: Krista ro! Jɔ kpɛma ne ko: Nga Krista she ka bɔ Galile? 42 Kitabu m'a fwɔ ko Krista na bɔ Dawuda bɔnsɔn na, ko a na bɔ Bɛtilɛhɛm, Dawuda tin sgira dgu min na? 43 We ra to sɔsɔri we wri jama na Yesu kwo ra. 44 Aa jɔɔ tin ma fɛ ka a mnan, nga mgɔ shi ma she ki boo da a kan. 45 Garadiw sekira ka ta saakalashebgaw kuntgiw ni farisiɛnw fɛ, wuu re aa ɲrika ko: Mɔn na to aa ma na ni a ye? 46 Garadiw re aa jaabi ko: Mgɔ shi ma koma e ko cɛ ɲin abada! 47 Farisiɛnw re aa ɲrinka ko: Ee aaye fran lafri le wa? 48 An ka fganman keen wala farisiɛn keen dara a ra wa? 49 Nga jama ɲin ti sariya dɔn, aa daŋanin non. 50 Nikodɛmɛ min tin taa Yesu nɔnkan, Farisiɛnw la keen ne tin mun, we y'a fwɔ aa ye ko: 51 Ka kanɲan ni aa ka sariya we, an she ka kiti tgɛ mgɔ kan n'an man a lamɛn ka ka kwo kɛninw dɔn wa? 52 Aa re y'a jaabi ko: Ye fran bɔra Galile le wa? Ta kitabuw lapiɛ, e na je ko cera shi ma dgen ka bɔ Galile. 53 Wo kwɔ, aa biɛ keen keen ne ta aa ka sho.

Chapter 8

1 Nga Yesu taa Oliviye kru kan. 2 A dgusɔpiɛ sgoma da jona ra, e yi kwɔseki Yaa masa batoshoba kɔɔnna, jama biɛ re aa kpaa a ra. Ee yi sgi ka aa kran. 3 Sariya kaamgɔw ani Farisiɛnw naan ni moso jɔ ye a fɛ, aa tiin wo mnan ɲanmgɔya ra. Aa re wo moso jɔ jama biɛ ɲan kɔɔ 4 Ka fwɔ Yesu ye ko: Kramgɔ, moso ɲin mnanna ɲanmgɔya we ra. 5 Musa ra fwɔ sariya ra ko wo ngɔnnan mosow ra kuu ni senekruw ye ka aa pka. Ye ren mɔn fwɔ wo kwo ra? 6 Aa wo fwɔ ka a dakɔɔbɔ, yaako ka a sindun sababu sɔɔ. Nga Yesu re yi bri ka sɛbɛri kɛ dguma ni a bookpɛnni we. 7 Aa re to ka a ɲrika, Yesu re wri ki jɔ ka fwɔ aa ye ko: Aa ra mgɔ min ma jrumu kɛ, wo ra gare ka a kuu ni senekru we. 8 E yi bri kun klaye ka sɛbɛri kɛ dguma. 9 Wo koma mɛnnin kwɔ, aa dosokun we aa kɔɔfwɔ, aa biɛ re ta keen keen, k'a damna cɛkɔɔbaw ra fwo ka ta bla aa kwɔmgɔw ra. Yesu Keen ni wo moso we to ɲin, min jɔnin tin mi a ɲan kɔɔ. 10 Yesu wrira ki jɔ ka fwɔ a ye ko: Moso, e sindunbgaw mi min? Mgɔ shi ma e yaaki kɛ? 11 Moso we ya jaabi ko: Matgi, mgɔ shi. Yesu re ko: Ne fran ti e yaaki. Ta, e kaa jrumu kɛ kun. 12 Yesu komana kun jama fɛ kla ye ko: Ne mi dinɲa ka kɛɛn we ye. Mgɔ mi ki gwan ne nɔn kan, wo ti nan tgɔnma jibi ra, nga wo na ɲranmaya kɛɛn sɔɔ. 13 Farisiɛnw re yaa fwɔ a ye ko: E ri yɛɛ shɛrɛya kɛ, e ka shɛrɛya ti shɛn ye. 14 Yesu re aa jaabi ko: Hari ni ne min yɛɛ shɛrɛya kɛra, ne ka shɛrɛya min shɛn ye, katgu ne ni un bɔ ja dɔn, ne ni un ta ja dɔn. Aaye kpiin ti ne bɔ ja dɔn, aa ti ne ta ja dɔn. 15 Aa kiti tgɛ Hadamadinya tgo we ra, ne kpiin ti kiti tgɛ mgɔ shi kan. 16 Wo biɛ na ta, hari ni ne ka kiti tgɛ, ne ka kiti teennin non, katgu ne keen ti wo kiti tgɛ ra, nga miin ne ce, wo min ne fɛ. 17 A sɛbɛ ni mi aa ka sariya ra ko: Ni mgɔ fla ka bɛn shɛrɛya keen na, wo shɛrɛya mi shɛn re. 18 Ne ni yɛɛ shɛrɛya kɛ, ne fa min ne ce, wo fran ne shɛrɛya kɛ. 19 Aa re yaa ɲrika ko: E fa mi miin? Yesu re aa jaabi ko: Aa ma ne dɔn, aa ma ne fa dɔn. Ni aa tiin ne dɔn, aa tin na ne fa fran dɔn. 20 Yesu wo komaw fwɔ ka a to mgɔw krannan Yaa masa batoshoba kɔɔnna, ɲinifɛnw tiin bla mnan miinnu kɔɔnna, a tin mi wuu yigɛma. Mgɔ shi m'a mnan, katgu a ka waati tin ma she ban. 21 Yesu ra fwɔ aa ye kun ko: Ne na ta. Aa na ne yaara, nga aa na sa ka aa to aa ka jrumu na. Nee ta ja min na, aa ti she ka ta ɲin. 22 Yahutuw re ya fwɔ ngɔn ye ko: A na a yɛɛ pga re wa? Bari a ko a na ta ja min na, an ti she ka ta ɲin. 23 Yesu re aa jaabi ko: Aa ye mi dguma taw ye, ne kpiin mi yaama ta re ye. Aa ye mi dinɲan ɲin taw ye, nga ne ti dinɲan ɲin ta ye. 24 We ra to ne yaa fwɔ aa ye ko, aa na sa ka aa to aa ka jrumuw na. ɔnhɔn, ni aa ma da a ra ko: Ne mi aye ye , aa na sa ka aa to aa ka jrumuw na. 25 Aa re y'a ɲrika ko: E mi jon ye? Yesu re aa jaabi ko: Nee wo mi fwɔ aa ye kabini gare ra. 26 Fɛn shanman mi ne fɛ ka fwɔ aa ye ani ka kiti tgɛ aa kwo ra. Nga min ne ce, we shɛn fwɔ. Nee min mɛn wo fɛ, nee we fwɔ diɲan ye. 27 Aa m'a faamu ko a ti mi komana aa fɛ a fa kwo ra. 28 Yesu re y'a fwɔ aa ye ko: Ni aa ka mgɔ dincɛ kɔɔta sgan min na, aa na dɔn ko ne mi aye ye. Aa na dɔn ko ne ti fwoyi kɛ ne yɛɛ baaka ra. Na fa ne kran tgo min na, ne mi kwo ɲinu fwɔra ka kanɲan ni we ye. 29 Min ne ce, wo mi ne fɛ. A ma ne to ne keen na, katgu ne ra jaɲenakwo kɛ sgan biɛ. 30 Yesu wo kwow fwɔ sgan min na, mgɔ shanman dara a ra. 31 Yahutu minnu dara Yesu ra , e y'a fwɔ wuu ye ko: Ni aa ka ne ka komakan mnan ka to a kan, aa na kɛ ne ka krandinw ye sɛbɛ ra. 32 Aa na shɛn dɔn, shɛn na aa hɔrɔnya. 33 Aa re ya jaabi ko: An ne min Ibrahima bɔnsɔnw ne ye, an ma kɛ mgɔ shi ka yɔnw ye abada. E ra fwɔ tgo dii ko an na hɔrɔnya? 34 Yesu re aa jaabi ko: Shɛn shɛn na ne ra fwɔ aa ye ko: Mgɔ o mgɔ jrumu kɛ wo mi jrumu ka yɔn ne. 35 Yɔn ti sho mgɔ ye sgan biɛ, nga dincɛ kpin mi sho mgɔ re sgan biɛ. 36 Ni Yaa masa dincɛ ka aa hɔrɔnya, aa na kɛ hɔrɔnw ye shɛn na. 37 Ne ra dɔn ko aa mi Ibrahima bɔnsɔnw ye, wo biɛ na ta aa mi tgo yaarala ka ne pga, bari aa ma sɔn ne ka koma ra sgi ja sɔɔ aa kɔɔnna. 38 Ne kwo minnu je ne fa fɛ, ne koma wo kwow le ra. Aa fran kwo minnu mɛn aa fa fɛ, aa wuu re kɛ. 39 Aa re ya jaabi ko: An fa mi Ibrahima le ye. Yesu re ya fwɔ aa ye ko: Ni aa mi Ibrahima bɔnsɔnw ye, aa Ibrahima ka kɛwariw kɛ. 40 Nga sisa, ne miin shɛn mɛn Yaa masa fɛ, ka wo fwɔ aa ye, aa ren tgo yaara ka ne pga. Ibrahima ma wo kɛ dɛ! 41 Aa r'a fa ka kɛwari shiw re kɛ. Aa re ya jaabi ko: Aan kpin ma woo ɲanmgɔya ra. Fa ni keenpe re mi an fɛ, we mi Yaa masa ye. 42 Yesu re ya fwɔ aa ye ko: Ni Yaa masa tin mi aa fa ye, aa tin na ne kanu, bari ne bɔra Yaa masa ra ka na. Ne ma na ne yɛɛ baaka ra, nga we re ne ce. 43 Mɔn na to aa ti ne ka koma faamu? Bari aa ti she ka ne ka komaw lamɛn. 44 Aa fa mi min ye, shitani non. Aa ma fɛ ka aa fa jajenakwow re kɛ. We kɛra mgɔpgara ye kabini garegare. A ma to shɛn kan, bari shɛn shi ti a kɔɔnna. Na ka fii fiɲan fwɔ sgan min na, e ren koma ka kanɲan ni a yɛɛ tgo we, bari fiɲanfwɔ ro, finɲanfa we yɛɛ mun. 45 Ne kpin shɛn we fwɔ, we ra to aa ma da ne ra. 46 Aa ra mgɔ jɔn jrumu sɔɔ ne ra? Ni ne ka komaw mi shɛ ye, mɔn na to aa ti da ne ra? 47 Min bɔra Yaa masa ra, we Yaa masa ka komaw lamɛn. Aaye ti aa lamɛn, bari aa ma bɔ Yaa masa ra. 48 Yahutuw re ya jaabi ko: Shɛn t'an fɛ ka fwɔ ko e mi Samarika ye, ko jina mi e ra wa? 49 Yesu re aa jaabi ko: Jina ti ne ra dɛ, nga ne min ne fa boɲanra, aaye mi ne dgɔyara. 50 Ne ti boɲanri yaara ne yɛɛ ye. Jɔ min ɲin ni wo re yaara ne ye, we re kiti tgɛ. 51 Shɛn shɛn na ne ra fwɔ aa ye ko: Min ka ne ka komaw mara, wo ti naa sa abada. 52 Yahutuw re ya fwɔ a ye ko: Sisa aan na dɔn ka piɛ ko jina mi e ra! Ibrahima sara, ceraw fran sara, ye ren na fwɔ ko, miin ye ka koma mara, wo ti naa sa abada. 53 An fa Ibrahima sara, ye ka buun ni we wa? Ceraw fran sara. E ri yɛɛ kɛ jon ye? 54 Yesu re aa jaabi ko: Ni ne min ne yɛɛ boɲanra, wo boɲanri ti fwoyi ye. Miin mi ne boɲanra, wo min ne fa re, aa ra fwɔ miin ma ko wo mi aa ka Yaa masa ye, 55 nga aa man dɔn. Ne kpin na dɔn. Ni ne ka fwɔ ko ne ti a dɔn, ne re kɛ finɲanfwɔ ye e ko aaye. Nga ne ra dɔn, ani ne ra ka komaw mara. 56 Aa fa Ibrahima li yrilajaa ko a na ne ka tee je. A ra jee, a ɲunshɔnjara. 57 Yahutuw re ya fwɔ a ye ko: E ma hari san biduuru sɔɔ ban, E ko ki ɲan dara Ibrahima kan wa? 58 Yesu re aa jaabi ko: Shɛn shɛn na ne ra fwɔ aa ye ko: Yani Ibrahima koni woo, wo ra sɔɔ ne mi ɲin. 59 Wo koma kɔsɔ aa re senekruw ta ko aa na wuu kɛ ka a kuu, nga Yesu re yi dgon ka bɔ Yaa masa batoshoba kɔɔnna.

Chapter 9

1 Yesu tɛmɛnshɔ o jaa jɔ ra, e re cɛ jɔ je, wo fiyennin woora. 2 Yesu ka krandinw ne a ɲrinka ko: Kramgɔ, jon jrumun kɛ, cɛ ɲin wa, wala a woobgaw, fwo a fiyenin woora? 3 Yesu re aa jaabi ko: Cɛ ɲin ka jrumu nɔn tɛ, a woobgaw ka jrumu nɔn tɛ. Nga wo kɛra yaako Yaa masa ka shebgaya ra yira a kwo ra. 4 Waajibi ro an ne cebga ka kɛwariw kɛ tee fɛ. Shu na kwo. Ni shu ka kwo, mgɔ shi ti she ka baara kɛ wo sgan na. 5 Ka ne to dinɲan na, ne mi dinɲan ka kɛɛn re ye. 6 Wo komaw fwɔnin kwɔ, Yesu re daje tu dguma ka wo bgɔ shɛ ka wo myun fyienshɔ ɲanw ra, 7 ka fwɔ a ye ko: Ta e ɲan kwo Siloɛ dgan na jeba ra. Siloɛ kɔɔ ko cedin. fyienshɔ taa ka a ɲan kwo. A ɲan yɛɛnin we yi kɔseki. 8 A ygɛma mgɔw ani miinu tin dgenna ka a je saaka daare la ka kɔɔ, wuu re y'a damnan ka fwɔ ko: Cɛ min sginin tin mi saaka daare la, wo ti ɲin ye? 9 Jɔɔ re ko: Aye mun. Jɔ kpɛɛmaw ne ko: Wayi, wo tɛ, nga a bɔnin mi a fɛ. Nga cɛ yɛɛkun we ko: Ne ro. 10 Aa re y'a ɲrika ko: E ɲan yɛɛra tgo dii? 11 E re aa jaabi ko: Cɛ min tgɔ mi ko Yesu, we bgɔ kɛ ka myun ne ɲanw ra, ka fwɔ ne ye ko ne ra ta Siloɛ la kan ɲan kwo. Ne re ta ka ne ɲan kwo, ne re jeri kɛ. 12 Aa re ya ɲrika ko: Wo cɛ mi min? E y'a jaabi ko: Ne m'a dɔn. 13 Aa taa ni wo fyenshɔ kɔɔ we farisiɛnw fɛ. 14 Yesu bgɔ kɛ ka a ɲan yɛɛ dun min na, wo tin mi lafiɲɛ dun ne ye. 15 Wee kɔsɔ Farisiɛnw fran le ya ɲrinka a ɲan yɛɛ tgo ra. E y'a fwɔ aa ye ko: E bgɔ kɛ ne ɲanw ra, ne re ne ɲan kwo, ne re jeri kɛ sisa. 16 Farisiɛnw jɔɔ re ko: Wo cɛ ma bɔ Yaa masa ra, katgu a ti fafiɛn dun bla. Nga jɔ kpɛɛma ne ko: Ni cɛ ɲin mi jrumushɔ ye, ee she ka kabakwo ɲin ngɔnanw kɛ tgo dii? Aa kan we taran. 17 Farisiɛnw re fyenshɔ kɔɔ ɲrika kun ko: Miin ni ɲan yɛɛ ye mɔn fwɔ wo ka pan fɛ? Ee ko: Cera ro. 18 Nga Yahutuw tin ma da a ra ko wo cɛ tin mi fyenshɔ ye, ko a ɲan yɛɛra, fwo aa ra bangibgaw krii 19 ka aa ɲrinka ko: Aa ra fwɔ ko aa dincɛ min fyenni woora , ɲin non wa? Ayiwa a mi jeri kɛra sisa tgo dii? 20 A bangibgaw re aa jaabi ko: Aan nan dɔn ko aan dincɛ ro, ko a fyenni bangira. 21 Nga e jeri kɛ sisa tgo min na, aan ma wo dɔn. Aan ti a ɲan yɛɛbga fran dɔn. Dɛɛnsɛn tɛ kun, aa a yɛɛ kun ɲrinka, ee she ka wo kwow piɛ aa ye. 22 A woobgaw koman kɛ wo tgo ra, katgu aa sranna Yahutuw re ɲan, bari Yahutuw ti bɛnna a ra ka ban ko, ni mgɔ min ka fwɔ ko Yesu mi Krista ye, ko wo na kpɛn ka bɔ Yaa masabatosho jɛn ra. 23 We ra too a woobgaw re y'a fwɔ ko: Dɛɛnsɛn tɛ kun, aa a yɛɛ kun ɲrinka. 24 Farisiɛnw re wo fyenshɔ kɔɔ kri a shian flanan ra ka fwɔ a ye ko: Yaa masa boɲan. Aan na dɔn ko wo cɛ mi jrumushɔ re. 25 E yaa jaabi ko: Ni jrumushɔ ro wala ni jrumushɔ tɛ, ne ma wo dɔn. Nee kwo keenpe re dɔn. Ne tin min fyenshɔ re, sisa ne jeri kɛ. 26 Aa re y' a ɲrika ko: Ee mɔn kɛ e ra? A ri ɲan yɛɛ tgo dii? 27 E re jaabi ko: Nee wo fwɔ aa ye ka baan, nga aa ma ne lamɛn. Mɔn na to aa man fɛ ka a mɛn kun? Aa fran man fɛ ka kɛ a ka krandinw nee ye wa? 28 Aa re y'a nɛn ka a fwɔ ko: Yee min wo cɛ ka krandin wee. Aan ne kpin min Musa ka krandinw ne ye. 29 Aan nan dɔn ko Yaa Masa komana Musa fɛ, nga cɛ ɲin kpin an taa bɔ dia dɔn. 30 Fyen shɔ kɔɔ we aa jaabi ko: Ɲin min kabakwo ye dɛ. Aa m'a bɔ ja dɔn, ka sɔɔ e min ka ne ɲan yɛɛ! 31 Aan na dɔn ko Yaa Masa ti jrumushɔw lamɛn, nga mgɔ min sran a ɲan ka a sako kɛ, ee we lamɛn. 32 A man abada ko mgɔ min fyen nin woora ko mgɔ jɔɔ wo ɲan yɛɛ. 33 Ni cɛ ɲin tin ma bɔ Yaa Masa ra, a tin ti she ka fwoyi kɛ. 34 Aa re wo cɛ jaabi ko: E jrumunshɔ re yɛɛ woora, e man fɛ ka aan kran ne wa? Wo fwɔ ni kwɔ, aa re ya kpɛn ka bɔ Yaa Masabatosho kɔɔna. 35 Yesu ra mɛn k'a wo fiyenshɔ kɔɔ kpɛn. Yesu re y'a kunbɛn ka a fwɔ a ye ko: E dara mgɔ dincɛ ra wa? 36 E ya jaabi ko: jon mun, Matgi, yaako nen ka da a ra? 37 Yesu re yaa fwɔ a ye ko: E ɲan mi min nan, ni a min koma na e fɛ, we mun. 38 Cɛ wen ko: Ne dara a ra, Matgi. Ee yi bri a kɔɔ ka a bato. 39 Wo sgan na Yesu ren ko: Ne naan diɲan ɲin na kiti we kama, warisa fiyenshɔw ra jeri kɛ, ani minnu jeri kɛ wuu ɲanw ren ka fiyen. 40 Farisiɛn miinnu ti min Yesu fɛ ɲin, wuu wo koma mɛn miinkɛɛ, aa re yaa ɲrika ko: Ayiwa, aan ne fran min fiyenshɔ re ye waa? 41 Yesu re yaa jaabi ko: Ni aa tin min fiyenshɔw ye, jrumu tin ti naa je aa ra, nga aa ko aa jeri kɛ sisa, we ra to aa ka jrumuw toni min aa kuna.

Chapter 10

1 Shɛn shɛn na ne ra fwɔ aa ye ko: Miin ti dun sgasho da fɛ, 2 nga ee yɛɛ pan kpɛma fɛ ka dun, sun no, byinkanikɛra lo. Nga miin dun sgasho daa fɛ, wee min sga ngɛn nan we. 3 Dakɔɔshibga we da yɛɛ wo sga ngɛnna we. Sgaw ra kan mɛn. A ra yɛɛ ka sgaw kri aa tgɔw ra ka aa labɔ kɛɛnma. 4 Ni a ka aa labɔ sgan min na, e re tgɔnman aa ɲan, sgaw ren naa gwan a nɔnka, katgu aa ra kan dɔn. 5 Aa taa gwan dona nɔnkan, aa bii a ɲan re yɛɛ, bari aa ti donaw kan dɔn. 6 Yesu tare ɲin da aa ye, nga a komana kwo min na, aa ma wo faamu. 7 Yesu ra fwɔ kwokulaye ko: Shɛn shɛn na ne ra fwɔ aa ye ko: Nee min sgasho da we. 8 Minnu biɛ naa ne ɲan, wuu min sunw ni byinkanikɛlaw le ye, nga sgaw ma aa lamɛn. 9 Nee min da wee. Ni min ka dun ne fɛ, wo na krishi. A na dun ka bɔ ka dunnikɛ ja sɔɔ. 10 Sun ti na fwoyi kama fɔ soɲanni ni pgari ni shɛnri wo. Ne pkiin naa yaako ne ka sgaw ra ɲannamaya sɔɔ, wo ra shiya aa ra ka ta'a fɛ. 11 Ne min sga ngɛnna ɲuman ne ye. Sga ngɛnna ɲuman na ɲin ji a ka sgaw kɔsɔ. 12 Nga saa yarala wo, ni wo ti sga ngɛnna sɛbɛ ye, ni sgaw ti a ta ye, we wara nashɔ je re, e ren sgaw to ɲin ka bii. Wara wen sgaw jɔɔ mnan, aa ren jɛnsɛn. 13 Wo saa yaarala we bii katgu saa yaarala lo, sgaw hanmi ti a ra. 14 15 Ne mi sga ngɛnna ɲuman ne ye. Ne fa ne dɔn, ani ne ni fa dɔn tgo min na, wo tgo ra ne ni ka sgaw dɔn, ani ne ka sgaw ne dɔn . Ne ni ɲin ji ne ka sgaw kɔsɔ. 16 Sga pkɛɛma nun min ne fɛ minnu ti sgasho ɲin kɔɔna. Wajibi ro ne ra na ni wuu fran ye. Aa na ne kan mɛn. Aa na kɛ kru keen ye, ani sga ngɛnna keen. 17 Ne fa ne kanu, katgu ne ni un ɲin ji yaako ka a ta kwokula. 18 Mgɔ shi ti ne ɲin mnan ne ra, nga ne ra ji n yɛɛ ye. She mi ne ye ka ne ɲin ji, she mi ne ye ka a ta kwokula. Wo ce we fwɔra ne ye ne fa fɛ 19 Yahutuw kan taranna kwokura a ka koma fwɔninw kɔsɔ. 20 Aa shanman ko: Znan mi a ra, pa mi a ra. Mɔn na to aa ren na lamɛn? 21 Jɔ pkɛɛmaw ko: Znanshɔ tɛ dɛ. Znan she ka fyienshɔw ɲan yɛɛ wa? 22 Yahutuw ka sii jɔ kɛra jerusalɛm fwonɛnɛ sgan na, wo tgɔ ko Dedikase. 23 Yesu tin mi yaarayaarala Solomani ka pka kɔɔ Yaa Masabatoshoba jun kɔɔna. 24 Yahutu re yaa lamini ka fwɔ a ye ko: E na an hakri yoonin to fwo sgan jɔnnan? Ni min Krista ye, wo fwɔ an ye ka piɛ. 25 Yesu re aa jaabi ko: Ne ra fwɔ aa ye ka ban, nga aa ma da a ra. Nee kɛwari minnu kɛ ne fa tgɔ ra, wuu re ne shɛɛrɛya kɛ. 26 Nga aa ma dannaya kɛ, katgu aa ti ne ka sgaw jɔɔ ye. 27 Ne ka sgaw ne kan mɛn, Nee aa dɔn, aa ra gwan ne nɔŋan. 28 Nee ɲranmaya banbii ji aa ma, aa ti naan haraki abada. Mgɔ shi ti naa aa bishi ka bɔ ne boora. 29 Ne fa miin aa ji ne ma, wo ka bun fɛ biɛ ye, mgɔ shi ti she ka aa bishi ka bɔ ne fa boora. 30 Ne ni ne fa min kee ne ye. 31 Wo sgan na Yahutuw re kɔkɔɔkruw ta kwokura ko aa na wuu kɛ ka kuu ka a pga. 32 Yesu re ya fwɔ aa ye ko: Nee kɛwari ɲunman shaanman kɛ aa ɲan na ka bɔ ne fa ra. Wo kɛwariw la jɔɔn keen na to aa ren kɔkɔɔkruw kɛ ka ne kuu ka ne pga. 33 Yahutuw re ya jaabi ko: Kɛwari ɲunman kɛri m'an to an kɔkɔɔkruw kɛ ka e kuu ka e pga, fwɔ Yaa Masa tgɔ shɛnri, ani ye hadamadin gwansan mi e yɛɛ kɛra Yaa Masa ye! 34 Yesu re aa jaabi ko: A sɛbɛnin ti aa ka sariya la wa ko, Yaa Masa ko: Aa mi Yaa Masaw ye? 35 Aan na dɔn ko min fwɔra Kitabu ra, wo ti she ka yɛɛma. Yasa Masa ka koma shera minnu ma, ee wu kri ko Yaa Masaw. 36 Wo sgan na Yaa Masa mi blaa a yɛɛ ye ka a saniya ka a ce ka na diɲan na, ni wo mi ne ye, aa yen na fwɔ ne ma tgo dii ko nee Yaa Masa tgɔ shɛɛn, bari ne ra fwɔ ko ne mi Yaa Masa Dincɛ ye? 37 Ni ne ti ne fa ka kɛwariw kɛ, aa kaa da ne ra. 38 Nga ni nee wuu kɛ, hari ni aa ma da ne ra, aa da wo kɛwariw ra, warisa aa dɔn ka piɛ ko ne fa mi ne ra, ani ne mi ne fa ra. 39 Aa re ya yaara kun kura ye ko aa na a mnan, nga aa ma tgo sɔɔ a ra, e re ta. 40 Yesu taa jurdɛn ba kɔfɛ kun kura ye, Yuhana tiin Batiseri kɛ ja mi na garegare, e yi sgi ɲin. 41 Mgɔ shanman taa a sgara. Aa re ko: Yuhana ma tgɛmashɛn shi kɛ, nga ee kwo minnu fwɔ cɛ ɲin ka pan fɛ, wo biɛ mi shɛn ye. 42 Mgɔ shanman dara Yesu ra ɲin.

Chapter 11

1 Cɛ jɔ ti min Betani, a tgɔ tin min ko lazarɛ, wo banana. Betani ti min Mariyama ni Marte ka dgu we. 2 Wo Mariyama we re tru shɔn junma yɛɛma Yesu sinw kan ka aa dishi ni a kunshe we. Lazarɛ min banana, wo ti min Mariyama baremancɛ re. 3 Baremamosow re ce bla Yesu ma ka fwɔ a ye ko: Matgi e tericɛ banana. 4 Yesu wo kibaru mɛn sgan min na, e ko: Lazarɛ ka bana ti a pga bana ye, a kɛra Yaa Masa bonɲari kama, yaako Yaa Masa dincɛ ra boɲan wo bana kɔsɔ. 5 Yesu tiin Marte ni a Baremamoso ani Lazarɛ kanu. 6 kabinin a ra mɛn ko Lazarɛ man kɛnngɛn, a ti min ja min na, e yi to ɲin ka tee fla kɛ. 7 Wo kwɔ, e ya fwɔ a ka krandinw ye ko: Aan kwɔseki jude jamana ra. 8 Krandinw ne yaa fwɔ a ye ko: Kranmgɔ, a ma myɛn, Yahutuw ti ma fɛ ka e kuu ni kɔkɔɔkru we ka e pga, e ren seki ka ta ɲin kun wa? 9 Yesu re aa jaabi ko: Lɛri tan ni fla ti tee kɔɔna wa? Mgɔ min tgɔnma tee fɛ, wo sin ti pkishi, bari a min ni dinɲan kɛɛn we. 10 Nga min tgɔnma shu fɛ, wo sin we pkishi, bari kɛɛn ti a kɔɔna. 11 wo komaw fwɔnin kwɔ, e ya fwɔ aa ye ko: An tericɛ Lazarɛ shinnŋɔna, nga ne na ta a kunnun. 12 Krandinw ne ya fwɔ a ye ko: Matgi, ni a shinnŋɔna a na kɛnngɛnya. 13 Yesu tin komana a saya kwo ra, nga krandinw hakri la, a komana shinnŋɔn we kwo ra. 14 Wo sgan na Yesu re ya fwɔ aa ye ka piɛ ko: Lazarɛ sara. 15 Ne tin tinɲin, wo jara ne aa kama, yaako aa re ka danaya kɛ, nga aa na, aan ni ka ta a nɔnkan. 16 Wo sganna Toma miin tgɔ kri ko flani, we ya fwɔ krandin shɔw ye ko: Aa na, an fran re ka ta yaako aan ni ka ta sa ngɔn fɛ. 17 Yesu shera ɲin sgan min na, wo ra sɔɔ Lazarɛ tee naanin kɛ kabruu ra ka ban. 18 Betani ni jerisalɛm shɛ tin ma ya, dɔɔni tin na jɛn kilomɛtrɛ saba ra, 19 we kama yahutuw shaanma tin taa Marte ni Mariyama ka sho ka aa bareman cɛ sgan fwo. 20 Marte ra mɛn sgan min na ko Yesu min nana de, e re bɔ ka ta a kunbɛ, nga Mariyama sgini we to sho kɔɔna. 21 Marte re yaa fwɔ Yesu fɛ ko: Matgi, ni e tin min ya, ne baremacɛ tin ti sa. 22 Nga ne ra dɔn ko hari sisa, e ka fɛn min ɲini Yaa Masa fɛ a na wo ji e ma. 23 Yesu re yaa fwɔ a ye ko: E baremacɛ na kunu. 24 Marte re ya fwɔ a ye ko: Aan, ne ra dɔn ko a na kunu shu kunu dunna laban dun. 25 Yesu re ya fwɔ aye ko: Nee min shu kunu ni ɲanamaya we. Min ka da ne ra hari ni wo ka sa a na ɲanamaya. 26 Miin ɲanamamun ni wo ka da ne ra wo ti sa abada. E dara wo ra wa? 27 E ya jaabi ko: an, Matgi, ne daraya ko e mi krista ye, Yaa Masa dincɛ, miin nana diɲan na. 28 Wo koma fwɔni kwɔ, Marte re yi dgon ka ta a baremamoso Mariyama kri ka fwɔ a ye ko: kaamgɔ mi ɲin, a mi kri ra. 29 Mariyama wo mɛn min kɛ, e re wri jona ka bɔ ka ta Yesu nɔŋan. 30 Yesu ti ma dun dgu kɔɔna ban, nga Marte ra kunbɛ ja min na, a tin min ɲin. 31 Yahutu minnu ti min Mariyama fɛ sho kɔɔna sgan fwo ra, wuu ra jee sgan miin na ko a wri ra jona ka bɔ, aa re yaa gwan a ra. A tin maan kɔɔna kii ta kabru we kan ka ta komon ɲin. 32 Mariyama shera Yesu man sgan min na, e yi bla Yesu sin kɔɔ ka fwɔ a ye ko: Matgi, ni tin min ya, ne baremacɛ tin ti sa. 33 Yesu Mariyama komo shɔ je, yahutu miinnu naa a fɛ ee wuu biɛ komo fwɔ je miin kɛ, dosokashi we ya mnan kwosɛbɛ, a ɲan we shishi. 34 E ko: A shu dun na miin? Aa re ya jaabi ko: Matgi, na a fɛɛ. 35 Yesu re komo. 36 Yahutuw re ko: Aa fɛɛ dɛ, a kwo tin ka ja ye dɛ. 37 Nga aa jɔɔ re ko: A ye min fyenshɔw ɲan yɛɛ, a tin ti shaa to Lazarɛ fran kaa sa wa? 38 Yesu dosojinmina kun kla ye, e re she kabru ma. kruwo re tin mun, a da tgu ni tin mu ni sene we. 39 Yesu ren ko: AA sene bɔɲin. Shu baremamoso Marte re ya fwɔ a ye ko: Matgi, sisa ra sɔɔ a shɔn bɔra sa. Byi min a tee naani ne kabru kɔɔna. 40 Yesu re ya fwɔ a ye ko: Ne maan fwɔ e ye ko, ni ee danaya kɛ, e na Yaa Masa ka shebgaya je wa? 41 AA re sene ta ka bɔɲin. Yesu re yi ɲan kɔɔta yaama ka fwɔ ko: Ne fa, nee baaka da e ye ko ee ne lamɛɛn. 42 Ne ra dɔn ko ee ne lamɛ sgan biɛ, nga nee wo fwɔ ne lamimin jama kɔsɔ, yaako aa re ka da a ra ko ye re ne ce. 43 Wo komaw fwɔ ni kwɔ, e re prɛ ni kanba ye ko: Lazarɛ, bɔ kɛɛnma. 44 Shu we re bɔ, a sinw ni a boow mrinni ti mu ni frun we, pataa srini ti min a ɲan da ra. Yesu re ya fwɔ aa ye ko: Aa fii, ka a bla ka ta. 45 Yahutu minnu taa Mariyama ka sho ka ta Yesu ka kwo kɛniw je, wuu shaanman nee da a ra. 46 Nga a jɔɔ re ta faarisiɛnw fɛ ka ta Yesu ka kwo kɛniw lankii wu ye. 47 Wo sgan na faarisiɛnw ni saakalashebgaw kutgiw aa re ya ka kititgɛ jamakru biɛ kɛ ngɔnkan ka fwɔ wuu ye ko: Aan na mɔn kɛ? Bari cɛ ɲin kabakwo shaanma kɛ. 48 N'a ka ɲin to tin, mgɔw biɛ na da a ra, Romɛn fgan tgiw na nan ka na Yaa Masa ka batoshoba shɛn, ka aan ka shiya haraki. 49 Aa ra keen min tgɔ tiin kri ko Kayifɛ, wo tin min saakalashebgaw kutgi we wo san na, we ya fwɔ aa ye ko: Aa ti fwoyi dɔn. 50 Aa man dɔ ko a ka pisa aa ma cɛ ke na sa mgɔw biɛ nɔn na, yaako shiya biɛ kaa na haraki wa? 51 A ma wo koma fwɔ a yɛɛ baakara, nga saakalashebgaw kuntgi re tin min wo san na, we ra to e re ceraya koma fwɔ ko Yesu na sa Yahutu shiya kɔsɔ. 52 Wo shiya dɛmɛn tɛ, nga yaako Yaa Masa din minnu ygɛn na, a ra wu biɛ kɛ ngɔnkan ka kɛ kee ye. 53 Ka bɔ fwɔ wo dun, Yahutu ka kuntgiw re bɛn a ra ko aa ra Yesu pga. 54 We ra to Yesu ma to ka yaara Yahutu jama shɛma kun. E re ta kongonkon dafɛ dgu jɔ ra, wo tgɔ we kri ko Efrayime, a ni a ka krandinw ne yaa sgi ɲin. 55 Yahutuw ka tɛmɛkan sii sruɲani, jamana mgɔ shaanman taa jerisalɛm ka flan Tɛmɛkan ɲan, yaako aa re ka aa saniya ka kanɲan ni aa ka landa we. 56 Aa tin min Yesu yaara la. K'a kɛni to ngɔn kan Yaa Masa batoshoba kɔɔna, aa ti min ngɔn ɲrikara ko: Mɔn m'aye kɔɔna? A na nan sii ra wa, ya a ti naan na? 57 Saakalashebgaw kuntgiw ni faarisiɛnw re cee fwɔ mgɔw fɛ ko ni mgɔ min Yesu ja dɔn, wo r'a fwɔ aa fɛ, yaako aa ren ka amnan.

Chapter 12

1 Tee wɔɔrɔ sani Tɛmɛkansii ra she, Yesu re ta Betani. Yesu Lazarɛ mi krun ka bɔ shuw shɛma, wo sgini tin min ɲin ne. 2 Aa re shufɛ dunni labɛn Yesu fɛ ɲin. Marte tin min dunni taratarana aa shɛ. Lazarɛ fran tin min wo dunnikɛ raw la keen ye. 3 Mariyama re tru shɔnjunma litiri taranshɛ ta, Nar tru sɛbɛ re tin mun, wo sgɔn tin ka gwɛrɛn kwosɛbɛ, e re wo yɛɛma Yesu sinw kan ka a sinw dishi ni a kunshewe. Sho kɔɔna biɛ re pa wo tru shɔnjunma kasara 4 Yesu ka krandinw la kee, Juda Isikariyɔti, min na Yesu jafara, we ra fwɔ ko: 5 Mɔn na to wo tru shɔnjunma ɲin ma fyere wari daɲan kɛmɛ saba ra ka wo wari ji fgantanw ma? 6 Juda tin ti wo fwɔra fgantanw mashɛ kɔsɔ, nga e wo fwɔ bari sun ne tin mun. Wari blanan tin ma ye boora. Miin tin bla wo mnan kɔɔna a ye tiin wo ta. 7 Nga Yesu re ko: A to ɲin. A ra wo mara ne shu dun dunɲan. 8 Fgantanw min aa shɛma ya sgan biɛ, nga ne pkiin ti naa kɛ aa shɛma ya sgan biɛ. 9 Yahutuw ra mɛn ko Yesu min Betani sgan min na, aa jamaba re ta ɲin, Yesu je kwo dɛmɛn tin tɛ, nga yaako aa ra lazarɛ fran je, Yesu wo min kunu ka bɔ shuw shɛma. 10 We kɔsɔ saakalashebganw kuntgiw wu re yaa latgɛ ko aa na Lazarɛ fran pga, 11 Bari we kama Yahutuw shaanma ne ta kata da Yesu ra. 12 Wo dgusɔpiɛ ra, jamaba min tin naa Tɛmɛkansii ra, wuu ra mɛn ko Yesu nashɔ mun Jerisalɛm. 13 Aa re tamaro boow ta kata a kunbɛn, aa tin prɛ ko: Tanuli laa kɛ Yaa Masa ye! Min nashɔ mun Matgi tgɔra, Israɛl ka masacɛ, we dubadin nee. 14 Yesu re faridin jɔ sɔɔ ka yɛ wo kan, e nafwɔ a sɛbɛnimun kitaabu ra tgo min na ko: 15 Siyɔn dinmosoo, e kaa sran! E ka masacɛ na shɔ fɛɛ, a sginimu fari din kan. 16 A ka krandinw ma wo kwow faamu aa kɛ sgan na, nga Yesu dunna a nɔɔrɔ ra sgan min na, aa hakri we re dgi a ra ko wo kwow tin sɛbɛ kitabu ra a ka pan fɛ, ko mgɔw re wo kwow kɛ a ye ka a boɲan wo tgo ra. 17 Jama min tin min Yesu fɛ, e re Lazarɛ kri ka bɔ kabru kɔɔna ka kunu ka bɔ shuw shɛma sgan min na, wuu tin min wo kwo lankiira. 18 We ra to jamaba we bɔ ka ta Yesu kunbɛ, bari aa ra mɛn ko Yesu wo kabakwo kɛ. 19 Faarisiɛnw re ya fwɔ ngɔn fɛ ko: Aa ti she fwoyi ra. A fɛɛ, dinɲan biɛ tani fɛɛ a nɔŋan. 20 Mgɔ minnu ta jerisalɛm yaako aa ra batori kɛ sii sgan na, grɛkiw jɔɔ tin min wuu shɛma. 21 Flipu miin bɔra galile bɛtisayida aa re yaa pkaa wo ra ka fwɔ a ye ko: Cɛmgɔ aan ma fɛ ka Yesu je. 22 Flipu re ta fwɔ Andre fɛ, wo kwɔ aa fla biɛ re ta fwɔ Yesu fɛ. 23 Yesu re yaaru jaabiko: Nɔɔrɔ we da mgɔdincɛ kan sgan minna wo shera. 24 Shɛn shɛn nan ne ra fwɔ aa ye ko: Ni ɲɔn kɛsɛ ma dan dgukoo ra en ka sa, ee to a kee na re, nga na ka sa, e ren kɛsɛ shaanman kɛ. 25 Mgɔ min na ɲin kanu, wo na bɔɔn a ɲin na, nga min na ɲin kɔniya ka to dinɲan na, wo na a mara ɲranmaya banbii kama. 26 Mgɔ miin ma fɛ ka baara kɛ nee, wo ri gwan ne ra. Wo tgo ra ne min ja mina, ne ka baaradin fran na kɛɲi. Min baara kɛ nee , ne fa na wo tgi boɲan. 27 Ne dosokun tɔɔrɔ ni no sisa. Ne na mɔn fwɔ? Ne na fwɔ ko, ne fa, ne krishi waati ɲin tɔɔrɔ ma wa? Nga ne na waati ɲin na we jate kama. 28 Ne fa, e tgɔ boɲan. Wo waati ra koman kan jɔ re bɔ sankoo ra ka fwɔ ko: Ne ra boɲan, ne na a boɲan kun klua ye. 29 Jama min tin min ɲin, ni wuu wo kan mɛn, wuu ren ko: San kru ra. Jɔɔ pkɛɛma ne ko: Mɛɛkɛ jɔ komana a fɛ. 30 Nga Yesu re yaa fwɔ aa ye ko: Wo koma kan ma bɔ ne kɔsɔ, a bɔ ra aa ye kɔsɔ. 31 Kiti na tgɛ dinɲan kan sisa. Dinɲan ɲin kutgi na pkɛ ka bɔ kɛɛma sisa. 32 Ne pkin, ni ne ka kɔɔta ka bɔ dguma sgan min na, ne na mgɔ shaanman biɛ sanman ka na ne ma. 33 Ee wo komaw fwɔ, yaako a na sa tgo min na, a ra wo yira. 34 Jama we yaa jaabi ko: Aan na kran aan ka sariya sɛbɛniw na ko Krista ɲanama na to badaa. Ayiwa, e ra fwɔ tgo dii ko waajibi mgɔ dincɛ ka kan ka kɔɔta? Wo mgɔ dincɛ mi jon ye? 35 Yesu re yaa fwɔ ye ko: kɛɛn m'a shɛma ban, nga a ti naa myɛn. Kɛɛn m'a fɛ sgan min na, aa tgɔma wo sgan na, yaako jibii k'a na dun aa ma, katgu min tgɔnma jibii ra, wo t'a taja dɔn. 36 Kɛɛn m'a fɛ sgan min na, aa da wo ra, yaako aa ren ka kɛ kɛɛn dinw ye. wo komaw fwɔ ni kwɔ, Yesu re ti dgon aa ma. 37 Hari ka sɔɔ e tgɛmashɛn shaanma kɛ aa ɲan na, aa ma danaya kɛ a ra, 38 wo kɛra warisa cera Esayi ka koma ra dapa ko: Matgi jon dara aan ka kibaru fwɔni na? Matgi ra ka shebgaya yira jon na? 39 We kɔsɔ aa tin ti she ka danaya kɛ, katgu Esayi ra fwɔ fran ko: 40 Yaa Masa r'a ɲanw fyen, ee aa hakri kwoya, warisa aa ɲanw kaa na jeri kɛ, aa hakriw kaa na faamuni kɛ, aa kaa na aa yɛɛma a ka pan fɛ, ani aye kaa na aa kɛngɛya. 41 Esayi wo fwɔ,katgu ee Yesu nɔɔrɔ je ka koma a kwo ra. 42 Wo biɛ na ta, Yahutuw ka kuntgiw shaanma dara Yesu ra, nga aa tin ti jɔ a ra faarisiɛnw ɲansiran kɔsɔ, yaako aa kaa na pkɛ ka bɔ Yaa Masa ka sho jɛn ra. 43 Aa tin mi mgɔw ka boɲanri fɛ ka tɛmɛn Yaa Masa ta kan. 44 Yesu prɛna ka fwɔ ko: Mgɔ min dara ne ra, wo ma danaya kɛ ne dɔrɔun na, nga wo dara ne cebga fran na. 45 Min ɲan dara ne kan, wo ɲan dara ne cebga fran kan. 46 Ne pkiin naan dinɲan na nafwɔ kɛɛn, Yaako mgɔ o mgɔ dara ne ra wo kaa to jibira. 47 Ni mgɔ jɔ ka ne ka komaw mɛn, na ti aa mara, ne ti naa kiti tgɛ wo kan, bari ne ma na kiti tgɛra dinɲan kan, ne naa yaako dinɲan ra krishi. 48 Min ni ban ne ra, ni a ti sɔn ne ka komaw ma wo ka kiti tgɛra mi ɲin. nee koma min fwɔ, we re na kiti tgɛ wo kan laban dun na. 49 Bari ne ma koma yɛɛ baakara, nga ne ka kan ka min fwɔ, ne fa min ne ce, ne wo sɔɔ we fɛɛ. 50 Ne ra dɔɔn ko ce min bɔra ne fa fɛ, wee ɲranmaya banbii re. We ra to ne min fwɔ, ne wo fwɔ ka kanɲan ni ne fa ka cefwɔni we ne fɛ.

Chapter 13

1 Tɛmɛnkan sii sruɲani wo, Yesu ra dɔn ko a ka waati she ra ka bɔ dinɲan ɲin na ka ta a fa fɛ. Ayiwa, a ka mgɔ minnu tin min dinɲan na, a tiin minnu kanu, ee wuu kanu fwɔ labanna. 2 Yesu na ka krandinw tin mi shufɛ dunni na. Shitani tin myiriya dun Simɔn Isskariɔti dincɛ Juda dosokun na ko a ra Yesu dun boora. 3 Yesu ra dɔn ko Yaa Masa she ji a man fɛ bɛ kan, ko a naa ka bɔ Yaa Masa ra, ko a ni kwɔ seki ka ta Yaa Masa fɛ. 4 E re wri ka bɔ tabari kɔɔ ka a ka deekew bɔ, ka frun jɔ ta ki shɛsiri. 5 Wo kwɔ, e re jee kɛ mnan jɔ kɔɔnna ka a ka krandinw sinmakwo damna, kaa dishi ni a shɛsiri frun we. 6 A shera Simɔn Piɛri ma sgan min na, we ya fwɔ aye ko: Matgi, ye re ne sinw kwo wa? 7 Yesu re yaa jaabi ko: Nee min kɛ de e ti wo dɔn sisa, nga e na wo faamu kɔfɛ. 8 Piɛri re yaa fwɔ aye ko: Wayi, e ti ne sinw kwo abada! Yesu re yaa jaabi ko: Ni ne maaru kwo, e ti ɲijashi sɔɔ ne ra kun. 9 Simɔn Piɛri re yaa fwɔ a ye ko: Matgi, ne sinw dɛmɛn tɛ, nga ne boo ni ne kunkoo fran! 10 Yesu re yaa fwɔ aye ko: Mgɔ min kwora kaban, wo makwo ti kwori pkɛɛma na fwɔ ka a sin kwo, bari a saniyanin no. Aa pkiin saniɲani mu, nga aa biɛ tɛ. 11 Miin ti na Yesu dun boora, ee wo dɔn, we ra to een ko: Aa biɛ saniyani tɛ. 14 Yesu r'a sinw kwo kaban sgan min na, e yaa ka deekew dun ki sgi tabari kɔɔ ka fwɔ aa ye ko: Nee min kɛ aa ra de, aa wo faamun wa? 13 Aye ne kri ko kaamgɔ ni Matgi, aa shɛn fwɔ, bari nee we ye. 12 Ne min mi Matgi ni kaamgɔ ye, ni ne ka aa ye sinw kwo, aa ye fran ka kan ka ngɔn sinw kwo. 15 Nee tgo yira aa ra yaako nee min kɛ aa ra, aa ye fran la wo shi kɛ. 16 Shɛn shɛn na ne ra fwɔ aaye ko: Baara din shi man buun ni a kuntgi we, cedin shi ma buun ni a cebga we. 17 Sisa aa wo kwow dɔn. Ni aa ka wo kwow kɛ, aa na kɛ dubadinw ye. 18 Ne ti koma aa biɛ ka pan fɛ. nee minnu ɲanatɔmɔn , nee wuu dɔn . Nga waajibi ro kitabu koma fwɔni na dapa ko: Mgɔ min tin dunni kɛ ne fɛ, we ne tiin na sin we 19 Ka bɔ fwɔ sisa ne ra fwɔ aa ye yani a ka fii she, yaako a ka she sgan mi na, aa ren ka dara ko ne we ye. 20 Shɛn shɛn na ne ra fwɔ aa ye ko: Mgɔ min ne ka cedin mnan ka ɲan, we ne mnan ka ɲan. Min ne mnan ka ɲan, we ne ce bga we mnan ka ɲan. 21 Wo komaw fwɔ ni kwɔ, Yesu doso ra tɔɔrɔ kwosɛbɛ, e ya shɛrɛya ko: Shɛn shɛn ne ra fwɔ aa ye ko: Aa shɛma mgɔ kee na ne dun boora. 22 Kran dinw ne ngɔn mafɛɛ. a tin min komana krandin min kwora, aa kɔɔnna fyinni tin min wera, bari aa tin ti wo tgi dɔn. 23 Krandinw na keen, Yesu tiin min kanu, wo sgi ni tin min Yesu yigɛma. 24 Simɔn piɛre re e kun nadɔn ka fwɔ wo fɛ ko a ra Yesu ɲrika yala ni a min koma min fwɔra. 25 Wo krandin we yɛngɛ Yesu mafɛ ka ɲrika ko: Matgi, wo min jon yɛɛye? 26 Yesu re ya jaabi ko: Ne na bookrin shu ka ji miin ma de, we mun. Yesu re bookrin ta ka shu ka ji Simɔn Isikariɔti dincɛ Juda ma. 27 Kabɔ fwɔ juda wo bookrin min mnan shitani we re dun a ra. Yesu re yaa fwɔ juda ye ko: E ma fɛ ka min kɛ, wokɛ jona! 28 Yesu wo fwɔ sababu miinna, mgɔ minnu tin min dunnina, wuu shi ma wo dɔn. 29 Wari blanan tin min Juda boora, we ra to a tin min wu shaanma kɔɔn na ko Yesu ra fwɔ re ko, a ra aa makwo fɛw san sii kama, wamaa a ra fɛ jɔ ji fgantanw man. 30 Juda pkiin bookrin mnan, wo jani biɛ e re bɔ. wo ra sɔɔ shukwora. 31 Juda bɔni kwɔ, Yesu re ya fwɔ ko: Sisa, nɔɔrɔ dara mgɔ dincɛ kan, nɔɔrɔ dara Yaa Masa fran kan a kwora. 32 Ayiwa, ni nɔɔrɔ dara Yaa Masa kan a kwora, Yaa Masa na nɔɔrɔ da a dincɛ kan a yɛɛ kwora, sɔɔni a na wo kɛ. 33 Ne ka dɛɛnsɛnw, ne na dɔɔni kɛ aa fɛ yan ban. Aa na ne yaara, nga nee min fwɔ Yahutuw ye, ne na wo fwɔ aa ye sisa ko, ne ta ja min na aa ti she ka taɲin. 34 Nee ce kula fwɔ aa fɛ aa ngɔn kanu. Aa ngɔn kanu nafwɔ ne ra ye kanu tinmishi. 35 Ni aa ka ngɔn kanu, mgɔw biɛ na dɔn we fɛ ko aa min ne ka krandinw ye. 36 Simɔn Piɛre re ya ɲrika ko: Matgi, ee ta miin? Yesu re yaa jaabi ko: nee ta ja min ma, e ti she ki gwan ne ra ka ta ɲin sisa, nga wo kɔfɛ, e ni gwan ne ra. 37 Piɛre re yaa fwɔ a ye ko: Matgi, mɔn na to ne ti she kan gwan yera sisa? Ne labɛnino kan ɲin ji ye kama! 38 Yesu re ya jaabi ko: Sɛbɛra e labɛnimu ka e ɲin ji ne kama wa? Shɛn shɛn ra ne ra fwɔ e ye ko: Yani dondon kafii komon e ni ban ne ra shian saba ki ma ne dɔn.

Chapter 14

1 Yesu ko: Aa hakri kaa nganmi. Aa da Yaa Masa ra, aa da ne fran ra. 2 sgi ja shaanma mi ne fa ka junma. Ni wo tin ti shɛn ye ne tin ti naa wo fwɔ aa ye. Nee ta ja labɛn aa fɛ ɲin. 3 Ni ne ka ta ja labɛn aa fɛ, niin na kula ye kun ka na aa ta, yaako ne min ja min ma, aa fran laa kɛ ɲin. 4 Nee ta ja min ma, aa wo sraa dɔn . 5 Thomas re yaa fwɔ a ye ko: Matgi, aan ma e ta ja dɔn. Aan na a sraa dɔn dii? 6 Yesu re ya jaabi ko: Nee mi sra we, a ni shɛn wo, ni ɲanamaya wo. Mgɔ shi ti na ne fa ma ni a ma tɛmɛn ne fɛ. 7 Ni aa tin kaa ne dɔn, aa tin na ne fa fran dɔn. Ka bi ni sisa, aa ra dɔn, aa ra jee. 8 Filipe re yaa fwɔ a ye ko: Matgi, e fa yira aan na , wo raan bɔ. 9 Yesu re yaa jaabi ko: Filipe, byi ma ne ni aaye bla ngɔn fɛ, a ri byi e ma ne dɔn wa? Min ɲan dara ne kan, wo ɲan dara ne fa kan. E ra fwɔ tgo dii ko ne ra fa yira aa ra? 10 E ma da a ra ko ne mi ne fa ra, ko ne fa min ne rta wa? ne koma minnu fwɔ ye, ne ti wuu fwɔ nyɛɛma, nga ne fa miin min ne ra, we ra ka kɛwariw kɛ. 11 Aa da ne ra, ko ne min ne fa ra, ko ne fa min ne ra, waama aa danaya kɛ wo kɛwariw yɛɛ kaman. 12 Shɛn shɛn na ne ra fwɔ aa ye ko: Min da ne ra, ne kɛwari minnu kɛ wo fran na wuu bɔngɔn kwo kɛ, ka kɛwariw jɔɔ kɛ minnu ka buun ni ɲinun ye, Bari ne mi taran ne fa ma. 13 wo tgo ra, aa ka fɛn o fɛn dare ne tgɔra, ne ne wo kɛ, yaako nɔɔrɔ ra da ne fa kan a dincɛ kwora. 14 Ni aa ka fɛn jɔ dare ne tgɔra, ne ne wo ji aa ma. 15 Ni aa ne kanu, aa na ne ka ce fwɔniw mara. 16 Ne na n fa daare a na jaman bga pkɛɛma ji aa ma, yaako wo ra to aa fɛ sgan biɛ. 17 Wo mi shɛn ɲin we ye. Dinɲan ti she ka wo sɔɔ, bari wu t'a je, wu t'a dɔn. Aaye pkiin na dɔn, bari a sginimu aa fɛ, ani a na kɛ aa kɔɔna. 18 Ne ti naa to aa keena, ne na nan aa fɛ. 19 Dɔɔni dinɲan ti ne je kun, nga aaye pkiin na ne je. Ne ɲanama no, wee kama aa fran na ɲanamaya. 20 Ni wo dun ka she sgan miin na, aa na dɔn ko ne mi ne fa ra, ko aa min ne ra, ko ne min aa ra. 21 Ne ka ce fwɔniw mi miin kɔɔna, ni a r'a kɛ, we re ne kanu. . Min ne kanu, ne fa na wo kanu, ne fran na wo kanu, kan un yɛɛ yira a ra. 22 Juda, miin ti Juda Isikariɔti ye, wee yaa fwɔ ko: Matgi, mɔn kama e na e yɛɛ yira aan nan, ka sɔɔ e ti naa e yɛɛ yira dinɲan? 23 Yesu re ya jaabi ko: Miin ne kanu wo na ne ka komaw mara. Ne fa na wo kanu, ne ni ne fa na nan wo ma kan sgi wo fɛ. 24 Miin ti ne kanu, wo ti ne ka komaw mara. Aa koma min mɛn ne dara, wo ma bɔ ne ra. Ne fa miin ne ce, a bɔra we ra. 25 Nee kwo ɲinnu fwɔ aa fɛ ka ne to aa shɛma. 26 Nga ne fa na janman bga min ce ne tgɔ ra, ɲin senuma pkin, wo na aa kran fɛɛn biɛ ra. Nee kwo minnu fwɔ aaye, wo aa hakri dgi wuu biɛ ra. 27 Nee dososhɔn to aa fɛ. Ne ni yɛɛ ka dososhɔn ji aa ma. Dinɲan ra ji tgo min na, ne t'a ji aa ma ti dɛ. Aa hakri kaa nŋami, aa k'a sran. 28 Aa ra mɛn ko ne ra fwɔ aa ye ko, ne na ta, nga ne na seki ka na aa fɛ. Ni aa tin ne kanu, aa yrila ti na ja ko ne mi tara ne fa ma, bari ne fa ka bun ni nee. 29 Nee wo fwɔ aa fɛ sisa, yani wo kwow ka fii she, yaako a ka na she sgan min na, aa ren ka danaya kɛ. 30 Ne ti nan koma shaanma fwɔ aa fɛ kun, bari dinɲan kuntgi mi nana, sheshi taye ne kan, 31 nga dinɲan ɲin ka kan ka dɔ ko ne ni fa kanu, ani ne fa ce minnu fwɔ ne fɛɛ, ne we kɛ. Aa wri, aan ta ka bɔ yan.

Chapter 15

1 Ne rɛzɛnshun sɛbɛ re, ne fa mi a sɛɛn kɛ ra we. 2 Boo o boo min ne ra, ni a ti din, ee wo tgɛ re. Boo o boo din, ee wo ygɛma boow tgɛ yaako a ra din ka tɛmɛ gare kan. 3 Nee koma min fwɔ aa fɛ, aa saninya nimu ka ban we baaka ra. 4 Aa to ne ra , ne ka to aa ra. yriboo ti she ka din a yɛɛma na ɲɔɔrɔnitɛ a shun na, wo tgo ra aa ti she ka din, na ma ɲɔɔrɔ ne ra. 5 Nee rɛzɛnshun ne, aaye ma boow ye. min toni min ne ra, ni ne toni min a ra, we re din shaanma kɛ, bari a ti she ka fwoyi ni ne tɛ. 6 Min ti to ne ra, wee fri kɛɛnma na fwɔ yri boo, e ren ya. Wo boo yarenw ne shɛ k'a fri fyiɛn na aa ren giin. 7 Ni aa to ne ra, ni ne ka komaw to aa kɔɔna, aa mi fɛ o fɛ fɛ, aa wo daare, aa na wo sɔɔ. 8 Ni aa din shaanma kɛ, nɔɔrɔ we da ne fa kan we ra. Wo tgo ra aa na yira ko aa kɛra ne ka kran dinw ye. 9 Ne fa ne kanu tgo min naa, ne r'a kanu tin ne dɛ. Aa to ne ka kanuya ra. 10 11 Ni aa ne ka ce fwɔniw kɛ, aa na to ne ka kanuya ra, e ko ne ni fa ka ce fwɔniw kɛɛ tgo min na, ka to a ka kanuya ra. Nee wo kwow fwɔ aaye yaako ne ka yrilajaa ra kɛ aa kɔɔna, ani aa ka yrilayaa ra dapa. 12 Ne ka ce fwɔniw fɛɛ ɲin ye ko: Aa ngɔn kanu na fwɔ ne ra ye kanu tgo min na. 13 Kanuya shi tiɲin ni min ka buun ka tɛmɛn ɲin ka, mgɔ ra a ɲin ji a lamgɔw kaman. 14 Ni aa ne ka ce fwɔniw kɛ, aa mi ne lamgɔw re ye. 15 Ne taa kri ko yɔnw kun, bari yɔn ti a kuntgi ka kɛtaw dɔn. Ne ra kri ko nlamgɔw, bari ne fɛ o fɛ mɛn ne fa fɛ, ne wo biɛ yira aa ra. 16 Aa ma ne ɲannatɔmɔn, nga ne ra ye ɲanatɔmɔn, ka fwɔ ko aa ta ka din, ani aa dinnin nee ka to. Wo tgo ra ni aa ka fɛ o fɛ daare ne fa fɛ ne tgɔra, a na wo ji aa ma. 17 Ne ce min fwɔ aa ye, wo fɛɛ ɲin ye, ko aa ngɔn kanu. 18 Ni dinɲan k'a kɔnniya aa dɔn ko ee ne kɔniya aa ɲan dɛɛ. 19 N'a ti min dinɲan taw ye dinɲan ti na aa kanu, nafwɔ a yɛɛ taw. Nga ne ra ye ɲanatɔnmɔn ka bɔ dinɲan na, aa ti dinɲantaw ye, we ra to dinɲan re naan kɔniya. 20 Ne koma miin fwɔ aa ye, aa hakri dgi wo ra ko: Yɔn ma buun ni a kuntgi we. Ni aa ne tɔɔrɔ, aa na aaye fran tɔɔrɔ. Ni aa ka ne ka komanw mara, aa na aaye fran taa mara. 21 Nga aa na wo kwow biɛ kɛ aa ra ne tgɔ kama, bari aa ma ne ce bga dɔn. 22 Ni ne tin ma na ka na koma aa fɛ, jrumu tin ti na sɔɔ aa ra. Nga sisa, jo shi ti aa fɛ aa ka jrumu kwo ra. 23 Mgɔ min ne kɔnniya we ne fa fran kɔnniya. 24 Mgɔ pkɛɛma ma she ka kɛwari minnu kɛ, ni ne ti ma wuu kɛ aa shɛma jrumu tin ti naa sɔɔ aa ra. Nga sisa, aa ne ka kɛwariw je, aa re ne kɔnniya ka ne fa fran kɔnniya. 25 Nga wo kɛra yaako koma miin sɛbɛnimi aa ka sariya ra, wo ra dapa, ko: Aa ne kɔnniya, sabaabu shi t'a ra. 26 Janman bga na na, wo min shɛn ɲin we,miin bɔ ne fa ra. Ne na wo ce aa ma ka bɔ ne fa fɛ . Wo janmabga ka na a na ne shɛɛrɛya kɛ. 27 Aa fran na ne shɛɛrɛya kɛ,katgu aa kɛra ne fɛ kabɔ fwɔ gare ra.

Chapter 16

1 Ne ra sɔnmin wo kwow ra sani aa ka fii she, wuu k'a na kɛ aa kunnashɛn sababu we. 2 Aa na aa pkɛn ka bɔ Yaa Masabatosho jɛn na. Waati mi nana, mgɔ minnu n'a pka, a na kɛ aa kɔɔna ko aa min baara kɛ ra Yaa Masa re. 3 Aa na wo kɛbari aa man ne fa dɔn, aa man ne dɔn. 4 Nga nee wo fwɔ aaye yaako ni wo waati ka she, aa hakri we ka dgi a ra ko ne ra sɔnmin wo ra. Ne man wo kwow fwɔ aaye ka bɔ fwɔ gare ra, bari ne tin m'a fɛ yan. 5 Sisa nee ta nce bga man, aa shi man ne ɲrika ko nee ta miin? 6 Nga aa ɲanashishira kwosɛbɛ, bari nee wo fwɔ aa ye. 7 Wo biɛ na ta, nee shɛn fwɔ aa fɛ ko, a ka pisa aa man ne ra ta, bati ni ne man ta, janman bga ti n'an nan aa man. Nga ni ne ka ta, ne na wo ce aa man. 8 Ni wo ka na sgan min na, a na diɲan mgɔw ka jrumun yira aa ra, ani teeniya kwo, ni Yaa Masa ka kiti kwo. 9 A na aa ka jrumun yira aa ra bari aa man da ne ra. 10 A na teeniya kwo yira aa ra, bari ne min tara nfa ma, ani aa ti ne je kun. 11 A na Yaa Masa ka kiti kwo yira aa ra, bari kiti tgɛra diɲan ɲin kuntgi kan ka ban. 12 Fɛn shaanman mi ne fɛ ka fwɔ aa fɛ, nga aa ti she wuu kɔɔ sisa. 13 Ni shɛn ɲin ka na sgan min na, wo na aa ɲan mnan shɛn sraa biɛ ra. A ti naa koma a yɛɛ baakara, nga a na min biɛ mɛn, a na wo fwɔ, ani a na kwo nataw fwɔ aa fɛ. 14 A na nɔɔrɔ da ne kan, bari a na ne taw ta ka wuu fwɔ aa fɛ. 15 Ne fa taa biɛ ne ta, we ra to nee yaa fwɔ ko ɲinsenuma na ne taw ta ka wu fwɔ aa fɛ. 16 Dɔɔni aa ti naa ne je, wo kwɔ dɔɔni, aa na ne je kun. 17 A ka krandinw jɔɔ re yaa fwɔ ngɔn fɛ ko: wo kɔɔ we mɔn ye? A ra fwɔ aan fɛ ko, dɔɔni aan ti naa a je, wo kwɔ dɔɔni, aan na a je kun, ani a ko katgu nee ta nfa fɛ. 18 Aa ren ko: A min dɔɔni min kwo fwɔ ra, wo kɔɔ we mɔn ye? Ee koma min fwɔ, aan ti wo kɔɔ dɔn. 19 Yersu ra dɔn ko aa tin ma fɛ ka a ɲrika, en ko: Ne ra fwɔ aa fɛ ko, dɔɔni aa ti naa ne je, wo kwɔ dɔɔni, aa na ne je kun. Aa min ngɔn ɲrikara we ra wa? 20 Shɛn shɛn na ne ra fwɔ aa fɛ ko: Aa na kishi ka klo, nga dinɲan yrilanaja. Aa ɲannan na shishi, nga aa ka ɲannan shishi na yɛɛma ka kɛ yrilaja ye. 21 Ni moso kɔɔbaa ka wri sgan min na, a ɲan we shishi, bari wo waati she ra, nga a ka woo sgan min na, a hakri ti to wo tɔɔrɔ ra kun, bari a yrilarenja ko mgɔ jɔ woora dinɲan na. 22 Wo tgo ra, aaye fran ɲanan shishi nimi sisa, nga ne na aa je kun, aa doso ɲunshɔnnna ja. Mgɔ shi ti naa she ka aa ka yrilaja bɔ aa 23 kɔɔna.Ni wo dun ka she sgan minna aa ti naa ne ɲrika fwoyi ra kun. Shɛn shɛn na ne ra fwɔ aa ye ko: Aa ka fɛn min daare ne fa fɛ ne tgɔra a na wo ji aa man. 24 Fwɔ ka ta she sisa man aa man fwoyi daare ne tgɔ ra. Aa daareri kɛ, aa na sɔɔri kɛ, wo tgo ra aa ka yrilaja na dapa. 25 Nee wo kwow fwɔ aa fɛ tarenw ne ra, nga waati mi nana, ne ti naa koma aa fɛ tarenw na kun, nga ne na ne fa kwo fwɔ aa fɛ ka piɛ. 26 Ni wo dunw ka she, aa na ne fa daare ne tgɔra. Ne taa fwɔ aaye ko ne na a daare aaye, 27 ka sɔɔ ne fa yɛɛra kanu. A r'a kanu, bari aa ne kaun, ani aa dara a ra ko ne naa kabɔ Yaa Masa ra. 28 Ne bɔra ne fa ra ka na dinɲan na. Sisa ne na bɔ dinɲan na ka ta ne fa fɛ. 29 A ka krandinw ne yaa fwɔ a fɛ ko: Sisa pkin, e ti taren shi fwɔ, nga ee koma ka piɛ. 30 Aan na dɔn sisa k'i fɛn biɛ dɔn, ani e makwo tara ko mgɔ ri ɲrika. We ra to aan dara a ra ko e naan ka bɔ Yaa Masa ra. 31 Yesu re yaa ru jaabi ko: Aa danaya kɛ sisa wa? 32 A fɛɛ, waati min nana, wo waati she ra yɛɛ, ko aa biɛ na yigɛn ka ta aa ka jaw ra, aa na ne to ne keen na. Nga ne ti ne keen na, bari ne fa min ne fɛ. 33 Nee wo kwow fwɔ aa fɛɛ yaako aa ren ka hɛrɛ sɔɔ ne fɛ. Aa na tɔɔrɔ sɔɔ dinɲan na, nga aa yarapkeya, nee she sɔɔ dinɲan kan!

Chapter 17

1 Wo komaw fwɔ ni kwɔ, Yesu re yi ɲan kɔɔta yaama ka fwɔ ko: Ne fa, waati shera. nɔɔrɔ da e dincɛ kan, yaako e dincɛ fran re ka nɔɔrɔ da e kan, 2 bari ee fgan jii a maan adamadinw biɛ kan, yaako ee minnu jii a man, a ra ɲranamaya banbii ji wuu biɛ man. 3 Ɲranamaya banbii we ɲin nee ko, aa ye dɔn ko ee min Yaa Masa sɛbɛ keenpe we, ka Yesu krista dɔn, ee wo min ce. 4 Nee nɔɔrɔ da e kan ka ne to dgukoo kan. Ee baara min ji ne man ko ne ra kɛ, nee wo kɛ ka dapa. 5 Sisa, ne fa, nɔɔrɔ min tin min ne kan e fɛ yani dinɲan raa da, wo nɔɔrɔ da ne kan e yɛɛ daa fɛ. 6 Ee mgɔ minnu ji ne man ka bɔ dinɲan na, ne ri tgɔ yira wuu ra, yaako aa ren ki dɔn. E ta re tin mun, ee yaaru ji ne man, aa re yi ka koma mara. 7 Sisa aa ra dɔn kii fɛ minnu ji ne man, wuu biɛ bɔra yee ra, 8 bari ee koma minnu fwɔ ne fɛɛ, nee wuu biɛ fwɔ aa fɛ, aa sɔnna wuu biɛ man. Aa ra dɔn ka piɛ ko ne bɔra yee ra, aa dara a ra ko ye ren ne cee. 9 Ne ri daare wuu re ye. Ne ti daare dinɲan ye, nga ee miinu jii ne man, ne ri daare wuu re ye, bari wuu min taree. 10 Ne taa biɛ ye ta ree, e taa biɛ ne ta ree, nɔɔrɔ dara ne kan wuu kwora. 11 Ne ti to dinɲan ra yan kun, nga ɲinnu kpin min dinɲan ra ya, nee ta e fɛ. Ne fa senuma, ee tgɔ min jii ne man, ne r'a mara wo baakara, yaako aa ra kɛ keen ye, nafwɔ ye ni ne min keen ye tgo mina. 12 Ka ne to aa fɛ, ee tgɔ min jii ne man, nee ra'a mara we baakara. Ne ra'a mara, aa fwoyi kunna man fri, fwɔ haraki din wo, wo kɛra yaako kitaabu koma ra dapa. 13 Nga sisa, nee ta e fɛ, nee koma ɲinnu fwɔ ka ne to dinɲan na ban, yaako ne ka ɲinsɔn ja dapani naa to aa kɔɔna. 14 Ne ri ka koma fwɔ aa fɛɛ, dinɲan re aa kɔnniya, bari aa ti ta ru ye, e nafwɔ ne ti dinɲan ta ye tgo miin na. 15 Ne ti e daare ki yaa ru bɔ dinɲan na, nga ki yaa ru tgan shitani man. 16 Aa ti dinɲan ta ru ye e ko ne ti dinɲan ye tgo miin na. 17 Aa bla e yɛɛ ye k'a saniya shɛn sraa kan. E ka koma wee shɛn re. 18 Ne ra'a ce dinɲan na, nafwɔ ee ne ce dinɲan naa tgo miin naa. 19 Ne ni yɛɛ bla e ye kan saniɲan aa kama, yaako aa fran l'a bla yee k'a sniɲan shɛn kan. 20 Ne ti daare ɲinnu dɛmɛn ye. Miinnu na da ne ra aa ka koma kaman ne ri daare wuu fran ye, 21 yaako wuu biɛ ra kɛ keen ye, ne fa, e nafwɔ e min ne ra ne min e ra tinminshi, wuu fran l'a kɛ aan na, yaako dinɲan r'a dara ko yee ne cee. 22 Ee nɔɔrɔ min jii ne naan, nee wo jii aa maan, yaako aa ra kɛ keen ye nafwɔ e ni ne min keen ye tinminshi. 23 Ne min aa ra, e min ne ra, yaako aa ka keenya darapa, yaako dinɲan raa dɔn ko ye re ne cee, a ni e ra'a kanu nafwɔ ee ne kanu tinminshi. 24 Ne fa, ee minnu jii ne man, ne min ja miin ma, ne ma fɛ wuu fran laa kɛ ne fɛ ɲin, yaako ee ja miin jii ne man, aa ra wo jee, bari ee ne kanu yani dinɲan r'a da. 25 Ne fa teeni, dinɲan mi dɔn, nga ne ri dɔn, ɲinnu fran la dɔn ko ye re ne ce. 26 Ne ri tgɔ yira aa ra, yaako aa ri dɔn. Ne na yira aa ra kun, yaako ee ne kanu kanuya miin nan, wo ra kɛ aa ra, ani ne fran laa kɛ aa ra.

Chapter 18

1 Yesu banni kwɔ wo komaw ra, a na ka krandinw ne ta sedrɔn kwɔ tgɛ. Nankwɔ jɔ tin mi ɲin, Yesu na ka krandinw nee dun wo kɔɔna. 2 Juda min tin na a dun boora, wo fran tiin wo nakwɔ ja dɔn, bari Yesu na ka krandinw tin dgenna ka ta ɲin. 3 Wee kama Juda taa wo nakwɔ ra, ani sorodashikru ni gaadi miinnu ceni tin mun saakalashebgaw kuntgiw ni faarisiɛnw fɛ. Wuu labɛnni tin mun ni kɛɛkɛ mlanw ni fintaanw ni kaamaaw ye. 4 Kwo min na kɛ Yesu ra, a yɛɛ kundin we wuu biɛ dɔn, e re ta aa kunbɛn ka aa ɲrika ko: Aa min jon yaara ra? 5 Aa re yaa jaabi ko: Yesu nazarɛtikan. Yesu re yaa fwɔ aa ye ko: Nee mun. Juda miin na a dun aa boora, wo jɔni tin min aa shɛma. 6 Yesu ra fwɔ aa fɛɛ sgan min na ko: Nee mun, aa re seki kɔfɛ ka byin dgunman. 7 Yesu reyaa ru ɲrika klua ye ko: Aa min jon yaara la? Aa re yaa jaabi ko: Yesu nazarɛtikan. 8 Yesu re yaa jaabi ko: Ne ra fwɔ aa fɛɛ ko nee mun. Ni aa min ne yaara la, aa to ɲinu naa ta. 9 Wo kɛra yaako wo koma ra dapa, a tiin wo min fwɔɔ ko: Ne fa, ee minnu jii ne man, wuu shi ma fri ne boora. 10 Mrunba jɔ tin min Simɔn piɛri fɛ, we re wo saman ka bɔ ka saakalashebgaw kunsgi ka yɔcɛ krinbookɔɔ too caro. Wo yɔcɛ tgɔ we kri ko malkis. 11 Nga Yesu re yaa fwɔ Piɛri ye ko: E ka mrunbaa dun a da ra. Ne fa tɔɔrɔ je fyɛ min jii ne man, ne man kan kan myin wora waa? 12 Wo sgan na sorodashikru ni aa ka kuntgi ani yahutuw ka gaagiw re Yesu mlan ka sri. 13 Aa re ta nɛɛn Anɛ fɛ ban gare. Kayifɛ min tinmun sakalashebgaw kuntgi wee wo san na, Anɛ tin mun wo blancɛ re. 14 Ayiwa Kayifɛ miin tin mun ka yahutuw laji ko: A ka pisa cɛ keen naa sa mgɔw biɛ nɔɔna, wo kayifɛ we tin mun. 15 16 Simɔn Piɛri ni Yesu ka krandin jɔ kpɛɛma gwanni tin mun Yesu nɔɲan. Wo krandin tin mun sakalashebgaw kuntgi dɔn bga ye. Yesu dunna sakalashebgaw kuntgi ka jun kɔɔna sgan miin na, wo fran re dun. Nga Piɛri jɔni we to kɛɛnma dun da yigɛma. Krandin min tin mun sakalashebgaw kuntgi dɔn bga ye, we re bɔ. Moso min tin mun daa kɔɔshira, we re koma wo fɛ Piɛri le dun. 17 Moso baarakɛra min tin min da kɔɔshira, we yaa fwɔ Piɛri ye ko: Ye fran min cɛ ɲin ka krandin jɔ re wa? Ee yaa jaabi ko: Wayi, ne ti wee. 18 Nɛnɛ bɔ ni tin mun, we kama baaradinw ni gaadiw tin mun ka fyɛn cin ni fyin fyin we, wuu jɔ nin tin mun wo kɔɔ naan ra maɲan. Piɛri fran jɔni tin mun wuu yigɛma nari maɲan. 19 Sakalashebgaw kuntgiw re Yesu ɲrika a ka krandinw ni a ka kran kwo ra. 20 Yesu re yaa ru jaabi ko: Ne komana dinɲan biɛ ɲanna kɛɛn kan. Sgan biɛ nee mgɔw kran Yaa Masa batoshow ani Yaa Masabatoshoba kɔɔna, Yahutuw biɛ tin naan kunbɛn ja miinna. Ne ma fwoyi fwɔ dgon na. 21 Mɔn na to aa re ne ɲrika? Minnu ne lamɛn, wu ɲrika ne ka fwɔninw na. Nee min fwɔ wuu wo dɔn. 22 Yesu wo komaw fwɔ sgan min na, gaadiw la keen min jɔ ni tin ma yigɛma, we ya ɲan mana ni tgɛ wee ka fwɔ ko: Ee sakalashebgaw kuntgi jaabi tin ne kɛ? 23 Yesu re yaa jaabi ko: Ni ne ka kɛ ka ƙoma dgu miin fwɔ, wo koma dgu shɛrɛya, nga ni ne koma ɲunma ne fwɔɔ, mɔn na to ee ne blɛ? 24 Wo sgan na Anɛ re Yesu srini bla ka ta sakalashebgaw kuntgi Kayifɛ fɛ. 25 Wo waati ra Simɔn Piɛri jɔ ni tin min ɲin ka e maɲan. Aa re yaa ɲrika ko: Ye fran ti kɛ cɛ ɲin ka krandin jɔ ye wa? Nga Piɛri re yi bannan ko: Wayi, ne ti wee. 26 Piɛri cɛ min too caro, wo barenmacɛ tin mun sakalashebgaw kuntgi ka baara din jɔ we, we ra fwɔ Piɛri ye ko: Ne man ye je nɛɛn nakwɔ ra? 27 Nga Piɛri le yi ban na kun klua ye, wo jani biɛ, dondon we konmo. 28 Wo kwɔ, aa re bɔ ni Yesu ye Kayifɛ ka sho; ka ta nɛɛn govɛnɛrɛ ka sho. sgnoma re tin mun. Nga Yahutuw ma dun govɛnɛrɛ ka sho kɔɔna, yaako aa ngɔbii ra she ka aa ka tɛmɛkansii dunni kɛ. 29 We kama govɛnɛrɛ Pilati lee bɔ ka ta aa nɔɲan wo jaa ra. Ee yaa ru ɲrika ko: Aa min cɛ ɲin mamrina mɔn na? 30 Aa re ya jaabi ko: Ni cɛ ɲin tin ti kwodgu kɛra ye, aan tin ti naa dun e boora. 31 Pilati re yaa fwɔ aaye ko: Aa yɛɛkun naa ta ka ta kiti tgɛ a kan ka kanɲan ni aa ka sariya we. Yahutuw re yaa jaabi ko: a ma dga aan ne ye ka mgɔ shi pka. 32 Wo kɛra yaako Yesu tiin koma min fwɔɔ ka a ka saya tgo yira, wo ra dapa. 33 Wo sgan na Pilati re dun sho kɔɔna ka Yesu kri ka ɲrika ko: Yee min Yahutuw ka masacɛ we wa? 34 Yesu re yaa jaabi ko: E min wo fwɔ ra e yɛɛ ma re wa, ya jɔɔ re ra fwɔɔ e fɛ ne kwora wa? 35 Pilati re yaa jaabi ko: Ne min Yahutu re? E yɛɛkun ka shiya mgɔw ani sakalashebgaw kuntgiw le ri dun ne boora. Ee mɔn kɛ aa ra saa. 36 Yesu re yaa jaabi ko: Ne ka masaya ti dinɲan ɲin ta ye. Ni ne ka masaya tin min dinɲan ɲin ta ye, ne ka baara kɛ raw tin na kɛɛkɛ yaako ne kaa dun Yahutuw boora, Nga sisa, ne ka masaya ti dinɲan ɲin ta ye. 37 Pilati re yaa fwɔ a ye ko: Ayiwa, yee masaya cɛ re wa? Yesu re yaa jaabi ko: Nee masacɛ re. Ne woo kun ni ne na kun wo dinɲan na, wo mun ka shɛn shɛrɛya kɛ. Mgɔ o mgɔ min shɛn ta ye we ne ka komaw lamɛn. 38 Pilati re yaa fwɔ a ye ko shɛ we mɔn ye? Wo komaw fwɔ ni kwɔ, Pilati re bɔ klua ye kun ka ta Yahutuw tin min ja min ma, ka ta fwɔ aa ye ko: Ne ma yaaki ja shi je cɛ ɲin na. 39 Nga ka kanɲan ni aa ka laanda we, nee kasora din keen bla tɛmɛkansii waati ra san o san. Aa man fɛ ne ra Yahutuw ka masacɛ bla wa? 40 Wo sgan nan aa re prɛn kun klua ye ko: Wayi, cɛ ɲin tɛ! Barabasi le ra bla. Ka sɔɔ Barabasi tiin byinkanni kɛra re.

Chapter 19

1 Wo sgan na Pilati re ko aa ra Yesu mlan ka blɛ ni wookanmin we. 2 Sorodashiw le ŋmiin dɛnmɛn ka kɛ banfla we ka dun Yesu kun na, ka woroje frun dun a kannan. 3 Aa re yaa kpaa a ra ka fwɔ a ye ko: E daanan, Yahutuw ka masacɛ! Aa re tgɛ tin a too kɔɔ. 4 Pilati lee bɔ klua ye kun ka fwɔ jaman fɛ ko: A fɛɛ, ne na bɔ ka bla aa fɛ kɛɛnma, yaako aa ren ka dɔ ko ne ma yaaki ja shi je cɛ ɲin na. 5 Yesu bɔra kɛɛnma, ŋmiin mrini tin mi a kunna, woroje frun dunni tin mun a kan na. Pilati re yaa fwɔ aa ye ko: cɛ wee de! 6 Saakalashebgaw kuntgiw ni gaadiw ra je sgan min naan, aa re prɛ ko: A kpenŋme yri la! A kpenŋme yri la! Pilati re yaa fwɔ aa ye ko: Aa yɛɛkunw naan kpenŋme yri la, bari ne ma yaaki ja shi je a ra. 7 Yahutuw re yaa jaabi ko: sariya jɔ m'an fɛ, ka kanɲan ni wo sariya we, a ka kan ka pka, bari a ra fwɔ ko a ye min Yaa Masa din ye. 8 Pilati wo mɛn sgan min naan, e re sran ka tɛmɛn gare kan. 9 E re dun sho kɔɔ na kun klua ye ka yesu ɲrika ko: E bɔra miin? Nga Yesu maan a jaabi. 10 Wo sgan na Pilati re yaa fwɔ a ye ko: E ti koma ne dara? E taa dɔn ko she min nee ki bla, ani she min nee ki kpenŋme yri la? 11 Yesu re yaa jaabi ko: She shi ti ye ne kan, fwɔ ni Yaa Masa ka min ji e man ka bɔ yaama. We ra to miin ne dun e boora, wo ka jrumu ka buun ni ta we. 12 Ka bɔ fwɔ wo sgan na, Pilati tin min tgo yarala ka Yesu bla, Nga Yahutuw re prɛn ko: Ni ka cɛ ɲin bla, e ti Romɛ masacɛ lamgɔ ye. Mgɔ o mgɔ ra yɛɛ kɛ masacɛ yɛ, wo min Romɛ masacɛ dgu ree! 13 Pilati wo mɛn sgan min na, e re Yesu bɔ kɛɛnma. E yi ski kiti tgɛ jaara min tgɔ kri ko pave, wo kɔɔwo, ja didaani, Ebru kan na, a tgɔ kri ko Gabata. 14 Wo kɛra ka fnan Tɛmɛkansii dun ɲan, teen kpan kpan na. Pilati re yaa fwɔ Yahutu ye ko: Aa fɛɛ aa ka masacɛ we de! 15 Aa re prɛ ko: A bɔ yan! a bɔ yan! A kpenŋme yri la ! Pilati re ya fwɔ aa ye ko: Ne r'a ka masacɛ kpenŋme yri la wa? Sakalashebgaw kuntgiw re yaa jaabi ko: Masacɛ pkɛɛma taa ne fɛ Romɛ masacɛ kwɔ. 16 Wo sgan na Pilati re Yesu dun aa boora, aa ra kpenŋme yei la. Aa re Yesu mnan ka ta mɛn. 17 Yesu re yaa kpenŋme yri ta ka bɔ dgu kɔɔna ka ta jaa jɔ man, wo ja wee kri ko kunkoo ja, Ebru kan nan, a tgɔ we kri ko gɔlgota. 18 Sorodashiw re Yesu kpenŋme yri la wo jaara, ani mgɔ fla pkɛɛma, keen tin man yigɛma, keen tin min yigɛma dɔ ɲin na, Yesu tin m'an fla shɛ. 19 Pilati re sɛbɛri jɔ kɛ ka ɲɔɔrɔ Yesu kpenŋme yri la. Min ti sɛbɛra a kan, wo fɛɛ ɲin ye ko: Yesu Nazarɛtikan, Yahutuw ka masacɛ. 20 Yahutuw shaanman ne wo sɛbɛ kran, bari aa Yesu kpenŋme yri la ja miin man, wo ja tin ka snun dgu ra, wo sɛbɛ tin kɛra Ebru kan na Romɛkan na ani Gɛki kan na. 21 Yahutuw ka sakalashebgaw kuntgiw re yaa fwɔ Pilati we ko: E kaa a sɛbɛ ko: Yahutu ka masacɛ, nga a sɛbɛ ko, a ko ko ne min Yahutuw ka masacɛ re. 22 Pilati re yaa ru jaabi ko: Nee min sɛbɛ, wo sɛbɛra ka ban. 23 Sorodashiw Yesu kpenŋme yri la miinkɛ, aa re yaa ka frunw taran taranja naani ye, sorodashi keen, taran keen. Aa re yaa ka frokiya ta, kaa sra tin ti wora, nga a dannan ka kɛ kɔɔ keen ye ka damnan yaama fwɔ ka she dguma. 24 Sorodashiw re yaa fwɔ ngɔn ye ko: Aan kaa wo frokiya paa, nga aan kaada a kan ka a sɔɔ bga dɔn. Wo kɛra yaako kitaabu koma ra dapa min na fwɔ ko: Aa ne ka frunw taran ngɔn shɛ, ka kaada ne ka deeke kan. Sorodashiw lee wo kwow kɛɛ. 25 Yesu ba ni a ba barenman moso ani Klopasi moso Mariyama ni Magadala Mariyama, wuu jɔ ni tin min Yesu kpenŋme yri kɔɔ. 26 Yesu re yaa ba je ani a tiin krandin miin kanu, ee wo fran jɔ ni jee a ba yigɛma. Ee yaa fwɔ a ba fɛ ko: Moso, e dincɛ fɛɛ. 27 Wo kwɔ, ee yaa fwɔ wo krandin wee ko: E ba fɛɛ. Ka bɔ fwɔ wo sgan na, wo krandin we ta ni Yesu ba ye a yɛɛkun ka sho. 28 Wo kwɔ, Yesu ra dɔ ko fɛn biɛ kɛra ka dapa sgan miin na, ee ko: myinnŋɔ min ne ra. Ee wo fwɔ yaako kitaabu koma ra dapa. 29 Mnan jɔ tin min ɲin, wo pani tunmin divɛn kunni na. Sorodashiw re fwu jɔ shu wo divɛn kunni na ka sri hizopɛ yriboo kun na, ka wo da Yesu daa ra. 30 Yesu wo divɛn kunni sɔɔ sgan min naa, e ko: A dapara! Wo kwɔ, ee yaa kunkoo madgi ka a ɲin bla. 31 Tɛmɛkansii mashi we tin mun. Yahutuw tin ta fɛ mgɔw shuw laa to kpenŋmeyriw ra ka mashɔn dun kɛ, bari wo mashɔn dun tin min dunba re. Wee kamaa aa re Pilati daare ko mgɔ kpenŋmeniw sinkaaw ra kii, aa shuw kaa bɔ yriw ra. 32 Sorodashiw shera Yesu kpenŋme nŋɔ jɔ ma gare, aa re wo sinkaaw kii, wo kwɔ, ka she jɔ kpɛɛma ma, ka wo taw kii. 33 Aa shera Yesu ma sgan min na, aa re yaa je ko Yesu sara ka ban, wee kama aa ma wo sinkaaw kii. 34 Nga sorodashiw la keen nee yaa yigɛ sgɔ ni tama wee, wo jani biɛ bishi ni je we bɔ. 35 Miin na jee, wo yɛɛkun we yaa shɛrɛya, a ka shɛrɛya we shɛn re. Wo ra dɔn ko ee shɛɛn fwɔ, yaako aa fran ra danaya kɛ. 36 Wow kɛra tin yaako kitaabu koma ra dapa ko: a koo shi ti naa kii. 37 Kitaabu koma kpɛɛma na fwɔ ko: Aa miin sgɔ, Aa ɲanw na da wo kan. 38 Wo kwɔ, Arimate yusufu re Pirati daare ko a na Yesu shu ta. Yusufu tin min Yesu ka krandin jɔ ye, nga e re wo dgon Yahutuw ɲan sran kɔsɔ. Pilati re sɔn. Yusufu re ta Yesu shuu ta. 39 Nikodɛmɛ min tin taa Yesu nɔŋan lajɔ shufɛ, wo fran naa ni mirɛ ni Aloɛs tru shɔnjunman nŋanmini kilo bisaba kundaman ye. 40 Wo mgɔ fla we Yesu shu ta ka lɛni frun mrin a ra, ka wo tru shɔnjunmaw kɛ a kan, ka kanɲan ni Yahutuw ka shu dun tgo we. 41 Yesu kpenŋme ra yrila ja miin man, nankwɔ jɔ tin min ɲin, saren klua jɔ tin min wo nankwɔ kɔɔna, mgɔ shi shu tin ma dun wo kɔɔna ban. 42 Aa re Yesu shu sun ɲin, ka sɔɔ Yahutuw ka lafyɛn dun mashi we tin mun, wo saren tin ka srun wo jaa ra.

Chapter 20

1 Dgɔkun tee gare sgonma jonna na, ni kɛɛn ma tin ban, Magadala re ta saren ka. Ee yaa je sene bɔni tin min saren dara. 2 E re bii ka ta Simɔn Piɛrɛ fɛ a ni Yesu tiin krandin miin kanu, ka fwɔ wuu fɛ ko: Aa Matgi bɔɔ saren kɔɔna, aan maan blaja dɔn aa fɛ. 3 Piɛrɛ ni wo krandin we sraa mnan ka ta saren ka. 4 Aa fla biɛ tin min biira nŋɔn fɛ, nga wo krandin we re bii ka Piɛrɛ dan, ka flan ka she saren kan. 5 Ee yi bri ka fɛɛ, e re lɛni frunw dani je dguma, nga a ma dun a kɔɔnna. 6 Simɔn Piɛrɛ miin tin ma kɔfɛ, wo shera, we re dun saren na. E re lɛni frunw dani je dguma, a ni frun min srini tin mun Yesu kun na. 7 Frun min srini tin mun a kunna a ni lɛni frun tin ti nɲɔnna, nga frun mi tin ma kunna wo kruni tin mun ka bla a dana. 8 Wo sgan na, krandin min gare tin shera saren kan, wo fran le dun. E re wo fɛnw je ka danaya kɛ. 9 Wo ra sɔɔ krandinw tin ma kitaabu koma dɔn ban, miin na fwɔ ko Yesu ka kan ka krun ka bɔ shuw shɛma. 10 Wo kwɔ, wo krandinw nee seki ka ta sho. 11 Mariyamap pkiin jɔ ni tin mun saren dara kɛɛnma, a tin min kishira. Ka a to kishi ra, e yi bri ka saren kɔɔn lapiɛ. 12 E re mɛɛkɛ frun piɛ tgi fla je. Yesu shuu dani tin min ja miin na, aa sgi ni tin min ɲin ne, keen tin min a kunkɔɔ pan fɛ, jɔ tin min a sin kɔɔ pan fɛ. 13 Mɛɛkɛw re Mariyama ɲika ko: moso, mɔnna e min kishi ra? E yaa ru jaabi ko: Aa ne mantgi taa, ne man bla ja dɔn aa fɛ. 14 Wo komaw fwɔ ni kwɔ, ee yi yɛɛma ki kɔfɛ fɛɛ, e re Yesu jɔni je ɲin, nga a tin m'a dɔn ko Yesu ro. 15 Yesu re yaa ɲrika ko: Moso, mɔnna e min kishira? E min jon yaara la? A tin min Mariyama kɔɔna ko nankwɔ tgi ro, we kama ee yaa fwɔ a ye ko: Cɛmgɔ, ni ye min ka ta, ee ka a bla jaa fwɔ ne fɛ, ne na ta ka ta nɛɛn. 16 Yesu ren ko: Mariyama! Mariyama re yi yɛɛma wo pan fɛ ka fwɔ a ye Ebrukan na ko: Raboni! Wo kɔɔ wo, kaamgɔ. 17 Yesu re yaa fwɔ a ye ko: Ne bla ban, bari ne ma yɛɛ ka ta un fa ka jaara ban. Nga ta ne baremaw fɛ ka ta fwɔ wuu ye ko ne min yɛɛra ka ne fa ni aa fa fɛ, ka ta ne ka Yaa Masa ni aa ka Yaa Masa fɛ. 18 Magadala Mariyama re ta ka ta fwɔ krandinw fɛ ko a ye Mantgi jee. Yesu miin fwɔ a fɛɛ e re wo lankii aa fɛ. 19 Wo dun yɛɛra, dgɔkun tee gare wluarala, krandinw lajɛn ni tin min shoo jɔ kɔɔna ka shodaw sgɔ Yahutw ɲan sran ya kɔsɔ. Yesu re na ka ni jɔ aa shɛma ka fwɔ aa ye ko: hɛɛrɛ laa kɛ aa ye! 20 Wo fwɔ ni kwɔ, ee yaa bootgɛw ni a yigɛ yira aa ra. Krandinw Yesu jee miin kɛɛ, aa yrilalee ja kwo sɛbɛ. 21 Yesu re yaa fwɔ aa ye klua ye kun ko: Hɛrɛra kɛ aa ye! Nefa ne cee tin miin shi, ne fran na aa ye ce tin ne dɛ. 22 Wo komaw fwɔ ni kwɔ, Ee yi da fyiɛn kɛ aa kan ka fwɔ aa ye ko: Aa ɲinsenuma mnan! 23 Aa ye ka mgɔ o mgɔ ka jrumuw yafa aa ma, wo na yafari sɔɔ. Ni aa ma sɔn ka miinnu ka jrumuw yafa aa ma, wuu ti naan yafari sɔɔ. 24 Wo ra sɔɔ Toman miin kri ko flani, ni yesu ka krandin tan ni fla la keen ne mun, wo tin taa ru fɛ ɲin Yesu na sgan na. 25 Krandin shɔw re yaa fwɔ Toman ye ko: Aan nee Mantgi jee! Nga Toman re yaa ru jaabi ko: Ni ne ma pkenŋme nŋɛnw nɔn je a tgɛw ra, Kan bookpɛɛn din dun nŋɛnw nɔɔna, kan boo da a yigɛ ra, ne ti naan danaya kɛ fiyeu. 26 Wo dgɔkun bɛn na, Yesu ka krandinw lajɛn ni tin mun shoo kɔɔna kun klua ye, Toman tin maa ru fɛ ɲin. shodaw sgɔni ne tin mun, nga Yesu re ni jɔ aa shɛma ka fwɔ aa ye ko: Hɛrɛ ra kɛ aa fɛ! 27 Wo kwɔ, ee yaa fwɔ Toman ye ko: E bookpɛɛndin dun yan ka ne tgɛw fɛɛ, ee ni boo bɔ ka da ne yigɛ ra. Faa danabiiya ra ka danaya kɛ. 28 Toman re yaa jaabi ko: Ne Mantgi ni ne ka Yaa Masa! 29 Yesu re yaa fwɔ a ye ko: Ee ne jee min kɛɛ, we ra to e ren danaya kɛ wa? Miinnu danaya kɛ ka sɔɔ aa ma ne je, wuu min dubadinw ne ye! 30 Yesu tgɛmashɛn shaanman kpɛɛmaw kɛ a ka krandinw ɲan naan ni miinnu ma sɛbɛ kitaabu ɲin kɔɔnna. 31 Nga kwo ɲinnu sɛbɛ ra yaako aa da a ra ko Yesu mi krista ye, Yaa Masa dincɛ o, ani yaako aa ɲanamaya sɔɔ a ye tgɔ ra wo danaya fɛ.

Chapter 21

1 Wo kwɔ, Yesu re yi yira a ka krandinw na klua ye kun, wo kɛra tiberiyade ba da ra. A ri yira tan nee. 2 Simɔn Piɛrɛ ni Toman min kri ko flani, ani Natanaɛl ka bɔ galile ka na ani Zebede dincɛw, ani Yesu ka krandin fla kpɛɛmaw, wuu tin min nŋɔn fɛ. 3 Simɔn Piɛrɛ re yaa fwɔ shɔw ye ko: Ne na ta mwɔri kɛ. Aa re yaa fwɔ a ye ko: Aan ne fran na ta ni ye. Wo sgan na aa re wri ka t a dun krun kɔɔna. Aa ma fwoshi mlan wo shufɛra. 4 Dgupiɛ danmanna, Yesu jɔ ni tin min ba da ra, nga krandinw tin maa dɔn ko Yesu ro. 5 Yesu re yaa fwɔ aa ye ko: Dɛɛnsɛnw, Aa yigɛ sɔɔ wa? Aa re yaa jaa bi ko: Wayi. 6 E yaa fwɔ aa ye ko: Aa jɔ fri krun krinboo pan fɛ, aa na jɔ sɔɔ. Aa re jɔ fri, jɔ we pa yigɛ ra fwɔ aa ma she ka a sanman ka bɔ je ra. 7 Wo sgan na Yesu tiin krandin min kanu, Wo yaa fwɔ Piɛri fɛ ko: Mantgi ro! Simɔn Piɛri ra mɛn sgan miin na ko Mantgi ro, e yaa ka deeke dun ki shɛ sri, bari a tin min ka a ka frunw bɔ, ee yi bla je ra. 8 Krandin shɔw re na krun kɔɔna. Jɔ miin pani tin min yigɛ ra, aa tin min wo sanmanna. Wo ja tin ma yan konŋon da ra, mɛtrɛ kɛnmɛn shi re tin mun. 9 Aa she ra konŋon da ra sgan min na, aa re fyɛnkiin je ɲin ka yigɛ dani je a kan ani bwuru jɔ. 10 Yesu re yaa fwɔ aa ye ko: Aa na naan ka yigɛ mlanniw jɔ ye. 11 Simɔn Piɛri re dun krun kɔɔna ka jɔ sanman ka bɔnɛ kɛɛma, a pani tin min yigɛ kunba kunbaw ra, a biɛ lajɛnni kɛ ra yigɛ din kɛnmɛn ni biduuru ni saba re. Yigɛ na ka shiya biɛ, jɔ ma paa. 12 Yesu re yaa fwɔ aa ye ko: Aa na dunni kɛ. Krandin shi ma she ka a ɲrika ko: Ye min jon ye? Bari aa tin na dɔn ko Mantgi ro. 13 Yesu re yi kpaa ka bwuruu ta ka ji aa ma, ka tigɛ fran ji aa ma. 14 Wo kɛra Yesu ka yɛɛ yira kwo sabanan we a ka krandinw na, a krunni kwɔ ka bɔ shuw shɛma. 15 Dunni kɛni kwɔ, Yesu re yaa fxɔ Simɔn Piɛri ye ko: Yuhana dincɛ Simɔn, ne kanuya min ye kɔɔna ka tɛmɛn ɲinu kan wa? E ko: Aan, Mantgi, e ra dɔn ko ne ri kanu. Yesu re yaa fwɔ a ye ko: Dunni ji ne ka sga dinw ma. 16 E yaa fwɔ a shinɲan flana na ko: Yuhana dincɛ Simɔn, ee ne kanu wa? Piɛri re yaa jaabi ko: Aan, Mantgi, e ra dɔn ko ne ri kanu. Yesu re yaa fwɔ ye ko: Ne ka sgaw kɔɔshi. 17 Yesu re yaa fwɔ a fɛ shinɲan sabana na ko, Yuhana dincɛ Simɔn, ee na kanu wa? Piɛri ɲannare shishi bari Yesu ra ɲrika a shiɲan sabana na n'a ra sɔɔ a ra kanu. Ee yaa jaabi ko: Mantgi, ye min fɛn biɛ dɔn , e ra dɔn ko ne ri kanu! Yesu re yaa fwɔ a ye ko: Dunni ji ne ka sgaw ma. 18 Shɛn shɛn na ne ra fwɔ e ye ko: Ki to e ka dɛnsɛn ya ra, e tin ni shɛsri e yɛɛ ye ka ta e jajena jaw ra, nga e ka na kɔɔ sgan mi na, e ni boo kɔɔta, mgɔ kpɛɛma na e shɛsri ka ta ni ye e kwoyaye jaw ra. 19 Piɛri na sa timinshi, ka nɔrɔ da Yaa Masa tgɔ kan, Yesu tin min we yira ra a ka koma ɲinnu fɛ. Wo kwɔ, Yesu re yaa fwɔ a ye ko: E gwan ne ra! 20 21 Piɛri re yi yɛɛma, Yesu tiin krandin miin kanu, E re wo na shɔ je aa kɔfɛ, wo krandin tin ni yɛnŋɛ Yesu mafɛ shufɛ dunni sgan na ka a ɲrika ko: Mantgi, miin ni dun boora, we jon ye? Piɛri wo krandin je ka fwɔ Yesu fɛ ko: Mantgi, ɲin no, mɔn na kɛ wora? 22 Yesu re ya jaabi ko: Ni ne mafɛ a ɲranman na to fwɔ ne na sgan kun, e ka mɔn min wo ra? E kpiin niin gwan ne ra. 23 We ra to wo koma we re yigɛn baremaw shɛma ko wo krandin ti naa sa. Wo biɛ na ta, Yesu maa fwɔ Piɛri ye ko a ti naa sa, nga a ra fwɔ ko: Ni ne mafɛ a ɲranman to fwɔ ne na sgan kun, e ka mɔn min wora? 24 Wo krandin we wo kwɔw shɛrɛya kɛ, e yaa ru sɛbɛ, aan na dɔn ko a ka shɛrɛya we shɛn re. 25 Yesu re kwo shaanman kpɛɛma nun kɛ. Ni aa biɛ keen keen tin sɛbɛ ra, a min ne kɔɔna ko wo kitaabu sɛbɛniw tin ti naa kwu diɲan yɛɛ ra.

Romans

Chapter 1

1 Ne Paul miin mi krisita ka yɔn ye, yaa Masa (Ala) ne ŋanatɔnmɔn ka kɛ a ka cera di ye: k'a a ka kunnanfoni juman fwɔ. 2 A tun wo kunnafoni jumanw kwo fwɔ a ka kitabu sanni ŋanniw kɔnna: 3 Wo kunnanfoni juman ye na dincɛ kwofwɔ, wo miin mi bɔra D'awuda ra pii sgo ra. 4 A kɛra yaa Masa (Ala) din ye n'a ka she ni ŋiin sɛbɛ tigiya ye, n'a ka kannun ya ka bɔ shuw shɛma Yesu krisita , an ka cera la. 5 Ne hɛɛrɛ ni cedinya sɔka bɔ a ye fɛ. Yako mgɔw la dananya k'a la, k'a ka koma kanw kɛ shɛn ye shiyaw byɛ shɛma a tgɔ kanma. 6 A ye min nun kri ni Yesu krisita fɛ ka kɛ a taru ye,Aa fana min wu jɔɔ ye. 7 Yaa Masa (Ala) ŋaa mɔgɔ min nun byɛ min Romɛ, Yaa Masa (Ala) min nun kri k'a kɛ a ka mgɔ sɛbɛmanw ye, ne na sɛbɛ ŋin ce aa fɛ. An fa yaa Masa (Ala) n'an ka cera Yesu krisita ra hɛɛrɛ ni doso shɔn ji an ma. 8 Gare ban, nne yaa Masa (Ala) baa ka da, ka Yesu krisita baakada aa byɛ kanma, katugu aa ka danan ya knafoni fwɔra diŋa pan byɛra. 9 Ne baara kɛ ni yaa Masa (Ala) ye ni doso kun byɛ ye a dincɛ ka kibaruya junman kwo ra.Yaa Masa (Ala) min ne shɛɛrɛ ko nne la kwofwɔ ŋa yaa Masa (Ala) dare lasŋan byɛ ne ti wo da bla. 10 Ne to ka yaa Masa (Ala) dare, Na ka j'aa ye ni ŋa to ka ta bɔ aa fɛ 11 Ne m'a fɛ k'aaje kwosɛbɛ ya ko ne ka ŋiin sɛbɛ ra ŋinnin fɛ jɔ ji aa ma,yako aa to a kan. 12 Wo kɔɔko an ngɔn jija dnnan yara ,ɑ ye ni ne. 13 Ne ma fɛ aa dɔn, bale manw, ko netuma fɛ ka na bɔ shanman a fɛ, yako n'an ka baara nɔn sɔɔ afɛ, e ko n'a sɔɔ shiya kwɛɛw fɛ tgo min na,mɛn hali byi nma she ka ta. 14 Mɔgɔw byɛ ka yru min ne la, Grɛkiw ni shiya shɔw mɔgɔ kalanninw ni kalanbiw. 15 We kanma, ne m'a fɛ ka kibaru juman fwɔ aa fɛ kwosɛbɛ, Aye min nun sginin romɛ. 16 Kibaru juman, munŋan ti ne ra, ka sɔɔ wo min yaa Masa (Ala) ka she bgaya ye, ka danan ya bga byɛ krishi, Yahutuw ni shiya shɔw. 17 kibaru juman ye yaa Masa (Ala) ka tenniya yira, e sɔɔ dannaya ka bɔ a damnafwɛ a labana, kongo kitabu ra fwɔ kanmina ko:"mɔgɔ tenna ŋran mam ya ra dananya ye baa ka la. 18 Yaa Msa (Ala) ra kajinmin yira mɔgɔw ra ka bɔ sankoo la a ka yaa Masa (Ala) ŋasranya biyani tenbiya e ra wu min shɛn banan n'a ka tenbiya kwo ye. 19 Katugu min she kafamun yaa Masa (Ala) kwo la pyɛ ni no, yaa Masa (Ala) yɛ ra yira a laa. 20 Ka bɔfwɔ dinŋa dan sŋanna,yaa Masa (Ala) kwo je bii byɛ yira ka lasan, a ka she bgaya banbii ni la ya wo wu faamun ya a ka fɛ daninw fɛ. We kanma shɛn sɔɔ sababu ti mɔgɔ shi fɛ. 21 A li n'a ka yaa Masa (Ala) dɔn, aa m'a bonŋa kongo Ala, aam'a baa kada fana. Mɛn aa ka myiriw kɛra fuuye jibi dunna aa sɔkun a kritanw na. 22 Aa ra yɛ jate a kritgiw ye, mɛn aa kɛra nalonmanw ye. 23 Aa yaa Masa (Ala) toŋin k'a nɔɔrɔ piman mɔgɔ sataw ni kɔɔnw, ni sin naanin ka fɛw ani dungmafɛw yaw la. 24 We kanma yaa Masa le ra to kwo nŋɔnninw kɛ ra ka kaŋa nin a sɔnkun nege ye, fwɔ aa nɔnw bɔa piskow ra. 25 Aare yaa Masa ka shɛn pinan ka kɛ fiŋan ye, ka dafɛw bato ka baara kɛ wu ye k'an da bga yaa Masa to ŋin, tanoli min wo min ye badaa-badaa.Amiina. 26 We kanma,yaa Masa le ra to aa pisgo nege tiifɛw bora.yaa Masa cɛ ni moso kwo labɛn, Aa ka mosow le wo yɛma ka kwo bɛbiiw kɛ. 27 Wo tgo kenna cɛw le mosow to ŋin, aa cɛnŋɔnw nege ye ra mna.cɛwle munbiya ko kɛa cɛŋɔnw ra k'a ka duguya saa sɔɔ aa piisgow ra. 28 Aa mason ka yaa Masa dɔnniya to aa kɔɔnna,we kama yaa Masa re a to hakrifrininw bora, yako aa ra kwo dgo biiw kɛ. 29 Aa sɔkunw panitenbi ya shaw ni kɔnna duguya ne wasadunbiya ni ŋakwoya la. Aa pani cele ya mɔgɔ pga, kɛɛ, nanbaa, sɔnkolon, ani yayriyaa la. 30 Tɔgɔ shɛn bagaw, yaa Masa duguw le mun-aa ti muun, kuntgɛ bga ni yɛbonŋa bga le mun kwo dugu da bɔra lee mun, wobga sɔsɔra le mun. 31 Hakritanw, Kantanw, mɔgɔ gwɛrɛnw, hinɛntanw le mun. 32 Ali n'a yaa Masa ka kiti kwo dɔn ka ŋa. Ko wo kwow kɛbgaw ka kan ni saya ye, aa ti da wo kwo kɛrima, mɛn wo kwow kɛbgaw fana kwo kaji aa ye

Chapter 2

1 We ra te, ye mgɔ shɔw yaaki, shɛn sɔ sababu t'i fɛ. Shɔw yaaki, shɔ e ni yɛɛ yaaki, katugu ye min shɔw yaaki e yɛkun e wo kwow kɛ. 2 An na dɔn ko min nun wo kwow kɛ,yaa Masa (Ala) kiti tgɛ wu kan ni shɛn ye. 3 Ye min wo kwow kɛ bgaw yaaki, ka sɔɔ e yɛkun ye wo kwow kɛ, e ka myiri la k'ina kri shi yaa Masa (Ala) ka kiti male? 4 E ra yaa Masa (Ala) ka kwoŋuman, ni sabati, ni munŋun damadɔnbiw mafŋɛn wa ? E ma dɔn ko yaa Masa ka munŋun ni sama k'i ya nikisa e ka drunmuni kɛ ni na? 5 E ka to kwlen ya n'i ka nigisabiya fɛ, e ka kwo jɔlabɛ ka bla e ŋa ka kiti dun kɔɔn yaa Masa (Ala) na a ka jinmin n'a ka teenniya yira dun min na. 6 Yaa Masa na mɔgɔw saa keen ka ŋa a kɛ kwowra . 7 Min nun to ka nɔɔrɔ ni bonŋa ni tobi ya ŋinnin ni kwo ɲun mon kɛ ye, a na ŋranman ya banbi ji wu ma 8 Mɛn min nun sɔsɔri kɛ k'a ba shɛw na ka sɔn teenbi yama, dosojin min ni dosobɔ na wu sɔɔ. 9 Tɔɔrɔ ba ni ŋa kwanba na da kwo dugu kɛlaw kan keen-keen,cubabuw (Yahutuw) ban ka sɔɔn ka she shiya kwɛw ma 10 Mɛn nɔɔrɔ ni bonya ni hɛrɛ na ji kwo ŋunman kɛlaw ma keen-keen, cubabuw ban, ka sɔɔn ka shiya shɔw ma. 11 Yaa Masa ti mɔgɔ bɔ mɔgɔ ra . 12 Min nun drunmun ni kɛ ka sɔɔ sariya ti ŋi,wu na yaki ni sariya ye,mɛn min nun drunmun ni kɛ k'a to sariya kan, kiti na tgɛ wu kan ka kaŋan ni sariya ye. 13 Sariya mɛn bgaw teen ni ti ni yaa Masa fɛ, sariya tgma bgaw na shɛn sɔ yaa Masa fɛ . 14 Shiya shɔw kwin sariya ti min nun fɛ, a k'a ŋana k'a min tgɔma na ka kaŋa ni sariya ye, wu kɛ ra sariya ye a yɛɛfɛ .Ari k'a sɔ sariya ti aa fɛ. 15 Aa re na fwɔ ko sariya ye min fwɔ, ko wo sɛbɛ ra aa hakrila.Aa sɔnkun ye wo shɛrɛ ya.Aa ŋanninŋa ye n'a yaaki sŋanw jɔra, waama e shɛn ji aa ma sŋanw jɔra. 16 Wo yira Yesu krisita fɛ kɛn ka kaŋa ni ne ka kibaru juman fwɔ ni ye. 17 E kwin,e ri ye kɛ cubabuya ye, e ri digda a ka 18 sariya ka, k'i yɛ bonŋan yaa Masa kwo ma E yaa Masa sako dɔn, e kwo ŋunman dɔn ka bɔ nŋɔn na,ka sɔɔ e min ŋi kii sariya ma. 19 E min ki yɛɛ jate,ki min fyen shɔw ka beme mna na ye ani jibila mɔgɔ ka kɛɛn ye. 20 E ko e min kwo dɔn biiw ni dɛnsɛnw kaan fa ye ka sɔɔ e dɔniya nin shɛn byɛ sɔɔ ka bɔ sariya la. 21 Ye ro, ye min mgɔw kalan, e ti yɛɛ kalan? ye min mgɔw waju ko soŋani ka kɛ,e soŋani ne kɛ? 22 Ye min na fwɔ ko yashɔya ka kɛ, e yashɔya re kɛ? ye min jow haramun ya, e jo bato jɔ fɛn jɔ re taa? 23 Ye min ni yɛɛ bonŋan sariya kwola,mɔn na e yaa Masa dgɔ ya ni sariya shɛn ni ye! 24 Yaa Masa tgɔ ye shɛn shiya shɔw fɛ a ye cubabuw le kan ma, e naa fwɔ a sɛbɛ nin tgo min na . 25 Nafa min kɛngwɛn na ni min sariya sira tgɔn mana,mɛn ni ka kɛ sariya shɛn bga ye, e ka kɛngwɛn kɛra kɛngwɛn biya ye. 26 Mɔgɔ min ma kɛngwɛn n'a min sariya tgɔn mara,wo ka kɛngwɛn biya ta kɛn kɛngwɛn ye. 27 Min na kɛngwɛn pisgo la,mɛn a min sariya tgma na,ye min min sariya shɛn bga ye, kasɔɔ sɛbɛnin ani kɛngwɛn min fɛ, a tina ye yaa kii ? 28 Mini yahutu a min kwɔka na kwo kɛ ,woti Yahutu sɛbɛ ye kɛngwɛn min kɛra pisgo ra woti kɛngwɛn sɛbɛ ye 29 Nŋa min min Yahutu sɛbɛ ye sariya kɔnno kwow ra, we min yahutu sɛbɛ ye.Doso kun na kɛngwɛn sɛbɛ min kɛ ŋinna n'ati kɛ pisgo ra ta ye we min kɛngwɛn sɛbɛ ye. Wo tanoli ti bɔ mgɔw ra we bɔ yaa Masa era.

Chapter 3

1 Ayiwa yahutu pisaya sababu min mɔn ye mɔn nafa min boo ku fanna la ? 2 A ka buun pan biɛɛ la. Ala la ka koman kalifa yahutu gale le man . 3 A min dishii ? Ni mgɔw jɔ man danaya kɛ, wu ka danayabiya ye Ala ka kantgiya shiɛn wa? 4 wayidɛ! Ala ka sɔɔ shiɛn fwɔ min, Ali mgɔw biɛɛ ka kɛ fiŋanfwɔlaw ye .E ko a sɛbɛ ni tgo min nan ko: Ka she ka jo sɔɔ e ka koman la,ya she sɔɔ ni kiri kana tgɛ e kan wa te min na? 5 Nka mɛn ni an ka teebiya min Ala ka teeniya yra la, An na mɔn fwɔ wo la ? Ala ka fii la ka jimiya biin kudgu kɛlaw kan watemin na, Nka mɛn a ye min teebii lee ye ? Ne koman mgɔw tgo ya we la. 6 wayiwa ! Ni Ala teeni tun tɛ, atun nan kiri tgɛ diŋan ka tgo jɔnman ? 7 Ni Ala ka shiɛn ka yiriwa ne ka fiŋan fwɔ ya ka,fwɔ ka boŋan da Ala tgɔ ka,mɔn nan to kun kiri tgɛ ne ka ko nemin kuodgukɛla ye? 8 wayiwa,wo tgo la mɔn nan an nin nan fwɔ ko:An kuodgu kɛ wola kuo ŋuman la bɔwo la? mgɔ jɔw ne shiɛn ko ne min wuu fwɔ la . wokiw bɛnnan . 9 Nka mɛnɑ min dishi, an ne yahutu ka pisa nin mgɔ shɔw ye kɛ ?wayi dɛ ! Ne la jra ka ba ka yahutu ni shiya shɔw biɛn kuodgu kɛ . 10 E ko a sɛbɛ ni tgo minan ka mgɔ shi teni tɛ li kee. 11 Hakritgi shi tiŋi .mgɔ shi ti Ala yarala. 12 Biɛn min ka yɛŋɛ. Aa biɛn kɛra nafatanw ye nŋɔn fɛ. kuoɲuman kɛla shi tiɲi; Ali kee. 13 Wo shiw bɔni buru dayɛni fɛ. Aa mgɔw lafri n'a nɛdin ye .Aa dala koma je ko ŋo fɔnfɔnni bga. 14 Aa daw pani daŋa ni koma kuntanw na. 15 A ka terika mgɔ pka. 16 Shɛnli nin bɔɔn min aa ka sra fɛ . 17 A man hɛrɛ sra sɔɔ pewu. 18 Aa ti tŋɔnman ka kanyan nin Ala ɲan sra ye fiɛw. 19 Ayiwa an nan dɔn sariya ye fɛ wo fɛ fwɔ, e wo fwɔ sariya mgɔw lee ye, ya ko mgɔw biɛn da la tgu,diɲan mgɔw biɛ la yaki Ala ɲan kɔɔ. 20 Wola adaman din shi ti nan jo sɔɔ Ala ɲan kɔɔ sariya kɛ tawu fɛ,ka sɔɔ mgɔ jurumu dɔn sariya we fɛ. 21 Mɛn sisa,Ala ka teniya yrala ali nin sariya tɛ. Sariiya nin sheraw la sereya kɛ. 22 we Ala ka teniya we danaya bakala Yesu krista la a danabga biɛɛ fiɛ. 23 Pa an tgo shi tala, mgɔ biɛ lee jurumu kɛ aa biɛɛ banala Ala nɔrɔ kɔɔ. 24 Jo wo ji aa man gwansan Ala ka nɛman we baka la, kristaYesu ka kunman bɔli fɛ. 25 Ala Yesu krista yra ko a bishi bɔnan ka kɛ mgɔw ka jurumu yafa saka ye, wuu minu dara a la. wo kɛra ka a ka teniya yra, ka sɔɔ jurumu minu kɛla ka kɔɔ, e wuu muɲu a man wuu saa. 26 Wo kanman, e ya ka teniya yra wate ɲi nan, ya ko a teni we kato, hali ka sɔɔ e joji Yesu danabgaw man 27 Yɛɛ boɲan sababu min miin ? A tii ɲin. Wee sariya jɔn nɔn ye? kɛwali sariya me mu wa ? Ayi dɛ! Dananya sariya nɔn no. 28 An nan jate ko mgɔ jo sɔɔ dananya we bakala ni sariya kɛwali tɛ. 29 Ala min yahutu dama ka Ala lee wa? Ati shiya shɔw fannan ka Ala ye kɛ? An, shiyaw fanan ka Ala lo. 30 K'a sɔɔ min jo ji bokuoniw man dananya kanman ,ka jo ji bokuobiw fannan ma dananya baka la,wee Ala kepe lee. 31 An sariya kɛ fu le dananya fɛ wa ? Ayi dɛ! An sariya boɲan.

Chapter 4

1 Ibrahima min min an fa ye pii sgo ka pan fɛ, an nan fwɔ ko we mɔn sɔɔ ? 2 Ni Ibrahima tun jo sɔɔ kɛwaliw ka, A tun she ka a yɛɛ boɲan, nka mɛn wo ti kɛ Ala ɲan kɔɔdɛ. 3 Kitabu mɔn, fwɔ ?A koo: Ibrahima dala Ala ka koman nan, wo dananya jatela a fɛ teniya ye. 4 kɛwalikɛla saa ti jate nilifɛn ye, e jate jurumu saa lee. 5 Nka mɛn min jo ji Ala ɲan sra biiw man, ni kɛwali kɛbii ka da wo tgi la, a ka dananya we jate a fɛ yeniya ye . 6 Wo tgo yala, Ala mgɔ min jate teeni ye ni kɛwaliw tɛ dawuda koman nan wo tgi ka dubadiya kuo la . 7 A ko: minu ka teebiiya kuow yafara, ni aa ka jurumuw datgula, wuu dubadinw nee ye. 8 Masa (Ala) ti mgɔ min ka jurumu jate a fɛ, wo tgi dubadinw nee. 9 Wo dubadiya mi bookuoniw danman ta lee wa? Wola bookuobiiw fannan sin mannan?An nan fwɔ ko:"Ibrahima ka dananya jatera a fɛ teeniya ye" 10 Wo kɛra wate jɔnnan? A bookuoni kɔfɛ kɛ, woola yani a ka fii la bookuo? A man kɛ a bookuoni kɔfɛ nka mɛn wo kɛra sani a koni nan bookuo 11 Wo bookuoli kɛla tanmanshiɛn ye Ibrahima fɛ, ka yra ko Ala la jate teni ye a ka danaya kanman, yani a koni nan bookuo.Wo tgo la Ibrahima mi dananbga bookuobiw biɛ fa lee, yako wuu fana la jate teniw ye. 12 A mi bookuoniw fana fa lee, wuu mi man da bookuo danman man, nka mɛn aa ygɔnman nan dananya sra ka e ko an fa Ibrahima, wo mi dananya kɛ yani à koni nan a bookuo. 13 Ala layidu min ta Ibrahima nan bɔnsɔw ye ko aa nan diɲan sɔɔ shiɛn ye, wo nan sɔɔ sariya tgɔman bakaa la, wo min sɔɔ dananya fɛ. 14 Ni sariya sra tgɔnmanbgaw tun wo shiɛn sɔɔ, nafa tun tina kɛ dananya la, layidu tun na kɛ gwansan ye. 15 Sariya wee jimiya la wri sariya ti ja min nan,sariya shiɛnni fannan tiɲi. 16 We la to wo shiɛn ye we kɛ dananya fɛ, wola ka kɛ nilifɛn ye min kɛ Ibrahima bɔnsɔnw biɛɛ ta ye, minu sariya sra tgɔnman, wuu drɔn ta tɛ, fwɔ minu dananya kɛ e ko Ibrahima.wee min an biɛɛ fa ye. 17 E ko a sɛbɛni tgo min nan ko: Neli kɛ shiya shanman fa yee . A mi an fa lee Ala ɲan kɔɔ a dara wo min nan, ko Ala shuw kunnu, ko fɛ minu man kɛ baan, e koman wuu kuo la nan fwɔ wuu kɛla ka ba. 18 Dgidaja tun ti kuo min nan, e dananya kɛ ki dgida wuu kaan.Wola, e kɛ shiya shanman fa ye, e ko a fwɔra ko:e bɔnsɔnw nan shiya tin . 19 Ibrahima tun mi mirila a yɛɛ piisgo kuo la n'a fwɔ a sani, a ka san kɛmɛ sɔri kanman.A tun miri saran ka wobiiya kuo la fannan, ali wo, a dgiman mɛnsɛnya. 20 A man shikashika Ala ka layidu la dananyabiya fɛ, nka mɛn a ka dananya baka boɲannan, e Ala tannu. 21 Ibrahima tun n'an dɔn ka ɲan ko Ala layidu ta kuo min nan, ko Ala she ka wo kɛ. 22 We la to a ka danaya we jate a fɛ teniya ye. 23 Wo koman man sɛbɛ wo kee kanman,ko wo jatera a ye. 24 Nka mɛn a sɛbɛla an fran kanman, a nan jate an fɛ teniya ye, ka sɔɔ min an matgi Yesu lakrun ka bɔ suw shɛman, an dara wo la . 25 Wo dunnan kiri la fwɔ ka sa an ka hakɛw kanman.

Chapter 5

1 Jo jira an man dananya baaka la, wo kɔsɔn hɛɛrɛ dun an nin Ala shɛ an mantgi Yesu krista baaka la. 2 Aa min nɛɛman min nan sisaɑn dunnan wo la dananya la we baaka la.An yrila ka ji Masa (Ala) nɔɔrɔ sɔri dgi ya la 3 Wo drɔn tɛ, nka mɛn an yrila ja tɔɔrɔ kuow la fannan .An nan dɔn ko tɔɔrɔ muɲuli ji mgɔ man 4 Mgɔ she sɔɔ kɔɔbɔli la muɲuli fɛ.Wo she sɔɔri mgɔ dgi sgi. 5 Dgi ti mgɔ muu fiew, katgu Ala la ka kannuya dgi an dosokunw na ka shiya a ɲii ɲannanman baaka la, e wo min ji an man 6 Ka an baaka tan to, krista sara Ala ɲansrbiw ye waate bɛni nan 7 Mgɔ min sɔn ka sa mgɔ teeni kɔsɔn,wo sɔɔ ka gwrɛ. A drɔn mgɔ jɔ sɔn ka yra kweya fwɔ ka sa mgɔ ɲuman kanman 8 Nka mɛn yaa-Masa la kannu tgo min nan, e wo yra ɲii ne fɛ, ka an jurumu shɔ to, Yesu lee sa an ye 9 Sanmɛɛ jo jini kofɛ Yesu yuu baaka la, an nan krishi yaa-Masa ka jinminya nan wo baaka la. 10 k'a to yaa-Masa dguwye, an ni wo cɛ nan-nan a dincɛ saya fɛ, yaako an nin yaa-Masa shɛ bɛni kɔfɛ an nan krishi a dincɛ ɲannanman baaka la. 11 Wo drɔn tɛ nka mɛn an yrilakaji kuosɛbɛ yaa-Masa la an matgiYesu krista baaka la, wo min an ni yaa-Masa shɛ bɛ sisa. 12 Jurumun dunnan dinɲan la mgɔ kee ne baaka la, saya fran lee dun jurumun baaka la. saya she adanmandinw biɛɛ man tin, katgu aa biɛɛ yurumun kɛ 13 Yurunmun tun min dinɲan sani sariya koni sgi, nka mɛn jurumun ti she ka jate nin sariya ti ɲin. 14 Wo biɛɛ n'an ta, kabini Hadama fwɔ ka she Musa ma, saya she sɔɔ mgɔw biɛɛ ka, hali minnu man jurumun kɛ Hadama ka sariya shɛnni tgo la. Min tun ka kan ka nan, Hadama kɛla wo bisi lee. 15 Nka mɛn wo hakɛ kuo ni yaa-Masa ka nilifɛn tgo ti kee ye. ni mgɔ kee ka hakɛ l'a to mgɔ shanman ɲii biɛɛ sa, a piɛni no ko yaa-Masa ka nɛɛma ninilifɛ min bɔ mgɔ kee ka nɛɛma la, Yesu Krista gwiin, wuu dgi la mgɔ shanman ka shiya ka tɛnmɛn wo hakɛ kuo ka. 16 Yaa-Masa ka ɲifɛn ani wo mgɔ kee ka hakɛ nɔn ti kee ye. Yaaki sɔɔ wo hakɛ kee la, nka mɛn yashɛ shanman kɛni kɔfɛ, jo sɔɔ wo nilifɛn baaka la. 17 Mgɔ kee ka yashɛ le l'a to saya le kuntgiya kɛ wo mgɔ kee baaka la, sanmɛ minnu nɛɛmanba ni teeniya ɲifɛn sɔɔ,wuu nan kuntgiya kɛ ɲannanya la, mgɔ kee Yesu Krista baaka la. 18 Mgɔw biɛɛ yaakira yash,e kee kanman tgo min na, wo tgo la jo jira mgɔw biɛɛ man ɲannamanya kanman teeniya kuo kee baaka la . 19 Mgɔ keepe ka kan blali l'a to mgɔ shanman lee kɛ yashɛkɛlaw ye tgo min nan, w tgo la fannan mgɔ keepe ka kan mlanli n'an to mgɔ shanman nan kɛ teeniw ye. 20 Ayiwa sariya sgila yaako yashɛw la shiya nka mɛn yashɛ shiyara ja min nan, yaa-Masa ka nɛɛman shiyara ɲi ka tɛnmɛn wo ka kuosɛbɛ. 21 Wola jurumu kuntgiya kɛ saya baaka la tgo min na, wo tgo la yaa-Masa ka nɛɛma la kuntgiya kɛ teeniya baaka la ɲannanya banbii kanman, Yesu krista an man mantgi baaka la.

Chapter 6

1 An nan mɔn fuɔ sa? An to jurumu la yaako nɛɛ ma la shiya waa? 2 Wayi dɛ! An ne minnu sara jurumu ka panaa fɛ, an na to ka jurumu tgo dii? 3 Aa ye m'a dɔn ko an ne minnu balisera krista Yesu la, ko an min batisera saya wee la? 4 Ayiwa an ni wo shu dunnan ŋɔn fɛ batiseli fɛ saya la, wola krista krunnan ka bɔ shuw shɛma a fa nɔɔrɔ baaka la tgo min na, wo tgo la an fran la tŋɔn ɲanamaya kula la. 5 Nin an nin wo kɛra kee ye a saya bisigi la, a piɛ nin no ko an niwee na kɛ kee ye a kununin fannan bisigi la. 6 an nan dɔn ko an mgɔ kɔɔ nin krista kpegmera yrila ŋɔn fɛ, yaako an mgɔ kɔɔ jurumuman fgan la ba, an k'a to jurumu ka yɔya la kun. 7 Katgu min sara, wo hɔrɔnya jurumu ma. 8 Nin an nin krista ka asa ŋɔn fɛ, an da Ala ko an nin wo nan ɲanamaya ɲɔn fɛ fannan. 9 An nan dɔn krista krunni kɔfɛ ka bɔ shu shɛman, a ri sa kun bada. saya tinan she sɔɔ an ka kun. 10 A sara saya min nan, a sara yashɛ ka pa fɛ shiɲan keepe. A min yannanmanya min na, a ɲannanman no yaa-Masa ka pa fɛ. 11 Wo tgo la aa fanna la aa yɛɛw jate shuw ye yashɛ ka pa fɛ, ka aa jate ɲannanman ye yaa-Masa ka pa fɛ krista Yesu la. 12 Yashɛ ka sgi aa piikoo sataw kun nan kun, fwɔ aa ka ngew kan mlan. 13 Aa ka to ka aa piikoo jaa bla yashɛ boola aa kɛ teebiiya baarakɛ mlanw ye .Nka mɛn aa ka yɛɛ ji yaa-Masa ma e ko mgɔ minnu ɲannanmanyara ka bɔ shuw shɛman, ka aa piikoo jaa ji a ma ka kɛ teeniya baarakɛ mlanw ye. 14 Jurumu tinan e sgi aa kun nan kun . Katgu aa ti sariya kɔɔ, aa min nɛɛman we kɔɔ. 15 A min di wɛ? An ti sariya kɔɔ fwɔ nɛɛman kɔɔ, wee kanman aan jurumu kɛ waa? wayi dɛ! 16 Aa laa yɛɛ dun min boola ka kɛ wo ka yɔn ye ka wo kan mlan, aa miin kan mlan, aa ye man dɔn ko aa min wo tgi ka yɔn ye waa? Ni jurumu ka saya we mun, wo la ba ye saya lee.Nin kan mlanli ta lo, wo laba ye teeniya lee. 17 Nka mɛn baaka yaa-Masa ye, hali kasɔɔ aa ye tun min jurumu ka yɔnw ye ka kɔɔ, aa kalannan kalan tgo min nan, aa sɔnnan wo man nin aa dun kun biɛɛ ye. 18 Aa hɔnrɔnya nin kɔfɛ jurumu man, aaye kɛla teeniya ka yɔnw ye. 19 Ne koman ka kaŋnan nin mgɔ ya tgo ye aa piisgo baakan tanya kanman. Aa tun aa piikoo jaw jɔ nŋɔnniya nin dguya ka yɔnya la kuo dgu kanman tgo min nan, wo tgo la sisa aa kaa piisgo jaa jɔ teeniya ka yɔnya la sanniyan kanman. 20 Aa ye tun min yashɛ ka yɔnw ye sgan min nan, aa tun min hɔnrɔnw nee teeniya ka pa pɛ, 21 Aa mun kuo minnu nan sisa aa tun min mɔn nafa sɔɔ wo kuow kɛni la ? Wuu laba ye saya lee. 22 Nka mɛn sisa aa hɔnrɔnyani kɔfɛ yashɛ man ka kɛ yaa Masa ka yɔnw ye, aa nafa min sɔɔ, wee sanniyanli lee. 23 Jurumu saa saya lee, nka mɛn yaa Masa ka nilifɛn min ɲannanmanya babii lee Jesu Krista an mantgi la.

Chapter 7

1 Nbarenmanw ne koma aa ye fɛ nafwɔ sariya dɔnbagaw. Aa m'a dɔn ko ka mkɔ ta shira, sariya min a ka? 2 O tgo ra, muso cɛ frunnin , o srinin no a cɛɛ ra sariya fɛ ka a cɛɛ to a ɲanan.Nka ni cɛɛ ka sa, o moso hɔnrɔnya ra cɛɛ ka sariya ra. 3 We kɔsɔn ni a ka kɛ cɛkwɛman moso ye ka cɛkɔɔ to shira , o moso nin jashɔmoso re. Nka ni cɛɛ ka sa, a hɔrɔnya ra o sariya na ora , ni a ka fruu cɛɛ jɔ man a ti ja shɔnoso ye kun. 4 5 Aa ye fran min tine, nbarenmanw ɑa sara sariya ka panfɛ krista pista pisgo fɛ, yaaka aa ka kɛ jɔkwɛnman ye ,, krista min krunna ka bɔ shuw shɛman yaako an dinkɛ yaa Masa K'an to aun yugo kɔɔ ra, sariya we lege dgu minnun tawri aan kɔnna, wuu tin baara kɛ an pisgo jaw ra ka diin kɛ saya ye. 6 sisa an hɔrɔyara sariya ma, ka sɔɔ aan tin min a kayɔnya ra, anne sa o ka pan fɛ. We kɔsɔ aan baara kɛ yaamasa ye ni yugo klula ye ŋinsenu na, aan ti a kɛ aan yugo kɔɔ ra sariya sɛbɛnin kɔɔ. 7 Aa na mun fwɔ kun? sariya min drumu ye wa? Wuhi dɛ nne tin tina drumun dɔn , ni sariya tin ti ɲin. nne tin tina ɲabɔfɛw dɔn ni sariya tun ma fwɔ ko: E ɲaa ka bɔ fɛɛn fɛ. 8 Drunmun ye tgo sɔɔ cefwɔnin baaka ra ka ɲabɔfɛn fɛnw kwo shifa biɛɛ lawri nne kɔɔnna, ka sɔɔ ni sariya ti ɲin, drunmun sanin no. 9 Nne ɲraman ne tun mun gare ka sɔɔ sariya ti ɲin, nka kabɔfwɔ cefwɔnin na kaban drunmun ɲranmanya ra, nne kwin sara. 10 Cefwɔnin mim jira ɲranmanya kanman, o kɛra nne fɛ saya sababu ye. 11 Drunmun we tgo sɔɔ cefwɔnin baaka la ka nne lafri, ka ne pga o fɛ. 12 O tgo ra sariya ka senun, cefwɔnin fran ka senu, a teennin mun, a kaɲi. 13 Fɛɲuman kɛra ne pga sababu ye waa? wuhi dɛɛ! drunmun ye ra kɛ. A ra yiɛɛ kun ka drumunya yira ti, e fɛɲuman kɛ ka saya lashe nne ma, yaako drumun dguya ra bonɲa cefwɔnin baaka ra fwɔɔ ka damatɛmɛn. 14 Aan na dɔn ko sariya min ɲiin ka fɛɛn ye, nka nne mun pisgoman baakantan ye, ne fieere nin lo drunmun ma. 15 Nne mun kɛ, nne ti o dɔn. Nne mun mun a fɛ ka miin kɛ nne ti o kɛ. Kwoo minnun man ji nye fiewu, nne wuu re kɛ. 16 Nne t'a fɛ ka min kɛ, nin nne ka o kɛ, nne sɔnna sariya ma ko a kaɲi. 17 Nne kwim ti o kɛbga ye sa. Drunmun min skinin nne kɔɔnna, we mun a kɛbga ye. 18 Nne kwoɲuman dɔn, nka a ti nne kɔnna. kɛ kwoɲuman kɛ kwo min nne ra, nka a she ti npisgo ye. 19 Nne m'a fɛ ka kwo,ɲuman mun kɛ, nne ti o kɛ, nka nne t'afɛ ka kwodgu mun kɛ, nne wee kɛ. 20 Nne mun kɛ, nin nne t'afɛ ka o kɛ, nne ti o kɛbga ye kun. Drunmun min skinin nne kɔnna, we min a kɛbga ye. 21 Nne o sariya sɔɔ nyiɛɛ ra: nin nne mi a fɛ ka ɲuman kɛ, kwodgu srinin mun nne ra. 22 bari yaamasa ka sariya min nne ɲinkankwo ye. 23 Nka nne tgo kwɛman ne je npisgo jajɔw ra, we nne hakrila kɛɛ, ka nne bla drunmun ka baaratgo ka yɔnya ra, o drunmun min skinin mun nne kɔnna. 24 He! nne ɲaanibgashɔ fɛɛ! joon na nne krishi ɲin saya pisgo ra? 25 Baaka yaamasa ye, Yesu Krista aan Matki ra! O tgo ra, nne na baara kɛ yaamasa ka sariya ye nne hakrila, nka nne pisgo ye baara kɛ drumun ka sariya ye.

Chapter 8

1 Sisa kwin, minnun ni krista Yesu ra, yaaki ja foshi ti wuw ra kun. 2 ɲranmaya nin mi kristaYesu ra, wo ɲranmaya nin e ka baarakɛ tgo ne hɔrɔnya drunmun ni saya ka baarakɛ tgo man. 3 Sariya ma she ko min kɛ pisko baakanya kɔsɔ , Ala o kɛ. ar'a yɛkun diin ce kana hadamadin drunmunman bisgi ra ka kɛ drunmun yafa saaka ka drunmun yaaki pisgo ra. 4 Yaako sariya ka teeniya ra dapa aan na, aan ne minnun ti tɲɔnma drunɲa ɲiin kwow ra, fwɔ ɲinsɛnun kwow le ra. 5 Ka sɔɔ minnun pisgo jujen sraw tgoma, wu re miiri pisgo kwow le ra; nka minnun ɲinsenun jajen sraw tgɔma, wu re miiri ɲinsenun kwow ra. 6 Pisko kwow miiriliw min saya re, nka ɲinsenun ko miirili min ɲranmanya ni hɛɛrɛ le. 7 Pisgo kwow miirili min Ala dguya re, sabu a koo nin tɛ Ala ka sariya ye. A ti she ka o kɛ fran. 8 We kɔsɔ, minnun min pisgo jyajeesraw tgɔma na Wuw kwo ti she ka jya Ala ye. 9 Aye kwin ti tgɔma pisgo jyujee kwow sra fɛ, nka a ye tɲɔma ɲinsenun baaka ra, na k'a sɔɔ Ala ɲinsenun min mun a kɔnna, Krista ɲiin ti min kɔnna, o tkii ti Krista ta ye fywu. 10 Ni Krista min aa ra , hari ni aa pisgo sunin mun drunmun kɔsɔ, aa ɲiinw ɲranman lo teeniya kɔɔna. 11 Ala min Yesu lakrun ka bɔ shuuw shɛma, o ɲiin skinin aa kɔna, aye min Krista Yesu lakrun ka bɔ shuuw shɛma, ona aa pisgo sataw ɲranmaya aɲiin baaka ra, o min ski nin mun aa kɔnna. 12 O kama barenmanw, pisgo ka yruu ti an na kun, fwɔ n'an ka tɲɔman pisgo kwow ra. 13 Ni aa ka tɲɔman pisgo kwow ra, aa na saa? Nka ni aa ka pisgo ka kɛwariw pka ɲinsenun baaka ra, aa na nɛɛmaya. 14 Ala ɲinsenun min minnun ɲanma wuuw biɛ min Ala diinw nee. 15 Aa ye ɲiin min sɔɔ, o ti ɲɔnya ni sranya ɲiin ye nka aye dinya ɲiin ye sɔɔ. O baaka ra, an ni prɛn ko: Aba, aan faa! 16 Ala ɲiin ka shɛɛrɛya ani an ɲin ka shɛɛrɛya bɛnna nɲɔn ma ko an min Ala diinw ye. 17 Ayiwa, n'an min Ala diinw ye, an min cɛntaraw ye fran. Ala ka cɛntarawani ani krista cɛntanŋɔnw ni a ka sɔɔ an ni krista min tɔɔrɔ ra nŋɔn fɛ, yaako nɔɔrɔ ra do an ni Krista ka kenye. 18 Nne r'a jate ko sisa t;or;o kwow ti fwoshi ye, ani wuw ti shɔn nŋɔn ma, O nɔɔrɔ min na yra, aa na ka bɔ ɲininsenu fɛ. 19 Danfɛɛw krɔtɔnin mun ka Ala diinw ka yrali mankɔn. 20 Danfɛɛw biɛɛ bla ra nafa ntanya pgan kɔɔ. O ma kɛ wuw sako ye, wuw bla bga nɔn no. Wuw dgii min a ka. 21 Ko danfɛɛw biɛɛ fran na hɔrɔnya ka bɔ yɔnya ra, damadoba ra, ani ani hɔrɔnya Ala diinw ka nɔɔrɔ ra. 22 Sabu an na ko danfɛw badabiɛ min ŋuntan na ani a mi baara kɛ ra ken ye tɔɔrɔba ra fwɔ ka she sisa ma. 23 O dɛnmɛn tɛ, anne minnun ka ɲinninfɛn gare sɔɔ, anne biɛ ŋuntan an kɔnna, ka an ka diin ya duu mankɔn, an pikow kunmabɔli fɛ. 24 Sabu, anne fran krishi ra ni o jigiya we ye. Ka sɔɔ, an jigiya min je, mɔnna to, an ni n'a jigiya o sɔɔri ka kun? 25 Nka an man min je, an jigi min we la, an o mankɔn ni munɲun ye. 26 O tko ra ɲinsenun na, an janma, an ka baaka ntanya kwow ra fran, ka sɔɔ, an ka kan ka Ala daare kwo min na, an ti wo dɔn. ? ɲinsenun yɛkun na wo yira. 27 Min sɔkunw sɛgɛsɛgɛ, we ɲiin ka miiriya dɔn, sabu, aye re son nari daarew kɛ danabgaw pan fɛ, ka kanɲa Ala sako ma. 28 Aan na dɔn ka Ala baarakɛ ni fɛɛn biɛ ye, a kannun bgaw ka makoɲan kuman, e wo minun kri ka kanɲa ni, a ka kwo latkɛnin ye. 29 Sabu Ala flan na ka mgɔ minnun wooman ka bɔ fwɔ gare gare , a flannan ka latkɛ fran ko wuw tgo ra kɛ nafwɔ a dincɛ ta wo, yaako a dincɛ ɲiin ra kɛ mgɔ shanman kɔɔ ɲin. 30 A flannan ka minmun ka kwo latkɛ, e re wuw kri, e minnun kri, ere wuw jate mgɔ teenin ye, e minnun jate mgɔ teeninw ye, ere boɲan da wuw kan. 31 An na mɔn fwɔ o kwow ra? Ni Ala min aan fɛ, joo na kɛ aan kanma? 32 Mgɔ min ma hinnɛ a yɛra dincɛ ra, nka a ra dun saya ra an biɛɛ kɔsɔ, o tin a fɛɛ biɛ ji an ma a dincɛ fɛ tgo di? 33 Joon na Ala ka ɲanatɔmɔnniw sindɔn? Ala ka shɛɛn ji. 34 Joon na yaaaki kɛ? Krista yesu re saara. O dɛnmɛn tɛ, a krunna ka bɔ shuu shɛma. A sginin mun Ala krinbo fɛ. A min Ala daare re an fran ye. 35 Joon na, aan paa ka bɔ Krista ka kannunya ra? bɔɔnba, waman ɲannin, waman mgɔ ka tɔɔrɔ, waman kɔngɔnba, waman fiyɛɛrɛ wo, waman sranya kwow, waman pgari waa? 36 Nafwɔ kitabu ra fwɔ tgo min na ko: mgɔw to k'an pga ye kɔsɔ. An yatee ra sgaadin pga taw ye. 37 Nka o kwow biɛ ra, an tɛnmɛn na she sɔɔ bgaw biɛɛ ka, an kannunbga baaka ra. 38 Nne ra dɔn ka piɛya ka saya o, ɲranmanya o sisa fɛɛnw o, fɛn nataw o mɛɛ kɛw o, kuntkiya o, 39 shebga o, ɲatgana fɛnw o, dguko kan fɛnw o, hali danfɛ shifa o shifa, wuw shi tina she ka aan paa ka bɔ Ala ka kannuyanra min min Krista Yesu an Matki ra.

Chapter 9

1 Nne shiɛn fwɔ Krista la. Nne ti fiɲan fwɔ, ani nne kɔɔnna mkɔ we shɛrɛya bɔ ka tɛnmɛn ɲinsenun fɛ, 2 dosokashi ni jinminya banbii min nne sɔnkun na. 3 Nne ka laɲrin tin min ye ka dagaa sɔɔ fran ani ka mabɔ Matki ra, hun baremanw ka kannuya, nka piisko ra shiya mkɔw ka kannunya fɛ nne dosokun na. Wuw min Israyɛlikaw ye. 4 Wuw min min ni yaamasa ka ladɲanmunni, a ka nɔɔrɔ, a kashɛrabɛnin, a ka sariya ɲinninfɛn, a ka baturi ani a ka layrukanw ye. 5 Ani bɛnmɛncɛw Krista woo ra ka bɔ minnun na pisko ra, Krista min min yaamasa ye fɛɛn biɛ safɛɛ, A ra tadon fwɔɔ Abada aminna! 6 Nka wo t'a yira ka fwɔ ko yaamasa ka layruw ma she sɔɔ. Sabu mkɔɔ minnun min Israyɛli, wo mkɔw biɛ ti Israyɛli ta ye. 7 Fran Abrahamu bɔnsɔnw biɛ ti a diin sɛbɛ sɛbɛ ye, nka ka tɛnmɛ Isaka fɛ, aa bɔnsɔnw na nana krii. 8 O kɔɔ ye ko, pisgo ra diinw ti yaamasa diin ye, nka layrukan diinw re yate nin nafwɔ bɔnsɔnw. 9 Sabu layrukan koma we min de: Wate ɲin nŋɔnna kun na, nne na na ani diin na banki Sara fɛ. 10 Wo dɛnmɛn tɛ, nka Rebeka fran diin cɛɛ ken fɛ, an faa Izaki; 11 sabu diin tima wooba ani aa tima kwoɲunman waaman kwodgu kɛ, yako yaamasa ka latgɛta wo ka kanɲan a ka ɲanatɔmɔn ri la she ka baski, baaraw, ceew kama tɛ, nka min kririkɛ wo ka sakoya kama. 12 A tin fwɔra a fɛ: cɛmkɔman na baara kɛ dɛnsʒn we. 13 Wo tin kɛra nafwɔ a tin sɛbɛra tgo min na: Nin Yakuba kannun ari nin Esawu kɔnniya. 14 Aanne na mɔn fwɔ kub? Wo jaara yaamasa ka teebiya lo wa? ko wo ka kɛ bada. 15 Sabu ara fwɔ Musa fɛ: nne na hinnɛ mkɔ ra min ka ji hun ye, ka makari mkɔ ra min ka ji hun ye. 16 Ora sa, o ti bɔ mkɔ ra, n'a ka ji we, ni fran a ti bɔ biibga ra, nka yaamasa min hinne kɛ, e bɔ we fɛ. 17 Sabu sɛbɛni r'a fwɔ Frahunna fɛ ko: latkɛta kunniɲɛn nin ɲin ne kama nne ri kɔɔta yaako nka ska shebgaya ra wareya aa ra, ani nne tkɔ ra wankoda dguko jaa biɛ ra. 18 Ora, yaamasa hinnɛn kɛ, a jajen mkɔɔ ye ani e mkɔ dosokun kwenya min fana ka ji a ye. 19 Ye na fwɔ nne fɛ kun ka fra o ka: mɔɔn kɔsɔ ere taɲa ka frii jee? joon na a sako sɔɔsɔ ka je? 20 Wo kwɔkanata wo, ye mkɔɔ min jon je ka she ka yaamasa ka fwɔtaw sɔɔsɔ fɛɛn min kɛrabgɔ ye, wo na fwɔ a didabga fɛ: mɔnna to ere ne dida tan? 21 Dgadanbga man kanka bgɔɔn dida a ɲanna mnan marataw ye wa, ka jɔɔw dida ceka mnanw wa? 22 Mɔɔn fwɔ kun ni yaamasa min sako mun ka a ka jinminya wareya sanko a ka shebgaya ra dɔn ka kwi ni munɲunnin shaanman ye, mkɔ minnun labɛnna halakili kama? 23 Mɔɔn fwɔ n'a ka sɔɔ e wuw kɛ yako ara she ka a ka nafotkiyaw nɔɔrɔ yira hinnɛbgashɔw kan, a flanna ka minnun labɛn a ka nɔɔrɔ kama wa? 24 Mɔɔn fwɔ n'a ka sɔɔ e wuw kɛ fran aan ne ye, ko a fran ma kriri kɛ ka bɔ yahutuw dɛnmɛn shɛra, nka ekririkɛ ka bɔ Aladɔnbiw fran shɛra wa? 25 Nafwɔ aa fwɔ Oze fran ka sɛbɛra: Nne na mkɔw tkɔ kri minnun tinti nka janmanw ye ani nka kannunniw, minnun kannun tintɛ. 26 A fwɔra ɲana jaminna, ena kɛtin ne franko: Aa ti ne ka mkɔw ye, wo jaara aye na kri ko yaamasa ɲranman diinw. 27 Ezayi kishira Israyɛli ka kwo ra: Nin Israyɛli diinw dakun shiya tin shee nafwɔ kɔgɔje dare cɛɛn wo, aa shɔnin ne dɛnmɛn tinna krishi. 28 Bari matki tinna a ka koma bla baara la duguko ka dapaninya ra ani jonna jonna. 29 Ani akɛra nafwɔ Ezayi r'a fwɔ jare ra ko: Ni matki kɛɛbotki tinma bɔnsɔnw to kɔfɛ aa fɛ, aan tinna kɛ nafwɔ Sodɔmu ani aa tinna kɛ Gomɔri bɔnɲɔnko. 30 Aan na mɔn fwɔ kun? ko danabiw minnun ti teenninya yaara, wuw teenninya sɔɔ, teenninya ka bɔ dananya fɛ. 31 Nka Israyɛli min tinmin sariya ka teenninya yaara ra, ma she ka wo sariya sɔɔ. 32 Mɔɔn kɔsɔ? Israyɛli m'a yaara ni dananye nka ka tɛmɛ a ka kɛtaw fɛ, aa ra tɛɛrɛ gwɛya sende ma, 33 Nafwɔ a tin sɛbɛ ra ko: aa a fɛɛ nne gwrɛya sende damana ski Siɲɔn ani paako drunmunw. Miin ka daa wo ra, wotki ti muun.

Chapter 10

1 N'baremanw ne min miin fɛ kwo sɛbɛ ndosokuun nan nee-miin daare yaamasa fɛ Israel kwora, wo m'a ru ka krishi wee 2 Ne m'aru shɛrɛ ye k'a dosokun biɛ min Ala kwoora nga aam'a tgo dɔn 3 Aa ma yaa masa ka teen nin yafaan mun aa tun mafɛ k'a yɛɛ kɛ mgɔ teenin ye aa ma koo yaamasa ka teeni ya ye 4 Krista min sariya dapanin nee yaako a danan dgaw biɛ teenin yaa sɔɔ 5 Teenin ya miin sɔɔ sariya ra, Musa wo tgɔ sɛbɛɛ ko:Miin sariya sra teeni tgɔn man, wo na ɲran manya ka kanɲan ni wee. 6 Teenin min sɔɔ danan yaa ra wee fwɔ tane ko:E kaa fwɔ e koon nan ko: Jon nan yɛɛ kwo ka dgi 7 Wa maan ko jon na dgi wo dgan yaan kɔɔn na?( Ka krista lawri ka bɔ shuw shɛma) 8 Ayiwa wee mɔɔn fwɔ?A koo wo koma ka srun e ra a mi daara ani dosokun nan wo kɔɔ o danan ya koma o an wo min wan juri kɛ 9 Nii jɔ ara ka fwɔ e daara ko yesu min matgi ye ka d'ara e dosokun na ka dara fanna ko yaa masa ra lakun nun ka bɔ shuw shɛ ma,e na krishi 10 Katgu mgɔ dana yaa kɛ a dosokun na ka teenin yaa sɔɔ. Ee jɔ ara e daara ka krishi ri sɔɔ 11 Kitabu ko, ko mgɔ o mgɔ ka da wora, wotgi ti muun a bada 12 Dan paa ti yahutuw ni shi shɔw shɛ.Matgi ken nee ma biɛ kunna, a min fɛn tgi ye k'a tgɔ kribgaw biɛ ma kwo ɲan 13 Katgu mgɔ o mgɔ ka matgi tgɔ kri ee wo tgi mak wo ɲare 14 Aa na tgɔ kri dù n'a ma dara: Aa na da ara dii n'a maa kwo mɛn ?Aa na kwo mɛn dii nin mgɔ m'a wan juri kɛ? 15 Aa na wanjuri kɛ dii n'a ma ce ?E na fwɔ a sɛbɛ nin tin miin shi ko:Miinu na ni kibaro jun man wee aa sinw cɛ ka ɲiin 16 Wo biɛ nan ta mgɔw biɛ man sɔn wo kibaru juman man Esayi re ya fwɔ ko: Matgi yo dara an ka kibaro juman fwɔnin nan? 17 Dananya wee sɔɔ lamɛn nin wee bɔ Krista ka koman wee fɛ. 18 Nga ne koo yalaman aa maa mɛn ne kɛ? Aa mɛn dɛɛ. Aa ko an kan bɔra ka tu dgukoo ja biɛra aa ka koman shera fwɔ diɲan daan nan. 19 Nga ne ra fwɔ yalaman Israɛl man wo dɔn ne kɛ? Musa re gare ka fwɔ ko. Min ti shia ye ne nan cerenya dun ara wu kwora shiya akrin tanw ne nan to are ka wu kɔniya. 20 Esayi re yi yarakpeya ka fwɔ fanan ko: Minu tinti ne yarara wu ne je. Minnu tinti ne kwo yrika ne ni yɛɛ yraa wuraa. 21 Israɛl ka pan fɛ e ko ne teenan kan boo bɔ shiya kan mlan bii sɔsɔrikɛraw fɛ.

Chapter 11

1 Ne koo: Ala ra kɛ ka mgɔw frire wa? wayi dɛ, katgu ne biɛ min Israɛl jɔre Ibrahima bɔnsɔn Bɛnzamɛ ka shiya o. 2 Ala ra ka shiya min nu dɔn kabɔ fwɔ gare a man wu fri Eli Ala daare Israɛl yee tin min shii kitabu wee min fwɔ wo kworaa aa man wo kran ne wa? 3 A koo matgi aa ri ka ceraw pkaa k'i ka saaka bɔnanw tin ne ken ne tora aa man fɛ ka ne biɛ pka. 4 Nga Ala ra labii tgo di? e ko nee cɛ wga wonwla re ɲannan tɔnmɔn n yɛɛ ye wu shi m'a kminɲmri gman baal ye. 5 Wo tgora hali sisa wu shɔw minɲin Ala wu min ɲanan tɔnmɔn ka kanɲan nin a ka nɛɛman wee. 6 Nin wu ka ɲanantɔnmɔnri kɛra ka kanyan nin a ka nɛɛman wee wo man kɛ kɛwari nɔn ye nin wo tɛ nɛɛman ti kɛ nɛɛman ye kun. 7 Sisa a min di? Israɛl min ɲinnin a man wo sɔɔ. Nga min ɲanantɔnmɔn nan wora sɔɔ. Mgɔ shɔw dosokunw gbrɛyara. 8 E nan fwɔ a sɛbɛnin tin minshi ko: Ala sinngɔn ɲin jii aa man ani ɲa minnun ti jeri kɛ anin too minnun ti niɛnni kɛ fwɔ ka nan she byi man. 9 Dawuda biɛre yaa fwɔ ko: Aa ka dunnikɛ tubarira kɛ aa mlan nɲɛn nin aa mlan yru ye ani aa kun nanshɛn fɛn ni aa ka sawo. 10 Aa ɲannanra fwin aa kaa jeri kɛ y'aru kwɔ kru sgaa biɛ. 11 Ayiwa ne ko: Aa sin kpishira fwɔ k'a byin ne wa? wayidɛ nga aa ka fri ra to shiya shɔw re krishi yaako wura cerenya Israɛl kwora. 12 Ayiwa nin Israɛl ka fri ra too oli an re nafaba sɔɔ nin aa dgɔya ra too shiya shɔw re nafaba sɔɔ wo dapa nin ta kwo ba kɛ ka tɛnmɛn ɲin biɛ kan wo? 13 Ne koman aa ye shɔwre fɛ, ne min ceradin nee ka ta shiyaw man ne nin ka baara boɲan. 14 Yaako nii shaa kɛ ne ra cerenya dun un shiya ngɔnw ra fwɔ aa jɔɔ ra krishi. 15 Nin aa ka fri kɛra sababu ye ka bɛn dun aa nin Ala shɛ, nin sɔn kɛra aa man wo na kɛ mɔn ye? Wo nan kɛ sababu ye ka shuw ɲran manya. 16 Nin shun man ku ka ji Ala man a shɔɔ biɛ re saniya. Nin yri dri ka ji Ala man a boow biɛ ree san niya. 17 Ni yribow jɔɔ ka kii ka bɔ yribara, ye min tin min kongo kɔɔn nan olivie yriye yri boo min nun tora ni ki ɲɔɔrɔ wura e ni wure jɛndriw ni a tru kan. 18 E ka e yɛɛ boɲan wo yribow man ni ka e yɛɛ boɲan a dɔn ko ye ti dri ta bga ye nga driwe min ye ta bga ye. 19 Yri boo min nun kiira ka bɔɲin wo kɛra yaako yii ɲɔɔrɔ wo jaara. 20 Shɛnro aa kii sababu kɛra aa ka dunan biya we ye toɲin e ka dananya we kanman e kii wanso wora sran dɛ. 21 Ni Ala man hinan olivie yri yɛɛku bow ra a ti naan hinan ye shira. 22 Ala ka ɲumanya nan ka gmrɛya min wee ye miin nu bin nan a ka gmɛya wee she wuu man ye kmin Ala ka ɲumanya min ye kan. E to a ka ɲumanya ra n'ootɛ ye fan nan nan ca ron. 23 Ni wu fanan man to dananbii ya ra aa na ɲɔɔrɔ aa ba shun nan. Katgu Ala min tine e she k'aru ɲɔɔrɔ kla ye. 24 Ye kmin tgɛra ka bɔ kongo olivie yri la ka ɲɔɔrɔ olivie yri sɛbɛ ra ka sɔɔ ye tgo nin aa tgo ti kenye wu min min olivie yri sɛbɛɛ bow ye wu taa ɲɔɔrɔ kla ye aa ba shun nan kwosɛbɛ ka tɛnmɛn ye kan wa? 25 Ayiwa n baremanw ne tafɛ aa to bune ɲin nun dɔn bii ye. Yaako aa kaanan an yɛɛ jate a kri tgiru ye. Israɛl dinw jɔɔra ban ka shɛn don tine wo kwo nan miɛn fwɔ shiya shɔw biɛraa dananya kɛ ban. 26 Wo tgo ra Israɛl biɛ nan krishi na fwɔ a sɛbɛni tin ko: Krishibga nan nan ka bɔ Siɔn a na Ala ɲan sranbiiya bɔ Yakuba ra. 27 Wee min ne ka layru wee aa fɛ ni ne ka nancaa ka jrumu ta ka bɔɲin skan min nan. 28 Kibaro ɲuman pan fɛ aa nin Ala dgure a ye kan man.?Nanatɔri ka pan fɛ Ala raa kanu aa bemanw re kka man. 29 Katgu Ala ti ngisa a ka ɲini nin a ka ɲanatɔmɔn ri ra fyew. 30 Aa tin ti Ala kan mlan gare nga aa man karisɔɔ sisa wu ka kanblari kanman. 31 Wo tgora wu kɛra Ala kanbla bgaw ye sisa yaako aa ye makari sɔɔ tin miishi wu biɛra mankari sɔɔ ti sisa. 32 Ala mgɔw biɛshi yatee kanblacbga yee yaako a ra mankari biɛra. 33 E! Ala ka nafootgiya nin a ka akritgiya nin a ka dɔniya ka jun kwosɛbɛ haari. A ka kiti ka buun ka tɛnmɛn diɲan dun ka, a ka sraw ti shaa dɔn. 34 E ko a sɛbɛnin tin min shi ko jon Ala ka myiriyaw dɔn jon kɛra a ɲayra bga ye? 35 Jon elan nan ka fɛ jɔ ji a man n'a kaɲiin ka wo saa? 36 Fɛn biɛ bɔra Ala le ra fɛn biɛ minyin a yee bakara fɛ biɛɛ a ye ta ree. Nɔrɔyara da a kan badaa badaa.Amiina.

Chapter 12

1 Werato nbaremanw ne ra daare Ala ka mankari kwow kaman, ko aa piisgo biɛ ji Ala man saaka ɲranman ye a sanniya wo ka ji Ala ye. We min aa ka batoriɲranman wee. 2 Aa kaa a ka kwo kɛtaa kaɲan nin diyaan ka kwokɛtaw ye kun. nga ka kwokɛtaw ra yɛɛman aa akri ka laklayariii fɛ yaako Ala sako ɲumana juman dapanin min mii miin ye aa re ka wo dɔn ka ɲan. 3 Ka kaɲan nin Ala ka nɛɛman jini wee ne man re fwɔ aa biɛ kenken ye ko aa kaa aa yɛɛ boyan ka damannntɛnmɛn. Nga Ala dananya min jii mgɔw biɛ kenken maan aa yɛɛ jate nin aa akrisginin ye ka kaɲan nin wee. 4 Pisgo ja shaanman min piisgo ken nan. Nga wo jaw ka baara kɛtaw tin ken ye. 5 Wo tgora an ka sha, nga an kɛra piisgo ken ye Krista ra an biɛ kenken min mgɔn piisgo jaw jɔɔre ye. 6 ɲinin fɛn min nun jira an man ka kanɲan nin Ala ka nɛɛman wee wo shii ka an baara kɛ nin wuu ye nin cereya ro an cereyaa kɛ ka kanɲan an ka danaya wee. 7 nin baara ro an baara kɛ. Min mgɔw kran wora to mgɔ kran nan. 8 Min wanjuri kɛ wora to wanjuri ra min ɲin nin kɛ wora a boo fii. Min ɲan mlanri kɛ wori jeja wora min mankari kɛ, wora a kɛ nin ɲunshɔn ja ye. 9 Kanuya kaa kɛ flanka fwɔya kan. An kwo dgu haramu k'an ɲɔɔrɔ kwo ɲuman weera. 10 Aa ngɔn kanu konɲo baremanw shi an ngɔn dan ngɔn boɲaan nan. 11 Aa jeja aa kaa kɛ saa shɔ ye. Aa kɛ dosoman nun ye ka baara kɛ Ala ye. 12 Aa yrira ja aa dgiya k'a munɲun tɔɔrɔ waatira k'a tin min nan ja Ala daare ra. 13 Aa bareman senumanw mankwoɲan ka donanw ladun. 14 Miinun n'an gmanra k'a tɔɔrɔ aa duba dun wuu ye aa k'a ru daga. 15 Aa yrira jaa kɛ nin yriraja bgaw ye ka koomo nin koomo bgaw ye. 16 Aa miiriyaw ra kɛ keen ye aa k'a yɛɛ boɲan nga aa fra mgɔ mandgininw kan. Aa kaa aa yɛɛ jate akrimanw ye. 17 Aa kaa mgɔ shi ka kwo dgu saa nin kwo dgu ye ye aa kwo teenin wee kɛ mgɔw biɛ ɲan nan. 18 Aa ye ka paa fɛ hɛɛrɛ ra to aa nin mgɔw biɛ shɛ. 19 Ne ra ye miin nun kanun aa kaa aa ka hakɛ saa mgɔ shira nga aa jaato Ala ka jinmin wee katgu a sɛbɛnin ko. Hakɛ bɔ kwo wee ne ta ree ne nan saa. matgi ko tin. 20 Nin kɔnɲɔ mine dgura dunnnnin j'aman nin myin ngɔɔn man nan jee j'a man. Ni ka wo kɛ e nan fiɛn kiin tun a kun kan. 21 E kaa to dguyara she sɔɔ e kan nga yaa she dguya kane ka kwo ɲunnman fɛ.

Chapter 13

1 Mgɔw biɛ ra koo an kun nan fganw ye, katgu fgan tiyin nin Ala nɔn tɛ. 2 Wee kan man nin mgɔ miinti koo fganwee a tgi ti koo Ala ka kwo latgɛ ninw ye. Miin tu koo fgan wee wo tgi na yaaki byin a yɛɛ kan. 3 Kutgi ti kwo ɲuman kɛra bgabga fwɔ kwodgu kɛra ni tafɛ ka sran fganɲan kmiin kwo ɲuman kɛ e nan tanarisɔɔ a fɛ. 4 Kuntgi min Ala ka baara kɛra ree ye nafaa kanman. Nga n'ii kwo dgu kɛ sran dɛ katgu a ti munnun baa ta gman an a min Ala ka baara kɛra re ka yacɛw yru saa kwodgu kɛraw ra. 5 Weera to wajibiro ya koo a ye jin min ɲasran drɔn tɛ nga dosokun ɲuman yaa kanman fanan. 6 Weera to aare ɲin sgɔn saa fanan, ka tgu kuntgiw min Ala ka baara kɛra ree aa re naa yɛɛ ji wo bara man. 7 Mɔw biɛ ka kan nin miin ye aa wo j'aa man. Aa ɲin sgɔn saa ɲin sgɔn mlanraw fɛ; ka sra saa ji sra saa mlan law man. E ka kan ka sran miin ɲan sra wo ɲan. E ka kan ka min boɲan wo boɲan. 8 Mgɔ shi ka yru kaa to aara ngɔn kanun kwɔ min ka a mgɔ ngɔn kanun we sariya dapaa. 9 Katgu ce miinun fwɔra ko; e kaa ɲan mgɔya kɛ, e kaa mgɔ pka, e kaa soɲannin kɛ, e ɲan kaa bɔ wari fenfɛ anin ce fwɔniin shɔw biɛ ɲɔɔrɔnin weera ko. E mgɔ ngɔn kanun na fwɔ e yɛɛ. 10 Kanuya ti kwo dgu kɛ a mgɔ ngɔnnan yera to kanuya wee sariya dapare. 11 Aa wo kɛ ka dɔn k'aan kunu sgaan shera ka bɔ sin ngɔɔn ra ka ban. Katgu an dananya kɛɛ wati miin nan an ka krishii sruɲannan sisa ka tɛnmɛn wo waati kan. 12 Shu manfɛ ka tɛnmɛn dgupiɛ sruɲanra wera to an jibi ka kɛwari dabla ka kɛɛn kɛɛkɛ mlanw dun an nan. 13 Antkɔnman sɛbɛyara nanfwɔ teefɛra tgo wo. An yɛɛ tgan dguya nin dɔɔshɔ yaa man, nin kakaa ya ni kɛw nin ceere shɔ yaa man. 14 An Matgi Yesu Krista dun aa kan nan nanfwɔ deeke aa kaa aa piisgo lgeraw ɲan sgi.

Chapter 14

1 2 Mgɔ miin ka dananya ka dgɔ aa wo tgi mlan ka ɲan aa ka sɔsɔri kɛ shikashika kwowra. 2 Mgɔ jɔ darara ka ye she ka fɛw biɛ dun nga jɔ kpɛɛman min baaka ka dgɔ wee sɛnfɛw drɔw ne dun. 3 Dunnin kɛra kaa kunni kɛ bii manfiɛnya. Dunnin kɛra fanan kaa dunnin kɛ bii yaaki, katgu Ala ra mlaan ka ɲan. 4 Ye min jo ye ka mgɔ kpiɛɛ ka baradin yaaki? A jɔrawo a byin nan wo wo man kuntgii kun kworee. Nga a nan jɔ katgu she min matgi wee k'a jɔ. 5 Mgɔ jɔ dun boɲan ka tɛn mɛn dun jɔ kan ka sɔɔ jɔ min myiirira ko dunw biɛka kan biɛ ken ken naansɔn a doso kun ka myiiri man. 6 Miiin min dun jɔ boɲan nan a man boɲan nan matgi wee ye, miin min dunnin kɛra ee dunnin kɛ matgi wee katgu a nan baaka da matgi wee. Min ti dun nin kɛra a ka dun nin kɛ biiya we ka kɛ matgi ree a fanan baaka da Ala ye. 7 An shi ti ɲran manya an yɛɛye an shi ti sa an yɛɛ ye. 8 n'an ɲran manyan an ɲranmanyan mun matgi re n'an ka sa an sa matgi re wee kan man an ɲran man no wo an sara wo an min matgi ta ree. 9 ɲin re ra too matgi re sa ka ɲran manya kla ye yaako a ra kɛ mgɔ saninw nin ɲran manw biɛ matgi ye. 10 Ye kpiin mɔɔnan eeni bareman yaaki? ye fannan mɔ;ànan eeni bareman man fiɛnya? An biɛ jɔ Ala ka kitira. 11 A sɛbɛni mun ko ne ɲranman no matgi ko tin. Mgɔw biɛ nan kpingri gban ne kɔɔ. Mgɔw biɛ nan Ala tanu nin aa nɛn kun wee. 12 Wo tgora an biɛ kenken nan an ka kwow jate Ala ɲan. 13 Wee mgɔ shi kaa mgɔ ngɔn yaaki kun nga wo biɛ natan aa biɛra latgɛ aa kɔɔnan k'a tinaan fwoi kɛ min nanto e bareman sin naan kpishi wara ka byin. 14 Ne ra dɔn ka piɛ matgi Yesu ra ko fɛ shi ngɔnintɛ a yɛman nga nin mgɔ ka fɛnjɔ jate ngɔnnin ye a ngɔnnin wo tgi fɛ. 15 Nin e bareman ɲan ka shishi e ka fɛn dun taa kanman e ti kanuya sra kan Krista sara mgɔ nin kanma e kaa kɛ wo halaki sababu ye nika dunnin ye. 16 Aa kaa to aa kwo ɲuman naan man fiɛn ya. 17 Katgu Ala masaya ti duni ni myinin ye fwɔ teeninya nin dososhɔn nin ɲunshɔja nin nisenu baka la. 18 Wo tgora min bara kɛ Krista ye wo kwo ka ji Ala ye e tgɔ ɲumansɔɔ mgɔw fɛ fan nan. 19 Wera to an gban hɛrɛ kwow nɔn kan. A nin nun jo fra an nin an mgɔ ngɔnw baaka kan. 20 E kaa Ala ka baara shɛn duninfɛn kanman. Fɛn biɛ san sanniya nin no nga min ka dunin we mgɔ kpɛɛman kunan shɛn wo ka dgu wo tgi man. 21 Sgo ɲimin nin diwɛn myin nin fɛ o fɛn na to ne mgɔ ngɔn kunan laa shɛn n'ii wo toyin wee ka ɲin. 22 Dananya min mi fɛ wo mara e yɛɛ ye Ala ɲan kɔɔ min fɛ jate fɛ ɲuman ye nin a dosoku t'a yaaki a ra wo min dubadin ye. 23 Nka min dunin kɛ nin shika ye wo yaakira katgu a m'a kɛ nin dananya ye. Fɛ o fɛ man kɛ nin dananya ye we kwo dgure jrumun no.

Chapter 15

1 An ne minu baaka ka bu danayara, woni mgɔ minu baaka ka dgɔ, an ne ka wu ka dinw ta an ka an jaɲe kwo kɛ. 2 Aan kenken biɛ ra an mgɔ ngɔn jaɲɛ kwo kɛ a nafa kama, yako ka jɔ fra a baaka kan. 3 Hali Krista ma yɛ ɲaɲɛ kwo kɛ, e na fɔ a sɛbɛni tgo min na, ko e mafiɛnya bgaw, ka mafiɛyali byi ni ne kan. 4 Kwo minu sɛbɛra ka kɔɔ, wu biɛ kɛra k'aan dgi sgi muɲuli ni Kitabu ka lajiri baakara. 5 Muɲu ni doso saaro bga, Masa ra myiyiya ken ji aa ma ka kɛ Yesu Krista ta shiwe, 6 yako biɛ shira Yesu Krista fa yaamasa boɲan ni doso ken ni ɲi ken ye. 7 Krista mi ka mlaka ɲan tgo mina, a ye fana ka ngɔn mlan ka ɲa ti ka yaamasa boɲan. 8 Ayiwa ne ko Krista kɛra Yahutu ka baara kɛla ye ka yaamasa ka kan tgiya yra yako yaamasa mi ka layidu mi ta an bemaw wu ye wo ra sin sin. 9 Woni shi ya shɔwu fana re ka yaamasa boɲa a ka makari kɔsɔn. nafɔ a sɛbɛni tgo mi na ko an ne na e tgɔ tano shiyaw shɛra, ki tgɔ tano dɔnkriw ra. 10 A ko fana shiya wu ni yaamasa ka mgɔw ra ɲushɔ ja ken ye. 11 A ko fana aa ye shiya wu biɛ chi ra Matgi tano, mgɔ biɛ shira o tano. 12 Ezayi fana re ko, Isahi drina kɛɲi a na ngu ka wri ki sgi shiyawu kun na? Shiyawu na dgi da kan. 13 Dri tgu bga yaamasa ra pa yrira dja ra ni doso shɔra danaya baakara. Yako aa dgi we ka boɲan kwo sɛbɛ ni shenu ka she bgaya baakara. 14 Ne baremanw ne ra dɔn ko yara kwe ya ma ra ani dɔniya wo, ka she ka ngɔn laji. 15 Nga ne ni yara kweya ka fɛnw jɔɔ sɛbɛ ka djuma ka aa na kri bla wora katgu yaamasa ka nɛɛma mi ne fɛ. 16 Yako ne ra kɛ Yesu Krista ka baara din ye. aa shɛ ma ka sakala she bgaya baara kɛ yaamasa ka kibaro junma na, yako shiyawu sako ni na dja yaamasa ye, aa blara yaamasa ye kaaru saniya nisenu fɛ. 17 We ra to yɛɛ boɲa sababu mi ne fɛ Krista Yesu ra, yaamasa ka baara kwo ra. 18 Ne ti yara kwe ya ka koma fɛn kwɛma kwo ra. ni Krista ma wo kɛ ne boora, yako shiyawu ra sɔn yaamasa ma. E wo koma ni kɛtaw fɛ. 19 Woni taan ma shiɛnw ni kaba kwo wu, nisenu ka she bgaya baakara? wo tgora ne re Krista kibaru junma wajuli kɛ, ka dapka da mlan Jerusalɛm na dafɛ jama biɛ shira fɔ ka ta she Iliri jamana ma. 20 Krista tgɔ ma fɔ jɔmi naa ban, ne ni jeja ka kibaru juma fɔ ɲi. yako ne kana sho jɔ mgɔ kwɛma ka ju sgi ni ka. 21 E ko a sɛbɛni tgo mi na ko: a kibaruya ma she minu ma, wu na a je. Minu ma mɛ ban, wu na a famu. 22 Were ne bana sgan shan ma ka ta kun bɔ aa fɛ. 23 Mɛsisa ne ni ka baara dapa jamanaw ra kabini san shaama tɛmɛni ne ti ma fɛ kwosɔbɛ ka ta kun bɔ aa fɛ. 24 Ni ne ma fɛ ka ta Esipaɲi wote mi na un tɛmɛ shɔ dgi ma ka naan ɲafin ka ngɔn bla sganmi na, aare ta ne bla sra ka ta ɲi. 25 Nga sisa ne na ta Jeruzalɛmu danabgaw ma kwo dida kama. 26 Katgu a jara Masedwane ni Akayi danabgaw ye ka wari jɔ kɛ ngɔn kan k'ara ta ji Jeruzalɛmu dana bga pgantanw ma. 27 A djara wu ye mɛ wu ka jru tin mara fana ka sɔɔ shiya ɲinu kɛra jɛn ngɔ ye Ala kwora, shiyawu ka kan k'aaru djama ni aa boo fɛnw jɔɔ ye. 28 Ni ne ka wo kwo ɲabɔ ka ban, ka wo wari ji aa ma sgan mi na, ne na tɛmɛ aa fɛ Espaɲi. 29 Ne ra dɔn ko ni ne ka she aa fɛ ɲi ne na ni Krista ka duba dapa ni wee. 30 Ne ra dare balemaw Matgi Yesu Krista nisenu ka kanuya kama aa jeja ka ne jama ni Ala daare we, ne ye yaamasa. 31 Yako ne ka ban Jude danabgaw hura wo ni ne na tani ɲini fɛn mi ye Jeruzalɛmu. we ka dja wo danabga ye. 32 Wo tgɔ ra ne yrila djani na she aa fɛ ni yaamasa sako we, ani ne na lanfia sɔɔ aa fɛ. 33 Hɛrɛ tgi yaamasa ra to aa biɛ fɛ. Amina

Chapter 16

1 Neran bareman moso fɛbɛ tgɔ ɲuman fwɔaa fɛ sankrɛ eglisi baara kɛra jɔro. 2 Aa mlan kwo ɲan matgira ka kanɲan nin dananbgaw tgo wee. A makwo m'aara ka kwora, aa janman wo biɛra, ka tgu e mgɔ shaanman janman. Ee ne biɛ janmaan. 3 Aa prisiye nin Akilas fwo wu min ne baara kɛ ngɔn re Krista Yesu ra. 4 Aa faashira aa ɲin nan Yesu Krista ra yaako aa ra ne krishi. Ne keeti baaka da ye shiaw shanman Eglisiw biɛ baaka d'aa ye. 5 Eglizi minnun m'aaka sho aa wu biɛ fwɔ a yee flan nan ka dananya kɛ Krista ra jamannan ra. 6 Mariyama min baara kɛ aa ye aa wo kwo. 7 Aa Andronikus nin Junias fwɔ wuu min ne barena an ne ye an tin kasora ngɔn fɛ fan nan aa tgɔ bɔra ceradinw shɛman aa flan nan ka kɛ Krista ta ye ne ɲan. 8 Aa Anplias fwo nera kanu kwosɛbɛ Matgira ra. 9 Aa Urbɛn fwo wo nan baara kɛ ngɔnre Krista ra aa ne kanubga situsis biɛ fwo. 10 Aa Apɛlɛs fwo wee tgɔ ɲuman sɔɔ Krista ra. Aa ye Aris tubule ka shomgɔw fwo. 11 Aa ne bareman Herɔdion fwo Narsise ka shomgɔ minnun min matgi ra aa wu fwo. 12 Trifɛnɛ nin Trifose min nu min matgi ka baarara. Aa wu fwo anin kanubga Perside wee baaraba kɛɛ matgi wee. 13 Aa matgi ka ɲanatɔmɔnin Rufus fwo anin a ba ne wo biɛ yate nbare. 14 Asɛnkrite nin Flegɔn nin Hermɛns nin Patrobas nin Hermas ani baremanshɔ minnun m'aa fɛ aa wu fwo. 15 Filoloje nin Juli anin Nɛrɛ n'a bareman moso nin Olɛnpe anin danabga min nu m'aa fɛ ɲin aa wuu biɛ fwo. 16 Aa ngɔn fwo ka ngɔn daa mgan nin ɲan nian ɲuman ye Krista ka Eglisi ra biɛ fwo. 17 Mgɔ minun mgɔw paa ka danabgaw lafri ka aa ka kran sɔɔ nin sɔsɔ nera daare nbaremanw aa yɛɛkɔɔshi wo mgɔw ra. Aa mabɔ wura. 18 Katgu wo bɔngɔn kwo mgɔw ti baara kɛ matgi Krista ye fwɔ aa kɔɔnbaa wo. Aa kwo dɔnbiiw dosokun yɛɛman nin koman ɲumanw nin koman nguninw ye. 19 Aa Matgi ka komanw mlan tgomin nan wo kibaroya shera biɛ man weera to ne yrira kaji aa kɔɔ nga ne man fɛ aa kɛ akriman ye kwo ɲuman ka pan fɛ ka kɛ mgɔ piɛninw ye kwo dgu ka pan fɛ. 20 Hɛrɛ tgi Matgi na shi tani ɲɔnɲɔn aa sin kɔɔ yani dɔɔnin. An matgi Yesu nɛɛman kɛ aa biɛ ye. 21 Ne baara kɛ ngɔn Timote r'a fwo. Anin ne bareman Lusius, Jasɔn anin Sosipater biɛ. 22 Ne Tarsius min lɛtrɛ ɲin sɛbɛɛ ne biɛra fwo Matgi ra. 23 Ne yatgi Gayus biɛra fwo Eglizi biɛ yatgiro fanan dgu ka wari mrabga Erasite anin an bareman cɛ Kartus r'a fwo. 24 An matgi Yesu ka nɛɛman naan to aa fɛ amina. 25 An Ala tanu she min wee ka aa jeraja ka kaɲan nin ne ka kibaro juman fwɔ wee. We Yesu Krista kwo wanjuri wee. We kanɲa nin bun ne yranin wee womin dgonin tun mun ka flan dian ka daa ɲan. 26 Ng'a a yrara sisa ceraw ka sɛbɛw fɛ ka kanɲan nin yaamasa min ti ban wo ka ce fwɔ wee, ka shiaw ladɔnia wo kwora yaako a biɛra dara ka a kaan mlan. 27 Yaamasa miin kee min akri tgiye, nɔɔrɔra da wo kan Yesu Krista baaka ra fwɔ abada. Amiinan.

2 Corinthians

Chapter 1

1 Ne pori, Krista Yesu ka cedin wo Yaa masa sako baaka ra ani an baremacɛ Timote sɛbɛ ɲi ce Yaa masa ka eglisi ma korɛnti, ani Yaa masa ka mgɔ senuma miinnu biɛ mi Akayi janmana ja biɛ ra. 2 An fa Yaa masa nin matgi Yesu Krista ra nɛɛma ni doso shɔn ji aa ma. 3 Aan matgi Yesu Krista fa Yaa masa ra tado, womin mi makari fa ni doso saarori biɛ tgi Yaa masa wee. 4 A ye re an dosow mada an ka tɔɔrɔw biɛ ra, yaako miinnu mi tɔɔrɔ shifa o shifa ra, an yɛɛkunw doso madari min sɔɔ Yaa masa fɛ, aan she ka wuu dosow mada ni wo ye. 5 An Krista ka tɔɔrɔ bɔngɔnkwo shaanman sɔɔ tgo min na, wo tgo ra fran aan doso madariba sɔɔ Krista fɛ tin ne. 6 Ni an ka tɔɔrɔ, wee kɛ aye ka dosomadari ni aye ka kishiri we kama. Ni an doso ka mada, we kɛ aye ka doso madari we kama, yaako an tɔɔrɔ miinnu sɔɔ, aye ra she ka baaka sɔɔ ka wo bɔngɔnkwo tɔɔrɔw munɲu. 7 Aan dgi sginin no aye ka pan fɛ, bari an na dɔn ko aa ɲinja sɔɔ aan ne ka tɔɔrɔw ra tgo min na, aa ɲinja na kɛ doso madari fran na tin . 8 Ayiwa baremanw, aan ne tɔɔrɔ minnu sɔɔ k'an to Asi jamana na, aan ta fɛ aa to wuu dɔnbiiw ye. Wo tɔɔrɔw diin pkriyara aan ne ma kwosɛbɛ fwo ka tɛmɛn aan baaka kan, fwo aan dgi tgɛra ko an tinaa baro kun. 9 Aan tin mi myiirira ko an saya kwo latgɛra, yaako aan kaa aan dgi da aan yɛɛ kunw kan, fwɔ Yaa masa kan, wo min shuw lakrun. 10 Aye ran dɛngɛ wo sayaba ra, a na aan dɛngɛ, ɔnhɔn, aan dgi mi a kan ko a na aan dɛngɛ kula ye. 11 Aaye ru biɛ ran jama ni aa ka Yaa masa daareriw ye aan ye, yaako Yaa masa ɲinninfɛn min jii aan ma mgɔ shaanman ka daareriw kama, wo ra to mgɔ shaanman naan baaka da Yaa masa ye aan kaman. 12 An ne she ka an yɛɛw boɲan kwo miin na, wo fɛɛ ɲin ye ko: An dosokun mi an shɛɛrɛ ye ko an ne tgɔnman tgo min kɛ diɲan na, sanko aaye ɲan na, wo kɛ ra ni piɛniya ni sɛbɛya we ka bɔ Yaa masa fɛ. wo ma kɛ ni mgɔ ka akritgiya ye, nga wo kɛra Yaa masa ka nɛɛma baaka ra. 13 An fran ti fwoyi sɛbɛ ka ce aa ma fwɔ aa she ka min kran ka a faamu. Ne dgi ma kan fran ko aa na ɲin faamu ka dapa, 14 E ko aa ra faamu dɔɔnin sisa ko matgi Yesu ka dun wo, aan na kɛ aa ka yɛɛboɲan sababu we, e ko aa na kɛ aan ne ka yɛɛboɲan sababu we tgo min na. 15 Ne dgi tin min a kan kwosɛbɛ, wera to ne tin min ka latgɛ gare ra ko na ta aa fɛ yaako aa ren ka duba fla sɔɔ. 16 Wo kɔɔ wo, ne tin min ka latgɛ ko ne tashɔ masedwanɛ jamana na, ne na tɛmɛ aa fɛ. Wo kwɔ ne sekishɔ na she aa fɛ ɲin, yaako ne ka fii ta jude jamana ra sgan mi na aa ren ka ne blasra. 17 Ne kwo ɲin latgɛ sgan min na, yala ne hakri sginin tun tɛ re wa? Ne kwo miinnu latgɛ, yala ne wo kɛ ka kanɲa ni dinɲan ɲin na mgɔw tgo we wa? fwo ne ra fwɔ aan, aan, ni wayi, wayi, jani keen na wa? 18 Nga Yaa masa min kantgi ye tgo min na, an ne koman min fwɔ aa fɛ, wo tin ti aan ni wayi ye jani keen na. 19 Bari Yaa masa dincɛ Yesu krista min kwo fwɔra aa ye ne ni silvɛn ni timotye fɛ, wo tin ti aan ni wayi ye, nga wo ta min aan re sgan biɛ. 20 Yaa masa ka layuruw biɛ min aan re krista ra. We kama aanni amiina fwɔ a baaka ra fran ka Yaa masa tado. 21 Miin aanne ni aaye tgo ɲan ngɔn fɛ krista ra ka aan bla aan danman fɛ a yɛɛ ye, wo mi Yaa masa ye. 22 A ye yɛɛ a ka tgɛmashɛn daa aan kan fran ka ɲi saniyani ji aan ma ka wo sgi aan dosokunw na ka kɛ fɛn ɲabla ye hɛɛrɛ nata kwo ra . 23 Ne na miin fwɔ, Yaa masa ra kɛ ne shɛɛrɛ ye ne ɲi kama ni ne ma kɛ ka shiɛn fwɔ. Wo fɛɛ ɲi ye ko aa manshɛ we ra to ne re ne ka Kɔrɛnte ta kwo dabla . 24 A tɛ ko aan ne mi aa kuntgi ye dananya ka pan fɛ, bari aa ka dananya tgo ɲanni non, nga aan baara kɛ aa fɛ aa ka yrilaja we kama.

Chapter 2

1 Wo kama ne y'a latgɛ un yɛɛ kɔɔna ko ne ɲan shishini ti naa seki ka ta aa fɛ. 2 Bari ni ne ka aa ɲan shishi, jon na kɛ ne ɲunshɔnjabga ye, fwɔ ne aaye miinnu ɲan shishi wa? 3 Ne wo sɛbɛ ce, katgu ne tin mi sran na ko ne mana she aa fɛ ɲin, ne ka kan ka ɲunshɔnja miinnu kama, ne kaana ɲan shishi wuu kama. Ne dgi mi aa biɛ kan ko ne ɲunshɔnja kwo mi aa fran ta re. 4 Ne doso kashiniba ni ne hakri nganmini ni ne ɲanje shaanman bɔshɔ re wo lɛtrɛ sɛbɛ. Ne ma wo kɛ ka aa ɲanashishi, nga ne wo kɛ yaako ne ra kanu tgo min na, aa wo dɔn. 5 Ni mgɔ jɔ ka ɲanashishi kwo kɛ, wo ma ne ɲanashishi. A raa biɛ ɲanashishi dɔɔni. 6 Ne wo fwɔ yaako ne kaana gwreya ka dama tɛmɛn. Aa shaanman yaaki min bwin wo cɛ kan, wo ra bɔ. 7 Sisa pkin, aa ka kan ka yafa a ma k'a doso saaro, yaako a dgi kaana tgɛ ɲanashishi kwodgu fɛ. 8 We ra to ne raa daare ko aa yira a ra ko aa ra kanu. 9 Ne ka sɛbɛ ce kun fran jɔ tin mi ɲin ye, ka aa kɔɔbɔ ka fɛɛ ni aa ne kan mɛn kwo biɛ ra. 10 N'an ka kwo jɔ yafa mgɔ jɔ ma, ne biɛ wo yafa a ma. Ni ne ka kwo jɔ yafa jɔ ma, nee wo yafa aaye kama krista ɲan kɔɔ, 11 yaako shitannin kaana she sɔɔ aan kan, bari aan mi na ka kwo kɛtaw krama. 12 13 Ne shera Troas krista kibaro junman fwɔri kama sgan min na, nera sɔɔ ko Mantgi we da yɛɛ ne ɲan ɲin. Hari wo ne dosokun ma lanfiya shi sɔɔ, bari ne man an baremancɛ Tite sɔɔ ɲin. We ra to ne nin saa aa ra ka bɔɲin ka ta Masedwanɛ jamana na. 14 A baaka Yaa masa ye, aye r'an kɛ she sɔɔbgaw ye sgan biɛ Krista ra, ka an kɛ Krista dɔninya yirabgaw ye jaa biɛ, e nafwɔ tru shɔn junman kasa we she jaa biɛ tgo min na. 15 Bari an kɛra Krista shɔn junman we Yaa masa ye krishininw ni hrakibgashɔw shɛma. 16 Mgɔw jɔɔ kwo ra an ne mi saya kasa we saya kama. Jɔ pkɛɛmanun kwo ra, an mi ɲanamaya kasa we ɲanamaya kama. Jon she ka wo kwow kɛ dapa? 17 Mgɔ shaanman Yaa masa ka koma kɛ yakori fɛn ye. An pkiin ti wuu jɔ ye, nga an ne cenin no Yaa masa fɛ, we kama an ne koma nin pyiɛniya we Krista ra Yaa masa ɲan kɔɔ.

Chapter 3

1 An nan damnan klaye ka aan yɛɛ tgɔ ɲunmanw fwɔ wa? Yala aan mankwo ma la ka sɛbɛw jɔɔ ji aa ma miinnu nan tgɔ ɲunma fwɔ e ko jɔɔ ra kɛ tgo minan wa, waaman ka wo shi sɛbɛ sɔɔ ka bɔ aa ye fɛ ɲin? 2 Aa ye yɛɛ ran tgɔ ɲunman fwɔ sɛbɛ je min sɛbɛnimu aan dosokunw na. Mgɔw biɛ wo kɔɔnan kwo dɔn ka a kran. 3 Ɔnhɔn, a piɛni no ko aa ye krista ka lɛtɛrɛ sɛbɛni je aan ne boow fɛ. Wo ma sɛbɛ ni lankri ye, fwɔ Yaa masa ɲranman ɲin wo. Wo ma sɛbɛ senekru walgaw kan, fwɔ mgɔw dosokun walgaw kan. 4 AAn dgi sgini ne mun wo kwo ra krista baaka ra Yaa masa ɲan kɔɔ. 5 A tɛ ko an myiiri ko aan she ka wo baara kɛ aan yɛɛ baaka ra, nga aan ka she we bɔ Yaa masa le ra. 6 A ye re she ji aan man fran ka kɛ layidu kla baarakɛraw ye. Sariya sɛbɛnin taa tɛ, fwɔ ɲi senuma ta, bari saya we bɔ sariya sɛbɛni na, nga Ɲi senuma we ɲranmaya ji. 7 Sariya min nɛgnɛgna senekruw kan ni sɛbɛdinw ye, saya bɔra wo ra. wo biɛ na ta Yaa masa nɔɔrɔ li yra wo waati ra. Musa ɲanda tun maanmaanna fwo Istaɛl mgɔw ma she ka aa ɲanw gwan ra, nga wo nɔɔrɔ tin mi nɔɔrɔ banta re. Ni sariya ka baara yra ra ni Yaa masa nɔɔrɔ we, hari ka sɔɔ saya bɔra wo ra, 8 Ɲi senuma ka baara ta e yra ni nɔɔrɔ we ka tɛmɛn wo kan waa? 9 Baara min yaakiri kɛ, ni nɔɔrɔ tin mi wo ra, baara min teeninya ji, wo nɔɔrɔ na boɲan ka tɛmɛn jɔ ta kan kwosɛbɛ. 10 Ka kanɲan ni we, wo nɔɔrɔ tɛmɛnnin ti fwoyi ye, sabu nɔɔrɔ jɔ pkɛman na min ka buun ni wo ye kwosɛbɛ. 11 Ni nɔɔrɔ tin min fɛn banta ra, fɛn banbii nɔɔrɔ na boɲan wo ta we kwosɛbɛ. 12 Wo dgi ɲuma min aan fɛ, we ra to aan ni koma ni yara pkeya we ka piɛ. 13 Aan ta kɛ e ko Musa. Wee frun bri a ɲanda kan, yaako Israɛl mgɔw kana a nɔɔrɔ banta laban je. 14 Nga aa hakriw datgura. haribiin, ni aa ka fii layidu kɔɔ kitabuw kran sgan min na, wo frun brinin mun aa hakri kan, a ma bɔ ɲin, katgu ee bɔ krista re baaka ra. 15 Haribiin, ni aa ka fii Musa ka kitabuw kran sgan o sgan, wo frun brinin mun aa hakri kan. 16 Nga Ni mgɔ jɔ ka yɛɛman Mantgi ka pan fɛ, wo frun brinin we bɔ ɲin. 17 Ayiwa, Mantgi min kwo fwɔ yan, wo min Ɲi senuma we ye. Mantgi ɲi min jɔ min na, hɔrɔnya fran min ɲi. 18 Frun brinin ti aan ɲanda kan, we ra to aan biɛ Mantgi nɔɔrɔ lapiɛ ka wo nɔɔrɔ yira e ko mùgɔ fɛn lapiɛ yaafɛɛna ra tgo min na. Aan ni yɛɛma wo fɛ ka kɛ Mantgi bɔngɔnkwo ye. Aan bɔ nɔɔrɔ jɔ ra ka she nɔɔrɔ jɔ pkɛɛma ma, wee kɛ Mantgi ɲi we baaka ra.

Chapter 4

1 Yaa masa makarira an na ka an bla baara ɲin na, we kɔsɔ an ti sgɛ. 2 Muɲan kwo minnu kɛ ka dgon, an na ban wu biɛ ma. An ti tgɔnman ni cekuya ye. an ti Yaa masa ka yɛɛma, nga an shiyɛn fwɔ ka piɛ, yaako mgɔw biɛ keen-keen dosokun nan an tgɔ ɲuman fwɔ Yaa masa ɲan kɔɔ. 3 Wo biɛ nan ta, ni an ka kibaru junman dgonnin mun, a dgonnin mun harakibgashɔw rema. 4 Wu ti dananya kɛ katgu dinɲan ɲin batofɛn we aa hakriw fiyen, yaako Krista min mi Yaa masa yaa we , wo nɔɔrɔ kibaru junman kaana kɛɛn maan bɔ aa ye. 5 Aan ti an yɛɛw kwo waajuri kɛ ra. an mi Krista Yesu kwo waajuri kɛ ra ko we min wee, ko an mi aa ka baaradinw ye Yesu kɔsɔ. 6 Yaa masa, wo min nan fwɔ ko kɛɛn ra bɔ jibi ra, were kɛɛn bɔ an dosokunw na, yaako Yaa masa nɔɔrɔ min mi krista ɲanda ra, wo dɔnniya ra ji an man ka kɛɛn bɔ aan ye. 7 Aanne minnu mi bgɔ mnanw ye, wo nafooba we sɔɔ an kɔɔnna, yaako mgɔw la je ko wo shebgaya dama dɔnbii we bɔ Yaa masa ra, ko wo ti bɔ an nan. 8 Aan tɔɔrɔ tgo biɛ ra, nga an ma dɛsɛ. Aan hakri nganminin no, nga aan yii ma tgɛ. 9 Gwan kɛra an nɔnka ka an tɔɔrɔ, nga Yaa masa ma an bla. Aan blɛra ka byin dgunma, nga an ma sa. 10 An Yesu ka saya kwo yira an piikora sgan biɛ, yaako a ka ɲranmaya la e yira an piikora fran. 11 An ka dingnan ra, an mi saya da ra sgan biɛ Yesu kɔsɔ, yaako Yesu ka ɲranmanya fran la e yira an piisgo sata ra. 12 Wo tgo ra, saya mi baara la an kɔɔna, nga ɲranmanya mi baara la aa kɔɔna. 13 Kitabu ra fwɔ ko: Ne dannaya kɛ, we ra to ne komana. An fran dannaya kɛ ni wo dannaya doso keen we ye, we kɔsɔ an nin koman. 14 An na dɔn ko min matgi Yesu kunun ka bɔ shuw shɛman, wo na an fran kunun Yesu fɛ ka an ni aa ladun a yɛɛ ɲan kɔɔ ngɔn fɛ. 15 Wo kwow biɛ kɛ ra aaye kɔsɔ, yaako Yaa masa ka nɛɛma nan boɲan mgɔ shaanman na ka ta'a fɛ tgo min na, wo ra to mgɔ shaanman na baaka da Yaa masa ye ka nɔɔrɔ da a kan. 16 We ra to an ti sgɛ. Hari ka sɔɔ an piikoo mi shɛnna, an ɲin mi laklaya ra dun o dun. 17 An ka waatinin tɔɔrɔ fiyɛmani mi nɔɔrɔba dama dɔnbii labɛn na ye, a banbii lo. 18 Bari an ɲanw jɔnin ti fɛn jetaw ka, aa jɔnin mi fɛn jebiiw le kan. Fɛn jetaw waati dɔɔnin drɔnh ne kɛ, nga fɛn jebiiw mi badaa fɛnw ne ye.

Chapter 5

1 An sginin mi bwu min kɔɔna dgukoo kan, an piikoo pkii, ni wo ka bwin, Yaa masa sho ji an man sankoo ra, mgɔ boo ma min jɔ. Sgi ja banbii ro . 2 K'an to bwu ɲin kɔɔna ya, aan ŋutan, bari an manfɛ kwosɛbɛ ka dun wo sankoosho kɔɔna, e ko mgɔ frun dun e kan na tgo min na. 3 Ni an ka wo dun an na, an pii lankoon tina kɛ . 4 Ɔnhɔn, K'an to bwu ɲin kɔɔna, aan ŋuntan, an mi ni diin nee. A tɛ ko an man fɛ ka dgukoo kan piikoo bɔ an na, nga an man fɛ ka sankoo ra ta dun an na, yaako ɲranmaya la fɛn sata ban. 5 Min mi ka an didaa wo kwo yɛɛ kama, wo mi Yaa masa le. Were Ɲi senuma jii an ma ka kɛ hɛrɛ nata fɛn gare we. 6 We kɔsɔ an yara pkeyani no sgan biɛ. An nan dɔn ko ka an to piikoo ɲin na, an ja ka yan matgi ra. 7 An tgɔnman dannaya baaka we ra, jeri baaka tɛ. 8 An yara pkeyani no. An mafɛ ka bɔ piikoo ɲin na ka taan sgi matgi fɛ, we ka pisa. 9 Nga fɛn biɛ ɲan, ni an ka to piikoo ɲin na wo, ni an ka bɔ a ra wo, an man fɛ an kwo ra jiya Mantgi we ye. 10 Katgu wajibi ro an biɛ ra jɔ Krista ɲan kɔɔ a ka kiti tgɛ jara, yaako mgɔw biɛ keen-keen min kɛ k'a to piikoo ra, kwo ɲuman wo, kwo dgu wo, en ka wo saa sɔɔ. 11 sranba min ka kan ka kɛ Mantgi ɲan, an wo dɔn, we kɔsɔ an mgɔw lasɔnmi ka aa daare. Yaa Masa ran tgo dɔn kwosɛbɛ. Ne dgi man kan ko aa fran ran tgo dɔn aa dosokunw na. 12 An ti an yɛɛ tgɔ ɲuman fwɔ aa ye kula ye, nga an tgo ji aa ma ka aa yɛɛ bon an kwo ra, yaako minnu ti aa yɛɛ bonɲan dosokun kwow ra, fwɔ kwɔkanna kwow ra, aa she ka wu jaabi. 13 Ni a ka sɔɔ an hakri wrila, wo kɛra Yaa Masa re kɔsɔ. Nga ni an hakri sginin no, wo kɛra aaye kɔsɔ. 14 Bari Krista ka kanuya we ran jeraja. An nan dɔn ko ni mgɔ keen sara biɛ nɔ na, mgɔw biɛ fran sara. 15 Aye sara biɛ nɔ na, yaako minnu ɲanama mun, wu kaa ɲanamaya aa yɛɛ ye kun, nga min sara aa nɔ na ka kunun, aa ra ɲanamaya we ye. 16 We kɔsɔ, an ti mgɔ shi jate ka kanɲan ni mgɔya tgo we kun. Hari ni an tiin krista jate ka kanɲan ni a ka mgɔya tgo we, an t'a jate wo tgo ra sisa kun. 17 Wera to ni mgɔ jɔ min Krista ra, a kɛra dafɛn kula ye. Fɛn kɔɔw tɛmɛnna. A fɛɛ, fɛn biɛ kɛra kula ye. 18 Wo biɛ bɔra Yaa masa le ra. Aye le an ni a yɛɛ shɛ bɛn Krista baaka ra. E wo shɛ bɛnni baara ji an man aye ni mgɔw shɛ. 19 Katgu Yaa masa tin baara kɛ Krista ra ka mgɔw ni a yɛɛ shɛ bɛn. A man aa ka yacɛw jate aa kun. E wo shɛ bɛnni waajuri baara karifa an ne man . 20 We kɔsɔ an ne min Krista ka lasgidinw ye ka koman a nɔ na. A mi e na fwɔ Yaa masa waajuri kɛ an da ra. Aan aa dare Krista tgɔ ra ko aa sɔn aa ni Yaa masa shɛ ra bɛn. 21 Krista min ti mi jrumu dɔnbii ye, Yaa masa wo kɛ jrumu ye an kɔsɔ, yaako an Yaa masa ka teenninya je aye ra.

Chapter 6

1 We kɔsɔ, an ne minnu mi Yaa masa baarakɛngɔnw ye, aan aa daare ko aa Yaa masa ka nɛɛma min sɔɔ, aa kaa sɔn wo la kɛ fwu ye, 2 katgu Yaa masa ko: Ne ri ka daareri lamɛn ne jajena waati ra. Ne ri jaman kishiri dun na. A fɛɛ, Yaa masa jajena waati min sisa le. A fɛɛ, byi min kishiri dun we ye. 3 An ti kunnashɛni sababu ji mgɔ shi ma kwo shi ra, yaako an ka baara kaana yaaki. 4 Nga aan naan yɛɛ yira ko an mi Yaa masa ka baarakɛra ɲumanw ye fɛɛn biɛ ra. An na yira ni muɲuniba ye tɔɔrɔ kwow ni bɔɔba ni sgɛ kwow ra. 5 An blɛ, an bla kaso ra, balawu we wri an kama. An baara grɛnw kɛ, an tɔɔrɔ shinngɔnbiiya ni kɔnŋɔ fɛ. 6 An nan yɛɛ yira Yaa masa ka baarakɛraw ye ni yarakpeya we, ani dɔnniya ni sabari niɲumaya we ɲisenuma baaka ra, ni kanuya sɛbɛ we. 7 An wo yira ni shɛn koma we, ani Yaa masa ka shebgaya wo. An teenniya kɛ an ka kɛɛkɛ mnanw ye an kininboo ni an ɲɔnmaboo ra. 8 An bonya, an dgɔya fran. An tgɔ dgu we fwɔ, an tgɔ ɲuman we fwɔ fran. An jate mgɔ lafribgaw ye, ka sɔɔ an mi shɛntgiw le ye, 9 e ko an dɔnnin tɛ, ka sɔɔ an dɔnnin mun kwosɛbɛ, e ko mgɔ sashɔw, ka sɔɔ an ɲanama fɛɛ, e ko mankpishiniw, nga an ma pga, 10 e ko ɲanashishininw, wo biɛ na ta an yrilakaji sgan biɛ, e ko fgantanw, ka sɔɔ an mgɔ shaanman fɛntgiya, e ko boo lankoonw, ka sɔɔ fɛn biɛ mi an ta ye. 11 Aan barema kɔrɛntekaw, an shɛn we fwɔ aa ye. An dosokun dayɛɛnin no aa ka pan fɛ. 12 An ma aa deku, nga an yɛɛkunw ka kanuya ka dgɔ. 13 Ayiwa sisa, ne na koma aa fɛ e ko ne dinw, aa aan lamnan ka aa ka kanuya bonya an ka pan fɛ. 14 15 Aa kaa dun dananbiiw fɛ aa ka tɔnanyiri bɛnbiiw kɔɔ. Jɛn jɔɔn min teenniya ni dguya shɛ? Kɛɛn ni jibi fran she ka jɛn tgo dii ? 15 Bɛn jɔɔn min Krista ni shitani shɛ ? Jɛnngɔnya jɔɔn min dananbga ni dananbii shɛ ? 16 Bɛn tgo jɔɔn min Yaa masabatoshoba ni jow shɛ? Aan min Ala ɲananma batoshoba we ye, e ko Yaa masa ra fwɔ tgo min na ko: Ne nan sgi aa shɛman ka tgɔnman aa fɛ. Ne nan kɛ aa ka Yaa masa ye, aa na kɛ ne ka mgɔw ye. 17 We kɔsɔ Matgi we ko: AA bɔ aa shɛma ka faa aa ra. Aa kaa mgan fɛn saniɲanbii shi ra. Ni aa ka wo kɛ, ne nan sɔn aa man. 18 Ne nan kɛ aa fa ye, aa nan kɛ ne dincɛw ni ne dinmosow ye. Matgi shebgayabiɛtgi we wo fwɔ.

Chapter 7

1 Wo layiduw tara aan ye, bareman ɲinmgɔw. We ra to aan aan saniya piisgo ngɔnninya ani dosokun ngɔnniya biɛ ma, ka saniyari dapa ni Yaa Masa ɲasran we. 2 AA sɔn aan man! Aan ma mgɔ shi tɔɲɔn . aan ma mgɔ shi shiɛ. Aan ma aan yɛɛ fɛntgiya ni mgɔ shi ka fɛn ye . 3 Ne ti wo fwɔra ka aa yaaki, bari ne ra fwɔɔ ka ban ko aa kanuya mi aan na foaan ni aa ye ɲanamaya ngɔn fɛ ka sa ngɔn fɛ . 4 Ne dani mi aa ra kwosɛbɛ. Ne raa tgɔ ɲuman fwɔ kwosɛbɛ . Ne doso shɔnna fwo ka ne wasa . K" an to an ka tɔɔrɔw biɛ ra, ne ka ɲunshɔnjaa ka buun haari. 5 Shiyɛ na , kabini aan shera masedwanɛ jamana ra , aan ma laafiya shi sɔɔ, nga aan tɔɔrɔra an pan biɛ ra. kɛɛman , kɛɛ kwow ti mi ɲi. Aan yɛɛ dosokun na, aan ti mi sran na. 6 Nga Yaa Masa, wo min mgɔ deguniw dosow saaro, wo r"an doso saaro Tite nari fɛɛ. 7 Ayiwa a nari kwo dama tɛ, nga aaye Tite doso saaro tgo min na, wo fran an ne doso saaro. A ra fwɔ aan ye ko ne ɲanafyin min aa ra, ko aa ɲanashishira ani aa timinanjani min ne kwo ra. We jɔ fra ne ka ɲunshɔnja kan. 8 Hari ne ka sɛbɛ ka kɛ ka aa ɲanashishi, ne ti nimisa wo ra, hari ka sɔɔ ne tin nimisara wo ra gare, bari ne ra je ko wo sɛbɛ we aa ɲanashishi waati dɔɔni drɔnh ne kɔɔnna. 9 Nga sisa ne ni ɲunshɔnja. Ne ti ɲunshɔnja aa ka ɲanashishi kɔsɔ, nga ne ni ɲunshɔnja bari wo ɲanashishiri la to aa re ya kwɔseki ka aa tgo yɛɛma. Aa ka ɲanashishiri pkin bɛnna Yaa Masa sako ma, fwo aan ma dguman shi lashe aa ma. 10 Bari ɲanashishi min bɛn Yaa Masa sako ma, we ra to mgɔ ren ni kwɔseki ki tgo yɛɛma ka kishiri sɔɔ, a ti nimisa wo ra, nga diɲan ka ɲanashishi we na ni saya le. 11 Aa ka ɲanashishi min bɛnna Yaa Masa sako ma, wo naa ni miin ye, wo fɛɛ: Aa ra sɛbɛ dun wo kwo ra. Aa jo yara kwosɛbɛ. Aa jinmina kwosɛbɛ. Aa sranna kwosɛbɛ. Aa tin ma fɛ kwosɛbɛ ka ne je. Aa doso biɛ tin min wo kwo ra. Aa yaakiri kɛ wo kwo ra kwosɛbɛ. Aa ra yira tgo biɛ ra ko aa piɛni no wo kwo ra. 12 We kɔsɔ ne wo sɛbɛ ce aa ma. A ma ce wo kwodgukɛra kɔsɔ. Wo kwodgu kɛra min na, a ma ce wo fran kɔsɔ. Nga a cera yaako an hanmi min mi aa kɔɔna, wo ra yira aa ra Yaa Masa ɲa kɔɔ. 13 We ra to an doso saarora. Ka fra an ka doso saarari kan, an ɲunshɔnjara kwosɛbɛ Tite ka ɲunshɔnja kɔsɔ, katgu aa ra ɲunshɔnja. 14 Ne tin naa tgɔ ɲunman fwɔ a ye fɛn jɔ ra, ne ma muun wo ra kun. An fɛn biɛ fwɔ aa ye shɛn ra tgo min na, wo tgo ra aan tiin aa tgɔ ɲuman min fwɔ Tite ye, wo fran sɔɔra shɛn ye. 15 A ka kanuya boɲara aa ka pan fɛ bari a hakri tin to aa biɛ ka kan mnanli ra, ani aa ra ladun kaɲan ni sranya ni yɛɛyɛɛri we tgo min na. 16 Ne ni yrilaja bari ne she ka ne dgi da aa kan kwo biɛ ra.

Chapter 8

1 Baremaw, Yaa Masa ka nɛɛma min jira mgɔw ma Masedwanɛ jamana eglisiw ra, an wo kwo fwɔ aa ye. 2 Ka dannabgaw to kɔɔbɔriba ra aa ka tɔɔrɔw boora ɲin, aa ka yrilaja we ra to aa re ɲini kɛ ni tgɛ lablari we, hari ka sɔɔ aa ka fgantanya tin ka dgu. 3 Ne min aa shɛɛrɛ ye ko aa ɲini kɛ ka kanɲa ni aa she kwo we ni ŋaniya ɲunman ye, fwo ka tɛmɛn aa she kwo kan yɛɛ. 4 Janman miin ce Yaa Masa ka mgɔ senumaw ma, aa ran dare kwosɛbɛ ko aan sɔn aa ren ka ɲija ta wo ra. 5 Aan dgi tin min a kan ko aa na min kɛ, aa tɛmɛnna wo kan. Gare wo, aa ra yɛɛ ji Matgi ma. Wo kwɔ aa re fɛ ji aan ma ka kanɲan ni Yaa Masa sako we. 6 We kɔsɔ aan ne fran le Tite daare ko ee baara ɲuma min damnan ɲini kwo ra aa fɛ ɲi, a ra ta aa fɛ ka wo dapa. 7 Aa kɛra fɛn tgiw ye fɛn biɛ ra, wo kɔɔwo, dannaya ra, koma ra, dɔniya ra, ani timinanja shifa biɛ, ani aan kanuya min mi aa ra. An ma fɛ aa kɛ fɛtgiw ye ɲini ɲi fran ra . 8 Ne nan min fwɔ aa ye, wo ti ce fwɔni ye, nga ne na mgɔ pkɛɛmanu ka jejari kwo fwɔ yaako ka aa ka kanuya kɔɔbɔ ka fɛɛ yala ni kanuya sɛbɛ mun. 9 Bari aa aan matgi Yesu Krista ka nɛɛma dɔn, ko a ti mi fɛntgi ye, nga a ra yɛɛ kɛ fgantan ye aa kɔsɔ, yaako aaye ra fɛntgiya a ka fgantanya fɛ. 10 Ne na un ka myiriya yira kwo ɲin na ko aa ya min damnan kabini sanun, a bɛnimu aa to wo kan ka a dapa. Aa ye garera ka wo kɛri damnan, wo drɔnh tɛ, aa ye garera ka wo ŋaniya yira fran. 11 Wera to sisa aa ta ɲan wo kɛri ra ka a dapa, yaako aa wo kwo latgɛ ni ŋaniya min ye, aa wo kɛ ka dapa ni wo ŋaniya keen we, ka kanɲan ni aa ka she kwo we. 12 Bari ni ɲini ŋaniya min mgɔ ra, Yaa Masa sɔ a ma ka kanɲa ni a boora ta we, nga fɛn min ta boora, wo sin ta ra. 13 Wo kɔɔ tɛ ko ka mgɔ kpɛɛmaw janman ka aa yɛɛw makwo sa, nga yaako biɛ ra kanɲan. 14 Sisa pkin, aa fɛntgiyara. Wera to aa she ka fgantanw janman. Ayiwa na ka sɔɔ fgantanya shera aa ma, ka sɔɔ ɲunu f,entgiayra, wu na she ka aa janman.Wo tgora biɛ na kanɲan, 15 e ko a sɛbɛnimu kitabu ra tgo min na ko: Miin shanman shɛ, wo ta shɔ ma to. miin fitiini shɛ ban. 16 Baaka ra ji Yaa Masa ma bari a ra bla Tite dosokun na a ra e timinaja aa kwo ra, e ko aan man kɛra tgo min na. 17 Aan min ɲini a fɛ, a sɔnna wo ma. A taa ɲan ni timinaja we, fwo a ra latgɛ a yɛɛ ye ka ta aa fɛ. 18 Eglisiw biɛ mi baremacɛ min tandon ra a ka baara ɲuman kɔsɔ kibaro junman waajuri ra, an na wo ce ka ta Tite fɛ. 19 wo drɔnh tɛ, an tgɔnma min kɛ wo ɲini kwo ra, eglisiw aye ɲanatɔmɔ ka ta aan fɛ wo ra. Aan na wo tgɔnma kɛ yaako ka nɔɔrɔ da Matgi kan ani ka ŋaniya ɲuma yira mgɔ kpɛɛmaw jaman kwo ra. 20 Aan na wo ɲiniba kwo ɲanabɔ tan, an na tgo biɛ kɛ yaako mgɔ kaana yaaki ja sɔɔ an na wo ra. 21 Aan man fɛ ka kwo ɲunma kɛ Matgi ɲan kɔɔ, wodrɔnh tɛ, aan man fɛ ka wo kɛ mgɔw fran ɲan na. 22 Aan na aan baremancɛ ce ka ta aa fɛ. Aan na kɔɔbɔ kwo shaanma na ka sɔɔ ko a jejanin no sgan biɛ. Nga a jejanin no sisa ka tɛmɛn gare kan a ka danaya kɔsɔ aa ra. 23 Tite kpiin ka pan fɛ, wo mi ne tgɔnmanngɔn ni ne baarakɛngɔn ye aa kɔsɔ. Barenman shɔw mi eglisi ka cedinw ye, aa mi krista nɔɔrɔ we ye. 24 We kɔsɔ aa yira aa ra ko aa ra ru kanu sɛbɛ ra, yaako eglisi la wo je, ka dɔn ko jo mi aan fɛ ka aa tgɔ ɲunma fwɔ.

Chapter 9

1 Shiyɛ ra, waajibi tɛ ko ne ra sɛbɛ ce aa ma Yaa Masa ka mgɔ senumaw jaman kwo ra, 2 bari ne raa sako dɔn ka ban. Ne r"aa tgɔ ɲunma fwɔ Masedwanɛ jamana mgɔw ye ko: Akayi jamana baremanw labɛni mun ka janman ji kabini sanun. Aa ka timinajari we barema shanman jija. 3 Wo biɛ na ta, ne mi baremacɛw ce ra aa ma, yaako aan n'an tgɔ ɲunma min fwɔ wo kwo ra, wo kaana sɔɔ fwu ye. Ne ma fɛ aa labɛni nan sɔɔ, e ko ne tin na fwɔɔ tgo min na. 4 Ni wo tɛ, ni Masedwanɛ mgɔ jɔɔ ka ta ne fɛ aa ka jara ka sɔɔ aa ma labɛ, aan na muun katgu aan dani tin mi aa ra. 5 We kɔsɔ, ne ra myiri ko ne ka kan ka wo baremanw daare ko aa ra ta ne ɲan aa ka jara, yaako aa ɲinifɛn min kwo fwɔ, aa ra wo ɲanabɔ sani ne ka fii she ɲi. Wo na a yira ko a kɛra ni jaɲeya ye, ko wo ma kɛ ni jaagoya ye. 6 Aa dɔn ko min ka shunman dɔɔni dan, wo na shunma dɔɔni tgɛ. Min ka shunman shaanman dan, wo na shunman shaanman tgɛ fran. 7 Mgɔ keen - keen biɛ min latgɛ aa yɛɛw kɔɔnna, aa ra ɲini kɛ ka kanɲan ni wo ye. wo kɛri kaa greya aama, a kaa kɛ ni jagoya ye, bari min ɲini kɛ ni jaɲe we, wo tgi re kwo ka ji Yaa Masa ye. 8 She mi Yaa Masa ye ka dubashifa biɛ kɛ aa ye ka shiya, yaako aa makwoɲan fɛnw na sɔɔ aa boora sgan biɛ, kwo biɛ ra, ka shiya, yaako aa ren ka ta ɲan kɛwiri ɲunmanw biɛ ra, 9 e ko a sɛbɛni mun kitabu ra ko: A ri tgɛ lagla ka ɲini kɛ fgantanw ra, a ka ɲunmaya ti n'an ban abada. 10 Yaa Masa, wo min dani shi ji danikɛra ma, ka dunnifɛn fran ji a ma, wo na danishi shaanman ji aa ma ka wo boɲan yaako aa din shaanma kɛ ni aa ka ɲunmara we. 11 A na aa jiidi kwo biɛ ra, yaako aa ren ka aa tgɛw labla sgan biɛ, fwo mgɔ shaanma na baaka da Yaa Masa ye aa ka baara fɛ. 12 Bari aa janman min ji, wo ti dan Yaa Masa ka mgɔ senumaw makwo ɲari dama ma, wo na to mgɔ shaanman na baaka da Yaa Masa ye ka ta' a fɛ. 13 Aa ka wo jama sɔɔ, aa na Yaa Masa tanu bari aa ka kɛwariw kaɲana ni aa ka danaya fwɔni we krista kibaro juma na, ani bari aa ye aa tgɛ labla yɛɛ aa ye ani mgɔw biɛ ye. 14 Yaa Masa nɛɛmaba min kɛ aa ye, wo na to aa ra Yaa Masa daare aa ye ka aa kanu kwosɛbɛ. 15 Baaka Yaa Masa ye a ka ɲini fɛnba kosɔ min ngɔn tɛ!

Chapter 10

1 Ne Paul r'a daare, ne min madginin mun ka ne to aa fɛ, nga ne yarakpeya ni no aa ka pan fɛ ni ne ti ɲi sgan min na.Ne aa daare krista ka doso shɔnniya ni a ka sabari kɔsɔ ko 2 aa kaa ne wajibiya ka fariya ni ne ka she aa fɛ ɲin sgan min na, bari minnu mi myiri ra ko aan mi tgɔnmana Hadamadinw tgo ra, ne ra dɔn ko ne yarakpeyani na fariya wu ma. 3 Shiyɛ na, aan piisgoma we tgɔnma, nga aan ti kɛɛ kɛ piisgo tgo ra. 4 Aan ka kɛɛ kɛ mnanw ti diɲan ɲin taw ye, nga mnan baakamaw no Yaa Masa fɛ, ka kɛɛ kunbɛn kokow ti. 5 Bisigiw ani fɛn o fɛn wri Yaa Masa dɔnniya kama ka a kɛɛ, aan wuu re dabri. Aan ni myiriw biɛ koo, aa ra Krista kan mnan. 6 Aan labɛnnin mun ni aaye ka kan mnanri ka dapa sgan min na, ka kan mnanbiiya kwow biɛ hakɛ bɔ. 7 Aa ye fɛnw kwɔkanna we fɛɛ. Ayiwa, ni mgɔ jo dani min a ra ko a ye min krista ta ye, wo la mniri a ra ko a ye min krista ye tgo min na, aan ne fran min krista ta ye tin ne. 8 Bari Matgi we fgan min ji aan ma, wo ma ji aa shiyɛ kɔsɔ, nga wo jira aa ka nafa sɔɔ we kama. Hari ni ne ni yɛɛ boɲan wo fgan kɔsɔ ka damatɛmɛ dɔɔni, ne ti naa muun. 9 Ne ta fɛ ka yira ne ka sɛbɛw fɛ ko ne min aa lasrana. 10 Jɔɔ kpin na fwɔ ko ne ka sɛbɛw kɔɔna koma ka gwɛrɛn, ko aa baaka ka bun, ko nga ne yɛɛkun min baakatan ye, ko ne ka koma ti fwoyi ɲan. 11 Wo tgiw l'a dɔn ko aan ka koma min tgo min na aan ka sɛbɛw kɔɔna ka sɔɔ aan ti ɲin, aan fran na kɛ tin kɛwariw la ni aan ka she aa fɛ ɲin sgan min na. 12 Minnu na yɛɛ tgɔ ɲumanw fwɔ, aan ti aan yarakpeya ka aan yɛɛ jate wuu bɔngɔnkwow jɔɔ ye, wala ka aa yɛɛ shɔn ninwu ye. Wu l'a yɛɛ shɔn ngɔn ma ka aa yeɛɛ kanɲan ngɔn ma. We kɔsɔ aa min hakritanw ye. 13 Aan kpin ti na aa yɛɛ boɲan ka dama tɛmɛ, nga Ala dan min sgi aan ye, ni aan fran min wo kɔɔna, aan na aan yɛɛ boɲan ka kanɲan ni wo ye. 14 Ni aan tin ma ta aa fɛ ɲin, aa tin na tɛmɛn aan dan kan, nga aan ti tɛmɛn wo kan, katgu aan she ra aa jara ni krista kibaro junman we ye. 15 Wo tgo ra dan min sgi ra aan ye aan ti tɛmɛn wo kan. Mgɔ kpɛɛma nu baara min kɛ, aan ti aan yeɛɛ boɲan wo ra, nga aan dgi ma kan ko ni jɔ ka fra aa ka danabgaw kan, aan ka baara ja na boɲan aa shɛma kwosɛbɛ, 16 warisa ka she ka kibaro junman fwɔ aa kɔfɛ jamanaw ra . Baara min kɛra mgɔ kpɛma ka baara jaw ra kan ban, aan ti na aan yɛɛ boɲan wo ra. 17 Wo biɛ na ta, min na yɛɛ boɲan, wo ra yɛɛ boɲan matgi Kwo ra. 18 Katgu min na yɛɛ tgɔ ɲunma fwɔ, wo ti tgɔ sɛbɛ sɔɔ, fwɔ Matgi we min tgɔ ɲunman fwɔ.

Chapter 11

1 A! Ni aa tiin sɔn ka ne ka hakritanya muɲu dɔɔnin, wotin na ja nee. Ayiwa, a'ye la ne muɲu! 2 Aa ɲanŋoya min ne ra e ko a min Ala la tgo min na, bari ne r'aa mamnacɛ keen je, wo min krsta re, warisa ka aa ji a ma e ko sungru sɛbɛ. 3 Nga ne mi sran na ko aa hakri kaa na yɛɛ ma, fwɔ aa ren k'aa dosokun ɲanŋoya bla krista ka pan fɛ, e ko sa we hawa nŋanni ni a ka cekuya wetgo min na. 4 Bari ni mgɔ jɔ ka na yesu kpɛɛma kwo fwɔ aa ye, ni aan ka fwɔni kɔɔ tɛ, aa na sɔn wo ma. Ni aa ka ɲin jɔ kpɛɛma sɔɔ min ni naa ka kɔɔma ti keen ye, wala ka kibaro junma kpɛɛma sɔɔ, aa ti ma min sɔɔ, aa na sɔn wu fran ma. 5 Ne ra jate ko ne man dgɔ ni wo cedin pisamanw ye fwoshi ra. 6 Hari ni ne min kwodɔbii ye koma la, ne ti kwodɔnbii ye dɔnniya ra. Aan wo yira aa ra fɛn biɛ ra ani tgo biɛ ra. 7 Nee Ala ka kibaro junma fwɔ aa ye sgan min na, ne ni yɛɛ madgin walisa ka aa kɔɔta. Yara wo kɛra jrumun ye ne fɛ? 8 Nee saa mnan eglisi kpɛɛmaw na, e na fwɔ ner' a ka nafoo mnan aa ra warisa ka aa ye jama. 9 Ka ne to aa fɛ ɲin, ne mankwo ti min fɛnw jɔɔ ra, nga ne man kɛ mgɔ shi ka diin ye. Bareman minnu naa ka bɔ masedwanɛ jamana na, wu re ne makwoɲan fɛnw jii ne ma. Ne ni yɛɛ kɔɔshi yaako ne kaa na kɛ mgɔ shi ka diin ye fwoyi ra. Ne na ne yɛɛ kɔɔ shi wo ra haribiin. 10 Krista ka shɛn mi min ne fɛ, wo kɔsɔ ne ra fwɔ ko mgɔ shi ti she ka ne bari wo yɛɛ boɲan ra Akayi jamana ja shi ra. 11 Mɔn na ne re wo fwɔ? Ne wo fwɔ bari ne ti aa kanu wa? Ala la dɔn ko ne ra kanu dɛ! 12 Nga nee miin kɛ, ne nan to wo kan, yaako minnu min sababu ɲrin na ka aa yɛɛ boɲan ko aa min aan ne bɔngɔnkwow ye, aan wu bari ka wo sɔɔ. 13 Wo mgɔw min cedin finɲanfwɔw ye, ani baarakɛra lafribgaw. Aa r'aa yɛɛw tgow yɛɛma ka kɛ krista ka cedinw ye. 14 Wo ti kabakwo ye, katgu shitani na a yɛɛ tgo yɛɛma ka kɛ kɛɛn mɛɛkɛ we. 15 Wee kɔsɔ, ni shitani ka baarakɛraw ka aa tgo yɛɛma ka kɛ teenniya baarakɛraw ye, wo fran ti kabakwo ye. Aa laban na kanɲan ni aa ka kɛwariw ye. 16 Ne na seki a kan kun ko mgɔ shi kaa ne jate hakritan ye. Nga ni aa ne jate tin, aa ne mnan e ko hakritan, yaako ne fran len ka yɛɛ boɲan dɔɔni. 17 Ne na min fwɔ sisa, ne ti wo fwɔ Matgi tgo ra, nga ne jo re mun ka yɛɛ boɲan. We ra sa ne ne koma e ko hakritan. 18 Mgɔ shaanman na yɛɛ boɲan diɲan ɲin kwow ra, ne fran na ne yɛɛ boɲan. 19 Aa sɔn ka hakritanw ka kwow muɲu, katgu aa ye min hakritgiw ye! 20 Ni mgɔw aa ye kɛ yɔnw, warisa ka aa boofɛnwmnan aa ra, wala ka aa tɔnɲɔn, wala ka waso aa ra, wala ka aa tgɛ tin aa ɲan kan, aa ren wo muɲu. 21 Ne na min fwɔ, ne muun ne wo ra, ko: Aan ne hakritanya le yira! Wo biɛ na ta ni mgɔ jɔ ri yarakpeya ka yɛɛ boɲan kwo jɔ ra, ne fran na yarakpeya ka wo kɛ. Haribiin, ne koma e ko hakritan. 22 Wu min Ebrulee ye? Ne biɛ min we ye. Wu biɛ min Israɛl shiyaw jɔɔ rze ye? Ne biɛ maa ru jɔ re. Wu biɛ min Ibrahima bɔnsɔnw jɔɔ re ye ? Ne biɛ maa ru jɔ re. 23 Wu min krista ka baara kɛra lee ye? Ne maye ka tɛmɛn wu kan. Ne koma konŋon hakritan. Ne baara kɛ ka tɛmɛn wu kan. Ne blara kasoo ra shian shaanman. Ne blɛra kwosɛbɛ ka tɛmɛn wu kan. Ne tin min saya dara shian shaanman. 24 Yahutuw wookanmi ɲan bisaba ni kɔɔntɔn shian juuru bɔ ne ra. 25 Ne blɛra nin beemew ye romekanw fɛ shian saba.Ne kuura ni senew ye shian keen, yaako ne ra pka. Ne tee ken nin shu ken kɛɛ kɔkɔ jee ra. 26 Ne dguratga shaan man kɛɛ. Ne tin min faashiira bajeew kan. Ne tin min faashiira byinkanikɛraw shɛra. Ne tin min faashiira un yɛɛkun ka shiyaw shɛra ani shiya kpɛɛw shɛra. Ne tin min faashiira dbu kɔɔnna, ani konŋo kɔɔnna. Ne tin min faashiira kɔkɔjee kan. Ne tin min faashiira bareman fiɲanfwɔw shɛra. 27 Ne tin min baara gwrɛn ni sgɛ ra. Ne shira un ɲannan shian shaanman. Kɔnŋɔ ni myinnŋɔn we ne mlan. Ne tora kɔnŋɔ bora shian shaanman. Ne tɔɔrɔ ra nɛnɛ ni fyɛɛrɛ fɛ. 28 Ka fra wo kɛɛnman kwow biɛ kan, eglisiw biɛ hanmin tin min ne ra dun wo dun. 29 Nin mgɔ miin baaka ka dgɔ, fwɔ wo ra je ko ne biɛ baaka ka dgɔ? Ni mgɔ jɔ kunnan ka shɛn, wee dgi ne ra fran. 30 Ni ne ka kan ka un wanso ne na wanso un ka baakatanya kwow re ra. 31 Mantgi yesu fa Ala laa tanun fwɔ badaa! Wo ra dɔn ko ne ti finɲan fwɔ. 32 Ka ne to damasi, masacɛ Arɛtasi ka gofrɛnɛrɛ we dgu dun daw kɔɔshii yaako a ra ne mnan, 33 nga ne ladgira saba kɔɔnna ni yrukɛsɛ we flɛnti fɛ dgu lamrin koko kɔfɛ . Nne dɛgɛn ka bɔ a boora.

Chapter 12

1 Yɛɛboɲanri we waajibi re, nga nafa ti a ra. Wo biɛ na ta nne yiralifɛn minnu ye ka dɔnniya min sɔɔ ka bɔ matgi fɛ, ne da na she wu ma sisa. 2 Nne krista danabga jɔ dɔn, wo tofara ka ta sankoo sabanan la, a san tan ni naani fɛɛ ɲin ye. Ni a yɛɛ kun we taa ɲin, wala ni ee yirali fɛn jɔ re jee, ne ma wo dɔn, Ala lee wo dɔn. 3 Ɔnhɔn, ne ra dɔn ko wo mgɔ tofara ka ta arijanna na. Haribyi ne m'a dɔn yala ni a taa ɲin, wala ni ee arijanna fɛn jɔ je, Ala lee wo dɔn. 4 Ee komaw mɛn, mgɔ ti she ka seki aa kan. A ma dga mgɔ ye ka aa fxɔ fran. 5 Ne na yɛɛ boɲan wo mgɔ shi kwo ra, nga ne ti na yɛɛ boɲan un yɛɛ kwo ra, fwɔ ka ne ka baakatanya kwow fwɔ. 6 Hari ni ne ma fɛ ka yɛɛ boɲan, neti naa kɛ hakritan ye, sabu ne na shɛn fwɔ. nga ne na yɛɛ boɲan kwo toɲin, yaako mgɔ ne je tgo min na, ka min mɛn ne kwo ra, a kaa ne jate ka tɛmɛn wo kan. 7 Wo biɛ na ta, yaako ne kaana kuncɛbaya kɛ wo yirali fɛn kɔsɔ, ŋmiin dun na ne piisgo ra, wo kɛra shitanni ka ce din ye ka ne tɔɔrɔ yaako ne kaa ne kuncɛbaya kɛ. 8 Ne mantgi daare shian saba koa ra wo mabɔ ne ra. 9 Nga ee ne jaabi ko a ka nɛɛman na ne bɔ, bari a ka shebgaya we yra ka piɛ baakatanya we ra. Ayiwa ne sɔn kwosɛbɛ kan yɛɛ boɲan ne ka baakataya kwow ra ka tɛmɛn fɛn biɛ kan, yaako krista ka shebgaya ra to ne kan. 10 Wee kɔsɔ baakatanya kwow ni nɛnniw ni makwofɛntanyaw ni tɔɔrɔ nisgɛ wo krista kɔsɔ, wu biɛ ka ji ne ye, bari ne min baakatan ye sgan minna, wo ra sɔɔ ne baakatgi re. 11 Ne tiin koma e ko hakritan, nga aa ne waajibiya wo ra, ka sɔɔ ne tgɔ ɲuma fwɔ bga tin ka kan ka kɛ aaye ye. Hari ni ne ti fwoyi ye, ne ma dgɔ wo cedin pisaamaw ye tgo shi ra. 12 Shiɛn naa kɛkwo miinnu na yirra ko ne mi cedin ye, wu yira ra aa ra ni munɲun ni biɛ ye. Wu kɛra tgɛmanshiɛnw ni kabakwow ni kɛwari baakamanw ye. 13 Eglisi kpɛɛmanw pisayara aa ye mɔn kwo ra, fwɔ kwo keen ɲin, ko ne man sɔn aa ne ka diin ta? Aa yafa ne ma wo kwo ra. 14 A fɛɛ, ne labɛnino sisa ka ta kwo sabana kɛ aa ka jaara. Ne ti naa kɛ aa ka diin ye shian ɲin na fran, katgu ne ti aa boo fɛnw ɲini, fwɔ aa yɛɛ kunw. Dinw ma kan ka nafoo lajɛn aa baŋibgaw ye, baŋibaw lee nafoo lajɛ aa dinw ye. 15 A ka ji ne ye ka ne boofɛw biɛ ji aa kɔsɔ ani ne yɛɛkun fran. Ni ne k'a kanu ka ta aa fɛ, ne kanuya we dgɔya aa wa? 16 Aa na fwɔ ko ne ma kǝ aa shi ka diin ye, sɔsɔri t wo ra, nga aa jɔɔ na fwɔ ko ne tin ka ceku, ko ne ra mlan ni ce kuya ye. 17 Ne miinnu ce ka ta aa fɛ ɲin, yala nee tɔɔ sɔɔ aa ra wuu jɔɔ fɛ waa? 18 Nnee Tite daare ko a ra ta aa fɛ. Ne r'an baremacɛ bla ka ta nɛn. Yala Tite tɔɔn sɔɔ aa la waa? Ne ni wo ka kɛ ta man kɛ myiri keen ye? Aan tgɔnman tgo ma keen ye? 19 Kabini waati yan aa myiri ko aan ne jo ji aan yɛɛ ma aa ɲan kɔɔ, nga wo tɛ. Aan koma Ala ɲan kɔɔ Krista ra. Barema kanubgaw, aan wo biɛ fwɔ aa ka nafa sɔɔri we kama. 20 Nee sran ko, ni ne ka she aa fɛ ɲin, ne ta fɛ ka aa sɔɔ tgo min na, ko ne ra aa sɔɔ tin, ani aa fran ta fɛ ka ne sɔɔ tgo min na, ko aa ne sɔɔ tin. Ne sran ko ne na sɔɔ kɛɛ mi aa shɛma, ani cereya ni doso bɔ ni bla ngɔn na kwow, ani tgɔ shɛnni ni dajukɔɔ komaw, ni yɛɛboɲan ani wɔyɔ kwow. 21 Nee sran ko ne sheni wo aa fɛ ɲin, Ala kaana na ne madgi aa ɲan kɔɔ, ko mgɔ shaanman miinnu jrumu kɛ ka baan, ni wu ma nimisa aa ka ngɔnniya ni aa ka kakraya ani aa ka kwo dgu dama tɛnmɛninw na, ne kaa na komon wuu kɔsɔ.

Chapter 13

1 Ɲin na kɛ na ta kwo saba na we aa fɛ ɲin. Kwo biɛ na ɲannabɔ ka kanɲan ni shɛɛrɛ fla wala shɛɛrɛ saba dala koma we. 2 Miinnu jrumu kɛ ka ban ani mgɔ shɔw biɛ, ne ne wu lasɔnmi hari ka sɔɔ ne ti ɲin, e ko ne yin na fwɔo wuu ye ne ta kwo flanan la tgo min na, ne tinaan mgɔ shi nganni. 3 Wo sgan na aa ye tgɛmashɛn min yaara ko krista koma ne da ra, aa na wo je. Krista baaka man dgɔ aa ka pan fɛ, nga a na a ka shebgaya yira aa shɛma. 4 Shɛn ro, a kpenkpenla yri la a ka baakatanya ra, nga a ɲranmano sisa Ala ka shebgaya baaka ra. Aan fran mi baakatanw ye aye ra, nga aan na ɲranmaya aye fɛ aa ka pan fɛ, Ala ka shebgaya baaka ra. 5 6 A' ye aa yɛɛ sgɛsgɛ ka aa yɛɛ kɔɔbɔ ka fɛɛ yala ni aa mi danaya sra kan. Aa m'a dɔn aa yɛɛw ka pan fɛ ko Yesu Krista mi aa kɔɔna? Fwɔ ni a ka sɔɔ ko ban kɛ ni mi aa ra. Nga aan dgi ma kan ko aa na dɔn ko gan ma kɛ aan na. 7 Wo biɛ na ta, aan Ala daare ko aa kaa kwo dgu kɛ. Wo kun tɛ ko aan tgɔ ɲuma naa fwɔ, nga yaako aaye la kwo ɲuma kɛ, hali ni aan kɛ ni mun na fwɔ ban kɛ nimin aan na. 8 Bari she shi ti aan ye ka shɛn kɛɛ, fwɔ ka shɛn jama. 9 Ni aan ka kɛ baakatan nu ye sgan mi na ka sɔɔ aan baaka ka buun, aan ni naa yrilaja wora. Aan min daare Ala fɛ fran, wo min de ko aan dapa. 10 We ra to nee sɛbɛ ɲin ce aa man ka sɔɔ ni ne ti aa fɛ ɲin, yaako ne ka na she aa fɛ ɲin sgan min na un ka kwo ɲanabɔ kaa gwrɛya, ka kanɲani Matgi ka fgan ji ni wee ne ma. wo fgan ji kun min aa ye ra nafa sɔɔ, a ma ji shɛnri kama. 11 Ayiwa baremaw kaa ni yɛɛrɛ bɛn. Aa darapa ka ngɔn jeraja, ka myiriya ke ta, ka to hɛrɛ ra ngɔn fɛ. Ni wo ka kɛ, kanuya ygi ni herɛ tgi Ala na to aa fɛ. 12 Aa ngɔn fwo ni ŋanniɲan sɛbɛ ye. Ala ka mgɔ senumaw biɛ ra fo. 13 14 Matgi yesu krista ka nɛɛnma na ka kanuya ni nisenu ka jɛn ngɔn ya ɲuma naa to aa biɛ fɛ.

Galatians

Chapter 1

1 Ne paul sɛbɛ ɲin ce, ne min kɛnin cedin ye , nga mgɔw ma ne ce , wo cedinya fran ma bɔ mgɔ ra ,fwɔ Yesu Krista ani fa Yaa Masa, wo min na lakrun ka bɔ shuw shɛma . 2 Bareman miinnu byɛ mi ne fɛ yan , ne ni wuu sɛbɛ ɲin ce Galati jamana eglisiw ma . 3 Aan fa Yaa Masa ni Matgi Yesu Krista la nɛɛma ni dososhɔn ji aa ma . 4 Krista ra yɛɛ ji an ka jrumunw kɔsɔ , walisa ka an tla diɲan dguman ɲin la , ka kanɲan ni an fa Yaa Masa sago we . 5 Nɔɔrɔ la da wo kan badaa - badaa Amaana . 6 Min naa kri krista ka nɛɛma baaka ra, aa wo bla jonaa ka aa yɛɛma kibaru juman shifa pkɛɛma ka pan fɛ, we re ne kabakwoya haari . 7 A tɛ ko kibaru juman pkɛɛma min ɲin, nga mgɔw jɔɔ ma kan ka aa hakri nganmi . Wu ma fɛ ka Krista kibaru junman yɛɛma. 8 NGa ni aan ne yɛɛkunw wala sankoola mɛɛkɛ jɔ ka kibaru junman pkɛɛma fwɔ aa ye, min ni aan ka gare fwɔni ti keen ye, wo tgi la danga 9 An na fwɔ ka ban tgo min na, nee segin a kan sisa kun ko: Ni mgɔ jɔ ka kibaru junma pkɛɛma fwɔ aa ye, ni wo ti aa ka mnannin we, wo tgi la danga. 10 Ayiwa, ne ma fɛ ka ne kwoja mgɔw le ye wa, wala Yaa Masa ye? yala ne man fɛ ka mgɔw jajenankwow le kɛ wa? Ni ne tin ma fɛ ka mgɔw jajenankwow kɛ halibyi, ne tin tinaa kɛ Krista ka baaradin ye. 11 Baremaw, ne ra fwɔ aa ye ka pyɛ ko ne kibaru junman min fwɔ aa ye, wo ma bɔ mgɔw ra. 12 Ne ma wo sɔɔ mgɔ fɛ. Mgɔ shi fran ma ne kran wo ra, nga a yirala ne ra Yesu krista le fɛ. 13 Ne tiin tgɔnman Yahutuw ka diina sra la tgo min na gare, aa wo mɛn. Aa ra dɔn ko ne tin ni tgu Yaa Masa ka eglisi nɔfɛ ka a tɔɔrɔ fwo ka dama tɛmɛn, walisa ka a shiyɛ. 14 Ne tin tɛmɛnna ne flanngɔn Yahutuw shanman kan Yahutuw ka diina kwow ra. Ne dosokun biɛ tin mu aan bemanw ka landa fwɔniw ne ra. 15 Nga Yaa Masa ne ɲanatɔmɔ yani ne koni bangi, ka ne kri a ka baara kama a ka nɛɛma baaka ra. 16 A jara a ye ka a dincɛ yira na ra walisa ne ra wo kibaru junma fwɔ shiya pkɛɛ mgɔw ye sgan min na, wo jani n biɛ ne ma mgɔ shi ɲrika. 17 Minnu kɛra cedinw ye ne ɲan, ne ma ta wuu sgara jerusalɛm, nga ne shinna ka ta Arabi jamana la. Wo kwɔ, ne ni kwɔseki ka ta Damasi. 18 San saba tɛmɛnin kwɔ, ne taa jerusalɛm yaako ne ni Piɛri la ngɔn dɔn. Ne re tee tan ni juuru kɛ a fɛ ɲin. 19 Nga ne ma cedin shɔw shi je, fwɔ Matgi baremacɛ Yakuba. 20 Ne ra fwɔ Yaa Masa ɲan kɔɔ ko, ne kwo minnu sɛbɛ, finɲan ti wuu ra . 21 Wo kwɔ, ne ta siri ni silisi jamananw ra. 22 Wo waati biɛ ra, Krista ka eglisi minnu mi jude jamananw ra, wuu tin ma ne je ka ne dɔn. 23 Aa tin na mɛn dɔrɔnh ko min ti nin tgu aa nɔngan ka aa tɔɔrɔ, ki sinkoo mapkeya ka dannaya shiyɛ, ko wo biɛ wo dannaya kwo waajuli kɛ sisa. 24 Wo sganna aa tiin Yaa Masa tadon ne kwo ra

Chapter 2

1 San tan ni naani tɛmɛnnin kwɔ, ne ni Barnabasi le y'an kwɔseki jerusalɛm. Nee ta ni tite fran ye. 2 Ne taa ka kanɲan ni Yaa Masa ka yirali we ne ra. Ne dgenna ka kibaru juman min wanjuri kɛ shiya pkɛman mgɔw shɛman, nee wo biɛ yira aa ɲan mgɔw ra aa dan na, yaako nee baara min kɛ ka tɛmɛn, ani ne min baara min kɛra sisa, a kaa na sɔɔ ko nee wo kɛ fu. 3 Ayiwa, ne tgɔnmanngɔn Tite min mi Grɛki ye, wu ma wo waajibiya ka bookwo, 4 hari ka sɔɔ bareman fiɲanfwɔw jɔɔ tin ma fɛ k'a waajibiya wo ra. Wu tin naa dgon ka dun aan shɛman, yaako aan hɔrɔnya min sɔɔ Krista Yesu ra, aa ra wo shyɛn ka sɔɔn ka aan bla yɔnya ra. 5 Aan ma aa kan mnan, aan man koo aa ye hari waati kunkurunnin kɔnnan, yaako kibaru junman shyɛn laa to a fɛ. 6 Nga minnu jatra ɲan mgɔw ye, shyɛ na aa tin mi wo min ye , wo ti fɛn ye ne ɲan na , sabu Yaa Masa ti mgɔ fɛɛ a kwɔkanna fɛ , minnu jatera ɲan mgɔw ye , wu pkin man fwoyi fra ne ka kibaru junman fwɔnin kan . 7 Nga aa yɛkunw na je ko Yaa Masa re baara karifa ne ma ko ne ra kibaru junman fwɔ shiya pkɛɛw shɛma, e ko a ra ji Piɛri ma ka a fwɔ Yahutuw shɛma tgo min na . 8 Bari Yaa Masa Piɛri labɛn ka kɛ Yahutuw ka cedin ye tgo min na , ee ne labɛn ka kɛ shiya pkɛɛmaw ka cedin ye tin ne . 9 Yakuba ni Piɛri ni Yuhana minnun tin jatera e ko samasinw, wu ra je ko wo baara karifara ne ma Yaa Masa ka nɛɛma baaka ra sgan min na, wu re aa tgɛ dun ne ni barnabasi tgɛ ra ka yira ko aan kɛra jɛngɔnw ye . Aa sɔnna an ta baara kɛ shiya pkɛɛ mgɔw shɛma , ko aaye na ta Yahutuw shɛma . 10 Aa r'an daare drɔhn ko aan hakri to danabga fgantanw na . Ne fran leen jija ka wo kɛ . 11 Piɛei nanin kwɔ Antiose , ne ra sɔsɔ mgɔw biɛ ɲan nan , katgu a yaakini tin mu . 12 Sani mgɔ jɔɔ ra she ɲin ka bɔ Yakuba fɛ , wo ra sɔɔ a tin dunnin kɛ ni shiya pkɛɛ baremaw fɛ. Nga wu shera ɲin sgan min na , e y'i mabɔ aa ra , a ma sɔn ka dunnin kɛ aa fɛ kun , bari a sranna bookwoniw ɲa . 13 Barema Yahutu shɔw fran lee ya ka flankafwɔya shii kɛ , fwo Barnabasi yɛɛ lafrila aa ka flankafwɔya fɛ . 14 Ne ra je ko aa tin ti tgɔnma ka teen ka kanɲan ni kibaru junman shɛn we sgan min na , ne y'a fwɔ Piɛri ye aa biɛ ɲan na ko : Ye min mi Yahutu ye , ni ye shiya pkɛɛma mgɔw tgo ta , ka Yahutuw tgo bla , ee she ka shiya pkɛɛma mgɔw kaaba ka Yahutuw tgo ta tgo dii ? 15 AAn pkin mi Yahutu yɛwow ye , an ti shiya pkɛɛ mgɔ jrumukɛlaw ye . 16 Wo biɛ na ta , an nan dɔn ko mgɔ shi ti jo sɔɔ Yaa Masa ɲan kɔɔ sariya kɛwariw baaka ra , fwɔ Krista Yesu dannaya baaka ra. We kɔsɔ an fran dara Krista Yesu ra yaako an jo sɔɔ Krista dannaya baaka ra , wo kaa kɛ sariya kɛwariw nɔ ye , bari mgɔ shi ti jo sɔɔ Yaa Masa ɲan kɔɔ sariya kɛwariw baaka ra . 17 Ayiwa , k'an to jo yaara la Krista baaka ra , ni an yɛɛkunw ka sɔɔ jrumukɛlaw ye , wo kɔɔ ko Krista baara kɛ jrumu we wa ? Wayi dɛ! 18 Nga ne tin fɛn minnu shyɛ , ni ne wu didaa kwo kula , ne ni yɛɛ yira sariya shyɛbga le . 19 Ne pkin sa ni mun sariya ka pan fɛ , sariya pkɛɛ fɛ , yaako ne ra ɲranmaya Yaa Masa ye . 20 Ne ni Krista pkenpkenra yri la ngɔn fɛ . Ne ɲranman no , ne yɛɛ tɛ kun , Krista le mi ɲranmayara ne kɔɔnna . Ne mi ɲranmaya min na sisa , ne tgɔnma wo ra Yaa Masa dincɛ dannaya baaka ra . Aye le ne kanu ka a yɛɛ ji ne kɔsɔ . 21 Ne tin ban Yaa Masa ka nɛɛma ma , bari ni teeniya we sɔɔ sariya baakara , Krista sara fwu .

Chapter 3

1 Aye galatika hakritanw! Yesu Krista pkenpkenni yri la , wo kwo yirala aa ra ka pyɛ, jon n'aa malasa ? 2 Ne ma fɛ ka ɲin drɔnhn ne dɔn aa fɛ : Aa ɲi senuma sɔɔ sariya kɛwariw baaka ra wa , wala kibaru junman lamɛnni ni a dannaya baaka ra? 3 Aa kɛra hakritanw ye tan tgo dii? Aa ra damnan ɲi senuma baaka ra , sisa aa man fɛ ka a dapa aa yɛɛkunw baaka ra wa ? 4 Aa kwoba minnu sɔɔ , aa wu sɔɔ fu wa? Nga wu ti she ka kɛ fu . 5 Yaa Masa ɲi senuma ji aa man ka kabakwow kɛ aa shɛma sgan min na , ee wo kɛ aa ka sariya kɛwariw kɛri kɔsɔ wa, wala kibaru junman lamɛnni ni a dananya kɔsɔ ? 6 Wo tgo ra kitabu we koma Ibrahima kwo ra ko: A dara Yaa Masa ka koma ra, we jatera a ye teenniya we . 7 We ra to aa dɔn ko minnu mi dannaya sra kan , wu re min Ibrahima bɔnsɔn sɛbɛw ye . 8 Kitabu kɔnna ka a je ko Yaa Masa na jo ji shiya shɔw ma dannaya baaka ra , we kɔsdɔ a flanna k'a kibaru junman fwɔ Ibrahima ye ko: Shiyaw biɛ na duba sɔɔ yee ra. 9 We ra to minnu min dannaya sra kan , wu duba sɔɔ e ko dannabga Ibrahima duba sɔɔ tgo min naa . 10 Mgɔ minnu biɛ min sariya kɛwariw sra kan, wu min danŋa kɔɔ. katgu a sɛbɛnnin mu ko: Mgɔ o mgɔ ti to ka sariya kitabu la kwo sɛbɛnninw biɛ kɛ , wo danŋani mu . 11 Ayiwa a piɛ ni mu ko mgɔ shi ti jo sɔɔ Yaa Masa ɲan kɔɔ sariya baaka ra, katgu a sɛbɛnni mu ko : Mgɔ teennin na ɲranmaya danaya we baaka ra . 12 Sariya pkin ti danaya kwo ye , bari a sɛbɛnni mu ko : Min sariya ce fwɔinw biɛ kɛ, wo na ɲranmaya aa baaka ra . 13 Krista l'an kumabɔ sariya ka daŋan ma. Aye yɛɛ kɛra daŋan wee aan nɔɔ nan, bari a sɛbɛnni mu ko :Mgɔ o mgɔ pgara yri kan , wo danŋannin mu. 14 Wo kɛra yaako Ibrahima duba min sɔɔ, wo ra lashe shiyaw biɛ ma Yesu Krista fɛ, yaako ɲin senuma mi lahidu tara, aan wo sɔɔ danaya baaka ra . 15 Baremaw, ne na koma ka kanɲan ni hadamaadinw ka kwo kɛtgo we. Ni Mgɔ jɔ ka layidu ta ka a sgi kwoɲuman, mgɔ pkɛɛma ti she ka wo shiɛ wala ka fɛ pkɛɛma fra wo kan. 16 Ayiwa, Yaa Masa tin layiduw ta Ibrahima ni a bɔnsɔn we, kitabu ma koman a bɔnsɔn shaanman kwo ra, ko bɔnsɔnw, nga a komana a bɔnsɔn keen ne kwo ra, ko a bɔnsɔn, ni wo mi krista ye. 17 Ne man fɛ ka min fwɔ, wo fɛɛ ɲin ye ko: Yaa masa layidu ta ka a sgi kwo ɲuman. Sariya min sgira san kɛmɛ naani ni bisaba wo layidu tanin kwɔ, wo ti she ka wo layidu yɛɛma ka a kwo fwɔnin shiɛ. 18 Bari Yaa masa cyɛn min jii, ni wo tin basgira sariya kan, wo tin tina kɛ layidu nɔn ye kun, nga Yaa masa ra jii Ibrahima ma ka kanɲan ni a ka layidu we ye. 19 Wo sgan na sariya sgi kun we mɔn ye? A sgira layidu tani kwɔ, sariya shiɛnri kwow lee kɔsɔ. A tin ka kan ka to ɲin fwo layidu tara Ibrahima bɔnsɔn min kwo ra, wo ra na. Wo sariya sgira mɛɛkɛw fɛ, a tɛmɛna mgɔ boo fɛ. 20 Min tɛmɛn mgɔ boo fɛ, wo ti mgɔ kee ka kwo ye, ka sɔɔ Yaa masa mi keenpe re ye. 21 Yala sariya mi Yaa masa ka layidu we kama wa? Wayi dɛ! Sariya min she ka ɲranmaya ji mgɔ ma, ni wo tun sgira, wo sgan ra mgɔw tin na teen nin ya sɔɔ sariya baaka ra. 22 Nga kitabu ra fwɔ ko hadamadin biɛ mi jrumu fgan kɔɔ, yaako layidu ɲinifɛn min sɔɔ Yesu Krista dannaya fɛ, wo ra ji a dannabgaw ma. 23 Sani dannaya waati we she, aan tin mi sariya ka mra la, aan blara ɲin ka wo dannaya nata yirali makɔɔn. 24 We ra to sariya kɛra an dɛnsɛnnama blasrabga we ka an lashe krista ma, yaaka aan jo sɔɔ Yaa masa ɲan kɔɔ dannaya baaka ra. 25 Dannaya waati sheniwo, aan ti dɛnsɛnma blasrabga boora kun. 26 Aa biɛ mi Yaa masa dinw ye dannaya we baaka ra Krista Yesu ra. 27 Aye minnu biɛ batisera krista ra, aa krista dun aa kan na e ko deeke. 28 Wee kɔsɔ frafasi ti yahutuw ni shiya shɔw shɛ kun, wala yɔnw ni hɔrɔnw, wala cɛw ni mosow, bari aa biɛ mi keen krista Yesu ra. 29 Ayiwa ni aa mi Krista taw ye, aa mi Ibrahima bɔnsɔnw fran ye, ani cyɛntalaw, ka kanɲan ni Yaa masa ka layidu we.

Chapter 4

1 Ne ko : Ka cyɛntala dɛɛnsɛnma to, danpaa shi ti a ni yɔn shɛ, hali ka sɔɔ a mi fɛn biɛ kuntgi we. 2 Ka a dɛɛnsɛnma to, a mi kɔɔshibgaw ni kwo ɲanabɔlaw boora fwo ka she a fa ka waati latgɛnin ma. 3 An fran mi tin. Ka an to dɛɛnsɛnya ra, an tin mi diɲan la kwow ka yɔnya ra. 4 Nga waati dapanin shera, Yaa masa re ya dincɛ ce ka na. A woora moso re fɛ, a woora sariya kɔɔ, 5 yaako a ra sariya kɔɔ mgɔw kunmabɔ yaako an dun ja sɔɔ Yaa masa dinya ra. 6 Aa mi Yaa masa dincɛw ye, we kɔsɔ Yaa masa re yaa dincɛ Ɲin ce ka na dun aan dosokunw na. O Ɲi we prɛn ko: Aba, aan fa. 7 We ra to e ti yɔn ye kun, fwɔ dincɛ. Ayiwa, ni mi dincɛ ye, e mi cyɛntara fran ye Yaa masa baaka ra. 8 Waati tɛmɛnnin na, aa tin ti Yaa masa dɔn. Aa tin mi miinnu ka yɔnya ra, wuu ti batofɛn sɛbɛw ye. 9 Nga sisa, kabini aa Yaa masa dɔn, ayi, kabini aa dunna Yaa masa fɛ, aa ra kwɔseki wo kwo fwu baakatanw ma tgo dii? 10 Aaye dunw ni karow ni waatiw ni sanw bla! 11 Nee sran aa kwo ra ko a kana na sɔɔ nee baara kɛ aa kɔsɔ fwu. 12 Baremanw, nee aa dare ko aa kɛ e ko ne, katgu ne fran mi e ko aa ye. Aa ma ne tɔnɲɔn fwoyi ra. 13 Aa ra dɔn ko ne ta kwo gare wo ka kibaru junman fwɔ aa ye, wo ra sɔɔ ne tun man kɛnngɛn. 14 Aa kɔɔbɔri sɔɔ ne ka bana kɔsɔ, wo biɛ na ta aa ma ne mafyɛnya wala ka nuŋun ne ra, nga aa ne mnan e ko Yaa masa ka mɛɛkɛ jɔ, wala krista yesu yɛɛ. 15 Aa ɲushɔjanin tin mun ne kwo ra kwosɛbɛ. Nga wo ɲushɔnja mi min? Bari ne mi aa shɛɛrɛ ye ko ni a tin she ka kɛ, aa tin na aa yɛɛ ɲanw bɔ ka wu ji ne ma. 16 Nee shɛn fwɔ aa ye, we kɔsɔ ne kɛra aa dgu ye sisa wa? 17 Wo mgɔw jijanin no aa kwo ra, nga wu ka myiriliw man ɲin. Wu ma fɛ ka aan ni aa paa ka bɔ ngɔn na, yaako aa jeraja wu kwo ra. 18 Jejari pkin ka ɲin kwo ɲunman ka pan fɛ, sgan biɛ. Wo kaa kɛ ka ne to aa shɛma dɔrɔnh. 19 Ne ka dɛɛnsɛnw, ne mi din woo kɔɔnbaa jinmin tɔɔrɔ ra aa kɔsɔ kula ye, fwo krista laa kɛ aa kɔɔna sɛbɛ ra. 20 Ne tin ma fɛ kan yɛɛ sɔɔ aa shɛma sisa, yaako ne ra she kan koma tgo yɛɛma, sabu ne shikanin non aa kwo ra! 21 A ra fwɔ nee, aaye minnu man fɛ ka kɛ sariya kɔɔ, yala aa ti sariya koma lamɛn wa? 22 A sɛbɛnin mun ko dincɛ fla tin mi Ibrahima fɛ. Keen tin mun a ka yɔnmoso din ye, a sɔ keen tin mun a ka hɔrɔnmoso din we. 23 Yɔnmoso dincɛ woora piisgo baaka ra. Hɔrɔnmoso dincɛ woora Yaa masa ka layidu baaka ra. 24 Kɔɔ pkɛɛma mi wo kwo ra: Wo moso fla mi layidu fla bisgiw ye. Keen mi Agar ye, wo mi sinayi kru bisgi wee. Ee dinw woo yɔnya ra. Agar mi sinayi kru we Arabi jamana ra. 25 Wee kanɲan ni jerusalɛm sisalama we, bari a ni a dinw mi yɔnya ra. 26 Nga sanfɛ jerusalɛm mi hɔrɔnmoso we, we mi aan biɛ ba we. 27 A sɛbɛnin mun ko: Moso dinwoobii, e yrilaja! woo kɔɔnbaajinmin ma ye mi mna, e yrilajaninba laa konbokanba tin! Bari moso min tora a dana, wo dinw na shiya ka tɛmɛn moso cɛtgi ta kan. 28 Aaye pkin baremanw, aa mi layidudinw ye e ko Isaka. 29 Waati tɛmɛnnin na, din min woora piisgo tgo ra, wo ri gwan Yaa masa ɲin ka din nɔnkan ka a tɔɔrɔ. A mi tin halibyi. 30 Nga kitabu we mɔn fwɔ? A ka: ki ya yɔnmoso ni a dincɛ pkɛn, bari yɔnmoso dincɛ ni horɔnmoso dincɛ tina cyɛn ta ngɔn fɛ. 31 Wee kɔsɔ baremanw, aan ti yɔnmoso dinw ye, fwɔ hɔrɔnmoso dinw.

Chapter 5

1 Krista laa tla hɔrɔnya we kama. we kɔsɔ aa sinsinnin nan to wo hɔrɔya kan, aa kaa aa yɛɛ bla yɔnya tɔnnayri. 2 A fɛɛ, ne Paul la fwɔ aa ye ko: Ni aa ka kɛnŋɛn, krista tinaa fwoyi ɲan aa ye kun . 3 Ne sekin a kan kin ko: Mgɔ o mgɔ ka kɛnŋɛn, ne ra fwɔ wo tgi ye ka piɛ ko sariya kwow biɛ kɛri yru mi a ra. 4 Aa ye minnun biɛ jo yaara Yaa masa ɲan kɔɔ sariya baaka ra, aa paara ka bɔ Krista ra, aa byinna ka bɔ Yaa masa ka nɛɛma na. 5 Aan pkin dgi man kan ɲin senuma baaka ra ko aan na teenninya sɔɔ Yaa masa fɛ. Aan mi we mankɔɔnna ni dannaya we. 6 Bari Krista Yesu ra, kɛnŋɛn wo, kɛnŋɛnbiiya wo, nafa ti wo shi ra. Dannaya min baara kɛ kanuya baaka ra, nafa min we ra. 7 AA tin bii kaɲan. Jon aa bari ka bii shɛn sra kan? 8 Wo myiiri ma bɔ aa kribga Yaa masa ra fiyewu. 9 Bwuurufwunnun fɛn dɔɔnin we mgu ɲɔɔnninin biɛ fwuunnun. 10 Wo biɛ na ta, ne dgi dani min aa kan Mantgi ra ko aa tinaa sɔn ka myiiri kwo pkɛɛ ra, nga mgɔ o mgɔ aa hakri nŋanmi, wo tgi na tɔɔrɔ dɛ. 11 Baremaw, ne pkiin ka pan fɛ, ni a ra sɔɔ ne mi kɛnŋɛn kwo waajuri kɛ ra kun, mɔn na to gwan ne kɛ ne nɔnŋan ka ne tɔɔrɔ halibiin? Ni ne tiin wo kɛɛ, Krista pkenpkenyri kwo tin tinaa kɛ kunnashɛnri kwo ye kun. 12 Miinnu mi tɔɔrɔ lawrila aa shɛma, ne tin ma fɛ wu ra a yɛɛ tigɛ pewu! 13 Baremaw, aa pkin krira hɔrɔnya we kama, nga aa kaa wo hɔrɔnya kɛ piisgo kwow kɛ sababu ye, nga aa ngɔn makwo ɲan kanuya ra. 14 Bari sariya biɛ dapa ni koma keen ɲin nee ko: kiya e mgɔ ngɔn kanu e ko e yɛɛkun wo. 15 Nga ni aa min ngɔn cin na ka ngɔn ɲimin, aa' aa yɛɛ kɔɔshi, aa kaana ngɔn ban dun na. 16 Ayiwa min mi ne fɛ ka fwɔ aa ye, wo fɛɛ ɲin ye ko: A' tgɔnma ɲi senuma baaka ra. Ni wo ka kɛ, aa tina piisgo nge kwow kɛ fiyewu. 17 Bari kwo minnu man ji ɲi senuma we, piisgo ɲan bɔ wu fɛ. Kwo minnu ka ji piisgo we, ɲi senuma ti wu fɛ fiyewu. Aa ngɔn kɛɛ re, yaako aa ma fɛ ka kwo minnu kɛ, aa kaa wuu kɛ. 18 Nga ni ɲi senuma mi aa ɲanmnanbga wee, wo sgan na aa ti sariya kɔɔ. 19 Piisgo ka kɛwariw yirala, wuu fɛɛ: ɲanmgɔya, ngɔnniya, kakraya, 20 jo sɔn wo, shubgayawo, dguyawo, sɔsɔriwo, kɛɛwo, ɲangoyawo, jinminyawo, bla ngɔnna kwow, paariwo, kan taariwo, 21 kɔniɲanriwo, dɔɔshɔyawo, ni kwo koonkɛ ani wuu bɔngɔnkwow. Nee aa lasɔnmi e ko ne tin na fwɔ aa ye ka ban tgo min na ko miinnu wo kwow kɛ, wuu ti naa dun Yaa masa ka masaya ra fiyewu. 22 Nga ɲi senuma din we kanuyawo, ani ɲunshɔnjawo, hɛrɛwo, muɲuriwo, hinnanwo, ɲumayawo, dannamgɔya, 23 sabari, yɛɛmnanri. Sariya shi ti wo bɔngɔnkwow kɛɛ! 24 Minnu mi krista Yesu taw ye, wuu piisgo ni a lgera kwow ni a sakonan kwow pkenpken yri la ka aa pga. 25 An ɲanama no ɲi senuma baaka ra, we kɔsɔ aan tgɔnma ɲi senuma baaka ra. 26 Aan kaa an yɛɛ bonɲan, ka dun ngɔn jinmin kwow ra, ka ngɔn cereya.

Chapter 6

1 Baremaw, ni mgɔ jɔ ka mnan yacɛma kwo kɛri la, aaye miinnu mi ɲi senuma sra kan, aa wo lateen ni madginniya ye, ka e yɛɛ kɔɔshi, yaako e fran kaana kɔɔbɔ. 2 Aa ngɔn janma ka ngɔn ka diinw ta. Aa na Krista ka sariya dapa tin. 3 Ni mgɔ jɔ myiiri ko aye mi fɛn ye, ka sɔɔ a ti fwoyi ye, a ra yɛɛ lafri. 4 Mgɔw biɛ keen-keen naa aa yɛɛ ru tgɔnma tgo sgɛsgɛ. Wo tgo ra, ni yɛɛboɲan ja mi aa fɛ, aa na wo sɔɔ aa yɛɛ ra, mgɔ pkɛɛma sin tinaa kɛ wo ra. 5 Bari biɛ keen-keen na a yɛɛ ka diin ne ta. 6 Mgɔ min kran mgɔ pkɛɛma fɛ Yaa masa ka koman la, wo tgi laa a kaamgɔ ɲija bɔ a boofɛnw biɛ ra. 7 Aa kaa aa yɛɛ lafri. Mgɔ ti yɛɛkwo Yaa masa ra. Mgɔ ka fɛn o fɛn dan, ee wee shunman tgɛ. 8 Min ka danni kɛ a piisgo we, wo na tiininya sɔɔ ka bɔ piisgo ra. Min ka danni kɛ Ɲi senuma we, wo na ɲranmanya banbii shunman tgɛ ka bɔ Ɲi senuma fɛ. 9 Aan kaa sgɛ kwo ɲunma kɛ ra, katgu ni aan ma sgɛ ka a bla, aan na shunman tgɛ sgan bɛnnin na. 10 Wee kɔsɔ, ni tgo mi aan fɛ, aan kwo ɲunman kɛ mgɔw biɛ ye, saanko aan barema dannabgaw. 11 A' sɛbɛdin kunbaman ɲinnun fɛɛ. Ne yɛɛkun boo we ra sɛbe ka aa ce aa ma. 12 Miinnu man fɛ ka aa kwo ja mgɔw ye piikoo kwo ra, wuu ma fɛ ka aa waajibiya ka kɛngɛn . Aa wo kɛ yaako mgɔw kaana aa tɔɔrɔ Krista pkenpkenyri kɔsɔ. 13 Miinnu kɛngɛn na, wuu yɛɛ ti sariya sra tgɔnma. Aa ma fɛ ka aaye kɛngɛn yaako aa ra aa yɛɛ bonyan ko wo tgɛnmashɛn mi aa pii ra. 14 Ne pkiin tinaa yɛɛ bonya fwoyi ra ni aan Mantgi Yesu Krista pkenpken yri tɛ. Wo pkenpken yri baaka ra, diɲan sanin no ne ka pan fɛ, ne sanin no diɲan ka pan fɛ. 15 Kɛngɛn ni kɛngɛnbiiya, wo shi ti fwoyi ye. Ka kɛ danfɛn kuula ye, wo re jate. 16 Miinnu biɛ mi sra ɲin tgɔnma na, ne ra fwɔ wuu ye ko: Yaa masa ka hɛrɛ ni a ka makari la kɛ wuu ni Yaa masa ka Israɛl biɛ lajɛnin fɛ. 17 Kabini sisa mgɔ shi kaa ne tɔɔrɔ kun, bari Yesu ka tgɛnmashɛnw mi ne piikoo ra. 18 Baremaw, aan Matgi Yesu Krista ka nɛɛma laa kɛ aa fɛ. Amiina.

Ephesians

Chapter 1

1 Ne Poli Krista Yesu ka ceradin Yaa Masa sago baaka ra, ne sɛbɛ ɲin ce Yaa Masa ka mgɔ senumanw ma Efese, wu minnu min Krista Yesu dananbgaw ye. 2 An fa Yaa Masa ni Mantgi Yesu Krista la nɛɛma ni dososhɔn ji aa ma. 3 An Mantgi Yesu Krista fa Yaa masa la tando. E Ɲin senuma ka dubaw biɛ daa an kan sankoo jaw ra Krista la. 4 Yaa Masa r'an ɲanatɔmɔ Krista ra sani diɲan koni da, yaako an kɛ senumaw ni yaakibiiw je a ɲan kɔɔ. 5 Yaa Masa ka kanuya kɔsɔn a flannan ka latgɛ ko an na kɛ a dinw ye Yesu Krista baaka ra ka kanɲan ni jaɲe we, 6 yaako a ra ka nɛɛma mi ɲin aan na a ka kanunin na, wo nɔɔrɔ ra tanu . 7 An kunmabɔri sɔɔ aye ra a yuu bɔnnin baaka ra, jrumunw yafa kpin, ka kanɲan ni Yaa Masa ka nɛɛma dama dɔnbii we. 8 Ee wo nɛɛma shiya an fɛ haari, ni hakritgiya ni dɔnniya shifa biɛ ye. 9 A ra sako bunde yira an na ka kanɲan ni a yɛɛ jaɲe we. A ra latgɛ Krista ra, 10 ko ni waatiw ka dapa sgan mi na, a na sankoo ra fɛnw ni dgukoo kan fɛnw biɛ lajɛn ka kɛ keen ye krista ra, 11 An kɛra ciɛntaraw ye Krista ra fran, bari mi fɛn biɛ kɛ ka kanɲan ni a yɛɛ sako ka kwo latgɛni we, wo flannan ka an kwo latgɛ ka kanɲan ni a sako we, 12 yaako an ne minnu flannan ka aan dgi da Krista kan, aan kɛ a nɔɔrɔ tanunli sababu we. 13 Aa fran, kabini aa shen koma mɛn, aa krishili kibaru juman kpin, aa dgi dara we kan. Aa danin kwɔ wo ra, tgɛmashɛn dara aa kan. Wo mi layidu Ɲi senuma we. 14 Ɲi senuma mi aan ka cɛn gare fɛn we, k'a yira ko aan na dun wo cɛn na, ni Yaa masa ka a taw biɛ kunmabɔ sgan mi na, yaako a nɔɔrɔ la tanu wo ra. 15 We ra to, dananya mi ma fɛ Mantgi Yesu ra, ani aa Yaamasa ka mgɔ senumaw biɛ kanun tgo mi na, kabini nee wo kibariya mɛn, 16 ne ti baaka dari dabla Yaamasa ye aa kɔsɔ. Nee aa tgɔ fwɔ ne ka dareliw la fran, 17 Ko aan mantgi Yesu Krista ka Yaa masa, nɔɔrɔ fa, wo ra Ɲi senuma ji aa ma, ka aa kɛ hakritgiw ye ka Yaa masa dɔnnuya yira aa ra, yaako aa aye dɔn. 18 Ne ra a dare ko aa dosokun ɲanw la yɛɛ, yaako Yaa masa laa krii dgi mi na, aa wo dɔn, ani a na cɛn mi ji aa ma a ka mgɔ senunmaw shɛma aa wo nɔɔrɔ fran dɔn, 19 ka a ka shebgaya damadɔbii fran dɔn aan dananbgaw ka pan fɛ. Wo shebgaya we kanɲan ni a ka fganba baarakɛ tgo we. 20 Ee wo fgan yira Krista krunni we fɛ ka bɔ shuw shɛma ka a sgi a yɛɛ krin fɛ sankoo jaw ra. 21 A ra sgi kuntgiyaw ni shebgaya ni fgan ni masayaw biɛ kun naan kwosɛbɛ, ani tgɔw biɛ kun na, diɲan ɲin la tgɔw dama tɛ, hari diɲan nata ra tgɔw fran. 22 Yaa masa fɛn biɛ koo Krita ye k'a ji ka kɛ eglisi kuntgi we kwo biɛ ra. 23 Eglisi mi a piikoo we . Aye min fɛn biɛ pa, eglisi min wo dapaniya we ye .

Chapter 2

1 Aaye kpin sa nin tinmun aa ka yacɛw ni aa ka jrumuw la. 2 Aa tin tgɔnma wu ra gare ka dinɲan ɲin tgo ta ka kanɲan ni fyɛn fgan kuntgi tgo we, wo ɲi min baara kɛ kan blali dinw kɔɔna sisa. 3 Aan biɛ ani wuu fran tin min jɛnngɔnw ye ka aan gwan aan piisgo ngew ra, ka piisgo ni myirili sagow kɛ. An tin min jinmiyadinw ye fran e ko shɔw, an woora tin ne . 4 Nga yaa masa ka makari ka bun kwosɛbɛ ! A ran kanu kanuyaba min nan, 5 wo kɔsɔ, k'an sani to aan ka yacɛw fɛ, a ran ni krista ɲranmanyaa ngɔn fɛ. Aa krishini mu nɛɛnman we baaka ra. 6 A ran lakrun ngɔn fɛ fran ka aan sgi ngɔn fɛ sakoo jaw ra krista Yesu ra. 7 Ee wo kɛ yaako a ra a ka nɛɛnman daman dɔnbii yra a ka ɲumaya fɛ aan ka pan fɛ krista Yesu ra waati nataw biɛ ra 8 Aa krishini mu nɛɛman we baaka ra dananya fɛ, wo ma bɔ aa yɛɛkun na dɛ, Yaa masa ka ɲinifɛn no. 9 Wo ti kɛwariw nɔn ye, yaako mgɔ shi kaana a yɛɛ boɲan. 10 Yaa masa ka baara nɔn mi aan nee ye. A ran da Krista Yesu ra kɛwari ɲunmanw kama, a kɔnna ka wu labɛn yaako aan tgɔnma wu ra. 11 Aye minnu min shiyaw ye piisgo ka pan fɛ, ni aa krila kɛnŋɛnbii kɛnŋɛnniw fɛ, wo kɛnŋɛn min kɛra aa piisgo ra mgɔ boo fɛ , aye raa hakri to aa tgo gare ra, 12 ko wo sgan na krista tun ti aa fɛ , aa tun ti Israɛl shiya jɔye, aa tun mi donanw ye Yaa masa ka kwo fwɔniw layiduw ka pan fɛ , dgiya shi tun ti aa fɛ. Yaa masa tun ti aa fɛ diɲan na. 13 Nga sisa, ka sɔɔ aa mi krista Yesu ra , aa minnu ja tin ka yan, aa sruɲan ni mu krista yuu baaka ra. 14 Aye yɛɛ kun mi aan ka hɛɛrɛ we. Pari koko min tin mi Yahutuw ni shiya shɔw shɛ , wo kɔɔwo , dguya min ti mi aa shɛ, ee wo tin ka aa fla kɛ keen ye . 15 Ee sariya ni a ce fwɔniw ni a kwow wri ni a yɛɛ ka saya we, yaako a ra aa fla kɛ mgɔ kla keen ye a yɛɛra ka hɛɛrɛ dun aa shɛ, 16 ka aa fla kɛ piikoo keen ye ka aa ni Yaa masa shɛ bɛn a saya fɛ kpeŋweyri kan, ka wo dguya ban a kpeŋweyri fɛ . 17 Yesu naan ki kan bɔ ko: Aye minnu ja tun yan ani aye minnu ja tun ka srun, dguya baana. 18 Bari aan fla biɛ she ka dun aan fa fɛ Ɲi keen na Yesu yɛɛkun baaka ra 19 Ayiwa we kɔsɔ aa ti donanw ni jamana kpɛɛma mgɔw ye kun , nga aa ni Yaa masa ka mgɔ senumanw mi jamana keen dinw ye , aa mi Yaa masa ka sho mgɔw ye. 20 Aa jɔni mi ju min kan , wo mi cedinw ni ceraw ye. Krista Yesu yɛɛkun mi wo kpiira sendekru we. 21 sho biɛ ngɔn mnan we ra ka jɔ ka kɛ Yaa masa batoshoba senuman we matgi ra . 22 Aa fran jɔ ngɔn fɛ aye ra ka kɛ Yaa masa sgi ja we Ɲi senuman baaka ra .

Chapter 3

1 We kɔsɔ ne paul, Krista Yesu ka kasolamgɔ wo aa ye shiya kpɛɛw kɔsɔ, 2 baara min karifara ne man Yaa masa ka nɛɛma kwo ra aa kɔsɔ, aa man wo mɛn kɛ ? 3 Yaa masa ra ka gundo dɔniya yira ne ra, e na fwɔ ne ra sɛbɛ sisa ni koma dama jɔɔ ye. 4 Aa ka wo kran, aa na a je wo ra ko nee Krista ka gundo faamun . 5 Wo gundo tin ma dɔn waati tɛmɛnnin mgɔw fɛ, nga Yaa masa wo yira sisa a ka cedin senumaw ni a ka ceraw ra Ɲin senuma fɛ . 6 Wo gundo fɛɛ ɲi ye, ko kibaro juman baaka ra, shiya kpɛɛw ni yahutuw mi cɛntangɔnw ni piikoo keen ye, ani jɛngɔnw Yaa masa ka layidu ra, ee wo mi ta krista Yesu ra. 7 Ne kɛra wo kibaro juman baarakɛra ye ka kanɲan ni Yaa masa ka nɛɛma ɲini we min jira ne man a ka shebgaya baarakɛ tgo fɛ. 8 Ne miin ka dgɔ ka tɛmɛn Yaa masa ka mgɔ senuman shɔw biɛ kan, ni nɛɛma jira ne ma ka Krista ka nafootgiya dama dɔnbii kibaro juman fwɔ shiya kpɛɛw fɛ 9 .Wo gundo min tin dgon mi fɛɛn biɛ dabga Yaa masa fɛ kabini gare gare, a ko ko ne ra wo baara kɛ tgo bɔ kɛɛn kan , 10 Yaako Yaa masa ka hakritgiya tgo caanman na yira sisa kuntgiyaw ni shebgayaw ra sankoo jaw ra eglisi. 11 Ee wo min kɛ ka kanɲan ni a ka badaa kwo latgɛniw ye , ee wo min kɛ Krista Yesu aan mantgi ra . 12 Yesu le ra aan dgi sgini we she ka aan kpaa Yaa masa ra ni yara kpeya we Yesu dananya baaka ra . 13 We kɔsɔ ne ra daare ko tɔɔrɔ minnu she ne ma aa kɔsɔ, wuu kaa aa dgi tgɛ, bari wuu min aa nɔɔrɔ le ye . 14 We kɔsɔ ne ni mandgi fa Yaa masa ɲan kɔɔ, 15 wo min tgɔ dara dinbayaw biɛ kan, sankoora taw ni dgukoo kan taw. 16 Ne r'a dare ko aa kɔɔna mgɔ baaka ra boɲan ni shebgaya we Ɲi senuma fɛ ka kanɲan ni a nɔɔrɔ dama dɔbii we, 17 ko krista ra sgi aa dosow ra dananya baaka ra, yaako aa dri dunnin ni aa bamanni kanuya ra, 18 aa ni Yaa masa ka mgɔ senumanwbiɛ ra she ka wo pɛɛ ni a jinɲan ni a jɔ jinɲan ni a junɲan dɔn ngɔn fɛ. 19 Aa krista ka kanunya fran dɔn, wo mi ka bun ka tɛmɛn dɔnniya dama biɛ kan, yaako aren ka fa Yaa masa ka dapani biɛ ra. 20 Ayiwa min she ka fɛn biɛ kɛ ka tɛmɛn aan ka dareli ni aan ka myirili biɛ kan kwosɛbɛ, ka kanɲan ni a ka shebgaya baarakɛ tgo we an kɔɔna, 21 nɔɔrɔ la da we kan eglisi ra ani krista Yesu la sgan biɛ, badaa badaa. Amiina.

Chapter 4

1 WE ra to ne min mi kasora mgɔ ye matgi ra, ne aa biɛ dare ko aa krila krili min na, aa tgɔnma tgo la bɛn wo ma, 2 ni yɛɛmandginiya ni sabari ani munɲuni biɛ ye. 3 Aa ngɔn ka kwow munɲu ni kanuya we. A' aa jeja ka Ɲi senuma ka kelenya mra hɛrɛ srinan la. 4 Piikoo keen min Ɲin , ani Ɲin senuman keen , e ko Yaa masa laa kri dgiya keen kamaa tgo min naa . 5 Mantgi din keen ne min Ɲin , ani danaya keen , ni batiseli keen . 6 Yaa Masa din keen ne min Ɲin , aan biɛ fa ro , a min fɛn biɛ kun nan , biɛ shɛman , biɛ kɔɔna. 7 Nɛɛman jira aan biɛ ken ken man ka kanɲan ni krista ka ɲinnin shɔnni kundama we. 8 We ra to a fwɔ ko : A yɛɛra yaaman minkɛ, a taa ni mgɔ mnanni shaanma ye . Ee ɲinnifɛn ji mgɔw maa . 9 K' a fwɔ ko a yɛɛra yaama, wo mi mɔn ye ni ɲin tɛ , ko a tin dgira ka dun dgukoo jukɔɔ jaw ra? 10 Min dgira ani min yɛɛra sankoo jaw biɛ yaama , yaako a ra fɛn biɛ pa, wo mi keen nee . 11 Ee mgɔw jɔɔ jii , jɔɔ ra kɛ cedinw ye, jɔɔ ra kɛ ceraw ye, jɔɔ ra kɛ kibaro junman fwɔbgaw ye , jɔɔ ra kɛ sga ngɛnnanw ni kaamgɔw ye , 12 yaako Yaa masa ka mgɔ senunmanw la labɛn Yaa masa ka koma baara kaman , ka to ka jɔ fra krista piikoo kan , 13 fwɔ aan biɛ ra kɛ kee ye danaya ni Yaa masa dincɛ dɔniya ra , ka kɛ mgɔ mwɔnniw ye , fwɔ ka she krista ka dapaniya jɔ kun dama ma , 14 Yaako aan kaa to dɛɛnsɛnya ra kun. An kaa dgudgu ka ɲɔntin ka ta yan fɛ ani ka ta yan fɛ kran shifaya biɛ fiyɛn fɛ mgɔw ka nanbaa ni aa ka mgɔ lafrili cekuya tgo junniw ra . 15 Nga aan shɛn fwɔ ni kanuya we , ka mwɔn fɛ biɛ ra krista ra , wo mi piikoo kunkoo we . 16 Piikoo biɛ labɛnni mi we ra , a jaw biɛ ngɔn mnan kootgu jaw baaka ra ka kanɲan ni aa biɛ keen keen ka baara kɛ tgo we . Wo tgo ra e ren jidi ka jɔ fra a yɛɛ baaka kan kanuya ra . 17 Ayiwa ne min fwɔ aaye ye mantgi ra ka piɛ, wo fɛɛ ɲin ye , ko aa kaa tgɔnma kun e na fwɔ Yaa masa dɔnbiiw tgɔnma aa ka myirili fufafwu la tgo min na . 18 Aa hakri jibini no . Aa min donanw ye Yaa masa ka ɲranmanya ta pan aa ka kwo dɔnbiiya kɔsɔ , wo min naan dosokun gwreya . 19 Aa dosokun ti shaa bɔ fɛn shi shɛɛrɛ ma kun . Aa r'a yɛɛ ji kakaraya man ka kwo ngɔnni shifaa biɛ kɛ ka grin aa kan . 20 Nga aaye kpin ma krista ka kwo kran tin dɛ , 21 na ra sɔɔ ko aa ra mɛn ka kran a ra ka kanɲan ni shɛn we min mi Yesu ra , 22 ko aa aah tgo kɔɔ bla , wo min nan yɛɛ tii ka kanɲan ni lafrili ngew ye . 23 Aa lakulaya aa ɲin ani aa hakri ra, 24 ka tgo kula dun aa yɛɛ ra, wo min dara Yaa masa bisgi ra , shɛ ka teenniya ni a ka senumaya ra . 25 We kɔsɔ, aa fiɲan dabla, aa biɛ ken ken nan shɛ fwɔ ngɔn ye , katgu aan min ngɔn piikoo jaw le ye . 26 Ni aa ka jinmin, aa kaa jrumun kɛ . Tee kaa byin ka aa jinminnin to . 27 Aa kaa da shi ji shitani ma . 28 Min tiin soɲanni kɛ , wo kaa soɲannin kɛ kun , nga a ra e jeja ka baara bɛnnin kɛ ni a yɛɛ boow ye , yaako miin makwo mi fɛ na, a ra she ka fɛ jɔ ji wo ma. 29 Koma dgu shi kaa bɔ aa daa ra , fwɔ koma bɛnnin miin she ka jɔ fra mgɔ kpɛɛma baaka kan , ka nɛɛma ji a lamɛnbgaw ma. 30 Aa kaa Yaa masa ɲi senuma doso kashi , wo min kɛra Yaa masa ka tgɛmashɛn dani we aa kan kunmabɔri dun ɲan . 31 Aa kunaya ni doso bɔ ni jiminya ni wɔyɔ ni nɛnin ani kɔɔna dguya shifa biɛ dabla . 32 Nga aa kwo ɲuman kɛ ngɔn ye , ka hina ka yafa ngɔn ma, e ko Yaa masa yafara aa ma krista ra tgo min na

Chapter 5

1 We ra to aa kɛ Yaa masa ladgenbgaw ye e ko din manjunmaw, 2 ka tgɔnma kanuya ra , e ko krista fran laan kanu ka a yɛɛ ji aan kɔsɔ ka kɛ sɔnni fɛn ni saaka ye Yaa masa ye , kasa ja 3 Jatɔya ni ngɔnniya shifa biɛ ani wasabiiya, wuu tgɔ yɛɛ kaa fwɔ aa shɛma , wo ti bɛn Yaa masa ka mgɔ senumaw ma. 4 Muubiiya koma ni koma kunntan ani toon komaw fran bɛnnin tɛ dɛ, fwɔ baaka dari wo. 5 Aa ɲi dɔn ka piyɛ ko jatɔ ni mgɔ ngɔnnin ni wasabii, wo kɔɔ, josɔna wo , wuu shi ɲinjɔ ti krista ni Yaa masa ka masaya ra fiyewu. 6 Aa kaa to mgɔw laa aah lafri ni koma fwu ye , bari wo kwow le ra to Yaa masa ka jiminya wee she kan blari dinw ma. 7 We ra yo aa kaa dun aa ka jɛn ra. 8 Aa tin min jibi lee ka kɔɔ, nga sisa, aa mi kɛɛn le matgi ra . A' tgɔnman e ko kɛɛn dinw . 9 Kɛɛn ra kɛ ta min ɲumaya ni teeninya ani shɛn we biɛ ye . 10 Aa' Mantgi janjenan kwow franfasi . 11 Aa ni jibi ra kɛwari nafatanw kaa jɛn, nga aa ru kɔɔfwɔ le yɛɛ. 12 Wo mgɔw kwo miinnun kɛ dgon na, wu fwɔri yɛɛ min munɲan kwo re. 13 Kwo minnu biɛ kɔɔfwɔra, wu yirala kɛɛn fɛ, katgu minnu yirala kɛɛ kan,wu biɛ min kɛɛn ta we ye . 14 Wee kɔsɔ a fwɔra ko Kunnun , shinngɔnbgashɔ, ka wri ka bɔ shuw shɛma, Krista na kɛɛn bɔ e ye . 15 A' yɛɛ kɔɔshi ka aa tgɔnman tgo dɔn . Aa kaa tgɔnman nan fwɔ hakritanw, nga nan fwɔ hakritgiw, 16 ka waati kunmabɔ ; bari dun ɲuunnu ma ɲiin . 17 Wee kɔsɔ aa kaa kɛ hakritanw ye , nga aa Mantgi sago dɔn . 18 Aa kaa aa ɲanamini ni dɔɔ we, kakaraya min wo ra dɛ , nga aa pa ɲin senuman ra . 19 Aa koman ngɔ fɛ ni zabruw ni tanori dɔnŋrin ani Yaa masa ka sra dɔnŋriw ye. Aa dɔnŋrinw da ka Mantgi tano ni aa dosokunw biɛ ye . 20 Aa baaka da fa Yaa masa ye sgan biɛ fɛn biɛ kɔsɔ, an Mantgi Yesu krista tgɔ ra . 21 Aa koo ngɔn ye krista ɲansran na . 22 Mosow a' koo aa yɛɛkunw cɛw ye , e nan fwɔ aa koo Mantgi wee tgo min na, 23 bari cɛ mi moso kuntgi we , e ko krista mi eglisi kuntgi we tgo min na. We yɛɛ mi piikoo krishibga we. 24 Eglisi koonin mun krista ye tgo min na , wo tgo ra mosow la koo a yɛɛkunw cɛw ye fɛn biɛ ra. 25 Cɛw, aa mosow kanu, e ko krista eglisi kanu ka a yɛɛ ji a kɔsɔ tgo min na , 26 yaako a ra a saniya je la kwori fɛ ni Yaa masa ka koma we , ka a kɛ a yɛɛ ta ye, 27 warisa ka eglisi jɔ a yɛɛ ɲan kɔɔ, a nɔɔrɔma, ngɔn ja wala fɔnsɔnfɔnsɔn ja wala wo bɔngɔnkwo fɛn shi ti a ra , nga a ra kɛ senuma ni yaakibii ye . 28 Wo tgo ra cɛw fran ka kan ka aa mosow kanu e ko aa yɛɛ piikoow . Min na a moso kanu , wo ra a yɛɛkun kanu . 29 Mgɔ shi ma a yɛɛ piisgo kɔniya abada, nga a ra baro ki janto a ra , e ko krista fran la kɛ eglisi we tgo min na , 30 sabu aan min a piikoo jaw le ye . 31 We kɔsɔ , cɛ na a fa ni a ba bla ka e ɲɔɔrɔ a moso ra , aa fla na kɛ piisgo keen ye . 32 wo gundo ka buun dɛ, nga nee koma krista ni eglisi we kwo ra . 33 Wo biɛ na ta , aa biɛ keen keen naan aa mosow kanu e ko aa yɛɛ kunw. Moso fran laa a cɛ boɲan.

Chapter 6

1 Dɛɛnsɛnw, aa aah woobgaw kan mnan wman Mantgi ra , bari wo bɛnni mu. 2 E fa ni e ba bonya . Layidu tara ce fwɔnin miinnu fɛ, wo mi aa la gare lee, 3 yaako ya to hɛrɛ la ani ee ka shi yan sɔɔ dgukoo kan . 4 Faw fran, aa kaa aa dinw doso kashi nga aa ru lamuɔn ni mantgi ka koori ni a ka lajiri we. 5 Baaradinw, aa kuntgi minnu mi dgukoo kan, aa wu kan mnan ni sran ni yɛɛyɛɛ ni doso keen ye, e na fwɔ aa krista kan mnan timishi . 6 Aa kaa baara kɛ aa ɲan na jeri dama ra , e na fwɔ aa ma fɛ ka aa kwoja mgɔw ye , nga aa baara kɛ e na fwɔ krista ka yɔnw , ka Yaa masa sago kɛ ni aa dosokun biɛ ye . 7 Aa baara kɛ ni jijie we , e na fwɔ aa mi baara kɛra mantgi we , aa ta kɛra mgɔ ye . 8 Aa a dɔn ko mgɔw biɛ , yɔnw wo, hɔrɔnw wo , aa biɛ keen keen na aa ka kwo ɲuman kɛninw saa sɔɔ Mantgi fɛ. 9 Kuntgiw, aaye fran la wo bɔnngɔnkwo kɛ aa ka baara dinw ye, aa kaa kangari da aa ye . Aa a dɔn ko wu kuntgi ni aa kuntgi mi sankoo ra wo ti mgɔ bɔ mgɔ ra . 10 Wo biɛ kwɔ, aa aah baaka bonɲan Mantgi ni a ka shebgaya fganman na . 11 Aa Yaa masa ka kɛɛkɛ mnanw biɛ dun aa ra , yaako aa she ka jɔ ka shitani ka nanbaaw kunbɛn . 12 Katgu aan ni miinnu kɛɛ kɛ, wo ti damaadin ye , nga wo mi kuntgibaw ni fgantgiw ni diɲan jibima ɲin kunna sgibgaw le ye , ani sankoo jaw ra jiranw. 13 Wee kɔsɔ aa Yaa masa ka kɛɛ kɛ mnanw biɛ ta , yaako aa she ka kɛɛ kɛ dun dgu la , ani aa shenin kwɔ wuu biɛ ra, aa jɔnin na she ka to. 14 Aa aah jɔ, aa shɛsrini ni shiɛn we, ka teeniya ngɛndeeke dun aa kan na. 15 hɛrɛ kibaro junman we labɛnni min ji, wo ra kɛ aa ka sabaan we . 16 Ka fra wo biɛ kan, aa dananya ngɛnbɛnnan ta. Aa na she ka shitani ka biɲɛ fiyɛnlamanw biɛ pga ni wo ye. 17 Aa kishiri ngɛnbanfula ta ani ɲin senuma ka mrunba wo, wo min Yaa masa ka koman we ye . 18 Aa Yaa masa dare sgan biɛ ɲin senuman baaka ra ni daareliw ni daareliba shifa biɛ ye. Aa to aa ɲan na ka aa jija wo ra. Aa Yaa masa daare a ka mgɔ senumanw biɛ ye, 19 ka adaare ne fran ye, yaako ne ka fii koma sgan min na, Yaa masa la koma tgo ji ne ma ka kibaro juman gundo fwɔ ka piyɛ ni yara kpeya we . 20 Wo kibaro juman min kɔsɔ ne min kasora din ye . Aa Yaa masa daare ko ne ra koman ni yara kpeya ye, e ko ne ka kan ka a kɛ tgo min na . 21 Nga baremacɛ kanubga, Matgi ka baarakɛra dananmgɔ Tisike na ne kibaro biɛ fwɔ aa ye ani ne ka kwoɲanw . 22 Ne ra ce ka ta aa fɛ we kɔsɔ, yaako aa aa ka kwow dɔn, ani en ka aa doso saaro . 23 An fa Yaa masa ni an Mantgi Yesu Krista laa dososhɔn ni kanuya ani dananya ji baremanw biɛ ma . 24 Minnu n'an Mantgi Yesu Krista kanu ni kanuya banbiiwe, nɛɛma ra kɛ wuu biɛ fɛ .

Philippians

Chapter 1

1 Ne Paul ni Timote,Krista Yesu ka yɔnw, an sɛbɛ ɲi she Ala ka mgɔ yannanmanw man Filipe, minu min Krista Yesu la ani egilisi ɲanmlanbgaaw ni a barakɛlaw . 2 An fa Ala ni matgi Yesu Krista la nɛɛ man ni dososhɔn ji aa man . 3 Ne ka fii miri aa ye kuo la wate wo wate, ne baaka da Ala ye . 4 Ne ɲishɔnjani wee dareli kɛ aa ye ne ka dareli biɛ la. 5 Kasɔɔ aa kɛla ne jɛnnŋɔnw ye kibaru junman fwɔ la, kabini dun gale la fwɔ sisa . 6 Ne la dɔn k'a piɛ ko Ala min baara ɲuman damlan aa kɔɔnnan, wo nan to a kannan dapa fwɔ Krista Yesu ka dun nan. 7 A dganimu ko ne la miri aa ye biɛɛ kuo la tin, kasɔɔ aa ye kuo ka jinee kuosɛbɛ. ka to kasho la, woni ka ne to kibaru junman lasheli ni a sabatili la, aa ye kɛla ne jɛnnŋɔnw ye Ala ka nɔrɔla. 8 Ala mi ne shere ye ko aa ye nge minnela kuosɛbɛ ka kanɲan ni Krista Yesu ka kannuya ye 9 Ne Ala daare ko aa ye ka kannuya la boyan ka t'a a fɛ dɔnniya sɛbɛ ni hakritgiya biɛɛ la. 10 Yaa ko aa ye la she ka kuo ɲuman bɔdɔn ngɔn nan . Wo tgo la aa ye nan kɛ mgo piɛni yakibiw ye fwɔ krista ka dun nan . 11 Aa ye ka pa teeniya nɔn la krista baaka la wee kɛ Ala tannu kuo ye ka nɔɔrɔ da a tgɔka. 12 Ne man fɛ aa ye la ɲi dɔn,balimanw, kuo kuo minu kɛ la ne la, wuu kɛla kibaru junman ɲan tga sababu lee, aa maan bali. 13 Ayiwa, kube mgɔw biɛɛ ani mgɔ shɔw biɛɛ l'a dɔn ko ne mi kasho la krista kanman. 14 Baliman shan man dgi dara mantgi ka ne ka kashola blali kanman, aa jra kweyala kuosɛbɛ ka Ala ka koman fwɔ anan kɛ ni sraya ye. 15 Shɛn nan, jɔɔ waajuli kɛ krista kuo la ni sheleya ni sɔsɔli ye. 16 wuu la kɛ kannuya kanman, aa la dɔn ko Ala kibaru junman ɲan tga bara kalifa ne man. 17 Mɛn jɔɔ krista kuo fwɔ sɔsɔli ye, wuu t'a kɛ ni sɛbɛ ye.aa miiri ko aa nan jɔ fra ne ka tɔɔrɔ ka ka ne to kasho la. 18 Baashi tɛ! tgo o tgo, n'an ka kɛ sɛbɛ la, waaman nan ti sɛbɛ, krista kuo fuo .Ne ɲi shɔn ja ni wo la. Ne ɲi shɔn na n to ka ja. 19 Ka sɔɔ ne la dɔn ko wo kuow biɛɛ nan kɛ ne krishi sababu ye aa ka dareliw ni Yesu krista ɲii saniman ka janmali baaka la. 20 Ne krɔtɔni mun ɲannanfɛri la, ne dgiya man ka ko ne tinan mun fiew, kna mɛn ne nan yrakweya sɔɔ sisa ani waate biɛɛ,ɲannanmanya la, saya laa, ka krista ka boɲan yra ne kuo la. 21 Ka sɔɔ ne fɛ, ka ne ɲannanman to, wee krista lee, wee krista lee, ka sa wo wo min tɔɔn lee. 22 Nka mɛn ka ne ɲannanman to, ni wee ne ka baara ɲan ne ka kan k'a min fɛɛ ka ta, ne ti she ka wo fwɔ. 23 Ne hakri nŋanmini kuo fla la, ne m'an fɛ ka ta to krista fɛ ɲi,wee ka pisa kuosɛbɛ 24 Nka mɛn waa jibilo ne la to piisgo la aa ye kanman. 25 Ne la dɔn ka ɲan ko ne nan to ya, ka sgi aa biɛɛ fɛ, yaa ko aa ye la ta ɲan woni kaa ɲishɔnja dananya la . 26 Aa ye nan yɛɛboɲan sababu kula sɔɔ ne kuo la krista Yesu la ne sgini kanman aa shɛman . 27 Aa ye tgɔnman tgo la bɛ ni krista ka kibaru junman ye ka tɛnmɛn fɛɛn bie ka, wola ne ka ta ka je wo, ni ne man ta wo, ne la kibariya mɛn ko aa sinsinni mi mirili kee nanɑni aa nŋɔn janman kɛɛ la kibaru junman danaya kanman ni doso kee ye. 28 Aa ye ka to aa dguw la a ye sra fuoyi la.Wo nan kɛ wuu halakili tanmashɛn ye, wo le bɔ Ala la. 29 Ala nɛɛma kɛɛ aa ye ko naa ka da krista la,wo drɔw tɛ, aa ye la tɔrɔ a ye kanman fran. 30 Aa ye la ne je tun min kɛɛ mi nanɲi aa ye la dɔn hali byi, aa ye fannan mi wo bɔnŋɔn kuo kɛɛ la

Chapter 2

1 Ni dosoman saalo mi krista la, ni dososhɔn mi kannuya la, ni jɛnnŋɔnya mi ɲi ɲannaman nan, ni hinɛ ni makari ni ɲi. 2 Aa miriyaw kɛ kee ye ka ne ka ɲishɔnja dapa.Kannuya kee la kɛ aa la, aakɔɔnw la kɛ kee ye, aa miriya la kɛ kee ye. 3 Aa ka fuoyi kɛ ni papa doso ye, ali yɛɛ jraciya wo, nka mɛn aa biɛ la aa yɛɛ manogi, ka jate ko aa mgɔ nŋɔn ka pisa ni aa yɛɛ ye. 4 Aa shi kaa miri aa yɛɛ drɔw ka kuo la, nka mɛn aa biɛ ke .Ke la miri aa mgɔŋɔnw ka kuo frannan la. 5 Miriya min tun mi Yesu krista la, wo fran la kɛ aa ye la . 6 Wo tun mi Ala tgoya la, a yɛɛ ni Ala ka kan, a man wo jate mlan fɛn ye . 7 Nka mɛn e wo mabɔ a yɛɛ la ka jon tgo ta, ka kɛ hadamadin jɔn ye. a sɔɔra mgɔ bisgi la. 8 E ya yɛɛ madgi ka kɛ kanmlanbga ye, fwɔ ka she saya man, wgewŋe yiri la saya yɛ-yɛ. 9 Wee kanman Ala yaa kɔɔta kuo sɛbɛ. tgɔ min ka bun tgɔw biɛ ye, Ala lee wo jaman 10 Yako sankoo la fɛnw ni dgukoo ka fɛnw ni dgukoo jukɔɔ fɛnw biɛ la so .so Yesu tgɔ la. 11 Ani nɛnkunw biɛ la jɔ Ala ko Yesu krista le min matgi ye. Wo nan nɔrɔ da Ala tgɔ ka . 12 Wo tgo la ne kannu bgaw, aa ye la kan mlanli kɛ waate biɛɛ ka ne to aa shɛma Nka mɛn sisa aa ye la kɛ kan mlanbgaw ye ka tɛmɛ wo ka, hali ka sɔɔ ne tiɲi, e aa ye krishi li kuo bara kɛ ni sraya ni yɛɛyɛɛ ye . 13 Ka sɔɔ mi baara kɛ aa kɔnnan, ka she ji aa man ka sɔn a yɛɛ dja ɲe kuow ma ka wu kɛ wee Ala lee. 14 E fɛn biɛɛ kɛ ni dajukɔɔ koman ni sɔsɔli tɛ. 15 Yaa ko aa ye la kɛ yakibi piɛniw ye, Ala din yaakibiw, mgɔ too grɛw shɛma,k'a sɔɔ aa ye kɛɛn bɔ aa shɛma e ko lapay kɛɛn bɔ diɲan la tgo min nan. 16 Aa ta wo ja ɲannamanya koma ye.Wo nan kɛ ne yɛɛ boɲan sababu ye krista ka dun nan,ka yra ko ne man kɛ gwansan, ne man bara kɛ gwansan. 17 Hali ne bishi ka bɔn, wo kɔɔ, nine ɲi ka bɔ, ka fra aa ka dananya saaka ni a baara ka Ala ɲan kɔɔ, ne ɲishɔnna ja wo la, ka ɲushɔnna ja aa biɛɛ fɛ . 18 Wo tgo la a ye fannan la ɲishɔnna ja wo la, ka ɲishɔnnan ja ne fɛ. 19 21 Ne dgi y'a man k'a Yesu la, ko dɔɔni ni nan ti mote ce aa man, yaa ko ne mannan aa ye kibariya dɔn wate min nan, ne jra le kagwe ya. 20 A kee ne min ne jɛn ngɔ ye miriya ni aa hanmi kuo la sɛbɛ la. shɔw biɛɛ mi hanmi nan aa yɛɛ kuo la, aa ti hanmi krista Yesu ka kuow la. 22 Nka mɛn aa ye la dɔn ko timoti l'a ka dananmgɔ ya yra, ko e bara kɛ ne fɛ kibaru junman bara kuo la, e ko din shɛ bara kɛ a fɛ tgo min nan 23 We kanman ne mannan un ka kuo yanw dɔn, ne dgi man k'a ka ce wo ja ni biɛ. 24 Ne dara a la matgi la ko dɔɔni ne yɛɛ kun nan ta bɔ a fɛ. 25 Ne tun mi mirila ko ne ka kan ka epafrodite kuɔsigi aa man,wo min ne baliman ni ne baarakɛngɔn a ni ne kɛɛ kɛ ngɔn lee . aa ye tun nan ce ka nan ni ne makuo ɲan fɛw yee. 26 Aa ye biɛ jeni nge tun mannan kuo sɛbɛ.A dgila a la kuo sɛbɛ ka sɔɔ aa ye la mɛn ko a bannan la. 27 Shɛn lo, a tun ma kɛnngɛn, a tun man fɛ ka sa yɛɛ kun. Nka mɛn Ala lee hinɛ a la, wo drɔw tɛ, a hinɛ la ne fannan la, yaako ɲaman sisi gwɛma ka fra ne ka ɲannan sisi ka. 28 We kianman nee teliya ka ce, yaako aa ye kanan a je aa ɲishɔn la ja ka boɲan, ne ka ɲannan sisi nan dgɔya. 29 Ayiwa, aa ye la mlan kuoɲan kuo sɛbɛ mtgi la ni ɲishɔnja tgo ya fasɔn biɛ la, ka wo bɔnŋɔnkuo mgɔw boɲan. 30 Ka sɔɔ a tun man fɛ ka sa krista ka baara kan man . Aa ye tun ti she ka baara min kɛ ne ye,wofaratila a yɛɛ ɲi nan ka na wo kɛ.

Chapter 3

1 Ayiwa sisa, ne balimanw, aa, ɲnishɔn ja kɛ mtgi la. Ka wo kuow sɛbɛ ka ce aa man, wo man gwrɛ nɛ man, e ce ka aa banman. 2 Aa yɛɛ kɔshi wruw la, k'aa yɛɛ kɔɔhi kuodgukɛ la, k'aa yɛɛ kɔɔshi bookuo gwansan nan. 3 Un tɛɛ an ne min bookuola ɲumanw ye an ne minnu Ala bato ɲnisenuman baka la, ka an yɛɛ boɲan krista Yesu la, nka mɛn an t'a dgi da piisgo kuow ka. 4 Wo biɛɛ nan ta dgi da ja min ne fɛ piisgo kuow la .Ni mgɔ jɔ ka kɛ mirila ko dgi da ja man a ye fɛ piisgo kuow la, a min ne fɛ ka tɛnmɛn wo ka. 5 Ne boo kuo la ne woni tee sigi nan.Ne min israɛl shiya jɔ lee, bɛnjamɛn nantaw lo. Ne min heburu yɛɛ yɛɛ lee 6 Sariya ka pha fɛ, ne tun min egilisi tɔrɔ la .Teeniya min sɔɔ sariya la, ne yaaki bii tun no wo pha fɛ. 7 Nka mɛn ne tun tɔɔn sɔɔ kuo minnu na, ne wuu jate bɔɔn lee Krista kanman 8 Ska la, ne fɛ biɛɛ jate bɔɔn lee ɲii nafaba kanman, Yesu Krista ne mtgi dɔniya kwiin.Wee kanman ne fwɔ fɛɛ biɛɛ la ka wuu biɛɛ jate sɛbɛ man ye, yaako ne la krista sɔɔ. 9 Ani ne la sɔɔ wo la. Ne ye kun ka teeniya min sɔɔ sariya la, wo nɔn tɛ, fwɔ teeniya min sɔɔ dananya fɛ krista la. wo teeniya ye bɔ Ala le la, a dananya baaka la. 10 Ne min min fɛ, wo fɛɛ ɲi ye, ka krista ni a krun tgo dɔ, ka ɲiyrɔ ta a ka tɔɔrɔ kuow la ka kɛ a ŋɔnkuo ye a saya la. 11 Yaako yaako ne fannan la she ka kru ka bɔ shuw shɛman. q 12 A ma kɛ na fwɔ ne la sɔɔ ka ba, waman ko ne dapani mu.Nka mɛn ne min bira a nɔnŋa ne, yaako ne la un jela ja ka wo sɔɔ, ka sɔɔ krista Yesu ne mlan wo kanma ka ba. 13 Balimanw, ne ta jate ko ne la sɔɔ ka ba, nka mɛn ne fɛ kee ne kɛ. nka mɛn ne ni hakri bɔ kɔfɛ fɛw ka, k'a yɛɛ mɔnnɛnbɔ ɲatena fɛw nɔnŋa. 14 Ne bii ka she wo bii danan yaako ne la wo she sɔɔ yaa sɔɔ, wee Ala ka yaatgannan krili lee Krista Yesu la. 15 An ne minu dapala ɲi na, an biɛɛ la miri ti. Ni mirili gwɛma mi aaye jɔɔw la, Ala nan wo fran yra aa la . 16 Tgo wo tgo, an shera dan man min man aan tgɔnman, ka kanɲan ni wee. 17 Balimanw, aa biɛɛ la kɛ ne ladgebgaye. An wo tgo yra a ye laa .Miinu tgɔnman ka kanɲan ni wee, a wuu fɛɛ. 18 Ne la fwɔ aa ye shian shaa man, ne komo shɔ nan siki aka sisa kun, ko mgɔ shanman tgo ya la yra ko a min krista gwegweyiri dguw ye. 19 Aa laba min halakili lee. Aa la yɛɛw boɲan aa muɲan kuow lee la, aa miri diɲan kuo lee drɔw nan. 20 An ne gwiin, an fasho min sankoo la. An min krishibga mtgi Yesu Krista mankɔnnan ka bɔ wo jaa la. 21 A nan an ka mandginiya piisgo yɛɛma ka kɛ a yɛɛ piisgo nɔrɔman bɔŋɔnkuo ye, ka kanɲan ni a ka shebaya baarakɛ tgo ye, ee she ka fɛ biɛɛ koo a yɛɛ ye wo shebgya min nan .

Chapter 4

1 We la to ne baliman kannubgaw , aa jelajani la to mtgi la . Aa jeni nge min ne kuosɛbɛ.Kannuniw, aa ye min ne ka ɲishɔnja ni ne kunaja ye. 2 Nee Evodi daare ka sɛntisɛ fannan daare ko aa kɔɔn la kɛ kee ye mtgi la. 3 Ye fannan, ne baarakɛŋɔn kan tgi, ne l'i daare ko ya wo mosow janman . wuu tun min ne janmanbgaw lee ye kibaru junman fwɔ la, aa ni kle ani ne baarakɛŋɔn shɔw ɲannan.Aa biɛɛ tgɔw sɛbɛni mun ɲannanman ya kitabu la . 4 Aa ɲishɔn ja matgi la waate biɛɛ nii sigi a ka kun, aaɲishɔnja. 5 Aa ka doso shɔnniya la dɔn mgɔw biɛɛ matgi man ɲgɛ man . 6 Aa hakri ka nganmi fuoi la, nka mɛn fɛ wo fɛ ku min aa la , aa wo yara ala fɛ ni daareliw ni daarelibaw ni baaka dali ye 7 N'i wo ka kɛ ,ala ka hɛrɛ min tɛnmɛnw mgɔw ka miriyaw biɛɛ ka, wo n'aa dosokunw n'aa ka miriyaw mra krista Yesula. 8 Wo biɛɛ kɔfɛ, balimanw, kuo mi nu mi shɛn ye, kuo miinu bɛ boɲali man, kuo miinu teeni, kuo miinu piɛni, kuo miinu ka ji, kuo miinu tgɔ ɲuman bɔra, kuo miinu ka ɲii, kuo miinu ka kan ni tannuli ye, aa miiri wo kuow biɛɛ la 9 Aa kuo miinu kaan ka wuu sɔɔ,k'aa mɛn ka je ne fɛ, aa wuu kɛ.Ni wo ka kɛ, hɛrɛtgi ala nan kɛ aa fɛ 10 Ne ɲishɔn jara matgi la kuosɛbɛ ka je sisa ko aa mi aa janto la ne la klwa ye.W biɛɛ n'an ta, aa ye tun mi aa an to la ne la, nka mɛn aa man tgo sɔɔ a la 11 Wo fwɔ kun ti ne fɛ ni ne ka fgantanya ye ali ne ka kɛ tgo wo tgo ne dgena wo la kawasa. 12 Ni fgantanya min ne la, ne wo tgo dɔ.Ni ne ka fɛtgiya, ne wo fannan tgo dɔ.Fɛ wo fɛ nan, tgo wo tgo, ka fa wa, ka to kɔŋɔ la wa, ka ffɛtgiya wa, ka koo wa, ne dge nan wuu biɛɛ la. 13 Ne she ka fɛ biɛ kɛ krista baaka la, wolee ne baaka boɲan. 14 Wo biɛɛ n'an ta, aa kuo ɲuman kɛ ka ne janman ne ka tɔɔrɔw laa. 15 Aa ye filipekaw yɛɛ l'a dɔn ko ne bɔra mase dwanɛ jamannan la wate min na, kibaru juman fwɔ da mian wate la, Egilisi min kɛla ne jɛŋɔn ye nili ni sɔlii la wo min aa ye drɔn nee, 16 Hali ka ne ke to te salo nike, aa ye ne mankuoɲan fɛn jɔ she ne man shiinɲan fla. 17 A tɛ nan fwɔ ne min nili fɛn jɔ ɲini naɲka mɛn ne m'aa ye ka dananya di we ɲini nan, aa l'a shiya ka jate aa ye. 18 Ne ni mankuoɲan fɛnw biɛɛ sɔɔ, wo ka sha ka tɛnmɛn ne mankuo ka. Ne pala, sabu aa ye fɛn min she ne man Epafrodite boola, ne wo biɛ sɔɔ. Wo kɛla saaka shon juman mlan ni ye Ala fɛ, a ka ji a ye.Ne ka Ala n'an. 19 Ne ka Ala n'an mankuo biɛɛ ɲan ka kanɲan ni a yee ka fɛntgiya ye nɔɔrɔ la krista Yesu la. 20 An fa Ala la boɲan wate biɛɛ la aminan. 21 Aa Ala ka mgɔ sanniyanniw biɛɛ kee. kee fwɔ krista Yesu la .Balimanw minnu min ne fɛ yan wuu biɛɛ la ye fuo. 22 Ala ka mgɔ sanniɲanniw biɛɛ la fuo, sanmɛ minnu mi Romɛ masashɛ ka sho. 23 matgi Yesu krista ka nɛɛ man l'a ke aa biɛɛ fɛ.

Colossians

Chapter 1

1 Ne Pori, Krista Yesu ka cedin ka tɛmɛn masaba baakara, a ni an bareman cɛ Timote, 2 an sɛbɛ ɲi ce masaba ka mŋɔ saanninɲaniw ma kolose, a ye minun mi bareman dannanbgaw ye krista ra. 3 Aan baakada an matgi Yesu Krista an fa masaba wee, ssgan biɛ an ka daareriw ra aa ye. 4 Bari aa ka danaya wo Yesu Krista ra a ni an masaba ka mŋɔ sanniɲaninw kannun tko miina, ɑn wo mɛɛn. 5 Dgi min m'aa ra nin k'aa makɔɔn sankoora, kibaro juman shɛ koma shera aa ma ka kɔɔ ju sgini wo dgiya we kan. 6 Wo kibaro juman shera aa ma, nafwɔ a shera diɲa biɛ ma ka din ka bgu. Ee wo kɛ a shɛma ka bɔ fwɔɔ an masaba ka nɛɛman kwo mɛn ka dɔn shɛ na. 7 An baarakɛŋɔn sɛbɛ kanuni Epafrasi mi kɛra Krista ka barakɛra sɛbɛ ye, we kibaro juman we fwɔ aa fɛ nofwɔ aa r'a mɛn timinshi. 8 Epafrasi r'aa ka ɲii na kanuya kwo fɔ an fɛ 9 Wo kanuya kaman, kabɔ fwɔ an wo komaw mɛn dumina, , an ma Allah madare dabla aa panja. An a laɲini dun wo dun ko A sago dɔn ani a famuyari ɲi na aa pa ni hakritgiya ye. 10 an na ta ɲa ka dareli kɛ yako aa tgɔnma tgora min bɛn ni Matgi wee tgo bɛnni na. An ta ɲa ka dareli kɛ yako aa ka kwo kɛta sɛbɛw biɛ ra kɛ kɛsɛmanye ani aaren ka mwɔn Yaah Masa dɔnniya ra 11 Baaka dun aa ra kwo biɛ ra ka bɔ e ka she bgaya nɔɔrɔman fɛ, yaako aan to yrilaja ra ni jejari ni munɲun nan sgan biɛ. 12 Aa baaka da fa we, wo min she ji i aa man ka aa ɲin jɔ sɔɔ a ka mgɔ senunmanw ka cɛn na kɛɛn na. 13 A ran tra ka bɔ jibii fgan ra ka aan ladun a dincɛ kannunnin ka masaya ra. 14 Aan kunmanbɔri sɔɔ wee ra, jrumun yafa kpin. 15 Krista min masaba jebii yaa we. miin fnan na ka woo danfɛn biɛ ra, 16 bari fɛɛn biɛ dara aye ra, sankoora fɛnw ani dgukookan fɛnw, fɛ jetaw ni fɛ jebiiw, masayaw ni mantgiyaw ni kuntgiyaw ani fganw. wu biɛ dara afɛ ani a ye. 17 A min fɛ biɛ ɲan, fɛ biɛ ngɔn mnan aye ra. 18 A min piikoo kun we, eglisi kuntgi kpin. Aye min damnanwe. Gare woonin no ka bɔ shuw shɛman, yaako a ra ɲanfɛra ta kwo biɛ ra. 19 katgu a jara fa yaamasa ye ko a ka dapaniya biɛ ra sgi aye kɔɔna. 20 A ye hɛrɛ dun a yɛɛ ni fɛ biɛ shɛ a dincɛ yuu baakara kpenŋmeyiri kan, ka fɛn biɛ ni a yɛɛ shɛ bɛn aye ra, dgukoo kan fɛnw ni sankoo ra fɛnw. 21 Aa fran tin mun donanw ni dguw ye gare aa ka myiriw ni aa ka kɛwariw dguw kɔsɔ, 22 Nga sisa ee aa ni a shɛ bɛ a dincɛ mgɔya piikooman la saya fɛ, yaako a la aaye senumanw yaakibiiw kɔɔfɔbiiw jɔ a ɲan kɔɔ. 23 wo biɛ na ta aa bamannin sabatini na to dananya la. Aa k'a to aa yɛngɛn k'a manbɔ kibnaru junman dgiya ra, aa wo miin mɛɛn. Wo kibaru junman fwɔra sankoo jukɔɔ dafɛ biɛ ye. Ne paul kɛra wo baarakɛra ye. 24 Sisa nee ɲunshɔnja ne ka tɔɔrɔ kwow ra aa kɔsɔ. Min dɛsɛra krista ka tɔɔrɔ ra, ne wo dapa ne yɛɛ piisgo ra, apiikoo kɔsɔ, wo mi Eglisi we ye. 25 Ne kɛra eglisi baarakɛ ra ye ka kanɲan ni wo baara we, yaa masa miin karifa ne ma aa kɔsɔ,yaako ne ra yaa masa ka koma fwɔ ka dapa, 26 wo kɔɔ wo, wo gundo miin dgonin tin mun mgɔ biɛ ra kabi garegare, nga a yirala a ka mgɔ senumanw ra sisa. 27 wo gundo nɔɔrɔ breke we min ye shiyaw shɛman, a jara yaa msas ye ka wo yra womgɔ senumanw ra, ko krista min aa kɔɔna, nɔɔrɔ dgima no. 28 An wo kwo fwɔ ka mgɔw biɛ laji ka aa biɛ kran ni akritgiya biɛ ye, yaako an mgɔ biɛ keen keen yra yaa masa ra, aa dapanin krista ra. 29 We kɔsɔ ne baara kɛ ka kɛɛ kɛ ka kanɲan ni krista ka baara tgo we, wo min baara kɛ ne kɔɔna ni shebgayaba we.

Chapter 2

1 Ne kɛɛba mii kɛ aa kaman, ani Laodisekaw, ani minun biɛ ma ne ŋada je ban. 2 ne m'afɛ aa ra wo dɔn yako wu doso marada, aa re ka kɛ keen ye kannunyara, yako aa ra she ka faanmuyari piɛnin dapanin shaanma sɔɔ, yako aa ra Yaamasa ka bunde dɔn, wo miin mu Krista ye. 3 Hakritgiya ni dɔninw nafamanbaw biɛ dgonni mu aye ra. 4 Ne wo fwɔ yako mŋɔ chi ka na aa lafri ni koma nŋuniw ye. 5 Ari ni ne ti aa fɛ piisgo ra, nmi nɑa ye nɲii na. Ne ni yrilaja k'a je ko aa mifɛn biɛ kɛra a tgo bɛnni na ani aa ka danaya sinsin ni wee Krista ra 6 Aa sɔnna mantgi yesu krista ma tgo min na, aa tgɔnma ara tin. 7 Aa kɛ yesu ra e ko yri dri dunni, ka jiidi a ra, ka sabaati dananya ra ka kanɲan ni aa ka kran sɔɔnin wee. Aa baaka dari kɛ ka shiya. 8 A' yɛɛ kɔɔshi, yaako mgɔ ski kaana aa mnan ni mgɔw ka akritgiya kran ni lafrili koma fu ye, ka kanɲan ni mgɔw ka landaw ni diɲan ɲin kwow ye, wuu ti kanɲan ni krista ta wee. 9 Alaya ka dapaniya piisgoman sgini mun a ra. 10 Aye min kuntgiya ni fgan biɛ kun na, aa kpin dapanimun aye ra. 11 Aa bookwora aye la fran. wo bookwori man kɛ mgɔw boo fɛ, nga wo min piisgo kwow blari we krista ka bookwori fɛ. 12 Aa shuw ni krista shu dun nan ngɔn fɛ batiseri la, aa ni aye krunnan ngɔn fɛ batiseri la fran, katgu aa dara Ala ka shebgaya ra, wo min na lakrun ka bɔ shuw shɛma. 13 Aa sanin tin mun aa ka yacɛw ni aa piisgo bookwobiiya ra sgan min na, Ala lee aa ni krista ɲranmanya ngɔn fɛ, ka sɔɔ a raan ka yacɛw biɛ yafa aan maan. 14 Sɛbɛ min tin mun aan kama aan ka sariya shɛnri kɔsɔɲi a tun n'an kɛɛ, Ala wo bɔ ɲin, k'a kpenŋen yri la. 15 Ala fɛ min mnan kuntgiw ni fgantgiw ra ka aa kɛ mafiyɛyari fɛnw ye fɛɛn biɛ ɲan nan, bari ee she sɔɔ aa kan krista kpenŋen yri baaka ra. 16 Wo tgo ra mgɔ shi kaa aan yaaki dunnin kwo ra, waaman myinni kwo ra, waama sii dun waama kalo klua ani manshɔn dunw kwo ra. 17 Wo kwo biɛ mi fɛn nantaw yaa we ye, nga wo fɛn yɛɛ sɔɔ krista le ra. 18 Aa kaa to mgɔ shi ra aa bari ka aa ka shesɔɔ jara sɔɔ ni a ka yɛɛmandginiya flankafwɔma we wala a ka mɛɛkɛw batori. Wo mgɔ shifa ri dgi da a ka jeri fɛw kan ka a yɛɛ boɲan fu a ka adamadinya myiririw ra. 19 A ti ɲɔɔrɔ piikoo kuntgi krista ra. piikoo biɛ baro ka ngɔn mnan kootgu jaw ni pasaw fɛ aye ra. Een boɲan ni Ala boɲanri we. 20 Ni aa ni krista sara ngɔn fɛ dinɲan ɲin na kwow ka pan fɛ, mɔn na aa ren sɔn cefwɔni ɲinnun ma, e na fwɔ aa mi dinɲan ɲin taw ye? 21 Ko: "E kaa ɲin mnan. E kaa ɲin nɛnɛ. E kaa mgan ɲin na". 22 Wo fɛw biɛ ban e makwo ɲanri ra. Wuu mi Adamadinw ka ce fɔninw nu aa ka kran we. 23 Wo ce fwɔnin we akritgiya re mgɔw ɲan na, aa ka batori tgo kɔsɔ min bɔ mgɔ ra, ani aa ka yɛɛmadginiya ni aa yɛɛ piikoo tɔɔrɔ kwow, nga nafa ti aa shi ra. Aa ka ji piikoo we drɔhun.

Chapter 3

1 Ayiwa, ni aa ye ni krista krunna ka bɔ shuw shɛma kenye. aa ka kan ka sanfɛ (yaatjanna) fɛɛnw yaara, krista skinin jaminna yaamasa krinbokɔɔ. 2 aa miiri sanfɛ fɛɛw na, aa ka miiri dgukokan fɛɛw na. 3 Sabu aa sara nka, aa ka ɲranmanya ni krista dgomin mun kenye Ala fɛ. Krista min aa ka, ɲranmaya ye. 4 Ni krista ka e yra sŋan minna, aa ni krista na yra kenye Ala ka nɔɔrɔ la. 5 Ayiwa yuko min m'an na dguko kan, aa wo pka. O kɔɔ ko: jashɔyaw, nɲɔnniyakwow, druɲan ɲanbɔfɛw, ngeredguw, dɔɔshɔyaw, josɔnw ni wasabiyaw. 6 Ala ka jinminya e na wo mkɔ kanbla bagaw re ka. 7 aa ya fran tin tŋɔma wo two shiw le ra garegare, n'an tin min ɲranmanya ra u la. 8 Nka sisaa, aa ka kan ka yɛɛ mabɔ wo ɲinnun biɛɛ ra: (finyaw, kɛɛw, ŋanniyadguw, nɛɛnninw tgɛnin komaanw, ni yayriya koma minnunw bɔ aa daara). 9 aa ka finɲanfɔ nŋɔn fɛ, sabu aa ra yɛɛ mabɔɔ a yugokɔw biɛɛ ra, ani wu latkɛriw biɛ. 10 aa yugokla ta ka dun a yɛɛra, wo yugo min nin laklaya ni dɔninya ye ka kanɲa ni a dadga tko ye. 11 O tgora: Grɛki ni yahuto tiɲin, mŋɔ kɛn kɛnnin ni kɛnkɛnbii tiɲin, mŋɔkranbi ni kogokɔnamŋɔ tiɲin, yɔɔn ni hɔrɔn tiɲin. Nka krista min fɛɛ biɛ ye ani fɛɛ biɛ ra. 12 aa masri nafwɔ Ala ka mŋɔɲanatɔnmɔnniw, senunman ni kannunninw we kɔsɔ: aa hinnɛn ni ɲunnmanya ni yɛɛmadgiya ni sabari ani munɲunin duu aa yɛɛ ra. 13 aa nŋɔn ka kwow munɲun, ka nɛɛma kɛ nŋɔn ye. ka yafa nŋɔn ka gashiw ma nafwɔ Matki yafara ma tinminshi. 14 Ka da u biɛ kan, aa Kannunya kɛ. O min dapaninya srifɛn ye. 15 Krista ka hɛɛra ra kuntkiya ta aa dosokunw na. aa krira o hɛɛrɛ we kɔsɔ pisgoken na. aa kɛ ɲumandɔndgaw ye. 16 Krista ka koma ra to aa kɔɔnna ka shiya. aa nŋɔn kran, ka nŋɔn laji ni hakritgiya biɛ ye ni zabruw ni tadori dɔnkriw ani Ala sraa dɔnkriw da ninla. aa dɔnkri da Ala ye ni dosokunna wariɲunmandɔn ye. 17 aa na fɛɛ kɛ, koma wo, kɛwatiw wo, aa u biɛ kɛ Matki yesu tkora, ka baaka da faa Ala ye. Ka baaka da faa Ala ye aye tkɔɔ baaka ra. 18 Mosow, aa yɛmadgi a cɛɛw ye, nafwɔ a bɛnnin matki ma tgo min na. 19 Cɛɛw, a mosow kannun, a ka dgu ya aa ma. 20 Dɛnsɛnw, a era woobgaw kanmna ka koo a ye, fɛɛ biɛ ra sabu o ka ji matki ye. 21 faaw, a k'a dantɛnmɛn dɛnsɛnw ka, kan'a dosow syɛn. 22 Baarakɛdinw, aye kuntki minnum min dguko ka, aa koo a ye, k'a kanmɛn kwo biɛ ra. aa ka baara kɛ nu ɲanajeni drɔnw fɛ nafwɔ a mafɛ k'a kwoja mŋɔw ye. Nka, aa baara kɛ ni dosokun piɛninya we mantgi ɲasranya na. 23 Aa fɛ o fɛ kɛ, a' wo kɛ ni aa dosokun biɛ ye, e nan fwɔ aa ra kɛ mantgi ye, aa t'a kɛ mgɔw ye, 24 ka dɔn ko aa na ciyɛn ta mantgi fɛ aa ka baraji we. Aa bara kɛ mantgi krista ye. 25 Nga min teebiiya kwow kɛ, wo na saa a ka teebiiya kwow ra,katgu Ala ti mgɔ bɔ mgɔ ra.

Chapter 4

1 Kuntkiw, aa ka baarakɛdinw mna ka ɲa ni tenniya ye, ka dɔn ko kuntki fana min a kunna sakoo ra 2 Aye ra sinsin Ala daara la, ka ta to, a ɲana daara kɔɔna ani baakadariw la. 3 A Ala daare ke kenye ani aan ne fran ya, yaako Ala ra daa jɔ yɛɛ, a ka koma ye. sanko krista ka gundo fwɔ. nne min kasha ra sisa wo gundow re kɔsɔko. 4 A Ala daara ko ne ra o koma fɔ ka piɛɛ. 5 Minnin ti danabgaw ye, aa tŋɔma ni hakritkiya ye uu ka pafɛ. aa waati kunmabɔ 6 aa ka koma ra kɛ ni nɛɛmaye sŋan biɛɛ, kɔkɔra kɛ a ra, yaako aa she ka mŋɔw jaabi tko ɲuman dɔn. 7 Kwo minnun mi nne kundara, Tychique na o fwo a fɛ. barenman kannun ne mun, baarakɛla kantki, ani baarakɛdin no, na fwo nne Matki ra. 8 Nne ra ce aye fɛ, yako aa kunnafoninw sɔɔ anne ka ani k'an yarakweya. 9 Nne r'ani Onésime ce, barenma kantki kannunni ni O m'aye jɔɔ ye. Kwo minnun biɛ kɛra yan, aa na wuw biɛ ɲafwɔ a fɛ. 10 Nna kasho blanŋan Aristarque ra fwo. Barnabas barenmaandincɛ Marka fran r'a fwo. (aye anne kaceraw sɔɔ ka bɔ o fɛɛ; ni a ka na, a fɛ mna ka ɲan) 11 Ani fran yesu min kri ra ka Justus, a fana r'a fwo. Yahutu minnun kɛra danabgaw ye, o mŋɔ saba dɛnmɛn kɛra nne baara kɛnŋɔnw ye, Ala ka masaya kwo ra. Wuw kɛra nne dososaaro bgaba ye 12 Epaphras r'a fwo. O min aye jɔye, ani Yesu krista ka baarakɛdin, e kɛɛkɛ Ala daare ra aa ye yaako aye sinsin nato ni dgiyadapanin ye Ala ka Sakoya biɛɛ ye. 13 Nne mi Epaphras shɛɛrɛ ye ka aa hannin min a ra kwosɛbɛ, aye ni Laodicée danabgaw ni Héerapolis danabgaw. 14 Luka dgɔtrɔcɛ kannunninw, ani Démas r'a fwo 15 Barenman minnun mi Laodicée an'a fwo, ni Nympras, ni nne ka shora Egilizi biɛ fwo. 16 N'aa ka sɛbɛ ɲiin kran, are ka to Laodicée Egilizi r'a kran. sɛbɛ min na ka bɔ Laodicée, aye fran ra o kran. 17 aa fwɔ Archipe fɛ, Matki ka baara min karifa min mun e ma, k'ari janto, o ra. ko ar'a kɛ ka dapa. 18 Nne Paul fwori ɲiin koma sɛbɛ nin yɛɛrabo ye. aye yrii ka bɔ ko nne min kasho ra. Ala ka nɛɛma ra to n'an ya

1 Thessalonians

Chapter 1

1 Ne Paul nin Silvɛn ani Timote sɛbɛ ŋin she tesalonike egilisi man aa ye minnu min an fa ala ni Yesu Krisita la; ala la nɛman ni doso shɔn ji aa man. 2 An baaka da ala ye aa biɛɛ kanman waate biɛɛ, kaa kuo fuɔ an ka dareliw la. 3 Aa ka dananya li yra ni kɛwaliw yee, ka aa ka kannuya yra ni baaraba ye, ani aa dgi sgini an mantgi Yesu Krisita ka tgo min nan, an miri wo biɛɛ la an fa ala ŋan kɔɔ waate biɛɛ. 4 An nan dɔn,badin kannuniw yaamasa fɛ,ko yaa; masa lee aa ŋannantɔnmɔ ka kɛ a yɛɛ taw ye. 5 katgu an ka kibaru junman man she aa man nin koman drɔn nka mɛn a she bgaya fannan ye ŋin ŋannanman baaka la, an tun wo dɔn ka ŋan; an tun tgɔnman aa ye shɛman aa nafa kanman tgo min, aa yɛɛ wo dɔn. 6 Aa kɛla an ladgebgaw ye ani mantgi ladgebgaw fannan, ka tgu aa sɔnnan yaamasa ka koman man waate min nan , aa tɔrɔ la wo kanman kuodgu, hali, aa ŋinshɔnjara kuosɛbɛ ŋin sannuman baaka la. 7 Aa ye kɛra ŋanyrabga ye masedwanɛ nin akayi janmannanw biɛɛ la. 8 Mantgi ka koman fuɔra a ye fɛ ka piɛ, masadwanɛ nin a kayi drɔn tɛ, nka mɛn aa ka dananya wo yaamasa la, wo kibaruya fuɔra jaa biɛɛ la, wee la to an yɛɛ man kan ka fuoyi fuɔ wo kuɔ la. 9 Aa la ne mlan tgo min nan, aa yɛɛ wo lankii ko aa sɔnman yaamasa man ka faa jow la ka baara kɛ yaamasa sɛbɛ man ye. 10 Ka dicɛ yesu mankɔɔn ka bɔ sankoo la, yaamasa la krun ka bɔ shuw sbɛ man, wo lan bɔ yaamasa ka jinmiya nanta la.

Chapter 2

1 Aa yɛɛ la dɔn, badinw, ko an tali min kɛ a ye fɛ ɲin, wo man kɛ gwansan. 2 Aa l'a dɔn ko an tɔrɔla k'a lagoshi Filipe, nka mɛn wo kɔfɛ, yaa. Masa lee y'an yra gweya ka a ka kibaru junman fuɔ aa ye, hali ka sɔɔ mgɔw tun man fɛ ka an ɲan kɔɔn. 3 Fri tun ti an ka koman fuɔ taw la, nŋɔnniya nin nanmaa fran tun ta la. 4 Nka mɛn yaamasa la dɔn ko a bɛni mun ka kibaru junman kalifa an man, wee kanman an nin koman. An ti koman k'an kuo ja mgɔw ye, fuɔ yaamasa, wee l'an dosokunw sgɛsgɛ. 5 Aa la dɔn ko an m'an koman nŋuni fuɔ waate shi. wasabiya dgo nin tun ti an la fran, yaamasa min wo shɛrɛ ye, 6 An man boɲan mlan mgɔ shi fɛ, a ye fɛ ali mgɔ gwɛɛw fɛ. Wo biɛɛ nan ta, an ne minu min krista ka cedinw ye, an tun she ka wo boɲan mlan aa fɛ. 7 Nka mɛn an ne sabali ne tun mun aa shɛma, nan fɛn dinbatgi la yɛɛ dinw mra tgo min nan. 8 Wo drɔnw tɛ, an tun nan ye kannu kuo sɛbɛ, wee kanman an labɛni tun mun ka yaamasa ka kibaru junman ji aa man, ali an ɲiin wo, katgu aa kuo jara an ye kuosɛbɛ. 9 Badinw, aa hakri min aa kabaarani an sgɛ tgo la, ko an baara kɛ shufra tee ka, yaako an kana kɛ aa shi ka diin ye k'a to yaamasa ka kibaru junman fuɔ la aa ye. 10 Aa ye ni yaamasa min an shɛrɛ ye ko an tgɔnman tgo piɛni, teeni yaakibii tun mun aa danabgaw ka pa fɛ. 11 Aa l'a dɔn fran ko an kɛla aa biɛɛ kee kee fɛ e ko yaamasa man dinw fɛ tgo min nan. 12 An n'aan waaju ka aa dosow manda. An n'aa jelaja ko aa tgɔnman tgo bɛnni yaamasa ɲan kɔɔ, wo min l'aa kri ka ka dun a ka masaya ni a ka nɔɔrɔ la. 13 Wee l'a to an nin baaka da yaamasa ye waate biɛɛ ɲin kanman ko an yaamasa ka koman fuɔ aa ye waate min nan, aa l'a lamɛn,ka mlan e ko yaamasa ka koman. Aa man jate mgo ka koman ye. Shiɛnnan yaamasa ka koman lo. Ee baara kɛ aa danabgaw kɔɔnnan. 14 Badinw, yaamasa ka egilisi minnu min krista Yesu la Jude janmannan la, aa kɛla wuu ladgebgaw ye, katgu Yahutuw yan dannabgaw tɔɔrɔ tgo min na, aa yɛɛ shiyaw l'aa tɔɔrɔ wo we la. 15 Wo Yahutuw matgi Yesu pga, ka sheraw pga, ki wgan an fran nɔnɲan ka an tɔɔrɔ. Aa kuo man ji yaamasa ye, aa min mgɔw biɛɛ dgu lee. 16 Aa la bali ka yaamasa krishili komanfuɔ shiya gwɛɛ ye. Aa to ka jɔ fra aa aa ka jurumu drɔn ka waate biɛɛ, nka mɛn yaamasa ka jinmiya dapani bjinnan aa ka. 17 Badinw, an gwiin paanan aa la waate dɔɔni ɲanda la, nka mɛn an man paa aa la dosokun nan. Aa jeni nge tun min min an nan, fuɔ an nan sinman kuo biɛɛ kɛ ko an ta aa fɛ. 18 An tun man fɛ ka siki aa ye fɛ ɲinɲe Paul yɛɛ laa lajɛn shiɲan. kee drɔn tɛ, nka mɛn shitanni n'an bali wo la. 19 Jo minan dgi ye nin an ɲinshɔnja sababu ani an ka kunnaja je? Wo ti aa ye an mantgi Yesu ɲan kɔɔ a nan waate la kɛ? 20 Aan, aa ye lee min an ka kunnaja ninan ɲinshɔnja sababu ye.

Chapter 3

1 An na she ka sgi ka makɔɔ kun, wera to anne ya latgɛ ka an to an yɛma atɛnɛ. 2 Ka timote ce ka ta a fɛ ɲi an baremancɛ ni yaamasa ka baarakɛra ni an baarakɛnɲɔ ro krisita kibaro juman fwɔ jaara . An na ce yako ara sra yira ara ka ɲa k'a yarakeya a ka dananyara. 3 Yako mŋɔ shi k'a yɛyɛ sisa tɔɔrɔwkama.A yɛɛ ra dɔn ko a latgɛ ko wo tɔɔrɔw kama. 4 Ka an to a fɛ ɲi an tun na fwɔ a fɛ ko an na tɔɔrɔ sɔɔ. Ere kɛ tin, are ya dɔn 5 Wera to ne kɔɔnafrini tumun fwɔ ne ce bla ka ta aka dananya tgo dɔn .Ne tumun sranna ko aka na sɔɔ shitanni min k'a nŋanni ani an ka baara k'ana kɛ fu. 6 Sisa kwiin, timote sekira ka bɔ a fɛ ka na nin kunnanfoni ɲuman ye a ka dananya ni aa ka mŋɔ kan tgo ra. A ko an fɛ ko a ka myiriyaw ra yira ko an kwo ka ji a ye ani a ma fɛ kwosɛbɛ ka an je, nafwɔ anne biɛ mafɛ k'a je tgo minna. 7 wora baremanw, k'an to an ka sgɛ nin an ka tɔɔrɔ kwow biɛ ra , an doso shɔna a kɛtgora a ka dananya kaman. 8 Sisa, ka sɔɔ a bamanni toni matgi ra, sɛbɛra anne ɲanamanya 9 An ne she ka bakabɛnni da yaamasa ye dishii? 10 An to ka yaamasa dare mɛnsɛn kɛ shufɛ fra tefɛ kan, ko an mafɛ k'a je kwua ye ɲada nin ɲada,yako min ka kɛ ka a ka dananyanɲan annin ka wo dapa. 11 An fa yaamasa ani an matgi Yesu ra an ka tgɔma kwo yanabɔ ka ta aye fɛɲi 12 Matgi ra aka kannun baka boɲa ka ɲa ani nɲɔn shɛ ni anin mɲɔw biɛ shɛ, nafwɔ anne raye kannun tgo min na. 13 Yako a sɔnkunw na piɛ ka kɛ yaakibii saniɲaninw ye an fa yaamasa ɲakɔɔ an matgi Yesu nasgan we na ka mɲɔ teenninw biɛ ye.

Chapter 4

1 Awa bareman, a ka kan ka tgɔma ti mi shi k'a kwodia Ala ye an na kalan wo ra. shinro aa mi tgɔma ti nga anna dare ka a laji Mtgi Yesu tgɔ ra ka pgan sɔɔ ka ta ɲan . 2 An tie mi mun fwɔ a fɛ mtgi yesu bakara, a wu dɔn . 3 Yaamasa (ALA) sako we a sannigan, ko a ka ɲanmgɔyakɛ. 4 A biɛ keen -keen na banma ka yɛ nina sɛbɛyara ni boɲan na. 5 Aka yɛ bila mgɔ koya lge kwo ra na fwɔ Ala dɔn biwu wu kwin ti Ala dɔn. 6 Mmgɔ shi ka a bareman tɔnɲɔn kwoshira bari matgi we mun wo kwo yatie bɔnbgaye , na fwɔ an fina ka piɛ a fɛ kwomina . 7 yaamasa ma kri nɔgɔniya kanma fwɔ sanniyani. 8 We kanman min ni ban kalan ɲin ma wo ti ban na mgɔ ma, a mi banna yaamasa re ma, wo mi na a ɲin sannima ji a ma . 9 Mgɔ ma kan ka sɛbɛ tie a ma bareman kannu kwo ra bari a kalan yaamasa fɛ ka nɲɔn kannu. Shinro, aa mi tgɔn mana ti ne bareman biɛ ka pafɛ 10 11 Masedwane janmana ja biɛ .Nga an dare bareman ko a pan sɔɔ wo ra ka ta ɲan . A banma ka to hɛrɛla ngɔn fɛ ka yɛ ka kwo ɲanbɔ, ka barak;ɛni a yɛkundi bowye e na fwɔ an tun na gwele ya a ma tgomina . 12 Wo tgola a tgɔma tgo na bɛ danabiwma , aa ti na kɛ mgɔ shi ka din ye. 13 Ayiwa, bareman, mi nun sinɔgɔna, an ta fɛ a kɛ kwo dɔn biye wu ka pafɛ, yako a ɲan kana shishi nafwɔ dgiya ti mgɔ ni nun fɛ. 14 Ni an dara ko Yesu sara ka kunnun , wo tgo ra fanna an dara kominun sara ka a to yesu ra , yaamasa na wu sanman ka na a yɛ fɛ . 15 Awa an ɲin fwɔ a fɛ ka kanɲan ni matgi ka ko ma we, ko an mi nun ɲannan ka to fwɔ matgi nasŋan an ti na fina mgɔ sani ɲan fie , 16 Bari matgi yɛ na dgi ka bɔ sankora ni prɛkanba ni mɛɛkɛ kuntgi kanba a ni yaamasa ka bwurukan ye .Mi nun sara krista ra, wu gare na krun 17 Wo kɔfɛ, an mi nun ɲanna to ra , an ni wu na tofa ka ta ngɔnfɛ sankabawla matgi kunbɛ jɔ ra fiɲɛ na.Wo tgo ra an to mtgi fɛ baada-baada. 18 A ngɔn doso shin ni wo ko ma ye.

Chapter 5

1 Baremanw aaye makwo tala mgɔ ra sɛbɛ ce aye ma wo sganw ni wo waatiw ra kwow ra. 2 Bari aara dɔn ko apiɛnin no ko matgi na dun we kɛ nafwɔ sun we na shufɛ tgo min na . 3 Mŋɔw ka na fwɔ sgan mi na ko: yɛrɛwoyɛrɛ tɔɔrɔ tɛ, wo sgan wo ra arakili we na baa an na jona na fwɔ moso kɔnman kɔnba we wri a fɛ tgomina, aa tin na dɛngɛ wo la bada. 4 Nga bareman aye ti dibira kun san ko wo dun na baa aye ra kogo sun baani ara . 5 Aye biɛ kwiin min kɛɛna din ne ye tefɛ dinw. An ti shufɛ ni dibi din ye 6 We kanma an ka sinnɲɔn na fwɔ jɔɔ la kɛ tgomina, nga an to an ɲanna an ɲannaka na miri na fwɔ dɔshɔw. 7 Minnu sinnɲɔn wu sinnɲɔn shufɛ.minnu na hakri nɲanmi dɔ fɛ, wu biɛ wo ke shufɛ re 8 An ne kwiin mi tera ta ye an hakri ;ɲannakamiri. An danaya ni kannuya kɛ an ka ngɛradekeye. An digi mimi an kirishiri mi kan wo ra kɛ ngɛrabafla we. 9 Yaamasa ma latgɛ ko an jinmina sɔɔ, fwɔ krishiri , an mtgi Yesu krista bakara . 10 We sara an kanma ya ko an nɲanna no wo an sani no wo an ni aye ka nɲannaya nɲɔnfɛ 11 We kanma aa nɲɔn timinan ja ka jɔ bla nɲɔn bakakan nafwɔ ara kɛ timishi. 12 Bareman mi nun barakɛ a shɛma ka kɛ a kunna mtgi la ka aa laji an na dare a wu jate. 13 A wu boɲan kwosɛbɛ a ka bara kanma hɛɛrɛ la kɛ a ni nŋɔnshɛ. 14 Mi nun firifara kwow kɛ, an na ye bareman dare ko a wu laji.Mi nun yitgɛni a wu yarakwe ya, ka bakatanw janma, ka munɲun mŋɔw biɛ fɛ 15 A yɛɛ kɔshi mŋɔw shi ka kwodgu saa ni kwodguye a gwan nŋɔnna kwo ɲuma kɛ ra ani nŋɔnshɛ, a ni a ni mŋɔw cɛ biɛ shɛ sgan bɛ. 16 A yiriladia sgan biɛ. 17 Aka yamasa dare dabla . 18 A yaamasa baakada kwo biɛ ra, bari we Yaamasa sako re a kwo ra krista Yesu la. 19 A ka ni senu pga. 20 Aa kaa ceraya mafiɲɛya. 21 Aa kwo biɛ sgɛsgɛ.Mi ka ɲi, a wo mina kwosɛbɛ. 22 A yɛ kɔɔshi kwodgu shi biɛ kɛri ma . 23 Hɛɛrɛtgi yaamasa ra aa ɲaa biɛ sanniɲa ka kɛ a yɛ ta ye. a yi we ni an dosogu ni piisgo, wu biɛ labinni yakibi lakanna fwɔ Matgi Yesu krista nasgan. 24 Aa kribga we kantgi ye aye na wo kɛ fanna. 25 Baremanw a yaamasa dare an ne ye. 26 A nŋɔgɔ fwo ni yɛmadgini ya ye . 27 Ne ra dare kwosɛbɛ Matgi kanma, ko sɛbɛ na kalan bareman biɛ ɲanna 28 An Matgi Yesu krista ka nɛɛman na kɛ a fɛ.

2 Thessalonians

Chapter 1

1 Ne Pori ni silvɛn ani Timote sɛbɛ ɲin ce Tesalonike Egilisi man, aa ye miinu min aan fa Yaa Masa ni aan mantgi Yesu krista ra. 2 Aan fa Yaa masa ni mantgi Yesu krista ra nɛɛman ni dososhɔn ji aa man. 3 Baremanw, aan ka kan ka baaka Yaa masa ye aa kɔsɔ sgan biɛ. Wo bɛnimun, bari aa ka danaya min boɲanna ani aa biɛ ka ngɔn kanu fran min shiyara ka ta ɲan. 4 Aan naa ye tgɔ ɲunman fwɔ Yaa masa ka egilisiw sɛman, bari ari ka sɔɔ gwan kɛni min aa ra k'a tɔɔrɔ tgo biɛ ra, aa wo muɲun ka danaya kɛ. 5 Wo ra yira ko Yaa masa ka kiti kwo teeni no. A na jate ko aa ka kan ni Yaa masa ka masaya we, aa min tɔɔrɔ ra wo min kaman. 6 A bɛnimun ni Yaa masa teeni ya wee ka aa tɔɔrɔ bgaw tɔɔrɔ, 7 ka lanfiya ji aa man aan fɛ, aa ye minnu tɔɔrɔni mun. Wo na kɛ ni mantgi Yesu ki yira ka bɔ sankoo ra ni a ka shebgaya mɛɛkɛw 8 ani fyɛn maanba wee sgan min na, ka yacɛ bɔ Yaa masa dɔbiiw ni aan mantgi Yesu kibaro junman kan mlan biiw ra. 9 Wuu ka tɔɔrɔ na kɛ harakira ban bii we. Wuu na kpɛn ka bɔ mantgi ni a ka shebgaya nɔɔrɔ kɔɔ a na sgan na. 10 Wo dun wo, mantgi we na ka boɲan a ka mgɔ senumaw kwora ka kɛ kabakwoye danabgaw biɛ ɲanan. Aa ye mi wuu jɔɔ ye, bari aa dara aan ka shɛɛrɛya ra. 11 We kama aan dareri kɛ aa ye sgan biɛ ko aan ka Yaa masa r'a jate ko aa ka kan ni a ka krili we. Aan na daare ko a r'a sako ɲunman biɛ ni aa ka danaya ka baara biɛ dapa ni a ka shebgaya we, 12 yaako aan mantgi Yesu tgɔ r'a boɲan aa kwora, aa ye fran ren ka boɲan aye kwora ka kanɲan ni aan ka Yaa masa ni mantgi Yesu krista ka nɛɛma baaka wee.

Chapter 2

1 Baremanw, aan mantgi Yesu krista na kwo pan fɛ a ni aan lapiɛ kwo a ye fran fɛ aan nan daare ko 2 aa k'a yɛyɛ jon na ka aa hakriw wri ceraya koma wamaa wajuri koma fɛ ko mantgi ka dun shera ka ban, wama sɛbɛ, a ri na ka fwɔ ko nee wo ce. 3 Aa kaa sɔn mgɔ shira aa lafri tgo shira, bari wo dunw ti naa she ni mrutiri ma kɛ Yaa masa ka sra ma ban, ani ni wo mgɔ dgu ma e yɛɛ yira ban, wo haraki din kpin. 4 Fɛ o fɛ kri ko Yaa masa, fɛ o fɛ bato, a na wo kɛɛ ka a yɛɛ boɲan wo kun na, fwɔ ka e sgi Yaa masa batoshoba kɔɔna ka a yɛɛ yira ko a ye min Yaa masa ye. 5 Aa hakri ta ra ko, ka ne to aa fɛ ɲin, ne wo fwɔ aa fɛɛ wa? 6 Miin na bari sisa, yaako a kaa ni yɛɛ yuira yani wo sgan naa she, aa ye wo dɔn. 7 wo teen biiya bunde we baara kɛ a ri byi, nga min na bary sisa wo na a bari fwɔ ka ta abɔ ɲin. 8 Wo sgan na wo mgɔ dgu na e yira, nga Mantgi Yesu na na giin ni a yɛɛ daafyɛn we ka a haraki ni a yiralii man man we? 9 Wo mgɔ dgu na na ka kanɲan ni shitani ka baara kɛ tgo we ni kabakwo shin biɛ kɛ ri wee ani tgɛmashɛn ni kwoba finɲanmaw, 10 a ni teen biiya ka lafriliw biɛ ye fran, mgɔ harakibga shɔw kama, bari wuu man sɔn shɛn ma ka a kanu, wo min tin na aa krishi. 11 We kamaYaa masa re lafrilibga baakama ce aa ma fwɔ aa dara fiɲan na, 12 yaako minnu ma da shɛn na, nga teenbiiya kwo jara aa ye, kiti ra tgɛ wuu biɛ kan. 13 Baremanw, Mantgi ka kanuniw, aan ka kan ka baaka da Yaa masa ye sgan biɛ aa kama, bari Yaa masa ra ɲanatɔmɔ krishiri kama ka bɔ fwɔ gare gare, ɲisenuma ka saniyan ri baakara a ni aa ka danaya shɛn na. 14 Yaa masa ra kri wo krishiri kama aan ka kibaro junma fɛ, yaako aa ren ka aan mantgi Yesu krista nɔɔrɔ sɔɔ. 15 Ayiwa baremaw, aa sin sin nin naa to. Aa lajiri minnu sɔɔ aan ka koma wala aan ka sɛbɛ baaka ra, aa wuu mlan kwosɛbɛ. 16 Aan mantgi Yesu krista yɛɛ a ni aan fa Yaa masa miin aan kanu ka dososhɔn banbii ni dgi ɲuman ji aan man a ka nɛɛma baakara, 17 wo ra aa dososhɔn ka aa baaka boɲan kɛ wari ɲumanw biɛ ni koma ɲumanw biɛ ra.

Chapter 3

1 Wo biɛ kwɔ baremanw, aa Yaa masa daare aan ye, yaako mantgi ka koma ra yigɛn ka ta a fɛ ka boɲan, na fwɔ ee kɛ aa shɛma tgo miin na, 2 a ni yaako aan ni ka taa mgɔ dgu teen biiw ra, bari mgɔw biɛ ti danaya kɛ. 3 Nga mantgi min kan tgi ye, a ye na aa sabati ka aa tgan shitani ma. 4 Aan naa bla kwo min na, aan piɛ ni min a ra mantgi ra ko aa wo kɛ, ko aa na to ka wo kɛ fran. 5 Mantgi ra aa dosokun ɲan teen Yaa masa ka kanuya ni krista ka muɲuni ma. 6 Baremanw, aan min fwɔ aaye ka gwreya mantgi Yesu krista tgɔ ra ko bareman miinu mi tgɔma na prikipraka ra, ni aa ti tgɔnma ka kanɲan ni aan ka lajiri we, aa mabɔ wuu ra. 7 Aa ka kan ka aan ladgen tgo min na, aa yɛɛ kunw wo dɔn , bari aan ne man tgɔnma prikipraka ra aa shɛma. 8 Aan ma dunnikɛ mgɔ shi ka sho gwaansan, nga aan tiin baara kɛ k'an sgɛ shu fra tee kan, yaako aan kaa kɛ mgɔ shi ka diin ye. 9 A tɛ ko wo shɛn t'an fɛ, nga aan tin ma fɛ ka tgo yira aa ra yaako aaren ka aan ladgen. 10 Ka aan to aa fɛ ɲin, aan ɲin fwɔ aa ye ka gwreya ko: Ni jɔ ti sɔn ka baara kɛ, wo fran kaa dunni kɛ fiyeu. 11 Aan na mɛn ko jɔɔ min aa shɛma miinu mi tgɔnma na prikipraka ra. Aa ti baara kɛ fiyeu, aa ra daadun kwow biɛ ra. 12 Minnu min wo tgo ra kpin, aan na fwɔ wuu ye ka gwreya aa man mantgi Yesu krista tgɔ kɔsɔ, k'a r'a baara kɛ cɛnɲin ka aa yɛɛw baro. 13 Aa ye kpin baremaw, aa kaa banda kwo ɲunma kɛ ra. 14 Aan kran min ji aa maa sɛbɛ ɲin na, ni mgɔ min ma sɔn wo ma, aa wo kɔɔshi, aa ni wo tgi kaa jɛn fwoyi ra, yaako aa kaa muun. 15 Wo biɛ na ta aa kaa a jate aa dgu ye, Nga aa laji nafwɔ barema jɔ. 16 Hɛrɛ tgi Yaa mmasa ra hɛrɛ k'a ye sgan biɛ tgo biɛ ra. Mantgi ra to aa biɛ fɛ. 17 Ne Pori yɛɛkun boo wee aa ka fwori komaw sɛbɛ. Ne ra sɛbɛ tan ne, wee tgɛmanshɛn re ne ka sɛbɛw biɛ ra. 18 Aan mantgi Yesu Krista ka nɛɛma nan kɛ aa biɛ fɛ.

1 Timothy

Chapter 1

1 Ne Pori, Yesu ka cedin ka kanɲa nin ce jinin we ne ma aan krishi bga masabaa ni Krista Yesu fɛ, o miin maan dgiya 2 we, nee sɛbɛ ɲi ce e ma, Timote, ye miin min ne din tkitki ye dananya ra. Aan fa masabanin dososhɔn ji e ma. 3 E to Efɛse na fwɔ ntunni timinnanjaa timinshii nta sŋan na Masedwanɛ janmana ra. Minnun min mŋɔw kranna ni kran kwla ye, a fwɔ fɛ ka gwɛrɛya ka araa o dabla, 4 k'a kaa gwan tarew ni bruju kwo daman dɔnbiiw ra. Wu sɔsɔri le wri drɔnw, kasɔɔ a ti bɛn ni masaba ka kwo latgɛnin ye, nin miin sɔɔ dananya ra. 5 Wora ce fwɔninw dapa man wev ka nŋan kannun, we bɔ dosokun piɛnin nin dosokun ɲunman a ni dananya sɛbɛ ra. 6 Mŋɔw jɔɔra yɛngɛɛn ka sra ɲuman mbla ka kɛ koma kpansanman fwɔ bgaw ye. 7 Aa ma fɛ k'aa kɛ sariya kaamgɔw ye, wo biɛ na ta aa koma miinun fwɔ a ni aa sinsinnin koma miinun kan, aa ti fwoyi fanmunya wu ra. 8 Aan na dɔn ko sariya kaɲi ni mgɔw ra a tgɔ ra. 9 Aan na dɔn ko sariya ma sgi mgɔ teenninw kanman fɔɔ kwodgu kɛraw ni murutiniw ni masaba ɲasranbiiw ni jrumunkɛraw ni masaba dɔnbiiw ni masaba bla bgaw ni fa pga bgaw ni ba pga bgaw ni mgɔ pga bgaw , 10 ani kakalaw ni miinun naa cɛ ngɔnw ɲini ani mgɔ soɲanaw, nifinɲafwɔw ni shɛrɛ dgu miinun naa kii finɲa kan, ani kwo miinun kran sɛbɛ sɔsɔ. 11 Wo sariya sgira ka kanɲa ni dubatgi masaba nɔɔrɔ kibaru ju man we ,wo miin karifara ne ma. 12 Nee baaka da an matgi krista yesu ye. wo miin she ji ne man, bari e ne jate dananaya mgɔ ye ka ne bla a ka baara ra. 13 Ari ka sɔɔ ne ra tgɔ dgu fwɔ ka kɔɔ, ka kɛ mgɔw tɔɔrɔ bga ye ni mgɔ fiinma ye. Nga masaba makarira nen ra, bari nee wo kɛ dananbiiya ni kwodɔnbiiya ra. 14 An matgi ka nɛɛman boɲannan kwosɛbɛ ni dananya ni kanunya wee miin min krista yesu ra. 15 Koma ɲi piɛnin no, mgɔw ka kan ka a mlan, ka dɔn ko yesu krista naa diɲɛ na yaako jrunmun kɛraw la krishi. Ne mi wu biɛra jrunmun kɛraba wee ye. 16 Ne min mun wu biɛ ra jrunmun kɛraba we, masaba makarira ne ra wee kaman, yaako yesu krista r'a ka munɲu biɛ yira ne ka kwo kɛninw na, wora mgɔ minun na da a ra ka ɲananmaya banbii sɔɔ, nen ra kɛ ɲayira nan ye wu ra 17 .Badaa masacɛ wo, sa bii wo, je bii wo, akeenpe, wo ra boɲa ka tannu badaa- badaa aminna. 18 Ne din cɛ timote, ne ce ɲi fwɔ e fɛ ka kanɲa nin ceraya koma fwɔ ninw ye e ka ta boofɛ ka kɔɔ, kiya kɛɛ ɲunman kɛ ka kanɲa ni wuu ye. 19 Ka dananya ni dosokun ɲunman mara tin. mgɔw jɔɔ ra ka dosokun piɛninya bla. wure fri ka dananya sra bla, are kɛ nanfwɔ je kan krun we fri tgo miina. 20 Himɛnɛ ni Alɛkisandre wu m'a jɔ ye. Nee wu dun shitanin boora, yako aa dgen a ra aa ka na masaba tgɔ shɛ.

Chapter 2

1 4 Ne ka waanjuli gare we de ko mgɔw biɛ ra daareriba shifayaw biɛ kɛ, ka masaba daare ngɔ ye baaka da masaba we mgɔw biɛ kanman. 2 Daare ra kɛ masacɛw ni kuntgiw ye yaako aan ni ka to lanfiya ra ni hakri sginin ye, anin ka tgɔnman masaba ɲansran na ni kɛtgo wee. 3 We ka ɲi a krishi bga masaba ɲa kɔɔ, a ka ji a ye. 4 A man fɛ mgɔ biɛ ra krishi ka she ka shɛn dɔn. 5 Bari masaba min keen pe re, masaba ni mgɔw shɛ soona kɛ bga biɛ mi keen nee, we mgɔ yesu krista ree. 6 Wera yɛɛ ji ka kɛ mgɔw biɛ kunmanbɔ saa wee. A shɛrɛya kɛra wati bɛnnin na. 7 Were ne re sgi ka kɛ waajurikɛra ni cedin ye, ka kɛ shi kpɛɛw ka kaamgɔ ye dananya nishɛ na. Nee shɛn we fwɔ finɲan tara. 8 We kaman ne ma fɛ cɛw ra masaba daare jaa biɛ, ka boo piɛninw kɔɔta nin jinminya ni sɔsɔri tara. 9 Wo tgora ne man fɛ mosow ra aa masri ka ɲan ka frun sɛbɛ dun min n'a shutaa. Aa k'a mansri kɛ ni kundan sgɔ shaanmananw ye, waama sannun ni kɔɔkɛsɛ sgɔ shaanman waama frun saramanw. 10 Aa ra masri kɛ ni ygo ni kɛ ta ɲunman we. Moso minnun ko k'a sran masaba ɲan, we ree bɛn ni wu tgo wee. 11 Moso mankunni nan kran lamɛn ni koori biɛ ye. 12 Ne ti sɔn moso ra kɛ kaamgɔ ye, waaman ka kɛ cɛw kuntgi ye, nga a makunni nan to. 13 Bari Adama re gare dara wo kwɔ Awa. 14 Adama kpiin ma lge, moso we lgera ka masaba ka ce fwɔ ni shɛn. 15 Wo biɛ na ta moso na krishi din wo kaman ni a ka to dananya ni kannun ni piɛniya ra ni yɛɛmadgininyz ra.

Chapter 3

1 Koma ɲi piɛnin no, ko ni mgɔ jɔ min Eglisi kɔɔshi bgaya yaara la, wo tgi min baara ɲunman ne fɛ. 2 Waajibi ro Eglisi kɔɔshi bga ra kɛ mgɔ yaakibii ye, moso keen tgi yɛɛmlan bga akriman, a tgo bɛnnin, donan mlan bga, a ra she ka mgɔ kpɛɛman kran. 3 A k'a kɛ dɔɔ myinan ye, waaman mgɔ finman, fwɔ mgɔ min sabari. Ak'a kɛ kɛɛtgɛra ye, a kii gwan wari la. 4 A ra she ka a yɛɛkun ka sho mgɔw mnan ka ɲan, ka a dinw koo tgo ɲunman nan. 5 Bari ni mgɔ min tishe ka a ka sho ladun wee she ka e janto Masaba ka Eglisira tgo dii? 6 A k'a kɛ mgɔ tubinin kla ye, wo ra a kaa nan kɛ yɛɛboɲara ye ka yaakiri sɔɔ, e ko shitanin yaakira tgo minna. 7 A tgi tgɔ ɲunman nan fwɔ dananbiiw fɛ, yaako manfiɛyari k'a nan she a ma shitanin ka ngɛn daninw k'a nan a mlan. 8 Eglisi baarakɛraw la kɛ mgɔ sɛbɛw ye ni flankafwɔya tɛ, aa k'a kɛ dɔɔshɔru ye. Aa k'a kɛ tɔɔn dgu ɲininaru ye. 9 Ara shɛ bunde mara dananya kwow ra aa dosokun piɛnin na. 10 Aa ru kɔɔbɔ ban, wo kɔfɛ ni yaaki ja ma sɔɔ aa ra, aa she ka kɛ Eglisi baarakɛraw ye. 11 Mosow biɛ ra kɛ mgɔ sɛbɛw ye, aak'a kɛ mgɔ tgɔ shɛn nanw ye. Aa ra kɛ yɛɛmnan bgaw ni dananmgɔw ye fɛɛn biɛ ra. 12 Eglisi gaarakɛraw ra kɛ moso keen tgiw ye. Aa ra aa dinw nin aa ka show mnan ka ɲan. 13 Miin nun Eglisi ka baara kɛ ka ɲan, wu ɲanmgɔya ɲunman sɔɔ ka yarakpeya sɔɔ dananyara, wo miin mun krista Yesu ra. 14 Ne dgi man kan ko yani dɔɔnin ne na nan e fɛ ɲin nga ne kwo ɲinnun sɛbɛ ka ce e ma, 15 yaako ni ne ka myɛn mgɔ ka kan ka kwo miin kɛ masaba ka janman ɲunman shɛman, e ka wo dɔn wo min masaba ɲananma ka Eglisi we, shɛn samasin ni a sinsin ya ro. 16 Masaba ɲansran gundo ka bun kwo sɛbɛ, sɔsɔri ti wo ra. Masaba piiskoraman ni yra. jo jira a ma ɲin ɲunman fɛ Mɛɛkɛw ra jee. Waajuri kɛra a kwora shiyaw shɛman. Dananya kɛra ara diɲan ra. A kɔɔtara ka ta nɔɔrɔ ra.

Chapter 4

1 Yaa masa ɲin na fwɔ ka piɛ ko dinɲan laban dunw na, mgɔw jɔɔ n'a ban dananya ma ka zran lafribgaw ni zranw ka kran kwow lamɛn 2 finɲan fwɔw ka flanka fwɔya fɛ, wu minnun naa dosokun greya, e na fwɔ nŋɛn wleni ka fɛn giin da. 3 Aa ren na fwɔ ka greya ko fru k'a kɛ ko dunni fɛnw jɔɔ fran k'a dun, ka sɔɔ Yaa masa wo fɛnw daa yaako dananbga dananbga minnun shɛn dɔn, wuu ra aa dun ni baakadari we. 4 Yaa masa ka danfɛn biɛ ka ɲin. Mgɔ man kan ki ban a fwoyi la ni aa laa mnan nibaaka dari we , 5 sabu aa saniya Yaa masa ka koma ni yaa masa daareli fɛ. 6 Ni ee baremanw kran wo kwow ra, e na kɛ krista Yesu ka baara din ɲunman ye, e ɲin baroni dananya ni kran shɛtgi koma fɛ, e gwan nin wo miin na. 7 E ban taren Yaa masa ɲansranbiiya kuntanw ma. E yɛɛ dgen Yaa masa ɲansran kwow ra . 8 Nafa min piisgo dgen na kwow jɔɔ ra , nga nafa min Yaa masa ɲansran dgen na fɛɛn biɛ ka pan fɛ , bari ɲranmaya layidu min a ra sisa ɲranmanya ani srin ta. 9 Wo koma piɛnin no mgɔw biɛ ka kan ka mnan. 10 Wee kɔsɔ aan baara kɛ ka kɛɛ kɛ , bari an nan dgi da Yaa masa ɲranman kan, wo min mi mgɔ biɛ krishibga we, saango dananbgaw ta. 11 Wo kwow fwɔ gwreya ka mgɔw kran aa ra. 12 Mgɔ shi kaa e dgɔya e ka dɛɛnsɛnya kaman, nga e kɛ ɲanyira nan je dananbgaw ra, koman nin kɛwariw nin kanunya nin dananya nin piɛniya ra. 13 Yani ne ka fii nan ,e jeja ka Yaa masa ka koma kran mgɔw ɲanan , ka aa waaju ka aa kran. 14 Ee yaa masa ka ɲinin fɛn miin sɔɔ , wo min jira e man craya koma fɛ ani cɛmgɔbaw jama ka boo dari fɛ e kun na, e kaa faashi wo ra. 15 E jeja wo kwow ra ka e sɛbɛ dun aa ra yaako mgɔw biɛ ra je ko e min tara ɲa. 16 E janto e yɛɛ ra ani mgɔw kran na. E sinsinni naa to wo kwow ra . Wo tgo ra e na e yɛɛ krishi ka e lamɛnbgaw fran krishi.

Chapter 5

1 E kaa cɛmgɔbaw kɔɔ fwɔ ni ɲanpratinya ye, nga aa laji e na fwɔ e fa. kanmiinw laji e na fwɔ e baremancɛw . 2 Mosokɔɔbaw laji e nafwɔ e baw, ka moso mɛnsɛnw laji e nafwɔ e baremamosow , tgo bɛnin na. 3 Moso minnun cɛw sara k'a to aa keen na , boɲan da wuu kan. 4 Nga nin dinw waman mamaninw min moso cɛ sanin jɔ fɛ , wu ra dgen kɛwari ɲunman kɛ ra aa ka sho mgɔw ye gare ka kanɲan nin yaa masa ɲansran we , ka aa woobgaw ka kwo ɲunma kɛ ninw ngɔn kɛ aa ye, Ala ye . 5 nga moso cɛ sanin miin man keen na , wori dgi da Yaa masa kan ka to Yaa masa daareba ra shu fra tee kan. 6 Nga moso min gwan ni ɲannapiɛ kwow nɔnŋan, wo sani no k'a ɲranma to. 7 Ayiwa wo kwow fwɔ aa ye ka gwreya, yaako aa ra kɛ yaakibiiw ye. 8 Mgɔ min ti mankwo dun a yɛɛ ka kwow ra sankoo a ka sho mgɔw, wo tgi ka dgu nin dananbii wee . 9 Moso cɛ sanin min shi we san biwɔɔrɔ sɔɔ, ni a tin kara cɛ keenpe moso ye, 10 nin a tgɔ ɲunman fwɔra a ka kɛwari ɲunmanw kɔsɔ, nin ee dɛnsɛnw lamyɔn, ni ee donanw ladun, ni ee yaa masa ka mgɔw sinw kwo, niee mgɔ tɔɔrɔninw, janman ka kɛwari shifa biɛ kɛ, wo tgɔ we she ka sɛbɛ . 11 Moso cɛ sani min man kɔɔ ban ,e kaa sɔn ka wu tgɔw sɛbɛ , bari aa ngew ka aa sanma ka krista bla, aa na kɛ fru fɛ . 12 Aa na yaaki aa ka layuru gare shɛnnin kaman. 13 Ka fra wo kan , aa kɛ saashɔw ye ka yaara yaara show ni ngɔ shɛ. Saashɔya dɛmɛn tɛ, aa ren aa daw dun mgɔw ka kwow biɛ ra ka mgɔw ka bundew fwɔ kɛɛnman, ka koma fwɔbiiw fwɔ. 14 We kaman ne man fɛ moso moso dɛɛnsɛn minnun cɛw sara aa segi ka cɛfrun ka dinw sɔɔ, ka aa makwo dun aa yɛɛkunw ka show ra, yaako aan dgu k'a na tgo shi sɔɔ ka an lagwashi . 15 Bari aa jɔɔ sra bla ka ban, k'a gwan shitani nɔnŋan. 16 Ni moso cɛ saninw jɔɔ min dananbga jɔ ka sho, wo ra wu janma, a k'a aa to Eglisi kunna, yaako moso cɛ sani miinnun mi aa keena Eglisi ra she ka wu janman. 17 Eglisi cɛmgɔba minnun ɲamnabgaya ɲunman kɛ , Eglisi la wuu jate ko aa ka kan nin boɲan fla ye , saanko minnun yaa masa ka koma waajuri ni mgɔw kran baara kɛ . 18 A fwɔra kitabu ra ko mishi min ɲɔn ɲinmin e kaa jɔ wo daa ra. A fwɔra fran ko baarakɛra ka kan ni a ka saa wee. 19 E k'a shɛɛrɛya dgu mnan eglisi cɛmgɔba kama , fwɔ ni shɛɛrɛ fla waama saba ka sɔɔ wo kwo ra . 20 Mininun jrumu kɛ , wuu kɔɔfwɔ mgɔw biɛ ɲannan , yaako aa shɔw fran laa sran. 21 Ne ra fwɔ e fɛ ka gwreya yaa masa ni krista Yesu ani mɛɛkɛ ɲanatɔmɔniw ɲan na ki ya wo cew biɛ kɛ. E k'a mgɔ jɔ pisaya jɔ ye, e k'a mgɔ bɔ mgɔ ra. 22 E k'a e boo da shi kan jona ka a bla eglisi ra. E k'a jɛn ni mgɔ kpɛɛw ye aa ka kwo dguw ra. E yɛɛ tgan jrumu biɛ ma. 23 E k'a je gwansan myi, divɛn kpɛɛnni myi e kɔɔbaa ni e ka banan shaanma kaman . 24 Mgɔw jɔɔ ka jrumu yrala kɛɛn kan , aa ya aa ɲan kiti jaa ra, nga jɔ kpɛɛmanw taw laa gwan aa kwɔ. 25 Wo tgo ra fran, kɛwari ɲunmanw na aa yira kɛɛn kan. Miinnun man bɔ kɛɛn kan jona, wuu dgonni ti naa to.

Chapter 6

1 Minnun min yɔnw ye , wuu biɛ ra aa tgiw jate ko aa ka kan ni boɲan biɛ ye, yaako mgɔ shi k'a na Yaa masa ni aan kran tgɔ dgu fwɔ. 2 Yɔn minnun tgiw min dananbgaw ye, wuu k'a aa tgiw dgɔya, bari aa min bareman nee ye, nga aa ra baara kɛ aa ye ka tɛmɛn gare ta kan, bari minnun nafa sɔɔ aa ka bara la, wuu min dananbga kanuninw ne ye . To ka mgɔw kran wo kwow ra ka aa waaju. 3 Ni mgɔ jɔ ka mgɔw kran tgo kpɛɛman na, ni wo kran ti kanɲan ni aan matgi yesu krista ka koma ɲunmanwamaa yaamasa ɲan sran kran we , 4 wo tgi min yɛɛ boɲan na re a ti fwoshi dɔn . ɲrikari kow ni koman mɛnsɛnw sɔsɔri la hakri shɛɛn. Kwo minnun bɔ wuu ra, wuu fɛɛ ɲinu ye: cereya ni sɔsɔri ni nɛninw ni kɔɔna dguyaw 5 ni kɔɔfwɔri kuntgarayan minnun kɛ myiiriya dgu tgiw ni ngɔn shɛ. Shɛn ti wo mgɔw fɛ fyeu. Aa myiiri ko yaa masa ɲan sran we tɔɔ sɔɔ kwo re je . 6 Ɔnhɔn yaa masa ɲansran ni wasari , we mi tɔɔnba we. 7 Aan ma na ni fwoyi ye aan boora diɲan ɲi na , aan ti na she ka bɔ yan ni fɛn ye fran aan boora ka ta . 8 Wo ra ni dunnin ni frun min aan fɛ , wo ka kan ka aan wasa . 9 Nga minnun ma fɛ ka fɛntgiya, wu na byin kɔɔbɔri fɛ. Aa lge dgu kuntanw na kɛ sgo mnan ngɛn ye ka aa mnan ka aa bla harakili ni shɛnli kwow ra. 10 Bari wari lge mi kwo dgu shifaa biɛ dri lee. Mgɔw jɔɔ ra gwan a nɔnŋan ka dananya sra bla, Fwɔ aa tɔɔrɔ shaanman sɔɔ aa yɛɛkunw dosokun na. 11 12 Ye kpin , yaa masa ka mgɔ, e yɛɛ tgan wo kwow ma, yi gwan teeniya ni yaa masa ɲansran ni dananya ni kannunya ni munɲun ani sabari ra. Ye ra dananya kɛɛ ɲunman kɛ, ka ɲranmaya banbii mnan kwosɛbɛ, e kri la we kaman. Ee shɛrɛya ɲunman kɛ shɛrɛ shaanman ɲan na 13 Yaa masa min ɲranmanya ji fɛn biɛ ma ani krista Yesu min shɛɛrɛya ɲunman bɔ Pɔnse Pilate ɲan kɔɔ, ne ra fwɔ e ye wu ɲan na k'a gwrɛya 14 ko e yaakibii ra ce fwɔninw mra ni piɛninya ye, fwɔ kashe mantgi Yesu Krista na dun ma. 15 Shebgayabiɛtgi, dubatgi keenpe, masacɛw ka masacɛ, mantgiw ka mantgi,wee na wo yran a ka waati latgɛnin na. A keenpe le min sabari we. 16 Mgɔ shi ti she ki kpaa kɛɛn min nan, a sginin min weera. Mgɔ shi m'a je, aa shi ti she k'a je. Boɲan ni shebgaya banbii min a yee ta ye Amiina. 17 A fwɔ diɲan ɲin nafoobatgiw ye k'a gwrɛya ko aa k'a aa yɛɛ boɲan; Ko aa k'a aa dgi da nafoo bantaw kan, nga aa l'a aa dgi da Yaa masa kan. Were fɛn biɛ ji aan man ka shiya, yaako wu ra kɛ aan jaɲe kwow ye. 18 Aa ra kwo ɲunman kɛ, aa ka nafootgiya ra kɛ kɛwari ɲunmanw kɛri we. Aa ra sɔnin kɛ teriyara ka aa tgɛw lagla. 19 Wo tgo ra aa na nafoo ɲunman banbii lajɛ sini aa ɲa, yaako aa ra ɲranmaya sɛbɛ sɔɔ. 20 Timote, kwo min karifara e man, wo mara ka ɲan. E yɛɛ tgan diɲan ɲin koma kuntanw ma, ani finɲanfwɔya dɔnin ni sɔsɔri komanw ma. 21 Mgɔw jɔɔ ra fwɔ ko aa wo dɔninya sɔɔ. Aa frira ka aa mabɔ dananya sra la. Yaa masa ka nɛɛman la kɛ aa fɛ.

2 Timothy

Chapter 1

1 Ne Pori, Krista Yesu ka ce din Yaa Masa sako baaka ra, Ka kanɲan ni ɲramaya layidu we, wo min mi Krista Yesu ra, 2 nee sɛbɛ ɲin ce e ma, Ne dincɛ kanuni Timote. Aan fa Yaa Masa ni aa Mantgi Krista Yesu ra nɛɛma ni makari ani dososhɔn ji e ma. 3 Ne baaka ba Yaa Masa ye, ne baara kɛ wo miin ye ni dosokun piɛ ni we, E na fwɔ ne bɛnmɛcɛw ra kɛ timishi. Ne ti e tgɔ fwɔri dabla ne ka Yaa Masa daareri la shu fra tee kan. 4 Ne yrimin e ɲanje ra, ne mafɛ kwosɛbɛ ka e je klua ye, yaako ne ra yrilaja kwosɛbɛ. 5 Ne yri min e ka danaya sɛbɛ ra. Wo danaya tin min e maamoso Lois ra gare, ka kɛ e ba Unise ra. Ne danimara ko a min ye fran na. 6 We ra to ne ri yribla a ra ko ee Yaa Masa ka ɲinifɛ miin sɔɔ ne ka boo dari fɛ e kan, wo fyɛn dadun. 7 Ka sɔɔ Yaa Masa ma sranya doso ji aan ma, fwɔ shebgaya ni kanuya ani dɔnniya doso. 8 E kaa muun ka shɛrɛya kɛ aan Mantgi kwo ra. E kaa muun ne fran kwo ra, ne miin min a ye ka kasora mgɔ ye. Nga e ɲinja ta tɔɔrɔ kwow ra kibaru junman kama ka kanɲan ni Yaa Masa ka shebga ya we. 9 Aye ran krishi ka aan kri ka kɛ senumaw ye. Wo ma kɛ aan ka kɛwariw kɔsɔ, fwɔ a yɛɛ ka kwo latgɛni kɔsɔ, a ni a ka nɛɛma wo, wo min jira aan man Krista Yesu ra yani dinɲan ra da. 10 Aan krishibga Yesu Krista wo nɛɛma yira sisa, bari a ye re saya baaka ban, ka ɲranman ya ni tiibiiya yira kɛɛn kan kibaro junma fɛ. 11 Wo kibaro junman kama, ne re sgi ka kɛ wajuri kera ni ce din a ni kaamgɔ ye. 12 We ra to ne ren tɔrɔ sɔɔ wo kwow ra, nga ne ti muun wo ra, sabu ne dara min na, ne wo dɔn. Nee min karifa a maan, ne dara a ra ko she mi a ye ka wo mra fwɔ laban dun na. 13 Nee koma kɛnngɛn minnu fwɔ e yee, wo bɔngɔn kwo komaw mara danaya ni kanuya ra, wuu minnu min Krista Yesu ra. 14 Fɛ ɲunma miin karifara e man, wo mara ɲinsenuma baaka ra, wo miin sgini min aan kɔɔna. 15 E ra dɔn ko Asi mgɔw biɛ ne bla, a jɔɔ min Fijɛlɛ ni Hɛrmojɛnɛ ye. 16 Mantgi r'a makari Onesifwɔrɛ ka sho mgɔw ra, sabu ee ne doso shɔn kwo shaanman kɛɛ. A ma muun ne ka kasola bla kwo ra, 17 nga a shera Romɛ sgan min na, e re ne ja yaara kwosɛbɛ fwɔ ka ne je. 18 Mantgi ra to a ra makari sɔɔ Mantgi fɛ laban dun na. Ee ne makwo ɲan fɛ shaanman miinnu naan k'an to Efese, e wuu dɔn ka tɛmɛn mgɔw biɛ kan.

Chapter 2

1 Wo kaman, E ne dincɛ, nɛɛnma min mi Krista Yesu ra, E yara kpeya wo ra. 2 Ee kwo miinu mɛn ne dara shɛrɛ shaanman ɲanan, wuu karifa danamgɔw jɔɔ ma, miinu she ka mgɔ kpɛɛmanu kran fran. 3 E ɲin jaa ta tɔɔrɔ kwow ra, na fwɔ Krista Yesu ka sorodashi ɲunma. 4 Mgɔ miin ta sorodashiya, ra wo ti hanmi dinɲan kwow ra, ni a ma fɛ a kwo ra ja a kun tgi we. 5 Miin dun ngɔn dan biira, wo ti she sɔɔri jara sɔɔ fwɔ ni a ka a kɛ a tgo ra. 6 Sɛnkɛra miin baaraba kɛ, wo gare we ka kan ka a ɲin ja sɔɔ shunma na. 7 Nee min fwɔ, myiri wo ra, bari Mantgi na hakri ji e ma ka wo biɛ faamu. 8 E yri to Yesu krista ra. Dauda ka shi ro. A krunna ka bɔ shuw shɛma ka kanɲan ni ne ka kibaro junma fwɔni we. 9 Wo kibaro junma fwɔ kaman, ne tɔɔrɔ ra fwɔ ne srini min ni ngɛnyɔɔkɔ we e na fwɔ kwo dgu kɛra. Nga Yaa Masa ka koma srini tɛ. 10 We ra to nee fɛ biɛ muɲun Yaa Masa ka ɲanatɔmɔniw kama, yaako krishiri min mi Krista Yesu ra, wuu fran ra wo sɔɔ a ni nɔɔrɔ banbii wo. 11 Koma ɲin piɛ ni no ko: Ni aan ni Krista sara ngɔn fɛ, aan ni aye na ɲramaya ngɔn fɛ fran. 12 Ni aan naa munɲu fwɔ a laban, aan na sgi masaya ra a fɛ. Ni aan ka aan ban a ra, aye fran ni ban aan na. 13 Ni aan ti kɛ kantgiw ye, aye to a ka kantgi ya ra, a ti she ki ban a yɛɛ ra. 14 Mgɔw hakri dgi wo kwo ra ka fwɔ aa ye ka gwreya Yaa Masa ɲana ko aa kaa sɔsɔri kɛ komaw ra. Wo ti fwoshi ɲan fwɔ ka a mɛn bgaw la fri. 15 E baman ki yɛɛ yira Yaa Masa ra na fwɔ baara kɛra miin tgɔ ɲuman sɔɔ, ni muuɲa sababu ti wo ra. Ee shɛn koma danpaa tgo sɛbɛ ra. 16 E yɛɛ tgan diɲan na koma gansanw fwɔ ma, sabu wo fwɔ bgaw mi tara ɲan Yaa Masa ɲansran biiya ra. 17 Aa ka komaw yigɛn na fwɔ sgo shu kasa. Wo mgɔw jɔɔ min himɛlɛ ni filɛtɛ ye. 18 Wuu ra yɛngɛ kaa mabɔ shɛn na ka fwɔ ko shu kruni kɛ ra ka ban, aa re mgɔw jɔɔ ka danaya shɛn. 19 Wo biɛ na ta Yaa Masa ju sgi na miin sgi, wo banmani tora. Koma ɲinun sɛbɛ ra a kan ko: Mantgi ra yɛɛ taw dɔn, ani ko: Mgɔ o mgɔ mantgi tgɔ kri, wo ri manbɔ teenbiiya kwow ra. 20 Shoba kɔɔna mlanw dan ti sanu ni waripiɛ dɛnmɛn ye, yri mlanw ni bgɔ mlanw biɛ miɲin. Jɔɔ kɛ boɲɑn kama, jɔ kpɛɛmaw ne kɛ baara dgu kama. 21 Ni mgɔ jɔ r'a yɛɛ saniya wo kwow man, wo na kɛ baara ɲunma kɛ mlan ye, a bla ra Yaa Masa ye ka saniya, a na kɛ mankwo ɲan mlan ye a mantgi we, a labɛni baara ɲuman biɛ kaman. 22 Bii kanmiin ya ra nŋenw ɲan. Miinu Mantgi daare ni dosokun piɛ ni we, e ni wuu ra teeniya ni danaya ni kanuya ani hɛrɛ ɲini. 23 Nga e ban hakritanya sɔsɔri fwuw ma, e ra dɔn ko wuu kɛɛ re la wri. 24 Mantgi ka baara din man kan ka kɛ kɛɛ tgɛ ra ye. A ka kan ka kɛ mgɔ doso shɔnni ne biɛ fɛ, ka mgɔw kran tgo dɔn, ka she muɲun na. 25 A sabarini naa sɔsɔri kɛ raw kran, wo ra ni Yaa Masa ti naa niminsa doso ji aa ma, yaako aa ra she ka shɛn dɔn, 26 Ka hakri sɔɔ ka bɔ Shitanni ka ngɛn dani man. a tin min ka aa mlan ka aa bla a yɛɛ kun sako we ra.

Chapter 3

1 A dɔn ko Laban dunw na, waati gwrɛnw na kɛ. 2 Mgɔw na kɛ aa yɛɛ fɛ, nafoo lge shɔw, tgɔ ɲrin naw, kunshɛbaw, Yaa Masa tgɔ shɛn bgaw, woo bga kanmɛn biiw, pitrimawariw, Yaa Masa ɲan sran biiw, 3 mgɔ gwrɛnw, hinnɛntanw, tgɔ shɛnbgaw, yɛɛ mlan biiw, farimanw, aa ti kwo ɲunnma fɛ, 4 janfatinw, yɛɛsako kɛraw, aa pani mun yɛɛ boɲan na, ɲannapiɛ kwow ka ji aa ye ka tɛmɛn Yaa Masa ka kwo kan, 5 Yaa Masa ka sra kwɔkanna kwow tgɔnman bgaw, nga aa ra ban a ka shebgaya man. E manbɔ wo mgɔ shiw ra. 6 Aa jɔɔ dun show kɔɔna ka moso hakriyuanw jɔɔ nŋani. Wo mosow kpiin min k'a diin jrumuw kɔɔ, aa gwan nimu ngen shifaya shaanman nɔŋan. 7 Aa kran sgan biɛ, nga aa ti she ka shɛn danpaa dɔn. 8 Janɛs ni janbrɛs Musa sɔsɔ tin min shii, wo mgɔw shɛn sɔsɔ tin ne dɛ. Wo mgɔw hakri nŋanmini no, ban kɛra aa ra danaya ka pan fɛ. 9 Nga aa ti naa ta ɲan, bari aa ka hakritanya na yira kɛɛn kan mgɔw biɛ ɲannan, nafwɔ janɛs ni jabrɛs ta yira la tin min shi. 10 E kpin, e ri gwan ne ra ne ka kran ni ne tgɔman tgo ni ne ka kwo latgɛniw ni ne ka danaya ni ne ka muiɲu wo ni ne kanuwo ni ne ka tinminaja wo 11 ani ne ka tɔrɔkwow biɛ ra. Tɔrɔ ni sgɛ minnu kɛ ra ne ra antiose ni Ikonɛ ani lisitre, e wu dɔn. Nee tɔrɔbaw muɲu, nga Mantgi we ne dɛnŋɛn ka bɔ a biɛ ra. 12 Ayiwa, minnu manfɛ ka tgɔnma Yaa Masa ɲan srana Krista Yesu ra, gwan na kɛ wu biɛ ra tin ne ka ru tɔrɔ. 13 Nga mgɔ dguw ni flankafwɔw na dguya ka ta ɲan. Aa na jɔɔ lafri, wuu yɛɛ lafrini no. 14 E kpin, e kran na kwo miinnu na ka aa dɔ shɛn ye, e ɲɔrɔni naa to wuu ra. E ri kranbaw dɔn wo kwow re ra. 15 E kitaabu nenumaw dɔ ka bɔ fwɔ e dɛɛsɛn ma. Wuu re she ka hakritgiya ji e man, yaako ee ka krishi danaya fɛ, wo min mun Krista Yesu ra. 16 Kitaabu koma biɛ kɛra a sɛbɛri kɛ raw kɔɔnna Yaa Masa da fyɛn fɛ. Nafa mara kran ni kɔɔfɔri ni lateeni kama, ani koori, teenniya kwora, 17 yaako Yaa Masa ka mgɔ ra dapa, a sheni kwɔ kɛwari ɲunmanw biɛ ra.

Chapter 4

1 Ne ra fwɔ aa fɛ ka gwreya Yaa Masa ni Krista Yesu ɲanna, wo min naa kiti tgɛ mgɔ ɲanamaw ni shuw kan, a ni Krista nari ni a ka masaya kanma, 2 ki ya Yaa Masa ka koma fwɔ ki timinnaja sgan bɛni na ni sgan bɛbii ra. Een kaa ru ka kwoɲanw yira aa ra ni kɔɔfwɔri we, kaa laji kaa kran ni munɲun biɛ shiye. 3 Sabu waati jɔ min nana, mgɔw ti naa sɔn kran sɛbɛ man kun, nga ka kanɲan ni aa yɛɛ kun lgew ye, aa na kaamgɔ shaanma yaa ra aa yɛɛ ru ye, minnu n'an tooraja kwow 4 fwɔ.Aa naa too bɔ shɛn na, k'a gwan tarenw na. 5 Ye kpin, e kɛ mgɔ sɛbɛ ye kwo biɛ ra, ka tɔɔrɔ munɲun, ka kibaro junman waajuri kɛ, ki ka baara biɛ kɛ ka dapa. 6 Ne kpin, ne kɛra e nafwɔ saaka bɔn ta, ne ta sgan skera. 7 Nee kɛɛ ɲunman kɛɛ, ne ngɔndan bii kɛɛ ka a ban, nee danaya mraa. 8 Ka bɔ fwɔ sisa, teeniya masa banfla mrani mun nee. Mantgi, kiti tgɛra teeni na wo ji ne ma wo dun. ne keen tɛ, minnu biɛ ra ka na kanu a na ji wuu biɛ fran ma. 9 E baman ka na ne fɛ yan jon na. 10 Demasi ri paa ka bɔ ne ra, ka sɔɔ dinɲan ɲin kwow jara a ye. A ta Tesalonike. Krɛsan taa Galasi janmana na, Tite taa dalmasi. 11 Luka keenpe re min ne fɛ yan. E nanshɔ raa na ni Marka ye, bari ee she ka ne janman ne ka baara ra. 12 Nee tisike ce ka ta Efese. 13 Nee deekeba min too karpis boora troas, e ka fii na sgan min na, een ka na ni wee, a ni kitaabuw. Ne min kitaabu woomanw fɛ ka tɛmɛn shɔw kan. 14 Deɲan pka nŋun Alɛkisandre kwodgu shaanman kɛɛ ne ra. Mantgi na a saa ka kanɲan ni a ka kwo kɛ niw ye. 15 Ye biɛ ri yɛɛ kɔɔshi a ra, bari a r'an ka komanw sɔsɔ kwosɛbɛ. 16 Ne ni yɛra kɛɛ kɛ gare sgan min nan, mgɔ shi ma ne janman wora. Aa biɛ re ne bla ɲin. Yaa Masa kaa wo jate aa kun. 17 Nga Mantgi we ne janman ka ne baaka boɲan yaako ne ra waajuri kɛ ka dapa, ani Yaa Masa dɔbiiw biɛ ren ka mɛn. Ne taara ka bɔ yaa daara. 18 Mantgi na ne taa ka ne bɔ kwodguw biɛ ra ka ne krishi, ka ne ladun a ka sankoo masaya ra. Nɔɔrɔ ra da a ye kan badaa badaa. Amiina 19 Prisiye ni Akilas fwo, ani Onɛsifɔrɛ ka sho mgɔw. 20 Erasite to ra kɔrɛnte. Nee Trofimɛ too Mile, sabu a tin man kɛnnŋɛn. 21 E bama ka na sani fwonɛnɛ ka fii she. Ubulus li fwo, ani pudans ni Linus ni klodiya ani bareman shɔw biɛ. 22 Mantgi ra to e fɛ. Yaa Masa ka nɛɛma naa kɛ aa fɛ. Amiina.

Titus

Chapter 1

1 Ne pɔli mi mun Alɑ kɑ bɑrɑ kɛlɑ, ɑ ni Yesu krista kɑ cedin ye, ne womɑnɑ wɑɑsɑ kɑ Alɑ kɑ mugɔ womɑminw jɑmɑ ɑɑ le kɑ she kɑ dɑ Alɑ lɑ, ɑnin kɑ shiɛn dɔn min bɛ ɑlɑɲasirnan ye. 2 A dgi yɑ mi ɲii babimin kɑ, ɑlɑ shɛntgi l'ɑ dɑjii min nɑ depii diɲɛ mɑn dɑbɑ. 3 A kɑ wɑte latigɛnin ji wɑ te lɑ, e le wo yrɑ ɑ kɑ komɑ bɑkɑ lɑ. an kricibgɑ ɑlɑ le w'o bɑɑrɑ kɑlifɑ ne mɑ. 4 Ne nɑ sɛbɛ ɲi ce TiTi mɑ min min ne diin yejɑte dɑnɑyɑ ke bɑɑkɑ lɑ, ɑɑn mi min kuɔ. fɑɑ Alɑ ni Yesu krista ɑn kricibga lɑ nɛmɑn ni dubɑ kɛ eye. 5 Ne l'i to kɛrɛti jɑmɑnɑn lɑ kun min kɑmɑ, ɑli e kɑ kristɑ kɑ jɑmɑ kɑ kuo shcw ɲɑnɑbɔ kɑ ɲɑmgcnw skin jɑmɑ kunnɑ dgu ke ke biɛ lɑ, kɑ kɑnɲan ni ne kɑ lɑjili ye. 6 Aɑ ɲɑmgɔw ɲunun kɑ kɑn kɑ kɛ mgɔ yɑkibi lee, ɑni mosoketgiw. Aɑ diw l'ɑ kɛ mugɔw ye dɑnɑyɑ mi minw nɑ, minw tugɔ dugu ti fuɔ ɑɑ tgonma tgo kɔsɔn. wɑ mɑ ɑ kɑ murutili kɑmɑ. 7 Kristɑ kɑ jɑnmɑn mugɔw, min nu mɑn lɑmrɑ bgɑ ye, wo kɑ kɑn kɑ kɛ mgo ye yɑtijɑ ti min nɑ. A kɑ nɑ kɛ yɛɛ boɲɑnɑnlɑ ye, ɑ kɑ kɛ dosotgiye fɑnnɑn, wɑmɑ dɔɔ shɔ, wɑmɑ mgo fin mɑ ye, ɑni ɑ kɑnɑ kɛ mgo ye mi nɑnmnɑɑ kɛ kɑ tɔɔn sɔɔ. 8 A tgi kɑ kɑn kɑ kɛ mgo ye mi donɑnw lɑ dun, kuo ɲumɑn kɑ ji ɑye, hɑkriɲumɑntigi, mugɔ ɲumɑ, mugɔ piɛni, ɑni yɛɛ mlɑ. 9 Dɑnɑyɑ ye sɔɔ ɑlɑ kɑ komɑ min bɑkɑ lɑ, ɑ ɲɔrɔni nɑ to wo lɑ, mi bɛni min kɑ kɑɑ ye. minw nɑn sɔsɔ, kɑ wu kɑ fri jɑ yrɑlɑ. 10 Mugɔ chɑmɑ mi yɑ, minw tɑɑ yɛɛ mɑdgi A kɛlɑ komɑkɔfɔlɑw ni mugɔlɑfribgɑw ye. A shɑnmɑn mi zuwifu ye minw sɔnɑn kristɑ mɑ. 11 E kɑ kɑnkɑ wu yɑntgɛ wu kɑ komɑ. ɑɑshe kɑ fɑw n'ɑ diw kunnɑ shɛn, nɑ kɑ dgu ye ɑ mi biɛ kɛ tɔndgu kɑmɑ. 12 kɛrɛtika jɔ, mi tun kɛlɑ ɑ kɑ shelɑ jɔn ye, wo tun komɑ min fuɔ koi:«kɛrɛtikɑw kɑ fiyɑnfuɔyɑ kɑ shɑ, ɑɑ kɑ fiin eko kogosugow, ngubɑshɔw ni sɑkɔbɑw lɑ.». 13 komɑ ɲii kɛlɑ shin ye, we lɑ to e yɑɑ gre yɑ ɑ mɑ, yɑko ɑle kɑ she kɑ she kɑ dɑnɑyɑ sɛbɛ sɔɔ. 14 ye lɑ fuɔ ɑ ye ko ɑ kɑnɑ ɲɔrɔ zuwifuw kɑ t ɑlenw nɑ kun, wo ni mgɔ minw bɑnɑn diɲɑn lɑ, ko ɑ kɑ sɔn wu kɑ fuɔ tɑw mɑ. 15 mugɔ minw piɛninmi ɑla ɲɑkɔɔ, fɛɛn biɛ biɛni wulu fɛ, ngɑ mugɔ minw bɑnɑ ɑlɑ lɑ wu piɛni tɛ, wu fɛ, fɛɛn biɛ piɛni tɛ, bɑri ɑ kɑ miri nɑɑn dosokun biɛ fiin ni no. 16 Aɑ lɑ yɛ ɑlɑdɔnbugɑw ye, ngna ɑ kɑkɛtgow lɑ yirɑ ko ɑti sɔn ɑlɑ mɑ. A kɛlɑ fɛlɑ fɛn dguw ye, ɑ ti mɛni kɛ, ɑ ti she kɑ kuo ɲuma shi kɛ.

Chapter 2

1 E kwin n'a mɔgɔw k'aa ka kanŋ nin k'aa sɛbɛ ye. 2 e na fuwɔ ka cɛ mɔbaw la kɛ yɛmna bugaw ya, mɔgɔ sɛbɛw, akiritigiw ye. are nga ke sɔbgaw ye, danaya ni nyinɔgɔ ani sabari la. 3 E na fuwɔ ko mosokɔbaw tɔngɔnma tugo la kɛ sɛbɛman ye. a ka kɛ mɔgɔ tɔgɔ shɛnna, wama dɔshɔw. are ka kɛ lajili nyuman ji bugaw ye. 4 Yaa ko ale nga moso mɛnsɛnw kalan k'a cɛw ni a diw kɛ a nyinga mɔgɔw ye. 5 A're nga kɛ masa hakitigi piyɛniwye,ka kɛ makari mɔgɔwye, k'a koo a cɛw ye, yako yaa masa koma kan tɔgɔ ka shɛn. 6 Kanminw fana la laji k'ara kɛ hakiri tigiw ye. 7 e yɛ kun na kɛ ɲayirabga ye watibiyɛra ni e kɛ kwo sɛbɛmanw ye. e nga mɔgɔw kalan ni sɛbɛ ni piyɛnin ya ye. 8 E nga komaw fuwɔ minnum tisha sɔsɔ, yako e sɔsɔ buga la mun, katugu a ti sha duguma foyi fuwɔ an ma. 9 Baradiw laji ko bara la kɛ nin matigi sako ye sɔsɔli ti min na. skaan biyɛ. 10 K'a ka matigiw ka fɛshi ta, mɛ k'ara kɛ hɔrɔnye fɛ biyɛ la, yako a la an krishi baga yaa ka kalan bonnya yira kwo biyɛ la. 11 Yaa hɛrɛ yira mɔgɔw biyɛ krishini ye koma. 12 Wo hɛrɛ la kalan k'an ban yaa ɲasira ya bi ya ni diɲɛ nege kwo dugu ya ma, ka tɔngɔnma ɲin sangan ɲinna ni hakilisigi ni teliya ye ni yaa ɲa siran ya ye. 13 An nga yaa masa, an digidabagawo, an mi we makɔnna, wo min min an digi duba man ye. 14 Yesu krisita la yɛ jin an kanma, yako ala an kunmabɔ kwo dugu biyɛ ma, ka mɔgɔw jɔ saniɲa k'a kɛ a yɛɛ ken ta ye, aa jijani kwo ɲumanw kɛli la. 15 mɔgɔw kalan ti k'a laji ka ɲa ni kan biyɛ ye, mɔgɔ shi k'i dɔgɔ ya.

Chapter 3

1 A fɔ ɑɑ ɲɑɑn ko ɑurɑ jɑnmɑtigiwi ni kuntigiw mɑ. Yoco ɲumɑ wen ka sɔɔ elɑ, Ni kɛtɑ ɲumɑ. 2 Aɑh k'ɑ kɛ komɑ dugu fɔrɑ ye, ɑɑh ka kɛ kɛɛ tigɛrɑ ye. Aɑh doso chɔn ka sɑbɑri kɑ Mɑdigi. 3 Kɑ tugu ɑnh fɑnɑ tin hɑkiritɑn née kakɔɔ ɑnh tin kɑn mɛn bii le ye. Anh tin fɛɛ bihɛ ka yɔn née, ɑɑnh tin tɔngɔmɑ duguyawelɑ ɑɑnh tin kɑ dugu, ɑɑnh tin nugɔn kɔniyɑn. 4 y'ɑ kɑ ji é y'ɑ kirichi. 5 Aɑnh ka kɛtɑ tɑ ɲumɑn cwo tɛ. fɔ yɑɑ kɑ mɑkɑri wo, wo cwo kulɑ ɲiin sɛbɛmɑfɛ. 6 E wo ɲiin sɛbɛ digi kɑ chiya Yesu Krisitɑ le Sɑbɑburu. 7 Yɑ ko, jo jirɑ ɑnh mɑ Nɛnmɑ we bakara ɑnh digi mi wo mi sɔɔ kɑ. 8 Wo komɑ piɛnino. Ne mɑ fɛ yɑ wofɔ kɑ gwekéyɑ, y'ɑ ko Minu dɑni mɑrɑ wurɑ jejɑ kwo ɲumɑnɑ nɑfɑ mi kwoɲumɑ kɛrɑ. 9 E yɛkɔchi ɲirikali kuntɑn mɑ Burugu kwow sɔsɔliw kɛwu wé kwo Nɑfɑtɑn née. 10 Min kɑ kɛ niikɛɛ du Egrichi lɑ, wo lɑji shiɲɑ ken filɑ, wo kwɔ E mɑbɔ wo tigirɑ. 11 Pɑsigi wo tigi firilɑ kɑ sirɑ blɑ wée to jurumunɑ le, ka yɛɛ shien na lɑjili chɔwo. 12 Ni ne kɑ ɑrtɛmɑs ni tisikɛ ce efɛ, E kɑ e bɑnmɑ kɑ nɑ ne fɛ Nikopolis sɑbu nɛnɛbɑ nɑ ne sɔɔɲi. 13 E bɑnmɑ kɑ kuɑmɔgɔtiɛ zɛnɑsi ni Apolosi jɑnmɑ ɑɑh kɑ dugulatigɑ lɑ, foci kɑ ɑɑh dɛsɛ. 14 An kɑ mugɔw dégé kwoɲumɑkɛlɑ, y'ɑko ɑɑh ra she kɑ mugɔkwɛmɑkoɲɑn, ɑɑh k'ɑnɑ kɛ nɑfɑtan ye. 15 Miinu mi nefɛ yɑn wu biyɛ shi mi E forɑ. Miinu nɑnh kɑnu dɑnɑyɑ lɑ, yékɑ fori jii wu biyɛ mɑ. Yɑmɑsɑ kɑ nɛɛmɑ nɑ kɛ ɑ biyɛye.

Philemon

Chapter 1

1 Ne Poli kirisita yesu ka kasora mɔgɔ ni ne bareman cɛ Timote an ne sɛbɛ ɲi ce an kannu buga ni an baarakɛnugɔ Filemɔ ma. 2 a ni an baremanmuso Afiya ni an jamanbuga o kɛɛra Arsipe ani Egilizi minu biɛɛ na e ka sho. 3 An fa yaamasa ni an matigi yesu kirisita ra nɛɛma ni dososhɔ ji a ma. 4 Na baaka da ne ka yaamasa wee sgaan biɛɛ, ka masaba daare i ye ne ka daareriw biɛra. 5 kasɔɔ e yaamasa ka mugɔ piɛniw kannu tgoya miina an ni e dara matigi yesu ra tugo min na, ne wo koma mɛɛn. 6 Ne masaba daare jɛnnɔgɔya min m'an shɛ e ka danamugɔya ra wo ra ta ɲa ka din yako fɛɛn ɲuman ka kɛ an ta ye kirisita ra ,een ka wu dɔn ka dapa. 7 Ne baremancɛ, ne yirilaja ni dososhɔn sɔɔ e ka kanu koma sababu kɛ yaamasa ka mugɔ teeniw dosow shɔnni wee e fɛ. 8 Poli fɛɛn jɔ daare Onɛsimɛ kama. Wo kama ari na ra sɔɔ ko yesu min she ji ne ma min na to e she ka kwo bɛnni kɛ, 9 o biɛ na ta ne ma fɛ ka fɛɛn jɔ daare e fɛ an shɛ kanu kuman. Ne Poli ri daare ne miimi cɛmugɔba we, wo dɛmɛɛn tɛ, ne min kirisitan yesunka kasoramugɔ ye sisa. 10 ne ri daare ndin cɛ onɛsimɛ kama ne wo min woo k'an to kaso ra. 11 Wati tɛmɛnin na a mi makwo ɲa, nga sisa e ne ni ye biɛ makwo ɲa. 12 Ne na seki ka jima sisa, wo min je nafɔ ne piisko jɔ. 13 Ne tumafɛ ari to ne fɛ kian to kasora ka to ka yesu kwofɔ mugɔw fɛ yako a ra ye nɔn ta baara ta ne fɛ. 14 Nga ne sako tu tɛ ka fwoi kɛ a kwo ra ni ye ma sɔn min na yaako e kwoɲuman minukɛ ne ye wo k'a kɛ e ma fgan ye, nga wora kɛ nin jaɲe ye. 15 we ra to neera paa ka bɔ era ka wati dɔɔni kɛ, yako ala na ka e ta ye wati biɛ. 16 a ti kɛ yɔn ye kun, nga a ka pisa ni yɔn wee barema kannunin na kirisita ra a kwo ka ji ne ye haari, nga a kwo a kwo ka kan ka ja yee ka tɛmɛ ne kan, mugɔya ra ni matki ra. 17 wo kama ni ne jate e jɛnufɔn ye, a la ladun kongo e ne ladun tgo min na. 18 Na ki tɔɲɔ kwo jɔra, wamaa ni e ka yuru mana, ya wo yuru jate ne ka saa ta ye. 19 ne pori na ɲii sɛbɛ ni yɛɛkundin booye ko ne na wo yuru saa. o biɛ na ta ne tafɛ ka fwɔ e fɛ ko ne ka yuru min min e la ko wo min ye yɛɛkundin wee. 20 Awa, ne baremancɛ, ne ri daare, ya ne jama matigi kama ka ne doso shɔn kirisita ra. 21 ne ra dɔn ko ne min fɛn min yaarala e fɛ, e na wo kɛ. wo ra nee ɲi sɛbɛ ka wo ce e ma. Ne ra dɔn ki na kɛ ka tɛmɛ ne ka fuwɔ ta kan. 22 Shoo jɔ labɛn ka ne kɔɔn, sabu ne dgi ma kan ko ne n'an kwɔseki aa fɛ aa ka daareli baakara. 23 Epafarasimi fora, wo ni ne mi kasorablanugɔ ɲe kirisita yesu ra. 24 Ne baarakɛnugɔnw marika ni arisitarike ni demas ani Luka biɛri fwo. 25 an matigi yesu kirisita ka nɛɛman na kɛ an fɛ.

James

Chapter 1

1 Ne yɑkubɑ, Alɑ ni mɑtigi yesu krsitɑ kɑ yɔn tiɛ lɑ kɑ mɑrɑ tɑni tlɑ yɛgɛni biɛ to. 2 A nɑ ken mɛ nguɛlɛyɑ sugu minu biɛlɑ, A wu djɑté nison dja kwoye. 3 Alɑ don ko ɑ kɑ dɑnɑyɑ lopiɛni we nɑ ni yala kweya ye. 4 yɑ lɑ kweyɑ kɑ ɑ kɑ bɑrɑ kɛ sɛbɛ lɑ yɑkoubɑ mɔgɛ lɑbɛniw dɑɲɑniw ye ɑ ni ɑ kɑ twɛ fɛ nɑ. n'kɑ ni ɑ djɔmi sɛbɛ yafɛ, ɑ lɑ dɑre Alɑ fɛ. 5 o mi djilikɛ nisɔn djɑ ni yki tɑn ye ɑ dure blɑw mɑ. An na tɛmɑn dji a ma. 6 N'kɑ fwɔ ɑ lɑ dɑre ni dɑnɑyɑ ye ɑ ni ɑkɑ sikɑ fwɔi lɑ. kɑtugu mɔgɔ o mɔgmɔ sikɑ, kɛrɑ kokodji kru si ye , fien we mi lamini. 7 Kɑ tugu o tigi kɑ ɑ miri ko ɑnɑ fɛ sɔ mɑtigi fɛ. 8 O tigi tini ɑkiligi yɑ ni teni yɑ ye ɑ kɑ sirɑ shifɛ. 9 Bɑlmɑ flɑntɑmiti nisondiɑ ɑ kɔtɑni nɑ. 10 N'kɑ nɑfotigi fɑnɑ ni nisondjɑ ɑ mɑdigui nɑ. kɑ tugu ɑ nɑ kɛ nɑfwɔ fɛ fiere ni biimna kogo kon nɑ. 11 kɑtugu te nɑ bɔni fintin bɑ ye kɑ bin yɑ o ni fiere nɑ brun kɑ tiɛŋɑ kunpɑgɑ. O tɑgɑ lɑ nɑfo tigi nɑ monron ɑ tongon mɑ sirɑ siɛlɑ. 12 Mɔgɔ min kɑ lapiɛli ku, o kunɑ kɑ dji, kɑ tugu didji kɛlɑ ŋinɑmɑyɑ mi kolɑ Ala kɑnu bɑgɑw fɛ ɑ nɑ wo sɔ. 13 Ni mɔgɔ diɔ kɑ ŋniɑ dugu sɔ ɑ kɑ fwɛ ko« Alɑ mɑ dun ɑ ye lɑ, kɑtugu ŋɑniɑ dugu ti ɑlɑ lɑ woni Alɑ ti ŋɑniɑ dugu blɑ mɔgɔ lɑ.» 14 ŋɑni ɑ dugu we sɔ mɔgɔ biɛ kekɑ nɑ ɑ kɑ miriyɑ konnɑ. miriɑ dugu we ni bɑn mɑ kɑ sie sɔ miriɑ dugu kɑ sie sɔ wele nɑ ni ɑkɛ we. 15 A kɛ kɑ bɑkɑ wele nɑ ni sɑyɑ we . 16 Balemenw ɑ kɑ to ɑ fri! 17 Boŋɑ gnumɑn ni boŋɑ sɛbɛ we bɔ sɑnfɛ le e digi kɑ Alɑ mɑsɑ kɑ kenw le lɑ. wo sɑbɑbu lɑ yɛmɑni si ti nɑ ni djibi ye . 18 Alɑ lɑ lɑgnini ki mi dji ɑn mɑ ɑ kɑ sien komɑ sɑbɑboulɑ. yɑ ko ɑn kɛ ɑ kɑ fendɑn niw biɛ niɑmɔgɔ we. 19 Bɑlemɑnw ɑ dɔn mɔgɔ biɛ kɑ kɑn ki lɑben lɑmeni nɑ, ki ɑkri sigi komɑ nɑ oni kɑ e doso da. 20 Kɑ tugu mɔgɔ doso wrini ti Alɑ sɑliɑ kɛ kɑ dɑpɑ. 21 Wolɑ ɑ mɑbɔ kwo nongon ni ni kwoduguw lɑ. e mɑdun komɑ sɛbɛ lɑ min na sie kɑ ŋin kisi. 22 A kɛ komɑ lɑdun blɑw ye sɑ ni ɑ kɛ ɑ lɑmen blɑw ye kɑ ye lɑfri. 23 kɑ tugu ni mɔgɔ diɔ ki yɛ kɛ komɑ lɑmen bɑgɑ ye sɑni ɑ lɑ kɛ ɑ bɑto bɑgɑ ye! o kɛrɑ mɔgɔ ye. mi ni yɛ fɛ yɑ fɛ nɑn nɑ. 24 A kwɔ dun ni kɔfɛ ɑ t'ɑ yɛ togo yɑ dɔn kun yɛɛ. 25 N'kɑ mɔgɔ min sɑliɑ togoyɑ fɛɛ ni ŋiɑmɑ diɔ ye n'ɑ tɑ min kɑ e ɑkri bɔ ɑ lɑ ɑ ni kɑ mɑrɑ wo tigi nɑ sɔ ɑ kɛ tɑw lɑ. 26 Ni mɔgɔ diɔ ki yɛ tɑ dɑnɑyɑ mɔgɔ ye wo lɑ yɛ sɔnkun lɑfri. woni bɑgɑ ti ɑ kɑ Alɑ sirɑ lɑ. 27 Dinɑ sirɑ sɑŋiɑni ni ɑ dɑpɑniwo en fɑ Alɑ ŋianɑ wo mi gni ye : kɑ petɑdiw ni fiɑmosow djɑmɑ ɑ deku wɑtiw lɑ woni kɑ sie e yɛ kɔ diŋɑna.

Chapter 2

1 Ne bɑlemɑnw, ɑ kɑ dɑnɑye tɑ en mɑtigi nɔɔrɔtigi Yesu kristɑ lɑ kɑ sɔ ɑ mi mɔgɔ womɑn nɑ kɑ bɔ nɔn gon nɑ. 2 kɑ kɛ ko ɑ kɑ djin krun bɛni nɑ , mɔgɔ dɑkamani diɔ le dun a siɛ rɑ, nisanu borɑ nigɛ ye woni fɑngɑntɑn deke ko tigi diɔ fɑnnɑ le dun. 3 Ni ka fɔ mɔgɔ dɑkɑmɑnɑn , ɑkɛto ni sigi diɔ ŋumɑn ŋin na. woni kɑ fwɔ deke ko tigi fɛ e diɔ ni to o diɔ lɑ ŋi, wɑlɑmɑ ni sigi ne sin kɔ yɑ! 4 E mɑ sɑliɑ tɛgɛ e yɛ kon nɑ? e mɑ kɛ hɑkili kuntɑn tigi kititigɛlɑ ye ? 5 Ne bɑdei kɑnuniw Alɑ mɑ djinɑ fɑngɑntɑnw lɑ tɔn mon dɑnayɑ lɑ kɑ kɛ nɑfotigi ye dɑnɑyɑ lɑ kɑ kɛ tientɑlɑw ye ɑ kɑ mɑsɑ ya lɑbɛni nɑ ɑ ko ka dji minun ye u kɑmɑ. 6 N'kɑ ɑ ye fɑngɑntɑnw t'ɑ mɑfienyɑ, Dion nu biin ɑ kɑ? nɑ fo tigiw tɛ? dion nu nɑ koro ka tɑ daw la? A Ye tigiw tɛ? 7 A ti ɑ tɔgɔ ŋumɑnw mɑfienyɑ? 8 N'ka son ni ka masaka ka salya tongon ma a sɛbɛ togo la «e mɔgɔ ŋongon kanu na fwɔ e yɛ kundin» e kɛ togo kaŋi. 9 n'ka e ka mɔgɔw woman ka a bɔ nongon na e akɛɛ! wola e kɛra kwo ŋamini kɛla ye. 10 ka tugu ye mɔgɔ o mɔgɔ salia biɛ bato ali eka kelu dɔɔni e kera ŋanmini kɛla ye salia biɛ kon na. 11 ka tugu ye min ka fwɔ «e ka diatɔ ya kɛ» a ni ka fwɔ « e ka mɔgɔ paga». ali ni ma diatɔya kɛ, e ka mɔgɔ paga e kɛra ko ŋanmini kɛ la ye salia kɔnna. 12 wola a koma ni kwo u kɛ na fwɔ minu ka kiti na kɛ salia lafiani kɔnna. 13 ka tugu minu ka kiti we tɛgɛ ni makari ya bi ye wu ka kiti na kɛ makari ya tan. makari ya we sie sɔ ka tɛmen salia kan. 14 Ne balimanw na fa dion mana mɔgɔ la fwɔ ko danaya min a ye la ka sɔ kɛ togo ta tigi la? wo danaya we sie ka tigi krishi? 15 A ka sɔ ni baleman tiɛman wama mosoman diɔ miŋi ni teke duni ta fɛ, frun ta fɛ. 16 Aa diɔ le ka fwɔ a fɛ:« ta ɛrɛ la ki konpanito fintin na » ka sɔ ye ma pisogo makoya fɛ si dji a ma, we mon ŋa a ma ? 17 Wo togo la danayao ni kɛ togo tala, a sani no! 18 N'ka mɔgɔ diɔ na fwɔ kun :« danaya mi ye la, ne mini nin kɛ togo we» e danaya-kɛ togo tanw ira na, ne na ka danaya ira e la ni un kɛ togowu ye. 19 Ye dani mi ala ko ala ke ne miŋi, wo kagni e fɛ, n'ka ali sitan niw fanan dani mi o la fɔ aa ye ye. 20 E layritan n'a fɛ ka don ko ni danaya migni, ni kɛtogo tala, nafa tala fana. 21 An Ibrahima ta dii tiɛ Isaka dji saka tabali kan wati mina, a ma kɛ mɔgɔ te ni ye a kɛ togo la wa? 22 A die ka fwɔ ko danaya we tongonma ni kɛ togowu ye ŋon fɛ. woni kɛ togowu we baka dun danaya la ka dapa kosobɛ. 23 Wola sɛbɛ fwɔ ta dapa la:« Ibrahim dala Ala la we la kɛ mɔgɔ teni ye» wo togo la Ibrahim tɔgɔ we kri ko Ala la mɔgɔ. 24 A don ka fwɔ ɔronya sɔ kɛ togo la ni danaya dɛmen tɛ. 25 Wo togo la fanan, diatɔya moso Rahab na ɔronya sɔ a kɛ togola, e tielaw ladun wati mina a ni ka bii sra kwɛman ira a la wa? 26 Ka tugu pii sogow ni ŋi tala a sa la, danaya fana ni kɛ togo tala a sani no.

Chapter 3

1 Badiw aa shaaman kana kɛ kaa mugɔw ye bari n'an don ko kaa mugɔw ka kiri naa greya. 2 An biɛɛ le fri tugo shaan man nan. mugɔ min ti fri koma na,wo tigi mi mugɔ dapani ye,e she k'a yɛɛ mlan fannan. 3 An kaa fii jrudun shoo daa la yako e ka sɔn an ta ma. N'an ka fuɔ ka ta pa mina,e le yi. 4 Wama a le kunnunbaw fɛɛ. Ali n'i jɔ ka boya tugo wo tugo ali ni fiɛba k'a puse tugo wo tugo, ni kunnun bira ma fɛ a la ta ja mi na, e ta ɲi ne a yantee fɛn fitini bakala. 5 Wo tugo ke nan,mugɔ nɛɛ fannan man pii ja fitini jɔ ye min she k'a yɛɛ boyan haali. Fiɛn fitini fannan mi tin. E she ka cu brekeba biɛn dunnan kuo la. 6 Mugɔ nɛw fannan ye eko fiɛn. Fiɛn dgu lo, an pii ja jɔlo, wo le mi pii ja shɔw biɛɛ dunnan kuo la. Wo fiɛn ye yaadanman talee. 7 Kogosgow , ni kɔɔw,saaw,ani jie kɔnnanfɛw shi fa biɛ, adamadin she ka wuule koo. 8 Nga mugɔ shi ti she ka nɛdin mara. Balawufɛn lo mi ti to jake man, bga y:e:elo mii mgɔ pka. 9 Aa matgi, ni an faa tannu n'an nɛɛn ye, ka tla ka mgɔw daka nin wee. Ala lee mgɔ da e ko a yɛɛ. Duba ni daga nin la bɔ daa ke nan. 10 Duba ni daga la bɔ daa kenan, n badinw, wo dganitɛ! 11 Jié jun man, anijié kunnan man she ka bɔ kɔn ke kɔnnan wa? 12 Nbadinw, tɔrɔ she ka tgɛ olivuyiri kawa? jié junman ti she ka bɔ kɔkɔjié la. 13 Jo mi hakritgi ye aa shɛ man? wotgi l'aa jra a ka kɛwaliɲumanw fɛ e minw kɛ ni yɛɛmadgi ani hakritgiya ye. 14 Nga ni min kɔɔn ka dgu, ni shre ya mi min na, wo tgi ka n'an yɛɛ waso k'a ka fin ɲan kɛ ka shɛn datgu. 15 wo hakritgi ya shi ti bɔ ala fɛ, nga we diɛn ta lee, adan maa din ni shi tanni ta. 16 kɔn nan dguya ni shele ya mi jami nan, kuo ngan mini ni dguya shifa biɛ nan sɔɔ wo jaala fannan. 17 nga hakritgiya mi min ala fɛ, we mgɔ kɛ mgɔ ɲima ye, hɛrɛ mgɔ, hinɛbga, mi ka kuo ka ji, a ka kɛwaliw ka ɲii kuo sɛbɛ, e makari kuo sɛbɛ. a ti womanni kɛ. a ti koma fla fuɔ. 18 Mgɔ minw min hɛrɛ ɲini nan, wu le teeniya nafa sɔɔ hɛrɛ kɔnnan.

Chapter 4

1 kɛɛ ni sɔsɔli minw wri aa shɛman na, wulu bɔ ja jɔn man? wee bɔ nge dguw la minw maan susu susu la. 2 fɛɛn jɔn nge maa la nga aa ti wo sɔɔ, aa ye mugɔ pga ka kɔnnan dguya kɛ, nga aa ye mi min fɛɛ, aa ye ti she ka wo sɔɔ. kɛɛ ni sɔsɔli na wri aa shɛman. aa ye ti fuoyi sɔɔ bari aa ta d'aale ala fɛ. 3 Aa man d'aale fannan, aati fuoyi sɔɔ bari a ka miri ya man ɲii. aa ye la daale a ka nge ya danman kan man. 4 a ye tee bii ɲunu! aa ye m'an dɔn ko mgɔ mi ka dinɲɛn kuo ja a yɛɛ ye, k'o tgi ni ala ti ben wa? ayiwa, ni mgɔ min min dinɲin kuo jara a yɛɛ ye, wo tgi la yɛɛ kɛ ala dgu ye. 5 A fuɔ la ala ka koman nan ko:«aa ye ɲii min dun aa la, a sheleya we la.» A ye ka miri nan kuoye fuu lee wa? 6 e kuo biɛ kɛ k'a ka nɛɛman jra. wola, a fuɔ la ala ka koman na ko:«ee nɛɛman kɛ mgɔ mandgininw ye, ka fiya yɛɛ boɲannanw man.» 7 Aa ye la yɛɛ madgi ala ye kaa b'a shitanni man. wo la, a nan nan aa je k'aa toɲi. 8 aan gwa Ala la, wo fannan nan e gwaa an nan. hakɛ ɲunu! aa yee la boo nɑa dodokun sanniɲan. kɔɔn fla tgi ɲinu! 9 Aa nimisa ka komo kuo sɛbɛ, aa kaa yɛɛkuo kɛ komo ye, k'aa ka ɲishɔn ja yɛman ka kɛ dosokashi ye . 10 aa yɛɛ man dgi mantgi ye, a nan kun kɔta ji aa man. 11 N baliman, aa ka Ngɔn tgɔ dgu fuɔ, ni min k'a tɔn ngɔn tgɔ dgu fuɔ, waman k'a jaa ki, wo tgi mi koman dgu fuɔ ala ka sariya la, k'a dgɔya. k'a sɔɔ mgɔ min sariya dgɔya, wo tgi ti sariya bato bga ye, nga a la dgɔya le. 12 sariya sgi bga ni kiti tgɛ bga we ala ke pe le, wo mi she ka mgɔ krishi, wa man ka halaki. ye min nin tɔn ngɔn jaa ki, ye min jo ye? 13 ayiwa, aa ye minu nan fuɔ ko:« bii waman sinni, an nan ta dgu ɲi nan ka yakoli kɛ sa ke ka wari sɔɔ.». 14 k'a sɔɔ aa ma dɔn ni sinni nan kɛ tgo mi na aa fɛ, bari aa min nan fuɔ kɔnmijie. 15 Nga aa ka kan k'a fuɔ ko ni matigi sɔnnan, ko anan ɲi ni ɲi kɛ. 16 aa l'aa yɛ boya n'aa ka koman gwansan ye. ka sɔɔ wo shi man ɲii. 17 ayiwa, mgɔ min ne koman ɲuman dɔn a t'a kɛ, wo tgi ye hakɛ kɛ.

Chapter 5

1 sisa, n kaan mi aa na fuotgiw le man. aa ye la komo kuo sɛbɛ, bari bɔɔn nan kɛ aa ye ta ye. 2 aa ye la dcn ko a ka na fuo tii nin no, bwaw l'aa ka frun ɲimi ɲimi. 3 aa ka sannu naa ka wari biɛ sɔnni lo, wo sho ɲii naa ka tgɛgwrɛya yira, a naa aa shen shen e ko fiɛn. aa ye nafo la jɛn aa yɛɛw ye wate labɛni nan. 4 Baradin mu nun bara kɛ aa ka jiikɔnnan. aa ma wuu ka saaw ji wu ma. matgi, shetgi baaradin yu n'u komo kan mɛn. 5 diɲɛ nan, aa ye fganmandu ni kɛ k'aa jaɲekuow kɛ, ka tɔɔ e n'a fuɔ biɛkan pkata, k'aa sadu kɔɔn. 6 aa ye mgɔ teeniw jalaki kaa pka. aa ma aa sɔsɔ. 7 N ba diw, aa muɲu fuɔ ka she matgi kuɔsiki dun man nam fuɔ sɛnkɛlaw la muɲu tgo min nan. ni saɲe premie mi nannan, a lee nan muɲu fuɔ ka she sanjie labani biin man, ale sɔɔn k'a ka baara nafa sɔɔ. 8 wo tgo ke na, aa fana l'a muɲu, ka jelaja bari kuɔsiki wate suruɲannan, 9 N badiw, aa kanan jinmi mara ka t'o ka ngɔn kɔɔ fuɔ yako ala kanan aa kiti. a labɛni no kiti kanman dɛ. 10 N badiw shela mi komanan matgi tgɔ la, wuu tɔrɔ muɲu tgo min nan, aa ladge. 11 Mgɔ minw muɲu fuɔ ka she a daa man, aan ko wulu dgan muni no. zɔbu muɲunan tgo minan, nko aa ye wo men kɛ. matgi mi ɲumany ni makaritgi ye. 12 Nbadiw, aa kaa kii fiew. aa ka kii san koola, aa ka kii tgo shi la. aa ye la fuɔ ko ɔn hɔn ni ɔnhɔn lo, ka fuɔ ayi lo, waasa ala ka kiti kannan biin a ka. 13 N'aa jɔmi tɔrɔ la, ale ka ala daare. min ɲishɔn ka ji, wo la ala tannuni dɔnkri ye. 14 N'aa jɔ man kɛn ngɛn, wo tgi la krita kajanman ɲanmgɔw kri, a lee ka daareli kɛ he ye, ka klo kɛ e kunnan matgi tgɔ la. 15 wo daareli min kɛ k'aa dgi da matgi ka, aa nan bannan bga shɔ krishi, matgi n'aa kɛnngɛnya. n'a k'a sɔɔ a min ka hakɛ kɛ,a nan wo yafa sɔɔ. 16 wo la sa, aa ye hakɛ minw kɛ, aa wu fuɔ ngɔn ye ka ala daare ngɔn ye waasa aa lee ka kɛnngɛnya. baaka mi mgɔ teni ka daareli la kuosɛbɛ. 17 cela Eli tun min aan bɔngɔnkuo adanmandin ne. E ya dgi da ala ka k'a daare ko saɲe kaa nan. saɲe fannan man nan fuɔɔ sa saba ni kalo wɔɔrɔ. 18 wo kɔfɛ, e daareli kɛ gun, saɲe nan, shunmanw ɲannan. 19 N badiw, n'aa jɔ frini ka shiin sra bla, ni mi ka kɛ sababu ye k'i kuɔsiki. 20 aa ye l'a dɔn ko ni mgɔ min ka hakɛ kɛla kuɔsgi ka bɔ a ka fri sra ka, wo tgile kɛ sababu ye k'a tɔnngɔn krishi, hakɛ shaaman le yafa.

1 Peter

Chapter 1

1 Ne piyɛri, Yesu Krisita ka cedin , ɲin bataki ɲin ce aa ma ,yaa masa l'aa ye minnu wooma n'aa min donaya la pɔn mra la, ni galati ani kapadɔsi ni Azi ani Bitini mra la. 2 Yaa masa l'aa wooma kabi gale , k'aa kɛ a taa ye ɲin ɲanama baaka la , waasa aa mɛni kɛ yesu krisita fɛ ani ka saniya a bishi bɔnin na Yaa masa la nɛɛma ni hɛrɛ kɛ aa ye waate biɛɛ . 3 4 An baaka da Yaa masa ye min mu an matgi Yesu Krisita fa ye !A makarila an na kuosɛbɛ k'an kɛ dafɛkula ye ka dgii ɲraman ji an ma yesu krisita ka kruni baaka la ka bɔ kabru la, ani ka ɲinja ji an ma , min ti shɛn , a ti nŋashi, ŋɔn ti she a ma ka fyew .A mrani m'aa ye arijran na, 5 She tgi yaa masa l'aa ye minnu mra dgi kama fuɔ ka she kishi li dun yɛɛ _yɛɛma.Yaa masa wee min ltgɛ nin wee na kɛ diɲɛ laba waate ra 6 Aa ɲinshɔn ka ji wo kishili kama hali ka sɔɔ a kɛla waajibi ye aa ɲannasisi sisa waate dɔɔnin kɔbɔli shifa shama fɛ 7 Ka aa ka dannaya kɔɔbɔ .sanu min fɛ bata ye , wo biɛɛ nan ta ce kɔɔbɔ fiɛn fɛ . Wotgo la aa ye ka danaya min ka fisani sanu ye kuosɛbɛ, wofanna kɔɔbɔ, wasa aa she ka tanuli ni nɔɔrɔ ani bonyali sɔɔ wo kama yesu krisita yra waate ra 8 Aa ma wo je ba , wo biɛɛ nan ta aa lee nan kanu. Hali ni aa ɲan ta la sisa , aa dani ma na . Wee kama aa le n'a ɲi shɔnja nin ɲinshɔnjabɔ ye , wo dama ti she ka fuɔ, 9 K'a man sɔɔ aa la aa ka danaya ŋɔn sɔɔ, wo min ɲinw kishili ye 10 Nɛɛ ma min tuna ji aa ma shela minnu shelaya kɛ wo kuo la , wuu ŋinkali ni sgɛsgɛli kɛ wo kishili kuo 11 Krisita ɲin min tun m'aa kɔnna , aa tun n'a sɔnmin nin krisita tɔrɔw ye ani nɔɔrɔ min tun nan da a ka wuu kɔfɛ, wo ɲin tin kuo minnu yra celaw la , wuu tuna n'aa jeja ka wuu kɛ waate ni wuu kɛtgo dɔn 12 Yaa masa l'a yra wuu la kowuu tun koma kuo minnu na ka baara min kɛ, ko wo kuow tina kɛ wuu yɛɛ ye , fuɔ aa ye le . Kibariya juman fuɔbgaaw wo kuow fuɔ aa ye sisa ɲin ɲanama baaka la, wo mi cela ka bɔ sankoo la. Mɛɛkɛw kwin ma fɛ ka wo kuow je ka wuu dɔn. 13 Wee kɔsɔn , aa hakri sgi ka aa to aa ɲan na .Nɛɛ ma min na dij aa maa masa yesu krisita yra waate la , aa dgi biɛɛ da wo sɔɔri ka 14 Aa kɛ yaa masa kan mlanbgaa ye . Nge ya minnu tun m'aa la aaka kuodɔnbiya waate la, aa k'aa tgo ya kanɲan ni wuu ye 15 Nga aa kɛ senumaw ye aa tgɔnman tgo biɛɛ la e ko aa kribgaa yaa masa ka senu tgo min na 16 Ka sɔɔ a sɛbɛni mu kitabu la ko:"aa kɛ senumaw ye , katgu ne ka senu " 17 Yaa masa , wo min mgɔw biɛɛ keekee ka kiri tgɛ ka kanɲan ni aa ka kɛtaw ye ni ati mgɔ bɔ mgo la n'aa wo kri k'aa fa , wo tuma la aa ka kuo kɛ taw biɛɛ kɛ ni yaa masa ɲansra ye aa ka diɲan latgɛ la 18 Ka tgu aa l'a dɔn ko aa kun mamabɔ nifɛ tiitaw ye , e ko wari ni sanu wo ka bɔ aa tgɔnma tgo gwansan -gwansan la aa kaana wo min na aa faw fɛ 19 Nga aa kumabɔ la nin krista bishi ye, wo ka pisa nin fɛ biɛɛ ye.Wo kɛla e ko sgadin ɲɔn shi t'i a la ngɔ ja 20 A kuo latgɛla yaa masa fɛ ya nin diɲan koni da, a yrala waate laba ɲin na a ye kama 21 Aa ye minu dala yaa masa la wo baaka la. Wee la kunnu ka bɔ shuw shɛ ma ka nɔɔrɔ da a ka, y'aa ko a lee ka da yaa masa la k'aa dgi da a ka 22 Aa dosokunw saniya shiɛn kanmlanli la kanuya sɛbɛ kan man . Flyiwa , aa nŋɔn kanu kuosɛbɛ ni aa dosokun biɛɛ ye 23 K'a tku aa woora kun kula ye , nka wo ma kɛ ɲi shi tiiita ye, fwɔshi tiibii, yaa masa ka koma ɲanama babii baaka la 24 E ko kitabu la fwɔtgo ya min na ko: "Mgɔw biɛɛ min eko byin , aa nɔɔrɔ biɛɛ min eko byin 25 Nka mantgi ka koma wee to kudayi-kudayi , kibariya djunma koma min lashe aa ma, wo la.

Chapter 2

1 Wee kan man aa ka dguya biɛɛ dabla, an nanmaaw biɛɛ ni flankafy ya ani tgɔ dgu fuɔli biɛɛ 2 Shin kuo min dinwleni kla la tgo min na, wo tgo la yaa Masa ka koman min mu e ko nɔnɔ yɛɛwooye wo ngé la kɛ aala , wo a aa lee ka bonya wo fɛ ka kishili sɔɔ. 3 K'a sɔɔ aa la shi fɛɛ ka dɔ ko Matgi ka ɲi. 4 Aa kwaa matgi la , sene kru ɲanama no , Mgɔw laa ba a laa , nka mɛn a ɲana tɔnmɔn ni no , a sgɔn ka buun yaa masa ɲana 5 Aa ye fanna la kwaa a la e ko sene kru ɲanamaw wola ale ka jɔ ka kɛ ɲi ɲanama ka sho ye saka la she bga ɲana maw , ka saaka ɲanama la she minnu na dja yaa masa ye Yesu Krista baaka la. 6 Katgu kitabu la fuɔko." A pɛɛ, ne nan sho seleke senekru sgi sion, a ɲanatɔnmɔnni no , a sgɔn ka buun hali. Min ka da ala, wo ti muuni pew" 7 Aaye minnu da la a la a ka pisa fɛ biɛɛ ye aaye ɲa na , hka mɛn kanmlanbiiw ka pa fɛ , "shojɔlaw bana sene guru min na , wo kɛla sho selege jukɔɔ senekru lakika ye . 8 Wo min sinkwishi senekru ye , ani mgɔ byin paa wo, "aa sin wee kwishi , katgu aa man sɔn ka Yaa Masa ka koman kan lamɛn .Wo kuo latgɛ la tin fana . 9 Nka mɛn aa ye min shyaɲanatɔnmɔnilee ye ani saakalashebgaw Masa maw ni shiya ɲanamaw ani Yaa Masa ka mgɔ kunma bɔniw , wasa min n'aa kri ka bɔjibi laka aadun a ka kabakuo kɛɛ la, aa wo ka ɲumaya kuow fuɔ. 10 Aa ye tunti Yaa Masa ka mgɔ ye gale, mɛn sisa aa man ka mgɔw ye. Aa ye tun man makari sɔɔ ka kɔɔ, nka mɛn aa wo sɔɔ sisa. 11 Badin kanu lenw, aa ye min donawni sgifɛw ye diɲanla , wee kama ne l'da dare ko aa ka piisgo kuo ngeyaw to ɲin wuu mgɔ dosokun ne kɛɛ dɛ. 12 Aa tgɔnma tgoya bɛni YaaMasa dɔnbiw shɛma . Wo tun man la , ali nin a l'aa tgɔ dgu fuɔ aa min kuodgukɛlaw ye, aa n'aa ka kɛwali ɲumaw je ka Yaa Masa tannu wuu kama , ni a ka nan bɔ a yedun min na . 13 Aa madgi mgɔw ka kuntgiyaw biɛɛ kɔɔ Matgi kama . Aa koo masashɛw ye ; wo min mun fɛn biɛɛ kun na 14 Aa koo guvɛrnɛɛw ye ,katgu aa sheni mu masashɛ fɛ ka kuodgukɛlaw ɲagŋa, ka kuoɲumakɛlaw tanu 15 Yaa Masa sago min ɲin nee ko aa ka hakilitan kuo dɔnbiiw daw tgu ni aa ka kɛwali ɲumanw 16 Aa ye hɔrɔw nee ye wo biɛɛ n'an ta , aa ye ka hɔrɔya ka kɛ dguya datguna ne , katgu aa ye min yaa masa ka jɔnw nee ye 17 Aa mgɔw biɛɛ bonɲa , ka badinw kanu . Aa sra yaa masa ɲan , ka masashɛw bonɲa. 18 Baaradinw aa koo aa kuntgiw ye ni bonɲa biɛɛ ye , kuntgi ɲumanw ni shɔnninw drɔnw tɛ, hali dgumanw fran 19 Katgu mgɔ man kan ni tɔrɔ min ye, ni a ka wo muɲu yaa masa ɲansr a kama, wee tanuli sababa ye 20 A yiwa ni ka kwishie ka kɛwali dguw kama , mɔn tanuli min wo muɲuli la? nka ni ka tɔrɔ e ka kɛwali ɲumanw kama ni ka wo muɲu , wo min tanuli sababu lee yaa masa ɲan kɔɔ 21 Aa krista wee kama, sabu krista yɛɛkun tɔrɔla aa ye kama , ee tgoya yra aa la , Yaako aa ye l'aa gwan a sinnɔn na. 22 A man kuodgushi kɛ ɲanmaa shi man sɔɔ a da la . 23 A nɛ nan waate min na, a maan ta saa.A tɔrɔla waate min na , a man kaŋari da aa ye nka e ya kuo biɛɛ to yaa masa boola , wo min kiritɛ nin teniya ye. 24 Krsta yɛɛ kun nanka jurumuw ta a piisnola wŋe wŋe yiri ka, aako an kɛ saniw ye jurumu ka pa fe ka ɲanamaya teeniya kama aa ye kɛnnŋɛnyala a ka wŋishili pɛ. 25 Aa ye tun min nafɛ sga fri ninw , nka sisa aa sigila aa ɲinw Gwɛba ni aa kɔɔshibgama.

Chapter 3

1 Mosow , aa koo aa shɛw ye,wola nin aa jɔɔ ma yaa masa ka koma kan mlan . Wuu la sɔn ka dannaya kɛ aa tgɔnma tgo kama ni koma tɛ , 2 Ka sɔɔ aa tgɔnma tgo ɲuma ni bonyaliw aa wo fɛɛ 3 Aa ka masri k'a kɛ kɔfɛ masri ye n'a fuɔ kun digili wala sana masriw ni frun sramanni dun wo 4 Nka aa ka masrri la kɛ konnan masri wee masri dgoni ye , wee dososhɔn sabali ni nee , wee masri fɛ shienbii le. A sŋɔn ka bun yaa masa ɲanna hali. 5 Gale moso sanniya minnu tun n'aa dgi da yaa masa ka , wuu tun n'aa masri ti ne . Aa koo ni tun min aa cɛw ye 6 E ko saran ibrahima kan mlan tgo min na ka kri " Matgi"Aa ye man dimosow ye, n'aa ye kue ɲuma kɛ ka sɔɔ aa ahkri ti ti nŋami sra kuolɛ. 7 Wo tgo franna , cɛw aa ye l'aa mosow lan nin hakritgiya ye .mosoya tgoya min na fɛ mlan min baaka ka dgɔ aa ye ta ye . Aa ye l'aa boɲan, katgu aa ye min ɲanamaya nilifɛ shɛntanŋɔnlee ka bɔ yaa masa fɛ, yaako aa ye ka yaa masa dareli kana tgɛ 8 Wo biɛɛ kɔfɛ , aa ye biɛɛ miriya la kɛ kee ye . Aa ye la hina nŋɔn na , ka nŋɔn kanu e ko badinw , ka makari mgɔ tɔrɔniw na , ka aa yɛɛ madgi nŋɔnye 9 Aa ka kuodgu saa nin kuoɲuma ye , wala ka nɛnni saa nɛnni ye nka aa duba ta , katgu aa ye kri la ɲin ne kama, ko aa ye la duba sɔɔ shɛn ye 10 Kitabu la fuɔ ko:"'ɲanamaya kuo ka ji miin ye , ni aa ma fɛ ka dɔ ɲuma ye , aa la nɛn kɔɔhikuo fuɔ ma 11 Wola kuɔ dun dguya ma ka kuo ɲuma kɛ ka hɛrɛ ɲinnin ka tgu wo kuɔ 12 Katgu matgi ɲa min mgɔ tee ni ka , a too min aa ka dareliw la , nka matgi la ɲa yɛɛ ma kuodgu kɛlaw kama 13 Nin aa timinnakaja kuoɲuma kɛla joma kuodgu kɛ aa la? 14 Hali nin aa min tɔrɔ la teeniya kama aa dubadi nee ye. Aa k'a sra aa ka sra fɛw ɲa, Aa hakri ka nɲami 15 Nka aa krista boɲa aa dosokunw na ka kanɲa ni a ka matgi ya ye. sababu la , aa labɛni la sɔɔ waate biɛɛ ka wo jabi, nka wo la kɛ ni mandgi nira ni boɲa ye 16 Dosokun ɲuma ta to aa fɛ,wolo ni aa min aa tgɔdgu fuɔla waate min na ko aamin kuodgukɛlow ye aa tŋɔnma tgo ɲuma krista la wo la to aa tgɔ shɛnbgaw la muuŋ 17 Nin yaa masa sagola k'aa tɔrɔ kuoɲum a kɛ kama, wo ka pisa kuodgu kama tɔɔrɔ ye 18 Krista sala shinɲa keepe jurumuw kama,tee nii tɔɔrɔ la tee biiw nɔn na , yaako a la an la she yaa masa ma . A pgala piisgo ta pa fɛ nka a ɲannamayala ɲin ta pa fɛ 19 A taa kashola ɲinw waaju wo ɲin we la 20 Wuu tun yaa masa kanbgaaw ye ga le, yaa masa tun min mankɔnni kɛ nin muɲuli ye Nuhun ka krun dida waale la .Mgɔ dɔɔnin, wo kɔɔ mgɔ sigin ne je shɛtgɛ ka krishi 21 Wo je kela batiseli bisgi ye, wo min n'aa ye kishi sisa. Woti piisgo nŋɔnw kuoni ye nka wee yaa masa jaabii ye ka bɔ suw shɛ ma. 22 Wo yɛɛ la ka ta sankoo kɔnna , a sgi nin yaa masa krin boo fɛ .Mɛɛkɛw nin kuntgiw ani she bgayaw kooni min aye.

Chapter 4

1 Wo tgo ra, Krista tɔɔrɔ ra piisgo raa, wo kama aa fran r'a yɛɛ labɛn ni ŋaniɲan ɲuman ken wee; bari mgɔ woo mgɔ tɔɔrɔ ra a piisko ra, jrumun ti wo tgi ma kun. 2 We r'a to wo tgiramgɔ man kan ka ɲranmaya kun ,k'i ɲibɔ diyɛn mgɔw fɛ, ŋa a ka kan kaɲranmaya Yaa Masa sgo ra a shi shɔ biɛ. 3 Bari waati yan tɛmen na k'aa to diyɛn mgɔw sago kɛri ra: kakaruya kwow, lgera kwow, dɔɔshɔya wo, duni kuntanw, biɛkanya kwow, josɔn na kwo kuntanw. 4 N'aa ma sɔn ka jɛn n'aa ye wo kwow ra, aa ren wo je kabakwo damatɛmɛni ye, aa ren'aa tgɔ shɛn. 5 Ŋa, miin labɛnni,mu ka kiti tgɛ ɲramanw ni shuw kan, wo n'i yra'aa ra. 6 We ra to kibaro juman fwɔ ra shuw fran fɛ, yaako, ari ta to kiti tgɛnin m'aa kan k'aa to ɲranmanya ra, aa ra ɲranmanya ɲii na nafwɔ Yaa Masa. 7 Fɛn biɛ laban srɔnɲa na. Wora, aa hakri sgi, k'aa ka myiiriyaw damakaɲa, k'aa to Yaa Masa dare ra. 8 ka tɛmɛn wo kwwow biɛ kan, aa ŋɔn kanun kwosɛbɛ, katgu kanuya wee jrumun shaanman datgu. 9 Aa ŋɔn ladun, ŋgrunŋrun kaa sɔɔ a ra. 10 Na fwɔ aa biɛ kenken mi ka ɲinninfɛn sɔɔ timinshi, aa ŋɔn makwo ɲa nɛɛ, Aa wo kɛ nafwɔ Yaa Masa ka ɲinnifɛn shifa shaanma mrabgaɲuman nuw . 11 ni miin ka fwɔ k'ii wanjuri kɛ, a ra a kɛ ka kaɲan ni Yaa Masa ka kabakwow fwɔ tgo wee; Yaa Masa fgan miin j'i miin maa, wo ra bara kɛ ka kaɲan ni wee, yaako nɔrɔ ra da Yaa Masa kan kwow biɛ raYesu Krista baaka ra. Nɔrɔ ni shebkaya min we ta ye bada bada! Amiina. 12 N'bareman kanunniw, aa mi kɔɔbori gbrɛn miin shɛtgɛ ra, aa kaa wo fɛɛ nafwɔ aa mi kabakwo fyɛn shɛtgɛ ra, miin shi m'aa sɔɔ ka je. 13 Aa yriraja, katgu aa ɲija sɔɔ Krista ka tɔɔrɔw ra, yaako a ka nɔrɔɔ ka fii yra sgan mi na, wo ra kɛ yriraja ni ɲunshɔnja ye kwosɛbɛ aa fɛ. 14 N'aa ka nɛn Krista tgɔɔ kanman, aa mi dubadin ye, Katgu nɔɔrɔɔ Ŋi miin mi Yaa Masa Ɲi wee, wo sgini m'aa kan. 15 Ŋa, mgɔshi kaa tɔɔrɔ a a shɛma k'a mi sun ye, wamaa kwodgu kɛra, wamaa dgodgoni kwo kɛra, 16 ŋaa, nin miin ka tɔɔrɔ nawɔ danabga, wo kaa muun wora , a raa baaka da Yaa Masa ye ni a tgɔ wee. 17 Katgu kiti damlan sgan shera Yaa Masa ka mgɔw ma. Ayiwa, ni kiti ka kan ka damlan an ne ma, miinuw ti Yaa Masa ka kibaro Juman bato, wu taa na kɛ dishi? Nafwɔ kitabu ra fwɔ timinshi 18 ko: «Ni mgɔ teeniw krishi ka gbrɛn, mgɔ ŋɔnninw ni jrumukɛraw taa na kɛ dii?» 19 Wee kaman, miinuw mi tɔɔrɔ ra ka kaɲan ni Yaa Masa sago wee, wu r'a ɲii karifa an danbga Yaa Masa Kantgii ma, ka to ɲuman kɛɛ ra.

Chapter 5

1 Eglizi cɛmgɔba miinuw m'aa shɛma, ne wu jeraja, ne mi aa shi cɛmgɔba ree, ne Krista ka tɔɔrɔw dɔn a ni k'aa shɛrɛya, a ni a ka nɔɔrɔ miin na na jra, ne n'in ɲija sɔɔ woraa fran. 2 Wo kaman ne r'a jeja ko : Yaa Masa ka sgakru miin karifa ra aa ma, aajanto wu ra. Aa kaa wo kɛ ni waajibiya ye, ŋaa, aa kɛ ni janjeya ye ka kǝɲan ni Yaa Masa sago wee.Aa kaa wo kɛ tɔɔn dgu kwo ra, ŋa aa kɛ ni ŋaniya ɲuman ye. 3 miinuw karifa ra aa ma, aa kaa fgan dgi aa kan, ŋaa aa kɛ ɲayribgaɲumanw ye sga kruw shɛma. 4 Nin sgaŋɛnkuntgii ka n'i yɛɛ yra sganmiina, aa na 5 Wo tgo kenw na, kanmiiw naa koo cɛmgɔbaw ye, ka ŋɔn makwo ɲa ni yɛɛ madginiya ye; bari kitabu ko; « Yaa Masa kunshɛbaw kɛɛ, ka nɛɛman kɛ mgɔ madgininw ye. » 6 Wee kaman, aa yɛɛ madgi Yaa Masa boo baakaman kɔɔ, yaako a r'a kɔɔta waati bɛnnin na. 7 A'a ka haminankwow biɛ da a kan, katgu aye r'i janto aa ra. 8 Aa janto aa yɛra, bari dgu shitaani ri dɛn-dɛn nafwɔ yaa kɔngɔshɔ, ee she ka miin sɔɔ ka ɲimin, a min we yara ra. 9 Aa fgan jɔ a fɛ k'aa sinsin danaya ra, k'a dɔn ko aa bareman miinuw mi diɲɛn kɔɔna, a tɔɔro kenw mi wu biɛ kan. 10 Aa tɔɔrɔnin kwɔ waati dɔɔnin, nɛɛma biɛ tgi Yaa Masa ,miin 'aa krii a ka nɔɔrɔ banbii kaman Krita ra, wo yɛɛkun n'a dapa, k'a sabati, k'a baaka boɲa, a nin k'a sinsin. 11 She min Aye ye bada bada. Amina! 12 Nee Silvɛn jate bareman kantgi ree. We r'a to ne re sɛbɛri ɲi ce aa fɛ, k'a tɛmɛn wo fɛ. Ne r'a jeraja a ni ka a shɛntgiya ko nee miin sɛbɛɛ ka ce aa ma, wo mi Yaa-Masa ka nɛɛma lakika wee ye. Aa ka'a dgɔbɔ wo ra. 13 Babilɔni eglizi miin ɲanatɔnmɔn na nafwɔ aaye, wo ka fwori m'aa ye. Ne dicɛ Marka biɛ r'a fwo. 14 Aa ŋon fwo ni kanuya ye. Aaye miinuw mi Krista ra, hɛrɛ ra to aa fɛ.

2 Peter

Chapter 1

1 Ne Simɔn Piɛri, Yesu krista ka yɔn o ni a ka cedin we sɛbɛ ɲin ce aan danabga nŋɔnw ma, wuu miin ɲinjaa sɔɔ danaya sɛbɛ ra aan fɛɛ, aan ka Yaa masa, aan krishibga Yesu krista ka teeni ya baaka ra. 2 Nɛɛma ni dososhɔn ra ji aa ma ka shiya Yaa masa ni aan mantgi Yesu dɔnniya baaka ra. 3 Fɛn minnu na to aan ni ɲanamaya ka tgɔnma Yaa masa ɲan sran na, ee wo biɛ jii aan man a ka shebgaya alamanya baaka ra, ka kanɲan ni aan kribga dɔnniya wee, wo miin naan krii a yɛ nɔrɔ ni a ka ɲunmaya sɔɔni kama. 4 A nɔɔrɔ ni a ka ɲunmaya baaka ra, ee lahidubaw ta aan ye miinu ka pisa fɛ biɛ ye. Ee wo kɛ yaako aa krishi diɲan na lgedguw ka tiini ya man, ka ɲin ja sɔɔ alamaya ra wo lahiduw baaka ra. 5 Wee kama, aa baman kwo sɛbɛ ka ɲunmanya bla aa ka danaya kan, ka dɔniya bla ɲunmaya kan, 6 ka yɛɛmlan bla dɔniya kan, ka munɲun bla yɛɛmlan kan, ka Yaa masa ɲan sran bla munɲun kan, 7 ka barema kanuya bla Yaa masa ɲan sran kan, ka kanuya bla barenma kanuya kan. 8 Ni wo fɛnw min aa ra ka shiya, wuu na to aa ti kɛ saashɔw ye waama nafatanw aan mantgi Yesu krista dɔniya ra. 9 Nga ni wo fɛw ti miin kɔɔna, wo tgi ti jayan na fɛn je, a fiyen ni no. A yri bɔra a ka jrumun kɔɔw saniɲanri kwo ra. 10 We kama baremanw, aa bama ka aa kri kun ni aa ɲanatɔmɔn kun sabati ka ta a fɛ. Ni aa to ka wo kɛ, aa sin ti naan taron fiyeu. 11 Wo tgo ra aan mantgi ni aan krishibga Yesu krista ka badaa masaya dunni labla ni no aa ye. 12 We ra to ne na to ka aa yri bla wo kwow ra sgan biɛ, hari ka sɔɔ aa r'a dɔn ka kɔɔ. Shɛn koma miin shera aa man, aa sin sin ni min wo ra fran. 13 Nga ne myiri ka ne ɲranman to, a ka ɲiin ne ra aa tinminna ja ni ne ka yri bla komaw ye ko aa to aa ɲana. 14 Ka sɔɔ ne ra dɔn ko ne na bɔ piisgo ɲin bwusho kɔɔna yani dɔɔni, nafwɔ aan mantgi Yesu krista la yira ne ra tgo miin naan. 15 we kama ne na tgo biɛ kɛ yaako ne tani kwɔ, aa she ka aa hakri to wo kwow ra sgan biɛ. 16 Aan nee aan mantgi Yesu krista ka shebgaya ni a ka nan kwo fwɔ aa fɛ sgan min naan, aan m'an gwan tarenw na miinu bɔra mgɔw hakriw ra ka kanɲan ni aa ka cekuya tgo we, nga aan na boɲanbaa jee aan yɛɛ kunw ɲanw ra. 17 Ee wo boɲanba ni nɔɔrɔ sɔ fa Yaa masa fɛ sgan miin naan, wo sgan na kan we bɔ nɔɔrɔ ni boɲanbaa tgi ja ka fwɔ a ye ko: ɲin mi ne dincɛ kanuni nee, a kwo ka ji nee haari. 18 Aan yɛɛkunw wo kan mɛn ka bɔ sankoo ra k'an to a fɛ kru senuma kan. 19 Wo kwow biɛ ra yira aan na ka piɛ ko ceraw ka koma we shɛn re. Ni aa ra janto aa ra, wo na kɛ kwoɲunma ye, bari wo komaw je nafwɔ fintaan min kɛɛ bɔ jibira, yani dgu ra piɛ, fwɔ sgido raa man man aa dosokunw na. 20 Aa dɔn ban ko mgɔ shi ti she ka kitaabu ceraya komaw kɔɔ dɔ a yɛɛ man, 21 bari ceraya koma shi man na mgɔ sako ra abada, nga Yaa masa ra ka koma min jii mgɔw man, aa komana ka wo fwɔ ɲisenuma we baaka ra.

Chapter 2

1 Cera finɲafwɔw tin min mŋɔw shɛma ka kɔɔ tin min shi, kaamŋɔ finɲafwɔ byɛ na kɛ aa ye fanna shɛma tin ne. Aa na paa paa kwow dun aa shɛma dgon na miin mŋɔw dun hrakirii ra. Matgi miin n'a kumabɔ, aa n'a ban wo ra ka hrakii byin aa yɛɛ kan jona. 2 Mŋɔ shaanma n'a gman aa ka kakaaniya kwo danmatɛnmɛnniw na, fwɔ shɛn sraa tgɔɔ na shɛn aa kanma. 3 Aa na aa kɛ yakokun ye n'aka lafriri komaw ye wasabiiya kɔsɔ, nŋa aa yaakiri min sin na ka bɔ fwɔ waati yan, wo hrakii ti sinnŋɔn. 4 Mɛɛkɛ miinnu jrumun kɛɛ Yaamasa ma hinna wuw ra, nŋa ee wuw frii yannamaa dgan yaan jibiman kɔɔnna, k'a sri nin mra ɲin kiti dun kanma. 5 A ma hinna diyan kɔɔmaan shi ra, e r'e na ni jeba ye wo diyan mŋɔ Yaamasa ɲan sran biiw kan sgan miin na, nŋa e r'e mŋɔ seki krishi, Nuhun na ka sho mŋɔw, wo tiin teeniya kwo wanjurii kɛ. 6 E r'e sodomɛ ni gomɔr dguw giin k'a hraki ka kɛ bripiɛ ye, ka wuw kɛ ɲna yra nan ye Yaamasa ,nan sran bii na taw ra. 7 Nŋa ee Lɔti teennin krishi, wo min tin tɔɔrɔ la kwosɛbɛ wo kwodgu kɛraw ka kakaaniyaa kɔsɔ. 8 Ka sɔɔ wo cɛ ken nee teenni tunmun aa shɛma. A tin n'a ka teen biiya kwo miinnu je k'a mɛn, wuw tin na dosokun teen nin tɔɔrɔ dun o dun. 9 Wo byɛ ra yra, ko matgii she ka Yaamasa ɲasran bgaw taa kɔɔbɔri ra,ka kwodgu kɛraw mra kiti dun tɔɔrɔɔ kɔɔn. 10 Yaako miinnu n'a gman aa piisgo nɔnkan ka kanɲa ni aa ka nŋɔnniyaa nŋew ye, ka kuntgiyaw lakpishi. Wo kaamŋɔ finɲafwɔw pɛɛni mun, yɛɛ sakokɛra r'e mun. Aa ti sran ka sankoo fgantgiw nɛ. 11 Ali mɛɛkɛw, wuw min baaka nin aa fgaan ka bun ni wo mŋɔw ta wee, wuw ti wo fgan tgiw yaaki ka aa tgɔ shɛn Matgi fɛ. 12 Nŋa wo kaamŋɔw bɔni mun byɛkan hakrin tanw fɛ, wuw min woo kun min k'a mlan k'a pka. wo mŋɔw ti kwo miin nun dɔn, aa wuw r'e lakpishi. wee kanma, aa na hraki aa yɛɛkun ka tii nin yaa fɛ. 13 Aa teebiiya kwo miin nun kɛɛ ka mŋɔw tɔɔrɔ, aa na saa nin wo bɔnŋɔnkwo tɔɔrɔ ye. Teefɛ kakaaniyaa ka j'aru ye. K'a to dunni na aa fɛ, aa ree ɲanapiyɛ kɛ n'a ka fri kwow ye k'a ka dunni kwow nŋɔn n'a ka muun biiya kwow ye. 14 Aa ɲaw pani yashɔ yaa ra. Aa ti wasa kwodgu kɛɛ ra. Aa r'e mŋɔ hakri sgi biiw nŋanni. Aa dosokunw ti myiri fwoyi ra ni wari kwo tɛ. Aa daŋani no. 15 Aa sra teenii blaa. Aa r'e fri k'a bman bosɔr dincɛ balam ka sraa ra, a jara wo miin ye ka teen biiya kwoo kɛ saa kanma, 16 nŋa a kɔɔ fwɔra a ka kan blarii kanma, fwɔ farimoso dantan komana mŋɔ kaan na ka wo cera ka hakritanyaa lajɔ. . 17 Wo mŋɔw min je bwu da yani nee ye, a nin sankaba ɲɔɔnni ninw fyɛnbaa fɛ. jibi fyin mrani mun aa ɲa. 18 Aa r'a yɛɛ boɲa koma fufaafu fwɔ wee ra. miinnu taara kabɔ frii sraa tŋɔɔma bgaw boora nin a ma myɛn ban, aa wuw nŋanni nin piisgo nŋew nin kakaaniya kwow r'e ye. 19 Aa ra fwɔ wuw fɛ ko aa na wuw hɔrɔnya, ka sɔɔ aa ye yɛɛkun min tiiniya kwow ka yɔnw ye, barii fɛn o fɛn ke shesɔɔ mŋɔ kan, ee wo ka yɔn nee. 20 Shɛn na, mŋɔ miinnu taara ka bɔ diyan ka kwo nŋɔnniw boora an Matgi ni an krishi bga Yesu krista dɔniyaa baakaa ra, nin wo kwow ka wuw mlan ku ka she sɔɔ aa kan, wo tgiw laban kwoo na dguya ka tɛnmɛn a garee kan. 21 Ce senuman miin fwɔra aa fɛ, wo duniin kwɔ aa fɛ, ni aa k'a yɛnŋɛn ka wo bla, shɛn sraa dɔnbiiya tin ka pisa aa ma ni wee. 22 Taren miin dara ko; wruu sekira a fwɔɔnnɔn kan, ani jɛ mosoo kwonin sekira ka dun bgɔɔra, wo kwo kɛra shɛn ye.

Chapter 3

1 Sisa, Nbareman kanuniw, nee sɛbɛ flanan ɲi ce aa ma, k'aa hakriw laknun sɛbɛra, 2 yaako aa yrir 'aa to cera senumanw ka koma fwɔniw na ka kɔɔ, a nian Mtgi Krishibga ka cefwɔniw na ka tɛmen aa ka krandinw fɛ. 3 Aa flan k'a dɔn ko mg,o dgɔbɔraw na na dun labanw na, aa n'aa dgɔbɔ a ni ka tgɔnma ka kaɲan ni aa yɛɛ sako wee 4 n'aa r'a fwɔ ko: «Ee layrun miin taa k'a na na, wo mi miin? Ka bɔ fwɔ an bemaw sara, fɛnw biɛ min aa tgo ra, ka bɔ fwɔ diɲɛn dan sgan?» 5 Aa r'aa yribɔɔ ko yatganna ni dgukoo bɔra je ra, a ni ka tɛmɛn je fɛ, ka bɔ fwɔ sganyan ni Yaa-Masa ka koman wee, 6 je wee drunɲa duun a ni k'a hraki gare, ka tɛmɛn wo kwow re fɛ. 7 Ŋaa, sankoo ni dgukoo sisaraman mra ni hrakiri kaman ni fiyɛn ye, Yaa-Masa ka cefwɔniw baaka ra. Aa mra ni mu ka kititgɛ, ni mgɔdguw ka hrakiri dun makɔɔn. 8 Nbareman kanuniw, kwo ken mi ɲin, aa k'a yribɔ wo ra, ko tee keen mi Matgi ɲana nafwɔ sanje wga ken, a ni fran sanje wga ken je nafwɔ tee keen. 9 Matgi wee layru miinuw taa, a ti naa miɛn ka wu dapa, nafwɔ jɔɔ r'a myiri ti min shi. Ŋa a muɲun ni mu aa kɔɔ re. A t'a fɛ mgɔshi ra hraki, ŋaa, a sako mi miin ye, biɛ ra nŋisa a ka drumunw na. 10 Wo biɛ n'a ta, Matgi ka dun na na nafwɔ sun. Sankoow na tɛmɛn ni krunkanba ye. Fiyɛn na a kɔɔna fɛnw biɛ jeren, dgumakoo n'a kwɔkan fɛnw biɛ na labla wo fiyɛn fɛ. 11 Katgu, wo fɛnw biɛ ka kan ka hraki wo tgo ken we ra, aaye ka kan ka kɛ mgɔ shifa jɔn ye? Aa ka kan ka ɲramanya senumanya ni teeniya ra. 12 Aa ka kan ka Yaa-Masa ka dun kɔɔn ni muɲunin ye, wo dun miinuw na, fiɛn na sankoo hraki, a ni k'a kɔɔna fɛnw biɛ jeren. 13 Ŋaa, an na sakoo klua ni dgukoo klua makɔɔn ka kaɲan ni Yaa*Masa ka layrun tani wee, teenin ya na sgi wu kɔɔna. 14 Wee kaman, bareman kanuniw, Ka aa to wo kwow makɔɔn na, aa banban yaako aa piɛni yaakibii ra sɔɔ aye ɲakɔɔ hɛrɛ ra. 15 Aa yri to a ra ko an Mtgi ka munɲu wee aa krishiri ree, nafwɔ an baremancɛ kanunni Pori ra fwɔɔ aa fɛ a ka sɛbɛ ra tgomi na, ka kaɲa ni hakritgiya jinin wee a man Yaa-Masa fɛ. 16 Pori wo kwow biɛ fwɔɔ a ka sɛbɛw kɔɔn na, .ŋa wo sɛbɛɛ kɔɔn na komanw jɔɔw fanmu ka gwrɛn. Mgɔ fanmubiiw ni basgibiiw wo kwow kɔɔ yɛɛma Nafwɔ aa r'a kɛ kitabuw jɔɔw ra timinshi, k'a yɛ hraki. 17 Aaye kpɛn, bareman kanuniw, aaye lasɔnmini no, we kaman, aa yɛɛ kɔɔshi, mgɔ dguw k'a n'a dun frira, fwɔ k'aa ka kantgiya shɛn. 18 Ŋaa, aa mwɔn an Matgi ni an Krishibga Yesu Krista ka nɛɛman n'a ka dɔniya ra. Nɔɔrɔ raa d'a kan sisa fwɔ bada bada Amina!

1 John

Chapter 1

1 Kwo minnun tun minɲin kabi gare gare, aan min mɛɛn, an minnun jee an ɲanw ra, an min la pyɛɛ an minnun kɛɛ, an we fwɔ aa fɛɛ. 2 Wo ɲanamaya we yi yira; an na jee ka kɛ shɛɛrɛ ye.Ɲanamanya babii min tin min Yaamasa dafɛ ka yraa na, aan wee kwo fwɔ aa fɛɛ. 3 An min jee ka miin mɛɛn, an we fwɔ aa fɛɛ, yaa ko aa ye biɛ ra dun an ka jɛn na.An ne kpin dunninmun YaaMASA ni a dincɛ YESU KRISITA ka jɛn na. 4 An kwo ɲinnun sɛbɛ ka ce aa fɛ, yaa ko an ka ɲunsɔnja ra dapa. 5 An koma min mɛɛn a fɛɛ ka fwɔ aa fɛ, wo fɛɛ ɲin ye ko:YAAMASA min kɛɛn re; jibi shi tara fyiyeu. 6 N'an nan fwɔɔ k'an nin YAAMASA min jɛn ra, ka sɔɔ an tgɔma tɔɲɔri ra jibi ra, an finɲan fwɔɔ, an ti shɛn ka. 7 Nga n'an tgɔnma kɛɛn ra, kongo YAAMASA min kɛɛn ra tgo min nan, an min jɛnŋɔn ɲunma ye, a dincɛ yesu krista yuu r'an saninɲa ka bɔ jrumuw biɛ ra. 8 N'an ga fwɔ ko jrumu t'an na an naan yɛɛ lafrii,shiɛn t'aan kɔɔna. 9 N'an k'an jɔ an ka jrumuw ra a min kantgiye, a teeninu k'an ka jrumuw biɛ yanfa an man, a ni k'an saniɲa teenbiiya biɛ man. 10 N'an ka fwɔ ko an man jrumu kɛ an ni YAAMASA kɛ fiɲanfwɔ ye, a ka koma ti an kɔɔnna fyewu.

Chapter 2

1 Ne ka dɛɛnsɛnw ne na kwo ɲun nun sɛbɛ ka j'aa ma yaako aa kaana jrumu kɛ. Nga ni jɔ jrumu kɛ, jaman bga maan fɛ aan fa ygɛma ni wo mi YESU KRISTA teenin wee. 2 We r'an ka jrumuw yru saa, an drɔnw ta tɛ fwɔ diɲan biɛ ta. 3 N'an ka a ka ce fwɔniw mara, aan nan a dɔ wera ko aan na aye dɔn. 4 Miin nan fwɔ ko aye ra dɔn, ka sɔɔ a taa ka ce ninw mra, wo min fiɲan fwɔ re, shɛn ta kɔɔnna. 5 Nga min nan ka koma mra YAAMASA kwo dapanin min wo kɔɔnna sɛbɛ ra. Aan nan dɔn wera ko aan min aye ra. 6 Miin nan fwɔ ko aye to nin min a ra. wo ka kan ka tgɔnman kongo a ye tgɔman nan tgo miin na. 7 AA ye minnu kanun na, ne ti sariya kla sɛbɛ ka ce aa man fwo sariya kɔɔ, wo m'a boora kabi gare gare.AA koma min mɛn ka ban we min sariya kɔɔ wee. 8 Wo biɛ nan ta nee miin sɛbɛ ka ce aa man wee sariya kla lee. Wo min shɛn aye nin aaye fɛ, bari jibi tɛmɛshɔro kɛɛn sɛbɛ bɔra ka ban. 9 Miin ka fwɔ ko aye min kɛɛnna , ka sɔɔ a ra bareman kɔniɲa, wo min jibira aribiin. 10 Miin nan bareman kanu wo tonimu kɛɛn na, a ti kɛ mgɔ shi kunnashɛn sabaabuye. 11 Nga min nan a barema kɔniya wo min jibi ra, ee tgɔnman jibi ra. A ti a ta jɔɔ dɔn katgu jibi ra ɲan fyin. 12 Nee sɛbɛ ɲin ce aa man , dɛɛnsɛnw, aa ka jrumuw yafara aa man a ye tgɔ baakara. 13 Nee sɛbɛ ɲin ce aa man ne faw, katgu miin miɲin ka bi gare gare aa wo dɔn. nee sɛbɛ ɲin ce aa ye kanmiinw man , katgu aa she sɔɔ shitani kaan. nee sɛbɛ ɲin ce aa man, dɛɛnsɛnw, katgu aa faYAA MASA dɔɔn. 14 nee sɛbɛ ɲin ce aa man ne faw, bari min miɲin ka bi gare gare aawo dɔn.Nee sɛbɛ ɲin ce aa man, kanmiinw, bari aa baaka ka bun,YAA MASA ka koman to ni min aa kɔɔn nan, aa ye she sɔɔ shitani kaan. 15 AA kaa diɲan kanu ɑa kaa diɲan kɔɔn na fɛw kanu. Nin mgɔ jɔɔ dinɲan kanu fa YAA MASA kanuya ti wo kɔɔn nan fyewu. 16 katgu fɛn miinnu min diɲan la ,piisgo ɲanbɔn fɛnw, ɲaan ka lge, a nin dinɲan ka yɛɛyra wo, wuu shi ti bɔ fa YAA MASA ra, aa bɔ wee ra. 17 Dinɲan kwiin nan ka ngela kwow tɛmɛ, nga min YAA MASA sago kɛ we to badaa badaa. 18 Ne ka dɛɛsɛnw, laban waati sruɲanra. Aa ra mɛɛn ko krista kɛɛbga ka kan ka nan.Ayiwa sisa krista kɛɛ bga shianma nan yɛɛ yiraa. we ra aan nan dɔn ko laban waati sruɲan ra. 19 Aa bɔ ra an ka jɛn ra, nga aa tun taan jɔye. N'an tun m'an jɔ ye, aa tun nan to aan fɛ. nga aa bɔra ka yra kaan tun taan jɔ ye. 20 Aa ye kwin tru myunin sɔɔ senuma we fɛɛ, aa biɛ re dɔniyaa sɔɔ. 21 Ne ka sɛbɛ ce kuntɛ ko aa ti shɛ dɔ, Nga ne ra ce katgu aa ra dɔ, ani aa dɔ ko fiɲan shi ti bɔ shɛ nan. 22 Jon min fiɲan fɔ we, min nan fɔ ko yesu ti krista ye? wo tgi min krita kɛɛ bga re, a ri ban fa YAA MASA ni a dincɛ ra. 23 Min nin ban dincɛ ra, wo ri ban fa fannan. min sɔn dincɛ man we sɔ fa fanna man. 24 Aan kwin koma min mɛɛn kabi gare gera, wora to aan kɔɔn nan.Aan min mɛɛn kabi gare gera, nin wo to nin min aa kɔɔn nan, aa ɲɔɔrɔni nan to dincɛ nin a faa fannan ra. 25 Krista layidu ta ko a nan min jaaman, we ɲranmanya babii wee ye. 26 Miinnu man fɛ k'aan lafri nee ɲin sɛbɛ ka ce aa man wu kwora. 27 Aa kwin ɲin senuman sɔɔ KRISTA fɛ, wo toni min aa ra ɑa makwo ti mgɔ shi ra k'aa kra.Ɲinsenuma naa kra fɛɛ biɛ ra, a ka kra we shɛ ye ,fiɲan ta ra, we ra to aa ɲinsenuma ka kra mra kaa to krista ra. 28 Ayiwa, dɛɛnsɛnw, aa to krista ra warisa a k'i yra dun miin nan aan yarakweyani nan sɔɔ, an kaa muun a ɲan kɔɔ a nan duun nan. 29 Aa ra dɔn ko KRISTA teenin no, wo ra aa ka kan ka dɔ ko mgɔ o mgɔ teeniya kɛ,wo bagira a ye fɛ.

Chapter 3

1 An fa YAA MASA raan kanun hari tinmin shi, wo fɛɛ ɲin ye. Ko an kri ko YAA MASA dinw. An ne kɛtin fanan.Wee ra to dian t'a dɔn katgu a man YAA MASA dɔn. 2 AN ne minnun kanun nan, sisa an kɛra YAA MASA dinw ye. Nka an nan kɛ miin ye wo ma yra ban .An kpin na dɔn ko ni krista ki nin yɛɛ dun min na an n'a ka shiye katgu a ye min tinminshi an na kɛ tin. 3 Wo dgiya min mgɔ o mgɔ fɛ krista kan, wo tgin ra saniya na fwɔ krista saniya nin tinmin shi. 4 Mgɔ o mgɔ to ka jrumu kɛ, wee to ka sariya fran shɛn re, katgu katgu jrumun we sariya shiɛn nin we ye. 5 Aa ra dɔn ko krista ri yɛɛ yraa yaa ko a ra jrumu̱nw bɔ mgɔw ra jrumun fwoyi ta ye ra. 6 Mgɔ o mgɔ to nin maye ra, wo ti to ka jrumun kɛ nka min to ka jrumun kɛ, wo maa je, wo maa dɔn. 7 Dɛnsɛnw mgɔ sgi k'a lafri mgɔ min wo teeninw kɛ wo tgi teenin konkon krista yɛɛ kun teenin tgo minnan. 8 Min to ka jrumun kɛ, wo bɔra shitannin wee ra katgu shitanin wee jrumun kɛ ka bɔ fwɔ gare. YAA MASA dincɛ ri yraa we kaman yako a ra shitanin ka kɛtaw shiɛn. 9 Mgɔ o mgɔ woora YAA MASA fɛ, wo ti to ka jrumun kɛ katgu a woora YAA MASA ka danin fɛɛn ma kɔɔn na a ti she ka to ka jrumun kɛ katgu a wora YAAMASA fɛ. 10 YAAMASA dinw dinw nin shitanin dinw dɔn ka bɔ ngɔnnan ɲinne ra. Min ti to ka teenin ya kwow kɛ, wo man bɔ YAAMASA ra. Anin min t'a bareman bareman kanun fana. 11 Aa cera min mɛen ka bɔ fwɔ gare wo fɛɛ ɲi ye ko aan ngɔ kannun. 12 An kaa kɛ kaɛn shiye, wo bɔra shitanin nan ka yɛɛ dgɔcɛ pga. Mɔɔnnan ee yaa pga? katgu a ka kɛwariw tin ka dgu, a dgɔcɛ ka kɛwariw tin ka ɲin. 13 Nbadinw nin dian k'a kɔnnian aa kaa kabakwoya wo ra. 14 An nan dɔ ko an bɔra saya ra ka dun ɲranmaya ra , katgu ann'an baremanw kanun ,mgɔ min taa bareman kanun wo tgi tora saya ra. 15 Mgɔ omgɔ ra bareman kɔniya wo tgi mgɔ pkara re. Aa ra dɔn ko ɲranmaya banbii ti to mgɔ pkara kɔɔnnan abada. 16 An kanunya dɔn min nan we min de katgu KRISTA ra ɲin jii an kanman. An ne fannan ka kan ka an ɲin ji an baremanw kan man. 17 Nin dinɲan nanfoo min mgɔ miin fɛ, na ka a bareman deku nin je nan man sɔn ka hinara Ala ka kanunya min wo tgi kɔɔnan dii? 18 .Dɛɛnsɛnw an ka kanuya k'a kɛ dala koman drɔnw ye fwɔ kɛwari o a nin shɛn wo 19 Wera an na dɔn ,k'an min shɛ ta ye an she ka an hakri sgi shɛ ɲan kɔɔ. 20 Nin an dosokun ka an yaaki Ala ka bun nin dosokun wee .Ee fɛn biɛ dɔn. 21 Aan ne minnun kanun nan, nan dosokun man an yaaki, an yara re kpeya Ala ɲan kɔɔ. 22 N'an ka fɛn o fɛn dare a fɛ aan nin wo sɔɔ a fɛ, katgu an ce fwɔ nin mara kaa jaɲe nan kwow kɛ fannan. 23 A ka ce fwɔ nin fɛɛ ɲin ye ko , aan da a dincɛ YESU KRISTA tgɔ ra, ka ngɔn kanun ka kanɲan na ka ce ji nin we an man . Min nan ka ce fwɔ mra wo tgi tora Ala ra Ala tora 24 wo tgi ra ɑn nan dɔn ko Ala tonin maan nan ɲin ne ra a ra ka ɲin sanniya ni jii an maan .

Chapter 4

1 Aa ye minnun kanun nan aa kaa da ɲinw biɛ ra nka aa ru kɔɔbɔ n'aa bɔra Ala le ra katgu cera finɲanfwɔ shaanma naa dian na. 2 Aa nan Ala ɲiin dɔn miin nan ɲin wo ɲin ka fwɔ ko YESU KRISTA piisgoraman naan ; wobɔra Ala la . 3 N'a man fwɔ ko YESU KRISTA piisgoman naan wo ɲin man bɔ Ala la.wee KRISTA ɲin kɛɛ bga ree ɑa mɛɛn k'a min nanan dian nan aa yɛɛ min yan ka ban . 4 Aa ye kpin dɛɛnsɛnw , aa ye bɔra Ala la aa she sɔɔ wo ceraw finɲan fwɔw kan katgu min manye kɔɔnnan wo ka bun diyan kɔɔnnan ta ye . 5 Wu min diyan taree weera to aa re koma diyan tgora diyan we naa lamɛn . 6 Aan ne kpin bɔ Ala la miin Ala dɔn wee r'aan lamɛn. miin man bɔ Ala la wo t'aan lamɛn an shɛn nin fiɲan ɲin,dɔn we fɛ . 7 Aan ne miinnun kannun nan aan ngɔ kanun katgu kanunya bɔra Ala le ra kanuya sɛbɛ min miin kɔɔn nan wo woora Ala la ee Ala dɔn . 8 kanunya sɛbɛ ti min kɔɔna ,wo ti ala dɔn, katgu Ala min kanuya re . 9 A fɛɛ Ala la ka kanuya yra an na ɲin ne ra ,k'a dincɛ ken pe ce ka na dian nan ya ko an ɲranmanya wo baaka ra . Kanuya min ɲin ne ra . 10 Aman kɛ konkon aan ne re Ala kanu mɛnɛ aye ra kanun ka a dincɛ we kanan kɛ aan ka jrumu saa wee . 11 Aan ne min nun kanun na ka je ko Ala l'aan kanun tan , an ne fanna ka ɲin ka ngɔ kanun dɛ ! 12 mgɔ shi man Ala je abada n'an ngɔ kanun Ala re to an nan a ka kanuya we dapa an nan . 13 ɲin ne ra to an nin dɔn kaan to nin mayera ani a ye toni m'aan nan .katgu a ra ɲin dɔ jii aan maan . 14 An kpin na je k'aa shɛrɛya ko: an fa YAMASA ra dincɛ ce ka na kɛ dian krishi bga we ye . 15 Mgɔ o mgɔ ra fwɔ ko yesu min Ala dincɛ ye Ala min wo tgi ra , wo tgi fannan min Ala la. 16 Ala L'aan kannun kanunya miin nan an wo dɔn an dara wo ra fana . Ala min kanuya re min ki to kanuya ra wo to nin Ala le ra . A ni Ala to ni min wo tgi ra . 17 Kanuya wee dapa an fɛ ɲin ne ra yako an yara la kpeya kiti tg,e dun nan , katgu a ye min tgo min nan aan fana min dian nan wo tgo we ra. 18 Sraya ti kanuya ra , Nka kanuya dapani wee sranya kpɛ nee ka bɔɲin ,katgu sraya wee tɔɔrɔ re miin sra wo man dapa kanunya ra . 19 Aan kpin Ala kanun katgu a ye flan nan k'aan kanun . 20 Nin mgɔ jɔ ka fwɔ k'a ye ala kanun ka sɔɔ a man bareman kɔnniɲan ra , wo tgi fiɲan fwɔ re katgu a ɲan min a bareman min na n'a ti wo kanun , a ɲan ti Ala min nan e she ka wo kanun dishii ? 21 AAn ce min sɔɔ a fɛɛ ko :min Ala kanun wo tgi ra a bareman fanan kanun.

Chapter 5

1 Mgɔ o mgɔ dara a la ko yesu min KRISTA ye wo woora Ala fɛ. Mgɔ min faa kanun wo tgi din fana kanun . 2 Naan ala kanun ,ka a ka ce fwɔ ninw mara an na dɔn we fɛ ko aan dinw kanun . 3 Ka ala kanun wo kɔɔ o ka a ka ce fwɔ ninw mra . A ka ce fwɔ ninw man gbrɛn . 4 Katgu min woora ala fɛ,wee she sɔɔ re dian kan. She min sɔɔ dian kan wo min de an ka dananya o . 5 jon she sɔɔ dian kan ? fwɔ mgɔ min ka dara ko yesu ala din ye. 6 Min naan je nin yuu baaka ra wee yesu krista ye . A man nan nin je drɔn ye a naan nin je nin yuu biɛ ree .YAA MASA we re wo shɛrɛya kɛɛ.Katgu yaa masa ɲin we shiɛn re . 7 shɛrɛ saba miin, 8 Yaa masa ɲin wo nin je wo a nin yuu wo . Wo saba ka shɛrɛya bɛn nin no keen man . 9 Nin an mgɔw ka shɛrɛya mlan, ala taa ka bun ni wee .Katgu ala shɛrɛya min ɲin ne ko a ra dincɛ shɛrɛya kɛɛ . 10 Min ka da ala dincɛ ra , shɛrɛya min wo tgi kɔɔn na. Min man da ala ka koma na ,wo tgi ala kɛɛ finɲa fwɔ yee . Ktgu ala la din shɛrɛya min kɛɛ a man da wo ra . 11 WO shɛrɛya fɛɛ ko : Ala ɲranmanya banbii jii an man wo ɲranmannya we sɔɔ a dincɛ ra. 12 Wo dincɛ min miin fɛ ɲranmanya mi wo fɛ . Ala dincɛ ti mii fɛ ɲranmanya ti wo fɛ fyewu . 13 A ye minnu dara ala dincɛ tgɔ ra ɲe kwo ɲinnu sɛbɛ ka ji aa ye man yaa ko aa ye ra dɔn ko ɲranmaya banbii mi aa fɛ . 14 Yarakpeya miin min aan fɛ ala ɲan kɔɔ wo fɛɛ ko nin an ka fɛ o fɛ daare a fɛ ka kanɲan nin a sako wee e nan lamɛn . 15 Nin an ka dɔ ko a raan lamɛn an nan dɔn ko an fɛ o fɛ daare ko an wo sɔɔ ka baan . 16 Jrumun min ti mgɔ bla saya ra ni ka je e bareman jɔɔ wo jrumun kɛɛ ya ala daare a ye .Ala nan ɲranmaya ji a man jrumun min ti mgɔ bla saya ra wo kwo ro.Jrumun jɔ mgɔ bla saya ra ne ya fɛ daareri la kɛ wora . 17 Teebiiya biɛ jrumun nka jrumun jɔ miin ɲin miin ti mgɔ bla saya ra . 18 An nan dɔn ko mgɔ oo mgɔ woora ala fɛ wo ti to ka jrumun kɛ.Katgu ala dincɛ we wo mra re shitani ti she ka mŋan nan . 19 An na dɔn ko aan min ala ta ree, ko dian biɛ min shitanin ka fgan kɔɔ . 20 An nan dɔn fanan ko ala dincɛ naan akri ji aan man yaako an sɛbɛman kɔɔ dɔn aan min wo sɛbɛman weera de . A dincɛ YESU KRista kpiin , we min ala sɛbɛman wee a nin ɲranmaya banbiio . 21 Dɛɛsɛnw aa yɛɛ kɔɔ shi jo batora .

2 John

Chapter 1

1 Ne egrichi cɛmhɔbowo ne sɛbɛ tie ye moso mi ni dinw womana yamasa fɛ. Ne ra ka kanu kwosɛbɛ ne ke tɛ, bari chiɛn d;,onbgaw diyɛ chiro. 2 Chiɛn mi toni ma na k'an kafɛ bada-bada ,wo chiɛn kɔsɔ nera kanu. 3 Nɛnma ni hinɛ wo ni dosochɔn ra to an fɛ yamasa ditiɛ yesu krisita la chiɛn ni kanuya ra. 4 Ne yirila ka ji ko e diw jɔɔ mi tara chiɛn sira kan. E ko an na sɔɔ an fa fɛ tgomi na. 5 Moso neri dare ko an to ka ngɔn kanu . wo ti tie gla ye. an wo sɔɔ kabini galegale. 6 Kanuya we ɲine ko ce mi fɔra an kabini galegale ya ko an ni ka tgɔnma ka kanɲa ni we .we mu. 7 Mgɔ lafri la chiaan man ne diɲan bi, aa tsɔn ka yesu krisita kwo fɔ ka ɲan , mi ; miti we krisita dgure. 8 A yɛ kɔsi dɛ. ya ko a baara mi kɛ a ka wo dapani sɔɔ. 9 Mgɔ wo mgɔ ni a ma ka mgɔ yara ni krisita ti wo tigi fɛ. yamasa tiwo tigi fɛ.Mi to krisita ka an kan yamasa fɛ. Mi to krisita ka ɑn kan yamasa mi wo tigi fɛ. 10 Ni mgɔ mi ka na e ka choni krisita ka karan ta fɛ, a ka to ara ya,sango a na fo. 11 Katugu ni mii k'a fon wotigi kɛra a jɛn ngɔn dugu ye. 13 Koma chanma mi ne fɛ ka fɔ, nga ne ti na wo sɛbɛ, sɛbɛ foyi ra kun. fɔ ne ɲawo ah ɲawo. yako ɲunchɔndiya ra dapa. 12 E balema moso sɛbɛ, na diw ni fo.

3 John

Chapter 1

1 Ne eglisi cɛmgɔba ɲi sɛbɛ ce un kanuɲɔn Gayus fɛ. Chiɛn na e kanuya mina kwɔsɔbɛ. 2 Majunma! ne ma fɛ e banma ni na to wate biyɛ. E kɛniya ni we ka to ka jiidi. 3 Ne yirila ka ji , saabu ne balemaw jɔɔ rikwo fɔɔ fɛ. Kiri chiɛn kan, woni e mi chiɛn baara la. 4 Foyi ti ne yirila ja ka tɛmɛ ɲi kan. Ka mɛn k'a ne diw mi chiɛn sira kan. 5 Kanulen e boɲan oh boɲan kɛ balemaw ni balema donaw fɛ. E che ka biyɛ sɛbɛ. 6 Wure ni sereya kɛ. Eglisi ra , ne kwin ni dare ko e karu jama ka bɛnni yamasa sako we 7 katugu ah mi yamasa ka tgɔnma le ra ah masɔn ka jama mina yamǎsa dɔn bii fɛ. 8 An ka kan ka wo mhɔ sɛbɛ chiire mlan kay yako an ni ka jɛnngɔn ye chiɛn baarala. 9 Ne sɛbɛ dini jɔ ce Eglisi la. nga Diotrɛfɛ ti ma fɛ ka kɛ ɲamgɔ ye, nga a ti mɔgɔw mlan ka yan fewu. 10 Ni ne ta kwo ka fɔ ah ye fɛ ere koma kwun tanw ni gwo kuntanw kɛ. wo chi ta wasa. minu mafɛ ka kwo ɲuma kɛ an fɛ, e wu fana bari fɔ k'a ru gwɛn Eglisi ra. 11 Kanulen e ka duguya dge . Nga e bama ka ɲuma kɛ. Sabu ɲuma bɔra yamasa fɛ kwo dugu we bɔ chitanina. 12 mgɔ biyɛ chii Dɛmɛtrius tɔgɔ ɲuma fɔ. Chiɛn yɛkun na tɔgɔ ɲuma fɔ. An ne fana ra fɔ. wora a dɔn, ko an ne ka shɛrɛya fana ka ɲi. 13 Fɛn chanh ma mi fɛ ka fɔ e ye nga ta fɛ karu sɛbɛ ni k'aa ye kun. 14 yani dɔɔni an na ngɔn je, an ni wo ka ji ngɔn ma. 15 Dosochɔn we ka jima, yi lan mgɔn biyɛ fo ken ken. E fana lamgɔw mi fora.

Jude

Chapter 1

1 Ne jude , yesu krista ka yɔn, yakuba bareman cɛ wee sɛbɛ ɲin ce aa man . Aa ye minnu kri la YAA MASA fɛ ni aa tgɔnman fa YAA MASA ka kanunya la ni aa mra ni mun yesu krista ye . 2 Makari ni dososhɔn nin kanunya la ji aa man ka shiya . 3 Aa ye minnun kanu na ne tin nin baman ka sɛbɛ ce aa man aan ka krishi kwo ra , aa ye ta ni ne ta ka ne to wora ɲe yaa jee ko a ka ra waajibi ye ne man ka sɛbɛ ɲin ce aa man walisa ne ra aa jeraja ka kɛɛ kɛ danaya ka man ,YAA MASA wo danaya min jii a ka mgɔ saniya ninw maa shian kee pe. 4 mgɔ dguw jɔɔ la dgon ka dun aan shɛ maan .Aa ka kiti kwo fwɔra kitaabu la a myiɛn nan .YAA MASA ɲansrabiiw lo aa min aan ka Ala ka nɛɛman koma yɛɛ man nan k'a kɛ kakrayaa sababu we .aa ra ban an kutgi ken mantgi yesu krista laa . 5 Hali ni aa wo kwow biɛ dɔn ka ban , ne man fɛ ka aa hakri dgi a ra , ko mantgi we israɛl mgɔw krishii ka bɔ misira jamanara nka wo kwɔ ,e re aa ra danabiiw hraki . 6 Mɛɛkɛ min nun man to aa ka kuntgiya gare la ɲka aa re yaasgi ja kɔɔw bla, YAA MASA le wu sri nin ngɛn yɔɔkɔ tgɛbii we ,jibi jukɔɔ kiti dunbaa kaman. 7 Sodɔm ni gomɔr ani a dafɛ dguw biɛ wo shii kɛɛ; aa re yaa yɛɛ bla kakraya ra ka kɛ cɛ ngɔn ɲrinnanw ye .Aa re tɔɔrɔ fiɛn pga bii fɛ ka kɛ lasɔnmini ye aa biɛ ye . 8 Wo biɛ nan ta , wo mgɔ minnu shiko wu re yaa piisgo ngɔn , aa re kuntgiya manfiɛnya ɑa re sakoora Mɛɛkɛ nɔɔrɔmanw nɛ . 9 A ri mɛɛkɛba mishɛl ɑ ni shitani tinmi kɛɛ kɛ ra ka sɔsɔri kɛ musa shuu ka kwo ra sgan min nanɑ man eh yara kpeya kaa ka kiti kwoo fwɔ nin nɛni ye . A ra fwɔ drɔhun ,ko matgi laa eh kɔɔfwɔ. 10 Nka wo mgɔw ti kwo min nun fanmun , ɑa wu lagwashi re . Aa fɛn minnun dɔn aa hakri la eh nan fwɔ datan fɛw , aare hraki wuu fɛ . 11 Bɔɔn maan ye ! aa kaɛn ka sra wee tgɔn maan. Aa ra yɛɛ bla lafrili laa wari kɔsɔ eh kalam. Aa hrakira katgu aah ra mrutii eh nan fwɔ korɛ . 12 Aa re kɛ shɛnrikɛraw ye aa ka baremanya dunnikɛ sganw ra . Aa timuun dunnina ɑa ra yɛɛw pii yaara .Aa bɔni mun sakaba je tanw fɛ ,miin nun taa fiɛn fɛ . Kawule yri din tanw le mu , ani yri sani miinnun dri bɔra, aa bɔnimun wuu re fɛ . Aa bɔnimu kɔkɔje kru baakamaw fɛ , aa ren 13 naan muuɲan kwow kánŋa bɔ.Dooni yaara yaara taw lo ,jɔ labɛni min aa ye jibiba ra badaa-badaa . 14 Adama bɔnsɔn woonwulanan henɔki fran ceraya kɛɛ wo mgɔ dguw kwo ra ko: mantgi nan niin fɛɛ ni a ka mɛɛkɛ senuman dama dɔbiiw ye, 15 Ka kiti tgɛ mguw biɛ kan, ka Ala ɲansranbiiw biɛ yaaki aa ka kɛwari dguw kɔsɔ, aa wu min nun kɛɛ Ala ɲan srabiiya laa ɑni Ala ɲan srabii jrumunshɔw ,koman bgrɛn minnu fwɔɔ aa kaman. 16 Wo mgɔw min dajukɔɔ koman fwɔraw le ye , aa kishi aa yɛɛw kuntee we ra , aa tgɔnman aa ka ngew nafa kɔsɔ. 17 Aa ye kpin min nun kanun nan ɑan matgi yesu krista ka cedinw koman min nun fwɔɔ ka kɔɔ ɑa hakri to wu ra . 18 Aa ra fwɔ aah ye ko : laban sgan ka she dgɔbɔrikɛraw na kɛ ɲin, ɑa nan tgɔnman Ala ɲan srabiiyara ka kanɲan naan ngew ye . 19 Shɛpaari kɛraw lo, Adamadin gwansanw, ɲin senu ti aa fɛ. 20 Aa ye kpin, kanu ninw ɑa to ka ta ɲan aa ka danaya senumana ka Ala daare ɲin senun baakara . 21 aa to Ala ka kanuya ra, ka aan matgi yesu krista ka makari mankɔɔn fwɔ ɲranmanya babii ra .. 22 Aa makari shika shika shɔw ra . 23 Ka aah tofa kabɔ fiɛn la kaa ru krishi. Aa len mankari jɔ kpɛɛn man nun ra ni sran ye , ali deeke min ngɔn ni mu aa piisgo fɛ aa wu biɛ kɔniya. 24 miin she ka aa mra walisa aa kaa byin, ka aa yaakibii la she a nɔɔrɔ ɲan kɔɔ ni ɲunshɔ ja ba ye . 25 Ala keepen kpin ɑan krishibga yesu krista aan matgi baakara ,tanuli ni nɔɔrɔ ni baaka ani shebgaya ra da wo kan kabi gare gare ani sisa ni badaa-badaa Amiina .